-ocr page 1-

®et

OVDE ANTYCKE

SCHILDERS.

iöel t5f9Umm/(êmt

ften m Bomcpnctt/ upt bwrcöepöen ^cöip?

tierjgi tm geö^ac^t/ en in ^mt^ üptQtQ^mni tot Ditna/

nut/in üennaecfe m jètSiïbcriS/ en aMe<i:onfi-iieminiiersi*

^itigaders daeraen vólgende het Leven der moderne doorluchtighc
Italiaenfche : Als oock de vermaerde Nederiandt-
fche ende Hooghduytiche Schilders.

Door CAREL mn Μ ANDER« Schilder.

öm^miniiisonflöewcötir» anno i <jï 7*

-ocr page 2-

'Bümologte^ oft tijiÏeghymerHmordt sMdsr, ofl S^chi'Ê·
dery^z^nhercomii van heeft,

Tfaera-fpraeck, tuiTcheii Adam van Μ α ït d ε r,

en Κ α r ε i van Μ α ν d ε r , zijnen Broeder.

Handt en houdt nauw op de Schilder-conft t^ontrverpeif^,
Ofghy begint van niem u finnen. Broeder, fc//erpen.
Te haten voor den dagB verloren afch en flof,
Daèrgrootengeeflm wasy mlcx Nami^ Confi^en Lofy
V Pen maeekt wederom donjlerfi^ckhep bevolen.
Veel meer al hadden β ten Hemel toe MaufQlem
Ήα omdat dit uBoecknut handelt^chier eenfaerv
K^ils fchildren, Sohildery, en Schilders voor en naer,
Seght waer ujt dat it dimckt 't woordt Schilder is gherefen f
Sulcxhier te legghenujt,falnietonvüeghl^ck wefèn,
Κ, Siety
Α dam. Broeder meerdtj ick achte dat dit woordt'
Van Schilder, oft Schildry, comt van den Schilden voort:
Want dedel Helden doceh van. in dm
Krijgh voor Troym
Hun Schilden lieten fcho&n met beeldewerck ver moeyen,,
Romejneninfgetijcx, jae hinghen hier en dacr

'^^O'f'ders Schilden op, in flaetfen ofmbaer,
Jn Stadthuysy eyghenfael, oft in der Goden Kerchn\^
Om dacr ghedèncken by hun Ouders vrome wercken^
Want
fiüm'en veel daer opna't leven ftlfghedaen.
Dit Schilde Schild'renyfiet, en isfndt noytvergaen^
JVafr
uyt dat hghevolgbt, en voort m voort ghecomme^i,,
TefegghmSchildery^en'.Schildersonste.'nommen,
Chelijck Clyf^m 'twoort is in Latijn eenjchilty.
En is
graveren oock te fegghen^ ds men wilt^
Om datmen Schilden Plagh beirukcn oft befnïjdém
Wat bent is oft ghevlcckt inVlaems van oude t^den
Wordtfchilkdegefeydt^na defc Schilden bont.,
Waer uyt ick a^t dat ons, en ons wercks naem ontfondi,
A. Dit houd iek voer goeiigheid' en mf voldaen hicrmedt^.
Geen onnutfaldoch zijnet belet dat icku dede^
Gaet voort,^elt oock ten toon UrSchilder Helden cloéck,
Onferfijch hun naems eer^ op dat β't doen u Boeeki

ElckMandoerechti

-ocr page 3-

Eerfame», dm Schildtr - tonB-Uefdighen, en den Schilders fier toe*
ghedaenen Heer
,Iaq^ues RaZet, 'N^tariusfubUcuSj en Se-
^cretarim op dc Convojc toti^mfelredam^ m^nen hefondersn goeden
vrient,

Ulcke wacker finnen,die tot deughtfaem nut en
voordeel zijn gheneyght om weten,wat in voor-
leden Eeuwen,oft verfcheyden tijts ouderdom-
men, voor claer overvliegende geeften gerucht-
weerdigh waren in eenighe edel enconftige lof-
baer oefiPeninghen, wanneer fy in het pund van
hun begheerte ghedient,recht bejeghenten ont-
moet worden, ghenuttende hunnen luft, hebben fy ooriaeck ver-
maeckt en vrolijck te worden. Als ick verhope, goede Heer eo
vrient, U. E. Tal wefen, als hy uyt verfcheyden fchriften, door my
vergadert5de Levens der oude doorluchtighe vermaerde Schilders,
fo wel Griecken als Romeynen, hem van my nu opgeoiFert en aen-
geboden fiet. En fal hem aengenanier zijn,dan of ick hem aenbode
in gheieerderenenconftigherenftyl al d'oude half-Godtiche Kryg-
helden,met dcgeftaefde viercantige Slagh^ordenen, aenvallen,en
bloedighe verwinninghen. Hoewel uwer E. den foon wyien eens
cloecken vèrmaerden Hopmans, en in de Ridderiijcke Vecht-conft
feerervarenzijt, datmenderfelver Confthalvcn een uytnemende
grondigh Boeck van V.
L. in'dicht te comen venvachtende is.
Nochtans alfmenin de weeghfchacl uwer jonftigher toegenegent-
heyt ter eender fijde foudelegghen alle conftighe oeflPeningen met
noch veel by-ghewicht en baet, en ter ander iyden
VtBurti, en haer
Sufter de
Schr^f-confl, defe twee fouden in ghewicht ongelijck veel
meerder wefen. Eerft, foo veel belangt
dtSchrijfconfl^ foo handelt
y.E. de Pen niet alleen uytnemende: maer een νercoren Richter
indenlofiijcken Veder-ftrydt tot Rotterdam, Anno 1590. den 3.
lanuarij, wefende, ruft noch onder V. E. den hem feer aengenamen

defc

-ocr page 4-

defe getuygcn V* E.rtefd"tat de Schrijf-conft. GheMjck vm V.
liefd' ter Schilder<önft bètüyghen veel fpraeckloofe luydeö ^ daer
V. E. huys völ van is: lek meen gefchildcrde ^ van verfcheyden ge-
leerde conftige haftden: om welcker V.E. huys van Cónft liefdige
Heerendaegh'lijcx veel wordt verfocht. Mijn iegghen vvordt noch
te meer beveftight, door dac V.E. zyn conftighe ftucken boven geil
bemindt,en veel overhoop by houdt, als hebbende daer in iinlijck-
heyt: ghelijck yeitiandt in fchoon Peerden , Schulpen, Hoornenj
Bloeraen^ott anders,na datdegheneyghtheyt der Menfchen in dit
leven van aerdt oft gedaent is. Hier neffens is V. Ε niet alleen een
opvoeder der Schilder-jeughtj maerdatonghemeen is,oockVrou-
jeught tot onfer conft aenporrende, fonder anders onderwys, als uyt
eygen natuer-dringenden luft. lek dit dan vsretende^^en overleggen-
de5docht my wel te behooré,en voeglij ck,dat ick dit dufdanig myn
Boeck voornoemt uwer E. foude dediceren, en op-offeren, tot een
bewysvan danckbaerheyt aller voor henen ontfengen vrientfchap-
pen;oock,op dat van onfe oude kennis en vrientfchap den bandt^in
cenen Gordiaenfchen ontbindelycken knoop begrepen wefende,
vaft blyve: bied' ick dan dit myn wercken mijn deen vermoghen
in uwer E.handen,wille en ghebiedt. Biddende ende begeerendcj
dat V.E Γοο wel doe, en neme alles danckelijck en föo wiliigh aen ^
als ick het prefentere,en hem in handen bevele. M et herten wenfch,
dat God,de borne aller goeder gaven,uwer E. willé fparen in lang-
ipoedighe ghefontheyt,met ialicheyt, Amen. Te Hemfkerck, op^
\Huys te Seven-bergh , Anno 1603. den 8. Iunij> '

Vm umsr E^ goitmlUghm dienaer en vriendin

C Α R E L van Μ Α Ν D Ε Ki.

U'l

-ocr page 5-

VOOR-REDEN,

^jp^et Ubm iitt outie^tntticbe^oajluc^

ttsge / Γα mi e^tec^en ai^ l^omepnen*

beitje bcrnielt/ en nergens batm^ toeet meet
te fien/ fouben ons niet alleen nptben oogf/1

maer oocbnptgöcöatöt en feennifle toedien/;
bat top baer nu niet af fouben toeten te ber?^ >
Öalcn/ en liabbe be ©emcKcbe ^ci)?öf-feonft
onsbefelbcin onfietfltjcli gHeructitnietb&

sS» ctt öcBwn&ê,|©aer ban tt öancUen jiJn

öefoïcljbul&iBc^töiiitoers/bieöcbolgcnöc
''«■ncnv ' eeutomof'tbelelitoaniiiat footocciHebben
^eoucje toillcngonneu/biifontierDenijoos-bcroEmi
öenPfe/«i»,m3ijrt l^ifïOjiEiiöer^atureit/Öie
ft^wercken ÖBcc bati fccc b«löanbelcnbci«:bc naraf öer
>m t^"- '^onftenaten/en ^m bpfonberftc toercftê on0
ν^^ε, boo? oogcn ai in berfcj^o: gcöacörf ïjouöetti
«»idthe,7. ite/bocö (fo Ijp ielf bebentj uiet tttrccöta: fop
^hii^f^ "ei· mc oftUacbolgms/maei; D'cf oniwa: b'anber/
' omirtcftoillcöflt öefemaienc3l}itsbooinEi
mens toit ntet enteas/omtc be^^p^
Öcbin 3pn/m in meet anöci; fcb^ijbecs ^ΦίΨ
ti baft onbeïfocijt/hranneer bat onfc jècöii'
bec-con(i ijaec eerlie begin oft toeff Ijecft ge^
Babt: ban Ijsibbe betfcbepbf geboeli oft mep-
ningijen bier ban gebonben / en fomttjts ee^
nigc bic tegf fjim ielfs oneenicls 30«/ als on^
ba: anber ben boo^naemben viiiiim, (bt^aiu
bens 3ί)η eere) als te betDöfen is: oaant Ijp
iegttn3|jn 25oec/ int i.«Cap.aïbus:men
moet aenmeccken/ bat be «üpnfi ban Het fiee^
iten 23ecIt-öoutoen langen tgbt öeeft int gei
bjupcfe getoeeft boo? be Confl ban 't fctJilöei
ïcn/cn be «Confl ban €oper gieten: toant beft
ttocelefie Conflen 3tin eecft tcboo?fcHön ge^
tomen ten ttjte ban Fhydm,\at\t^m toas on ^
tïcnt be 83. <©ïpmpiabc/toel
3 Sflaren nae
b'inbentie ban öet fteenen ffieelt-fnflben.^it
jelfbe ηοφ bebefiigenbe/fcgt Hp in öet begin
oefcs felbf Captttels; bat men bebmben fal/
iiat be «Cond ban ©eelbt-fnifbeit öacwn aen?
jj bang Ijceft genomf met be<®IpmiJiabf. 5©it
„^i'niiis ve,. «ooigacnbe is gantfeïj tegf bat UP fcÖ2öft in
Van? ^«m 3ï.©ocdt/<€ap. 8. baerWalöivaifegöt:
«Jeid?" OU- ts een pdjet niet bekent/ bat CaMes, gefept
Schiii^'ier bocjtötB «Coning ban iw«»,cn lefif

Soift.en «oning ber HeracUdes, cotöt met getoicijt ban
hl % te=en fcngrafereeï/gebacn bait
Bularchw, ben
'^'■«Ysa altoaerben»rftgöbeïAi^g»£«sitt

toas tiptgcbeelt/toaer bp genoeift tt m is/in
toat 0toot atbtnt «a aK» 1« fwUfeen

tijbc be is gijetoeefi. <Sn bit toas

nochtans ontrent ben ti|t ban toant
ben «Coningii
Cmdaies fierf in be 18. <ΦΙρηΐί
giabe/ oft ί fo eenige meenenj in 't feite 3acc
bat Romuifu ficrf / etc. j^ae bit fcöiö^ci' nioet
be i&cöilbet-(onfi lansöe boo? be 18. <©ipmis
piabc 3ijn getoeefJ. <©οο& na bes felben
Fimij
getupgenis in 30« 55. Boech / in't leffe ban
ijet 5,Cap. baer
W fegt/bat te 5i(tten tftbe in Bewys van
be campagne baniSoom/oft in ber l,atflnen fyii merc*
lant/feer fclioone ^cöilberöen toawn / in be ^«lyck
g[empelentc^tó<ïytoclclje^ci)ilbetiien toa^ ^'^P·
ren gebaen langf ttjt boo? be boutoinge ban
fioom: <$n boegbter notb bp/ bat bet te ber;<
toonberen is / bat bic ^cbUberften nocb foo
berfci) toaren/m bat öc tempels foo langbe
babbm ba If bebo^ben gefiaen .i^otö toareiï
banbe felüe fjant (fept bpj in be fiebe Lam'vh
um, boe ter tgt in eenm berballi ^empel/gci
fcbilbm/in toefen en nocb al gebcel/
Atalan-
ta
en Hekna bp malcanbcE/ bic fecr toel gebal
toaren/en men fagb in bc tronie ban
Ataim-
ta
een mbaer jlKaegbcltjch toefen/en 't toas
te bertoonberen/batfenotb fo gcbéel toarcn/
nabien ben tempel een mentcbte ban 3!arcn
toas berbo?bcn.®it bcbcfïist öP nocb meer/
en fegt:baer 3i}n tot
C£te,nu Geruetm, in
canen/fcbilbciöf/bie nocb ouber 3ön als alle
be boojgambe: ^0 bat / alfment toel inficf/
men falbebmben/batter geen confïn^Öe toe^»
relt en is / bic na baer begin fo b^eïï ter bols
comenbept is geraect/als be fcbtlöerö^toant
ten töbe ban ben ^ropan?/ eit toifï men niet
toat bet toas, i^ierberabufeert bP Öem toe^ P!in«'s gfiei
bet/ gcïöcli
in't anber. jföaer bat itk teboo? voeitquajyc.
renbeti&rbilberenbebbegbcfepbt te toefen
ouberalsbe iS. <®lpmpiabe/isbetoijBöcK'X'l"^^^^
ti cerfi?/na
FUnij behentenis/ baer bp fp?ecct van fchiiJe-
banbe ^cbilberffe
ttArdea, bte gcbaen toas ren nittctï '
lange booj beboutomge ban be flab ütoom. wift.
Sn toai<©lpmpiabe bat fioom gebont toas/
baer binbe ic berfcbepben opinicn oft gcboe^, rX
lm ban,
udap'ijck mes, op bet 3,25oecli Au- 'Vdt iioom
g«n/?2vbanber ^tabt <i5obts/€ap.2.baclter «ebout was.
een beel boojt:
Fiutm-chwi^tpt bpjfcbiöft in't °
leben ban Rmuiui, bat Eomubti en Mmw bot
grom ban öoom iepben in't 3» 3!actbet<i.
<8lpmpiabe / op toclchen bagb eenen <^cttps
ber ièonnen
ïoas.Vionifm en Eufebim feggen/
't eerfiefaer ber
7. <©lpmpiabe/na ben onbet/
gang bmi grropen 43^· Saren. <eencit
Cmci-
«i fegt/inbe II. <©lpmp. P/Sarfcgt / in
öe
Cmiliiti Ne^os LaSantm. lïolgen

* 4, fihttmm·-·


-ocr page 6-

Voor-reden."

féotentiittl ApoUodorm, mUSS^I x. im

isttr. <©tts g^ctal met 't «^jiuitfc^e
oliec een b;eitgeittie/mac& men acttten öat ^et
Inesint begin
 455. ^acenna

troepen becöeKf .^iimma/aLs ic Uit al oüei:^
legge/fo neem icft itat öet fp / nae 't fcÖJtiöcn
Ώίοηβι Haiicamaffi» cefeenittflic/int i.jacr öer
7. <®ipmp. bm i 1. 2tpiil/Doe De toerelt öaöi=
be geftaen 3"i.3iiaccn.<©miLcfec fal toeteH/
bat ongcttoijffdt eUise <©ipmiJiabe bfif
ren boet / en le een oube <&2ieclifcge teltinge/
nae een ifeefi biefe tjiclben tec fiabt
olymyia,
toelheban Hercules, bie bier as^oebecs öabbe/
toas ingcfielt/ betoijle fp t' faraen bijf in ge^
tal toacen/aibMec men ooch blifberlep
lett oeffenbe eiclte 5. garen eens / be ï. . fgelen
gingen be beenen aen/ re \amn j om te fea:fl
loopen/crt om teüerfl tefpjingen/ b'anber
2..
gingen bc arm? aen/te tocif/toerjjen eit itaeti
• feit/'t toöfbe al 't löf/armcn en bcenen/mctte

toojftelen. ©efe «©iprnjjiabcn Uiarg ingefïelt

1)00 j bc gebooite Chriïli, Anm 7%o.Anm mmdi
3400.31.3iaer boo? be boutöinge ban iioom/
oft baer ontrent. ®
hs blijcht / na al befe Uf
lieningc / be ^{Hlbcr-conft ouber als B.ccms
boutomge te tocfen.iBacr tinxFUnim^^^^tl
ïiatmen baer ten töiie ber ^topanen niet af
«n toifl/ bat 10 meer te bertoonberen / als te
Vfirfciieydé g^eloobtrt/betopc batmen in
Homero icefl/m

Exempelen j^n lUaden,\^at be g[r0pfcl)c ©JOUtocn/Heto,

iiyt Homero, jn anbet tn Ijen Ujccfüjctih beclben / rn beel
dat
teTJoy' gcrtnclicben maeclttcn / bpfonbcr Hd»^ 3 be
toekhe toeJm in be gebaente
^soxLaodicea bp
ren voic^ 0«« tjuam / onUbicö luas / met in Ijacr
in fwingh met te maken een (tucli ban ftjn garen/tcaer
in ben krögö tulTcfjen be ©teelten en €ropi
anen met fraepbeelbentoaegliebjeben/ett
be ftcpett/aenballen/ toiecbe gtjebctöten/cn
acnloopen bet ttuee Hegcr» nagebootft/ al0
men leeft in't 25oec ber
iHad. Hom. t'üjeltit
fonber ^,ti)ilbcr-conft oft tepcheningijs niet
ert can gefcbieben. I^oo^te bec^aelt öp / toat
aï j^tffojtf bp ben ^cöilben gefcöiïberttoai
ren/eerft in't j®. 25oEfU/basr ijp fegt/ bat
Mi-
wrva,
Uaer toapenbe met luppiun öarnafcö/en
nam op Ijaec fcöaiiberen 3ö«en J»cljilt/toact
ep bjeefe en becfcljjickctt/ ttoifl/ ttoecbiacöt/
seUtif/gcamfcljap/bjcpginge en gljetoep/ en
in't mibbf t'öooft ban be
GorgomeStn^mt^^
todtjcii gefciJtlbcct h)arcn:<i5ciöch oocb ftilci
lie bingijen fïonbeMf«a5tin feggljen in't 11®.
35oech) op ben ^cïJïlt ban
Agarmmm». 3:cfe
ïact flaen /toat al aerbicöept op t'go?bcl ban
Venfü ftont/als i)P in't i4-.25oeci$ bertélt.^o
ift ontDeberfpjefedtjch/ na bce felben
Homeri
fce?pen in jtjn 1'Baech/ of be ^cöilber-
(onfl en toas gi noeif) ten ttibe bet ^ropanc
, beftent/toant &p fegijt/ bat mcanw öbö giJe^
op den ichilt maecfet in AchUks feöiït boo? Thetys, tm^^T^^

èeïïepberrwinsöen Ueit /^«iv?^

Wat een

Olympiade
is, en wan-
neer inghe-
Mt.

%''ati diiy/
fentdetley
inventien

ten/]^eme!/ie»be/«it l^/bett loop bfi i^oitf
il^aen/en fiercen/en biel^emd tepcitens m»

e?bcrgc?iC3»S^ab ^^gSaeSSec

il>teben/ tn b'eene 2&2ti|>loften / baer men be
2&2upben met b^anbenbe too2tféu g^elepbe/
en baer men openbaer banffett raeecHte / en
be i^ioutoen fatf op tjen biempel0 toe en fa«
gen/fcbtlttenbe een liaer oogj^n bertoonbett
te b}efen:clber0 toacen Uteben bergaert/ om
te t|oo;en eenige bie tegen malcanberen plep^;
tmi om eenf bootflag boo? t'fietöt/in toelc#
be ^iflojiendiier te lang te berljalenjfegt t)P
ban üjonber affecten en actiën / bat ben befli
^cöilberbanbe teeereltnogenoeiöteboen
Dabbe bie bingen al ttpt te beelben.^in b'att*
bet ^tabt fegt iip ban beel gl)efct)iebeni(fcn
ban <Eiojlog^en/ be ^tabt toaü belegDett/en
)telben beel ratbt ban binnen/ beben nptbal
lagen leggenbe/tertogle batüSfifs en ïSinbef
ten met bf oiibf jH^annen be flab befctietm»
ben:bie be lage lepben/iiabben2W«« cn
Mina·-
vtt boo?2Leptüieben/enlagen Ca bp eenöibiei:
u! altoaer fp betüjacötcn te nemett Bttf bat
baet quam b^incfeeif.Daetquamen ttoce©er#
bets/toelche fpelenbe op ijim iitipfpiipf/ga*
ben blatenbe üubb^ cl bjolgc betmaec/
niet metckenbe op bie lagen öer bpanbat/be
toelcite met Ijun ftoeetbg upifii?ongen/en na^
mf befe bette «©ffen en toitte iècUapen/ boo^
benbc bc 25o£rfcöc©erbercn:bie ban fEegei:
in benöaet bergabert toefenbe/berlieten öuit
üetgabcringe/ en quamen bertoaert te J^eeti
bi/twaer een gtoot gebecljtis g^efctjiet/baet
tuft cben bepbf Ijun fpel öabbi op?ocr/ ttoeei
b;acDt en be boot:biet biarS gcoote bloetfloj^
tingen/ betfcljepben actiën cndeebingljentc
fien. i^ocöliabbcr(fcgtt>pjF«fca»«igemaect Merckthier
cenen bjcftfctien acfter/biebiiemaelgeploegt fchiideracb.
toas/en toas fonber gelgcfte fac^t en bet ban «ge vetfie*
aerb-gtont/bier op tuaren beel isouhjers/bie ringhcn,
Ijnn gejockte <©tTen met be ploegöen öeen en
töcbet (lictöen:al t'epnbe ban bilicker quam
een Jlian/bie öun bf arbept t^berfcljte met
een kanne aafln». Jl^en fagfbock alfoo ft»
plocgben/bebetfc!^ geroetbe aetbebjnpnbec
te toefen/ ban bie boo| öenen^ geploegt toas/
bit
alle0(fegt öpjtoas een toerck toeetbicö tc
i fien.€er anbcr plaetfen toa© gljcmaeckt cm
bjuclitbaer bclbt/bat bol geel-arigc b?uc|ite«
tücfciibc/UJO?be ban ben jiBaeper0 gefneben/
be lioopen oft boiTe» lagen bicljt op malcarts
bet mibben be bo?en:baer bjatg bieie fcöooi
ben bonben/ en knecïJten bic be öoopf tn lep^
ben:baet toa0 benl^eere1?an't belt/^oubenbe
in jtin ijant eenl ^ceptet oft ftaf/ b? toelcfef
ttl fcgef te berblgbf .«eenige bie fulc lafi hab^
bf/toarf eïber boenbc onber geepckel&e<iptit
ftf bc maeïtgt toe te makf/baer fpti ban bcti

fPi


-ocr page 7-

Voor-reden."

f^ al aenöoml^ toai-ί: be lajottto^ itts Dupf»
Seftns bjocgtS iteit bjscchUetii te nommalett
fp^fe m üjoot/met lött fijn meel oberftropt.
j^ct) iDebde
vuicams in 5pn <i&oÏitlt)cl{ ttKücb
gcmaet^t eeitl oaijngaert bjtipDf/tDclti^e
f toart raac^ Μ blautcictiept/sn gaD bi mt^Xi
Saesr otnUangcn met cm gsaft / sn om Daet:
in te canien tetafTOkmaer ccnen lucg/ bacx bt
aa^n-frtijbers öooj upt en in gingöcn / baer
fagÖniEn jlKacgbcn cn Juist^en öebjolijclic
öjucötm m gcbiocijtê toiiTe Rojffeens bjagg.
i^tööl ouöcc öcfc toas een iong bnecöt/ Die
fyelenöe op een i^eryyfocteiöc ccnJSocrig Ue^
öehen fong/öacr D'anöec mate 0ouöen&f/020?
löcli met Den ijanöen claypcnöe/ op Daufien.
©oo?ts Öaö ÖP gemaect een bette auDöc <©fi
fen met geftco^cnDe boojljoofDf/toeltlie quai
men al loepenöe upt öen fial in öe toepöe/ bp
een fnel loopenbe üibies/met nettge oebers/
biCÏ l^ccbecs bolgbl om tiun te betoari/ met
ttegen fnctboetige i^onben/cntloee gcoulDCi
Itjclie Heeittui tjabben acn bet epnbe genomi
upt t'b?ullföe Uubbe eene Jttier/bie met lup-
bcr (iem om Ijuipc riep/en Ijoclcel bei^eibeis
toel9opmbe0unJ0onbg acnöiflen/en bojftcu
fp niet toebijtcn/bjeefenbc ban benaceutoen
(bic ben ^ticE niet berlatenbe t'bloct en m^
getoatit atenjgtjefnoui te toefen/maec baflen
üecljs toat öp/ en liepen ban foo Deen. iBocö
tjab befcjiraantUen €onftenar$ gemacit een
balbol Ibitte ^ct)apen/ootk flallen/iteeten/
en bergelijcfee bingen.
βαφ öab Ijp gefcijil·-
bert op be fclbcipjjfe/bat Dedaius Mooimaele
tjabgebaenin cntiufm be fcDoon Ariadfset^
bergaberinge ban nieu-cEactjtige 3;ongelini
gen en fcljoon-öap^gi^oeiïteEs/bie toel toai
renluccrbigö 100.
<ê\Tttt/ befe t'famen öant
aen öant banffenbe/maectcn eeitiEonbéting
oft ccan0:öer ïünecljié clcebingetaas ba fijn

hetitflcn/en èabbcn op be ijoofben bctf-bloe
mige litanfen glielaben:be hnecöten liabbcn
aen bergulbe baggen/fomttjts met beerbtgf
teel gelcecbenboet feec Ιίφΐ loopmbe/geUjth
eenen i0otbacUec 3t)n rabt fomtijts litljtom
fcDupft: fomtptp liepen fp gepaeri t'famen
ïeciit uPt/cn maecten ben eenen bajts op ben
anbereïi/eii fomtfjts al onbcü een bermengt:
«enen goooten omftanbt bolclijifagi) baft toe
met groot bermaecft / toiebe fraepfie fpjoui
Sen böie ; baer onbcr anber ttoce op ö«n ge»
fangtj fraep en bolcomen tupmetfpjonglien
bebcn.i^u is upt befen ^cijilt toel te oojibcei
[en/batmcn ten tijbe ber^rtopanen ban ftötli
oerf genoeci) öeeft getoeti:toait loat jècgit
^ MTer/ bie bit ane0 fotibe connf beïfteren/
Oft te toegije bjengen tn befen onfcn ttjtt'<®f
"'cnrni feggcit yjjat bit toerc niet
tn toa0
mm^mirnrn se0iflb«i/oft UUten

geamailleert/ljei: mo^t 3tjö |o 6et ntoclr/ tf
iba0 niet mogelfjch alle be bergaelbe bingex
int toerc te baengen/ of be ^epclicn tonfl en
moflbosal infeer groote perfeetie toefen:
toaa fp in gtoote perfectie/ fo tfi niet moge?
lijiof be ^cKilbtr-tonfimofi mebcalgöe^
baert cn in toefen 5|jn/cncociintetonbolcoi:
ittf/Blstoelte ramen 10. ^en anberen leejli
men int 2Socc ber uEneid(s,ï}at ben ^rop^ ιυ^ο^ΚπιΓ'
aen j^mis,, comeaöe te Cartljago in eenen van'derour
^empcl/ble ter eerê
ban luno gcDout toas/en hey^c van
fagt) baer een ft^ilbcr^e ban be belegljcringe 'tfchiidereni.
Ban «Ercpen/baer öP PrmrrM^chiiies,cn\it£l
anbere na t'teben gcbacn fasö/oft fogcbaen
batöpfeiiibe. «Gnbcr anbcr ftrflbê cn blutlM
ten fagt) t)p/ Öoe Twha ongöelucUicö tegljeit
Aihiikm tjaöbe gefircbê.'clbcrs {joe befMc^/^-
ks, Heciors boot licljacm om bc muEteu batt
^ropf grScept Ijcbbenbc/ bat betcoopt booj
een brei goiu^/ en beel meer anber omfian-
bici)cpt0/l)et töeicfö i^nfïicl) cn toel gebaeit
toas/öat 50« gémoct fo bitofegbe/

bat een groote bloet ban tranen 3tjn toangf
bdjoefjrigben. i^u niagïf men feggen/bit ia
t'famen aij^oeeifclje berfieringe/cn geen ^U
flo?te/em pet fckers mcbe re betoöfê/tot éet
boojigeberöael niet gljenottljfaem toefcnbej
bit laet ick fo toefen
yirgHtj g^öicljten in 30«-
toeerbentotötans alberfterbe öp/ fco toarcn
fuïilie iiptnenjenbepoeten ambacljttg op ai-
Ie bingen/ oberleggcnöe of inen oocH in ben
tijt ban ben Cropanen/boeórropctt onbcrgc:»
gaen toas / alree fcljiiirerije gcbonbeit öeeft/
anbcrs toaer 1)P fe firaj^n ban grooteonbe^
bacijtljept rbefgelijcrtoatr oocli tefeggSbart
Home7v.j^u bit obetgeaagen/ts te bebenchen/ Wannew-
bat
Homerus niet enconlefciijpcnfooljccl Homems
tocrciielijcii en befcftcpbeiijtii ban be ^epcfti sil^'/l^^ > '
oft^cöilbeE-conft/i)abbenfcte3pnfttjöe/oft ε^^Γ^νΓ*^"'
te boo^ niet openbaer en in henni^Te getocefl fthcvden
ia oocK niet fo Deel b^eet baer ba/ljabbefe niet meenin^hc»
riKlicIijcfi en ^ooglpcftinftoang en gebjuptli by dé fchiij?
getoecft/teit alberminfien in sijnf tijt.aaani vers,
neer öp gefcl)?eben en giidcef treeft / baer is
berfctjcpben geboelf ban bp befcö?i)bcr0:ce5
nige «i5?iecfcöe 5pn ban mcpninge/bat ijp felf
mebe int Hcgcr booj ^ropf i0 getocefi/toant
öp noemt 5ίίη ^cöooimeeftero en anber na=i
men ban jön bjienbeit/bie ter f^ber töffjjec
en baer mebcintoeeröfcfjappfen clbcrè toa*
ren tegentooo^bic^: fommtge befcitj^bi liem
100.3!aer na ben ^ropfcöen hrög te 3Ö« gc^
toeefï: eeltige fettenber noct) fo.iaer bprcencn
AriflarchuiSt^ti j o. jaer nae dropen: Cm«-
niet meer al0 So, eentge makf ljem b^en foott
ban
Thelèmacho,VlyJfe5SOOn l en Foljcaiia Ne^-
jlors
boc^tcr .e»/èè/'i« fitl?9ft7 ifQtjigrippus ott^

ber ben EattiJten regeeröe / toa0 Hommu ggs
tnclftitti bp ben <i3necltcn/ en acco^beert mst:
A^QÜDdQn m , I i 4 ♦ öoo?br
" öoiitoiïM


-ocr page 8-

Voor-reden."

Ssmttoi«8« ba öeem. Cmelm Nepos fcgt/ioo.
jaerbooiö'cttfte Olpmp^ ©icr aenfietmcii
ntn teggeitflaot&e 't ongei^ch geboeien/ tiat
tt ^cbüDër-confl btel outiei: is aVs
4?iai5c«: c®ant fp toae aï iit tocfm ten tttbe

li!:

rekEiiiitgen Emthoiitm crt Apüodm, toas Ly.
cm-gtu al IjéeI toooj b'EeEflc «lEtlpm^. «t
fommige meenê/bat öp mmemm gefim l}eeft.
5©efert L^cm·^ m toilöe in 't genteen iSaeÖti
Ijnps geen (cöilöerijs öulbf / om öat ite Γφίίί
itertjen öc geraocöen ber mcnfcöett(fepbc |)p)
ïaf/fac{it/efl ftoacit maecktert,?6l8 top nu ban
onbet oycltmmertöcbec j&cöilbcr-feonfïl oui
berbom oft öcgljnifd bao?t en boo?t onbeti
foeclten / entoaer nier teüertoonberen/of bc
iëlbe en toacr al gelueefl boo? ben tfit ban bf
Dat de ^epniWaebt/ om bieftotUe bat omceiu 200.
Schilder, jaet na umxmtlBebisj^-^, ^^g öatt Nmrn,
conft wel «et maliën 't 'Jinr/iDaeE npt
is onrftaen b'af^
mochtou^r yootröe: enistoeltebebenciJg/Enbenconlt-
were«,ais dé Jjcrjiaitbigen
litïft topte malif/bat be ttoee
seyntv^oet. ^Ottjicit/tc hjetcn/ ^cliilbmn en 25celt-fne#
ben/geiijcfebeginfei öeböen geftabt. <©oci$ be
ncEucljtige
Semh-amis, Cottinginnc baniSabps
iomen/bercieEbelïere (lab/niet allef met ber?
fcljepben gebaenten bet biccen/geconterfept/
«n gccolo?ecrt na 't lebeii/maer 00c met öaer
Épgen beelt/en bat ban JSTrnm ijaer iKan/met
itocU anber bingen ban coper/ gelö^ Oiodorm
t£röaelt.;^:clt laet fïaen / bat öicr na onttent
350.
imiin iBefopotamien bp Labm beelbf
toaren/baerbengetroutoen Pjopftect
m>j
Schilder banbcrliaelt. ^pubelijck/be iècötlber-confl
eonft uvt
is (tta aï bit metcfeeltjcli betoijs) een feer ou#
chaideen, be confï/fcötjnenbe of fp aenbanckelticli met
door Egypte alle anbec bermifticljept tipt «ijiaibeen beo?
in Griecken, (g j»pgren in 45?iccften/ban baei; te fioom/en
ie Room,en gjjg tjertoaÉEt is gecomê cn berfp?ept getooi;^
i!!>™«n tot. uaatnti belangt ban ben eerftenbinber
en ö^T felbcc/ oft Ijoe befe
te booMm is geco^
" men / g&döcltfp een em bjp tonft 10 / bte
boojmacl0 bp ben ouben öomepni/ niet ban
ban ebel gebojen liebeit mocbt toefen göeoefs
fent/als vBn. int ©oeck/int
10. cap.beti
ijaelt/
niet toefeitbe gerehent onber ben öatti#
luecckgoft 2Émbacljten/beto|ilc fp be flomme
fïifïer
is ban be feer geefïige PeeteciJe.CÖojt
Jjan eenige οοίίί aerbigb berfiert / batfebaec
afcomfi ^ecft ban Ναπφ, jjie in een bloem
is beranbert/tei; oojfacc bat fp be bloem ban
vefieriehe «Ue «Tonfïen
is /bat baerom be gantfcöe jFa^
a&omit ier bel ban Nardjfo ntctongeboegljlijcli op be fel^
schiidw- bige gebupt en tan toojben: toant toatmacij
coaftuyt ijeter rijmen op be fcfjoon gljefïalteiiiB befes
miiiffo. longelinsa inbe €ö2iilalUniS£ tlare

tte fcgabuto^nbe/ban m coitflicl) geftliübei^
]$eelt uptnemenbe toel na 't lebf gebaen/batt
een geleecbeltant eens Confi-tiictien ^φίΐ^
bec0 ^ ^dt bectoonberemtin felf alf^^tf'
benbe/lioe toel bit te pa0 comt / bebmbenbe
onfe <Confi altee em fcgabntoe ban
't i:etl)te
toefen/ en ben ftgiin banlietsDn bengelden:
toant bp bat eenige fc^;t)ben / fettbe befe ebel
natuetfcöel^emel-gabe bebo^tec jijn ban
be ^cöabiitoe.iBtjn getupge 10 beit geto
beit
^ntiiiams, toien0 mepnittgijc is/ bat^
fe Ijaten ooifp^ong fjeeft tot be fcöaöiite bis ^ ""α
be^n geeft/ toaer naet be <©ube be öooft- 1
treeften genomen fouben Ijebben/omtrechciti ®
bebefefctjabutoe.Pfe/aioocfeinspngemelbc *
3 y .©oecfe/Cap. 11. berijaelt ban be Bocljtet;
üati een
PatbscketlOeburates, toelclte berlieft
op eenen 3,o«geltngö/ti;oclitnettci:iiolc ben
ponrftjl ban 3
Ö»ï tronie/ bie ban 't beerfltcöt
fctjabubeop eenf itiitec/om pem altöt0 boo?
oogë en in Itaer gebat^ te ^ebbi/toaer op bi
l^abet: be eerfie tronie foube ban aetbe bei;::
ijeben gemacct en gebacfeen Jjebben:toacrom Teycfcetti
He iiepchen-konfi be boo?-göeboo?te tcgtjen
't Bcelt-fntjben öaer te roemen foube ïjebbi:
en bolgen0 't boo?bcrljaelbe/ fonbebe ^φίΐ.
beröe geteclt toefen ban
Phwbo oft vuicam, te r^^de
toeten / iipt befcöabutue ban ^onoft bpeï. de Dochtei
10 boojbec mijn mepningöe/ te befcfjift»
wefen va»
ben ban be eexfïe iainber0 aen get iLeben ber Apoiio ofc
«©nb0 ^ci)ilbec0/ betmgbenbe/ (foo t>eel vuicanus.
i cli magtj) alle confufie/ om (fo beel boenltjcit
10} pegelllcit Confïenaer t'onber fcbepben/ en
5ött toertftl bp tnaltanber be berfaittelen/bei
toijle icUfcfeer bemengt/en onber een bergo^;
ten binbe; totlootk mpn beft boen/betijbert
bcrbolgl
)eit0 te onbeefcïjepben/ ban bie boo?
en na 30« ^ctoeeft. «Sn betoijle iclt niet ban
ban ècöilöcrs en ^ctjilberfje te banbelen
boo? enljebbe / i0 mtjtt mepningljc / in öim
toeecbe en eere
tt laten ongetoert ben conffi;;
gljcn
25eeibt-fnöber0 oftberg^jeliftite / bie
ben pinceel niet gliebnipcltt en bebben: toant
boben bat ^et mp beel tgbt (bie icit te toepi ,
nic]Ö Öebbe) (bube cofien/ foitb icft bieefen bat ^
bet te grooten Boeck foubeJtoo?ben.
25eeUfni)bcE oft bemittber f foo Ijp ^m baet:
toe geneg? bnttj maglj befe materie aenbait^
gen/en aen ben bacftbjengê/ick geboele mfitt
ftoacke fcfjottberen met mtin toilligb amg^e*
nomen laft gcnoecli en maer tefeec gelaben.
ï®0£Ö ban Itifl boo|t glieb?cben toefenbc/ iclt
wénamgeitomen repfcgeerntoilaens
bangben / en nocb lieber bolepn*
ben / naemtjngberinglie
bermosben.


-ocr page 9-

Voor-reden;

Tol. ϊ·

S^toiltSC ba iSoem. Cmelm Nepos fe0t/ioo,
jaerbooj&'cCTfle «©Iprni». ©tec aot fietmcit
tttrt tesftcrt(lae«De
't ongcl^cfe fleboelm/ öat
ie ^töilöer-confl: b«l oubcr
is ató
■piaitm: 09ant fp toas al m tocfm tcit ttjöe
Lycm-gi,Anm mundi 3opo.bOO? beojmdc Chri-
Jit 872.31a bp bat Pktarchttf bccöaelt/ ttac be
rÊhcnirtsen
EmhoTlem en Apoüodm-i, toa» J^j -
mrgM al Uiel 31ac0n boo? b'ecrfle <©Ipmp. «t
fommfss iTieeni/bat Ijp
Homerum gefim tjceft.
^efcn Ljcmvui en toübc in 't scmeen fiaeitu
Jjupa geen (ciitlberijc bulbf / om bat be fcöiii
itertjen be genioebm ber menfdjenffejjbe l)p J
laf/facljt/eft ftoacft maectort^ICtó top nu ban
onbecopclimmettöebec ^cöslber-ljonfif ous
berbom oft bcsljiiifeibooitenboojtonbeD
foec&öi / entoacr nier tebsrUJonbcEen/ of be
felbe en toaer al gelueeft boo? ben tfit ban bf
Dat dc ;&epntbla£bt/ om bieftoilie bat omreiii
200.
Schilder, jaer na be ^mntlBdas^ ioö ban Nmm,
<onft wel liet maKen * 'jêeir/waer npt is onrftam b'af^
rooch: oue: yooErtfe: en ts toel te bebencM/ en ben eonfl-
weicfljais de bcrfianbigett licljt toiis; te maHI/bat be ttoee
seyncyioer. ^gtiflett/te toetcu/ jècijtlbmtt en 23eelt-fnp
ben/geïijcfebeginfci Itebben geljabt. «©ocft be
«erucljtige Semimmii, «Coningmne baniSabpi
ianien/bercietbelïere ftab/ttiet alle? met ber#
fcljepben gebaenten Dec bieren/geconterfept/
m gecolo?eert na 't leben/maer ooc met ^aer
epgen beelt/cn bar ban Nmui jjaer iKan/met
Kocö anbec bingen ban cogeiV gelöc
Ï>iodor(tt
toerbaelt.gicii laet flaen / bat öiec na ontrent
ï
50. )acr/itt ilKefopotamien bp Labm beelbg
toaren/baer ben getroutuen p?opöect Μοφ
^rhiWei banberliaeU. -ïEpnbelijcit/be^ctjilöer-conft
eouftuyc ' ïs (na al bit mercheltich betoijs) eett fccT oui
chaideen, be confï/ftiJtincnbe of fp aenbancfeeliicii met
door Egypte alle anbec beEmifttcljept Hpi^tDaibcenboo?
in Griecken, «jfppgtcn ίη i5?iccl{en/ban baer te fioom/en
te Room,en gijj, ^ertoagrt is gecomf en berfpjept getoo?^
1" ben. OSatmi belangt ban betteerftenbinbec

Scm ber felber/ oft Ijoe befe te boojfcijiirt fs geco^

boojmaels bp ben ouben öomep»?/ niet ban
ban ebel gebojen liebeii mocftt toefen göeoef?
fent/als
pH»· iit't . ©oecft/int 10. cap.beri
fjaelt/ niet toefeitbe gerefeent onbec öen i)ant#
toercfef oft Simbacïjten/betope fp be flomme
fiifïct is ban be feer geefïige ja0eterfie.l®o2t
Uan eenige ooclj aerbigb ber fiert / batfe (jaer
afcomfi ^ecff Ναπφ, öïe in een bloem
is beranbert/tec oojfaec bat fp be bloem ban
vafieriahe «He Cottfien is /bat baerom be gantfcfte ifa-
afeimit xTer bel ban Ναπφ nierongeboegölijcii op be fel^
schiidtr- bige gebupt en ca« toojben: toant toat macö
coBft uyt beter rfjmen op be fcljoon gfjefialtenis befes
ümm. ionseïings in be Cö^iHallittise date imxs^^

tte fcgabutoeitbe/ban eeti confticD geft^lbei^
Beelt uptnemenbe toti na
't lebf gebaen/bait
een geleecbe^t eens Confi-rgctien ^tiiil^
bera Sdt bcrtoenberemtjn felf alf^jif^
benbe/iioe toel bit te yas comt / bebinbcnbe
onfe «Conflalree een fcgabtitoe ban't rechte
toefen/ en ben f^tjit banfietjörtbergelefeen:
toant bp bat eenige fciJiijben / foube befe ebel
natuerfcijel^emel-gabe bebotijter 3ίί«
be ^cöabutoe.iKtjn getiipge
is beit geleer^
feen ^ntiiiamis, toicns mepninglje is/ bat#
fe iiaren oo^fpiong ijeeft tot be fjcöaöntoe bis ^ ï
be J»on geeft/ toaer naer be <©ube be öooft- f^ii^KL
treeften genomen fouben i>ebben/omtrecheit# ® ^
be befe fc^abtttoe. lUnm ooch in jpn gemelbe *
3 ί .23oÊ£k/*ö:ap. 11. berïtaelt ban be ?©oclitec
hm een ^atb&cktt/DebHrmes, toelcfee berlieft
op eenen Songelingö/troclt metter liole ben
yourfijl ban sgn tronie/ bie batt 't feeerBicöt
fiöabubeop eenf m«er/om item altffts booj
oogë en in gaer gebac^ te ^bbf/toaer 09 bf
öaber be eerfïe tronie foube ban aeiSie ber^
Öeben gemaect en gebacften |iebben:toaerom Teyckw
öe ^repchen-honftbe boo?-göebooitetegijen
't Beelt-fntiben ^aer te roemen foube ïjebbf:
en bolgens
't boo?berbaelbe/ foubelïe jèdjil»
berije geteelt toefen ban
ehwbo oft Vukam, te c„ foude
toeten / upi befcljabutoe ban ièonoft bper. de Dochter
j^u is bo0?ber m^n mepninglje/ te befcftjij* wefen vaa
Ijen ban be eerfte lainbers aen get Ileben ber Apoiio
ofc
<©nbe ^cljilbers/ bermtjbenbe/ C foo toeel vuicanuj.
icU magtj) alle confufie/om (fo beel boenlifclt
is} pegeliJcli -Confienaer t'ortbecftbepben/ ert
5tjn tocrtfii bp maltanber beberfamelen/bei
toöle icUfefeer bemengr/en onber een bergo^
I ten binbe; toii oocfe mpn beft boen/betijbeit
berboïgöens te onbeefc^epben/ ban bie boo?
I en na 5öit ö^etoeeft. «Sn betoijlc icit niet ban ^

mt ^cljilöers en ^föilberfle te öanbden
uoo? eRljebbe / is mtjtt mepiiittgöe / in öuit
toeecbe en ecre te laten ongeroert ben conflii
gijcn 25eelbt-fnöbers oft bergtieltfiRe / bie
öett pinceel niet gtjebiuptlit en Ijebben: toöttt
boben bat
Ifet mp beel tfibt (bie iels te toep*
ittcï) ftebbe j fatibe coften/ foub icft b?eefen bat
tjet te grooten Boecl? foub^ioojben, «eenigli
ïSeeltfnöbcc oft beminber (foo ijp öem baer
toe genegf btntj magö befe materie aenbarti
gen/en aen ben bacbb?engf/irft geboele mfjit
ftoache fcljouberen mctmgn toilligö aengSef
nomen lafï genoecli en maer tefeer gelaben.
t5!>o£ö ban Uift tooojt söeb?cbcn toefenbe/ ieft
mSnaengertomen repfegeerntoilaeni
Uattgijen / en nocli lieber bofepn*
ben/ naemijngijerinsiic
bermoglien.

1 lijn iammcïi·
ItcH ellenbicgfo

)emiae«

etboo}
;em>er

tijoebeg
ben/ öte
ballen/n
tt tïflfö

cp0fien(banfeïf
totlUeoptefïg^
eÖen)3^atuere/
fleftoïpen/ cn tonnen Jie tDinitiïrfcöe ne#
lielen boo^Oiingj^en / en innemenÏ>e Φ*
ïittipifcöeöetbecfoete tuften genuetg*
te/ tenfptiefinnen/ toepaöenöetöec*
ten / entie tnojben ontdoten en luacBer
Semaecbt/ too) aenroetingetian lang:»
faemtaeeöenomen ebel €on|ïfnoe|fe=»
rangen: ^Dospnebcntoelfofteelfrittir
tie toegetjallen quaben tti bejs jl^enfcl)en
aerbtfcfte boegöm / batmen boben Töet
boojttomen ban'f ILitöaemsS bjucfeen·
benooben/ ηοφ altgbtmern ergens in
focticöept en tiermafeenfoettte nemen/
't5pin Conden / Ijte toonbedgcfe oft
'tgeficbte/ oft 'tgeöooj/ oft anberrη fin
becfteugen/ Vuaec booj ben jTStnfclj 5pn
uptlanbtge ijeïgrimagteteminber beti
bjiet/ gelgcfe eemooj-locBenbe foet ρ
Aigö aepfgöcfelle/met 3pn bertellitigen
£e mfllen tojtenbe / eenenlangen luegö
öoetincmtipn/ienonteer mp 'tUjcten
«mbetfiensi tot ben epnötonferbjanbe'

ïingegeb^tfitöeeft ^eConfieit/bfe
men atfit obecbloebtgö oft boben noot/
aïi ^ttjilberne / gficbitftt / gefangö en
fpel/öoe fp'igijeficöt en 't gfieijooiberi
ijeiigöenwbetïüftigften/ gtjetupgenfp
babelijcfeaenoetö. iBaeï be J>cöilbeci
Tonft mpnboojgenomen tolt toefenbe^
aïfoo iffe bafl Beb onbecTocgt om ο»'ί
'Cooneeïte ileïlcii/ men namen ben ctta
(ïen binbec ber felber/ foo toöfe ic& oniS
teneerften eenen
Gyges, toèïrfeen naem
ben i^ibönTcöen ;i>cöiöbet
Polydoor,
in 3pnttoeebe Boerfe / Capitteï m.
biupcftt/ en ontleent^eeft bp
Pimio, in
5gn7. Cöoetfe/ Cap. jó.T^efcn «ygés
toassgöeboojen in'tiLantfcöap
Lydien,
ijet toelcfe ban boben liet ILaiibt lonia, KtSa-
oft fooment nu noemt Bebricia, aen ijet LydKn,
<©o|ï ïjegrgpt/aeut j^cojben met
My fia
grentfenbe / en oiti^elfï octfe aen fjet
^upben al ^et €oning{)^cB
toanCari-
en.
^e«®ube tioemöen bit Lydien, Mae-
onien
l^ooftfiabt laglj aen ben berg
Tmolus, fntoa0 gi)eöeeten Sardis. ïitec

toa0 bat uptnemenbe ^allep^ ban ben s
ró'f6en Coningl)
Crefus. :Sfefe1Lpbta#
nen üiaren ban out0 töbtjs ben ^obëfï^ Oorrprongk
bieniïen en <©fferbanbcn toeggebaen/ «amen
tttaerom fpban ben €»jiecBen i®o|ben vanxhufca.
Thufcans ^tttm/ foo betlgl^fept/aljS v'n

^^ffetlganbe boent

^efe gebbtn met Tyrrhenen.

^un

mt%tm

tmiivptmm^h

J^en/ eril^omepnen: Betc^jcuen öoa? Carel van

•Manderej Meuicnbeke.

I^an Gyges upt Upöien/iieniecöeö
Jxlltlöettn^gppten,


-ocr page 10-

Het Leveti Der oude Antijcke Schilders. Foliï.

15«n€ontriebflnLydien,Tyrrhenus, ftet

febmöe aijtfee toanStaUen ingenottien
en gRcttjonuen / iaatt toaii't ILanot toaii ι
Thufcanen, cn ÖC
Xtt Öflll Tyrrheneti j,
Thufcaners gfjenaeitit 3tjn gebleticn» ïBefe öan ijeb*
Γ^ΤΛΐ" i©oöen-öien(t/ en öc ^ffttlott-
M ohe. tm Detl tJ?aetl) in Oefen ösecfe tjan
nevght, cn talim gt|föjftcöt / alss upt oudc ^föjy^

hfbbé vroeg gtj up( £ion BaptilU Alberti, \att

Su ieften iö/ m batbe Ceptistn-conllrtctt
trjöe ban
Profenna ttigroote boïcomen^
èept üiaö/ al0 oocfe ilcI gtjetupgDbe
^fguïtuerrtran hem/ bie men niet ^cei
lange gdeben tot Chiufi ontöec&t en ge^
ijonben fteeft / baermen uptnemcnbe
fcaep figuctfeenö ban ïjalfron&t gljc^
öonöen pcft:fgötlöt]C tot viterbo, upt^
nemcnbt fcijoon oube i5eelben.
Anno !ƒ j-4.t'Aretfo loüerbtgijebonbcn
teniJlopeuiScelbt/toe^nbebe Chimet-a
ban Bellcrophon, j^et ttjelcö ttJCÏ tc iien#

ηεη geeft / tioeconfticöbe 'STÖufcanen
foobjcecft tgtötoaren/ffiaerooceemcö
fel] jlft tnöen poot/ en aen ben beeïben te
vitcrbtt, ben onberbom boo? be bjtein*
ht caracteren upttDijfen/ toant geen gé#
leerbe ban befen tpt bat en coftnen riuné
notbïefèn. ^u tot onfen ILpbifcÖen
Gygcs toeberiteercnbe/fjem tt)o?bt be tu
tt göegöeben' batijp / tocfenbe binnen
Cgpptcn be ^ti)tïber-ton|t gebonben/
en ben eerften ceptfeenaer bjaiS, j!©aer
bjanneer ÖP gecoeeft ti / oft toien
ijp be^
iè5pnnte«ttje gsnbcntie göeineen gilt*
maefiit oft gijeleett ijeeft / baer hebben
top göeen beftijcpbt ban. ^l^an tiis fecn#
Kelijcii / bat €gppten b^oeci) bseï be-
Ijouüjt bjais/ m 45oben-bitnft löceft ge»
öe jfent / albjaer be 'Sepffeen- ronfl gDe^·
nieenlp^ / ggeïticfe ben ïtegnrantfe aen
ben (ïaiicfe oft «iBlmboom ïanghfï mcbc
optïimt / en optMaffeiibt rratöt i^eeft
fjatc upt tefpjepbenifoo bat tacijten is·/
bat bcfe «egpptfrfie jgpmpfte
Pidura
ban ontrent beü fanbiaben Niins liaer
beeïberttitgfte bïogljeï^i anberen bole»
fieiv met grootf berVnonberingö« bJÖöt
ïgyptrcKe en bjret iiecft iatenften. jllaer öoe bet
soem^n ΓιΛ, iö/b'<i£gpptenaerö beroemen ficiiCaïföo
wtenviB. Plinius tüngiii) ïjat fp b'eerfïe bïnberö
^siswefen 5nn/'th3eicteac!itói0ombefen Gyges
jBa?r 't 10 al te bjeemt / batfe baer bp
öoeflé/batfc befe? öclïectetif^a? j&ebbc

g^eöabt fe0 bupfént al eer fp bati
Bun tot ben «©tict^en göecomen tö.
I ^tet ^ab toebec een langlj tuercg te
! onberfoetfeen / fioe bc slatten be ^aer-
gftetalcnfeec onglielijcb refeenbentujant
nae onfe refeentngfje en ijS nu be ïl&ereït
fo Duöt norf) niet/ ban itfe latet bcif <6««·
leerben/en lutl tot ben anberen booj^C
baren»

; i^an Pyrrhus, öe i^cef ban Πε-
ι dalojb'ceriïe «©rterfefcöe ^c&ilber»

ECn uptnemenbe €on(i/ oft bic ben Phyrrto^
jBenfcöen berüjonbetlörii 10 / ea
tan omiiaer faUncfeentljept niet berboj*
gijen gi)eblp?aen / vuaer boo? bjel magö
göefcgiebt spn/bat onfe ^töflber-conjl
10 upt ^egppten gecomen in 45rtetiten/
en baer al0 eenen nteubien bont te boo?^
fcbijn gi;ecomen/boo?ben Cofgn ban
Dedalus,giie{ieeten Pyrrhus,oft fonitptjS
Euchir. ï^cfen noemt Arilloteles ben
eerfien ^toüber in (©rietfei η te toefen.
3BU beöoefben^top^toel te letten / toan^
neer bat Dedalus^ficn feeï grootea Con^ *
flenaer in Beelbtfn^ben / graberen eti
anber0/ Ijeeftgijelecft/ om baerbp
tt
ramen / ontrenbt toanneer bat btfew
Pyrrhus ïeefbe/ en bat
in «iörtcrSen-lant
; be ^cDtlber-ton(ït0 ontflaen, ^>00
i i0openbaer/ bat (nae bbube êtij?^*
j ber0 mepntnglie) Dedalus teefbe ten tp* Dedai»
; bebanben2ILt$cncnfcöen Thefcus, tien
: foon ban Eg-us. <en Thefeus (bp al ^®®^'^^·
1 bat icfe bebtnben can)lcefbe en regeerbe

i t'JttÖené/Anno mundi ayjo.bOOjChri-
IH comft 12 3 ζ. ^0010 te gtffcn / bat
toepnigb g|aren na bit getal/ be^cftiii»
ber-tonft in «^riecfeen-lmibt 10 aenj^Ci»
bangijen.

Ban Polygnotus,^Cgrtl)ri;
ban31töenen,

I0't befci»?t)bél)efer oube 5Bteffer0/
upt b'oube fcii?tfttn / bebinöe icfe/
batmen(om niet inmerringe te tomen)
toel bïtjticl)Dpalie0en aenbaciiticf» te
mercfeen öceft / om goeton'erffftept te
binfcen en te i6ennen te gRcbcn: umnt
Theophrailus(nar PHnijfcDinber)rö ban
mepmngije göetoeeiï / bat Polygno-
tus, ban Kltftenen gfieboien /foube on<
ïKt ben φνίχΜ spn^etoe tfi ben ecrfien

^tSilber: itiaerbitcomtbaerbpy boe
be èctjilber-tonftmft geboienjgnbe/
nocö feer onboltonié toa0/ tote
pet baer
Bp pjattifeerbe tot berbeteringöe / bie
EncauR,>« ^o^öeöaeiïg&eat&t te toefen benbiu^
>vyértc ïïcrberfelber.si^ocftPolygnotus (bpal
^dttcn. batmen ramen tan) iö b'ecrfte getoeefï/
bie EncauiHcè, bat 10/ mct ben bpere te
fcötiberenöeeft g&cbonben» l©at g&e^
flacöt oft göebaewte ban toerfeen bit
i0gö«toecfl:/ öebicfebïptitösöefotöt/
ennaeggebotöt/ ban bebinbebatget
toa0/ niet emailleren opgcubt/maer
üfrn Λ Öeete ofte gloepenbe pfer0 teirer*
öout oftpboit: toantbeeerfte
|isomtrcc- i®rtJilöfrpe toa0 beeï tDt0 maerg^e»»
^'"«gcvon. troelen / entoa0bPbenilatpneng6e='

iodeTst^^'Ö^^^^"/ Linearis Piaura, toelcBeoijei
^^^yisVz' trocfeen linien toaren/ toegijeepgiient
tentoftvy batgebonbenfouben fiebben eenenPhi-
schüd''®'· ^an Cgppten / oft eenen Clean-
^«inthen·" ^^n Cojint^en/ oftbatljetfoube
göetoeeft jjjn / een anber Cojintfter/
CoS^'" flöcijeeten Ardices, oft eenen
Thelepha-
Theie" ■ ^tcponten/ bie al niet al0 ene»

^'^^ines van omtreffecn/ enfometterfeoïenorö
sSuïiinnetoertfe fouben liebben giie^
. Noch van fonbertcBebbenoftgeb?upcS«n
Vinden ^^"ifle bettoen: baer nae foube boo?
pt*
ïon^^'Wer. manbt onbefeent gljebonben gltetoeefi
Bebben befe omtrecfeen te berbullen
met eenberlepe bertoe: toeïtfee gcbaen^
te ban fcöilberenb)Jben<i5riefBétoa0
flöeöeeten
Monochroma, bat 10/ fcl)iU
terpe met een bertoe. <iï>it meent Pli-
nius, toa0 te frbüberen ban ttoee toïeu^^
ten / oftbanUtbtenb^upn/ bat lange/
jaetotop^nentijt foube ijebbcn g|e»
buert/ banmactjberliaïbentoelbolen/
aengefienbeeeriïcfletöttdtept ber ou^
be j®ei(ier0/ bie foo beel toetenfcMp
met en fjabbfn/ fjun bingHen met hüo^
gen en biepmteboenberfteffen/ marr
batfe ileti)t0f)un omttetiJémeteenicij
fap ofit anber bertoe ban binné berbul·
Jen. i©aer aïgoetoel be<6?ieffeeneeri
fuciitigft gbepooght fjebben b'eere ber
eerfïer binbingöe bun epgen te maiien/
foo mijn0 ac$ten0 niet anber0 / ban
«n anber 5ηη Croon te toiU?η nemen.
«"ftou?5et nocö baer boo?/ batbélLw'
<i Gyges, in ^gppten tooo» enise/

80 öineeriieH getorefi/ öieöe '^tpmrn-
tonfï boo^tgeb^cBt en gfiebaert öeeft/
omtreefeenbe ben pourfgl ban 5Dncp#
gDen fcijabutoe met een iiole upt t'bpet
tegen eenen tottten muer/ enbatb^en
Poiygnotus eei'fl tod ιηοφι befe Confï
bernseerDert öebben / met te bullen öet
intoenöig&emet berüjen/göéltjcii DP
toel meer bingöen gijeboiiben/ en aïtijb
berber (gelief folebenbegee(ien bnrn)
gBefoïDt/ engfjebonben ö^eft: ïBant
men bebinbt / bat f)p een grabeetbec
10 getoeeft/ en iefe acitt bat ÖP aïfo oocfe
op })out metter ïjitren graoecrbe; <eii
alfment toel naefoecfet / fp geb^upcfet«n
tot öun Cafercelfien0 een öout / bp ben
Hatijnen Larix, bpben <6riecSen Ae-
gis, omsgnïjomcijtdcur/ gïjeljeeten.
^tt i)out/<jp tl^uptfch 1Lo?c0enboom/
10 foo fteel glat/bat ïjet geen clooffeen0/
en öeeft/baerom Rebben fp i)ier op ban
out0 gijeeren gefcfiilbert metftun €p»
bertoe. jiu en canicfempfelbenniet
anber0 laten boojfïaen/ baer en moeten
ttoee 3pn gfietoeefl / bie Poiygnotus gte» ^an twee
ten/ bie lang&e nae ben anberen toaren/
gi>elöc6er ttoee Mycons ( bengrooten/
en ben jongden) xpn göetoeeft: i©ant
icfe binbe ban eenen Poiygnotus,bie ban
ە)afu0 toae / en niet al0 befen (baec
icfe nu ban ftö jtjbe) ban ?ltöeiien. ^e^
fenWeenfcfjen foube gficlceftfiebbert
ten tïjbe ban eenen 5Pnen jfB ebe-bojgec
Mycon, bepbe uptiïemenbe^töilberiS
toefenbe / ijebben eerfï ben ittöeenfcöen
(©&er gebefigt / en Dun ftoart toa0 ban
be fieernen ban be ï©nnbefifn g^bjant:
ban befen Pdygnotus cn binbicftniet
anber0 meer/ban bat fip een uptnemen*
be grabeerber oocit i0 gbetoee(l/ nocft
in toat tjjbt Ijp gfieleeft Beeft.

JDauThelephanes, öanöet;

^tabt Phociea.

PLinius in 3pn 3 25oecfe int S^.Ca*
pittd/feg^t: t^ele bie groote 25oec*
ben öebbcn gbefcljieben ban ben;§)tïitl^
ber0 en 25eelbt-Bouto;er0 / ijebbenftet
gltepjefen eenen Thdephanes fean bet
^tabt Phocxa^bocft toect menïitet toie
ftpglöetoeeftip/ om bat 5pn toercfeen
in '^öefTalieri / ban toaet fip toa0 / beel
3ö»berlojen giblebm: bocfi befe

25 1 toer^


-ocr page 11-

Het Leveti Der oude Antijcke Schilders. Foliï.

^cSiil&ecBularchus, bieottetoiifldr& itf^
foo ö2ocge». tgöt ftet fonftiffii^cn ertofli
rentoflsi t toantiiaer toojDe eettgutü
ban ben jpneti ttercotflt Mm fooi ueel
aljl fttjaet Uiass / aen Hen Co·»
ntngö toan Epöicn Candaules^^tocrcfiert
Coningl) 10 gScfto^ijcn int Saec aljS
Romuius (lerf / i'üieïcfeAijaji. tnbe: 18«,
<©ipm8iabfi^amocötöefcn Gandau-.
les Dit ^ucft beelSaren booHtjn boobt
getocötijcbben/ en nttffröietxoot ïangf
tgt na beboot Buiarchibejs .êtöüberjs/
foo bat bit al een oubt ^cfiilber tjs/ en
UJcl t'oberlegö&enftaet / irtójafcbolcof
méfiept br ^ceiïbCE-tonfi t'jpnen tpbe
ii SÖetoeeiï. a^eflupidötfeimoctoocfe.
(gelöt Piinius fegljt) nootijjcnbicfi boï;
göcn/ bat alianeBe booispnen tnbt be
Con(l;{)aet begin nioflgcbben eellabt/
en bat HygienonteSi Dinias, en Gharmas; Hygien®»^
btfeb'eerfte. tontctfeptfeljs met eenber^ tes, Dinias,;
leg bertoe maecfiten / boe aï lange ino^ «ch^mas,

b^abbdCbpflu^enban gebiofeo^
feu^'' ten inrine atiitenö / eerfpaftebacften Wanneet fpgöeleeftöebben. ^'Sf booj- terfeyt&iea

Danbtbjercg/ bia)$ een (ïcpbt be0 b0lc]c
ben
Magneiïa, een lanbt nu s^ebeeten
Capoveriichi. fj^i^at befen tonfïigf |Bee<e
(ter meer göebaeni)eeft/ijS onst ban ben
tgötenoubtöept berbupftert / en ban
ben Sc|^ipber0 niet beftent gemaetftt*.

Wm Eumarus 5 Jx^Oec
bamtttgenen.
rjίί{ te acöten/batbefen
Eumarus, lumarus.
O^cöilber banlttöenen/ igouber

al0 ben beröaelben Buiarchusj aengöe» Vrouwen

ften te jpnen tpbe be Confl: nocD geef cronien on-
manftöapenenonboltomtnbjaiS/jaefiï {jff.i'Xil
jongïj en mijt / batmen be gBeftöiU
betbe beeïben niet en con onberSennen alles na t'i«i
off i^annenoft Bjouttietttoaren/ baet
befèn
Eumarus ben eerften binber ban
bjass / ban bie. tonberfcöepben/ aïfoo

«eltfnyder.

ben tot eenp^oefgebar&en/ enbatbaec
wpt mocöt ont(ïaen jijn fiet ftgilberen
og&etactbebjenS. :©efcn
cicophan.
«"s Cfegftt. Plinius) oft eenen anberen bie
alfoogfienoemt bias / gbeljjcft
Corne-
Eus Nepos
gfjetupgöt / bolgDbe tot in
gtaUenbeni@foiftPemaratusi ben Wa*
öenbanTarqiiinius Prifcus, toelcSenge*
bbiongj^en toau^Dem tebettrex^en / en
ti berlaten be (ïabt Cö^tntBen/ om te
bïièben t ggebjelbt / bat ben 'SEpjan
cipfeiius tegöenöcm bebe» «©efen Der
maratus .gl^cBnnnen bjcfenöe uptr €o*
rintöen / ijS tomen bjoonen fn Cöufca*
nen/baecBptenenfpongecweg/üJfifi
ien namaeljS tiJ góebiojbtmben bgf^
ben Coning&^anRoom; fclben
Demarato 5i)n OOtS g&tbolg|)ÊupfcCo=.

inétaïinföube:gBetomentoe(en bte alle^^toat öp fagö,>nae tieben be#

aaan Bülarchiis ^cftööer;

Tvteer itKiti mijn 0oo?-reben betop^
li.'fe b'oubtOept ber <$cöilber^ton(ï/
mu^ berdaeltban befen <^|ietfc|}eti

(ionbtteboen«,

bani€leonen«

Deboetfïap^enbanbenbergaelbetf
Ëumsfusj ίflmcj^ sIoecKelDtft
nM

getrebeti

Cimon heeft

«e vercor-

cn

'ndcr dingê

ieriadgtenl^emtoelfoo beel gMeefti

iröebUcn/ aliS Polycletus,MyronienPjr-
tfogoras, i^an befên gab itfe meer te:
Ijeröalen geöabt/ maeEbcbinbenbêbafc
fipeen 2&eelb^öoutoec enCopeEgfetec
ijssè^toeeft / ten tpbe bcc Coningften
Xerxes enDarius, en tftnietbannoobe.

genoerO bat tcfeonbecfc^cptDict
eenvijpfr ban befen/ en; bcttboo?-berA
gaelben;
Thetcphanes ban ^ifpontfn/
bie afcb^oei^ gebjeeft i0/ en een ban ben;:
«erfien^riJtlDer^·

Cleopbantus,, ^cPöet
banCojtntgen.

/1 €ngaenbe be binbingge ban met
M'tt berbjen te frl)ilberi/ ftetgemeen
Seboelf ijs(f<i:Piinius.in30n j ί^25oetδ/
Caötttelijvbetftaelt) bat öctalbcceerftj
fóube gj^cbjupcbt sijn gf)ebio^ben boo2
©p aerdeir creoEhantus ban bet ^tabt ban €0i=
fhwÏe" bte cerlïmael begon bjat tr

örtteben eetiirtGimontjan cieonia, een
jlab bjat bifp in't ïant ban tficöaien ge-
tegen, ^efcn beeft gebonben be bertoi^
tingen: #8eft ootft eerfï booitgeb^acBt
en gemaect beelben ban ter jpben / öeb^
benbe be aerific^tc gefteert cj» becfciep#
ben bigfen/fomtgtö cp/fomtijt0 nebfr^
toaert fienbe/
een bingen booj jpnen ttj't
metgöebiuptfetspnbe. I^pma^ οοΓδ
b'eerfie / bte in jpn^cöiïberpe ïietfien
alle be toppeïtngljen/ leben/ fpieren/ en
aberenbes iBenftlieniicijaemiS: «®oc6
tba0bpb'eer(!e/ bte uptbeelbe in la^e^
nen oft deeberen berfcöepben boutoen
tnfereucfeen»

l^an Panseus, ^cÖtïÖiC Uött
töenen/bebjoeber ban Phydias.

I€6 öabbe mp toel te becïagben ober
piinio, bat tjp gfteen beter o^bsn en
poubt in b'!|i(lo|ie ber ^cfiilberiS/ban
IS te berontfc&uïbigen/ om bat öp ober
be <©?tecbftbe ^cl)?tibetj3 gemte boo^
ten nootlgcfe becïaegijt beeft/ in jpn
atbtfte €ap. ban't 3 ƒ % 25oec6/batmer
niet baft op ftaen en macbcbiant fp niet
toaergenomenen Debben bolcomelgti
aen te ujijfenoe tijben/bjanneereentgite
boojïucötigfte ^rftilberii fjebbengfte^
ïeeft/bat bet fomtijben macfj berftöillé
eenbeeï<©Ipmpiaben. SjCft binbe bat
ug boen moet eenen biepen fpjongbin
b'<®lpmptaben / om bet eerfte gbetaï
ber jaren te binben: toant befen
Penaeus,
;&cbtlber ban mftenen/iö getoeejl / ge^
Ig t6 oocft
Phidias, in öe 8 3 ^ <®Ipmpt#

abe: Sin bit gbetaï tomen be;étö?gf
berjg aTober een.JBaer.bp bjojt geftou^
ben/bat bP foube ^gn gebjeeft ben b?oe^
ber ban eenenbifctpel ban
Phidias, {tbe=.
öeeten
Colotas, mdcbenfoubcbebbcn
Öelpen maben 'tjöeeïbt ban ben <©ipm<.
pifcöen
luppiter, bieboojtijt-sfoofeer
bermaert en foube gfiefcijilbert
Bebbenbetbinnenlïeban bm ^c^jilbt
ban
Minerva, bie Phidias, upttoenbigf)
geftfttlbert babbe: i©eïf6en ^tfiilt bp
^«Êbener0tnfo groot acbtingetoag.
Sl^anicè atgt batfeboïen / en bat befen
Pansus (nae Plinij fcfupben) iö getoecft
ben bjoeber ban
Phidias. ^p iwaij in
onfeConfïfeer erbaren, üp fcötiber».
be boo2 bie ban «töenen/benbdtflacö/
btefeöabben teagenben ^etfen fn öet
beïbt
Marathon. ^00 bat te bebenc*
Sen / batmen boe aïrce mojl beöben
goebtgberief ban bermen/ en bat be
Cotifl ban friïtlberen al in grooter bol^
comenfiept göeraet&t en opgbefiegijett
0330: ï^ant mm fegijtbat^pbaer tn
Öaöbe gbcbaen nae't leben be €apttep<·
nen foo ban b'een aljs ban b'anöer fgbe/
batmenfe onberfcbepben cnbe feennen
mOti)t/tetoeten
/Milciades,CalIimachus,
en Cynegyrus,op be 3pbe ber attftenerjs/
Datis, en Arcaphernes, op be^pbebec
#erfcn. Cen tgbe ban befen
Panaeus,
bjojben om beft te fcfiilöeren binnen
Cojtntben en in ftet €pïanbt ^eïpbosE
j>i0fenöpgije(leït» ©antoelcfeer inben^
tiebp (foomenfegfit) bOojfaetii fou^»
be Voefen/om bat bp aen toilbe tegen ee^
nen
Timagoras ban Cijalfibien: ;©en
toelcfeen gem nocbtani^ berbjon in be
^ptbifcöe fpelen / bte men oeffenbe ter
eeren ban
ApoUo, fn een plaetfe binnen
iBatebonien/ gbenoemt
Pythius, fn ge^»
bacötenijs ban't ^erpentPytho, bat ba
Apollobjajs gfteboot, ^efe obertref-
ftngöe beeft namaefó gOenoecö befeent
enbetupgöt gfietoeeHboojeenigegbe-
btfbten/ be toelcfie
Timagoras tot een
gebacgtenig baerbanfjabbe gtmaect/
bie foo göebeel op beoubtb^eembfcDe
maniere bjaren«
Panasus bnbbe notb tot
Elis.in bé Cempel ban Minerva,be mue^
ren befcftfIbert / oft met meïcfeenfaf»
fraen göeel gi}emaec6t/fo eenige meen*
ben:3©anta!fmermet natte bingfterS
aen to jeef / fo bebontmen jijn bingeren
gfteel te bJtfen/al^ of men faffraen fiab*
begDe9anbelt«

mm Polygnotus ^φίίίι^ϊ/
ban €Öafu0.
τ €β babbe nu mogen öebben boo^ge^
1 nomen Phidias, ban om ooifacc6/bat
befen
Polygnotus, ^c!)iïbér ban't €p#
ïanbt
Thafus, tjs gftebjeeft een / bie nocö
bc ^tbiïber-feonfl in eenige beeïen ber*
meerbert beeft/ en gbebolpen tot meer*
ber bokomentjept / fal ie β ban bem nu
beröaien» i^p iö b'eerjlegftebJcefï/ bie
b'in\jejj|£te boojtb^arbt banbe conter*
feptfe0 ber b?oub3é te mafeen met b?o#
lit^e booiUicötige deberê/en öwn goof^
^ 3 ben

Timagö'ai
van Chalci»
dien Sckil·

dCTi

PoTygnotirs;
(i'eerile die
de vrouwen
concerfeytcn
met huliélen
en anders.


-ocr page 12-

HetLevca

der oude Antijde Schilders. F0L4,

bentetöteréttmet fletbiaBentgtetis cn
Sulfelö \ja« öerftöcpöé tocrüjen* ^aec·
cnbotjiftecftöpöe ^c&tlber-conft feer
becbetert en\jermfei;Dert:ttJat in pïait#
fe öat b'ouöe ;g>cötlöer0 tooj 5ρπεη tpt
SÖetooon ttjaren tc mactfeen al Dun aen*
ficöten op cenberiep mamete/ boiiclcr»
atöttti) en bjoebe ficn&e/ feonbt cn
bjacfit ojj/öe bcelbcn tc fc0ilbcccn/&at<»
fe fect: leuenbe ben monüt toat onRotcn
èabbsn/enfomtijtö öc tanben toonbcn/
cnmct bentconictt bcrfcbcpben aitten
oftüJcrcBtnöÖenbebcn/Öet mricfe ccn
pcgfjclgcfecn met betajonöercn teel bc
üallcn öecft. ^P ^ttft een fturfe φΐ*
maect/ bacr onbet anber eenen Sclbaet
ijsöebbenbe inbcbupfteen fceilbeftcn/
batbeboetgansetiS gj^ement toaren te
Jioeren/en lïaet gftcclommen og een Itt*
tc/fo aerbttö gbefcbttbert en fo berfier-
Ijjcft/ batmen niet en ton gijeoojbeeïen/
öf öp op oft af gingö. ïlBit fiutfe iïonbt
Jangtcn tpbt namarijS inbe gallertje/
bie
Pompeius liet mafeen te i5oom/boo|
befaleban 3P« iftaebtönp^. ^p 6eeft
oocfegfiefcOilbettbcii Ceingelban
polio, in't Cplanbt / cn oocfe

binnen «trienen een groote fcftoon gaï*
ïerpe/bie ombebeclbevfcöepbcn toer^
tocn/bie baer in be ^tfnlöerpên toaren/
iuope göefjeeten
Poecile itami toeIcSe tc
fcpiDcrenhp niet cnbcgftcerbeteöebi
ben / öoetoel bat
Mycon, bic een ban be
bacfeen oft fijocn öabbe glÖefcDiïfcert/
l&embiergftenoecö bcbebetaïen. ï^ier
ban befiaelbe
Polygnotus feer groote
icre en gonH: üjant b'<0berfifnban ben
Staten ban i^riecSen / bie men plao:^
Uan oubt0 tpbtis te noemen
Amphyöi-
onss,beftcïöéb00j Polygnoto, in bcllJtiiÉi
ban bflncfebaerfterbt / bat Rn in alle be
^teben bait gantfr?) <iESrirfften-Ianïtt
foiibe ficerlöe ontfangeit en ge^erbrrgt
te30
?bcn / fonber eenigijen sipnen fO(t/ cn
fonöer
bat W pemanöt tian renfaiie
bcr berfmelbe ^icDen/alö fpboojbp
5pn iiupè guamen/ pet gficijouben üjaö
iuebcr te noobcn/oft eenitt) ber^ieït ie
öoen. Ï^UiS Öootftïpe bebben befe «öibe!
?i^eercn/be €on{ï teegebacbjefenbe/ be#
fcnCondenacr en ftun feïtieiücreaeni»
Si)ebaen. iBen toeit niet feficTjsï/ bjair^
wëer δΡ attoeeft/ ban bat βρ

m be 9 o« <©Ipmpiflbe, i^p Beeft oott
feer εοηΐϊίφ in ftltier gfiegrabeert»

laan Phydias,^cöilïiet; en

25eeïbt-fngber/ban Sitöenen.

Gteïpcfe bepbe be Conflf / ^töiïbe.»

ren cn 35eelbt fnpbf/ upt centn ge*
Igi ^enboefem ban be boUomen Cept^
rfecn-confï geboebt tooiben/bait öet ben
^töiïiïer niet fBoacr/ccn 25eelbcnacr in
(iem oft in gieten te tooiben / alfl oorfe
toel ijS gebïebcn aen
Phydias, öie in bep^
ben tg uptncmcnbe gbetoeejl. ÜP leefoe
bïoepenbein bermaertöcpbtinbr
83*·
eipinj?iaöe/3 00. ^aer nae be boubJini»
gDebanaooin. ï^oe ïang&e öp lecfoe
toeet men niet / macr men bebinbt/ bat
bp nocg ïeefbe inbe 90« <©ïpmpiabe/en
bat tp eerfïmael i)em oefenbe in be
^tbiïbcr-tonfï» =t|p fcbilberbe boo|
bie ban Ittbcnen eenen feet fcgoonen
^cötlbt ban
Minerva, bic bp bcn tttöe*
ner^iiS gj^ebieefl in feer grootervncer^
bcn en acötingt)e/te toeten/bet «pttoen^
bigöe ban befen ^ci)tlbt;marr Ijet bin»
nenj!r(göeïpcft bip in't ïebenban
Panx-
us 3pncn bjoebcr bebben tcrgaelt) toais ^ , ,
gljefcbiïbcrtban
Culotas ψη bifcijjcU
HPatter op gbeftfjiibert toja0 / 'tjp Me- BeeWnijdcr.
dufen booft/rttet albcrlcp eert ban 0an#
giicfi/oftpet anbfrjs / cn binb' icfe niet,
I^P beeft gcmactfet in bc;§>tabt
Olym-
pia
cenBfcIbt ban luppiter, ban ^öoiir
en <i5out/toaer aen bem befen
Colotas
beeft gbcitolpen / als berbaelt ijS. l^an
befen
Colotas binb' tf& niet anberjS/batt
bat bp gcnufciite nam te mafecn
fopI)cn.5n be fcluc ^abt
oiympia beeft
Phydias mcer C^celbcban €oper en an*
ber0 gfiebaen: Jliaer ben
luppiter toaöi
toonbetUiffe gftep?efrn/ foo bat bp baec
boo j too jbe gcbonben ben beften Becïi»
beuaer ban ber W-cerdt tc toefen, ^em
toojöe ban eenen 5ni;é bitentgebiacgt/
floc ijp ben ^bcojcn
luppiter fooron»»
fiig^li babfeegbeniaefïtt:toant aï ftabt
gtsp(fepöc bp) getoeeft in bcn ï|emc!/en
iiabtgöeften
luppiters gefhn en toefen/
giip cn babt bem niet mogen beter ma^·
Φρ arittoooibc / tc Öcbben gfte*
bolgftt bc berfen Hpmeri,beer bp fegbt:
luppiter bcbc tcctben met ?pn ftoarte
tognbiautofw / e« ban 3pn «tttofcb

niet togbt ban't Cafhel t'litbencn/baec
allebe ;!^ocbteriS ban ber ^tabtqna*
men bergaöeringeenraebt ljoubcn.#p
beeft oocbgcmaerfet nocö ccn
Minerva
ban €oper/ bie om bacr groote frbobn·'
Öepbt/ toert gbeöeetcn be fcboon
Miner-
va.
macifete ooefi een Nymphe^ hit
beflevteljii ber )^clIenbioegb:en.nord
een
Minerve , bie iErailius Paulus ben
'STempelber ƒo|tupnentoe epgbenbe.
j&otö toaren ban 5pn öanbt ttoee göe#

clcebe ::6eclben in bcn feïben Cempel
baer tocgbeeraSfent booj eenen
Catuius.
Ce 0oom toa0 oocten tpbe Plinij noc^
te fien op be (ter cftte ban
Odavia, een
feer frj^oone iBarbercn
Venus.
al bat in Pünio uan bem te lefen Plu-
tarchus
inbegbebobenbeö i^outoclgcj;
i"egijt/bat
Phydias tooi ben Cliffcbe oft
Cpjcniffcbe maecfete fiet 25eclbt ban
Venus, bcbbenbc ben eenen boebt op een
;gkcbtlbtpabbe/toelt& betepc6enbe / ge^
Ipeb be ^tbiltpabbe baerfrbulp niet
berlact/ bat be lajoutoe niet en begoo jt
te berlaten bacr D«piS/ maer baer in
blpbcn in alle fïilöept. j^ocb bcrbaeït
Plutarchus, tn'tlcbcnban Pericles bcn
3|ooftman ban Wenen / bat boe
Peri-
cles
alle fon(tige üBceficrjs in bcrfcbep*
ben Conf!en tot bcrtieringbe ber jgtabt
tiergabert/en tctoerc6e göefïclt babbe/
altoaer ooc^
Zcuxls, ben bermaerben
;g>cbilber/encencn
Agatarcus, toaren/
ftelbebp ober bet gantfcöetoertfe
Phy-
diam
,altoaer befen Phydias macc&te een
Minerve beeibt ban ^oubt/ intoeltSa
pebeftal bP
5Pnen naem babbe gefcb^ei
ben» ^P ban nu toefenbe in foo groote
gonlïe bp
Periclem, tocrbc bananberen
bacrom feer giieb aet/cn
Pei idem toer*
bcn beel lafïeringcn na gbefepbt/te
Mju
ten/ bat Phydias gcm foube ftebbcn gbe*
boïpcn acn cenigbe bjrje gbeboutobe
b?£!u\acn/baer bp mebe foube bcbbé ge<·
leeft in oncupfcbepbt. ^iet / toatfom*
tgti boo? Confï en Cere ecniS bermaer*
ben jBcefierssbe i^gbiröept cracbtic^
in fom^igbebertcnbermacö.
Phydias,
alfo gefept 10/ Öabbe 't <©ouben 25eelbt
gcmaecRt/en op bat 3pn bcntjbers bem
niet tc bêfcfiuïbigen nocb t'atbtcröaïen
fouben bebben ban bieberge / fjabbe bP
boojbcnraebtban
Pericles gemaetfit/
25 4 öfltmtn

nirt^lBcS !>ooft berOropbe fitö ïiet
<5obIgc6 ftapj / en spn öooft fcöubben«
be / bcbe ben grootcn ïgcmel ftbubben»
i^ier teficy öoebccsi oabe ;g>tt)ilber0
tioutoe op bc^EcFtenbcbben gelet.
PU-
mus noemt ttoee tijben/ tufTciJen toeltfee
ht uptnemen(le ^teé-boutoer^ oft
«er-gteter jèi ber 25eelben spn gj^etoeefl/
te totten / tufilDen be 8 3en i j ƒ'
IpmpiaDe* ^aer t0 ftrpt gbeballen m*
beröen4Eonftenaergi / omberfcöcpben
Amafones ©eelben / ban berftbepben
aSceïbenaeri gegoten cn gebacn/ in ben
bermacrijenCempclban
Diana totC*
Pbefiemtoeltbcn (ïrtjbt toais/ om te toe^
ten / toekftc ©eeïbt tjet bejle toa^. Cn
aïfoo oc gbcne bie baer tegentooojbirb
toaren / toel babtien totllen elc& be spne
ben ρ jpö toegBeepgbcnt öebbcn/ i? box
ben al gbep^efen getoojben eene ban be
Ibantban
Polycletiis: naer toelcEtc ben
PiÖjSÖabbe bic ban
Phydias, cnboojt
b'anbcr clrfe nae ben toeerbe.25obcn bc^
fc
Atnafone,maecfite bP een toonberlgtft
25eelt ban
winerva f^iitbenf/ ban 4&out
tn ^booj/bcrtitb ellebogen Öoog0.
ben;g>cöilbt bie fp bjoegb/flrabeetöe
inbenomloopÊnben boo^toftfrgfe
benfirgbt tufTcften b
'Amafonen cnben
©ojft
Thefeus: in't binncnfïc ban ben
ècöilbt ben (Irgbt/ biebtjaeufcntc*
ó^en ben <0oben aenrttbteben: in be fc^
Icnban baer pantoffelen toa 0 ben (Irtjt
te ^eerbe/ tUfTcben bé
Lapithen cn Cen-
tauren,
foo feer babbe ben Confïenaer
bit booftfltic^ toerc^j$ met tonfltgbe
toert&en bermcerbert en ggeciert in alx
Uplactfen: in't bafement cnpebcHael
Sabbe bp gbefneben be {^ebao^e en
'tgbcflatfite ban
Pandora,onber toclcSe
toaren berticö <6oben / en feer nptne^
menbetoafTergbemaecBt be i^icto;tie«
^όφ maecbte êp een ;iB?aecfe / bie feer
scpjefen toais/ en cc Copercn gebjocijt/
sphinx gbebeetcn/ bacrbe «©obbinne
Öaerlanceopbeberwfïcn. ^n fnmma/
Plinius acbt/batmé bem nieten can boï#
Piefen bebben / bat bp in groot cn clccn
fo uptnemcnbe |©eê|!er 10 gbetoetft/en
bat bp be toegiien ber €on(l eer(t gbeo#
pent beeft, ^cfe bcrbacïbe
Minerva
toa^ notb ten tpbc Plinij in eenen
IJel/sSebectcn ParchemonjtoeUficn jïom


-ocr page 13-

Het Leven der oude Antijcke Schilders, F0Ï.I4»

iKititien 't^Soubt al bp bceïen ton&e ÏO0
itiflfien ijati öet 25eelt>t/ en toegcn/om te
ftetogfen batter 't toïle gttuit^te tojajs,
^tttDaëootl^eenoo^fahebanl^un be^
itgbtnge/bai Phidias ομ ben ^cötlt ban
Minerva (tabbe gemaet&t / in benftrgbt
ter
Amafoncn, jgn epgen conterfeptfcï/
Miafienbc een out USan (gelocöp toa^)
bte met bepDe banog eenen fïeen bjoeg/
en bat bpbaerinoocfceraerbicbbab^
te te toegbe gebjacbt be geöaente ban
Pericles,ftrgbenbe tegen ben Amafonen,
enbabbemeteen bjonberitjcfee Confie
te toegöe gbebiatbt / bat be öanöt / in
toelcfee bp be pijcfe bwl/ quam genoecb
toooj 'taenfcbijn/ algi of bp be gbeïij cfee^
ni(Teban
Perkles, ftabbeiDtllenbebeCi=
fien/'ttoeïffe norbtan^ ban alle $ijbm
Bern gbenoetb openbaerbe. (epnbeUn^
Sbc bjocbtenjgn 25engbet0 be fabe foo
bertp/booj eenen
Menon ,3gnmcbegei
felle in be €onfl/bien ft> baer toe op?ot^
ten/ t'aenroepen be buipe ber gbemepn^
ten/ bat bp
gebang&en üjert / en tfS ban
fircfitenin be glietoangbeniji geftojben;

mepnen eenigbe/ batbPbön5gn
topanbenbaertoais bergbeben,
iia» ben epnbt ban befen feec confligöen
^cbilber en iSeelbenaer gbebjee(ï»

Ban Mycon, ^CÖUÖCï:
ban28tbcnen,
j jS't lebenbanbenlefïen Poljrgnoto,
Atjcbbenuip aengbetrocften bennacm
ban befen
Mycoti uan Wenen/boe bat
löp jtjn conftigbe ttietcften ban ben
tbener0 töcl boogölijrfe Itet betalen/
toaec upt tod tc ber(laen / bat bp een
iiptnemenöe j® e?fler boe ter tgi3 t?s ge»»
toeefï, !|p beeft
oorb gbebjupcbt bet
ftjjartban b?iipf feernen/oftgbebjanbe
togn-b^oefTein / batmm boetiiet
Try-
ginon,
en 0ot6 toelb'eeriïEbieben^i
tfteenfclien i©ber gbeb|upffete,ï|P toa^
feec
foniiicft in te mabenbiebecffbep^
ben actiën ber uiojfleïaetjs / en babbe
groote gbenuefb«
öie aerbicb 3Pn
toerrfecn upt te beelDen/ öp toa^ gebee*
ten ben grooten
Micon. ï©aer iis eenen
anberen Micorvgetoeefl/bie bietmen ben
iongben/bjeltben babbe een bocbter/
bie oocfe feer tonfiigb toaii in be
öerconft» ^uMicoa bitt grootf/ öie ttJP
nuboojftebbf/ fcbtlberbceen feec geer-
Igcfe (Iwcb/ban ben
Lapitben en Centau-
ren,
öatt'^tbenen in Thcfeus cetnpeC
toojbe gefltelt: j^ocb een anber ban ben
Argonauten, btebe baert nae Golchis
beben / bit toerbt t'3iitöencn gbeflelt fti
ben Cempel ban
Caftor. j^ocö maec6^
teöP een (ïucfe/baer bie ban Uitbenen
onber Thefeus öen Amafones bcflreben;
«een anber/ baer be «j^rietben Croépen
berbo^ben/en baer be €oningben raebt
bouben ober -t leeïgcb
flucft / bat Aiax
öeoe/ Caflandra Priami botbter te beb^
ben onteert in ben tempel ban be (6ob^
binne
Minerva. ^p babbe ooffe gemaect
eenen boop giongb^oimjé/biegebangen
gbclepbttoaren: <©oc6een
Caflandra t
oocb be batailUe tot Marathon tegben
ben #erfen/ baer men in bepbe partijen
facb eenen lufi bie fp babben malranbtr
te treffen / oocb fatb men ter anber 3p^
ben be l^erfen berbae(llgc6 blucbten/
en loopen onbeoacbt in eé groot marai$«
maetbte ootb be ts^lote \3an^benii<
ten / be neberlagbe ber :Barbaren boo|
be <6riecben/ en
Thefeus, bie tfepl gaet;
oocbeen
Minerve, en Hercules. ^Q^an^
neer bP getoeefï ijS / en beb ic6 niet g&e*
bonben. ^p öab eenen foon
Onaras, een
25f eibtfniiïïer/ ben br ften bi? upt l
>eda-
lus
ttiincbel ijs boo?gccomen.5^ babbe
ban bie tjan#btgaltenboo| een
Ceres,
fess bnpfe it Croonen. ïi^efen foon leef^
be in öe «©Ipmptabr/ ttiaer bp
menmacö ramen toanneer ben 0abec
leefbe.

Van twee
liycon^jcfen

fftdcoeiufca
loBghen»

©an ApoHodorus, ^φίϊίΐδϊ ett
2&eelbt-fntjber ban 3(i£benen „

D%t itb / gbelgtfe ben uwtnemenben
^cb^igber
PiHtarchus,babbe boo
gfienomeri/ be booilucbtigbe IBannen/
engitaltanen / tegen maleani»
tanber te uergbeltjcBen/foo en foube
tt*
gben Mïchel Agnolo niet qnalgf6bie>s^
nen gefieltben Htbeenftöen
ApoHodo-
rus ,
öie ootó fo beel ebeï g,aben ban bec
fSatuere beelacHticb uptnemenbe Cottf
fïenaer / foo blöttgb «n engbenftnnieb in
be €on|t t'onberfoetBen / om b'ttptcrfie
feboanbept te binben/ toajs / bat bpbtc*
totlö menigb uW'temenbe fcboon35eeH>
inlïwbmaorsD wptfpgt/ alM bempet

qualgtB nae fgnen fin oft benoegé toajs/
toant nemmermeer en bocöt bembat
5pn toércfe bolcomen bolmaetbtöepbt
Öabbe / of bet fcboon al göebaen toaiS:
^n om bat bP fo beel fcaep bingben/ en
10 grooten arbepbt te nieten bebe/ toert
pp ban tielen gebeeten/ben rafenben oft
svii,„· <©nber anber een ;^cbtlber

Syiumon. Oft 25eelbtfnBöer/gbenaemt Minion,
maechtebanbem/oftnaejgngelgrbei
niö een ©joutoen beelbt / "toefenbe be
©|amfcbap oft rafirije / alö om 5Pn
öcfticöeptte befpotten» Mp ist getoeeft
de «Ptnemenfte ^cbtlber/ bie be eerfïe
'liydt focht. biajS/Die upt ber nature be alberfiboon^
fte beelen tteriïanbigb toift upt te iefen/
tti in 3pn fcbi berge te ρα0 te bjengben,
maii ben eerflen / Die tot bolcomen
toermaertbept beeft gbcbjacbt benpin^
teel / foo toel mijï bP bem te banbelen^

nij binnen Pergamo g;)efcöilDert een
l^jtefler bie offerbanbe bebe/ en met
Srooter innirbepbt jpngbebebtfcbeen
te boem «©ac&toaffer eenen
Aiax pan
Öem / bie ban
luppiter met ben blirem
ebeflaggfen toaë. ^a r en toajs tot op
Sgnen tpt nocb nopt .^cbilber getoeeft/
bie babbe tonnen maben in ben tronien
een foet en lieftgtfe göefitbt / bet toelcS
notbtanii eenen bpfonberen toelftanbt
ber fitbilber-conft toelangbt.#p beeft
fibebloept in De 93 «©Ipmpiabe.

©atl Callimachus ^cöllöet/
ejj B^elbt-fnpber.

W5iö ben berbaelben ApoHodorus
toonberltfc&enfelbfaemban fin»
nen/ennauto foecèig in be Confï.^efen
Callimachus, icfe meen ban Sitbenfn/ en
in niet minber getoeefï. ig feer ber^»
maert gbetoojïïen booj eenen fpotlgc*
feé bpnaem / bie bem too^be bpgeboegt/
te toeten
/ Cacizotechnos, öat ijS/Confl-
letten eonnen in onfeConH boo jt baren/
oft bat top niet en tomen tebeberben
'tgbene topeen0 toel gemaetbt bebben/
gbelgcË befen bebe. ^ babbe gemaert
eenen banis ban ©joubeni / giecieebt
op be maniere ban Harebemonien:35it
toerrb toilbe bP naberbant berbeteren/
maer bpbenam bem aïjpn gratie* ί^ρ
babbe gbemaecbt tenen Hantem ban
Coper gbegoten / baer
't lic]^ een Saec
langb in tonbe bjanben / fonber b'at be
<8lp bergtncg; ^efen flelbe bP i'^tf^t*
nen in bet flot ban
Minerva. ^p toas
b'eerfle/ bie be fieenen bonbtte boo|#
boojen.

Ban Zeuxis öan Heradea,
^ibilber»

NHerAppiiodorus fjs gbecomenbeiï
oubenfeer bermaerbenzeuxis, upt

^aer toag ban bemnotb ten tgbe Pli- jj^acebonien/banber ;|)tabt Heradea:

iJ —LV-----nenrgcbbomtetoonen) lietbanaoubt

Beratbter/omötcfaiiUebatbpaligbt^ ba|bueren3pnen naemopeeninbe mp*
5pn epsben toerei beraröteöe. fpen ten/ bie
in be baoprnmatmianmi
ton bem nitiimeritieer ber^ben ban be ilBaittel^/ bie bP b|oegb iitbe gbemeen
t
^flPerberenberbertefoec6en/itoeic Spelen ban oiympiaWleften nam
al tejjeelbtcbtoilömaecbt/baöuenben; bp boo? bem / 3Pn toerrb te SS^^Sïyn
SOttren toegb mtil /
tn tornt tn een bf r* 1 boo? niet met aïlên / bem iatenbc bunf. .

! feeix/ batment niet entonbe tenboiten
ïi Si/f tiieteltebeelfoignöuloigb 1 betalen/ 'tjp toatmen bembaerbooi
te toefen / bat top nut enibubtn
tm fiöeaebenöabbe. €nftöomboocbaett

St&j

befen beeft boo? Apoiiodorum bepooj*
te ban be ^cbilDer-bonfl togbt open
gbebaen gbebonben / en ifler floute^
Ipcfe in gbetreben / tn bet bierbe
%att
ban be 4^lpmpiabe:€nfienbe/
batbeii |0inceeï alree bem feer bereer*
be/ b?acöt bP met eenen beni^inceel
oocb in groot gberutbt en lof. i)omi»
mige fiellen bem ten onretbt in be 89%
«©Ipmpiabe/ in beplaetfeban
Demo-
pbilus Himeraeus,
oft Nefeas ban Tha»
fus·.
^an een ban befe tmtt i0 ben mee*
fier gbetoeefl uan
zeuxis, maer men
toeet niet toelclt. ;{^efen
zeuxis iü foo
uptnemenbe gbetoeefi in jpn Confl/ foo
bat
Apdlodorus, Daer top ban ber<·
baelt bebbcii / te befer oojfaecfi maer6«
te een jonnet/ toaer in bp feer ionfïitö
birbteuDefepöe/ batbun be ^rbilber-
confï toa0 ontfïolen/enbatfe
zcuxis met
bem benen b?oegb. toert oocb boot
5pn Confl foo tmh/ bat bp ( omsb»


-ocr page 14-

Het Leven der oude Antijcke Schilders, F0Ï.I4»

^p maccBte oocfe eenen luppicer, ftt^
tenbe insijnlBajeflept/ baeralleb'an^
t>ec <(5oben ottec epnbt bp jgem (ïonben/
eljSSQN llofgMün i^p{|abbeoo(6ge^
maett eenen jongen Hercules, ben toelc*
ften in be toiegbe sgnbe / ttoee ;S>lan^
ÖÖen bectoo^ggt*. ^^^^ bp men fagö
Alcmena be |@oebet ban Hercules ^ m
ijacr iBan ben Coningö Amphytrion,
bit t)tt\ bcrfcöitcfet toaren te fien bit
tojeeflricftt fcboutofpel al ajaii
Jjtfen zeuxis feer in 5tjn €on|l ecbaré/fo
zeuxis maec- toojbe öem nae geg^eben / bit gebjerfe
te te gfoote tegebben gbebabt / bat ftp tegroote
faoowcn. gogjrjjg^ maecfete/ oocft be bingöerö en
be 6notftetsi te btc6 en te groot / ban
lua0 anberfinjs geheel blptic^ betleben
ncie te bolg^en: foo bat boe bp boo^ beu
SÖsrtgenten fonbe maften een tafd / bie
fp offeren toilben in eenen /STemijeï ban
luno, toelcfeen (ionbt te Lacinium, nu
Capodicolomni, inCalabjien/ öpbCi
de Dochters fleerbenaecSt tefienaïlebe ^ofbterjS
derftadt A- ^lanjguu ;êtabt Agrigentum,5etbjeïcb
grigéc naea. jgj^ toegclsten toa0:onber al befe ber*
Ifc vvf Ζ δοοίί Dier alleen böbe/be fcboonfïe ban
een Beeldt Icben/ om ίπ jgn 25eeibt ban luno, oft
mertefchii- anöec25eelben / allebe fcftoonfiebee*
dmn. ien ban befe bpbe te paffe te bjengOen,
®efe bocbterö bjerbé te ïobe beei fraep
gbebicbten gbeitiaecfet^lp iiö gbetoeefï
önbcr anber uptnemenbe ^cijtlberjS/
bie beroejjen bjaren tot be bertieringe
ban Sfttijenen ten tpbe ban Pericles.alfo
top berfiaelben in t ïeben battPhydias

ber aljS gijp/bet toeltfee Zeuxis bebenbe/
feggenbe: ^rfe maSebem^nemetlani
gen tgt om bat be beerbtcbept en boen»
ïijcbbept niet en gbeben geöueriiöept/
nocb boicomen fcbooniiept: maer ben
tgbt met ben arbept onbermengt/ too*

nen önn cracöten in be toertfien/ toanl
fp gfiebueren beel te ïangber. <l&Del0cfe
of öp feggöen toiïbe/ toiepetflojbitö
oft onac&tfaem benen maetht / bat en
rangöeen uptnemenbe bJerc63Ön/ bat
ïangegDerucDticö blijft/ gbelgcfe «tge^
ne bat met gcooten bigt en Confl ijs ge^
baen/ alfoo be ebel gbebtcDten ban
vir-
gilius
met grooten tgbt göebaen sijn^
be/ gijebuerigb/ en anber toergaen
3tjn/
bie ban (leegte öaegbbtf öteris met öae^
fien g&ebaen toaven.
Plutarchus brengt
be berbaelbe
zeuxis auDtüJoo^t oocft te
pas in 5Bn jBojalen / baer Dp ftiJiöft
banbebeelijept bertjtenben/ baerOu
toil feggé/ bat be lange bepjoeföe bjié^
ben be befïe jtin.
Zeuxis giceft oocB bcel.
bingben oft ConterfeptfeliS gebaen ban
bJiten föoart
/ Monochromata bOe bp iiusbedriejt
ben <6rietfeen gbeficettn. ^act toaren ^«n»·
ooffe t
'5pnen tpDefraepe;ètbiïber0/ali
Timanthes, Androcydes, Eupompus, en
Parafius, bie gwi iueï foogoebe jlBee-
fïerjs bieiben te toefen aljSDp. 'ïBen
ftgt/ fept
Piiniusjbat Parafius tegé Zeux-
is
ben balfbanbtopbtngb / entocbbebe
om beft te fcbilberen»
Zcuxis beroepen
5ijtïbe bjacöt te boojftfign op't toneel
een -tafereel / baer foo natuerïijcBe
b?upbtn in toaren gi)eftbtïbert/ batter
felfop t'-^oneel be ©ogbeïen in qua«
men picfeen. «©aer tegenb?at6t
Parafi-
us
op 5Ön tafel eeneit boecfe/ foo natuer^
ïöcb gbebaen/ bat
Zeuxis, bie op t'pic*
éen ber ©ogelé aen 5ijn b^ipben fo beel

b?aröt: maer boe bP baer «ae bebonbt/
bat bet eenen boecfetoaö alfoo geftbiU
bert/ gbeïpcb ofter be jètbtlberpemei
be toas bebetftt gbetoeefï / bembin^
benbe befcbaemt/ gbebjupctóe notb*
tan^ groote beïeeftbept/ gebébe Parafio

ben

fce ;5taM Agrigentumfn J)itiïieiteen i #jtiifefreï>fBflöitteBêï)ben. ^pmaec

Aicmena: en eenen <i5oöt Pan βεη i>e ' ' · ------

Conineö Archelaus. ^p maecfete ooc&
een
Pcnclope , in tijeUftec öjcfm ftp
meenteitmen üerfameU alle be tet*
να(φύ$η m s^tfiattitöttfea/ bit een

Men can dit haell verac

teoot&eenUQO^fleltnse/ tiaetDpgroo^
tenïud en gcncut&tin Ijatibe / cnftelbe
tiaer onbec eensfiebttgt/ lupbenbeo?
befet manieren/

hteft : macr

So goet te doen, meer arbeydt waer

mbenen / altoaer eenen ^cbtlber imoebigbtoag/fepbeoberïnpbt/alsmpt
Agatarchus bem felben faeroembe / feg. fpot/ bat bet baefï trjt toajs bat flaepla^
ncnbe tegben
zeuxis, icfe fcijiibere nitjn ben af te nemen/op batmen motbt fien/
«bebierten beerbiger/en gbematbeïgci toat
Parafius booj fcbilberpe babbe ge

ben l&jtjjS / enbe fepbe; 1p babbe toel
met 5tjn <ianft be^ogbelen bebjogen/
maer
Parafius babbemeer gbebaen/ be*
bjogen öebbenbe öem/ bie inoe ^tbil-
ber-tonilerbarentoasi, iBen fegt bat
Zeuxis bier naer maetbte een jongb
fenecbtfeen / biagmbe in eenfcbotel oft
ëo^faen een beel b^upben/ en ftenoe bat
be i^ogeljS toeber quamenpirften/ toass
op 3gn Cafereel berfloo^t / ïaflerenbe
50nepgen mercfe/ meteengcooteeen*
bulbicbept belpbeubc/ bat öp be bjup^
ben beter babbe gijemaecbt alji öen
Snetöt: Uiant babbe ben a^netbt gebeel
Semaet&t getoeefi nae gelgcbeni^ ban
bet leben/be bogeïjs en babben be bjup*
ben niet bebben bucben pitfeen».
maecfete oocfe berfcbepben confligbe
fiucgen ban aerbe. O^f bit nu toaren
aerben platen befcbtlbert en gebaciten/
ïtbeben beelbtn/ enonberftbept

inebr bracht Zeuxis ober een be
bolromenijcpbt 3ρα feerconfttgiie
(rriilbertje/ meenenbe tóclfobecl te to'c*
Sïjê te f)èb!ieii§'0ebjaibt/ar0 be fcboone
Leda ta t Öareu en ter löcerclt brengen
ban baer upmenienbe ©ocbtcr / oft foo
brei Homerus i)aö&e met 5ijncn
«©oötlijffeen söeefr in 5nnBerfcn con^
. nenaptbeelöen / anigaenbebefcbooni
^'eSeei Öepbt ban befe #ocb ber.

Öaelt Lucianus in ^iji^ Crattaet / gfjCi
ïntitulcert
Antioclms, bat Zeuxis, ben
«ptnemenben ^cOilöer boben alie an^
ber/ bem nietgeeren/ oft felben7 cn be^
moepbe teftbilberen gbemeene mate»
ricn/gbdrtcb bebabrn ber l^elben / be
fltïjben/ oft be ^oben: JBaer focbt ali
tftbteemgbebootfigbe en nieutoebeti
(terinsbe/ bebjelcfteöemm&enfingit*

ten

■"fien

Larta oft Ambracia : b^tgt ftp
te fioom be negben Mufes tjan bem ge#
baen. Bocb iffer/ fepbt
Piimus, ban
beminbe toanbel-plaet^ en<f3allerge
tian
Philippus teöoomeeix Heiera toait
be baubtuan
Zeuxis. ©an befefelbe
Helena at^t icfe / bat Valerius Maximus
berbaeït/ feggbenbei Zeuxis gbefcbiL·
bert öebbenbe be fcöoon
Helena,en ber*
toarbte niet nae iBenftben oojbeeï / oft
biat't boicb/bittoercb fienbe/feggbeti
foube: IBaer bembetroutoenbeop3p»<
nen gbeefl /iepjoefbe en petftte bit 5öfi
toerrfe tegben be beerfen ban
Homerus,
bie bp in bit beelt uptbjutte / toaer ban
ben fin op befer manieren ïnpbt; ^atr
faten te «Cropen op benmuer/ bp bc
^oojteChea, een beel oube iieeren / en
fagben baf! aen be ILegber^ ban ben
OBrtecfieaenCropanen/ aitoaerbpijs
gbefeomenbefcboon
Helena, toeUfeer
frboonbepbt ban
Homero, tn 5pn jv
i5oêcftber iKaden, op befetwaniemi
nptgftebeeibtiör

ballen mefenbe/liet bp/befeïbe üptBeeï>
benbe / fien bé blijt en bemnftbept 59n^
aer Confïen, jgn/onber jnn alber cloec·^
fte Snbentien / beeft ftp gefrbilbert een
Ceniaure/ be toelrbe fco® be ttoee joni·'
göe €entautoerSeniS / enbe Copge ban
Dit tafereel nocb têgl)entooo?big|>
t mbenen / uptnemenbe toet gbebacn/
engbebotgbtlsetfijincipael / 'ttoelcfe
men fègbt/ Sylla, <©berf!e ber föomep^
no! ftepitraebt / nae taliën met anber
felbtfaemenuptnemmbe flutben beeffe
benen gbefcmben: jfBaer ten oagelucbe
bjaffeenbergingbbet aen bett
ftoecS ban
Maieum, bat aïle^ / enoocit
bit pjinetpael flucS / berlojen bleef,
ϊϊ^φ 'tgbene batternaegebaentoajg/
fsliib (fegbt
Lucianus) fcb?iftelrjtb/ten

beften bat üitmp mogdar 10/ booj 00^

göets

oft ber„-------------------—.-i/-»:·

Piiniusniet, JBaer eenen ïSomepit/bte
befe in banben quamen/gbenoemt Ful-
Tius Nobilior, Ueter een beel ban befe te «f-

Ghelijck dc Stapels t'faem in groene blaren fiteea
In't fchaeuw, cn quettren vaft des Somers in dér hitten ·.■
Al'öo dees oude Mansghefeten claprcn daer.
Maer faghen niet lbo haeildc Grieckfche Vrouwe claer,
Oft i"y en f^yden llracx, dat Troyfche en Grieckfche kiiechte»
Soo moeylyck en foo langh malcanderen bevecht©».
En is gheen wonder doch, oock tegben redea nier.
Als flechs maer eenich man dees over fchoonheyt fieti
In' tlieflijck aenfchiju foet, van dees-Vrouw' uytghelefen, ,
Die meer ichijnt een Goddinne, als ftej iÜjck Menfch te wefefli.


-ocr page 15-

Het Leven der oude Antijcke Schilders, F0Ï.I4»

Settfiemtt« 0ietbfltitBtt0tBtmi38feec
iEttiaté ben in be ^cfjitoergemmaet om
öat nip nocö tierft ö in göcöacöt tif/öat
te öebben tojt^ göcften tot cenen
bec/tn ï>e too jgeiioemöe ftabt Sfitgenén/
öetoöle ö'oberlegginge bit icfe ijabbc in
titfïucS/nip niet tocpnicö bienen faï/
om bttfelbe tpgöentlpchen mctberteU
Befchiyvin- ïjngöeupt te biuc6en.Sn btcbten

ghe van een pff [,ο^φ gjom tïUJJt/bife Ccn^

vS, cÏnur uptgbebeelt:al be leben bie Mm*
rie 5gn/ ïtggDen ter aeröen / en Det atö*
terbeeloft tcupisUctjt ncbergeftmfit:
ttiaecbel^ioiiujïgtöe lebenal ftttenbe
tulïenop ben elleboogö/enbeboojen(ie
beenen en 59« niet gftejïrecfe / al^ offe
oberfgbiJ iagijetluant Set een gelgcfe of*
fe Bnielbe i0 göebouïoen/ trecfeenue ben
Soojne be0 \joet0 intoenbtcö naeöacr
toe / 't anbec been retöt öem aberec&tii
om öoogft / tloutoenöe met ben boet
b'actbe gftclgcfe be ^ettben bic poo^
βΰεη op te flacn, 3fiengaenbe be ttijee#
ïtngfcöe feinberen oftboïen^/een Deeft^
fe in öaet aermen/ en foog^t Ö^t op
|®enfc9elqc6e UJijfe/Bem gDebenbe een
iajoutoïgcfte bo|(ï: öet anber/ bat meer
i^eerög gDeflaU öeeft/tii bajï aen be
fpene /göeïpcfi öe jongöe bolensf g^e^
toenbt 5pn gfieboebt te toojbenban öen
3!Boeber0. 25oben int Cafcreel / op
ef nuptfteSenbc punct-rootfe/ bequaem
omf en fenttneïle te flaen/ bertoont iiem
f enen ï|eng(ï Centaubier / fïefttnbe ben
gal^ upt ben toerc^e/toeUfe iis (foo ic6
meen) ben J®an ban befe ©joubse / bie
inttoee berfcfiepben plaetfenöaecjon'
gï?enfoogöt/enal latcBenbe befiet Öp
tsefe: botft öftliröaem openbaert ftem
niet aï gije^eel / ban aïleenïrjcfe tot baer
8p ftaïf #eerbt istmet be recïjtet öanbt
luicfet öp boben 't Booft een jong iLeeu*
ten / om 3ίίη gftenuetbte te ftebben met
Sun te berfcöltcfeen met bit fpeeïbtngö.
üet göeboïgftbefet I>teil&erqe (ime^
toel top befer €on|len onconbicii toefen^
be/niet toei en connen onberfcftèpben be
beucfttbesttoercB^) toaönocötan^ge*
tojocöt in aïle boltamenijepöt met upt'
nemenben bigt. Cen eerfïen/ ben om^
f retfe toais/en guam upt een bajïe fjant.
^m anberen/ be bertoen toaren tex*
mengöt met gtoot er tonfiin/ en fiet bp^
fonbecfte tod^ toeg^eboeglt
ttn
rgc&\gc6e gtatte» ^t toecbtepingöeti
Der uercojtfeUn/en ber Doutoen/ toarett
toel te bègge voaergenomen/fonber bat«
ter pet berfupmt toaiS ba« bat te toen*
fc^en tsi/aengaenoe be gfiefialteniffen en
maten/nocö aï be repte / enojöinantie
be0 toercfesi / alle be bingöen baer be
^t^ilber^ fonberlinge na tracj^tcn/ten
mtnften be gijene bie fojgftbulbigö jgr»
be felue te tjer(ïaen»ifiengaenbe ban mp/
icl^Ioofbein
zeuxis bpfonber begroote
tracöt ban spn toetenfcöap / bat öp f00
toel Deeft connen in een felbe materie
(acgt nemenbe op 't onberfcöepbt ber
feunbe oftfeyie / en ouberbom) lebenbe
boen gelgcfeen be berfcöepbentöeptban
bit con|l:tgg toerei: toant ben Centau«
toet öeeft öp uptgfjebeelbt öf eï tojeebt/
moebigö / en groutolgcfe/ 't öap j ovser
epnbe flaenbe / bptan^ ijeel routo/ niet
alken 't gene bat #eerbt i^ / maer oocg
bat iBenfc^ti!: en ftecft tjem gemaerfet
befcDouber^ bieebt en berfietten/met
icfe en toeet niet toat grintficfeé oft grg*
nen in't aenfirgt/'t teelcfe öcm norft niet
en belebt 3gn t»ng{)etemt tocejle toefen:
;èiet/bitijs gbenoetii t betoo^p/ftoefip
ben ifêan 8eeft göemaetfet» iBaer be
Bioutoe gbelgc&t feer toel een oojlogg^
fc^e jlSeerrie / göelgtB in't gfiemeen be
'®öefl[alifcöe 5gn/ bie nocb oiigetemt m
tan niemant bereben en jijn: get anber
beel/bat ©?outo i^/ftceft fip uptne^
menbe fcöoón gftemaetfet/ uptgenomen
b'oo^en bie öp mifmaecfet en fcgcrp/alss
bejs ^atpien/ fieeft göelaten. ^e ber*
gaberingbeberttoee HitBamen/ baec
get liaenfcödgcfee en öet ^eerbtfcöe
bereentgftt/ fieeft ÖP gemaecfet allentp*
6en0 berliefenbe/en niet botlgc al reen^
ber repfe afgefneben/ maer al ban berre
beginnenbe met moeten / tiJ &etberb?e*
ben met fulcfeen foetiiepbt/ bat ïjet gem
deelt upt be oogöen ber aenftöouto?r!S/
en loopt foo bieftlgcfeb'een in b'anber»
«jgengaenbe be ttoee feinberen/ftet een
ijeeft οοΓδ 3gn tojeebt gljielflet / alfoo
toel aljS ben tjaber / en jgn teere ieugöt
betoïj^ ebentoel een ontamme grouto^»
faem toefen, ïpitoocft aetimercSenbe
ban bp / öeeft mp bertoonberenji toeer#
bigö gïjrboföt / batfe tepbe &inber#

sea.

ïgcfe

©oom inben 'gEempelbanl^iebetnocji
taiiS «ae öet göeboelen
Euiebij, jgn
gjfTcÖen
Zeuxis boobt en ben tgbtban
j fcö^gben/berloopen s oS^gjaren/
liJaer aentefieniii / öoelangöebe€p^
tr-bertoe bueren can» |Ben leefi in't
34'. 25oec6
Plinij Cap, 8. bat Zeuxis
J^ifcipel toajs ban Lyfiilratus, bie ben
bjoeber toajsban
Lyfippus, foo men in't
35^25oec6/ in't 12^ Capittel'binbt/
en
Lifippus leefoenocB inbe 114?.
ipmpiabe/ ten tgbc uan Alexander be.
45roote / aljs in't ijcröaelbe 3 35oec/
Capittel 8,blgcBt.^otö bebinbtmen
(alfSboojen in't beggin ban 3gn lében
tjS bcröaelt )
Zeuxis aen 'tfeBilberen te
5gn göetoeeit/ ban in öet toierbe ^aer
ber gs», (©Ipmpiabe. :©it fföiicftt 19;
<©ïpmpiaben/ bat 5pn ban (afgöetroc*
Senbe bier 55acen) 91 .gfaren / foo bat
naebefé refeeningöe
zeuxis totgrooten
ouberbom moet 5pn gecomen / alfo ben
blBtigöcnl-efernaetefoecfeen / enfo*
berleggöen ftaet,

epnbe bes lebenjs zeuxis.

Ban Parafius, ejcceilent ^cp^
berbanc^pöefen.
llelgcfe be gene/ bie tfamen om
tu
nen l^igss ban een róobt Haften in
be tuebbane/nae öet teec6é loopen/mal«>
tanber jS fnelöepbt fienbe / te meer blijt
boen/ om elcB ben anberen acgter te

G1|elgcft be gene/ bie tfamen om ee^ öet late blgcften toatter onber berboj^
'nen
^xH^ ban een róobt Haften in göen tg, ^orf) Antigonus^en Xenocra-

jtes , betoelrite alle bepbe25oecftenban
I be ;êtïjilber-tonft öebben gefcöjeben/
! biegebenbanbeferfaften toegen
Para-
bellen Mfilfoogingö Öet oocft toe onbcri fio ben lof / ftem piijfenbrbobin alle
be bermaerbe ;êcOilberö/ten töbe:
Pa-~j ronfïigöevétöilberjs /enbelijben /öem

rafij, bie toe ter tijbt baiï beel ih göetal
begöonben te tooien. ï©efen
Parafius
toag göebojen tot^pöefen / en (alji ge^
fèpbt igi) ten tijbe ban zeuxis^ in be
9
»©lpmpiabe / in bermaertöepbt bloep^
wbe, ^pti ©aber Evenoritoaii ootft'een^
Soebt jg>cÖilber / enijS göeteltne ffensS?
Aglaophon, Cèphiffbdorus, en Phyrlus,v

alrebelgcftt^êcöilberjS/ tnbe 90%.
ipmpmt* Parafuis geeft öe Con(i. bp

toai$béerf!e / bie met ernfïè toaernam
be:göelgcftfo?mitöeben/maten/ge|lal«
tentflTen/toerbingen/en toefenstber aen*
ficöten. ©p toajsb'eerfïebieacörnam
omaetbitfröflpitrmaetSen/; feer Iét#
tenbeopSiet fcöoon: ooïli opbeitonbittf
Öepbt en fcöoonBepbtbanben"öali^.y en
'tbjienbelgr ïaccöen ban ben mont. I|p
toa^ oocft geöouben/ felfénae öet οοι<
beel ban allé Jjcötlberiy ben alber ^r^ --
flanbigdên ban goebe omtrecftëtntm^'
Ben / en ban«en toercR toelie^ïoK>oem:
ïlet toelcftnocötanjs öet bpfönberfife en
onboenlgcftfïe punct i0/ ban altoat be*
fe Confie belangt. ^Se^ menfcöen naet«
te Itcöamen toel te maften metgoeben
omtrecft en binnen toercft/baröeeftbjp
toat in: binbtmer beeï / bie baec
uptnemenbe in 5pn: IKaer eenen bolto#
men fcöooni omtrecft te maften/ en 3pn
toertft toel te bolboen/ oft ben lejlen
iïreecft toel te göeben / baer binbtmer
toepnicö boltomen in: toant öet upter«
(Ie ban öet toercft beöoojt foo göeronbt
te toefen / en 5pn ronbicöept fb uptmun*
teïtjcft te bertoonen / batmen baer toat
anberjs oft meer fiet / ban baer ijs oft
fcögnt te toefen: jae ift mogöelgcft/ bat

baer in öeelbolmaefBftte sgn getoeefh
piinius f^ötriocö/batmen in 3pnen tilt
berfcöepben teptfteningöen bonbt / g>i
baen banjpnber Öanbt op Cafeletftenö
en i&èrgamenten/ baer be ^cöilberii
Öun göemeenlgcft nae beöielpen:^bcö
mepntöPV bat öpnaeö.et groot i be*
grijp be;3 berlianbts^ bat in öem toa^/
in öet binnentoertft ban eeniHenfcöe^
Igtft litöaemiiiet uptnemenbe genoecg

mivm

JWien op ben jongden Hetuto/eH on^ 5Pn®aberoocfi göeïeert/ baer in öp
WEtufftöen öanDtbatten fp öe mam» öem berre ijS te boben gegaé,;èpn toeb-
ima/en ieggöen öaer tot be inoeber in/ fpel met
zeuxis 13 berftaelt /1' tsi göe*
jDeiceefptian8api enbertoegeIgc6en: noecD batmen toeet/ batbpbefenber*
locgter toeupt
Luaano. zeuxis öabbe |maerbenJ©éefl:erobertroffenöeeft,!|p
nocD feer tonfiigö gemaetftt eencn Mar-! geeft be^cOilberEonlïboo^jgnen fnel*
gebonbenfïiaenbe aen eenen boom/ ièn geefl met berfc0epben nieutoe bine
wbitfiucfe toajs nocfttentijbe
PHnij te bingöenbermeerbertenberbetcrt;.ï|p


-ocr page 16-

Het Leven

tan ban 3Êt0enen / en ben 45obt Bae-
chum, be ^obbinne ^eucijbe.
maccftte oorfe ttoee jonge H^inberüen^/
in tijelcfee men mocnt meccfeen b oube»
bacöt^epbt /iioubtfiepbt/ en onnoofeï·
ijepbtbecieugljt, s^ocö (cöilberbe öp
tenen i&?iefïec bie offert/en eenen ^cn*
gften bp ftem/ bie een deen coffecfeen
öiel met teucfetoeccE tot öec <©jfcrl)an*
be / Ijebbenbe op 3pn Ijooft eenen tranjS
met bloemen. #aet boben alle 5prt
ttjettfeen too^ben gijfpjefen tmec
baten/Die hpjjabbe gemacrfet met Urtv?
ten garnafcg / toaer ban ben eenen foo
beröit ban in ben fïrtjbt te loopen teasf/
barm:n &em fagï) ftoeeten: €n ben an*
beren 5Ρπωι·ίρεηϋη afteggjöenbe fo ber#
moept / batinett öem fcöecn te fien ^
q*
gljen.
|Ben ïjoub οοίδ in groeier toeer»
ben/ fept PUmus, em Cafcreel ban ftem
göebaen/ maer in 5pn
/ ^neas, Caiior,
cn Pollux : <©ocfe not^ een anber / baer
tnmenfiet
Telephus, \chilles,Agametn-
non,
en viyiTes, fumma/ baer en ijS
gfteen ^cijilber ban ben oubtn/ baec
men foo beel (iucfeen ban binbt/alö ban
befen, ï^p toajs een iBan / bie op 3pn
eere/ bie ï)p feooj öe€orjlï)nnbeeï«»
aeötitft öabbe ggemaecBt/ fieel moe#
btgö entrotiS iis gftetoojben /gftebenbe
Dem felben berfcfjepben namen7 fom^
i tjbts Abrodietus, bat !,ö/twellu(licl) le««
uenbe / en fomtïjbte |&?inte ber ^tijil^
•aer-tonffc/ Oem beroemenöe / bat Öpfc
Ijabbetotfiaer bolcom§ftept gefa^acöt.
aoembeonber anber hem tè toefen ban
'tgijeflacijteban
Apollo: ignberfefeer^
be/te iiebben gemaecfetin eenCaferee!/
bat tot
Lyndos toaiS/ben Hercules nae
't leben/giie!nc& fjcm befen vi5oDt bicfe^
toiljS in
5Pnen flaep berftijtnen toaiö,
q^ocl) nae l^et oo^ibeel ban alle bOm*·
ftanbersf/öeeftftem
Timanthes ijertoon^
nen / eenen
Aiax om be(i maetfeenbe/ en
ginngf» Rem ootfe te boben in öe toape#
nen/ bte itt» baer aen f1a^be gï)emaef&t:
vl^it gïlifcinefcbe in't €planbt
Samos.
I aerom Demon feer birftoojtliiefen»'
; be/ fepbe aïïeen jbeb?of ft f e 5pn ban toe.^
gïjen ben i^jince
Aiax, öat öp nu be
i.ttoeebemael toai^ berbjonnen ban een
mnfcil/bie ber eeren ontoecrbicft toajei·
ï©ant viyOes fiaböe ixm bertoonnett

iift

en toass, ^p ijeltgööê SPn toercfe
tcnfeSeraeröt/ Die iïJdt&egöebiaröt
toaiS tjan Erecria, De ï^coft-ilaDt baii;
^et <l2planöt
Negrepont, Defc ÜJa^ ttJXt i
gödötfe trijt /
tn nut tot eentgö^ meDe^
tonen»

t^an Demon, ^cötlOec uan

3$töctten,

Ύ €6 ïjebtiibe/bat tecï önn toergctjpen/
J. in't befcö?nt>en tan De tonflige mt*
hen Der ^c&ilöeïsf/ tjectaengenDe D een
onDecD'anDec: l@ant DenmeefieiiDed
ipgftenen
Parafio toe DefenaebolgenDe
ifutSen ban
Demon.jJ^efen Demon ina^
oocfe
ten tgoe zeuxis en Parafij, in De
53 e. (©ïpnipta&e: üiasi oocfegije»
DouDen tiooj een uptncttieiibe en fier
JïerfïericD ^ciiilDer in jpnen tgt: toant
fiptDtïDe uptbeeïben ben
Genius, oft Dc
gOenegöentBeben ban eenen JBenfc^/
öft (aïö fommigöe meencn) alle be ep^
eDenfc0appen bet 2fit&«nenferjS / in een
renigöe figuere/ te toeten/ Datiipfoubf
fffipnen ongljeflabigö/ feojfel/ onver^ti
Sjeecbtgö/ nocfttanss gijcfpjafetgij/goe'
ïjertteren / ontfetmljertigb / lïout/ op.
SÖeblafen / ootmocbigf)/ ontfinnig0 ett
Sj?eefacötiglÖ · bingoën feer te beti
toon beren/iiJat befe oube iBeefleri be^
Jïonben te totUen boen» i^an sijnber
IBanbt toa0 te öoom iangften trjt m ben
Cempel ban ijet Camtolium een ^iiafe^
reel ban eenen
Theieus: ssiujaet ootfe
toast feec «pttietnenbe eenen ^ticritian
öft i^rjïoot / giiebjastent met een Co?
felet oft ï^arnafcö, frötlbecbe te
Rhodes ineeniJS^afeteel Meleager, Her-
iCiiles,
en Rerfeus, toelcfe tafereel bjaö
tjtemaet gfjeClagften ban ben 25lij:em/
m bïeei ηοφύηΰ gf»el$eel en ongfie-
ffftepnt aljs te booten / een teonberlrjrfe
ïJingften / toaci: booi bit Cafereeltss
Ijeel ie meet in acijtingftegliebjeeft.
waecfete ootfetn«encafereel eenen
Ar-

xhisailus, baer ben l^cpfcr Tybenus-feec
beei ban f)ieïbt:T©ant bp tsat
Dedus E-
culeo fegt/ l)p gaffer boo? tfcfïfcn feftcïi
m / en ftielt betgiJimeenltjtfebefloten
in 3pn Caraer. Bp maecfete iti een Ca^
fereeleen ©oefte«bjeubje/met ten iÏMt
ejJben fcOoot/ öe toeIcBe Otet
Creffa.
IfêpmftecfeiejooflR phijifcumj emn^p^

^an Tiraamhes, oenfeeccoui
(iigöen ^tÖiïDer.

I€B bebinbe niet toat f^abt oft plaet«
fe
Timanthes met 5pn gtjeboojte g^e^
ruejOticl) geeft gljemaetfet/ ban bat jpn

{onflig0e meri^en spnen naem in eereh/1 uwt mutiiuai/ ui? oic QaeiEuuuug nuii
cn in lebenbe gebacöteniffe öouöen,^ i^p I in't aen«nerc6é 5pn/ijun geerlitfee pïaet
Öeeft ooc6 gebloept aljs bef€ boo?gaeni= ί fe De0 Ib^ojjhimn felben. maetSte
6e / ittbc 95«. «©ipmpiabe. baas
i notö eeneniSjince fobolmaerfet/ en foo
een jBanbanuptnemenbeberdanbten
j bol iBajefieptjS oft (laticöepbt^/ foo
aDeeft.llp Ueeft onber anbtr tot een bp» batmen acgt/bat alle be «ilonftbaergep!:
fonberljooft(iuc6gl)emaec&t/ be gge^ bcr^cöilberije/bte menfouöemogfien
ftijiebeniö ban De feer betoeegfilijcSe en toenfröen in een i^enfcBen berlt tebjii
bjoebigfteefferfianbebanbeilïiegöt fen /bieijsi)ieralt'famen tn bit Con»
jjjj.^ iphigenia^ iii Dianen Cempel / bp ben terfeptfcl begrepen / cn i^ notft l)f ben
^wisfey <0tiecitenopberepfenae 'Sroepen hu (fepbtpiinius) teöoamin bcnCempe!
^/^'morftaen/ oft boojgbcnomen. Cen lobe 1 beii l^jeebst
Cfii. 2. ban bit (ïuth 3Pit beelberlep confligiie i «a^tr
fe' eiiecfciie gebirhten grtaJïêfl-gemafeft
i tiupompus, ^Cijii^êi

3©ant Timanthes fjabbe Ijiec grooten I ban^ptionien.

aenbaeljt en Conft te megïic gebjacljt. nr^ ίΕη tgbeban Timanthes, Zeuxis^Pa·-
iphigeniam-
{labbefjtr gi)tmaertit/(racn# i α rafiu&ien Demon,te toeten in be 9.3 ν
be boo? ben ^llltaer/trm onnoofelgffe ten ©iprnpiabe / en baer ontrent/^eeft 000
<8ffier göeboobt te tooiben/ en aïben' gl)erucijtigögi(etoce|ï en göebloepbt/
emftantpmmerlötfucfttébe en fcö?ep<·
Eupompus, Den confiigen ^cöilber batt
«nbe/obfr ftetiïerbenban befe jongfte • "

ebd l^zitTreffe· toaerfeggöer Cal-
chas liabbe Rp gftematcftt bebjjueft/
uiyffes ftoiiermoebiff) / Αiax roepenbe
tesiö^n ben 45oben / Menelaus fe^jEjjcn*
be/dagfteabe/ en alleupterfle gijebaen?
ten ban b^oefftepbt belngfenbe / om bat

lf»«· Si*-» ^--------1 — -

----«.j,».»! in^f'·*·. ünijyjuiui' /

„„^«dcbe-ijp beö 3^otfttet0 <©om toasSi ï^aer
natrtotlienbenofftmaecSen alber be^
Γ "^^"^thi bjoeffi Agamemnen '^arcη l3aber/iieeft
^L^f'cks.' Ijcm gfitfcbilöert l)et aenfcfii)n bebetót
^«isnck'^''' 'uet een epnbe ban ben mantd / om bat
benbiucfe5Pn0f)erten niet mogi)eltjt&
Vfe en toajs upt te beelben /enbatfipniet
Öabbe tonnen acn ^tin lief liinbt ben
to?ectfïen bootflag fien gtfcfitebeni i^p
inaec&tt nodi beel anber ^afereden
tan grooter tnbentie/ bpfonber eenen
aapeniien
mus Gyelops, Dien fiptn^en
ileen (luffe maetfete; jaieitimttrtotUen^

der oude Antijcke Sdiilders. f οί 8,

in'tleben §pnbe/ en Timanthes^abbe jbe uptbeeïben 5pnaiiiilncBegcootcgei'

Öem met fc^ilberen obertroffen; i^p
öabDegenutcöteint rieen te feftrlDeren/

fïalteni jfe/maecte i)p een beel deen ^a*
tpjfieng / bte met perfèejtss oftroebe^

mberlep onlreblntfeijeben en boekrin^ ffeensispnenDupmobermaten. ^infum
Spen/feggenöe/ Dat öp baer mebe 5pnen
ma/tjp Dabbe fulefe een tonftigijebeften-
abem-tocöt toeber tjircreeg^. bicl)epDt in alle 5pn tKcrtfeen/ batter aU

tjjtö eenige ijepineltjc&e berftanben oft

beDietfelen iti berbo^göen lagen / boben
&et gijene bat &et puncfet toaii^/ bat W
in 5ön ï|i|to?!?. liabbe uptgiiibeelDet.
ï©£mt èoeojel (fept
Pimius) öat be confl
banöetfcöilberen tnljaer felben grooi:
10/ f3 beöouben nocljtan^ be bitpftani^
gfie inbentten/ bie ber baerenbobé nocgr

Sycionia. #nDer ^pnbermaerbetoet^
feen/ DabbcUp göcmacffetineenfïucfe/
eenen bie ben#?n0 gftetoonnen öabbe
in een 25aerfpel/ toekir fpcl too?be
offfcnt ban naecfeie jTSannen onber öett
<i5riec6en:©efen ftabbe gfiemaeffet^
l)ebbcnbe in 5tjn Danb eenen #lamtac6».
%P öabbe tjijnen ttjbe grooten roept
en gerutöt / om batmen om 3πηεη toiU
Ie beranöerbe br gfjebaente oft manie*
tebanfcijilDeren/bie boe ijsgöebMJi»
ben bpebedep/ baer men baer te bo^^eri
maer ban ttoeeberlep en toifïitoant alle
^eftilberüen toaren eer|ï alleen op 5pn
ï^ellatgtfefcfte/bat iö/op ;pn «©rieeijs^
oft fp blaren oi 3pn Jifiaenfcft: 5Baec
ombat Eupompus een ^ptionettoaö/'
l^eeft men be ^eïlatijtfefc^e berlarm/
en men fp jatfe niet meer bati ban fd?il>»
fcergtn göeöacn eg 3§n Scnjjt^ftfti/


-ocr page 17-

^er oude Antijckc Schilders. Foi 9.

"öcBmttoelaïïobeerbigB al^ jpnmee*, aSeelbt-rngber bsefen/btesgnsenuccB*

Het Leven

^ ^gtt StJtfoonfcge en jettgcEfcge: bit
toflji (nac tttgn göetJocïcn) foomeit wi
fr0t/op 30« j^cöcrlantfcö/Staïtfllftö/
®enettaeni$/ boo^ De jscoote Hólcomeit*
nept/ t)te in 5gn tonfltgelotttftenAgde'
ftötïDerbe naecfttcnifnaubersi/ teffcn
Lyfippusootfe ban ièptionien/
toeUfien nocg jongliittiefenbe/
fhpbf ban feïfacntoing/enfonbcrjaeei
fier leetbe/ btnelc
Cicero notgtanis Ioo«
töent / inaer tenen Duris luaec te jgn
öetup50t /flBecomen ijpEupompus,
om l^emeenitgliingen b^Conjlengab
ben te bjagDen/bebJijl Bp wtö een arm
DoetéIaeru}ej$ (bocg'namaeljEreê groot
IBeefier/) onber anber begöeerbe em#
fitgö ban öem te toeten / luat C]cem»
plaercoft #atroon ber <@uben 6p tn
acjgtingge gabbe/ enlilbermeef}
tnsfjn
toei^feen naebolgöbe, 1©aet op Eu-
pompusi9emöeeft^Öeb?acöt/ batrftp
gembatfoubelatenften / t'iueU&tDaiS
opbe |©arc6t / bte bol toa0 ban aliier<«
W boltfe/iBannen/l^^outoen/ en 6in*
antwoott / «n fepbe: ;ètet baer mön #a ^
Eupompiaë ttoon/ ött t|l «Êycmplaer / batttfeaii
lyfippum, bermeed in alle mgn aieriftf bolge.ï^it
tooojbt oftbeejs mnttooojbtisJ Lytippo

' -----------------««^«^««In^b ΛίΛνΛΛΛ )

van
troon

«Kempïaer. fooaengenaem.en Hojberlgcftgetoecji/
tatöpDerteeniiioebt geeft göetregen
in 30η Confï doccfieïtjcfe boo^t te Ma*
ren / mt dp beel conftigBe bermaerbe
•fhicften ierft göeöaen : onber anbet
t2&ee3bt ban Soccites ijan Coper gego*
ten / bat Sien iSacbt banStftenenUet
(lellen inbe leentjcftftc^laetfc ban ber
;g>tabt/ nac bat b'^&eiiersi berouüj
ober b^ejs i&fïtlofoopBjs onft&ulbigöe
boot / en 5giiis bootsf oojfaftersi g^e^
JiODbtöabbm. Üptoerbtitamaelöbp
ben grooten
Alexaader in fult&en aen^
fien/ bat niemant 5ijn Contcrfcptfcl en
ttiocfttban Coper gitten al0Lyfippus.
j^u bjeberfeeerenbetotEupompus, ban

pellcs.

I^an Nicomachus, foltttii:
jSBen ^tBilber.

Wiet^tabt0^o|gert!8 gBetoeefl
Nicomachus ben ^fBttÖf/

binbt tt& niet/itan bat jgp ijS ggetbe^
tbenfoonen^Difcipel baneenen confli«
göen 25eelbt4fnöber/ g^egeeten
Arifto-
dernusybiefeerlieauaem tnaiS Woffte^
laeris te maetften / en anber binggen/
alfo
Piinius berj^aelt in 5pn ^ 4'.!i5oer6/
aen öet
8% CapitteU 5^efe Nicomachus
maerfite een ontftOaecfringBe banPro-
ferpina^ bienamaet0U3a$ te fioom op't
Capttolium / in ben'tempel ban Mi»
nerva, boben bs deen Capelle ban tm
(©obbtnne ber ^oncfegept
Hebe. φοίδ
een i^itto^te/ bie met bier ingefpannett
|^eerbeneenen 'CtiumpB-bjagBen op<*
boert té ï^emel/ bie öet Capitolio tt)o|i
betocgBe-epgljentbooj eenen
Plancus,
bie boe Ober öct ÖoomfiftlLegerbiaii^
Uia0 ben eerften ^cfiilber/lrfe vJyf-
fes met eenen fjoeb't op't,Booft Babbe
gefibilbert, ;©aer toassootfe teBoom
ban öem te fien eenen
Apolio en üiane,
oocfe be iBoeber bet iBoben Cybde^
biegefetenijjaii o^eenen^LeeubJ / bit
bia^ al iipn epgöen iianbt-toercS.
maerftte oocB een Cafrreeï ^ toaer au
biareneenbeel Songb}ottbien toegBe^
maect/aï0
Bacchus jonnen/ op be bjd#
Se eentgöexleen jêatpiBeniSie flaberen
be(tonben.l|p maec&teoocft een Sciila^
bie tot Piinij tijtiiocBUiaiS teföoom in
beiS it^eben 'tempel j^oept en tbaffei:
^rgilber/biefo fnel ban berfiant toaies/
al0öefen
Nicomachus Hetis gefcBiebt/
bat Bp toop ggemaecËt Babbe mêt
Ari.
ftratus
ben Conintδ ban sicionia , og
eenenbefp
^oBenbagB te leberentil gBe«
fcBtlbert/ een (0raf-plaetfe besi #oetett
Teleftus, öaer löP Öem niet^aefiebeie
gaen / ban
gingBec flecfiis ftenen een
bjepmgB bagBen eer ben gBeftelben
bagB berfcBeni/foo bat Bem
Ariftratus
berbjepgBbe : TSotB Bp en faelgeerbe
niet/Jp enOabbe be^epultuerebin^
nen ttjepntgB bagBenal bolbaen /tegen

namaeljs meer bjo|bein toeerbengSe^
Bouben/alss eenigB anber tjattjolmaect
taas. ^pn WcipulcniBaren Aniiides
5pncn^?oeber/eli Ariftocies 5pnfoon/
cnPhnoxenus ban Eretria, een ^tabtbp
Negrepont. «Defen Philoxenus Dabbe

beBonfc

«UbjeoerBEEteiiunuicujiuiupui, «au uMi wvi'·.»»»^"»^^.".

liemenbinb'icfenietanber^/ banbat benbagbtenBPbelooftitabbe.gpBeeft
fipben JBeeaerbjasbanPamphilus^bic nae 5pöootnocBonbolmaec6tgBela-
bèn ffeeSler toa^banbengrootenAp- teneenflucfeban

fier/ en bont baerenbobeh nocB eenigBe
tojter toegBenintie Conft/ biefeev goe*
te gratie Babben/en tael pafien om üeei
toercfi^ te befcBtcfeen. fcBilberbe
boo? ^oningl)
Caifander ben itrnt/öaer
ben grooten
Alexander Darinm berujon/
een fo loftgtg fincit / al^ eenigB batm^n
BabbemogBenfien. ^pmaecfetenotB
een (incB/bat Bp b'ontupfBept noembe/
baer inbjarenbjte ^atpjen/ bie met
btn anberen goet fiere maectem ^nm.
ma/ Bet 10 ftetoprjcfe genoetö/ bat Ni-
comachus
ten töbe ban Apelles, tn ben
grooten
Alexander Vuass/ battenmini
fien toasS in be 11«©Ipmpiabe: €n
bat itS 0em Bier foo bjoetB fette/ts om
te tiatUebati eenen ;êc&ilöer
AniUdes,
bte Bier gBetioemt öjojt 5pn bjoeber en
birctpel/öii0 toil icB nu befen naem
Ari-
ftides
booj nemen»

mm Ariftides,^cPEiei:

ban ^CBeBesi,

15^ be befcB^gbingBeban befen Ariili-
des.m
binb icntettpepnicBftoariCi
Beptjs. bnnclit bat anber / bie Bem
upt
PlinioclOerBebbf faefcB^eben/nift
genoecB op eenige onberfcBepüen B^ben
enBebbengemercSt: aaantujp öetöen
Bem Bier nu bcfcBjeben/ b?oebcr en bif^
tipel
Nicomachi, bie in be 11 u, φίρηΐ!»
piabe leefbe. <©ocfe bebeftigBt
Plinius,
bat Ariitides ban ^STBebei^ wass ten φ
be ban
Apeiles,ontrent be 11(©Ipm^
ptabe. €lber ïecfimcu tn
Plinio, Dat
in
Timanthes tgbt ( bie 00C& in Zeuxis
tgt leefbe / tn be 9 3 e. «©Ipinptabc) ma^
eenen
Euxenidas, U3cic6cn toasÈ öenmee#
fier ban ben goeben ^cfttlöer
Ariftides.
ïSefe tgben bp een bjengDenbe / btnbti
mm
tin üerfeBil ban ontrent 17« φί
Ipmptaben/ bie ftBterfjonöectsatcn
maerSen. j^u fff)?ijft Plinius in jgn 3 4»
25oec6 / €ap. 8. bat AriiHdes een (eer |
tonfitgB öifcipei gBêbjeefïbanöcn
«ptnemenben Beeïöt-fnijöer
Polycie-
tus banSrgo^/tnbe 87®. #lpmpiaöt:
IBacr bit loopt buutrnbe mate feér te
ïügisBe / fo Beb iré ban bjte Heer-mee-
fïets tot mpnen
Ariftides, en in foo Beei
togbt bcrfcBepben tpöeti» l^u laet icfe
befen icfïen g^enoemben
AriiUdes een

te Babbe<gèelöc& Dce beel'tgBeBjupcfe
toa^) laeerben te maetfecn/foottoee oft
bier t' famm / bie èenen trtmnpB oft
feoetfttjagBen trocSen / en acBte battei;
D|ie
Ariftides 3gn gebjeefï/ü?aer ban be
refterenbe tujee 5tjntnberfcBepöentgi
ben ^cBilberg geujeejl/ cft i jï maer ee-
nen/ Bp moet tot Uionöer grooten ou^
berbom 5pn getomen« bJtl icfe Biep
ban mpn Booft cufcen/en beröalen
bati
mgnen bojtgBen Ariftides ban ^CBe^
besf / (ïaöt
in 'SBefTalien oft Bafiiicrata.
;©cfen foube 3Pn gBeajeefi ten tgbe ban
Apeiles, in öe II x\ (©Ipmpiabe/ en
m0 {m gBefcpbt iss) 25?oeber^

Nicomachi DtfCtpeU^efé Ariftides toajÈ

beu eerften/bie be boo^nemen0 ber gBe^
bacBten fcBilberbe/ alle be beroeringen
ber finnen/ oft beö gBemoetss genegent*
Beben/affecten oft
Ethe, metben^insi
ceele uptb^ucftte/en te feennen gaf:bocB
Öabbe een maniere/ bat
Bp 50« berbjcn
niet fupber gBenoecB en lepbe/ maer
berboofbefctefcer/ en ïepbefe te bitft
oft ie mm, ^p Babbe gBeftBiïbert een
inneminge ban ten 5>tabt / baer onber
anber acrbi gBe en aenbacBtigBe berfie^
ringen gefcgilberttoa^ een tleen feint/
bat metier Bant grabbelt aen 5pn moe^
beris bo?rt / baer fp een bootlgcle toon*
be Babbe/ en
lagB om ben gbeefi te gBt^
ben: ®it toaii fo Beel lebenbe göebaen/
bat aen Baer tuefen mertfeeltjcfe fcBeen/
batfeboelbebepgne/ bte Baer'tÊinbt
bebe/cn batfe not j bjeefbe/ bat
'tfitnbt
btnbenbe Bet focB berftojben / foube
Bet blotöt moeten fupgen. naelcfe
fereel foo nptnemenbe toerbt gBeBou*
ben / bat Bet ben grooten
Alexander liet
betboeren/ en brengen met Bem te
Pel-
la,
tijelrfe 5tjn gljeboo^t-Pabt toajs, ^p
fiBüberbe ootfe ben ftrgbt ber45jieCi«
iienen Iperfen/ baer Bonbert beelben in
gttamen: ^it -tafereel iBajSooriifoo
sBcacBt / bat
Mnafon / oft €0i „n dier
ntiiqfj ban Elatea, bandcfteperfounage bewek.
gaftöienpDnbt^ilber0. #pmaer^te
oocfe 3föDcifü3asen0/ baerbïer ?0eerben
bjaren aen gBefpannen / fo natuerïijt^/
batmen foube gliefepbt
Bebben / bat be
rabtrö bisepben / enboo^t rolben: Cn
eenen / bie aenem eenigB ConingB oft
C groot


-ocr page 18-

Der oude Antijcke Schilders. Vol το,

Het Leven

_____ Hecïe pst fupgiieten&e fcaljt,

ïsftbegö^^cbc/metfxilcliEen bigt / Dat,

öetfcöeen bat Öp cpgïicmlijcfe ;
3|p maetète
 i

bangö S&cÏaben b3efcnöe« m touter^'

f:ptie ben ^cljilbec Leoncionnaet'k;' |
en/ ca een ^ac0tec/gÖenaemt Anapa-
nomene, fïeïbettDe booj be grooie
be/ bie fï» tot öaer 25joeösr bjoeglj, '^p
maetfité ooclï ben
Bacchus, met
Ariadne jijn 10 jounae/bte n0r|i ten ipDe
Plinij üsaren ie i3.oom tnben -tempel
Cereris.^p maccSte oocli eeneu Cmer*·
fpeelber/ becfeifcSapi met eeneujon^
gDen / tit cocS te Öoom Vöas in
Apol-
linis cemptï: maeu aïiebie oratie oan
bit €afereelgi)tng te nieten / booj be
beefïaföticijept ban eenf onberfianbigé
;i)töiïbei;/toié
Marcus lunius, 0oomfcÖ
^"τυοαί toefenbe / bit öaöbe boen giie#
benfcfiomi te maBeu en
af te bioogöen/
tegen be jpeefte ban
be fpelenlian Apol-
lö. jBen fagö bceoocft te t1:oom in ben
Cemgel becCtouiBe op'tCapitoiïum/
eenoubtiBan/bieeenÊinbt iecrt
ïen op beCptet/ batooeii ban AiiilLdes
Öanbt iBaec boben aï umecètε
ftpeenett ^ietfeen / bie men niet ggc^
hoecf) beften en conöe» €o^t af/ Öp üjaö
foa gantfcö ecbaren in befe Confi/ bat
benConiiigft Attaius gemniet ontfarö;
toooj een Cafereelban jtrn Öanöt te
ben öonbett Caïcnten. iE^ocö leefïmen
bat/ boe Ludus Mumnius, toegöenaimt
Achaicus, om bat öp IICÖ0jen fjabbe
toonnen/ boe fipalbraroofban ^röa^,
jen ïttt met uptroep beecoopeii / boobt ι
Öem ben Contngö Attalus feis ïjupfeni;
^frerte0 büO|. een Cafereei/s^ebam.
banbexöanbt ban Arirtidts , toaeriii
alieenlpc& bja.ö eenen
Bacchus,enaïf0Ot
öem toegösflasöen toasi/Mumnius mt^
btntfecnCiebbenbe^/ oft bit Caferee! ce^
ntge bufonber epgcnfiliaptnOemijab^
öt/ batiiemonlsefïenbtteia^/
mnUn
Stooien töiiic/ bie batr bo?en
babenbjaè/ b^atiiben iDop/ bJ»wom
ben Coninrii feet beb|.oef£ tija0 / eii
Mumniis5 offerbetebentoeï tsi ben ^tm»
petban Ceres. ^e 5iinboot i0ecn
riucS bp Bern gTiebonbm nocftonöoï^
baen/lBaer in quamfeec aerbigi) eenea
aaiBÓcnbpge ittet 500 berftöepben UÏ*

Hfeï blyckf,
dat d'Antyc-
Jie van geen
Oly verwe
wiitea.

Dewaerga-
ide van deièn
plompaert
maeckce den
voet van Γ.
Eyckcn tafel
te Ghent
Iciioon.

Conft (Jier
?9etae{t.

üjgn/bat ttt«r geacöt toojbe aïsS eenigr
ban 5tjn anbec ftucfien. ïSefen felbeit
Ariftides ba« Cöebe^ Dabbe booj leer^
ïingen
Niceros, en OOCfe Ariftippum.^c^
fen maecStÉ eenen^atpj/geccoont met
eencn b?tncfe-6coe0 / enfipleerbebe
^Cl)ilöer-tOnjÏ
Anthorides, en ben Ea-
phranoE, ban üJckSen ttip t'jpnber töbt
befcöjpbenfuïïcn»

Ban Pamphilus, ^φϊ^^ίί
ban ^acebonien.

D3Ctbe1lciter-con(t/ enanbectoei»
tenfcöappen / ben ;ètötïber feec
bo^berlijtfe 3pn/iö aen befen f onftigöeti
fcöiilöer
Pamphilus ban jlSateboniea
tod af te meten.i^p i0 gecomé te
Sydo-
nia
.onbec Eupompum be J>cöilbetfeon|l
leeren / baec öp gtootlijr& tntoeg&eno^
men öeefr« #p maec te al0 3pn eerft uptf
muntenöe (lutfe/een beei conterfeptfeïss
in eea/Safereeï/ te toeten/ een&eel g&e^
flacöte >ebeiïupben na 't leben/©aöer^
en ^ouen/ en fo boajtjS, #oc!i maetSte
Öp ben ^lagö en be Bittojie / bie
töeneK^ betccegen bp
Philus, tè gebuers
ilabt/ grenfenbe tuffiften 't itanbt üau
sicfonia, en 't Hanbtfcfjap ban Argos.
ï|pfcöiïöerbeooc& vlylTem, gdtjcfiöP
ban Homero beftöjeben lö in 5Pn boitn*
göen/op e^n quaigcS g&eboutot ^tijig
gije!i}c6een^ontc.i|ptoa0ben eerffen pfeamphirns
^röiiöer / bie öem tot öe Hettet-öjnfï, wasd-eeiite.
begaf: ^o bat oorS feer berfïanbicö
toa0 in aibcdep toetejifcöap en leerin^ comt be^'^f^
töen / bpfonber in be
Arithmetica, en "
Geometrie: €n ÖP ftt^bbe bit geboeïen/
bat niemant ïïem feïben en ton feggfien
boïmaefïtt ^tfjiiber te toefen / fonbec
feenniis te öebben ban befe ttoec confien*
'#pentoiibenopt pemanbtspn Confïe Hoeveel mi
feer en / miuber ban boo^ een Caïent in
iöten g'aten/ofi(na Budeusmeentngen) deücoflft te
boo| ifjien Calenten '0 gaerö / keren, gaf;
tang-i^. eenen Calentop onfereSeniai»
m/ feiS ftonbert Croonen: ^n bebe ftem "
foo beel betalen ban
Appelles en Melan-
thius. ^umma/ öp toa^ in föo groot
acötingbe / bat Öp eerlïmaeï
tt ^icpo*
nien/enboojtin gö^öed45jiecfeen-Iant
opbjarbt / batmen ben feinbeten bec
Cbelïupben engroote ï^eeren/boojalle
aaber bingöen
bebe leeïcn be €οηβ ban

'CeptSeneii: tocrben gun glbeïeert
be eerfie teecfeen ber ^cgilber-tonfi op
tafeï&enssban25ufboom. en tenaen#
fien ban
Pamphilus, toert be ^cp&cr-
"iel Jtin- rond foo feer in tocerben / en gbeacDt/
batmenfe Jïeibe in gfielgcEen graet met
beanberb?p€oniien. toerbtbe
^tfiilber-tonfl; foo feei- ggeeert en gfje#
bpert / bat in befen aenbangi) fit]& tiiee
aïjs €bellupben metfiet fröilberenen
bemoepben: bocö Set baet na fo ber#
re gfiecomen/bat eenige eerlflcfee %.V:po
ben öunmebe baertoe öebben beggef
ben: j^ocötanii met bit bebel en onber#
fcöepbt batmen befe tonii niet en fouöe
ïeeren 'tgbemeenbokè/eenige fenecliten
oft onbjöeüaben: ï^ant fultüe tosren
boo| een openbaer eeutoigö Cbictoft
<©ebobt ban be ^tfjilber-tonfi gantfcft
afgefonbert en afgeaoten/ijet fp in toat
bingiïenbat fjettoa^/ bat beCepcfeen-
ionü: omijelfl oft in öaer begrijpé mag»
<©otS en binbtmen (fegöt Piiniusyner^»
0Öen0 niet fo beel al0 eenigft fïurδ/ get

..Niemandt

fchU.

thiii.

nocömetöetgraef-ijfer/ bat ban ber
Öatibtbati eenigDen onbjtjen oft aaef
iss göebaen» ï©aer bp mertfedgcfe
blgtfet en openbaer i0/ bat bit alleen
eeutoigft <©ebobt erniHgcft bp ben
ben altgbt toa^ onberóouben. <en in
toat grootacgten be €ön|ï gijel&ouben
1/ bie nuonbebacöteïgcfebanbeeï

aïgnietigb beracftt toojbt: j^ocötang
ïaetonfeebel fcöiïber-conft fu!c6ober#
baöici) ongijeïgcfe ongBemevcFit enon^
0eto?ófeen Bené gaen/ acfitenbe mifiTcIiié
göenoetöfaem te toefen/ bat fuïcêe met
be ongftelutfeiiï^e piag0t ömi onber^
(ïanbt0/aï3
Syfiphus metbenonbcfup#
ben fïeen/oft
ixion met 5pii berbjietigli

ncmocr/ ofte l^oefter ban aiïe eer!gtSe
Coniïsn en toetenfcbappsn/iac^tfnfïai
tdgcfenorö allöaer troutoe üieföeb^
JecjS eben b^tenbeïgcfe toe/ bercierenbe
Sier a^ercBen / baer öun #2inceigcBe
palieiïfen/Ca&inctten/en^peeïöoben/
tmv^ öun sSebeïen/

booiöupfen en «hameren / baer fp in
toeerben met groot bertoonberen ert
bermaecfeen aeng^efien 5önbe / ben bp^
fonberjïen fin / ijet gÖeftcBte ber jlen^i
feilen / een bjopigefe foet boebtfei beeïf
acltirö maecl^t. j^u en btnb' itfe niet
anbersi meer ban Pamphiloj ban't gene
notöintïeben
Melanthi ||iec nae gDeïei*
fen toojbt, €n mp buncfet baer ip ηοφ
cenen anöeren
Pamphilus gf)etoeefl/een
Beeit-fnijber/bie onber
Praxiteles fjeeft
gfteïeert.j^u binb' icfe ttoee
Praxiteles,
eenen in be io4^(Slpmpiabe/ en eenen
ten tfibe beö grooien
Pompei, en bepbe
Bedbt-fnsbersf»

©anEchion,^CÖi!tieC/m

25eeïbi-fn0ber,

D€fe oube Confïetiaerg ^pn ttteefï
niet aiieen ^^rötlberjs/ iiiaer <6rai
beerber^ in ^iïber/in <i&f5efleenten pet
uptgeiioït temaHen/ oocS25eeïbt-fn0*
ber0en45!eier0g{jetoee(l. ©antoaec

5pplatteètfiilbertie/berijebentoert/ i befen Echion i^gDetoeen) entoeetitfe

niet/ ban bat öp (atöt icfe) een <i5riecfe
toag: maer δρ i^eeft getoeeft in be 107«,
<©ïpmpiabe/ aïfoo iefe in ttoee paffa*
gienin Plinioban öembinbe/entoojbt
fdchen gbefidt een tijbtggenoot ban
eenen
Terimachus, ban toeïtBen itS
göeen toercfeen en berneme» iSengaeni

^ ---------------------------------- bebefïutïienbanEchion,banöemtoa^

JBenfc&en foo fted neber göeaelt / jae I te fien eenen ^ob Bacchus, esn€:rueri»
fc&ier met bïinbt oojbedbooipbden fpd oft ^ragebie/ göefcöiiberbi/en

biaep-rabt/gepijnigi)t bigben/en fiaer I fee te bebbeïepbbebe/ meteen tooitfetn
fdben getrooflenbe (naer ber jïanbt g^e i be boncüeriiept al b;aiibenbe/een fegoo-
fc&^gber^ mepniage/)te toefen be Min^ 1 ne tong^e 25|upbt / be todcSe ftaer nae

Comebie oft bjpacfie cïupt / bat feer
berfieriijtS en aerbigfte bingen toareni
©O0?töabbefipgi)emaet]6t een Semi-
ramisj be toelcfee ban flabinne toaö gfie*
too?ben Contngfiintie ban SfTii^ien*
^aer toa0 oocö ban öem te fien eeti
feerconfïigOfriicS/ toaer intoa^giiCi
fcftübert een oiibe llatroone / be todt^

^^ ^ / · -------------^1·—-

boïg&be/ met een feer mereSeïgcBjïa^
ttqij en sebig^ iBaegiibeïijfS toefen»
i^een banbe bier bermaerbegöc^
toeefï / toienjS ^tucfeen goïben een
^tabtis iSgcfibom/baereïber ban gfic*
fepbttoojbt.

€ 2

laati


-ocr page 19-

Het Leveti Der oude Antijcke Schilders. Foliï.

Sait Pauiïas, ^cgiitjertoan
^tcponien»

De confïia^e jBcefteïsi \imt oubtgy
alit£:liteUoo?intieri>ieIöe/ ί)ε1χ#
ben in tocrfcöepben öingeii öe^cuiiöer-
tonil aengaeuDe ömmen g&eeft φ&ζφ
fent /
tn tn KentgDe göeöaenten Man
0erciien/ öie ön^ nu imt befecni/ ofi in
aÖ$b?tiiJClt nieten5gn:toant öefen Pau-
iias üjas een irer go^t emsiüecEöer in ι
5Πηεπ ttjöt / te toeten / ban te maecfeen |
^töitó^ïös metöen üpere / laaectsan;
Vöp Deböen öeröaeït in onfe befiöiijbin^ I
se Uan Polygnoms tjan
%tl}t\\li Die men
i!eneerfIeni3inberoft gebiuptSec batt
ten acöt te toefen / toant men en tttiibt
göeen fuïc6 tocrtfe ouöer afé öan Öem/
Öoetoel Plinius ttoöfelt toieii^ biiiöinse
8et 10 gÖetoee(ï/en fegöt aengaenbe öet
fcöilöeten met toaftij/ en met öet ijper/
Encauiticè geljeeten/ en toeet tcU toiairfe
öcneerjlen toinöec niet* €entgïie feg^
gjien Det toa^
Ariftides,ett Dat naer Ijem
Praxitcles naemacljS öeeg conft ij?,atöt
ttt tioicbmenfiept/maet fi» mij^nraiant;
tneti tjinöÉ (Ititfeen öie göebaen 5ün met ι
ten bpere aker
Ariftides opt 10 getoeefc: 1
j^amelgcfetoan Polygootus, banNka-i
nor ,
en Arcefilaus ban Pariutn. ^ujS
ftlDcfet nae
mpn booiigö betöaeï notö
Polygnotus
öen eerfïen/ Die men UJect te
noemen*
Lyfippus, öaee top ban ber^
ijaelt ftebben/ m^ oo£& een ban befe
EncauiHcé totrtSetjS/en öaDDe boo| een
igijebjupcS / te fcöJpen op bejluffien
isie öp maecSte int (Sipïanbt ^gina:Ly-
fippus öeeft befe^cöilDertje gemaec&t
lïietfjet bper. babbe &tfe Lyfippum
mo0i)en öp ben liebben gfte^

isoegp/ maet itft enbittbeniet/ toat Ijp
mei bit ftftilDeren booi flutSen göe^
maeeïitfieefi/baer tmfe ^cöiïber-jeugt
pet bp fotibe geleert too jöen. jBen fegt
0ocB (fepbê Pliniu») bat Pamphilus, ben
meefi^r ban Apelles^niet alieétn emaiï^
ïeerbe/ macr ^eefiöet ODcBgOekerbt
Paufias, ^tftiïber ban Sycionia , bi£ top
tiubóoiöefeben, ^efen Paufias. itabbe
hz Coniï ban fcBilbetênaêng&ebangen
ttïeeren bp Brietes 5pnen©aber.i|p be*
iitlgïiem met benpnceel te befcBitoei'
m tit raMö^eit/nawclitS ti Thefpiaj
f>iaDttn25eotien/ baec iRp ootE aeit^
nam oft be(ïonb te &erfcöilberen eentgr
buigen op be mueten/Die te boo?en toa»
ren gpbaen bait
Polygnoto, en atöt
ttS niEt bat cp't nat talc& toa0 / en bat
Öet refco/bat men in nu göe;·
meen Öeeft/ boe nieten toa^in'tgöe*
bliiprfe: toant Öabbet οβ mueten onber
Datif g&etoeefï/ be ^tpi loerde ban Po-
lygnocusenteaerinPaüfias-ttjtmetber»»
gaen getoeefï/ betotjïe bat i)et eéeetoicö
(bp^manierebanfpjeecften/)
oft ten mojlen mueren 5pn upttoenbtcö
aen be Bupfcn/ bat tc6 niet en acgte ba t
Öet toaren/ ban bat öet Igm oft ep-ber^
toe toa0/coffe geen oïpbertoe / toant fp
baer ban niet en toi|ïé. <©efe ftöilberije/
en bie ban Polygnotojtoaren raalcanber
feer onggeïticfe / tnbaec toa0 een groot
onberfcöept banfjet toert*
paufias toasi
bcneer(ïen/ bie opbjacBttefcgilberen
be balcÉeneirbcfcOietingöen berfolbe^
ringen/ en nopt booi jpnen tijbt en toag
gfiefien eenigl) toelffdbat beffljilberfe
toa0* i^p toa0 feer luftig tot ctepne bins
göentemafeen/ enxïepne feinberfeeiiö;
maer 3Pnbertrotf«tiS oft guaettoiiïigc
fepben bat öp bat beöe / om batter beei
tijt0 toegacn mo|ï» Ctoeïcfe öp ber^
(laenbe/en toilïenbe öet gantfc^e tegeit^
Deel betoöfen ban bat fp fepben / en ijet
deen btngen te mafeen öeerltjffe maften
en beröeffen/ fcïjilberbe tip een feinbt
oïieenen bag& / en Biet bit Cafereel
bat iiS/bag&»ercS/ om bat
lip bit ^Safcreel öaböe gemaetfet op ee^»
henbag.llp b^tjöbeféir in 5011 }onc|iept
een ©ioemitran^ oft diplBengrber^
toögfïer ban 5pn ftabt
sicyonia.gejjeetf
Glycera, bte féer aerbtcij toa^/ en t^ieii
buDfent inbentien öaöbe/ Saer ftoupeeU
/ &oei>en en traiiJTèn toe temafiens
fo bat
Paufias ijter fiseitcBcpt in ^ebbeni»
be / begaf Ijem te conterfepten nae 't ïe*
benbebibemtraiifTên en tupïSensiban
5pnl§?p!ïer, jBaer Giyceraberanbet"
btinfóbeeïberiep togfen begebaenten
ban Raer cranflfen en tupliteni / en beco
toifTéïbe fo menifpulbig be bp eenboe^
gingen ber bettoen met fiaer bloemen
te bermengen/om garf ^cötlöer fiftiec
teboenrafen/ bat öet éengroote gftc^
ηηείβίί en ïwjï toag te firn tamgtn ftet

natuérïötfe^

tiaiuetlötft tiiert]& lian Giyccra, tegfien
fee Conft ban ben ^c&ilber
Paufias, bie
iwoi bit oeffené Ijiet inijeel uptnemeno
te toert* epnbelgcfe f^ilberbe Dp gaer
fittenbe/en maecfeenbeeenen ijoebt ban
bloemen: H^elc "tafereel too^e gegous^
ten boo| gtt befie bat gp opt maec^te:
en öp noemöe bit
Staphanopiocos, bat
ilS/C«pImaetfifïcr / oft
Stephauopolis,
tat ijs/Cupï-beccoopiïer/om bat Gly-
cera
anbecssgeenémibbeï en Dabbe fiaer
tebegel^eninjgaerarmoebe/ ban met
bloemtranffen en Cnpïfeenis te bercoo-
pen/en bit 10 al gefcgtet na be i oo\
ipm^tabe^lBen fegt bat
LuciusLucuiius
gaf aen eenen Dionyfium, ^tijilber ban
Stijenen/itoee calenten/ban bit 'Cafe^
ceel te copieren/oft ban een €opie / A-
pographon bp ben <©riet6en göefepbt,
Paufias begaf &em 00c te maften groote
jhicften/onber anber eenfcBoon ©ffer^
ganbe ban (©fTen/ toelcft tafereel in
Plinij tgbt toa0 in be gallerge ban ben
grooten
Pompeus, ^p toaje 00c ben ter^
fïen/ bie op b?at6ttn ^tSilberije upt
te beelben be «©fferftanben bie men ben
^3ben bebe: ii^eltfte inbentien naber^
liant ban beien toa0 beifaente bolgen/
maer niemant toaffer fo gefc^if t in al0
Paufias. <®nber anber Dab öp een goebe
gratie/eenen #ffe te maften ban booten
tn'tbertojten/ bie menop'tboojfiooft
fagf} / enfo boo^ get berco^ten 3pn
Öeel bicftte/en met eenen be lengbe/ fon*
terbatöpöem^abbeban tersöbente
flelletn «iBntnpïaetfe bat anber
tet0 beel ban toit en lichte bettoe Ignn
tit^en aenfepben/ en fo feer ftoogöben
entonbeben / en batfe om l^un bingfien
te boen affïefté en bcrftöietcn / ba(l met
ftoart bftbiepten/öabbe öP een wanie#
te5t}n»©lTenbiupnaen te leggöen/ en
meteenen alfobanfelf0 bebiepfelente
toegije bjengenbe / gaf ban 3pn Mmi^
irjffte öoogMel0. Co^ af / öp toa0 foo
«ptnemenbe in 5pn berco^tingijcn/bat»
men foube Debbe gefept / bat 5pn platte
;êtl)ilberöe ber&eben en gfjebootfeert
Öalf ronbt toa0: 4^ocft ftöcnen eenigöe
btn^ngebioftenen pntttcö oftgolte
tof^Abie noe0tan0 göeöeel en effen
toaren. iEttalfog&efept 10/ toa0 &p ban

sicy-onia te<0rieiftftBei^tabt/bie lan^
gen tobt toa0 ggegouben boo^ be mlp
te l^aber-^tabt ban ben ^tgilber0*
tn lag^ niet Deeltogt ban Co^in^
tben. «ï^at Eanbt toa0feei:oberbloe<·
bicöban25oomoïp* 2Ên ben tgbtban
Scaurus 0oomf£&^cöout/ toetbeital
befe0 ^tabt0 ftojtelgefte €:afereelen/
bie op göemeene plaetfen en in 'Snempe»»
len toaren / in uptroep bertoc^it en gBe^
b jacj^t te aoom / en bit toa0 tot betae^
iingbc ban beel groote laflen/ bie befe
^tabtfc^lbtci)toe0*

l^anEuphranor tjatl Iftmos,
^töilber/35ecït-fnööer/^ie^
ter/en<6rabeerber.

N^lbien bat ftn bpfonber bertierin^
gDe geben/een ïliftojie te beftöjg^
ben / alle omflanbicj^ebenbannamen/
töben/ ouberbommen/plaetfen/ en ber<*
gelötfte/ öeb icft baer in mpn neerfiic^i
Bept ggebaen* binbe bat befen £ü.
phranor i0bangBebao|tegöetoee(ïupt
Öetlanbt
Peloponnefus, batnu Morea
göenoemt i0/ en upt een (iabt genoemt
ifthmos, bie nu ter tgbt Beet Haxamilo.
ïlp i0 getoeffï in be 104«. #ïpmpiabe/
en een bifcipel ban
Ariftippus, bit een
bifcipel
toa0 ban Ariftides,al0 eiber ge*
fepbt 10* ^efen grooten Conflenaer be*
gaföemtemaecften Coloffen/ bat5pn
2&eelben ban uptnemenbe grooten.
maecftte oocft berfcgepben iBarbecen
beelben: €n fipnam groote göenuecöie
te graberen ben bjincft-ftoppen met gefi
graeföfer. öabbe booi een bpfonbec
goebe togfe / batgp neifcn038nCon(ï
tiiet bjoómfinnicö nocfi feltfaem/ maec
gemeenfaem om mebe om te gaen toaö,
^pn (ïuchen toaren meer booj^to|oc0^t
al0 anber ban ben booigaenbé.^p toa0i
tn alleö uptnemenbe/en beï)iel oocft jgti
ijanbeltiigOefonber beranberingöe / en
en
toa0 göeen bofpntoetffter* !|p toaii
b'eer(le/Die be (ïaticöepbt en^aie(!ept
ber i^iincen boïcomelücft uptbeelbe:
jBaer gelgcft 3^atuerefflmtgt0 ftggnt
toe te laten/ batfe anbermael niet en
boet/ in gaer iwt be^cBilber-ftonfi
te laten .la tebootfen. #eeftet nae beis
grooten
Valerij fc^iOben oocft Euphra-
nor
toel bebonben: befen toöleiibefcöil*
€3 beten


-ocr page 20-

Het Leveti Der oude Antijcke Schilders. Foliï.

tieren r^fit^euen be tbjaclf <6oben/ kp*
tt βρ fuïcfeen confl en bltjt aen 't 25eelöt
ban Neptumis
tt ttiafeen / met örn
toenöaei: in fulcfeen ffateïicfeen Ujefen
«ptöjucSenDe / Dat Det ftem onmoglje^
igc&toaé/ tjaetnaec/ tetntjenierenoft
te toege te brengen/ een meeröer (ïatic·
Septirft üjcfentoan luppker, g^cltjciti
lDeI0atiöebe8oo|t / omöatijpal 3tjn
Tinnen te feer aen öat cer|?c 2&eeïöt ge^
iept öatibe/ fo öat fjp tot 30η tioojtiemé
in öit ïcfle niet en ton gerafeeii .Üp nam
tajonberlgcS toeï toaer be mate en ^
jd^
¥o?tten/ fobatgem bitöeelt
'5pncn!of
!jo»en anber too jt na gegetien: nocfttaii
gabbefip befeonbolmaectijept/ bat öp
i>eit£öamente rantfe/ en Detoingi)er?3
tn fenoc6et0 oft ïttten te gcoot nae pjo^
pojtïe bejs ijjf^ maerfete. Ip fteeft ge*
fc&?ebeii ijanbe ^cfiüber-cor Jl/ bpfon-
Der ban be mate en pjopojtte/en tan be
temperingöe bet berujen» ailengaenbe
tieftucfeen ϊ)3η39η03ηΜ\30εΐΓ6/ baer
kua^ ban Bern een ftijicmutfertngfie
tan i&eei'be-rupter0/be ttoaelf (©oben
(aï^toecöaeït i^)en oocfe eenen Thefeus,
natuerÏBtfegöebaen5nnbe/ batöp
felbefepbc/ 5©en Thefeus ban Parafius
(biemenfo feer fiabbc inat&tinge)üjaj3
BÖeboebt ggebaeeH met roofen / maer
jben
5pnen tuass ggetoebt met toel goet
blcefc^. Cot iEpöefen toaren teel cofïe^
lÖcBe 'Cafereelen ban 8em/te tueten/eci
itett vlyflès, bieöemuptfinnigftgöeïiet
te toefen/ en fpanbe eeni^eerbteneen
^oe t'famen in ben pïoegïj/pïoegbe ben
^eeftranbt en faepberfout in / om in
ten firrjg boo? -dropen niet te trecfeen/
ιιοφ 5tjn IfebePenelopc te berïaten^
5©aer üjarenin een (Iuc6ooc&ecnig0e
yetfonagten göecieebt op 5ijn
fcgie en alfo ggiemanteft/bie gfiemaecfit
"toaren ai^ boïgBebac^tenüjefenbe/ tn
eenen Capitepn bie itoeerbt inbe
>öecbefïcetfet»

l^attben ^cöiïöer Cydias.

Öaa befênfeibenttjbtijSgetoeelï ey-
dias cen * maerenbinbe

ïöneöeboojt-pïaetfe niet toa0 ooc
feecbermaert/ bpfoHber ban tefiebben
iörniaetftt m confïtgö (ïutft/ uja^r in
toaren gBcfcÖüöert be Argónautes, bat
boaten be <©jiecfefcBe jonge öelben/ bie
met ben fdjinte lafon en met "tfrfiip Ar-
go be baett naCoichos beben/om te öa^·
lenDet gulben Blie^y baerbooitgbtjs
beeïgerucöt bantoa^ / enbecfcljepben
idoeten befcöjeben fiebben/ aïsi örphe-
us ApoUonius, en Valerius Flaccus.1000?
bffe J>ci)iiDErpe gafiiem een Hoomfcg
<S?ate«r/ gftefjeeten Horsenfius, 144.
^efïerren. i|p fcBiïberbe ooc booj beti
felbe Honenfio een Capeïle/ bie ftp jfjab^
be boen maeefeen tnsgn^peeiöup^te
Tufculo,Uï€lcfe öupsSnaemalsÈ i^ toege^
romen ben bermaerben cicero: nui(l
een Coofier/baer <$?tef]cfcöeJBonicfif
plegöen te tooonen/ en öeet Grotta Fer-
rata : get is8 een feer lufïige pïaetfe»

t

i^an öen ^ciitliiei: Antidotus.

D€fen Antidotus boeet itfe niet ban

biaer Tjp tisa^ / banbia^ een bif»
cipel ban Euphranor φρ maette
nen een göebecöt ban ttoee/bie fc&iïben
Öabben op 5gn 25arfeIoonfclie/ en eenen
Crompetter/ baer beel afg^eöouöea
toais* ilptoa^feerbïpticötnteonberi-
foecfeen be bingoën ber Confïen: ηοφ
tanden baais fjpniet geheelba(ïin3130
mate en pjopo?tie« ^tn auberen/ tuaiss
f)P ooc bjat roubJ in sm bettoen:3Borè
öabbefip een groot gfterucfite/ om bat
ÖP ben betmaecöé^cÖtïDer Nicias ban
^tDeMenöabbe gegabt tot een bifcipei,..

mn Nicias , ^cpOitr
banSiltBenen»

TAdEfenbtfcipeï ban Antidotus, Nici'
JL>'as^cöilber ban 3fitftenen/foon ban
eenen Nicodemes, toaisfeeruptnemeiti·
be om een©|ouïoenbeeibtte fcfiilbe^
ren» W toa^ ootfe feer tonftig te mav«
feen bercojttngöen oft p^ofpectiben/ en
infienbeberfcDietingöen: <£En ïepbe aï^
tgtii fpnen bïrjt en taetenfc^ap baer og
toe/ bat 30« bingen toel fioogBbe en

m of öet beröeben en fialf rbnbt fiab^
be getoeelï. maecfete een Nemea,bic
een <6obbtnnrbec boffcBen toa^ gèe*
Bowben te geftfiilbert op

eenen S-eeuto ftttenbe/met eenen palm;,
tac&in gaer ganbt.^it (
ïuc^ liet eenen
Syllanus upt mfien bjcng^eu tc öoom/
en biecbt gDefïelt inbe €amer ban ben
Öaebt» maecfete ooc eenen Bacchus,
bie in PHnij tijbt bja^ inöen -tempel
ban Βjebe oft eenb^acfit, ^p maecKte
«ocij eenen Hyadnthus, toelcfebjaiieen
Sonseltns/ bie feer ban Apollo bemint
toajS/ baer ben HScpferAuguitusfukS
een behagen in creegö/ bat öp bit fïuc&
bebe bj^engé in 3gn galepe/om te 0oom
tebjengöen/ en bit gDefcijiebenae^et
innemen ban ber ftabt itHejcanbjien in
«Bgppten» <©oc6 ben!^epfecTyberius,
fienbe ben grooten lud/ bie Auguitus
inbit/^Cafereel ftabbe göeöabt binnen
3gn leben/ bebet ftellen in ben Cempel/
öie ben felben Augufto ter eeren tua^
gl^ebJgbt» i^otD toaffer ten tpbe Piinij
een Diana, bie OOC ban Nicias pnt bjas,
<i£ntot Cpöcften toa^boe bocfetefien
ban &em g^efcfitibert een begraeffcnif*
fe ban Megabyzus, <©ffer-p^ie|ter ban
be^obbinne Diana ban Cpijefien, "^t^
fe^êepultueren (mgnis acötenss) toaré
nelgcfe 'STempelfeeniS oftCapellen/ ge#
igcfemer eentge nocf) fietbupté i5oom/
bpfonber op ben bjegb via Appia. j^ocD
Babbe öp gemaecfet eenfïuc&totsttöei
nen/ bsaerinöp uptgbebeeïbetftabbe
alle 6e fpoocSerpe ber ilelle/ en bie be#
fmeeringöen en aenroeptngen ber iSberi
lebener l>ielen/ gbeipcfe al bie bingben
ban Homero iti 5ijn <©bplTee 39^ be;=
fc0?eben/ Do^ öat vlyffcsDaerDoenbe
ljja38:«iEnPiutarchusiii3t}n5!Bo|aïé/baer
ÖP fröjgft/batmennae Epicuri leeringe
boenbe/ niet en foube tonnen een bplic
ïeben lepben: ^n öat beel betöaeltöp/
bat Nicias aen bit fïucfe boébe voefenbe/
toajsfoo fteel pbertcO enblpticl)/ toerci
fienbe / öat bp bic6toiï0aen5gnbolcfe
b^aegööe/ of Bp ooc genoenmaelt ïjab^
be» <énbeal0btt(iucfegöeöaenbja0/
benConingi) ban <i£gpptenPtoiomeus
iideiije fonbt öem baer boo^ te pjefenteren 60.

.Schi

'STalenten/bat 3gii feffenberticö bupfent
floubenCroonen/öebJelcfee
Öp baepger#
be/ en en toilöe nopt 3ϋη toercfe bercooi
pen. ;©ue berre upt Plutarcho. |©aer
Plinius fegOt/· ben Coning Attalus, ben
toeleven ifo icfe bebinöe)ttiet
ban Cgp^

pten/maer ban j^aiolienConing bJö^;
öefen en bailöe Nkias Bet
(tuefe niet latê
boojtfejlicü €;a!enré/ maerO^fcöonct
be ftab ban Htöcnen/5pn iaaber^i ^aöÏ/
toant DP ttin^ rgcfe gijenoecB* scöt
icft/
oft öem ujelmocöt banbepfeeöe
boojnoembe Contngljen 3gn gDcbobeii
ÖÖeujeefl»
^e tegijentoJoo^Digöe befïe
^fDilber^ mocijten toenfcljen / baiter
nu ter tgbt nocB Ptolomei εη Attali vua!»
ren/bie be^cöilöer-
confl met öun CS'»
Icntenfo miloelgc& senutoen encraföt
beben fjebben/ batfe ban te vgcit toe*
fenbe/ijier en öaer eentge ^tabt/in ijun
föaebtöupfen oft elber^/tot gbebacBte^
niis toatmocBtenfcijencfeé/ oeüjgle ben
Miferere nu al
tt beel gefongöen tcojbt»
Nicias Beeft OOC feer grootefiucfeen ge*
maecftt/te toeten/ een baer Califto ta
eenen25eerberanberbe/ en een baer lo
in em asoe toojbe bcranbert / en een
naecSte Andromeda, bie ban Perfeo beri»
lofi:
toerbe. maecfete oocfe eeneh feet
(latigen en magnifgcfeen Alexander, bie
ten tpbe Plinij üjagi in be gelletge ban
Pompeus:
ooc6 em fïttenbe Calipib. ^p
toass bpfonber fraep/ en goebt jBeefiec
ban te maecSen allerlep bicrboetigBe
©ieren:maer fonberlinge alberlep Bon^
ben,3
|p Baööe 00 c gefcBilöert öe toieet*
Bepöt oan eenen ^tier ban Marathon.
jBen ftgt/bat Praxitdes, eeniS gebjaegt
loefenbe/
toelc&c flucfeen ban alle bie
ÖP ban JBarber geöaen Babbe/ bebeiïe
Biel te toefen/ göeanttooojt foubeBebi»
ben/ baer Nicias
left öe Banöt op Babbe
gOelepöt: j|>OD feer toerbt gOeacBt Bet
opmafeenoftpolgiienban Nicias. 0p
buncht bat eeniijBe t'onrecBt meenen/
bat Nicias be JBarberen 25eelbenber=»
nifïe»
meent Plinius, ofter eenen an#
beren Nicias jp getoeeft / tn be 11 <©is
Ipmpïaöe: bocB (fept l)p) men fout niet
coniten feggen met
toaecBept / oft befen
toasi/oft eenen anberen. jBaer
icfi acBt
bat Bet alöenfelbéijS/betogle Bp Alex-
ander fta&be gBefcöUöert/bie inbe gal*
ïeiije Pompei toa^:en Α lexander toag in
(©Ipmptabe, <©ft Plinius en
meent Paris, bie ooc Alexander genaemt
toa0/ om bat
Bp nocB Üerbertoefcnbe/
bergabert Bebbenöe een beel5^eröer0/
berbolgbe en betCloeg eenige aooberii/
€4 öie


-ocr page 21-

HetLevêti. ^er oude Antijcke SchiHcrs. Fol.ii.

en i3S;foo öat icfe't notö öaet uooi ïjou
ttt/ öatöet al
öenfeïöenNiciasfpgfje^
toeeft* jBen bint oocB/ bat Auguüus
ben a^epfec onbec anber coftdijcfee (ΙηΓ»·
fien een uptmmenbe Daböcy tuaerin
taaren ttoee |&eerben gefpannen aen èe*
nen Bltoctf toagften / iti toeicft 'SDafereel
(ïonbt gi)fftii?ebHt: Niciasfiiffe mp ge^
ftianbt/ bat W met bper gBefcfitlbert/
batmen
Encaufticè noenibe; aïis eïbec
toerijaelt isi. fonbe eerfï ban
Encau-
fticè
BebbengbsbiiOf^t/ mebegetup^
geniöbanHsrmoiaus.

laan Athenion, ^φίΐίΐ^ε

ban Maronasa.

D€fen Athenion ijS til b^ocge
Ögp getotefl tnbe Confl/ ijp toojt
' toegöenaemt JBaronat / besi tc6 οφν
' |)P3P göetaeejt upt Cfiiacten/ ban Ma-
ïonaea j een ^tabt albaec / bie rnitec
tijbt t0 göenoemt
Marogna. ^p ieerbe
tïcbitoeren onber eenen
Glaucion ta»
Cojintöen/ ban toelcfeen tcit nietbp*
fonberjs en btnbe. jBaer
Athenion üio?t
taiil fo goet gfteaföt al0
Nicias, επ oocR
in eenige beden beter: ^ocö Dp öabbe
' bat gebjecft / bat öp 5tjn bertoen te seec
^ berfmoojbe/ en tt? jotfjt bee! bacber aIjS
50η JBeefïer: norbtanis toa^ggn toercfe
feerbioïötfe/ enfulric/ batimnin&em
ion cojbeeïen temeCeneenbiepfinntciJ
berfïanbt» conterfepte ben 'SCp^an
philarchum, bie geftclt tijflii «t ben '^t*
pel ban Ceres Eieufina. ï^pmaecötc

ooc6 flfitgenen eenen beeïen beel^ont*
b?ou\Den/ bie tot
Cererls ^(ferganbe
Öingen /itietBojfBeriiop8enS®ofbcn
bol bloemen/ bie om t'fiojf bjagen toer..
bfnPoIyginxcongj&eöeeteo. ï^p beeft
ooffegemaecfiteeneniongïjen
Achliies,
in i^jouiij cleeberen toefenbe onber be
SSont&bjouöjm ban bm ConinoftNy-
gefeöoten fouöe irerben j lierfiabbt
ÖP gbefrftiïöert oocfe / ftoe ben fcDaïc-
feen
viyffes 0emquambinbenenopen<
bacr ma&é met een beel geboeer en
nasSi bit toa^ een feer uptnemébe (ïucfe.
IBaer boben aïfe be (lucfié bie bp maec*
te/ ü3 erbt gep jefen een/ baer in ÖP ftab-
be gemaeffit eenen ^talBnecöt/ bie eert
#eerbÉ befïeïbe. ^abbe bcfen fonfïtgen
iongen jBeefter moggen leben
ι baer en
Öabbe gbeen^fbilber ban benoubeii
töbt bp bem mogen 3πη geïeften: ï®an
Atropas Óeeft ftem nribitö ben pinceel
iiptbebanbt gbenomen/ en5önjongö
ïcben0 b?aebt b joecb afirefneïienzi® ocft
Fama fjeeft bennaem Hebe cft bonHerffc
l0cEgept te betoaren gegebeit<,

©anPhilochareSj

D^er ijS bp ben eubea nocö göc*
meed een fonfticb^tbiïber/ inaer
en binbe notft tpt ηοφ plaetfe biin 50«
leben/ nocb geboo^te*^ con léonber
mei eonteri^pté en boengelgtj^n. «l^en
asepfer
Augüftus ftabbe in be Camee
ban 3gnf fiaet/bie ftp bp bonbe iBarct
te iloom babbe / boenmafeeneen fïncfe
ban
Philochares > aïfoot aen bet op*
ffbltft batttr intoajs/blgcBelöïfe toaii?
baer in toais een oubt jBan gefcDiïbert
berfelfcöapt met 3pnen foon / bie bem
ban tronie gantffögeleecfe/ «ptgbeno*
men ben onberbom/ bie men conmerc*
6en aïleen Bet onberfcbepbt te toefent
oof6 fagömen/ bat ben foon ooeft fuïcft
fóieur banbaertïiêgonte trpgen» 45e-
toijs (fegötPlinius) bit Cafereeïmaec
aenfienbe / men en foube niet göenoeeö
tonnen p^pfen be gtootetracbtbanbe
^tbiiber-tonfl; göemercSt batbm
ï^oomfrben öaebtfaó iatigegenewcfiir
genomen beeft bit Caféreel faenwerc*
fee»:en be^iöHteïfepte tearf/Giaudon,

m

bfePmmi «ίΤοηίηβξΐ tan 'Siropen 5tjn0 gcfeptiBinftt^e-jflger.iSefefiitfdBtebi*
©aber!S<8ffm en l^ecBabbni gcrocft ni0 (itit
Ovidius Man Paris tocröaeïtte
l»tojecö gfjcDjctocn: loant Alexander isÈ 5ïjn/in 3önen bjtefacnHelena feggenbe;
k'en was noch maer een kindt, doe ick alree de kudden
Wt fRoovers handen wrcet wel dorftc vry befchudden i
En om dat ick foo ftout een ftuck had aen ghegacn,
Werdt Alexander my den toenaem by ghedaen.

i©ocBöctts{ beter teacijten / batöet comedes,baeï3nn|®oeberThetys]Öettt
iicn gtooté jHaceDotiifcèen ψ geir eeü/1 Dabise bitboigé/ op öat öp boo? Crop*
em natter geenen anberé boojnaem bp j en/ nae &ε boojfegginge/meiöan Paris

en Ariftippus 59« foött:bocö niet anberé/
ban om be Cohft bati i'hiiocharcsrUïi^nt
bte0 gfjeconterfieptte en tosren maer
fletbte gemeene Cnpbfn, ï^aetsoasi
oocfe banöem gljefcöilDer&t eeucit
renbt/ bie een Ï!^|aec&mctbentlauu>
toeber gielbt/ en bafl babbe.

I^an Melanchus,^cptïöen

E€n ban be göirrucötirbHe ban5Pi

nen tjjbt 10 gemecdMeianthus > ben
Ïoelcften tlsmtiji si oocfe
Melanthius^ Qj[)e>
Beeteti ttJO?bt/ en ai ebcntoel ben feiben
iiS/ ali8 mei aenberfcgepben omftanbi^
Bebenteiwrtfecnisf^ gicfe acöt of bp
een ^itponer i0: macr ben be^ ongbe^
toijS / ebenmel beeft tot ^pcionien be
Conn: ban ^tbiiberen in gbefeiffbap
ban
Appelles onber ben j®aceboonfc!)é
Pamphilo ggeleert/ ai>8 öojen gefept iiSi
toaer bp bentijt te gifféiis/ tuanneer bp
geleeft beeft
.PUmus tupgöi feer Ijpetlöc
ban öem / in t'begin ban 3qn 7'· Capit,
ban bet 3 25oetft/ baer gip onber be
uptmuntenbe coniïige oube^cöilöerii/
öljs te toeten/
Appelles, Echion, en Ni-
comachus
^too?bt gerefecnt: en fegt/ bat
befe bier boo?lucbttse jlSeejleriS macr
en gebiuptliten bierbetïep berto^/toit/
geel/root/ en ftoarr:bctiiittoaiSgt)e#
maec&t ba
!iTripoU,oft Meiimum: t'geel
toajj <©Ser ban
Attkum, oft Sil Α tti-
cum,bo£b Philander meent bat bet pur#
pericb i0: bun root toa0
Sinopis Pótica,
enöabben boe anbec0göeenftoartal0
©itrioU>i£n nocbtanjs maecfeten fp 0ier
mebe (ïucSen foo coiieïijt&/ batter niet
een en toa^ / bet en toa^ toeerbicb ben
gebeeïérijfBbom ban een goebe^tabt.
iBaerbptoeiaftemetentö/ batbefen
Melanthus ggeenen tterSten gbefelle en
toaö. ï|p göetoeeii ten tpbe bat
Ari-
ftratus
te ^itponié 3pn toefen gabbe/ en
ftlbaerConingb/oft om beter te feggen/
Cpjan toaiö: ban toeïcfeen int leben ban
Nicomachus gbefept ï©efett Ari-^
flratu&
babbe öem ban Melantho laten
fcbiïberen feer öeerl^p eenen trinmi»
eftelicBen toagen/ aijS bertotnber/met
fcBoone#eerben boojt gbetrocBen: oit^
ber anber guam ootfe op bentoagben
een feer ftboon I0jomiien beelbt/toefen!·
öe eenBietojie/bie ben
Ariftrato mocöt
croonen met eenen ILautoer cransf, gin
Dit toerfii beïuijl ijet groot toa0/ en ben
ÖaefiÉrb ïr.ocbt' toefen / en 5Pii
ö|f pgitigben t'oni iien toaren / ais etbec
toelgeboo^tie/öeefr
Melanthus bebiili
pe 5pabfr mebcgefelien geb?uptüt
toajs een feer condigb eit uptncmenbe
toertfe: maernaemaeljg toerbtbet ten
beeïe berbo^ben: toahtboe ben Jtooff^^
man ban Sficbafen
Aratus, na beitboobt
ban
Ariiïratusjbedabt Argos lifleijjife
inbabbegbenomen/ enben€:pian m-
cocles berjQcgbt/ en 5pn ©absïlahbt
sicyonia;ban tpjaiintje berloil/liebt bi»
aIjs een b?pbepbt0 beminber/ enbpanöt
bervCPiatmen/ ai bun 25eelben tente*
ten i)o|;®ocb befe^cgtiberije ban
Me-
lanthus,
foo bebalirjtfe in taenfien toe"
^be/ beeft bp met ttogfdigbe gebatb-
ten ïange enbeel befien; baer fireben te*
gbenmaïranber be ïiefbetotbe Conft/
en ben baet ber €p?annen: notbtan^ a!
toajibeteenfoo bpfonber ebelconlligb
toertfe / ben baet treegb be bertoin^
ningije / en gbeboobt / men foubet gge*
Itjcb al bet anber 00c te nieten bof<^en
fegbi(fcb?öft
Plutarchus)bat ben ^cbiV
berNeaicesj goet bjienbt ban Aratus^
bebbenbe met tranen in b'oogben fiem
ernfiicb gebeben / bat b^et mocfit blpben
on(^efcbepnt/enntetconnenbebcrtoer<»
ben / fepbe: batmen tegben ben Cpian*
nen toel moet fer ijgben / maer niet tegen
bun goeberen/ en batmen toel laten blv^
ben conbe bftoagen/be Bictojtr/ en an^
ber omfïanbiebeben/alss maer flecBis bf
/Spian
Ariftratus upt en toaer gbebaen»
i©oe bit ban
Arato toegbelaten toajS/
nam
Ncakes Ariftrati beelt toecb / en
febilberber in plaetfe ecné palmboom/
t'toelcombefoniïtoille jammer toaé?
toant nae bat eenen
Poiemones periega-
tanuj
berbaelt / babber AppeHes feif
oocft 5pn confïigbe banben aengbefïe<·
ben.lÊenfegbt ebentoei/aljs
Anilratu»
boben uptgbeftbtlbert en toecb toajs/
bat beneben op ben toagen notg be boe*
ten toaren ïaten bTpbem «©e ^cbilber-^
con(ï beeft gier een toonber beerlijfft
(ïuc te toegegebjacbt met befen Antiis,
ofbp met baer ί bocb niet fonber öaer?
toant betbabbebem onmogelijcb gbe^^
toeeft 3P» l^aöerlanbt te berlcflenbatt
C i ■ -


-ocr page 22-

Het Leven der oude Antijcke Schilders, F0Ï.I4»

allen opioet/memc^i onttoofei iBenfcö
Öaö&e tn ceti ellcnbtg laft oft Doot mut^
ten tjïötien / binnen en bupten be ^taöt
Sycioma, en öaböe be ebelConfiban
fcöilbecen gDebaen: tuant ftïer boo? ge

toen berooiïogöen noemt, ^elijcfesi-
cyoaiaban
Pamphili tfibtaltijbtaenbe
bermaertjle ijs göetoeefi bet ^cöüber-
ton(ïI)alben/ baerten fcgoon(ïen|gaer
eere bïoepbe/enalle ftucSen bie baer ge^
itiaett toaren ben naem öabben be befte
tt toefen/ öeeft Aratus, bie ïangöe g^e^»
Jiegen toass spn ©aberlant te berlofTen/
Söecocöt ^itponifcfje fc&ttbetgen/foni
betUngeban
PamphiloenMeiantho, en
fonbtfe
Ptoloraeo jjen ConingiJ ban
SPPten ató nu aisi ban/toetenoe bat ben
Coningö baer gtoote ïtefbe toe/én rebe^
lijcBe goebe SennifTe ban ^töilberije
Saöbe: HDant baer gBeenfecnnt^ en tg/
en 6an ntettoeï Uefbe toefen» Cer befer
oojfaet font Dem ben€oning te
fc0euc6
feemnael ij. '^almten/bïe Arato toel
ie ï»as ijuamen/ en menici) benout arm
JBenfcö tn spn ©aberlanbt: ï©ant boe
ÜP ^tcponien tn bjööept fiabbe gelïelt/
beeïbe öp milbeïptfe aen allen uptbte
beijoefiicö toaten/en eiber rantfoen oft
ïofgBelt fcDicfeen mofïen, <©ocfe toerbt
ter ooifaecÊ ban be ^tgilberge/
Aratus
^it ban SBcDaten/ Sücgoö/ ett ^ίφοηί»
εη/εη öabDcn geen oo^faetfe be fcDtlber-
conli met ntibigije btoèerfe oogden aen
te fien / bte %tt eentglje tceccfetupgB en
mibbel i» göcvoeejl ban ïjun beriofiïn*

trees befen Aratus ben mibbel/te toeten/ gije en aoelbaert-jBaer. &aet beel meer/
oberoïoet ban g^eït / batmen be 3enu^; at^ een €beï conft/ met grooter jonften

lecuu^fttf^vnuniiuip ---------------

fo in gratie met ben boojnoemben€o# 1 enaen5c!iamenbiebe:oocbeb2ebtcÖbe
ningSi Ptolomeo, bat öpmctfjemfeer j Öpbefafeebergftebannenenoftbetïooi·
semeenfaemfp^afeeöabbe/boe&peenjs pene/ toelcBer goeberen toaren in an^
in »egpptéom eenige oojfafeeqaam/ en ber Öanben geraert/ en önn ontb^eemt»
gem toerben gegeben ban ben Coningij fa bat be 25o?gerjS oft be (©emeente in
I ƒ0. calenten/batjpn nu 17 j.^alen^ bajlen/iae ecutoiflïienbjebe enbjtenbti
ten/elffien'SDaltntóoo.goubeuCroor.é/ fcDapöuugöetlelt binbenbe/ be fiabt
mafeenffameii fionbert en brjfbupfent gemnietaUeetina berbtenfïeneneerbe:
Croonen.l^ter iis te fien/in toat toeerbe JBaer be göebannen ricl)teben op fjun
be ^röilber-fonlï bp ben ouöen/ oft bp epgDen roflen fjein een coperen :Beelbt/
iJifen garen Éteferbber i0 gfietoeefïJ met bnföamglfc^^^

Dijn edel eere, en hooghe deucht gheciaen,
Aratus groot, en heerlijck u aenllaghén,
Die crachtich shy hebt moedigh dorven waghen,
Daer van't gherucht doet waer en wijdt veraiaen.

Tot dagr de Zee roert den Colomnen acn
Van Hercules onllerflijck. T'allen daghen
Moet u zyn danck, dat vreuchdich wy herfaghên
In't Vaderlandt elck Kerck en huys noch ftaen.

Ditbeeldt wyj fiet, uyt jonften u toereyckenj
Tot tt vroomheyts en weidaedts eeuwigh teycken^

O HcCf,

toegebaen te toefen/betoflle Sunné jam*
meiiijffeen göemeenen herballen (taet
baer booj opgijerecöt ggetooiben/
bte fonber baer niet opgerotlt en gab··
be.ï|ier oocfe mercaelit& te fien/mat
eenbeucbtfaem oeffeningöe/ booj een
bpfonberinftojten ber Hatuere/ niet
fonber eenigi) i|emel-bon]c&en be0 ber*
jïant^ in ben menfiö/te toege tan b?en*
g^en: tl^ant be (lubte/ ben arbepbt/ bt*
öenbtcöept en neerfïi cgept/ijebben Ijtec
moeten öerboutoen/ opjicfiten/ en in
o^ben ftelïen/ bat booj onberfiant / dof»
figöe lupDept/ opgeblafentftept/ngt e;i
ttoeebjactjt / gbe^eel groutoeltjcMn
bjoeftatU in eengantfcöeongefcötcBti
Öept tolac^ in ben gront lagö bertoéeft
enberbojbé.
©antPlutarchus getupgt
claer/bat
Aratus met bit geit niet alleen
betpiannije/ maer tuffcften benitjoi*
göerg en aUe oocS alle quaettoil*
licöept / ttoift m ttoeebjacfit / gantfcft
toeci) nam / opjtcijtenbe oocfe tnffcgen
ben Itrmen en ben örjtité (baer beel nöt
enttoifl: plreggt te
3pn)eenenlieflnt6en
25tfluptlöt
/Melanthi en5Éin0 JBeefïer^
toercBen/btebertoonbErlgc&/en^tab0
töcfebommen toteröiaö toaren/öebben
ï)ier/tot
tm Croon ber 4£bel ^f DilDer-
€on|ï / eenÖeerIöefeei©euc6t en toeï^
baebt göebaen: jlBaer toat ftucSen bat
Set toaren / bie ban
Melantbi ^anbti
toercft/ aen ben Coning^iniEsppten
ban
Arato göefonben toaien / en binb'
itfe niet: boel) 10 5pnen naem in 't
rucöt^ Cemöel eeutoise plaetfe toeer/

I^an Appelles,
btr^röilberi.

V €tmaerbe fcijtlber^/ oberbliegeni
be in Conjlen/ en fulcKe uptnemen#
be ïi^cötevsS/bebinben top beel bat 'tge^
lut6ö«nöpgfttboegi)ti)eeft/ op tenen
felben tööt uptnemenbe grootel^iinten
te leben/ bie Dun toonöerlBr&e toercfeen
met groot bettoonberen en ontfetten
ftebben aengöemercfet/ enbemtnbt/bat
fp baer booj öebben getoeefl in grooter
toeerben / en ftoogi)lij;i& begaeft. Φη»
berben^doeten lact icfealleen befgöen
Homerum, en öen oitgi)eballtgl)en Q vi-
diuna. virgilius in
tijbt§öenooten
fiebben
Augurtum en Mecenan» geöabt*
Ariofto onber be moberne/iiatsbe Caro-
lutn
Q^intum. Raphaelen MichelAgno-

lojonber be moberne uptmunttge fci)ii:s
ber0 / ö^ïiben uptnemcnbe Confiliefbi^
Sfte ^aufen, €.n btn ouben ^jtnte ber
^cötlbersi/ben grooten Aie^nder.^j^e*
fen / toteng naem aitgbt boo^al teo|bt
booiglieftelt/ entoel baetomboojnae?
micö onber b'ffintöt&eittagft g^eöeeten
toojben.
Appelles getoeelï in bê 111.
4Dlpmpiabe/nae aoom^ toutotngeon^
trent 4x1. S^iten/ï^ereltjs ouberbom/
ontrent
3 <5 2 8. giaren / en booj Cöjifli
tomft
3 toa^ (fo Strabo fcöjgft
in 5pn 14?. Soecft) ban g&eboo?ie ban
«Bpftefien/oft (fo eenigöe meenen>ban't
«KplanbtCös , nugeljteten Lango , een
banbenCydades épïanben /inbe^ee
■^gaso ^ 5pn idaber ötet Pythius. ^n 50*
mn iabt toas feer gS^wcfititö in be
^t&ilber-tonfï sicyonia, algboojgr^
ηεη geöoo^ i^: ï©aerom Appelles, oir
alree toonberlgcfetn be €on(t erbaren
toa^/ig gfjeromen tot ^tcponien/ baer
Dp bp Pamphilttm eenden tijbt langf) (icfe
at&te een gaer) ggelcert öeeft/ boo? ee<»
nen Calentyfo
Piutarchus itrt lében ban
Aratus befrö^ijft / bocï) en noemt ben^
jB^eilerniet/gijeltjcfe PiiMi's toel boet/
maeröpfegt bpbie ^töilberöalbaeri
enboegftternocfïbp/ batöet
Appelles
niet fobeelom gun €on(l entoajsg^ef
baen/ató toel om beelae^tig/en een me*»
begöefelie te toefen banljun glojte ofr
naem/bie f? öabben ban bat fcöilöerige
^icponien: toant anberg en fcgeen niec
bat pemanbt toat t ojl / oft Dpen öabbe
baer ter ftubie getoeeii.üp toiot^t baec
onber anber aen ben boo|berl)aelbé
a-
riilratus ronterfeptfel / met 5pnen/oft
booj 5pnen raebt bift ipd Melanthus.ïnt
tjS fbuptnemenbe getoojben / bat öp aL·
leen be ^cöilber-toiifi alfb gerurijtigg
oft gerucftttger gemaectöeeft/ alss alle

----- —r—-----^Λ. ■«u^— I---

in begrepen, toaren alle be toetenfc&api
penen berbo^gfjentfieben berConfien:
5pnfc0?iften3pn ,ban Plinio bicBmaei

----------—. ----■'-'(Γ ii—·β

toaren en fteeft overtroffen: maer ootfe
alle bie naeriiem 30« g&etoeefl:^ ^eft
lee(ï οοΓδ nergijen^ bp ben <©uben/ ban
geenenfö iiPtnemenben. <©an pemanbt
mot^t bencfeen/ oft jifn bingiren/ foo fp
in toefen toaren / nietbpfonberss en fou*
btn toefen/ alfmenfe (ïelbt tegé be fcÖiU
betijen ban be^töilbers ban befen te*
gentoeo?btgert tgt / baer ben ie gantftj^
ban mepninge teggen/betoglbatmen te
öoom fietbe ronbe25telben^in JBarber
en Coper / bte tegen beSftïtn Bun^ar*
beDoofbeiiBebben fonnen bieben/ föo
uptnemenbe tetoefëm; j^abemaeï meit*
oot altgtis bebonbeniöeeft/batbe fcijtu
ber-tonflen wnbebedbé^conff maltan»»'
bécniettnonttoiitfeentiBaer bat toan^
neeïïj'emogaiPiïiwimfi^/b'anbetniietï

O Heer, die zijt der Goden plaetfe weert,

Op dat fy ons dan vrede en welvaert gheven,
Ghelijck ghy ons hebt vrijheyt doen aeiickvea,'
En 't Vaderlandc zijn rufte wel be^heert.'


-ocr page 23-

Het Leven

eti 05Èbaeït / maec gBemccn^
ipcfe geïpcftinlïïSüürflÖeicsften. S.acr
ün^tÏUónjSmoöecnecontie :Sedbenbp
tïetieüeüiintöcfecïcsgentöe MichaeiAg-
noli feltie (tillen genoetjg te lïoe» Aebben/
l^un tn ^Tonden te boen mtjcften, j^u
fouö'tcfigijTen wpt batinen leefi / Dat
Appelles gefcöilberöe 25feïï»en eeriietei:
ai^ fltinmcr toaren / be befte tonbe/
bte men ttan be oube notj^ ftet, j^u kstl
ic becgalen be toecc&entoan onfen
öQenomen
Appelles, ^aec too^btban
gem g0etupgf)t / bat f^p 0abbe booj een
tanber beel oftgabe/ bat in aï 5pn
®cöflbiéröen te fien toa^ een fefeec gca^
telpcSöept/biegöeen ^tftiïberis en bec^
inotéten na te toölgen.3^ocö toaec en tn
5pnen tBtberfcöepDéuptncrtienbe jBee^
fleri tn be ^tBilber-conft/ en feec ecba*
ren / bec toelcfeec confïig&e toercfeen 8p
felf met berüjonberenaenfagö/en be fel.
be een booj een met opmertö toel obeD
fienöebbenbe/tjeeftfe öoogDïijcfe
p?efen/ en fepbe / batter niet op en toa^
te feggöen/uptgDenomen batfe aïIegDe-
ïgtft ban boentjabben een fefeer
Venus,
bie be ^ttecfeen geeten Charis, in toeici
fie ftpfe alle obectrof/ oft te boben ging.
3^piDtibefeggen/batöun bingen ^atj^
ben ban boen een bpfonbec uptnemenbe
gratie / bic ^ijn btng&en Babben. ï^ier
fcfjont/of
Appelles ftemfelbenal biat
feet gljepjefen l)eeft:ban öet matö Bern/
SÖeïijcfe ben uptnemenben |&oeten(bie
ljatbeeïalboen)/om 3pn groote boo?^
ïucBticöepöt inber Conft ten beften af*
SDenomentoojben, W cpgBenbeftem
felben nocft toe een groote eece acniiacö#
ticBaenfienbeeen Cafeteelban
Proto-
genes,
fjem berbjottbecenbe ban ben

geben ber ^onfï tOnberfoetBen/befeEtibe

enÏebe(ticB&c:/bat Protogenes Bern toeï
fnbe Cönfï gBeïocfe toaiS/ jae infom^
mige beeïen Bem te boben gingB: maer
batBp Protogenem ineen beel alleen te
boben gingB : bat bjass baec
in / bat
Protogenes nemmermcer banjpnbjetr
enfonftBepben/BetgBene BP fect biel
boen tonbe. lierCmotBtmen feggBen)
en pjeeiS
Appelles Bem felben foo fèer

iiietiüïantmenirfi; (biibenocB Protogfe*
nem baetfn toeï obertreffen / in tt cotti»
nen ίίδέρσέπ ban 3ïm icercÊ/ Oft ïatlsBc
baer ban te bipben oocft. IBaer baec
iiitijat anberss mebe gBemeent/ en
tjs
een reben bte b3el t'aenmert&en ijOi:toant
baer mebe tooibt te bennen gBegBeüen/
bat te groote neerfiirBept / en fojgBbuI^
bicBepbt/fomt^ben fcBabelpt^ i0:ujant
men fal bebinben / bat een btngBen bat
met moeten oft moepIgtfegBebaen i^/
btc6U}il£f moeplgtft om te fien fal
fen/ en geb^tfe Bebben ban eenen gB«(l
oft gratie / alii nocB in t leben ber mo*
bertte iBeefïerö Bier en baer gBefpeurt
fal öJOjben.
iBtn bebinbtbat AppeL·
les alleii b?p upt Beeft gBefp^o&en / foa
Bp't betfïonbt/ feer openlöcrtigB / en
onbebepnft toass / toelcfie btngBen Bem
toel foo feer boiberben ( en acBtbaec
maetfeten / al0 jpn groote toetenftBag:

toant Bp atBtebe felf boben Bem in oi*
binantien eenen Amphion, en eenen Af-
depiodorumjinbe goebe pjopo^tie bie
Bp Biel tn aï 3pn btngBen. <een feec
ebeïbaebt/toteen toaerteet&ett banbe
beleeftBepten goetaerbitBept ban Ap-
pelles, leefimenöatBpgebaen Beeft aen
Protogenem, ben toeltfeen
Bp gtoote be*
geerte Babbe met b^tenbelgrge gemeen^^
faemBeptte fecnnen/ en spn toertfeen/
baer
Bp foo beel gBerntBl banBoojbe/
te fien / foo bat Bp hooi befen lufl gebje*
ben Bern ter ^ee begaf / en feplbe nae be
J^taöt Rhodes.aïtoaer geBabent toefen*
öe / ië een(ïreec6i3 gBecomen nae 5pnen
ï©inc6el / metfuïcften boo?nemcn/Bem
niet ten eerfïen te feennen te geben/matc
BemtegBelatcn baer bP gBcbaltejpn
gBecomen.
Bp ten Bupfe ban Pro-
togenesgBecomen toajs/en toajS(gBe*
lijcat oft foo toefen toilbe) ben JBeefiec
riietinBupiSniïaer een oube iBjoutoc/
bie 't BÜP0 toaernam / liet Bem op ben
ïüJinc&ei. €n alfa Bp nae be Jfêeeftec
geb?aeci)t Baöbe/en bat Bp toebertoetö
bjtiöe / nabien Bp öen jBeefier nietgBe*
bonöen Baöbe / aijö toefenbe een bjeemt
iBan/bjacgbe 'tTS^gf na 5pnf tiaem /op
öatfe Protogcni
aïss Bp t'Bttpsi auam
tiiac^t feggüen/toie nae Béfti gebjaegBt
'B&bbe.
Appelles fienbe op ben (jBfelftaen
enien boetSóp eenen raem gBefpamicö/
al berepbt om o^te tocrtBen/nameenen

Der oude Anti|cke Schilders» Fol. is

|ifnte eï/ en troc baer mebe eenen beBen^ gBetoojben. öebbeCfepbt Piinius)

bicfeüïilö groote gBenuecB te gBenomen
bttfincfe te beften/tijant Bet ïna^ feec
grooi/en ban berren te fien geleecö Bet/
tsaiter eenen couaien öoec geBangé toagi
niibben onber ai bie coftlpc^e ftucaen

©ioutoe matter sB^fiOKt toaiS ban een
bjeemtjlBan. Protogenes bitBoojeni
be/en fienbe/beSenöe ilratp batBet Ap-
pelles Baobe gBeöaeii/en bat Bp te Rho-
desmoflgBecomentoefen; toant't toa^

Ifigcn bunnen tree / feggenöe tot b'ouöe
i^^oubje; <βΒΡ fuït u jBeefier feggBen/
bat ben genen bie befen trecS gemacc&t
Öeefi/nae Bem tomen biagljen. ;©oe
ÖP nu foecö oBegaen / eii Protogenes

t'Bups sBetomen öja^ / bpgenöe ofter ^ffjiiöerpe bie baer toarcn: toant ban
niemant göetoee(ï en öaöbe/berteïbe öe berre en toftnien niet giiefien batter pet

ρ toaiS; €η toass tofïIptSer geacBt aïii

lier

togenes, Bebbenbe eenen pfeiceel nat ge^
maet&t met een anber gBebaente ban
berbje / maette nocft eenen anbeuen tree

sBebacfiteni^ laten bïpben / met alleen
beeiS b?icberleptrecfeen/tot een groot
bertoonberen banbie't fagen/fonberliui
öBe boo| be gBene/bie ban be €:ept6en-
ton(l oft ^cBïlber-conft berfianbt Bab^
ben. ®Efen boecB/alfoo Bp toais/too^be
namaelö te mom gBefleït tn't f»allepsi
tan c«rar,baer Bp/ boe ben b?ant eer(l;

b'anber confïigBe toert&en / baec
nocBtaniS in foo grooten boecfe niet en
baaren aljS b^P
tutM met b?p berüien/
&e toeïtSe oocfe foo bunne toaren / bat*

(fepbe Bp) onmogBelgcfe / bat pemanbi ί menfe qualpcfe en ton fien. «Pit i^ bat·
anDerjSal^
Appelles foube tonnen ma^, ter Plinius ban gBeiupgBt. i^aer als
feen met bertoe en ptnfeel foo aetbigBen icSb^pelgtfe Bter ban mpn gijeboeïen
bunnen trec6 aljs öefen toaö:lBorö
Pro- fouöe feggBen / en buncfet mp niet / bat

bit U3atenilecBte recBt uptgetcocfeenïi*
ntin
oft jïrcfeen / gBefpcS beïe ïneenen/
biegBeen^cBiiöerö en 3pm maereeni*

op ben feïöen öoec/bte notB öunner öja^ gen omtuetB ban een arem oft been/ oft
a
'3 bien ban Appelles: enuptgaenbe immer ecntcB pourfgl ban een tronie/
fepbe tot ijet oube
ii^ öf/inbien Appelles! oftfcpet/öenbjeltfeen cmtret^fprfeet
nocö aen guaem / en nae Bem b^aaBen/
i net Bebben ggetrof ïEen/en tTommigBer
batfe Bem toon^n foube öen trtch öien; piattfenboo? maicanber^ trerfe met be
Öp gBemaefiitiiabt)e/Bemfeggeiibe/Dit j berfciiepben
bertoen Benen / öat Bier
Beeftgebaeiiber. Seiien/biengtïpfóetïit.
! öoojcïtebenbanPlmio faï geijieetentoe^
i|et üJelcli foo gliefcBieboe. a^ant
Ap-1 fen:gBcÏ!jcfe be d©Beïeerbe/bte geen goet
pelles toefeergBcfeeert tot öen 5®tnffeel ^ ber}!antbanmife€on(lenBeböen/oot&
ban Protogenes.om B??^ te binben/toert onberfianbitB baer ban fcB^gbi en fp je*
ten bede
beffBaemt / fienbe öen trecfe/ Ben. Cn mpn mepningBe bebeft icfe
en
Besn oBeriiioniien/ nani Bp eenen an^ Bier mcbe/bat Plinius getupgBt / battet
beten pinceel met een
berbe g&e&aente öegBene bie Bun aen be êfBilöer-con(l
ban berter/bJaer
meöe Bp öe boojgaen# berfïbnbé/ grootiijcje in toaren berbnon*
be tujee
treeBen öoüjdoof füo beBen^; bert en berbaefï., ïï^aer boo? toeï te
bicB/öaiBitmetmcgdocÊentoasnet^l berfïaeniö/batBet conitigBe oititrec*
ter nocB
aerbtger te Doen / cn trotS bje»» | Sen / en gBeen fimpel linten en toaren/
ber Benen. Protogenesi'Bupsi eomenöe/1 bie bcfefouptnemenffe opper iBeeflerjS
Bcmbectoonnen
iicnncnbe/ lifpfiracj; in onfer Conii tegBe» maïranber om
naebe Baben toe
Appellem te foecSt n/ Ifirijtgetrof Ben Baöben: toant een retB·
omBembjies\beUiilfetegaf
!t'onifangé/!te iinie upt ber Bant Benen te treffeen/
en bcïeeftlpeS met Bem gBemeeiifaem | foube menigBiêcBoolmec|ler/^tB?n^
Bennie te maSen. 5©it 'Srafcreeï i^ ban, ber / oft anber bie geen ^rliilber en W
Bunbepben onberanbert alfoo tot eeu bffétoüöbeelbeterbom/ail^benfaefïen

^tBiïber ban be ï^eerelöt / en fulcjc en;

bp ben^cBiïberiS niet beeï gBe^
aeBt/toant baer toe gBebiupcftt men br
rtje oft regeï. 5^aer be €onfi-berflan*
bïgBe bertoonberen en ontfetten ficB/
toamieer fp fien eenen aerbigBen en ton*
ftigen omtretfi/bie meteenuptnemenbe
berftanbt beBenbtcB t0 getrocBen/toaec

swael tn bat ipaUepisquam/ii berBjant in be ^epttotonil tengoo^fien öe


-ocr page 24-

Het Leven

ftaetttttseï be retfite ïitiiett fouben (p
oiiSÖejnert&t tioojbp gaetn m taeber
feeerenöe tot Appelles, Dp toa^ foo MIq*
licB/en be €on(t foo toegljebaen/bat Dp
«en onberbjefeeitjffee aengeiacnbe tegfe
pabbe/ allebagijepet te boen/batbe
^£i)tlbet-conft aen stng& / ten minjten
pet te tepcfeené/ oft
et trecjc^eng ergeng
aen te oeüen/öet 5P &oe beel beïangss W
Öabbe / oft anberfin^ bcdegijtn ÖP
tijefen mocBt: en ban baer öenen qljt*
iomen ftetgöemeen ^ij?eecfeb300?t/bat
iïen «©eieerbsn
bJcl befeent: Nuiia dies
fine linea.

Dat nieteen dagh voorby mocht gaen^,

Oft daer en waer een treek ghedaen,
|B$nfegöi
(feptPiu:archus)bai oj? eenen
tiïbt een flecijt ^cfiilöec liet ften bf
Ap-
pdlem een 2&eelbt / Dat öp (ïratjc fjabbc
gÖefc&tlDert/feggijenbe/gic& Ijebbet nu
Beei fitatjc gijebaen:
Appelles anttooo^^
ije/mUnpbbet gfip nip bat niet göe^
fepi/ttS i)aöbeöii0
ml gljetoeten / Dat
i)etèae|ï cnin fojten tijbt göebaenig
geujeefl/ en'tbecajonbert mp
bat göP^
bec ban befe niet ^sc^ïoercfe eii Debt»
^P toa^ feet aenöac&tïcö en opmeren
fticö tn alle öingöen/bat ftp oocfe niet en
bcEüJieïpmeiiiclj flecijt gemeen i^an^
oojbeel / alsi ÖP 't ^ ï^en ioetileen bet
reben goet boiït te tocfen/en öeefter 5pn
nut ban toeten te ijalen: baerom öab öp
xen göetoooute / al^ ijp eenicö fiucfe op
gebaen Öabbe / bat fclöe te Rellen in een
salleröe oft g^emeen manbelplaetfe bp
xm Öupjs/ en toifï Öem ijepmelgcfe baer
acBtec te berberg^en/om atöt tc nemen
opbeg0eb?êfeen / bte men baer inbin^
ben foube/ ftellenbe bictoil^ Öet ooibed
isan ben gljemeeiien alle ilan boben
50« epglien. ^tt 10 onber al een^ gfie^
fcötebt/ bat eeuen ^c^oenmalieïpct
gabbe gebonbentefeggen ou een Cafe^
reeï ban gem/ batier aen eeiiige toffden
le ttjepntcö riemen oft flric&enföarsn
0m bte te mogé blagen: Ujasit men mh^
be boe eenbJiife / befcijoenen en pantof.
■felen mei beel aerbige Miufelen en flttti
Sen te boojbiecftteu en
tt binben / aifoo
men bie ootS norH
in fraep ^tpiiberpe
maci) fien.
Appelles, ijoetoel fipban
nrooten gecfï bm^/lieeft bit toel mogen
berbjagDen / berifpt te laefen ban een
;i>cöoemtsaBer/betoöl gpmacrtn 00?*
beelbe een bingen bat 3pn Silmbat^t be^
ïang|)be:maer binbenöe jijn mepnin*
gf}e goet / nam
Appelles get (iuc& tn
/ en öeeft ben Eoffel meer jïriciEii:
gemaet&t / en bat gebjetfe b3ïllit|j ber^
betert, ^e^anbsren baegös^ toert iiet
tafereel toeber upigöeftelt ter plaetfeii
baer ijet te bojen öabbe g|öefïaen/en δ en
felben ^cljoenmaSer toeber boo|bp get
feibe 'Eafereel comenbe/ en ftenbe be
toffels beranbert/toass a! toat öoobeer^
bigö/om bat
Appelles op 3ön ooibeel te
toerc&e gegaen toa^tfoo beer W boojt /
en toilbecocfe toat feggSen op ein ίε^δ^
ine oft been / eenig&e meenm ban een
1 naecÊte Venus^ immers PHnius feggt
leen fc|)ene/en
vaierius Maximus tsn
been/bat in bat iSafereeltoa^/bai beu
1 ^cfiaenmaSer mtibe feggen niet te öe*
geentoa^gefcöiïöert/ gst toeleg
Ap-
pelles
niet en con betbjag^en / bat öp
liembeftonbtteberfmabcnen faerifpcn
; een bingfien bupten 5ijn ^uibaci^ï / en
baer ||p ggeeii berjïanbigö oojbeeï ban
boenen con/ |jeefi6fmftraflgc& aen^
gDeisefen/ bat Dpö^m niet berber en
fouöe bejïaen tefp^efien ban ban sijnen
pantoffelen/ bat toelfee bingen ban 3pn
Öantbjercfe toaren/ fonber berber te εο^"
i "méineenicf}oo?beel. ïBaerbanooci^
een gemeen ^pjeecfetooojt oberaïfeeu
; becbjept:
Ne futor ultra crepïdam: bat
ben ^eöoenmafeernict tooojbpen gae
jijn pantoffel.
Appelles fjabbe coifeeen
fefier bequame gratie ban een foete ge<»
I meenfaeniSept m gefpjasiSlijcfeöepbt/
1 bie ben macOdgen grooten €oning& A-
lexander
fo fotiberlingiie geeft beballen/
batÖPÖemfeerbictoilö Quam befocci
feen op stjnen l©inffeel/om betn te 000=»
ren coiiten. €n alft gefcljiebbe bat be^»
fen ε toilbe bergalen oft hertellen
pet ban De Conjt ban f>cijiïberen/bebe
iip/gi)e^v}c& gbemeenlptfe boen bie niet
be Confï en jpn / en fp?acSer famtpben
toat bjeemt ban / m niet op ftet gö^?
boeiPicfle/be^gem Appelles feer aer^»
bicij en foetelpeS toift
tt beiifpen* 3'iae
fepbetoel: JBpnüeerben Coningö
moclit lieber ftopgé/toant be tLeerjoni»
geris/öie be bertoe in ben atbier-toinc<·
Μ fïaen en toiöbcn / bie fpotten met u»

^iet/

befenConingö / bie nccfjianis banfeif

tooojt ban Appelles gebaésenMe^aby-
2US, een ban De meefïe l^eeren baniiet
gof be0 €aninij0 ban^erfen/ toelffeen
6em guam befoerSé tot In 3pnen ^inc^
öel/en bp gem gefeteu toefeuöe / en Ijem
fienbe toertfeen/ begon te toillen bcrtel^
jen ban betrerlien en fcDabutoen
^Appel-
les con Oem niet önt^ouöen te feggöen/
^itt göp bie jonge fenecöten toel/ bie bê
Φδεε tojgbé^betoijl gl)p niet een tooojt
tn fepbet befagen fp u cpmercfeelitit/en
toaren berbaejï fienbe u fcljoone pmper
«Eleebecen/ gouben 3^«ienen/en Sutoee^
ιεη: maer na bat gijp Öebt aengeoangen
te fj?jehen/f5ebbtnf£ beginnen te lacgen/
en met u te fpotté/om Dfefmille bat gijp
bejlaet te berijalen ban bingen/ bie gl)p
niet en Ijebt geleert,
Alexander en luilbe
oocS ban geen anber ^cfiilöer gefc&iïi
bert toefen oft geconterfepi / afó alleen
ban
Appellessen lictet allen anbereit met
openbaer gebob berbiebeu. j^ocö toon;»
be
Alexander öDoj senbpfonber mercfef
itjcfe fiatfe/öoe feer bat ftp Appellem in
Srootacbtinge jjabbe: tiDant onber alle
5Ön boelfcijappen iiabbe öeCbning eene
ban uptnemenöe groote fcijoonöept/ en
feer bertoonberltjci om aen te fien / ge^
fteeten
Campafp é: ;3^efey om be grootte
neföebiei)pöaerbjoegi)/ en om ijaer
ffltfaem en toeccbige fcöoonljept/bjiiöe
ftpbatöaer
Appelles nae'tleüenfoube
beneeriöc&öebtn te oberminnen : jï^tt
toe!ci6 bP toel fobeel eeren 10 meerbig^
Q^mo^mi/ ai^ ïtp t^ göetoeefï met tt
ijêbben onertoowien benfdeEfen / jBes»·
ben/en fo beei bolcfeen/ ^teben en %mu
ben/bat fjp 55Π epgéHeere en felf obeti»
toitiner ig gijetoeefï t Ctoeliïï een obei:··
gcoote beleefrbept gijetoeefï/toec^ te
OÖebcn
't gijcne bp öem imeeMn acHtin^
gije toab/ al0 jiaten enrgcSbommen/te
bupiengseiiöe3pn epgften jSatuereeii
ïtefbe. l®p leien toel uanUeelConfïbr-
minberö / biemenic&tebanCalenten
om be ^töilber-conjl toille gbegöebeii
Öebben/jae be (ïuc&eni egen louter gon£
opgftettieg&en enbeiaelt: JBser toi^
A-
lexander
||eeftfe in be cracötalte boben
gÖegaen.iBen fegljt/bat
Appelles, aaeK
Ijetnaecfetban befe fcöoone
Campafpé
maecStebe Venus Anadyomene, fnat isi/
upi Zee ff Öijnf η comenbe / toaer bari
Sier na gefpiofeen toert.
Appelles toaö
oorfe tot ben anber ^cfjilber isan 5nnen
feer jonjïicö en mienbElit δ: €n ftp toas
ootitoo^faecfeban öet groot göerucöt
bat
Protogenes te föijoöeig öaööe: toatiÊ

der oude Antij cke Schilders. Fol. 16

βία/ bu0 feer gemeéfaem toajs i)p mti, feiben te tonnen gebsebtn/ en 5pn epgeit'

ten eerfïen en maecfete mm ban l)eni
glieen toerei / gelötö men ban acen te^e
gentooo jbtgije oft snöepmftö&bingijen
en boet: jBaer om fiem te berOeffen oft
! boojbaerte mafeen
/ Appelles coopenbe
ban öem eenige ftucfeen ban 5ön toerc^
b!€ Ijem
Protogenes liet boo? fger cleef
nm piö'0/ &eeft Öem
Appelles griegêbeii
baerbooibpfticö talenten / batspiiA

ffÖilöeren al naect. iBaer alfo Appelles nae onfe munte / berttcD bupfent ώοο^
bebolmaectefcbooii^i'pt eensi menfcöé ^ - - ^
ïic^aems en gDeöainte eenberfcljooni
ber©joutoen beter Benöe alss
Alexan-
der,
foo toerbt Hp metantupfTtÖeï lief#
benteBracbtelgcSer btftreben en ber*
toonnen/ in baerfïabit^ sen te fien alfo
flp met öet fcPberé b^enbe toaö:ttoelc
Alexander 3 ^oe fecr bcn ^cfttlber 3pn
intoenbicö bper fócbt te berbèrgben/
toel ton bemercHen/Ooe öP met befübe
ïiecfite gequelt toflS/ baer öp fiem οοεδ
w|«bc belaben bonbt / oft batfe bepbe
met ctnbcrkp jïrael ftetoont toaren:besi
ÖP alöerlieffïe epgen maec&te
wnKHf^'^saf/ toonenbe baer in
m bipöwticö ftercfegemoebt / inöem

ntn: «βη bebc nocö ïöopen ben roep/ bat
ÖP bit bebe/om be felbe jïucSen boo^ be
mm / enboöi 5tjn epgöen IjanbitoercS/
te bercoopen. 30^aer \3an be a^cbianen
bertooubert/begonben
Protogenem m
59π toercS in groot aenfien en toeerbeii'
te öebbenr^ocfe en liet
Appelles befe
bingen nfemant ober/oft fp en mofïenfe
fsem buerber betalen iï©it t0 Protogeni^
S^etomcn tot groot nut en eere.üer i^v
te mercBen / toat een ebel beleeft öerte
bp befen #?ince ber ^ciiilber.ö ί^ί gfte^
toeefl: / een recbt boo jbeelt boo^ alle bie
onber be ^cötlber-c0nfl3pR begrepen/
om na te bolgöen / malcanberen te bo|^
beren/ en goetjoniitcS te toefen/ bebenc^


-ocr page 25-

Het Leven der oude Antijcke Schilders, F0Ï.I4»

ïjentje toat be otïenSsïttge fcelecft^spt/
oftmiïöe üjtênDlijtfee ijao?bciegttig0e/
lïooj een bermogcnbe cöcï öeucbt onöer
ten JBenfiïicn f is/en Ijoe faete / aengöci
naem en nutte b|uc&tcn fp b?cngen fou.
ht / foo fp in alle fterten ulaetfe maer cn
Öaböe.Appeiies üjass ooc6 fo uptnemen»
De eenConterfeptccnae't Uten/cn öcbe
5pn bingf η öen pccfooncn ban ujefen foo
epgentlptfe gelpcfeen' bat eenen ILetter-
tonJïtgöcn/geöeetenApion.göetxipgijt:
ijateenigöen gebaent oojbeeienbenéei»
raber bc0 geïucfeiS fiabbe upt bc gefcgti*
ietbetromenban
Appelles gebaen/ge^
raemt / en toaer göefcpt ban bet gecon ^
terfepter boojlebênen toetomeiibe gcf
ftötebtniffen/foo ban öun ïeben alö öun
fletben: bit foube aen berfcfiepbcn göe^
fcgiebt/ en toaer betonben 3pn getoeefï.

maecfete ootit öet conterfeptfel ban
benConingO
Antigonus: niaerom bat;
Bpmet b'een cogfjefcfieeltna^/bonbt i
pp eemnbeijenbigenttiibbeïoin bit ge* j
fajecÊ te berbergöen/öem boenbe 't aen*
fcgtjnfieecenban tet fgben/opbatiiet
rnijfit ban ben ttoee oogöen niet te too#
nen/ bee! m too^be be ;§>c&ilbei:pe te
ïafi gi)elepbt alsiben
Conins&Antigo- j
no, ben toeltfeen fp upttoeeji te toefen: |
toant
't conterfeptfd toa^s maer
inaer6t in pourfgV tonnenbe maer be
bolcomen gfiefonbe oogfie. ïiBatmen |
toilbe befcöiöben / iioe menicömaeï fip ι
binnen 5pn leben Deeft geconterfept ben;
grcoten
Alexander, en 5ρηεη ©aberben 1
Coningfi
Philippumj bat en toaer niet
mogfteiöcfe: bauban eenigi)e matf) icfe
terftalen, ^pmaetfeteeenen
Alexander,
Boubenbe in 5pn een ijaubt ben biijcem/
iiie men pïagft te maSen geïpcfe eenigfte
Pïiïenniet toïêugcïen t'famengebonöeh:
bit toaö foo uptnemenbe een toert6/bat
lietffiieen
bat be bingöetcn ban Aiexan-
ders l^anbt
betfteben toaren / en bat bfn
blticmi
öupten fict 'Cafeteeï feoajt gua: i
^SDit (iucii tóftebe ttotniifli €:aieiiten'
<éout5S/fntoerbt t' epljeficn tn ι

ben 'STempel ban Diana, j^org 1'aen^ j
inerrfien en te ijouöen in bat,

aïiebee^fCfrïpcRe ftncfien aüfcnmafr
gi?eniaef6i e« toaren met bier bertoav
iiflcQtanö toa^ bit ^aferceï gii^foffii
met een feoojn-mate boï *6out,si/fonöer
iteïïen. !0fln KOtB ttoee
Alexanders fa!
bolgöen/ bie öp maecfite boe W eens tc
fioomtoa^ tomen» «Snber aïjpn göe*
iucfe bat fip öabbe/ biel ΰρ öc«ï t'onge*
ïuc/bat |)p too|be gefiaet ban ben ^jin^»
te
Ptolomeo,bentoeïcBen bolgöbenae
ben grooten Aiexanderj en namaelss €0*
ningö ban €gpptcn toaiS;maerniet ben
Conft-beminber ten tpbe ban
Aratus.
ïletgijefcfiiebbenae b'aaijbifijepi ban
ben grooten
Alexander J bat Appelles
booj ben ftojm ter Zee/aen iig moeté co*
men aen be feufïen ban ^tïejcanbiien / en
göebtoongöen baer aen tïanbten inbe
l)tabt te romen / aïtoaer eenige^tïiiL·
beriS 5Pn benrjöerö / {jebbenbe aen 0un
fgbe oft te totlle gijecregDen eenen / bie
bpben Coningf)
Ptolomeum bengDetö
fc0oer/oft eenen li Hgen frDaïcfe / inöet
Coning^^ l^of toel befeent / bie baer in
be ^tabt toa^/ïteten
Appeilem boo? be*
fen bp ben Coningl) tc ga|i btbben/bocö
niet ban om Öem te befpotten.
Appelles
benciëenbe / mtffr^icnbatben Contngg
nu beter
aï0 boo^ijenen te fiemtoaert
toa? göenegen/tot &et Coningöïijtfe
Itbontmael gliegaen/aïtoaer ben €0^
ningö met tojeet gö^firfjt öem bjaegS».
be/toie ftem baer ontbobc öabbe» ï©aer
op
Appelles,niet toetenbe ben naem ban
Sijnen befyotter/nam upt ben lieert ban
ber ConingfiipcBe faie een feole / begon
te tepc6enen op ben muer bp ontöout be
gebaente ban 5pn aenficijt: maer ijp en
gabbefo öaefl: niet göemaerfet ben om<»
trecfe ban be tronie / of ben <iouingö en
feenöe öem te toefen
Pianus, bie öem bie
perte gijefpeeït i)abue:ï©aer upt toeï te
beriiafijS/Doebafï
Appelles ijggetoeeH
ban ontfjout/en bolcomen insön Coniï/
pemantnae'tïebenteboen* Épen
po-
lycietus ftabben een gijetoente/op alle be
CafereclGn/bicfe boimaerftt fiabben/ te
Appelles oft Polycletus bebe
ött:of fp öaboen toiïkn feggi)en/fp gab^
bent foo berre gliebaen/ geïrjrfe oft nocj^
ï)aböe onbolconten tocrcli gitetoeeft / cn
bat fp notii maer en f)abben een begin
geiiabt in be Confl: cw bat fum fiet ber»»
fcltepben l^mfcfiert oo^beel niet ben

obecbe fauten bicöer in mociiten 5pii

bebanben/

Ïtebonben / aljS be sBene bte g^enegDeii
toaren tojiïitgijbéfeltje te berbeteren/
inöienfe ban fiecfeten ofttïerben niet m
toerben oberbalten. <en al toarcnallé
öe tocrcfecn ban
Appelles «pfttemenbc/
t>atmen niet fat ton too^ben ban beften:
iiotötanjS en bonbtmen nopt maer b|ie
(iucöen / baer βρ op öabbc göefcöiebcn
Uoiromelöifi/ bitöeeft
Appelles gebaé/
taiaer aen men mer^&en tonbe / bat {)p
Sem ten iwllcn benoetöbe aen be €on(ï/
bie gp baer in te toege gabbe gebjac^t»
Q^ee^bip Cafereelen toartn feer ban
ten peg&eïicReDetocnfcöt enbegöeert/
oot6 ban b'albermeefïé bet ü^eerdbt.
3neeniggeban5pniufonber(}e (ïuti^en
luaren gemaetftt eenigc §^erfonagien/
bie öeel bleec en berfti^beit toaren/ alf»
fer fult&e beelblin beboefben.^ be toelco
Se moe(lenligg^nfïetben:befe fcbeneti
natuetlöe&lialf boot te toefen.1|et gab^
iienotbtanj3onmogel0C&te feggen ge«
bjeeft/ toeIcBeban 3Qn(iut6enbebe(l
Sbebaen maren. |gu aengaenbe bie biel
flöemaecfete fcgoon
venus, bie &p naer
Bet naetbt ban 3pn gbefcbontl&en
Cam-
pafpé
löabbe gljebaen/baer top boo? een
tbepnicb ban (lebben ber^faelt/ bie toais
feer uptnemeribe/ en toajs gemaecfet al$t
tlimmenbe upt ber^ee/ entoaeCalss

gefept i0)baerombanben <i^riecBen ge«
eetcn
Anadyomene: befejöceftbf 3l^ep#
fer
Auguftas gecregen/ in grooter toeer#
ben gljeftabt/ en göeoffert inben Cem*
pel ban
Caefar jpnen l^aber / en liet bit
bereeren met een o^riecfeftö gebicfjt oft
opftB?ift / bat foo tonlïjgft en toeï toais
gebaen/batfjet teboben ginc be 5>ci)iï=»
berpe felf / en botö bc ^töiïberne te
ttieeraenfieenbermaertöept bebe^bi»
ben:j®aec baer bp menbentfeén magb/
toat bitboo? fcDilbertje toajS / nopt en
tonbe mén ^cfjilber btnben/bie befiaen
bo^ft te berma&en get onberfte ban bit
-tafereel / baert een toepnici) bebo jben
toa0/ fo bat befe berbo?ben plaetfe
Ap-
peiii beroo^faette en toeboegbe temeer^
ber eere/bat Öpbit ebeï tonjligö toercS
öabbe göebaen: ten epnben toojbe bit
fiuefe geöeelban be berrottinge op
ten en berbo^ben:aen toelt&e bectotttn ^
ÖÖemptoelöuncBt/ bat bit op boecfe
ban€poft|i^m-becttie toa^ sfbaen;

^pnbeïgcS/om bat Betfo tt tikté toajs/
too^be
Nero betooifaeclit/ baer een an^^
ber öanbe öant ban een?n
Dotorheus in
be ptaetfe te fleïieti. JBaer
01« toeaer
te feeeré tot
Appeilem, |)p Jjabbe bego««
nen een anber
venus uptbe Zeexomeni
be in fjet Cplanbt Cos, UJélfIte foo g^e^
rucfitirg toert / batmen bit
Cos 3pn ge^
boo|t-plaei;0 baerombermoebe tetoe^
fen. ^efe
Venus foube in uptnemenbe
€onflnocb be eerfle obertroffen gebbi;'
maer bit toas jgn upterfie macöt / bic
bp met ben^inceell^eeft geocjfent:batt
be il^oobt liet niet toe bat bp't bolepn<<
ben motöt:geïgfδ of i^atuere niet laB.^
ger löben tooube/infcöoonöept te moe^»
tentogc^enbeboobeljetkDen/ en batfe
baerom AppcUem ben boot teeec tóe«
fiöicfete/bocb 't toajs moc^tmenfeggen
bergeef^: toant ggelpcl^ gp ben booben
bertoen Bet lebengaf/ öebben fp tot bet
onlïerftötfeöept sönen 5^aem geboert;
en iebenbebeöouben. ïïPat it alree ban
sgnenbootberöaïe/ m met/ batter niet
en 5P meer ban öem te bergaïen. IBact
om ban befe tmee bpfonber flut&en bet«
bolgenjs te bereellen:befele(ie onboIco«
men göelaten
Venus bjasf foo ggebaen/
batmen nopt |®enfcB binben en ton/
biefe opmaSen/nocB ben aerbigben foei»
ten omtcet& bet feïber bolgben ton/ ge*
Igtfife begonnen toass. jflignjs atbten^/
enbabbet niemanteenicbfinjs eere ^e*
toeeft baer bant aen te fiaen / gbel(it&
ntttö bcbenfbaegsi eenige nemmermeec
ggetoebutot en toerbenban fcbanbe/bie
groote bermaerbe J@tefler$( bingoën
bermeteiöcfe burben aentafien.
Appel-
les
maefötenocii een'STafereel/toaer in
toaii gfiemaecSt eenen
Megabyzus, met
5Öu tupgö aen/bit toajS eené

geïubben#iiejtêr ban Diana: bier bp
öabfee fip nocR gèmaetlfet^aïspn geboïg
en gbefelfcbap. ï^p öabbe oocS g|ccijn*
rerfept ben l&jinte
cly tus,te ipeten/ m
nen bie ban
Alexander feer bemtnt/botfl
in b|ont6enfc&ap göebböt toasi:<©efen
Öabbe ^p gbemaetfit / aïss of gp b^m
Babbe geïjaeft tetrecfeen in eenen flrgt/
becfeifcöapt met 3önen vêtBilbi^netfit
oft toapen-b?agbêr/biebemben^ehn
toelangöt. maètfetebooirbii ban
Bet ^planiJt Samos een Contcïfeptiel
^ ban


-ocr page 26-

der oude Antijcke Schilders. Folis,

Het Leven

Ijait eenë / genaemt Abro^bat UielcBetn
rccöten toeecfeatfjttgften ojeUuIitgDen
JBcnfcÖüjasi/ enfulcptoel giicleecè te
toefen, ï^ooi&fetian Rhodesmaecfete
ép &et «CanteEfeptfeï vjan
Menander öeti
iCDningö ban
Caria, en't Conterfeptfel
ban AncxuSjcenlfitgortautec oft lafons
gefeUc. ^tlepantJiien totfcnöe/ f on»
ter fcptte fip
Gorgotthenes, een ©itöter
Uan €:ruerfpelcn» ^cfe en tan niet mei
reföt feggeii/of
Appelles te 2llle]i;anti?ien
Jjeel oft tierfcöepöen repfen 3p g&eüjceft
0ft nict»l^et tan toel toefen/Bat öp inbe
gDenaöe toan ben fioningö
Pwlomeo ist
flgetomcn / öoe Sp ben Pianus op ben
muer maetfite:üjant öet mertaelrjc/
Dat om 5i}nuptnemenbeCon|iU)e^
ttei; tn gcootec )on|)en en eeren bp befen
Contngö iö göetoeeft/en bp öem tn 5ön
^of gliegouben: toaecom gp t^ bengbt
getüoiben tjan anberé/ bten ÖP met 5ön
€on(ltn ben toegg baad/ bpfonbepban
tenen
Antiphilus, bte öem trotfen totïbe
tn be €onfi/ öoe toeï Dp ec" flcf&tl|of-
fcöilöec mtffc&té tocfenbe/ f»ïc]cntet en
Uermotfit/ be0 Öp miöbel focöt
Appei-
lem
in ongebai tebjengïjen/ en befcljuli
tjitöbe öem bpbenConingft/ te toefen
«en mebeplcgirer / jae ben toooibaerfïen
ban 'tberreebt
oMtt be ^tabt Tyro gn^
öacn/bóoi eenenTheodota,bte ben baet*
f^menaentoatig^ei-göetDeefï toajsrbofb
«1 öaöbe
Appelles nopt be^tabt Tyro
ÖÖöfwn/ nocft iïen Theodota göeSent/
öan bat ftp bp gerutfit öabbe berllaetv
iiat gp ecnïloaftman toag ban
Ptolo-
meo
gefïélt/om toaer te nemen in te be*
tparen 'titantfcöair Phenicia. Aebentoel
toetbt i)p ban Antïphiio balfcötigcfe
jöeccraegftt/
tt öebbengöemeenfamen
omTangTt gljeeabtenöepmelicfe fpja*
δε met
Theodota, batfeoocfetfamente
%mebmitntelenüe/ ^abblalbemaeU
tpbi ober maltanber fti b'ooje gebefelt/
fob bat Appelles ten ïefïen Uefeti
T^eó-
idöta(ot'tbe«aebt-pïegf fbiibe iwtofïs
«göteebijtnglieöabi/ ombe^tabtte
ïraèn tegen Ptoiortieumopjoeritfitooj*
ïen: q^ateotfe be fnnertitngöe ban tSe^
ÏJifien öóoi Appdlc^ caebtflagen te toe*
5e fo«br5ijn geb?atfit.llTIe öefe bingen
Pioiómeo ben€óttinöft baïfcöeliöc ttJijii
Él^maecftt Diefentie/ alfbaDpemlI^an
biaie niet aï te booificBtfcg / maec air^
geboebt tn alle loftuptecpe / eljs fult&r
iieercngBettjentsiin/ öeeftèpteïjaed
geloof getïébe fiem öter in feec ontflelt/
enbangrootentoo^n laten obectoM/
niet oberleggöenbe ofi bebencfeenbe fa^
gen bietoel fobecbieggentoacen: tett
eetilen / batbenbefcDulbtgeroocg een
^cfiilbec bjajs / en ben befcftulöigöben
ngbeïötft focfit te tcotten fnbe Con(l;
bat ooc eé Stgtlbecjs boen niet en toajs/
fobantgc bingen te bjegi>e te bjengijen/
bpfonbetAppelies gljeenooifaecfe fiett*
benbr/beioogl &p &em feec beel oielbaetji
en eete gabbe gebaen / boben alle anbec
J^eefiec^ ban bet felbec €on(t:nocg
en bebe foo bee! niet/ bat gp eenie onbet^
fotöt oft bernomenöabbe/ of
Appelles
te Tyro ftabbe gïjebaren getoeeft: maec
begon têtilont terafenba gcamfc^ap/
entöeele Ü^of te beröuUen met fcöel^
bitö geroep/ noemenbe
Apdlem een on#
banclifaaer ontrouto berraoer te toefen,
IBaereenengöebangljen/btein't bcc<·
raebten aenflagg fc|)ulbtt& toa^/tceUo
fcen berb?oot be (ïoute bocföept ban be^
fen
Antiphiius , ftebbenbe mebelgbeit
met ben gantftö ontftDuïbigen
Apelle,
tjeiftbeïebcnengeopenbaert/ Apellcm
ontoetenbe enomioofel banfulche bin»·
gen te toefen/anberji {jabbet met Apei-
les
qualgcfe afgDefoopen/en öabberjpn
fiooft en 't leben om bertoien. ^en
Coningft be toaerftept nn berftaen öeb#
benbe
/ ft fiaembe fit β feïfjs foo feer otiet
5Pn boen/tn 5pn gemoet beranbecenbe/
in plaetfi^ ban firafingïje / ftfioncfe ftp
Apelii ijotibert calentg ^outjS / en gaf
öem ober en in 5ö« fianben benbaïfcöf
beftfjuIbigDer
Antiphiium tot eenflaef»
Apciles oberïeggenbe bp fiem felben/ in
l^at groot ggebaer f)pboo| be balfcjgt
befcöulbingetoaje gecomen / ^eefrScm
aeu
beCaiumnia ofï balftöebeftftuibin*
g5e met 5pn fon^ feer berfierlgtfe en
toeï göeto?o6en/met ftaer toeOtn tn aert
nptte beelben op befer boegften,
fcbtiberbr in een groot (htcft bufbanigt
een o^binatie: leenbe rerfite öant maec#i
te l^p eenen fittenben Coningft metlan^
eöe ooien/ göclptftmenfeeft
Midamge^
8abt te ©ebben: befen ffacfe ben arm
upt/fcggnenbrbciimitte langen/om bc
fleften: fp gabbe in gaer SintKer gant eé
öper-fpoutoenbe fatfteï / en troc met be
lecöter öant boo jt / bp 't öapi göebabt
Sebbenbe/eenbebjoeftiongÖelingö/bie
lammerlpcft met opftenbe oogDen en
Öanben ten ^©emeitaaert (ïrecfienbe/ be
Önlpe bet onfierflöcfee <©oben fcöeen
aen te roepen/ en tot getupgen ober jpn
onfcöult. ©ooj be balfcöe 25eftöulbin'
ge quam/aljs gaer iLeptfman/ een beelc
banten jBan geel bleecK/onfupber ban
ggebaente/met een ïifticÖ art 0 uptfien/
boo^t0 g^e^eel geilelt / al0 een bie boo}
fcöabelgcfee fiecfete berbtoenen fcöeen
tipgefïaen / befen toaisggentaeriitbooi
ben bitteren ngbt. ®er balftSeraSe*
ftgulbinge bol^ben/al0 ttoet ^ienfï-
b^outoenoft JBaerten/toelever ampt
tn btend majs/liaer l^joutoe te berma^
nen/onbertogfen/en bertieren/ en toarf
fo toeggemaecftt/batmen liegt toel con
(ien/bat b'een toajsJ bebiiegelgtfeDept/en
b'anber laegöleggingoé, «cfttet befe
tfoïg^be be ^öoetefeer beb;ioeft/ met
ftoarte geftgeurbe deerë/ gecapp^oent/
en omtoonben/be toelcfie met 'taenftcgt
te rngge getoet / toeenébe en befcgaemt
Spnbe/ be l®aeröept/ in g^ebaente ban
eenfebaetftatigöe ©joumebart berre
aencomenbe/fclieen f ontfangl^en.
fteeft
Apelies jgnabontuere feergöeei
fHtö te feennen^egöeben» 4Bn bit fint
too^be grootïptfergfteacöt om ber on^
fcbult/benc5t en conft beSIBeefïerjS/en
oocft om be toonberlircfefraep ^nben*
tie/bie bienfligf» magft toefen ben g^e^
mn/bie be0 bolcfij; balfcflettatfitérciap
noci) onbertoo jpen iö / tot een j&oopigo
eoojbèeltban bióïpcSe npttömjt te^e»·
mntn. ï|ctiiSobclgfteftinebt/bat aj
peiies te βαοηιίίϊ geromen/ alibactgip
ööemaemt öeeft eenettCaiior en PoIIüx,

aeitcomenbe balfc^e beftgulbinglge oft
Calumnia liegt aen te nemennnaer ober
bepbe fpben gabbe een i^^outoen
beelbt/ b'een toa^ guabe bennoebin^

ft/ b'anber ontoetentöept: booj aen nae
em toe quam ban berre be balfcge
^efcgulbinge/al0 eé feer ft^oon

toe/beöenbitötoegöemaetutenopgöe* _ . _ , .
iioncftt / maer betoöfenbe in Baer aen" i toanbelplaetfe.i©acr ben ftepfcr
Clau-
fcögn/met een rafenbe buïlicöepbt/upt | dms, beeji /STafereelen besÉ te meer
een tooebtnbe qnaet öert/ te toeifen ont* {tenbe/ bebefe be aenficötf toecö nemen/

en in alle bepbe (lellen be tronten ban
ben boo^noemben Hepfer
Augufto, nae
'tlebengöcfcDtlbert, ^aeroaassootS
in Plinijtgbt eenen gefcgilberben Her*
cuies, in ben Cempelban Antonia, bie
men fepbe te toefen öet öanttocrtfe ban
Α peiies: mm ttjeUfeen toajs feer nptge*
nomentoelgefcöilberten geojbineert»
a©ant^ltoas Öp gfiedeït met ben rng^
g^egjgd^eerty ofcban etj^ter tefien/
boo; bie 0em aenfagen/toonbe gp notfii^
tansi Det gc^eele aenficgt/ bat moeplöc
omboentsf. l^p fc&iïberbe ootfe eenen
naecfeten ^^ince nae 't ïeben/fo toel ge·
baen/bat getfclgeen be natnere nietbe^
ter en motl&t geboenJ^p maecfete ootfe ^p»"'?
een l^eerbt/baer men alttfb oft eetoitö ^'
ban tefp^eftenfalgebbf/lbet toelctoaiEt
gebaen om te befl tegen eenigge
ber0/bie tegen l^em toebbeben/ toie bat
ben anberen öter in foube.ober treffen:
en b?eefenbe / boo? be beel goetgnnlli*
ge 5finber toeberpattgen/öein 3pnf ber#
bienben pjg0 mocöt onttoefen too^ben/
en artberentoegöelepbt/foö berfeoojs öp
Ueber öet oojbeeï ber 25èe(ien / betf
menfcöen.êo bat öp booj eerfl be peer*
ben ban bee^ anber gèbaen boo^ anbec
lebenbeideerben öeeftgöeitelt/betoeïc*
6e baer niet op en acöteben/riocft gfteen
toert& banen maetë^en: |Baer fo öaefl
en ftelbe
ïjp Öun fiet 3pn niet boo| oogi/
ofbcïebenbe cn bcgonbenber teggen te
bjieffcöenoft te nepenj. ^©ufoamgfte
pjoeben toccöcn namallö gftemeênïrjtfe
inbeelberiejj conftige ^ftilbergen ale
eenen gft^cenen regöd otiberftouben»
maétfete ooc6 eenen Pyrrhos, ben
fooh
ban Achilies, gaenbe te l&eerbe te*
iiln ben ièerfen: toetóen/om bat ftp ban
fo jong eé Crgtörinan gemaeit/
toa^ gefieeten Neopjoiemus» ^p maette
ζ ootfe

een beeïbt ban een ® ictoif e/eenen Mars,
(JBobt ban ber oorloge/ bafl ggebonben
tocfenbe/eenen Coningö
Alcxander be
grootebberepnbe/nocöwnen
Aiexan-
der,
ftttenbe op eenen '^rinmpö-toagf:
l©elt6c -^afercelen naemaeljStoerben
göefieltfeer (lateïgcfe ban ben Scpfec
Auguito, op ijet boo^baerfle ban


-ocr page 27-

HetLeven der oude Atïtijcke Schilders. F0I.19,

aotBtenen Archdaus, met m l^iouiö
enöócöten ïDtfgötlÖt&ï inaetfete öp
«όφ öen Contng Antigpaus, gemapent
wet een bojjl-Öamajs/ fittenöe te ^ttu
öe.
en bt sDene Die öun am befe Confi
berllonöen / öieïDen öorS üoó^ öe befte
OtttfeetiUan
AppeUes öijfoaen / cenen
Ahtigonustéf^i^erbe: eaeeti; Diana,
fenbé tot mtöben ban eenen öoosi offe*
renbe jonabé iSocBteE0:5®et toeltT^a*
fereel tèfcgiibereit / Sp filfcbetttóffen
teeft bengSieeftban
Homerus, bteber te
bóojen bt befctobtupBeban giabbe ae*
baen» €pnbeigf6 toojöf ban
Appelles
getupgfit in Piinip O bat öp btnaöe»
roaettc bte niet te fiötlöeren eti jpn/ se*
igcfe baec 5pn
7 bonbèren / toceritcöten/
tn bïijcemen/ tóelifee ftucfeen oocè too^^
ben génoenit
/ Bromes, Altepes, en Ge-
Munoboiis.
;^unima/be aetbifleinben*
tien /
bit W in Öet ^c^ilberenboojti
biatjgt/gebbé naberljant grootelgr): ge^
bient en tepaffe getomenanbere/ bie be
€bnïlbanfc6pecm nagebolgtftebfaé.
ÜP^abije eenfecreet/ban tf itiafien feer
bunne bernii$ / toaer mebe pp 3pn (ïut^

)uel(6 baetlb butten glat 09 lagb / bat
öet geen IBèiiff if mogeïgefe en biiajs nae
te boe^/nocè fulcfi beinjjs te maetfien:
Dèt gaf 50n fcöiïberpe eé ftöoon gian^/
f (V betuaecbèf^ ban fïofen nlle buplit^

€n boig aljS tnenjpn ^afeceeled
inettet gatibt aetiberbe/men ta^itban
bpn bómföbeftwert / en toiflgtfe bien^
b(ih fultlen tgbt befen taecnij^t toonbec
tpeï/oiTi te beröoeben/batbefïeriftBept
ber©ei-ben ben gfteftrötenieten ber#
ginberbe: ^it maetftte bat be Ï^ectoen
iieeï b^upnber gdefeente teefem Appet
lés bonbt eetfi ootfeban #ïooj.fbJart
Η b^anbeit / en anbec.btngi)eR oni mebe
it f^ilbeteiu S^anneec jDi^Q^doiben ijS
in toeetmenniet / ban aï0boo?enberi=
ftaeït / ober een venus, bi& ftpraactSte/
ijinnenfiet €pïanbt
Cos, toeltfee venus
i^/Soebieionbdiinaec^t/bobin aUe 5gn
ebbetbJertSeniittoeerben ggebieefl:»

^an Piotogerïesvtian Caunus,
-ètDiibèr^/

toat tijtirenbemaerbenProtoge-

JiiiesspiföJèfenf «bbf/isfte ramen/bp

batgpfiig&etoeefrtetttöbe ban Apei-
les, alöbecöaeït 10/ baet b'<©lpmpiabe
aengbebjefen tuo^t; «Sor^VDass gp ten
tgDe ban beti Coning^
Demetrius, aljt
gÖe&oo|t falüjoiben. ^Bcfen Demetrius
leefbe in't Saerberineerelt 3663« booj
chnfti toecom(l295> bitfouDejpngev

teèefl j/.^aecnae Alexandèr Magnus,
oft baec cntrent, Protogenes tóaji göe^
böientot
Cauno , een ^tebe onberbte
geljooif^iiibcpbi ban cte ban
Rhodes.
«en söfigtl^ Perciusöin 25upifeeewbin^ E„ycfc, oft
ber ber ronflen noemt/ te toeten / be be* de bchoefjic·
ÖbeftitStept/aïfo virgüiusfegtiföiltmet ^
Protogenes toegegaen/biemet^rbotet '
bïgt ijs gebjeben gétoeelï/om upt gjoo^
ter armoebe 09 te (ïj^en/ boo^ben b»9
ber €bn(ien / tot eere en boo^fpoet.
i^feer pbericö getoeefl t'onberfoetBen
be betbo;ggentgeben en ftoaerfte bin«
ggen ber ^cgiIber-ron)}/bat gp^iangen
tsbt ggeen anber biercl^ beel enbebe:
ttiaer te feggen/ onbec toien IDp gdeleert
Beeft/ijïmet mog&elijtS, 5®en bebinbi
ebentue!/ bat tot 319η bgftit^) blaren
ner^enjs toe en blenbe / ban om ftbe^en
tefe&ilberen / iiet toelcfie» t)p toeï öeeft
betoefen
in öet neer-Bof bah öet Caiïeel
ban «tBenen/geBeeten Própylxon, toeït
toajeibafï bp ben 'Sncitipelban Mincrva,
eèn be bpfonbc rfïe ggelegjgentBept bon
liiBencnitoant baerfebb«
|)P8Öeft|i.iL·
bert eeninParalusi battoajs eenen ίφΐ?*
φ Ί bieöem altnbt öiel op ben ftcanbt
ban betjee. <®ot|c&iiberbe ftp baer een

lieten Nauficaa. (0oc&tn eengebaên·^
tebantoerife/ gegeeten Parergon, gge*
ïiltfe <©roti(Ten/ öabbe öp gfiemaecSt
eenige rïepn^4&atepen/ om teioonf öet
deen begin ban^pn €on(l/ enbeiboiro^
mên^ept/baerJ^pnamaeliSiiotB toe ge«
tomen lËenBielebentoelbooiliet
bèfietoertfe/ banaHè bedutSe^bieBp
öpt maétgte/eenen
laiyfüs, bit ban üein
göebaenbjajs/ en lïonbtnotöten töbe
piinij, in ben Cempetban bjebev €«
rtienfegt/
batProrogenes, gbebuerenbe

beiitjgbt bat Bp;een:btt ^afereelboen^
be iBatf/nietanberjS en at^lj^rgeto^ptte ^
Hnpinen/batiiteeft eftöïatiii^ben böftr
nen/bpbett#oogbuptf^^eigböttetr;

flèfireeteit.

gBcBeêten/be toeïcBe Bem bienben boo?
eten en b^tncöcn f famcn / b^eefenöe of
be fmafeen ber fpöf^n Bé mocBten boen
«nicBbeïet/oft 5pn finnen ooerlaben
èebben» i£nombatbit|ïuc6teïanger
mocBt in toefen en gÖebuerigB bigben/
èeeftBP'tbiermael oberbaen/ en bier
bertocn b'een op b'anber gBegBeben/op
bat a\0 ben tgbt b'een bertoe berteert
foube Bebben/ b'anber baer onber nocB
ftöoon en berftfii foube oberbïgben»t©it
lupbt Beel b^eembt boo^ ben^cBtlöer^
te Booten / Boe bttmocBttoegaenmet
CpoftÉpm-bertoe* ^it Babbe boen»-
ïgcfeer getoeejl ban «©Ipbertoe / baer fp
niet ban en toifïen.
%n bit Cafereeï
toa^ eenen i|onbt / biefcBtermetber
<©oben Buïp/oft booj mira&el gemaect
toaö: l©ant BP toag gBebaen eenfbeeïjs

om be groote €onft/bie Bp in ben ï|onb
te toege Bab gBeb?atBt/en bat
Bp be feï^
be met bit fcBupm qualijc te mafeé ber*
niinberen foube. ^oe
Bp ebentoel facB/
Öat5iin^onbe
-fcBwpm moepigefegDe^
bacnjpnbe / teberre afgefcBepben toag
ban Bet natuerïgcfe / batmen toeï fagB
bat Öet gefcBtïbert fcB«pm toa^/en bat
■IBet niet alfoot beBoo^be ben !^onbt upt
beiBttptenquam. €naïfcoBpineten
toiïbe/ bat 5tjn btngBen alleen Bet toaer
toefen gBeleüen/ maer 5pn bigt bebe aï^
ïeg te maBen epgen en natuerlgtfe/ toais
feerfonbjeben^ ï|p Babbe bicStoil^
beranbert ban bertoen en ptnteeïen / en
btcfimaelbe©ertoenmet een ^èponfie
toebertoetft gBenomen / bie Bpbec toe
Babbe gebefigBt. Cpnbeïtngöefienbe/
batBet tla^pn boo^nemenBem nieten
toou gBeïutfien/ toert ftp op 5gn toercB
bergcamt: en om te toonen/öat bit Ca»
fereelnietentoajsnasgnenftn/ toierp
ffp upt onberbuïbicBept m w
Ööm öet tafereel/tegen be bie
|em foo quaïgiB ïJeBaegï)be:€n aïfo be
fponfie boï bertoe toagi/ban öiefe inglje*"
bjoncBen Baböe
met foa bicfemael af te
bagen / (toant Protogenes gBeb^uptfe^
tefe om be bectoen toegö te iiemen / bie
Bern niet en bebieïen) fïupttefe en gaf
flacB recBt ter plaetfen
/baecProtogenes
mebebemoepttoagi / enfiaDbe baer bt^
fpat fo epgBentïÉjcft/ bat Protogenes i)et
fcBupm ban 5pnen i^ont baer gemaecfet
fagB/gBelgcft BP begöeerbe bat Bet toe^
fenfoube.^it feïbe
isf Nealces (uan toié
top in t ïeben ban
Mcianthus berBae{>»
ben) οοεδ gBefcBiebt/ boe BP #eei;t
göeftBiïbert Babbe/ bat
eenen jongen
(ionb en flattcerbe oft toef be*J>umma/
bit Cafereel ban
Protogenes toa^infa
grooter toeerben gBeBouben/
bat ben
ConingB
Demetrius, öoe Bp sBemacftii

boo^Conil / en eenfbeel^ boo^ggebal:; IcjcB Babbe mogBen innemen be ^tabt
. . ^—Khodesopeenplaetfe/baer'tBupgbati

Protogenes toasS / bprboobt op befen
Boecfe oft pïaetfe 'tbpcr te fiefeen / bjee^
fenbe t berBaeïbe Cafcreeï tr berbjan^
ben / fo bat om bit (iuc te beBouben οη^·
gefcBepnt/ÖP be gBeïegentBept bedooö

toant boe BP ben Bont feer aerbicB Bab^
be c®ebaen/en geBeeï naer spnen fin(bat
nocBtané een toonber fafee toaö / bat &p
eenmaelspnen geeft Babbe tonnen ber-
uoegBen/) boe toa^ BP bedegBen / niet

connenbegBenoetBin^tBilbergeupt». _ _ _ _ __ , _
beelben Bet fcBupm / bat eenen i^onbt/1 ban be innemingfte ban
Rhodes.
biegfieioopenBeeft/ombemuplBeeft: gBefcBtebt/batebentoeï Protogenes bp
iSTer eenber fgbetoajSBPfeerbebjoeft/1 gBebal / boe'tHegBer boojbe^tabt

guam/ toa0 tn eenen cïeenen Bof/bie Bp
abbe in be boojbojcBt ban
Rhodes,
baer Bp to?ocBt/toefenbe mtbben onbec
't Heger/ en Babbe nocB nopt afgelaten
ban toerefeen / toat raferge ban 00 jïoge
BpbooioogBen Babbe, ^©oeBpnuge;»
bangBen boo? ben ConingB too^be ge^
bjatBt / en gBebjaegBt / op toat berfe?
feeringe BP aïfoo gebieben toa^/bupten
be ^tabt ban
Rhodes Bem te Bouben iti
tgtbanferggB. ï|panttooo|be:BPtoaiS
gBenoetB berfeSect / öatben fergcB bie
men boerbe tegen be ^BobianerjS/ niet
en toa^ tegen be conften en toetenfcBap^
pen. ^en ConingB feer bigbe toefen*
be/te mogBen eenen beBoeben/ bte Bp
boo? gerucBt langBe in toeerben Babbe
geBabt/ïiet eeti toatBt befteïïtn rontom
5ΡήΒηρ0/ bieefenbe of pemanbt Bern
eènigB ieebtfoube gebaenBebben, <8oc
om Bem niet bant toertfe te boen berle^
ben / quam BpBem bitfetotï^ befoeCi»
Ben / Boetoel Bp bie ban
Rhodes groote
bpanbt toa^ / en fonber op eenigBe bin#
Φ 3 öÖen


-ocr page 28-

Het Leven der oude Antijcke Schilders, F0Ï.I4»

eTnu te acBtcti/nam W m glöcncucöte
protogenem te ficit Vuertfeen / tertoöïen
iiatmen öe f>tal>t beftojmöe. ilBen fegt
cocfe/Dat (göelpcfe al^ men fegt)
Proto-
genes^alfo lang als ÖP öaer tojocöt / aU
tijt^ Öct fmeert op üe feele öaböe: nocöi
tanjS om te betiJijfen/Sïat fuïcjc niet en
aegtelie/ maecfete öp eenen ^atpi / öie
uptnemeniie conflici) toass göemaecftt;
öefen ^atpj öab ÖP gemaecfet fpelenöe
op een fluptgen/ennoemtiefiiem
Anapa-
vomenos
, öat i^/ öem betWööenbe/ oft
terulientie. ^tt tioojgaenöe meeft aï
upt
Plinio: beDoeüé top tefien/ toat
Piutarchus ftiet tianUerftaelt tn't ïeijen
tan
Demetrius. t©aec üïo^öt betoeiitgöt
tentooinöemetrij teflijcn öteijan
Rho-
des
,met öerfcDepDen oojfafeen.
löc6be beVegetinge geftijtet/ om bat
tie a^obianen toaren gljetoeeft tn't üer^
bont met3pnen bpanbt
Ptoioraeo. Ceit
ttoeeben/öabbenfpterflagen
Aidmum
ïien €piïot / een feer cïoctR i|eïbt / niet
toijtüanöunjgypeel-tooneeloft Cöea*
trum. JBaec baet öp meefl ömtoer&ol

des, tóa0/ om bat fp een ^cijtp öabben
eenomen/bat öem ban
Phyia 5pn
tjoutoe gefonben toa^/met cleerê/ beb*
öen/en eenen b|tef ban fiaer epgen ftant:
toelcS^cbtp (alfoottoass) fpgabben
aen
Ptoiomeum 5pnen bpanbt gfiefon*·
ben. ^efe baebtmtföaegöbe öem fan#
ïjerlingfje/bat fp nieten Dabben nag^e

Coningi) Philippus.bie tegen ijunferög
iie
/metb?iebmaöebangi)ett ^ebbenfee/1
openöen en iafcnfe alle/uptgenomen bié
ban
Olympia 5pn &upfb?oiibse/ befen
fonbenfePhiiippotoeg^efeg^eit f00 öp

toa^. i©atfp ban 5Pnö fjupfbjoiibjen
ïtjief Öabbeit3Pnen bpant toepfci)t£&t/
befe onbeleeftöept ftabbe öp m\
tonnen boen ontgf)elben/ ett gabber toel
eiielegöeniöepttoe/8abbe fip O^mbegi
niet ontijouben/ om öieftoille bat Bp
in
feebooibo^gi) göenomen oftinftanben
ftabbebeècóilberöe ban laiyfus, bjek^
6ebpran^opg0ebaentoa0/ iwaer aen

boenbebJa^Protogenes ban Caunus.

3[BtoebelliDobianenaeni>eQïetriutn fon<·
Itente tibbetv öatöpfiemitmbefc m*

jltgSe ^töilberpe niet tojefien totlbe/
enbatÖPfofc0ooné toeccnteten foube
fcöepnben / anttooojbe öp δηη; bat j&p
IteVjectBÜbé betbjanbé be Contetfept^
fclen oftafïjeelben 5pnsii0aber0/ ban
fuU&en gcooten ariïeptban befe €on(ï:
ttiantmenfegöt/bat
Protogencs febeti
^aer aen bit
mtc öeeft toeraeten, IHen
hertelt (fegötoocè
Piutarchus) bat boe
Apeiies befe ^cöilberge Dabbe göeften/
ontfettebe öem fo feer/bat öé befp^aecè
ontbiac&Z en boe gpfe toeber gecr^ggeti
|gabbe/fepbeOp*<Pit0 eenen gtooten
arbepbt / en een toonberlpcfe luertB;
!|ter ontbieBen alleen be
Gratiën, biet
ten Hemel mocgten boeren. Si^tt ^STafe'
ml/ met beel anber bingijen / too?be tt
öoom booj ben bjant te nieten gebaen.

13$ bat Piutarchus ban bit (iucfe ge
tnpgöt. ^miima/öierïjceftbc^tiiiï. .hodesvet-
berconfïbe ^tabt ban
Rhodes berïofï fSnC
enbefebermt/ban bpanbtc0 ingöeno^ waertvan
men/oft berbjanbt en g&erooft te tooii inghenome»
ben: gelpt& fp ben herballen ellenbigen sl^oS
(laet ban
sicyoma geeft in b^öötpt/bje^ vnjheydt

Schildef-
conft heeft,

Ö^en en toojntgö toa^ op bie ban Rho- be en toelbaren / ijerfielt: 't tueltfe ttoee pf =^^

' " ' '------ fc&oone Croonen tot fiaecberciertngfteSoonlndii

bolgbtöetbelcefbe boojbeelbtban bie tr00/bebjek&e (boeget tafereeleerft
ban möenen/toelc&e be idoften banben i gejïelt toaiS)iïet bok alleé met bertoon#

5ijn. 5Su toeberfeterenbe tot Ρrotoge- eercn
nem,Strabo inspn beertgtenbe 25oe£6
bergaelt oocfe/bat
Frotogenes onber an^·
ber g)töilberije 0abbe göemaecBt
laiy-
fum,
en eenen ^atp^/ (iaenbe bp een C0i=
ïumne/op toek&e tolumne oftpbe(ïael
ftp^aböe gemaectelBelt-ftoé oft^a^

beren gapenbe aenfacö/berac^tenbe oft
niet acötenbe ben ^atpj / ïioetoet ftp
mei grooter Conft/enuptnemenbe Qïtu
baen üjaiö. ï©efe bertoonberingiie bejS
bokr tïS noei) bermeerbert/alis ml baec
bp beeft gfteb?acl&t lebenbe tamme
tcüifen / bjelc^e boo?'t ggeficfitebanbe
gijefc&ilberbe ^atrtjisfcijetterben/ oft
göelupt floegljen / en beröeucöben om
met be felbe tefpeïen.
Protogenes fieube
bjatter gbebeurbe/en bat 3pn bpfonbec*
fte bjerrfeom fooeen bp toercfetooibe
beracfit / &eeft be Cempel-meefierjS
ban
Rhodes gebeben/ bat öp be löatrgöi
motöt «ptbagenoft «ptboen/Oet toeki»
fee ooc6 gefföiebt 10.
Plinius fegtnocb/
bat Protogenes öööör sgimaecftt ee«
i Cydif-

Cy<jippe,bie ban Acontio met ben appel SP Öem toonberlpt toeï berfïont op be
ftebjogentoa^/ÖettoajS een rrjcfie jonge mateenpjopqjtieban be0 JBenftÖeti

licöaem. np gijetoeelï ten tpbe ban
Protogenes en Apelles : toant Apelles
Öabbe öem in grooter bertoonbertnge/
om 3pn goebe pjopo jtie in alle bingen/
bie öP fo bokomelpcè gebjupcfete. ί^ρ
maet&te ttoaelf <©oben / en öabbe ban
ekfié bjie öonbert mtnen ^tlberjS/elc^
6e mine na onfe iBunte boet/te toeten/
be mttifcöe oft möeenfcöe mine/
17* Mnafot»
gulbenss en een öalf/bat ekfe 25eelbt coningh
ƒ i ƒ o.gulDen0:bu0 tomen be ttoaelf op ^aei Je
m-
ö
3 000. gulDen0:^o beel betaelbe öem Joo,'tTeif
baerboo|ben€oningö
Mnafon, ;©en Goden,36oo
toekfeen
ootfeaenTheonneftusgaf 100, Miijcsuvers
minen ^ilberisbanekfe ^iintencon^
terfeptfel/ ban jpn öanttoerc toefenbe.
Afclepiodorum binb'icft OOtfe tn Plinij
25oecB/in't Si.Capttttl/onber beu
a&eelbt-fngbersci
/neffensSApollodorum,
Androbulura,
en Alevas, bie altfamcn
maettenlööilofopöen. ©an toaer öp
göetoeefï i^/enbinb' itfe niet.

Ban Nicophanes, ^cfjitórt>

N' Icophanes,fepbt Plinius,magö toel

in be r ge neffenjS anber ^cötlber^
toefen geiïelt.ï^p toajS feer finlpc en feer
fupberin 5pnttiercfe. <©otbegafÖPÖé
te copteren oube tonjlige (lucfef ^φίΐ'
berge / om t'onberöouoenbe gebacgte»»
nifTen ber bingen onfteriïgtl6.#p öabbe
eené bierigen en fnellen cracötigé geeft;
baer toaren toepnigft IBenftöen/ bie
fukSeöerffenenoft finnen öabben al0
Öp. €pnbelpc6/alle be (ïaticöepbt ber
^tÖilber-tonft too^btöem toegöeep^
gÖent,Ï©tt0 al/bat icfeban öembinbe»

©anPerfeus^^CjiïÖCC.

Α €ng0ébe Perfeus, bie onber bé ber^
JX maerbê
Apelles be^cöil&er-tonft
Öeeft geleert :aen ben toeköen ootfe ftP
eeno^oecB bebiceerbe oft toefcö?eef/irt
Öoubenbe be Confï ban fcöiïberen. ilp
too?bt göerucötifö langöe igbt naer
Zeuxis en Apelles: toant Öp toa0 ten tij*
be ban ben bergfaeïbcnNicophanes.

Ban Nealces,^C{|iïOCr.

D<efen Neaices toa^ ten tgbe ban A-
ratus^en 3pné grooten bii ent/ gelgc
Φ 4
 in't

i©otöt?r/biealtpbtban Diana metbe
«iojtfe gSequelt toaö / toanneer fp met
een anber betotlliggbete troutsen al^
met
Acontio. 5^ocÖ maecfete βρ eenen
föeuis
Tlepolerausjbefoon ban Hercules,
Öie eé Coningö toajs ban Rhodes, en na^
tnael^ban
Sarpedon boo| 'Cropenber^*
ilagften toajs/alfoo
Homerus in 5pn gili^
aben berfiaelt. 0οφ öabbe ÓP glje^
icöüöert eenen
Philifcus, Cpjan ban
«tftenl: Cn ηοφ eené i&oeet oft
ter ban Cruerfpelen/ btejpn bertellini
SÖe fcfteen te boen, j®en bont ooc6 ten
tgbe
Piinij ban öem göebaen/en ban 5pn
Banbttoercfe / eenen iBo^fielaer/eenen
Coning
Antigonus, en be jBoeber ban
Ariftoteles, nae 'tleben gebaen/ be toek*
'bz öem fcöeen aen te poeren te fcgilberé
alle be ©icto^ten / en 't leben ban
Alex-
ander
, om be felbe onfïeratitfe te betoa^»
ren: bocö BP en bebe niet / ban booj een
fefter tracBt bejs <©ee(li{/ en pber bie öp
Babbe/fïabicö be Ï>töilber-con(ï tot op
Set upterfie t'onberfoeM. ^e lefïe ftuc^
Ifeen bie öp bebe/toaren/ eené
Aiexander,
en eenen <i5obt Pan. g^it 10 al bat ie ban
5pn^cötlberpe teberöalen binbe:ban
öat ÖP tJoben platte ^tgilberpe/Öem
öotfe öeeft geoeffent in ront/en ban €o:»
per te gieté:en toojt in
Plinij 3 4 «.25oec/
Cap.8.bp anber 25eelbt-fnaber^ g^e^
tek/baer alfoftaet
:Batton maecte Wop
fielaer^/ göebjapenbe jBannen/ ^a*
gÖer0/ en offerenbe Hupben: fjet feïbe
eebjuptfeten OOCfe
Euchir,GlaucideSjHe-
liodoruSjHicanus, Lophon, Lyfon,Leonj
Menodorus, Myjagrus
, bat i^ / jfBeefler
WiegÖe
/Polycratcs,Polydorus,Pythocri-
tus
, en Protogenes, bat oocfi tttt uptnes»
menbe ^c^ilber toajs, ^e göefcöiebe^
niffea tufltöen
Apelles en Oem/ beöoefti
men niet toeber te bergalen. ^u^sia»»
tentopjönen 3^aem/ban toegfjenjpn
«ptnementöept inbe Con(t/ben gerucS^
tebebolenblgben.

San Afclepiodorus, ^cililiier/
en25edbt fnijber.

A^iepiodorus, ben feer fonlïtgöen
. , ^cBilber/ toaer ban in't leben ban
ApeUes beröaelt/tooit gepiefen/ bat


-ocr page 29-

Het Leveti Der oude Antijcke Schilders. Foliï.

tn't leben Ijan Meianthus i3eröaeït.ï|p
geeft een feec tofHijc6(ïuc& göema^tüt
ban een
Venus, tüajs feer bequacm
en öerfiecicö in sijn €on(l:toflnt tailïcn^»
öe uptbceïbêeen ontmoetinge ban ttöee
i0ïqten/ofi
cmeti ^cöig-ftrööt/tufTcöé
ben i^erfen eniEgpptfcöe/ bie op ben
#tjï gefcöiebe/aifo öpbet tojatec ban be
ïStöKtc
Niius niet en ti3i(ï te mafeen/bat
ïjct Dnberfcöepbt Ijaböe in be bectoe/ en
'i^fe-bjater/omüatget geöeel maïcanii
beren seiÖc6 i^/ fcfiübetbe ö? eenen
feï op be cantbanbe 0ibiece / ben üjetf*
6en baerupt bjtncfeenbe/ op öem een
CïocobiUe fluam loeren / om öem te
bangenibjant fp geetn Cfelis Debben/ en
tó öwnrecöte fpgfe en boebtfeï» i|iet
mebe gaf befen öonbt-rgcfeen ^cijtlber
te feennen/ bat befen 0atö op Dé j^gl ge;·
ftöiebe, ^n
Protogenes lebé bebben top
beröaelt uan eenideerbt/ bat öpöabbe
gefcötïbert / toaer bp eenen So"eé toas
bie bat fïteeïbe / ba^t
Nealces aïfoo feec
öemoept toaö met ftet fcijupm te maBé/

aï0 Protogenes met 3gncn ï|o!ibt*
ban berljaeit
Valerius Maximus in 5i}n
acötae 25oecfe /
int tmaelfiïe Capittel/
fpjeSenbe ban bingen/biemé met Confl
fomtgi^nieten cantettJcge bjengöen/
ban bp göebal/iioebJel öp ben ^cbtlbcr
«iet en noemt / foo 10 toel te acftten bat
gêtNealces ρ g{}eb3eefi« ailjS ÖP bertelt
Seeft ban
Timanthes fcbtlbeipe/ban 5pn
«ptbeeïöingöeber Djpeffjeptban
Aga-
Hiernnon
Ober 5pn iphigenia.fegt 8ίρ:<ί^ρ
batitfetoanbefeltie Con|ï Öiernocft een
gjcempeï bp boege. fat berteUen en
berftaïen ban een bpfonber ^tftilber/
ben toelcSen ftabbe uptgöebeeïbt een
lèeerbt bat upt ben arbepöt quam / oft
bermoept ban loopenbja^i btt öaöbe
fip foo Itbenbe gbeöaen/ batter niet ban
ben g^ecfi en ontbjac6: JBaer boe fiet
opt le(ïe ban fiet bjertfe aen g«am / en
bat öp
b3tlbe fcfttlberf ftet fcbupm / bat
gem ten mont upt Itep/toais befen groo^
ten iBeefïer acn bit deen bingim langfie
boenbe/bat βρ göeenen mibbeï con göe^
binben om bit toert6 te boïboen; toaer^
omftpuptfpgt nambe fponfie aifoofe
bolbertoevnaiS/ en bp göeïütfeebpbem
bja^enöemterftantquam :en gfielpcB

if ÖP öaböÊ toiilett tf nüten öoen bat

Öp gemaetBt öabbe / toietp Bpfe tegentr
boojfepbe 'STafereeï/en quam bp göebal
plaetfe nemé op be neufe ba 30n #eert/
bolb jengenbe met eenen fttt booinemen
banbefen ^cbtïöer* ^o bat Oet göene
bat be €on|ï niet en öaöbe tonnen upt^
beeïben/bat öeeft i)et göelntfe te toegbe
göebjotbt/natwertgtfe öijebootfl/ of
naeg^ebam»

©an Pyreicus^^iPöCr.

AltismenCfegt Piitóus) fo«beöf>nbe#
len ban be göene/bte met beit ^in^
feeïuptnemenbe bantleen btngöengef
Uj^otbtStebben: onberbefeisitoel ben
boo|naemften getoeefl met goct geïijcfe
Pyreicus: ^otgentoceticfeniet/ oföp
aï bJilïenö jgn g^erutf)t foc^t üapericö
te maecfeen/en te fïiïlen; toant öp en be^
gaf öem niet ban tot tleen toertfiffeeiiös
l©acr mebe öp noebtan^ grootte ber^
maertöeptit nocB bercreegfi: 45belgc6
met te mafeen in cïeen flucfeföcnisujinco
feeliS ïjan 25arbier0/ ban^t^oen-maja
fotii/rieen €fel6en0 met gcajs en trupt
göelaben/en töien bupfentbergbelgcfee
beufeitngm/ en fiier fn nam ftu fo groot
beijagijen/ bat Dpfa^cbanigtoegbe^
neemt glieijjoiben
Rhypai-ographos, uat
iö gefept / ^tiiiloerbancken benfeïin^
göen. i^tettemin jijn boerfrije en cleenc
tuercfefèensi / al entoarent matccleeit
ducjcftenjs / too|Ïsen öierber bertocbt/
ban groote (ïutBen tjan anberen gebald,

Wm Serapio,

Gilelijtfebenboojigen Pyreicus
Öanot tot tïeen fc0erpe bingen ge^
toenöe/ en g8eb?Mprfetc te mafeen/öeeft
in een recöt tegenbeel befe Serapiogem
totj^eergioote (lUfBente maecfecn
bt*

gbeben* ^p mactfiter eenigge foo geel
üpte maten groot/ bat / na be getujii»
gÖenifTé Marcus varro, «nige guai
men te reptScn tot be baecfeen / en otier#
fpiongben ban be gbebcïen ber 0upfen/
bie opéit JBarcStöeït/
Sttbvetribus gc^
beeten/te fioom fïonben» 31^efen
Serapi®
labbe een groote banbdingöe/eerbtgö
een tente te beftDilberen/en te ^tStïbe*
ren ben StÖott-tooneéïéoft C&eateriSi
j^otfttanö Öflbbe öp qualgcB tonnen te
bcflöe öoïma^in ten lUenftöcn-beeïbt,

I^an Dionifius, ^cöiiöet:.

H<i£t tegöenbeeï iö göebjeefï met ee*
nen anoereit ,t>r{jiïber / göeöeeten
Dionifiiis: ï®ant öefen ijabbe foo toc^
Ö&eïept op be figuren/bat i)P aüeen ton

fien/ maer nietüjeleenigöeanberom
fïanbtcöeben / toaerom bp benbpnaem
SBecreegft/
Anthropographus, bat te
feggöen jfeenftijen-ftDiïbec»

Wm Callicles,

H^er bi engï) icfe nu een beel perfon^»
nagten boo?t/bie toepntg fpel beb»»
ben/Set ggn aï (acbt ic&) «©rtetfeen gt*
toeed / maer en binoe geen pïaetfen ban
Sun gebaojten, ï|rer too^t aïieenïötfe te
Bennen gegeben/bat befen
Caliides een
ièf Öilber toass / bie ooffe öem in cïepne
btngöen te maBen oeffenbe»

taan Calaces, ^φίϊϊτί r;

DiEfen Caiaces toag ooc6 een/bie
cïepne bingöen maecfete: ^otö ÖP
göetoetibe öem ban bepben te boen/
groot en cïeen: toant öP begaf öem beeï
te maben groote boecfeen oft -^afereei»
ïen/öie men beftcöïie op ben Cooneeïen
ber «Cïucöt-fpelen oft Comebien te ber#
tieren en toe te maetfeen / icfi acöt pjo^
fpetttben/ oft anbers
/ göeïgcfe men in
Vitruvio üanfuïcfee btïjgen ieejt»

t^m Antiphüus, ^öïïöej:
ban€gpptem

Α Ntiphilus, göeïgcBPbeit booigaen^
Ι\. ben/bebe 00c ban bept0 ttoant baer
toaö ban sgnber öanbtte fteneenfeer
toeï
gemaecteHefione te toetf/be bocö'
ter ban
lacmedon, Coning ban '3irop^
en/ toeïfee een ^ee-monjier bJo?be boo|<
gefïeït/en
banHercule berloft.eoröabi»
be öpsemaec&t eenen Alexanderjngöe*
feïfcöapban
Philippus ben ©aber/ met
eotfe een
Minem: befe ftucfeen toarente
fien/en (loitben in
Plinij tgt/ in be pïaet*
fe Schoia,öaer be jonge oBbeïlupben bet;»
gaberben/ tegöen ober be o^aïïerijen en
toanbe%ïaetfen ban oaavia.|etn fasö
00c in beHogten en bJanbeïplaetfen bait
Phiiippusj en eenen <©obt
Bacchus, tueïc
toassöet Conterfeptfeï ban
Alexaftder
Magnusjboe ö? nocö een jong fetnttoajs;
«Socfe eenen Hippolytusi öem beb^eefen^
|e te fien ïoji ïaten eenen ^trer/baer öp

ten lilenftfien-beelbt rebeïgcS toeï ma^ tegen betöten: ï|et bjeït altemaei

"fcagi töanttoerc& ban Antiphilus. ©att
jgntoerc&toarenoocfe ben
Hadmus en
Europa, bie te föoom toareninbe ftöoïr
ban
Pompeus. ^p öeeft oocfe göefcöiï'
bert eenen
Grylins: befen foube 3pn göe*
toeefi (nae'tgöetupgöniiiban
Ariftoce-
ksj fn't Cöoetl de piiticisj) ben foon batt
Socrates, foon banx^nophon, entioetB
becötenbe eerïötfe boo| 3pn ©aberfant
gÖe}ïo?bent gfl bpabontuetnietgÖe.i^
toeriï
ben Gryiius upt Pliwarcho, ectjati
viyiFes göefellen/ bie in eeniBercÊen
b)a0 beranbect rllaer tcfi ïatet toeï bï?
ben eerfïen bïgben.^efen
GryUum öab#
öe
Antiphilus göèfcplbirt in cenbootff*
göe cïeebingöe/fcöier aïö eenen fot: ^ts
batmcn (fegöt
Plïnius) ban bie tgbt af
bergeïgcfeebootfige ^tötlberge
/ Gryi-
ius
öeeft göeöeeten. i^iet alleen tot in
Piinij tgöt en iii bit ^p2eecfetooo?t ge^
buert:jBaer nocö opöeben tooiben 0«^»
boïügöe göebaentenban ^cöilber|jen/
fotte berteïïtngöen oft toertfeen/ aï beeï
gcilien/ oft fotte grillen geöeeten.Bocö
toais
Antiphilus fcer gep^efen / bat öp fo
confïigööabbegöemaecBt eenen ^on^
gen/bie een bper bïiéss: ^ïïtoaer öp boo?
Öet bïafé bejS bpers/ met ber tlaeröept/
Öabbe laten ficny een fcöooninfien oft
pjofpectgf ban een rgcfeeïgcS fföoon
#upii:en öet bper gaf be tronie ban ben
^ongöen een bpertcö toeetft ögn: <©ot&
toag bat bïafen be^ monbtjS aerbig upt
göebeeïbt, l^p öabbe nocö göemaetfit
eenige ©loutoen bie tooïïe fponnen / en
öetfcöeen batmen öaer fpiïïen natuer^
ïijcfe fagö b?apen,©p toais oocB feer ge^
acöt om eenen
Ptolomeus , bieöpöab*
be göemaecBt gaenbe op be g|agt:oicfe
eenen feer aerbigöen jêatpi/ bien öP
becieebt öabbe ge maecSt/göetïeet met
beöupbtban een ^antöer-bier / bjeïr^
feenöpbennaem öabbe gegeben
Apof-
copusybat
ijs/ aenbatöticö oft pepnfeni»
be, ^efen
Antiphilus toa^ göebojcn in
Cgppten/enïeerbe be ^pber-conft


-ocr page 30-

BanMechopanes, ^cöilöir.

Het Leven Der oude Antijcke Schilders. Fol.22a

hp certêtt CteGdemus. K^flnneer fip g&e^
leeft öeeft/en toinU* ttfe niet»

lèan Ctefidemus,

H^lctBcbbentop ben fenecfit boo|
öen ifeeefier oöf (ïeltimaec en ^tli*,
ben ban öefen
ctefidemus niet bpfotSi
0ec0/Dan bat
fip feec gecutötitft git*'
tnojben te Rebben göefcötibert be inne^
Itlinge bec ^ tabt
Ochalia,bte Hercules
itebpec en te ftoeerbe betbianbe/ om
bat
Eurytus ben Coningö öem toepger>»
be 3ï>n bocDtec
loie te geben.<©oc fiabbe
Bp gÖemaetfet een
Laodamia,bit taa^ be
fiupfbjoutoe baneenen
Protcfiiaus, tn
totenss atmen fp flarf/boe fp 0em boobt
fagötöfctbantoojbe
Ctefidemus oocfe
feecbermaect. 3aantoaer0ptoa^/ti
nip niet bekent*

l^an Ctefiiochusj^cöiiöer»

CTefilochus toag een bifctpel ban a-
pelles: bertteegft een groot ge*
rucftt boo2 een onöebïgcfi en onfcöamel
Jïuc6:toóer inöp öabbegemserfit iitf-
piter ^met eenen öoetè om 't ftooft geïgc
ten B?ouine / bseencnbe en fïenenbe/ en
toa0 miöben onber be 45oböinnett / bie
ïjem aï0 i^joebjoubjen btenben / om te
èarenben<0obt
Bacchus.

Ban cieon,^cötïi5ec/en
Oöeeïbt-fnijber,

D^fen Cieon, onber ben ^eeït-fn^i
berji getelt/ maccSte (gelnctt eent'
göe anöcr ootfe beben)!^i)«ofopBen: en
onber bê jgtftilber^ toa^ öp bermaert/
om
5pnp?oef(ïucfi bat öp bebe/ tonter^
fcptenbe nae 't ïebcn
Admetus.Coningi)
ban €Öe|TaUen»

Ban Ariftolaus, ^cijtliJiï
banawfjenen,

ARifiolaus toa0 ben foon ban Paufias,
enieetbe be <iron{ibp5pn isa&er,
<©oc6 toojt öp göeacöt banbe tccffeliiCi
|lej)cï)ilber0banbenouöentöt, ©an
Öem toaren te fien/eenen
Epaminondas ^
enen Pericles,esn Med ea, f fu 25edt ba η
be ^euciibe / en etnen
Thefeus*
maet&teen beelbe ootfenpt tgftemeen
boïcS ban 35t&enen/ en een efferöanbe
bflUi^fien,

Μ Echopanes tiS OOtfe Paufias biff f peï
geujeefl, i^eeïfiebbengrooteïpcj;
geac&t eenfefeec blgttc^ept/bie Bpöab<»
öe in be bingen bec €on(ien t'onberfoec*
&en:bocg een faecHe bie alleen begent
biaü ben ïupben banbe ^tDilber-conft»
€bentoelÖabDp bie onbdmaectöept/
bat öpte rontotn 5Pnberbjenb)a0/ en
een |!uc6 tefeer oberiaebbe
xmt be ber^
toen,

Ban Socrates^een ^cöiïöec*

M€t groote oojfaecfe ö^eft in be
^töilber-confl: göetutOticft göe^
toJeejl bcfen Socrates: b3ant5pn«ptne#
mentöeptöeeftgebïe&en aeneen(ïuc6/
baet men fagö jijnen ^fculapiusjberfeU
ftbapt met 5pn ^^ocöterjs/te toeten/
Hygia,^gie,en PanacxaroocB aen eenen
iafon,bie öp gebaen öabbe, ïSefgeipf);
aeneenespné ILupaert eniLantcrfant/
bien fip&abbe g^efc^ilbert/toelcfeenijp
ben tmem gaf ban
öcnos.bat fo beei ge^
feptijS/aïiS ILupaert/bewgntet/ofit fielt,
t©efen Baöbe gp gemaett eenfecï bjaep*
enbe ban geenfï oft b^em/ baer t'epnben
am eenen € fel (tont en fenaegbe,

Ban Lucius Scipio, ^^joeDÊC
ban
Scipio Africanus, ^c^ilbet

ban^oom*

Lydus Scipio öomepn/^eeft befgeïpj;
3Pn epgm gefcgfiebeniffen göefcgil^
bert/ en maecfete in eentafereel al fiet
belept ban be iimemtnge ban ^fien/bat
toekfe boo? Jjein gefc^iebt toagi: l®eïc&
Cafereel too jbe gejielt intCapitolium:
toaerom
Scipio Africaen feer fonb^ebeu
ofi bebjoeft toass/Roetoel bet 5pn25joei
bertoa^/ ombatinbefenferögbsöncn
faon öabbe gehangen getoeeft,«iBp befec
boegm toa^ ootit feer t'onbieben
Scipio
-iErailianus
tegen Lucius Hoftilius Manci-
nus
(todcSen ben eerfien toaö / bie met
getoelt in
Carthago guam/)am bieftoil^
ïe bat bpHet öoomfcöe bolt openbaet^
litfe ïjabbe getoont in een €:afereel/bat
&p in be gemeen pïaetfe Dabbe ge(ïelt/be

fttïtU

ftertfee gelegent^eptba Carthago, en be
intbbelen/bie Dp gebjupct baööe / baer
in te comen/te itennen gebenbe ben bolt*
Be (tucö booi (incfe bet inöonbenban
Sgn 'tafereel, φοοj melc&e goebertie^^
renöept öp fo be gerten be^ bolcjc öeeft
ÖCtoonnê / bat fip in be eerfïe berfeiefin»»
ge bie men bebe/toojbe gemaetiit ©ur^
semee(ïer.25p tgene gier bertelt too^t/
ijS toel te ber|laê/in toat grootacötinge
be ;êt&ilber-ton|ï bp ben aomepnen/ja
h9 ben albermeeften oft onber ben ebel:»
bom/i^ getoee(i:en IDoe men ban boe ter
tijb met befe Conti ben bolt^e boo^ oo*
eenöeeftgeftelt efbelegeringe ban een
(ïabt/bie totjt ober Xtt i^ gefcfiiet: ge#
ïgc men noct) öebenfoaetösi tot eé merf^
feelgcfe onberfcöepbt booj een gebjupcfe
öeeft tc boen/ttoelc fonber be Ceptfeen-
tonfi foo niet mogljelgtfe
tn toaer. Cen
anberen / fiecft bp ben J^omepnen be
^cfjilberge feet toeert en aengfjenaem
getoeelï/bfitfe bie upt <i5rier6en ober al
Rebben te tloom gebjacöt/
en baer nie^
be be openbare plaetftn / 'Cempelen/
^^eaters!/ toanbelplaetfen/ en iöallep^
fen göeciert. Cn men atöt / bat yet eer»·
(te Cafereel / bat npt bjeembe Canben
te Öoom in openbaer plaetfe toojbe ge*
(ielt/toag ben
Bacchusban Ariflidesj öie
Mummius in Ceres Cempel liet (ïellen/
töaer ban int Icben ban
Aiiftides i^ ber^
Öaelt. ©an bat in openbare plaetfen
tijcblgffee €f5fereelen5pngUe!lelt /
ontfiaen een clncbttge reben/bic
Craffus
<©jateur / ter ooifaecfeban een getupge
fepbe/ ben toelcöen pet tegöenspnfaUe
te göetnpgöen ijabbe/ en öem feer terg»
be/b|agenbe toaer booj lÖP Dtm &iet/en
luie öp meébe bat ijp toagiöp anttoooj *
be/^c acijt u gelijtS al^ bien/en toonbe
met beii btnger eenen ifranfopjS/ in een
Cafereel göefc&iïbert / bie feer ongöe=«
ftöic&tlot6beton0öeuptaa£6. i^aer
taa& oocS gefcöHbert een 01« j®an/bie
op eenen fiotft (teunbe / en feer
toel toass
ÖÖebaen: toaer op een (©efant feer
Tcu-
tones
oft ;èapn baft (lonbtenfagö.

oft te göeefjs Oebben. JBaer om te feg*
gen/ipuie be platte frötlberge ïjet meefie
gl)erucl)t beeft boen Rebben teiHoom/
batiiS.gi)etoe£(ï lulms c^far, toefenbe
Diftator, boo j ttoee /STafereelen / te toe^
ten/
Ajax, en Medea, bie bP bebe fïelkn
teg&en ober ben'STempel ban be j®oe^
ber
venus. j^aer öem ^uam Marcus
Agrippa,
toeltfeen / öoetoel fip alle ^a^»
fereelenen jBebaillien/te Êoomtebeti·
gDeef^ toefenbe/ineen nptroep liet ber*
roopé/algi bie beter een 23oer al0 <ebel#
man gi)eleet6:<en Doe (iuer Bp toajs/be*
taelbe öp
totCyzicum oft Spiga, ttoaelf
bupfent ^e|ïerceii/boo| ttoee 'SCaferee*
len/te toeten/ban
Aiax,en Venus.
liet ÖP in't toarmfteban spnfïobenin
iBarmerfïeenengebelligbt (ïellen ber^
fcftepben rojïelijtfee tafereelen ban tleeti
toerc6f6em ^öeb ben l^epfer
Auguftus
gingl) beejS boo^gaenbe te boben / met
ttoee 'Safereelen / bie &p in't boo?baer#
fie bansgn plaetfe /
Forum AuguiH g^e·
Öeeten / liebt ftellen: in öet een toefèu;»
be uptgijebeelbt be #oiIogöe / en in
b'anber be Jjege-feefï» ï^p offer be oötS
in ben tempelban Cajfar jgti Baber/
eenen
Cailor en Pollux, en nocö een 'SCa^
fereel banbertoinningDe: toaer ban el^
ber intlLeben ber fcbilberjS i]S ber^aelt:
en κοφ anber (ïnciten öeeft
Auguftus in
openbare plaetfen boen fiellen / gier te
langb te bergalen. <©oc6 ben ï^epfec
Tyberius, al toag Bpnictfecr biienbe^»
IgeS
/nocï) gefpjafiicb/babbe bP 3pn ge#
nnecbte te (lellen inbenCempel
Augufti
berftbepben 'STafereclen,

Ban Artemonj^ciltiDcr,

ARtemon gaffïoffe ban bem tefp?e#
ben booj 5pn Danaë, bii ban be»
^eerooberg/ biefe gbebangen babbeny
metbertoonberen toais aengöefien / om
baer groote fcboonbepbt: gBit toa^ een
feer bebaegblgcBe ^cbilberije, ^p
baöbeoocfegbefcbillbert be €dntngini^
neStratonice t^OOtfeeenen Hercules, en
een
Deianira.jBaer boben alle be(ïnc&ê/

Cnfoobemgbebia^bt too?be/ boe biebpoptmaeclte/toarcngbeacftt/bie

bet fjlot oftiïert^

«rtï^ si / anttooojbe bP to jt en f e ban be toanbel-plaetfe ban Oüxxk t
SSi/gbeenen en begeerbe te toeten/ eenen
Hercules rtimmenbe ten
lebenoe/aimoeötbpberaoocboojniet Hemel / ontfaiigSen toefenbe in t

' ^ felfcöa^


-ocr page 31-

Het Leven der oude Antijcke Schilders, F0Ï.I4»

ieïrc|)ap ber (i5oiim/met toelatingBe ah
ïec «èoöen/nabicn ijp stjnïebm ofieepn*
öig&t öaiiöe op öfn 25ergö OEta, m't
SLantfcfiap Doris. iBan fiet anöcr fiucft
toajs
't tn&oubt / ii'ï|ifto|te ban Laome-
don en Herculessen fiet ücrbont/ Datiien
frlljen ^lintt maetfete met Neptuno.

Alcimachus, Schilder.

DdEfen Alcimachus maecfttebé flerco
6en DioxippuSjöiete Olympïaöcn
jöltjss tercceegi) met öet toojfteïfpel/
fonbec nocBtanö 50« öant aen too?jirien
te öaeo* 5^e fulc6e Bietmen
om^ tpm
Aconiti: tt Uieteti / taec mcmanöt en
ito^fttegöentöojfïeïen*

C^nus oeffenteöcm/en gabtie??»
göenuecöte/ te ftj^iïöeren be ftguif
een en Uia^enen üan ben <tEbeUupben*

taan ciefides, ^cöilöec*

CLefïdes macc&te ban öemte fjjie#
èen/ boojeen Cafmeï/ batöp
inaecte te fpgte banbe Contnginne Stra.
tonice, b'ÖUpfblÖUttlC ban Antiochus ;

ao^antom batbeejg |^2inteffef)emniet
cn Sabbe totlïen acöten/ δρ fclöiïberbefe
na 't ïeben/baer fp lacö en toitttelbe met
tenen BifTcfier/ baerbeeö Contnginne
opberlieftiaja^» ^it Cafereeï fïeïbe
δρ ίη'ί Oijenbaer op be öabé ban epbtp
ften / Sebbcnbebante bo?en een^cBip
isoen göeteet leggen/om mcbe te bïuc&#
ten* ^οφ en maetfeter be CQntnginne
SÖeen bjercB af/ ban batfet fletg jS mebe
fpotttbe
I enbe en toou niet batmen 5et
^SCafereeï banspnpïaetfe foube nemen/
aïftoetoeï fp baer met ben ©i'fTcöer nae
't leben uptggebeelbt biai^.

Ban CrateruSj^Ci^ilDer.

CRaterus iiS betmaectgetuojben ban
be Cluc^t-fiJelerjS/bte grp göefcïiii.
öert pbbeop be pïaetfe Pompeium,bat
een banbe fctjoonpe pïaetfen ban Mt^t^
nentoa^*
laaitEutychidü, ^CÖit^^i^·

Ï» vtychides fcgübetbÉ eeuen fioftf-
/ toagiten met ttbte ^eetben/bacr be
1^tci02ie ben Boerman

I^an Eudorus,^ÖtïÖ«/m

(©ieter,

Evdorus fjabbe 'tgecntlöt/bat ÖP toel
conbe fcötlbecen be /Stooneelen/ om
CluciJten op
tt fpclen. ^^en anberen/
toa^öp ejcceilent bantoperenjSeelbcn
tc maften»

©anlphisj^cöilöer.

IPhistoajSfeecgöep^efen/ tebebben
confïigö g&eftDtlbert «enen Nepw,
num.eneena^itto^e»

Α Bron begaf öê te ftBtIbeten©|ienti
Afc0apen dEenbjacfit/ bte ÖP toift
upt te beelben: maetl&te gp be fU
guecenbecdBobem

i3an Lcontifcusj^cötor.

LEontifcus maet&te Aratum , ben
ïlooftman ban bie ban secijaien/aïi:
fo öp aljs betbJtnnec Vöebet feeerbe met
5önen toapen-coof : €n maecfete een
Hupt-fpeelftec/ bat een goet fïucfi göe^
ac||tb}ojbe«

BanLeon^^cPOet.

LEon ftöiiberbebe^^otötersappho,

i^an Niccarchus^^cDtlöer»

Nicearchus bercreegb bermaertfiept
booj een 5ρη venus,bie gcfelfcljapt
toa^ met be Gratiën, en rleen Cupidons.
l^pmaetfeteooceenen Hercules fttjaec*·
moebigij en beb?oeft/om bat 0p uptftn^
nigötoaiigöetoeeft.

iaanOEnias,^cPöm

Q Enias maetfete eenen Syngenic,um.
ί^an Philifcus,

PHilifcus bermeerbe 5nngjöebafBtf<·
nijfc/met te ijebbtn gefc^ilbert eenê
^cöilbcrjs lytucfeei/baer
öp Oabbe gèe»»
maert miéEeerjógé bie Jjet bper blieis*
l^ier bp tortïf ber jïaen(buncfet mp)/
batfe met !i|m boe tev tgbt fcfiilberben/
toant öie moet met bpec gefmoïten toe^
fen. i^u bcojt tot ben anberen ^tfiil^'
berg: baant mp buncfit/ bat «δ nu boo?
toinbt/ Dfr goiben fpoebt öebbe*

©an

Ban Phalerion^
p Halerion maecfete een Scyllami

Ban SimonideSj^CjliltliC*
Q imonides
Qiwmin goet gi|eloof/met
O te maften eenen
Agatarchum, bte ben
p^ëi iwt loeien ^abbe g^evconnen: en
oocfe met een 45i^&inne bec Ifêemo·
tie/ge&eeten Mhemofine, bit |)p mflttftr

tr.

BanSimusj^c&ilöer»

Simus namjijn genuccgte/te maetfeen
eencn (lapenben Songw/Uggljenbe
ineen©oïberi8 totnt&eU ï|p inaecBte
00C& eenen offerenbe in be jpeéfie Quin-
quatria , btêtet emn Pallas mais gfjes^
ftoubetti #pmaec6teooc& een Neme-
fis, bie toeïcSe booïbe g|u|litte üJO|bt
göeöouben»

Ban Theodorus, ^cöiiöec;

THcodórus mattteeenenbte be neuö
fKoot.i©oc fe^tlberbe iip be moo^t/
bte
Oreiies feebe aensijn^oeber ciy-
temneftra,
en acn garen 25ocl iEgiftus.
^p maecfete ooffe in berfcöepbenCafe*
reeïen ben ferggi) ban Ctöepen: ïBaer

fjabbe ootS gïiemftïf feteen ^lopftetefTé
CaiTandra, bie oocft boe ter ttjbtAuaé
te öoom in be0 eenbiacijtiS 'tCempeï^
maecfete ftptenen Leontiusj bifci*
pel ban
Epicums, bie tegöeni&em fetben
bifccnreerbe. OBorfe too|bef)pfeerge^
acöt/ boottenen Demetriumi bieiipgei^
öaenöabbe.

Ban Theon,^cSiSi!it.

THeon fc|)ilöerbe eenen Oreftes ,upt>
finnicij mefenfce: en ecnl
Thamyras,
tonftigD ILupt-fpeeïber;

Ban Taurifcus, Jsigiiiier*

TAurifcus maerSte eenen^teenbJ0?i,
per/een
Clycemneftra , ben'S^pjan j
Paniicus,en Polynices, gempoog^enbe
tecber in 3gnen (ïact en Coning-rjiclten
te tomen. J|p maetSte ootS eenen Ga-
paneus, ftte met (ïèenengebjojpen toa^/
iltmmcnbe op een fecrc int; befloimen
tïan,Thebesi:

BanErigonus^ciïillscr»

(!En goeben en fneïlen gficed ban
__ Erigonus, m be0O£ft ntetbergeten
te bjojben / meMen ecriimael nieten

bienbe/ban üecööom Nealces 5ini ber^^
toen te üJ^gben / aïtoaer öp foo beeï ijs
gebo?bert/ met befen ^cfiiibcr aïïeen
macr te fien toercÊeti / bat ÖP nawaelg
be Cbnfï ban ^töilberen ijeeft geieert
ben g^ooiïucötïgben
Paiïas, j^joebec
bón-iEginetaj 2&eeïiïenaer*.

Bdn Tintomaehus, ^f J|iiDec

ban Byzantiura.

Ί^ imomacKus bjaiei ban br^abt By-
. zantiiim, UJeitfie ^abt bDO| Con-
ftantinus
öerboubüt/ üJerbt gfjefteeten
Conila;ntinopolis, naemaels^ toerbt fp
gljenoemt
Romeyne, ban ben <i5riet*
feen
stimboly , ennubanbenCurt&en
stampoida, bat ijS/teijbe oft boUefïabto
toajs tentijbe ban
luHus csfars
ïBantÖpmaeiteboojDem eenen Aiax,
en een Medea, toaer booj öp öaöbe 80^.
'^aientenrï^eltfeeiintfeen casfarbebc
(ïellen in ben -Cemptl ban be iBoebec
Venus, bte öp öabbe laten 25outoem
l^odjtanssfe^t
Marcusvarro, batben

ban nccfi eenteflö tm trthVpL^i i fn l^ocijtanss eg^t Marcusvarro, batben

25oec6 / fegöt maer fe^ bupfent, W
maecfete oocfe eenen ο
reftes, bie (eer ge^
pjefen toa?be/eneen
iphigenia, bie in
Öet |0|ocopienfcDe €:artarien JKiinnen
cfferben. ©an geïgcfeenmaecfete ftpee^
nen
lecythfos, bie ben jongpnïupben
ïeerbe te ^terbe rtjben. <©oc6 ftfiiliier»»
beöpten g&eflacïjt Cbelïüpben, i©acc
toais tentgbe
PJinij ban jpnber gfanbt
een fine/ toaer in toaren ttoee
met msn^a
tdiS/op biefiun berep*"

ben om te boeneenigerebtn oft oratie/^
teaer ban ben eenen toa^ gefeten/en ben
anberen ober epnbe. ifêaer bobenalle
;êtuf8en / fóofcijgnt batöejêrftiïber- -
€όη(1 cn be; ©ertpcn ftem fjebben ίοη<»
flig en toepbaengeteeefï/boe ftpfcOil^
berbe ben
^cijilbtljan Minerva, toaer
op llpliabbe g^emaecRt De t ]^aoft ban
Medüfa, metDser Rattgirfji ijapi; Wefen
«ptnemtnöen^^fPbertabtje naeti^im
booUtnaegöélflten een Medea, ^ϊΐίεϊΐέδ ?


-ocr page 32-

Het Lcvcti

i^aa Elotas, üait Ctoltm; Der oude Antijclie SchiMers.

mn Ludius, Hanöfcöap
^tl^tlbec.

j vdius be fcgilbet / bie ten ttjbe toaö
Lj ^an ben l^epfet Auguftus, en tot! ic6
oocfe ntetbecgöeten: ï©ant öPUjaö ben
teriten
Sl"benteut / bie opbjac^t te
^cèüberen be Hanbtfcöapjien op be
mueren/ te toeten/ILanbt-öupfen/ ^oe*
Uen/ trupben/göeWoemten/bic&te bof*
ftöen / toiibermffen / Öeubelen / beften/
iSttiieren / gabcn^ en Hranben / fnlcftp
aï0 inen begeerbe. #ocft maecftte öP in
bcfe aanbtfcöappcn/Iupben bie gingen
toanbelen: Ifinbec bieftun göennetöte
ïiabben / ben tpbt obec te bjengiien op't
luater, g.n 3pn i^elbt-IanbtfcDappen
ttiaccftteöp ontrent ben Hoeben / efe^
ïen/ en toagftenö göelaben: ^omtgben
maecftte ξιρ ootft bolcft/bat met ber an^
0sl-roebe bifcöte: <©atft eenige/bie QHt^
tiuecfite/ en gwtt begagöen dabben/ met
te bUegöen/oftbogelen te toangen: niy
öer in %afen/ roobe oft fujarte toiïöe
ü^ceflen teiag^en: βοΓδ öabbe Öp 50η
Uermaecft/ ïBen-fnöberjs fn 3pn Eant^
fcöappehteboegöfn* <©nber beftuci
6en ban 3ijnen iianht^jocrcfee/bic tn aen'
fien toaren ten tijbc PHnij, 5ijn gOitocejl:
eentgöe /baer öp öaööe gemacc&t l^ce^
ben / oft 253eren Öupfen / glieiegfieii in
ÏJ2oec&aciit!gf)e leegc plactfen / vuacr iii
men fien en Kennen tonöe flgtfiigi^e «η
flibbertglie glabbe
toegijcn / en eenigitc
Sjioutoen bie al girjenbebiell/ en anöere

Appelles jpnVenus, uptfcetSeetUm*
menbr/al^ gÖefepti0: ^efefulcfee (iuc^
Iten onüeïmaett/tiJfluen ongelicfe
mttu
tet in meeriten/ al0 tite boloaen tnareu:
fasdmen inbeet ontjolmaecgte
Cafeteelen be treeften / bte baec op isia^
ven/en nocg niet ggefcgÜbect/tDaec aen
men fagD tn beftenbe be mepningj^en en
Uooj^nemen^ (ban 'tgene fp maben üjt!^
ben* batmen/genuerl^ti nemenbe tn
te ften biefonbetïtngBebegtnfelen/oocS
srooteItirB;e ben boot beclaeg^be befec
fltaote ^erfonnagieH»

Der plaets wel weert is dit fchoon conlligh werck
Van Elo ws Etolier gheprefen:
Wiens eere waft eenpaer, en blijft in wefen.
Door 's grootcn Gods beminde iiifters Kerck.
jl^ltbter reggel beecjs m^ gBefej^tebenmet oubeilatgnfegeletter^

Xj get enhêöoeftacötet teege te 50«
iN gelaten btn gbetien/ bte tot
Ardea
bcniSDfmpcïban luno fcfttlbetbei^ert
ineUben te befec oo^aetg tDO|be btt
felbec ^tabtss ggemaecftt.

^aer oocfe tot jpnbeceeceneen
bitöt ban btec betfen oft regïjeïen gfte^
maecfet toast / en gijeftelt Inbenfelben
Cem^el/ 't toeUft lupbbe O)?befetboc'
ggen:

bie op ^un goebe gtng^/ al bebenbe ban
bieefen ban te ballen/ gaenbe ggebo:*
gen/ aliS oftfe cenigft g&enjic^tc op öen
goofben oft fcgonberen ftabbentoi len
laben/ en bupfentberlep anber deen aer^
bicöeben/ biebec in te fien toaren. <ί£π
aengaenbe be mueren / bte upttoenbig^i
oft in beopen iocI)t(tonben/ fipbonbt
een totjfebaer op te maften eenige
Xtt-
fieben / bat een fcgoon bingoën om tt
fien toa^/ en toajs
ootft een binggen ban
toepnigBcoft. jgiet tegöenflaenbe
fioe
toel en conjligö bat befen Ludius, en an.»
bere 3ön0 gelgcft/ öebben tonnen toert^
ften/ foo en öeeftmer nopt foo beel toeric
afggemaecftt/ el0 ban beg^ene/ bie
ÖUït begaben te maften ^afereeïen, en
baerom
tfï/ bat be ouöe J®ee(ïer!S in
fo grooteacötingïjeen bertoonberinge
toaren: i©ant fp en begaben ficö nopt
te ff5ilbcren
eentgfjcn muer / om aïfoö
een
eent gö menfci) te beftagen: en maecc
ten ootft gDeen toercft te fcljilberen een
D«P0 / bat altijöt^
op een pïaetfc bïgft;
l^ocö önnnen töbt boo? te bjengen aen
een bingen/batmen niet ban ben b?anbt
en
foube tonnen beb^tnöetn #oc6 (alfoa
top Dier bobengöefim Debften) Proto-
genes gcnoecljbe Ijem/mit iletöe te fit
ben in jtjn ijof een deen ftiitte oft fteete:
€n in't ggeited i)up0 ban
Apeiies, en
Öabbenien
met connen binben befcl^ili:
bert een deen ijöecrftenmuersi/Rce glat
entoeifp^ljeltrcftfn en gematttt toa»»
ren, ;i>da toetre iftbanbaer/batmen

inbieti

in bien ouben tijbt göeöeele mueren bt^
ftöilberbe. ilaer alle ben bigt enbe-
afteette ber uptnémenbe iBeefïerg mi
ben ouöen ttjb/toafi te foef ften en toefen
fa be-groote belle èteben
: ^00 bat een
;©cöilber gfteenbpfonber
epgcn Hant*
fcijapen ööbbei jBaer toajs g&emetn
boo? alle ïanben/oft allelLanben toaren
Ötm g&elgfft/ oft göemeen.

l^anArellius, ^cjtloet*

-vt © tot onfe ^föilberjs ïegenbc Beti
iN renbt/
Arellius benfeerbermaerf
bé fcöiiber triumpöeecbe/ en Babbe 5pn
toefen teöoom/ ccntoepnirft boojbe
öeetfcöappge ban ben üepfer
Auguitus.
JBaer Qp 5abbe bit ongiielucft oft gije*
bjetft/ bat
Op feerbe wutoenonber*
toojpen oft toegöebaen toais: ^00 bat
alle be «©obbinnen bte
Op fc^ilberoe/
toaren gemaecftt nae be giebaenten ber
®?owtoen/ baeröpspnbipagienmebe
flöepleegötöfjbbet €n baer bpgnam
men lii^tel^cft atnspn oSeelbeti te feen^
nenbe Bjouujen/baër ftpban göebient
Öabbeg|jeto£e(ï*

Ban Amulius, ^cijtiöer.

Τ én ifS niet iangöe g^eleben / feg^t

Piinius, Bat Araulius jpnen tgbt oft
beloop öaöbe/ben toekften baaftatigen
m fineren toefen
toasi/ nocljtan^ feer
bjoïpcft in 3pn bertoen/enOP öabbe bat
Jjoo? een gfjetooontê/ oöeniietöte te nc^»
men in te maecften eenicft elepi bingen/
efi berdepnenbetocrcften.
Hp maecftte
bocöef» Minemj bt todcftebeoogljen
Ober al fcfjeen te toenben naebegljene
biefe befagi^en/t sp ban toat 5Pbe batfe
ftonben* ©it toag (acljt icft) een t ro#
nieblatft banbooien / met bs doggen

toepntgft toercft / en nemmermter en
tojoditöp/ 0f ÖP en ftabbe ben langften
^abbaert aen/om bénftatigen j©an te
waften/Saal toafiÖP 0P5Pti ftepgerin^
^/oftbp5pnen€fel op öet toert, «©oc
el öet toercft bat öt» opt maecftte / toa?
Joojt gulben ©afttp^ban
Nero : en
baer bp quam ijet/batmen toepnig ban
spnmngöenbonbt.

l^ait Cornelius Pinus,eil Ai^ius

Prifcus, ^cDilberjy.

N'Jfier befen Araulius,^abbff)un reg^
natie
Cornelius Pinus , cil Aflius
1 riicus: <©efe fcijitberben te öoom ben
'tempel ber «fiéeren en ber ^eutf>&e/
ben toeltften be 3fóepfer
Vefpafianus be^
begermaftem «©ocè
Prifcus quamben
^nttjtften
in 3pntoertften naerber algi
benanberem

Ban Fabius Piélor, ΕοοηΐΓφ
^tijftber.

D<{Bto{ileirftnu getomenbettteberi»
fjalen ban bé aoomfcjgen oft
Itaenfcöen ;g>cDilber0/ eer icfeernocl^
een bed oberloope banberti^rtecften/
met alUenltjcft be namente berfialé upe
plinio, toil icft ban eenige bermaeröê
föoomfcöe nu berboïgenja fpjeften / ne^
menbe ten eerfïen boojen
Fabius Piélor.
25etogiiitft ifï/bat be ;ètBilber-ionfï tt
föoomal b^oegö in eengoetst oödoof
is ggetoesfï / 't todtft aen ben toenaem
piftoE, bie onber
f)et ebd oubt ggeflacBt
ban
Fabius tst getoeefnen tosis öetöoofÈ
en 00jfpjongfl ban öun toapfη / cm bat
ÖP Öabbe gefctjilbert teüoom ben tem*
pel bejs^öeincftjS/in'tSiïfi^ «a iSoomiS
boutoinge 4510. todcfte ^cljilberije ge ^
buerbe tot ben tgbe
PHoij: ï®ani befcti
Cempel berbjanbe eerfl ten tijbe bsti
ben Iteepfer
cJaudius. :©it f η gie»
üatöt Fabij, bat foo boojluc&ticö / met
foo bedöeerlicfte iSEptelenban 25o?geri
meefïerf^cöappen/ bicto^ienen 'STriumo
Pöenbercierttoa^ /öeeft befen Fabius,
bte in feer grootertoeerben/gfteleert/in
be
mttttn erbaren /en onber i«n
tojengftereftenttoajs / nocft bermaert
toillen laten/atfulc een eerlgcft gerucöt

wilt uptfienbe/en ftier fteeft t gemeen i bpboegften > ban ben toenaem

bofcfeban3piifpeculatJein, ^pmarcte bcrr^nfti ' '

. ^n Babbe te befer oojfaecft 3pneii
naem in'tboojberöaelbe totrcft merfte^
IrjcftgöeftDjeben.

Ban Pacuvius Marcus,A^a Bruü-
dufium, ^cj^ïlber en lèoeet.

N^ïebe^c^ilbergebeis berl^adben
Fabij, ijeeft men groot toetfft ge^·
inaect ban bie ban Pacuvius. ;^ci)iltiec
ban Brundufiura, todcSe ^iöilöeröe u
I fitifc


-ocr page 33-

Het Leveti Der oude Antijcke Schilders. Foliï.

fien töa^ te Eööiu op b'#fTemgtt^i/in

den-Cempdtiait Hercules, aïtoaerpp
onbec anöer feer confïigö fittft gefcötb
licrt Öet 25ECiÖt
Hercuies. UJa0 ben
SêujierjS foon öait Uen ^Sicöter
Ennius.
I^p uia0 00C& een foo goeöen Comeüten
üft Clucfit-fgeïen maec6ery öat fulcfeen
jönen ebelert e0ce(l ;§>ci)tl&ecöe te
meec glgecucgt geeft toegelanggt, ^it
iss batter
Piinius ban göetupsöt / en ac^"
iOJÖeect met
Qiintilianus ^ DatÖpiiC0
§^oeten
Ennij ^ufiersifoontoasi: ïBacr
Quintilianus roectüan^pn ;ècÖilöecen
.niet; ban noemt gem een ^castfcge oft

l^att Tupiiius, ^cBiïöec/
bani^enetien.

ΜίΕπ beBoeft oorfi niet te bergje*
ten / maer tn be J>cöiïbcr-coua
boo? te iïellcn
Tupiiius ban l^enetten/
een fitbbcc ban bei: o|bcn ber 0oom*
ίφν öibberfcbai»: ©an toienjs Danbt
nocfiten tïjbe
Pünij biaren binnen ve-
ronen
feer fc0Qone (ïucfeen^cötïberöe:
en not&tan^ bjajs Öp flinp tn öet^cbiï^
beren / er η btng^^n bat tot bier ttjbt tn
öeeiSConjï ηοφ nopt entoa^gDeffen»

l^an Aterius Labeo, ^cgtltiet*

ATerius Labeo,bfeiJOOitgbtjS bJa^
Scgoutetoft ï^mptman/ en an^^
bermael ^tabtj^ouber ban be i^aben
in
Languedock, bietentöbe Plinij frcr
Ottbt gi)efio?ben bjag / beroembe fiiem/
tat öp in öct tïepn toel conöf ^cBi!^
Uereit

l^an Quintus Pedius, βΟΙΙΙ
aoomfr9J>cötlber,

Vintus Pediosjbie JSoomfc^^Urgi
^V^ ineefïer toag göeteeefï / en D|jcni
batcteöoom ftabbe gSetttmn^öeeït/
toefenbe oorfe een
mcbe-eifgcnsemiuly
Caefaris,
met ben l^epfer Augufto ,||Ebi
^ceutfpeïicft ^icfitet / tu öat ftp U
iaoom bei©tcöt-conS1; oeffenenbe/fabeU
èenjs oftfcBoutofpeïentiercecöt: batöp
feec bermaect ujaö/booj treffelgcfeöepÉ
Dan fpjeutften/ tracfit ban toooibfn/ en
gciDelbiglge^ecfonasten bte
tip tn3gii
spelen bjacljt/ bocö allejifonbecupt
anber^utgeuren oft btcijter^ pet boojt
te brengen. tjs ban aoom obec qfic*
fcöeept te
Tarente, en baec gö^flojben/
oubt albp go.^aec^^pn (écaf-fcbjift
binbtmen bp 45fïltum mt eer(le35oec/
Capütel metbuCbantggett)00}ben
oft meentngöe;

bente eenen foon/toienö foon ooc Quin-
tus Pedius g{)eöeetentoass.ï©efen:^oni»
göen (lom bjefenbe geboden / Rebben be
<®uber0 göeraetflaegïjt/ toat men öem
foubc laten leeren, <©nber anber Mcffa-
la, ben gcooten <©iatem; / ban toienjs
bups en geflatöt be 45rootmoebec ba»
bit ftinbt baer afcomfï Dabbe / bte biasi
ban mepntngöe en gaf ben raebt/nae
langft oberlegö en rijpen raebt/ bat#
men befen Stommen foube ieeren be
Conjl ban ^cijtlberen / toeltben raebt
banbeniiepfer
Augufto feer goetgfje^
flouben toerbt» ^oo bat befen jongfien
lïommett Cbelman bolöeröenbe in befe
Con(l tot3pn boot / enbojberber üionf
berlijffein.

Ban Marcus Valerius Meflfala,
töoomffö ^t^ilber,

D«e ^cöiïbec-confï t^ boojmaeïsi
setomen in een feer groot acbttn*

SÖebOOJ Marcus Valerius Meffala, beil

UJil&en een groot 3|eer; en ban be eerfie
bauaoom bacfeiibe/ftöüberbe ett maer»»
te in een OTafereel benfïctjöt/ baeröp
bcrtojonenfonberbjocöt ben Coningö
Hiero, cn Usn Caciftagerö in't€pïanbt
ban ,|)tttlien:i©drfe 'grafereeï ÖP flelbe
te aoom tn't ï^of ban
Hoitilius.oft in bc
i5icgt-faïe«Ï©it bjajs't^aec na aoomjs
öoittjüingöf 490·

mn

Al haeft ghy dy,O longh elinghj fiet defen
Steen hier u bidt, doch tydt cn moeytedoet
Hem eens t'aenfienj en zijn opfchrift tc lefen.
Hier light t'ghebecnt Pacuvi Marei foec,
Vermaerc Poet, dit wild' ickdat ghy vroet
Verftondt, en niet onwetent en foudt wefcn.

blotebec ^esfen aen bafl lagen, «pefen
Scyllis,bie bit cïoeifeliucfe beiiont/toas
eenen / en bebet met βαΐρ ban

eyane3pnï®0iltec»

iaanuecfcöepïien ^φί!00Γΐ0ί

5^ameiu

03© nu toeber te feeerf tot onfe fffiiL·
ber^ / baer spnber norb in bunnen
tijbt genoetg/ bie geruc&t bebaêlt beb#
ben/ bie top metter Itcbt totUé oberloo^
pen/geïötfe io't boo|bp gaen/te toeten:

5^aer 3pn mtoecd/AnttomdeSj Anaxan-
der,
Α riftobulus ban ;§>p?ien /Arcefilas,

benfoon banTificrates,Corybas,btffipel
ban
Nicoraachus, Carmanides, bifcipel
ban
Euphranor,Dyonifodorus /(Tolopboi'
nier/
Diogenes, bic eennaboïger Derae-
trij
beSÈ Coningö toaiS/Euthimedes, He-
raclides
J®ace00nter/Mydon ban Soli,
ïeerïingb ban Pyromachus 25eelbenaer/
Mnafithseus,J)icponier/Mnatifimus,foon
en bificpel ban
Ariitonides, Ncffus, föon
banAbron,Poiemon ban SWejcanb^tert/
Theodorus ban't iEplant Samos rStadiiis,
leerling ban Nicofthenes: en Xenon Jjp^
itonter/ bifcipel ban
Neodes.

©an l^joutoin/ Die conötcj

öèefcöilbertBebben»

DSiler 5pn oot6 gbetoeeft Bjoutoen/
bat «ptnemenbe^cbilbcrfTen beb^
ben göetoeefï: j^amelijcfe/
Timarete, be
ï©ocöietbanben^cöilber
Mycon ban
3Ctbenen/ be toelcfee maecfete een feci:
ftboon
Diana, bie tot oEpbefïen toafS/ en
toel op ^pn ■Hntücfefcbe gbebaen/oft nae
b'oube totjfe.ïBaer 10 ootfe getoecfi
Ire-
ne,
bie bocbter enlrerBint toais ban ben
^tbi ïöer
Cratinus ,betoelc6é tonterfepf
teElufine, aïjs toEfenbcjonge©Dc|iter,
C'alypfo fjeeft ooffe geffftilbert een oubt
jiBan/en eenen
Theodorus beftoeerber/
iiem otnbjacl^/en
Aftyphaie, bie bat j btesw Cooberge geb^upcfeentje toa^.

^ . . . ^ ..AAA A^Xft Aa ^ ^ ^ tfJ* ^W^ Λ1—'ilL·__________L·^ ^^^ ^^ΛΛΛ S ««/Im

aenfiet. Ilp maecfeteoocbeencofiigcb
'Cafeceel/mef beelberlep l&erfoonagié/
te toeten/
Priamus, Helena, i^tcftegeloo»
te/vlyffes, Deiphobusj en Doloh.

Ban Androbius, ^c jjilDet:.

DiBfen Androbius maecfete eenen
Scyiiis, tiiebe 3int6êr-fabcïö af*

Aiciilhene mtiecte eencn banffer. Arifta-
rete,
ïeerbintenbocbter ban Nearchus,
toert J^eefterffe/ met temaecSen eenen

üifciilapius. Marcus Varro fegi)t/bat βρ

nocil jong fenccgt 5pnbe / te JHoóm toass
eenbocljtecban
Cyzicus,batijg spiga,
geöeeten Lala, be bielfee in maegbelitbe
fïaet bleef al öaer lebcn lang/en tojocbt
C feer

l^ait Heradides, ^ötiöecUati
|1gatebonten«

HEraciiaes ban jKatebonfen/fje efiC'
(ïelt onber be boo^lucj^tige ^c^il^
ber0.31n't eerfie/oft in jpnê aenbang/en
btenbe öp nergens toe/ban om ;g>töcpê
te Stgtibecen oft tiabberéanaer na bat
flöebangenin^nsrögö iS .e&etoo?ben
PerfeusjbéConingö t>an jBaeebonten/
onbertoec^bPÖemt'Htöeneneené Me-
trodoro,bif ef eycellent ^cgilber bjöji/
enlötjilofoopö» J^terfieeft öpfoo göe^
to^bert/bat 0p een bermaert ^cgilbec
fógöetooiben,

Wm Metfodorus,^f6i|ïiec/in

^Ötiofoofiö ben uitbenen,

MEtrodorus uia£i «en feer uptnemen*
be ^cljilbec/en tn albeciepj^^ilo^
fopbie feer gcfcljit^t/ en ecbaren / üjajs
gen Hitfiener.^etiis gefcöiet/bat
Lucius
Paulus,
ben ebeïen i5omepn/boe bP in bf
flrgb fiabbe gebangében Contng
Perfe-
um, aenbieban Stbenen beeft begeert/
fcatfe öem fouben fepnben te öoom een
boïcomen erbaren |l&ilofoopö/ om 3pn
fetnberente ïecren ent'onbertoijfentooc
een «ptnemenbe fc&iïbec/ om te fcbiïbe#
ren be
Archetriumphalen, en anbere btn*
göen tot 3pn fieedgcfie tntomfle / bie te
laoom tjpnber bereeringe too^bé berepb
gemaett» i®aerom bie ban «tï)cni bun
berabenbe/fonbé
Mctrodorum, enberfe^
fterbé
Ludo Paulo, bat befen ma in bep^
te beelé öé toel ötenen foube: toant öp in
bepbeConfïen en toetenfcbappé gantfcb
erbaren toajs/get toelefe bp babelitb at*
fo bebonbé &eeft tuaeratfititö te toefen.

©an Ariftophon, ^cötlöer^

ARiftophon, 10 feer gbecutbticf) ge*
toojben/ ban te fiebben gcfcöiiöeri
«enen
Anceus, met 'ttotlbt ©ercfeen bat


-ocr page 34-

Het Leven der oude Antijcke Schilders, F0Ï.I4»

fect f Dlïülj mtt^et pinceel/ en gra\jeec^
t>e feec suel in fitjoo?/ ittet 't graef-nfer:
i®aec botjenal vuajs fp uptneraenöete
maften ïBjouÏoebeelöcn» f>pmaeiStc
in't groot ecnen j^spoUtaen: en contetf
fepteftaecfdUenineenen fpieggeU Cn
mé fegtCfept
Pltóius) öatier nopt ^cöi'U
tet en «oaö/bic fo fnelte Oant fiaijbe/aï0
ïjefe ï^ocgtèt. 'Sen anïjercn/ Uja0 fp fo
Dolmaect en etbacen in ocfe <iEonfl/ tnit^
men ïjaer üiercfe g
&cmc^nttjtfe öngêlijrS
meÊt tteccocötÈ/öan öat ban Den ^cj^iU
iicr
Sopylos, en Dionyfius,-6fcieooc te öten
trjbe ïeefDé:3^ocötfl 10 toojbe eé ^c^at»
camcc oftCabinet / öaec ban beejitfflee
meefletj^ 'STafereeïcninmaten/ ecnen
grooten rijcfebom toaetbieii te 3pn gije·
fcftat. ï^aecijs oocfe gcvueefï etne
Olym-
pias, bie öaet wet öetfcbtlberen ijceft
iiemoe!dt:boe0 en btnbtmen niet ban

Gï^cÏgcfe(ita TUarchiUM'om) b'^iegppti
fcöeaftv!5necfcljc «Comngcit nietallcm
öc^cj^löcE-conft crt tjeübm beminbt/
macr babeltick fclf gcocfltiit; illfa Ijccft ootk
onber anber öoomfcöe ïUcpfctcn/ Hadrjanta.^i
totonfe-Conftitiet grootEEbltjbt bcgljcbmi.
JBeïtllcn Ηαάνίαηκί,ΠΆ bc StbOO^U Chriiii,An-
no
119· bm i5"^ïSepfct: ban ^oom bcrcoieit
iDcfmbe/ toas cm i^an bangrootcr geleert.^
})ept/cEüarettittb0pbe fp?al{cn/«©ria:jE'crt
ttjrt/m in alle «ίοιήΐεη cn tocmtfcljappm
fcöicfetcngajcflTJttt. J^ptoasgact Mathemm-
cns,G'eDmetrm^Aiirqlogu4,\ttt bdjmbicÖ jBuftJ

πε«/εη in bc i©Ebicirtc niet ontocrcnbe.
feer coitfltdj v©tcbtcr ban CUtcbrfpclf ;irt
\ath
Reljpbeel triiaiicite ^entmtiai tttet grootc
bjelfpjelicutljcptte toegc bjacbt. toas een
iipmemenbc goct ^ljiibcr/ en bcerr beel acr^
bige fiucken met jijttbcc öeni gcbacn/cn Usas
üt 50mtt arbept toonbcr teibtilbict^rbocii toat
bP boa? tocEckm gcbaen ijceft/ cn öcfrickntrt·
g£icfcn:ban batfe fuicji; toar^/ bat fjp
tl jBatt
toas geacijt/toicns geitje
ttt iBttdt Sacpnicfj
gebonb? toas; tuas ban een biep en ba|i onti
toas 00c een goet 25celt fitijber/ ert
^cft ban
jEarbccen «Cepcrbcri cottfiig^ic
»Bcelbrn gebaen/ bii toeerbtgliert loflijcfi bJSi
jcejt. 3it «inert ttjbt ^eft be Conil ioeber in
grooteboicomeitöcpi ii^ïbloept/ b£ luclclie te
ttjbc
PMj al toat bertoriclit uias giteioo?bcii/
bp batttten toef ramen can/ctt «pt 5pn Ic^jift?
betftaat. ©efeit l^et confïicö en «Confl-iicfi

Schüderye
in giootcr
weerden.

Saer/bat gebacfttcnfts toetrbftS Wtipt^
genomen baf fp be Ctmfl ban ftöilbeceti
Beeft göcïcert eenen
Autobulus.

Ban eentse geöaenten / oft ma^

nieren ban fcDt!beren/bp
ben<euben^

Linius , aig 5ρΏ
c0iiberö öeeft gï)eepubtci}t/bec^
Öaett bat ntcninben oubcn tgt in't gfyt*
b?«pc& öabbc tbsee manieren ban fc&tl*
ren met öet bper:te toeten/ in l©afc&/en
in #booj / met 't fieet graef-gfer ofC
jïeecfe-öfer. |Baer be berbegijebaente
ban toèrcfeen/bebcmetrmet ben #tntee=»
ïe/en met öet gefittólten toaiSiCn bufba*
nige/^cöilbctprenberbo?f in gecnber^
ïep maniere/notö in ^onne/nocB toint/
notö met öet^ee-toater»

Wm Hadrianusyïjen 15'".Hoomfcljen Utpiitl^t^iU^ttl
25eeIbtfnöbeceni&oeet.

bicötocfcnbe/ in't beginban jpn tegctin^e/
liet op?ecl)tett een Colomnc/ï 40. toócteit boCi
ge/tec eeten en gebactjtcnis banbé boojgaejti

liet öoiitoett bes feltoen Trajani göefctjiebenifi
feit/en ©ictojtcntcginmbe partijen/ ^acio?
iter0/t©iiptfclicn enanber bolcften/gelijc befe
gebifioipbe «Colcmne feer tonfftcli gebaen/ té
doom nccijöcben tèfien
ie> gmipgenbe toat
goebe Beelt-fuijbers boe tertijt 5ijn getoeeft
iButTraimf^ 21.3!a;er gbcEcgecrt/ en <?a.gf)e?
leeft ö^bbe/ creegtjeen üagclöcfclje<to|tfc/en
toaterfitcljticö bjoibertbe/is geftö^ben. ^aee
bJ0?tVDelbetupcl)t ban ccnige anberltepferf
en «Coningen/bic gefdjilbert öebben/als ooclt
te lefen sijiieenigeberfiecbe^cbilbcrtjcnrgci
lijcft ijct g:aferecl Cebetü, en bergel^tfee aerbii
ge finrtjciic bEbictfclctt. 39an bctoftle ich ban
foinmtgljc gtjeen fluchctt toeette berijalcn/eit
bat eeitiglje bingen in onfe fp?aUe boo^beite»
«pt 5tjrt gegacn/berBerfieringen öalben:
falt.boeg&lijclijijii / ban ben acntijcken ber^
macEbe ^cbilbers mt te f^epben ·/ en bp bec
bartt/oft boo? te nemf/ be boo|lucötip iKoa
berne^raliaertfcijc/bicbe j&cljslbec-cortfi toe^
ba· bait nieus opgeVuecltt aft gebaert Ijcbbf /
en baojt alle biefe opgijecoeflirt / en tot bols
maccktbcptbcbbcn gcb?acbt/b'een na benan»
bet ficUmbe/eltIi op jiin tfit enplaetfc/infoa
S»ebcE ojben
1 alfl boegijlfirft oft mogöeitf cH
falVocfen.

fcöe bbojincötiaöe ataliaenfc^c

^Biioerö.

öec-contt möefeïette eeutumuieöicaliïöanDfcöoot Dwtoett/
iift öertiaect/ en tot defeti önfim mt m 2taüm mm aht-.

oeifent/tn tot m«c en meec bolcomenöept öebjatlit/^

tot atoot nut müecmaeclt itec ^Wöii^/en

^föööic-tona öemwDetif,

Door ^arelmnMafider, Schildeïv^n MeuUhck^'^


«wWniSaminiïtaoiiaifieMitff.ANNO liu.

4?Pttbtöcs I^i^/öanbe oube 3Êittij(Re beojïucötiglie

-ocr page 35-

: ?> i- ^ -

}

^· ·ί 3

SONNET

- Aeni(ieleer4ufHghfe:S€hiWeP-jei3ght^

Luckt ffkr vermaktgh nut^ ο Schilder ghecflet^ joncky
Een vrmhtbaer LuHhoffoett dit Boeek u machvjerflrcckem
Comt^ ftet
Piduram hkr herbaren, oft verwecken.
En tip Florencen fcheot om hmgh doen menigh f^ronch
Ooor Stelen hoogh begaeft^ met reyn Goalijcke vonck
Des Coniibarm verjtamu, om haer ten Hemel treckm^
JDer mlcker Naem en Roem de Doot niet cm bedecken,
Chelijckfi d'abel handtmldoetrnhaer f^eknck.

iSiiUght'tUchitém verrot mtdoncker onder preien^ '
Ten was de hutte mAer huns Gheeïis^ die in hun mrchen
Blijckt ^lónvergaen, en leven fal eenpaer:

Soo ^gh als Consi by Menfih in weerden yet falh^vm»
Soo langh men Τonghe vmt omjpreken, Pen omfchr'^ven^
Leeft lofi^ck hun gherucht, heerlijek verheven cUer,

Een is noodigh.

. t -
■ 'ii.

.■ ! Λ ■ J

F0I27,

Aen Eerfamen, feer Achtbaren Heer, Brnholomem Ferreris, Schil-
. der, en Schilder-Koaft liefhebber, mijnen befonderen goeden
Vriendt^

V Ε Β R D Ε Héer^ en goede vrkndt^ dat by velen in
defe teghenwoordighe al fondanckbaer Eeuwen^ met te
weynigh onderfcheyt worden vergeleken gemeen oeffe^
ninghen met de heel uytnemendeHemel-gaven in dsr
natuere^ais in't befonder ü de natuer-uytbeeldende vol-
comen Teycken oft Schilder-Confl^ mejnende haer niet
alken lich-leerlijck, endoenlijck, maer oockgantfch
onnoodigh te wepn, comt alleen uyt onverflandigh verkeert oordeel. Want
aenghefien in onfe volck rijck
Europa niet Barbarifch, beeikl^ck, maet
Borgerlijck^ eerleek, en vernuftigh de Menfchen zynghewent te leven : Soo
en tjfer haefl niet behoeflijcker noch nutter, om deen by groot, en groot by
deen onderlinge te gheneren, als de voorverhadde Je'^cken oft Schilder^
conH. Hier door wordt het feer gerfvighgeit met beelden,waf enen ^ en teyc-
kenen onderfcheyden. Door defé Moeder aller vercieringhen ontfangen alk
€onUighe handtwercken de kooghfieen uyteritcvolcomenfchoonheyt^ het β
watter ghefmeedt^ gegoten^ gehouwen^ geileken, gebouwt^ ghetimmerty ghe~
metfeit, geweven, genaeyt^geborduert-betrocken oft gewrocht wordt: Alfoo
dat Gouten Siher, om het aerdichfatfoen, de helft boveti fijn ghefchatte
weerdegheern betaelt wort^ en een Coperenghefneden plaet tegen Silverop'
gheweghén kan worden. lae dat men hadde van 'tfechtfie metaehft loot een
flaet, die voorghewis waer betrocken oft befchildert van den vérmaerden
Apellcs, Parafius, oft Zeuxis,j) waer licht fo veel fijn gouden geit weert,
als β [waer waer. Dies ifferyemant, die geit, oft de'befie metalen onnut oft
ondienfligh acht^ mach oock deSchilder-confl deen, en onweerdigh achten^
fonder te letten^ datfe menichmael door ujtgebeelde g^hiedeniffcn^gemoe-
den beweeght.^ en leughttot navolginge der vrome voorganghers heeft ver-
weckt, delanghe overledene als noch levende, die wijdt afwende ds tegen-
woordigh voor oogen pellende, en datfe neffens haer vermakelijckheyt meer
wercken en crachten aenrichtendeis. Doch is niet van doen, dat ick wijder
onfer Conflen deughden (Eerweerde Beer,en goede vriendt) V. E. om tot
haerontfieken in liefden.^ voorhouden fioude: die doch haer heeltoeghedaen
z,yt, doorgenoechfaem kennis^ die V. E. (ds felfs
confiighoeffenaer by luH)
mderuytnemendeMeeHers^ als
Antonis More, Pieter en Francifco
Pocsbusj heeft ghecreghen» Waer om ick verhope by E, dancklijck aen-

E 3 ghenomen


-ocr page 36-

FOI.28,

ghenomenfal wefen defe mijn be^chrjvmge/um d'alder upnmenfle Itali-
aenfche Schilders^de Uvens,genegemheden^wercken en hmddingen^die iet
V, E. met amhiedinghe mijns dienfes,willigh opojfere: doch inJlechien'flijl
in onfegemeen j^rakeiop dat het d'aencomende Schilder-jeught diene tot een
Luiihofyoft Boomgaert, om 'verjcheyden nutte 'vruchten te flucken^tot rvaf-
dom^ voedtfel, envemaecklijckenlufl: eerU, in njeel jilaetfen leerlijcke
^voorbeelden van alk deelen der Conflen vindende-, daer naer^de verfcheyden-
conditiën der Confenaers, die haer faenmercken ïiaen, om V nuttegoet te
volghennen 't fchadighe quact te[chouwen. Ghelijckden vljt om keren van
Pieter Peruiijn,Maraccio/;^Pierijn del Vd.gz:de volherdigegedult van
Taddeus Z\xcc2iïO:de z,edicheyt,vrtendelycheyt,enfunticheyt van Lucas
van
QoïtontivJen kfi tot wercken van Domenicus Girlandaio; dehe-
leefden en lieflijcken omgang van
Raphaeld'ürbijn: de neerflichcp^huj^
hepyCn mildt-heyt van
Michel hgnolo^en derghelycke tevolghen: En te
wadenden al te ïiadighenarheydt
ThomasGiottino: deflofheydt
van
Lionardo da Vmzv.de nijdicheyt van Bacdo Bandinello: de Ιαη(ζ-
faemheydt van
Datiiel de Volterra:^;? de traegheytvan Baftiaen delPi-
omho-.detwifi-liefdicheytvan Lippo Fiorentijn:^/^ korfelheytvan Fran-
eifco Salviati:
de tp-quisiinge van Sandro Botticelli: V quaet nabedenc-
kenvanV^oiÏQ'.delatendunckenheytvan
Francifco Yxzxioz-.debeeflicheyt
van
Phiiippo Lippiten de fitte giericheyt Francifco Parmefaen, en
derghelijcke:fiointlefen vanverfcheydennatueren^ oftghemghentheden^
Exemfêlen worden gevonden. V. E. neme dan de^ mijne aenhiedinge met
fi goeder herten aen^alsβ van my willighghedaen wordt: met begheerteen
vpenfch^dat G^dt den o^perfien alderco^ighfien Beeldenaer, diegheen ver-
fierts Beeldtsgelijckenis en heeft, V. E. inbeelde zijnen wille en welbeha^en^
en V. E. lichaemlijck beeldt in welvarigh en Ungduerigh leven ter faitcheyt
wille /paren en bededen, Amen, Te Hemfkerck, o^'t huys te Sevenbergh^
Ληηακίΰΐ,ώη suJngufii,
 *

Kan uwer E.goetwiUigh dknMren vriendt^

Voor-Reden^ op het leven der Moderne Italiaenfche
Schilders.

CarelvanManderi

ΥΰΟΤ"

El bevindenwy deswijfen
Saloraons woorden warach-
tigh , dat alles zijnen tijdt
heeft: En oock des Poets,
die feght. Dat ter werelt niet
in ecné ftant en blijft. Het welc wel blijct
aen onlè Schilder-conil, die oudts tijts by
den Griecken, Romeynen,en ander volc-
ken (alsghehoortis) was in grooter ee-
ren, volmaecktheyitt en hoocheydt, en is
wederom in vercleeninghe en afgangh
gecomenj jae al van in den tijdt des groo-
ten Conftantini, wekken Keyfer Chriiten
Doop-water ontfingh Anno 318. Want
men fiet wel in den Zegfee-feeft Boghe
by het Colloffeo , die hem 'cRoomfch
volck tereeren epliet rechten, dat het
Beeldt-fnijden doe feer leeghe vervallen
was, en dat de Meeiiers hun moften met
ftucken , die hier en daer by een gheraept
waren, behelpen : Want men fieter din-
ghen die fraey zijn, maer doch voor he-
nen ghemaeckt, ten tijde des KeyfersTra-
jani, en aldaer te pas ghebracht; Maer de
dinghen^die doeter tijdt van die Meefters
handenwaren, die ghetuyghen wel den
afgangh der Konften , de teyckeninghe
belanghende : Waer by af te meten en te
ramen is, dat het foo met het Schilderen
moft toegaen. En wat de Konft tot meer-
der verderf noch ontbrack, dat wert ver-
vult met Conftantini vertreck van Room
nae Byfantium , doe hy mede nam alle
wat te Room voor conftigh werck oft
Konrtenaers waren. Somtijden heeft de
Schilder-conft meenen het hooft op te
heffen, doemenfe begon in der Chriften
Kercken plaetiè te gheven, waerom doch
veel twift en woordt-ftrijdt gheweeft is.
Eilnae eenighe
Schrijvers, was fy eeril
toeghelaten in den Kercken ghefiea te
wefenden tijde Theodofij, Anno 4-3
doch dat eenighe hun eyghen Beelden in
huys hadden ghefchildert al van te voe-
ren , die in. de Kercken noch niet ghedult
en waren. Maer Anno
éS 6. fondt Key-
fer luftinianus de derde aen den Paus te
Room een gulden Schup, twee filver Be-
kers, entwee filver Schotels, vijfthien
pondt fwaer.· Oock fondt Belifarius ziju
krijchs Overfte te Room een fwaer gul-
den Cruys , met fchoon edel fteenen ghe-
ciert, doe begon de Conft eerft cracht te
crij'giien, en op te ftijghen, en elck zija
beft te doen wat goets daer van te maec-
ken: Nochtans is wel te vermoeden, dat
de Konft doe noch al wat flecht was:
Want fy ( foo d'ervarentheydt wel leert)
al veel tijdts behoeft, om door langhe
oeffeningheoptecomen, en daerenbo-
ven rijcke Liefhebbers, die den Confte-
naers nae loon en Eere doen trachten.
In defen tijdt leefde den Paus Gregorius,.
toeghenaemt de groote, die den Schil-
ders meefteavyandt niet en was : Want
hy de Schildéry haer plaetfein den'Kerc-
ken befchermde, en noemdefe tewefen
der Leecken Eoecken , datfe daer tot lee-
ringhe, doch niet om te aenbidden oft
eeren, dienen foude. Het fefte Conci-
lie, dat tot Conftantinopel ghehouden
was teghen Gregorium den Patriarch,
I werdtdat felve Conciliuni belloten, en
I beftelt, in alle inganghen der Kercken ce
zijn ghefchildert, het welckden naevol-
ghenden Patriarch lohannes , met hulp
des Kcyfers Philippi liet weder uytwiC-
fen. Maer den naevolghenden Keyfer met
den Paus liet weder alles van nieus fchil-
deren. Daer nae creegh onfe Konft weder
E
4 eenen


-ocr page 37-

Vöor-Reden.

eenen feer harden fmac en aenftoot, door
den Keyier Leo de derde. Anno 718. welc-

, ofteenig

«11U..X ______j -O_________idejfoudet

uytgaen, dat wie Chrifti, Marif,
ander Beeldt der Heylighen hadi

Qp lijfftraffe brenghen op de Marft, daer
wordé fy met alle d'ander uyt ander Kerc-

Dit heeft den Pinceel eé groot voetfel ge-
gheven, dat de Gontt in veel Landen wert
verbreedt, door oock fonderlingh behulp
der Keyfcrinnen Hirene, die Conftantino
dc
6. haer SoonVonfer Konil vyandt, zijn
oogen beroovende, in den Kercker leyde.
En hoewel daer wel eenigh tegenval noch
ghefchiede, tot onfes Konften nadeel: foo
heeft Garolus Magnus daerghenoech in
verfien. Pis wel waer, dat den inval der
vreemder Volcken in Italië η en elders,
de Conft feer ghedempt hebben, als oock
den Conft-vyandighen Mars, die tuflchen
het P;jufdom eo Keyferfchap woedende.
Europa heeft jammerlic doen fuchten met
grouwelijckbloedtvergietcn, buytcai alle
^hen Leonem den Keyfer, wekken verbo-
ien werdt gheen Tribuyten meer te ghe-

Doe hercreegh de Konil weder nieuwe fe-
nuwen, tot dat Conftantinus de vijfde Le-
onis foonjden ftock in't wiel quam fteken.
Anno 741. met een Concilie veler ghe-

mate, en oock de Konft dickwils 'thooft 'm
de fchulp doen halen : Soo zijnder doch
nae de oudt vreemdtfche maniere noch al
eenighe Schilders gheweeft in Griecklant,
die foo platte aenfichten van voorenj om-
trecken met ronde diademen,plompelijck
ghemaeckt hebben, aliFer in Italien in ou-
de Kercken wel te fien zijn. Hoe dat dan
de Konft van den onderften trap tot nu ter
tijdt nae boven toe weder opgeclommen
is, beginnende üi Italien, en van daer el-
der verfpreydt weiènde, is mijn teghen-
woordigh voornemen nu te verhalentwie

;repen heeft, en wie yes-

acngeg ,

volgens haer byfonderfte gebruyckers εο£
defen mijnen tijdt zijn geweeft
o Ε 5tt eüenbicD
^italtea jammers
Ιίίίδ o\3erïoopen
ba be grou^
fflêmfembloröen
bsc rampfaligsr
Iscögen en ongc#
ballen / bat niet

UCIlACyiCi ----------- ----------O-----------V----------

ken een ghebpdt tot Conftantinopel liet ven, en werdt van den Paus verbannen.

WUlUCiy ............- ------------— --

kenverbrandc : ditdedehy artla.ndtover ; leerder Griecken,meer alsjjo.in ghetal.
volbrengê , en d'ongehoorfame en weder- Eyndelinghe Werdt in een Concilie toe
fpekers IlrafFen. Maer Gregorius de derde Nicea met 330. Biffchoppen de Konft met
van dier name Paus , heefc weder onle der Schrift verdedight, en een gedaente,
Konfttot eenen fchilt en befchuttingege- j hoemenfe achten oft eerenfoude, aldus
weell, met een Concilie, Anno
733 · wel beiloten,en defe Verfen gemaeft;
van duyfent Biffchoppen en Prelaten te-

Nam Ό em eH^ qmd Imago doe et^ fed non Oem ipfi,'
Η me njidiai^fedmente colas^ quod eernis in Iffi, ;

^Rtië/

°t Si <6oöt/ bat btt 25eeïi>t leect/ banfeïtei^obt ifl «iet;
ièiet actt/ ïttacc met öett
utt/m met gficmacbt g^p fiet.

'■^'^ildetven

datfccerft

S'^hie Mo-
^«"'e Schil-

^'«nghen de

------------- -.........- aïleé be Confï öer

tet l^ctoftt

I9er MnUvm/uit tm-φ

fcöe oooiiucöiiaöf 3itaiiatnfcöe

^tf^mm.

^m lan Cimabue, ƒίο^ίΐΐίήη^ί ^Cjlïber*

^cfiiilberp/maer oot& èe^fijilber^aL·
bacr t'famen ontbjoScH: ontftaen
en gcöojen ten goeben gelutSe int ^atr
1140. om upt bcngcabe teljaïen bin^
nen Jplojenten / en 't liclït be l>cöiïbec-
conft te gDtben/eenen lan, taegfienaemt
Cimabue, ban sïenebel tjup^ in bien tgt/
bentoeïcfeen in5Pn jeuggt beinuftigö
toefenöe / toeröt tot be Hetteï-coofï qt*
epgöent en iïrfïcït: iBaec alfoo be
tuere gem tot anber bingften Jiterbe/
bjacijt beïe in ^cftoïe ben tijt en pajiiec
om/ met iBannefeensi / |0eerben / mp*
fen/ en anber gftebaenten te tepcfeenen,
^'abontuere bocgftbc baer bp / bat op
ben fdüen ttjbt / ban ben «©bergeer bec
^tabt J^lojencen üjaren boen tomen
eenigöe ijSrietBftöe ^cfiilberisi / om aU
baer niet be berbtoaelbe / maer bello^

berïtet Cimabue biiSmaeï be ^tfiole/
enfagöfteeïebagen ïangö ^tfjilberen:
i^oo Dat bie i^cDiïberi/ m ootfesön

©aber/ j^nn beoj lieten (ïaen / bat betr
SiOng^en bie Conjï aetibatigöenbe/
mocftt tomen tot ÖeerigtSen epnbe: Seê
ttieïffe gBeftfitebe: ïl^nt ÖP in toeten
tobt ïeerenbe/5tin meefler^/ bie op fiun
g9ei!eïbe tenfe berijarbt toaren/en ηίεί
berber en foegten/ berre boojbp ggeba^
ren l»asi in beConft/en beter tepcSenin-
gge öabbe / berbeterenbe in 5pn toertS
beei öun botte »©rtet&fcöe maniece/bie
boe ter tgbt in t göebiuptfe toag / al te
bjsbt afgetoeBen ban be oubt-töbftfte
togfe ber bermaerbe <6rietfeen: foo bat
Dp5pn®aber-(ïaöt grootïgefe ηιαφ
nen naem en toercfeen beree rbe / in beti^
ftOepben openbare plaetfen/botft meefl
in UercBen / mafeenbe in jpn toèrt& ee#
mgöetroniennae 'tïeben/ b'toeltSboe ΙιΧ„Γ,
ter tgbt niet meer ggefien en b3aö»;t>gn conterfeyir.
bingften en toaren niet aïé jpn jBeCf
lletjs gs^etroelien/maeï meer berb^eben
enblocpaiber/foonaetfetenal^ lafeen:
€n beeï ^iiïoiien etibeeïbenopSout/
met Speren eri Hijm-berbse / oetβ op
muer in natten calt§/5tjn norf) tot ƒ ïo-
renten ban öem te fien/ bocg beleber-
gaen r^oo bat 5rjn toerfien ten ïe(ïe«
ootS gantftö gtaïien oberfp?epbt
b30|ben 5ijrt. €nfeer te berbjonberen iiS
booj bie't noiftftet / öoe fiUtfe juan in
foo boncBer Ceutoe foo berlitfit in onfr
ConjI mctöt toefem €en ban 5gn fïwt»·
&en Ujerbttot ifioientcntn bemetmie

C s Mariae


-ocr page 38-

Italiacnfche Schilders, Andries Tafi,Gaddo Gaddi,Margaritone, Vois

Marïx ïiercS se!}^t&t upt 3pnl &«pfe/
met een groot geïupt tian iBufijcfe
fïcumentm enfeefiijjcfee^joccflp/ en
tojafTer öeerïgcö ban geïoant,
Wt ouöt

SDefcBiifttoojbtbertelt/ batöp öee^
^Safel fcBtlberbein^it&öof/
l^teterjs poo^t/ en bat boe boo^ ƒ loien^»
ten eenen jpranftïjen Coningfi
Carel
paffeerbe/en gebiacöt toerbt bte 'SCafeï
te ften/ alöjaer toegöeïoopen geSiecl
;^Ioje0Cfn/ fo iBannen al0 la^outoen/
met öet meejle ggebiangB en geneucfite
ïan ber toereït/ foo bat bte plaetfe ban
bien trjbtaf tot notö/ ben naem ban
a0iopbo?gö öeeftbeBouben. 25innen
Pifa maetfete ftp op een 'STafeï met €p'
berbje eenen
chriitus aen'tCrup^/ met
cenige (JEngeïen bietoeenen/ en Rebben
in beöanben bjoojbén / bte ban
Chrifti
monbt !iae ben oojen toecomen ban

Credidit ut Cimabesftcïurd cafira tenêrcy
Sic tenuh'^ verum nunc tenet aBra foli.
aSEieïi^bjaeï/ enöabbe ciottofDofeer' getsjeefi/ göeinclbeni^oeetDanrestn
3ijn iBeejler niet obertroffen / be fame söii l^aegpper bcrpelt/fegsiienöe;
Sjan Cimabue toaer beel gèerncBtigijer

Men achte cimabue den beften Schilder: maer
Nu Giotto heeft den roep, en maeckt zijn faem ondaer.
^m i©tïeggBer banDante, tueltSm binnen laemtten/ateaer in ^«Marcus Mofaic^ïs
ftöjteeftentpbebanciotto.ontcent
li» litercS eenigöe^lirtiten ban Mofaick inden uo-
giaernaebe^s Roeten boot/ Anno 1534. b3jo£öien/nittü5elc6eöpöemioogfte;«
op befe berfen/ fegt;
Cimabue ban fla^ nteen maecfete/ en foo beel bebc/ bat öp GdJi"nt
tenten toa0 een ^flJiïber ban feecebeï eenen jBccflcr Apollonius «^jietfefcDe "hecomea
toereken/en toajsfomoebicl) en iiojfeï/i^cötlöec bjarltt binnen jfiojencen/ ini«iien.
bat inöié pemat/of Dpfeïf/eemg ! bni üjek&en ftctn ïterbe S^ofaiefe gïa^
öen 5ön toeccfe fjuam te ften / aië toeï fen batSen / en'tcakB toemaken om in
fomtöt^ booj geb^etfe aen be jïcffe oft | te ïeggen, ^efe tbjee maecEten t'famen
teetftöapgefcBiet/ftracv'bjatiiDpoftjbeeï bicrtfeen/ öie ban ben boItSe
ia
bernteïbe'tfeïbe bjercfe / fioe coftiijcfe i öien tpben feer toiarensÖêp?efen: bocö

Babbe Andries 'tgBelucB/ bat bjepnieö
feenni0 en onberfcRept twfTcDen goet en
quaet/ beConflban teptBeningöebe^
langcnbe/bpben ïwpbenbjaö* ïlpleef^^
be Si.^aer/ cnfïerf eer Cimabue, int
Mqcfe be toetffeen ban cimabue gjaer 12 94. «en om be grootacötingïje
0(bjeïcfeenbe ^töiïöerp öctergije^ eneere/bifOpbertreegmetberj^oia^

tf/om bat iipfe bco^ eenicö anbecbinné
^Mcanen ftab gemeésemaect/bcroo?;»
fame ^pGaddo G addi,Giotto,cn anbec
bie in bie €onjl te Bobé gingen/ en npu
nemenbe btngciï büben/ en onfieiflijc^é
naem beicregiien ficbbeji. toert ban
pemanbt met bit *6?af-fr&jift bereert:

Hier

Maria, bic ter seiötet Bat jïaef iijeettetti
öe
/Mulier ecce filius mus: en ter Qtuti&ei:
nae
g|oanne0/Ecce mater tua: in een an^"
ber Cneeïö ganöt een roikfeen/ baer iti
(iaet/
Ex illa hora accepit eam difcipulus
in fuam.
3©aer in t'aemnerfien / öat
cimabue begon te openen ben pabt bec
^nbentien/ en ïicijt te geben/ jijn mep»»
ningöe met tooojben ooc6 uptbeeïben^
be/ 'ttoeïife een nteu berfierïtcfe bingen
toass^llp toa0 ooc6 een conftig 25outtJ^
mee(ïer» W iS gefïojtjc t
'3pnen tfefïicö
giaren/in't^aer 13
oo.boe Bp be fcgtL·
berp banmeui^genoecft&abbe opgöef
toecSt. 3Sae öem ïiet gp beel btfripUi
len/ enonberanber Giotto, bieecnbpi»
fonber ^cöiïber toert/ en in 5tjn ^te*
(ier^ Dup0 bleef teoonen itibe
tomnier liraet,
Cimabue #iaf-fcBiift
\jja0 bit:

tiatöettoja^»

izrieiieiltoan Andries Tafi,
lojenfcöe ^t^üö^r»

.^Jqcfe toerffeen ban Cimabue
_r(bjeïcfeenbe ^töiïöetP beter gije^
baenteöab gegfjeben/aijs ber
gebjoontetoa^) teuboIcBc ioegelaitgt
labben geen cieeïi bertoonberinge: nh
fo blaren be üllcfntti^frö? bingijen ban
Andries Tafi ieti [cïben tpbc oocS/ en in
grootatïjtinglie gfleöoiiöen. ïBelcfeen
ban ^lojenfen bertrocB/ en begaf Ijem

i^'ietjmuan Gaddo Gaddl,
^iojenftö^tijiïber,

D%t Gaddo Gaddi in befen feiben
tgbt beter tepcfeeningfteiiabbe op
ire <©jietfefcBe topfe te bserriitn / en
in
3!Bofaic6/al0 ben boo?beri)aeIben Tafi,
magö 00
jfa6e toefen be b jientfcijap/en
iien gemeenfamen omgangö/bie öp fïa^
iiicö öabbe met
Cimabue, betopie fp
iitcfemaeï tfamenfpjaecfe iiielben ober
jbeftoaerjïe
ftmSen/ bte ber€oiiilen
ixsaren beïangBenbe
/toaer booj in Bun*
«en geefï oniftonbé beelenfcöoonami
flagen/ bie fp feer loflpfeen uptboerbé:
a^aer toe öun ratffciiieit bo^berïiirfe
toaé
be goeöe bunne ^lo|enfcèeïoc&i/
toeicSe ftabicö beel fiibtpïe göeeden
boo^tbjengt» t^p öeeft tot^fioienten
beei ban JBofairè geto^oiDt/met n^eer
iepfSeningöe
eii oo?beel^/ ban in eenii»
Slje
plaeife ban ^taliën mocgt gfieften
teJO|öen: foo bat jijngerucljtupibjeei
benbe/öp te 0oom toerbt geroepen in't
^aer 1308. melcS toa^'tflaernaben
b?anbt/ toeïfitenbei^errfeban^. lan
La'teranen,
en 'i0aïep0 ban Clemens be
böfbe berbjanbe»
iSoom Beeft Bp
berfcBepben toercSenban iBofairfe ge^·
baen/ Bem ban be i^rier^fcBe maniere
al toat berf£Bepbenbe:baer riae in Cuf^
tanen comenbe / noeB aïfoo in eentgöe
^teben Bebbenbe gBeto?ofBt/ feeerbe
toeber te jflo?enil/mei boojneem Bem
boojt^ te ruflen: ^Itoaer gecomen/ be#
eaffiem tot tleen toertfefSenjS/flljSee^
ntgBe Welfeen^ban 5i©ofait6 / ootfe
met oEperfcBalen/ gBebpptfeenbeupt^
nemenbe patientie/ oocfemaetBteBp
«entgBe ^tBilberp, ^umma/in bepbe
toa^ Bp tamelijtfe goet jBeefïcr / toin»
tienbegoebenloon/ en name» ?|p fïarf
<5Pnen 71» ^aren/
Anno 1312.

^leuen üan Margaritone tjau
Aretfo, ^cBtlber/ 25eelbtfnpi*
ber/en22>outomeefïer»

OJ^ber b'out-b?temftBe^fPt«cr!S/
We sim beïöaefben / e$n|)oo^niie f

ben lof/ bie ban beu bolc^e & eBoo|ló'c6 ^

Cimabue, Giotto , en auber Btin ï^ifcfii
pitlen toojbe gftegBeben/ booj be goebe
luercfeen in bê Confl: ban^cBilberp/
met groot#eroep ober pntftBSta^
lien/ toaji ootfe eenen genoemt
Margari-
tone,
^cgilber ban Aretfo: ben toeIcBé/
met anb/r ban ssnbtr Ceutoè / bie in
bien ongebaliigen tijbt be BoogB plaet^
fe ber ^cBilö^r-ronfï befat/ toeï bte
merrBte/ bat 50« gBerucBt ban befe
boojnoembe berbontSert toerbt, ^os

tg meten / bat befen Margaritone op
be <2BriecBfcBe topfe binnen
Aretfo een
beel iCafeteclen ban €p-bertoe maecf
te / ootfe beel op ben natten feaïcfe / en
aïie^metgrooten arbepbt/ betoeltUe
toerc&eu al te bertelltn niet noobicB en
i^: toant ic^toil bermpbentogtlopeni»
be rebeneiv fonberlinglie ban bingöen/
baer on^ niet aen göelegen etiiis» ^an
bit ijS faenmercfeen/ bat BP b'eerjïe
toajg/ bie toefïcBt Babbe/bat bepennee^
lé/baer Bp op tojotfit/niet foube ontlp^ pemieeièa
men/ oft inbe bergabeiingöe ban een owrSf
gaen: ^aei'omBpoberaripenneeieei nen,e«ftge^
nen lunen boecfpanbe/ en met fterrlett bruj cSr,
lÖmbefricBbe/ baer op met lijm ban
fcBappeïtngi gefobf toiitenbe/Beeft ah
fo baer na geto?ocBt. Bp oocfe ben
^nbentenrtoa^ / ban op ben aSolujj
met blat-gout te berguïben/en geb^up* Invintievaij-
neert <i5out temafeen/ 'ttoeltfenopttegebmyneerri
booten i^ gefiengBetoee(ï»ï|p maet&te
ootè een JBarber ^epultnre/ en een ^ "
jUSarber Conterfeptfel ban eené i^aujS:
en oot^b^n bertoe/ 'ttoeltfegBeatBt
too?be'tbe{htoertfe/bat
Bp opt öebe^
ÜP maecfete Tpatroon ban 'i<0ouberi«
ne«r^ ban
Anconen i^allep^. op be
(6?ietSfcÖe manitre
/ Anno ii70.cn
to^ocBter aen banJSeelbt-fnpberp ee*
nige ■
out

H'ic jacetille bonui piêiura Margmtonw,

Cmefikm Ï>mim trfidat ubi^Mj^itn,·

Hierlight Andries, die confligh van manieren.
Met wercken fchoon, en luiHgh wel ghedaen,
Tufcanen heeft vermoyt, ert is ghegaen
Hier boven, t'R-'jck der Sterren oock verderen


-ocr page 39-

Italiaenfche Schilders, Giotto. FoLji.

hiïti Giotto ^chtli söeïepöt/en^jati Cimabue ontjcttoefen
iper Itmn öa». lönijl/föerötnietaUeenspniBceacr m

De Confl geipcfe/ macr toötser toerfc^ep*
ben ban be plompe ^rietSfcfie manie*

. ö mm ber mtltgöebtgöet i^atueren/
bte (iabtcö öun tot boo jbeelt ijS bienen^
öe / als ttjefenöe be gfiene / baec fp alle
ijolcomen fc&oonöepöt in betfcöepben
iseelen naeböotfenbe ban betomen: ^oo
atgt itfe/bat Giotto, iplojenftöe ^töili
bec/ een ban befen tó/ bjp ntet toepnicö
tnDaer göe&o«ben:ombte0b3iUe bat
ttieefl booi öemiöoebjelgöebojen onbet

notr

___________ .

en toefen geb^atijt toert / batfe fcaep en
goet g&enaemt motöt toefen, 3^efen
Giotto toaS gebojeii tot vefpignano.ten
50OIP/ 14» ^taliaenfcöe mplen ban
J^lo?enten/Anno i zyó.jpn ©aber toaö
een Hanbtboutoec / göeöeeten Bondon,
^en giongöen t^ien ^aer oubt toefenj
b'e / öoetoel notö Mntfcö / betoee^ tn al
5piÏ boen en toefen een ong^emeen leben*
iïitfiept enfnelOept beg geeds / 't toelcfe
ftem niet alleen bp ben Babcr/maec ooc
binnen en bupten t©oip/bp alle bte öem
fienbeii/lief en toeerbt beoe toefen, ^tjn
©aber niet toetenbe/ toaer toe 5pnen
Giotto ban ber s^atueren gbefcfttcfet
toais / fcijicSte Dem nae 5pn 25oerfcö
Giotto was Söebiupcfe/ te iioeöen een beel ^rija.
«α Koe. pen/bie öp op be Boebe nu ijtei- nu baer
herder.' g^nglj toepbeu: eii epg&entlptfe söen^^^

C bc toniïigDe ^cötiberö ffguïbe^! re/baerbe en bjacijt boo^t be beter jBo

betne J)Cötlber-confï / en oocft 't recDt
gebppcfe ban Conterfepten nae 't le^
ben/ 't toelffe binnen ttoee fjonbert ^a^»
ren te booimntetop be befte togfe es
Öabbe göefcfiiebt, «©nber anöeren Ijeeft
5p göetonterfept Dantes.jijncn grooten
b^tenbt / foo beemaerben #oeet/al0 öp
^tgilöer toa?i. ©eeltoeccèen binnen

. ______________ . J'lö^eiifen öeeft 0p in openbaet plaeti

fa onerbaren €on1t-gebjuptfeerë) fen / al0 in merchen en Cloojïer^ / göe.»
tDilber-ronfitotfultfeen gebaente j baen:bieobetmit03pn Sonc&Deptfeer

tebectoonberentoaren. <©aernaci;beri
tcocBen teeffubeban ƒ lopncen / öeefi
in anbec ^teben ban S;talten 50η €on#
jleengijmulit togtboen berfpiepben:
5gnen g^eeft
m bernufi fieeft W in iipU
beelöingöen/gDefien/ be toegtngöen ber
affetten / insgn figuertn feer eonfilijcS
latenblötSen/aliptöpet nieutossbe^
beiicfeenbe/ batöp bec j^atuerenleer^
feinbt met reept mocftt öeeten. a^iütten
Afcefi,^tetie in \7mbna,in S. Frandfcus
Cloojïer / baer befen :S)anft0 lic^aem
i^/Öeeft öp beeï liftojten op ben natten
fealcfe glieto?ocl)t/in toeUfe 3πη beelöer#
lep actiën ber figueren toel gljepjcpoji
tioneert / feer
lebenbiti) / en met groo^

öeu/en 25eeit-ï)outoer/ en
25ouUjmee|ïer,

ten blöbt gfiebaen, jïBet feer berfier^^ Inventie vati
ÏÖcSe irtbentie eene/ öaer be <6ei)oo?^ gïouo feer
faeml|epï/eené jBonirfe booj i)aer Snie^

giietogöen / enfpbetotjfenbefilentte oft
ftilftogg&entbeptmet eenenbing&er op
be «lonbt / ijieft be oogben nae lefum
Chnflum,bie upt ber fijbé bet bloet laet
fpptigen:
%n gefelfcijap befer ^eucbt/
5ïjn i®ijfi|epï!t/ en «©otmoebitbepbt/
cm te öetoïjfen/ bat toaer toaracötigbc
ti5ei)cojfaemöept is / oocfe altgbtissiin
eatmoebicftept/en ®tjföepbt/bte alle
goet bjertfe iieipenbolbjengen. ^tt an?
öer friaen ië een Hiftojp / baer be Cupf^
ileptoft iBatidiept ftaet op een ftertEe
rostfe/ bte ftaes «iet bétoegen tiöif ber^
bjinneti laet/nocb ban Cdninggrijtfeen/
iltoönenniócb palmen/bie ftaec eenig^e

0Öen tot be ^eptfeen-confï / toaerj^p lenbe/eenfocB aen benwals legt:'ttoe!c6
biacBe plaetfe bonöt op mueren/toe^ met ganben upt ben femel tooibtop

üijen/op'tfant/oft flcenen/ tepcfeeitenbe
altijt pet na
't lebf n/oft upt sönen geeft/
ölf^aotöem booien quam. 't ^öefcöi^ö^
bat
Cimabue baer in't ï®ojp öab te
boen/Reeft gebsnöen
g iotto ,tiie eeti ban
5iin toepbenbe ^t&apen Contetfepte/
fonber opt ban pemanöt/alö ban natue^
re/baer toe göeftiert oft gtjeleert te toe.
fen: toaer böo?
Cimabue bertooiitsert
5ijnöe/öem b^aeelibe/Df f)p bp i)em toiL·
öe tomen tooonen.
Watt op ben
.g^enanttooo|öe: foo'tben ©söp tc!?^
ïiete / totlbet geeren boen. φεη r
Reeft
Cimabue jijii begfieer te oocs tolt
ïigi) boï&aen. mn^ te jplöimeen tooo -

n^nbe / ban ώ goetgunftiglje j^aiuerc toonen en bietsen; boeten ban öaw

Η be i&eprtic^epbt / toeicfee een naecEt
JKenfcÖ tsi toaffcggbe/ en be ^tercgept
biengtbaftbolebtoeom getoaJT^ente
toojben: j^effena be €upftjepDt ftaet be
Idenitentie/bic be gDeblogöeibe Utefbe
berjaegt metter btfcipline/ en boet b'on^
tepntcB^t blutSiten, Sn be berbe i0 be
31rmoebe / bie bloot boebt^ op boó^nen
treebtiöebbenbe acDter baer eené i^ont/
t»ie Baer naebaft/en ter fgben een ^tnbt/
batfiaec metfteenen toojpt/eneenan^
iiet / bat met eenen ftotfi be boojnen
ftmfit nae baer beenen toe. 5^efe26r*
moebe fietmen göetroutot toefen ban
s.
Francifcus, toelcfec Chriftus t'famen
Obeeft: baer bp toefenbe be i|ope/ en be
«Cupf 0ept. g;nbe bierbe l|ifto?p ijf eenen
S.
Frandfcus ten !|emel gfteberett/bet^
tlaert/ en gberteet in een toitte t^iaften
ftoole/bebbenbe om
ίβ eenen Cfjooj ban
«Engljelen/meteen
Wam/ baer in een
crupö/en feben fterren/boben i0 ben
fjepltgften <!5i|eeft:befe oEngbelen fieb*
ben rollefeen^ met ILattjnfcÖe letteren/
totbebupbingDe ber 3|ifto?ten. Snöe
felbeBSertfe maecfete I)p nori) eenen S.
Francifcus, <®ocS op't natte &alcS / baer
alfulcSen ernft en innicijepbt oft bebotie
tn te fien ijS / bat 0f t te bcrtoonberen i0»
®oo?tii Seerenbe toeber te jflojencen/
öeeft tot
Pifa gbeffftilbert op't natte
fealtfe/feis ï^iftojien / ban ben berbulbi^
gbtn gSob: in toeleSe beel fcftoon ftgue^
ïen5pn: (©nber anbereenigOe Boeren/
b^engöeebe aen ^b be bjoebe tööin*
gljen/ bie niet en mogijen berbetert toe^
fen/foo toeemosbigDen gftelaet al0 fp
toonen : oocB eetien fenetbt/ bie jpnen
ftoeerigïjen JBeefter/ fittenbe als bërla»
ten/sTiet een banbtbe ©liegen afaueert/
en met be anber 5pn neuö toe bout boo^
ben ftantU/alleö met
m\ feer gcacelgcfee
actitube. ï©e tronien ban ^Bannen en
©joutoen 5pn feer fcijoon en teel gbe^
baen / be laecöenö op e?n goebc maniere
bloepenbe/niette confufirb oft Darbt/
foo bat niette bertoonberenig/batbit
toercSfeer berre göeruciiticö toa^ / bat

löauö Benediiïus be negStenfte/eenensgf
nen ï^obelingfi fonbt in 'Cufranen / om
toeten toat Giotto boo? een iBan toajs/
cn toat 5ΠΠ biiigijen toareny boo?gbeno#
men Ö«iJbenbe in s. Pieters mercfi eeiu^

göe toereken te laten ma^en. ;©efen
ban gefonben / om bernemen toat |Bee«
fter0 in ^tijtlberen en i^ofaicfe te jf lo^
renten toaren/ pafferenbe booj
Siena,
fp?ac& baer be iBeefterjs aen /ennain
mebe ban bun tepr^entng0en / en quatn
tot ^loieneen:altoaer öp opeenennucö*
ten b^oecb bp eenen
Giotto op eenen
totnc^el/baec Dp fabt en to^c!|t/quam/
en gaf bem bejs ^au0 meemnge te 6en'
nen: ten leften berfoer&enbe ooel& tepCj'
geningbe ban ^pnber bttnbt/ ban
ben anberen/ om aen sfln öeplicbfpbt te
fcÖicSen.
Giotto tlueBtigö toefenbe;
nam een bel papier/ op toelcft met eenen
pinceel/ben arem beftigfienbe tegen ψη
fijbe/ om fooeen paffer te toefen/ trórfe
met een bjaepenbe banbt/ fonber ben ciotto
arem te berfetten / een foo bolcomen net «eckceca
. gbetogbenronbt/batöet toonbertoass pSev«
' te fien:bitgbebaen / gaft aï grenitfeenbe tcyciienco»
ben ï|obelingB/feggöenbe:ftet baec be
I tepefteningbe. waer op i)p / aljS bie
ί befpot meenbe te toefen/anttooo?be: öeb
iclg gbeen anbertepeèeningfie te Rebben
;
aiö befeJ't flis meer alis gbenoetb/fepbe
Giotte, latet met ben anberen ben ^atijS
fictt: gbp meucBt fien oft ggefienbtfal
I toefen» ^p bertrocfe/Boetoel jjualptS
I te bjeben. onbec anber tepcSe^
ninggen bit boo^ ben #au0Quam/en
bem gfiefept toert/in toat boeggen/ fon*
; ber paffer / en ben arem te berfetten/ bit
ronbt ban
Giotto gbemaetbt toasS/beeft
I ben|0au0 / en beclberftanbigbe ï^obe^
1 lingüen/bsrftaen/bat Giotto alleb'an^
ber écbilbersi ban5tjnen tpbtin titels
ïentie te boben gingb. ïPit nu gerucQi
tieb toojbenbe / iffer een fpjeecfitooojbt
upt getoaiTen/öatmen tegen 'tbolrfi ban
groöen beegbe gbebacfiengbemeenlflcfe
fepbe:i5DP
5ijt beelronber at js be φ ban De ο ν»
Giotto. liebt öem ban te gwk·.

βοοηι tomeu/bem grootelijtcbereeren*
be /
5πη beuebtfaembept in ber Conften
beBenmnbe / liet bem beel bingben ma*
Een/ bie BP feer net en aerbieb bebe/
toaerombp banben®au0 feer boogb*
ΙίΪΓδ gcloont enbfionfticbt toerbt. Ban
banöt toafler een Marie beeïbt op
ben
mtf.er / nt boe nieti naemacisi beti
muer timmerbc mcft bjefeé/ teer bet om
5Dn tonfticBepbt mctgrooier mofpten

bier»


-ocr page 40-

ïtaEaenfche Schliders, Sfcfaen Foi.31,

biet cfliit uptg^enomcn / tweiöêt be^
toaect.l^P mactfetc ootfe tan jBefaieft
in'£boo|t)of toan s. pieters öat
^cgiiJ/Datter noc&
tt (ten t^ / tm felo^
faemibtifiig&tocrtfe/ öan allen goeöe
flöeeftcn gepjcfen/ foo ban öe tjerfcftep*
iïcn attien bet^epofïelé/ mit0 Den ^ec-
flojm / be toerftetientöept öei opgclJla»
fenftijlss/ etm gïoote göelBtfeöept öei:
fllaeffeen^ / oerSliaffeitieeen^ cngDe^
ienl)en©ifrcÖ€r0/i0 aUesS tiecüjonöeri·
itjcfe» ïlp öeeft oocfe te
Avignons, met
giaui ciemcns öe ögffle getroffen toe*
fenbe/en eïoer in i^iancrgtfe toeelujew^
Sen gcöaen/ laan tooec ÖP wttt t{)up0
Beeriietoeï teer eert cngtjeloont/ Anno
3 31i^iet naev; öoe gp in berftfiepöen
^teöen Heel fcijoon vuertBen Öaööe ge#
taen/toert Bp ontboben te
Napels, ban
Hobcrt ben €onin^ albaer/boo^
\Dt\u
ficn Dp in s. Ci^en ClooftersS ïSettfe
waettetoeeHlilloiien wpt 'tont ennieu^
toe C«{iament/ en upt ben llli?ocaipps5,
31Ben fegöt/batöp Ijier beel günbentten
te paffe b^acöt / aïsi oocft boe jöcnen te
Aicefi, ban ?pncn bjient ben l&oet Dan-
te, ^eer teOaegBben ben Coningö be
toercben cu cUitiitig&t co«ting&en ban
Giottcn, bat öp al beel ben tgt bp fiem
gtooter boojbiac&tmetfienfffiilDeren/enöem
den οΓηίη^' te ijoo?eti boen 3ön gfieneiit&lötfee ant.
^an Napels" tooojbébtc fomtetjES foetbfltenbe/ boc^
altgtis beerbig toaren/ beiS fiem bé €0"
ning feer liefjöabbe. Censfepbe bl€o#
in'nc:Giotto,it toil« be boojbaerfïe itia
feenbangantfiö j^apï^.^oantbjooi^
beGiotto: l^oja/enbaerombentcfe ge*
logeert in be Coning-pooit, Cé anbcr*
ttiaelfepbe ben Comngö
- Giotto, teaer
ith bie gftp 5Pt/nu öetfoo Beet 10/ foub'
ttfe 't frftilberen toat ïaté berujié, Waa
öp j^pfiracp antbjoojberia getoisS/toacr
ïtfe bie g^p 5Pt/iffeïictei beritjlen.5&oe
fipejensiineen ^aleboo^ öenConingfj

Gïotto in

fcftilberbe/begBeerbe ben CouingB «pt
ei bootfieliept aen ^em/ batfjp[iem$pn
Coning&rgcfefonöe fcöil&ereiu
Giotte
(foomenfegijt) fcftilberbe öem eenen
Cfel/inet een Cfel-fabel op/en boo? jpa
boeten een nteutoe 4BfeH<ctbel / en baec
aen decfeenbe/ frSiecn ben <efeï baec be*
geeri'cö nae te bjefen: «en op elcfee fabel
lagg een ContngjS troone/ en bé fcepter,
ï©en Coninglj öem bjagenbe/toat fulc*
fee ^tötlberp beteeffeeRbe/fii»bc: ^«Ip
3pn u (©nbcrfaten/ enfnlcii 10 η aöcfee:
l©ant bagïjelgcF beggetren fp nieutoe
i^eeren. ^«'ttoeberSeerenna Jflojen*
ten/maecute öp beel bjercfeen: ootfe tt*
nigöeCrufifiyen/ met acbter gulbcn
belbeniooc binnen jfïojenten berftijep*
ben mercfeemoocfe jiSetfetroen/gnbcn*
tien/en25telbtfnt|bingöe: Cntoerbt in
gicootei' eeren toel gtjeloont / niet alleen
ƒ lojenftö 2&ttrgt)f t gï)emaec6t:|©aer
oocfe boo^fien met een eeubaigtje ^η»»
tomfi / ban fionbert gouben Croonen schiuto-

3aer0/ban be Sncomfï ban ber (tab/
tüjelcfe in bt^ntijt al beel toais, ^a bat
ijpnocö berfffjepben ftaep ^nbeniien/
en (ïntfeen Bab gebacn/ iss cpn^tjtfe upt
bitiebengefcöEpben/
Anno baec
beel om beö^oefr toaren.i^p liet na bee!
biftipnlen: «en nae 5pn boobt beel ban
3Pn tiucöttcöept te bertellen.i^an öem
tisgöecomenbeclutgt banbe Bliege/
bie btttoflö too^t beriiaelt:
a©ant men Hiflorie vae
fegÖt/bat Dp in 5pn gieugbt/op be neu^ van de vi»«'
fe ban een figure/ bie
Cimabue gefcöil' gfic·

Ille ego fum, per quem piflura extinila revixit;

Cui quaiti rewla raanus, tam fuit & facilis.
Natiirs deerai, noftra quod defuit arti:
Plus licuit nuliipingerejnecmelius.
Miraris turrim egiegiatn facro
xïc fonantem,

Hïc quoqiie de module crevit ad afira nieo.
Denique fum lottiis, quid opus fuit illa rderre?
Hoe nomen longi carminis inüar erit.

bert öabbe/een Sïiege maecfete / fo na»»
tuerlgcfe / bat 5pn iliee(ler op 't toerc6
cometibe/ om 5pn toercfe te üo^beren/
metralöcenmaelmct beöanbt Cloegö
om toecö te iagen:iBaer beb^ogen jpn^
be / toerbt ten leflen fienbe / batfe gfte*
ff&ilsjert viiaö. ipooj ben göeleerben
l&oet
Angelus Polytanus Ujajl |jembi(
gljemaEtfet;

't%tm

't ïeum Mn Stefen, ƒ iö=
reniönfcö ^cDit&er.

D'-aenïofSenbe begeerlptfjepi ër?^
foetengöetoinjs / en aenfmeet^en*
be eere/met natuerlpcl&e genegentijept/
enliefbetot€on(t / Rebben böoj öeffef
ningöe tot falcfeen perfectie gDeb^acijt
stefFaen JHo^ntrjnfcl) ^fgtlber / bifr i^
pel ban
Gïotto, bat ijp niet alleen en
boojltepalle bie booj jpnen tijbt önn
Sabbenbeneerftigfjt in be Conjl / maer
obertrof 3ijnen jBeefler fo beel/ ö^t öp
berbienfieigcfe toerbe geaefjt ben beften
;§>c{)ilber ban afbie cotfe boetertgbt

ïgcfe betupgben. tjpefen fcfiilberbc btn^
nen
Pifa een fBarp beelbt/ in een l&erc*
fie/genaemt
Campo fento, bat akee be*
ter toert toass ban tepcfeeninge en ftftil·
beren/alj$ spniS 5!®eejter0:eoffe binnen
jplojencen/in'tCloofterban santospi-
rito, b?ie bogljen op t natte caltfe. ^n
ben eer
(ïé/be berclaringe Chriili op ben
bergij Caboj/met
Mofes en Helias:
toaeïftp&etfcijijufel chrirti liet balen

boegen in Bun SaBenen fiet geiuonben/
bat men tan mectfeen/bat Ijpmet nieu#
toe pSüpcn entsoufeenö Bcm poogbbe/
be nacffeten baer onöec uptbeelbenbe
ootfe te tooncn: ^t toekfe boo^ öeneir/
oocfe felfss ban
Cïono, niet toatrg^eno»
men toa^. %n een anber ftiftoiP maecte
ÖP/baer €fj?i|ïu0 een befeten göeneeft/
een infien ban een gebonto/ op be refD''
te Ijjofpectibe Canfï/ boe ter tiibt toep^
nicb nocö befeent toefenbe: en batboer^
be f)p upt met groot oo?beel / en goebe
ginbêntie: be colomnen/rojnifen/poo?i
ten / en benfter^ / allcjg tod op be mate/
en met goebe obereencomite / bocb nae
be moberne maniere: maer fo berfcftep^
ben ban anter |Bee|lersS toert/bat men
toeï mercte / bat bp be rechte befie ma#
iiiere baer in öabbe. «Snber anber éab^
be öp te toege gbeb?atBt/en liet fien een
bercojtingöe ban eenen trap/ban toon^
Detljjtfeer ^nbentie/ bie naemael^ in

göebouto bcegB^öe^ tt paffe toert
bjafö t. jj^oci) een éiftinaetfete 0p/
baer€!}?ijlu0 b$5po(lelen berlofïban
^cl3ipb3aesU/oft be?bjent6en:baet öp
feer sonfiig uptbeelöe öet berfcfijicfeen
in be tronien Derfipoflekn/bie ban ber^
fc&epben %ee-gi)eb?o£öien 39» bebjeefi
rn fulcfeen ftojmialtoaer ftbönt bat Pe-
trus fpieetfet en fegöt/ i|eere ftelpt ons/
topberbjintfem. q^it toercfe/ ombr
fcftoonöept enbloepentbept inbe lafee^
nen en anberis/t0 geöonben booj 'tbefïe
ban allen/ bat alte^ fo toel3|m toerei
boet. <©Kber meer toertfeen ban fiem/
toajfer in een Capelle een bal ban Luci- ·

toaren/gfielrjcfe 3pn toertfeen toel tlaeti feij baer fip liet fien berfcftepbé berco^

Cjj be bjie 3lpoflelen/be toelfee men met ƒ lo?encen: #ier fietmen eenen ring oft
ongöeraeen en fcljoon actiën in fulcfeer circfeel ban J>anten en fantinnen/met

St^ham TloreminopiSim , faciun& ίτηφη'ώΜ, ac cohrani&sfignris, müt mqumtmfermL
Affiies τηοίΤαβ. paf wsr. u^m XL JX,

Eyndt deslevens van Steffaen Fiorentij&

tingenban Itcijamen/ armen en beenen»
^eitöp ban ben €on(ïenaerii bcntoe*
naem bertreegö/en gefieeten toert/ ben
3iep ber natueren. JBeer toertfeen öeeft Aep rfer w^g
Steffaen in5gngöeboojbt-(labt/o0tfete '"««n^ier-
jBilanen/ öoomen/ en elberjS gljebaen: Horen'"'"®
Docö biHbnber en uptnemlbe tot
Afcefi, tünreh
baer öp een ]^emelfcöe glo|p öeeft gö^"
maecfet/ boei) niet boimaecfet/mtt^ öp
om 5gn nootfaecfeen mofï feeeren tot

fulcfeen berfcDepbenöepbt ban ouber*
bommen ber tconten/oub/Btibbeibaer/
en jongö/ batment niet beter gebaen ett
foube toenfcÖcn.ï^ier fietmen in bieï|ef
mdfcöe <©ee(ien een fulcfeen foettcBept
ban toefen/bat Bet onmogelicfe ftÖBnt/
bat Bet in fulcfeen tgbt ban fo een if^tt
tjS göebaen. JBenfteter ootfe boben be^»
fe een beel engelen in Bet fcBönfeUpef
len/ metmenigerUp ftaep attituben en
toemafetngBen/cn in be öanbenBibbeUi»
beberfcBepbtn uptbeelbingen upt bet
«©obtlgcfeer f cBjiftutren: eiber in een
frijfe 5pn nocö oEngBelen/bieBebben iti
Bun Barben be feben 3^ecc6en ban 3Sft^
en/upt ben ^CpocalppjS/alle^ met fulcfe
een aerbtge gratie bet toelfianbicBept/
bat tebertoonberen 10. !©aer toojt ootr
gefept/bat
Bp goet25outomee(ler toaiSv
i^p ftarf in'i begbin beiS gubile-giaers
13 jo^oubt 49, jaer«^ö« (©IfHcBjtfe
ijS bitt.


-ocr page 41-

italiaenfche Schilders, Bonamico BuffaImacco« Fol.js;

'tEebmUatl PieterLaurati,
^cöiïöerban siena.

T'%0 ÖÉuaiJïgcft üoei fieucBtfaem
fcap geeftcn/
tt beïeben/ bat f? fien
Öun tijctcfeen binnen en bupten ijun©a#
öerianbtmujeerben {gcacöt/en spober
fll begöeett/en toelcomen te toefen: Het
toeïcfe göefcöiefit en söeïucfet t^ met
Pieter Laurati, bie Ober al 'Cuftanen
toasigöeroepcn/cnbjelflöefim* l^eel
fcaep ttjertfeen m ban öem te fien/
ftegötnmnbete sicna, jpn göeboojten
^tabt/ baet men fiaeft bemercfete / bat
•f)p
Cimabue en Giotten j^acjl te boben
(bube gaen / alft nae göefc0icbe; ï©ant
®p een HijïoiP maecfete / baec
Maria
jongö in ben ^^em^cï be trappen xjp<«
tUmt/berfelfrtiaptmet
loachim en An-
nalen ban ben #?iefter tooit ontfangen»
^aer bp tjs ooc ï)ct l^outoelijcfe: ^t fü
öueren 5pn toel toegfiemaetitt/ feer toel
SÖelafeent/ en inDun cleeberenfoota*
ineïgcBen gfietoonb en / batfe tn be toe^
fen0 ber amficBten toonen een treffen
ïijcfeöept/ en in be fteUtngöe ber beelben
een f^eer fcftoon bebaUitSe maniere. <©m
iojt te mafeen/en beeï onnoobicij0 booj^»
bp te gaem ^oo ïjeeft öp tot Atetü ge^
maecfeteen
Marien iiemeïuaert opöet
natte Salcfe / onber met groote e»»
ïen bier ellen 0oogB: JBaer 't bpfonberi»
fïe en 't befle toercfe / bat i^ tn't toelffel/
baerbe €ngöeleu ombeManafneenen
ringö/mct een bplicRebetocginge ban^·
fen/en fcfttjnen te fingen: ti^aer fictmen
gefcöüöerteen göetotffe CngBelffge en
45obtlDCfeeb|eucBb£: :©aertoei)aööp
gi>eniaeciit be oogben ber Cngelen/ bie
op fföufoc inftrumenten fpelen / al ber^»
öeben / en opmercfeicg naer eenen anbe^
ren <iöoo j Engelen/ bie öaer op boeren
tenï^emel/alle fcljoon actiën boenbe:een
toercfe / bat fiem beel anber btngcn ber»»
oojfaerte te mafeen. beeft 5pn toert^
δεη meejï gebaen/ontrent öet^'ifï: onjs
3^eereni3jo,

i^ét ieUen Dan Bonamico Buifal-
macco, icötlber ban ificiencen,

X-5T<®flberlncBe berffriepösnt^tebin

VV beri^atuer^fietmen intsenmen;»

fcBen/ göelöcS ali ban IBoeberjS lijf
ï)un acngebo^en toefenbe/fommigDe tot
becb^tet ban baer fp mebe omgaé/ fom^
mtgèetot pegOelptjc bermaften en tgt^
berbjflf: ©an toeltfem bjolDtSen aerbt
een toag / befen jplo?entgiifröen ^cDil^
öer/
Bonamico Burfalmacco, bifcipel ban
AndriesTafi. €n gi^elijcfeöpboerbigö
toa0/ oocfe biienbt ban
Bruno en CaUn-
drino
,;§>c&ilöer0/oie feer gijeneucblBCfe
maccii/ 5pn berfcöepben cluc&ten / booj
ben bermaerben #oeet
loannem Bocca-
tium,
ban Dunbeftöieben, ^mnute
berDalenban 5ijn iontfeöept aen
: BufFel-
macco ,
tooonenbe met Andries j jjnen
iBeeder/toert in be langijetointerfcge surnm^eco
nacDtenaltöbtboo? benbagde opgöe^
toecfet met anbcr fenecöten om te toerc# vroeeh op-
Ben:
Bonamico -berbjoot bit opjlaen int ftaen.
befie ban ^pnen aaep/ en bocbt mtbbel/
om 5pn JBecfler bat bjoegö opfïaen
te
beletten/ Det toclcfe gBefcgiebbe: l©ant
8p treegö bp een berticj^ beefïgensi / qt^
Igtfe bie top Co?rcn öectcn/en toat con*
nenbjagbem^efe befiigöbe βρ eltfteeii
deen Beerffeen op ben rugsöe / en (Iac6-
fe al een bp een öooj een fplete of gerre
banöerbenremetbefe ontfteften feeerf-
&eiWrcci)t op ben tijb/bat $pn JlSeeftec
toasi gj^etooon l^em op te toet&en. ^en
iBeefïer befe licfjtgljenjSfienbe/ begon
bolb?eefentebeben/ en ouöttoefenbe/
boojberfcöjicfetötpt fiem <©obctebe«
beien mctjpn gebebeöen^ en ^falmen/
en 3pn Dooft met ben beSen^ beïsecBen*
be/ ijaböe gO?f«finnen om
BuïFaimacco
te toecfeen: maer lagi) fo al bebenöe tot
ben clarcnbagD. ;t>moigenii b?aegf}be
gp
BufFalmacos of gp niet cn itabbe gfief
fien een bupfent ^Supbelen / gfielncfe
alss S^p: ï©te anttooojbe / j^een: i©ant
j^P gabbe g^edapen/ en b'oogben toege^
Bouben/entoaji bertoonbert/ bat θρ
ntettoassopgöeroepengbetoeeft.
gfjeroepen/fepbeTafo: gcSfteb anber
bingoën in't fiooft gfiefiabt/aljS tefcöil"
beren/ en ben gantfcft bebatfjt / te gaen
bioomnineen anber ?®en boL·
göenbennarïjt/ alljoetoel
Buffalmaccus
maer b?ie Hcfitfeen^ in spn IfêeeflerS
ramer επ fce^ïelbe/en fonbe ebentoel/fié<·
be
bit toepnicil ^upbel^/ in bien nac0t
ban bjeifeiï niet ilapen, Cen toa0 foo

öaefï

^ffalmacco

S^yn

««er-wijf

er^hop.

Saê(ïgö«n bdgö/ Sï»entroca upt bat
ÖupjS / om niet toebsr baer tn ie tomen/
en men Dabbe genoecö te boen om |)em
te (iillen»g9oeÖaelbe
Bonamico ben
ftooj om iiem te beraben; foo fp^efeKube
ban befen öanbel
/ fepbeBuffaimacco, ^^c
Öebopt göeöoojt/bat be^^Bpüelenbe
meefie bpanben jijn ban opoöt/tuaer om
fp ooc Cac&t ie) 3πη ber ^cDilber0 mee*
fïe tegenpartijen ;toantboben battopfe
altgtfooleelgcfefcBilberé/ foo gaen
top/
bat noc0 ergöer ijs/enb' en fcöiïöereii
met/al0 J»anten en fantinnen inbe
3teetc6en/toacr mebe top te fpyte ber
3^upbelen / ben iBenfcljé meer en meer
bebottglÖ mafeen /oft beter/ toaerom be
3llupbel0 op ons5 bergramt / al^ bie
meerber mac&t liebben bp nacöt alö bp
bagöe/tomen en ma&en on^ fuldteen
fpel/ ennotö ergfter fullen/ ten 3p bat
topbitnacöt-toercfeen naelaten. ïi^it
tonbeöpmetiotoeel tooo^bé eenéfcbgn
ööeben/ bat bet ban mijn #eer bé ψιύ*
Her toer t b£be(iigöt,^oo bat
Tafo
tertoegge liet fjet opflaen bess nacöiiS/
cn be ^upbel^ met Itcfttfeen^ te gaen
arïjterbe Camer» IBaer Tafo,b0Oibe
giericfiiept göeb^eben/ toepntgö JBaen^
ben baer naer / en be bjeefe fcöier al
ütu
g'ietf Debbenbe / begó toeber iiet nac^t-
toertfeen / en
BufFaimacco op te toecSen/
oocfe bfgonöendracp befe Coiren met
ben UchtöeniS te gaen acbter be carnet:
foo bat
Tafo g^ö^nootfaecSttoErbt/Det
nacl&t-toecciten gantftö tt laten berui
fien/ Öier toe ooc6 ban ben l^jiefier ern^^
fielgcfe gheraöen toefmbe» ^o bat befe
faSeopenbaer too?iienbe/ beg^etooorste
bp alle ilberjB ban ber ^tabt /ban
bp nacijte te toercBen/af gingij.ïSoe n«
BuiFaimacco genoecfi göeleeri liaböc / en
bat ftp op 5ijn felüen aenbing te toercSé/
al$i bie genoetö te boen creeg/ fo ftab iip
een öup^ om tooonen en toerrfefn
/ néf#
fen0 eenen ï©olletoeber/ göenacmt Ca-
podoca,
toieng l©ttf gemeenlllcfe moefi
opfiaen / al$i
BufFaimacco mbtöe gije#
tojocfitgingft flapen/ en iiaer iroHetoiel
fïötbafl:
bpBuiFalmaccons faebbeiaïföaer
fp Den imc|t ober fpinuenbe/mei bat ge*
r«cDt ben flaepliebenben ^cöilöer toac=«
fier Öiel* lier 0abbe
BufFaimacco eer
ïattgötoeber eennteu remtbiebebacgt;

toant&piacöbanin ^önBupjS boo?em
fplete rec^t cp Dé ijtm booj bm mueiv
ai toat 5ί|π Buertogf ««aecte/fo nam öp
een booigeboc^t liei/toaer mebe gp (algi
Öeï l©iif Den pot opgehangen fjaübe/tn
ben rugge gekeert toa0) boo? be fpiete fa
beel fout bliejs in ben pot/alö ftp motiit:
fo bat
Cabodoca, al^ijem poiagieöft
bleeffö booigefet toa0 / en tonöe nccö
eten/ nocö pjoïben/bat get fo font toagi;
eenoftitoee repfen göingö bat foo met
Srjöen boo|bp: maer bit foutten altgris
buerenbe/ öeefterte arme ©?o«toe toel
eu bit om giieflagen» Cen anbermael be
©loutoe gijeflagen ^nnbe/öaer feer ont^
fcöulbtgenbe / toerbt öp te meer ber^
gramt / en te garber flaenbe / foo bat be
ijebup^en boojbejs ©joutoen gecrtjfeö
; η bwp^ 5ijn göecomen / en onber anber
BufFaimacco, Den toelciten boojenbe Ca-
podoca
3gn ï©öf befcijulötgöen / en get
J©tjföaer onftftult boen / fepbe: Hag»»
gber / göp moefi reben gebjupcfeen: ggp
claegiït / bat u getoocifel noen en abont
berfoüten i0:enmp bertoonbert/batu
Bioum pet can boen bat boog^t; trfe en
toeetniet/öoefpbpbagbe canopDaer
boeten flaen/betoijle fpben nac^tober
iö öoenbe aen Ijaer fpinnetoiel / en qna^i
lijcfe een ure in ben nacöt flaept: laetfe
niet meer te mibbernactjt opjiaen / m
laetfe flaepcn fo
t beboojt / fp fal bp ba»»
ge beter toeten toatfp maecEt/en fpen
fal fo niet bf rfouttein fo toel to!f! Op
't te
feggöen/batHem elc^ gfieigcfegaf/ en
Capodoca beloöföe/en bcbe aifo:tian boe
Mmit toasS be pcttagtc-pct alttji matei
löc gefouten/toi ïsai öaer man liaer toSf
ber upt giertclsepi b jceggi bebe fpitinen/
fo öai ijp'i
mmii liaelaico/fo bat BufFai-
macco itiocfit üapf na fniié ïiijï^^rin eer^s
fïe ftlii l&eip/ baer Hp |iem tod
in bjóeg/
toag in ten iigrc bssijSonnen/nu a! Oet^
gaen: baer
ïjmht ïp gefclnlbert 'i ieöen
chriiii, niacr bpfonber feer aerbici) be
fei.ibtt-boübiiige
Herodis, baer ö'affecté
ber moojöer^/en ber iBoeberiS en Boe<«
fter0/met toeerfaiebé btjiébe en crab&éöe
enöeöiotföept berbefifaet^ber Wiom
teen toel uptgijebeeïbt toaé. toertS
boenbe/bebe toeber toat belacö2lB?::toat
ïjp niet al te mop geclect toefenbe/meeuf
ben be |ionsifIieR0/Sp toaer ben finsföt/
ƒ en


-ocr page 42-

ïtaiiaenfche Schilders, Amb.LorentzettijPietCfCavallinijSimonvan Siena. F0I54.

m toaeïom öen Mu^ti

lüei fetf εκ qimm toerc&en; Doe gginsl)
Buffaimacco mst (ioiïenenanöerfm^ eeneniBes^'
ίk'chtTv β ^^ maSeii/ omgangen met ceiien mop^
Jionneiilns. tu ίΒαπίΐΙ / fti ceu mutfe bööen op
mun Wam-pot / en iiet |3em föo
fiii£ii fcDilaeren / ents' tn qtuim (df niet
inlaitgljeteteseircS, lèomseSen^-üei
ïuft om fieu toai üm jBecftcr mactiiie/
fag&en fuUfe eêtiflatigf) iBeefteï öooj
een fijiete'ijanfiet om iiangfel/ batfe niet
en Ssojfïen fegc^en : maer f'nacöig to^
menbe/fagê öat |)ct een gemaec^Ê f£ö«tö
tojaö: öaecsm fm gfjdacöen mojöe/
en BufFalraacco toert geöeösn 5πη üjercfe
te tjerboig^en, ajlöef niaeffete0pnof&
0ii öen natten fealc öe biet Idairiarrgf/
en ite tjiei: €uatigeiiiien/ aile^ met fraep
ectituben / ijpfonber sinte Lucas, öen
ijjelcèen ijp öecft giiemaecSt bkfentte
ίΐΐ öe uen / o|j öat fp im δί fouoe gö^^e"/
öat aerbicö te fien ttiasS. Wtt\ toereken/
en ootii cliïeijt cti/ eu genitecliilii rfee booti
fen 5nn üan fjem gfiibaen / te laitgö om
tiertelien. ben meeflen €!i!ti)te#

* tiae£ toefenöe toan be ^eeceit/ toerbt

!iem een iUic^t tian een bier gebaen/ tot
Aretfo, in een üercfe Mm ben 25tfTf fiop
toecf Senbei-Jiiojaer be^ 25t|Tiilop0 iSep
oft jBeerratte/ öem Dagljelgcfi]c fien^
be tuetfiien/en 50« tjertoe iaetnaüm/
wet gOoft opniietcS/ig εεπ^ eyeeufn
ïiiffaimacco ^onoago^bs {Icpgerings gefiomitien/

gefchiec een fn ||gff^i|Q£t'De ^St te^tC bOII Buffelmac-

'sSi a'" ^^^^ feo^^i^ in iïonten/ en oöet
' fiï. é'anberöaegfig fienbe ben Jï^t efïir
5i}n ötngöen alfo öecÏabt / feiagi fccc toeti
löüDnbert/ en cïaegpet ben BlfTfiiop/
liieenenöe bai öet-eenigö ^clitlöetfein^
nenAretfo fiaöupt

öem/tojeöcr te
JjerDelpenöat tetöoi-ben tea^ / cn m?i
Isen toewiïe boo^i ie tfarttiriip fsiibe feg
ineciten toe! getosspent fjepmelgrfe be^
ΓκΙίεη / bie loeren foiibeny aïii fip met en
\i}löil}t / mie öem feat g&ebaen/ oft toe^
öfrom been faube: foo gljfffiiiföciv €n
fuip be toiicBt öteiöen /fagenfp ben
be ilepgei-iiigs ouciimmé'/
tn be tsertoen
toetmengen / tn fcDüberenaïiS ÖP
ren gebaen ijabbe / en riepen Buflalmac-
«o, te tomen ften bennieutoen jBeeSïec/
repnöen aöem^oe»'

göem €en0 öabr ÖlJiïcö? setieu "i^m
gi)emae£&t een iBarp-beeibt opt nati»
te feakli; €n gïiebaen / cn biosgge mt^
fenöe/ toouöe ftem ben 2&oer niet beta^
len:öess gi)ing0 Öp/ en ftöUbecöe met
ftjater en Wtxm in piaetfe 'usn öet διη^
befeen een ^Seer-ioniiö : ïBaerom bett
25oeröetl ïïibjoefi/bfnt)iötlöer gtngg
bibben/bat upt te boen/ enmeberijet
fónbe&en te maecfeen / fip unlbe öem
göeernbetalen»
BufFaimacco gingii/en
nam een fponfie/ cn toafcötet
jongD lipt/ toonbet baet nacr öen 25oec/
bie öe!n öoc tatlligö betaelöe, Bruno^,
een ^cijilöer/ öaei·
ijp feec gïjenieeii
me&e Uia^ / bet Iaegi)be öenv bat sön
fU
giieren geen iebenöige actiën enöabbê/
alji öe3gne:tje0
Buffaimacco fié in'tijooft
bjaillit / öat öpfe niet aïleenfoiibe leöeni»
öigö maien/mafr fpjefeenbc/geïijcfe
gcfimöabbesenbe ftoucren iinn
cima-
biie, te toeten / mei iettei'iS / bie upt ben
monöt fonben tomen met eeiuge moo|s.
ben/ bie fp fgjefeen fouben, öeöaeg»
be Bruno j en't gi)emeenboltttylifn feet
toel: €nbtt/ öat maec foeeiien Ciuci)^
tenaer upt fsjotterge opaftebjacftt en
!)ecfi / beDaegftt ncci) bicfimil^ eeni-
gijeaecOtejBenftRen/ aï0 oft pet bu^
fcnöers üiaer» ^jn fnmma/
BufFai--
macco,
al0ÖptoÜbe bïijt bom/ en op
3Pn biiigijen pafTcn/ bebe i)p bingfjen
hit toeerötgö te fien toatcn» <2en bic is
t'ae»imn'f&en in bie ouöe j©e?iltt0/bat
fp bcelfeiifaem cieebtngïjtn en iosmaec^
fei^ nae ben oubcn tfttjt maer^ten / bie
fomtööi^ tepaife gijebjocöt toEfenbe/
ben o|btnaniten eenfcOoon üerctmnge-
giieben. '#pfïaïf / en m^ Uat^My

IJetleüen-lian Ambrofius,.

Lorentzetti, ^CfjilbCt
ban Siena.^

G!|eïöcl^al0ongï)ettotjffeït&e €en^
ftenaer^ banebeïen giieefle groots»
ïntS 5pn geöouben/ banc&baer tebjefen
ber jlatuerm/ befgeltiiliic 5pn top ooc6/
oft meeï/fjiin fcöiiïöenaer0:teïtotjIetofi-
fienDmi fraepe baercSen/ onsbeelfinis
nut enbefecbaïiÏjcfe/ inettoelcfee fp be
ï^^ïeït btmeren/ai ö^m fdbcn toeboci

öBentere /fame / enbe rgcfebom / aïfoo
öat ootfegefcöietig öefen
Ambrofio Lo-
rentzetti, ^tneeft&e^cBiïbei:* 5Bcfen
^ liabbe beel aenöaci)ticgept en 6t;ai ie in
Sn'^ 50π ^^tfïoiien te o^binerem m toa^
7 '•«n Mo b'eerfie/ bie tetti#ee(l/cn regfien/ cn öer^
''nen eeriï ggeïotSe öingöctt toifï wpt te beclben.
Vy €pbcctoe cn op 't natte feaït toa^ öP

• goet jlBecfïectbecl toercfeen geeft Bp ge#
baen: toag ootfe toel gfielecït: iiiel Dem
feerfïattcö en mattcSi/ eninalle^ber^
öuïbicö: geïeetfe betec een €bclman oft
3^0iiofoopö / aliS een Conftenaer.
lba0 oot^ tnbetegcringge öer ^tabt
boojigöcttocfien/ enflcbcffgöt* ^tarf
't3pnen 83,3|arcn»

^tt ïeöen Mm Pietcr Ca-

vallini, ÖoomfCÖ
^cötlbcr»

Wei ί js toaer/bat fp gducEtcD tooj^
ben göeatöt/bie ban be j^atuere
aengöelept 50" tot fulcfee €on|t/bie gun
tot nut en toelbarcn bjengftt/ en maecti
fe toeï gftefienen beminbtbp groot cn
deen: i^aerbeJBenfrijen gebbenbcfe
meeningöi/bötfe bpfonbernocft gijduc^
fitglier 5tjn / bie een eeumigge facm nae^
latenin pegelijtfe^ mdnbt / ban ö«n lofi
IrjcSc toercfeen/ Oet todtft albetbcfïcan
fi'®**! oa- te toegöc ggebjac^t 50η / bermaer»'
''tteiijcki. öe |0oeten pemanbtginaemingungöei
fcBjifienfiellen/ baer fpbajïcr blpben

^tftip ban JlSofaicfe / snben boojgof
ban s,
pieters, oocB beel toercSen op
ficö feiben/ te laiigi) om beiljalen i maei;
bat meefl aenmeïtfelörS i0/t<s tot
Afce-
fi, öser i)p een CmctfiF maetSte / öaec
men fiet beelberfröcpöen Bok te ^tm
öe / niet bceïbetlep tupgij ban toape^
nen / en tleebingije ban bed bjeembe
ilaticn: cotit €ng8elen inbe ÏQci)t / bie
op be blogöelen rufïen / met beeiöeilep
actiën / fciiiepenbe / en bjoef öept beusp^
fenbe / eenige be Danben UJiingenbe / oft
b jutfeenbe be bo?fl ctupftotj^/ en bergci»
löcfee göefien / cn aïle befe ban ben mibi»
belncbectoaert 5ön bcranöeutinlocBt:
ïi^it t^ foo toel göetoiocijtin 30η nat
fealffe/ cn foo fcgoon göcbïebcn / al gab^^
bet alop ecnen bacö göebaen gBetoeejï»
€entgc toillenfeggöcn/öat öp ootS toci
ggietojoeöt Decftban i:onbe.25eelben/cn
öat ban jgnber j^anbt öet Crutifij;
bapten sSoom in s
; Pauii ^mh/ 'ttoelc
men fegöt
15 70. tot s. Brigitta fou^
öe Bcbben göcfpjoöcn. ^p toajs oocS
göeöouben booj eencn ^ant / foo bcbOi·
ticlï ban leben toefenöe. ^p oberlceöt
t
'5pncn bgfentacBtenticft^arcn/ ban
pijn in be guepen: sijn toertBcntoaren
mcefi Stnno 1364. ï©a0 begraben
tot
Sinte Pauwels buptcn föOOm/ mCt ötÉ

D<©eöetoubt betmacrt^oomebcd
^eutocn berooft ijabbe göetoecfl
ban gDeïecrtöept/ toapen-roem / cn aïïe
goebe €on(ïcn / foo tjs in ftaer gDebojcn
gfictöcen:
PieterCavallini, toelcfeenboc
Giotto (bie öe ^cfitiber-ronjl göcnoecj^
Set lebea bcroöeben ïiabbi) baer göc^
romen toaè i^
3ijn ;©ifttiJelgetoo?ben/
geeft met Dem beel mcrtfeen gljebacn/
oocfeöcïpenmafeenbte i|ifïojpmetöet <i5raf-fcöiift:

^^mtain Romana Petrui decus addidit urhi
Piiiurk, Untum dat decm ipfe fok,
'Cïcben v»an Simon υαη

Siena, ^ffjtlbec.

^aren»
gfjefïdt

Simoni Memmio pid:orum omnium, omnisietatis celebemmo,
Vixit An. lx. Menf. 2. dies 3.

dP i Cleljeti

aïö in fiatbe l^oipSpjen met 3Biamani
ten göefntben» iï^it gdurfe ^abbe
Simon
ban Siena, toelcSen lebenbc ten tpbe ban
öen gl^elautocrben §0oect
Franfoys Pe-
trarca,
btenjS b^icnbinne Laura |)p toiii
terfeptte / cn toa^ ban ^em baerom sp*
nen naeminjijn betfenplaetfeg|jegoei
ben / tot onjïerfelijcSe gDebacliieniOV,
Simon en bcii alberbefïen niet in
Confï ban tcpcficnen / maer ban natue*
ren bleien öem bed inbenticnbp / bcei
en feer toel bcbe öp nae 'tleben:en maeCf
te feer bed toercSen bupten cn binnen
f'!anbi0» ^taKf ?föino 134J. ouöt6o.
Φρ
3Ön graf toa^ bit fcöjift


-ocr page 43-

Italiaenfche Schilders, Andries Orgagna, Thomas Giottino. Fol. 35.

'tEeömbatt Taddeus Gaddi,
flojentijnfcö^cöilöcr,

göegeben / en gem gtöot booibecï toajS/ Affeaen uy^i
bao^anöer toercfeen/ bie baecomöem ''«ewingh®

tsaren boen maetfeen*
beeiöe beter upt b'affetten oft gljene
^eniöeöen/ aijs bïgftöap/ bjoefötpbt/ ^«γ
en bergöeïijcae / tüjelc^eettbingenboet
lüdfïaen / en ben ;ècfiÜberait0btatoo#
ten lof toeïangt, ^pniaaber-fiabt f^lü^
renten bebe # groot boo?becl / nttt be
oube brugge t'o^bineren bertoeïft/ baer
opeïeöefïjbejlaen iz* toincfeel^/baer
Saerlrjcp afromen ban|iup^ac0t6on^
bert gouben Croonen / toeIcBe bjuggöe
fiubertnict 10 ban ben grooten toater^i
gancfe berbojben/ söeïrjft toel anbec
3pn göetoeell» jlocö een feer groote
bJUSSSe ojbineerbe ftpbanber^rinii^
tept/ biemet ber^elubteSfinno iss7*
beni ;êeptemberberbojbeni0» ^p
fcöiïberbe in een 0aebtöup0/en maecSf
ter be fe^ aaebtf-ïjeeren met l&oeteïïjCi.
6e berfieringöe / be toeïcfte llaen toé en
fim/öoe be bjaeröept/bie ober &et naer*
te met een bunneboetfe obertoggen 10/
be ïog0en be tongfte upt tretfet / tneïcfer
met f toart berieebt t^ / baer bp befen fm
g0eft9ieben;

— I :l

dg scb"

•Ί^^ Si^eiflife Set een gotbe rn Me»

iijcfee fafee/bat beucDtfanie Cmifï
miïöelöcfe too^öe gQeiconi/sn fiare gfje^
fejupcSerg iïcmint επ g^e-eert/atsnt an^
iser^fouöenüeel tÊDel geeflen öa^erlcö
bïijtjen/ nuöiec &O01 göeiijicSeït/
in öun g^emoebt ojigiieteecfet / toiicfeeï
en blgttcii 5pn/ om tot tsoïmserStöepbt
in foo beucijifaem oeffentngfie ie q^e»
rafeen / baer ötcSmaeUjiinenöuniBa#
Ijgrianö nut en eete ban msfö comen/ en
Siin liaeromer^ tot eemgöen goeben
flcaebt :^footgOei3e«ti iismet Taddeo
Gaddi, en 5pn nacoiTteïingljen* U^eïcSen
Taddius toja^bé^oneljan Gaddo Gad-
di^ en nae 5πη0 ®abecö boobt / btftijjeï
ban Giotto, 24,g|aerïang^/benö3eiii
Sen^^eentiSfittiS paffeerbe m't toïoie*
ïen, Hp maecftte een Hiftojie ban s.
Niiclaes, aïisjaec
ijp upitieeïöe een gge*
turbeerbe beoefenen fïo|m/baei· be
upt een ^tfii^j /
mn te beiv
itc^ten/be pacSenber ioitienf£i)a}j ober
Öooit toecpen/'t toeïcfe groeten ïof toert

De Waeiheydt reyn doet nae 't bevel
Van 't heylich rechte om ttraifen fnel
Mifdaet: en treckt met groot vermoghen
Tongh'uyt de mondtdervalfcherloghen .

gin Aretfo maetfete gp een Cruttfijc/
öaer beel^eerben in toaren/en be moo j'
ïsenssr0 göetrupfl/bjeïtfe feer göepjefen
too?bt/ ombe fdbtfaemijepbtberbeti
f£|iepben attten banfommigDe / ble aen
£00?ben tretSen/ be fponfie toelangöen/
ben Uibber be fijbe opent/bpfonberbs
atoröffti Snetfiten fpelenbe om
Int tUtt/
inbjeltèer tronïcn menfiet be ijopeen
bjeefe in 'tüjerpen ber bobbeïfieeneti:
Stoaec cenen fïaet in een ongÖeniatSe^
ïflcSe pofluere/ bertoacötenöe 5pn bmr^
te om toerpen/ fc^gnenbe foo
ricö / bat öp spn ongijemacS bergijeet:
een anber treedt 3pn bignö^outoen in/en
fit bafï metopai oagöen en monbt tot^
fienbe/aisi b^eefenise bebjog^/ toonenbe
boo? bJte bit fiei een beggetrte om te
toinnen: €enen becöen / bie ftfignt met
Mtubbenben arme be bobbelfïgenen te
SsJiïïentoerpen.^neen piaetfe/tin
ben: ban be« tomBe / feooi begSmte

ban eenen Prioor, nam fip tnfpngöe^
feïfcfiap te toercBen
/ simon μ emmi, bie
een mebe btfcipel met Bem biasS getoeejï
bp Giotto, en altgbtggoebebiienben/
toelcfeer biienbtfcöap toasi eenbuïbicö/
en fonber bobbel fcliojffe / aïjs €beï Edei
göeefïenbeïjoo^ninïiefben berbonben
te bjefen: mfe beelben ijettoerc6/en
eïcBtoa^ beg^eericft eenjSanber^eere/ weren.
aï53fp« feïf0, ip ftöiïberbe op eenen
muet een0 be feben b
?p €on(ïen/eIc met
fUÏfBen figure beOoojt:
Grammatica
ïeerenbc eenStnöty l^eeft onber imer ftt^
tenbe
Donatum een fcf)?öber: i^oo^tö
sïcii fo een 25eelbt ban öaec conbitie»€ï«'
ber toaren be feben 5^eucöben / oocS
met löun toegebane bpgöeboegÖt»<©bc6
maefgteöp bebier Carbtnaïe ^eucgi»
ben/ en be öjie'SDöeologifffte/ mei meer
ontan|}cSe bebiebeniffen» üp liet mafeeti
nae
Giotto 3pn0 Jlee|ïer0 ttpt'kmin^»
SDe ben cfloienban s,
Maria dei Fiorc.

l^^bcc €bel gfteeften bit beeï ttjbt
vJg&emeen/bat bie in een btngDen be#
quaem te leeren/biel ooc6in meer/
bpfonber al(l pet i^/bat malranber niet
ong^eiijcg/ maeral^ upt eenfontepne
Jïloepenbe ijS/ göelgcfet göefcöiebtisi
met
Andries Orgagoa J^lojentijn/
fien bjasf i^ctiilber / 35eelbtfngbec/
25otttomeefier en i^oeet. jS>gn ee rfte
ringe tn jgn jeucftt mass 25eelotfnpbert/
tan toelcb be j^atuere gem oocg aen^
lepbe tot be Conll ban tepcftenen/ tuant
lip beg^eericg bia0 tot beel inbentien
öer tiflciien* ®otö om niet alle bin»
flïien/ bie ÖP feet beel in bjie #jofefTieH
öebe/ te berftalen / fal alleen be bjeer^»
Ötgöile f aenmercRen/ amr0cren,<Êer(i;·
ïgcè maecftte öp een ^iftojp binnen
Pifa, baer öpalberlep fiaten beri©ee»
relifcberïleerenfigureerbe / toegebaen
^ef^^^^se taefenbe ben ïuften befer teeielbt; <©efe
ecnZ* maette öpfittenbeineenfcöoonbloep^
S'^keHmo fntt beembt / en in be fcöabubj ban
" fcöooni^iaengieboomen / op teelcfeer
gii " tacfeen 5nn cenige |Ltefben/toelc&e oocfe
blicöelé ober be fioofben eentger Song^
ijloubjen ban bien tpben/ al nae tleben
göebaen tojefenbe/ en mafeen be maniere
tefcöieten nae een beeï ebel ïleeren / bie
(iaenenfiencnöoo^en banfen enfpelen/
en amoreufe gfieeften bebjpben/ öi^t
toaren beeHleeren oocfe ban bien tpben
nae 'tleben gebaen: epnblgcfe/ f)p maec^
te 0ier alle be göeneucöten ber tijerelbt/
met fulcBenblgt al0 öP öefï mocBt,<Sp
b'anber fpbe ber ï|iflo jten / maecfete
ÖP
op öarbe rootfe al i^oltB / bat be iBee^
relt ontbïoben/baer in penitentie/ «eref
mgten toefenbc / <i5obt btent/ berfcftep.
ben actiën boenbe / met ïebenbige affec*
ten: b'een leeft met grooten blgbt/ oft
öibt met grooter innicgept
tn afbatbt/
oft arbept om ben cofl te boinnen»
Der anbw fietmen eenen Crentgt/bie een

<i5eptemel£6t/ foo aerbicg gebaen/ aïfï
mogelgtBi^, aöenebenisï eenen
s,Ma-
charis,
bjeïcfeen b^p (Coningöenibieter
jacDt metjgun la^oubaen / en met groo^
ten piacöt rpben) toont b'ellenbigDept
ber JBenft&en / en ïaetfe fien in een graf
ligggenbe bjie boobe Coninggen / bie
fcOier berrot 3gn« ^efe mo^ben aenge^
fien in berfcgepben bertoonbetigge at*
tien tïan ben lebenbe Coningöen / boelc*
fiiïtronienfcÖpnentebebentSen/ toat
flun ooc&toetomenbei0!: en ban bee0
b|p Coninggen te l^eerbe / toa^ een nae
'tleben/fioppenbe be neu$ boo; ben (lanc
ber böoben, Sln'tmibben befer i^iiïojie
bliecgtbegoot inbelot^t/ in'tfbiart
gerleet / öebbenbe een fepfen in beijant/
toonenbe beneben inben gronbt ber*
fcfiepbenbooben/ban allerfianbe bolcB/
rgcfe / arm / creupel / en toel op fjun ïe#
ben/ ban allen ouberbom / en feunne oft
feicie* ©eel fulc6ebebietfel0/ met fcbjif»»
ten bp / Seeft bp göebaen» ^omtgbt^ ^ h^i^T^
eenigbe «©ojöeelen / baer be berboembe fij„ vrlen
betopfenfeer groote .b?oeföepbt
/ al^fp den in den
ban be quabe €ngi)elen 3tin g^etrotfien Hcmei, en
nae be berboemeni0, Mn b?ienben f'diHd?
fcöilberbe Öp in ben temel / anber inbe '
ï^elle / te toeten / bie öem pet mifbaen
Öabben / aljs oocS pemanbt banber ^u^
Jlitie/ enj^otari0/ bie gem gBegweit
Öabbé: 00c eenen feer bermaerben ^^ooi
benaer ban bien tgt / gljeöeeten
Ceccho
duAfcoii,
en eiber banfiem te fien meer
anber bingen» Ipfïarf f3pnentfeftif&
Sar en/
Anno 13 sji.

'^Iel}entiail Thomas , toeggci

naemt Giottino,
tgnfcö^cöföer,

TT τ Minneer onber anber €on(len / be
VV göene bie upt ber tepr6en-ton(l
ontfïaen / toojben ban ben ConfienaeriS
JF
3 geoeffent

59η jo. giaren/ijs ban een (ïrenge €oiU
fe ggiftoioen / Anno
13yo. ^gn (^raf-

fcöiiftisbit:

Hp (eet baft tn beerbitö in jön
teptöening&e: Öeeft binnen 59η ïeben
beel toetclien göebaeti: en ggetomen tot _

BocumdicipteratFlormtufeUx
Vivente: at certa efimiipim£è mort.

'iCIetJenOan Andries Orgagna,jfio?eniiïnfc0<^i0iï0ec/
25eeïtfnpber/ 25ouUjmee|ier/en l^oeet.


-ocr page 44-

Italiaenfche Schilders^ Lippo, Maiaccio. FOI.3«5.

gïjeoÊffent om ^rebt/ oft om te ijefï:
fontiei; tttJöffei/ öc goeöe geepi met bïp*
itrgonberfoerBen baren / en biengöen
lïagÖel0cfe]f nieuïce fraep ötnsöen in t
ïicöt/ tot ü£rma&inge/en ttoïDoeningöe
tu ïjerfcgepöen gljefintöe&cn/ oftspei
iöttnöct to3enf£iieiu €n om te fpjefeen
ijan't fcöiïöcreti/eentgöe iiiaèenöc tiaeis.
öefcöflDuüJbe en otoeffcöaöu^be ongc#
iBoon öingften / öoen itit betöoncheren
iïaerlgcS blijffen ijuitnen geef! enbec*
ilant :Hini)eï / toerrβεκδε teeel foeter en
delicater/meencnalfö öcn aenfröoaüjec
beöaegïöt&er te U3f feu: SnDet/Oun beti
toen ölacfeïefgijsnlie / en üjel brctoerc-
fienbe / öet ïtcöt en öe beröleptng^e öer
figueven og öim ïïlaetfen fefeeritjcfe
toeube/ berDienengcooten lof / tüonenöe
met groots ijeBenöicftepöt bes g&ieeftis
't beloop öunsi faegrgiJ^ tt\ bc rftanbt0:
gelijtSmeteenfoete maniere öltötism
fpn ttjestfeen geöaen öeeft Tomas Giot-
tioo
j toelcfecngiitboicti^®, mt
öat ÓP met Steffaen fpn ©abec baö aenf
gebangen te leetin be b«g|^mfelm bet
€onft ban ftfitltjeren / nam vsoojen / te
toiUea naeboïgöen be öaiibeïingfje ban
Giotto, 'tiBelcè Öem bjelge^

luc&te: 'U&ant bp Giotto ïeerenbe / ber^
megfr een bettr manier ban imercfeen
aïii fpn JBeefter / en oocfe ben toenaem
Giottinoj Die gem nopt ontbiefeftp iuett
oocfe ban beït η mifbaaent / ben foon ban
Giotto. ï^pbJai^ecblj^icD en lieflgcfi
ban toercSen / öoebaelmen niet beeï
ban öcm meer en fiet, ^e feibe boercf
feen/bte intoefen 5tjn/mei ten goebe ma*
niere gftebaen / cm biefbsille bat be la*
Ben^/ijapj/baerben/ en anber binggen/
5ntifoobIoepenbe/ glaten aerbigö/bat*
men feggen mag^/bat i)p be itutfien bet
toeljïanbirftept onfer Conflen / eetfl ten
reeÖten berfamdt en berecnigiji Öecff.
#nber anber beeltuertfeen macfitie i?p
eenfïücit/ tot berse&tingöe baneenen
Hertosö ban mfienen / met 5Pnen aen*
Gh«« Dangi): ^en iêertogömaec&teöp om
iebimp te 't öooft een beeïi^ieren en Soofbogeï^/
^ueifr «n öingüen (mtinii atfitenö) öe COn(l
^ ' totoneere/baerpebertêbooiteUjacS^
tenfieeft/ latenbe#?incen / bie^obt
twrojbineertfieeft ^jtntenen ^eeren/
m^untijeerfeeiïïöbcn^ ^een 'SEafeïlian

€pberttjematiEteBp/ cnbaerfuiene»
boobenchriftuinjmetfcöiepenbe
Mari-
en,
berfelt met Nicodemas, en anbeu
figueré/ bic alle met foeter attttube befe
bootbeclagSenenfaeVueemn/ met ber*
ftfjepben bemeging^e bet öanben: ooc&
in b'aenf tenten beb]n{li3c& te ften / be
bitter bjoef öept bie fp öebben/ bat onfe
5onbenfoo biet Rebben moeten betaelt
toefen: €en fafee öoogöïöcfe te bertoon^
beren:niet aïleen/bat l^p met fpnen geefi
foo Boogde inbeelbingge boo}g{)egron£
Öeeft: jBaerbatÖP't metbeni^nceel
fo ïebenbigB booj oogften tonbe ftellen^
«en ijS taenmertfeébtt/ntet alleen b'^n* Affeaeu
beutie/ oft ben fin bernptbeelbingöe:
j®aer bat befen€on|ïenaet/ inbe toee. ^rSr
iienbe tronien / al i|i bat be tretfeen bet
totinbiaeutoen/ooffi in oogfien/neus eti
montit/rtom looien/ be füboon{)epbt en
bjtenbelgc&l^pt/ bie in't fcg^epen bicK^
biitó berbojbeuteo|bt/ notö in göefieeï
blijijen: l©aer inucöteltjtltbolenfou*
be/ bte bet Conll niet toel en t^ erbaten:
bOÊö
Giottino, mitjs ïiPiiifÊt naeeerc
al^ getoin beglietrigg toais/en meet een
anber alö ftcö f^elben te beiiagijen focfit/
toaji bltjtigö / en in allejs aenbacftttg&^
^efen ban toepniglr lettenbe op 't ggio
matfefpn^lebcnjs/ beel moepteu ftem
onbettoerijenbs/flarfbanteetin^/'tfpi»'
tien blaten»

't Eeüen ijan Lippo, f djen?

tijnfcÖ^rDtlöer,

\ in berfcöepben confïen/'t ψ-
TX jBeifelrile / ^oefije / oft ^rfitlbe*
toe/göeteieeft/ en fal toefen b'^nben^
tte be recljte jBoeber ban alle uptne^
menbe toercl&en/ bie fcaepgfteeften te
tecgebjengen. »©efe fsnbetUnge patie
bet jSatueren/ isi ie beele gibeboojbcn en-
toegeballen i
-ippo jplo jentiinfcft
ber/gefeojenm 13 J4.toeïtfeen/aiÖoei9
toel öpöem begaf tot be fcftilber-confï^
giiencecö fpabe / fteefr noe&ianjs 6ae||
rijpe bjutgten baerinboo|geebiacöt/
met ftöoon ^snbentien / in t'famen boe*
göenbet #ïfloiien / en bjolijcfe in't co-
ïoieren: bpfonber toa0 fipb'eerjle/ bit
begon / be oube gftefette maniere betlfli^
te nbe / met fpn beelöen te fpelen / en bec
aa^ettg^e fto^ce finnen tt
toacRecen^

teatSeren. St^gaetoiUen^booibpee*
nigSej^amenbet ^tpbeti/ en öun
toetcben / foo toel bie booj aljès nae gem
söetoeefispn/ om biefcotile batter niet
tpfonbetjl ban te feggben ^an tot!
alleen bit torpnictj berftalen / ban nocö
tenen ƒ lojentgnfcöen ^tijilbet / gDe^
f'ijo begon fteeten Delio, ben toelcöen ban ben €0*
Cer'if'i tn^paengten toagaibbergöc^
^luicui" η maettit / om fpn ton(i toiile / öoetoel öp
^Oöderfchey ben befictt IBeefier niet en toa^ in tepc#
^· fóningennaet toas toel b'eetflc/bie met
goet oo^eel begon tOnberfcgepben be
ntuftulen bet naectc Utöamen. s^u toe^
betfeeercnbetotLippo: fpn toethentoai
ren ontrent ben 3iate 141 o, €n toefen^
öeeenHSan/btcUebcr ttoifl alib^ebe
Babbe/en geern plepiebe / toert ban een
sgn partge / bien öp beei fmabelgcÊe
koo^ben gefept ]gabbe booj betCooplte^
üen rerlöt/opeenen abonbt inbebo||l
Siie(ïeaen/bati&plïflrf»

^tt Icbert öan Mafacdo, üan
flet Cafieel
S. lan te Valdarnoi

D^jt be Confi ban toet fcöflbeten/ fo
bed belangt fiaet boltomf tracht/
lïefiaetin't gj^^egeele/in't uptbeelbenber
jSatuerïöffee en lebenbtgije ficnïgtfee
bingoën / j^eeft aenbacljtlgtb/ met goe^
ijen göelucfee toeï toaergenomen
Mafac-
cio ^cöilber / toienjf gBeboo^t-plactfe
toas! een Cafleel / ggeDeeten lan te
Valdarno.iip toag een ifeenfrö ba jong?
teer epggen / bolt^ ftjjoutoicö / en göe*
l&eel inbt^fic&ï m bengenf biegantfcö
sgnen fin en gl^emoebt gabbe alleen gc#
öefrigfjt aen be ;g>tBilbet -ton(i/ foo bat
Bp toepnicft atfit op öem felbê / en nocD
min öabbe op anber, 3|ptoajS niet be·
fcmmert in be bingfien bet SBeerelt/
fiocö feïfó op 3ön tleebtnglje: 5|ae ootS
niet göetoent sgn gfielt in te manen ban
Sijn ftöulbenaten / öP in bjaffer «pt
grooten noot toe g0eb^englö«n: <!En om
batgpfoaofficft toasi/toert
Dp/bteTo-
mas-fttet/
genoemtban eïcSen Mafacdo,
loelcSfobcelaljS floeffupn oftfloefaert
toiiSÖefepbt jijn: toaiSöP niet
quaet-aetbirb: |®aer foo betect pbet
lief en Piienbtfcgap ti öoen/ eïssmen

begieren moilt» Het eett flaöitö aeii'
ijouben kerenbe / quam öp tot fnlcgen
bolcomenjjept / bat öp toel ban b'eerfié
toa0/ bie in be ^tftilber-rotifi iuetö ge^ schiwfir-

nomen öeefcbemtfmaecfetöepbt/ har'
bicfiepbt / en confufie ftoaerieöepbt bet iSlTafac,
feloer / en boo^göebiatfit Öeeft een on^ «o, wekke»
göemeen ftöoonactitube/ betoegiient^ fchterwei
ïjept/cioetfeicöept/ eneenfeecBet aerbi. SaSvi»
ge ber&effinge/ feet epgentlgtfi met liet der der feu
Icben / oft natuerlgcfeeober een comenii *«iieeKn,
be: 'ttoelefe booj öemfoogöeenanbet
^tDilber ggebaen en öabbernocö gi)«en
en Stabbe nocf) foo toel met goeben oo|«
beele g|)elet opbe betco;ting{)e betle*
ben ban albetlep sefic&ten,f>pn bingen
fcöilberbe öP alle^ fett bloepébe/en met
goebeobereencominge/ en berfelling^e/
tn be bertoen bet Hafeenen neffeng/ tro*
nien en naetBten/ toelcfee Hafeenen Bp
göeern maecbte met toepnigö ploepen/
en blacS / göelqtfe beel in't letïen te fien
ijS / Det toelcfe aüe^ i^ göetoeeH feet nut
benConflenaergenbeConfï: ï©ant&p
fcöiet toel motijt ben tonber baet
ban
Öceten ί <©m bat be btngben boo^gi
nen tgbt ban anber gSebfltn/toeï moefti
ten ggefcöilbert / en be fpne lebenbitft
5gn gpnoemt, l^p fotiit feet nae te bou
göen
in fpn flelfelber figuerenliebDeti
flappen ban eenen Philips en Donaet,
25eelbtfngber0 / foo bat boo? fïabic|&
onberfoec6«n ÖP totftófien beerbirijept
gnam/fo in't trec&en/alis in fpn fcBilbe*
ten / bat fpn toertfeen mogöen in berge»»
IgcfeÏng&eplaetfPÖoubcn / neffen^ alle
ttpcfeeningöe / en £olo?eringe ban bef en
tgbt* toag feer condtgö oocfe in
i^iofpettibe / fot^te meer al0 anber
JBeefiersS benaecliten enbe berto?iin^
g&e bet felbit
te mafeen/ en in allcsi iiab
IjpeennaetuerïgE^ebeerbifBepbt. ^t Mafaai·
25eelben om Boog fïaenbe / maetfe te ijp begon den
ban onber op te ften: €nalfooiwn boo|
ftanden ee-
fpnen tgbt göetooon toais / ben jïaenben «"evw
JSeelben gelöiMgcfe te planten op bep# '
beboeten / toajsftpb'eerfle/ bie foo een
been oft boet lietfpelenbeberftBieten/
latenbe 't2Beelbt «ptftoantfeen : ©tel
fcöoon toercfeen Beeft
Bp nÈ^egBelaeten»
(©nber anber maette
Bp bae^ sinte pie-
ter
ben fBön^-piwingi)«pt^n®iftB
neemt/en baer BP öen col betaelt/ baet

men

f 4


-ocr page 45-

Italiaenfche Schilders, Leön Baptifta Alberti, Phiiippo Lippi. rol,

menmotgt fimbe srootebeggeettetn
't ööelt tcllen-in ben ontfanger / aïjg be*
luj! hae
t ggeït toefenbc. ©oojtsi een
3|i(lojie/ baet s.
pieter boogt/ maetfete
Ijpeenennaecfeten/ bentoeltfeen v^m
ïgcfe ban f oube fcgcen te beben/ bie feec
ggegjefcnïDOibe / göeïgtfe al fpn anbet
btngöen/ alii bie be Γφαοη maniete ban
befentiibt cetft boo^t Öccft gDebjacgt
en göebaert, «enb' in teecfeen ban befen/
Rebben aliefcaep ebeï göeefïen nae fpn
btngl&en gfiep^actifeett/ foo ^töiïbet^
öl025eeit-fnïjbetö/ai3S25^oet
lan ban
Fiefole,^|Oer Philips, Pbilippino, Aleflb
Baldovinetti, Andries del Cailigno, An-
dries van VerrochiojDomenicus del Gril-
landaio, Sandro di Botticeilo, Lionard
da Vinei, Pieter van Perufa
oft Perugi-
Bo, a^^oitfiartolomeusban SinteMar-

Pinfi f é* ^^J^iafitturaalverfufari'^
JCmegtd, Ïauvivai, U diedi H moto-^
Le diedi affeffo^ infegni tl Buonarotto,
Α tutti gUaltri'^^ dame folointfari,

^aOf AnmbalCaro.
at i^) Mijn fchildery ghelijck was 't levenhaer ν ermeerd' ickj
lek gaffe roeringh, aerdt, beweghcnde ghemoedt:
Den grooten Banarot toond' ick haer wefen foet,
lek leerde d'ander al, niaer van my fel ven leerd' ick,

3Cnbec<0taf-fcO?ifr*

Invide cur Lach efis frimofubflorejwventa^
Pollice difcmdisflaminafmmof
. Hoe mo occifo inmmeras occidis Apelles,

Pi£iuraomnis obit hoe obeunte lepos
Hoe Sok extinüo extingumtur Sjdera cunEia, «
Beu deern omm prit, hoe feremtepmuL

ts^oo^ Fabio Segni.

't %mn Mm Leon Baptifta Alberti, f lo?enttjttfci|

bsr/ cii^Soutümeejïer»

Oi^aftfttoöffcit té Het grootltirfeen
mit/ m booiöeel in be Confleh / bic
iiiiDer be tepcSeninge jpn begrepen/ bat
ben offfenaer berfelber 5P erbaren irr
fi»iaEm/Oftgïifkert5P in be goeöflLet^
tec-rofifï/güjdgtfi aljs befen ƒ tojenttjn/
ieon Baptifta Alberti, bte De Mtinftfte
maethe tonbigft toefenbe/fotfce^fötï'
bcy^250uuimeefiÊr-confï/enpiofïierti:'
je/jiem fteg^ebenbe / ootS anberer? nut
SieftSöebaen/ met f00 Μ βρ bevlïam

rjeeft be felbe coniien in feöiift upt Η
(ïrecfeen/ en ben aencomenben booste
b^aggcn/ foo bat ftp tooit göpacfït beter
^cfjjrjbet alss ^ciitibeci jiBaec toas
goet 25oatomec(iet/Crjffcrnieeftec/eii
Hantmetet. ftif^eef ban Architeftu-
ra tftteni5oec6entn1Lattjtt/ oteöpin't
irtfttgaf/^^4 148b|p25oefftcnbfttt
be ;g>tftiIbÊt-fon(ï/en een Crattait bati
öoog»itcn temetetticenigt25oeclien bati
'i?5ojgöetïgi65lel?en/ en meer en&et^

mslitit^

cus, Mariotto Albertinelli, ^fl betttkion^
iieclgtfeen Michel Angelus Bonarotti,
Raphel d'Vrbijn,
ctl meet anöct I alsi
Andreas del Sarto, Roflb, ett
6e/ en titt al imefl in be Cattelleiian
Brancacci tot lo^nten / öaecii'Woi
rpijan sintePictcr banöemiis. ^um^
ma/be binsDen lian
Mafacdo ^pn altgbt
ggegouben ggeuieef}/ ooctt notg/ tit
grootec toeecben^ €n men acgty bat jgp
in bet €on)ï nocgi betetb^mgt foube
Rebben boo^gebiacOt/ i^b Dé be ^oot
nwtujecö gftenomen 'tfpnen ζ 6«
ren /
in ben ïcntcn fpn^ ouberbora^ / en
foo ottUetftensi / batmen ac^tebe / meer
ban tetatft/ alis anberftns* üp toass be^
gtatitn Hliino 144 5. iBae fpn boot

benbefc «©raf-fcöjiftcn t;5Bncc eertgi^

g&ebaiöten ööewflftwï

t^veriicn.

bingen.üp ban ebelcn Dupfe/öege
benbe Ö^m meer tot fulcfeen Jïaet/en
ïeertöcpbt/aljS tot be €on(i. i$p toais te
Soom bpi&a«0
Nicolaes bebgfbefeet
flöemeenfaem/ aïbiaer beel icfioon gfie^»
boutoen met fgno^Dinantten 3gng0e:
maecfet,€toee ^cftiloersi ben icfe boo|.
bp göegaen / bie toeerbigöer göenoemt
mochten toefen/eenen
Pieter delia Fran-
cefca,
ban Borgo San Sepolchro : befen
toajS feer tnbentQf in nacijten enbup^
fierntffen te fcDttoerentoocfe eenigöe ba^
taille l^abbe Dp ggemaeri^t met beel
toerc6/en baet in uptgebeelot be b?eefc/
bemoebic^ept/be beöenbicöept/ trargt
en anber affecten bejsftrijcDjS/ baerbp
allen ommefïanötban bdoben / gequet*
fien / fcöitterenbe toapenen/ bermen^
gingöe beö ftrgbtjs/gcoeppen bet l^eetf
ben / blucftten/ en bergöeltjcfte,
Wttï
25oec6en geeft BpoocR gefcöiebenban
Arithmetica, cnGeometria : tua^ feer
tonfïtgö ootfe in ρjofpectibc / een goebt
Contecfepter nae 't leben: en Deeft beel
toerciten gljebaen / bte iiptnemenbe ^tjn
geatfit getoeefï.i^^m anbereti i0/2&?oer
lan ban Fiefole: befen toa# goeöt
becenbetlirfttet. ^nfgn gfieefielgcèe
25eelben toajs te ficn een fe^er uptne»
menbe gratie bat! bebotic. üp (ïarfSil^
i4/j,oubt68,^aren« «©mnuteepnf
bigden get leben ban
icon Baptifta, i^p
maerfetp nopt pet grootjs infcinlberp:
bocfi in 'tg&ene öp bebe/toonbe f)p göe^
noecö baer in ftjn meeninge«
ia gfte*
(lobben/ enöeeft grooten lof nagelaten»

ïeöen öan ^tott Phi-

lippo Lippi, fïoientïjnfcö
^tgiilber,

^ €en fonberlingQe göetupgenifTe en
VJ bfljoeftmen/ om te betorjfen/bat be
^cf?ilber-con|t een aenfoetenöe oeffeo
mngljeiö/ om be ^leugftt aen teber^
lieben/ batfpoocfe ban alle natiën ban
bolcfeen / met een foet bermafeelgcfe be^
Sagben too?t aengijefienitoaut bat leert
bagheïgcfer göenoetft b'erbarentïiepbt:
enfulrgpfaloocfe toeltoaet mafeenbe
bertellfnge beelebenö ban 25?oer
Phi-
lips Lippi.
ï©cfen toa^ geboden tot jplo^
ren«n / een atra fiinbt / toelcöc t'fgnm

Pieter diila
ftancefca
^'sfeerin-
Jfntyfvan

i^rteydce.

töjee giaren toa^ l^eefe/gebticnbe ©a^
bernocö IBoeber/ enbanfgit HSbepr
metftoaer moepic opg&eboebttotfgti
ac^t 9la«n / toerbtgöebaen in'tCïoo^
(Ier bet Carmelgten/ altoaer gp (aljs
bie geen lufi tot Hetter-tonfl; en ftabbe)
toerbt te tepc&eneu in een Capelie / bie
nieutoelgtfetoa^ göefcöilbert ban
Ma-
faccio:
giet toe ban natuercn gfiebiebert
toefenbe / boibetbe bagfielgcfej: meer
al0 anber baer ootfi gua«i

men gun begtnfel nemen/ foo batmett
fagö en beröopen motgt / bat βρ in toe-
fomenben tgbt toonber btngöen boert
fo«be:'ttoelcfe gfjefcfiiebe: toant Öp al in
fgn groene en onrijpe ^aeren foo lof^
Igcfee ©^ucöten ban toercfien boojt*
bjac^t / bat öet feer felbtfaem om fien
toa0/berfr&epben l|ifïo|tcnop natten
fealc mafeenbe tn't Cloojïet boojnoemt/
baer öp aljS eenmeutoelingöfiimonti
fiiel / en ijiel feer bc manier ban
Mafac-
cio, fo bat eenige binggen be felbige niet
ong^elgcë te acDten en toaten. €n alfa
Öem grooten lof moebicö maec6te/ber^
liet t'fgnen 17* ^aren be rappe,€n alfa
Öpgembonbtin
La Marcad'Ancona, m
Öem begaf met cenigöe fön bjtcnben
in een ^cöip ter
Zte / totcben alle t'fa*
men ban een rooffcjtp ber25arbare«
oft iBoo^en gflebangije n/en in 25arba>
rien g£febangen gebjacj^t/ baer fpal {la#
bentoo^ben met fietenen aen bebeenen^
^itt toass
Phihppo in groot ongBe^
mac&bentgbtban i jBaenbenrmaer
alfo öp met fijn iBeeiter gBemeenfaem
toerbt/ en öem ben luji guam/ en ggele^
gentöept fiaiibe/ rontcrfeptte öp ben fel^
ben tdt boeten upt op eenen toittett
muer/meteenfeolêupt bper* ^it
ban b'anber öabengöeften/
J®ee(ïer gefept/ batt elt babertoonbtr* gevang^,
be: toant men batr ban gfieen Ceptfien q^am los^
oft^cfiiiber- rotifi en tot(}ibtt toas oo? ^
faecfe/ bat
tip ban be Seten berlofi toert. ^^"
€en fteerlgcfte faetfee toaerl^fS booj
bc €on|ï/batflP/bie met ©etten toege»»
laten toast / fön (labc te btroojbeeleit
en bfiobert / in plaetfe ban bitn/ om fgn
bcMtötfaemiiep&t bipftepbt berleenber
toant boe Dp baer notö eenigf?e bfUi^
gen ban bertoe ^abbe ö0ebaen/tocri lip
toet öjp ööelepbe geö^atöt tot Hapelsi.

f S .


-ocr page 46-

Italiaeniche Scbildeis,

Philippo Lippi, Antonello van Miiïina^ Fol.j s.

foobenoutot/ent'epniaenban fcöjepcfl/ ibevfcöspben (Conterfeptféfó / ootfr get

/aüe maeifete gp een ^ïtaer-

tafel lïooiben Coningft Alphonfusmet
€pijcttoe. ^itt nac Quam öemiu|ï/
toebertot#lojcnce« tcbeeren/ aïtuner
flöecoiWfl toefenbe/ niaetlite eitianber
Sïltacr-tflfcl / toeltfee grootljjcfeic ïjefia*
genöeCofimo de Meciicis, toert ijemfeet
ÖÖemecnfacin ujtcnöt/ toooj toekfeenlïp
oocfe temgiie Cafeïen ttiaerfete / toaer
bancentgöe atuöm l^aujs Eugenius bc
4e,aöefonbcn ttJOjben: toaeromOSjoec
Philips ootfe in^roote öÖcnabebpben
#ausis0ecomeni0. igenfeebt/batSp
fbo feer uerfot toa^ boo^onmatelör^e
oncupifcBe fteaecrtt/ bat fip aUe toatöp
gabbe / toel ani i^ioutoe-tjolcg foube
lebben toerqutd: foo bat / alis öem befe
raferp oft beeftlgcfeDepbt in 't öooft
quain / öp niet en conbe toercSen. «peis
Cofimo öem binnen fijnen öupfe
floten öeeft op eenCameï/ opbstfgn
toeïcfemocöt oetiojberttaojben: jBaer
tioeöpttoeebagöenbu^ sMotentoa^
Setoeejl/ enb' öem tjjeber bebupengua^
men/ fneebt be flaeplafecn^ ober langg^
iioo^/ maet&ter tauïnen af/ enliet {}eiti
Bpeencn abonbtbaer mebi afboog een
Ijenlïer: ^oo bat Colimo ftem liet (oef^
ien/ en toert nae eenigbc bagöen toeber
eöebjacöt Dp Bet toercfe^iaan boe boojt
liet öem Cofimo bjpöcpbt fiebben te
gaen toanncec / en toaet ijp toilbe / boe
luerbt i)p beter gfiebtcntalgitebooiem
bjant(fepbeöp) b'eyceUer.tie berfeitfa^
tw göeeaen/ 50η i|emelfc&e beeïben/ en
fiöeen ïa(ï-b|agftenbe B?atet-<efcïen.
i^eel toercfeen/atle feer conflitft/en allen
flBceftersS beeaegijistfe / fteeft f)p tot
^io^enten en eiber gebaen.<®ot Ρ rato bp
^loiencen / baer öp tojientfcftap ijabbc
toertfeenbe/ toerbt feem aenbcfieebt fean
ije sponnen ban s.Margricte, öettioogij
atltaer ^ΦΜ aïtoaer toerrfecnbe/ fagö
öaereeniongöe bocftter/ eenii jflopni»
tijnfciien iSurgfterö bocfiter/gftenoemt
Fratifoys Buti, bffe toaiS bacr eebctoa^
ten / oft om #onne te too^feen / en toag
feer grafflgcfe en fcftoone/oBenaeiiit lu-
cretia. ï|p maetÊte foo beel bp be ιδοπ^
tiefeeniS/bat Öpfe gecreegft/ om een €on'
ί erfeptfei te maetfecn in öun toercfe/ toe
een iBarte-beeïbt. ï|ier booj te meec
Jtjerfoi/maerfete foo iJf d / booj fcc&rn m

beijenbtc^eben/ bat be^omieBctïil
befe botöter aföanbitö tnaerte/ en ïepb»
befe toecö op ben bagö öatfe gingb fien
onjS lajoutoenriem/ een feer βö^fert
iSelijtfee/ in bat Cafteel toefenbe: bp
öefe lucretia ijabOe 25ioer Philips eenen
foon/ ggenoemt oocfe Phihps, bie nae*
mael0 ooc^ gelscl^ ben l@aber toert een
feer tonfligi) en bermaert ^töüöer.
©an ::6^oer Philips 5ijn tot Prato fraep
(imiicn te fien / ia een be 5^oobt ban s.
Bcrnard , aïtoaer gf}«maec6t 5ijn ber^^
fcöepben Creupelen/ bie be bare aenroe^
renöe öiienefen too?ben/ enbpfonbec
toonbetïijfè om aen te fi en / fijn webe*
bioebersf öébetoeenenbe/ baer be bjoef:»
0ept befer feer aerbicD uptgijebeeïbt
5^aer fietmen in befer iï^onicfeen tüp^
pen toonber fcfiioon plopen/ bie feer goe<
be tepcöeningöe Rebben/ ootfe aïieg mei
fon confttgöc Öanbt toel ggecolojeert/
göeflelt/ engfiepjopoitioneert, hitteen
anber plaetfe/ iutöoojnoembe Cafteei/
maecfete ÖP ηοφ een fcijoohtoercfe/
baer lafeen en tronien 59η/ bie fter Detu
Ïtjc6 5gn. ^e figueren niaette ftp meeri»
ber alis 'tieten/ en tïeebingcn bie te boo.»
ren niet gijemeen en toaren / onttoec*
feenbe be göeefien/ bie oa&e flcifjte togfc
teberlaten. ^n bit toercfe ignb'lifïof
tien ban s Steven, be bifputatie/en fiee^
ntngi)e, gin be btfputatie fietmen be
ngbicDepbtenbe gramftgap ber Soben
in ben tronien «ptgöebeeïbt: ooebben
fprjt / bat fp bertoonnen 3πη ban Ste-
ven, toienö aenfitfit betoijd fuïcSen
45obtïtjffeen ernfï / bat öet toonber om
bebeuhen iji .^n bc fteentnge ijj te merc^
feen bengrooien tooin/ met be tanben
toeg]^ebeten/in eleen en groot/ een tojee^
be raferp betogfenbe/ baer ebentoels.
Steven in mtbben gfteSmeÏt/mct opgöe#
Deben aenitcöt/met berfefeert gentoebt/
boïïiefben/ om frjn boaberii mifoaebt
bergi)übtngi)e biöt/ 'ttoeIcS gfietoiflocft
toeetbici) t acnmercfeen ig / om anberen
i Sennclncfe te maerten / toat beuc^t en
rracijt bat ftet iö/tnbe ^fftilberp goebc
^iUbentteteftebben/ ente tonnen upt^
beeïben b'affettem €n ftter in toasSfip Afffe^i»
fulcfecen jBeefier/batBpin'tbegraben uytgebeei'i':
ban s. Steven attitubenmaecBte / foo wondetco«^

b?offaeStifD ban söelaet/tn a?nfif|5tf« ^ '

i<?

bat Bet fcftier onmogbelocfe ia te ftcn
fonber betoegDentöepöt./^er anötr fg^
benmaecbte 6pbe<©öeboojte/#j^ri:
tatie/^oopfel/^öonbtmael Herodis,
in be ontöooföingije loannis Baptitta?,
altoaer in't aenfcbgn besi i^ieDufetrjs
men beötnt ben 45oötlr}r&en «©Deefï/1 tot J>poleteji een toercfe in be 3Serc
eninöetboïrfetoelupSïErcnbeberfröepi' begonnen/ enalfoo 9paltijbtb?outoCi
ben actiën: Sn't ^oopfelfiet men be Ιβεκ toa^ / toert ban be bjienben / ba»
fciioon&epöt öer litöamen: Sbonti eene bie öP bjijbebe/bcrggieben/ bp batf
tnael Herodiiben ConingiicSen ρ jacint/ men fcpbe/ en (larf ffpnen feben en bfl^
be befienbicljepbt ban Uerodiaene, öet | iicö jaren/Snno t458i«ï^aertoa0öem
berbafenbcrgOenooböe/ent'üetfcöjico i semaecfiteenöeerïBCfeiBarbecengraf)
ïien in't aenften 't gooft loannis tn be met bitopfcDjift/boo? benAn-
fcDotel gin befetoercfeen toaren ootfe gelusPoiitianus:.
Condïtm htc ego fum PiBurdfama

Nulliignota meaeii gratiamira mant^,.
i^rtifces potui digitis animare colores^,

5tin / en Diamanis 3önii biftipeljS.

Philips fraep in alle aijn toert^
feen / anber te boben gaenbc / foo géngft
fjp nocij ö£m felben te boben in fïeeii
bie men niet beter g§e*
macf genen moeite. €en leften gab gp

Sferata^ dnpmosfallerc voce dm,
^fΛmeisβupmtί1aturaexpn|faβgurίίy
Mt^fuis faffa eB artibm ejfefarem,
Marmoreo tumulo^ Medkes Laurmtim htc
me
CondidiU antï. humilipulvere te^'m eram,
^et ïeijeit öan Antontllo tian olp^eï^e / batmen mocSt^mef toaiir

Meffina, Jicfiilber,

Gföoot boojbeei iiS onfé €on(ï gfte^
fcfiieiboo? De bïtjttge foigbulbir^
Öept oftcntieufftrpt onfer boo?ouDerii/
bie be feibe ocffenenbr Rebben metter
tgöt gebpclit tot beter en bet^r gefïaV
tf niiS/ baer aen fp te cofïe gelf pt fjebben
beel tijöt/moeptfη en onberfoecÉingösi»
5©oe men outstijt^ban geé ©ipöertoe
en toijl/öebbenbe meeflerji beelftnö be#
pjoejft en gl^etaemt/ om op fouten p£n#
neeïen beftanbiger bitigé temogéfcöili
beren. <©nbet befe toast esnen AleiFo Bal-
dovinetti, etnen Pifello, en meer anber/
bie eenig feutinebetntjS bermengfien on^
ber b'epbertoe/maer aï bpcfttelooii/oft
te bergcef0. IBaer ten leften iö getoeefr
«nen Antonello, bati Mèffina geboden*
befen i&ictUaett iö b'eer|ïeeetoce(? / bie
f ngitalten fieeft gftebiacBt be nieuto in^
bentie ba b'ölpbcrtoe:toant upt ©laen*
öeïisi giöefonbengetoee^ban Cotqrtitpi
ben aen be Coning batii^apeïsS/Alphon-
fus tin (iutS ^cpïiifrp toan

toajTcHen / en beBtel 5pn bertoe/ ttof Icfr
bifen €onincffcr aengenaem toajS,
fe nieutoicBept ban ^cj^ilberge maette
eenen grooten toelöoptonber anber iffec
ooife bp gfjefomea Antonello, ben toelt#
Ëenfeer bertoonbert toass ban fulcBctt
nptnemenbe toercfe / fienbe bie bertoe
foo lebenbe/fofciüoon m glat berb^eben;
€n berflaeniie / bar fulcfien ISeefier/
bie befe nieutoemanim gfiebonben / en
alleen bp öem ïjabbe/ tooonbe in ©laen^
ber/bcclict alle fpn nootfaecfien /en nam
brtepfeaennae oöjuggOe in lèïaenbe»
ren/ entécpnbelingDgBecomenbp lo-
anties van Eyck , mct totltfeett BP metl·
aller beleefiBept gcoote gBemeenfcöap-
maesfete/ l)em ggebenbe beel tepcfeenini»
göenop ö'^taliacnftBe maniere/ enani»
ber bingöen/ foo bat loannesr teb^ebeit
toetbtbatftpSemfatötoercöen/ enbe
o^ben bie öP öiél in bat toetcBen mcÊ'
^Ipbertoeï Atitondlo feer-beg^eritSi
toefenbe/en fcïjepbe niet ban baec/fip eii
fiabbe alle btngften ba|l gt^leerf, ^oe
nu ioannesiöie aïteretn oiibt jlSan gfie^-


-ocr page 47-

Italiaeniche Schilders, Foi'sp.

en bat Andries upt bitteren ngbt niet
langöer motöt ierbjaglen ben lof/
Die Domenico boöen {jem g^egöeben
toa^/nam boojen Ijem om tebiengfien*
^00 g^efcj^iebet / bat op tenen abonbt
Domenicus njet be Hupt upt gingö/
f00
ÖP flDeioDooulDoaii / en Andries fcoe ter
tgbt/ foo W Uoel plott}t/ ntet mebe toou
gaen / öem göelatenbe pet befonberii te
moeten teptfeenen* Domenicus nu al*
ïeenupt toefenbe / Bem Andries 09
eenenBoetfebaneen (ïraetonbefeentog
'tigf gBebaUen/ en Beeft Bem met ee^ oom^
ntgB loot
op De bo?ft/beE.upte boo^bKi
feenbe/ feergBequetjl: Cn bentfeenbe/ Andries aei
of Bp ntet göenoetB göetreft enujass/
Beeft Bern notftin't Booft met bit loot
gBetroffen/en liet bem alfoo o^er boobt ^
liggBen/ alfïiUenaefpntamergBe*
keert/ bie Bp toe floot / en begaf Bem
mebertete^l^enen/al0 boo^em
^tabtii bienaer^ / en anber bolc& / 5gn
booj 't gBemcBt toegBeïaopen: <i£n foo
Bp gBefeent Vüojbe / ίίερ men Andries
Balen/ bie Bem 0rootïijc& beb joeft con*
be gijelaeten / feggBenbe: mpn
bioe^
ber/o mpn b joeDer: fo Dat epnbelijt Do-
menicus in fpnen arem bengB^ffl gaf»
fcBanbelgcfee berrabigOe moojt
bleef ijerbo^geii / toat bigt men om toe*
ten bebe/ tot bat Bet Andries in 5pn boot
bebbe fpnen25tecötbaDer te feennen gaf,
ïBefen Andries gabbe toel goebe tnben*
tte / en tepcfeeningBe / ^n öabbe 'tgBe*
bjec6/bat spn bingen te tojeet en Barbt
(ïonben. j^u/benboo^tierBaeïben An-
toneiio
öebe toti^enetien beeï toerrBen/
conterfepifelg nae berfc&epben l^eeren/
en anber^. ?©oe Bem aenbf(ieet toaren
eentgBe Hiftojien in t ||alepis tot iBe*
netien / i^ ftecfe gBetiiiojben/ en göefïoj^
ben / fpnjS onberbomö 49, fonber bat
toerei te beginnen, ^pn 45raf-fcB?ift
ttiasbit:

Antonius Pidor^pr^edpuum Me/Tan^ & Sicilië totius ornatnen-
tum,hachuraocontegitur
:Nomro]iimfois piduris, inquibus
iingulare artificium,&: venuftasfuit; fed & quod coloribus oleo
mifcendis fplendoreni5& pcrpetuitatem primus Italicse pi<aur2B
contulit^ fummo femper artifidum ftudio celebratus,

- m

iöoibm sgnbe/ ö^eiïo^tJen toas/feeertie

Antoncllo Man 25|uggöe in ©iaenöei:
iseüernaSltitlttn / omalbaei: ύΐζίαφ^
titgPtemaetfien fuïcfeen feer nutterten
ftöeoncn ijonbt
tn Confï^ ceti leiïen
i&tefentie toooifiJntDoonflatitiaenetien/
Beeft aïöaetöceï fc^oon m tonfttge ftuc^
ien ban oliitijecttie ggetnaecgt/tie melc^
fie onber bie cbd
Magwfici in grootcr
toeerben toaten/ UDam gp goebe tept&e^
ninge gabbe/enb een sott|0eefïer m^,
<®nber be fraefje l^ecfiergi bie
Anto-
nello tot ©enetien gebonbenfieeft/üjajs
tenen
Domenicus, öen toeïcÊen al be
öjientfcöag
Antoneiio bebe/bie een gec^
telgclg b^tenbt ben anbeten boen ntac|[):
tuaetomAntondio, bte banmeinanbt
ttietbeleeftgepbt tuouobertcoffen Uie^
fen/ öeeft befen öjtenbelgtfeen Domeni-
co be Con^üan olpbertoe genteen gfie^
inaecfet /'ttoeïcfe tijt0 geen ilein faite en
^efenDomcnicusttJetbtombefe
meuttJeConft boen tomen tot jflo?en#
ten/aïtoaer gp feer toel gDefien ttjasf/ en
tp ben asojgeren Mael ontöaelt/öet ijieïc
tenen ^cöilöer / g^enocmt Andries del
c aftagno Qualgcfe ttiocöt Igben / bpfonj.
berombat öptoeïfagö/ bat öp beter
|@ee(ïer al0 tp* ®efen Andries^
ite ban
een 25oecen jongfjen tot een
;êcDilbertoa0 ggetoo^ben/ conbefeer
luelöem gDebcpnfen / en aisseenargö
IBenfcö/ met een blgbe foefaenfföön
een bitter
qmet fierte bebetiten/ foo bat
ÖP Öem göeïiet Domenico een gantfcö
toegöebaen b^ienbt te toefen/ ben üaelt^
i&en 8em toeber alle b|tenbtftga]}
be^
me0/en Demoocg tüeejSbe.èeerlgrge
nieutoe Cotift ban be #ïpbertoe: maer
iij(i0 epïae^ aï te qualgcfe geIooiit:\nant
aïfo Domenicus een goet bjolgc jiBenfcfi
ijjaiS/ oeffenenbc fiem in iBnfijrfe fin^
ggen/ en met be iLnpt te fpeïen / en befe
mee t'famen Camer-gijefEllen ïsaren/

D. O. M.

sn anöer bingöüU ^an iffer tionhmm^
^errise lu^seDe baet
Herodïs, Daer DOn^·
iioofeï Sinfccren gö^ö^^^öt laojben/ baer
mtii fiet een gfieffioel onber öe ^olöai»
ten en ©jontoni / en i^?erbeboïf& Die
Ben aenrennen» €n toiftgr^ / ban aiie
b'#i(iojieni0Èttbe befte/ toefenbe be^
ïepbt met groot oo^beel / berflanbt/ en
Confïe: ï®ant men fiet baer be groote ^
feïBepbt ber i®oo?öer0 ber èinberen/ ^eÏiS"'
onber üjeïcBe men een fiet/ fïerbenbe

en, in të kin-

ban een (ieecl&e in be 6ele / baer Bet notB derdoodinge.
BangBt aen bebojfi 5pn0 |loeber0/ beg
fietmen be ir.eicit bïoepen «itt
ben bloei·
be/ een bingBen/bat be mebeïpbenBepbt
(aïtoaerfe begraben)mocBt toertoeffern»
©aer 10 nocf) eé SrgcBf fenecBt/
bte met
göetoeïöt een feinbt Beeft gBfnonien / en
t'ttsglen ÖP baer nieDe toe cB ióopt/b|Uf ί
Bp 't tegöenfpii 25ο jjï om te booDen / en
ban at|)ier fietmen belBoeber Bem mu
Bangöen / en bp ben Bapj tretfern
/ mei
fulcfeen
grootm toojnitBepbt / bat
nenrnggöe ban acBter tromt a!0 eenen
booj Baer gBetoeibt / foo bat^
men Bier fiet bjie figoon affecten
een be0 Sint^/toeïefe men fiet berfmacBi»
tenbe (ïerben: t'anber betoJjeeDtBepbt
ïst0 ^oïöaet0 / bie Bem boelenbe öïfa
bp t'Bapj gBetroeften/betoont Bet
affect
Bem aen 't 6int ie bo^cSen: Bet öerbe be
JBoeber / ftenüe öe boot Baer0 feinbt^/
bebogffc toojn en rafenben pber/ om Baer
aen ben jHoojber te toieïii/ niet bJïIïeni
be ïpben / oft BP en moet ootfe ban fiaer
gilefïraft jtjn / ctr Bp öan baer frBep^ "
bet: een bingBen feer aenmertfeeïgfS/
meer ftBpnenbe een^ |&BtiofopBen / aïjg
een0 ^tBÜbersS aenbacfiticBept te toe^
fen* !©aer 10 oocS te fien 't leben bart
loannes öe ^ooper» <®nber anber iffer
een ïlifroip ber geboorten
loannis, Daer
een fcBoon bingen t'aenmercSen tg: baer
Elifabeth te bebbe 5gnbe/ eenigöesBe^
bnerinnen tomen Baer befoecfeen: onber
bjeitSe eene coemt bp bei^oefler/ bie
bp 't Bint fftt /en frBtjnt met latcBenben
monbe 't fiinbt ban Baer
te begBeerin/
om beeé anber ©putoen te
ïatenfien/
töatbe ©io«UJe ban bmBupfe in Baer
oube bagBen Raböe gBebaen/ai0 ü3rfen#
be een nicubï feltfaem fasrBe: #0£δ tffer

Domenicus Girlandaio.
Domenicus Gir-

landaioj ^ÏO|entijnfC0
^cfjilDsr»

AUfco men fcebinfet / bat be ^t^iï^
ber-feonfi ban iargerBanbtijsopi
gijeriommen tot ber bolcomt'nBepi/ opi
gBebeurt en bcrB^beu öooj blijtigBe
ïLiefBebbersi en oeffenaer^ öer fdber:
;èoo tan ic6 met aciit?r torgge iaten
Domenicus Girlandaio, bic cerfïmae! een

^iibetfmiöt tijefenbe / Bem fïabigB be»
gaf tot be 'CeptSeu-conft / baer tn foo
bafl ö30?&enbe/öat Bp be pflfTanié/öoo|#
bp 5Pnen iMincliel gaeiibe/ jiray na booti»
fïe / baimenfe isennen conöe. i©oe
ijp
Bem tot öe fï begaf / f)eeft

oac&aitgbt0 fecrbeel conterfeptfel^tn
fpn Voercè te tofgBe gBebjar^t. Sin
5011 eerfïe toereken maette
i)p in een
pdle ï?aii Den g|jeilacf)te ber Vefpucci,
't contcrfepifei ban Americus Vefpucci,
bicin^nötenfearenbe/ bat bietDe beeï
ber
Witult fpnm iSaem imft giieïa^
ten. «©nber anber toeeï tóerrSEU jijn
b'aenmercfeeljacëjleieifioiencen tot s.
Maria Novella, «Serft een / öaer

loachim is berfltficn / enberbjebenupt
ben Cempd/ baer men in fpn tronie fiet
be IgïstfaemiFpöi Ί en in ber Soben acn*
ficBten ben Bast en beraeiiiingBe ober
bie fonber Êinberen ten Cempel gna^
men. 'Cen tmeeben / een ï|if!ojp ber
gijeboDjteMans, gijemaeffii metgroo#
ter bigtst / basr een camer intbercoiten
10 / en een benfïer baer ben bagfj ban
f omt/ öie ben oogfjen btr aenfcboubjerji
bebjiegOt* 25oben befen / Sint Anna te
bebDe ïiggftenbe/baer eenigBe la^ontoen
^aer befoecficn/ oot& eenigbe bie'tfetnbt
Maria toaffcfien met grooter fojcBbnl»
DtcBept/ b een giet Daater/b'anber maett
öe totege toe / enboojteïcfe 5pnen btenft
boenbe ί €n t'togïen dc&öu0 boenbe
10/ iffer een ©loubj / bie
't feinbt op ben
arem Beeft / en met een graceïgcfe b|on>=
toeïgcB toefen al grinnicfeenbe boet ïac?
iflen. ^n be betbe i0 / baer
Maria De
trappen op gaet/ baer een rebelijfiemop
pjofpcttibe 10/ oütft eenen naetfeten/boe
ter tgbt feer gftepjefen, ©oo^tifferbe
mv / oft ConingBen / een3|i(lo>.
tp jjermeerbert/ en tocl göefcBïil&t/ met


-ocr page 48-

Italiacnfchc Schilders, Antonis en Pletcr Pollaivcii, Sandro Eotticdio. F0I.40Ï

•eeii δ jeiigljt frnptcn en aaf^

feilen ujgn^ ban jjact i^ojg/ op &e flQp

«UtijnfEÖ^ iis Zachanas,

isie {ïom 5r|n&e / öem Oer gebooiien öaï"
ijen
oorh frïiönt te bertoonöeren / eti
ttiJtjïen öem Den naem getj^egfit toojt/
fcöjöft eenen fenie / öeböenöe fpn 00*
SÖen
op 't Sintit/ toeïcfetoan ttn ©jouto
toooj Sem finieïenöc ecrbiebtg geijjaci)t

i33o?bt/ enb' öp tügil met bie pen op
'i feinbt/aliÈ f«gg0en&e/ loannes tg fpnen
itaem: «©aet fietmen oot& «tijcnomi
fïanbt een groot tiectoonöeren. ©oojt
inbe idjebïcatieftetmen ö^r^tijjibèn
fpotiige ontoeerbic^cpt/
in Ijct toefiooienbe boïcfe / toïgt tn't toe^
ïupfïeren/ootfeberfcbepben perfoonen
en actiën» 3|n b'i|i|ïo?p bejs ï^oopfeigi
fiefitien aen t uoefen chrifti, met toat ge^
loof en ootmoebt men futcB een ^acra#
ment beöoo|.t aen te nemen: en toonen#
tie fuïtftg niet b?utötloog te toefen/ ftet^
ittenberfcSepben / btealreenaecfitsöni
bt / in èet aenfcèön betiatjfen uptgfiei
feeeïbt <éobtigc6en ernlïom g^eboopt
ie umi&en: onber stiber iffer een / bie ee^·
iien fcöaeu upt trecfet / bie be bÏQttcöept
felbi betcijjï te toefen. Cen ïeflen iffer
Öet ^öonbiinael
Herodis, met groots
fieerlrjcfegepbt / en ben bang ban Hero-
Biane, baer ueeïöerlep artien berbeeU
ijen ?pn/ en oocin piofperttbe een groot
ConingljïncB ebiftcie.^it göenoetö
om betogfen/ toat Domenico boojeen
inbentflf Conjlenaer gftetoeefï:lBant
ieïangU foube totfeii al fpntoetcfente
öeröaien» ï|ptoassfooïuilicö tottoerc#
Seit / bat Oem berb^oot fpiien tgbt in
eenigöe bupfigfte nootfaetfeen te laten/
feggömbe: tcfebegötnne teSennen
be manierebanbefer Conjie / foo i0 mp
ïeebt/bat mpntet entöaenbcfieebt te
ïjeftöilberen met HiSlojten ben uMtt^
ïen muer ban be ^tabt ban f ïojenren.
mp (larf^nno 149I* o«öt bier m beer^

'iSeUenban Antonis gnPieter
Poiiaivoii, ^t^tlber^ban
jplo^encen»

9iC&toiï0 bie ban flecöten gBemoe'
ö^bjaren/ en Baööen aeitsö^U^n^

Grooten
werck-luft
van üome·
nicus Gir·
landiio.

gfen ne&erigijê aftiiisg^eii / ^pst fegji
meerberen göeefï gljetoojben / al0 §un
crac^t met ber Confï of beucgifaeRi*
Öepbt bermecrbcct igs gbetooi&en / ίπ
fulcBerbofgöen / batfe opjïgg^enbe tot
Boogöer booinemen / ben femel tomen
te güenaftenmft ijwn öeerlijtfee gebacö*
ten, ^lis Bun ban b'abontuere fianDt^
repffitnglie boet / met öun toefïieren ee^
nigi) matgtigfi €on}l-ïiebenöe l&itnce/
toojötöunnen arbepbi$n biendtoeïfa
beloont/ batfp't enöunnaecomerjs rrjCi·
ItjcSen eerlrjcè ïangiiettibt toeïbaren^
be beboelé/ en fp een goet leben baer ban
Öebben/ en göeben ber 3©eetd£ een ber^
toonberen/al^gijebaen Bebben Antonis
en Pieter Poliaivoli>bte met bwiinen geefi
en arbepbt fiefaben bercreggen / boo?
beut&tfaem oeffcnistge/eerltc&en itaem/
gÖerucBt / en tijbeltirfee mtbbel / om te
leben in boojfpoet, Jl^efe toaren te jf lo>
renten gftebojen ban fcfiamel <©uöerjS.
Antonis geraerfet aen 'i<i5oiitfmeben/
toaer in öp etrellerenbe fraepe toertfeen
bebe: en Pieter ma?? op !)£t ^>cDiiberen/
baer fiem Antonis ten iefrfn bpboegl)^
be / begfteerigb tocfenbe tot meerber
fame/ tnleeröe iutoepnigi) iBaenben
be öanbelinglje ban Bet €olojeren/too|:i
benbe goet iBee(ïer/ bJ?oci)ten befe beel
binglien tfamen. Antonis maecfete t«
een Capelle een l|iflo?p ban Smte Ba-
iHaen, toaer tn5nnfraep ideerben/ en
naecfeten / oorfe fraep bercojtenbe bcels»
ben : 3[^en Sebaitiaen toaö gbebaen nae
'tieben. «SittomiiUjaëïietbefte/bat
Antonis Dpi bebe/ om bieftoille Bp in
beel biitgBen ftem met 't leben bei)olpen
Babbe. «een banbe jêcButterö Bab Bp
göemaec&t / bie eenen Crupfboge tegen
b'aerbe jïellenbe/ aenfpn bo^fl Beeft / en
al bocSenbe trecfet om tefpanncn / baer
tn fietmen be cracfit ban tretfeen / en in
be armen be mwfculen/en be göefboolïen
aberen / oocS Bet initoubfη be0 abemis/
OiK te meerber craclit te boen: #ocfi tii
aUe actiën fietmen / bat lip acnbacBtigBi
en gijf efiigli üjass in fmi iiibentien. ï|iec
boojBaböeBp joo^Crocnm/ bittoas
Ήίίπο ι47ί. eiber miJeffete lip eenen
s. chriitofiel, \ian tijien ellen BoogB/eeti
I5eelbi ban goeben p?opo?tie/ bat booi
BeumsB^fnöftfï Söeöaeneubja^.
W

waecÊte

Cmyi-booS
fpanner aet-,
digh Rhe.
fchildcit.

maecStc occi b|P HercukiTen , ecuen
baer BP
Anteum berboiitot/ ïooneiibe
Öet trecöen ber jenuiuen en iiiufculen
in ben
Hercules, oocfe fpn taiiBeu bpten»·
be / en 't berOeffenfyitber teenen/ om al^
foiebetoöfenctatiitigBen arbepbt. ^,11
Anteo i^ 00C&toaergenomtn Bet afgacn
be0 cracBt^ / en 't gBcffï-SÖ^ben met
openen monbe. anöeren/baerBp
ben ?lemaï bertoint; en ben berben/
ht stjn allejs feer cotifticB eii toel
eOcbaen
. i^Tct Aretfo maecfete Bp in
<©lpbertoe (öie Bp ban fp 2&?oeber / en
fijn Bjoeber ban
Andrics. dei Caiïagao

G

ben boomriiaelöen Antonis , quamop
'tffOiiösreti/ en twe fiJti grooie besfteerie
bp 25?oer Philips i toten^ maniere Bp
giinticB toelnae boïg!jöc:en
ïidcB longB
Sijn&c / maecfeie beel fraep bjertfen op
nat Saïcli / en ban €pbertoe / foecBenbe
«lle anöer ban fpnen tijbt in beConfl;
t'oberirefen / ofi boojbp te baren / bp^
fonbtr Domemco Girlandaio, ben toeltf
SenBab gOemaecBteenen s.ierommus,
baer Bp sandro Babbe te moecfeen eenen
s. Auguftijn, Bet toeliS Bern toelgfte^
ïutfete t'fpnen grooten lofiiebbenbe
SBebeclbt in be tronie bie biepe giie^
bacBten/ en fcBerpfinnigBe tiigetrocBen
tmaginatten/ bie gBemeenltitfe 5ön in
berjianbtgite pielen / bie bolf&fcBouto
SBeftabitii tracijten naBoogBe en onbe^

teil bm baÏÏoi&e» €ngSeï^/ Beeft fjp
beistfeii ie berflaen be
mufcuïeii/ en be
fcerroiiiuggen / meeraï^ boc^B^m^e^
nisfje j'Beeflcr^ ggebain öaöben; toant ,
Bp Ut\öoobcr jBenfcBen ItiBamen ïjati^
ba«stjet4Ii/ om ber mufcuien begin en
epiiöt
te ber(ïaeïi. ?|p tos^ oocB b'eerlïe/ Eerden
bie öe maniere gB^ü^efen B^eft/ be muf' dermoder-
culeiite foecfeen/ op een goebe fojme. ^IrS
foube ootfi toper platen sBefneben fochc op
Bebben/ baer gp alanöer boo?Bem te sosds foxjs?
boben in tg gBegaen.ïlp ίβ nseberBanbj:
bp tbjee idaufen gBebJeefï intoeeröet?»
25epbe gBebjoeberiS 5gn feer rgcie / tufi

Babbe gljelmt) eenen s. Michiel, sic| feubeteêoom/gBetïojben/Sino 1498»
met ben^jSÊfft fcröbt/een fslbtfaem begraben tot s.
Pieter in vincula. ^lui
fraep öiuaöen te fien: toani in bie (©raf-frBitft toa^ bit:.

Antonius PuHariuSjpatria FlorentinuSjPicitor infignis,qtii duorum

Pontificum, Xifti, & Innocentijj ierea monimenta miro opific..

expreffit. Ke famil. compofita ex Teil. Hic fecum Petro fratr©

condi voluit. Vixit an. 72.Obiit anno falutis Μ. 11D

ï^et leUeit öan Sandro Botticeilo, fto^entiinfcli ^rfiiïöer*

€ii|£ii lo^encen toaöBetbeb^i | ggerutBiitS gBetooibeii/ enbetroubJt

be / baer ten lejlen mati be beel anbertjingBen te maien. Ban fpn^

bet-ton|i iiaer jongijfle gljebcojie liab* ber Banbt tüjee fliitSen te fien in

öe Berfreglien; foo upt Baer uerboL· jSllertogBen fpeelBof:in b'een/baer ve-~

gBen0 beel goebe Con^enaerë boo|ii nusgBebojentoojbi/baerAura,enfuïti

gBeromen/ bie aiï? te mtijakn beel tfiDt fee iBinben / mei een beel EieföefeenSA

fouben bsBöebcn. ®ofB tan niet toel biefetelanbeb^engöen: inb'anberooié

boo|bp gacn Sandro Botticelio ƒ Ιο^επί» efΠ Venus, baer be gratiën met blDem<»

tgn /bieöan 'i<6oubtfmeöcn / gfj^lpcS SranfSen^ Baer berderen / baer mebe

liptbeelbsiibe benILenten: bit tea^al·
ïeégraccliiciigBefcBiibert. (©i'Oüteeei-e Dryconitó
beBaelbeBp oocfe in mi Coniagfien/ genaerdich
baer
Bp ben ecmn maeCèis 'tinnbeBen ^^rfS
be boet feiiffenbe met grOOte:r liefbe
/ den verile.
ftllifnenöe toel tebieben fo langfse repfe nnghea.
geöaen re Bebben/en toais 'ttonierfepifel
tjan Cofimo
de Medicis b'oilbe / gantfclj
naiuerlgcfï gö^liicSeiibe: b'anber ttoee
toonfn 0oc^ groote affectie tot'tfifnbt/
toefenb® algse&e Conierfeptfcï^-
niet ie bebmcSen/toatfcBootiBepbi
San-
dro
in aïle trsnien te toegBe Sj?DcBte / en
op berfcBepbenatiien/ foobanbooierg
tn ö^oftlV op Balf oogBe/ gBebogDen/gn
anberiin0:oora berfcBepbeii toefeniS ban
ouberbommen / en me^r b?embirB2=«
ben / bïe eené H^eefier^ boIcomenBepti^
/ öebb* mef eenen cosit


-ocr page 49-

Italiaenfche Schilders, Andries Verrochio, Andreas Mantegna. ΐοΙ. 4t.

m^Jigi^êbeêtet fee öjp betfffie^ben
iingen en fene^ten / tratmcii (iet / toeUft
Ueii eenen ofi ösn aiiösten Cotiiiis^ gijCi=
fisi i0. töercfe tesa^/entg
lenConfïenarcnfeer tertoonöeïltjck/fo
hm iiiÏientie / teptSsnlngfie / en coftje»
ttngöe* ïof Dicï tan Ueije ïiem te
jHoom romen / öooj öe begöeerte öan
Sixtus öe bteröe/ om in be Capel^
ie/uieöp ijaöDe boen maSen/bansön
^cgiltjcrijete öebiJfn: Sier toon Öp een
groot beel geU^.itecrenöe te iflojenctn/
ïj?ac0t met ongBetocrcfeen ben töbten
3fin flöêlt om/mafeenbe een beel uptlegö
op ben ^oeet
Dante, en figueten ban
5gnï|eUe/omtebiutfeen: bm ÖPÖ^m
ten leften ijonbt ouöten arm» ïlptoa^
öï 5ön ïetoen langö feer boerticö, Censi
Sab ÖP flï)emaccfet een groot roiibt/öaer
ineen j!®arp-i5eeïbt/mtböen aci)t<en^
gelen» iBit öab söecopicert een jgn bif^
xipel/ göenoemt Biagio. Copie
berroclïtSandro aéeen 25ucgerfe0giili
ben^ /ttjaerom Biagio feer blöoe toa^.
5Laeibit ftwcfe (fepöe sandro) toat om
Soogö ftellen / bat öet fcöoonen bagij
Öeeft / en gaet öaeït mo^geft tjjoegö ben
25urglier / bten Öp ijem noembe/ bat fip
ïiet alfoo befte / banfatijpuöetgöelbi
telïen. Biagio bebe aïfco / en gijingö
ciuchtvan omben25ur0er, CeröjQlen Sandro,en

Botticdio jio£f) eenfenecöt/iacop gfjenoemt/maeCi'

dndXSo ten ban palier acfjt rooae cap^en^ / oft
^ ^ ·tïapmuif&eng/geltjcöoetertijtöieban
ben iSaeöi ban iploiencen b|oegfien / en
toeftcben befe cp be öooföen ber iBngelé
met toit ^mo?gl)enö Vjjoegft foo
iomt Biagio met öen 25urgfter / bte (on^
tueteng Bisgio) Ua befe bootfe toifïe, Bia-
gio op öen totncfeei tomenbe / opftenbe/
fag^ 30'η i^arie-beelbt / ntct mibben
€ngelen/maer miööeit ben öaetfOeereti
ban jplojenten/metönn tiapmiitfenoi?:
|)ploa0 berbaefï/ niet toetenbe toat feg^
SÖen: ban aïfoo ben Coopmanljêi micB
feer pjeegü / en nergens ban en mnmm^
be/füjeegii
lip ftiïle/ en fo met bm
^an / bie Öem t' geïbt teïbe / iertoiilen
^fecbtn fp be clapmutfenaf:toebergi|ei
ieert jtfiibe met be fe^ giüben^/fac&.srln
i^aetfiieeren toeber €ngelen getoaiöen/
lip ïjemfeecijeriMonberbe/ bafl
t!6êi?obec feebentSenbe/fepbe
ttnUfm

m sando: / ict enüieei «iet oft
uipöjoomt/
cfi baiöet üsaeriiJ tbeeö
Ciigeien/ boe
U mtt bé |Ban toas/
fiaböen al rnobe mutfé op/en nu en öet>^
benfp göeene/toat totl bit bebupbeni
Φί)Ρ gBemiflu finnen/fepbe sandro,bit
geit maect u albaufelijen:Dabbe bat ge^i
toeejï/mepnt glip bat Bet ben25urger
gecoc^tfoiibe fjebben^ c'ié oocfe toaer/
anttöoojbeBiagiOj^p en öeefter mp bocö
nietöangöefept/ eüentoel buncfeet mp
een toonbsrlgifee fafee» jBeer tlucöten
toaren ban fiem te hertellen / bie te lang
te beröaïé ^ijn» 5|p beminbe feer alle bie
in be €onfi blgtigö toaren. toon geit
göenoerö/maer qualgcfe befieebt3öH'*
be / gingö al teerlogen» Cpnbelijcfe / toe^
fenbe owbt en f toacfe/ op ferncSl gaenbe/
igi te 5gnen
7 S. %Άηη 0l&e(ïojben / "^ru
no IJ I j,

(^'letliUan Andries Verrocchio,
^cöilber / 25eelbt-fntjber / en
Boiitameefïir/ jFiojêittijn.

S#mmige 5t!n ban foo oïerbïoebigen
geesl / εη bannatuerm foabequaem
petconfticli αεη ίε'οαηίφίη, batfe iiun
tottoerfcliepben f0n|tt<3|je oiffenirghen
geïticfeïticH beyeten: gelgcfe Dcfm, flo^
renttjn/Andries Verrocchio, 0ie i^OUtStii
fmit/al?eomeiec/#jofpKCti0cr/:èedöiii
fj0U'J3ei7®?a\i£er&cr/i5dci)tlöer,eï=.jBUi
fiiie?!/ te famé toas. .flilaec om be
ftepi te feggen/iii
f>r!)üöeren tivy^tmu
fpiïbenfïonben3t)5i öiiigé \yattE\ï3ji;et»
i^an alle 59Π toertfeen toaer Mttl te f^g-
gDesuban t' eomt tiionj^? pjopooftmet
te paffe» l|p biel fcictoilö nan b' een op
fc' anber/ algi Demfoo eemch bingijen
booj te faeel boen \)er\3ec!öe.i|>p uia^ een
gfioet Cepf6enaer: flp tepcÊeitbe eenen
Cartoen met ber #enne / een 2&atainte
ban naetSten / bie feer fcaep toa^ / en
meer anber birg^en/bie öpmeenbete
frï|!lberen / maer bïeben onbolmaeeBt:
tepcfienbe mei goei berftant en gce(ï
COC eemgiiie i^ioiitoe tronien / feer aer^»
öifil fesn toefen / met Injïigiie iiulfelen/
toeltSe
Leonardoda Vinei 5tjn bifcipel/
0111 be fflioonftept toiUe/ aïttji^ focijt
5pn toerciien tt üoïgijen» Bp teprSenbe
eociif)ierben opbe mate"/togfenbebe
maniere om bc feïüe te toermeerberem

€n

'«iwoorde
v^^dicvan

€tibe Boetoeï fjp toeelCarioenen ntct int
toettfe en b?acöi/ftiiiïberbeboti) eenige
bingen: onber anbet een «©oopfel chri-
iiij baec
Leonardo ben €ngel fcöilberbt/
knaec ban naemaeljs berljaelt fal too^«
ben» ^p begon eerft alle btng!)en op Det
ïeben af te gieten met plaifler/te toeten/
een beflarö gemaetftt ban eenen facöten
g'S'^i" / ^^ göegrauen bp
Volterra,
»ien «rft ^^ ^eel meet plaetfen in ^taliën/
'l't gebniyck fete gftebjant toefenbe/too?t gQebjoSen/
«»'i«brachc. tïi ban g^etempert met toarmtoater:
Hier me be bjucfetmen pet af / en too|bt
iianfoogarbt/batmer 0eel %uerentn
Steten macli»^u0 toerben in fijnen tijbt
Deel boobe en lebenbe tronien afgóe^
goten / bie men nocft beel inbe&upfen
iMn jfïoiencen boben beiiren / tienilerif/
to^iren /enfcöoojfïeenin / alsi natuer^»
Itjcfte conterfeptfelssfiet» ^ptoo^beop
een repis tot i^enetten ontboben/ om op
öeplaetfeban s.
lan en Pauius, temaet^
ften een toperen l&eerbt / en baer op een
Capitepn/ gfienaemt
Bartoiomeus ban
Bergamo, baer fp boo? bictojp fiabben
sQegabt/om alfoo 0em te tereeren»
An-
dries
baer toefenbe/ ^ebbenbe gemaet^t
'imobel ban 'ti^eerbt / en beginnen toa^
penen om ban coper te gieten/ mibbeler
tgbtftoojbegp/ batboo^ bejonfteban
eenigöeban ijen€belbom/ i)et25eeïbt
foube toojben g^ebaen ban eenen
Vei-
lano da Padoua,
foo btacftJflp fijn mobel
be beenenen 'tgooft/ enlleerbetoeber
fonbet pet tefeggen aï berftoojt te iflo*
centen»^e ^igno^te bit fienbe / ontbo*
benl^em/batgpnemmermeer fooflout
foube toefen / tei^enetten te tomen / of
hc D
p foube'tI)ooft5ijnafge({aggen:toaer
op ÓPfcb^iftelrjcganttooo^be /bat fjipii
Hem toel toatgten foube: toant foofp
0em öet Dooft affloegöen / fp fouben
ïicm gDeen foo goet tonnen mafeen / alft
fijne te booten toajs; maer
Bp conbe
ftooftban 't i&eetbt/ bat Rp afgöefla^
öBen öabbe/toel beter aliS'teerftema^
Sen» ;®'anttooojbe enmiföaegljbeben
^eeren niet: ban ontboben Oent toe^^
ber / en gaben ijem bobbel pjobifte»
t©aer beeft Bp frjn toetcfe toeber aenge*
bangen/en tn't gieten boenbe 3ijnbe/bem
jjerBtttenbe en bercoutoenbc/ toert ftct/
enfratf/i^taaer ouöt/tdnno 13 S8,

i$tt ieUen üan Andreas Man-
tegna, ^cöiiöer ban Mantua.

Heebeel bebelooningebcrConficn
bermacö/ bp ben gene biefe beucöt^
famicö otffent / ijS ten biften bs&etit bie
'tgfjeniet baer ban göelut&eït)f& tebee^
Ie too^bt: toant Bp beboelt aïfban gfjeen
prjne ban moepte norB ongBematS /
000? be foetitöept ber eeren en gBetotn:
göelgcfet gljeffBiebe
Andreas Mantegna,
bie ban leegfjen gfjeflacBte göebojen
toass / in een ïpojp bp
Mantua, oie Boe^
toel B
p in fön jeucBt een 25eefïen Ber»»
ber toa^/ toert fo berBoogt boo j Conft/
en gBelucfe / bat Bpberbienbe te toefen
eeneerlijtSïatbber» 3^oeBPtoat groot
begon te toojben/ toerbt gBeb?atöt in
be ^tabt/baer Bp op 't fcBilberen quam
bp
lacobSquarcione, een^cBüberban
Padoua, ben toelcfien boe Bp toerbt te
befeennen fpnen fraepen gBeefl / Bern
aennam booj een erfgBenaem foon: oSn
betogl ben |©ee(ïer Bem felben öe«
befïen ^cBilber niet enbermat tetoe^
fen/ ïietBp
Andreas Bem oeffenen nae
plaifierban btintijcBen afgBegoten/ en
nae boetten ban anber fraep iBeefler^/
fo bat
Bp boo;, fulc&e/en anber mibbelen
gBenoetB toelleerbe: oot^boo^be p|it^

'entoiïben; »©nber anber eenen Nico-
aes Pizzolo
ban Padoua, jijn mebe biffi^
peï» :©oe
Andreas 17, ^aer oubt toass/
öabbeBp een ?(iltaer-tafel gBemaecüt/
in s.
Sophia te Padoua, bie ban een oubt
erbarcn^cBiïber fcBijnt te toefen.
An-
dreas
en Niciaes maecfeten notgr een
'OTafel t'famen
/ baer in maecfite Niciaes
eenigBe25eeïben/&ie niet min gBepjefen
en toojben
/aï^ be bingBen ban Andreas. Niciaej vy.-
liïau Niciaes ijS toepnicö / maer fcaep ioio,fMey
bingBente fien:en foube toonber gBe^» schiider.
baen Bebben/ öabbe Bp be toapenen niet molr J"'
boben be Conjl bemint: IBaer alfoo Bp
Bem beel bpanben maetBte/ toerbt op
eenen abonbt ban toertfie tomenbe/bers»
rabeltjiB bermoo jbt» 35p 'tboojnoembe
Niciaes bingften/maecbte Andreas nOtB
bier ^uangBelifien/ bie feer gBepjefen
toaren/ foaöatmen toelbemercfete/ bat
Andreas toat bpfonöer^ toojben toil^
<© te.


-ocr page 50-

Italiaenfche Schilders,

be.ïBaerom lacob BeIUno,,^cöïlbcr tot
30enetteti/
©abec toan Génciie «iioan
BelUno, öjh toeït^tti οοεδ uan jange ccn
tcotfer in De €onfl toadi tegófii
lacob
Sqaarcione,
foo laeei ie ü3egc bjac0t/ Dat
Andreas jijn tc nam:

toaei'om Squarcione foo toojiiici) toert/
batfc t'ftnöErt aUijtit Upanöen
toarcn:
iJfitit! alfoofeerÖP Uoojöcnen aïigt An-
fomn^dt? iiieasötngenöaögcpjefen/foofeei'öceff
voordcrjicfc. Dp't tian öoe af altijtgi openbaerlrjc ^tv^
acöt: fegg&cnöe / bat
Andreas
niettn boogtten/ om bat Dpbtegabbe
öecontcrfept nab'3£ntötfeeiitenla5ecl·
Din/ üjacr naer men nirt canïceréftötl^
teren te bcgöe ivnant bte ficenen btngcn
beöouben altgbtjs öerbtc|)ept/nemmer«>
meer fteijbeube een fefeer tecre foetiti
Sept/bte t'uïeefcöoft Det leüen öeeft/
bat Oem roert en boutot ojj berftgep*
benartten: boegftenbe nocftbaer bp/
Öabbe
Andreas ^ijn oSeelben ban tiJtt en
ftoartaijs marbec gDemaecSt/fanber
ban foo beel berbjen / fpfoubenmcer
gratie geftabt fithU: toant ban fouben»
fe emmer te minlten «gcSfcöe fïee*
nen25felöen göeieBen ftebben» ï©iifbs#
nige brrifpingen qnelben
Andreas,maer
toaren fiem bojberltjc: bjant be&ennen»«
bebatlÖP ten bede oettsaerOept fepbe/
begaf öem baboe boojt tebenbc perfoo^s
nen te ronterfepten / en nam foio? / bat
Sp ΪΠ een i|i jlojie / bie öp in be Capelle
maer^te / baer 3ön anber bingöen bja*
tf n/toel toonöe / bat öp ban Det lebf/en
t'natnerlöiSe fo bael fonbe bjat ggoetji
te bjegije bjeng^en / aï0 upt be öingen/
bie metter Conjt
gemaecfet jijn. Cben^
toette^ieï Anireas Dit g^eboeïeti/öat»
termeer bolcomenSept bsa^ itib'isni
tgcfee 25eelb?n / en
batfe beet fcijoonber
beeïen öabisen / ban t'Ieben upt en üsrjji:
<©mbatbe uptnemenbe JB^eiïersi (foo
ftern bocOf) öabben uptbcri febenbe
Ïe®enfcöm licijamen/aïle be boImaecSt*
Öepbtber naemcitn bp een bergabert:
todc6efc&oone beelen alle t'famen 59η
ferrfeïben iaem eenieö Itcöaem tebin^
benibar rom / bocBi öem/ moflmen öier
en bacr foo een beel ban
berfc^epben ne*
men/en bergabercn.25obf befen bochten
fjem b
'2lrttijc6e Beelben beter göeiïeït/
f Π be
«iMfcMlIen/aberen m fenuttm beier

geroert/en aengetoefen: maer ofgem
Dit botijt/ en bat öp meenbe öct bleefcö
met sijn foettc^ept en glabbtcöepbt bie
bingen te fi er berbojgen ijiel / fo toonen
fp foiniijtjS meer fterbicftcpt/ aljS eenieö
oudt oft uptgeteert itcj^aem/bat Oan be
€on|lenaer0 / om meer oojfaften/ moeÉ
30π gefcBonbJt
Wt befer oojfaecfe / ba£
öem fuïfjc beDaegijbe / fietmen 59η bin^
göen eenic&fin^g&efneben te aaen/tree*
feenbe meer nae t (leen / aljs t'Ieben» ^n
39η bingöen bjac^t ÖP feer beel tra*
ηίεη nae t'lebf te paffe; €n öoetoel 0p i»
3sn taecl&enen ^art/ en biat deen ban
plopen ttia^/ S)ebbenbe biatbjoogacg^
ttgöe maniere/ foo fietmen nocfitani
alfefpn bingöen göibaen met grootec
Confï/enblnt, ï^p maecfite te Mantua Tnumph®
bao| ben JBarquöö Lodewijck Gon-
zaga,
in een falebe Criumpfie bani. ft^hghe.
c afar, tocicfe t'befï bat 0p opt maec* fchiiderc. j
te, liter fittmen ben meï gecierben toa-
göen / oorfe ben göenen bte ben Crium·
PÖfecber lafïerbe/boo^t alle
ojbenen/
be b^ienben / be ggebangen bpanben/be
rotten ber ;éolbaten/be reucftbiert&en/
biierroocben / be offer offtn gbecroont/
ben roof ber ^olbaten/be biapenroo*
ben/b ClepDanten/ be bfctoiien/be ggc*
baenten ber ^teben en rootfen /
op ber*
fcljcpben bjagöens naegfiebootfï/met
onepnblgrfee Cropgcen op be pgcBfla*
ben/ïjerfcijepben fio
oft en Igf-toapenen/
toemaeciïfelen / bertieringfjen / en
töc&fci3e potten:€n onber ben öoop ban
alle be befcf^oubjeriS befer 'iTriumpöen/
iflTer een i^iouïo / bie aen fiaer öanbÊ
eenMitbt öceft/ bat aï toeenenbeöaei;
toonteenen booten / bte 't in sönenboet
DeefiVmet eea feer graceïijcfee actie«5Socé
^abbe öP in befe i^ijïoiieeen bingfien
bsel berfianöitö Vaaerggenomen / bat
iiS/bebJijie bat 50« figuerenmet brboe*
ren lïiofïen romen boben fggeftcB te /
f0
ma?c6teSipberboojen(ïe aöeelbenboe*
fen boo? aen op^ b onberfle toatsrpaiS
fïrefee te rujïen / boenbe be anber boojt
en boo^tintoaerty neberbjaert / bercoj*
tenbeenberfcfttetenbe/ balen/ïatenbe bf
boeten berltefenrbefgöelöcy Uetgp bt
pottenen anber bingöen al banonbec
fien, ^umma / bit toertft mocbt niej
fcöoonbft nofg beter getjj^oifit φνΜ

tnW

Andreas Mantegna, PhilippoLippL Fol. 42,
fonbtöwn ben met èerlptEé ioon/

tni0/btjS bja^ÖPbaüben boojnocmben
ïBarquijis altgbtsi bemint/en göe-eert:
<Bn toert fo gijerucfiticlj/ bat
in-
nocentius
be aci/tfle / om 6em fc|)if&te,
SCIfooDPban nae aoom repfbe/ geeft
fiem bé l^argugss nocö bereert/ en 0em
]Stbberggemaet6t. Hptoerbtbanben
l^au^ bjienblgcb ontfang{}en / bte gem
fïratjc in
Beividcr liet maec&en een tieen
Capeïle/ bie öP/ fo toelffel aïsi mueren/
opnatbalcKaUe^ foobigttcg enfonet
toebe / aljs öabbet berWtfiterp göetoeeft.
25obenben^Itaer to]a0
loannes boopfel/
taer onber anber i^een biesijn couffe
abererj^t upt trecBt/ toonenbe ongbe^
ttiacBen arbepbt in 3gn tronie/ bebe
menicg ber bielflanbtcbept^ fjalbé ber^
toonberen, #en fegftt / bat ben ï^auö/
boojbeeï anber occupatten bie öpgab^
be/
Mantegna niet fo Dicfeüjiï^ göelt en
gaf / al0 gem biel bejgoeft jgabbe / bat
JbP baerom fegilberbe ban graenbi eeni^
Sj&e^euclgben/ onber anber be ^ifcre^
tie/foo bat ben eenis'ttoert&be^
fienbe/b^aegbetoat ^et boo^ een 25eelt
ant. toaere: ^p anttooojbe /
't t0 be isif

Atrdi

V4n tretie:toaer op ben éau0 fepbe / ï©ilt
gÖPfe toel bergöcfeïfcöappen/ (ieïtcr bp
'^'«itc. be patiëntie, ^en ^cftübftr beriïont

mat ben öepligen i^aber feggen tooube/ I «ntv yi»4i«;. uj» wt uninwnne ftlj
en ftoeegö fiWe, ?iet toertfe boïbaen/l beri{ban3pnentgbtaïbuiberöacïti

Leonardo, Andrea Mantegna, Gian Bellino.
®ü maetlte en fcöiïberbe öemfelben|aarf oubt %mf

binnen Mantua een fcöoonfiup^/ baer !5gn-iaraf bp3Ö«eonterfepifdinroper/

ÖP 5ίίπ ïeben ïangö in tooonbe; en beb»· j toa^ ooc6 bit fcöiift gijffitIt:
i)enbe beel fcöoon toert^en göebaen/

£pfarem htmc ηοτΰ,φ mn pmponis Jfelli^
Caenea Mantmea quifimulacra vides.
leüen tian Philippo imn ^abcr/©joer PhiUps Carmeïgt/

T:__: Λΐ-_____A.'f

i-'ppi.^l^o^^mtönftö

----------- ---------r- ^»·»»^·*»»/

ïeerenbcbotö bp Sandro Bottkello,
!fen Philippo Lippi ban toag foo ober«·
! bloebif Ö ban göeefï / en inbentie in jgn

Altöoeteel be jèiöilber-conft göecn fcBilbcren / )ae foo bootftcft / tnfoo ijèeï
erfgoet en isi / bat be Jfóinber^ ban nieufnuffirö in 5Dn bereieringöen / bat
®un<®uberj5genietenmogen/maereen ' Öpb'eer{ietoai/ bie beniBobernein't
bing ii8 /baer pegelgtfe booj be aenpo^f' ïjooft b^atfit be tïebingen te beranbevg/
ringeber natuerenmet langfaemoeffe# èn opeenntcu manier / enmetfcöoon Phiispp·
ningetoecomt tegeraM:fofcöeennofö' oinamentensgnfiguerent^temafeen/ Steerii
tang / bat
Philippo Lippi bc Conjï ban en op b'SJnttjcfefcÖe topfe «nöangen/ op,clc Becl-
ben l^aber göe-erft öabbe/ oft batfe engo^öen.ïlPtoaöb'ccrfïeïitebenGro- aentccke.
gem natuerlgcfe aenggebojen toa^, üp tifken öet Htöt fjergaf/op be gijebaente f
Jjoïgöe ban jongiS aen be manier ban 39^ j ber ISntgtfeffÖe/ bie felbe mafeenbe ban Amy!k$!

' Φ 1 graewto

énbeelfabewrsi/bieaer tot tm J^eïto»
ge* ceiaoomnocöbJefenbe/fcOilberbe
D
p nocöin eencïeen 'tafereel een iBa^
rp
-beeit / met een Capenbe &inbi:en tift
HaiitfrOap / in een rootfe / maec6te βρ
jêteenj^onmerss/ bie (ïeencn groeben
tot be^i0epben toertfeen/metfnUBen
patientie / en foo net / bat
te berUïonbe^
ren i^, üp teptfeenbe feer net/en toaffen*
be met fap/liet't papier beöoocöfelii/
baergpeenige toint-öapien fdofubtgl
onber b'anbei liet b^pben/ bat bet te
bertoonberé toa^.lSp ©0 jjten en ^jtn*
ten toa^ öP t" grooter eere / om 5ön be^
ïeeftfiept/beucbt entonfientoille»
fneet ooc6 berfcöepben coperen platen/
batr in maetie öp sön 'STriumpfte booi
beröaeït/ oocBsgn Bacchus feefi/ ben
jiröt ber ^ee-monfteren/ b'afboeningc
ban ben crnpce/be begrabing&e Chriiii,
en anber bingöen / alle fonberlingöe en
toeerbtcö om fien. ^p toonbe eerflmaeï
ban aï b'atoerbefle maniere/ om be
Beelben tc boen berco jten» €n om 30»
uptnementöept in be €on(ï/en 5ön ebeU
Öeptbeö Ïeben0/ toert
5pnennaemon*
(lerflgtS gemaef t ban ben #oeet Ario-
fto,
in be eerfle tlaufe ban 5ijn 3 3
fang/ baerfipöébp be bermaer(lefföiï=e


-ocr page 51-

scaeulsjên ööc&bsn iBertoc/infrofen/
met beter tepcaemngge/aliS anöer üooj
Öem gf)cbaen öaitöcn / foo Dat i)et een
iujl om fieu mm / toat |)p al tUic^ii ger
Qott ijcrfiêi'öe / en tn'i fföilöeren tt mt*
öDe bjacfit» €n tjat meer iis / nopt
maefiïte
toercfe/ i)pen UjacDitc in
ittee grooter fïuöicti / ^'iimiifiifcii^
iJingijentiffii iSoomte
pa{Te/ in baten/
taniien / bieufüeng / fciioenen / toapen^
roof / fcöilöen / ö^lmcn/
m%\t\mmi
f VöeÊrbeii / en aitfeer fulc&e fraepicötpt/
't üJtlcS t5em / Die onfc Conft foo bfei
üoo?öeeI beöe / eeuUjtf§;iöffi te öanfi:
Seti ©eiï toershen in nerfc&epben
plaetfen .^sijnbanijem tonjlifi) gcbaen,
aaoojCohinaö Mathijs, toan
rijm/ maecliie öp iteeefcöoon 'Eaft^
reeïen, üp repföe nae iioèm / 0ntb0i=
öenöan Carbinael
CarafFa, baeröpin
ren CapeHe fc&ilberbe / tn be ^errfee
ban Minerva,bacr fcaepbebtetfelen upt^
SÖefeeeïbttoflren:
©nber anbtr / ba^
't (©öeïoobe 't ongöelooUe gijeiJangDen
fieeft/ en aUe ^trettjcSen/en bafc i^Ojfte
toanöoge beitoonmn öceft / én ineer
ïSeutfibcn/bie Bun
toebicgartöcn fon^
ber Debben: <©oc6
een bifputatie ban s.
Thomas ban iiqutnten/ baerftponber
Öem öeeft / en betbjonnen Sabeihus, Ar-
rins, en anber a&etterjs / aUejS met fulcfe
een fracpöanbeïtngDe gbebaen/ bat 0et
tifet te
betbeteten ijS, ^ot βρ toeber
m ^ïo^rnm iiuani/ begon een CapcUe
boO| PhilippoStrozzi: jBaet mofl: b)e#
ter
nae föoom/ ten fepulture ban Stucco
te tmethen/ en een Capeiïe boo? ben
boojnosmbcn€arbinael/baer ban fiab*
ösfipbipgöelt/ ttoee bupfent goiiben
5^«faten; en aïfoo toeber Meerenbe/boï^^
bebe be begonnen Capelle boo?
sirozzi,
en bat met fuïcfeen Confïe/ en tepcBe*
ninge/batjS öem peber bertoonbert/ om
tt nieutoitj^eben/ en beranberingen ber
berfterfelen/ bteber in te fien ?i)n: <0öe*
toapenbe :ieennert op sgn mtijcBfcl^e/
met alle boben beröaelbe fcaepicftepbt
ban bpbjertfeen/ oocB ©?outo öuïfeïen/
enjèjfefïerïfirfegöetoflcbtiiBen Hifio*
rp ifier baec loannes (JBuangelifi ber#
toecfit Druiiana,baetDp benomf?anbt
fieeftfm bertoonbert geemaetSt / bat
ten Mini met een teetSen btp
crup0 een boot l^enftö bertoetBi: Φη^
bcr anber bertoonbert βεηι boben al ee*
nen idiicfler oft i^BiIofooiJö/ Debbenbè
een trupt& in fpn öaubt/ op fpn
töcfeis g&edecbt, 5Befgi)elijtfey in bee^
Ï^i(rojp/onber beel l^joutoen/berfcBep*
beigtfe göecleet / fietmcn eenl^inbefeen
berfcöjtcfet/ ban een ^paens öonbe^
feen/bat ijem bp be flippen fieeft gebatt
met ben tanben / en blitbt ïjem bergijert
onbei
be cleeberen fpng jBoeber^/ bé
toeltfee oocfe i^
bot berbaefiliepbt / cm
be bertoecMngge ban
Drufiana. ^n
een anber Wftoip too? t loannes in b'olp
gQefüben: a^aer fietmen be gramfc^ap
in bc troiiie be^ öicöter^ / toelcfeen
ΓΦοηί gebieben / batmen meerber bpec
aenflofien foube : 51^aer fietmen get
bper 50n toeerftfiijn ggeben/ in ben aen#
ficDte bejs g&enen bte blaefï: en oocfê
aUe anber figueren ;ijn gjgemaecgt met
fci)oon en bcrftöepben attituben oft
toertSing&en, 211en een anber fgbe maetf
teÖP
sinte Philips in ben Cempel ban
Mars, baer Bp ban onber ben ^Sltaet
boet comenBet jèerpent/toelctmet
nenflantfe bes ConingBs fone öoobetj
baer geeft ben ;^tgilber aen be trappen
ban ben ^ttaer ggemaec&t een gol/baer
't >&erpent «pt tomen toajs / aïjs oft een
ftöeur ujaer ineen rootfe/foonatuet.^
Igcfe/ bat opeenenabonbt een ban fpn
fenetöten (boe aenbe beur getïopt toaiS)
pet meenenbe berbergi) en / liep om bat
in Bet Stol te fieËen/ maer bonbtgem
bebjoggeii: #ot& betoeejs ben ^tgil»
ber fulcfeen Confl in 't Serpent / 3ρη
fenonicgept/ bier fpoutoen /cn toafem/
bat Bet niet gefcBilbert/maer lebenbifg
fcBeentetoefem ïi^'inbentie ber!|i(io^
rp tooibt ootfe feer gepwfen/ fcfiiïbereni
bebenboo^noemben ^anctgecrupflte
toefen / baer fp fiem op aen crupjs trec^
6en met feelen/ bie aen fommige rutoti^
nen 3ön bafï gBemaecfet/ oocfe aen (luc-
Ben ban pplafïer^/enbafementen/ baer
ooc6 ter anber fijben eenen met een leere
't trupis gBebatt Beeft / en een anbec
met eenen flot^/ en fcBoo^^nt foo om
Boog/ f totilen ttoee anber met ftn Bout
't trnpjS aenben boet onberBonben / om
foo inben feupl te betoegBen: ^umma/
'ti0i aUe^ niet te berbctcren,3^p tofliS een

iea»

ïtatiaenfche Schilders,

H^aitfetttbcltmit mftnierin/ en gDe^
(ï^atebfaem/ tnfttlfii banUben/ bat
|p m br bler&en fpnn l^aberti bebecft^
te:biant BP (ttt b^ienbelgtft toao/en be«
keft. laeeimeecbtngeninfcBtlberpge^
feaen fiebbenbe/jiarf ban een felle to^tfe/
tn benautBept in be feleyt
'fpnen4j. ja^
ten / en toert ban fpn feinberen foo Beer^
iiic6begraben/2fc°. ij οχ» batmen alle
tointfteien in be flraten ban
Servi toe^
aoot/ gel0C& men gBetooon W men
ten groot l^lintebegtatft*

't %tïitn tiatl Francefco Francia,
^cgilber ban 25olognen*

Dtf t ben Conlïenaer in ψη gBemoet
ooc&B^^fteen berbo^gBen moebi*
8Btlatenbunc6enBepbt/ bie fpnenlufl
ïebenbe maetfet/ en i^feobertoonber»
lötfeniet: iBaer 'tijS befpottelöcfe/
aljEt bielatenbuncftenBepbt teBeelblint
cn onmateliicit i0: gelgcti Bet ten leflen
te beek ijS gBeftl}iet met
Francefco Fran-
da,gebo^ntotBolognen/|llnno
i^P toe0 in t optoafTcn feer tod gBeflelt
ban tronie/ Igfenleben/ en foobebal*
Igtlfe/bat Bp met fpn platen bie bebioef*
fle IBenfcBcn btemen bonbt/ conbe bet*
maec&en enbe berblgben/toerbt DefBal.»
ben ban beel ^jincen en ïleeren in S|ta«
lien beminbt. €er(l toag Bp een «0out«
fmit/ baer BP beel fraep toereken in ge^
baen Beeft / feer fcBbon iBebaillen nae
't leben/cn anberfin^: maer tot meerber
ïof gBenegBen/ begaf Bcm tot be ^tBil"
ber-eotifi / eenigBe jongBe^cBilberjs in
Bnp0 nemenbe / om be maniere ban
't coloieren te leeren/ fo bat Bp / Bebben*
be goebe teptbeningfie en oo^beet/begon
eenige conterfeptfeljs cn eleen bingBen te
maec6en.;®U0 toert Bpbeel toereken in
beel plattfen enbooj beien te maSen/
foo boojbcn ïlertoogB ban
vrbijn, en

nenbe / beel eeregBenietenbe banfpnbèlc
gBeruft ïebenbe / Boojbe

Philippo Lippi, FranccfcD Francia. ToUt,

anber/ bat Bp grooten ïoon enjofbe*
fiaeïbe. €pnbelic6öp te2&elognentoo*

€on(l/röt6ent„_____________ -,

bagBelgeftS beel lofjS ban Kaphaeivan
Vrbijn,
te i^oom tooonenbe / en bat boo| «
eenigBe bjeembelingBen/ en €bellieben
ban 25olegnen/ bie ban Hoom quamen:
en toeberom / alis bie ban 35olognen te
^oomquamen (gBelgc^ peber gBeern
fpn epgBen pjijft/) Babben beel lof tc
feggen ban
Francelco Francia: t»u0 toert
booj fulry groote feenniffe tuffcBen befe
ttoee/ batfe maltanber met aS^ieben
ten lefien groetten*
Franda toajs feer be-
Iwfl/boojt t groot gBeroep/ om
Raphaels
bingBen te fien: H^aer alfoo Bp een oubt
^antoa^/ bleef in fpn gBetooon
lognen. '^'gBebicl
Raphael maergte
boo? bé Carbinael
de pucci fanti quatro^
een «Itaer-tafel ban <®lpbertoe/ toefen? pranck
be een s
.Cecilia, bie te 2&olognen tot fterftvan
s» loan op benbergB mofi (ïaen/ toeltfee
BpineencaffegefonbenBeeft aen
Fran- Sp'haS
cia,
bat Bpalögoetb^ienöt/fooberpet rehiidcjye
aen bebo^ben toaer / oft foo Bp eenigBe
mercftlijcfee faute fagBe /'tfclbe foubt "y"*·
berBelpen/ BpfoubeBem groot lief bof/
en (iellent fo op fpn pïaetfe / met fpn toei»
beBoo^enbe cteraet« ^oe BP upt
Raphaels 25|ief Böb beriïaen / bebeftp
metgcooteblijfcBap be raffe open/ en
(lelbebitflucg baer Bet fcBoonen bag$|
Babbe: jlBaer befe foo ongètoaenbe upt-
nemenbe confïigBe ^tBflberp fienbe/
toerbt foo toonberlgcfee bcrbacfl/ in't
bemercfien fpnber btoafe bolingöe in la«
tenbnncÊenBept / betoijïe Bp fpn bingeit
boe befeenenbe fo nietitB baer bp te toe*
fen/bat Bern bit fo ter Betten floecij/bat
ftpftarf/ Bebbenbe eerJiBctilurBboen
iïellen op fun plaetfe.^p iv-ert begraben
I ƒ j 8. t'fpnen
6 8. f|aren. €>p fptt
boot toert gcmaetfet befe €pigramme;

Me veram Pi&or dininm mente recepit:

i^i^motaeB operi, deinde perita manui,
J>umj^ opere wfaéiodefgit lumim

Intentm mmium^paUuit^ (jr moritur.
yivaigiturfrm mors: non morim mortis imago.
Sif^ungürqm morsfungitur officio»

'tHeben


-ocr page 52-

Clebett bfltl 'Pieter Pcnifijn,
Jltt^lü».

X\T%t een boo^erlgcBe aeiigo?ren«'
W De rocöe i»e Sftrmoeöe fomtoijten
ijS / öoo j eentge ^eutöt tran
ieuenöigen
* en tetflanöigé geefle/ en toat ten craciti
tigije oojfaecfee / om g0eö?Etoen te gfie^
rafien ter toolmaectöept/ in toat Confï-
oeffeningc bat öet macö ^tfen/r Istr
temertfienaen DeljaniJfïingöe/ oftie^
Jamtian Picter ban Perufïen: \Mien0
ttien^abec
öeai befïcibetn δίειιΓι^^ϋ
een ^cötlöer binnen Perufia. ©etoeiC'
fee aloja^fipiien beften J^eeftec niet/
Biel Pieter aïtptö booten / ^ocDatiic
iètDiïbet-con{ï fo DeetlijcB/ en foa göe·
totn-gebenöe toass
/ booi biefe toel coui
t>e oeffenen/ toetDalenbe begrootebe<=
ïoantiig^e bet ffïbec/ fooir.ötneuöen
dlis tegften
\K00jölgPn tgöt: ioser ine*
De öp Pieter om keten ïufttcij inaetfete/
üm een ban bte beïmaerbe te tuoiben/
foo öem gfjelucfe bfenen tooube, ^oo
toajï f)p ijcel maenben / bat fonber
iiebbeatep in een δί(1 / en bebe groote
inoept en btijt om ïeeren/ma^enbe bif f
toiïis ban bennat^t ben bagi): foo bat
Bp/ btegfiebjoonte aengöenoweniicb*
ÏJcnbe/lèeertanbeï bieatgt enbJtfie/
Iran Dem te ftemoepen in be €onit/en aL·
töbtte ftj^lberen ί toant alrijbi^ boo?
eogöen ijebbcnbe ben fcöitcö ban bcr
Sdtmoebe / bebe neerfïiciiepbt tot bJirii
niiigr* 'CboeltB Öp mffTtBifn m«t en
Öabbe gfiebaen / fó W onberf)Duté gf)e^
noetö gegaïJt Oabbe;toant ben Êlijcbom
öabbe ®cm ben b3eg& tot bec ucne^t
tMogften flnpten / bte 6em nu boorb'ar^
moebe toert geopentten boo?t göejïtert
5tjnbe banbe tseljiicfticöepbt / goDijt?/
motOtÖu niet ten i?oogi}f!é graet tfim^
men/ bat gp motiit tomen om fjem eet>
ïgc te megen onbèi-^ouben» hierom en
Biaefte fip geeti toeccfe ban coube / Son^
ser/ongöemaffe/ arbept/nocD fcDanbe/
öm ecnsJ te tomen tot ruil engiiematfe.
<en fiabbe bit aïtgbt boo|.een ^iJi eerfi^
sprwcK. tooo|bt:ï©at nae be quabe bagen/goebe
pewr/e- bagen mojïen comen:€n aïji moeptoe.
ïufini. ' bet iss maecfetmen öupfen/om in't ttnpt
toebec onbec te tooonen in't bjoogSe»
i©iffemaelb?aegbe Bp bolt/ bitj^ift^n
bm'gö«rep}ïös0beiiy i^fonber jpnen

JHeeflet / in toat j^laetfe bat be ^tpr^
Heep bef} getoont toojbe. '^en toeltl&etf
D^m anttooo|be:tot jplo|encen/beer be
^Öilöer-conft in meefle perfectie is/
en öeeigoebe 5®eefler0 altjjbtstjn/etf
meer pjopooflen. ^oo bat Pieter ttv^
tretfeeiioe/qiuam te ƒ lojenten/op Ijope/
een e]cceUent^c|)ilDer teto02,bé/ 'ttoelr
Demg^efcijiebbet toant 30η öanbelini^
öije boe terttjbtfeertooibegöepiefen^
|)p ftaöiie baec sijn (iubse / en leerbe on^
ber
Andreas Verrocchia^jaltoaer ban 59«^
eeriiemeccfeentoaten: onberanbet ee^
mn^.
leronimus, ben toelffeen feer ge#
acHt toerbe: toant gp toasi g^emaec&t
gantftD oubt / mager en bioogfie/ göe;»
Igeg een Anatomie / Igebbenbe be oogen
gebEfïigèi op 'l€rucifij;.l0oo? be
nen ban s.ciara,niaec&teöp een €^afel
ban eené booben
chnllus, met fo ftftoo*
nen coïo|ering&e / bat be ^e&tlberjs
toeï borsten/ bat f)peen eycelient iBee^^
fiec tooiben foube: toant j^pljabbeitf^
bit ftufë sgemaec&t beel fegoon tro^
nien/foban oube jSBannen / en
Marien, ,
bie upt grooter liefbtn bitterljtjc fcijicp^
en/aenmcïcfeenbe met bcEtootibcren ben
5^eoben :cnac6terööböpg^cmaec&t/
een Hanbifcijap/ batboe ter tijbt toon^
berlocÊefcöoon göeacöttoojbe/ toanÊ-
menbaec te booten geen goebemanie«>
re baer ban eniiabbe gfjefien / glöeiöt&
men nae toel öecft» i®en toilse be
^onnefeenö bipmael meerberban ^e^
tirn
/ atïs fp gijebaen Dabben: maerf^
toouben niet/om bat
Pieter fcpbe / bat
ÖpöergeïgcitegöeeneH moebt en fiatbe
temafeen. ^p toerbt in fO|ten Saren
infuleften grootacfitinge / batjtjn
göen toerbt giicfonben ober at / in ^ta^
iten/^paetigié/l^janffernc/enmeeran*^
ber lEantsé.^p toiocftt beel in een filooi
fïec / bon bit men ^iet
ingefuati, feupi
ten be poojte
Pinti, t'toeïife boo^ ürtjg&i
ai berbcflrueert ijs» ;©aer toasS eenen
#jioor/ bie feer toel Sdfupi oltramaii
rijn fonbe maSen/ en tm bat öpjs ober^
bïoebicB fiabbe/bebesr
Pieter beeï op be
roup?en göeïï?üptBen, ^efén§êifooi
toag b?ec6 en toanttoutoic^/ en toiïbec
altgbtljptoefen/ omtefien/pf
Pieter
niet öet 2(ifupi en foube befioubf: toaer#
om Pieter, öie böii natueten op?ec0t

mpi

Italiaenfche Schilders,

Pieter Perufijiï.^

Fo1.44»

men / en fjem göefepbt too|be / bat UP
plomp toaö in be Confïe
: Pieter motfit
ban
Michael bit niet berb^agöen/bejsfp
booj aecBtquamê/baer
pieter niet bceï
eere ban begieU
Pieter maeefete baec
norö een groot toertS/baer öp ooc6 sgtt
booigaenbe 25eelbenté paffe Babbe ge.,
b^aröt / bej$ öp ban ben nicub3e^t|)tl^
bersi feer befpot toa^/feggébe/öp Dabbe
bangierici)ept0 toegf deen blijtgeoef;»
fent / en maee l^ten Dem beel fepmpige
;§>onnetten: ^00 bat öpalreeonbttoé^
fenbe / feeerbe nae
Perufia, baer to^ocfit
ÖPin eenCioofler^aiercfe/baer
Raphaei
d'Vrbijn,
jgnbifcipel/ ηοφ fongl) toe^
fenbe/ eenigöeBeelben maecfete, j^upf
ten
Perufia, op t'Cafïeel Pievc^maecfete
Öp eenige toert ban tleenber impo^tan^
tien/altoaer Öp göaenbe en feeerenbe/
altgt al t'gljelt bat öp fiabbe ober öem
b^oegö/ al0 niemant betroutoenbe/besE
ÖP op ben
toegö toerbt toaergöenomen/
en berooft / bocö met beel btbben^
t'lt>»
ben göelaten; maer booj mibbelen/en
beel b^ienben bieöp öabbe/tteegöeen
groot beel ban t'genomen göelt toeber:
botööab ÖP fcBier banbioeföeptgöe*
flojben. f ^ toaö een IBcnfcö ban toep^
nisD iSeiigte / enbanfulcfeeen ©o?pöp#
ren
öarben |ooft/batmen Öem b'onfler«
figciiDeptber pielen nictinbeeïbenen
conbe/Bebbenbe alleen jgn Öope op t'ges»
lucfe ban
befer €eutoen/ en foube om
gÖeltfStoiUe toonber bingöengijebaen
Ijebben» ï|p toon grooten röfbom,!)5ini»
tien ipiojsneen timmerbeen rocftt öp
bce!
öupfeti: befgelgrj: tot Perufia cn tot
Pieve ijab Dp beel onroerenbe goeberen*
i^pnamte ïk gbe een feer ft^oon jon-
gst ® ocgter / en öabbe foo groote gfie^
nuecftte / batfe mop
cieeberen en öulfe^
ϊεη
b^oeg / fo binnen aïjS bupten^ öupss/
batmen fcgi)i/ bat ÖPfe bic&toilö feifjS

ttra^ / bit mettBetibe/niet toel te bjeben
tn toa$ / bocj^ goe gp |)em mocgt be^^
ftfiamen/ foo Biel öpbpöem eenen pot
met fc9oon toater/ baer öp alleen jgn
ï»o?(ielen in fpoelbe/ al0 0p afuren ïafee=»
nen maecfete/ enbebe benidjiooj eben
feer 5tin b^er
6e fatifeen openen/en fpoel^
be feer bicEtoiliS bé bbiftel ^en
fienbe jgn fafjcfeen feer minheren/fep»
bebicfemael: <Ep&oe beel olttamartjn
berOinbt bat ï©atfiet gfip/fepöe
Pieter. #jiooi toecD 5gnbe/ber#
Saberbeöpuptbépot öet oltramargn/
bat in ben gronbt göefonc^en lagO /
bjoogöbet / en gljaft ben i^^iooj toeber/
feggi
)enbe:Pater, bit^ utoe / leert op een
anbermael liebenmet eerenbetroutoé/
bie niemant beb^ieggen: maer toilbe
men/men tonbe toel bebjiegSenbege-'
ne / bie fo mifbertroutoig jgn / aljs gftp
5gt.gniftefto en<®lpbertoe toas^öp
leergoebt JÉeefter. <8nber anbertoais
jlem aenbefteebt ban eenen
Bernardino
Roffi jf
lojentijn / eenen Baftiaen, om
in Bjancfergefe tefepnben / booj βοη^
bertgijouben Croonen* ^itfluffeberi
cocötBarnardino aenben €oni»göban
B?anc&rgc6 bier Öonbert gouben
Mten, Φοο? beel conjïige toercfeen ber#
maert jönbe/ toerbt
Pieter te öoom
gelepbet/ ombooji>au^
sixtus be bier*
betefcfiilberentn jgn Capelie. ©aec
maertc öp b'ï|iflo?p/ baer
Petro be flmi
telen gDegöeben toojbmtoocfe begöes»
bootteen g^oopfel
chrifti: oocfebaer
Moyfes ggebifcDt too?b£:€n baer nu
t'ooibel ban
Michael Angel i^ / maec&tc

3i}n bifcipelen beel gijoebe jBeefïerö/
bpfonber ben toonberbaerlijcBen
Ra-
phael Sanzio
ban Vrbijn, bie langde met
Pieter to?0C§ltif0a bebe OOC loan je San-
ti„Raphaels ©aber, Pieter fïarft'^gnen
7S. gaer / en toerbe begraben tePicve,

<0 4

fet

ÖP b opbaert Mariae.^eel meer bingoën
in aoome gDebaen/ en geöeel beel geitö
Böetoonnen ijebbenbe / toouto toeber
na er g^erufen / enig met groot fabeur
ban ai t'0oomfcö ^of bettrocfeen.
'iï'toaci; lang te toergaïé / toat öp ia 5ηπ

Baberfïabt Pdrufia, en baer ontrent/1 nietterijianbt pakerbe,^pmaecteban

altoei:t& bebe/foo inipuefco al^in
<©lpbertoe»!|p feeerbe toeber te iplo^en^
ten / boenbe feer beel bingen / en getoin
foecBenbe. 25|acöt bicfetotlö eenberlep
25cetóen toeber in't toercfe / foo batfe al
toeel eenberlep toefen ftabben. Cenfel^
ben ttjbe toerbt
Michael Angel booj5gn
toerefe gerutöticö / ftoelcS
Pieter qua-,
Jgt mocöt igbé /be0 fp in tooojbén gua^


-ocr page 53-

Italiaenfche Schilders,'

J|ettoitl3a« Lucas Signorelli,

ban Cortona,

GCmcenIgcfe fictmtnin&eSeutöt/
aïfmtï met goet oo?öeel op acgt/
aen iic manier tan öoen en tuefen/ toacc
toe be feinöcren eöenegöin jö" / εη
toat ip tn jgun ouïiec&om te tsojijen
ijeb&en* €enigefietmen/iriein
ijm Ιίία^
gen cn maniecen jeöif ö m ^nttcij jpn/
cn göctin in eeiïgiSe tl^eöingöe/ toacr
ttieiie fpaltijötJS oocfe eciïgcfe söeacöt
to30?ben: geltjcfe öat oocfe scfctjieöe met
Lucas üan «iojtoncn, i^p ötfcipel
öan cenen pieter tan Borgo fan Sepol-
cro, toienjs manict öp foo tooïsDös/ oat^
ment ijualpcS con on&erfcöepöen» ^gn
kuercbenuiacen tn fo groote acDtingJie/
aljs opt ban eenicD anber ^cBtlüerm
^taimnp tooniii tn fgn toercfeen/öati
men metariiept en €onfï öe naetgten tn
^cPDecp öet letten tan Doen göeïtjc*
6en/en öoemen öe tiercojtinge te toegfie
cani3|eng8en»enber toeel fröoon toert^
feen/ tj5 tot OrvietG.tn öe gtoote Mtuh/
een Capeïie ban gem/ ban tbergaen
ban ber ï®erelt/baer öP öem toel betoe^
fen öeeft een berfierirjrfe en gcefiifö bin^
berber ï|tjïojifn/bmi b^emDero?.bti»
tiantien, i©aer fietmen Cngj^elen/ boo;»

aöf cfïen/ rtitetjnen / aerötbebtngijen/
fejanben / en miraSeïen ban Sfinticö jifi/
iiaecliten/ bercojttngOen/ en bee! ftöoon
fiauiren/ooea bs betbati
-!gcBöcpbt/bie
in ben lesten bebenbenöagij fal mcffn»
i^ier mebe Oeeft ijp meiiitö nfï^ Öem ro*
menöe Den göeeft gebJacHert, bia*
ten 00C& be tocrcfecH ban
Lucas iiocgfjc*
Itjcife altijt^ ban
Michael Angel ggeacöt
«n gfjep|.efen.<©ocfi fietmen in frjn βο^
beel te Öoom / bat f)p öem nae üefe btii;»
göen beöoJpen Öeeft: in bitbjerr It geeft
lucasbteï
€onterfeptfel0 te paffe gfje^»

b^^cOt*. COt S. Maria de Loreta jp

ban hiti bier <Êaan00eïiften/en bier
feercfefiöe tl^octojen/en anber Btelben/
aliefeerfilioone/ bjaer ban beniöaus
Sixtus gem fjoogöïïJtfe ïoqnbe.ï^oe eenjs
biimen
Coitona fgnen fone bermoojbt
toflS /toefenbe eenfcöoon göefelieban
liföaem en aenfc0ön/ ïïet jöemnaccftt
ontdeeöen/en tonterfeptte fiem aïfoü
toaieiite^ts^ aïgr firtoilöe
boo^ fpn toniltcig Tianbttoertglien/ toae
j^em be j^atttere gegeben/ en 'tongelucft
betiomeu gabbe: «I^tt bebe gp/ algoebiel
bebioeft / met groot gijebuit / fonbec
ineenen oft tranen te ïaten^ ïiier nae
toerbt gp te 0oom ontboben ban ^auss
Sixtus, in be €apeUe te toertfien/ nef^
fen0 / oft tegen anber fraep ^^tlbecjs:
baer maec&te i)p / baer
Moyfes fgn
flament maecht met 'tboIc^Éftaeijsi/
gebbenbe ggefien 'tILanbtben 2&eIof«
ten/en oocfe baer Öp |ierft«^«mma/boe
Öp fcftier booj aUe f^itncen ban
lien gabbe beel biert^en g&ebaen/tot fg«
nen grooten lof en ggeïsin/ l^eerbe oubt
biefenbe tot
Cortona ^ baer jgp boojtaen
maer upt ïufi en tojotöt. §p bjasi feer
goebtban5eben / opiecgt /b^tenbelgcg
metbe biienben / foet om mebe om te
gaen/ een peber beDaegöïijcfe/ en bekeft
tottDtefgn^begoefbe. )|pUia0 b;ppo^
ftigö/en öabbe luft/punticö en toeï göe^
tieebt te toefen t €n biajs om al bit/btn^
nen cnbuptenfijn ©aberl^cfee ^tabt/
ïief/toeerbt/entn grooter eeren.3|p(ïarf
2inno ijzi, oubt Sz^Si^ren,

i^et letlintjan Lionardo da Vin-
ei, ècöiïoer/en aSeeïöt-fngber/
banjflojencen^

H€t 10 bertoonberïijcfe/ Boe benlle^
meï foo milbelïjtli fombjglen φ
(ioit / til een eentti) jfeenfc&en litftaem/
foogcoote natuerüjcfie en obernatuer^
lijcUegaben/alii fcljoonlDcpbt/ fnelöept/
fteri^öept / en begrijpeltjcfebepbt ban
1 eenen bcucSttfïimen bernuftigöen geeft/
foo bat fult&en begaefben ben tuegg
ober aï open isi/ tot mat Conflljembe
j^tucreaentotfii; 'ttoek^ ontbjgflgcfe
<©obtïnt!tcr Banbtrepcfóngïie meer/aïii;
alle |©enfci)flgffee ieeringfje / οο^β^»
feelrjtft te bantfien ijs, ίέη bitiss toel gu
ften gfjebjeeiiaen
Lionardodavindi bfe
fcgoonlgbic^/en mal ftjnboen grace»
ItjÉfe/ beBenbicft / en grootöerticö mais.
^gn berfianbt toa^ fulcfe/ bat teaer fö'
nen göwfi toe (ïreeBte / Öo^ ftoaer oft
onboenlgtfe / ö«m alle0 Htf)t enboeni»
ïijtft biel / en met gotbe upttomfïe göe ^^
tete. i©an{foomcnfeget) ggeenCo^
cenfoisöei^afiit/ÖMgött fijnenmaer/

featöP

Lionardo da Vinei. ____^^

bat 0p on|ïa^ge finnen gabbeV en fiae^ ι engel / bic een tïeebt opstel / ben teek

beranöerbe in 5gn botugemen^.
pberlcerbe meefïal sgtfjildeejler^/ 't3P
in
Arithmetica, Geometria, oft anber
Conilen» beletter-tonfl foub'öp
bsonberlgclÈ ggetoojbenftebben/ ftabbe
ÖP baer in toilien bolDerben. ï^p leerbe
oocfe i®ufgt6e / maer bpfonberbebei
ien/als Die blpgDcefttcö enfongö
al fpelenbe %iebe6en0 upt ben ggeefl
uptnemenDeaerbicfi: ©ofö Doe Voel Öp
Öem inbu^beeïbing0en oeffenöe/ en
liet nopt na teteptfeenen/ enberfteben
bingen
te maec6en:bjant tot befen meer
ató tot anoerjS $pnen fin genepcgt taaS:
begibjerbtftpbefteebt bp
Andreasver-
rocchto
boo?befcö?eben. 5^aerbegaf
ÖP öem in alle^ / mat be 'SCepcfeen-
tonfl ingaer behangen macg/ enmaet^
te (jongö bjcfenbe) ban aerbe eenigöe
laccöenbe I0?outo£n öoofben/ öie onber
be €on{ï in plaijïer göemeen jgn: ootfe
eenige 3&inber goofoen / bie ban groote
JBeefier0öanbengöelcec&ente vjjefen,
©an
Architeftura tepc&enbe Sp toer*
ftgepben gronben en g{)eboutt;en« ^p
ijaag beerde / bie (öoebjel jongö sgnbe)
bifcoureerbe/ om be latbiece
Amus, in
een Canael te brengen ban
Pifa tot
renten» Ctuaer langö te beritalen/ mat
9p al teptSenbe/om met mater te toerc»'
Ben/ban J@olen0/m anber bingen^ootfe
{|oe men mater ban onber opmetbup'
^n treeften fóube: ^©aerfite oocfe bagr^
jBobellen enbe tepcfeeningen/ öoe
men licötelgc betgen neberleggen foube
en boo^boojé/ om ban b een bal in b'an*
ber te gaen: en bebseeis/ goe men groote
getutcöten motöt opUtfiten/ ootS in te^
genbjoojbtcftept ban beel berftanbige/
bie alfboe i^loiencen goubemeerben:
èoe ijptiJtlbe opöcfenbefjeelel^ercöe
ban s
. lan, en baer onbcr traj^en bien^
gen/ fonber be felbe te öinberen: en ber^
ftercBte bit met fuU6e rebenen / bat bet
ten pebet mei boenlrjcfe botftt te toefen,
!©e ^öilöec-tonlïüobenal berSiefen*
be / tepcfeenbe δΡ beel na 't leben / oocS
toel op linnenboetfeen / met tjfnpunct
Irer btnteelen / alleS uptnemenbe. Het
göefcöiebbe / bat
Andreas 5ijn jiseefter
maec^te een 'Safereeïbaneen
loannes
WOO01/ cn UetLionardo jTiaScn «ïim

Ben ÖP (eenen j ongDen 3ijnbe) fo maet&»
te/bat öpbitertoaii/atóeenigö anber
25eel&t ban ben iBeefïer. l©aerom An- vemS
dreas nopt bertoe ofte pinceel totlbe lietafver-
aencoeré/ D^»» fi«tbe obertt;offen te toe# we te han.
fen ban eeh feinbt ï|pmaeifete een φα^ f J"» ^ff
troon / om een beBangö booj een beur/
,|j„ difdpei '
om ben Contngban |0ojtegacl/ 'ttoelcfe wcruoiSssji
in lalaenber ban goubt en f^ube
3gn gDetojotöt / öet toa^ ban Adam ett
Eva , baer fp fonbig^cn / ban tott eit
ftoart/ te toeten/ geDoogt met loot-toit;
ÜP b^acöt te toegöe een beembt bot
trupben/en gDebterten/fonatuerlgcS/en
met fulcè een bigt alfl moogölöcfei^»
^eni@gg|)boom toajü fo ggebaen / bat
niet tetiebencfeen / goe pemanbt fult #
feen bigt en patientie motfit fiebben/ in't
belepben ber tatl&en/ en beblaberen op't
bercojten feer epi^entlgcft göebaen/
met nocö anber bingfien. Lionardi ©a*
ber toaiSban eenen 25oer bupten
ren ten ggeg|)eben eenen ronben fiouteir
^tgtlbt / bie ÖP felf ban eenen ©ijgöi*
boom gab gemaetftt/bat gpen boo; gein
in t' ^abt Itete ftgilberen. ^en
ber / bie befen j&oer bicfetoil^ tn bogge*
len en biffcgen beöoefbc/ totlbet fteitt
niet toepgeren/en lieten t'fiupjs bjengen/
gaf Qem alfoo fpnen foon / bat ^per toat
op fc&ilberbe» i©oe n«
Ltonapda inbr
öanben quam befen ^töilt/ bien Bp fag
te toefen ft^eel / en oneffen / retfite Bern
metbper/ engafBem eenen iSiaeper/
biemaecfeten Beelglat enaerbifö^
Lio-
nardo
pjimuerbe öem / en maecfete ftera
toe op fpn maniere/ en beborBt / Boe Bp'
baer op
pst motBt ftöilberen/ bateïi*
6en/ tiièn Bpboo^gebiacBt toaer/mütöt
berfcöitcBen/ om t effect fe boen bair
t'öooft ban
Medufa: ;|>00 bjacBtBP op'
eenCamer/ baerntemant openqtiam
ban Bp alleen; bp een berfcBepben ongei»
bterté/egtifTé/IEoofboifcBf/ltreSeïW
©Óftoouierss/ f»p?incSöane/ ^ïangf^^
©iebermnufen / en meer fnlcfe bieembt
S(lcb?otBt^ an aïbefé ^ebatnten per
naöootfènöe/maetBte Bp een feer llrBjitS'
Êelgcfe gBebierte op befén fcöiibt /
alfe
tomenbe ii|5t een boncfeer garban egtr
rootis/en toaö fó gemfïecit/ bat Beiup^
590 o^en
Mt fcBesit féngn te fcBieten/
i;


-ocr page 54-

lidiaenfclie Schilders,

Lionarda da Vinei.

Foi45.

li|)êt uiït ben öOöütn / tn tootfe upt be
neufgatcn/ &at öet grouujlötfi aente
fien Uiasf: 1©ant öï» bemocpöc Bern foo
om ött te maetfecn / bat öp met tenö en
ïoocfe ben ftancfe/ baecfpn t amer ban aï
bitboobt onggebtecte mebe bebieclU/
«nbcrbuïttoa^» ^tt toewö bolöacn/
enbanbenaSoer enbcn i^aber bergöi''
Honten tcn / bjatöt Lionardo fpn ©abet boben/
ischiit van trfe onbctficn ftiei; banberfcgjtct te rug^
xionardo da gjjg j^jp^ Lionardo fjiel ficm / en fepbe;
X'rliick-L ^tt toetcft btent baèc Set toe götniaect
fthiidertr ^ctbocötben ©abet eenmicaBel/
en?jee0 bie beïftetmgBefeet :gingö en
ioc&tBepmelpcfe eenen anberen J>cDtIt/
glötïöcfe bie becï inILomljarbijen te too'
^e 5gn / en baer ftont op een i|erte booj#
Τφοίίη/ en gaf Hemben 25oer / bie öeni
altöbtiibaerombettunbe / tn te tciUe
toJfl^» ^^enl^aberbertotötbefenanbei
^ tcn boo^ Öonberti©ucaten/ biecojtjS
baernaaenben ïlettoogban jBiïanen
bertotöt toa^ bp gonbcrt ïBntaten.
^ier nae maecfete
Lïonardo tn een Cflfe^
teel een jBarie-beelbt / baer mtn an*
ber btnaf)en tp fïonbt een gla^ met toja#
ler/eniStoetnen baecin/op todcfee f)p
bjnpijeïüeniÈ beuto fiab gfjemaecfe/ bat
Öetïebenbec aï^'tïeben fdfig fcöeente
toefen, ^p Babbe aïtgt0fulfaeb?eembe
bieijftnnisöe bingoën tn 't öcoft / batfe
met öanben niet upt te beeïben enbja#

Pmxit VirgiUm Neptumm.-pmxlt Homerus ^
Bum mar is undionifper 'uadafle^it equos,
Mente quidem vates illum confpexit uterquCy
Vincius aif oculli'^jurej^ 'ümctteos.

^m Quam in benfin te fclgilberl tBooft
Uan
Medufa, tn een Cafereeï / uan oïn^
bertoe/ meteenBooft-Buifel enbïecBt^
fel ban ^ïangBen/en begon baer ban be
b^eemfte enberfierïiic&fïe^inbentie ban
ber M3cereit:»SocBf£io'tten toercfe toaö
bat beel tgbt beBoefbe / bleef (aïsi beei
fpnanberbingBcn) ontoimaccfet. ί^ίί
toa^ namaeï0 betoaert in't ^aiepii ban
ben
5^ertoogB Cofimo, niet oot& 'tBocft
ban eenen <i£ngBeï / öte eenen arem op^
fieft/ en roemt ban befcBotiörr tot ben
eiïebogBetn'tbercoitcn/ b'anber ^anbt
toemt op be bo^ft/ in toeleven men fiet/
§oe blijticB ÖP fpn bingen focBt te boen

beritcffen/ foo bercc barenbe met ben
btepfelen/ bat Bp 't aïberbjupniïe ftoact
gijebjupcfete/ en op be BoogBfeïjs ban
'taiberlicBtfle toit. ij^it fcBeen meer
naeiit ban baaB Iteöt om be BerbicBept
te gBeïtjc&eni'® otB toafï B^m göebae n/
ommettrarBi ber cotifien fpnbingBen
te boen boojtcomen /ronbt en berBeben
llaen.
Hp begon tiocB te iPiojencen een
ConütgDen/ baer beeï fcfjoon tronie
enin qu^mett: jBaer bïeef oorö onboï^
maecfet. «©oe
Lodewijck sforfa toerbt
gBecojen l^ertoogB ban5!©iïanen/ann0
1494. toertBpbpftem met grootetre;»
putatie 0eb?acBt, g^efen tectoogB be*

geericB

ren/be^öp Deel birtgBeMOttbdmflecM
Beeft gBeïaten» ïlp toass foo iufifcB om
bp te toefen/ bat BP ber ïieben Betten
feec tot Bern trocfe: €n Boetod Bp (te
feggB^n) niet fnBabbe/entoepnicB oocfe
to jocBt/foo Biel
Bp aï (ïabigB fenecBten/
eni^eerben/ baerBpgrootegBenoecBt
in Babbe;<®ocB Bab
Bp fin in beelbetïep
SBebierfcn / bie BP met grootec Itefben
en sBcbuït berfo?gBbe.«©oe Bp guam te
jjafTeren baer bogBeljS te fooptoaren/
nam Bpfe upt be mupten / en gaffe Ben
bjijöept in be locöt toeber/en bf taelbefe
btefetecoopej^ieïen. ^p Babbe toons»
ber bingBen tnfpn imaginatie, "^t
bingen ber natueren/ be epgenfcBappen
ber crupben/ bejs ïlemeis loop / en oorfe
ban f>on en i®aen / Bp met fubiplen
gBeejl al pBilofopiieitnbe onberfocBte*
ilembeBaegBben foo fcer eenigBe boot^i
fige tconien/ met ftapj oftbaerbé/oft f^o
anberfinsi ttf t ïebenybat ftp fuïtfee Hup*
ben gantff Be bagBen nae ïiep / en befe fo
ba(ï in fpnen fin (ieïbe/bat iipfe t&upjs fo
natuetltitfe maeciite/a! offe tegenbiooii»
bicBbpBemBsbbége^Meeff. i^anbefen
Babbe öp aï bed getepcBent.^jj tt'ptM^
be in een bïat eenen
Neptimus fo conlïirB
met eenberoerbe ^ee/ See-peerbenbie
ben toagïien troelen / %tt-mcn(tm en
«©cben/metfofcBoontrorié/batterbit
CpiiapBium op göemaef5&t bioibei

SeerttB tot ^tgeïupbt oft fpel ber Hiere/
bie top be laebel noemen / fpeeibe
Lio-
nardo
op eenebanfilber gBemactl«i/aï0
een i^erbtfBooft/ toonber berfierïöcfe/
op batfe te meerber gBfïwpbi gabiibaer
ÖingB BpaUe be jDuföe^-fpe^loerjS te
boten, 25obenbefeR toais BP δ en bejlm
<n fpnen ttjöt / ban ontjerBöebijs upt
bengBeeftbooi beBanbi inrëmtefini
^en: foobat bcnïlirtooiiB cngBeïoof^
ïtjtfee feer/ op fgn €on(i berliefbe, Cer
begBeertebanben ï|ertoogB (maeefete
Bp een ^itaer-'^afel ban eenen Sterft:»
nacBt/bte benlfcrtoogB fonbtamöen
. ^epfer.CeiBiïanen/booibeJ^oniiïié
ban s.Domenicus,maeite Bp een^Slbont*
^^ Vinei'veTmael: aïlc b'^pofteïentronientoaeren
BeeïaerbitBtbe chrifti tronie liet
Bp on*
bolmaec&t/ niet toctenbe Bo«
öp baer in
te toegBe mocBt biengBen bie ilemeïf
fcBe (ïutS too^be uan bie

ban jBilancn/en SBtianber^/ altijt met
groot bertoonberen in toeetben geBo«^
ben / en gï'epjefen, l^ier fietmen in befe
tronifnber 2Kpo(ïeïen/ bettoöfdingBe
enberlangBen om toeten/ tote ben ©er*
raberi0: ooife inBun Berten bebjoef^
Bepbt/be Uf fbe/en \?jeefe bie fp Babötn.
^aer beni ffeno in
ludas tronie/ toajs te
ften ben Baet/ berftodstBept/en'tijerra*
bicïvviooinemen: aile bingen toais οοεδ
foo net/bat in Bet €:atel-la&en oof6 ijet
toeef toerc& Utai uptgBebeeïöt, |Ben
f«gt/bat ben ^^ioo^ban aibaer
/Lionar-
dutn
bittoifë aï te moepeïfc bermaejioe
'ttoercfe te bolepnben / bem^bertoon^
berenbe/bat
Lionardo ïjaïfbag^n langB

fijn toercfemet aenbentSenfegB infae<·
facB: en Babbe tod sBebJüt/batBp Bab'
be^ïebatn ghdijtb fpn bolcfe/ bat in
fijnen Bof to^otBte / batBP ben iMnred
aïtijbtö gBcroert Babbe/ geïpcfe fpootfe
Bun Bouten en graben beben,^it toasi
Bem niet gBenoecB/ maer berïaegBöe
Êionardum notB aen ben ï^ertoogB:·
ben todcfeen om
Lionardum ffBiffete/
Bemfuïtjc
te Bennen gBebenbe. Lionar^
«io
toetenbe ben ^ertoogB berftau*
bitB te toefen / bifcouteerbe met Bem
feer bjeet banber €onft/Bce ben Conftei"
naer eerfi fn fgnen gBeefï aïie0 Beeft
te
Beeïben/ en baer nae metten Banben/en
fepbe / Bern wjiacbm mm tmt tto*

nien / te toeten/ be CbriiU, en iude,^e Antwoonf
c
hriiU tronie toijï Bp op ber aerben niet oft veranr.
tebinben /rn morBt ootfeniet bebenc^
ben/ïjoe BP mocBt uptbeeïbébiefifioon. «„°den '
Beii en öemeïfcBe gratie/biebaer motBt Henoogh
toefen in bie 3®enfcBgB5i5302bena50bi*Miianr^
Bepi.Snbeiudetrome/toiftnietBoe öp
foo tojecben éide foube beelben/bie nae
foo beeï onifangBcn todbaebtjs boo^
Babbe / te berraben fpnen ï|eere be»
^cBepper ber l@ereït:Bter toe foube ffp
öocB mogBen foetfeen eenigBe:maer foo^
Bem eene ontb|oiLe / epnbIBt& foube
be0f&2iooj0 tronie baer in te paffe bjen^
gBen/ bie bocBfoo moipeïgtfeen onbet*
(ianbirB ^tt Bf^ft ben llertoogö^^
feer Berteïgffe terooifaecfet teïatBen/
feggenbe:gBpBebt bu?fentfoubtcB gBe^»
iiirö*t©ejs bent^jiooj befcBaemt/moiBt
fpn Bof-graberg gaenbermanen/ïatenf
be
Lionardum met fpn ftBiïberen begai/
ben toeltEen be tronie ban
ludas bolbei*
be/fti)gnenbe baer in te Bebben gBecon^
terfept be berraberp en onmenfcBeïtic6<«p
Bept feïbe / be
chntti bïeef aïsi booj^ber*
Baeit onboïbaen, ttiercfe foo uptne*
menbe/bebe ben Coningbaniai^nergc
ïuft Bebben/ en bint boen / om bat in
fpn Coningörgtfe te laten romen/ foubr
geenen rofi gefpaeitBebben/banom bat
Bet op btn muer taasi/ mo|ï alfo te
ïanenbïpben / mibt^ bat Bet onmogBe#
Igefe toa0.ï|p maette nctB be^ boo?nof#^
ben llertogBcn tonterfeptfel/ ooc& bejS
ïlertoginnen
Beatris, en be ttoee fonen/
Maximiliaen en Frandfeus, bie notB htl^
be ï^ertogBen toojben/ en toaren «ptne*
menbe gebaen.'Sectoglen b|of Bt Bp ben
ïlertoogB in 't Booft/ een coper ^eerbÉ
te mailen / ban toonberl^Ber grootte/^
om baer op tot een gebacBteniffe te fet*
ten ben lertoogB: bit Beeft Bp ban
f00
groot begonnen/ bat Bet nopt bolbaere
en too^be: toantnietmogBeïpcl^ toaë fa^
grooten (ïui op een repfe te gieten, ''^isi
toeï te gBdooben/ bat fpnen grooten ejji»
tellenten geefi/afte beeltoilïénbf te tee^
ge b^engen/boIcomenBeptboben boïco^
menBept / Beeft Bet atBtertoege bïgberï
beroojfaett. J^n fegt/batnopt fcBooa»»
ber noi® grootmoebiget binden gefien
entoa?/ aïjs bit groot ecrben JBobd/'
tto^lt&boe be jÏonfopfeti tel^ilaneit'


-ocr page 55-

«lit^ttti Coitiitsö Lodewijck ijuamén/
gebjoften toert/ cn ooc6 ïjetlojen üjo^öe
cctt tltm 3® oirel ban to3fi:&/t'ö3cïr6 ex*
tclïent toais / met i'jamiti tenen OÖ^ecft
ban #eerben ^tnstonue/ öte l)p \joo|
5ΠΠίραεη ftuOie tjaööi gcmaecfet^llier
ftiiif<5m;en natt ceffenDe öemmet notij mecri»
van Peerto ^tt tilijt ίη i®£nftöé Hlnatomte/in iBcït
tan^'S: m Öielp / εηίϊΡ tocDer öieto/ eemn

Λο Vinei iiieiifleï MarcusdellaTorré,eiCCeIlit^S)fi

fiiKdaen. l0f00]^Cl/i}ie ÖOO^ Galenutn, ijc |Bet>£Ct}«
ne/en!»natomie/tt3elcfee boetertqt met
ortierftanbt tier bupdert öjaré /, ftet m*
te letten en Itfiït &eEgi)et>enöeeff3ier
in Uiaö öem ben tloecÉen geeft
Leonardi
ten groot beöirip/ bic öietttantepcöeni»
öeeeneniöijetfe metfoottcöt/enbaer
in ggetrocfeenmet be |0en: Cn öp ttlbe
öele&enfetf mettec öMiöt/ conterfep^
tenbe altciS met grooter neerfticijept^
€erft maetfete ÖP aï t· g&ebeente / baer
naec boeaöber l&p
bp alle be fenutnen in
Öaer ojbtnantié/ baer na met be mufcu^
icn/bie naeft i'gefaeente bcèoetJé/taoojt^
metbte tiafl blgben/ baer nae metbe
roerenbet'gliebeenie faeÉrctfeenbe/cn alle
Heelê Dabbe befc|)}etté met ber fitnc^
6er Hanbt / batment niet tonbe lefrn/
ban in eenen ^piegel.?®tt 25oecfe bleef
in l^anbent^an eenlBtlaen^ «iSbelman/
Francifco da Meizo, bie bit tn grootet
toeerben Reeft» Cnrijs tetjertBonberé/
jae öet ftötint ointiogeliit / |>ec berftam
btgö befen ftoogft begaefben geeft ban
aïlêii onberfc&epbïgcfefteeft geöanbelt:
Oonatdo (^gcïgcïjpooctflnbe ^tpber-tonft/
ich«d«en
teprfeehen en colo|erett/feer berftanbicft
-efchreven. en rloetftelfifS öceft giiefcöieben/ban
itfe toeet tiiet / of bit lefte taeccit opt
gl^iutftt gDetro^ben / gfjelnrlg ben
tpgftenaer toel fn bén fin Rabbe / foo Rp
tegéen
Vafari mönbeliicfe Rabbe bèr*
tlaett/'SrijS ootfe gefclj iet/boe
Lionardo
nocft te iBiïanen tt>a0 / bat baer quam
ten Contng öan ©jantfertjcfe / toelc&en
ttem babt pet b^eemtjs te maecfeen:
inaecfete eenen Heeuto/bteeen beel ftajj»
pen gingft / en boe Rem openbe be bo?ft/
toonenbe bicbollLeUente toefen,
Lio-
nardo
tomenbe tpeberte jpiojenren/
öerftonbt/bat be jBontfBen ban
Servi
aen Phiiippiiro Rabbenbeftecbtb'RoogR
SUtaec-tflfel toan be
Muntfiata, bie ÖP

toenfcRtefelfte mogRenitiaecBen / oft
fuicfe bpioitiïet Uiertfe,
Philippino bit
tieriioojenbe/ een <ebeï bojft visefenbe/
ïtet 't üjercfe
Lionardo ober / tiJeïeiten be
jlBonic^en baer toe tn l^upjs nemen/
Rem metfpngRefin bencoft gRebenbe:
;©aer Rpfe baft met pjaet onberRtel/ ett
niet met ailenbebe eenen langRen tgbt.
Cen leften maetfete Rp eenen €arton/en
baer in een onfe i^joum / en sinte
Anna,
met eenen chriftus, 'ttuelrk ntetaüeen
en gaf groot beriasonberen ben Confteo
naren: J@aer twee bagRenlangRgua^
men J®annen en ^loutuen / oubt en
jon^/ alii oftpioteffp/ oftfeeft-bagö
tnaer gRebieeft / te befien bit uptnemen^
be 0Jerc6/bat pcgelgcben bertoonberbe:
toant in beeis jBarp-beelbt tuais te fien/
aïleji toatmetftmpelRepbt en fcRoon^
Repbt ber jiBaeber
Chrifti mocfjt tct
beicieringRe beRoeUen: asetotjfenbe een
gReftabttR/ encotmoebicRixtefen, ^in
befe bpïtjcSe JBaegRt / aenfienbe Öaer
fcRoon lief S^tnbe&en / op Raeren fcRoot
teetberlöc δ fitten / toer^tetenbe baer mt*
be/ ootmoebicR neberiienbe/ eené s
.ian,
bie toaft fpeeloe met een ^cflacpSen/
en een
sint Anna, bie bit beftenbe/met
grooter bIgfcRap / foetlRcft belatRt: een
ftucfe ban grooter opmercö/ ais fukfeen
gReeft ban foo feïoecfeen berftanbe be#
taembe te maRen* ^efen Carton guam
nocRin©?antftröcR/ als gReRoo|tfal
tQoiben. ^P btttoevcberlatenbe/maet>
teberfcRepben tonterfeptfdis feer ton*
ftigR/ootfe ban eenigRe ebel jonge b;ou«
toen / onber anber een boo|
Francefco
del Giocondo,
bie Rem fpH l^upfb|ou*
tiae liet ;g>tRiIberen / gRenaemt
Mona
Lifa,
tnefenbe een feer fcRooni^}outD*
l^itt taas Rpbier garen ober boenbe/
en liet RettiocR onboImaecRt: ;Dit boet
oocl^ ten leften in ®^nr&rtir6 / en toert
bctoaert tot jfontepne
Bieau booj ben
ContngR. beeis tronie toa^ te fien/
Roe beeibc Cbnft bermocRt/ om be jga^
tuere ten naeften bp tc romen, aille
minfte bitigöenbie te ftRiïberen mogen iion»^'
toefen / toarenRier opt ftRerpftctoaer do vkr
gRenomenib'oogRen Rabben bat toater* o^cr
atRticRbitncfeen / opbeblau^BtcRepbt
bie tleen roobe b?aep6en0/berieen Rap?*
Reni ber oogöfcR«len/ öe tognMutnen

met

Italiaenfche Schildeiis,

ittet be RapiBen^ eben aïfoo fp gRrfeeeri
upt 't bleeftR toaffén / Rier biche
/ öarr
berbunnenbe: ^umma/ neufey monbt/
toangen/ en fein/alleiS toaö foo epgRent*
lijtfe met alfpn beelen gRebaen / bat Ret
fcReen bïeefcR te toefen» ^n 't putgen
ban be fiele/bte baer neerftlicR op lette/
fatRernaetuerïrjcfe benpuIjS in fpeïen»
^ittoasitoaerlncfeeen inercR foo gRe^
baen/ bat Ret motRt berfcRjttfeen peöer
Conftenaer/Roe tloecfe Rp toefen mocRt.
'STertoijlRpfetonterfeptte/ Rab Rp aL·
tgbtperaanbtbpRaer / biefpeeïbeoft
fangö/ ooc6 CiucRtenacr^/ omRaer
b jDpItjcfe te mailen / op bat bit €onter#
feptfel niet ftoaentioebicR toaer/geïrjcS
beel anber booj 't langRe fitten gRebaen
toojbêntiaer in bit toa^ een feer bjienb^
ÏRrfe grenicSen/ een bingRen fcRier
ben be s^atucre te atRten.
Lionardo buiS
gijerucRticR toefenbe / toerbt Rem aen^
befteetJt boojbe
§>tatti be ^ale ban
't fiaetRupö / op batfe ban Rem memo^
rie beRouben mocRten* ^00 begon |)p
^oairTcke toebec eenen Carton feer groot/ baer tn
^'"^gh. een baiatUie ban Nicoiaes Picdnino,
Capitepn ban Phiiips Vertoog ban jBi*
lanen: %ier Rab Rp boo j aen geitpc&ent
eenen Roop ^eerbe-bokS ; becRtenbe
om een Bantere/een bingRen feer gepje^
fen/om be grooteaenbacRticRept in be*
febïucRttoaergRenomen: l©ant men
fatRer in bat toojnttR tooebéber JBan*
nmenl^eerben/ ttoee |èeerbenmetbe
boo| boeten berReben / en met ben tan*
ben/ maecfeten fo beel ftröbtsi als be bt*
rööerii felf^ beben/ bie be 25aniere toil^
ben nemen/be toeïcfee een öupter / toen^
benbe 50η iöeerbt ter bïucRt / met gRe^
Seerbenlflbebpbenftafgebatt Rabbe/
omontfnocgenuptbe Ranbenban bie^
re/toaer ban be ttoee elt6 be Ranbt baer
aen Rabben om beRouben/enb'anber
Ranben berReben met ftoeerben/om ben
ftaf af te Routoen/ tertojjlen een oubt
I^upter meteen roobemutjs altrgten'
be/ooct een Rantaen ben ftaf Rabbe/en
>net b'anber op Rief een trom fineert/
om be ttoee Ranben af te Routoê ban be
boojberRaeïbeten fp met tfamen bpten-
be tanben/betoefen met getoeïbige acti*
entebefcRermen/ en toillen beRouben
&uttl&»inieret<^nbcr be boeten ber peer^

on vin

til

onardo

Fol.47.

ben lagRen ttoee Welbaten in't bertoi*
ten / baer, ben eenen eenRanbtmeteen
BaggRe berReft / om ben anberen / bie
alle macRt boet om be bootte onttogen·
feen/in be fiele te fteöen. Cis niet te feg^
gRen / toat
Lionardo boo? aecbigöe toa^
peningRen/Reïmen/en deebingRen Rier
Rabbe berftert / en toat fcRoonber trec#
Ren en actiën te toegRe gRebpcRt inbe
i^eerbé/baer Rp ben beften jBeefter ban
ber ï^etreït in toass/ fo tn berftant ban
mufcuïen/aïjs in fcRoonRept/en toercSe^
IrjcfeRept upt te beeïöen. ^m bit Car#
ton temaecfeen/RabRpgRcmaetSteen
toonberfraep ftèpgeringe/biemen Roo^
gen/leegRen/crimpen/en Rjeeben conbe,
^oeRp nufeRtlberenfoube/ RabRp ben
muer met fuïc6 een bicSe miftuce befet/
om in «©ïpbertoe te tocrtfeen/ bat Rp
ten leften fagR bat Ret al bebetben fou^
be / en lietet ooc6 alfoo begonnen ftaen,
Lionardo ebel ban tonbitien / en in alle
fpn toefen grootmoebicR/ gaenbe (fo Rp
alle maenbengRetoent toas) eens om
fpn geit/tot ben «aberften/geReeten
Pie-
ter sodcrini,
toilbe ben CaiTier Rem ge^»
ben iöapieren Rupffeens met guatci^
nen (batmen Rier foube feggRen / bup<
ten) toilbe Rpfe niet nemen /feggRenbe:
SiCfe ben geen ^cRilberbanguatrinem
^P trocfe nae öoom met ben ^ertoogR
luiiaen de Medicis, tot beberfeiefingge
ban i^aus
Leo be tRienbe: €n baer gRe^
tomen/bebeRp beel bootfen» ï^pmaeti
te ©ogRelöens / en tuieren/ ban eenigR
bunnebeecR/ bie Rpbol totnbtblafen*
be/bebe bliegRen in be locRt/ en als ben
toint upt toas bieïen neber.i ρ bebe
00c
beel ;S)tRapen bermen 't bet af been/ en
bunne maetfien / en baft aen een / bat*
menfe al mocRt bebangRen tn be palme
ban een Rant/enbe ban in een anber €a*
mer liet Rp in bepbe epnben Rlafen/ met
ttoee ^mits blacfbalcfeen / bat Rp bé
gcReeieCamer/baer Rp met ben ïleeren
toas / mebe berbulbe / al toas fp nocR<
tans groot: en Rier
bp ^eleetfe Rp Run
be Conft/bieban tleen tot groot getooj*
ben toas* <®nepnbeïötftebeeïbefer fot^
ticReben ftelbe Rp al boojt: Rp focRt oot
op beel manteren olp omfcRilberen te
maften / en berniffen om 'ttoertfe lange
töi)t te mogRenberfcR enftjgoon Rou*

ben,

Lionai'do da Vinei.


-ocr page 56-

t>eii. ^p ntaetBte boo^ een €tielniaii
sjan ben ^am een iiBarte-fteeïöt tan
<©Ipbertoe / met uptnemeifte toïöt en
€on(l i IBaet 't 5P Dooj faute ban ben
eöenen/bie 't penneelberepDt Babbe/oft
ijooj fpn fcUfaem mf(ïuren/ber bertoen
tnengöfelen / foo iffet nu feer beboeten,
<©pcenaftber penneeï tontetfeptte öp
ten l^fnbt/ batfcSioonenttionbeteca^
teïflcft iif» J®en feg&t / boe fiem een
tsercft ban ben tnoibe befleebt/
bat gpfitacfijS begon bifiilleren ouen en
trupben/ om becni^temaec^en/ be^
leo ben bit ber(ïaenbe/fepbe::2llp^
inp/befcn iBenfcD enfaïbet niet
af ma»
len/betoöï 8P fonbec pet beeöwnen/ op
*t
lefïe gaet bentfien* ^aer isS göetoeeft
tUffCÖtn Lionardo, tn Michael Angclo
een groote berbolgentgept / foo bat Mi-
chael Angeio,
ontboben toefenbe nae
öoombanbenl^au^/ om be
Facdata
Uan s.Laurens te maecBé/tjSban jplDiC'
tenbettrocBen / teUeberom
Leonardo
fn be Confï te trotfen: botö nam fpn
fufeoi?ben ©ettoogb
luiiaen, baer tt
repfen: maerXionardo be letine bieten'
fcBap ötec ban fiebbenbe/ bertrocfe ban
l5oom/en repfbetn ©lancferijt/aïüjaer
ben Coningö / bie ban fpn toeccft Dabbe
geöabt/ öim feer toegebaen bjo^öe / be^
eöeerenbe bat öp ben booibetgaelben
Carton ban s
. Anna, en Maria, taoube

D<©e bet €onf!barigbe jplojcnefn/
boo? 't
\3oo^b?engi)fn ban beter/
in beter Conjlenaren/ ban b'afóerne^
menbe
Eama, bu0 iieerïöcfebermaerbi
lija0/toerbtbet ebeï l^enctien oorfe niet
tocpnicb berdert boo? baer
^o;igcr Gi-
orgio, öte in Caftel Franco op b^t
bifaenfcöe gbebo^en toert/^iino 147
fcie om fpn Confï/
en grooimoebttDept/
toert namaelsi gebeetenGiorgione: boe^

ben. €pnbïöc6/ oubt getoojbÉK ^gnbe/
toert beeï leaenben fiecfe/ be0 bp öcm/
be boot ftenbe nafeen/baji fotfit t'infoi ^
meren ban be €&?i(ieïöcSe aeligie / en
biecbtebe öem met groot leettoefen / en
beel tcanen/en nam t^epltgSacrament
met bebotte / boenbe bê met fpn Βηβφ
ten enbjienben ober epnbe boiiben / op
fpn boeten btiptent bebbe« ;z^aer bp
gecomen ben Contngb/bie bem getoent
birfemael b^ienbltit^ te befoetBen/
en foo Dp toebet te bebbe toast / upt eer*
b^iebinge retbtebe Öp öem felbf op/ ber*
tellenbe fpnftoacfeöepbt/ becïaggenbe
al ftabigb bat 0p 4^obe beel gabbe ber^
bolgben/en oocK ben |@enfc{)en fpn be^
bop^ inbeConfi met ggebaen te j^ebben/
aïi öp beboo^be: S
js bug ftoutogfie* iionard·
too^ben/ en ben Coningb b^m in ben ftcrft'nf'
arm nemenbe / om bem toat te berlicö* "εΓοΓ
ten/ en fpnen (©beeft aï^ <6obtlBCfe toe* nmgh van
fenbe/ sDelgcfe of öembocfit fiemniet vrancurycfc
eereïtcfier mocbt gefcbieben/ iss upt ben
Itcbaem / bat boe in fuicSen Coningbö
arm toa#/geftbepben. toa^ ef toon^
berlBan/ ban fcöoonöept/ toelfp^efeen^
bept/ en (ïertfeöepbt / metter öanbt een
mup?-anc6er/ en öocfijfer boubébe/ al$i
oft loot toaer g8etoee(!:berfcbcpben co^
per 25eelbé 5pn tot 5f lo^enten/in s.
lan,
en eïber te fien/feer conftigb gebaen.!^p

Italiaenfche Schilders,

in't toercfe leggen/en fröflberen: jl©aer
eftelöcS fpn gbetooontf toajs / biel ben
«Coningb 'Jtöooft tnbe totnt mettooo^

ymce cofiui pur folo

Tutti altri: é' vince JPidu^ é* vincc JpeÜt^,
BttuttöULorvittoriofofiuolo.

'tlleljm ban Giorgione da CaftelFrancOj^fPöCC tan ta^ntó^^

(ïarf oubt 7 j. Sa«r/fpn boot bebjoefbe
ben €oning/cn alle bte bem fienbf / fecr,
Φ efe ber fen toerben t'fönber eer en/ ban

loan Babtifte Strozzi gfltbitbti

toelbancleengbeflacbtgeboden5pnöe/ j babbegbeconterfept. ^ptoert^erutB^
Ijja^ ban manieren al fpn lebenlangb ittcb/nietaneen/Gennji,en
loanBeiiiijn

te

cbel/en toacBer ban geefï. ï^p toajs btn^
nen Bcnetien opgbeboebt/ feer ©?outo
litföicli toefenbe: toaé goetlLuptaagec
en upinemenbe goet ^angber / bes OP
alleen toeerelt^ jBcnfcbfeerboojtge^
trccSentoas tnJKuftjcSbp ben <iEbel*
bom. il^p oeffenbe be teptfecn-conft/ op
befxboone toel(lanbicbepbt ber felbet
feer berïtebenbe: toiibe niettn'ttoercfe
b?eng£n/alis öingen/bie 0p feïf na 'tlebf

te Sebbeuobertroffen: maer te mogben
gelgcBen alle bte in Cufcaben be JBo*
berne maiiiere oeffenben : toant öp
focbt altöbt berfcbepben fcöoonöeben
in'tttiecc&tebjtngen, s^atuer öab
gemfoobegaeft / bat bpi" / «niti
iprefco / fult&en lebenbe glabbe coloje*
ringe / en bloepenbe biepfelen gebjupti
te/ bat beel eijcellente ConftenaetjJban
bientöbt/ bembeftenben gfiebojen te
toefen/ om tnben Jöeelben geeft te b?en<»
flöen / en om be berfcbicbepbt ban 'tle^
benbebleefcbupt te beelben. Snjön
begin maecte bP beel JBarp-beelbé / en
f onterfeptfeljs/feer lebenbitben fcboon/
batmen niet beter be blecBen en ber^
toen ban bïeefcb notb biepfelen foube
mogbenfien: onberbefe conterfeptfelen
toaiS eenen
Confalvo Ferrando. %<a
i^refco beeft bp feerfraepbingen gbe^
bac / bie met 'ttoeber en ^ee-toinben te
©enetien
5tjnbecgaen,^oe Anno ifo^.
't®uptfcöe.€oop!ieben &upi toas ber^
bjant / en toeber coftltjcBer/ enfcöoon»»
ber Öerboutot / toojöet
Giorgione in
iprefcobefteltte fcbtlberen/ aitemael
naesönbelieben/ opbatbpfletbt^ be
€onft toonen foube: baer beeft βρ feer
felbtfaem bingen gebaen/ bocb canmen
niet fien/ batter eentgbe onberfcbepben
iitfto^p
5p/nocb toeet niet bat pemanbt
ben fin oft mepninge toeet: ban bier ijS
een jBan/en baer een i^?fluto/ban ber;»
fcb?pben actie/ b'een beeft een teutois
Öooft/ b'anber een Cngbelalss
Cupido
bp: maer men toeet niet toattermebe
gbemeent 5P. <een ©jouto ijfer met een
fineerbt / bie een boobt öeuftn öooft bp
fiaer beeft / en fpfcböntte fpjeften met
een 55uptfcb/bie beneben fit/bet ftRönt
oft een
Germania toilt toefenntien^ficter
in feerfracp bingben/ enaerbicögbe-'
fcbilbert / alleö feer nae bet leben^e^
baen jijnbe^Sn be afeercB toan s.
Rochuis
te laenetien/ iö ban öemeeaCafereel
met einCrupfbjagbenbenChriftusjtn
eenen Siobe bietaboojttrecBt/ bie
men fcgbt bat J^iraftel foube boen. i|p
tojotöt nocft in berfcbepben plaetfen/
tot
Caftci Franco: ooc nocb beel con#
terfeptfeïis tan #?inten: en beel toerbt
Stin toertfebuptettss Eanbt^ gefonben.
|©mfegSt / bat Giojgionc te ©mtien

guam fp?aecB te gebben met eenigbe
25eeïbtfnpöer^ / ten tpben bat
Andreas
Verrocchio
'tcDpec i^eerbt maecBte / en
fp toilöen bafebeeltfnpbenboojgincft
bet fcöilberen / om bat een ronbt 2&eelt
öerfcöepbé pflflmren oft ftelfelen toont/
alfment om en om Beerf/ en batmen
tnfcbilberp een ai5£elbtmaer ban een*
bet fpben en macb fien
,Giorgione toilbe
betopfen/ batmen in een ^iftoip ber^
fcbepben actituben/fonber 'tftuc te Bee^
ren/ tonbe toonen: baerenboben/ bat bp
ineeneenigb35eelbt tnfcbilberp/ toiL·
be bier fpben toonen. ïlierop gincBbp „Eeneenigia
toe/ en fc&tlberbe een naetBt 25eelbt
ban acbter/ bat boo^ b^m b^bbe een djcmentVan
claer blincBenbe ipontepne / baer öp vigfijdet,
'mtm banboienin bebefpiegbelen:
op een ban be fpben babbegp een %ipn '
glanfenbe CojfeletgbemaecBt bangen;·
be / baer men'tltcbaem op bie fpbeiti
Pioftjl fagb:ter anber fpöen/be anber in
eenen fpiegel / bie baer gbebangen toajs
gbemaec^t / toillenbe betopfen / bat be
^cbilberp met een geficbt/ meer tonbe
laten fien/ al^beBeelbtfnöberp.
toercB toerbt
boogb gbep^efen / om be
fcboonbepbt en begbeeftigbeinbentifv
Certoplen bpbujs b^m / en 5gn wabtu
lanbt bereerbe / tonberfeerbe bp bp eeit
!0joume/ toaer ban bP beseft gbc-
trecgft / en ftarf Sfinno i /11. oubt
3 4*
3aer / tot groot leebttoefen 5Pner be*
Benbebiienben/ en fcbabeber<ionfte;
toelcBe fcöabe toeber boo^comen toierty
met ttoee 50η ejrcellente bifcipelen / Se-
baftiaen del Pionibo,cn Tiziano daCado·»
re,
bie bem niet alleen gbeltjtB toierbt I
maer boo
|bp en te boben gingb.

ïeUen ban Antonio ijatt
Corregio, uptnenjenbe
^cbiïber.

D€ grootbabige moeber f^aiuere/
ftaer
Riet partpbicb betopfébe/ooc
onbeBenbe plaetfen te toillen beelacbs»
ticft maecBen felbtfame uptmuntenbe
JBannen/begaeft met uptnemenbé ebe^
len göeeft / beeft laten als^ een Itcbt uptf
b^eBen/ tot
Corregio in iLombarbpen/
eenen
Antonio, nae 3nn gcboojt- plaetfe
genoemt/ dsConegio, om bat ?Lenbt
oocB in oiife €onf? te berïicbten. m.

tofinbêïlöc^

Giorgione da CafterFranco,Antonio Corregio. Fol 4S.


-ocr page 57-

teOitisttïijcBenliaeft bp gftfccmcn/aetti
tiangöinöe De eerfie üiin al m iLombac»
iïijfn be fcijoon iiobcrne maiiiece / bte
ÏJP nergens öabbe eöefien/ nDrfttjatn^
tgcfeeöoomfcöebingöen / aïsjöienopt
upijtjn^anbt öö^epd Öceft»Ctoaet
fejeemtte bctiencftcn/Uiat öpmiracu^
ïtus DtnsDcnfouüe gelJbengebaen/ gab
ftp / aïsi anber/ fulcfee fonbetUnec ΐοο?^
ibeelben sf)e0abt»
^p taaa^ Uan natumn
ffcr bïoo/oeffencnbe be €on(t met ccnen
fïabigöenarbepbt/ beïaben sgnbemet
een ftijaet öupfgöeftn: toefenbe φηιοι^
llen tan een goettoiüU^e jgatuete ν bebr
fffiierbobensBn tiermogöen, ï^pfotöt
tn be Confle beel moeplgcl^e bingi^en te
toJegfietebiengBenialsi toelgbetupgen
öe bingöen / ban öemtn be bom-feertS
tot
Parma, baec ban onbec op te (ten 3Ön
grooter 25eelben/ tn't bercojten/ feec
bJonberliicBen entoel gficbaen/opfjei
«atte6alc&» ^nbefelbe 3&etc6 bebeöp
ttoee «Itaer-tafcïen ban <©Ipbeïtoe:§n
een banbefeftctmen cencn boobenchri-
ftus, btefeec gfjepjefen <©oc& tot
^jansjinbefdbe ^tabt /maecfiteöp
nor i} in eenen conben tijojen/ ban onbec
opteften/een
Marien üeinelbaert/be
lijeiiöe om Daec !&eeft een mcnitijte
gelm / en i^pïtgen / baec te becbjonbei
ren W öoe ep met öanbcn öeeft tonnen
maecfien / en neeg meet in stjnen göeeft
bebenc6cn/be fcgoon floeren en fttJie^
ïtngé ber ïafeenen/en bjefcnsi/ bie ftpbte
aöeelbengegöeben 8eeft:baet bemffeniS
eentgöe jprifen met feinberfeenjs 3tjn
feec aetbtg. liet t£S gebsi^ in onfe €on(l
eenfeïbfaewt toertfe/bat topbcïfcöep*
ben !^aoft(lue6en Rebben om te bol^
gen: onbec anbet /
fttt b)el teet&enen:
weifchiide. maeKöet bobenaï gaenbe iis/öetbjel
ren -c meefte fc^übcré/bjaec toc al fiet anbec (ItecBt/
hooftftuc ia β jg,. in epteïïeecbe meer als in't tret^
onfccoait. fte^offteetfeenenbefen Coneggio.giae
bat ban öem gÖrtwPöBt toojbt booi ge^
tois/ bat nopt niemanbt beter metbe
berbje en öanbelbe/notft met bioïtjcEer
bjelflanbt/iae bat nopt ^tijilberbeïi
ïtebenber ^cBüberbe / nor b foo glat en
fttjabbericDban facbté bïecfcbeals i)p
notb ?0n btnafien met fulc&en gratie/
en boibcbe. jgocD in befe ^taöt Parma
töbanötm gBebaen/totben
Gaputfy-
nen,een Manen
2$oobtfcgap / foo toel
göebaen in ƒ refto/ bat boe in t bertim*
meren ben muer moft sgn gBebiofien/
bttlïucfemet grootenernft bjccbt npt-
gftenomen/ en eïöer in be ISercfe gefielt»
l^oci) boben een ;ètab-pooite ftfiilber^
be öp een |©arp-beelt/bat een feibtfaem
bingbente ften is/fuïc6en toïoierin*
gbe op't natte ialcft/ tbieU&beeltep'
fenbe bjeembelingben/bie anbersniet
gbefien en öebben ban öem / beeft boen
Derbjonberen/ ensgnen lofuptbjepben
fonber epnbe, Sin befelbe ^tabt/tn
Anthonis, fcftiibccbe bp en Cafél / in
bïeïcfee iSeenlBarp^beelbt/ en
Maria
Magdaicna:
0tes bp tseen €ngBeI6ett
als eenfeinbt/bateenen 35oec6 öoubt/
lacctjenbefo beelnatnerlgcft/bat öet pe*
gbelïjcfe bie tfiet boen lactöen/ en alle
fbjaermoebigbe berbeugben» ï©aer is
nocö eenen
leronimus, foo toonberü
Ijjcfi gecolojeert/öat bet ben ^tbiïbers
berbacfl mactbtin't aenfien:toantöet
quaïijt& toaer beter te fcbilberen mo*·
gbeïgtb.ï^PÖeeft notö 'STafereeïenge^
maecfet tn ^cbilbcrgen / om beeï ©ee^
ren in ILombarbijen: onber anber ttoee
iSTafereelen in Manrua, booj benï|er<
toog
Frederick be om te fepnben aen
ben ^cpfer: bingoën bie toet booj fnïc^
lÈen #jince bJ?crbtg toaren*^e toeïtSe
toercfien fienbe
luHus Romanus, fepbe
nopt te fiebben gfteften coïojertnge / bie
tot fnlcSen graeöt motjt reptfien: b'een
bjaseen naecBte
Leda,fn b'anbereen

^ -------------Jbe bleeftö geïeet6

fen: gin een toas een m^mbtfcbap / foo
aerbtcD / bat nopt geen ILombarber be*
ter als Bp en bebe:boben befenfultfe een
fcboon fiap? / foo toel gfiebaen / bat bet
niet te berbeteren is^^aer toarê eenige
Amores,oft Ciipidons,bie Op eenen (leen
Pioefbengun fcbicbten /btn eenen ban
goubt / en b'anber ban Ïoot/ befe biaren
ff er fonjïicb gbebatn, 25p be
venus
quamnpt fteenéeen Jfontepne met elaec
teater /fb^elciè baer boeten bebiaterbe/
en nocfttans teepnicb berj&tnberbe /
bit
bias feer graceïticfe tefien/ bet gaf
mebeitiöeii te fien bie tecricbepbt in
bat biincfeenbc bjater ; ;^es
Antonio

grooten

Itaiiaenfche Schilders,

flrootenïofistoeerbtgS^PfcDflberbe
nocö in
Modena een JBarp-beelDt/bat
ban alle ^rbtlbers bebefle ^cbilbecp
Ijjojt gebouben / bie in be ^tabHs, Ce

25olagnliS eené Chriftus in't^fèen/bp
Mana Magdalena, bat ooc een feec fφοοη
bingben is* Sn
ReggiotwaS oocbeen
feecfcboon Cafeceel/ tbjeïcbbercocbt
toect / en als een ^uttjeel te Genu^be^
fonben* jlotbisin Reggio eenCafel
ban eenen Herftnacbt / baer ban
Chnfto
4en fcbgnt comt / bat be Hecbers en ben
omllant bcïlicöt: onber anber iffer een
i^pmo / bie bit «t^blgcft Itcbt niet tan
becb^sb^ny en be b^nbt booi t'aen^
f^n feer gjatelgca boubt« :2&oben bet
llal is eenen €l}ooi engelen btefingen/
foo gbebaen / batfe beter fc^gnen upt
benBemel gebaelt / aïs gefcbilbect met
IBenfcbenUanbé^^n befelbe^tabtis
«en Cafereelften/eenen boet groot/ baer
in is
Chriftus tn't bof Sen / baer ben
eöeiberfcbtinenbe/
Ciiriftum befcögnt
met bet liegt / en beneben aen ben boet
ban ben 25ergö liggen top 3llpoftels/
befcbabubjt ban eenen boetK ban ben
25ergb / en al op ben nacDt göemaec&t:
;3^aeris bp
een berfcbietenbe ILanbt^
fcfiap/ en aen b'een frjbe begint be roobe
bagberabe te berfcbönen: oocfe fietmen
ludas banberren meteen beel^olba^
teneencomen:®it is alles foo toel gj^e*
baen / berflaen / en foo net / bat bet met
te bergbeljjcfeen en is. ©an beelbingen
Dabbe men mogben nocö beröalen:
ban bit bocöt mp niet bat icfe becftog*
göenmocöt/batöP eens fiecft toefenbe
tot
Parma, oft elbec/ Öem gjooten bicn(l
eöefcöiebbe ban een ©jouto / «eöeöee^
tenCatharina: i©aecom öP(nieton^
bancfibaer toefenbe) boojöaec maecft^
te/tot tiecgbelbingöe/ een Cafeccel ban
^inteCatharina,baec Chriilus fittenbe
opMarix fcijoot/ Catharina ben tingö
«en ben bingöec (ieecRt: ®acr
öpis
tiocb eenen jg>inte Balliaen, met nofö ee^

F0L49-

Antonio van Corfegio.

ben / mbit Cdfereel is tegentooojbicg
te 0oom / ten öupfe ban eenigbe (i^^a^
binne/ bie onfe beminn^oe ts* «Sn
tn be Camee baec bit is / 5Ön nocö bec^
fcöepben (iucben / als ban
Lucas ^an
^epben/ Raphael d'Vrbijn, Andreas del
5arto
,enmeec anbet:iBaec göilöcb als
be^on anber ^emelfcöe licöten paf«
feert in claecöept: alfo iiptmuntenbe in
eiccellentie gaet bit be anbecte boben;
bp bat ic6 upt ben monbt bes goet oo>
beelenben
Goltius öebbe becftaen/bie
bit te aoom toefenbe te fien quam / al«
toaec (ïcacjcsgn €on(l-liebenbe oogen
nae toe göetcocfeen toacen / met groo*
ten lufi en bermafien/öem feer bertoon-
becenbein bie feecfcaep öanbeltngöe/
enbe fcboon gloepentöepbtbeSioloje*
eens.
Antonio toas een J@an ban (labio
göecconbitie/ en cleenen moebe/bem
nietlatenbe booiflaen beel berftanbts
in be Confl te öebbé / beBennenbe gjoo*
te ftoaecicöept te toefen / om tecuptec*
(lebolcomentöeptin'tnaecbolgöen ber
l^atneren te göecalen.l|p toas met
toepnicö te b^eben/ lebenbeals een goet
Cbjiften IBenfcÖ / en feec fpacigg. 3Clle
^cbilbecs Öebben öem te bancKen / be^
toglfpupt5gn öanbelingöe betlftoaec
bingöen licötelgcfe tonnen te toegöe
leeren b^engfeen : Siifonbecöepbt be
geefticbept in stinöap?/ göebaen toe^
fenbe op een fcöocn bloepenbe maniece.
ifilfoo 'töem noutoe (lonbt/ boo? 5ön
gcoot gbeftn / toojt gbefept / bat Bp tot
Parma öab ontfangöcn tfefïiiö goube
Ccoonen/ al in guatrinen/ ban jijn
toeccii/enbaer mebe te boet gaenbe na
Correggio, tn een feer ^ttt toeber / fom^
tgts^toater b^incfeenbe om 50η bercoe^
len/moe(le t'öupS comenbe te bebbc/be*
bangen ban een feer gcoote €o^tfe/en is
gbefto jben/onbt ontcent beeciicbSac»^*
l>tjn toeccfecnsgngetoeeHfeer ten tgbe
toan
Anno lyiz. Cot 5gnbec eecen toert
öem göemaecBt / boo^
Fabio Segm jflo*
rentijnfcö ébelman / befe
Epigramraa:

nicö anbec 25eelbt / bocö al Öalbe beel

ffujus mm regmt mortales fpiritus artm

PiSioris^ Charites fupplicuère lovi:
Non du pngi dextra Pater almerogamui,
Η mc frater: nulli fingere ms liceat.

x^nmli


-ocr page 58-

H^t boïBatibttö mtlt / en socöec^
ttften tjem öcn mmtl fotptöben
betogft/ in een eeniflö JBenfcöc/ te ftap
ten (pn obeibloelrigDe iagcSDommen
btt ^atien/ en gaben/ trat usojbt ftlötf
famicö aen öe genieters ber felber gc*
fien / en gfiefpeurt :«8nbec anber cïaer^
fgtfe/aenöenntct minuptnemenDé/al0
gcaccïtic6cn Raphael van Vrbijo. ^cn
toelcfeen toa^ ban ber i^aetuercn ht*
saeft/ eöeïgcfe eenigijc/ in toeltfee t^
een feecfeec (tateïijcfe bjefen / met een fte*
ijaUijtfie göefpiaeefteltjcfefiept berfcït,
llPÖaböe wptbJtnöicö een Ut^amelgc*
fee fcöoonftepbt/ i)em betoijfenbe bjien;·
beïtJcfe en fatgt/ met elcèen toie §ct bjc*
fén inocgt / boojtjs bja0 fpnen g^eefl
bUncBenbeboï Confibartge bcuc^ben.
€n ij3 booj bigt / en otffeningöc/ tot
fultfien uptniuntenbennaem geraeciit/
bat fpn gfietuc^t ter bjcrelt onfierKgi6
tS. ^ptoafSgOebojen tnbe^taöt Vr-
bijn, op ecnen goeben b|pbagtï/bjp ureti
inbernacijt
/SInno i48j.^pnl0atier
toass een berlianbtglj rcbctijrè
δσφ bpgftrbjerfeban goct onbervugjs/
ben beften ^cftilber niet.
Raphael nocii
ïongf» / toa?s bm i0abcr tti fpn toerei;
fcet booiberlgcfe / ben totUfeen fienbe
bejs jongenö goeben gfieefï/ bocfjt fmti
nut bpetnigö goet
lateiier te btftelten/
bejS b^atgt ÖPijem bp Pieter Perufino,
bie boe ban ©oom gcromen toaistot Pe-
rufa.
bjaé ten eerften aeumercS»'
ïó'tfe / bat
Raphael in cojten tijbt foo
f^n jéee(ïcrj3 manierenaeboïigÖöÈ / bat
men önn bingSen niet en tonbt onbti^
frijfpiieïï/fli0 nctfj blncSf aencentgoe

ftgneren tot sinte Franfoys binnen Pe-
rufcn , befgfjeïljtSö tot Citta diCaftelw
Γο, een '?rafel in sinte Auguitijn, entn
Sinte Dotnenico ecnCrucifir/ batiwn
itm toiis meenen foube (en bjaec ber fp*
mn naim niet) öattet
ban Pierei ujaer^
^of
Raphael nu luat berber qua tti / cit
f^n bingoën boo} beter al0 bes$ |Bee<>
(!er0 gge&enbt boerben/ toiojbe&pban
Bernardino Pinturicchio ban Pcrufen,
bie Raphaels b^tenbt Ï33a0 / g]geb^agf)t
te
siena, om öem te Öeïpen / beaagl ϋΡ
bjifibat
Raphael feer goet'STeptBenaec
ΐΰα0* Raphael baer biat boo^ gem gge**
tepcfeentljebbenbe/ trotfe naejploien·
een / toojenbe
1; gteruc||t ban ben €ar^
ton ban
Lionardo da Vinei , met bie
gruppe oft Ooop i^eerben: baer neffenjtl
ban een anber Carton met naecfeten/
gÖebaenban
Michaei Angelo, om Lio-
I Hatdtim te tcotfcn* '©aer ggecomen/
! alfoo befe binggen / en befe ;&tabt gem
feer bael bebieieii/
ί0 baer eenen tijbt
langö gf)ebïeben.^acr treeg^fip groo*
ten acnftangöban jonge ^ctjilbere/en
toojberfetrge-eett bpfonberban
Tad-
dcoTaddei,
biefiem altgötö in ftupjs/
en aen -^afel beg^cerbe / al0 bie allt
<ion(l-ïic\)eiibe bemtnbeMBaer
Raphaei
be bekcfttjepbifelbctoefenbe / om met
bpeiibifffiflïi niet cbcrtoonnen te \ato
fen / niaetfete i)em tü3ce 'Cafereeïen,
m i)aböe oofïi groore bitenbelgcfee qt^
incenffijaij met eenen LorcnzoNafi, en
map£ljiei)em een€aferee!met een JBa»
rp-beeibt / öcftöenbe tufftöen be bee*
fien ftaer Binbt: ttjeïcfe ban ben jongden
Sint lan Oem met groote b?eucötban
bcpbe/ecn i^ogïjelBen too^be gÖegöc*
ben / tuffcften toeUBe toaö te fien een
ref^tefeinbtftöefiaipelöepbtr iEn 50«
foo g^ecotoreert / batfe bleefcö göeftjc^
Ben te biefen: JBarie-beelbtfieeft
ootB een Öeel gracelöffe toefen / oofB ίδ
alle^ bcballgtfe en aerbieb/fo toel gront
aï^ ïanbfflcftap^ Hier naeSeerbe
Ra-
phael d^vrbijir
om 5pn bingé toaer te ne^
men/ betotil fpn ©aber en J©oeber g^e^»
fta^bcn toaren. ^i^aer bJonenbe
/maecB^
irtuiee deenil^arp-beelbeH / maer feet
uvtmwMW

Italiaenfche Schilders,
%^nHmi hu 'votis fummi Regnator Olymfh

Etjuvenem fubiiofjderA ad alt α tulit,
Vtfojfet melim Charitumfmulaera rtferre
Frafmsj é" nudas cerneret inde Deas,

ÏJetleümtjan Raphad Sanzio Mm Urbijnj^cPöet;/
cn 25ouüjmee(ier.

Raphael Sanx

iiptnemenbi / hit bjeïtfee 5pn bp ben t
^ertoog^banVrbijn, i3oo}benfeIben|

maetBteBp^nCafereelBenmet chri-1

ilus in't ^ofBen/ en b|p üapenbe iipo^
ftelf n/ en foo bolbaen/ bat gDeen ber#
ïicgterp netter matö toefen. ®oe
Ra-
phael
fpnbinflftcn baeröab befc^itfet/
quam tot
Perufa^baet S)p toel betoeeë in
bt betertngfte fpnbet figueren / bat ÖP
te jfloiencenftaep
j®ceflerjs bingen ge^
fien gabbe: <©nber anber toarenbec ban
gemggebaen eenigdetronien ban)on«
S&e Deplige ISaegdben / bie feer fcijoon
cnfoet ban toefen toeren / en feer aer^
bieöban èulfelen, €er öp ban
Perufa
bertrotS/ toerbtDPsDcbcöwban Ata-
lanta Bagiioni)
bat j^p ^aer Capelle in
s.
Francifcomaet&en totlbe/botö repfb€
om fpn nootfaec&en nae iflo^encen / al^
Inaeröpmet ongfieïooflgcfecn arbepbt
toelepbeopbe binggenbe conil be!an«
flÖenbe/ tepcfifnbeonbertufTtÖin tötbte
boo^bergaelbe CapeUe ben €arton/
met meentnglie foogaefigp motj^ttot
Perufa te treegen* Hp maecftte ootft
notg eenige tonterfeptfelsc/ en eenma*
rp-beeibt / baer Chriftusfeefleert eenen
s. lan, aeng&ebjotöt ban s. aifabet.
®aer tjS ootft eenen lofeph lenenbe met
bepbe l^anben op etnen (lotB / met gge^
bogen goofbe befienbe bieoubei^jou'
toe / enficggntbtrtoonberenbe($obtte
ïoben / bat befe foo bebaetfit toefenbe /
ten fiinbt öabbe g^ecregfien / en ft0ijnt
bat fp alle bectoonbeten / bat beeg ttoee
Cofg^titgenjS/in fo teere jeutfit/metfnlc»
Senberftanbtfn eerbiebing^e/ maltani
beten toeben: boben befensgn aïïe |&in-
teel-flaggen in befe tronien /öanben/ en
naetBten/ entbel bleefc{)/ en too^bt baer
toeerbttg (aïïoöl toel berbtenty be*
jïpaert,
Raphael flübeerbe bajl na bebin<
gen ban
Mafaccio, bie ftp fagïi geboïgfit
tt toefen ban i-ionardo en Michael An-
gelo ,
fo bat f)p inbe Coniïfeer toenam.
Cettoplen öpnocö te ^ïoiencentoa^/
öaböp groote g^emeenfcBap met
Bac-
cio, ftoelcfeiiS göetoeefieen iBonicfe/

sefieeteniü^oer Bartolomeo di SanMar-

co, öebbenbe lulf in jgn fcfiilberen/ om
Mt nae te boïgöen: befen letrbe ÖP öe
mofpectibe. ^pbefenfeïbentgt toojbt
öptet^erufen ontöobm/ en maetfete
iovanVrUjn. Fol.50.

baer met ben barton boojbergaelbt be
Capelle: öier te ban Bem göefeöiïbert
eenen booben
Chriftus, te grabe gSteb|a«
gj^en toefenbe / bie foo toel op t ber^g
BalcBiii ggebaen/ bat get maer ^ben
fcfignt e^ebaen te toefen. 25pfonbert$
Bier uptgDebeelt ben b^ucB / bie be me»
fle bjienben ban eenigBïief perfoontn
sgnbegrabingöe betopfen:Bier fietmen
be
Mariaftopmenbe/enalle tconten gra^i
celgcft toeenenbe / bpfonber s.
lan, met
getrupfie Banben neber fienbe.^jn ftim^
ma/be tronien/fcBoongept ber laBenen/
en alle anber bingBen met grooten bigt
eniieföen gBebaen/sgn feer berteon.»
berlgefe.
Raphael toebet tot jfïoienceit
toefenbe gBe&eert / Bebbenbe baer eem'«
gBe toerceen aengBebangBen / toerbt te
iSoom ontboben ban
Bramant, 25outo-
meefterban ben i&aujs
lulius bettoeebe.
Cnbetogl
Bramant en Raphael ban een
>êtabt / en toatmaegMap toaren/
fcB^eef Bem
Bramane,bat ben#au$ Bab«
beiatenmaBeneenigBe€amer$/ baer
Bp fottbe mogBen tomen toonen/toat Bp
inbeCond bermotBt. «®efe conbitie
Raphael toel beBagenbe/guam te öoom:
baerggecomen toefenbe / bonbtgpeen
beel Cameren bejs l^aïepjs alree gefcBiU
bert / en eenigBe onber Banben ban bet*
fcBepben l®ee|ïer^. toaö bantett
#au0fcer b?inblöc& ontfangBen / tn
begon in be ^egBel-caraer een ^iflojp/
baer be (iröeologienen t'famen beree*
nigBen/bei^fjtlofopBie/ lft|ïrologie/en ZücyT
l&oeterie metter /ïlBeoïogöie /altoaet Rar<haeite
gBetbnterfept 5gn aïle be t©gfen ban be tf-
«meetelt/ op berfcBepben totjfe bifpute^ Sn^'
renbe. il^aer ?gnop eenfübe eenigBe coniugu.
^ntologienen / mafeenbe op 'grafeïfeenjS
eenigBe Caracteren en figueren / bie fp
fcBicBten boojfcBöon €ngöeïtn tot ben
Cuangfteïifien / biefe uptïeggBen. <©η*
ber befe
ijS Diogenes met jgn bjintfcfto*
tel/ Itggenbe op be trappen / een 25eeïbt
baer toe! op ggeïet ijS/ entoeert tesijn
gftep?efen.^aer 5gn
ootè/Anftotiles en
plato, eïcfe met Bnn aSoetfi/ Timeo en
Etiea, Bebbenbe rontom e^oote

^tfioleban -^'iiSniette

feggen / toatfcBoon^ept tefieni^i/in bie
Sllfttolontcflenen <i5eo^etttcitnen/0OÊ
toercBwtft fp met ben paflec boenbe


-ocr page 59-

?iï!i/e« teecfeene η fiun beeïbitiöBen» Φη^
Der öefc een fcöoan jongöclwsö / öie
berUDoniterentie tie armen opnt/ tnec
öBtbogftenftDoft/ en lö'ttonterfeptfeï
UatT
Frederick öettijeebe lertoogljüan
Mantua, ttc boc tt 0oom toa^. I^aec
noc|) een boc&enbef tquere / met tknee
^afferjs in tie öanöen/ «Ctcc&tïji trecèen»
öc op een 'Safclfeen: Wt fcgtmen t^
Bra-
mante.
age»anber 25ecibt baec neffenjs
ban acft ter/mrt een ï^emel-cloot in ^βΠί»
i>en/i0 "göemaetfettoooj Zoroaftro. ^gaer
neffcnsitii
Raphael felf/ een feer flrare^
ïflröe tronie fiebben&e. ©etronien
ber
«EuaneOeUfien ootb feer aerbitf} / baer
eenen grooten ern(ï in te fié ijS/ öpfonbec
inbeg8enebicfci>?ïjbtn» ®eel minute
bingen/bie faenmercöen 5ïin/moci)t ic6
bergalen: maer grootló'cfer iiS
te ac Bten
beojbinantie ber ï^iftojp/bie met een
fcOoonoiben onberfcgepben / enbebeelt
i0: ooc ifftt een fröoon ^iofptrtibe ban
metfeïrp/ mtt tieeï 25eelötn/ foo bat
Ra-
phael
met befe eer(ïe 5|cebe baer toe!
betueeis / batöp 'tbeit toilbe öouben on^
ber al bte i^inteeien ganbelben, IBant
ifet t33e0 alieg ggebaen met fulcBm
fcfioon litftöcfee manier / bat ben ^am
Pius alleiEi tiet affmgten/toat anber inbe
anber Cameren fiabben göefcöilberr*
'^S^pnieu oft oubt / ttiiUenbe bat Ra-
phael aïiejS foube felf bocn-.O^orij goetoel
in befe €amer baer
Raphael fiabbe fpn
(ïutB gfiebaen / ^abbe ben ^aui^ ggebo;»
bertbefc0ilberpban 'tujelffcï te berber*
ben / be luelefee \iai8 ban
loan Antonio
banvercelli,
ban Raphaeibefiielpöem
tret befe tompattcringe en grotiffe^en/
tnaecBenbe in biet ronben/ bte baer b)a<»
reii/berff0epben35eeïben/totgefelfröap
ban fpn Sn «εη ronbt iis een

©?ou/fïttenbe in ecnen feteï/göemaetfet
itoaf èenniffe ban faecfien / öebbenbe op
tïfSespbebe «©obbinne Cibeie, met al
fiaerboifien/alfoobp b'^CnttjcSen
Dia-
na Polimafte toajS
«ptgöebetlbt: be tlee*
iting^e biadban bier berUien ber bier
«Elementen / boben ben go|beI iiSroot
aIjS bpec / onber ben go|bel bfae» aljs
lof Dt/boben be »nien groen alsi aertrgc/
^ me tot ben boeten ïitj&t bïaeu aïiS
^ter:;®efe jpn berfelfcBapt met eenige
ιφιοη een enber rdnbt/

ijsboo^l^oetecpe g0emeet6t Ροΐίαιαίί^,
gö^troont met Hauren / met een
tgcè fpeeï-tupgö in b'een &ant /in ban*
ber ecnen a&oec6/ onbetflutt met eert
been / enfp fietal^ meteen onderagcft
bJEfen ten l^emel om gocgO / &eeft ooc&
bp ijaer tbJee ft^oon feinberfeenif % 31n
ÖetDerbe ronbt/i0 een €&eoïogiemet
2doec&en / en anber bingj^eniooctt tüie?
6tnber6en0 (cgoon b'anber^ Snt
bierbe/een ^uflitie/met fiaer ftöalen en
fmeerbt / met ootk ttoee linberfteni^/ en
elife ronbt comt fatto^beren
fto?p / bte op elcfte 5pbe ban be mueren
tomen* Sn be öoecben banbittoelffel/
tomen notü ftfjoon Mo^ifeenjj ban
tleenS^eelben/bolfcgoonÓtpbtjS en finst:
oocft op 'tgene/bat onber iis/accojiiereni»
be. aengaenbf be^ifloiienbeneben/
alboo^en op be ^be nae Belvidere > baer
is( ben J5grgö ban Pernaflus, en be ƒ on^ PemaiS'^
tepne ban Helicon: om ben 25crg& ijs
eenen bitDten ^autoerbofe^/ baer be ^tJcoaftV
looberjEtft^Ünen te roeren / boo| 'tfoet
toinbeften Aura. gjnbeïotiJtblfegöen

een beri %ief beBeni naerfet/met ftiïoon
trontsenssen boefeng / bi \SJeU6e?Uu#
toer-Waöen ptucfeen/ tn maecften feran^
fen / bie fp op ben ^m^ neber (ïropen.
gin'taenfien befer©ifïo|ienfcBmit/of
men fiet blafen eenigöen ^obtiptfietr
biinbtoftafem/ aenmere^enbe be ebeï
fcgoonfiepbt ban biefigneren ber fangg

<i3obbinncnoftMufes, cn'ttöbertoonit

berïpca te bebtnefeen/ èoeeen iiaenfcgett
berfïantmet foonboïcom^n ttecgteber^

(la«nbe en fittenbe otor al opöen 25erg/
fom fc& jgbenbe/fom (mgfienbe/fpjefeen^
beoftf&bulerenbe/ fiierbter/ baeriJSt
tfamen / nae batfiet te paffe tiuam / he^
beelt bjcfenbe. 2Soben btfen jpnber jtöe*
eonterfept nae'tïeben alle snntpcfee/ eii

u^°oabe^ebatllieÏAipt (Stnaen fcöil·
berpen/en ban ötm felf nae'tleben/ bfe
teglenUJflOibitöttiaren / ciiefontetfept
5ijn göebJeef}*l|ier ts virgiiips, Ovidius,
Ennius, Tibullüs, Catulim, Propertius,

en nmcm, bie Wtobt mtt beröebett

Italiaenfche Schilders,

«06ee(lfepnt opbei^tg^gberiS:
;3Pnbeel d^geleerbe^acgeolo^enen
nae tleben: Inbe lotj^t ^pn bierlbin

bersi/ bie be bier i^oetfeen bet €uange^
lifïen open gouben / niet te berbeteren.

alle DingBen/ beelben/tronien/laBe^
nen/flelfelen/berftliieten/ affecté/enfta-
telgrftftept/i^ üjonberlgtfi göelet:toant
Raphael gabbe een gabe/ bat gpfign tro^
nienfeer gmcelpcft en lieft^t^ maet&te«
<@p een anber bonen b'anberben^
fler/tS 03 b'een 5gbe
luftinianus ben=feep<«
fer / bie be Ittepferlgtfee
Wetten göeeft/
Hen ^ottoien te co^riggeren/ gebbenbe
fcobtnijimTemperantia, Fortitudo, en
Prudentia.ter anber 3pben/i3S ben#auj3/
bie be^^anonale Ïi^ecreten ggeeft. l^ier
is 't conterfepifel ban ben #au0
Pius be
itoeebe/en anber Carbinalen/boe in't
ïeben 3Pnbe/en meer anber. ie alle^
Doel beballen/ en aengenaem gebseefl/ fo
bat ben i^aujs
Raphael liet beginnen/
b'anber Camer naeber be grocte fale.
<®pbefen tptfonterfepte gpbeni^auiiï
op een tafereel ban olpberuje / foo üjel
gelflf Sesibe/ batmenber ban ber fcg^itfei»
te. ijS nu tot
s. Maria del populo,
met een USarp-beelbt / al0 eenen I^crfi^
nacRt/ baerbejBoeberlgcfte jBaegijt
'tnaeiSt fiinbeöen betSt met een bun
iM»ecfe;4?n
lofeph.een oubt eerïptH jBan
ban toefen / leent op fgnen (ïocfè / een
iïucfe feer aenbacj&ticè en toel ggebaen·.
t©efe ttoee flucfeen op eenen tgt gebam/
too^ben baer op öcosöe J^eefibagöen
floetoont.
<©p btfen ttjbt toerbt Michael
AngclobanÖOOmbluCÖtiCÖ / beiS Ra-
phael
teften quam / booi gulp ban Bra-
mant, tbcgonnentojelffelbanbe Capel^

Foi.if.'

Ie: bejS Raphad fienbebfe maniereo^
een fe&er getoelbtgecloec&gept/ maet&^
te lot
S. Auguftijns, Den Efaias, met bs
ttoee fiinberen
bp* «θρ befen tgbtAu-
guftijn Chifl ban siena, feer röcfe Coop"
man / en alle Conflenaergs feer grooi
b;ienbt/befleebe|;emeen€apelle: om
bat iip Dem toepnic^f te booten l^bbe
ggemaetètineenlogte banfgn#alep$
eenGalatca, in be Zeefeer grace!ëc&/
beo|tgetrot&en ban ttoee ^olfgnen/aU
toaer ronbtom$gn
Tritons en ^ee-go"
ben* i^benbe ban
Raphael be Car^
tonjEt ban befe Capeïïe gj^maetgt /
fcgilberbe gp befe op 't nat balth / in be
Ifeercft ban
S.Maria delIaPace : toelcft
toertft gem grootlpt bebe atgten in fpn
teben/en baer naer/al$ toefenbe 'tbpfon^
ber(!e batgp oprbebe^ Hier naergge*
pojt toefenbe / ban eenen CamerltngSi
ban#au0iuiius, maet^tegp 'tgoog^
26ltaer-tafelbanAraceli, meteenjila=»
rp-beelbt in be lotfit / met achtereen
fcfioon lanbifcgap/ en onber eenen s^
lan 25apti(ïe/ S.Francifcus,:enS;,Iero-
nimus
aljS een Carbinael: bt Mariaiji
een feer ootmoebigg febigö toefen / alis
een jlBoeber chriiH motgtbetamen / en
'töinbefeen i« een ft&oon actitube/fpeelc
met be IBoeberö manteliSnioannes
fietmen be foberfiept/ opjetÖtit6ept/e«
ggetotffirgept be^ ggsntoebtjS/ggelgcl^
inbegfterie/bie afgöetoe6enbera©ee*
relt/boo| pbcl atöten/en onbcr btnbolc*
&e gaten be loggenen / maer bjp ggeern
be toaergepbt fpjefem: Sn s.
leronimus
opfienbe/ fietmen een feer beboteaeiii
bacgticöept/en offert met bepbe ganben
ben lebenbfcftgnenben Snieïtnben Caf
merlingg: ^en s.
Frandfcus uangeïgc*
Sen opftenbe / betopfï een groote afec^
tie tefien/ bie ttoee fcgoon ïleitielfcge
25eelöen,
iSetgt onber beMaria,imbben
be i^afei/ig een fetnbt/ gottöenbe een
pitapgtfeen/ gcffenbe'tgooft na be JBa<
rp-beeïöt/ 'tbjeicfe met al fpn Icben met
graceiptSer toefen en mscg. ï^iernae
tontinwerenbe in be Cameren ban'tj^a*
lepö / maetSier een l|t(ïo?p ban een
JB irafel/baer een ^ jiefïer ilTe boet/
geel root in't aenfitfitban fcgaemten/
fienbe be ©ofïteom fpn onggtloofber<»
fmilten /betoijfenbe berfcgjitSt te 5gn/
H 3 («uen

ïtaphael Sansuo van ürbijn.

Joofbe berfen finggt /cn aenfpn boeten
Η een/btefe toelupfïeröibe fcöjiift. Φη*
fterbe
Muies ijs oocli Apoüo, feeirtael
gBebaen: ootft iflTer begöefeerbeSafFo.

onber beieobeme/ben berftetlgr*
Ren Dantcsjbetibjopïgcften Petrarchajen

amoreufenBoccaccio, enTibalcicus,inet
weer anber / al feer lebenbe fl&ebaetï,
Sn befelbe €amer tji / baer bc<©eleer*
be bifputeren/ober be ^flit/en be
fé bef^ jötïen.^fer tóeenen i|emevmet

Chriftusi Maria, S. lan Baptifte/

fteien/ <iEuangöelt(ïen/ en iBarteïaren.


-ocr page 60-

Raphael Sanzio van Urbijn.

F0I.5;

Italiaenfche Schilders,

tn een onflantbdfÜtB |Β(η(φ/59η f^n»
öcn Doen fuUfeen acttt/ bat t)p pueriflcfe
ftijönt te beuen. mi t'IBif Öooienbc bolc
gnielenbe en (laenbey jUBannen en jou»
toen/ maften berbaeft/om befefetDt*
facmöept / toerfc0epöen fcaep actiën:
<8nbet; anbeceen iDjoubi/ onbertnbe
gronöt ftttenbe/ iticteenfetnbtopben
Öaijs / feeert öaei: feer graceïgcfe oni:een
flnbet/ bettellenbe toatben l&jtcfïer
Si)efcgiet ijg.ïiteci^ben idau^ usebei:/
iTÏetmeer anöec gijtecontcrfcpt/IBtffe
öooienbe: en alfo U^t in befen muer een
lienfïet quam/ maetBtet: {optrappen/
fijo bat Det fcötjnt batfei: toefen moeten/
foubeb^iilio^P bolcomen toefen: toaer
aen biptfet / toat
Raphael boo? een ojbix
neerbec toa0* i^ebecoin ttQ^m ouec/
baec oocfteen benfïer tornt/ j^eeftjgp
vanghenis göemaetfet/öaer
Pctrus itibc bangtjentsi
p«ri won- i^/fjj ^jgj^ ggtoagenbe betoaert tooit/
baecbpfeecflerbtcö Beeft sfjcletogeen
fbefchiidert. ftaep p?oftiecttbe ban een bangöenijs/
en op ben
ttjct ber ^êtöjift atfitenbe/
fotfltbaerncffen^ inalïe omjïanbicöe^
ben pet fraepss bp te bjengten/ fli)e?gc&
8
p öiec uptbeelbt eenen fcBl^tcfeigcfeen
afeertfecr/cn gijebonben aenecngfeten
Seten befen ttapenben onben iBan / tuf.»
ftgenbettoee getoa^ettbeftrötBdieben/
ba« bé (jEngeï met een groote cïaer^ept
be toapenenbec iaDat{)ter0 boetb!ttEie«
Ken/en boetfien alleminllrbtngöen/
bte inben ^ectftec^gn/toelc&e toapenen
fcfiönen gebjupneert nattierlacft/en niet
göefeftiïbert te toefen. sSiet minConft
gcb|upc6t7 bact
Petrus ïois met ben
Cngel gaet / en fcöijnt of öem bit cenen
bjoom botftt am sthi toefen :<®ot6be
berbaeilftept ber ï®aBetis bupten öe
öangöeni0/ öoojtenbe be tjferen öe«r
optn geen / baer een ^entinclle metten
iooitë in be {)anbt b'anbtÏ toatl&et
macft/ baec alle fiun toajjenen Wincften
»an t'ïtciJt feet tooitfen: en toaer befe
geen daerïjept tan gebctt/baergeefïbt

3Bam fjaeL^fr^ÖiifcliPefeEicÖten toa#
«na! onberfcgepbeKjcS toeiuptgöe^
feeeïbt/oocfebe bupfïeröept ber nacftt/
fïen roocfe bet too?tfen: fumma/^et
frfttjiit alle^meec lebenbigi^/aï^SÖe^
ifötlbert. €n bit i^een retfit iPyem^i

filaer/oin j^atfitf e« m^/

icft in bat beelbefe liflo^p aenge(e^
ggen gebbe* Sn befe Carnet 10 notg een
^iOojte / baer
lulius be <i3ie«
ricgept upt be ]^ert& berjaeggtibaec
too^t fip gebiagen ban be #alfernieriS/
baecbec eenigöe 5tjn nae t'leben: baer
eenen j^oop boltft ban jI0annen en
Bjoutoen plaetfe maftenbe: (iratp fiet**
men be furie ban eenen ggetoapenben
bibber te fdeerbe / en ttoee te boet / bie
ben 'STempel-roober
Heliodorum aen-
rennen/ en Qaen: <(£lber
39η 0ooberi$ be^i^
bjeefi/ben roof neber toermn/enblucft*
ten: Cïber fietmen ben ^jiefier
Onias
in 5ön iLebötftöe tleeberen / oog&en en
ganben ten l^emel Deffen/met meer om^
(ïant0 / ban bie op pebefialen aen to^
ïomnen öouben/om bit aen tefien/ en
anber toefienberis / op berfcöepben ma^
nieren: ^tt toercft i^ ootb ban alle ber ^
(lanbigijefcer göepiefen. ^n'ttoelffel
befer Camee sijnüiiiojien / baer φηϊιί
Abraham fgnss jaebt^ bermenitÖbuU
bigöen belooft/be <® fferganbe ban
ifaac,
en Mofis bjanbeoben bojfcD: in toeltfte
alle ijS betoefen Sn^entie / 'S^eptSen-
tonfï/en gratte.^oe ijs
lulius be ttoeebe
göeftoiben / en in ftjn pïaetfe quam
Leo
be tötenbe/ bie een groot Conft-ïiefbicjJ
i&au0 toasS / en liet
Raphael boojtbaren;
bie boo| belefle Wo^ie / ^befe Ca-
mer maerfete ^auss
Leo be becbe / baec
Op
Attila bp Monte Maria ban 0Oüm
berjaegijt/met fgn eeniggedSenebictie»
gnbe locftt fiab öp gfjemaecfets.
Pieter
en Pauweis, metftoeerben/ombe &ecc6
u befcgermen / om aïfoo bp b'^iflojp^
toat te poetiferen. ^aer fietmen in beeiS
l^epügöengiooten ernfï: baer fietmen
Actilas op een fmart gDelïerbe #eerbt
(ïeplenöe fitten /bebjeeft enbecepbtom
biiic^tetu 55aer ^n notö meer fraep
#eerben/ onöer anber een 5>paenfiö/
g^ebletèt / baer op eetien afjsnaeifet / al
met ftöuipen gfïetoapent / geronterfept
ui^be toiomneXrajana, baereenboUfe
isaïfoo g^etoapent: eumenaciit/ bat
fietbanCrotobiHej^upben ^aerijs
Monte Mark) in bjanbt / betonfcnbe /
bat in't tjertrecB beis itedögftföorcfejc / be
ïjupfen beeltöbtsben bpere/tenbupte
ïJlgben. Hier quamen in bit fturfe beeï
ionterfeptfeï^ / Leobfe

tSitnöe/

om(tanbttöeben.#pbefen tgbt maecfe^
te ÓP te 5lapel0 een Cafei/ bie baer
nocö i0/ met een ifêarp-beelt/s
.ieroni.
tnus op 3ön CarbinaeljS / eenen «eng^el
Raphael, bie Tobiam ggelepbe/ nocft
toooj eenen l^eer
Leonelio da Carpi.i^ter
ban
Meidoia, een ilêarp-beeïbt/ baer
in men fiet een^oblrjcfe toefen / en
fn^aer toert^ngge eenonberbeterigge
febitöept/ ootmoebicö/niet ffamen ge*
lepbeftanben/ aenbibbenbebenj^oon/
tien toelcfien fefleerteen }ong|^en s. lan,
bie ^em oocftaenbibt/ fooootg boen
s
. Eiifabee, en lofeph. ^ocö boo| ben
Carbinael ban
Sanu Quattro, maette gp
een ^^afel / om te Bolognen / baer boo)
in't ïeben ban
Frandfco Franda banitf

inetfimpeïöepbt eneerbaerbepbt/ foo
bat nietmogbel^tB i0 / beter te mogen
een bingftenfien gijebaen. Sin iHoom
inaetfete öp een tamelgtfee groote^a·
fel / baer in bp conterfeptte onber eeni»
gbe Carbinaien oof6 #au3SLeo: ïjier
fietmen be figuren niet berfiect of ge»
ftftiïbert/ maer roHbt en berbeben: fsier
fietmen natuerigcfi flutoeeï/ beïïen en
bamaft / aen ben l^auë / oot& goubt en
fpbe/bat bet aï rupftbt/bltcfet en tïinct:
baec is eenen cloot op eenen bjupnen
fïoei ban goubt/ baer men infiet bïicfie»
ren get toeerftbgn ban besi iöaujS tïeet/
^Itcötbenbe benfter/ en begbebaente

baer in iiseen s.Ccdiia, biebeftOenen
ban eenen 3[|emelftDen Cijooj <CngSe#
ïen toefenbe öeel (iaer/al0 in öaren geeft
opggetogOen / lupfiert nae bie ]^emeL·
ftöe i^armonie: beneben op ben gronbt
3ön IBufflcfe infirumenten/ bie leben*
be fc|)pnen/ gDelgtë oocft gaer fpben
iamperis / en gouben potö

tSf enbe/feec toeï gebaen / en meer anber 50n graceïötfee tonflige Bant bermoc^t;

3dnber eenigDe anber 25eelben/ onbec
anber een
Maria Magdaiena, bie met een
b;opIöc toefen betogfl beb^eucgtobec
gaer befteeringbe: toie bit fluc&fiet;
8eeft te feggen / bat alle fcgilberp boot
W maer befe lebenbe: toant men fietec
ben ggeeH in fpelen / en be finnen in roe-
ren en betoeg0en* jatter tot lof beel
berfen tn ILatgn en gemeen fpjaecft ban
toaren«<®nberelbit;

bergaelt^Sn befe toonbej^p/ jgoebeel

Pmgantfilaaiij^ referantj^ coloribus ora*^
CacïIUos Rafhael, atque mimum explicuit

©nber iiotg beeï anber (lutften / foo
Ijooi b'een enb'anber/ eninberftöep*
ten plaetfen/ fcbiefete öpeenflucRtot
iplojencen/ 'tmelc beben noc& bp ben
^ertoogb / in 59η Capelle / tot Sfiltaer-
tafel: gier in i0 een oube
Sint Anna ^ be
toeltfte Marix toelangt jgeer 6inbt / foo
ft0oon in
39η naecftte en toefen beisaen»
fcögnö ί t'toeltfe ïaccfienbe pegelgc Uer»
Igeuggt maetBt biet fiet.^aerenboben
gee^
Raphael te toegbegbebjatfit in be
IBarp-beeIbt / toat tot ten maegöbelijc
toefen boegblgcft macb betamen: be
oogf 300 bergefelftöapt met sebicbept/

ban be Camer/ en ijS elle0 foo gbebaett7
bat niemanbt te boopen beeft / beter te
mogen boen
.Raphael, boben grootê lof/
bercreegb grooten rgtbom/ beis bP/ om
ban bem memorie te laten/ te 0oom
in
Borgonova liet maben een|0alepjj«
^tjn gerucbt fobeerbirSober bei^e-
relt bliegbenbe / fonbt
Albertus Durerus
bem 3ijn Conterfeptfel gbetoafftben
op eenen boetft/ fonbertott latenbebe
Öoogbfeljs ban felfii.^it bocbt
Raphael
feer toonbeclgcfe te toefen / en fonbt öeiti
toeber in Oancl^baerbepbt beel ban
39η
teptbeningben, ^it Conterfeptfel toais
tot
Mantua, onber be bingbenban lulio
fiomaeiuKaphael
op befen tgt bertoert/
booj be upttifmenbe ^jintcn ban
Al-
bert Durcr,
liet oocfe berffbepben bin<«
göen fngben boo? eentgSe Italianen/
bieftoetoelfp betronicn toel een gratie
gaben / en toel fteloen / foo en toaö bun
't gcaef-nfer foo niet gunfligb. <©en ee;»
nen toajs
Mare Antonio ban 25ologiien/
öen anberen
Marcus van Ravenna,en meer
anber» 'STen lefien iffer gfietoeefi eenen
Confl-foeefeigben
Hugo da Carpi, en
bonbtbemanier/ om metbe bjpliou» Sanic"
ten platen /
in bout-b^ucfe temaec&en piintenmêt
#iinten/baer men boogftfelö/graeu en bouten p]até.
bjupn biepfelen in babbe/'ttoeltbeen^/J^,i=S-
aecbise^nbentiei^.Raphaei ftgilberbe udiS,
31 4 een


-ocr page 61-

ten ^Qftl om bt ^tabt Palcrmo, etfttn
€rupiD?asDenlien Chriftus, traer oocft
toeel epgöcnfcöappen in 50η. φύ ftucfe
ter Ztt göefcfiecpt / Uerstngl) en bjatfe
Betfrötp/ met alle Coopmanfc&ap en
boïcfe/ qnam ongftefc&act acn
tt Genua:
toant Öet toa^ mei faeöoten tn fpn cafTe,
©an &acr toerbt öet
ηοφ gftcbjaciit
tot
Palermo, op Mont Oliveto, Daec't
mecu tn acöttnge en gecutöt t^ / aliS ben
asetgöban
Vulcanus. RaphaelDujSbOO|
Broote 30erfonagien/ bie tjp metont*
feggen mocijt/tocrcfeenbe/ tjtel ebentocl
boIf& te voercfeen tn be €amcrcn ban
ben IdauiS/ bagcïpcfey aUe3 cberficnbe/
B^aS befojgöenbe. €cn Camer toerbt out'
conftich uyt becfet/toaerin waiS ben bjanbt ban Bor-
sebedr, go,
bser i^auji Leo ί>ε bttrbe / met be
25enebittrebenfelben bjantlsftöt* gin
bee0 lifiojte jtjn berfcftepöen gftebacc*
ïgtfeöebcn uptgöebecïbt: ter eenbec
brn5tjn toatec-b^engDenbe l^^oUtoen/
bertoeltScc clceren / en öapj/ met ben
toinbt toaepen / öebbenbe eenfcöoone
Wucftt: fbmmtge bluffcfjen tnben roorft
S^itbpcrmctgrooten ernfl. «©oriiiffei:
«ptgöebeelbt be I0aberïijc6e affectie/
booj ben l^oeet
virgiiius befcR^eben/ban
Eneas, bic fgnen i^aber bjaegbt upt ben
ii janbttfoo toojbt ticï eenen ouben fiet#
&en uptglgeb^agDen / baec ftetmenben
arbept brjS jongen bjagerö aen be ïebett/
en boo? 'tgfietoir&te cratöt betogfen,
«ï^aer i^not^ toat bpfonber^ uptgQe^
beeïbt/te toeten/ be cmfligöeltefoe eenji
5Boebcc3S/bte inbebïammespnbe/baec
Itebe fiinbe^en nocD berggt/ en gigeeftet
ban eenen mtip^/eenê/ bte batmetgroo^
ien
tmd en mebeïnben afneemt <©of if#
fer een jllloeber/bte onttleebtontbltebt/
cnjaegltijoojèaeï öarefeinberen/ op
baife mot öten onttomen be betberfniflTe
ban ben b?anbt, 3η be feïbe €amet 5ön
noiö meer #iiïo|ien ί eene beer gi)eban#
08en 'STurifeen 30« eSebjacfit «ptben
^cöepe te ïanbe:ootfi ^ïönbet inbeBafc»
nienten/ onber b'a|i(tb?ien anber öifï^
tifeen js/ i^maecfit: in fnmma/ 'tisi ar-
ïejs tebertoonbereit / toat befén uptne*
inenbf ConRenaer/ baeraï metjgn.ber^
riant en aenbacDticRept tetoegpe Öeept
gftebiatrit. 'Ctoelffel benbeeis Camer/
Jwefenbiboï Pictw Pwuginofprtiai«<·

liet/ tooubefeitirt g^betiben/ rnnteit^
booj gem begin ]^abbe te toinê totfulc»
Bengtaet^ ^Qngtootmoebicgeipttoeii
fulcft/ bat gp Cepc]genaecj$ ^abbeo^
fgnen top tn gantfci)
itaiien,tot Puzzuo*
lo, tot in (0riec&-ianbt; en liet niet atj^
ter te «rggfien/altesei biattotonfer €oni»
fien bienen inoc{)t
.Kaphael tiae be boobt
ban
Bramant, ^abbe al 6et ïafi ban
0et ^alep^ opgem / foo ban boittoen/
a!i8 fcgtl&eren, maetl&te ηοφ fen
faie / en oocfe be ILógten / geb?ïiptfecnbè
totgrotiffctien en 25ee(ïen nae 'tleben/
loanda Vdine fgn Öifcipel / bie 00C6bt
bingijen ban
Stucco Debe: luliö Romi no^
toarenbeïXEkeeltien benoien/ ooctiioan
Francefca> 1'ienjn del Vago, Pelli^ria
ban Modona , Vincent ttan S.Gimigna-
no,
tn Polidoor \jan Caravaggio, &efe en
meeranbitijüarcnal fpntoertb gOefeï^
Ien : befe maec^ten met fgn €arton$
©ifio^ien' !)5eclben /
tti anber btngijen/
bie in befe toetteen begoefbé. ^p maet^
tenotgbeelander 'tafelen/btebupten
'tHaiit/
ootfein lö^antferijt boeren: bp?
fonbet oock eenen bal ban
Lucifer, tiaec
beel aeninerr6e!ïif be btng{)en toaergöei»
nomen toaren/cn toa0 banben ^oningj^
Öoogïiïtitft gbeloont: ïangft toaer te
herbalen aite fgnb^erc^en / en<tontec«
feptfelis. toaiS alttjbt feet l^outo-
liefbtgl^ / alfoo bat
Auguftijn Gigi fg«
goebttijtenbt/ boebptjem lietfcgilbei»
tenf^nboo^e %.ogie/ Qualijcb conbe
fijn toertfe gijebooibert trtjggen : om
Dat
Raphaei bffï ttjt toajÊi tot een ©jou/
bie öpfeet lief &abbe: toaerom
Augu-
ftijn,
bit fcfiifï befperaet toaji / foo beei
te toegbe biatbt / batDpbr l^ioutii
bebe tomen bpbem tooonen in fgni^a^
lepö/baer fjp tojocijt / 'ttoeïcfe oojfaecfe
toasbat'ttoercft bolbaentaojbe; l^iec
in bit toertfe maetBte öp aï beCartonsi/
en felf beel figtteren in #refco/ met fgns
betöanbt. «ïn't toelfjel toaiS b'eeni|<*
iïo^ / ben (Saebt bet (^oben in ben
me! / baerbeel fraep bingDen5tjn/iiipt
ben icntijiBen genomen/ met goebe gra»
tie.^'anber ;^i(io^ietoe)Sbei52upiof£
pffche, baer luppiter aen ^laftl gi)e«
btetit too^t/ enbeb}p(0rattenbloemetf
ftropen obet be Cafél. 3|n anber plaet^
fmban'tweïffel m bewfiepben 25eei^

Den/

Itaïiaenfche Schilders,

Raphael San^io van ürbijn.

FOI.53.

Raphael en Michael Angel ^ ber Confïen
Öalben / jalourfpe bjajs / en toncoiren*
til. Cn alfoo Raphael, ficnbe Angels
groote Jiubic in be naecfeten / en bat bp

ben/ onber anber eenen Mercurius, feer
toel gebaen/al^ balenbe upt Den ï|emel/
Öebbenbe een ftupt, »i£iber ijs lovis, tk
Ganimederacujï: OOCh iffer Vénus, fefó

be<©ratien: bannocöeenigöe fiinbec*
Senii aerbtcB bercojtenbe/ en öebben ge*
labenbertiöobeninllrHinenté /bebben^
be bp ben eenigge bieren / nae bun
tuereen epgöeiifcbappen/
toefenbebit
eenfcöoon #oetelacbcfiöilberpe. ©iec
ïietöp maften beel fc&oon fejlonènban
bloemen en ftupten/ bie be tifio^ieh
lïctiingijen/ boo?.
loan da vdine, melciic
niet fcftoonber tonnen
toefen^ Raphael
becTon/ boo| lafi ban paujS Leo, be fale
Conftantini, tnelc^e luUus Romaen, en
loan FranGifco
,nac be bOOt Uatt Raphael,
met 3gn ft Ijetfen en patrooren / bolepn'
bigï)ben,!©oc6 maetftte Raphel patto*
nen / om Capjjten/ bic in ©laenber ge#
topcöt toieröen / toefenbe b'ï^ilioiie
ban
S.Pieter xceïiü een beerltjcfe fcöoon
bjercli / en te fioom nocïj óp llóótritpi
ben te
fien fö/en to|le zo.bupfcnt Croo?
nen, üp fchilöerbe epnbelgt eenCranf»
figuratie
chrifti, om te fepnbén nae
©lanc&rörfe
: ^Baer isS Chriltus op ben
a^trgD
Thabor, met jgnbjp Slipofïe;»
ïen/ en ttoec l^^opïiettn / gijetranffigu#
teert toefenbe/ en blincfeenbe: «Cnter*
bjplen jijn anber ^ifcipelen aen ben
boef ban ben 25ergfi i^em bertoatfjten/
i0 bun gebjocöt een befeté jong fenecfit/
bir een fcbjirfeïpffte en natuerlgtfee
«ftte boet/ en betorid snn groote pajfie/
met open gefperben oogl&en en monbt/
tn bïeecfe in't aenfttöt / boet een groot
SÖetoeltt befgelijt]c benl^abet/ ten oubi
JBan/betoijÜ tfamen tratljt/en b^eefe/
gebbenbe ooc be oogen toijót open: baer
beneffeiieb'SBpofleienbetopfenbuIp en
lïiebelpben, sISeetepgöenfcliappenjtjn
jgier t'aenmercgen/ aljs be actituben ber
S^ofleïen op ben 25ergö/ biebe
Jlaeïfietit met ben ivanben affeeeren/alss
eotfebeelfcOoonaetbigbe tronien ban
^^^epben ouberbommen/ en toefenjSv
^nnima / bittoaiS belefft ppebeban
?iin betniogé in be Confi'^boantfiP nopt
plet naer fötnteel meer én ftanbelöe»
liettettogfFeieb/battttjfcöeii

met baren toagöen Pfiche ten i^emel i baernietint'atötcröalentoaiS:CnRa«
boert/ in tgSefelftfiap ban
Mercurius en phael ban toetenbe / bat b;_eyrellentie tci?

.^cyilbetpe niet en be(ïaet alleen in
nactHten te maecBen / foo bOftbt βρ een
togbt open belbt / om öetn in beel hin-
gen booi bp te löopen: alji in b'gfnben^
tie/en bp-een-boeatnge ber]^i(ïo|ien/be
felbe niet met te beel te confunberen ofÉ
itónfHpjS
te maeefien / not^ met te toep^
ntcg al
te mifl^rabel oft arm* (®ot6 be<
neerftigöbe öp Dem/sgn toerrS met alle
omfianbie^eben tebertgr&en/ en met
beel bptoéïcfeen/bie m aèiiftinber ber^·
maetfeeh ööèbeh: bpibnbet metftBoou
gretelBcfee trönien/ ban ®?0Htol/Mni»
beren/giongbeltngen/ en <©uberïingen/
be ff Ibe gbebenbt alle betoegingcn/ nae
bat fp toertfieneebeijoebeh roocfe fraep
ÖUlfelen / tuperinö&eb/ tleebercn / eij
tb^raten/febiec ntetbiettnbe oot& toat
fcboon&ep
'ct gIjeben: be blutsten bec
l&cerben/en tojeetöepbt bec ^olbaten/
ILanbtfcöappen/blrftbepben toeberjs/
p20fpeciitien/ert bergelgcfee bele.iEpnb*
Igtb (om tojt te maetBen) fegö tcfe biti ,
bat
Raphael tn alleg grafelgtö üiajs / en ieJoL
göemeenfaem/ oft uniberfael/ en met heetcnbe,
alle bSnggen toetb totfi/ttoèltfe een goei
^tbilber / om goet te öeeten / begoeft^
l^p fiarf t
'5pnen j 7. S^ren op ben goe*
ben Bjpöag/ gelitit öp op fult feen bagg
gbebo^ntoaji. <6eenï|outoeïijcfeBabi
be Op opt aenpgaen:maer öabbe öope/
boo|. belofte / €iarbinael te too|ben:ban
alfoo ÖP i'onmatelgtit in fpn aiefben
toaö /meteen öeete Cojtfe bebange»
toefénbe/upt ben leben gefc^epbé/ iCunc
i52o»€n't bcobtïtcfiaem lagöin br
fale/baer bit beröaeïbeleftefïutfe miU
berge flonbt/ttoel^ een b|oeffpertafeet
toefenbe mentti) bebe toeenen/ootft me^
be ben t^aujg felbe/ om 'tberlieis ban
foe
gracelgtfii Cotiflf naer. ï©el fiabbe meÉ
eenen be Conft ban^cbilberpe mogften
Herben met befen €beicn Cbiilïenaer/
betogl fpmet s^noog^en topiit ge
fo®
blinbt getoojben is?, toa^ Uegrabm
feer Seerltjcfe in beföetonbé/ met bit
, Cpitapöie banben gbeleetben Bém5a;.
f ll^s .


-ocr page 62-

Italiaenfche Schilders,
D.O.M.

Rai^haeÜ Sanflio loan F. Vrbinat, Piilori eminentiC veteriimque emulo: cu-
jus fpiranteisprope imagineisficontempiêre^ naturae atque artisfoédus
facilè infpexeris. ulij 11. & Leonis X. Pontc. Maxx. Piilurx & Architca:.
operibusglonamauxit.A.xxxvij integerintegros. die natus eft, eo
efTa defiit, viij. d. April. M. D. XX.

IlU % eHRafhael ^tirnm ^m fo^ite vmcl
Remmmagna fartnSj é' moriente rnori,
Cn hm
«©racf Baithafar caiUgiione fc&icefoji f^oot ttftv boesöetiï

^od lacerum corfffs medicafmaverit arte-^
HifpolitumStygiis(^revocaritaquU.

d Stygias ipfe eït raptus Epïdaurius undas·^
Sic fretiim'vit£y morsfmt artifci,

Tu qmqae dum toto Imut&m corpore Romam
Componismiro Rafhaelmgenio·^
tque urbis lacerumferro, igni annifj^ cadaver,
Kyi d vitam^ antiquum jam revócafj^ decm.

Movifiifuperum mvidUm^ indignatd^ mors efi.
Te dudum extinUU redder e foffe animam:

JEt quodlonga dks faulatim aboleverat, hoe te
Mortalifpreta lege far are iterum.

Sic mifer heufrima cadis interceptejtiver4a'^
Deberi ^moni^ noHrajg nof^ mones.

't Eeben Dan Balthafer da Siena,
^cgtlbei: en 2^ouU}me$flet,

Of^bectie^ïlcmcïja «ptgebeelbesa^
tien/ bie be ficrflötSc 8öen«ten/ if^
fet nietgirootec teacDtenal^ ^eutj&t/
Én göcrud göcmoet: Vuant fulcjc onfterf*
igcRcnfaligft raaec6t« "^t^ b'ontfan»
gger^ tian bten/ meer a\& bec natuecen/
45obc bancfetiaeröepbt 59η fcöulbitö*
^Öelgta onbec anber / een Uröt on^
öerbuplïermfre berfcDenen fögetoeeft/
Baithafar PeruzziSanefe , bie aïjoo toa^
fiegcactjt/bat be ^ebicgepbt en goet0e|)t
in öem tatfien toaren ber öoagfter ;g>teï
ruiïe / toaet iipt getoafren5ön tijnciiten
öetiï^eucöben/ te toeten / feereedpcöe
fn ïofltjcfietioeccBen. -iTot
siena, öoei
lueï öp baer niet gfte&o^en toajs / 6egcn
iipbeCpnfttjanteptfeenenen ^tOilbes-
ren/in gnam te
Volterra 5pn göeboojt-
rïabt / bacr öp toat fcBilberbe/ bat gra^
£eïgf& toais/ en toel bebieleen ^cfitL·
trralbair/ gBe^eetm Pieter, bie met

Öem göemeenfaem toerbt/en quam met
0em te 0oom/baet: befen
Pieter getooon
toajS te tooonen/ om tetoeccben met
Demin'ti^alepjSboo^ben 10au0 Alex-
andcr
be fefte: JBaer öen l§ftus otoei:Ie>«
ben toefenbe / boe
Pieter baer geen toert
meer enöabbe/ begaf
öé Balthafer in een
^cgilber-tointftel/ met ben i^aber ban
Matunno, bie altgbtjs gemeen toer cBen
te boen öabbe. 5^efen fidbe ten eerfien
Baithafar ijoojen een göcpïimuert #en'
neel / en fonöer cenig^e tepcfeening&e
Öera te ïangfien / fepbe: ^töilbert baec
een iBarp beeïbt, m nam firatfiic een
HOle / en gaöbe metter baert op een goe^
be maniere getepcftent/ bat öp int toerc
ïeggDen/en fcftilberen toiiöe, i^p floegö
met eenen Danbt aen be üertoen/en öabi
be in toepnitg baggen fulcR eenfraep
en toel gebaen dutU gemaec&t / ba|£et
niet alleen ben ï®incficÏ-mce(ïer / tflffec
oocfe alie ^t&iiberis bie 'tfagöen / bebe
Uertoonberen.UPt toeter oojfaecB gem
beftcct toert totS
.Honofdo, öeCanel-

ïêban

ïc tofttt 'töoogB »ltaer / bie öp met een ι
fcöoon gratelflcfee maniere boïbebe ogt
natbalrft» tDaernae in be mert&ban
s.
Rochus aRipa, ηοφ tmeeCapellen,
5©e0 ÖP / in goebt göerutBt comenbe/
toerbtgöebiacötteOftia, baer öpop't
Cafieel / tan toit en ftoart eenigöe €a>
RierjS fcötïberbe / en maetfete fraep
(loeien: bpfonber een ijant-ïjataiHie/ojj
be togfe ber ouber 0omepnen: oor% een
δοορ ifóröcöflieben / bie een Cafteel be^
po^men/ mafeenbe een fraep göctooel en
aentjal/ öunmet ftiJiiben betfeenbe / en
be leberjs aen be mueren fiellenbe / baer
bie ban binnen öun afujeeren meteen
toonberïijcfee feltjept» %n beejs tifïojie
maecfete
Öp beeï sCntöcfefcöe l^rtjcö-
infïrumenten/ en becfeijepben gïjebaen^
ten ban toapenen: en in een fale teeï an^
terl|i(ïo|ien/fcöter ban'tbeiïelmtöp
opt bebe. ï^ier nae maetète ÖP te Eoom
bafï feenni0 met
Anguftijn Gigi, bie alïe
BeutÖtfame beminbe / en ootfe
Baltha-
fer ,
te meer / om bat öP Öemban siena
Siel te toefen. ^©eö öp boo| mibbel fean
befen foo rijcfeen JKan onberfiouben/
Sabbe tgt om pjattiferen nae öe aoora*
fcöe bingöen/ijpfonber in^riöitecture/
in toeltfie ÖP boo? be contojentietjan
Bramant in toepnigö tijbt feer pjofiteer^
be in befe €on(l / en namaeljS boo; öaer
in eere en groot göetoin. ^p lepbe ootfe
feer toeop piofpettitoe/ baer ÖPfuIcfe
een jBecfier iit toerbt/batmen toepnitö
ftjn göelgcfe göetonben öeeft/ aïfoo't
^allefgn toercfeentoel tefieft ijs. Het
toekfe toerftacnbe #a«0ïuliusbetto£e*
be/ïietöemfcötlberenbe 1 i.l^aenben
ban toit en ftoart/eieS met fiaerocffe*
ningen/ bie men boet in be fdbigöe ober
aïöet^aer. Snbffe f^etmen öanöem
öeel p?ofpcrtiteen ban #upfen / Cea^»
tren/léalepfen/en anber gc(iicöten/met
fcöoon inbentien*^ #ier nae bebe öp
nocö meer toercfeen / &ie öem göeru^
ttcö msccBien: onber al / öct 5©obei
tan *tiPaïep0ban
Auguftijn Gigi, toeïcö
ïöaïepsifcöijnt uptber acrben göetoaf^
fen/05 toe! ift gebaeni^it tierbeöpupt^
toenbicft met#i(ïo|ienbs toit en ftoart/
<Sn be fale met een fcöoon piofpetti·
be coiomnent €n 'tgïïene toonberliicfe
i^/mrm Eogteiegöm Dentof/ba«r

Fol.54,

Baithafar da Siena.

ÖP eenigöe ^i(5öjienüan Medufa öeeft
göefeöilbert/ 3an eenigöe Coinicen en
#^namenten berfiert oft ifucco toaer;
footoel op fijn berto^ten göebaen / en
bebagöenfoo göetoacöt/ bat felf^ alle
befle €on(ïenafr0 bebjogöen too^ben
bie bit fitn / tn mcenen bat öct beröeben
toercfe ijS / en nfet gtjefcfiilbert; Stfe en
conbet oof& niet göelooben / tot bat icife
Öetmet een langö riet aengöetafl öab#
be/ toant öet i0 in 't toeïffeC ©eel toerc*
gen in beel ^tebenen plaetfen öeeft öp
göebaen / in fcöilberpe en s^outomee*
^erfcöap / ooc6 berfcöepbenCooneelm
totöeerlpt&e Comebien / enanber^te
iangö om beröaïen.?6^ i j ly^boe aoom
oberrompelt toajS/ toerbt
ÖP ban beti

en berlooö ÖP alles toat öP Öabbe/maec
tooibefeer göepgnicöt: toant öebben*
be een ebel (laticB aenfien / toojbeöp
miftoaét te toefen eenicö-Sïoot #?elaet/
alfoo bercteebt toefenbe/ oft eenicö man
bie groot rantfben bermocöt te göe#
ben ί maerboe fp ö^m hernomen een
^cöiïbertejgn/ bebenöem fcöilberen
Öunober^Èen
Borbon, 't5pboobtoftan#
berji. ipoe ÖP «Pt 0«" Öanben toa^/
fföeepteöp nae Port Hercules, om ba«
baer te gaen na siena: maer toert op ben
toegö berooft / bat öP in fijn öembe tot
Siena getomen iis/èaer ÖP öecrlgffe ont^
fangen en öercleet too?be / en t&jtiï baic
na ^aerljjtp penftoen gfiegeben / om be
^tabt te ber(!ercBen*^ier nae guam öp
inbe quabe gratie ban ben|^i^/ om
bat ÖP met fpn en '^a^epfers legöer niet
en toou tretSen Mmi ;^o}enfen : bat
toerbt nae toeber göeb^ebigöt / cn Öeeft
te iSoom in fpn ttoee ^|ofc(ften ber*·
fxöepben toerc&en göebaen: öabbc ootii
albaer fgn jïubiein
Aiïroiogia, en Ma-
thematica, baer ÖPÖ^m feer in oeffenbe^
ilp begon oöcfe een 25oet& banb'l5nti«
^nitept ban föoom / eii te commentii^
ten ban
vitruvjus, maBenbe ban alleg bt
tepc&enin8ê:ï|ier
ban iiS beel erfgenaam
SÖetoO^ennaefgnbOOt Sebaftiaen Ser-
ü0,bie Öem met befen arbept in fpnBoec
toel beöolpen öeeft Baithafar, aïQoetoeï
ÖP t&anfen / Carbtnalen / en anber beeï
göebientöabbe/öeefter
toepnttö Senrel
ban göeSaiit/ ofibooj be deen «nltöepr


-ocr page 63-

Het té bfr Seucöt menicBmaeï oop
faecSoÖewfeflöan een toeballen^
be göelucft / bat in Öun eöefpuert uja0
ectifefeerbeballöcfeöept/ oft tntïtnatie
tot eenige goebe €on(l/ alfï gtiefcijiebbe
met
loan Francifco ^loientgn/bteban
bcc i^atuece ban jongöss tot be ^c&tU
öer-coR|ï göenegÖen toefenbe / toass
baerom t'famenmct
lulioRomano ban
Raphaei Vrbijn in ö«P0 gScnomen/en
|jepbeaï0 fpn feinbeEeng&^iJowöcn / Bet
toeïtfi Op bjel betoees in fpn Herben/
ftun bepben ïatenbe erfgijenaem ban
fpn Confï en tnötïijtfie goeberen. «ïfoo
loan notöeenbinbttoefenbe/boeöpin
Raphaeis gupjs quam / upt boecbe g0e*
tioemtbJiert fattooj/ befjiel Dpbefen
naem alfijnïebcn.lnfpn tepcfeening^e
Jjolgöbe 8p aïtgbtss be maniere ban
Ra-
phael.
ï|p toas meer genegöen tot tepc»»
Benen al^ fcöilberen / gebjupcfecnbe al^
ttjt ^ootenbïöt/fpn bingen toeï te bol-»
boen, ©an fpn eer jle i^ci) iïberpe tss te
fien in be ïogie ban ben l&ausi / bacr öp
iBiotÖt in gefeïfcöap ban
Perijn del va-
ga, loandavdine,
tn anöer ejccelktite
iBee|ter0. ^itoelcfe tocrtfe mm fiet
eenfeer goebe gratie/aï0 ban een jBée*
ftn/ bic toeiepbe opbe ^erfetttr. m
toass uniberfaeï oft bïgticft om basi aïss
te boen/iiem oeffenenbe in HanbtftDa^/
m metfeTrge. coïo^eeröe feer toflUo
«©ïpop tnatfeaïcfe/enban <Spbertoe,?|p
tonterfeptteerceïlent nae 'tlebcn:
fonber groote fïubie/ berfionbt fip ιΐφ
telgcS aïieö toat be ConH belangpbe/
'tttjeïcft Raphael groot boojbeil toa^/
biant βρ beelbingfien booiö^mbebe/
ai^inbe Carton^ ban Capgtferge en
anber^: <®oc& met 3pn Carton^ beel
bingl^en maftenbe/ aijSget bielffelban
be ?Logi tot
Auguftijn Gigi, en beel
felen / Cafereelen en bjertftent^aer jgp
gemfoomdinbjoegl^/ bat Dp meer en
meet ban
Raphael bemtnbtbjerbt.
maetftte in s. μ
via di Anima, een Sinte
ChriftofFei,
banacfttelleti/ eenftöoon
25eeIbt:<®oc6 ijfer eenen ï^ermgt in een
fpcIonc6e/met een ILantcern in be fiant/
l^ebbenbe goebe tepcl&eningl^e/ en toel
g^ebaen toefenbe. |©aec6tetoeeï meer
tijercSen; 35pfonber nae
Raphaeis boot/
boibebe bP
Wit lulio Romaen, beel bin«
gftcn/öie
ban Raphael onboïbaen boarea
göebïeben / bpfonber in 'jS IdaujS Uggn..
gaert/eninbe^ale
Conftantini, baer
fp bic üiitojien maecfeten/ met een frap
öanbeïinge en beei fc&oonfiguren: öoe^
inel b'inbentien en fcfjetfen ber tiltoii»
enbeelquamcn ban
Rhaphael. c'bog*
ïen befc tocrcftcn gftcbacn toerben
/ Pie-
rijn del vaga, ejccellent iècBilbcr / nam
te 3®pe ecn^afïer ban
loan Francifco,
bes Pierijn ftun bctbc gècfcHc tDerbt/e«
bebcn becfcijepben bingfjen ffamen.
Cgöebielbatl&aus
clement gun liet
maSen een -iirafeï/göeïgcfe bie op s.
Pie-
tcr Montorio ban Raphael, om te fC^iCs»
^ennaeia?anc6röc& / bacrb'eerfïetoi
gebcfitneerttoass.Sm befe tc mafef/tocr<
ijcn fp oneenitij/ beelben fp ttoec be goc*
beren/en teptfeeningen/ban
Raphael gun
nagOeïaten: en
luiius trocB nae Mantua,
öatr öp öooj ben JlSargurj^ beeïbin-
öBen bebe, ^aer boïgöbe öem
loan, oft
ÖÖctroffienbooj biientfcljap/ oft öo^e/
ban baer bjcrcfe tc Ijebben: maer öcm
binbenbe ban
lulio öjepnicö bjienbti
fcöap betoefen/ iteerbe bjeber te aoom/
en trocfe ban baer nae jgapel^ / bolgen^-
beben
Marqmjs del Valto, baerÖP iojt:»
Igtfe (ban quabe complerie tocfenbc)
fiecfe toerbt/ en (larf / tot groot ïeetbje-
fen ban ben |0argug0 / en alle bte jgem
feenben» ï^p öabbe een 35ioe&er/ g^ebee*
ten
Lucas Penni, befento|oc8it ingfitfei

Italiaenfche Schilders,

treegö ten sBefcSetttft ijatV ben ^mn
tan{)(mtsei:t€roonen« €nftarf|lnna
15 5 6,out / ƒ .^oe ben ISebergn te iaet
Sabbe gge6ent/bat berg&eben tteasi/
boo^ pemanbt / bie fpn offttte / baet gp
giaerlgcfe aftroeft zjo. €roonen/ be*
geetbe* ^p ooa^ ban btnberen/en bjien^
benfeecbetoeent/ en befltabcn bp Ra-

___________________________ , pliad d'Vrbijn, met bit <©raf-fcDiift:

Baltiiari Perutio Senefi, viro & Piftura, & Architedura, aliiCjue ingenio-
rum artibus adeo excellcQti, ut fi priicorum occubuiffet tetnporibus, no-
ftra illura feliciüs legerenc. Vixit ann. Lv. raenf. xj. dies xx.

^t ïetjertjiöatt loan Francifco Penni, geftpöt ben ƒactOO;/ flOfi
töJlfCÖ J)C&ilbeci en Pelkgrino, ^tgüber ban Modana.

tcfet^tÊieii / oft boolfpnftefcDaetnöe
feelceftöept/öan tjjepnitö epfiip: macc
cmöetBaecöepMtcfeggöen /aïfoo Μ
alismenmete&elgeïtige mtlbe Heeten
lïcïeeft tieöooit teöaefen/ ijfftoo^tracn
met öe tjecfee onfteleefoe onöelcift tc
Balchafar f^tm liintienbe ten
ïeften oubt / atm / en mit eïoot öupfee*
fin öerïaben /toeröt fee^ fiecfe: m

fc0ap ban 5ijn fa)agfier Pierijn, tot Ge-
nua,
en eiber beelpfaetfen in^taïien:
epnblgc& quam£ip in Cngelanbt / baer

Rp booj ben Coningij/en eenigUe €oop<
lieben is^oct)t.€en leden begaf gp&em
temaecfien teptfeeningfien/om in toper
te fnpben/bie ban ©lamingen gefiieben
«ptgaen / bie bsben sijn manier oocfe
aen jpnen naem bsojben bEüent «©nber
anber iffir een Φιιηί ban een Baöifïobe

bjerbt in be Confl een goet JBeefter / en
iuiocöt oocfe met b'anber in be Üogien/
baer ^p fiem foo toeï bioegö / bat ijem
Raphael in beeï meer bingöen gcbjupci»
te/ in berfcöepben pïaetfen: oocfebebe
gpbeel anber bingben in Qoom alleen/
fningfiefelfcöep. i^aebebootbanRa-
haei, fteerbeöptoeber te
Modona, baer
lp beel toettèen bebc / entroubc / en
bbe eenen foon / bie toeïcfie eeir oojfa*
l^bans^boottoaec^ inantbefeamet
anber iongöerö 5tj« giiefeïlen too^ben
trpgbenbe/ eenen ombjacftt, «eiiaïfoa
Pellegrino bit gDcboobtfeijapt ujerbt /
ginal) baefllöc lo^t / om ben foon
tt ber«
bergen boiijbc Sfujiitie: macr nocft niet
becre ban 3gn bjefèlibe / ontmoet*
ten öem be bjtenbeit ban ben booben/
bie tuelcfte ben bootaa^er foe^en; ett
Pellegrino g&eenen tpbtftebbenbe font*
togchcn/ oberbiÊlen ^em inbe gram#
ftftap/ ettgebctt5emfbobcelmo«ben|
bat öp ter airben boot Weef*

^et leüin Dan Andrea del Sarto^
ejcfeiient

j^cMber,

λ 3tssbenieenfeööa«5gnber.jondl#
rlfiepbt tooibt befieït tt boen-b? bin*
gfieti / baer ijpbanbf 5^atuere toe ber*
ojbïneert/ oft göebojtn tiiy ban fietmen
ten cpnbe een uptromfle ban grooter
metnaëcfete I0jöu6en0«
loan Francifco ' boltomeniiept/eneenuptmuntinge/bi^
ïéefbC4o.giaer, ^gntoeri&en 5911 ban felbfaemenberbjonberlgciis, ^attoel
ontrent
Anno

^gn mcbe-biffipeï bp Raphael, en
ipnenbjicnbtbjaia
Pellegrino ban Mo-
dana
, bie ban jongis insön ^tabt fiab"
beaïree eenen goeben naem inbeConft
gRcrregfjen i maer Ooojenbe t'IoflgcB
gijerucgt ban
Raphael, ijsteiaoombp
öcmgöetomen/ bjeïcfeen bemoorfebp
Dem gaf te üjcrtfien / aïiS bie nopt pebt
toepgöerbe bie ban be Confï toaren:
toant boetoarenteaoom bjonberbeeï
fraep jongcrö / bietoeïepben maïtanber
t'obertrcffen in be Conft / om te romen
in gratie bp
Raphael, bien fp aüe bt*
leeftöept bebJefen/ gelepbenbe fiem (bie
meer een |&?inte/ aliS ^^ffiilber geleetfe)
feer fïatelgcft teï^obe/ bjeÏ4o.oft ^o.

_ aefl b^aer te toefen gem openbaerbe
aen
Andreas deisarto, foo gftefteeten/
om bat 30« l^aber een Cïeermaetfeec
Uiasi: xi^antgpgDebojen bDcfenbe tot
jpïojenten / 147 B. en fspnen febett
Saer ban 't^rfioolgaen göenomen / en
op t'(6otibtfmebenge{ielt /eiröabbcöp
in <$oubt en j^ilber te fnpben foo beel
fin niet/ als in tept&enen/baer gp goebe
maniere in gabbe<!^et toeleg geftenban
loan Bariie, göemeen ^föiïber/ nam
8em ban t'^oubtfmeben op t'^tjilbe*
ren/ baer
Andreas feer bipbeom bias/
öem binbenbe aen bc^Cotift / baer Dp toe
geintïineert üJajS / en begon fo te toloic*
ren/ batsgn iBeefïer / en anber ^ffiiil*
bersbanber ;^tabt/ bertoonberttua*

ingbeta!/ en toeliitojbem Pellegrino j ren.ioanBarijl t'epnbenb^p garen bu

merrfete/ bat ftp bolprbenbe/ meer aïjj
gBemeen toecrfi-gftefelïe toiibe bJO?ben?
toaerom öpöem befïelbe met
Picter di
Cofimo, boe ter tpbt göeaeDt ban be
beiie^c^ifberii ban jfiojencen; baét
Andreas begertt!) tot be€onft/ntet af ea
liet öem te beblpten om leeren:
be i^atuere / bie öem een <f>f löilber bebe
optoaffen/ teJiotijt foo in Öetti/ in't Jan*
bden ber bertuen / en m^ fulrien gra*^
tie/al^abbe {)p io«^aer gefcOübert ge*

gabt^

PellegrinovanModana» AndreadeiSarto. Foi. 55.


-ocr page 64-

labt / ijess Sew Pieter feer lief trccgö,
35lte ijen tijt/
hit Andreas öab&c/ bpfon*
teer be ^cpliflö-bagDen / b^acBt Op upt
gcooten lu(t ober met te tret&enen/ tn
SDefelfcDap tan anber Sot^D^i^^/ in
De0^au0faie binnen i^loiencen / baec
teeCartonnen isaren ten Leonardo da
vinei, en MichaelAngelo, baeröpaïlc
So'nger^ / ing^bo^en en tjeembe/ (bte
Daer ontaUgcbeteelQuamen) te boten
Singg. :25oten al bte baer guamen / be^
SiaegÓbe Andtex be mantece tan οιη^»
sang{)/ tan eenen Slongj^en/ gl^ej^eeten
FranciaBigio, ^ècfiübec / bie OOffefUÏtfe
betallen 0abbe in Andrea, bat fp groote
Jjltenben toerben* €n Andreas, niet
tonmnbe langOerterb^agDenbetient'
öi^ept tan Pieter jgn j®ee(ïec/ bie een
oubt man tia^/en feer fanta(lgc&/3|ae
^ie aUe bingj^tn ben tieg^tia^/ feer
tenfaem en quelltjfS/ niet mogenbe ter*
tejaggen bat pentanbt |goe(!ebe/ nor^
Clocfe lupben / Ifetnber gïjerröt /o^
uicftenfangD / en fulcSe bingöen / bitfi:^
totlsi oor feer tergrammf be op be I01ie*
SBen/fumma/ baerniemanbtenmocBt
om 5fln mepigcBDept .bp gDebueren/ tö
Andreas tan ö^m öötfcöcpben/ennam
een Camer
nut Francia, bie oocfetan
gijn USeefterfcöepbe/ ombieftoiïleöp
«pt fftDHberen göefcöepben tjajitssue
tooonben befe tmee jongöe ^c0ilDerj5
rfamen og be «i^raen-marrfet / en beben
Karnen teel toerc&en, «©nbertufTcDen
«en Cemgagnie tan LoScalzo, bte S.
lan i5aptt(ltoQ^patroon Rebben/ be«
ten Andreas fcijiloeren b'iltfto^p tan
loan 25aptifi: / iti ttoaelfperc^en / tan
toit enftiart: baeci)pnocbiongö3Öii^
te / too| eerden maecfete öet ^oopfel/
en bat met fulc^en tltjt entte goebe ma*
niere/ bat 8p feer gerutöticD tjerbt/be0
gem teel ti tjercfe toilbenfïelïcn / cm
Ujat tot 30n gebatöteni^ te öcbbê/ ficn^
bt batliptiatuptncmeniS toojbnitoili
be, ^^isonber anberijp tnemH^ercfe
ter ïlermpte jBonifSê/bupten
ten/fc^ilberbein eenCapeïïe een lltaer-
tafei tan Maria Magdalena bpChnftiim
in't^lof/ ftjelcft feer licflticfe en glab^
tieg getolojeert toflg: upt meUBcr oe?'
faeifi Bp tn be feite l^ercft nocïj ttoee
anber maecfite/ aï3^ noföt»ol0Den fal
5^efe ttoee/terlatenbe ÖunCamer/^uai
men tjoonen bp t'€Ioo(!er tan be
Mun-
ziara
, baeC eenen |BontC& Andream liet
fcöilöeren ftet po^aeltan belSercfee/
fmeltarebeUirggroot ^itj^abbe
ben
5iBonicft te tioege geb jac&t/ met li(l/
te langste tergalen / om tan
Andreas
alberbeflen arbept te bebben too^ tiep^
nicB gDelbtö: Cnalfoo't een g&emeen
piaetfe toaiS / ttiotijt
Andreas meer om
eerealii gijetjin, 5&'cer(ïe 3|i(lo|iebie
l^p baer maecltte / tiajs eenen s. Philips^
Ifóonicb tiefenbe/ bie eenen naecbten
clecbt: in b'anber / baer s.
Philips ter^
maenbt eeiiiglge blafpgemerenbe tupf*
fcöerjs/bie öembefpotten/en baer eenert
blii^em aaet inben boom / baer fpon^
ber in fc^iabutie fitten / en ttiee tan
befeterflaet/enbe anberfeer terbaefï
maerfet: eenigfiemct benftanbenaen
t'0ooft liggften alö in ftJtjm: anber loo^
pen / en begieten
βηη al rrptenbeter
ttiut0t/mct grooter bjeefe»€en ©?outo
ifTer tan ïjaer felüen
booj Den bonber^
flagö/ alfo terbatfl tan terfföjictöept/
oocfe tlucöttgö / foo natucrlgcfe / batfe
fcöönt te leten, €en #eerbt iffer
ooc6
booit?eefelo0 göetoojben: tjclcfemet
5ijnfpiongen/ enfc^tcfeïijcS ggebaer/
betoont/tjatfoo een onterftentcö en on»
tertjatgt bingen terbaeflöept maetfet:
t'toelcfetan
Andreas, meteen fraep aen*
bacöticDept / ijS tetoege gebjac^t/noo*
bicj^ tjaergbenomen tooj^bie be
ber-ion|t oeffimen, ^e berbe Wojp
tjajs / Daer s.
Philips cenbefeten l^iou*
m terloit: ootfe alle bingöen toaeme^
meitbe / bte toegelgc^ll in fulcKen boen
Sijnuptte beclben» ssotö ttoee llijio^
rien maet&te fip in bit tooigof oft po;^
tael: €en/bacr
s .Philips boot ijs/ en tan
3an jBontcM betoeent/ en baer een boot
fetnbt be bare göerartBt/ enterrgft/
t'inelcft ïetenbe en boot göefcBilbèrt W
met groote toaecnemingöe ber terani?
bertnge: gn b
'anbermaei6teöp/ baeis
be jBonic&f η pebt met be Cappe tan s.
Philips boenbe 3pn/ en leggfienfeieeni*
göe feinberen op ben baljs/öoaer in fom*
mig^e ConterfeptfelsS nae t ieten to^
men,|5ae bat bp/boo^ groote fame/npt
befe toercfeen ontflaen/ teeltrcflgcBe
bingen O^tn aenbefteebtgabbe gebaen/

eit

Italiaenfche Schilders,

en fienbe eïber $ön mebegöf feïlenis teer^
bicijept op t natie fialcfe/ öetftmetin^
toenbig^en pter / gtjepjirfielt toefenbe/
3gn Carton0 gfiemaecfet / en nocö ttjee
l^tjio^en in ben feltoé toojöofberNun-
ziata: <i£ene iss/een Maria? gBeboojte/
ineenCamer/ met ffamenuoegingöe
ber figueren/ met een fcijoon gjatie / en
OÖoebcpiopojtie: seittJaer 5ön eenigfie
©joutjen/aliS tjinbinné/ bp be Craem^
t|oua)e/en3gn ggetleebt ggelgc^boe
ggeb^upt&Igcg t^aë: anber aetgter ge*
cleebt/stin bp t'tper boenbe/ met t'iËint
te tjafTcöen/ ttiiegöe maetfeen/ en anber
bebienfticBepbt, enber anber iffer een
l^inbt / bat öem tiarmt / feer letenbei
en een oubt 5®an/ru(lenbcepeenbeb·
be/ feer natuerlgcfe: T^efgelgcjc eenigöe
l^ioutijen/bic te eten bjengébe €raem»=
t^ouajc / bie met epgbentlgrfee actie te
beböe U^t: €i\ al Dceö 2&cclDCii / met
eenigöe ISinberfeen^ om fjoogö / bie
bloemen ftropen / 3tju tan ttonien /
feenö/en anbtr aenbati
)ticöeöen/en ροε^
feligfjecoloieringfte / en tleefcöiiijept/
niet anber 0 ban offe leef Dé* 3]« b'anber
Hilïojp / 3ijn be ïï^ijfe upt ben «©oflen/
bie gbelepDt tanbe ^terre / tomea
Chriftum aeiibibben/ en comen/ aljS tan
ben ^eeröc gefeten/tetoct aentreben:
acijter tolgöt Ijun^ofoöeitn/ met tja®
göen^/ en teelreetftijap:i^ierin romen
eenige Conterfcptfelii / en eenigije
liixy
berjsgöei lommen op mueren/ om befe
Contngenmet jUun getolg^en ticem"
be bieren te fitn. ijg upt*

neitienbeg&elgtfebe anber. Sntoek&e
itoeeljp 39η fdten i0otertroffen/ii6
lateftaen3öng
^efeUe Francia, öie oocS
3Dn if iflojten tolbaen fiaböe op ben feL·
ten töbt. <©m
anber iBonitfecn / maet<»
te i)p onber anber in een -SC^fel/ een
gftelfcbe groet / in tjeïcïic menftcteen
gïaööicöept
ber termen / feer beöaeggii
igcS : en eenig^e «iEngel-öoofbefeene/
bte ben «engel
Gabriel terfellcn/gebaen
met een bommeligöe foetieöcpt.
Beel
Jfêarp-beelben in olptertje/ en anber
bingöen / bebe Andreas, tan fiilrie tol?
maecBtfjept/bat Ijp gerefeent
toerbt ben
belien/bte in 5gn ^tabt pinceclé enters
toe OantieIöe:maer göoet-aerbifötoe»
fenös
/liet Demniet göenoet&betalm/
om5Ön tjienbenoft fiem feiten nutte
ttjcfen.ilp tjert terlieft opeenjong^
la^ouu}/ bie 3a^ebut}e toerbt/ ensgn
^upfojoutJ/ foo bat
Bp temeer tiajs
gBebjongen te tjercfeen / enb' in te meer
fttjartcBebenguam / al^ tangjaloufge/
en anber bingBen. dooglen
Andreas
3gn (iabt jflojenten ta|! met3i)ntiert«
Ben tercterbe / en bat 3gnen naem meet
en meer termeerberbe/bie tan be too|^
iioembe Compagnie
deilo scaizo, lu^
tenBem 5gn toercfe tertoïgfien/baec
Bpchrifti ^oopfel Bab gBebaen:foo
maec&te BP ttiee a^eelbentieerfgbt^
b5#oojte/een charitas,en iuftitia,bic
feer fcBoon tiaren: €n nocBttoeelitfïo^
rien/ eene/
baer loannes p^ebicfet/toienjS
aenficBt toont Beel gBeelfelijr^/entoI
aenbarBticBeptte tiefen: ootg be toe^
Boojberssfeer tertjonberenbe/ tanfoa
eennieutje leeringB^ te Booten. JlSaet
nocB^BftöbeBp sónen gBeeft meergBe*
oÈ#m in b'anber/ baer loannesboopt
eenontallgcft tolc^/baereenigBe
bttU
ben3gn gBemaecl&t/ontcIeebenbe eenige
bie geboopt ttJOibên;en anber/bie naetftt
terüiacBten/bat anber / bie tooi jpn/
geboopt fullen tjo^en: in tiek^ tio^
sBetoont een tperigBe begBeerte / en
aile^ foo aerbigB tan t)it en ftiart
gebaen / alii oft tan iBarbectecB^^en
loacr^
Andreas in befe bingBen boenbe
tocfenbe/ guamenupttan
AjbertDurer
eeit^Be#7tnten / baer Andreas eenigBe
beelöen afin 5pn toertfe te paffe b?acBt<.

Βα^ Uiel Bet niet quaeteniiS/ Bern
begenbelijc
niet pet goetsstan snberen
te bcöelpen/tiert tan telen geaeöt/
bat
Andreas
niet teel ^ntenttt en Babbe*
Bacdo Bandinelloj boe eengoetCeptBe^
naei'söfatfit/ fienbe bat in ^lojencen
niemanbt beter tolojeerbe in <©ïpter#
toe/ aliS
Andreas, t3erbt tan fin befe
Öanbelinge bp Beniite lecren / liet Bem/
om be manier te fien / eentgBe bingDen
maecSen / oocfe 3Pn contrrfepifel: maec
oft Bern teftjser am boen
bocgt/ Bp
toegöbe Bern tot Bet 22eeIbtBo«toen.
^P bebe
nocö tsricBfpben ftmfeea tan
©Iptertoe: onbtr anber een iSTafel tan
eenen
booben Ghriihis , met €ngfie^
len / bie Bern OiJljlelen met een bebjoife
tentemglereo / bat Bvi» ^«'Jiepper/ oiü

Andreas dei Sarto»

m.s6


-ocr page 65-

j^enfcSm «lotifcitt/infulc eïïenïje toasS

te ïatcn «ptsacn in ^jtnt / en toerbt te
aoomggefnebe» Uan
Auguftijn Wmt^
tiaeti: JBaet bcvrnjl öet niet ml gebacn
en teiajS / Vnen nopt niet meet ktenfng*
ten» ^efe CafeltoerMtn ©lanfftrgcfe
göefonöm / enfeel&aesStje öenConinsÖ
foo / tiat öp ftcgfjeeric ïi toajs /
met tjan
Andreas öingöenteBcbben/ engaf baec
toe lafl, Cttielcfe ooifaetSte öat
An-
dreas,
öooj lJiteniiencaebt / booinam
fojt0tn®?antfeïgc6 tetretfeen/ itiaec
beipïojentönenbtïfïaenlïe/ bat i^aujS
leo fpn ©aber-fïabttijoutofomtn bt'
foecfecn / tiJtiben öemfeefïïrjcfeDntfani-
sen/ met groote toemafetngöe tian Mtu
ften/ CempeïjS / Coloffen / en anber
aöeeïben / meer aïssopt te öoojengöe*
'cj^iet VBaö t €n fo teel anber |®eeiler0
jtec tngöebjttptfet toojben: JBaec bat
»obcn al gfiepjefen toecbt / toaji be
Fac-
ciade,
oft g^f beï ban sint Maria del Fi-
ore, ggeniaetfet teanöout/ en bacrop
sefcötlbertï^ifïojtenban tott en ftuart/
iïoojberonfügöeöanben ban
Andreas,
bat ben i^aué fepbe:Sl toaertgöetoeefï
Mn IBarbf r/ tè coübe niet faeteic toefm«
Andreas gi)ebeöcn/ tioo? bcnConingïJ
ban ©jancferjltfi nocö een'iirafeï te ma#
fecn / bolbebe tn tojten tribt een j^arp*
ijsclbt/ batfeer fc^oon toefenbe/göefoni
öcn toetbt / aïusacr be Ccopïieben bier»
luacl mecc ggtlbt af tregDen/ ban fp
baer booj betaeit öabben, 5^ae eenigD
tleen bingetn/maetStc ïfp nocö een tco*
«ie ban eenen
chriftus, boo j be j®ontc*
feen
da Servi, bat nocö og gun ^ïïtaer in
be
Aminziau (ïaet / t'tueicfe foo
fcöobn tö / bat
te bertoonbsren <0 / goe
öoo? IBenfcöbetftant fulcferte toeg^e
CÖeb^c&t m gOebaen 10. 25upten tn s.
Gallo, boaren nocft 'iTafelcngemaecfet/
bte be fpne niet en geïeften.ti^aeE ittaecte
Andreas nocii een berbe / en baer in bter
ftatttbt 2?eeïben/ bie ban &et©jpbn!U
bicïjepbt biffjuteren/eenen s.
Α ugnil ïjn,
ittet een tronie aï^ een Africaen, en een
25t(Trr)0pÖ fïeebt / eenen
Sinte Pieter
i©arielaer/S. Francifcus, en s. Laurens:
23eneben finielen ttore beelben/ eenen
s. Sebailiaen,
toonendc bm mss^e j bte
nteeï ïebenbe al^ gBefcBtlbert fcBöntj
't anber een
Magdalena, met fcfioonïa*
fienen / toeïcl&tr tronie (g^eïgcfe al0 i)p
gemeenïijtlt tepajfebjatBt in a leb^ou*
toettonien) toajs gebaennaefpnilupf?
bjoutoe: |ïuc6 toajö g^eat^t Set
befte ban «©Ipbervjoe ban Öem gDebacn/
om batmen baer tn fieteen goebep}0«
pojtie ber ftguren/actien/enaffetten/en
epgenfröapïjenber trontcn/ be jongde
foety beoubeijarbt/ Daïf oubtmatigft
toefenbe:^nmma/ beeö 'STafel tjs iniilïe
beelenfeer fcöoone*
CbJöliietn Andre-
as
te ^lojenten bu^tnercftenbeonber^
fiteVfonber op
tt tonnen tomen / toaren
tn ©jancferöcS/ bpConingö
Franfoys
ben eerden / beel fiutBen ggefonben ban
öoom / ©enetien / en Hoinbarböen:
IBaer göeenbebteïen fjembeter/aïis bic
boojnoembettoeeban
Andreas ,enIoof:i
befebobenmatea ^esibjcrbtfiemge^
fepbt / batmen
Andreas baer bp fjem in
l^jantfertjcS/tot fpnJBajcfleptjS bienjï/
toel licj^telltB foube b^engften. 'SCttseltfe
benConingi) Vueibebiel/ en gaf eom*
mifTiefuIcfejr te boen: «Snbat
Andreas
foube baer gbelt tot be repfe ge telt vdoj ^
ben.
Andreas fïelbe öemb|olöc6 op be
repfe: Cnbaerintfioftomenbe/ baajS
ban ben Contngf^ feer b^tenbelgcfe cnu
fangöen:en eer ben eerden bagft fpnbec
toemft booibp tea^ / bebonbtöp iioe
groot bemilbtDepbt en beleefiiepttóaiS
ban befen grootmoebtgöen «èotiingD/
ontfangöenbe in göeftBentfegöelt/ en
rijrfelgcfee en eerlpc tleeberen.t©oe ÖP
begon te toercfeen/conterfeptte öp ben
Daipiiijn, Coningfjiifone / bte maer
eenigDe maenben oubt en toajS / en notg
infpnbiinbfeï: t©elc& tonterfeptfelbp
ben Coningï) gïjebjatijt toefenbe / teer^
ben Dembaii ben Coningft gcff&oncfeen
b?p ftonbert gouben Croonen. ï|ier naer
ftfjilberbe i)p nocö een
charitas, bie ben
€o!nngliobc6foobebiel/ bat ÖP
ojbineerbe een groot penftoen / en bebe
aïïe bingften / op bat
f)p gfieern bp
mocijt bln^en/ftem beióbenbe/ bat i^em
geenë btngfte ontbjefeen foube:<Cn bat/
om batftem fpn toertfe/ beerbtcöept/ en
omgangft / foo toel beftaegfibe/ fienbe
ibfminalle^bJeïtebieben: <©oc6 ttjaS

ÖP tJP al öet tof feer tod aöeften /.«»

bemint.

ïtaliaenfche Schilders,

tmtint maetlce beel m^lm/ en
enbet uierc&:foobat/ toaevrfafte batj^p
j^abbe te recilt be&ent / uiaet:/ enban
Ibaer 0em t Welut6rj^abbe glebjatgt/
t\p maett niet allem tot tipt&botit/ maer
tót eenigen goog^ gt&ebt gO^comeit*
|@aer fo 5p eenisi boenbe boa^/ booj befS
€oningÖ!S j®oebet/ temaetfeen eenen
l^enitenteh
leronimm , quamen gem
25iteben ben jgn i^upfbiouiaje/boc0
kbattetinfloniït / 0pbegS)onbob;gem
tf neiïien /ttjeöei; nae Jploienten tefeee^
ren/ eft ftegeetbe beïïof «n ben Coning/
feggöenbe^/i te moeten eienigte bingöen
gaen befc^it6en/ en tbilbe/ omgerujler
bp ben Coningg te bigben / gaen galen
3gn ^upfb;oubi/«n foube mebe b^en^

bergeen 25eHbtfngber^.^en€bning
bettouttJbe l^em / en gafgemterbefer
ooifaften beel geit: mant
Dp gem doog^
I^tft fujoec / binnen toepnic^ |1laen«
ben (bie^pfepbe) bsebet tefieeren.l
^P
nufpoebitö t'öwpji göecotnen: altoaec
l^plip sgn fcl)oone]^}oumenb^ienben
goebe baggen nam / foo bat ben tgbt
ben toeberfeeeren SietUep: en ÖP fcnber
tnerc&en mefenbe
/ tn latenbe timme#
renenmetfen/berteerbe al f'Coningöji
en jgn epgBen gDelt; botöbDeÖpber^
treeften üiilbe / bermot^ten meer beje
l^ioumenteben en tranen / ban^gn ep^
g!}en belang]^ / en beloften/bieöp ben
Coningft fiabbe gDebaen, g^eS 0p / om
be BioutD te be^aggenblpenbe/üierbt
ben ConingÖ foo berdooit/bat^ptfe».
öett nopt gfteen J'loientgnfc&e^töil*
ber^ met goeben oogöen en aenfagB: en
fmoer / maer
Andreas in ^gn ganben ge*
teeefï / ten foube ten be(ïen met öem
niet öeBben afgöeloopen / fonber pet
aen
te fien3ijn Confï. Andreas moft 0em
nu bjeber inarmoebebej^elpéfoj^pbet!
litöcöt: en bolbebe boe bie ^ffiojien
ban
s.lan 55apti(ïe booifgDefelfcJjap
ban
Scalxö, baer Francia Bigio in 5gn
afmefen ttDee^fftojten Oabgemaec^t:
ttant fp öem niet toebec en bertoaclji
ten, ©tere Beeft ÖPbetinu banbolbaen/
b'een acöter b'anber~(laenbe: Cerfi
/ lo-
annes
gljebangert bp Heiodes: betteeei
öe / t'^Cbontmael ban
Herodes, ffiben

ben Hèi-odiana, métfiguewn/bte

F0I.5/.

baer toel bpboegl^n: be betbe/ bOnt^
Öoofbinge/^aw^enen fialftweiftien

a^erIgrir^e b^erbf/baecHerodiane
t'öooft piefenteert : Dier 30η eenigöe
bieöun bermonberen / met feer ftgoon
aenbacöticÖeptgebaé. ^©efe^tWen/
jgn tfebert be ^töole gj^toetdbelec
te in befeConficrceUent

jeren/ bie___________

3gn ggeb)0}ben.)|ier nae maecte j^p t\*
ber ootft opt natte itlat/maer ban ber«
toe / een iHarp-beelt / melcfejs tronie
biaiS 3θη )|upfb|outoi nae t'leben :Stei;
tna0 bp eenen latt^ibéiong;en
loannes.
^it maiS om 3gn lebetibtrgept fect:
ggeattrt: H^ant Óet een uptnemenbe
tDerc&biaj$.l|ier nae maetiate gpboo^
een Coopman een
Marien Hemelbaert
op een Cafel/bteopt'led opfom^laet^
fen bojd bat 6pfe liet (ïaen: bitmap em
bpfonber fraep lïucfe* c^nbet; b'3ipofie<
l«n / bat ftöoon figueten toaren / toass
5gn tonterfeptfel. r^t JBarp-beeït toas
baniiinberften^opgeboert/ en rontom
berfelfttjapt/allcö monbeclgcSe gratt*
Igcft: boef) tjEitot nae 3gn bootaltgtjS
onbolbaen gftebleben.llp maecfete notö
in eenen ï^oföan
Servi, tvwee ^tlïo^ten
ban ben ï®gngöaertchrifti: gin b'een/
baer men ben ïi^gngatrt plant/ binbt/
en fngbt/ en baer bp ben l^upfbaber/
bie betoerc^lteben roept/bie lebicg op
beJBarct (laé/ baer eenen fit en ciaubit
3gn öanben/ fcögnenbc te ttogffeïen / of
ÖP göaen to3ilbt oft niet/gj^elijtfe fom^
mige lupaertji boen: jBaer notb beeï
fcijoonber b'anber/baer ben feïben #upf#
baber betalen laet/almaerber eeutge te«
göen murmureren / enliunbetlagben:
t'ttJölen iffer ten/bie bp 3ί)η feiten t'geit
obertelt/metful&g ernfl/battet te toon^
ber 10/ fo ootfe ben iBtteller boet:ï©eejS
ï^ifto jté 3gn ban mit en f mart in t nati»
te ifalcfe / met een aerbige beerbiföept*
jiae emigf) notö anbcr bingïien / maet<
tempeen JBarp-beelbt göe6ntclt/ton<
templerenbe eenen
cbriftus, ItggRenöe
booj öaer op eenenlapgheboutocnla*
SenjS / öetn aïgnnntfftenbe acnfienbe:
baer eenen
loannes oberepnbe / Oaer οβ
chriftum boöft : acftter Öem leent lo-
feph
ep een rootfe/ fcöflimibc öemin φ
31 ncn

AndrëtódelSatto.


-ocr page 66-

neit flöeéfï te berlilpbett. m ^ïepii
bupten toojue M^dids, ijp lafle uan
i>en toajS gï)co?t>tnecrt / Dat b|p
eïife öunijteimafeeftfouöen y toanb'Jiti
Hiftetievan fiojtetoan luHus Cxfar, te tDcten/ An-
ft^fb^^h del Sarto, FranciaBigio,enIacobda
doorTeïsL· Puntörmor taeralleen Andreas5tjn Ocd
togedasn. öeöe: maer ö'atiDec niet / toat göeïöt
men ftun met tJibbenacn&soW tcsBe?
ben. cèft facciadc, oft binnen-muec/
matcfitc Andreas met grootcr bigt een
Hifïojie / tmec alle Uanben Caefar
buptbietigöen banï)un gBebierten:
tt
itieet om b'anber ttoee tc boben te gacn/
öcbe öperarbepbttn/ aljsopt inanbct
btngöen. ^p macffetereengeerltjcfee
IBetfelrpt in mofpecttbe / en etnf trap/
fttt ionfiigö loojjenbe tot 'tgïjcfïoelte
Han Casfar. 3|lcc macffetê Bp op eenigge
fïatitaen/ mct goebenacnbacöt: en ten
Uiajs l^cm niet genoecjg / 3pnen condigen
ggeef! te laten bip&en / tn be betfrgepo
ben©ok6en/ bte be bieren aenbjen*
gé: gclgcöer een 35eelt een ^inbiane/
liiet een geele caffatèe/en op öaer ft|&ou#
beceenen 6oif/ oft muptemttïöape*
gapen/ binnen en bupten/ bé toeUfiè
feet
uptnemenbe 5ijn : en g^clöcbec 5PV
bie ^nbtaenfcöé pepten bjengften: foo
Sijtibet bactenboben beel betfcöepben
b?eembeï©ieten/ aljs l.eeutoen/ Ci^·
gerjg/silpen/jBep^catten/en alftiltft feit*
faem gbebiocgt. 2tl bit toa^ fo fraep en
berfterlijtg / en foo toel tn ^gn natgge*
fejocBt/Dat ïjet tebtrtoonbeten tjj. Φρ
be boojfcpbt trappen maetfetc öp ootfe
een aeufbenffttcnbe/ en l)Oubt een boo*
fe / toaer in i0 een Caitieïeoen / foo toel
op 55η bieembe göebaente gljebaen/bat
niet te bebentBen en 10 / toet fcOoonbcr
p?opo|tie fip
bit Êeuf&en göêgliebetr
geeft. Andreas tn be ^tabt bsebtr gge^
lomen/ maetBteeenftalf 25telbt/ ban
eenen
S. lan 35apti(ïe naet&i/ bjeltb nae
aen ben #ertoogb CofimiK toojbe gj^Cf
fiftoncïien. begon Andreas onbcr;»
tuffffteni^iancBEtjcfe te bebenf Ben/Rer*
ielgcft berfueötenbe: en g^etoiiEi /0abbe
Sp gOtbötöt bergbebents te binben/ bp
toaetbecgetrecBen: ^oonamöpbooï
tm/ een p^oef met jijn Confl teboen/ en
itiaeefiie not^ eenen ftalf naecfeten s»
2an 2&apti/ïe/ om te fïöitBm aen ben

Grand Maiftre batt l^imttfirifcS: tttatt
üjattcrin biel/ Öp bercotbt tjem. j^aec
nocb tenitö anbec üjeciö/ boe S®. 1 ƒ
be #c(lcte jfloiententDaii/ troibijp
met D^tjfen gefin in een B^oum Cloo^
fïer / tot
Luca, al toacr bp jiil toefenbe/
maecfete boojbatCloofiec eenJlltaec-
tafel / en om bat bie ^onneftenst
5911
i^ioubi meet en meet beleeftbept bebé/
en 5tjn anber bolt/ föjotbt bP bee^
fel metfultfeen litfbe/ batfe toeerbigber
bet (itloofiec meer naemeit bentiaect^
gept gaf/aliS al 'tgeboutti battei 10: ^tt
eenm boobê
chriftus: ï©aer öp beeft
met allen aenbatgt biaecgbenomenbe
b?oef affecten/en met fulcfien boegbigc*
6e statie / in be
Marien enanbecièeeli»
ben/ bat bet tebjonber ijs: <aor&be bet#
bebentbepbt beö 25eelbtjs
Cbrifti, cnfa
bootbettDitbvsefenbegbebaen/ id batt
grootec petfettie, i^p maetfeternotft
eeni^ifitatiebanElifabeth: ennocftop
eenen boecft een
chrifti tronie/ toelcfi
ban 't bede ban san toercb te acbten W
baer naemaelis beel naegöebaen
3ijn ge^
tbeefl. bebben befe s^onneben^A
bp befengbelucbe / be bejle ^cbilbe^
rpe/ btein'tlLanbttoaja, «enbpbeer^
bemet 3ön gbefin te jplojenren/ baec
bp beel CafeliS/ 'STafereelen/ en €onter#
feptfeli maecfete. ®en 1|ertoogb batï
Mantua, Fredericusbetbjeebe/ begeeto
beCbooi J^lojenten paffewnbe)een Coni^
terfcptfel ban
^UsS Leo, bat Raphael
bab gbebaen /baet bpnotb Caröinalen
iijaren. <©it tonterfeptfel bem toegöe*
laten toefenbe ban i^aHö
clemens be 7'.
Uetment bepmelfltb tonterfepten boof
Andreas: en bit gbccontetfeptle / met
ei^n fulrb ojnament / en gö? Seel geiöf*
ftenbe/tuojbegbefonbente
Mantua, op
bat jplo?enten ban fulcb Slutoeel niet
berooft en fbube toojben* ^itbjojbc
naemaeijsgfictoont onber^êtbilberpen
Giorgio vafarij, bienotb ïpngb 59nbe
te Mantua quam/ bettoelcb lulius Ro-
maea,
insön tegentooo|bitbept p?ee0:
maer
Giorgio toonbe bem ban aefitec
op'tpanneel eenteetbcn/batbetteiplo^
rencett gebaen bia0.®ejs
luiius moft be*
Bennen be toaerbepbt: maerboegbbec
bp / al ijl ban
Raphael nttt/ fbo en ifS bet

niet ttaraSer; ban te beter» Waet
te i^/^oe epsett e» &oe uptnemen*
in/ Andreas pebttopieten tteH>e. «jgaer
tnajs bupten ƒ loienctn een biertB/ baer
Andreas toe ontbobett oia^ / ban eenen
Baldo, bie 'tmeefie berfiant niet en bab^
be inbeConfl: onbertuffcben bia^ bem
(eer gererommanbeetteen ^ber^cbtU
ber/ gbebeeten
NieolaesSoggiSanfovi-
no
,boojb«nbe|lenbiemenbonbt. An.
dreas
terplaetfe gbeeomen/ bonbt baer
Nicoiaes , tie oiet alleen in afbiefen ban
Andreas ftïioon boo|t gbebaen babbe:
maer toilbe
tegen Andreas, öaer Baldo
bp toaö / biebben om een groott fomme
0elt0/ om te befï te ftbilberen.
Andreas,

Italiaenfché Schilders;

fjoeiouel bp tlepnberticb bsajS/ mmoop
be: 31tB beb biet mpnen jongen/ bte on*
iangss aenbe €on(ï tsigbetomen/ öïil«»
bptegben bem b3ebben/ itfe fal boo^
fiem bet geit bpleggen: maer met u en
toeb tcb niet: toant toon tcB't tegben
fulcfe een aljs gftp φ! ten toaer mp geen
tere: en bevloog irb't / bet toaer mp een
feer groote fciianbe. ^it gbepaflTeert/
fepbe tegben
Baldo: ^.atetNidaes ma*
&tn: 3gn totrtb fal eltBen beballen/ toie
bier ter mart&t tomt, <Cn feeerenbe te
if lojencen/ bebe/naeberftftepben toere-
ken / booen een poojt/ tet fpben aen
'tClooflerban b
'Annonziata, een jBa«
rp-beelbtop tnat fealtfe/ bat feer upt»
nemenbeijS / en fit geftretBt met baer
feinbt en bp baer fttt
lofeph, op eenen
fac£H(enenbe / bebbenbebe ooebenfiaer
op eenen openen 25oetB. ^it toercB/
baittepcBeningbe/gratie/goetbepbi/le*
benbicbept/berbebentbepbt/ en coloje*
ringt balben/betoöft/bat
Andreas ober*
trof alle Conflenaer^/ bte tot opbien

tgtbertoe gebanbeltbabben. ^iernae--------------------------- , .v

wafiBte bp tot be boojberbaelbe Üjïo^ leben: oorfe emigtte naetBteIfenecbten f ™
tien ban s. iandelioScalzo ,beIe(le / te ben €fcï betoarenbe / en een Itanbt* camatie.
toeten / be gbeboojte ban s.
lan ©apti* ftftap / jrjn uptnemenbe* tpitpucB / ten
fit/ be toelfBe notb bebefle ban allen lelïen/bleefplaetfebouberbetotifchia,
/baereenfrboon©jouto-beelbtii{/ een €planbtbp j^apelö»
oaavianus
biaflbenbe'tBtnbt nae s. Eiifabeth, bie ban Medids, ftenbe Andreas lefïe ber- -
" ' - ' — - · -- beteringbe/lietbem een'Srafeteel ma*

Ben/ 'ttoelcB bP met groeten lufï bebe/
en toajs een |®arfe-beelbt met s. lah
en
Elifabeth : bit gbebaen / bjatbtrt
t'bup0.
löaer oflavianus fcpbe; 35jen

Andreas del Sarto,

Fol.58.

Balcfty metfti!c& een beenlgt6e betrbi* SoliatCR
gbe maniere/ en foo goebt ban tepcSe* Λί««ίε,Γρί«
ntnge en tolo^etinebe/ ató opt ban bem r^ï^ifl^
gbebaen : bjeUb ^bonbtmeel/ om
van del Ssi·"
fan goftbepbt / tn 'tbelegb ban iplo^n* te.
ten / ma^gbefpaert banbe halbaten/
boe fp alle anbec btngben te neber tokt*
pen en bernielben, «eensibiais bem ban
tctonterfepten bertoe oberfföoten/en
riep
Lucretiam fgni©gf/om ftaer te ton*
terfepten / batmen fiet (fepbebp) boe
bat gbp in fultben ouberbom nor^
toaert.®efeniet toiUenbe / tonterfepttj
)em felben/ bat bet frbeen te leben: mt
bebiel fijn ©louto langde nae fgn boot.
j^aebeel anber bingben / maecBte
An-
dreas
booi eenen Coopman/ bte alless
optotbtboojben Contngbban Wfant"
rqcfe/ eenen
Abraham, üaenbe om fgn
J)oon te offeren / en bat met fultBen
blöt / bat bit 'tbeft ban fgn leben geatbt
toojbe. gin ben ouben facb men merrBe*
Igcft 'top^ecbt gbeloobe / engrootebou
(lanbifbepbt / en göeVüilUtbepbt/ ora
<öobsi bcbel te bolcomen/ fgn booft fiee*
renbe naer eenfcboon Binbt/ bat ban bo*
ben / bem bet ftaen fcbeen te berbfebetn
^'attitubc
I cleebinsbe / leerfen / en an-
ber binglien/bcfen
Abraham aengaenbe/
toaer metujelte bolpjijfen. «©aernef*
fenji/ bat fcboon teer Itcbaem ban
ifaac,
al naetBt/ fcfieen tebrben / booj bcb|ee#
fe be0 bootsf, faciimen/ toat btfcre*
tie
Andreas ftabbe sbebjnpcBt / al 'tlit*
baem^ tarnatie frgoon gemaecBtbeb*
benbe / beeft roober gb?colu?rt gbe*
maecBt ben bal0/en plaetfen/bte naet&t
ban be ^pn befcljenen mocbten b)e*
fen; ben
Ram onber Doojnen / en ifaacx Aendachtie·^
deeren beneben Itccgfienbe / ftbeen te heytvandei

w^nutiwiwb »M»iu·' imt' >1· A^iiiauviit , uil

oocfe toel gbebaen tjS: foo iis eenen ft^p*
benben
Sacharias, bat bem niet ban
ebem en gbebjeetfit: ootBeenfittenb'
oubtUÊ^gf/bie natuérlgtB bee0 geboot
wbeiacbt. j^ae meer toertBen/maetBte

ÖP bupten jpiojencen/ intenCloofter: gbety toaer gbp toilt/eiber : toantaU
toiits. Salvi, een ^bonbtmaelop't nat
j foo be^tabt boe beleghert toa^/fiabbe

Si δρ


55

-ocr page 67-

ItaliacnfcheSchildCK,

SpiittberüfngSeft inbcti (tn: IBaecöp

bsijantfete Andream feer, ^Ben coelcftcn
antujopjöé: ïBt moeptc t0 tioo? u göe?
öaeii / en t'fai aitgtó u^aje faigtjcn.
Oóla-
vianus
atittooojbe:ï^ercooiJct / cn
Tromvk- löeipt u ïtitt fjtt gtlt» Andreas b^acfit ött
heyt van del pm·^
t'oupii/ eti nopt mtliie ÖP't pemant
anDfri laten / tojat ,öcm tsaer tian tooi»
iïe gijeboocn» Wat tet belegd oijcr
luass
/ b^atgit Andreas fieiti toebic ört
-Cafecec!, Gaavianusuam öct öoe tn
gcootébancfi/ betaelbet bobbel/ en giel'
Det in grootec toeeroenrgöeïötfe alle sijn
bingöen / bpfonbet naesijnboot/sgn
BÖeöouDin göe\jKe(l in wecrben /
tn
toeï bjpmael meet aliS fpgöecodöabi
ben« geeft en beföoom^

fc0e bmgften ötiètfiert/ ootS Michael
Angel, Raphaels,
en 5ijncc Difcipelen
toercfeen / maer toeet niet toat töbt:
inp
öuncfet ntetbat Ijp bacr pet gefcötlbert
ïan macOer mcl gtjetepcfeent

^eeft/ ban • lIlicfMitt' MJv«
pebben. i^p geeft notöeenm
Abraham,
alis beec booi uan bertjaelt tgs/göebaen/
ban üiat tntnbec/ uooj een bie Copte
ftegbeerbe: ^efen toais iiocö tn iton*
lien niet mtnber: en too?t te j^apeljs tue^
Admirabilisingenij Piftori, ac veteri

—-'^ίΓ/',Λ,,Ι,,ρ Γ»ι·Λ la

toeetRnangciu M^S. ve-

fonber beeï toeftcgt0 oft guljre ggedoii·
ben/oubt ^aec / ^niio i j 30, ^grt
<6raf-fcgjtft@bft:

nirabilisiogeni; Pittori, ac veienbus iUis onjnium/udidacomparaiidb: Do-
miniciis Contes difcipuliis, pro labpribus^in fe inihtuendo fufceptisj gratè a-
nimo poüut. Vixit An. XLU. Ob. An.M. D. XXX.

enyaPEwuiy^iau»^^...,

aen ioan Antonio Licinio: toant gptoa$
ggebofen mglen ban
vdine , tnbe
i^eerfcgaijptje ban
Friuli, in een
,fhelfeen / ggegeetcn
Pordenone, bacjr
ÖP 00x6 nae ggenoerat/en meeft met na^
pordinone. men Pordenotte be&cnt too^t» ïlp ban
leerde by hé.be iwetiKreiein ^cgiibec boo?fcgit&t
i^vcn. \toeirnbe/ïetrbe bpgemfeiben/ alkiSnae
't le&en^^Jsoenbe/fo«ber4®eefïer I
iJjolggiïe gp/foo g|> befï motgi/ aïiöbtji
oeinaHier^.öaii Gioi^toBe,'toc!ifie
met 5önen groeten ÏMlt bit&toiijïi te lae^
«mmgabbeggeftem m toerbtombe
jltmt vptsm Hanbtte

XUuiiv ^ ------

i^et leumuan loan Antonio Lidnio/üan Porcfenofle,^Pöet^

Gl^eencbel bermaerbeggeboutoen/ trecfien/bijigpbpbenBoeten/opgttrt^
oft ^teöen / tootben btc^totlji ban nen cofi/ «jj 'mar fealrfe leerbe toertfeen/
l>egoebcrtierennetuereaenggefien/om waecftenbe boojgun eeniggebtnggen.
baetupt tei^icfen eenigge torflanbcn/ nu'feenneitbebenaerbtberbertoen/
tot
be^uame baten/om tn te late tJÏoepv foo in J^tefto alsst in ΦΙρ/ guam en
fη gaer beucgtfame gaben / aiïl bïöc&t | maetSte
te vdine, tn't Contoent tian sin*
Anrmiio Lkinio: toant gptoag tePieter jBattclaet/ een3tUaer-tafelttt

(©ipbertoe / ban wn Citggelfcgegroeti
W tooitjjan^bettetftanbtgge ggeatgt/
tianfbelletoerrfebatgpoptbebe. éftt'f
bet anbet ίηίκ fitbe ^mt gpupttoen^
bttö get ^tabtgupis op 't natfeakS be#

fcgiïbert geeft t tier toonbe IMP/toargp

.OTS«bentfeiierttioegt/m^tfeenbe «let^
met^cegienr/ en baetbeeïben in/
boci teiJii&e ggecoïoieerbe Woiiett^
^p mflwter tjocft-een ^bjintge Ceïoiti^
ne/ tnet gaerbafiement ftaenbe in be

.<©$ibetêtgtit fpbttoo|b{fc:9gigoubeit
ban tm Sicna, tn oö'be ömcfeer öot

«enen

fenbe / toooj be ÏJC^le ;S>tBflbeïöe toan
alöaec gtjefjouben, gin't beicgö toacee
upt iplojencen ggetoioben eentgDe Cae
pitepnenmet be betalingöe / ootft eenü
gDe25o|gbei:0 / bie rebetlcnvuaren göe«
too|ben: ocfe too^ben gein doen fcgtlbe^
ren tegbenbengöebet baec t ggerifgte
101 en ^ebefe foo natuetlgtfeoffe gge*
leeft öabben. Btój beSiompagnge tian
s.
Sebaftiaen itiaecftte gpeenenSioceSe-
baitiaen, tan ben natoel optoaect / foo
Tfgoon/ bat bet bielgbeleeeftofittt spn
lefie #tnftel fïcecf 6en fonben toefen/ ge^
lörfe gettoaren* jBaet bit tjsbaregem
te ggettiMien/bat^P altgbtö tnbe conft
meec etntieer/f0ola«gge^p'leefbe/toe*
nam;%l0 na 't belegg fommtggeO^upt»
fföe ftneÉgtentnbe ;ê>tabt tjuamen Mg*
gen/biebe ^efl gabben/tis be.êtabtge=-
tnfiftteect: en 't spgtec öan/oft öooj bat
Andreas b|eemben toft in'tbeltgg gab»
be g'eten/ toert bootlflf 6 ftetftren t ï©öf/
baer gpfoo beelalttjt om gab ggebaen/
etfttrangem ttptbjeefen/ be^ i}$ öp

tenen naetfité Neptunus .-bobch op'tca*
piteel eené ^arbinaelj^goebtltggenbe/
toefenbe t'abggf öan
Pompeo colonna.
3Socg een ïliftojp iflec / baer luppiter be
l^eufen bltjcemt/baer beneben boobe Mtp
gamenligggen/ bie aetbicg tercojtein
<©ocfe iffec eenen ï^cmel nol opaaen / en
ttoee Öettfen met(loc6en (ïaen/ om
Dia-
na
te flaen: befe ftaebtgeel üptritO ont^
ftefeen/ en bjepggtfe ben atem teber#
iiianben. ï^pojjocgt norgin iieifcgep^
l>éplaetfen/al0 te
Spelimbergo, Vicenza,
«n Mantua. Ce Mantua fcgiibetbegpÊEi^
nenggebelopt natitaich feerbertoon>*
berlgcfe: <©nber anberfraepintoentien/
een ^rijfe met ILatgnfcge lettert/an^
bergalf ellegoogg/ baer eenmentcgte
feinöeren met toerftgepben fraep actiën
tuffcgen loopen/en ipekn/ alkis feer toel
Sgeöaen, 'SCot
vicenfa toeberfeeerenbe/
en berfcgepoen fcaep toertfeen öaer gge=·
baen gebbenbe/ beroo^faec&te/ bat baer
boo|.be Cbellupben gem een ii^gf gge^·
flgeben toojOe/engielben gemaltgtin
googger eeren. 'Cota^metien geeft gp
gier nae ggefcgtlbert op't groot €anael
• «en ^acctabe / en eenigge Cafelen Uan
^Ipöertoe iii fommigé ]fóerc6cn, j^otg
op t'felbe groot Canae! een ipactiate op
'tnat/ metbeel gijïoiienrbpfonberee^
nen
Curtius te ^eerbe int tierrojten/
ftoeltö fcgeen ai bergetien te toefen: ge^
ïgcfe ooc6 eenen
Mercurius, bie recgt op
ban alle fgben ten #emei bUeggt / en
anber ggeefiigge bingen: toelcbe toerc^
6en ben iBencttanen meer begaeggben/
alif pet batbananöier baeroptggebaen
toa0, jlSaet t'gene bat
Pordenon groot-^
ïijci* tot (ïuöeren pojbe/ toajs / om ober»
treffen ben uptncmenöe
Titianus, bien
uben een gP3öné grooten naem focgtteberbupi
^«"'ge-ioot (leren/meteen b?eembe(lercftemanier
' conii. ban toercBen/toefenbe oocft gefp?a6ir|i
en beleeft / en baerom temeer (laöicg
met ben grooten omgaenbe: en met bat
gp ©niberfacl toaiS/ bermat gemaen
alle binggen ganbt teaaen. «entoaer»
IgcS / befe pjicUelingeber eergicricgept
tuffcgeit bepben/ bebe gem in jgn toert»
κεη ogebjuprSen alle cratgt berCon^
/ fo batfe onfierflgcft baer booj jgn
ggetooiben. Cer befer oojfaetft toa0
Bern befleebt be Capelle ban è^^ochus.

00c get binnendeber Couple oft bertoelf
op't nat. 5in bit toeïffelmaetfetegpben
i&aber met Cnggelen/ te toeten/een
mentrgte binberen/ met meniggerlep
fcgoon actiën: ^nbe iprgfeacgtbeel·
ben upt t'*®ubt ceflametit:inbebiec
goechen/ be bier €uangeliften: og't
goosg^iltaer/ be Cranffiguratie: tn
be ttoee miböelfïie ronben / be bier ïï^oc»·
tojen.^n be felne ifeertSe 3gn norg meer
toerclien ban gem/öte t'famen oojfeecËi^
ten / bat gem te toerc&en toais ggegge-
ben in oe falede
Pregai,om Titiaente
trotfen, ï^iermaetfeie gpbeelbcelben
banonOeropte fien/ en eenipcgieban
^ee-mon(ter0 ban olpberiwe: l©elc6e
binggen bie uan ben fiaebt fo begaegg*
ben/ bat gem 5gn leben lang goet penfi*
oen too^begegeben.5^org eiber maerSite
gp bingen/ te Ueüer/batter toan
Tïtianen
pet bp toajs: maer om toaer te fegggen/
Sgn bingen toerben beel upt ngbt boben
be0
Titiaens (bie botg beter toaren) gge^ ,
pjefen. ï^pmaerfeteootbin^.
Stevens
Cloofïer üeel i|i(lojten upt t'#ube Cc^
ftament / onberbeelt met \ψΐ t'j^ieutoe/ <
en tniTcgen elcfe eenigge ;©eucgben / aU
toaer gp toonöer berco|tinggen(gelgc&
gp ggeern bebe) te toegge bjatgt / baer
gp anber ^tgilöerjs in te boben gingg.
;©en #jince
Doria riep gem tot Genua
iu 5ijn #akp0te toercfeen/om bat Pe-
rinodei vaga te toepiücg nae sgnenfin
boo^berbe: ©aer niaerfete gp een Jprgfe
ban feinberen/ op 50η aenggetoenbe ma^
ntere/toelffee lebiggen een ^cijipboï
See-gl]eb?ocOt / cnaltoenbenbe ma^
6en befe fcgoon artituben, ïlpmaerfete Cracejycfce
neeg een
groot gi jïo^ie / baer lafon 00?^ "
lof neemt aenstjneom/ omteggam
nae t'guïbeni^lie^.iBaeröen |&?infe/ doecken
fienbe be toiffcïinglie ent'ftgilbanbefe
öitigen bp bc graceiijc^e ban Perïno, gaf
gpPordinon jp afjfgepöt. iBelcfeen te
Benetien meber gger omen / toerbt gge*
fepbt / bat Rp tot
Ferrara tocl ban boen
toaer/mibtis ben H^ertcgg tjeel iSupt^
ffgengaöbe boen romen/ omcDfllijcfee
tapeten te toereken/en batter gfjeen
ggoeöe iSCepfBenaeriS en toaren: toant

leronimus ban Ferraren gem macrOêf^

fenbe inConterfrptfp'ptiie t'leben. ^^iec
booi
Pordenon, aliS luflicg nae gitetoin

cnfame/

loan Antonio Licinio.


-ocr page 68-

en fmttê / quam / entocrbttjanöcn

ïïcrtogö toel ontfangöcn te Ferrara,
baec öp üjepnitö öaer naet / ecootc ρψ
nc tn be bojft gevoelende / te bebbe titel;
enalfo t feltoealitjbtbermeecberöe/ en
niet te beteren en ttjaji/ obecleebt op ben
berbenbag^/ aft tocpnicft meer / met
groot betojonberen ban ben i^ertogfi/en
bjoeföept jgner betienbetot©enetisn:
■ï©ant l)p een JBuficien / enujat
iiifi toefenbe / rloecli / en toelfp^eSenbc/
te meer bjienben öabbe* Ijabbe be
Banöt groote ftgueren te maec&en /
toaö oberbloebicö ban ginbentten/ooch
l^niberfacl alle btng te toerfïeren: maer
bpfonber beecbigö enbafï o^t'natte
toercfeen, toa0 tot
Fen aren eerltjcB
begraben/eti oberleebtt'sönenj
ten: men bermoeböe / ban bergift,

t'Heömban Polidoorban Ca-
ravaggioj tn ILombatbgen
^c^ilber.

V€rtoonberlgcS tiï ban onfe^cÖtU
ber-rot^/ batfe beel tgtss ijaer felbé
toepgDett eiiigfje / bieber ban jongsi
ijjoegfttoe gijeSouben toefenbe / beel
bltjtomboen: €n laet anber/ bteber
naum om gebotöt
tn Debben/ l&aer felbé
foo inilbt/blacfe neöer in ben fcïjioot tiaL·
ϊεη. lg£& öet gbefcötebbê met
Po- i lieten fp tn iSoom niet ban ilinttjcSe bin:
lidoor öanCaravaggio,Jigmbarbet/bie j gften / biefeniet en conterfeptien / t'5)j
in be ftgilbertglje aulöen 4Eeubje te B?eIbitt/25at6ctt/idotten/2attaren/#i=»
ïHoom/ten tijöe ban #auö
Leo be tftieii^ fioiten/ en alie aerbicfjept ban tittraten
be /faaö tot ^iiflen acRti)ien giarentoe tn anbcris/ göebjoSenoft geheel / baec
een^Bpyerlintrijt/in f'iéaujS g^alepjs/ fp Ö«n mebe belnelpeiu €nöabbenbefe
bcetmnbelogtenmaetfete/ bjagiienbe ; bingfjenfoobaft inben fingfjebjucfit/
iifn bacS met
HaMbooj siijn jfeeefierj^. bpfonbec Poüdoor, bie be befle manier
if^ergai öem öicmï^ii ö / (ia&irïj b'oogen Babbe / bat in aï toat fu maetBten / men
ïltbbeuöe cpbe ^ci)ilber5e / bie ban bcrecöte3i[nttjcêctrGmen/ tleebingl^eii
loantian vdine en anbet öaer gilebafn ^ enbeelöen/natuerlncS facg uptgebeelt
ïMOiöe / foo bat ftpban natuiren ^tgii^ ^ boo? oogijen
. Polidoor ujagi toonbet
toefenbe / gfietrocfien toerbt tot be bloepeiibe ban mbérte/ baff en bcerbiri)/
fdbe €cti|t/bie fji^cr felben fjemföo cnfci)oonbanöanbeiuigiie/maecBenbe
tofllfgrtji jonfltgli aenboobtte gelitben/ alle bingen met goeben gftducÊe / rec^t
sftcföille te toefen, ^eismaemftpgei
i giidijrïit fiemupt ben ^Binceel natner*

" '...... " ' - ^--------- l^cli aïtecrrüenbebiel/ fonber cenigö®

Italiaenfche Schilders,

eenen mebegSefellc: Ceptitenenbe aïs"
bUjS met befen in bess i&ausi Capelle /
tn
nae ^ntQCiien / bemeeg 0em babeltjcfe
fulc]c/ bat öem een peber tiaii sgaen gcefï
bertojonberbe/bte l)em tn jiisten anbe^
ren rouïöen flaei öab gljefeent» wm*
om ÖPtn be ILogien met anber €on(l*
rtjclie Songer^ taercèenbe / foo toe<»
nam/ bat Dp ban bat toercfe ben meeften
lof ban alle b'anber ^longer^ inConft
enebelftept besi göeeftiS te beele beÖieU

Maciirijns liefbe tOt Polidoor, eil
Polidoors tueber tot Macurijn, foo cracgii
ticfj toenam / batfe met malcanber ber»»
bjegenöebben/ al0 bjoeberö / met maU
tatïber te leben en te (lerben: bejs fp ber«r
eenigöben/ toille/ töercit / en vntnninge
t'famen^^oe fp nu fagften in iHoom beel
goebe en aerbtgfte €olo?cerbersi / bie
oüer al groot aenjfié Öabbê om be taerc»
6en te ciögijen / begon ftun goet te
bxinclien/ te uolgen be maniere ban
β ai-
thafar da
siena, te fcljilberen ban tDtt en
ftnart be gftebeien tsan be önpf^n. ïi^oc
fpnn eenigijegfjebelen öabben t'famen
gDebaen/ tot b'eerfte nemenbe in götfel«
ftöap
Pelegrijn tian Modena^ bie gun
moebt gaf öiec in boojt te baren» '©eejs
ti33ee ban moebt gröpenbe / begaben
Öun te pjactiferen met alle blöt / om in
Öun b3it en fttjart te pafte te b|eng0en/

moepte: ^oo bat baniicmtoc?btgf)ei<

flenDi maniereban ber Ccpc6en-fon|l/
toe -lip bcg=af Α tn feerrooö
iiiitaï b'anber eenen Maturijnban jploi
ίίΐκεη,/ esafeecgoet CepcRfuaei·/ tot

t«Pi7f]t / bat giieen ;è^c!iilber nopt / tiatt
Cimabue tot boe tcr tïibt / foo fcöoon en
bDrnlgcfie man tere en ficefi gefjabt. ^et
üjaeceengïootepgöen a^oecS / teber-

Baten alïe öe öSeöelen / bie bee^ ttoee fo
tiptnemenbe Bobben gfjebaen toati tuit en
fojact / enuptbengtjelenopsgncopeti
icöe/ en alle^ ban feer uptnemenbe ttpc^
feeninge, iBaer t'tlaegêlöc6|te ijs/bat
befe miraculctife bingoën ban unnDt en
toebermeefïalbergaenjtjn / batfeniet
(göeltjtfefe meer al^ lueerbiglj toaren)
onber bacfe en 5πη betoaert gebleben: en
bat be ^röilber-tonfl tian fulcèe giu»»
toeelen berooft üaefenbe / nufo ontciert
moet trueren» ^tin bingöen üjaren beel
öomepnfcöeütfloiien / inüjelcfeemen
ftetfeer epgentlpcfe allebingenuptgöe^
beelbt/foo 2&atatlUen te lanbe en te toa»
ier/fo|©apenen/
^tl&ilben/ ^c^epen/
en alle anber reetfcöappen: oocfe (©ffer*
fianben/ Criumpöen / en anberg / bat
Set te berüjoHberen m / baacr fp 't al ge^
ïefenen bergabert öabben.^eer ijS oocfe
te bertijonberé öun ba|Ie jïelfel/ en groo*
^ te cracgt in ben 25eelben / ijet toefen/ en
be bluc^t bieber i η i0 te fien, ten Boe
bat (bpfonber fegg0e iefe)
Polidoor foo
^"•ide. een bifcretie gebjupcftt Ijeeft / een beel
blat& lit OtiS in fom boo^poepen te m*
göe tt bjtngöen / en fjoe Öp sön graeuto
laet bjupnber en b?upnber t'famen bp
een / en onbet een berliefen: ooc6 be acö'
ter-beelben in öun IBe^ja tintt oft
graeuto toetg bigc&enbe/enanber boo|

ten beflupt upt bet ^tftjift / bat ten
ieden fal tijcfen eenl ï|etber en een èope,
^n
Borgo novo maecBtenfpeenengöe#
tielbanfgraffito, batiiS eenmaniereop
bennetten mnerte firetfen meteent}fei«
ren punt / oft pet anbetsS / baet fp {)ηη
ijeelbenfooomtretfeen en artferen.
betmaetEten fpban befe
moc& meet bp
l>2ni)occ6ban laPace, enalfo men ban
öaetgaet nae
Parione, aen t'öup^ban

Folöo.

boot ban Terpea. <©nber anber (bie ic6
oberflae / te langD te bethalen) tsfeeti
J^arciate oft gebel/bp eojte saveila,0aer
be ^abgnfcgeï^acöter^ gefcOaect Uioj'
ben / bat feer tijcritilgife en roevenbe ge^
o?btnecrt iiS; alüiaer eentg^e ^olbaten/
te tioet en te ideerbe / öefe gDeüatt geb*
ben ; en fp betotifen göetoelbt te boen/
omupt öun öanben IO0 te comen^^oo^t
59nber oocS niet min tijel gebaen b'^if
fïojien ban
Mucfius, en Horaaus, en ootS
betilncöt ban
Profenna. i^oo^t bpbe
fomcpne beTrevi,in'£ 3|3fban't#a^
lepjs dal Bufalo, 5i)n ban öunootBfcöoott
ïlifiojien ban be jfontepne
PamaiTo,
encleengöecolojeerbe i©?otificn / toel
göebaen, 3Öeneben
Monte caval, bp
sinte Agatha, ootfe eenen göetiel met
berfcgepben ®ifio|ien : onber anber ee=»
ne / bie
Goltzius ^em göetijeerbigftbe
te conterfepten / en tot boojbeel bec
giongöerg iipt te göeben; toefenbe baer
Bremius t goubt toeegfit / en Camillus
tornt ontfet boen: be anber bingöen toa*
ten meed al ban in mijnen tgt betgaen*
«Paet boojbt göetupgöt/ bat
Polidoor
fraep g^ecolojeetbe ilanbtfcfiappen
maecfete. Cn mp göebencSt gïjefien u
Öebben onber t'Capitolium / in een
lep3S/een fiepmelgch bertoelft ^abfïoof-
Sen / bat ban &em feet aetbigi) gl^ebaen

men jgn: jlaer bat ftp fegDt / batfe t'fa<«
men ergens ban berbjeiuatöabbengei»
baen / biiigen
bie feer fleci5t(lonben:ic6
1 foubebefröult / bp t'gbcneicfegïiefien

! öebbe/leggenopMaturino. sü

mofisiönocÖtefien ban Polidoor, bie
i tonfïige toel gebaenifattiate ban Gad-
di, toaer in men tot groot bertoonbeten
fiet berfcijepben ftgoon figiicrm/ met

Polidoor van Caravaggio.

tomcnbe* Φρ be ijlaetfe Capranica, toas met iLanbtftöapfeen^ / toaer in
maetBten fp eenen gpbel met be göteft* quamen ruttJijnèen^ / en boomen / feec
ïtjcfee ^eutöben / en een J^rgfe onber be tpettfeelgt^ geöanbelt/met anber fraep=»
benfieris/ baet in 0oom gtietleet al^ een icfjeptban figuerfeenö en anberiS,
Fides, örtibenbe alle statiën g&ebangen i vafary niet gnalgcfefegöt/bat Pohdoor
bpDiaet/enalle bolcBen öaefiCribupt l boetcrtiit ben beften 1Lanbtfcf}ap-ma-
!)jeng0enbe:<©ot6 Curtfien / bie öun j ftcr tuefenbe / ben oojfafeer toajs /ibat
Machomcts gtafoffetflmctpglenfcj^te*; nae bem alle ^cftilbtr^ tot fiilcfe een
ten/aliStotbengöeloobetomefibe:met j boenlgt&e mameretn fiiinbingengeco '

fraep toemaetfefelen ban ftabptcn/ laBe
bespinoii,baetopgöefci)tlbettbantoit; nen/Selmen/leetfen/ entiercisröe m^
^ftoart een toojfïeltngeop b'Sintrjtfei
i tijtfee^tl&epen.^iftijStefieneenobeti
frBe
tosfe/ enbe#fferfianöen/ootRöc 1 WoetbanftaepitiliPf* ^tetfietmenbie

Si 4 eube


-ocr page 69-

ouöê SCtttijtSe topft bet (ïateïgcèe Jlatif
ηεη tti ©?ouüjen : vuant alle foojten
ban <8fft*r{3ar.öen 5Ön ijtec te freti / οοιδ
^cötg-fïrijöt/ en tietlöEtöanïtetoape.
nen ber^^urrjcSetu iiregijm oUecöcfe
i^acciate
i0 mi anbic Uan Öem / Daer tö
öie feec tuonberïnc^e tosigOeljanöelöe
ƒ ciife/ijan tjan Niobe^toekfee

οοΓδ be ïjauDt Goltzij totnaetcpciienen
foetlijcii aenlocSte / en foo gijeftatiijeïi
Beeft/ Dötmen öefe tepcFicningöe fienöe/
inacö bencBenöaer tegöenUiooibicl) te
toefen/Cii
Polidoors i^inceel fïreöco fdf0
te ftent^efe tornt cocfe/toi een goet fun*
iranieut Der jonge
J>cÖtiöer^ in
toaerom ieft ben tuöout niet beljoebe
te becBaiett. Ifiio ben feitten gffeüel )tf tt
nocft coperen 25eeïben/ oft bte foo g{)e#
frijfibert jtjn/ batfe rpgöentlöe6 fuicfi
fföpnen: ootfe nsffen^ anbet ^iiiojten
eenfgegrootegoubeu bafen oftpotteii/
foo söeijaen / én foo üet fsecltjcfe g&ein#
henteert en geciert/ batmen «net oogen
niet bctecfien eHtnacij» ^iet bp jtjn
cocS eenlgöe helmen óp b'ottbe ^stmfp
fcpe topfe / foo aerbtcö en bertoonbeti
Igth aïë iJt boo?beröaelbe potten, ^n
bit l^atep^ 5pi notft bant)em<i5Eotif*
fen / en atibec «erbicBeben. j^u t'Vöpfen
föoom/ ïacÉÏJenbe ban bcfer geefttcOept/
fcöier obec aï/ sen #aiepferi /
in i^eöen
tn ïl^öngaetben / bertiert toa^s / en
bat
Polidoor
en 5ί}ίΐ gfieftlie beröocgten
ftefoettngOe beiS ïomiöboo? aïbepbt en
ftueet tegöfnieten/
Q«am banbe^p»'
feicfiept en ongïjielufBieföoom:s9sfon#
ben/ n". Bourbon, boe iieeftbe
ï©ootben ^noojibeö giieïrouten gcféï^
ff^ajiiS befcE itoer oiitbonbitirtoaneMa-
furino m bg betjloojtnge ber
;g>tabt /
it! beeï
ongiiemaffe ( fob men meeni )
toan
bei&e^ffijefloiben» Polidoor nam
Bm hfüci)t me j^apelö/ aï toatr ben
3lbeï niet fêerCbnsï-ïïeftifïi !ajefenöe/öp
fchtet tian ftongijec mcenbe öergaen.
i©aer aïfooftp om fiern t'onberfiouben/
hoOp eenige Kec&ie^cl^iïber^ tot Sanéi^
Maria d«Ha gïatia, en eïber toatgfiebaen/
en 01 €onfl feen&aer gemaecBt öabbe/
feegon boo? eenige ^cabettteat tettja»
feen/ aocs ban toit en fajari/gftebeïen en
l-ogieit7 en in
3Sert6ettcenigöe fiu^en

ningÖeaï0 ban bertoegManbeftjgtt»
jBaer fo öp fagO/ bat ben 2llbcl oft mHc^
bom Iteber fagöfpmiien^e ^eetbin/
alSöbefc&tlberbe Beelben/ twcfe met
een^alepena
Mefsina. lltertaDa^meei:
toegenegentöept / en üefbe tot be €on(i/
foo bat i)p booi béel toertfeen Beel fraep
tioerbtte colo|eten« l^p Begaf D^tnooc^
tot HltrÖitecture;€n boe
Carolus V. biti·
t0|teusi ban
Thunis bao^ Mefsina ^uam/
maecBte öp baer fcfioon Hrcfien 'tti^
umpöaeï oft Jbogöeii/ baerBpgrootett
loon en lof böngeecreeg&» jffêaergBe*
Ϊ0Γίί aoom een ^tabt / bie tot fiaec
trecfet eenpebet/ bieöaecbeujooncnbe
gefmaecfetijeeft/ toag Dp ftabigö blam#
menbe om Baer uoebet te ften: fo maecte
Öpboo? fiefie een Crupf öiaatngöe/met
eenmenicöte tjan beelben/ ^oïbaten/
^öactfeen/ ^eecben/ ©ioutoen en ^ïn·
berftenjs/ enboo^ aenbe JBoo^beuaerös
«Pit biaë een Cafel ban (©Ipbertoe/ foa
bjoplijcfe ban bertoe/ en foo toelgBe*
baen / bat öet toeï fcBecn/ jgatwere 5aec
upteciïe bermogöen en pioebe totïbe
ïoen tn bit feer uptnemenbe teeptfe.
joetoelöp qualgefe befe^tabtconberi^
aten / fepfonber om een ©|outo menfcft
aanfjem feer beminbi/ toeltSe gem met
oete üjoojb^n en bebaïiit Bepbt g&eban*
jen l&iel / bermocfit tnötmfóobeeïbeit
u}l / 0111 iaoom en 5ön feenniffe toeber te
ten / batftp ïoe boojgöenomen ftabbe
te vcpfm / en Daeïbt b£Mibe liancfi een
groot beelgeït^/ bat fipbaerfiabbe, 0vt
UabDePolidoor isnae geöabt eenf^netöt
ban bat a^anbl;/ bie meet t'sDclbt alsS:
5Πη iBeefter bemSube: maet rtoöïlöeÉ
cg be baiicS iacö / toijïerniet aen te ge#
raHenr ^oo btei^p intMïofegöebitc8««
ten/ batiipniit eenig^e feeugöenieten
berboïUïeH / §ein teoo^iam bentolgöeni»
bennacfttomteb?engcn/ent»8ntTamett ,
'tgfjeït te beden/ t'luelcfifijbeben: €n
boei)p in 3pnen efsflen flat? ïag]Ö ter# poudoors
toojgfi&enfpöem/ bjoegenftemfóboof knecht, ^^
3tïiiss benre / en gaben ötm ee^ f'd^.

nigDc töonöea / aïiS oft fitm baer oft in
bat ïjupsi banpemanbt ban ftaer bjien»
ben toacrgftebfitn. ^efe jBoo^berif
metÖwnbeel tïocSen öenen: iHaerbeit
finttïjt / inebepltgiteïensistiteucbefe»?

toieetöepöt / ^ sö^toegnfl a! fcijjepenöp

Italiaenfche Schilders,

Polidoor, RoiTo. Foléra

tolini, aeneenenboobtn Chriftos, baec
men fiet een (leccfee maniece / en een
groote £ianbelinge/boben atiber b;oIijcft
en betöionbetlgtfe. ^oe öp nof^ göee^
nen baetbt .en ftabbe/ maecfete {)p
een
toapen ban be Puccijtiet ttoee figueren/
bie ben ^ci)tlberjs boe feet beben ber«
toonbercn/ban ijem fultj: niet Wïtjoacö»
tenbe» #p woebt gtöpcnbe / maetfete
in ben booiöof ban Ser¥i,Marien iiemel*
baert / met eenen ringö ^^ Öaec ban

____-------------—"BS/ —■ S'*·»·»· «JMtl

banirenbenaetfete l^inberenoft englje^
len/met fcöoon omtrecfeen enbetco^tin*
göen/feer gratelgtfe/inbatfcSijnfel att*
bicD ftoierenbe.
0tt onbiaffeei' / ban
ïjjpicijepbt in be €onfl: ban tolojeren/
toeicè
Bp namaelii notD begwam^
pofïeïen toacen bafl berlaben met la*
feen: rnaer b'atiitnbe en ttonten toaren
fcfioon/ toonenbe in aïsi een groote ma^
niere ban tcptfeeningfie» q^aer toag een
bie öemtoat in (©Ipbectoe aenbejieebt

_________________, öabbe/ en 58η boobtbectoefagö : fn

int begrati te Mefsina groote eeveunaec j toantijp eenfiarbetoitebeniantttOab^
bennaem eerltjra en etjerucljttcD inbec
s beinbe bootbectoe/ toelciie figint op-

jBenfcöen monbt/ faï altsbt^ ïeben.Bp
ilarf Annoij4|.

^(t letten ban Roro, ƒίo^eίίί

tijnftö ^föilöer/ en
25ouü)msefïer»

XX 7 W TjebiJen be jêtBüfeer-totifï n« al

groutoelpSer / om bieftotiiebat ban
anberen omgiiciJjorl^i te tooiben/fo on^·
inenfcöeïijefe of^
onnatnerlijiiE niet en
ts/ aïöOemrelbtn'tleben tebertoiten/
(Tfielneft aï^bcbe Roiïö, ^ioienignffij
^fOilber, ïSen toeïtêenjongijtcefeni ι ν--»-

uvtiH uitvtt^Httip im^s-i- rn men-

iïe / toifbe ni?t glieern bp eenigfie jleei ■ fetfieni 5ij« öewt&t / en toonbtriigtSe»;
fteriStooonenom
beConilteïeeréiiTiaa· i lofgijegfjeben / om bat inbeberb^pbitti»
iieneerfiigf^be i)em feeree teeeöenennae 1 ber bertoentiS niet mogeïijtS meer ir
b! η Carton ban
Michlfel Agiïeie- ï^p boen: toant be ^oogfifeïcn/baer let mee*
Saböcooe&boo? / te grepen een bpfon^ flelieiit treft / feerliefenrooinbenacffr
b^r cpgöenmaniere/eonttarpbeanba*! ïïtbte iicoitftfèieu/ ban ïangöerBanbt
IfeeeiïetiS / g^eltifS 5et toeibïtetS aen
I metfüÏffeefoettTfiept berbiebtn/ snaiv
een ban 5ijn eerite öicrtiien / buptenbe fo ioopenbenae be bjnpnfie fcfiabntum/
^o^i ban i^loient?n/£ot Gat-
j öisbc makanbe»:^ Isf S&a*

%β W

mafeen bcïfoette/ foofepbebefen/ bat
aile befe ;èantten toaren ^itpbelen* ^p
maecfete oocS binnen ƒ lo^enren beel
25a?ger0 contetfeptfelen / en anber bin*
gen. ^oe |p toat naerasS ijaböe betere*
gen / maetSte ffptot s. spivko tot ƒ Ï0;«
renten een 'Safel/ bie Raphael vrbijti

______________________ , bclteebt toefcnbe/berïiet/om58®otrafir

VV ïiettaent in ben routoe giieclcebt i te^oomi^efemaecBteRoffomctfnUfe Hït weicig
eöelaten bp &et b^oebige Hijtii ban f)a^ I een gratie / tepcBeningBe / en gfóbbe ca*
Ten ïieben Poiidoos, bte een tructfpeïlfl); ïo|triiige/bat niemantte bintleagetfi/ der wei vaJ
epnbe gfienomin fteeft / en romen nn | bat eenigft toert ban bcïre ie fien/mcec vcuexsiieni
8ro«\xseïi)rfeer Cragebie
te berteïlm: I tratöt&eeft oft beter toont: €nmibtö

' ' ..........b.itmcri}ifieteenrioeffe0epbtber25eel#

Èsên / en een gijetoelbt ber attituben/ bp
anber niet gïjemeene/ toerbetg0eDou*
ben b0O| feer fdbtfaem» €n al toajs ftet
met ben eerjïen foo niet gBepjefén/ foo
ïjebet boïcS aïlenffien^ meer en nieec

romen tlagöen befe moojbt aen eenen
«ejaef/ groottojienbt ban
Pohdoor.vign
boe men wiet gijeenen mibbeï nocft neeti»
fïitöepbt conbe binbernioeij toeten / tote
befen bootflacft gebacn fiabbe / (geïijcfet
<©obt en be ggercfDticfjepbt beltefbc)
toetbt ban pemanbt g^efept: bat f)et on#
niogöelïïch toaec / bat penianbt anbers
ben hnec&t fulcp aengfjertfJjt öabbe« (
ben <i5rabe befeit iin£tï)t be jö^n^
ben liet opleggöen / en !epbcn om pijni^
i
ÖÖen itoeleèen ongöeprjnt aiJe^ beleebt:
be^ toetöt öp beroojbeelt / en ïangjS be
Jlrate met gloepenbe tangen göenepen/
«n baer nae g&ebtertHbeelt: maer laeis/
Öierom en toojbe
Polidoor leben/
nofö be ^t^ilber-conftföowFtJiemen*
ben feïbtfamen gf)ee(l / niet toeber gege*
ben, i|aböe be €on{l rtftflötfe geujeefï/
fo tuarenmetbefen
Polidoor nu a! boot/
b'SPinbentie / be gratie / be cïoecSöepbt
bet bteiben / en tot fïlBereibtiS oiittie;.
ttn al begraben» ''i^lttfïtiem gefcöiebbe


-ocr page 70-

Italiaenfche SchiiderS,

Rolio.

Foi 6z.

ban lacob CaraggHo.CeïSoom toefenbe/
bebe nocö eenigöe bingen/ ootfe een boot
öerüje ban
loannis ontgoofbtngiie / bie
notö in een 3terc6ffeen op bepiaetfe
banSalviatiteföoom. (©nberbeis ober»·
biel öem ijet l^rgc^fbolcè / boe Öoom
tooibegöepiunbert/ ten tpaeban
Bor-
bon,
entijerbt ban ben ^^«pifctjen ge^
bangöen / en qualgcfe göeöanbclt: toant
bobé batfe fjemjijn cïeeren berooft ()ab*
ben/Deben fp öem bloots ijoofti^ en bac^
boetsS bjagijen meefïal t'goebtupt een
Comenije / bie fp berooft Ijabben: ;èoo
batöp epnbeïijtfe buii guaïgtfegijeftelt
quam tot
Perugia, baer fipban eenen
^tftilDer
Doraenicus toajs bjelontfan*
göen en göetïeet: booj toeirfeenijp tepc<»
Benbe eenen Carton ban een bjp €onin#
gÖen/feertoelgBebaenbjefcnbe. ^ψ
bj^otfit boe ftier en bacrop beCaftee^
Ié/ en in
Citta di Caftciio bjo^be een 'Sa*
fel / bie 8
p fröilberen foube/ bereebt ge*
maetfet / baer biel öet bacfe in / en fp
bjacfe in mo?feltnge: €n öp creegö fulc*
&en feilen €oojt0 / batljp bpranjS gge*
(lobben toaö/ bejs liet
Dp öcm biagen na
Borgo. iBet befen bietben Coojtsi taec*
teöptot
Pieve, ombanlotijtteberan*
Deren/ enguamban baer tot Aretfoj
baer foube Ijp een toelffcl int natfcijiL·
beten/ tn be ISetcfe ban s.
Maria delle la-
grime, boojb^p öonbert goubenCroo*
nen.'Saet toe begon Op eenigeCartonsi/
en bolepnber bier. g;nben eecften maet-
te ftp ons eerfte «©nberö/ aen ben 25oom
bet 5onben gljebonben / en een jlBarpe-
beelDt / bieöunupten monbt neemt be Aerdigiie^'
3onbe / uptggebeelbt met ben appel / en "
Öeefionbet boet 't^erpent: Cn in be '
lorgt / biiUenbeuptbfelDen batfpijs ge^
deebt met ^on en 51Baen / maecfete öp
Phoebus en Diana nactfet. ^jnbenanbe*
ren / b'iilircSc Der (©öetiipgöenifre ban
JBopfe g^ebjag^en / bsefenbe ban bgf
i©eucöDen omringt / fap yoeleSe ÖP Ma-
ria berg^eleecB. 3n Den berben / ben
^ïnaan Saiomonis. jgocft tepcBenDe
een geel ff öoon ^ubte ban naefSten om
bit toetc/ bat een bpfonbet bingentea^/
en jammer bat Bet nopt tn't toercBe»
too|be geb^atftt/ fbjeUft teel Ijabbe ge*
fci)iebt/ fooljetfjemin «©Ipbertoe &ab

aenbefieebtgDeUieefï: toant in'tnatÖP

ops

feen/ Uatfe maïcanber feei· göftoeïötcö
Kocnbetöcffen: ^©e^ött toccth fuïcfecn
tracöt tti öceft / öatmcn maci) feggöen/
ijat met foo gcootcnUcrlïant m ooj*
öeel ijS 00cöaen / aï^ pet anöer^ / tian
ceittcö stoot IlSeelier aeöaen.Sn s Lau-
rcns tot ƒ lojencen / De Cafel ban öe
troutioinge Marix,ujdtfic boo j cn fcijoon
öttiöen tootötgcBouDen. <en toi?i/iii 5ön
iioenltjtfee mametc bautjoen/ nopt
pemanbt öÖc»ee(ï / Dicfieminjgn bc^
0enbi0öe\jeerbtcD«Pt Öceft tonnen
luinncn/ notö op berte nae mogöcn bp'
tomen / in 3ijn toïojercn foo iicftflcfe
toefenbe/ totffeïenbc foo bcbcrtoenber
ïafecnen/ met iierfcDepben mengfelen:
toclcfee ööenuccSte/ bte öp inbefebin*
öDen Öabbe / Oceft 5ön\»erc6en aïtgötiS
grooten lof toeggcbjacgt, «eerllelijcfe/
5nn naecfeten 5ijn fetr b3el becftaen / met
aUctoaernemtnge bet iCnatomie, ^gn
©joufeetijS sgn feer gracelgtfe/ betoc^
inaetSfeïen bectleebetê feerbootficften
becfierÏBCfe. ^gn oube tronten toaren
toat felötfaem / bie ban Bjoutoen cn
fetnbercn foet en beBaegftlgcfe. m bJa^
foo tgcfe ban ^nbentie/ bat öem nopt tn
CafeUenigöe fpatteobetfcijoot: cnal·.
leii bjatöt öp met fuUfeen beetbit^epbt
f η gratie te ijoegöc / bat te toonbec toass,
üp toass uptnemenbebafï en fupberin
5tin tepcfeeningfje / bat ]^et micatuleu0
te fien üjais: toeUfee te fioom gïjeften/
men groot berlang^en ^abbe nae 3gn i
toercfe.'Jtltiüaer ger omen toefenbe/maec*!
te NellaPaceeentoercTi/ boben'tgOene
bat ban Raphael göebaen bjag: maer
öat te bertoonbf ren iö/ nopt en fteeft {)p
jgnbagöenergöergöebaen/ aï0 oföP
met te 5gn beranbett ban ILanbt / oorft
toaer ban jgatueren beranbett€er.tgije
meenen bat Öp berbac(ï tiia^ / te fien te
jöoom foo fraepe bingften / en Dat gp
öaer neffenö Raphaeis ötiigfteti mosi;/
tot eeni^aragott / biat boen. ï^p
maecfete boei) een 'S:afd booj een a&lf^
ftgop 5gn b^ient/ eenen bocöen Chnilus,
opeenenaerbtgimiftn» iBooj
Baviero,
Coopman banldjinten/maecliie ijp aïie
tt «©oben tn tepcSeningfte: geïtjife baer
Pluto Proferpinara onifcftaetfet^ en Sa-
turnus fnten |deert iö bei-antsert/en fcf r^
geïötSe: befe tcoiöennamaeï^ gefneten

opt tioobe toiütöi / be0 ötel fip'i ilepefii
be met Cartoenen te maUé/ om Die booi
anöer in't uiercS te leggijen. al^ U»
leeft / maec^te t'Aretfo nocl) ueel tepci
feeningé / boo?fcljiloerpe en faouüjinge.
3|p bertrocit Doo^ öenl^tggfj/ en quam
tot
Borgo San Sepolcro j Daet mascilte
Sp be boben betöaelbe Cafel / booj Die
ban
Cattello, Daer D'eetjle foo booj fin*
ballen ban öet bacS ïam gOefajo&en:
maer nopt/ booj batfe bolöaen luas / en
ïiet ÖPfe bat bolcfe fien, ï^p maetfeter
eenen
Chriftus in be lotötofifcOönfel/
toelcfeenbaet ban bier 25eelbentoo^bt
aeng^ebeben. <©nber maeefete öp jBoo^
ren/egpptenaetjS / ^epbenen/ en öet
bjemtfte Dingen ban bet bierelt: en mag
al anber0 / aIjS bie 5^o?p-UeDen öaDben
göemeent. gn befen felben tg&t ont»
groef Öp in bit 25iiöom Daer
Ijp ïooonbe
. eeuigije Dooben / en maccfiie een feer
Cï/'^fi^öoon Anatomie: usant
Roffo toagiin
'>«'eenea bc €οπ|1: ΐΒΟΓΛει ftubioas: Datter üatp>
voo,·!. nirö Dagen opt paffeeröen/cf öp en teeci
hy'i^. of feenögeenigö «aecSt nae'tleöen. 3lllfoo

tin RAiFrw aifnt ^inrneM ftahh» / «ftrf.

altfitboojenpabbe/norDsgn

ii^^tnae ïeben in ©ίαιίίδΓΟΓδ r cpnDen / en öem
(fa
Op fepb?) een^npt b'arniof&e t ont»
flaen/ in ludcbe bs gnie 'oipben/bie bin*
nen '«Eufcanen / cft in i)un ©aberlanbi
bipben tuerrïié / nam boo?en te berrreci
δεη / t'bjelfii
upt feÊer toiballcnbe ooji
faecömct öaeftin becnacijtgftefcöiebi
De / en gnam Dooj Pefaro tot Benetien/
baer tepciienbe i)p bOOJ Pieter Aretino
een ontciecDtngiie
brai Mars en Vcnus,
met be <i3ratifn en Cupiöonö / bat nae
in Qnsm. 13 an Dser quam öp ia
/ baer i)p ban brn jf!ο>επί=
tpnen tsrl onifangen tooibe. llp maecte
'Srafcceelcu/ Die narnaeï?? te Fonranableo
tooien glieifelt inöe galfrrje / biant
fp bJojDeu gfiefcijoncfeen
Den Coningg
Francifco, 'oicIcSen fp Uionber toe! bebie^
ïen / cn nocij beel meet be p^ifentie / fjet
fpjeEien/ en be manierebsn Kofib, todr^
fecnbjag groot banpecfoon/ tm^mf
tig® / gelgcS fp?ien
^aem mebe brengt /
cn tonbe
teel grabitept öouben:
goet JBuficien / en fjaöbe goebe SennifTe
ban
Idbilofapfitje / en baerom in fpn ύρ
Dineren
oocii f£?r ^oetelgcB/ en toas

kan bcrfianbi iöen oojbeeie, ^trarjp&e»

fïeiöe fjem ben Cüningr) penfioen / ban witheet
bï£t||onö£i:ïSouöen Ctoonenf'^^aeriS/ ^es comn-s
en gaf
ijem biïmeu ^argg een fcfjoon vranc^-
tupg/ DaerDpbiepmcij woonbe/ om So!®"
bat
Dp meef! Öem ijiel ieFontanableo,
baet èp spn ^amet^ Ijabbe/ enleeföe
alsi een ^eeifeijap / bjeCenbe gejlelt obec
al öe jpabjöcöe/ ^föilöerge/ en berrie*
ringe uan Defe plaetfe.^aer liet öp ma*
δεη een galeröe / boben met eenen fraep
gljecomparteetben folDet: öierlietfip
Vuerc&en beel fcaepicBepbt ban (ïureo/
25edben/€o?ntcen/cn fe(ïoencn/met ooc
göefföilberbefeiÏoenen/ enbierentü3in*
iicÖ3|iftojienin't nat/ ban
Alexander
Magnusjbantodcfeal fip bc teptftcnini»
gDenmaecEtegljetoafTcijcn ban Ujit en
ftuart. lien dtfe epnbe befer <©alergc
5Ön tmee i«s:afereelen banöemin βίρ
gebaen: b'eeneen
Venus en Bacchiis, met
ttjonberlgc&e Conti en berfïanbt ggc*
baen. ;©en
Bac chus ίg een iongfielingö
naetSt/fo foet/teer bleeftbicö/en natncc
IgeS gijebaen/bat &p meer tajielgcfe/ eit
lebenbe/aiji gfiefcljilberbt feögnt te bjc*
fen: lleböenbe ontrent ftem feer aerbige
befeersÈen potten/aliS ban <aout/ ^il*
ber/Crifïac! / enberftgepben rofïlgcSe
(ïeenen / bat dcB ftem bertoonbert bec
fijieraten enbe inüentien baer in te toe*
ge gebiacöt. q^aer iö onber anber oocfe
eenen ^atpj / bie een flip ban een pan*
üjdjaeu op ijeft/toieniS geptacgtigetro*
nie ladjenDe toont te berblubé/fo fcfioo*
nen giongelingijtefien. É^aeriiSoorft
een Hüinbt/ bat ep eenen rgbt/
cnbedfcöoon berrieringge in't ronbe.

b'anöer iö een Venus en Cupido, met
anbf r fföoon figuiren.iBaer baet
Roflb
mef{ï rtubie in oeffenbe/toa^ in ben Cu-
pido
, giieöaen alg eenen ^ongïienban
ttoaeff garen: maer banmeerberen qt*
toafie/ai^ fule&en ouöerbontberepfcht/
toefenbe in allen beden göeijeelfcfioon^.
pelfSe toerthen ben Coning!) fienbe/ And» miki
flemfoobebiclcn / batfjp
Roflb gaf een heides
Canoninrfdjap tot onft ©jontoen ban ^"^"gsaei
l^atgd/ m snbermael fobed incomn-cn
anber bos?5eden: foo Dat
RoiTo met
bed^inetgten en i^eerben ïieerfcö leef*
be / giiebenbe uptnemenbe baneSetten
jrjnfeenntiS enbjienben/ bpfonber b'tipt*
lanbtgpe imiianen / bis te bier plnetfe:

qusmeni


-ocr page 71-

ïtaliacnfche Schilders,

tSont Maiia met iöaer fiinbt. ï|ieriti
toaccn gUeconterfept/ ben Contng Fran-
dfcus, be Coninginne / be ï©afDt / en
foo beel l^oltfe en Ccntcrfeptfelen/fulcp
batment moci)t achten öet fcftootifte
bat Roflb opt beöe« ;§mmma / Roflb com ^^
toaö boojal sgnïDeri&enöenComngf)
foo aengiienaem/ batiip Saerlic,r Ijab^ conin^h
De bupfent Croonen incomfie / fonber Franaicus.
i;Önpenfioen en bjerrfeen/ bte al groot
gljelbt bebjoegöcn / beö &p kefbe aisi
een i^jince / ^ijn SÖnöe bol 'Sa^
ptjtfecpe / ;§>ilberU3ertfe / en alberlep
roftelrjcSftepot» 5Doe ö^m nu be ^ορ
tupn (ujelcöe öaer betroutDec0i)icu3i!j$
beb^iegtji) bugtoeloegö/ toerpfpfiem
onberfienjs feer b?eembelöcS te neber/
in b'upterfie tiuaUcSbaert: baant boe
bp Stein göemeen toajs en bpfonber
üjienöt een jpiojentgn / Frandfcus di schadeiy«'
Pellegrino, Confï-lteffiebber / toerben
Öem een beel ftotiberben ^ufatengDe«
fiolen / beg !)p iipt qnaebt bermoeben
Francifcum ligt bangD^n en ppttiggen:
bselcfeen onfcfiulbitt] ffitfenbe/ nopüban
5fjn onff Dulöt en beieebt ·. besi Ijp loiS ge^
laten / tegen Rofso jsjoceoeetöe/ ober be
öaïfcöeacnfiac})t en frRanbe ö^maen*
gijebaen. Rofso
'ml fienbe / bat öct met
t)em qualjjcfe moci)t aRoopen/ en bat öp
niet alleen t'onrecljt 3gnen 'ojienbt öab*
begöefcöanDalifeert: maer ooc6 jgti ep»»
gfjen eere beblec^t. öem nu bin='
benbe eerloon / en een fo boos jBenfcOe/
bteltn fooquaben göebaröte/ batöp
gem felben Iteber biou booben / als ban
anberengjfïraftte bïojben. ïBeö fonbt
Rp
(boe ben Coningft eeng tot Fontana-
bieo tijasi)
eenen 25oer tot^arps / om
een feer quaet bergif / en gaf baoj / bat
ftp't in 5gn bermen oft berniffcn beÖoef^
be. ^it bja^foo qnaebt eenfenjjnicö
fap /
bat ben 25oer fcfiier ben bapm bero
loojS / bie ftu op t'glaig-fïopfcl meec
gUe&ouben fjabbe* ï©it ban Rofso in# joodth^
gRenomen / benam öem ftae^
Bet Icben. feive"·
UDelcfte ttibtnge ben Cotlingft gebjacRt/
Rem boben maten berbjieticö bjass.
óberieebtifinno» i r 4

iïumtttn / ïiljetaïijcl ten beflen. ^p
inaerUie rsoci) ccii ^^ale/ \jerti?rt met
iïucro/ renöeCiSfelöeii/ IRinOeren/le^
jioeneiv enöericöcpöengeïjiettein ^itt
löateit 0ΘΓδ aUe^obeuen^oDbintien
m #Deten ofi ^cpbtncn in't imiQUt^
tiflen, maecfetc ïjpiJcclCamcriS/
!253öt(lo\jen/ tnanöcr flancieti/ alaöei
tiert imtflufco / cn fffjilöerpc/ toact
tan men eeuige in fiet/feer fcftoon
eu gtaceïöcS. uiet te Uetttllen /
tnat
lip al mtientcerbe en tepcfeenbe /
ban^outöaten/ O^thtt^/ ^cBwipcn/
5^ooien0/«ianbeïaei*3S/ ^t^alen/ €αψ
petaffen: ^umma / alberlep göeceeöt^
fcftap/ tot een Ccebente/
bit ben Contng
ijan ^tlöec en <©out liet itiacc&en:
Cöelötj; toat ftp al te ttiegöè bjaci)t uan
l^eecbcïijar^t/ iBafcaraben/ Criuiiii
Pben/en anbec btngljen/ t^mettebe*
iiencfeen* 3Cnno i j 4 o.
bat Carolus
Quintusop'tgelootoe ban Contng Fran-
ciicus in lajancfernffe fluam / maecfete
Roflb, met alleen tn3aelf USannen i)w!p/
Sircöen J Coloffm/ cn bcrgi)elijt6en /
om ben 3^epfec tot Fontanabieo t'onti
fangijen/ bat nopt
fgljelgiy sDcften en
Si3a0. ^DaecijabbeinbefetoemaBingiie
Francifcus tan 25olosncn ootfe eiber 5Ön
beeU ^efen nae be boobt ban
Roflb,
fieeftcemgficCameren
ban ΚοίΓο, om
fee
fabjötèe te bcrmeerberen/ afg^e^
b?o6en» j!®et Roflb gebbenbeel goebe
j!®ee(ïet3S en toertfegftefellen getoiocfw/
in
tjetfcÖ«Pösn Sanbeltngöen» Roflb
mactfetenotö eenen s. Michiel, bat een
fraep bingften iö: <6n booj ben Conne»
jïabeleen Cafel/ baec in eenen booben
Chriilus, fecKUptncmenbe/ toeltfeeni^
in een plaetfe / gijenoemt
Cevan. ^p
ttiactöte oocfe booj ben ContngTl beel
berlicliterpe/ feer bpfonberlntfeüaefen^
ïie» ïlp maetfete ootS eenen i5oet6 ban
Unatomte/ bieUp mepnbe tni0?anc6'
tntfe te laten b?ac&en. j^aetgpn boobt
toontmen onbet bingften ttoee feer
fcj^oon Cartonnen: in b'een/ een feet
biel giiebaen Leda: in b'anber Sibiila
Tiburtina, bic oaavianum ben ^epfec

ai»

l^itwn

γ Cfemo^ttttp felben grootlgc ftljuU
AbigÖ / jae mifbabtgö befeennen te mt*
fen tegöen onfe ^f öilber-tonft / bat icfe
niet en g^ebac^tebe beurjbben ban foo
binbigöetbel gïjeeften/ bieboo? bers»
nuften blijtftacr ineentgöe breien ban
nieuiS/ met onggebjoon gBebaenten ban
kuerté bermeerbeet/ enrtjc&lsclij^eb'
benberctert: g^el^cfe g^èbaen Debben
Andries di Cofimo, en Morto ban Feltro.
Andries,
bie di Cofimo ^iet/ombat ÖP
bifctpel bia^
ban Cofimo Roflegli, toaec
bp t)p tamelncft b)a0 ggebio^ben ban
ftgueren / fjeeft eerftgöebonben /
mi te
Uïegöe geb?acl)t/ ben gebelenban ^up^
fen cn #alepfen/ meteen nieutoe raa*
niereban ft^ilberen/
Sgrafl5ti gijefteeten
' öpb'3iiaiianen/tebercieren;tetoeten/
toanneer ben muereerftroubJfeefetoft
aenggeflreëen teaö / liet
Op baer ober
(Ir^c&en 6altfe/baer g^eftampte feolen/
oft gijebjanbt (Iroooft Öoponbertöasi
bermengOt / en liet baer nae ober btfen
bjupnen gronbtenc&el iialtfe ftrtjcfeen/
Öebbenbe ban 5i)n papieren oft Cartoe»»
nen beerbicö/ponfle baer op ^&rotiflTen/
Comparteringen / en Beelben/ oft toat
Öpcöilbe/ trecfeenbe ban 5ön omtrec*
δεη meteenpunticbnfeï/ fcftabubien*
be met ijet felbe gfer at artferenbe 5gn
toereöroft nam een bjateracijticljfbjart
fap/ baer op mat fealekberbiepitr^
gen oft fcOabuaié mebe te biege bjacftt/
«en bingljen batgcoote tracöt enbaeU
flanbtOabbe / enbengbeficöte feerbt.
balltjffe boais. I^ier bansijn ban Rem
binnen Jj^loieacenberfcöepben gebelen/
aertricö en toel gQebaen. batert giie*
i»itt|w:t ober al in Bjuploft^bertierm*
e^/inbegcaefniffen/ enberfffiepben
anber bingRen/ baer §p tejonberltjcSe
geeftit^ept en berfteringljen / tot groot
toelbeballen batt pe&er / aen ben bagö
Beeft göebjatöt»?^ bja0 goetaerbig^/
feagRen langop ben arbQ)bt ibiais ooeg
toiecfatgtitg/ en ban eenen ftoaren bjoc^
Jf" efteeft/^o bat ^p feer genegen toais
öCttijeiben omteb|ingen:bantoaj5ban
«eit^tRiïbet 5rfn mcbegeefeïle (tabf cft

toacïgömomen/ öat fypM am g!^
mim 64, Saren/fn0öe(to^ben,EieÉ
ban ijem naer een Öt^rliitfe eöeruciit/
Bön te 3ijn söetaeeii een uptnemenbe
goet iBcefïer/bpfonber in öed^etiffen/
melcfte manieEebaniieConftenaerii in
irlQienecn
m elberö i^ nae eSebolgfit
gOetoeefi» 3Befc fcöoon maniere ban
<©cotifTen öeefit fip g&eïeert ban eenen
Morto da Feltro, ben eielc6«n i)p met
Öemin&Mpsinam/ tentpbeboeöp/ te
toeten Andries , notö geel jongöüjaj?^

Andries di Cöfimo, Morto van Feltro. F0I.03
^tt leuen öan Andries di Cofimo, jflO^ntijtV

en ban Morto ban Feltro.

Grötilïfert ;
vanwien by
Moderne
cerft weder
in gebruyc^
gUïbwshE,

te aoom/ ten tpbe ban #au0 Alexandec
befefte : entoefenbe tm ftoaermoebif0
eenfamicö Iföenfiij/ bebe niet banfla^»
bitö gaen tepüfeenen in rutognen oftan^
ticaglien/temer Rpbonbt conyjarterini
S&cnoft bebcelingljenban toelffelst/ e»
baffeen grotiffen / baer Rab öpsön ber*
maecfe en Infl in / nae be felbe te p?acti*
feren/ foo bat öp &em Reel befe mantetje
aentoenbebe/ be blaberfeenjs op ^ijnSfin^
tijchfcöe eenen flingRer te gfieben toifl^
Uïant niet alleeboojmupfJerbe oftbooi*
fnofelbe aïïesi toat te iïeom onbec
b aerbe toajs: maer toafS beel maenbeti
OOife te Tivoli, in villa Adriana, baer Bp
alle «©rotiflenbobeti en enbtïbec aer-*
ben copieerbe. €n Ooojenbe / bat in^t
fiöcfe ban 33apel0/tBien melen ban bec
^tabt tot Pozzuoio, ^eeï mueren bol
^ntfltfee grotiffen toaren/iaefommige
beröeben ban fïuecoi^bte feer fcRoon toa-
ïen/ biatRt öaeroocfefommip macn*
benober met flubcren:liet ooc6 niet uae
elle^ titeptfe^en /totóinbie menieöte
ban oube asegraefntffen te fien toajs / m
CaBïpana ben Untijtfeett toegö/ oocfe
tot
Truiio bp ber ^ee / in alle bie
peten / en <©rotten onber b'aerbe/ tot
Baja, en Mercaco, foo bat iJFboofbej^ti
fotoilligRen arbepöt feertti befeConft
tjS toeaöcnomen. -STe laoom toebergge^
fieert / lepbe toe / om ban ƒ igueren te
raogenfb goetja^eftertoo^ben/ φία
ben «©rotiften. ®ee Bpbaer beel maen#
ben gctojotRtRabbe / en itt befèbegeeco
feboiöestógO bleef/öiopjtnbefg.erucp
ban Lionardons en Michgl Agnols Car*
tonnen tot J'loienten / quam in bcfé


-ocr page 72-

Italiacnfche Schilders,

A1L0bel@terelt berttert tj^met tu
nicö uptnemenbe ïic&t in«Confï oft
toetenfcgap / too^oen bet felber blinc^
feenbe raepcn aen allen epnben ber*
fpjept/ ontflefienbe anber grootljjcp/oft
tocpnicö/ nae be plaetfen gfielegben/ en
tie lotDten genepcyt 5ijn: gelgck men be«
btnbt/ bat tn ecnige lUnbtfcgappenbe
berllanben nutter en bequamertotee«
ntgge beucj^faem beelen jtjn / aljs tn an«
ber. g^aerom i|ï ijertoonberlijtfe/ alif in
ongetooon plaetfen eenige ebel gfieefïen
on^aen/ en too^ben tneetiicj^ bencgt^
faem beel uptmuntenbe: gelgcft al|lge«
beurt tjS met
Marcus Calab^ejS
ber/bie upt fön |Lantbertrec6enbe/ber^
6
ooj5 booj fgni^aberftaöt jgapefó / alii
toefenbe een ^tabt feer lufiicö gelegen/
enbolalberljanbe foetic{irpt / algoetoel
Öpben toeg§ tooo^ babbe nae βοοηι/om

^mt/ttt Uenbe bit totrtB/ ijetlooj t>en
nioeot uan tat fultfeen sraeW te mo*
BÖen comen / tn bcgaf Dem UJeDcc tot
Den (©rotiflSm / en (aï^ göefept iS) toert
een göemeen göefcne met
Andnes di
Cofimo,
t>nt toelcfeentoan göeeilfeet epi
ggenenbeauaemtoa^/ befen aecbtbec
O^rotiffen niet alleen nae te bolg|)en/
maer ootfe te termeecbcren met fpn
inbentien/ööelBtft &et licfit en boenlgcfe
U / toteenggetjonbenbtng^ien toatbp
te boegöenoft tietfteccn:fo Beeft fjp baec
Ijp göeboegöt ifiguetfeen^ / meecber
Jröfen te ttiegöe g^ebjacfit/be btng0en
weet aen maltanbec gefenocftt/ en tgcfe#
lötfeec in beter oiben göertect* j^uom
te epnbigöcn ban
Morto, bp ujecöt btr^
moept te iflojencen ianger tc blpben/ en
quara tot ©enetten bp
Giorgione, öen
toeïcfeenöp öteïpaen wn<©inamenten

boeren: nsacc ijp / öte goet Uuptflaggcc
toaj5/en bcminber ber JBufgcfeen/ toert
fön licbaemijan befoete
Serena , enbe
litflBcbelLantii biucl ten / baer btl)ou*
ben/ tct bat Hp ben #eitiel liet ben geeft/
en b'^erbe 'tft er figcfee.i^p maecte toon^
ber toecl toerei: t»an<©lptjertoe/en op bet
nat/en toais in fönen tgt toel ben beften/
bietn befefpn tertoien l^aberftabtbe
Coiift oeffenbe: gelpcb toel getupcljt ftet
gene tan iiem tö tot
Averfa,töien miilen
\jan 3Sapel0 / bpfonber tn be i^ercft tian
s.
Auguttijn, tetoetcn/'tOoogb HUaer-
tafel üan <©lp / met teel bercicrtngften/
met berfc&epben feercfeen ber ©ifto?ien/
enipigueren. €erft / baers.
Auguiiijn
btfputeert met ben !|eretjjc'i'en:b!er bo*
ben en ter 3öben ^iftoiteh ban
Ghriftus,
en kantten in terfcbepben actiën: in
toelcBe bingfien men fiet een eenparigöe
maniere ban toercbeu / trecfeenbe nae be
moberne befte togfe / en een feer fröoon
bebcnbiclgepbt in t tolo^erem ^^ittoajS

Han öct ^uptfcfie öpnu fön flubte inbe ^rfttloec-ronH te bol

teel maenben om fpnentoeUu(ltn©ei
netten toaö gbetoeefï / bertrocfe nae
Friuli eentcft toer tfe maften: ten liep niet
langfje aen / beï^eercnban Benetien en
namen baer ;g>olbatcn op / bacrtoerbt
èp Cflpitepn ban ttoee ijonbert iBan^
nen / a! toasi i)p ben niet te ma»
ten. 't^eneetfcbe legbecltggijenbetot
2ara,tn ^labonien/ gbeutel baer tegften
tje Cutcften eengroote fcöermut0:a!^
toaer
Morto, begbeericö toefenbe meer»
ber naem te berBrngÖen in ben 3&rtjgi)/
al$ (jpin be ^töilber-con(l en ijabbe/
begaf fiem tloecfemoebitb booj aen te j
tcet6en/en (louteïtjcfe toecgtenbe/ toerbt
ljeraagentTpnen4i. Saren.€n gelgcft
βρ
Morto (batt!8/55oobt)op fijn Sta* i
Itaen0gbegtetentoa0/ bleef bpboobt:;

ne göetoeeft / bie ingbebjnptfe beeft ge
bjacbt nae ben «ntpcfeen befe Conft ban

crotiffen ^rotiffen: alfoo gbeöeeten/ om bat befe „------^ _

waeromfoo jj^n fcftilberen meeft oft eerftijs toel 't uptmunticlïfte bat öp tn befe

ehKifa, gftebonben gbetoeeft te mom onber ; ;g>taöt en eiber int aijcft ban s^apel^

b'aerbe/in ïjolen/bie b'Staliantn Grotti uebe/ lepbenbe ftabicij een b^olpc leten/

geeten. garen ber gbeboo^ten ban en nemenbe gcebe bagben: toant bp en
Defe ttoee en lieb itft niet gbebonben*

'tHeSjmUatl Marcus, enNico-

babbe in be ^cbilber tonft gOeen Con^
ilenaer^ bie gem bertrotfteben/oftin
ben toegö toaren: beg toajs bp ban ben
l|eeren/en €belbom ban i^apels/ftoog*
\m filtgbt 0öe-«ït / tn ban fün bingen
tttet goeben loon bolbaen. ban gbe*
tomen tot fpn
5 Sjaer oubetbomsf/iö
Sbeftoiben» ^ö" gebooirenbagD binb
icferiiet: ban fpn toerc&mspngöetoeeft
tuftcben ijo8,cn
IJ42.. Marcus Ijabbe
tot fpn mebegefclle cé anber Calafa^ee^/
bie oocbïaneöe ttjbt tefioom tojoc^t
met
loan van vdine, boenbe 00C& baer
beel toerriten op öcm felöen/ alj^ceni*
gbe gbebelö tan toit en ftoart: <©ocfe in
be l^ercl tan
Trinica ^ be Capelle ban
b'<@nfantfteni0 in t nat/met grooter er^
barentDepbt en tlijt» Sn befen felöen
tgbttoajs renen Nicolaes, bie men in't
gemeen l^et iBeefter
Cola van Matrice,
bentoeltfeente Afcoli inCalab^ten/en
te
Norcia, teel treflgc&e toertfeen bcbe/
bie 0em groot jBeeftcrö gberncijt toe
langbben: toant bp ic a^ toel ben beften/
bie opt in bien öocfδ ILanbt^ toajs g&e'
toeeft. €n om bieftatiie bat bp ooefe
bem tot bet 25outomeifterfcöap begaf/
alle be gbeboutoeii/ bie men te fpnen tp #
bc maecëte binnen
Afcoli^ en in bat lant#
fcbap/ toaren tan ijem göeojbtJieert/
en tetoegSe ghebjatöf» #P bemoepbe
fiem niet te fien iSoom; maer fonber upt
5gn1Lanbt te treffern/ tooonbe altgbt
te
Afcoli, letcnbe eenen tgöt langb bjOf
Igrfe/ meteene fpn i|v^tt|OUtoe/ tan
goet en ecrlgcB gbeaacftt/ bc toelcfie be*
gaefttoasJmeteen fwberlinge beuröt*
faeinbept ber tsielen/aift giicbleften id/
boe ten ttibe tan l^au^
Paulus be berbe/
btniien
ATcoM ptirtpbsp^n ttoee&iacbt
ontftaen ië·/ en bat baer jBaiu^t ber
;i>tabt bi tintin nemenbe tertolgbt
toajs tan teel ^olbaté/en totlbefp bem
niet berlaten/ maer i^s met bemgöetlo*
ben: ^acl) be ^oltaten jaegbben ben
3©an nae/ bpfonber omsgnö ©jontoen
toille/ bie feer fcöoon en jonglj toaö.

ban bit mercfienbe/ ennietfienbe
anberen mibbel / nocb beter uptcoemft/
ban 'tgbene fptloecbmoeb^ in fiaer
öerte too?en nam/ fepbe metggenöen
abem / enbe met een benoube dtppenbe
bfl
^ft: 0 lïebe e^felfcöap/betogf οπιί ber^
bolgberé aHeen baeften /ubetleben/en
mpmgn liete eere tc berooben / (bo fal
toeltoegöen/ batifS banbepbeboo^ne*
mens fiun ben toegb affngbe / mpn eere
m igoutoltcSe troutoe repn ongefföepnt
bctoarenbe/ u leben t erlangbe/en 'trng^
netetrojte/ betogl Ijier anberiigbeen
ontcomen ijS / berbiejs ttfe eerlgcfee boot
boo? ffftanbicD leben: <£n δα» met eeti
b^oef mten/ fto^ebe fp Baer felf ta»
be rootfe afineen ftogmenbe bellingBe/
niet alleen boobt maer te moifel batten^
be. «iBe^olbaten bit beoefen ffb|tc&«
Igcfe ^tboufpel fienbc/lieten ben iBan/
fonber fiem pet mifboen/en qnamen toe^
ber binnen
Afcoli.lBp jammert baticS
ben naem befer troutobertige ©jontoe
onbe&ent moet laten / toek^enefenj^i/
oft botf betöoomfc öer
Lucretia, piaergi
toeerbicö ijS. IBeefter
Cofa, om bit
b?oef gebencBf/ teefbe tooitjS mettoep*
nicö tieuc&ben. j^iet langöe bier naer/
benileer
Aiexandervitelii gemaecttoe*
fenbeileerban
Mamce, lepbe lèeeftes
Cola,biealrceoubttoass/ tot citta d£
Cailello,
baer Sp Öem in fpni&aUepjs
beel op 't nat bebe boen/ met nocb meer
anber toerrlieniiaan bier trot&liec ftet:
Cola 5pn leöen epnbigöen binnen Matri-
ce
foube uptnemenbe gbetoeeft gijn/
baöbe öp gbeoeffent be ^cbilbsr-conft/
baer eenige öem fiabben geforöt te ber#
trotfen / en bat öp baer boo^ meer ftubit
babbegbefocbt/ toant öptoaji ban bet
^atuers feer rgtfe begaeft»

3|it5tet)möa« Francifco
Mazzoli, ^acmenftgt
^rfiilber»

ητ» getoiöijrfe mftiber tebeiattgeii
i aljs beclagbenv bat pemanbt tan
goebf geefte/beguaem om boo| beutbt^
faem conftigbe oeffeningöett comen toè
eere/ en gbelurBigbe toojfpoet / toojbt
boo? balfcbc mecningöe oftratenbunt*
Benbepbtafgbefepbttan 't glietoijs tot
bet ongbetois: <©0elgrfe ben fabeïfcfie»
Efopus ^ont/bie nae een ftöabutoe grg^»
penbe / 5ön gbetoonnen goet terloojf^
ijS geft&icbtben^cbilber
Fran-
eifco
parmefaen/ »10 nocb ibeSoojt fal
too^ben, ?|p toa0 ggebojnt te
Parma,,
1X04, en alfo bemfpn ©abec bjocff
ontftarf/ bleef öP in boebe tan ttoee fpn;
<©omjS / bie^eöilberss toaren^ ^efe
bjacDten bemingoebe oiibertogfingbe
op/en begon in^tfiole te tcpcSemu/bat

MarcuSj en Nicolaes, Calabrefen, Francifco Mazzoli, Fol 64«


-ocr page 73-

öe i^atxiere 't^mcfeltioelansöc/ mmt
fHp mn 5ΐ)η <@om$ öaer o}» g(|e|]iouÏ>en:
oócg fomtpben afgettocften / om 3911 al
U groote ncetflitöept / Uicefcnöe of
5911
tomplepie baer meöe te cojt mocfit gci
ttaen twojöcn, Wiatgpfejïöieti Afaren
Igabde / en alree tn t tepeKenen imca^el
ggebaen / maec&te gp op^een Cafel upt
5pnen g^eefiecn loanncs ;©oöpfcl/ fulcfe
tat notB pebet: tietiiöonbett/ bat
fiït ban fo eeneft Jiongficn gj&ebaen iis,
^cfe 'Snafe! ijS gfiefïelt tot Parma, in
fefAnunciata. ï^acc na befocfifïn'É nat te
teercficn/todc öem beUaUcnbê/ maecg^
te tot
Parma ecniglje Capelien. IBaer
boe ten tpbe ban #au0
l^o be tgtenbe/
ötnIfórtigOte
Parma guamv öJO|beöp
tóetö gfiefr^tcStmetjijn Cofgn / ooc6
een jongö^ctjilö^c/ in'tï|cttotöbom

banMantua^ tctviandana. maet&ss
tt Francifco ttöee CafeUn ban «epUer*
tae: een baec s.
Francifcus betoonbeti
ontfangt/ en s.
clara; in b'anbec een
ttoutoingije ban
s. catharina, met beei
ffgueren: €n niemanbt bie befe baer
fret/en göelooft bat i!et giongetjs/ macc
oube ecbacenlBeefïetsi öjercfesp. Cot
Parma naet ben Ifertjgö toebet gfieöcect/
ittaecfete nocft Cafeceelen en Cafelen
ban <©Ipbertoe/en cenigegocbc €onter#
feptfelcn / aïeer
ï)p notö»9. SSacr ouöt
tna
!S.;i^oe toert f)p lufltg^ tefié aoom/
poojenbe becï ban
Raphael, en Mïchei
Agnelo, fllg
bte focftt toe te nemen in
SÖnaengebangftenConft, ;§>ijn<©oms{
seboogöbchDemgcernbercpfe/ bie jl^
Irem nut beftenben te toefen: maerlte^
tenöcmtoatmafeen ommebetenemé/
om te aoom bp bielleecen en
üecsi eenen fngangö te crpgïjen. ^cis
tnaecfiteöp bjtefiucfien; Centoaeecn
JBarp-tJedbt / met t'ftinbeften/ bat upt
een «engcljs fcDoot ïangbe eenigfte fcup^
ten: oocfe een oubt jBan / met armen
ίίοΙ 0ap?: alleö met goebt berfïanbt / f η
b?oïöc&banbertoegöebaen. i^ocftom
be b^eemtsirgepbt / en om 5nn Conft te
tbonen /lietb^aepen een Baïf rondt ban
^out / eben goeïgtfe toaa grootten / a!^

italiaenfche Schilder^
Öetttberhjonbeïltoft^, geitje öetti gpöaerinfaeÖ/ teto|iett/fteö8cB«Ie

«iei.'êhii.

Sa?

Si

"eenenronben25arbter0fptegd/öflerf)p | Iftouben Rerft. Francifcus migoebegöe^
ïjem feïf nae 'tïeben op tonterfeptte/1 ïcgentgeptRebbm&eomfïuberen/bpoi

fatö baji alle fraepöepötuanaöeetoen

eit

«pt fuif Sen ïonben fptegöeï / met aï öat

Camer /gèeltjcfe Mcfieti / foïöft/ bfn#
att& / en alleis bercojtebe / en berfcöie^
tetibe foo trom loopenbe tjerloojg: baet
maette βρ oot Öet glin
(lcrl tan 'tgeïa^/
enfiem feiben / foo natucrlijffe en to#!
(iaenbe/bat get ongelooftQC ijSitnant gp
een uptnemenbe fcgoon tronie gebben^
be/ fegeen beter een^ «iBngeIjs aenficjgt/
aï^
urn JBenfcöein <ίεη göelötfe in ben
fptegel / albiatnaebpcomt/ toonber^
löc bergroot/gab D
p booj aen een groo^
te öanbt göemaec&t/feic epgijentlpcft
foo men bat inben fiJtegöelfiet. TOaï
g^ebaen/ tna^get ntet alleen ban befe
ttnee oube <©om8i / maer ban een pebet
metbertoonberen aengefien. ®efebtn^
gen in een caffe g^ebaen / trocb een ban
3pn (©om0 met {)em te 0oom: baec
ujo^ben befebingen gj^epjefenteertaen
ben^aujs
Clemens, in tegentooo^öic^
fjepbtban
Franciicocnben«©om. φεπ
i^aus fienbrbe fcinlöerpe/ en Francif-
cus
foojongötijefenbe/ looa^upterma*i
ten berbüonbert: foo toarenalle bie ban
ben l^obe» 3|tetHae/boen5gnï|epIiCi«
Öept öun tieeï belecftftepbt gebaen fiab*
be/beïoofbe öp
Frandfco teboenfcfiil*
beren be !|>auflijc{iefale/ baet
loanda
vdine alree öetbieïffel ban (iurco/ eti
fcfniöerpe öabbe gebaen»
Francifco 0eb#
benbejijnfcftilberpebtn i^u^gesebé/
en öp boben be beloften eenige gefc^enc»·
feen ontfangcn/ g^tp^icBelt boo? be eere
en idff / bie ΐ)ρ ijem ijoojbe göeben / en
boo; be gope bes getoinjS en boo;tbeeI^/
batJöemban fuïc&en 25iffcl)op mocBt
gefcgieben/ maecëte
lip een fcgoon ^a^
ftreeïbaneen
25efinpbingeChrifti, ban
feer fcl^oon inbentie: baer in tip bipbec-·
fcfiepbenbagcn te paffe bjacöt» ^'ttVé
fie J^igueren üjaren bcftfjenen ban 'taen^
ficöt
chrifti: b'aubtr ban eentoojtfe/
baerbolcftop trappen guamen/ b^en*
genbe gabé tot ber #ffcrf)anbe: ten ber^
ben/ acfjter upt ban een bagerabe / met
eenfröoon berfrliietenbe Canbtfc^ap/
met beeï öwpfingiicn. *©tt fcfjoncfii öp/
gebaen toefenbe/ ooc ben #au0/bie'tfeL·
be aïtrjt in grooter
bjcecben bp Öem ge^
enfc^ilberge / bie binnen ^oomUiajS:
maerbpfonber öabSpin grooter toeer#
ben be bingoën ban
MichadAgnelo,en
Raphael Vrbijn: toeUlien Raphaels gijeefi
(fepbemcn)t)oa0 romen bemoonen t'lit*
èaem ban
Francifco 0armefaen / fienbe
befen }ongt)en gDcfelle uptnemenbe in
be Confl / ebel bantonbitien / en grace#
ÏBtfe / öBelflcfe
Raphael platste toefen:
toQdt&enbefentnalle0naebolg^be / bp*
fonber niet bergtjeefis inbeCoiifl* !|p
maerbte binnen i^oom beel €:afereelcn
en cafelen / oot6 eentgö Conterfeptfel
ban eenen Capitepn banbe ci^uarbe/
bie niet fcöeengDefcöilbert/ maer baer
felf0 te flaenban bleefcö en bloebt, l|p
maecEite een Cafel / om in
§>, Saivator
delLauro ,
|)ier in een |Barp-bcelbt in
öelLocöt/bie leeft / en ö«ft eenfeinbt
tufft^enbebeenen: enopb'aerbeeenen
loannes, bie met een ongöemeen ftgoon
attitube knielt op eenen Bnie / en 39η
Igfombjaepébe togfl op
chriitum f^ocö
iffec benebe» ^inte
leronimus inpeni#
tentie / bie in't toercojten ïigöt en flaept:
tojeltfe toercfe be berflooz^tnge ban fioom
niet en liet bolboen / bie toelcHe gefcgie*
be (al0 notö meergftefepbt 10) ^nno
I f 2
7* ll^ant boe merbt niet alleen be
^töflber-tonfl booj eenen tijbt be#
Ijinberbt/ maec oot&beel Conflenaer^
Uanöetleben berooft. IBaer
Francifco
Beeft booj 50η Conft te föoom meer
boojbeelgeBabt/ali8
Archimedes binnen
Syracufa , bie bp 5ijn €iri6elen boot ter
aerben gpebleben i0 : ï©ant
Francifcus
al ;9n Tmnen op wnbiertbigebbenbe/
liet met afban fcöilberen / boe öet pto
beren enfmoojbenaengingg/ enbat^
men be ;g>olbaten ober al inbegupfen
Sioo^begl^erutDt maften / en alree eeni:'
Oöetpuptfcöenint'sgne gBecomenftem
ac&ter flijf fïonben/ en fiem fienbe fcgiL·
beren / tojarenfeer tiertoonberenbeban
foo uptnemenbe toercfe : ILieten ^em
boojtgaen / en alst ban
Demetrius gfjeejï
ggebjeben / Igabben befen nieuwen
Pro-
togen es
in tejeerben / en in betoaringfte /
bat öem ban befen feUeh25arbaren (bie
ntet fcöter aen en fagÖen)nietmifbaen
en toqjbe; norg ongdgtS en g^efcgiebe.
3®el tff toaec / bat ÖP boo j een ijan öun
^Me/bieconlï-lieföiöötoai/eem.

Fol 05.

gDe tepcfeentngen mofï maδen/ foo göe*
toafTcöen / aijs metter pen. J^aerfoa
befe ;èoIbaten eiber treeften mofien / en
Francifcus fouöe gaen fien / éoe'tmet ee*
ntge ban 3ön b jienben toa^/ toerbt gge^
bangOen ban anber / en mDfieeenigfje
Croonen totrantfoen geben. ^en ©om
Bierom beb^oeft / en fienbe booj jtjn
j^cef alle ίιορε afgefnebe banleerf/eere/
enteoojbeel / jaoomberbojben/ en ben
i^auö ban ben ^patjgiaert^ gebangen/
nambooj ban0oom met
Francifco voe-
ber te tepfen nae
Parma, alfolipbebc:
maer
Francifco bleeftioeji pet bolboenbe
teSoom. ï©oe
Francifco oocfibertrecf
öenbequam tot Jöolognen / bleef baer
toat bp sgn feenntss cn bjienben eentg^e
maenöen» 3^ter liet βρ eenigfie ban jgn
tepcfeening^e fngben / onber anber een
«©iitgoofbinge ba
Pieter en Pauwels,
in öout / ban toit en ftoart / en eenen
grooten
Diogenes. l^eel anber bingèen
gabbe öp booj te fngben in €oper/en
tebjucfien / Bebbenbe baerom bpöem
eené
Antonio daTrento, maer ten motjgt
Öem niet göebeuren: toant öp booj ben
acbel te
25olognen beel -Safereelen en
anberö mofï mafeen, 5^'eerfte batmen
ban gem baer fagg/ toajSinbeCapdle
ban
Monfignori, eenen grooten
chus,bie in allen beden toel gebaen toas/
meteenfcöoon gratdgcfee tronie / om
öoogö ten öemeltoaert fienbe/aljs 45obe
bancEenbe: IB^t eenen fag^men/ bat
Öembati^efi-feerin be bgte fmertebe,
^ier bp toajS eenen #2tant fialf Igf / een
toel g^dgefient Contfrfeptfel:
<©oc6 ee*
nen^onbt/ en ?Lanbtfcöap / allCïS feec
lebenbe. «©oe öp booj berfcfiepben eeni*
göe bingöen ftab göebaen / ben boo|
noemben
Antonis bp fïem tooonenbe om
tefnijbeïi/ op eenen mo^glden/ boe
Fran-
cifco
natö tebebbe toajs/ nam upt een
Bifï alle be copcr en ftoute platé/ en al be
teptSeningöen bie tp Öa&i»e / entroc*
Ser mebe öenen boo^ ben b?oe£i/ batmen
nopt en öoo?be toaer Ιβρ bleef: tl^otö
be inlaten / bie
Op tot een ban 59nfien*
nijg in :t5olognen gelatê ^abbe / om
fcfiien namaeliS te flalen / creegft
Francif-
co
toeber / maeranberfS nieti^eiSftiJ
Öalf befperaet/boo?t boer met toercfeé /
maetllenbet^n Conterfeptfel ban eeni^
Si ööen

Prancifco Mazzoli.


-ocr page 74-

Italiaenfche Schilders,'

e^en <0taef / beer mt een iBarp-beelbt
met eenen chriiius, intie jgatibt gebben^
bt eetien tloot ban
tie n^etelbt* ^e
JBarp-beelDt Dan een gcatel^c&e tro«
me/ootfiget I^tnbt feec natueclgcft:
toant
Hp getuoon in be I^itiber am*
ficöten te maften eenfeer feinbcrlgcfte
ïebenöf cöept / en rn eeniflBe een fefiec fneï
flÖec(ltcöepDt/ cnfnoo bocffeen-atDticD
uptften / sgtlgcft be ginberenfomttjbtsi

iïebbén. IBatp-beelbt öabbe öp fcït*
&tm toesöemaecfit / met en clecbt met
0eeIacöttgöebunncboci& moutten / en
biegeïgcit met goubt geftrieptra^oben
bat get feer bleefcöacötitö ban naec^»
ten/ föo tft niet mogöelgcft tèften ftapj/
bat betec ggebaen <Stt biojbe
Clement tt ©olognen göefcöoncfeen/
tn quamboo?tban b'cen ftaribt in b'an#
bec/bat^ettnel böftictimael gOecopi*
tettt^ gDebJo^ben. l^pmaeclgtenocD
in fcDflberijeen teptBcningge te 25olog^
nentoaefeHbebeel aetbitgeben* «tSnaljj
ben ^epfec te :23a{cgneh g^eecoont tta^
banl^auie
clement befebenfle/ Francf-
fcuslö bitBmael gaenfien betil^epfct
-TsMienfis eten / bed
öp bp ontöoubt Oem toimr^f
•conterfcyt feptte batt <©ïpbertoe tn'tgtoot/baec
ffy^^ bp mafttnbe een Fa^a,bfe fiem betranflfe
toudt." iiietHaMten/ enechtobt / aiji eenen
jongöen
Hercules, bat (jem be löeetelt/
eïjs om regeren / in öanben gaf. ®it ge^
baen/ Uetet ben #auis
fïen / bten bit toel
eenflont / en font get t'famcn met Fran-
cifGo,boojcen 2&ifïliiop tepjefenteren
aen ben ifetpferi^c tjjclcit alfoot jijn
jBaiefïept toonbcrlöffetoelbebieï /bt»
geerbe
tt beöonïien. jfeacc Francifco ban
lenen onbeciianbtgöen b?tenbt niet tocï
berabeny fepbe / mï)et nietboïbaen
toaó f en nam D?tmebe« 0abbet
ben ^ρίύ m'ei/nocö
Francifco en loaffer
riet bar» gfteïioont/ göeltjrSl^onttoiji
ÏÖtfegrootiijfS öabbegbettjeeft.
0uifi
ftibe garberöbbe be0 %ertog§en ban
Mantua, met becï anbcï fcaepe bingfien.

Franeiico nu ïang bapttn^ S-anbtss
$etoeeft / bed ta be <Con(ï befot^t/ bor^
toepmcö rötRbom^/macïbeelbiienben
Öijetooomn iftcbbenbe/ ftetröeomstrn
iJltenbenenfienniiTe beïtebenjn
Parma,
baer mietfete ftp fn sint Maria della
steccita im gcoot öeïöKïf in ifcrfco/

tn eenen bogge:l^iet iti onber eenit^f
ornamenten / b^acgt &p eenige to^erctt
platen / baec tv gcootr moepte in bebe*
llpmaetfete bOOJ eenen Cavailier Baiar-
do^i&acmenftB ebelmmt/ 5önengïOD#
ten biienbt / een Cafeceel ban Cupido^
bie {jemfelben tenen bog0e fmeebtoft
maecftt / een be boeten ban befetbiee
I^tnber6en0 fittenbe/baer t'een ]get anbec
bpbenacem Mt/ inboet 5gnbef}al
lac^enbe/ op bat get rönen binger fonbe
Itibenaen ben Cupido, tuielcli fcj^iept/
toonenbe tebieefen benbinggit teber^
fcj^aubienaen t*bpet bet liefben ^(iEen
binggen ban aerbigger inbentie / en Itef^
Igtftei: rolo^ednge. ^it met beel fcaep
tept&ening|)e ijsbp ben^Scfggenamen
beiEibooinoembg€beIman0. #pmaec6^
te oft begon nocö een iBarp-beeïbt/ met
eenflapenbefetnbt / batöoebielpegöe'
Igcft / boel; öem niet/ beöagftenbe / bleef
onboImac6t.<©nbei:tufreben begon Dem
te becbelen Det bjeteft deiia sceccat:i boo{
bergaelt / t'luelcB ^eel quaigeft boo|t
gtngO :en bit quam bp/ bat gp be
bee-confl acötcr ruggöe ïeggöenbe/öab^ «.rmenffi
be biginnen (ïuberen in b'Alchemia, loc^

penbe fiaifl rflcfe te tooo^ben / met ben ècndc.
Mercurius tl folïbetettoft fongeïeren.l|p «rm.
b^acgt op eenen bag^ meec boor / ali^ tp
op eehmeec&e eóhbe Uiinnen tn't biercl
ban Steccata. cn ÖP bie met^tnteel en
bectoe goubt göenoceö ton »ttaecfeen/
betloo?alblafenbe <i5oubt/^iIbet/ iit
aiietoeïbaert/bat öPftOier inobensf/
potten en gïafen/ aï jrjn finnen berbifïiï*
teerbe. ï^te ban beu Capeïle della Stec-
cata, mercfeenbe bat Bp'ttoercfe gantftö-»
ïgtfe atöter toegDe gftelaten; / en mif*
fc0ien bee! te booten biecg !)abbe/p|ote«
beerben tegöen Bem mtt 3[ttftitte / beiS
isi&pftpna^t ggebloben meteenigfti
b^ienben upt bcr ^tabt tot Cafai
Magiore, baet maetite ÖP i"
Sy* Stevens
l^ctcfe / een Cafeï ban een J©arp-bpeïbt
inbeaocBt/ onbec^int lan en ^ini
Steven; ^aeï naer booj jgii alber«
ïe(ïe / een fioomfcfteLucretia , baettlft
toaö/ aï0 3gn upterfie €önft-fttt£6 / Det
be(ïe / bat opt met ;gn ganbeg ge'
bj|otöt. ®an ftemnjoit getupgöt /bat

j&p bp fonbirlgcfe tnbenteerbe / go^öt
ILantfcfiap

be/ en in 3gn tronif een uptnemenbe gra^
telötfeöept / met alle bingben bie faen#
merc^en oft biaer te nemen sgn« oBocB fo
eÖeeaic& in't Hupt-fpelen/bat
Dp feer
beminbe / afó in't fcöilbéren. ^umma/
ÖPfociJtt'onbJte boort fgïjebaïii / ber-
latenbe fgöenefip bafi fjabbe/ ombat
ÖP niet crggé mocgte: bat bocB jammer
toagi / batöp jgn ebel ocffeningöefoo

bjupcfete. m t$s fontfcöulDtgöen / bat«
men upt onlufi niet altgt fldDtcB fonber
opöoubenen bjerrSt: foiflftraffelgtfe/
batmenbentgbt met teepnicB oft niet
te boen / al te beel niet bebencfeen oft on*
tbettften berliefl.
Francifco ban Beb*
benbe eenpaetlgcfe ben fin op 30η
Alche-
tnia, gelgr&fe alle boen bieder een^sop
berfotten/ baer Bpeerfi plagO ebel/pun#
tigiff/ tn aerbigb te toefen / üJérter upt
te fien afó een toilat IlSmfcD / met lang
Sapr en baert ongBefiabent, StlDujS tn
^oef öept mefcnbe/toerbt ban een fujaet
Cortfe/ baer nae ban eenen feilen bupcfe^
loop /oberballen / cn (ïarf oen 24. Mu*
6U(ii I ƒ 40. tot groot berliejs ber «ionfl/
ombebpfonber gratie / biesgn ganben
jgaer Dabben gegBeben.

t^etleuenljatt Francifco
Morfignori, ^Cgilbec
banf^eronen.

W^fominnu ban be berteliing&e
ban eenen
Francifco, bie met5gn
uptnemenbe €on(l toepnfgB tgblgcfe
boo?be^ en toelbaren ggenoten Beeft/en
fullen nu beröalen ban eenen anberen
Francifco, toten t'geïutfe meer gunfitrö
tn toegBebaen tjs ggttoeeft. ^it toaö

Franciicus Monfignori, ggeboren te Vcro-
η3,3ΐηηο. ΐ4/5, jêgn ©aber Alberrus,
bie Confï-ïteTOgj/ om tgbtberbrijfen
uptlud/ ftemiti ftöilberen teoeffcnen
plagB / gaf raebt / boe 3^n ^oon graot
liiast/tem totbe Ccptften-tonfl tebe*
Seben»ï®e010 ÖP epnbltjcfe gecomen tot
Mantua, om te binben Andreas Mante-
gia^bp toten Bp gem foooeffenbe/ bat
SpgBeraecftte / en opgBenomen toerbt
Φρ
Francifco bettoeebe / IBarquiiöban
Mantua, een groot Uffficbber m €on(i/

l^up^ om te tijoónen,/ eneerlgcft pen«
fioen oft probifie: bjaer ban
Monfignori
niet onbancftbaer bjefenbc / Bemfeer
troutoïijcfe bienbe / enmetgrooter lief»·
ben: besi Ijp bag&eïgci: meer en meer be^
mint/en ujelöaebt betDcfenbJerbtifoo
bat ben Jfêarqugö niet «enii upt bec
^tabt en trocfe/ oft
Francifco en mofi bp
Bcmuoefen, €n men Boojbe Oemeentf

Francifco Mazzoli, Francifco Monfignori. Fol. 6SJ
J5etTbitteentoonberftBoonfoeteattitu-, bic Bem mnno 1487, begaefbe met eeir

/ oaigp jgn eoei oetreningDeroo | gcm uaejen. cn men ooojbe oem eentf
ttepmcgoft fföterniet meer en göe^ ifeggBen/bat öem
Francifco aïfo lieftoatf

elsifpn agcfe. Francifco fcBtlberbc bed
bingBen tioorfpnen^eere/ tn't ^alcpg
ban
S. Scbaftiaeu ttt Mantua, en bupten
in*t «iafteel
ban Gonzaga, en in't feer
frBoon
i^alfpffbanMarmitoio. 4&ebaen. G^iye»
Öeöbenbesinno 1499. tenigBeCrium' bdoolS
pBen/ en heel €onmfcptfelen ban bi? door dea
ban 'iï^of/ gaf i)emoenil3arqug0eeH Marquii»
!|oebe op Bet jTSantueenfcBe banBon**'^®^'^'*^
bert bergen Hanbt^/ in ren plaeife ge^
Beeten
Marzotta, meteenïleecenBupjEiy
)|oben en D^epben/en anbcr fcBoon gBe^
IcgBetitöcben. ^en USarqup^ liet Bern
beel Conterfeptfelsi ban Bem enbe beti
3pnen/enbe ban ben Bupfe Gonzaga, ma*
Hen/ bie
in ©rancfergcb en 5^uptfcBlant
gefonben/en nocB te beelete
Mantua 3pn:
U^ant Bpeen goet Conterfeptter toais,
^p maecte tot
Mantua in Sints Francifco
ttoee35eelben/een sinteLodewijck, en
s. Bernaert, Boubenbe tfamen ben jSaem
lefu. €ninbenfieefter/ in eenen boetfe
ban ^^ipbertoein't groot/aljS ben&eelen
maer
/ chrittus mtbben ben iSbJaelf
Silpoiïelen / in't bercojten / feer toel gBe··
baen/ enmetgrooter aenbacBticBepbt.
<©nberbefe iis ludas ben berraber met
een tronie/gantfcB berfcBepben en onge*
lgt& ban alle be anber / maSenbe een
b?eembe attitube:macr alle b'anber aen^
ften ben ï^eere met grooter innicBept ett
Itefbe/toelfeé&un int nafeen spnber f&af.»
fien aenfpreecfet. ^^cr recBter fpbe i0 ee#
nen
;&,Francifco,groot aljS 'tleben/bie be
BepUcBept felbe fcBijnt te toefen/ en pre*
fenteert boor
Chriftum ben iBarqugsS
nae 'tleben/ met eenen langBen rot& naer
ben onben tgbt/ met ρίορεη / en met een
toit gBeborbuert erups?» ©oor Bem fit
ooc6 gBetonterfept 5pncn oubtfïen fone/
namaelis l^ertogö
Fredenjcic, boe een
jong ftBooii 6int« <©p be öintfeer fpbe


-ocr page 75-

^,Bernaert, ooife eeit goebe ftsuete / i}t
tuelcfte piefenteert SigiiVnundum, CaCi»
binael
Mm Gonzaga, öen OJjoeber Uan
tm jBarqua0 /
Λϊοοι oen Carbinael De
tocttec tjau öen IBatqugsi Leonora
jongD 59ntic/ Dte namaclp ujcrbt ï|ecto#
Sitine uan
vrbijn: öit tooi&t öan alie
ejrceiiente ^cöUöerg feet gf)ep?efen.]^p
bcöeootfenocü grooten tolijt ineen Ca»
fel ban cetien ^.Baftiaen, öienaemaels
geftelt ÖJOJbe bupten Mantua,tOi S.Maria
della gratia : {)iec ïn maecBte Öpbeel nae
t'Iebeti> i©tc6t»Uii ben

Sl®arquö0 fien VBitcfeen inbittoerrfe/
aljs ÖP toeel tgöt pïagD / en fepbe nrandf-
co: befen ;g)anct te maften/mofï
gÖP tl el nemen nae eentgCcöoon
ittöaem. Watt op Francifcus anttuoo?^
öe: gicft geb^uptfte öter toe etnen ^at&^
öjagöec / bte fcDoonlijbiflö t0 / en bin^
iieöem nae mijn maniere / omt'ojercfe
natueriijcfete maecfecn.^en iBarguijg
fepbe: ^e ïeben toan utioen ^anct en
ïicfeben niet genoecö roetinge
/ mnt ijp
geen g^ettjelt en boet met tcecfeenupt
ö^eefeban gijcfcDoten te VDOjben. J®acr
tuilbp u bingen tnel boen/aljs göpuöjcn
J©an gèebonöén ijebt / roept mp / tcfe
fal u toonen 5oe gÖP boen fult.^'anber*

öaeg^ii Francifcus iijnengafl g&ebon^

ben öebbenbe / riep Öepmel0£& ben
3lBarQuü0/ bocö niet toetenbe toat ftp
Uooj Babbt. ®oe quam ben jpBarquij^
«pteenCameralsSfèer berfloojt / met
eenen gftefpannen en gelaben Cvnpf&oge
naebé^acfebjager toe Inpbe roepenbe:
2Cp üetraber/ nu 5i}bp öoot/öier Öeb itfe
« baer iciu btofjecce / en anber bi?pgi)-
seidtfleift tnaojben,. ©en armen iBanmeenenbe
naie van fg jnoften fïfrben / b3?ong en trocfe om
lebaftiaeii fee touttien te öjeBen/en Ιοίί te romen/be^
nae ï'ieven. öebe tefgte artie banrentn/bie

gêff(toten te met eenbootber»»

VMïgfi aenfifftt/ engerecBteïebeti» .^tet/
fepbe boe ben jfEarqiitjé/op fuk^er ttoe«
senmoüftp toefen ggebaen/ icfelaten
ijDojtiS bettien. tpoeben ^ciiilöer befe
toaernemitiiretierjïaen fjaöbe / maeeSte
5ijn figuere opbe beiïepfrfertteöie
iiien mam bebencSen ♦ i^aenorö fentge
bingen/ /SCotnop^n eit anberö/fcf)tlbtvbe
ftn eenen-Curt&fcïiett ïlonbt / bie ben
Jliirqwg^ met imbe? bittfifimbanbeir

gcooten ^urcK toa^ gefonbm / op eeneti
uuier/en öabbeÖemgDemaecfetflaenbe _„ Hondt'
op eenen göefcöilberben
(ietiu ^efen buiende
^onbt toaiJ fo tuel gebaen/ bat ecnen an^» byten
Deren ï^onbt / toelcfeen opbenCurcfeif'^^'liS'c.
fcöennatuerlöcfeen i|onbt feerbpanbigio^t"eg^"
baer bp geUpDt jijnbe/ontrotfe denmuef '
Öemfelbenlosi mafeenbe upt beöanben f
ban bteöem Stel / enmeenenbe batöct'^"
3ünen bpanbt lebenbe bia^ / liep qmtU
Dicö nae be fcftilberge met t'öooft tegeit
bé muer / bat öp t'öooft infïwtfeé bjatS/
meenenbeöem tebgten, 5δοΦ Öabbe
ÖP göemaecfet een j®arp-beelbt ban
»©lpbertoe / een öalf beelbt / faptanö foo
groot aliS rleben/ijebbenbe befijben öaec
benebenöet feinbt/ bateenen aremom
Ijoog opijeft /aljs om be IBoeber te toili«
len troetelen. ;©it Cafereel toaiS te
i^eronen/totben «ö^acf Lodewijcfc da
Seflb, Daer op eenen abonbt Alonfo di
CaihgUaj enbe ben Capitepn Aiarcon bp
ÖttlicDtüajïin fpetuleerben / bertoon*
berenbe |)un in bit confligf) bjerrg. <©oe
baer oocfe bp ijs gijetomen Catharina
be 45rabi«ne / l|upfr)?outoe ban ben
(j^^aef
Lodewijck, met een tjaer foonfien/ -
bat op 3ön öanDt öabbe ban bte groen
uogöelöenjs/ bte te Verona öceten Ter-^%',7>
ranzig om batfe
Bun nefïen op b'aerbe delhiiaeft
mafien/ enmengöevoentfeopbeBanbt van Fr»»^'
te romen göelöcfe idalcfeen. (©ra*
binne fiaenbe ooc6 bp Defe arceren en
tontempïeerbe / bit bogiielfeen ftenbe be
gcffötïDerbe fianbt / en ben arem uptde^
6en ban bit göefcöilbert liinbt / bloogö
baer nae toe om op te fitten: maer tegen
be '^afetaenbliegenbe/engeen fitplaet^»
(e binbenöe / biel
ter aerben/ en pioefDe
tujtemaeï toeber op bit gljefcïjilberbr
hintïS öanbt te fittem 3©aer ban beejï
ïleeren f«er bertoonbert/ toilö^ bit ffutfi
Öoogö
enbe bier toepen: maer ten uiaiS
met geen
bingen te gecrpgijen: beötoaii
toegöelept/ om te boen lïelen: botö boo|
baaerfcgoutioingije üjerbet belet. S^ar
beel meertoercfeen^/ bie
Francifco bebe/
quelïenbe met 5tinüjater te maecBen/
troc6 upt raet ber jBebecrjnen/ met^ifn
i|upfb?outo en ^^ienaren/ nae t'25abt
tan
Caldero , opt'Beroneférlaitbt: af
toaer öp^ toan bat üiater ingfienomeft
Öebbenbt/ ccn^ Bern ban ben iïaepüiÊ

öerbJïït^

Italiaenfche Schilders,

tcrtofnnen/ ftoeïtfissn ï^öfuptme^
öelpbett ötm &aöbe toegöiïaten. €n aï^»
foe baer op.ben Oaep fe^r fenpnicö w
obertjtd gem eenen gcooten €oo|t^ / en
(larfbert i.S^tn ©etliclaem
toerbt boo? ben jiearquijS/ tegsa bantfe
iïec®econefen/tot
Mantua göeUaelt / en
eerl0c6 t»egrabeti>

l^tlebettDartiulioRo»

mano , ^ècfiilber.

Oj^bec toeel Confl-rstfie biftipelen
ban ben gracelijtfeen
Raphaeid'vr-
bijn, uia^ niemanbt / bie Dnti in inben^
tte/tepr&eningige/en roloieringe foo nae
Qttam/ alsi
luUus Romanus, en toas ootfe
foet ban tonberfatie / en bol ban alle
goebe tofiupmen: kaerom gp ban
Ka-
phael,
góeliicfe 5gn epgenfoon/ beminbt
«n berrojen toerbt/ en göebjupcfite öem
«Itgbtin alle treffelgtfte toercften: SfiljS
in be llogien ban Leo be tgienbe/
ttlilido^ten ban be fcgeppingge ban
Adam enbe Eva, en be ggebiertcn/ fbou^»
toen ber ICrcBe
Noe, De binbingbe Mofis
öan Pharaons ^otijter / met een fcDoon
SLanbtfcgap. βοεΒ in beCamerban
Torre Borgio, baer bcn bjanbt ban Bor-
fói0 / bpfonber be bafamentenban co<«
peren taleur / en cenige Conterfeptfelss/
Pepinus, Carolus magnus , en Gode-
froot
ban Bugiion, enanber: oocBlöet
«iee(te beel ber ^iflojien tot
Auguftijn
Gigi
,en eenigfie fiucben baneipbertoe/
nae
Raphads fepcBeningöe / aen ben Co*
ning^ban ©jant&rgcfe gfiefonben toe^^
fenbe/ befetoerben gl^efïe t inbe0€o>
ningö Capelle toe Fonranableo. ^p leer
te ban
Raphael, bie öem minnelörfe on^'
tertoeejs / alle be ftoaerfle binggen / bte
be€onfte belangden / be^ Bp occfeeen
goet nrcDiteet 10 gfietooiben» #ae
Ra-
phaels
Doot toa0 öP5Ön €rfgenaem met
loan Francifco, bie t'famen beel begon#
nen toercften ban
Raphael bolbeben> ^p
ïioutobe en beftötlberbebooi benCar^
binael
de Medicis, bienamaelii . .

Clement be 7". toerbt/ onber ben a^ergö beel fraepicDeben. <©nbertuffc&cn en
Mario , een ièallepjS feer Be^rlgcfe en gier nae bebe luiius nocB eenigDeftuti

Benban <©lpbertoe boo^ b'eenenb'an#
ber: onber al en boben alfcftoon een (iee#
ntnge ban s. steven, in toeltBe be fïemt^
3 serii

lulius Romanus.

Fol.67,

meteen groot beei^aip^enenfeinberen/
bie omXjem fpden:
toacrbsn/ enbait
albetefle/ luiius geooteniofbeöselbe.
teel i^ maer
/ bat om beboot ban
Leo, Dit ijoercB boo? Doe bleef
beru{ïenbe«®oe
nu bertojen toa0 j^au^
Adrianus ban ICitteciJt / tosren alle
gocbe Conflinin beracBtingöe / en De
Conftenaer^ fcljier gefieltombanDon^
Slier te uergaen: iföaernae sgnboot/
Clement Den febeniïen i^ansi bercojen
toefenbe/ terrefen be €on|ien toeber /
ben €onfïenaer0 tot groote Boope
eti
berblpben. ^tratr bp ojbinantiebeg
©au0/bolbeben
lulius en loan Francif-
co
De fale Conftantini, altoaer lulius toel
Bet befïe bingen bebe/ alBoetoel jgn brn<»
Sommige
gBen beterintepcfieningBefïonbtaljSinf^s^"
fcöilberpe/ bat toelmeeranbetengBe^eSent
beurt/ bat fïratj: met eenötericBepbt ais gleichü.
meer göeefl gBefien toojbt tn pebt / bat
in toepnicB upjen toojbt getepcBent/al^
pet bat metbercoelenben pber inlangBe
maenbcntooibt gBefcBilbert» ^nbefe
fale 5gn beel ftaepicBeben ban öcm te
fien/ bpfonber in be JSataille/ te ^eerbe
en te boet / bp
Ponte moiie, altoaerin'É
berfcBietenbe fcBobn ILanDtfcBap tsi
uptgebeelt ben 2ʻergB Mario: HetijSbe
ïlifio^ie/ baer
Maxemius benflrgbtte««
gBen
Conftantinus Detlielï* ï|ier 3ijn te
fien beelberlep fraep aitten en attitubeti
ban {Irpbenbe ^olbaten/ootB getoonbe
enbe boobe/ feer natuerlgcB göebaen/ en
ober al 5i|n beel Conterfeptfelen nae tle^
ben» ^umma/ öet ί0 een uptnemenbe
toercB: ban Bit foube beter gratie Beb^»
ben/ enBabbe
lulius (gBelgcB Bpgge^
tooon toajS) foo geen f toartè (ïreBen in't
Diepen bp ijBebiacBt: ^ofB i^ bit een
groot lif Bt getoeefï tooo? anber/bie nae^·
mael0 fo eenige flrpbenliebbengemaett:
toant Bi« 5Πη upt be Coïomne ban Tra-
janus
en Antoninus genomen beel ^oU
baet^ cleebingBen/ toapenen/ benbelen/
jïaben/ belt-teptBenen / bofBen/enan#
berikrtjcB^ gBereetfcgappen: onber be
5iifïo^ien ^tjn ootB toan foper toleuc

ÏUfiigÖ / nu gBenaemt Vigna di Madama.
<3j:'epnben ban een ILogie maetBte Bp
Poiiphemus op't nat / feer gcoot/


-ocr page 76-

tiaen/en quanten tm nae ixpt in ^^tf

bte m in onfe Bebetïanben metnen ban

Raphael tt bjefeti (acfit <c6)ibot& öebbm

naegelaten eenige bingen / aiis baec siie-

nus.onbergoubtnbani^aepien /o^een

φ€ρΗ ftteenbe / baec tmee fitnbecen be

elbetren fupgl^n/ t'iuplen gp bp Bacchus

/ bte aen jgn boeten geeft tbjeecp^

geen / en leent met fpnen eenen acem

ten fc&tc6tafel ofte ccebence / baetop

b'eenfpbe eenen Mtmtl/ o^ b'anbes:
-
' ----------- ^—«„«11?'

i«ft Êcnen ILeeuöJ / bte eencn 3&occr i ο wnipue t^ emwi w»»»/ ν «MM».·
oubt/Uas^^^^^^ een fcDoonattie/; «néeiepDant/tDelc6e€rebem

rrtii-arhtttTo 1 rntiht Vietncnen / en beoect met teitoeneii

Sebbenbe op bte ft&ouöeren co?tacöttge
tïeugöelen met bebecenenplupmen/öie
fcöpnen fac^t ontaen tecoeren/ enna:.
tueïltjtfe te UJtfen. Sn't berftöteten
een sebon/ ronbt looi^enbe al^ een t^ea«
tce/metbeelben sQeciert / feer toel
baen» <©nber anber tffer eenfpinnenbe
©iouai / bte be oogöen öeeft op &aec
<Elocftgtnne met htecgenen feec lebenbe;
Cn öobenbe jBarp-beelbtjpn eentgOe
feinberen/ bie een panujeltotn op^on-

conbt becOeben / en bebect met fefioenen
ban gcoenöepbt en bloemen/ enalbo!
mgnbjupben enb!ai^$: onbec befe CO0
mm b|p rpen ban m'èng / ;§>tf)alen/:
«CoppetafTen / cn berflöelacfee baten/
bcrfcOepbenmanieren/ en feec becfier^
itjcfte inbentten / en fo bUncfeenbe/ batfe
fcDpnen ban «^oubtenoe ;§ii(bec te bie^
fen/ en betopfen ben confïigöen geeft ba»
lulius. ban Piiche laet icft

te becteilen/ om batmen benftnftettR>

OU / uaiic tc utt» uw»· 1UJ"·'* i,»

f i/tijaer meöe ben meeften atbepbt bec#
boigen blijft, notiJ
merrfeen/
aftefchepben ban loan Franciico, ttocfi/
Shebeben mefenbs / in bten(ï bati
Frede-
Conft en ^· j Qonzaga,
jBacquflÖ ban Mantaa:

____________... i k^Mhf nnftbn^

neus OOIlidgA , JKtni-^UMW -------- - —

xn weerden aluaaec g^ecomen/ tooibt toei ontfan.
by Frcderi. gen/ en booifien itiet een goebe ρjobifie/
«us gjj^ beerlgtfi götiïoifeect öupi/en an^

* ' bec beïeeftlÖÊpf/aïsS oagBeïgcfefcöe Ca^
fei/ beeï ellen ƒ lu\iitel/ en ILaSen/en een
eyceUent ^etrt/ bat ÖP feecïtef en bJeert
gabbe* bienbe ben jBarqupjS in
35outtïmee(tcrfceflp/ma6enbe#aIepfen
en I)eet:lt)t&e geboumen / bionbec te aie<·
geb?engfienbe met bacBfleenen enftuc^
C0/ in CoïomnEn/ Capiteelm / en bergen
ïgcfie. ï^pfföiïöecbeDiei: oot6b'#ifto#
rteban Piïche , in't öoogfijïe beii melf*
fèWüattfe banCupidoiin tegöenbjoo^
bicöepbt aller <l50bfn/öJ0ibt getcoutotr
«ï^aer ffetmen 2&eelben ban onber op/
tiemaer een eï!e langteefenbt/ mei bjp
Jangfcfipnen te mefpn/en berftebcnfcöp*
nenbe / feec bcbaïïr|c6 TiBenfcfien güe<
ficfjt be^ïjiegfien, ï^fer 3nn oocfe bccboL·
gcnsf alle b'anber t'ifïoiifn ban
Piiche;
tof Ιί-δρ
inbentien ban lu'io gljefopteect
sgngöebïeeftbart Bapcata Franco jpfnr^

Conüenaer
In weerden

bte een oauajeuoen opijuu» it wtkurimf «·»» 1·»·...

(>»ΊΙ twiwt>v ^»1«.·.·« «... ----------IJ,.

bettoe/ benbalbaniearus, baerDpftet
jget l^reeft teec&en/ ben ;^onne toagben
met biet ^eecben/ in't bercojtcn gfje*
trocfeen/ baer neffen^
f)tt ÜeeuiujS teer*
ften / baec bem bte bteug^el^becfmiU
ten / en fcbgnt te baUen boofcbectüitbop
t'ïpf een pebec bie ftem aenftet;i|ier fiet^
men be bïeugbelen ban bitten bianben
en cootfein / en men ftbijnt bc pennen te
öoojen tcafeen: Sn'taenfti]JtbanDe-
daius ft^tmen be bpf fbepbt natueclgtS
uptgebeelt» ^n btft ILogie jijn ban Ijem
oocfe be ttuaelf iBaenben beiS ^aec^/
metalönnactten. gneenfafeoftflan* safct»
cte / bi? bp bcrbjeift cn bionbecltjcg
liet metfelen tot jijn boojnemen /fcftiU
becbeöp miöben
in't b?riBelffel luppi- π'^εΐ
ter
injönen Ciljoon/op't becco?tcn/öan dmmfj
onbec op te ften: ©aec stjn gemaetfit be
föeufcn / bie ben ï^emel beclimmen / op Sn,
torltfte
luppiter ben bitcem affepnbt mtn^ ^,
1©at leegde
iuno,bte ooc6 belpt met w.eo"®^
be tuinben/ bi? met bjeembetconien
tec aerbenujaect bïafen. '©aec iJ^ ooife
Opis, bie fiaertoenbtmft baec Heen*
toen nae t'gbcrutfit bejsbliiceme / gbe*
lijtfi b'anber «©ofeen en a!5obinnen oocft
öoen/bpfonbcrVenus bpMars^^enMoimi?^

bi?

ItalhenfcheSchildefS,
ect^ uptmmett ban actitub^tcfc ^fej

tocrbtflecfon&enteGcnua: ©ietmtoa^

tUCtUl· UIIVIWIIWMI ---------------------

cocft VDonberlgtg uptgj^ebedot Detiec'
öulötcöept iii'taenfcööti s. Stephaoi, öte
ineenenlsrl ggettectien Hemel fiet»

^n Sinte Maria de Anima , t^ ban Öem
»en ftgoon Cafdin een Capelle / baec
in t^ een |©acp-beelDt/iè*
Anna^iofeph,
lacop lan
feinöttocfenöe/ ooife
Marcus <euangeU(t / öieaen 5911 boeien

eeft eenen ILeeuioo / bie eencn

-----

bie tttet open aecmen ftbtjnt te bjeefen/
bat ben^emel becgaenfoube/ be
tien en be uren (!aen oocK al bebi^efi:
^umma/ alle43obtbeben biteben met
Sun bjagfienen. 55e jèane met
Satumus
en lanus bertcecSen nae be claerfie toolc*
Ben / om becre ban bie felle furie te toe*
fen»
Neptunus befgöeltjcc/ bie metsgn
;polpbgnen gem foecbt te ruften ΐφ ben
bjptanbt»
Pallas met öaec neg&en Mu-
fen,fiaetootb berbaelten bectnonbert:
Pan geeft in ben arm een bebenbe j^pm*
/ bie bp fcbönt te botllen berber^
Sben boo| befen b^anbt en bltcemen /
taec ben i|emel bol ban ijs.
Apoiio ftt op
jgnen biagDen in benïlemel: €enigbe
uren fcöönen toiUen be ^eerben fiil Jjou*
i>en.
Bacchus, silenus, cn be j^pmpben
toonen oocb gcoote b^eefe,
vulcanus met
eenen ftoacen gamee op be fcboubec /
ftet nae
Hercules, bie ban befc fafee met
Mercurio fp|Cet61 / cn gp (ïaet bp Pomo-
naenVertumnus,
bieootb feecbeb^eefl
ftggnen: Jèumma / t'iis niet mogelijcb
te ften oft te bebentben fcaepec berfte^'
ringge infcgilbecge* a&eneben tfbielffel
op be muecen 5ön be^eufen / bie met
becggen ggelaben ba(i opchmmen. #tec
Hggt oocb
Briareus in een boncberfpc
ioncbe/ gelgtb met googge bergen obec^
ijalUn* #iec fietmen oot ergen een boo|^
fien/ en becbecringge met blutgtigge
iKeufen / bie met blii^emen tooiben gge«
tceft:€Ibec ;gn aeufen / bjelcfce op tigf
ballen tempelen / Colomnen / enflut^
Sin ban muecen / onbec toekbe muecen
ijS begrepen ben fcgoojfieen / baec
Piuto
met ?ίίη maggec |&ecö>en Sgetcocben/
tnmet be furiën bp ggebocgDt / jgn
blutgtneemt naeget Centrum: engtt
fcggntaïjs meninbe fcgoo^fteen biert/
bat be 0eufen alfban oocb bjanben^^Se*
fe iSeufen ;gn ban b^eembe en groott
(fatuere: iBefenbe ban be blijcemen gge^
treft / ballen en ligggen op berfcgcpben
berfterïgtfee actiën / b'een ggequetft y
ö'anbec boot/ met j^ergen en Cbtficien

FOI.68

lulius Romanus.

Romanus moriemfecum tres luim mm

\mtmr mm mtrn

beber6t:igoo bat niemanten benc&e/
Sijnlcbenmet ftnteel tierfcgjtcèlgtbcc
cn natucrlgtbet btngöcn teficn» H^te
baec in tornt / eiiftet beuren cn benfïer^
trom en btoerjs loopcnbe/ en alle bit
ggerurgt ber iSeufen/ en blucgtenbec
#obcn /gptttepnt bat getgcm alobct
ben galsi teil ballen, l|ct paneerfel
rontom op be mucrcn gcfcgilbert/ en
tt*
nigge berDcrcenbe boo^ften/macrbt bat
get begcgp ber (ïanrtcn / bie maec i s»
ellen langg en t^/ ftggnt een groot btlbt
lanbtjs groot te b^efen* ^it ijs al in't
/ gegectendei T. i^icc^ngabbe
bcel btnggennaciuiij Cartocnen geb^n/
en feec toeggenomen / eenen jgncn bifci*
ρεΙ
/Rinaido jBantüaen: gabbt befen tiict
ïonggggeftojben/ foube een gcoottipt*
muntenbe jilSeeflec gcbben getoecft. ^et
ixtaer lang te bertcllen / toat luiius al ge»
teetfeent / ggebout / berbetert / en gge«
fcBtlbert gceft.|©aer omtojt te maften/
tooit ban gem getupggt / bat gp
Mantua
foo bectiert/ uernieutot/ enggebetert
geeft / bat gp toel morgt ben l^abec
ban bat 0grB toefen gegceten: bat nopt
pemanbt foo cabten obecbloebtggban
tepcbencn en / notg foo beel getept^
bent geeft/ toacc ban onepnbelgcfee beel
binggentn^jutb ;gnggctomen: bat
gp pcggelgtb
ggccteagtb toa^ / toie pet
ban sgnen caebt in boutoingg oft m*
becjs begoefbe: en bat ttten foo gaefl
niet en gaepte omfpjeben / gp en gabbet
berflaenen ggeteptbent / niet alle om*
(lanbicgcbenbie baec toebienlftggtoa^
een. #p maecbte gem tot Mantuaeen
fcgoon ï^itpjs / met eenen ftgoonengcbeï
ban jïutco/ tn bupten en biunê met frgil-
berge berriert: #ebbenbe oocb ban ben
ï^crtogg beel fcgoon «ntgffte 25eelbcn/
en toasi bp ben fclbenfoo ticf/bat gpfon*
ber
lulio niet mocgte leben:<©ocfetoa3i
lulius foo berfien/bat gpmetr als bup*
fent ^Bucaten f'Saecii gabbe. I^p fiacf
SCnno. I ƒ 4 ^· oubt ƒ Saec» ^gii
«f^jaf-fcgitfttgbtt:


«i

-ocr page 77-

l^et ïeüm ban Sebaftiaen

del Piombo, ©enettfltn
^tgüöer.

VM grootentoeïmogijêti ig beneer^
gieriaen vUt ofi jalourftc/ öie öep^
itielgcS De herten jbetoeit tuiffö^» tüjec
oUetalicgenbe €on(ietiaet0/ om merc*
feelgcS malcanöït t'oïiertoinnen:
Ijgcii (tiè acöte) gÖetDêefi tuftcDen
Raphael tian Vrbijnen Michael Angelo:
tojêlc&eti Angelo ftötjni üjel / om öen
roem
Raphaelis te üetöonffeerett / D^^ft
eÖiöeelgöcfocDt te tioo|beceti eenenSe-
baftiaea uaii Benetien/ bietot i^enetien
een iBuficien en Euptflaaftec toa^ / en
treegö fin aen be ^cöilöec-confl / ne^
mcube sijn begin bp
loan Beihno, bie boe
feec ouöttiiass: ban baec bp
Giorgion,
tojtcnss ttianiece i)p rebelijtfe bolgöbe:
maec göetoenbe ö^m feer tetontetfep?
tennaet'ieben/en üjojbe ban
Auguftijn
Gigi
tc aoom göebjacöt/ om be €onJt/
OOC& om m fi^aep ILuptfpeïen/ enfoete
tonberfatte» «Snöec anbermaecfeteftp
|)etban<©ïpber!aoe/ opzijn
Giorgions,
ijjat poefeïtcö / bat te fioom feer njojbe
SÖepiefem <0nbec bejs too^be
Raphaels
bing§en/om be groote gtaceïgcfeBeben/
^oben be biepfinnige gfteftuöeecbeban
Michael Angelo pftepitfen* l®aer op
t'bolffe Ö^t bonms^ ban
Scbaftiaen begee*
renbe/ Hooien gem baet anber^ ban
fpjefeen/ feer öoogö
Michael Angelo berf
Deffenbe/ ïatenbe ebentoeï
Raphael 5ί)η
graceltjcBöept be8ouben.i|ierom bjiert
i'Ösrte ban
Michael Agnolo tot i)em ge#
negöen / bat öp &cm fteel in beftiiet»
mingöe «am / Sem aïtijbt boojöerbe /
aiiesönCaitoenen feïfis maet&te/en 30«
öingöen ïiiïtcfi alsi eeiien berben feer
èoogöltft&aïtgtpW. ï|terboo?;bio?^
beöem Doen maSen baneenBijfcBop/
feer groot bp ben #a«S bjfftnbe / een
i^irafe! met eentn
booöen Chaftus, en een
ifEarte-beeitJt toeenenïre/ eneenfèijoon
bcröupilertEanbtftöap. ^it met
Mi-
chael Agnels
CartongS^bac»/ bjo^befo

gepjefeii/ bat ijem ban eenen Pier Fran-
cifco Borgerini tDo^be tiejleebt een ca·»
«die op s.
Pieter Montorio, tet retfitet
lanöt foo men tn comt, Hp fiabbe göe^
MöÉn een ftaep mftnieKe/om öe ixme^
ren te berepbm / tegen aïfe botBtfc^ept/
omban
<8Ipberb3ebaerop te toercfeen/
berepbenbe bat fteenfealcfe met jBaf
ftöffe en a5rtec6fti)e pecit'famengijci
fmolten/tn (Ireec ftet op ben muer/ φ^
nenbe btt ban met een mengfel ban root>
aejötigfi fealcfe/ foo batjrjn coleuten/
bpfonöer ben
Chnftus aen ben Colom^
ne/ onberanbert blpben.
Michael >^gnelo
bsajs ijem Dier feer betjulpifö/botien bat
Öp i)em be teptfeemng^e in deen Dabbe
gemaecSt / geeft öp feibe ben fieelen om^»
tretS ban ben
chriftus ggebaen: gin bit
ïBcrtfe 5ÖI1 onber anber fcöoon tronien/
Öanben / en boeten* 5^efcn
chnftus,
b3aer fip al ban Sebaftiaen, aï öabbe gp
5gn lebenniet meer ggebaen/ j^pbiaec
tueerbic^ onber be be(!e €onflenaer$ te
3gnbermaert» ginbefelbeCapeUejgn
in ftefco nocBeenigSe fraepjpiguerent
in t bjelffel / be Cran^figuratie: bene^
ben op toeerfpben / s.
Pieter, en s ^ Fran-
cifcus.
i|tcr ban tooibe öp feer gfteacDt
en bermaert/ al boe mei 5
p aen bit iotpa
mc0 bjercg fe0 ^aer boenbe toag;*
maecbteeen '^afel ban eipberbie/ nie^
fonber ^tt boojgaenbe begulpbanMl-
chel Angelo, een bertoeiftingge ban La-
farus,
feer blgttgö gÖ«baen.Befé Cafeï/
Raphael oberleben biefenöe/ b30jbegöc#
fielt in't €onft(ïo?te/ tot een liaragoit
tegeii be 'Safel / bie
Raphaels lejie toertfe
ttiais / te toeten / be Cransfigm'atie r
^p bjerben b^e feer / borö
Raphaels
(om begratelgtfeljcpbt) meefï/ göep?e#
ftn.
Raphaels toiert göefopieert/ en nae
I9?anc6rgcfe te i^aifroncn g&efonbeni
maer be piintipale tot
s. Pieter Monto-
rio
gcfielt.sebaftia«n toag feer langfacm/
en traegO aen t'üoerffe tc feiengften/ bat
Sijttttiercfeen fomtgtgi anberrngegeben
toerben: #nbtr anöet tot s.
μ aria de
Anima,
baer jBeesisr Michielijan
t&elenbe liiflojp ban S. Barbara in't
nat bebe / en υοο? gcjet tetcS op b'^ta»»
IfaenfcBe maniere gepjefen bjojbe, #efe
foubetelanöliijailen/ te berbaïen alie
be Conierfèptftïen bie
Sebaftiaen bebe/
toaer in Dp ge enen tbjecbrnoft 5gn0 ge*
Igcöcn en gabbe bantodboen: engiie^»
Igtfeen/ oorS ftanbeii /fpben/ fluiDeeïen/'
pelterijen/raften/ en berfcgepbf lafiensi/
féerlebmbe teitiaesSen^ ΐ^ρύμφορ/

Italiaenfche Schilders,

Grondt op

oin

imieren,

optewef<='

ken van
Olyvervvi»

fevronHC»

oorSebf

IKaeti rf"
piombe·

^'hücterea'' l^gtjettbe: maoit ftöiïöerbe op platen
flpg'oote ben45oubt/^tlüet/enCopér.i^pgöes
treegj) / boo^ gonft ban eenen35iffcl)op
öan
vafona.uan i^auji clemens tjet (©f*
fitie
del piombo , baer Ïoan da Vdine
op mofi ften / bie fpn ï^epltcgepbt b)on#
ber beel btenft öaböe göebaen / ban fip
treegfj een pcnfioen ban bjie öoobect
Croonem^oe
sebaftiaeö bttoffifié.|iab«
öe/bermtnbérbe fpn biöt in be Cottfï/ en
jgaobe gl|enuec0te in goebe baggen te
nemen/ ben tjjt met platen booj te b?en=»
göen/ en berfen te maetfeen allï te pajs

iluam» üp fepöe: icfe liiibbel om te
eben gebbe' en teil
ich niet boen/betog^
ïebatter nu 5pn / bieinttoêei^aenben

W^t een fiabigbooimmen/met een
blgtigDenbeberbulbigD bólöer^
ben bermaciji/ om te tomen tot eenigiien
goében gtaeb/ oft bolcomenöepbt in ber
Conjï /10 bJel göeblèften aen
Piergn del
Vaga,
bie met giooter armdebe göe*
toeeft opggeboebt: ^gn Baber toas een
ifórgc&fman / en fpn iBoeber/ boe öp
tü3ce JBaenöen maer oubt en mm fltirf
banbe ^SeittiJeret öpgOeböebt
ban een <©epte op een 3©en
ba*
ber bjacöt öem tot ƒ lojeHcen / en 6eer«
be toeber nae ben 3Srgg tii Β jantferötfe.
pierijn gï)eraet6te ban bert eenen ^tijiL·
ber tot beti anbccen / altgbts neerfttclj
jgnbe aiiSf)p moci)t/ in bet tepiöenen
nae ben Cariom ban
Michiei Angelo,
baer ijp metter tpbi ben beften onber öie
gongljeris ban iplojencen en ti|eembe#
üiigftenijSgöetoo^ben/ en meiter tgbt
i0 böoj een gbemeen ^iOilber / il
Vaga
gfjenoemt / gfjebjatlit te Soom / toaer
ÖP aen
eenig&e ban befen vaga bjo^öe ge*
«commanbeert / ben toeltfien feeerbe
toeber na Cufcanen/ boebeöid
Pierijn
ben toenaem del Vaga. Pienjn in 0oom
toefcnbe / aenfagl) met groot becbïonbe^
ren bic groote herballen göeboutoen ber
3Jntötfeen/en onber fraep conflige toerr*
fien betöeben en geefcBübêrt ;®aer te#
ggen oberiepbg fpn armoebe enbe m*

letten macb / bat notb alle binggen
falfienbefètitlbert/ enmeerfulclgep
}0»
poofïen. l^p bie altgt feer groote b^ienti·
ftÖap öabbe met
Michael Angelo ,
loo^ be felbe / om bat gp ben itit
|)00ftb?at|^t/befacciate bdnbe Capelle
te maetbenban <©lpbertx)t/ en gabbebe
felbe bderom dp fpn maniereDó^ toe^
tnafeétt/bSie^ Mtchael Angel em

te b|ébe« tööis/ feggettbe: i©at eipber*
bul maée I0?outtïert öjettfe / banup tttftÈ
Sialt^/ΙΰβΗί$ ttiertg bjajS: ^ï^öebia^ gp
tot $pttboobt toefcflier altgbtsinqna
gratie bp
Michael Angelo .Sebiftiaé jjarf
ban eètt Jéête €oo|t$/2ftnltö ij 47* ouöt
ói^giaer/ ■'''^·

'ίHcumtjan Pienjn del Vaga, ^φίΜι; eti

baniploiencen*

beren fiaet / om te mogöen boïboen jp*
nen grooten lüfï tot ber 3&onfi/ en begaf
j^mtnbe ^cbilber-bstnt^elsi tetoerc^
gen be Dalbe mefte/ en b^finber gdft met
beni^onbag bjatfjt gp ober met tê tepc^
fienen/ boegöö'er oócfe bp be öeplige ba-
gijén/ en een beel banbe natöten/ flelen*
bè ben tgbt ben tgbt / om tot bertnaert*
0epbt te mogöen comen,^u0 bt gon öp
nae tbJelffel ban
Michael Angelo te tepc^
Benen / en forgt oot6 te bolgOen btma»
niete ban Raphel t oeffenértbe bem abtU
in tepcfeénen ttae ronöt itpt ben Itfitgc*
ftert/ en onber b'lcerbe nae bc <©tetilTen>
en leerbe ban finttb toertSen / en tïióobt
bebelenoe / met allen ongemarè armoe^·
Oe berbiagöenbe/om tot pérféttie te fo»»
mén, Cén lifp niet lang öen/Bp en bjert
iti Êoom ben bêflert Ceptfeetiaer/bic
baer önber be teajs / beft iJér^r

fïaeiibe be mufrulen/ en fïiöaerfïe bingeir
ber Conft: <Bat öp onber Cenflenaren/
ileeren en i^?daien/bio jbelrefeent: öotè
ban lulió RómanO j Crt loari Francifco,
üjaer booj &p bp Raphael gcrafcSié / bie
Öem befïetbe te töe^cfien bp
loan da vdi-
ne,
enfoubegbdoónt tooi^benfnaebat
8
p öem in't bjercB foube b^giténv ^ns
toais bp bp
ioa;n da vdine uierilenbe
in be Cogienban ©auiJ i-eov bait anbii:
fraep Slongöersi om flrijiöt tkl om w
Μ s: bclï

Sebaftiaen del Piombo, Pierijη del Vaga. Foló^.

.sebafliaeti op 0flrbe (ïÉinen te fcftitberen / metjgn maecfeen/ baer icfe toelttoeegiaéraen
bit®''" boo^beröaelbe jBifture eenen gronbt
i pleegöteboen: €nt£femeen/fooic6pet


-ocr page 78-

Italiaenfche Schilders,

aermcB naecfet fiet / toeïcfi toertfi itt
grooter bieerben ggegouben. s^pPaf-
quijn maecfete fipeen jfatciatebantoit
en fuuart/ doet bantepcfteninge en {)an^
belingöetoefenbe, j^aeatiberti3ercbm
fcgilberbe gp boot Den ^ertfbifTcbop
ban €pper0 te 0oom/bp
Chiavica^in een
#alep]$ / baec eenen i^of met !2lntgc6en
tna^/ berfrbepbenl^oetergen/ <l&rottf<·
fen/ iLanbtftba^i^en/ en anber aerbitge^
ben*^aernaeboo} ^uptfcbeifocfterji
oot6 een i^ofmet ILogien/ bierbtban
alleis feer gbe|?|efen« i^ocb een fale iffec
banj^em bp
sinte Auguftijns, bol^ifloi·
rien / beginnenbe ban
Romuius, tot Nu-
raa Pompilius,
alle0 bertoonbetlfltS/ foo
oat bp boo^t enboo|tbeeIbiercgenge«
treego / en bebe: ootft boo; recomman^
batte enboo^fp^aet&banben feergroo#
ten mrtöitect/
Antonio da Sangallo, Die
Pierijns bermogbeu in be Confibielbe^
l&ent bJajS meerber te biefen/ aljs bie ban
anberenbansfjnentöbt* l^pbabbegbe«
maetftt een 'Safeltnoe Capelle te
Mi.
nerva,
een afboeningbe ban een CrupiS/
ftuelcfe boo} een t^ilubie (bie te iSoom
quam na ben roof ban
Borbon) bebo|«
toen 10/ batanberjs ban t'fraepfïe bin«
gen toaaer bat te 0oom Ce 0oom tot
oe 3!®onic6cnban
Servi in bt 3iert6/?gn
ban b^m eenigde 35eelben / eneenigbe
■fóinberen met feftonen/ bie feer bleefcfi*
acbticfisöngbefc&iloert / enpoefelatB*
titö/ in feer fcftoon actituben: Sn bit
toert&t^ fulc&eConO/gratie/ enfcboon
tnaniere/ batj^etteaebten i0fft]^oon#
fte bat opt in't nat gebaen bja^/oni bief*
mille befe 25eelbenen6inberenintaen#
fien leben / in be actiën roeren / en fcftp*
nen met ben monbe toooiben tebiillen
loffen / fo bat j^atuere bier ban be €onf{
i0toerto0onnen/ oftbelpbenmoet/ niet
te betmogQen in ftboon^epbt boben
bit. ïiier boo^ tiotb meet bermaert/
bjo jbe bem ban ben Carbinael ban
san.
tiquattrobefieebt eenCapelleop Tnni-
ta, ter fltncBer fpben banbe Ifóercfe / be«
fe fcöil&erbe öp op't nat : onber anbet
ttoee tö^opbeten/
Daniël, en Efaias, beelf
ben ban bier ellen en balf/snn mei groo#
ter aenbatbt bcr affecten gfiebatn:
fcOen befe sgn ïttnberen/ bie bes
binael^ toapcn öouben; ïPelt 6en fcbilt

ffcaepen

iie(t debeit. Cm liep beel iBaenben met

acn/ of fierijn cn üJCtöt öe Uoojbaer:»

(Ie / jae wn betten ban aïlc bc jonger js/
ttie baerbÏiotgten/ in45rott(Ten/ J^e^
ilomn/ 2&eelben/ en ^^flojien» bolg#
ht eiber feftecfl bt fcgetfen en tepcbentn^
|[(nbanRaphael5gn|&ee(ler* H^iocgt
mpberbec enb}oIge&ec b'anbec / Qt*
bldt&t aen eenie&r ^ifïo^ten in
be Eo0ie ban gent gDebaen/ al^baer
O'Slfcaelgten boo^be Slo^baentcet^en/
Daec be mueren ban
lericho ballen / ben
(irgbt lofue^ baer be^onne Dtlfiaet/
fn baet t'nieubJ ^SCeflament begint / be
il^geboo^e / ^oo^rel / en Sftbonbtmael
chriAi, en eentgj^e biflojiftenjï onber be
Iïen(iet0 O» Sön coperftöe/ bie uptne#
menbe 50η,
pierijn t>oo^ be(en Jjem ftoo-
renbe loben/ en öemfrenbebp
loanda
vdineenRaphael
inatfitingDe/ engije^
iieftggt in faet&en ban groot belangg/
treegö gtoote ftope en moebt / btenenbe
ttieerenbe
Raphael nae 3ijnbermogf)cn
in alle göeöooifaemöeptibe^ öp ban Ra-
phael
toerbt beminbt al0 epgbenfoon^
Cn gbeïgcfe be bettcötfaemöept booj lof
niet flapecigO / maer toatfeer too^bt/

teeft Pierijn in't toelffel ban be l^aufltjC"
e fale / boo? toelcSe men in be ILogten
temt / 5tjn blöt en €on(l getoont/in ben
itieefïen beel ber :}&eelben bie baer jtju:
mant in bat bielffel inbetomi?ar'
teringöe met fraep fnbentie te toegöe
geb?acöt ronben en obalen / en tot feben
planeten: befe gfieitbilbert/ sönelcfe
uanBun gebiecten boojt getrotBen
:iup-
piter
ban ben 3ftrenbt / Venus met
Den/en alfoo boo|t. |goc5bobenooc6
te ttoaclf#emel-tept6encn/5önber nocö
bie ban ben
sodiacum, en ban
^emel-teptBénen/ al te langg te berga^
Un» Sin t miböen ban t'toelffcl in een
ïonbt /59η bier 25eelben gemaec&t boo?
©ictojien / bie begl&auisötjcicöoebt
en flentelen Öouben / ban onber in t toer*
cojten göemaetBt ban
Pierijn : UJeltfte
boben batfe metmeederlijcfeeConfigei
lj3?ocBt en toel bcr(ïaen 5ijn: en boben
batfe aerbigö enb^oltjcfe toegijemaecfet
jijn/foo geeft tp be naecfeten foo natucc*
iflcfe baet boo? laten fcftpnen en ftcn/
met bunne fpbefeetiji ombangben / bat
Set fcj^gnt batmen te beele beenen en

il^'^on van
K^cpnftich

fcaepenaerbt geeft / enbe^inberftens
niet alleen ban bleefeb/maer berbetoen
ftgpnen* bc toier boetben ban t'af«
eaenbe toelffelcrupf bJt)!$ gbebeelt/ 3ön
biet ©ifioiien: Cene / baer
Anna
biucbt tDopt: ^e ttneeDe / baer Maria
Sbebojen mojtt^e beroe/ gaertron^
kDinge:^e bierbe/be i^ifitatte.^Bttsgn
feer fcöoone jpigueren / bpfönöer eentge
09 bafamenten geclommen/om be trou^
toingbe te ften/ bie feer cloecft en natuer^
Igtft sgn. booiberbe bit niet anber^:
H^ant bp fiecft i»erbt« €n gbenefen
S^nbe/bolgbbe Mo i j ζ; «be ^tft bin*
nen aoom / fo bat bp met eenen iplo^en^
tgnfcben <$oubtfmibt / ben
püoc gbe«
geeten/ om ^gn lijf te bergben bertrocb/
en quam te iplo}encen/ baer bpfeer ijotL·
lecom biais bp bie ban be <εοη(1* ^aen*
bebeConflften tnöc Iftertben/ faggen
in be Meccft oer Catmelgten Oe Capelle
toan
Mafaccio, Daet toeel toan bte ton*
fligbe fraep maniere gefpjoSen tooj»
ben / bat oefen IBeeiier foo to?oei3ö / en
fonDer treflgcöe boojbeelben toan jBee*
fier0 / foo fcboonen manier gaoDe/
füjelcfe
Pierijn betie(ligObe* groeft baer
bielen foo beel ojoojoen / bat
Pierijn
baer mate nam/ om opeenenmuerte
maften een
Sinte Andries beelbt op t nat/
om te toonen / boetnente0oamfcbil«
berbe boe ter tgöt/ boe mei bp Dem fel*
ben niet Denbefïenenberoemöe. I|ter
ban bjojt alleen ban
Pierijn gbemaec&t
ben Carton; mant b^m quam mat an*
berjs booi / baer &p meer luft toe babbe/
te meten/tot
camaidoii te J^lojencf/ om
ten Compagnije ban be i@artelaer0/
te fcbtlberen een groot bac& mneris/
met b'ti;ïojie ban bnn IBartelaersi:
en al ma^i ben loon deen / enbe plaetfe
ban betöanöi / nam get aen/ en maecfe*
te eenen €arton oj^ voit papter / laten*
beöet felbebeöoogbfelenblpben» l^ier
babbefipglretepcfeent be tttjeeJfóepfi^iS
op ben i^icDtfloel / bie al be gbeban*
sben Cb^ifïenen beroo^eden/ tuelibe
ep totrfcöepben actiën booj bun 5gn/
gm Bmelenbe/ fom oberepnbt en anber*
wite/ feeerenbe en toenbenbe / metmebe*
ipDiiibe maniere / naec&t en göebonben
tocfenbe:be cube mannenbettipfenbe een

bol(i«ibigö flöembebt m öö^toof^-

FoL 70.

fommigbe jongge / bjeefe ban be nafeen*
De Doobt De^ €mp0: anbere/ beppne
Der banoen/ met berbeben mufnilen/
in't b);ingen ber licbamen en leben/tooo
nenbe al bebenbe een tonbt boobelgcft
fttieet.^ier maren bp be ^olbaten/bteft
booj Denaecbtfloelen terDoobtmact(
lepben / in melcbe te fien mas een onmt*
libigbe felle m^eetbept. m %epfer0 en
l^rgcbQieben maren feerberfietliJtftc^
5gn Hlntgcfts toegbemaecBt* ^en €ar«
ton gbebaen mefenbe met grooter bl^/
mo;be ban ben €on(!enaet)3 met fees
groot bermonberen gbefien/ ggep^efen/
en
Pieri jn in be Confl gbeatgt foo beel te
5gn/al(tmogbdgc&tttocbtmefen« Φη*
Dertuffcben Dat bP ben Carton maecte/
begon bp toan <01pberme eenCafereel
ban een jBarp-beelDt / booi ben booif5.
Pilot «i5oubfmit / 3gnen grooten b?ient/
maer bolbeoeis niet: mant bemtenen
^m/ Raphael di Sandro, in βΐφί en
toflnant/ banbenttis enb^ienbtftbap
megben / baerbPfomnttgöe|Baenben
mas/tot bat oocft tot ƒ loieneen be ^tft
begon fontftefeen/bei öp ootb ban baec
tooo^nam te bertrecften: €nmaec6te
boo}
^m Raphael op eenen boetb ronm
linnen / ban ontrent biet ellen/tegben
ben muer gbefpötfiert/ op eenen bagb
en nacbt een ^iHo^iebancopetberme/ eenë doesS^
baer
Pharao tn be öoo ^ee met jnn
ISrgröf bolt/peerben en magenen/ bet*
gaet / met betfcöepben actiën enactittt*
ben/ gemapenbeen nae(bte:b'eenfmem*
menbe met nat Öapi en baerbt / en b'an*
ber grgpenbe een#eerbt bpben baljs/
ntet open monbt toepenbe/en bigt boen*
be om t'ontcomen» b'anbecfpbe
ban ber ^ee
/ Mofes en Aaron, met ben
Sftad^ten/ leannen en i^^oumen/ bie
<©obt loben / b^agöinbe een groot beel
aerbige potten en baten ban berfcfiepbi
fraep maecfefel/ be öoofben ber ©jou*
feenjsfeer berfierlgtfegeöulfelt mefénber
®it gebaê/ gaftben boojnoemben/bien
betaengbenamer maiS banbet|^^ioo|«

fcftap toan sinte Laurens, Pierijn u^

jf lo jencen gbemeSen mefenbe/ trocfenn
^er ban baer / boeg nemmermeer t^bt
toerliefenbe/ oft bp en teecfienbe oft oef*
fenbeöem in bebingben ber Con[ï,
i^ente 0oornopDo»benb(/ gnarnme^

bes

Pierijn del Vaga


-ocr page 79-

Italiaenfche Schiiders,

be/moetenberantfoenbetalen/besStoajS
ÖP om fgn finnen te becUefen.5©e beiPMCi
te obec toefenbe/ toa^ fo berftegöen/ bat Tn de piu"'
be €on|l tn i)em becce tefoeclien toaé: ^'""^®**
botö booj eetiige ^paenfcöe ^oïbaten
maecte {jptouatecbecjaDe boetten/en am*
bet bingüen^^aec na ben Baviero; bie be
platenbanRaphaelgabbe/en boepniej^
pet berlo^en/ bebe {)em tept&enf een beet
Hif^ojien / baec be <$oben g&etranffox^
meert Bun liefben plegen/ bie ban
lacob
Caraigio
gBefneben Uïerben, ^nbecbejs
quam te föoom
Nicolaes i^enettaen
Capgtficr/oubt bjienbt
banPierijn^bie
Öem bemaette/ te tretfeen nae
Genua,
bp ben#|incePoriajbjelc&en een gtoot
€on|t-ltefDebbeti»a|(/ albiaec gpbtel
teboen föube öebben»
Pierijn ïfc^tom reivag*
gefeggen / beftelöe fgn l®gf en fgn bocfti ff
terfeen bp öaec bjienben / en guam te
Genua, baer ijp ben tdjince uptnemenbe Paieys va»
bjillecom toass/ en bjienbelgtfe ban fiem «fc"
ontfangöen / baer oberïepbe ben
met öem / om te maften een fciioon löa*
ïepjs/geciert met fiucco/en ftöilbergeop
'tnat/cn ban «eipberine. ^it bserbt in't
luercft gj^Eflelt. jÉaec itftlate toilM
teberl^alen be ojben ban 't geboubi / bie
Pierijn ï)ier in gfjeöouben Beeft/ en tber*
geben beelttoercftbanfcaepe IBeefler^/
en feggfie fletij^ / batter ten eerften gge»
fcöilbeit toaren in een bei toelfbe l^oo?^
te / met ftucco beriiert/beel BilïoiifeenjS
engretiffcn/ eninbe bogBenberftBcp^
ben toapen fpoeïgien / met grooter bigt
cn €ou(t: '©act nae Α boben be trappen
5pnban fiemgfiebaen grotiffen/cleen U*
ftoiiftens en ftguerftensi / mafftDeren/
ftinberftenss/ bieren/ en anber fantafpen/
allei^ feer aerbitB* ^e trappen opggei·
gaen sgnbe/ comt men in een fcöoon Eo*
gie/baer aen bepbe epnben boben be beu^
renfpngöefti)ilberttbjee figueren/ een
IBan en ® ^outue / b'een nae b'anber ge^
fteertbjcfenbe / b'een ban booten/b an^
becbanacfitergBefieert, iêettbeïffeiiis
metbgfbogBenmetfiucfo göebilOiBt/
tuffcBentoelefteBpn (©balen met )|i(io<*
tiften^. ^t fgb-muerenspnbeftgilbert
met€onterfeptfel0 banoubeenmeuViJe
Capitepnen ban t Doria, baec
boben in groote bergulbe letteren ftaet:
MagnivvijMaxiraidwces^ optiraa feceie

pro

bet te βοοηι / ett boetoooiöe na be öoot

Conft-tipantiiscn Adriam be
ίομη Clement De 7% tot eenOeC:i

öloepen aller eüelet Conpen/ btn toelcfeé
ftefietoe lulio Romano , etlloanFranci-

fco, ïioïift-iticejïerit ban ftoertli / batfe
tteieïtS üeiieeleafoutien / selgtfe Raphad
oüetilci»en 9lae& te boen. Pienjn &iecte
ijjcwfiee&É^elt / maecftte met ben €ar^
ttmttan luiio Romano beiDaj^enuan ben
SNu^ boben een ^ooit/ fo feet conHigg/
tiatbefe tmee bieefben / bat j^p boben
Dun foube luetben ^eflelt: bsant al ^b^
öenfp ben
naembanRapbaels Difttpelen
teifloefen / en gabben ffamen 30nsoeöe#
tengeerft / fo en öabbenfp.foobolcome>
Igcfe niet gfiebeatban fiein be Confï en
ecatie/bie öpegn figiwren plagö te ööe^
Pierijn del ben: ïpairom namen fi? fiem aen/ en ga^
ZTflrd^o ^^ öem onbetöont / enin t öepWc&Saec/
Zfomcny! 3lnno/i Ji f .btfufiec ban loan
ρ rancifco,
luHo
Ro- jcijceten Cathifrina, te l^gbe /op batfe
t'faméin b?tcntftöag becbonbm ιηοφ
cofrSout ienblgbenv Pierijn ojajseenCapllebe^

loan Fran- (ïeebttotsintfi Marccllö, ban bic ban bc
afeo fufter. (^tuclftp Compagttfle / bacr öp boben
itrt toelffel maecte / baer Eva banbe rib*

be Adams too^bt sÖÊitöapen/cn Adam

naecfet lic&t befmaeit ban ben flacp / en
Eva obet epnbemet öanben t'famen be
benebictie ontfangöt ban öaitn ^cDe»^
per/toienjS J'ïöueceiö ban fieel (ïatelpt^
feen toefen / met ftöoon lafeemn becïeeti
ober b'een 50be jpn ttoee <èwanedi(3en/
iajeicfee 5ön S«Marcws, en S Joannes, maec
ben loannes bleef?töaoft en eenen naecfe^
ten arem te maften, Hier
in miöben ban
befe ttoee/ maecte&p ttoee &tnbtEen/ bie
tot b|ï£terinseeenen«Canbelaet bjagen/
bteXeev lebenbè en bleeftïiacötiiö 3Ön/
befgelgcfejc b'Cuangeltften/ban tronien/
ïafeeneny en aentienMuaet tnbitbJertft
treeg ÖP beel belet/banfiecten/ tnanbeK
ongebaUen/ bie bageïöcjc ben (ierflijtfitn
obeï comen. 25obtnbatmenfegt/batt£r
geit ontbjacfe onbec be Com» agnge / en
bat bit toectS bafï aenltep / gnam be
plnnberingBe ban aoom ober öaï^/
Ibesbonbt öcm Pierijningroote
benoutöept met fijn ï®öf enfetKöt/ mt
teelt Bp op ben Dflï^ liep atötcr0oom/
om te falberen/ban plaetfe te plaetfe/bat
Spepnbclgcft beerigtS a|ebangcnöïP2f

, ïetonimo

w^vifi

^«ftdoor
>Uten.
Scken,

δ.»"·

3gnnaecte/ boot enlebenbe/ in berftDep
öenattituben : tSaecjijnootS een beel
<6aïepen bp/en ^cijepen/b'ecn geftDon^
ben ban get tempee(l / en b'anber be^
Bouben/baer fietmen in be tronien grooi·
teberfcDjitftt&ept uptgljebeelbt: <©efe
l|i(!o^ie toa^ be eerpe / bie
Pierijn booj
beni0?intc maetftte. JBen fegt bat baer/
eer
Pierijn Quam! booi ben iöjintetoag
berfcöenen eenen
leronimo da Trevifi,
bie eenen muer fcgilberbe bie na ben öof
fiet/ t'mglen
Pienjn banlangijeröanbt
Sgnen €atton tot be ^cötpb^et maet*
te / en onbertujjtfïjen gingötoanbeïen/
en bejètabt beften: ï©at
leronimo fcp^.
be al murmnrerenbe/ toat Carronoft
göeenen €arton / itfe öebbe be €on(i op
be puntban 'tpinteel/ en fulcp bicftmael
berijalenbe/tiJcrbet
Pierijn gfjefepbt/ bie
al0 berontoeerbigBt / firac]t; 3piien Cari.
ton liet bafï maften boben tegiien ftoelf^
fel/baer öp mof! gliefc&iïbert toefen / en
het tut mibben be berberen ban be fïep^
gfjeringïje toeglj nemen / en be faie open
fiflen: baer
qitam be gantftöe fïtabt nae
toe ggeloopen / en befe teprfteningöe
luerbe n'.et groot bertoonbcrcn ban ρε»»
göelgcften göefien/ en
Pierijn onfïcrfiijc#
feen lof om fpnber €on(i g^egebtn.

fagB baer / 't gBene Bp nopt en Babbe ge
meent te fien ban
Pierijn, εη berftfijirt/
liet
ben moet baiien/cii fonber berlof be^
gtieeren ban ben iS^inte/ bcrtrocft nae
asologncn / baer ftp tooonacBticB toag.
Pierijn epnbigfibe befe ^aie/ geffftilbert
op be mneren ban ^ipbertoe/met tiera®
ten ban fïucto/ een bpfonber toerrft gBe*
acfit toefcnbe, <©'anber fale/baer men
tn

retftter Banbt / is 't ^seïffel ban Bem ge
baen op 't nat/en banftucro/gecompar;»
teert bptané op be manier ban b^anber,
^^emibbelBiftojie ban
luppiter, baer
Bp be Êeufen bltyemt. ï^ier ^rjn beel
fcBoon naectémecrbcc alö tlebé/ en eené
i^cmeïiiKt alle be ^oben / bie iwt ï^m

in fpn bebeelt befcgooniie fabulenban
O
vidius. iscen ijS niet te bebencften/toat
oberbloet en gracelgcftöepbt öier te fien
10 / ban beelbeften^ /blaberften^ / bier*
ftenjS/en grotifftenis/gcbaeu met grooter
inbentie^j^otij neffeniS b'anber fale/biet
Camera iijn na fpn teptfteningöen ban
fgnftnetöten gebaen/getomparteert met
iintco en op 'tnat/baer beel ftinberften^/
grotiffen/ maflTcöerftenjS / en bierftenis
5ΡΠ göebaen: fo jijnoocft eenige boojta*
merftens en fontoo?ften^ albefcljilbert
en göetiert: «Socft galergen aen ben fjof/
baer
Pordenon pet göebaen öeeft/ aïja i«
fpn ïeben berfiaelt iis / en meer anber«
Pierijn fieeft beel iwer toertften binnen
<6enua gebaen opt nat/Cafelen ban
Ip/ en tepcftening&en booj tapijten/
;§>tiiip-b!aggöen en toimpelen: öp
om fpn groote Conflbp ben l^jinte feer
beminbt en aöeloont toert/ en meer fou*
be / Babbe öp bolfierbtinfpnenbienfï,
©em guam booj / fpn üupfbjonto ban m vag»
fioom t'ontbieben / beiS ί)ρ een ïlupiS
tocBt binnen Pifa, toeltfte ^tab Bembe^
Baegöbe om fpn leben te tooonen / en ge^^ ghe.
treegö baer toertft in be 5^om-fterf6^
lltoaer B
p eenigBe Capellen foube Beb*
ben gBemaetftt in't nat / met eltft fjacr

nat eenigfiel^inberfteniS tot bercieringe
ber felber Bab gBebaen/berliet 'ttoerrft/
be^tabi/en'ta©gf/ en troeft toeber
nae<6enua/ gBetrocften ban pbel lief-·
befpsöer lullen / altoaer BP fommrgBc
iBaenbm bleef/booi ben #?ince onber*
tuffciien toerrftenbe* ïl^aer toojben gcm
beel b|ieben ban bie ban ben «zoomen
fpn ^npfb^outtje gBefonben/ en ban

toercft te Pifi, anberenbefieebttoerbe.,
Cpnbiliifft fomenbe/enbinbenbe anber
in't
toertft / baer BP beel €artoni8 toe
sBftttaetfet B^ööf / toiïber gBeen Banbt
meer aen fleften/ maer iss epnbeigtft toe# ^, „
berteaoom gflefteert/ en liet Bern ften ^rrtr^
oftfifnnenbp#au^ pauius , cn Carbiv
roo®^

aaet

Pierijn del Vaga.

propatria, ^n b'eetfle ;g>aïe bie aen be
Hogie tornt/ baer men in comt boo? ten
ban be pookten ter flincfter öanöt.i^aer
5gn tn'tmelffel tieraten banfïucco/ en
in t mibben ijseen groote ï|ijïo?ieban

fcfjjicfteribeiibonberjS maften feetnae*
tnerlgcfte artifn.^e tieraten ber (lucca
5gn feer lael en fupöerïicö getoiocÓt/be-
lugl
Pierijn een feer goet jBeeftecfiier in
bjasi, maerftte nocD bier cameren/al

een^töigbjaetftban iEneas ,intt)elcfte i g&etujotötbanfïuttoenop'tnat/toaec

beranbfrguambaerootft leronimo, en i 'SEafeliniSlpbertoetlBaeralfooBPOp

toemt banbe Home/ boojbe benretrr! BemonbeanttocojtgÓeïaten: il^ejS Bet


-ocr page 80-

Italiaenfche Schilders,

tiAtl Farnefe, bte gem bafï nae Urten ïoo^
l?eti» «©nöcr Dei trceg^öpeeneinjua^
tten acem / baet een
beel j^ontiece
Croonen aen tiecmeeflecbe: ΐιειοι ^p

a^etemteert UiojOe opeennteute
tertrecfeen: J!®aet bem tiJcröt ten leflen
befïeeiït te bolepnben een Capelle tot
Trinita, vuaec ban t'ioelffel tua^ geD aen
Dan
lulio Romaea, en loan Francifco, jpn

^toeer, ^ietmaecftteöpcemgDetin^
gt)en toanfiucco/ en«6cotiften tot rte*
raten/en tiooee |)t(ïo|t6en0/ 09 eic&e fpöe
een / &e#ifctne met ftecften/ iiaec Den
Cngel t'uoatec romtberoecen/tiaec eent<>
ge faoggen 3ίίη int bercojten: te beeloen
L^rati ver. Daïlen wbeïgcfe tlcen«g|n b'anberbe toer*
vafaef toecfeingöc Lafari, toelcfeen in jpntco-
ga, cn an- nte bleec&Dectiiigg lüefenbe/belutillban
dei hiftorien tier booöt ÏH't Ictien eerjl gDecomen te
tDtfcn: om fiem jgnbec/ bie öem ontbin*
ben / en notft meet / bic Sun bertoonbc*
ren: in't berfcfiieten 30" 'Sem^clcn/ bie
flaubi betbemn. V^eerfpben elcëe bec
boojfeiJber ï^tflo^en/ ijinocDeene/ te
toeten/
Centuno, beccoopecjs iacfit upt
ben Cem^el/ be Cranssffguratie / en
nocö eenif0 anber; bocösijnbeegibier
öe rièenile.j^otö tegen öet uptfpitngöen
ber |p>ilaiïet0 ban binnen / maecfite öp
bier #2opgeten / bie foo goetbanpp»
fio^tte en todgÓebaen stjnalflmogge^
Igcg foo $tin ooc6 al b'anber bingen/
met fuïcfeen blqt ggcbaen / bat öet meer
berlicgterpe alis göefcöilbertffeönt/ en
iji feer iebenbicft gccoiojeert/ aïban jgn
cpgfien Danbt, befe bingben / en
itocö anoer Cartonjs/ toetbe bp aengöe^
nomen ban ben Carbtnael
Farnefe, m
ί enfioen gbcgeben / befgöeïgcj; ban ben
30au0/ om eenigftebingben/ biebp tn't
wordt W^PÖ göebacn gabbe/ bie ben #flujs
bebtekn/ «n gafijem pcnfioen ban is,
gpiuraten ter jBe«nt/ jijnïebenïangö:
5®ttsS babbe öp te bebiené t'|0aIep!S ban
ben l^au^ / en ban
Famefe. 5lae bat
Pierijn boo^beni&aufSeenigbc öoccfeen
öab öbcbaen/ biecenen tijöt
boo? be^
Bang foaben bienen/begon
ï)p fjct toelffel
ban beContnglgcBe fale/mct fef r ftijoon
f ompartertngbe ban lïurco
/ en foo rtjc^
mm aïli
mogbeïijcfe 10. ^n b'atïjt
floecScn maecfete bp een aoofe/ban bier
Btuberen berfieben/ bic metten boeten

tcggen maïcanber rotmn: fn't mibben/
bcis #au0 bjapen: en boo^t ober al tn't
bjelffel / ifen ban t'i^upsi ban
Far-
ncfe.
q^it bercierfel ban f?licco gaet te
boöen/ altoat mentoett te toefen gge*
baen bp Ifintijcfie oft Ifêobeme / foe aer#
biföennetalftg&eto^ocötijs, g^oenu
Pienjn befe lafïen op bem babbe / begon
bp bit lefte fpooj ban
Raphael te bol·
gen/ niet beel anber^ boenbe al0 tepcfte*
nen / ftoeltfe bP feer göeern bebe/ en liet
boo j anberé met 5Qn patroonen be biero
ilen boen / en fcbüberen: bieUfte btn^
gben fuk^e jBéederjS naem niet beel
eere en beeft gbegeben: gbelgcft al^ Ra-
phaels btngben tot Gigi, 00Γ& baer ban
totejcempeimogbenbeftrec^en* «Dust
Pierijn beel bolcft in't toercR boubenbe/
bercreegb meer gbetoinali$ eere: Uiant
bembocbt/ bat bP fonber groot boo|#
beel 5pncn boo^igöcn töbt en toinningbe ^
toetö öBefmeten babbe. i|et toa^ bent
oocii berbjietifö/ tefieneemgbe lifA"""
geris optomen/ bie toat beben / enfocbt* ίΙΙ
e al onber bem te b?engcn/op batfe bem w«.
niet in ben toecb fouben toefen. TDoe
3(lMj46. bengrootenTitiaen bani0c#
netien te aoom quam/om Conterfeptfe*·
ien te ma&en: en alfo bp boo^ befen / ben
l^amS/beniTarbtnacl Famefe, cnSanta
i-iore, babbe opeenigbe repfe trecl^enbe
geconterfept / engbetnen loon gfiebabt/
tooibe bP te öoom comenbe/int !&alepjS
in
Bel veder feer beerïtjtft ontfangben en
gbelogbeert: toaer upt ben roep obec
aoom ontflaen / bat bp toe0 gbeto^
men / om be €ontngïnc6efaïetefcbtI'
ir Pierijn afree boenbe toajS

tot Trinin.

ifH»

beren/ baer Pierijr
met bet ftucto/ en feïf boo? babbe bie te
fcbtlbercn/t'toclc
Pierijn feer mifbaecb*
be/en tlacgbbet jijn bjienben. iliet bat
bp fcigbe/bat bem
Titiaen op 'tnat bab*
be t'obcrireffenrmaer bat bp baöbe gbe·
boopt/ aen bat toercft te boen te magen
tot 5rjn ïeben^ epnbt/ boopenbe oot gee#
nen'iSTrotferinbeCond te bebben/ en
bat bem be bingb^n in beCapelIeban
Michael Angelo, bie bacr neffcnjS 5gn/
bem p^tcËeUnge genoecb fouben geben*
l^ierom enbabbpgeenrufün ^gngbe^
moebt/töt bat
Titiaen toeber berttoc&ett
toag. «setomin'tCafïeel s.
Angelo,
beeft Pierijn gbefcöiïOwt/ cnmctllutco

getitrt

Vitga

in des Paus
dieiiii aen-
gcHoincn«

Sbectert / een Jèale tn eenigbe Camerii:
maer mee(! boo^ 3pn l&necbten.
ma/
Pierijn floegb aUe fraepgsongberis/
tn alberiep toerei op/ boenbe tot na*
beel berConlienoocft eenigbe bingben
boo;(fnoobenpiö0/ foo bat aUetoertig
tefioom bem ter banbt gbtcomen

bebbenbe foo grooten lafl gelaben/
iat bpnacbt enbacb mo(! tepc&enen/en
baer toe fbiatft en fiecblDcftspnbe/ en
fiabbe gbeen ru|ïe notb bermaecft / ban
Sem te binben onbertuffrben met fpn
b^ienben tn be lerberge /bie bP getooon

D^felbe gabe ber natueren/bfeboo;
benen in
Giotto, Andreas dal Ca-
ftagno,
en meer anber / iö gbeujeeft/ isi
ooc6 epnbelingbe gbefien gbetoo^ben
tn
Domenico Beccafurni ^ ^tbilberban
Siena : ^z^ie iufpn jeugbt boebebeeento
Öbe ^cbapenjijnjs^abetjs Pacioj^jr*
bepber oft :}5Dutoer ban eenen 2&o|gber
ban Siena,gbebe£ten
Laurens Beccafurni t
H^elf&en Laurens befen )ongben l^eri·
ber fienbe/metecnen fcberpen flocfe toet
tepcfeenen in bet effen jant / neffenss een
tieen ribierfeen/ baer bP fpn beefté boeb*
be / begbeerbe bem aen fpnen Baber / en
nam bem mebe tot eenen 31ongben.
Laurens lift ben SoHff&en beel 5Önen tgt
befieben (al^'tbupftoert^gebaen toajS)
in ben toint^el ban eenflecbt^cbilber
^^nengbebuer / baer bPtepcftenbenaer
anber goebe iSeeflerst teptbeningben/
bie befen ^cbilber bp bei« totjpnbe^
l^ulp babbe. iBenfagbtoelbaejl/bat
Domenico Cbie ecrU Mecherino biet) een

soet l^eefler te tooibtti babbe. <Soe tjS
binnen
Siena gbetomen Heter Perugino,
boe ter tgbt een bermaert ^cbitber: be#
fenmaecbtebaer ttoee «tafelen/ toelcfte
Domenico feer toeHfelialïenbe / totitfri
feptteenpiactifeirber fboblptigb nae/
tiat bP beel bie maniere aengbenomen
l&eeft. t^itt nae boe feer gberucbtitb
Inambibingben ban Michael Agnoio^.

toa0 te hanteren/ toaer bptooonbe/acb"
tenbe baer te toefen be toare bjeucbt en
rufïe ber ï®eerc!t / en be rufie ban jpnen
arbtpbt ;@U!3booib'ongberegbeltbept
en onmaetinbenarbepbt ban
Venusen
Bacchus,
raecfete in fiet&te en teeringbe^
ten ïeften op eenen abonbt bp spn
bupjs / foo bP met eenen fpnenbjienbt
(lonbt en pjaette/ neber gbebalïen/ en
ge(lo|ben ban be !^opeIcge oft geraetbt.·

enRaphaelsteÖOOm/ ijS Domenico, met
berlofban
Laurens jpnlBeelïer/toiensS
gbeflacbtjS naem bP bercregben babbe/
baer benen gbetrotfeen / boo^ pberigben
lu(l om leertn/en boegbbe bem te 0oom
bp eenen jg^tbüber in ben co(ï/met toele^
ben bp beel bingen to^otbt/ en onbertuf^
ftben nae
MicheT Angefo, Raphael, e« an<·
ber fraep ^tbilberiS toertben anbeer*
be/ oocfe nae b'aentiitBen / foo bat niet
langb aen en liep/ bP en toert een feloecfe
'SCepifeenaer/ oberbloebicb 51nbenteur/
engoet Colo^erber. <^oe bP boo^be/
bat tot
Siena ma0 eomen loan Antonio
ban vcrzeiii, een jongb i&tbilber bie tu
baren toajs / ^uam toeberte siena, en
boegbber bem bp / (hiberenbe op naer#
tenen3(natomie: iBaecftten baer nae
beel bingben maïcanber tot trotjs / baet
loan Antonio eer0 / en nae Domenic©-
b'oberbanbt bebieï: toant be €on(i-bcri»
ftanbigbefsgbenfpn bingbenmetbetec
funbament en berftanbt gbebaen/al0 be
bingen ban
loan Antonio: oocb toajs bP
om fpn btticbtfaembepbt meer beminbt
al0
ioan Antonio toeltften ongbe*
fcbicBt enfloibitb toefenbe/eenen leelöt*
feen naem gbetreegb / boetoel bem ^ïm*
mige (bie fulcfee Mtbtbaerbis^ in groot*
acbtingije bebben) feer pjefen: i©ant bp
biel in bupjs groot beflaeb ban alberleii
Sbebitrttny Megapen/ / en alle

öieemi

Pierijn del Vaga, Domenico Beccafurni. FoL

bepbt/icnno 1 J47, <©ubt 47.3laer*
a&egraben in be ISetonbe / j^bbe bit
<i5raf-fcbiift:

Perino Bonacurfio Vagas Florentinoj qui ingenio, & arte fingulari, egregios
cüm Piftores permultos, tucn plattas facilèomnes fuperavit, Catharina
Perini coniugi,Lavina Bonacurfia paren ti,Iofephus Cincius focero cha-
riffimo, & optimo fecére. Vixit anno menf.jt dies 11» Mortuus eft 14»
Kalen. Novcrab» Anno Chrifti 1147,

't %tiitn üan Domenico Beccafurni, im Siena.


-ocr page 81-

Domenico Beccafumi, loan da Vdine.

Foï.73.

Italiaenfche Schilders,

biecmt göebjocöt: oocS een iHabc / bie
5>ön fpjatie natuerljjcfe nae boot(ie/al|Ter
"pemanöt quam cïoiJ^en/ en antöjoojöe
gaf: ootb aïffcr eenigöCöelman/ öft
pemanDt in bupiS quam / öaec toaren
al Detjs 5©iercn gDeujcnt Dct bootftc&fte
f^d om en om De Iteben/ en fulc eefangg
te maec&en 7 bat get te Ujonberlgtke
fot om (ten en jgoojen tuajs / foo bat 3gn
Supi fcöeen te Vuefcn be Strcfie ban
Noe.

^eccben / en altötiJ eenicö 25arbarifrö
0eerbt/ tot om pjöi^ te loopen/ g^elgcfe
in gitalten fomttjtjs göeftötet/bat öet te
Uetbaonbeten ma0/ goe bit alton^
be betofligen tOnberöouben»<©m al bit
fjeaacö (tiiet tegöenflaenbe al jgn maU
Ittöept) toojbe öp / tóanneec ftp pet aen?
fienïgcjcmaecfete / temeer gfteacötban
t'gemepn bolcfe / en ben Stbel fiielbt 0em
tooi een «ptnemenbe USeefier / onber
toelcfee βρ beel Conterfeptfelis bebe. jSu
toeberfeeerenbe tot
Doraenico,Bp maerS*
te tot
siena beel toercRen / bie baer nocö
OÖefien mogen toefen: onber anber/ een
iSTafel ban
Lucifers bal/baer &p maeciite
beel naet&ten uptben^emelregttenen^
be ί Jjiertojaren beel fcftoonnaecfiten en
bercojtingen te toege göeb?acBt, ;©eeii
'Srafel / botö onbolmaecfetblpbenbe/
entoerbt ntetgfiefteït baerfetoegfieepi»
göent
toai / toantfpbotötDomenico te
f onfupiS: en maecfite een anber/ bie ten
Carmeïpten fïaet. gin befe tö boben
<6obtmetben€ngöelen inbetoolcfeen:
in't mtbben berCafeliiS sinte Michiel,
btegöctoapentbliegfifnbe/ toont Luci-
fer
in ben centrum oftafgronbt ber giler^
bé te fiebben getoojpen» !®aer fietmê een
ijperige epj / toaer in ballen bjanben*
be rootfen en mueren: oocfe (engïjelen
tn naecfete pielen / in bat jBepj liggen^
be/ biojben gbeppnig^t: baer ië toel
toaergenomen bat fc&itteren bess bpt r^
<n bie bupflerniflTe / en bjojbtfecr gepje^
fen.!|p bebe ηόφ berftgepben ^alen en
€ameren in firefco/ baer öp berft Bepben
Dilïojien en unneSenis te teegfte b?acöt/
Ijpfonbec in't ;i>tabtr)ui?0 / baer beel
ftftoon 35eelbcn v^ni eh iSomepnffBe
ftb^ien / ban eentgfie bic boe? rgliemeen
toelbarengtleben èel»ben/en be i©ettcn

jaïourfeliicfeonberöoübenöeböen» Μ

maeclite nocö om «en '^tium$>Be tot
bejS 3Sepfer0 intomffc te
sicna, een #eett
ban gariet binnen f)ol/ banaci}t ellen
öoogö/ fpjing&enbemet beboojbeenen
ioöe locftt / baer op f'^epfer^ 25eeït/ en
onber b?p/betept6enbe b?p1Lanbtftijag^
pen ban ben^epferobermonnen. 5©it
üjojbeop be jBarcfete
siena ggefïeïbt/
boen ben l^epfec ban
Thunis tomenbe
baer paffeerbe, 1|ter ban toerbt
Dome-

ben #iince Doria baer met 3tjn JBaje^
(iept göetomen/
Domenico berfocftt tt
tomen boo| |öem toertfeen te Genua in
5ijn l^alepgs/ baer Pierijn del vaga en an*
ber ïjabben getojocöt: maer ftoa^ 0em
boe ongöeJegöen / om batöP öabbete
bolepnben get plabeptfel ban ben ^om
te
Siena ban IBarberen / göelöcS op een
nieu inbentie fiabbe begonné een ^cfiiL· ,
ber ban
siena,geBeetenDuccio,baer men Df f,"' %
toepntcïj ban toeet te bettellen / toie fSi v^nc
3Dn<©ubet5S toarcn/ en toaer ofttoam hiftorIenf«
neer f^p göefto?bfn i0: botö iisgroote maken njf^.
bermaertfjept toeerbigj)/ om foo bpfon*
ber inbentie / aljs befen bloer te
siena tjg/ ^
ban toit en ftoart/ getojocfit met groote
(ïucfien (teenjai/ toaer ban b'ommetret*
feen 50« groef feenjS ofte fïrefeen g^ebult
met ftoart ban picfe/ oft bergelöc6e:ban
bitbintmé/ bat Duccio leefbe i j ƒ
aen eenig|} toertR ban fiem/ ban fulcben

Ïï^atum* Öeeft Domenicus bit

geerlgtK togbt bermaert toerei bpbe
öanbt göenomen/ en allenffeen^ gDebo?-
bert / met grooter €on fl en goeben gije^ van
lucfee, «een groot beel <®ntrentt'i|oogö pom
ailtaer maecfete ÖP eenfrgfeban bier^ van sf^L
tante l^ifïojien: €ctft
Adam en Eva upt vcrwoni»*
ben ILufïBof berjaegftt:
Gain en Abels 'y'"·
<©fferr)anbe/en Melchifedech, en booj bé
Sltaer een groot fïutfe ban Abrahams
<©fferöanbe. föonbtom bit ijS eenfrfife
ban Balbe25eelben/bie alberöanbe mt*
ren gftelepben/ aï0 tot ber (©fferfianbe, .
SCliS men be trappen af g^ecomen ig/
bintmen ηοφ ten anber groote biertan^
te ï|i(ïojie / ban baer
Moyfes op ben
bergö
sinai be wn ontfangt/en bentben
baer men om t'guïben Calf banft / en
Moyfes bei^Daf^len bjcctt.©oojt btoeerS
in be Sercfee teggen ober ben i&ieecS*
Itoel/ i^ een gwot biertant/ baer
Moyfes
. t'toater

g^aerenboben öabbe öp 3SnecÖten en ! nicofeetbermaert/engöep^efm: <©ei$

K-^r^celyc.

deel

«c

t'toatet upt ben (leen boet tmtien / en
t*t}olt& ^raeïjs op öerfi^eiïben actitUi
ben bjinrftt/ e« beeftin u biencfeen b^en^
een»<©nberftttberf<eracrbige btngöen/
iffer een Stinbt/ bat «enen 3|onbt met
'töooft in't^ater toil fi«feen om te boen
biincfeen/ben tocltfeen genoecö fcötjnt te
Öebben / 'tfioofttefcbubben entoecfite
trecBen, ïï^itiiSbanalb'anber(ïuc&en/
bie wptneméöe 30« / nocö Öét alöecbefle,
0erft onber ben CÖo?en oft
Cupola, i^
b'fliftojte ban b'<©#eri)anbe ban
Eiias
öanÖemMïebaen» iliernaerijsöpoocfi
te
Genua ggetrocSen / baer i)p toepnitö

ban Lucas UanCortona / toan Pollaivoli,

tnanbfrenbaneipbertoe/ meèrtoaren
bergken / alöbtoingöen/ bie ban
bertoetoarengftebaen ban25?ocr
loan,
35?oer Philips, Benózzo, en anber / bie

al booj befe anber 50« ^^

niet meet tlbcr toexcfien toilbe aljs tot
si
€na,baer Dpsgn i|apsi en bupten jgnen
3®gngaert / en bermaecSen öaböe. i^p
maecfetenocfteentgöe cafelenbanep^

tronien / bie Domenico maecl^te / toaren
(eer toel g^eftelt / en goet ban tepcfee^
ninge/ maer baer en toajs fo geen groote
öracclgcfeöept tn/toeïtSe gracelïjc&öept
in onfe Conjï / isS een bpfonber treffe»
IgcB goet beel: i®ant boo? bnenbelgc&e
fcöoon tronien/ menicDö toercfe bebjgbt
Öeeft göetoeeft ban göemeenen lafïer.
Cen leflen nam
Domemco booj/banCoi
per te gieten/ en maecfete op fes Colom*
nen fes Engelen / toepnicl) minberals

fierigö ban gfieefl / fneebt in Ooutoin
biuffeen ban toit en ftoart / enoptoper
imt t'graef-öferberfc&epben bingiirn/
en oocfe göebctcnbingfjen / feer bootfige
ÖifioitBcnjSbanb'Silciöemia / baer
lup-
pitcr, en anber <i5obcn / Mercuriumtoil
ben in't fbjnep^ oft fmüt-BroeiS / baèc
Pluto en vuicanus rbter ftofeen / en niep^
nenbat
Mercurius fal ölgöen / maerftp
bliegöt ftènen/ in roocfe berbtotjnenbe»

en toert in ben ©om ö^erlgc begcaben,.
Il^tieucnbanioanda

Vdine, ^t^Jlber.

D<S^t§iiber-confl tsi genoetg gdtjc
een fc^oon i^joutoe / bte ober öoet
Hief öebberjs oft naebolgeriS feer jeloersf
133: H^snt toiefe niet ernfiieö en bemint/

SoetjSbebe/bangöeïöcfete Pifa: ï®ant; nocö en foecBt / bie m bint fe «iet :€«
— '' , - — toiefe Beeft / en niet in oepnt norgen

onberöoubt/ biebeclie(lfei)aefl toeber;
IBaer toiefe met fnelkn en lebenbii·
ggen g|)ee(l ban jongg^ bemint en nae^
bolgöt/ bien fal fp fiaer getoitligö ober- f

____ÖÖeben/ alfo fpbeöe öaren loan van vdi-

üertoe/^ggenbe / bat geöueriger toettft; ne. i©efen jong toefmbe/toais bicbtoiljS
te
toefen a$#ïpbertoe/bat betoercfeen met sgn Baber op bejac^tenbog^el*

t'Ieben: befe fïaen in be :©om-feerc6ebp i toefeiibe / ηα?τι be begtnfelen en eeriïe lef*
t'googöSftltaer* ï|ier ban grootenlof fcn bsr ^cOiiöer-feonft feer toel aen/
lebbenbe/foubenocö Rebben gijemaerBt
/tiuelcS öemeen groot tooojbeel toas:
ttoaeïf Spoftelen / ftabbe fip ben
ttjöt toant te nemen fpn begin bppemantop
ge^abtomlebem^anbebootgecftiict
jcenguabemantere/ is feerfcDabeïgc^:
belet ,#ptoefenbe feer inbentgf/ oft ber.
toint iiet g^ebeurt felben/ batmcnfe ran

ïtn congeïeren / en ïegsöin gem göeboii^ fcfierpen berf^anbe/ cn goet ban begriip/

% bolgöbe

rge/en ban 6int0 beene tot be Cept&en-
confl natuerlgtg gDetrocEten/ b|ac0t fp^
nenjoitg^n tijbt/ alfl ijem gbebeuren
moröt/ober met te conterfeptten/i^on*
ben/ (pepten/ ï|afen/ en alle foojten batt
bieren en bogbelen/ bie Dem ter ^anbt
guamen/ en fo aerbicD / bat fjem een pe^
gelgcE bes bertoonberbe: boo| befe toe^
gÜenegijentDept toert ÖP ban fpn l^aber
teiaenetien beftelt/ bp
Giorgione van
Caftel Franco;
^ier ftoojbe loan \jeel lofjs
ban
Raphael en Michael Angelo: ©eö itf
DP met eenen iaecommanbatp 25jief
apnBaldaifer CaiHglione, Raphaels groOt
bitenöt/ te liioomgöctomen/ en boo|
benfdben
Gaftiglione in be f)Cöoleber
jongöe ^cötlöerss bp
Raphael beflelbt

af toenben/en een beter nabdl gen en aen^
toemien/ ban met groote moepte.
loan
fagft bp Raphael een anber foetelianbeo
lingfje / aï0 Dp te ©enetien bp
Giorgioa
gebaen öabbe / bot ö toas baer toepnicö
tgt0 giietoeelï, ban toefenbe ban


-ocr page 82-

Italiaenfche Schilders,

boIgBbe blgtifg tt fotteen gcacelijtfte batgp Dem begaftiefetbe / niet eett φ
mantere
\xm Raphaei, t» tti tojtet ttoeemael/ maec toecfcBepben cepfentr
t^tit (00 toenam / in tept&enenenfcDtL· i tepc^enencn conterfej)ten:fot}at]^|pgem

teren/DatÖPfectgrateiflCfeeneöemac' ' ........

ftelgcft naebootfle alte natuerlgcl&e tttn»
SÖcn/ gieren / HafeenjS/ ^Inftcumeu*
ten/tiafen oft fecwpc&eii/ gLantfcftappen/
geboutioen/cu groentcöept/ bat fteiu nie^
mant in öcfe ^c^ole toooibp en :
maerbotjen alfiaööp genucc^te alber^
lep bogeïen te maecften/öat l)p eeic langö
fcnen 25oec6 bol Daööe/ fooberfcijepi
ben enüjel gebaen/bat fjeteenbjoeplgcfe
tgt becbiQf taaö te fien tjoo j RaphaeUbp
toien eeni^lamiiigö luoonDe/ göeöee<«
tenian.eeneyeeUnitllSeeftet / infcup^
ten/blaben/en bloemen / gelgcftenbe t'le*
ben: oefeleecbeioannae ijemoocftraa*
Ben: mact niet op fo bjoogö/ maecbeci.
ftije ftöoonoet maniere, <©oc6 leerbe gp
mabettlLanticöappen/ en groenicöept/
roet gebjofeen geboumen / bie ban anbe*
een baec naec ooc6 naeggebotgbt/eii tu't
SÖebiuptli 3fln gecomen.
Raphael,bte in
3fln bingfjen groot benocgtjen Dabbe/
liet öem mafeen een <®?gcï/bte be
dlia , bie te 25olognenij5/ in be banbt
Seeft /bte öpfoo contecfepte / batfe na»
tuerlrjcft berbeben fcögnen t« toefen/foo
iijnoocftbetfcöepben ilSuftjtfe gnftru*
menten / at η tjaer tooeten Uggbenbe/bo*
ben btetV3ö« gbebanbelt effien op be felbe
mantere ban
Raphael, bat öet al ban een
gant fcötjnt te toefen gebaen» 'Cgefcbie*
becojtööietnacr / batmenbp;è»
vie-
terinvincula, tn berutopnenban t'^a*
ïeps ban
Titus, graefbe om beelöen te
bbtben / en battec onber b'aerbe itjaeceri
giöe^onben eentgDe toettoelfbe €amsr0
Uol (©rotiffen / deen
ƒ tguerfeenjs / en
gijlojtèenjs/ met eenigOc cleenaerbiglie
iteraten ban (iuct0 / &afr alles nocfi foo
fifÖ!ïonenberfrötoa0 / bat
Raphael, en
loaa^ bte met tomen om bit

tefien/feerüjaeren bectoonberbt / tian
ber berfcDepbt niet alleen / maer ban be
ffboonöept en beucbt ban befen werrSe.
i©efe g^otiffen met foo gcoote tepcfee^
tsi ige gebaen/enfo berftfiepben/berflier*
kjfftenclucettcö / en befe fïucc0t met
berbeeïbe bélbeSenji ban berbje/mctbïc
^ifloji^ene/ foo ïufïrgli en bjolflcS / la*

ggen leao foo biey m gerten in be« fin/

bie mantere Deel liegt en bocn{gt6aen#
bienbbe.te boen met een fcaep gratie*
j^tet en faelbe bem / ban befe fcboon
maniere ban (iutco / toaer 09 befe
ttffentoarengbebaen : ii)ant albabben
beelboojtgtjsgbefotbt enge^oeftbict:
Ober / fonber pet gbebonbente fiebben/
ban (Iutco te ma^enban ^lapfler/^altft/
ί «©riecfei: pecfe / toafcfj / en göebiofteti
batft(Ieen/en baer ομ te becgulben t fo ett
biajsnocbbanntemanbtfultggbebaen/
al^b'oube aCntgr&eningbeb|upc6beb^
ben/en gbelgtb oefe/bie baet: gbebonben
toaren* ^oooberlepbeioan, om befe te
maften metfealcfe en pozzoiana, bat W
eenirb fant/batmen bupté aoom graeft:
en btt.maecfeenbe / pjoefbe te maften
2&eelbenban balf ronbt; maer ten tonbc
bie glabbicbept niet öebben alis b'ltoi
tflcfte/ notö fulcfte toitttcftepbt. ®oe
bocöte bp in betCretoertonfcbe toit fiel#
ftalcft pet te mengen/bat bJitter toa^ alji
pozzoiana r beiS liet öp (ïanipen roitüi
|ïur6c»ban 'SCrebertgn-ftecnen: bit grng
mei rebelgcft toe / maer nocb en uia^i
Öet niet tolt notb effem jBaer epnbe»» st^eeo^^
Igcftlietbp ftampen en pulöeriferen al
cleen en fiften (lutften ban ben albec» Z^lidoot
fcöoonflen lattten iBarber/ mtngöenbe
loan va»
bit met fcboon Cueöertgit^ftaïtft/ tioiit v^nc.
batöetopjetöt / en fonber ttijgffel / ben
llMcco
toasi ber SJittgfften / göelgcS öp-
Dat begbeerbe/en ten allen
beelen toel be#
UieU 3©aet ban bp frer berblgöt/ toon#
be
Raphael toatbP te tocgije gileb^acbt
babbe: tomftenboeier tijt/ alfoomen
aen be ILogten boenöe toas/lict loan 3gtt
ntcu gbebontsen
«Confl te toettfte baec
reggöeit/en bie ILagien ober aï metflur^
co berderen/ en
ittfraep comparteringf i
omfjelfen
ben <S3rotifTen / op be maniere
ber ilininc&en/ bie feer iiptnemenbe
Igtii en rliitbticb jlaen: ^mt onber jgn
oocftï|ifïö?i&en]S/?Lamfcliappen/l.oof* .
toercft / en jprnfeSmg: baer bjacbt bp
b'upterfie maci)t te toercfte / bie in fult*
ftenbeele be €on(l bermacb. gingö
fip/foo bf el men fien tan / eentgbe tofïc*
&εη ber S'ittjcSé ban ftucco ofte fcbilbe*
ïöe/t'3öni €oIo}Tco oft elbeï bcvre te ba*

öem

feehit / O» foo beel manieren :oocfe toat j
be jsatuere op elcft fapfoengöeeft / ban,
bjucbten/b^upbe/ frupten/ groentcfiept/
bloemen / alberlepbogel-foft/ coojcn/
baber/ en bergelgtfte: bocö alie^ te ber*
Balen toat bier te fien 10 / toaer niet an*
becsf / alöpet onmogelgcj: te toillenbe*
. Γ boen.<3i;'epnben ber 3logie / baer

befe bingbcn 3ΐίη / öabbe loan tegben ee*
^^ηΐοΛ wnmuereenbeöangb oft 'SCapijt göe*
gne, be. fc|)ilbert/ al toaer ben ^uis na toegaen^
«ght M. öe / liep eenban ben |^alfernicr0 boo^
fienen/om bet tapgt op te rapen/bat ben
i&auis mocbt pafTeren / ban Öp tïonbt
öem beb?ogben, Hier bcb icfe gbcfpio.
6en tian be bobenfie Hogte / een toercft
fo fcboon al^ fïerflgcfte oogöebermacö
te fien / toaer uptontftaentsi / ntet al^
ïeen in föoom / maer ftbier be l®eereibt
bber/en nptgbeb^etfoo aerbigtjen ma*
nier ban fcöilbcren.'©aerenbotïen ijS lo.
an bpfonber bermaertöept toeerbigb/ te
Mben finbert ben tftntöcften toeber op*
ebebiacbt / oft gbetionbenbe Confiban
t'tecbte ftntco/en baer toe be fcboon ma*
niere ban ^rotiflfen / op be tecbte ftre-
6e öerbpcbt» b'onberfle %ogie/bo*
Ijen bat be 45roti(Ten
ot (Incto uptne*
tnenbe jgn / tg bet een lufl te fien/ boe in
betoelffeljSbanonbcr op te fien / 3gn
open locbtengöefcbilberbt/ baer gbe*
iromberieten betitericbicbgnen/ aig
b^agbenbe toagöen^ oftroofter^/göela^
ben met tognrantften/en b jupben/en an*
ber berfcBepben groen ramfttoercft / en
baer op albedep boggelen en bterften^
Tittenbe / alleji feer natuerlijcfe om fien:
altoaerfommigbebjupben fcbgnen een
groot bert afgbeftbepben ban bet toelf^
ftl af te bangben, eiber tg nocb getoeefl
een fale/baec
loati babbe gbefcbilbert al*
beriep ^apegaepen ban beelberlep ber*
bien/bic boen ben#au
!S Leo babbe/ oocft
l^epjfatten / 25abotnen/^iberten/en
elfulcft\j?eembt gbebierte nae t'leben/
feer uptnemenbe gbebanbelt: J®aer tot
grootefcbaebebec Conft / beeft #au!8
Pauiusbe45.tïefalt / om anber Camera
nocb eenigib anber toercft / ^cbilberbe
entojocbt
bP ban ftucco be ILogietot
Vigna di Madama, ttiaftenbe baer grotif*
fen / feptonen / gebierten / en frgfen / foo
fcboon / bat bet fcögnbt / of
loan in bit
toerc bemfelbé beeft toillen obertreffe,
)|ier berbienbe
bP ban Carbinael lu-
lio de Medici
een €anonincftfc||ap ban
Civitaie in Friuli, en booj 30η bjienben
beel 25eneficien / maer t'Canonincfcbap
gaf bP SiJnen Bjoeber. i^ocb maecte
Ijp
bier nae in befe vigna een Jpontepne /
toaer bet toater ftojte upt een marberen
•eiepbanö booft. l^iertioïgböe Bpnaec
in befe (ïancie gbebeeï eenen 'Sïempel
ban
Ncptunus, een Camer bie toepnicgi
te booten toa$i gbebonben in
Paiazzo
Maggiore ,
ute al mct natuerlgcft :Eee-
tupgb enfiucco aerbigb gbecierttoaii/
«igingbfe inConft berrete bob^n/ foe
toel toaren gbebaen38n gebierten/ ^ee-
boojen0 / enfcbnlpen/ enonepnblgcfte
fulcfte bingben/bie bp baer maecte*j|iec
nat maecte bp nocb een ipontepn / maer
toilbt/inbebollicbepbt ban een öootfe
mibben eenen 25ofcb / boenbet'toaetec
ballen metfraeper Cond lang^ftegbel*
(ieenen/bte men binbt baer natuerlgcfte
toaterballenbe fteenen gbefletenbebben/
gbelgcftenöe ftegbelen / bie aen be ^up*
fenf'tointfriSbangben / batbetnatuer*
ItJtfteentooefte plaetfe gbeleetft te toe^*
fetuBoben op befe gbefigureerbe öootfe
(telbe bp een groot %ee«ai0 booft / be#
toaffen itwt beel tooefte mop crupben:
bitfïonbiongelooftötft toel. gbe*
baen/gaf ben Carbinael bem een €abal#
lierfcbap ban
^,Pieters,cnfcbicftte beiïv
nae ƒlo^encen. i^ter maecSte bP i»
flucco en anbers beel fraepicöept/toelcft
beiplojentgnfcbe ;g>cbilöerö meerbe^
biel aljsfp't Piefen / oft miffcbienblint
inbunepgen quelljjcfte ftoaer maniere/
fagent niet ban met te toepnicb oo^beel
oft gunft,
loan toeber te iSoom ggeco*
men/maecftte tot
Auguftijn Gigi inbOm^»
ïoopen/ aenbt fiucfteii int toelffel / bie
toel göebaen feflonen/ bie mtη baer fiet/

ec.

Pïlfcr-

"«Cr.

lïtöftenbf

ïoandaVdina.

Fol.74,'

ÏJen: !©a«t men fiet / oft en toeetnet^ j te maften/ gebjofien/ ntt'Païepjs batt
Qenü/foo ban oubtjS gbebaen te toefen fnlcft bpfonbercieraetberooft: t'toelc^
©ogbelen met ben beberen / nae fleben 3Ön ï^eplicbept niet götbaen en öabbe/
flbecolojeert/ banallegeflatöt;enBir' foo bp maer foebeler Conftenbeucbt en
fcben/toater-gebierten/en ^ee-monfler^ | toeerbicbepbt gbcfeent en babbe» 0ae


-ocr page 83-

tnafeinfre elcfeeti 05 m UetfcïjepiJé fap.
foeti/uanblocmen / üiucötm/enbïaoen/
fo letientie/ batfe &aet aen ben muer baH;
gcmaet
6t fcöönen tt ftangen. ®acc itet^
nten alberlep goet ban öaber/oocft blier
en benc&el bloemen / bat &et te bcrtoon*
bereniö
/ öoe 51)" confïtgfïc öanöt be na^
teeBler fieeft naegöebootH / tn met
bod&e bcrU32n iiifïöoonöepbt ïebcnbitè
bocnfcöömn. ©obcnbe figmre tian re*
nen
Mercurius tfó tiltesDt / tJECft W «Pt»
göcbeclt
Priapus met een €aaajoerije/en
ten öDebojlïeu ©ïjgöe / ein baeijeriji/
bie baer b^eebec te fien isSMlë icft begeer
te berteilen. oefen 5ön baer ittin.»
berftenjS en ï^iecett / bie feer fc^oon ^ijn:
maer onber anbet eenen Heeutn/en ^ee*
peetbt ban onbet te fteti / gfteaciitfcijter
bobenbenatiietc. ^tec nae in'tCafleel
êtnte Angelo, entn't ^alepjs öeoe ÖP
Jjeelftaptcöepbt» iliec nae ijöi öem
nenltebenRaphael ontfto^ben / tot 5gn
rtcoótebjoeföept / i«stfe#ausii.eojnae
n)ienquam^uiS Adrianustöoe onbeu"
ötel0émioaniwt eentgö deen mzuk/
«ibertEocfe omöe#ift ban öooin nae
$0n ©aberïant Vdine. jBaer
^am Cle-
ment
gïïecoien 3tjnbe / mm W toeber/
enm^nsffeietot be Ccooninge berfcöep
ben bin aften ban tctumpöeiöc&5 toebc;»
tepbirmftc: en baer naet met
Pien jn del
vaga een fcgoon comparteringije ban
ftucfo / aett t'öjelffeï ban b'ouöe faie:
biet maetfete iban fraep gcotiiTen en ge*
bierten, l^iecnae toert jaoom berooft:
oocS ioan^bie beel gfteïeben ftebbeime/
toeberbïoobt nae vdine, entegöensön
booinemenmoit (ontbobenbjiefenbe) te
JSoom toeber feeeren / booj ben l^aug
Clement fom bingljen boenöe; boe too^
bef#fficie ban
Piombo, bat ÖP beter
berbienbè/
Sebaftiaen uan Benetten göex
«öeben / en
loan Utt ban een |0enfioen
ban tacgtenticö ^ncaten ban be €a*
mer.ioan ujojbe bjeber ban benH^auis na
iplo^èntengljefonben / aitoaer Dpeeni^
«De bing^enboenbe / uetfïonbt ben boot
bart#au!S
clement: baet biel ftem alle
SopebanjijnbeioomngBe / üJeï btMm^
benbe / fioepbeifiéti^te «open optle^
ben bart ièjincen / enbe öoetoant^eibaer
öe l^offtbe btngBen 50«« ^of ft aï Ö^öbe
mogöen ïeöcn oj? 50« Officie e»
comften/ en Carbittaeï
ΗίρροΙίω de Me-
dri
titenen/ enben nieuiDen#au0 Pauius
be 5'.fobeftoot öp te treeften nae vdine,
t'ttieltfeöpbebe / en ijteïöembp söncn
O^ioeber / bien fip t'Canonintitfcöap
j öaDbegöegfteben/metbooinemen / geen
ftinteelen meer te Danbelen« ^ocg aifo&
üpïlupfbjoubje en feinberen gecreegö/
: fieerbe toeoer tot be btrlaten ^inteelen/
enmaetfttebaer en ontrent jgn ^tabt
berfcöepben tojerciien. Cpnbelgcb/
ijjo* quamöpte fiooni aï0
gftetleet / in gefelfcöap ban aecfjt boltö/
om boen 59« bebotie / cn toojbt beftenbt
bnpten be pookte gaenbe nae
toeliS/ ban
Giorgio vafari, bit ootfe ber*
bjaertiSincoerfe guam: en gabbe gem
•geecttonbefeent gegouben/ fiaöbe Dp va-
fari niet beöoeft / om ttijgBen boojöem
5ίίη penfioen ban
Piombo, tiat öem na be
Dootban SebaAiaen tsa^ ggetoepg^erbt
banGugiieimaa&eeltttlööer ban Genua,
öte bat (©fficiefiatrbe / baerftem
Vafari
aenben l^aasï tiieber aen fttelp / en bebe
9em nae meer bi^tenblftljap tomen te
Hoorn/in bé bienft ban Piws be
metgoetpenftoen / baerbpontteranber
bo0| retocqueerï» be grotiffen op be
aogte / boo? tïeen berfianbt ban beit
©aitjs / baant fp merben meer berargert
aisi tertetert, -ifiifooiniösi fcng&tioaa
opjagOenenbogj^elen getoenttoag / fo
bolÖerbeÖP aïttjt/fö langfie al^ ftp nocö
lueltetwebtloaais/ enltepbceltiit^besi
geplig&baeg&si üjel tftiettmijlen bupten
fioom met eenen Slongöen r cn mant öp
met öet iloer en Cïuptboge feer toe!ton
omgaen / feftoöt^p foobeel totlbe ©np.»
ben / en in bemarafffn fotr beeï toüöe
<lE>anfen/en anber toater-bogf ïif/öat ben
giong&eng^enoeit gabbe te bjaegBen.
j©en fegfn/ bat firtoajS «Inbenteitr ban
be göefcöilberbe Hfeoebaniinttjaet / baer
men ^et üitlöt mebe fcöiebt* m fiicl ett
boebbe/cm ber ^ag&t toitïe/aïtgt
ben op. 2Si0iip5ijnb®o|igfiegra»
tiffen (al^ lïcröaeït ίί) ftabbe
0eretofgueerf/(larfftpai%
jj^4«out 7o.9laer/en
tserbtbeg^abenna

Raphael^

Italkenfche Schilders,

lacob van

CEetjettUanlacob uan

Puntormoi^töiïber»

^ €Ïüc6 aliS ten ttjbe beö grooten Tuiij
vjCarTaris
feer beel uptnemenbe JBan»
nenagn ggetueefi in be routtie garbe
<ton(ibe0 groufamen foo^gn

in onfefoet enbermafeeïötfee ^tbilbcr-
tonfl in Staïten / bpfonber te ƒ lojen^
®en / enonbert'iloimttjnftlje/tentg^
bebessgrooten
Michei Agneii ggeuseen:
beel uptnemenbe Con(l-rgtfee Dernufti*
05e gbeeften; onber
lueltfeeniet ontoeer'
bicgiisg^ereftent tebiojben lacob ban
Puntormo. ^p tiaa0 gDebo^en te Puntor-1
mo,3io 14 9 5. en toerbt f jijnen 13 «Saf ^
Cöebiacöttetooonentei^lojenten / en !
befleltbpLionardo da Vind, tojtj? baer !
naer bp
Mariotto Albertinelli, toOOJtjS |
bpPieterdeCofimi: epnbeltngge ;3inno
iji i.quam bp Andrcas dcl Sarto, bp ben
toelt&en gp oot6 niet langg en bleef /
om
00 jfeitft alss bolgt. i^n eerfte toert/
bat
lacob op 3ïn epgöen öanbt bebe/ boe
Öp notö tooonbe bp ben beröaelben
Mariotto, toa0 booj een €leerma6er 59«
tien bjienbt/een 25oobtftöap / een tleen
flutrften: enalfoobess €leerma6erj3lei·
ten ten epnbt toajs/ eer get (ïutrfeen bol#
baentoai/bleef öet
lacob inbe fianbt,
Mariotto liet bit (lutrfien / al^eenupt*
nemenbe bingöen / fien pegöelötSen/ bic
op jgneti tointfeel guam. <©nber anber
V
J^aphaeis toerbt öet g^etoont Raphael Vrbijn, bit
vet ^i» te jplojenten toa^ göecomen : toeltfeen
»10. t'toertèenbenjongöenfienbe/ toa^up*
termatenfeerberojonbert/booifeggöen^
be ban
iacob,t'g|^ene naemaeijS ban jgem
göetooibeni0.
Mariotto ban ^lojenten
bertrotfeen / quam
lacob bp Andreas del
Sarto,
retötop ben tijbt / bat Andreas
fn't booiBof ban Servi ^abbe boïbaen
b'üiftojienban
Philips, bie toelcfee
lacob toonber toel bebielen/ göelötfe alle
anber bingöen ban
Andreas fjemuptne^
menbebe&aegftben / cn focDt befe ma?
«tere met alber bïgt nae te bolgOen.Cm
iiep niet langftootfe aen / of öpen toa^
teonberlgc6en toegöenomcn / foo in't
tepcfeenen/aljS toïojeren: foo bat atn^tjn
öanbelingfteglödeecfe / of fiplangi) aen
be Conft toaer
g^etoeefi. Andreas een
9Sïtfler-tafelöebbenbe göemaecfitiu'cen

Puntormo, Fol.7^.

I^ercfe bupten / bicïiuaï berbo^ben tss/
fcöilberbeiacobbenboet banbe 'SDafel/
mafeenbe in't mtbben cenen
boobenChri-
ftum,
meitttiee(tingBelen bie Coojtfen
{jietben/ enï)embetoeenben: oberelt&e
fgbe een ronbt / en in clc& eenen l^io^
PÖeet / t'toeltfe göeen 3fóinber / macc
groot HBeeficriitoetcfe gfieleetft te toe^
fen.
Andreas ggcbjupcSte ftcmboojtin
betfcjuepben toerc^n te
[lëlpEU opma«
feen/aljS 'iEafereeien en anberi. ^n bcfcn
tgbt toerbt ben Carbtnael
de Medicis ge*
to|en#au0/ cn Leobe giieöeeten/
besi te ^loicncen becl sgn toapenen toae*
rengöemaetöt: bejSbe IBonicfeen ban
Servi lieten eenficenentoapenmaetfeen/
mibben op eenen boge in ben ingang ber
Herciiboücnöetecrfïepo^ael / toeltfie
Andreas di Cofirao Dcrgulbe / en moft
bertierenmet<0rotiffen* 4Bnalfoo baer
moffen 3gn op t'natgöefcBilbert eenFi,
descnCliaricas, nam Öp f)itt tOC lacob,
bie boe maer 19* S^er oubt en toajEi/
toeleven qualgtb tot foo een treflgt toerc
in foo openbaer plaetfe te b jcngljen toa^
boo? befcöioomtöepbt: ^ocD öoetocï
Öp op t'nat fo göetoent cn toa^ alsi in
lp/greep moebt / en nam aen bie ttoee
^igueren te maSen / beS bertrocS gp
ban del Sarto, en mactfitcop jijnfeïben
be CartonjS in tocpnitö tgtis: gfiei
baen / b?acöt öp 5gn Jfeeeflcr
dcl sarto,
bat Bpfefag9:5^cn toeltSen berbaeH / cn
bertoonbert/ befelbegoogOlgtft p|cej$«
IBaertoatterbantoag / t'5pbooingbt
oftanber^/ nopt finbcrtfagöDp lacol»
met goeben oogftcn aen. βοΓδ alis
lacob
t'stjnen Rupfeguam / toerbt niet ingfie*
ïaten/oftAi-erbtban ben ^ongftersS nae
göeflüpt/foo bat 8P ftemop jgnfelben
Öiel / en Öem nauften^ beftielp / toefenbe
arm / en bebe allen bigt om leeren/gOe*
bieben toefenbe bantoercfe-lufl/ naeni-
gieri cIjEpbt / en natucrc/ fr&tloerbe beciS
tüJee ftguercn foo uptnemenbe / en in f00
coaten tqbt/ alöccnigft erbaeren groot
iBee(termog]&elöc6 flabbe grietoecft te
öoen : ï^otfiijcmfelf niet boibaenfjtb^
bcnbe
/ meenbe bit toercfe fïilltjcB te ber^»
berben / cn met nien Cartonnen toat
büterö
tt maecfeen: i©aer alfoo ftp eenö
ijaerom bertoaert quam/ bonbt bat An-
dreas di Cofimi
alle^ ontbet^t j^abbe / en

grODtcn


-ocr page 84-

Italiaenfche Schiider^j

met Herbet (laben / eit trflnfTèn ban toer.»

gtootmemfïantjt toatt bie'töafl
brfagöen / cn toetbt tian
Cofimo foo göe#
iroofl/ en t'ojctcfe foo acnggepjefen / bat
Bp'tfoo liet blijtien, tet ootfe foo
foetflöecoloiesct / tz i^ioutoentronteiv
en 3feinöer6en0/foo fcöoon en letJcnDt/ bat
tot op bten ttiöt gljetn fcftoonbct fc!jil«
öccije op't nat nopttoa^ gftefien.
Wtith
Inercfe eens g&efien tocfenbe tsan ben
Euonarotto ^ en ujetcnbe bat i)et cenen
vSho" Song&entoan 19. ^aer ftabbeg&ebaen/
^er Κ- fijbe: ^efen ^ongDen / inbien i)p macij
ïeUen / en foo üooitsaen / bp batmen
fien tan / fipfal be ^cftttbertonfl nocft tot
fien Hemeltjsmn, Φίε ban
Puntormo,
Soojenbe t'göêtucöt ban öun ILantf»
nian/Uetcn öem op be poojt ban öun
fteeleentoapen ban^auss Leo maetften/
met tüjee fcöoon feinberen. t'f^lbe
3iaec op ben laafïenabont toajs D^cl
Jploientenbjolijtfe / om gunnen nieuUjen
verf^^y- lojenfcgen i^aujS / en ben €beIbom m»

to?erftdr;begrootenco(linmafcaraben/ töaertoe
wagens van toagöenen toaeren toeg&emaet&t / en b?p
ouberbommen
ber JBenfcöcn baer op
bertoogijt / te toeten / beMnötföepbt/
Iföangept / en ciBubtijept / met i&etfona^
0ien / te toeten / bie in eltficn befer trjben
oft ouberbommen uptnemenbe toaeren
ÖÖetoecfï.
mt^ b jp toagljenenictjilber^
ίιε lacob, en maecfete öier op ban tolt ea
fujartbcticranberingöen ber «©oben in
toerfcötpben g'ftebaenten. <©p ben eer*
rïen toagöen (lonbt tn't Uatön/toer^
fetn ί opbtnttoeebm / Wp^m- op ben
Andirfevsn betbeu/ t^Ptoaereii» toaeren ban
mgem. eenanbergOsfêlfrfiap gOeoj&tneertfeben
teagöenis
tot mafcaraticn oft momme"
Eerilewa· ïijrót 5!5eneerfiert / gQetrotfeenbaneen
^n, van sa- <©j|eii/albedeebt met groen crupt/
jct?priienbe Satumi ecucoe : Sn't op^
perfir ban btn felbcn toagften tosmn/
Saturnus met ber fepffen/ en lamis met
ttoee ïjöofbeiT / en ben fleutel ban ben

"•sMenichen
•i"4cidom.

uu-ni semte·

tDrnoepgljeniS / aïleS feer uptnemenbe
CtTjefcBtlbertbanbertoen /booj ben ber*
ffcrigljengöeejï ban
Puntormo. Jet btt*
feïfcftapten befen toaegöen toeberfgbcn
fcö naecftte Hecbers / gfteriPÊöt
^tlytSe bellen/ en mxtmi^ l^erf^s»^/

fcöcpben groen loof, ^e^eecben/ baer
fp op faten/ Ijabben in plaetjs ban fabels/
beüen uan ILeeuluen / /Cpgecj^ / en
ben / beclaubjenbccgulbt aföang&enbe
met ftöoon bebaUgcfeftepbt: 2lWe riemen
toaren gulben enfiltoeren cooiben: be (ïe*
gf)el0 biaeren Honbt^ en laam^ jgoof^
ben: eieren berber 0abbe bitr bienaeris/
op elcbe fgbe tbiee te boet / metfletg'
ter bellen becleebt/ bjagfienbe tooitfen/
göemaet&t als bo^re (Inipciten ofttat»
Iten ban ©rjnboomen/ bat oocfe ftöoon_ te
fientoas» ^entbieebenwaggen/

Oentwei^''

^m / flöe*
trotaen met ttoee <©(fen / al beftaniwaghen
gijen met fcljoon ILafeen / Cranffen op be
Hoofben / en grootc |&ater-no(leren/
bie Oun ban be bergulbe Stoo^nenafgin"
ggen : H^rop toaS gf)emaec&t
Numa
Pompilius,
ttoeebe aoomfcft Coningö/
met een beel :t5oet6enban ben <6obf<·
bienfïen / «Sfferijanben / cn ojbenen ber
^jiefieren/ als eerftf nutfteuwift boojt*
biengljer ber felber bp ben Öomepnen:
befentoagöen toas berfelfcftapt metfeS
Idjtenersnaeb'^tntgtfefcfie togfe: beb-^
benbe toieroocfe-baten / gouben top*
pen / en bergüelticke btngben: bebte*
naersteboet / "ïlebötfcbe toöfe gije^
cleebt / b^oegljen feeerfen op CanbelaerS/
fonfiiclj op 3ön lintijcBfcijr gbetojotgt.
vl^en berben toagften toaii t'35o?gber» Deoietd^
mcefterftöap ban
Titus Manlius Torqua- waghen·
tus, bie beerfcbte nae ben ecrften €ar*
taegöftöen fertjtg/boe iSoom feer boo?^
fpoeöicö toierbt
7 alles ban PuHtormo
feer aerbigi} uptgöebeelttbefen toas bait
acöt ftöoon lèeerben boo^tgBetrotBent
boo|en reben op fcftoonl&ectben met gul*
ben laSen beljangbett / fes paer iHaetf*
ijeeren met tabbaerts / berfeïftliapt met
tjeel b^egfjers ban bnïen in roebefeenS
aöebonben / en biergöcltjcfee bienaerS

„UM, V».., _____________ , baneetglicricüte* i©cnbierben toagcn/Den v.'-"

/^Tempelbees ©JffbtS: #nber boetlagö met bier 25uffds / als €lep0aneen toe* waghe»·
eilebonbenbe <6römfrÖap oft fêaferöe/ aemaetfet/toasiuliusCa-fai·, triumpfii-
met onepnödiicfe beel binglien bat
Sa- renbroberbebertoinntngbeban ckopa*

.. . .„ --------....... . j^gjjjg btfonberiïe göefcötebenifren

op ben toagen gbefcöilbert/ booj Pumor-
mo : 3Befett toagften toas berfelftftapt
metttoaelfatbbers tn blincRenbe ftar*
nafcö/metgoubtgbeciertenbebangben/
metlantenopbe-bgien; Deboetgbaenbe

bienaer^ï

lacob van

tiienaers Balf göetoapcnt / in plaets ban 1
•iEooitfen/b^oegben bcrftljepöen toapen=»!
ïooben. 5©en bijfben toaggen/ban Caiar
Auguftus, öeerfcöetber l©eerelt / toas
boo^tggetrocfeenban g^eblogelbe
ben/toegemaecfet als <6röffoenen:v«efer*
föbsreben fes paer iöoeeten/ toefenbe ge*
loutoer-feranft/ gijcliicli oocfe
Caefar, cn
toaeren gDecleebt peber nae be tonfe ban
5ön|lanbt / Bebbenbe elcfe jijnennaem
opbebo^fi / om onber^enbt tetoojben:
en bit toas/ om bat be #oeeten bp
Aug«-
ftotngrooter eerenen toeerben toaeren.
^enfeiïen toagöen/ban ben op^ecftten
^epfer
Trajanus, toas g^etrotben ban
acbt fc^oon bebangben en bercierbe
IBeerrien: ©efen toas berfelfcöaptban
ttoaelf tóetötfgljeleerbe/ met langbe tab#
baerbts / op
5tjn tentgtbfcb :be -sooits-
bjagDet^ te böet/toaren 5Piotarifren/3e>
tretariiTen/en bergftelgtfee/met Boecfeen
en ^cijiiften. j^aeöeesfes bolgtjbe ben
fenetiflen / banöe gnlïien «iEeuine / feer
iflcSlbcft en coïiftisö toegbertiact6t/met
beel rönbe
öeelöen taan Bandinelli, en
fc0ootiftftffbirtie
Mii Puntormo, onber
toclcSefret umereti
gftepicfen öiet gbe»
fi&tlberbei©euclibfn :
#p öen mtbben
banöeittoflgt-en toa^ mienfsergrooten
€loot/aïs een ï^eerelt/öber todrlen lag
een J5eelbt göemactfet / als een öoobt
IBan/met berroefl ftarnafcftmiiens rug*
gbebabbeeengat: toaer upt guam een
feerfcöoonnaecfet bergulbt Btnbt / om
upt te beelben t'bergaen ber ou&er öfer
Ceutoe/ enbe fboo^tcomenber gulber/
bie ont(!aenbe toas boo^ be berètefingBe
banbenf^aus Leo. ^it btnbttoas een
ïebenbeftinbt/ eenS 25atBerS jongben/
bie booi tbien goube Croonen ftter toe
gDccocftt toefenbe / coitsbaernaeftarf/
booj ongöematb oft bertoutöept.<eifSf η
toagen oftmafcarabebabbe na getooon*
teiijnlLtebt: Ceetfïebeersban befen
ïe(ien toagijen lupbe albus:

Hf,die nacuer gheeft wetten,
Can ftaet en eeuw verfetten,
Hy oorfaeckt deucht en fpoet:
De Weerek t'quaet moet doogen,
Soolangh hy'twilghcdooghen.
Dus tbo die Beeldt raacckt vroet,
Comt al op feker voet
D'een eeuw n'a d'ander flappen.

'"^aSlien,

Puntormo, FoI.7(5.

Ter werelt doende flappen

Nu t'quaet,en dan he t goed t,

IBan bit üjerrfe/boben ben loon/bercreeg
Puntormo mcer eer en lof / als fcBiec
opt giongbman in befe ;ètabt en bebe:
toaerom öP toeber inbe blgbegineomd
ban #aus
Leo, een bouten 'Sriumpö
Hrcfeebefcbtlberbe / al bol feer fcftoon
iliflojten/ biebooi te toepnttö toeficbt
uaberfjanbt jijn berboiben / uptgbeno'
meneene / baer
Pallas een ^peeltupgö
gbelgcfe(lemmicb maecBt op be iLtere
ban
Apollo, met tootiberigcSen toel*
(ïanbt:upt toelcbe Itjloiie t'oojbeelen ijs
be fcboonbepbt en goetbepDt ber anbec
beelben, tegen bees 3ncom|l fcbtU
berbe öpin frefco/baer ben #aus bagije^
Igcy be jiBifie foube boojen / eenen «i&obt
beniaaber met beel feinberBens / en een
Veronica met be göebaente Chriili: ^oelcfe
toercb op eenen cojten tgbt gö^baen
toefenbe / feer toas göep^efen, aBnbei;
mcer toercfeen bie
Puntormo bebe / toas
feer uptnemenbe een
Sinte Ceciüa, met
eentglje roofen in be Ijaiibt: toelcfe toertS
toert ban t'befïe gijereSent/bat opt op't
natgöebaen mocöt
toefen, ï^p nu gfe*
rufötieb SÖnöc/ toerbt bcm göegöeben te
boïepnben t toerrit in ben Uoo?6ofbati
servi, baer del Sarto (boe nae Biancfe-
ΓίΐΓδ toefenbe) een beel babbe gbcbaen.
ilier maecfete öp/als begöeencö na
me/
be iBifitatie ban Maria, met een lujitgöec
cnbappctber mamere als bpgbctoenbt
toas: Carnatienbanouöteniongb/bei·
fonberban een btnbt op trappen / 5ijn
toonber poefeligij en bleefcöacötifb:ooc&
, ILaecSetien alleS / ts feereenparicbeit
toül göefrbiïberbt / en be figuercnop't
natgbeöaen/snnm'etteberbetercn: <i2ti
toas foo göcbaen / bat bet ban ben Con-
(ïenaers toeröe bergijeleficn bp be bingen
ban
Sarto. ^ttr nae fcötlberöe Pun tormo
eenSilUaer-tafel / toaer in bp maecBte
Mariam, Die ftttenbe ffeinbt toelangt ben
lofeph , toiens tronie foo lebcnbitb cn
aerbicb laciit / bat te bertoonberen
iS:
oorfeisfeerfcboonffetnbt lan aöap*
tt(i / en anber feinbers / bie een pautoe*
Hoen op ftouben, i^atft maerfete Dp in eett
Siltaer-tafel f». i^n iEttangfielijï / een
fcboon oubt jBan / en eenen
gbefinfelbctt
^.Francifcus,toeleven leeft / Ueböenbe bi

^ 4 binsöe"


-ocr page 85-

Italiaenfche Schilders,

Fol.77.

lacob van Puntormo.

birtöBeten sB^Wotiiten / toe(ltgöt met
gt ootcr innicöept 5git oogen en eeoacgt
Og een
Maria en Oaer afeint/vuelcfe fcöönt
flOemtocöt teöcbbeti: €>oc& i$i utct min
ίφοοη eenen
lacob.bie öaer oocfe nef^
fen0 ijS
: ^oo Dat gljccn tiwnber / öat
öefen uptncmenöcn ^^c&ilbcr noeptbe*
ter tïjettfe gScöaenen Beefr* m^tft
oocfe gfjeöaen eenigBe Contecfeptfcljs/
Öie uptnemenöe geleden/ en mel-geft&iU
beet uiacen. 5^oc0 in een Capelle bebe
ÖP
eenenboDöen Chriftum, een Ujzenenbe
Mariam, en ttaee ütinberjs / t'een Bou#
benbe ben #afTs>6elc&/ en t'anber t'ijooft
Chrifti,
bat i)ct niet foube ballen : oBp
b'eenfrjbeüjagi eenen üjeenenben^.
ïan
Cuangfteltft met open armen / op b an»
t)ttftjöe^. Auguftijn in 25t|Tci)op3S tke^

beren / met be flinrher l)anbt op ben
Herber-daf / BabDe groeten toellïanbt/
bemgfenbe bjoefldc^ faenbencEten ben
. bootbe^ .§>altcDma&er^. ^p maecëte
Bocöeenigötleenbingöen ban <B\p)3m
toe / bat uptnemenbe toasi / befonber een
rebelgcg groot (ïuc& / borO met deen
fteelöen/ ba?r lofeph ©eer ober Cgpp^
ten toefenbe/
lacob 5gnen ©aber teggen
tompt / en ontfangiit: «©tt reftcnben
enacötebenbe OEonft-Uerfianbtgöe t'be^
(ie toercfe te
toefen/bat Puntormo opt be^
be/en Uiais ben ^pgBenaerji foo lief / bat
fiet niet te coop en / al|)oe kuel bat^

feröooj benConingO ban©?anc&röci&
Ueel om gö^baen toajs. JBeer luerc&en
bebe
Puntormo, fommigBe met grpoter
inoepten/ om ben trotjs ban anber jBee*
fiersJ/ baer sijnbingocnneffenismoiien
lïaen/ ma&en&e ooc& fomtijben ïafeenen/
baertoepnigöer boitoen in Dabben be*
goeft
tt loocfen. Cgöf fcfitebe bat boe ter
tjjtït beef uptnemenbe #jinten ban
Al-
ben Durer aenben bagft quanten / bie
ban peber tot ^lojencen alg befonber
#imtormo gfjepjefeit, Putormo, bie in be

verander CoiiftΓδΙ^ίπ/ cnöUen Conflenaren
ïijn hande pïggfj (g boïboen/Beeft bffiaen bee0 ma^

niereinberfcöep&en toertSea nat te boï
ai«. eöen / niet bebencBcnbe / bat be #eber-
ïanber^en ïioocribuptftöcnfeïf tn
ϊίεπ be reepte toelfianbigBe mantere ge#
Ijjenbt 5ön te tomenöaïen/ fteeft be jönc
beranbert / ban foet in Öarbt/ tot bat Öp
epnöeWngöe/ofi sö?4»aeïfcBout/ oft tot

bebenifeengöetomen / toebersöneerdc
bJflfe tenbeele öerbattebe.'qr'öabbc ftem
bocÏjnietöinberlötSgöeüieed / liaaBp
öemaecössbeöolpen metcenigöebeeleii
i öerberöaelöerpjineen/ aljS in't ojbine-
I ren / oft bergöelöcfee / fonber foo epgöen
tronien/enanberjS/naetebolgöen» ïliep
1 nae in anber bjertfe / taerbt Puntormo
I te fcötlberen fonber fcöabubjen/ oft öalf
bertoen / batmen nauüu Boogöfcl noc&
biepfel con onberfcöepben / foo bat öem
ai^lo^encen beruoonberbe / bat öp foo
nieutoquabe enb?embe meeningen öeiti
tngöebeeïDt ijabbe. ©p fcfiilberbe fiiec
naer eenigöe longDe^eeren/nae t'Ieben
feer toel g&elöcftenbe. i^p maetfete ootfe
een €:afereel / om aen ben Coningö ban
lajancfecijcfe te fepnben / eenen Laiarus,
bieuerbjerfettoojbenbe / Bernambele*
benbicöept bejs gDeejï^ tn öet boobe ber^
i fto|\3cnbleefcö: en öabbebe upterfie ïe-»
ö|n/al0 Öanöen en boeten/ gDebaen / aïgs
ofi er nocö öet leben niet in en biaer göe-
comem j^ocömaecfiteöp een'tafereel/
ban be martelifatie ban b'eïf bupfenbt
, JSarteïaer0/metfcjcr bcel bjertfe/fcfioon
j naecfeten / en èinberSenist in be locfit/
toflefi al feer gfiepiefen tg gebjo jberu i^p
toerbt aengöenomen te boïepnben een
^aletotcaiano, maer bebe niet ban br
CartonjS: tn ben eenen Hercules^ bie An-
theum berboutoit: in eenen anberen Ve-
nus, en Adonis:en noti) een toojflelingöe
bannaetSten. i^p fcgiïberbe nae eenen
Carton ban Micbel Agnolo, een Magdale-
nainbenöof/ bat een goettoertfe uja^
βυ^εκεηί. iêocD fcfttlberbe ÖP nae Mi-
chei Agnoh €arton/rcn Venus.meteenett
Cupido,biefe Cnft: gier ban maecfete Dp
een feer uptnemenbe tocrc&. g^oe nam
Puntormo booj / bemaniEte ban befcn
uptncmenben Confïenacr Büonarotti te
bolgj&en / gebbenbe eenö een Conter««
ftptfel göemaecfetban ben tertoch Co-
fimo enöcmbenilertogö liet bjagöm
toatöpBebben foube / epfffitebeflecBtis
foo beel / aïjs ö«»ti beeoef^e / om te loffeit
een cappe/ bie beïeent fionbt tn be %omi
baerbt. g^en #ertogö fulcr beïacöenbe/
Iietöemgöeben böftifö gouben €roo;«
nen/cneengoebepiobifie / ennocDöaö
menmoept / eetment&em ton boen ne*
öab Bp een maniece/ bat BpfS'»
töbt^toooietoote bie Dem toel

mociiten loonen / niet üjilbe pet ma&en/
öoefeer göebeben/maer öjel toiUitö boo?
flecöte gDemeen lupben/ booj eenen fnoo.
ben
bie

becbeaL„„ _ _

eenf ge flut&en toe: onber anber een €on=
terfeptfel / gftebaen ban be öanbt ban
Raphael d'Vrbijn. Puntormo fgfect* g^e»·
pajt göeb3ee(iop5ön btfcipei Brunzmo,
bie feer toel tojocijt/ en beel bingöcn öem
Öeeft gelpen maetfeen met
5ijn Cartonjs.
Puntormo geeft Bier nac Op muerenban
olpbermebupten jpïojencen gefc&tlbert/
bie niet en gelefeen
39η boo jgaenbe toerr/
maer mifgaetftben ben aenftöoutoeris/
toefenbe be 25eelben niet feer goet ban
^lopoiüt, ïlertogft ban iflo^en*
ren
iet Bern nocft tepcSemn eenigöe pa*
troonen
om 'SEaprjten / b'^iftojte ban lo-
feph ,
toelc^e ben lertog^ not0 ben
pijtfieren niet bebiclen / bess
Puntormo
toeber aen fijn ^töilberen toogü, 5|cm
toerbt befteitban bsn ï^eriogDtc fcötU
beren
be i^ooft-tapeUe ban ;t>*Laurens
Bfeertfi/ be toeïc&eöpafgöefloten / en
ïiembefïopi fjebbenöe/ öicïf^/öaitcrin
elf
gsaer ntemanöt/bjienbt/ JBenfcB/
ηοφ lebenbe ^ideinen quam/ al.ëi)P
felf/ ban eentgïje ^cBiIber-jongöerss met
climmen
en inbje^en pet «Rebben gftefien/
tot frin groot lecbttoefen»
Cftfieennaee<«
nigöer feagiien / bat ijp tn bit toercü aïïe
^töiïöefii / ootll Michd Agnolo, bOO?-
bp baren toilbe / mafeenöe in t oppec|ïe
ïïifïojienban
Adam en Eva ;tot ber
ïubie/baer
Noe ben gront ber ^rtfeen
betrec6t: boojt neber tei; eenber fgben
ben toaterbloet/ met beel boobe licija*
men / enbe baer
Noc met <l5obtfpjeetfet:
tic anber füben maec6teÖPÖtt upterfie
(@o^beel / botü fteel tonfup^ in o^binan»
tie / bol Bafp^linglje / en be naeefetenfon*
beronbérfc0èpt ban carnatien/ in beti
anberinglten ban tronien/ bat Bet fcggnt
«en bulle fcBilberjje / om een peber rafen*
be te maetfeen: öoe toel men Bier fiet ee*
nigö Seerenbe UtÖaem/eentgfie coppe*
ïingöc ban b'gten / oft bergBelgcBe/ toel
berfïaen/enbe met groote fïiibiete toe^*
güe gfiebjacBt/toantöPban aliöftBier
mobeUinbanaerbe maetlite/botD Sl^^^n
tnate onbergoubenbe: batBp / bte
Bier meenbe alle anber ^tBilber^ fcBiU
berge robertreffen /tit op beel nae niet
mogBen tomen tot fgnepgen boo^gaen*
be toetcfe* 3©aer bp te mercfeen ijS /
bat gBebeuren tan / alji men be ban felf^
milbe i^atuere getoelt boet / batmen tan
berberben en boen bergaen / B^t gBene
men ban B^^i^ oberbloebitB B^eft ont^
fangen. ^otB met be gBene ban/bte buiS
berbafiaerben inbe €onfl/ boo^bietfe^»
Öepbtber j^atueren/oft in Bunnen con*
IligBen gBeeft berbgjieren/Beeftmen niet
ban mebelöö^n te Bebben : ^ntefeg^.
gBen / bat onfe Confienaer^ (Boe fp Bun
beblgten/en arbepbtboen) jgn onber*
tooipen gBebjefeen en btoaltngBen / alfoo
toel aljs anber tn anber toetenftBappen
boen / gBeltjtfimen fegBt / bat ben goe*
ben
Homerus felf fomtgben flapericB
too?t/oftinflaepbalt» fetjAu eeni^e
getoeeft/biemeenbenbat Puxitormofoui
be 3gn gBefïo^ben ban toutoe/ om bat Bp
teniefien B^n felbeninbe Conflnteteii
conbolboenoft bernoegBen: iBaerget
is ixiaeracBttcB / bat Bp Bem 5gn leben
langB beel Babbe bermoept ban Siierbe
toertSenbe / en op Bet nat / bat Bp iö toa«
terfucBticB getoojben/ en ge^ojben oubt
6 ƒ .jaren, Hp toajs begraben in be H^ertfe
ban
servi, onber $gn ütftö^e ban be WU
fitatte Mariic, ecïïgcfe berfelftBapt bau
alle ^tBilberjS / 25eelbtöoutoeri6 / en
25outomee(ïer0.tp toajS aftgt rebelgcfeA
en beleeft gBetoeefï / fp^eSenbe in't afi.
toefen eerlijcfe en maetlgcS ban een pege*
Ititfi / gBelijtfe een gB«fcBtcfit ebel ftelitft
Confienaertoetomtenbetaemt: 5©otö
toert belogBen / bat BP fttfe felben pjeejg/
en roemenbe / anberen beratBt foube
Bebben/ Bet toeltfee bingBen φι / bie bp
ben pbelen latenbunefeenben gBemeeti
3gn/ oft bpfulcBe/ baertoepnitB Confi
oft ?©eutBt eenigBe plaetfe Beeft, üp
toa0 gBenoetB-fparicBy 30« tleeren meec
tefletBt aljste BcerlgtS, üp toajs ber^
fcBiitfeicB / en bpfonber beb?eefi ban bec
ï©oot/ foo bat Bp ban (ierben niet motBÉ
Booten fmefeen : bloobt oocfebje boobe/
bie men Bem te gBemoet b^acBt
gingB Bpin jpeejien/ of crgBen^ baer ge-
biangB ban boltfe toa^y omntetboobt
lebiongen te tooiben. ^omtfltsi fmo?*
H i sBen^

Schirtfers
fijn 00c on-
derworpen
in hun din.'
ghen dvfA"
Ji ngen en
ghebrekcns
door vrecR-
heytderNi-
tueren,ofi:
ancierst


-ocr page 86-

ööettji op 5öntoertB cotttenijc/ bleefίιεη
Heckniiagö fitten öentScii / Öoeöp5en
titnggen te föeglge b^ensen foube / en beft
tnaecftfH / batöpfonberpetgötbaente
ftebben tnebec f Dupjs fieetbe:
ï^dcD 3gn
))oojnemeti algebedtgl^t j^ibbenbe/fpoeb*
be5tin mttfi vuelbeecbtcg* !|p Uia^
bupter maten eenfaein / en (als becöaeït
ïsi) epgenfinntgö/ niet te toillen toertfien
ïfin&imheyt Uoo? ecntge/ Doe groot fp öjaten: «©ocft
re"d« ftuï; öe eenfaemftept beïangöt / ac&t
itk/
jjgjj.^ ^^^ göefelïigöe mienbtnnebct
JiMbien/ enleec-IufïigDe sueedcn/ niet

T_f €t is beel tijbt ooc6 beien geftfiiet/
η onber bie ber ^cinïbec-rondcn bol:»
fomenDept gïjefocöt fiebbtn / bat fp boo?
tefcer trachten nae bioecbgBetinnban
gcooten loon oftgijelbt/ Conftengljelt
t'famen Rebben moeten miffen: Cn bat
beggene / bie altgt alleen biericiö sgn
ÖÖetoeefï nae ecre/bebben be «i oniï/üJiiii'
ningfte / eece / en glorie becccegben / be^
l^oubenis batfe ban goeben göee(l jijn Qt"
toeeft / gljelgcfi alft göefcöietigÈ met
loaft Francifco Ruftici- töa0 een
cbel 25o?gi)ec ban jflojencen/ en be*
fielt teïeeren bp
Andreas del Verocchio,
baet Lionardo da vinei ootj^bpbia^ / in
toelcfeeg bingDen loan Francifco groot
begagöen öebbenbe
/ envcrocchiotiae
l^enetien trecfeenbe / Öiel öp Bem bp li-
onardo,
ftem bienenbt met aller blijt en
lief
öe/ toant befen bJifl beftbept ban yer*
fpettiben/ in jÜSarmo^bjertÊen /m ban
^o^ec te gieten»
Lionardo Semienbe
beiSjongbengoebenaerbt / enöemfien^.
be berbttlbigi} in be fmaer (!e bingijen ber
Confien / creegïi ootfe tot brm feer groois
te liefbe/ niet
anbers boenbe/ öan bat
loan Francifco lief loan Francifco

ïcerbe ban Lionardo beeï btngiien/ befon»
ber |0eerben / baet fip groote giiemierDt
in Öabbe / en
maecÊter ban Voafci? / au^
be/enop alöerïep itiamptc 7 oothfeer
öerbicö/ en ronfiiHt (ïö£tepf&€ni: cn ijoe*
tBeÏ5tjn ibefonberiï bit toii.ö t'Beeïöti
Öoutoen/fo
fcgtlbeibe βρ/ en ftanbdöe rc^
belflcfe tocl be berbJen, ©eel t^t ftab Dp
inöenmonöt/ batmen ceidmoftiJ^pn*

'lil

te beratötenerï ie* epgöenfinnic^
Öept bcr €on(tcnaren / ban met te tisillen
toercfeen / ban booj
bit öun lnft: irir tan
becfmaöenoft befcöulotgben pemanbt/
bie fonbec iegöen «6obtniiföóen / oft 3a*
neneben naefientefcftabigöen/ 5tjnfin-
I0c6öep&t boet/ en nabolgötf een €on*
(lenaer/ ujten bp pet gont ban jgn €onft/
bieöeeftBemtebancften : «en tuien öp't
ntet en gonbt / fteeft öem niet te loonen /
ηοφ be&oojt öem bacrom niet teber-
fmaben/ en lijbt ben epgenfinnntgen baec
fcDabc bp/ bie is sijn cpgBen»

fcn / ban sijnfc^etfen oft fcBjabbelingm coedt
ma^en / en baer naer jijti tepcèeningben/ fpreect-
cn befe göebaen öebbenbe/ latcnfc ongiic.
fien ïiggijen/toeften en maenben/ baercii.
naer be befte uptfeiefen en in't mercfe kg^
SUen. ïlpmaet&te tot be blgoe ^ncon.ft
ban ^ausS Leo te J^lojcnfen / ecnige ron*
be beelben / bie ben 4Earbiiiael ban
Medi-
ci
foo bebielen / bat bpöembe&eir.aefi
fienopeen^ontepn ccjien
Mercuriusban
Coper / ontrent eenelIeöocQö/ftaenbe
naetfetopeenen cïoot / bcenbe een actie
oföpiLiiöeblicfl^en / injijn eenftanbt
öebbenbe eenen iööftooutf r cf r ;êtï5ocn^
lapper / banbunne coperen plactfeeniS
goemaecS / bentoelcbenbjacpoe / gbc^
raect bjefenbe ban Bet toatet bat t
'25eelt
booi een been / en boo? ritfftaem upt bm
monbt guam fpjinglien/bit 25celöt boo?
deen bingijen\öo?bc feer gijepjefen. tiee
nactnaecfete^p cenjl^oDel/ omeenen
David te gieten/ ban Copcr/ bie nopt
göegoten ujerbt / en t'iBobel bat uptnc^
menbe toais / gingi) bcrlo^en / bat groc^
ie fcBaebe toaö / en baer fiet fouöe {leb-
ben
g&efiaen/ toerbt gljeftelbt ben iBar^
mo^en
Orpheus ban Bandincllo. 3|p
maecfete en
goot banCoper eenronbc
banijaifronljt / een 25.coiitfcDap Maria?,
met eöF fcljoon perfpettibe / feer aerbitö
enneioöegoten : ï©efe bjert gbefonben
aenbenConingfjban ;i>paengien, i^ae
noc9 eeniaö bJercfe / goot ftp ban Coper
bjplSeelben / eïc& bier ellen langi) / te
tacien/eenen p^bicfeenben lan 25ap'
tiil/tufTefien eenen
Eebgt cn#UdrifeH0/

ornte

italiaenrche Schilders,

f^etlcüenlian loanFrandfco Ruftici,^cötlöer/25ceUfmjïiei:/

fnj&oukDtneefïer*

wocr
olcoRuft^'

om te (Iftétt op 'tpo^ael ban lans
aaercfe te jflo^nten: bit bjag een uptne*
menbe mercfe / ent'beli bat binnenben
HSobernen tobt toajS gegoten: be naec&^
ten/armen / beenen/ enanber binggen
tojel ber(ïaen/ooc6 feer goebc actten boen*
öe / bpfonber ben #barifeu0 / bie be
mftter öanbt in ben baerr öeeft / met
een piacöticö fïaticD öjefen te ruggöe
trebenbe / feBönt berujonbert ban be
tooojbenioannis: banbittoeccfe Vuerbt
loan Francifco fier qualgcfeen ggeloont»
i^ier nae begaf fiem
loan Francifco tot
b'lfiltjemie/ enbe oocfe toeber tot ^cgiL·
beren/enmaetfeteineen Cafeteel/ b^ie
ellen ïangft/ en ttteeöoogö / bebefeee.
ringge Pauiiban olpberbJe/bolbetfcDep*
ben #eerben / en ^olbaten / boenbe
beelberlepactfen» i^ocb ^c&ilbtrbeöP
op een minbcr -tafereel / een ^atljt ban
berfié«Pben ;©teren/ bat feer tlufïjtitö
toa0.
loan Francifco bjasi een feer biienb^»
, Miidtheyt ls|c6 ί^βπ / en feer goet ben fUrmen/
If'iArraen nimmer ïatenbe pemant ban saen
ongöetrooii : g^an öiel t'sDelt bat
t)p
Wc?^ fiabbe in eenen feojf / t'3P tocpnicfj oft
beel / en gaf ftet na 30η marfit elcfeen toie
Öet beg&eerbe: ^0 bat ten arm menftö/
bie gbebïoon bia^ ban gem aelmois te
lebben/ ftemfienbe altiibt gaen upt befen
Sojf gfieibt langben / fepbe tot öem fel*
ben / niet bentltenbe ban pemanbt te
toefen göeDooit : ^(©obt/liabicfete
ftupjs Öet göene bat in bienfeojftiS /itfe
foube bocö mijn faetfeen mogöen rebben.

loan Francifco bitbooienbe/öemfcöerp

befieiibe / fepöe: comt Bier / isfe fal u te
bjebeniïellen: en gtetenbeal t'gfieltupt
ben fioif / in een flip ban 3ün €np oft
iBantel/fepbe :gaetbatu45obt bebja»»
re: fcöicftenbe (ïraty om anbes geit / aen
een 5gn b^ienbt/bie fgn aentenontfingö/
en anber fgn goeberen toaernam / ben
lueltSen öpöab göeo?btneert aïle toefee
foo een fomme te ggeben tot fijn fjupf^
Öouben / enlietetfoo ongfteaoten liggen/
en pêber nemen tot beboef ban t'öupif,
iSopt bonbtmen gbeneutbltjtSer / nocö
bootfiaOer |®enfcö alis öp / nocö bie
weer fin
in 25eeften ftabbe. Hp öab een
pferi^ercBen oft €gel fo tam gemaecfet/
bat öet onber 'Srafel liep al0 eenen ï^ont/
i fn Öuctenbe pejnanbtö been / bebet toe!

toaer in ÖP Stel beelbrrlep aerbt ban
aangöen/ bie baer niet upt en mocötenj
Öier nam ÖP öïoote göenencöt/ bpfonber
bes Romers / be fotten bootfen bie fp
beb?eben/enöen felöeptte fien. ^
toajsboe ter tgbt binnen J^lojenten een SSS
<0iibt/cft göefclfcBap / söeöetten banaepaJ
be l^an/ baer
loan Francifco een onbcc
toa0 / en mofïen toefen een göetal ban
ttoaelben/en bit toaren meejl ^cöilberjs/
aljS
Andreas del Sarto , en meer anber,
Clcfebsn bee^ttoaelfmotDtetbperme-
be biengöen toteen Hibonbtmael / en tgt
berbiijf/barft» te fefeer tgben öwlben. <èn
alfoo fp bp beurten i^eere toaren/ moflen
altgbt pet nieutaö berfieren / om een
bieemt nieu ggeneucölörfe gafïmael aen
te ricöteiv en elcfe bjaeöt een befonber
p^efent / om ten beden te geben: en toan-
neer ttoee pet göelöifejs b?atöt$n / bit
mofïen boete göebcn..i©oe
loan Francdto
jgn beurte i^eer toa0 / Öabbe ÖP toegöe-
maetfet een groote #an ban Èijntoaet/
en göefiöilbert / toeltfie boo? Cafeï
bienbe / foo bat fp ö^et altemael infa^
ten:ben fleer tbanbr pan toa^ gemaec^t vteemd«ge»
aljs eenen Canbelaer omÖMgö / bat eltfe daente van
ben anber in b'aenftcöt f on fien. ^p bUiS gaftmaics^
al int ronbt göcfeten toefenbe / quam
mibben upt beejj #an op rrjfen eenen
Boom met beel tacgen / baer boo| peber
ttoee een ^töotel oft göericöt ban fpgfr
optoasü: befe ^töotelen af gö^nomen/
öaelbe ben 35oom beneben / baer f^er
confïicö op Snfïïwwnten toierbt göe-
fpeeït: co jtjs baer naer fieegö ben 25oom
op met öet ttoeebe/en baer nae met öet
berbe göericöt/ en alfoo boojtronbeti
tuffcöen toierben cofilijcfee lieRncBetoij»
nen göefcftonifeen: ^^eeis inöentie toiert
ban ben iBannen ban öet i^ilt feer göe-
Piefen, ^eejs repfe toa?s
loan Frandfci

pjefent / eenen ]föctel ban i^aflepbeegö/

loan Frandfco Ruftici. FoLyS^

flratjc na fjem öab eenentÊrent/
oocb een toef / bie foo epgOentlgcSen
berfcftepöen bingöenfpiac&/ bat öet een
IBenfcö
Söeleecfe te toefen, ^p onber-
toon i)em ootfe (foomenfegljt) be bingen
ber j^egcomancie/ maecfeenbebaer boo|
fomt0t0 fgn Snecöten / en gö^meenfaem
bjienben berft8?icftt / enbe leefbealbnjs
fonber fo?gD. W öabbe laten metfelen


-ocr page 87-

ghimiceiit. bepglaerjS banpo?pöPifc&önenbe/tDa.
rentooiften: ^ebafen / en capiteeien/
parmefaenfclgen : ^ecoinitefen/
uan Böebaffeenfuptfeer: öet f^ï^ooi-Qt*
fïoelt ban merfepepn: ben leffenaer/ ban
tont Caïfbïcefcö: ^enfangöboecft / ee*
nen toft ban bunne beegD: bc noten en be
letterjï / taaven pepergrancn: ^efan^
OBers/bjaren göebjabcn HgfierfS/ftaen»
be met bc becften open / en dabben ober#
floppen ban bnnne Bcrcften^ ïiefe: arö*
ter befe (ionbenboo^ ^igaitonteri / ttoee
groote eeb^aben ï©upbe-jottgen:booien
iionben fess laïaftiincfien/ tot ben boben*
fangg» <igcnen
Spilio gfteöeeten/piefen'
teerbeeenen^etelaer / gDemaetht ban
een groote <6an0 / debbenbe bp gem al*
beriep reetfcöap / om be #an te berma^
Ben alfï noot vnaer, Cenen
Domenicus
Puiigo
pjefenteerbe een 25jaetbeMfeen/
baer gpbanijabbe gfiemaetfeteenipin-
«enbe JBepflfen/ bie een b|oebt 6ietben0
betoaerbe/ en öe ^m toaer te neme öab*
be« Cen anöer ftebbe tot begoef ban
be ^an gOemaecfit eenen 3tenbcelt / ban
een l^errBenjS öooft / enanber bettic^
, Bcpt j^otöeabbenfpeen«6üötbanfce
Suicroft' -^ïWffel/bie' fjaböe Baer begtn in eenen
Tmcej. Bof/baer een 31bontmaeïbjassgöe&oUi
ben / metfpel en alle gBenucfttc/ en aten
mtber anber berfcBe room^aef&enjS: en
alfoo eenen gaepte/bat Bem ban een an«
bertoatfoube ingeftefien bJOjöen/Bab
pemanbt een truffd/ bie ben iüieifdaer
baer Bab gBeïaten / en op betd truffel
üjat beflagen Balc& B^W^nfee
/Tn plaetgi
ban roomèaeiS / tejierp Bern bit
in ben
itionbt / befi toerbt ban t'eBefeifföap
feer sBeïatBen / en eBfrcepcn/ be Ctuf#
fel/ be 'iTruffel i^ier m oiitrtonbt Bet

tDaectn lafon b(ft laatjecomtetoerjon»
boopenDe tnasi: ü^elfte ttoee ftgue^

ren ïsacen ttoee s^efoben <irapoeHen/bte

-------- ...------

ben gBebaenten ban cleebtngBen/ baec
elcS pet bjeembtö te berfieren Babbe:
tojant toanneer ttoec eenberlep cleebt
Babben / mofien be bost oBeben : bujS
toais Bet tebertoonbcren/toataerbtgBe/
fcBoon / en feltfaem cleeberenfptetue-
öBe bjatBten: oocfe bjerbt peber ter Ca*
fel gBefïelt / nae bat Bp tleeberen aen
Babbe/Beerlgcfe/oft flecBt/tn BoogBe/oft
leegBe plaetfe. €en repss onber anber/
boojbebelban ben teere bant'<©ilbt/
quamenfpinlÊetferii cleeré/met '^mf^
fel en üamerinbenriem/ enb'#pperi
önecBten met Bun reetfcBap. €er plaet.
fe bejs 2fibontmael gfjecomen VBCfenbe/
beni^eere bant'45ilDt toee^öunopeen
Cafel eenen gronbt ban een #alep0 bu
troclicn/bat fp te boutoen Böböen:;©'op#
per.finecBten bjotBten (ïracfej: ftoffe
om te toercfeen / te toeten / letfeerentofl
ban bunne beegB / batmen baer noemt
Lafagna,tnBun bacfeen / inplaetfSban
ftalcfe: ootfeberftBen 6ae0 en room Ber^
gBefoben / bat fp Beeten
Ricotta, biel be^
ftrppt/ enbermengtmetfuptfeer /gBCi·
rafpten feacis/ en fpetertje/in plaetfe ban
fialc&:€ninplaet!8 ban fabel oft^ant/
fonföttnren / fupëerbjoot / cntanfien
oft arupben:be beftoutoen (ïcenen/batft<
fteenen/en plabepfjeenen/bte men b^arBt
lubebacfeen/ fto^ben/ en anberji/ ïoa^
ren fcBoon toi tte bjoot / Eoecfien / taer^
ten I en bergfielgcfecn tofï/om te funbe*
ren. (©nber anber toerbter geb^acBt ee^
nen grontfïeen / toelefeenbenlBefejS
öotl^t ban ben ^teenftoutoersi qualgtfe
getojocBt te toefen / bejs Bp Bern te mib^
ben boo? cloben / en bonben Bem bol gc^»
b?aben %ö(ïer0 / leberbuelin^en/ en
ocrfpijfe toelcfecban ben«©ppet6nefB*
ten Bun bcojgBelepbt / fptfamenop··

bancK*

Italiaenfche Schilders,

<6ilï»t ban be toffe!/ öenbiceenttoin»'
tic& ?erfooné/tüiaelf itieecbeti/en ttuacif

tocflöemactfet toefenbe met aüe btncD s. Andreas, 5&it(6iibtbetonlöetmeten
bat eocttoas omte eten.
Andreasdel, beïangöbealiSfloctcRtcr «wecften/ft»!/
SertojiefenteerbeeenenCetnpcl/ enbiolgcöept/nammettectöbtfootoe/
ïfltfe bie ban
Smte lan te ƒ loiencen/ met; batter gcoote ileeren ató ban Medici, en
atöt tanten : ^ocD (lacnbeoi»€ol0m#
i anbec fttm onbec beaaben : ®efebjae*

Tcrfieriijcca lObeflöeïiwecBt / banbcrfcpepbenber· ί bentoarenteabontmaïen/ tnbetfcfic»^
vtemttoe tóen ban j^ufaicfe / feer Ucftpc om eteH; ^—------- , ,

bouWva%

Φ')®"

feantStem 5©efe quanten notB aen met
een
grooie€olomne/Die fp opb jc6sn/en
toa^ binnen ööebuU met oBefoben <ilal·
becpenjfen/ g&efoöenCaifttleesi/
poenen en anberen tofi / atent / foo fp
oocfe bebenbebafe/ bie parmefaenfcije
Bae0 toa^/al!$ oocS Bet Capiteel / toon*
berlötfefraepgBemaec&t/ ban gBebja^

ben kapoenen / €a!fbke0 en tongöen.
Cen lejien toeröt aengÖ5tJoe>^t o» ««εη
toagBen eenuptnemenbeconiligöe W^*
tBitrabe/metBaer fitce en copue/ met
foobeel öerfcBepöen goebe fpijfen toe;·
gBemaetfet / bat Bet te langB fouöe bal^
lenallesi te bcröalen. €pnDIing& alft
töbt tefcBepöen toasi/quam nae eenigBe
bonberflagBen eenen regBen / alfoo fp
bat Babbenbefielt en toeg jemaetSt/bat
fp upt Bet toercfe moften fcfiepDen / en fo
trocö peber siae B«psi* €en anbermael
boe eenen
Macteo da Panzona i^etr toaiS
ban bit cèilst/ toerbt 'tHibonötmael alf
bu0 beftelbt/ en toegBemaecfei:^te ban
*t «©ilöt en 'tgBtfeifiÖap ter plaetfen ge»
tomen / et! fittenbe bp Dun i^eer /
i0 bp
ljun göefomen
Ceres, foeefeenbe Baet
botöter
Profcrpina,oieban Plutone toaj?
ontfcBaeclit/enbaöt/ bat fpüaertoil·
benbolgöen/ engijefclfcDap Bonöenin
beï^elk, cgBefelftBap/naebeeltoooit
en toebertooojöÉ/Beeft Baer gBeuolööt;

<iEn comenbein een <£Laiiier baer toep^
nicB licBt toa??/ fagcn in pïact^ ban een
beur / een groote moubt ban een
pent / toekfesi Booft ben Beden bacS
muerss beftoegB» ïf^ier/nae bat
Cerberus
Öbfbaft BaöDe/ bjaegijbe Ceres, of Baer
bêrlojen bocgter baer niet en toag btn#
nem €η aljs ban binnen toaö gBeant;=
tooöjt Sa/»uaer
Piuto toepgljerbefe toe#
ber te gljetien: ban babt be jBoeber en aï
'tgBefelfcBap tet 25iuplpft / bieBPiW'
• repbtmaecSte. betoiUigOttoefeni
be / ontfloot ben monbt be0 Serpent j8/
baer fpbp beelen booj te tanben Benen
gingen/ Öoot/ en openbe toeber/ tot fp al
in toaren / en guamen epnblingB in een
Camer bie ronbt toa0/ altoaer in't mibi·
öen alleen een «leen licBtSen toa^/bat fp
quaïöc&en malt anber conben fien: ï|ier
toaren fp ban eenen leelgcfeen bjoess met
ien gaffel boen fitten ter tafelen / met
fbjart bebecat, sBeboobt Plwto,

li:Jonder.

FoI.79-.

batmen ter eerenfpnbet Bjuploftfou*
be laten berufien öe l^elftBe pgnen oft
tormenten. ïlier toierben in't öooft ban
eenen ïSalbiftB lifBtfeen^ ontflefeen/
boe toerbt men te fien boo^ berfcftepben
gaten gefcBilöert be tormenten ber i^el^
len / gBeltit& bie ban ben ^oeet Dante
ggnbefcBieben. m gBeretBten banbit
öelfcö 3Wïonbtmael / toaren al grouto^
faem bieren int aenfien: maer banbin^
nen toarent berfcDepben leefeer fpgfen.
ï^iertoa^ bébooif5,bioeis 3|ofmce|ler/
in*topflellenberfpgfen: €n eenen jijn
gBefelle fcBontfe upt een leelgtfee ^lan*
gBe/ toefenbt ban binnen eenen glafen
Öojen/uptnemenbe goebe 1®gnen.5&eeö
flöerctöten toerB gBenoui^n / gBelaten^i
beof'tmaelten epnbentoa^/ biatBten
boo^ frupt ober al niet al^ ent^el bootf^
beenberen / toeltSe al ban fupcèer toa*
ren. <©oe fepbe Piuto, bat öp wet be
25jupbt tebebbetoilbe/ en batmen be
berboembe foube aenbangBen te pijnig
gBen. ;g>trar]t met eenen toinbt toerbeii
al be licBten uptgebaen / en men Bcojiie
uptnemenbe beel fcB?it6lgt6 Buplen en
en gfteroep^: <©nbertufftöen toerbt bit
biocftgcfe bancfeet toecB gBenomen. €n
boe be licBten guamen/ fagBmen baec
in plaetfe ban bien eenfeer rgtBlgcS m
ConingBlgcfe 3fitionbtmflei toegijejielbl:
en berepbt. iSCenepuben ban bitquam
een^töip / bjengenbe alberlep toplgt*
δε lonfitueren booj CoopmanftBap»
^e ^eBipperjS gBelatenbe Coopman^
feBap te la&en / biatBten allenf&enjS alle
be JBannenban 'ti^ilbt op een boben
«iEamer/ altoaer toajs toegBemaetBt eeit
eerl^cË fcBoon Cooneel/ baer een feec
aerbigöe ComebieoftclutBt toert gBe*
fpselt ban
Philogenia. tï^efe ontrent beti
mojgenfionbt geepnbigt toefenbe/trocS
eiefe b^oplijife nae BupjS. ©eel meer
anber ber^Bepben berfieringBen ban
^bontmalen/ toaren aengeritgt ban bit
«©ilbt/ be toeltfie alfmenfe al foube ber;»
Balen/mocBten boen bergt ten te betboU
gBenBet lebenban
loan Frandfco Rufti-
ci. ï|et gefcBiebe Sfinno i j i bat befeti
Ruftieo , naenocBecntgBetoErtSert/ tg
gBerepji in ©laittfergcfe / altoaer Bp bp
ben ContngB in groot aenfien i>s gfieco^

itwn / bieöemeenonberöoiiöi gaf / bmt

mr

loan Francifco Ruftici.


-ocr page 88-

Italiaenfche Schilders,

Foï.80.

Bacdo Bandinelli.

^öf Dottbcrt öoubeit Cïooiicn g|aer0,
S^aetiatgpgtereentgDe Dineljeugaübe
SÖeöacn/ Böicöt fiem Doenmaecfeen een
l^eecbt ban to^tv / tiseemael alfï lenen/
toaet op Den ^ontncft
Frandicus fiouDe
fiebbm gDefeten, Hierom ftecft (jp toer*
ftDepbenmo&ellcn eöemaecfet/ en inet
teel betiallen bejs €onins$/ jgeeft te iat^
ge 8eb|ac{)t pet gcoo tmotiel / m at boj*
tneomin te gieten* ^et toe gatiüeben
Comngö öem gegöetoen te göeb?upcSen
len fcöoon groot ^alepjS: t©ot8 öoe
Uiaj$ oft niet/tet m teoajS nfet ge^
(pnbtggt / boe ben €ontng|^ af lijbirg
flöitooiben, ï©oemt«enricusConiiig0

Dnt Μ ben conflig^en ^r^Über
nietfoofïuaer/ en enboenlgcfe ijs/
a&eeibtfngber te bao^ben/ al0 ^et ben er«
baren 25eelbtfnijbet ijS een^tftitberte
toojben/ togft onö ten beele 't bolgöenbe
Cjcempel ban
Baccio Bandinelli :
toelcfeen ic6 toelnae ftab g^eïaten isz*
ru(ienonbcrben25eelbtöoutamn/ om
biefbJille &p toepnicD gefciiiïbert
tttft/
tn anber oojfaecitcn / fonber ban Bem
beel te ber^aien: ^orfi fpn uptnementi
fiepbt in be cepcfeen-tonö/ Beeft mp ge»
biongBen Bem te gBebencfeen/ en pïaetfe
tt gonnen. ^p toajS göebo^nte llo^en»
ten/ifinno
1487. en g^Beeten Barthoio-
meus
: ^ï^ocft nae be tojgfe beg gBemeenen
bolcic te iplojencen/ 'ttooojbt berco^teni
be / toerbt gBemeenlijcfe gOenaemt
Bac-
cio,5t}nl9aberBiet Mïchsei Agnolo, en
tuefenbe een tonfïtgB (©outfmibt/ toilbe
fpn^oon maecfeen een naeboïgBer ber
Cond/nemenbe Bem bp Bern tn bê bjinc^»
fiel/in gBefeïfcBap ban anber SiongBerö
baer Bp acnbingö te tepcfeenen/ gBel^cfe
Öet boe 't gBebjupcfe toass / aifoo bat Bet
seengoet»i5ontfmtten toiert gBeacBt/
Tiyckenen bte gBeeu goebt Ccpcfeenaer en toais/
f^S'Z ^ wepningBe retBt t^ / betotjie Bet
ve°fcheyden teptfeenen bfη groHt / en ingancfeijitot
confteó. befe / en meer €on(ïen ί <©ot6 mo|ï een
4&outfmtbt boe erbaren 5pn in't ronbt /
oft ban conbt te toereken/ oftbootfe*
ren. tcptSenenöe en bootferenbe
öan toafcB en gotaerbe / en tomenbe op

më / toerbtin'ttiegBttibanfpnreöBt#
ttngöe 'ti^of beflatö berminbcrt/en be#
lenDunp^obifte benomen: bat
Ruih'co
boe öcm onberöouben moft met be ijnpi
ban fpn groot löaïepis^ JBaec't ijuaeti.
fie / bat bcfen goeben i®an oubt tticfcnbe
nocö toeberboer/ Boaii/ bat ben Coning
bit l^aïepjs toccft gefcöoncfeen öeeftaen
ben i|eer
Pieter Strozzi, ben toelr&en
mebelflben öebbenbe met
Ruilico,be(ieU
be ijem in cm goebe Sibbiiej^aerfip
(gÖeïöcB 3ijn beucijtfaemijept berbten*
be) eetigcfe onberftonben / engöebient
totcbt; altoaer ï^pooffeii oberleben/
oubttoefênbeSo.^aer.

eenen totnter-bagB op be pïaetjS ban
Pollman, bacr feer beel fneeutoss ober
Öoop lagB / toert Bem ban pemanbt ge^
fepbt/ toaer btt xearmoj/ en batmet
mocBt af maecfecn eenen grooten Öcu0/
liggBenbe aï0 ben tóoomfcB^i
Marforio:
Urac&r be üappe nebergBeïepbt/ aocgB
Banbt aen be fneeuto/en ban anber ^on*
gBer0 geBoIpen toebrengen / en afnemen
fneeuto/ baer Bet beBoefbe/ maetète een
ïiggBenbe iBarfojp-beeïbt/ ban acBt th
lenïangB/ bat gemeen pegBcï^tSber'
tooiTberbe / bat Bp foo gBeefiicj bit
bt*
fiaen / en fetnbt toefenbe Babbe göebaen.
(©BcnoecB betoeess Bp/meer tot Beelbt^
fngben
/al33 ^oubtfmeben te toefen gBe-i
nepcBt. Bnpten J^lojenten Babbe jnn
paber eenfoebe/baer Bp ben arbepberjs
Bcm naecfet booj liet iïaen / be feïbe con-
terfeptenbe met aïber bigt: foo bebe Bp
oocSberfcBepbébteren albaer toefenbe,
5^iet togbt ban baer toajs gelegen
Prato:
Bier troeft BP fmoigBen^ bjoegB Benen/
en bïeeffer ben Beeien bagB / tept6enen#
be tnbe CapeUe nae be fcBtlberge ban
pjoer
Philippo Lippi, tot Bp't aï nasBe*
baen Babbe/ boIgBenbe be manierbec
piopen ban 'tlafeenbanbefen IBeefler/
bte te befen beele uptnemenbetoa0
: Ctt
Bacdo Banbeïbe feeraerbicB met#en/
cnmetrootenftoartcrgt. ^pnbelingft
toert Bpbeflelt ban fpnen Baberbp lo-
an Frandfco Ruftici,'35eelbtfngber/banbe
Befiebanbec ^tabt/ altoaet Lionardo

da vind

fc» Beelden
^ m^clit.

^tt ïeUen uan Bacdo Bandinelli, ^φίϊΟίϊ en
fngberban jploiencen.

Bacdo nof
jong, «n^f

Room op'
Capitoliu^

da vitïci bagBeïfltfej? οοίδ hjasJ: toelcfeen
fienbe fpn tepcfeenin^ en begin / Babacr
beBagen in/en troofle ben jongen/ Bem
tabenbe ficB te Boubeii op Bet ronbt/
ïjem grootltKF pjöfenbe bc toereken ban

ben ::0eelbtfn9bcr Donatus» atebtBem
toat te ittafeen ban jBarmo^/'ttoetefe Bp
bebe: en t onterfeptte een bjoutoen Booft/
bat ban ben ifintijcfeen toas afgBegoten:
booifpneerfte toerefe niaerfete BP
rebeïöife toeU 5©oe
Bacd© Bier na eeni^»
ge iBobeïIenban acrbe Babbe gemaect/
Beeft ben ©aberbeftfgnsi ^oon^Beer^
löcfee flubte toiUen te baet tomen / ont^
boobt ban
Carrara eentge (ïuc&en
moiSi/enbe liet Bem t'epnbcnfi^BwpjS
een brqpaem ajercfeplaete mafeen. per
bolmaetftte onber anber göebootfcerbe
flucfeen
Baccio eenfn Hercules met Cacus
onber boet / ban ttoee ellen en Batf lang,
φρ befcn felüen tijöt toa?? gBebaen en
ontbecfetbenCartonban
Michel Agno-
lo Buonarotti,
bser eiber nocB meer af
gBefepbt toojbt / toefenbe bol nactóten/
om toelcSen te conierfeptten grooten
toeloop toa^^ban begiewBt/bie tot tepci
feen-feonfi ficfe begatien: «®nber anber
Baccio, bte cojtjS fltté b'anbet€;epi&ei
naecjs te boben gin^Ö / foo in omtrecfe/
ttiufculen/ berbieptngften/ en teel te bol.
boen: ^©Hbcr beejs SongBeru toaren/
lacob Sanfovino, Andreas dél SartoRof-
fo nocB iongij / en meer anber.
öBeffBiebt in teranberingöe eir ophoer
ber^tabt/ bat
Baccio Bebbenbe e^nen
gOecoütccfépttin aeuteï/10 gBtcomen
gepmelijcS in be ^ael baer ben Carton
toajS / en fcBeurbe Bem in beel ftutfeen:
toeltS banBem sBeöaeneenal te fcBan»
btgBe baebt toaö / te berberben foo upt*
nemenbe toetsS / bat een licBt teaiSber
recBter'Sepcfeen-conil, ^ier ban toifï
men niêib oojfaecfe/ bte
Bacci fnotóen
öBeeftbit te bom Babbe bertoec&t :€e*
nigBemeenöen/ 'ttoad bat
ÖP b^anber
^eer-jengBi ban fultfeen grooten booj»
beelb toilbe berooben/ opbatfe Bem niet
te boben gingBen: senber/bat BP eentgBe
befonber beeknboo^ Bemfelben gBeno#
men Babbe / oft bat
iip't Babbe gBebaen
ter gunft ban
Lionardo da Vinei,toien be^
fenCarton beelbanfpn eere inbeCond
gabbêtoecB smomé, ^te bit miffeBien

fi'* ve.

^"««nenden

«Ag.
ι,,^Αηηο

beter göerieben meenben ttoa^ om ben
Bactennijbt/ bie BP bjoegB tot
Michel
Agnolo
, mant ÖP Bem fpn lebenlanglj
nopt en bermotBt,^oe befe baebtopen-
baer toerbt / toajs Bem grooten lafiec
gBefepbt ban te toefen niibicB en boost,
^ier naer maeffete BpeenigBeCarton^
nen: «©nber anber eenen ban een naetlfe*
te
cieepatra, biefeerfcBooötoasf. Bac-
cio
Bebbenbe naem ban een groot'3Eepc# „«men van
henaer / toerbt gBeneptgt Bem te begBe^ Bac»»·
ben tot ^cBilöeren met be bertoen/Beb^
benbe bafte meeningBe/ ben
Buonarotto
nietalleen tegBelgcBea/ maer teboben:
te gaeninbepbeConflen, ilierom Beb*
benbe getepcfient eenen Carton ban een,
naecfet^
Leda, met Gaftor en Pollux, upt
Bet ^toaen-ep gBetomen in Ba^ aer^
men / en toiUenbe befe fcBilberen ban
<®lp-bertoe/ en toonen bat BP be Banbe^
Itnge ber bertoen/ berfcBepbenöeben ber
colojeringen^en bletScn/ bebermengin*
gBenoft temperingBen/ BoogBfeïen eti
biepfel^n eon met ben toerrb en baebt»
Igcl^ nptboeren fonber ban pemanbt on*
bertogi^te beBoeben/ botB Bem raebt^
faem / Bei» ban
Andreas del Sarto , baer ^ W'ï

fien be manier banbe BanbelingBe ber hebben giie^
i^Éïtoen/ en be fcBtlberge Bebben tot fpa ^«^®·
be!)ulp»
Del Sarto mertfeenbefpn liRiCi^
Bepbt/ en mifbertroutoen tot Bem jgnen
bjient/Bemfpn boo^nermen niet te toilr
len openbaren / gingB toe / en nam be
bertoi op be pallet/ en fonber temperen/
namfe met ben pinceele / aljs erbaren
jEeeflet bieBp toais/ en tonterfeptte at»
fobecarnatieban
Baccio: iBetbefebe^
BenbicBepbt/ en boo^ bat
Bacdo fiabic^^
fittenmoft/ con BP niet bpfonberiS aflees»
ren.
ΦογΒ Bacdo berliet baerom»i
boojnemen niet: 5!©acr Bem opentlgtfe
berabenbemet
Roflb,maetfeteeen cafe*
reel ban <®lpbertoe / baer G
hriftus b'ou*
be ©abersi berloil upt ben boo^oigft
ber tellen. jgtitB in een meetber Cafe#
rcel/ baer Noe ö?on£fien ligBt/ en met be
fcBamelDepbt bloot / bansontujee^oo
nen gBeb^cSt too^t/ en ban ben eenen bCi»
fpot. eocS p^oefbe en be(ion&t3acci%
op ben gebel ban 5ijn Bupss te fcBtlbereti
op Bet nat feaïcfe/ maec&enöe aenmn/

feecniii/


-ocr page 89-

feeeiien/etiïicDötttm/opberfcöepijcnma
titetcn göef olojeert; maec toinbcnöe giec
in meer füjacicöepöt / aljs 0p fiem boo^^
CÖegÖetoen ^aböe/ booj öet b|oogöen
S'^fZ-Uf" B" / Decg&dgcfte bingDen/

dcrea, en toïtÜCt MtV\33t Cll gtltteelf Π/ Ctl htttUt tOt

keert weder sgti üjoojgaenbe fiubie / te maecficn uan
f / tooïbeöe t>an jBarmoj eenen

«^y'i»»· jongöefl Mercurius, met eenfiupttntie
0anöt/ een 25eeïbt tian cïlen/baEr gp
gtoote fïubie en bigt in beöe/toeleg feec
göepiefentoerbt/ ijjo^gfiefon^
Den een ben Coningöbafliajancferscfe
Francifcus, bie bat in gcooter toeerben
gabbe. (i5rootlöc]C bebïgtigöbe ^em
Baccio,teficn anatomifecen/ enopget
albecftöerpiïe felf öaer in boen&e te tce*
fen / Ujaec in gp beeï maenben en ^aren
ober b^atjgt: toant OP een man oia^/
bie uptnemenbe bpericD en beggeertcB
toagnaeeere/ ennptnementfjepbttnbe
Confï, «©een tijt ban jcugSt aen berlooj
Öpttjbt/ 8p en ieèrbeoftenbebetoat/
geen moept oft arbepbt ontftenDe/ meex
fienbe met 5πη fïabic0 aenfiouben in t
toercSpegcltjcften t'obertreffen.ïlpltet
ban löem aen ben basö tomen een groot
beel tepcfeentngifen. «©nberanber teerbt
Bacdoiaeï boo? Auguftijn uan i^cnttten ^laetfnpf
«en naeckte jjer ^em göefücben een naecöte Clco-
iri'een'bTadtP^f'·^' en tn ecu meeKbcr plact / op een
met Anato- mcecber ftïabtte bjucBen/ tengeelbteï
tenatomien / baer gp grooten ïof ban
l^abbe, #iernae maecfeteöpeehen icro-
ftimus ban bjafcD/ cenelle en gaif langö/
feer bojre en magfier / toonenbebeenen/
mufrulcn / tn een groot beel ber ^enu^
toenenaberen/ onber eenrimpeltg&en
mager bel: ^ittoercfe bjajsmetfuïffe
een bïijt göebaen / bat alïe €onflenaer0
bie'tfaglöen/ bpfonbec Lionardoda vin-
ei, fepöen/ batmen tiopt t^fuïcfeen beeïe
ftetec / nofö met meerber Confl en löeeft
eöefien te toege gijebjacftt/ oft gBebaen^
^ier nae maetitte
Baccio eenen iBars
mo?en s
.Pieter,bier ellenl)oog^/bie niet
al tebJeïnaeber 35eeliftfnPbÊr0 itianie'
te göéöaen / maer goet ban teprSeninge

toafS. ï^ternaemaecfeteöueenen Hercu-
les,
ban negöen ellen en ijaïf ftoog^e/ tot
öe bïpbe incomfï ban
l^au^ Leo be trjié^
be. iï^cfen twais ban aeröe foo icS itiecn/
Dan öcfen roembc
eaccio te boojen / bat

Ι'ίι·,
,'ΐίΐ

mien in
Print uyC-
gaeti.

Bp beter foube toefen aljS ben David
ban
Buonarotto: maer öet feggöen met
Öet boen / nocö t'ojercfemet ben roem
niet ober een tomenbe
/toerbtBacdj cere
onber ben €on|ï-ber(lanbigijen toat
berminbert» i® jtenbe ftier nae
Baccio,
bat ban be0 ^ausj toeg^en toais be(ïeet
aen Andreas Contucd een feBer toercfr/
tot onfe WiOü\o ban |Lo?eten / met
25eelöen en i^iftoiienban jlSarmo?/ aU
toaer
Andreas alree eenigije bitigöen ïof<
ïgcS en toel göebaen ^aböe/ en aen b'an-
ber boenöe toag / maecfete
Baccio een
friiaonjBobel ban eenen naerfeten
Da-
vid,bie onber öem geeft Goliath, en öeitt
ÖetöoDftafflaet/ metboojneem/ Jem
te gieten ban Coper / oft te öoutoen ban
USarmoj / om te fieilen in t l^off beg!
i&alepjs ban
Medicis, baer te boojenee^s
nen
David fjab gfteftaen ban Dohatus.
^it
iBoöelüjacUt Baccio te laoombp
ben idau0 / btn üselcfec niet en botgt it}t
te toefen ben
David baer toe te maecften:
maer fepnbe
Baccio nae Hojeten bp An-
dreas Contucci
booinoemt/batmen Bem
baer foube göeiJen temaecfeen eenigfie
ban ben jtcn.^tcr toajs ban
An-
dreas
toel ontfangöen en ont^aelt/ (b om
3ön gfiierutöt/ alss om bat 0p ban ben
i^aujö baergöefonben toajs, ilemtoerbt
gfiegOebencen 5l^armoj/ ombaerupt
te maet^en be gijeboo^te ban
Maria.Bac-
ao
t'jl^bbd gemaect ftebbenbe/ begon
in'i IBarmoi te teercfiennnaer toefenbe
een 5Benff^
/ bie geen gijefdfcDa» ηοφ
toe5gabe mocDtbcrbjagennotb Ipbé/
en bie toepnigö lofton feggiien ban an^ .
beren / begon fjp tegöen b'anber 25eelbt«» s^cdo f
fnpber?s/biebacrtoaren/ telafïerenfiet ««''^''ίίίί'

toercδ ban Andreas, feggöenöe / bat jtjn

cfcM?'

toercri geen tepcfeesungOe en &abbe/göe* vyanc
igcS öp ootfi ban anberen fepbe*
bingöen
Andreas ttt ooje g^efomen toe<
fenbe / öp aïss totjii / en rebelitfe/ berifp,.
tebe
Baccio fiier ban met aller bjienbCi»
liJCHijept en belecfiïjept/ fegoenbe onber
anber / 59e toercfeen toojbeti ggebaen
metter iranbt/ en niet metter tongge/ en
bat be goebe tepcBeninggentet eni^ite
ften in pai5ier/maer aljs t'toerffe bolbaeii
tö in ben i^een: epnbelgrfe / bat Sp toe»»
comenber tijbt ban iiem bcBoojbemet
mecrber aenfien te fpjefef, 5®aer
Baccio

gootDmof^

Italiaenfche Schilders,

St

Jiii

Baccio Bandinelïi.

vezzano, Beeïtfnöber/biebit <©raf ban
€oper maec&te. ^oe ter ttjbt en ^abbe
Francifcus Coningö öan ©?anciïi;ij£&
geen25eelt ban f®armo?/noiij 2lntöc&
notÖlBoberne: g^ejSberfocBtöpbooj
eenige €arbinalen/en <i5eianten aen ben
^aujs/ ompettemogöengöecrögöen»
^0 öabben befe <0Öefanten grooten fin
aen
blLaochon banBeivideer, biefp feer
öoogölijcfe piefen, ?©oe toerbt booi ben
€arbinael ban
Medici, Bacao ontbobf/
toeltfeen öp bjaegöbe/of öp moebt Öabi«
be eenen foogoeben
Laochon temaee^
6en.
Baccio anttoooibe/bat öp moebt
gabbe eenen beteren te maecften. «Du^
toerbt ban ben Carbinael bedoten / bat
Baccio baer öanbt aen foube flaen. Bac-

ton/alfo groot aljs ben Sfintijtfeen jear
mo jen/ban feool en crgt« JBarmojf
gftecomen /
Baccio Het öem maetfeen op
Beivideer een befloten liupiS / en maetfei
teboo^ eerfleen ban ben ëinberenban
Laochon ,toelc6 0et meefïe isf/en bolepn*
beto^fulc&er boegen/ batter ben ^auji
en alle €on|l-ber(lanbigBe mebe toaren
bernoegbt: t©ant ban t'^gn en tm--
tijcfe fagmen nauto onberfcöept: jBaer
boe öp t'anber 6inbt / en ben l^aber een
toepnit]^ ftabbe begonnen / (iarf ben
^oe nu berco^en toaig
Adrla.
nus
ben fefïen / feeerbe Baccio met ben
Carbinaelte jfïo?enfé/ altoaer öp ftem
oeffenbe inbe iiubie banbe '^TepcSen-
conjl.
^Oe Adrianus bOOt / en Clemens
be febenfiebercojen toaj5/quam Baccio
te pofï nae föoom / om öem inbe Crooi»
ningöe te biubm / tot toelrEe Bp bp
lafï
ban 5ί|η ï^eplicB^Pt nioecfete :j5eelben
wHu lE^iUMuiwi Hl »»,. en^ifto^iEn bati öslf ronöt. ;©aernae

ftp te feennenbe goebe teptfieningfie/bte! toert öem tooontng enpenfioen befielt /
ÖPÖabbe in ben figueren / t'berfianbt en feeerbe toeber aen 5gnen
Laochon:
ban ben fpieren/en allelLibmatenttoclf toelc& bjerrtt öp in ttoee Siaer tgtji bol<
(ïuc6 öent ober'gantfcö
Europa groot b?be/fo öeelconftigö/al0 öpopteenigö
eöerucöt toelangbe/enie nocö ingroo* bingen ftabbe gebaen,ï|p maeclite ooc6
tcrtoeeröengeöouben.ï|pmacftenoc|^ | ben recïiten arem ban ben 3fintgffeen
eenfetrfcgioon iBóbelbanÖeut/enift^j
Laochon, maBcnbe benfelbeneerfiban
guewn ban toafc]^/ ottreen<i£>rafboo^ toafcö/met benmuftuléttiöerbicftept/
. . —tomenbe met
b'Sintgffeftöe
maniere/föobat
Baccio toel tefeennen
gaf / toat berfïaBbt öp öaöbe in b^
I® Confti

Fol.Si.

SoogBmotbfgö met ladctlDcletoooi.

ben anttooojbenbe/ conbet Andreas met
langer Ifibf/ liep öem toe/ enfowbe Ijem
omgöebjacötöeblien / en öabmerniet
tuffcfien getoeefl.
Bacdo moflber^
tretfeen / enlietsÖnWoitebjengöen
t'Ancona ^ altoaer öpfe bpcaniJ bolbaen
ttet blgbiη / en bertrotfe. 5©efe toerbt
ban
Raphaei ban Monte lupo boïbaen/en
toerbt neffen bie ban
Andreas gfieftelbt/
ttoth niet foo goet toerei al0bat ban
Andreas, fioetoel göeen lof ontoeer^
bigü*
Baccio feeerbete ^oom/ en bet»
treegÖboojCarbinael
lulio de Medici
aen ben / bat Dem toa^ geggeben
te mafieneenig ©eeïbt / boo? f^allep^
fttö tïof ban
Medici, in jplojencen.t®uii
getomen te iplojentm/ maette eeni
Or-
pheus
ban ïBatmo? / bie fpelenbeben
Cerberus betfatjit/en be Helle tot mebe*
löben betoeeg^t» bit toercfe bolgöbe
ftp ben
Apoilo ban Belvidcre te aoom /
léoetoel 50nf
Orpheus be felbe actie niet
en boet f fooöeeft öpfeet epaöentlijcfe
be maniere ban 't liclaem/ en alle be le#
öen naegebolgt, Hier tiae liet ben booj.
noemben Carbinael
luims gem mfifeen/
om 5tiiieni)of te iaoom onber ben bergö
Mario , ban dutcottoeeColoffen / oft
laeufen/ nabemael
Baccio altgtfeer tot
^aeufenmaecftcn g8enegöentoasS:3^efe
toaren acftt ellen öoogD / en göeöeuben
tameltjcfcSoontetoefen,
^^etoflle Bac-
cio
aen befe bingfien boenbe toa^/en liet
nae 5nn göetooonte niet af te teptfienen/
en niaecSte boo^
Marcus ban Raven na,
en Auguftijn ©enetiaen / ^laetfngberjS/
onber anber een groot blabt / toefenbe

Bïcdo ver-
meet hem ec^
aen beterea
Laochontc
maecken ai*N
den Andjckë
op flelYidcec

eenl^inbitboobingöe/bolnaetBtenban
iBatuten / i^joutoenenftinberen/boo^
,uyt. beenlebenbe / metberfcöcpben attièn
we- ban®?outoenen ^oïbaten, Hiergaf

Baccio droeg
hem heel wtl
in xijn Lao-
chon , en
m ;eckte den
rechten arem
aen den An«
cijcken.

ben Coningfibati iSngöelanbt/tofcltfee
Baccio nift in'ttoercfe ent?atöt / maer
toerbt^efleebt aen^encdiaus


-ocr page 90-

fgnenarem. «PcfenLaochoniianBaccio
begaecDbe ben #au0/ foobat Ijiem
fc^tc&te nae 5p!o^encen te fïellentnbe
faleban
Medicis, t'epnben öet ttoeebe
^of/en fcDirte ben Contneö anbec %n*
tijcftebeelbé.^itttjerc
gafsaccio groot
secucöt en lof.i|tcc na
tepcitenbe Bacdo
boo^ben ^ausstmee #i|lojten/bie&p
tot ^.Laurens tej'lo^ncen tötlbe laten
fcötlDeré/en bebefe op openILombacctö
bel: 3©'een vuaisbe iBacteUfatie ban
Cofmus en Damianus : b'aiibct/ baec
Laurens oo ben roo|ïer ligDt. «©tt
tepcBenbe bp feet net/ met grooter aen*
bacbt en €on(l / fbgedeebe alsi naec&te
op berfcbepben attten/ nae be lichamen
in't bpec (looc&en / en anbec toercgen
boenbe biaren. ^eer tuiert bab bp oot6
iiptgöebeeibt
Dedivn, btebittttbaen'
(loubienbe be (lo^ecë / frDgnt te boibe^·
ren bê boot bei:( onnoofeleni@attelaer0/
toelcBen b'eenfiant opbeffenbe/ftötjnt
fijnen <i59ee(l <©obetebebclen, ^efe
Kaceij piint 1|t|lo|ie tijtcïbt ttt togec plact 0[befnc#
van s. i.4U' jjenioan Mare Antonio ban 25ofognen:
en
Baccio toect ban ben ^auji (toien bit
toonber bJri bebteï) gb^gbeben oin 5gn
Bacció ghs. €on(i/een ötbberftbap ban Pieters.
"■ight een jplojencett göefeeert / ftbtlbecbe Bp
?aJÏ eenenjongen lan tn be tooeflgn/öeb#

lers.

35oe Baccio fijnen ïBieuii op öe plaetfe
facbHaen/ bemercöenbebatöet batg-
Mcbt öem niet goetjS en bebe: raaet bat
be mufrulen
tt üjcpntcb conben ^efieti
kDO^lsf/om be faettcbept tatUc: ïiet bem
meteen b«?f&en omclefben/en toogö
Öemmetben beptcfó op t'itjf/gbebenbe
ben mufcuïente fom plaetfett meerbec
berbtrpingbtn/en meer barbtf öept aljs
te booten r mi toebec ontbecfet. ï^oe biel
getftuaec balt in t foo gtoot/alle bol*
iomenbepttn gracelöcfebfptfó tocgbe
ie bjengben/ en bat tbcn toel pebet beet
ban beftn föeu^ toef berflaen en gebam
belt 10/ en ban benberfianbigen niet te
Jjeratbtf iö: fo neemtben gcootéDavid,

&iebooit'|^lepiSbact:bp(ïaet/ gebaen
»Mjshel Agnoia,»pt tin?n SifïbOi*

ben / ben ïecötcren fteffenbe ten ©einel:
btt (lelbe {jp tot fön Babec itsben ttsint*
fieï/omtrotfealoan
Francifco Ruftici,
fönen eecflen JBeefïer/bie boeboenoe
toflf met J>c8tïbecen b' ï|t(io|te ban
Paulus be6eering&t. mt ftucb ban Bac-
cio
toert ban ben Confienaersf ber ttpt*
fieningöe öalbenfeer sbepjefcn rmaec
niet ban toegijen t'coloieren/toeïtfete
Öarbt/ en niet te toel g^eftanbclt
l^iernaer maetiite
Baccio ben gtooten
ÖeUiS Hercules met Cacus, bie te HpIOii
centen op be pketfe toerbt göefielt/ upt
eenen JSarmer(ïeen / ban negben clictt
en balf boogb/ en bof bieebt: toeïcS
bJETCMichel Agnolo ttptnötöjoibeon*
tcotfien Bpt ber öanbt/ en
Bacdo gijege*
beff/ bie baer niet ban en maec&te/ bat
ben boïcfie beöaegbbe: looant boe bit
toertS op be plaetfe Uio^be gcftelt/toert
bet ban peber göelaflert / ootfe met beel
goebifbten en Nonetten in Hatgn eti
'3tiiftaen0/ bie op ben pebeftaeï gepïact
3gn g9etoo?ben,«i5bel0C& alm fcöftnp·
bicöten gbemaetfet toaren / boe befeti
gcootsn (leen nae ^ïojenten gijeb^acbt
jgnbe/ tn ben
Arno berbiOnrfe / biebaec
nae met grootec mof ptenuptgbebaelt
®ert ^oe ter tö5t toaii eettgftibiciji/
toelcb tnbtel befe mepntngöri

ben fteen göetoiocbt/ben aeui ban Bac^
ft^Ef'iÏ'Ö'öntere en fcböonbept/ al^
öoctoel
Baccio öem te boo? babbe be^
roemt/befen
David banConft toegébeel
re boen acötec liggen,
Baccio feer begee*
ritb om toeten/ üiat openbaerlgcB ban
fö'nen aeuö al too?be gbefept/ fonbt eti
ηεη onber t'boltg te lupflecen r toeltfeeit
beb^oeft t bupii comenbe b?aec0be
Bac-
ciotoat t boltfe fcpbe, Jlpanttooo^be/
baraï t'bolcfi met gelöcBenmont fgneit
ïaeutf beratbtebe. €n gbp / fêpbe Bac-
cio. ^tfeftggbe batfe mp toel beballen/
om u te beftagben / fepbe befen fenecgt
Bacdo anttooojbe: en toil niet bat
öbpfegbt batfe u toel bebaïïen / fea^tet:
b?p ootS jpjaetbatr gbelfjtfe ali' anbcry
teto^ ggp toeit/ bfttlc&ban memani

tmy

Italiaenfche Schilders,
fond: bit mobel bfenbe Bern ootfe tot benbe iw ben Hitttfiett ettti eett «βπδδίΐ

Doe defen fteen nu wift, dat Michel Agnols conit
Hem niet doen leven modit: maer dat hy uyrafjonil
Van Baccij handt ghefcheynt moft
zijn : door dit bedencken,
Wanhopich hy hem felf heeft willen dus verdrencken.

nenntiecpet gott^ew feggöe : en nu al
öe üjecelt ban mp quaet fegDt / foo fait
iwet mebe geïöcfe en effen toefen
.Bacao,
flöelöcb b'cergierigbe plegbcn/ bie met
acbepbt nae IBenfcöen lof trat&tcn / en
inplaetfeftbanbe gecrögen /babbe int
fórte gbeen tleen berbjiet / al en liet fip
bat niet eenjs blgtfeen: toeltfe berb^iet
i toert berfoet ban bél^ausi ciemens met
tta ï^oebe/bie Sem boben 50η betalinge
Hoe gbegöeben/ enb- bem neffenjes jgn anber

^'^eichonc- toel gelegen toa0. ^en boojberÖaelben
Hercules langfte onber öanben toefenbe/
booi fecijgb f" anber? / ftabbe
Baccio
onbectuffcöen nocb beel toercfeengbe*
baen en aengebangen. !|p babbe aenge^
nomen te fcbttbereneengcoote ^Itaer-
ta^/ enbi baerotn gemaecèt eenen feer
fcboonen Cacton ban eenen booben
Chriftus ,met Nicodemus, jüarien/ en
flnber beelbentbocb en fcftilbecbet niet/
om oojfaecfe alö boltbt»#p maerftte na
tefennotb eenen Carton / baec
chriftus
boot ban Nicodemo gbeöouben/ en ban
be JBoeber obtr epnbt betoeent toojbt/
met nofb eenen «engel baerbpftaenbe/
metbe boojnen tcoon en nagbelen, ^it
ftbtlberbe bP metter baefl op / en (lelbe
bit '^Tafereel opbe nieutoe |@arcbtin
een «©outfmit 0 tointfeel ten toogb/ om
tijolcj;/ en
Michel Agnols oo|beet te bet*
wmen.Michei Agnoio ban Pfloto (j^out*
fmibtbaecbp gbebjacbt/ boebP^ïlejs
toel oberfien babbe / fepbe / bat bP
Öem bertoonbecbe/ bat
Bacao, bie foo

Soet ^epc&enaec toais /upt fijn banbt
et gaenfulcben tojeebe en barbe ftbil-
berge/ en fonber eenige gratic:een peber
aecbt ^tötlbet foube fön toertfe op be».
ter totjfe uptboeren: en bat^et fcbilbe-
ren
Bacdo niet gbeleetfe/ nocö en bteii'
be*
Baccio bit toeber gbefepe/boetoel bP
Michel Agnoio benijbbe /befeenbe eben»
toel bat bP be toaerfiept fepbe. üet toas
botb toaer / bat
Bacdj tepcfeeniiige upt*
itemenbe toa0 : maer tonbet foo met
ben bertoen gbeen gratie gbeben, g^ejs
nam j&p nu booj / met epgben bantntet
meer te fcbilberen/maer foube geb^upf^
Beneen jongb g>cbtlbet/ gbebeettn
Ag-
noio,
ben ©loeber ban Francia Bigio.
^et gbeftftiebe oocft / batte l5ologuen
f^etcoont toerbt ben ^epfet
Carolus

Paus
'mens

Fol. ê2.

Baccio Bandinelli·

be bgfbe: baec trotSBaccioftenen/Iiet /vioftede.
bemften bp ben|öau0/ en truc m^ bein paus,doe hy
te aoom / baer bp toeber fön Camer op ccaftea
babbe op 25elbibeer. €n ben i&auii fjjn
gelofte toillenbe bolboen / bie bp fiabbe ^Saïf
gebaen / boe bp ten tgbe banbe bcrdoof fonder hecr-
ringeban fioomop't €a?ieelfatfceflo^i'if wj^^f·
tcn/te toeten/ bat
bP boben op ben ron^» l'cht^ ttL·
ben marmolen «^o^en/bie recOt neffen? buef.
bebjuggbe ban't Cadeelcomt/ foube
boen op^itbten feben gcoote 25eelben
ban f opec/ fe0 ellen boogb / al Uggenbe
op berfcbepben actiën: aljs toefenbe ge^
bangben/ oft bertoonnenban eenen Cn^*
gbel / ben toeïclten foube (laen op een
ftboon blecSe gbemacberbe Colomne
mtbben op ben Cbojen / «offe ban to^
per/ met een ftoeecbt in b'banbt / toelcfe
foube toefen ben €ngbeï
Michiei,
ben betoaetber banbetCafteel: toelc^
&en betn booifgn gon(l en bulp babbe
berloftuptb^ gbebangbeni?» ?©efe*
ben liggbenbe :Btelben fouben toefen be
feben tBoot'fonben/biillenbe feggé/ bat
bp boo^ ben bertoinnigen €ngel babbe
bettoonnen/ en te neber gbetoojpen fgn
bpanben / boofe en fnoebe iBenftbcn/
uptgebeelbt metbe feben ©oot-fonben;
Vierban liet fön i^eplifbept maetfien
een jBobei/todcfebtm bebagbenbe/liet
Dp Bacdo maecBen be figueren ban aer^
be/foo groot al0 fp te toefen babben/ om
te gieten,
Bacdo een figuerebanaerbe
gbebaen bebbenbe bie feer gbepjefen
toa0/ beriet bem met een bie ban gieten
berdanbt babbe/ maecfete en goot eeni*
gebeelbe6en0 / ttoee oft b^ie bierenbeei»
len oft fpannen langb/gbelgcb aliS
Her-
culesjVenus, Apolio, Leda,
en anbet fan^
tafgen / bie
bP een beel fcbontfe aen fgn
•^epUtbept/en anber ©eeren: onber an*
ber een 1©i(io?ie / b'afboeningOe ban
f CrupjS balf tont/ feeraptnemenbe toel
gbebaen /enfupber gftegoten / fcboncfe
gp
Carolo Quinto binnen Genua, ban
tóeïc&en
bP feer befcboncBen/en iSibber s^crfo wo^
toerbt gbemaecfet, mrbtoocB beteert
en toel geftenbpben^jince
Dorea: «Sn ghfraaecr,en
ban be bjpe ^cabt Genua toerbt bem befdióckas.
befleefetteinafeen een 25etit ban iêat:.
merfe0dien lioogb/ eenen Neptunus:,
bie nae rUben foube romen-/ en toefen
ben i^iince Dorea,oiji,op bei® artUt tot
I® i' 'im


-ocr page 91-

gabbe ntet raebt ban Michel Agnolo
liieuuï göeinbentecrbe lHobcllen gge^
maecfet /bertoacbtenöe bagöeïötBisop
goct göeïoof fonbec coop / o^ben te beb*
ben omiBarmoien te ï)aïen:g^orfi
Bac-
cio
bebe fo beeibpbe ^tfier ban Idaujs
Ico
, Lucretia Salviata, met Alfonfo te
ïajieren/gBeentepcfeeningbe te Oebben/
en öem feïben te p^ijfen: ^at epnbelinf
SÖe nat beet naïoopenö vuett beftbicfet/
Dat be metfelrije foube ggebaenbio^ben
ban eenen
Lorenzetto JSeelbtfntjijer/en
ht |®armo?en 25eeïben en ^lififl^ten
jban
Baccio: iBelcgenmaec&tej^tertoe
nteubill^obenenbangouty enbaerop
35eelDene»li(io^enbanteafebv
oibinaneien toaten bjel goet: l^aer
öbebjupcSte nietberftantjs göenoetb/
ih be gbefto^benl^aafen met fiun ο^ίΦ
Den ter bequamer pïaetft op önn^e*
puituren te bereeren / nae bun toeerbe,
iBsbeïlen toerbtn ban
Baccio ge^
Iï?atbt op
Monte Caval, tot Agatha,
in ben bof ban Carbtnael Rkiolfi, baec
ttoee anbet Catbtnaïen
/cibo en Sai-
viati,
te noenmalen tnarengbecomen/
flm t'famcn een epnbt ban befe<iEiraf-
tepcfeenii te maecfeen» Certotjle fp aen
tafeï biatcn/ eiiam eenen Beeïtfnöbec/
flöebeeten
Tofofroeo,cen b|pbo|(ïigb/
nout/en genewblnc USenfcf)/bre geern
ïet fepbe / ttefenbe Den
tl Baccio. ^eboot^
^„v Toloftneo tddbe*
geerbe binnen tomen/fepbe Ridoifi,Dat^

iwen foube ialateii.<en fóeïbi önn

iotBaccio: ^cBbegeetbattorBofllitt/
toatXolQfraeoban Dit beftetten birèe-
culturen fal fegggen; Bacdo, gefÊ
btt beöangb ber Deuren «φ/ eti betgijtu
Datr onDer
.Baccio taa0 (lrai]c göeöoo|#
faeitt,
Tolofineo binnen get0mcn/üJ0i#
beBcmtebjincfeengbegöetien/ engöe*
fepbt / toat Bern Docöt ban öet hefteben
Der ^^Hlttttcn aen
Baccio. ^tratp bei«
(iottbt
Tolofmeö Den Cacbtnaleii te bt*
rifpen / Dat fp qualgtfe ftabben göebaen

Italiaenfche Schilders,

fijn toelbaet^ gQebatBteRi^ te (ieUen:
l^iec tiati fouoe ftp gebtiiiiupfmt €coo«
hen/en gatj&ectodf ^ontiett o^^ be Dant*
^tt 25eeltit geeft f^p (Itae&j; begonnen:
mm nopt bolepnbt / ^eecenbe noe m^
tzt aen denliecgaelben aeu^
Hercules.
55a öefen sebaen Hercules, ben iSau^
cleraens gï)e(iojtien; <i5ii toeteniït Bac-
cio,
batte aoomttoee^cijultucen oft
<{^taf-|leenen fouöen kuojben geboumt/
boojDettöee ^Ï0|enfc|ïe #aufen/
Leo

ÏJjdeMi-

en ciemens, trocè nfle iSoam/ omte inbatbefieben/ feggbenbebooitealleCi»
gcbben bit laercfe / baer
öp te booten ■ ïep jjuaet ba Baccio , Bem befcöulöigen#
IBobelien ban öabbe gfiemaetjèt: maer De te wefen onbJctenDe in De Confï/gie^
toaö belooft eenen
Alfonfo Lombardi,i rig/fiout/cnlatenbuncfeenDe.^alDujS
ipcanfcD 2@eeïötfnöoeE / Doo? ben €ar# | boojtbatenbe tn beei epgenfeöappé bec
Dinaet ban Medici, toien Op bienbe:€n fcöanïscn ban
Baccio, onbiatfe Baccio

igbtfaemöepbt/ om Tolofmea te laten
boojt tot ben epnbt allesf uptfmtjteny
en guam booit too|nig/ en met eé quaet
aenfitöt/ feggbenbe tot
Toiofmeo: uiat
peb icft u gebacn / bat gbp ban mp met
go iBepnicö aenfiensi albu0 fpieetftt*
Toiofmeo, boc? 't ontorficn bcrfcöönen
ban
Baccto,i)fel op/en feeerenbe bem tot
Ridolfi fepbe; i©at gecfefpeï 10 bit/ mjjtt
?l|eetei arfe üiil met geen f&apen meet
te boen i)Ebben:en gingb fo ijenen^^aet
öebben beCarbinaien feerbeflaen
te
lacöen/ enSalviati tot Baccio tefeggöen/
t^ftp boojt toat bie ban bet €on»ï ooi^
beeïen/ maeeötnugbpmetu toertft/
bat BbPfe boet ïeugentaelfpjeèen,
Bac-
cio
tegon 5iin 25eelbf en l|iftojtcn:bocft
enmasDe baebtnfet gbelöefe be beïofi.
te / en be fcftulbfgfte pUtftt / baer in öp
gjcöoubervtoaiS/ban lajegöen befe ttoee
©awfen: i®ant ftp in 25eelbf η en^ifto#
nentoepnicb bïöt bebe/iatenbe be feïbe
qnalgcfe boïbaen / en met beel faute»
bitiben / fe^gbbMlbigbcr toefenbe om
t geïot fontfang^en / aïjs in Den iBar^
mo| te toercfeen. ^t boojnoembe lee#
renbttmercfeenbe met fpabsrotijj yeti
ficrtbe battecnocö tteeeflucBeniBar-
mo?maren/ ombepbebef&auiifitten*
be beelben te maecfecn/ baben/ bP foube
oem bier in beter b^agSen
en ojbineer*
binbatbpfebolepnbenfoube, iBaec
Baccio bebbenbe aïreebe gantftfte be^»

Itittfb te bjegie sun bertrecS nae fio^
mtm/ gemdeftenbe Inben bienff batt

J/ Dooj todtlfeenigp bertreegb
«n beel JBarmoi0/bat
Michei Agnolo
toequam/onber toeleg toaren eentge ge*
bootfeerbe figueren / en ecncalbpüol»
baen ban
Micfael Agnolo. Baccio nam en
floegb aUe0 aenflucbenUiatbPbonbt/
om aïfoo 5pn ngbictjepDt te boeben / en
Michel Agnolo fpöt te Doen, üpbonbt
oocfe tot s
Laurens in be ujercfe-plaetss/
Michel Agnoli tttJee marmo^ as^eeiben/
tuefenbe
Hercules bJUCfeenbe ben Anthe-
um , mek&e Den llertogb Debe maet#
fcniöioer
loan Agnolo 25eelbtfnöbec:
^efetoarenoocbfeer gbebo^bert: €n
feggöenbe tot ben ï^ertog/batben
nicft Defen löarmoi bebojben öabbe/
maecfeter bp ooc6 beel fiucHen ban,^it
Bebe bpal onber Decfcfel/ bat bP befe
^armojenmoft göebiupcfeen/ en fiem
flbeteettoarenenbtenfitcB totbe jfon*
tepnenbanbetnof/ en bejg>spultuere
ban ben
loan dc Medici, meicfee bp
ïioo} fpn m\ Platen b^bbe ben 25eelbt^
fngber
Tribolo upt ben banbengbeno^
men,
Baccio ban beeft aen DeejS ^e^
ultuere Doenbe gbetoeefï; onber anber
jegon bP Öet 25.eelT ban Den boo|noem#
Dfni^eerioêninJBirmo?/ toelcb een
goet Deel gbébaen Uiefcnbe / bleef ban
bemonbolmaetBt: ^ocb maecl&tebp
in't boo?(ïe beel ber ;êepultuere/ een
l&ifïoiie ban balf ronbt/be Beelben on^
trent ttoee ellen/baer ben ©eer
loan fit/
boojtoientoojben gbeb?acbtbeelsbe.
langbenen / J>oIbaten/ enontbulfelbe

V0U3.

Baccio Bandftielli·

naerBte i^|outoen:borb alle^ fonberin
bentie oft eenige betoegingen,!|{|en been
ipnbe befepi^ijlojp tgs eenen / bie op fpn
ftboubcren Deeft gbelaben een Bercfeen:
met toelcfe 25ee!t fepbe men
Baccio bab*
De gemeent eenen
ï^eer Balthafar da Pef-
cia, ben toelcfien bp bpant toa0/ om bat
fip te Öoom be ttoee 25eelben bet ^au*
fen
Leo en clement anbcren b^böe bf»
fïeebt / en foo beel te toegbe gbebjarbt/
Dat
Baccio 't onbecbienbe gbeït (iioeasel
noobe) mo(l ttseber Reeten.
"mot Baccio
iïefc ^jpulturebanben ï|eer loan op

Het Lufthofwas onteert van Adara en fijn Bruydc,
Door onghehoorfaemheydtjdes moften fy daer uytÏ
En dees twee Beelden oock der Aerde fchande gheven,
^erdienca wy t4e Kerck daerom te zijn ghedreven.

een beel nae |gab gj^ebaen / tea^ bP ba«
ÏÖtbe in De toeer metter tongfte aen ben
éertogb Cofiraojtoat beerïöcfem naem
D'2tntöcben nae babben göelaten iiiet
boen :Beelt|)Outoen/ en boutoen: €n bat
fpn Cjcti ïlentie pet grootjs tot beerlëc*
ht gbebari^tenis! mojï nae laten: ^oec*
l^enbe tot fpn boo|beel Den Hertog upt^
nemenbe cofïen te boen boen.€pnbelin<»
gbe
foiLSbe Den i^ertogb Doen maeciieR
eenopenbaer:3(ubicncp Camer/ om De
bjeembe «©befanten enanber^/ in fpn
^alepis aenbe plaetjs, i^ier toe nam
Baccio booi:23ouUmiee(ler eenen luiiaen
di Baccio d Agnoli,
enbjacbt te toegbe/
Dat bet een toer ctoa^ ban uptermaten
grooten cofl/ toepnicb bo;Derenbe / ban
fomtgbtsi fo een s&eelbt baer toe rnaeto
i^enbe/ banelcb nemenbe bfifbonbert
Crooncn/en toa^ feer blptigb 30" Ψΐο*
bifie oft|©aent-gbelt(labicb tOiitfan*
gen. O^nber anber Beelben bab bp ben
Hertogb
Cofimo gbemaetfet/ toeltfeg
tronie niet gbelgcbenbe / feer gbela(ïert
toefenbe/bp af floeg / alsi of bP baer een
anbev begeerbe te maften: maer liet bet
foo bltjben. ^oe bit toertft ontrent tett
balben/ be Beelben fom op göebaen/en
fominigbe gebootfeerttoaren/ bjatbt
brn #ertogb toeber toat meutois tn't
booft/te toeten ben Cbooj/ 'tgbefïoelt/
en 'tboogb Stltaer ban s.
Maria dd
Fiore. bit toercfe toals Baccio toebec
aen 'tj!©armoj Beelben maSen: onber
anber eenen
Adara en Eva, ban toeltfie
bp ban elcS]c eetiigbe mat cfete/öie bP itt
anber Beelben befanberbe. Cpnbelin*
ge inaerSte bp eenen
Adam en Eva met
grooterblgten begbeerte / ttiepnenbe
Ijiec mebe tgemeenbolc/en bie ban bec
Conti/ ganffrb toel tetiernoegljen/iifb*
bmbe Jiicr i» firb feïben bolronielgcS
uernoeglit. <©efe gftebaen/en toelnet
gitepoïijiï op bun plaetji gbefïcït / bab<
ben 't feltoe geluc ban fön anber bingen/
entoerbentejammerltlfb mei ILatnu^
frbe en iSrufcaeiiftbefcbimpbiebtenbei
bocbté/ toaer ban een op befen fin fepDe;


-ocr page 92-

Italiacnfche Schilders,

ÏFraticefcoSalviath

F0L84.'

Wtt te tttertlen / fioeitt trotfigöe
lïicStoilÖ göetrotfl lajoiben / cn öatfeii
Den pemanöt alle cps^enfcl^a^^en Dec
«i onften geeft^^n
Bacdj ötngijen faclbc
altpt mee^ at sracelticbgept: luant
öefe OÊJeElöé èaööcn gotDe piopojtie/ en
tóarenintoele becUitfcöooncntoeïöer'
ilaen/en Ocbben tcpcfeenfiigDe göenoecg
om lofttjtft gerucht tc ücrötcnen» ï©ocj)
iflgöeftöiéöt / öatten »e&eH0^tjuiije/
Deegttijee 35ceiiien toafibefienbe / ban
Cbelite&en
tant ggetJiatcDt / vuat l)fier
vernuftige botgtban beft naecfete Ucijaitien.
wo^'k van" anttt300?be:©an ber iBannen licöair.en
«n Edel boctïitnip gD«n oojbecl tc giieuen,^?
vrouw.opde boojt tucfenbe gijcbebcn / öaer götüoe'

EvavanBac. jg fcgg^en ban beiajoubJ / fepbefp:

^^®· 5Bee!8 Eva Oeeftttioergoebt bcelen / bit
toeetbicfrgt)eiJ?cien3tjn:toflntfp të tiïtt/
ènfiantttalicj, <een aerötgDe Ii|ïigl)e
anttoDO?be/bieflliJ?öfenbe/ ïaflerbeben
Con(?enacren5tjntoercS: bcrljcffcnbe
ölïeen be gcbacnte ban öet iBatmoi/ en
ttocepiflfeïfltfeebeden/ ben B^outoen
betamenbeoft toeï boegöcnöe / baet on»
berbegtijpenbe.
Bacdo maecfitetotben
«ïtaer ηοφ ttoee 25ecïben ban Mat
moi/ecnen naecfiten
cbnftus, wet eenen
«Engöel öie löetn op Doubt /bat Ujel ban
5t|uiïe(ïe ijjewfetDais: en eenen ©aber
èalfnaemt/ aï0 eenen
luppiter, öieon^
isaesiokght uolbaen tDajS/.Baccio ten lefïen öabbe
ÊrMck niet meer ar&top ben clapbejs bolcj;/
te woid<», ban alleen öem fefóen röcS te maften/
ioopenbe bed fcgcsn ^oebê toan ΐΒ^Πί^
gaetben / en groote Beerlöcfie&upfrn/
nietbJtllenbe fté felben boö?i beel tjud^
ïen met ben atbcpt / Öoetcd t'(i5raf ban
ben i|eei·
loan, be Carnet bcr Sïuöientie
öanbefael / enben
€fjoo?mft öenSfiU
taerban
Sanfla Maria del Fiore, onboïi
maecfitbleben.CijS g&efreiet / m upt
tjs ggetomen
Benvenuto
Cellini,
bte Cottttigfj Franciico i)ab gi)ei
tiinit bcc| (©outfmtbt / itr ttteïrf
uptremenbc öia0/ en ftaö oocS boo j ben
Com'ngii pet gegoten. €n alfo ben ï|er#
togïilumgRtiJai / be fïabt jp!o:enfen
ie bercteren / toerbt Öem toeg^ebjatftt
en göep:efènbtlên
Benvenuto t toelcfien
ben lertogD / narbeel gonfï en bdeeft.
lept/gaf te itiafien een co^er 25edi ban
ontmibgf ellen öoogS / eenen naecRi

ten Perfeus, gebfieitbe onbcr gtni eitf
naetfete
Medufa, bte Dp ontOooft Öeeft;
bitvuag om te (lellen onber eenbanbe
bogömban be Hogte og be plaet33.Ben-
venuto öter aen / en aen anbec bingöcn .„
boinbe vuefenbe / öceft ngbicftept
Baccij
Öecte feer gljeguelt en betoect / bat bujs ie co»»·
een «^ouDtfmibt ftraejc 25eelbtfnflbet
ujaja: en bie tleen 25eelben / jBcbaiUin/
en anber minutebingOen toa? gfieuient
te maeefien/ nu beflont groote Colofon
oftöcufentemaeehen/engijteten/
m
(Iracrfobtei gonfï bpbentertogfiab*
Debircregtjen / en con3D gi^eiijepbt
nietberbojgenSouben: inaEr bórtoocft
een / bie iicitii
ttstfl ie brrantttjoojben;
oiatit
Baccio in ieg&enbioojbicöept ban
ben niet/ en ban
Ben ve-

nuto,beeI !trrig0e'i>ïjtige/en fcftimiJige
rcbenen/öun mectiien/ be €on|ï/en oer*
gtljjcfe aengaenbe/tejaer in öen üertogft
3rin töötberbigf öabbe / mr\ batijet ge#
ftöiebe tuffcijen tbjce foo bernuftigfie
gOeeflen / bie foo beöenbigè enfneltec
tonoftetoaecen/iiaffe hatram bjp beïbt

^^ Zy ■■ - •'-■WW·»»·/ 1 1 ^ ^*··· ^ V * V « aft^ w

totöumien tongfte-firöbt« Bacdo öem
bujsgöetrotft btnbenöe/toerbt te bperi^
gBeE3gi:en45obt©aber te bolmaBen»
^aet niet meer binbenbe bp ben3|eFi·
togÖbegfteVMoon gonfï/Bielbafi aen te .
blepen met beïlertoginne, CgefeBiebe 'Sr
eensi / batbeejsttuee boojnoembtmetSff
malcanber in ben gBetooonen bjjtigflm
p?aet geraect toaren/en ba maltanberfi
boen beel bingDen ontbetfiten/ bat
Ben-

toant op bEfe en fal ftS a niet langfie la»
ten bltjtjen/maer u baer af gelpem
Bac-
CIO fcpbe; laet i)et mp borfi toeten eenen"
batij teUoojen/baticfe mtjn Cefïament
maeeSen/en mpbiecBtcn macft/ ea met
en fïerbe aliS een lïeefïe/gijdijc& alsS eöp
3t)t. ISilbusf gaten fp malcanber menü
göen flacB/en flefie fonber bloeben/meta»
ter tongBen. 'S'todrB foeenigfie maen*
be gebnert Bebbenbe met tjerma^cg ban
ben i^erto^/ biefe
ttn lefïen berboobt:
enbegBeerbe/batfe bepbeBemnaetle*
ben fouben conterfepten/enin coper gie<»
ten in't groot/tot ben gojb-riem toe/op;
Mt m befi-Doenötï meeft eere mocBt

becomen.

littotttett» t^etoglebefe bertrotfingiie
eöebuerbe / öolepnbigBbe
Bacdo 3önen
d^obtbenl^abet:/ een Becibt fe0 ellen
ÖoogÖ» ©ierbplietöp booieenenvin-
cent de Roiri,30nen lèerling/mafeen ttoee
€ngBden / bieüieerföb^ feeerfTenfou*
ben Bouben» <Εη alle^ beerbi^ Beb«
6cnbe/met nocö eenige Bifiojien en bet:»
tierinsBen tot ben 2IUaer / eer
Bp alleiS
ontbecfite/enbenbolcfte lietfien / gBe^
b|upt6te
Bp alle mibbelen/bat ben l|er«
togBeen^ foube tomen fien / bentoelc^
fien gBeenfiniS entooube tomen / alBoe»
toel
Bp ban be Hertoginne ootfe baerom
sebeben toass/ tuefenbe te feer berfloo^t
op
Baccio, om bat Bp foo beel fcBoone
toertften ten Balben Babbe laten (leben/
en foo beel toelbabenen rgcgbom tan
öenHertogBontfangBen*
Baccio Bem
fienbe gelieft upt ben bienfl/en gBenabe
ban ben ï^ertog/ toasifo bjoef en moep#
lötfi / bat nfemanbt met Bem en ton
omgaen. ^ier nae ((Ter toeber tü^ifi
geballen tmJcBen
Baccio, Benvenuto, en
een !2&£eltfitgber
Bartholomeus Amman-
Ratx, om ben eenen llgdrmo^/ ban meer

D3fitbe€on(l Baren condigenocfFe^
naer booj blpttcB bolBerben niet
alleen ber&eft/maet ootfe berebdt / oft
fomtöbtg <ebel gBellatbtjs naemtoe^
boegt/isf openbaertebetijgfen af Fran.
cefco, benfoonban eenen jploienfcBen
25o?ger/ jFIutoeel-toeber/genaemt
Mi-
ciiel Angelo Rofsi: toeltbé Francefco na^
tnadöben naem ban't CbdBup^sai-
yiati bercreeg. ^gn ©aber toouto Betn
in alber boegBen oot op fjflutoeel-toe^
benBebben/banjgnen fin üja0 gantfcB
tot be <5i:eptfien-ton(l gBenegBen / en
Babbe eenen Cofgn / Die gelgtb BP notÖ
iongB /enopt'^outfmeben vua^: ^e*
fenbefiiBibisöbe öemban ftaep
aljS tBienelletteeneti 0ett^tf tmetlen*
«©nbertuffcBen bolbebe
Baccio eenen
booben
Chriftum, bie clement fgnl fOOB
(bie jongBgBefiojbentoa^} Babbe bu
gonnen:l©antBp Boojbe/bat
Michel
Agnoio
te lEoom ootft eenen / meteenen
gre^2&eelben/ totfpn epgBen^epul^
tuere onber Banben Babbe/beiStoilbe
Bp befen oocfe tot fpn graf bolmaetSen^
^efen gBebaen/ (ielbe Bem in be ^ereft
ban Servië qp eenen jfBatmojen Sltaer/
toaerboo^Bp een graf liet magen/ om
föuö ©abersi gBebeenten in te leggBen/
oocfeBem/enfpngBefin: €n Beeft felf
met grooter begeerte beess gBebeenten
int graf gBelept: €n 't 3p of Bp Bier »i
eenigBe befonber betnegingBe Beeft ge^
tregBen / ofttefeerBembermoept/Bp
Bem gualgrft bebodenbequam'tBup^:
en be ftecte bagelgcjc toenemenbe/ijs ten
acBtflen bage gejiojbl/SInno 15 ƒ 9. out
71. ^aer: en Babbe tot bier töbt altgbi
cloecfe en (ïertfegBetoetft/ fonber opt
fcöier fiette geBaöt te Bebbemïlp toert
begraben neffenö
't göebeent ban fpnea
i^aber* ^pn^raf-ftBiifti^bit;

(lerö tfptbentngBe / tóe Bp Bepmelg^
met
Rtootet neerfiicBept bagB en naeBt
tonterfepitc/ göenieteitbe fo bed enbep
bJiijS / al^ Bemban ben Cofgn motBt
gijefeDieben* '3;enle(len/ booj tu(TcBen-
fpiaecfe ban t enige / guam Bp oocft op't
(èoutfmeben / baer
Bp tn't teptftenen
feer toenam/en beö BepligBe baegBsSin
gefelfcBap ba anber ^ongerjs met qton
terneerfticBepttepcfeenenbe / maetfetc
groote benni^ en b^iltfcBa^ (bie altgt^i
buerbe) metGioigio Vafari,ooc6 gBe*
lgc6 Bp een ftinbt toiefenbe: !D0dc6en/fci
Bpbp
Andreadel Sarto bc(ïelt toOJÖe/

bebe Bem Bepmelgc ban 5ön iöeefi er^
tfpcfeemngBen Sebben / öjelcfee Fran-
4 ce^cQ

D. O. M.

Baecifts Bandind f divi lacobi equeSy

Suhhac Sarvatorisimagmc^^
%^feexpreffa,, cum [acohaDGma

rxore^qffkjcit. Anno u, D. L.τ x^

3|et leijm öan Franccfco Saiviati, «ptneitteniii ^Jtïöec

ban Jflojenten*


-ocr page 93-

tenigBe beroerten ber ^tabt en belege,
ringöe /maetfete
Francefco een boto, bat
10 /eenberbeSen/ batmen upt beloften
iii be l^erclt oyfjangt/ban ee» ^olbaet/
bie in jrjn bebbe ban eentg^e ^olbaten
biag befpiongen ombirmoo^ben; en al
toa(ï een btngBenban cleenen loon / foo
bebeDp'tmet grootet Mie en aerbiC'
Bept/èn toert namaelö in grooter toeer^»
öengöeBouben. ^otBih't Clooiter
Ba-
dia
bjp öiflejifiens op't ^atrament:
'teen b*«©fferBanbe ban
Abraham, t'an*
ber Öet|Banna/Bct berbe r^aefcBlamj
bit toeécfe gaf gBetupgfteniffe ban t'ge-
neteujoiben Babbe^ ^iernae maecfóe
δρ een
Daiida, bie Samfon t'Bap? affnfit:
enin'tberfcBiet / baer Bp ben'tempel
boet ballen op ben^BiWnen : toelcb
(tucfe in ©lantferöcfe toerbt gBefonben/
enmaecBte
Francefco befeenbt boojben
beften onber alle jongBe jplojenfcBe
iècBilberjJ, 'ST gBefcBiebe bat te Êoom
ben ouben Carbinael
Salviati begBeer^
be bp Bem te Rebben een fraep jongB
^tBilber/ bie Bem nae 5tjnen luft eenige
öingBenftBtlberbe/en toilbe Bem grielen
sentBept boen Bebben om te pjattiferen:
beii toerbe bp Bem beftelbt
Francefco,
toif ns tonbitien en boen ben Catbinael
toel beBaegben:fo Babbe Bp baer in
Bor-
go Vecchio
5tjn Camer / en bier gou*
bert Croonen ter JBaenbt / en ^ijn tafel
lïp ben (öbellupben,
Francefco bitjbe
banfulcSgBelucft / maerfeteboojeerft
ben Carbinael een iBarp-beelbt: nocB
on een boecft eenen jpranfcBen l^eere/
bie eenen Hert jaegBt/ toeltfeenfjem faï^
beert in ben cempel ban
Diana.i^ier na
liet Bem ben Carbinael maecëen in
«en jBarp-beelt fconterffptfelbanjijn
jÖicBte / en oocfe bat ban Baeren IBan,
ïrancefco,boTjEn 5gn öooiigBe göeïutè/
tea^feerb«;bl0bt / ombat
Vafari 30«
bineert / te ftBilberen tn be CapelU
banjiin |&alep# eenigBe miio%im ban
^joan 25aptt(ie/ toaerom Bp öem me$
vafan in een ftobe begaf te ftuberen
naecfeten nae t'leben / en in
Campo fanto
bebenfp eenigBe ?finatomim» vafari
bertrocfe nae jflo^encen. €n Francef.
co,
nae eenigBe groote fiecftte 1 maee6tt
fommtgBc toertfeen
in s. Maria-delia Pa-
ce
,bie feer gBepjffen toaeren: baer naer
bp
Pont s. Agnelo, booj een Idaleps best
i&auis toapen / met groote Jöeelben en
naecfetenop't nat / bie feer beballflcfc
toaren, ï^p maecfiteBier nae eengoet
conterfeptfel/ enin^.
Francefco tot Α
Rtpa,eenfcBoon Mariai boobtfcBap / in
«®lp/gBebaen met g?ooter blöt»® ooitjt
I ƒ
3 ƒ ♦ in 0'ltipferjS comfl te fioom
bebe
Francifcus (Die nae ben Carbinael
3Bn leben
Saiviati ben toenam beBiel)
bingBenbantoit en ftoart / bie boben
alle an ber gBepiefen toaeren* !|iernar
maecBteBpopboecfem ban toaterber*
toetleben ban ben grooten
Alexander»
bie baer na in Blaenber toaren/in l^out
SBetojorBt, ^ier nae fcBilberbe ft»
nocB eenigije bingen ban ^riumpBen/
en tot een Comebie een fraep pjofpetti*.
be:nocB in eenen 25oecfe boo? een iSoeet
bcelBifto?i&eniS / en boo? sQnen Car^»
binaeleen tepcfeeningfie ban roo rrnt/
baer
David gBefalft too^: en toais toel
fbeftebanalrgBeen
Francifcus Salviati
opt teetfeenbe: bit too^be met ingBelept
goutgBetoJOtijtban DamiaenbanBer-
gamo. Francefco
toerbe Bier nae boen
fcBilbeten een miloiie in be3feerc6/ban
ontBoofbingBe / op't Capito^^
Uum/baer
Maria Eiizabeth btfiteert; be#
fe toajï bolbaen 1^3op't nat / en is
toel banbe befte ^cljilöeröe bie
Fran-
cefco
opt bebe/foo in'to?bineten/entia#
men boegen berl|ifto|te/en Bet bermin^
telntöept ber tronten / en in alle beden/
bat göeen toonber ié batter aiaoom
inbermonberbe, <©ntrent eenbenfter
maecfete Bp eenige aerbicBept en Bifta*
riftené aljS ban marber/bie toonber aer*
bicB 59η. «©BeentfltiS berlOOJ
Francefco
tpbt/ maertertoijlen BP bittoercfetn
Campidoglio bebe / teec&enbe BP eenige
bingöen/ en ftöilbecbe eenen
Phaeton,
bie MichelAngelo gBeteptfeent Babbe«
jgaer meer toertften guam
Francefco
tot jplojencen/ baer Bpbanfgn maegö<»
ftBap teel ontfangBen toaj3:baer begon
ÖP een ^ifto^ie / boo| een triumpft ban
be25|uploftben ben tertogB
Cofimus,
be toelcfee BP een anber nae fgn tepr#
feentngBe liet bolepnbeu / en repfbe nae
iaenetien/ baerBpüan benl^atriarcB
beleefbelgcfe ontfangBen toojbe / en
maecte booj Bem b'Hiftojie ban
Pfiche,
'Étoelcft toel ijïbe fcBoonftefrBilberije
bie binnen ©enetieni^* ïi^aer naer in
«enCamer/ baer
lohan ban vdine beel
bingen ban ftucto Babbe gebaen/ maec*
te
Bp «enige 25eelben/naec&t en geèleet/
bie feer gracelgcfe 5gn* -gCot be sponnen
ban
Corpus Domini, oocü te i^enetien/
maecte
Bp met grooter blijt eenen boo^
ben
Chriftus, met be 31®arien / en eenen
Cngel in be locBt/ met be reetfcBappen
berpaffie in Banben,
Hp conterfeptte
ben #oeet
Pieter Aretino, toelti^enbit
met eenige berfen/tot befe0 ^tBilberjS
lof/alss een bpfonber bingBen/fonbt aen
ben Coning ban i^?ant6rgc6, ©oojbe 1
l^onnen ban s.
chriftina maec&te Bp
een iSTafel met beel figueren / bie toiffe*
ïgcfe feer frBoon i^. g^oe B^m l^enetien
berb^oot / feeerbe BP toeber nae fgn ge*
toenfcBte^oom/ baer guamBp Ifinno
ï J4 r. ©aer gBecomen/maecfetena ee*
nige conterfeptfelen int i^auif i&alepiS/
een fcBoon Cafel in een Capelle / en in
be buptfcBe Ifeercfee berfcBepben bin*
0en. jBaecfete nocB ijooj een ban fgn
Setaiijseen tepcfeeningBe / omtefcBil^
beren op een ban bie tafel-berben/ baer
tnenteiSoombe Craem-b|outoenme<'
be t'eten b?acgt: in welcfee teptfeeninge
gp Babbe gftemaecfet / en uptgöebeelbt
met fcBoon figueren / 't leben ban ben
|BenfiB/te toeten/ be <®uberbommen/
«lilt ^suwfittenöe oprenen fefton/b»

FoLsy.

Francefco Salviati.

Italiaenfchc Schilders,

«erca mt scooter beg^eerte natöt en canöeci bejSfi»nietattimecc6eïötBjS itt
bagö conterfeptte.epnbelgc too^be Va^ fiooinna en lietf/ oft fp en Bebbent t'L·
fan beflelbt bp Bacdo Bandineiii, baer I ttien göetonterfcpt: en al Den tointec
Francifco ooch bp göeraecfite/tot groot t'famen / toanneer ben#au!i «pt toaa/
boojbeel ban b'een foo toel alj$ b'anber: tepcfeenben in be Camerss öeel bagften
toant fpbuss bp een meer in een maenbt fonaer eté/ en met groote toube
^France-
alssanberfinjsmttoee^aréleercf» 5Sae [co toojbebansanen Carbinael gtjeoj^
........- . .. . ......... , . ,, .. tauelit

ρΊ
I;

mebegBefelle baer ootfe getomen toaiö/ j berenber figueren / met regfiiï ber pio"
toeicfeen toöonlre bp Carbinael de Me- fpertibe/ itiet^rtBiterture innRebou^
4ecis,tflb en toartπ niet togbi iwn msih j toen/ootft ïwettt«-en gciïecbbe/ be gta*

elt&op b'ouberbommen artojbeerben:
inbe comparteringBe toaren feeraer*
bitB geb jacBt ttoee lange obalen / baer
in be ^on rn be |1gaen:int mibben toa^
ifis, b'^gpptfcöe ftaet / bie booj be
«aoöbin
Paiias bibt om toijfBept / toil*
lenbe feggen/ batmen boojben nieu bo*
ren begoo
^t te bibben om togfB^Pbt en
beucBt. ^efeteprheninge toa^banfö*
nen bjtenbt altgbt gBeBouben boo^ een
Sutoeel/gelgtfe Bet toae.ilier nae boo|
eenigcr raebt troc6 BP te Jploiencen/op
Bopeban ben HertogB tetoerc&e gBe«
ftelt te too^bé / betogl
Bp niet ban lang«
faem ^cBilber^ alfboe bp Bem en Bab^
be.^aer gecomen/maecfete een |®arp-
beelt boo^ ben <^om ban ben i^ertogB/
om fabeur boo^Bem bpbm ü|ertog|^
te 6rggen. ^it |@arp-beelbt gBebaen/
met eenigBe tonterfieptfelen in/ too^be
ban elcfien feer gftep^fen/ oocfi ban ee».
nen ^cBilber Taflb gBenoemt/ bie bocö
niemanté bingöen ter toerelt en piees/
en boegBber bp/ bat ben ï|ertogB
Ρι*»!!-
cefco beBoojt^e pet befonber^ te laten
magen* €pnbelingBe toerbt Bem in't
l^alepjS te fcBilberen gBegeben be ^ale
ban ber Hlubïentie/ bie booj be Capelle
tomt ^e ^ale / bie qualgcft in Hifto^·
rientebebeelentoais/ om benftereneit
beuren/en anberis / bie't beletten / B«ft
Francefco ten beften bebeelt:en maeeftte

. j^pben bjutBten/ feer natuerlgtfe / 09
toelt&e fit een naecgt ftinbt / Boubenbe
be toapen ban
Medicis en xoliedo, en
maetfeter ttore3|iftoiien ban
Camiilus s
een/ baer Bp ben fcBoolmeefterben fiine
beren obergBeeft te gBeefftlen: inb'an·»
bereenbataille / en baer be ^ranfopi·
j fen toojbenban Camiiiobertoonnen/ett
baer be B«tten b^anben* Beffenjs bit/
baer be felbe ojben ber piïaftens bolgt/
maetRte Bp be octafie / bie be ipojtune
Boubtbp tDap^/en anber ban rïlertOi»
gBen bebifen / en beel ftBoon beEtierini«
gen.g,n't meefte bat&/ baer in't mibbe»
be pookte comt/maetfete Op ftoeel^iflo^
rien: b'een / baer be (gallen ^t goubt
toegBen / en
Camiiius ben öomepnetï
löicïoft: Bier spbeelftöoon ƒ iguf ren/


-ocr page 94-

SBoflm feeï

09 be pookte ban bit en ftoatteen
Eax oft © jebe/bie be toapencn becbjat/
cn Beeft bp öaer eenige gOebangen. ni*
ïe bit toeccS tg foD gebaen/bat niet mo*
e&eltjcfe en ië f c^oonbet btngljen te mo^

-------- lenaemiten

toapent / en
I5eelbt/met

cenmï^ane-Bamop't Dooft: ineenan*
iwr
/ ijS Diana behangen niet een öupbt/
en bp Daet eenen ïlont/ en fp ïangBt «pt
Öaren Bofeer eenen pqU ©oojtss op be
l^oo^tfrjbe öeeft öP fraepfinneSen^ ge»
maecl^t: onbec anber ben ©ibier-iSobt
Arnus, met ben oberbïoebigljen öoojn/
üJeïcien met een ftanbteen tleet opBef»
fenbe/toont een ƒ lojenten/en be groote
l^ceceneni&aufen besS Bups ban
Medi-
cis.ïip maetftte ootS eébafement onber
ines l^ifïojie met tetmen ban Wtou*
teen/bie ^efïonen b?agBen: baet
00c
Ijobencenfcöfc ban feet fcöoon naecS^
tentmacc in befe^iftojtc banben
Arnus,
ïepbeFrancefco
al jtjn (ïubte te bjercf
Exempel hoe Se/en gelucHte Dem ootfe fecr bjel
.Fran-
^uact hetis, cefco bjaiS bannatueren eenfacm / niet
HicirbT göeerne&ebbetÏbe bokfe om&em al0 DP
jeeft te we- üj^ocijt/ooc mdantoi|3C&;maer liet met
grooien fcftön ban licfbe bde
bp Bern
tomen/iris Öem tot bit toerrfe gefjolpen
Sabben: ban boe Öp acFiter aen toat te*
flon btjtfcö t'antüJoo?bf/cn 5#n fjoffcee
trefettt te gDeiJiupc^en/bJcrbt bm boof #
beröaelbenTaffo,, en anbec / ijemban
b?ienben gftfnoetft bpanben / en baet
teert eenen Breien Boop ïafieringen Bmi
naegefept/
al& bat ftP ;ππ b ingften in be
;êaïe fonber fïuberen ilecfisi
boo? erba^
fintgept bebe / batbocBmet alfoo en

ieii.

in t'bpet/ en bat mettet tijbt 5ön €on(ï
en gBeefl foube bio^ben bekent/en bat
Bp ober nismant aïji ober&em felben
foube clagBen / al0 bie noeB niet teel en
Babbe gerent jgn epgen HanOt-bolcB/
ban bet Confl toefenbe. ï©u0 bolbei
beFrancefcojgn ^aie met gcooti aen*
becBtinge / en boojt booj ben Hertog^
nocBanbecbingBen/ ooc6€onterfe^i
felen/ berfcBepben ^^afereelen / oocfe
een (ïucfebatte
Lionstif inbe Capelle
ber ƒ ïojentgnen* ^p maerfete oocfe pa*
troonen om iSapeten ban
Lucretia, bie
f
ttt teel in't teecc6 Quamen: ooc& boo|
ben ï^ertogB b'5|f(lojien ban lofeph ,
teeicbe in Capgten foo teel f!onben/bat
bl)|ertog befe Confl ban Capgt-teerc»
feen in jplojencen Beeft boen leeren eeni*
gBe^ongBerjS/ foo batter nu be Confl
feer uptnemenbe gBeoeffent toojbt booj
ben
l^crtogB. Francefco, onber anbec
'Safereelen/ maecfetenocB eenlBacp-
beelbt/meteenen
Chriftus en sinteian,
teelfee laccBé om eené idapegaep/ bie fp
in be Banben Bebben / bat een bjoplpcS
berfiftlqtiitoeECfe teasi. ï^pmaetfetc
nocBeenafboeningfje ban een CcupsS/
toaer be beeltië teel gebaen / en feer ber*
Bebra gecolojeert toaren/bocB ban 3gn
teebertoiUigBe bcratBt/ maer niet ber#
betert ban een / bie om Bemte trotfen
baeroocfe een ^afeïfieeft gBemaecfet,
^p
maecSte naer eenigBe anöer btngett
«en tepcSentngBe ban be befteeringBe
Pauli, bie
Bp Met in toper fnijben ban
^neas vicoban Partna, binnen ƒ ÏDjenf
een. üp Babbe een teptBeninge oorfe ge^
maefSt / om be groote Capelle ban
Lam ens: maec Bet fcftgnt / offe ben ^tu
toge niet geteont
f η teaii/ban bie bat te

boen

ItaliaenfcheSchilderSj

ILamfiBa^peii/ eitbetfcBepben aerbf ge
i^ottctttn ©atenijan gouöt enfilijer*
^'antiet / Daec
Camiiius 09 bett
«aEtiumpÖ-üjagöen getrocficn üan bier
fdterben/ cnbooen öemöe
Fama, tjie
gem ccoontttioo? bentoagcn flaei#ite*
flecsi met 'ta^eelt ban
luno, met potten
cntropöecnfcec rgcRIgc ioeaetnaecfet:
ontrent bentoagen gaengebang&enen/
in berfcöepben actiën / acötet aen göe..
toapenbe ^oïbaten / toaec onbec Ijem

Erancefco fo tonterfeptte/bat öp ftfignt berboïgöt en getecgfit toefenbe / tooibt
te leben: int Uerfcöieten be lïabt ban gefupbect en tlaer göemaecfet alji gout
'eei: aerbitö g^ebae». 25oben tn f bpet/ en bat mettet tnbt 5ön Confï

bia^^en mm eett gentcgt loi^ett / bat^
men at jön bingöen affmgten foube: eti
boegp gemaen benliectogiggiec ban
beclaeggbe /
toa^ sgn fa&e baer oocê
foo bejieït/bat Dp niet enbonbt fuïcfeen
tcoofl a{0 pp gel)oept Dab be: en té
ben fommtge bjtenben öem niet moebt
g^egeben / öp toaec nae iuü jó'nber bp^
anben genen getroc&é: maec gem biojbe
tiooi gegoubé/ bat 0em niet betei: bia^/
aljS te Rebben gBebuït: biant be beuc0e

Francefco Bandinellh

Fol.

parteringe 10 ο«δ gebaenmetbwl op*
mertfeingBe/enbiolgcft ban bectee:en
om be teaerBept te feggBen
/ Francefco
Bem beboelenbc macBtigB/en oberbloe*
bicB ^an inbentien/en Bebbenbe be Ban^
ben inbe gBeBoojM^aemBept banjgncir
grooten gBeefl / Babbe altgtjs teetteiU
len Bebben uptnemenbe en ongBenieen
groote teertfeen op jgn Banben: €n foo
Bp gBebonben Babbe eenicB l^iince/ bie
Bem Babbe laten teercfeen na jgnen fin/

renin alle be beelen bep^cBilber-confli
sgntroriiengafBp alleftnjS een groote
fcBoon teelflanbicBept/ en bia$ foo goe>»
ben jBeefïer ban naecfiten / al^ t'stjnen
tgbe ^cDilber leben mocBt: %n sgn la*
ften Babbe
bp atit een feer ebe! giacelec^
feemanitrt/ 5nn&eclbenfooaerbigö eit
opfoo fraep nieute maniere altgtiS om^»

en btgticBfïe Cbnfïenaer^ ba onfer ecu^
toe: j!®aer toepnigB groote toertfien
bebeBp / ofttenleflenenSratfieelbeBp
om ben loon / ftoetrBem ftBabig teajsj
teantBp ban beien baerom gefcBoutet
teoojbe.Si'Ég!aer trotfeFxan-
cefeo (gBefonben toefenbe upt begeerte
m Contngj3)nai0ianeBröc6: ï|abbe
oocfe berfefeeringBe ban ben ConingS
te Êoom / bat aen betalinge niet fcBoi^
ten foube
.Francerco Babbeflup^ en reet*
fcBap berc^cBt/meenenée in laianrS^

rgji b?ienblgc6 ontfangen ban ben 3f!bt

banSinteMartens , Francefco ban^O*

ïognen/^ècBilöer en 25oHtomeefïer bejs
Coning^/ enbeel faeleeftBeptbetoefénr
ji®aer
Salviati liet teeï Baefl blgtfeen/
teatBp booj een teass: ugantBrnien
teoibenietgBetoontbanRoiFo, aftatji
ber fraep jüeeflerg bingoën / barBP
met meteen beBtnöicBept eittojfl t®!a^

muit

boenBabbe/en bat Bern bp ben ï^ertogB
geenengoeben bienflentea^ cBebaen:
teant befe Capelle teojbe befleebtaen
eenen
lacob da Puntormo, bi ε bp öem te
{ftelgcfeen een totBt gBeftUe teajs / be0
itftfgnleben te befcBjgöen oberBebbe
öBeflagBen» ig>umma / Boe Bet teais oft
niet / alBoettjelben HertogB
Francefco
totlbe fijn gBeteoon penfioen gBeben/
foo bertrocft Bp/ en guam te öoom m".
ihs. en £cci)t een öupjs bp
Farncfe, boe teojbe Bem ban ben felben
Cacbinaelbefïeetbe Capelle ban ff^a^
lepsi ban^.G
iorgio,baer Bp fraep com*
parteringBe ïjan ilucco maecfete / en
een aeröis üerteeif ba beelben en ^ifio*
rien ban è^aurens in't nat/eti op eenen
grootenfieenban olpbecooe benl^erfl*
natBt / baer in oot beiS CarbinaeljS con^
terfcptfel: bit teass al t'fam^n fèer con^
(iicB en teel gliebaen. j^aer anber meer
teerefien maecÊte lip in
salvator del

poojte ban olpbertoe baet ^ loris ben ban Buifelen/ffBoepfew/en anber tlutB^
q^jaecfeboobet / féer aetbicBgiietoto;. tigetietingBe/Banbelenbeootfefootoel
teett,<i^pbefentt^tfonbtBpte:jfIo|en*
l alberlep manieren ban bertee op nat^
ten een groot flmSban olpbettee / een: in <ΘΙρ / lijm / en €p-bertoe / batmeti
Adam f η Eva^cen feet fcBoon teertfe. ' B^m berfe&ewn magö / Bat Bp t0^gBe=»
" ..... " " " teeefieenbanbebeerbitBfie/ilbetfifte/

maetBte in'^t^alepsS Farnefe in een ^a
Ie tteee groote batten mnens / ban feer
fraep inbentitn / ^ifioiien ban bie
ban t'ï^upii Famefe,, bjaet in tomen ee*
nigBe Contetfeptfeïen / οοίδ een
Fama,
met anber Beelben/bit feer fcBoon jijn/
bocB bolbebe alle^i niet: ban(aIfoo nocB
bolgBen fal)teo?be boo
^Taddeo zucche-
robolepitbt^ Francefco bolbebe tOt Po-
polo
be Capelle / teelcfee Sebattiaen del
Piombo
Babbe be^nnen booj Augu-
fiijn Gigi. i
©oe fcBilbetbe Bp^nocB booj
Catbinael
Rïccio ban Monte pulclana,
een feer fcBoon ;§>aïe / in ih ada Guilia,
öeéiflojieban David, cn onber anber
een
Berfabe Bötr babenbe / met anber
beel l^ioutecn/ feer teel teefenbegBeoi*
feineert; ineen anber / baer
vrias berfla#
gen teo?t, #otfi iffer eenififlojie/ baer
i)'3lrcae metbtelg&eïuptbooit
bjagen:4Elber ijS nocB eenfeer aerbigBe
25ataiUe. «jBn om to|t te maetfeen/ bit
toert t0 gcflo^bol gjatie/bootfige ber*
fietinge/ enaeröigBe inbentiejüe tom^


-ocr page 95-

Italiaenfche Schilders,

betoeefl babeïtjc/ toant βρ fepbe tot ben
i^au0:^aet: 3qntn 0oom beel fraep
jongde geefïen ban ^c{)tlber$i/en goebe
iKeefterji/ijet toaet goet/batmi een pe#
berin be fale een )|i(lo|te aen befheb^
be/ bat eic om beft bebe/en batmet eenö
een epnbe ban fagbe : todclten raebt
ban
Pirro bp ben l^auis boo^ goet tDO|<i

retommanbatte aen ben ^aus / toe^öe
Francefco be 0elft aen beftecbt / iioe me!
tU(Tc!&en Francefco en Daniël beeï 1000?,#
ben ggetoeeft toaren en ttoift/ is niet
iiiinberg!ftetoo?ben/ boe
Franceicoten
«erften in be fael liet affmijté een #tfta*
Dadel fjabbe begonnen. Siet
verweekt yy toat ben j^oogijuioebt
te toege tan bjen*
antfcbap. gj^en: Francefco mflccfete ban niemanbt
toercfe. ê'l^aus
jjoummeefter Pirto
Ligorio
,bie Francefcons Ijjienbt te toe^
fen plag^/öemoocS ban
Francefcofieni
öebcraifit/toerbiöem totbpanbt/ en

be aengi)enomen«i{^it mifj^aec^be Fran-
cefco
foo feer / bat ÖP t'ttiercit en fiet
ttoiften berltet/ftenbebatDp biepnic^
bjojbe göeacöt/fat te l&eerbe/en fonber
pemanbt pet te feggften / quam te fio*
renten/albjaer βρ op gjjeen b^ienben
acfitenbe/ ftucr en bioebicft
gingO ïoge>·
ren tn een l|erberge/ als oft een b?eemt
jl^an ü)aer geïDeefl. (£pnbeItic6/boe gp
beganben gingD tuften ben !|ertoo0/
tjem gefcfiiebe fulcbenbiienbtlic&öept/
bat babbe moge öopen op pet goet^/
öabbe öp ban een beter natuere göe*
uoeeft. )|em toootbè ban
vafan geraben/
te tomen/en te bipben tnsijn i^aber-
ftabt jplojenten: en betogl Ijp out toert/
en ban ongDefonbe tompiejcie / ftem tot
tufte fouöe begljebiu/ berïatenbeaïle
tmtften en moepten: boeg ben toojn be#
be in Qem een anber boo^neoien ban
tojae tfegtericbept betlijtoenaljS öp met
ben monbe upt\i enfcicö beloofbe. ^aer
bat ïip te iplojenf en öabbe gijcftöilbert
onber anber op filberlaben een
Piëta,
bat is / eenen booöen chriilns, met ben
JBarien/een feer fc^oon ftutfe bjefeni»
be / en booj eenen
lacob Salviati eenen
25oet6bol aerbitöept ban maffcftera^
ben/ met bctfcfiepben berfierintfee cïee#
bingijen en toemaet&felen booi fBfn*
fcften en peerben/iö toeber te fioom gei*
ï^ertogö ban ipïojencen/ boo?
vafari tomen/entjonbt b'iitftojienbanbefa*

ïe bfftec bt aen berfcftepben anber / ttoee
I aen Taddeo Zucchero , eClie aen Livio
I da ForIi,nocÖ Pen aen Horazio da Bolog-
na
J en een aen leronimo Sermonetta , en
boojt b anber aen anber. hierom toast
Francefco noc& miftrooftigcr/enfcbjeef
na Ji^Io^encen aen Giorgio vafari om
raebt / of fiP jijn begonnen l^tfto^ie
biouto boïbocn oft niet.
Vaiari raebbe liê
%m/tx\ itift te ietten op toinntnge / ban
op eere:en foo te boen / batmen jgn btn^
göenmoct]t boben
in toeerben acft'
ten/^nbe anber affmfiten, i^ae befe ant-

tooo^be

fieten: toattt löoetotl βρ toe ten maniet
tan to^tenbelgtftgepbt
bp ^ciu gabDe/
foo isajEt gp notgtan^ na-bebcntëtc0/
ïicöt-gelootticö/Uflicö/op-mercfitc&en
na-nemicö/ en cotnetibc met pemant \ja
onfe Conjl te fpieetften / t'3P met gecfe
oft ecnfl / fo raetfete öp op t'feer/oft ta*
fiefe Dect tot op l^et been. i^ele beriang^
ben biat fp ban gem fouben mkatuleusi
fien:foo begon gp/ enoe maec&teop't
nat eenfgtie btnggen boo; ben Carbid
ttael ban ILojspncn/bie fjem gabbe boen
tomen : maec ^oe't Uiast of met / ten
txio^bentetfeecgliep^efen: ooc6 tuafTec
Francefco niet feec bemint / om bat 5ön
natuere met bat boltg ban bien ILanbe
niet obec een en quam: ombatfebaec
geern öebbébiopigcfee/ïttötc/ en milbe
iLteben / bie baniöetten ten beften gtje*
ten/en niet fo grooten fin en öebben aen
be gftene/bie ftoaermoebtrö/fparictj/en

fO^feiacÖtttÖ 3gn / göelgcfe Francefco
tna^. Summa / ben Coiiingf) / en ben
Cacbtnaeï onlebtcli toefenöe met fergg/
«n
Francefco ontbjcfeenbc ftjnpenfioeaen
en beloften / nae tlninttclj jlBaenbrn
bte !)p baer Iiabb^ getoeeft/quam meber
te öDom / baet ftp ban aljs bolbaen iss

ÖetoOJbé.'SrcföOÖmÖteïÖem Francefco

metccnicö tleen ujercfe btficft/ Iup(ïe#
renbe fnfocfftenbe naettiat groots / foo
lMa0
Daniël da Volterra boenbetn Sala
Regi
j ten tqbe ban |dauë Pius be bictf
be:ben €arbinael
Famefe bebeboeaï^
ïen blijt / om
Francefco be Mfi ban bat
toeccfe te boen öebben aen ben
bocft
Michel Angelo, en ben €arbinaeï
di Carpi, ftebbent belet / tot bat boo?
Vaiari aenftouben aen ben |dau3§/ en ben

tojoojbi Weef Francefco too^nitö not^ in
ttogffeV en <|ualac& teb?eoen/ niet toci
tenbe toat Öp bOen toilöe:^^ epnödijtè i
fietB göetoojöcn/ toefcnbe
doo j lïaöicb
raeefteren ooc& ongöefont/ en i^i gefto^^
toen ben elfiïen T©etember 3inno 1563.
ottbtj3f^aer,

l|etletienuan DanielRicciarelli

ban Volterra, ^^cgilber en
25eeïbtfnöber«

ΤΛ € göene bie banj^atuerentotbe
L·) ^tftiiber-tonft geboden
jpn/ geeft

haec befelbe Conft feer Djoegè ober/
om uptmuntenbc te too jben / toaer ban
fp haeft goebe Doopeban gungöeben:
|®aer toepmtÖ3Me / bie banjongöS
geen goet begin en Rebben / en namaei^
nroote iBeefterS ujojoen. ban befe
toepnigöe is botfi ggetoeeft
Daniël da
Volterra,
btc bcbegtjitTfelen ber Conften
leerbebp
loan Antonio ban Verzelh, oie
tot
Volterra toas fomen eentgöe toert*
6en boen, ^aec nae iS Oaniei giiecoi
men bp
Baldalfar da Siena, baer ÖP be^
terbpiècrbe: ^ocö öaööegcooterbei
geerte entoiUe/banïjem gljeeft en fjan*
ben nier in beöuïpitö oft Dtenftiti) toa^
ren, iBaerom in 5pn eecfte toercfeen tot
Volterra, mssi fiet grooten arbept/maer
tleen gcatie/ bjoïöt&&^Pöten iijbentie/
als glebaen ban eenen Me ftoaermoe*
bicljis/ metgcootequellingöe/ maer
met beel pattentie en langen tgbt, iEen
J^ateiflbebebeBpop 'tnat ban toit en
ftoart/baer begon gp toatnaem boo; te
trgg8en.en alfo in 5gn ^tabt niemant
en toaji/baer öp om trots tegöen toert^
fienbe mocfit göcpiicfeelt 5D»omeere/
oofft geen btngen/oubt notö nieuto/om
ttaeteleeren/ bedootnaeloomte rep*
fen/en maette / om toat mebe te nemen/
eenenboetfeban <©lpbertoe/ een göeef·^
felingöe / met foo beel ftubie als öP
motBt/öembeeï met tlebenbeöeïpébe/
ootfibaer in tronien oft tonterfeptfe*
len na f leben bjengenbe. -Se öoom toe*
fenbe/ too^be eer lang ggefttertbp Car*
öinael
Triuizi, toeltBen befe ftfiüberge
fienbe / upt beliagen bie
Bp baer tn gab^
ht! en eoegtfe niet alleen / maertoerbt
Daaiel foo gonftitj^/ bat gp fiem fcfitcft'

Foï.87.

tetetoertfeenbuptenïSooinin een sijrt
Palleps / toelcö öP liet^bertieren met
fftiilöerge/ fturtöi/grotiflen/enfontepi
ηεπ/ baer boe ter tijot to|OCgt eenen i®-
an Maria ban JBilaueu/ en anber eenige
Camers ban ftuccfti en grotiffen, l^iet
tot trots / en cm te bienen be|«n ]^eer/
baer
Bp beel goebts af beutoetètebe/
maetfetcijp in Bnn gefelfcöap berfc^epi
ben Camets en ILogien / ma^enbe beel
grotifTen bol i^^oulens^ €nbobenal
ggebiel feer toelban Bem ggebaen / een
iiiftoiie ban
Pfaaëton^groot als "tleben;
ootfe eenen grooten öibier-45obt/ bat
een fcBoon beelbt tjS.^enCarbinael bit;
toertg bttmael tomenbe befien/ b^atgt
metBem nu ben eenen / ban ben anbe*
ren Carbinael/
bes Daniël met beien
kennis gBe&teegB; 3|ier nae guam Bp
toert6en met
Pierijn del vaga^ in be Ca*
pelle ban
Angelo Maifimi, baer Bp eeni#
göe bingBen met grooter bigt to^ocBte;
boojts in be Capelle ba fCrutifip ban
Marcello, baer Pierijn boo? ben roof
banaoomBabbegBemaetBt
Adam en
Eva, groot als 't leben / en ttoee €uan*
geliften/ bolbebe
Daniël bees Capelle
met ben Cartonen ban
Pierijn, maettec
ttoee €uangeUften
/^.Mattheus,en
Lucas,en tufftBen bepben ttoee feiuberett
metftanbelaers/ en in benbogBetto^e
bliegBenbe €ngBelen / met be bingBe»
ban oe pafHe/ en maetter notB ootft er^
nige grotiffen met naet&te beelbeftens*
31n bit toerefe (Boetoel Bpber beel tijbt
in bebe) bjoegB öein Danieifeer toelrfoot
bebeBptneen jpri^e tot
Angelo Maffia
mi
, foo bat Bet gBeften 3gnbe ban Elena
Ornna,Boojet)beoot& Daniël feerpi^«
fen / liet Bem maet&en een Capelle in be^
Mrtfeban
Trinita, opbenbergB: B^ï
bebe Damei allen blijt/ om eenuptmut»
tttB toef eB te maften / bat Bem motBtf
een eftellent ^cBtlber toioeglten te toel
fen/al foubet Bem beel tgbt toften» %n
befe Capelle maetftte
Bp b'^Htftojte bati
sinteHeiena, en nam boojbemibbel-
tafel b'ïiiftoiieban b'afboenfngBebait
ten Crnpte / baer
Mark ban Magdalena
; enanberetoo?tgeöouben: benchriftus
lis een feer goebe ftguere/ aerbigB bet>
cojtenbe: §et
is een toertfeeltjc'tie oberi·
bloebtgBe 3|tfto|ie: Sn be bogen boben

i^ei^afel

Daniël Ricdarelli da Volterra.


1

-ocr page 96-

ie -^öfcl 5ön ttoce ^föiUcn / öat tt
rtfjDonjie öeciöen stjn tja« al t'liiertfe:
t'üjclffel met tlucio g^ettJjotBt/gecom^
prteett tn Diëten/ cn in bier #t(lojien:
jHb'eeï(ie iö / baec toooj
Chrifti igöcn
ksoiDens^emaec&tb^pCrupcen: tnbe
ttoeeoè/ iiaec
Helena bt η S^ben boet be
toerb02g&m€rupcen taafen : in*t &et«»
bt/ baetip c«ncn / biefe niet tott tosfen/
boet in benj^ut legggen: t'uierbe /baec
ÏJpfcbJöfï. ^efeïlifio^ien sonmcton*
öclooflfltfeen blflt en €on(i gebaen / se-
lt|c6 ootg 5ijn nocD biec anber : eene/
baecbebipCrupcen mo^benontgrabf:
enbaer eenenficc&en tuo^t ggenefen ban
t'Ccupce
Chrifti : en ten anber / baet
eenen booben opgelept berrgd/ in toelr^
Bennaecbten booben tiseen ongfieloof/
IgcSe (iubte ber mufculen: ben omfiant

in Carbinaelii rleeren / bjeïcfe ttoee
figoon figneren 30Π/ fltUjcfe aJle fanbar
v.en dingen ujetfe ig t ^ït toetc bebe
Daniël in feben

mowc / δίοο^^

lanefaem is iBaerbetoölebatbe ^cgtlberge / bie

gedaen, fiaec bu0 göebaen W Deeft altöt eenige fiar-.
SSdikk feitijeptenftoaermofbicöept /foofaelt
Sfi &ieroot6eenfe6erbïoepint6iiept / bie
aenfchou^ bett acnftDouUjer beftageltjcft en aenge»»
%vers. „ag^ ^p itiaetftte in eenigöe pebe^
fialen ban (ïutco / op finnen

6enjS bw Michel Angelo, bjeltfeen 6p
focötinfpntoerciicn te bolgiien, |5ae
bee^ CapeHe liet ben
CacbtnaeïFamefe
i)em maften in s^nl^aUcpé in ttti€ap
iner een J^rtjfe / en op elc6 batft een ^

ilo^ie / een Bacchiis itiumplj/ een lat&t/

en anber bingiien / bie feer bjel göebacn
ben Catbinael oocftttelbebieIen
.^n be
5Prïjfcmaette&pin berfc&epben plaet^
fen een jBaegt met ben Cenftcojen/bje^
fenbe 't
^btjis oft bebifebat) ban
Farnefc. <©iti ött tiJettfe faegonflicöbe
ben Carbtnael aïtrit
Danieleni ^ en meer
foubey ööbbc
0<aniei niet fpoïangöfaera

m

gftetojeed: iBaectoasSfoofpn mantel/
Doeobe lieöer tioepnig toeï/aïsi beel qna*
Itjcit. !|p fcftilberbe oocfe int fdalIepS
ban
Medicis te föoom tot Navona il|i(lo»
rienban
Carolus Quintus, bingöen bie
feerbjcïgl)ebaen3pn. 2jn«o 1547. boe
Pierijn del Vaga toerbt Daniël bcfieltte
fcöilDeren be faïe
Regi, booj bat öem
Michel Angelo aen l^aUjS Paulus be bet*
be l^abbe gljierecommanbeert/ bat gi|i
quam in
Pierijns pïaetfe / en fo beel pen^
fioenbercreegö/ foo tojocgt
Daniël in
befale banftucco bobenbe beuren eene
ornamenten/ met boo^nemê baet te ma**
Ëen be Coningüen / bie be ^fóeccbe meefl
booigge^aen Óabben/«en in bebae&en
Öun ï^ifiojien/baerfe met ijun l^ictoiil
en Ctibupten be I^etclBe j^ebben ber<*
eect: en öet Oatibé getoeefi fe0 jêiccöeti/

gen; bie fo goet biercft niet en teoaren aliS
tot
Trinita, foo batter göefepbt toojbe/
batl^pterugebegegaenbjajs. «iDoenu
Sfinno 1 ƒ
jo.iuiius de berbe gefo?é teajs/
bjoibe
Daniël ban beien ggerecomman.*
beert/ met fpn booitgöe penfioen ijet
toercSteberboïgöen / maerbenlöautf
baer geeni fin toe Bebbenbe/ (teïbet upt/
en Wet öem t'epnben öet Cojribooi/ tot
cfiieraet eenberipontepne/maecfeen bjat

ban (ïucco/baer becieopatratsf, isaec
eenitg anber bingljen ban minber meeto
öen/bjerbeftembaneen
signora Lucre-
tiadella Rovere,
bjebet tOt Trinita bei·
lïeebt een €apel!e/ tegöen ober be boo?*
gaenbe / baer f{p bcrfc^epben l^iftoiien
booj fijn fenecBten liet maecfeen: iBaec
in'tbatfeban't!3iltaer maecfete öp felf
Manam fltmmenbe Op ben trappen bejs
-^empelg: en int pjtncipaelljac6/baec*
fe ten ilemel climt met beel feinber^
/ enonber tmaelf ^pofteleti : €n
om bat be plaetfe niet glö^noetg entoatf
om foo beel beelben/maetfete Iöp/gelöc6
of ben liltaer öabbe göetoeeft &et graf/

fO0

Italiaenfche Schilders,

iisoocfeecbetbjonbetenbe gSemaecKt* ί enfessbacRenmueri^: gier toemaec&te
jgocgifTereenboQbtg^eraemt/ o^een
Sp met gtoote (lubie be Catton^/ en
tejonber b^eembe bare ruf!enb« / feer gebbenbe toat begonnen langfaemlgtS
tonfïicö gebaen,s^ocD een!|i(ïo?ie/baet i ^töilberen/ontftojffiemSJnno 1/49,
Eradius ben €oning öet Crupsi binnen ben|^ausi:boemo|ïcnalie|tepgecingcn
0oomin't&embeenbarboet$s b^aegöt. Itaecg/ ombe condabe tegouben/ om
S^ocDiötn beeg Capelle
Franccfco; eenanber^aujstefetefen. lliertojojtbe
de Paula, ben #ai roon ban be jBonit* fïutco ontbecBt/en feer göcp^efen: maec
ien ban bat Cloofïer / en
lerpniraus niet foo feer ttoee göefcfiilbcrbe Conin*

foo maet&te δρ b'KpcRelen comenöe
tot benben op ben gront useerfgbö t'Sti^
taer, <een anber bacfe ban beltinber^
boobingöe liet öp maften eenen
Michiei
Alberd j
^lojcntgn/ftem baer toc geben^
be ben Carton: fumma
/ Damel bjacftt
14» giaren ober met groote moepte in
bit ttjerc6»l|icr nae toajs öem boen ma*
6en een |®obel ban eenen
David> toelc^
&en gembaer nae ban boo^ en acgter
biaiS boen ma&en in fcDüberge/ 'tbseltfe
eenfcgoon biercfi toais. j^ocg maecgte
lip eenen booben
chriftus, en ooffe om in
©lancfergcfeaen benConingötefepn*
ben/ eenen £neas,bie gem ont&leebt om
bp
Dido te flapen / en boben eenen
Mercurius, biegem bermaent mecg te
trecèen: nocb eenen
loannes in penitent
tie / oocfe ban #lpberbje / en eenen le-
ronimus. benbOOt luli jj boe Paulus
bebiccbe#ausi m^ / begaf om fe&er
ooifafemöem
Daniël tot 2&eeïtfnijbcn/
mepnenbe 'tfcfjilberen gantfcft te Mtt*
laten/en troefe nae
Cairaracwn JBarber;
inaer bleef ben öeelen ^omer meenen*
be paffecen te i^lo?encé/baer ÖP be beeU
ben afgoot ban
Michel Angelo, fjebben*
'be fgnen btenf! aenggeboben ben^er^
togb/bie aengf|enaemtt)a0/ i0 gaen bt.
fcbicfeen fijn iBarberen/ batfe te Öoom
foubenbjojbenbeftelt/feeerbe toeber te
iplojenten/ toaer in fijn eerfte comfle
alöaer/bem fgnen ^ongen/bie goet be=»
ginfel babbe / baa^ afgi)efco;ben tot fg«
nen grooten rontoe: ïDefeti 3ctig|ien
maer&te ftpban Dgarber 'tt)ooft totbe
bojftnae plapjïec/ mant öp fjemop'^t
boot öaDbe afgegoten/en (lelbet met een
45raf-fc&itft baer öp begraben toajs,
€er öp nocö nae l^oom toocö/ trorfe öP
nae
Voherra, fgn i0abir-(ïabt / baer öp
feer tnillecom mais ban fgn b^ienben
in magöen / baer öp booj öun begöeer^
te / tot memorie ban öem/ maetfete een
a^inberboobingöe/ bie in be Sertfe ban

S. Pieters^ UjOJbe gÖefieït, Daniël te
fioom gö^comen / ben
Pius quar-
tustoag inbJilleafte boen fmgtenöet
«©ojbeeï ban
Michel Angelo, om batbe
naetftten foo toonben be fcöamelgcfee
feben/' ttoelcfe boo| Carbinalen/ en an*
ber €on(ï-ïfcfbige/bjojbeberbeben/en
awttfeten batDaniei met sMtDiïöttbe

Fol.sg.

boetjcBeniS bcfebebetfeietenbermaetfite
ootfe be s.
Cacherine >en S. Blaiius, bie
fcöenen onöebbeigtfe te toefen, i^ier nae
foube ÖP marberen :!geetben öebben ge^
maetfet/maerbojberbetoepnicö: ban
baer i^ göeromen / bp lafie ban be €0i
ninginne ban ïa^antiirgt
Catherine, de
Medicis
fufier/Robert Strozzi^om toat te
boen maecfeen te 0oom / ter eeren ban
ConingHenricusöaren oberlebenIBa/
bte in't tojnopen boobt toajs göeble#
ben^^efen
strozzi conbe aen Michel An-
gelo
om 50n oubtöepbt niet bertoers»
toen/maer too^be getoefen ban Öem aen
Daniël: bentoekfeentoo^eboenmaec*
feeneen i^eerbt ban toper / al ban een wbnder
(iuffe/ttointicöpalmenöoogö/enbeet*
titö oft baer ontrent lang/enbe baer op νο^Γ"
be figuere banConingö
Henrijck al gei in'c gieten
toapent/oocfe ban toper, 'Sujs maechte ^^ s·^®"?
Daniël een i^obel ban t'löeerbi / nas
raebt en mepiiitigSie ban
Michel Angc-
lojUJclcfe strozzi
toel bebiel^oe nu ben
toep ban ben p^öii/tgt/en anberiS / ber^
arcojbeerbttoaii / maetfete Daniël öet
^eerbt ban eerbe/ gö^l^cS öet te toefen
Öabbe/met grooter ftubie, ^it gebaen/
enbebojme gemaef6töebbenbe/maeci·
tcreebtfcöap om gieten / öemberaben^
be met alle bie berflanbt ban gieten
öabben» tl^oe toonto ben
Pius be
bierbe / bat
Daniël booy alïè toertS fou*
bebolboenbefaleRegi, en liete aUïan*
ber bingen atöter toege.l^aer op
Dani-
ël anttooojbe/ bat ÖP met groot belang
aenbe Coningtnne ban ©ianc6röcbc&
bonben toa0 : maer foube be Carton^
mafien/en iielïen sgn Sfongeriö baer in't
toercS/en foube baerenbobenootfejgn
beel boen,ï©elt6e anttöoo?be ben^auö
niet beöagöenbe / bo$öt al t'toercb
Sai-
viato
te ggeben: toaerom Daniël jeïoerjS
tof fenbe / bebe boo| Michel Angelo eti be
Carbiiiaeldi
Carpi foo beel / bat 0p en
saiviati eIcB eenöelftfoubcn boen röotg
Öabfe Daniël ggeern alleen beöouben;^
IBaer epnbelijten beber
Daniël niet: en
t'göeneöp göebaen öabbe / toerbe
boo?
ngbicöept afgefmetenren rgene Sal viaa
begon(aïsgegoo?t i?S)toojbe οοΐδ afge^
fineten^^umma/ t'epiiben bier gjaeren
foube
Daniël (nat t'bcfiJjerR) jgn ^eert
ötbbengöegoienjil^acr alföo ^em

bifie

Daniël Ricciarelli da Voltcrra.


-ocr page 97-

t^ifteijiiuaSeft gefejötB/Otti copet/ijfer/
cn anöet watccten / ïBcrbct baii Deii
'^ettSirozzo epiililtjcSötrften. Daniël
begraefDe fpn tsojme/'t toelcfe een groot
gÖ«bouöJtoa0/ tufftljeitttoeefimlt-o^
lïcnis/ in eé baer toe feer beqwaem
acn MoBte cavaiio. 5©e materie
fmoltentuefentie / get gieten gtngib tn't
eecfle toel toe: |©aer ten ïeflen / 't gïje*
Inicgte ban't ntetael b^atft be bojme/fo
Dat in't co2üU$i be materie altemael an^
beren gangfif nam/en «pt laoime liep.

QuelDe ten eerfien grootltjeft 'tgge ^
moebtljan Daniël: ϋ^βΐΐ; j^palle^ be^
tner cgenbe/bonbt ben »tibbel/ om too^
fulcft onggebal te berOoeten: ^oo bat
fepnben ttoee iSaenöen/ fip toeber gie^
tenbe/ iiet ggegeel bolcomen en mei gge^
feallm: H^elcft l^eerbt ottggelijtlg beel
itieeröeriss/ aldbatban MarcAureiius
op 't Capitoltum / en toajs Deel glat en
tiunne.€H bat te berbionberen ijs/fulrft
een groot (hiffetoertp toeegt niet meer
al0 ttotntigö bupfcnt ponbt« Daniël,
bie fiem gabbe begoo^en te berbigtin/
Jjan foo fcponen geut g^egotcn te fteb'
6en/tocfenbe ban cU en compleyic / en fo
fö3aermoebtc0 / öatSpin ggeentooo?*
ipoet fcfiier en tierblijbae: €n öebbenDe
beel fo|göe/arbept/en ongBemacfe göe#
ïe&en/toerbtBpoberbaïIen baneenCa*
iarne foo felïgcS / bat βρ ben ttoeeijen
bagb baetnaer ijS ^efio?ben/ben bicr^
denldpjil/Anno I f é ^.

ijet ieben tjan Taddeo Zucche-
ro ί jêtSilber ban ^inte
Agnolo invado.

D^nijoojberj^aeïbenDaniël, uiefn
be ;ècöiIbcr-con(ï fuïcfiten uptne*
inent jnaaniö göetoeefï / en boo^groo^
ten arbepbtfoo^oog^e geclommen ïat^
fcnbe/tiS üjeberom gebaeït/ en öeeft Ret
35eeïtfngbcnbaerom meteen toonber#
ïgcfte uptcomfi aengfj egrcpcn/ aïë gf)ei
Soojt isSttaaer bp öct toet fcötjnïtcfe ijj/
iiat Me be^c^tlber-fonft alfoo uerr rq

enbanfo leegde baeit/ alsi spsefefen

baer in perfecter toojben:tot teeïffe enjs
fal bienen 'te^empel ba
Taddeo zucche-
1Ό, öie aïtijö meer en meer boltemen iö
gdetoo^öen. ^
p uia^ gjgeboien in't Bp
bönfcöe ïanbt/in een ^tebefeen/ s.
Ag-
nolo
in vado göeDeeten/ ^nno 1J29,
beneerfïen^eptembitjï. ^pn ©abec
toajs een flecfit ;g)tö«öer / en liet
50nen
Taddeo ten tgïeiiSlareii't^cBole gaen/
en leeren lefen en ftfiiDben: naer
ïeerbe öp Bem teprfeenen/ toantöem
Öem bocöt / öat öp een anber |Be«fier/
al0 D
p ttja0 / te too^btn gabbe / om ben
groeten gDeeft/bten θρ in öem bemerc*
te* ^aernaebefïelbegp{)embp
Pom-
peo da Fano, jpn
bjienbt: ^Potg ooc6
maereen gQemeen J>cgilber: maer be«
fenss tojercfeentoftupmen
Taddeo mif-
öagöenbe/ feeerbe toeber tot s.
Agnolo,
Öelpenbe ben I0aber na fpn bermogen.
#ier nae boe ÖP in ^aren en berflanbt
toat meer toenam / fienbe bat^P bp ben
10aber toepnig tonöe leeren/troc tfpnen
14* ^flJ^fn alleen nae 0oom/ boo? ben
grooten Eeer-Iuft gfieb^eben toefenbe:
<@aer gecomen/ leebt toat onggematg/
baer ban niemanbt gjgeïtenbt toefenoe/
notö oocfeniemanbtSennenbe / enfecHf
be öp pemanbtybie bebe öem geen öulp:
(6&elgc6ereen ;&rgilber toajs ban fpn
;êtebe en
|©aeg6ft0ap / gSefieeten
Francefco de S Agnolo, tottoienfip fcer
ootmoebelpcBrj^em aenboobt / b^tenbe^
Igcg guipe ban Dem begeerenbe. ^efen
Francefco, bie in bag-öup|en bp Pierijn
dcivagatojotfitbangrotiiTen/ Dabfié
toel mogBen bobberen: iBaer gfielgcfe
meneenigöebjienben binbt alleen met
ben naem/betonfenbeof toonenbe
bicnfï oen bok δ / baer öun nut εη boo?^
beel
ban maclt romen: fultBi: toaö oot&
befen: i©ant niet alleen en bebe ftp ben
armen ^ongöen göeen bpftanbt / maec
b?eef Bern banöemmetberifptngBeen
natbe bjoo^ben, en berloo? nocg
Taddeo ben moebt nocó leer-lufl niet;
maer onberfjiel iicmmetgroetemoep*
te
en ongfjemacfe fo Bp be|ï mocBt / ban
töinclici te totncBel acöier Êoomiiier^
toe lüigben&e booj cïeènf loon/en toan*
neer fip cemgen tö&t ftabbe/ begaf Beif»
tot tcpcSenen: €n al begaf jöp öem ten
ieRen
mt eenen J>cöiïber ioan pietro

Calavrefi,

-

Si.-,

;hes.

vriend ^
kenvr'«

macg»·

Italiaenfche Schilders,

Calavr ee,f enbe toïtpnicB ïeeren/en gna»»

Taddeo Zucchero.·

Foi.g^,

leben : toantboben bat
enbebac^ tojpben mo(ï/ footoajsljet
ï®9ffo quaet en moeplgrö/ bat öp niet
en mocöt öebben tot fönen noetbiuft
öioogöen bJöot: toant fp Bielt Dei öan*
gB^nbe boben aen ben folber bafl in ee^
tten δοjf/ aen toeicSen Bingoën een beel
bellen/ en fo toepnitö en roerbe men ben
fiojf niet aen/ofbe bellen entoioeg&bcn
t>en bjoobt-bicf / aliS bess i^iouiben ge^
mmt befpicbersi ; 5!®aer bit foube
ben Confl-lisbenben jongen niet ber*
i> joten Bebben/ Babbe öp mogBeu te to^
gieren crösBen eenigBe tepcfeeningBen/
Die fgnen |®ee(iet Babbe ban
Raphael
banvrbijn.
<©mbsfee

fe en anber b^eembe

onbeleeflBeben berliet BP befen IBee.
fier / en gingBop fgn felben moonen/

Bem beBelpenbe in bie ^cBilber-toint
fielftensi achter aoom/ baer BP toel be
&ent toojbe / een beel ban ber toeBe om
leben toerr&etibe/ en een anber beel met
tcpcfienenbaoj-bjengenbe/bpfonberna
bebingBen ban
Raphael, in t'f&alep^
banGigi ,en anber plaetfen ban aoom:
enfooöembenacBt fomttjts oberbiel/
«nb' BemnergBen^entoiflte bergBen/
foo lepbe BP Bern te flapen inbe felbe
^ogienbanGigi, en anber bergBelijc^
fee plaetfen/ boo^ toelc&e ongBemarfeen
Sp 50" gefontBept te tojtbebe / en Bab^
be Bem be jonifeBept niet te bate gBeta»
men/Babbet moeten befierbfOïocB fiecfe
too^benbe/ en ban
Francefco boojnoemt
niet meer alsi eerfl gBeBolpen/ trocfe na
Bup0 bp ©ai»r»<i5enefen toefen^·
be/en ben
ÏkH niet berminbert / fieerbe
lutber te aoom / Bem fcBitfeenbe bp ee^
nen
lacopone, baer leerbe Bp foo beel/
bat
Bp tu acBtinge begcjn te tomen: be0
fgnen maegB ofte b|tent / bie foo tojeet
tegSfen fiem placB teüaefen/ Bem fienbe
foo gBcfcBicfet tnbe €onft/nam Bet« bp
Öem/om 5rjubeButpte gBfnieten/cn be.
gonnen t'famen te toereken / toefenbe
Taddeo, bie goct aert^ toajs/ alle onge^
ïtjcfe bergetf»
Taddeo mafeenbe be tepc»
feeningfjen/ maecfeten fp t'faitien beel
€amer frgfen en ILogten op't nat / titU
penbe alfoo maïcanberen. =^ierentuf#
fcBen
Daniël ban Parma, biebcel^a»
fen Babbe gBetooonbt met
Antonio da

Coreggio , en omgBigöttt met Francefco
Mozzuoii i^mnefaen/ Bebbeube aenge"
nomen te fcBilberë een^ercfe op't nat/
booj aen in
Abruzzo tot vitto, aen geen
fpbe ban
Sore,nam BP Taddeo metöem
baer bupten« €n al toa^
Daniël ben
beflé ScBilber niet/ betogl BP bie boo|^
noembe groote JBeederji beel Babbe
fien toerrfeen / foo toaren
Taddeo jgn
tooo^ben meer bo^berlgrl^ in't onber^
toöfen en feggBen / ban of Bp een anbe®
Babbe fien toercfié/berfïaenbe npt Bem/
mettoat poefelicBept en foeticBepi fp
Bun toereken bebe.
%n btt& S^ercg
bebe
Taddeo berfcBepben 25eelben:Be£
toelffel crupftogss bebeelt/maetfete €Ui
angeliiten / ;èibillen/ en #?,opBeten/
met notB bier ï|iiïo|ien ban
Chriftus en
Maria. ;soe Bp te i^oom toeber gecomé
toa^/foube Bp boo^ een Cbelman
lacop
Matthei
fcBilbereneen :^attiate:j!©aee
toant BpnocB maer i JJ.^aer out toast;
bofBt
Bp ben Cbelman te jong/liet Bem
ttoee i|i(ïojien mafeen/ feggenbe: bcbie^
len fp niet / men foubefe affmijten:
toelcfeegBebacn toefenbe/ ben ^ttt niet
alleentoel aen en (ionben / maerbeben
Bem be0toel|ïant0 Baïben grootlflcfijc
bertoonberen. ïSoetiu Anno bit
toert
gebaen toa^ / toefenbe be gefcBie*
beniffen ban Furius camiiius, toass Bft
grootljjcfe bangantfcB iSoom met goe^
be
reben aB^Pisfen: toant ban Polidoor,
en BaldaiTari ban sieoa, tot boe ter tgbt/
toa0
gBeen ^tBilber tot bat tepcBen
geromeu. ï^ter nae bebe fip in be 3kerc&
ban Ambrofio bsr jBxlanefen / eeni^
ge ^ijtojiai ban befen ^anct op't nat /
en een ^rpfemetMnbir&en^ / en ter*
men ban ©jonSengi/ bat een rcbdgf&
fcBoon
toer cfe toass: ^otfe tot Lücia
della tilnta bp Orfo,
maette Bp een ƒ at*
tiate ban toit en ftoart / mtt bgf
rien
ban Alexander magnus, bie feer ge*
Piefen toojbe/ al (lonbter een ƒ atffiate
iiefen^ tot een ^aragon ban Polidoor,
«©oetiubeni^ertogBban vrbijn,Gui-
do Baldo
,Boojbe be faem ban bcfé
gBen sijnen onbecfaet / ont^oobt Bem
t
'Vibijn, mi te maef&en be <irapelle ban
ben / baer Batifta Franco t'toeïffeï
ban Baöb^
gBebacn op't nat. ^aer ge*
tomen toefenbe / toojöen Bembanben
^ Utrtogl)


-ocr page 98-

l^tïtögSi Ut\ bdeêftöebsn tietoont / cn
gaf Ijim ojsen/toat βρ tooo^ öe Ca^elle
m antjerficng te tepc^ené öaböe»
öen ^ertoatt / iïjefenbe (©enerael oft
otjeriïe ©elDtgeer Der l^ctimané/ moft
repien
uaeverona, omöc jlercftten te
befien / nam met ijem
Taddeo, öte öem
een Cöfel
tjaitRaphael fonterfepite/ten
Ijupfe tan be
ci&jaaen ban Canoffa.
I^ocö op eencn graotcn boetS maeckte
Ö» bODj 3πη tiEjccdiemie een
Paulibc#
fekringe / bie niet boiisacn teio|be, Cot

Vrbijn üieber gl)ecGmcnö3eienöe/toa0

Ijafï boenbe met te tepcitenen ïliftojien
bant'lebenMariae omöcCapeUe / met
be penne en ööevuaffcfien. wm of Den
^ertogij niet göerefoïbccrt en üja0 / of
Taddeo gem tejongD bocöt teüjefen/
öatr iiepen ttoee Saté Ijenen / bat
Tad-
cteo
οίεί 0nber0 en bebe / ban te Pefaro
eé (luboo?6en/cn t'Vrbijn tooj t'^sleps
opbe jfacctatc een groot toapen op't
nat/fn'tconterfeptfeltan ben ï|ertogö/
groot aïjSt'Ieben / bataïffl>ooncnteid
Ofjebaenmercfeenmacin. «epnbrirjcfe
boe ben üertogöteiaoommoftrepfen/
ïtet 0p
Taddeo te becbolg^en ttoeccfe
ban be Capeïle/ en batmen öcïti ban
allcjs toat öembeöoefbe fowbeboojften:
jBaer I|ectog0en bolrfe ftem g^een
beftiilp boenbe / beroojfaecfetcn bat
Taddeo oDtfe na föoom irqcfe/altijaet £ip
ben^iertoglÖ bonbt / en bereictufeerbé
ïjcm feer be^enbici) / fonber pemanbt te
befcfjuïbigiienoft lafieren / belobeitbe
ftlft ttjbt toaer
5tjnen bienfï nist te laten
ontbjcêcn. tpoe tuo^be ijcm booj beit
Idaug boen fcöilbsren bupten
Porce po-
polo,
be CameriS banbenl|of: ^n een
üitbben btertant ban eenteelffel maer#
ieftp een etcafte/ biebe J®o?tupnbp
t'Oap?0oubt/ enüiüfemet cm fcfiaer
riap?
affnijbé/en tr.eec anber binné/bte
öem too^beei öeben / toantfe ben föauö
fter)aegDben / εη ficm baerom liet fcl^tii
beren eenf ere Camerö/ bobtn öct CoinV
δοομη
25ëïbibeei:/ te toeten/ eentge ge#
toloicerbe figuerfeéii in fröfeir/ en nocö
een ?.ogt£V öatr ban tolt en ftoart
fio?ten tian
Hercules toaten: maer Pau^
lüs be btf rbe Idaus liet bit af b^eSen om
anbftgfjebouöj temaecBen. S^ocRtn
ban Papa luUo, Ijceft fip iïfC^
fcDepben fraep bingin gebaen» üp
be notö met
Frederigo 5gn b^ oebec beE<«
fcöepben tocrciien te iHöotti / in een ^a*
lepiè cp be pïaetfen ban
Apoiloio ^ en
tn anber ^upfen. I|iei naec bebe fiem
maften een i|eer
lacop Matthei, een Ca^
pelle in be Iteerc6 ba
Confoiatione onbet
Campidoglio, t'toelcfe Taddeo geern be^
be/ om bcnmonbt te floppen eenige/bie
teaoomfepben / batöpmctconbeaïsi
^acctaten oftgöebeïen fcfiilberen ban
tott en ftoart / en totibebaet toonen/
bat gp ooc ban bertoe conbe icgilberen«
ibP ban nu aen bit mxtb be ganbt
Öabbe / ento|Oci)termetacn/ banaï^
0P grooten lufïom toat goet0 te boen
tn &em beboelöe / anberen tgbt latenbe
tnbtngen/bïe Bern fo nietenp?ic6elbé/
gt)riöc& bit/ ter fafeen ban eere / bat öp
bittocccfemet goebe geïegentfjeptboL·
bebe tn bier Sn't woeïfiel maectr
Öp op't nat bier ban be ^affie/

I

Μ

1

ί

niet fecr groot / met feer aerbigije in»^
bentte/tepc6eninge/entolojeringe:b'cen
tsi t'^bontmael / t'anber be boettoafi
fcötng^e / t'berbe t'l|of 6en / t'bierbe be
bangljingge, 31n een bmi be bacBen
ttt
fgbê 10 be geefTelinge / figueren al0 t'ïe*
ben: int anber ben
Ecce homo. J5oben
befe ©i(ïoiien/in ttoee bogijen jün nocö
ttoee lliftojien: 5^'een / beer
Piiatus be
SanbenüjafrÖt: ^n't anber / baer
chri-
ftusboojAnnasi^. βρ tbacfe ban bett
SfiltaertsrCrHpdfi); / metMagdalena
aen chrifti boeten / en jbe Maria inon^
macOt göeballen tiggenbe. i^otf) 5tjn^
ber tn be ttoee frjbé tmee iS?opi)eten/ en
in ben bogöe boben ijet o^nasticnt ban
fïurco ttoee ^tbtllé; tocïcfee bier figuei^
ren ftanbeïen ban t'lrjben
Chrifti ^οφ
5tjnmtU3eIffeI bier €uangeUfïéOaïbe
25eelbei\ q^it toerc6too?beontbec6t
■Ji^i j-jö.boe Taddeo niet metraï^
flaer ouöt cn toaji: en bitiijojtje en
gijereBent een feer fj:ceïïenitoerc& / en
ilp ban giieïtjcfeen onber ben Cbniïe^
naerö een uptmuntenöe ^t Iïitl&et.ï|ier
nae frftilberbe fiptn
sinte Marcello noclgi
een Captlle/öaer bp oocB te toercB (ïeï*
be ban bte ^ongöeris/bie men alttjbt te
Öoom btnbt/öie te leeren (betfeen: bofft
en bolepnbefe bat ecrfïemail niet.
ftÖiïDtrbe Öptenifle bingenin'p

^alep^/

Itaiiaenfche Schilders,

i^aïej»^ / eenigl^c <Camer0 op't nat / en
eentge Cafelg ba olpbertoe/bie in
tegael ggefonben toaren. j^ocg fci)itoer>>
l^p too^ ben Carbinael ban
Mantua
bp b'2lrcfeebani&o|tegael een #aïep0/
iiat metter ^aeilmoflfpn gliebaen/ en
beclboUfe]rtn*ttoercfeOabbe/ baer βρ
toeï betoeejS fpn conft en berjlanbt / eicfe
te (lellen int gene/baec Öp goet toe toa^/
batikt al fcgpnt ban een banbtgebaen
te toefen: Öp ben Carbinael feer
toel bernoegbe/ tot fpnen grooten boo?;«
beele. ï^ier nae maecfete
Taddeo norö
eenigöetocrtBenin fommtgge öupfen»
!|iernaetoa0
Taddeo aengenomeh ban
ben l^ertogè ban
Guife, te tretfeen in
a^jantBrötfe/ om fpn l^allep^teftöii*
beren/ met een penfioen ban fe0 gonbert
Croonen 'jS gjaers / en öp foube ben
Hertog boïgen/ aïö fpn toertfe te öoom
toaer bolbaen: ll^ant 't g^elt toa^ baer
toe opbe bantfe gftelaten/ 8em op be

baer nae ben ï|ertog$ niet aftijbitli ge»
toojbem !©oe begaf 8em
Taddeo fpn
toercktot
sinteMarcello, te cpnbigcn:
DSaer toerbt belet / met te moeten ma^·
feenberfcfiepben l^iftojien ban
Carolus
Quintus,
tot fpn #eerlijc6 iBpibaert
binnen Öoom göeöouben / en meer an*
berbingften/ alö CropIjeen/ en meet
üerciertngöen / 't toelcfe al moft jpn ge<»
baenbinnen ij. bagben/ toaer ban bp
treegö/met fpr 25joeber en anber öulp/
fe0 gonbert gouben Croonen^ i^tér nae
^Cfttlberbe ÖP te
Bracdano boo? Sigr.
Paulo Giordano
ttocefrijoon Camcrö:
3ln b'eeiteb'l|ifto|ie ban
Cupido en Pfi-
che .-^in b'anber/ bic tjan anberenbCi
Sonnen toass / #i(lojten ban
Alexander
Magnus.
j^ocg te lEoom booj m. Ste-
fandelBufalo,
infpnfjof bp J^ontepne
de Trievi, maccfetc f)p bC Muies , bp bC
ibojne
Caftalio, bat een fcftoon toercB iö,
^ier nae troc
Taddeo ontboben tot Or>
Jfieto
itiet Federigo, baer fp in be S^ercft
iommigf» tocrcfe lieten onbolbaenboo^
necfite.
Taddeo guamtcöoom/ baer
ÖP ecntg^e bingöen gftebaen itcbbenbe/
nam aen booj ben Carbiiiael
Farnefe te
JtMöWiL«ti,iciioon Jciclijcft «ieuto

Fol.gp.

^alepjs tot Gaprarola, en fiabbeban ben
a£atbinacl ttoee öonbertgouben Croo^
nen'iig,aer0 booj penfioen.
Taddeus
met Federigo boenbe toefenbe in t ψαι>
lepjs ban Araceli,U3ojbe gbefonben t'Vr-
bijn, te Conterfepten bc5Potöterban
ben Jlertog/vii
-ginea,bie troutocn foube

met Sigr. Frederigo Borromeo, 'ttoelcfe
Taddeo feer tonfticlj cn toel bebe: en eer
ÖP nocö ban baer quam/ tepffeenbe ber»
fcöepben blngijen tot een oöefteel Crc^
bentc / bie ben ïlertogö in
Caflei duran-
te
al liet maetfeenban aerbe. Taddeo te
fioom comenbe/ piefenteerbe 'tConter-
feptfelaenbeniöauis/ toeltfe ftem tod
beöaegljbe: JBaerfpn ücplicljcptisbe*
ïeeftfiept toasi fo groot / bat ben armen
^cDilbcr niet alleen bcoj fpnen arbepbt
niet en toojbe göegöeben/ macroocö
pnrcpfgeltniet betaelt» 'iCgöefcöiebe
)icr nae/bat |0ausi
Pius be bierbe be fa*
'c
Regi tooitto bolbaen 0ebben: bejs nae

repfetefcöttfeen/ gi)clpc&Taddeofou=« i bcelttoidtufTc^enVokena en Salviati,
be öebbcn gDcbaen/ Dabben be ferggöen; alsi eiber beröaelt ië/toojbc gefctoebeii
in ^iancferncfemetopgeiïaen/en cojtjs
I na jflojenccHomVafari, bic ftemant^

tooojbcnbe.beleefbelöconifcBiilbic&be/

metbe0ï|ert0gf)jS fale/ betoeirBebipi
mael meerber ist / bie fip te boen gabbe;
besi ben Carbinael
Emulio, upt laflban
ben l&auis; geeft bit toercfe bcrfcftepbetj
J>ci)ilber0 gbegljeben, iBt ttoee meefte
%tjtojten &aböe te maerfeeneenen lo-
feph Porte, bifripcl ban Salviaet: leroni-
moSermonetta
ootB eenbanbemeetic/
en een anber cleene
: Horatio iSoIogneeöi
00C& een cleene:
üvio da Furli oocB fulcS
eene
: loan Bapnfta 25olosnee0 oocfe een
ban be rleene: ^oo bat
Taddeo fjcni
Oier bonbt bupten gefloten/ om bat ban
5pnmifgunner0 ben Carbinael
Emuiio
toastonö giiemaerfet/ bat Taddeo een
toa^/ bie niet nae eere / ban nae toin^
i ninglje jlonbt. Taddeo ebcnteclfoci)t
boo|
Farnefe Oiernocft incomjleteireb*
ben: jBaer ben Carbinael anttooojbe/
Ocm gfjenoecij te öebben aen fpn toer c6
te
Capraroia, cn batDemnict bfiioo^
Igcfe en bociit / bat fpn toercft foube nae
birjben om ben trot^cn
ttoiSl ber fcftiL·
beriS: €n aljs men pet fraep0 maecftt/
be toercSen 5i}nt / bie be plaetfc beri»
maert niaecfeen / eii niet be pliïetfcn iiet
toew^^iaiet tegDenf^aenbe bit/mactSte
^ ζ Taddeo

Ïaddco Zucchero.


-ocr page 99-

TaJdeo fo beel öooi anbec acn ben
binael
Emulio, bat öem Vuojbe gSeg^e^
ben te maften een ban be «linjïe ^iflojt^
en boben een poojt/niet mogöenbe öooj ι
bibben oft anbenttibbele/ een ban öe

m

','ίκίΐ

■' :l

foube obettreffen/en bat al 'tanbec bin
gen foube moeten afaefmeten toojben/
en bp alltji ban aUeé (alii ben beften bje^
fenoe) bolboen. ^oe nu alle öefe booj*
noembe öun toercfe Öabben eoelBC]c boU
baen/foo quam bcn#aii0/enbegbcecbe
aïle btng te fien: bus allejS ontber fet toe^
(enbe/fo fagb ben t^aitjs met ίϊ>η Carbi #
naïen / en anber €on(i-berfïanbig&e/
bat bem
Taddeo boben alle ö'anber feet
tuel gDebiegöen Öaböe: m^ bebal ben
Emulio, bat öp Taddeo een groot-
te liflojie Itete maöen: be0 bjojbe öem
ïiedeebt t'epnbe/baer öepoojt tjs ban De
Capelle
Pauline, altoaec öp alfboe \>t*
0on/ maer niet en bolepnbe/boo| öat öf
S&auii oberleebt / enöe bat alle ftepgbe^
tingfien bJecö moflenom betonclabe.
ίθρ befen tgb onber anbec maecte
Tad-
deo
een feecfcftoon 'S^afelban eenéboo#
ben
Chriftus, wet €ngDelin bie tueenen/
entoojtfenècbben/ Daec bctlirgtban
toemt, l^ieïnaebJioclit
Taddeo tn be
Capelteboojtfepbtban^.
Marcello, tn
toefcS fipeen Cafeï maecfete ban be bt^
feeeringe PauH, baer fipberfcgjicfetban
'tl^cerbt Ugöt oftebalten/booj be cïaeF*
èepbt Die ban
chriito cqmt upt ben ^t*
tnel onber een beel Cngbelen; befgelgcjf
3Pn ooc bcel ban bun felöen en berbaeft
beBrtjcöfSnecöten: ^efeCafdtjSban
elpbectee» iai^acc 5ön op 't nat tan fjem
itocb ^iftojfen
PauU: een; Daeïgpbe
flangfie ban fpn banbt in 't bpcr toerpt/
baet oocB een beel ^cbipperjSfcÖier al
naecBt 5ijn boenbe aen't ^cbip: tm an»»
bet ^ijloiie / baec
paaius ben boot goes·
ballengiongelingb bert»ecBt:oocB baet
ÖP eenen Creupelen gencé(Ï / en baet fip
ben Coobenaer blinbt mactftt: ®tt 10
aï 'tfameneen feer MptnetnenbetiJcrrgj
maer ban
Taddeo onbolbaen bipbenbe
bee^ <Eapelle /naec fpttboot ban Fe-
derigo boïbaen. Taddeo maec6te eentg^
baffabooi aen ben Coning ban t^^ncÊ*»
rgrït ggefonben toeren* ^aet nae bol**
epnbe öp be fale ban
Famefe, bic Saiviati
flerbenbeonbolmeetbt liet Hier ban
üiojbe
Taddeo ober 0oom banquabe

Italiaenfche Schilders,

deo nocg be groote ^ate in bat felbe
J^alepjs / baer
Taddeo lufïigb toe toasy
ombaer fpnbermogöen inbe Conjïtf
toonen» #em guam notb opbeganbi
eenCapelle tn
Trinita , en babbe onber
banben bat groot tueccfi tot
Capraroia,
besiontboobtbp fpncn 2&?oeber Fede-
ngoban©enetten* JBaergÖeïijcftniêi
ter iBeerelt beffanbtcb i^/ uierben befr
ü)erc&en ten beele belet / obermtbt0 be
boot banbenfèausSPmsbe bierbe/ etï
ben Carbinael
Agnolo Famefe. φη^
bertuffcben rieöen Taddeo bjtenbf/ bar
Öp bem foube geben tot ï|ouü)lijc6/ om
te beter te mogöen bupfbouben: |©aer
bp gftebjent toefenbe 5ηη b^pbept te ge*
bjuptfeen / bjeefbe/ al^ bp een ©joutte
inbupiib?ocfit/met eenen in b«P!3 te
bjengen bup^nt moepren en fojgen/ge*
itjcfet bjel gbebeurt/ be^bp öembaer
nopt toe begDeben toiïbe, ïlier na begaf
bp 8em te
Trinita»te maet&en be Capek
!e booj. ben 2iertfb!ffc0op ban Corfu^
baer
Pienjn del vaga bet toelffelbooj
ben Carbinaeï
Santi (^attro ggebaett
babbe / en ban bupten eenigbt #|oρöe<^
ten / en feinber^ mei
'38 CarbinaeïiS tDa<·
pen. l^itr maecfete
Taddeo ren jBariett
^emelbaert / bacr groote aöeelben / en
Sdpoffden in romen al^i tleben/op'tnat/
aïojaerjiatuere in bem fcfieen te toillen
toonenaenbat toerrfebct wpterfïebrro
mogben/ gbcïstfe bet fpn ïefie toercft isS
gbetnefft: ï©antbp toerbt trancft ban
ten fietste / bie ten eerften licbt ft0«n/
maer epnbc!ijcfe bootïncft iiS getooibeu^
^V üjft0 een iBan bie feioetfe toajS in fpn
btngben / bebbenbe een foete poefeligbe
maniere/ en gbebeeï afebefcfiepben batt
tnjeebe barbicbept. mpDoaii oberbloe^
bitb in t'famenboeginetoe/ en inbentien
ber Wojien/ feer aecbigbintronien/

Cfitft berm^bbe tefeer barbtte bieftn:
niet boenbe alisi eentgbe bie bier tn t'on^
maticb 5gn / om te:toonen bacfe b'^ia^
tomie nerftaen: «en boen recbt gbelgcig
eenen/ bie te feer loilDefpieetfeen op
36tbeenfcbe / enttierbt üaii een aetfjte
la^ouiubaer boo| berftacn/ gbeen
tbener te toefen» eocfe majs
Taddeo fecr
gb^bolpen ban be i^atuere /colo^erenbe
feer biolgcfe/ en beetbi£0*^oe ÖP ftarf/

Tötbjfjïen be bebenbigbeen fraepe
geeften/met'iltcbt be^ bermaerben
<3iotco>en5ijn naebolgberjs /-bungbe»
poogt bebbm ter ï^eerelt te boen bitje··
ben r ocrmogben / bat be goebe gbene*
Sentbept ber fterren / en be gbetemper*
be mengfelen Der bmtioien / in bun
nenbabbenlaten bloepen: Cnbegbeei
ritb bJefenbe / met be boltomenbcpt ber
Conften na te bootfenbe tDonberigcfte
fcboonbept ber jêatueren / en te romen
tot be gbebeele fecnnto be^ algbeméenen
teerftantg: S^/omtot fulcben öoogben
mate te reprfien / ten leften ontftaen bet
ïitbt ber algbeitteener Ceptfeen-conft
Michel Agnolo Buonarruotti : <©mben
3^aetomersi open te biöfen ben toeg ber
b|ie Conften/ ;g>tbilbeten/25eelbt-bou^
toen / en ct^oubien / baer bP in gbeepcelii
leert öeeft;25oben bat goettoiUicb b«m
5antoegbe\jaUen / enbecfelfcbap beb#
ben / met een boogb onberftbepbitb
oojbeel / be reben-ftierfcbe iBojale
#bilifopb9e / enbermaecbelöcbefoète
!0oeterbe*!êptt>a0 gbebojenin't nttu
trjnfcbe lanbt/ op een / gbenaemt
Cafentino, 1474. ^ijn ©abcr / Lo-
dewijck
gebeeten/ quam ban baer toooi
nen in een anber /
Settigoano göef
noeuit/b?p gitalifcbemplenban iflojé"
ten / en biel 30" bibberen te tocrtben in
toolle en fgbe/ toant bpber baft beel / en
toepnicft infomft babbe.
Michel Agnolo
^at groot getoOiben / toerbt te ^cftole
öeftclt te lojenren /baer l:p alle bé
tijt
bp for.Beboojb?atbt met te tepcbe^»
vüii^®'' f'P toen 30n laaber en
m^ baerort, ^gei befeevjpn en oorft gbe*
Oagen/ gbeïacft of fulc&c Conft pet ber.

Fol.pi:

Michel Agnolo Buonarmotti.

^tt leöen ban Michel Agnolo Buonarmotti, ƒ iojmttjtt/
^cötlber / j&eeltfngber / en 25outomeeftcr*

ïbleefnocö gbibetlèt bet tsjércfe ban Τπ-
nita ^ en b^t ïnercb ban be groote
tan Farnefe, nocD onbolmaecHt: gelgcfe
OOifebleeffttJercfeteCaprarola: ïBclCfe
alleiS guamin banbenban38nbioeber
Federigo. Taddeo OberleeDt bCtt tttiee<·
ben ^eptembji^Si?. I i<i6.enlijifenbe
gbebojen ben eerften^rptemb. ^nno^
ujait maer oubt 4 J. 3|aer.

afbtelïjffe^toaergbetoeeft. I^pcreegft
6enni0 met eenen
Francefco Granacci,
bie ooffe gelflCfe i>P nocb jongb toa0: tu
fen tua^ beftelt te ïeèren fcljilberenbp
eenen
Domemco del Grillandaio. ^efefl
^ortgöen fienbe
Michel Agnolo fo tot be
Conftgbenegben/ treegb bémiief/ en
bebebem bicËluil^ ban§bn |l@eefter$(
teptbeningben / ben toelcben IBeeftec
boe ban be befte ^cbilDers ban ^talil
gbereftent toasi. >ieprtbtlöc6 toojbe
Mi-
chel Agnolo
bp befen Domenico befteebt
te leecen t'jgnen 14.^aten/ben tgbt
ban b?p garen, ^p nam in t tepcbenen
feer toe / bat bP niet alleen alle jrjnim*
be bifcipelen/ bie becï ujaren / obertrcf;
3!©aer alfoo eenen jongen contrrfeptte M.chei
eenigbe gbetleebbe i^jtoufeensi / ban ben
a^doIo
JBeefter gbebaen metter pen / Michel mz^»
Agnolo
n^ een grober pen / en gaf een S'L
ban befe iBeefterjS Bjoufteng eenen an# dei Griuan»
beren beteren omtrerft / bat bet te ber?'y"^
toonberen toaö banfulcben cloetbenS"?
5|ongen/bie3ïjn!8iBeefter0bingenberf ^
beteren ton / en bojf: ï©it
papier is nat
maelis al
?s een groot uieerbige aelöffee
betoaert getoojDé bp
vafari. ^'gefcbte*
be boe
Domenica 5t)n JBeefter ftnilber^
be tot
Aiaria novella be grbote Ca*
pelfe/bat ben iBeefter upt toas / en
chcl Agnolo tonterfeptte be beele ftep*
gfringe/fo fpftonbt met alle rcetfcbap/
en eenigbe ^ongberji alfoo fp tojccb*
ten:
Domenico bitfienbe / toaö feer ber*
toonbert / botberftanbicb
bit gbcbaen
inaiÈ/ en fepbe:^ffen ^lOngen ran meer
alö tc
!i. Afichei Agnolo trcegb ffn ban
be Idjintenban Hipic Marren , baerbe
♦©Mpüelen Sinte Antonis ia be lotbt
Β 3 boeren;


-ocr page 100-

Uoeten: feit conterfeptc öpmettet ptn/
Datmentntet onbecbennen ton
: <Sotit
itiaec&te öp bit iii fcijilöerge / εη cocöt
berfcöepöi \3tfTcÖty om eenige bjeembe
ÖÖcöaEiitgn Defic ï^upbclcn basr na te
folo^cetn M^ë Ösm tenigc Idjtntcu toa^
ren gekeni/cn gccopieert i)aöbe/ maec#
te 5ön göetcpc&enbe
föo gljelgffe / en
njaec&tcfe b2i:ooc&t en out al^ be p^in*
tigalen
/ en gafic Den Songöeris / biefe
niet anbet0 ban booj be f^iinté εη 6en#
ö?n: nut ai bit getreeglj t)p eeiié groo#
ten naem. Sn bcff η ttjt Ijabbe ben Heec
Lorens de Medici tn frjnen #0f / bp be
plactfe ban
Marco, een grootbeel
SSntijciie 25eclöf/tnanbEr/niet grooten
Xüfï uergaert / om baer te maetöen een
^c&ole uoo j jonge ^tliümii en beeït-
fnijben / εη rlaegUbc tcgljen
Domemco,
bat t'beeltfnijöen fo Ijeclisjepnicij meer
int göebjupcft toaö r be^ begeerbe Ijp/
bat ÖP ban fön befte ^oïigeris baer ftie^
ren
ïdoh / om conterftpten / en leeren:
baer too?beuge(liert
Michel Agnolo, en
Francefco Granaccio. Michel Agnolo
begon pet te boen ban aerbe/om trotfen
een anber Beeibtfnpberjs focn/bat öem
b'a^eer
Lorens begon grootltjefeteacfji
ten. Iliernae
Michel Agnolo berlïout
l«ef£nbe / nam ten ii«f 6 JBarber^ / en
fonterfepte een tronie ban eenen Sfintgf*
feen ouöen ïacftenbtn
Faunus , tuiensi
ïnonbt enneufe taai gijeöneufï oft g&e#
ijjofeen ijjaren: befenronterfepteOpfo
SÖelöfS / batter ben !|eer in beriijon#
berbe: vÊn alfo
Michel Agnolo 3pn ftooft
Öabiie giieniaetiit met neuö en monbt /
eninbe ïacröcnbe monbt oocfe alle be
tauDcn / tefenïlecrCalfooöpboerbitjfi
toa0) fepbe upt gfjcnuec htEn:c©öp mofl
öfbencften / bat oube ïieöen niet jupft
al i)UTi tanben en fjebben / oft fjnn m ge=«

^|eEt6tej»fomti1td eeuigÖP* wichel Ag-
nolo,
bieeenbaÏDiii) üj-sö/borjfii/^p ffp#
be be
toaeriiept / en aïö bit befen ©eere
bictfb? en bemin^e/ftieebter ftraer eene
tanbt upt / en maecStecrclijcS offipupt
gcbailen ivaö / berttiarïitenbf be0
renujeöerf onifï met bet tingöin:
iengftefomen /fienbebegoebeeenbult
bati ben ^ongijen/ ïarfjtcr mebe/en ber*
ieïbet btnnael anbei é/ cft een groot
J8iia&el öab s{\j)ee(!t».€.pnbelgc bp con^

fent / banbenl^dber / tiamgpMichei
Angel al05önepgBen feinbt aen in jgn
Öupjs/ gaf ücm een Camer; en liet öem
eten met 30η feinberen aenjön epgen ia^
fel: ©it göefcijiebbe in t ttoeebe laer /
bat ÖP bp
Domenico J^ab geüjoont.^e*
fen ileer gaf ftem notö penfiosn / en tm
ben l^aberteöelpen / bgf^i^ucatentcc
jBaent: cn notU maeriite öp Öem eenen
j^ucperen mantel / en gaf nocf) ben ©a*
Der een goet Officie : 3©aer bpbemiï^
bicöepöt ban befen i|eere/ tot be €onfi
leecluilige Seugijt/af te meten is.-toant
oocfe alle Songer js in sijnen l|of romen*
be / öabben penfioen/b'een meer /b'an*
bec min : €n in befen ï^oftoaren nie£
alleen (aljs beröaelt tu) ronbe aöeelben/
maer bfel ejccellente ^cgilberijen /foo
battjet een feer göenuecDïötfee plaetfc
om ijnn te {iuberen tuasi
1 toaer ban Mi-
chel Agnolo,
bie be teoo^baerfte in't lei*·
ren/en be ölötiröfie in al jijn boen toaiS/
be ilewtelen altgibt Oabbe. maecftte
boo? 5iin a^rere / boo^ taebt ban ben ge^
leerben
Polxianus, eenen (irrjbt ban
Hercules en ben Centauren in iBarber/
foo gebaen/ bat Set fcöijn t ban een oubt
erbaren jBeefter
te toefen / en tBO|t
nofö in grooter toeerben gÖc§ou&en.
^oth maecSteDp iniSarfaereen Jlêa^
rp-beelbt ban öalf ronbt/ baaer in öp be
ftanbeling&e ban
Donaet niet alleen
bolgbe/ maer in giaiie cn tepcBeningöc
obertrof. i|p teptfeenbe bte.1 jföaenbe»
tot benCartmlijten/naebe ètöilberöe
banMafaccio, enmetfukfeüerftönbt/
batöet allebte banber Conft enanbc^
ren boben maten berusonberbe: en gOe*
iijc nijbic&ipt be fcgabuvo' ijS ber blinc^
&enberbeutöt / toermeerberbe neffenjS
5Dne beïmacrtljept ootb be fcljceloogö*
fröe
niiöitltept / foo bat eenen jongöen .
25eeltfnöbcr
Torrigiano gefteeten/bentT'
itmu öan öem tn be €onfi oöertroffé / ?gnoiö/f
en boben öem in acödngiie te uiefen/neus '»^"'
gebepnferbemftfjcmtefptlen / floegö ^en.
öem foo U
d jf ebeliicB met een bupfi / bat
ÖPftem bfnneufeinfhtc6cnfloegii / en
ieprlÈetibe batÖP't sün leben lang
bjoegö
/ be0 Torrigiano upt jfloitnfert
tuojbe gijebannen. ^oe
Michel:Agnolo
met befen fijnen ileerebier öabbc
sDeöJoont / tonllier geftoiben / be?^

mw

Italiacnfche Schiideis,

toot ban befé lieföebber aller Conften,
3|ier cocöt
Michel Agnolo ef groot fïutfe
iBarberjS/ en maecter af eené
Hercules,
ïangö bier ellen / epnbeltjtfe toeröt
aöefonben in©?9nc6rgf6 aeuConing
Francefco, en boajS göearöt een eyrellent
taercfe.
Michel Agnolo toaönocö ieer
groot bp b'=^eer
Corens foon / Pierode
Medici,
erfgöenaem ban befen ï|of / en
öeriebtöem altöbtmet
Michel Agnolo,
toe öp pet iJnttjcliiS cccöte: <enboe't
eensi feer göefnécutut toass / liet öem
maften in ben öof een groot 25eeïbt ban
fnee.
Michel Agnolo maeefete een öou*
tcn€rurtfi]cboo?s
Sperito , baer öem
ben #?too j een Camer gaf/baer öp ber*
fcöepbenbooben biloe/ en anatomifeeri
be/ bed öP ba boe boo jt feer goebe tepc#
öeninge öabbe, ?|et gebiel bat bie ban
filups! ban
Medicis berbjeben UJerben
upt jploienten / en
Michel Agnolo eeni#
ge toeSen te bo(^entoajs göetrorfeen te
25alognen / entrochtian baerte©enei
tié / bjeefenöe of öem pet quaetss motöt
ontmoeten / ombat öpin't
l|upisMe-
dicis
foo göemeenfaem enbelicnt toaif,
©inbenbe te ©enetien geen onberöout /
fieerbe toeber te 25olognen / beer öp
öeenteecfeen aenbe^oojt genome Öeb'
lienbe/berbtelinboetban jo. 2&ologi
tiefe ponben: en foo öp niet betalen fon·
iïe / too|beloiïboo?eenban be fefïgien
regerenbe jBannen
/MeiTer loan Francef-
co Aldourandi,
baetöp een ^aer bleef/
en maecfete tot een anber oubt ttjercfe in
be a^ertfe eenen €ngöel met eenen Can*
belaer/én eemn^.
Petronio nan JBar^
ber / toaer
banöP öötjbeberticö^u'
taten. a^eerenbe toeber te J^lo?enfen/

^''«nr^Se bafïöp onöer anber maecfete eemn i be/feerberouben. én om bat bit toerc/

cl'i^pendé penben Cnpido, groot aïjS t'leben · , gftejlelt toefenbe i?i sinte Pieters a^crtfi/
---------- ' ------.. ---------...----------

iet Antijc

fenfeoo?raebtbaneenigöe / toojbetoan
Michel Agnolo toegöemaeffet / bat öP
fcöeen out en ^ntgcfi te toefen :toelthen
(fn uienfegöt) eenen
Baldaiïcr del Mik-
nefeficm tcöoom in 3πηαι l©öngèert
birbojgö / en liet onigraben / en ber^
roeöt öem bf Carbinael lorgie ttoee
gonbect^uffltcn : ïBefen foube notö
toefen tot jBantua. ïSitupifomenbe/
maecKte Michel Agnolo foo toermatrt/

Fol.p^;

Michel Agnolo Buonatruotti.

5öo®aöct3$ öitpjs gfie
«eert met groot er bjoeföept / om ben
'" " bber aller

bat ÖP te 0oomiip befen Carbinael ge^
biat&t toerbt / baer öp eengjaer (bOf&
fonbertoepnicö boen)oberbfatöt <een
{^oomfcö Cbelman
lacopo Gaili Uet
Öemmaecfeen eenen
Cupido baniBar*
ber/groot al0 tieben: 5^aer naer eenen
Bacchus, ban tljicn palmen öcogö / met
eenb?incfe-fcöael inbe recöter fianbt/
en tn beflincHer een CPger-ö«Pt/in eett
tognbjupf/ toelcfte eenen iongen ^atpi
foecfet te eten: ^n befe ftguerefietmen/
bat öp te toege gfjebiacöt öeefteen ber-·
mehgtnge ber lebé toonberlgeBe ftöoon:
toant f!p öabber in göetoonteen man^
löcSe jeucööigöe rancftiröept/ en bjou»
Igcfte bleefcöacötigöe ronbitöepbt/foo
batietöetbefïe25eeibt toais / battjioi
Öenenbpbe i^oberne göemaecfet toag
göetoeefï: gaebat anber bingöen tan
tegöentoooibigöe i©ee(ierss/bp 'tsijn te
gelgcfeen/ niet met allen cn toaren
:^oof
bat bé Carbinael baniQiouaneéi^ranf*
man / om ban öem göebacöt in 6oom
te laten / liet mafien
Michel Agnolo een
groot IBarp-beelbt ban 5!®arber / bat
men
deile Febbre öeet/ mei eené boobeti
Chriftusopben ftöoot / toelciie naerfet
t0 / foo göebaen / bat niemant te öopen
fieeft een beter te fien/uan mufmïf/abci
ren/en fenen/ op t'göebeente ban bit lic-
Öaem notö een boobenfoo giielgcfe eent?
göen boob en/met eenfoet toefen ban eea
aenfitöt
7 οοεδ aermenenbeenen / foo
geöeel boltottten fcöoon/ en toel gebaen.
iieenigeberffpten / bat
beMari» tronie '
foobeelïeucööigei^iöaljSChriiH: maer
befe/alis onberflanbtge/bebaröten niet/
bat eéjTSa?gt0 aenficöt beel berfcfter en
fcöoonbcrblgft / alö een anber B20u<·
toen tronie / en bat be aenfieöten ber
irener fcie beel lijsen/ gelgrft
chriftus be*

'li
ίΙ

η

li;

': il
t 1

Ay

ban tenigöe upt ÏÏ^ombiUbrjen tocj&e
a!tf fcpt / ban een anber gijebaen te toe^
fen/en ban
Michel Agnolo gtöoo?t tooj*
be/ fteefitr bp nacfttop ben riem ban
Maria 3ntien iTflem in gfieöoutoen. <Sm
b'uptnementöcpt ber Confi / alis tot een
lebenbe beeltigeliicft fietfföönt) fepbe
eenfracpfSoeet in Staltaenjs oöeöicöÉ
op befen fin:

Β 4


-ocr page 101-

Italiaeniche ScWWciSj

Ay fchooaheyt groot, eerbigr, vol rouwen,
Melijden , in doodt fteen ghehouwea i
Weent met foo feer ghelijcli ghy doet,
Dat voor den tijdt ondancks ctiet moet
Op van der doodt ftaen óns ontlader ,
V Bruydcgotn, u Soon , en Vader»
Den welcken ghy met eyghen naem
Zijt Dochter, Bruydt, en Moeder t'faem.

^ntgcBe/rjp <i5^fetfcöe oft^atönfcöe:
en men macft fegggetv/ bat in iwarforio
te 0oom/ CpbetnofBi^lin oibtlMU
beet / oft be föeufen ban Monte Caval,
Öter ntet bp en Öebben in pjopojtte/
fcöoon&ept / en toiel(lanbt: toantinbit
25eelbijs beenen fietmen feer fcöoonen
omtretfe/ en uptfpjingi)énber geupen:
boben batmen tnbtt ooc&fieteenbion*
ber gratie en foeticftept in ben ftanbt/
ooc&eenbolcomen goetgepttn boeten/
Öanbcn/tronie/en alle aiiber ïeben.^tec
ban I)abbe
Mchei Agnolo booj fijnen
loon ban ben boojnoemben
Soderini.
400.
Croonen/ en t^B.eelbt bJ0?be booj
t'|&alep0 banben ^^rtogö SÖeiïelt;»''»
ïj04» maec&te|)p boo?benfeU
beneenéDavid ban coper/bietn ©janc^
rijtfe toojbe
gÖEfonben/ bie oocfeupt»»
nemcnbe: toasS, j^ae η αφ eenieö anbet
bingen maecfite ÖP in eenr onbt een galf
ronbt jBariJ-beelötban coper göego»^
tcn/booj eentge laiaemff^e €bellupbé/
ban ben #upfe ban be IBofcQeroen^/ett
betaelbenbaerbooj
100, <Croamn /e!t
fonbcnt in ©laeuber» Conft-Ucf^

C^va»

bingöen ?fintijrfe en iBoberne Öaöbe/
ü3a0 oock lufïicij bjat te Bebben ban
Mi-
chel Agnolo,
bie in een ronbt Bcm fföiï»·
berbe een jBarp-feeïbtopbcpbe ftnpen
göeftnieit / fiebbenbe op be aermen een
fetnbt/Daifè
lofephtoelaat/ bie bat ont#
fang t: '©aer fagömen in bat emfienöe

Michel Agnolo üjerDeöiet; naefeci:tier#
inaect/jgnbc outbooente ifloiencen/
alajaer een (iiicb iBarbetss toa0 ban
ncflcn ellen
öoogD/ öaerecnsnSimon da
Fiefole
ban ftab cenen Eeu^ begonnen/
«n foo qualtjcfe / bat i)p nocö ntemanbt
tjm een 25eelbt fo groot af mift te ma^
6cn/ fonbec llutfeenbpte boegtjen: en
{)abbeoDC& be beenenboo^ g{|egraben/
en fec0 al$i een beclatcn biért^»
Mchel
Agnolo
befcnflcen Ö^bben*

be /maetittefuU&een ji^obeUe&enban
iuafcö/ en maecfetebec upt eenen jongen
pavid, met een ftin^ec tnbe öanbt:
niafeenb^ (lepg&enngS/^n öem bebec^
Eenbe/ enfonbè,»; bat öet pemanötfacö/
biatétfi^Uiectii tecpecfectte, Ccn

fiert genoecö bolbaenuiefenbe / en nocfi
aen 8ct retot^ieren fiter en baet boen^
be,/ facö eenen ^eer-PieroSoderini bit
25eelbt/en
fepbe totMchei Agnolo, bat
licm bocöt / bat ben neuö ban bit 25eelt
te bttfi ÜJae.
Aiichel Agnolo Htecc6te
ml /batbp tefeecban onbec lïonbt/ en
bat öpban baeï geen εεφι oojbeel con^
be göêben: bocö om Ö^m te gö^noegen/
»tïom op bt llepgerinsije/ en«ani flracy
in be fltnfliir öant een pfec/ en een taep»
ηίφ mP!S/ bat op beflepgeringelagD/
en gfteliet Seiti aen be neu0 te ttJcrtfeen/
ïateiibe ban bit grepiS aïlebcic toatbal·
ien/fonberpetban be neu0 af tefitinten:
boe Eeerbe im 0em otn/en fat ö om feegö
nae
Soderini, bie opö3acrt0 fïonbten
faglö/item feggenbe/ bat Ιψ nu een^ ften
foube.ï|patitUJoojbe: 3^uftaet!)ttmp jaetiftcfttban
Maria , enin'tftaec oogö
beter aen/ göp
fïtht ^cm batr nu fiet le^ ί opnaennac t'fitnbtsi fc0oonftept / Ijaec
ben gegeben. ^air meöe qurnn -wichel j boïcomen benoege/ en be groote begeer*
Agnolo af/mïaciittbpöemfelbin/ bat iteïjtefp fi^ft / t'fttnbt befcn eerbaren
5p mijn lieert alfoo bernoecötfia&be/ iDepiigenjÜSan beeïacöticöin'toberge*
ai^ fjtböenbs mebeltjben met bte i)un j ben te mafeen: ben toeïcfeentn'taenftcöt
niepnenteberjïaen/nittttictenbetoatfe | enmetsön attten bebinil / t'fdbemet
ftggen.iBaerUiifTêUjcSbit BeeitUjaiS ι effen fuïcfienbettïijcfeeïtefbe t'ontfan*
Ιϊίΐεδ / bat öet beticmEij öceft ben roep gften. ï^aerenboben om ;tin €ön(l te
UflE alle anbec aSeelöen/l^obfcn^f» toonen/ÖaïibeÖPflfinaetStin'tlLanbfe

γ5.·

ftgapljétï naetfetenop beelberlepma<
nieren: <βπ allesS ttja^foa net en aeröicö
gebaen/ bat ÖP bergeltir^ nopt op ijout
sDebaen ö?eft :^it gliebaen / fonot öet
t'üupö / en gaf ben i^oöeeen bilgiet/
, baer booj t'ontfangé
70, i^ucaten.^it
■ fiotfjt
Agnolo Dom, bie een gijeregóelt
JBan toajs/ feer beel/ booj foo een fcbil# j
bertje te gö^öen/en fepbe tot ben Bobe/;
tO3aer 8l)eno£cSiaen4o. tpucaten/ en
gaffe öem.
Michel Agnolo fonbt0em
bjebecomte boenfegglien / batfipftem
1
00. gEsucaten ofi oe fcöilbecije toeber
eyfch t'&wpiS foube fcöicSen. Agnolo, ujien be
' fcöiïöertjemetgeern ijabae toiUmmif»
fen/ ontboobt/l)P iiïilöe öem ben eerfien
epfcö ban
7 o. göeben: maer Michel Ag-
nolo
om fjet mifbertroubsenban Agno-
lo
, begBeerbe nof|) een0 foo beelai^ Op
eer(lgeêpff{)t&abbe: toaerom
Agaolo
geboiongenuja^/ bsilbefjp be fcötlbe#
rtje beöouben/teffpnben 14o.5&u£aien,
gn be groote ^ale ban bé iSaebt/ ^tïjiU
berbe op befen tgbi ben Confl-rjjt&en
Leonai do da vinei , alöbOOJtn g^efept
tö: <i£n alfoo Piero Soderini Gonfalonier
toa0 / üjckfeenfienbe in Michel Agnolo
foo groeten Confr / befteebbe [icm ooc&
een beel ban befe ^alc: iipomin
tretiS te mafeen t'anber groot baehber
^aïe / maeriitecen groot Carion/ ne^
menbe boo^b'i|i!iojie ban ben ferijgö te
Pifa: ^ocl) löilbe isiet bat bitpemaubt,
ίΓ,Λ fagO» '©efenniaecfeteöpbornaerfiten
κ ban ^olbatcn / bie in be iSibiere Aïnus
om ber bitten baebben / tettonlen bat i
in't HegöerCoberbaÏienbanöenbpant;
toefenbe) alarm toerbt gfiemaetbt:
ï©aer &ab DPSÖfmaet&tbe ^olbaten
upt t'mater dimmen be/en op berfcöeps»
benactituben ijun tleebenbe / en toape*
nmbe met grooter fjaefl/om i)un mebe*
göefellen te öelpcn:boojt0 iu't berfcfiie»
ien eenen ftrgbt ban fliptere» (énber
anbernaer^te ftguerenbjaffercenoubt
JBan / bie om sijn öooft öabbe eenen
rranjs banHijfomfcijabutic temafeen/
toeltiten fat om jijn touffen acn te trec#
δ«η/ bie fip niet aen fonbe crjjgbcn/ om
bat 5gn boeten bocijt ban t'bjater toa.»,
ren/ en tratfe me t grooten bïtjt/ fmeltS '
Spmet alleen meti'trom trecfeen beö 1
montii en bebjeeii / maer
met alle muf^ i

Fol.^ji

fulen/ en recSen beraberen en fenutoen:
enmeersnber bingDenbjaren baer ge*
teecbent in groeppcn/b'een met crijt oft
feole/ö'een geüjajfe&en en geijoogj^t met
lootüjit/ en b'anber
gf)eartfeert. ïse»
fen €art0ïib3ai5 allen Conflenaren een
uptnemenöe bcritaonberen/ en in be ^a»
Ie op göeöangöên / vwa^be ^cfiilbct-
leucöt lange tgt een uptnemenb'Cjccmi»
pla^r / bat beel i^eeiierjs geeft göc*
maect/al0
HaphaeUen del Sarto^offo,en
meer anbere. ï|ter naer Michel Agnola,
am t'groot gijeruc^tsjjnber uptnemm*
ber Conft / bjerbt te föoom ontboben
banben j&au^iuiiiKbe tbjeebe / lOelc^
&enboo?nam te maften een;t>epuliue*
re/ bie in ftoogljmoet / bertiering&e
/en
oberbloetban fcljoon Bcelben / foube
ob£rtref£n alle^fintijcBe en^epferlijï*
δε graben» ï|ier ban Ijabbe
Michel Ag-
nolo
een toonber j^eerljjcfee ojbinantie
gÖemaetSt/batter in fouben romen 40»
groote il^arberen a&eelben/ fonber fein^
berüenjS / ï^iiïo|ien / en anber fteraten:
trotö
Michel Agnolo ggefonben nae
Carrara.met bupfent Crooné/ om jBar*
beren te ijalen. rmmt mefenbe / gab ÖP
b3el üJOKber bingen toillen mafeen / om
ban öem in bie Cabernen gebarftt te
laten / aljs b'onbe SintgtBen Bebben ge.^
öaen/ göeïocBt toefenbeban bie Öeer*
Ujcfic groote (iuiften JBarber^:
ÖP bÊfföicfete een tïjonbet groot beeï
iBarberjS ter
Ztt/ en alfo te aoom: al*
maer gOecomen / beiïelbe / bat f)em een
beel5!Barber^te jpio^tnfen too^bege*
fcöiifet/om^^omeriS/alfï te aoom ^ua*
belofBti^/ baer te toereken. Binnen
iSoom maecteöp ttoee groote jBarbe*
ren naerBte gljebangen Beelben tot ttt^
fe ;t>epultuere/ bit foo gljebaentoaren/
batmen nopt geen beter gefien en^eeft:
ï^efe / alfoo fp nopt in't toer tfe en qua*
men /gaffe namaeïis
Michel Agnolo aen
sr.RobertstEotzi, [)emfiec6 binbenbe^
t'5Önen Dupfe: ;©efe too^ben gefcfjonc*
Ben en gefonben bé€ontng ban ©janc^
rijfS / ensgn nu ter trjïit tot
Cevaniti

rje. ïlpbootfeerbebtnnfiSoam

ia^ancrt}_ —_________________

ηοφ arÖtBeelben/ en bijftot jflojtn
ren/toaer ban ÖPboïbebe een I0icto|te/
ntf t eenen gehangen onber Oaer / bit te
i'lo^ncen voo^e gB£i?eliiuöe grooèe
0 i ^als:

Michel Agnolo Buoflarruotti,


-ocr page 102-

Italiaenfche Schilders,'

Sgentie een j^antjt op be Cafelen/ eti in
DanDer öouDenöe ben baerijt: !©eïc6c
fianben/ acera / fenpen en boeten/oocfe
tronie/baert en Men/en jrjn niet te bt*
fcöjpben/ baat uptnemenDe Confi öaec
in te ften: öefen
Moyfes met notö an^
öeï 25eelDen/ fpn notlj tot
Pieter in
Vincola. |Benfcgt/ttogicn Michel Ag.
nolo
aen oit öjctcit toa0 öoenöe/quam
te öoom De refie ba Bet j^arijfc tot be

fcban^»Pieters, en ombatbegö^ne
ittefe göebiacDt liabben mo(ïen 5pn ht*
taeit/ gingö öP (aifo ftP getooon toaö)
tet bé maei: aïfo 3pn l^epltcijept
bienbagöonïebigljtoa^/ met grootc
nootfafee^belangDenbe be fïabt 2e»ologi
né/6eetbe Michel Agnolo toebec tÖ«Pö/
«n betaeïbe be JBarberenban
fpn tp»
gen gftelt/öopenbe öaefl ojben ban 3pn
^epïicöeptteöebben/ buis feeerbe cp
een anber bac0 tel|obe/maer en mocijt
öp ben ^augi niet tomé/bjant fip tooji
be belet ban eenen ^alfernier/btegem
fepbe patientie te gebben/ÖP gabbe ïafï
Ijem niet binnen te laten. l©aec op
eenigen BifTtOop fepbe: IBiffcfticn en
iient göp ben jÉBan
nitu #alf£rf
nier (ïpbe / öem aï te toel;

liiaer ΐίδ ben öiet om te boen/ bat mp
ban mpn oberfte en ben iö bebo#
ïen, ïï^it bocöt Michel Agnolo (aljS fuÏF
Michel Ag- ongetooon)onmogdgcfe/en fepbe: lilö
sioio vlucht ban nuboojt mp btnjöaw.ö ïaet foetEté/
TJi'Zhèrt bat tcfe eïbet te binben faï toojben:
den pauf €ntlup0gi)ÉComen/ trocS tfabontjS
wedc^ ten ttoee ucen in bet j^atfit tel^ofïc
kceieW toetö/bebeïenbe ttoee fpn feneiöten/aU
ben S|oben te bercoopen/ en te bol^
g^ennae jflojencen/ baer öp naetoe
troife. tSoe DP nu quam tot Pog gibon-
zi,cn opt bipbom ban ƒ Io|infen/blcef
baer fiille. /STenïiep nietlang een/bafr
en quamen bpf lêofïenmet bjifben ba

beuigl Ijp l^em gabbe boen ber^géal^
cenar66j!®enfc5/ en bat fpnenirou^i
toen btenfi fulcjc niet en becbienbe; i^p
mocjgtbootteen anbecfoecËébteOem
bienbe.
Michel Agnoiotoaii te Jplojeni'
ten b^pjüaenben boenbe met Cartonsi
booj be groote^ale/bie
Piero Soderini
Öera tijouöe laten maften: binnen befeti
quamen aen be ^ignojsebjp bebelen
ban ben i&au0 / bat fp Öem
Michel Ag-

(êaïihanbcnïlÉrtogti öoomtDïepn*, iseeö cïeen anttooojt; ^^inli^epIicl^Êpi
δε öp ecnen
Moyfes, titjfcUen fioogö/ i fowöct bemöergDetjen/ 6p toou niet
toelcöcn fit met een (ïatigije atitc/ leg·; ineec in fpn tegcntDOojbtcBept fomcti/

/g>epuïture/tot a Ripa, ban Carrara, bie! nolo fouben te èoom'fepnben.llp befén
Michel Agnolo ïfetbjengé Op bie plaetf j ernftbe^J^aMömercfeenbe/nambojen

ben om toebet te Iralen: en j mrrsj met ben ^au^ almsi ftet fpel/ en
aïijtelbenbeb|iebcn/b.nt oppeneban
| tearf metmakanberberontocftbitp:
ongenabeöpniet nae en fou'ït latente ί en
Michel Agnolo bjeefbe/ofi met item
tomen/en toatbcfe Rem babeir/fototli qualnf^r^^w^f inBo^

be ÖP niet Doo?é / ban fc^ieef epiitltjcfe 1 ïognen gecomé tocfenbe/eer gp

(fo men fegt) te tteeSen nae Conftantti
nopoien / om btenen ben 'Sturcfe / booj
miDbeï baueentgp grauj^onicften/bifr
Öem aenbienben / bat öem ben 'SEurtè
toel begeerbe / om te maSen een
gbe/ban Conflantinopoïcn be ftab
tot
Per a: boctj liet ijem taöen ban P.Sode-
rini,
bie ftem fcijtcbte tot meerber ber^^
fefiett^ept/ aiss een ^taötis <i&befant/
met fpn b^oebec ben Carbinael
Soderi-
ni,bie met bé bp beti i0au0 foiiöe gaen.
5&US quamen fp teBDÏognen/baec ben
#auö alree baji föoom gecomen biajef*
^itboojgaenbe ttJojt ban cenigOe an*
b rss bertelt/te toeten: «©at ben
Michel
Agnolo
niet en toou eenic^ ba fpn bin*
göen laten fien/en Ijabbe nabebencfien/
batbnt l^auö betdeeb toefcnbe/ mfec^i
matl0 boojfpn Hitefgten fpn btngiitn
in fpn aftotfen ftabbe geften / mrtfefeec
oo?fa6en: ^ft toelffe boef? aïfoo toaiS.
iEnbat ÖP ctn0 bebneclittnomtocBt
metgelt/om te comé in be Caijclleban
Sixto 5pn3S#om!S/ bie0p lulius ftem
iiet fcl3tlberc/ al^ bolgen faï: en bat
Mi-
chel Agnolo
bemoebenbe op fpn feneffi^
tenfuUfeberraet/fiem eenis fiabbeber^
bo?gf η cp be ftepgeringlie / en met bat
beti IdsujS in be €ape1Ie quam/ Gp niet
toetenbe tote't toa?5 / een berbtban bo*
bm af nae ^em fciioot/ en bebeöem aU
fo toojnta te nigge toijcSen. ϊΡοφ oft
al&us/oft anberö «naë / öp öabbe pnu

Michel AgnoIoBuonarruotti, Fol.94;

befen ftenbe t ronfiirg toertB ban Aii-
chel Agnole, ontfette D^nu be0 Bem iwi-
chel Agnolo
b?aegBbe / toat ftem ban
Ijet 25eelöt bot f)t / anttooojbe Fiancia:
Bet ïjï eéfeerfiBoongietfel/ en eé fröoon
floife: bejS bocljt
Mchel Agnolo, bat Bp
meer pieesi B^t €oper al0 be Conjï / en
fepDe:acfe matBer ben i^anjs ban banr# ®
6en/ bie t mp ggegBeben Beeft/ gBelöcfe Zn£j
gijp meucljt ben SipotefeerjS / bie u be
bettoenommebe te fcBtlbeten ggeben:
en berftoojt toojbenbc / fepbe in tcgBen^
tooojbicBept ban een beelCbeUupDen/
bat
Bp eenen plompaert toa^.Cnfienbc
baernaebpöem cenfoon ban Fwncia,
bie fp fepben een fcBoon jongffeen te toe*
fen / fepbe tot Bern: W Babermaetfit
fcBoonber
lebenbe / aljS gBefcBüberbe
25eelben. tfBnbet bê Cbellupbi bjaegb'
Bern ren/toclfδ
Bp meecber aeBte te toe*
fen/bit i^auss beelt/ oft een paet (©ffcn#
l|p anttooojbe: jSae be 50«: «©e*
fe ban Bolognen 3rjn
al gcober alsi onfe
ipJojcntijnfcOe. #auj3ïietopbe Bramani,
bancöomt'Beelttebolepnben bupfent
«iEtaonen/en
alft ban atröegebaen toaji/ vyl
_ tcocöBpnaeöoom/en liet Miehei Ag-aiS.ch wi-

baero:til)unbeBoo?tiebergBeben»5^en nolo te 25ologtien / bie 't binnen 16 , iende,en
tocrbt toojnigft / en met eenen iBaenbenboIbebe* :©it Jöeelbttoerbt vsSSef

^— namaeljs gBebjofien/ enaen ben s^et;· veroorfaea"
togö ban ^ertaren betiocBt / bieber dat M.Ag.
een iimk gefcBut^ afgoot / en hoembet
lahus, ban'ttjooft betcaerbeBp. ïïSoe wen weder
fmaben, iSüiStooj.tïcbcn25t|TcÖop ban i ben#au0 teöoó toaif/Bramanc, maeg* veriaten, en.
benidalfrcmeten uptgefleöen met een i ftijapban Raphaeld'vrbijn, enbaerom ''schudeteo
bef 1 Snotfen. ïr^cjs la^uö gramfcöap i φίη goet bjienbt ban Michel AgHoIo^,
gÖeSoeit sijnbe / gaf
Michel Agnolo be bjaeBt ben i0au0 in'i Booft/ bat Bp niet

20enebirtie/en nocB een Bei'ï gefcBenrSé,^
3^pmaêc6te baer nat / bplaft banben
#aue/ bes rótcrfeptfei/ eé 25eeii
böf ellen BoogB / ban Coper / in usekfe
ÖP grooie Conjï en fritoon artitube te
toegöebjatfit / betotjfenbe iii'tuptfien
een groote ernfïtj^ fraielgrEtDepi: be lut
Senö toaren feer njrfelfjcfe: ^it 25eelbi
tuo?öete35ologmngiiejïeït / bobenbe
poojtebaibe ferrft ban ^«Petronio.
JBe 'fegfjt/ boeber
Mkhei Agnolo nocB
aen boenbe toasS/ battcr toegelaten toas
br> te fomert
Francia , 4Bourfmibt / en
tjctellent êcBilber/ bie beet ban ben lof
m Confl: ban
Michel Agnolo Babbe gBei"
maet nopt metijan Bern gDefien:

en foute laten boo?t maben fpn ^epul*
tuere: ï©antBetfrBeen (fepbe
Bp ) batf
men ben ï©oobt boen öaeflen toilbe / ett
toaié een qjiact teetfien/
tt macc&en bin^
nen fpn leben öem felben een graf: maec
batöetgoebttoaet/ batöp Michel Ag-
nolo toebfcSeerenbe / foube boojeerfl
latenftbilberen ijet toelffelban be €a«
pelle / ter eerenen gBebacBteniffebatt
?tin 4Bom / ben Sixtus, bie Bp in't
i^alepsi Babbe boen maSé. ïiPit?s b^aeB^^
tet Branjant met aubCt Michd Agnols
mifgonnrrs baertce/ batbateeriijeft.
begonnen toerr ber 25eeïtfnüöitige m offc
acöter toegeblnben/ombatfe fagen Mi-
chel Agnolo j booi siii' grooie uptne»"

mejiise;

leerfe» af bebe/ toerbt Bp ban 't l^ofge*
fin
bejs #au0 gebjarBt bp ben ^auis/
tn gefelfcBap ban
eeu 2SifTcöop aan
Catbinael Sodenni: ï^an.i ben €ar?
biiiael toaö fiecö göetoopen / enb' en
mocBi niet mebe gaen. gecomé toe^
fenbe boojben / lepbe flp Bem op
fpn önpen/toien bé i^au^ obet ötoeerjs
aenfagB 31$ berontoeerbigBi/ fn fepbe:
•^^u plaetfe bat gBp one foubt comtn
bmben / Bfööp g&etoacöt bat uipu to^
men btnbenJtoiUenbe
baer mebe feggé/
bat asolognen naetber ^iojencen i0 alas
föoom.
Michel Agnolo met beieefben
Banben en Booge flemme bcgtetöe oot^
moebelDfö bergBeüeniiTe / öem betond
ffÖwlbigcnbe/öai t'gene Bp gfbaen Bab*
be/ toa?3 gefcBiebtupt berboïgentbept/
niet mogljenbebecbjagBen alfoo Benen
gejaegBt te toojben / en toat Bp nu mifi
baeii^aïjDc / batBpB^m batbetgabe,
Ag- ï©etf^tfTcBop/Dte Bnn booj ben

Bt / bie meenbe be fabe oor

,,SglBabbegeb?ac! ,
Cby ,ten teberontfcBulbigBen / enfepbetotjjjn
W®: ^efebnfbanige jXienfctjen
J^^-itfpl,^'^ 3ί)π ontoetenbe/en bupté befe B«n€onfï/
w επ 5i)!ifenet:genjS meec toe goet/ batmen

fprM^ichc ha»? ^ - -

«'^L ^_______________...............

fiaf / bieftpin beBanbtBabbe / bjeef
Bpbenj&ijTcÖopbanöem / feggöenbe:
<8ntDf tenöe 3gt gfip/ bie ben iBan ber*
fmaebt/ baer tep l|em felf nietenbet'


-ocr page 103-

meerber toa0. !©en#a«jsootSfeetlu^ HiaW'i^
(ItgB toefenbe / begBeerbet ecnjs te fien:
en aifoo't öem
Michei Agnoio ntet totlbe ^an Ag·"''
toelaten/ befwaricBept ontflacntsi ban lons vjoc^
Michei Agnols blucBi upt Êoom (al0 uy
berBaeltίβ). I|ter foubet fcBijnen/ en fi^t^ftic
foube moeten toefen/ bat
Michei α gnolo
t'toelffel een (ïuc toeegs begonnen Bab*
be/ eer Bp blucBtebc: ett bolgBenbc bit/
foube
Bramanc al boo;i f'i^ujs bertrecè
nae 25olognen/ be ^epulture Bebben
ontraben te bolepnbcn. i©at
wichel
Agnoio
foonoobe pemantftjnbiitgBen
in't toelffcl liet ften/toa0 / om bat boof
oo?.fa2Cfeban eenicB toeberfijntoercfe/
aliSban eentge fouticBept int fealc/ toajS
uptgcflagcn cnbebefcBimmelt/ 'ttoelcfe
met ber tijt be locBt toeber toecB nam:
maer baer te booten toaffer
Michei Ag-
noio
Bcel mtfiroofticB om/en claegöbft
ben #au0 / al0 meenenbe t'toer# te
betlaten: ^e^ fonbt Betn fijn üepltc*
Bept
luliaen da San Gallo , btC BetU baer
raebt toe gaf» bolbebe
Michei Ag-
noio
be Belft: ^c0 totlbe ben i0au0/bie
f
ttt BaefïicB en onljjbtfaem toa^ / bat^
ment ontbecfeenfoitbe, ^^aerquamal
iSoom om fien: ooc6
Raphaei, bie UcBt
pet ton nabolgBen/ en tnaecÊtc baer na
op een anber manicre al0 booj Bctttn
be Sibillen en |02opBeten tot
La Pace.
€n Bramant focftt aen be ^au0 te toege
te bjengBen / bat
Raphad b'anber Belft
mOCBt bolepnbcn.
Michei Agnoio bit
berfïacnbe/ betlaegBbe Betn ober
Bra-
mant ,
cn fonber meer aenfien op Bem te
Bebben/ fcpbcben ^aussbe gbebicfecu
be0 leben0 cn ber afircBitcfture bati
Bramant, aé bC fabjtjcfee ban mieters,
bic Michei Agnoio nam8el0 Bceft moCi»
ten berbeteren; jBaer ben #au0 alle

« toen tojeef/Wnnen ben tijt ban ttointicO
iBaenbcn/ en Babberban b?p bupfent
Croonen/enmocBtcr ingBebjupcfeen
boo^ ij' Croonen bertoe: macr t toa0
dem grooten arbcpbt/ metbenBoofbe
om BoocB
tt toertben/bat Bp binnen ce«
itigBe |@aenben baer nae gBeen tcpcEe^
ningBen tonbe fien/oft pet lefen/ban otn
SoogBfienbe. ^n fuimna/bittocrf&
in't gB^B^^l ii^ gebaen/ cn fultig/bat
Bet 10 BrtlicBt-bat oft^ampe onfc0
Con(^0/ bat Bet genoecöfaem t0 tc ber*
ïicBten be gBeBeelc a©erelt/bïe tc bojen
tnbe rcf Bte Cepcfeen-tonlï tttenicB Bon*
bert ^atcni0 sBenoctB berblint gBe»»
toee|l.458een JycBilber beBocft te toen*
fcBen/tn inbentie/ berto?ttngen/aftitu*
ben / fcBoonBepbt bet^naetfetcn/ en om*
Öangfel0 ber laSené/meer bolcotitêBept
te fien: toant Bier 10 be Conft tn Baren
BoogBiïengract/ en ter upterfïegtenfe'
gebjacBt/alfl toel bi ijcfet aen bie bolco*
men fcBoon naecfete 25felben / feer ber*
Bebé/lebenbc cn roerenbe/ban berfcBep*
ben ouöcrbommen /bieeenigBcepcfien
fefioncn/ombeguïben eeiito tebetoij*
fcn/Boubên: toant be#octé toillen/bati»
men boe bp epcSelen leefbe. l©u0 be*
toee0
Michei Agnoio, bat in befc0 Éau0

tijt be gulbcn ceutoc beo? Banbentoai/
om bat in brfen tifbt gtalien gBerufi
cn in bjeben toa0 / bat booi en nae in
groote cllébe en ftoarifljept 10 geteeejf.
?iier 5tjn te fien beeltiflojien upt t^u*
bc Cefiament / ban
Adam en Eva af/
oocfe i^jopBeien en jgjibiUen/ baer men
Conjï/ berfcBepbcn actiën / cn betoe*
gBeltjcBe affecten ompnbltjcBebecl fien
macB. <i5Beï«t6tcB 10 gUctooibcn be
;StBilber'Cóil/ bat alle ttoefeï cn bup*
fhriiifTe ban Baer t0 toecö gBenomen
fitt balfcBbant opjecBt onberfcöcpbcn/
en ben Winbt-bocifi ber balfcBcrmec*
ningeöcn^cBtlber0baH beoogen met
bit toerrB ontbonben cn ÏO0 gBcmaeeSt
10 getoojben. ^er Capcllen toelffcl nu
eBebacn/ toa0
Michei Agnoio fccE fn
Statie bp ben #flti0/gelöc& Bp ooc baer
«en toercScnfee 10 gBetooiben meer en
mierj^toant fa
Michei Agnoio toou geen
itae jrlo?cnten in ben <©mgang& 00
i^ms.ïan,fonbt öem ben t'fgnen

Itaiiaenfche Schilders,

snf be <Con(t ttt befêti fo Itef en toeect bp
ben idflugj / en bochten
Michei Agnoio
te boen befpeceren/om bat öp op 't nat
fcDilbetenoe/als toefenbebaetm onfle#
oeffent/ ntet befonber^ oft intnber al0
Raphaei bocnbe / oocft minbec BöeacDt
foube too^benbp ben l^au^/ oft bat l)p
lïoojt foube moeten.
Mtchei Agnoio te
ï5oom gecomen/ ïepbet ben i&ausi ^em
boojen : iBaec
Michei Agnoio öaöbet
Sem ööeecn afgeraben/
Raphaei gbeetn
aent toelffel gejleït / en Bp aent boïepn^»
Jben bet ^epuUuere: ifeaer Boe Bp't
meer affloetö/Boe't ben meer fin
öabbe. '©usstoojbc ban
Bramant, bp
ïafi ban ben #au!3/ be fïepgertngBe ge^
maecfet/maerCt'ft^ijnttoeï al totïlen^)
qualotfe / bjelrfe
Miehei Agnoio ban an^
ber bebe te begfte maecfeen. «Pen i^ausi
toou bat al t'mercfe/ battenttjbe be0
|Öau0 sixti gBcbaen biaö /foube afg0e=>
blffet toojben / Boetoel Bet gecoft liabbe
bijftöien bupfent ^ucaten.
Michei Ag-
noio
ftenbe bit Boogft boojnemen besi
löauö/ nam boo|ban ^lojencenBulp
t'ontbieben/ en te maec6en/bat bie baer
boojBenen BabbengBebJjocBt/ fouben
ban fijnber ConfïentoegBen onber Bem
al0 frjn gBebangBenen moeten liggen/
en totlbe toonen / Boebe IBoberne oft

Michei Agnoio Buonarruotti.

matibtsSBuTp/ban batmen Bem be ber* ι Bupf^otn repfgBelt joo.Cvooncnupt Mnthcytd^

Aonolo»

boo^nemen begon en bolepnbe fip ftjn
€arton0. Cnalfoogpnoptopnatpet
gBcöaen Babbe / quamen bie Bp ontbo^»
ben Babbe / ftjn goebe &enntö/te toeten/
Granaccio, luliaen, Bugiardini, lacob di
Sandroj
ben oubenindiaco, Agnoio di
Domino,
cn Ariftotiles,cn beginttenbc
ïiet Bun ecnige btngê tot een pjocf ma^
feenmiacrfienbe Bun boé totit berfcBep

tooitbe Bpfe nopt meer in late/ notB ooc
tcnBupfe baerBP toajS
Bent niet meer
ban Bun laten fien: baerom ftenbeBun
befpot/BccrbenbefcBaemt nae fhpiu
ten, maecfetc
Michei Agnoio bit
toercmct uptncmenben blrj£ en ftubte/
fonber Bem een0 te ften iatcn/om gReen
cojfactfe te creben bat Bet pemnnt fage:
toaer boo? fboIcybcgB^ïte otn fien te

bjienbtfcBap cn jonfi. <©oc6 toojbe ben
pait0 göebacBttcB booj fgn boöt/o?ben
te gebentct fijn boojigBe^cpultuere/
cn belafte/ guaem
Bp tc fterben/ bat
Csrbitiad
santiQuattro,cnCarbinacï
Aginenfefgui^eef/ bcfelbe opminbec
ojöinantie (Iracpban nieu0
Michei A-
gnolo
Itcten otUscrBanbenncmf/enfon*
ber eentcB belet bolepnbcn: ;§>o bat
Mi-
chei Agnoio
toeber bc ^epuitueteon*
berBanbcnnam/ cn onbertuffcBen be
Cartonnen tot be J^acttatc oft 'tbacft/
baer BP neemacl0 't <©o|beel meec6te:
maer 'tn^bicB ongBelucft belettebe befe
mcmoiie ban foo Beerl0c6en <i5raf ter
perfectie te tomen / boo^ ben boobt bejs
3dau0/cn bat getojf too|bc
Leo bctBiéi
be / bie ntet minbet ban moebe / macBt
en milbicBcpt en toa0/ al0 lulius.gi^ffctt
begBeerbe tn fiin laaberlanbt ban Betn
gebftcfttcni0 te laté/ om bat Bp ben eer*
(}cn#au0ban albaet toa0/ en batBp
fulcfe een confïicB 25o|gBcr Babbe / bc·
flelbebat be ipacciatcbans. iaureaste
iflo^enccnboo^ Bem too^be gcBouben;
be0 toerbe
Michei Agnoio gBefcBicfei
nae
Carrara omiBarbcren/ enb' Betti
toerben baer toe bcftelt bupfent Croo-^
nen. ^n bit IBarber galen bcrlooj öp
becigiaren/mafecnbe onbcïtufTcBw ba
toafcB jiBobelle&en0 tot Bet toerr&/baÊ
epnbl0c6beit ^au0 Leo qaam teflcr^
ben / be0
Michei Agnoio ntctbefonberg
te tocgBe en biafBt / ban bjacBt eeti
groote jBarbcr iolemne op beplaetfe
ban s. Laurens te iploiencen: en bto"
nen ben ttjbt ban
Adrianus be
boe be Confien fe$r berfcBjttfet lagöen/
bojberbe
Michei Agnol© eenicBfin0 pe$
tot be booigacnbe ;^epnltueïe baw
Mms, baer öp upt liefbé fgtiber bjient*
fcBap fecr toe gBenegfien toa0. ï^oe m
Adnanus, Clement bC T^betCOjen toa0/
ontbOObtBp
Michei Agnoio te ëoom/
cn fbnbt Bem toeber nae jpioienfen/Oiii
te bolepnbcn be ;êacrifige cn Itibie^
rge ban s.
Latirens ί toant toefenbe oocft
een iplojentrin/ toou baer be^cpuï*
ture ban fijn gBeflacBt ban
Medicis boi#
ma^cBt Bebben. befenfelbeninbê:
maccBte BP te 0oom boo? eencn
Ρieter
vrbanotjattijonöei; «pinimeniie35ei!fe


Ά

-ocr page 104-

Italiaenfche Schilders,

Ijaii ten naetBtert j®arberen chriftus,
llacnDe met fgn Ccupjs / oat te Minerva
te 0oom notlj te fieti ^STe ƒ lo^encen
ggecoracn ujefenDe / too^lïerde öp öat
jbeectijrg wettig ban
beCupola, Iganöt»
giabenDe met eenen ti»erth tot Lau-
rens.
g|n öer Uircïjitefture / beneffensi
benouben gUemeenen toegg bec ^ntijc«
feen en
Vuruvij, Heeft ÖP anber nieu op
öenenopgebiotöt/banCojnitên/Capi*
ieeïen/ 25afen/ Cabetnafeclen/JjepuL·
tueren/ enanber cieraten / toaerom aüe
naebolgenbe Sfirtöttettenöem te banc^
fien öebbé / bat
öp ö«n ban b'oube ban^
ben en firicSen berlofi öeeft/ en rupmen
toom/en beriof göegö^ben / ban pet be#
tieffenss b"2intgc6en te berfieren: ^ocö
om be tejaerijepbtte feggÖen/i0 befen
Éoom fo rupm/en bit beriof bp onfe
berlanberjs foo mifbjupt6t/ bat metter
töbtinöe J^etfelrijeeengroote ]feettei
ïije onber öun göetomen ijs / met eenen
δοορ raferge ban cieraten / en bjefeinge
2ier iê>ila(ïer0 / in't mibben/ enopbe
#ebe(iaïen boegöenbe Öun aeagöebjen^
Oegcobe jjunctenban diamanten/ en
bergöeïgcèe lammi tö^Pt/ Vnalgöei

iöcöomaeniefien» ^umma/Michel
Agnolo
maetiite (tiiet tegenflaenbe beel
öeletsi) fijn 2&eelben/(bocö öepmeitjcö/
fojgnmaniete toaji) totbe ^epultuere
iot
^.L3urens,en 30« feben in't qi)t*
tal/ ttaer öan fommige niet aï boïbaen
gpn/ alfe men befe baer notö fien macöi
è l?n ii een JBarp-beeIbt/bie op een fe»

Den Nacht, die hier nu flaept met foete treken,
Een Enghel dus van fteen ghehouwen heeft :
En 'twijl hy flaept, meent ghy niet dat tiy leeft ?
Ontweckt hem dan j ghy fult hem hooren fpreken.
jSpbit göeöicötöeift Michel Agnolo, tnpïaetfe banfgnen jaatöt/op befen fin
Söeanttooo^bt:

Slaep is my lief, en geeren fteen zijn wil ick,
Dat my gheen fchade, oft fchande en brengh in druck:
Dat ick noch iïe ,nociahoor, is mijn gheluck.
Dus weckt my niet, ay lieve ipreeckt al Üillick,

®'coifaecfi bat befe uptntmenbe 25eel
ben niet en öabben be lefïe öanbtrepCi
J&ingöe/bieben jüleener met bperigöec

gonft en iiefbe in fgnen göeefï ίι^Ιιε^
eelbtöabbefiun teberleenen/ toag ben
Conft-bpanbigöen
Mars, tie tertoglen
met
Beiiona, m bc ïBoebenbe gefujlersi/
lUoojbe ^tabteeu ïjelegmngBeauam

aeniiföten/an^ 1 j 2 foo bat Michel
Agnolo toclbe göcbiupcBt rot be fojti*
ficatie ber ftabt/baer
öp al fö'^^i O" toe
nepcDbe/ en öabfce be tóepublijtfeegöe*
leent bupfetit Croonen : maer fienbe/
bat ban tegenöouben alle ijopt
beririnberbe/ nam / om fgn^ perfoong
berfe&f ringe / fiepmtlfltft m öeöinbieö

bi

feer attitube fiitcnbe/öaren recöteren
6n|»e Ober Denanöeren öeeft göeiiagen/
en tfeinbtop beöoogöflebgpir fittenbe
iteert öem feer aerbicö nae bcg ^ot*
berjSbo^jl:: öit toercfe /fjoetoel onboli»
maecht / toont in be
€on|le groote bol^
maerti)ept/en eenmaniereban eé ujerc*
feeïgcée bootferinge.Boojt^ tot be s^t*
puiture ban ben ï|ertogö
luiiaen , en
i^crtogö
Laurens ban Medicis,3gnfeer
en boben ai toerttjonberigtfe bier 25eeU
ben/be j^aröt/ben ;©agö/ be jBojgen^
fionbe/ en ben aiöont / ootfe be Beelben
beferitDee#ertogé
:befe3gn alle genoeg
om be <Εοη|ΐ te boen öerleben / al üoaer
fp ober al be ï®ereit boot/en begraben.

25eelbenber ilertogöen fitten met
fter fcöoon attien/en 5gn aerbicö tocge^
maec6t/ öebben fcöoon finpen/ beenen/
öooföen/öanben en boeten. üBaer toat
falictifeggöenban
Aurora, befcöoon
naeciite i^?ouüje / bie ontfpjingetibe in
een lebenbige actitube/fcöönt bebjoeft/
fienbe befen grooten Jiertogl? fgnoo^
göen göeflotente toefen ί Cnttsatban
be i^acöt ί ban öat öet be iSaröt 10/ om
alle bie befen meenen in Confï facèter*
ftalen/oftboojöp te ioopen / te berbup*
fïeren
i ^e fcljoonöept en graceïgcöept
int flapen befejs Jöeelötgs / öeeft beel
eöel göeejien bertoec6t/te bereeren met
Idaeetfcöe Sjerfen / foo in iLatgn al0 in
3taliaen^. «©nber anber toaöbaneen
onbefient ifitttöeuceen -^ufcaen? gö^*
bicöt göemaetfet/ 0^ befen fin:

Folpö-.

arooie fcöabe beben: SJ^aerom bie ban
' tILegfjer mei gcost gDefcöut baer op
fcljot
^.llaer Michel Agnolo, met teclle
facken / en (lercfee maltiaffen / met beel
touiuen omïiangöen / beöiel Öem foo/
bat ÖP nocö ober epnbe ümMp ^reegg
luftttJat teinaecltgn upt eenen grooten
jlBarberfteen/ negen ellen öbogö/ toelc*
6eniieenban|^auis
ckraent teboojen
toa^ gegeben
Baccio BandinelH, bic hem
begonnen öabbe. ^efen boe fep ban
ben (©onfalönret
Michel Agnolo toaii
göegeben/ maecfete öper een feer fcöoon
jlSobel toe: maer boe be
Medicis toeber
in be ^tabt met accoojt göelatcn toa^
ren/toert ben
jleenBaccio üjeber göege*
ben. gin't obergaen ban ber ^tabt/
toerben eenige 25o^ger0 gebangöenbp
ia|l ban ben tSauo: ooc6 tuojbe
Michel
Agnolo
gefocöt/bie öemberbe?gen öiet
beel bagöen. ü^ocö boe be furie ober
tiüaö/ ben^aujS
clement göebacfjjticö
toefenbe be confiigöe beucöt ban
Michel
Agnolo
, beöe öem met ccn(l foetfeen en
binben / en fonber pet mltfeggöen Ö^m
göeben fijn getwoone penfioenen/ op bat
ÖP bojöerbe 'tiMercH ban s. Lauicns^
l^l^nu in berfefeertöepttoefenbe/ maec*
te booj ben CommtflTartiS banben^auit
ban iBarber eenen
Apollo, bip ellen
lang/ bie upt beii 6o6er eenen pril trettA
bocft en toerbt niet al gfieöeel bolbaens;
bit een uptnemenbe ftöoon luercfe,.
^P öabbe binnen be belegöerihgöe-gei·
fcöiïbert een
Lcda,ba'?Lijmbcrtoc/boo|
ben "Hsrtögö ban geeraren / 'ttoelcli
een fcöoon ejccellent ©joutoen naetfit
beelbt taa^ / tn ben arem öebbenbe ben
^bjaen, ï©aer toaren oocfe Caftoren
Pollux, bie upt fietepQuamen/alfoa
men bat
in ï©jucii öeeft naemselsfien
boo? ben
DogieGritti een tepcfeeningöe/, uptcomen. ^it groot ftucS liet Michel
ombeb?uggebanRialto, banfraepins· " · - - - ...

bentie / enfeer cierlgcS. Michel Agnolo
boojbeel bibben<6/èeerbebseber tnfgn
©aberlanbt / boo|be groote Iiefbe bie
δρ baer toeöaböe/ botö niet fonber pe=»
ïflcfeel fijnö I6bcn0 / om bat be belegöcf
ïingöe bari fl^cpferö en f'#
ï5U0 bolcÊ
booj be dabt ^ojenten nocö gebuerbe.
5©aer göecomen / faebjapenbe ÖP ben
iljojfnban
Miniato, baer tluee ftuc^
Éfcöutg op lagen /biein'tHeger

Michel Agnolo Buonarruotti.

be blutöt upt ber .fjtabt/ met fgn öifci^

!)cl Antonio Mimi, ensgnenbjienbt i^i-
jpto 4öoütfmiöt/na ïfienetientoe. iSn
tomenbete J'erraren/ alfoa Daerbaa
ben
i^ertogij Alfonlb, om ben fergg!)
toille/Ujaii geojöineert/bat beï^eerbca
be namm ber gaften fouben opüjengen/
tocrbt
Michel Agnolo tcgöenfgnen toiU
le opcnbaer/ baer göe:omen te UJefen.
5®en #ertogÖ coniilieföicöfonbt jïracy
be boojnaemji e ban fgu i^of / öem met
fön göefelfcöapen #eerben te brengen
in't §of / om albaer öeerlgcfe te logöe^
ren.
Michel Agnolo Öem in «n!3 an*
bers geiuelt binbenbe / liet öem bp ben
l^ertogöemetfgn göefellen bjengöen/
iatenoe fgn goebt in be aiecberge.
<Btn
üsrtqg) ontfingö Öem ieer bjienblgcfe
en öeerltjcfe/ en gaf öem nocö feer rgcfe^
lijcèe giften / en öabbe öem geern baer
te ƒ ertarenbeöoHDen/ en boo^ grooten
loon toat laten mafeen. iBaer öP Öem
toenbenbe tot fijn mebegljefellen/ fepbe:
^p öabbe geb^cöt in ƒ erraren ttoaelf
bupfent Croonen/ bie maren in öun bt»
öoeagtfeöept ten befté. g^ocö bebancte
ÖP ben '^ertogö beleeföelijcè / bie
Öem alless toonbe/toat ÖP in fgi'#alep0
booj fcaepicftepbtöabbe: oaber anber
fgn conterfeptfei/ geöa^n ban ben groo^
tenTiziacn ,t'toelc& Michel Agnolo feer
pjeee. g^ocö toat ben ilertogö bebe/
ÖP Setrbe toeber na be j|erbergöe. v©en
"iBeerbt toojbe beclberöanbe bir.göea
bedelt ban ben #êriogö/om
Michel Ag-
nolo yoel
te tracteren / en berboben geen
geit ban Ö^m te nemen.i^an öicc quam
Michel Agnolo tot ©enetien /baer beel
42bellupben fijn feennië te öebben ber^i
focftten /
baerÖP toepntcö toercfe ban
maeciiie.
be&e baer niet anberii/a!3

Agnolo fien eenen €belman/bie banben
boojnoemben #ertagö göefonöentoa^
om bit (ïucfe: toant öp öabbe berftaen/
bat ban
Michel Agnolo toat befonberg
boó?.öemtoaögöeraaecSt; ^^enCbeïi piompari
man bit fienbe/göeenfeennijsöeblienbe Edelman
ban b£ Confï/ fepbe tot
Michel Agnolo:

en iö niet üpfoitbcrss. iBekiten Mkhei Ag^
anttooo|be/cnb?aegööe toatfgniJlmi» «oiadw

bacöt toa0. ip fepbe aï grinnenbe:

31c&iïenem Cospman, Michei Agnolo


•I

-ocr page 105-

anttooojbêSlrafi;: «jBSPfuït&timaeïH
ioo^manfcfjaplsooj ulwen i^tt quaïgc
boen: tnaeciit u
(Iraty upt ingn oogöen.
^aec nae gaf Öp öefe
Leda Antonio Mi-
ni
jgncn öifcipcl / öietü3ee;g)U(ter^te
gauixilgc&en|}ai)&e: «aocftgafi^ipgem
Mtioieydc jjen méefien öeti ijan 50η tepcfecningen/
entisee fiiflenmet|©o^
' öellen, <©efen trocfe met alle befe
Conft
in ©2aflc6i'0c6» 5®e Ledaijcccocijtöp
acn öen ConingD / en üJOjöe göefïcit tot

quamijaefitefierben
toojbete lEoom ontboden banbé #au0
Clement, bte / ^oeixjel Op gera berfioojt
toefenbe / b?ienbtbet€onfl / öemaL·
ïe^ bergaf: en gaf öem ojben te feeeten
iiae ^lojencen/ opbatbe^acrijtgeen
Htbjerije ban^.
Laurens fouben bol#
cpnbt too^bcn / baer een menit|&te ban
ftatuen aen betfcficpben JBeefïecis toa<»
ten gtjebeelt / en ban albe jBobeilen
maerfete: ;©w0bjerbenfoibertng&e en
25oecfe-banc6cn/ en alle^i met blftt aen^
gebangljen, ^oe üjerbt
Michel Agnolo
ontbobenteföoombanbcnföanss / om
t'<©oibeel te fcötlberen» <£n t bjijlen öp
iioenbe
toaji met ben Cactonen / luerbt
gp bagöelgcy aenscrcntbanben segen^
tenoft
CommifTariffen banbfi|ertoa
ban
Vrbijn, feggenbe/ bat öp ban ï&anö
lulio öe tbjeebe öabbe ontfangen feftöiê
tupfent Croonen/ om be ;É)eputtuere te
inaecften ; a©elcBe öp (om ban befe
tnoepte ontflagente toefen) nor ö geern
^abbe bolbaen/ êoetoel öpairee
onbi
toa0,!|et üH^be epnbli c6 gcatco jbeert/
i»at be;g>epnltuerefletö0 met fesi
Ijen foube bolmaecfet toojben / en niet
öan ban een fgbe te fien/ gfieltjcS ÖP bat
felfbegeerbe.
Sn bit bccbjag^ totrbt

beftoten / bat Michel Agnolo bm

boenbe aen be25eelben tot be ^epuïtnef
i
-e / tot batatinno i3. ben i^anö

•35 üJÉtcB entfiagtrt te fcöefen/to be
^epultuere iian tJi^pen lojste mog{)eH
epnDtg^eu: IBaec Paulus De tiettietiec«
to^en uiefenDe/ liet gem roe^é/ om boo;
Dem aUe0 te Doen / en t>ebe gem groote
beleeft^epw en beloften/ feggö^nöe/ βρ
üiiloe 't Contratt met ben üettogg
fcBeuren» €pn&elöc6 ttierbt Öet toeran-·
bert / en op b|p :föeelbcn ban epgijcn
ijanbt, maetftte
Michel Agnolo

Itaiiaenfche Schilders,

J'chtt

S'

eeni^eelbt/toefenbe Lia^ubans bocO^

Fonteynebleo i ji^aet be tepcfeeningöen tet/ booj 't toertfienbe leben / ijebbenbe
en Ca^tonen toevbeti bedojen/aiant Öp 1 eenen fpiegöcl/ betogfenbe/ bat top onfe
' ^ " Michel Agnolo I tuercfeeifniet booibacijt te boen beftoo*

ren: <©oc6 in een anber fianbt eenen
biocmfecan^/beteecfeenenbe be bencöt/
bte ong tn bitlebéberciert/ m namaelsï

S'SiduIt
'^Soolo.

msÊcfedijffien todsianbt giieb juptfeen/
pan
^biier jiBaenbenin't ^jaer mocKit eiiooc&eenigfiegraceii)i'&einbentietnt
uierrBen. ipit
geöaen/en liet ben i ojbtneren fpnöer gefcftie^

ebentoel niet af / i>et #oibeel tt teiUcn j be/ boe een# ben Paulus quam be^
ÖÖebo^bert Rebben /
om te fienij'upter^ fien ftet laercii / met eenen weiTer Biagio
jïe tracftt berConf! ban befen apperfien ; ban Cefano, een fecr iienfmtlö JBenfcÖ
€onf?enaer.
Michel Agnolo maefiie^ibe 1 teefenbe: ï©e!c6cn giiebjaegtbanbeii
öeCartonen/
Mm ftepmeiilf^i ftabifij i l^auigtoatteriifmafbDtl&t/ fepbe bat

iret een oncedtjife bingen töa^/in fo eer^
ïnffien plaetfe fo beel naecté
met bloete

€n alfoo ijp 00e r^e ban ι onfc^amel ïeöen te mal&en/ bat

lebenbetepcfeenenbe/ bie op eenen ftnpe
gïjefenielt t^/ en met een opg^eSeben
aenficöt. ;©efe ttoee toaten op ben töbt
baneen^aetgijcbaen/ entoo?benmet
bm
Moyl'es, baer booj ban gDefepbt W
g^eftelttot
^.Piccerin vincula ,bpan#
i>er25eeïben ban ben #auj3
luiius en an<·
ber/bie anber JBeEiier^ öcbbengöe'
baen/met be ornamenten ber
tuere / gelijcfe baer nocö te fien ίί/εη al^

ban Michel Agnolo. ?©oe begaf öp [jcm
boojt^ te bienen #au0
Paulus be berbe/
bolboenbe met gvooter
blijt &et(©o|*
beel / in toelcfe öp epgöenilijf δ met een
groote maniere öeeft göelet op be naet*
ten/
te toeten/ op be fcfjoonftepöt/boltoi
men pjopo^tie/ en gSejialtenifTen bet
JBenfcften ïicöamen / op aiberlep acti^
tuben / öier inalïen anberinobertref*
fenbe / latenbe aen b'eeu fpbe öe b2o!öc«·
üe colojeringije/ en anber bupfent aer-»
bttfjeben/ bie anber ^cötlbersi tot ber^

Michel Agnolo Buonarruotti.

toertS en bia^ om tm Capelle/
maer cecöt bingöen tot een (ïobe oft
öerbergebtenenbe,
Michel Agnolo ^ier»
om fontb^eben / oeffenbe befe tojafee:
flracy bot öp tocc& toaji/gingi) öp befen
#2iefler ^cgtlberen tn be lelie na tle^
benbpontfiouben /onbereenb^l bjoe*
fen/met een flangöe om t'lgf/bie öemin
fieftöameli)epbt bgt : entenötelpniet
toat
Meffer Biagio aen ben oft
Michel Agnolo foltfiteecbe / batment
toecö nemé oft beranberéfonbe/Dp mcfl
eï^eenfignerban
Minos,oft beter Mi-
das ,
mèt efeljS oo^en baer blnben (laen
pjoncfien/göelöife men notö fien macö.
'C göeftöiebe tojt^ gier nae/ bat
Michel
Agnolo
ban niet toepnicö öoogöeiïepi»
geringe biel/ guetfenbe fgn been/ en ban
pgneen gramftj^apen tooubeöp'tniet
laten IBeefïeren, ïBitberl^ooienbeee»
nen JBeefler
/ Baccio Rontini jploien'
tön / (gn bitent/ quam öem «pt mtiit*
Igben btnben : maer foojgem baer ten

t>wpfe«iet opgöebaenen tooibe/ clom ..........

FOI.97.

Bepmelgtfe in/tn fotDtbanfamer te ca^

mer/ bat öp Öem bonbt/ nietfcDepben·'
be ban öem tot bat iJp al genefen toa^.

feeerbe Michel Agnolo toeber op't
toetife/ enbolisebe eer langije IBaenben
bitbermaerbeöeerltjcfe toertS/bat tocï=*
ht booj |&?inten/ fob in groot ali3 cleen/
gBenoecö openbaer iw toat figueren en
actiën baer injijn/ foo batfiet gier te
berSalen onnoobicg ijS: maer batmen
aen Det toefénban elcfee berboembefii
gneremertBcn tan/ omtoatfonbebat
fp baer in
Carons fcgnpte ter ï^ellen ba*
ren/batlaettffe ben i^atuer feennenbeii

nenbe be feben ^ootfonben/bte be men^
fcöen / bte ten 5^emel meenewop baten/
ter ïlellen nebec tretBem gnt
upu
beelben ban Caron, geeft fip ggebolg^
ben |0ofte
Dantem , baetgp fegöt m
befen fin:

Den Diiyvel fel Caron met brandend' ooghen
Vergadertfe al, hy dreyght en flaet met eenen
Met fijnen riem, al die niet fnei en pooghen.

actgt giaré pgntcöbe ïjem Michel Agno-
lo
bit toerei te bolboen / get toelcfe ban
berre en ban bp öem toel toilt latê fien/
fonber eeniggen toelfianbt te berliefen/
«n t jS göetoeejï gfieretocqueect / en met
artferingöcn tn be btepfelen feec net
tïolbaen/met alleen onber/ baer men
ïjp tan / maer boben in't opperde / baer
It6 een0 met een langge leere bpgge^
tlommen ben / baer eenen gancfe met
liferen leningen* ^ittoert6too?beboli.
uaen/en ontbet6t/'»^ 1541 ♦itcfe meen)
op eenen ]&er(lbatg/ met bertoonbecin»
Sge niet alleen ban 0oom/ maer ban al
l>ea©erelt. =^iernaei; maetfete
Michel
Agnolo
boe^benfelben ^sa^ tn be Ca^
pelle
Pauiini ttoee ï^iftojten / ootfe op't
nat / b'een be 25e6eeringBe
Pauii, b'an*
öerUe trupcingfiePetri, baer berftgepi
tenftgoonnaecfóen eocBincomen/en
ijcrfciiepben fraep attten / fonberïin*
m ben
Petrus abetetgt op t'trupss: botö
eenicg omlïanbicö bptoertfemoetmen
öiernietluliicbsgnte fien / toant get
atgter wpt / oft Hanbtftöap 10 niet
ί «rlgtB; menlieter boomen/notö

bonto / oft bïeröBelgcte binggen / gge*
Igcfe of ÖP alleen t'fioogöfïe treffenbe oji
Set leeggepft ggerinöfie niet en geeft
toillen atgti^it toajs fgn lefle ftgilbe*
ïtje/ ggeepnbitgt t'jgnen 7laren/
met grooter moepten: toant te toertBeti
op nat / en iisniet toel ouberliebé toert»
fSae bat
Michel Agnolo, tnbefo?tifi*
tatie ban
Borgo, gem bttoefen gabbe
öoben alle anber berfïanbtcg 25o«to*
meeder / en t'frgilberen berlaten / en
tonbe fijnen ggeefï niet ïebicg toefen:
maer nam boo?en eenfeer groot fïutg
IBarberjs/ baer gp ban een fincfe te toe»
ge toilbe bjengen bier figtteré/ meerbec
alis t'Jeben/ en toajs een afboeningge ban
t'trupjsbaer op Mari? ftgoot liggtce*
nen booben
Chridus, baer eenen Nicode-
raus
met een anber Maria be iBoebcc
fielpen en bpflaf/ toantfe ban bioefgept
fcggnt matgtelooss / bit litgami niet
tt
moggen langger op ben fcgoot gouben/
en fcggnt te toillen balleit / toefenbe een
geel berfcfiepben actie/ban biegp oft
anber in befe ï|i|ïo?ie te bobjéen beben«
toertfe toerbt nietbolmaetSt/ góe*
Φ toel


-ocr page 106-

ïaiis miltr
ïfcyt tot
JMichel
Agnolo,

fonDt geiti Den l^aujs Dttg^ielt banspn
^enfioen / ttitlDet niet ontfanglD^n / al^
öaec geentoercfe ban maftenDe/ bjtnen*
iwtctDef^ jfabiiitSc Dtttimom^obil
bJtHe. j§>umitta/öet 1« bettBonDereiV
öat een eenit^ IBenfcIj foo beet gaben
en Conden öeeft DaDelijtft belaefen in
Igemtebjefen* ?mbierDt|^pinber»
fcfiepDen 25outoingDe gDebjupcfet/ tot
öe Doot ban i^auss
Paulus, i ƒ 4 9> en
IneDerom tentgbe ban luiïusDe
DerDe: Denloelc^n gem lietconttnue"
ren in De ifabjijffee/ cttöaöDe öem in
S[rooter\»eerDen.#pbio^De ooc bati Den
j&enaet Dejsaoomfcöé bolcjc gebiitpri
tot a&oubameefïer aenOet Capttoltum/
toaertoe ffp een feer fcgoon tepeaentn*
ö8e inbetiteecDe/ &oe Dat giieboubi gge»
maecötengöeciitt / D'lfiniijcfec btetoen
Daer te paffegöebiarfit / en Boe De trap?
jienenanüerötngftenop öetfraepjïeen
boesölijcBjïe mofSten tt torgöe gfte»
l&?acr)tijöO|Dett; ^teberöabDeMkhel
Agn©k
>$tjnen ouben trjbr^citflerober*

fen/ en booitfeen en D'anbcr onïtbitö te
btefenmetbe Dingen Der SrcRitetture.
g^ocü be
i^ab^ijifee ban since pkter, De
Mntbt ban
sinsÊ lan booi Denjflo*

rentijnen te Êoom / en ftergöelöfSe/
bebe öp alleen upt Debotie / fonDer g^e*
min te begeeré:<ebenb3el Doo? De gcoote
licföctot DeConfi/ en om Dat Deoeffe^
ningöe met Denïeptelog De jiBacbe*
ren tearbcpDen/ jönïicöaemlfooöem
Dor öt) bojDerltjcfetot gefont^ept toajS/
en liet fcDier geené Dag9 boo^bpgaen/
3Πη tgtberD^öf tefjebbé aensgnébooi^
beröaelbeniBarberen groep
öftPietar
boifii ten leflen biecDter onberbulbicft
tn/ enfioecftöem aen frucfeen: l©ant
Den fieen toaiS bolfierbe feep&enst / en fo atcndcf
iiarbt / bat t'bper bitfetoil^ upt Den pfe« ft"cke» ft»
ren fp^ongö* ï©ef«
Piëta ujo^De ttieDer
aen een gefet / en tg nocö in eenen WetU'
gaert
bp Monte Caval, toecomenDe Die
Dan Bandinii Daer icft Oem oocfe gfiefien
0ebbe« l^aer om be naefïe oojfaecK ban
Dit b^efeen / en onbolcomen ïaten Der ft^
gumn ban
Michel Agiiolo fonberfoet*·
δεη / mönii acöteni /
w gïjemeeft öet
oberbioemgö en göeefltgö berflanDt/
Daer een DoojDitngöenbe fcöerg oojDte!
beneben bia^ : ^oo Datj^p nopt boi^
tomen benoeggen engabbe aenpetbat^
Sp opt maecbte/ en baerom geeft Dp iit
5Öne« ouberbom baepnigD IBarbereaï
beelben bolbaen/ maer Die bolbaen 3911/
Sonin;^ lontggept gebaeitggsujeent/
aijs ben Bacchus^ oe Piëta ban De Cö^tfe/
Den
ColoiRis oft l^ujS tot jplojencen/ e»·
boben al ben
chriftus te Minerva, Die foo
boIcomeliSeft ggeDaen i^ / battec ggeen
graen Dtrftte enitiat^ af oft toeggebaett
toefen fonbet t'a^eUrt:
tt beberbesi
S^ocöonbec De bolbaen/ jifn t'25eeïbt
ban De tbiee l^ertog^ien
/ luHaen ett
i-aurens , benjgatöt / Aurora , en ben
Moyfcs, en bupten Defe noicB ttoee / Dat;
t'gttal nautoe en repcftt-tot eïf;
berbie onbolbaen ^ijn bïtben / 5gn tneec
in gftetal: |®ant foube Dp göeen beel*
Deniipt fiebben
ïatefl tomen/ Dan Die
Semtlfjenoec&ben/Dp fouber (foo öp felf
beleben fteeft) toepnieft oft geen te twoj*
fcBönöebben laten tomen, g^itfiabbe
ÖÏ> boo|· g^ebjoonte / foo ftaeft fip al
toertSenbt aen 50« feeelben eenttf) tïcen
geboet β facö / ÖP lietfe onbolmaetfet aï»·
foo bïgben / en bit toais (fepbe Dp) ao}*
faetfe / Dat toepnicö 25?eiben oft ^cïjil^
öerae ban gem 50« Stifm getooiDe.liiff

beïceöi

Itafiaenfche Schilders,

teïeïöïJtotsgn ;§)epultiierefialïöe eöe^
ftfiicfet/en ti-eeöf)i groot ongöclutö/
nocl) ijolgen faU ®oe 3Jlmio i
sa ^.oijeri
leOé tuais Antonio da San Gallo rSgOUtCI^
ttieefïet ban De J'abjgcfie ban s.Pkters,
toerttn 5iijnplactfe gt)efieit Michel Ag-
nolo öte (ouDt tocfenöe) niet gljeern
fttltfi telt aeu nam/ en maecfete met beel
miiiber cofleen beel beter |©obd ban
Öout/aijs Dat ban Saa Gallo^berbeteren*
De beel Oingea/op fulcfeec lutjfe/ Dat De»
fe J^abjijifee op eenbeelbeter ojDétooi»
De ten cpnDe aBebjaciji / en o® een bp^
t«ö ^aren trit mtnDer alis fp fouDe ge*
üieeft metttieer ald

Dert Dupfeat Croonen minDeren εο(1/ en
nocö beel öeerltjc^etjttjercfe/ beqnattier
cngfjebjupcfeelgi^er. ^i^en #a«ss Die
Öem feer beininDe / en in eeccnöaDDe/
flaf Oein tot een jjenftoen D'i«£omfie/Dte
Dc öibtereopb^enetbtnnenParma, &e>»
loopenDe tot fiüöonDeti gouDen Croo^
«enfSaer^i: Ïl^er naein plaetfe ban
Die / De Canceterte ban
Rimini, cn al

Ongft"'?'^

ièïeebt ootft tegüen pemant/ baiter een
flutft ban De elUbogöen ban be jBa^
cp-beelDt bjfl^ af sèefpiongen/ Daer öp
^e InDtfaemöept meDe berlooif, <©m nu
epnDïötfe ftinleben in'tcojte te betree^
Sen/en foberloopen/ii3 te toeten/Dat βρ
aUnt feer göenegen toaji tot aUe moep*
ten/Die De Confie belangen:bebinDenDe/
tat ftp Dooi aïleftoaritBeDen Daer mebe
Cöeraecfete.
m Öceft binnen fön ïe^.
ben ftem feer eöeeeffent m De^inato^
tnie/niet alleen bet j©enfcöen/maer oot
ter ©teren/ befonbec Der #eerDen/Daer
ftpaltDDtfininöabbe/ ootfeeenigöete
ÖouDen ; De0 i)P foo groote perfettie
meti&inteel enpfer öeeft latenblócfeen/
S Miner. TïetotjfenDe/Dat Die upt De fieriTciien ban
>«iyiiup- luppuer ,Minemm ^alentoll/behoeft
Den&amerbanVulcanus.jBenöeeftge»»
^irfê fien Dat Bp beelben Beeft eBemaecfit/
ItltangB 9. i i z.BoofDen/alis Bp &atr
bPtoift
eenige gratie te toegge te bjen.
gSen/ alBoctoelfultfejc in'tïebenntette
fet,binbentoaer/ fo fepbe BP/ i>at Den
Cr» fer moêji toefen in D'oogBe/en ntet tn De
fianDt: toant De Banöt arbepDt / en De
oogBeooibeeït: en fuïcfeentofjfeBaDbe
fc^n/c Conft Bp ootS iuffitt 2firtÖitecture,#p bemint
^ ί" hf" öe feer De eenfaemBepbt/Dat niet te ber^
i^aerl? toonDetint^: toant Dieop onfeConft
l>cht ucrïieft / TOoet 'tgBefelfcöap fcBou.
toen/Detoijlfp Den BecïenlBtnfcBetoil
Bebben in aenDatftticBepbt/ toant fultfe
iBenfcB alleen sgnbe/iö (met Sapio)aL·
Derminfl aUeen.üPBaööetn grootatB^
tingBe eetiige berflanbigBe göeeften/ en
öBeleerbe l^erfoonen: BP lajs gBeern
taliaenfcBe ©oeten/en maerfete felf beel
sBecfïtgÖetoïfen/iBaDitgalen/en^o^
netten/ Die feer (labicB toaren / en Beeft
Petrarchamen Dantera fcgter gBetomi
. menteert.ilpfoftbt gebicBten/en ontfin>=
WAS gec tneber ban DeDoojlutDtige5®arcfe«
grabinne ban Pifcara, en toaren op maU
tanber0 Ctjnfl berlieft / en fp quam
birfetoil^ ban viterbo te fioom Bern be#
foecfeen/ toeltBe Bp teptfeenbe een Piera,
wet ttoee €ngBeIen / eenen chnftus aen
tcrup^ met opgeiieben Boofbe / en een
;SamaritaenfQïe ®|outo aen Denput»
^pbeminbefeer De Beplige ^tB?tft«e#
re/al^ een goebt €B?i(ïen toefenDe:BaD#
U ootfe in ötooteï toeetbentïe fti)?iften

Α ^iiehel
'ostt.

Fol 9$.

ban 25joer leionittio, Savonaroia, oiH
Dat
Bp op Den #^ebic&(ïoel fgnlebenbe
fl:em Bab gljeBoojt. ï|p bemiabefeec M.Agnei.
be UcBameiticfee fcftoonBepbt bcr Mtïu r^df
fcöeïi/om Die in föit Con^ nate bolgen/ fchoonheyt
en Bet fcBoonfle tot Bet fcBoone t'onber* da Men-
fcBepben/ en^ennen/fouber toelcfe men SΧ™-
gficenbingjS encanbolcomeujSmafeen: votda».
maer Babbe gBeenen fin aen oncupffcBe
en oneerlflcSe gBebatBten/ 'ttoelclïBï»
met ïte manicre fgn^ ïebenjs Beeft bctoc<·
fen/feer fparigB 38ni>e/aliï ÖPicng toaff
tebjeben toefenbe (om fiaDigB opfij»
toercfe te toefen) met een tocpnicB bjoot
eotoiiïi/ toelcfee gBetooonteBponber»
Biel/tot Dat Bp 't(8oiDeel maetfite in be
Capelle / baer Bp be^i abont^ fgn bagB*
toerrit gBebaen Bebbenbe/ Bemfober»
lgc6 onberBteVen Öijcb toefenbe/leefbe m. A^noi.
armlgcfe/ en noptb?inten at met Bem/
en felben toilbe BP ban pemanbt^Be^ SS.
fcBencfienrtoant Bem botBt/aliS pemant
Bem toat gaf / alttjDt in Bem te toefen
gBeBouben. ;èijn berfiaelbe foberBepbt Cfootea
maecte Bem feer toafeenbe/ en ban toep^
ni tB flaep/ '^nacBtö DitfetoiljS opliaen* Agnoio m
De/ niet connenbe flapen/ Bem boegenbe fijn jeucht.
te toerr&en met Den beptd/baer tue Bab
f^ gBemaeCËt eenen papteren l^ellem/
Daer op
Bp be 6eerfe fiêlbe/en Babbe aen
ben Banben gBeen belet. J>ön feeerfen
toaren ban entfedogeptefmeer bie feec
uptnemenbe 3ijn. 5©ic6mael fitep Bp
inipnjeucBt göetleebt/ bermoeptban
arbept/ om '^anberbaegBö geenen tgbt
metcleeben tebevliefen. ^enigBesIjn*
Der gctoeeft/ bie Bem naefepben/ bat Bp
giericB en bjech toajS: maec befe bebfn
be toaeriiepbt baer acn te cojt: toant fip
Bet tegfjenbeel Bc^ft betoefen imt fön
groote miltöfpbt/ tn't toerft gBenenfg^
nergoebercnen CoiUïen, ©eelteptfee* Groote miie-
ningöen gaf Bp aen
M.Tomas Caualieri, heyt van
MefferBindo,enbiOerBaitiaendel Piom- ^ichri

bo, bie feer beel toeert toaren / aen fgn
Dtffipel
Antonio Mini be Leda, enan^
berjS/aliS gBefeptt^ / en boo^t^ aenbeeï
anber/ gBelgcB be ttoee gebangenen aen
Sf.SiK)zzi: befe gBtbangBenen5nnnotl)
tot
Equan, mijlen ban i^argiS / gaf
00C6 atU
Francefco Bandini De gBe^
bjoSen
Piëta; fumma/ bingBcu baec
wen een DtelDwpfent €roomn afBab^
^ ί De

Michel AgnoIöSuonarruottx.


-ocr page 107-

Italiaenfche Schilders,'

bc mojrén ntaSen* 35oben bit beel bicnfï
aen beien gfircbaen met tepcfeenen/ en
anberfin^/ fonbecpet te nemen/
oocfe
onberöiel Öp met fpn gfjeiaionneti sl)eit
heel armen / uptÖoutolöcïienbeöepme#
ïgtS Heel fciiamel bocftteren/bie öp
Soe#
be fjoutolttfee öabi gaf/en maerfete rtjCi
fie fpn ^^tenaet^ / enbe bte Oem ()ielpen
tucrcfeen: oocfe eenen fpnen fenecijt
Vrbi-
no, bie i)em langïje öabbe giiebient/ben
tojcIcSeh f)p eetijs öjaegööe: ^o ttfe tom
te ileitoen/bat fulöp bocniijp fepbei^jCÉt
faï een anbec biencn.Sp armen menfcD/
fepbe
Michel Agnolo, κδ toil u eüenbe
öoo^comen / en
mf i)em teffeniS twee
bupfent gouben Croonen / een btngöen
bat 31iepferii oftgroote ï|eeren te Doen
Sijn gfietDoon, '©acfteensgns^eefgaf
pp nu bjp/ban bier bupfentCroonen/ en
epnblrjcli
loooo. Croonen / fonbersgn
goeberen te 0oom»
Mich^l Agnoio Ijs
ootlg getueefl banbtepenIangDbe|)ou«^
btcg ontf)oubt / fo bat al0 maer eenjs

Michil
Agnelo
had groot

Sötlioudc.

pemanbt0 btngöen en fagft / ÖP fteeftet
foo ontöoaben / en Qem baer mebe gge»
bient / bat öct memant conbe mertöen/
en nopten maeciiteftp pet/ bat rnaltanf
ber gfteiDcfe tnaiS; toant ontö'iel aïïe^
toat öp opt maecte» gin fpn gieucft t
fenbe in een gefeïfcBap met anbr/r^cfii!».
berjS 3ΠΠ bjienben/ toebbenoiweenSfii
bontmael/ reie een figuere fouöe maSen

nigöe pïomèiötfe og^be mueren maet*
feen / bie niet met allen en tonnen* !|ier
bienbe öem fpn memojitban eenftootjs/
bie fip foo op eenen muer löabbe gefient
^efe maer&te fiP ban tteta tot trecB
füo gantfcö geltifft/ aïjs firabbe öp't boo j
gem geften/en alle b'anber^cöili
berjS te boben: al^enbingüennütjgtan^
ftoaer om boen / boo^^ftiltS een / bie foo
floebt iBteflcr/ en foo bol tepsSeningge
toajg/ en gftetooon totlbo tonfïigöe bin*
öfjen / batöp föo glö^fieeï fiem baerban
berberren en afftöepben fionbe* m
tfftetoeeft fier berontoeerbig&t 05 bie
Cem berongbeïijciiteniboel) nopt^fteen
tojaecS boenbe: IBaer berbttlbigi) ber^
b?aiTenbe, gin aljtjn toefifn toa0 fjp ma*
nierïtit^/ en toös in tooo?bett/ en booi^
ftenitij in anttooojben/met een fiatigöe^
graotöept/ tn famtgbii fÉfier» bgtenbe/

fomtflt^ foet en tïutBttgö/toaer Dan ίιδ
eenige macö tiec{jalen» ï|em rnojbe ge^ sominf'
fepttian een 50η bjtenbt / batöembea"^'&
boot üjel leet beöoojbe te oiefen/ öm bat
t)P3Ïjnïcben0abbe gearbept met groot AgM''^
ongöemat&/ om tot ber ConftenboL·
maecfetöept te geraSen. ^p entiooo|be:
5^at beöoojt eüen beel te toefen: T©ant
beöaegDt ongi t' ïeben / foo beöoo?t oniS
niet te mifgagen bc boobt/ betoöl öet al
toereis tg ban eené JBeeiïer.iBen
ber öem bjagenbe ban fön toertfe/toelf*
6en öabbe gefcöilbert een
Piëta, en öem
baer in Qualijtfe g^equeten / anttooojbt
ÖP : 5©at öet toeï een
Piëta, bat m eett
beerltjt6bingDiefientoa0« ©erfiaen^

be bat Sebaftiaea del Piombo, in cen €a*
pelle ban
Ρ ieter Montorio, gabbc te
maecfeen ecneM jBontcfe / fepbe / bat öp
battoertfi/owbebebcrben, ©jag&tnbe
sebaihaen οκη toat oojfaecfe / anttoooj^
beöp : beto^ïe batfe befjeeïe i©eereir
bebetben/bie foo groot ijs/ foubenfe niet

ban minfi teprfemingfte/ggelltfe bie ee^ tocrcS j&ebbenbe boben ai toeï gemaetfit

fonnen beberbf een Capelïe / bie fo cïeeit
ijS ^ ^tm toojbe bertjaeït ban eenen/
bie feer toeï b'suntgtfeen ronterfeptte/
en 0un maniere naboïgöbe. 5^pant*
toooi be/ bie alttjbt een anber nabolg^t/
enloojjtöem «emmermeer boo^bp/«r
bie niet ban ficö felf en tan maetfeen/ far
Öem gnaïtjc met anber ïiebl bingen ίοη^
nen beöeïjjen. €en g>c{)ilbcr in ee«

eenen <©0/ tooibe Michel Agpoio göei'
b^aegBt/ goe befen fo ïebenbe boben
aïie anber bingen toa0 getroffen
tt raa^
U^P anttooo^e: SMïe ^cöilbetis t on^
nen öun feïben toel befi conterfepten.èp
gtngfteen toertSfienbanronbt iöeeiti»
toertS/ batmen/gïtebaen toefenbe/bup-
ten op fijn pïaetfe foube fetten. Cnbeaï^
foben 25eeitfnöbêrfiemfeer bemoepbt
om te benfïeng ie (ïellen/batfe goetlicfit
motfiten g&eben /fenbe
Michel Agnolo;
5η boet geen moeptè / toant 8etbefon<'
öirfïe fiet ïitfitop be JBartit.
nenbe / bat be binggen bic irt't openbaec
(ïaen/too^benban t'bolcfe gSeoojbeeït
goebtoftguaette toeftm ^^pfagficen
^cjöiibertje/ bie ai upt anberen gge^
raept toaiè / en geb?aegt toatter j^em af
öotftt» tp anttooojbe/ ï©eï: iBaer
icU
en toeetniet/aï^ téJi^oibeeliflïie ïttba^

tmnBitntpgen ïebcntoebec nemen fuï*
{en / Doe t met bee^ !|t(lojie fal gaen/
tbant baer niet met allen en falbiguen;
«gen toaerftgoutoingDe/op batmen ötm
foube göetoennen upt jijn felben toat te
tnaecHen. <Sen f^^iefler fepbe 0em: ^'iiS
iammcc bat göp geen 3®öf en ^cbt sDe^
nomen/göp foubt nu beel ^inbeten
ben / bieutoen arbepbt eneere fouben
mogSengenieten^panttooojbe:
öebbeeenebie mpiegfii gDenoetfi W
ttoeïcfe i^ be 4Eon|t/bie mp moepte gfie^^
noetö aengö.ebaen Öeeft/ en mpn fiinbe»·
ten fuUen mijn toertfeen toefen / bie mp
(inbienfe pet booggen) lange fuUen boen
leben: lSantong5eIut6itDbiaer Lau.
iens di Bartoluccio Giberti,gabbe ÖP niet
tiieftfioone beuren ban sinte
lans gge^
maetBt: IBant jgnBinber^ jgebbenal
boojgebiocgt bat &p Bun naeïiet / en be
teuren (ïaen nocg oberepnt. €pnblgt6/
Bettoasfeen IBan/ al^upt ben3|emeï
gfiefonben/ om in't ïeben enConfleen
tetDt bofljbeelbt aïlen ebeïen g&eefien
en Confienaerjs te toefen:be0 ÖP ban elc=»
Mij., 6en toass toeerbitft bemint te toefen/ ge^
"oiobv ^fel ÖP toa0/en ban moote ]^eercn
l>e
Hec en j^aufen / te toeten / luTius be 2e, Leo
weer.
be 10«. Clement be 7% Paulus be 3 % luli-
^iftL®" ^eeï us
be 3 '.Paulus be 4* en Pius be 4% bie
• al bienbe/en Bern tn toeerben fiebbenbe/

^em toaren/
en altgbtbp
_ öeïötfe oocfe beben
Caroius
Ee bgfbeifeepfer/ Solyman ben Curcfe*
ftj^en Kepfer / FrandfcusdcValoysCo*
ningö toan ©lantferjjtfe / en be ^igno*
tgeban i^enetten.'^toaer langg te ber^
fialenal b'anbecCarbinalen/ engroo^
té^ee(ïer0:botg moet niet nalaten ben
Carbinael
Hipoüto de Medids, bie jgn
Cond fo toegebaen/ enb* gem fo tóegge»
ttegen b^ient toa$ / bat
Bp bernemenbe/
bat
Michel Agnolo fin fiabbe aen een fpn
Curtfiji fleert/om
5öngrootefcöoon^
6epbt toille / l^eeft öp't 0em milbelgtfe
t'ftupjs gtefonben/met töien USuplen al
SBeïabenmetöaber/ en eenen ^netöt
om ti^eerbt beft&epbt te boen / ttoeïcfe
Michel Agnolo feet lief toa0/ en in groo:»
tenbancftalnnam, ^oe binnenzoom
iiuambenïicrtogöbanifloienten
Co-
fimo,
met be aiirtoginne Leonora, bebe

Bem ben lertog^ ootB/ om jijn Soogge
bermaertöepbt in berConfï / en eerigc^
6en ouberbom/altgtsi groote eere/nem^»·
mermeer met Besn fpjefeenbe / ban mefi
be bonnet in be öanbt / öem boenbe nef^
fen^ öem fitten / gelgr h etlgcfie #aufen
ootÊ dabben gfjebaen, gjn't oberieggen
ban 5nn leben / buntSt mp jammer cw
beclaëgölgtö/bat j^p fo beel tgbtgi mcfï
berïiefen met bingöen/bie gem ban Jjet
25eelbtfngben af boerben/bpfonber met
teboengrabenjBarbeten/enmet fo}»
tificatien / en'ti^outomeederfcijapte
bebienen ban be ƒ ab^ijtfie/ baer 5p 17*
gaer beel moepte mebe öabbe / en bati
anber 25outoïieben benijbt toefenbe/ op
beel manieren / en feer göcquelt toojbe:
fi^ant Babbe ÖP 5gnen tgbt in fngben
oft ^êtöilberen mögfien sSeb^uptfeen/
men öabbe beel meer toonberiS gfiefien»
Φοί D Öf eft foo beel göebaen / bat men
acftt / bat ÖP. aïïe bie booj öem fpn göe^
toeeft / öeeft in perfettte ban J®enftöeu
Beelben obertroffen: §>00 bat met retöt
injgnïBtbaert öptoo^be geftfiilbert;
bertoontmibbenoube en nieubie €on«
(ïenaersi / en baer bp een berffien gelïelt/
bat 5gni oojfpjóg öeeft upt be
Georgica
virgi ij, baer ban ben Coningö ber ^0*
nttöbpen toojtgefp^o&en/ op befen fin:

Sy zyn hem al ontrent, end' al in hem
verwondert.
€ngöelgt6öPöooi BanbteptBen/toa·
pen oft abij js / (ïelbe bip Cranffen in eeti
Söeblocöten/ beranberben bie ban bec
Jdcabemiebabe Ceptfeen-tonfïbinnen
jpIo?entenbee!S CircfeelsS oft Cranffen
in Croonen/ fïellenbe baer bpt'Stbö^:

Ter gmim tollit homribai.

3©illenbete feennen göeben/ batöpirt
^töüberen / 25eelbtfngben / en 25outo*
meederftöap (toefenbe ootö b?p Con<»
flen aen ben anberen fiangenbe) be €m
enCroonetoeerbtcö toa^: bocömorö^

ter Michel Agnolo ^ bie een biepfinnicö
göeefl toajs / toel öooger oft anber mcp#
ningfieinöebbengöeöabt. ^oeöpitt
5gnen upterften ouberbom begon te be-
mercfeen fpn^ lebeniS afgang / en bat öp
i?gn finnen tot (©ob göetoent ftabbe/foo
Öeeft öpbat in een göebiföt êonnette
feennen gegöeben in Cnff aenfcfier fpja#
fie/ïupbfbe genoerö op bcfer mepninge:
<© 3 Met


-ocr page 108-

I^PÖftbbe aliflt grootc begijcctte/ ηοφ
tt gaentïtenen / tn fijnen foo graoten
ïiccöom / ben^crtogii
Gofimo, c« met
tenen in fijn ©aöetlanbt tc frciben / om
iiecr bpfèn «©uberjs te toefen ïjegtaüen:
iianen mocftt öan öen nietbip
gfjcïaten toefen/ notft onttlagftcn/ om
be jf abigtfee / foo bat fip te föoom mo(ï
felöuen / bacr Öp epnbilflifefiecfe too^öe
ban een tsagge Cpjtfe: iBaet be ftecftte
toermeeEbetenbe/en
tjp fijn epnbe beboe*
ïenbe / maecfete fijn «ίΕείϊωηεηί / met
öjpto^e cebenenv raetgocbe Senniife
cn berjïanbt/ffeggÖHib? aïbuji: ïate
wijn Eiel tnbe ijanbcn «©ofetg; mgn
ïicijaem m 31lerben:en mijn goebt mijn
naefte bjienben. ©ermanenbe be fijne/
batfe in't fr^epben upt befen lebcn/fou^
ben gi)ebatÖtic0 beiö lijbens
lefu
ChriiH l^fsiobetlebenben i 7«;^eb?u»
arij ten a^.urcn/ ^nno oubt 50;
Siaer, ï^p toajS te 6oom met feet; groo*
ten (iae t en toeloop begiaben: «iSn boo?
öetoeï ban fcenï|irtogl^
Cofimo, ^epme*
ïijcfi ontgraben/ en gfttpacfet aijs «Ccop^
nianfcöa? / ftepmetijcfe göei>?atf{t te
jplojencen/ omöem ootB «ae fijn boobt
jö^ooiT^Itiffe
tt bereeren. :iBaer aï te
Srooicn befcg^ijbing^e föwbet toefen/te
herftalen / toflt men bat boobt Itcöaem/
in't begrabcn en
wmnt/ al ecre bin*
ncn jplojenten bcbe. Wat al aerbige en
Ciirf fiigfie bitfiitingen ban triumpDe^
IgcHe tocbcrepbingfteti /en fcötiberijen/
tjaecat tnrojtentijbt tetoegiie toeröen

öebpciu/boc? be ^cfttibeciSlCEabemie/

enanberfiti0 / befonbet: in be TBtbaert/
bfe nptgeflfït toa^ te boen «baegim na
s.iai%.iögejcöleöeben 14» Suïö ^
;§>ön ;|>epultuete iii inbe ^erc ban San-
ta Croce
ban iBarbec/ toaer op (laé b jp
l^joutoen beelben ban i©arber / te toe*
ten/
Piftura, Sculptura, en Architeftura.

^tt teben ban Francefcc^ Prima-
ticcio, ban ^ologneri/ ;g>ci)ilbes/
en23outomee(ïcr*

H€t t^ natuerïijcfe / batb't^nberjS
beminnen en beBertigöen ö^t toel*
baeren ban fiun feinberen/
enbaerom
foigftbuïöigÖ jijnljun eenigöe eei;ïnr=»
fte
OEffeningije te ïeeren.^l&te ban macftt
3Ön / fcljttfeenfe toel beel tot €oop|)an*=
beïingöe / atfttenbe / bat i)ct bcEfüiabei»
Ijjcfe Hl fitin te ïeeren eenitö Smbaclit/
baerfp tenonreel^t onberreftenenbee«
bel^cDilber
-tonf?. ^uky i<s gOefc^iet
met Francefco ^rj^tlbet banaejoicgoen/
ban (jtt ebel gfteflacöt ban be Primatic-
d. ^efcn toö0 in fön ^eug&t beft i)it6Ê
totber €oopmanfcï)ap; maeriipban
Boagöeren en ebelberen göee(l/öflb baec
toepnicö be^agben in / en begaf i^ein
tot beö CcpcBf-conftiS ocffeningc/ baei
ÖP i)em natufclijflttoe bcnbt gbencgeir
te itjn.icibu0 teptBenenbe en fcfiilberen*
be/
liep |)et niet langSe aen/ of |p cn liet
WötSen/bat öp ejcfelïeren fonbe. m iö
eoetrocften nae
Mantua, baer bo? tec
töbt
lulio Ronvano to^OCfit / iaftet^a*
ϊερίί ban beT. en v»o?be epnbtitjfi^SDi''
fieit ie toerrfirn / ip g^felftliap ban em'
grootbeeï ^ongeris/inbat fe'ebe toettft/
bacï tn boHietbetibe ben tijt ban fes ^a*
Ffn / met grootet moepten en tolijt be
Cbnfïnaefoerftenbe / ïeerbefip feec tocl

sQiojewn / en ban co toertfeen: be^

Italiaenfche Schilders,

Meteen broos fchip alree is aenghedreven.
Door woefte Zee, ter haven, elck ghemeen.
Mijns levens loop, daér rekenfchap elck een
En reden moet van aüe wercken gheven.

Dat f werelts gonft my tot een Godt verheven
Der Conften heeft, oft eenifh Heer alleen.
Bevind ick valfch, vol dolinghe niet deen,
Oock "tydel wenfcb der Menfchen in dit leven.

'Tmal foet ghepeyns der liefden, voormaels yet.
Wat ift? foo my nu dobbel doot ghcfchiet?
D'een ben ick wis, en d'ander dreyght ray pranghen

Ghenoech ghemaclt, en Beeldtghefneden hier.
Mijn Ziel gherull ick tot de Liefde ilier.
Die d'aermen op aen't Cruys dede, ons t'ontfanghea.

ÖP onbet alïe b'anbec ^onger^/bie baer
San beneerflitöben / ben beft boenber
SDeÖouöen toojbe / in tept&enen / en
fanbelen metter bertoe/ aijs öet göebie*
6en tn
groote Camee / baec (jp tuf«
fcöen eenigfte ctecaten ban ftutco/ fteeft
ggebaen eentgDe &rggDen/ opbe togfe
bet oube aomepnen/ met een groot beel
figueren: €n nocö beei meet anber bin*
SÖen in bat l^alepis/ met be Cartonnen
en nae tept&eningge besiboo^noemben
luiij. BeiS öp / ban ben ^ertogö begta*
tgt toefenbe / boe ben Coning
Francifcus
in©|anc6rgtS ontboobt eenigftjongö
^töiloer/ biebanftöüberijc enftutco
toel con toercfeen/ toecbter ftenen gefon^
öen/2lnno i; 51»iSn al toaffcc een giaer
te boojen öenen g^etrocfeen ben ƒ ίο*
i:entqnfcöen;g>cÖilber
Roffo, bte alree
Derfcgepben btngeni^abbe gebaenbooj
befen «ioningiï / al!S ben
Bacchus, m
Venus, en b'ï^ifto^ie ban Pfiche en Cupi-
do ,
foo too?t göeff pt / bat b'eerfte ftuc #
to / en fcötlberpe op't nat / iti ©iantfeii
rgcft ban bege göebaen toaö ban
Prima-
tuccio,
bie tjeel Camertn/^alt n/en Εβί
Sten op befec toijfe booj ben €oning be».
be, «en aifoo ftem ben omgang^ / ma^
ïiiere/ en toercfeen banbefcn ^cijtïber
toel bebiel/fonbt Dp Dcm j f40» nae
Öoom/ ombooibemoptefpenren ee*
inige ^titijtften. üet toelcfe ftp fo foicg^
ljulbelgtfe bebe/ bat&p binnen toepnicö
tgbt gecotöt Öeeft/ onber öoofben/Co^^
pulfen /
en 25eeiben / öonbect bieren»
Ïtointicö ftutfef. ^p bebe oot boo
j lacob
Barozzi
ban Vignoia, en anber af b|uc

be Venus, ben Laocon, benTiber,benNi-
lus, en beCleopatratn 25e!bibeer / t»m
allejS te laten gieten ban €oper;25tnnen
befen töbt ié in ©^ancBrijtfe gftcfto?^
Ijen
Roffo, altoaer ban öêm t^onboU
maecfit gftebleben eenlangöe gallerge/
tJie metsgn tepcSeninge toaög^etoeeft
begonnen met (ïncto enfci)tlbetge,ï©e0
toojbf. PriïDatuccio ontboben ban
iSoom/ en te met befe Slintgcèen en boj*
men rfcöepe gfjetomen in l^j antSrtjcB:
;©aet öpbooialle bingöen ïiet gieten
bife tioimen ber aintgcfee Beelben / bte

foo toelbebielen/ bat^etbefelbe
ttjc6en fcöenen te toefen / g^clijcfemen
fienmacö / baer fpg&eftelt 3πη tn ben
©of beiscontnotnnétot
Fonteynableo,
met een benoegen ban ben Coningö/ bte
befe plaetfe fcftter maecte tot een nieuto
aoom. i®aer icft en mtlniet ftoijgöen/
{bat
Primaticcio in t gieten befer / öaööe
j fulcSe ionfttgBe iBeefterg / bat bit
i toercfe niet anoer^ en toa^ ban bunnit*
Öept / ban slsi een belleBen / cn foo glat/
batmen ftijier niet beöoefbe te fupbe^
ren, 3|ternae ei^bitfibe
Primaticcio be
begonnen gallerije incojtentgbt/ met
oberbloebigöe beel (lucto en fcgilberge»
5©ejs bcnCcningD öem binbenbe toel ^ conitwd
gebient/t'epnbenacijt blaren Öemftel* FrSi'
beint g&etal ban 50η Camerlingöen/ coning vm
encojt^baernaer/2δηηο i/44» ombat vr»neS"i«·
fiembocljt bat ^p't berbtenbe/ maec&te
Dmi «bt ban
Martens i maer ηοφ tn
geeft
Priiïiatuccio niet afgelaten te boen
toercfeé ba flncco en fcfitlberge/in bienfl
tjan 3gnen ConingD / en anber /bie nae
Francefco ben eerftenin't föegerengöe-
bolSÖtsÖn. laeelfcaepjongfie^tDilrf
bersi öebben gem ijier göeOolpen/onbec
anber/
Rogier ban jgolognen/en Profpe-
roFontana, GionBatifta, BagnaCaval-

lo: maer ntemant en bebe ftemmterbec
eere/
alssNicoiaesbönModona, bie ali Nicdaesvs
Ie b'anber
in be Conft obertrof, '©efen/ Mociona
metbesi 2ti'otiS tepcfeeningöe / maecfete 8°« scha-
eengroote fale/ be :©aniS-fale gheftee-
ten/ met fcf) ier ontallijtfee beel 25ee bé/
groot al^ t'ietoen / foo toel in't nat göe·
baen / bat fjet fcfltint ban #lp te toefen.

een grootc gallecöc / met tfcfïitö
ï|ifïo?ten ban VI5
ifts, bingften bic fjun
gftetoelbitö bcr^effen/en feer lebcnbitö
(ïaen / niet gDebjupt&enbe ban natuer-
lijcêe bertyen ban eerbe / fonber acBtec
aente rctocquerinmet €pbertoe/ aïs
beel nugöebiuptBen/ beö !)p baer
tn
toel te ioben tö. ï^et toelffel befer galle*
rrjci^Qocit albetojocftt met ftncco en
frbilbertje/met grooter bigt baöe boo^·
toerfiael&e/almet beöiJtbtjS teprfeeninge/
geitje
ooêS iö b'onbe fale / en een onber-
galïerije / bie beter al0 al be anber gfte*
baen isi, felben Uibt
Primaticcio,
Öeeft boojben Carbinael ban ILorep*
nen beel fraep bingfien eUebaen te
mo-

φ 4 done.

irancefco Primaticdo.

lif

■ : ρ

' iii


-ocr page 109-

done,in fijn feer groot ^aïepjs/senocmt
bc
Grotte , töêïc& om fijn grootöepbt
bp li'lintijcfee btngöen te giicïijcfeen/
inocöt een
Terme göefieetcn toefen/ om
öatter fo ϋεεί groote ILogien/ trappen/
openbacc gftetneen ^aleti/Camcren/en
Öepmeïijcfee ftancicn oft Cameren 5qn*
€n om anber tctfcOepöen^cpbt te tocti
ftöijgDen / iffec een feer (φοοη Camer/
flegeeten Bet l&aueïgioen/ toefenöe aen^
getiert met comparttmententean €o^
ntcen / bie men uan onöec op fiet / tol
figueren/ öte oocfe aïfo
betto?tm en feet
fcgoon
3ijn. Wttl anöec btsigöfn ban
Onccoen fcBilöerije jifnaïbaet teften/
te ïangö te Herbalen. be boobt beiS
Coningö
Francefco, toert ben %bt nocij
gemaecftt generael CommtffatijSobet
te ipabjijc&en bejs göeöeelen Coningö^
röcftjc, öeeft nocö onber anbec beeï
tingöen gemaerfet/ be ;5>epuUuere ban
Contngö Hetïrico,booi be^ConingBiS
51Boebec/ ineenCapelle/ met bier bo^
gÖ^n/ en beeï anbec epgöfnftöflppio cn
emfïanbicöeben ban 25eeïÏien/ i®atbe*
ren/en Coderen ftifto^ten ban öalf ront«
ièumma / Bp^eeft ftjn «©berfie gebient
inaïleiStoatbe Conftbegrflpen maci)/
in 'Srriumpöen / 5P«(len / Cöinopfpe^
len / en jBafcaraben / met feer berfter»
lijtfee aerbige inbentien.i|p toajs aïtöbt
feer bjienbtlgcfe/en mtïbt totfon bjien*
öen/ en maegöfcöap: befgöelacjc tot bte
ban ber Conft. I|p öeeft Bent altgt0 ge^
biagBcn / niet aï0 een ^cBtïber / meer
aljj een groot iieere / en tot grooten ou*
ijerbomgBeiomeny «li^iantfirötS
gBeftojben^

ï^et letjen mn Tizkno UccellOi

ben Cadoor, ^tBttotr*

E4?n groot gBetal booiTucBtislie
jBannen / intjerfcBepben oeffenin

onbelenbeplaetfenoft ïSojpiyban Bim

öBebooiteiT Baltoen Bcfti»^" bermaert
öBemaecfit, <©nber befe toaer beronber
te tellen ben grooten
Tiziano, ban ben
iöupfe
vcceiii. 53efen toaiS te eadoor,
èen deen iso^p oftCafteelfien / ίί^β^^
spbe Piave^ bgfmöïmöanbetCwifé

deren ·

Italiaenfche Schilders,

aenbenAipes,gBtt>ojen / %mQ 14S©.
naelc&entot 50nen tBten Saren/ met
eenen goeben gBeeft en tïoecfe berfianbt
begaeft toefenbe / toerbt gBefcBttfet tot
i^enetien / tot een BeerlgcS JSojger
nen ^efen bit fetnbt fienbe feer
totter ^cBflber-con(l gBenegen / befleï^
be Bem bp
loatiBellino j bie boe ter tijbt
eenbermaert j§>cBiïbertoa0* <©nber
toien^ onbetto{j0 B^m beblijtenbe / gaf
üjel Baefi te feennen/ bat Bem be jgatue^
re alle be beeïen / bie tot be ^cBtlber-
confi boegBen/ öabbe gB«gBeben. ^
lötftnu5ijni©ee|ïer / enanber^tBiï'
berg baer int ILanbt / geen 6ennt0 ^tb^
benbe ban ben ^ntgc&en / Butt btngB^n
meeft ai beben nae rkben/ botB met een
bjoogBe/ Barbe / en quellöcfee mantere:
fooleerbeXizianoBun fulcrnae» iBaet

ΪΠί·

•bi"·

fon'i^''

docbW'I

bermanieretemaecfeenrgBebiU,________^

ebentoel tenbelïtn batBp mocBt/ 30« fcwV^
bingenfonbertepcfeenen tefcBilberénae meth«S
t'leben / üoaernemenbe met ben berujen ^^η
upt te beelbenallejs toat Bpbaer tnfag/
t'3p Barbt oft foet. ï|o»benbe boo? gBe*
totis/ batt'fcBilbercn metbe bertoen/
fonbe^ anberfing te ïeeren tepcfienen or
papier / toajs be befte maniere ban boê/
en brrerBte tepefieningBe: «©acr notB<»
taniS beBoojbe feen mett'anber tfameit
op te toaffen: «Socft tan men beguamer
5ön boojgBertomen mepningBe 30ner
ojbinantie met tepcBeningBen bp eeti
bosgBen»€bentoel
Tiziano berfrBepöeti
binggen op'tnat met goet oo^beel boen^
be/gaf ban fiem te ooibeeïen/batBp een
uptmnnticB ^cBf Iber te torrbf Babbe»
'sr'sönen ttoaeif ^aren tonterfeptte Bp
féer
natueriijEfe gêÏBtBenbe / en bïeefcB"
flcBtttB gBefcBilbert/ oocfe BaplV tïee^
beren en fijben / féer ïebenbe gBebaen

gen ban eeröen gerucBte/foubemen toefenbe / batmen jgnbingen begon aetJ
ijanoubtjstiibtaftoeteirtenoemen/bfe tefienbcojbe bingBenban
Giorgione.

^ae eenige ï|iftojten ban Bem gBebaeti
aen Bet ^^uptfr Be Bupjs/maeefete Bp een
groot (iücft / be biucBtingBe ban
ptcn/
baer Maria tomt boo? een groot
öoftB/ met een fcBoon 1Lantfcfiap:toanÊ
BpBem beeï tgfttop befe BanbeïingBje
Babbe glitoeni/öeötJfnöi öaerom ttm

BLanbtfcBappen engroenicBepc toaren:
3^efgelijc6icmaec6teBPin't bofcö beel
bieren/bic nae 'tleben gBebaen / feer le^
benbe fcBenen» maetfete boo? een
30laemfcB €belmaneen Conterfeptfeï/
bat te leben fcBeen: oocS een (lucfe ban
een
Ecce Homo, met beel figueren / bat
Uan
Tizianen felf/ en ban beien toojt ge^
Bouben boo^ een feer goet toer j^ocB
boo? ben felben een jBarp-beelbt/ met
beel figueren/ groot al0 'tieben / en met
beeïtronien nae 'tieben gBebaen nae't
boleS ban ben Bupfe.^aer na eenen
Το-
bias
met ben €ngBel/en nocB eenen lo-
anBapcïft, in een bofcB gBefentelt/ ten
H|emel fienbe / enbibbenbe/ baer eenen
fcötjn ban boben tornt / en boojt in't
berfcBieten een fcBoon2.anbtfeBap,
^umma / 3ön toercft too jbe aengBefien
boo^be0
Giorgions, en bie^tbaerboo^
aenfagen/ fepben nocB tegen
Giorgione,
batBp Bem feer berbetert Babbc in sjjn
toerÊcn. i®aerom
Giorgione gram toe#
fenbe/ Βε»" beel berbojgBenBiel/niot
toillsnbe
Tiziaens gBemeenfcBap meer

Bebbem^n'tgfaer i joSJietTiziano
«ptgaen in Bout-p|int be rolle banbe
Criuttipöe beg gBeloofjs/met
Adam, en
Eva,t&atriartöen/ en l^jopBeten/ ett.in
toeltl&e
Bp toonbe een beerbigBe Ban>=
belingBe.€n baer toojbe gBefept/Babbe
Öpboe tertrjbt moggenfien beöoonv
fcBe ?intöc6en / en be bingBen bie baer
toaren / fjp booj fijn toonberïgtfe lebent»
bicB colojeren BabbeCeen groote manie»'
te aengrgpenbe)
Buonarmotto, en Ra-
phael
Vrbijn Baeft acBterBaelt/oft boe?*
ÏJpgBecomen*
Tiziano bebe tot vicenza
flp'tnateenHogte/ baer men beopen*
ftaeraubtentieBoubt/ een i^onnisban
Salomon, bat een fcBoon toercfe toag:
SÖotB
tt ©enetien / be jpacciate ban
Grimani: ^e Padua in be ^erffe ban s.
Antonis,opt nat eenigBt Biftojien befèg
iS>ancti
:3^ocB baer in s .spirito, maeefi^
te
Bp in een cleenacBtttö Cafereel eenen
^ Marcus, fittenbe mtbben een beef
Sleten/toelcSertronien ?nn beeï nae
ticben gcbaenban φίρ/ met feer groo*
ienblgt: taelcS tafereel beel Bebben
gfBPttoen te toefenban Giorgione. φσί

Tiziano Uccello. Foi.ior.

lei SBi l^ebetlanbÈrjS in gBeBouben boo^ ben boobt ban loan Beiiino, inbr
ï^van^" toertSenbe / bat fraep JBecfierjs ban

groote fale ban ben ilaebt toagonbolo
maetSt gebleben b'ti(io|ie/baer #auiS

Alexander öe bierbe booj S. Marcu$

l^crcfe be boet ftelt op ben Balö ban Fre-
dericus Barbarofla
.Becft Bf t Tiziano boU
baen / beel baer in beranberenbe / en
baer in bjengBenbe beel Conterfeptfelen
nae 'tieben/toaer boojBPiwnbieba«
ben aabe in't g^uptfcBe B«P3S ten
cie gBecteegB / gefieeten be
Senfcria, bat

Venerianea^

altöt3$ gebën ben beften ;§)tBiiberYan .
öun ^tabt: ï^cltfienalttibt / toanneer Sïvafhü;
Bun idjinte toojtbercoien / oft ben
Do- stad ra«iijx,
ge» i0 gBcBoubenfgn Conterfeptfelte ^y
maften / booj ben piijis ban αφ Ctoa^ croonen,
nen; toelrlt Conterfeptfeltoo^ttot gBe^
ba cBtniji gBeftelt openbaer int |0alep^
bans.
Marco. «©ntrent i j 14. Beeft
Tiziano b0o? ben ]^ertogB Aifonib ban
Ferrara, ineen Camer bolbaen eenigft
bingBenban
loan Beliino, altoaer Bem
Tiaiano focflt béSent te mafien/en maeCi»
te ttoee i|iftojten/bie baer ontb?a6cn:in
b'eene een iSibiere met rooben togn/
toaer bp eenige ;§>angeri8 en^peelïiebe
toaren Balf b^oncfien / foo Ifêannen al^
lajoutoen : oocfe een flapenbe naecfite
©30UÜÏ/ biefcBgiittelebenA metnoc|&
anber figueren: Bier fcB?eef Bp fgnen
naenugn b'anber 58n beel UrefbeBeniS/
fcBoon fetnberiBen^/ban berfcBepben at<r
tituben/ bie ben ï|«rtogB feer toelbe^»
bielé: <Snber anber iffer een feer fcBoon/
Bettoeltfee bifcBt ineen tlaeraibtere/
in toelcBe ie een bafement / toaer op ijsr
ftaenbe *i 25eelbt ban
Venus, baer bp br
«©ratie/enbe ;êcBoonBepbt/ alle feec
fcBoon 25eelben / geto|ocBt met ongBe^
ïooaöcfee neerfticBept^ i^ocB maecte j^pp
baer een Balf 25eelb met een
Chrifti tro*
nie/ en een 31oobtfcBe 25oeten tronie/
bie
Chnfto toont te munt ban Cxfar^
5^efe bingBen (nae 'tgBetupgBini^bair
onfe Conftenaeren) 3nn be befte / bir
ban
Tiziano opt gBebaen 5gn / en3gni
ootfe gBetoiiS bpfonberïgcS: <®es toert
Bp toel en Beerlgcfe gBelöont ban beir
ÜertogB/ ben toelrSen fip conterféptte/
met eenen arem liggBenbe op een ^oor
ftHcasBcftfiut: bcfgBelgci tonterfepttr

Φ β m


-ocr page 110-

l^ertoginne tijecbt/ en ijscen bcrtootii
berlgcfe fcacp Cn eöeïoiö / be
gatien in bé Confïenaerjs 5ön ban groo^^
ientocrmogen/toanneerfe boo? bemilt^
Ε Τizian che honora

le Ijp og cenen boecfe ban (©ïpbecuje
eenen naecten herbet / baec een i^ioum
öem iöpen toelangöt om te fpelen/
meteen feer fcöoan aanbtftöap:
itucfe nutot
Faenfen. ^p rïiaette ηοφ
in be H^ercfee bec jpccmtneucjS/geÖeeten
Ca grande, t'&oogö Siltaer-tafel / een
iBaticn ï^emclbaert: iBaeropboecfe
Biiebaen/ en guatöcfefeeujaectiüefenbe/
fictmeriuepms&befcöeptssban. 3!nbe
feïbe ineen €ayelle/een €:afel
mei een JBarp-beelbt / en noc^ eenigöe
;êancten en Contetfeptfelii .^ntl^ercp
feenban
^.Niclacsin'tfdbe Conbent/
maecfete j&p in een Cafel
Niciaes,
Frandfcus, Catherine,
en Ba-
ftiaen,
een naecfet beclöt/ gebaenna t'le*
ben/ fDnber öatmen fiet / batter wet ee?
ntge Confïiö gMocBt befcftooiigept in
taipUiS oft beenen/ ban retïjt genen efte»·
bolgöt itet cnc6eï Icben / feo epgentlgcft
f η natuerltjcfe bleefcöflcDticD iö ftet ge*
ijsen / ijS niet teg^eniïaenbe boo^ feec
fcijoon bJertfe g^öeöouben: ^oo oorfe
be jBarp-beeït met öaer fiinbt/bte ban
ö'anbcr beeïben tooibt aengijefien. ï©it
toerc6bJ0|be ban
Tiziano opeen |)ou*
ten piaet gDetepcfeent / ban anberen ge^
fneben/en in uptgfiegbeben,
maecfete booj be Mmh ban
Rochus
Rier nae eenen €tupfb?agDenöen chn·
ftus, met eenen Slob^ / öte ftem met een
too^be flen ben 6aï0 göebonben boo^t
trecBt / melffi beïe boo?
Giorgionen
toert bcbben geftoubcn / en iis nu tec töt
bt meefïe bebotie ban ©enetien: en
Öier
tbejgn meetgouben Ctoonen a$ïmof=
fm gOegfieben
/ ban Giorgione en Ti-
ziano
opt binnen öun ïeben met fcftilbe'
ren Rebben gijetóonnen. l^p maecfete
booi bc ifecccfe ban
sta. Maria maggiore,
eenen loannes in be /encmeii

öHngfteï/feer ïebenbicD/ niet een fcaep
Hanbtfiöep, maetSteDP na t

Italiaenfche Schilders,
öpbe sigra Laura, toeïcfee fcaeï naebe ]0?p&tbcti&li!itene©ttoecBt/enijetBf

Frandfcutn Contng^ ban Bjaiicfergcft/
boeijpupt gitalienbjebernaeB?ancBi»
Είίεδ tepfbe, laocö berfcbepben Contec#
feptfeljsbanbe Dogi, iii't aaebtöupiö/
gbeiotg D
p ge|(oubenU}a0 te boen / alj$
gbefept een 'STafel in be Uercè

ban M>* ioan en Paulo, ban Pieter
JBartelaer / bic meerbec alis t'leben/ tit
een boffcSagie/ban eenen <èoIbaet ig ge*
toont in t öooft / in toelf δίί tronie men
ftett'berfcbiicfeenbanberboobt: oocfe
ftetmen eenen anberen JBonitfefecrbe*
b^eeft ontblncijten. 5|nbeïofiitcomen
tmee naecte €ngelen met eenen bliyem/
toelifiena! fiuertfeftinen bagöglieeft/
enaï t'ILanbtfcbap/ tocUftfeer fcftoon
«©it toercfe i^ geöoubfn t'alDerbefïe
en boïrometlfte/ bat opt
Tiziano gbCi·
baen fieeft. i|ier nae/ in be groote ^aïe
ban ben föabe/ maer^te öpeen groote
ï^ifto^ic ban een bataiUie / en een uric
bec ^oïöaten beeljtenbe/ ftoijkn upt
ben ï^emeï eenen grooten flacg regöen
balt: toeltïiaUf0nae'tleben ghebaen/
too^t göc]^oub?n 't befte bat in be ^aïe
iii. 5^aerï0noc& ban ijem eenen
Cieo-
phas,
en Lucas, toaer chrliius mebe tec
tafel fit/ eenfc^oon toercfe / en iö te ften
inbe gulbénfale/ boo^be fale ban ben
0abe. <i^ot]Binbe^tf)oIebanbeCari^
tateiöeen ftuefiban Bem / baer Maria
opclimt be trappen / bwr beeïöedep
Contcrfiptfelsi jtjn: in be ^tÖolc

ban Fantino, eenen êf. leronlmus

in penitentie / bit metbe Hkerrfe bec
bjanöe / toaji ban ben Conftenaecjs feec
gepjefen.'Jfi^ 1550. tonterfeptteöptot
Boiojnenbé Hepfer
Carolum al gebja*

pent/ ttiacr ban fjcm bc ï^epfer gaf bup^» con»·
fcm Croonen : bantoelcöe Γ)ρ briffton^*
bert
mofï göeben eenfn 25erïbtfn0bec
ban Hcmbaiisijen/ bie foobeel öaöbe
aen
Tiziaen berfccg^en/ batftp be palet

enbebecbic b|oegö/ enraetfete (00bp

ben

bentoerben. 3η beftnttjbt öabbcTx-
ziano iD;ittiitftl)flpmctben toentiaecbcn
l^ocet Ariofto, Dte üem ctlebjcerbeiti
fijnen Orlando Furiofo, fegggenöe;

Non men Cador, cheqmi vineua., e Vrhmo,
5iicr nae te Bcneticn gecoiticn / maetfe* j ben ccnigDe €onterfèptfeI|i: onbw befr/

ben ^pfec/ bienijp/ t^toölen Tiziano
fcÖtïberbe / bootfeerbe ban toafcij in een
ronbt boof&en/ t'toeïtft ben 3^epfer
epnbtïgeft toert teften/en öebet Dem in't
groot maetfeen ban jBarber / en ie
Genua bjengöen/baer βρ nori) bjp bon»,
bert <iErooné creeg«
Tiziano te ©enetien/
bonbt beel «iSbeliupben / bie
Pordenon
ionftig mefcnbe y fctr 3ijii werch piefen/
nenben folber ban bfrfaïe ban
Fregai,
εη fjabben ijcm befreebt tot sint lan
SSlemoffcnter een Cafeï te maet&en/om
trotfen
Tiziano, bie oaer te boojen befen
^anft in 25iifcl)op0 tleeren babbe göe^
fcbilbeit ter ftlucr plaetfen: jl^aec met
allen
bU)bt mocgt Pordenon Tiziano
toeccfi niet op beel nae acftter^ölen. Ti-
ziano
habbe boo| beH^ercfee banSinte
Marie
ban b'^ifng{)elen te Murano een
2&oobif£Öap gf)emacc&t: jiBner fo biefe
ïjembefieebt gabben / geen bilfijonbert
Croonen toouben geben/bie ï)p epfcijte/
t^tjr r feJjicliteöp beeiiCafel/bpraebtban
pieterAretino , te fei)ent& aen bni ifecp^
' fer/bieïiemfobfftaegbe/ bat fjp
Tiziano
fcftonffe tbjee bupfent Croonen: !®eesi
20oobtfcf5ap (acljt ir&) i(l / bie in iöjint
^irije fomt / baer b'€ngÖelen boben be
Plus
oulcreColomnniijouöcn* ©eniaepfer

Se ilchiaro Af eik con la man delf ar t^^

Tiziano üccello.

F0L102;

upt ^ougerien gfiecomen te 25oïognen/
om met
Clement te fpjeecfeen /
toojt toeber
Tiziano ontboben/ bie öem
toeöer conterfeptte/ oocfe ben Carbid»
nael
Hipolito de Medici, in J^ongerfc^e
rif eïsingöe/ en norg anbtrfinjstn be toa
penflaenbe. 5^oei)onber anbereonter*
feptre ijp Pieter Areïino, bie^em bjacöt
te Mantua, en in bjienbifr&ap bp ben
0ertogi) / bien £}p met 3ön :èjoeber ben-
Carbinael fonterfeptte* iBaechte öem
ootfi tiJöaelf öoomfcöe a^cpfersf/ galbe
25efföen / feer toel göebaen, «En onber
ficft maecète
luHo Romano een ^ifïo^ie
banöun baben» ^^liot
Cador 5tjn Ba*
berianbt/ maetfite ÖP ootfe ceniSTafel
ban een iBarp-beelbt / en ^inte Tiziano
Bifftijop / en öem felben femeïenbe/ nae
t'leben gOebaen.'^ot J^erraren eonterf
feptte ÖP bé Pauiumbe berbe/bat
een fcboontoercft toa^: €n maetfeter
nocD een booj Carbinael ^Jiore, bie
ftembepbe toeïbetaelt toojben ban ben
^auis. §im op befen töbt eonterfept»
te öp ben i^ertogft ban ia?b(jn
Fran-
cefco Maria ,
bat een treffeïgcfe goet
toertS toajS
t ^ess Pieter Aretmo |f>oet/
item bereerbe in een jonnet/ beginnen^
bealbu^;

Rafemflü d'Alejfandro U veltOy e üfetto.

^n't Cabinet oft Conjl-tamer/ ban be
fcn i^ertogö/3ön
natö ban Tiziano ttoee
joumen tronien / feer ïieflijjsfe / en een
fongb^ Venus niet bloemen en bunne
boetblabenjs om/fcer totï tooi baen:ootfe
een Öalf 25eelbt ban
Maria Magdalene,
%mt öangöenbe berbeelbe ^ap^/ bat een
feefoaber toercè ig j <§iaev: beei meer
Conterfeptfele 5ήη / οο£δ bejs groeten
iSrurf
&jSSolinianl·, alban Tizlan». (^[[ot
be ^^nifRen ban
sinte Spirito, i^ ooc6
ban l^em een Cafei ban eenen #inic(ïeri
bag^. -Cot
Brefle i^ ban ftem een Caféί
met fc^n percfeen. Sibben ï©om ban
laeronenaiotft een Cafdban J^arien
©einelbaert/t'toeic tTjeft ijs/bat ba alie
^Boberneih bie ^tabtiiJ. ^p maerlite
pier; nae be^tljepben Conterfeptfelen
ten boiten upt. Sn
^inr spirit© tot ©c^
netien 59η noerr ban Tiziano &|te li-.

ftoiicu roet beelber^jaan wibir oj^;; feen

Abrahams offer&anbe: -^toeebe/ baer
David Goliath ontdooft :|jetberbe/ Ca»
in
en Abeï. ben feïben tgbr conter^
feptte D
p öem ieiöen/ om spifeinberen
tot een gebatDtentsl te laten» i y
battCarbinaèlFemefe smtboben/ gnam
ilp te aoomen / engöelogeert in 35elbi*
beer/ conterfeptte βρ ben |èauiS Paulus^
ten boeten upt: <Si«6 Feinefc,cnï|er»
tog
oöavio: alleji tot een groot toeï be*
ballen befer ^jinten. i^ocö maet6teBp
een
Chrifti beelöt/aliS een EcceH^ïmoiomi
ben #attgi te bereereni foö toel
niet gijebaen / alis be Conterfeptfel^»
Michel Agnolo met Vafari befocijt èeb*
benbe
Tiziano in 25elbibeer/ babben ge*
ften ban öem göebaeneen naerfite Da^
nae,in ben fcftootban luppiieis, tn goaöt
beranöetti<i£n toeber feeerenbeMicIiel
Agnolo , p^ees 5ön toercfe/^enmanir^^
te ban sön ioloieren feer; MMtüm^^


-ocr page 111-

lm / enijooj Pomponio 5ijnenfooneen
25enefif ie met eengoebe aente^^gn an^
ber faon gfieöeeten
Horazio, ggetonter^
fept öebbenbe
Batifta Ceciliano, aeröicö
©iolon-fpeeïber/ bat feeriuelgBebaen
toas/ met noc0 eenigfte anbere Conter*
feptfelen/ba tom bertrec&enbe/quam
tot i^lojencen/ baer Bp ban be fraep
bingDen'Cgöelijcfe te Öoom) fiem feer
bertoonberbe,
Tiziano tot l^enetien ge#
tomen / maecfeteboojben Mar^uijsdei
vafto een (lucft / baer öpjpn ^olbaten
aenfp?eecftt / en tjerffftepben Conter^
feptfelss, ïlp maetfete nocö berfcftepben
öingBcn in
Maria Nuova, en tn anber
3^erc6en; itiaer befe stjn bingBen en gfie»·
ïeBenbeeerjle niet. ©eel Conterfept*
feïji bebe
Sp/ te ïangö te ber^aïen: iBtt^
ftfiepbenrepfen ben Ifeepfer
Caroius, en
epnbeïfltS in't ^f/ i^^t
Bp Beeï oubt
toa^: ï©ant ban eerden af BeDaegBbe
ben aepfer foo be maniere ban
Tiziano,
bat öp ban gfteen anber ^tBiiberaïiS
ban Bem gBetonterfepten bjiïbeöjefcn/
eelptfealjSbengrooten
Aiexander, baer
toe oocfe 5pnen
Apelles Babbe berco^en.
Tixiaflova 'ST'eïcfte repfe bat
Tiziano bm l^epfer
Acn Keyfer fonterfeptte / Öabbe Bp bupfent gouben
2r«oti>jck Croonen / en toajS ban JBajefiept
SS okl föibfer gemaetfet / met een tnf omfï ban
maecjit.° iujee fiOHberbt Croonen ban be Camer

ban 5^apel]i. Bp oocS '^I^epferi
foon
Phiiippum ben Contng ban^paen^
gtenconterfeptte / Baöbe Bp ban öem
oocfettoee Bonberbt Croonen f'^aer^,
Cttjaer niet aliS tfibt berlie^/ te luillen
berBalen alle be Conterfcptfel^/ bie
Ti-
ziano
gBebaen Beeft; biant baer en 10
nautai eenigB / f^^tnt efTc / oft pe^
manbt groots gBeüjeefi/ bic
Bp meten
Beeft gljetonterfept, ?ip Beeft bp 0 jbi*
nantiebanH^efer
Caroius, tei^eneticn
gebaeneengroote ^^afelbaneen
bulbicBepbt / bielt&e namael^ (foo
atBt) quamin i^jint. i^p maetfite boo?
©jouto
Maria ccnen Prometeus, aen ben
bergö
Caucafus, ban ben ^renbtgBe*
piclit b3efeHbe: eenen
siiiphus iit
be ïlelle/ met ben (ieé/
Titius berfcBeurt
ban (gieren / en
Tantaius, alle ban
op boetfeen/ foo groot al0 'tleben, H
p
maetftte ootfe venus, en Adonisjbaec
venus onmacBticBfc&ijnt/ om bat ben
^ongBelingBmeteenbeel i|onben om
Bem/fcBönttebertrec6en. ;®it toaiS
alle0 feer treffeltjcB/ en aerbif Β gebaen.
<©ot6 een
Andromeda, met ben ©er*
lofTcr
Perfeus, een frBilöeröe bie niet
bjolgcfier en mocBt toefen: ΦΒ^ΙΟ^δ
ooc6 üjaii
Diana, baer Afteon in ben
l^ertberanbert. %pmaec6te ootfe Eu-
ropam, met ben ;§>tier in be ^ee. ïl^efe
^tBiïberijen 3rjn bp benConingfiban
^paengien. i^ietonboegBlöcfefaïbje*
fen te berBalen/bat
Tiziano in jön jont*
Bepbt een anber BanbelingBe Babbe/alst „ v?·'
in spnen ouberbom: toant eerft maetfei^
te Bp 5ίίη bingBen Beel net/ batmentfo eVftcha"'^"
geern ban bp aljs ban berre fagB: en ten lingw·
lefien tojocBt
Bp 30« bingBen met tloet#
Sc pinceel-fïreSen Benen/ en gBebletBt/
fo bat Bet ban bp gBeen perfettie/ maec
ban berre te ften / goeben toelftant öab*
be. Cnbe bit ijS oo^faetfi gDetoeeiï / bat
bcle/ bie bit Bebben toillen bolgen/ toil^
ïenbe Bun betopfen te Bebben beerbigBe
BanbelingBe / B6t>öen gBemaetfit bin#
gBen/ bie plomp / en onbequaem te fien
toaren, €n bit comt baer bp / bat bele
meenen / bat befe bingBen ban
Tiziano
gBebaen 5nn fonber arbepbt/maer fp
bolen / en faeb?iegBenBunfelben: bjant
menfietmcrtBelijcfe/ batfe boojbaen/
en toebec Derbaen fpn/fo beel repfen/bat

nae copteerbe, iloc|jieen befpotiingBe
chrifti,
ijl feerfcBoon gijetoeefï / batte
ji^ilanen toert gBcfïelt in beüercfi ban
S.Maria della gratia. J^pmaetStebOOJ
be Coninginne ban ^D?tegael een geef^
fclingBe/ een toepnicft minberaljs t'le^
ben/bat feer goet toertfe toajS^Cen Cru^
iifip / met beneben
Maria en lan, en
Dominicus, bebe Bp/bat toelcfe gBe#
öaen toag op be becöaelbe maniere/alfo
göeblec6t/feer fcftoon toefenbe: bit ftaet
tot
Ancona:, tOt^. Dominicus. |gocB
i^banBem b'l^jfïojieban ^.Laurens,
baer BP in't berrojten op ben roofter
iigijt
op t'tiper /mft biet tiper fïoöen/
en
meer figueren: bit fïacttn be Mttt^/
gftenaemt
be Crucicchieri, tot ©enetien:
en icfi acBt / bat bit
ban Comeiis Cort,
ben feer confligften ièiaetfnrjöer / gBe#
fneben te : toant bit iis op hm natBt ge*
maecfit: i|etiseeft bjie
Uciiten / een ban
t'bper / en eIcSe fgbe een jfatfeeï gBeeft
eocfetoeberfgb^barO. 25obenbii
ccmt
banboben eenen Blirem / ben toolcfeen
booieüeuenbe / bie t'litftt ban t'bper in
tlaerBeptobertreft: (SEn nofft in be aïu*
botttoen Btbben eentge ootfe Iteöten / en
ILanteemen ban berre in't berfcBieten.
;êumma / Bet i^ alless met grooter
Con(l/en goet oo?beel gebaen* jiotïj ijS
banBem feer lebenbicB göebaen eenen
;g>.
Niches, in eenen Jïeenenfïoel/ met
een CngBel bie fijnen iB jjter Boubt: bit
^aet in be ^fóertfe ban
Sebaftiaen.
^P maetSte nocB een Magdaiene^een
Mf beelt tot beBalbeb'gpen/ mef Ban»
SBenbe Bap^ / Baer op b< ftBouberen en
op be boifien baïlenbe / en Beeft b'oogen
nae ben mmt\/ bieroobtban toeenen
5tjn/ upt berouto teanfönbl/ en ber^
^f?towrefiet/bocBaU0fpfeerfcBoon/
maer tot mebeirjben
ïïftleetl»efen, toa^ gemaeiftt

baer Maria uan ben €fel gOebaelt op ee^
nen (ieen i0 göefeten/ Bebbenbe bpgaer
lofeph, en M)* lan, bie Chrifto eenigBe
bloemen toelangt/biet en engel ban ee^
nen boom geBaelt Beeft/ upt eenen bofcö
bol gBebierten/ baer ban berren ben
fel toepbet: 3©eej8 ^cBilberöe i^ nu teu
trjbttot
Padoa. Tiziano fonbtnofBaen
ben ConingB ban ièpaengien een ftutS
ban febé ellen lang/ toefenbe een ^bont»
mael/ bat uptnemenbe enbe ongemeen
fcBoontoaiS. ©eel meer bingBen Beeft
befen grooten jÉeefler gBebaen/ bie om
be co?tBept berfmegBen sön» iBpnblflcfe
5Πη in 3ónen ouberbom beel bingBen
onbolmaecÈt gBebleben/alsf een
Magda.
lene
bp Chriftuni in eeuiS §^obenierii ge*
baente / groot alsi t'Icben : «©ocfebati
be felbe grootte een ^raf-leggingBe:
notijreen j^arpbeelbt onbolbaen: jiBaer
befe bingBen / met notB fön toolbaen
Conterfeptfcl/ toaren be befte bie in fön
Bup0 toaren/^nno ixjó» boeBpoubti
Tiziano toafi ban teer gefonbe na=»
tuere / enbe foo gftelueSicB/aliS pemané
stjnsi gBelöcSe optiiS gBetoeefi / nopt
ban bé i^emelanbers alis jonft en boo^ö
fpoebt Bebbenbe. 'iCïgnen Bupfe Beb^
ben berfeeert en getomen alle #iinfen/
göeleerbe en bermaerbe JBannen / bie-
©enetien opt Bebben tomen befoerfeen/
om fijn Cbnfï/ en ebelfóete manier ban
omgangfu ?lp obertrof binnen ©enes»
tien feer gBematfeltjtfe allé ^tBilberjS/
bie Bem toilben trotfen: üBaer Bp / bie τκ^ο i®
jïberbloebixB genoetB tn fijnen tnbtge;» grooce»»
toonnen Babbe / föubetoel Bebben eBe^ TST/
baen/in 3tinenïeflen ouberbom teBeb^SÏ'
ben gBerufi /ofÉ om tgbt berb?öf maer de co„ft.
gBetoiotBt te Bebben rtoant fulc8e Ie»
(ïe toertfeen berminberben fj^t ber^
maertgept oftgBerutBt, m toa^t'fö»
nen %m notg gfiebonben mtiber?
j

pioi»

Ti2ia:no Uccello. FoLï©^·

menbflerarBepbt gBenoecBinfict.SiOD om nae ^paengiente fcBiefeen; ti^ocö
bat öefe maniere ^an boen beriïanötr|j/| toert tot li^enetienbaneen Eiefftebber^
toeljïanbicö/enuptuemenbeiiS : 3©ant
i giiecor^iBonbert Croonen / en Tiziano»
Bet be ;g>c&ilbergc een kbenöifiiepöt i niaecie een anber/bat gcfonbenujojbe/
gijceft / ujefenbc gijcbaen met gcooie I ennisi min fcfjoonen toaig
alsib'an&er.
Confl/benarbeptberbergenDe»
Tizianp ! Csné guooié öoop Contetfeptfelsi Beeft
maerfete ten leften een b^ie Comngijen/ j i)p
ηοφ gljeöaen/ ban jBannen/ Wiqu^
met beel ::©eelben ontrent een ellelang/1 locii/enfcBoonjongBe ^ocBterii /feer
bat een feer bplrif & toert&toai. <©Öei i uptnemenbe/maerte langB om teilen»
lijtfe ootfe bja^een anber / bat Bp Dier jSotB maetieBpeen^ggpptfcBeblutBt/

Italiaenfche Schilders,

^atfïet ft^alse toaö / bat ht ©eneetftöe
;^ct)ttDec0 tnöuabcöinnict
ml en leer
öentepcfecnen/ engöeenöetcc (ïuöwtn
8ebben:iflöant foo befcn iBan gDeöoIpen
toaec met öe -iCeptSen-confl / geiöcfe öp
Uan öer s^aetuer/ enbpfonbermet
*i letien te tiolgöen / men fonöe niet mo*
flen meer/ ηοφ tJetec boen ;üjant Dp ee^
nen gcooten göce(t / en fcec leuenbe / en
't Leven aecbtgöe öanbeUngfte öeeft. oocfe
ftffiZ'^er j" öaebt aïfoo: toantbie göeen tepc^
coïw fieningegöenoecö/ennietgciiactifeert
Eijdcs wefen «n öeeft na fraepe 3fint0c6c/ en iBoberi·
scholpen. ötngöen / bie en tan boo| öerbarent^
fiepbt/ upt 5pn felben niet bolcomenss
boen/ notö te öuïpe tomen/ oft toegöe»'
ben be bingen/ bie men nae 'tïeben boet:
opbatfebebeelen/ bie fomtgbt^ inbe
tiatuece onperfect bebonben toojben /
wet t'berdant ber Conften mocgten be^
l^ooilgcfee gratiën toelangöen»
Tiziano
ï)abbete öoombeelgroote gSefcfient


-ocr page 112-

^imiifle« in be öanb/ m fitten tpercScn^
6e. ï^p 10 göejlojtien
nmo i s boe te
l^enettenbegroote (lerfte taa&/
ouDertiomjSi>i,giacen,

'tEel^en tian lacopoTintoretto,
©eneetfcg^tgtioec*

DiE ijan 'Cuffaiien en

i

laoomenöebben aïtQt (itfe en toeet
niet of (neffenjs 'tflöeliicS bat fp öebben)
ecnigöe bengbtngöe baer oojfaecè ten
öeelebaniegöcbjeeft) ben ©eneetfcfte

fe optte toepnic0Cept6en-ton(i oft fïu*
Iiie geilen ggepabt/beneffen^ |>un fiout
en aerbigöeoloiecen; lêaecmtffcBicn
üebben befe betifpet^ felbe fom te toep*
ntcö gelet op bet biel bertoen oft colo*
«eren. <©nber befe bie berifgt 5nn gge»
Iao?ben/boa0
lacopo Tintoretto,bé toeilCi»
ien ban in fpn Sleuggt i0 een bemtnbei;
flöetoeeft banberfcöepben
Conften/ bp^
fqi - - '

eöcliïtfemenfien matöin al fpn toerc^
ien / injijnbootfigbeen rlutbtfgöe bp
ten boegötngöe bec ojbinantien jgnec
9^ifïo|ien/ feec uptnetnenbe beifcbepben
en buptenget ggemeen gbebjuptb iian
Tintorec aïlenanberen/ ^ae beeft metbetiieu*
cvertreft de Uonbigbe aenflagben jgniS bcïftantgi be
fdtiaemheyt feiijtfaemöcpbt felf obertroffen/toert.
Saaïe. Scriöe bp gbebflï en fonber tcpcBentnge/
Qbeïtjcfe of Rp feggen toilbe / bat'tftDil^
beren geenCond oftmoepte/banflecötö
itiaer boerbe oft gbic60 toerffe en toaji»
JBenigbe repfe bef ft bp in <©ïp bm^i
gben ten bcele gbebootbertot aïfoo gliei
ïaten/foo beti ïom gbebaen/batmen be
^inceeï-ilagen baer bp gebat/ en aljs upt
ten befperatie gb^baen teefenbe / mtt
tïabben op fiet
liggijen/ fonber feer btel
iepffieinngiieoftberfianbt. ï^P b^eft
fcÖierflefcBilbertop aïöerï^ manteré/

netten opt t)abbc:i^oebiel bp ebe ntoel ijS
gbctoeejïcen cloecfeengoebt ^cbilber/
banbiac&eren / becfiectgj^en / en ebelen
gbee|Ï.«©oe nu ben aaebt ban ]^enetien
O^bineecbe
lacopo Tintoretto , en paulo
Veronefe,
bepbe notb jong / en baer men
iiabbe/elffe temaerfien

Italiiienfche Schilders,

oü 't nat en ban <©ïp/ oocfe Conterfept"
{m ban allen pigs/ elf ften beftelt na fpn
gBelr. bat öp bjelwaetfete ben mee^ Jé aii»«
pen beeï tian al bat binnl fpnen tot tot ^erck v»®
©enetfen toa^ gö«fcötlbert»<en ombat-venf
fiP i«5Ön 31cugötin\jeel fc&oontoetc*
feen liet rtiercfeen een groot oo?beel te
Öebben/Öabbe ï)p nae 'tgcoot beg^infelA
battnb£mb}a0ban natuerenbjeggen/
bem blntieb beggebenbie felbe gabe te
baet te comen met (ïuberen/ geïgcfe aljS
anber/ bie beft0oon manierebolgöen
ban anbéc eyceïlente toojgangerjs / fon*
bec foo tebebben uptfpn felben Den^n
g^etrocBenjgnbingÖen/ op 5gn beer»·
btgbe maniece/ bP toaer toeleen ttan be

lonber ban ^cbilbecen / en te fpelen op 1 gtoote bope toe fiabbe/
ölbecbanbefpeêïtupsbbec jT^ufgcSen/ | eenï|tfio?ieinbe^alebanbengrooten
en toa^ aUijbt in alle stjn toefen
ïgtS/ en fojttogïig!) om mebe om te
gaen: JBaec in be faecben ber ^cbilbec-
ron(t belangöenbe / owbolltgö / b?eemt/
löonbcc beerbtgb / «n ïoiS infpnboDjne^
itien/btbbenbe be albcr feltfacmae ijerf^
feaen oft üerfieringben int booft/ bie
opteentcb ^tbilijerter toecreltöabbe/

iSaebt/ ootS benfone ban Tiziano Hora-
tioeen
^iflojie / fcfttlberbe Tintoretto
Fredericum Barbarofta
^gecrOOnt ban ben
#au!S / enmaecfete baer in eenfcboon
gebouto/ en om ben #ausi een
groot beel
Carbinalen/ en i^encetfclje «Êbellieben/
al gbebaen nae t'leben / en onbet be
iBufpcbe \yan ben ^aujs, ï^ier in ftab
bp fiem foo göebjegen / bat befe ^tbiï"
berge bp alle anber macb (ïaen/oocb bp
bie banTizianenfoonHbratio: ï©elc6eU
baer beeft gbemaetfet een 25ataillte/bie
teaoom gbefcbiebe tuffcbenbeg^upt'
fcben ban Frederico , en be öomepnen
bpt'Calleel ^.Agnolo. ||iertni0oni»
ber anber el |0eerbt bat feer fcgoon 10/
fpjingenbe in't berrojtenop eenengbf'
ttiapenbf ;§>olbaet: i©oib totlt menfeg"
gben
/ bat xiziano bier sijnen foon QÏi^*
bolpen Reeft»
Pauio veronefe inaecfete
hier nejfenii in be jtjne / baer Barbarofla
l^auö Oftaviano be öanbt fw(ï / inna^
bf el ban |!>auö Aiexander be berbe. en
bonen beeö ïliftojie / bfe feer fcboo»
bjaö / ftbiïberbe
veronefe ftoben eert
benner bier figueren / ben ^ijbt/
nicbept weteenenbonpt rocbefeensi /
©erbulbitbept/ en t'.©eloobe /foo^J*

Hebaen bat ttt niet te (eggen m iis, i^iet
langb f^itt na/ alfb in be felbe j&ale gocb
ηη^ψοιίί ontbiacli/ bebe
Tintoretto
foo beel boo| b^ienbenen boojfp^aerb/
öatfe öem bjaö boen maften: ï©efe bebe
ÖP fo/batfe berbjonberlgcfe isi/ e« toeer^
Dttb gcarbt te toefen onber be
befiz bin*
gben bie bP opt bebe; om bieiS toiUe bat
bp met al fgn bermogben fgn befl bebe/
omfDii%otferjSt8n minden te bergïje*
ïöcfeen/tnbienbpfentet obertreffen Γοη»»
be. €n b'iltfioiie is / baer J&auiS
Alex-
ander
ben Barbaroffa in ben TBütt bcet/
baer onber anber een toojtfe toc^t afge»
teoipen/geïgcfe men int biftommunttei»
ren boet/ en een beel naecbten ober öoop
grabbelen ombeer toojtisfeerberfier;»
ïgcft, ^ter jijn oocfe eenige geftgureerbe
bafamenten; en ober al in beeg ï^i|ïo?ie
5Ön gbefafpt <!Eonterfeptfel$i / bie feer
iBel gbebacn 50» / en pegelgcSsn toel be*
ballen. ï^ierom 5gn bem in be 3SerfSe
ban
§>, Rochus, tnbe meefïe.Capelle/
boenmaben ttoee groote ï^ijlojienban
ΦΙρ / alfoo langö alji be <ffapellc ftjeebt
isf/te toeten/ttoaelf ellen/ onber 'ttoertfi
ban
Pordenone : ^n bten U berftert
een ï^ofpttael in't berco^en /bol bebben
tn fiecben/ op berfcgiepben attituben/
btebfm
Rocho gbemee^rttoojben/
en onber befe jijn eenigbe naecfeten bie
feer toel beriiaen jgn/ eneenen booben
in't bercojten / öte feer fcöoon 10. g|n
b'anber oor b'L^^ojte ba
Rochus,
bol ban berftöepöen feboon en gratei»
ïijefee figueren. gjn fumma/ijS fuïffi/bat
fietiiS göerebent ban tljede bat befen
^cbilber opt t^be. i^cb mibben in be
Ifeercfe / op be felbe groote/ maetRte
^p/baer
chriftus gftenerH btenbooj be
^ifcine lagb / bat oatfe een rebelgefi
toert gebouben toojt. ^n be iföertfi b^
s.
Maria deii' Orto, berftfjpttoeebat*
feen gefcbilbert opboetfe ban <©ip/ ttoee
en ttointicb ellen öoogb* b een/op be
wtfiter öanbt ban be groote Capelle/
IS/ baer
Moyfes tornt ban ben bersb met
Bt Welen ber ll^et
/ tn t'bolcb binbt
€alf. Cegen ober
mm t<©0itieel/ ban een toonberfelb^
gf,·? *"bentfe / toefenbe fser berfcïJite^
5/öCe/ cn boï beelbcrlepfigueren/ ban
allmoubesbam^enfepie/met bcrftöie^

FoLïo^.

ten be falige/ en berboembe. ji^cn fietec
oocfe
Carons ftbupt/maerfoob^remt/
en berfcbepben ban anber / bat bet felb#
faemenfraeptefienijs. <entof0/èaböe
beesi berfietlgcbe ojbinantie tn inben*
tie belepbt gljetoeefl: met matig|ie eti
berftanbige tepcöeningöe/ en babbe ben
Scbilbee atbt gbenomen op pegSelt|t&
beel/göelgcft bP D^eft op t-göeÖeele/ in't
uptbeelben ber tonfufte / gfietooel/eit
berfcöjicBen ban ben lefïen bacft / bet
toaereenbefonber «ptnemenbe ^ebil^
bertje, B^elfgi toaer/isatalfmenfe ten
eerlien fcfiielgtS comttefien/ igs men
feer bertoonbert: maer alfmenfe
togis/en beelbp beel opmercfiitb beftet/
foo ftög'net gefcbilbert uptmallicftept.
löocö beeft bp in be felbe I^ertS gbe*
fcbilbert ban<®lp be beurê ban re?gcï/
enb' ijS/ baer
Maria be trappf opclimpt/
enb' ijs toelbe befte ^tbüberge bie itï
befe H^ercöiiJ: <©oc6opbe bernrmbaa
b'e
?gc! ba be HtortS S. Maria Zebenigo,
bebefeeeringbe Pauli: maer mettoep^
ntcij ftubie.i&oc5 tot be eajita^el 'STaifeï

ban een afboen ban bet Crupis^Cn in be

satriftge ban ^.Baftiaea ^ om tcot,
fen
Paulo Veronefe, bie gier οοεδ beel
fcöilberge bebe / baer maecte
Moyfes
tn be i©oe(ïpie / en anber ^ifïoiien»^

löoc&tn lobs, be öjie Marien,
Framifcus, ;g>.Bailiaen,^.Ian,en eenÖHC
Eanbtfcöap. CtUnbe ©?göcl beuren
ban be 3feerc6baiBervi, Auguftijni,
en
>&*PhiJips: enonber/baerCain Aijd
berflaet, ^n PhUip, in't toelff#öan
ben |&?eec&(ïoel bier Cuangeüfien/en
boben ben ifiltaer een Boobiftöap / enb'^
oni Jeerein't boffiea: m'Cbatfe Man
benaitaerSet^tbantmaeï.
%ns. Fran..
celco della vigna, ij3 ben ^Itaerbmi't af#.
boenbanben Crupte/
met be Marien, tn
«nigbe #iopbete«. gjn Marcs
atbole bair;j&. lanenPauIo^, sgnbiec
ililtö^ien, €en ti8/baer^.
Marcus inbr
lofbt iii/en gbeneefi een/biefeer gegueli
en gfieto|mefiteert too|bt met p|êr?s;
bie
ai b?eben: i)ier in ;gn beel figueren/
en anber emfïanbitbeben/ bie bK^ifio*
rie r^cb mafeen en bertforen.^een an^»
ber
lig een ontoeber ter ^ee / en M ar-
cus
tn be lotbt / bü eenen fgnen beboten
iïerloii; mattbit ijS foo niet ggeen bigt

lacopo Tintoretto.


-ocr page 113-

Italiaenfche Schilders,

S^ebaen faiiber. ^nt berbe i&tt*
tien
regen/ en ^encn Dooben/ \jan bèss fel^
ijen^anct^ beUotte/CütenjS^id ten i^t*
«iel waect; tn beess Oibmantie
3ijn oocfe
tamelgc üeel Beeibcn. Sin
't bierbe toojt
eenenbefetenbefojojen: ï|iet fieeftijp
berftert een gaUergein't üerco?tcn / en
t'epnben een iïper btcfe becUc&t, iSotö
bupten beejs l|t(?o?ien/cenen ^.Marcus,
bateenrebdöc&e fc{jiïbectjeig{» «©efe
^cBilbetoen / enUeelanber / bteniet
üeröaeït en 5gn/ om bat top genoecö la<.
ten toefen/ teöebben göefpjoèen ban be
lieftt / 5ön ban
Tintoretto göeniaecfet
wet fuif fee öaefttcöept/ en beetbtcöept/
bat alö anbec meenöen bat ÖP naulgcj;
begonnen ftabbe/ boe öabbe öp 5Ön btn#
ÖÖen al ggebaen^^p maetBte bat öp
tflt te boen fiabbe: ï©ant boe êp eentgö
toetcfi niet öebben en tonbe booj b?ien*
ben/fo tottbe 0p't ijoo^ ckenen pjgsS/ jae
ijooi niet inaecfeen/ bat ÖP't opalbeclcp
manieren maecfite te crggöen, ï^eti^
tm& gefc&iebt/ boeöp öabbe gemaecftt
in be ^cDole ban
Rocho eenen groo*
ten oïpijertoen boecfe met be i^aflïe
Chrifti, bat be |©annen ban befe Com^
sagnlebeftoten / teboenmafeen een bp^
fonber (lucfe / en toilben bat befteben te
boen een / bte ban alle be l^eneetfcfte
^tDilber^ be bejle teptfeeningiie Biet
ban foube maetfeem® ujs ontboben toe^
fenbe
lafeph Salviati^rederijck Zucche-
ro
, bie boe te ©enenin toas / Pauio ve-
jOnefe,
en lacopo Tintoretto, toerbt fiun
berojbineert elc6 een tepcfeentngBe te
b^eng&en / belobenbe ben beflboenbet
l^et b)etc6. f^utetuo^len bat bee0 mtber
elc gun bed beben met grootec neer(lic<'
Öept B«n tepcfeeningöen te maecfeen /
|abbe
Tintorétto be mate genomen ban
rbieriS/fpannenbe eenen gtooten boecB
oö / enfcDHberbeiiem / fonbcc batter
pemanbt af toifï / met 5tjngöetooone
fnelOept/enfïeïbe bit al gebaen baer fiet
teffaenöabbe, ^oo bat op eenen moj^
gfien / boe be Compagnie foube betga*
beren/om be teptfeeningf tefien/bonben
ban
Tintoretto ftet üjettfe altee gcfcaen /
en op fgn plaetfe gefïelt te toefen4Ï©aer#
om fp op 0em tooinicft toierben / en
fepben: ^p bftbben begeert tepcaenin*
φη / en ggeen fcö«öeï0« / «o^^Ö fP tn
dabben 0em t'toertS «iet aenbeffeebiv
%panttt)00|be Bun / batbitjijntotife
ban tepcfetnê \jja0/ batöp't niet anber0
en conbe / en bat be tepc&eningen en pa^
troonenbanöet bJtrcfe mofïen op^fult"
6en manier toefen / omniemanctebe^

b jiegen.^pnblgtfe toilbé fp öem t'toert
en
5gnen arbepbt niet betalen / foo toasi
Öetijwngi)efcBonc6en* HSe£befi|toooi^
ben / alDoetoei gpbeel partgl^abbe/
maer&tefoobeel / bat t'toercfe baer ter
plaetfen bleef, ^n befen boetfe i0 ben
Baber met beel engelen afbalenbe/om
te Balen ^»Rochus: en Beel beneben 50«
beeï figuerén / be toeltfee repjefente^
ren alb'anber ©eneetfc^c ^cBolen: en
bit i0 gBebaen alle^ op ^gn gBetooon
maniere. iBaer om bat Bet te lang fc«^
be ballen te berfialen al be fcBilberge
ban
Tintoretto, fooiflgBenoetBtefcg^
gen beftuptlgcfi/bat ftp een cloecfe/beer^
bigB / en goet ^cBilber iö gBetoeefï/
biemenisB ^cBilberiS geeft getoatl^ert
Beeft / in inbentien / ojbinantien/ en
(ïout Banbelen met ben bertoen, ï^p iJS
gBe(lo?benAnnoi y .

i^ct lebm uan Paulo Caliarij,
^cBilber ban ©eronen*

D<©e ^STufcanen en iloom ïangBi"
tgtin^rBilber-fonft uptnemenbe
bermaert Babben gBetoeeft / jgn Hom*
barbgenen i^enetteninbe plaetfe/oft
ooc&opt tooneel gBecomen/en met beel
ebel gBeeftenbegaeft toefenbe / Bebbeit
in toel bertoen epnbelgcfe b'obertoin*
ningebeBouben. <©nber anber i0 Bier in
bit gBefirgbt cloeta ^elbt gBetoeefï ee^
nen/bie men in ^n ioncfeBept Bi^t P^"-
lino, een^cBiïber ban i^eronen / bte ai
bjoeg tn Conjt ggn cïoetBept en tracBt
Beeft betoèfen: toantgp t'sgnenöertig
giarenbeel Beerlflcfee fcBoone toercfeen

BabbegBebaen: !|ptoajSgBebo?entot

l^eronen / 5gn ©aber toa^ een ;S»teen'
Öoutoer.
Paulo Caliarij namsS"**®^»**
bp eenen ^töilber te ©eïonen / geBee*
ten
loan caroto. ^efen Pa«l<> bebe eet
Bp binnen l?'cncticn guamberfcBepben
tocrcSen/in gfiefelfcBap ban ecntn
Bap;
tifteban
^cronen / metgoetberfïanot

en oojbeel #nber anber öeeft

Tilitoret
hadfohaeft
fyn ordi-
nantie in
groot ghc-
ichildert,
als ander in
t'cleeii ghc-,
seyckcia.

Α

iSCribifiaenfcBe / bat fcBoon #allepi{
ban ben ^eer
Oaniei Barbaro,^atriarcB
banAquilea, ginBetCloofïerbanSinte
Nazaro binnen Verona, fcBïlberbe Bp op
eenen grooten boec& Bet ^bontmael/
öatsimonbe iBelaetfcöebé^eeregaf/
ais( be fonbigöe
Maria Baer f5önen boe^
tm toerp: met feer beel figueren en tonf
terfeptfelennae tieben/ en
feer fcBoon
ijerfpettibe: onber be €afel sijn
ttoee^onben/ foo toel gBebaen / batfe
ftftgnen te leben:beïöer in't berfcöteten
^n eenige Creupelen / bie oot& te toon^
öer toel gBebaen 30«* 25innen ©enetien
tnbe dale ban ben aabe ban uicd,
in't mibben ban ben folber ban Bem ge^
baen in
ti groot (©bael / &et meefïe bat«
ter iö/eenett
lüppicer, bie be boofe toert*
ften oft jonoen berjaegt /
in teecöen bat
befe (©berBepbt be quabe iBenfcBen
fïraft* fcBtlberbe oocfe be folberinge
lian be l&ercfe ban
Baihaen, bat een
befonberlgrfe fcBoan toerei i0: #otk
b'2llltfler-tafel baoe groote €apclie/it et
meer anb-'r fïurfeen biefeberciiren; bef*

fjBelgfr beuren / bat toelcfe alle
eer loflgrhe fcBilberge ijS, ^n be ^ale
ban ben grootrn 0aebt frBÜberbe Bp in

ege*
Bil*

met befe aaebtfale gaen/ ban <!^lp be

fclioon en berfcBepben attituben /
fulcft/bat Bet berbienfïelgcfeen ba pee
i^c iiö gep^efen. mt befe ï&ifïo?ie fcg
berbe
Pauio nocB eenigBe Camera / bie

«neeft t^i berteertié: elbf t notB op't nat
«en ^ogte / en een Camtr / bie feer gBe*

(jBntOt Sint loris maggiore

binnen ©emtien / maecftte Bp t'epnben
tenflïoote ftantie ban Φίρ be 25ittploft

Paulo Caliarij. Fol. 10$:

icBflbWt tot Mafiera,bp Afolo, in Bet ! _baneanaGaliIeen,&ateenbettoonbet'

Igcfe toercft ijs/ foo ban grootBept/ beel"
Bept ber beelben / cn berfcBepbenBepbi
ber decbingen/aljS oocftban inbentie en
coloieren/ enbaerspn toel ontrent Bon*
bert en bijfticB tronien/tjie al berfcBep*
ben/ en met grooter neerfïiciieptgBe*
baensgn» l|emtoarennocBteabéboojt*
fïanbergi ban
Mare boen maecfeen ee<
nige ronben/inben Boecfeen ban ben fol*
ber ban be Uibergc Ν
:cena,bie ben Car-
binaclBelTarione met eenf grooten rgr*
bom ban <©?iecBfcBe 25oec6en / be ^t»
gno?ge gelaten en gBegfieben Beeft» Cn
be boojf5. üeeren / gBelijcfefe Bi« tnbe
brfïe ^cBilber^ gBeb?upc6ten / bie boe
te J0enetien toaren / beloofden ben beiï«
boenberboben Bunbetaltnge/ eenBeer^
Igcfee bereeringBe/ en berbeelben befe
beperifeenentifïoiten. J^ettoerrfige* ρ»,
baen toefenbe / nae bat be ^tBilbcrgen ronees wint
ban eltfeen toel met opmeren gefien / en te vcncyca
gBeoojoeelbt met berfianbt toaren/ foo
tecjöc
Paulo om benBaliS gBeBangBen S. '
een gouben iicten/alsi bte boben alle an*
bet Bem uiel gebogen Babbe» üet ftuc|
baer Bp ben ρ^Β» mebe bertreeg!) en be
berbianinge/ toajS/ baer in gefcBilbert
10 Μ
ufica. tier in jgn bip fcBoon jonge

«en groot fiurfe Frederi;ck Barbaroffa,! ©^outo-menfcBen iCenebiebefcBoon-
tomfbe in tegétoooiDiföept be0 |0auj5/, (ïe ijS / fpeelt op een groote 10ele / fienbe
meteen groot beeï figueren metber* omleege naeget 3|nfltumer.t0 Banbt^
ftBepben cleeoingen/BierinfeerBeerlgc Babe / met be oo?e toelupfïerenbe nae
«ptbeelbcnbe ben p^cftt beis ifeepferji/ t'gelupt/ met ee fcBoon artitube) om op
bejs l^fluis / en be0 ^enaetjs ban l^ene* t'fpel fiaer (lemme ratcoiberen: φ an*

tien.l^eclconterfeptfeljsbanÖaetfBee' -------« ^ -

ren/en Cbellupben ber ©enetianen/ jgn
gier feer natuerlgrfe gebaen. ^umma/
bit toertfe / boojbe groote tepcfeeninge/

folberinge / met berco^nbebeelbcban Bebbenbe ƒlupten oft l&gpêbanfcBoif*
onber op/ t'toeïcfefeeruptnemenbe goet fenban boomen / bie Bem ban
ïlcrbetjS
toercft t0« ftBilberbe notB eenen (toelcBc befe met te befi fpelen gBetoon*
SBebel op'tnat/ bie ban be ^ee-locBt ΐ nenBebben) gBeoffert srjn gBetoojben^

upt ben 25oec6. 25p befe lajoutoenTii
eenen
Cupido fonber blogelis/ bie op een
Clabecimbel fpeelt / om bat upt be
JBufgcfee lufi ontflaet/ oft om batbe
liefbe gBeern bp Baer isi: €nbOm batfe
mmmermeer ban baer en togcftt/iis ben
Cupido fonber blercfeen. %n bit felbe
fïuc^maerteBp bé<l^obtbetl|erber0/

^nber ttoec flucften 5Bn ban Bem op be
felbe plaetfe; Sn b'een
Arithmetica, met
eenicöeanttirbfcBel&Biïofopïien: «^nt
anber ijS gBefeten in eenen fetel be ېre/
toeliSe^ifetBanben gBeoffert/ cn€o*
# ning^


-ocr page 114-

UJOiDen. ^oe Pauio al öceii δίπαδεη
ÖÖeöacn öaööe/aïö tiooj gefept iw toaö
Öp nocö feec jongö/ niet bereptfeenöe
3Pn tüaee en öeriicö ^aten ouöeröomsi,
«éen iiptnemenöe gtoot/fci)oon/cn geer*
ïtjcSiïucft/ ij5 banöem tefientot sint
loris binnen ?^enetien/ cn öe
ïoft öan Cana Galileen, feet rgcfeïijcè
gÖeo?Dineert / en ttjonbetltjcfe toel göf^
fcijiiDei't, «ïBaer roemt tn έεη feec iufti^
gfte fraep J®eifcïcge / en een fcöicfeiafel
ofi Cteöence/ met teel aetbigije potu-
ien
en baten t»an gouot en filter-ioercfe/
öjefenöe alïesi feec tonjlicö gDegandelt/
't 5P tronten / naecfiten / oft laecfecnen:
;g)00 öat ftet peber^ oogl^e / foo
ml öejs
Con(l-\jer|lant5ig&en / aljs öeö göemee#
nen |Ban0 / ten bollen boïöoet. j^ocfj
U ban öem
een trcffeïicfe groot/fcöoon/
Öeerlijcfe/en bjeï gijebaen fmcfe / tc m*

tietten tot Sint Pauwels, en iss b'ïlido-
rte/baer
Chriftus t^ eten&e onber ben
<groUenaei'0 : ï©aer ban b'inbentfe en
ojbinantie teften tjs gUefneben ban i.
Sanredam, en t^i ter plaetfen boojnoemt
«ptgöetepcfeent booj i.
Matham. ;©aer
is ooc6 tel^enetien ban Dem g^efcftil^
bert fcliter öeel ititoenbicij be ^erc^
ban
Sint Sebaftiaen, b Wojien öeji feïi
ben^anctö/ beeï binggentnOettoelfi
fei ban onberop teften/ bit iö al feec
iiptnemenbc: <paer tomen oocfe tn ijeel
fcpoonf^etbsn/ bie feer biel göebaen
39«. '©aec tiS oocB te ©enetien ban ijem
feec aecbitö gf)eitl)tibert een 3Cltacc-tai
fel / bacr ineen
Catharina, toclcBe
too?bt ben ringijaen benbing^ec göe*
fïeetfeen/ ban liet feitibt
lefus ^ fittenbe
op
Maria? ff ftoöt: ï©aec ï)p 5pn een bcel
jf@ufijr&-fingtnbe €ngelen/ en een beel
€ngéelfien0 in be lorftt met ben païm^
tatfe en €cooit / alle^ feec con<ïtrl) gt)c*
&aen: l^icr in tomen feerfcaepefoben
iaecfeenen / feec naetuerlnrfe UiitgDe»
fteeibt. ^efeberöatlbe/ en beel meer
tonfiigDe toertfeen/ ïlceft DPbe
relt tot bercteringfte en bcciBonberinf
göe nasgi)daien, f ρ gÖ£iio|bcn m^
no I f88. ben bectöienben |Bep/ entc
©enêii?n in Sebailiaens
grabeti,

P'

G^elgtfe aïiÈ be^cBiibcc-conf! boo|
Ijaer biel beballsciie toooningD^
epnbeUng{)e om get toel Becbien i^ene'
tien öabbe bercoien: en albaer beeï fulo
hz gaer naebolggecjs en oeffenaer^ / ten
tijbe ban öacen
Tizian», Bebbenbe/iuaf)»

fee bie bjel naembJeecbigO ii^eenen ia-

cob van Baffano, cen feec tlucSiitl) en
aecbigö^cUilbec/ bic feec bcel toerei
6en gebaen Deeft/ be toelcfee binnen
netten/en anbec ^teben ban gitalien/ te
fien5gn, ï^p öabbe een feec goebema*
niere ban albeclep Hifïo jien te maetfeen
op ben nac^t/ göelgcfe baec ben *eng&el
met Det Hemelfcj^e g&efelftijap / en met
een claecöepbt comt ben ï^ecberen boen
be blpbeboobtfcftap ber öepligöec gö^^i
boojte
chriiti,öaec bat Ut^t comt fsfiit*
tcceninbecfröepben coperen oftmetfli·
ïen/ foo potten al0 feetelen / tti oftbp be
ïlutten bec ï^erberen:€n ftp Oabbe een
epffften bpfonbec maniere ban beeften te
maetfeen / #eecbea / ï^onbeit cn
pen/en becgelijcÊe/ bic fcijoon oi uptne^
menbe/ en feec aerbicö göelocBt toareii:
^t ;t>cgaep6enëen ilammec&en^ foo
facfit en tool-acöttgö/bat ^etfcftcen/
bat men be ftanbt öaec ober Octjtfeenbr/
niet anbecö aljs toolle en ^ube gfteboelt
Rebben: <©ot& bjaecnemenbe bie nopi»
feenjs en tliebingen becfelbec / bat pet te
beriüonbecen is cm fien. llp b3?ocl&t
oocfe beeï boo? Cooplieben/ bie fpn bin^
göen in anbec plaetfen becboecben:^o0
bat mp toeï boo^fiaet/göefien te ftebben
banftemeenigöe cleenatijtige fïnt&en/
bie té öoomban cenCoopman macen
gÖcb?ac6t: ï©it blaren eenig^e ©affit
pucfeen al op ben nacöt.Hêeïtfee pinnee^
lentoaren^afeto^ban toetfleen/ m
armaer lirijten quamen ban JparfeeïjS/
5oo?tfen/ bfifclignfeljs/ baec maren be
ftcaelfernis gfietrotfeen op ben fbiarten
(ieenengronbtmet gouben pennefeeng/
en op befe (Icefeen bernifï bJcfenbe: ^et
biacenfeer fcaep aecbigöe tïeenbootf.»
feenjs/göetoapenbe ficgcftf finetöten / eti
anber figuerfeeniö/en ober al biaö gront
g^eïaten/ om metbenftoactcn^teeii
öennarötwptte beeibait ïliec bpm^

leneri

Italiaenfche Schilders,
nine^sS Cïoomn 09 't Dooft gfieiïeït l^etletietl üatl lacab vanBaiTa-

mm boetfe / ootB ban<©lp / b'l^idojie
öaei: ben beclojen ^oon 3gn©ebec te
boet balt / 'ttoelcfe feec fcaep glieeolo»
ïeert majs: ben beclojë ;§>oon Oalf naect
toefenbe/fagö men 3rjn boetplanten Mtt*
buplt te toefen / en feec toel göebaen:
int
öerfcöieten toecben g&ebjacöt nae be
öupfingöt eemgöe 2&ee|ïen: ï©aec tn
auamen ootS aecbtgöe i0?ouSen0/ met
mientlucötigenfloec. «©Deïgtfeal^Bp
Bupten ©enetien tooonoe tot
Baffano,
en baec beel èem öabbe g&eoeffent bee^.
(ïen nae 't leben te boen/iö mp cuei g&e^
fepbt gebjeeiï / bat toanneec ijem eenige
iïut6en aenbcjïeebtbjacen / en bat öem
bliiflojien btemengembebe maetiten
niet en beöaegijben / maetiite öp anbec/
baec beeften/ nachten/ oft anbecs in
quamen/ baec ftp luff toe Dabbei^èoo fp
ban be göene niet bebielen/ baec fp boo?
gemaecfet toacen/ beccotöt Spfe aen an^
bec Cooplieben^ Ban gem i^ te ften tot
Smdccbam/ bp benConftliebenben lo-
anYcket, eenenboec& ban <®Ipbecme/
toefenbe b'^^iflojte ban ti'<iBngöelfc&e
boobtftfiap aen ben l|etberen:ben Mt»
Ëen bJOilaeclotgen uptlïeet&t / in
ttpu
èeninge en aecbt ban fc^ilbecen/ bupten
anbec bingen/btebaer/etibp anbec confi
beminberss t'2ftm(ïecbam / te fien spn,
:©it |lut&/en becfcfiepben anbec/tomen
feec mei ggebaen in |^|int boo^
loan
Sadler,
en 3pn tbjee oöpebecs. <©aec
50η tegBentoeoibigil te H^acijiS tn't
ban ben Coningö / ban öem feec uptne^
menbe groote fcftoon fturften te fiérbocö
(aljsbecöaeltijs) inmeeft alle (ïutfeen
focöt öp beefïen te bjcgge te brengen/ en
Dabbe baec itieenbefonbecmaniecban
Öanbelingfte/ bie f)eel fonbec quellen oft
raoept fcfieen te toefen / gantfcö ongfie^
iÖt6 anbec/bie met grooten arbept / oft
fonbec fuUfeen öanbelingöe beeften boen
nae 't leben/bat öet flecgsS 0«n felben/en
bengtaeenenmanbebalt/ maec niet
i>enl>cBtlbec0/ oftben€ona-bec|}an^
bïaöen» ©ecfcfjcpben cepfen i)eb icR nae
Jaenetien geftg^ben/en laten f£&2tjben/
om 3nn göeboo^ten en (ïecbenii trjbt ep*
gentWcfe tt toeten / ban ^ebbet niet ton*
«en betomen.i|p geeft naegelaten ttoee
;g>onen / 50" Mfttpelen / bie οοίδ feer cp
öe^l^flWmaniecöebbeti getoiotfit»

^et ICben tjan Giorgio Vafari,
^töilbec en 25ö«tomee(icc
ban Aretfo.

I5^bien beneöm fietgöeniet beé g^e^
toin^/becContïenacentoit bpfonbec
ts5€ere/ bie luft ontfleecfienbe tot ac#
bepbt / fcftgnt al foetlgc^ Bun inbeelbt/
oft belooft te boen beboeïen be feitteltn^
g^e be0 loflgcften gecutDtsJ / berbec al^
tn befe ï^eecelt: ^00 Öeeft
Giorgio va-
fari
ben obecleben ^taliaenftöen stfitl*
ber0 ben meeflen bienfl gebaen/ bie Dun
matj^gefcgieben nae bit leben: ^at gp
belec leben / en confliglje toertfeen / foo
loflgta fjeeft beftl)2eben:maec i^ te bec^
toonbecen / l^oe Wt fo» b^eebt en bolto^
melgcitöeeft mogen te toegöe brengen*
^an bit i^ t'aenmectfen/ bat be matgt
eniiaembess ïlectogfi^ ban jplojencen
gem öiecin feecgcoot befiulp i^ gfie*
toeeft / om beel anber ftuïp te becomen,
q^aec beneben öebben ftem feec bo^bec*
lijcftgBetoeeftbe fc^jiften ban
Laurens
GibertijDomenico Grillandai,
en Rapha-
ei vrbijns
: <©ocfe liefbiglje ïuft / en boL·
öecbitö boo^nemen/ becmoggen bele;
tJlnbec0 gabbet onmogljelgcBgeUjeed/
een jBan / (ïabici) foo ban beel toectfeen
oberïaben toefenbe / öiec te mogfjen foe
beel tgötenacbepbt in laten/ oft obec*
bjengöen, ï|p toa0 gebojen ^nno i f 14.
enbantnfpnjeugötfeec gfienegiien en
blötigö teleecen: M>m begfjin öabSp
tot
Aretfo, bp eenen ƒ raiifcfsen «èïaejs-
ffö^gber/gefteeten
Willem van Marzilla.
Itnno 15 toecbt vafari ban brn Cari»
binael ban
Cortona ^ Silvio Paffcrini, ge*
bjatöt te iplojmcen / baer l)p eenigften
tibt be 'STtpcfeen-ronfi oeffenbe / onbec
Michel Agnölo, Andrea del Sarto, en fin*
{bere.iBaecSfinno 1/27«
boedcMedi-
1 cis
«pt 5f!o?encen toaren gebjeben/ in^
; fonber&rpt
Alexander «n Hippolito j ban
i toeltfee 6
p boe in 5ijn feintföept groot
behulp öabbe / feooj mibbel b a bé boo?*
noembé €ar^inael/fo mof! gpiret

φ X Antonió,

lacob van Baffano, en Giorgio Vafaru Fol. roij.

5^eneencni0 ongfiebaUgtfe gefïoibei?,
<©en anbecen/iSibber tocfenbe / om fpn
Conjl te ©enetien in grootec eecen ei?
atötinglie/ te nocft tegljentooojbig^ ie«·
bcnöe/tn'tgiaec 1605»


i

-ocr page 115-

Antonio jfjti <®om toebec nae Aretfo,
Daec cojtjS te booten
3ijn i^abetboott
iöa0ijanDe#e(ï : i©e?3Öem5Dn «©om
hiel&upten op δε ö? gftc^

keÖentijepbt öaöbe löem te oeffeneti/pet
opt nat ooenDe met oe bertoen/üooi ben
25oewn. ï©aec betionbt fjp/ öoe nut fitt
i0/ alfoo upt 5Dn felöen te boen/om toat
te leecen öanbeïen met ben coleHten»

baecnae iji8. jjuam0p ijin#
nen
Aretfo, baer öp pet ma&enbe / toojt
te ftomen aen be ftenniHe üan
RoiTo, bie
Öcmijoo^eerft maetlite een tepcftenin^
ÖÖetoteen ^afel/baer
Giorgio groo^
tenbïgtbebein 't colo^eten: JBaecöp
bonbt battec mecc fujaricljept int ftU^
beten ggeleggen \x1a0 / al^ gp te booten
Babbegöemeent, ï|pHeccbcüiebecte
ƒ iDjencen: JBaec fienbe bat 'tfcijtïberen
langO toeccfe toiibe sgn te leeren/ en bat
l^P m\ gabbe bedoeken te jgelpen b|p
5pnfufïcciS en ttoee bjoebetiS/biE jonger
tuaten/ enb' Demban ben l^abecnae^
öDelaten/ begaf öem op't<i5outfmeben/
öatöpöaeft bertiet/ boe 3Cnno 1/19*
'tlLeger booj jf lojencen quam/en troc6
nae
Pifa, baec öpoy nat/ enban<©ïp
fommige bingoën bebe.l^an baec Quam
δρ te 35alognen/ baec men taebei;epbin<i
aemaecfeteombeCcontnge ban
Caro-
lus
be bïjfbe. #tcc ecnigen tpbt bjel ge*
toonnen ftebbenbe/tcocfe üoeber na
Aret-
fo,
aïiuaec öp/en baec nae tot siena,tjec^
fcöepben bingen bebe»€n too?t baer nae
ban iarbtnael
Hippoiito de Medids ge*
b jacöt teaoom:baer gabbe Öp boe mib*
bel/
in gcfeïfcöap ban Francefco Salviati,
tt mactiferen/ en beeï IBaenben töbt

Prkicd;n« natfjt en bacö te teptBenen. <©root· bt^
Ööïp ^^^ ^^ p?itfieifiige na «eere/
por- cm ben trotjS 5Bner gefeïlé/jonger^ ban

rende nooi, irtat ·»ι^.··

IrilMl

1 !

Ρ"

vermoghen

dSrS èpT^rt toVrTsTan 50n'bM?gange5/

na

eere tracb bie booj Cooft tn gtoDtatljtinge toacen/
jjoogöbe öp Öem feer te keren/feggenbe
bp ftem feïben:ti)aerom en foub tcS ootS
niet tonnen tot
ptt tomen>!©fe anber en
3nn maer ban bïeefrD en been afó ίίδ*
IBet befenïufl gftebieben / en ban noot
geb?ongen fpn ftiipfgefin teÖei}Jen/fo en
fpaerbe öp arbepbt / ongftemaffi / notft
toaStn/om totfulcften epnöt u inosöfn

geraften. ^us en toaffec te iSoont/jpïe^
renten/oft anber tilaetfen niet fraepss/
bat öp in fpn iong&epbt niet en tepc6en#
be/ntet aïleé ban ^töilbcrtje/maer ron^
be i5se!öen/en 2(iccBttetiure/ ^intgcft en
j!®obecne,25Dben bat öp int boelffel ban
Michei Agnoio groot boojbeel bebe/ foa
ïictöpntetnatngefelfcöap ban Saivia-^
tl. te tepcSenen al Raphaels,Policioors,en

Dabben/
ntb'een

fcBepben/ en fnatgt^ copieerben fp mai««
canbecö bingen/om alfo ben töt te toin^^
nen, j^ae befenuptnemenben arbepbt/
baa^ booi5ijnc €arbtnaeït'eer(ie toert;
eenen groaten boet!6 ban <©ïp / beeïben
alis tïeben/eé
Venus met be Gracien biefe
bectieren: <0ot6 gab öper gemaetSt tu
nen ^atpj / tn groenöepbt öaïf berbo?^
gen/ bie Bern berblobe te ften beeis naei«
te
Gracien,en Venus.beöaegflbe betï
Carbinaelfoo / bat öp Dem nieutoe liet
tieebem ^att begon öp eenen anberen
boecfe ban tgteneUen angö/ toefenbe
gÖelicSeenBacchus feeft/maer bleef on^

bormaet6i/mtt}5 't €arbinael0 bertrecfe
naeilongerficn^ üp raetfete epnbeltngr
toebec t
'Aretfo, feoo? bat &p fiecfe toicït/
enbanbaerte jplojenfen/ baer fip ban
ben lertogö toel ontfangBen / enbpM.
Octaviano de Medids toecbe beftelbt/bie

Öem altgbt toasi/ foolangööpïeeföe/
ali een bjienbelgcfe ®aber« i|ier fiu^
beerbe öp in
SintLaurens, nae be bingen
ban
Michd Agnoio, bie boe ncc^ bene^·
ben op b'aetbe (lonben, ^ier nae maecte
ÖP eenen booben
Chrïftus, bie ban Nico-
demo
en lofeph tt grabe tooibtggeb^a^
göcn / baer be
Marien aï tueenenbebolgi»

ingcootec

toe^ben g&e0ouben bp ben tertogfi/
^ibenfimce, a^iernaebotóeDueen
camee / bie ban
loan da vdine bjaè on»·
bolbaen gfielaten: €nop eenen boetfe
ben i^ectog
&Aiexanderaï göetoapent^
en beneben eenigöe gebangisen fittenbe,
itet Conterfeptfel toajS toeï gDdtjcEen*
be: iBaec
vafari toajs gantftft mtiïroo^
flttïj om ftet Dacnaffit / bat j^et niet foiï
en fcftiiterbe/ ai0 to?ienr bat öp baer W ^
Daböe, te tueté/ tlcben; toa^rom
Ip baec
fep bjatöt lacop van Puntormo, om Öem
te beraben. ^efenfienbe t'toertfe/feps
be :^oon/ fo ïangUe m batnatueclgcfe
ftarnaffö öiert^/faluöet utoealtgtsS
bunrfeen gljefcbilbert: IBaerboet bet
toec9/ foo fuïbpfien / bat u göcfc&tlbec^
be beteren aerbt ftebben faU 3^ae befen
fiarf Carbinael
Hipolito, op toié ÖP 30«
Sope gebeel fiabbe / en bebonbt bat öet

Italiaenfche Schilders,

te berlaten: i©aer bat öet beft bjajs/op
jemfeltien/ oft pettoefenbe/ te mogöen
tleunen. I^iernae foo gemben ï|ertogö
begaf tot fojtificatien / (lubeerbe
Vafa-
ri neerfiicö tn ^ficcgitetture/ om öem
te beter bienfltgb te toefen / en liet öier
tieeltgtsstn» ^oetoerbt^Cnno ij
reebtfφap gSemaetfet / öeerlDtfe t'ont^
fangentot ^loiencen benaftepferCaro-
lum: <en
Vafari, bp laft ban benï|er>i
tegb/too|be gebiupcBt te maben alle be
teptfeentngDen ban b'^ctije €rium*
n0ale/ en anber bertieringl tot ber ont*
fogem0. ;®ttgf>ebaen/toojbeöcmte
ïoon göeben / te boen botten eenigbe
grootebanterenuan t Capeel / en anber
(iercBien/ een groote ifattiate tot
sinte
Felicx,
4o»ellen booci)/en io.bjeet/oocfe
be berciettngöe ban
sinte f ieters poo^t/
feergrootetoertfeen toeferbe/ enboben
5iïnbermogben.
en 'tquaetjle bjaiS/
öat bie groote jonften öem beel ngt^
toeboegbben: fo bat ttotntit5 iBannen/
bte öem hielpen aen be banieren / en an^
ter bingben y berlteten Bem / en r 0)erc6
ten ftaltien / én ten beften toefcnbe / boo^
aenpo^renban fommtgbe/ op bat
vafari
in fiiltfe belangljenbe toertfe motljt big*
UenfteBen, JBaer ÖP befe art&ept merc*
Benbe/ fotDtBem te rebben / nemenbe
^cBilberö ban bupten/bte ï)em bcpme

ftoaricBept te boojcomen met ben toert*
6e felfsi. ^oe nu ben opfienber bejs
toertSii
Bertoid Corfini ben llertogB
aengaf/ bat
vafari fo beel tocrcfe op Bem
Babbe gBenomen / bat Bet niet mogBe*
Igt en toais tn tgtö beerbttB te toefé/ be*
togl
Bp geen boltfe en Babbe/ en 'ttoercfe
nocB feer onnae toa0 / fonbt ben^er*
togB om Bem/ enfepbe Bem toat Bem
aengebient toa^^iip anttooo^be/bat sgn

F0I.107.

Giorgio VafarL

I

ïgcè Bielpen / en Bp tojoeBt bagB en I Baptiil, en sinte leronimo, als toefenbe
nacBt met uptetfte bigt / foècBenbe alle

biertben al toaren op rebeli}c6e mate/
banöaeH beerbitö te toefenrttoeïcb jgn
«igpcellentie t wijnen belieben mocBtto*
men ften / en bat t'epnbe *toojbeel geben
foube,€pnblnc6i0 benüertogbgeco*
men Bepmelgtfe / en fagö bat &ct niet en
toai8al0 Öaeten ngt/enbatbenacgten
bergbeefjSbjaren, epnbltngBe
Vafari
Öabbe tegen bébequamen tgbtallestjn
bingöen gbebaen/ enelcfe 'tsijner plaet*
fen gbeftelt/ tot groot benoegen ban ben
liertogB/ en pcg&elgc6en: iBaerggn
bengber0/ ^ebbenbe meer op5gnbin#
gen gelet / fll0 op bun epgijen/b eben te

fojt/ en Sun bingfjen moften ftaenon:·
bolmaecfet. ^e f eefte g^ebaen/toerben
Vafari ban ben l^ertogö göegöeben ban
|η toercfeen tn betaltnge/ bier gonbert
Croonen / en gaf öcm ηοφ b jp Bonbert
Croonen / bie men anber aftroeft / om
batfe Bun bingBen niet bolbaen en öab^
ben ten befpjofeenber tgbt. 5® et bit ge* leriijeiee
ttin Beeft
vafari een ban 3pn^ufterjS''°'geyaf«ii
gBeBoutot» €n baer nae een anber be* Sfsu*
ftelbeBp ineen Cloofter: en maette baer iters °
in 'tfelbc €looftcr/ boben anber 3leli
moffen/een Cafelban een BoobtftBap/
en anber bingBen, iSaereemeB anber
toert&en/ toerbt ben ï|ertog
Alexander,
baer vafari Bem feeropberliet/ to?ee#
belgtft bermoo^/ Bet leben benomen/
en
vafari jijn Bopeibejs Bp te rabe bonbt/
niet meeratBt teBebben / opietoillen
bolgen b'abontuere bejs ï^of0: maer al* nofië^e
leen op be oeffeninge ber Conrten, ^t^ Sibaa.
guamBP tcnleften / booj mibbel ban
Μ .loan Pollaftra, tot Camaldoli,een een<
faem routoe plaetfe / bte Bem om be
foete ftille geruftBept totlle toel beBaeg*
be, üter maecMe B»" in belfeertfeop
igrafel een fSSacp-beelbt / met
lan

ttoeeiEcemijten, j^ae anber toercfien
eiber gBebaen/quam BP toeber tot
5plo#
renten/ baer Bp Bem moft bertoeeren
metrebenen groote moepte / om niet
toeber in ben ï|of-bienft te fom?«iEpnbi·
lgf6 / boe
Bp toat gBcmaetfet Babbe
bOO? Meffer Oélaviano de Medias,beftel#
be Bem befen te aoom t'ontfangBen bijf
Bonbert Croonen/ om met goebe gBele*
gBentÖept te mogBen 50« flubie toaec
nemen,i|p quam te öoom ^nno i j 3
Ψ 5 baer


-ocr page 116-

ί·

bfter Bpmet jgnen Rnctïjtbeel tonter^
feptte/jae alless tDatonbec b'aeibc icasS
in be d&rotten: oocfi tuat tooojronbt/
oft tecture te Öoom mai / öet fel^
be oocR neerfllpcfeen metenbe ibe^ ma*
tfn bc tepcfeentngöen ïatl meer alji bip
ÖOHbert tn ggetal, (liibie mercfete
men bat fiem feecgéefjolgen öabbetot

Monte San Savino, bacï ÖP maetfttS een wtü- «s^^ijuuiutu/ «tn ut Luu^tt^it^ti yt^Muit^
Marien
i^emeïöacrt / op een beter ma^ j ben Vocfenöe Adam en Evanaecht/aï^ '
nierealis Uoojöenen. i^anbaetöeeröe
j cer|ieotoecti:eöerssbeiSgebobt}S«©oo|t^
'lp toeber bp beiSremijtentot
Camal-1 aen be tacfeen be0 boomjs maetfete fip

loli, foo öp bie ©abet^ belooft öabbe;
baec maecte öp eenen Hkerilnacöt; ratio
feenbanbe filaeröcpt
chriiti berftïaert
10» ïlier maecÊte fip beel ïlerbecjs / en
anber/ met tonterfeptfeisi nae't ïcben
Sigebaen bp ber &eecfe/om bat Det te be^
tecgöeïgcBenfoubeop benj^acDt. €n
alfoo nu bit Itc^t ban onbec opmeten
mocgtpaffewnSet batfebanberfiutte/
maet&te ijp een anbec ïictjt / tomenbe j
ban be €ngcïen in be iocDt/bie
Giona m |
exceifis
fingi)en«€lbet maren i^eiöecen
met ontftefeen ftro6toalmen / bie öun
felöen ïiiöt maSen om gaen: eiber ber^
licfitfe ben boobtfcDappenben <engöeï;
eiber be jBaen en fterren» l|ier bp ijabi?
teftp gemaectcentge Êujnenmet öaïf
ggebjofeen 25eelben, ϊ©ίί toercfeöecft
menigö beSaegfit/en feec gepjefen/oocfe
met fcöoon ILatijnfcÖe berfen, i^ttt nae
Dpte Mognen maecfete/inbe^fibbiie
ban s
.Michiel in Bofco, berfcgepbfn ^U
(loeien in ben aeeftet/bie feerion(!icS[
enöJcVgöebaen5ön. j^acbat Mitttn
binnen ipïoicncen centgöe bingfien qU*
baé öabbe/ öeerbc öp toeber tot
Camal-

Abraham, Ilaack j lacob, Moyfes, Aaron,
lofue, David,
en b'anber Coningöen/
eicfe nae 't berloop bejs tgt^; bcfe toaren
al ggebonben aen bepbe aermen/upt*
göenomen Samuci, en ^Jan Baptift, Die
maer met eenen arem 3gn ggebonben/
om batfe ban in IBocber^ itjföjaerfn
seDcpIigBt ^enbe fïambanbenboom
maecfete öpb'oube ^ïange getoonben/
bie ban benmibben omöooflö menfiÓ
gebaente öebbenbe / met be öanben ban
acöteroocfe göebonben toaö. <©pöaec
gooft treebt be jBarp^beelbt met eenen
boet / en ben anberen boet(!eItfeopbe
jBaen / berieebt jijnbe met bes>on / en
gOecroont met ttoaeïf ;èterren« 5&efe
Maria ijs in be ïocgt onberljoubenban
beel naet6te3^inber-€ngelen/bte 'tlit&t
Rebben ban gaer jg>onne-raepen: biek«
fteraepen boo^be blaberen bejSboomjS
(ïralenbe /berltcgtenbefe ggebonbene/
meltfte fcBtjnen boo; befe gratie Io0 te
bjo^ben. jgnboben alinbelotfii
ttoee fiinberfienjs/ met bit fcDiift;

^^ws Enis culpa damnmiit,

Marügratïa fohh.

mt toerrfe toajs feer uptnemenbebjel
göebaen/ met groote perfectie in naetfe*
ten en tronien: οο(δ op alle bingen
iJlöticö geeïet.
μ . Bindo gaf fiem fiier
booi b2p Ronbert gouben Croonen: €n
boe
Vaiari te öoom ijuam/ bebe befen
Μ .Bindo öem groote beleeftfiept/ en liet
Bem maecSen in 't cïeen/aïjs oft berïi
terile toaer gBebieefl/ be booiberBaelbe
'STafel aSinnen batfipte ipïojenrenbe
'STefel maecBte / maetfite öp ooc6 boo? .jgte
M. Oaaviano een Venus ttl eén Leda^ nae . ^„la >
be Cacionen ban
Michei Agnoio: <en ^"nen s.J"
ineen groot (ϊΗίδ eenen^♦leronimo, lomivi^-
j groot

Italiaenfche Schilders,

met ίε incerber gBeruflftcpbt tt magen/
gingö i)p errfl tot
Aretfo, enftoutDDe
5gn Derbe ^ufiec/roopenbe Dacr een be^
flonncn
ijupjs/ en plaetfe om ftottente
maften/in
Borgos.vito. <sor jflo^eni'
c«a gö^comen/ öegon öp be 'SCafcl/ Daer ..-iif
!π tspiiseelbenöe b'^ntfangtjcniffe tjan ^Sv»»
Mana.^ni mtbbenmaccte ftp ben boom Icnw^l:

- l^beelt,»""

lill'

Giofgio Vafari. Fol. los.

naecftt/ ban bett /^gbt aen luiHtie gBelt'
bert mefenbe/ en fp biebt be
luiiitie tmee
^upben/betogfenbe onnoofelBepbt
€n
luftitie (lelt be l©aerBept op 'tBooft
eenen 6ran0 ban €ptfte blaberen/be«
bjgfenbe be ëracBt ber pielen.
(Iuc6 majs gebaen met feer grooter bigt
en €on(i,
i ƒ44, trocfe vafari te i&a·
pel^ / baer Bp berfcBepben fraep toerr^
gen bebe/ fo ban (lutco/ baer ongemoon
gBefien tc mefen/ en boo^t beel fcBil*
berfle, Ce öoom gBefeeert toefenbe/
maetteBpboo?€atbinacl
Famefe op't
nat een ^ale / almaer in plaetfe ban een
bajementte magen onberb'ï|i(ïo|ien/
Bp ban ben bloer optbaert (tBilberbe
opgaenbe trappen/ op berfcBepben taog^
fen / tot baer bl^iftojien beginnen/ ma^»
ftenbe oocEi eenigBe boo;^beelben B^^c tn
baer op betrappen. ï^et 5tjn al^iflo^
rien banbe biercBenban f^anjsPauIus
be berbe / baer t'elcfeen
Bp na 't leben in
feomt.CuffcBen b'l^ifïo jien/ bobé pooi*
ten oft anberjs/ gomen alt^bt eenigBe
5^euceben/en boben eltfie^^eutBt tomé
tbiee i^icto^ien gelgcft €ngelen/en Bou«
ben altflt eenitB 3fintüc6 3^epferi Booft
tn iBebaillen oft anber^: fumma/baec
ijS montier beel meccft in : €n alfoofe
in Baefïen mod sgn gBemaec6t/ bjerbtfe
ban
Vafari (bie baer ben retfitenlBan
toe bja0) gebaen in Bonbert bagenwaet
Babber beter mogfien Bonbert maen#
ben aen boenbe gBebJeejï 5^n: enalle^
met epgeii Banbt / in plaetjs bat Bp Biet
^iongBeriS in gBeb^upcfitfoube Bebben»
φοιΒ nam boe booten / bat Bp toeï
petfoube laten beginnen met fgnCar*
tonen/ en aenleggBen ban anberen:maet
alle0 felf met 5ijn epgBen Banben op#
boé.'JBoe Bp aen befe ^ale boenbe toag/
3ijn ober €:afel banben Carbinael rebe^
nen geballen / ban Bet leben ban be upt*
nemen(ïc boo?ï«cBtigBe JBannen inbe
'iETepcfecn-cond/ bïegljebjeefi bjaeren in
gitalten/ban
Cimabue tot bien ttjöt toe/
te befcBiötjen/ en eenonber bie
leerben / gBefteeten
Mon signor Giovio,
fepbe baer grooten fin toe teBebben/ en
ful£]c te boegen bp5ijn anber iSoetften/
tc bieten/
Mufeo, en^nnEiogij .■ maer
alfoo baer ban berber fpjefeenbe / befen
felben DJel bemert6te/bat Bet beguame^
Φ 4 lijfSec

gtoot aljS't ïetjen / in i^cnitentie/ toeït^
lien obetleggenbe be boot
chriiti, bte&p
^oo^ bcm aen 't Ccnpst ID^eft / daet sgn
bo?|l / om
venus en '^toïecfcöss ïufl: te
Decjag&en.
i^efe venus tsajS gbemaetftt
blucötenbe/met
Cupido opbmawm/
aen b een Banbt öebbenbeiocus, enon*
ttc tuege liggen ben ^pfto^ec en pglen:
oocft be pQlentian
Cupido gjgefcgoten/

l^oeber^il^upben
ioa$ feer aerbitg gebaen / en met groo
ter aenbacBticBepbt; tH^aer langBte
berBalen/ tuat en biaer vafari algBe^
feBilbert geeft:|l^aer om to^t te malen/
faiaecD^ hertellen / mat (lutben ban
gebaen/ baer pet befonber^in
t'aenmertfteni^/bat on^ matgbienen
tot bermaet&/ oft ^ongBer^ leeringge.

i^bieerbitB te meten/bat BP altöt^
feer beerbicö biajs / en fgn bingöen bebe
fonber moeplötfefiepbt. Hp maecfite tot
öoom booj
Meflèr Bindo nofö een (iutfe
ban <©Ip/cen3fifbocninge ban 't CrupjS/
baer
chriftus groot aiè't leben op ber
aerben ïigfit aen be
Maria: boeten: €n in
belocBtiiS
Phoebus, bie bc ig>0nneb«=«
bet6t/ en
Diana be i®aen« ^n 't Eanbt^
fcBap/ bat ban befe berbupfleringBe be^
fcBabutot i^ / fietmen ban be ^fterbtbe^
bingöe eenige (teenberg^^en gftefcöeurt/
en eenige lichamen berrefen uptbegra^
ben tomen op berfffiepbentoijfen. ^tt
fïucfe fteeft alle befie ^cftilberi/ om
3tjn befonber gratie/ mei beballen» )|ter
na maecfete ÖP boo? ben Carbinael
Far-
nefe,
Op ecn Cafel ar^t ellen fioogö en
)«,v^«fdighebierb?eebt/een luititia, bie in ben arem
'" luReen^^trup^: ^p Deeft be tbiaelf
^vceΓom -safelen/en ben^tepter:maer boben op
^^icheyt." iisben<©pebaer / op't booft öebbenbe
eenen ftelm ban öfer en goubt / met b?p
pluPmen/'taböJS ban een ret^t Öftöter/
en met bipberlep bermen becleebt / ban
ben mibbel optoaert naetfet tocfenbc,
öabbe aen ben riem / aliS göeban»
Rgengebonben met gulben 6etenen/be
feben booffteben/bie Baer tontrarp 5ijn/
be bebjiegijïtjcfeftepbt / b'onbjetenöept/
üJ^eetBept/ b?eefe/ berraberne/ logBen/
en qnaetfpjeftingBe. «θρ befe is geflelt/
Ben berfieerenbe be ï©aerBepbtal


-ocr page 117-

Italiaenfche Schildets,

Giorgio Vafari.

Fol.iop'

IfjtSeï baneenitB ;&t!)tïbercontje8öe-
fcf)iet>^/om bat öe <^t\mï)t foo epgmt^
Igc& allesi nietenujeten teonbecfcljep*
ben / nocj^ fo tuel alle^ niet en Derflaen/
ηοφ en bennen: ^oVuertjtgtec ban ben
lafi ^gefcDoben op be fcljioubtten ban
Vafari, biealtee ban in jgn joncfegept
Deel Dingen oj^goebeo^ben Dabbebooj
tgtberb^gf/ en upt Iu(I opgfiefcftieben.
^ujS
Vafari, tn bcrfc^epbé plaetfen ban
^tallen üJetcftenb e / bojberbe allenr
BenjS5tin25oecfe* <i5pnbeUnge gecomen
bupten
Arimini b^p mtjlen/ in een €Ioo*i
fïer ban
S". Maria di Scoica, baec bé 31ibt
èem te gÖebaUe ban ecnen IBonicfe / bte
floet fcöigber tijajS/ 3gn a5oec6 Wet fitu
fcö JÖbenriBn liet &em maecfien "töoogb
teUaec-tafel / te Uïtten/ b'4Bffecöanbe
ber toöfen upt bé «©oflen^tec in maec-
tc
Vafari fecc beelbeelben / en tn foo gfie^
ruften ylaetfe gfieb^uptBte öpgtooten
bigt en ftubie/ onbetftöepbenbe b^pbeti!
Iepï|ofgi)efinnen ber Comngentnclee^
btng^e/ alö In gebaenten/ fommtgci:
tarnatten mafienbe fcöoon toitarOttcö/
anber gjaeuacDticg /
enbe becbe fbart.
10oo?t maecfete 0p beel anber ^^acöt
ban l^eetben/Camelcn/en i©|ommeba ^
ctfen/ foobatöet eenuptnentenbe acr<·
bfc5 bjercö ijS, ^SiOt
Arimini in Fran-
cefco
maecbte bp / baec ^. Frandfcus
bebjonben ontfangt oj^benbergö ver-
nia,ötc βρ baec in nae t'Ieben bebcimaec
ombat bcfébecgt^ba gcaeubie coot;^/

ooc6 Sinte Francifcus en 5gn itiebeg^efeL·
len tieebecen mebeg^aeu/ foomaetBte
Vafari chriftum tn een ^onne / met
ten beel ^ecapgtntien t bjo^be
bit bjctcfe faetec onbecfcgepben/ en be^
fen ^tict/ en b'anbec figueren/ tooiben
albecïiföt/ en befcgenen banbecïaec#
gept ber jonnen / en 'tiLanbtftöap ooc
meteentgle pucperigebertoen bebom»
meltengöefcöabutot/ batbooj eïcfien
beöaegöigcfi bjajs aen te ficn.®an baer
ië öp nabec&ant g^etojtienfAretfo, en
5gttöup38aI bolbaen toefenbe/ beftfitU
becbe 8p ben folber ban be faïe / bie feec
ïgrBïöcfe ban ftout gftebs^otöt toais/
teaec tn quameh bettgte grootepeccfeé:
Sdtecin maetBte öpbe
ben / en in biec Doef6en bc biet ^apfoe».
neii / mztUt figuecen / bie alle ficn nae

m

'tgcoote mibbeïpete/ toaer in sfinftee^
ben groot al^ 't leben / te toeten / be
©eucijt / bic onber boet ^ecft sggbic*
Bept/ en bp 'ttjap? be if o^upne/ ttaenbe
befe tüïte met flotfeen» €tt'tbocÖt beien
beöaegölijcfe/batmcn fteerenbe en toen*
bébe in be ^ale/fomtgt^ fag be Mii^^
Öeptbobenbeipoitupne enbe^^eucftt/
en fomtptsi be O^eucftt boben j^gbic^
Öept en ^o^tupne / ggdgtfe in be iBet*
relt bicfettJil^ göebeurt» öonbtomin
be bacfeen
5gn/be obecbloebicljept/milt*
Bept / toetentöept / bjgföept/ acbepbt/
en eere/en becgOelgcfie bingen» «©nber^
tufTtfjen
5önber ooc Ι|ί(Ιομεη ban bOu=»

be écgliloecjï/Apclles, Zeuxis,Parafius,

Protogenes, enanbec / rac tbecfcöepben
compacteringctt/ en aecbtc0ettcn»#oc0
maecteöp in een ban be €amercn/th ec-
nen gefneben folber/in een groot peccfiy
baec
Abraham tjan #obt bjojbt gftebe^
nebgt» j^ocft conbtom in bier anber
percïié/©jÊbe/ ecnbjacöt/ be ^eucfit/
en bc i®attcijept. it bingoën öabbc
ÖP gebaen met €pberbje/ baer öemlud
toe quam: acgtenbebat bie manier ban
toecc&en niet becacljt nocg naeggeTaten
ittoft mo jben.
%n. Den ingancfe ban bc
Camer/ maecfetc W fcljier upt boecbit*
Öept een 25?upt/ in b'een &ant ^tbbenbe
eenraecb ofterrecb / betogfenbe batfe
uptöunl0abet
!S öupjsaUetrafeen/ en
tnebe b?ag8en bat fp mogfjen / en in
b'anber ftant/ bie boo^ upt fteecSt/ ftab^
be fp een bjanbenbe too|tfc/alfo fp
comt
in 'f25?upbi0om!S öup0/betoöfenbe bat
fp göelgcfe bptr
öÜcjS te nieten boet/
en berberft» ï|p maecfete boo? eenen
3Cbt ban s».
Fiore, tn eenen 0eeftcc / be r ^^
osjupïoftban
Heiter Air«crus, in«®*B«n
lp/op een .irafel ban bijftien ellen lang/ ,
en ïtetfe eerji ftellen op Öaer plaetfc: fiet
toelcfe feer goetijs / om een bingBentei"*«"'®
beter op5tjnen recRten bagö te maSem
sdtet pgnbe fiem
vafari, in bit meccfe
te toonen een groote macfit en Beerïgtfe*
Öept / (ïellenbe aUeö in goebr oojben/
i^agien / ;êtBilt6napEn / ^olbaten
banberb3aci)t/25otteïrge/€tebence/oft
ferbicie / be iBufgcfee / een fieuffeen/en
allejs/ göelgc6 een Coningiilgcfe ^of en
25?uploft-fecfi bercpffcftenbe 5πη. ^iei:
fietmen onber anber ben i©arfcfiaïf6

oft

ofl !|ofmec(lcr befpgfe ter^lafeigge»'
iepben/ met eenen gcooté fleert ban
gien en ^^ienaerjï / al gccleet in leb^epe,
3llen b'epnben ber 'SafcUn (laen i|ee#
ren en aniier bolcB/ bie be maeltgbt aen^
fien. ®en Coitingfj
Affuerus öcel op
3gn25^upbtberlieft / rufïmet beflinc^
lie Banbt op be /iTafel/en langt fiaer met
b'anber een fcfjale l^ijnjs / met een (la*
tigöe Coninglijcfee at tic. ^it toaii een
feer ijeerigcfe toercfe/g&ebaen met groo<»
te bl0t en jlubie. 35oben aen t'bertoelf
maec&te
vafari op't nat eenen Chriftum j
bie be 25ittpbt tornt betroonen met
eenen bloemrran^ / tot eenuptleggin*
gge ber lliflo^ie/betoöfenbe bat be oube
3loobtfcl}e ;§)inagogfjei0berteten/ en
bat
chriftus geeft aengenomen/ en gBe#
Iroutot be gj^emeentebcrgj^eloobigj^e
CBiiflenen. iSae berfcBepben iottter*
feptfel]3 {jiier en baer gj^ebaen) jtiaetBte
8
p booj eenen <©f leer ben eenen Adonis,
bie toelcfie (lerft in be fcftoot ban vcnus,
naer be beftlJiöbingBe
Theocriti, en
nocB
eenPfiche ,bic meteenïamptbaft
fiaetcnbefiet
Cupido, bie upt benflaep
i^lingDt/ bODj bat een fieete bjuppel op

nfeL·

ben tgbtïiet firmban Vafari tönterfep^
ten ööeBcetnaetfet/ een ebct/gBeleert/cn
feer fcöoongongBelinff ten boeten npt/
boo? ecnen
Endimion , bateenSagfier
luajs / feer bemint ban be ilSane» ï^ier
gabbe befen confligen Ötïber toonber
fraep laten af-flefeen bit fcftoon ίίφ^
aemtegöen benacBtftöe bontfierïjept/
albjaer öetltanbifcftap cnBeta^eelbt
ontfanglien |et licöt ban be IBane/ feer
natuerlpB om aen te fien^iatit ÖP
befeec epgfientlgtfe toaergijenomen get
bleecE gBeelacft ticö licftt/ batbe |®anc
geeft/ toaer fp gaer fcBijnfcl op iss gge^
benbe. ïi^oe Bp notg eenige (ïurfien gBe>>
inaetftt Babbr/ guam i)p te 25olo0nen
befoccBen ben Carbinaelban Μοηη^ tjie
baer Hegact toajs; altoaer Öp eenigiir
5®gbcn bp toeffnbe/ naer beet pjopoo^
flen /Bcm ben Carbtnaelfoo toiflte be^
ρjaten / en met fulcfe fcftgnenbe geltjcfe/
bat f)p boe befloot te boen / bat Bp nopt
IC bopn Baöbe bJiUen boen/bat toa^ een
ï©gf te nemen: en nam / gBelgtfeben
Carbinael begöeer be / een ï^orBter ban
Francefco Bacci, ecn ebel ban

Aretfo. Vafari ijg ober 6l boojt gijcbaren
inet toercfeen / en Beeft te iplojenren
in
Laurens gBemaetfit ineen Capel·
ie een ®afel / tlien ellen langB / en ber»
tfiien BoogB / b ï^iflojie ban be marte-
lefatie ban ben ConingB ^♦Sigiimundo,
bie ban een anber ConingB oft®p?an/
niet fijn ï^upfb?oubJ eti ttoee J>on£n/
in eenen put toa^ gBebJojpen. j^ter
maettc BP/bat Bet Balf cont ban be €a*
pelle boben Bem te paffe quamtoteen
ruflijtfee poojtbanccn t^aUepi/toaer
boDj men fat Β in een booj-poitael/ met
Colomnen eni0ira(lerjlbanbe <©ibfn
Dorica gBebcutotieu boo| bitpo^tael
farö tiien op een plaet?/ toaer in't mib*
ben (lonbt eenen (leeiiput met acBt can^
ten / baer ronbtom trappen aen toaren:
en Bier op toaren gBemaetBt bciStolba*
ten/bie be ttoeeljonen naetitbaecfn
gaentoerpen» öonbtom fn beHogien
maecfite Bp boltfe/ bie bee^ tojeetBepbt
aenfagBen» CerilintBer jgbenban ben
Put/Babben eenigBe feer to^eebergcB be
Coninginne gBebatt / om nae ben l^ut
iebiagBen.©oo?aen inbe tpfoojteofr
pojtael toaren eenen Bfop i»olbaten/
bie sigifmundo btnben / bie met een
goebertiecen actie betoijfl toilligB te
Igben/fienbe in be locBt bier €ngelé/bic
Bun bieren toonen be palmen berber^
toinningBe/toaer booj fp bertroofi fcBe=»
nentctoefen:baer fagB men begroote
to?eetBept ban ben /^rpian/ bie booi aen
't pojtael (laettooffe toajs op alïeis/ actt*
tuben/ tojeetBepbt/ affecten / en anber^
feer toelgelet/ en met grooter Confï en
blijtgBebaem sSac bit toer eS /boojbe*
gBecrte ban ben ï^ertogB
Cofimo, gaf
Bp eerdmacl upt in i©?ucS jijn 23oetii/
ban Betlfben ber gtaliaenfcöe^cBiU

totbr Conclabe. vafari gingB bupten
iplo^ncen fiem te groeten, ©en CarbiV
nael fepbe Bem t Sicfi gae te iloom/en fal
boo?gf}eb3i0iÖaue too?ben / befcBicBt
bat gï5p te boen Bebt / en atö gBp be tij^
bingBe Boo^t/ comt firorfir nae iSoom/
X fflubie


-ocr page 118-

fonijcr te bettoatijtcit ontboben tc too?^
Dcn.
^oc btfeti ban i^aujs/ en lulio öe
beicöe gijcaoenu vua^ / trocfe vaftri, upt
besgeectebanben ^ertogD/ teaoom/
taec
Op üan ben biel ontfanggen/
en tn't
ttiecc bjojbe gefïelt / o^binerenbe
een Capelletot
Pieter Montorio vbie
beel met |@arbecen beelbm mo^be g{)ei>
liett/en inbe -srafeïfcöilberbe öp be
feeering^e
P^uii; ^aer Dabbe öp/om een
)}et*anbectng^e ban anber / en om beter
Den Cept te bolgcn /
Paulura gemaecfet/
bte nocgionggmaiEi/ en gDeb^aegt bp
Ananias.baer bp geficfiteni^oopfcl ont*
fangt* jgae beei tgbt bte boojbiacbt
Hoo} benl^aujs tetepcftenen berrcbepic
ben bingen ban ^cc&itectuce/ o|btneer«
be
öp ben l^of bupten Porte Pop©ii, qf^t*
Öeeten vigna luUa, toeïcfee met groeten
onggelooAgcgen tofi tuojbe gbebaen:
€nBicr fcgUberbe vafaribeiêaeï / en
eenige€ameren:Got namael^ b'^ltaer-
tafel/ boo|be Com^agtite banbcMi-
fericordia ban^.Ian decollato.jgae beel
anber bingften bic öp tc öoom bebe/ aio
Öoetoeï öpCartonen tot een ILogiein be
Vigna luiia 0abbe göetepcfecntoraop't
natte fcDilberen / ftenbe boo; f'l^auje;
ficoote toiflTeïfinnicDept/ bat ban fiem
toepntcb te bcröoyen toa?/ bertroc ban
3^oom / om te gaen btencn ben ]^ertogg
Cofimo, bic öcm feer begeerbe / en beel*
inael ontboben öabbe. i©nbcrtu(fcBcn
tjcbe fip nocö eïber ongfteiooftgcfee beeï
tocrcfeen/ en guam cpnoltngc met aï jgn
SÖeftnte ^lo^cnten / m i ƒ j f, baer
öp fcöilberbc bc foïber ban be ;èaïe ban
b'oBïcmcnten/ bacr macc6enbeelfperc'
feen ttan
Celius en Satumus; iBn uoojt
ecntgöeanbct €amec0 met ideeetfcije
bingften / ban
luppiters opboebtngöc/
Dan
Herculis trachten / en bergfteïgcfec:
#of δ ïtet öen ©ertog met 5gn CartonjS
maetüsii 'STaiintcn/ bDïgöc"0befcl)iï«.
bcroe ban tltü <iamcr.©cei anbec ber*
tteringc üan
45rotifre" / εη bingljen bic
"tboutocn acngaen/ Ï^ttft öp aï te tocgöc
SPbjaciit / batftet ongclooflijc6i0/b)at
al bjfrcfer banConterfeptfelcn en
rif π ban btc ban'tlupjSMedicis^baer
al tn cojten tijbt gbebaen Dccft, W&^
oocfe UBtnemenöe öecrïrjcbanbcnïlcr*
?O0D gDcloont/en bbbcn bcfcn gefcfionc*
gen een 8eetl0c6 en gBcrieftacSBupsi
binnê iplojenté/cn een bupt{ ber ^tabt;
eocfe öeerlgc6c «©fftticn / ban φοη^
falonter/en anbcr/binnen
Aretfo. aso.»
ben anber jgn toercfccn / bic te bcrtoon^
beren 53« / bpfonbec be groote ^ale
ban ben llertogD / baer beerticfi groote
Wtftoitmm/ enfigjieren in tomenfcö
oftatöt ellen fioogb/ en foo boïtoercit
ban ?5atatHien / ^teben ea pïaetfen
naericben / en <iontctfeptfeIcn fonbcc
cpnM/ bat öet fcfiijnt onmogficltjtfe;
en alIeiS 10 bolbaen in min aIjS een %atc
tgtsi/ göebjupcfienbe alleen tot jgn
pc
loan Stradanus, en ttoee flnber / baer
{)pbtc&U)tIj$]^un bingen gerboen mo|i«
U^at befe in gaefi itioH bolbaen
3gn/ Uia^tegDenbe 25|UpIo^banben
bOOriucÖtigben fÖ^inte Don Francefco

Media, en bc J)u(ïer ban ben mepfec
Maximiliaen : ©antoeïtfti|0UbJÏgt6<S
gyecomen be€ontnginneban^}ant6«
rtjcfe / tegöcn bjooibtcfi b'^upfbjoutoe
ban
Hendrick be 4%'3i:egöen fbcröaelbc
a^oubjlgcfe / Beeft
vafari töonber beel
feefïlgc&e toeberepbingge tettiegBeee<«
bz^tijt/ aljSeenbtefc&ternemmermcei:
bermoept enbjajs banftDilbcren: iep
bunc&ttcccvmocbcfoMbctoejben allr^

te befcDiöben/toant itfe en tnifler ggeen
epnbe ban te binben / bat foobee!
göcbaenöecft, 3|p Beeft ten ïepennocö
gbcbient ben f^aujs
Pius be maftcnbe
in be ConingBIötBe ;S>aletterfcBepbett
bingöen/ aï0 ben ;§)töts-jiröbt ter
Ztt
tegen ben ^^urr6 bp Lepan to, een groot
öucfiboltoertfe» ©oo?t een fiucft/baet
be HSertfee ^paengicn en ©eneticn Bun
berbtnben tegben ben ^^m'cft : (®ot6
ecnigBcï^ijïoiien tan i^jantfecgtfe / en
meer anöer
btngBen:gin melc 6e Bcm ge*
Bolpen Bcbben (fo irfemeen)
Hendrick in
be Croon / en
Pieter de witte, j^ebcr^
lanbcr^» g^en feibcn
Pieter Beeft ηοφ
met Bcm getoiocBt in be
Cupoia te fla*
renten / boe
Vafari , bte men Cavalier
Glorgio
Biet/out in be tfcjïicB gjaren ten
mtnfïen mo(i toefen / en ftoelDcl een rpcft
IBanjönbe/ niet af en liet ban bjtrc^
fien tot al laet tn ben nacBt met Bet
feeerflicBt/aljs tcfe toel toeetbat Bp nocB
gBebjuptfite Sfinno i j 7 7* boe icfe on^
ttcnt ©ajicn-abont bacr te jf loienté bp

Pieter

Italiaenfche Schilders,

Pieter de witte jStBtlbcr / en anber ^t^
berlanbcrjs toajs. 5^ttöJcrcSinbcCu>
pola, baer Bp boe aen boenbe toa0/t0 Bet
<©oibecl/ baer
bp botten ïn't boogbfte
Chriitura, ben HepligBcn / encircfeclen
ban engelen göemaccfet Beeft/ biefenbe
groote beelben/bie beel in t bertojten te
ften 50n, ^ter Beeft be ©oot Bem ten
Balben ben toecB afgcfnebé / en 5ön blij*
ttcBept in bc <ίΓοη|ϊ ten epnöe gebjacBt /
bat
Bp t'begonnen bJercfefiecft moeten
onbolmaetBt laten: !|etujeltftnaeban

FrederijckZucchero boicpnbt gctoOJi
ben,
vafari ijs oBefio^bcn te loicn*
ten/3(lnno 1/78, owbi 64,3larcn.

Cictien tian Frederijck Zuc-
chero, ^tBiïbcr ban ^,Agno-
lo
in Vado.

T'4Bn gBefcBtebt niet bagBclgtp /bat
5öatuere Baerebel gabét'famé ge^
lgcMtjt& beelatBticB maetftt aentbiec
SBebjoeberjs / al fulcfej: gBeftBtebt
int ïiertoeBbom ban
Vrbijn,bp ben
jenngnen gBebertBten / tot
Agnoio
tn Vado, acn Taddeo, en Fredericho Zuc-
chero
, bc ttjcltfee inbc ^cBilber-tonfl
bcpbe foo uptmuntitB 5Ön gBetoeefi /
bat bele/ bte notBtan^ ban goet oojbeel
niet berooft en snn/ban Bun toert^en
tuepnitB enberfcBept meten temaken*
FrederijckZucchero nocB eencïeen Sint
toefenbe / vuerbt in gBefelfcBa» ban jgn
HSocbet «nno i j ƒ ο, gBebiatBt tc
iloom ban o^aviano ^B'nen ©abcr / bie
t'BepIigBe
lubiieo quam B^^en / en met
ecnen befoecfien sötien foon
Taddeo,
toeltfecn boe α ο, gfaer oubt / en in be
Conft alrec feer Becbaren / en bermaert
b]a0*^oe
oaaviano ecnen tgbt lang bp
3dncn ;&oon Bebbe gBttneefi / liet
Bp
sgnen Frederijck bp Bem/ op bat Bp baer

bJiber nae Bupji gBetrotfeen* ®oe Fre-
derijck
eenigentijt te ^tBolcBflbbege*
gacn/en tameïgcfe lefen en fcB^gbcn
ton/
liet Taddeo Bcm ben tgbt befieben met
ïecrcntepcSencn/ met bed beter gBelCf
geniBeptalSBcmfelf gaïibe mogen gc^

F0I.110.

beuren; tottoeïtficCondBpben gion^'
gBen Baefï bcbonbt niet alietn gcnegcit/
maer feer bequaem te bjcfen / om tot
boicometiBept te gBcrafien, ;©oe Bp nu
ontrent fejs ^aren Bem in be Conft gBe^
oeffent Babbe / begon Bp 5Ünen 25?oebet
bienfiitB cn bcBulpicB tc toojben / en
ttiet Bem op't nat te toercfeen: ^00 bat
Bp met enten moebt grgpcnbc / boo?
een 0oomftB iEbelma/ onbcr bp be trap
pen ban
Ara coeii,inecn|&aïlepss/fcBiI<i
jjerbe op't nat / op 5pn epgBen Bant / ee*
nen berg
Helycon met be Mufes. Taddeo
fienbe / bat 3gn 252ocber alleen / en met
cpgBen teptitcntngBe/ Bem foo toeï gBc»»
bjaget) Babbe/ bjacBt BP foo beel te toae-
ge/bat
Bp tot s. Maria deU'ortoaRipa,
een Capelle tc maBen Babbe* Sn bit
luertfe/ ombe USannenbie'tBemBab*
ben aenbeiïcebt te gBenoegBen/maerfete
Taddeo ecncn 3feer(t-natBt / albcrejie
bolbcbe
Frederijck (BocbJcl notB feer
iong bjefenbe) in fultfeer manieren/ bat^
men tonbe bemertften / bat Bp baat be^
fonberis te tuoiben Babbe. üier na inee^·
nigetoebcrepbingetot b'MDtbaert ban
Carolus Quintus, Beeft Frederijck gpnen
25joebcr groot beBuip gebaen; gBelgcfe
Bp bcbc booj s^ Paulo lordano, tC Bac-
ciano
,inï|tftOiienban AlexandroMag-
no.<©0C6Orvieto
, bacr B? b|p i^ifiOi
riPK oan s.
Pauius maccfete m bc ^erc6«
^e (j^BebioeberiSBier ftec6 too^benbe/
Beerbc
Taddeo tCÉOOm/ cn Frederijck
quam met een toepnitB Cojtfen tot
Agnoio, en gBencfengijnbe/feeerbe ootfe
bJcber te öoom: 3liltoaer fp tot een toe*
bcrepbingBeombengocben ©?pbagB/
inbcr jplo^entgnen aacrcfe acBter
Ban-
eJii,
binnen bier bagcn ttjw / al b'l^ifio*
rfcnbanbei^afTie/ ooc6|&|opBetencn
anber bingen / bat pbcr biie't fagB Bem
grootlöc); mofi bertoonbcren / batfoa
beeï toert6 in foo cojten tgbt foo uptne*
nemenbc toel gBcbaen toai,
Frederijck
bic geen bingen lieber bebc/ aï^eenige
bingben op gijn epgBen Banbt/ toais feet
bcrblgbt/ bat 5gna&?ocbcr Bem Babbe
boen Bebben een jfatciatctcfcBtlberen
op't nat / op bc plaetfc
Dogano, bp
Euftachio, boo| bé ^oofmeeftcr ba €ar#
binael
Farnefe. Hier maecfeteBp b-ï^i-»
iïojic öcjs feibcn
Sinte Euftachij, öacr Bp

mm

FrederijckZucchero.


-ocr page 119-

Italiaenfche Schilders,

ttitt W^fδη feitiberen flöeboopt 10; ött i quam/öem utntenbe binnett iplojentcn/
issjaatiüetüieeenreec goebtmetcg. baecmensrooteteetfcDa^maecEite/om
Öet mtöben tjacfe maecte ÖP / baer befen
^anct ojj ύζ Sac^t 50tibe/ftet Det Cru^
tifiji. Taddeo fo^cljöulotcö tJOa? 39Π0
25joebec0 ecre/om bat bit 59« vuectfe in
ten 0öemeen?laetiS toais/ quamniet ai*
leen 't toecc& beften/maec üeröelpm oft
retocqueren/'i aïelc&
Frederijck cenen
tgt lang qualrjc^ berb^aeg^: maec
tpn*
belgcg/ oin bat^P iu|l |)abbealle0aL·
ïecn tc boé/betmonnenöan gramfctjap/
bicfete aftgenesgti iSjoebecijaabcge*
öaen/ en bkef eentgöe Daggen fon jcr
t'ÖupiS toinen:5^tt luerot boo j tsjtenben
gÖ^mibbelt;
Taddeo fouDe tietbetecen
mat gem aenbe Carton^ mang^elbe/
maec ntetaen öet toert: öeele metc
öebaen 3önbe/öabbe
Frederijck grooten
iof / naem en gtjecucOt/ een goct^cijtl·
bec tetuefen. φρ maet^te gter naein
'jS l^au^ Ipailep^/ in be fale ban be
fecniecö/eentgöeSCpoitElen. i^iec nac tn
g^efelfcBai?
Mm föncu 25joeber / in't

Eallepö tot Ara coeii, een ipciife in een
aleop'tnatriEn in
Beividere, onbec
anbet fcaepicDept tn een iFtÖfe/ een ^U
fïo^ieüan
Moyfes cn Pharao j be toeltbe
naemadgi toan
Cornelis Cort feet ton*
flicg ttjajs gfiefneben» «Sn ftoetoeï
Frede-
rijck
babelfltfe öem beüoecötiptnemen#
bete toefen/tojecben 50« bing^enijoo?
tenigl&e jijnbengber^ in beracijtina^.
göebjacöt/een bing bat onbec be €on(i
al te beel gefcDtet/toaec boo? be S^ucDt
bccöinbett / alö booj 't Öooft getlagcn/
in ben glöeell toeccoeït / cn bectcacgöt tn
öe fiubie/fcö^oemenbe pet te beftaen/
oft aen te bangi>en»
 Frederijck

tUjee gcootej&eelben neffen^ eenï©a#
pen banPius be4^.Öab gebaen/ti-oconti
bobi toefenbe te l^enetien/ baec öp boo?
bcn IDatriarcD bp ben trap berfciiepben
acrbtcöeben
op 'tnat / en ban fiucco/
bebe: cn ineen Capeïletc
s.Francefco
della vigna
,tmteï|iftO|ienban Lazarus
Dp 't nat/ ooffibe befeeeringtïe ban Mag-
daiena:
i)p maecte ooc op tf^ïtaer-tafeï
ban <©ïpbe uptben «©oiïen. ï|p
maccfete notlï met ijaefittoaelftiiïo^
ïitn tot een Ccagebie/en anbec bingen/
bie 5gnen naem feer bermecrberben,
^oe 6p nu ban l^enetten nae 0oom
ep't nat bebe, enber anbec/ baerbm
Babec
Chriilum beeft op ben fcöoot / en
eentgèe iEngïielcnbi reeifcöapp^n bsc
IdaiTten gouben, ^p öe^ft ooth bofbaen
fgn 25joebergi begonnen toercfe / tn bat
Seerlöcfe #aHep5S
teCaprarola,boo^ ben
boojluc^ttgen Carbinaelban
Farnefe:
toelcfee ^t|lo?ten/oube en mobeme/aer*
bige inbentien ban^oeetfcfte berfterin*
öcn/ cn anbec ojbinantien/ bie baer feer
tanfïicö göefcDilbert 3Ön / een epgöen
©oecfe fcijier foubcn beöoeben/ bacrom
|)icr naegöelaten,
Frederijck Deeft ootft
öbefcbiloert eenen grooten boecfe ban
(Êpbertoe/toefenbe een
Caiumnia, fcftier
opbetoöfebanbe
Caiumnia ban Apei-
les,
baec öp eenigen finmebe boo? f^axt^
be, Cenigöe meenben oft raemben bat
fitt toasS tfr oo^faerö ban eenige fcfioj*
tingöe / bic tuftcficn
Famefc cn ftem ge»
ballen i0/ be belooningöe belangöenbe/
cn bat ben Carbinacl fepbe
; Raphael
enb'anbtr goebe ^cbilberö en toaren
nu niet, iBaerop
Frederijck foubeftcfo
ben gÏ)eanibJoo?9t; ^t gacDeConÜbCi·
mtnberiS /^aufen /enl^jtncen/ toaren
nu ootfe nipt: ban
fitt macö gemifi 3tjn,
iBaecalfo bit booj
Comelis Corr gDe*
fneben upt in iSjtnt comt / iffcr naberi>
iianbtbeuptleggingöe in ^taliaenisbp
geboegöt.Ban
Frederijck nofö te fien
een feftoon öeerlrjtfe (lucfetot ^,Lau-
rens in Damas j baer Laurens opbsn
roo(ïer toojt gelept / met eenen !|emel/
en benebcn eenigge fcgoon Bnielenbe
25eelbé oft idjianten/ bat allcssfeec toel
ggebaenijs, i0an ficm ^Önoorfetefien
ineen &ecc&ban ^,Catherine,b'ï|ifto^
rtenban
Catherine, te toeten / baer
fp gehangen in ben iji / en baer
eenige öepltgen gftetoojg^t toojben/ en
fp ontfiooft: ^aec ootSfraepen aer^

be Coninginne loanna van Ooftenrljck
t'ontfangöen / maecfete öpupt begöeec-»
te ban ben l|ertogg / eenen feec gtooten
boecfe/bte t'epnben een ^aie een göcöeel
tooneel bebecKte. ]|iec op uiae gije^
baen banlLgmoftcp-mme een fees
berfteclgc&t JlatDt/ en oorg eenige btn«
ggen ban uatt en fuiact / om eenen
umpD-boge/ bie alle feec g^epjefen wa*
een, ^^oe tp te 0oom biebec gi)ebeect
maö/ öabbe
Taddeo uooj ftem aengöe;»
nomen een gcoote ifacciate oft becmelf
galfconbt/banbe €apellebec
ten / bp be naelbe ban s.
Mauro, altoaec
Frederijck ftiac6]c be jganben aen gfyt*
flagen tjeefi: bocö ÖP onbectuffcgen btn*
nen en bupten iHoom eentgge anbec btn^
gi)en beeft moeten boen, <©nbet; anbec
taieeCamecö op tnat te
Tivoli, boo{
ben Cacbinael ban geeraren: tn öJelcfee
Camerji / b' een b' ebelöepbt / en b' an^
bec b'^ecegbenaemt/ gp beel aecbtgge
becftecfel^ fcftilbecbe, Cpnbljjc bolbebe
tip be betgaelbe Capellebec^efugten/
of.ï®tti0bWoiii
ban
Marien a^oobtfcftap/ mcteenigöe

Bi'f

:.if .

Π ί,

totsön
ban Μ

i&iopöeten/ en eenen gwoten !|emel.
g^italleöijSbanbentoniïigen
Comelis
Gort göefneben g{)ctoee(l/ en gaetupt
iniajtnt/ battffeniet cnbeöoefb'ojbfi
nantie te befcb^Dben: bet gebaen op t
nat; ^azt j^n te fien feec fcfjoon ILafee-
nen / cn (latigöe actiën: ^nfumma /
obecal bol geefiiS enpcrfettie ^eftoit,
5©tt felbe voertè Oeeft
Frederijck toje*
ber binnen biepniclg ^aecenbertsaect
gcretocquefct / cn bertrteut met Cpbecr·
toe/göclgcfi fp in Statten booj een togfie
Öcbbén / bun bingben op
't nat b|oogöe
toefenbe teboen / glatcecenbe met iLat^
Ke be rooben/ bie ban aecbe/ bie fp
Terra
roffa
öeeten/göebaen 5ijn:be groen aecbe
metKifup^ groen / en foo boojt benen,
«©oe
Taddeo oberlcben toaö / bolbebe
Frederijck be Capelle tot S. Marcello,
bic Taddeo bab begonnen, ^iermaecg^
tc
Frederijck eenigbe ililïojien ban^.
Pauwels: bit tocrcfe tocrbt ontbecfit tot
5ön groote eece. <©oc6 bolbebe gp
't bt*
gonnenbJeccfetotTrinita, baec ÖP een
36ltaec-tflfcl ban <©lp/en anbecbingöe»

op't

ί ^

men becl berft^epbentöe»
fben en onbcrfc^epben cpgenfcftap*
pen be^fnbt itt bccnatuere / ooc^ toel
In een eenici) birtg^ / t'3P aerb-gtenbt/
(leen/boine/bUct oft pet anberii te ïGt--
fen: lilifóa ft?imcnbpbc toniligr ocffs*
naer^ onfer ^csiiöer-tonjï bttit^epöen

FoLiïf«·

big^e ^serben/ enanberiS/ intomen,
j^ocij l)ecfi ÖP göebaenin bec «©out*
fmcörti Cflgêlle t'öoogöaltaer/b'i^i^
fiojie ban be i^ijfe upt ben eo(ïen/ bai
oofh een feer goct toercfe ban banuclin*
g^e cn o^binantie i0 / be toelcfte booj
lacob Matham gcfneben in ^jintcomt,
j^ocD ban
Frederijck tei^ten/ ineen
iKertfe oft 252be-Ö«pii ber
Gonfalons,
in ftrada luiij,
Dc göeejTelinsbe / baec
Chriftusaeneen tlecncolomne (göelfltft
te Öoom te fien in eenicb Clooftcr)
göebonben i0: ^tt een acrbitö en
fracp (iucfi. Hp naeberDanbt
tn
©lancfergcfe göereplïbooj ben Carbid
nael ban ILojepnen / altoaer öP eenigfie
bingöen bebe/ en quam ban baer in jSCf
bcrlanbt/ en t'^nttoerpen/ baer öem
be^tgilber^ goetontljael / en groote
ecre aen beben, üpi^ ooc& ban baec
göerepfï in iBngÖelanbt / en te ILon*
ben/ altoaer Ijp eenige €bellupbcn con=.
terfeptte/en i0 ban baer toebec te aoom
sefeeert, <0ocfe βρ gerepfi in jèpaen*
gien / altoaer fip booj ben <Conin00
Philippus eenigöe fïucfecn bebe, l^tec
nae bolbebe fip tot jplojencen be
Cupo-
le
, te toeten/ bet ^ojbeel/ ban Cavalier
Giorgio vafari
begonnen / cn boo| (Ier*
ben onbolbaen g&elaten : öier in Seeft
Frederijck feccgcootenacffeten gebaen,
toercfeensön meer al0 ic& berga^
len fan, ï|p tegöe«tooo?bicö tooo«
nacfittcg binnen öoom / baer öp op ce^
nen bergö bp
Temita een fcgoon
Icpg met bier tftojenjs öeeft gbeboutot/
ban teaer bp Öoom tan obêrfien / en
tooont baer/ gijegoutot toefenbe/ inr^»
belijcSen ouberbom, €n gelgcfe öP een
öooglöe plaetfe bcfit: alfo tö sijnen naein
ootfe booj een Boogö getncBt berSeben
enbecmaert.

beelen /nae bat be fSatuere Sunb^etS^
Igcfe oft milbelqtfe be gant toereprfeen^
be 10: b'een ban toepnicö o?&inantit/
routo / öarbt/ en onlieftrjtS in fgn ber#
toe: b'anber in oibinerm/ ff^i^berrn/m
alle bingen ber <itotift/ &eetfeolcomen/f®
bat öun bingen ban bcn ^cötlbersi / en

beti

Frederijck Zucchero, en Frederijck Barozio.

ïeöm Uan Frederijck Barozio, uptneitimiie ^φϊί
ber ban Vrbijn.


-ocr page 120-

ben gemfenenboïcBc ggeïgcfeeïijcê met
een groot luel betialïen ujoit aengefien/
S0cp?efen / en in toeei'öen oÖ^Doutien.
•©nDer be e0ene bic bu^ Deel graceitjcfe
5i)n/i0 tjpfonbec een booineemigc tueec»
bteö gerefeent te toefen Fredcnjck Baro-
tio: iDeïeften gcirjcfe ftp i0 geboien £'Vr-
ï^ijnj fcögnt be felbe ïocöt/aert en gfjeefl
ingijetcocEen te Rebben / bie3iininebe-
tio?gecben l^jbijnfc&é Raphael beelacö'
tici) ijS getoeefi/ oft bat al jön graceïot»»
liept op 8em berftojben / oft öem aen#
e'eerft ijS* bat icfe btnben can/foube
ÖP in 5ön ieugijt te fioom 5Bn göetoeefï
ten tijbc ba #0U0 Pauius be berbe/baec
Bp in bèrfciiepben bingöen op't nat
fiaïcfe 6cm toel öeeft g^ebjagDsn: bocö
Seeft
Bem mecft altötji geöoubé/ al0 gp
nofö boet / in 3ön Baber-jïabt Vrbijn,
^P i^aïtiitgöctoeefl feec berfierïrjcB/
Jjerfianbicö / en ïieflöcfe in
5ijn tepcSc;»
iiingen en inbentien/ben affecten en an^
bec beeïen bet Conjten toel uptbeeïben»»
beentreffenbe/ bafiin ftellen/tconien
en naecfetcn/ ban allen ouberbominen
cnBunbe/een uptnemenbe lieflócSf toel·
flanbtföcpt gcbenbe, i^p geeft beel goe^
öe Conterfeptfelen nae t'ieben göebaen/
οοΓδ berfc^epben Cafelen /Cafereeïen
en ï^iftojien: <©otB feec beel bcballocBe
5l^arte-beelbeit ban (©Ipbetbae geeft gp
SÖebaen/ tnaflemeefl gijeb^upcfeenbe
be tronie ban
5tjn gupfbjoutoe/ be fclbe
oocS met öaet feinbt op alle aerbigge
foete manier ban fitten naer Ö^Ieben
bootfenbe / beeï tgtiS te toegeb^engenbe
iemgge feer natuerlijffe ïacgenbe tro=.
Kien / t'5p ban feinberen/ I0?outoen/ oft
eerfame beballtjtfie oube jBansi/ nae
bat Bet in 50η o^binantie te pas iss göc^
tomen / eenbingöen batbpfonbec 5gn
toercS geeft geeiert.ïlp ii aïtijt^ in 5ün
fcgilberen feer bloepenbe gbetoeefï/ 5ön
bingftenfooaerbtcg berbiijbenbe/ bat
fip be boo^ben bet EaSenen op tt grotit
foube toefen afgeftiebeit, mtt h lanbe
t0(mgniS toetenjs) ban gem niet te fien/
ban eenigge Dinggen bie tnl^jint fo-
men/foa ban Comeiis Cortjal0 ban ben
Sadlaers,te toeten / eeniggefeet aerbi*
ge jBarp-beeïben/ fobupten in't belbt/
aliS in Camer fittenbe / met meer anbec
^ifioiièens: ^Enfonbergept een feer act#
bigge toel ggeoibineerbe «©|aaeggin«
gge/ baerChnftus meteenbjieflbeïgcfte
boobe tronie toojtgebjagen banNico-
dermus, lofcph uan Arimathca, en loan-
nes, toelcSen eenen linnen boec& ggebat
gebbenbe / be beenen bi agenbe / betoijfi
op een goebe manier ban blagen een ge*
toelt en cracgt / bie in ben jonggen lup^
ben gemeenlgcR ijs; gBaer geeft Barotius
οοεδ natuerlijcS uptgcbiur&tttiMaria
be jBoeber chrifti eengertlöcfteb^ocfi
gept / met een omtiacgticgept oftfton*
men: «©ocfeinbe anber Marienftctmen
uptnemenben routoe aenggetoefen.l0att
3ön.epggen ganbt fietmen oocfe eenigge
i^jinten ggegetft / baer men in foo
deen binggen foo grooten aeröt en mu
(ïant ftet/ bat get bectoonberlgc en ber^^
maecSlgcfe i^/te toeten/een 5Bacp-beeï-
befeen inbe lotgt/en eeneen ^,Francif«
cus, op een geefïigge togfe gefemelt/om
googgfienbe. ^^efeenbergclgc&e bin^
ggen/ bie top gier te fien tomen/ getup^
gen onjs gier te lanbe/ toat een befonbec
uptnemenbe Itcftt en bertieringe tn onfe
€on(i / in ben ^taïifcgeii Stippemiineti
ggeberggten gem ontgoubt/ enjgn toe-
fen geeft» tp ijS altgt feer bloepenbe eit
geefiicg m 3gn ILafeenen getoeeH / blac/
en met onberjïanbicg / notg fonfupjS
mboumenen ïiteucfeen/ seb?upc6enbe
metgoet opmrrc&igg oo^öeeï beeïget
leben/ in alle 5gn bingen. j^u betoni icfe
banjgnouöerbom nieten toeet/ noth
bansgimi (ïerfbagg btrnomenengeb^
be/ jo Offer tcS fgnennaem ben geerlijt^
Ken ggertitöte/ nefffuö ben bejien g.ta

Baer tebergeffen/ bat fp be groote nta^
bemie oft gegooi alle:êcgiiüeru/
en Ceptfeen-confï oeffenenbeilubiofe/
oft leer-ïu(ïigge bet ganifcge ï©eeteït:
;g>oo geeft geen ^taotgaec te roemen
boben ©enetien/ ban fo beel goèbe tref*
igcöe tolojterbctiS / ofttoel-bertocube
Jicgilberg ober langg flabtcg t'gebben
I
Cegabt/ gelgt fp onbet anber nocg geeft
gaer JSoigger
lacob Palma, toelcfeen
toa0gebojen

befonber in fgn colojeren/ oft ganbelen
met ber bertoen/ op een aerötge/ bïoep#
enbe/gloepenbe/ en bjopigcfee mantere:
gelgtfe tcS gier ban tot ggetupgg neem
een groot {luc& flfimftelrebam tot ben
tonjïliefbiggen
^m Hennjck van Os,
toefenbebaer Venus,iuno, en Pallasbp
een fit ié aen 'JSafel/en be nijbige ^mee*
biacgt beji ttotfï-appet gen toeggetoo^^
pen geeft/en genen blieggt^ift bp 3gn
nocg meer perfonagien/ als? eenen galf
naec&ten ;g>cgenc6er/ H^tnberfeen^ / en
finöer binggen, jBaerbpfonbeti^feer
gratelgcSDe venus, bie gaif toat ban
acgter fit/ en feeert gaec feer aerbicg na
garen Cupido, bte gaerpftfcggnt gep#
meiric^ in b'ooj te feggen/be tronie ber
Venus, bille/fenie/en aüeö 5511 feer toel/
en op een ftcrbaren manier ban toert'
δεπ g!)cbaen: ^umma/tö een SiUfS bat
feer gf)epif fen töojbt / ggelgcB get toel
toeerbicgis» i^otg iö t mmftelrebam
toel pet ban gem te fien/ bat niet te bet*
atgten ig: ^ocg toat tc l^enetieti / eii
in anber l)teben ban Sltalien / foo Ca»»
felen/ Cafereelen/ boetScn/en Conter»
fcpifelen ban gem siin tc fien / toeet icfe
niet ^aet comtoocfe nae fijn tepcfie#
«inp;gbco| Goitzium ggcfneben upt in
eenen s.ieronimus, bie een fraep
actie boet* Ban ggelijcfeencomtban
fjem upt / boo? GiiUs sadiaer ggefnc^
ben / eenen s. sebaftiaetij bat een fcgoon
teelbt/en ban goebet actitube iö.^Baer
iöootSgetoeefï benoubeniacob Palma
Jïan ©enetien / befen fcgilberbe ban β»
Ipbertoeeen geerïgcbefonberfle toercö
inbeCqmer/ baft bie ban be^ètgole
ban SMarc bergaberen/ een (ïucfe/ baer
'tboobt Itcfiaem ban s.Marc too?bt gge^
ïjiatRt na ©e^etten in een f>tfttp* Hier
ilsi feecarvöicfi uptgebeeïbt m gwutoc^

Itaiiaenfche Schilders,

ïigggenbe oocfe met onberbjeben liet/1 Uaenfcge^clitlbeisi/alsiberplaetfetoel
tot een (lutfe toeegö in ben gronbt / niet; toeerbif g toefeube»
mo0geijöe Igben bat pet f00 cantigg i

leiaen mn lacob Paima, ^cöiïöer Uan Benetien*

in bf fe lefie öJeuiücn / en ban fo rnenicg
ebel Confl-rijfS Sgeifli Heeft βσοηι

gaec

Hi^ift f lojenreit te roemen / te
fen 'tbebbeban be ^tgilbei-f οπίϊ

FoI.ii2.

^ee-ontoeber / baer ootfe nocg
dnbjr ^rgepcn en^cgupten banbefe ^
Ie totnöen toojben bebocftten / feer toel
en mei grooter aenbacgt ggeöaen: gggi
Igciioocèis eenen groep beelbeninbe
lociu/ in berfcgepben g^ebaenten baii
guabe ggeejten/bie al^ iBinben blafen/
om 't .i)cgip/bat booj be rafenbe golben
met riemen tracgtelgcfe toojt geroept/
te beletten.^ier fietmen ben bigt en be*
genbicgept oer ^cgipperjs/ 'tggetoelbt
ber i©inbm; 't toeren bet baren / en be
bltyemcn «pt benf emeï baïlen/'ttoatec
gebjofeen ban ben riemen / en 'tboutoen
bet riemen ban be tracgt ber iSoeperi/
een binggen toefenbe bat niet te tjerbe»
isreniiÈ/bei^atuer naetber te tomen:
toant get fcggnt in't aenfien / bat get
geele fiucfe roert en fcgubt/geïgc of tge*
ne baer in gefcgilbert iss al leefbe/en m^
tuerlgc gefegiebbe,5^ocgfcgtlbetbe gp
ban (©Ipbertoe b'googg ^Itaer-tafel
boo^ "tiilooftet Helen a, te l^enetteii
bp 'tCafteeleen bjp Coninggen/baet
beel beelben en feer uptnemenbe goebe
tronien in romen / en fcgoon Eafeenen/
belcpt met eenen goeben f toier oft gang
ber boutoen- j^ocgtn be Mtttk ban S".
Mariaformofa , iiSban gemeen 'Cafeï
booj be i5u{Tcgieterii oft Slrttllerie-
mee{lecö/ toaer tn tomt een g». Barbara
foo groot al0 'tleben/ met op eenfgbe
Anthonis, en Op b'anber ^.Baftiaen:
maer be Barbara i0 'tbefïe 25eelb bat
befen Palma optbebe.
IBp ggebencSt
te Hepben te gebben gftefien/ tengupfe
baneenenbanberlBuelen/boben'tpoii
tael in be Camer/ een ©joutoen tronie/
met galjs en bo^ften naet&t/ 'ttoelcS
geerlgcfe en toonbertoel upt bet ganbt
fionbt/bocg ban bp fcgeen met toepnicö
arbepbt / en met niet u tnroote ganbes^
lingftegebaen te toefen.'©aer is tt Wt»
netieneen Conterfeptfel / bat gp naec
gem felbeti gab gebaen / batmen altgtjs
op 'jg^^eeren '^emelbaertss bacg opbe
:f eefi te i^enetien fatg / bat Michel Ag-
nolo, nocg Lionardo da Vind, ntetiiab<i
benmoggen berbeteten/ foo geeïber^
toonbetlgcfi i^bat ggeacgtgetoojben/
om fgn iieeluptggenomenffgooiigept;
foo toel ggefïelt en ggefcgiïbert alsS gefi
i^.Wtetnaer/öoemenUermacgteber^

öetetingöe

lacob Palma,


1

-ocr page 121-

Saer ï©ebutol tocrbt / en toeber
bjoutoe ban eertèn albaer gBeBeeten
Muzzio da cafa Polidoro,eéflecBt ^tBtl#
ber toefenbe / om bat Bp meer be mape#
né in be Jpranfcöe firggen/aljs be MnhiU
ber-confl oft pinceelen geoeffentBabbe»
©an befen 10 gBecomen
lofepino, toelc^
feen be iBoeber upt eenen bjoom oft
openbaeringe (fo fp fegBt) ben naem
lo-
iephitetgeben,©p toa^ geboden SCnna

1/70» ;©en longBen lofepijn i» $gn op*
toaffen toa? gBemeenlgcft boenbe met
met Solen upt Bet bpcr eenige bingen te
tepc6enen:toaerom be JBocber bit fien^
be/grooten lufï Babbe toeber nae öoom
te feeeren/latenbefiaec feïben boo^fïaen/
bat ben jongen toat bpfonber^ te tooj*
ben BaöDc, i©aer mebe ben ©abec

lofeph öan Arpino,
uptnemenbe ^cBiU
ber te föoom*

D%t ben namaelii in bjencBt epttbis-
genbentoeg ber bencBtfaemBept/
nae upttogfen ban
Pythagoras letter/
öarben en noutoen ingangB Beeft / en iS
nu ter tgbt ben confiigBen ^cBtlber
lo-
feph van Arpino
nietgantfcB onbeBcnt:
toelcfeen ben pojcenben noot stiner <©u-
beriS/ tot ber €on(ïen boltoitienöepbt
geeft boen Baeflen/ foo bat Bp in 50η
bjoegöe groene ^arcn loflijcfie rgpe
bjUfBt? arbeptjs Beeft ban Bem la*
té fien, ;êgn aoomfcöe moeber ©louto
loanna, een^ cbelen ^pangiaert^ bocö*

toapenboe toa0« ^efe^iaBenbagBe*
IgoreenberlepmaBenbe/begonben Bem
teberbjieten/betoöïBembe aenpojren*
te s^atuerenoobbe tot BoogBer boojne*
men/begeerbe baerom aen
Pomoranzio,
batBp mocBt aen anber bingBen geflelt
toefen ttoantbie ©jaecBen entoaeren
tnaertoercB booj eenigBe flecBtegon*
ÓBer0* ^it toojbe Bem tegBen be$s an"
bet
baegBsS toegefept. f^aerom Bp boe
feer bioecB ijS gBecomen op't toercB: aï*
toaer Bem een ban bie ^cBilbers gBe*
boobt/en te toercB flelbe/wn /Cabclotfe
toe temaecBen / Bem aenfienbe booj een
banbe^ongerjs/biefulcc gBetooonsfin
te boen.
lofeph anttooo^be/bat Bp baer*
omnietentoajSgBetomen; ban betogl
ben ^ongé baer nocB niet en toa^/toou*
be Bp't geern Bem te gBebal{eboen*<Sn*
bertuffcBen ifi ben <®pper-meefler
Po-
moranzio
gBecomen/bie biaegBbe Bem/
ofBpmoetjs gBenoecBBabbete maBen
inben<©iotiffenoft cieraten een iföaf^^
fcBer/toaertoe
lofeph getoillicfttoaiS/
«ninaetfiti befe j®affcöec trome /bie

ben fpot bigtenbe / fepbe: ^p fal een
®cBilbertoo?ben alsi mgnjs gBelgc&.

^pnblinge te Öoom comenbe/ gcraectê
in groote armoebe / bat fp ben cofl niet
toel toifïen te gBecrijgBen: en boo? upt*
nemenbe gBeb^etfe/ be jBoeber een Baec
jongB fiinbt mofl bperen oft bafieren
met Bet roet upt ben fcfjooifïeen: maec
lofeph bertroofie Baec tenbefïen / feg*
gBenbe/ flptoilbe alle bigt boentelee^
ren /omt'Bupsi teBelp nonberBouben/
alsi Bp pet boen conbe. €n gaenbe öage#
Igcfer upt tepcfeenen foo Bier foo baec/
toaer pet fraepiSttjag/ meteenbjoobt
ban een ooitgen/bat hp boo? jijnen g\jec
tot leeren / teel tfabonte ftalf toeberom
t'Bup0 b^acBt. ©e ilbeber bebenc^
Benbe/of Bp met anber Soirgerj? mocBt
ben tgt met fpelen boo^b^engen / guam
fien toat
Bp bcbe/ en flonbt bicBtotïjs
langBen tgt ac6tcc Bem bat öp't niet en
toifl. ^en ©aber trorfe beel tgtö bup^
ten öoom / eenigBe bingen boenbe boo?
ben 25oeren/ en toa0 gBetoettt te maBen
ex voto. CgefcBiebein 50« ban BupjS
toefen/bat een iBan bad nae Bem guam
* ^ · ^ Λ Γ iïie üan een #ecrbt aBebflï^

ter / toag nocft jong lignbe Baeft l©eefe/1 ïen toefenbe/ begBeerbe BaeflitB een Ex-
®?outo/ en ï®ebutoe,ï®eefe toefenbe/1 voto te Bebben ghemaecBt: toaerom lo-
toagbcfïeltteöoom in't Cloofier ban
feph bat aengenomen / en tegen bejsani^
Anna. ©joutoe tooibcnbe/toass gBe^ beren baegBsban toaterbertoe gebaen
troutot met eenen
lofeph Cleermaeffeer Beeft / tot ecn groot toelbeballeii ban
ban
Arpino, in't HertogBbom ban Sar-; ben man. ©eeï repfé iji Bp in gefelfcBap
ro, onbfrt'gBebiebt beöebelcniacobo bananber jScBilbcriS/ metinn ©aber
Bon
compagny, tsec fp repnbfH bjp j oocB bupten ber ^tabt gBetrocBen in

' berfc&epi·

Itaiiaenfche SchiïderS)

Betertiige tn 5liti toett6/i0 Bet met Bem
teruggtje gljiloopen: '©ocB Babbe te
booien gfienoetB sBfbaen / onbec be be*
ie J>ci)iïDecj5 te jijn gBereSent/ en ailen
adec ban Bem/ oft jrjn gBerurot te tBe^
fenafgöefeeert ^pi^ gBefïoiuenouDt
48.-Jaer, Sïengaenbe ben jongBen
Pal-
ma,
bie igSnotBbagOeïgei^boenbe inbe
Confï binnésijn ©abetltjcfee ©enetten/
toefenbe een ^an ban
s 4* Saer ou»
berbomiS.iDattec meet boof gitaliaen*
fcBe ^cBtlberjS tc ©enctien/in ben ^te»·
benban Eombarbien/ oftelbeciSbaec
ontrent jgn/ bic toat befonbecif / en
mgni^cnlicBt tocecbicB mocBten toe*
fen/ijs mp niet beftent/ ic6 Babfe anberis
flBeecn al bp ben anbecen: |®aec betogi
fuïcp niet can gBefcBieben / 6eec ifδ mp
nutotonfcBooge^cBooiaoom/ baec
altgtjseengoet beel betnuftigcen blij-
tige naebolgere onfec ^cöilber-conft
bp een 5ön / toaecom ie baec geen Danbt
ύρ pbei aebe fal Bebben te leggé / op bat
icfeb'^iftojte bet italiaenfcBejêcBiL·
bec0 macft becbullen/en ten epnbc b?en^
gBen / om foo te comcn tot onfe i^ebec^
ïanbctiS / mgn ILanbt-bolcft en feenni^.

F0L113.

ontrent een Banbt groot motBt toefen/
met fulcBen bigt/ en foo aerbicB/ bat aL·
ie bie anber ^cBilber^ guamen acBtec
Bem flaen / en fagBenmet groot ontfet'
ten en bertoonberen be feltfaem uptnc^
mentBepbt/bie
lofeph in be ^tBilber-
confl onbertoacBt baer openbaerbe*en'
bec befe ^cBilberö/ben gBenen bic Bem
be€abeioti$Babbe boen toemaecBen/
babtBem/BpfoubetBemté beflenBou"
ben / en bergBeben / Bp Babbe Bem aen'
gBefien boo| eenen (lecBten iLeer-jon^
gen/ban nu fagB BP Bem boo? een groot
|Beefler/en toou Ben» op een anber tgbt
felf be ^srabelotö en bertoen toemaBen,
Sdiernaer toojbe
lofeph gBebjupcBtin
iliflo^BenjS / baer Bp Bem toonber toeï
in bioegB / en ;gnen loon too^be Bem
bagBcliitr bermeerbert / epnblgcBtot
acBt en tBieniuii be^ baegB^/ elcBen
lui iji btjf flupber^. g^oe nu
Nicoiaes
Pomoranzio
jgn beel/ te toeten/ be Belft
ban beEogie/ bolbaen Babbe/ begBeer«^
be
Pater Ignatius lofeph oocb tn 5gn
toercB te Bebben. €n alfoo Bp nu baec
oocB boenbe ijS getoeeft
booj ben Pater,
toa^ Bp foo blgtigB altijt^ op't toeccB/
bat
Bp / boe anber toaren gaen noenma^
len / nocB bleef toercBeni ïBaerom BP
ban befe sÖnmcbegBefellen feer bcnöbt
ijS gBetoojben, ^tt toclcB jgn iBoebec
bcrnemenbe/Bem gBeraben Beeft / bat
Bp met ben anberenfoube afgaen / al en
toilbcBpmet Bunnietinbel^erbergBe
gaen/alfoo bat be maniere bjecfcnbe
oft BemeenicB ongBelutB mocBtbooi
befe bengbinge ontmoeten, l|cti0eenii
gBebeurt / batBp toeber alleen oberbIe<
ben toaiS op't toercB / en boenbe aen ee^
nicB l^iflo^iBen/ altoaer ben l^au^ op't
llatB iö gBecomen/ en BP nebcr gBebal^
len» ©en t&au0 Bem bectoonberenbe
ban 5gn toercB in fo groenen ouberbom/
fepbe Bem/
Bp foubeblgbenfitten/cn
met 5gn toercB boojtbaeren. <i5n alfoo
Pater Ignatius tegRcntooojbicB toaiS /
b jaegBbe sgn !|epiicBept/toat bat booj
eenen SongBentoa^. ©en
Pater fepbe
ben alle be gBelegBentBepbt / ben
grooten noobt ber euber^ / cnbe groo*
te fcBönbaerBept bie ben giongBen Bab^
bc / en betoee0 een uptmuntenbe groot
ïBeefler te too^ben, ©oe liet ben löauis

berncmen

lofeph van Arpino,

bereulben.^aet ηα te aoom toeber ge*
Beert toefenbe/ enb' Bem aljs boo? Benen
begBebenbetotjijn gBetooonlgcBtepc
Benen / tfl gefcBi
êt batmen te aoom in't
^allepjs boenbe toa^ aen be Hogieoft
«©allerge banl^aüis
Gregorms be 15e»
Bon Compagnjr,
toaer obcrgBeflelttoai»
réel0Caporaaiftrioft «©ppermecfïcrjS/
eenen
Nicola Pomoranzio, en eenen Pater
Ignatius,
betoeïcBe berfcfiepben jongBe
^cBtïbersi albaer Babbcn in bat tocrcB
iïoenbe.5©it fienbe
iofeph,toert met lufi
ontfïeeclten / en ban noot^gner #uber jS
fiftebieben/ om in bat gefeïfcBap te mo^
igen toonen/ toat Bp in fo b^oegBen tgt
inbe^cBilber-tonfi booj ftabigen
blijt
èabbe gebofbert: maec alfo Bp te bloot
biel benbooinoemben iBeefier^ te b?a#
flBen nae totrcB/begBeerbe BP ernftlgcB
aen ?ön«n ©«ber / bat
Bp bat booj Bem
toilbèboen. jlBaer alfooben ©aber in
^laetfebanfulcjc te berfoetBen/ met ben
giongöenjönen fpotbjeef
/ijs lofeph felf
SBecomen bp
Nicola Pomoranzio, bie
iem ban baiB té bagB upcflelbe: epnb'^
ïgcB booj aenBouben/ toojbe
lofeph ge*
(lelt te maecBeninbe fcBtlben banbejS


-ocr page 122-

tocfitemen ttaebe<i^ut3èi:jS/ enbetinbcni
öe Dat^Êt eecigffee iupben tijavcn/ijeeft
ÖP iJcrojbtneect een ppUifie ban bjie
pkten/ 25joo&t / ïiaijn/ l^ieefcf)/
toefptjö/oocfe Hicöt/tn l&Eferti0/albEr*
iep noobtüjenbitiftepbt oui öiipföoubm
ijoo? perfoonen/ n\ tgien gouben
UtODmnfiBaent^^ t©oe geeft
lofeph
Dcmfïabitf) tnecft üeronleötcijt tnbcn
öienfi ban benl^aug / toefenbe ebnitoel
Uan aïle^ijn Uierrèen bolcomeïrjcè btf
tadt. 10 göefcöiet/ boe ftp 3gn eet»
ReiBaeütit-gljeit foube öaeicn enont*
fangiien / bat ben
Pagadoor ^ bes
<Sntfangi)f r/ban öem begfieerbe #ant#
fii)jtfi/oft «©isitantte ban stjnéc öanbt:
maer alfo öp fepbe/nict te rönnen fcftjijf
ben / anitooojbe ben
Pagadoor, ||oe wf
δίε foo goeben fcOtlber toais/ niet
ben encon/ en bat &et fcftanbe toaji.
g^es lö
lofeph t'öups gOecomeii fonber
'igiieit te bjiilen ontfangen / en bebjocft
b3efcnbe beclaegöbe öem / bat 5ön öUi
beriS fjem niet öabbên laten te ècöool
gaen eniceren» <©e 5©oeöer gaf öem
moet/ en ieerbe l^em op ben feïben abont
fo beei fci
)?ijöé/ bat öp be^ anber baegö
tgfieïbt ónifïffgö met 3ij(i epg^en ^nU
iantte. ï©aer ban ben
Pagadoor, fecc
bcctoonbertsgnbe/ fepbe; 3^itiiSiijat
bjeemtjs /batgöpgifïer abonbtnieten
tonbft fcöjtjben / en op eenen rtac^t bB0
ïiaefï f?ebt gf)cleert. <©nbcr anbet
mtc*
δ?η/ bte lofeph beeï en tonfïicö g^ebaen
geeft/ttjaö öp ten leften boenbe
bpMon-
te Caval, tnöen Üofban Carbinad d'E-
fté, tn't jêomer-pallepi ban ben #misi/
inbeCapelïe / baer ftp maecfeteo'^f'
fïojte ban benl§auiS^.
Gregorius, tn
aïfooïipüjeïiiaöbe gebjiit befesfldaujs
tronie maerfeen met een bjoIijcS toefen/
toa^ [jet ommginiiicè : toant ïjoe ffp
5rjn Confï baec tn oeffenbe/fagij be felbe
aïtgt b^oeflöcö-toa^ï'i^m ftpfebciftDep^
ben repfén afbtffite / ni ban ttteujS met
BalcBi (göeltjfS ftet op^t nat uja0) liet
befetfen, €pnbeïittg§ baec oberboeni»
be ^tjnbe / en 8ct ftem niet en toon göe^
ïuc&ên/b|oefjt;tjn 25|oe&er item tijbin-
0Öe/ bat ben
i0au0 Gregonus öe 13 ε.

obetlebentoa^ : !©aec bp tt bertoonf
beren 10/ toat b?eeint»ec berbo?g&enti
ÖÊbfR en toettfiingê in m i^atwc fom^
tijbts göefpe«rttoo?bcn. ©eeii bjoebe
boobtfcftap Doo|enbe / toerp
lofeph φ
lejëupt becöanöt / laetenbebe bjoebe
tronie onboïmaecfet / alfoofp nocötö.
<Boe 10 san gfietooon ppbtfte ten epnbe
göetoeeit: maec quam baer na in bienil
ban ben Carbinaeï
^^Severino, baec
Öp
notö tegöenbjcoibiröin 10 / en p^a*
bifieban ge^ft boo? öem/ oocft 25ioobt
cnl©ijn. l|iernaeOeeft&pgöebJ?ot0t
boo^ b'een en b'anber, »8nbertulTei&en
tffer
Ober eenen 3öné 25joeber/genaemt
Bernardino, bie oocfi een goet jècöflber
i0/ftoartcöepbtgijebaIfen ί bjant alfoo
befen met eenen «ebriman/ s^. Antonio
Gaiettano, 'töooft banbeti gebannenen/
tebeelgl^emeenfr^ap itiaec&te/ enj^ati
Öem gebaen een fcDoon 0oer/ too^bè fip
nietaüeen g^ebannen: ttiaec^enrtoo}^
ben ƒ O O. Croonen op sgnïöfgftcdrtt»
ï|et gefcötebe bat be^ufiitte banöoom
befe göebannen op eenen tgbt öabben
boojgjgenomen t'oberballen / en te
ban#
gO^n/ ü]etenbe batfe niet feermdt ban
fioomentearen,
lofeph bit bememen*
be/i0 inaïbetöaed bes abonti öepiw*
Inc6 te g>eetbe «ptgöetrocten/en i0 bit
gfiefelfcgap tomen öjaecTcöoïitoen, 55e
gebannen l^ebben (ïcacji; be blucl)t geno'
men nae t geberrl^te toe/albiaecfpmet
be Sufïitie / bie gun feer feojt öabbe gr*
boigt/ fc9ecm«tftcrben/en ftunnen fpot
fttclben / om batfraen ftun niet uptc^ei»
rtcftmi Éonben,
Meph t0boo^t0g|e*
trocfien
naeArpino, en fc^irBte^iineit
25?oebernae j^apefó / in fietCIóbfier
ber €at|japfer0oft ^ateceufen.
idèph
taefenbe t'Appino, albiaec ftp upt b|ee*
fe öem ontbiel / fcfiflberlic op be piaetfe
tegen eenen muer ban beöoogö Hfeertfe/
gfienoemt
s^ Agnolo, om baec ban gem
memorie te ïaeten/ tbjee 25ceïben/ tr
toeten
/Mario, bie febenmaeïteöoom
Gon ful gn ben gfteïeerben Cicero,
om öatfeijfrer ban g&eboo^te toaeren»
!©it i0 ai gftefcgiet ten tijbe ban fdaus
Sixtus be bgfbe / naec toeïcBc oberlgben
befafieban
s^ Antoni boo|noemt göe*^
mibbeït en glöeb^ebitöt is gfïetoojben/
bat O0t&
Bernardino, lofephs 25|oebec /
t0
ÏO0 en b?p gOetooiben. lofeph taoj-
beooèBte 0oomontboben/ alsgeenett
noot Se&ïirnDe» ^oe maetfite £
ip tot

Italtaenfche Schilders,

lofeph van

^.Laurensin Damas, be i|i|t0^ie ban
Laurens, baet Öp gebangöen vuoit/
en noc^ eenigfte anbec, gin befe bansin»
gljeis tefren een geeftigtje manier ban
ojoineren/groote roerentgepbt/ en
telgcfee actiën bec 35eelben/ oocfe een
feecaecbtcl)fc&oon©eert/ uieïcfeöp te
boojenban aerbe öabbe gDebootfeert/
en isfeectoel göebaen: foo isoocöee'
nenbteberopfit / met bliegfienbe goet
Haften» :èumma/ bit bjertö m$ en 10
fultfe/batl^et becooifaett ijeeft/ bat
lo-
feph
feec bermaert/.en in een groot aen»·
ftent0glieti)o^ben« ^tt\j!ecc& gebaen/
quam öp te j^apeïs in't Clooitec ber
Catöupfecs boo?noemt / baec jijnen
25|oebcc öfm öntfloubenöaböe, ©oe
lofeph baec tn bat Cïoófïet boenbe U>a0
met pet te maecgen/ guam ï^p ontboben
biefenbe te 0oom/ om bteftnille bat sg^
nenBaberfiecb bias gf)eUio|ben / bie
ooc6 fto^ts gDe(lo|ben is* )|iec nae be^
gon
lofeph een toertfe/tot Lowijs, in
öc ipranfopftöe Hteectfe / bat bjelcfe upt
eentge ooifaecft niet bolbaen biojbe, pa
nocö eenigöe toeccfeen / maetftte öp in't
€Ioo(lec ban
St». Procede, eert Capelle/
toflec in feec ron(iic& ban fiem
3ijn göe^
iraen be biec Heecacrs bec =Ëecc6en / en
^êibilïen. s^ae befen öeeft öp aengeno*
tnen boo^ben 0oomfcgenl>eneet/^et
toectfe ban öet
campodogiio: botii boo?
teel aen(ïaen ban ben fdjtooj ba 'tboo?^
noembe €ïoofler te jgapeïs/ is baec De
nen göecepfl/altoaec
Dp maetfete in een
^atcifiiefeec uptnemenbe ftfjilbecge/
en is baet nae te 0oom gpe&eert/om
'ttocccfe op 't
Campodogiio te bO;ibe*
ten / altoaecöp foube ma6enberft§ep*
ben gBefcötebentfTen ber cuber aomep*
«en;en öem bjojben boo| eec(l te fcQenc
in een roobe 5ijben bupbeï g^eggeben
gonbert gouben Crocnen* laooj eer(ï
maecBte Öp b'ïltiïo jie /baer
Romuius en
Rhemus ban be l©oïbinnegiteboe(iert
tBojben. i^ocB eenigiie ^tdojie ban een
bataillie öeeft iÖPin't felbe biercfi bes
Campodogli aengöebangïien: maer nut
begeerte ban ben ^us
clement be 8e.
moft ÖP maetfeen tot
φ, lan Lataranen,
ljpbeFonteConftantini
,in een 4Eapeïïe
ban
lan b'^uangeUft / baer loannes

fengn bitnet: in een anbec ^ifloiit/mt

Arpino. Fol.tT4:

löp Dem ïaet ïebenbe in'i gcaf leggöen /
en baet 'fanbecbaeggs niet en b)ojt gOe*
bonben: bit ^gn groote boet&é ban tip*
bectoe, tï^oojbeeifrö^öben banbe^er*
toginneban
Crats, iêoebec bec tegï)en<
bioo^btge €ontnginne ban Spaengien/
aenbenCacbinael
s^sevcrino, maecfetc
ÖP nocö eenen boec ban i©lpbectt)e/baec
Maria jong ten Cempel toojt gebjoctit/
bat
ootiE feectoel göebaen biaS. ^en
l^eef ban ben ISaus/ ben Carbinaeï Oi-
tobrandino, geeft lofeph oocfttnjgnen
bienfiaengöenomen/ en pjobifie göe-
göeben: baec boojen bebefip opboecfe
ban olpbectoe eenen booben
Chriiium,
ban ben €ngöelen g^efiouben, ï|iec nac
t(i göefcöiebt / bat ben l^aus tcocfe nae
ipercacen/ boe bat lertotöbom ljcm aé
betflojben b3as*©oe UJOjbe
lofeph beCf
focöt mebe te cepfen. Ce iperracen taei»
fenbe maetfete ijp b?ie flutxfeenS bait
eipbecbie / itft meen op coopec platen*
^Ibaecte ^fcrrarentsboc ootfegfieto*
men ben^ertogö
Albertus, met beCOf
ninginneban ^paengien/ boe baecbe
troubjingensijn g&efctjiet.iBenban befe
(iufcfeens fcöüneft ben iöaus aen ben
#ertogö
Albertus, enintflucjcfientoas
eenen
loris, biebe i©iaecBe bebecfjt:
5iet anbec (ïutcfeen gaf öpbecConin'
ginnen iBoebec: ^tt berbe / be Conin*
ginne. :©aec nae te öoom göetomen/
toojöen ben löaus göefonben ban bec
Contnginneifeoebec eenige #atecno*
(ïers ban coot to^ael / becmengfiet met
gouben teecitenen / bantoelffee fipeen
fcöontfi aen
iofeph,feggenbe:©at is ba
be ^ertoginne/ bie u fcöiïberge geeft,
lofeph is ooclË aUijbt feec göemeenfaem
met bi l^aus tcgenbjoojbicö/ben booj'
noernbenClemensbe Se.öet tuelcfe bu
togflgfS is: üjant alfo ben #aus 9laec<r
ïgcc ba eenicf) Coopman too?;t upt
lanbt 25iec gDefonben/ i jï gftefrbiet/bat
lofeph is ggetomen bp ben idaüs / bie
jijnnoenmael göebaen ftebbenbe/ ïiet
pem ftftencfeen een goet glas met 2&ier/
enb?otlötet
lofeph tfjettoeltB lofeph ge«
ftftontSen toefenbe/ bjoncBet/ eet fip
fcöier toift biat ftet toas/ijaïf upt. mn
|0aus bit fienbe /fepbe: ilp buncSt ftet
en bebalt u niet toet/ göeeft Ret mp/ icS
faït «ptbjintfien / gelö'cft Bp bebe« l|iec
«a i VM


-ocr page 123-

gaec ban i óoo.öacn ijercicren cn ft^Ui
beren te
H^ercfee tian lan Lataranen,
flitoaei: f)p lofeph geeft (©Ueclle ban Öet
Uiettg gf)emaec&t/U}aei: toe f}p gemltet
ö&eijen looo. Croonen op be Ijanbt/en
lofeph lüojben alle toeecfie göeflöeben
200. Croonen / om ben 3©ercöUeben te
betalen/en bit
moiï om be co^gept besi
tgbt0 in fiaeflen ggebaen $tjn. ^oe
lo-
feph
met bit toeccfi beronlebtcgttoa^ /
tDo^be gp ontboben/ oft boen gaenbp
ben s^eef ban ben i^ausi
Altobraodijn,
om eenicö beïancft / foo fultjc ben naem
Öabbe: maer befen toee^ gem boo^t tot
ben i^auii.
lofeph baer comenbe/ fcgonc
Sem ben #auss een föibberftöap oft
Ca-
vaierade,
enmaecfete Bern öibber ban
^.Pietersjfeggenbe/0p toiïbefiem ootft
een teetfeen ban Kibberftöap gfieben»
Ctlgc&e baggen baer nae fcgontg ffp
gemeen gouben&eten/ biefefmaelom
eint6/baer öingB aen een iBcbatïle /op
b'een^gbe bias! t'tonterfeptfel ban ben
|^au0 / op b'anber s^be een Crup^ / op
ö'een jrjbe ban t'Criip0 een JöalmtacS /
op b'anber een iLauüjertacfe. iBet bit
ö8efcBcnc&i${
lofeph met taenggebam
Qótn toertg tot
^.lan Lataranen te
leefeer boo^tggebacen. ;i^act maecfete
gp een groot bacfeop't nattotfietfioog
Sïtaer-tafel. ï©iti0 bWojte ban on^
fejS t«ten i^emelbaert/met icpofleïen/
en ttoee €ngöeïen/ en jgn albeeïben
itteerberaïjSt'Ieben.SInbitbjercfeboen'

be tocfenbe/ is lofeph ftecfe ggebjoiben/
tuaerom ben ^aujs feer bjoef toefenbe /
fonbt Bem bagelgcr jijnen epggtn ^ot"
too?/en een «©üe/biemen ftect/
oiio del
gran
Duco, bie groote menitöte ba gon^
ben Croonen b'once toeetbttft toajStfiicr
raebebJOibe öpoberjgn ÏDfgefmeert/
ootfê ïaoiiit een i^eberlanbtjS
ècÖii&tï/ öfienaemt
Floris van Dijck,
bieftem feer göemeenfaem goetb?ient
en göefeUe toaj?» <©nbcr fiaer ïteflgtfe*
Beben/ bie
lofeph banben^u0 gliefon'
ben bierben/ bierbett gem ooc& ban ben
^aujs ggefonben loo. gouben !^roo«
nen / om ;rjn töbt-berbiöf mebe te 8eb'
ben. «Söènefen toefenbe / öeefi fip be
boojnoembe ï^ifioiie boïepnbitfit/tot
«en SEooten tof, 3in befen tobt matC'

Ikertfe oocfe een ï|t(loiie/bai bjelcfee ooc
g^et toertfe ggeacftt tg,
lofeph Jeeft oti"
beranbetüJercfeen gefcgilberteen
gie op't nat/booj een €belma te öoom/
toeltbe
Frederijck Zucchero bja^ aen be*
fleetgöettieefl/ batfipfe aVmetepggen
oanbt foube boen i maer alfoobenCi»
belman eeni op't ftacöguam /batee^
nen Songgen baer aen boenbe pet
aenteHrgtfeenbaer scenbeïanffe bpeti
iMö/toert ben €belman berfloojt / iitt
aiïe^ afbiffeen / betaeïbe
Frcdenjck ai
op / en toat men öem fepbe/ toilbet ban
lofeph göebaen Bebben,. g|n befe Ho·
0ie quam onber anberbinggen / baer
Cupido eenen Pan onbet gem leggt / be^
togfenbe bat be ïiefbe i^atuereober*
toint / göelöcfe bat in pjintfiomt/ gfie-
fnebenban
lacob Matham. lofeph geeft
oocfe ggebo^bert get toertfe
banCampo-
doglio, en aïfoo gp gier toegabbeahe^
fcgilbert op een boecjriié een bataïifien I
met feer aerbigge ©eerbefeeniSeB ^ol·
baetftenjs/ met berfierlgcfee Uii^eniS/
Belmen/en anber js/get toeïefe gem foitbe
bienen tot een fcBctss oft oibtnantie /
tooibenbe Bern boo| geboben
j-oo. Cni
nen. lofeph toais ooife Sfi". 1600. met
benCarbinael
Altobrandino te ^arnsS
in fjancftcticfe/ boe't||outo'ïötsige#
fcBiebebanben Zonnig Hcnrijckbe4e,
metbentcgtebanben teggentnooibigen
ïlertogg ban ipïoienc
en. WM gp in
©lancfergtfe gefcgilbert geeft/ en toeet
«ft niet/ btm bat gpiefioom ggefeeert/
baft boojtbaert in jijn Confl / en hait
ben paujS/ en anbet üeeren/ Boogg'Inc
beg^ft/en berecct tooit / gel^cS gp
om
ber Coniï toille toel berbient / en toeer*
bigg tii.

^■iem ban nocöanber ata^

Iwenffge ^cgilber^ / bie teggen-
toooibiggteJSoomsön.

T'egefcgiet bat be<©effenaeris onfec

Conflen t fomtgben gBelgcfeflape^^
tigg ggetoo;ben / gun te bjeben gouben
meteen ggemeen manier ban toercfeen/
bie gun tót onbergoubt / en noobtbjuft
matg bienen in't ggeiie bat gun baeg'^

wmeeitboo^jgomptteboen/ fonber

tïee!

Italiaenfche Schilders,
nae^ecftljeni^auiategöetiBet SubiU- te Bemardino jönjBioebec <n bt feïbc

beeï gunnen geefi/ oft finnen te bemoep#
en / oft te beronlebiggen metbeel|lu>
berend / oft bccröer nae te foecfeenber
Confien boltomengept/ befonber aïji be
aèjincen/ilecren/ enmacgttgge/ gun
Uoofoen tot anber binggen ggetoent
fiebben / als op boutoen/fcgilberen/ oft
berggelgcfee. Bpfonber te aoom/ toam
neer ben ièauj$ niet confi-UefbigÖ en 10/
niet ïatenbe boutoen/en fcgilueré/ maer
tot anber binggen ggenepggt ijJ / foo
boïg&en gem Carbinaïen/en anber
ren/ baec in nae/ bat b'^ltaliaenffge
^tgilberii toepnitg tebefcgicfeingeb^
öen/ maer be jöeberlanberjs bie gun fel»
ben niet toel tonnen boojt boen;€n bat*
feaï0 toönliefbtgge
Bacchus ^inberen/
niet tetoeïiö ojberoft inbe Weerenen

touto/ batr fp oocfe toel effen fo beel me^
be leeren/ Édii of f^fulcfe ganttoercfe be»
beni
3©ant get59nfootenigge|®arp-
beelbebie/oft anber ;èantté/ oft ^nc^
tinnen/ bie altgbt op een togfe oft (Irefee
moetentoefen / betronten moetenfult#
öen trecfe ban neu0 en mom/ en be wott^
toen foo beel plopfeenfS oft boutoen geb*
fjen / en iöaltoojs Sltemget felf/ baer
geeftmenbanjgn ponffeen^toe/ toant
men maetfeter foojten ban bp boufg^
iten: iBaer toanneer ban be g>paenffge
Ulote ban Snöieti boo? b'Cnggelfcge
ÊooberjS/oftanberiS quaïtjt gducfet/ en
bat get ^paenftge bupbe! te 6oom niet
toei ggefpecfet en 10/ gebbent be jBeber;»
ïanberö geel flecgt / toant be ;§>pani
giaerben gun bingen meeft toopé.Bocg
b'Staltanen / baer tcfeban booj gabbe
tebergakn/ toanneer batbenièau^en
be éiincen onfe Con|ï toeggebaen sijtt/
enggenuetgt gebben^aUepfcn/
feen/ enanberiite berderen / enbatfp
eentgg uptnemcnbe #effenaer onfer
Conften / met rtjcfeeïijcfee belooningge/
en ggcfcgencfeen berfien/ en boojfpoebe#
ïijcfe geïpen tot ecrlijcfeen (iaet / ban bei»
ginntn be gceflen te toacfeeren / tn b'oo«
ggen opboenbe / berber te fitn / en allen
bïgt te boen/ om optefïösen tot boUo^
bemagger afjonfïicgept intberbojgen
gaer ftoarte toiet^en te toeren /eneicfe
5gn befï te boen / get boojgefïelbe piö^-
teptfeen nae gem te (Irgcfeen. iffet
oocfe toeggegaen te fioom / onber be
Confï: toant boe
lofepino om bebeutgt
SgnerConiïen bp ben grooté buis^toert
ggefien/ in boojfpoet en eeren opggCi
toggen/ gebbenbeel Bemggefotgtnae
te bolggen/ ggelgcfe te sön/of boojbp te
löopen
.3a^er boo? eenigge toonberlgcfe
ggebojbert/ en inbe Conft toèggenoi^
men gebben.(©nber anber iffer eenen ge»
geeten Carati, tooogenbe totbenbooj*
rutgtiggen CarbinaelFamees, altoaec
gpberfcgepben fcaep binggen geeft ge^
baen/bte feer uptmuntenbe sgn / tnfon*
bergept een ftgoon gallerge / bie fo upt^
nemenbe gefcgilbert 10 op 't nat/ battec
ggefept too^t/ bat befe maniere bie ban
alle anber i@eeaer!S te boben gaet/ ett
bat be fcgoongept niet upt te fpjefeen i?.

5^aer ijs oocfe eenen Michael Agnolo
ban Caravaggio
, öte teöoom toonberf
IgcSe binggen boet: gp is? oocfe ggelgcfe
ben
lofeph boo? bcrgaelt/ upt berarj·
moebe op ggeclommen booj bigt /
cloecfe enfloutelgcfe alle^ aenbattenbe/
en aennemenbe / gelgcfe eenige boen/ bie
niet en toillen boojbloogepbt oft cleen^
gerticgepbt t' onber blgben: maer b^ρ^
moebicg/ en onbefcg^oomt gunfelben
boojt boen / en gun boojöeel ober al
fioutelgtfe becfoecfeen/'ttoelcfe boeg alft
eerlgcfe/ op taemïgcfee toöfe/metbe<«
leeftgept toegaet / niet te mifpigfen isi:
toant 'tgelucfe toilt gem felben ban'tfelf
on0 bictoild fo niet aenbieben/ get moet
fomtgtiSban onsiggetenteert/aengfte*
po^t/en berfocgt toefen, «©efen
Michael
Agnolo
ban geeft alree metsgntoercii
feen groot gefucgt/ eere/ en naem gecre*
ggen.
Hp geeft ggebaen een ï|t(ïo|ie tot
Laurens in Daraas, mffenjS Öte ban
lofepino, bacr ia 5gn leben ban bergaelt
iéigier in geeft gp gemaecfeteen 5laen^
feen / oftaeuffeen/
batnaeiofephs ^U
(ïojie toe fienbe be tongg upt lïeecBt/
fcgöncnbe of gp albu0 lofephs toercft
β 3 toilbe

Caratz, Michael AgtioIo,PauIo Gydot.^ Fol. 115.

mengept. ^anontlïaetteromfienee^
nen genuecglgcfeen (Irgt/ en
om fntlft
loopen tuffcgen befe: ϋίεϊ toert eenen
b^anbenben tjber tOntf!e&en:gier begint


-ocr page 124-

geen ilBeeiïet^öiitgen öbuöt; öotö
fp feïbcn niet opentlgcft »iöfentje* ^an
30« fega&cn 10/
mt alle öinflijen niet
fianBagatelli, fiinöec-iDerfS/ oftbuefe
ïinsDen jgn / t'jp toat / ofi tan toiin ge^
fcöilbert / foo fp niet nae tleben gDei·
ijaen/ engöefcDilöert en 5gn
i.m battet
niet goet / oft beter en tan öjefen/ ban be
jêatueÉc tejjolsDcn. Sdlfó bat Öp niet
tt*
nen enïfieïen treeft en boet / oft öp en
fitiet bïac6 nae t'ïeben en topieert /tnb'
en fcBiïbert* ®it tn tjs botö geenen qna^
ben tücg/pnt tot goeben epnbt te tomen:

toant ndt CeptSeninofte ( of fp fcfioon
getojtsi niet/alis tMetoen booi öebbé/en bc

nae tleben tornt:

loeren /foo

fgatuere niet al öa^r bcrfcöepben tjertoi
te bolflöen : ©otö be^oefbe meneerft
fo becregecomen te toefen in bcrfianbt/
bat men t'fcööonde ïeben upt t'ftöoon
onberfcöepbên en upt te fiiefen toift.
iffer neffen^ bit Coo^en toeber btt3^af /
bat 0p niet (iabiaö (jem ter (ïubte en be»
gjgeeft / maer fjebbenbe een beertgiien
bagDcn göcto^cijt / gaet Öp ber ttuee /
oft éen macnbt tegftcn toanbelen/ met
raapier op't fgbe / met
een fenecöt atö^
ter^em / ban b'een 3^aetfbaeninb'an#
ber / féer gftenegen tot becöten cn ferat^
]&eelen toefenbe / foo bat^etfelbtfaem
met Dem om te gaen IDelcfte bingen
enfé Confi fieeï niet en göeïitBen:1®ant
Mars enMinerva 50« bot^ nopt bebefle
lïiienben gftctoteft; ï©an foo beel 5πη
JanbelingRe belangt/ bie fuïcr /batfe
feerbeballöcfei^/ en een ttionberfraep
maniere /
om bt ;êcetlbcr-jeugöt na te
bolgtien* 5^aer is norg binnen 0oom
«ené/ met naem
Pauio Gydot, mebe upt*
munticö / en obertrcffenbetoefenbe/ooc
Secl bcrfcbepbenen anberg ban j^atue^
reaIjS anbetiBeefier^y gebbenbefeibt^'

EiS men ben tgbt beer in: toiïbe toe=»
biengen/ foube men binbrn/en tonf
iten beröalen / beel namen batï^jou^
toen/ bte in ben oubmtgbtberfcöepben
tojonberlöcfee / Beerlgcfee / en loflgtSe
/ Coniïen en bemufttt^ebeit

6op:en öoetoel eenigije fiem acötenfialf
eenen aat® ban be jBolen toegö te fieb^
ben / oft öalf mal / foo 3i|nber ban goet
ooibeel / bie öem öoubé oooj een ban bt
berflanbitfifie IBeeiierss/ bie men bin^
ben macö / toefenbe geleertin
Mathema-
tica,
bat iss een Coniï banbenpane^
ten / enanber j^atuerlöcfeebingöen te
feennen» Ban ftem 5fjn feer ron|litö göe^
baen ttoee put&en op't nat tot
Pieter
Montono,
befgben öfi flucfe ban Ra-
phael
ban t'öoogö 3filtaet / fonber bat R»
ban pemanbt la(i öabbe oft loon ber#
toatDtebe, €n ftecft ηοφ een binghen
göebaen/ tot een groot oertoonberen aï*
Ier Cond beraanbiaöer/ te toeten / bat
ÖP upt een pafTeïgtfe groot OucfiiBar^
mojö öeeft gfttmaecfet ^en groep ban
bgfoftfeit figuerenonbecben anberett/
bie alle feer confiigö / en ban grootec
uptnementBept sijn / en fo ecnige toillen
feggen/ ten eerfïen upt ben rontoen fteen
göefotöt / en te toegöe gbeb?atötfon*
ber een go HSobel / oft boo|-bootj3! ban
ftlep/ oft toafcö: bit felbe öeeft fjem feer
gfiemcöttgl) gemaeeiit/ en sgnennaem
loflgtft toöt berbjepbi. mt^ iffer
een
anber «ptnemeiibe Ötlber/göeöeete»
loan Boglion, bte «ptnemenbe maniei:
Beeft ban tepcitenen enftfiilbercn, ©aec
oot& ban bit ^,aer te 0oom g0e«
comen ttoee ;g>c6iïber0 / een ban Siena^
en een ban jplo^encen/ eneenl02oubiy
bie men fegbt ooc6 toeï fffiitbert 5&efe
foubcninSintePieters=fócrc6 (foomen
fegöt)eïtfeeen fiutban «©Ipbertoe ma*
»en: ïBatter ban tomen toil / bat fal
bentöbt leeren, g^itiis aï rgftene ftfe
tanbernemen banöe .teggentooojbigfiè
gtaïiaenftöe ^töilberis binnenzoom
toefenbe / bic «ptmuntigö / en in be

Conjf itaem-toeerbigö

en^cBtïberen confïiclj Rebben göcoeffetit.

itebben gbebaen/ en te toeg]5e gebjacgt/
foo in ^rijgöi^-ftan&ei / maet-j^angö /
^icöt'tanft / ;g>terre tonil / toelf}j?e^
ftentfiept/nuttebonben /toonbcrlgtBe
boojfeggingben / enbergeïijtfee; ^00
bet ïiifit toaer gemaetfit tottbe too^ben/

batbe

ïtaiiaenfché Schilders,
\»ilbe ftefpotten: toantfii)fen öie ban faem 3|nbenticn /en o^blnatitié fti 50ηίΐτ

Propertia, Piautïlkj Lucretia, Sophónirba. Tol. i lö.

naer beCrooningge be^ Hfeepfer^ / ern^
ftitö na öaer bernam/en toel gabbe toiU
len fien/bocö tefgabe/toant fp een toefee
è booim mag oberleben. ï©eUfeeS
boot 5gn ^eplirgept/ en tioci) meer fiaet
250?göevj5 betlaegijben: ï^antfpöieïi
bi öaer t'togl fp icefbe/ 0et meefle toon-
ber ber s^atueren ban befer Cewtoen.

j^otij iffet gö^^e^fï onïangö binnen
jploienten / b'oberiïeban een Cloojïet /
gegeeten Ruiter Piauciila, be toeUBe be*
gtnnenbè ban lang^er fianbttectSenen/
en met be bertoen naeboigDenbe bin^
göen/oft ^cöiïberEien ban uptnemenbe
jUSjeefïer^/Öeefteenige bxngöen foo göe-
baf en geöanbelt/batfe ben Confïénaers
grootïgt öeeftboen bertoonbetén, ©an
Öaer sijn in fiaec Cloofïer ban Sta. ca^
tharina, ttoee ^Itaer-tafel&maer 'tgeen
meefï
tooibt göep?efen/ iis / een b^p €0«·
ningften
chriftum acnbibbenbe, jSot& in
een Cioofier ban
S". Lucia , ijsban
èaer een groote iCafel/ mtt ^ana, en
r feinbeèen op ben arem / met beeï om-
(ianbt ban kantten en ;&anttinnen.
,<©eeis cn bccl anber bingften/ afé ^&fe*
en/Cafereeïcn/ groot en deen /sgn ban
jaer te i^Iojenten/ in^ercBen en «lEbeï-
upbenljupfen/bie feer fcfloon3ön,3|aec
eerfie oeffening^e toajS / af te fetten / en
teberïicöten: toacr ban ootSbeeï 'iïafe-
recïscns notö aïbaer in berftftcpben
plaetfen mogen gebonbcn toefen:
in ijacr Ieiic<©lp-bertoe binggen/ 9et
bejie bat fp bebc / toaren isjoutoe tro^
nien/fcer
fcbicö/ftgoon/ en bcbaUijcè be
felbe maBenbc. ^icfetoild tonterfepte-
fe in Ibaer toercfien be tronie ban een
^ouffrottto
Conftantia de doni, toefen-
be
bOC tertgbt een boojbeelbt banon-
gÖdooflijtfee uptnemenbe ftöoonppbt
en febic&epbt. 5^aer iö notö glö^bjcefi

^JtOUto Lucretfa Quiftelli, ban Miran-
oia,
üupfbjou ban oen ^raef clement
Pietra,
toeltftc g^cïeett gebbcnbe ban
eenen ^c9tlber/ gefieeten Aiexander Ai-
lori,
bifcipel ban eenen Bronfino : bcfe
Beeft ban <©ïp beeï Conterfeptfeïenge-
baen / bie toectbicB 59Π ban eïtSen gge»·
pjefentetoojben* iSotB eene/gfieBeetcn
Sophonif ba ban Cremonen, bot^terban
Amilcar Angufcivoia , befe fteeft meec

jp Hl uuul cn oegrauen ujap / ooe oen Amucar Anguicivou , usie yecfi luetc

Gletnent be febenfle te 25oIogncn/ aï0 anber i^jouto in ^taliën ban onfen

β 4 t£|be

Mtbelijoutoen/ atófp toillen toeïeig
gÖ cn nae te tratötcn ecniglje beucöti»
faem Conftcnen toetenfcöappen/ ootfe
tot bolcomen&ept / en ioflgcften cpnöt /
epiibeigcfe g^eraSen. bit te üebe»
ftigben / ïatenöe b'oubc göcffÖtebenif^
fen/macö ti& boo? eerft gier booitbien^
SÖcn een nieuto cpempelban
Propertia
ban25eiognen bie niet alleen ίφοοηίο^
bicö / in fingben en f^eïen uptnemen^
be toa0 / al0 in meer Confïen en toeten^»
fcöapgen: JBaer begon ootfe / aï0 ber^
nuftigöban göeefi toefenbe / tefngben
op i&crfejlcenen toonberlgcficn fupber /
en fcfterpe bingöen, <©nbet anber / bat
uptcr mactenfelbtfacm te fitn toag / be
Seele l^affte/ baerniet alleöi menit^i
teban beelbe6en0 in toartn / maer men
fagD baer nocö eenen aerbt in / en een
berfïanbigöemaniercbanbebeeïingöe/
en ojbinantie / op foo eleen rupmte ban
eenen #erff(ieem ^efe berftout toe-
fenbe/ begon mnbe fiarbeiBarmo^n
j&anbt te flaen / en baer in berfcftepben
bingoën te boen / oljseen Conterfeptfel
ban eenen 45iaef / bat pigSelgtfe toel
fiebaegbbe/en eenigg ^tabt-toertft ban
beïangö / baer fp grooien lof en gBe^^
nic0t boo| bertreegö. ^aer nae fp
röp een fcöoon Songöeiingö al te feer
berlieft toefenbe / betoijl fp (öoetoel
notö jongè) een anberss €tbte ©joutoe
toaiS / (göcïgcft of fp fiaer feïben baer in
öe(ïraffen toilbe/betogl ootfe ben
man op öaer niet beel at^tebe) maecfete
in een :^arbet 'Srafcreclöaïf ronbt /
baer b'i^upfbioutoeban
Putiphar, lo-
feph bp bc mantel nae i)et bebbe treci&t /
bat bjonber aerbtgö gBco?btneert en
SBebaen toajS* M^P maecfetc notö ttoee
groote Cngbeïen / bie ootfe te 25olog*
nen in een opcnbaertoertEtepa^gDe-
bjaröt 38n/ bie toel gDebaen / en ban
goeben glgefïalt en maet toaren. J>p
tepffeenbe acrbicft metter iden/ fneebt
ootfe mebe in €oper/ omteb?ut6en/
fobatget öaer grootenloftoegebjatSt
Deeft: |©ant öaer alles toeï g&elucÊte /
fonber fitaer ^taltaenfcöe liefbe-fucftt /
bie fp ntet bertoinnen / nocö be g^e^
toenftöte att5enp betomen mocfit.
fp al boot en begraben toas / boe ben


-ocr page 125-

CiefafsLorenzOiRaphael da Reggio.

Voiuf,

Italiacnfchc Schilders,

taeïcfeen (om bc toaerfiept te getupgen I
vuajs uptnemenbe in Hanbtfcöap/ fieb-
benbe eengöetoelDtgije / bafte / cn fteer^
IrjcBemamcïe/ ong^elgtfe bcr j^eber*
lanber^/öct tticïcSc fclben bp anber ^^
taltancn toerbt göebonbcn, 25pfonbei:
tojajs ÖP loötncmenbc tn gtonbê en booi-
gronbcntrcaqctt cn&ecriDCfe tc maec^
Ben / ujefenbeecnbingen batbenl.anti'
fcDappen öeerlöcèen bcrriert: <aocB
gantfcftfuptmuntenbc tn Jöoomen / bie
ÖP feec aerbicB/ en ojjcen fecrfc^oon
manierc öanbelbe/ tojojtelé en ftammen
fcer bcrfietict) maecfecnbc/ en bedccben'
be met clgf cn anbecs j gabbe ooc cenen
feec frapen flagö ban blabecen/ maer ai
op be mantcre oft Caftagnc 25oomen
toaacrcn göetijeeft. 3|p fcpbc oocfe bat
geen boomcnöem beter aen ftonben/oft
beter tepcfieninge fiöbben al0 Caftagne
boomen / en een goebe mantece ban bïa*
ben om nacte bolgöen, ©an {>em i0
te öoom een toepnigU lUtibtfcftaji te
fien in
Belvidere t'cpnbenbc gaHer^e/
acÖterbeKlntprSe cieopatra,een jpon^
tepn tocfcnbe.'Cot
Tivoli buptcnaoom/
tnöenilofbanbenCar&inael ban jpeci»
raren/ bobenin t f^allcpif / 5iin notfi
ban ftemtefien berfc|p|ibm ^anb^
fcöappen 09 ftetttat gliebaen/ bte feec
aeröicö cn «ael gbcbacn jtRi. 3^aer Φ0
ber ter fclbcr plaetfcn bccï meer gfje^
toceft/otc fecr bitnemcnbe toarcn :maet;
bat tc dagenis/boo? beranberinge bec
finnen bes 4Bpgöenaere bcr plaetfen/
5Ön be 3^ameccn / baer fp op be muercn
ftonben / afaftcbjofecn/ cn fuitfe een
upt*
ncmenbe Cotift bcrbojben / en te niet
gftebacn. «f&i)elnc6 i>p ooc6 be 3.anbt<^
fcOappcnacrbtcft fffittbcrbc / en mctbe
bcrtoc «ptncmenbc ftanbelbe: foobjajS
JpootS ban g^dijcèen uptnemenbe /be
felbc tc tepcfeenen met ^cnoft crgt.
©tlrfee manitr cn banbeltngfte oni^en
^oojnfföcn
Cornelis Cort feer uptnCi
menbeencpgcntlritit ficeft tonnen nac^
bo!göcn/mct sün Confticfi <0?acf-nfcr:
%\is te fien ië in ccmgüe ?&iinten / bie
booibcffn gcf jcben / ban
Muzziano bJt^
tomen/ tc toeten / ttoce 1Lanbtfcf»appert
ban ^inte
Frandfcus, cn notlï ttoaclf
— L ... inbe fioogbt/toacr in feomen cenigfje

^tïjttber-gronbt Dan ö^be öerDaeit; cremfiten / oft llepliggen / bie ficD

be

tgbe toegBelept/mopt en Wöt gfiebaen/
öc^cftilbec-conflteoeffenen: göeltjcfe
fp ooc6 met meecbcr toolcomcnöepöt cn
tijcïfïanbt&eeftflöebaen: toantfp ntet
alleen con trpcftenen/ toloieren / en εοη^»
terfepten nae't IctJen/ oft laeeftcrss bfn^
gen tnel en uptnemenbe ropieren: maer
öceft «pt ïjaet feloen/m ban öaer epgen
DtnbingDe / tuonberlgc&efcap btnggen
gbcbaen/ en gftefcötlbect. ê>oo bat ben
ifóontng tian ^^aengtm
Philippus, geb^
ftenbe booj
Duc dAlba berjlacn öaec
bcuc0t cn toeerbicfjept inbeConft/öaer
(aljs bes toeecbtcö ) l^ttfi bp pm in
;S>paettgi^ ontboben/ en feec tecltjcft boé
galen: aloiaec fp bp be l^ontnginne ban
]gem bierbt b«üelt met een goebe
fie/mcteen gtootbccojonberenban al
D^t l^ofgeftn/mefenbe feer betbaed ban
bec uptnemcntöepbt ban
Sophoniiba.
5©aet!iKrbtgef5nben aenbenllertogö
baniploienceneenfeet aerbige tepffet^
ningtje ban öaer öénbt / laelcfe tuajs een
IBepfBen lacgenbe om
trötenbe fitnt/
toant 't jBepfEen ftabbe booj ftem gfte*
(IcU een 6o|f Bê met fereeften /ban tDclc
Sec eenBcmbpbenbingöec fiabbeglje^
toat/ öet toelcfee foo natwcrïrjcft toa^ ge-
baen / oft öetleben felf fiabbe göebjeef!.

'tgbene mp ban Staltaenftöc
hetnufttge l^jou-bolcfe/onferConfl be^
langftenöe/befetntiis, ^^UjSaïjSicöfaï
BebbI berftaelt/toat boo| befte ^taliaê*
(Φ ^cDtlbecsi k in mgné ttjt te föoom
gfieftent ijebbe/facn göenegen beejs repfe
af te co|ten/en t'^cftip na be j^eberlan*
fcfte Suften toe te ftieren / baer mp ^aec
eenlDgbe :^ee banbjebec bannieu^in
tt baeren aenbtebt/en bertoont»

Ban berfc&epöm^caiiaenfcöe

Jèiftflbecö / bii i»ro0nen tgbt
tt Ööomtoaeren/tuflTcöcn

Of^ber be gene bie te aoom alree tot
ccbelicfeenouberbomgccomen toa*
ten/en becmaett om ftun r onftige taerc<»
6en/toai8 eenen
leronimus Muzziano, ge,
bojenbanBreffain ILombarbten. t^it

g^ebieeft ben uptnemenbenï^anbt.
ftöflp-fcDtïbcr / baer tcfe eïöer !n ben

ra

t!

!ïe![®oeftijn ontöieibcn: banmenfietfe
tbcpnicè uptcomf/oft onber ben^cftil^
berg. i^ïcr in feomen ftöoon gronben
f η boomen /met ei mepnicö bcrfctjtets.
g^efen
Muzziano mm ban eoitzio 130"
nen baer Vocfen te
fioom gDetonterfcpt.
ï^iet oocfe
Goltzio fien een i)ccl beel göCi
teptfecnbe ILanbtfcöap gijeficfiten nae
'tleben/te
Tivoli en eiber gücbaen: als
oocfe gintoenticn / toclcbc öp
Goltzio
tottbe mebe gbcben / om bc fclbe te fng*
Ibcn / bie bat/ als mcerber bingoën booj
Öebbcnbe / bclccfoclgcb afflocgö.
lero-
nimus^get 3p of öem boci)t/bat bc J5ccl'
beu (jet öeerlgt6fte beel onferConften

grood^r}; fc|)ulbig6 en ten acfiteracn
3tin lUnbtfciïappin. i©us gaet öet toe/
als men toil pet anberS aengrgpen / als
fgatucre ïotlUgb toelanggt : l^octBcI
$ön Bedbenniet te beruierpen ^p
gabbe een mantere ban te maecken feer
bebote
Francifcus, fomtgbts eenige
tronien bes fdben ;g>ancts / bie feer be«
totitöenblötttöom öoogöfagöen/bie
aptnemenbe/en biffituils giietopicert
toacren» a&p öem / oft met Ijem / Öaö^
be bed g^cmecnen omgangÖ eenen
c«~
far ban Orvietcn, bie booj 1|outo'lgt6/

oft anbers/ 3gn maegöftbap bjajs: ban
befcn 30η tèföoom eenigöcbjcrtScn.
<©nbcr anber boo? Pieters i^crcfi/
mactfete W in mijnen tgbt ceni^ifloiic/
baer ^,Pieter cenig^e trcupden göe*
nceft: l|ict ftetmcn een aerbi jö o?bii=
ncreti/cnecn treffdöcBifjcpt banl^iou^
toen deebingen / en anbers niet ban lof^
ïgfS/ enbc&aegölöc^ tocfenbe. ginbc^
fcn fdben t^t toas tc öoom/ een
bcr ban #auS
Gregorius be bcrtftienbe/
eenen jijné Uanbtf-man ban 35olognen/

I-Ofenzo, biC fP btctcn Lorenzino : be«
fcn / boetod fiP fdf «epnicft tojodil: /
ban bed jon'ibe jètftilbcrs Sicï bjert^
feenbc tn't fdauS l^aïleps / toas een feer
goet êcfttlber: ggdgcfe als b^n öem
gfjetupgfjcn ttoec ftucftcn op ben nat^
tentnucr/in be capdlePauUnje, nef^
fens Sala Regi, tt töetcn/bacr ;§>.Stevcn
gbeftecnicftt / en Paulus oöebooptö30?r,
ïlPÜidijem foo üjat ftaticlj / rgbcnbe
met 3gn beöangöen |öcer&t met bc
val-
drappo
, cn als göefept ts / fiideen bed
^cöilbers in f^tt öjcrcfe; onber anber /
baer ÖP fe^r bed af ftiel / ben uptnemen*
ben giongö-man
Raphael da Reggio, beu
tsdcËcn
Dp niettutlbe bagt)-loon Q^t*
ben als anber/maer betadoc ftem
f00
in'ttionbert/ ö^m göcbenbe centg&en
gocbcn oberloon nae 3πη beibitnftc.

;©efen Raphael toonberïgtfecn ban ber vanK^
natucrebcg?acgt/ti30S0^öoo?m(itR phaeiw»

....................meen) buptcn Reggio, op ep mip: S^e ^

is/oft bat hp meer boojbcd baer bp ; en alfoo lip beftdot loas bansön^a* schude.
fa^/begaf öemgamfct) en öed tot ben | ber cenbcdd&anfentc fioeben / öceftcr
25edben /maecfeenbe groote boctfeen/ upt gramfcijap/ oft anbers/ eentgije
en CaMénban <©lp-berb3e/aïsitfier 1 bcbeenen aen ftucfecngbdBojpcn met
Söd eenigöe öcbbc göeficn: bocö 3Ön' duppden / bes bem ben Baber nae
aSedbeninbeucijbcnentuecrbenblcben | liep om flacn / batgp beblucDt ficeft

gèenomen in bc^tabt/ is bp cemgöe
^djilberS g!^craedit:en beginnr^nbe in
Compagnie tc tocrcBcn /is cpnb'ling0e
g{)Ctomen bp
Fredericus Zuccaro, bacc
§p binnen een Si^tt foo toegjgenomen tS
inbe €onft / bat bed 30η bingDcnaï-
foo lief faggen als bes jBeefters*
aoomtocfenbe/ bebc ecnjpacciateoft
giebel tn 't nat / niet te togt ban
Cam-
poMartio , baer bed aerbicjgepbt in te
fien is/ ban gifto^iBens/ en bedbefecnS/
ban bertoe / cn berftgepbcn gracuto<'
feens/ oft tcmperingDcn.ï|p is oocfe co*
men toertfeen bp
Lorentzino, bes ^auiS
^tfiütitt. Wan Bcm ftetmcn in 't iöal·
leps boben eenigcn trap/een toapen ban
ben fiaus
Gregorius, bjacr bp fitten
luftitia,cn Prudentia,fEcr aerïsigb geöan-·
bdttocfenbe/befonber
Prudentia, met
ccn acrbitö fcöoot-Iafecn/ cn todgöe>»
baen: boo^tSQoc6ineenfad / eer men
in be Coningftlgcfee fad comt/isban
öem in 'ttodffd cenen
Hercules, bie Ca-
cum
bcrflaet/ cn in be ƒ rgfc eenige Mu-
fes,
feer tod gljcbaen toefcnbc. j^ocg
boo^bc isertfee ban
Pieters, boben
bc beuren/ 3gn ban fjem ttoec ftifto^icn/
ecne baer
Petrus cn loannes ben Creuf
pdcntooojbcU'Srcmpd gftenefen. i|iec
Öecft i)p moeten bolgiicn b'ojbtnantie
ban
Raphael d'Vrbijn, öic tn bes i^autf
tapijten iomt: maer öp en Deeft bcfe
f oiW


-ocr page 126-

Italiaenfche Schilders,

tjbiiiautieniit betaimt / öan alic^feec
aetötcö op'i nat sliefcötlöirt. i|icc fku
men fr^oan laSencn / en trouicii / en ai^
feer conjltcf) en ticeriiicij geöanödt.
<©'anöCCÏ^iftOJtel3/ baer Andreas He-
trura jgnen b^oeöer brengt tot lefum, en
öaecfp loannembe '©oopc tsetlaetcn/
Dier fieimen fcUoan uiacSe ïaöenen/en
cenacïDtc&öeïfcliiet / met een loannes
pieoicatie/me£ fisjaau baom-jtcupcfef /
aUe0og£en&eedöC&een üeeröige üjD'
Ie öanfcöiiöecengDeöaen m^fenèe. ©an
|em
is ocife tn Sala Regi eenen €ngel /
oft
Viftoria, feec üiel göefc0tlöert op öet
nat :ooc&inbe logten /en tametg bejs
i&au^ /
berfföepDen btng|jem Mp Ratj^
be een mantere
/ 5ijn btngDen / baec't te
quaro/cebelgcft öart te btepen/tejel
tot 0]^ get fuaact: bat Mtit boeg üan
Htm tóe! liet / cn gcoot mac5t jgti ttn^
Ööen gaf, m Öeeft ten ïeften eintgDe
toetcfien op ficD felüen göecregen / göe^
Jöcfeöp mcec al0 toeecöttö sgnbe öer»
ttenbe* «Snbec anbec int
htt Gonphaloas,batc be #affie ban \itt*
fcftepben jlBceftecjSiiSgöeöaen / tis ban
öemt'Öanbt-tüaffcBen Püati uptnemen*
tit tóel gDebiien en ggeaibtneett:
lingö oocfe («δ meen mei) onbec anber
een Capeïle tot
Maria Majöre.
fumma/ btngDen tóaecen eenen fepl-
(leen boo^ alle ooggen bec jonge ^cDiU
iiec^/footrecfeenbe enaentocfeenbe om
ttae ie bolgfiem
^p toa^ een fcöoon lang
^ongölfngD,
^p fou&e nae mijn bet.»
iretB te Hoorn boo| Itefbe tot eentgg
il>jou-menfcö jgn gefiojben/tnbê booj-
fomec sönjs lebenö/tot gjoot jammer en
fcBabe bec ^cöiïber-confï / bie booj be^
fen ttiaeeben
Raphaei uafie gopeöabbe
iotööecupterfte Öeerlgc6lic beccietin^
ge te iomen.^aer 10 nocB geiijeeft een/
bteinjön ggefeïfcgap
ïcp0/ggeöeeteu Paris, ben toelcSen ooc6
een feec fcgoon manier öabbe/betoefe
Se bocö feec Daeren glan^ berïooi /
5ïjttbingöen bp oft neffenbess ober ttef^
fenbenberDaeïben
Raphaels plaetfe mo*
iïenöebben. ^aertoa^ (foompboo^
fiaet) nocg een mebegöefeï ban befen
Raphaei, mcöe toeccSenbe 0|? 't ^aïeps/
rjgegeeten
Gioan del Borgo , ban TBa*

[ognen/ batten tonfiigö wett^SÖ^fti
üja0/ üjeU&ennaeberBanbt ttocBöeefe
gijebjpcfjtinöetnteuttj ggebontu ban
l^aus
Clement Dt acgtlie / tn geltifegag
ban %φΛ bjoêbec Carubin del Borgo ,
toelclien Carubin eenen boobtflagijfiab
ggebaen / en booj be Conjï
ban Gioan
b]a0 bjp gei]JO|beu.#nber anöer mert^
6en ban Gioan, tg ban öem te fien in een
g?oote fael oft (iautie/ mtbbenin Öet
toelffel / een ogen gat / bertiect oftmen
be #emeïicöc ίοφ fag^e: boben 59«
ban onbec op te fien eenigDe feer fcaep
bercojtenbebeelben baneenige beugö'
ben op een <0alerge/ bjeïcj: Igiïe tuft op
bercoitenöe 25alu|ïec0 ; aen befe ïgjig
fc0ijnt te ganggen be^tf^auss mapeny
toeïcSe berfcgelfcgapt oft ggebjaggen
ban blieggenbe &inber&en0 / bat feec
iuHigg teften 10: befe beelben^gn ban
ben becgaeïben
Carubin. <©nbec befe

I

i:

't:

. - ir----I»------f w**> » WMUbll»

(letóecc&fcggnen ggelaben te gebben:
foa batmen baec natueclgcK meent te
fien een feec googge becbtepingge / ofl
opflgggenbe infien. Dat
Gioaq φφ
ff o^ben mefenbe/ ban gem geeft ggetee·'
ten een geedgtSe ggebatgtW in be
;êcgiïbct:-fon(ï, i^otg iffer ggetoeift te
aoomin mgnen tgbt eenen
Guidonio,
bie op't nat bionbec bafl en beecbio^
toas/ 't3P in beeïben/ gcotifTen/oft com»»
pattecinggenban bjelfftl^/ enanbec]$«
^ocg en meet ic6 geen bieccft ban gem
totggetupgg'nt^ ;gntt Conften befon^
bertetóöfen/bantnbt^ CapeL·
ïe/foo men in ftomt boben be beur/ bae«

ban eené^iciliacn/Mattheo d'Aletfi, tjj
b'^iflojte/ baec
Michad ben Cnggel tn
ben iSupbel ttóffien om Moyfis liic*
gaem / baec be naec6ten bet ^upbelen
ban berftgepben tacnatlen 3ön / öan
becganbtbanMattheo: maecbenen^
göel / bie op ben beecbigger mamec ge*
baen t^ / geeft ggebaen
Guidonio: baec
canmen aenben poot ben gleeubiooii»
be.eïen/ en fien baat gpbooj een 5p gge*
.toeeftinonfe Conffc: befen ist ootBjong
ggeiïo^ben. φεη bergaeïben
Mattheo
d'Aletii
, onbec anber tóertften / bebe
boo|
5gnïe(ïte0oom een lliftojteban
een
Ecce Homp , in't 2&ebe-öuP!8 bee

GonphalonSj,

Gonphalons, in Strada lulij: bOtg tóatii
m ban bia^ / of gp niet betaelt en
oft ggdbt ggeggeben nae $önen luU/
oft bat gp eenen bjanlufl gabbe in ^gn
binggen/bat te (laen gabbe neffenjs
Sue-
carij, Raphael
Dan Aretfo, en anber frap
J!©ee
(ler30!/ op eenen moiggen b?oegg
bonben bie ban ber Compagnie / bat
βρ 5ön bJecf Β gabb* becbo jben / en met
eenen gamero^ anberjs putten baer in
• Sgeflaggen/aïsi icB oot6 ggefien gebbe:
botg en majs get geen guabe ftgilbecge/
noig ojbinantie. ï^pgabbeneffenjS ee*
nen trap ggeo^bineert eentgge beeïben
ban cooper/ en baer ftgo^e niet beel
om bit (lutH te bolboen* Ban aoom
becloopen tóefenbe / quam te
Malta
ftgilberen ineen mertBboo^ ben Grand
Maiftro
,bie te ©oom om^cgiïberjs gab«'
be ggefonben : en alfoottb alree m^n
teooitmetg gabbe ggeggeben / en W
boft baec geenen te tcecfeen / meteen
^anfman ban i^arije /
stefiaen du Pa-
ttc, bie gupfggefin gabbe / en nae meer
betfeBertgepbtbecbiacgtetje / goo^ben
top/bfltgpbaec op b'abontuet gge£o<
itten/aenggcnomenujaö, ï^pbJaibeer^
bfegop get nat/ enbjonberberficrigg
in motiffen / en anbecberticcfelss: ootft

Frafc3tij,oft Monte Dragone,in een fóeel
önpsban een€arbinael/ bertiect ban
gottt/filbec/en toper toefenbe/ fe^er beer*
bigg en clutgtigg ggebaen/in be manier
re ban eenen toapen-roof / oft
Tropheo.
^aeciönocg ggetoeeftin mönen tgbt
eenen
Ricardo, bie in gftefelfcga^ met
Raphaeld'Aretfo in't #allêp0tóJOCgt/
bieoocB cebeiïjtB toa0 inbe €on|ï / en
ggenoetg moeötcg : btfcn gabbe gge^
baen een
Ecce Homo, in be ®?rcB bec
fflojentgnenteöoom/en gebbenbe ge*
b^aegt aen
Raphael d'Aretfo, tnelcB gem
bocgt in bit iïucB be befïe tronie te tóCf
fen! cn
Raphael mertBtnbe / entóetenbe
Ricardi laten-buntBengepbt/ toonbe een
beeïbt / bat boo? aen bïacB ban acfttec
fïonbt/ en baermen geen tronie banen
fagg / cn ffube ^ bat beeïbt /1onbement
ban boo? fien/ mocgt tacï een goebe tro^
niegebbcn/ maer al b'anbec en bega*
ggenmp niet met allen: en aïfoa bit ia

t^ijy -- —----«κ—

Paris,Gioan del Borgo, Guidonio, Ricardo. Fol 11r.

teggentooo?bicgepbt ban een beel ^o"

gge ^tgilberi ggefept baa^/ bjecbt get
belatcgen / en bicBbJilss met iaccgen
bergaelt. ï©aer bp flecgte fcgilbetsi te
ïeerengebben/ maèt'lgtfe bangunfel·^
bentegouben/fonberbee! ganbin^
ggen te trotfen / in teggentooo^bitgepf
banfoo uptnemenbe in onfeConfl/bie
foo aerbtgge fïreerBen tóeten te ggeben/
om fuUBe op^eWafentgepbt te boen
ontfujilleii. Ce boojen geb icB bergaeït
ban een jpranfman
StefFaen, ofï Eftienè
duParac,
befen toa0 ban l&argg / gp
toajs 30>outo-meefler ban ben Carbinad
Sermoneta, enaerbigg ban tepcBenen»
©angemijS ggetepcBent ggetóeefï een
Ecce Homo, booj een i^jint-bertoopec/
AntoniLafreri, 5gn|lanbtfman/ tóeïe^
'iffnel

BebanCort ggffneben/tóojbt ggegon*
ben boo
^Taddei zuccari tepcficningge»
I ^ptóasoofB feec fraepban getfcn op
roeperen plaeten. l^an gem ^gn gge«>
baen in tgaerten aoomantgtB/ alfbo
get npteeniggenouben (!een / in plat*
tefoime ggebaen/ tóais ggetepcBent/
en een iSoom moberne / bepbe rebelgtBe
groot: oocB be Capelle ban ben
goe gp met Carbinalen in be iBiffe iis /
oft fit / baer ben i^cus ober Pie-
ters ptaetji be benebittie ggeeft/en meer
anber binggen: oocB be0utó^nenlidn
öoom/feer tóeï ^eganbeït en berfïaen
t
tóant ggeliicB gp goet 35outo-meefïec
tóais/en tóelberlionbt /goe/ en toat bie
berbaïlen binggen tóaercn ggetóeeft /
geeft gp eenfgge/ bie te feec berbalicn
toaeren/ombentóelfianbt/tóat in gen
ggegeeleggebjaciit. ©an iSoomiiSgp
met
3gnggfftnggeBcertte#arg0/ al*
toaer ic§ atgt gp oberïcbcn iis. i^at icS
btfcn jfranfman onber b'^taliaenen
boegije/ iiS/om bat icB ban öe iPranfcge
geencpggenlSoecB oft beelgebbebooi
te befcgjjgben / bebjgl icfiec uiepnigg
tóeet uptmunttcgte fiebben ggetóeefï ·
oocB acgt icB/ bat sijn befïe toercB te
Êoom i0 ggebatn/en gab ootfi een 31 ta^
ïiaenfcge ï|apib?outó. jSu tóas oocfe
boe ter tgbt tt föoom eenen Pafqnalijn;
de la Marca, öefén nlfoo gp in Compa^
gnicop't nattojocgtbp
Guidonio booj^
noemt / nam in ontrent een ^aer foo toe
inonfe €onfï / bat get
grootiijcr te ber*


-ocr page 127-

toonbÊïett toa^/ en 't ijS Uan anöercn
Uiel meecjSOcfcfitet / bat fp met anöer te
fientoertRén
in Dit fttm / fcöielöcfe
fo een gatibelingSe nae boisgen / en ^tu
Daten iptiojtien* gemuieerengge.»
baen eenig^e boec6en ban^SIpbectne/
laiaectnoot&quamen Hanhtfcgayyen/
bat^et te becüiontierenlDa^/ footQel
fp sStebaen toaren: befe (itonben in be

^ertë tan Terme Diocletiano. g^aet
tua^ootfe ban mpnècnni^i nocgeenen
Caefarban Saiufto in #iemont / btefeer
focöt om te gaen/oft flemeenfaeroöe?«öt
met
Hans Soens ban^ntüjerpen/
nemenbe in iLanbtfcga^ / ma^

jifereCaefar feetnaebolgfibe/ entnerbt
een goet ILantfcgay ^cfttibet/ fcec upt*
muntenbe onbec b'3itaïianen,©an &em
Sgngebaenbetfc&epben ILantftDappen
in be fale naefi
Sala Regï, oj^j^etnat:
oocg niettaDijt ban
Pafquijn te 0oom/
in een ban eenen ^paenfcgen
een fale bol Hanbtfcga^pen
op't nat / bie feer plapfantenVBelgge*
baen blaren, ^p gabbe boo|mebeg5e»
felle eenen ^paengtaert/götfteeten
Pau-
lo, en maecfiten t'famen een Capelle op
Trinita, in't mtbben booj b'^ltaec-
tafel be €ngïjielfcöe groet/baetC^far
feer aerbtgDe afbalenbe bjolcften 5abbe
g5ebaen:op been ^gbe tpa^/ baer (6obt
be ;^lange berbloec&t: op b'anber ftjbe/
(meen ic6) toasS ben 3^tr(i-tiacöt/bat al
toel gfiefcèübert mocöt öeeten. i^ooité
inaecfeten fp
OOtS in Stradadel Populo
«en 5fatfiate oft göebeï/ toaer op onoer
önber quam b'^ifïojte oft :f abel / baer
Pluto Proferpina ontitgaecSt / met
meer anber btngöen.^eejs ttoee en toai»
ren niet feer öecDt in beelöen/ ban Csefar
toaö meefïuptncmenbe inlLantfcljap/
baer
Paulo niet beel ban ijieï/feggöen*
be / bat ftet maer en UiaiS ben eenen berg
te maBen afDtcr ben anberen : bocö
alg f)p fuïtjc met Set toertfeen onberfoet*
feen toilbe / beöonbt
int foo bcenlgcfe
niet/ bergD achter berg^ toeliianbitg te
maecfeen/ al^DP fdbenfiabbela-
tenboojfiaen» φοφ teajs te aoom/ bie
beel mtjn bjoeberlijcS mebegl&efel biais/
eenen ^temontop^ /
Danid Argentieri
ban Turijn, Die ggeïeert fiabbe bpben
i^cgilber ban ben 3|ertog^ ban ^a^

M'

m

lacomo de Grotifchi: toelcBen Ia-
como
in5gn jeugfit te jaoom/ in 't antft
baniaapeliS/ en eiber tiabbe naegöe^
fotötalle grotiffen/ en gfieconterfept/
batgp befonber in bit beeluptmunten#
be toa]3« ïlier in gabbe ooc&
Daniël geen
Quabe Oanbelingge: maer baaffer aer^
bigfien beerbigö in, jöotö öabitfeec
een mebegBefel /
Girolamo Lupacci da
monti Puiziano,
bie in grotiffen en beel^
ben tamelgtft ^eoe ffent toaö, i^an βη^· *
berbeel meer entoeet itftniet fonbenst
beel te fi&igben» Cenige öeb icSer göe^
Sent/ ber toelcfeec namen it6 öebbe ber*»

gBetojocBt/ bpfonber een Staliaen/ bie
feeraerbicgj^anbelbe groiiffirn enbeel#
ben. Bangemsgn feer fraep grotiffen/
en grotiffe beeloelienjEt /tn behalen/ eec
men in
Sala Regi comt»55«i toaffer notft

/ oft bic bupten toeonbe 09
nigö €a|ieel/bfe «ptnetnenbe toaistltf
grotifïèn/ maftenbe boer t te pas euam
in be ©elbefienjS / alberlep aetbicbepöÉ
ban Eee-^obbinneften^ / en |»anni#
onber malcanberen/mf ti»onftf c*
«eniS/ enbiipfentaefbieteben/ kBe{c6e
g^nbooi beganbt al upt benl^foteil
meien: befeöelötfejf bebefipbie bin^
ten eerden met ber i&en/en jo clHiötitö/
booi malcanbereny infpeïen/toojfïelen/
en bfcöten / bat öet groortfltBj:
m& tt
bertoonberen: bocö en oeffenbe fin be
Confï niet fïabicö / alfoo tcfe berftonbt/
maer toas beel boenbe in jönHanbt-
tijertfe / a®tingaerben/ en bergöelgtfee/
en toa^ oocfe rebelgcB aen fgnenbagö
göecomen.3l&aer toajS ootfe ηοφ in mg*
nen tgbt te öoom/ bie tcft in'teerfie
Dabbe mogDen beröaïen / eenen
Girola-
mo Siciolante
ban Sermoneta,bie alre#
belgcSen out toass / en öabbe beel toerei
Ken göebaen/te langö te berftalen / Deb-'
benbefoo eenrebelgcBe göefette manie««
w : toaiS ebentoel een goebt jBeefïer,
ï©aeriis naemgnen tijbt/ oftnocDte.»
gentooojbicö te Hoom / een iplo^entgn/
^ifrtpel ban
loan tan ber fltraet / oft
Stradaniis,gge&ceten Antonio Tempefta,
bie feer göepiefen tooibt / öebbenbc

beelbingengetepcSentengSeRctfi/

3lac9ten/25atainien ber Amafones :00c
2«nno I j 9 3 ♦ in platte fo^me/en in't

groote/

Itaiiacnfche Schilders,

groote/be;ètabtbani5oom. i^aerijs
oocfe eenen (icfe meen iplojentgn) göe^
j^eeten
Batitta Fontana, Die een Cruci*
fijc/en'tleben
Ronmii, met anber biOf
gen/ geinbenteert en gefietfl fjeeft / bin^
flöen bie feer göceftigö te fien 3gii.3^otB
eenen
Ventura Salimben ban Siena ifn
fer te siena, bie feer aerbigöe bingen ge*
getfllaet ban^gn ganbtenbinbingl^en
uptgaen / ban batnm 1590. en 94*
anber
Sienees nocfitot Siena, laetban

5em uptgaen een &ï|ioiie ban ^♦Gathe-
rina ban Siena, feer betfierlgcfe geinben^
teert / en gDefneben boo?
Pieter de lode
Uanmntuoerpen* ^ee^ tbieebergaelbe
^ienefen sm feer goebe ^tgiU
öersi, ®aer is nocB getoeeft eenen
Mar-
co da Siena,
een uptnemenbe ^tfiilber/
al ban in bentöbtban
MichaeiAgnoio,
tn bia^ ban &em oot% googber / oft foo
^OOgÖaïJ^ Raphael Vrbijnggeatöt* 35p
loldus Mijtensj
fobat np lansje ggeleeft moetjgebbem
iSocö iffet eenen j^ojentön /
Andreas
affieïaetitn

óot6 een goebt en tonfïicD ;&t|gilber

t $gnfe / bie ith tegenbioo^bitg nocg
bjeet tenoemem Hiermebe laet it6 be
Staltaenf^ bermaerbe ^tgtlber^ be^
rufïen/ enbengfierncBte intoeerbenen
eeren bebolen blgben/ en late ^taliën
begouben ben j^ooggflen roem te bie^
fen boben alle ILanben in bcniBober^
nen tgbt / berciert met foo groot ggetal
boojlucljtigDe ebel g^eeften/en oeffe*
naer^ onfer €on(i / be bjelt&e / foo it^
fe altemael foube boojt-jöaltn/enfiun
üjertften op'tbieebtfte befcö?gben/te
beel tgbt foube gebben beboeft;
meen üjel/bat itfebe uptnemenftejÈani
nen/en gun baben/ nietenDebbe bfr^
fupmt: maer biel beel onnoobi^bto^
ggen nae ggelaten. «Dttjs 6eer telg mp
nu tot on0 i^laenber genoembe gemeen
5§eber-lanbt/ en tot fiootö '©uptfcè»»
lanbt / om nae mgn bermoj^en ban fiei
bont&ec graf ber bergigetengepbt te
l^elpen berloffen be namen ber ggener/
bie fioog||lgt& ban ber j^atnerentuae^
ren begaeft in onfe fttigg^nbe |^oete«
rge/oft ()omme ^irgt-eonfï/ enonfe
ILanben jgeerl^tg gDeru^t baer boo|
OebbenbeelatgtttB ggemaergt/enalle
boltften boen bebennen / onfe igatie niet
te biefen ronbi / ongj^eftgitgt/ oft35ar^
barifc|g:maer bangoeben gDee(i/ber^
nuftigg / en be^naem b'uptnemenfïe
Confien op b'upterfiebolcomenSepbt te
b^enggen/ oft gIDebiupt&en»

Giroiamo Siciolante, Antonio Temp, Batift.Fon. &c. FoL 119.

jeettggeieerbt Amomus Mijte
tfp lansje s^eleeft moet jgebbi
iffet eenen j^ojentön / Andr
Boiculo, bie een paffie ïaet itntgaen / ge«
fnebenboo} be Sobe/ loieltlen
Bofculo

Eyndt van het leven der Inliaenfche doorluchtighe SchUders»


Ιτ^ΐ

-ocr page 128-

u^t^tmimm^ti ίηφοφ

By ecn vergadert enbefchreven,door C ARSL var»
Μ AND BR Schilder,

^«(iSi tot luö/ Dwmaecit/ iti mtm ^cfiaiwrii/ m Mö^

.Μ'";·;;;· .;·. \ , ■

·; . t,, , i

h -.η,.

·. ... ί ^ ...... .. ■ - . -■,·- - ' - ■ Λ:? :;

■■ - i'it·:; Λ:!'·: ν.:- j»-

is
: ί .·

STER DAM

t'AM

t^ooi 30COÖ iawtetf^. mmttti

-ocr page 129-

nasi

fol. izw

|!

■SÏ'

f» ->

i,. ' . U ..

Aeu Eerwccrde achtbare Η ceren, mi|ngoede vrienden, lan Ma'-
thijfz. Ban, en Cornelis Gerritfz.VIafman, onderlinghe dob-
bel lieve ghefwaghers, en Schilder-conft berninders, binnen
Hacrlera.

LföG de-gemeenjpreuckydkdmujtnemtnden dichter
Virgilius zynen verliefdm Corydon doet verhalen
en fmgheny
Dat yder is tot zijn welluft getrocken,
blijckt daeghlijcx m daedlijck ghemech merdchtich u
wcfen^datmendatr ο verniet bebaeft veel tifieniffen:
wmt men bevindt,dat)der menleken luH cngenegent'
he^t^ beneffens behoefl^cke dinghen, erghen toefietlijck
aengelêch èn ghetrückenmrt^ te weten^ tot frlcx, als z>ijncngeeïi en aerdt
^angedaent en wefen zijn. Die van fuyveren en vernuftigen geeU hebben
"vermaeck en behaghcn in de fchoon oft uytnemende dingen, die de Natuere
fch^nen t'overtreffen, als injonderhejt uytnemende coniiighe wercken, die
fi met verwonderen en genoecht aenmercken, en door kennis, om de verghe-
iijckinge hansgeefts, in weerden houden en beminnen. Dit acht kk E. Eee·^
ren , mï^ngoede vrienden, mach welde oorfieck wefen , datghy vereenight
wefende van foghelijeken aerdt engheeH (ghel^ckghy ί[amen vereenight
zp, en in Echten-bandtrnderknoopt, getrouwt hebbende elckanders fujter)
oock eens ghefint der Schilder-conÈen vokomenhep en hooghitcn welfiandt
&ftfihoonheyt fo heelgonflich entoegedaen zijt, datghj daerom by een ver-
gadert van deghcieertfle handen loflijcke en heerlijcke ïlucken, wekkeghy
den uytheemfche Heereny vreemdlinghen, oft ander Con^-lkfhebbers, met
fo vrienilijck ghelaet als goeder herten^ ^eern laetfien-, en daerenboven be-
ieefdclijck fchenckt van V. E. Confl, te weten, den nagebootfen
Bacchus,
oft den Godt felf: geleek uwer E. beyde ecrlijcke Voorders van outs hebben
over menighen tijdtghepleeght defe nutbaer oejfeninghe en Confl > die van
den Krijgh'heldt, eneerfien Bier brouwer
Baccho, Dionyfio (fo men
hem noemtn wil) ghevonden , en voort ghecomen is , onder den volcken,
daerhetmbequaem was wijn teteelen. Engelijck
Bacchus den Egypfchen

lil Coningk

< - . - y ^

C "

* .

ί V; ■

-ocr page 130-

mm

Coniügh hem der Borgherlijcke Wetten heeft hemoep, en den vokke Cóop.
manfchapghekert: alfoo hebben mk FiE.beyder Ouders^ Burgemeefier en
Schepen in de vermaerde Stadt Haerlemgheweefiy en meteyghen Schip ey.
ghen Coopmmfchap ghedden enghedreven. Daerenboven V, E, Heer lan
Mathijfz,. is niet alleen een beminder mfer Confi, maer oock een confiigh
Goudt-fmidt oft Silver-fmidtjie in tghemchtighe Moom langegemont,
Napels, en meer Steden in Italienbefocht, en onfen Goltzio een trouw
cortfrv'^ligh reyf.ghefelle gheweefi hebtMdat ick oorfaeckgenoech heb, defi
mjn befchrijvinghe der Neder landtfche vermaerde Schilders V, E. tfamen
^ fip te offeren, als des, en veel dttyfentmad meer, weerdigh rnfende. Daerom
verfoeck ick in aller vriendlijckh^, dat dees mijn aenbiedinge, tot bems
mijner goet-meynigergherngentheyt, by u beyden met goeden oogen aenghe-
fien, endancklijck aenghenomen mach worden, Biddende den Alderhoogb-
fien,V, E. beyde wille veHeenen, hetghenenm,goetj en falighü,
t'κ^mβerdam, defen 28, lulij, 1604..

Vm V, E» mUigh dknatr en vriendt.

Carelvan Mander.

en

Α Τ niet feer haeft in toccomende Eeuwen der Menfcheiï ghe-
dachten en monden heel geledight fouden worden van het lof-
lijck gherucht der uytnemende Schilders j mocht eenichfins te
verhopen wefen : Doch is niet te twijfFcien , datonfer Coniten
doorluchtighe OefFenaers namen , leven en wercken, beftan-
digher en vafter fullen blijven in openbaer kennis by den naco-
melinghen, oock in meer volcomenheydt en ghewilheyt, met
defelvedoor ernftighe befchrijvinghe altijdt verfch voor oo-
ghen te houden, en bewaeren, op datfe vanden altijdt voort-
varenden tijdt niet worden met de graef der oud they tinden vergetel kuylverfchoven
en toegheded. Het fal evenwel eenighen, oft vcelen verwonderen (acht ick,) dat
duflchen Boeck wordt ghemaeckt, en foo veel vly t en moeyte toegheleyt, defer ftofFen
halven, die miffchien ,oft ghewis,van yemant te flecht oft gheringhe gheoordeelt ibu-
de moghen worden : meenende, dat alleen de gheruchtighe in wapenenjOm hun hoo-
ghe daden, dc befchrijf-pen weerdigh waren oft zijn, lae dat Μ
α r i u s, S i l l α ,
CATitiNA,en fulcke wrecde Menfch-verllinders, meer verdienden oft behoorden
ïn't ghedacht bewaert te worden, als onfe edel, conftbaer, Weerelt vercierende ghee-
ften des ouden en nieuwen tijdts. Dan fulcx foud'men my qualijck met wijfmakinghe
connen in mijn meyninghe ghedrucken oft inghebeelden, dat het eenighe goede ghc"
ftaltnisfoude hebben. Het zijn oock ander ghenoech, diegheleerd'lijck en forghvui-
digh de befchrijvinghe der laer-tyden, oft Treur-fpelen onfes bebloeden Nederland t-
fchen Toneels behêrtighen, da er ick niet toe deughen Ibude: eerft'lijck om d'ondoen-
lijckheyt, die my mijn onervarentheyt veroorfaefl:: tweed'lijck, om de forgh en ghe-
vaerlijckheyt ,daer de tweedrachtighe Raferije overdweershende,'mede is dreygen-
de. ick mocht dan oock(indien ick my fulcx te doen onderwonde) het oor-recken van
Cynthivs verdienen : en met eenen te hooren, t'is u werck niet, oft, ten voeght u
niet, t"Helden-boeck,den krijgh, oft 'tfalpeters krakende wreethey t,maer wel Pinceel-
ftreken en Tafereeien, te befchrijven. Daerom hebb* ick veel liever 'tSchilder-boeck
voor ghenomen, voor wekken mijnen willighen arbeydt daer aen toegheleyt, ick nie-
mantsondanck verwacht te becomen. My gheden£l,dat eertijts mijn Meefter, L u c
as
DE Η E E R E, van Gent, in Rijm defe ftoffe, van het leven der vermaerde Schilders,
by der handt en aenghevanghen hadde : maer in den hoeck gheraeckt en verloren we-
fende, is niet voor den dagh te verwachten , welck my anderfins eroot behulp te min-
ften hadde moghen wefen, daer ick nu met grooter moeyte veel dinghen hebbe moe-
ten Op fpeuren en becomen T'is waer dat my, aengaende d'Italifche Schildersjgroote
verlichtingheisghefchietdoordefchriften
Vasarij den wekken heel breedtvan
zijn Landtfluyden handelt: tot welck hem is een groot voordeel gheweeftden naem
van den doorluchtighen Hertogh van Florencen, door wiens machten aenfien hy veel
te weghe con brenghen. Maer aengaendepnft Nederlandtfche vermaerde Schilders,
ick heb mijn beftghedaen defelveby een te vergaderen,'en in goeden ghevolghete
ichicken elck op zq'nen tijdt. Hier in hebb' ick wcynigher behulp connen becomcn,als
wel mijnen ernil oft begeerte groot en vyèrigh was, fchijnende oft by weynighen fulcx
Was behertight, oft datter qualijck yemandt mijnen lufthem deelachtigh wilde maken,
hebbende 'therte tot ander keucken-vullende nootfaken ghewendt: waer door ick alle
omftandicheden niet in als hebbe connen trefFen,oft te weghe brengen,aengaende ghe-
boorten, fterf-tyden, en plaetfen, oft derghelijcfce, daer my dunckt vry sen gelegen is,
om zijn befchrijvinghe met ibodane waerheyt vercieringhe toe te langhen, en te beve-
ften. Het valt oock dickwils fwaer en ondoenlijck : want al vraeghtmen yemandt
van zijn eyghen Vader, wanneer hy ghebooren en gheftorven is, hy weefer t'fomtydèn
weynigh van te fegghen, door
datmen verfuymigh de Pen d'onthoudinghe niet en be-

R 1 veelt.

l^ooHeSsen op't Hebm ntt Beötïïanbifcöe

i^oogjöuptfcöe toermaerbe ^c&tlöcrsi.

If"


-ocr page 131-

Voof-redett.

veelt. Icfc raa€h ten rainflen alll nauwt met Va r r ο ofc Ρ11» i ο feggisn: den fulc-
ken leefde in iülck laer, oftzijn;wcrcken waren feer van fulcfcen tijdCj oit ten tydc vaa
fukkiη KeyferjHertogh, oft Graef. Ghelijck die verhaelüe oude foo eenighe Olym-
piade noemen, in welck den Conlienaer ieefde, en zijn wercfcen ghedaen waren. Doch:
fel nochtans mijne forghvuidicheyt en vlijt ghenoeeh hier in om te vollen doen open-
baer zijn en blijcken. lek fal dan aenvanghen aen de twee Maefeyckfche doorluchtige
ghebioedcrs, Η u
β ε r τ en I α κ, die akeein onfe Conft wonder ghefchickt, en op
een redclijcke fchoon wijiè de verwen ghehandelt hebben., en met geenen onheblijc-
ben aerdt van teyckeniaghe, dat het te verwonderen 15 , datfe in foo vroeghcn tijdt foo
volcometj en blinckendè zijn voort-ghecomen : want ick vinde niet, dat in hoogh oft,
neder Duytfch-laadteenighevroegher Schilders bekent zijn-, oftghenoemt worden.
Voorder, fal tot op defen onfèn tijdt de edel ocfFènaers en der Conft verbeterende gee-
ften, ibo veel my niogelijck is; verhalen . En indien dat ick eenighe verfwijghe,fal nie-
mant my verdencken, als of ick willens en wetens, ©ft uy t quaetwillighe aigunft, eci-
bichfins fülcx dede ,dandoor te weyntgh kennis oft wetenfchap : want ick niemandc
geern daer in te cort foude doen,'tzy ot iulcker gheeften lijven tot fiofzijn ghewoxden,
oft datfe noch roerende
en werckende.van des Almogendens natuer-gavende Weerek
doen verwonderen. Dat ick oock de tcgh en woord ich levende eyndlijck feefchrijve,
behoort my niemandt q.uaiijck af te nemen-: want fulcx met meerder omftandt,.gewif-
heyc en waerheyt cati ghefchieden, dan het doen can^van die over vceklaren wcch, ent
fchier vergheten zijn gheworden , van welcke men wel feer wenfchen foiide breedt be-
fchey t te hebben. Öock is fulcx van anderen, en treffelijcke Schrijvers, ghenoeeh ghe-
fchiedt, als onder ander van V α s α K t, die in zijn Boeckea en befchrijvinghe^ Michel
Agnolo·, en veel meer ander > binnen hun leven heeftden volcke voor-ghedraghen,en
hun namen löfiijck, als cjaer blinckendegheruchtigh ghemaeckt. Wacrom^daa ick.
vriendlijck vsrfoecksderhalyen niet ghelaftert, maer ghcdanckt tê,worden> Vaert, weL

Oor toerftfieiJbcn
naem-toeerbtsöe
boojMttgema^
nen/^ïeuptmun*
ttcö 5Ön öetijcefl

faem oeffcningen/
engeleectöcpt/en
ott^ gon aet*
ticö foet löeöer-Ianbt/ ban ouötss tpDtjs
aen tot nu toc/niet gfiefiecï ontcicrt
toceft ban ebe! blincfeenbe söetucöt. m
fegDe-palmen / cn toapen-rooben / boo|
onfen oubé Cbelbom/ feer bJöt en bjeet/
met bappec coenDepbt ggegaelt/ en ber^
tregöen/ boojbp gaenbe: ooc6 ben öeo^
Slgenmm bte topgebben/batupton'
fen reucfiigöcn Ccupt-Dof/tsS met bïtnc^
ficnbe blogDeïen om
öoogö gfteflegben
öen
Phoenix tn göcïeettgepbt/ Defiderius
ErafaiusRoterdamiis, in bee^lefle <iEett'
toen toefenbe ben i^abet bet oube ebe!
ftiaSe
m ilanbtfcöagö Latio. ï^eeft
tien mtlben l^emel / met een b?icnb1tjc6
Senepgbt toeblopen tn ber sSatuere onss
tieelacOticb ggemaecbt/be j^oog^fïe ee=>
tt tn be ^cbtlbet-cona: biant bat be
ljernuftfgbe<©?ieÉ6ett/aomepnen/ndr8
anbec tioTc6en nopt (boe feec foet&enbe)
SDejont ie gbetoeefï te bf nben/ bat geeft
te boojfcbtin gbebjarfit / ben bermaer^
ben 3fóempfcben i^eberïanbec y
loannes
ban €pc6/ toeïcfeé isi gcbojcn tot Mat*
fepcfi / bp be beec!gc6e atbiere be
fe/
be toelc^eom befeeere/ te toebbm
^eeft tegen
Amus, padus, en ben moebt*
SenTyber; om bataenÖfl«n «Seberiö
fulcS licftt ontftaen / en foo tlaec bïttiCi.
fienbe/ batter bet Confï-ïtebenbe ^ta^
ïien al berbaefï beeft moeten nae om^
fien/en baer
Piftura öaer na benen fcbic^.
fien/om in i01aenbetnieuto'bo?(ien te
fupgbcm^ioannes ban <eptfi ifS ban in
3tjn jengbt ggetoeeft feerberftanbtgb/
enbanfeet fnellenebelen
gbeefi:/ totbe
Cepcfeen-confï natuerlijfö
gbenegfteti
toefenbe / ïg aetoo?beneen t©tfcipd ban
Hubertus jgnen bjoeber / bte goft becï
gjacen ouöer is gfjeisjeeltaig fip. ^efen
Hubertus üjas een feer conlïigD^cöü^

F0I.123.

i^et ktjenbm hn m Huybrecht

gebjoeöer^/ en ^föüöer^ bait JKafeptfe»

ber: maec bp tofen Bp göeïcert Beeft/en
toeetmenntet, ïletijsteacDten/ öatin
foo b^oegben tgbt / baer in bien rouioten
ofteenfaemenboecfelLanbtis/ tojcpnifft
^cbiïberjs oft eentcb goet bcojbeelbt
öan^cötlbcrg^ mo|ï bjefenibiant bp
batmen gtflen can/mofl Hubertus toe!
ggeboojen toefen/ontrent Anno 136(5,
en loannes etlrjcBe ^aeren baer naer :
bocb Doe bet 5P / of bun ©abec feïf een
^cbtlber toa0 / oft niet / bet fcbtjnt bat
bunbupis gbeb«ïn«t ben Conlligben
^cbilber-gbeed i^beflojt/ enoberjo^
ten gbetoeefï/betoijle bat oot& bun Mm»
fier Margriete ban <iSpc6 bermaert /
bat fp met grooter €οηΠ bet fcbilberen
gbeoeffent beeft / en aïjs eengbeefligbe
Minerva (fcboutoenbe Hymen enLucina)
tn jBaegbb'lQt^en fïaet tot ben epnbt
baerjs Ïcben0 göebïeben tö^ïlet tjS open*
baer / bat tn onsS i^eberïanbt be ;g>tbtt*
ber-tonfl moet upt gtalien gbetomen
5Ön/ie toeten/met %ijim en €p-bettoe te
tojerrïten : toant beeö maniere begon
eerfl in ^taliën tot jpiojenfen 1 ^ ƒ o.
aiUfo vup int ïeben ban lan cimabue beb*
ben berbaeït. ^efe gbtbioeberss /te toe*
ten / lan en Hubert \jan «Êpcfe / öebben
beeï toerrBen gbebaen/metïijm/ en (êp-
bertoe/ gbelgtfimen ban gbeen anbec
manier en tot|ïe / bebonben^ batmen in
Stallen opt natto^ocbt €n om bat
be i^tabt ban ^luggge in l^Iaetibec
boo^maelis ban grooten rtjcBbomober*
bïoepbe / boo? ben grooten l^oopban/·
öanbel/bie baer ban berfcbepbeni^a*
tien gebjeben
tt30jbe/meer al^ in eenige
^tabtbanbitgantfcbe j^ebetlant: en
om bat be €oti(ï geern bp ben rtjtfebom
iiS / om aïbaer met rgcBitjciten
ïoon on^
berbonben te toojben/ iö loannes romen
toonen in beboo^noembe ^ta&t25?ug<«
ge
1 baer alberïep Coopïieöen oberbloe^
bttb toaercn. ilier beeft fttJ beeltoerCi.
Sen gbebaen op bout; met ?Liim en €pV
en
10 feer tosrmaert ow 50η groote tonfl
tnberfciiepbenllanöeti gïietoeefl / baer
3Ön toercBen öBfb?Gfitt 5tjn gbetoii?^
ben, ^p toaö (fo entiaBe mernen) oocS
een toijö geïeertiBan/ fect betfterïèffi/
β 3 en


-ocr page 132-

Nedcrlandtfche Schilders,

meer berb3onberbe en be^aegDbe / bid^
bat öp bebont / bat fiaer be bcruje betee
alöug metbe<®lpïietberb?jijbfen ber*
ujeccacn/ ban met be bor^ticöepbt ban
«ep oft ÏQm/en niet en fioefbefo getrot*
&en tea^n ggebaen. Ban befecbonbr
toais
loannes googtjtijife betbïflbt /göe*
ïtjcfe löPw^tStcote ooifacc bjeimocöt:
tuant gter të ggeboojen een nieubj gj^eo
Oacgt / engiiebaente bantoectgen/tot
groot bertnönbeten ban beien/ oocB in
berre ILanben/baer
Fame aï bafupnenbe
fnellgcfe Denen t js gaen biiegen / betmen
banbpbéCiGiopeticn ben eebjicDbian*
benben bergö
Etna ijs getomen/om fulc.·
Tien uptnemenben bonbt te ften/aljS boL·
gfien faU ^efe ebel inbentie beöoefbe
nocö onfe Con(ï/om be^atuere in g^e^
baentgn naeber 6omen/oft gfielgtfier te
tooiben» ï^abben b'oube «©^ietfien /
A-
peiies,zeuxis,
enanber/fiter ïebenbe o®t
taacn gfjctomen / en bcfe nieuto manie*
regöefien / fp enftabbentoisi niet min
becttJonbertgOettieeft / ban benfïröbt^
baeren
Achilles, oft anber firgbt-Relben
banben oubcn töbtenfouöen/batfc nu

inbtnöliSÖ ijt bêrfcgepben öinaöenbec
€on|ien / tjeeïoetlei» asrt tan tiertoen
cnöetfoecfeenöe / öeiti oeffenenöe te be^
fecaojfaecfein ^lcftcmtc/ tn ïj^ipilla^
iien. tpöÊöefootjeel/batöptetoeelic
bjacöt; 30n «ep oft ILijm-toèctoe te bec
«iffeit/mst eenigiJ berntjs göemaecfet
wet ε enige <©Ipen/ bat toelcfee ben boïr#
fie feec taei btbieï /om bat öet toeccfe foo
een fcOoon bline&enbe glanjs j^abbe.
jl^ae bitfctreet ftabben in beele
bcrgöeef^göefocöt: toantfpbetecfite
maniew niet en bonbcm ^et iiieen^
ggebeuüt / bat
loannes gabbe gemaetBt
een Cafel / baer i)p grooten tgbt / bl^t
en arbepbt in Dabbe göebjuptfet (geltjcè
i)P aïtrjtS met groote netttcBept en

inbentte / en gB«incfe ÖPnu göetooon
tojaji/bernifl/ en (lelbefc te bjoogöen in
be ^αηηε / maerof be penneelen niet
iselgöeboegfttengftelömt entoaeren/
oftbe bitteber jonnen tegüetoelbicö/
beCafel ijs inbe bergaberingöen gbe^
bo?ficn/enban eengöetoefeen.
loannes

toa0 feer t'onbieben / bat ^gneo arbepbt quamen te 0oo?en in ben fertjgft öet fel
boojbe^onne foo berloien/enteniete bonöerenbegbefcöut/batbenniÏöimiii

tojaiS/ennamboojöemtemaetfeen/'bat j Bartholdus Schwartz, J0ontc6

nemarcfe/bont 26°. 13 mifTtSien
met minber aïjs b'oHbe ^c0?nijerjs en
fouben/ ficnbebiefecr nutte €on(t ban
25oet&rb?ttcfien / baer i^aerlcm met ge»»
noerbbefcfiept öaer termeetbcn roem
banb'eerfïebinbingfie teftebben. ï©en
t0bt toannecc loannes b*<©li>-bettoe
qt*
bpnbeif fieeft / iö gfietoeeftbp al baticS
binbenen oberlegg^encan/ f8°. 1410.
ï®aer Vafari oft 5ónèn ^?uc6er in mif!/
bic befe binbingee een öonbert ^aer
jongöer öefcö?öft tt toefen^ tierfieb
icB berfcöepben rebenen toe / en toeet
oocR bat loannes foo ïangfie niet en leef^»
be / op beel giaeren nae / al^ vafari ben
tnbtfïelt/ ftoetoel loannes,nietjongft
SÖeflojben iö /al0cenigi)en;&fÖ?öbec
meent, f^u bit om be Bo;rteep;jt obeti»
gÖeSagfien/ befe ttoee gSeb^oeberg
ben befen nieutoen bonöt nouto en fliï
berbojgen geijnuöeti/en beelfraep jïuc^
feen t'famen / en berfcftepben ban ben
anberen/oft alleen gftebaen: maer loan-
nes, goetoelöpbejongö|ïetoaji/i0 bert

bioebec

fiilcBe fcöabebooi be ^onneftem niet
meer enfoubeobercomen rbe^fip ύ'^ρ*
bertoe en 'tberntlTenbpanbt too^benbe /
epnb'Itjcfe gingö onberfoetfien en ober*
!egggen om eenicD bernt^ te maëen/bat
in fjupis enupt be^èonne b|ogen mocbt.
?©oe öp nu beel <®lpen / en anbec bin#
^ficnfo ber natuere jftabbe baiï onber* i
fflc0t / bont ftp be Hnnfaet en i^oot-olp
i^b^oogbrnfïe ban ailen te toefen: beft
öiïafiebenbetaet eenigöe anber ftoffen
bte ^p baer bp bebe/ maetfett öen beiïen
öethfgJ öanbtrüöeerelt. €η aïfofulcfee
toercfesnbeiMacfeer gtiee(!en / berber en
berber fóecfienbr / nae bolcomeniiepbt
tracfiten/bebont f)p met beel onberfoec
Senjg / bat be bertot gfjemeng&eït met
fulcfee(®ïpenöaer feertoelliet tempe^
ren/en toel öarbt b jooggbe / en b?oogRe
bjefenbe /■ iOet toater tod beröiagötn
itroeDt/ bat b'<©!p oflfS be bcrtoen beel
iebenber maesten/en ban feïfiS een blinc^
ientöept bebea^ebben/fonber batmen^
ft Uertitfie» <en l'g&ene batgem notg

Ïïlbeberte boben gBegaen in beConiï.
ï|et meefle en treftgc&iïe toercfe bat fp
ggebaen gcbben/i;$ giietoeefï te (6genc/
be Cafel in lans i^ercfee / toekfee
-gCafel öun ijS ggetoeeft boen mafeen ban
},?«NGraefi»en3 i'».45raefbanBlaenber/ Pliilips
g^'ps van ban charlois, fone ban b«n tegö lan
SitJé
a"®' Digion, toten^ tontetfeptfel baer in
Ηίβ. be beuren tomt / en fitte #eerbe. eeot^
ge mtenen/bat Huberms befe cafel eerfï
mael alleen j^abbe begonnen/ enbatfe
loannes baer nae bolbaen j^eeft: ban
itftjgoube bat fpfet'famenaeng^eban·
ggen Rebben : maer batter Hubertus
ober gOedojben i4i<i. iBant 8p
ooc6 te (J^jgent iis begraben ggebioiben/
in be felbe / toten^ epttapjgie oft
<l5raf-fcgjiftbolggen fal. ^ebinnenfie
«SDafelban bit mmhi^ upt ber (©ipen^
baringeioamüsibaer getlLambanben
(DuberltngDenaen blio^t g^ebeben/ baer
oberbloebic^ beel toertk in tjs / enupt^
ntmenbe netttc^epbt / gbelpg in Bet
gantfcge toert oocg i5obtn be cafel
tomteen Marie beeibt/ Dtebanl^aber
en ^one toojt g^etroont/ baer
chrittus
inbeöanbt öeeft een CrupjS göefcöiL·
bert/al0 eenboojfcggnenbe €rifiael/ge^
tiert met gulben fenoopen/ en anber cie^
raten/met göefïeenten:en i}5 fo göebaen/
bat g^eoo^beelt g^etoeefi ban eenige
^c&ilberst/ bat befen (laf oft crups toel
een jBaenbt tgbt^ alleen foube tojien te
fcöilberen. Ontrent beft jBarp-beelbt
5Ön «Cngelfeenis/ bielBufoc&efing^en/
foo conHttb en toel ggebaen/batmen aen
gunattienliegtmercfeen tan/ toieben
boben-fangö /ftoogft tontre / tenoj / en
baffuiS fingt, l^oben in be rechter beure
eenen Adam en Eva, baer men fiet in
ben Adam een feller berfcg^icften boo^
'tbjefeen beg gebobö/fcftönenbe te grou».
toelen/alfo öem ban sïin nieuto
25?uPbt
toojbt göeboben/ niet (aljs be ^cfiil^
berss g^emeenlgcfe fcbilbcren)ben2fip#
pel / maer een berfc&e i^ögöe / toaer bp
«enigiie göeleertöept blrjcfet gBetoeefI te
ftebbên in loannes: toant Auguftinus, en
fommtge <i5elcerben att)ten/bat bet toel
een W^q^t toefen/bie Eva baeren
jBan gaf / betotjl Moyfes be bjucbt niet
en onberfcbcpt / ujant fp ften met gfteen
tCppel-blaben/ maer met a^öSÖen-Wa'

F0I.124.

ian en Huybrecht van Eyck.

i t

V ;
I

ben (fïracfer met batfe / gefonbicöt öeb*
benöe/öun tiaetfitDept feenben)bebecten.
^n b'anber beure
i& (foo tcfe toel meen)
een ^.Sicilië.Boojt Öeeft be binnen'STa*
fel ttoee bleug0elen / oft bobbel beuren;
toaer ban be ttoee beelennasli öetmib*
bel parc6 (buntfit mp) 3Ön beelben /
bit
met be li(to?ie/bie binnen ijs / ober ee«
tomen, ^n b'anber beuren tomen tc
l&eerbe / ben si5raef ban lölaenber / aliS
lefept is: ootfe be ttoee ^tijilber
jS/ Hu-
)ertHs en loannes. Hubertus fit op bi
retöter ssbe ban bé b^oeber/ om sfln ou#
berbom toille/fcj^gnenbe bafl out te toe«
fenbpsönbjoeber: öp beeft op 'töooft
een b^eembe mutfe/bo jen met een omge^
flagBen opöatö ban to|llqtfe bont
:ioan-
nes beeft op een feer berfterlijtfie mutfe/
fcgier aliS eenen tulbantatgterafban^
genbe/bebbenbe op eenen ftoartenCab^
baert een root #ater nofler/ mtt een
H^ebaillie* Hdaer om in eenfumma bit
tocrcfe te herbalen/ Det ijS ban'S:epCi

uptnemenbe / en bertoonbtrltjcfe / nae
fultfeen tjjbt te reftenen: be
Ιβδεηεη sgn
göenoecb nae ben aertber
ρίορεη/ op
De maniereban Albertus Durerus, en be
toleuren/blaeutoen/ roon/ en purpurcn/
bie onfterftgtfe / tn allejS foo fcijoon/
batfe not^ berfcg gebaenftgQnen/en al·
Ie anber fcöilberrie obertreffen. ïSefett
tonftigöen jt>tBilber ïjeeft göetoeeit
ban grooter aenbatfit/ en öeeft fcijijnen
ben bermaerben fcDiüber Plinium te
toillen ban ontoaerbepbt obcrtupgöen/
met bit 59ntoertfe/ betotjl öpfcöjftft/
bat be ;§>cbilber0 / maetfienbe een
bert / oftfeleengöetalbantronien/ aL·
tnbtö oftgemeenlöcB mafeeneenigebfe
gelöcften / niet tonnenbe at^terftalen bc
5latuete/ baer men ban bupfentnou^»
toe ttoee enbinbt bie göegeel götlijtS
3ijn: toant in bit toercfe tomen ontrent
5 3 o.gèeöeel tronten/baer niet een b'an^
ber geinc en iö. gn toelcfte tronien men
berfcöepben affecten fiet/ aï0 cetié<©obi.
ïticBen ernO:/ en liefbc/ oft öeiJoiie: οοιδ
bie ban be jBarte-beelbe
/ todfi: mon&t
fcbtjnt
eenigfie tooojben/ biefe iipiee^
nen 25oec6 leefi
/ te loffm en upt te ipit^
6en.%'t |Lanbtfc0ap signbeeluptliinN
JU 4 fcöe


ii.

r!'

X

-ocr page 133-

Nederlandtfche Schilders,

fcöcbieembe 22»9omen: be trupbefecn^/
Dfemen onberfeenjten tan / en gca(Te&en0
in be gconben/sgn «ptnemenbe aerbicf)
en net: ooc& be öaplöcnji in be beeïöen /
inbe ^eerbt-jïecrcn en manen / foube*
men fr öter moflijen tellen / en foo bunne
en aecbtcö gQebaen/ bat i?et alle Confïe^
naerg tjectoonbert/jae t'ganifcöe ii]ierc&
maeclttfe berbaeli / en ïicrfaftin'taen#
ften. iSeeïgvoote i^^tncen/ ^epferis en
Comnggen/gebbent oot& met groot be^
gagcn aengöeften,ï©en €oningö Philips
45jaefijan©laenbec/ ombefïabt
ban 459ent ban bitSMUjeelntetteije^
rooben / feec begeericö baec nae toefen*
be / l^eeftet latm copierenboojMichiel
Coxcie, ^tgtiber ban IBecBeïen/ bie
bat feec uptitemenbe nae gftebaen öeeft,
<!EnaIfootn bee^Hanbenfoo Tclgoonen
blaeuto niet te betomen toajS/toojt boo|
beggeecte be0 Coningig^ bat bani^ene«<
tien göefonben boo?
Titiaen , t'toelc6
loaa^ een itfupj/ batmen atfit natuec-
ïijtè te toefen/en gebonben toojt in eent^
gOe sBebergftten ban 3|ongerien/ bat
toelcöe boojttjt^ beter te crngeen toass/
aïeec ben CurtS bat lattbt in öabbe ge^
nomen: bat toepnicD tdfupi / bat alleen
taajS tot ben mantel bet JBarp-beelbt/
cofïe
3 i * '©ucaten. Coxcie geeft eenige
bf ngen op j^n manf ere toat beranbert /
aljS onber anber be
sinte Sicilië, bic toat
oncierltjc te feer ban ac0ter fit.^fe ge^
tonterfeptte '^Tafel toerbt na ^paengié
gefonben. pjincipael 'Cafel Babbe
renen boet/ baet fp op ftonbt/ befen toais
gMcRilbert banltjm/ oftdEp-bertoe/
en baer in toas een ^elle ggemaetfet/
naem lefu, oft Bet Ham: maer öïfoiï
men bat liet fupbetf oft toafff Bé/isi öet
boo| onbetdanbtgije t>fBilöerö «ptge^»
totfCijt en becbo^ben gBetoojben. ï©efe
ttoee gfjebjoebers / gf)elnc6 fp göefcötl*
bertrgbentn gefelfcftapban ben<62aef
Philips, bte oof6 j^ertogB ban
gognen toasi / toarsn
bp Bem feer lief m
toeert/ en ingrootereeren/ bp fonbec
loannes: toelcSé men atBt/ om be uptne*
mentBept sgner €onfl/en omjijn ίηφ^
ïrjcfe groot berfïanbt / tjs Bepmelöcft
öaebt ban Bem göctoeeft / en ben felben
<i5?abe Babi>e fiem altöt geetn in jön
gefelfcBap / gefgcfe ben grooten Aiexan-
der oocben wptnemenben Apeiies geetn
Babbe. ^efe betgaelbe «Cafel / oft bit
uptnemenbe toerc6/too|be niet gBtfien/
oft open gBebaen/ban boo| eenige g|oo<
te ©eeren/oftfoo pemant/bie ben^ïup.»
ter goebe bereeringBe bebe« 4^ocSfom«
ttjben op eenigBe groote ÖepligBe ba*
öBen. ^Itoaer ban fo gjooten gebjang&
tiia^/batmerqualijcB motBtbp tomen:
toant be Capelle baet bittefienUia^/
benBeelenbagBbol toa^ban atberlep
boïefe* ï^ier fagBmen jècBilbetii/iongö
enoubt / en
alle €on(ï-beminberjS om
tmt fttjermen /eben gBeitjtfemen bc^
^omer^ ben25pen/en #liegBen/nae be
foetitBtpbt fiet om ben l^öSB / eft ^a»
5Ön-6ojbcnBangBen /enfcïjermen» ^n
be felbe «Capelle / gBeöeeten banben A-
dam en Eva, in S.ians ScttB/tegen obec
Bettoercfe/ plagBte ftangBtneenlLof-
gBebicBt/ oft Ode, gj&ebaen ban Lucas
d'eeere, ^cBilbet ban <ΦΒβπί / toeïcfe
icÊ Bier Bebbe toillen bp boegBen t borft
eentoepiitcBberanbevt / en ep3ftlejcan^

baer beBelfcBefenié/oft bte onber b'aer* _ _ _
beSÖn / Bun fenien bupgBen booi ben b?ö«fcBemategBe(Ielt»

Een lof en prijs des wercks, dat S. lans in Capell,, es j
Van ichilderien , ghemaeckt by die Meefter lan j, hiet,
Ghèboren van Mmeyck, te recht een Vlaemfch Appelles ?
Leeft neerftich, wel verftaet, en op het vverck dan fiet»
Ode.

Ghy Conft-beminders comt, van alderley gheflachten >
Befiet dit Dcdaels werck, een fchar, een edel pandt,
DaerCroefus rijckdom groot niet by is weerdt om achten r
Want'tis een Hemel-gaef, om chieren Vlaenderlandt,

Comt, fegh icic : raaer aenmerckt aendachtigh met verfiandi.
Op yeder eyghenfebap des wercks, ghy vindt midts defen
Een Zee die overvloeyt van Gonft, aen elcken cant,
Bn daert
al om te fchoonft voort doet, om zijn ghcprefciï«,

Dem

lan en Huybrecht van Eyck.

Den Vader Godlijck fiet, aenmerckt loannis wefen.
En hoe Maria toont een liefiijck foet ghelaet,
'ε Schijnt datmen haren mondtj met innicheyt fiet lefen.
En hoe wel is ghemaeckt de Croon, en al 'tcieraet!

Siet hoe verfchrickelijck, en levend' Adam ftaet.
Wie fagh ghefchildert oyt fo vleclchigh een lichame?
Het fchijnt dat hy ontfeght, en weyghert Evams raedt,
Daer fy hem lieflijck biedt, een Vijgh, haeraenghename.

Door Hemel-Nyrnphen foet, door d'Enghelen bequame,
Maet-finghende in't aenfien, met vreucht eick wort ghefpijiï>
Elcx ondcrfcheyden ftem men kent nae den betame;
Want yeders oogh en mont natusrlijck dat bewijft.

Doch niet dan al vergheefs, men yet befonders prijft,
Daer \ al zijn om te fchoonfte en rijckfte edel juweelen:
Want't fchijnt dat hier al leeft, en uyt de Tafel rijft.
*t Zijn fpieghels, fpieghels zijn 't, neen 't zijn gheen Tafereek»,

Hoe eerbaer dceghlijck fiet zijn d'ouders, jae den heelen
Gheeftlijcken r^nen ftaet, die hier neemt zijnen lijdt?
Hier ghy ó Schilders fiet, noch onder ander deelcn.
Voorbeeldt van laken goet, oft emmers nae dien tijdt.

Den Maeghdekens oock fiet, hen wefen elck verblijdt.
Der wekker zedicheyt, wel d'onfe mochten leeren.
Aenmerckt hoe ftatigh pratdaer in den denren rijdt,
Elck Coningh, Vorfc en Graet, verfdt m et groote Heeretï.

By dcfe men te recht den Schilder fiet verkeeren.
Die jongft was, hoe wel beft, en 't werck al heeft volendt.
Een Pater nofter roodt draegh t hy op fwarte cleeren,
Hubert rijdt boven hem als oudtfte Broer bekent.

Hy hadde 't werck begonll, alfoo hys was ghewent:
Maer d'al-vernielfche Doot zijn voorneem heeft verondert.
Hy ruft begraven hier, de Sufter hem ontrent.
Die met haer fchilderije oock menigh heeft verwondert.

Ay fiet noch op dit werck : hoe gantfchlijck afghefonderê
Is aenficht van aenficht in wefen over al!
Wat trony men hier fiet, van meer als drymael hondert,
Gheen d'ander en ghelijckt, in fulck een groot ghetal.

Ten anderen, wat lof men hem toefchrijven fal?
Dat al zijn verwen fchoon door oiidthey t niet befwijckera
In fchicr twee hondert laer: maer houden duerigh Ital,
Dat fietmen nu ter tijdt aen weynich wercken blijcken.

Vry defen Conftenaer den roem heeft moghen ftrijckera.
Te zijn een Schilder recht, en oprecht Meefter goet:
Vier deelen had hy doch, die Schilders wel ghelijcken,
Ghedultj onthoudt, verttandt, en gheeft in overvloet.

De fcherpheytopenbaert zijn lydfaem facht ghemoedt,
\ Onthoudt, en groot verftandt in alles t'onderfcheyden.
Met welftandt, maet en Conft, dat elck zijn werck wel doet„
En gheeft deed' hem ghefchickt, d'Hiftory wel beicyden.

Te meer noch zijn gherucht is loflijck ttyt te breyden
Dat hy in fulcfcen tijdt, en plaets te bloeyen plagh ,
Doe hy geen fchilderie, om d'ooghen in vermeyden
Oft beter voorbeeldt oock, als wel zijn eyghen fagh.

TTchrijft een Italiaea, datroen ghelooven mach

Bat Huw
Erecht
'twerck op
aijn felven
had aenghe-
vanghenjCn
acht ick foo
niet le we-
fw.

Dat


-ocr page 134-

Nederlandtfche Schilders,

Dat defén lan van Eyck hieft d'Oly-verwe vonden :
Van dry fchoon Itucken wercx, van hem doet
hy ghewach I
Die in Florcncen ichoon , t'Vrbijn, en Napels Honden.

Waer hoortmen erghen meer foo wonder dingh vermonden j,
Dat fulck een fchoon nieuw Conft, foo heel volmaed begint ?

■ Van dees Maefeyckers twee, en weptmen niet t oorconden
Wie dat hun Meefter was, t'befcheyt men niet en vindt.

Ten rechten was dan lan zijn leven langh bemint,
Van d'Edel Graef Philips, zijn jonftigh Heer vol trouwen.
Die hem in eeren hiel, en hadde heel ghefint.
Als blinckendecieraet, van t'Nederlandt ghehouwen*

Zijn werck dat was ghefocht uyt alderley Landouwen,
Daerom men weynigh meer vindt als dees Tafel yet,
Dan datmen flechs noch eene in Brugghe mach aenfchouwen.
En eene flper nochjdiedoch voldaen is niet.

Vaa defer Weerelt vroegh dees edel bloeme fchiedt.
Die uy t foo flechten Stadt, uy tMaefeyck is becleven.
Te Brugghe t'lichaem ruft, daer hy zijn leven liet:
Maer zijn naem en gherucht, onftciflijckfullen leven.

Ons Graef Coningh Philips dit werck foo heeft verhfiVCn ,
( Ghelijcfc als hy heeft fin in alle Conft eerbaer )
Dat hy dit nae liet doen, en heefter voor ghegheven
Vier duyfent guldens oock ,oft op een weynigh naer,
Michiel Coxcie vermaert.den cijdt van een twce laer
Was doende cm dit tedoenjterplaetsindees Capcile,
Zijn eer* heeft hy betreft, en wel ghenomen waer,
Van'teerfte tot het lefte, als conftigh werck-ghefelle,
In Spaengien dees Copie is (op dat ick't vertelle )
Te Vendedoly nu, tot een ghedachce bloot
Van onfes Conings liefde, als die ick boven fleile,
Van Eyck, en oock Coxcy ^ tot lof en eere groot.

Schade leer u. Lucas de Heere.

5gneröanbt oocS eenen ^Jeronimuss
en beei anber loflQcBe binggen.
tno^be boo^ eentge ^lo jentgnfcDeCoo^#
Keben tc j^apeï^ gMonben aen ben
ningO
Alphonfus ben eerfïcn / een fcct
fcÖoon(luc6upt®Iaenber/ban
loannes
gbebaen: inaer intnaren feec Deelbeel^
bcn/ cn toonberiflcfe
ml g0ebaen / baer
ben €oning8 boogbïijcfe om bcrbïgbt
toaö.<©m bit toonbedtjtfe nicuto toercfi
teften / tnaii gcooten toeloop ban bcn
^rÖtïöerjS/geïtjcÊ eïbcrjs ootfe^iEn goe^
toel b'^Italianen bafl tocfagijcn / met
albcrUp opmertfetngöc / cn dccficnbe
bacraen/tticï bcboeïbcn ccnjïercfeacöi
ttgbccoSc/ bicb'eipmct bcn bettoen
gïicmcngöt ban bact gaf/foo bleef ftun
bit fecrfct ebcnvucl bcrbo|gi)en. W
bateencn
Antonello, banbctfïabtMef-
finain^tcilicn / bciBCcgbt / cnlufïtcÖ
ombefe tojetenfcfiag ban b'(©ïji-bei;tti

löae bat loannes bc Cflfeï tc <0ent
ijolbaé jgabbe / Igeeft tDebecstjn moo^
mngöe göeöoubcn tc Cöjugse / aitoaer
mm ban jijn gö^lwtbc tonfïtgöc öanbt
fó een Cafel gl^ebïeben/ tot een beer*
ïgcfie gbcbacötcmffe.
mt\ meer toerei
ien ^ttft bp gebaeit/bte booj
tien
liebcttbetteberboert jijn gbetooiben/
en ober aï ban bcn^onflenaer^ met beel
toertoonberen aengbeficn / gtootïntB]c
ggepjitfidi biefenbe meteenbcngötfa<«
tne gbebaente bannijbicijepöt / oft lnfl
bannabolgtngbe/met
teetenöe f?oe fult^
feemeu manfcre banfcrjüöerra
mocftt
toegaen/ cn al ctegiien ccnigije
ban bitmtratuleu0 bingftfn/ foobïecf
cben toel öe Confl: tn l^ïaenöa·,

a^ettogbban i^ji^tin / Frederijck be
gabbe ban
loannes een baeb-flobe/ bte
feernet en bïtjticfi gbebaenbjasS* Lau-
ïcns de Medici gaööe te jpïo^entett ban

I"'
f<!i

Sijnvreegh
ftetven houd
ickfo niette
weien: want
hyeerftia
ttijn ouder-
dom een Si-
ciliaen d'O^
lyvenvC
loade.

Η

teïccren/ fisgbctomcn te 252ugg|je in
10lacnbcr/baer βρ bit geïeett Bcbbenbe/
be €on|t inStaUcn Jjecft götbjatöt/
gelötipptnsBn lebcnijcbbfn beraadt,
g^aec toaiS ban
loannes tot ^pcr / in öc
3fóertfe cn #|oiite ban
sinte Marten, een
tafereel ban een lEart-bedbt/ toacr
bpquam eenen 2ibt
Priant: ^coiurcn
toaren onboïbaen / fiabbcn clfB ttoce
percfecn / met berfcöepben betcpcficntn^
gen op
Maria, aïsi bcn b?anbeiibé€gien#
tier / GedeonsiaUe^/ cn becgöclöcÊ® /
bit toerei gbeleecb meet^emelftbaljS
IBenftöïöefe te toefen,
loannes öeeft
ootfe beel conterfeptfeïen nae t'ïeben
gebaen/ en alle met gtootec bigt en pa^
ttentte / ma&enbebeel tt^t^ baec atgtei:
fcec nette cnfegoon ILanhtfcbappen*
bo otbertoe toajS beel fupberbcc cn
fcgerpcrg&ebacn/ aïö anber JKeefïersS
opgbcbaen bingbcn toefen motbtcn/ al*
foo mp toel boojfiaet / bat ic6 een tieen
tontecfcptfelBé ban een "i^iouto-menfcb
ban bcm ficbbe gbcficn/mct een %anbt«

©e^epultucrc banbcnoubtdcnbioe.
ber fiaettc<6bentin lansi^ertScy
als göefept t^ / in eenen mucr / tn eencn
^ercfi-jlecn / toaer in (tact ban tott

FoL 126.

lan en Hubrecht van Eyck.

ftgapl^cnacgter/bat maer gj^cbootber^ | bonSinteDonaes, toienjs d^jaffc^lift
toettoa^/ ennotf)tan^ feertiptnemen<
i aenelColomne baeralbu^flaetin^a*
be net / en glat / en toajs ten öwpfi! ban | tënftbe carmina,

miin |©ec(ier/ Lucas de H^'p^. te I

iik jacet eximia. clarus virtute Ï6Annes\^

In qu» ρ&ΗΤΛ gram mim fuit,
Spirmtes farmas, é" humum florentihui herbis

finxit^ ér αά vivum quodlibet egit opm,
^uippe iüi Vhidm é" cedere debet i^felles :

K^nt iüi inferior ac Folicretm erat,
Crudeles igitur, Crudeles dicite Parcas,

tdem mbk eripuère virum,
K^^tum fit lachrymis imemmutabile fatum ^
Vivat ut in teelis jam deprecarc^ Oeum,

'i I

C

Spieghelt u an my, die op my treden ,
Icfc was als ghy, nu ben beneden
Begraven doodt, als is an fchijne,
My ne halp raedt,Conft,noch medïcijne.
Conft, eer, wijfheyt ^ macht, rijckheyt groot

onghefpaert, als comt de Doot.
Hubrecht van Eyck was ick ghenant,
Na ipiife der wormen, voormaels befcant

" I ii

SPefen loannes ^ab cot^ggctMaecfet in
een ^afcrccl
&cn ttocc conterfeptfeliS
ban €»lp-bcrtoe / banccn jBancn een
B^outee / bic malcanber be rctfiter
banbt gaben / aliSin ^outolijcB bergaf
bercnbe / cn toojbcn gbctcoutot ban
Fi-
des,
bicfc t'famen gaf.^it 'STafcreclfectt
ijsnamacl^ in öanben ban ecnen 25ar#
bier gijcbonben te 25?uggbe (algi ic6
meê3/bic bit felbe tocQuam. ^it too^be
gbcftcn ban ©^onto
Marie, 5!©ocpc ban
Philips Coningö ban ;ê>pacngien/en
ï©ebuto ban €ontngb
Lodewïjck ban
l^ongerfen / bie tcgbcn ben 'üurtfi Hrtj:»
benbe in't bcibt bleef* ï© cfe Confi- lie^
bi nbe cbel^iinteffe ftabbc in befe Confï
fulcë begaggcn/ batfe ben }5arbier baec
booten gaf een <@fficic / bte opb^acjgt
3|aerlgc6j: Sonbert g«ïbcn« ©crfcbcp^
ben tcptBcninggen jgcbitftban
loannis
Öanbt gbcftcn / bte feer turicuflgcfe eit
fupberlgcg gbeganbelt toaren* loannes
i0tea5pggüe ingoeber oubetbomge^
fïo?bcn/en albaer begtaben/ in be H^ertfe

(leen een ^oot / bireen topercn pïaet
booi baerboubt/baer i'niiS bit «6?af-
fcöjift / toèfenbe m owbt ©laemfcD m
btcöt, ·


M.

-ocr page 135-

Nederlandtfche Schilders,

In SchUderije feer hooghe ghe-eerc :
Corts nae was yec,in niete verkeert.

In't laer des Heeren , des zijt ghewcs ,
Duyfent, vier hondert , twinrich en ies,
In de maendt September, achthien daghen viel.
Dat
ick met pijnen Godt gaf mijn Ziel.
Bidt Godt voor my, dieConft minnen.
Dat ick
zijn aenficjfit moet ghewinnen,
En vliedt zonde , keert u ten beften:
Want ghy my volghen moet ten leften.

S^cleerben Domïnicus Lampfoni-
us bfln25j«ggöe /^ecretariis banöen
25iffc0op ban iLaptfe / cn niet alleen een
feer groot beminöer onfet €onfl/maec
ootfe öaec tn Öeeï berjlantitcö/ en eïbae^»
ren. S^elcgegDetJtclgten ten iobebefer
con(ïtgiie j®annen/ tc6 in onfer fpjaeti
Deböe ujflUn Sier ootft ftp öoeflöm.

5ijrt eeitgts t'lilnttoer^en tn Coper-
uptgöegöebcn eentg^e Contec^
feptfeïenber bermaerbe igeberbuptfcge
^cfiilberii / enbooj eerftbie banbeeiS
iipinemenbe göebjocberjS/ al0 b'oubtfïe
confttgDe oeffenaerjs ber ebeï ^t^tlber-
confl in bf i^eberlanben: üjaer neffens/
oft onber / jgn feer tonHtgDe Carmina,
oft öDeittcöten / in S-atfin / booj öoogö

3ien Hubertus ban €ptB/^c8iïbet*

O Hubert met u Broer, de wel verdiende loven
Van oniè Sang-Goddin, nu corts u tóeghefchoven ,
Enzijnfe niet ghenoech , voeght dcfenoch daer an.
Dat u leer-knecht, u Broer, door υ hulp u verwan.
Dit leert het werck te Ghent, w.èlckin foo liefdich blafcea
Coningh Philips bevingh, te doen een na-beeldc maken
Daer van, en doorCoxy met wel gheleerde handt,
Om dit te fchicfeen t'huys m 't Spacufche VaHerlaodt.
loannes ban <Êp£6 / aïjS feïf feieetSeiiöe/fegöt,
Ick die de wijf' eerllwees, dat blyde verwcwert^
In Lijn-oly ghemenght ^ met mijnen Broer Hubert
Heeft brugghe fpoedigh rijcfe verwondert dees nieuw vonde j
Die voormael niet miffchien Appelles vinden conde;
Doe weygherde haer niet eer langh ons deuchtiaemheyt.
De Weerelt wijt, en breedt, te worden overfpreyt.

Thalia,

Hitmif-
fchien hoef-
de niet:
want 'tis ge-
wis, datnien
fcyd'Antijc-
Sen van
geen Oly/·
verwe «n
wili.

A% eer be toijt bermaerbe ;êtabt
25juggBcin afgangöenbcrmtnbe'^
ringfje té gccomcn / boo? bat ΐϋ®» 14 8 j.
ben Coopganöelban baer gOetoeec&en
iönae ^lup^en !Hlnttoerpm / glicïscfe
t^gÖelucB en b'abontuer befet 3®cerelt
toantBeïbaer 10 : ^oo ijebftetl tn befe
ftloepenöe
§>tm / ten tij&e / m nae i^et
ïebenbfln loanaes, nocfteentgBefraep
ebeï gö^efïen g8etoee(ï.<©nDec anber ee^
nen öogier gfeÖÊEten / bte
mi ®ifc!peï
tjS gftebaojöen bsnben boo|noembm lo-
annes. j^otBtanöfcDönttoeï/öat^et is
gctiJeejïtertöt/ boe loannes aïrebeïncfe
oubt ma^ ggeinojben

ï^et ItMtn üan Rogier üan

jtjniSIp-bectoe €onfïen binbitigSetot
tn 5önen euberbom öeeft berbojgften
gj^edouben/ niemanbt latenbe bpgent
feomé baer öp to?ocöt/maer geeft epnb^
ïflcft befe^ 5iirte«ionfi 50" ^^ifcineï Ro-
gier beeïatöticö ggemaecSt ©an be^
fen
Rogierjgn te 25iuggöe inMmMn
^ öupfen beel bingöen göetoeefl te ften:
m töa^ tloetfe ban tepcBeningöe/ en
ban fcgilberen feer graceÏ0t& / foo ban
ILijm-bertoe/ €p-bcrbje/alit (©ïp-ber*
toe* ^nbefen töbtöabmenbe manie*
re/te maten gioote boecfeen/met groote
ïieelben in/bte men gebji^JcBte om Caf
mer0 meöe te beDangöen / alis met
iJiitferije/entoaeren ban€p bectoeoft
%ijm-berttjegöebaen» ïlierintoa^DP
toant
loannes eengoetii^ee^ec: cnitBnieenUjelöan

geni

Hughe vm der Goes. Fol. 127.

ber jBati-beeïbt Uja^/basr bie cube ee^
bpfonbcr
gmiie in Dabben / bii glieefïe*
itjcèe iult&en Siaiigfie bebo"

tic&ept tsp te boegi)en.Si be fefóe
luagiooife een giaef-ïser lier ban een af»
coeninaeban ^tCrup^/eenfitr con|ïic&
{lucfe: baniiS tsjg^flof betepchenirii
göebsti fjem/ cfban 3B« JiBeefler loan-
nes uja0.^aer bsa^ noil) binnen ^ijenc
ban Hughe, in 'tCIooiïer banbenonfc
© joutoen 35ioer0 / een iSiafel / baaer in
ïca^g&cfcjÖiïbert belegenbe oftïlifto^
rieban^.Catharina, bat eenfonfïigö
en fcöoon toercfe toa^ / ijoebjel |öp bit in
5gnjonc6öfPötfti>öbegjöeDacn,
igoocfeban Hughe een befonber goebt
(ïucB/ bat notB ban alle Conflenaer^ en
Con(l-ber|lanbigöe niet bergi)eefi3 feer
gbtp^efen ij?. <©it te in een
gup0 bat omtoatert bp öet iBupbe
b^ugbf feen / te toeten / öet öupii ban la-
cob Weytens, en gfiebaen booj een
fcöoubje oft ftöoo?fieen op ben muec
ban #ïp-bcrUje/ bjefenbt b'öifio jie ban
David en Abigail, baer fpÖtwte gemoet
romt. ïlier iss bpfonber te berbjonbc
ren/toat een groote sebicöcpt aiji in befe
l^^oufeensstefien «3 / en toat een eer^·
baer foet biefenjitBcItfeer jebifgepbtfoo
maniedrjffe ns aente fien/bat be ^cöils.
berjs ban befen tijbt toel ©jouEengï
baer motöten tefcöoltfepnben / op bat
fpfe ften moföten af ieeren: boo^tben
David fit oofb feer (ïateigtfe te i>cerbe t·
fumma / 'ttoercfe ij5 ban ttptfeeningöe/
inbentie/ actiën / etiaffetten/ aïiess nptr
nemenbe: toant öier coiii öet affect ber
Utefbcn (foo men fcgöt) mebe ingöe^
bj?ociit / en Cupido be idinccelen Ijeeft
Öfiprn gieren / in göefélfcöap ban jgn
jfBocbcr en öe»i5ratien:b3ant Huge norfji

45t een göemeen gBebjupcfi / oft
een bingöen bat beel gefcftiet/toan»
neer gDeften toojbt batpemanbt / een
groot |®ee|lerjjetoo?ben sijnbe inonfe
<εοηΐϊ/ίη eeren entroojfpoet tssgöeco*
ttien / bat b ^Subpris ftun femberis te
meer ftouben op be Cepclsen-fonfi /gtie#
ïijcft loannes baer boo? oofii loei beeï
;©ifcipelen foube gtietregüen ijebben /
ban öet fcliijnt toel batïüp baer niet te
begfteerigönaten tca?: boei) öeeft tip
gfteöaöt cenen/ göenaemt Huge ban ber
(6oeiS / ben uieUBcn bati grooten gSeefi
en bernuft biefenbe /10 een uptmun*
tigfi goebt ^cf)Hber ghttoo^ben. ^p
öeeft ban ?gn Jleefier gfjeleert be Confl
ban <©1p berto?: 5ün bjercfeen ?nn gfje*
toecfl isntio 1480. fo Mooi al0 na, 3Baet
gett3ee|i in ^Jacobs ]Ë?tcSe te <©ent/
ban bem een feer aerbtgij en confltgg
ftutrBen /ftangijenbe aen eenen pptaer/
toefenbe een€pptapï)ie baneenen Wou-
ter Gaidtier.^pt btnnenfïe toajS een iBa

Η

ïi-bceïbt/metöaerfeinbt/fittenbeban i bjp göefeliê üjefenbe / baer ten Öupfe
boa?en/een beeïbt nontoe anberftalf bjrjbbcbebocijter/baeriipfeercpber*
boet groot/bat tcB bitSmael gefTtcn Seb^ Üeft toa^ / be torirfeeöP in 't (iucB ootfr
be / metgrootbertoonbiren ban. be net» i öeeft na 't leben gebaen.€n
bit ronfïitö
iiröepbtbie baer intoass: oorS op ben (InrB ter eeren/öeeft Lucas όΉεεΓε een;
gronbt be trupöeBenjS en
oSfifèent» Hof-gftebicötopbefetojTfegDcniacc&t/
fienss ibpfbrber toa0 te bertoonöeren be baer een ban be geftöiïberöe l^ioufeeti^
arateHjtfiesebitftepbt/ bie in be tronie! fpjefienbe fegöt;

Sonneti

Wy zijo gheChildërtfiierjalfchenen wy te levenj
By, Hughes van der.GoeSj doorluchtigh Conftenaer,
Döor jonft die hy toedroegh eea' onder ons cerbaer^,

iem te iSjuggfie fenigfte ban btfe totu
feen gljefien te fjebbcti / bie toouöfiï9c&
(nae^en töïst) te arbten en te p^eftn laa*
ren: toant foo tn'tgroot toatieboen/
fcaer moet tepcfecningije en ber|ï.iniii bp
Srjn / oft öet foube ftem Ïiciït ïoocljenen/
bot Öem in t elfen foo licijt niet cu isitp^
gOcvt eenen useïfianbt te laten aöebrn.
©an 5ijn boet toett ίίδ niet te berfiaien/
betDtjle 't^mim öem nocD te ïeben
betupg^t / bm b nptnement^epbt stjner
Conften/ bic 5önen naem ber onflerftijt^
Bept öeeft opgöeoffert.

^tt ieüen tian Huge tjan öer
<0oe0/êel)ilberban


-ocr page 136-

iii'i

Nederlantfche Schilders,

ï5ocBi0tJant>efenton|ïi88en |®ce(ïer/
unöÊt: anöer fcaei» öitigen / öfe te Bjua*
gge nip onbe^ent moggen tijefen /tm
iSTafel / bic tncn at^t tan sgnuptne*
niÉnftcenaïbetbefteUierc te toefen bat
Bp opt bebe/tnbe Sercfee ban
lacobs
teaSjuggD^/fni^ een SUaer-tafel/toe»'
fenbe een Ctuttfiy / met be IBoo^be^
naccsi/Marie, en anbec btngen/bat toelt*
jgeallCiSfoo lebenbigD / en metfultgen
bl^t ggebaen ijs/bat get niet alleen t'ge*
meen bolcfi/maec alle toerftanbieöe gee'
flen inonfec €on(t gtootlgcfemoetbe'
gassen. :sefe<^afeItoettombe€on|l
noc^in ben onbecflanbiggen ptet bec
SMaert: maet alfoo be
felbe l^etcft Uao^e s|^eb|upt&ttot bet
^^btcatie/toerbt bee$( 'STafel g]geno«
men/om met gulbe letteren 09 ftuacten
gconbt te fcD^d^en be tgien <6&eboben/

TT^tsgnbooittjtiS getoeefïinBoogB
jn en nebec ^nptfcB-lant berfcBepben 1
ebelCon(lenaerjs/en begaeföe iBannen I
inonfe oeffeningBe/ban totlcfeeyboo^ I
battoepmgB gcbacBtni^ banijunboo?
ben
 in ben ï^ifio^en als

mcmoiP-èifïfojgbbulbtcB 10 betoaert
gBetPOjbcn / bfn tfibt en cuötfttpöt niet
Bcbben fcBiec ober laten blijben alg ι
blootenaemen / befonbcr Bier in onis ,
3^eberlanbt. ï©an gBeïÖcfe bano«w?s
meed alle tölaet-fnööer^ oocS ^φίΐ^
beriStoaeren/ fientopöisren baerrelt.
quien/oft na gBelaten bingöen ban Bun
Conft en teetenfcöap/tn be #itnten/a!0

ban Sibaldus Bheem Suanius, Lucas ban

Cronach in paffen/ifi-ael ban |©ent5/
επ Hifpe Marten, teelc^f Ι^ΙίΠίεΠ HU ge'
bp raet en baet ban een^tjgilber/toieti^
naemtc& geecnom eerbaec{}epbttotUe
berfttJöge/ bat een bie felf ban bet conft
Uje0 / fo condigen ebel toetcfe jgeeft
lenberbecbenenteniet boen: tDiflö^g
totgrootetnjurieen onee» bec^t^ü^
ber-conft / bie fulcj: toel öabbe moggen
met betraenben oogfien aenften.
alfo ben eecften ouben gront «ptnemen^
beöacbt/ en befe goubt-bectue/en Bet
fmait/ ban betten mp en belltcb toast /
Beeft men bit alles fupber en clact afgc^
toaflTcBen/ en tji nocB ongBefcB^nt en on*
befcBabtcBt in toefen. mt0 al battcft
ban befen confïigcn lBcc(iet:
Hughe Beb^
be tonnen bp een b^engBen: toeet ootK
niettoanneec/oft UjaecBpbegrabenijS/
ban ;tiné naem laet ic6 om sön ebel tonfl
HercuIisBupfbiOUtoeHebe, oft bttOtt*
fterflgcSBeptbebolen,

Β

Γ Is'

tnpgBen mogBen toat elt& boo^ goet
j®ee(ïer tn fnlcfeen tgbt ij5 gBetoeed i
toanticS toeet Bet met BunfcBiïbetfien
niet te be^üöfen.
5!Baéi: nu belangenbe
eenigDe onfer
5^ebtrlanber?S / toelcftec
toercSen cn lebeniS mptenbeelemaer/
oft fïuc&totï0 be&ent en sgn / nocB cotft
be tnben Bung lebeniS/stjtlbeferecrft ban
^luggöe/ceti tetnemenbe jBeefïer tn fo
b^csgSjen tijt / gBeBeeten
Hans Memme-
linck.
©an befen toajs binnen ::ö?uggBe
cenrrjbeoftfierterin't ^»ians Bupsi /
toefenbe rebeïgcbe tlcen figucren/ maec
fo Beel uiJtnemenbe fonfticB/ batter me^
nicBmaelijSbooigBeboben getoeefieen
rijbe ban fijn ftlber, ;©efen J®ec(ïec
Beeft al gBebloepbt boojben töbt ban
Pieter Poerbus te 25|Ugge/Öie fllttjbt bit

fonfiifö

ϊπ welcx foet wefen blijckt, wat liefd' hem heeft ghedreven.
Gheiijck als Piiryne beelcft te kennen conde gheven,
Hoe Praxiteles oock droegh liefde groot tot haer : '

Want f'Meefters Vrijdiler hier ons overtreft algaer,
In fchoonheytweighemaeckt, als meeft by hem verheven.
Doch is elck Man en Vrouw vol Conlèen onghelacckt,
Oock Peerdt, en Efel mede,en verwen wel gheraeckt,
Oniterflijck, fchoon, en reyn ghewrocht, zijn hier t'aenfchouwen.
In fumma, 'tgantfche werck is net en wel ghemaeckt.
En ons en faelt niet eljdan wy zijn onbelpraeckt.
Een foute, die dodi is feer onghemeen in Vrouwen.

i^m tietfcöeuöen ^cöiïöerif / öan öefen owDt-

tgbtfcBe / oft HSobernen tgbt»

Geerard HoreböUtjHansVereycke,Tan van Hemfen, &c, FoL 12Φ.

tonlïtcB (ïuc6 gingB befien cg be loog='
tijben alftojjenfionbt/ en conbetnemi
mecmeer gBenoetB beften nocp
fen: toaer bp te bebencBen ijS / ü^at
upu
rauntenber iBan ben jiBeefier spgBe*
toeefl. fZt <i5Bent iii gftetoeeji cojtg nae
ioan ban<epcfeeenenGeeraerÊ ban ber
Jéeire/bie een feer nette BaiibêlingBe
Babbe* l^an
59η BanbelingBe toa^/booj
eenigB liefBebber
/Lieven Taeyaerc, gBei
B^atBtinïlollantban «©ent cenLucre-
tia
,feerrepn gBebaen:toeltfee epnblin^
sBeguaminbe Banbtban
lacobRavart
t'^tmjïerbam / een uptnemenbe €on|ï-
beminbcr. löocöiis tekent getoeefieen
nen
Geeraerd Horebout, toeitften nae^
maelgitotect^tBilbecbanben Coning
ban CngBelanbt
/ Hendrick be 8c. ©an
5Ön toerc toas te <6ent tn §>, lans iiert/
opbefiintfeesBbebanBct BoogCBooj/
te toeten / benren ban een t^ltaer-tafel /
toaer ban *^tbinnen(ie toa$ gBefneben
ta)erc6« ^itBabbeboenmaccBeneenen
3lbt ban
^.Baefs, gBenaemt Lieven Hu-
ghenos.
'^n b'een beur toaii feer tonfücB
gBefcBtlbert bt gBeeffelingBe :Bter toa$
tefienbengbtgBe toieetBept bergBeef^
feïaerss/be berbulbitBept chrifti, en ben
emfïbaneenen/ bie beneben be roeben
btnbt^Bnb'anber benrtoajsbecrupis-
afboeninge / al toaer
onberMarix en^.
lans feer groote bioefBepbt toas upt^
SBebeelbt: in't berftgieten toaeren
be
öiP Mariettj bte tcn gtabe quamen met
CanteernBenjs en licBten in bat bonc
&er fpelonrftig graf / toelcEe ItcBten toe^s
bcrfcitgn gaben in B«n tronient^n beejs
graf-Eootfe tofl^ eenigB boo^fien te fien.
^efe beuren toaren in be ^ercfe-bjaeife
fceBotiben en gBelofi / boo? een Conft-
liefBebber ban j^^uffel gcboien / geBee*
fen Marten Bierman, biefe naeberBanbt
toeöfr ober Beeft gelebert aen be HkercS
boojben fdben tleenrn piö^bicfcgije»
tofï Babben* 55aer tsS nocB
banïs?fm
Geerardt tt <©Bent Op be ©i^pbagf)-
martst/ in benlLgntoaet-arm een bob?
belronbc/oftopbepbe jöbl gcfri)ilbev£r
ojj een jgbe
chriftus fittenbe op eenen
fieen / baer Bp gBetroont met be booine
Croon / ban een tooibt gBeflagBen op
t'Booftmet een riet: <®p b'anber fiijbe ig
Maris^mctBaer feinbt/ en een beèï€n»

gfielenomBaer* 5^ocBtoa^te<0Bent/
bocB
niet in fo ouben tybt / εεπεη Lieven
de Witte
, ceu goet ^cBiiber/ befon*
ber fraep en berjïanbicB in jlBetfelrge /
cn #jofpect0ben / bie
Bp beel maetfete*^^
10an Bern toa^ een befonber (iut& ban
t'iapuBen in oberfpcL 3Dn te

si5Bent in Sint lans Haertè eenigBe fracp
pareden banglafen/ bie bansön ttptp
öeningBe jijn» «Subt tötjs të te 25^ugge
gBetoeefi eenen
LanflootBlondeei, Uidc^
Hen in 50η jeugBt toas gBetoeefi een
iBetfelaer: «©aerom Bpeen ^cBilöer
toefenbe / altgt in 50n toertSen tiooi een
teecften (telbe een iSruffcl / oft φη^
totel ^p toa^ een toonöer becjianöigö^
5i©an tn iBetfelrge / en $$nt0c6e rui-
nen/ en ban bjanben in ber nacBt teecEe.»
nen/enbergBeltjt&e:5sn bocBter toerbt
nael^upfbjouto ban
Pieter Poerbus.
^aer ijs oocft te 3&2uggBe getoeef! Hans
Vereycke,
biefe noemben tleen Haniken,
toefenbe feer aerbig en fraep ban Ilant4
fcBap/ bie Bp feer net en natuerlgcg t'le«
ben gBefgtbenbe bebe: ;gomtgbt!3 beet
in maetbenbe iBari-beelben / bocB niet
Beeï groot, ïl&ajs ootfe taemlörfe goet
ban beelben/ en conterffpter nae tieben:
S^ant ic& een Caffe met beuren Beb ge«
fien/ toelcBetoajsbupten 2&juggBeop
t'blauto Cajïeel/ oft B«p^ mfin^ <©omj2{
Glaude van Mander, bie met 3Ön i®gf
en l^inberen baer in toajs gBeconterfept;
^e Cafel toa^ een jlBari-beelbt met
?LanbtftBap* ®aer i 0 oubt tgbtji ge<
toee(! nocB eenen
Gheerardt ban^^jug^'
gBe / baer icB gBeen befcBept ban toeet /
ban bat Bp
banPieter poerbus Booglgcfe
t^ gÖeBooit piöfen booj een uptnemen^
be^cBtlber. ^ot slIaetlemiiStnbjoe*
5Bentijbt oocS gBetoceft
lan van Hem^
fen,
25o?sBer ban alöaer/ be toelcSe een
mantere Babbe meer trecBenbe nae
b'3lntt}cafcije / en meer afgBeftBepben
ban be moberne: jBaecite
groote beelf
bm 1 entoaö in fommigBe beeïen feer
net en turioesS» ©an ftem iii een flucft
met beel fiaenbelSpofielenbpGHnftus,
gaenbe op nrse gierufafem/ en ijs te
IBtbbelbo^g ten fiupj^ ban b'üeer
Cor-
neiis Monincx
, (Confi-UefBebbtr, ι^οφ
toa?$ ieüaerlem eenen
lan Mandijn, bfr

feer op jgnieiOnimus Bos ftflep toa^ ban

f 1


-ocr page 137-

Nederiantfcbe Schilders,

quam in't feibe ü5tlbt1fi''. eenen

CornelisvanDale, fraep ^tljilöetban
rotfem Sïlbeeö boo^gaenbe |Bec(ïer0
ö^b ic6 bu0 onber ben anbercn gDefldt/
om bat tcUec niet befonber^ ban en
toeet/ meerai0tc6beröaeït|)ebbe.

'tHeücn ban Albert uan Ou wa-
ter, êcftilberban Haedcm.

AHfooic&tn't onberfoec&en boenbt
ben g{jeiDee{l/om toeten beuptne^
mende in onfer Confï / om ban booj
aen be fdoigije bp ojben te laten ben
anberen atötertioïgtjen: öebbeblfitigö
gï)etoee(l be oubtfle eerfte op mtjn Coo«
neel te dellen / met eenen mp bertoon·*
bert bemomen te Dabben uptgfjeloof'
toeerbigfie gfietupgfinijs / ban befen
Ai-
bert
ban Ouwater, ^cfiilbec ban ï|aer#
ïem / bat öp fo geri b^oegö een foo ton*
fiisö <©Ip-bertoe ^cBilber ijS getooi bi;
toant icS acöt/ bp bat upt cenigge toiflfe
omdanbtcfteben ofte ramen / bat Óp
ben tijbt ban
loan baneptöfoubebe^
_ _ . repcften: toant een oubt eedfltft jBait
lem toaö albaer in onfe! oftétftilber
Albert simonfz. tot J^aer*
' " " ' lem/tupgöt en fegSttoaeracfititö te toe-

fen/bat öet nu in bit Saer 1604.10 gj^e^
leben/óo.giaer / bat öp
Albert ^ifcipel
toa0,©anben ï^aerlemfcöen
lan Moilart,
ben toelcfsen boe ontrent oubt toajs
7 O. gjaer / foo batter toel i ο j o, ^aren
3ön bedoopen / ban be g^eboojte betf
boojnoemben
Moftarts, tot befen te*
gfientooo2btgften tgbt. i^ocötanjS fegfit
Albert Simonfz. een IBan toefenbeban
goebtöntgoubt/bat
Moftart frpbenopt
te Bebben g^eSent befen
Albert ijan
Ouwater, nocg OOCll Gsertgen van
lans. Albert ban
(©utoater ooc6 g^e»
toecfï booi ben bermaerben <t>rl)ilber

Geertgen tot^. lans , bte Cen^StfCÏpel

ban bm Ouwater toa^ gfjetoeeff. Φηιί
laet icfi nu ben ILefer oberleggöen en
oo^Dfden/ fioe te #acdem be
^cl^tlöer-conjïban (©Ip-bertoetss g^e*
toeeft
in göebiupcö. Ouwater»

toaiS te ïlaêrïem in be groote
aen be ^upb3t}be ban 't öoogï) -jiuaer/

^diiïber f^nttoerpen/Pieter Bom: be.

fenqHamin't#iïbt/^^ i s 6 o.^ot^

marcfeöaerop b^uc^enbe. ipaer toaji | ren^Uaer/g&eöeeten'taoomöSiltaer/
nocb een goet tóater-bertoe UantfcDap todc& be iSoom-repfer^ eft IddgrimjS

beben ma&en.gn be binnen ^afd warf
ttoee ftaenbe bteïben gtoot aljs *t leben/

toefenbi

Sl&tfpootB ett b jolietrje: Sp f js smojben
t iBtitmec^en/ öaet öpban i5fc;êtaöt
fcnfioen 0aböe. Boei) te ï^aedem
S&emeeft een Sloecfe geejl tn Oibinerm/
tepcSenen en fiDtlöeMn/sD^nsiemt Volc-
kert Clacii. i^ati 0em 5Öti eenigöe
flut^en op fifoccS op öc ^cOepen €a*
iiierte^erifitt öiefioui aeiigö«ta(ïen
fllÖ^iJaenjijn/ meer antgcfeaï^ moDer»-
ne: i)p geeft ttJonöet ijcel/en goebt f oop/
Uerc6entoooj(©iae0-icï)2gtiets / enatii»
öetjSgövtepcfeent. ïl^aetlaioocft vmt*
Irecp göetij^fi eenen Hans de Duyt-
fcher oft Siagher, upt 't latibt te Heffen.
® an gent toa^ tSsUlxierp in be Éepfer-
firaet/ tot
GareiCockeei, een0eel€a«
mee ban tioater-bertoe gjgctiaen / met
groote Jöoomen/üjaet in toben/€pt*
len/en anbet onberfcöepben toacen, W
teptfeenbe teelboo? CapgtfterjS / ban
ton niet tnel op ben abececl^ten bag^i
fcfiilbetcn. Üp quam t'Ifenttoerp in't
«©ilb/in'tSacr i i f 5

quam t'^nttoerp in't <©ilt Haniken van
der Eiburchc,
bp Cattipen/ g^efept deen
Haniken. ©an öem toaö albaer in onfe
la^ouüien ^er ben l^tfcg-beccooper^
M\tm / bate
Petrus boenbe toa^ met
Ijiffriien/ en op ben tooojgronbt quam
Chriilus: ootfe Éencn fcgoonen 25oom:
oocfi ttiajs be ^ee-(ïojm tan ftemtoel
«ptgebeelb. raintbjerp toa^ noïö tn ou#
beren tgt
Aert de Beer: befen quam in't
<i5iïbt/ito. I ƒ 19. ijp teetfeenbe beelboo^
451aeis-fcii|gtjers{ / enVnnö toonber
iïoec.i^oc6 inafTer lan Cranfle: ban öem
toaii ten boet-toafTcijing in onfe ©jou^
toen Serf / in^atramentiS Capelle/ op
tenen grooten boerfe/ feeruptnemen&e
tof rc: befen quam f'HntbJErp in't <6tl&/
30nno IJ 2 ; .Lambrecht van ΟοΓϋ,^φϊϊ»
btt ban nmerffoo^t / toais een goeit
^c^tibet/ en 5£tciiitect/quam in't ifint»·
toerp^ ^cflttber-giibt i s47* wi-
chiel deGail quamiu't «iptib boo^noemt
15 5
8. fcöiiösrbe bcfl ruinen/ en
JHoom na
't ïeben/ todrfee bingrn l)p oot
bed teutSenbe/ met ati&er jrjn inbentiê/
enteexfeenbe^ön bingïjcn/ itict eenjtjn

0

Albert van Ouwater, Geertgen tot S.Ians. Fol.129^

men meet en meer in een toyber goot
oft tanad/ Öaeflenbe ïjem tot be albec
rupmde Eee:ban gelocben ία onfe confl
foo fiierfoo baec ooifp|ongölnc& ont#
(ïaen / enbooj toeboenber cbddoecfee
gbeedenallenc); totmeerber boUomen*
Öept gecomcn» Cen öeeft ber ebel fcöil"
ber-ron(l nietfcöabicb getoeed/baton*
ber anber ^em tot 5aer geeft beg^eben
Geerritbenl^aerlfm/ g^efieeten te iè,
lans: tijaut bp gaer fc0oon0epbt;en be^
baUfltfefiept foo fteeï bjoegfi ben ^en*
fcöen oogöen boo?öoubenbe / grootltjcj;
öaer eece entoeerbitöept öeeftbetmeer*
bert en openbaergöemaecfet.
Geertgen
notö jongö een ^^ifcipeï getoeed ban
ben boo^igöen
Ouwater, ttelcfeen fip
in fommigöe beeïen göelflcfe toa^ / en
obertrof/ bpfonberin doecftöepbt/in
oibtnantien/goetöepbt ber bedben/en
affecten / uptbeeïbingSen :ban ic6 ac^t
niet in be repnfiepbt en fupberftepbt oft
fcöerpicftepbt ban toectfeen.
Geertgen
ujoonbe tot ben 5>.ians 3||eeren tt ï|aer*
lem/toaer naer öp bé naem beöieï: bocö
en öabbebeo^ben niet aengfjenomen,
^p maecfete bietbe Boogb Ultaer-tai
fel/ toefenbe een groot öeer Igcfe dutft /te
toeten / öet Crutifi)c, beuren toa.»
ren oocfi groot/ en ban bepbe fsben gge»
fcBilbert. ®eeen beurenbeCafeljan
bernielt inbe 25felbt-doj»i^itigÖe/ oft
^tabtss belegfieringDe: eene bie ober*
bleben toa^/i jS boo^gefaegöt / en jön nu
ttoee fcöoon dutfeen tot ben Commau'
beur / inbefad ban'tnieutogöebouto»
5^'een/todtfe b'uptcrde 5übe toa^/i^ ee^
ntgftmirafed oft ong^emeen ^ifioite:
maer'tanber tsieen noobt<©obt3S/ oft
CrupjS afboeningöe/ baerchriftusfeec
natuerlijcfe boot gfie frftilbert ligöt upt*
CfbeftrecRt / bp ben todfSen 5Bn eenigge
ïStfcipulen en ^llpofiden / bte bjoeffiept
betoöfen : befonber be
Marien tboonen
fulffeen b?Dff toefen / batmen
niet foube
meerberen b|UcS mogöfn uptgötbeeï*
ben. ^e
Maria fittenbe met een ingïje*
trocfien treurigij
gemoet/ fcfjijnt uptne*
menbe Dertfeer te ftebben en te boelen/ ja
fulfö / bat öf t ban ben meeften €on*
fïenaeröban befen tpt berteonberten
isoogftlïjcfe göfpJ^i''^" ^aer toaö
t'ïlaedem bupten tot be aegwlierjJ ban

3ön

toefenbe eenen Pieter^ en eenen
Pauwels. <©nber ben uoet ban'tifiltaer
toa? een aerbiyö ï.anDtfcöap/ in toelcfe
toaeren g^emaecbt berKbeipben ïl^an^
lidaerjï oft l&ilgrimjS / fommigöe rep*
fenbe / fommigöe rujlenbe/Etenoe/en
öiincbenbe. l|p toasi feer uptnemenbe
lien ttonien/Banben/boeten/en laccfeen/
ootfe ban ?Lanbtfcéai?.^aer toojt oocfe
flöefept en getupgöt/upt be monben ber
oobtde ^cgiltter^ / bat te Haedemij?
ban oubtjs ontfïaen / en begonnen be be^
^e en eerfïe maniere ban |Lanbtfct)ap
te maecften. ^atc toa^ ban gem een

■■I

Dan itfeöeb göefieneen g&eboobt-ber'
tuebeCopie/entoa^be bertoetfeing&e
ban Lafarus: jget pjintipaeltoerbt nae
b*i|aerIemfcBc bdeg&eringöe en ober*
gang/met anber fraepicbept ban €ond/
ban ben j^paengiaerben bebjiegD'lgcft
fontier betaelen gbebiatöt in ^paen*
^en Lafarus toa0 (nae bien tdbt)
een feer fcgoon en uptggenomenfupber
naett/üan goeben meldant. 5&aer toajs
ef fcgoon iBetfelröe ban eenf €empel:
bocB be Colomnenen 'ttoercfi toat deen
toefenbe / opb'een jijbeapodeïen/ op
b'anberjöbegioben. ^aectoarenootb
eenig0eaerbigöei0iouto&en0 / acftter
quamen eenigge / bie toefagöen booj
Cöooj pilaerfeenss. ®it foo condign
i!uc& quam )^emflterc& menitjöniad
( bocö fonber ftem te feonnen berfaben)
bïötigö beften / feggftenbe tot ben epge'
naer 3ön «Btfcipel: S>oon/toatmoggen
befe ^ejifcften gö'eten ijebben i mee*
nenbe / batfe eenen grontofamen groo»
ten tijbt en blqbt Rebben moeten toe'
biengöen fultp te maec6en.^it0 'tgfie*
nebat ben töbtenoubtliepbtonjs nocf)
ban befen ouben IBeeder fjebben gi)ela#
ten oberblöben / en ber bergfieteïöepbt
ontBouben*

liwletietiuait Geertgen tot^.
lans, ^tgilbec banllaerlem,

Ε ©en gödöcft men ontrent ben toit
fföeöoojnben tooeden
Alpes, oft an*
bernoogbe bergöen/ ban berfc^epben
pïaetfen/ boo? ben 25eec]cSen^ / 'ttoatec
Öemfwt tpnb lingöe leggeren en berfa*

Γ :.

i r


.1« . É

-ocr page 138-

5ijittoetc6 / tsofij booj ben ferösD ofi
bcclbt-fïo^men bertuett. jgotfj ijS lian
Ö^m fl^aerlfm bimic be stoote 3atrc&/
felf^ïiecfSii conterf^ptfd/en öanot
opbc^upi-ftjbe / feerbaft enaecbigö
SeDstibelt; een fuIcS Jifèecftec ge»»
toeefi/bfltöeniiptnemenbm Aibert
du-
rer te !|aedem toffenbe/ en 5gn öingDen
met groot bertoonberé fienbe / ban öem

fepbe: ï©aerÏD£^/ert0epnmfjaierim , tronie/ toaer onber (ïottbtmetgulben
iBoebersiïcibgfiettscefi^ «©ftDpfeggen | ïettcriS gefcftieben tmLaiön beegmee^
toilbe/batSp boet toe ban ber ^atuere | ningöe: ^upfent bier gonbert en ttuee
tjooj-beffgiffit oft bertooientoa^ ban
i cntfe(ïigl) ^aernaeChriftusggebooit/
boo?beg&eboo?te» jongDgeiloi'» ifieeftDirck, ötete HaerlemijS gfitboo^

öen/out ontrent zS.gaer*

i^leüin ban Dirck tjan ^aec-
ïem/^ciJilber,

D%t te üaerlem in ^^oUant ban out^

oftfeerbioegöentgöt 50" gebjeefl

giaeren boo? be geboojt ban Alben d».
rer, eii5ijnnotiitan0 feerafg^efcOepben
banbegarbe oft rantig^c ontodffanbi»'
gije mobetne maniere. Lampfonius in
3Ön Carmina^ fpjeer&töem aenogbe^
meemng^t;

feergoebe/ oftbe befte ^t|ilber0 ban
èet gantfcfie jSeberlanbt / eenouöt
CBecufgt/ bat niet log&cnac&tigijijï te
fcöelben oft tebeftcaffen :maer beeï eer/
eti beter iraer te maerben met bebooi"
gaenbe oube IBeefterjS / Ouwater, en
Geengente^* lans, baertoeooifemet
Dierick bsn itaerlem / tocltften een upt#
Sbenomengoet JBeefter fnfoobjoeg^e
^aeren tó gftetiiceft. Wit sön lEeefter
toajS / enöcb fcB niet gijebonbcm
U«eft gebjoont te ïlaerlem in be Crupö-

Comt vry ghy öock hier hy, ο Dirck: want 'tVaderlandt
Door geen veriierden lof veriaefFen fal u handt y
Ten fterren hoogh eenpaer, d'wi jl felf begin tverfchronjen;
ΐ Natuer de Moer van. al, dat ghyfe met verltandt

Door dijne beelden fchoon, fchier fult te boven comcm

Ι^ίί ïelitil ban Rogier van der ί en oogli ontflupttitgije ber Conftettirreti
Weydè, ;t>cfttlber ban ί 3Önfn tnjjt: ujant öp onfe €cnft

l0ro«lifyeeeftberbeteri/i0onenbEmct
^ wx η ^^ :50nbinbtngenen j^anbelingfieneenboï"

Λ jSber be gerucöt-toeerbigöe m ber tomenber toefen/ foo in ft eningfim/ aiig
U^töilber-tpnft/m^t fonberïingOe p^iiieré/metuptbeelbitige b rScö^
Sljebatiit/ enmetberftoegOenblpbm/ ï^tBer intoenbigge begQecrten oft gfji
ben «ptnemenbe Rogier van der Weyde, negfjentgeben / 't5P bioef/ gram / oft
bie
lipt ©larnber ofr ban »emfcffe bïpöe/nae ben epfcftbegi toercfi^. t^an
t©uber^ te ijceï b?oegö tn onfen öem tot eeutoigije göêbacijtmö ?nn tt
Uoo^iiiiieR bontfieren Conft-tobt t)uft fien tt 'Bium op ijtt isaebt l^imjs / feer
laten blintSeo t1ifi)t ber bernuftppbt/ bermaerbe fttirSen/ toefenbphirr ïDtfto^
lïa£ br ^tuere iir jifnentbelm giïceft rien/ o?j hetgfteritftte
oft luftitie bp een
riaööeöeeïötfttigö gRemaefSt/enont^ giieb^^riit. 59aer fö booijnefniiijEg em
^ ' öptnemmD^ m mmfeïötS: ftttca baer

Nederlandtfche Schildets,

(iraet/ ntet totjt ban Bet 1(©eef~fiupji/
baer cen^dntgcBö gD^tJemen jïaet/inet

eenigbe beröcben tronictt/bön 'igeïgtat
l»ei bat B
i» oocfe fjeeft göetooont tt
ben in Bjabant: tpant ϊεδ ii^be gcfteit
binnen Eepben / bait Öem een flats met
ttoee beuren: in't mtöben toa^ een tro··
nie ban eenen Salvator, in b'een beur ee*»
nen Petrus, in b'anbereen Paulus

m

ren / itip te Hoben gijemaecfet / be ttu^
toigBe ruft moet fiem gBetocrben. XBt*
fe tronien 3Ïjn ontrent foo groot aïsi 'tie*
ben/en nae (uïcfeen iijbi uptnemenbe
qu
baé/en feer net/met fraep ïjapi en baerK
ben: 4®itijste fien tot b'^eer laaGer-
rufz. Buytewegh ,ti3efénbeal t'ggene bat
ïCR tceetban jijn tuerrilen aen te toBfen ί
en t0 boclj gtjenoetö om betupgcn / uiat
uptnemenbeiBecfter Dkckiji getoeeft/
mintoat tpbtöp sDeleeft/en 5i)n totrt^
öenin fuIcBen grootcw boïtomenfiepbr
gebaeti geeft/'iusete&toaiseeni

bgtenbe ^50ntattben/ met ongDenabi
eöefianben/ foo groutofaem rerijtaen
Sö'nepgöen feint beDjöft, wmt^ iffer
baerbeni^abertnben foonom 'tretgt
in eeren te fiouben / bepbe «Ιίδ een oogöe
ijjojben uptggefteecfeen/ en bergöelgtfee
bebuptfelen meer/toelc6e binggen toon«
bedgeld teften ^gn: betoeeggben ooci
ï>en göeïeerbenLampfoniojfoo feer/bat
5gn ooggen ^algtg ton berbieben
iïte ftabicg aente fien / boe Bp te bier
ïlaetfen toajs boenbe om tot bebiebinge
ber 5&ebetlanbente fcgjöbenbei&atifi*
^atieban ebbent / enbertufTcgen bic6«
toilö feggenbe: <© iBeefter Rogier, toat
een |®an 5Pl>P göetoecft / en bergdgcBe
b300|ben: baer DpnocgtanjS met foö bt^
langenbe faecl^ onlebig en boenbe toais*
Rogier ί g oocfe gfietoeeft
tt %oben
ineeuafeertö/ g8eBeeten<®Bfe ©joubje
baer bupten / een aföoeninge besS Crup'
«en/baer ttoee
op ttoee leeren ftonben/en
ïieten'tlitgaeiÏi afbaeïenraet ewn ïö

^m rteen oojfaeffe en Beeft ftet feer
vJtcenemenbe Ifimfterbam/ ije tJoogtii
ïgcfe te roemen in onfe ^cftilDer-fonft/
te iie&iJf« söeöabt in öeel bjorgöen

ontfingöen. 25eneben faten be Marien
feer beajeegglgtS / en toeenben: altioaec
Maria, aïö inomtiacbt toefenbe/ toa^
ban loanne, bte aröter ijaer toasi/ o^ge*
gouben.^^it pjtncipacï ftucfe banieee»»
fier Rogier toiirtaen benContngö nae
J>paengien ggefonben/toeltfi onber toe^
göe met 't^f Dtp m öe ttp0 berb|oncfi/
bocbtoerbtgDebifcBt: en feer bitgteti
toei ggepac&t to^enbe/ toais niet feei;
beboiben/ban een toepnicB ontïgmt.€«
in be pïaetil ban bit/ gabben bic ba %o*'
ben een / bat ban Michiel Coxienaebit
göetoüieert toajS: toaer bp te bebentêen
iis / toat een upt-muntigg ftucfe bit
toa0» W ÖfltJbe een conterfeptfeïgge*'
maetfetbooj eenigfie Coninginne/ oft
gcoott i^erfonagie / baer öp boo j fiabbc
een erfigcSe €o?en-rente/en iiS tot groo*
ten röcfebom gftecomen/ öeeft benar*^
men beeï aelmoeffen beftelt/engReftoj^
fen ten tgbe banbe ftoeetenbe fiecfete/
biemen b'€ngelfcöe trancBgept noem·^
be / bie 'tgeeïe lanbtfcöier boo|troop/
en beeï bupfent JBenfcgentoecï} nam.
^ittoais in't ^aeronjs aieeren is
in ben Herft, l^an befen Rogier, oft tot
Bem / fegöt Lampfonius op befe meenm*^

tij&t/ ten foo tiptnemenbenintooonbec
oft / en groot jBeefter / in

te ganbeïen ben l^inceel / alfi baer i^
SBetoceft ben roem betbtenenben ber*
^ ί maerben

Rogier van der Wcyde, lacob Cornelifz. Fol. ί 30

iien oubett l^aber tebebbe trantfe lig^·
sDenbe/$pnen mifbabigben ^oonben
ÖaïiS affnpt: toaer feer epgije·. tltjcfe be
ernfticgepbt bess 0aoer0 ië te tien / bie

nenboerfe oft btoaeï: beneben ftonben
ïofephbanAromathia,enanber/bieftet gbe:

Laet u nieto Rogier, foo feer met lof verblijde n.
Dat ghy ghefckildert hebt, foo doe den tijdt mocht lijden,
Veel fchoone dinghen doch, die wel verdienen faen.
Dat alle Schilders noch, in dees verniifte tyden
(Indien fy wijs zijn recht)ftaegh d'ooghen daer op llaen,
Sulcx tuyght de fchilderije, de welcke doet vermaen,
Aen 'tBriSTelfche ghericht,aen gheenen cant te wijeken.
Van billickheytghewisdegoedeoprechte baen.
Moe fal gheconnen oock uyt Menfch ghedachtc ftrijcken
• Dijti uyterlijckllen wille in't deelen verghelijcken,
Van uwen rijckdom groot, ghewonnen met'tPinceel,
Den armen t'eenen troort, voor 'thongherich befwijcken ?
Ghy liet u goeders doch hier d'aerde voor haer deel.
Dié blijven raetter tijdt verdorven al gheheel:
Maer die fchoon ftucken claer, waer by wy u ghedincken,
Die fuUen onghefcheynt in Hemel eeuwigh blincken.

l^etlcDen ban lacob Comeiifz. «ptnemmoe
ban »©oftfancn/ in ïBatcr-ïanbt»


■ I
•i i ^

-ocr page 139-

ntderben ïacop Comelifz, tjim ^ojlfa»
neti in B^atec-IanOt/ ^cöüöer: ï©elc]c
göeljoojt-tgbt tihtiictctiDrbbe tonnen
Ucrnemen /
Dan bat öp tn't g|acc i j i z.
ilS gfictoCÊft ben ttioecbben iBecfler uan
loan Schoorel. toelt^en tÖ' ÖP la-
cob Cornelifz.
in bt €on(i erbaren toaj?/
en alree groote Mnberen gabb' / ooc'g
eenbocijiecÊen banontcent i i.^aren/
iwaer
bp men söttcn ouberbom oft gOe*
öooii-töbt goelotjc oft bpnae giffen
tan. ©p toais göeboien in een ©ojp/ge*
Beeten «aoiïfaenen/ in ï©ater!anbt. ^oe
ÖP acn be Confi tg gfieraecfet/ onber ben
25oerenboo|t göccomen toefenbe/ Öeb
icEmet bernomen: ^anbat Öpt'Klm*
flerbani eenadojgijer tuefenbe/ aïbaec
50Π ïeben fjeeft göeepnbicBt, Sn ö'oube
1ΐε«δ t'26m|ïerbani\»a!5 banBenireec
tonfïtrö gijcbaen een fcfioon ^liïtaer-
tafeï / ttsefcnbe b'afboeningDe ban ben
Crupce/feec can|ïig/nct/ en tnel gefcöiï^
bert;
^aer fateengöe6nieïbeMaegda-
lena, met efnïaSen op b'aerbc liggenbe/
metbeel 6reuc6encn boutoen/ algöes
baen naet'ieben/ gDelgtSfip gBetuent
tuajs alle snti laSenig te boen nae t'Ieben«
5^aer Ujarcn oocft ter feïber plaetfen

toercfeen ban barmöertitöept. g^efe
binglöen 5Ön in be beelbt-fïo^min^e
bed onber sfjegaen.Cenige berbïrjffelen

ber beröaeïbc 'iTafel 50« te fien te llaer;
!eni bp
Comeiis Suycker, in bc febcn-

fierre/ bie toeerbicf) jtjn te fié/met notö
anbcröingüen* #nber anberfecr upt^
nemenbe ifTer ootS een fïucfe ban chrifti
befniibingfie/ bat bermonberltjcS tod
flöebaen en fupber ig / toaer op jraet een
batum ban i j i
7. ïBaer bp oocS te
fienijS / toanneer ÖP göebloepi / en tn
beConlii^blincfeenbegffetoeefl. ïpaer
ίί ban Bem een boben aï upinemenöe

Tr\<Se ^taliën epgfientïntB boo^upt^
-LJ nemébe boïeoméfteptonfer^cïtiU
ber-confl berctert/ bïiniBetibe/ en bp
i^nber feoïtien berbJonberlgcS / en g!)c*

ïiicflifgfl i0 gftet«o?ben / begonootB

'" ffgisici mn

ftbtlbert: ^otH srjn b'affetten biei upto
g^ebeelbt. Het lanbtftüap ijS oot& feet;
ftboon enïuelgDebaen
banioan Schoo-
reT5gnen »©ifct»e!, j!Bp gfiebentèt notS
te l^ebben gefien/niet bJijtban ben^am
t'3ïm|lcrbam/eentge (lutfteu ban een ge*
bioBcn ^ïtaer-tafel/ban fiem gebaé m
Uiasc een tcupting^e chrifti,baer fpjgem
tcócBenenree&tenopöet Crup^ / bat
een fupber en uptmuntitö bingöen
te fien. i^p i)abbe ootft ecnen
ber / bat een ftaep ^tpber bja^ / gbej»
0eeten Buys, en eenen Jèoon göeDectm
Dierick lacopfz. ©anbefl38nt'2(lm(ïcci

bam op be boelen becfc^epben Con·»
terfeptfeïennae t'ïeucn, ^nber anbec
iffer ban fiem een f onterfeptfcl baer een
Sianbtintomt/ foofcgoon enberjgebett
uptmuntenbe / batfe ban peber ft^iee

b3o?t berb3onbert/en gepjefen/ om bief*
ban 0em feer tonfligö gtjebaenbcfcben batne batter oocS
iacopRoevaert groot

i^et ïeöcn uan Albert Durer, tiptmmênöe ^cliilDcr / paet-
fntjber/ en 25oubJ-mee{ïer / ban jaojenburgij»

flOdtban öeeft göeboben / om te mo*
g5en baer «pt nemen, ^efen
Dierick la-
copfz. 10 gfitfïojben SM jr 6 7 ♦ oubtin
be
70* Saer* lacop Comeiifz. ijs οοίδ in
grooten ouberbom ge(ïo?ben,©an fiem
fietmen fomtgt^ nae göe laten emigöe
^oute plinten / te meten/negöenron^
be l^afft liiicSen / feer toercBIijc^ geo| ^
bineertengfieBanbeïts^ocö een anber
J^aifie tn öout/bicrcantc (lücSen/en ne^
gften feeraerbig^e jBanntnte i0eerbe
tn öoute Plint / teefenbe be negen
btfU/
ensünBedaerbicö en fluc£|iig gebaem

Igeptberliefen/boo? een Soosï) cpgDe^
fïegfjen eeuto-claermactfeenbe ïttftt / en
oeffenaer/bteDeel gfiducfeigft aï beiert
ileeft/ vaat be 'S:ept:6en-con(ï in fjaer be^
grijpen oft omfieïfen maci) / fonber bai

ÖP'tltftUftöe ïicöt gficnöten /oft booi

Nederlandtfche Schilders,

ftucö ban 5nnec öanbt t'Mït Bttiaer / tel
be s^fbuwe ban ^onnebelbt/ toeto^
menbe Öet geftacöt wan ber |^pebo|g0/
en ijaieèn
aifnemi g^e/ baeroe Marien
mctanberen omftant ben boot liggöen^
ben
Cfariiiumbeüieenen: ï^ier in tomen
feer aerbtg()e tronien / naectiten / en la*
benen /
en t^b:iel gtjeo^bineert en

^e i©|terfefc6e bïincBenbe oube jBar*
moien
10 ontiïefecn gfjetoo^ben. iis
getoeeH ben aï-begectenben ai bert Du-
rer ,
Den mdtfeen ijs ggebo^en gDeüieed
te j^oienburgfi idnno 1470. 30" l^aber
taass een feer conH-rgcfee ^oubt-fmit/
bp ben ttoelcSen ijs te bebentfien / ÖP b e-
fe Con(ï in 5ijn jeugDt ficeft göeoeffent 1
tn ieeréfnijben/ oft tn topec (ietó: üjaHt
men bcbtnt niet bat W injijn bjoegfie
jeugöt pet befonberö tn onfe €on(ï te
ujegöe öeeft gfiebiatöt,
Hp öeeft
00C6 be Confï geleert bp ben Hupfe
Mar-
ten,
te boeten/ fcpberen/ en fngben /
Hupfe ©an befen Hupfe
Marten toert icè οηίί
niet beel befonber^ te berDalèn/ban bat
flp nae fulcften tgt een groot |0ee|ler ië
flftebjeefï / in oibinantte en i^tfeenin*
S&e / göelgt& &\0 eenige toepnigö ψιίη*
ten ban Öem uptgöetomen nocf) gftc^
tupgöen. <©nber anber en befonber een
Crttpö-biaging^e / een bjp «Coninggen/
jBarp-becIbtn
/ Antonij befojingtje/ en
bergöelijcBe/ bie men üïepntcö meer be*
tornt / oft fiet. ;©aet iis ban
ifraei ban
|Bent5 een owbe aerbige i^jint/ ban b?p
oft bier naetfete ©jouftenö / of fjet be
bjp <©^tten toaren / boben todtfeer
fiooft öangteenen conben rioot fonber
batum / bitfdbe ijS ban
Aibcrc Durer na
flöefneben gftetoeeft / en Set ecrfte fnebe
toert bat it ban gem met bitum gebbe
tonnen teften tomen oft hernemen / in
ben tïoot ftaet een batum ban 14 97. en
boetoasi öpaïree ló.oft i7.^aer oubt»
5^acr 50« Vöd eentggejijner ^jinten /
baer ggeen gaer-tal op en (taet/ bat ban
5ijn bjoegfte bitigöen 5ün. mn l©iibe-
'man met boot0-fiooft tn be toapé/ ijeeft
t'göetalban 1505. benuptnemenben

Adam en Eva, 150 4, ttocc #eerbe6en0/
elc& ijo f.betoper^3ffie/biefeeraer#
bigfl ban tcpcScning^ / en toonber futi^
ba: iö gttefneben/tii ban berfcftepben ge#
taValö I ƒ
07.15 O 8.en 1 s i i.bHIevtogft
ban ^areii/ 1514 ♦
Melanchon I)
toeicfe Ié ben jongden batum/ bie men
ban fjem \iinm in 5πη gïjefneben bin*
gften. fioebe niet epgÖentUicR te
bci'baien tn bpfonbcr aïle 3πη fiucfeen fo
in't copec aiö tn ftout/ban fiemfcer ton*
iltgft göebacn biefenbe / betotil fp onber
btebönberConiï/ enïiiföebbcr^ φ*

FoLïst,

noet^ befeent 50«» ^p/geïet6 5πηbool^
gangljcr^ baer tn 50η ianbt ootli beösn/
beblöttgöbe öem inalsgn boen Bet ie^
ben tiae re bolgften/fonber foigbbiilöit^
te toefen / Bet ftgoonfie upt bet fcöoon
te foetaen oft Rtefen/göeïgtfe toel oubtjf
tgbtsi met groot oo^bed bc <©?ietBen
cnaomepnenmetgoet onberfc&ept ge*
toent toaren te boen / bat toelt&e in ben
Hntgtfee bedben ggefpeurt toefmbe /
ben Italianen toeï bjoegg ben oogöen
geeft ggeopent. ^p gebben botg ijun
grootlgtj: berbaefl; ban be toonberlgci^e
boïcomengept ber tept&eningDe/en fup*
bernetOept/ mn^ ftfierpen tonftigfteti
graef-gfer0. #et gebben ootfe bebefïe
gltaUaeHftge jBeeflerö gun bed met
5gn binggen begolpen/ingun ojbinereu
bet||ifto?ien/ tieebinggen ber jfigue*
een / en berggdgtfee. ^n ijs feer te ber#
toonberen/goe gp fo beel epggentftgap-
pen onfer €on(ï upt ber i^atuer/ oft alis
upt 5gn fdben / geeft bpggebjatgt / oft
ggebonben / foo tod in toelfïanbt bet
at tien / ojbinantfen/ aïiS ban blatfegept
ber iafeenen en fcgoongept/ai0 in eenige
jgner lefler iBarp-beelbé tefié i0/ baet;
men fiet een fcgoon geerlijrSgept ber
(ïellingge/groote bïatBe ba gen/ en baer
neffenjÈ treftijcBeftgabutoen / en eenpa*
rige btepfelen/ in be rijcfelDtfee laSenen.
v^fari fcgiijft / bat eenen Marck Antonio
ban 25oïosnen gabbe nae ggefneben
be
3 6, deen goute !0ajTi-f[ut6en / en
Uetfe uptgaen onber
Aiberti teptfeen oft
naem / toaerombat
Albert te l^enetien/
baerfe ggebjucBt toierben / foube 50«
getomen/ nemenbe 5ön toebïutgt tot
ben ileeven ban ber^tabt/en ber creegg
aïïeenïïjtii bat
Marck Antonio beftnont*
ïecnbcnnaem mofï uptöoen. ^^etijss
gfidocflgtfe / bat
Albert ootB in 5ijn
jeugfji geeft bed tijDt boojgebjacgt ttiet
be l.etier-foiirr/en ggdcei tgept in bed*
beriep €on
?icn entoeienfciiap?3en / alji
in
Geometria, Arithmetica, Arcbitedura>

Éivfpectiben/ en beel meer anber bin#
ggen: tl0aerbaniji)etupflrjm5i)n nae^
gheïatfti
Boccfeen/baer groote berniift*
Rept / Confl en
blijt in 10 te fien,
liicfe aïö men tm iraernrmcn
tn bat
«©ebadffge toerrfi ban öe 'Jilnaïogie/oft
|d|opoitie/in toeltfe Boefft ff er epgent-

I ^ i

Albert Durer.


-ocr page 140-

Nederlandtfche Schilders,

Albert Durei·.

F0I.132.

ïgcBflïïc öfjfflaltén ber maten tsanö€0
jl^eiifcften Iicijacm uptgijebcdbt/ boo^
SijcfiÊit/ cn fcfijiftciocfe gfjeleetttooj'
ben.<6eïöcfe oof ii toerujonbctlgtfe gct
25oÊca ber ^etfpemben/ aSouto-conji/
en 3ferijg{>fjanbf I / leerinsöe« ban öem
«ptgöeglieben: foo bat
nüt alïeen m
in groot flikten en iKtUionbercn gj^e·
tDCcfl; bpbengemecnen tsolcSè/ofi sotfe
bp <0Öciesïbetl «n €on(ï-berfianbigBen;
maer οοεδ bp grcoten !^eeren.3lijs oocè
bp benltepfer
Maximiliaen, (i5root-ba«
ber ban onfèn ïiepfer
Catoius Quintus:
^©antonber anber toaoi&tberteU / bat
Maxiraüianiis ^em liet pet grootg tept*

fioogö niet con «pcfeen: ©aeromben
iiepfcr göeboobtmetter Ijaed / ©enban
ben teggentBoojbigfje <^bel-Iupben ne*·
ber teliggbenj/ op bat
Albert op Öem
foube (laen / om foo 3tjn tepc&eningiiê te
bolepnbem lÉaer op ben €belman
met aller befeeftöcpbt bim afeepfer booi
j&iel/ bat fnlcy een bereleeningDe en ber*
atötingöe toaer booj ben Cbelbom/ al#
foo ban een ^tgilber onber boeten fe
moeten 5ïjn gBetreben. ï®aer op ben
mepfer anttooo|bé / bat
Albert ebel/ oft
meer aljs een «iEbelman toaö/ om be toi!#
le ggncr nptnemenber Confï / bat Bp
toet fonban εΐη Boeröft öec&tiöirfoon
maecBen een ebcïman/bocBbangöeen
g <iEb£lman een fnltBen Cftnfinaer; ^00
bat ootS befén akepfer
Aibeito gaf Bet
toapen boo^ ben ^cBüberg / bat fp
booit0 boeren fouben/ te toeten/ b?p fil·
bit öft tuitte ftBiïötn in een afnpj blaen
belt.^p iö oocS in feer groot acfiten ge*
torefiftp ben^epfer
Karei be tigfot/ om
5Öner grooter boltoméBept in beêtrBil'
ber-eonSl: / en anbtrtoetcnfrBapiJen.ï^
Boojenöe t'groot gB?rucBt bangnntgi»

gBenoot Raphael Vrbijn, Beeft Bem in
§;talien gBefonb£n5ijn cönterfêptfel op
boefS/ fonbft bertue fappigii gBföaen/

latenbi? öeBcogfjfeiiSbati félfii/ gfielijfB

topirt RaoJiaelsïeben Bebben berftaelbt.
i9edtètJci6eniflgen 5i)n ooc bp berfcBep,.
bért
Cönff-btmiQberéte fien t bm
^bnil-liéfbtg^efI#ser lorts Edmheiïon,

in ben 25pel7 in een'25oefS / eertöbts

toebeijoojt Bebbenbe Lucas d'Heere,
fonterfeptfcïii-1 «©nbet anber een met
ben ifiinreei göeöoogöt en gBebifpt/
toefenbe eeaigö €arbitiaeï/ oftgDeeji^
ïöcfe l&erfüon: «©otfe een jBarp-beelbt
feer aerbigö gDebanbelt mitter iBen/
bingen bie bjeerbigf) te fien jön: 25p be
j®arp-beelbt ieeen batnmban
Sn 't felbe 25oet& sjjn öOi6 eenige
pojtie bootf6ensi/g0el0c6in't 55öecfe
tomen» 3&efgöelgcfe bp ben l^eer Ar-
noudc ban Berenflepn tot ï|acrlem / bie
oot& een goetbeminber / 30η oor& ee^
nigüe i^iopo^p-mannefeenis/ bocö bip
groot/en ten beele gfteartfeert/niet notfr
eenigöearraen/ fianben / en anbers/ bie

Albettift.

frootacllten
yden Ecjr-
fcr Maxi'»

miiiien.

Oorfpïos \
van het
Schilders
wapen,
en
vanwiere.
ghegijeyert"

beBülp / om te mafeen öen boo?berBael#
ben
Adam en Eva, bingBtn bie feer fraep^
SöngBeBanbelbt» Snbeelplaetppnban
Sitaiien / mv οοώ ban 30η ronfiigfie
Banbt beeLftBilbergcn / en tepcBentn^
gBen in toeerbtui gBeBouben / en be*
toaert; Het toaer gualgcfe mogBelgtfe
te befcBigben/toat
Bp al geteptSenty ge^
fcB?ebert / gBefcBtlbert/ ennaeriében
gBebaen Beeft» foobeel icfe toeten^f
fcBap Öebbe/fal icB bn^nu berBalen
3ijn
fonfiige fïutfienfcBilberöe, Cen eerjlen
Beeft
Bp gBefc&ilbert 3Cnno 15 04,
een flut ban ben b|p l©t}fe npt ben «80^»
fien: Jï^en^nen befer CoitingBen Beeft
BpgBemaacfit/ Bebbenbe in bc BflPbt ee*
nen goiiben rep: ben ttoegben / aïisf eb.»
benbe een ^©ecrelt; ben berben/ een goö.·
ben feifïgBen, i^ocB Beeft Bp gfiemaecfit
38nno I s 0,6, eftt lBarp-beeïbt/boben-

benbe èenén fioiferranjs/ aljs om Baer
tc berrooiien. ©oojtjs 3tnno i ƒ 07, Beeft
Bp aBebaen/ alfoo grootalfï t'leben/ een
Adam ÊnEva..gnBïi2iaet ijoS^i Beeft
Bp gBwaecöt eenCrurifip/ oftji^ar^
teiifatic/baer Ghriilus gBecrupjïuiojt/
m beel anber JBartelifatien gefcBieben/
banRcenigBen/ en bootflaen/ toefenb®
upfermaten fcBöon / en aerbigB gBe^
ftfjiibert: gn bit fïuffe Beeft Bp Bêm
felben gbefcöilöert nae f Icben / Bonben^
be in 5ijn Banbt een baetitgBen'/ toaer in

is 5nnen raem: ncfretirBf möeeftBpge^

maetSt Bibaidum. |5ocB Beeft Rp gBe*
baeneen feer Bcerlrjcfe fftitfe / eenen ^e^
in 3gn ©aber-fEabt iloienburgB op
Bet öaebt-Bups berfcBepbé fcBoonfiut»
hm: eern:lÖe&/ ceniglje Uepfers conter*
feptfele η metgebozbuert gouben fö&en ƒ
feer iieeclticfe göebaeft: 261^ ben
fer
Garoiuf Magnus, en ttocB pemanbt
ban Bet BupS ban <©oftenr0c6: NgBc*
I8t6)c; eenigBe groote (ïaenbe^poflelen
metBeerlöf&cl96eim 5©aer isootfe
te fien ban Bem 5!« iBbeberö töftter^
ffptfel/ en 5Bn cpgBcn/ bat toelrfe ijs eeit
deen (lüc&ffeen/baêr sjjrt tronie tn comt/
met langB BangBenbe fcBoon gapi/ bat
oocfefeer tonfligB gBéBanbelt is / baet
onbtt eenigBe goutgBele 3ί)η geatngert/
op een aerbigBe boyfe/ als mp toel booj#
fïaet gefien/ en in mijn Banben geBabt te
ÖebbeBAbjoe iti baer toas ^p. i j77» Bet
fè|fbebjai gcbaé(JilS it^ meê)ieM joa^
boeBp bntrènti o.^et öubt toas^^gn
conterfeptiel is 00« te fien in een 3önet
©linten / en is be tronie in ben berlbicn
foon / baer Bp om BoogB fienbe fitgBe*
Knielt bpben l^ercftenen. ^aer is oot&
ban 3ön tbnfiigBe Banbt een feer toel
gBebaen en fupber fioomftBe
Lucretia,
en is te fien bp ben. 4onfi:-liefbigBen
Üeer
Melchior Wijn tcls tot JKibbel-
burgB. ^umma
/ Albert is gBetoeeft
eentreftgtfe en feer gBeatBt |®an/ en bp
bengrootenin groot aenfien/ ban feeix
BoógBen groeten gBeejl/ obertrefenfee
berjlanbt / en oojbeel toefenb^ ^p is
ootfe in befe onfe j^eberlan^tn gebj^eft
t
befoetSenbebie banber Canjl/ en
tonjligBe toetcBen met graot gBenoe-
gBenrn bertoonberen aenfcenbe / oocft
Bun#erfaahen/ baerBp groot berlan-
gBen nae Babbe: SlnfónbetBcpbt
Lucas
banUepben/ bentoeltften Bpmetfulc-
fien nieutoicBepbt en biirbne ftljtpbt foui»
beaengBefien Bebbtli / bat Bemfpiascit
^ en abent begaf/titm baer na biinbtlijr^
irt ben arm nevnenbe / frtrbertoonbcrt
beccleen gBeftalticBepbt / en grooten
loftijtSen en toetrbigcn naemSi g^elgtB
oocÜ
Lucas een bpfonber benoegBenBab'
be 7 fulcfièn upttnuntenbcn JBan te

'ItVly ^^Vt'BI-wuS'V «t-f V' i «.VIOJJ^VHVIXV··/ ywiUt'·· / S-H «tlUtPl·^/ Utt·

fienen oji cenenmuer / foo bat Albert fo ban Albert gijebaen ^n getoeefi tot 50η

3)ijfi ΒΛίι Alberts öanbi eeitigB? twnien | mel/ toflirtn gDefientoo^tchriftusfian

mogïienfien./ toelcfer #Jinten Bp foo
UptgBenomen te bopjen gBettit Babbe
gBefien/ en 5gn göerucBt gtBoojt. ïScfe
ttoee befonber litBteii en bcrfierfelen/
ö'ceri ber ^oogBbuptfcBe / en.b'anbet

htt

gsnbe aen Bet Crupi : i^nber romen
^aud
/3^epfer/en€arbinali:ii/«ptetma*
ten ertBetclÖtè gBefcBilbert / bat Bet
tnojt göeBouben een ban3riii alöerbefle
riucfeente toefen.
Albert ftaet Bier οοοδ
bsneben in't HftnbtfcBap / oft op Den
gront / goubenbe een Cafereelfeen tn
5tjn Banbt/toaer in ftaet gefcBieben
: AU
bertus Durer Notièus faciebac, anno de
virginis Partü i y 11,
^efe berBaclbe
toeerbii^e ftntfeertfiaert/ en50ηtêfien
tot Pra^ rin't i^alepfÈ ban ben mepfet/
ap be nieuto gallerrje / baerber
ftöer en j^ebtrlanber^ confttgBe toerc-
feen plaetfe Bebben^j^ocB Beeft 30η iKa#
jejïept een uptnemenbe (lutfe ban be
tonfligBe
Albcr ti Banbt / Bet toeltfie be
<©berBepbtenaaebt öanberftaöt
renburgö Bebben am tebenbenlfeepfer
gefcBoncfeen/ enbereert» Vit ijs toel een
ber befonberiïe ftutfeen/bte opt ban
Al-
bert
gBebaen 30η: €n 10 b'^ifto^ie baer
chriiius 5i}n crupji bjaegBt/toefenbe bol
toercg en perfonnagien: <Sot6 romen-
ber in nae t leben / alle be aaebtf-Beeren
ban jSojenburgB/ bie op bien tijt lééf»
ben:bit iö oocft te
Praga op bc booi-ber-
Baelbe galleröe te fien« ^aer i^ ban
Albert oocfe een feer fcBoon€on(i-r0c6c
fiucft tot ^ranrftfoojt / bp ben IBo-
nitSen tn een Cloofter
/ toefenbe Marien
l^emelbaert/ baer beel fcBoonBept ber
^igueren in iö te fien / als eenen %emel
mctiBngBelen / en alles feer fupber en
aerbigB sBeBanbelt/ be Bapjenfeer bafï
gBetrotfeen / en tlucBtigB met ben |&tn-
teel-ltrefien Benen gBeilingBert/ geÏBcfe-
men in 38η loaicfec ρ jinten ten beele fien
macB* ^aer iS onber anber onber ben
bolcSe in bertoonberen / en groot acB'
ten / eenen boet/ftiele en plant / êens
ênielenben '2fi?ofïcliS /'baer men fegBt
beel gBelbt booi is gljeboben göetoetft /
om ben felben te mogBen npinèmen. i^et
iö bertoonberiijcfe/ enfcBier ongBeloo*
ftiitS / toat bit jïucS ben jBonicfien oft
Bet Cloöfïer giaerliicj; opb^ngt/en nut
ïö/ alleen ban be bereeringBen oftbjinc-
penntngBen / bteboo^ Bet ontftupttn oft
toonen / tfan ïleeren / Cooplupben /
tepfbpltfe / en Confï-liefbtgBe too|bcn
SfiefcBoneften: ®it toaö gBebaen ban
BeinH^* ^acr33nooc6banBem

f!

■ f^ ΐ


-ocr page 141-

Nedeiiandtfche Schilders,
öerj^etietlanten/ Ribben catfe malèan*
Dctföecontetfept/
en feer b^tenWlöcii
ti'een ben anberö g^efelffBsp gbenooi
ten. i^p bjajS eenlianban befrgepben
en merc&tge&e antwoo^ben. ^oe t)p be
öfng&enfafli) ban
Geertgea ban Jê.ians,
foube gpgemfeei:
gebben betbionbect/
ftggbenbe: ï^aerigcft/et
is epn mBaier
iw IBoebersi leib gfieujeefï, Slï$iöein
tTomtgt pet göemeensi oft fletötö toaiJ
laten ffen/ en batmen 5t}n oojbeelbaec
ober b?aegöbe/(fepbeöpi)ï©aerl0cfe/
er öabt fepn Mtjt^ gBebaen» iLatenbe
booificfitltjcfe bie btngöen in Bun toeer*
be/ fonber te berat^ten / om nitmanbtjs
mibdncg te becomen/niet boenbe aijs bie

ME. AL. DV,

C^tCC^VID ALBERTI DVRERI MÖRTALE FVÏt, SVE
HOC CONDITVR TVMVLÖ. EMIGRAVIT VIII. IDVS A-
PRILIS^ M.D.XXV1II.

terffept/öeeft onber anber fiem ter ee^»
ren gemaecfet int iLatön albu^ lupben^
be^iapbicBten^

Jègnen fier gBèmeenfamen b?fenbt
oen gtleleerben
Bibaldus Pirkeymherus ,

öp met ben^jaefgfer öab gBeton*

Doe fchilderend? Albert de Wereit had veraioyE,,
En met foo fchoonenConil hier alles was voltoyt:.

Den Conftnaer henen track, met eenen oock verfwcen
De Sterre claer, wiens,licht beneden ons hefeheen.

«Eenanber; ' τ ^

Vroomheyt·, reyn hert, verflandt, voorficht^ der Conften gavesj
Codfvruchcichey t en gh'Ioof, t'faem li ggben hier, begraven^, · ;

35ocB een berbV tfoo j ben felben.

b«6tDiï0 te fnei $grt pet te berhserpen
oft te bcrifjien / en Bun bp beeien on#
bïeert maecften* 35e fulciie befioefben
opbebooibeelbenban foo uptnemenbe
jBeefïeri te letten/ en niet foo botlgcfe
upt te baeren / betogl Bet betaemlijcfiec
tii/maetlgtB en befcftepben/fonber fma*
ben/ban eenigö bingen te fpieecften,
Al-
bert is gBeHojbenlfio, i jiS.opben 8«»,
ICpiil/ in be goe Ujeetfie / oft boo^ ^ecf#
fcftem ^gn begrabingge ijs bupten m*
renboigö op f!^erc6-öof ban^.
Joa»-
nes, bp oft neffen0 anber eerlgcèe |der#
foonen / albaer op eenen ÖoogB berfte*
ben;§>eït6 oft fleen^aet bit bolgöenbe
^laef-fcBiift;

Mocht t'Ieven, och Aelbert, metweenen wederkeercni,,
Soolagheniet bedecktu lichaera teroneeren,
In dees vuyl aerde fnoo: tuaer omdat niet en wort
Bewceght het voor-beichicki ï'zy watmen.tranen ftorci :
Daerom foo doen wy fiet, u meteen droef vermanen
Dijn.uyterrt
uytvaeK il.chs, met ons vergoten tranen..

om5on gofbe^eben/ booiffcBtfeSepbty
en fonberlingöe gbeftfiirfitrrept /
5gn HojenbojgBerjS / jae alle uptgeem*
fïlie / niet alleen feer aengBenaemgfiei·
toeefï lö : iBaer b'^oogg-gBebojen
Hfeepfer
Maxjmihaen , en 5ijn Jgeef Ka-
rel , OOCB Ferdinando
, Coningfi ban
3^ongöcrten en25oBemcn/ toag fjpfcer
Wef-g&etaïyöie fiem met miïbt Saer^

-^crgebatBtnijS ban Albert Durer, een i
feer beugfitfaem jae bolccmenfïen IBan |
ban 3önen tijbt / bie niet alleen onbecj
ben ^oonftbupifcöfn i»en eerfïen toasi /
bie be^fBilber-cönit bernieerbert/ber'
maerbet/ enin hoütoer begrepen
geeft: jBaer bé felfbe met 5gn ffil?tfien
ben naecomerö fieeft begofi bebelên:om
Jjudtft oPifaecfe öot&i bao^neemlijtS

Corneiis Engelbrechtfen. Fol. hj^

ïijti penfioen gDeboebt/ en operfïe gonfi j feer beclaegöt te toefen / ben 8^tpjiV
Beeftbetoefen. 3|pilarf/nittfor.bcrl^nno ïi^S-OUbt J7-Saren.

Bibaldus Pirkeymherus fteïbe bit^mntrcutoenbjienbt/
ombatBp'tbetDienbe,

^tt itDen ban Comdis Engelbrechtfen, ^f fiÜDCC Ι3δη %tphm.

e« in <©lp-bcrtoe / geïijtfe aliS nocB eeni»
gi)t aetbtge ffboon fiutfeen(bie in be ra.·
fm'oe ^ilubie'ber beelbtfïojminfie öÏÊt
bergaen/ maer ten göelutSenocö ober
5ijngebleben>eonnen getupcéen tefeen*
nen gBiben. ^efe (1 utfeen jgn ban ben
^eeren ban Hepben / om gun toeerbir*
öept toille/en ter göebatötniö banfultfr
uptnemenbe iBteiicc en ILepbftöe
göer betoaert cp \itt ^tabt-BupjStbotB
iii jammer bat eenigöe te BoogJ) upt ber
oogftöangBen/ batmen be netticBtpbt
enbenaerbt ber Confien qualgcfe ban
beneben fien tan t^it 39η ttoee SWtaer-
tafelen met beuren / toeltfie eertgbt
plegften te (ïaen bupten Hepben ineen
4rioD|ïer-iier£& / gfienatmt tot Manew
30ocl. ©et een (iatfe f0 be binnen ^a*
fel / een CrwifiiE met be ttoee IBooj*
benaerjS/M
arren ,ioannes,en anberen om»»^^
fianbt te ^erbt en te boet / ieerfraeji
en toiï gebaen: in be reeijter beur/ b'aBf^
féïöanbe ban
Abraham: en in befline-
fie/een Serpent-brjtinge.iSe anber ca»
fèlisi eenafbocningBe ban Bet CrupsS/-
metnoiB baerroniom bp gBeboecBttn
tlepne peccfejc&eniS feji anber tteenin*
gen ban
Maria: in be beuren tomen ψφ
anten al?3 ie& meen / en tjS alless feer aer^
bifB en fon{ïtgB gBeöaen. s^otfi iffer cp;
'tfetne ^tabt-Bup^ ban
Comehs, tt*
tien grooten boetü ban il^aier-bertoe
met
groote bfeïöcn / toefenbe eert b|p
Coningen: toaer jn u fien iis emBeerlnts^
&e fcBootïmanier ban ojbtneren / m ïa»»^
Sen / batmen b: diicBt fien tan/ bat Lu-
cas
bau Hepöen nac 5ηη bingi!cngi)e#
leert oft gBep^actifeect Beeft: öanfcit
f?uc6
toat feer bergaf n/bflt toeleö om
ber Confr toille fefiabe ijö. IBacr Bet al^»
DcrtoeerbtgBfïe/ en uptnemenfïe/ bat:
ban ?gn glieleerbe tonftigBs Banbt tt -
fien eft tt binbeni^/ ijS een tafereel
met
ttoee beuren / bat boojtgbtg Beeft·
gBebienttot een <i5raf-tepi6en ban ben
©eeren ban
ltocftBo?fi ί toeltB fp tor

AUBoetod in boojleben tgben in on^
fe j^eberïanbenbe ;§>tBUber-tonii
toaö gBeoeffent / gBelijcè menfeggBen
fo^e / tonftigB fonber €on(ï/ bat ijS /
fonber gBeïeertBepbt / frubte / oft nae
b'oube alberbefle togfe/ bie b'Sltalianen
iiaemaelis upt b'asntgcfee beelbenBeb'
benbefpeurt: ;g)00 nocBtang te ber#
toonberen ban ben toddanbigen aerbt /
bie onfe j^ebetlanber^ foo BeeïbjoegB
iieten fien in Bun beelben en delfelcn ber
bootfen / alji upter j^atueren gBeleert/
en toat een gBeefiigBe fraep Banbeïinge
en togfe ban boen. «©Belgti onber
anber/ eninfonberBepbt gBemertfct tan
too^ben aen be doetje tonfltgBe tocrcb^
Sen/en beerbigefcBoon f^inceeHirefeen
ban ben EepbtfeBtn
Corneiis Enghei-
breditfz. ;©ie ootfe al bjoegB sBeblopt
ijS/ entoa^ gBcbojenin t gjaet 1468.
binnen ber j^tabt Êepben:toefenbe toel
ben eerden / oft ban be eerde/ btebin^
nen beejs 59η gBeboo?t-dabt Beeft gBe»»
ftiuptfet bc (Sip-bertoe/bie tod ontrent
tfedigB Saren notBtan^ boo^ sgnen

ttjt gB«bonben/en in't ItcBt gcbjatBt
gBetoeed/ boojbe €toon oft rieraet on^
fer s^ebedanben/
loan ban €ρεδ/ al^
boo? Benen t|8 terBaelna&^toicn C©r-
oelis
gBdeert Beeft / oft bat 5ijn ©aber
00c eenjêtBilber toasS/Beb ίχδ niet ber»
nomenf©an men Bowt/ bat ben boïgen*
ben
Lucas HugenfeB ban'3Lepbl5P^9''
berb?oegB berlo?ctt Bebbenbe / foube
bp Bern ftcbben glideert.
Comelis Bab.
be nocB ttoee foonen ^cBilbcrjS / tgbt*
SBenooten
ban Lucas,, cneeneii bie ben
OUbidë toajS / genaemt
Pieter Comeiifz.
kunft^ een gla0-fcB?ijber / bacr Lu-
cas boo?noemt bed gBemeenfaem me»
be teaé tn be oefeningBe ber Ceptben-
conft/foo bat Bpmebe uptnemenbe toais
in glaja-fEe^tcn. Ban jrjn berBadbe
önber ttuee fonenfalbolgeri. 5^u
Ceme-
lis Engheibrechtfz.
bie topbOD? fjebben/
toaö een feer goet teptEenaer / en een

iïoetSmUeerbigö^eBtïbtr/ in toater fgöeöatötm^banöungBeflatöt^, Pie-


-ocr page 142-

Nederlandtfche Schilders,

ters mtttB te Eipben ^aötien toeageep
g!i?tit/en g^e&angljen boüen öun «©caf-
plaeté. / in öe ILocfeftojjl Capelle, ^it
fiacfe piefgfjtmen te fien te Hepöen in
't
ÖupjS xtm itocööoJd; macu nuüet^
ïjoeri / en iiS tegOenïïQOojöigö bimtett
mtvtti^t / ten löupfe ^m öcn ï|eec ban
ïwn Boogaert/ al0 getraumt öebbenöe
een Jaucöterbijn benl^eec banlLocS*
^aftl ban bit feei: eöel (iuc/t^
een öiftoiieuptö'oïienbaringe
loannes,
öacc 0€t 2.am beoj ben '?Cö?aon 45oösi
oy boet öet55oet& met ben fsb?n fegfje>·
ïen/ alttjaer 't gantfcöe ^smeïfcöe ^m
met toeel aerbtgfie (felbfelen bet beel^
ben / en beïfcöepbenQepbt ban lieftncfee
fcaep tronien / en een bjonberttjcfte
beerbiglje fc^oon öahbeltngDe te toegöe
fijatijt ij3 / en göefien tan toojbcn / bat
be albecbefle en érbaren(ïe tn onfe €on(l

|ΐ'· !

r

I

TTiÖegDïtjcft berbient onbet ben beCi«
irxmacrbe JBannen onfct ^cfjtlbeÉ-
fonH tn g0ebac0t üeöouben te bigbeit
ben feec tonfttgöen ^cfttlbec
Bernardt
bana&zuffeï/ bentoelcfeen ijSgöcbïeefI
een feec beetbigft en göeeftigö Confie^'
naer / foo fn dBïp aïjs in l®atcr-bertoe /
feet bad in 5πη (ïelUngbe en tepcfeenin-
ge. H
p geleed in biend ban li>;outti
Margriete, bte t'fijnen tgbe be j^ebeïf
!anben goubecneerbe/en ijs oot& gebioj^
ben ê>cötlbet ban ben^epfet Carolus
be böfoe.'Sr'^nttoerpen in b'^telmoefTe"
üieciS Capeïlc ijS ban öem een Cafeï
üan Set (©o^ibeeï / bte Bp te booten
saiitfcö iiet obecbecgulben/op böt alieö
tefi'Bconber en geöueriger mocfjtblq*
ben: btt quam öem oocS te pajs om ben
3|eiticlte maften boojffOfjntgö. g'nbe
toc&cn te 55|tt{Tel/te
Goden, en th
bet/ toa^ ban ^ijnteeïcfe. ^e jBetöcïcn
^eeft fip gï)emflet&t b'^itaer-tafel ban
ben ^tfitlberö / baec
Lucas onis
©joubJ ffDtïbert/een feet coHiïicf) durfe
ban «©ip-bertoe / toaec toati
Michiei
Cocxie
namaelö be beuren Reeft gefefjiU
bert.!^p öeeft boo^i^ jouto
Mirgnete.en
anber groote ï^eeren/ boctioo? ben ï^ep^
fee / beel öeerlgcfee fc0oon pattoonen
Xïantiipötenfleteptftent/ en gefcBtlbert/
gun te ontfetten en te tsetbïotibeten ^th»
ben / en notiitan^ beel al ten eerden
opg^ebaen/gl^eïgtfe fp boe beeï boo? een
beerbtgöe fcaep usgfe öabben» ^iec
50'η ooc6 te ften pjianten/ en feec toel ge*
baen contetfeptfeien bet gijener / bie bit
aucg tn (ulc&en tijbt beoen maecten»

^umma/ Comelis Engelbrechtfz. if{ ge*

toeed een treagcS enbappec |Bee(leï/
bte neffenjs jgncn gcooten göeefï en.
beetbtcbepbt / gcoaten acbepbt in^gn
bleetten bebe/^gn bingen oocft met aet*
biggettecaten eenenbsetfianbt ggeben*
be/ en öeeft oocfe uptnemenbe toaergöe*
nomen ftetuptbeelben bet affecten/oft
JBenfcftlgcÊe betoegöentöeben / göe*
IgtfebetSubebeelbeben. i^pts^ oberle^
ben te ILepben/ tn 't ^aec i j 3 3, oubt
toefenbebijf en tfefiicè

f et ièijert ban Barent, ^cötlöer öan

luaer ίηδρ Sabbe eenfönbeciingöebad
en bèerbigfie öanbelingöe / en toierbters
feergeetlgc&ban betaalt. maetftte
önbec anbec boo| ben ï^Ïpfer berfcöep*
ben giacöten/met be aöofTcöen en pïaet<
fen ontrent 25|tt(feï / baet befe gatfiten
ban ben l^epfer ggefc^ieben: tn tuelc&e
ben Hepfec / en meer #^tncen en ©jin*
cefTen nae 't leben quamen / 't toeïcS feet
codlïjcfe tn tapijt fcoterbt göetoiocöt.
gpaersan ootfeco|tIingDe tn toUanbt
tn ben #agöe göeb^atöt/ bp jgn €]CceL·
lentie 45raef
Maurüs, fedSten d«c6en
gefcöilberbe Capöt-patroonen/bie ban
Bernardt feec toel en tondtgDSÖnflÖe*
f)anbeIt:op elcEi befec temt een iBan oft
ïajouto te#eetbegroot aïö*tleben/bje*
fenöe ijctgö^flacöt en aftomdbanöet
ftupis ban éafTouöje nae 't ïeben, s©efe
Itet5gn €jccellentj'e <{5raef Maurustian
•©Ip-bertoe ronterfepten booj Hans lor-
daen
banlCnttijetpen / rondtgö j&cötï*
öer/tooonenbe te ïpeïf. ï©efe patrooncn
bpbat be batum tipttotjd / fo«ben nu
fcftter ontrent be fionbert^aerenoubt
toefen» T©aer bp men te bebentSen ö^eft
en te re6enen/tn toat tgbt befen IBeeder
in be €ond göebloept en göetetft öeeft:
ltS acöt öp tot goeben ouberbom moet
SöctoöifiDöJCfen» ^ijn
qfiimitm^ttf-
\ berlijcè f£i)ijnen ban bcr jlatucre/
ύΐ0 bercojen liebe troetel-iiinb£ïfeen^
uptgöeptrfet oft bpojgöeCcöiEËt upt
beien / om beien fjpogbbliegiienbe tb*
bertreffen / tn eenigBe befonber betuuf*
tigDe/ éiiriflt^f / εη loflfjcfec baöeii/ en
OEffentngijen / 't 5pbe0 gijeed^/oft beii

tfibt Seb itft «tel tonnen bernemen / be»
togle eeniglj ffDlBber niet fojgöbwlbicö

anttooo^bt Itunaeng^ebojen boojftti)*
ttcgepbt laten blijcben / bat ^un ben
öoomfcöen Bepmelijrfeen 0aebttetoc*
tenbetroutot te gDetooiben/ en ben in*
gantfe in 't ÊaebttrnpiS toegfiekten: an*
ber/iiae 't berfteren ber Roeten/ liebben
ban fn be toiegije met ^langDe-too?*
flÖen tratijt en doutmoebicDrpbt betoe*

trjbt öunjs lebenjs uptmuntit ü 5tjn gfit:
toeed/ en baer top elberis ban öebben
berfiaelt/ en baeet tcfe g^eenen/bte te ge^
iöcScn i0 b^ OKfen boojg^enomenna*
tuerïïjtfeen begratpben
Lucas ban 3Lcp*
ben / toekBen met ^inreel / en <©raef-
gfer in be fianbt / en met be ^cBilber en
^epcBen-totidftfignt gStbejeii i^ gijê^
bjetMtt iii bertoonfeerlijtSer ai^ g^f*
looflpife te èooifn bertellen / ban be oe^
»ie Die notfitanö baer ban toetenfcfiap
ftebben / bat f)P een feinbt ban neggen
3aien toefenbe / ban jgn inbentie liteft
Coper^pjtntenupt ïatengacn / biefeer
aerbicb/en fijn gebaen sgn/g^eirjcfemer
berffoepbcnnotfj fiet/ baergeen batiim
op en daet : en toaerbatum fiaet/ baer
tanmen toel gttTen enrefienen / inbiat
öen ; toant èp teaö e&iïJoji» binnen
ilepben in 't3,aer 1494. ontrent ben
leden JBep / ofi begin ban ^unin^»
^Ön l^abertoasi göeöeetcn
Huygh la-
cGbfz, octfe een uptnemenbe ^cbübec
insönen tgbt»
Lucas upl ber natueren
een IBctdfr/ toa^een leerïingöbp fg^

Fol. 154.

Lucas van Le5rden.

10 gebJefdfuïtBer ^l^atinenïeben^oiTi»·
danbicDebenaen te teptfeenen.

i^etlèöèttuan Lucas banllfpöen/uptnemmDi^cftüiïec/

^laet-fngber/en

χτ m foobaniggi iBenfcöen/öie toon» ouberbom βρ be felbig^eJecft g|tfne

XI

ïiiöaem^ / bebtnbtmen bp rbaren*! nen i^aber / en naeberfianbt bp Gomc-
Öepbt / en leedmen in gfiefcBieben gge*
j üs Engelbrechtfz. en öeeft neffeng b aen#
fcöiebmiTen/ en condige gebicftten/ bat* 1 pojrine&e ter j^atueren/boo^ ber conf
febeeltgt^bioecii / boo? groote mercfi* denludgepjicfeeittoefcube/stïmntöbt
ïgcfie beginfelen/ tlaerlgtfe te bennen
I met dabtgtjen bigt toacr gfjencmen/
cabenteecfeeneny ban 8et gene ban i)un memgBennatöt metfeeerflttgtaenben
teöepenente bertoatgtentoaiS. ι bagD fenoopenbe/oft fiatigijenbe: jgn
öSi Öebbcn fiinbt toefenbe/ met togfe
fiotenenfpcel-tupgöb)aialbcrlc|ireei*

fcöap ber Condcn / aliilioïe / €rgt/
i0?n/i0tn«el/ <6raef-öfer/en birgi)eïgti»
»e: 5gn gfiefeïltn toaren / bte ban 5gticn
boen ootk toaren / te bieten / iongfie

fmeben» ^gn i®ceber focfttfiembitS*
toilö te beletten öet natbtiiteptfeenen/
nietg^eöeel om ben tod banDitlicfit/

fen» aer op 't fpjeetfetooojbt pad: ban bjeefenbe bat öp jgn longö teer lijf
!©at toat ^etcl te toojben &eeft/b|oetij en finnen/met fo dabitij toabê en öeoft^
tebernen oft te deScnbegint» <©nbec b?e6En/moffitteto^tbeen/oftftinber*
beel bsBenbigiie ebeï gfieeden tn onfe i iijcfe toefen» ^emmermeer eniiet^P af
;êtÖtlbet-tond/biebaninbenl.enten- ban aHebtngSen nae'tleben te fontere

i fcpien / tronien / ïiönben / boeten / fiup^i
; fen/ iLantitfigapisen/ en alberiep dcffm

i

' f

' b
■ ' 5·

ban iafeen / tn teelcfe fip fonbtrïtnglj be*
liagljen ^abbe. issboifi gemeenfaem
oftitnibirfacl eöetoetd / te toeten/ in^
allf^ toatbe ^rijiibér-tond om^elfen
matij / beguaem en gljefcintfet/ ftfiilbe*
renbe ban <©lp45ettoe en ^ater-bettoe
l^idojien/ Coiiterfeptfelsi / ilaniftöap*^
pé/cn 25eelbni/<i&la^-itö?ijben/ föïaet-
fnijben ban jongii^ acn ocffcitenbe» ^oe
Hp een Binbt ban ttoaeïf gar^i oubt
toag./ ftftilberöe fipban toaicr-bertoe
eenen boetg / toefenbe b'Stdo?tc ban
Hijbrecht, bat tm bingtien feerteberi»^
toon&ercntoa^ / enÖemfêeïgerutBtirg;
m3et§ie.t©ii durB toa^ boo^ ben ^ett-
ban ?Lot&[3o?d/b3eIiiien öem baer boor


-ocr page 143-

Nederlandtfche Schilders,

eilf foo bed gout-gul&ettö al0 gaten
ouöt toais.^oe gp 14.g|aL'en ouö t üjaii/
fnee&t öpeen öaerMachomet

t>oo| D^oncSenfcöap eeneti |©3ntf & öab^
bt tjenwoojt / göeïgcS Öet blgcöt aen De
tjatum ban 8. «gen S^icï naf / bat
i0/in'tgiaer 9. öaetjp i ^faecluass/
ftteeöt ÓP becfcöepöen Dtngentonöec an»
^tt / göel0c6 om (©laeiS-fcDigtierjS /
tonöe #a(fi-(ïutfeen/ tetoetcn/öet
Ben/ txe baneingöc/ booj Anms, befpot»
iittSBe/öOeeiTelïiisöc/ croontngös/ Ecce
Horao, crupsi-biagöen / enfCrucifip;
ttt 5ött feet uptnemenöe (ïucfeen / en feer
toel gDeo^öineect^ <©ocfe een Antonis
temptatie / tract een fcöoon ©joutio
flöecïeebtbooiöem berfc&tjnti g^tt
eÖeDeel uptnemenbe / foo beelöen/gcon-
öen/ aljS at&ter-upt / en foo fteeïfupbec
alfï mogelgtfe 10 te fngben« %n bit feibe
gjaect'sibanSem gefnebenbie bjoiibec^
löcfte toeï göeoibineetbe beèeetingöe
Pauh, baecgpbltnbtgBeïept toojtnae
^amafco: ï®elcfee bïtntöept/ en al ben
omdanbt tuel aptgöebceït ^jn bit/en
al5rjnanbec pjinten/ ftetmenbeelaer

r'
ί'Ιιί
hl-

tige berfcSepbengeben ban tronien en y^ianj uae iqr

ileebiwgDen na ben ouben l^et/öoeben/1 meeninge fegöt/üat Lucas foo beel tèpc^
imitfen/ en Bulfekn/al meefï b'een b'an^ öenenjö niet en öabbe/aliö Albert, nodt^
m niet gDelijcftenbe / fulcjc bat groote taniSifcgDt öp) fieeft ftp ftem tn beeï bee-
IBeeHetiS ban onfen tgbt ingitaUen met i len met ben <6iacföfet gelricfe gebjeelï.
3ön bingOenDun gcootlgcfe öebben
m^ I JBen fiet ootè tn Lucas bingfien eenen
tentebeeeïpen/jijnbingenmetfomtgi Ü&fel anbecen fcfjoonen aevt ban bfat&e
ben een toepnicft te betanberen tn Oim j bafle gronben in 5nnl,anbtfcRaDücit/
tDerfftenontleenenbe/entepasfiJiengen^l en een anberfoeteceenpariueftanbelitti
be. !^an beee beBeertngBe Pauli, bec. i gpe ban fneöe / baec 5tin biöbenbe en
Jaelt oocfe Vaiariüs, en ρjgft Ijem tn Mtu \ bloepcnbe lafeenen foo berjïanbich / ató
fcDepben beden boben ben injtnemen» fonütcömebesijnuptgcbeelbt/alömert
«etuyghnis ben Albert Durer,
feggf)enbe t^BeVaerf» i boet in nnbec ban snnen tijbt / gfieltifS
fien ban Lucas 3ijti
gi)enoeci)fa?m om 1 idt öcöte mp bebenïanbiirfte fullen toe^
iiem tebocnce&énen
onijecöte t©jaef* 1 (ïetnnien. ©et naebofgfienbe ^aec
tjferttpinemenbegefjanbelriijiibfn. ijic.Doeiju ió.^accoubttoaö/friJebt
bp-een-boeGtngfteii/oftDiDiimniien3n. tfip bai miramifufen oft felbtfamen
neci^iflo?ien/50nfeeEepgfini /engfiei Ecce Homo : ^gen bingOen Rem boben
baen
metfuicSe meccïiltjrfieiiptbfelöin' ntitcn tebcrü3onbevé/batinfo bjepnirft
gflen / en op een fcBer öjgfe lonba· ton. beiaecben Slangrien foo obecülocbigöen
fufte oft ongöcfci)ifötÖept/bat elcfie ep. g^eea en berjïanbt
ψ gftetioeeft/ foo in't
gRentlgc& begefeftiebmt^ felfd fcftgnt i ojbtneren /berfffjepbenfiepbt ber beel·
tebjefen/bieöpbaecmebeOeeftlOtncni ben / berfiecingbe bcc rieebingften ban
«ptbjuefeen/ enbatfjetnietanbecjsbe^ I berfcfjepben bolcÈen/alij oocftbeöcer^

Vaftrij van
ï-iicas van
Icyden.

öoo^be te toefen: Φθ£δ 5ön bingoën 3gn
met meet opmetcSingge en üjaerne^
minglje / iiae be pjbenen oft regalen bet

Conjfen / ban bie ban Albert Durer.
a5oben bttftetmen ban gem ggeoeffent
een berfianbige aenbacötttöept in öet
fiiiiben 3gner btngöen; om bieftBiile bat
alle 5ön toercBen/ bic ban öant te öanbt
allenyfeeniS becberren oft berfcBieten/w
3öti foa öa« niet aengfieroert / om bat#
fe fouben beraotttoen/göeigffe tn't ïeben
be berbetrenbe bingöen meefl upt ben
gDeficgt beciiefen, gae öeeft bte bin^
ggen gigebaen met fulc^en opmect&^
Ren / en foo foe t göebommelt / batment
met be becbie niet anber^ en foube
boen: l®eicSe bjaecneminggen öebben
beel JïCÖilberi ben oogden opgljebaen»
^it i^ ban Vafarij göetupgönijs ban
Lucas ban ï|ollanDt (fo ftp öem noemt/)
enijSooc6|oobebjaer&ept/ bat ÖP foo
bjel o?btneecbe / en batmen in 5tjn btn=.
göen fiet bte natuetlgc&e toaetneminge
ban t'berfcöieten en fbetfloutoen bec
acötpupten / toeïcfie foo in be be(ïe
bingöen ban Durer inbelLanDtfcijan*
pen niet te fien jgn/ ootfe niet in 5ön bp-
fonberfïe fïucfeen / alö ben Hubrecht, ofï
bergDelrjcfee» ï©eï ijS toaer / öat in een
plaetfe ben bec0aeïöen vafarij nae jgn

ïricfee ttioDerne aerbigöe göeboutoen /
allejs foo Beel öjcl iiaei; bet perfpecttben
Confien maettoaer genomen öJtfenbe.

Lucas van

^n bit feïbe fiaer Beeft Lucas cocS φι*
in^eben fect aerbifB ^n fupber eenf Boet
en 25oerinnemet ö^p 3^oepen; De Boe*
rin opgDefiaen toefenbe ban melcfeen/
betogfi be (IrammtcBept oft bermoept^
Bepbt ban bet fitten/en eenuptne^
menbe fiuciëen/ bat feer gefocBl vcojt*
2|n't felbe ^m töi en fneebt W oocfe een
Adam en Eva, öaet fp upt ben Huft-öof
öBebantien gaen fujerben : Adam met
een bel aen'tlijf / en een fpa oft graef
op be fcBonber / en Eva met ben Cain
Öaereerfte fiinbtop ben arm / een feer
netenfi-aep fiucyfien toefenbe» Slnbit
(neebt Bp
tm tleen mttU
©pw6en/bat een lonbeSI fit en blopt:
befe duc&en B^b itfi toillen berbolgBenjS
becBaïen / om te betoöfen/ en in gebacBt
te Bouben/ tot een groot bertoonberen /
toat boltomen b^utfité fo groene fpjupt
Beeft boo?tgBeb?acBt, IBaet Bcttoaet
mp onmogelgcfe alle sgn (ïucfeen te ber^
Baelen/toat BP al gBefcBiïbert / sBefne»·
ben / en op gïajs gBefcBwben fieeft: ban
bittoeeticS/batBp blijticB cn fojgB'
bulbit Β toai8/3ön bettoen ff Boon en fup^
berteleggficn: en aïBoetoelBp fneebt/
bat
Bp altijbt ben ^èinceel gBeoeffent
Beeft / en foo Beel ftnigtb en nonto fien^
be toas^ op 3Bn bjutlitn / bat
Bp eftten
!&?inten nopt Bteft lakten uptgaen/baer
eenigö minfïe wbjerfe oft bletjcfeenaen
toag« <©ot6 tmbm 5tin l^jinten in ben
feïben 3önen tgt rebelfirben gBegolben:
Ujantstjnbefïe bitigften be groote bla*
ren / als bie albet«ptnemeti(lc iviagda-r
lena, CrUttfij: / Ecce Homo^ ^jte Co*
ningBsn / en bergBelgtSe / golben eencn
gout gulben/oft 18. (lupberss Bit fiutfe»
Bebbe ooffe berftaen/bat 5tjnbotB«'
tct foube getupgBt Β ebben/bat BP g?co*
te Boopen l&jinten berb^anbt Bf cft / bie
mifb?utBt toaeren, 3ip 10 nopt buptensS
ïanbtss gBêtrorticn om be· €onfï te lee»'
ren/aïöoetoel vafarius anbecjs fcfijgft/cn
ttieenbt bat aUe bermaerbe onfer
betïanbenBebben beConiïupt gitalten
woeten Baelen/ en ben ^taiiaenen af.»
leeren: maer Op bb^aelt / gBeïgtS Bp in
meer btngBeti qiiaïijfb bericiit toefenbe
boet. Lucas fteeft Bern ten l^oubJ'lgcB
begBeben / en troutofee een ebel boffiter
banöen cBfflacötban WDupfen / en

Leyden. Foi. xj5v

berloo^ t'^gnen ïeettoefenbee brei tgbt
met banibetteren engoet rBlcretnaet>·
ben / gBeigcö be toijfe onöet ben fögrfti»
bom en bte banitbel i0* ^cmnitgBet:
mepningBei^/ bat Albert Durer cnBpr

malcanber B«&ben gBefocBt tt trotfen

oft t'obcrtreffen / bat Lucas fomtijbtis
eenigBe gelgtbe lliflc^ien oft anber bin^
gBen Beeft 0racB]rooc6gBefnebên/ bie
Albert gebacn Babbe/ en bat fp malcan*
beri bingBen met groot bertoonberen
fagBen/ foo bat epnblingBe Albert Du-
rer in s^eberlanbt gBetomen / en te
ILepben bp Lucas toefenbe / Beeft Bp Lu-
cas, en Lucas Bem/op een'SCafelet gBe^
conterfeptnae'tleben / en BtBben Bun
rfamen met malcanberg tegBetitooo^*
bitBepbt inaïlet b^ienbeïgcbBept ber^
maetfit. Lucas toai toat tïeen / en teer*
atBtitBban perfoonrsgn ronterfeptfel
Somt inbittcfe/ ban Bemftïf gB^baen
toefenbe / jontfe fonber baert / een beeibt
toat meeraljs Balf/met el groote süutjs
met beberen op / Bebbenbe in sön tleebt
oft boefem eenboobtjS-Booft. ©eftBil*
betijen bte banBfw gBebaen / oft tegen*
tooojbicB
tt fien 5ijn / oft gBebonben
too^ben/ 3ijn toepnitB: botB «ptnemen-
be bertoenberlgcS / en feer beBaeglfitfi/
booj een bpfonber epgBenfcBap ban een
(iife en toeet niet toat) Ueflijcfee aenlot!»
feenbe bebaïliiBept / biebaer in te fien
USaer boben al bat banBemisS te
fien / i?i een CafTe met ttoee beuren / Btt
uptnemenile / en fcBoonae / cn i^ nu iet
tgbt bpben foo Confï-liefbtgBin / aljs
Cond-rgtÊéGcltzius te Haerlem/toeïCi^
ften batin't ^aer i óoz, tot Hepben otn
grooten p;igsi Beeft sBetregB«n/ tot 5gn
groot berBfusBrn/al^ een bic tot Lucas
bingen / boo? be goebe Bennie ber totifï/
grooten ïufl / en lieföe Beeft. 5i|et i0
b'^ifïo^ie ba ben blinben ban S^ricB" f
te toeten / Bartimeus Timei foon / Boe
Bp
fienbe toojt/gelgtfi ben<!Buangeïiil Gar-
eus aen 5gn iBienbe Capittel fcBiffit ί «ti
Lucas in't 18e.toefenbeallei feer fcBoon/
en aljs berfcB gebaenba bertoe/toonbet"»
lijtfe lo0 / aêtbicB / en oberbloebttB toe!
gfieojbiiieert / en gBeftBilb^rt: be bleu-
gBel0 oft beuren ban binnen/boen οοίδ
mebe in't uptbeeïben bet l^ifiojien.
^aet 5tjn feer beel beelben op ber fcBep*

beti

iiiM'^

ί (

Η I'

ι !


rV

-ocr page 144-

Nederlandtfehe Schilders,

feett ettien/ mrt feec otootuectüon&ei
ten toonen&e obec fulcfe töonbei· teecfeen
ale miööen ggsfcfttst/ ijat
tmm blinöcn
toojt fienbe g&cmaecEt» ï^enaecêtcn
tn iromen jgn feer tiecfc^epöen/ licftöc /
en gloepcnöe gDebaen; €lc6 beelotiö
öerfcgepöen ban tïeebingöe/ en öe (joof*
hm mtt bcrfcgcpbm ta3uberijc&e
IButfai/ tuniantm/en öulfêlcn geciert»
Öet Chrifti ijceïbt fietmen natuec^
itjcfe upigöeijeeïbt
cch apjccbie fimpeU
fiept/ en gaebectteren facgimoêbit öept/
en ootmoebtcDepbt / ootfe een tjertlrjcft e
toegöenegöentliep&t / beo ftUnben be
toelbaet bec genefinge te betoijfen oft te
oeffenen, ginbenWtnöen/bieöansö-
mn jongden ujo?t aengöebjacöt / ftct'
men öen recöten aerbt bec j^anbt uptfi^*
Sen&eöïinöe/ feec nattteclijcè en epgenti

Sonnet.

tioe Bartimeus blindt, het licht van t'licht heefc creghen,
Nae Marcs, en Lucas penii'a heeft Lucas met t'Pinceel
Gheböötfthiet in dit fchoon ghevleughclt Tafereel,
Daer 'tLams fachtmoedich beeldt toont weldaedts foet gheneghen.
Ten blinden, welckens aerdt blijckt aen handt- talhch pleghen.
r)en omftandt fchijnt verbaeftjom 'twondcr teecken heel,
Oock wie dit ftuck aenfiet, daer wonderlijck elck deel
Van Conften overvlocyt, heeft wonderlijck beweghen :
Want defen blinden treckt tot hem elcx oogh en hert:
Maer fonder oogh en hert iaier niemant door en wert,
AI treffen hem van luit inwendich heete ftral en.

Den blinden van het licht, het licht omfanghen heeft,
En Lucas oock het licht door defen blinden gheeft
Hét Schilders blint Pinceel,om recht gaen fonder dwalen.

ben / op bet ^tabt-Bup0 bp ben Interen
aïöaet tn be opcnbaer pïaetfe in bjeer^
öen gijefjouticncn bebjaert/ tocfenbe Bet
Hptci'jle oo^beel / bat een uptnemenbe
goct üjtcc&sB^ftcubetitoDjbt» ©ierïn
tomen beel berftijepben naetfiten ban

• fi·'
It

I

'aen iïelïen. ^aer i^ notB een fcBoon
tn Beerltic& fiutS ban Lucas tot

tStt|Ïut6ü}ajS gBebaen/ gelgcft ben ba
turn ban bupten op be beuren upttotjiï/
I ƒ 51 ♦ Uiant ban bnpicn (iaën ttuee
bselbenban berttic/ toefeiibe eenjï^an
enl0?ou\»/ bie eenig^c toapenenöoiu
öen /fcer aecbïcö/ en met een cïucöttsBc

beerbigiic manier giiefdnlberr, i^etijsl jBannea m ©joutssen / ttiaer toel te
OOC&
biel ban Bet Icfïe/oft Bet leflc toert i mercfeen tsi / bat Bp op Bet leben bieï
ban <©ïp-betVöe/batbefcnfeerbcrmfteri! Beeft gBemertBt / bpfonber be la^ou*
ben|©ee(ier Beeft ghfbaen / ftliöncnbei b3ennaec&ten/bteBpbanïieflr}cSctar*
ofBpBiersïjn upterftebrtmogBeninbe natie Beeft gbefcBilbert; banalfoo boe
Conft7beïl^eereittotbercterïngBe/en beel 'tgBeb^upffe bp ben ^cBübers
SoogB beröjonberen Beeft toilien tBoo* toag / 5tjn befe naet&ten op ben bag^
tien / tn nae laeten / tot 5nn naemss on^ toat feer canticB / oft gBefneben, i^an
fïerflï3t&Bept: baant βρ maer ttiaeejaer bupten tomen töiee grootefittenbebeeU
baernacr en ïeefbe. ;©itboo?baer(!ut6 ben / bjefenbe eenen Petrus en Pauius,
Btb itfe totin om 5i>n toeecbitBept booj op eïtSc beur eenen / toefenbe feer aer^

btgB / en ongBelijtfe fraeper gBeftBtï'
bert / al^BetlwertSban binnen: tooant

Bet

ïgcftuptgDebeeïbttoefenbe, φί groit^
bmsfin Itöoon/ en gloepcnbej ^ctjteii
tomen 25oomen en 25oiftlicn/ foo nee
en epgöentltjfft gïjeöanbcït / batmtn
betgije gcUe giitfcDilbectnergBenmeec
en tornt teften: ï©ant Bet ftögnt bat^
menbuptentn't tJdbt
a\ltë natuerlrjcft
in't ietien booj oogden ijecft. Kitöteï
aen in't EanbtfcDap (tot öecbolgö bec
liflojte) tornt in tleen bootffeenjs/ baec
chriftus
bp ben ijiutfitloofen ©ögB-·
iïDomö|utöifoet&t» laoojtijSootfeBet
Hanbtfcöaïifeei; uptnemenbe/ met ce*
ntgöe aeïbigBe öupfingBe tn geboutoen
in't üecfcöiet» βρ bit bpfonberfte (ïutfc
ban foo obettreffenbe tonfïtgbe ganbt /
bit ijoïgcnbe iLof-bitfit/ be €on(l ter
teren / ban pcinanöt gÖwnaetSt / en
BierbpgBeboegDt*

Ι: i< ^

itt;·

Ι:ΐΓ,

Lucas van

Üêtalleé beter getolojeert/ enbïoepi
enber giiêbaen
/ foatucl tromsn/ nafiii»
len/aÏ0 Jabtnen
/ cockgrDnöeii/ en acB'
ter-upien;infumma/ Bei 10 fulc/ battcr
groote uptBeemfcBe
potentaten πα?
lebben iaten bjagyen om tc rcopé / ban
ijSbanben ebel lleeren aïbaerbekcfD'.
ïijtfe öfgBeflagBen/aïjS bat fp't Bun bet^
maert 3Ö0|gBer ter eeren niet begBeei en
temilTen/ ü3at grooicfommengöetDt^
men baer boo^ oocb bjilöc gBeben:bJelci
feen glansi ber eer enbe ebd ^tBilber-
fonfi Beerlrjrft met
tt bieberfiBnn daer
en blintfeenbe maetfet* :©aer ijs oocb
öBetoeefïbupten Hepben opeen B«P0/
bp ben €beimian
Frans Hooghilraet, een
feer uptnemenbe ftutyfeen/ oftflupten.»
befeaffeen : lE>aerin ^luam een feertoel
SBebaen jBatp-bcelbt/ een Balf beeibt /
beneben befenten be r?|i aïg met eenen
lïeenbebrtfettosefenbe. ||et binbefem
VnaiS ootfe feer ïieftije^/ Öebbenbe ia jijji
Banben een ï©gnbjupf met een rantb
tot beneben BangBenbe 7 ftBÖnenöe te
B^ebbenbJülen ««beeloen/
batchriftus
ben reciiten ïiaijntiocfe U i ^tt ïaben
»boag u?«nemenbé, Φρ b-aijbKr fijbe
toasten ppisiit? b? bjeïfSf atB"
ter Baer Babbe een Magdaiena ^ bic Baer
toee0 op ben
chrifius op Maria ftBoet.
l|et atfter-upt baas ban gronben en
boomen / felbifaem en berlöonberïötS.
a^anbuptm quam be boobtfcBöP
Ma-
Tiae tn Be«ï beelöeten^ / fetr aeröicB ban
fieïbfcl/actiën / cnïaEen^ / metfcBoon
pinfeuren.® tt fine
riten tis tf göenbjoo j^»
bici bp btnlËepfer
Rudolphus, ben mee*
ften Conjï-UefBtbber ban befen tgbt:
<©p bit feer ebéï Ourj^Sen jionbt een ba^
tumban i i. neffeng be gfïebooon Lucas
banUepbenfeerSen L» ^acrtiSnorB
een feer uptnemenbe bpfonberr ftucS
oft fiafSen ban Lucas t^lmiierbam in
be €aIberf!taet/tDtff nbe b'^^iftoiie uan
ben Binberen ban ^fraeï/ Daer fp
om
t'euiöen Csïf banfïn / en baer fp fitten
«n bancBetteren / bolgBenbe ben tejct
bet ^cBittfiurcn/ baer aBifept bJOi^:
i|rt bolc fat neber om eteri en b?tnr6ei, /
en rton&t op om te fpeïen. ^n bit bant*
ïelteribttB
nptQf}t^
mmm^ beïrrismel bJCfen / en ben
«utiipfcBm ïuti / ten oogBeir wpt öea

Leyden. Fol. 136.

Dpsnbarenbe ;ï©otB i^ ban ecnigBe on^
berfTanDigBe bebojben/ mettouplber:»
nis oft bergcït)ci« te befmeeren. ©CDjtjS
tfTer uotB ban Lucas tot l.cpi3eneei!en
fcBoanen l©ater-berb?en boerlt / ten
Bupfe ban eenen goeben l^eer/ ban ^on-
nebelbt göeöeeten / ofi ten Bwpfe βίϊπ.
ben i^eer Hnotter/ fonberUngD lufBebf
ber ber €onfl/ en felf ^cfiilDer toejfribe»
'^IBit ootfe een fetr fcBcon torriü i'mtt
fenbe b' üijiojie toan Rebecca, en Abra-
hams fenetBt/ baer Bp bp be
fmntpn
ban Baer biintfeen ontfangt:Bier 5βη te
fien feer aerbige ©joitfien^ oft lilasgB'^
beBenjï/ berftBepben attien boenöe met
biater putten en anber^t met cot^een
ftBoonILanbtftBap / en fraep gronbett*
#otB Beb ifδ giiefien binnen ï©etf / ten
Bupfe bran een döjoubier / oft jBout;»
mafeer / eenisBe ï^ater-bertoe boetfeen;
ïaefenbe berboïgBe"^ b' b^n

lofeph, bie feer ^aep ban inbentieeit
tepcfeeningBe
59η / met eenigBefcBooti
ïaiienen/ bpfonber baer ben ^tBentfeer
en 2!5atSer in be bangBnié lii^öBeb :
matr Bet iö te jammeren / batfe ben
tijöt en be outBept fö bp ben tanben Beb^
beti gleBaöt / en berbo^ben / booi be
bofBticBepbt bermueren / baer in befe
5^eberianben beel gBeb?et&)C ban ijSv
moo;ttii 3qn ban Lucas Bier en baer te
i fien etnigBe aèrbioBe Conterfeptfeliö: in
; föeïtSe te boen / B
p aocfe een uptpemen^
be tpgBenff Bap ban Bsitbelinge fsabbs-^
i©nber anber iffer een trcnté /fÈftier alö
'iicben/te iLcpbcn bpeen iSurgBeKmeei»
Hfr / gfjenaemt Claes Aria«nrz. tïser een
; natuerïgrfe aerbigB bsffen in fe fien is?,.
I j^öföis teï.tpben een liees foet jBcr^
I rp-beeïbefeen ban ftem/ fop ben
ïiefbigBen BarthoIomeii®Fei-fem , ooffe
^tBiïber boefenbe.^^ Brbbe eiber ban
Lucas berBaeït /
%m mt Bp feer £on^=
(litB ban uptfecelbttigBe tyajs/ naem^
ïnrB ineen iÖ|int/batr^anï be»
niiif B/msteen uptftnnicft bjefen / en na^
tuedtjst btoaf0 fcBönenbe ^ benDavid?
bo0f Bern fpdenbe/met een^tltHe booii^^^
frliietcn biilt, ^ultfee/ cft bergfieïiic^
SebingBen / fietttten notB eïbtr tnbec"
frBepbeti ^φι biitgficn meer: oofR in een·
tïfer/ fïnrjrfem / bat Vaiarlus tit·
SaoftÖl^ftettB^Bft/ öaemmi fiefeenm-


-ocr page 145-

25oêt/Uie!cBert ftBönt foo flcoote jJijn te
ïööeiitian
cenen tanbt/ bie ijemeenen
Hapffllf
upttreffet / öat Ijptmt qfit*
lojaci-üjoj^tiift ijeboeït/ljat tcrtugicu een
Biouö) öem
bt 'SCaiTcise berooft, (Sorfe
tneengijcïor^e grooi fïutfiic&eni&jint/
ftetmeii een toerfïanbigöe ίφοοη upu
beflbingöc ban een cuötièaHnc&enen
a^?ou6en/öie natuerïjjcfe ί)«π iEufgrfe-
infïrHmenteH
oft fgeel-tupgO op maï·
tanöec accojöéren/ oft gelgcfefïemmicö
ober een bjenaöen / toel fcfigtienbe
upt ben Idöüofoopö
Plutarchus tetoe<
fen göfninwn/ baec öp fcpjöftbanbe
i^oumlpBe Sletten/bat tnbefenflaet
Μ JBansi toooibt binnen ben ijupfe
tneefi moet g^ielben / eben gftel^rgbe
Ötootfle fnacen Mm ö^tmeefiginflcui
went meed engroöer cöelupt göetien:
taant öp öeeft ben j®an Set meefïe
SfnRcument in ben Banben göemaet&t,
i^et uptnemenfie bat öp g&efneben
Beeft/t0 eöeajeefl Set contecfeptfeï ban
i»en ^epfec
Maximiliaen, 't tDeïcfe öp bc*
be / boe befen H^epfec binnen ^epben
^uam/en gDe^ult iiio^be:en iö be scoot^
(!e en deeclgc&fle tronie/ bte men ban
Sem göefneben ftet/ toenberlgcfee (ïout
en aecbicö göeöanbeït toefenbe,
öocö een fonberlingö J®an göetoeefï/
en ic6 en toeet niet toaer in bat 8p meec
tei^jgfensp/ fietsp in fgn fcftilbecen/
i^ïaet-fngben / oft «©la^-fcöiöben. ï|et
l^iaet-fngben foube öP göeïeect gebben
baneenen bie #arnaffen öetfïe/ en met
iïercS toatec beit / met ootfe eenigg m^
i>ecüJö0bart een <6oat-fmit* ||p beeft
oocfteentge aerbtge
fluticSeng geöetjï/
en berfcftepben ^out-piinten gbefne^·
iien/ bie feer nptnemenbe geganbelt 5gn,
IBen fiet ootfe ban ^gn bingben bier en
öaec op glajs/ bat een bjeerötgö bin^
aften te bebJacen 10 ♦ <0nbec anbcr iö bp
Goltzio , töiert m b3ercben lief 5gn/
een (ïucpBen op gïa^/ban beni^joubien
i>an0
/ David te oöemoettomenbe ν bat
toonberfraep ijS gbefianbeït / encomt
ooc6in|^?int feer toel gbefneben boo?
lanban Sanredam. Lucas ontcent
oubt toas
5 5 * %citt / iiS W δί»^'
toojben om eens te gaen befoecfien ben
bilberjs in Seeïanbt / ©ïaenber / en
35iabanbt/ be^ gp aijs een |@anban
goebe mibbel bem op be repfe (ïeïbe/itft
nipenbjelmet eenepgcn toegbemaecfet
fcöip/banauejsbjeiberfisn. -SCejeib-
beibucgb göecomen / beeft bP bacc fiem
bermaet&t/ teften be bttigbenbanben
bïgttgben en tonftigben
landeMabufe,
btebaec boetectgbtbioonacbttrb/ en
becfcbepben bingben babbe gb^baen»
beeft
Lucas ban t.epben Mabufe
en anber ^cbtlber^ een bancfiet gbe^
ftboncben ban tfefligb gu!ben:ooc6 bmt
gbeïgtfien beeft bP elbec ootfe g^ebaen/
' te toeten/ te (i^fient/ IBecbeïen/enifint*
toetpen/baer bp t'eltfeen ben ^cbflberö
ten beflen gaf tfefiirb gulben: entuaiei
ober ai bergefelfcbapt met ben betbaeL·
ben
lan de Mabufe, ben toeïcben bem
feer fiattcb en piacbticb b^oegb/b^bbeno
be aeneen tleebt ban goube la^n/ en
Lucas babbe aen eenen roc& bangbele
$gben tameloot / bat in be ^onne ooc6
eenen glanis babbe al$ ban gout. iBaec
om bteftsiUe bat
Mabufe bem in be
cleebinglie obettrof / meenen eenigbe/
bat
Lucas beracbt oft te minberonbec
ben ConfïetiaetjS fouoe geacbt;gngbe<'
tDo^ben* iBaecb^tgbenenotbmeerte^
gbenben aert bec Confïen en j^atuere
becCondcn oeffenaers foube Jlrijben/
tjSbat gbemeent toojtbt/bat
Lucas bie
rep^t'finbert btcfeVBil^ beeft bedaegt/
om bieftoille bp altgbt nabencben babo
be/eentgb bergift booipemant bem be#
ntjbenbeontfangöen tebebben gebabt:
toant tfp ban btfen tgbt af nemmer^
meercecbt gbefonten toaö, <©fbpnu
bergbeef;^ befe guabe tnbeelbingbe / en
ten onrecbt in 5gn gbebacfit gbebjucfit
babbe
/ oft niet / foo beeft bp nocbtaniS
befess bolgijenbe^aeren tot3gnboobt
toe/ beeï tgts te bebbe gbHeggen: of bet
nu eenigbe ïongben-fucbt/ oft teecingbe
üia3/en toeet icS nitt/ban bat bP aïtijbt
tnet 't bo^tgöebebentfeen bcm ftabicb
qucïbe.(iEn boetoel batbP te bebbe toajs;
itet bp toepnicb ttjt nocb bedoren gaen/
of bp en fneebt / oft en fcbiïöerbe / beb^
^^mbe 50« reetfcbap baer epgentïgcfe na
laten toe maetben/ fultben iufï babbe
bp nocb ïangss fo meet tot be €on(ï/ ge*
ÏÖtft fiiïcBjc ben groote jBeefïerS bee!
gbefcbiebt: toant boo? be gcoote betba^
ren ftenniii in Smu ebeï oefreningb^-^®

Lucas van Lcyden, lan den HoJIander. Foi 13

deglelift^ beliefbe tot be €on|i in bun
tiieutoer en tcat^tgber ontfleben. ^oe
gpnuopbetïefie altgbt meer en meer
aen Igf eii gbefontöepbt af-nam/ en met

lil!·''

gbeenJBebec^nencon gbebolpen too^«
öen/ en bat bP5Bn berftbepbingbeupt
befert^bt te na^en beboelbe: '^toee ba*
öbcneer BPfiöïf/ bjaiSbP iufitgbom
nocbeenjSbellemeïftbe ïocbt / oft ben
i|eme!/be0 leeren toercb te ften/toaec*
om5gnbienfï-maegt b«nbupten beeft
gbeb^acbt boo| be lefle rep$ / en ijS ben
ttoeeben bagb baer nae obeclebcn/^nno
I ƒ j 5» ottbt toefenbe maer 3
9 ·
Hp leefbe notb op eenen bag / trie bp ben
«©uben nocb toel in gbebatbtniisiis / te
toeten/ben bagb ban ben beetcn<©m'
gangbbanE-epben : ll^antter in befen
i^mgangb boicbban bittenneberbtel /
enfiarf. ^etïe(lebat bpfneebt/ toais een
tieen (lutjcfeen/toefenbe een
Pallas, en mé
fegbtbatbetfelfbe fobolöaénotb ^m
Ijem op jgnbebbefoube gbelegben ^eb*

Ghy Lucas oock, Durcrus niet ghelijck,

Maer aldernaeft, 't zy ofgh'in Conften rijck

Tafreelen maeckt met verf', oft ons in fnede

Laetfien, oft deelt ucoper beelden mede
In teer Papier, verwonderingh wel weert,
Conrt vry nu voort (indien dat ghy't begheerc,
Oftiftueere) en laet ons dicht gheleyden
V naems gheruchc, met u gheboordt-iladt Leydeti.

Loy.üptoioibt βϊρ en toater-toectoe;

bpïasb bittoiïsf enbeeïtijtis ter beniïer/
en fagb tn beHocbt/ omoïle^ naet'le^
ben te boen:beeï bab bP oor Β be manier/
ban al ftoabberenbe op be f^enneelen
oft boetben be gronben mebe te laten
fpelen/ bet toelcb
Brueghel feer epgbent*
IgcB nae bolgbbe: jijn ©upfbjouto repf»·
be op be 5®atcté/ in jsjabant enialaeni
ber/ aïïe^ berbulïenbemet fcgilberge/
en toon baer toeï mebe. ^oobatian/al
cflïepfbe bp niet/feer toepnigb toiotbt:
^ocb 5ijn ILanbtfcbappen bebben op
befetgbtgbeenanberte toijclcn. ïipiss
t'SCnttoerpen göeftoiben* 'STot bent
fegbt
Lampfonius:

landtfchap^

Cteüenijan lan öen ilüïïanöeiv
^biïber ban idnttoerpem

Weibebinb' icfi/bat onber be Con^
terfeptfeïen ber s^eberlanbtfcbe
becmaetbe ^tbiïbec^/ ober eenige
ten in Copec-b^utK uptgbegaen / niet
Ijergbeefsi ooc6 toojt plaet^ berïeent en
Sbegbeben lan ben l|oHanber/gbebo*
ren t'Sflnttoerpen: !©ant icb bebbe gbe*
noegb bernomen/en beriïaen/ bat bp een
feeruptnemenbe IBeefïeri^ getoeefltn
ILanbtftbap, a|p beeft aïbjoegbgbe'
ïeeft: ï©ant 8p toa^ g6etoee(ï ben iBan
san belBoebetban Giiiisuan
Conincx

Neerlanders altijt lof met Landtfchap maken halen,
D'ItaKaen met Menfch en Goden wel te raaien,
I>it is geen wonder groot, en can wel zijn ghelooft:
Want den Italiaea heeft d'herfens in fijn hooft,
^aerniet vergeefs men feght, hoe dat de Nederlander,
iieefc.in zijn h^ndc v«:Qwft,ioo wohw defcn Brabander
........ ■

Nederlandtfche Schilders,

ben: ^cbDneiibe te betogfen oft te fcg^
gben / bat
ijp 5tjn becnuftisbe eöel ban^
beiiiïgbetïft €on(l tot ben ieften bemint
engöeoeffent
beeft, tP èn babbetiiaec
een eenigbe bocötet/ be toeltfee negbea
bagbtn boo? bes ©aber^ obcriijbeiï
baerbe eeneu foon: Cn boe men met
tlinbt ban Boopfeï quam / bpegfibe
bp nae ben naem ban sgncn longBen
5^eef, €n boe men bem antö)flo^be/ bats»
ter 110 φ eenen
Lucas ban Eepben nae
bem foubeblgben/ en nam bat niet toel/
aiiS oft be meentnge toa0 / batmeu bem
tooui» boo^t bebben. ï©efe mn botb"
teri! foon
Lucas Dameflen iji gfjeftojben
t'3©£recbt/2ti°, 1^04, oubt
7 ί ^aren/
toa^ mebeeen taemlpcb goet ;f>cbilber/
gbelgcfe oocfe nocb
133 loande Hooy jgn
bjoeber / v^tbiïber bp ben Coningb ban
l^iancfergtb, 'STec eeren ban
Lucas beefï
Lampfonius een opftb^gfttn Hatijn ge-
maerfet / op befe meeningbe: i©oib icft
acbt nietgenoegö Mgtfe na berbienfie^


-ocr page 146-

- i·

J^cIgtBtoptod meerberfiecïtmo*
vjr sDcn ïj»bben / bat |®cnfcöen tp*
Öfietitiöcfee toegöcnesUcntöepbt / bic
Dein booj/oft in gtjeboo^te ingiftojt/
ban oft booj ssature mo?t metiicömael
teeöen göcliacn/ göctoelt oft belèt göe*
öaen/ *t3Pbooi €>uber0 toiïle / noot*
faetft / oft anbec ongbc!egöentbeben
mm: ïl^aer booj fomtijbtjs gbefcQiebt
i& / bat be göene we tot onfe ebcl ocffi*
ningfiie boojften/oft tioojftijttfet fpn/co*
men 09 eenigöe onbemuftigöe ronbje
8anbtujecc6en gBefteit te mefen: JBaec
foo öaefl be futifte comen baer in te Mtu
anberen/ enbiojben beCorfl/ bieb«n
epgljentoetomt/te oeffenen/al is
't fom*
tijben notft gijenoecii fpabe / foo fiet^
men een^onbeclijfhe booiberiniibe/
mtertofïijcfee (Jeetlijcfee nptromfl ban
fitltfee gj^fcöieben. ^ulcagf betupiiftbe
'tleoen üan
Poiydoor, ghelijrJi ooc6
falbegöefcöiebenisfeban Qa.'"";" wef-
fijs > licöilbei; ban ?(lntujtrpen / ben
toelcfeen toojbt
g^eijeetcn Den |>mit/
ombatöpeerftijs gijebjeejt een^mit/
tot fpn ttointiglj g;aren / baec ban fom*
migöe 't ontetfit notö ti)ien ^arcn toe^

w

'ï:

I

IN.' '

1;

Ui-

j^em iammerbe / bat ÖP tebebbeïig.
gOense niet meer en con gi
)eöoen/f laeg-
be fulcèji aen be gïjene / öie ijem bsglte^
IgcSje gnamen in5ijn ftrancfefiepbtbt.·
foecfeen: tl^ant ai mais toel be meefle
iraf0t
ban brfiecfete ober/ en bat fjpbes
gsn
i^jer epnbtte fitten / footoagi jtjn
ftfDsemnotii foo ftoacfe/ bat f)p fuïcfeen
groote» arbepbt/al0 D^t fmsbenf0/niet
en bermocfit te boen. afinnen befen
mibbelen tgiJt begon te nafeen ben ©a*
flea
-abOKbt/ en het toai3 'tlUntbJerpen
een geb jupcfe/ oft oube tnaniere/bat op
ten 10a(ïen-abonbt/ofibaerontrent/be
fietWwpbw/ofiLafarMfrt&iitibe^tab
omgtngöcn / biagbenbe ten groote öou*
tengöefnebengbeftoffeerbeiseerjs / en
beeiben ober at ben binberen eeniggr
papieren ;§>anrtBen£( oft l|epUgf6enj3/
bie ban ilout-pjint / en afgbefet bja>
ren/ foo bat fp ban befe groote mentcö*
tebeDorfoen,
;§>ooijEionber bie Quin-
tijn
befocötcnpemanbtgöecomen/ bte
Öem raebt gaf / ban befe ^anttfien^ af
te fetten/ foo bat Bp fukraengöebangett
geeft, Tt^ooj bit foo öeel cieen begin / iif
5gn aengebo^en göenegöentöept oftïuft
omiïelirn too^ben/ foo bat öpgantftB*
Igtfi met groote ïisfbe en bïijt/ gem ban
boe boo?t geeft tot be ^èiftilber-feonff
brgbeben
/ baer bir in cojten tgbt met
(labfgft oeffenen baonöcrlgcö feer beeft
toeggenomen/ en ai^s uptnemenbe
(Beu
iïec bie g^etoo?ben 133/ sgnleticrtlaii^
bacrtnw bolöerbet. 5^aer biojbt ban
^n oojfpionjft oft oojfaetii ban 5gn
nttis ambacöt J tiertuiffeHitgc/en
tot*
gsngf) tot ber €on(l / een anbec bertel*^
iingöe/ beeV oft gfiemeenigcfe gijröatn;
te ü)eten/bat bp ^mtt Ujefenbe/berlieft
biert/en l]em begaf te b jpen een aerbfgö
feijoon IBipffecn / in ujekfee bjpagie

ftaenbe / foube 600; be groote liefbe ge*
b^onf0en toefenb?/3gni>mitjS Danierett
lipt ber ftanbi tOeiepöt / be #tnceelen
aengSegrfpen/en Öem gantftj) blijtifft/
engelucfeiclj totbe
^t!)iiber-fpnfï be*
eOeben ijebben / om alfoo sgn aJberlief*
fie te beöaglien / en 't^pnen beele te itio*
göenberrrggöetf. ^ittoojtbebeftigöt
ban
Lampfoniotneenï.atiinfiEfj gebicgt/
oft
Carmen, anber't g^ebittffete conter*
feptfeïban
Quintijn, baer ÖP fp?eeefit/
alöfelf
Quintijn toefenbe / oft fn fpnett
perfoon / batniet onboegïgtfefaï toefen/
fiier in onfe fp^ecft tot setupggni0
ftfUtetooiben,

Qulnti;n

Kederlandtfche Schiiders,

Latidtfchappen maecken eer, dan qualijck te veiftaeii
Hooft, Godt, oft mcnfcher beeldt, oft hem daer in mirgiéii.

Icuen mn Qmntijn Meflijs, ^cjiliicc ban ^ttoetp^w,

gjgebaen bJo^ben. 'élf^oo Dan Qitinti/n βρ Imbbeeen tegfjen-gbenoot/ Die een
'tspneri tbjintrafi ^arcn inecnlangöe I ^riji!berttiaii :mneröaeitetiBcpf6en
ftiiaerficcbtei0 ggebaUcn/bntöpi}na. meer fin ^bbe aen ben ^erfoon batt
ïitfe bemfeïben ton onberiiouben/ öupf-
Q^inrijn, Oaer mifOaegbe batbtipl
Öpubenbe met fpn arm ouöe iBoeber/ i ^mbatijt/tojettffijenbeöatcüintijn beii
we öp baer tr booien pïacl) öeneojïte! ^fhilbertoaergfiettieeft/ enoenanbe»
toinnen/enfonberDou&en/ fiettodfö i ren ben ;g)mit: caekfe
Qmntijn ber-

Qui^ntijn Meifijs.

Quintijn ΜείΓφ «uttoerpftD ^ètöüber fpjectBt:

Een rouw Gycloplche Smidt heb ick gheweeft te vooren:
Maer doe elïn Schilder oock mijn Vryfter vrijdde fnel.
En dat dat Meyfken loos verwijtich my liet hooren.
Dat fy op 'taenebeeldt de donderllaghen fel
Veel verder van haer wierp, als Uil Pinceeler fpel.
Heeft my der liefden cracht een Schilder Jhaelldoen wefen,
Salcx Wijft aen waer te zijn, een cleen aenbeelfiken wel.
Zijnde op mij η Tafereel een teecken uy tghelefcn.
Gelijck Gypris vercreegh van Mulciber voor defen
De wapens van haer foon, O grootft Poeet: als dit,
Hebt ghy een Schilder cloeck, ghemaeckt van een rouw Smidt

ter fess/ b'anber feben/oft acfit/bit c otttt
booj bat l)£t tefom plaetfen berftojben
oft öeboibcn 10/ batmen bie bingoën
ijualgtfi can onberfcfiepben / en batfi>
eenigOen ï^eïm booj een l^eerbt^-fiooft
aenfien,;i^'anber beur iis bUtftOiie/baec
be botgter ban
Herodiane banfi booi
Herodes , om 'tÖOOft ban loannes De
g^ooper. 2111 befe bingben ftgijnenupt
beröanbt uptnemenbenet/fupber/ eit
fcDerp gijebaen te toefen/botö ban bp fsi
bet al b?p toat routo: maer iö opeenfe*
&er manier gtjebaen / bat fiet ban berre
foofieelfupber laet te toefen» ®en€o*
ntnglöban ^paengien
Philips bettoee*
be/lefl oberleben/feer €on|l-licfbig toe*
fenbe/bebe beel otrt beeiS^afel te fiebben
en in J>paengfen teb?engfien: botfitoat
fc&at ÖP öatr boo? bocbt / oft beloof*
be/ fiet toerbt fiem tnet alle boegfil^fte
beïeeftfiepbt afgficflagfien / en ontfept
g^it om 5gn uptnementfiepbtist
ben rafenbe jBetifcfien in be bee bt-fioi^
mingfieontfcfiolen / en upt fiunbernie*
lenbe fianben altgbt betoaertgfietoeefï,
€pnbUngf)ein 't^iaer 1577. inbele*
fte êtabiS beroerte/boe fiet be ^ifl-ma*
km aljs epgfienaersifiabbenbercocfit/
bebe
Marten de Vos foobeel/ bat fiet
ban mgn ^^eeren ban ber jgjtabt felf
too|be aengöeflagfien / en gfiecocfit om
biififiicn fionbett gulben / op bat bc
^tabt ban ijjlnttocrpen ban fttkS een
uptnemenbe afiebatfit-toeerbitfi ton*
fiicD teertfe oft frfiat riet en foube be*
rooft toojben: jBet bit gfielt fiebbenbie
ban 'tboo^noettit v^übt een fiupg tot
fiun gebjuptfe gecstiit.iaeelmÉer toerc*
feen en (ïutSen fieeft
Qumtijn gebaen/bie
in berftfiepben plaetfen berboert en ber*

^ee^ oo^faetRonttïaenupt beb?pagte
<alitgöeöoojti0) ban
Quintijns Confï/
oft toegangl) tot ber €on(l /10 een gbe^
meen betceliingDe; bocö toojt be boo| *
Saenbe toaeratijtiger göeöouben» ^^an
Set tan (mijnjS atDten^) bepbe toel
tuaer toefen / te toeten / bat
Qmntijn
l^bbenbe in 3i)n fiet&te aengtjebangben
pet te bjabbekn ittetbebertoen/ g&e*
font toefenbe aen be l^ennisS en liefbe ban
een ©otftter iss gijetomen / baer een
^ètPber 3ön toeber-bjper toaiS / enbat
Ijoefoo eettigbe toooiben ban Üaer ^gn
sebalïen/ toaer booi ÖP'tfraebl gantftj
bertaten/ be ConH aengf)enomen / en
öaer in boo j sgn liefbe/ toegbenegen na*
tuere en bernuftitöepbt / &ae(l feer toe^
ÖÖenomen öceft: goe ijet 5P oft niet / öp
tjS een uptnemenbe bapper jBeefterin
jijnen tijbt göetoeefl, OBuber alle 5gn
toert8«n/i0 banöem not^tn toefen/ een
feer itptnemenbe gebatftt toeerbttg con*
lïigöfiut&fnintteerpen inonferl^^ou*
toenl^ercft/ enijS een«SDafel toetomen*
üe
't<0iïtjt banbe ;g>cb?gn-toercfierö/
oft 3^i(l-ma6er0/toefenbe be binnen-ta-
fel eenen noobt 45obt0 / oft een 3Cfboe*
ninge ban fiet CrupiS / met eenen naecS*
tenbooben liggijenben
chrüius, toek*
Ren men acöt nae fiet iebrngfiebaente
toefen/ eniss toonberlgtfee tondigfien
toeitn <8lp-bertoeggcganbelt: be
Ma-
rien, en anberen omflanbt / betogfen al^
ie giiebaenten ban b^oef Dept be een
beucbatt binnenijS eenen ^ Jan tn
»p/ ooeft feer uptnemenbe/ toaer in oocfe
fraep i^eerben tn comen: en aitijt^ too?^
ter ban jongfierö/ en anber aenfcöou^
totrii onberling^e gfietifïeniffc oft eenen

toooibt-nriiDt gfiegouben / fioe beel --------------

l^etïbt^ Öoofben batter jijn / b'een tel* (ïropt jgn^ ^omtgt^ toojt öter tn baec

€ t »p

FoLijS.


-ocr page 147-

Nederlandtfche Schilders,

eenfgöe öan 500 (ΪΜίδιή» 51« ttn
|)ebit&ban ijem gefien een blucgtinge
ban Cgppten / baec lofeph bos; aen ee^
nen25oerbcnteegeb2aegöt/ en Mafia
op ben efclfit; bctfciiieten tsS een
b^eembe totjES/ biaet bionbei; te befegit^
Ëen i0/b)efenb$al0 een]|erberg|^e:baet;
tomen ooc& eeniglte b^eembebootfen/
bte om ggeIbt£enengrooten:]0eerboeH
banfen/ en t^ alle^ bjonber felbtfaem
en clucBttgö om fien. j^ocö i^ ban öera
op be n^ael een 3|elle/baec be oube Wa^
beriSberioiitooiben/ew ludas bie ootR
mebe meent upt tr ecfeen/too^bt met een
ftricfe opsöetrocfeen en eDe&angöen:
't tDonbet: toat baer al te ften iii ban
oubolUgö gijefpoocfe: ootfe öoc aerbi^
ennatuerlijc^bPb3a0/ban blammen/
b^anben/ rooc&enen fmootben* ^otg
t js ban öem t'3{m(lerbam eenen CrupjS-

bp tjcn ConJï-6emitt&er$ in DunConft-
camec0 eenigö fïucjcfecn göeöonbcn /
i>aec9etal0co(ïigc6 tnVBeet=«

ten toecbt geöouben. 25? bé €onfi-ïtef>·

bigden Bartholomeus Ferreris 10 nocfi

ban öem een jBarp-faeelbefeen / baer
itieneenfeecBer aerbigge uccrbirfiepbt
ban Banbelingöe ίηίίεη tan, Stpöaöbe
oocfe cenen ^oon/ jijn leer-jongtjer/ ge*
Beetcn lan MeiGjs , bat
doc6 een goet
^cfttlber ίί ge\oee|l: ban toienjs Danbt
tt ften iis t'amfïerbam in be
inoess-firaet int ILaboic/een (ïutjcfeen
ban i©i|Teïaersi/bte boenbe 50n met geït
tellen / en üïiiielcn: oocfe t ^finttper^
pen/ en tn anbee plaetfen/notD banj^em
becfc&cpbenfïucfecn.

^'leben öan leronimus Bos.

bjagfier / bacï i)p meec fiatitijepbt/
aljSbJeljijn göetooontebjass / infieeft
gtjeb^uptöt. 'SEe !|aerlem tentjupfe
ban Confl-ltefbigöen loan Dietringh ,
Deb icö göefien ban öem betfcöepben
btngöen/bcuren met eenigbe gepïi^i n:
<©nber anber / baer eenigijen ^antt
jBonicft b)efenbe/met bcrfcfiepbél^et-
tere bifputerenbe / boetalle öun a0oec^
feen met oocfe ben ?tjncn legggen op fjet
bper / en toitnsi 25oec6 niet berbjanbe/
bic foiibe retftt öebben / en bejS ^anctji
jBottk bliegbt ttptftet bper/ bat feec
acrbigögiiefcftilbert bjass / alfoo b3eï
ftet b?anbl bejS bpe t^/ al^ be roocBenbe

ί

ben/ fiebbémct tleen moepte eeri groo*
ten bieliïanbigöen aerbt» /STot f #erroi·
glien-CÖoftD in bemercftrn/ 3ϋη notö
ban 5tjn toertften/ alöin metr anbec
plaetfen: ootfe in ^pacngien tn t
cial/ btngben bie baer in grooter toeec*
ben bjojbcn gefjoubé.'Sat i)em fpieecBt
in 5önbeerfen Laropfomus, op befe mee^»
ningöe:

Chf

V€eïbetlep tn bicemt 3πη be
nepgötDefbcn / ganbelingljen en
tocrcfeen bec^cöilbetjs: en peber iis be*
ter IBecftec gijcojojoen
in t'gene/ baer
be jsatuece l^eitt boo?. ïufltoe t)eeftge»«
tcocSen/en acngeïept.ï®ie fal berfjalen
fil betoonberitjcSe oftfelbfaeni berfie^
«ngöen / bie
leronimus Bos in't ÖOOft
öeeft g^eOabt/ en met ben t^incecl upt#
SÖebiucfet / ban gfjefpoocfe en gebjocft^
ten beci|cné/btc6biil0 niet alfo b^ienb*
ïijcS aïjS sroubïlöc& aen tefien. ï^p
iisgöcboien gOetoeed tot f'l^ertog^en
25o(fcD: jl©acc öebbe gijeenen tijbt ban
50n leben oft (lerben tonnen hernemen /

banbatöpal öeel bjoegijiii göeüjeeH» Öoutenberbjanbten itietbeaflTcijenbei
ï^pbjaö notgtaniS in jiin bjayeringijen tkebt tiiefenbc; 3Den ^antt met jnnen
oft laSenen gf)cnoec!j afgöefcöcpkn g^efellef^ï ftatigöftenbe/cn b'anbec
ban be oubc moberne bJijf^ / ban bat ■ bootfigeebjcembettontenScbbenbe*
meniaöbuIbtgOBroSenenboubjen.#p! Clöcri^ ecntgb mtrafed / barr eenen
Öabbeeenbailecnfeer beerbige enaeroi Coning en anbergeballenfeerfci5?ttBi
bfSÖe öanbelfngfte / boenbe beel ^tin j IrjfB ficn: enbe tronten/öapien enbaer^

bfngDen ten recfïen op/ öet toelcfe nocö
tanö fcmber beranöeren feet Γφοοη
biiift %iJ iiabbe oocft aijs meer anber
oube iBeefterjö beminierc ίφ. bingen
te teecfecnen entcecêcnopöet tott btr
a&enneelen / en baer ober ecnboo^fcbó'
nfgii tarnatiatlitigö pjimuetfcl te leg*
Sften/ en liet oocft btcfettjilö be gronben

Icroon Bos, wat beduyat u foo vcrfchrickt ghefichtj
En aenfchija alfoo Weeek, het fchijnt oft cvcn dicht

fl&etoeefi: eenen Lode-
wijck lans ban ben / göeboientot
jg>Öectog0en 35ofcö / bie feer ftaep toast
ban jfrupten en ggebloemt / bie Öp
t'fomtgbt maetBte aljs (ïaenbe in een
alasi met inater / en gebjupcter grooten
tBt/göebult/ en fupberöept in/bat allejs
fcDeen natuerlöcfe te üjefen: maetfienbe
QotB opbe 25loem6eni$ eri Crupbefeensi
ben l|£melftöenbaubi: baerbeneffen^
οοεδ eenigöe25seftgcns/ laijfmoutcrjs/
©liegDffeeojS/ en bergftelgtle / göelticB
men jgn bing&cn fjier en baer bp ben
ItefDebber^ matö ften* lip m^ ootg

Aï.öoetoel in 'tgemeen be €οη(ϊ niet
en erft op ben feinberen / fo ijS notö^
tanjS Cornelis Kunft, foon en 5^ifcipel
ban Cornelis Enghelbrechtfz. 5gnen upU
nemenben l^aber in beConjl eenbap^
pee en treftgcfe nabolgöer göetoeefl. ^p
biass göeboien te Eepben
in 't %att
149 3 *en een banbe boojnaemfle ^cöil»
berjES binnen ILepben in $^nen tgbt: bocö
alfoo 39η ;&tabt in rotBbom niet ober^
bloepbe/boo? 't berloop ber bjeembe oft
Uptöeemftöe/ bte bee^ ^tabt
beeltgbtiEi
tueluarenbeplegöen temat^ften/ trota
Cornelis Kuoit fomt0bt^ boo| een 31aer/
bip oft bier / tooonen te jöjuggöe in
laiaenber/ biefenbe te bier tgbt een bjel·
baerenbe en tgtfie ^tabt / ban beel
bieembeboltfeen befocöt en bebioont/
om ben grooten ö^nbel bie baer bjajs
SÖeb|eben/fo bat be Confi baer in groot
acöten/ en tbel betaelt ij$ göebieefi :bt$
spbaec groot göelt geeft göebionnen/
enbeeï fcöoon bjertfeen göebaen» ©eel
öeetlgcfee toertfeen öeeft Öp ootfegöe*
paw binnen ILepben: onber anber/ en
fonbttlingetenöupfe banb'l^eer Pirck
ban Sonncbeibt / altoaer te fien een
feecftöoonCïupf-biagingeChri^ met
be tiptlepbinsde bet: ttoee j&oojbe^
fcaep ban beelbl/aljs tefien ié bpConfi-
ïiefbigiien Melchior Wijntgis te ji®tb^
belbo?gl) / baer ban jgner ganbt iö ee^
nenfcerfrgoonen leronimus, tsiergroo!*
tc ronben / foo bianben / Jprupten / aljs
23loem-potten/ en anber riucjcSenss/ feer
Uiel én fupber gbebaen. <©of& i^ bp la-
qucsRazct ban iiem eengla^ met bloe-
men/ feeraerbitögöeftöilbect: en om
biefbjille icStiietbeel anbersi banöem
bjeet te fcöiöben / (lel itfe öem öier be^
neffen sijnen 3LantiS-man / oft geboojt-
(ïabtss genoot/ op bat jgnen naem en lof
onber ben J>töiloer^ tn gebatöt blgbe.

naeriS/feerbetoeegölgtfe MptgÖebeeïbt
toefenbe: al^ oocfe mebe be betoegingöe
Marix, ober öet ongemacft öaerjei foon0
onjfi^eeren lefuchrifti, toel toeerbitö
göeöouben te bjq^ben boo^ 't alber upt.«
nemenfïe ban jgn Confï-rijcSe bierti
fien« :©aer beneffenë notg een af boen
ban't €rupii/ feer aecbicö en gloepenbe
göetolo^eertnaeben epfcöban bejïof*
fe» 5^ocö tenö«pfe ban fön «i^otötec
Aechtgen Cornelis, een ©lOUÜJ altfianjS
banyi.^laet/ jgn te fien fön enfgnsi
tttieeben ïlupfbioutoen Conterfeptfe-
len/ göelgcBfe bupten Ifeoe-poojt fitten
inöaerenï^of/metin'tberfföieteneen
beel ban ber ^tabt en be ^oe-poo^^na
't leben/biefenbe alle^ feer aerbicft göe^
colojeert. ©p öabbe oocfe beel ftöoon
bingöen göefcöübert booj een Cloofïer
bupten ilepben / te ?Lepberboip / bie
boojben trubbelbernielt / oft berbo?-
SÖen sgn göefiouben. ®aer spn beel
anber groote en tleene fïncBen binnen
Hepben tot ben Jöojgöerjs/ fo ban Wa^
teralsl <©lp-betuje; infonberöepbt tot

eenen boo?neem(ien25o?ger lacpb Vcr-
my. Cornelis Cornelifz.Kunft ijj gf)e(|ö?i

ben int ^aer onjs ©eeren i/44,oubt
ƒ ^

€ 3

Lodewijck lans, Cornelis Cornelifz. Kunft. FoLi

Ghy al het helfch ghefpoock faeght vliegheo otn u ooren.
lek acht dat ai ontdaen u zijn de diepite chooren
Gheweeft van Pluto-ghier, en d'helfche wonften
mjt
V open zijn ghedaen, dat ghy foo konilich zij t.
Om met u rechterhandt ghefchildcrt uyt te ftellen.
Al wat in hem begrijpt den diepften fchoot der Hellen.

i I
.jp

Eetimban Gomelis Cornelifz. Kunftj^cgtlöec
banHepben.


U

-ocr page 148-

l^etUbnttot Lucas Corndirz.
beseft/i^cPDecljmt
ILepDen.

^ öen boojjoenbett Comciis

Vj Kunft ^tjnji I0at>er0 €rffli)enaem
fcDecn te toefen in be Confi: ^oo iiS ben
b^oebec ootbniet ttaegib in 'tnabolgen
beruptnemenbe flappen gO^Uieed. I^p
fieeft be Confloochbp Conelis Enghe]-
hrechtfz. 3pnen ©flbcc 0tjcleect/ en ma^
8Öebojente1lepben/in't gjaec 149
^p m^ t'famen ;g>tplbec en
f©ant 'teöel0i6toföcmbe;g>tBilbci;-
fiond boe ter tgbt in
5Qn 05eboo|t-(labt
qualijcft ronboebett. Vua^ bejÏ niet
te min een goet |@eefier/ foo in ei^aljs
!a^ater-bei:b}e/gdelt|c6 te Eepben mt^
toeelban gem te fien ijj: SlnfonberjDepbt
ten l^upfe ban ben Cond-Uefbiis&en
3[|eec loan Adriaenfz.Knotter,nwbe fcDÜ'
beïbplud/ te toeten / eenigfie
i®ateE-
bertoe boecfeen/ feet fupber en aetbigö/
tnet toaecnemingge bec affecten / nne
battfi^fftoiicnbcrcpffföen/gcoiöinfeit
eti
efiefcgiibirt, enber anber een bec
tooojnaewfie fliufeen/ eeniti(io?fe ban
*t©iouftcn in ©ooitjSten

öupfe ban b'ÏICEC lacob Vermy, öacc
eorlg beel H^ater-bertoe boecBen ban
öemjpnte fien, Lucas bcteJöl fiet &em
te Hepben ongijeltgfjen toajs/ oberwitjs
batupiÏjgcöiïöeren &cn colt CjuaTgcfe
toilbe ballen / berjlaenbe bat ten tpbe
ijanbcn€oningï)öan«engDel3iit Hen-
licus be be batt in 't ?Lanbt in
loeerben en bJ?l begfjeert toa^/bertrocS
8p bertoaert^ met cn 6inberen/bie
l)pVüeltot7.oft oJn g^ctaUjabbe / en
ftnöert 5pn fcertrctfe Becftmen nopt ban
3pu |0trfoon noc& kben pet cosmcii tet^
nemen »©an bacter ren (ïutfe lö binnen
Slepöcrt/ bat obet cenigbe ^arcn upt
^engijcïanbt ίίί gebjacgt / tm 0upfeban
een «ioojjnisn Sr. Hans be üartoogö/
lMeIcfi5pn öanbeMngöefeer göelrjcfe
S©oe in beeö Hanben ben <i5caef ban
leycefter, upt 4Engbeïanbt/ tOt^OUf
bcmeurtoaiigfieroepm/ quamen met
ftem cen^e Cngeïf-mannen / öie be feec
JegBectitötoacenjön binaften / toaw:
p conben o^tetoojjen/ ewbieSennist
baei; Dan in o^g&etsnbt «cbaren toe<»
ren. mm al bAtitft Dartgemtoeet^
bergalen«

l^etleuen ban bett uistnemen^

ben Stj^über/ lan van Calcker.

Über alle beflonfiicDbi ban bec na#
Wtueren/ oftbie onberaï!conjt|§e*
berlanbecjS fcfieen ben wptbercoienfien
te toefen/om Stalien ben monbt te (lop^
pen/banfoo öoogöen roem te laten goo^

ïtaéf£Öe!|o0ft-fc0ilber0/iii be ton(l ban
toel fcfiilberen J^iguecen / nopt öeeft
niet aïleen obertcoffen / maec oocS niet
gDelgcfe gBetoeeii: ^at ijs (mgnis afB#
tenjs) ggctoeeft ben uptnenienben ionpi-
g^en loan van Calcker.toien^ toeecbe fti
be€on{lic6niet entoeetgoe luptflem^
migögöenoegDaptblafénna berbienfï?
φβη mp jammert ban fulcfe befonbe?
IBeeRer foo toepnigD befcöepbt te öeb*
ben.
Wp ijs gfieboicn in't 3Lant te €ieef;
in be jètabt €alt6ec: jBacrtoaecSp
eenigöbooibeeïbt&sbbc/ bat Bem tot
be €on|ïboo^l>?{ïbingöe ber ^njïigöec
j^atuer bettoerfete / oft bp toten öpgtjtf
begötn g^efiabt geeft / toeet icfe niet:
^an bat 6p ontrent Bet giaer ij
oft 3 7. tooonbete©enetien;en toajs
toecö g&eirocfien/ oft fiabbe baer jrjn
toefen met een bot&tcrbati «©oibje^ty
tocïcB0 euberjïDup^ een moo|t!iiip^
fc^e ferbergöe toajs/g^elöfft in't ïebeit
ban 5^emf6ercfi to0|t betöaelt. toajS
te i^enetien een toeerbtgö i^ifctpeï batr
ben grooten Titiaen , toeMjs manier
ban ;g)c&tlbercn f)p niet aïiecn nae en
bolgfibt/matr fo arötcröaelire/ batmen
pun §anbcling|cn ten ïeflen nret toill
tOnbirfciicpben:!©ant
Goltzius, ujienjs
co?öeeï ΙΓδ toeï bectroutoèn foube / toe*
fenbe te toerbcn Rem laten fien

«nigfic Conterfeptfeïett / en boegfibe
jtratjc baerbp te fègg^en/ bat ban
Titiaen, ï©c^cbiïöer!i bie bp öem toa*
ren^pben: «©Bpöebtrecfttentoeïgöe-
ooj^beelt / noclitanjS en ifl ban gem niet/
maer ban lan van Caicker,toien3S |^anbe<*
ïingfie bie ban Titiaen foo epgfientlficfc
ge!f c6 i tf / batfe ben Confl-berfïanbige»
ban ber1®eereït niet
fonb^ taJetent'on*
berfcgepben \ 3l^an$ nat Vafar^ getnpgo
tif ί / bit öemte l^apels fiabbe gefeent /
<n
tonbe men jgn manier ban toereiken
boei geen i^eberlanbtfcde aenfien. l^p
toa^ ooditoonber uptnemenbe ban te
ganbelen met Crgt en met be #en/
öeel
doecfe artferenbe/ toaer in öp Titiaen
00C6 feer geltjcft toa^/oft niet ban öan.»
bel fonberftöepben. m öi se»·
toeefl/ biebattoeetbitD25oecbooibcn
«natomid Vefalias geeft göcteptfeent:
leeltSe beelben feer uptnemenbe ban
8emg8eBanbett5Ön/ en gfietupgDen /
toateenuptmuntigsgeberianber Bpijs
flöetoeefï in onfe Conjl, Φοίδ ijeeft Op
getepcBent aV oft mee(ï alle be €onter^
feptfeïjs ber^cgilbet^/ j&eelt-fnöbere/

Ncderlandtfchc Schilders,

Ι0£δ/ enmeteenbafïeBanbtfïoutïöcS
m toel gijeöanbeltsön/toefenbebingen
bie metjlBenfcDen öanben niet en m te
berbeteren. 5Dan tot een tïaegijlötS
sammcrber ;Stöilber-tonft/ enbeeere
onfer #eberlanben fcö^e / ijs ηοφ
iongD toefenbe / boe© rgp in be Confï /
gOeflojben binnen s^apelg/ ontrent fiet

Cleöen Dan Pieter Koeck,
^tBilberen2&outo-mee^
ilerbanSlielfl.

-rv € ^tabt ban «elftbefioeft niet te
U ftoöaöen j oft fiaer te laten bcD
trotfen/aijS anber;èiebg ftcB bcr;ècötl#
berconfien galben googg beroemen/ en
gotcöen/ bat fpfiebben uptg^elebert en

öooitgÖeb^cBt bermaerbe tonfïigïie
^tfiilberiS/betopfpfa öoogpcfeiss
bertiert/mtó te toefen be booitbiengö^

fier en gebooft-plaetiban benbernuf*
tigBenenberftanbigöen ^cöilber Pie-
ter Koeck, en gem t'gebben gbegabt tot
eenaSojgDer, m öeeftbeConftgfie-
ieertbpBamard ban 35juffel / en igfeer
eöeefitgö toefenbe / baer in toonber^
lötfeentoegöenomen* ï|pi0eentloec6
teetfienaer en ^tfiilber gfietoo^en /
bepbe in (loipen l©aicr-bertoe : <©ot6
in patroon tepcfeenen/enfcBilberf/feer
uptnemenbe.I^pfiabbt^taliën/ enbe
gemecn^töiibet-ftBooiaoom befocBt/
0coo(en bïöt toeb jengenbr wet tepc^e^

FoLj4d.

ïm van Calcker, Pieter Ko^fc,

nen en leeren/foo ban beelben aï^ S^tU
feirge, ^oe gp nu toeber in j^eberlant
ggetroutot / en lO^ebutoaec g&e«
tooiben/ toerbt^pban eenigfie C^op»
Ittpben/CajJntfterjS ban25?uffcl/gt&eei^
ten ban ber iBoepen/ betoiUigt be np^
aen te nemen nae €onf)antinopel in
'SCttrcfeicn / altoaer flun booimem toass
pet befonber0 upt te rergten/ met tc
magen ftboon coftigtfte'gapeten boo;
bengrooten 'Siurclt/ en lieten Pi«ter tot
fulc^en epitbt eetugöe .bingöen fcbtïbe·
ren/ om ben /SEutc'eftDen l^epferte too*
nen: maeralfoobenCurcfe boïgDenbe
5Ïjn iBacScmetfcBe mt / gfieen beeU
oen tian iBenfcDen oft^teren beg^eer»
be/foo ifTer niet af gfieballen/ nocö pet
te toegöe gebjacBt/ ban berloien repg/
en groote coiïen g&ebaen. Piccer baer
ben tgbt banontrenbt een gaer toefen-
be/ leeröe be ^urtfifcöe f^iaetfi/en niet
fonnenöc lebigfttoefen / teptfeenbeon-
bertnfTciien om 59« senoet&t be ^tabt
ban Confiantinouel nae fleben / met
beel omltgggenbe plaetfen / göelötfe be
felbe bingBen in feben pertBen berbeeïÊ
in Öout göêfneben / in bjucfesgnupti
göegaen/ baerinberbceïtbetfcDepben
ganbeïingBenber Curtfeen. €et|l/ fioe
ben Curcfefcöen ï^epfer göemeenlgcft
rijbtmet sijntoacBt ber ^anötfcren/
en anber göefelfcBap. /SCtoeebjï / een
CnrcBfcBe aSjuplof t/öoe be 25 jupt ge*
lept en berfelftöapt toojt met fpeel lup#
ben en bergeïgcBe: met ootfe een JBan*
nengöebansiopönntoöfe. ï©crb(l/Boe
fp bupter J>tabt Bun booben begraben.
i^ierbiï / be m'futo JBaen bperingBe
oft jf eelï.iHnfa/ be toiife ban Bnn eten.
^efl/ Boe SP repfen. ;§>eben»t/lioefp
Bun Bebben in 't leggeren, ^n befe bin-
nen fietmenfcBoon bajïe gronben/ ber-
(tBepben aerbigBe attien ber beelben/
fco
in biagBenalé anber toerc&ingBen/
feer bade (ïelliugBen en plantingBen
ban toeïfïanbigöe Β jouSensi / feer bp
ftecïncS en fraep
toegBemaecfit en gge*
Buïfelt / ootB beeïberlep tonf^m batt
biatBten/toelcfee alle^
gBenoerg te Jen-
nen gBeben/ toat een Beel berftanbigft
l^eefter Pieter fjSgBetoeeft. l^p geeft
Bem felben in 't febenbe (Imfi ooc6 gBe*
toflterfept in 'STuï^f^ftSe tUeberf/fïaen-
^ 4 bemet


-ocr page 149-

entiecDieneffenjS ijemfiaet;/ j^oubenüe
eenianggefptet^meteenbaen» ^^oegp
in ileöerianDt toasi gftefeeert / öertroiw
begpy en nam tot ;ónttoieei)bei^upf«
biOUUï
Maeyken Verhu ft oft bcffcmetli/
bp be tuelc&e jgaöbe b' tupfb^ou*
bieban
Pieter Brueghel jQnen ^ifctpel«
Sn befen töbt / te üjeten/ tn't Slaet
1 ƒ49* maecfete Dp 23oet6en ban be
|Betfeït0c / (©eomctrge / en fderfpecti-
be. <En gelgcft gp tnel begeeft en geleect
U)aig / b'SHtaltaenfcge fp^aecg ecbaren
toefenbe / beeft be 2&occben uan
Sebafti-
aen Seriij,
in onfc fpjaecft tiertaelt/cn al*
foo boo| fnnen ecnfltgen arbepbt in onfe
l^eberlanbenbet Κφί gBebjacbt/ en op
ben retöten toetb göeöoïpen be bet*
btuaelbe €onft ban iBetfeirije: foo bat^
men be öinnben/
bie ban Poiiio vitruvio
boncfeer befcö?eben 3tjn/ Uc^telijcfe ber#
fiaen tan / oft
vitruvium noum meer be*
ftocf t te ïefen/fo beel öe ojbeneii belangt,

i©uö ijö HOOJ Pieter Koeck öe cefftce tOtj»

fe ban bonujcn opgbecomen / en bemo* _________

Een Schilder met alleen ghy Pieter conftich waert.
Die Aclft ter Weerelt maeckt door dees u Conft vermaert:
Maer veel Conft is hier toe door groeten arbeydt creghen.
Wiens werck te bouwen is fchoon huylen opghefteghen.
Dit leerde Serlius de zijne, en ghy u voick.
En 'tFraniche: want ghy zijt Scrüj tweetaelfche toick.

Nedcriandtfche Schilders,
be mtt ttm bogge/ en tugfï nae een t)ecneafsegaen;bAtt'ti]$ttioe))Ig(6/b6t

feptfelen gbemaeefet.l^p ijs oot&
bec göetoecfi bec i^epferl^cRe Ifeaje-
(lept
caroli Quinti, in tDienjEt bienfi ÖP
gbefloiben i0 binnen Knttoerpen / baec
ÖP üjoonacfttitö toaiS ontrent öet Saet
onisïêeeren tjjo, l©ant5Bnï©ebutoe
Maeyken Verhuut gaf jgn naegfielatcn .
jBetfelrfle 25oet6en tot int Saer i ƒ f 5»vw mf^
Pauwels ban tCelfl / banart foon ban '
Pieter Koeck, toa0uptnemenDe öante
copteren/ nae
loan Mabufen bingben/
oocfe feer net en fupber maetfeenbe glaef*
δεηί met bloemen, llptooonbe eniïarf
t'2(lnttoerpê:?tïn Ï0ebutoe toert b'i^upf*
bioutoeban
Gidis ban «onincftj: loo»
^Ot Pieter Koeck ban «elft / fpieecfit
Lampfonius in 5ön ïï.atönii gBebici)t/op
befetoijfe:

öe boDj gctooontc in al s&n Hantfcbap*

^itïeüm öan loachim Patenier
^cDtlbcrbang^mant.

De bermiierbeöeerïöcfee (labt^fint*
tosrpen / öooj be CoopmanfrDap
inboojfpoettotfenbe/ ijeeft oüeraltot
Öaer gfjemencSt öe
upincmenftc Oiifcr
Conjïen / bie
tiesl bun tot baer oocfe be*
göetjen gebben/om bat öe Confïgbcern
!js bp ben rijc&bom.<©nber anber ijs ooc
fiaer bp getornd befcn
loachim patemer,
göeboienteï^inant. Wp W öb/w^"

int <i5&iïbt/ en ebeï BtiJtlber gcfelfcDap
öcr J>taöt 2Cntüjerprn / tn 't gaer onjt
l^eeren r si j^pDabbeeenfefe^epgcn
manier ban te maften S^nbtfcöappen/
feer aerbtgb en fupber / be boomen foo
toat göetippeït/ ooc6 baer in maetfien*
be aerbigbe bceïbe6en0/
foo batfpn öin*
gen toel begfteert / bertocftt / en tn ber*

fffiepöin Hanbmgebpert 39Π»

penergljentematcSen een jBanneben
5ÖngDebocgljboenbe/ toarromijpben
barfeer toiert aöebeetcn: bit baffcerfeen
toasi f fomtrjbt te foecben / göelrjtb {jet
IBliien ban
Hendrick met be 25le0. φβ"
fen
Patenier toais een menfcb/öie neffenjs
5Pn eöel
Conft laajs ban een routo Ie*»
ben/ feer tot üen öjancb ggetiegben/ bat
Bp tittl öagljenfat in bellerbergb / 3pn
gljetoin oberbabfgb boo^b|engbenoe/
tot öatbp ban boo? nootgijebjongben
öcm tot be gbelb'biucötigöe #inceeïen
»«ofl: besbetoen : 25p fiem leerbe
Fians
Moftert,
öten bP öooi feo?feïöepbt m
biontfeenfcbap birbtoiljs tcnS^p^upt
iaegbbe / foo bat bP beel bpbember^
bi oegb / gÜenegftin 5pnbe om ïeercn.
'SEentööe boe
AibertOurer t'Sdnttoer»»
pen toajs/ ïjebbenbe groot bebagen in bt
öanbeïtngöe ban
Patenier, tonterfieptte
ÖPÖemopfenltepi / eft miffcbten een

ban geeïanbt / |gn ban Bem b?p uptne
menbe (ïutSen/beteen toefenbe bol beel^
be&enis / een batailUe/ foo toei en fupber

Dac onder dees al t' faem niet een

H<iSt göelöcfet tod / bat in onbefien»
be oft onbermaerbe plaetfen be na«>
tuere fomiijötiS / om toonen bat fe gbeen
aenfien en beefc toacr fp baer gaben tipti
Rojt / gbenegb^n is toat ntcutM-s aen
te ricbtcn / teftebben upt eenfamen ftoec
boojtgfiebjaclit / gDeftelt cn opgiie^
boeit onbcr be fterten / oft Uc bien onfcr
Conft / befen
Henrijck mctbe25ïe0/ aï-
foo gbcbeeten nee een toitteblecb / oft
bleiibanbap? / bie ftp booj op't booft
babb?» iö göebo^n niet toiit ban
binaot tot Bovines, en tsi alft fcbrjnt
een naebolgber göetoeeft ban
loachim
Patenier:
€ή ijS gbelijtEfonber iBee*
ftcr een JBeefïer getoojben/ nae bat ben
gbeïeeröln
Lampfonius ban b^m gbe#
tupg!)t/ feggbcnbf
i^^ ^föbt Dinant
beeft een ^rbilber gbegeben/ ben toeïc<»
6cn ben^f btlbi r-bicBter beeft geroemt
infpnnaeftegbeöicbtcn. bequaem^
fïe gbelegbentbepbt ban 'tBaberïanbt
feïfbabbemeenConftenaer gemaetfet/
«n JBeefter noutolötSö bem leerenbc,
Hetclcen Bovinen beeft bit lof benbbt
Je naeft flBeïcgBen / en Beeft
Hendrijcfc
ljoo?tgcb?öcöt / erbarenin ILanifcbap^
pen te maetStn: JKaer foo beelaliS deen
Bovinen, Dmant en toötBt: ^00 bêel

O loachim togtftt Hendrick öooiii»

F0I.I4Ï.

loachim Patenier, Herri de Bles.

^ifeïet/itirt eeit Coperen (lift/feer «pt*
nemcnbe göébaen. ©ah
Patenier fiet#
mf bp terfcbepbf liefbebberjS feer fraep
Eanbtffbappen. -^De IBibbelbojgb bp
Meichior wijntgis, ben |@nnt-meefler

5befcbilbert/bat geeh berlirbte^e fon*
be bermogben öa^tegben te )nebbeii«
'STotljem fp?cec6tben ^leerbeh
lamp-
fonius i
onber een€bnterfèptfei/ bat ben
ï^oojnfcben
Comelis Cort (bienbpCur-
tins noemt) nae 't gbene Albert Durer
be/beeft feer fonfticb gbefneöen/ mfegf

op befetmeenin^ei

^hefïen can weftn,
Soo levend uytghedruckt zyn beeldt, ghedaent en weienj
Als dijn, ο loachim, is hierom niet alleen.
Dat ghy in Coper zijt van Curti handt ghefneen.
De welcke handt niet vreeft, dat ander haer fal trotfen:
Maer om dat Durer fagh Landtfchappen, hutten, rotfen^
Van u ghefchilderr cloeck, verwondert zijnde feer.
Met Coper ftift op Ley u wefen track wel eer:
Dees trecken volghde Cort, en heeft met dit te connen.
Al ander niet alleen, maer hem felf overwonnen.

befen loachim ïjeb

ï^etHetjen uan Hem de Bles,
;^tbilber ban 25obineiS / bp
^tnant.

_ itfi toepnfgb fit^
fcBepbt; ïï^an snn toertften / bie men te
beel plaetfen bp ben beminber^ fiet/ ge#
tnpgBf» gbcnottb / bat öP een iBetftet
i^getoeeftbangrootepatientie oft gei»
bult / groutofaem beel tnbt éntoettg
in 5pn bingben boenbc/ te toeten / in
EanbifrBap / en foo in 25oomfiéni{/
Ööotfen/ ftebffeenö / menicbte ban beel*
bebenjDi/en bergbelflcfie/ maecbenbe beel
deen ftucBen. i©tt toaiS ben IBeeftec
ban ben ï©l/ftdlenbe in al 5bn tocrtben
een ï©16en/bat fomti}btiSfooberbo?gen
fit / bat be lupben malcanber langbe
geben te foet^en / en toebben niet te ton»
nenbinben/ en alfoobun tgbt-berb?öf
nemen met bit foecfien. Ït^p ben
Conft beminber
Wijntgis jtjn ban Bern
b|pe Hanbtfcbappen feeruptnemenbe/
en een Hotben, €:'2llmfterbam in be
IBarmoeiSfttaet tot
Marten papenbroek
t0 ban Bem een grootatötitb fcBoon net
a.anbtfcBap/ toaerinligbteenen€ra«
mer onber eenenboomen flaept / ter*
toglen giineen groot bed 3tpenboenbe/
btc al 3pn Crameroe boo^tbalen / en
Bangben ober al op be boomen / en met
Bem bed toefen Bebben: 'ttoelffe bpee^
mgbe toojbt uptgbdept en berftaen/eeti
fpotterije te toefen met benl&ausi^^e
Slipen fouben jön be j!®artenji/oft jeare
tinifïen/ILutberjS gbefinbe/bie 'ttoe*
fen &e!S#aujS (batfe Cramcrge noemen)
fouben ontbet6en:®ocb^mogben bat
gualaiS bwpben / en miffcöttn en Babbe
ίφ / HemicI


-ocr page 150-

Henrick 00« fttlci nict inebe gfiemeent;
iDoantbe ConflgB^en fpotilerbegoo^be
t'^mfïerbembpb'l^eei:
Melcfjioc Mómheron een acrbigö tïeen
üut&r&en bön eett
Emaus, baec toonbec
Deeldeen bjectx&en in tomen. I0oo^ aen
tornt Det €e(leel
£maus,en be #ilgcim£i
in't gebot ί elöeri fitten fp tec WcU

fietmen in ^etufalem
ban be ^affie/ aljj Ecce Homo, enbecge»
Igtfee: berbec ben Calbatp betgB / met
'tCrutifiren betcgfniji. 25p ben ^epfer
en ingjtalien en anber plaetfen toojt 5ön
bingen beel göefien/en befonber in gta*
iienfeetbegïieeri: toant ben j^anmet
Bet ïPlfeeniifeectofitbermaeit*

i^et letten öan Lucas Gaflel
baaHelmont/^tBtlber»

"T >rr ψ bebinben in't gSemeen onfe
V V 5^eberianbtftBe ;g>cBilberiibeel
tot Itantftöap mafieη te sijn geneptBt/

Ghy Lucas weeft gegroet voor allen and'ren weerti
Die van my
zijt niet min als cyghen Vader gh'eertj
Die
my ghegbeven zijt ten eerüen een beginder.
Van da t ick worden ben een Schildcr-conft beminder.
Als ghy Landtfchap en hut maelt met gheleerde handtj,
V vroomheyt was ghelijck u Conft en u vcrftandtj
En al dat 't vromer hert door liefde can gheleyden:
Daerom laet van u deucht, en Conft 'tgherucht uytbreyden.
En ftadich leven oock van nu tot alder rijdtj
O oudt Man, die my lief om twee oorfaken zijt.

I^et ïeöm üan Lambert Lombardus, tU 250UU3-

inteflccbanlLupffe,

Gaooten bïflt notfi ernfügö nae foec*
fien Bebben mp niet mogBen ba^
tmi bat ttft B9bmogBen betomeneen
tleenHatönji 25oet6 / bat vucl eer Beeft
ÖefcBiebctt ben 25jugBfe&cn
Lampfo-
cius, bie in sfineη tijbt toas ben ^etrc^
tart^ ban ben iöiffcöop ban ILuprE/
cotfi een itptgcnomen beminber en fien*
net ban onfe Confl* 5®efcH / alfoo
Bp te
ILuptfe göemeenfaem toaö met
Lam-
bert Lombardus
ban BLuptfe / Babbe in 't
löngöe Bet leben beftB^eben ban be^
fenbécmaecben IBeefiet/ baer itBmp
«lebe Babbe [ntogBenBelpeninbttmgn
tjoojneem.
Lambert ijs botB öBebojen
flijetoteftte S^Hbit^/oftHnptR/inii

een tloecften berfïanbttB iBrelïer gBi'
bjeeft in be €on(ïcn uan ^ètBüberen/
jBetfelröen/cu^erfpettiben/'enbJcer*
öigB te gBebentSen / niet alleen cm 30«
uptncmentBept in ber €onf!:maeï ootfe
om bat
Bp öBtbïeed / gBeljjtS alii
bertelt toojbt ban
Chiron, een ÜBeefïec
oft ©oebfier-Beer berl^eïben/ oft bat
Dpfulcfie l^oelïerlingen oftfupgB-^iltf
beren Beeft opgBebiatBt / altf baer sgn
gBetoeefï
Frans Floris, Willem Keye, Hu-
brecht Goitzius,
en meer anber bte
naem-bJeerbig sgn/enBemsgn gerutBi
eerlgcS bermeerberen.
Lambert Beeft
berftBepben Itanben befotBt/ eerilon-·
trent öe i^cDcrlanöttv itt ^uptfcBtof*^

ftl

Nederlandtfche Schilders,

0ft i>atfe£ niet in omictoatttt 50« öSt*
totefl / öat beltfe foo in ^taliën niet
bonben tijoibty Vxjatïom fp onjS befonbec
aiöten goebe ILanbtftèaj-maetSeri/
tnfp be iBeefler^in beelbenteboefen*
éetsijnootfe beïftöepben bponis göe^
toeeft / en notö jgn
f biebeflubie bec
beelben / baet be meefie trat Bt bet €o\u
(len in geïegötnisf/ bejöben.fïellen/sijn"
be alleen betnofggtinettentsDe tleea
bootf feené oft poUefeenss tot Bun Hant^
fïöappen.
©an befen ijS bote eengöt*

biecfi Lucas öan l^eimont/ biesijn bjcc-

ningöe Dteft göeÖouben te
Öpootfeii göeftoiben. m tojccötfeec
beel ban Eanbtfcijay in €>lp en l©atet-
betbje: botg Öp toiotBt niet beel üp
bja0 eenbjienblgcfe goebt JlSan / en een
, foetpjater, ί|ρ Babbe gvoote gftemeen*
t faeni&epbt met
Lampfonio, bie 0em fetc
1 bjaö toegijebaen / en t'fêntï gcnfl bem
bufTcÖe gebicBtenin HatfintocftDjeiCi

ftti^iattcBrgcR/en Beeft toeten tebin^
ben eenigBe^ntgtBen/bie be
Francos oft
φuρtfφen fouben Be bben gBebaen/boe
w 3talten oft anber b'Italianen be
Confl booj ophoeren / inlanbtfcBe firg·
gen/ tn anbers berbalïen/en ftBier ber^
gaen bjaj;: befe Beeft Bp neetfligB gBe:·
conterfept/aleer Bp opt be öoomftBe
bingBen Babbe gBefien / upt bte beelben
ber ƒ ranfröen sönen eerften gronbt ber
Conflen gBenomen: iae ijS foo erbaren
in befe bingöen gBeuiojben / bat Bp ton
onberfcflepben in toat tgben en plaetfen
batfegBemaerfittoaren^ ^p Beeft οοιδ
Stalien en föoom befotBt/ ban toaer Bp
ttietpbel notBlebttB lueberijirge&eert:
maer i0 baer in jgnen bergigBen Boetg
ILanb^ ban Uupc&é een Baber ban on^
feCept&en en;t>eBilber-tonfi gBebio^
ben / bie be routoe en plompe 22>arbari^
fcBe bjgfe metB gBenomen / en be retBte
fcBoon HntötfeftBe in be plaetfe opgBe*
retBt/ en te booiftBgn gBebjaeBt Beeft:
maerom BP niet caepnicB banc en roem
berbienbe. i^pffioonbe bupten fLupcfi/
lïjas een berfianbitB iBan / ban goebt
oojbeel /
ootfe ^Biïofoopö en i&oeet/
Bebbenbe in ^gn teertben groot opmer^
feen
in't (ïelfel ber bceïben/ 0jbineren ber
ï^iflojien / en uptbedbingöen ber affet ^
ten/eri anber omfianbicfjeben. fBen fiet
ban Bem berftBepbni bingBen in
Tomen. #nber anber een groot ?tbont«-
mael
Chrifti, bat Beedgcit ban ojbinan*
ί ie 10 / en tn affetter» / toer cStngï)en / en
anberjS/
foo aerbigBen ton^igB bpgöe*
bjatBt/bat Lambert tod macBgBerei·
êent toojben onber be bcfïe ^eaerlant*
fcBe ^cBtiberjJ/öei boojleben en tegen*
tooojöigBentgbijS» llier mebj laet itft
'igl^erutBt
5gnen naem beboïen»

l^et It^m uan Hans Holbeen,
uptnemenbe ^tBilber;

05P boü| een g&dutfeftB 3i|emeiffö
afl|o|ten fonftnigBen ingBebooj.
te bjojbt beelatBtitB e^emaetfet eenen
«onft-batigBen milt-btoepenben geefl/
öftbat eet^igBebeeuaem fupberHofBt
te fom plaetfen 3®enftBen finnen
ftBerpberftanbigBt/ en mttfnelBepbt
Han Sot^ftbafltit^etteugl^tbebeitKeti
opent/ moebt en Banben betaeegBt/ met
een goebt lebenbicB begrgp am U
grgpen/ en beerbigBte bcgrgpenBeo#
ge/ jae b'alber opperde €on|len/ en mu
tenfcBappeny baer inBed obertreagtfe
teuiojben/ peberjs gBeboelen Bier toan
te ruggöe te b jgben ben itfe niet ftifligBi
maer bitbinbimen raeer gBefcBiebt tr
toefen / bat eenitö treRijeS groot i^er*
fonnagie in onfe Conft crgenopfïggBt;
en boo jttomt in een ILanbt / baer sBeeit
meerbooj Bem/ oft te bootenomHaen
ijS/ aljS een betoijss/ bat ben gBeefteit
'tbernuft niet aenplaetjEi oftgBedacBt
^gnberbonben : toant benbermaerben
Hans Holbeen, bie grooten naem / roep
en eBerutBt / be S&eerelt tot bertoonbe^
reu/ in onfe €onft Beeft naegBdaten/ tjt
(bp al bat itfi tan nae en opfpo^en) upt
'tBartfleenigBe tooefi ^toitfer-lant/
tn
inber ftabt 35afd geboien / Snno 14 5» a»

Wbo^gB in;ê>toaben-lanbtfoubetoeo
fen ban gBeboojt: ban Bet toaer / bat
albaer eenen ban ben feiben naem
gBetoeefï gBebojen / bie ooe& een mm*
Igcli goet ;étBilber toa^/ toaeromgBe^
meent too^t/batBet befen uptnemenbe»
Holbeen ^pgBetoeefl / toaer in ttfe aiBt
geboolt too jt. ïi&ist «©uberjs Bp geBabt/
oftbp toienBp öBdeert Beeft / Bebttft
nietbernomen. 'tSJSféette bertoonbe*
ren/ toaer
Bp fo ftBoon eenmanier/enfo
Bed afgBefrBepben ban be onbt b;eemt^
ftBe mobeme Beeft betomen, gicR Babt
gBefcBxeben/ en laten bernementeiöa*
fel: ban ten ongBelut&e/ baeritfebeeï
oft alie befrBept Babbe mogen ban Beb*
ben/ t£ia0 ober atBt ofttfiien SlaerÉi
oberleben/te toeten/ben ConfWiefo^eii
i©ortoj
Ammerfbach gBcnaemt / bit
feer luflttB toaiïalleaintiguitepien Via*
men ie biengen/en Babbe (aisi itfi meen)
alle btogDen opgBetepcBent / toat
Hans
Holbeen
te2SaféI/enin «EngBelanbt/sg*
ner Conflen Balben/ Babt te toegBe SB^
biatBt/ en alfoo 't felbe befeBeptinet
tt*
nigBeftutfeen ban Holbeen jga te bin*
ben/ oot& teaöafelbpeen SBHttfgBe*

naem/ iji ben feiben ban mijtten toegöin

baer na in aller brieeftfiept gfitope^t/
om te mogBen betomenBet beftBepbt
batbr&emi^^fiem j^oocfc beatoa»

Lambert Lombardus, Hans Holbeen, F0I.142 .

Tlli


-ocr page 151-

1.

flm / m mtpittua^e te Senncn gOegcbeii
Sgemetil: maec^P gaf ttooj antmooit/
üat gp tiet niet fontiet; oroate moept
ton tioen / Dte Dingen nae te faec^en/bat
gem iiaerom blUgcl Hmt tioo? een goet
falartum foube moeten ggebeuten. ^et
toelcft mp toegefc^^ben ijoefenbe/
becuoonbect/ beïnglitignentutUigDen
arbepbt niet en is / banterïiefbebec
Canft/ en niet om góeniet/ aft göeiuin/
bat een anbet oocftniet mijnen goeben
püet beelacgticg isefenbe / 3ön
gfytt^ en^tabtst eec enfocötte boojbei»

nig^e meenen of j^p mo(l Deeten tsoc
m Efely:banit6 bocöt/ ben iBan 10
geli)c6 ^ijnlLanbt/ onbebjeeg^Igcft al^
be ;êbJitfecfc0e cootfen, bit ober*
flagöen
/ Hans Holbeen fteeft binnen
25afeï betfcDepben ftaep baerclen göe*
baen: ü^elcge te fien op bet

0aebt-SupjS / en inbetrfcgepben Bo^*
gerjs gupfê. ^aec i0 oot te Bafel bp be
©ifcö-marct / eenen banjs ban fiem feec
tonftigö gebaem J&ocö jijn onbcr anbet
conüigjge (fnc&en ban bem o;^
t'0aet-ÖupjS/fcet aerbitj^ gefcöilöert en
Μ gjgebaen berfcbepben (tuc^en oft
eerden / tsefenbe ben booben ban0 / te
Uuten/ baerbe "maat alle f!aten ban
jBenfcötn boetö neemt/ baer peber in t
$gn fstbetommert/en meét(foat fcöönt)
nocgttionber uptricbten. ^ommtgbe
ferggbHupben oft anbet (lellen ijun te*
gen be ^oot aen: IBaet moeten boo^t/
mojben boo^deBf/ oft be boot ontroert
tie moebet bet liebe Sinbt/ niet lettenbe
op be b^oefgept ber(0uber0/oft fp flaet
te «drommel in ben ftcgggtfumma / fp
laét niemant bjp / ban ^auis tot isoet/
oft arm IBenfcb toe* als befe

#iflo^ien genoecb op be felf inbentieba

Slem uptcomen in een 25oetji;Een ban
loute#iint/ bat een aerbicijbingöen
^p in ^taliën niet ggeb^eefï: ban
i0 te 25afel gecomen aen be 6entii0 ban
ben geleetben
Erafmus ban aotterbam:
toeleven fienbe be gcoote uptne*
mentfiepbt ban
Höibeen , en gljelricS
tulc6e<©öeïeerbe ben tonïiigben^cöil*
bete tff töeerben en acötingge öebben /
Heeft gpftem willen goet boen/en booj-
teren« Sl^aerom boo^ Holbeen 0eni
liet conterfepié/gelticBbefen Cortfïnisec
baer in feec gefcgic&t ina^i / en maec&#
Ut fo / bat get niet beter mocfit biefen /
notö beter gelptSen, ^it gebaê/fc0|eef
Erafmus ijem ecnen bjienblgcfien göi'
biebt-b|iêf/aé boojmaeï jijn fφoo^ge*
fel
Thomas Moro, €ngi)eïfman te Êon^
ben in «engelanöt/ op bat
ÖP booj Tho-
mas
mocDtcomeninbienifen b|ienbt#
fcDap bp ben Coningb
Henrick be ac0t*
fte / bie
feer oafe €οη(ί toegcbaen»
Het Öem ooc& öet t onterfeptfel me*
benemen
om Moro te gbeben/ fc^jgbcn

batt'gUcne AlbercDurer naegem gge*
baen babbe/ niet en göeleeife.^^efe ooj*
faec&beöaegDöe
Holbeen m\/m Deeft*
fe geern aengöenomem ï^et gbelgcftt
οοεδ batfiip te liebet wpt jijn ILfinbt
bertroc/ om biefojille f^p baer ei l^upf*
bjouiD öabbe/bie foo feojfel-boofoigb/
enbanfoo guaben aerbt bsajs/ batDp
nemmeer bjebe nocft ruftmet&aeten
Öabbe te bei bjacöten.
Holbeen in
gOelanbt göecomen bp
Thomas Moro,
(ben toelcfeen bjasi om jgn grcóte gbe^
leertbept öe^ €oning|i0 oppec CanceU
lier)met jtjné b^tef enConterfeptfel/ tot
tt berfeSertfiept ban be uptnementïjipt
3öner Confïen. ^p bjajS feet toekom/
en voel ontfangben ban
Moro, bie in bit
Coiiterfeptfel
banErafmus jgnen bjient
foo gcoot be^agben öabbey bat Öp
Hol-
been
bp öem ijiel bjel ontrent b^p^laer/
en liet iiem becfcöepben bingfien boen /
fonberben Coningö petban
Holbeen te
laten toeten/oftfien: bjeefenbe/ fiab*
be
ÖP benConinöb met ben eerflen Hol-
beensfoo
ebel toeteren laten fien / bat
bp nae
fijnen lufï ban Holbeen niet gge*
noeebfaemfouöe öebben gBcbientgbe^
toeeft.i^tet beeft ben
Holbeen^Moro met
5ΒΠ öupfgöefin / gÖeflacBt / bjienben /
enanbergöeconterfept/ en meet fraep
toercfeen ten öupfe gebaen/tot bat epnb*
lingö
Moro iti 5ijnen fo gtooten luft ten
beele geöolpen/en berfabigt toasi» 5©oe
geeft bp be Coninfi^löefie IBaieftept
t*3tjnen gupfe genoobet
op een IgeerlgtK
bancBet/ latenbe ben Coningg
alle
bingöen/bie Holbeen baer t'jgnen öup^
fe gebaen babbe/ften.^en ^Töningb bi^
nop t foo liptnrmenbt
confiigfie

rfifn

Nederlandtfche Schilders,"

ten. eenen 5®octoj ifely, bie ee* I be bat öem bit feer toeï göcïeet& / maet

rgen en gabbe gfjefien/bia^ uptermaten
feer bertoonbert/fienbe baer boojcogen
berfföepben perfoonf bie bp benbe / niet
Dffe gbeffbilbert / maer lebenbe toaren
flèetoeefl,
Moro fienbe Set groot toel
beballen / bat ben Coningb in befe bin*
aften öabbe / fteeftfe Sem beleefbelgcS te
ftöencfe aeng&eboben / feggfienbe: ^p
Sgn utoe j^ajefïept t« btenfle geitiaetfet,
5&en Coningb / toien btt toel banrfeiijtS
toajs / öab al baf! in ben monöt / of ben
IBeefier/bie bat tocrcS gbebaengabbe/
niet te betomen toaer. 3E©aet 05
Moro
anttooo^be / jae: en batöp berepbt toajs
t'siitten bien(t/ enliet
Holbeen binnen bp
ben Coningb comb. l©aetom ben €0*
ningft feer betblgbt toefenbe /gaf
Moro
be fcgilbergm te bebouben boo^ gem
felben / feggbenbe: j^u ic6 ben 5®ee(Ier
felföebbc/ falitBtoel gbetrggbentoat
fcfebegbeete, ï©en Coningö babbe
Holbeen in grootet toeerben/ en acbtin*
gl&e/ entoasblgbe fulcft obertreffenbe
Confienaer bp bem tc fjebben.
Holbeen
toefenbe bp ben Coningb in 5gnen öicnft
aengöenomen / beeft berfcftepben feet
fraep Conterfeptfel0/alja bess Coningb/
en anbet / feer uptnemenbe gOebaen / bie
te Honben notb te fien ^gn/ alis bol#
Sbenfal :pen ContngÖiS gonlï en lief*
beijS meer en meer tot
Holbeen toegöe»»
nomen/ betogl bP fo toel ban bem na φ
nen toil gebient toaiS. 'STot bebeftitigbe
ban/bat benConingö fiemfo beel toege*
baen toaö / tê eert gbefcbiebniiS / bie een
fcgoon l^eerel aen besifjcbilberis Croon
iörtoant bet
ijS gebeurt/bat op eenen tgt
een €ngelfcfte <©jaef guam om
Holbeen
te befoecfeen/begeericff toefen sönConfi/
oft t'gbeen bP onbet banben baö/ te fien.
ï^et toelcfe
Hólbeen (bie pet nae t'leben
tonterfeptte / oft pet bepmltjct te boen
Siabbe)gantis niet gelegen qfuam: toaeti
om ÖP ben <©?aef tot ttoee oft b?pemael
fnlct boo?^ bien trjt met aller beleeftfiept
affloecb/btböcnbe/bem bcfe toepgeringc
ten goebé te öouben
: toant bp ijabbe boe
fulc belet/bat bet niet en mocbt gefci)iei
oen / entiatlem toilbebelirben opeen
anbwtötjt te tomen. l[®atb?tetibirjfBe
enootmoeh^]^ bermaning^ Holbeen
<©iaèf nietaf: jBaet
wtlwtesöenöembetrappen optomen

F0I.Ï4S.'

met gfietijeïört / tmeiiéjfilji baï 3sn ^tx*
foon ban een jèf^iïber töfeet öbJfbiicöÉ/
en
öïte-ettt mof! toefen. Hbibéen gém
flbétoaerfifioutotfiebbenbè / ófte laten
ban 5ijn iioute onbelieft&ept/ert ben an<
beren baer in bolöcrbenbe / iiam ben
<6i8ef en toierp fiem be trappen af: bie
alüaiknbe in CngBeljspm <i5öbe be#

bal ttt riep / O Lord ha^e Marei oppao
me. ;ί>0η öEbeliïupben en ®ietièerjSf/
booj
befen ftDiiebelöiiBen bal berbaefl/
ftabben gbenoetb te boen met l^un^ee*
re / tertoglen Boot en befettebe Hóibeea
3gn camet-beut toelba(}/jen iiS ban bo«
ben tot een bac^benllet uptgj^raet&t/
en in berftaeftbp ben Coningö gfieto*
men toefenbe / bab ben Coningö om
parbon / fonber fcggöen toat be fiafie
toajS/ baer ben Coningb berfc&epbeti
mael na bjaegbbe: ^otb parbonneeti*
bebem ben ConingiJ / mtbtg bat bP
Öem be mifbaet oft fafie foubè te feenni
gfieben/ftet toeltfee
Holbeen opentlgtS/
en boltomelgcg gbebaen ^bbenbe / ge«>
liet ben Coningb al oft ftèm beroutoeti
toaer / fiem foo
fletIjt te parborttteren /
feggbenbe bat öP öem niet meet molt
berbooiberen foo (ioute (Inc&enaen te
ritöten / bebelenbe öem niet togbt ban
Öem te gaen / maer te blöben in een ban
bejs Coningb jS tameren/tot bat ÖP bet*
fiaen babbe öoe öet met ben <i3?aefbet<
gaen toajS«Co?t0 baer na g«a ben graef
göebiatöt toefenbe in een fiofbaet /
en toerbt booj ben Coningb gÖe#
bjacöt / göeguetfï/ gnalgtl göefieli/
enberbonben/ öem feetbeerlgc6 gÖe<
latenbe / boenbemet eentoeetfie floi^
toe (ïem5önclacbt ober ben ^töilbet/
bie öem foo göeöanbelbt babbe / boen*
beban be faec6e een beel toaeröepbt/
Öeeftfeupt toojnitbepbt met ontoaer*
Öepbt een groot beel guober gemaeéfet /
totnaebeelban
Holbeen, gbelgifi ben
Coningbootfetoel ton betmetrfien.
^εη jaef 5tin tlacgt-rebenen ttolbaett
Öebbenbe / begöeerbe bat 5Ön IBajei»
fïept baer ober fnltben (iraffe foube
boen/ aliifultfien miföanöcïi^Söc aen
^gnenpetfoon gefcöiet gtoötïijtft tór*
bient babbe. 5®aetben #?aef in befe»
pber ftoo|enbe/en mertfienbe bat bfCóf<<
ningS ^t niet öefticö men tofljS / öetti

Hans Holbeen,


-ocr page 152-

toafl ïta b.e oo^faBe tJiasinbe / upt fialen
öe/en ftem
ml Dou&etiöe/üieVgeïgcUèn^
bt of ben €ontng^ niet gD^ncgfien^ajs
t'aftefcöteüe nae jgnm fin te (iraffen/
aaffootoceltefeertnen/ öatDpfelf öacc
üMtt tD^aecft iutloe boen: ïl^aetom ben
Comnst0 0cam gebQo;bé/bat D
p tn 5ön
tesenuioo|bic|^eptairo beracfitltic& en
Uecmetelgcft fpiatfe/flöeïöcfe of öp öem
In'C Wmt m gat>be kutllen

fleïlf/en fepbe:jSu en Bebt ggp met gce-
neri
Holbeen te boen / maer met mnnen
^Tonittglijcften pecfoon felf.25egorilöem
op bjépeöenbe UJöfe / oft öaröt aén te
gaen / fegg^enbe onbet; anbec laooo|öen:
IBeenbp bat mp foDtoepnigöaenbten
IBan tiS göeUgïjeni Sc6 feg(j u
bat κδ ban febcn^^otren (Toot mp gc^
ltcfbe)feben <i5jaben canmaèen: maeu
banfeben 45?abeti nieteenen
Hans Hol-
been,
oftfop uptnemenbe Coniïnae»:.
<t0anuielc&er anttnooit ben «t^^aef feet
ijerfcS^ttfete/ bibbenbe 50niSlgfj3S0e#
nabe / en begeetbe nae te tomen al t'ge^
nebénConingö gDebiebenfonbe, ^oo
Ileïbe 0em ben ConingD beegÈ
Wtt: bat
fip tot géenen tööen toelcggien noc^
befiaenfoMbc / aen
Holbeen genige
Re teboen / ηοφ boen booj anber boen/
oberfjetgftefciiiebefept/ oft öp foube
aen ben <i5iabefoo grooie firaffcboen
Ööeftgieben / aïsioftaensijnenijcrioon
JtoaeK gebeurt.ïliec mebe Uia^ öefe
Jlfe oft i®eftBil gantfcö ten epnben / en
gÖeflt(ï« Sftengacnbe be toertScn ban
Holbeen boojben Coningf) ggebaen/gp
Öeeftfeentptnemenbe gemaecBt t'con.^
tecfeptfeï ban ben «Contngb
Henrick öe

thalle beleben natucrlgtS fiet betoegen
ttt roeren* t^ nocö te fien te wtu
gal/een toeccfe bat SDnjBeefïcr pjijfi/en
öBetupgBt ttnen anberen
Apeiles te ^ijn
eöetoeefï«i|eeftcoc6bangBeIijf6efect
ioniligB / net / en fupber gBebaen / be
fontetfeptfelen ber bip naegBelaten
Rmberen besbobjnoemben ConingBiS/
te toeten/
Eduardus, Maria, enEIifabeth,
notB ïongB toefenbe/ bie οοίδ ter felber
plaetfetefienjgm i^eeï gjoote teeren/
nek foo groot al^ fjp vna^ / feer ftatigö
in eenen tgtfelgtfeen ^etel oft gfiefioeL·
te/meteenftöooncierlgtft Capgt on^
bec 3ijn boeten / obec toeoer fgben 6nic#
ïenbe boojfepbe #bcr(ïe/ toelcfeeben
Coningö met ber rechter ganbt gun
^itbüegien toelangt/ toelcficeen ban
ben (Obermannen met grooter ootmoei»
bicöept eti eerbiebtnge fcggnt t'ontfan^
göen» #ct jgn eenigöe bie meencn / bat
bit toertfe bp
Holbeen feïfniet göeBeel
boiöaen en ijj: jiBaet bat nae 3ön boot/
Öet göenebaernofbaeng&fb^acfe öan
pemanbt anberjs bolepnbigt foube toe*
fen: ;©otö tnbient foo toaer / fteeft ben
ojjmafeer ben
Holbeens fjanbeïingbe fo
berjïanbigö tonnen bolggen / bat öet
geen ^cftilberii norfi €on(i-ber(lanbt^
gDe banberfcl&epben Banbenenfowben
oo?beelcn« «©aerjgn nocöintoerfrBepi
ben ileeren fiiipfé menicbte ban fcöoon
treflijcBe tonterfeptfcïen ban sgnfeet
fupvicr öanbt te ften/ja fo beel bat öet te
bertoonberen igf / boe öp binnen jgn ïe*
ben fo öeel beel/ net curieuja toert öeeft
conneii maecfeen/bcöaïben nor β t'göene
ÖP uooj (iSoubt-fmeben/ êtöilötr^/
f^Iaet-fngbetiS / ï|out-fnrjbec0 / m*
tgcS-fngb?r0 / en anber fofupberlgcS/
en beeï gfjetepcSent Beeft / en aï fgBene
BpfoBeelaerbigiien fupber in toafcfii

Bem fcBiêï in alless toi(ï te beBeïnen/
toercSenbe ba #lp-bertec/ï®ater-ber*
toe / en berliciiterge/ ootfe
al eben mee^
itetlgc&, s©otB aïcet Bp bp ben Coning
guam/ en Bab notB nopt ban berlicöte-
röepetgöebaen: jBaer btnbenbebaec
bp benContngB eenen te befen beele upt#
nemenbe fraep toefenbe / met namen
Lucas,een bermaert IBecfier/mettoelf*
6en gBemeenfaem bennijs en b^ienbt^
fcBap Boubenbe; boe Bp maer Bab φ*
ften be manier Boe menbaermebetoe^
QingB/greep Bet bp ber Bdnbt:en beto^l

fipbtttv/

Nederlandtfche Schilders,

en ©iontoen/sön notg aiic feer Ubenbe
met 5ön conftigöe ftanbt gÖebaen.3®efi
gelörjc binnen Honoen op üesl Cgtcui:*
gijnji öal/ (ïaet nocö ban fiem ef fc^oon
ijeerlpcft (!ucB
mvt% / baec be «©ijerfïe
ban öet <aiïb öun ^jtbilegie ontfangê.
I^kt fit ben boojnoembenConingHen-

fltöfte ten boeten upt/foo groot aljS t'Ic*' gfjebootfeert Beeft/ bact Bp B«l uptne»·
beii/foogBeBeeïïebenbigfi/bateenpe!» menöe oocöintoajs/ aijgeen jBan bte
ber toie't fiet berftBjtclitttoant Bet!' "
feBgnt bat Bet leeft / en batmcn t'Dooft

Bp beter / jae uptnemenbe goebetepc*
feeningBe / (lelUngBe / btrftanbt/ èn
BanbelingBe Babbe/ gingB BP öen
Lucas
Uerre te boben / bp manier ban feggen/
fo beel aljj Bet ^onne-lttBt bei lÊanen
in rlaerBept obertreft. Ce ILonben op
Bet ^tael-öHpii / oft mftm Öupsi/ in
be eet-fael/5ön ban
Holbeen ttoee grooi·
te Beerlgcfee (ïutèf ï©ater-bertoe boec^
ien/ uptnemenbe göefcBilocrtengite'
Banbelt toefenbe.ïlet een flut be€ri*
umpBe toanben rgtfebom; anöcr/
Bet tegBenöceVte toeten/ beCrtumpBt/
oft ben (ïaet ber armoebe, ;©en rijffe*
bom i0 uptgcbeeïöt met ben <6obt
Piu-
tooft Dis , in gijebaente ban eenoubt
tael Boofbig iBan/ op eenen rierlgcfeen
Oulben antgcfefcBé toagé fittenbe/
üooj
ovjcrborfeenbe / met b'tf η Bant grijpen*
be in fen Coffer Bet gBelt / met b'anber
ffropenbe gouben en filoeren peniitngé.
<®ntrent fternjgn J'ouune en j®ame/
oft'rgeïuffe
tn t g!)erurbte. B^m op
bentoagBenflaen oorb een oeel g ^elt-
facfeen. mijtei'
bentoagen 3gn eenige /
bic o\)erBoopBctgi)faropiïe geit srab#
beien. <8ber toeberfgbé ban ben toagcn
gaen be bermaerbe rijche ^jincen ban
bfï! ouben tgt/aljö
Crefus, Midas, en ber*
geirjcfee. ï©en toaaben i0 boo?t getroc»
feen ban bier fteerlgtbe ftSoon toitte
l&eerben / be toelcSe geltpt toojben ban
bier iB^outo perfonnagien/toelcfeer na*
men boben Ben Boofbrn oftonberBen
boeten {ïaen/ toefenbe beclbé bte ben fel*
ben fin Belpen boeben/ en oojfaecBflersS
bejs rijcbomjitsgn alle naerfetfitronien/
Banben en boeten/jgn tlepf-bectoe: €n
alie be tïeebcren ofe b;iaperije / ban toit
en füijart:be boo^beèenö en fteraten
mei fc|ieïp-gout gctrocfeé toefenbe. "^et
nunti be^ gijeficfjtsS befer bepber ftuC'
Een / Bf ^ft Bp gijenomen op be linie ber
25afi33/ aïfo bat alle be ƒ igueren co -r en
boben ben gBeficittc feer tJcrfïanbifB,
pet anber (lucö/béiïaet ban armoebe/
op befer manieren uptgBebedDt:iCr ^
mocöe ingbebaente ban tenoubeuptf
SiieBongBerbe magBer 10?outoe / fit
op eenen ouöen bérfteten toaglien op ee-^
nen bonbt (itoo/onber eenen tB^oon oft
ÖutteBen / met een toepniglt oubt fttoo
bebetftt/feer beerigcfe fienbe / flecBt ttn

F0L144.

toepnigB btcleebt toefenbe met een ber*
fcBeurt en belapt tlecbt. Haren toagen
toojt booït gBetrofSen ban een ongBe-
balltgB magBer l&eerbt/ enoocfefulffe
eemn€iel. i^ooj ben toagen gaen een
jBan en een l^joutoe / ootH ongebaen /
mager/en berfcöeurt/ Bun Benbf to jin?
gfienbe/en bjoef mifbaer mafeenbe: bert
J@an Beeft een fpae en Baitter«Boo^ op
ben toagijen fit be Hope/ toelffeeöaec
gefici't feer betoeegBlgfb óptoaert nae
ben #êmel flaet/ metnoeö beel meer^
omjlanbitBeben/ bie albaer te fien sijn.
<!EpnblingB om co^t maben / bit ijs een
fraep ^BilofoopbfcBc «ptbecloingBe/
i^oeticB berfiert oft gebonben/feertoel
geo^bineert / batifeer goebe teptfientn*
gBe/ en toel gBeftbilbert toefenbe. ^efe
ttoee fïutUtn fr Btlberge / boe
Fredericus
Zuccarius
in <engB(Ianbt toa^ / ontrent
Bet ^aer 1 ƒ74. bat Bp met grootcc
bigt be felbe met epgen Banbt Beeft ge^
ronter fept met berfden en getoafftBen/
betupgBënbe befe bingBen toel fóo goet
en toel gliebaen te toefen/ alBabbenfe
giictoeelïban b'Bantban
Raphaeld'Vr-
bijn.
;©aer nocBtanss b'Stalianen Bun
1Lant0-boU&0 eere toel ba(l lief iis / be
felbe onfer €on(!en B^lben / anberen
bolcfeenobertetoillen gBeben*
felben
Frederijck Bttft nocB meet be*
bent/en iis nor Β mtlber uptgecomen U*
gBen onfen
Goitzius, tt lEoom toefenbe
t'5gnen Bupie / in pjaet toefenbe ban
Hans Holbeen, en 5gn ftBilbertjeninen*
gBelanbt: toantBP fepbe/ batfe beter
toaeren aljt bie ban
Raphael d' Vrbijm,
Bettoclcft bjpeenBoogB gBetupgBni^
iiS/ oft eenb^pmoebigB oojbeel / banfo
een jBan in be €on(l foo erbaren:toant
foo^italien toaer berooft ban
Raphaels
naem/ göerucBt/ roem/ en toertfeen/ fp
berlooi eenen bpfonberen tac6 ban B^^t^
^cöilber-froon, «Cbentoel toatter af
iö/ fulcB gBetupgöniii bebefïigBt bert
Hoolbeen, ecn uptmuntigoberbliegen*
be glieef! te jgn gbetoeefl in onfe Confï.
Frederijck boojnoembt toaö ootfefeec
bertoonbf rc ban een Conterfeptfel ban
ern *i5^Éfinne/ ten boeten upt/ alfoa
groot aljötiebcn/ gftetleebt in ftoart
^atön/feer uptnemenbe fupber en toel
ban ben tonfiigBcn
Holbeen gBebaen:

en bit

Hans Holbeen*

].


-ocr page 153-

Nederfandtfche Schilders,

fien iï\ Sc^tlöer^ en

iienitnbecjS rj^a^ei: ooc&fo gcoot bej^ai^
tóen in / Bflf DpfepDe/becgöeïöcfeein
€on(|ennétttc§epbt binnen lEoom niet
te gebbengf)eften/engtn00aIbafi ber^
liiohbercben baeip« spinnen ILonben
tóetoeed een goebt %ief-öebber cnfcc

€op(len/SCnflemt Andrks de Loo, tDelff
eïiCOt|it «l tp&t Öp ban Holbeens
0ant té becomen.^efe gabbe groo^
tenienicöte b^tj bïonbec aetbigijeton;»
terfeptfeïen ban
Holbeen: #nbel-anber
gabbe een alfoo groot al0 't leben tot
öet öalbe ïgf/ aen een Wel/ tosaerbp
knacen gefcbübeÏt feec turteu!$ alberlep
inftrmnenten bet siljlronomie: baant
bten geconterfept^n tpa^ gBetoeed bc0
Ceningöss «(Icortomon / g&efiecten
μγ.
Niclaes, een 5&uptfc9 / oft lêeberïanbec
Inefenbe: boeg gabbe teel bertisD ^laer
in €ngöelanbt göetooont.^oe ben €o*
ningö upt cojtbiöl pft gDenueiötöeni
Écnö biaegöbe / Öoe löet quam bat ijp

kuoojbe ben Coningb en al 3tjnen om^
flanbt BertïijcS bebe l^cDen: bocö Bet
bjag een fecr goebt Conterfcptfeï/ en
meeflcrlijcS g|jc&«en. j^oci) toa^ bp ben
tooojnoemöen
de Loo "tconterfeptiel ban
ben ouben
ivieiart Crauwel, in be groQte
ban ontrent een boet enBölf/ oocfefeec
tonfligö ban
Holbeen, en nocB oocS bst
uptnemenbe tonterfeptfel be0 BoogB-
geïeerben bj^bt-beroemben
Erafmi Rot-
terdami,
baetbooi Benen ban becöafIt
bat Bern foo Beel gijèlnffe vuass/mitf»
gaber^s oocB Bet tonterfeptfel ban ben
35tffciop banCantelberij. j^ocö B^bbe

ben boo? berBaeloen lief-Bebber eenen
feec grooten boecfe ban ï®ater-bertae /
tuaer in op een fcBöon geerlijcfee o^bi»
irantie geconterfept faten fo groot afó
'iieben / ban Booft ten boeten toe / ben
eBelcerben enbermaerben
Thomas Mo-
rus, met fan Hupfbjouto / fonen en
öocfiteren / bat ecnbingöen isÈ toeerbig
göefienenöoogö gePiefen te bJOiben:
i»el(R)»eerbigB(luc&/ boo^tsbt^ban
boo| beröaelDt 10) g&emaecEt / t^nii
tegöeniajGOibtcö bp een gcoot «Êbeï..
man /benileefban
Thomas Moro> en
fieeftfiet göetocijt in't fierf5upj5 ban
ben oberleben
Andreas de Loo, gijnen
tce-naeiti
Moro. nEn bat ban ben
bawCantelberij boo|gcmelt /
eetibanbe befïc conterfeptfeijs ban
Hol-
been
ggebaen/i^ nu teK tfibt bp €beïi
man/en grijot Iteffiebber/toeltfe^ naem
ijS
w, Coop, tooonenbebupten Hon*
ben ojj 'STeitipelbaei; / ober
Melard cce*
fojter/ bie nocö beel meer fcaep fcfitlbei^
rijen/ foo ban
Holbeen, aï^ anber
(ïecjs / t'sönen Dupfe fieeft.; i^pcfi 10 tot
3Sm|1eIrebam in be ï©aecmoe0-fïraet
ban
Holbeen een feeraetrbigi) en fupbec
tonterfeptfel / toefenbe centgöe Comn^
gtnneban €ngi}elanbt/bat toonbec
biel ggeganbelt l^ebbenbe onber an«
bereenfilbecla&encleebt/ bat natuec^
Iflcfeefilber fiDijnt tcbjcfcn/boaec op ijt
eentg^ toerei/ alle;s foo natuerlgrg en
felbtiaemgöeöaentcefÊnbe/ bat Bet te

felen / en ban ÖemfelfjS gBebaen: ®'een
in een deen ronbcFien / en baa^ ban ber*
Ite^tertje/ Beel in t deen / maer feer net
enfupber gBebaen / comenbc toe ben
Caniï-liefbigBeniaquesRazet: Betan^
bermccfjt een tromden toefen / groot
ontrent be palm ban een Banbt/ uptne^
menbebleefcöacBtitÖ/ ban Itjfbertoe/
aerbicB en fupbêr gBeBanbelt / en bit
coitit toe ben Confï feer toegBebanen

Bardiolomeus Ferreris. ^CféUptnemen^
ben Holbeen Bsbbetn alle $ijn toertBien
en Banbelingöe een fe feer bajIicBepbt in
geilen/ en fcBiïöeren/ 59» bingöenal
b ρ o|ber aenleggBcnbe / en op boenbe /
beel anber^ aijs anber ^cBilber^: q^t*
Itjcft onber anber/ toaer baerbt oft gapj
Ober te comf B^bbe/ fcBilberbe Bp boeg
bolcomdöcfe fllfoo't te tiiefen Babbe / be
fcBabutoê baer in rec&t toaernemenbe /
en maetfete al^ Bet b|oog0 toa^ baerbt
oft Bapi feetbloepenbe en ttatuerlöi^
baer ober. ©tel anber bingfien bergBe^»
Iflt^e Beeft öpntet flcebm boojbeei ert

todfïanbt

eii bii ijiaji fê. S.ónbm / ten öupfe ban ι Holbeen tot een^ioefjötiet €o«fï (als{
Melprdl^obroe^ïk , öflt Öï^tiit^quaillte

niet beter <éngèel0confp?iben / gaf fïp j beiiuonberenijs/toelgöclötfeenbeoftec
befeanttt300ji:#eer Coningö bergöeeft
tenteel / oft bJitte foelie onbec : fom*
öetittp/toat «engbelö Sanmen
keren in i ma/ t'ijS bseerbicB te fien.jöotö Beb icfe
ben t0t ban berticB ^aren.ï^elc^e mtu | giiefien ttoee ban 50η epgen tonterfcpt^

toelHanbtbbü^ geli^tptB geljiabt.i^oo^
ber gelgcb ban ben «ntgc^ien il>tBiIber
Tupllius öoomfrB öibber berBaeltiji/
&at öp ftincftj; toaii in t ftöilberen / een
bingBen te booten nopt meer gefien: al#
fttlcBiciji oocfetegBetupgÖenban
Hans
Holbeen,
bte ^inteel en be ;§>cBtlber<
tonfi oeffenbe met 3ün QincberBanbt/
l^et tnelcb oocg in onfen tijbt toepnigB/
oft niet ban anberenmeer entoo^gBe^
Boo|t / oft berteit: botö en iji jgn fcBil^
berge/oft toer c baerom niet (Itnc]r:maer
recBt/bjelfïanbicB/ en feer bolcomen.
<3reboo| berBaelben top bansrjn tepc^
6enen/bat Bp bed aerbigBe en nette bin*
SBen Beeft c^etepcgent / bat blöcbt dn^
Der anber(neffenben boon-ban^/tiie ban
Öem in b?ucfe upttomt in Boute |&jint)
tiocB aen een aspbel^^iguer-boecbjcfien
in Boute #$int ban Bem upttomenbe/
toelr&e ipiguerEen^ oorg in berftBep^
ben 25pbetó gBebiutfetjqn / fonber bat

ter oocfe sijn/bic nae gBefneben jön» S"

Fol.i45i

bit jpigueC'boetjcBenjön beelaerbigBe
Bifioiiiten^ / en gBeefiigBe todfianbi^
gBebeelbefeenjs/ bie oocb toonberltjcfi
goebt ban toerrfeingBen/oft artien sön.

3qn befe bingBet) meefï al uptnemen^
be/foo bertoonbert mp 'tBifto^iSen ban
Anna, JIBoeberban Samuel,cn Elcana
Baren jïSan: oocfe baer David Vrias boot
toojbt gBeboobtfrBapt / baer
Abifag bp
Bem tornt/ en baer
Hiiams bobe Salo-
mon
eenen b?ief bjengt/Boe Beerlncfe/en
op ren Bed trefl^cBer mantere boben
anber moberne / baer
Salomon injrjnen
-ΦΒ^οοηίίί ftttenbe/ tiiet met naecfete
armen / met een befeen om / oft gBelgcfe
men bie op jgn «tjcfefcBe fooberopt
bed maecftt: maer met een rijfSlgtfe en
€oningBl0rft&leebt oftla&en. #pbit
2&oet)i:8en/tot lof ban ben uptnemenben
Hans Holbeen jtsf ban een #oeCt Nico-
laus Borbonius
een confïigB £.atpn£(
Carmen oftgBebitBt gBemaecftt / lup*
bénbe göenoecB op béfen fin;

Hans Holbeen;

iocht zijn mackers vreemt, en met een foet aenval
Sy hem vermaenden vail, en porden om te fpreken.

Den Cofchen Gonftenaer, met droef en fwaer ghefucht,
Werdt uy t eetl diepe borft dé ftem oock uyt te breken.
En feydè: O ghy eylaesl onwetend van 't gherucht.
Dat uyt de Weerélt<juam nu corts in d'helfche wonften:

Och gave flechs maer Godt, dat waer een valfche ducht:
Dat onder 'tfterflijck voick een met de cracht der Conften

Ons toont gantfch niet te zijn, dan Schilders met den naem.
(Om recht te fpreken uyt, uyt jonften noch a^ionften)
Het fchijnt wy waren noyt hervaren, noch bequaem
Te handelen Pinceel oft vcrwe in onfe tijden.

En Holbeen heet den Man, jae Holbeen, die al tTaera
Ons namen hoe vermaert, foo duyfter ftelt befijden.

En fchier te nieten doet. Alfulcke dachten meer *
d'Hel- Gheeftcn deden fiet, die fonder veel verblijden

Ten rechten (als ick meen) noch claghen mochten feer:
Dat yetnant maer en faegh, een van den Tafereelen,

Ghedaen van Hans, (dien Hans, die felfs den roem en eer
Van zijn heërlijcke Cotift, alleen is den gheheelen

Vóomeemfteri) mettler yaert waer een ghèroep gheho.ört:
Cheert Ménfcheti handen noyt^rriet verwe,noch Pinceeleti,

. Sco groote feldfaemheyt ghebrocht en hebben voort,
Sy hebbcns niet vermocht te doen, t is önwaewchtiicli.

ί


-ocr page 154-

^oeepnbliiigOeHolbeen be i©eerclbt
met 50 ' eöel €ou(i beel Perciering&e
Sabbe toigöelangötien göeljjtfe t'lBeno
ftöeïrjca ïf öen op ber Sfterben / en alïe
!©cert!tftöe bingen oft bergangbltjtfe
toefen/ tot in nietit&eben becfmiïten/
Bnn'ontmaBen/oft tomen tot onaffteer^
Iscften oft onberbiebïöt&en epnbt/ fo

D€^ene bte goebertierïiïcfi ban be
miibe Jöatureöulpfaemengonfii»
SDe ijanbireptèinge / gaben en twelDa*
benöebbenontfaiigöen/in Conften upt*
nemenbe göefcöitbt te toefen / baer be*
neffenö litOaemlrjcfte fcljoonBepbt en
beballïjfBBepbt/ gBeraetfien ItcBtTgcfe
ban laegb tottjoogb op te flijgen/ en te
tomen in groot aenfien / göenabe en
toeerbe bp ben grooten ^eercn en Boj*
fien / göeïgc& gDeftfiiet
ijS met lan Ver-
meyefijDen bermaerbcn confttgf
ber/ biebooj fulcèe
miöbeien bp beu
JKepfer Carolus be bijfbe / liefialïigö en
in eeren toajs göe0ouben. toasi gOe*
bo^entot 25ebertogtft/ een ^tebefien
oft niet feer togtban i^aerïem/
in't geer ΐ/οο. ^gni^aberfiietCor-
nelis :
ï)oc0 bp toien f)p geléert / oft toat
toegangöp Öabbe tot bet Coii|ï/ en fieb
ie& niet connen hernemen / ban bat fip
booj
5ίίη bl^ enConp i0 gbetoo^ben
^Öiltiec öe0 bóo^rueBtigfjen boo?*
«oembenï^epfcrii/ ben toeltfeenöpalS^
een mcbc-repfer bcrfelfcöapte in ber*
fcÖepöenILartöen/ ootö mm rƒ j 5. te
'SrOwntsi in 25arbarien: toant ben 3Sep*
#r ftem beel gebjuw Bte/ 5gn Brgggen/
seff ijiebntflTen/ en bertotnningf te tept*
»enen/nee toeïcBenaemaels ffboon'Ca*
^Steu^ gemasiBt s^oibenifoo bat

Ganyraedes, en be ftganblijtfee bieberö^
banbe €pp}tfebea&obbinne.l^ierneec
botgben tbiee «ï^^iec&fcOe beerftn/ oft
regelen/opbefer mepning^e lupbenbe ι

Holbeen in groote benoutöepbt teHon*
ben göeftojbenban be#eft/3io» i ss 4.
oubt^aren /jgnlitbaem berber*
rottingöe en bérgantfelötblep t / maec
Sm tof Ifltfe gberutgt en naem ben nae*
tomelingen onber ben jBenftBenenon»
fterf Igefee flebatöteniffe ïatenbe.

ÖP beel bingen ober aï nae t'leben bebe ί.
onber anber ootft be beleggeringöe / en
gDelegentflept ber ftabt 'Söunisi / fieb^
benbe in bit en anber beelen ber Conft/
i een feer berftanbigöe enaerbigfte öan#
1 belinge/ in ^eometrieoft ILant-maet/
: en tneer ebel toetenftijappen niet on*
j erbaren toefenbe. &gn uptnemenbe
! toercSensgn beet teften t'^tretijt / ^
b'^tbbge ban
vaes, bie toonberlrfcS
toel gebaen/ en feer göepjcfen
5gn. ^ot
2&iUfTel toaréban öem oot beel ftfioon
;^aff len / €afereelen/ en Conterfeptfe#
firn: ^otB toat in be dertien tot sinte
Goden en eiber toais / in boo^b'uptfin*
ntgge beeïbtiïojmingBe bernieit/ oft
toetö gBenomen.. 3η be tfe ban^»
Gbricks te 25juffcl gabbe Bp 5Bn epgeti
jaef-tepeSen gBeSfitben/toefenbe eet?
^rri)fera0 / in't opperfte met eenen
eobtben i^aber/enisi notB tegltoooj*

bIcBtePraga, bp ^gnenfoon Hans Ver-

jneyen^coRfltgB <6oubtfmibt en25pot^

en toeer ben u^ant bitftucB toais in
tgtjg upt be I^ertft benfcBepnbige Bann
ben ontnomen, ti^aer toajs onbe^ anbet
ban Bem een gBerutgtigB toettB / ett
een befonber fiutft / in be berBaelbe
&ertfr/ ban eenen üterft-natBt/ feer toet
nen (ïaenben naetftten Chriftus, met be
tenBanbtopbe bo}ft/ bie feer gBep^*
fen toajs, êön epgBen Conterfeptfel
met epgBenber Banbt gBebaen / notB
tot IBtbbelbo}gB in ^eelanbt/bp
Maria
$gn botBter/ ©ebutoe ban s. G. Pi^ter
Cappoen
,feec tonftigö en toeï gfiebaen:
toaer atBteci^ een berftBtetenbe Hant*

Nederlandtfehe Schilders,

Datyémants werck zy el (wat baet verloren woordt,)
Dan dat Godt heeft ghedaen^ die dat alleen was machtich.
Φίί gBebitöt ojcnDt Jiem tjoojt^ tot ; ren oen beminber üan bcti eötïOöfbèfip

ben jonfligben ^tfer / goe bat ban fulc^
Sen Conflenaer/öoo^
fulcft eertoeerbitö
tajertfe / en eefonoe jtDilberge /jijnöer-
te gbeboeDt matg mopen: cn bat gp
Öier mebe oeronl bigbt/fouöe laten Ma*

O vreemdlingh, hUl u tCen fchijnlevendighe beelden?
Aenmerckt de defe hier,die Hoibeens handen teelden.

i^'teümuan lan Cornelifz. Vermeyen, \$m\ ^eber^
bJijtfe^cBilber»

anber Beeft Bp baer bp gBeboegBteen
UeraagBenbollgbigBe ftBoon l^;outo/
gebbenbe eenen Bouto in ben arm.^aer
iiE( ootB bp beboojnoembe Maria'tton*
terfeptfel ban $gn ttoeebe l^upfb^outo
feer toel gBebaen H>efe toajs gBebo^en
met aen eltfee Banbt feö bingeren/ en al#
fo 't minfte bingBerBen aen eltBe Banbt
tsiaja afgBebaen / fiet men notB aen be
IBanben be Bnupftgen^/ baer fp gBeftaen
Bebben, ^efe sgn berBaelbe botBter if*
fei:oot6 bangiaren l^aber gBebaen nae

iiS öBtftoiben te 25iuffel / in 't §aer
ij j9,oubttufTcBen /j.en^o.^aer/ en
toa0 eerlgtli begraben/in be booiber*
Baelbe
Goricks ifeertB / baer sgn
SitapBtatoa^*

'tHetttnttatl loan de Mabufe,
^tBilber«

D^ iêeBilber-tonft / bie Baer eerfte
baringBe Beeftin bengbeeft/ oft
sStbatBtbooi intoetrbisBt inbetlbin*
<©ot6 i^ bp be felbige ban Bem een ton#
terfeptfel ban eenjongB Binbt ban jgn
gBebueren / bat toonber ftBoon Bapj
Babbe» i^otΒ bp Baer ban beji Ba*
berö Bant ef feer aerbige Eee-triumpB/
met beelberBanbe naeebten/feer toel ge*
baen.ï|p i
Si gBetoeeft een groote b?tenbt
en gefelle ban
loan Schoorel, toeltfee oot
t'faemen ueel 2.anben totBten in ben
jgooibt'BollantfcBen jètjpe. 5&itBtoil^
Babbe ben ^epfer fgti gBenuetBt befen
fijnen ^cBilöer
vermeyen telaetenften
eenigBe groote i^eeren oft ©^outoen/
trotfenbe op jgn bpfonbecgBebaenten
gBeftalt: toant Bp toefenbeten ftBoon en
langB perfoon / Babbe eenen fcBoone»
b^eben baerbt/ foolangB/ bat Bp retBt
ober epnbe ftaenbe / baer op ton treben:
t'fomtgben bp befe ^itnten ftaenbe/
(loegB ben baerbt met ben toinbt Bun in
b'aenfitBt/baer fp
tt #eerbt faten. ©e*
fen baerbt Babenbe BpbaegBl^tBicmet
groote neerftitBepbt / en toerbt om ben
grooten uptnemenbegbaerbt beelgBe^
Beeten
Hans met ben baerbt, ;g>gnton<
terfeptfel tomt in b?ucB/ toaer onbec
Lampfonius ipHatBn Beeft gBeboeggt
een bui lupbenbe göebicBt:

öBen/ aleer fp met ber Battbt opsBe^
boebt/ en ter boltomenBepbt gBebjaefit
tan toojben/ foube tnen feggen/ toii natt

tBitSten ftillen toefen en gBeregBetben
cbensijn / om bteftoille bat be f^tjfee
fonber berftoojingen ber finnen / oft in#
toenbigBe beroerten ber gebatBten / be#
guamer fouben toefen Btmnen öBeeft
in foobanigBe alber bernuftUBfte Con-
ften oeffeningen teberonlebigBenoftte
befteben/ttoeleft botB niet ttbebtftfgen
® » eti

lan Cornelifz.Vermeyen, en lan de Mabufe. Fol. 1

v4

feootiinben 25;nfrelftBen<@mgangB.

Wat heeft Vermeyen niet ghefchildert, Menfchen, Steden,
En plaetfen, die men fiet feer wijdt aen elckencant,
O Keyfer Carel vijffl? alshy u naeging tr cdea,
Iae volghen over al, te wa ter als te Landt,
Op dat de daden vroom hy van u rechter handt
Sou malen door zijn Conft, om in Tapijt gheweven
Te blincken claèr van goudt: doch door een hoogh verftandt
Was t handtwerck boven ftoffe in weerden prijs te gheven.
Maer feer uy tmuntich noch hy door een hooft verheven,
Dede alfoo aenghenaem vertooning fonderling.
Als met zijn edel Gonftmet eenen baerdt ghedreven.
Die hy liet golven uyt, als hy ghebodt ontfing,
Den welcken breedt en lang hem tot den voeten hing


-ocr page 155-

Nederfandtfche Schilders,

en iipaetmetbettaerbt/ \im en Μη
Dan bch conftiflöen
lannijn, oft ian de
Mabufe, t>ie sö^bojcn i^Uancenftcöe*
feén in ^fnegouuie oft Hlrtopil / afiefiec*
ten
iyiaubuie, enUia^eéntgütgDenoot
Dan
Lucas toan Hepben / en Deel imec
doec&e gleden. ίίίί eeniBangge^
toieed/bte geel floititaD/ en Dan ongDere»
ggelDen leDen DiejS: ^ocg Ciat Dertuon'
Deren^i DJeect i^t / Daer teggen alfoo feec
Oöefcöicfet/ fupDer/ net / en Der&uïbigö
in$pnton(ltgge ganbeltngge ofï vuecc^
Sen/ aïö optConftenaermocBt toefen:
«Z^oclg tjS jgem be 4Γοη{1: al üapenbe niet

Doettegouben / en alfoo te ggeraecften
ter&ooggerbolfomengepbt: ll^ant be
^eugöt göemeenlgcfe eenen routoen oft
ÖarbentoegangDöeeft. m Deeft ^ita^
iienenanbetlanöenbefocöt/ en fsitoel
een Dan be eerfle / bie upt gitaltrn in
f^IaenbecD?ac^tbe rechte totjfe Dan te
ojbinecen/ en te imecSen^iftoiien Dol
naec6tebeclben/en aïberïep l^oeterijen/
't toelcfe Doo? jijnen ttjb in onfe Eanben
foö niet tng0cbjupt&cn toaiEf. ©nber
feet Deel toerc&en / &et bcfanberiïe en
Dctmaertlïe (lucfe Dan Dem eiir baen / iis
göetoeeft b' ftoogi) ^Itaer-tflfel te HSib»
belbo / een feer groot flucè met bob«.
bel beuren/ bie men in'topmOoenoin
be srootöcpöt metfcfijagften moftoti*
berfleUtn. ;©en Dermaecbcn
Albert Du-
rer, t'^finttoerpen toefenbe/ quam bit
fiuc& met groot bettoonberen ften / «iet
fonbet grootcn lofbafr Danuptteft)|e#
fiem 5&en 2ibt biet bcbc mtiecBen/toaii
ben ^eec
Maximiliaen Dan i5ourgaig*
nen/ oberleben Ifitino i j 24.
toais em afDoentngöebaribenCtupce/
baec grooten tpbt/ en uptnemehbe tonfï
iit giiebjupc&t m söetoeffï/ en tij met
be felbe MettB böoj 'tï|emel-Dper oft
" " ' ' berbjanbt/

ïroot iammer

__________ _ . innen^tbbeU

bólgïl b^ii Oént na gfjebleben berfcöep^
beft céhtgiic ftftoon J®acp-

beieïbêfiertii /en bergöeïricBe: i©str be*
fonbet 11 ban l&em in ben langen g^elft/
teiifinpfeban ben fiee Magnus^em wpt*
nemenbe flucft/ enfoofcDoott ; aijS tt^
gD^ntoooibtcl^ Dan &em te ften tnatS
toefen / en 10 toat grootac|)tt(I} in bt
goog{jte/be isf boeninge Dan getCrupiS/
baet iietboobt Itctjaem toojbt mbet^
ggelaten/bebeelben ontrent anberj^If
Doetfjoogj^/ feet aecbigg ggeo}btneect/
en fupDer g0effijiïbert/ met fcïjoon fJeï^
felen bet Beelben/ ILaetfeenen / en göe^
tcotBte boetjcfeenjs/uptbeeibtngöen bet
b^oefQepbt/en anbec toert6ingen.«!Daec
tjS oocfe bp ben Bon(l-Uefbigcn
Melchior
Wijntgis
een fcöoon Lucretia. j^OfÖ

isï't3im(lerbam in bcï©armoejS-(ïraet/
tot
Martcn Papenbroeck , een |)eerlycè
groot ftucB in be booggte / toefenbe een
Adam en Eva, fcfiieraljS 'tleben/ feev
ftgoon en fupDir gljebaen/ en toojbt op
groot ggeit g^ei)ouben/ gbelijrlBer ootK
Detl Dan göebobeniö göetoo?ben.®aec
iis oocfe bp
loan Nicker t'ü>m(ïerDam
een groot fïutft/ toefenbe een ontgcof^
bing0e
lacobi, vjan toit en fmart/gebaen
ft^ier fonbet Dertoc/alsfapacötig/ bat*
men ben öeelen bortft maefi Doutoen/
boutoen/en Stoken/ fonbet Dat ftet fjem
Ötnbetcn macft / en isi feec aeröigb gfte*
Aanbelt.
Mabufe öeeftonber anber oocft
n&efcfiilDert een J^arp-beelbt/ tertot}^
len Jöp toaö in bienfiDanben
Marquijs
Dan bet iBieren / toefenbe be tronie göe*
baenrtaebi l^npfDióuto Dan ben
Mar-
qmjsj en'tfeinbéfeh güam nae ^acr Êint;
^it (ïuc6 toa^ fo iipötemenbe aerfeigö/
en föo füpDet gÖÉfcèilbert / bat allest
toat mmanbersi Dan öemfift / baerbp
routo ggelgcRt te toefen : €en biaeuto
la^taen toaj? boife foofjeelftfjoon/ oft
Derfcö gbebaen toaet gefeeefï; bit fïutfe
toajs naemaelgiglBj^tinteri^oube/ bp
ben i^eet Dan troimönt . ©erftbepben
tooterfêptfelm 5ön Dan ftem oocfeftec
toel gl^cbaen te Höiiben^Ce ïlitöal oa
be galierrjè^on / oft toaren Dan Bern
ibjee iongöftiS/oft ébelSinberett ttont·
en/ bie «ptnemenbe Dan^em gebaê ma-
ren.
Mabufe toajg ecnigfteSaren in ben
bienfï Dan ben Dooinoemben
Marquijs,
en tglitfcBiebe bat ben Marquijs nae
5nnDermogfjen fteerttlèft otitfingft ben
ifeepfc-t
Carolus bebtjfbt./ Diöct toefip

5rin tofgftefin tleebèintoitfnben
itiafi. Mabufe, aïfo öp Dfcl tflbiit miDDel

focfit

Toan de Mabufe,

Mt em geit tot $pn ongeft]git&t boo|*
ftjengöen te crggften/ bebe foo beel / bat
6et3^amaflgemteD0Kntoaj$ gebaen/
Debben met meentngge / batgps^nen
tabbert oft cleebt
op 3gn togfe djeemb»-
IgcftfouDeboenmaetben: ^angpDet^
cotötet/ tn öerteetbe 'i gfielt: ï©at öab
f)P te boen^ bentgbtgdenaecBte/
tat befe feeillBtfte ontfangfiing&e foube
SÖefcijieben / 0p gaet en neemt fc&oon
toit #apiet/ laetter eenen ftgoonen tab^
baertban maeclen/biengp metfcgoon
tl^amail'bloemen en fraep toertg Det^
tiert, ιδα öielben
Marquijs insönüof
etnggeleetbt f^Ïjilofoopb/^^n
tier/en een #oeet: oefe onbet anber Dab*
ben alle b?te in een rgc te ttecfeen/ Doo^
bp 't i^alep^ / baet ben l^epfet bpben
Marquijs ter Denftet lagb. %n 't Doojbp
trecSen/ alfao ben
Marquijs jgn
fïept D^decboe / toelcB öem botbt $et
fcboonüe ^amafi: b^bbe ben ^ep^
fer b'oog 09 bat Dan ben^tgilber/ toelc
feet toit en Dan ftöoon göeblomt toajs
boDen al anbet in 't aenfien: ll^aerom/
aïfoo oofft
Mabufe ter -Cafeltoerbtgöe*
(Iclttebienen/ ftpDenben
Marquijs Die
alleö DOOI toill/ bp benl^epfet te tomen
toerbt gbebobcn: ï©elc&en tafienbc/
boelbe'tl&aptet. en aïfoofpniBajef
ftept benöanöel toietbt Dertelt/ gabber
Ctoote gbeneucöt / en al laccftenbe Deel
bermaecS in/alfoo bat ben
Marquijs niet
om Deel 3^amafï en öab gfietoilt/of ben
i^cbilöecenöaïibefulcfeen bootfe (ben
ütepfer foo geel beballncfi toefenbe) aen^
agetic&t.
Mabufe alfoo δρ toat feet ont#
Bonben Dan toefen toag / toecbt om ee*
nigöe ooifaetfe binnen jeibbelbojgö
Sfiebang^en/en gbebaetenbe befe becfit^
tiiö / maetSte DetfcÖepben aerbigöe
teptfieningben/ toaet Dan icBet een beel
Beb göefien / bie met ftoatt crfit toel

booït /enfïetDen/ i^bfck nieiSernS
wen,

ïi«tïebént)att Auguftijnlorifz.
j^rpberban^elft.

D<Sï)eetlöc6ejg)tabtï!^eift entoejs
m tleenDetmaertÏjeptDetfciienf/

tl lebDin fo be ^tijübeï-tonfï/en Ööb/·

Auguftijn loorifz. Fol. 147.

be'tong6elutBboo|D|oege boobt fiaet
niet ontnomen Öaer iongö 25o|gBct/
Auguftijn loorifz. ï|p toa^ gbebojen tt
©elf/ in't Slaer onsi #eeten is^-s
i^aber toajs een Bjoutoer / gbeBeeten
looris lanfz.toelcfeen 5gnen ^oon Augu-
ilijn
bejïelbe teleerenfcbtlberente ©elf
bp eenen
lacob Mondt, een gBemeeti
;éc0ilbet/ altoaet bp bleef ontrent b|p
^aren, l^ertrec&e'nbe i^gbecomentr
l^eccbelen / almaet bp ooigbp eenig^
iBeefiet toaö/en repfbe Da baet DooitiS
nae l^aröi in ©?anc6rijc6/ begcDenbe
Öem albaet te tooonen bp eenen
Mr. pie-
ter de la Cuffle
, een fraep paetfnöbeti
toelcfeen onbet anber öeeft göefneben be
b
|p ièpinjiersi DanRous, en eenen Dier*
tanten j^emelDanonberoptefien. 3|p
toaiS boeg gbeen ^cbilbet / maet gup^
Öouöenbe/en tooonehbe met jgn
bet / bie beneffen^ <0oubt-fraeben altgt
een ^cbilber
m 25eelbt-fn0bet bielbeii
toetcèenbe bp 5un in öupjs/ gaben
Au-
guftijn
bpöuntetoertfeen, 3!&oe Augu-
ftijn
biet Dpf ^aet öabbe göetooont/
guam toebet te o^elft / baet j^p met een
tleen gbetal ban flucben te maecfien / te
toeten/ Dgf/ ftemfelbengrootennaera
beeft gbemaetiit* m Djas een goebt
IBeepet in gtoote beelben/en te ftfiilbe*
renoibinantien, Cot fpn 25joebet te
iSelft een^oubt-fmibt/ sön eenigfje
bingfien ban bem / infonberbepbt een s.
Anna gbeflacfit / feet toel gMtÖilbert/
en gtatelgtfe Detb|eDen/cn toojt feet ge*
Piefen. SLanhtfcïjap öeeftmen biet te
Hanbe Dan bem niet gbefien* «{^oebp
nuDgf maenben t* b«pö toajs gbetoeefl/
notb Djp gbefelle toefenbe/ iis gebonben
boobt / en Derbionc&en acgtet in eenen
25o?neöUt/ fonbet batmen toeet boe bit
gbefcijtebt / ban bat upt feecBet tepc*
feenen gbemercfet toierbt / bat bP Öabbe
toiïicM bereptfien toatet tot bf toit-pot/
oft p?imuet boiiïrlen/ en bat jijn boeten
Hptgeglifpt/en bp fo baet 10 in gbefcbö*
ten/ en bulploo0
Derb?oncfien/tot gtoo*
te ftbabe oft jammer bet €on(ïen: toant
ftp een groot begbin babbe gnetoont»
©p ijs gJéftojDen nmo i i j oubt 17«

© 3 ^^tt

t>

I ί


-ocr page 156-

Nederfandtfche Schilders,

H€t toacï niet toeï moaöcïijcfi/bat
ö'aptnemcnfle in onfe Confï niet
tnfouöenüpöun fcltieti/ ofttn Dunnen
{jebbeneeniggeüerbo^gen moe^
DicfiepDt/ omanöeiente o^cctreffen:
mant fp anijecftn^ te tkenmoetiic^ tijt^
fmoe / fouöen toeclicfen öet tooeötfel
ÖunjS acbepbtsi/ oft tracöttugfje om pet
SoetiS te maUm / dat iien lüli /ïsjatt
fontev tft tooo^nemenja Raplijffe uoojt
SÖcöjetten üJojaen:5©ocö behoeft öeesi
ittoebic^epDtnKtfelfjS ^enm^ fooueci»
mengt te isefen/o^ batfe niet t'onmaet^
Igtfe öoosft ftöaiit: toast ban motg*
ter «pt onjiaen bê afgang öer Confien /
fcöaöe oft ic&anbe, «©öelöcfe söefcD^et
aen Oen genen/ bie in onie €onft toaiS
cenbec tiefonberfle i^cerïenoft tjerrie*
tingljen / te toeten /
loos oau Ceef üan
Sintujetpen / bieicfe atfttnict entoais
Jjan Ijet gQeflacfjt öan
Marten en Hen-
drick^^efcg loollen oubetbom cfi gfte*
b ooit'ttjt toeet tcli nf et/ baec toel in't
3aer i j 11,tenen
loos ïsanCleefin't
<i5üt t'Silnttiöerp göefomen/
bie in jijnen tijbt t>eel maeclite IBarp*
bcclDenmet tengijelcn ontcent / befen
toeet ic niet bat Ijp öan ben fottc ^leefji
boojtoubtriS : maec eenen JBeefleï
Willem ban «iEltbe/ bie in't tjoojnoem*
be(i^ilt quttmin't^aec
ifi8, 5ijn
©iïöet Qeweeft.i^u befcn
loos tjanCleef
een fcer tonfïifO iBteftet/ rjeb&en*
be een fcöoon manier ï>an frWlbcren/
ban figueren oft beelöen: ban stj" ουδεί"
ttiatigiie groctiiertisftept en te öeel ïa*
tenöuticiienöepbt ftfbben l)em laerbïint
en bebjogfjen/ foo Dat bocftt bat snn
binffften botoen aUen anfeet iBeefïer^
tueccScninto£CEb?nmoflen toefen/ en
inctgfengDeit tc ballen mocfjten mp
ben betaelt: bit inais tof ï b'oojfaetfe bat
f}p tn be boiinge sijntr finnen/ en cranc^
ïjoofDigftfpt gefomen/ gijeIncS gfie^
ineenïtjcS befe cianc6i)ept bet ^renefie
rome /
tn ijaer too?teït in eenen öoogö'
mocbig^en oft Ijoobeetbigöen gftecft. ,
J®3nt ijet ta gijefcfttet/ boe ben Coniiig,
ba»! 5>parngien
Philips, toaggetcnuaot'
mei Maria öe Coninsi« öan enscïant/ i
^ bat loos ban Cïeef baec i0 g^ecomen
i om
59η bingfiente laettoopeii aenbm
1 ComnaÖ/ fiemboegeiibebprCcningsi
i ;§>c0iibec Antonis Moro, btrfoecfeenbi
i öem beöuïpigfj te toillcn toefen / Bet
! toelclt
{)ptoinig|) toe^ te boen: tsocD
quamen baec op ben fclben t#bi beel
uptnemenbe fcftilbergcnupt Statiën/
i bpfouber ban Titiaen, bie ben Coningö
i toel bebielen / en ban öem eB^fOfÖt
; toierben/ foo bat Moro niet ton te toe^
gebjcngentenboojbeelbanCieef: ijiec
i bjeef ben öoogBwoet ban cieef foo
I öoogö boben / bst 0p booi tooinitOtpt
Irafcnbe toetbt/ meenenbebatsijnbin*
I gljen boben al anber geacfttenin toeec*
ben beftoo^bente toefen,ï|p befesef Moro
feec öarbïöcfe/en fcfioit öem een fioagij*
moebigö fot / bie ban geen goebe jBee-
! lïerjS pet met allen βίεϊ: fepöe ooch/ Set
j toaec beteï öp nae ï^tretijt ginge / jön
! laputoe ban benCanonicfeen betoaren/
i en bergueïöcfie ïaftertgifee tooo^ben,

: la^acrom / boe Moro ijcm bjepgöbe / öp
onberbe Cafeï troop: en toagi
Moro niet toeerbigD Öem 5ijn0 beelte
i bemoepen.€pnbiingDeCkeftoeriit fo
i fieel tieibriflcrt tn 5ijn ftnncu / bat ijp
1 tDonbet bingöenbebe: ^v bernifïebe
metCerbentöntoerRiii signfieeren/sgn
I f^ppec η 3πη bonnet / in gingö foo aï
glimmcnbe achter (Iraeti&p befc&iïöer*
be 3πη Penneelen öau acDtec / op:bati
men (fepbe üp) alffe omgefeeert flonDen/
ebeiJlüÊl mat fien foube.^e Cafeceeleii
bie iip eertötjs bjel en fonlïigÖ öabbe
gebaen/roarr ijpfe tefieti guam/ fo beel
fiP f on/fcffit iiPft te trilgen/ cn) te bec*
^eïpen (naesijnmeentngOe) tnberbo^f
oï ben (loop/bat
tt groot iamnur taag/
öatfspfoo ftöoouebingDen enfjeerlBri.
βε€οπίϊ tefcfjanbi maerEteiep toeröt
' tm lefienbati 5ijnbiienben toaeraiie^
nomen/ en betoaern m bJa^ een S^tt*
fier/ bie in sönen tiibt toeï ben beften f c^
lojeeröertoaö/ 5tin bingöen fcer aeD«
birfi ronbenbe/ enfeer bïecfcftathtigö
fcinlbtrenbe / niet ^oogenbe ban met be
tarnatte felfö, ^tin btngDtn tooiöeti
fepben gi)tiöt&f?

{iooggtocg

loos van Cleef, Aldegraef. F0I.14S,

BoogïÖtS tierbfetien/ geöouben in grooi
tertoeerben. ï®p
Meichior wijntgis te
fBtbbeïbojgö ban foner öant een feer
ftöoon lÊarp-beelbt / toaer acötet bat
ban
loachim Patenier een feer fcöoon
Hanbtfcftap» ^aer 10 oocfe t'mnfter*
bambp b'ï^eer
SionLus eenen feer toel
gefcïjilberben
Bacchus^toekSen Öp geeft!
OÖemaeiM met grö0 öap j/a!0 een oubt
itlan/boiiiöeelbei/'ttoeifSöpfonber

Sietj ondier Conftnaers groot der Nederlanden vry
En ial ons Sang-Goddin loos niet verfwijghen
άγ.
Die zijt gheenflechtcicraet der Schilder-conft verheven:
Door dijn en dijn foons Conft Toudt zijn gheluckigh ghy,
Hadc ghy ellendigh Man ghefondc van herfens bleven.

^ier geïöct tod/ bat ijp eeneti foon öab/ Cleefgetoecft/ bisiiptnam banbecïben/
r.----,,^Μίτ , gfi Q0jjj gfiigjj Cornelis.

^tt ïeUen Uan loos uan CIeef/ge{ï«tin Denfotien €Mmtm^
ttmöe^cbtlocvm^ttmerpen^

X r iSoeg^Ec tn mpn ^SoerB Dab icS be^
V
öoDifn göeDencfeen ofi plaftfc göe^
ben b«n Aldegraef, 0abt ίΓδ niet langije
bergf)eef0 bertoaritt bjeet befcijept upt
1©e|lpötiïfn/ ban teaer i cfe acijt öp g&e^
bojen 10/ oft tntmer iansê^ en ten lefJen
gctooont/en brei tocrcöen geöaen fKeft/
te toeten / in een grocte fïaöt ^oe(i ge^
ïjeeten/ acfit mijlen ban JSunjïer/ aï^
toaer beei ban 5ön confitgDe tocrtèen en
^tOtlbertjen in be Iföercfien 5pn / bcfon^i
ber in b'ouöe 3feert&/aïtoaer önber meer
anbercen ililtaer-tafel ban?>emi0/ ee»
nen3fóec(ïnat8t / fcer toel giiebaen. Cot
^gojenburgij in een3fócrc6 geeft Sp ttoee
beuren göebsen/ fïaenbe aeneenCafel
ban
Albert Durer: iEn in notg beel meer
^ïaetfen, ^ön f&jinten jpn ober al beel
te fien : ï©ant i)p oocU een tonfïigD
t^ïaet-fntjber i0 gftetoeefi/ en Deeft ber*
ffgepben fraep conierfepifcl0 met ben
<i^jaef-t)fer gfjebaen / ban groote t^jin^
ten / «©beleerben/ en anber: (8oc&ber#
ftBepbenmaeUpnepgften/ toaer in icfe
acBt3nn ouberbom gefien oft geboo|t-
töbt öBeraemt 8an toerbem <©nber mu
/ 00C6
lan ban ï^epben/ ongDcburt*
Öu^n / en ontoetlöcSen Coningö ban
|Btm|let/ met ben i^nipperbolïingö /
ïfeeft öpfeecfraep enaerbigBsBebaen»
ï©aer roemt ban gemitpt/ een
öenban
Sulanna ban bieren/en bsrgöe^
{Öc6e:t©acli berfcöcpben naecfite l^joit-
feen0/ b'ï|tfïo?ieentoercfeenbanHer-
cules > ttoaelf groote ï©anfTer0/ en ηοφ
ttoiemaflaiötminöer ï©anfrcr0/ ban
batnm i j
5 S ♦ en i j jr i. ï©aer bp
te fien ië/toanneer öp in fönen tijt toa0»
^efe fp!i lljinten spn ban naecSten/ oj*
binantien/bjeembe cleebingen/en fraep
fupber fnebe/feer uptnemenbe/en toeer*
bigïj te betoaren: ï©oc& toaer te toen*
fcöen/ bp niet foo confup0 öab gDetoeefl
in 3iin 3Laetfeen / met te feer te firoocBen
en bontoen. Hp i0 ebentoeleenbappec
goet jifêecfter getoeeft/ toien0 naem on*

bie ftem niet ongelrjc en toa0 in be fonfl,
^aer i0 noc& eenen anberen
loos uan

10 gÖe(io|ben binnen ;g>cefï/ en albaec
ongöeac^t oftflecijtlgtfe begrabentoe^
fenbe/ i0 gijetomen een ^cgilber ban
iBunfler / bie beel met öem omgöe*
gaenen söerepfl fiabbe/ gem meenen*·
be nocft lebenbigö binben / en b?ten0*
ïiicit befoeciJen : <©efen ^eeft op jpti
boen ïeggijen
eenen ^errfe / oft
<i5iaf-lïeen / m.et jpnenjSaem entepc«
6en/ batDp op3ön a^itnten ggemten^
ïijcSfteïbe»

m

toetenfc^ap oft rebeti ttfet ^eeftgebaen/
toiUenbe betoijfen/ bat ben ouberbom
biantö-Ueföigö i0/oft bat obcrbabigö
biincfeen Öaeiligf ouberbotn bp b|cngt.
©eel föner toercben toeet icS niet aen
tt
toöfen/ norij ben tgt ban fpn oberlgbeti,
jèönen 5^aetti/om berConjltotUe/ijj
toeerbicö eetoigft te leben in ierÏ9t&ge<
rncDt.Lampfonius tn Hatönfiöc fpjaecü
fPieer6tfiembu0aen:

^it %mn Dan Aldegraef, f>cöiiöer tn paet-fnijDec

ban^ociï.

i f

m


-ocr page 157-

Nederlandtfche Schildefs,

Frans Minnebroer.

\

V0ie(lanbtenfjSfof)eb^ofen niet
toeell/ nocö foD öecl öerbojt/ of
taec en upt($|oentngDe/tot teergroen
ningge gaerjs
totmw ontleen een Beer«
ïgcfte fpiupt en bloem onfec €on(ïen/
ban fo beucbtfaem een bracht bec
xoou
6en / batfe b'epgt)en toeecbtcgept ^aerjs
felfg foo geel openbaer maecttt / bat ttl&
ban ^tnt&enbe berfuptnlöc6^epttebe«
rifpin toaer/tnbien ic6 öaren Iteflacften
fcgoonen geuc niet upten focgt te bjep»
ben« ^it gIgeUieelï een Ccoon onfec
^c]gilbet-&onfïen/ ben googg ggecucgt
toieetbigöen lan swarc, öte men toeel
noembe
Swartian: tpefenttjaissöeboi
rente^ioeningfie in <®o(ï-iJ2ieflfinbt/
en ^eeft g^eiosoont tec <6oube eentgjge
gareny te toeten/ op ben tot bat
Schoo-
rel
quant uptStaWen/ bat toeïcfeg^e^»
ftijtebe ontrent öet giaec i /11. oft 2 3,
^efen
Swarte lanijaböe ban lantfcJjap/
naec&ten en beelben / fecc be ganbeltnge
ban
schoorei repföe in gitaltc: öeeft
eentg^en tgbt ggetooont te i^enetten/en
ftia^t gelgtfe aï^
Schoorei oocfe een an*
bec mantec ban toerc&en gier te ILanbe/
afgöefcöepben ban be oncierïör&e
berne / meer trecfeenöe nae b' 5|taiiaen#
fcge. Spn toertfeen met ic6 met göee^
nen tingöer te toijfen: ï©an op öatmen
foube fien be ccacf)t en beucgt 3nner con^
lïen/ falmen toeten/ bat bangem 5ön
eenigfte befonbec #£JUbt· plinten uptgei
Saen / alsS naemigcS / een beel Cuccfeen
te l^eerbe / met bogiien en ptil&oBerif/
bic fef r aerbf gft m gfjeefttgg jtjn. (©ocfe
een Chnlh^jebicatte te fcijepe/mcttoe)»
ïufïerenbe tjolcfe: op ben booigconbt tt*
ttigft iBanneSenbanaciitec/ metnocö
gftefelfcfjap bn / bat ooc6 feer fracp ié,
ïOefen
Swart lan fiab een ï^tfcipel gge*

DiBtofll itR fiferboo?fteï>bêrgaeït
ban eemgefcgflberstbabeci^ou*
be / fal ifB gier nu boo?t galen een berl
onbeêrgilberö ban ber fiabt l^eregel,
^m tenen Frans Minne.

geeten Adriaen Pieterfz. Crabeth: ^ptt
l^aberöiet Krepel Pieter. ïipUirbefoo
l^eel fpoebtgti/bat ^p not]^ beel )ongf^n«
be fpn |Bee0er te boben ginglj^^prepf'
be in i^ianc^rgt^/ en boe iipbaereen
toepnigü tgbt ï)ab gib^bjeefl/i^ ggedoi^
ben in ber dabt
Autum,'ttoeltfe fpnec
Confïen galben
tt jammerg toa^« ^aec
ijES nocg ggetoeefl; een feet 6on(ïig|) bap^
per Conterfepter nae 't lebee / Cornehs,
gQebo|enter<6oube/een ^{^ifdpelban

Hemflcerck: 5^efentoaö^(nfpn§.ewgöt

geel b jontè-gatigfciBaer bp ben groo^
ten ber^eerenbe in ^oben/toerbt fo geel
anber^ / bat felf groote bionc&aertjs
bangembebieefttoaren / be^getgeei
met Bem berbiel/ en toerbt eenbjobbec;
toaerom be jenggt fulc&e boojbeel&en te
bolggen fal betmoben. %rh mach giec
nocg ban eentgge met eenenbergalem
^aer i0 nocg getoee(ï een fraep ^cgil^
ber en Conterfepter/ gcnoemt
Hans Ba-
meibier,
een l^ooggbuptss / een ^^ifcipel
ban
Larabert Lombardus : öcfen ίδ in fpn
oubecbom oocEt boo| ben b^ntg geel
fletgtgecDOjben/ ent'26mfierbambaec
gp tooonbe geiïoiben/ onbt bp be 1
00,
Saren. jgocg tenen simoniacobs ban
bet 45oube/ ^tfcipeï ban
carei ban
per/ isS tt bapperConterfepter getoeefl/
ban gem iiöeen Conterfeptfrltel^aec.»
lem / nae een «eiaeig-ftg^öbec/bfe
Wil-
lim Tybout
giet / feer (lont en tloecfe ge^
baen:gp bleef boo^taerlfm in t belegge

nen Co^neÜs dc fomt^tjS

i^et ïeUm uan Swarc lan, öfi lan Swart, conöigS^c&tlöec

ban (62oeninQge·

ViM

pieterftfl
Crabi»'^

Cemliif

bier·

SiiflonP'·

cobit

Cof"
ViiTeWr^

met 't gooft niet toel toais betoaert /
meet boeg een goet Conterfeptf r / baec
beel ban te hertellen ipaer: bcfiïi tsf gge*
fto?ben op t'toater/ tomenbe ban ^am^

iC'letJen öatl Frans Minnebroer, tn mmOUÖe ^cfitlÖcrÉi

baniBecrgelein

broer, bifafbaec söntoefengabbefnl
iaer i j
3 9,oft 40,een feer tlocc& ;gMtgili
ber ban <©l!ï-berwe, gem η asi
bacr in oufS ©|outo aertfe / baer
Maria

ftfó/toelcSe béelbett en boomentoaren
«ptnemenbe^ 25upten JBeccgelen tot
onjs 13}outo ban nanf mgcft / toa0 ban
gem een Cafel/ De ^lifiojien ban
Maria,
als een Cnggelfcge groet/ en baer Eiifa-
beth
ban Maria toojbt befocgt/ beelben/
gronben/ enboomen / toaren toonber
confïigg ggebaen. gabbe een ;©iffi'
Jfaniver- pel ban ifeeccgel/ggegeeten
Frans Ver-
'^· beeck
: Defen toas fraep ban l©aterber^
toe te maecfeen btnggen op 5gn
leroon
Bos
. ^aer in êtabt toast ban gem tt>
nen ^int chriftofFel, met beel gefpoocfe.
Sn
Katerijnen 3S?rc6 toa0 ban gem
be parabel ban ben ^gngaert/ baer fp
in ben IBgtigaert toercfiê/ baer bjiemf
be fpoocfien be bojre rancBen bonben/
toefenbe alle^ feer berfierlgcfe en toel
ggebaen. laeel btnggen maecfete gp/
bte gieren baer bercocgt toierben: Φη*
ber anber eenen -©inter fonöer ênee of
m/ met ontblaberbe 25oomen / en met
giipfen geel al^ in eenen mift/ feer nae#
tuerlgcfeomftcn. l^angemifi batmen
fiet bic b^olligge i5ocren 25juploften/
^ -en bergelicSe bootfem^e IBeccgel toajs
^«föni, ^ OOtfi eenen
vincent Gelderfman, een fesr
' goet ^cgtlber : ban gem toa^s een
Leda
galf beelbt met ttoee <iKpereti/een Sufan-
na
, en Cleopatra met be ^langg / en
bergheïtjc&e / toaer ban in be i©eerelbt
menigge Copie gfjcften toojbt: bit toa^
al t'faem fcgoon en toel beballötfe ban
<©Ip-ïjertoe ggebaen. ^ocg tiiaiS baer
tot ^.Romboutjn be iSiöberö <iEapgïle/
een ISiboen ban't «Ccups/ batr
Magdale-
na
be boeten beg ^eeren toisfcg/en mrer
omflantsi / feer betoeegglgcfe te ften.Sn
bef^elbe Capelie toaren ggefcfiiïbert ee*
ntgge
ispbclfr ge ï|i(lnjien/ban Caleph,
en lofua, en bergfieigcfee/ booj een fon*
l&oogg&uptiS ^ciiliöer / Hans
Hogenbergh,
bie gem ooefe gteï te
tgel/enbaergftf}ïo?ben i!8 ontrent get
^aer oni«©eerl i ƒ44. ©angemie bie
rolleban'öSepfer0tncom(ï te ϋδοΐοα,
Ρ nen/bic bp beien iö bfSent f^ocgtoap
bt";·^ Cwb^ fer eenen
F rans Crabbe: ban ftem toaö te
IBeecgeltot be HSinns'bioer^ tgooag
Sfiltaet / entoaö be l^affieban 1©ater.
bertof/feertoel ggebaen:'tbinnén(Ïut6
to^jS t €ciicffif]c: be beuren berbeelöt
<ti biïfriiepben percRen; baeï toaerm in

Vi

fïigg

bcel fraep tronlen/öp §0η Qnintijnde
Smits, gp toaiS een rgcfe iBan: 3gn bin^
ggen toaren feer op be maniet ban L»-
cas ban ILepben/(ïarfontrent't^aec

1 ƒ48. Glaes Rogier, i^ OOCfe getoeefl een cUesRoÏ
goetiêcgilber ban %antfcgap:iSa gem s""·
quam eenen
HansKaynoot benbooben;
bie gem nocg obertrof»i|p bolggbe beel
be manier ban
loachim Patenier, en toajS
een 5^tfcipel ban
Mathijs Cock t*2ïnt#
toerpen/ ontrent get 3aer χ ƒ j o.
Gor- Comeiis
nelis Enghelrams
ban jBectgel/geeft ge*
maecSt in
Rombouts 3fóerc6 te IBer*
egel/ baer men ben Sïrmen beeït be toer*
&en ban barmgerticgepbt / ineenigge
percfeen / gabbeooefiuptggelieelt'ton;»
berfcgept ban recgte 35rmen/ en onbew^
ggenbebebelaers / metalberlep tupg^
ban nieren/en anber?s. toaren a!
ï©ater-bettoe boecBen. ^gn toercfieti
toerbenoocfebeel berboert nae 3&itptfi
lanbt/ t'#ambo|gö, ^.n
Catherinei»
3Mercg i0 ban gem te jïen een be&eerin^
gge
Pauii op boetS/ een groot (imft/
met tamelgcSe perfoonagien /' ttoeltS
fraep iis ggetoeeft/ meer nu feer ber^
gaen.C'2$nttoerpenin't €a(ïeeï maec*
te gpbooj ben f^jinjï ban (©jaengien/
nae ojbinantie ban
Lucas bei^eetre/itt
een famer b'gi|ïo?ie ban ^abib / toaec
in ©jiesSmaecfeteeeragge iBetfeïrgen/
i^cgfen/ termen/ en toapenen / en alleü
ban iBater-bertoe.
Cornelis iis ggefloi*
benifio. I
ƒ 8 3 ,t'a;pnen j(i»5eeren/offe
baer ontrent. ®aer toais ootfe eenen
Marcus Willems, ï^ifcipel ban Michie! Mareiï&'W%
Cocxie
, bte beel fraep toertBen bebe: ï®"®'
onber anber een 'SEafel tot ^.Rombouts
Sert6/"ban Vontgoofbingge loannis s
bit gooft giel-ben 25eul boo^toaertg
upt in t bertojten/ bat get fegeen bat get
upt be Cafel lïacfe / ban onber fatgmett
flecgseentoepniggban ben arem. ïlP
tepcfeenfee beel booj (©laö-frginberjs/
^apgtfierjS / en ^rgilbers. ©an Rent
toaöootö eenludithjbie
Holophemein
fiab onthooft / groot aljS get leben/ feec
aitbigJi er toel ggebaen. ^pmaertite té
l®?ffgcl/ om be blgbc Sncomjï ban
Coni-gil
Philips, ern Sllrcgc triam*
pgal/en baer in b'!?ilTo;iie ba Dido, baet
fn b'#fFen Rupt
in fïutfeenfng't/ en ber*
ggeïflcfte; bit toa^ in't giaet i /4 9 ^^
S

h.


-ocr page 158-

ïaquies dc
J^omciie.

öccUit booi öc tronie ccn traite/ öat ijet
.ffDcen bat öé Capttepn fat inbarsgnis /
«n (ïeïöetten toon. ^tn Capiiepn btt

m fiucfe rabbautss toa^/fulccteborn.

anttDoojbc / bat öp bnjs mojl gfjc*
tangen fitten/ tot bat öp betaimfoui
te. Capttcpn fieeft t'gelt gegeben/
en töoubet fien «ptbocn. Φεπ anbereη
tiain een fpongte / en toiftgtet upt.

enbaergefto^Uen^nno IJ 70. oftbaet
Gregorius onttent*GregoriusBeerings in tst fc^aer/
seeruigï. iBeccfjelaer/^cBilDcr t3anl©ater-ber#
toe/ befen te aoom Sebbenbe gOetoec ίί/
toais feec atrbigööan aumtincn/bie öp
ϋΟϋδ piapfantbebe. Ce iSooin toefen*
te/ enfgfielbt booj gBebjarfitstjnbe /
om öasft aen geit tc ίοηκη/ gingi? toe/
ntaecfeteeenenboecfe ban een /
taec niet in quam al0 een recï^gnaibe
locfit en toflter met be^SccS/fonber bat^

geb^aegt toa^ toat öet toajj/ en ijp ant*
tooojbebe^iïubie/ bclgijbe baer op:
3©aer ijS ban Set Uoïri i^p fepbe/ fp 5ijn
flï berb?oncBen/ alfi toaater af foube gaé
foubeitienfeflen / enb'anber Uinrenin
t'^rcfe* iiei·ban totlöe fc^ier dtB een
Éebben ; €n söcïtjtö b«fTfD« fï«c6en
ï^atft gjgebaen tuaren / raecBtemeber
eenbenbnpbeï boïgfjeït/ fineicS een
fcöoon p?actric6e üJa0.ï^p ftaif tejiBec^
töeïentsnno 1/70. ^icrfteb icS nu een
tèel ber uptnemflle ilieccOeiaer^ bp
tl/
KptgBénomen Cocxie, en Bol, baer eiber
tan boïgen fal
mtt meerber omfïanbic*

npt ebcï bcvmaert gOeRatijt oniftaen cn
bóoitgfictomen lan Moftart, befcn fjteft
be ^cDilber-rond/ baer ijem be j^atuec
toe bjeef / f?eeï jongö 5ijnbe / gOeïectbt
bp eencn JBeejif t / lacob ban i^aerltm /
bte een rebeinc& goet ^rijiïber tocis/
ban bjeïcfeen aia^ in't groet 3aercli te
5^aerkmbcë&jagiicrii!?iUaeE. lan Mo-
ltart,a!foo0pbaiiJ^arriem toa0/ öab'
be gèetobt eenen laooj-oubcr/ toser ra
Öp en 3gn ööffletfit ben r;aemMoftarc
Öaöben gfje-erft/biebia^ttiebc geteerfl
met 3^epfer Frederick, en €>?aef Floris,
op öe €rupf-baect nae 't ftfpligD Hant/
en in't innemen bet ^taö Damiaten, bie
boojttji5i Pelufia ijiet in (iBgpptcn / baec
befgngroote cloetSe üsapen-baetboen*
be/ b jp J)tMferben aen ben öeft afbjacS
j binnen Damiaten, op ben bpanben flacn*

fïerr& als Mo^iaert, toaec npt befen
naem ggecotmn i^; gem cn 3pn gge.»
aacgi teerben ban ben I^cpfer en ben
i^jaefgöegOeben b?p gulbcn ^ttieerb-
ijeftcniueen toobt'oelt boo? isapen
tt
boeren. lan Moilaert, bie niet alleen
to«iltSÖ^cöiïber/inaer ebcï ban 5eben/

biienblijcèen omgangö/ fcijoonlöbigb/
bjelfpjefienbe/mtlbt en beleeft bjajs /
gBeconten in gi-oct acgicn/ in metrbcn/
b3el gfjefien en bttninbt/ bp ben itieefien
3ilbel bess |Lanbt0 / foo toei bp groot aïjS
tlecnr^oo bat bp iis göetüojbcn ^tOil^
ber ban Margriefe, be^ufïcc
bantwtoöÖ b'eerjle ban bim

naem/

Nederlandtfche Schilders,

^if jupiïnaeroiötn&fjitöbt^/ bati ombat

beBoffoe / ία teptfeensn oft anöccis/ alö
feer goet-aerbigötoefcnöe/ ts söefiojt.

I J <3 1. laques de Poindre,g3tfcii
pel tian &efen Marcus üjelciiê laqiies ^u^
fterDaö göetrout/ toajSoocU eengoct
|Bec(ïer / befoniJtr tn rontetfeptcn:tJatt
BemiasiEJ ecn^ltaer-tafel / Ctupcifijt;/
öaec beelcontcrfeptfeisii ia quameti.
Censi ööb ÖPaÖecouterfcpt mm ^en*
gel0 Capitepti/PicterAndries,ecn groot

ft^agcerlïtr/öie'tcontecfeptfdDemUet „ „ . ___ _______ ^

BouDcnfonberbctaïenrtoaecomiaques; φμίίδίπ /επ naeitiaelii jpIo|cnten en
«pt onbecbult maccSte met Wam- \ föoombpti'^taïianen: alfooisi in^ol^

iffenict geiten efnigöe bermaerbenae
laetenfouöe/ten minfien benamen be*
Bent te niaeièen/ en ijm kbensi flef9tii
Uiat aen te roeré/met fo tieeï befcfteptiS /
al^ tcgei: ban gebüe Konnen brtonien«

'^leömtoan lan Moftart , ΓφίΙί
berbanl^aerïem»

lanöt ban ouDtss trjöi; ooc& toennaeröt
gÖeUJtefl bontie ijCErliic&f^tabt
lem/bte beeï goebe geefien in onfe Conft

toeröoojenöe/ quam biagéüjat 6p uco^ Oscft booitgtjeb^aciit. m oorfe

wen eenige perfonnagie fag0,ï©oe Ijmx j bs / foo bat öp gö^fephtbierbt te toefen

«aem/ Coningö ban jêpaengien / en
baber ban ben üepfer Carolus be bijfbe.
gin befen bienfi / baer
Dp boel gDefien
toast/bolöerbenöe/enbjoonenbe ouer al/
baer befc^ ©iouiooen i|of maS/ bleef i)p
ten tijbt ban 18. ^aten / mahenbe ber^
fi^epben toerrfeen/ en beier grooter i^ee^
renen l^jouüoen conterfeptfeié/ in todc
fip een goet JBeefier bsa^ / 't sDdijCi
feenfeirnatuerlgciitreffenbe / bat Dct
ftöeen batfe baer iebinïJigij tegtrtoooji»
tigö toaren. «iepnblingije laocnbe fjp
toebertel^aerlem/ baerfjeui
ren ban ber ojben en anber gfjcmeenUcfe
befocfjten : enber anber / ben (6jaef
ban:öiieren/ iueïc&en fooöpfabonbiji
toass g0ecomen/nemenbe5pn ïlerbergö
op be iBart&t/'t J>ant gefieeten/ qnam
ontser anber eenmaeï ^anberbaegfig
mtt 45?abenen ï^eeren tpöemopjg^
nen ujincfiel. ï|p eerbiebigö op (ïaenbe/
fepbe ben jaef/ Bp foube blijben fitté/
«n met 5ijn mertfe boojtbarên:
lepbealleiineber/ latenbe fien al toat
gp 0abbe/t
'3p begomté oft bolöaé toerr.
^efeneciiten/stin ^aiffipeïen/ geboobt
f)p r)em te ïjelpen/ben S^esren baat boo?
h ftclleu t'ontbtiten / ban ben «©jaef
felf iii trefoo? oft fcfjama gaenbe / fnet t
tn ontbeet banfultr alis ÖP f'sO^'
ïricèisi beben b'anber ï^eeren/en bjoucBê
είη can bier otiber malcanber om.^aer
iiaer bjerbt anberfinjï toeaöemaeffit:
tnacr f'mfbbacgii^ mofl |5P Bun ber^
gafic/fiiiê mibbé onöer 0«π ter -^afel/
en gper eter nsahen: toant &p (öïjS ber^
ftacit i^ybnOnn in grootet teeerfclbjaö
l>dn b3$it&en Bc&bé berfcijepbcn ^erc.»
Êen en Oupfcn beriieringfie gDeg^cben.

l^aerlem tot ben Siarcpijnen / taae*
ren ban öem eeiiiglte /^affredcn/ een
^Itaer-tafei/en boeten ban ^liaren:oni
ter anber / eencn ban eenen 3üec{!iiafbt/
tacr bfe! ban gftcijeuben en g&efpjooc#
foniusjS. ^ergöcnijs na tegbenbaoo?i
tigg fo beei bp een te fien ban 5ön toert/
fijiSteï^aerleni tot 5]ijn;êoonö ^oon/
t üeer Nidaes Suydcer, fcfjont ber flabt
paerlem. Cerftlgcfe/eenpaflijtfe moot
Ruttt tn be rioogDte/ban een Ecce Homo,
groot alö flcbê/ en meer aljs ijaïbe bed^
ben. ürertnsnn eentgöe conterfeptfe*
Un/ t3PöPo»iöoubt/ oft anbirji;oni

Fol. i jo,^

ber anber / eenfnbiiflejpber /g^efiwten
Pier Μ uys, bie boc tod göifeent toajs/
Deöbenbe een D?olUg,6e tronie ban fnoo*
ben tof fen/en eenbepïaepert öooft: be^
fen iionbt chriibm öljs g^ebangficn.
j ;©neci0 ooffe een «©obenbandiet/bacB
' men'tgg£fdfii)apötelberoert/enber*
! fiet / beo? Difcordia, bit ben

; tteiiï-nppilbjarijt. <©nber anber/S^ft

i Mars beginnen spnfujcevtupttretfeen/ett
is goet ban o^öitmntie. ootfe

I een1lanbif£||ap/toefcnbe een
bien/ nut bcdnneffet boltfe/ met een
bootfigöe Clip/ cn bjeemtgebouto tan
Önpfencn [jutten: ijS onbolbaen
gdaten.;^aer oot6 ban gem l)et con«
tetfeptfd ban be <6 jabiniie Β jouto la-
coba, cn öaren IBan fileer ban25oiffCi·
ïe fier tod gebaen/en op3pn óut bjeemt*
fc0efecraerbigö toegBc^ï^iietfet toefen"
i br. »iBot6ijTerfeernatuerlijc&todgée*
ïötSenbejpncpgöen rontcrfeptfeï / tan
Öem fdfis / en fitjier 't lefte ban i)em ge-
baen/ en isi gbcnoecö tflnbooieni)eb<·
benbe bc ^anben t'famcn/boojijem ligt
een bijftigfj oft |&atcr-nojler / acfitec
ί oemt een naetuerlijcfe Hanbt fcBap
bc ?locbt Beeft ÖpgöcmaecBt Ghriftus,
aïis fcnaifDterfittenbe/ en fipnaetfet
I boojljcmgöifinidt: «ap b^cenfpbe ijS
be g^upbd met een lange rolle/ bit ïjem
befcDulbicBt: ^tt anber fpben fenidt
ben€ngöd/bicboojöembibt, /icot
lacobRavart ban ?!lm(ierb8m plagö te
to^en een Anna g^eflacfit / batfcic
gfKP?efetttoai5. '^OtMr. Floris Schoter-
bofch, saaebtiS-öeer inbcnllag^e/ ijs
ban fiem eenen/ Abraham, Sara, Agar, en
ifmael, groot aljS 't Icbcn / meer aïjs ftaL·
bc bedben / foo ficd op b'oube üjöfe toe··
SBemaecÈt
tn aöetïicbt / batmen foube
feggöcn / bat fpniet anbens infulcften
tijbt g!)eÖulfdt en giiecïeebt enüiarcn>
^OtlanClaefz.^fhiiber / cn 5©iffipel
ban CornelisCornelifz. iiSOnbcr anbCt
oocfe eenen S. ChriftofFel met een gLatitt"
fcöap/en i^ een groot fiucfe.
Sn't
ten ï|of ij3 ban bem een ILantfcbap met
cemn Hnbrecht,toair inmcnfiettiat
bee0 fcer op benatner cn 't kben
Ijcbbcn giteïet. 3^acr 50" ted ban Mo-
ftaerts bingijcn in ben grooten bjanbt
ban ï^aericm bcrgaen; tijant san j^wpii

lan Moftart.


-ocr page 159-

boe öfaBefe janbt / mtt m ban öem
jbaer tn otjec ghebletien
Hp t^
gÖetoteHcen iBantjan goetoo^bceUn
toecdant / encenfeer eoet^t0ilöer/foo
bat Marten Hcmfkerck gtJftUPöÖÖ^/ bat
Moftart toan goet toetc& te maccöen / te
lïotienging&aUeouDe IBeefïeriS / öie
Bp gefecnt öaöOe^ÏBacr tuojt oocft bet*
tcït/öat lan Mabufe59« gulp te Rebben
ijetfotöt / in t'öjercfe ban o'Silböie te
Hatbbelboigö/ ban Moftart fulrfepaf^
floegö/ om öat öp toas tn itieniï ban fo
Bceoten ©joubjoft ^lincess / ban De
luekfee notö bp jgn gUeilacöttöfefeet
gefcöitft/batfe Moftart beïienbe ijaet
tjelman te mefen» Hp oberïeben tn't
giaet I ƒ ii. oft j(54ngoebenen bollen
ouberbom.

i^et ïeüf tjan Adriaen de Weert,
i^c^überbanBluffel*

I€6 öebbe eentgöe toel öoo?en taben/
bie oafec Cenften bocö niet onerbatê
toacen/ bat eert öte ban iongg genegj^en
iiSinonft Confttot boUomenöepötte
fieraSen/goetfoHbe toefen/ eentge
belinggeban een uptbe be(ïe|@eefïer0/
tiie bent be|l bebalt/ te bolgö en / en bat
men beel bjilïenbe bolgbenfouberaSen
in confufic/ bit ïaet ic nu toeff foo't toii:
ban bit bebinbtmen göefcöiet te 5ön aU
fo met
Adriaen de Weerde, öte 5gn gect
in*t lefi gabbe gefielt alleë 09 be manlec
öanParmehs, biegpmitaligniwatgt
foc0t te boïgen^i^eïd in ^jjn jeuggt öab
ÖP geleert t'^finttoetpen/ bp
Chriftiaen
ban be Queecbornc, goet Eanbtfcöap
^tfiilbec / bïoonenbe bp be aseutji / en
ttiaiSben )0abet ban jOBeefler
Daniël,
fcWer ban sgn iEyceUentte in benliai
gÖe»©ooitis telSiuffeltoeber gbe&eert
liiefenbe/öiei öem tn gcootec (lil&epöt/
doenbe gcboten bigt en arbepbt om lee^
rem ^gn^ttber0 ïjabben een SupfB^n/
rïaenbe in een eênfaé plaetfe aen be be(l/
baec 8
p öeeï fomecjs fat in 50η eenicöeit/
Bemoeffenenbe inbe Conft/ alle bjo».
ÏBcbept ban jonge Hupben berlatenbe /

penopbe manier ban Frans Moftart tt
ittaecSen.
^p i0 ggerepft nae gitalten/
ttm Dp (al^bergadUi^) tcacltebt te

leerenbenaertenSanbeUnglieban Par-
mentius.foo batgp bieber gbefteect m*
fenbe/ öeel ban manier toa^ beranbert.
<©nlanc]c nae 5ön üjeberfomfï / boe
I ƒ 66, in i^eberlanbt ben trubbel bjasi/
bectrocfe om fuïtfee beroerten bermg*
ben/ en begaf gemmet$Dn iBoeberte
Colen/ Öeeft baer berfc^epben plinten
upt laten gaen / be berüjec&iiigöe Lafa-
Π, bl^ifiojie ban Ruth, toaer in eentgfie
fiaepgronbentomen/ een i^ioutoelei
ben/ metltetrflnacijt/ enbergijelgcfie
i|i(ïo}t&en0* (©ocfteenigbefinnegen^
uanCoornhert^öe bier gecfllgcftegiafÖ*
tengbeöeeten / b'eeniagbenbenaegie*
cicöept / b'anber nae ontupföept/en foo
boojt/ bot0 ben leflen naer (@obt, ^m
paet-fnper toa^oocBeenfeergoebt
IBeejler: fnmma/ alle bie bingen (laen
Beel op be manier banFrandfcoMaz-
zoli ban ^arma«ï©e Weert ig teColen/
notö tebelgcfe jongö toefenbe / gbefïoi*
ben. -^ter fal icfe / om bat icfe ftier een
ban 25^u(Tel boo| fiebbe gfiefiabt/en om
mönenüaetö te coaten / nocg eenigBe
ban 25?uffelbpb0cgöen/0Hbteni0ng9
onber ben anberen. ^aer nocg göe^
toeejï booi befen te JBjuflel een out goet „ ^„«s,
i®ee(ler / g^e^eeten Wülem Tons, bie
upinemenbebja^in ï®ater-berbjen/en
l&atronen te fc^ilberen / met allerlep
boomen/ttupben/!©ieren/©ogelen/2e<i
renben/ en bergjielgcfte/ feet aerbigb en
biel göeöanbelt nae t'ïeben. ï^p§ab
eenen foon Hans ^ bie in gitalten ijs gbe^ Hans το»'
toeeft/ feer toel oocft ban 1©ater-ber*
toefcöilberenbe, öab öp eenen ^ „.«si
foon Guiiliame.biefeectoeltoiotötban
(©Ip-bertoe/beelöcfteniS/ boo?beel6enjS/ ^
en fulcfie btngöen: iis in atalien getrot*
fesn / baer ftpnocöfoube toefen, q^aer
igi oocft te tom gbetoeeft in mijnen tgt
een uptnemenbe fraep ί ongö ^töilber/
Hans Speeckaerc, bie feer aerbigbfcötl^
berbe / en teetftenbe» toajs booj
ongbefontöept een^ op be repit nae
berlanbttot jfloiencen: boeö
fteerenbt
toeber te 0oom /baer geito}btn/ on^·
trent bet %m is77* ï^p toast ban
25iufrel/en foon ban een 2S>02buertoerc'
fter,

mt

Nederlandtfche Schilders,

Ν giet toepnigö bertieringBe iiSbe
^ tijtlber-tonfl bcelattitis getoo?-
ben boo? ben naem oft göeflacöttian
Cltef/ toanter becfcljepben goebe $ètt*
(lerja ban fultften toenaem t'sfinttoerpen
5011 g§ietoee(ï: *®nber anber / ttoee göe^
bjoeOecg/Hendric, en Marten ban Cleef.
Hendrick begaf Öem tot l,anlitfcbap/
en tö gerepil in ^taliën / en anbec flan^
ben/üeel ötngDen engtjeficbtennae t'Ie*
bcnboenbe/ entonterfeptenbe/ bteïjp
naemaelö bicfttoilg in jgn tocrcfeente
pajS biacijt. ^p gabbe botb al be plaet*
fen niet befocgt / toaer banijp eentgöe
^teben/ autoijnen / en Hlntiquitepten
[tabbeintepcfteningbe/ btetenbeeletn
Id^tnt uptcomenrlBact baböe beel bin>«
gen geftaDt ban een ^oderUngb/geiicef
ten
Melchior Lorch, öie langficn tgöt te
Conftantinopel ftaobe gbevwoont
.Hen-
drick
öaDbe een feei aeroigOe Danbelini
gbe /ban öefe bingen nae t Icben te boen/
göelgcft ÖP ootft uptnemenbe toaö met
bebettoe. ï|p beeftmeefïalbatgter-
upten göebacn ban
Frans Floris, foo
epgiientlgcft ober een comenbemetöe
i&anbelingbeban
Frans, bat bet al ban
Frans gbelgcftt te toefen: 1®antbpeen
uptnemmbe ILanbtfcöflp-^cbilbcr iis
gijftoeefl. quam t'-^iittoecpen in t
^cbilöerö #ilbt 15 53.^öné|lerf-
ttjt toeet icS niet.
Marten üj'asS een iSif^
rrpel uan
Frans Floris, cti eerfï beel ggf*
toentopgroote bingben: jBaer begaf
ttem nae ber banbt cp bet deen / maer.
feenbe beel aetbige (lucMen op jijn felbé/
btemen beel nocft bp ben Uefbebberé
fif t:met oocft eenigiie/ baer 5ön bjoeber
Hendrick be gronbén oft acbiec-upten
ï)uft gebaen. Gilhs tjasi Coningfiis ïoo/
èn anber ftaep Hanötfcöap marcSerö/
iicbben bemooc beclgeb|H?c6ttn.0un
SLanbtfcbappen/ beelben temaecben/
baer fp f^er mebe bcrcjcrt 5g?i gbetoo?'
ben.
Marten ig nopt bupten flanbtsS g?#
rep(ï:ii|» tötert feer gequelt met t'ftebec^
^iiie». aettijcft / en i0 gbefïo|ben oubt

ontrpt rp.gaec. q^aeriönocl)gbe^.
toeell eene
wuiem ban C leef/ fiun bjoe.

m/ een goet ^cpberbangtoote ^U

gueren: befen i^ ober ïangB oberlebeti.
^e fonen ban
Marten jgn getoeefi / cjii- ciiiis, Mar#
lis, Marten, looris, en Claes^bie al goebe""'
^cbilberif toaren/oftnocf) tegentooo^ „e„ vL' "
bigö sfln,
Marten trocft ban ^paengitn Manea vaa
naeginbien/ loerisen Gillesjgn boot*
looris bab een uptnemenbe begin iit
cleenbeelbeftenjGinnaer ben^oerf te feer
toegbebaen/iiS jongi) göeflojben* Claes
tooont nocb t'lllnttoerpen»

^tt ïeben ban Antonis Moro;
becmaert iècBilber ban l©trecfin

Gilemeenlgcft 5nn ttoee faften epn*
ben / toaer boo; ben jBienfcb tot
Conit te leer en cn oeffenl ttio|t betoeegt
enjgóetrocben / te toeten / eereengfte-
tem. ?ί1ίί ban be moebigbe gjeugOt be^
bodt be jgatufre te baet te bebben
f en
fiet eenigboo|beelbt ban eenuptnèmj*
be Confinaer / bie in goeben graebt bee
eercni^ gbetlommen/ en bpbengcoo^·
tenin groot aenfienen in toeerbcngfie*
bouöen/ göecrögbtfe ofï bebewltfeecn
p?iifteiingfje ban bperigbe luft tot naee
üolgben/om fulcft uptmuntenbelSan
gbelgcb te too?ben.;§>«ltfe]C iii gbefcfiiet
met ben Conftigben ^tötlber
Aiuonis
Moro,
fienbe fultften boojgangbir / aljS
iraertoajs benbermaerbenjgfcbilberen
€anontcft/flSeefïer
lanSchoorel, besS
beeft bP bem alö een leerling onbet ^n
onbertoijjS begbeben/en 5gn bigt om
beCond t'ómbelfen/ente mogbeneen
goebt jBeeficr toojben / gbcbaen :béÉ
tüclcft bem toel tö gbelttcfet f en is b^
fonber in conterfèptfn nae'tïcben upt*
nemenbe gfietoojben. iö eöerepf!/
en gbetocefï in^paengien/te ffeablil/
fn't^pf/ in'tSaer i jji.eneonterf^t*
tebm^oningb
Phiiips: toant bpbjais

jbecomen in benbienft ban ben^^pfefe-
300? ben Carbtnael
Grandveliii. ©ci^i
eerft beeft bem ben l^epfer gbefowben 01
i&ojtugael / baer bp be ï©®tbter tiitt
^oitugacl / be Bjupbt ba» ■

Phiüps, ronterfepite: ootft loannes, betf
Contngii ban ^ojti^ael/en be Coning*
inne/ be03K{pfer^jongbfie^u(ier/eii

liabbf

Hendrickj Marten, en Antonis Moro. Fol. 15 rs

leben üan Hendrick, cn Marten ban Ciecf/
baniïnttoirpen,


-ocr page 160-

öatïbe booi beeö btp Coo, ï^utaten / en
botten m gagie öeerlgtfee ebefcgenc^
feen. ï|et lanot ban l^ojtugael fcöontfe
l^ern een gouben betten ban i ooo. gul*
ben/ en öjerbt öeeclöcfe ontgaelbt en
BÖeboebt* Ιδοφ contecfeptteöpbaer
beeibanben Kbel/ gebbenüebanpebec
100, g^ucaten / oft nae peber^ becmo#
göen/ ootfe eentg&e goubel^ettenii.
I^pöeeftnocötn't ïlofbanben mepfet
berfcgepbenmettgen ggebaen. t^aet
nae ban ben l^epfec ggefonben in en^
ggelanbt/gp beConinginne Maria, tbiee«
be3|upfb|oubiebanben Contngg Phi-
lips, tonterfeptte/ en gem toerbt gge-
icgontRencengoubenlSetten / gonöert
^ottben flerltnc&iS/en oocft gonbertpon*
ben ilerlincfts tot 3|scr-ggeïi.
tronie befer ^Eoningginne/ bie een feer
fïgoone b^outoe toajss/ topieerbe gp ber*
fcgepbenrepfen op tronp-penneelen/bie
Sp aen groote l^eeren / oocg aen bie
ban ber oiben/en aê Grand velles fcgonc/
ootft aen ben 3^epfer / bie gem gaf ttoee
Donbert gulben* ;potgbaêr tooibt ber«
teïbt/bat gpeen befer ronterfiptfelen
bjatgtte 25iufliêl / aen ben Carbtnael
Grandvelles, bie gem fcgicBte tot ben
ïtepfer/ bien gp bat pjefenteerbe» i©en
iteepfjcrfepbe:3t6 goube ggeen gup3/ ic
Öebt mönen^on aï oberg£geben.;©en
;$tgilbernictopboenbe / quam toeber
ijpbenCarbinael/biefepbe/ iaetmn be»
gaen: oBn gaenbe bp ben Sepfer / p'^eeji
bit conterfeptfeï feer / en be fcgoongept
banbefe#iinceffe/ b?agöenbe toat gp
beniêcgilbergabtbereert. mn Mtp*
fer fepbe/niet: en toat gp begdoibe te ge*
ben. ï®en Carbinaeifepbe /1
ooo. gul*
btn/oft 3oo.9!^ucaten.i©en ^epfer fou*
begem boe'tlafl oberggcgeben grbben/
bat gp bat foube befcgirften. t©tt
foube
30n gefcgiebt een giaer en galf naer bat
SP upt ;êpeengien toast ge romen, ^oe
ben tufftD^n ben Coningg ban
^paengientnbenConing ban i^iant^
tgcg toa0 befioten/ trotg Moro met ben
Coniitgg toeber in;

beren rlopte / en Moro gem lipt boerbe
toeber ben mael-fioc op be ftgouber lep*
be / 't toeltft een fo?grjïöffe boentoasr

toant get fcgiic61gc6 i^ ben ILeeutoen
aen te roeren, ^^efe ggemeenfcgap fou^
be gem^arbt op gebben mogen beften/
en gab gp boo; lenengrooten^paen^
ftgen €belman upt bjienbffgap en upt
lief ben niet ggetoaerfigouöJt ggetoeefl;
JBant bie ban ber inquifitie begonben
geelieloerit ennaebebentbicg te toefen/
bat gp ben Coningg ber jSeberïanben
gaïben oft fulcfef ganbel pet te beel toni
foube maec^en / foo batfe boojgabben
gem be ganbenop te laten leggen. ï©eiJ
ijs Moro begenbigg beriof trfiggenbe/
tipt ,§>paengien bertrocSen in éeber^·
lanbt / metberfierbeoojfarfB/ enpbeï
beloft ban toebercomen.30en Coningg/
bie Moro enjpn €onfi feer toeggebaen
toa^ / ontboobt gem beel repfen met
biieben/ get toelrS gp ten beden affloeg
bat gp moegt / oft bertratfe tot bat beti
Duc d'Aiba injgeberlanbttoefenbe/be
biicbenopgiel / en ggebiupcSte Moro
injpnenbieiifï/ toelcBengem tt7S>iuf*
fel conterfcptte alle 5Pn Concubpnen
nae 't leben. 55en Coningg gabbe be
Sinberen ban Moro boojfien metgeer^
lijcBe ggefcgentften en <©ffitien/alii Ca-
noninggfcgappen/enberggelgtBe.;©en

Duc d'Alba 00C& b^aggenbe Moro na fpn
Binberen/ fepbe/ bat gp gabbe een bocg#
ter / toelcfii! iBan toel ggeleert oft be#
quaem toaii : t)uc d'Alba gem
fcgontS getontfangerfcgap ban ï©en-
blaftiber/ bat een groot ggelbt f'^aerjs
toeert toass / fo bat gp bacr geetlgcfe 09
mocgt leben / en quam fomtgbtjs te
25iufr?l / naet goubenbe met een beel
i^eerben. ;è«mnia/M oro geeft met fpn
Confï geerlgcft geencomlgegabt.^aei:
tooibt oocftggefepbt/ bat boe gpban
ducd Alba tea£iontbobcnbani©trefgt

oningg toeber in êpaengien^ajüoaer en toelfp^lènbe jBanV WgabbeStaV

.....""" ïienenöoomoocfeinjpnjontgepbtbe*

1 anber binnen ató

öp-bp ben Coningg ttt get ï|of geel
Sroot en feer ggemeenfaem toa0 / gem

en beel groote l^eeren ronterfeptenöe/
jae«nfO0b2p toerbt / bat ben Coningg
«ttil öc»n met be fienötop 59« ftgou^

fotgt. ©eeftoofB toef anber bingenaïi
tonterfeptfelen ggebaen j ^nber anber/
eenen berrgfenben
chriftus met tmte

Cnggelen/οοίδ ttoee ^(ipofieïen/ Petrus

nPauiws

Nederlandtfche Schildeïs,

e η Pauius, feer aerbigö ggebaen en gge^
tolo^eert; toant gp't ggeficgtmet oen
bertoentoonberlijtfitoift te bebjtegen/
in allejs 'tleben foo nae comenbe bat get
bertoonberlgtB toa^. i$p eenen tüt co*
^ieerbedpboojben Coning een Danae
ban Titiaeti, bie gp toonber toel gefcgil*
berbt gabbe / en meer anber binden.
€pnblingbeergpober flarf/ toa^ een
befngoentis Chrifti, om on^ Bjoutoen
Ifóertfe t'^ttoerpen/ bat een geerlgtè

ee^
in

l^ï|eittemlgc&too?benbecïaeggt i
vjrnigge/ bie b?oegguptmur.ttgg
onfe Confi jgn gemoibrti/ en bat fp/ aljs
men norg meerber bingen ban gtm ber"
toacgten te fien/fcgtelgrB enonberfrenjS
«ptbitlebentoetgggerucBt en ggena*
men toopen: ggelgcB get in oubenen
nieutoen tgt bicfetoil^ gefcgtet / ooöi
oberetlgcBe ^aren met ben blgtiggen
en confliggen Ia(jues de Baeker :tip UJOlS
geboden t'^nttoerpen. §>m ©aber fou*
be oocB een feer goet ;§>cgUDer 3gn ggt*
toeeft/ bie om eenigg pjocess ban ^n ju»
rien/ gem trocB ontgouben in ©ianrfe*
rgrfe/ en albaer ijs gge(lo|btn. laques
toerbt fomtgbtgcgeeten laques ban Pa-
lermo , nae eenen Antonis Palerrao j een
^cgilöevvbie oocfe Coopittanfegapbebe
in fcgilberge;
toat laques bpgem tooon^
be/ baer gp nou bp toerbt ggegouben/
en mofl: fïabigg feer toercfeen/foo bat gp
bao?3tjn groote neerftitgepbt toonbèr»
lijcB bjoegg toenam in be Confï: toaer
booj Palerrao goebt boojbeel gabbe/
ben toelcBen be binggenban laques beel
ftgicBte nacr i0iant&rgcB / baer fp feer
toel berSotgt toerben. 3!^otg toerlrt
laques ban 3ön jBeeiter (tabigft ber*
maenbt bat to moH beter boen: toant
men fpn binggen niet bercoopen con/
foo bat ben Bnecgt (fo men fepbt) i&eer*
ben arbepbt bebe / om pet te maecBen
bat beuggbt. Opliet nemmermeer tgbt
berloojen gaen/ alft gemop gepüge ba*
SöenmotfttggebtHren/ gp tepcBenbe/

- aein iig epntielinge gaen tooo^
«mbpHeodridt ban ^t««\B|j£6 / iwl^
baer itbt beleefblgtB aen berfotgt gab^
be: toant ggelgcBfp nitt foiggbulbicg
Sgn / bat eenigg ggebacgt ban gun Wa*
ber foube toefen / toaero ttB ;gtien flerf^
bagg niet geb contien bt frg^^ben/ eben*
toel fal sgnennaem ter l@eerelteetoicg
in ggebacgt blijben.

laques de Backer, F0L152:

! toertfefoube getoeeftgebben^iBetgro^
! ter mdcpt gcbicB bu0 beel ban Moro bp
een ggeb?acgt/ fonber te tonnen bertrg-
' ggen booj eenigge ban jtjn Binberen/

ï^etieumüan laques de Backer, iiptmwenDr

J>tgiïber ban ^nitoerpen.

_ etojootb»
gcBe nseïHicgcpbt / foobatgpboojte
btel frtten/botBen / en 't licgaem te toep«
tiigg ocffenen / i^ onggefont getoo}bcn«
€enigge nieenen/ bat gp eenberoeringe
geeft gijccreggen/ en alfoo foube jgnge^
(to j^jen: i©an itft atgt / bat get eeni^e
ïongger-fucöt/oft eenigge aentoaffin*
age tntoenbtgg ijS ggetoeefl: ft^ant gp
foube fpn jlSemojie nocg ggegabt geb^
ütn / en fierbenbe in be armtn ban be
g^ocgier ban fpn lÊtefler Paicrmo, jpn
bfoegge boot betlaggenbe / gebben gge*
fepbt ί ^fBarmlBenfcg/ moeticBfoa
b?ocg flerbentmanr gp toaj5 noig maec
5 O. §,aer oubt. toerbt ebtntoeï op*
ggefnebenyban en toeetniet goe 'tmet
gém ggeaelt toa^. ^gn bingen too jbetf
ober al feer gefocgt en beggeert/ en ber*"
tieren in beel plaetfen ber Sliefgeböerj^
Cabinetten oft Canieren. i^e IBibbeï»
bojgg bp Mekhior Wintgis fgn ban gem
b?p fcgoon fJucfien/ eerfleen Adameit
Eva, een charitas, en een Crucifip. Cot
eenen s^ Oppenbergh, gebitfeggefiett
ban gem bip fIttcBen ban flaenbebeeV
ben / galf alj3 't leben/ te toeten / vcnus,
iuno,PaiJas, aerbiggt flanbeu/ met eenéi'
gge binggen atgtcr/en in ben grontban
gimreetfcgap/ ekebingge/ oftgBebleri»
ten. ;ètimma/gp ijj toel eenban be befic
ColojeerberjS bie^nttoerpen geeft gge«
gabt / gebbenbe een bleefcgatgtige ma^
nier ban ftgilbcren / fooniet met entBel
toit/maer wet rarnatie bergoo^enbr/
foo bat gponber ben ^tgilbtïSl ettoigft
göerwtjtöeeftberbifnt».


-ocr page 161-

Nedcrlandtfche Schilders,

t^etUeUen uan Mathijs m leroon Koek, ^gttoitji
öanlïntttjerpen.

G^eïgt63ltittocr»en inonfe jScbec*
latHïm fcöönt oft gelgcfet tmmt^
bec
btt Conflenaren/ elfoo iplojenren
in Stalien boojtgbt ρΐαφ te tuefen: j^o
ficefeöefe becmaccDe^aöt öooitaöe^
D^acOt bet^DepDen Confïenatett / tte
in onfe Confl gebtien aengeiuenbt oocg
becfcgepDen ge&aenten ban iuergé. <Biu
becanbec/ geeft fp j^aec ooc& bet:ctcr{
met te gebben eOej^iift tot een
Mathijs Koek, ö<e eenuptnemcnUe
gDetneed in HanbtfcDappen.

UiaiS oocft b' eet(le bte be ILanbt^
fcftappen op een beter manier begon te
maecben / met meer beranberinggen/
βρ bc nieuto gitaltaenfcöe oft Kintgcfe*
fc0e torjfe/ cn ttiaö toonber berfiecigö
en bonbi^j in 'tojbinecen oft bp een
boegöen» ^cftilbecbe ban ï^ater en «©^
ïp-bertoe feer bjtmmenbe ftutfeen.l^an
leronimus Koek, jrjn b?oe&ei7 Ö^b icfe

Conft/ en begaf öem baerCooötttmti
fcöap mebe te biöben: Hiet fcDifoeren/
corijt en ïif»atet-bei:tDe boetften:
Eiet i&laet-fnijbenen öetfen. ^p
botö felf feer inbentgf ban Hanbff&ap^
pen/ en geeft felf berfcöepbtnbinggen
göeöetft:|®aeccbentoelbrcel ban
Ma-
thijs
5pn bjoebeï^ bingen/ infonber^ept
11: |lanbtfcga))6en0/ bie ban peljec
notg ggeern Ino^ben ggeften*
leroon rgffe ggebjoiben/ toopenbe b'een
&up0 bp b'anber / ftabbe borg ggeen
fetnbecen ban een ]©olIanbtfcBe i^jowtti/
Volck oft Volcktgen ggenoemt. Cn gge^
Igr& gpboertigg en een föetgoitjr&ec
toa
.0 / fepbe en ftgjeefDpbic&bjil^ aijt
boo?abbij0: ILaet be I^oc&feofeenom
'tbolc60 toiUe. ^onuijtsÈfteïbeijpupt
fonber ïetter^fil^oubt bic 3ftot& tn ecren/
en bergöelgc&e bing&en, 25p eentgö
bingöen fc6ieeföpop3gnoubt
rgcfi^:

ni«t beel te fegg^en; lO^ant gp berltet be

Den Koek moet koken om 'tvokx wil van als,
D'cen ghebraden.en het ander ghefoden:
Wie defen coft niet mach, 'tzy hardt oft mals,
'tWtfpouwen en is hem niet verboden:
Maer om Koek oft volck niet te blameren,
Verfwijght de fauten,'tfal elder pafferen.

iiS g^e(to2ben ten tgbe boe Frans (ïo?ben« ^ot 0em tsi buji ILampfoi
Floris Oberïeebt / bat tjs / iti 't giaec nifcft ggebttDi:
1/70» Mathijs bja0 langge te booten ge*

Ghy waert Mathijs in Conft van Landtfchap foo bedreven.
Dat ο ns eeuw' ws ghelijck en heeft nouwlijcks ghegheven:
Nu onder Conftenaers gherckent blijft, daerom

DatNederlandt ghy eert met eeuwigh tijdtfchen rom.

^tt leüen üan Willem Key, ^ciiHiier tian a^^eiia»

Sl^ïcBe ebeïe gDeefïen/ bie begaeft 5pn
banberi^atuere/ batfebetttïonber*
Igcfe 50« boo? ben |BênfcDen/boo| öeet*
Ïöc6e cn bernufttgP €on(ïen y . tomen
in meecbec atötingöe/ en toeetbtgijept/
aïis fp baer beneffeniS gun betogfiEn^e

25jeba / een JBan bie ban freflgtBeii
aenfien bja0 / puntigg en geerlgcft
in
5pn cleibtnaDe/ttJOonenbe t' ^nttoecpen
in't fcöoonlïe oft gerte ban bet jg>tabt;
bpbej^euri/ ineen feergrootftgoon
gttpö /ggel^tfeenbe ban ggeïaet meec
een iiaet0-gecr aijs een Conflenaec.
toaiS g|ebo|ente25^eba / enten mebe-
biftipel ban
Frans Floris bp Lambert
Lombardus
ban Huptfe / en qwam"irt

't^fguberjs oft

t'Slflw

ri$tittt)et;^ett in't ^aec onjs i^eeren
llpbiaë ban goeben bermoggen
en rgcfe / botg niet ober boenbenotg
quiftigg: maer altijt^ blgtig om toecc^
benen bitnneny en tomenbebpggefeL·
ftga^onüer bie ban ber Confl/oftan*
ber^i / liet niet aljs anber aen gem eent<
Sge onggefcgitftte litgtbeerbtggepbt
mert&en«tQengaenbe 3gn Uaerc& oft ma^
nier ban ganbeltngge / gp toajs een feer
goet Contetfepter na t'Ieben / be natue»
re in alle^ feer na comenbe / sgn bingen
feerbjelbcrb^gbenbe/ en bectoercSen»·
be/ met een feer beöaegglgcfee foetgept/
toaer in gp boben anberf te p?gfcn toaö:
aïgoctoel gp niet fo milt oft geeftigg en
tsa^ aliès mei
Floris, foo en ma^ gp botg
nietaetgtin s^n ojbineren/ gebbenbe
goetberftanbtenoojbeeï» iiptoaisban
$gn bjerc&en (bie gp altgt ueel gabbe)
toelen geerïgcfeggeloont» Ban sgner
BantöJaö t'^ftnttoerpen op get ^tabt-
gupiS een feer geerlgt&aucft / 'tnielcg
fiem gabbe laten maften ben Crefojier
chriiWèi Pruyra.i^icr uiaren tn be ton*
terfeptfelen ban be l^eeré ban ber flabt/
ölfo groot ftl0 'ticben/ boben inbe goog^
te quameenen chriftus,met «iEngelenen
anber bit |!ut6 berbjanbe boe be rou*
iDe^paenftge fertiggflupben
t s?^*
bat foo geerlgtfe ^^tabtgnp^ in bjanbt

lïoiie/ baer chriilus roept: Comt al tot
tnp/bie belafl ^gt enbelaben.^ter biarS
öeel Uramece gemaecSt, ^en fin tnass

'JBan ggebonben en getroffen / om
toeberbangem geerlgtfe ggetrofitnte
tooiben /boefp in 25$abanbt in een on«
6e6ent ^ojp onber ben 25oeten/ om
Roeten met ben ^inccel na te bootfcn/
geeft uptgaen picfeen / en tot be ^cgil^
wE-cwfl bettoecfeen/ onfen gftebuerï»

SS^nl^f&wtenbtftgtnroew/ bw feeï
ggenostten npt Efaias: iG^at toept ggp/
oft geeft ggp ggelt ί baer men meïtfe en
l©gn om niet ggeeft. ^it flncK toerbt
baoj be beelbtftojminge gebjo6en,©ai!
gem Uia0 ooc tn be felbe Sertfe een Wicf
to?ie oft -Ctinmpöe
Chrifti,eéfeer geer*
Igc6(!uc6. ronterfepte ben Csrbü
nael
Grandvelies in 5gn ^Tarbinaelffgc
tleercn/toaer booi gpgemgafongge^
epfcgt beertigg aijtB^-baeiberiS. 5^aer
bat gp beel toercitenen conterfeptfelen
binnen
5gnen tgbt gabbe ggebaen/fiecft
gp epnblgtS ggetonterfept
Duckd'Ai-
ba
: gier ober boenbe/ alfoo gp gem ge*
lietggeenbjeembe fp^aetfe teberftaen/
goo^be gp en berflonbt boo? eenigge re^
benen tuffcgen
Duck d'AIba en pemanbt
ban ben :$loeb-raet/bat get bonni^ batt
ben <©jaef ban (Êgmonbi en anber^ee^
ren toajs bf(loten / batfe mojie (ïerben:
'tibelcEtgpalsi een beminber be^Cbeli*
bomjs fo geel ter gertl foube gebben ge«
nomen / bat gp 'tgupjs tomenbe ijSfietfe
ggemoiben en gge{lo|ben/op ben felben
bagg bat ben $J5iaef ban €gmont en
i|oojn 5gn gefiojben / in get iaer i ί 6 8»
ben bgfben Sfung / op ben H^fncjcfïer a«·
bont, i^ommige meenen/gp toaer eeni*
gge bagen te boo^ ggello^ben/ niemant
be bergael be oo^faetH sgn^ bootjS / al$
een trouto bjient/bieftoggen ton/open^
barenbe«2finber fegggen/bat gp foo ber^
ftgiicSte ban'ttojeet «ptften banOuc
d'Aiba, bat gp baer ban fietfe toerbt/en
(ïerf :ban atgt get berfiett gera
feggt
Lampfonius alönö:

Willem Key, en Pieter Breughel.

Door Keys gheleerde handt Mènfch troengien uytghedruckt.
Die ghy fout meenen fien, foo wel zijn fy gheluckt:
Neemt ghy maer Moro uyt, niemandt crijght,nae mijn oordeel,
In Nederlandt door Conit daer teghen eenigh voordcel.

ïeüen ban Pieter Breughel, uptneniettöe
berban 25ieuggeU

ggcefiiggen en bootfiggen Pieter Breu-
ghel, ben toelcSen iiS geboo?en niet togt
ban25?eba/opeen «ï&o^p/ ggegeeten
25jeuggel/ teelrfe^ naemgp met gem
ggebiaggen geeft / en 5gn naecomelin^

ggen ggclaten, m Reeft f onft
leerbtbp
Pieter Koeck ban ^fietft /toiens
bocgter gpnaemaeiiS ito «be
y en gabfe
boe fpnocg tleen uiaii btc6toil#op ben
$ arm


-ocr page 162-

nnrcttisBêtïiasScn /boefip 6? Pieter

tooonDc. i^piiibanöietsaentoe«&en
lïp
leroon Koek, cn gercpjï in

50|anffirflc6 / fntjflnbacïin
ïlPÖaböe tecï göepiactifcert / nae te
fianöcUnse ban
leroon tan öcn :i53fcö:
(tt maeclieeoodt beel foaöane fpooc&e«
rgcn / cn ö^ollr n/ Ujacrom &p ban bcïen
üjerbtgötöeeten
Pier den Drol. <©dc6

fietmcntijepnicö(luc§enbanöem/ ö«
ten aenf£|)outocr Uopitije fonöcr ïaccgeri
fan aenficn/ja öoe (hiet luD'nbiouUiigö
en flattgö ootfe i0/&p moet ten roin^
flen meefr muplen oft grinniicfeen* gsn
5ön repfenOeeftÖPbeel göeficöten na«
rlcbcn göeconterfept / fooöatiec g&e*
fept too^t/öat öpin
b'Alpes toefenöe/ al
6ie bergDencn rotfen öaöin g^eftiJol»
flötn / en t'öupsi göccomen οβ^^ϋοείδιη
«η i^enneeïenuptgDefpogöen öaböe/ fo
fpgöentlötft con öp te befen tn anber
tieeïen be 5latuerenae bolgijen.l^pber*
Ciiois en nam 5ön üjooningtje f ninttuer^
pen / eniïuam albaec inDtt <i&ilbt ojïi
iècètïberiS'tamer / tif ί ^aer an^ ^ee;.
ren
ι ƒ ƒ iï« €η tojocBtbecl booj een
Coopman/gefieeten
Hans Franckert,bat
een eöel goet bojft toaii ban ef iBan/bie
gccm bp
Brueghel > en met ijem baeglj^
ïgcSjSfeer genisfnfaemteia^.jBtt befen
EranckertgtogO Breugelöu&toelö bup^
ten bp ben Boeren / tec i^ecitita / en ter
::ö?upiöff/ beccieebi in 2&oercn fieeren/
engaüen
gif ren 0I0 anöec/ berfierenbr
ofiB.iuPbgomö bejlanöt
oft bolcS te tocffi^iei: öafebe Brue-
ghel 5ίίη bermiiecB/bai ujefen

Ken/fn eteii/biinc0en/&anffn/fpiingen/

Bitpagien/fnanbeï aoöben te f^fen/ toelt
DingOen βρ banfeer flui{ïiigl>en aer^
tngO üüifl met ben
bsrtotn nas te boot,,
fin / foo töeï tn mp-mmt/

tejant öpbanbepben féet; «Ptneminöe
lua^ ban öanöelingöe,
W'Hi 25oeren
en 25oerinnfn opzijn êempffge enan-
tm totflbp oofSfeee EpgDentïtjtfe te
tJeeben/en bat bom iaefen feer

natufrlrjcè aeii te toijï'en / in banfen/
saen/cnfïarn/offanbeÏ actiën»©!» tnajs

towbet ba?i in ^Hn (ïeUttig^^n / en öan^
öelbe feer fupber en aerbig met bc0éi?/
inaex^enbe beeï giiiftffttfeen^ nae t'ie^

mm. ^miiim ^p rnmmntwm
tooonbe/Biel met tf 0tpt oft ©otgtes^
DM bieltfie ^poocufoube jgebben ge^
trowtot / banöcHi itiifBeegDbe / batfï»
aitgt (ftio feec öe toaerOepbtfnawnbe),
gÖeïDent wag
te ïiegöen» m maet
met Baer een berbonbt en befp^ecfe / ÖP'
foube ftlöaec logöenen ficrben op eenea
fterffiocjè/ toaertoeöp eenen maecfete
ceöelöcfe langD/ en fiao ben fierffïocft
met bet tgbt gnam holte toojben / fou*
be t ï^outüïicfe gantfcö upt en te niette»
3ÖÏV gDelflCfe öet eer langen tQt Qtftm*
be. epnbciingöe/ aïfoobe -©ebato ban
Pieter Koeck ten ïefien tooonbe te a^inf"
fei/toerbt öp te b^flen ftaet botDtec/ bte
aïis bcïDaeitiö / fjp bfcfiteilsi op ben
areih fiabgfiebjagben/ en ijs met fiaer
g&etroutot: botij befpjacfe be jBoebec;
bat
Brueghet^ntüJctp berïatenbe/mofi
romen tuooiiente aSjufféi/ op bat öp
moc^berlaten en becgöetenbat boo^
i'ige |Bepf6en/&et toeltft alfoo geftftie^
at, tP een feer fUïle en gijefcSitfei
IBati/ niet btel ban tuoo^ben / ban toe!
bootfigD w Öet göefelfcftap / boenbe
ben uipb€ii/oft οοιδ jijn epgften fenec&^.
tesi/ Ê'fomtrjtbecfcöiicSenmet eeiifg^
gefpoocö/ oft gerammel/ bat te toe*
SÖeb?atl)t. eenig^e ?iina· b?föii&eïi&
toettfeen jijn ailgansbp beti lepfer/te
toeten / een groot fïucfe / toefenbe eenen
tfioien bani^abel/baer beelfcaep tocrc
in tomt / oac&bsn bobeninte fjen;

een ber ielber^ifïD^ie / rleen ofi
nunbtii terfenbe: <Bm ttoee micBen

Crup^-Diagjnggin/fm naiuerUjf 6 sm-

lun / met aJiijt fentgDe biöïfen barr on^
oer een ïiinber-boobtRgite/baeE
beel toeri&lfjf&e bingöcn 3ijn te fien/
toaer ban itB eiber fjebiïc beröaeït/ ioe
ifi sanfcf) ö^saarfjt foecSeit
tfb^&ibben een aBorrigü δάώ / bat

Jöif e ^rösöf-lupben sDe^

J^ öcn routoe etï-

t öerftetben bet ^oeberis / en anbec
toetrBing^entocInaegbeièomentotfen-
be* een iSe fieerittgfte Pauii^ met
feer aerbfge Clippen. /Stoaerquaïtjift,
te beröaïen toat al gemaeffetfieeft >
ban toobernen/ïleiïé/boertgege^ftieb*

rnJTen/ en anbere. m öeefttrbPitiaeifet
tm temptatif Hniii biijrnieu

tn%m.

Nederlaïidtfche Schilders,

m Eanbett obetfpjepbt met tooïcfeen /
baermen te fom plaetfen boo^fiec: oot&
een buUe
Griet,bie een roof booj be ficUe
boet/bie feer berböiïertfict / en bieemt
ep 5Ön fcljotis toegeitiaecftt 1 ttfe acöt
beep en anber (lutben oocfi tn fl^epferjs
^of3ί}η» ^aec ijS ootfe t'ifimfierbam
tot ben Conft-Uefbigen s^.
Herman pii-
grims ,een 25oeren 25juploft ban <®lp-
loertoe/ bie feer aerbigb t0/altoaer men
fiet ber 25oeren tronien en naecSten/
SÖeel en bjupn/ alsi banbe jèonberi»
bjanbt/ enleelgtfe ban öupbt toefenbe /
ben^tee-lupben niet ggelgc^enbe. Hp
öeeft ooc6 gemaett een (iuc& / baer ben
5^a(ïen tegBcn ben Bafïen-abont (ïröti
een anber / baer alle be remebien tooj^
ben gBeb^uptUt teggen be boot: een an«
öec/banallerlepipclcn ber feinberen/en
meerontaUgcfee finneSenjS. 5^aer 5gn
oocHtefien ttoee boec&en banlJ^ater-
bertoe/ bp ben Confl-liefbigöen ^eer
Willem lacobfz.bp be nieuH^ercfe VMm*
(ierbam/ toefenbe e€n 2Boeren Sermisi/
en 25?uploft/ baer beel b^ollige bootfen
in 5ön te fien/en t'recDte toefen berBoe»'
ren: onbec anber/ baerfp be J2>iupt bt*
Sifte!i/i0 eenen ouben 25oer / öebbenbe
t'bupbslfeen aen ben öalii / en boenbe
met tn 5gn Öanbt t'gbelbt te paffen / en
5ijnfeeruptnemenbe (lucSem
ren ban jsjuffel 6abben bem eentoep=<
fligbbooj 3Ön boot aenbefieette mafeen
^enigDe ban bet belbenbanbe - , - ~

Wie is doch defen Bos ? leroon van nieuws ghecoomen
Ter Wecrelt, die ons bootlt zijns Meefters closcke droomeiia
Ervaren met t'Pinceel, en ftijl foo abel daet.
Dat hy hem ondertufch nochtans te boven gaet?
Neemt Petre toe in moet, foo ghy in Conft doet vruchtighj
In dijn oudt Meefters wijs, van fchildren bootfen duchtigh j \
Wellacchens weerdt, gJiy doch verdient te zijn eenpaer
Heerlijck ghelooft,ni,et min als eenigh Conftenaer.

nilfifiept natuerlgiB in itptgeBöfen al'
bet-fcboonfle ilcnffBen Hic^amen / en
ïl^iercnigtjen toarenberanöert. <©otS
toeetmsnö3ei/bfit betfrijepbenmael ben
bttüciiirgglj /ntlbigij / fenerflanbenbe/
befefooöeel bcïöeben ^tabt geeft met
routoeBanben aengDetall / obn: öoop
gl&eteoipen / en met bernieienbe boeten
bertrebeni maer boe epnbltngö Êoom
, gaer begon beteEbeboelen onber be is^e^
Wge Beerfcliinge ber ^aufen/ gecftmen
ρ ί SuC*

FoLi54;t

Pieter Bfeughel,Ioan SchoorcL

asjuffeïfcöe baert nae ICnttoerpen/ batt
boo| 5ijn fterbenacljtertoege bleben^
i0eel biecmöeucrfiertngöen ban finnen
feensi fietmen ban 38η b^oUf π in fdjint:
roaeröabber nocftfcerueel net enftip^
bergöetepcftent met eentgöe fc^jiften
bp/toclcfeeten beele a! te feec bijttgö oft
ftöimpttö toefenbe/ Öp in 3Ön boot-fiec*
teboo?3gn üupfbioutoe liet berbjan^
bé/boo| leettoefen/ oft bieeftnbefp baec
booi in Igbenquaem/ oft pet te berant».
tooojben mocöt Bebben, H
p liet 59«
l^jontoeinCcflameni een(luc6mcteê
igpiec op be galg/ meeneribe met b'iEp
ter be tlappige tongen/ bie
Dp be galgg
toeepgöenbe; öaöbe berber gemaecfet/
baer be toaerè«pt boöjb jeetfet: bit fou*
be(nae 5tjn fcggöen) tbefte 5gn/bat ban
Dem gebae toais, l|p liet na ttoee sonen/ vaa

nincx loo,en 10 een Conterfepter na'tic Breusheii
ben,ian, bp 45|oot-moeber/be ï©e<»
butoe ban
Pieter ban ncïfl/ öier ba toa<
ter-bectoeDibbenbeg&cleert / quamen
leerbe ban <©ip-beitoe bp eenen
Pieter
Goe-kindr,
baer beelfraep tóngBen toa*
ren in öup^. ^p repfbeboojtna €olcn/
en fo in Staïien/en iji in feer groot acfi*
ten gecomen/met te maBenHantfcfiap··
hem en feer tleen bteïbeSen^ / baer Dp
eenuptnemenbe fcaep öanbeltngö ban
tieeft.
Lampfonius fpieeiBt op befeniïa
totBreugheljbjagljenbe:

f^etïCDen ban loan Schoorel,

Senlgcfe / bat boo^mad t'öooft
ber ^teben / &et alöer fe&oonfie
föoom/Moepenbe in boojfpoet/ en bolc-
rijtfe toefenbe/platftt in gbelijcS göetal
ban iBeiiffjjeH t'obetbloepën/enber;·
tiert te toefen uan f onfïigfie uptnemen#
tebeelben/ ©ft om beter feggöen IBar^
«noien/en Coperen/ bie booj Booge bec


-ocr page 163-

Nederlandtfche Schilders,

•§FoLI55·

loan Schoorei.

cBeiJonöen/ enuptööeren srepfifl^en
fcöoottioojt gDeöaeïtcenigljeöer
Mtt*
öaeïöe fcBoon gcfleïtigöe /

ttt Copecen / toelc^e upt ben i>ont&ei;{n
tomende tioo^ ben bagg/ lebben onfe
;g)cötlbec-t0njï een groot Ηtfit gegelöé /
tnben «©effenaeriSbanbefetben oogen
eeopent / om t'onberftöepben/ toat lee*
iBcg/en fcöoon/ en t'alber fcöoonfïe tn't
lebefl oft in ber natueren toag/aengacn'
be bc gefïalintfTen bec j® enfcöen itcfia-»
men en bec interen libtmatem ^o bat
b'Sltaïianen bus bcrltcBt toefenbe/Öeb^
ben bjoegec getroffen ben tetfiten aert
in toelfianbt ber beeïben / ató üieï onss
l^eberlanbeïö/ bte foo op een fefeer aen#
getoenbe tofife ban Iwerften/ met onboL·
tomen feenntö / tot betec en beter boen
iïabfg en blgttgö fiebben getracöt/0un
felben beel met rgemeen ïeben te boïgc
bernoegftenbe/faten (göeïötfe of men
feggöen foube
) göenoec0 boncfeer / oft
met
toepmgöUcötjS/ totbat loanban
Schoorel, gun upt ^taïfen ftet toefen
ban be befte toijfe oft gefïalt onfer Con^
fien bjacöt / en boo? oogScn ftelbe» <en
sm bat Igp toe! ben eerfïeii toa^ / bie
^taïienbefocöt / en be ^cDtïber-fonjï
fiter Deeft tomen beilic&ten /toojbe Öp
ban
Frans Floris en anber (aïis men fegt)
ben ILanteeren-bjager en ;êtraet-ma*
6et onfer €on(ïen in ben j^eberlanben
Söeöeeten/ en göefiouben te üjèfem ®p
liMiS göebojen tn't ^aer 149 ƒ. ben eec^
(ïenbagDban #ug(t/ ïneenBoip bp
SClcSmaer in ïlolïanbt
/geöeeten ;©tBoo
cel/t'ujeïcfe öem ben toenaem Deeft toe#
geïangt / en öp befe jijn geboo?t-pïaet^
een toiibt
gfreruci&t. g)ijn eubetss tm
bioegö ontlïerbenbe/ toetbt ban 5nn
bjfenben ter ^cgolen befteït binné ^jïc»-
maer/atoaer jgp totsgné beettSien^ai»
ren leerenbe/ toaö bapper in be S.atrjn^
fcöefpiaecfito^cnomen: maeröabalf
töt een fonberlinge genegentöept tot be
«sneptfien-fOiifl / beel naetrecBenöe upt
fcöilbergcn en gefcfijeben «©ïa^-benfie^
ren/fnabenbe ooffi met öet ^enmeg op
tottte booinen intt-potteii beelbeSenji
ban jlBenfceen/®ieren/ctupbf/en boo*
nien/toaer booi öp ba ?ön mebe ftSooI-
fongers feet toerbt bemint en gepiefen.
^e blienbw/ fienöefiemfoofli&^flïigD
en ;g>tfiilber-cor|ï ïufïigö/boïbeben «
begDi / en beftelben 0em tl^aerlem

Γ

111

Γ»-

'ii

bp Willem Cornelife. taemlgcfe ^iÖiï^
brr nae fulc&en tgbt^efen tooutoi Dem
niet aennemen/ ban onber een berbonbt
ban b?p Sa^en/ t'toeïcfe be b^ienben aï#
foo toefïonben / mibtis ooc6 berbinbin;'
göe banfeetfier göeïötte betalen / in·
bien
schoorei 5gnentgbtbpben iBee*
(ïernietett boïbebc / toelcit berbinbt-
ffDjift ben |®ee(ler alt^bt ober öem itt
SÖnCeffcBebioegö. Cnaïfoobenjotu
gfien Bem groot gftetoin b^atfit/ ban
itt
Oeteerftegpiaer/ meeraïs eenfionbcrt
gulben ban Bern genietenbe/t'bjeïcfe op
bien tjjöt beel toagi / fo?göenbei>p Bern
mocBt ontgaen/ ben JBeefier bicRbaiïs
biontfe toefenbe/ fepbe beelmael:
lan,
toeet bat ie u in mgn 'STejfclje bjage/ i(i
bat göp mp ontgaet / itfe toeet toat it6
met u tijienben te boen fjebbé fal:t'toeïc
Schoorei foo beel te öoo?enber&|oot.
'Sr'gebieï ei rep^/ boe bé IBeefter bjont
flapen toajs göegaen/
batschoordaen
öefen b|ief ggeraecftte / op tenen
ter abonbt / boe Betfeer toaepbe/ gaen^
bebaer mebe op be i^out- bjugg/ en
ftBeurbe Bem in beel deen (ïucften / bie
Bp in't toater ïiet Benen bliegBen: botö
met meentngöe 5iincn|Beefïer bioom*
lötB te bolboen :^er Bem berbiBben'»
be/ bat ben jBeefler Bem boojtaen niet
meer met ffcBjift en tergbe»?!^i^ fjon^
baegBiS en itepligB&aegöiS ^ae-mib-
baegsf
gingBSchoorel gemeenltjcfe bup*
ten taedem/baer boe een ïufiigB bofcg
ïagB /en bootfïe 'tgBeboomt nae met
ben bertoen / fecr aerbigö en tlucfjticB/
bupten be gfesmcen toijfe ban anber
^cBilber^, fijnen b?p - jaerfcBen trjbt
toolbaen toefenbe / nam ooilof aen befeti
^ee(lcr/en quam tooonf t'2Cir.|ïerbam/
bp een fraep en bermaertiBcefier lacop
cornehfz.
gBenoemt/ bie goet Cepcfie^
naer/ ^rBilbcr/ enfupbecinsljnbeti
toentoa^^ laan befen 5l@eefler toa^
Schoorei in grooter toeerben/en aï0 jgn
«pgBcn foon gBeBouben/ en gaf fiem om
5rjn gBeefiigB en beerbigö toertfeen
giaerïöcfejc eenfeecfeét fommegBelbtö
toe / Bem toeïatenbe bupten tnbt
oft
anbers eenigBe Piitficn hooi Bem feïftf
te m^ecften/ foo m ^U
tc mop gBeibt

ijerobeKbe^

tecobetbe/om tjobjbec teijerfoecSen,
^cfen meelïer Babbe cl jéfer f^ap botB'
terfeenban ttoaeïf^aren/aen toeïcfebe
#atuereftBeen Ba« «ptcrfïe bermogen
te BebbengBetoont/ mebé tebeelenen
in te (iojten aïlcn toeïjlanbt / fcBoon*
gept/ enbiienblgtBe gratelijc6Bepï>t.
Cnal Boetoelbefeji®?outo-menfcBctt
aerbige bebaïïicBept
Schoorcis Berte in
ïiefbe bertoonnenen aengBeïotfetBab'
be/
obermibtjEi B^t bocBtergenjSjoncB*
Öepbt/Bpmet bancBbaerBepbtban stjn
IBeefierbertrccfeenbe/ bleef toaer Bp
tepfbe altijbtbe foetegBebatBteni^ en

foebe toegBene^mBept totBet^epff
en injön Berte/be^openbe naemaeïjS
5Ön ïtefbe booj «CcBt-fenoop gebepigBt
motBt toojben» Cer feïbér tóbt toajs
lannijn de Mabufc in ben bienfï ban Phi-
lippus
ban Bureundien, 25tffcBop ban
©tretijt; tn aïjoo
Mabufe feer gBerucB'
ttgB toajs/iis
schoorei bp Bem rmnét
tomen tooonen om toat te leeren · bocB
gebuerbf niet ïangc: toant befen iBee^
(Ier ongBeregelt ban ïeben/ beel in ïicB='
te Berbergen Bem begebenbe totbjinc^ j
Sen en becftten
/Schoorel btcötoiï^ boo?
Bem bctaeïbe / en boo? B«n in gBebaer
be^ lebenjs toa^e / foo bat Bem geen nut
«1 botBt baer bp te bïgben: maer ber^
troeft nae Ceuïen / en ban baer nae
iêpierss/altoaerBpbortbt eengee(iïgt6
IBan/ feer tonfiig in JBetfelrge en ber^·
toitingBen/bp toeïtSenBp Bem begaf
tenen tpbt ïangB/befe Conjïen af te ïee#·
ren/
toaerbooiBP befen maecfeteeenf»
flBelïufBen^cBtlberge. ©an^pierji
repfbeBP nae ^traetfburgB/ en ban
taer nae 25afeï /ober aï ben ^cBüberji
toincfeeïen befoecfienbe / toaiStoel be^^
SBeert/en belooft goet ontBael en loon/
omjrjn beerbigBtoerrilen : naant Bp
meer bebe in
een toeecBe/aïjs anber bicfe^·
toil0 beben tn een jBaenbt / bocB bleef
nergBen^ ïangBe. H
p ijS ootS gecomcn
totjUoiemburgB / bp benCcnfïigBen
Aibert Durer,baer Bp om leeren cenigen
tpt 6p bleef: ® ocB alfoo op bien tpbt
Lntherus mct 5gn leertnfi^e be gfterufie
B^eewït begon beroeren/en
batDurer
öem bec fagén ootB eenicBfinjS begon te

tjimoepen^ectrot Schoorei na^ttergs

in Co^ttttDtn / altoaer pptoert^enbe
booj ben meflïenl^eeren toelbegBeert
toajef/ entooonbe bp cenen
Baron, een
groot ItefBebber ba fcBilberge/bieBem
«iet alleen goet ontBaeï en beloontngBe
toilbe boen cft gBcben: JBaer oocfejpn
epgBen Sf^otöicr te Boutolgtfe/ 't bj^icfe
e^n groote faecfe beo? Bem gBetoeefï/en
toeïbebailen foube Bebben/ ten Baöbe
gfiebaenbatBet2ttmfterbamfcBe botB'
terfeenBemfogefcBiïbcrttoa0 ban ben
lliefbe-<©oötn'tBette/ toaer ban BP
altgöt be pitcSelingije beboeïenbe/ntet
en bocBt ban om in Coniïen boïcemen^
bertetoojben / op bat BpepnblingBe
totspn begBecrte motBt tomen: i©oo?
toeicSe bpericBept Bp beel gBeboo^bert
Beeft/fcBönenbe ofUiefbe tonfïen boet
leeren, ban baerbertretfeenbe/
guam te a^enetien / aïtoaer BP geraecS*
teinSenni^ ban eenigBe 2!lntto?rpfcBe
^cBil&ersi/ naemlgcfe eenen
Damei ban
aSombergBe/eenliefftebbcr ber ^φίΐ*
ber'fionfï, (©nbertuffcöen gBebieï/bat
upt berfVBspben 3Lanben te ©enetien
sgn sengecomen eeni^e/ bie booj Baö*
benbercpfenae Bet ©epltgBe %anbty
en ilicrufaiem te befoecfeen: <©nbet:
befe toa^ eenen 25aggnen50ater / ban
ber <©oubein ï^oUant/eenfeer geffötct;
iBan/ en groot liefBebber ban DeftBÜ*
berge/ boo^toelffeegaenpojtertBP «ιε^
betrctfenaei^ierulaïem / jpnjsouber-
bom0 ontrent ^ j*giaren/mebe gBeho«»
men Bebbenbe aïle ^cBiïber gBereet^.
ftBap/toa^ ttfcBepe onbertufTcBé boen^
be / fonterfeptenbéeenigBe perfonna^
gtcn na 'tïeben/tepcfeenenbe in
cê hoep
Sen 5Pn bacB baerben/oorδ onber toegè.
tn Canbten / CiperjiS / en eiber / eentgï

€afïeelen/en gBebergBten nae'tleben/
feer aeröigB om ficmCot Itierufalé toe*
fenbc/maerSte feenni^ met ben <©uac<
biaen ban 't Cïooder tot ;èion / bie
al·
baer bp ben Sjobé en 'SllurrBen in groo*
tenaenfien iiS : met bffen <i5uarbtaen
repföe Bp boo? al bat omïiggenbèlLam/
oot op be ^oibaen/fontcrfeptenbe met
ber pen na 'tïeben 't?LanbiffBap en be
geïegentBept ber felber: en maerfete/ in
l^eberïant gefeomen toefenbe/na bit be*
trecfe een fcBoon ^cBilperge ban «@Ipf
bettoe / Boe lofua berSmberen Sfr^^ïi^
$ 3 tm


-ocr page 164-

èaet t^og!^ boet^ bao^ lepbe» ^en
4^uarbiaé0abgemüaecQeem een jaet
lansl^ geOouöen: ^ocg ttiett ont'
taben/ en afgeïjeöen/ boojtien teoo^taer'
öaetoen 25iigüné Sater; masr Ijertrec*
feenbe bau ^i£rtijai?nv beloofiae öcn
«©uarbiaen een ^c^ilbcïije t' fcïjeeiJ te
niafeen/
't üjeïcït i?p öeöe / en fcöiditet
üan ^muim nae ïlierufnletn: ï^elcge
fcPberge norl) cp öen iietiigen öacö
terfeïbec pkctfe/Daer onfen^aUcÓma'
feer oebo^en toisjj: en b ï|tjto?te/ baer
Thomas 5PntinicÖereii(ïeef6imbe
53öe Chrifti: beeï hit t finbert

baer sDerepft ijèbben/ïiefc gefien te Deb^
ben betup^en. ï^p èaböe oocït geton»
tcrfept bc (iaöi 3|terufaiem/ bie öp Γοηι^»

aitgbt na bec ^tab/cn baec |)p op befen
ftergö pjebitbt/ en bergeigcfee igifioji*
tm conterfeptte DpÖetgepItgg

gcaf/ en in 't Hanb gijecomen tocfenbe/
pnaetnaftó öemfeltjen cotiterf^ptte/
roet
ei beel i^ierufaïemfcöe aibberiS oft
laepferjs/ban «©Ip-berUïe/ een ïanctoec*
«iSD (Iuc6/0et ttielcè noti) tot taeclem
tuo^btbetiiaerbttn't ^acobritieti €Ioo'
fler/oft l^jincen 3|of,;©oe Schoomi ban
i^ietufalem toeber öeerbey in t Satr
I ƒ 2 O» töjee 3|aeren eer ben ^utt'k
teftabtRhodcs loecoberbe/ luas Dp in
befe (ïab Rhodes, Up ben groot JEeefler
ter ^uptfcöer «©;ben/ iJte nu
Malta be^
tooonen/ toeïontöaeït / en_conterfèpite
Imr ;S)tabii3 gcIegentOepti^ot Benetié
aengecoinen / ijS na eetrfgi^en tijbt Uer»
trocfeen/en meer pÏaetfèn in ^jtalien be"
foetfeenbe/ooife tei^oom gijeromen/ al·
toaer ÖP bltjiicg p^artilterbe/coiiterfep*
tenbenae aïie !?8tiii}tfee btnogea/fo beel·
öen/rutoönen/ aisi be cQiifïigïiie ftime^
trfen ban Raphad, cn Michel
Agnolo,bie
boeijfgon g^erufijttgO löo;ben/ en nae
tneer anber i®?efïer^ toertfeé.o^ntrent
ijefen tgbrujerbt gfletojen Adnanus be
feffe Carbttiaei in Ivpaengitn in jpn ap
iMefen.g^tren isjaiS ban 3®trecïjt gftebö'
ren/en te aoüw ^ecomètoefenbe/^iam
Schoorel in ienntjSbp ben ben
toeïcSenficni(ïeïbe ober ftet l^cel OBzU
biber. I|!crtoforftt 0p boo^ijen #an>s
«RiiSPfititfien/oocfebett na
't U*
ben/]^et l»elcl& (ïaettiüt^ tegenbioo^ig
te Hoben / in 't Collegte ban ben felben
l^au^ Sefi(nbeert*;De^nf0au0/ gebbé»
beben;g>toeIbefeteneen 3|aet en btif"
enbertig toefeen/ii otoerïcbli&n
Schoo-
rel,
nae bat öpnocö in aoomberfc^ep^
benbtngljen Dab gebaen/en j^em betteec'
(Itggt tot |Leeren/ii$ ggecomen nae j^e^
berlanbt» Cot5©ttetÖtUjefenbe/ljeri
Öoojbe b^offtgcfe/ DoejpnjS iHcejlerjl
bocöter t'Stmfierbam g&eöoutotttias
met eené <i5outfmit / en bat booj 5pn te
laiigö bertoef be Bope fpnitttoDfiiS öem
bjaji benomen: bejsbieeföp t'B^trecÖt
bp een ÏBthé ban «©ubemunif er / ^ee··
ten
Lochorft, een öoofjs i^eer/en groot
Confibeminber. O^ooj befen mactte öp
berftöepben flutfeen ban ïEiater en (élp
bcrljie:onber anber/baer boo| ban ber*
Öaelt ijs/eenen #aïmfonbftg9/te toeten/
baet
chnftus opbenCfeïrgbtnaeSIe'
rufaïem: fiier toajs be ;étabt in na 't ie^
ben: baer toaren feinberen enSjfoben/bie
boom-tacfeen en tieebcren fpjepben / en
anberen onifianbt* ^tt een (!«f6
met beuren/en toais aïjs een gebencft-tas
fel/ ban ben i^efeen^ bjienbeH g^efteft
t'a©trecötinbe <©om-6ertS, «©ntrent
bee
;Eiti)btgOebieI eenen ophoer binneti
Wtm^t! bat b'een be fpbe giel ban beit
25i(fcöop/ en b'anber ban ben i>ertogÖ
ban <i5öêïbeï: φειί schoord, omfultjt:
teTföoubjen/quamnaïlaerïem/baer öp
tofï ontfanggen / enfeet toeïcom m»
bp bm Commanbeur ban iè^ians
ben /
Syraon Sacn, een groot beminber
ber €on(ïnaer!8: boo; bjeïtfeé ÖP eenige
hjertten maerSte/ bie ten beeïe not]& t«
bié plaftfe te fien
3551 iJDpfcnber een lo-
annes ï^oopfel / bat een feer ftl&Doiiduc
ijS/ bjaer in bat tomentenigge feer aer^
bfgee©?OHBcn0/ met feer graceïijfïie
0ap0aeIfcöe tromfeenii / opftenbe nae
Öet neber balen ban ben 0®pïisen<i5ee|ï:
acöter tomt een fcftofi fLantfcBap/^ rae£
eentgfie fraep üiercfeenbe naerfetfeens.
enaïfiï
Schoorel: beeïaensöcïoopen ett
berfórStbJtert gisngerjS aen tenemen/
ftup^be eenöupjs te?l^erlcm/aïbjaer ï)p

Ncderlandtfchc Schildersj

ber anber/ ïjetöoogö ^Itaer-tafieïbooi'
b'oube&ertS f^fimfïerbam / toefenbe
mi Crwfifiy/ein toercbatfeer fiep?efe«^
tediS:m bdtt notll een Cafei ban be
ielf inbentie öiec ban t'^mfïerbara*
Schoorel bierbtboojspn bermaertO^t
ontboben t* mtttd^t / booj bie ban
Marien CoUegie/Ujeld^ Mtït^ toajj ge^
flitfit boo| Hendrick be bierbe =feepfer
banaoom/ om te fcPberen'tgoogg
2filtaer/'t binnenfïe toajs gefneben öout*

b'eerfïe a^acatuer ban een pjoben in be
feïbe CoUegie/tbjeïffe öp aengöenomen
&eeft,«®p b'eerfle tbiee beuren maeci^te
gpperfonnagien al0 'tieben: op b'eene
een fittenbe learp^beelbt met 'tèint/en
loiëph: op b"anber/ben Ifeepfer fenieien*
be/en ben a&iflTcÖop
conrardus, toeltSe

perfonnagien boo? bebelbe^3^<pferiS/
beSertfieÖabbe boenop 't tierirjfBfïe
in magnifufft/en #ontificael rieebinge
opmanen / metacdter eenuptnemenbe
fcDoon ILanbtfcöap.il^'anber ttoee beu"
ren blebcn eenen tijbt ban Saren onber
Öanben: mibbeler tpbt fcöilberbe Dp ee*
nen boetS ban ï©ater-bertoe/foo groot
bep be beuten biarê/om in be plaet^
ban be ttoee befle beuren te lïeUen / toe*
fenbeeen
Abrahams <^erSanbe/met
öcöter een feer atrbigfi 51anbtrtÖap/
toelcfeenboecfeConin^
Philips in get
31aer I ƒ 49« toefenbe in bec0 ILanbé ge#
Öult / t'ïötrecöt tomenbe bebe roopen/
en met ιιοφ meer anber bingBenban

______.Kr tIBmficrbam/befcööon —

t'l^trecBt in s. Marien, 00c cl feBoon
<5i:afel ter <6oube / bpöem inspnen be^
fonberfïen tijbt en fleur gebaen/toerben
ban Btt ontfinnigBe gftn^fn
aeb^ofeen/ enberbianbt / met nocb beeï
meer fraep bingen* ^^Tot IBarcöienen/
een fcBoon 2£bbie in IdrtopjS / mn notB
bjUfcBoon (ïutfeen ban Bem ggebaen.
<iBer(ï/een3ftïtaer-tafei/ baer s.
Laurens
op ben roofter IigBt*Ctoeeb(ï/een tafel
ban be e!f bui?fcnt JBaeggben / een feer
«ptnemenbe toer ίδ / met ttoee beuren,
J^^rbfï/ccn groot 2»ïtaer tafeï/ met fm
beuren/
'tbinnen(ïe ei s. Stevens fïeenin#
S^»'® ^trctfjt in bmbie ban s.
Vaes, tn
b^n Omgang/ acgter
't €Beo| ïn eé Ca^

iene/|iafteeu^aei:rtaffVté Ctttcifij:/

FoLijd.

loati Schoorel.

met ttoee beuwn toefenbe* ©jief^
lanbt in een ^bbie/geggeeten <3iootou^
toer/Deeft Dp g0emaec&t een fc^oón^l·
taer-tafel ban 't^bontmael /beelbê aifi
ïeben/en aile tronié na 'tieben/ met beu:·
ren» JBectöeïen een bancfeter op
öoom/bacr ijp te 0oom feer gDemeen
mebetoai gi&eetê
Willem pietersjgeeft
ÖP 00c beel fraep {lucfeen gemaett,
'tDupii
te 25?eba/ boo? <i5jaef Hendrick
ba j|i1fTbUtoé/en Rene de Chalonj^^jinjS
ban «©jangten / Öeeft öp eenige toerf^
6en ootfe gemaetfet, ^oe
Schoorel eerfï
upi^ialien toasi gecomen/toert Bp ber^
fcOieben en ontboben/ ban toegöen bett
Coningban l^iantrijcè/
Francifcus beit
eerjïen/tecomeninstjné bienf! /metbe^
loft ban groote gagien: botöfloegt be*
leefbdtjcfe af/ geené #0 f-bien|ï foecfien-»
be, recommanbeerbe
tm Architeit
aenben toingB ban ^toeben/ GuiUus
genoemt/fcötcfeenbemet eenen aen 59η
^©aiefiepteen 5®arp-beeïbt/toaeriÏc
ben H^oning een feer groot be^agé nam/
en fcDicSte aen
Schoorel in banc&baet«
Dept een Coningïgtfe gefcïjencfe/met ée*
nen bjirfban ben ï^ontng ffïfonberte*

flebe met ai 'tgBeree tot een éeert bie*
nenbe / baer itjn JBaiefïept feïfjS mebe
pïatBtenpfete rtjben/ met nocB eenen
^toeetfcDtfiae0/ 2oo, pont toegenbe:
bes Ifeoninggs hikf guam ter Bant/ ban
'tfegljel baer afgöefneben/ en al'tgBe^
ftöencfe bïeifaeBter,
Schoorel toa^ feer
gBemeenfaem en aengBenaem bpalïe
groote i^eeren ban jSeberïatit/ toasi een
jBuficien / i^oeet / oft aetBo^ifsn / bie
beeï fraepjjpeïen ban finne/25ateitwni
ten/J^eferepnen/en Utebrfeeng B^^ftge'
macit/feeriufiigB met ben il|ant-boog
te fcBieten / beerbigB en bafï in iCaïen/
alö ÏLötön / .^taïiaengi / Jpranfopjs/ en
i|oogi)b«ptfcB/miïbt en UjopiatB ban
geejï/bccii tn't ïcfï jtjn^ïeberi^gicBtiö
I engrabecïigB/'tbjdcfe 5Sn oubtBepbt
I feerbebe berbioegen. ^Γδ tan met ber^
' ftoijgê/battelaerïembp b'ï^eer
Geert
Wiliemfz.Schoterbofch,
iüï banöem een
uptnemenbe (ïutrfeen/ baer
Maria chri-
ftura
tn ben Cewpeï ben Simeoni, of·*
, fert/toaer tefienijs eenNerïgffee jBrt'
' ie 4 fetïse


-ocr page 165-

•i^ïeöen tian Aertgen tan %tp
ben/^tDtïber.

A^Öoetoeï booi benConfï4jer(ïan«'
bieötn be Coiift oljeof ffent ban een
tonfligö^cBttber/btefp feïben niet met
allen boo^t en boet / oft inacDttnflöe
fioüt/met te tnntóei: oft ontoeerber t0:
foo 10 ebentajei'tgemeen oft t'boïcft (οη^^
ber èemüé ban fuiciicn aert en toefen /
batfp fulcfe Conitenaei' en ^nntoerrS
»ieti« bjeerben nocö in groot acnften
enöebben/ gftelgrfefuïffejc gfjeftfiiet ijS
entoacE bebonbenaen
AcrcCiaeflbon,
jécöiiber ban S.epben/ bjeicfeen fjoetoeï
groot ban gfjefïait bjasi/ toerbt gDe»»
tneenlticfe
Aertgen gljfJjeeten. bjajs
8Öeboo?ente %epben/ m't^aer οπ0
igceren i498.toant5tjn®aber^bieeen
i^oïter toaif/ bfbe j^emaittjbtssnou·
berbom gOebenrfecn /bp 'tgiiiben gaet
banbBftöten ijonbfrt: btcfetoiijS bcr-
Ralenbe / bai
Aertgen ttoee laren oubt
toais/ ai0 ftp / te toeten ben ©aber /jgn
beïoofbe fioomfcge bebe-baert bebe»
Cot 5ijn atötöttn 3iaeren toajS
ftp ban
ben idaber gOeb^uptfet inbei0oïtfrge/
iam naet ootft kimtbt s^eOm

feïrnetMt m Éicrïgtê üertoelf/ bacr
beeltjersultiSoft gulUeirbetctermgDen
met i>ec bettaie getiaen/ bat Uioniiet;
Beet^^fiact/cnisiOaM: bemffenïS fen:
acrijiflö iJan beetóefetn^/öte fecr farba^
ïpfö
tt firn 5011. ;©aer plagg oot te ïat*
feneenfhicfeban 30η tojtrtfe t'ï^aetïem
in iïe groote l^out-poojt op öen mucr/

Aertge bc boiler ibotöfoo be jSatuete
Öemtotbe ^r&flber-eonfï boo^tfiou*
be/toerbt i j i befteït
hp Comeiis
Engeibrechtfz.
baer ijp fpoebig en beer*
bigftin't ïeeren totiBeefieifcïjapgge^
raec6enbe/Deeft op 5Dn ganbt bcfiacn te
malden berfcDepben tlutlien/Γο ban toa^
ter ali3«®ïp bertoe: maet feïbcn oftgeé
töbt ^oeterije oft iBo^aien/ ban meefï
ψίϊοίΰη upt'toubeen nteutoe^efia*
ment/oft tipt ber toaer ban ÖP
menif ömacï jijnt^ifcipuié bermaenbe/
en leerbe: toa|g ooc& met £iun feer glge«>
meenfaem / öitenö'ïtjcfe / en begöeerigQ
Öwn t'iHibei:toöfen
.=^p ÖM een getooont
batöpbe^ÜBaenbaeööiö toepnigft
oft
mbrn to?ocöt: Mmt gtngé met 50«
5^ifcip«lett in be 1|erber6Öe / cm öeiti
met jjun te berïttiliglen / ban natuer en
bofö göeen b?óndlaeft toefcnbe^
toajs ban natwreti feer bïoo/ toepnigg
ban Γίφ feif / maer beeï ba« anbec

hingj^etoaiS feer op be manter ban
lEe^er Comelis Euihelbrechtfoon.
Jêaemflet^ fienbeeemg^e bingöenbart
schoorel, toirbt ^ifit matiietebaetnat
U boe]3lieft/ooc& m be
Heemikercken

jnfott^

Nederlandtfche Schilders,

Philips ί)βη<Γοηί«β0 tart^paeneieitA
Antonis Moro,
tajeicfeeit itl 53« jêttflöt
lnajSgOeiiieef! Wdpelbati schoorei>

alfoo Dein alfüt Qoebe gottfl t^oegD/
contcrfeptc Öem ontrent oute jaer öooj
59« boot/te toeten/tn't gjaet ι sóo^^n
t^flDéfiö^tienmt31aer τ s^^*ben6««,
^ecember/oubt 67«gfaer» <©nber bit
conterfeptfcï (laetööef^ebm:
i^ddidit hic arti dectts, hmc ars iffa decorem,
^m morknte mort efi, hac quoque vifa fihi,
Ant. Morus Phi. Hifp. Regis Piftor lo. Schorelio Pid. F. M. D. L X.

Epicaphium. D. O. M.

lo. Schorelio, Piftorum fui feculi facilè principij qui poft asdita artis fua» monumen-
ta quam plurima,maturodecedei>s feniojmagnutn fui reliquitdefideriiim.Vixit
annos
67. menfes 4, dies 6. Obijt a nato Chrifto, A». 1S6^, 6. Deccmbris.

lampfonius büoj 5tjn bcerfen fjj jecffet m 5ijnen naem op btfen fin;

Ick werdt altijdt gheroemt den eerftenjdie bewelen
Den Nederlanders heb, dat wie wil Schilder wefen.
Moet Room befoecken gaen, en hebben door ghebracht
Pinceelen duyfent, oock veel verwe, boven defen
In defc fchool ghemaelt veel ftucken weert gheprefcn ,
Al eer hy eerlijck mach een Conitnaer wefen gh'acht.

i: maer feer fraep en
Seeffigö ged^bineert / fo bat b'oibinan^
tien 59« toerde groot / en onber ben
^on(i-ber(lanbigentoeert maecfeten/
en in argtinge beben toefen»
c'toelc&
Frans Fioris ba 28nttoerpen iocfefe te co^^
men tot Ulepbcn / aïfo
bp tc :©elft toasi
ontboben/omi« be Httercfe in beCrupjs-
Capeïle te maBen een Cruriftjr / en be
plaetfe quambeficötigen, ^ot SLepben
gefonien
Aertgen te befoccfié/ en na 39η
tooonplm^ betnemenbe / bebcnt Detn
tetooonen meen arm fletöt berballen
Bupffecn/ jïaenbe feernae beji ^tabt?È
l^efïen aen beföb-oraft:btntten trtben*
be/toajs
Aertgen uptgegaen/bevfocDt op
5gn Camcr te mogben romen / om ban
^ffl'n toercft te fien/riubt^ löp om fulcr en
Bemtebefoecïien banberre allecnlijcfe
toaji comen gerepft/ t'toelcfe öem geern
toeg^elaten totert: buis comenbe bobcn
opeen foïDerfienonber fietbatfe/ nam
een cooïigöcn ban ben <©ifdpulen / bie
baer faten en ronterfeptten/en ma?cfete
enber bac^ op ben toittê m«pj/bte ïaeg
enfmaltoaiS/eenWert öooft/ met^,
Lucas tronie/en t'^cötïberi^ toiipen/ fo
berre ben mup? batmot0t beflrecfeen /
toelcfee biiigijcnnorD ïangi^trjbt bte
piaetfe beft ieïben / tot bat ftet ban fcïfiS
booj oubtO^pt i0 bfrgaen»
Frans bit ge^
baenSebbenbe/ Eeecbc meber tot gign

i^etbergö» Aertghen tt f)up0 ggeco'

men toierbt göeboobtfröap / bat een
bjembt ban bupten baer toajs gijetoeefï
ftem te fp?efeg/en met beriof op 59η Ca-
mer toaiES gecomen/en lebber geniaetiët
in 59η aftocfen in tegentooo^bttïiept ba
jgn fenecgts met ber <ίοοϊ aifuïtite bin-
gen: maer toie öP toas gD^toee(!/toi(!#
men öemniettefeggen.
Aertjen boben
tomenbe / en fienbe / fepbe (ïrarj; :bit ijS
Frans Fioris g€toee(i: be0 toerbt ffp be-·
fi®aemt/n<et tottenbe toat bencBen/bat
afuIcSnt jBeefier l^em quam befoec
Jfi^ojft oof baer nae/ ban Frans in be
Hcrberge mttboben toefeobe/ Öiw niet
riwen
bwben/ttptoojfaetfe/Öem bocfit

mettoeerbitetoifen^fHlifett |®ee(ïeriï
aMeifcöapibotÖ naemaeïjs boof iufï bp
eeHsebiacÖt toefenbc/ berfocgt Frans
op liem / te toiUen repfen met nac
38nttoerpen / ÖP foube maetSen bat 59«
toerrS en arbepbt bet«: betaeïbt foabe
too^ben/ entooubeeen ifeere ban Qem
mafeen/ ten aerifien bat öpfóoermUjtft
om bé cofi faten teiocöt.ï®afr opAm^
gen fiem anttooo^be/bat öp alfaicM ge^»^
noegen Dabbe
in 59η deenic^ept/alsteni»
ber in jannen p^cDt/en gwnöefeer toeï
een Coningö 59η ConingUrgöfe / aïg öP
met riifi en b^ebe 59« arm Dut#itasEÖt
bctoooneii/fo bat ί)ρ bleef / en liet Fran»
Fioris nae Snttoerpen t gupjS-repffnr
Hcngaenbe nu
Aertghens toert&n / bte
39Π ben aiiberen feer oii^l^c
in beug^t
ber Conflé/ meer geefligö aïs (ittóioo^^
men.fieter / befonberinbegrootebini»
gen/lange öeiïalteniffen öer beetoe«/ m
jomtijbtö eenigöe onmaticgepbt in be
pjopo^tie: iBaer aljs gijefepbt i^ / feeir
aerbigö ban ojbineren. i©aerom meit
feg&t/ Fransi^m geern bpftem t'^lntf
tocrpen öabbe me be genome/ om te be *
feti beeïe ban i)em behulp te öebben» ^
tepcfeenbc oberbïoebicfi beel boo?'be«
<j5iaö-ffÖ?gber^ / en anberen/ ggeïgeS»»
men bp j^onbcrben binnen ?tepbé noe&
fotóe btnben ban befe bingen. Hp ga^

Aertgcn

te/Öoeteeï ÖP göemer nlijcfe beeï toerefe
en grcoten arbepbt baer in tetoegör
b^argt/ fo batmen iitgtttcfe can oojbee^
!en/ öoe bette foppen ^p baer op ttm
motïjt. ti^tier ^tjn notil binnenILf pben/
tenli-upfeban béi^eer
lanGcrrhOr.Buy-
teweg, bjpban be befonberliefiut&en/
bie ban
Aertgen gebaé 39n/toelcfte bup»
ten 39η anber in fcöoonöept ban bertor
«ptnemenbe3gn/ toeïgöefcftilbert / ett
nae ben epfcij ber ï|ifïo?ien toeïuptgDe»·
beeibt/ te toeten: €erfï/ eenCrueift'r
met ttoee oo?benare« / en een warui
met anber ©joutoen en ï^ifcipuïin/'
fïaenbe feer berflagé onber f Crnp^V m
Magdakna t'Crupji Onber omgeïfébre.
^it'anber tji een Cr«pif-b?ager/toeïffe«t
boïgt eenen grcoten fleep/fo Mana met
anber ® joutoen / ^ifdpuïen en imber^
Cberbef^/ baer Abraham3pnenfoon-
«Ptïepbt tin ^ff^/ mett'öoutgetaben/


-ocr page 166-

fn't berfcöieten t^ b'^fferDanbr. mtv
ηοφ tot be a® ebuüj ban
ti^ttt loan
van WilTenaeUn 3Önen tgiitJöurgDmeei
fier en aentmeefïec ögemecnen
ILaitbt miöbcïen i>er ^tabtEepben/ecn
ifterfinacöt ban
Aertghen, feer jjjei gfire*
flibtnecct :toielc6/ ÖOEtocItuatfloibiflec
eöeftftiibeii/ inacö oocfe toel onöcr jgn
Se(lefiucfien0Öerc6entüioi&em Μοφ

3gn ten j&upfeban loan Adriacnfe. Knot-
ier, eentge boecfeen ban J®ater-berüje:
finbec anfiec/een J©arp-ïjeelïst/rnet ee*
niaöefin£©enbeenfleifeeii^»
oodi ten fiupfe ban
lan Dmcbiz, ban
|Bontfoo?t/een 'SCafeï/toÊfcnbe Öet up*
ί erlie : Φρ be öeurSen^ comen
becDttterfeptfelen ban
Dirick lacopiz.
tean iBontfooit» ;©aei: ooch tot
f^mïem bp h. Gokzius^een roöbe Xee
ban Aertgen, in «©lp bertoe / bocD feer
bebojben Jpoefenbe: en isstoonber upi*
«emenbe / ban berftgcpben cïceDingen/
Öooft berfiermsDcn/jDoeöen/ tuïban^
ben / en Öuïfelen/ fecc bcrrieilijcfe cm
ficn. <©oc 50" in
mm pïaetfen ban ftem
Sjeel bingöen te ften* 3©anncer fiem cc"
nigÖtoercBUjerötacnbedeeöt/ gin0ij
Dp infibe S-upbentn b'J^ecöergii ban
fïoon te Öanöeïenntiaer f nac^tjs fdjm
benbe /quani boe nemmeer tDupjS: aï^
Öem f cljefcircöajj berhet/ foröc ijp an^
ber/saen&e aifofnatDtjS flepl en öüsep*
lenlano&jSbe (ïract/ aitgtbpijebbenbe
ien !©«ptfföe flupt/baer öp op fpeeïbe/
t'sp öoe btmcfeer öet toajS/Öem niet mij-
benbe / bat öp ttoee cft b?pmaeï aï
bein Set ieatet btei/t'toJeïcfifm nae bei'
BanöiniitBöetïeben cofïe: jBaer alf!
sBebeutbeöatöpgöeen gMcïfcöaiien:
bonbt/ öaij öp een fefeer piaetsi üafr ^p
gingö flapen/ enauambien narDtniet)
ffiupsi/cmbaiöet ontrent 5ön impii
onber ben l^olieris feeï onbepïigö iua^/
en Sabber een^ quaïijfö oöer gOeba^»
ren: toant eenitomenöeuptfeerïleri
öergö/ om nae mn ftwpi^ gaen bp be
50oïtertie/3iïn toater mafeéöe/ comt een
onberiaet / bionrfe en fat toefenbe / ban
acöter gem/ en geeft «iet eené op^
lieSer een fnebe in be toange/ gelijffe öp
b?oncis gcfbjoien öabbete bom ben eer^»
(ïen / bie 9em ontmoeten foube»
Aert-
gen
0mfitnbe/en feggenb*?/ tow boet mp
bat i Senbe ben b^ontilaert be fïem / cit
iiab
Aertgen om bergifniffe/Uielcfe Dem
(!rac&jP gt)EfcDiebe: en al^bjat benuci)«
tert / iepöDe öp
Aertghen tot ben
bier/bie gem berbonDt:ban bten tgDtaf
toaji
Aertgen beb|ef fi öcfen üjeg ter on*
tót meer te gaen* ^l^otö öet iis geftöiet/
bat öpopeentöbt ig uptgöegaen nae
bemiDbagmeteenrgeït 23urgOerbaa
3Lepben / gijenaemt
Qairinck claefe.
om göeïbt ban een jlnch tföiiberge/ bat
lip boDj 50n Icfï göemaeefet Daböe/ bje^
fenbe een
Saiomons eerfie oo|beeI/ nu
ter tööt nocö öangöenöe binneng^eï^/
en alfo öp t fabontii toat laetfcgcpben-
be/meenbe gaen nae 30η oube ge bioon"
tey en 8em uiat noot aen qnam / trcdl
jijnen tabbert upt / en gingg öem op öfi
üjange oft mupj ban be ©oUer^-giaft/
cn 30« göeboegö g^ebaen gebbenbe/
meenenöe mebecnae mnm tabbert te
te gaen / greep mijs/ trabt befgöen De
üJangDé/ baeröet open toaisom Ujai^
ter te putten / en biel in't toater/en ter*
bjontft/in't jaer ii64.oubt^ó,3iaren.

IH"

i^et leDcn uan loachim Bueck-
laer^ upinemenbe ^cijilbcr
ban :?$ntti}erpen»

O €t ia in onfeConfi ben aenbanger
O een groet bco?becl / aïss srjn Mtu^
re en Utfl 't göelurfe ijcbben/ ban te bin^
öen bsquaem oojfaerS en mibbel ban
eenigö aenïocfeenbe boojbeeïbt/ betfet
fcDapt met goebt/ ba|l/ en bcrflanbtgD
onberbJÖjS: göeltjcfe Öet gcfcöiet iö beu
Vueïfcijiiöetenöen
loachim Buecklaerba
Sfiütbjerpen: ben tocïcfeen tot be ^onfï
natuerlpcfe göebüjenen g^enegen bje*
feiiDe/ Daöbe "t gï)fïuc6/&at 5gn ièoepe
tg oÖfUjoiben b'ï^upt'bjouUje ban ben
«ptliemenben
Pieter Aertfen ^c0iïbÉr/
bieitien Diet
langhenPier, ben todc^
fien öem toa^ eenen recöten öanbt-ïepi
ber/tnbjegö-bjijfertot ber ^cBiïber=»
tonfien bolromenöept. 3n 3gn aerban»»
gften ton ftp quaïgrfe totSettoeïber^
toen ofi foïo?eren gSecomen/ tot bai
Öem
Pier sijn <©om gDetoennen liet aïte
bingSen nae Det ïeben te fcöiïberen/ al^
bjutijten / frnpten / bïeps / ©ogfieïen/

i^iffiöen/enbe bergöeïficfee bini|eii!

Kederlandtfche Schilders,

beel te boen / Dp gSe-
toojben foo ba(i<n3i}ntemperingöen/
batgp be^ Salben ban b'uptnemenfle
IBeeflerjS ijf gSetoo^ben / boenbesim
bingen met grooter beerbicDept/ feïjier
aï^ fonber mcept / en met feer grooten
toelfianbt JBatr ggeïtjcfe ter a©eerelt
be tegöenbjoo^bigïje en toelcrgg&lijc*
fee bingöen beel tijbtjS oft gDemeenfgcS
in iïeen arDtingDe 3ön/eniJe boojbpge^
ijaeren/ofcquaeb-criMfcöe feer gbe^
toenftDt enfaegfjeert toojben: foo isi öet
toegöegaen met be confitgöe ftutfeeu ba
Bueckiaer: toant be bingoën bie Dp bin-
nen 3ön leben beel maecte/ en boo? cïee-
«i ïoon/5ïjn najijn boot en tegentoooj-
bigOtn foo groot acötcn gOetoojbcn/
batfe fomtgbtjs toel ttoaelfmaeï meer /
aï^fptiigbecoföt toaeren/ gSeïbenen
geern betaeït toojben» €^nberanbere
toerrfeen/öem meelï totfeeucfeen maee-
feen begcbenbe/maecte boo? ben jBunt-
IBeefler t'9(lnttocr{jen een feeruotne-
menbeilucfe/ 'ttoekfe öem boo? fleröten
pjgsi toajs aeiibefïeebt: boc9 baegi)ïnt]C
'itoertli booj ben IBunt-meefler foo
bermeerbert/ bie altijöt toat nteutoiS
ïjjacijt te tonterfepten/öat Det niet mo*
8!jelijtEtoa0 5gn6ac0 enb^oobt baer
ep te msglen tofnnen: fo ïjeei bol toaji
'tfjuclfeban aïberïep g'^ebogSeït/bifci)/
bieffcö/ frupien/ en bpcljten. ^aer
toaji t'i?8nttocrp inotiiS i^joutoé^erffe
ban Ijem eenenldalm-fonbadj/fetr ton^
fiigïj gftebafn/ bentotóen in bettoee-
be beeïbtftojnnngöe toerbt in fïurBen
gScflagïien. -^biee feer Deerl0f&e 6eut=«
oft niitSen sgn ban ö^m tot be
zion Luz tot $lim|ï£rböm / be een
iaifcö marrfet/ en b'anbereen J^rupt-
martiit/ metafóerïep goetnae'ticben/
(ter aerbfgï} g^eDanbeït :met oofB rent'
güefteucfeen-mepien/ en anberbeeïben/
allesSfeer epgöientlgcfe gebaen en geto-

ÏOjeert.COt Meidnor Wijntgis, jBUnt^

meefïerte IBibbelbojgö/tiS oo€feban
ftem een feer fcftoon SeutSen / met beeïi=
ben fo quoot
aïjs 'tieben/en eenen l&almi=
Pinbagg/ban tolt en ftoart*,
/^f t lacob

Raeuwaertt'2(lm|ltrbam7 Deb tcfeban
gem geften een déenaeTjtigS fïucS/ ban
fênfeetaerbiaSeiBarcfet/m tti'tJjer^
fcSicteneen Ecce Homo, bat feer toel
g0ebaen/ en een ftfioon bingOen tefieti

toasl* Ce ï^aerlem tot Hans Verlaen,

Coopman / niet toöt ban be Iferaen/sgn
oof&ban öfmttoeegrootefcijoontiuc*
feen/met 25eelDen aïjS 'tïeben ί'teen eea
bier €uangeïtfren / feer toel en gloepeiF
be gfiefffiilifcrt φί anber / een ^,Anna
gftcfiaciit. 3in fumma / öet toaer mp
alfoo onmogijel^rlë aen te togfen alle be
plaetfen / barr $gn rondigö^ bing&ett
3gn berfïropt/ aï(i mp toefen foube
/5g«
toercfeen bolcomlgcSen nae berbienft
te piijfen, JBaer ijS te dagen/bat fulrè
jBan /aïjs gö^fcpt tó / to?ocöt boojfoa
deen berbienfï oft loon / en bat ftp boof
epgijen deen öouben oftanberjS fo toepc
niaö t» acötinge toajs: toant öp to|OtöÉ
Bieren baeroocS inbagD-Supjen/aijs
bp
Antonis Moroom f onterfeptfeï dec*
ren temaecSen/ cn booi. anberen 0111
eenen gulDen/oftbaelber baegöi«©ooj
bijf oft feis ponbt maeefete ÖP flroote
ftljoon fiufèen. ''ijboo^berfiaelbe Ecce
Homo foube 5ijn bp ben ^Kepfer: en toags
bercocöt ban
lacob Raeuwaert:, aen (it&
mee4i)beit<0iacfban ber 2.ip/mctnoc§i
een ^rupt-marcfetban
Bucck-laer, ee«
bier ban
HemiTkerck, met not§

loachim Bueckiaer.

een^^^ïiubie ban ben» felbcn/ baerfeer
upinemenbe fupbergeöac fcöocnnaet^
ten in qurnnen ban jBannen en ©jou^
toen/oocfe 3feiiiöerfieni! bjöbenbe op öei
Watnv baermen fatö be flecötijepïbei;
31euii]t: bie fommigöe öabben tn ber^
fïojtjen Sanben oft armen Ben fpeers»
tupgöoft löoppen / om te beöouoen/
mei anber affecten meer: «©oeè eeneii
perfeus (irgbt/ baer'tbolifein (ieen ber^
anbert / ban
Dierick Barentfen : aïrfaeis^
menboo^be fomme ban ontrent bup»
fent ponbt ©ïaemiS/göelgcfe fuïcSe upta
nemenbe flucBen toel meer toeerbigö
toaren.
loachim ijg göe|ïo|ben r^Cnt^

een l^rggïVoberflen vitelio , tentijbr
bat
Duc d'Alba lefi tn be ^ibetïanbett
toaii. ^p bettaegDbe (foo men fegöt >
m 5ηη oberlpben / bat öPi»Ï 38ntebeit=
fóorgoeben coop babbe0öfbajocfit :öi^
toa0 maer oubt ontrent toemigu giae#


-ocr page 167-

D'3|Caïifcöe jêcötïberis / om
l^oefeltge Uiijfe te toolsett/befontiec
teniöOe söemeen pefellen/macfften in
ftunnaectenüjepnicö binnetoert/ fcM'
iientre eenen göemacfeUciten toegö ber^
tojen te &ebben/om 't ftooft niet te bje^
feen met JBufcuplfoeciRn/oft fïuöeren:
batfe beel töt ben b3el(!ant ber con^

gen te tojt boen/ fo toeï al^ onfe j^eber»
inber0/met öun btngöen söemeenlgcft
teranc&/ en bfoosöf&ei^temaecfeen:
melcl&e bo|0epbt bocB &enni$i ber fpie«<
ren/ fenen / en aberen/berepfcöt te öeb^
ben,5ftufietmenbe bingen be^ grooten
Buonarotti, boï binnebjercfe ban iBuf»»
tuïen begrepen/oftombangfjen met ecf
tien ïgbigenfcöaonen omtrec6/een bin#
gen ban groot berlïanbt/gcïricfe fnicfeen
uptnemenben JBeejïer tracDtenbenae
be öoogDfte fcöoonöept/ boo? beeï erba^
i^enjsonberbonben öabbete beftoo^em
«ebentoeï fietmen bp ben Sdntrjcfeen on*
berfrDept/ nae ben ouberbommen/ in be
öBeff'aïtniffen berbeelöenacDt gÖeno<·
men te bjefen/alst men (iet neffenö eenen
rancSen jongöen Antinoj en jBanlgc*
feen ïöbigen
Hercules 3 eenen boeren ou»
ben
Laochon. t©aer bp men te feggfjen
fiabbe/ batin een ï^ifiojie fulfee geftait^
niflen/ en aïfo berfcöepben/ mogljen oft
fieöoojen gcbjacDt te üio?bé/ na bat
ijtt
in
öet bJercfe te pa^ mocöt f omen.j^iet
tegöenflaenbe bjoit ban eenige ben
tgcien
Laochon ban 3pn bojfiiÉ^Pbt
aenseiafïert (mififcljien al'tonberfïanb^
!gtè/)niet bebencfeenbe ben aert ber ou-»
be J^nfcÖen/toeicBer ïtröamen&e na^
tuerïgcfeejengöt en boc&ticöeptberitc^
fenbe / fcfi^aelbet en magerber toojöen,
5^efer boiOepbt öalben gebben eentgöe
heilaen teïafïeren/ oocbe bjerrfeen ban
Frans Floris,be eere onfer ^onflen in on^
feiLanben : t®efe5gti
ten beejc eemgpe
Italianen / bie Öun
oo?beeJaueenjieb^
ben upt ben ^zintm/ be toeïtRebefcgili
berge niet geigcfeen: maer bicfitoiIiS ee^
nengoeben rocfe ö^öbcn nptgÖeïaten«
5|etfc0?9ftban öem
Vafarius, feggenbe:
befen toojt geöouben te toefen feet upt-
ncmenbe/en öeeft geto^otöt in aïU bm'
göen jgner €onff aengaenbe/ op fuïtfie
togfe / bat niemaiibt (foo fp feggöen/ te
toeten/be i^eberlanberss) beter be ^icl-
paflïen/bioeföepbt/bïgbfrijap/enanbec
genepgt&eben / met feer fc^oon enfeïb^
faembonben öeeft uptg&ebeeït eïjs ÖpJ

ι

li

ïloitoel toijs be gebjucBte i&jtnten ban
öem uptgöegaen fultr niet boicomigcg
betogfen: il^ant ben ^nijber/ÖP
5Pfoo
goet j!6eefler al0 ÖP toiUe / ae|>teröaelfi
nemmeer op beel naïiet toercfe/teptfee··
ningöe en maniere bes genen / bie t ge-
tepcSent öeeft, isf nu ban
Floris va-
fari getHJjgnijS/ bie 3pn oojbeel (aï0 ber-
Öaeït ijS) öeeft UPt ben ^jtnten/ toelrfec
meefï göefneben 5pn nae tepcfeeningen/
bie 3gn ïDifdpuien / oft anber / nae 3ρπ
ftötlbergenöabbengöebaen, ;aan ic6
acöt / öflböe befen ^töigber gö^ fien be
aerbigöe tloetBegSinteel-fireecfeen/ en
toercSlgcSe öanbeïinge ban
f rans, 5pn
||0en (foofenietmiflepbten toaer göe^
toeefi boo? afgunfï tot be b^embe)öab='
be toeï anber göelupbtban öem göefla-
göen/en jgnen ^f in öoogöer göcbatöt
beÖOUben, «8m te tomen tot
Frans Flo-
ris
aftomfi/ foo 10 getoeefï binnen ^ηύ
toerp een eerïgcfe
25o?göer / göeBeeten

lande VriendCj toegöenaemt Floris:be;"

fen toajs een berfïanbicö IBan / bie feer
beel öem ïiet göeb^uptfeen in €rfftöep'
ben / en i^ aberïebsn in 't S^er 140 o.
liet tteee foné atijter /
Cornelis en ciau-
dius. claudius Floris toag ecuptnemettii

be 25edbt-fngber/ bie beel ÖeerïgtBe
tocrrScii binnen asnttoerpen Öeeft göe^
baen/ bieienbceïenocöalbaer göefien
tonnen löo|ben.
Cornelis boo^noemt/
bjaiS een ^teenöoutoer / oberïeben
1540, entoajsben a^aberban Frans
de vriendt,bie göemeenlgcfe Flons toasi
göenoemf. ij^efcn comeiis, ©aber ban
Frans, öabbe bier fonen / bie upt^öeno*
men toartn in befonber oeffeningöen
ber 'SCeptfeen- δοηΐϊί Cornelis, ben b^oe-
ber batt
Frans, toaii etn uptncmenbc
25eeïbt-fnrjbir/ en Sfirtöitect:
Frans, een
obertreffjnbe ^töttbcr; iaques,een feer

goet

Nedeilandtfche Schilders,

^tt leöen öan Frans Floris, uptnemenöe ^cötïöécöatt

^ntujeryen.

Frans Floris. Fol.15^;

metafleerenöabbe ontflolen/ gfielöti
fulf6jrineenS,of-bicöt toajs berftaelt;
booj ApoiiodoruTj fèggenbÊ: bat öem be
^tgilbf r-tön|3 toa^ ontflolen / en batfe
zeuxis met Öem öenenb|oe^« Lambert

nn afgöetomeni^SÖn gefelf^ap/ b^iu

genbe am Frans,toat öp baeE bóoi-boltfe
öab op 3gn ï^intSel i ï|et toasi fififec
baer tos gctomen/batfe öem foiibenge^
Clagöcn öfbben; bertelbeboo|tbeteel
göefcöiebnig / toaeromfeecgfidatfflen
toierbt/ en öP
P?eej8 feer befe gö^fellen/
batfe öwK JBeeficr fo ernai|[ öoo? pon*
ben,
Frans op be Conft blgtitfi berliéft
toefenöc/ i^ göerepftnae ^tallen/ j^eft
teföoom 5önefl tgbtmet jrootenetujl
toaer göenomêu / tonterftptenbcalleét
toaer sgnen geefi bebalten ofttoeïb^a*
gen in öabbe: meeft met öet root trgt/
berfröepben naecSten upt 'i<©o^eeï/cn
toelffelban
Michel Agnolo^en^Entgtfim
bie feer tïoecfe göeartfeert en geöanbelt
toacren/göelgtÊittotoel eenige ban
Öebbegtfien / bie afgSebjutfettoaeren 5
toant eeniglje jgn gefellen oft gj^iftipe*
len öabben't otibeöoo^litfe al öepmlöcR
3gn tfpfSeningöen getregöen / enafge*
b^uclit: toeltfie bingöenban öanbt te
Öant rafeenbe / jgn öier en baer göefien
göetoojben,
Frans fn befe i^ebcrlahben
toeber geBeert toefenbe
I öeeft öem boa?
5ön Conft öaefï boen befeent toefenbooi
eé groot JBeeiler/en menigöConfïnaec
en €onft-ber(!anbitB boen öoogölgtfe
bertoonberen : befonber al|^ söntoerti»
feen nae öun toeerbein göemeenpïaet'
fen öeerïgcfe göefïelbtsgn göefien göe*
toojben, 3|nben aenöangö / boefip bu
gon tetoonen/toaiöp boo^een^töil^
beren oberbloebitö geefï toaö / betoeei
öp gcoote neeriïitöepbl en uptnement*
Öept in ber €onft / met 5ön toel göe!eei>
be öant/ootfe met ber tongöe 5ön groot
beri!anbt en oo^beel / ban toat bing^ett
batmen met Bem te fp^eetfien guam /
't3p ban göeefïlgcÊe bmg®crt/#BilofOi·
P8ie/#oeterie/oft anberé: ban naebit^
Banbt/boebenrgtfebom en oberbloebt
bp öem plaetfe Babben/ boo? be toel hu
loonbe groote a^ercfe toertBI/ en anber^
alfoo
Bp bp i^jtnten en groote ||«éreit
toerbt tooojtgöetroefien/en ban fommi*
göm baer
tm aengötlocl^t m beriepbt^

mm

Soet61a0-ffö^per en ^tfiilbet: lan
Floris, eébjfonbet feer bermaert «©lepf-
potbatfeer / bat nopt in be i^eberlanben
sgnss göelgcR toa^/ en toerbt om jgn
€on|ï toille gijenomen injèpaengien/tn
bienfl ban ben Confngö
Philips, aïtoaer
BPiongö gÖeiïojben isf* W toais feer
eöeeftiÉ)/op öat aerbtoertfe oft^oite^
Upnen te trerfeen en ftöilberen alberïep
aerbitÖept/ï|ifïo?iSen0/enbeeIbe6en!S/
toaer ban batter
Frans een beel bp öem
in 5gn öup0 Öaööe/ bie toeerbigö te fien
toaren,
Gornelis öeeft beel öeerlgtSe
toertBen göebaen binnen stnttoerpen/
flliS bat Coningölgrfe göebeuto ban ö et
^tabBup3S/<©ofïer!S-|up^/en meer an^
ber bingöcnripefen obetïeebt in 't ^aer
I ƒ7 ƒ
. lêu Frans, toeïcfeen naetueiigtft
booiftöicfet toasi / om in be^cöiïber-
tonfi anberé t'obertreffé/ öi Φ boo? 3pn
eerfte Conti t Beelbt-öontoen gpeoef*
fent / mecfï altgt öoutoenbe beelben op
toperen ^ertèen iit be 3^erc6en: ï©ocÖ
alfoo i^aetuere öem ter retöter plactf^e
5Öner beroepingöe (lellen toilbe / ig öp
t'sijnen ttotnttgö ^aren gaen tooonen te
Huptfe/en ijS een t^ifcipel oftEeerlingö
göetoo?ben ban ben boe feer becmaer..
ben
lambert Lombardus , ^fjftlber tc
3Lupcfe/toelcB]c manier ban toertlien ÖP
feer nae bolgöbe / en ö«m aljpn ïeben
ianöö ten beele iii bp göebleben / geïgca
in öun bepber btngen gefien macö too?^
ben, iBaer op oocfe ober een toemt een
berteHingöe/bie itB göeöoo^t fiebbe / te
toeten/bat
Lambert opmenen tijtspn bifi
tipeï t' ^Cnttoerpen befoetfeenbe / toerbt
ban öem toeï ontöaelt: €n in't goet tier
maetSen toefenbe/ftelenbe öem upt tge»
feïftöap/guam onbefienbt op ben toint^
Sel/ baer goebe toertfe-göefellen op toa#
ren,!|ier fagö ÖP baft be feonft/en begon
banönn|Beefïerba(ltefp?e6en/en bp
'te biengöen / bat öP ban jgn jcugöt aen
toasi göetoeefï een uptgftenomen ^itf,
^aerom be biftipeïen ba bun lief mtt*
Rer öoojenbe bu0 ftöanbeiitfe fp?eSê/be
Bonnen te mojren/ entoojnigötetooj


-ocr page 168-

Nederlandtfche Schilders,

tiibt-qutjïtrteö iiesonntn ballen ia
onjJgösmeen jj^eöerlanöictjcfieitc tian
ii|anc6-Uefoicöept/fa Dat
öp De Conft
fiiSOnencDelengeefi ongelpcft Doen&e/
tjaecDt sgegouben boo^ een alfoo groot
^lontKaert als! ^tgt iDec. €n üati ee«
mgfien Daerotjcr berifpr/aatfe Daoj Den
I^Oeet Dierick Volcfcaertfz. Coornheit,
Die èem ecncn bjief fouDt / met δεη bcr.
fimngöe ban eencn D^oom/ in rgm
öact: t^t toeten / öoe Dat Aibtrc
Dui er^
iit^ een oüDtfltaticöJBan/öcm gcopen^
lïaert toa^/Dtó
Franfcn €on}ï ijoog loof*
^e/ mm 5pn lebcnfiarDt befti-afteBe.
^pn^ïgrift 5pn Dingen befluptenDe / fegt
Öp tot
Frans: €nifï niettoan'Dai|jei
wp gfieDioomtijS / fo acDt oft 0out Dat
getmaeracgticg i0 Datg^t utaelDap^
öeri^g&efepDtgetoo^Den, jBetonluji
faïtcfepernusenige 5pnec oberDaDige
fïutfeenbcrDaïtn/ Die irfttoenifijnieei:
g£tela(}ert en bectoonDert onDec Die ban
onfc ConfJ/ 010 nacgDeboïgötengfje

onbelccfDlBc/niement attiflienbt: toant
of fp ïjarbc toooiDcnmaette/oft ftftolöt
teggen De «^jauinnen ban «t^gittont /
5ioojn/oft tegé ijoec maerté oft Ditnft-
boDen/batüjaö öaer eben btel/tjet toeïc
Den beieefDen goeDen jBanFiorisjjfln
eeriijiS gemoet Dttfetoiljs quetfteDc /en
SÖnen cDtïengijceil bcrljinDeiDe. jgsoo
Dat gïjefept too?t / Dat fp De bcfonDerfïe
cojfaec 30150 coubjén leben^ en becDerf
fcuDe 3sn göeöJeEjï / itiet &aer gdtinef*
Siglï en obermDebirÖ baefen; toant Doe
fp tn gcooter toeeïDen fat/ in een groot/
ftgoon/b^pepgea ijupis/in DeJBere/om
Dat De geucëen bsat Γοοε&ίφ umi^/ fep"
De fp Diifemael/fp en toiibe gaer feben tti
fulta roocB-gat niet epnDen : foobeeï
DoenDc/ Dat
Frans een (!i{ci& tsjgpe cofgt
inDeo^afl&upjs beeraöe/ toaec op öp
boubJDe een fecc êeeriijcSe iaooningDe,
<©eb?upcBeiiDeCornelis 5Bnb|oeDer tot
ecnSürcDitcft; 3&it öupsi cft#alep0/
ïjiiDbe 5ön!doo^é en#plaren ban grau

ijiet onrecht t'ciimaetUjcH oberDa&ig^
bitntBcnin 't geween üjcjt geïeben/ oft
mg geif fc&anöts bitpï fonbtg nüfbjupc
aengöeften: iBaèriefom plaetfen tueei
:t>|antfe0bErmogf^cngöcpjefen en g^t^
roemt.^oo toojbt bp anDer berhufsïge
iiolefeenbefebjtooloöfe Confï gegoubcn
toooj be nieelle bupie feDanbe banber
Meetelt / jae itieet ató öe£{lli}c&c/0nie=»
ödijtfee/cn onnatusrlijcSe 5onbe/en aïss
ten berberflt|t&e reffite jiioeber aller
^uaettoiïïjcftcpi en ongftiftOitBiöeben/
gBelajïert /göegtoutoelt / engebiobcn.
^uban Frans, aSfoo ijpb0öj3ön<£asiiï
itiacijtigii toerbt / cn in grest scijtfn en
fieerlijcS aenfien bp ben meeden bess
^anbt^/ te toeten/ be ebel
gulbe i^Iiess-
geeren / ben #?infe ban #μπ3ίεη/
<0?aben ban iggmont en ^opj/cn an^
ber: ma0 met öun leel giieniêcitfaem/
tn tmaitienbicEtoiiö t'fpnen fiupfeben
ï©srib?incËen / en banefeetteren. f»pn
Hupfb^oubj; ^SffrOUto Clara FJons,
toefmbe bafï tooefï en aoutmoebtg^/
iiïji 8oer bc ^topgen in 't 5oof£ quamen/
Ijetoee^ tesöen befe leeren pei few

Mjefcn mocötfntooiDen/enbatDe jeugt/1 (SjDupn gljebJjocSt / nae b'ojDenen Dec
^oefïirtfebecmogDenDe/ Siering&een l2liniöciien:fooDfltfn Deeötimmeringe
bermaerDtftepD en focöten te bcconifn: i bïeefberfmoiten öet anDer öupö/ al 30η
5©ant of aïfcgoonbpon^ tBupifcijen gerect enbgfbupfcnt gulben/DieDp09

De bant tot be ^cfietfen öabDe/bojgeii-
bebaer toenod) al
af toiat ï)p itiocfit:
en bat noef) quabertoa^/Dat βρ niet al·
iecn 3ijn epgen
ii>erc& berfupiiiDe/ itiaec
baegftliftfe); goet cDier maccfeenDe/bebe
Uierr-lupDen en opper-Iupbcnbpfitten;
bit?s fntalDen be Êenten
/be fcöulbé bet*
meerberben/be bag^- gupjen liepen op/
en tüeerc^ bc?becbe toepnigO/^et toaf='
fer aï bant mal.
5|p üiaö al te goet /oft
te feer oriarfitfaeni. fiabbe tebeeï
fcijupf tafelé cft opfnappctiS/ bit't
ijein
Diclyen boojbieng^en : ^-co bat 50»
Β jDuto / g'ioffrouüj Clara, en 5ijn bjöe*
ber laques Floris, DitStoil^ bfel fpelji
mitbenanberen Ö£5bben:to6nt öp feec
oiiooïïigd en booifttgbrfenbe / mm^
mermeer be ïefï int
beraaré/nofb b'eer*
fre
int fcfiepben lva0 / en toat ciara fep*
be/ βρ
üeerbet fonber {ïoa;^é al af op 33«
tanben/folief toajs öem tlic&tenban be
tomerë/
baer ftct fonber betalen mot^t
toegaen. êomtöbtjs giDffccuia Floris
tooinigö toefcnbe frijelmbe fiem/feg-
göenbe: toat
boet gÓPÖter toeberoitii

αδρ iult on0 i^mmmsijp tonn aïttjt

ubeE"

K&ermeitbuneit / fcfe begeec η fiier niet
meet te fien/en Dergelpcfee piaet,f®aer
i)p / Die (om 't fmeer oft lieben Djaitc&s
totlle) een goeDe gratie BaDbe banber^
biagen/feeerbe bat al ten beften/ feggen*
beallaccDenbei ;g>efeer^iifler/ bie tt
Riet en Senbe / foube meené bat giJp nsp
«iet toel en bermocgt: iBaer itö bie u
feenne/ toeet toat gijp metbefebJoo^ben
feggen toilt: ■^nber boistiuplen conuent
fbo niet berfiaen: boeg icfe folfe wprleg"
g0en/ fiet isf albujs o^ci^jtcfis! tefeg««
0eti;1Liebe 25 joebet/ Ijoe comt gfjp biig
felben; Wp befeennen opentlgrfe bat top
fonber u niet en tonnen leben norö bjo^
ïgc6 5pn/baeromtorat bagelgrr: baant
trgifelfcftap onjS ijet alöec aengenaemft
0t Sf&toeet oocfe ^wfïer / bat icfe ban
felfis goetto^lig u nttt en guam Oelgen/
ÏÖP foubtalle J®an om mp fepnben/ ja
'oubt gram 5pn baf Mtec niet en toaer.
^^aeropfp toeber: atDter/
bt»
jjjoeft ijet een^ ftöelm: icS ïsset u geen
tooojben te iföeben / bat göp eeuiS'Paubt
ïienen loopen/ en acijier blijbcn. Jtfet
fepbe öP/bat iis toebtr
tt ^gg^en in fjet
<0iiccr / bat iife bocö fo«be toiïkn Wy
bm/allen Dagö ronien/jae bat ben Dagf)
»te cojt baït met mpn gOefelftöaiJ u te
bermafteirr/ batitèer ben «arfjt oor aen
foube toilien tlampen: berftaetaï
toel ίίebe ^«lïer / bat ίεδ met bagfi en
tiaf^t öter te
fütê it boe öe meefie
frfjapbanber 1©eerelt, ;êii.mmfi/toijï
•gioffi-Du
Floris nietfjatr buptfcljfp^e*
feeneen gat
/iaq,ues Floris toifier met fpn
«èrief?: tenen ^sg^sï toe i^nboegóen
bataftgöefelfcöap moj^ laer^en/ lae
felf οοίδ Soffrouto
Fforis: löant fp V
eBelpcBetsbe
laques oorfe niet met boe#
tenen fiiet buiT^Ö» ïTiiffianbe*
iingen en ongtftöie&t toefen torrbt ben
goeben
Flons beeïnaegijefepbt/ea btrB^
toiljS beel ontoaer^ept. ^p becla^ljbe
rfomttjben Qettlgc 3gnenbeclo?en ttjt/
in fülcBen fgooi te 3t|n geraecSt/ber.»
«lanenbe 5ön Sinberen en i®tfcipnlen
fotneerfHtèept/ ettbeni^eerrtrbibben
^ tod
te magften Tecïen: en al ben icS
Cfepbeftp) titt iittis ortaiötfacmin mnn
cubtöept' fo uiiïociï in m^it iewgf
nicnicï)maer<i5o& gcbeïi^bai ie (b'attt
mpf^litfi) OJslmocötleiïwn tü^iaeg^

ïoiUöo^

be bat get Bern boc^^pn bitfupmIöfS·
Dept en cnberfieijt toagt mifgaen/oftte*
gl)en gDeloüpen / bat fip eer Jjp begon
timmeren toelöabbe bnpfenbt g«lbm
i (in bisr tgbt beel toefenbe) en

i bathpnumetOafebe aljs groote ftijttk
! ben / Die öp boefi met fpn ftöiibcré liröt
I foubeobertoDïinEnöebben/bantoajS te
i berre (foo' t f£&8rti)geEomen in befe ge#
! toooiite/ eKrön3öi:enb?an£6-liebenbltf
! aei^angguaiicfe berlaten/oftbanBeitr
I tonfen t iBant allé beel fupp-göefinbr

I Bacchus ii^ienarea ggeernbpbemÈaar

j ren. ©etojjl öan 3gn fbo toel tegen-mo»
genbe f rat l)t ber maert teajs/ toawn tt"
' nigfjegEccie fuppenierö oft^ÖibetonjSt
I afgonjitt!) öan ben grooten roep bie i)f
! nae gingÖ: #nber anber/op een i|jt fejS
biifgfr rwpme ^toelgö-Ëeïén /
eonter^ ban 25?«fl'el/ guame» t'Sfinf»
i toerp/ alicen cm baeblgefe te bep^ebei?
I De toel tegenmogenDe cond/Diefpgsoi^
; Den
bp Floris te toefen/en iïfitr in teg&cn^
ïjem iiitoetfpêloft fïrgt te treöen / baer
Floris gem fo toel in ton guptê/bat Dper
' icrijalbermadtgtDip bratneDeï|a8<p
i begi>&belt ^'iinöerbipBtelbenïangeii
ί tgbt tegen: ban beo?'t lang buerenbejS^^
i (IrptiS/ begoHHin ttoee ie lifptongfien/'
toaerbooj
Fraas aen moet i^ sfbjajfen/
bieifemet efinen groaten Ranb-Doutoer/
oft betl-lioubenisé ƒ|anffefoo|ber/beör
balien onber be Cafel. ©en ïaetllen/
bie langöft tegijni ^tel/ mofi epnöïgrfe
Francen boo| spH j^eejïer befeennettj:
l®ant in fti;epben npt ber ?|erb«rgBA
alfoijp
Franeefj g^clèpbbebupfenop br
plaetsi/b®er 5pn l^ierbt gfiereebt |ïont/'
en bijfoftfejs ïj^iffipulen met blboteii
Öoo^e / lift
Floris noffi tappen een tan:
fögnftöen 25afp/ toeïcfie ingpn^mibf
ncmenbe/toOHbe nocfi toonenspngroo^
te teugiifrije €bn(ï: i®ane op een been^
(laenb® / bjacfit Sp
5Pnen bettoonneii?
Campioen beéeel ranne ï^ijnss/ met
een teuglöe sanfcD upt/
't toeïtS gebaen/^
ffe^^cebtop 5pn toit ISeerbt/ enreeöt ία
öemiatflt bectoitinigD trimtipSerenbr
nae i)iipss,€en anbermael/gem binben^-
tre in göcftlfcöap bp be #ooft-manne«/
en ^ilbe ban De ILaetften berepbetj^i
t'Sfinitoerpen / flereSi toefenbe beïtiip
Ptrfoonetiibie Öf wi^UcmatlbiacSi^

Frans Floris.


-ocr page 169-

ten/ enSi» Bun/ biattcfe W tfefïiöÖJttaeï
tóffeii Hun tUjeemael/ïïingen ίιίε ongöe^
ïaoftncfe ftööncnt^an 8? ftecft Jjct feifjS
bermt in tc3ÖenteJ00|öitÖepat üan 3pa
g^tfciputen/ f'atoonötsi tc bed aaenöe in
fpn^laey-tamev / tite al mee goube lee^
tm tiJaiS öeöwgöen/ Daer jpn
lm teaacen ggeüimtït bp ^gn ontcleeötn'
Sde te mefen / 0em goeben nacgt te feq*
slen/ enaltpt^ dettj3eelefïblgtienbe
l^etn l^tlj^en ontcleoen/couffen en itfiot*
tienupttut&eHbe.
Hp jgabbe altgtitte
Öoeö/oft onbec fianben/ gcoote Öeecïijcs»
lle Ujercften / uan leïtaec-tafelen / en an^
t»f; gcoote finc&en. <©nbec anbec/
toel ttieerbigSt/ al^'t öefonbeefie tioo| te
fïeilen/ be jêcöermec^/ oft
Michiels
MtmrX&ftV t'asntknecpf in ou^ l^^ou^
toen &etci / iuefenbe ben bal ban
lucI*
fier; öit t^ een öjoaberltrfe göeo?bineeyt/
tonditö/ en UJel gSefcfiilbect
(iiicfe / om
élk €on|ienaten en €on(l-ber(!anbtgge
Sjecbaeit te maet&en/ en met becmonbe^
ringgtebecbuUen. I|ieti0tefieneen
felbfaeni getupmel/ en tiallenonbec een/
ban berfeöepben naecftten ber boofegee^
fll/baec een uptnemenbeftubie ber mufi»
tulen/ fenen en fyiecen/ in te bsege ig ge^»
biacBt / met een groot oïjmercfe en bec^
flonbt^^aec coemt ooc^ in ben t^^jaecg
met.ben feben goofben / toeU6e ftooföen
feecfengnig en
bjeefltjcft aen te fien fpn»
^ eenber öeuren öaöbe öp göemaecfet
Den #oof£nmn ban öet ^c^ermer^
(0ilt/met een^lac^-fbieect in be gant/
eneenbiupnebjokfe/ bte een aetbigfte
fegabuiuebaecin 'ttuecctëbiengenbe.

toas üan öem in befelbe^eccfe
't ftoog «Itaec-tafel/eenen gcoaten boec
liatitgcIè/biefenbebOübaert
M.mx,itatt
fmftaep ïsechmmm quamen /banger
toloflSelbe bltegöenbè €ngDeïen/en toag
eenöeeilöeS fïutft toecjc/becftedgcS ge.
oibitieeït/ en toel gBefcfitlbect/ bait bat
tejammecett iis / toert in flucüen gem^
SewmW fnoobe fianben in't beeltftoi^
meHbemielt €entgeboc0 meeiicn/bat
iitt^nc& «oe&i!Sin fiet ^cÖPiiael in
i^aaengiébetoaect/ en in gtoote^ meer^
i»engèe®ouöen. Cot 25|ttOelbJa^oocfe
ban öem eennutaec-tafeï/ toefenbefup»
tetfie <®o0eel / baer beel ftöoon en εοπ;*
iïiae «aetfeten in guameut
uoêtptin onfei^iotttoe^etts/toajsbart
Dem een SSltaer-tafel/eeneniteecfïnacBt/
op boecS g^efcfiilDect / bat ootS eenfeeu
fcöoon toercft toasf« Ce «©ent/acgter
ih
lans Mttc/ toaïen sjan öem bier bob^
bel beuren/ in be Capelle ban ben^bt
ban
Baefs, bie ben tcbt Lucas gabbe
laten ma&en / biefenbe inbienbicg bl^i^
flojie ban Lucas: upt toenbi cB roemt
een fittenbe i®arp-beelbt / met 't i&inbt
op£iarenf£Öoot/meteenenCngöel/ ea
eenen ftöö'i ban boben tomenbe: ter an»
ber fpbtn fit ben
%bt Lucas naer 't le^
ben g^ebaen / göeBnielt/ bat toelcÈeen
uptnemenbe treftgcfe tonterfepifel i^y
toaer in
Fioris metcfelicft getoontöecfty
bat/aliS ÖP maer bjilöe/benbelïen Con*
terfepter ma^ bie men binbé mocDt: 8et
ijS cenbolïijötgOeftöoon oubtarijtigöe
tronie/en ben ifibt ftt^ontficael gecleet/
metfpnen H^gter bp 0em: neffenis Dem
ligöt eenen grooten fcfioonen toater-
Öonbt/ oft ^pingeuï/ foo toel göebaen/
batter natuerlgcfie bogben aen guamen
ruptfeen: alfo itfe felf göefien fteb/ mant
mp befe beuren babben op onfen toinc^
6el tot
Lucas de Heereöaec fp bOOJ ben
(loim ber beelbé biaren bemaert/en on^
baegÖïgc&jS in onfe leertngöe bienben.
^aer t^een difto^ie/ baer
Lucas be<
ff0?9ft 3Pn €uangelie Upt be mont
Ma-
ria;,
en baer epmet b'anber€uangèli<
jïen 3gn fcDjifien ober een b^ngbtioocè
baer ;èint
Lucas fcöilbsrtMariamymet
Oaer Kint op ben fc^oot / bat alle^ bion^
berlgcs aecbigB is göeojbineert/ cn ge^
fcöilbert / bol uptnemenbe tronien oubt
eniongö/ ooc6 aerbigöe #js-coppen«
5^aer iii ooc een #jebicatte ban
Lu-
cas,
baereentgefraepgeDulfelbe ©joUi
fien^ feer ernjïicö toeluplïeren» tfi
fereen ï|t(ïaiie/baer ^.Lucas gehangen
too^bt / en tn 't berfcbiet aen eenen üjil^
ben «©Igfboom göeöang&en^ ^^aeri^
ooc^ eenen groote^tt^tMacharis,en nocö
eenicfjanber ^anct / en alle^is uptet-
lijatengbeeflicöen coofticö geöanbelt;
batmmberbionberen foube / bit ftenbe:
al^ menbaer neffen^lboo^t fegg^en ban
5011 foo groot^beerbicöepbt / en batfiti
foo beel con befcöicfeö óp eenen bagö/
al^ban öem rfomtgbt bertelttooibt:
tro^ngm ettnaeetett

batteï

Nederlandtfche Schilders,

tiöttfec ÖïüOtett trfbt m artiépt in fjs göe'
baen / bpfonber alfmet een toepnigö
berretïanijS/ ban oj^enbarenfi® biU"
gen bte ban bp niet en fcöönen / oft men
fteter bing&en bieber niet en jgn. ^rjn
manier ban öapi-inaBé Voa^ oottoonf
ter sDeefiigi: öp berbiegte oft ronbebe
3gn bingen toel/ bebet ooc6 toel berljef^
ren / en fcfiiilbetbe troefelacöticli»
SOansgnbeerbitöepbtgafijp claer U*
fc0ept/ boe fcenH^epfér
Carolus tmiu
toej^f3gntrmmpölgc6e incomfiijtóDi
be te boen: toant öp baer toe gebeficDt
toefenbe /fcöilbetbe groote beelben / en
maetfeter baegèlijcj; feben/baer ijp cocj&
maer feben uren ober tojocDt / en ban
elcBe een ponbtblaemss baööe / en göei
buerbebollebijf toeBen/ en toanneer
8p booj Λίίη t^ifcipuien eenen basD
to?of9t/fp gaben &tm 18. oft io^guib»
be0 baegiJSi: botOfoo öpsöetoenttoass
ïangöte flapen/quam iiiet beelboojncf
ggen uren aen 't toertS/ enftDepberf'ai
bontgÈ te feben uren
upt/ Debbenbebocg
tjeelgoetjsgöebaem :©ocoocfeben €o#
itingö
Philips t'H!nttoerpen<juam/öab
ÖP göebaen eenen feer grooten boetS
ομ eenen bagö/te toeten/ een
Viiloria,
itiet een beel giiebonben^göebangöcnen
ItggBenbe/ en beemntgcfeftOeltrggö-
rujïtnflBe / toelcSe ojbinantie ban &em
in uptguam/ eenbin^
8Öen batte bertoonberen toa^ / en gee*
fïitö omfien. i^p toagi toonberbeffter^
ïijefe in aïïedep bp toertfe/'tspinSiln'
tgcfee ggefioeïten / gfiefneben / oft g^e*
blocBten/aerbigDe potten/ gulfelen/
tuperingöe / fcöoenen / leerffeen^ / Öel^
men/ en bergöeïijcfee bingfien* &ab^
beoocfe 5gn Oup^ upttoenbitD befcBiL·
bert met
Pi<aura,enanberb?p Conjlen/
upt ben gloeien/
al& oft ban Coper toaer
ööetoeed, ï|et lefïe toercS baer öp ober
Itarf / toajs boo? ben
Grand Prior ban
iSpaengien / toaer ban be befonberfïe
flucfeen toaren/eé Cïutifijc/ en eén ©er^
tgfnijs/ eïcS ly^boetenöoogöj befe toa^
«iTjnctfï al öeerlgtS en uptnemenbe
öP^baen eer öp oberïeebt: bocD au^
ber Wojten op be beuren en toaré ten
öeeiem^totpnigg begonnen/ en göe*
OMt-bertot / sn toerben naemaeliS ban
atromn öp®ebaen / fmmi^ booj

ΤοΙϊβϋ

Frans Floris.

Frans Pöüfbns, fommifgöe booi Grifpi-
aen, ett anben #oo?t3Stoo2bett jpn bttto
gïjen
bp ben^otHi-liebenben in grooter
loueerbeit gDeöeuben/en ban ben
ber^/1)06 beel JBeefïiirsi 5? 50"/ glJeern
gDefien/en ijoogijf gfrepjeteni-^ot
Ulib=·
öelbO^gD/bpMelchior
Wijntgis ,Ι^έ bau

i)em een feer uptnemenbefiucfe banbe
negenaapenbe
Mufes. ^otïjijthicUU
i^iböeibo^gban öem gejien eené groo^»
ten öoetfe bei naecteii/ban een^ce
ioft banifeet/feer berfterïtjc» jSotö ijs tot
Sfcniiieröam cp ben g^am/tot ben tonfï-
liefbigDen ^^n van Endt, een feer fcfioort
groot ijeerlgcft Cafereel / baer
chriftus
be l^inbeifeensi tot öem roept/en fegcnt:
in toelrfe te fien 5ön aeibigbe tronien/ en
bjeemDt opfeöo^ten en binbtfden ban
ia^outoen fleeöeren/poefeligöe feihber*
fien^/en berggclgcBe bingöen* ^aer ig
ootfenotö een fmcfe ban
Adam en Eva,
baer fp upt 't #arabtji!i sgnsejaegt/bat
uptnTuntenbe fraep göeöanbelten göt'
fcöilbert ig, «©orfe ifferiiotSeen betoee^
ninge ban
Abel. ij^aer 3pn ban Öem ge^
toeeiïfeeröeerlgrfee flucfeen t'Sfinttoer^
pen/bp eenen lieföebber
ciaes longiing,
in 3pn nicüto göebouto in jlSaiTit-grai
ben
%tpt, Cerfilgffe tn een Camer/ bie
Hercules Camer toajs göeöeeten / b'i^i'
po^ieban
Hercules, itfe meeiiintöïen
(ïucfeeit* ilocö in be Camer ban be fe^
ben b?p Conflen / toaren ootfi befeben
b^pConiïen, » befe bingljen toaren
feer öeerlgcfeflöefcötlbert/uptnemenbe
ban fïubic/iiaecfeten/ en aerbigöbanïa^
feenen en Oibinantien. ®ife en anbec
bingöen comen in ©|int göefneben ban
Cornehs Cort, en todreu tiae be fcöilbe^
ttjen ööeteptfeent ban
Symon lanfz. Kies
ban-Jilmfiertiam/ tiDifcipeï ban Hemf-
kerck,
en Frans Floris: a®antÖPtoaiS
feer fraep met be |&en enartftrenmet
enrfeelfi8gÖen:jBaertoaer beejs (ïuc

in beel lanben berfïropt / foo in ^paen^
gien/ al0 eiber / bie ober al b'uptne^
mentöepbt5pner Confïenboen gebenci»
fien/en openbaren. toajs een jBan/
bte altijt grooten lufi Öabbe
om te jcDiï^
beren: <ί^οίδ biefetotIjStTlupjscotKenbe
Öalf üft meer
befcöontfeen toefenbe/
^ florgg


-ocr page 170-

tt not0 grooten ^οομ tuerc&^/fc^gnen^
te Dan meer s^eefltgij / oft 5paen ggeefl
alfoo
tt Uetmaecl^en : H^ant&pHaböe
üoc6 een aöemeen ^pjeecEUjooibt/ oat
jpP bitfetoilji fepbe: SI0 κδ toercfe / ban
leef icfe: icfefpden flae/ban fierf tc&.
^itmocDt onfc ^tötibet-jeugötoocii
totlleeteniaöec natuereen cracöt ffg*
Böen/ennae ijolgöon,
Frans quam in
't^tötlbcrjS<l5öilbtS6nno ^s59* enijS
eberïeöen in'taaeï 1/70. ouötin be
totjftiflft 31aten / en toa^ oy
Francif-
cus baaö
eerltjcfe begraUen. 9|p Itet nae
ienige foncn/bie aen be €οηβ üjaré.Ce:'
tien
Baptifte Floris, toert te 2^ju}Tel ban
i)en ^paenaiaertbeerltcE omgebjacöt,
<eenen anbecen
Frans tis te ώοά/en toojt
in rïecn binfll afpJ^ff" * »«aec
Ijtt neemt
upt/toat
Fran$ al goebe ^tfctyelen geeft
ggemaetl&ttli^ant i)p giet in ooc& te
Hen gaet alle^cgtiberjsi/bte in onfe
tierïanbcn opt toaren / fo bat tn atte Co^
ningijrijcBen / eftlLatibtffgappen
ban
a^r(lenrtjt6
/beelbe beflelBceftetjCi 51)11
8getoeffl/3pn^tfcipulen. Stfe geb ttieï
iBOOjben scgabtmet
Frans Menton ban
ailcfemaer/ 3pn ^l&ifcipel/goe batfuïtSjs
ttiocgtbpcomen/
en bat bebefie jiBte^
fiers nafoogeeïtoepnigg goebe
puien boojt bjatgten : 5^art gp atit=>
lüooite rap/ bat bc groote toertfeen/ bie
Floris beelonber ganben gabbe / baer
ban 00/acf]^ toaren/toaer aen Frans ben
<i5geféuen (ieföe te boobt-beiUien:
pp gun üjatmet crgt ggetepcSent gab^
besgniTieeningge/ ïietfè boojt baren/
ffgggcnbe: aSjenggt baer te pajS fuicfee
en fulcite trontcn: lfl©ant gp öaer em
goet feeeï op ^örnneeïen aïtöbtbpgera
gabbe* iiier boo^ ti-eagenfp iïouöiepöt
tn gaiibeïiiigge / batfe oorfe befionbe»
ÖoctSttttfP te flacn/en feïf alfoo pet tOj*
btncrcn en fcgiiberen upt ben göeefï.
ΦοΓδ Quamen bp gein mceftaï be befte
ögeeflen/ bie aïree bp anberen ïmige ge*
§ert/ aen be Confï ggetoeefï gaöben/
en tocïggeoefTenttoaren* ^ttt0 eetiu
sefrgfebt/ bat eenigge
ban Franfen ouöe
Weiputctt bpeen routenbe/ bereSen-
feen meer aïis gonöert^n ttointigg W»
itimittt ι toaet ban
irBer fommiggefal
istmmh oaötbip

fel ban ^gent/notB tiggentojooibti® ftt
bitSa^ï ^ ïebenbe/ entoaiiggebo#
vanFf»"
ren^llnno liio^jsinjpnentgttenfetr ^
goet Coïcjeerber ggetoee(l / aïjs bïötfet
aenb'i^illoiten/aenben^ocfefaeïin^» van oeuf
ians3^gi:cfete<aöent/ bie gpfcgilbetbe
naebetepcfeeninggeban
Lucas de Hee-
re, en ootS aen beelmeer binggen / ma^
Senbe ootB feer goebe conterfepfeïen,
Crifpiaen van den Bróecke ban ïjdnttotr^ ΟίΓρ^"

pen / i'j8 ooffe ggetoeejl een goet anben<«
teur/ en ftaep ban groote naetfeten/ bef*
ggelöti^ een goet 3!lrtgitett: fgn toerc#
ien $pn noeg tn beeï pïaetfen bp ben ïtef
iebbersi gefien, i& gefio^ben in iloU
anbt <i^eenanberbefcgepbttoeetir6
beeï meer ban gem/ booi bat mpnbei»
geert aen bie 't totfïen niét iiS begertigi
getoojbén
,5^crfg iss fpn Wcipeï getoeefï
eenen laoris ban <©gent / bte^^iïbtr roori5*a«
totert ban ben Coning t an^paengten/ ^ent.
namaellÈ^banbe Contngtnne ba l^^anc*
rgcfe» Oaoo^t Marten m Hendrick ban
Cïeef/ Lucas d€ Heere, Anthonis Block- van
land c ^ Thomas ban ^iericB;ee / Symon
ban «infterbam / ifaac ciaeflen cioeck, ν^ι»
SInbentem: en jgjtgiföer ban Eepben:
Franfoys Menton ban 3iïtfiiwaer / Oft simon
baer nocg tooonenbe / een berfïanbigg v*"
goebtileefïettnaïiebeefen ber Confl/ ieyden.
οοίδ goet teptSenacc / en ^öïaet fnijber/ Ft»"®
maecfeenbe beeï goebe Contcrfeptfeïen
nae 't leben/ en geeft oor δ booj goet on* '%foon
berbjtjjs floebe ^©tfcipuïen ggemaeefet: FMncucn^
leorgeBoba, goet^cgiïber en3|nbert-

tent: ^en uptnemeitben Frans Poerbus
ban leroon Fiancken ban ^t^

rentalis / tooonen&e nocg te #art«s/tn'it
tjoojbojgg Garraain,
t0 mi feec goet
jBeefïer / bie beeï fraep toectfien eir
goebe Conteifeptfeïen me "t lebeji gge^
baen geeft, ^ien 25?oebcr
Frans Franc-
ïiengeeft όοίδ een goet enfraep fBee*
fïér ggetoeefl / befén guam in 't3«nt*
bJerpjs <i5iïbt3«nno 1561. IJSrebeïtjtB ^

jOngÖggc(ÏO|.ben. Ambrolius Fraocken, awd^^

ben berben b?ocber/tsiooci&ttocg tegett^
toooibigg t'3inttoerpen/ een «ptnemen*
be jÉeeiïer in oibinantien en bcelben/
en een tloerB ;g>cgiïber/ ben toeïrBeit
itSiniiignpJnggepbt/ boe icftbp Pie-
terviericktooonbe/ fienbebfenf

πίτδ/ boegptooonötbpöena&iffcgou-

Stïï

Nederlandtfche Schilders,

Maier

We

S^gea. '

j^erpcn.
HtrJfeorc.

Frans Floris; fol.iöt,

gponbanrBiESbatt gem baer bpgetroc^
feen toert» mn ber |®an trocö na φα*
tii0/ baer gp ttoee 3laer tooonbe bp oett
«eertfbiflTcgop bans&ourgejs/baer fcgii^
berbe gp eenen
Baitiaen, toaer in
qmm ben ban ben S&ifftgop / en
aUeriep crupöentiae'tïeben / fombet'
treben/fomanber^/met groot«nbïgt
ggebaen/ batfe ban beeïen/ oocöbaii
f ComnggjS IBebetgn/al ggefeent totert
ben: boo^ toeleg toercg gp begeert mn^
be aen ben asiffcgop / gingg tooonen
met
Monfeur de la Qüefte, Êibber/^?e<·

Sdbbebatt befed^ioeberjs b^eebet
eefcgjeben/ gabbe mpn begeerte t'mt"
toerpen moiDen tergertenggenomen
toefen*
loos de Beer ban ll^tre^t: ïbc^
fen tooonbe bp ben ï^jobinctaeï ban ben
a^cgop ban φοο^ηίίδ /eni^ ggefioj^
Αρ;" ^aier ben r|®trecgt»
Hans de Maier ban ^e*
itö.
rentafe{» ApejrtFrancen ban !©eïft/ bie
beConflnieten oeffent: Ifêaec ijS een
fioebtbeminber/ 5gn binggentoegeb^
benbe ggeReïtin feer ftgoon o?ben/en iiS
«en Contecfepttec ban
Bacchus, 0ft ben
<i5obt en iïSenfcg berbïgbenben Wm/

H'

^cgilbei;/|Lupt-0ager/en#etper,Tho-
masban€oeïen, «eenen (lommen ban
j^immeggen* HansDaclmansban^Int'
toerpem
Evertban semerffoojt/Herman
ban ber |lla(l/ggebo^n ban ben S^^iei/
nocg tooonacgtij3φ te : befen/ nae
beboobt
ban Floris, trocB tooonenbp
Frans Francken, baer gptopieerbe eenen
€rupf-b|aggerbftnFloris,bieeenganbt
gitel op een toitatgtigg CcuPiS: en alfoo
op bit pjindpael €rup0 een
beeft oft
toppe met langge beenen quam fitten /
conterfepte gp bat op 't3gn/ be fcgabu.»
toenenaïlesi toeïboïggenbt,t©enJBee'
(Ier boben comenbe / fepbe: 3!t6 fie toel
batggpnietaïte neerfltggggefegilbert
gebt/toantbe^ptnnêutoert6 befcgg^
ten/en toiïbet met sgnengoettoeggia^
gen: en aïfoo't niet toegg ging/en genbe
bat ggefcgilbert toas/toert befcgasmt/
en fepbc / bat gp t niet foube upt boen /
Itiaer alfoo ïaetenfiaen* ^'anberbaegis
bit gebbenbe ïaeten fiensön mebegöefeï
Gheldorp, en berteibt be ggefcgiötmijs
ban ben lèeefteivroemenbe upt boerbt/
batzeuxis ben l^oggeïen / maet bat gp

I !

toelc6cngp baeggïötös nae copieert/ fibent / en f^jocuteur generael ban ben
baer rnenigg gem mebebermaetfet/ en
i Comnggban5^ianc6röc6* ï^ier toert
foogoebtbegaggeningeeft/ aï^ inget gem foo goet ontgaelen bjtenbtfcgap
piintipaeï*
Loys ban 25iufTeï/geel goet! gebaen/batgpbaertooonbefebenjaer:

bierSaertoefenbe cfcnier oftiécgtlt"
δη^Ε^ι ban sijnjs Heeren iD^outoe / bie
een ban be^ Coninginnen ^taet-b^ou^
toentoajS/ foo bat gp oberalmetgaer
in ben Iteoetf-toaggen reebt / bat be €o'
ninginne / IHoeber ban ben Coningg /
gem epnblingge in een^aften-abonbt
|©afcarabefee(ifeïft'öapiergaf/ met
beggeerte batgp't b^agften foube/aïii
baermebe berebeït toefenbe / in teggen*
toooibicgepbtban5pn©?outo/ (boo?
toien0berfoccδbitgeftgiebe) en aitber
ebeï ia^outoen en ^eeren: ^ocg gier
in
bee^ toeeïbetoefenbe/toa^i oc^faetδ/ bat
gp in be €on(! ntet en boo^berbe: ^an
gabbegpna^pnbegin booitggebarcn/
foube in conterfepten nae 't leben en an*
berjS meer
upinemenbe3pn ggetoojben*
Damiaen ban ber <0cube toa0 οοίδ een Damiae«
^^ifcipeï ban Floris: befen toiett een Mt* van der
tgiecbanbenConing ban ^paengiem ^®""^®·

IcroonvanViffenaken, Steven Croonen- leroonva».

borghuptben ï^agge/ enDirckbanber viift^aicen.

—" . ' . ii^irrli-,»^^... Steven

"^"ts" "f'^"XflT" ' ·"·---- ------

glaen ban ^acrïem: ^efen toerbt fraep οοο^Γ
incïeen / gebbenbe te booten ggeïeert borgh. ^
wacieuxis οεπ ippuveitn / mtwt uavij^ met Marten van Cleef. ©eeï m^r an^» Dircfe

5Ön epggen iBee(lcr gab beb?oggen / {ber / in ^paengien èneïöer berflropt veruea,
metbit beefigen te ftgtïberen: ban be^» toefenbe/en goebe JBeejieriS/ laet icS be
ftn toiïbet οοϊδ niet ggeïooben /tot bat Coiuïen'tggcruijtbêboien,
/^ot
Floris fepbe Larapfoniiis op befen fini

Hadt Floris Schilder ghy,dy foo veel Conft aenknocbt,
Ghelijck ghy door Natuer u mildt te doen vermocht.
Als het u liever iuft veel dinghs, dan langh te malen.
En't recht vertocfdes vijls en moeytu niet bevallen,
Jg riepe Schilders wijckt,'t zy van wat Lande ghy iyt,
^borcn heel van ou4ts, oft nu in defen tijdt.


-ocr page 171-

Het iiö ceiton&egrijpïgcS oftfélü^·
faem iuertÊ/Dat jlatute 0epni{gc&
inöe31f«3Öt rfomtgöen üjmfet cn te
biesde b^etij^t / bupteit Uietenfcgap/
ofttK^n te öeflDceKte öan öcn ©u^
bcrjs/m öet g0cnepgïjett oft ïufügD acn*
iijineDen öer aöeiracölcn öft finnen/tot
ö'èen oft ö'anöcr Con(l / oft ocffenin^
eöe / lirecfienDe öicÊtoiisÈ tot nut m
Jjooiöccï öetfcltJCE Sexigfjt/udticö gSe^
fcÖietiiiniet
Pieter Aertfen, uptnemeni
öe ^ècöilbei· ban^mlïetbam/ toelcöcn
cm 50« tong geftaltöeptsi toille / toccbt
ÖÖemcenltjcS 0&ei)etten/ïang^m
Pier.
«en öDeltjtfeDï^ öerbienjlïycfe bcrre t^
flöetoioiiicn öctmacröt / öcm

D Staitómn Pietro Lungo, t'Ujf Icfe 00C&
Langhett Pieter tjS
gÖcftpt/ llJelffe iBOOjt
Lungo
5t}n göeflac&t niet gtiahjcöfoii·
be göelgtit^n tot eenen ban*^ luais
gebojen f Sfimfterbam in't 2|aer
3tjn <©uber$È toaren ban ^urmer-Iant/
ben l^aber tooonbe t'3lini{ieïbani / m
toïouto sgnenfcon fiebtoi o» 3ön ^m»
baröt/ te Ujeten/^oiif nwEckn:
beiBocbcE toiienbe i;aer foon fn fijnen
grooten ïitft / bic öptct be Conft öaöbé
tc^ebaïle tesfcn / fcpbe : ^SfoubtfE
t'glifïbt toinimi met te fpHir.cn/ footoif
ifl ϊίειη iatc π keren fdniiïcren.. t^ujs
Söerbt Pier bgflelt te ïiemr bp eeneu
Alart Claeirenjboc ter tijt eert babeberir
^cöiibfrjSban ifcrfïfrbam/ ban toten
t ^imfïetbam no#50n cpbe i©oeIen
berftDepben roiiterfiptfelen. Pier ^eefi:
ban jongiïg eenbaiïe fïoiite ijanbeting]^
Öemacngl^bi^nöt / bjpiiitS aUts aen^
battenbe/en t^ boo? $gn Confi in groot
asnfwn gDeroiiien« #ubt
trent 17» oft i S^ jaer/aïfó boe ter tgbt
fcer göerutötigö Uiaistïii^ifte a^ofiTu
mi^enegouiM / ïiSPier baer&cneit gö^'
κίρβ/ ombefcöooE^ ^^ïbergm batt
terffÖepbenJBecfïersfbaerte fiett/dtb*
benbemetöcmeenen gonfï - biiif ban
ben^tÖoutban2emileEbatii»©an bacr
qttam Pier t'^nttuerjen/ en tooonbe
albaer met eenen lan Mandijn ceni^eï:
botö
tch atijt batter tteee jgn sSe Uieefï
ban bcfen naem /te totten / notft eenert
ban üaerlem / toeltfeen fcer aerbtcö
toa^ban bjoUerge op sijn leroó Bos, t«
Öabbe 5gn leben langö ban be fïabt ban
3«nttoer»en feerftergjaer-göeïf, Pieter
iSÈ epnbUngö t'Snttoer» ggcöoutot / m
ftuammöet ^tötlber^ <0öflbt tn't
35iJerotii|eereti tpöeeftiieni
beggebentemafeen fieucfonjs/ met al^·
lixlep goet en cofï nae tletocn/fo epgent^.
, ïgrfe ailüDebcrtocn trcffenbe/ bat
natuerlgcfe gele erfete Ujefen:met toeltfe
teel te boen/ &p teel ben aïber bafïen
i®eeflcr in jgn bertoe bermeng&en oft
temperen ijs getoecfl/ biemen opt öeeft
gijebonben: toeïrfee göetoiföeptbpbie
bie ban jgn öupji altgt (0 geblebcn»
toa^ een |®an bie toepnigD banöem
feibegtel / lier fled^r en 25oerigöom
aenfien / foobatfip nietfoube göeatöt
ftcböengöebjeefl boojfulcfeen grooten
Confienaer/ en^abbeoJiïjtttocrtÊcnfo
ÖeelrrarBticDöem nietfulep betupgöt
tetoeftn, ©angemtoajsiglebaenecn:
Seinen
/ int naemaelsi ggetoföt toïert
ba Ravartt'^dmfïerbmti/ toaer in quam
nae tieten 5gneit ttoietben foott/ boe
een ffeen Smbttocfenbe/
te toeten/ Aert
Pieterfz, nocö tejöentoooibitö feben-
OP* beeö feeuc&tt fomt onber anber
em Wenöooft / foqgftebiit / göeïgtft
tn't ftacöttn g0efc0iet.t©it toefénbe ge*
fiè»/ toaii oo?(a«tH bfltfif m toerbt aen^
befieett'fjooglj Seitaer b5b'oube3^erf/
oft oniS !^outoen3ierr& t'g^fïtrbam.
^ gOeftfltebe bat Pieter toasi gDeco*
men ter pliiftfm batt be inet
wet Bern foubttt fpjeet^en / en Pieter fep
ben geert fat/battec toerbt göeb^aegDt
itaebenjlBeelier/baerfp öem nietbooj
aen en fagöen* «©nber anber/ ben
BÖer-mee|ler
loosBuyck, een treflgtfe
leanCbie ban ^tabtjS toegflen ben
€0*
«ingö ban ;t>paengten Philips [labbe
in't beftoeeren be^ ILanbtjSbeneebt
afgöenomen) öeeftbooi onberb^agöen
bebonben gem ben ^cMber te toeefen/
in ben foon ban eené
Aert Pietcrfz.ftouf-
maecfeer* l©aeropöpfepbe:^rjtgöp
foogoet ^cDilberaïsS ui^aberisig^e^
toeefi fiouf-maetfeer/foo jpbp een groot
Confïenaer: toant tfinbert u^abersi
boobt 8eb itfe nopt pemant göebonben/
baer tti^ foo toel mebe gigebient 3p
tooiben. ï|et binnenfie |0enneel oft
toertfe toajs eenen (ïerf-bagö Marix, ttc
beuren tntoenbteö bolbebenbefelfïlii
floiie/upttoenbicS toasi Deteen b^p Co^
ningDen/tocfenbe een groot Deerlgcfe en
feer confligö toerc6/feer gïoepenbe/ban
naecfeten/entodg&ecoïoieert» ©an be^
feCafelfcDjijft
vafarius,featfegöetod
Öabbe iooo. Croonen. ï|ier naer toert
Öem aenbefieet t'öoogö Sfiïtaer-taefeï
ban be nicutoe a^ercfe t'3tmfierbam:om
toeïcSe te maetfeen/ te booten toa^ gl^e-
toeefi ontbooben
Michiei Cocxie ban
JBftcÖeï/bentoeïcBen ftenbe bat ber*
Saelbe tonfiigö toerril / en ijooienbe
ben tleenenpjgjs/toass infitö feïben ber*
ïiaefi/feggenöe: ^^tebat göebaenöceft/
faï oocfe b'anbec bieï maecBen/en tjS jre*
nen göetrocBen» '©efe ^snafel in be nteu^^
toeaSercö toajiS eenen afeerdnacftt met
biet beuren / tntoenbicö toa0 25oobt^
fcöap/25efntjbn!0/b?p ContngDen / oft
bergöelgtfee / upttoenbigö toajS b'ont*
SoofbtngDe ban
catherina. wm be
^afeï tjs notD ben Carton/ fo groot afó
'ttoercfei^ getoeé(!/tot ^mfïeibam :Set
is göetoeeft een uptgöenomcn Öeerigtfe
luectS/IBeefïerlgcè enlBanïijcfe aen'
flSeta|ï/be naecSten en anber^
beel ten
eerfïen op be tepcfeeningije opg^ebaen
toefenbe/en fo aenbacöttcö/bat ïietban
nette CgöeïgcS Set upt ber oogge mo^
Itae^gabbc eenen uptnemenbengroo»
ten toeïfianbt, φδ arfit nietbatmen
Ö^S rrif^^'Ö J^anïgcöer iètnceeKïre^
ien/oft BanbeïinaBe fien macSt^efefo
fcDoon en toeerbfgDe glBebent6-teed&e<i
nen ban foo grooten |©eeiier/ jgnban
fcöepnbigöe ftanben / tot jammer bcc
€on(l/booiö^ttooefï onterfïanbt ber^
nteït/geïijcfe beel meer anber $gn toerc"
feen oot5gn:alii onöer anber/cen fcöoon
groot Ultaer-tafel met beuif. Φ i^elft
tnbe
cathufersClocfïer een Cruttfty/
ban binnen op be beuren ^fóerft-nacöt /
en Coninncn / ban bupten bier <6«"
angeiificn: rgBeïgffeiSt'Öoog&^Cltaec
te
5^elft in be nieuto ^ercfe/een tiP €0^
ningöen /
Ecce Homo , enföo petan*
ber^ op be beuren/met bceï meer enbec
SCltaer-tafelen in berfcöepöen ^teben /
aïis te 9Loeben/ï©iea/en anber pïaetfen/
baer berfcöepben Cartonö ban nae ble^
ben/Biintoeltot ij. ^©aerjgnt'Sfim'
flerbam ban öem te fien berlcöepbee
(ÏUCEen. Cot eenen
laques Walraven ,
ren Martha, groote beeïben. ^n't i^of
ban Hoïlanbt/tot iBeetïer
Claes,cen E-
maus, groote beelben/ feer toel gfiefcSil^
bert« Cot
lan Pieterfz. Reael, jtjn ban
I ïjem eentgöe fïucfeen ban
lofeph, oft an^
berjs. 5&efö®eIgf]cte!l|aerïem/totCor-
nelis Cornelifz. ^tgtÏDer/een Martha,en
opbe JöafeentjTe gracöt een ^ermt^..
3ntïeen 25eeïbentoaiS ïjpfooSeeïupt'
nemenbe niet / ban in groote bingöen/
; baer be tratöt ber Conflenin befiaet /
toajs OptenobertreffenbetïoetB JBee*
1 (Ier/ 5ijn IBetfdrijen en^rfpecttben
toeï berfïaenbe/ en fcöiïberenbe/met an^
ber omlianbicöepbt ban bee(ïen/en ber^
göeïgrfee btngl&en / srjn JSeeïben feer
bieembigcfe ciererenbe / toat op be ma<
ntere ban eentgejBaftaraben.^gn bin^
göen gaf Öp beel boo? Oecgten p?giS /en
'tbefonberffe toa0 beel ban
lacob Raeu-
waert
get ot0t.i©aer toais oot in jSoojt^
goflanbt/ te naarmenfiupfen / ban ftem
een groot Hlïiacr-taefeï / een Crucifip /
baer onber anber eenen met een bijï ben
eenen IBooj&er be üSeenen in flucften
floeg/feer toerrEïgc gebaen: be binnen^
(iebcuit tojotöten meö?.t©ittoerc/ alis
•ÜM
5 6 t'gemeen in 5Pn tafcrge toajS/
toiert in (?ucfeen gOrflaggf η met bijlen/
aiftoelueï be 50?outo ban ^cnne-bülbt/
t'^tlïffimaer baer boo? boobt ftonbert
ponbt: toant aïfooment uptbé lierrS
biarDt om Saerte leberm/.Wcïen be
f 3 a^oeren

ï>ieter Aertfen.

Nederlandtfche Schilders,
^tiLucas de Heere, jgn öecïtoeflöeöaen W^mtV öaööeiotsiitwttitstiif-bttöt

D'wijTghy Apellis naem doet door u ConiEverfwijgen,
Wanneer meen Schilder prijft, meer lofs hem doen de crijghen,
Ghelijckend'hem by dy, wat naem u lèlfs toeeomt?
Dan Florus; d'wijl men löo den hooghlten Schilder noemt?

ïeöen üan Pieter Aertfen, ttpmemenöc^cÖtlOec


-ocr page 172-

Nederlandtfche Schilders, Marten Hemfkerck. FoLid4.

iöoerg aï^ upiftmns bder op/ tn biatg
ten bie ftDoon te niet* Gieter
taiajs iitcMI^ ontortiulbtsl^/ batstjn
tingen/ bie öp öe ï®ecrelt tot flebaiDt'
nijs meende ïaten/foo te tjttten bjietben
eöediatiït / ööeb^tpcfteuiie ötfBtortsi
»tiet fulcfee Confl bpanbigl^i stoote

in'tSaeron^ïlieren i i 7 5 ♦ ben
5|ung/oubt3tjnbc ^aren, ^p öeeft
Se0abt b^pfonen/bte ooclg aen be <Γοη(ϊ
3ön0i>eiOinen«
pieter Pieterfz. tie een
feer soet jBeeiler ijs söetoeetï/ boïgen'
be feec be niantet ban stjn laaber / en
IBeejïer: bocb beeï öeni tot conterfep^
ten nae t'icben begebenbe/ bebJDl toep^
tug]^ Otoote laeicl&en binnen ^gnen tgt
Ijoo^ quanien, geeft g^ebaen eenen
Ijperis^en (©ben boo^ be 2&ac&er^ te
l^aerlcm / bat een iuonber betfierlgcfec
o^binantie tsS: <en foo
ïjp fjabbe Uiiïlen
baec op toe legggen / gp Dabbe vuonber
bingijen te üjegïje geb^cijt» ^p ijs

öroot ontöonb/feer bjelfpiefienbe/ber'
Ranbtgl^/ en ggeUerbt* tbirebben
foon/
Aert Pieterfz. een 5Ban ban on^
icent ί 4.3iaer / fó oocfe ban jonois aen
feer g^eefiigl^ en bïgtigö gljeUïeefi in be
€onfï/oorfeboo?fconteifepten na t'ie^
ben (baei'Sp uptnfinenb'iniii) af^öe*
troffien ban teftiitiöercnl^ifio^ien/ en
ölbinantien/ baecsnnen gftccft aïtijbt
feer bequaetnen giteneg^en toe iiS gfji^
üjeefl.
Dirck Pieterfz. ben iongftcn/bjaii
acötSaeriongec / als
Aert ,uja3S oocfe
wn;êfÖiïber/eu5ön 10aberiS
oefen bioonbe te :^ontepn Jöïeau in
©janfferijfB/ baer &
j ten tijbe \sm öeit
ïefïen Bnjgö ongbebaïïicD iis oingj^etü'

mejt. Pierer Pieterfz. bfu OUbt(ÏCn bOO?^

noemt/ Tieeft naegeïatcn eenen faon ban
^nnen naem/bte ben i0abet inbe Ccnji
fïoecSïócHen nae boïgöt,

^ei ïeuen ban Marten Hemf-
kerck ifóonUfgftbecmaett
;fecÖiïber,
T7 ^eï beWnben top/ onfe bpfonberlïe
V 3^ooft-^c0iïöerii/iniKcfcöepben
Slonbm öun onb^Renbesebooitpiaet'

fen bUncgenbeengemcBtitj^ te Sebbett
glremaec&t / al en stjn't te beel ttjbett
ntaeceentggeOetj^te ^oiyengeUieef!,
Sin bjat goetg ban bec s^eerelt entjS
ftöier f^o?» tcmfftertfe in J^ollanbt
niet bectttaerbt: <©mbatbaet: 5tjnen
oo^fpiontfe öabbe ben €on(i-rnc6eii

étiJilber Marten Hemfkerck, allbact:
ÖP ijsabibo^fngöetoeelïajnno 1498^
58tt i^abeïtoajsgöe&eeten lacop wil-
lemfz.
ban i^een / een ïlwpf-itian oft
bouüjer,
Marten tan ban jongöiSöen
natuêilgcfe tot beï ^cöiïber-fonfl aenf
geïoft/ öceft 5gn cerfte onbertoös tn be
Conflaengijebangbentc ï|afrlem/bp
eenen CorneiisWiiiemfz. uicfenbebett
a^abec ban
Lucas cn Fions, i>te oocS
bepbe tebelijcfee goebe ^tftilberjs 5ön
gljetoeefl/ ^taïten/ aoom/ enanber
plaetfenbeMtl^ebbenbe*
ber ban
Marten, ujelcften miffcöicn niet

|ïoibent'^m(ïerbanunt5iaer 1603, boutoen/oftaSoec-Ujerffetegfiebiupc*
oubt6i-*^aet:||3\ija^ eenlBanban ften/ totgrootenonlufl toanben gion*

enbocöt bat ïjet fcïjtïbercn pet befon^
beviStebebienöabbe/ namsijtten fooit
Uieberom t'öupjs/om Ijem in δίίη Hent*

göcn / bat öp in jön aengDebargöeii
ïeeringbe niet motfit boo^tbaren*
alfo öp met grooten onüjille tn be 25oe^
ren bmgijftt/ aïiilteoep-mekfeen/ eii
fcergcIijcBc boenbe majs: Comenöe een
repjs ban meïcfeen / sOingb βϊ" «tet ben
(sEmmerDpt'öooft tegften eenen tarft
ban eenen bootn / (ïo^tenbe be fcïbe ge*
noeeö al toinetiiS.^en i^aber feer too?'
nitB/ om bat bie mop meïtE foo gffïojt
enberiü^ntoasf/öeeft ïjem met een
Öout om flaen nae ^eja^gSt* mt»
boïgcnben nacftt fltep gipberboigen op
ben?^op-birgïi, ^'anberbaegöjs bet*
fagi) öem 5iin jlféoeber ban eenen Êaap*
farlfe/entoatrepf-götlt/ en ^uambett
Jeiben bag^ boo? 5^aerlemtot^dft/
baeröprjfmtoeberboegbeaébe €on(l
bp eenen
lan Lucasboenbe aïbaer met
teecBencn en fc&ilberen fa grooten bïrjt/
bat ftp binnen fo?ten tg&t inbe€on(l
feer öeeft toeg5enomen.^anaïfooboe
tertijbt
lan schoorei feerg^etucbtitj
toaii/ öebbenbe een ot^emcm fclioon*

Ken eÖÉbiatÖt/ bicpegöeïntft hmn*
ber Marten bi^l b^baliin mit / beb(

f09

foo Μ / bAt ^ te l^aerlem bp befen
j^eefier gpraeat* ^ter {jeeft
ïjp
SPu gijcujoon lieerilicgepbt ban ntruUijS
toeberfpo^eoeffi^nt/ bat ^punletlen
ben bo^Ioopenben iBeefler in be Conft
atüteröaeïbe / batmenfiuntoerffequa'
Ifliö cononberftöfpben: ^o epgentlijtfe
be felbe manier aenggenomenijebben'
be* !0en leeefier fo^genbe 3pn eere ber^
minberen mot^t {foo eenigfie m«nen)
Öeeft 5pnen ^ifcipeï al0 upt afionfiic^
Üepbtban gem laten gaen* ÏJ^elc^en te
%aerIemauamtoooneniu tl^up^ ban
Pieter lan Fopfen , aïbjaer i^iligDer
öSebat&tni^
Cornelis ban 25erenfiepn
plagil te tooonen: 3|n bit felbe
niaetfete Ijp becfcöe^ben bingoën / ootfe
eenen
Sol en Luna, in eenacöterCamer
aenbcbebfïebe/ beelbm groot al^'tle^
ben* i^p ma t&te baer oocig
Adam en
Eva, bepöe foo groot aijs tïeben/ en (foo
men feggt > bepbe naec&ten / nae 't leben
eöebaen. ï©et0jo«bJbanbefcn
Pieter
lan Fopfen ,
UiOHÜl Marten tod / mOC0t
niet mbcn biitmm i)em iïecösi
Marten
Biet/feggöenbe tot bien na bsn ^cBtlber
quamen b^agen/batmé öem mofi fteeté
ifêeefïer
Marten, aï0 bie fuif fir toêl ber^
bienbe. ©an baerqnamöptooonenbp
ienen
loos ComeUfz.V^ouöt-fmit/oofS
t^aerïem* <©nberanberbeel toercfeen
bie öp maetfete /toa?S ban gemfeer ton*
gMcÖiïbert t'Sditaer ban ^*Lucas,
toaermebeüpben ^el^ilberiS te 3|aer'
ïem/tot 3Pn fop oft abteu fjpneraoom-
baert bereerbe: bit toa^ eenen jè.Lucas,
toeïtSen fit cn fcöiïbert nae
't ïeben Mari-
am met öflfr tobtopbenfcöoot/ bat

©efe-^tafrt iöig^eïtiffefe toeï toeeb icö
g) ttan ben jureren be #berifl&ept ban
©aerlem notg tegentooo^btcD betoaert
in t Üiwtuiïiof/inbe §>mt tmt/
öeerïijcfieftöoott manier ggebaen/tootv
berlijcfe 0em berötffenbe entoelafifïei·
Senbe:botfi op
Schooreis manier/toat te
feerftantigDafgMneben op ben bag0*
jBarp-beeïiit met een grafcïijtfee
fcöoon tronie/öeefteenftïjoon actie/met
een feer biienblöcfefeinbefeen; op öaren
fcDoot Öangt op spn Snbiaenfclj een ïa^
6en ban berfcöepben bertotn met 'tSiot'
feten/ en anber aerbii^e bercieringgen
betoiocöt / bat feer bebaüricfe en niétte
berbeteren ^.Lucas, toiensi tro^
nie toa ji na 'tieben een jï 35ac6er0/ ijs een
feer fcöoon beelt, toeï toerSenbe/ en bïöt
toonenbe3pn patroon toel te boïgftcn:
be palette aen 3Pn flinr&e Oanbt/fcDiint
ban be ganbt teii ^eitneel upt te fieïiem
bitigD 10 gDenoej^ g^emaerban
onberoptcfien* ticöter ben M>* Lucas
(iaet al0 een ^^oeet/aen 'tïiooft becroont
met cl0foft eröbelt / niet gtialö'tfe fcÖtj<
nenbeoföet
Marten na 't lebé te bier tgt
toai5:maer of öp fjier mebe toiïbe te fien=«
nen gOeben / bat 't fcöiiöercn en bicöten
göemeenfaem 10/ en bat te^cDilberö
befiOÊben eenen iöoeetfcöeninbentijben
göeefl / oft bat gp toiïbe bebupben / bat
befc ütiïojie feïf een berfieringfie 3P / en
toeet itfe niet: !©aer ootfi eenen ^n*
g0el/ bie een bjanbenbe ƒ arftcl fioubt/
f^er tod gebaen* toeet niet batmeii
banMartensbingiienfiet/ baer bjienb*
ïtjcfeer tronien in 5pn / aï0 in bit toercft:
be metfeïroe jijn beeï bïacfec mueren:
boben öingO eenen i^pegaep metjü'
nenfeojf* <®nberaenbe iBetfelroefiab
8
p gDemaeffit een berfiert bjieffien / aïii
met toafcö ba(l gemaetfet/toaer in (laet

toeïcfe een «ptncmenbe toert δ iss/op een bit fföiift:

Tot een Memory is defe Tafel ghegheven
Van Marten Hemficcrck, die 't heeft ghewrachü^
Ter eeren S. Lucas heeft hy 't bedreven ,
Dus ghemeen ghefelien heeft hy mede bedacht.
Wy moghen hem dancken.by daghe, by nacht.
Van zijn milde gifte, die hier llaet prefent:
Dus willen wy bidden, met alle onfe macht.
Dat Gods gratie hem wil zijn ohtrent.
Anno Duyft Vc. X X X11. ift volent

Den z^.Mey^

baerfe ban beïengiiefiett/ett (m
pjefen toojt. ©itjiutfebebe DPt'5ö"eri
34.Saren/ aföaenbenfcatum bp sm
te fien i^, cn iOe|é#


-ocr page 173-

Nederlandtfchc Schilders, Marten Hemf kerck. Voliesl

icofSeti tiae öoom/ toact met W tenge
Orooten ïuflöaööe aeöaöt/ omö'Sfin-
tgc6en / en tite gtoote |Bee(!er$i uan
SBtaïien öinsen
te fien. 5©acr comenbe/
yabbe 3gn onlierDoubt oft ontgouöen
bp een «Catbinacl / öoo^ eemgDe tttonti
itiantiatte: i^cefc ooc{{ fijnen tgtitntet
berflapennocöbeifupmtöpbé 0etJtt»
Ïanöer0 / met fuppen oft anöersi / maec
Öeei beei binden ggeconterfept / foo
nae b'Sfintöf &en/ al^ nae
μ ichel Agnoio
tajcrcfeen : «©ocS öeeHauüjtjnen/ lip-
toercfeen/aïöerïep aerbicijcben ber
tgcfeen / bie in befe ^^cÖüber-SJItabemtV
fcöe ^tabt otjerbïoebirij te ftf 39n*<i5e

Öpfoo conterfcpten»€n Öet tjs gefcfiiêt/
boegp tenttiaeltDe;S tot fultlle getooo^
ite OffTeniiis^en «ptgöegaen / bat een
3|taliaen ban 5gn feenniii sinsÖ fonbet
Hemf- kerckcns toeten op 5Dn Camer/
baet gp tn b)t(I te tomen / fneebt tuiee
boecften toati beramen / bteöp mebe
nam/ooti^ sgn €on(l upt be &tf!en
*Mar.
ten
t'öupsi comenbe toajaifeetbebioeft:
5Baet aïfoomenbermoebe op ben
fel·
ben Öabbe / isi Marcen baec gDegaen / en
creegö meefl al 5ijn bingoën toebei::
jBaer alfoo &p aitijtsi feec b?eefac0t!tl|
toasi/bojft te öoom niet lange bitjben/
fo^genbe of Dem ban bffen 3italiaen pet
guaet^ mocöt obercomen: ^eëijteft
gpbe repfenae j^ebsrïanbt aengfieno^
men / boefip maer b|p gaerteföoom
jöabgöebjeeil: ^ocDnaefoo bicpmgö
tot beeï goetjs gi)etep£&ent/ en beeï geit
berottert/ en mebe geb?acÖt. Comenbe
tr met eené 25jief ban een 3!ong'
man/bie te öoom toajs/ceiiésöncii goe==
benbeSenben/ aenstjnen a^aber/ ïjet
Uieïcfe bjags ten Supfeiaaneen ^rrbeiv
0Öe/ bafcmibe25?outoerijei^ban8et
SiintBcrtgen/ en toais boe
tzï iö'bt eenen
iBooitfiUPf/baer repfenbe Coopïieben
en anber DepmlijtS g^eboot toterben.
i^trr toajsDpgfjenoobt begi sbont^te
bltjben: ten anber Confï-beminber/
Pie-
ter
lacops, fiflb !jfm oocfe geem beïjou*
ben: maer alfoö öp een .^cljip bonbt /
fjs ben feïben aboubt afnÖeöaren / toeï
tot^gnen grooten g^IufS rlBant in bat
ftupjS (eöeïtjcSbefaSeopenba?rtoiett)
lïeeft mm eenen grooten Sap! met boo^
ben ggebonben* <$ett bdtt befett llloei^
berjS botliteren toasioocfetel^enetien
ggeb)e6en/ [laer baerontgoubenbebp
ben feer toniltgen gilbec en ^ongj^
man
/Hans van Calcker.^efe baer booi
mijn üeeren ontbobê/ beleebt be biaer^
fiept/ batfe öaer göeb^ongöen öab g8c«i
bonben bat groubJÏijc& öupia te berla«·
ten / om niet langöer te fien foo grootf
bj^eetirept; oocfe/ ombatbe jSatuere
Öaer niet ggeboogöbe öaer <©uber^ aeti
te bjengöen / oft berraben: ^ejs bjerbC
fpbiplatengaen.
Hemf-kercknu toe-
ber tn jtjn l^aberïanbt tomenbe/ öabbe
59Π bojigfie öanbelingBe ban fcfiilbe*
ren op jrjn ;g>cDoozelfcDe beranbrrt:
botO/ nae ber befïeècDilberg oo^beeï/
niet berbetert/uptgijenomen bat ijp Φ
nen bagö niet foo fantigö meer af en
fneebt* bit Iicm ban een ban jijn
3!onger0 toojbe gefept/ batmen fepbe/
bat
im eerlï op jgn^ceoojefe beter be*
be/ a(jSnabert)anbt boe Dp ban aoom
quam/anttooo?be j^p: ^oon/ boeett
toifl itS niet toat ie maet fete,
ΦογΒ öet
onberfröepbt öier ban ijS in't booiöaeï-
be i^jincen Hef te fien / in be $aeï/aen
bc tujee beuren ban SetCraprniet^ %U
taer/ baer intoenbicö 135 be gijeboo^te
€UM/ enbebipConingBen/ toefen-
bettoeergtfeïöcfee i^idojien/ metbee!
toercfe / en toel g&efcöilbert / baer ber*.
fc&epben Conterfeptfcijs-ban eeragöe
aerSte jBenfcDen/ tn oocS jgn epggen/
in foinein ©anbupten ijSbeaSoobt-
ftgap Marix: ji^eicSer tronien nae t'ic«
ben tomen / en feer toelsöebaenign»
ï©en «engeït^feerbicemten cierlgrS
toegBemaetfet: be onberfïe flippen 50«
pm-perigö / toeïfSe gDebaen3gn ban
lacop Rauwacit, bie op bie tgbt bp ficra
tooonbe / alfoo icfi Bem tocl öeb Βοο«π
beröaïem SnöittoercBfietmen/öoe
goet IBetfer
Hemfkerck 13$ getoeefï/ en
Boe gijenepget tot tiereren / tegöen
t gOemeen ^p?eec6toooit / bat fip beeï
inbe monbtbabbe: <iEen pebet étöïl*
bet bie toiï bebgen / i^ermijbe cieraten
en metfeïrgen* Hier fietmeii oorfe een
ongöemecn toaememingBe/ bat fji/bett
€ngöel/ bie op een j^arber glatpia*
beptfelfcBnn^eftoftfpiegeït/ ofB?
jop ijjS flonbe/t'toilc op gepoiplle iBar*

liere»

beren toeï Qtfêiet ^p Beeft beeï groo«'
te toertfeen göebaen om in ^ertfeen*
<gi:'3ilm(ietbam in b'OMbelttercfetoaren
ban ftemttoee bobbel beuren / intoen-
iritö^affp-ducfien / en beiaetrgfnijs/
ban bupten coperigö upt ben gijelen/
«entoercfebatfeergijepiefenbjai»
binnen Cafel toa? een €rucifi]r ban
Schoorel. ^HilcRmaer toajS ban Marten
in be groote Jfóercft t öooi® ^ltaer/ een
Crutifiic/ intoenbitlj op be beuven be
l&aflTic/ upttoenbigö b'^iWeban^,
Laurcns, aïïesÉ feet toiifïigö g!)ebaen,€n
aïfo 5gntoertfeen beel te ^elft bceren/
foo toaren in berfcijepben plaetfen baer
ban 3pn (Rafelen, foo toei in be oube al^
in be nieutoe MtcL· %n be a&ercfe ban
Aechte, len ^tltaer-taefel ban b?p
ConiÉngfien :ï©it bab
Dp göeojbineert/
bat inbe btnné 'STafeï eenen Coning/ en
tn eïtfee beur eenen guam:©an bup'
ten / toasi be ;§>erpent-bgtingöe ban
tolt enftoart, ©it toa^ een uptnemen^
be goet toertö / toaer ban
Ijp Dabbe
Bonbert gulben erflgcfe / oft 3aerlgc]c:
ï©ant B
p ficD f^iucn beel Igf renten
maetEte te Bcbben, 4i>p't fcoip te <iBcrtfi
toout in |Soo?t lleïlanbt / aen 't öoogB
3iiïtaer/ toelfbjs mfei gijtfneben toerefe
toaiS/ toaren ban Öem ttoee bobbel beu^
ten/ intoenbig 't leben chriili.upttotn-
toenbigB 'tïebeu^.Bomfacij, allejsin
beel percfeen berbeelt/ feer aerbigö gBe^
fcfiilbertengBerolojeert. i^e jKeben^
bïicfetoajsbiin Bcm oocfe 'tBcogB
tacr.Bcoj b 3|eer ban $tffenbelft maef^»
te B
p ttoee 2(lltaer-bfuren/b een be j^w
tgfenisi/b'anbÉr beï|£mcïbaert,31n ben
m&tQt toasi in be groote 3Uercfe ban
Bem b ïleer ban 3i(fenbelftö Capelle,
5^aer toaer gBeenepnbt te berBaienaï
bei^ra^icn / Cafereelen/<i£piiapBten/
en €ctiterfeptfcï0/bie
Bp gebaen Beeft:
toant Bpbannatueren bïgtigB toefen^
be/ al jïabicB toiotBt / en feer beerbicB
ban BanbelingB toaji, »©nber anber
'3DafereeIé/bie feer tonjïif Β ban Bem ge==
bem toaren / toaiS een feer uptnemenbe
bol toert/ «n rebelgcB groot/ el bier up^
Jerfte/Bït fïerben/ t'^oibeel/ t'<eetotcB
«ben/
mte ï^elle, !^ier in quamen beel
naeraten/ enberlben ban berftBepben
«iiwniSIHer insgn te fien beel beran'
beringBen / oftberfcBepbentBeben bec
IBeïifcBïgtSer affecten/foo be pijne b«i
bootjei/ b^eucBbe ije^ aiemeljs/en b^oef»
Bepbt en gtoutoigf6Bföenber3^eflen«

eentreftrjcS Confl-beminber in jónett
tgbt/ bentoeïtSen Hemfkmkbaerboo*
ren telbe een Beel beel goubenbobbel
ï^ucaten/fooIangB/totbatben ^^il*
ber fepbe/Bet ijS gBenoetB· 0ocBBeö
itfe gljefien eerflmael bp een €on(t-be*
minoer
Pauwels Kempenaer,en namaeijg
bpben feer ConJï-lieföigBen
Meichior
Wijntgens
, een lancfttoerpitB ftwt]c6en/
een
Bacchanalia, Oft Bacchi feefi / toaJC
ban genoecB be ftlf ojbinantie in l&}in6
tomt: maer bit isi toel Bet befl gBefcBil"
bert ban aï toat men nae 3gn com(t ban
lEoom fiémacB/bJefenbe feer mojbibo/
oft poefelicB ban naerftten :^aer in 3011
te fien bie oube bettelBeben /bie men bp
benl^epbenenin biefeefl oeffenbe/ban
tupmelen/en bergBelgtfee bingBen»
Aernout ban 25eren|lepn / iss oocfeban
Bem te fien een feer fcBoon 3LantfcBap/
meteenBeerlgcii berfeBiet / en ijS ee*
nen
chriftoiFel. ^umma/ Bptoasi
uniberfael/ en in alle bingBen gBeoefi!
fent/berllonbt feer toel jgn naetöten;
banfomtpben eenttBfinjS te berifpen/
ban toegöen onfej^eberlanbtfcBeaen*
BangBenbe bojBepbt / oftmaglerBept/
ootfe bat 3gn tronien bp toijïen gebjecft
Babben ban een fefeer gratelgrfee bjieni»
beïijfSBept/bie (aljs eiber meer gBefepÉ
is) een Coiiflenaer 3gn toercftfeer ber·
cierenbe ^p toaïs een feer goet 0|b^
neecber/jae een JBan bie be Beele We*
reït ftBier bcrbuïbt Beeft met jgn in*
bentien/ toefenbe occft een goet itrcBt"
tect/göelgcfe in al sgn bingen oberbïoe-
bicB te fien ijs, 5©aer toaer oorS sBeen
epnbttebinben/al^ mentoilbeberBa^
ïen toat #?inten ban Bem al upt 3gn ge*
gaen/toat al aerbigBe ftn-rgefee bebupt*
'clen Bem benbernuftigBtni0Biïofoopi

tÖcn Dirick Volckertfz. Coornhart bet*
'ierbe/bie BP in't licBt Beeft gBeb?a^t/
Boetoel
Marten fdf niet enfneebt i maet
berftBepben^^ïaet-fnijberö / om toefe
6eBp toonber beel goctss teptfienbes
onbcr anber / befen
betfjaeïbenCoom-
t 5


-ocr page 174-

RijckaeitAertfz. Fol.165.

trcn / Iiequaetnen beecbtcO Uiaecen te
besrgiienenuiitte Uoeten/ alle^ mat
tien jBenfcgen mogOelüd^ mac^ Uiefen
te öeïdaen oft boen^ ïleeft ecnige bin*
ngen aMjetift/ m gDefneben/ bpfonber
(eecnet en aevbtgl) b #t(lo}t&en0 Uan
Den ^epfet / uptgD^noinen baec ben
ContnaD tian bjo^bt qï^Z*

Ijani^en/batisi/ban eenen Comelis Bos.
CentgentDtnabat Marccn tjan 0ooni
toaji al^ecomen/ oubt b^pec Vuefenbe/
trouUibe em fcDoon iongDeti^ccDter/
gejgeeten
Marie lacobs CouinglJiS bOfD#
ter. ^e öetöotócfe^rsi ^peelben/ be
3&iupIofttei: eeren/ een Comebte oft
Clupt. ©eejSspnSjouUj ilarfaiibei·^
Balfaacr baer nae Uan feinbN oft
Uier ^aei' Dier na er/ maecte
öp bc beu^
ren UoojUei'öaeït/ bie in 't l&jiiicenl^of
t'^aerlem aenbe Binberboobinselian
Cornelis Cornclifz. tefien 3öm Sduber*
maeï troutobe öp een oube bocDtcr/be^
oaeft Ujcfeiibenietmet fcljoon&ept nofö
taiDfDepbi/maec met aócfeöom: en foo
feer ftegÖeericD ban oogDen tiae anber
ïupbengcet/ batfe UecIbingfjencotDt
fonber betalen/ of tiont eer öft ijeriojen
Iaa0/ totjiooileettoefenUan Marten,
biepegfielijcfi UjaerfcDouUJbe Daer niet
tebefc0amé/ en alfi eerigc oyjcfDt J©an
eïcfien ijolbebe^llp too^i re ï^aêrlem 11,
9|aer langft üercfe-nteeiler / tot bat Dp
(larf. 3inno tjzi.be^taiitbcle»
gert luert ban ben j&yatigiaetben/ nut
toelaten tan ben öaeöt/cntDiel (jp Bern
t'S5m|ierbani bp
lacob Ravacrt.;|püjasi
ban natueren üergarigD/en gefparigö/
oocSfeer tleenDerttgD/en fo fcijiicfeatfji
tigD/bat Dp in t opperde ban ben 3Ketc-
tijoien clom / om in ben oBmgaiigö be
^cDwtterjete ficn trecSen / ö^ecfenbe
*t fc0ieten/baer ÖP Öem niet a! te b^p en
bOiDt te toefen^Hitiibt fo^gööe ÖP in 5P'
nen ouberbom in armoebe te tomen/
bioegö te bier ooifgecfealtijbtiSin3ijn
tleeberen berftojgDen een goebtgöetaï
gouben <iroonf/tot
Dp (ïaif. jöa t'ober^
gaenban^aerfem/toerben beelban fpn
löcrcfien ban ben^^angjaerbenberf
tregen/onber betfefei ban teUJiHen roo»
yen / en nae ^yaengien gefonben/ fon·
ber aï ö wpinemenbi ionlïigc (incfeê/bie

NederUndtfchc Schilders,
hert. toMtt^ ööeefï/ berftaiibt/ cn ijaiu be rafeube betlbtfioittitttge fcöanbïgcS

Öeeft öermelt/ foo batter m tettobt
met beel ban öier te ILanbe gyebonbett
en
UJOjt. Marcen, aljo öp een röcfematö^
tig jBan üjajs/geen iiinberen na en
liet/
befleibe beel fcijoon aelmoeffen booj
5Drt boobt: onber anber / gafijp cenigtt
Hanbt/ om met battec Saerlgcfer af
quam te gijeben üoutoigtbe fiabe eeni-
nigöe ionge lieben / bie m eeti^i
op 38n graffoubentroutoen: t'toeïcS
aifoo aitijbt gDefcDttt» Ce ^emf feercft
op tl^erti&öof / liet
Ijp op 3θη l^abergt
graf ticöten een
b\sm (ïeenen Pirami-
de,
oft <0jaffpit3Si: bobcn al fimt siin
l^aberiS tonteifcptfel gijeSoubjen/ en
tVi5iafftöiiftin1latDn eit Duptfcïr/met
oocfceenitinbe&m fiaenbeop boobtjs-
beenbecen/ baec öei tuper in fieecfit/tui
flenbe op ben jfatfeel/ en met ben recö"
ter boet op een oootss-ftooft: bit fcöijnt
boo^ b briflerftöcfeöept göemaecfet: on^
bet Haet/
Cogua mori. «©iioer aeu comt
5ίίη ujapcn/ in toeïffie tomen boben
berecijte jöbeeen j&alfbobbe! ^rent/
op beöitifèfr een 9Leeuijj: onöer befe a»
ber bbjeer^ göebeelt uiefenbe/ tornt ee*
nen naecUten arem/öebbenbe inbe Oant
een löcnofti^inceel/ boben isi bena'
rem göebïeugDeit/ benelieboogöru^
lïenbe op een ^cüiltpabbe/bjefenbe(aijS
icfi acBt)'taDböiS uati
Apeiies, ban niet
te traegO in arbept te toefen / notg ben
geeii met al te beel toerrfeen niet t'ober ·
laben/ gDeiiicfe
Protogeni tooj göeftou=e
ben toiert / al^ eiber bergaelt ijS. ^itot
opïicuben ban befe Piramide, ijsooeS
ban
Merten 5Lant befïelt: Ujantïietmeii
befelbeberbalïen/fo foubé ban be bjien*
ben aen Dct Ïiïnbt mogijen öant flaea»
öabbe een feec aerbigöemaniec ban
metter ï^en te teprfienen/enfeer fup^
berin ^rtferen/ met cenlitgte fcaep
öanbelingöe* W^ltRmaer5i}ttban
Öem 3i}rt epgöen Conterfeptfelen batt
W-bertoe / banberfcöepben onber*
bommen/feer öeerlötfe/aeibicö/ en bjeï
göebaen / ten fjupfe ban laques ban bec
i|ec6/bie 3ΐίη J^eef iii.^oe nu
Merten m
50nen tiibt ber Confl een bpfonber ïitgt
isgOebjeeiï/iiiÖP gftefcöepben wptbit
bergangWncfe leben:?^^ i ƒ74. op ben
eerjieit bagD <^ct0b«/0Hbt bjefm^
fee ttoee f^mn min gfteleeft

Bebbenbe aïjs sönê I3abei% ^tt litBaem
toa^fXlaerlem inbegroote I^ert&aen
be
jioo|t3Pbe/in be Capellc begraben:
maer be itond/ geïijtö Dp öaer een litöt

"t Λ 791« tnatö begrepen oft fegg^en/
VV toatterboojeenbeQuaemfupber
Eotötbeatflemtbaber^cemacö mu
fen/oft öeeritöen in ben iSooit-ÖoUant'
fcgengoet^/batalbaerbat Hanbt foo
natucrlgtfe göenegöen feDgntboo^t te
bjengöen in onfe bernufte ^êtfiilber-
cenii/bptpeneenigöe ebeï en begrijp,
faem gee!ien/aï^ teBebertoötli/iètöa*
ïel/Slemffeertfe / en ï©i}t6 op b'^ee ge-
ftgietijS / baetmen onbet be 33oet(eQe
ÉengBt fuïtfee gfienepgötijepbt tot be
Confl/fonber te öebben ftiiier eemgö
aenlotfienbebooibeelbt/ göefpenrt en
bebonbenöeeft.an ftet gee-bo|p booji
noemt/ï©öcft op b'^ee/ ijö geiueefï een
©ifftBer/gliefieeten
Aert, ^oieng i>oon
Rijck jongi toefenbe/ bp ongijelntfe 5ijn
beenberb;anbt3tjnbe/ toecbt befleltte
i^aerïem/omalbaer gemeefiert te tooj*
ben / toelcfe been iji moeten betboj^
benafg&efet toefen:en aïfoobenton*
Btjenbeelbp 't bper fat / tomtnatuere
gem bertoet&e/en tot be ceptRen-ronfi
nooben: boo?, toelcfee bjijbingöeijp fon*-
ber anber boo?b?tlöt / begint met toïen
ten öeert en toitten fcfioo^fïeen mner te
betrecSenmet eenigöe ggebaenten ber
beeïbingijcn/ foo batftem tocibtgöc'
bjeegöt/öföpïnfïDabbe i)et i&töübe^
ren te leeren / en met grooten ernft bat
begöeerenbe / ijS befïeebt göetoojben te
ïeeren bp
lan Moftart: en alfoo Öp met
een g»teït gingfj / toert göe&eeten
Rijck
met be (ieït. öeeft grooten blflt om
leeren g^ebaen/ enijS een goet |@ee«
fier gfjetoo|ben, Ban 5t}n toertft toa»
ten be beuren ban Det ^^gjger^
taer:toeltften3fiïtaertoeteer toa^gfie'
jaenbatï
iBeefïeriacob ben jIBeefter/
»an
lan Moftart.%1 bee0 beuren maetS*
tl iUjcfc , baer lofephs a^ioeberu om

Cooien tomen fn €gppten/ baer lo^
feph a!0 een Coning fit in grooter fieer^
lijtfeöepbt / en bierggelgtfee bingöen·
l^eel ban
Rijckens toer t6en getoeefï
in l0^ieflanbt / ootftten beelebeele te
niet ggeraetKt / foo bat it^er geen toeet
aen te toöfen. ^p t0 g{)etoeeü een (lil /
bequaem/b2ebtgO/en beugbigO b^oom
iean/be(aobIgt&eSei)2iften ^iel-
rujifeer beminnenbe. geeft epnb'f»
lijcft 3Ön toooningl^e gDegouben f^nt<*
toerpen / baer gp omjijn gfteruflftepbt
toille gem ten lefïen begaf niet te boen/
alis be naet&ten te maetben tn betft^ep^
ben^tijilberïiftutfien/booj eenigijen
gijetooonljjcfeen ïoon» <6öeenban3ön
i Uinberen (lelbe {)p op be €on(ï«
! j^p in grooten onberbom toast g{)eto«
I men / en Dem'tgbefiegtniet entoouln
; bienen / niet fienbetoat Ibpmaetfite
f
flreet^ bebertoe foobitKopben #en«
neelen / bat Det niemanbts$ gabingge en
toa0: maer mofi bit&toiljs afgeft^iabt
too^ben/ en maet^te gemootht'fom«
tribtgram/ ombatte lupben^gnbin^
' sDen niet en begfieerben.
't giaec
! iiioJijöpgt»efoment'3inttoetpenirt
i 't<$ilbt ban be jg>t!)ilber>tamer/be WU
\ oUeteblotm/onberbe^ebife:ï®tjon'
f!enberfaemt:toelc6e€amer toajSop^
: göefïeït ^dnno bupfent bier öonbert*^?
toerbt ban
Frans Floris g^etonterfept
! tot eenen
§>* lucas, bie on^ i^^ou ft^iN
bert / om op
't ;ètöilberi tamer tt\tU
ten:toantgpfeer toel bemint/en b}op«
ïgtfttoajs/ feggtenbe bicRtoflji: Stft
ben rtjtg/ entoel gibefïeibt/ enj^abbe
ootfeeen fraepftöflberatötisöe tronie»
^p göeflojben ontrent een öelf %m
naebe^paenftfie furie/
ontrent j®ep

m

toaji/en fai fp ooc jpnen n«m niet bup^
lïer
laeten / foo ï^gft aïji be ^töilber-
tonfl felf fap ben IBenftöen aiieatöt / en
in toeerben fal toefen»

'^ïetjenuan Rijckaert Aertfz. oft Rijck mcttecöelt /
iètöiïber/ban ï^gtfe op b'm


-ocr page 175-

Ncderlandifche Schilders, HübertGoItzius. Fol.iö/i

Α S-fO Lambert Lombardus groot gef
om^pn uptnemenbe
i}ltnt&ent0ei]|tit m onfe €onf!/0e)]}t)l j^p
[^eroptjemeu betermamet Uiel ban
ijt ee^e begon oeffenen / gatitie beel
Öl^tiinpulen: ^nbet anbet t^ oocig d^m

tpöfieöoegöt HubertGoltzius, gjJeöO'
tente©cnIo / öan afioemd öocl) tan
H^trtsbucg/ lueUfe 3gn tooojouber^ ge«
booit-platt^ aöpibefcn Lombardus

Ree^ ïjpgöeften m g&econterfept tJcr^
fcj^cpben bingoën nae ben^ntncMfoo
liiel 0oofcDe alsi anbec/ bte tn ^wn^dj*
ïanirt üan b'oube
Francos toarcn nngOf^
liIeben/tDaec i>oo^0p begon pber en !u(l
te Debbcn
in tóe Söntiquttepten / en met
Öuïp
5gnecgöeïeertöeptit/ bte öoom*
ft&e ouöe bingften t'onberfoecfeen/ toaec
inftp uptnemênbe ecbareni^ gftetocj^
öen / en geeft met beDwïpbanö'ï^eec
ban ï®aterijltet/öeerïicöe jelbfaem btn^
eöen öoo^tgöebiagöt» ï|p Deeft ber*
0abect/bp een gl^eb^acgt tn een groot
25oec6 / en in bjucfe uutgSeggeben/ alie
belBebagü'en oft tromen ber aoomfcöe
J^epferjS / üjaer oUtr öp ontrent tiaaelf
31aec boenbe toöii / niet fonber grooten
lofïenarbepbt. btngöen taaren
ÖÖebjutSt met faerfcftepben gronben/en
in öoutcn platen gftefneDen/ Ötec in gïje*
bjupcfeenbc een ^c&über ban €o?ti
tgc/ een Ujonöer berfierlötfe en bernuft

ÜBan/ gÖeÖceten loos Giet-Ieughen:

j®eïcften toenaem bocD op jüti l^ben
niet ober een quam. ^efe Hfespfertroi·
uien romen feer tioerfe en aerbig/ en
pailgcS groot / begtnnenbe aen
luüus
Csfar,
tot Carol us öe bijfbc / cn 3feepfer
Ferdinandus: <iEn Vuaer geen jf^ebagïtcn
oft penningöen ban eenigDe 3^epferiS
ggn göebonben/ öeeftöp een pbd conbt
OÖeïaten» ©ier tn öeeft 8p betojefen een
Broot opmercfergB oo^öeeï en berfiant/
foo toeï in ggelijcfeeniffen üjeï te treffen/
ölüs befe tronien tefieHeningoebtgDe^
tooïg/ en bi IcbeniS te bcfc&jDben/t'fomi
iiibt tegöen 't guaet g^eboeien ban on^
atötfaem ^tSjnberö. ï©it a^oerfe tg
in berfcDepben (pjaecfeen ban ijem upt-
SjÜegDeben, Φρ befen tijbt i»oonbe öp
tes^m^einmenber: llabbe oocH
SPnepgöeng^jUffeerne/ allejs op 'tbe^
quaemlïe/ en booten met feer Γφοοη
letteren/botg gj^eenen openen as^incfeei
baer ban Doubenbe» Beeft no(0 ber^
fcöepben 25oec6en/ bie bp ben «©öeieer^
ben in feer groot achten enberbjonbe^
ren suw laten ban gem uptgaen* dSerfl^
ïgrfe / in
't Sfaer i ƒ ^ 5 ♦ in Hatijn een

il&oeiB/ gijeöeeten Cams lulmsCaiar,

oftö'ïliflojteberöoomfcöe 2teepferen/
upt oube lèebagïié/Ujaer bp
tg geboegt
't leben ban luims CKfar, en ijs göebebi^
teert aen ben 3feepfer
Ferdinandus. 3}n 't
3iaer i
s ijp uptgDegöeben een
anber ^Laiijn^ 2$oef6/ g^enoemt
Fa-
ftos
: 3©aerin spn begrepen De d^ber-
Öeeren en ^ieg-fee(ié Der oube öomep#
nen/ ban i5oom^boubi-tBbt aen tot be
boobt
Augufti, aïlejs met iBebagïien
ban 5gner Öant gefncben/ en mrt fcöoon
Kptieggtngöen göeciert: O^it tbjeebbe
25oet6 bia^^ebebiccert aen benfioom^
fcfien ^enaet oftöaebt/ toaerom fiem
2iinno I ƒ ó/.op'tCapitoUmntc aoom/
toag berleenteenen befegïjeïoenaöjtef/
toacr in fp
Öem aennemen boo? een ebel
i ώο omfti 25nrgöer/als bie om jtjn wpt#
I nnnentfjepbt en gbeleertöepbt bjo^bt
bjeerbigiö #eatDt/tot eenbircieringöe
berfd^r^tabt/ alle föoomfrije25o^-
CfÖerïijcöe b?iiÖepbt te g|^enietcn/a!fi
blijcBt aen 'tuptftöiift göebiucfet in't

25oecfe/ Cxfar Auguitus gl)enoemt.3|n't
31aer iJ74. iginocöeentbjeebea^oeiife
ban öcmuptgöegaen / ban
Cxiar Augu-
ttus, met iBebagïien en ruggöen / oft
aberecöten ber JBebaglten/ban iient ge-
gacn / en in ILatön be befcfiigbinge ban
iti ttoee :©oecRenberbeeït. 3in't
3]aer noröbanöcmuptgöei»

gaeneen25oetifein Latijn / gfienaemt

Cidlia, en Magna Griecia , oft b'#i(ÏOiie
ban be ^tebenenboicfeenban <©jiec*
feen/met be <0?iefïifcöe IBebaglicn / cn
be befcD?Dbingöebanbien/ met nofji
meeranber 25oeri6en : Sin toeïcfie
ï)p
toont een groote bïijtïglöe filoecfebepbt/
boenbe alfoo D^rieben be ggebatgtniiS
beröeerïijfSe owbt^epïit ban bataïber

mop

^etleUmbattHubert Goltz, éc&üöer/ i^iaet-fmiiier/mïiittdii

ïP-fcfiiÖtier/ tean i^enlo»

booiIttcBtttgfïe ^epferïgcB agtfe: en t^
aïïejs totnemenbe feöoon/en metfcöoon
lettereningroote
Volumina ggfebzucfet.
3Crngaenbe sijn biercllen tn onfe ^tgil/
berron(ï/ban 8em met ben bertoen göt'
baen/baer bieet it& niet beef ban te ber«
öaïen/ban batifSbieltoeet/batöpiis
gÖebiuptBt gbetoojben/ cn geeft φ*
fcBiïbert berfc^epben bini&en / ootS
t'^ntbirrpenin ben tgbt banbrgulbe
i^liejs-feen boo? öe<©o(ierïïngöen / en
beel anber binggen: biais flout pet aen
tt batten/ encloecg in 3gn banbelingge^
j(|p0eeftboo?ïgn eerfte ï|upfb|o«bïe
ggegabt/be fufler ban beIefïeï|upfb?ou
ban
Pietcr Koeek bafleï|ï/baer Spfom^
miggeMnberenbp gabbe / bieïcBegp
al0 een ilomepn oocgiSoomfcge namen
naf/ató
Marcellus, luiiiïs, enberggeltjc»
ie. JBet befe gBegouüJt
5ijnbe / troiö
tia iSoom/batfp't ntet en totfï/ meenen^
.beöpmaerteCoeïenbjasf* Ce 25»
sDe toonenbe/ öabbe groot tgt-berb?gf
te Dooien pjebitfeen een gracu
j®onit/
ggegeefen Broer Cornelis: engem bjojt

nae gïieaf}ebta/bat lip 5Ön ^jebiraticn
geeft bcftijjebcn / en ggebjurfet. mïc
fien JI5onic6 gp gabbe geconterfept op
ten trotip pennect toan<©Ip-berbje/gge''
noerg banbooicn / bp ontgonbt/ feer
biel ^cïnffeenbeen ggeileït toefenbe/
rergt in fnlcfe btrfloojbt bjefeii aljSgp
toaö/ boefpgemmetfiOimp-rgmEn en
pafguiïien gabben te boojen geterg^t/
iiet bjfïrïi fo bcel be Conft bifaitgt bja^
iöcï ggeganbeït / en gebbet oocfegge
epnb'Igc& een eentbieebe i^oubilgdl
met een H^^oubi niet ban get belle gge«
rutgt / tot leetbïefen ban jgn feinberen
en b?ienben/tot 5gn epgett onïufi/
been fcganbe/ gf/eïgtfe meettog^oft
berfïanbigge iBannen igi toeberbaren/
bie fommigge b^outoen onfiabicgepbt
te beeï betrouttJt gebben / raeenenbe bie
boo^rebentematiggen/ oft boojgoef
onberbjg^ be berflgfbe argir getooon*
ten berfatfiten / oft beter {èeftaïtigen;
ï^pbjass ban feer goet oojbceï/ en een
treflijcfeflattgg JllSan/ W grooten en
(©geïeerben in groot aenfiem 9ab<»
be
Antonio Moro ggefcgontfien een jgti
l^ebaglie-boctfe/ feerfcgoon ggibon^
ben / bieïrfeengemTeï>be / niet te toilïm
beloonenban met ^nConfi/ en bebe
gemeen ofttbjee repfenaenbenJBo?»
ggen romen om te fitten /gp foubegem
conterfepten/en liet gembieïonbeten
gebbenbe bjeber fgupiS gaen/tot be
berbe repjs / boe bebt gpnae gem een
Conterfeptfel in etn ure oft toepnigg
tijbtsi/bat bjonberbjelggebaentoass/
en geïgcfe: toant gp onbertuflTcgengab»
be in 5gnen fin gef^ilbert get recgt üje>
feu ban Goitzim ^ toeïcS nocg te osjug"
gge bpbe l©e&ubjeoft gaer bjienbett
i>S/ naer bit Conterfeptfel toajs een gge*
fnebm en gsbjutt in etn ban 3ijn55oefi
Ben. en ggeïgcfe ^ön
25oecBcn met ber^
frgePben gtatgnfcge iLof-bi^ten toae«»
renbereert/foo i^ oüber «nber beeju
pigramme baneen <6nggel3S<^gef&nt'
gem ter eenen ggfmaecfer»

fren / en in ganben ggcgabt. «om

In effigiem Huberti Goltzij, ab Antonio Moro expreflura,
Danielis Rogerij Angli Epigramma.

Goltziofi drie faremfingendi cernis i^peSiy

Sculfendij^putremiCulte Lyffppt^ ^tibi .·

^titia imferij Graij^ pariter^ Latim

VArronem fmilem , Paufanuj^ fimuL

ïl^atijs:

Bianieï Rogiers Cnggeïfman^ €pïgramttte / op Hubert Goltzij
feptfeï/ban Anronis Moro gijebaen^

Ghy fict in SchSder-conft hier een gheijjck Apellen ,
En een Man bjriiffp in'tfnijdèn weerdt te ftellen,
Een Man in weteni chap Varro uyt t'Röomfche Rijck,
- oock Paufaen dèaGrieck ervaren
wel ghelijck.

HuberfüS·


-ocr page 176-

Nederlandtfche Schilders, Lucas de Heere, laques Grimmaer, Corn. Molcnaer. Fol. 174;

fmaï öBcbJtn/baer maööerföc^ ben coji
upt ballen macD) bolDecbenbetn een
flecöte toöfe ban bjercfien/bat bicfebJiisi
sein ^c0tlberen Uieerbi0D te fiecteu:
maer fo eentgö boetS-berbjeti/oft cïeeu-
fclg^pen/ batinen baet tn bet;^tabt
flöetojent 10/ en baer foo eenige IBarct-
UoÏ0Öenbc Cramer^ sijn flöepaiï»
ji&aec btt te dagen/ batmen ftet Qfit^
iieuten/ bat loiatineet fommtgge ebcl
öfieefïen / boo? arbepbt/ bigt en oeffe»
titng^e / anberen l^oog]^ abertreffenDe/
opbent'foiJ ber boïcoinenöept ^tjng&C;'
tlominen/batfemet met raebfaembe·'
2ienr&en/m beel oogBbeboo^ftriiiicDept
fiber al om en ften / bEbjtjl Dun ben bjeg
Jjaneere en boojfpoet openen ten bc^
(ien iö / toaer fp in be öeerlgcBfïe rtjrfee
«Cooüfïebcn met Dunbercicgen^tabt-
bernerenbe ConH / mee(I b?ucl[)i/boo?i

HubertusGoitzius ίίΐ öbcrïeben te je^uflgöe/mSct 31aerwis3i|emtt i;B3,oft
mtt ontccnt*

Um öanPieter Vlerick ban Con«jcft/ m Carel
ban^pec/^cÖilöcriÉ»

Het ^efcBiet t fomtpijen / bateemV J^upfgefinjS ïafï feomcnbe/beit^uiierjs;

öDe oeffenaer0 onferConflen öan ijjtcnöen/ oftqualgcfe ftunfetowö^

ieuaöt aen/ öooii^atmw/Itt(i/Riϋειν tien/nocD Öeïpeii en feonntn :en blijben

tmfttoo?benmoebi^flÖe(lueit/ensÖe^ alfoo bafimet 'tï^Doft in ben farS fit^

irocfien / öp te figgöin bobeu qijmm^^ ten/onöer t'öarbe jotficber bupï bcftro-

nenfpooienganöbananber fiunlantf:» ' ' "

nutten/ oft betomen : gfielgtfeoubtii
tijbtsi b'3Cnt0cfee ^tDiïbtrjs beöen/Daer
boo?en ban too^bt berteït/öatfe blottcl)
te groote befie ^teben foc|&ten/en geen
^tgilbcrepgöenlLantfciiap bercoojs:
maer toa0 gftemeen booj aUe ILanben/
en aïle ILanben toaertii De»" gïjfïgcS
cft göemccn» ^aerom fcubemen boo?
tnbebatöt mogfien acgten / bie te feer
tierbïinbt / bocj een beïaccïjelgcfie pbeï
aentlebenbe beggeerte tot göebco?t-
jiïaet^/ mibe fmectBenbefeenni^ be^
^emeenenboIcjc/oftoofSeen ïgmatji
tfgöe trecfeenbe ïiefbe toiben<©uber0
eft bjienben/ bic botö epnbïgcfe b?utijt'
loos tooit/ boo j bat firtcfee ïupben/boo?
Saeften liegt g^emaetfete feenniiS/on^
tonficn toarem5^ou\»'l9tfi/en fmn
floföeptst / oft onbjgföepbt /in öefen ge^
balie / ban fco traegö en flaeperigö
t i^npjs te bigben fitten / te toetcn/fp bie
bicBbJiijS fo beelberre Hanben/ cn upt*
ÖeemfcDe ^teben öébbcn befocfit/en be^
repfi/ (nacbemael bocD peber^ natuerc
Dem tot epgöen ILanbt / en bolcfe meefl
aenloffet / en bat get beeïen onggeraben
buncfit / bp bieembt bolcB aïjs een ber^
bjojpen b?eembelingö 'tkben ober te
b?eng8en) batfp bp gupiS/onber tbolcfe

(leben en Slanben niet Dabben eerji bjcl
boojfien / en onberfcDepben / uptBtifen'
be bie Dun beguaemfl en nutfi mot^:
üjefen te üjconen / boben epggen ;g»tabt
oft gÖebooit-pïaetiS: nietfooÖeel0tcc
«1 ben i^ogDelen göeltjffeenbe / bie men
fegöt/baifc geern 5ίίη baer 5P gSebioebt
3gn: bjantïjiectegöen bient göefïeïbt
fïet gitaliamfcDe jêp^eerfetooojbt / bat
fmtgrfeerrioffe Deeft*
Trifto é 1'augel-
lo, che naffe in cattivo valle.
l©ant fp

feggDcn een arm10ogSemen/bat
inelietibicf) bal gfiebioebt mr ombat
Dem be sBtbjentgepbt tot eennatuere
toojbt / en ttecfet baer altgbt te bigben/
'ίψ Βοδ ronbt/ rcuüj/oft bjucljiioo^

^gn getoeef!: g&eïgcHmen ootS eentgöe
fmtfee flecDte i^ogftdm fiet / bie aïtgt 0-
becaïfoilgcB/göelgcft aïiS öampfaïige
repferiS/oftarme jSeïgrim^ben bgten·
bfntowbeniiainternaebliegöen/enberi
feïfcSappen / niet b0enbebcoifitOiïncfe
aïis epbaer / ^bialuto / oft fulcfi êo^
mer-ltebenbe göebogelte/fitö me er bety
mafeenbe inben bloem «ptaeftemenben
foeten meften totnbt / al^ tn ben ^ttem

«pt*

btetian#iemont/ battn't tooefïgöe^
bergDte ban ben grouüjfamen AJpes
bolcè tooont / bacr ftet 2|aerliic]c al bol
^neensi i^ / en tomenbe beneben tet
marcfetomöiin beöocagcfeöept mben
^teben / baer öet IBenfcftiijtfi Isi te
iBooonen/grootigtfefeer ö^efien en ber-
langen ombjeber in ïjun ouöe getooon
armoebe en ellenbit&fpi te toefen / baer
fpban^neeu bjaterfiabicöte biintM
Sroote ero^yen Rebben fouben: bess ίώ
acDtbefe arme lupben bp ben beröaelöe
a©inter-bogÖeI^ jgn te göelgtÊen:^Ci»
ïgtfenen baer bp motljt boegöen/bie in
onfe €on(iuptnemenbegefcOif&t3gni
be / tnOunelltnbigös gïjeboojt-plaet^
fen ijunneber fettë/baer öui;€on|i qua^
ïijcé befeent/beloont/en in eeren ijS.ijEn
ban befe bja0 ten ongöelucfi
Pieter vie-
rick,
ben bjeltSen biaji g&ebo jen teCo^^"

rgcè ^nno 1; 3 9.50" t^.'ber toas
een i^ft&tf- gïjfleerbe / -caelman/oft
|^2omreur / enfien
&esgti foontot be
«iicpcfeen con(i gencgOe n/ bf (lelöe öem
tc leeren bp een iBater - berüje ^cijiU
ber/bupten be tpoojngcfel^oo^t/ge'

fjeeten Willem Snellaert, ötefo Uiatbc^
tertoa^inbe <εοη(Ιηϊίί anber:©oec6-
fcijilöecii/bis in be ^tabt feer beel bjae"
rên/en g^emeenlgrö ^gn^OÖiunen befen
mtbbeïé tijt fjoojbemébeel giemcötg|a
be ongemeen cioerfee manier ban ïfpc
δεπεη en fc0iibsréban
Carel ban #per/
baer Pieter f:pnbling& bp toagi beitelt te
ïeeren. ï^ier fagO ff ρ ijeeï een anöer bjg«
fe/ en begon barrnaete gljebjen*
nen / en maecfete
Card fcmtgtiS eenige
groote eromme boeten / bie maecBte
Pieter öan Hotij meerfcer / om bat gem
botiit bat öette rloecBer flcnt/ en te
beter bsasi.
Carei toass niet groot ban
3?erfoon/en toasi ebentoelmoebitl) / en
to^felac0titï)/oft toat tojt boo j fÖooft»
'iTgöefdjtebe op eenen abonbt/batmen
baer t#per getoentiïi te bac&cn panne-
ftoetften/ bie fp feefpen
Dceten/enbat
eltb be 3ptie met be pan moet omHeerL
^oe Set ban
Pieters beurte bjaji / en fip
SPnen feoecfe opüjferp met be pan om te
«eerm/tornt ben beboterbetr panne»
»oec]6 be jflacefter blarS
in 3Pn aenficftt
«eöltiflömy batfipbeOirtetoeiinctSt
beerlgcfe enfacö om bit ongelutB: botft
bitpaffeerbemetUjat gDeögf» «©pee"
nen anöeren abont fiabbe
carei gafïen/
en rebeltjife beftöontfeé üjefenbe/ quam
op ben i^inciiel / toonenbe ben gaileti
befcöilöerge: en alfoo
Pieter befeeerflfe
naespnenfinomlicötenniet ton Öou<
ben / namspnbupli/ enfloegö
Pieter
booj'töoeft/ bat öp ter eenber spijg
bieï/en be feeerj? met ben Canbeïaer tec
anber* φεη jongfien befe onrebelgelfe·
Dept niet connenbe berbjagen/isi imoij*
göenss b?oegï| ban ^yer nae «iojtrgcö
gDetroclien / fonbfr 3gn JBeefier abitu
te feggOen, Jï&sn l^aber / bie een (Ireng
ii^an bjajs/en ^ijn foon niet bjillenbe ge^
looben/bai pet foo toegöegaen toai^/be*
feeefben jonggen baft/ sgntoecfi loo*
pen befφelί!enbe/ en fepbe / bat gp niet
ueel btugfjen m foube/nam (ir acBjc een
^eerbt en trocfe nae per; i^aer mo®
ben iongDen/Doe moebe Sp toajï/mebeA
en 3gn aljs iffe meen bgf mijlen bjeeglj^
baant ben Saber taoubibebjaerDepbt
gaen onber(laen,t©aer getomen/bonbt
tijel bat
Carel niet beel toifï te feggöen/
ban groot ongöelgtfe ftabbe: ^Dotg gaf
ben i^aber 3gn foon iii tegÖentooojbicU
Scpbt gbeen gelijcfi»
Carel boibaen jgn*
De/nam ben a^aber
Pieter mcbei t'Dup^
göetomen toefenbe/ gaf 0p
Pieter üjepi
oft fcDier geen gelt/en geboot Dem
Deen te trecRen 3gn abontiter te foecSen/
en Dsmfdben te gDeneeren.ï^usiiS bett
armen longDen / bienocD itiaer ontrent
ttoaelf oft beertDien31aer oubt en üjaji/
epnblingD gD^fomen bp JBectÜel/ e»
toajs ^cnbsgD oft DepligD bagli bat
t'boïfii btiptenber ^tabtquambjani»
beien/.baer fat
Pieter op ben bjegDeti
rulïebe en gdgeR be SeugDt upt üiirn^
ben en Sennisi toefenbe/ en geen itmcc^^
men toetenbe licDt beb^oeft / fat ba(ï
en tocenbe/be^ eenige boo^bpgangDer^
bjaegben toaercm DP tof er.be/ en of
ggeen ambacDt ton/ en bergöelgtfee^
Pieter fcpbe / Dp toa^ een ^rDilber: Cn
gDelgtfe te SBmèd altgt ootfi beel3®a*
ter-bertoer^ 5Ön/ toerbt ban tenigDe
ban befen mebe 0Sienomen.^p Dtibbeit:
bacr té manrere batDunboecfeen boof
bcrfcDfpben Dauöea mofien / b'ern;

Pieter Vlerick,C^rel van Ypet» Fol. 168;

Mptfgoiibjcnbttij^oojben;#et hertellen beboelen/ en befmeert bjaö^Pieter fïont


-ocr page 177-

Pieter Vlerick. F0I.169.

Nederlandtfche Schilders,

beït/eit met fuïcBen aerbt m MoetBöept
bat tjn niet te tietbeterë Uia^ / l^et üiajs
fcöisE op be inanier ban be fèen-Danbe^
Ungban
HendricköanClcef. 5^efe(iut'
•feen ö^b ith oöefien bat fip Dabbe ronbt'
om ben 3©mcfeel c^sÖ?öangöen: maer
mojlfeUiebertoeigtj nemen / om batfp
Öem 0oom
tefeettn 't^ebac^tD^l·

banii^nbenbefuicemiföeeflerteiuei | ben/ cn batijemfoo feer moepbebaer
fen/tmfeliJCCÖüanJBtc&elen na
'Μϊφ i niet noeste toefen : bocftDptonbecbe*
toerpen :üJaittÖembocDtöi)i)oeföenu; teroDdtiuinnenai^iJetoaren/ iwtsön

mebc jücberïanberii/ bie feer op bé goe^
ben berflingtiert üïaren/ batter
bitStoitó niet beel t'ober en toajs, ©er^
üeten Dun eenjS op maïtanber/ meeiien·-
be elffe bat een anber^ bupbel toel oije*
fpetfet tajaiS: <en aljs men 't gFjeiaeij bt^
talen foube/ öabbeniemant göcit* at
ïiabben fp te boen^ <i5aben ben i®eeitt
ai Oun neberbafcn/oft couffen te panbt/
namen ftoartfeï/en maecten Öun üe enen
fUjait/beben öunfcöoenen aeu/en bon*
ben be coufebanben aen/gttigen fo Oeeii/
fn ijet gelefeenfeer fgn Men te toefen/
bie öeel bicijt aen be beeuen pafieti,
mant Dabt toat onber ganbé/ bat fcljier
cp toajS oöebaen: bit bolbaen/bercori)^
tent / en gingöen0unDofenïo}fen.
iaoomöeeftöpnoci) beeïbingljen gïje^
conterfept na ben ^ntgcfeen/e
η nae Mi-
chd Agneis bingoën upt 't^oi^becïv en
nIRpn ronbt. fcgübcrbe oor Β eeni^»
gïie oibinaniten / te toeten / b^p Coniii^
göen/met aetbig&c tóutoijnsn/met beeï

-----------—------------------- : clcengöer«fi)tl3anbeelbê&ensi/enber^

fie/göeitjc&ÖpootfeaenbejSiBeefteri^: 1 aDelijtfee/ göetoennenbeftem te toert'
enöêtfcöönttod/öaööem't&ooftniet | Ben ban aïle manier ban ^tSiiberen:
Γ00 groen g^etoeefi/ en tot berber repji l©?ocf>t ooc&toeeï op 'i nat. ll^ajs met
ntetgöenepcDt
/ ÖPÖabbemetbebcrSi' leronimus Mutzjano tot 'Sitboli/aïtoaer
ter ban
Tinmret ^^oütoïtjcri asngeaaen/ fip in be %antfciiappen ban Mutziano,
baer öptoeï toe öab mogen comeu: ban in t iBaUpg ban ben ï|of/ be beeïben en

iii banbaer in anber ^teben gijfrepil;/
eugÖefomenteiSocm. jBp bnncBt
of
SïïcenrepfgD^fel Öaböan 3ilnttoerpen/
öëDeeten
Hans in ben ïjoogö.#P occB
Bstoeeilte i^pel^/fienbe al bie b^eem^
bicDept bUPtc j^apeïjs te
Puzzuoli,en el*
öer.ce jEoom t onterfepte öp beeï frap
Oeficgten ban bet ^tabt cp ben€:pber/
flOcfegetCaiiee! s.
Agnoio, en beelÖu#
toiïnen/taantCïpfepbe/ aïjsöpgeirt geït
ίπ 0a5be/mof? Qp fiutoijnen teflen: befe
Uiarmuptnemenbe metter ^ett ge^an'

ïliiïojien maetfete: toaer bp te bebent*
Ben iii/oföp Öa!ibe!tttge öabbe/en
tttia*
ren toaiS in be Conf!. toajs te iöoom
ten tgbe ban 0auiS Pius be bierbe»
5Pn afcomen öab ÖP bjecmbe enfojggi»
IgcBe abontueren. ^uptflanbt rep*
fenbe/en ïogerenbemetfon mcbegefeïïe
in pïaetfen/ baer 't boïcS op «n toepnig
nae/ bie fn be 3|erberg51ja(lb2af!en en
b|oncfien/aï upt ge(ïo?ben toajs/en mo*
fïen flapen op ïjebbcn/baer men eg toep'
m'g te 1)002 b( Dootitn af gab genomen/

öoc^

maccBie ttotiien/m Banbüti/b'an&er bc
tleeren/oft Hanötffiiap/foo üjsröt
Pie-
göefleït te mafeen cotnjjarttmenten/
bacr öaufiÖiijTt tn quam/toaer in/ en in
anber öp fa toei ö^oigij / öat aiiöcr
;$cÖiiöer0
Weter fof j^tsn Uau ί»εη ee*
fier t'ontrecfeen/enijesonbenom
Pieter
te feijUen / cn ttoifi te Debben. 3|p m

I f

niet tefojsöetnC'^nttoerpsn quam ijp
l»p een «©Ip-betluue^cöiïbei: / öie (ïelDe
iiem te topieren een ^erpeut-öiitingöe
ban 5Ön öanbt / en b^aegbe
Pieter of öp
öieöanbelinaDctoeïboiiöenfcube/ en
fllfoo 'teenDanbeiingö ijoa^ bie
Pieter
bocgt nouUi Uoo^ Haatten notg lonben
te beugöen/fepbe ja. 5|ier en w ÖP oocfe
nietlanflöe göebleben/ en r0iiaii ben
cenen op ben anberen toincfeel geraeci/
OOtfe
epnbïtnsD· bP laques Floris, ben
25i0ebti: ban
Frans. 3|fer Ötelp Pieter
wet 5pn mebe-bifcipeijs ï)«n jBceftev
Xfp eenen abonb een boot^ö (ielïen: üjant
laques ^nij?oeber ija» berrefeennenbe
metlicö aencomen/fcDttte befe Bneci)'
tenmetöloote finpitren fcöjetfenbe op
be fïeenen nae Frans toe / en beben öein
toel bapper ïoopen: ï^ant Pieter begon
«I JBanlijcft te laD^ben/fu boo^t
mt
3Lant gctrocÊen/ eerfï in ©^anrfevije/
ban baer in ^taiicn / en ^iel Dem eenen
tiibt ïangö
t€ iBmttten hp Tintutcc, bie
aenöemensijnbi'ngengcebm fin

botB aïfoo't 45t>bt gaf/8öbbettgeen hu
feï« ^nt optrecBen gÖefcDiebe öun een
tïutftt in Étalien / ineen ^tebeBen/
baer fp aen een ^cÖiïberjS l^incBelBen
üm toerc dabben geb2aec£)t:en ben mee^
fiér geen öebbenbe/ toarl iJOO|t gegaen/
tn toeberom getoencBt: toant een ^eet
oft Boigöer inaegöbe ben ^cöiïber/
toat bat ϋοο^ gBefeUen toaren. 3|p ant"
tooojbe/ ^cgilberjs/ bie toerei foerB"
Iten. ;@efen toilbefe te toercBen ggeben/
lietfe baerom toeberom roepen.Cn alfo
ii'Staliaenentian botien metber gant
nebertoaert toencBen/ en niet ban on^·
i>er op/bat baer booj biïepnitDept toojt

f&eatöt/meenben fp / mentoeeis batfe
un toetö mafien moiien toaren
fp tn ttotjffel
' offp op ben ïoop toilben/
bcntBenbe offp't ontoetenbe erggensf
fn mot0ten8cbbenberBerft: botfi toer»»
ben bebinbenbe/batmen |gun toeberom
tiep.
SfiïjS nu Pieter toeber <n l^ïaenber
insijngöeijoojt-liabt göetomentoa^ /
toerbeban jijn oube feennijs bïijbeïtifB
güetoelcomt / begon bafi te maetBen
3©ater-l3crtoe boecBen/ biebp eenigBe
ban tt ^cIDtlber^ibie toat meer Btnnr^
gabbenaïsi anber) met groot bertoon*
teren toaren aengÖEfi en. i^pmaecBte
cp eenenïangtoerpigenï©oeceender*
iertt-bgtinge met groote beelbl/bie feer
toel fionbt en ggej^anbelt toa^: een bier
Cuangeïilïen/baer aetbige tronien/een
bertojtenbe öanbt op een€:afeï liggen*
be / en fraep ïaBen tn quam: oocB in ee*
nige tronie e f anbeu befienbe met groo*
ten ernfï.3^ocÖ eenen boecB ban een
lu-
dith.baer fpHolophernis
ïjoofi in be ma·
ïe fteect/toeïtBboobe ööoftuptnemébe
toasi lêocg een €rudft]C in be Öoog0t/
met
Maria en loannes, met fraep en aer*
tiifft !aBen/en
aïïe^ toel gefcftilbert: ben
booben
chriftus gtngftöeeïanber^ai^
menöem ggemeenltjcB fietban anber
^töiibetSÉ gebaen
/foo öeeï ïiab ijp öem
öeina'ct neber geftoacBt/gelijceen boot
Kcljaem getiepiit iö te boett / baer be ftee»
«fc'n/oft Bttié niet recftt bï^ê fiaen/ aïsi
^ffttlberjS göetoentsrjn te maBen,
|®aer baer ïjpoct feer uptnemenbe in
mmm toèsÈ fn JBetfcïrne/ en te ftl)iï^
beren/^enspïcn/ en lö^ofpcftiben/ bat
UB toel macö feggöen/ nopt geen gefien
te ijthU fo aerbicBae^anbeït/fo toifi ö»
bie Coïomnémetfoete jTSarmoi-blet^
Ben öoogen/ biepen/ en canaleren/eenen
uptnemenben toeifianbt te göeben/ bef*
göeippbïoeren/en anber omfïanbieöe*
ben / met een feBer gracelrjcBe foet^ept,
31n befeCempeien maecBteÖP eenigöe
i|ifio;ien: (©nber anber/ toa^ ban i)em
göeöaen feer berfierlöcB / baer Chnftus
Coopergi en bercoopergi uptiaegöt/met
beel deen gOerucOt ban beelbe&ert^/ bie
menig&erlep actiën beben: ^aer toarett
oocB eenigöe 2!lntgcBfröe bacfien / met
toaier/en^ijTtÖen/ baer ^inberBensS
mebefpeelben, iêomtStömaecBteöp
cenJbeeriijcBConingglgcB |0aieps{/baer
saiomon ineen fteerlgcB göefïoeïbten
töioonjijn eerfie i^onniss bebe/ ober
Detlebenbe^&inbt be natuerI0eBe|Boe<·
ber BenltjcB maecBenbe. <©ocB baer
Maria ggeboobtfcBapt too^t / fioeien en
Boetfe aïjS ban Öout feer aerbicögfie-
fnefcen toefenbe/met een infienin eew
anber Camer/ aïiess feer toel en tïutö*
ticö geijanbelt, ï|p maetfite ootB bl^t^
fio^ie ban be feben gebjoeber^ ber USa^
cöabeen / baerfp göfmartelifeert / en
toieebïgcB geboobt toojben/ feer toerr*
ïgtB göeo^bineert en gDeftÖtïbert. 3[|p
maerBte oocB een
Sufanna, metben boei
ben/bat alle^s feer toertBIgcB (iont/ met
een berfierïgtBe jfontepne / toeïcBsi
bafB/aiis een fcöuïp ban ÜBarmo^/toagi
gïiebiagöenban%ee-<6obenoft »6ob'.
binnen metgebeelbe bifcö-lteerten/ baa
€opifr/ toelcBCopergaf berfcöepben
gïanffen/ en toas te fom pïaetfen groen
oft moffcöicö ba t toater. ftöaemb'
gem oofB niet / pet te fcïjtlberen nae
i^jint
banTiriacn,tetoeten/baeriofepli
ban
Putiphars ï^upfb?outo toojt nae
t'beb giiettoeBeii / en ftp ontbliebt: €η
be iSoobtfffjap in be öoogpc / bitn een
gtaïiaen göefneben/ baer ben ^ngiiel
metbeen Danbt om ïjoogö toiï(ï/en mei
b'anber fijnen fcffoot / en een %ehe gfje-·
bat fjeeft: <en baer in ben fcöön een beeï
€ngeïen metben 0epiigen oPeeflafcoi
men: baer gab Öp
hit bjiibeitbe tooïcBf»
Ben0/en flraïé ober be jBetfelrije booj^
fc&nnicö foo toeï gDeoaen / tn met fuïc»»
fientoeilianbt/ batïiet metteberbetef
ren toas; ii^efijWfB); aïfe bie beelben/
Ζ ïaBenen/


-ocr page 178-

PieterVlerick. F0I.170.

Nederlandtrche Schilders,
iafeencn/ tconien/eHnacffeten/Uiareii 't3iaer

kuoniier net en leüeutiirD si^e0atiDeIt:
üia^ öe iBctfelrrie en UI
oeï/ öat icS
SO^encnmoet m geölbetieel beter
3©ater-ij2rUje te fien» ^it feibe maec*
te Dp oocè tn't deen tan aBlp berUje/
boo? eenen 2530utoer/ aöeDeeten lan
Bonte, Datfeerujelfïoniit. i^pmaeiBte
nocï) ban «©
Ip eeiiiaDe JBarp-beelöe»
Senö in'i cleeh/ban srootenbjtïfmnöt:

l'tdenaen
fc'uKheb.

^^^.om by

ecJien.

bergulbt mofl toefen / en 't routoe öout
met b?«pn #Ser / oft roet / ban
bertoe aenflrtjcöenbe/ maecfete metter
fiecfe Oter in maelgien oft Rreet6en/aï^
oföet eenigiibifeint ijcut toaer eöe-
toeefï/ 't toelcfe berniil toefenbe feer toel
fiont, JBaer aleer Öp te ;ï^oo?ntf& not^
fon bip toojben / en öabbe Dp gOeen
tiepn moepte: ïi^ant bie ^ècStibetjS
baer obcS een 45ilbt Oebben / met
feen / en anber ^jficiergi / en boen rec^t
op gun epgöen öanbt ober bingöen/big
be Conft cft Dun <0öbt fadangiten: Cn
baer macö ntetnanbt romen ^cfjtlbe*
ren op jijn felbm / oft toinrfiel (lellen/
ÖP en moeier göebo^en jpn/en eentg&e
blaren onber eenb?pjBeeiler §ebbeit
göcleert/ enbtrgöeïtjefec affcfjiittingen
btefp Debben/om een biecnibïiiigb /
I)
ronfiigö ÖP ooc610 / bupten te fiupten;
gDeigcfe fulcic te t^argö/ en meer groo^
te ^teben/ öeel onberflanbeliffe tn t ge^
bjupf6ijs« <© Pidura, ebd en alber ber*
nuft-barenfie Confï in ber jgaetuere/
jBoebcr alier betfiiringfieiv en l^oeb"

ben ebelen^^ferSenen öomepnenfoa
öeel m toeerben toaert/ tn ucon(ïtg&e
«SefFenaetii ober al foo gcd toelcom /
toeïontfangöen/ en banben?|eerenett
(©berden foo g^eern boo? 5&o?g&ersi
aenglj^enomen. # aï te enbanefebaer te*
g^entooojb^a^ iBeutoen/batmen booj
aenbiins&enbanonaerbigc bjobberif/
futfge ftDanblgc6ei®ctten / en beraï^*
ï^e afjonfïige
0 jbeningeii/in ben gk*
bentóaetfeöeeftgöcgijeben/ bat obeï
alfcgfir (ffljibtrf^fer aïiemte i^oomy

ism

(g^elDtfe men feflöt) flöecomen ban be
©ae^bpec/bjaiitöaer toast
booiïj«ntoepm0ötenbefïen/ omöat
Öet ootè flöeen rijcfee <iEoop-|ïab en W
en bat bie naaien üïfpnioD beE(ïan&t
ban onfe Confiöebben / baerom oocS
toepniflö ïiefbe: toant itp ban bat stoot
(lutfe ban Φίρ berbje imer bjpponöt
a^ïaem^en öabbe* t©aernae maejfe*

sn tenen srootatgttgijen naecl&ten^*! te 0pte ^ooinót^be beuren/enbe aile
lerommus.iiggenbe aJ^gefenieit/cnmet I Det Dout-toercfe oocfe jïofferenbe/oi^eert
ben boogden erm rujïebeöp/b'öanbt aerbigöe mantere bergulbenbe alUiat

leggenbe o]^ eenbootf-gooft/fo batmen
't coipu0 ban ter fpöenfacD/niet eé beel
ban ben ruggOe. ï©it öabbe fjp göebaen
iiae
't ïeben/ ujcfenbe goetbjercti, j^ocSi
wiaerftteDpeen ^fóercfe-baen ban sinte
Barbara;
φρ b'eê fpbe / baer fp (ïaet met
ben |^aim-tac&: (Φρ b'anber fpbe/ baer
fpontDooft ïigöt/ en ben ©aber met
'ifbjeert ban ben ^upbeïinbe5LotDt
IsecD bjojt gfjeboert: i^^itbiajS ban «B*
fp-berbje. ^οφ maitfete ijp een
fluc6/te toeten eenen naecfeten Chniius,
fittenbe cp 't graf/ met alberïep i^affu-
iupgO/göelöcb msn tn ben i^aflen boöi
ben ?IItaren pleegDt te (ieHcn:5Bit toajs
iwf t al φη bptoercfe feer nieeflerïprfe en
tod göebaen, toaet mp ntet toel
nroggelncfeaUesDn toercfeente berija^
ïfen/bte bpfonb^r banUDatsr-bertoe feec
uptnemenbe confïig toaren. JBaer toat
baet öet^mi öab
Dp Apeiiis, oft een ban
beii befïen Hntijrèen ^cöflöersÉ
toeed / baer ümren in bat Coittöcfe
Sijeen Caïentm boo^ïiem ten beflen:
Cenbe itp een baït 5pn ^©oerfeen b|p ofï
bier jonbtberiooyé/baer toajsfcer beei i frer alter ebel&eutiJifatmr Conjïen/ bie
rorptban» ^piiotibtfsemgijeööubjt/ i geeneutoermcbe-fnfïerii/biemenbiPe
tn begon tiüatgöeftu te crggen / foo bat Confïen noemr/te tojjcSen ïjebt / bi'e Óp
öem ten lefïen een oo^faerSguamaeni"
ïiieben/ om te «BsojnrlcS te tooanen/
met eentoerrfe boo? eenen Ctinonicè/
sefteeten Monfeur du Préz,iOt een Epita-
phium , toaer ban be Cafêi toaii een
l^errgfnijs: ïS^ife macrilreöpieCoit»·
röcfe/toaii een rebelgcS groot ^enneel/
t toeicfe s^ebootbcrbjet 5pnbe/iii in be
^on eöeboiflen / bat
i)et 0eri0tnt en
SÖefcÖaefi 3pn moji/ ftabber beeï moept
ntebev enuja^ cenfraep oibinantie.
Cvitóltöt ïejim na^öo^iijiS/oiitrent
fidnbeebell ^tgflber-eonfi tobibt een
4^ilbt ggemaec&t / gelgeg men ban alle
plompe öant-toercfeenenSmbaeöten/
al^ l©eben/#eijs-naepen / Ctmmeren/
Jjmeben/ en berflöelöffeeboet, (^t
35|U0g|getn l^laenbert^ t'^eDtlberen
niet alleen een 45ilbt: maer baer onber
toojt ootfe begrepen öet<0o?eel-ma6en»
i^acriem^aer altpbt beel ebel gj^ee^
(ϊεη inonfe €ond 59η getoeeii/baer jijn
be ^etel-boutersi/'^m gieter^/ en oube
Cleer-bertoopetis/onber Det fcljslberss
4^tlbt« i^oetoel bee^ ttoee ^teben 00^
faee&bp b^enggen / toaerom get gDe;'
frötebt : foo Öet eb entod foo berre

iiecbmen/batmen öaefï toepnit^ onber-
cöepbt ntaecSt tuffc&en fföilberen en
fcöom-lappen/toeben/ oft bergSdgcfee
bingSen: toant Bet moet ooc6( göelDtfe
Set ontoetenbepbt en onberftanbt geern
geeft) een <6ilbt totfen / en moet (baer^
men't nocD ggetrgg^en tan) met gDelt
göecocöt toojben* moeter p?oef
50n giebaen / göeltjffe ^feifi-maecSerii/
Cleer-maetfiersf/en anber Simbaeöten
boen:toant(batnocg plomperlupbt)
tejojbi oot& een SfimbacBt göeöeeten,<®
f be! ^^ilber-tonfl/ toaer i(ï met u ten
ïeflen nu gfietomen ^ €n Öoe toepnitö
toojbenutoe ebd «©effenaer^/onber bie
nou een toepnit]^ fcDabuto oft fcl^tjn ber
€oniien Bebben/onberftöeï^en
te Ifeepfer^/Coninglen #|incen/ plocB=«
tenu ntet alleen in grooter / DoosDtr
toeerben/ en eeren te öebben/ en ^taW
rijcfebommen booi u te ggeben: maer
fdf u ebeï üeffeningöeie ©jebjuptBen,
5pbp tenlefïen met D^ti^eerbe go»
i:eel-malien/i5r!ti'aieten/3&eieHappen/
45laf mactfeen / en oubt Cleet-toopen/
ten<0ilbt gQetoo^ben: bat toeltlgcnu
#?inten/ï|eeren en <©bericBeben/in ben
#^teben niet alleen Ipben/ maer bebefii^
Ö&en/en b oen fultfie «©^btttantien / /
0
cbd Piflura j totfmaet en oneere/onber*
Souben/en in't ^ebiuptiè bïijben / niet
iJebentBenbc / bat gun oneer e ftmt geen
«ere en ijS/ notöseenen lof bp bjengSen
tmu <© alte feer onbantBbaere tpben.
f
vierick moft 00c 5gn p^oebe boé/
toeleg toa!Sienboed6ban3©ater-beri
aerbigge o^binantie ban
een 2smber-boobin05?+ ©oo^ aen toas
een getupmd ban ^olbaten / en l^iou'
toen met ben üinberen/op eenen booj-
grenbt ban jBetjelröe. /^'uerfeöie^
ten toa^een inficnban een^tabt oft
IBartlit/ metfeer aerbicb geboutoban
Öupfen / en elf en gljitood* 4|ier in fagg
mgn ï^eer ben ^mkm met bie anber
Öoetdaerii toel foo biep/ offp op eenen
aijplleen dabben flaen fien:bocI)toa.g
fitt goetgefcöoutot/'tmoeöt booi pjoe^
bebefiaea/ cnöp JBcefler toefen: öoe*
tod bat öet (aijs beröadt i0) Pieter öee!
moepte tofïe» cnfouberoocfemet toe*
g^etomen öebben / fonber ben booj^
noemben CanonitS / bie ben aöiffcöop
ban ;pooingc6 te &ulp nam/ bat fp ten
leflen/bccö noobe/betotlltgDben» Pie-
ter bmi te ^ooinijtS tooonenbe/nam al
aenteboentoatterguam / niet alleen
ronbeaöfelbentelïofferen / maeroocfe
blacfbalcfien bertoen / en berggelgcfte /
battedagDmtoaiS/ batöp gOeenooj-
faecS öabbe /
5gnentöbt ejiConfiaen
petbefonbet^te gebiuptfeenJbitfitoilss
toenfcgenbey bat ben tgbt mot^t comert
batmen feggfien foube/J®eet mp/ IBeet
mp/geli}c6al^ men bjingDt fn ben bue«»
ren tgbt
0111 Coojen/ baer elefe om stjtx
nootbjuft laet om 'teerft meten / bat öp
foo motgt te boen trggöen, ï|p maet&^
te fomtgbtö een Conterfeptfel boo|
ticenen ρ jös^: eocfeboo? cenigöe |^on>»
nefeeniö een aitaer-taefel/ ban (Slp-ber^
toe op boetfe/ toat lang&toerpitb / met
in't mibben een opgaenbe biertant/ toe*
fenbeeenCrucifir: op b'^en gtjbe booj
aen fat ben eenen iBoojbeiiaer op een
ftarre / met een 25iecöt-13aber bp / bie
Öem fcöeen te troofïen: anber graefben
ben put om "t €rup^ in te ftellen: een
lagö met opsöföoofben arm / om «pt
ben δηρΙ te öadm / Bet 3p lïeen oft pet
bat 'tgraben berliinberbe* Sn ben mib*
ben / een toepin'fö in 't berfc&ieten / 8ab
l^p Chriiium ggemaecfet aen't Crupis,
2(tljierupieenberoctbe boncSer lueöt
biacTit ï)p eenen fcöön / biet bedbt ban
ter fnben befcfteen / foo bat ben c hnftus
meedöloberftöabutot toa^/ gBelgcfe
gem ηοφ
Tinturetten geefl: en mbentien
in't i^ooft ïagöert / öat ebentod beo?
ben^eötlberjsoft «iEonft-ber|lanbtgi»e

nietonbeöaïlöcfe tnftonbt; botö Ööf^
Ζ i ben


-ocr page 179-

Nederlandtfche Schilders, Lucas de Heere, laques Grimmaer, Corn. Molcnaer. Fol. 174;

ben bt ÖÉtBtej^ontttoïS öaer geen ijer*
waSen tm laeröer in't tjerfiDtiten m*
ten eenen ïjoop öoenöe öcn anöeren
IBooj&f r te trupr é öoSjbelaeriS/
en aïöerlep omflanOt / mm fttt ijerfie*
πφ; Quamenoocfei&eeriseum
istefcöoort toppen Öaöbem 5PuföamgD
toercfe quam mcf} fecr felöen upt / öan
lucïfDmtgtss petUau cïeene toeeröe/ oft
öaer niet ml op en fat Ip
öinöenöem isefe noutoicöepbt/toecöt
ocffe ben entieren gSelgcS / bat ï}p niet
Ujel morlot ïpben / bat anberbanöup'=
ten baer fcuöen tomen JBeefter taioj^
itcn/oftntaer eenig&e Conterfeptfelen
inact6en,i©erbi ootö gDefint tot pkp^
ten / en öaöbe mug&e #jotefTen foo te?
ÖÖen 't<©tibt / en anbersi:
btë f)P büoj
eenigfi i^jotureur een ijeeï Camer öan
45^oti(fen(baei: SP oof6 nptnemenbe
in toas) ftDtïberöe/ bat groot gljieïbt
Ujeerbigöteiaöi/opbat 3Pn faetfeemet
aller itiatDt uoojt mocöt 59η sDebje^
öen / foobatmen öem bagtjeiijtfeic fagD
flt&ter (iraet met een beei papieren / en
ïjjteijen in be &anbs«/ oft feïf een -Saeï^
itian/oft^^of ureur toacr oöetoeeft.#p
kua0 oocTeer öer(ïo&|t op eenm ^töi!'
bet
Mkhiel Gioncquoy, bietoit^ ban
iSoom g^etomen toa^: befen toajs ban
S©oo?ngtfe/enÖabïJe te^oom feerbeel
roperfeen^göfff&ilbert / meed toeftnbe
fïeenCrutifiifeenjs/ baer öpbe pon^
ef Öabbe/ en topfeerberafiJu^bpmei
nitfiten/ enftabbe eenmaniere bie fter
netfensÈ enft^erp teptten fsmeienjacil'
$er toa^ niet beel aï0 eenen ftbarten
gronbt/enonberbjaiserötrrjefe*
niebe ίοη&ίί rebeiijtfe berbienen/teant
^onbenben^pangtaeröen enanberen
toe! aen^ Ban öem bJsjbi ootfe Mtt^
ftaeït «tïïcben
ban Sprangher. ^efen
labbe beeï tefeggen op eenen erm ban

benchrirtus, iii tt berrgfniffebanvii-
Hck, i!i b'€pitap|)ie ban Monfucr du
Préz,
öaer boo| ban qijeiêpbt: toeït^
ien erm
Pp niet aïïeen
rifpte/masrtoogötoe / engtngöpm
met be bertoe betberben / oft nae 50η
meeningöe berbeteren/ een groote ber^
öjaentöepbt en fotte eergieritöepbt ban
fto een / bietocpnttö teptSentngne/ber^
ten&cpbt te befiaen / itt ecti ^tabt/böf r
ben iBan tooonacötitö lebenbe / en te*
genbiooibttO bia^: fo bat natuerWec
üïöfe te fpjefeen
/ vierick geen tïeen 001-
faetfe en öabbe/ gier ober feer tOnb?è=s
ben te Uiefen: bjant I)et een nptnemenbe
onbeleeftBept bja^ / ban een bie fo bjep^
ntgö in be Confi bp Öem toasS tegijelgi^
feen. φ öeeft notö in't leii gijemaetfit
eenvenus, Daermenfeg^t/ bat Bp met
Öet naett 59ner3iupfb?oubjen öem öab^
bebeöoïpen/bateen (iutfetoajsbat feet
toajsgDepjefen: maei· (aïisgöefeptisi)
ijp toasi ter pïaetfen baer sijn bertregen
Conjï Bem toepnigö nut oftboojbeeï
bf be: ootö ben opdiigfteitben firggg/en
f ILanbtSi inüjenbtg&e beroerten en ber^
berfntffen/ en beben öem geen boojbeeï*
^P ig tuflFcöen Cojtrgtfe en ^oojtititfe
gftebanööen göeUio^ben ban'tSrggg^
boïffe/en öabbebeeï futfeeïtngöe, ^p
Öabbc tbjee of b^p feer ftöoon botDter^
feenji / baer öp gDenoegDt in öabbe/bjat
0» ^gnSltaïiaenjS tefien göeöuïfeïten
getleebtgaen: befe (^o|ben ban be éed^
foo bat öp ten lefïen ootfe aenbefelbe
fierfete geflo^ben 2δηηο i ƒ 81, op ben
©afïen-abont bagD/onbtUïefenbe44»
^aeren gaïf, i|p toajs eenlBan ban
toatfeeren g&eefl in be €onfl /öemfeï^
benniet beel atöteiibe/en fepbe btcBbJifê
tot mp / bie bjet meer aïjs een giaer bp
Bem bioonbe: ^nt tt& bi^ bat
0ttn beter JBeefier fonbt bierben al^
ΐεδ/tf 6 foube«raben baer t^t te ftgep*
ben. ^refebiiïsi pieejs flp Frans Fioris,
en aiiber feer / enfotiberïtngöe b'Staït^
aenfiöe l^eronee^
/Titiaen,Tinturet, Ra-
phael, Coretzo,
en anfeermeer: Üab

oofS beeï te feggöen ban een ftÖilberge
totcramoria inbeH^ertfe/Uiefenbe eeit
«Crnptinge
Chrifti.^c tofl &em/mn bat
ÖP mgn tbieebe / en ïefïe51lee(ïer toa^s /
nietberftöegöen ïaten/bebjgl 5t)nbjerf·'
Bm meefi 5gn te ^oo|nijffe en
cgtB/bte niét te beeï en 5Ön/ en nergl^eti
meer / oft toepni^ gDeften bJOjbens
oori om bat öp (bie in aïle bcelen ber
Confïen berffanbigö / en op alberlei»
manier ban biertBen ö^rbaeren bjasi)
fuMjc bjeï berbient/op bat jgnen natm
eetïgtS en gÖerucötitTi/btr onfïerflgtB^
Dept feebolén / m epgömbïgbfta^oe m

megte €o|ttgt& tooonbe/ Sab^p een
lE^ifctpelbanaHiaet / ggegeeten Lowijs
Heme, bie dem feer Uielnae Quam/be^
fonber in te ffftilberen IBetfelrgen / en
i^^ofpectiben/ en ig Uiel be be(l te^o^t^
rgc^ tn onfe 4!;on(I* ||ier niebe lateniup
_ Pieter Vierick berit(ien/en feeerc tot 5iji
vl^'^ïwn itenttoeebenlBeefler Carel ban fper/
baer Uip bbo; een bjtpntgl^ ban liebben
Uerj^adt. ^p bia^ ban @per: bot]^ ben
tót gDebooit mp onbe&ent:
toect ootfe niet bp toien Öp geïeert öeeft,
&iel im bwoningge tot ^per / baer
jöpberftöepben binnengijebaenöeeft/
aljs g&ebete ban fiupfen/ifóerffe-tafelen/

cn berftöepben btngpen / bupten in ee^
nigöe Cloofierss / baer onber anber pet
op öet nat i^alt&göebaenbanöem fou»
be biefen* Ce t^^oo^ngtl^ tn eenigö
nonitfeiÈÖMPS/ Öeb icfigefienctnJöei
seertnge Pauh ban bjtt enfbiart / groo'
te bcelben: ï^eb ootfe göefien een l^er^
ïgfni!8ban<®ïp-bettoe/Dp een ^enueeï/
QjÖelgtg tot een feaffc / op een trefoo^ te
(ttten /bat niet qualgci^ en bia^ geöan^
belt. Φρ eé ^o^ bp lKoef!e{aer/l|oog«
tebe geöeeten/biajs ban Öem in be ftertg
ten groot ooibeel ban ^lp-bettije/ baer
Öemjgnï^iftipei
claes snèiiaert, ben
foon ban
viencks eerf!en l^eeiler / göe*
Doïpen ÖPÉft tn eenig berfcötetenbe bin<»
flen tn beHotöt/en anber0*t©£fen
Claes
iDa^ foo taemlgtl^ ban Ceptêenen /
IBetfiïrge / Compartimenten / en an*
ter berfietingfie ban tieraten / en tji
f$nno 1601, onbt in be tfeftigö blaren /
te ^o^bjetöt göefïojben* Scl^ öeb
oofB ban
Carei pften een <©o^beeï / ge*
tepfgentop eenïombaertii blabt / gge*
baen met be#en/en getoafft öen/t'toeïtfe
Gareisi©ebuüi«en^töiïber/ bteöa^r
J^an öab öeïpen bebiaren / öab göe^
gÖeben/ bat telg arötb'o^bttiantte ban
bit motöt toifen: ^et toajs feer berfier*
igtt/enboïaerbitöeöebjoel/toat
Tin-
turet-achtich :
ben Chriftus fat op bJOÏt*
6en / en öflbbe onber öem be teptfeenen
eft tuieren berbferCuangeïiiïen. ^p
t^cftenbe oot6 beeï boe? - ίφφ

<i5ent tn sint lansïfeerclfe /
ran 3Btt tepifeeningöe / een fcftton ben^
H^^ «an eenen3&?rihia£0t/bateert fraep

cntoercfeïgcftiiefei^apfieböeSlt^n/ CsöefeïftööpöiifK^be /toa^gSeijeeï

X 3 berbaeft/

ttt anber Eanben befotgt/tn bsa^ obec
al tn laiaenberAïjnir «ionflfiaïbenfeec
göeacöt / en göepiefen / toant öp ί^Ι
infiser iiptnementöept/bpanberen m*
lanbtftöe ^töilbérsi ba albaer afflarg/
en npt nam: bocö foube bp anber ober«·
bïiegöer0 / in 25iabanbt / en ï^oUanbt/
quaigtH t'beibt öebben mogen öoubm»
^ptoaiseen Jöan/ bie ba(l feotfeï/ eti
fumermoebitö bia^. #et ijs ten leflen
gefcöiet/bat öp t0 gecomen te Co^trgc/
albjaer bic ftljiïbens ötJW groote b|int-
ftöap en goet ontöael beben: en rfamen
aen goet töier maet&en bjefenbe / uier^
ben te tla^pen / en te boerbcn b'een met
ben anberen/ban gun1^?oubien/en ïaat
feinberenfpöabben: Biaegöben onber
anber
carei na sön 6inberen,^oe toert
gÖtfept / bat ÖP een feer ftöoon l^piOn
Öabbe/ maer treegö göeen itinberen·
Xiaaer op pemanbt onber ben öoop fep«
be:
Carei, göp en sijt niet toeert bat göp
ïeeft/fuïtfie een ©?outoe/en geenÊthbe*
ren te öebben / oft te maetfeen. tBit
bjoo^t (foo men naebebónbt) öab befen
fbjaermoebigöen JBenftö fo ter öerten
göenomen / bat
ÖP't niet en ton Igben /
banöemfetien/ nocöbergöeten/ biat
bjutötoftgöenutötfp om5sn berma*
&en beben: Spgtngöen naeben mib«
bagö toanbelen buptenlangöi^ beHepe/
een fiibiere bie boo? Co?trgc6 loopt,
^oe fepbe carei: ^töbjouto batitS
Iaeg0 in ben gronbt ban bat toater* Cn
gelijtE Öet in ben ^omer en öeet toajs /
mcenben fp/bat öp ïwfï Öabbe te fbiem*
men/ enöemtebertoeïen/inbattïaei;
ftöoon toater. ^e^s abontjs üieber göe^
tomen toefenbe in be ï^erbergö / oft tec
plaetfen baer fp te booten bp een toareti
gÖetoe^/enbieberaen b^incBen obec
maeïtgbt:
Carei altijbt eben fbjaermoe^
bitö/cn trmrigö fittenbe/ en fp öem tot
biopïncfe 5i)n bermanenbe / bjajs een
bie't öem ren0 &^atÖt / oft toe-b?ont6/
en uptgfteö^ontfeen / b^egöbe toat öp
begöeeibe/toit oft root: toant fp b?onc*
feen toittcn en rooben ï©gn.
Carei ööbf
Η ren mess onber C«feï in jgn öanbt /
en ftuppenbe gaf öem feïben een toonbe
in't ïnf / ïatenbe ö^bÏÈebtïoopen cp
be Cafeï/ feggftenbt: ftet baer roobt.


-ocr page 180-

Nedcrlaadtfche Schilders, Anthonis Block-iandt. F0L171.

Ijerfjdcfi/ sre^ett benIËan aen/ ben
toelt&enliergaelbe tboojf^^ogé Inoo^t/
i^at 0p niet taieert en iua^i te leben^ï^iei:
tuarenfpalfeetbegaen en beroert Dan
fulcg grou\ulDc& ftuci^/ en ij^eeftien ooc
öat 31u|litie bit bernemenbe /en Dp foo
fiojf/foube moeten bupten bp t'gertcöt
oftgalsg ggeBanggen taojben/ bat te
flvootefcöantfoubetoefê boojbe tonft:
ijesi fp öem in bet, natötter ^tabtupt
tregöen/in een fcDupt lanaO^ be Slepe/
enbjocöten fiiemin eenCloofïec/ bat
<0ioerange Öeet/bat een iJipbom
Ijerbonben / en troofleben gent fo fp beü
tonben: toiant be Uionbelaia^ foo^eel
biepniet / ombat 'tmesi op een ribbe
toast aecomen / en fo toat afaeftöanipt.
êomtptjsfcDeé bat get biat bjefen
\aiU
be/bat f)p gem Uiat (leUen en bebenc^en
foube/bcclaeflfibe
3911 btoaef^epbt/fegi
genbe: l©at fieb ic6 göemaecftt i Φβη
quamJgembjeberUjanl^opeen raferge
in'töooft: ban begöeerbeöp l^apiec/
entepcfeenbealberlep göefpaocfe / feg^
genbe: bat gpberboemt gem

H<et fcÖD'nt of een cïaer trcatjcfi göe^
flacöt / al isi bet t'fowtijben gOeto-
men tot ïeegBen/afgangö boo? tegDen*
baïltgije abontuer/ tiocbbeel tgtfnlcèe
b^ienbidcBe l^emel gnn(ï i0 toegebaen/
bat toel gDcmeenl9r& eenig^e baet ban
geraSenoptecïtmmen tot befonbercn
beugötfameneeriijtfeengrafbt. 450e'
ïöcsgöefcöiet
ίίϊ Anthonis banifêont'
fooit/toelc&cn oojfpjongSIijcfesijn af'
rom(i Deeft banben ï|eeren 25aronncn/
en 25o?g0- graben ban jBontfoo^t: foo
ö'eerfame ï^eeren ber J>tebe ba iBont*
foo^t / mp 50n afcomfi in öet lange met
petupgö'ntiS ban flun ^tebe-segijeï
öebben te Sennen göegöeben / en bebe*

fJigÖt. ^öniaaberüjajgg^enoemtMr.
Corneiis ban i©ontfoo?t/gö£fcpbt ban
a2>ioc6-Ianbt/om bat te bier plaetfe jgn
sooo^ouberjsfefeer leen-goet gSegabt
Üebben / afe ootS mebe naer een
tn öeecïijcftöepbt / göeïegften tuffcöen
en 3®o?b^etöt / ggéDeeten ne^
bet i^p toa^ langDe blaren
betoaerben/tetoeten/OUvicf Bard fcgfl^
ber
/g0ebo2en ban en anber /

fiabben ggenocrö te boenfiem baflte
Oouben/fuIcBéseiiieltgp bebe metgem
te tD^tngen /bat be toonbe t'eltëen open
bojfi/en argöir ijjert: en albuë infuïcft
een rafenbe toefen eenige bagen ennatB*
ten bolöerbenbe/iis göeHoiben/ontrenÉ
bedaren eeinjaetoiïbeit

feggöen / bat Dp te aoom oft tn 3|taïten
Sabbeeen anbec getroube!i0ioutoe/eti
bat öp ober 50η
toantroubjtt0ept aïtni
ftoaermoebigö en faecommert gingö/
b'eerfïe a^joutoe foo bebjogen en bette'
ten te
0ebben,^umma/ftp iji bus eUen^
bigD en ongebaUigD geftojben/ en baec
in'tCïoofïecbegraben. Hiecö^
ich nw
ben ^tfcipel boo| ben jHeefïer gefïeït/
'ttoelcö mp foo boo? q«am / en ti mp te
meer te bergebé / om bat bé btfcipel 50Π
iföeeiïec DeefttnbeConfï obertroffen/
en bat Det mijn jBeefïerisÉ gftetoeefï/
bocD nae ben tijt ban öet (ierben te reec^
feencn mo|i
Card langDe boo^ gecomen
eng^ejlaengebben»

iieileUettlianAnthonisöan £©ontfoo?t/ sö^rept

25ictfe-ïanbt/^cpber.

toimeefïerban ben ï^eer ban 3[|ae#
ren/en ben 25aron ban iBoertamme?/
eji naejnaelss ^cDont ber ^tebeban
IBontfcojf* i©u}Sonfenboo?gencmeit
Anthonis fjiet ban 25Iot6-ïanbt / nae be
plaetfc bp IBcntfoo^/ 25ïotfe-ïanbi
göeöeetem ï^eïrfee teerlgtfeSepbt
b^eer ban i^Iocfe-ïanbt/jgeef ban
An-
thonis,
ijyi, (ïerbenbe fonber διη*»
beren
/Anthonij mtbbelfif 25?oeber(toe'
fenöe bter trjbt laenfionarrs ber iètabt
^nfïerbam) öeeft göegeben bp ^ft^
ment.
Anthonis toaji geboden te Iföont-
gö^t »n't jaer i j
3 i. en fieeft fbegin bet
^ffiilber-conflgeïeertfe 5^eïftbp5gn

<eom / göeöceten HendrickAffiierufz.

eengSemeen jUSeefïer t boclj rebeïntfe
goet Conterfepter. 35Iotfe-Iant gier bp
eenigOe blaren jpnbe getoecfï/ en aïfoo
Frans Florisfeer g8eru^ttg0 toajs/toert
ÖP nae 59η groote beg0eerte ϊφ öem be^
fteïbt/aitoaer 8p binnen ben tnbtbati
tbjee^aren in 30η leeringe toegeno*
men* l^eberojinteBontfomtg^eeri

tvefenbe

<5anfen en anber gl^ebogelt / baer naer
in ben btepfeïen met ben pinceel t'art*
feren / foo in ïaetfeenen aïjs in naedfetem
ILaecfeen / Banben /boeten / en tronien
bebe 0p feer aerbigö/baer boo? 5pn bin*
göen in toelfianbt feer berftDoonenbe.
g^aerniffenjStoajS 0p feer gijeeliig ban
Öapi / bat ben tronien grootlptfiss ber#
tiert: φΟΓδ ban ouber en anber |®an«
nen baerben: toa^ oocfe maetUjclt in
5pn «ereren. ^n ben feercfeen tot g^eift
50η ban gem gbetoeefl berfcljepöen
Öeerljjcfee Sltaer-tafelen: <Snber anber
ootfe eenen boben al uptnemenbe ter
<0aube/toefenbe
s.iacobi om^oofbinge.
^efe ft0oonbingé5pnmeeriboojbUnf
benpber en onberftanbigl&e rafergein
be opioerigöe il5eeïbt(!o?mtngijen ber#
nieït / en boo| 25arbarifcöe banben ben
oogDen bet €on(i-Iiebcnben nacomerfS
berooft/fo batter toepnig ijS ober geble*
ben. W l©trecbt 5Pn ban Öem te fien
eenigbe cafereelen / en »er-beui
ren: «i^nber anber ten 5^upfe ban 3|of*
bjonbJ ban ?^ontfioifi/bitöt achter ben
^om / ban gemeen grootfcfioon
Cafeï ntet ttoee beuren / upt en inbien^
bitD gcfcöiibert: ^t binnen cafelbjef
fenbe be S|emefóaert
Marise, boojt in De
beuren lierfinatiit enpetanberji/ban
bupten
Marien boobtfcgap. (S^ot^Doji
b?ec9t op be ïBoeïen / 5Pn ban Sem ee"
nig0e frijoon bingöen/ban be l&affie oft
Cruptingbe
ChriiH, bie beerïtjcfe aen te
fien 3pn. Sfiengaenbe be manier sijnji ïe^s
bensi/Dp bjais een fiiï blgtigö IBan ban
acit/ niet te p^efitttö in $pn b^aeSt:
mbsr fupbcr/puntfcö en sebig/ goubenf
be in 5pn Öupig onber 3pn gefin een feec*
feer fiatigSe bequaem ojben/ en ma^
nierïijcfeen regbeï/Debbenbe bp ben ïup^
ben een eerïgcfe groot en acötbaer aen^
fien / gaenbe epnblgcfe aïtijbt meteenen
fenefftt of£ bienaer atöter Sem / aïiS w^»
nerafcomfïi^ebacbtitö biefenbe. m
Öabbe een feer aerbigSe togfe ban biwt#
bertoen/aï^met een (inc'^ tot ïitteptKcn
gïtetupöÖt tan toojben / bat te fientsi
tot toben / ten Supfe ban ben €on(!-
ïiebigben
Pictcr Huygheflen, in be guï'
ben Motfe: baer op een boben-tamér ijS
een babenbe
Berfabea, met meer naecfe*
tel^ioutoen/ban
a5ïotfe-lanbtgeboot-

Ζ 4

toefmbe <nt ^aet s / ƒ ^tft tot fpnen
19. Slaren iiem begfieben in i^outo^
Igctoetbe^otDterban een trefli}c6
95o}gI)er/toèfenbe albaec 35tirger-mee^
Oer en ï£ercfr-mee(!cr:25p befe ereeg 0p
göeen fetnberen* l|p quam tooonente
;z^elft aen ben lan^^en / baec gip
noc0 grooté bigt bebe/met (iabttD meer
tn meer onoetfoerBen / en oeffenen ficD
in be ^cDil6er&onü teberbeteren / in*
benterenbe/ fcDilberenbe/ tepcfeenenbe/
en conterfeptenbe feer toelnae'tleben
tiaeffttenban iQannen/en meefi
toen / om alle omtretien/ mufculen/
tn anbecbinnetoercg/ poefcltg^efoet'
j^ept/bettoer gDebaenten/boutoen upu
Qeben / berj^en/ en fwabb^tgb neber^
fetten be$( naecfiten bleefcg^: ooclë alle
luertBingen ban Itjf enieben natuerlic]^
upt te beelben/ en te berfiaen. i^p toiert
tioo} fulc&en bigt en opmercBme toaer«
nemingöe uptnemenb' en s0efcötcfet
<n naetfeten/ ïaetfeenen/tronfen/ en an*
ter beelen berConfien / en boo^ 3pn
felbtfi^m cloecëe toeteren feer beroemt
cnggcrucötioö* 0abbe bet! groote
toereken te boen/aljs bie tot groote bin^
Biien B0enepc0t en ïufiigb toasi/ be^ f)p
op bien t^bt ggenoe^ gabbe
3pnen luf!
tegBebjupcfeen/ in groote «ïtaer-ta^
felen / beuren / <3:afcr eelen / ©oecfeen/
tn bergöeïötSe. Conterfeptfeïen nae
'tiebenbebeöpfeïbenofttoepnicö/ afó
tie te befen beele nist beel roemë oft
naemsenbeg&eerbe/ Debbenbe fijnen
ftn bpfonber op c^btnantien: goebiel 0p
ten goet jBeelier toefenbe / oorfe uptnei·
ntenbe
nae'tieben bebe. «©0dijt6 aïg
toaer te maecfeen iji met een paer Con^
terfeptfeïé/ban 5Dn ©aber/en JBoeber/
tiemet een beerbigfie maniere gebaen/
tn uptnemenbe
3pn / befonber bejs W&^
lierjs tronie met ben
baerDt/ toeïcBen ep
tenfiDrin-boenlgffte togfe feer aerbfcö
fjs ^eöanbeït, ^efe $pn te fienf^m*
fierbam in be l^armoejS-firaet / ten
Supfe ban b'lleer
Afluems, ||efr ban
®ïotfe-Ianbt/ 0eef banonfen 25ïot6-
«a^Jit. 25ïoec6-ïanbt bolgfibe feer
inoanbeïtnaö be manier banspn IBee^
Eirff^'®"^· ^P oötft een
3pn bingoën te bet'
liigben
met toeberen wpt toietfeenbaH*


-ocr page 181-

Nedcrlandtfche Schildcrj, Lucas de Heerc. F0I.173,

Β

bertoe/ en ontjolbaen sM^tem Uie}c&e
titne^en m meecDec uieetDen sijn te
ÖomjmaïjS öie toolöaen 5Ön/ flöeïöcö
fulcftjc tn ben ouben tgtmeet beDonbeti
üse&etoo^beii.a&locfe'ïanbt ecbuereiii
bebcntgbt lKtti 50« c^^fif ï^outolöcfe/
iembmbenbe fonber fetnber^ cn lan^
Ogen tgt banerooten ge^;tc6elt/be
bermaerbe iaooinfc0e enSlcaUf^e btn^
flöen/ foo sentgcfecn/ftPbeïïjen/en an-»
tïerfraepttDebente ften / tis epnbUjcfe
meteenen<0out-fmtt ban ;pelft baec
nae toe eecepfi / 09 ben felUen tijbt boe
tien <0jaef ban bcr ilBarcl^ in ben

Ui

getomen i j 7 i.in't begin ban ^
mil. J5ïof6-Ianbt inSitalien gecomen/
fagg beel bingé ban bie treagt&e |Eee«
fiecj^i Danben / bte Ijetn met gcoot ber^
kiionberen)3acIfKbtelen:^o(0foo eent<
flÖe betllen feggj^n / conben ï^eitt bte
fbïaer fhibio^ naerl&ten in't ^oibeel en
KDetffei ban
Mkhei Agnolo foo öeel n^
bemtito/ 't toeïtfe meer anberen met
ten eerfïen aenfien foo Uïeberbacen t^;
Inant beft ntet ban ban lang!)ec l^anbt
allenq:6en$ gOcfmaecftt tonnen bio^t^
ben / bo&|toenemenbe&enni0en biaf«
fenbe berf!anbt^!g«ii^in a!0uptgl^ebte'
ben ontkent een öalf 3iaec/bjant Öp
fieetbebiebec t'Dup0 in ben bolgigenben
$e)?tmiber/en qutim boe bioonCin 50η
l^bet-flabtiHontfoojtrbanbaei: ten
ïefïen t'wttttlyt / attoaeï stjn eerfle
ï^upfb^outo g&i(lo?bên $gnbe /ÖP5fln
ttoeebe!^«pfb?outonam/bpUJcïr6e Öp
gabbe i^pe i^tiibereit, Cot l^treri)t
tnaecfete j&p een rcfjoonaültaer-tatfcl/
em te fiaen totf'ï^ertog&en aSofcö/üje^
iênbebe ïcgftenbeben^ Catharina,böt
een i^tncjnenbe aicbigö tnercitoasi,
een fcöoon 3Wtacr-tafet/baet t'W
pofïefenopben ^tngfïerbag&bcnöep'
W^n <i&^eefi ontfangijen: op ben beu^
tenüjaiigOefcOil&ert beis^eren ^t*
Bielbacrbt/ en bertfftelnefee Wo?ien/
Set^rjnfeecribecfee beelben: bit toercg
tlfótO te fïaen in
Geertruyden JfóerfS
t l®itrct&t. Cot3lm(lerbamJjiai6ban
öem een 3fiïtaer-taefel tot ben fStnrer
bioebens/ban 't fierben en bfgrabcn ba
.Fra0cifcus,todtberging& in be beelt

gigiÉÉm Kegfïci&ghe^emtmimte ve·
nus, metfeeï gcooi/ 'ttoelcS ηοφ^
^n S^bubie tjS/ en biajsi ban gem feif
altgbt in gcooter bieerben g0e{)Ottben»
^sn lefie ueefcftt^ noc^ t'liimderbatk
bp
Woifart banBijicr inben ^jsinbe
tralg/get bieic^ 59η eenigefluc&en batf
bet leben ban
lofepb &cn lèatriarcft/
borbnietalbolbaébierenbe* ^pbioon^'
be t']Dttec{)t in'iDttP^ban^. Cacha«
nnen ciooflet* / aibmer bP is^obedebett
in'tSlacï on0ï|eeren 1
s 8 3»oubt49»
Sliatemï^pbjajseen l^eeflec/ bie 59«
naecbten kuel ber(lonbt/foo men in 59»
bieriBen / en aen eenigbe l^^tnten / al^
eenen booben chriitusinöe<i5iaHeg''
gDingbe/ banGoltziogt}efneben/bjel
ften macD'^pn b?ou troniben^ in p|0'
fglen anber0 bebitjfen/bat bpbeelgtel
ijan
Parmeii tij manier / bie i)P feer focbt
nae te bolgben: ^u^ beeft Dp ban met
jpnuptnementfteptin be fcljilber-cond
5pngDcaacöt/6fra/ en ^ngj^boo^t-
(labteen tlaerloatjc&gbebacbt nagbe^
ïaten, ©p beeft göel)abtberf£bepbeH
goebe ^tfcïyulen en Uiercb gbefellen:
^nbec anöer/ AdriaenClayt ban Slicfii
maec: iBeltiten Adriaervuiaii een goet
Conterfepttet na *t ïeben/en t0 gefto^br

I6o4.;j^£n0aberban Adriaen Fie-
ter cluy t
, toa^cen fdj^et/ in 't
;t>cbiibercn en ï Wafoenereii ber
ren ï^apenennietoncrbaren» ^acr
toasi oocfe bp a&lofboïanbteen 3o!ig|^
ebehnan / bie alret groot begbin gab*
be fcer aerbigfj ban te Conter^pten nar
'tlebfH/ben toeleven 3Pn flurfe niet ma^
feenbe ban 't fcQilberen/ niet begeert ge#
noemt te toefen onberben^clnlber^/
meenenbe foo Detfrögntbaerbocjaen
3fjncere0ft gbeflarbtjS bïinrfemtftepbe
be minbertte toefen/anberiö ban fin ea
göebodenbaefenbe/aistt'öeerïgcfe oubt
öoomfef) gbföatbt ber ebelFabij^bic
ben naem^tbitoer tot el piacöt en rie^
raet fó moebigb boerbeti/aïfo Öfer booj
berÖaeït/gpïefen maeft bJ0^en.3!t ïaet
fiaen ben lebber
Tupilius, i^epfec Adri-
nus, cn anber/bie beo? ben ^'nteeïguit
gbeflatbt e« naeittb^ben^ffofM eer*
ïgtS gbenicbt bp te boeggm^^tl nu
ber^Sagben/a&M-ïanbt öabnoflr

'^enen^^tfripeïf gfiefteetm Piecer, eif

lajg^bmt ^élft / biefetibe be» j^ooif

tm

banbettrgtfon^mtt ^efen(meeiietl·
fomroige) foube meer berjUanbtbebben
Sebabt/ abs ben ^Beefier/en t^tnemen^
be Debben getooiben/ ban isi bjoegb ge*
(loiben. ©an sgnen q^ifriper/Michiel;
Miereveidc,ban^elft/ faibolggen bp
be teggenbioo^bigj^ lebenbe*

'ideöetl tjan Lucas de Heere,
^cbilber en i^oect/ban <69ent,

Gileïöcfeeïberbetöaelbtiii/ batupt
ben «ionfl-rgcbé ï®int6eï oft fcbil·
bercbnfi
-ftÖOOÏ ban Franfoys Floris, 39«
toooitgecomen feer conlïige jBeeflerji /
bie aï0 blöttgbe Ïeer-Sinbeien fo rioet*
fee oberbloebigbe bojH öebben gijefOi·
BÖen /ijs onber befe een ber befonberfie
ebebjeef!
Lucas de Heere : öenbJsïffeen
ÖeeI«ptbe€on|! opgbepegDenengDe»»
fpjotenijt :bjant
lan deHeeie, 5gnen
©aber/üja0 in 3ijnen töt^ben aiber upt»
nemenfien 25eelbt'fnöber/bije men tnbe
0eberlanben bitd te btnben:3ijn IBoe*
»
tj^oote ber/ Siongöbioubj Anna Smijters, üjaiS
eenuptgbenomeni^erïifDtfier/biefeïti
farm conjïigDe bingben met bertoe en
i&inceeï te toegbe beeftgebiac&t/en ban
tojonberlgcbe netbepbt en feöerpbepbt:
biant baer biaisben baergbtbaen een
iBeitïen mctboUefepïen/lBeuïenaer
met facfe gbelaben gaenbe oftclimmen'
be op be ilStuïen / een ^eerbt onber op
be IBeuïen-toaï met een barre/en boïcb
bie onber boojbp gingen/en aï bit toert
f otnnen bebecben met een öaïf <Coo?cn-
0raen« ©an befe (©aberis ban ijs gbe*
toee?i gcboiett
Lucas de Heere, te «J^ewt/
38nno i^H*^ Öeeft ban jong^ji aen*
Sbebangben be Ceprfeen-tonfi bp ^ij*
tien laaber/ bie een feet bfrfïanbi^
^eefïer ban beelben toa^ / en ootb een
Soet 35outo tiieefier / bie beet beerigtbe
luerrSenban3lïbafier/ JÊarmojfieen
tn-^outfieenen maecfete/ toaerombp
tTomtpbenrepfbe nae iSamen / en
nant/iBarmo^en te baelen /nemenbe
3ongben beeï tijbt mebe / bie ber*
^^icöten 05 be|Bafe/ber=«
baRen €afteden / en i^tebenoberaï
fonterfepttt nae gtt feben / aïïe0 0» een
ï®"^/ "«te en aerbige mattiere met ber
W ^b^öpmibooisöb^ttbei^on'

bsbpepnb'lgdl be^elbt bp FnmciiEuni
Eioris > biefenbe jgÜKii! l^ienbt baa mtt

toegbenomen/ eniiïfo berre mbe Cimfi
boojt gbebaerm / bat ^Fiaflcenfecc
bo^berlgcfetoaif / berfcöepben tóns^en
boo} ben H^eefler boenbé/in^berb^t
teprbentngOen booj <®ajs-ftbigber0
en capgtfier 0 / jftet bieïcb al onber beiS
IBeejlerjsnaemnï booji^^aen:toaer
bpafte meten oft te
oocb een erbaeren 'StipfSenaer iBeaji,
^p t0 boo^tiS gberepH buptenfUant^/
te toeten / in l^jantbrgtl^ / abiteer bp
oorb beel Capgttn patroonen tepc*
Senbe / booj be 4toningmne / fCo*
mng0 jBoeber^il^aiS oorb-beeltgttot
Fonteyne bleau, tiatr beel Confli^e
toert6en/«ntgcbe beeïben / i^btiberg·
en / en anber)$ te ften biaeren^ l^an
a^jancbrgtb gbecoitten bif|ënbe /begaf
bem in ^outoltjcb meteen beugl^^em
^ong&e ^otbter/ gbenoemt
Elenora
carboniers
, öei©otbter batt ben öent*
meefler ber ^tabt ©eren, ©celCon»
terfeptfeïjsnae betïebett beeftbp gbe»^
baen/ toaer in bPbooisgnbieïpeHett
grootebaflicbeptbabbe/ bat bp knel bp
ontbout pemant conterfepten to»/ bat»
men batr foo beel gMgc6nisf in fögöA
batmentfon bennetr. tonterftptte
ben i^eereban O^acben /metbel^iou/
en ootb €ofgntgen/ ben gbetfi ban ben
l^eere t bittoaeren beuren ban een Itt*
taer. 'Cotj^^Pietcrstei^ent/bjaeren
banbemootb beurett/ toaer in Quans
eenen J&ingfterbagb/ baer in Sfigofleléti
met fi^oon laet^ innamen.
lans toajS ban gent ten groot ftboon e-
pitaphium, in mibben ten ©errgfnijii
in b'een beur/bt^tfetpuÏennai^mauig:
in b'anber/
Magdalena bp Cbriftum, iti
't Idofben^ ©erftbepben cafeeeelett
en Cortterfeptfeïen 5gn ban bem feer
ronfitfbgftebaen/ en meet foi^nr/ et?
babbeJ^nfet foo beef tgöt berib?fn bp-
benHeeren en grooten/ toaer ban bP^^
beet booitgbetrotSen en aengf^boubeit
toais/ föo bm ^gn gbefp?aetBiïbepbt^
foeteuomgangft/aisi oot& om ;gn Con»»^
(len/ foo in bet ^tbiïberen afö biebten/
geïgtbfuïtbe CoBfïen geern bpben


-ocr page 182-

Nederlandtfche Schilders, Lucas de Heere, laques Grimmaer, Corn. Molcnaer. Fol. 174;

beren toffleii liJCfeti.5^eeftoot6üp ettiiV
ÖÖe i^jiiicen foo Uefsetal flöeljjeefï/ i»at
Öem öeeriijcfee «©fficieti jijn göeoöelien.
I^et tenji flöeöeiirt / Dat Jjp Dem tJin·
fienöe m €tiöi>ianöt/ Ujerbt flöefteït te
fcgtliieten tneengaletge ijoojtieti
iroraeï te ILonl>en / in üjeïcfte öp te nuu
&en gabDe alle b^c0ten oft deebtnsDen
öeri^atten: ï^eïcfeealle fltjeDaentue*
fenbe/ «ptflTjenomenbett «etiaelfman/
Jjeeft beiifcltien flöefcöiföeit naecfet/Iee^
senöebpöemaUe lloffen ban ILaecfeen
oft ^gben / met baec bp een ^ntjberis
fcgaec/enfetijt» S©en ^ϋιρήβεΐ bit
fieelbtfienbe/bjiesöbe ijp Lucas,ujat öp
baer mebe meenbe. anttoco^be / bat
te öeblien gijemaecfet booj ben «jgngcïfi
itian/ mettoetenbe toat göebaent oft
liiaeffefelijanrieebingöentjem geben/
tietotjl fp baesDïÖtfe); foo tjeel toeranber^^
i>en; ï©antöabbeDp't Öebenbujs eöe^
waetfet / mojgen foubt moeten tijat an#
berji toefen / t'jp óp 5ijn i^canfcij/ ^jta^
liaeufcD / ^paenfcft/ oft j^eberlantfcD/
iwsrom i)cbitfecröetï.aecfeen feïig^e'
maeffit/ en betcebift&aji/ opbatmer
eitijt macö afmafeen fuïcfe aïiS men be'
öDeert. iSefe meuUiic&epbt toerbt ban
benlfibmiraei söcfepten gOetoont
btt
Coninflinne / be üjeltfee bat fienbe/ fcp^
be: €n ifl niet tort een fot to:fen
mtt on^
fe jSatie / batfe foo onliabigf) t0 / batfe
ban ben b^emblmgfjen toerbient albius
befpot te ujo^ben ^ ^ocQ aÏj(i
maibe
toaeïöept lJ?pfeggen mor^t/jtjn niet aï-
ïeen CngDelfdjen oft jpranfopfcn tebe^
fcöuibfgen/ober buifciie beelberlepü^r^
enberingTien/ maer oocS top iüsbêrïan·'
berjS/bie berfc^epbsn bolcfeen cïeebiige
üocfe beeïteteelnaeboatfen/ befonbec
bie οη0 naefï g^eïsgen ^nn/ oft baer top
mebeftanbelen, ïlier tnsün botö bs
5^uwtft9ett en ^toitferen toeiminf!te
befrNbigöen/biemeeiï aitötmet öaer
eubeb?oecfe/ oft bjupife (mmtrfe) te
bieben jgmiBaec bp oniS gaetmen Iqm*
tijbftSblecöte-beenen met onbec togbe
toegöeiïtoöie bjotcfeen / batmen nouto
Ijoojt en ran, lau Öebfté toP bupc^
feen gifteinaecSt / batfe tierre obet ben
BO^bel öangöen: ^an romen top toebet
boo^t grjjpetfï in onfetton/ batmen
qaaïflcB be ennenmn tetofflD^i/ oft

Sönen abemijalen / en^tüBen ^alep'
b^oecl^en g)jelgr& aliS be roepende aa^
ben/en b'een
tfi op jf ranfti^y b'anber op
^paenfcO/en i^o^tugaeljs^cTomtgben
mofien be bjoec&en foo engt)e 5tjn / bat^
menfe met aentretfeerjs Dab mogen aen'
boen. ^an i(l nocD albet belarhelgcBf!
met onfe Sofbjoutoen / met öen
caiT·
enfants,
alioo't toeltjeeten mogöeniDter
mebe gljelijt^en fp toel foo b^eebt en ge^
btibt / a!^ b^n feibtiamen i^of baepaert /
batfe qualgcb boo^ eenigïje beuren moo
gigen: ^aer toe pinten en btoinggen fp
ïiHnbebén-lïjüenfoDeeIengöetoe/bat=»
fe quaïgcfi t)«n bupgen oft abemen ίοη»·
neiu J^iet i|l girenoecö / bat fp öen
felben alQu^ raepb^a^en: maer queïlen
meibergljeltjrfeen bangicöepten fmer*
ten b'onnoofel i^^oatolgtfee jeugöt/ bat
b'atme toic^tw^ quaïrjcfe bïoebt oft
bleefcö macö aentoaffen. 3!n fuïcfeen
malie btoalinge en ferfetetiS men fiier te
lanbegöecomen / batmen be rantBtc/
Öept/bunUib!cöept/oftmagöei]^ept(bie
to eï een fecfet mot^t öeeten) meent toeï^
(ïaenbeen fc^toon tetoefen. ^e befen
beele stjub^^taHfcgetieeï pjijflijcfeer en
togfer / bie ban oubtjs altgbt gijeern fa^
gDen ÖeerïgrBe boïlgbtge IBatroonen /
bie toeïin'tbïeefcDtoaren / göeïgcfe fp
nocD boen/en maften bet ©?outoen cleei»
beren foo ϊοβ / batmenfe baer ten eer^*
fïentocl ïirötlgcfe upt fcftubben foube/
t'toeif&boo?bebe(ïe to^toaer aente
ncmm. ^ü om tot
Lucas te feeeren/ in
gijsbköt ofti&oefgeljceftDp berfcöep^
ben bingl)engljiebaen:«®nber anber/ben
25oousgaertber fSsefgen / in toeïcfeen
i)ï) ecntgi)e bfngi)eti upt ben ^ranfop*
fcöen ïjccft bertaeïi/te toiten/ben Cem*
ρεί ban
Cupido, ban Marot, tnanbec
binggen / ooffe beel ban 5ijn epgften
binbingften / botOntetopbeipranfci&e

m

ben in föijm öet S.eben ber ^cSiïbersS/
bat toelcfe begin trfe nopt ftebbe tonnen
betomen/ toat moept itfe baercm geb*
beoftebaen/ cm mp ten mtn(ïen baec
mebe te beMpen/ oftifeïbs int Κφί
te ïaten tomen, toajs etn IBan ban
groot berfïanbt en oojbeeï/ en een groot
beminberbcr^intiqiUteptf/lBe&aiHie/
en anbec b^embitgepbt/ toaer ban gp
een paflijtfe mop Cabinrt pïatö te öeö^
ben: O^nber anber eenige deen toperen
IBerturiuffeeni/ boenbe aerbig&e (ïan*
beften^ / en toaeren ggebonben te mth
ftès in l^laenber/bp (i^ubenaetbe / baer
men meent be ^tabt 25eïgtiS foube göe"
Oaenfiebben. ïjabbeeenen Sfintgt'
Hen fi®oen/bie in ^ceïanbt uPt toa^ ge*
graben/toefenbe een fole met beei aerbt»
ÖÖe binbtfeïen / gÖelgcS men fuïcEe fiet
te 0oom aen ben l&ntgcl^e beelben,
ter ïiefbenöp mijn eerfie jBeefïcrtoajS/
gabbegem oocfe gBefonbeneenenitae'
tuerlgtfeen grooté kim oftBaecè-tant /
toeïtfeen bgf ponben ftoaer toai / bie
toaiS gbebonben tufltöen onfe t©o?p
lïebr

jefee en gingjjdmunfïer/ in een
plaetfe bie men fiiet / fiet boober iieben

T3& Det ÊetDoiijtfeïgtBe jècDüber-
X <i3ilbt ban 3ïnttoetpen/ iji gfiet omen
laques Grimmaer Snttoerper/in 13aer

onjSï^eeren 3|P fiabbe gOeleert
bp
Mathijs Köck.en na bp Chriftiaê Que-
burgh
t'^finttoerpen. ^^pbebebedgDe^
fitfiten ban Eanbtfcirappen na 'tienen/
ontrent Sinttoerpen en eiber / en ij$ foo
uptnemenbe g8ctoee(ï inEanbtftijap/
bat tcft te fom beelen geen beter en toeet/
Too lebenbigö en aerbig& toaji fip in fpn
SlorDten / be fcöcoiiSfeptber fdbcr in
't

D<5 ^cfiiïber-Bonfï ten beele ban
Hanbtff ftap fiabbe fiaer grootlgcjc
te belgfien / foo itfe berftoegfie / en
metingfiebacfitnigen (ïeïbe/
Comelis
Μ oknaer,
biemen om 3nn ftfieeïDept ge*
meeniijffe noembe/ fcfieelen
Neel ban
Senttoerpen ί toant offer beeïconfïigfie
ILanbtftfiap-fcBiftiersÈ opt getoeefl 3gn/
^ie uptnemenbe ban boomen enanberis
|9n gfietoeeft / foo fie ic6 ban niemanbt
gaepcr / en ftfiilberatfitigfier flatfi ban
waben ai^ ban fiem. ;©te in t todne*
nj^ban een peber / tupgfi ttfe nae mgn
JJJÏ^Jfoo te toefen, l^oojtö banb'oi-

iiSSn/^l'ï Eantfffiappen/enatg^
tec-upttn/ öeb icft niet beel
tz romtcn ;

ïanbt/mtt anber gOebeenten/ cn Dar*
nafcD oft Öfer toapeningfien / bat toelcfe
een toonber bingg toaja te fien. ^gn
mbg!S-tooo?t/bebife oft fpicurB/toasi
eenfeer aerbigfie
Anagramma op jgneu
jSaem/meteben bed ïettergl ober een
comenbe: ^cfiabeïeer «: tomenbe o^
ber een met
Lucas de Heere. buntÉ
feer bsrnufticö ban gem gïjebonben :
toefenbe 00c een leeripefee goebe fenten*
tie oft fpjeucft: toant 5gn epgfien fcfiabe
boelenbe / en ben oo?fp?ongö merrfeen^
be/oocfi eeniö anber^ ftenbe oft fioojen»»
be/ en toaer boo^ bie gefciiiet i^ bebene<«
ïienbe/tan men aiberbefl gfideert tooj^
ben/epgenfcöabe tebooicomé oft toijt*
feen»
Lucas i^ oberïeben 2δηηο 1/84^
op ben i 9,3ïa0U|li/ oubt toefenbe j ο,
2iaren»

leben toaernemenbe/ enboo|t!$tnaïïe
bingDen feer epgfjentlgtS fiet leben boï«
öfienbe/'t3pinfiupfen/ berre ILanbt^
ftfiap/oftboo^gronben/ en toaji feer
betrbigfi in 3Pn toercfe. ©an beelbert
toeet ic niet befonberjs ban fiem te ber«
fialen.i^p toa^ ootft be i^fietfiojita toe«
nfiebaen / en een feer goebe perfonnagte
m 't fpcïen, ^p ijs t' mttoerpen geflo;*
ben: jpn ebel toertfeen 3pnberbien(iïit6
bpbenlieffiebber^ ober aïin gtoctei;
toeerben gfiefiouben.

ban bat aïlesi toatmen ban fiem fiet/bcrt
^föilberjs toonber toel bebaït: botfi itt
beelöenfiabfipgeenfianbelingfie. BP
to^ocBtop beiBater-bertoerjsmaniei»
re/fonbermaelflotfe/ entoajS toonbec
beerbtg/toertl&enbe boo^ b'een en b'an«
berinbagfi-fiupi. gineenenbagö/aïjs
men fiem te boo; toat fiab a^ngfielepbt/

eenen :©aeïber / t'fomtijbtjs booj een
flffiter-upt / oftgronbefeenfeben (hip^
berö. H^ptoa^ leergoeïijtfej;/ en beel

epgfien)

öeiiier/ oft wgemtm/en gtcóte armoei

Jjet leüm uan laques Grimmaer, uptitemmije Hanïïtfcöap-

fcfiiïber / ban 35nttoerpen.

\ Ueben ban Cornelis Molenaer, gjjefepOt fcgelen Neel,
ban ^nttotrpen.


-ocr page 183-

Nederlandtfche Schilders, Lucas de Heere, laques Grimmaer, Corn. Molcnaer. Fol. 174;

ί)«/Ιίθθΐ tfttfip tiiiintfeïieföiöÉ Sera nitt
een toei ftcnfiellen» ^e ftöult (aiji Utel

toe: l^öe öicbtoilsi tgf It tt öï^m/
en 'tiötrt Weef t'ÖiipiS önüolöaen* iS>pn
©aber J3Ï oociitinBDemeen^tDtlöer
OÖttoeifl: l©eïiÉenflDe(l0iüen toefen^
ie/ïecröe bp 3i>n^tttf-iJaöcc / oecfe een
j^enwen^ilBlöer» Comeiis i^t'SInt»
toieri^eöefliïiiien / ggn toercfeen m
ï>piïe«<iw-itef&ige mecooter
i»em ^aer «S oÖetoeeft een/ ίιίε 0««
naetoWetnlLantitfcDdp/ bocj^nopt
e^terSaelbe /tian biel tn beelben booj
hp Quam/ lan Naghei, ban l^aerlem oft
aittenaer/ öSedoiben m m üaegö
Storno

* :

!■■ Λ

th

κ: .t

^et ïeDen Uan Picter Balten,
^cPbetban ^ntbier^en*

T0t 3|aec i s 7 pJiiriinttoïerptn't
l^&ilöerii^Örtöt sö^comen Pietcr
Balten, een feec floet ;ècfttlt>er ban lant^
feDap/ boïgfienbe feer be itianiec ban
Pieter Bruegd, öanbeïenb' oocfe fraep
met bec ^b öocfe berfcDepben
ILanben befocDt/ en beifcDepben gOe^
ficDtin nae 't ïeben gfiebaen. ^p tojocöt
in l©ater eti in <®IpbetbJC/op fcöoon
in beerbigöe maniere» toasi oocö
goet ban beeïben/mafeenbe aöoeren Kec^
itiiflTen / en bergöeïijcfee, toeccfeen
too^ben oocfe toel begöeert, ^en Mtp^
feröeeftbanöemeen i^jebtcatie loan-
nis, en in plaetjS ban lan, l^eeft ben
Bfóepfcc boen baec in mafef et nl#lpfant/
fo bat Det nu fcgtjnt bat al 't boIc& tomt
ben <©ïpfant facfien/ κδ toeetmetupt
toat ooifaec oft oinbiat meemnge/ ban
upt ftniiic&ept. bja^ een goet ï®icD'
ter/ oft aetöoitfien/en ^pel-perfonna^
nie» Cornelis Ketel ban bei' <i3?oube/en
m» / ftebben tnaltanber t'fomtöbt0 met
«ééebi^tencnUiebefeenjsbefotBt» ^p
fe{gÖe(ieibenr«ntbierpen»

l^etïeüêiitjan loos banHiere/

^cöifóerbanacntbjerpen»

D3fecönocïi gebjeed («toerpen
een feec <ion|iigö ILanbtfiÖap-

βοίδ

feer bafi tn 5pn beelbeBenji/ entiptne^
menbe i^ee^ier/bte ooibi^apijt-patroi
nenmaec&te/ gi^enoemt loos bdn
%it*
re/ gö^^en te aöiuffel: befen ijS m ben
fefien troitbeï upt be i&eberïanben ber^
trocfeen/ 't ftüitóecl berlatenbe/ en ont^»
fiiel i)em te jprancfeenbael / baer Öp ge^
bteefi tn ben iSaebt/ een fjrer gefcgicbt,
IBam ^nalfoo&pbeïeermggeeaivini

Uia^ toegebaen /1ji g^ecomen en toerbt
een l^^ebttant tot ;S>biinb}er&t/m't lant
bann^ae^/ tbieemgIenbanKlntb)ec«
pen/aibjaer fpn gelijtfe-gefinbe ba
bierpn ooc& quamen jgoo^en p;ebt6en·

ijsooc albaer gello^beo/ ontrent een
3aer booi 't beïegD ban «nttoerpen/
oft ontrent «nno ijSj^^pnUiertfeen/
bie men niet beel en btnbt/ tooiben in
groot acjgten ggej^ouben / alfoo fp toel
berbienen*

^t Heüen tian Pieter en Frans

Pourbus, ^cöilberi ban 25|«gge.

D%t itB/aengaenbe 't beftfiepbt bait
beEeben^berbermaerbe
berjs / minber gj^bangj^en alis nae φζ*
iaej^gt öebbe / foubempmet mebelgbeH
gDeern berg{)eben birfcn/aljs men maec
enmerc6te/ oftenbiifle/ biatblgten
moepteicö bcfnalben geb gDebaen/ nae
mijn / oft fcöter boben mijn bermo*
gijen : ^ocg biie ifftr bie t al batten
oftt'sönen bjille canboïb^engl^en/ bat
Op biel met goebe meeningge etnflig]^
boo^neemt^ D^epnig pemant.(6benbiei
foub'itfenietgeerneenigBe ber befon^
berde becfbJügen. tz^aerom ic& gier bJtl
boo? oogen ficUen Pieter Pourbus, bjelc*
fecn ban oojfpiongO oft göeboojt ijS
upti^ollanbt/ban ber ^tabt <0oube:
o^orO l^eeft Dem ban iong^ aen geOou»
ben te 25?uggöe / altoaer ÖP göeöoubit
iiSmetbe^ociiterban Landtfloot,
eïberberöaeltiis. I|p ijs gftebjeefï een
goet jBeefhr ban beeïben/mbentien/en
conterfeptennae 't ïeben. ©erfcöepben
'SHafelen en toercfeen jim ban gem gge*
toecfltea&iuggDe* 't25e(ïe toercfeban
Öem bja0 ter45o«be/in be groote ifeerc/

en bja0 b'ï^ifloiie ban^. Hubrccht:
be btnnen^afel bia^ een «(^oe^eï/baer
tbjeeéerioonétoantfnê

o^n

ben göeböopt / mettbiee bie Coojtfcn
Öouöen/ in eenen ft^oonen Ceniisel/ ojj
.be perfy ectöf feer bjeï gÖebaen:3i« b'een
beur öab
ïjp góemaetfet een beto^ingöe/
baer be boofe gfieejlen ben ^anct ftijat^
ten toonen/ maer bJtjjlfe ban Öem: ep
b'anber beur bjoibt öpmet 30?oubjen
ban Sun betoogt: ©an bupten/baer
Ma-
ria
öe trappen op dimt/en begroet Eii-
fabeths,
ban bJït enfüjart: ï©£fe bingen
50η nocö binnen tï^eïft* ï^p [biöjS oocfe
goet
Cofmographus, oft Ëanbt-meter/
en maetteboo^ be ï|eerenban ben Wip<'
en te 25?uggöe/eenen grooten (©ïp-ber*
bje boecS / ban 't Hanbt ban be Wiptn/
met aïie bE5i)o?pen en plactfen baer on^.
ber begrepen: ^oeö alfoo fip gem te·
bicfe gbebjit öabbe met |Lijm-bertoc/en
bicfebïilö op en afgïjcroït bïiert/ fpjong
oft fcStïferbe
iyp te beel plaetfen af. ï^et
ïefïe baticfe ban 5pn toercfe öeb göefien/
bja^ een Conterfeptfel ban ben
Duc
d' Αΐεηςοη , bat gp t' IlSiitbjerpen nae
't ïeben Öab gijebaen/en toa^ een befon^i
berenuptnemenbe tocrcïE. 0opt ïjeb
itfe gijefien bequamer ^tOiïöer-bJÏnti'
feeï aïjS öp ïiabbE* i0 göefïo^ben on^
tcentöet^aer 1/83,
Frans Pourbus,
5ijn foon en tJBifcipeï/ tn naemad^ vDif^
ripd ban
Frans Floris, ben a^aber feer
berre te boben göegaen in be Conft / en
m bjeï ben beficn bieupt ben ï®inffeeï
ban
Floris igiijoo^tg^ecómen / entoasi
rulcr/ bat
Floris fialf bje! upt ernfï t'fom^
tgbiiS fepbe: ^tt ië mpn JBeejïer / oft/
baer
gatt mpn j^ceffer: <enbjaiS foo
bjienbincB en Iteft^cfe ban omgang/ bat
δρ be beïeeft^rpbt fcïf gijcmernt nioröt
bjefen. S|p isi ggetomeriin t ^cPbec-
<©ilbt t'28nttoerpeM/ in't 3iaer or^s ^ee^
pn I j64,!i|pgiff£bteïfffjoon en
me bjerrfeen ggfêbien/en uptmmenbe
soebc Conterffptfeigi / baer
f)p een bt*
fonber fcöcon en ïicflöfBeöanbeïinglje
εη manier ban ïjabbe, ï|p öeeft nopt
perepfl buptcnfUanbtjs/ ban ontrent
Set^iaer teass^pbanmeeningge
te tepfenitae gitalien/ enfjebbe&em ge#
rien tn jijn repf tïeeren / bat öp te O^ent
quam oojïofnemen aen
Lucas de Heere,
f^^oo δρ t'SCntbjerpen in't oo^ïof
Kiï'i!"fi,®^teufeggöen toajS/ toerbe
bjeberöouöen / ijom imt 5P» Ö^tte
bja^gebonben metbedricfeen berlief^
büii / en fjp epnöïingöe bn(ï met ben
JloubJÏÖfSen banbt aen be bocOter ban

Cornelis Floris, ben b?oeber ban Frans
5ïin IBeeaer. ï^pbja^feer uptnemen^
be ban beefïen te boen nae 't ieben / en
Sebbe göcfien ban Öitw f^n ^araböjs
met beel ï^ieren en boomen tiae 't le*
beii/foo batmen i^eec-bocmen /^ppri/
en jScte-boomen ton onberfffiepben/
bat (öoeUieï tn 5pn jeugöt gijebaen bje^
fenbe) bjonber fraep toa^, ilserfcBcpben
nimt-taftU Öebicêban&em gDefien
te <i50ent / in H^ertfe. ©ooj beti
#?efibent vigiiius, bja^ ban gem een
€:afeiban een ^oopfel/toaer aé quam
oocfe een beur met een befnobeniss / en
meer anber bingoën: «©ocfe berft^epbett
tonterfeptfden> -^e ^ïubenaerbeineen
Cïoojler / m^ ban ïjcm een cafeï ban
een b?p Hitaningfien met a&erfïnatöt / en
pet anbersi/ bataï feertoeïo&eöanbelt
bja$É.Ce2&|ugge/ten |)upfe batt spnl^a-
ber / bja? een Sïiaec-tafel met beuren
ban, loris, om bie ban tpupi feertS/
baerfpnutertijbt (laeti 25innen toa^
baer lo^is bjojbt ontstooft: in't ber*
frijiften bjas gei (ïeBen ban be <©?aec6/
met een fdjoon HantfcDap: 3fin be beu*
ren quamen ?|iffo?ien ban ben feïben
^anrt / aliS baer men Öem btoingöt tot
ben 2if0öben / en bergfteïgcSe bingöen/
bat 0ebjmijf& een Öeerïgc fcgoon en toel
geffSiibert biertfe toasS/ en een genoetö^
faem göetupg^ni^ ban ?pn uptnement=«
Depbt in ber Confï / aï en fagïjmen niet
anberö banjpn ton(ïig0e ganbt meet«

Francifcus Pourbus bJajS 10aen-b?agÖer

onber be 25o?göer0 ban Klnttoerp:
eenen tijt Öabbe gp Sem feer berftitmet
ftet ©enbel te ftoieren / optrecBenbe ter
bjatöt: 55aer nae in be €o|tegaerbe
ligsBenbe / en ontfanggenbe een guabe
ïocfit upt een gebaegDbe bupï fïintBen^
be gote/ ging t'öui^/bjett fiecfe/ en fïerf
feer Saeflïijcft / in Set Slaer onjs Heeren
rjabbe spnttoeebe !aiouhje/br
toelfSe Óeeft booi Deren ttoeeben |©an
Hans lordaens, een ^iffipeï ban Marte»
ban Cïeef/ toefenbe (foo men feg^t) φ
iten JBeelïer niette bioegBontïocpenï
ï®ant ftp een uptfiemenbegoebt iBee*
fier ^/fo in beeKien/alfS Hatibtfcfiap/en


-ocr page 184-

Michicl Cocxie,DirckBarentfen. F0I.176.

^tt lebcn ban Marcus Geerarts,
^tDiiöec ban

D^fier oocB tot een bercteringe on»
fer fièilöcr-cond gctaeefl
tt aö^ua»·
ÖÖe/ eenen glöetaïtoeecöiaBonDer De
IjElttiaeröC/ gOe&eeten Marcus Geerarts,
Dat een goet|i^te(ler ijS getoeefi/bie bïn:.
«en 25?ugge en eiber berfcöepben üjttc^
feen bebe / to^fenbe unitwrfael /oft in
al·
ïeö toel crbaré/t'jp ïjeeïben/Eantffijap/
IBetfeïttjen/oibtnantten/icpfËeiif/öcii
fen/iaerlicöterge/ en allcss toat be ton(l
iiiacö omBelfcn. Eanbifc^fijp tuais
ÖPfcer aetbigT) / becï Öebbenbebema'
nier/t>an ren gijeDi'-cfet pifT^nis^ ©^ou*
SenergDenop m b juglite oft eiber
te niaSen, ^p trpfïienöt ootfe beel luoc^
45Iaf-fcl)igtieriÈ/en anber»Ïi^oe in't jaer
I ƒ be nicu i^2.ebicatten/be rcnfï
in (i iï fïanbi toa^/ maerfete en ijttflê ijp
8et25oecii ban be ^aftulejt ber ©teren
Efopi, bat een fraép bingD^n/en tceï ge*
ganbeït te bcoienj^abbe W ge»'
teprfient engfjegetfiin't moot befiabt
ban^^jugge cy be platte fojme/en biass

0Öen/ Öecft men toeï bfbonben aen ben
öHerucStigen^tj&ilber
Michiei Cocxfe,
öÖelJOien te iBetcöel in't S^er ong
ï^eeren 14 97. iï^efc" ^^ft ^^^ sfefmee^
«en fpoo? ban ,ρη m£ijc-bo}g{jir0/ bat
beel fletijte gljefelif η bjaren/ ban jong^
πεη ΰΜοφ t'obertreffein fieeft
Seteeeft een 5&ifniieï ban
Bemaertban

2pa«fTei/ en öeeftSi^oDten bïgtouiïee^
eengroctc<rflert / eenbingSenbaitcS
aröt niet te berbeteren iji/fulcfeen trjbt/
arfaepbt/en nette aerbige jjerfcttie baet
in te fien ijs / en aile btngljen foo toel
en
gÖelQffenaegöebaen» ï^piss fpnblinge
g!je(io^ben in «engöeïanbt* <J5cern Oai»
ie&gebieten tijbt enouberbomban^ö^'
renloon/biemp fuicjr niet
&etftb3tlie«
te gljebaUe boen/meenenbe ijem niet toe
ie rotnen ban jijn ©aöer pet ïoflöty wp
ober tefcö?sben.

li' ^

'Clebenban ChriilofFel Swarts,
;§>ci)ilber baniBuncöcn»

D«engl[jenenbieinbifcn onfen tgbt
ben ^eere! bar? gSe^eel g^uMflant
i0 eOeüjeeft in onfe Coitfl / bat fjs c
hri-
ftotfel swarts,
ban ÜUHföen in 23epf r-
ianbt: Befen biais aiof fcf^iiöcr bejt
boojiut^tigöen Bojfï^ basi 25cptren»
ï|p göebjcefï een feer uptnemenbe

toi il^une&en in ben 3kmètn g^etup^
gen/ te bieten / in be ber Écfng'
ten / en eiber» i^an 5pn inbentie ecinen
«pi / boo?
loansadier j^efneben/bet^

fcijepbenfraeplliintea / en J^aiTp/baer
ben
chriilus meefi altijbt onber boet oft
oy ber 3lerben ïiggt/ itiet beeïanbec
bingfjen/ bie on0 ^pnen gïjeefi inïjet
ojbineren en (ïeïïingöen ber beeïben ten
bede boot ooggen (lelïen. ^p toa0 ban
Goltzio t'jrjnen bacr toefen/'li«; i /9 r*
ttjct Crpon^ gijeeonterfept / en iu nfie-
no?benin'taaeri;c,4.

leöcn tjan Michiel Cocxie, uptmtmiWe ^fötïDer/
baiii^eccBeïen.

Vf(n Soe'groot benwosBen in fom* ren göebaen / en gfiereplï ïiupten
mtggen epen ebeïen mflcbtgen riLanbfg: toaiö lanaften tiibt tn

gdcift / böD? ïufl gDebjeben bjetmbi/

omanberen in Confïen te faouen te ff ij

riLanbfg: m^ langöen tgbt in gitaii^
en/^er öp biptigij toaiS te tepeSenen n«
Rapjaels en
ar;ber bingen/öeeft op't nat
Bfjffcöiiberi / tot Pieters te βοοιη
in b'oube a
^er cfe / een laerrgfn 133 / ooc6
in be <©npifcöe ^errfe s.
Maria de la
pace,en meer bjercften bic &p baer bebe*
il^eber t'öupsi tomenbe/ b^at^t met
ijem
een l^joiito upt 2ltaïien / bjaer
ban Dp in Sltóiien aï0 oocfe f gup^ gge*
noecöfaem berfieert ig g0eb3O|ben/0eiti
bicfetoiïii niet Sme öErmaeningDen

fiOU'

N^derlandtfche Schilders,

i^i(ïo|1ien:ooife feet sDr^fligö m bcrfie^
tïflD tianbeeïöerftöcpöcn bingöen/ αϊβ
iöoeren / jèolöatón / iècDipgerii/ Βφ
}'ciiif0/iiacÖten/li?anöé/ rootfen/en ixt*
0f ïgcBc fcapicDeptilp quatn t'Sinttoer^
pen iii't ΦίΙί in t jaet onis ï^eeren i /79
enViioont te^enüjoo^btafjte^elft in
3|aBanbi
Frans Pourbus geeft 00Γδ se*
nm foon tan $gncn «actn nagc!aten/bie
fcctfloet Contcrfeptcï tg nae'tlcJjen.

Soubenbc baf! op 50η bsercfe / toaec
booj fpoo|faefetoa0batöpeen €οιφ
ïgcfeen bjelbarenbe JHan gijetooj'
ben.3^aebefe^l0joubjen oberigben öer^
trouüJbe Öp/ bocö ööecreegïji bp öeess
tbjeebbe gljeen feinberen. ;δ>θη eerfte en
befonberfle bJerrS UjasSbupten 3ö?ufTeï
tbjeeoftbjp mijlen / te lalfenbergö/
f ÖoogÖ ^ita£r-tafeï / een groot ftucit/
Uïefenbe een Crucifip / een uptnemenbe
tonlltgö bjercfe/ baermenigij €on(ie'
naer bicfetoilgf upt 25ju}Tf ï Quam om te
fiem ©it ijserlgcfe fïucfe bjerbt in be
j^eberlanblfcöe beroerte g^cboert in
ièpaengten/boo;|. eenen
Thomas Werry,
Coopman ban 25junel / en aen ben
Carbinaei
Grandveiles bcrcotDt / om
ben Coning?) Philips.® en feïben
man 0eeft beeï meer fracp bingöen upt
jaeberianbt in ^paengten ober g&e*
u?acf)t. t©aer toajs occ&bau
Cocxie te
25ju(fel in
sinteGoelen H^erffe cen ^gca^
fel ban ben fïerf-bagij Marix, bit bjajs
oocft een ban jijn befonbcrfïe baercS/
gier goeben toop/en in ^paengten feer
bnp? berfOtDt. ï©aer toaren ootfe te
JBeccïiflen ban Bem tUjee beuren aen
b'^ltaer tafelband.
Lucas, biacrban
be binnen - tafeltoais ban IBeefler
Ber-
naertbana5?ulTfï» t©efe beuren ö^^öbe
benïfertogö Matthias,cn bertrccfeen*
be boerbefe met Fjemnpt j^eberïanbt:
toaut bjaig oor ban Ijet alberbi jie toerc
ban
Cocxie. ti^aerbjasïooffeban öem
in onjs ©^Dubj ^ertfe tailntbjerpen
b'^Êltaer-tafdtoi
sinte Sebaliiaen^boo^
bic ban ben ©anbt-boog&/ feer bid ge*
baen» jlotft tot sinte Goden te
feï/ een Cafeï ban een ^bontmatl / bat
οοίδ feer gaet b3erffe toa^t i^ed meer
'Snafeïen en iCafereekn !beeft Öpgebaé /
bie in berf#.epben plsetfen ^tjn te fien:
toant ilp beeïbjeri65gi3initen5ijn lang
leben Ö^eft göebaen / en i!^ tot grooten
töcfibom g&ecomen / binnen

iBeecljeïen onberanber b?p öf^rfötfec

A5iS bebefïe i0óe(ïerïing9«« / ött
ISatucte tot onfe €cnf! tcatötïiit^
«enaenpoit/tomen tefupg^eu eenigöe
Mlt oft oberbioeb^e boiiïm ban bal>

fcl&oon Diipfeit / oft l^aïepfen toaren.
g^aer 39« ban j^em berfeöepbi η ^afelê
in toefen/bie boo| groot geit niet te crn^
gen en jgn» ;©aer ij$ ganeen g&erueöt /
bat 3iin befïe bingöen 39« eerfie niet te
btrtoijien l)ebben:uiani|e fo goet nteteti
5911. bsagÉ bjonber joet en bïopenbe
msönfcöiiösren/ neten fupberin αε^
raten/ gftebenbe eenigijei^ioubs-beel*
ben een groots toeïHant* a^tei oberbïoe*
bic!) ban o^binantie bia;^ Dpniet/ bt^
Öieip Dem οοίδ bJtl met b'Sltaliaenfcöe
bingijen: ïïDaeromÖpniet bjeïte
ben Ujasi op
leroon Coek , boe ijp in
uptbjae öt be ^töoïe ban
Rapha-
eiibaer ijp 50η jtubie wpt Oab/en beeï u
vm gebjacöt in b'ptaer-tafel ban bert
fierf-bagij
Mariae'tot Sinte Goelen tt
25?u|Tel/ öïtbjdiSboebooianelBan
openbaer öab een manicr/aïji

Öpü3at bêfcDonci&en toasf/ be miwren
ober al met roien te betrabbeïen / bja^
ootfe fnelban gijeeften beljcnbigö pe^
mant bctppsr antVboo^t oft een ttreecl^
metier tonglje te gDeben. ï^p toajs een^
gfieroepen te fien beel fraep ronbt/ en
anberg / bat een jongD ^cötïber ban
0oom Öööbe gebiaeötJbjelcSen feer 59«
feöoiiberiS eïagöenbe / bat Öet öem foo
fujaer toa0 geballen te biagen/bjsegö^
bcöp/ of Dp'tnift göematfeïïjeber en
ïjab gfiebjagfjen in ben boefem banfoo
op
t löf / bat öcm be fcDouberen feer be^
ben efifü3oeren,<©en anberen meenbe/
t'paci^ b}a0 te groot om foo in ben boe^
fem
tt herbergen: IBaer Cocxie tneen^
be in't öerbt oft in't göebatöt / bat Det
beter öab gïjetoeefï/ öabbegp beter:
JBeefler bjebec göefieert / ban ^emfoo
met anber |©eeiïerjs binggen te laben,
€pnbiingö ö^eft öp t'SSinttoerp göe^
maerSt eenigi) bjertfe op Det ^tabt»»
ÖiQJii/ en balïenbe banbe jiepgeringe
i^ eenigöen tijbt Öier naegöefïojben/
in'tgia^t on^3^eeren 1/92, oubt tot^

leÖ?n öan Dirck Barentfcn, ujltneitlfttDe ^ifjilOCï
banSdmlïerbam,

ber boïmaetfetfïe onbertoijfingge / batt
bebintmente gefcDiebeiigrooten bsaf·»
bom en traeöt / eit fnïcfee bïsrSen / bat
fp onöer be «ptnemtnöe /1 η be tmaert^

iie^tiïit'


-ocr page 185-

Lucas eti Marten Valckcnbofg,Hans Boi. FoLi 77.

ittatïÉltc ^tDiïöerjSberbienfïïrjfÊ too|=»
öen gijerefeent, .tmicj; igs göefclltet tnet

Dirck Barentfen j Die ^cftilijei' gebojen

Uiefentie / nocD üaerenbolien tie0 grao«
ten Titiaens boefmi 0eeft göencten :€n
ié fultfe |®an öfjetojo^öen/ batmenfon»
Dec onUjaetOeptmatfi betupgDen / bat
f)p toeï ben befonberfïcn ijS / bie in
betlanbt be retgte manier ban St^ü^u
Seeft pufc en onberniengöt g&eb^acöt»
tuasi giiebo^en t'SCmfierbaw/ in öet
SaetötiSÈ ïleeren ^sn l^abei:
toaii öocfe een taemlgcfe goet^cDilber/
fll^enoemt booben Barent.i^an öem jgn
cp ■t^tabtöup^t'Sfimflerbam gefcöii'
bert be gÖefcöiebnitTen ban een rafenbe
èecte / bie^ö''. isis* upt een bul booj^
neemtneenbenbe^tflbi te berljeeren/
feecbieemt enfcïJiicMöCiï te fien/ aïieö
toeluptg^cbeeïbt/ennaefulcfeen tgöt
niet qualgtfe gUe^anbeït» Dirck tuefm^
be ontrent out 2. i«giaer/repfbe nae % ^
talien/BpSieïÖ^m teSenetienbp
Tui-

aen, bp ben luelcitm ÖP feer aengenaeni/
jae als feinbt ten Öupfe geöouöen loert/
ijoenbe albaer sijn oberconienbe / oft
Sem berfoecfeenès ?lanbtflupben / goet
ontöael/ eöelijcfe ban 5gn iBeefïer ijem
toegOelaeten oftbebolen toa^*
eeïgtfe öp ban eöelen geeft en ban ober^
treffenbe berfianbt toass / fiabbe gecrn
Sgnen enigangö niet eerlijffee SLupben
ban tnacDt / oft <i5öeleeröe/ gDelijife Öp
οοεδ a.ctterronbig8 / SLatinili / en ffiel
öDcleerbt toa0. SUp Sabbe in SitaKen
oroote göemeenfaem feeutitiSgöeOabt
met ben %eer ban
Aldegonde, üjeïcfee
bjienbifcïjap en femniiSin ji^eberïanbt
oocfe tuftföen Sun aïtgöt gfjebuerbe/
alfo bat
Aldegonde neuntier in
bamen giiam/ fonber
Dirck te befoec»
Ben / en 5gn gSefelfcijap te gljeftiupci
6en :bergÖfïgcfei; Ö^ö DP groote feenmsÈ
rnetLampfonio ,fn fcS^tbcn malcanber
bicfebJii^ %atgnfcBe b^ieben /alfoo bat
Sp een feer (iaitt'g en treflücfe iBan ban
aenfien bja^ / ootfe een goet jBuficien /
fpeienbe feer biel op 3|n(ïr«menten / bte
öpaltgbtbpöeminöupjs Stabbe.
Dirck ontrent feben jaer bupten f'ïant^
toJ^js göetoeej!/ Seerb' 0p boo?
tgrfe 'töup0/ en 10 tmnifierbamgge*
trowtot met een iiocQter/smou^ öan be
trefigcfejïebanSinificrbam/ ^oetoasl
ijp oubt i δ, 3iaer / en ftee ft boe ficij lei-
ben enspn i#upfö|outo
göEconterfept/
bjelrfee (lucfeen3pn notö t'3tn:flerbam
bp 5ί)η bocfiter / en 5pn feer aerbigi) / en
cp een ftöoon manier göebaen :
Igcfe baer nof& een Conterfeptftï ban'
&em te fien
w/ bat i)P op 't lelie nae ijem
bebe, 3^p Öeeft Ijem occfe beel op
't €on<'
terfeptten gefjouben/ boenbe 5pn bingen
opeen feetbeerbigöe/ boel) toelfianbi^
gije mailier, ï^p öeeft boeft eenigöe
Γφοοη Sfiltacr-tafEÏ^gemaefSt: eeγβ*
igcfe / booj be ^cöutterjs mmftet^
bam/eenen bal ban Lucifer,metbeelberi'
lepnaecfeten / reerHptnemenbegöföan^
belt: jBaer bjerbt inbemercfe-b^aerft
Oï t beelbijïoimingöe gijeb^ofeen / toaer
ban noel) een jïucfe t'iimfitrbam op ben
boelen i0 tc fien, ^ocft een
ludkh, bie
nofö t'2tm(lerbam ijs / 0et befonber*
fïe ftuc ban al toat
ijp opt öceft gebaen/
toefenbe feer uptnemenbe sDefeljilbert»
59aer isootBbansönbefonberfte bin-
göen ban
Dfmeen venus tot BLepben/
ten
Öupfe ban Sybrandt Buyck, JgocÖ
iiS nu ter tgbt ban&em een/Süafel
ter
<©oubc / in 't Jprater^ ïjupjS / en tm
Merfnatgt/ lijonberüjeiop3pn3itali=»
aenfcö geDanbelt/en een ban 3pnbefon-
berfïe toercfeen, ^aer ijsootfe ban öem
t'^mlïerbam/tenöupfeban
laquesRa-
zet^epnen grooten boerfe/aïjs een Sdltaer-
tafeï in be Doogötc / en 10 een Crucifiir/
met een
Magdaiena, onber 't €rup0 aen^
battenje/tooi ber tuel gfteganbelt. €;ot
ben €on(i-iiebenben
ifbrandt Wilicmfe.
t Simiierbam m in meer plaetfen / ^gn
ban öem feer fcftoon (lurfecn: 30η Con^
terfeptfelen jönoberaloocbeeL jBaec
ban Bem infonberöepbt 5ijn feer fiöoon
Ccnterfeptfeïen t'Slmfïerbam/ op be
Joelen/ oft Jicïiutter^ fioben/toe fenbe
Kotten oft gljefeirceappen, eetft op be
50oetboogï)ii ^^oelen een iSot / toaet in
een3feeteIaerfiomt/ enistoonber toeï

ii (:

enrteneen ggebaentban bifcD/ bie iif
llclïaiit tooit göenocniC> ^οφ
fffer op
^.Sebaftiaens ^oeïé CCn frÖOOtt
fjeerlgröfiot/ toaerin tomen eenig&e
bjupu owbe ^föipperss tromen/ en bo*

beti

Nederkndtfche Schilders,

belton eett<i5aïerge jönber/ bie eene»
Crootenfiiberen biincfe-ijoo^njebben/
en
t^ Deerlscfi en bjel gebaen; ^oo bat^
wen in bit en anberenjgn toejtefetnsiet
een treagcfee citiaenfcge en3!taliacn='
fcöe ïianbelingöe. ^p ijabbc oocfe Tui-
aen gftetonterfept /
Ujelcfee tromenocö
tjj bp Pieter Ifaacks, ;ècÖtlÖer fSimfter^

tam. ^p öabbe oocfe in 39η Sjtaliaensi
retöt be©eneétfcöe fp?aec,5^en ïLant-
ïiouto in t'beït ijab öp lief/ bocö ni?t ge ♦
&iupcl^nbe: IBaer ggeenen fin ter ^ee

G^elgt& be DDater-berbie op boetg
bequaem om bioplgtfee ILanbt»
fcöappen te maecben / en fulei^e öanbe^'
ïingöe telBetcöeïen feer gemeen toefen*
i>e/ en beel göeb^upcfet ijs; jgn booj beeï
oeffenen aïbaer berfcöepbé goebe jBee*
(lersi ontflaen / alë eiber notö beröaelt
ϊίί. ©nber anber
/5gn baer geboden/ Lu-
cas
en Marten ban ©aïcitenbo^gö* 5Sc6
lïerneem oocfentet/ bat fp opt in öun
ieugDtiöngöetoeed bupten fHanbtss:
lUaer Ötelben ficöbeel te IBeccÖel en
fSfinttoerpen / totber tijtban b eerfie
ïieroerte / bie in't gaer i
s aenbing.

trotfeé fp/met 00c Hans be ©itejs/
tiae Sfifeen en ILuptfe/ altoaer fp boe beel
tiae t'lebenbeben/ göeïijcfe langösf be
^ae^ en baer ontrent 3Lupc beel ftaep
Söef töten ban iLanbtftliap sgn. ï^eesS
boo^noembe b^p / göelgefE fp met be
g^uptfcöe pijp (befonber
Lucas) üjeï et*
baren üjaren / bermaecfeten ficö / en
Inaten bicl&toil^ met ben anberen bjop;»
Ïgt6* ï©oe nu in i^eberïanbt toeber
beranberinge biel / boo; bat ben#|tn0
ban fl^iaengöien met be ;êtaten bejs
ItanbtsEi öun teggen ben jèpangiaer^
aenfielben / quamen fp toeber in öun
® aberlanbt.
Lucas niet alleen aerbigö
in ILanbtffÖap toefenbe / marr ootfe in
tïeen beelben/cleenConterfeptfelen ban
<©ïp en l^erlitöterge / i^Bp booniin
Conft gccomen tn feennijs ban ben Her^
togg Matthias, tocIcBenupt beejs SLan*
ten bertcerSenbe/ rcpfbe
Lucas mebe
tot^tn? op ben ^anouto / aï toaer
mmm öieï bp benHevtosö/öeel toert
oft op t'toater/ anber^ öab B
p toel toil'
ïen t'fomtgt Haerfem oft anber Uanbt-
(!eben befoecben<^p bia^ ooe& genoetd
te fbjaerlgbtcö om te toagöen tebaren.
5^aer nocö tlSmflerbam een oojbeel
met be feben toertfeen ban bannöer-
ticöept ban öem bleben onboibaen / en
(ïaet t'SemHerbamint <0aii-0ttp0/baet
Öp ober ijs geftojben/in'tjaer or.0 ^ee*
ren 1 js»^·. ontrent ^iufjrter/oubt acöi
enbgfttgÖ2|air,

Ben boenbe/ en i0 epnblgtë ban baec
bertrocfeen/ boe ben 'SurcB ï|ongÖe(«
rgen quam b(&rggen«
Lucas ï;^ oaer bo^
bentn't Eanbtgi)efio?üen/
en Marten
te ƒ rancfefooit. ï^p öeeft ootö eemgöe
fonen treagctn onfeConfïnaegelaten.

ijet ïeöen ban Hans Bol, ^cjjili
berban|®eccöeien.

ï|elgt6 alss boo? öenen beröaeït tjs/
Vjt bat
Pieter viêrick ter uptnemeut*
Öept in onfe Conjï ijS opgöe|ïegöen / in
ei ^tabt baer beel fleeöte a^oerig-fcöil^
berji öun toefen Dabben:^00 ijS infgöe^»
Igcfep onber fultfeen göefelfcöap ootè te
JBeecöelen/baer meer alis i jo.fuicfee
l^inc&elen toaren/opgöecomen
Hans
Boij en baer in bie ^tabt upt goeben
göeflatöte göebo^en getoeefi 36°. i ƒ 3 4*
ben i6"'.^ftembec/cnöfcftt'3gn 14*
3|aeraengöebangenbe ètöiïber-tonfï
te leer en / te jBeteftelen/ bp een ban bie
göemeen fleeöte ièeefïer^ / ben tijbt
ban ontrent ttoee Siaer/öeeft öem baer
nae begöeben te repfen nae ^Buptfcö^
ïanbt / ijS göecomen te ï^epbelberflö/
baer ÖP ooc6 ben tgbt ban ttoee 3|aec
öeeft göetoiof Öt/en epnblinge toebe*
rom gecomen te JBeccÖelen / en fonber
meer eentge JBeefierji te öebbê/ pjactt*
feerbe bafï bp öem felben/ tnbenterenbe
berfcöepben o^binantten ban 2.anbt<s
fröapgé/ en anberjoi/en ië fo te JBeccöe'
len blgben tooonen / mafeenbe feer aer *
bigöe biopïgrfie boecfien ban ï©ater-
bertoe/ baer tn grcote fupberöepbt / m
η a een

l^et leben Uan Lucas en Marten üan


-ocr page 186-

Ncdcriandtfchc Schilders, Frans en Gitlis Moilart. Fol.iys:

feil fltKbeSattbtïtngSi gDebiUptfienbe/
Kletsen bafle m sPUJtfte mantet ban
SDnilingöen aen te legflOen /etiopte
fnaetfecn* ^th ban Ijcm gö^f^n tot
mgnCoiijn
Meerterian öanDet: jBan^
ber/tiui^enfionnacijEi te «i^gent/eenen
fltooten i©ater-tierUjen öoecfe/tojefcnlïe
t'ï&idOiK oft jpabcl ban Oedaius en ica-
ïus, baer fp öoo? ii'oïjen ïocDt gun QÏjt*
tiangijni^ ontblogOen. ^aerma^ een
0oot0 Itsgentie m't Uiatet / ïrie een €a«
(ieel sWbengatibe/ bte fooggebaen
luajs / bat f^tt niet Uiel te berbetiten
loa^/foo afi'btg!) en netbtajs bie ilootfe
bcmofcDt / beUjaflTen / en met öaer beel
ioïeurfeeiifS/oïi een bafïe inanitr ge^an*
bêït: iicfgöeïgcfej; bat oubt b^eembfcöe
g0eboub]ban bat Gadeel / aljSiipt be
i^ootjS gettiafTen: bjaji toonbec betftetv
Iijtfe. ©oojt toajsfeertocl göeöanbcït
fftt berre 1Lantfcöap/en öet Vuatcr baer
befeöoot0 Daer in fpicgeïbc / en m bie
bjupnicTjepbt fagömni be pïupmcn/iite
iijjt
icari bïogrjelcn öooj fftt toaiS-fmil·
ten gebalkn toaren/en b^ eben op 'ttoa*
ierfeernatueriucfe» «©othüjaerenber
«nig&eftöoon booiaronöcn/ en anber
5Lantft9ap: ontrent booi aen fat ecncn
;&cöafp-U3aciiter met sön^cijapen/en
tuatberbCÏ eenen SCrfeec-man aen ben
pïoegö/
bit om ftoogQ bitbïtegfien aïjs
berUionbert aenfagörn / gOelötfe ben
(^rt metie bjengijt.i^eel meer ILanbt*
feOappen op b^rfr&epben o^btHantten
j^eeftöpnocögftebaen/üjafr banicfeer
ttocö eemgï)ei)fbbe0eftm :^ün toerc^
«enbjarenbanbenCoopIupbé feerUisl
ijegl^eert/en betaeïr. €pnblinge/boe
iBccfgeien is /ί. jamtncrïijrfe ban
Öet MgÖfboïefe oberbaïïen/ engiie^
pïutibert göetooj&en / tsi i'-antbjerp
geromen ni berooft/en onirïeet toefen*
öeraiwreen Con|ï-bemtnber/ ban

iödieirt i^ïaillber/ Anthonr Couvreuf
getn b3c! ontfangcn/en rjeerloifem fjeeft
i^tf rieet/ foo bat item niet en faeigcetbe
em 5iïtT
€on|!e toiïïe/ toant ftp met Bras
öiiebinsfipn niebe b?acÖt. «©nbet an^
ber fraepTC&epbt / bie 0P13inttoerpen
tfloonrnbe ma-^tSte / bebe ïjw ban bfr^
lifijteriie een 25oecB ban ai&eilepgi&e'
biect?n/<©osden en ©
iffcflen/iia 'tlm/
^nbmaSen bat koeeTbicüte fffitU^aj^*

Canttocrpf begon Spgèt ^ï^oetB-fcDt!-
beren
öeel te berlaeten / ftenbe bati'e 50η
boecfeen eoc^ten/ en bafi copieerben/
engMc&booibestjn bmoc^en/ en

tm/ legg&enbe: SLaetfe nu op ben bupm
flupten / en mp bit nae boen»^»^. i j 84.
bectroc
fip upt ^ntUierpen bo be aen«
(iaenbe beroerten / en feUtciieben ban
ben Confl-bpaubigen Mars.^^p quam te
3&ergen op ^oöm / ban baer te ^ojt /
baer 0p ontrent tbiee jaer tüoonbe*13aii
baer quam
öp te i©eïft: en epnbliiigö^/
in 't rijcfe en toelbarenbe 2fimfieïrebam/
baeröpbeeï fcDoonen nette l^erlieDte*
rp6en0 Deeft oDcbaen/ aïjs oor63im(ïeï-
rebam nae tlebeii/ban op be l©atcr-fp-
be met ben ^cgrpen/ en ban be Eanbt-
ióbe/feer ïebenbicö/ met oocfe arber ge*
ficDtenbaneentg^e ï©o?pen /baeröp
groot gïjeïbt mebe toon. laan jgn ron*
fitgöc öant 59« "ocÖ eemg&e aerbigöe
J^erïicöterrjen t'3tm(ïerbam / bp beii
conflig&en i|eer
laques Razer, infonbcr^
Öfpt een «irucificj: rebelirfe groot/ baet-
beeitoercfe in comt / tn 5ί)π upterfte
bitji tn gïjibaen ijS/fo in becïben/raetl&i
ten/ïafc6enen/i|>ferben/3lantfcfiap/ert
gpeboiito/ gljelgcfeïjcteen oberbloebt'
mt i^iiïo^ie 10/ ronfiicö gbeojbineert /
entoelgjöebaef?» <©joote meiitegteban
i^itnten fietmen in biuffe ttptcomen/na
5rjn tepffeeningDe en inbentien gebaen,
g^eftoiben famiieïtebamninna
j^obember. ^p Sabi·
benopt maft een ^upfbiouUi bfe ÖP
trouüjbe/een iDtbuiue toefenbe /baec
ip gbeenBtnberen bp en öabbe / ban fp

ib een booHiinbt / gDe^-eeten Frans
Boeis, bie Bols a^ifftpeltoais/ en ooefe
feer netteHantffbapÊenss ban ©erlicö^
terye btbe/tsi oocfi toepiiicö 3|aeren na
^ticf-babÉr ge(io?bi ί^οφ gabbe
Bol een ?©tfriml laques Savcrey bam
€o|irücB/öietn't3!act i'SoiM geftoj*
ben t'3(lm(lerbam wan be : befen ijj
bjcï3finbe|le Wcipel ggebiced/ toajS
feerbïgtfcö/ boenbe 3ijn bingoën feet
net / en metgrooter patiëntie / grieï^cft
norg tegftenbjoo^bicft ootS boet jgti
25?oeber en ïl^ifcipeï /
Rodandt Save-

iy, biesijii J©«fil« ia toertfe en €οηα

met

ttfetottgeMetifii. 3^rt<Eontirfeptfel um)Kpt<n|^iitttbatt «oitzio.feectoel
lian Bol comt(genoetD al0 een £pitaphi- gelgti&enbe/en uptnemenbe biel gebatn*

^tt lebeii öan Frans ettöe Gillis Moftart, geb^oeöeri^/ m ^φίΐί
Μ ban l|ul(ï/ in l^Iaenber^

T*4E^ge!ieurt noutti onber giretaien
b^n öonberben en bupfenben / bat
l^atuere ttoee IBenftgen foo ggelóciè
BÖefiaïtigÖ ban toefen boDib^engöt/oft
men tanfe booi eenigge beeien onber^
fcöepben. ï^ettegDenbeel i^bocögöe^
fcBtetmet be ttoeelingDen
/Frans m Gil-
lis Moftaert,
bie ban eenber gö«boo?t
toefenbe/maltanber foo fteel geïijdfe toa»'
ten/batfe ban ö«n epgften «©uberjs niet
en toaren t'onberfeennen: ^ptoaren/
geboden te Huifï in ©ïaenber/ niet geei
tajgt ban tfinttoerp. gtp tooonbé mnu
toerpen metSuni^aoer/ bat eengöe*
meen ^tDilber : boeg ban afcomd
ftefïonbenfpbertouben
lan Moftaert te
?^aerlem/en 58η upt l^oïïanbt gÖefP^Oi
ten* ^tt gijefcDiebe een^ / bat
Gillis
5Πη ©aber^ toerefe tomenbe befien / fat
onberfienjs op eenen floel / baerfl^a^
bersipalett oplag]^, ^enl^aberfien^
bebe bertoen aIfoog]^epIacl&t oftg!^e«
fmetfiop bepaiiet/fip riep
Frans boben/
bie toajs onbefmett/en0abbet niet gï)e'
baen; boe liet
Gillis roepen / bie giel
beneben raebt met benbjoeber/
Frans
Öab eenfeetfeer mutffeen op/ baer mebe
Spgl^egenten onberf^pbentoa^: bit
Gillis opgöefleït toefenbe/ en boben ca*
menbe/toerbt oorfe fupber gfieftgoutot:
bei8 ben ©aber jrjn ttoee fonen acötebe
onfcöulbtiD te toefen/en bertoonberbe
Öem feer: toant ïMt noPt toifï t'onber*
feenntn»
Gillis bie ïeerbe be Conft bp lan
Mandijn ben bjoïmaecfeer/ en Frans bp
ben moepïgtfecn
Herry met beasieit/ en
5tjn ttoee goebeJ0ce(ïer0 gl^etoo^ben:
Frans in feer fraep üanbtfcöappcn/ en
<5illis in beelben/ bpfonbér toat tïeé toe^
fenbe,
Frans pïatö toeÏ3rjii epgl&en beeï^
ben te maerfeen/ borö epnbïmgeïfet öp^
Γε maften boof anba\ï® efe gfjeb^oeberjs
iiiamen t'^finttoerp tn t^töiïber giïbt
tn öet %att on^ en ij SS* Frans
ba» öaedige fiecfite/nocfi rebeïötfi jong
toerenbe /söeftojben / boe ÖP boo? jijn
ronltiaöe toerefeengerucöiisD bjajs ge*

too}ben.;&tin befonberfïe W^el toa^
Hans Soens, ίon/ïicij |©ee(ler/toOOncn· Haas s«eHs.
be te Parma in^taKen/bieuptmunticQ
in S'anbtfcgappen en tleenbeelbeniis/
en niemanbt te toi/c&en
ijuft/tz i&aom/
Parma, en eïber/baer ban boo? jön ton-
fligDe 5anben ggetupgj^niss Oebbenbe
göelaeten.
Gilhs toas feecconftigö en
berfictlijcfe ban J5eeïben en ïliftoiien /
toonber betmaec&löc& in sgnen p^aet /
battermenigD IBehftÖgeern bptoajS.
Hp en toa^ nietfoo j^eel religioc^/ noej^
ooeEniet goet ;êpaenfr0 / 0eeft beel
bootfen aeng^ericDt; onber anber/Deb»·
benbeil^emaecBteen JBarp-beeltboo;
eenen ^paengiaert / bie ftem niet toet
toeu betalé/ gingö't met fgm-toit ober
fïröcfeen/ en maecBte be
Maria j^eeï toilt
; geöulfeit/en ïicïjtbeerbigö aï0 eenloe.·
re:9plietben^paengiaert boben to"
men / en öem loot Denen t
'SttPis te toe*
fen/ben ^épaengiaert rihidl omfeeeren*
be/aïfo öpt ban bupten feenbe / oftgöe*
: tepcèent öabbe / fienbe fuïc5e J®arp-
beelbt / toert g eel too^tiigg / en liep om
benlBarrg-graef. ^tt toais ten tgbe
ban
Erneftus.Giiis gabbe t'toglen t'(lurfi
afgöftoajTeöen/ïaten fieïien op ben efeï
toelafg9eb?oog$t. iBartS-graef
comenbe/fepbe tot
Gillis: i@atgooj icfe
Gillis? gier iö ftoaritSept ban «/bat mp
ïeet t'0. ï©at gaet« ober fuïcfeen bingen
te boeniilp ïietfe boben tomen/en f fiuc
ff en/ boe toa^ alle bin^&en toeï / cn ben
^paengtaert toifi niet toat feggfjen»
Gillis begon baer opzijn cïatgten boeti
ober ben épagngtaett/batfjp öem niet
toilbe boiboen boo? iijnen arbepbt / en
baerom öem aïCe moept focöt aen te
boen bie ijpmocrjt / op bat bp*tfïuc6
tenïifïen racciit öebben booμltetmet
aïlen/ epnbïöcïibenjêpanigtaeit öab
aï t'ongöcïötfe ban berHSeereït. ^uf"
banigDebootfen$ön feer beeïbanöem
te berteïïen; ban een becDtenb 3Cbonbti«
maeï/bat öp ooeB af r on toafTföen: Un
een <8bibeeï / baer
tip Dfmfeïben/met
tda
1 nocg


-ocr page 187-

Nederlandtfche Schilders, Lucas de Heere, laques Grimmaer, Corn. Molcnaer. Fol. 174;

Bot® een anbet ban fpn Bennie/ 8at> au
fcöilömtn bcllelïe fitten tgtfttacfecn/
en meec Djeembe boetüen ban gem gge^
fepöt/öiec te lang te toeröalen:üDantmer
toel een epgöen 25oec6 af foube mafeen»
gin fgnftertoen

Ijeele H^eetelt atgtec/ baec U)a0 goebtjS
en tjan aljs genoeg In: maer fp moment
(fepbe ÖP>fien te töinnen, m geftoj^
beningoeDéottöer&ora/intSaec i J9S.
üen ^ecerab, ^pn toercften 3pn bp

li '

Het getutöt tofl qualicS laten ber^
fttJöcficn tenen confïögöen ^èegil*
iier/ göeöeetenMariinbanfiomcrfffia*
len
/ 0^ Marijn de Seeu. ^pn toertfeen
3pn tieel göetoetfl in ^celanbt«.||p öab^
ire een beecbige öanbeltnge op be nieuto
manies / boeg meec coubi al^ net / bp

G^eTöcSbi confiig^etoertfien ban
Hendrick ban^teentoi}c&/bpben
€on(ï-beminbctg niet fonber reben/om
Öun toeetbicöepbt en beucöt toojben
betoaett: ^00 behoeft oft betaenit toel
5pnen naem ooeS onöer öcn goeöe IBee^
per0 göertfecnt te too|ben / betoftic 5pn
gècbacfit onfttcfigc^ in eeren te bltjben
üetbtent» 5|ptoas CaljSicfeacDt )gBe#
ïiöjentcf>teentop& / en een^tfcipel
löan
Hans be ©licjs t ^ot^ begaf öem
fonbecltngljete maerBien ^erfpectiben
ban lBobentemercBen/ bieimntoon*
berlgifee ftipber/ aetbig;/ met feeijftaep
itibeniien/ feet toelgBe^anbelt / en met

VerbfenfïlöcR öoeftmen itt gebacftt
te öonben Bemaert be ögcSe/feoiii
becban CoitrijcB/ bentoeltSenösbbe

een feet tfoepenbeenberbjeben manttr

bantoewfe/ en feerbeöaegfjïötfe/ als
itienfietimacö te CojtrijtB in S.Mar-
«easlfócttfe/ een b'^filtaer-tafél banbe
Csup^bioebec^/ }»$fenbe m Ctupf»
ben€otift-Uefgebbetë beel te

tot lEtböelbo^gö /bp b'teet Wijnt-
gispeen fc^oon gtoot iiucg/baei: be ^tu
ten ^tóetfen/alss l^eeren ban ]^obo&e/
feet iiatigö ban befeBoeten tsecben tn^
geöaeït/ toefenbe bol toercfe en beelbem
i^otö iffet een Crupfbjagöer / en een
#erfpetbt in ber nacftt/baec Petrus ban
ben «engSeltoerlofi/ en upt bet bangnijS
ïepbt: €n berfcgepben meer anbeï btn*
göen/ uptnemenbeUiel gbebaen»

'tSeijenban MarinusdeSeeu, ^cfiiUjÉCUait
aometfuialen^

J^it leuen Uan Hendrick mn ^teenUïtïcfe/

^cpber.

ï leuea Dan Bema^rt nt l^ifc&e/ ^rtjiliier ijan

Co^trDtfie»

bat icl&er ban g^eftem ^aer tot
WijntgisjtelBtbbelboigöbanfiem ec*
nen'iDoUenaer/fittenbe in 5pn<iontooi/
tocfenbe toel göeoibineett / enfcaep ge^»
baen« ^pnen tgbt ban geboojt oft ütu
ben toeeticft niet / ban batgp tentpbe
ban Frans Fiomjpntoefen Dabben

goet bemant en opmerefiinge ban fiem
gebaenfiet/ batmenniet tefiopenfieeft
befc^ öalbenban pemant beter te fièn»
ï^P ftiel feet be (Irefeebantooonenal^
be ©aïc&enbo?gBii/ en be i^jiefe / bet*
treefeenbe Com be toieetöepbtbanbcii
Conft-bpanbigBen Mars te toijt6en)upt
^ebeclant/ en i^epnblina tomen tooo^
nen te tatif fefojt op bejÊepne/altoaer
(iffi meen) Öp oocft oberieben
138 3lnna
1
60 j. gebbenbe nagGelaten spn^oon/
bit tjem in befe oeffetiingBc en Coniï
tïoecfelÏjcfenae flapt / maetBenbe ootfe
#etfpcttitjen/ nae be o^benenberUn*
tDtfef£Öe<ioloranen»

biagingBe / noffttanjs bioegfi ban 5ettt
göebaen^ jgaberfiantfteeftiJPSPnBan*
belingöe toat beranbert/en na 5pn mee#
ninge toat berbetert / bat toeitft faft an#
beren oo|beeIen laet / oft ootS foo in ber
baetisf* tpqnaminöet^imtoerpfcöe
eilbt
mvi X i ^ I > int^albaer
ftoiben. ^^^

i|et!ibett öatt Gielis Golgnet,
i^cDilberban 9nttoerpen*

r^ l^ber be i^eberlanberjs / bte uptne-
KJ menbe spn göetoeed in onfe Conjl/
tan toel te ^ïnnen ganbden met be bet'
toen / berbient toel te jpn benoemt en
mreèent
cJielis Coignet, ^tftilber ban
^nttoerpen/ ben toekl^en geeft gDe»
tooont bp
Antonis Palerrao 138ntUieCi
»en/al eer öp trotfe na Slltalten,!^? öab^'
be eenen mebegefelle/ bic fp gieten
stel-
lo, baer öp berftgepben toetcièen mebe/
oocfe binnen mtm tuflcöen öoom en
ILojeten/ bebe een Camer met grot^^e»
cp be i^ranfcDe bieembe totjfe/en nocg
un 3<lltaer-tafeï op ftet nat italcfe,
Stei-
io bleef boobt 0p be bjuggge ban 't «Ca^
(ieel/booj eenen ijper-pijl/bie glguam
cpbebojfl/ in een bperingOetoan be^s
^auis feefï bagöem
Coignet geeft oorfe
j^apeW Cicilien/ en meer piaetfen ban
atalien befotgt/ in βΐ» en op't nat
ialcfe berfcgepben btiiggen boentje.
tjSt'ICnttoerpgrjccomejiiii't <6iïbt oft
^rgilberjs Camer b?r ©ïoliereniJllnno
^ S^i* altoaer gpöemt'finbertöeeft
ööebouben / en beeï toertften göebaen/
befonöerboecfeenen Cafereelen / gge*
b|npc6enbe t'fointD?2t
Cornelis Mole-
naer,
oftftfteïen Neel, fo men ïiem giet/
om 5Ptt gronbê oft aifiter-upté te boen/
toertEenbe beel boojCooptupben/ en
toerbt feer bermaerbt / en gRegeeten
Gillis met be blerfe / om een teerfeen bat
ÖP gaböeopbetoanggc / gap^tgg alii

E^nbetec ggetoenteftebinb' fcB bp
onjs jSebewanberö/alii toel bp anber
Dolcfieninggefoiwefete toefen / bat be
^uber^ / of (ρ fcgoonmatgttagban
tgcEbottt 5Ön / gun fetnberen beel tgbtgi
B^oegg oft in gun ienggt laten leeren
«eniggc Conft oft^mbacgt / get toelcS
üefonber in töt ban 6rpgg/en becblntg»'
«n toonber toel te pas tan tomen: toSt
bebtnben/ bat be guabe abon^
befe 3©eerelbt
ίΧ,ϊϊϊί^^Φ geeft ober beConft/ alsi

obtttenrs^bom/enbat öiConfl/bic

een jBup^/ baerjpn Jloeberintoa^i
berfcgooten, 9ip ijS om ben Hterggg ten
tööe ban ben ^^injs ban
Parma uv^ut*
toerpen j^etoefeen/enguam toconen
t'^imfierbam/baer gp niet guaigcfe met
5ón€onf?ii{ggebar.en: ^ocgomjtjn
ggefintgept oftanber^ tjss ban baer ber«
trocSen tiae a|amboigg/altoaer gp on*
trentt'^aer itfoo, ijsggefloibetr» ^p
toa^ een coittogltgg en b^oigcfe iSan/
feer ducgrtgg/en öeerbigg in jgn fcgil^
beren/inaKejs ggenoeclt erbaercn/ tjp
beelbeii/lantfcgap/gronben oft anbergf*
3!|aöbe oofö een aerbigge manier ban
te mafeen l^ificiifeenjS in ben nacgt/ feer
bErfi£rïöfg/gefa?upffeenbe beel trjt ber^
fieben bergulöe Itcgten ban ben li$eerf<·
fen/jpacfeeïen/oft Hampcn/ bat feer na*
tuerlflrife (ïonbt: boeg ban eenigge bet*
fppotfeén oft berifpt/ meenenbe bat
ben ^cgilber allejs met ben bettoen tot
te beelben begoo?t: bocD anbet gonben
al goet toat ben toeïfïanbt berb etert/ en
b'ooge besf aenftenber^ beft tan beb^te*
ggen. I^angem toert boeg metmeer* vindesin»
ber reben ggeelaeggt/batgpjgngian' van
ggerö €opien bertotgt boo? jönepgen Srf »1™
toeccl^/toanncer gp baer foo toataenge* a^tdm.
baengabbf* «©nberaï $nn Wnpulen

toaisben foon ban eenen ciacs pieterfir.

<eont fmit t'3fimfterbam/toeltBen geeï
flintjctoa^/ en een uptnemenbe begin
gabbe: ban bat teiammerenijs/ (ïoif
fongft ban een uptteerenbefiecfete/ gge-
lgc6 oocE bebe sgn onbtften bjoeber/bie
ooci^goet begin gabbe«

^It ïetjmban looris Hoefnaghel, §>C^mtt m
#oeet / ban 3Cnttoerpem

men in 5ό'η jetiggt geeft ggeleert / bitS-
toil3S ben upterften pïtcgt-antSer in ben
noot/en eé trooftinrfee toeblucgt too?t/
om b'eïlenbige fegipbjmcS ban be perp
fenbe acmoeöe boo? te coinen,i©it geeft
toel bebonben toaeratgtieg te toefen
ben feer ggeeftiggen looris Hoef naghei
banftnttoerpen /toflcBen toas ggeïio^
ren in't 3]aer i S4/♦ban feer riitSe<©u-
ber${ / bic gem tot be Cooptiianfegap /
tcggen benatuere too?(ielenbe / aen^
b^ongen: toant ?gn gantftge oft alber^
miefte sfieneggentgepbt totbe

^ a 3 ber-tonsï


-ocr page 188-

Nederlandtfche Schilders, Lucas de Heere, laques Grimmaer, Corn. Molcnaer. Fol. 174;

m

bo^ggentn eenen put/ met mttenfcBap
ban een bien(ïmaerSt enjpn^^oubi/
boo^ tuelti^e be ^paenft]^e ^olbaten
bit al in jgun roobig^e j^anben treggen/
in ben roof/ bie men noemt be ^paen^
feöe furie. ï^ier naer ijS
Hoefnaghel met
Abraham Ortelius, bermaerbt Eanbt-
befcÖMber/gerepfï na
W^tmtim: en co#
menbe t'Sfiufbo^gö bp be i^eeren jpoue,·
feer^/albaer toel ontöaelt toefenbe/toert
Sun göeraben te gaen fien be ^otifi-ta^
mer ban ben llertogB ban 25eperen tot
iBunrften. qpujs baer göerepjt met ee^
nen öeeommanbatie-biief ban befe
3|eeren/ Deeftfe ben ï^ertogö aïleis ïaten
ïen/ en gfieb^aegSt aen
Hoefnaghel, of
jp niet en öabbe ban jijn Confl. ^efen
iet ben ^rrtogö fien / ^tjn en sijnjs eer^
ften ï|«pfb|oiitoen Cónterfeptfd / en
nofD een (ïucïSen met beefïgöeiisi en
boomfeenis/ ban laerlir^terije / op per*
gamijn. :©oe fp ingunï^er&ergöüja*
ren / fonbt benl^ertogö boojsijnïiof'
meefïer / oft
anber ^ttt biagöen / toat
Hoeinaghel begijeerbe booj bat ©er'
litijterpfiett ban be beefïger bftogi öp
be tronifeei!^ niet bjouto qurjt bjefen^
Hoefnaghel,fcieïiemnopt öab uptgfje*
gÖebenboo^eer^cfiiiber/ roef) ïaten
boojitaen pit tt iiositien/bJa^ fci^jomig
bacr ban pet tebJilien epficften: i©an

Jien toetfeeit f^em ban een 5Stber!antfrÖ qua ni u»i "^itftlien. ï©i?lt ffi ertoaft naf
aiba?r gsfon&en aï&eriep iDa' oocft tbjee ijojiöevt gouben Croonen on
tev-t!irmn0 m een boofe bidoten/ bst 5pn #upfb|Duto upt Beberïanöt
Ijjaerniebe
Dp be^tabt Ca fis feer aer^; guam / bieleSe Hoefnaghel bjeberfie^
bigil
miterfepte/m toaj 't eerfïe Dp i rrnbe te JBuni&en fjieft gebonbê. mi
met Berbje g^e&anbeitJjabbe. tï^oe Beeft Hoefnaghel bcoi 5ön Sffle^
Sp li3£ber in 5^|fcerianbt toag^göeSeert/ bonben beter aï^ ïipfofDt'toant ώ bm

tomen op abontuer/ om te i^enetten
usm foecfien g^eneeren met ipatto^'e/
oft jBaeeBdaerfeïjap te bebienen. l$p
ijS met
Ortelius ooc geecmtn te βοοηι /
bp ben Carbinaeï
Phamees, barïrftett
Ortelio b?afgBbe toat Hoefnaghel boOi
een toagi / foo bat ben Carbinaeï toerbt
' laten fien be ttoee berii^eïbe Conter*
feptfeïStni^ ban^eïïiffittrgf: me0 beti

Carbiitiiei

i>ec-toti(ï(ïteiSenbe / nietmocBtenïD
^n / bat ben giionflöen t'fiups! oft in't
iêcÖooïc btbe/ 't sDenc öem be iBoeber
natuere fiabicö oöeboobt / en niet ïaten
en ton* fiem in be ^cBoie ban ben
JBeefier 't papier benomen /öp berga*
berbe get m«I oft gant op ben bloer/ en
trocfibaer inmet eenfteefe oftbinger:
t'öupjgberbo^ggen opfoibermettrpt»
€n öabbe een rep^opeenpïantfemet
be eenöanbtjpn anber gljeeonterfept.
'Slibjeïtfe ftenbe een gefant ban ben ^er»»
togö ban ^abopen / ten öupfe ban ben
l^aber göegerbergöt toefenbe/ fpjarfe
ten beflen/fo bebe ben^róool-meefter/
foo bat
Hoefnaghel t'$p bjepniff) oft beeï
Öemtot Öetteptfienen motflt beronlej-
bigfjen. 3|p toerbt oocSgieocffent in
be Eetter-confï oft (ïubie / in bjeicfie fjp
00 f fe gceben göee(ï Oa&b^/ en een feêr
seleert iBatv en een goet f^ocet getoo?»·
ben. i!p nu
gcm begaf tot repfen/
enïanben tebefoeefeen/maefEteÖpeen
Beei groot 2&oetfe/ ban albjatijpober
öl
feibfaemss bonbtoft fsg^/ foo ban
flanbt-bouto / 5©ijn-p£rjTni / 5©aier-
bjercfeen/mani'ecen
ban lebf/'#oub3luc'
Sen / aS?i»pïoften / banlfen / feeflen /
en
feergijeltf'tiie ontalïijffee bingernfip inaiS
ober ai boenbe /
ïjp tepcBcnöe alle ^te^
bfn/ enCafïeeïennaétïeben/ aiberlep

Ij ,

beeï b?eembici)epbt/ oorS albetïep göe
conterfentte bjeembe tuieren / g!ie#
boomt / en anberif mebe öjengoenbe/
rjabbeeem'gBonbertoriiS ban
Hans Bol
bsrcreg^Öcw. Ci>nbïingfte t'^iinttoerp
lïJoonenbe / berioo^ aï üjat öp in jijn
Coopmanfeftapöiibbe: a®ant Öpmet
ben Baber t'famen ftanbeïbe ttt Slubsee*
lm/ enDabbebooibeeïöHpfenbmbtr^

CarbinaelBem geernbpSem&abgije^
Bouben/ enbjouto öemeen bupfent guï*
ben ^aer - göeibt gDeben. ^an
Op ber*
onfehuïbigöbe Bem/feggenbe:5Ön b300?t
toecöte öebben ggegöeben aen ben t^r^
togö ban:föeperen / rbielrfe ben Car^
binaeï Confï-itefbig toefenbe/ en in 3Ön
bingoëngroot beöagöen öebbenbe/ leet
toaii / oftbebpefbe / betoöï D? nu mojl
iniflTen ben feer uptnemenben S^erltcli^

d-» tuiio ier sgnen Don lulio da Corvacia, ujeïc*

coftft^'vatia Een fp baer tomenbe fagöen jonen ton*
JligÖen ebeïengDee|ï<0obe opgöeben»
Hoefnaghel banfiocm eni^euetien toe?
ber tomenbe/ begaföemin bieniï ban
ben ïlertogD / baerijp groote piobifie
ban öabbe/ eé fluUieeïen rieet/ en fcöoof
nen mantel f Slaer^. <©ocS gaf ijem
Ferdinandus ï^ertogp ban
tbjeegonbêrt jfioignen/ bat^gn bier
ïjonbert gulbé p^aer^/acfit aaer lang:
binnen bjeïcfeen tijt DPÖaöö^ aengfte^
nomen te berïttöten een feer ftöoon ge=
fcÖjeben |Bifboef6.iiier maecte
Hoef-
naghel
aï!^ bie gDeeiïtcD/ g&eïeeït/ en
feerbtnbigötoa^/ op betanten / in be
ïetter^ / oft baer be piaet^ lua^ / aïber-
!ep betepri&eningöe/ aenbjöfuigöe/ en
bebuptfeïen oft finneSenii / op t'gDene
baerneffeniS ggeftSitben toag/batmet
aïberïep aerbitfiepbt en tïeen Siifïoit^
feeng uptbeeïbenbe / en ïeberbe bé 25oec
t'epnben at®tbefp?o6en gjarenaïboï^
baen / foo Seeï uptnemenbe göebaen/en
foo bol bjercfe / batmen bertoonberen
tnoc0t/öoe pemantbinnenaïsön ïeben
foo beeï bingöen met Danben foube mo*
eBeninaetfeen. aiierboo? gaf ijem ben
ïêertogö ban Snfb?oecït ttoee bupfent
souben Croonen / en een gouben ^eten
ban een öonbert goubê Croonen. S^otö
waecfete
Hoefnaghel booj ben Mtpfct
Rudoiphusbiera^etBen/ een ban alïe
bferboetigl^e gieren / ben anberen ban
be truppenbe / ben berben / ban be bïie*
Ö&enbe/ en ben bierben / ban be ftoem^
nitnbe oft i^iffcöen / en Sabber boo;^ in
fpecien bupfent gouben Croonen* i^p
pabbe οοιδ berlitöteen 25oetfe / ban
5«ibcRen ièiMöec banber3®eereït
roeii^iebcn/totfenbe €j:empïaren ban
toetfcB^bm ftoffe / toaet bp W aïïe b^
ï»wp$f«m fcetbeïfittiflö t? tot^

»vai

SÖe gBebjacöt/ feer fc&oon en ïuHigli ■
om fien, ^ier mebe gusm
{jp in tt^
a^epfer^ bieiifl/ toel50ngi)iicont/ en
met óeerïijife ^aer-gijelötboojfien. %n
bee^ iLanöen toeet icfe toepnig ban Ijeni
tetogfcn /
ban tot laques Kazet r^m*
Perbam / een feer aerbeg fincyfeen toeer^
bigö
tt bttoaren. Hoefnaghel om t'llof·
ftöe onruff te fcfjoutoen/ gaam tooonea
te i©eeiïen: ïl^ant
ijp aitg&t feer leer en
toeet-iuiiisDtoa^/ fnarijijS beeitoaec^
ïietibe / en gijemeenïijcfe firio^gisen^ tm
bieren op / altijbt onlebigïj / foo met

berfen /ciarmina ,cf£petanb£rjs tema»®

6cn/ toaer in ijp oorS feer oÖee|ïic0
toajs / en foo bapper in 3Ön 3Latgn / bat
ÖP een S-attjn^ BoetB boo^ Ijebbmbe /
t'felbe fcoöeeï raiS/ in jleberïanbtftö
lagi/aïii oft jlebeilanbt^ getoeefï Öabbe»
toasi een feer goet - aerbicfj
m milbt
ilan/ bie aU?ig met goet befeöept en
toelfpzefeentijepbi toijlte berteïlen/ en
feggen. ^p oberïeben in't ^aer i oo,
oubt j s. geeft naegïjeïaten

eenen foon laques Hoefnagey nbe^töiï"
ber-f on|ï uptnemenbe en herbaren
fenbe»

\0tn tjan Aert Mijtens,
^tSi{berban25?ufTeï.

Gi^elijfft be craeöt ban eenigljen
berftöen bjancö foo göetoeibicö
ijS/ batöpopemngöe foecRenbe/ t'bat
boetbarften / enuptloopt: aïfo gaet get
toe met jBenfcfien/ baer ban jong]&0 in
eenen oberbïoebigen en rioedèégeeiï/
bie niet en tan berbojgöen bïijben. 3iet
toeïcfe ootfe gefcDiet en bebonben aeti
ben feer cïoetBen en aöeefïig^en
ber
AeitMijtens, biein gitalien/baec
Öpmeejï5ijn Coiifï gDeoeffent/ en 30«
toefen g^eïjabt öeeft/ toierbt gftegee-
ten
Renaido, banbe%atBnfcÖef^öSe«
Arnoldus. ban in 5gn jeugöt upt*
nemenbe pberigb giietoe^/omtotboï*
comenöepbttnbe Conft temogeentos
men: j^tet alleen met fepberett en
tttt^
fienen/ maer ootfemet afte gteten ou
fïeben: 9δϊ0 oocfe te ïialenbupten mw
fel ban fgfterttïit eenen bobben/ baet
een beïacBïijcfee cïucDt gebeurbe.i®ant
b fiebbmbeetnanbeï bati^ijn boen/
1: 4 bttootS


jh i

-ocr page 189-

Ncdcrlandtfche Schilders, looft van Winghöi. FoLiSii

tte 00(6 be6onf! toegiebaen tna^ / tot
$pnet:0ulp / üieltften Dem bolggt^eop
üe
\tmi büaltgOtaenDe salg^ (ïonbt/
(nfoubêben ^tefopDoubftotj^p gem
afedefneben gabbe y om ban t'famen af
te biensen/ liet befen ben ^tef lojs \ioe<
lenbe ballen/meenenbe upt t)etfc{)2ic&t<
fiepbt / bat ftp gemtelobeiuoutiiom
quaet te boen: af f]?|ongg / oft
{)ae(}Igc afliep / en gaefiebe gem bollen
Ioop0 nae bet: ^tabt: Aerc pbertcD tn
SPn (iuc/Uep |[)em bappet na« )|et boer^
fcfte ji®acct-bol£6 ftenbe öet berbaeH
toluci)ten/en ernfttgf) bolgöen/ befteben
Aert,
m föcöten öem te fc&utten / mee#
nenbe f)p jgem bet bolggbe om upt too^»
nttDcpbtpetqaaetjSte boen. <i£pnblin#
00e Dem acötecöalenbe / befïrafte 5pn
terbaeft toecft loopen/ feggBenber't
u gfteen emd / sÖP fwït nemmer leeren/
enbecgöelöcfeettjoojben. ^e^öpljem
toebet totllitö maecte / en bjacfiten bit
bootlitöaem in eenenfatS t'öupjs. ^en
l^aber bttbeniemenije /befeeefbé foon/
feggftenbe; !®at öelibp gemaecüt^ ftem
tooo;,&oubenbe be mifbaebien ftoartt»
Öepbt ban fuUfeö te boen. üjelcS Op
berontftöitlbtgBbc met 3tjncn leer-Ujji:
bte Op^abbe/om be lebcn berjBenfcijen
Kcfjamen te becfïafw» atngö btn

meefier / ban 5tïnb?ienfetrci3ap oft Ben
Risi/ cijS een biniïfteu bat tc g&tfiijieben
motötVDefén/cffeh ma&en»
Aert i^ ^ceï
jongB tn %t&\m gcr oitten / en fröllberi
bebeelbpeenen
AnrhOni Santvoort, bi«
mett Diet ben groenm
Anthonis, te
Öoom/maetüenbe bed
Maria Magjor op
€oper/en Babbe beei omgang met
Hans
Speeckaert.
<©iier nae tc ^apd^ gfjeto-
men/ to^ocöt eenrn s^eberlanber/

Cornelis Pijp gijenoemt, ^ier nae gfje·
]Öoutottotfenbe / maecHte beeï^Hitatr-
t0féï0 / ?&i}ïo?ien / en Conterfèptfeïen /
feer cloecfe en tlue^tfgi) ban
bot, ©ter tn beel iaer bolftert/ beel iSitf^
iipitïé tot iBeeftfrjs gemaetBt ftebben*
be / aiis bat 5pn toercBen tn
beeï
δεη ban j^apeïjS en boo? 't BeelCotiing*
rocfe en anber HanbtfcDappen bJaren
berfpjepbt. <êpn lisbe ©joulooe
ben / en bier 5pn ftinberen tot be 25e(i-
moi^et: bedelt öebbenbe / q«am spn

bjienben te s^^uffel etl$pti252oetier6i
benl|aeggbefoe(&en*
geert toefenbe / troube $pn iBeefieir
Cornelis Pijps i©ebutoi, ^ot Beeft βι^
ggemaecfit een on^ i^ioutoenHemeU
baect/ met beel<6ng]gelen/ enb':lpo(}e#
len/ meerbetaljS'tleben/ intoekfeöp
Bern bappec en toel Deeft gl^equeten/
en (ïaet tn een I^ett6bupten 5^apelsF«.
jSocöbteï €uangeïi(len/ berfcDepben
Dan malcanberen / binnen 5^apel0
ber anberlfiltaer-tafeljs/ijs wan fiem eeit
tot s.
Lowijs, bp t #alep33 ban ben Wü
terop te i^apelö/ ban
Catharina, aU
foo ben bjanbt tn be raberss naety en een
fpltnter een ban be lEacfeer^ oft ^pni^
ggtr^ i^raet^enbe / altnaer ben Coni»
ftigöen^cöilbet feer epgijentlgtfe Beeft
uptgBebeelbt met open keel een crijten«>
be bebieef^Bepbt / oocft een grootebec«>
baefiBepbt onbec ben omfïanbt te fleert
en te boet» j^otö tn befelbe HSercS
banfiemeen 'Jtltaer-tafelban s
.Mari»
del Sccors
, flaenbe met eenen cïuppel
een <©upbel / bie onbec ftaer lepbt / met
nofö anbet jfiguren enCngfteUn baer
bp/ altCjS toet bappet en tloecfe ijöeBan*
belt, ^m nacr booj onbefcöepbenöept
5Pneï ttoeebbet l|upfb|outi)e en 0aet
6{nbereti/tco£& bjoonen op jpii felf/met

©abec bpben befonberflen 25urii8ei:- l 3m fetnberen e^n gBefelien/fcBtlbrren

be tioetfemocoigterffjjepöé beelgroo*
te (lucSen/bf fonbec tbiee/ bi« na
Abruz-
z& gBtboert öJtecben/ een be b^pCo.»
ntngöen / en 'tanbec be iSffnöbeniss/
feer fieerlijtfe en fierltjffi gBebaentoe»»
fenbe^ €pnblingBe trotfe Bp met 5Ptt
6inbtren tot
Abrnzzo en Aquila , iTift
Sietnboerenbeeenflncëop beer&/baet
Ghriihis ggectoont toecbt in ber natBt/
Bet toelcfe Bp Babbe begonnen.
Aquila, iteeft Bp onber anberbingBett
gBemaec&t een boben ai iiptnemenbe
groot fïufÈ op boetfe/ een Beelbarft ba»
een HfeercB beflaenbe / toefenbe een Cru»
fifip/ bolgroote^erfonrnsiêtn teert/
toonber berfietlncfe g^ecibineert ett
CÖefcBilbert :ï©orB metgrooteongBe*
ï^eBentBepbop cen ïeereen bïcgBel0C*
δε otigBematfe / bat em bingfien iiö otn<
alïèConfiewaÈCjs te boen bèrfifi?ic&eii·
en tet^bjonbcren. ©an Bier te mont
sBecomen tijefenbe/ Beeft 'iberBöfïör
fhtcl^ ban beCtoottingge/ met nocB ft^
nigBeanbet/bolbaen«<ign alfo Bemaen^
befieebttoa^ een groot B^erlt)t& auc&
in'tnieutoercfe ban^*Pieters Mertk
temmken/rnerml^P tooutotoonen/
toat een j^eberïanber in onfe confl ber»
inocBt* J^ae bat Bp 3ön onbtfie bocBtet
Babbe befïelbtte %ouU}lgr& / ijEtBpte
öoom gBefïojben/in't jaer ons ï^eeren
1 éox, ^ berBaeïbe (lucè ban be €roo*
ηίηβδ ίβ nocB t'ldmfïcrbam bp
Bemardt

bat be ï^ofiötSe Jïabt 25iuffeï/itt
vyonfe Conjï foube Bebben in befen
onfen tpbteen bobbel eerlgefeebertie^
rtngBe/footi^ neffenjs ben berBaeïben
fonflig&en Aert Mij eens, upt Baeroocfe
ontfiacnben iiptnemenben en gBeefli'
sBen ^cBilöer loos ban 3©tngBen: be»
fcn i^göeboojen getoeelï te 252uf]rel/in't
SlaeroniSi^eeren ij44» enbiuttgBom
ïeeien torfenbe/ijö ootEt gerepft in
ïten/en Beeft bp eené Carbtnael te föoom
sBctooont bitr gaer, ^üt
Bp in i^e?
beriantentn 3Ö« ©aber-fïabt 25?iiffel
toai^bjeberomgBcfeeerbt/ r^Bp tpnü^
ïytfe^djii&ergfjfbjeffiban ben^^m^
re ban Parma. ^ Beeft binnen 25juffei
berfcBepben fraep (iucfeen gBemaeefet /
befonbereen 3iltaer-tafel tot Goe-
len
tt 2&juefTel/ cfi(foo eeniaiiemee*
ηεη) ineen ascrtfe tot be Ceiïe b|oet0/
toefenbe een 3jlbonbtmael /baer Pauwels
bebjte0be|©ctfeïvije in gftrbaenfoui
be ΒΛΙιε" ♦ bit ülibonimaeï / inöien bat^
Ut geeti itoee ban 3yner Bs^^öt en 5tjn /
een ferr uptnemenbe bier c^ / en
'tht*
ftcïnat fn j^eberïanbt bah Bfttiteiien
iiS.j^otii 10 te B?ufTcïtot een tportoo?'
JBeefïPt ian Mijtens, batiBem een feer

fcÖoon lïucfi/ baer Sampfon 'tBap? afge^^

fneebm bJO?bt j^ccB in een anber
25o?0Berii BupüS iiS ban Bem een feer
aerbtgBe Pauli befteeringite, ssoena
loos Bet Bert upt ben Haiibe / en in 5tjn
pwetfebpöcn^^lÏ'njS ban ParnnaBatib?
gBefJelbt en gBeiaetm
Odavium ijan
Wtm/ föl^p grtecomen met 3!)ngBeitn
η J^tancroojt/etitrentBft 5;aer 1584,
^Kï Beeft Bp ootfe eenige feer frap fmc»
ban i^mer/iêtBiiber/biebe ^orgtet
Beeft gBetroirtot/ enijitoonberriowfi
gBeÖanbeïbt/öeeï
afgJ^cBepbcn Uan.be
gBemeen ^eberianbtfeBe tnaniere / foa

bie ben 3|ialianen Beeft fpaerlijfSes
boen betBafen/bat jfteberfimberiS gB^ti
Banbeïingetn beelbé Bebben/oft
ffeeft*
fefloffegBenoerBeegBeben enoo;faec&
fuIcfeFtefbjrjg&en/oftmaetigcfeet ömt
oniitefpieecSen»

Sen gBemafcBt/ïKfonber een Bet «ptne^
mende/ een groot fiufïi / ben ftn toefen^
beBet
benoutobeBelgiea, eennaecBte
©ioutoe/ (iaenbe gBefeettent een eeit
Êootjei/ boben ürelcfejS Booft tornt gBe«
bïogBen ben tgbt/ bie Baer comt berlofs^
fen/en Beeft begonné een feeten lois boem
onber ItcBi öeïfgte met ben SMw^M
toefenbe berirebenban CPiannge/bte
a!^ een I^rijgBfmani^gBedelt/en met
eenftoeertinbeBanbt, ^SCtoee fhicfteit
ban eenberlep9iifio?ie / op berftBepbett
oibinantten / Beeft BP ooffe feer uptne*
menbe gBebaen / te toeten / baer
ApeUes
conterfept ba uptnemenbe fcBoon Cai»-
pafpe, en banbe S.iefbe gBep^icfeelbt
toojt. €en ban befe finnen tot ï^an^
nauto/een nieu^tabt/ bier mplen bati
^rancfefoo?t/tot een €oopman/Da»
nielForreau , een gtoot CoHlï-bemtn*
ber benfelben isÈOocfe be berBaek

ötBeigica. ïpe anber bail A-

peiies 10 bp ben l^epfer. laocBijSbait
Bem te jpraitcfoo|t/tot ecné Confl-lief*
bigömi©ocioo| / een feer fraepfiucfe
ban ren
Andromeda, aTtoaet οοίδ notöï
3tjn berfcBepben fraep Contetfepifden
nae 't leben. Cot jUibbelbojgB / bp
Meiehior wijntgis, ijsban Bem een ^t*
(ïojfe ban
Pyneas, baerttoeenaecSte
boeleerenbe boo^jïee^en tooitjen/ eere
groot en feer Beerliefe flucfe met beeïbett
aï^
't ïcben. j^otB t^mfïerbam hp

Gornelisvan der Voort een gtOOtfitiCÉ
ban Bern/ toefenbe βΒεϊ^ί'δ een luftitic,
bie bOiinofd bffcBevmi b^n iS^piannile/
oft foo fenigiien fin. iBonjtsi romeif
ban 3'iiiï repciicninalie upt beifiBepbeit;

4 i -
■φ

^nleuen uan loos öan S^insfien / uptmmenDe

^töiibet/ ban25|ufid.


-ocr page 190-

Nederlandtfche Schilders, Lucas de Heere, laques Grimmaer, Corn. Molcnaer. Fol. 174;

öBeefïiööe ^itnten/eeti j^acBtijantfect/
met een Iföafcaraöc/ een laet öe 3^inbe#
ren tot mp tomen/ eenen Pauius /giaptjt
toercöenöe / ijier ban t'l^^ouüjen be#
b^ocö/Cruafic/en anöer / toaer aen te
fien ίβ 39« o|bineré en ölcspenben geeil
inbe aeröicBept öec beeïben, ï©epnicö
bocB 0ocbe ftfiflberge t0 üan öem te fié;
toant öp niet tieel toj ot&t / jgnbe geêrn
bi» ööefeïfcBap / bocö S^en bj ontfeaert/

O

Pieter
Voi.

J^becbeggenebie ^nttoerpen/en
onjsHeberïanbt / inbe ^c^ilber-
tonHgömtfötigöBebben gDeraaecBt/
goeftmen niet acgter te (lellen ben ber^
roaerben entonfltgöen ^cDtlberMer,
ten de Vos, ban Hntujerpen/ bie ban in
'jem bïöttgötot beConfi
Jtalien/tóoom/iaei
netïen/ enanbeu SlanbenbefocfitSeii'
benbe/ issgficfomen in't <i5iïbtt^nt'
toeryenin't giacc ijjp.^Öna^aber/
Pieter de Vos, quam in't <6iïbti'Siint<·
toerpen ^nno ij 19» Pieter, bea^ioe^
ijerban Marten, toajjoocfe eenuptnei
menbe goet ;êcDtIber. 90ceï öeerlgcfee
ftÖoontoertBenD^ft herten gfiebaen/
èebbenbe em beerbigDej^anbt / aer»
maer met een fean l^öttjS (ittón touttn^
bs/öabbe jtjn toermaecS ben tijt boo? te
bienafien. Deeft naegljelaten eenen
foon/en jtjn ï^ifcipeï/aÖeDeeten
leremi-
as,
oubt ontrent i S.^ia^r/ben taeïcSen
een groot begin ban tojfi colo^eré öeeft /
öe&benbeonlangösi ootfe g^eieerbtbp
Francifco Badens t^mfïerbanuioos ban

aaingcn ig geflojtjen te jprantSfoojt/
ίβηηο

leüen Uan Marten de Vos, uecmaert ^cöiiDec/
ban 3entiajerpen.

bïöD en ïufïigB 5ijn bingoën foïojerem
be :öeeft oocfe beeluptnfmenbe Contec
feptfeien naet'icben göebaem ^ónoi·
binantien ber ?©i|ïo|ieu/ manier/ en
(ïeibtfclen ber beeiben/en in fnmma / sp-
nengöeefï/ betoöfen oberbloebicö be
|0^tnten/bieban ίΌο? berfcöepben
paet-fnijberjS uptcomen / en in fHÏcS
gDetal/ batïjp in be beeïftepbt ben anbe^
ren
Marten, te toeten/ Hemfkerck,te bo*
bengaet/ oftten minfïen gDelrjcfeijs:
bjant
Dp biaiEi feer oberbloebigl^ / beer«
bigft / en bafl in 50η teptfeenen; en toaiS
eenfeer (ïatigö/ groot / en ftoaerigbioS;
JBan. Ilptjsgöeiioiben nu in bit 3iaeï
iöo4,in goebe» owberboin»

F0I.182.

mtt tols^m nutie lebrnjsi Der bei^maettie

leuenoe i^DecianDtfcfje ^cöilöerii»

i^et ïeijcn Uan Hans Fredeman öe 1 ^φίϊ^

berbanILeeuUjaerben,

booj öenen bergatlbtié banbettSlotti
göen oft #agie/ bie 00 SönjS 5^eereit
^eerbt fittenöe Dem bergeft/ en moeteÉ
bocö Daefï ben iBeefïer oberïeberen oft
ïaten, iBieban niber gDemoeti^nef*
fersii^ön toetenfcSaiJ /fal boontjntoe*
tenfcOapDem toetenbe betorjfen/ t'sïr
toatmen fiem /oft ban öem fegöi / Φ*

ïijcit Anthoni Coreggio,Andreas del Sar»
to,
enmerr gDtbaen bie men

quaïörfe oft niet con toijfmaecfeen batfe
petconbenoft groote IBeeftersl toaei
ren» Doogöitioebigöe fulïenaïtnbt
ben oybarenben toocB ban bert laeten^^
buncScnöepbt ojjenbaeren/of öun bpec
gebiafen toojt oft niet. tpan tijS te ber*
bjoiiberen / bat be befïe |®ee(ïerö fom««
tpben fuïcBban aert^n / bie booi 8urt
DoogSi berflanbt berfïanbigöer beöooi''

ben bjtfen: maer ben cberbïoet be^ ge^
U3inji bjengDt Öun bitfetoifjS foo beel
bjinbi
in't fepVbatfe'tCompajS berïiei
fenbe geen (ïr efee en öouben: geïgc^ ben
ouben
Zeuxis,bie inbe groote«©Ipm^
pifcöegijemien bergaberinge picntte/
met eenen jBanteï baer 3P«en op
(iDiibtnftebo?bufrt in guïben3Lettersf.
<©ft gPöcB
Athaeneus tn3pn i boerfe
beiteïi
ban Parafius, bat 0p Bemfeïbeti

ÖoeUjeï (if& om fuïrr te bi'rmi)ben)mrjn
befï bjii boen/om ben fdben te toapencn
met toaerBf pt en mactliitSBepi/ in ben
CoïTffenaêrsi ^erfoonen en b3frrfeen ie
ïoben na berbienjiesu €n inbien irS mp
ETgijensi na pemant^ oo^beel in b'ober»
bïoebicBepbt bergrtjpe/ bat fai mp ber^
pBeben / en be goebe giinfi oft te deen
uennijs op ben gijefcijobm üiefen:
brrBoyenbe bat Beni oorfe op t'fiecBt
glietraicfe ban mijn Bocgii bfrBfffcnbe
50en/ üieimnbt onmaetlöcü insgnen
SÖeefï ffprtrigcn fal/ oft Bim bertoaenb^

trfe berBeffen/op 'tgeen Bemmaer ee^
η tijbt langö i0 gBeleent / gBeïijcfe , ^^

Ac bat itfe nu Bebbe bifffije*
ben Oetiebcn ban ben bfr^
maetbe boo^lutStigej^eber'
iantfffjefcDiibtr^/ ber bjeic»
feer fcef-biaet afgefponncn/
oft booj
Atropos afggefneben 10 / en foo
beeltc]^ bermocDte Oaerbe namen Deb
ontrurfit/om 'tgerucöt Öaer ontBout of
gebacfit-camec ecutoigö webe te berrie^i
ten :fo fai mijn bïpt ernlligö fïrecfeen be
tigenbjoojbicf) ïebenbe baer oorfe bp te
boegöen / aBelötfe icfe aïree Debbe ber==
gaeit eenigöe ï©iffipulen/oft fonen
ban
oberleben bermaerbe ebcï gDeefttn / bie
itfe booji0 laete beruflen /om bat irfeer
toepnig anberbefcïifpt ban Debbe.
acBt bjeï / bat mijnen boigenben arbept
ban ben onbeöacijten eenicöfinö birif"
jitgBen aenlïoot fal onbirbjoipen 3011/

Dit heeft ghetnaeckt een Man welluÖigh in zijn leven.
Die deuchtfaemhcyt bemint, en eerlijck heudt verheven,
Parafius een Man, wiens Vader-landt eerfacm
't Vermaerd· Ephefen is,
'k wil oock mijns Vaders naem
Evenor fwijghen niet, van wien ick ben becleven,
Natuerlijck Grieck, en Prins der Schilders wel bedreven.

in'tewïanbi 5Linbo Bu« Bab^

be gBefcBtïbert/enbooi oogBen gefïcit/
gTieitjcfe Bp B^m in spncn Oaep
gBefien / fo öp met bufgöe berfen te fien^

suict

^it toiï bocB qnaïgtfe ober eenco.^
Wen / te bjpten / be beugBbe eercn en ïis*
^n/ Eji bjenujïigB oft bprtelteieben:
ISpcBtans roembe Bp meer aï0 ban
IBenfcBIiitfie öinggf,^; bat βρ


-ocr page 191-

Hans de Vries. Fol.iSi,

i0ön 5Ön scoote toïcomcnöepttt in ^
Confï isöooi öenentnjgnleben öer*
löaelt: ;©an om^rjnpiacftttcöeptnocö
te öetogfen / aDrfgcfemen t'jijnen tgöen
tïjoesö fcöoenen mettoerfcgepben ïebei-
renflricften booiWocDten / Baöbe
Para-
fiusbe^gne boen maften / enbiocgDfe
bangoubt. €nic6at0ttoel bat men
Jefen J©an quaigcfe metfc0?gijen oft
fegeDen tot een ncber deen gfteöoeïen
gigniereifiei^abbe tonnen ïJiengöen / be»
toöiöpfulcfe Uan aert toasi/ enfitö felfis
fuïcfeen grooten iBeeftet tc toefen feen^
te/ bie (ató beröaiït t0) benmoebfgöen
Zeuxis 0ab oljertroffen» 0u jgn t Doeg
niet aïParafijjbiefitö oocfefeer piacDttg
«pt|ïeïïen/en oijer ai boojt boen/ t'toeïc
«iet fo ïicöt te öerïieteren alis toeï te De*
ïafcöenisf, ©aerombaetifftbanmet
mgn bujS üerre göeb^acöt toercBb^p^
Igcfeljoo^t/ öegtnnenbcaen ben oubt»·
fïen bec bermaerbe ^cöiïbers; / bie
tth
nu toeet noc0 te ïefeen / ben toeïcfien ftet
in φβΐιφ t0 toegggaen/göeïgcS get
mei mecc iong^ecsÈ ijsgöefcöteöi/bie
ire 'STeptfeen-tonfï aenbangöenbe / niet
toeten toaer toe 0un Dej^atiicte Seeft
ïieroejien / oft toat beel fp epg^cntlijffe
te berStefen fieftben/om uptnemenbe
te too^bein ^at iiS foo g^efcDiet met
Hans bei^jtesÈ / toeleven toajs göeftoi
ten te Hwutoaerben in i^itfflSnbt/ in t
SlaeconjBiïleeren i j 2.7 »^iini^abet
toaö een K|oog&bupfcö / €onafiatjeï oft
25ufTc&ieter onber ben l^rggö-oiierflen
lerrich Schinck. Op be Confï Ö^e^
Helt te SLeeutoaetben / ïjp een

ber ban ^mfierbam / Reyer Geentfen

genoemt/meenbe te too^ben een <0ia]S-
fcij^gber. Sifé öp bp befen bijf SSaer
toa^ getoeeil/ guam te bp beis
renöc iiltjölgcfe en rans.5&a Uja« op sijn
Con(ï UionöerOoogïi fe^agöen&e/ ttt^
futötiflD 6obenmaten/ cpstjn toeten*
fcDap coemenbemetbufs^e toooibm;

;êtabt3S ^tgilber/el flec&t gefeïie/baec
tfp niet con toenemé/ en ijS na ttoee gia^
ren göetrocfeen imöjabant te iBetctje*
kW baer ÖP beel tgbt fiec toaji/beei toe-
fenbe gïjetoent op i©atec-bcrtoe, ï|iec
en t'SiInttoetp toa^ boenbe aen be
Cn'uinpö-bogen Sfi®, i
s boe Ifeepfet
carei met sönfoon Philips öaet i$igöe«·
tomen. ï^ier beröient Öebbenbe eé beeï
geït/quam toeber nn^jicöant/toi €ol»
ïum/ Daei' öp fcöiïberenbe eé Cafel ban
JBlp-bertoe / bnnbt een 3fói(i-maBer oft
^cöïpntoertfeer/ bie öabbe be a^oer^
fecnbatt
Sebaftiaen Serlius oftVitruvij,

uptgegebéboo^PieterKoeck:tierefc0?eef

ban baer te liaettöeï bp een ^cBilber /
ggeljeeten
Giaude Dorici, toclcïtcn Öem
liet maetften berfcöepben bïngften baec
l&etfeirgen in quamen. ï|em toais ooc
boen bolmafeen een Cafereelban|$et>
fpecttben/baer eenen
Comeiis ban ©ia-
nen toajs ober geflo^ben / befé fiabbe re^
beigcfe bec(?anbt ban befe bingen / botö
op eéftoaer maniere:bit mercKenbe/be^
be B^ie^ fuicfee bïrjt in beejs €on(ï/ bat
gpf0mettertijttetoegebjatöt meteen
ïicöter en boenïtjtfesr manier* ^^^'^int*
toerpen getomé toefenbe/ maecfete boo?
Willem Key een ^erfpctt/ alleen Sou*
ten po^taeï/in 3gné ^of. ï^aer naer tot
Gilhs Hofman,op een pïaet^ tegen obec
een poo^t / maecfete öp een groot
fpett/aïjï een boojften in eencn Öof.ii^iec
mebetoerbennamaelisbeb^oggen eent'^
ge i©uptfcöe ^bellupben/ en ben fè^injS
ban (©laengien / meenenbe bat Det een
natnerintè göebouto en boojfien toajs.
^p teprfienbe boo?
leroon Cock ber-
fcöepbf o^binantif Ijan jBetfelcien/

Dan

Ncderlandtfche Schilders,

Solck Godt, als dickwils my Parafio wel eer
Alllapende verfcheen, fiet ghy hier min noch meer.

flÖeïuffei^^titöerteï&É/ fötaïfcPbe

be^p Anftippum , afjs een tjoojdeïlec
eller iï^olDtü&^bt oft üjellufï / en laa0
ooffe niet öiomgcfe in $ön toercfe: maer
ÖÖeïgcfe
Theophraftus tn'tOÖoeffe toan 06

Nu fegh icfe, dat den eyndt van defer Conft is vonden:
Maer t'onverwinlijck eyndt my hier houdt vaft ghebonden
Dat ick niet verder magh^ d us heeft en yeder Menfch
T'geen hy te claghen heeft, oft niet en gaet nae wenfch

ban 14· (httBett / ^etfpecttben / -^em^
peljs/iioben/^aïepfen/en^alen» 'Sen
ttoeeben /fiutfeen / tnfienbe en ban
boben fienbe i^aïepfen / upttoenbiglj en
intoenbigé, 'S;mberben/<©baïen/0er^
fpecten/ met Del^untten intmibben/
booj be 3|nïeggöer0,Cen bierben/ ^e^
puituren/ ontrent i4»}iufSen. a^oo^
Geerart de lode een jpontepn boetft I
nocö ttn o^oecfe ban Stircöitecture/ ban
feebgfColomnen / enelcfeer Colomne
toei;c6enbgfmaeï, j^oc^booj
Philips
Galle
ojbinantié ban ï|oben / <0angen/
engcoentoagöenjsy op be#erfpectgf/
met booïtoegDen. Jlcc0 om ben felben/
booj Μ maecfeer^ / aïbedepfci)?gn=
toerc6/ban|Ö0itaIen/3^0etfcn/'3i:afelen/
35ufettcn/en bergïjeïtjffee / in iderfpec^
tgf, Boo
?Pieter Balten een 25oej:feen/
g^enoemt
Theatrum de vita humana, op
be bijf €oïomnen/eerfl; beginnenbe aen
beCompofitatOt be Tufcana, bat toaji
ben ouberbom / en foo boojt tot be
μ e*
lancoiia, öe boobt /öjefenbe een iantoi>
iie:öier mebe toacren uptgöebeelbtin
fesSbeeïen be ouberbommen bpjs SBm^
fcöelijcfeen leber^»
^p Öeeft noci) Qije^
maetfet ^poeïgen/ Compattimenten/
<0ioti(Tèn/cn €ieraten/bat aïleji tod be^
ïoopttot
i6,25oetfeen.31n't jaer 1570,
boe f l^epferi ^ocöter nae ^paengirn
ircffeenbe quam
binnen SJlntoierpen /

bagDen beerbigö toefen/ ilueïcfe wet
grooter
blijt te toege biacfit/ öier boo?
gaföembe spatie ^o, aijcBrbaelbers.
:©oe toerbt banOucd'Alba afgöeïefen
Öet l^arboen /en met eenen tcocö l^^ie^
om 5gn bipöepbt met sijn gijefin nae ^^
feen/baer toonenbe meer aijs i*iaer/ban
baer te ILuPcSeen Saeren fialf:ban
baer/aïfoomenban bjebefpjatii/booi
ben <i52aefban^toart5enboigi)/trot6
toeber nae Hnttoerpctven creegö (iracr
te 25iu(ireï te fcöilbecen/ booj ben cre^
fojier
Aert Molckeman , een ièomer-
Bupjsin^etfpectgf / baerberfierenbe
onber anber een open beur/ toaer in/in't
aftoefen ba^jiess
/ Pieter Brenghel bin'
benbe Öier be reetfcgap / babbe gemaect
fenen 25oet met een befegbelbt Bembe /
Jiap boenbe met een a^oerinne/ toaero
om feer geïattBen /en ben ïlecr feer aen^
göenaemtoajs/bie
't om groot göelbi
ntetöabbe laetenuptboen* jBtbbeïec
tijbt raetfeten booi
Mons de Bours be
^paengiaerben t'^nttoerpen ban Set
Cafïeeï/en toerbt be 25o|göerge in Dan-
ben
gOeg^eben: bee toerbt vnes aenge-
nomen in ^tabt0bicn|ï ober alle
tificatien / en toag öier tot be bclegöt'
ringöe boo? Parma, en ben obcrgangö
tot 't Saer 15 berirotfeöpmet
3ijn göefin/ met recommanbatie / booj
jf rantfefoojt nae 2&?upnftogt6/ bp ben
agertogfj: i)ier toajs Dp tot t'jaer 1 j
bat
-llertogiiiuiius oberleet. BujS vries
ban t'ilcrtogöss ï^of Wolvenbuttel ber-
trot/en quant in beflabt aSwfbjijcfi/
baermarcitenbeeen caefel tot een be-
graefni^.^ïnno i j^i.quamSpt'ï^am*
bo^gö / baer gp onber anber geeft gbe-
ftilübert in ^.fieters a^ercfe/in een €a-
pelle / boo| een ^utoelier
lacobMoor,
SiiubrgraefnijS/ een groot i&erfpectgf/
baer chriftus.^^upbeï/ ©oobt/enï^eUe
öeefi onber boeten. <®nbcr tomen ttoee
Öalf open (raenbe beuren/ baer beeï om
too|bt bertoebt: toant men fieter of
menfaegö boo^ren t^ojtariop eeneii
tiiip, >8nber anber eenen Jöoolfcöen
Wi toobe / oft üertogD / opperfie ï|of-
meejler beiS Coning^ / fowber toel bup-
fenti^ooïftöe gulbenom bettoebtfieb^

bier^/ een ton boter/ enbergbeïijtfee:
toenfcDenbebe berlieferjSbatbe^ ftbil-
berjsganben motsten bebjet&t toefen*
g|n öeejs fdbe Capdle / op bit feïbe (iuc
op boecB gbebaen / babbe 0p gemaetBt
onber een oberfieetfeenbe
Cornice, bie
met ttoee teritié toast onberöoubf/toeïc
fie men ban bont gbefnebtn foube mee#

baft googö iji meent t'boïtfi batter na-
tueriijcS eenbjanbenbeHampegangt %
toaerom bed berïiefenbe toebber^ gem
quamen gbdgcè befcbeïben/bat bp Öuii
babbe boen berliefen/ t toeltB fipber*
faeffete/feggöenbe: 3®aerpm fp gbe-
toebtöabbeiT. ^STe ïi^ant5it6 op r#of/
5gn banbemgbeftöilbertbp Orpheum
allebepartgbiffi5f bpmaltan-

bet^

iietenb%oogöbuptf£ïien öemmaccfecn i ben/bat i)et een natuerïgrfie open beur
eenUlrcfe Criumpöad en mofi in bijf, toa0. 3ftnber bertoebben een^g||eïatÖ

i

I i: !


-ocr page 192-

II

i

htt: mnt m iKcenöimtS-ijIaetjï/
baet: men b^ede moet jgouben / en De
b^onc&e beeden met mosé tiecgten.;i^oe
liiasi vnes imer tn ;g>tabt!8 bienfï, ö^p iie
tiieuün5aebt-fflmet5ön oocSbanöem
etÖt (iuffien l^eifpecten/ met ïlifiojitti
öan be öefleringöe* eerfï
/ lufticia en
Injuftitia./8j:toeefl/ Confilium. ï©erbfl/
Pietas, in eenen j®obcrnen /3i;eiii»el
löierbfl/
Concordia. ©jjff} / Libertas.
i&cfi/Conftantia. i^eöenfi/öet teojbeeL
üclftfï/ een fïucl^/ batmen be0 ^omerjs
fielt in be feÖoo?Heen/ met een ^erfpect
Iwn eenen boog: Öterinftt optrappen
öe Êeben/en eenf ï|ont nae t'ieben tsooj
be/SCroutoe* ^^tfc^onben^ierbinnen

eebangen Difcordiam, Sedicionem, Tra-
ditionem, Calumniam falfam, Invidiaiii,

en alïe quaet gefpootfe» a^an ^antjirfe
te#amboiö0 toebec flÖe£omen/maetfe^
te booi b
'i^eerHans Lomcl een <0aïeipi
ften tn eenen öof/ met een boojfien ban
fltoenicDepbt: reclit tegöen ober be
lerije/m'tfelf Hof/een fjoutcn fdjiitiW
Ktt ièiofpect ban een bpftaenöebeur/
toonenöe «cnenl^Dbei; met^toanrn/
fn onbec ööefföiïbert be 25oomfïönt^
men / toeïïfeer toppen
natuerïijtê men
boben tTcDutfeïfiet / bjojt ban bcïen
metberbjonbecengeficn. ©co?
ben fel·
ben i^cer / tn een Cajner tegijen ccncn
piatten folber/ jgnbangem op eenen
öoecfe tefi'en in'tbercojtcn becfrgepöcn
^pler0 oftaSaïuflerjs/ runenbrroiit«·
om op be ïöfien/ enb?a0Deneen]^ioOi=
0Öer biercante folbcrtngemetbicrfiin'
tigDe pertfecn^jotiffm / iü't miö&sn
nocö oebbenbe een netbfeping^e op^»
tojaertsJ te ficn. I0an ^amboigij nuam
Vries
te 3ê?aga/ aïtoaec jgnfocn Pau-
wcis βοίδ in befe
Confï een tiatnemeiibe
iBeefler bJefrnbe / maetfete booj ben
a^epfec eenen platten föïbcrop boeifi/
ftoee öonbitt boeten ïang/ en tacijiigg
b^eebt/ beiöoogenbe
fbirtDCÏffeï met
bert ojtenbe t^gletjö/bsrf ierenbs t'meïfi
fel met <6?otisTen/ in t mibben biengen^
be een groot open ronbt al op 5Ön ftJfee.
ji^ocO
tn een anber iè^ïette / eenen pïiit^
ten faibcr/aïlejs op b?n punftï^icc lua^^
ten gQercöiïbtrt be ttoaeïf jBaenben/
en
't mibben een groot ronbt / luppiter
met ben bityem/ ba onbec op te fie«/ge^

-ife- ■ J'

ïgcft allei^ t^ ban bnber op teftett /^p^
lerjs / aBoomen / en Öupfen/ op be
fpectöf*
Pauwels ter begöeertc ban
ben Itepfer maerEte tiotD tn be palette
een iderfpect meteen boo2ftenbe4^a<'
ïerije / in eenen 5l|of met een jpontepne/
altoaer ben mtpifer alitöembergiffcn»»
be biffitoiijs meenbe booi geen te gaen/
en guam bitfetoüii fien feOriberen-^Daec
Ï0 οοΓδ tn be &erc eer.SWtaer-tafeï/met
binnen ecnl^errijfni^/ ban
Hans ijan
2l[6en:en in b'een öuer/ ban
Spranger be
bip
Marien: en b'anbcr/ een Emaus, ban
lofeph switfer. ^^eejs beuren gefloten/
D?eftvnes upttoenbtgö gDefcPberteen
|0£rfpect/ ïatenbe eerd be beuren gïat
effen maecSen / bjacDt neffenö be flup-
tenbe bergaberingDe eenen biereanten
^jijïer batmen geen bergabering^e ran
fien / t'bjcïffebenjfeepfermetberbjon'
beren b3el bebieU i^ocö öeeft
Vries gj^e^
ojbineert berfcfiepben :jf ontepnen boot
5Uti JBajeliept/ εη Camera/ toaer itt
tjp mociit fïelUn 5ön fcDtïberöen tn oj^
ben/en
ie maften bat gp mocöt gaf ober
aï in 5tinen i|of beberfet / fonber te ton-
nen 5iln g^fien* i0aii qnam vries
bjeber
te ïiambo^gö / enmaetfiteboe

Pijarifcen bïojt «pt bf cempri gejïoo'
ten: t'anöer teg^en ober / baei·
Chrirtus
be Cooperjs enbertooper^ittiiiaegïjt.
Wan ï|ambo?sÖ / boo^ toijfnmJien / en

raiJeii öan Gillis Coignec, guam vries
13intfler&am / mebe b^engijenbe eenen
2$abdftöen tfio^en/ baer Drbeeï toercfe
in gDcbaen / en jun göcficDt boo? öab
SÖebjofeen/toelcfeen nnfouöe bJefén rot
eenen i-ieter (©berlanbet t'2em(ïerbam.
^anStnjfïerbismtrccfe vries imt^^t^
fin in ben bioonfn/ban baer bie*
ber te ï^i^mbo^g/öp öeeft nu 1604.
uptgftfben een feer fcöocnsöoetfeban
JBetfeh rje / toaer in tomen tot bgf^
itgö lïutfeen / öjbbenbe baer aen boen-
be gijebjeei! baii in t'beïegg ban Sfint^
toerpen/ foe onbertufftgen: <©otB geb*
ben bem gÖeDoïpen 5πη fonen
Pauwels,
en saiomon. «®ot6 ijS biet bp een feer
ïeerïtjtfiecïaeronberbJijftnge,
Pauwels p^uweU*
boojnoemt/ Öebbenbe berft&epbé VfieS'
benen ^tebenbefotDt/ Uioonbtnocö

ticmdec^

Ncdcriandtfche Schilder j.

r3fm(ïerbam/feeïtïoec6Ij}tfiboeribe in
be felbe Conflen bangst jclr 9 e/en ^er^
fpsttiben/ ftDilberenbe ban <©ip-beraje
beeï ftöoon c empelen en ISertfeeiv foo
toel Sntijtfe ais JBoberne / en alberlep
öDeboubJ.
©enanberenfoonSalomon,
toa0 ootfe een goet Jt^eefleiV en (larfin
ben ï^aegD/ bitSlaer 1604*

i^et ietifn üan loannes Strada-
nus,uptnimenbe ^töilber/
ban25jugge*

0Ê3S j^eberlantffije Beigica, metbe
^tebenDaf^r ;ï^ofÖter^ / enfteeft
Sbeen tleen ocifactfe Öarbïrjffe te befeö'
toen be gierig^e bïocmboerenbe ft^oone
iplojenten / batfe ïjaerontDoubt niet
alleen be bloem in be
onft banScuipiu.
ra,
ben ^eberïanbtfcDen loan deBoiog-
nie
:iBaer ootfebenuptnemenben Hans
banber^traet/^tötïbeï ban25jug^
ce in ©ïaenbcr / bic fpaijs loofe
circe,
fmeetfeenbe Calypfo , cft iootertflöe
Alcina, «pt 3Dn ©abfrïanCt ïjcubciibe/
bp ^aer ïart grijis en toit toojben/ gije»
itegijen toefenbe ootfe 39η boot gi)e^

fpjongïijcii npt f&cog tbd bcojlucfttig
ijup0 ban be Sinberen ban ber ^traet /
toekeer g?aacBt untgeropt/ berftropt/
üft in bercïeening^e ig tomen/om öaife
28o. 11 i 7an éi.Donaes i^ercft te 25?ugs
Rbe/ombjacèten
Carel de Goede
^zaef/en 19-«.i^o?e(}ierbaialaenber /
een biet<0^ieffföap ontoetlicfoube
Bebben befeteiu
Hans ban / btemen bcel
Stradanus noemt/Sebbcnbe ba inlgtïaeni»
ber el taenilicfe goct begin in onfe fcnfl/
ijö gerepfï in Sjtaïisn/ en ^ebbenbe boo?
5Ön taoorplaetjs berco^n ƒïojenten/
Seeft albae r beeï ftboon
toiïffeé op't nat
«n ban <8!p bertoe gebaê.^p beeft ootS
Vafarij tn bt faïe ban br<s Ι^ει t^gen
lepii/en fn beeï meer plaetfen/een groote
Iftuip gljpba?n/
m t0 boo? beeï fuïtfee
fcboon oojfafec een ut>tneraenbe beerbtg
metjler gctoo?bf,i^p Sceft tejf ïoienten
in beBertfe ban be
Nunziata, gebam em
groot iieerltjcfe fiutS/toefenbe een Cru*
tifir/baer be mrijgffen etfiten onber an^
ber ootfe befpongie in een ebirfe-bat nat
mafeen oftboppen/gelrjc beejsojbinan-
tte gijtfneben ijs / en in i&jint
upttomu
5^00? beiiï^ertogb D^f ft ÖP geteptfeent
beel patroonen ban C^pgten/ foo ban
be iirijgé bejs i^ertogen
Cofmij,en brei*
beriep jatöten / feer aerbigö en berfier*
ban ojbinantien / gbelgrë top befe
bingen boo^Phiiips Gaiie,cn anber/beeï
ftenupttomen, «©Öeïijtfimen oorfefict
ttoeebetlep |^ffié/beelbttfianbe i^eer*
ben/gl)e|laitigD nae ben aerbtban ber^
fcDePben Hanben: <©cf& neffien^
Hemf-
kercken
begonnen toertftenberStpofieiS
Set beel geöolg/en beeï meet anber bin«»
gen/toelti^e bieons gbenoegi)faemam^
bJtiiS boen / en getupgönijs geben sönen
oberbloebigen tloetften geef}/ fo in't oj·
binrrcn bfr J^ifïoiien/al^ tn'tfieUen/eïi
toemaeti&en fijner beelben/met alberlep
omfïanbitöeben ber Conjï. ï^p ijs nu bit
jacr 16 o4.een b?p gefelïe ban 74. iaren/
en een rierlt}r& Ut in biCrabemie ban be
Cepcfefn-fonft biitré jpïoietiten/ïeben*

een met be bloemen^gner baert^f norg
ftiioonber toefen j^eeft toeg0elanggt«

Sjan Gillis üan Conincx-
loy, ^tïjilber ban i?Jnttoerpen«

X τΐίη ttoee oft b^p berfeSepben 3|taïi#
V aenftöe ^cij?öberi/|)eb iefe göefien
fo rfaemfpiae efe aliS anberjs beftb?öbmf
g?/baf r geöanbelt toojt ba be ttoee ton-
li é/^rbilbcren/en 25eeltfngben/toelf6c
bi cuertreffenfïe 10/ ai biengl tot boo^
beeï ban onfe Confï boo^t/ bat ben ftbiï-
ber aiïeis maet ftt/toat be ooge bejs 5Ben^
fcben met bégefttfjte tan begrgpen/beit
i|eme!/be locbt/berftbepbf beranberin*
gen ba toeber/be ;g>on fcmtrjt öaec fira-
len boo| be toolcben op ben fieben/ ber-
eden en baïen aflatenbe/tTomtöt bont"
6er/tooïtStg& regDen /fiaggel/fneeute/

Hans de Vries,Toannes Stradatius. Fol. i $4^

m

beenbttotöarenroembecbojgentebe „ .

taiiren Biutigïie/bieDcnt boo?tb|atiii/ betn eenen (ïtUengeruiienfïaet*

tn baer t'eerfie Ueiit 3ijH oogOen ber' bten oitjS toetoinenber tijbt ^taliën oft

ffÖeenen/ beöout ebet.toei fo beeï roem/ ï^rtrurteη m UcÖöem cntBoube moet/

batiipijaeriöomljeuofttnfaooilingijS/ foofaimiaenberten mtnd^nöaergbe^

Det 'ujekfeijptó cöetoojben in't %m troonen/fuït6eenbcfonbera5iuggeïin3

onss 3|ecré 1 ƒ 5 6in alfo tcfe bcrflae/oo^^ te ficbbsn gbeijabt/bte tftfioon Jfïo^en'

i


-ocr page 193-

:: i

Nederlandtfche Schilders, Barthoiomeus Sprangher F0L185V

allelierfcB^pbengepbtijangtoenen/ in
Iioomen en Helti^n / al^i ben taccDenöen
iLenten 'tsdebogDelt tot ftngbenaen'
git(ien)iet)iiec&t/ batben^&eeltitDou^
Uier tn5pn (leen onmoogj^lycg te boen
balt/met meer anberrebenen/ ïjetog^
fenbe 't ^tgtlberen een betjaUgcëer oft
ineerber €onft te toefen / al0 't 25εεΪ0ί'
IlouUien.tï^tt fouben Qelpen belicfttgen
oftUitnnen / be confïigge toereiken ban
ben uptneinenben ILantfcDap-ntaeciger
Gillis van Conincxloy,tan SJlnttoerpen/
Die ban 3pn l^aber en iBoeber^fybe
liS ban öaber t'öaber (fo ιηεη feg^t) upt
be <Γοη(} ggefp^oten* i^p i0 g^eboo^m
taintöjerpen in't 31aer on^ Heeien
ïi44»ben ^'".^ienuarii.
ber0b]arenban252ufTeI. geeft be
tonft aenbangen te ieecen bp
Pieter, ben
foon ban ben ouben
Pieter ban 311cï|ï / te
beeïe booi fiennijs: toant ben ouben
Pie-
ters?||upftj?outoa0be^u(ïer ban Co-
mncxioys lüoeber/ ban baer quam Co-
tiincxioy
hp een anber |©eefïer / söeöee^
ten
LenaertKroes, bteban 25eelbenen
ILanbtfcl^aptu^otDtban
WattvmtB^
ïp-bertoe» 5©oe gingfi öp bjoonenen

toilltfpn cofïi bp GilUs Moftaerr, bjerC"
feenbe boo? fitÖ feïben. I^ter naer ijs öp
Cerepfl na 90iant6rtjc/|&arï)iS/<a3lieni /
f η meer jjlactfen iiefoerfeenbe/ meenen^»
be na 3!taïte te repfen: ban alfo öem een
9^oubiltjc6b]a0 booi^eDouben/quam
en tronbe t' sentbierpen / bacr
ïjp öem
(ïabicg öecft geöouöen/en aïie bfjs (ïabjs
beroerten onberftacn/tot ber tgbt batfc
i'iSbeïcgBertgöetooiben/ boequam&p
in^felanbt mcenenbe in la^ancferijcfe
repfen/ om spn gocbt bat 8p baer fiabbe
te berroopen / ban bleef in ^eeianbt/
tn
iiS
met spn göefin uptbe j^eberian&en
bertrotèen/en ging tooonen te jprant='
feenbaei tn t^uptfififónbi/bacr Ijp toasi
ben töbt ban tgien ^aer/en t0 ban baer
tomen tooonen t'Simfïerbam/ altoaer
fip nocö tegen tooo^bitD
'0P Ö^^ft in
5pnen tqbt beeï fcooon toertSen göe^
paen t'^nttoer^en: (^nber anber een
groot f{ut boo2 bé Contng batt ^paen^
gien, jsocl) boo^ ben 3iongeiing tn jpn
ijupij/buptennnttoêtpen/eenfiuffe i
boeten lang/ boc|& be SongDeïingOlier*
benb eert bolmaeckt toajE^/ tocgtet mee^
(Ier
lacob Roeiandts Sfibbotaet tn ben
uptroep/ en Itetet boo^t ogmaerften: en
toaseen^^eeriijcfeicDoon Hanbtfcijap.
ïlpto^odjt oocg beelboo^ ben<roo{i><
lupben/bie $tjn bingen öter en baer ber^
boerbetu ^ gDcItjcBjc te jprancfefoo^t
oorfe / boojbefonber ï^eeren en
lupben/ oocfeeenigöeducfeen booj bert
Mtp^tt maiienbf. C2im(lcrbam batt
Dem een feer ftöoon groot (lucfe/ tot be
lieer Abraham de Marez. φοΓδ totlan
Ycket
,ceaen groeten öeerïöf 6en boecit/
baer
Manen ba ەeef be beeiben in geeft
göemaetfet / en tjet een uptnemenbe aer*
bigD Hanbtfcöap / met geeritjcfee boo^
men/berfcDiet/en boojgronben /en een
goebe ojbiitantte» 0octt iii ban gem te
l^aerben tot b'ï^eerBurghraanClaefe.
ban öem eenen fcöoonen boecfe/met een
feer aerbig&ilanbtfcDflp / met beelbe^
feeii^ en beejlfeenjs, ©an
Marten ban
€ieef
/t0t Cornelis Monincx,te JBiöbeï'
bo^gö in ^eeïant/tiS oocH ban Dem een
Öeerlgrfe %antfc0aiJ op löenneeï/tjooi
een fcDoo^fieen/ in ?gn be(ïe en fcöoon^
fle Canier: oocfe tot
Melchior Wijntgis,
eenengrootenboecfe/en ttoeetonben*

Xf Stbemaeï be 5&aiure fomtöbé (botö
feibfaem) boo? ftpfonber "^satupt^

iSCSJimfierbam bp Herman Pilgrim, bp

Hendrick ban <80/ cn meer anber confi-
ïieföebberjStn anber iLanben en ète*
ben/tiö ^gn bingen berbienfllnc in toeer^
bengöeöoubem ï©antom6o^t maeiy
Ken/en mijn meeningfje ban 5gn con(it^
gijetoercfeentefeggöen/ foo toeetirft
beegtgbtgeen beter ILanbtfcBap-mai'
feer: en fie / bat in 3|oiïanbt ?ijn öanbe^
Itngiie feer begint naegl&eboïgöt te tooi'
ben: en be boomen / bie öicr toat bojre
(ïonben/toojben te toaffen na be jsne/fo
beeï aïjö fp goelrjcr mogöen/öoetoel Det
fommige asoutoerjs oft ^ïanterjS notg
noobe fouben beöennem
fiSebaenteeti tïdtBt^eeft/ om^n on^
Ie oeffeningfie / tot groot toei iieöaï'
ïen/ enaïiSfonberarbepbttcbaren foo
Seeï aengöenaeitiebel b^u^ten baer
Söemeenlöcfe anber ftoaerlgtfe quellen^
be ben ooggen / niet ai0 toanfcgapen
inoeplgcfeebinggen boojfieUen: ^oo
fc&gnt m bïgtt mertóïgcfe/ batjjet €o^
ningriicfe onfer ^c&ilber - con|l alleen^
Igtfe fuIcSe te beeï too?t/öie baer natuer

l^et leben öan Bartholomeus Sprangher, uptnemenöi
^cPber banUlnttoerpen,

6ingge ban een ttiirbe l|emeïffgein(ïo?^
tlngge/eemgOeggee(lenfoo boltomen

Set ober-een-comenbe e)cempel/ban ben
obertreffenben Conft-rgtSé lenttoerp^
fcgen
Spiangher: ï©ant j^atuere gem
ban in^gn bMge SmU
#inteelen / jae be fcgoon Piflura feif
met bHenbïgcfetoelaccgenfïabicg aen*
ggeboben en toeggelangt geeft/ toeltfec
pidura gem ooffe flgeem geeft aengge^
nomen en ggetroutot/gem boo^louto'»
ïgtfegoetopbiaggenöebfi^iatien, €n
ggelgcfe be loftgcBe becmaerbe ftabt
Sfinttoerpen / gaer felben ban ober lan*
^en tgbt geeft geerïijtS ggemaecfet/
en beiftert / met beel bltncEenbe ebeï
Sgeeflen boo^t te bjenggen / is oocfe al·
baer ben 2.1 jBaert/ op ben ï^alm^
fonbagö/ in't giaer i ban een eer^

achira Spranger, jgn JBoeber Anna Roe-
landtfinne J»gn
©aber toas een b|oom/
treagc en bernufticg jBan/ bie be a®ee^
relbt ba|ï boo^fien / beel SLanben be^
focgt/ in ^taliën en fioom bcrfcgepben
giaren getoootit gabbe / en is met 5gnsi
l^aber
25|oeber 5tjn <©om / bie een
hoopman binnen aoom toas/ ίη5πη

Ifeepfèr Carolus bebgfbebooi'sigunis
toas. ^ön ©aber ban te öoom langge

flgetooonbtgebbenbe/ gabbe metber^
fegepben ^cgilbers .upt ^eberlanbt /
öls te toeten / met
Michei Coxie, ^tgtl·
ber ban iBetcgelen / en anber beel om^
flangs/en 6enntS/fo bat gp be €;epcfeen-
cotifi niet geel ontonbigg en toas* Bar-
tholomeus jgnen bcrben foon / boe gp
motgt59nggetomentot5gn li.Sa^
ten ouberbome/ toas fbo ggcneggen tot
«epfSwen/ batöpnergöfn ^^i^tlp
bigg iiet/niet b?p gebenbe jgnsSl^abersf
^ant-boec/ altoaer öp neffensi tTcöiift
jgniS !0aber0 öanbeljs/aüesi bol iKtggf*
fenetgten/ (STromÖagÖer^/ enbergöe*
IrjffeeteptSenbe/ toaerom ben a^abec
onberbulbifg toefenbe / geeft
Bartho-
lomeus
ggeroepen/ toel toetenöe bat get
5gn toercfeton^/ en bat b'anber ttoee
bjoebersi tot fuirfer niet ggenepggt toa*
ren / geeft gem (mifcöienpetanbersl

intfe ató erfggenaem toe jgn ggebo^ten; in t gooft gebbenbe) bapper ggeHagen;
bat toelcBe Ucöt toaer te mafeen met maer alfo ben a^aberlgcfeen toom ober
wtw,lunctt^ J—---------, feinberen niet ggebuericgis/ ber^

; !l

bgfiert op be (ïraet eomenbe/ ontmoet^
tegemeen^cgilber/ sijnoubtbefeent
i^iienbt/ ggenoemt
lan Mandijn, ban
llaerleminiloUanbt/ toelcfeen op5git
leronimi Bos, aerbicg toas ban foo b^ol*
licgeben te maliën / gebfaenbe Saetïötp
ban ber lïabt ^nttoerpen onbergoitbt:
befen geeft gp ben ganbel bertelt / en is
ban (lonben aen met ben ^rgtlber ber^
acco^beert/ batben^longgen bes am
berbae^S öp &em foube tomen/ betogl
gpggeenen^oneÖen gabbe/ gettoeltfe
ggefcgiebe/ en alfoo ben ^tgtlber alree
totgoeben ouberbom toas ggecomen/
en ben ^onggen
Sprangher baer acg*
tgien ma enben bp toas getoeefï / is ben
iHanoberleben/ enben 31onggenben
©aber toeber t'gups ggecomen* iBaec
alfoo
Gillis Moitarc bes ©aberS goeben
befecnben toas / ftefïelöe gp benSon-

genbp Franfoys Moftarc jgnen bjoeber/
bentoeld&enooffe binnen beertgienba^
ggenban gaefïtgger fiecfetts ggeftoj^
ben / en
Sprangher fonber JBeeffer gge-
bleben.?©os is gpbptoeboen ban boo?-
noembenGiiiis aengenomen boojttoee

ί

ieutftt aetoecfï in Afrïca: i^aer É^ren bp eenen €beïman Comeiis ban
«!Bom5gnenganbeltrot6 b^gbcn/ boe Balem/ biensgn Pubers tjcgilberen

uptluiï / en emtgtberbjgf gabben la^
tenlecren / engabbe begaggeninbar
toepnitgben^onggen binnen bebeet*
tgien bagften tot
Franfoys gab ggebaen*
^ettoe^31sren bolepnbt/ toierbttoes
ber ha&i anber ttoee giarenbpbenfelf
ben <ebelman aenggenonien / aïtoaei:
ben Songgen niet ban al te goebe ba*
ggen gabbe / beföijl ben iBeefler felben
öft toepnitg fcgtïberbe/b^atgt
Spran-
gher
ben tgbt booj beel metlefenber-
fcöepben T^m^m / ïlinojtin / en ^oe^»
b ierien


-ocr page 194-

Nederlandtfche Schilders^

tmeit / bie baet beeï toaeren : l®ant öer / m goet iaetïicBtet/ flDfB«tert

Bartholomeus SprangRer. Fol.isö.

flfÖPfcÖoon meten tujoc&t/ Dat toasE
ben jlBeeflet; ebtn üeet / al^
t)p maec
berüie en reebtfcDaiJ in o^öenüonbt/
gemlufitot fcDilbecen aen quain:
^Dtt^Beefler^ l^anbelmoe Uia^j ts iTiacc
l^en i^ootfj^en^ / en ILanbtfcga^^en /
toaec in anber/ te toeten/ Gillis Moitarc,
tft loachimBueckelaer, be beelbefeeOiS
mafc6 ten» ï^eïeiïe ttoee 31aei" oocfe
Ijoiepnbt / sprangher Uebinbenbe in be
€on(?baertoêpnicÖ flöctooiberiteöeb^
ïjen / en öebbenbe eenen toan-Iuii / bat^^
men altijt fap anberen ben beelben mcjï
ïaten maerfeen/ fonber batmen op jpn
tpg.ljtn öanbt een toertfe con ten epnbe
bicnsöen/toerbt Deel bejs finsi neerftic^
ie teeien/op bat fjp ten mtnfien foo Ueel

ben» ^'gljebiei bat t':?ttntbjerpen öem
ontijtel een ^upifcD ban ^jjietsi/ Qf^t*
noemt
lacob wickran,een <©irtipeïban
ben confïtgöen
Bocxbergher, en Spran-
gher
met ïjem b^ienbfcljag 0eiJbenDe/en
öDctncenfaem raebt aöê^pïeegljt / gaf
Dan raebt / foo ijaefi jönen iiibt upt

1 ƒ <54.totben eerflen i®aert i s <»ƒ .(op
toelfhen fp tfauien Ijabben boojgljeno»
mentebertrèflien)
ijtm bïrjticii tebe=«
öBeben tot tepffienen. 3©elc&f η raebt
Sprangher nae quam / nemeiibe nae bCjS
SÊongÖen iïDuptfröen raebt / om niet
beeï rijbt beriiefen/ flefösf δοοϊ en firiit/
contcrfeptenbe op bïaeuUj papier be

be gDeefïitDepbt toüle / en boojt bp ficö
feïbenfoerfeenbe / fo met Docgcn en bte*
pen pet t'mbentcren: toant btfensöne
matfeec berfcfecrbe Öem/ bat ört öem

geiucfeenfoube»Sprangher in üjepnig[i

toefen Debbenbe gfiemacrïit afóu^ ber*
frijepben ojbinantien/ toaiSinnicenmi
gfte een^ïft ban befen tefcöilbereföborl)
fiïfoo ben tóbt Quam/bie ÖP t'gefelfcljap
ftab beiooft / om te bertrerSen nae ^a^
Tiië/moti)t niet eejig bEfociSen/ Öoe
bat Set lemmet be berbje ter fiant fow'
be gaé. tibuö «pt Sünitoerp berf recfeen'
be/ en te t^arijjS geromen/ toerbt befielt

lip bm ;|>ei)tïber benfConrnggii ban ^Ijs gfiefepbt

Marcüs^ Ujeic&en eentgljen ttjtuia^ sBe*
tueefl te aoom bp
Don i uilo. ültet bebe
spranghcr nietafé Contetfeptfel^ ittfl'
hen nae f'iBeefïer js tegonjS/ben tgt ösif
feg toeSen^^efen
Marcus betaoonbe eert
Sïoot fiup^ met toitte mup?en / ai|S &
beiman betamen mocljt; 'SCcnïeetmet
ïanoöaen/ ofbefemup?snen tuarenal
fUiatt ban be &oIe/ en bol sroote en eleé
bceïben flDefcöct(ï/ ban ben folbertot
ben bloer»
TBm Marcus om bat öp bjei
fasD/ enberflaen öab/ bat
Sprangher
geenluftenijabbe (ïabicö Conterfept^
felfeengi te mafeen/ Uetbp Öem tomében
ggenen bte gem baer beff eit j^abbe / feg^
gOenbe: ;pat Oet betec biaec gem bp ee^
nigö JBeefter te befiellen / baer ijp ban

banbeeibenbjaer/batöpin sönHanbt-» 5^ί|ϊομεη en beelben mor^t bjertfeen/
ff0appenntemanbt0fii.ulpfoubebe{ïoei toonenbebe mupjen aïfoo betepcèent/

en fepbe / al iaast jijn 0«ρβ paflTeïijffe
groot
/ bat ifct uoo? ben aengijen te
deen toasf. ^'toeltfe
sprangher terteïbt
bjefenbe / bonbt op ben felben bagO een
anier jBce(ler/een fön begöeltjrfe |Ban:
maer in be Confï een gemeen^föilber,.

i^'mo^aöenjStooibe spranghcr banbe-

toaer/ bp ben50aberiefeemn/ en bic fenlBcejItr een gÖeP2^mum i^mHeel
toepnicö jBaenben ban j^obember bco?göefieIt/ontrentfeiS palmen Oooge/

ïSiinten ban Parmentius, en Horis, om ÏEef jïcr eeit feifï ontfloot / en ïanggbep

beiUje en i^inceelen/en alle bingen beer*
bieft/ en fepbe Dem/ Dpfoube baer op
inaerSen eenige '#ifïc|ieuanbcboiien*
Sprangher, bie ncpt öaobc ï|tflo?ie göe:»
fröilbert/ noc0 gljeccpterrt/ b0!iDt Dênt
feer berlegfien / Dem g&eïatenbe / niet te
bcEiiaen / gijeïrjcfe Dp ootfe be ƒ ranfcDer
fp^aecfi qualöca berfïont/ bjaerom ben

«PtbiP i^?mien/ feggöcnbc: iBaffSt
een ban befe ï^tfioiten
/ boegi «pt ubjeit
g&eefl/ en gatnbe «pi ben iuintfeeïitet
jjÊHi baer alleen»
Sprangher fcj^iomenbe
fari) rontom / en fienbe eenigöe ^tmte^
lenbmiben JBeefier ggefcDiïberbt bie
leer fleemt tearcn / begon moebt grg*
pen / maftenbe een o^binantre op blaett
papier met feole en ergbt / nae 30η gf e*
Ujente/ toefenbeeen berrö^fjt
Chrifti,
met ben toaeöterjs öacr bp / be-·
gen te bootberbjen: en alfoo be ba^eti
ïangStoaren/ öipin'etïangaenroTtten
Uiais opggebaeny tot groot betoe^eti
ii8)tofl|i fbJfttSirtbeCottlï» €n aïfoo
eentflöf jStberlantfcöe ^töttöer^
men jlten/begonben btt fo feer onmaticft
te p^gfen/ bat ben Sprangher gem feluen
begon in
5pnen moet te berbeffen/ en
èem ban latenbuncfeenöepbt ggefiittelt
boeïenbe/boe
ÖP nocö bip oft mt ^tn*
nedengDefcBtlöertöabbe/ tooutii met
langöer baer blgben / maer bertrec&en
nae
%i ons / met 't göefelfcöap baer öp

mebegSecomentoa^: «©oif^ecStoa^/

bat öp öem bonbt in acöttnge en bjeer*
ben gBe&ouben
bom ;§>cötiberis bic
ouber toaren al^fip/ en bat Demben
jÉeeflerbJoumal boostevi}erc6en ge^
ben /fo0 mactfete bp 3pn giffïngöe / öat
Öem ober alfalcfejafaubegbefcöieben/
nam $pn affcöepbt ban ben Uleefter/
Öem berepbenbe tot be rcp0 na ILionsii
IBaer alfoo öP Öem een ujêpnicD qua».
ïgcS beboelbe Uet bem een tlöer openen
en ïaten tn btn flincfecn ernv iwöer met
pemanbt0 raebt te leben/ en m foo met
5gn göefeïfcöap ggcgaen in't Ifeaetfpeï/
en benöerenbe göebjupcfete alfl te paji
quam oocfe ben fltnt&en gbeïaten erm/
ben bJêltöen baoj 'tbecmoepentoerbt
Beeï gbefbjollen / en biericö ontfïefien /
batöem banbe pgne een fbjaer Cojt*
fequam'toberballen/foo bat Det met
ben erm berfcöenen ftonbt gualgcfeaf
teloopen / en aibu^ langtje tgbtte
bebbetrancfi g^ebieben / tot bat Bet
ben ©aber t'Siinttoerpen quam tetoe*
ten/en fcD^eefaen een €oopmante#a*
rÖS/batmen
5tjnen ^oon / foo !öae?i bp
mat beter toaer/ te ojagöen foubetoe^
ber t'3fintbJerpen fcöicSen» Spranger bit
berdaenbe/ teeecgterigbomfooöaeft
rbiipiS te tomen / öaeiïebe öem te meer
upt bet bebbe / en öalf göenefen fïeibe
ïiemcp berepfe nae ILion0/ bentfeenbe
fcöier alttjbt ben bjagöen arfiter bim
teöcbben/ bieöemt'Sftnttoerpentoiibe
b^engben. ce ÏLionjStoefenbe/quameti
(lrac6r Rem baer binben tnbeïgerber^
Sbeeenüft ttoee;êföilber^ / btebem
te toercSen acnboben: maer Sprangher
in 5ön meeningbe ban beei te tonnen
SMijfttoefenbe/bertrotS benberben
bagbnae jiBpIanen toe/ bencfeenbebat
öembe naeefterjs ober al befgbelgcSp
fouben tomeq btbben; maer ben acmen
gongben bonbtBem beb^ogöemï^ant
te|©planen aengbetomen toefenbe /
bJajS bjp bJcetBen baer in be ^erberge/
enbienieten quamen aJsi boojbeeiten
toaeren be^cgilberjS «enbatargBer
toa0/en con nergcn te toert&en btnben/
berteerenbe al bet gbene bat bp babbe*
t^aectoe boegfjbelem notbeenargec
tegbenfpoet/ bat bem in be ï^erbergbe
quam btnben een 3gn lanbtfman/bte be^
b^iegblgcfe bem göetiepnfbe / bat öp
roitlingöebeelgbeït 'iontfangen bab'
be:2jiIfo bat Sprangher in be ^erbetgfi
alba!ltïOO?bfmbetaelbc/ op belofte
bat befen bem niet alleé t'bcrfcöoté toe^
ber Seeren/ maer baerenbobenbeeï lee^·
nen foube» iBaer boe öp bebonbt / bat
Spranghers bupbelal uptgeput toae/ iss
bpop eenen me?gben bjoegber opgbe*
jitaen al0 Sprangher, en fonber bem goe*
ben bagö te bieoen/oft oojlof te nemen/
met Spranghers jfBantel/ toambaepjs/
en eenicb anber bingöcn/ijs bertcotfeen/
en beeft r ftnbert altijbt bergbeten toe-
ber te Eeeren. ©en armen Sprangher,
bienu eerft begon te herbaren fommt*
göer epgben ILanbtflupben ontroato en
argbblïigöepbt/ bem binbenbe in ren
ijjeembt Hanbt fonber ggelt / fonber
jfeantel / fonber toerife / en baer toe in
ben ï©inter / en niet tonnenbe be gita*
liaenfcbc fpjaecB/ bonbt bem onwr*
ftenjs toonberïijtfe ban be toaenfutbt oft
latenbuncBenbepbtjS fieefete gbenefen/
foo bat oocfe 3pn oogöen ban felf benni0
gBeopent
5pnbe/bebonbt bem toepnicft
te tomten/ en baer booitn'tongbebaï
gbetomen te toefen / om bat bp niet ton
ban Eijm-bertoe oft ï©ater-bertoe
fcbtïberen/oft op ben muer: t©önt beti
bcrben bacb 5pner aencoemji toaöeeti
bem tot fulcben epnbe tomen aenfoet^
feen / ttoeïcè bP niet bojfbe(ïaen / aijS
bte fulcSjS nopt öabt befocbt nocb gbe*
fien. ^otb bonbt epnblinge ooifafie te
tooonen/ booj eenig'oe toepnicb toebcti/
bp eenen iBplaenfcben Cbelman» i^tsc
nae bem binbenbe een jongb^tbtlbec
banJBeccöelen/ boegböebem Spran-
gher in gbefe!,fciisp/om leeten
tertoerf-boetilten fcbilberen/ ben tijbt
ban ttoee oft bjpmaenben»
^ot Spran-
ger ontrent aeöt maenben bem te

a^b λ lanen

.h

't
i

if


-ocr page 195-

Bartholomeus Spranghei. FoL 187,

latten otttBoubS Ijabbe/tier ct:0c& W Imtt
iiaec na #arma/ aimaer öp DemUoeöö-
i!c iip ben feer f onfïtgöen ^cDilöer Ber-
nardo
Suwari, ^^tfnyi^ï üan bm fcer
teraiaerDCIt
Anthomo ijan Coredzo :
S©ocSi aïtce etn oubt JBan toefenöe*
ï^ter öerbont öp Ö^m tUiee 31aren Uooj
luepntg^ loon / alleen omtuattcmof
ÖÖen ïeeren:
macc 't gljcbiel/bat spran-
gher
nae maenbennxct f'JBeejïerjS
foon in auejïie 10 göeüaüen /'
t tocicfe
Oileftöiebe boben op be
Cuopuia, oft
^anteem-iöo?en/ öan be ^etcfe ban
onfe ï0?cuüan
stecchata, öaer fp ailcen
Suntüjee befloten toaren / enUanme^
ïiianbt flöeöooit mocDtcn toojben / en
Saben malcanber rafenbe beiött fo beel
cn bet flagöi"/ inf ^^^ ^^n "te langö/
batfi bermoept cnïjalfbscmeïbtneöer
biclen/b'een Sier en ö'anber
baeivSpran-
gher
, boe een toepnigiji afem ijab
SÖecregDen/ riom bjat Ijooglier cï> be
fïepgDeringöe/ baer 3pnen 5©antelen
^ongiaert bia^/bebe j^em aen / en galf
boot ban bo^lï/ fagöbajïomöem/ en
inerbt te fien eenen fealcfe-eemer / toaer
in boben op 't ïialcS lïonbt riaet / borö
ban befeiarötbcö fealtfesi groenat^ttcö
toatei': €nfcof;etitiib-foomeri toast/
enbatternietanbcrii en toais te b^mc^
Ml fttteite ben mont baer aen/ett b?ottc
foo beeï aljs 3pnen boilt Ijcinbocöite
berepfiTcöen. ^oemojl sprangher afco^i
incnbe paffeetcnöoo? be felbe fiantie
oft Caincr/ baer fpfi makanber fö bap^
pev dabben gfiegiieben/ aïüiaer up booj
gtngft fonber eentgö befet/toant ben an^
beren ïjabbe
oocfe 5pn beeï gj^eitoecö ge^
$abt/ en gijeen ban bepbentoajg meet:
iot (lagTjen ïufïtgö r |®aer aleec ben
Sprangheïbjeibcnebenbja^/ bjerötijp
befpiongj^en met eengroote&ctoinglöe
ban een groiibJitjtfee €oMe:i©ant be
gifiirftepbt ban 8ft feaicfe 5pn toecti
bebe / fpo bat
spranger meer aïiS b|p toe*
Mt te bebbe iagii om te flecben / ten
fiupfc ban een
g^emeen ^fi)flöer: taant
sprangher feeetbe nopt toeber in f'JiSee#
fletisijupjs. SoeöpfiaergabbeöeïpetT
ttiaefSen eentge trmmpöeïntSe bogen/
iet: eeren ber hïtjbe inroe'mfï ban be
#?tnte(reban iao?tegaeïfn|^arma /10
WlïmcS^bectroiliiiijaeiioom/
toaec s^econien / boe^be ^ bpm
göemeen ^cöilbec / baet: Öp toagben
tgbt ban lïfi toe&en.l^an baer quam jgp
te tooonen bp ben «eerbrfaiflfcöoi» öan
Maximi, baer ÖP toajs ontrent beertöieii
bagöen / en alfo Dem ongöelegöen toajS
baer langer te blrjben / boegöbe fip i/em
bp ecnen ^töilber/een aonggman ban
t©coinijtfe / göeöeeten
Michiel Gion-
coy, te 5©ooinicfe nutojtsioberkben.
25p befen toag öp ontrent fejs maenben/
en öabbe baer gemaetfet eenigöe ?Lant*
fcöapfeenis/ ( alfoo öpbaer op3pnfeï'
ben to?oc0t)en onber anba· een feer ber^
fieriöcfeCoobersfeen/ tn een lautogne/
^i een Colofeum, baer l^^outoen op
ben bifem blog^en / enbe öergöeïrjcö
gDefpoocft/aï?s in eenen narfit, We btn^
göentoatenbooi eenen
Sr. loan spindo-
lo Bankier:
maer alfoo fp met ben felben
niet en beben/ ontmoeten fp ben feer
bermaerbenBeriicöter
Don luiiocio-
vio, toelrle bie cocöt booj ftem / en bi»
taeïbe^ Don luho^dfo % tooóbf tntj^-
ïep0 ban ben beminber ban alle beucin^
faemebeïgöeefien/ benCarbtuacl
Far-
neiejliet btt
(SDoobetpfec öemfteri/ toien
Öettoonberlgtfe toeïbebieï.
Don luiia
bebe iPn befl om Spranger baer bp gem
te Bottben. tï^en Carbinaeï befgljelgcj^/
baeropbeCamer ban
Don luiio
tomen / begjjwbe oocfebatsprangher
foube
bïöben bp^tinm Don luiio, fin
toiibe 9em baerspn pari als €beïmatt
Spner ^afel beflelien/ op bat öpöem
gOefeïfcljap ftieïe.
Sprangher anttooo?^
befulrfejs banthïrfrE aen te nemen/ eit
fonbe feer göeern fuftfer naccmen: maer
beronfcöuïbtcDbc ijem / om bat &p
belooft/ en ^pntooo|btgi)egDebeneetï
goebtbegöeïötS S^onöÖ ^cötïber/ tr
toeteil
/ Michiei, öie göeeninbentteett
O^be/ te gaen öeïpen fcftiïberen '^t fioog
|«liaer/bae6/ en bertoelfbaer aen/ m be
3&erc6 ba^j Oreft, gclijtfe ben
Spran-
gher
namael^ bebe / mafeenbeop'tbaefe
een^bontmael/ en tnt toelfTelbe biet^
«ïÊuengDeïifïen: ^οφ
Sprangher fepijt
alleen/ in eentgö oo^t bwpten fioom^
5©aer op be €«irbinaeï b|aegbe/toaer#
€naïfoo5P anttooojbe tot
^^ Oreft,
fépbe ben Carbinael/ben bergö ban ^
Orcfl,
m gl'i bolcfe ijjcs^ sptï/tm waetr
foo déeti fielantg bp/Bp foube bat toelaf
inaefSen:^otö alfoo ben Carbinaeï

bectroc6 nae Caprarolo, troc& Spran^
gher
met Michiel tot Monc S.Orcft, ïg>en
boo^noemben Spindolo bebe ben Spran-
gher
i^eerben tot be rep0: toantOem
quelbe bat
ÖP't tooberpSen Öem niet en
Öab afgöecoc&t/ tn bat öcï" Sprangher
öab belooft albaer te Oreii eenan-
ber te maetfeen/ batbeeï beter foHbe
'toefen/g&clgefe
sprangher bebe / tot een
Qroot todbebalienbanben i^eer Spin-
dolo, totïcfeen albaer in ggefelfcöi^ ban
Qnber €bellupben te ^eerbe quam Dem
b^etfeen» ^aer toajs
sprangher jjen
trjbt ban bier maenben. laoom co'
«tenbe/öabbe een öeerlDtfe onberDoubt
bpben booilucötigfii" Carbinaeï Far-
nefe, tooonenbe baer bjp 3laer in t φα»
ïepSÈban ^»Laurcnsiii Damas. «ÊpilÖ^s

lingöe alfoo sprangher ban ben Carbi'
oaeltoassgöefonben tot 30η bermaert
J^afleps tot
Caprarolo, een rieen bagö-
baertbanaoom/ te maec&en eenig^e
iLanbtfc^appen op tnat &alc6/ liet ben
Carbinaeï öem onberficnjstoeberont^
bieben. /SDeiloomg&ecomen/ gSfelep^
be ]gem ben Carbinaeï bp ben i^au^ Pi-
us bebtjfbe* ©aer göecomen/ gingöen
ben Carötnael en
Doniuhot'famenbp
30η ?f|epïtcöept/en cojtss baer naer toert
oocfe
Sprangher boen binnen tomen:
tosk6en]^ebbenbebe boeten bejsi^ausi
ÖÖetujï / en be aSmebictie ontfangQen/
naer eenigBe tooo^ben en rebenen/ aen^
gaenbe een (ïuc6/bat3iin üeplicljeptbe^
geerbe tegebbenban gem^emaetBt/

toerbt Sprangher baec booi besJ^aus

^tBtlber aengl&enomen/ en Deerlöcöe
toooningöe bejïtïbt in 25elbibeer/recÖt
boben t25eelbt
banbenLaochon, al·
toaer ffp een (!uc6 maecte ban öet φο}*
beel / fesi boeten öoogö/ opeencoper
plaet/ boï
toercfe/ batter bgfDonbert
tronieninquatmn/öet toekSnotö te
ftenijSin't Cloofïtr totbenajofffttuf.
fcöen
Pavia en Alexandria, op be ^epul»
tuec ban
Pius Quintus, en bit toai göe'
ftïaetfet binnen beertöien maenbcn.3|ier
jaer/ alfoo
Vafarifcfiier ben Sprangher

tn ongftenabe öab göeb^otöt bp 3πη
aiepltcjtpbt /fegggenbe/öemte toefen
tenen aongöen/bit tuet betl en pa(le te
boen/ enbentgtonnutlDtil boo? biatDt
bingÓ Spranger aen tetooncnjgnneer*
/ïicDept/maecfeenbe op een ccpcc
pleet/
een bel papier groot/ een ï^ofècn tn ber
nac&t / en pj cfentee rbet ben idauss / gei
toekfe Ijem feer toel bsbtel / alfoo bat i?p
begOeerbe bat
Sprangher be Öeele i^affie
fouöe maerfeenopbefdbe fo^me/fteiti
bebelenbe bit ilucBr&en bcrbolgoenu
te tepffeenen/op bat bp faiD offe 9em be*
Öagljcnfowben: (St'todcfeben
spranghet
niet gOeern en bebe / nopt öebbenbean*
berjS gijeicptfeentaijsmeiöocl encrijt/
Öeeft öet botö ben ^aujs te göeballe
gljebaen op blaeu papier oft ban toit en
ftoart/ tot ttoaelf fiucfeen: mu^ bjac^t
ben ^auiS
Sprangher ecrft aen öet tepc^
iienen metter 0en/ aljibaEr toe gebjon^·
göen. ^oe nu
Sprangher f}et lefte (ïuci^
te toeten / be l^erröfnijs / tepcÊenbe / ijs
ben ^aujs gOelloiben : ïDant boe ï)p
t'ilOf 6en fagÖ/toaii
S prangher boo? 3δΠ
bebbe göeroepen/ om bat Dp fiecfe toa^.
i0ati befe fïncferfeen^ öeb tcfe eenigDc

Nedcrlandtfchc Schilders,

flijefien / en toaren bertoonberïötS / en
eer JBeeHerlgcfe göeganbelbt metier
50en/ en g&etoaffcöen: <©orfe Öeefter ben
H^epfernoeUeenigliebam ^oenuben
sprangherfoogrooten oojfascfe ontbalö
ïen toa0/ ijS 39nen aengfjcbojen luit ber-
nteutot / om groote bingijentemaet*
feeiu ï^èteerjre groot (Intfe ban öem in
gÖemeen plaetfe /
ton js tut Lowijs in
be jfranfopfcije ^erfi/op ben mupj ban
«©lp - berbae eenen
sinte Anthonis, sinté
lan Baptifte, Sin te Elifabeth,
en boben ftt
be %αφί eenJBarp beelbt met CnsDe-
ïen / bat een feer aerbirD toercfe / en toel
göebaen toa^.ï©aer nae tot
sinte lan by
PortaLatina,
een ÖiflOJte ban sinte lan
in b'<Sïp/ feeeïbé toatminber aisi t'lebé/
t'iii t'DoogDltltaer/ eji i^ ban <©lp-ber<»
toe op boec/ feer toel geo?bineert en ge*
fcöilbert. ©oojtjs in een / bp

Fonteyne deTreveSjtoefeilbC een ^«Anna
i'n't 3Ëinber-bebbe / beelben ató öalf &et
leben/ ie oocfe een Sfiltaer-tafel op boec/
een feerfcijcon inbentie/ enöeerlijcfi/
met berftöepbcn acti? η banl^^oufenjS/
bie met
Maria met t'nieuto bojen feinbe#
Sen boenbe 50η: boben totnt in be tooïcs
6en ben l^aber nief €ngOeïen: bit felbe
fonit in bm^* 3ic6 Beb ootB gSefien/
3 bstspran-

i

!


-ocr page 196-

Nederlandtfchc Schildert; Bartholomeus Sprangher. Fol.iss.

tiat Sprangher bit flutfe onbet; öaiiben
j^abbe« t^it stjn be groote fiurften bte fip
tniloom bebe; iBaecbaec tetooo^en
geeft ÖP meiucöte ban deen (lucyiteniÉ
ggebaen / betueic&efoogaefibeccoc^t
a^ gÖcbaen toaren* ^Docl) t ftnbert t Of
beclpben ban ben
l^au£i/tn UdM bten(i
ÖPÖabfletoeen; ü.maenben/ jab
baft
5Dncn tgt bedanken: toant öp öem
boe begaf te toöonen bp een jonsö
beïïantjs tcfflijffeCoopman/sijnEn goe*
beni^^tent/btebiatcprujtlt ggebient
toais/foo bat
sprangher eenifl&e ^Baecen
niet beelgoet^ en bebe / ban 30η lufien
boïgöen / niet bed üjercfeenbe / ban afe
l^em tot jiilcBjt; ben göetneenen mibbd/
te bjeteti/ geit ontbjacfe» iSopt en toeet
ifS/bat ÖP fifÖ felben 'töooft göebjofeeti
öeeft met pet nae ïjet fraep bing&en(bat
teöoom oberbloebitö fooSCntgc^
feen/aï0 ;^fötlbernen/ oft anber^) beeï
te tepcfeenen, meen öp nopt blabt
göptet te bier oo jfatcS en geeft bupï ge^
inaeefet/ een bingöen feer te bertoonbe*
t'en:foo bat
ijp brrttet&enbe ban iSoom
nae <So(ienrgcfi/ gantfcïj geen €οηΠ tn
pat&ente boeren en gabbe / metbeel
meecbcrgSemacfebiagOenbeaUesi ba(ï
in5önenboefem. JBp g&ebencfet / boe
be «©iabtnneban Sitembetgö te tóoom
toa0 / bat ÖP boo| een «eöeiman een
banDaer 3iofb?outoen contccfeptte bp
ontöoubt / bat tsooi een pegfielgcfe δεη»»
ïgcfe feer toel gödeecS/ toaer ban flp
iijd beiaelt / en ben beriiefben €bel'
manUidte biebenen bernoegOtüjaö/
lajaer bp bejs
Spranghers goebe memorie

pet grootji te boen genepdit bjaji / en be
boojberbadbe Sfiltaer-tafeï^ Öemfeer
göerwcfttici) Öaöbeii gÖe»«aecèt/guam
Saerfeïbenïjem aenbiebéeen oojfaecfe/
bat öoogöer g&ebacÖtni0 Itepfer
Maxi-
nïiiiaen
betbjeebe / geeft boen fcnigben
een ben feer «ptnemenben
lan de Boioig-
ne
i^eberlanbec / 25rdbtÖoutoer ban
ben i^crtogïj ban ^ïo;iemen: 3^atÖP
$iin jBa,jt(ïept foube fcbtcSen ttoee
giongber^/een^fDilber/ en 22>eertbou'
toer / bte gDenoecfifaemtoaren gemte
bfenen tn groote toerSen en geboubjett»
3©flerem
Bologne,0ebbenbe Sprangher

Dooigenf gel^ent in 0oem/ mmet D^m
beeï gBemeenfaem göetöted /ftt aöeïbêi
beer in 't f^alepjs / beeft DP
baer toe bECco^eiVen beco^bineert boo|
ben^ebilber / en boo^ ben 25teIbti)0U''
taec eébte boe oot
tt 0oom Uia^/en 5ptt
^l^ifcipel/ben feet uptnemenbcn, felbfa"
men confiigen^longUman/
Hans Mont,
35eelbtDoub]et / gtjebo^en te <6bent in
l^Iaenbec/ een ba be albecbefie ebel φ^
fienbec iBeetelt / ben iuelr&en ben ton«>
beriingijen ooifaecfeer Uiast / bat
Spran-
gher
bebJiïlicDbe baec bendt te treeften:
ao^antbateenbinden/ bat
fonbec
Hans Mont, öp Hoptban βοοιη
Isaec bertocBê / meenenbe en bafi boo|
göenomen öebbenbe eenmad öemtot
Üuberentebeggeben/ eer f^p bertrer^
feenfoube: JBaer bebencfeenbe bat ÖP
fuïcften mebegöefdie |^abbe/bat Öp met
i)emoberaïy?attiferen mocöt/ toerbt
Sfp eenfbeeïsi gbenoecD totbeaepfebei»
toeegDt* i^'anber oojfaetfe / bte
spran-
gher
göenegen maecfttetebertreeften/
bja^ ben ïuf! tot groote toereften/bie bp
ben 3fóepfecfouben ballen te boen / om
bat / baat men te iSoom tn openbaet:
pïaetfen te maetften beeft / menfcbiee
om een fiucft aSioobtjS boen moet:
jSabemael peber ^longman bem foetfei
eenen jgaem te maetften met Ultaer-
tafelistefcbilberen. «en goetoeï
Spran-
gher
Daer toe ootfe lufï fjab/ rn oocft tot
groot gbetoin/metupt giericDept / ban
om^iin gbeniet ba?r ban te ijebben/aïii
bieggetoenttoajs banjijn cïeenbingen
oberbetadt teujo^bcn (aïjSbec&aeïbfe
ië.) Ïl^oe nu nae eentgbe maenben giem

ïtp met 5pn iBe&egfiefdïc upt 0oom int
^ubiïfe^laec isyj, en guamenalfoo
tot3B®eenenirtiSof!enrtjc6» 5^oeben
^tpfei· op ben aötfijcföagb toajs te öei
göenfbojgö / altoaer jpnen foon
Rodol-
phus
be thjeebe toasi gecroonti^oomfcö
ConiiTgft. ^ae biepnigg 3f®aenben
ben ^epfer te toeenen tometibe / bebe
:iPn3fóepferÏ9ffte JBajefïept Hans Mont
maecBen eenigbeH^obelIen bantoai^/
en pot
-eerbt/ en sprangher eenigfte
tepffieningDen/ en (ïutfejEfienjs ^cmi^
berge / enoibtneerbe Öemtcfi^tlberett
een bertneïf/in eenen <3i:Boien ban get
nieutogeboubalH^tmBmten/ gegee^

S(tt

af te meten ijS. ^oe Sprangher foo tot gDdr tot be repss gcöaen toais/ bertrorfe

tmbê Fafangarten. ïlet eerfïi bat Spran-
ger
boo? ben Mtpfer Maximiliaen maet*
te/ onbertuffeben boe 0p beficg biaiS
met teptfeenen / om 't toercft tot Faian-
garcen, toa^ een coperftenin belmgbe/
baer
Ghriftus op Öet Crup^genagljdt/
?pnbe/ too^bt opgBerecÖt/öetfcopujS
bjengöenbe in't berftöiet / met beel an»
ber bptoeccft / Uïcfenbe een feer berfier^
Igtfte aerbigöe oibinantie, tP tnaecftte
ootfteen
Epitaphie, üjefenbceena^er*
tijfnijs/ bat toel£fte(laetin'03fóepfecsi
i^ofpitad te n^eenen. 0aet eenigge
inaenben feeerbe
3pn üBaiefiept tot ae<·
eDenfburg/ aïtoaer
Rudoiphus be ttoee^
be bjerbt bcrroaen iaoomrtö iföepfer*
ai^epnteg tgbt baer nae/te toeten/ ^tnio
I j
7 6»in^ftober / ig upt bit ïeben
tot een beter berfcfiepben ben ïfeepfer
Maximiliaen, ïatenbe ban öem een Öiers
ïijtfte en faltgge gebadjteniffe bp een pe^
ggelgcft. ^ertoglenöabben
Hans Mont
en Sprangher gl)eto?otÖt tn Detnieuto
egebouto/en gbemaetftt groote beelben
ban ^tuixo/ontrent aegt boeten goog/
en ootft foo groote bedben ggefcgilbert
op't nat ftalcft/ met ootB eentgge mi'
(loeien / met beelben toat minber
't leben / en oocft eenigge ï^iflojten ban
fiaïfronbt, ;©aer naeijuambe^ïBin*
ter0 eoube aen / en met eenen be tgbin'
Sge ban get oberlgben ban bengoeben
a&cpfer/en ttoee oft b^p baggen baer na/
35?ieben aen gunnen betaelbec teH^ee^
nen/bat gp in alber boeggen foube argt
nemen / bat ben ^tgiïDer en a^eelbt^»
goutoet / bie ban i^oom toaren gebaen
tomen / niet en fouben bertrecften / tot
bat ben nieutoé I^epfer te iBeené quam*
toerben fp tod ggetracteert en al·
iejBaenbenbetaeïbt*
t©en Sprangher
^ .maetftte gier nae een (Htyften paffdgc^
feen groot/ baer
Mercurius tn ben aaebt
ber<6obenPfychebjenggt/ get toeïcfe
met eenaerbiggbooifienbet toolt&en
uptnemenbetoelggeo^bineert / en tori
ggebaen toaiS* l^ocg op eenftopetften
«en öoom / een fittenbe ©jon met ben
|^pber-«i5obt/ IBöIbin/ en ttoee ftin^
wrSeng : ||et eerfie / bat ben nteutoen

niae freeïbé bp/feer ïieflgt&gif óïojeert.

0ae ftfi IBaenben bat ben H^epfer ber*
co^eu toa^/Quam ben tgbt bat spn Ma*
jejleptfoHbe boen telleen en 3pn bigbc
0ncom|ï/ toaerombe 'ileerenbanbec
^tabtaen
sprangher berfocgten te geb*
ben ggemaecftt op be oube
25cutoer-
marct/ een gtoote iirtge CrtumpgaeL
Ü^ier ban maecte
Hans Mont b'oibinan^^
tie en teptfteningge/ toant gp in
Archs-
teftura
fefcr gerbaren/en tot fuïcfti; ^e^
noecgfaemtoajS. 3|ier toemaecfttegp
oocft eenigge groote beelben banaat
oft neggen boeten googg / eerfï opggié^
raemt ban go|t gopggebonben/en baer
nae met pot-eerbe: boo^ aen/aen toeer*
fpben/quamenlteepfer
Maximiliaen en
Rodoiphus, bepbe nae t ïeben/en onbec
anber beeiben eenen (iaenben naetftten
Neptunus, bat een uptnemenbea&eeïbt
toai^/boenbe een getoeibtgeftgoon geer^
ïgrfte SCctitube» 25oben op be 3ilrcge
Ober een ogen ronbt maetfete gp etn

f>eert Pegafus, om bat baer be JBwfgc-
ein'tpafferen be^l^epfersS toajigge*
o|bineert: bit fleert toa^ ttoeemael aIjS
't ïebé/ (iaenbe op een feer groote goog^·
te / alle be beelben ban aecbe toefenbe/
toerben ggefegiibert toit ban «Sïp-ber^
toe/batfe glan^ gabben aïjs toitté l®ar*
ber
.sprangher maecSte be ^cgflberge/
te toeten/aïss geel toper/ï|i(ïo^ien ober
een comenbeop eenigge beucgben/beeU
ben bie onbertnfTcgenfïonben/ tetoe^
ten/ op
luftitie, i©gfgept/en betggeïijc^
fee/toefenbe IBobcrne ï|i(lo^ien/en
tgcfte/aïleg feer tonfligg en uptnemen*
be ggeeiïi^ gebaen: <©otft eem'ge Mtu
ttr0 meerber aïis 't ïeben / ban bertoe/
bie feer fcgooneSiftien bebem ï|ei toasi
een feer groot toerrft / googger aï0 bie
googge gupfen op be IBarcftt/ toant be
Sïeeren ban K)E>eenen toiïben aïleen een
bpfonber geerlgcft toerrft maecften / en
battebertoonberenijs/ toa^alieisboïi
epnbt in acgtenttointieg
bagen/ niet te*
ggenfiaenbe grooten ginber ban ben re-
ggen/ aÏ0 mp toeï beftent j0: Wmt mp
Sprangher baer ontbooöt te gdpen/ban
Cgjemiö/ baer tcBboenbetoaöinben
<i5obf-acfter/ in jfrefco te ^tgiïberen»
5|ter na/ alfoo ben nieutoen H^cpfer met
btn eerflen be €onfi niet feer toegebaen
toajs / en befe ttoee Confïenaeris/ en
4 ggefeV

. I

•ij
■i- i


-ocr page 197-

Nederlandtfche Schilders,

ontbobm foube Uio^bett/^rt; toUcB
fct)tebe: «tBn te |^;ag(jen tomenbe/ toert
nae eentgDe J^aenben ban nteutojsm
f'^epfex^ btenfi aengenomen/ttiel Hm^
Itjtfeei^obifif. t©oenu
sprangher gem
ba(ï tn Γ j^epferjS btenflljebonbt te bie·*
fin/mm oocfe baftltjc booj öem te trou^
bien en Dupti te geuben / taeftnbe boc0
met eei-fi aencomen te ^jag^en geel
toegDebaen/ en boo^ Itefbe onbetbioj'
pen* ^tenaer ban eeiibeucgtfame ion*
ge ^otJ)ter ban beertfiien ^aren/aielic
iBoeber
«Pt s^eberianbt/ en beni^a»»
berupt ten a|oogöbuptfcije ^ee-ftabt/
een rijcS Coopman oft treflgcfe
UrrtoaiS* <i2n'tfl8eIucfebocgDbe/bat
befe jongge ;©oct)ter ben
spranger ootfe
met toeber liefbe te b^agöe η / goebe go-
pe gaf*;i^C!3 bierbt ban biegen itsg Mep*

cMeïïtee biienijen / niet toeten&c UJaec
üoo} iiat fp oaet gtng^en /öen Mep^
fcrbertrocfeen nae %im3/ en g&eïïooöt
itat eenljan bepüe foutie tï^of ttolgfjen/
en öcn anöcren te i©tcnm ijlcüe / Uet^
toaciltcnöe toat o^öcn 5pn iBajeflepi
ÖEmfoUÖe OiJCtoCn. ^OO Dat Hans Mont
'tï^of öoIsÖöe / en sprangher tel^ee^
nen ijSgOeblebcn:!©U!S t0 t i^ofepnö"
ïtngöegOetomen te ^jagijcn/ altöaer
Hans Mont eetiigDe itiaenDen tocfenbe/
tn ften&e &eni foa göelepöt / gDdgcfe aïsS
ïjp öe mufe / fo mm öe öuffefsi boet/ (na
manier ban fpicetSen) en bat Öp tot
SDcen öeflupt oft wfolutteen congöe·
tomen/ uecliefenöe 'tgöeöult/ üerttócfe
fon&er pet te feggen/ oft 3tjn ïeben rnecc
toeöer te feeeren: <!2n ijet lefï bat ban
fiem geöoojt toojot/t0/bat ï)p in ^mc*

om be <ionjl/en om ^pncn oüertreffen
ben gijeefi/ en groóte fcDoonmaniere
bie ffp ioonbe in 30" bjerc&en / bjelcfee
lïeloofben engaben banöem teerfeen/
bat Öp göeen ;è?eïbtOontoer öan onben
iiocOnieubjen tgbi fcube Oebbengiiei
tecfeen/ inbten öp oojfaec ïjcm te ocffe

ijeSenbenbjienbt gijebjeefi/ bja0 feet
goet-aerbicö/ en bernuftigöi maer on=»
ïicïeefti)ept0 bpant/εη fomtijben te on^
ïijbfaem/ baer bocSi bte't ?^of boïgöen/
bjel eeti lïaien göebUÏbicljiepbt fsuben

<®Hfccr tomen ILunettf. <©nber bit ber#
toeïf comt be
Fama .3,01 mibben/en baec
onber/een i^ioutoen bcelt/Roraa,(ïaen^
beopeenenctoot/ bie ban ben
Adeiacr
gei^agen toiert/ toeïSen Arent comt tot
onber in be iprtjfe* g^e nfriife iis boojt
berbuïtmet ggebanggentd / entoapen^

tenfoubewefm/ oft een WffegDe^ I Ierss / enbes<©pper-iamerUngij!Sbae«
iuopen/üjiji een uptnemenbe iammer/ tomen ben i^aber en öem toiert ban 3pii

|Bajc(lept0 bjegfjen be bocDter göe·
epfc^t te ï^aubjïrjcfe booj ben
spranger:
bjelcfeen epfcöfo beel bermoc j^t/bat beit
laaber (bjetenbe be toegDenegiientJjept
ban 5pn bocftter) bebjilügöbe: ï©ocÖ
met befpietfe / bat ben
sprangher be
Söjuploft fouöe bertcerfeen noc
^ttoee

ïien öabbe mogïen fjebbcii in bpfoüber aren/om be gfonrfeöept ban betï^ocf^
toerrfeen, ï|p ijS ban jongDsi aen mqnen ti^·. ^it bjcröt foq gö^confertcert

iBaer sprangher ujifl met ben ©aben
en iBcebtr fo te maecficn/ öat fpfe öem
gaben t'epnben tfjten niaenbcir / en öiel*
bm be 25?apIofi/tettoplen bat ben^ep^
fertei^cencn bjagi. ï^et eer Re groot
beöoeben te Rebben,
Sprangher bit te i bjercfebat sprangher foe bebe tej^ja»
ï©eenen j^ebbenbe berRaen / ivagi baer
j göen / en ban Öem in't openbaer t< ficti
inbebioeft/ en geeft οοεδ bcsS Ilepfecsi' W/t^ gebjeefï ben gftc^el ban 3pn fmns/
bienfl beclaten/ aennemenbe eenigOe i itpt ben göeïen/ aï^banCcper/ ggc*
bJtrcSen boo?bpfonber'#ecren/ tbjdt&
i fcgtlbert» J5oben om öoogg comtnfeini
ïtp ban te booten niet ijabbe bstllen
i berfeenjs groot aï]S'tieben:epbcretö#
boen / en OaBöe boo^ Öem gijeiiomen
I ter fpbe/baer f^cPberen/ en teptSei»
befe ggebaen gebbenbe/ oocfe te gaen genen: op beflinrfeefpbe/baerfp beeïbt-
fofcfeen eïber 5pn abontiiere: i@aer nae goutoen/en teetfeenen.
%n"t mtbben et»
tefen ijJ ggecomen te 3®eencn bejs afeep^ nen bïieggenben Mercuriw, al^'tïeben.

ferjs opper Camcrïtng/ ben #cec RoniF,
ben bjeltfeen gefepbttoat bei
Sprangers
boojnemen bjajS / ïiet gem ïjp f^tmtot*
pen: ^em ggebiebenbe ban ifeepferö
bjegen/ bat öp
3pn fcgitfeingge niet fou»»
be mafien ban te bertrecfecn:iBaer bat
èp^paffen foube beerbigg te toefen /
tt*

i^en bat Op ^en ail^eenen te ^v^m toof/oft j^atlgtttuatn btpbt be g^c»

«fiS

ben / ban acgtboeten ijoogij / b'een tt*
neii
Hercules 3 b'anbcreen luituie: 3n
lïiibben onber brjpcijfe romt een feinbe"
feen/ grooter aïjï t ieben / göeeolojeert/
Öouöenbe een
Epitaphie. alle^ ijs
Öeerlgcfe aen te fien/be beelben toonötr^
Ϊ0£δ berijeffenbe/ en fcijoon b^in nrtitu ^
ben. ®aer ijs nocD ban
spranger te
80en in be igieu-ftabt/ tot een

Epicaphium, imt beelben foo groot alsi
t'ieben / eenen
chriftus, met ïïBupbel en
5^oot onber boet / ooc& arn toeerfgben

ïgi in be I^ertS ban Thomas ttn bmte
Sebailiaen ban fiiem glietoeefï / met bed»
ben ban bjp oft bier boeten fjoogij/ met
^iDutierïS/ bie booj aen meerber to^
men» toefen
sebaftiaen geeft ben Siep^
fer/ nae bat
ijp baer ontrent bjp oft bier
g^aer gabbe ggeflaen / ggeffgonrfien
aen ben ^ectog ban ii5eperen/en
Spran-
gher
geeft in be plaetfe eenen anberen
agemaetfet/ eninbepbcn iistefieneen
feer aerbigge roerentgepbt ber beeiben.
^aernaemaecfetegpeen luihtia, met
eenigge feinberfecnji baer bp/toeïrBe
Sprangher 0p t'öacbt gupiS fieeitege^
frgonrfeen, ^oc!)geeft
Sprangher 0ί '

25ilTtgopsi fleeberen/ groot aï01 ïeben/
ober epnbt ftaenbe / en in t berfcgieten
baer gp ggemarterifcert / en be bannen
upt tooibt ggetoonben / oorSeen feer
goettoercfe. ©ooitjs tot
Mathias,
een IfeertferBen bp lan, baer ijs ban
Spranger Epitaphium,büO?5Dn?^ltpjV
b^outoenl^abernae^ün oberiëbenge*
baen / en ijS een i^ecrofniif
Chrifti, beel^
ben aïiEi tlebcn / ben
Chriftus toefenbe
toel ban get befiggerolojeert bat ben
sprangher beel ggebaen geeft:ben chri-
ftus
toojt ben mantel op ggegeben ban
een enggel-feint / groot aïjS t'ieben: op
toeerlpbenjitten / te toeten /

39π 3©«Pfb2owbjen 1^αttr tn IBoeber:

Itinber^ ban ronbt / ggsbaen ban beu
Confi-rijrfeen
Ariaen de Fnjsunt jfron#
tefpjgt comt ben l|)aber sDecolo^eert*
5©eje beröaclbe (lutïiensijnban
spran-
gner
in cpenbaer plaetfen ttfien / anber
b eei 30η öp ben laerfcr: toant 3Ön M^
i cfïept m foo tat bei €onft/en tot
spran.
ghers
bingijengatitfcii gijentpsfitgfte*
too2bén. C
'0iie)c|}ieöe in't^aei ^; δα.
bat ben a^epier te l[©cenen toefenbe /
sprangher ontbooöt ban ^^agljen te
bertrecfeen/om sgn j©ai£|iept te eometi

Cngelen/bat een gort toerrfe ig^l^cojtjs i biabencp beiiföDtfef öag tot ISufbojgO/

baeriii bprangher met jgn i^jouto en
ggeftn ggeromen / en ban baer toebec
me t ben iaepfer tot ïl^eenen* i^an boe
büo^t toou ben l^cpfer niet meer bat

sprangher rgup0tt52OCgt / aïj0ibOO?Bei«
nen / maer inbe Camer/ baer 3ön
jefïepi ggctooon toa^ 5Bn betmaeciien
te öebben: foo bat
sprangher in teggen*
tooojbifgepöt bejs üepferiS begon
tt
toercfien / met groot bebaïïen enïufï
3öner iBajciïepi. I0an baer te^ja^
ggcii gtjefteert toefenbe/boïgerbe spran-
gher
aitgt in f'3iepfer?s Camer te toerc*
tel/ toaerbooj ggetomeniiö/ batnici
manbt toepnieg oft niet ban 3gn bingen

maecfet en grcot (lucb/ totItfe een m* \ geeft moggcn gebben / betoglgp ggeen
taer-tafcl/ tot be i^atergbe^tfiiiien/; toercfe-gefflIéengtd/ennietento?otgt
toefenbe ooiS ll^joutoen 3|imdbatrbt/1 ban metïufl/ enbctogïgem <6obtfoo
Ïïpdben febé boeté groot/ met be ttoadf
ί beei becfien gab/bat gp om bjootsi toiU
Sipofieien/ en «enggeïen/ toefenbe een ;ïe niet begoefbearbepben/foo ïepbegp
uptnemenbe goet toercfe. ^n b'oube! aÏÏeen bóer op toe / ^giten jktpftr te ^cï?
^tabt in't €icoiierban^.iacob,iiÈ ban boen / en te begagljen / toercEenbe itt
gem eenen ^.lacob, enSmce Erafmusin i 5gn€amer / baer jgn JBaiepept beeï

i^b j

teggentooojbicg toajs/ enbitggebutr-
be ontrent febentgien 31aitn, 4Bn aïfoo
gp niet toel ggenatureert en toajs tot
een ?^obdtngg / bctogïe fulrfee begoe^
ben onbefcgaemt te toefen / foo geeft
nopt fonnen gem boeggen moepïijefien
pet beel te beggeeren/ toaer bp ggeco^
men ijs bat gp toepnicg geeft flgecre<»
ggen: i©an bat geeft gp gem te beroeps
men / bat gp ban 50i«n mepfer aïtöbt
geeftggei^bt alle genabe oft gratie
bie
gp ngebo^bert geeft. ggebuït geeft
nocgtanjs gem ten ïefiengunflicgggëi»
toeefi/en bjurgten ^eb2acgt:toant get
i0 gfiefcgiet in't 3|aer 1 ƒ 8 8, bat be ïtep^
ferltjtfee iPajefïept te i^?agen/booi 39«

gosmt


-ocr page 198-

Nederlandtfche Schilders, Lucas de Heere, laques Grimmaer, Corn. Molcnaer. Fol. 174;

öoebectierenöept / aett een üoHe mftl f
in tCöUeniDoojDicÖepöt üan aUen
iimit^néc j©eje(iept/ Öcmaen oen
ÖflïjS liet ftangen een gouöen IStttcn
boWïeï otngaenbe / tmt Ifefpfcrlgcfe be*
bcïbieaïtöbt tebjagöen/ t'üjelcftgöe^
kutje be «teefïe göenabe εη cere toasi/bie
Spraagher mocöt 0&efcÖ«bt ïjebben:
tnaer mcbe ben üepfer niet alleen ben
Spranger ,maer oocfe be ^cöflöet-coniï
toereerbe* <©0£δ Öabbe
39η jeajeflept
eentööen Sacente öoo|en te ^lagöen
öpeenen ?Lanbt-baö& in tegftentoooi^
iiicèepbt banaUenSlanbt-öeeten/ οβ
a^epferlgcfe bebeï aengDenomen als
Hanbt-faetben
Sprangher, en met alle
top0epbtban<ebelbotnbeeaeft/ oocfe
ffamen aï t'eDeflarÖt oft afcotnfi btt

Spranghers. f^ttft Sprangher Jjp 59»

nen naemïatcn boegöen ben aenöang
öanten
^èéabe/ijjelcfeentoenaem o^
ter meiiicète ba Satenjön i^oiber^
pïacDten te boeren: üjant öet alfoo baer
in't ?Lanbt fgDebjuptfe ig /batpemant
biemgjaetban Slbel toojt aengöenoi
men / moetfoo eenen bpnaem nefFenjS
59ttencec(ïentoenaem boegiien laten:
beiS macgmen öem nu öeeten/gaieer

Bartholomeus Sprangher öan ben ^CÖU'

te / toeleven ban ben ^tijilbe met
htt toeoibt ^cfirtberen toel ober em
tornt/ betotjleban &et ^cfitlöcrenber
^tfttl&m'ttooojt fcDilöeren oojfp^ong
fieeft / toaer ban eïber ïj?eeiier beiHaelt
IJS, m aengaenbe UiatbjercBen ben
Sprangher boo| 3ön IBajefïept epg&ent^
ïtjcgebaen geeft/toaer lang te ber&alen:
toant bte (lutfeen fo groot al^ f leen/ 59η
een groot getal. <©οεδ
fittft ben s pran-
gher
boo^ mn IBajellept g&emaecfet ee^
ntgöe i^eriitöteriien / bacr tn öp een
floetüBeeftert^/ toacrban icSte göej
lupgöen öebbe / foobeel mgn oojbtel
bermacö/ enfiebirfe nopt gpccn beter
Wnmttm göeften
/ alii ifS te goom
ban èem 0et> gfteften/bje fe nbe en
rie baec be <0SêI«rben 0 ber ijtt sacra*
mentbiföuteren/ ennocö eeniglje ρ
bet btïigöen. «Φοϋδ öeeft
Sprangher
fomtotilen eentgïie bingöen (borU üjep^
flicÖ) onber tuffcBen boo? b?ienben gfts'
baen« ^n leflen geeft öem ben Ifeepfer
ti^PÖ^Pi gfie^eben ^n bcrlof/aenfienbe

Sprangers ouberboiti/bötfip t'n fgn gupgi
ÖemontDouïje/ met betotS/ ïJpaU
tötsi pet maet^e groot oft cleen /
mitfi
bingüenbooi3gn JBajefiept/ gDelgcè
gpbag0elgc&p boet / nubeConflmeer
al^ opt toegj^ebaen Uiefenbe / 59η felben
betlaggenbe ban ben berlo^en tgbt/ om
batDemoog&en/ ïebenenbeenen / met
ten befÏen Uitllen btenen/ 0ae toel bat be
tegDenUioo^bigige btngDen ban j^em ge«
baen/ aitgbt (nae peberjsoojbeel) be
laetjle be befte W giabben j^ter
m onfejieberlanben bicI gebienfcDt beel
ban 3ön bingDen te ften/ göelgcfi δΡ aen
bengoeben ILteföeblier b'^eer
Pilgrim
3ijnen goeben ia^tenDt een uptnemenbe
ïraceltifS (iucfe fietft cojtlingöc gfte*
bnben/ ban een
Venus, altoaer Mercurx-
us Cupido leert lefen / UJonDcrïiitfe göe-·
ojbineert/ en gDefc&tlbert/ en ijs ban
allen berffanbtgOen begoo^IgcH en te
recötfπ öoogö gljepiefen, 3tóngaenbe
3tin tepc!ienen/baer bjeetmen 5gn$i q^t»
lijcfenict / foo uptnemenbe aerbiegDp
belden fianbelbt / en fiter inbolgö itfe
ootSi 6et ooibee! ban bte 0et #en - gan*·
beien boben anberé faefeent i^/ befonbec
Goitzij, öte mp göefept iyttft/ niemanbt
30Π0 oljdgcè te toeten: 3Mfoo top ber^
fcfiepben bingfien öier telLanbe gfjefien
Öèblié/ijpfonber bat Seerlijc en toonber
toel gljeojbtneert bancfeetber «i^oben/
oft b^uploftban
Pfyche, toeïiïtbe ^t*
leerbe Sant en conjïigö graef-tjfer
Golt-
zij
in'tltciit geb^acöt D^eft 3finno i j 8
baer men (fo beel j^et o?bineren belangt)
fict/ öoe aerbigfj Det ingroyyen ber*
beelbtt^/ en fjoe een peber ^tjn ampt
oft btenfi boet enbebienbt: H^antHer-
cuiusbebooj-toatijteris / be
Mufes be
fpeel-lteben jijn met
Apollo , Ceres
t'ïr^of-meeOerfciiap bebienêbe /Bacchus

ober ben Wm eöefïeit/ en elcB in't 3gn/
boo^telcS beeïbtomte graceïijcfiaac;»
tte boenbe: i^an toeïrfe
bensprangher
altrjbt een bpfonber ong]&emeen gabe
fjeeft latenbigcften/ bie nerggen eiber
foo te fien 10. ijfiengaenbe jgn toloje^
ren / geb tcfe i)em t'3pnen fiter toe^
fen in i^ebcrlanbt toel öoo?en berteL·
len/ bat betogl ÖP langïjen tijbt baer
bp ben mepfer alleen toajs ggetoeefl/fon-
bet pemanöt ncffen^ gem te Rebben /

baec

baet gp eenicö boo^beelbt ban toelber*
toen fagD/ baer c j» fo geen befonber acfit
en Ijiabbe / ban epnoltngj^ ftenbe eentg^e
bingöen ban
lofeph Hijns ^toitfer / en
Hansjjan Slifeen/ bie ö«n DingDenfoo
feeruptmunticömetbe bertoen beben
toonen / toerbtfip Öeel anberé te tolo>»
teren: toant fiét/befe maccfeten bat Bun
bingljen toonberlgrfeen (ïon&en/en beeï
inb'oog&etoaeren, ^etöefftbocöban
aenbangg altgbi een befonber
fcöe gratie in al 3gnbing6en gljefpeeli/
toelfite nu berfelt met be ^ï^ocöter ban
Mars en Venus, Harraonia jbooj t'ober*
eencomen ban toel bertoen/en bafi cloec
berfiericD teprfeenen/ 3gn SenufTfÖe
Piftura aen 'tminfïeCcf^l-trafeen niet
te berifpen/beel min te obertreffen,
foo bat ben
Sprangher toel berbient in fo
toeerbigöen graet aengljenomen te
\at»
fen bp ben 0oomfcÖen cafar,bie Confi-
ïiefbiclj al^ ben grooten
Akxander,
ΟΟΓδ
sijnen Apelles Ijeeft. Sprangher ,
boe 0em nu 't nae Öem tret^icfj ©aber^
ïsnbt booj
iufï langSe en beeï getoencfet
ïjabbeeensi afte tomen /öeeftöet ten
ïeiïenbêtotlligiit/ eniiSSnno lioi, in
Jlgeberlanbt gijecomen / baer ÖP ben tgt
ban 3 7* 31aeren upt toaiS gfjetoeelï / en
iongii uptg!)?0aen. iBn jggelijefefipop
eenigOe ancfef&ag^en/ niet (foo &p torï
mocDt) op bc0 l^epfer^ / maer epgöcn
groote tofïen toagf g&erepli/ fcRondfe
3gniBajeneptÖem totbc i^eberlanbt*
ftöe repsÈ öupfent guïbejt» %n j^eber^·
ïant comenbe/tg öp bp bie ban be <ίοη(ϊ
ober feertoelfom en bjiienbelgcS ont^
fanflDen göetoeefi, 'SDSiimlïerbam öeb^

"X yf(tSn bebfnbt onber be 3IiugÖt eeni'
IVlgBe/ bie in t aenbangen onfer fc0ii^
ber-fonfi/tegiien be #atuere aenloo*
genbe/gefïupt toojben/batfeniet en ton^
nen boo?tcomen/ toatblgt fp boen.3(ln»
ber 5Dnber/ bie i^atuere gon(iigöi0 te
|?engöcn tot bolromengepbt / ban .^ijn
sfiic al t'onbancbaer / booi bat «©uberjS
^cftbomgun inbeelbt ecnba(!e0epe/
ban met be ^eeflfèlenberarmoebe en
wooengcRöepbt niet tesgnggebieben
ben be i^eeren Dem bereert met beiS
^tabt0 bannen 1®gn0» Ce l^aerlem /
Deüben bie ban be Confi gem/en gp toe^
berljun / eerlgcft en jon|ïic0 bergaft.

^ie Dan Trouw moet blijcken, b'Oube

Camer ban Rethorica, bereerben öem
ober tafel met eé 'S^afel-fpeloft Ceme*·
bie/ ten lobe ban be ^tBtlber-confi / en
ijeüben öemfo toelcomgljefreeten.^gn
gefelfcöflp toa^ onjs foet/en sijn affcöepi
fmertici), i^pinsgn i^abei-riabt3ttnt«
toerpen oocti met grooter blpfcgap
ber al ontfangBen getoo^ben/ m 10 batt
baer nae Colen/ en boo^t^ toeberom te
t'öup0 ^ecomen: aïtoaer f^
ijiem nocö baeg&l^ij: met lujl blgtic D itt
beConfti^oeffenenbe* j^u alfoo iüem
ben Sprangher alleen binbt/en jgnen ou=»
ben bagD begint aen te romen/Bebbenii
beberloojen op beejs a©eerelt5gn feet
liebe beucötfaem ï^upfbjouto en feinbe*'
ren/ behoef be öem toel een bjienblgtSe
tonfïigge
Medea ^ bie fiem toebcr jongft
tooberenfonbe:bof0 foogp't foo niet
göeraben binbt / fal be Confi ban felfji
bermaecfeelgtfetoefenbe / |&em tot een
5(|upfb20uto bïpben/en bai®ielgcfe]cber«'
jeucijben tn Daer tgbt
-roobEnbe ïu(!tge
offfeningj^e/ en3gntoercëenfullen aljS
besi
Michei Agnels gemtot3^inöeré ber;»
flrecSen/bie ^gnen naem in ben Cempeï
ubeiFamebonfïerflqcMjept fullen ϋρφ
fcren/en baer boen fcÖ?gben/tot eerlgc*
fee eeutoigöe gDebacDtni^/ bat ÖP eenen
#au3S en ttoee IfeepferiS aenggenaemen
bienfï/ met bectoe en i^inteeï uptne^»
menbe tonflieg te Danbelen/ ggebiseti
Öeeft,

' 1

li 1

' 'I

η

i^et leDeii Uan Gomelis Ketel, uiitnemmiie ^cp?
ber/banber<3oube«

tot ben arbepbt / en toetenbe bat j^uii
bentof!gDebo|ent0/ toülen Dun felben
nietpgnigöen / om ifunnen göeefibe^
Sulptcö te toefen, #et 3gnberoocfe/bie
6un s^atuere oft goeben geefi aï te bet!
betroutoen oft opïeggöen / fonber met
neerdicöepbtte baetteSomen/foo bat
fulcfee tot geenen ïoffeliicBen epnbtgöe*
raetfeen, IBaer bie be öanbt repcSenbe
j^aiuere met (ïabigfien bïijtïeer-ÏHfligiï
boet Soubm^n berfeïien / bie sBenut^


-ocr page 199-

Cornelis Ketel. Fol.i^ï»

Nederlandtfche Schilders,

teil fpttbïrjffe tttrt bieutSbcn tt^iimij"
ten ban oen öDo^licncn gOeleben at*
öepbt / ööclöcfe get ΰείεπ gijefcöitöt en
lucl üs&ent t^/ bat j^tec tn 't sD^Iucl^ bsn
b0O2ftcöttgtjen t^ftoegDeballen* ;Bit fal
mp oocfe niet toerfaetöen ben ^ottüQt»
δεη êcöilber ComelisKetel, ujelciten
Uan jongösi aen fonberïingDe neeifiiCi
Sepbt om leeren toelcpbe: Uiant boe ijp
niaer en toa^ elfmaten oubt/ i)em üoe^
lenbe boo^ be gUenesDentgept be
ber-confï te ieeren göebiongöen/ 0ab

tneerbec metenftijap en oojbetl / al0
8anbeling0e.
Ketel gier in üïgttebOi
ben gaenoe alle Song^er^ ban öen ïjttf
!eni©incfeel/ gaf een «©laess-fdJigbci;
Dirck Pieterfz. Crabeth,5pn<©om0 goe»
ben biienbt toefenbe / ben jongljen goe*
ben moet/ fienbe 3ptic ern(! fo groot om
ieeren/feggi&enbe; ^ittoii een ban be
Igonbett iQO^ben/ bie tpt bolcomengept
comen, i©it ber(ïcrcfete
Ketel ^pn öope/
en maecfete öem bpetigijer in 't tcpcfee*
iieniipt beu geejl en conterfcpten/ oocfe
mi epgöenbinbtngöen te ;|>cBtiöeren,
^P göebojen tu <i5oube / in 13Sae»;
^i4S«^onbaegëboo} ^almfonbag!)*
nu
Ketel 18. ^aer out toaiS/quam
Öp bp
Anthonis Blockiandt tt ïl^eïft / en
tooonbe baer een geer / tatich maë
't^aetïi^i» 31n't31aec ij<56.trcfii
' '' " -------- ffe/enquam

δρ na #arüis in ll>jantferjj
te
Fonteyne Bieau,boe öp gab beriiomé/
öatter eenfgfte Slong^e laeberïanöersi/

leroon Vrancks ^ Aper Franfen, Hans de
Mayer,
m Denijs ban ΐβ^ί ref fit/ V fomen
pjattifeerben/ bp befc voeröt ip aöeern
in göcfeïfciiap gösnomen / en leerben
t'faein om fïröbt/met grooter bjeiijcfe^
ijepbt en eenbiacöt / tot bat na eeitigge
IBaenben ben ConingÖ 30« ï^ofbaer
quamDottben/ boe moflen fpbertrec*
lien / quam
Ketel toeber te ^arrjjs/
en cocBt m coden tot 'jS Comngi}^
<6ïae!8 ma6et
/MMoan de la Harae,bnet
i)P een epgj&en Camer Oabbe/<^c&iIöe^
berenbebani^tlïo^ien i aïfpo te
i^argjsbanfiConingsÉ toegen een ftcrcS
SÖebobt toass göebaen / bat alle bjeem»
be/bie baer göeen ttoee 3|aer ftabben ge^
löoottt/en ban onber 't gebiebt besS Co^
ηίη60 ban ;êpaengienttjarett / moffen
op igfficaf öertreché/om battec beel ge^
blucöte upt i^eberlanbt toaren / 'tap
om't bcelbtflo^nien/iaeligie/ oft bergen
ïyrSe / foo bat
Kecei ongberaben bonbt
baer te blijben: Dp nt^t eenenont<*
gaenbe be i&aröflTcÖe moo^t/ijs gecotnen
niiloUanbt/ met meetüngfjebe repfe
noci) eensi teberbatten na i0?ancfetgc6
oft ^taliën :!©oci) ben trjbt om'ton^
öepUci) rcpfcn tuoubt niet igben / fo bat
Öpontrenöt fcjs SiarenisisDeWeöcnm

3pn gOeboojt-^tabt t^oube/ albiaei:
beci foete te bïel(ïngenbei
>yrenekens fjem
feer toegöebaen toaren / mafeenbe gem
tenbeflen eenig&e bjpagie iliebcfeensf»
^Docö aifoo boo? ben H&rijg^ baer ban
frijilberen niet te boen biel / bertrofS
Sinno I ƒ73.nae«Bngljclanbt/enquam
te llonben / ten bupfe ban een 25eeibt-
fnöber en SHrrDitect 5pn ILantfman/jijn
(©omjs groot ti|ient en feennisi/bie öem
b;ienbtl0fl& ontfingg niet toillenbe bat
ijp eiber foube toefen» ïlicr 3pnbe / ber*
tot^t eenigöe (hitfii n/bie i)p in'i 3lanbt
iDabsöebaen/ en quam iiiSenmsiban
ben #c(terïingöen/ baer^Pbceibooi
treeg te boen ban conterfepten na 'tle<»
bem i^itr quam j^p tn ^outoIÖc& met

5pn tf gOentoooibigDe ï|up(bic«to / bie
upt ïloUant ontbooen toefenbe te 3Lon«·
ben
tg sOtcomm/ en tooon&en baer on^»
trent acöt 31aer/ beeltoercfegi ï)ebbenbe
ban conterfepten / maer göeen Ι^ιβα^ί»
en / baer botö 5Pnm gDaft aïtijct toajs
toe göenegen; bess maecfete gp een ftucfe
op boecfe met berïben meerber al^ 't ie*
ben / toefenbe een bebupbingöe/ Doe
^tcrrfeöept bamBtjflÖept en ^οο}ίίφ
ttci)epbt toojt bertoonnen / toeïcfe fiem
afcocöt een treaijcrigiongman/engeïi
Coopman / gj^enaemt
Mr. pieter Hach-
ten, bie tberfc|ionc& aen b'ïleerChri-
itoiFel Hatten, öie ï/oogb Canceïier tff
ge(lo?ben.2tnno i/z^.contcrfepte
Ke-
tel
be Coningtniieban CngDelanbtnae
't ïeben: öaer jBajcflept fat te gBebaïle
ban ben googgebojen <i»iaef ban i^ettf
fo^t/ Dp'töap0 te i^anttooitD/ baec
fp bp b
'i^ertogtnne ban ^ommerfit/
jBoeber beji
feIbé<i5?aef!S/tcn eien toa^»
Ketel ÉonterfeptteoDffeben i5jaefbatt
^icfoo?t/geboienöoo3£| €amerïitig]&/

met

«iet iiotö beeïMieer gtooteïleeren ban
ben Sibeï/met a^ioutoen en
a^inberen/
eenigöe ten boeten upt foo groot aiis
'tiebetu gin't ^aer i j 81 .bertracfe ÖP
upt engbelanbt nae ï^oilant / en quam
tooonent'idmfierbam/baec &em beeï
boo? quam te eonterfepten nae 'tleben,
enber anber/ een Co^poiaelfcija» ban
gitöutterö ïeberbe Öp op be Cleube-
niersf ïpoeïen/toaer ban Capitepn toais
Herman Rodenborgh Beths, öaer iJp (ίφ
feïben ooc in tonterfeptein pioffjl.^ï^e^
fe fiaen of fp ftonben op een <i5aïerse/fc

toieebe Mars, ïact afban bioeb'giïe baben/
Vuicanus, g^p/bantoapenjsmcer tefmeben/
5^'togïonDer boet gbebonben 3t)n beeji quaben/

Haet,Eyghen faaet, Nijdt, Tweedracht bol Onb|eben»

an van Weiy t'3(!m(ierbam/fe«jaet5i^
öMefiilbert: ^euptbeeïbingöen befec
beuggbm en onbeugj^ben toonber ggees:>
fligö en berfierltjtfe toefenbe / ban allen
onifranöt en bpboegingbe/nae ben aert
en toefen elffeer l^erfonagie/oocfe gfiee*
fïigöenfvaep ggeojbineert. W ber^
riaringöebefei
bieijten:

Ketel geeft oodfe gbeojbineert en glje^
fr^tlbert ttoee g^eejiliirfee IBojalen oft
finneBènjS: een/bacr be ^eugöben ber#
toinmngeïiebben ober b'«8nbeugöben/
bit ö!Ci 0p bc -sctiumpöe ber 50eug|)t.
'S'anber toajS/baer b'O^nbeugbben $cge
Scbben ober be 55eugf>ben / g^e^eeten
iriumpöe bejs <£^nbcustsi*:©efe fïuclien riaringöe befer/ sgn ban Öem Êwe^
|)eb ίΐδ göefien tot eetfamen l|eer ïo-' bieijten:

Criimipö^ Deughts.

Nijdt, &ε Tweedracht^ Strijdt_, en to^eebe TyrannijCi
3|ter liggöen onber boet/in rrarOten öeeï berfloui:
;iBaer
Wiji hey t 't iLanbtregötÈi^t met goebe Policie,
ïuftitia
befo^göt ben Vrede fïaenbe öoubt/
#0£δ baermen
Liefd' en Trouw int openbaer aenfe^outoi/
en bat b een b'anber öu(!/omöeïfï in biienbfeDapi^ toonen/
isaer
Liefd' ban öaer upt fepnbt Daer vruchten menicSfout/
31©et
Palm en Lauwren groeti/o!ii Dettght baer mebe frooncn/
©ierfietmen
Waerhey t repn in'i aïberfjoogfifie tooonen/
i©ie fiet booi
sterckt en waet gaer rijtBe toerbt bermeert
3n't Ijslber tiare
Licht, tot öare Deughts berftöoonen*
310el 't
Rijck baer Ootmoedt (?aegÖ bSiS Waerheyts ji^eiten cerft.
iCrmmplie öcjs- Ondeughrs.

SMtoaer be '#elfrije Nijdt Daer bjucötTweedracht fcDupft beoit
5^00? bontfeer
Wokken ftoart be^S Onverftandts met li(ï/
55ie met baer
Pijlen toerpt be Deughden foo berjïoojt/
Gherechtiehey t ooffe quetfï / bat fp Dier tooit gÖe!ft?(ï/
spaer ïepbt be
Waerh ey t naetSt göebaïlen boo j ben Twift,
<en tooitban Tyrannije in't ïgffeer fei göelïeSen/
a©aer
Ooriogh in ben mi(ï bes Boofhey ts toegfterif?/

it fïa^t »n«t 5gn Sweert, om to^eeblgefe gem te tojefeti
^an ober
Trouw' en Liefd', bit baHenb' moeten b^eBen/

jaerinfeöanbt/

batterenpïaetièbattCoïomtten tomen
eenige feer aecbige termen/ i»e toat t^t^
0eben en uptgrfnebé 5^/m baer oafeeir
ber&eben gefc&ilbett/fo bat öet een oti,·
gejtieen manier cn aerbige gebeent bati
iLöfien iii. ^e tronienmetgoetgelpcs
δεη / flelbfelen ber beelben / güben /
'én
tïeeren/ 5i)nupinemenbeggeI)aHbeït»
<©nber tomen eenigöi finnefteni baii
toitenfteart/en ftoee(ïaenbe ifigiieré/
aisi ban Coper / toefenbe
Mars en veica-
nus.i^ier bp om ben fin te beraam öeefi
fip buftö göebitöt gBeboigöt ?


-ocr page 200-

ii

Kederiandtfche Schilders^
<®rtÉï<tit*t
^S^k 15f4.5eeft Ketel oqtfe laintert/bie oocfe feer Uieï öeïeecS.^eft/

een feer toelgöcöoen tronte/ toefenoe
't Conterfeptlel ban
vincent lacobfen üe
l©gn-peplec ban ^mftetöam / met ee^
nen Qoeöen :franc6fooiber örjnfifii
IBrjn m De 0anöt/ uptnentcn&e fupijer/
toeicl&e ooc& garen toelflanttiban
re niet en toepalXtt» ^ebenft/een i^oi"
tugöeeffcije ïporftter» Sitötd / eenen Si-
raen Lock i^mftetbattimer, ^tt Con-»
terfeptfeï /Dat t'uptneiuenfïe bah ai W

felben beröanglien&e: l^eïfèe fe^ jlufjc 10 nu m öen tot #|Ofureur Lock
iïoclj5pntot;©ant5tc6/ tenöupfeban I <0iiöer beelatiDrrfcöoonContcrfcptfe*

Ophoghen, t ïen ban ï|em gljebaen/Oceft onber öaa'

ben ttoarlf^ïpofïelen met benchnftus,
tronien/grooter ofi aïfo groot al^ 't ίε*
ben/en jgntonterfeptielenban eenigge

airbigft gSeganbelt en goet ban tcpcfee^
ninglje* <©ntter anber ifier oorfe be trOf
nie ban feer Cond-rijcfecn aSeelbtfntjber
Hendricköe I^epfer/ 2&outo-mec(ifr bet
(ïabt3imjlerbam/ fsertoel-göelijföen*
be» iSocUÖebitfemctmpn toeï bebaï*
len göefien i 3Cpc(ieï tronien / met be
Öanben groot als 't Jeben/ban fiem feer
cloecfe gtjeDanbeU/ en 5pn tot#arn0
' )fe - · -

rgtfe / een toanbfr jBan in jrjn Conft/
bieootfete jBijlaneninrConing^bait
^paengjen bisnfï t^ gOetoeeft»
Ketel
Söeïörfe Dp ban i^atuercn een l^oejier*
fÉngÖ bei'
Mufes isi/ïjeeft οοΓδ gtltjcfeen^
be benouben
Timanthes beei ^tpmlnt*
δε berfianöen in 5ün toertfeen te toegge
gÖcbjatBt/^nfm-riiffee bebupbtfeïen te
femnen gijegSeben» CerftïgcS / een o?*

binantiem tcptfeeningiie/ upttotjfenbe
b?pe oo?faecfeen / toaerora aïïe €on(ïen
gfjeieer&t toc?ben«i|i£.r neffensi tot ber*

Vaa

öen boojfcftjeben Thomas
en 59η in allen beeïen ber Con(ï feer toel
öeöanbeit/ enDecEÏÖffe ööefcöflberi*
iln'tgiaer i ƒ 8 9. iebecbegpnocDeen

oipojaelfcOap ojj be ^^anbtbooglif- ^cDiïbersi en Con}i toeggcbane/ feer
!0oclen/baer Cajjitepn afbjajsDirck ' ^ ' ' ■ '' .

Kbofencrans, aljbo fltoot ató 'tïeben/
öï ober epnbe (laenbs/feer öccrlijciE
ffÖübert/ cn cierïgtS om aenften / met
tiocfe éen nieuto tnbentiebaneenïgfï.
5l>e€onterfeptfeïen bie gier en baer ban
l^em 5pn/ srjn feer becl en toel gD^bann
•ïBnbfr anber/ecn ten boete upt afe 'tle*
bm/ booj eenen ï^oopman
Neck, öcf^

njeïgcfeii 5gn i^jouto. jBaer btngDen tenDupfeban locob Ketei5pn
iboben aï bertoonberlgcfe 5pn eenigöe | gentfur ban ben Coningijbanaaiant^
Conterfeptfeïen/bteijeelfupberennet " ........ " -.χ —. ·..

banÖemspngDebaen: Cerfilgcfe/
Iten
Andries Vrerickfen : /g[;toccb(i/ tt*
nen lan Lammerfen, jjebbetibe in een
]&anb£ eenen «©jaengien-appeïttl^etbfl/
betref arijs
Haen; ©terbfï / een <0out^
fmit/een tronte 0alf aijS 'tleben^ïj^ti fpn
al SCmdcrbamniergi, Bijffï/een i^enetii
aen / bie t' SSinfïerbam een ïjeerigtfe
groot fröip liet
ttiaetlEcn/ en toa^ een
Magnifico ,gl)cnoemt Francefco Morofi-
ni, bit toflgi tenuptnemcnbeöeerïijtfie
ironie; en maecate baer eene ttQtnm'
btvpi om / met ben bingUeren fonbcr

Dry diiighen yeder meeft te leeren Confi beweghen,
T'een Geldt is, tweede Eer, en 'tderdeLiefd'tot Conft,
Die Géldt foeckt, gierichey thier op den wegh comt teghen,
Beledt zijn voortgangh hera, dies hy maer leert op 'trondft.

Maer die nae Eere ftaet, verwerft wat meerder lonft,
Midts ydel glory ean ten Conften boom toelcyden :
• Dan Γ00 hy om de
vrucht, niet om den boom begonft ,

Hy onrijp plocken fal geen recht ghenot van beyden.

Die d'aengheboren luit den Wegh hier gaet bereyden.

En ftaegh met vlam de i-iefd' daer toe drijft voort met erachr.

ggemaecBt em opftenöe pauius, foo
Stoot a{!3(:'tleben/tut aen be Ësnten/naec
't ieuen Uan Rwger lanfz. g&e&aen boo?
Hans Ophoghen. I^OOJ iJJienSS
Thomas ophoghen
öpDcfelijenocö eenjs
maette/inet nocö feöf öeelDeti öaer toe/
te toeten:
Petrus beriasDeniJe öat ör»
Chriftum Jjecfaecfet öaööe: i?^ ε beèeer*
l)e ^oniietffe
Magdalena: t>e Publicaen:
Saul
tiallctiDe in 3pn (toeeröt: ludas gem

«oordt,

είΐς-

'bp eé i^ontfpn/ ftaereff!fi)t na befc^il»
berge/ en 'tgeljoo? tot be ïBufrlcfee
tenbe, i©p be ipontepn fjc met een Mu-
befien «ptgöeüeelt «èenegentfjept/bat
toater pifl / Öebbenbe bp &cm^ubtgl'
ïiept/met ber flangebebupi / en betoöfï
met beei aerbige omfïanbicöfpi/be lief"
be te toefen bc J'ont^ ber Coiifïen.
^öitfeibe bjijft i)p nocgi op eenen ^εφ
ÏOcfeenfin:Deg Ié beu boben fearftber

ben t':iontepn-toatcr ber ConÖen (aijs
tot <©obe!S Pitj0) biietet.^n be toijï ber
Conjlnaerssaert en begeerte (ïrerfettot
«oegftept/eer en VW0/ ï0 befe begöeer='
iDcijepi uptgebeeltmttaoutoer trané
εη ïaaïm tac6.<i^nbcr anber fit Pi^jra,
«"^cöilöertbe ^i(ïD?ieban
icarus en

"sdaius, cmbe maeiljiHibicö«pbtben
<ionftnaeten in ïatenbiintfienöept booj
^Öouben :om bit perεδ toant oocfe eenê
en begrëpt in Oem bier beeïben,
ipeerafcbept/fpinnenbe/met eenen φρ^
Mer/bp öebbenbe ftoeepen enfpcojen.
^m ttoeeben/26rbept/mct fpa/ftamer/
©ffen-öimbt/en bo^fbïeseïjs. ^m ber.
ί»π/l^wb14ÏbIeöepbt/ι«et«n0osöδl·
feopfien met een l^og^elfeen m / bp Beb^
benbe een Ham/en ^ant-ïooper/acDtec
Daer ftangöen be boepen. 'SCenbieröen/
ifTJr tvaeb^Hptfe oft <©efnmgöe/met ee<»
nen pöl in be öant/bie fp toojpt booj ee<«
nen atng / ben eenen boet öebbenbe op
een lip^glajs/ arijter öangDen fiant-bo'*
gfjen, elrfe befer 2&eclben Sanggeti
ttoee b^anbenbe Stampen / aljs upt een
grotifTicD loof-toercfefpjuptenbe. 3|iei:
tooit bctoefen /bat O^iffeningöf metter

Cornelis Ketel. FoLipa.

Van dees fal neerfticheyt noch patiency fcheyden,

Waer door in arbeyt hy tot Conften werdt ghebrachf, ; ' ; :

Wiens oefningh naemaels Faem met Geldt en Eer verfachc,

Gheluck bettOecfetNijdt.
SCfgonfïigB Haet en Nijt, en Achterclap upt fpgt/

i^entegöcnFamafmen:
T'gherucht bliegljt noc^tansi boojt/biejS eïtfe een (tet en'ÖOö^t
3^an pegglijcic toerrfe gijeiwpsöm;

Waerhey t met ben Tydt, in't ïieöt tomt / oft toat ïijbi/
<ί5εβπ bingD tan't Daer beletten,
^tejs
Nijdt t'öei't fenargöt gDefïoojt/be Spin fenijn Hpt εοοίί/
5&aer Biekens iioiugi) fnpgöen»

'' il
ii

! <1

finnefeen ban ben 25oom ber Con^
(ien/toaiS ooc ban öfm nocö bebupt op
eenen fl&eefHgtiisn fin/ &et toajs in
bant gefonben/en t^ notö t'^ambojgö/
tot b'ï|ecr
Domenicus ban li>ffeie / in oe
Scuemngö-firaet/ baer fiet ben liröten
öagö/ en ben Conft-Oongerigen oogen/
maer tebcel in een &i(lont|joubeu toojt.
Ketel iieeftoocS ter besDeerbt ban Ra-
phaelSadelergctept6ent
een finnefeen/

baermibbenMufica,pi(aura,enPoëfia, . _________________________^^

fit be iliefbe met ten bjanbenb' gert | tgt boicoraentooit/enbatboojbier

terïti rfte miböeié beboo^geitieibe tra

'Si
Si

ten öen Itcijt openbaeren / g&drjcè al
«Cosiflen bdo? beejs bereenigöbe ^mcf^
ben te boojfeöyneomenbe /ïicötensgfi
cp ber 3iietben« ^p Deeft nDc0 söeftliï'
bert een fmneftenbanïacfe intoit/ceit
boltoafTen naerfttiHan/treet met eenen
boet op't Ijooft ban een «©(fen-Stipbt/
mei ben anberen op een graef/fcöitjben*.
be ober eenen ancter / toeltéen Jpmeti»
ter ïiant bp ben ring opöout / Öceft ooc
een fwf ep en ttoee fpojen/en op ben erm
een IPicuto göelabe n/en aïjs in jijn göi'
toeït/met öaer toefenbe be confl bebupt/
bie in Öaer öcogö opgBeg^cbcnretfitei;
Öanbi öeeft eenen Sleiitocr- rranjs/baer
ben 5Ban oocfi met φη retöter Danbt;
Doubrnbe een booiftgoten b?anbenbe
Öert/ omaengöeraBen nae repcfet:
i^^outoe ruft met ben tienen op eenm
ièanbt-iooper/toeïcfen geeft aen b'een
5Pbe eenen tragö btogSel/en ««« b'imber
eenen nacBt/sfi ©ïeermwp^bïog&ti/en
torjfï met flinrfee fiant cp
een ïam*
meSen/bat om^oogDfiitttae be Ctetfï?
een fenieiente So^sSf^^n Öoitót beit
eenen ermont benBaijS ban ï>etÊam/
met ö'anöer öpmimnbe «tt#ak


-ocr page 201-

Kederlandtfche Schilders,

gepijt/'tbaeïtfi ftueeti en fiiooien Bebnp^
ben/ tiie öen |Ban tn öe öant ficeft: aen
b'anbee ban bette ton^t oot6ee«
nen eDeboofll^ben
Cupido, bie'tptilften
in'töifttaMtfioten&eeft* Sn fietber^
fföteten fietmen eent'flc öuüjonen/ aen^
tuöfenbe Jloom te toefen be (ïwbeer-
plactii ber ^töflber ieugfit. ^it flutp*
6en tsJ ie fien tot 3$mfïetbani Itp bert
€on(l-licfbigen i|eec ^ecretatiis
Haen.

«iBÖeefl/t'anbet Eufl bcbupbenbe/befe 'SEotbertladngÖetsi öanöetn bit göe-

tigijen t'bïainmigö Sert tot neerfitc^» bicöti

De Hope fal ο jeucht u niet ontrijven.
Dus arbeydt vry lydtfamigh met den tydt,
Soo Geeft en Luft u hert gheftadich drij ven
Tot Neerilichey t, ghy cryght al 'tgeen gh^ vrydt.

^aer potR ban öem feer r onfiigö ge^
rröiiöert een groot fïucfe ban be naecfete
3©aet8ept/m göebacnteban eenfcDoon
©iouto/öapeiiöe op een feer ftDoon Sdn^
töcfefcSie tterïgcfee 3^oetfe/ofi flaepflebe
aen'töooft D^bbenbe in een ciaeröepbt
tenen ^erayöin /betefeenenbebe feeugt.
^e bermombe SLogDen uptgfjebeeibt
aljEi eenen ^atpi / boben een iBenfcïie/ „ ...
pnbw een 2δθ£δ göeïgcfeenbe / cïtmtm i aU^öicöt:

De naeckte Waerhey t vry macli hier gheruft wel flapen,
Ghemerckt de clare Deiight gheltadich by haer waeckt,
Wantoffchoon Leghen Ichaick haerliibgh meent betrapen,
Hy vindt hem haeft belet: wantDeughtscrachthemop maeckt.
Die hem ibo druck t en plet^dat hem den rugghe craeckt.

I^otö tfier in be feïbe ;êtabt ban fjem/ een fïiitfe g0cfc0iïberbt en fcer toeïgfe
in be Caïberfïraet / in 't ban ^dï. coiojeert» befe meenigöe;
ïanbt/tot|Bee(letClaes,eenfinneSen/1

T'vernuftontwapent van den Wijn ,
Van Venus, en van Gheldts begheeren.
Door hetMifbruyck (een oudt fenijn)
Ghedeedt wortmet Sotinne cleeren.

ÜietiiÉ uptgÖebeeltt'i^ernuft / aï^ em
tojeerïoofe bertoonnen ©jouto / ont^!
bloot ban jftaec ï©apenen / aïgi ^thn/ \
ièc£itït/en %antt/ïigt onbec boet/boo? ι
i^et mifbiupcfe ban W%amiWm én
i^Öeïbt/te toeten:
Venus fittenbemet,
eenen banbt /ge|ïrtcEt öebbenbe t'mt*
nuft am ben boet: atöter öaet lïaet
Cu-
pido,
oft t'befl[eeren/toeltfeen tretfeenbe
irepecjsbansgnen boog&beiS bipbou*
tigDenonniaetii/mitifet op't©ernufi,
Bacchus met een berguïbe ferupcfe in
t'eenj^anbt/ in ü'enbei: eenCriMn

Sia^ttietrooben Wm / ftMntt'iBtu
nuft te p?icfeeïen/bobsn gaer berniogen
ie b^incfeen / be reflettie bejsrooben
toOnjÈ fcöabutoenbe op ftatr boojijooft.
J^epnitö boo?ber i^ ^iericgept boen^
be/npteen rgcfeeigcfee feifleen^torS-
faeur0 nemenbe/ op
't becEfeï isi uptgl^t*
beeïbt
Midas, bie aUe^ toat ÖP aenroect
gout ttiaetfet* c'ttitfbjupcfe / afó een
oubt ^atp? in't bontfeer / tretfet tWtt^
nufteen ^ot$s-rapaen» 5&aeti0oof6
tot ben boo?-ber0aelben êetretari^
Haen, ban Ketel eenfefr fcöoon fiatH

ban

Ι"

Λ

\

',ίί.

tet mtt UttUiett / aï^ göenepcöt toe fm^
öercond met eetmït te icetcn: aen b'm*
ber 5pöe toanöe fc^iööÉnbe laofiiiere/
tte (φ Hm niggge luo^t g^efteii/Iept w
tictt j onaen/battenöe metiJ'ef Dattt ttné
#ffen-gooin/itiet
branixer een jfBufncfe
3&oec6/seneg^een|Burtcien tetuo|<
ten / Seftteniieiip öem albeïlep Mu*
fÓ'tfi-tiii»a&» 3« öf temen aen
b'een 3t)tie ttoee&inbergeii^/]get een iien

gSefeaent bet il0aer^epbt cp't bebbe/
bjten^ IBom-aenfifj^t too?bt boo? be
cracijtban öe^ iBaeröeptjs ;©eusl^t af»
gDejIooteu: befe ijs uptgöebeelbt in gge^
baente ban een (ïerc6 JBan wet SrentSi
bïogelen / geigcftenbêben C0bt/be2.o^
gijen bjwifeenbe be fföonberen / bat ijp
i)aer fcijnni be ienben te bjeecèen: bit
(tucfe 10 cocii t'^miïerbam^ïlier op bit

öattbefeben^eugöbctt» i&otBiiban
6cm een leojael op't ^pieetfitoooibt/
Ctjegöeeten öeeft gfteen ruft / uptgDe.
beeïbt albu^: m ÜBenftÖ ft&iöbenbe
Ober eenen gronbtloofen pnt / toojbt be
ooflöen berblinbt ban Set bïeefcB; atö*
ter Oem toaft Öet feer göeneefl9t& trupt
Peton, toaeronberaenbetooitelUgöt
een nieuto bojen feinbt/ toelcfetrupbt
't leben bet Stelen bebupbt: 1000?fiem
toaft 't bergtftigöe trupbt
Napelhs: οπί-
ber aen be toojtel een boobtf-Dooft / be^

be ^oeetfcöe ^elle-pijnen / aïiS bie ban

Tantalusj Sifyphus, Ixion, Tityus, en Da-

«©Beïgtfiban Ketel berfterigö ban ee-
n^ boojt-teligben gfieeft fffiflnt gebje^
ben te toefen/fieeft berftfiepben boojnè^
menis en luften inflembeboelt/ in oft
beneffenjs onfe Conft/ toelèe öp geöoo^
faemijSgöetoojben/ om baer (fonber
pemanbtjS naebeeï) 5pn finlgtBöepbtin
te boIboen.^erftlatfe/S" i i 9 ƒ ♦ biongö
Bem 'tggeneg^en te bootfecen oft toert*
6en banaerbe/ en maecfete npt eenen
«lomp een grop beelben/ te toeten / bier
naetfete JBanne6en0 / tmp öebbenbe
tenen aen öanben en boeten gDebonben/
goelpcfe of beer mebetoaerggemeent
bengfienen/ bte fonbetBiuploft-tleet

Fol.ipj.

Cornclis Ketel.

Een woelend' aerdtfche Menich door 't vleefch is foo verblendt.
Dat hy gheen Godt en kent, derhalven 't quaet hem luft.
En wenfcht oock menich wenfch, vernoeghloos fonder endr.
Of hem 't gheluck al feynt, 't begheeren heeft gheen ruft.
i3rotbetotj0/58noot6ban berreteften naïdes. jgotö iis ter felber plaetjS een

HSojael/ toaet ban 'tgöebttDtalbu^
lupbet:

Climt Syons bergh hoogh opi cloeck met voorfichticheyt.
Met d'oud' Ervarentheydt gaet wijilijck hier te rade.
Door Kinder bobbels wort te gheener tijdt verleydt.
Of u is d'ydel Waen, en niet de daedt bereydt:
Die Manlijckis bedaeght vercrijght van Godt ghenade.
Als longheydt mift en valt, tot eyghen jfchand' en fchade.

^etoöl ic6 ban berfcöepben finncfienss
Beb beröaelt/ behoef niet te berfcofi*
flöcn 5önen :©eugBt-fpiegBel / bie ban
fiemboo}
Sanredamupttomt inl^;int/
Suefenbe eenfin-rgtfee inbentie/beftraf»
fenbe b'onbantfebaeröepbt bejs argöen
JBenfcBe^ / toeïtSe be ^on ontfangen^
be/ be toelbaet albptenbe gualgtloont/ „„—,, ,

De Deught bewefen hier, het oprecht danckbaerherte,
Hoe weynigh die oock zy, wordt 'tgheener ti;dt vergheten ;
Maer d'ondanckbare Menfch verkeert haelt 't wit in't fwerte:
Die fulck een vrindlijck cuft, wort vinningh weer ghebeten.
Men doet d'ondanckbre goet^ noch willen fy't niet weten.

bupt be boot bcc pielen / 't toeltfe Bet
tijbtltjtfèe goet / baer be i®enfc8 fo feer
omtooeït/ bat W Dettoecomcnbetec
falitöept bienenbe berfupmt :bc ïatfien^
be ipojtupn/ in ftaer fep! fiebbenbe ben
<l5obt ift^ iSptèboniii / upt|ïo|tenbe
ailesi toatben jBenftÖ nae 't bïeefti) bc^
geercn om toenftöt/iis öem te totUe:ban
t'onberfabigö begheeren / ftaenbemet
eenen boet opeenonruft/ fieefi gfieen
ruft* 'Sot berclaringöe 5pn ban fiem
öceöbeerf&enis:

bacr be bancfebaeröepbt be iBaen ont^
fangöenbe/ fnïcfei eeutoigD/ om toel
bcrgöelben / in gfiebacfit befioubt en
bjucfet l^icr bp ?pn oberbloebigïie be·
bupbtfelen/ göelrjfS («ït^S^ i^^WÉ
göcfien matft toojben. 5^aer bp toemt
totbertlaringebufTcÖt meeningfie oft
gfiebitiit:

toefenbe toajs gBetooipeninb'uptetlïe
bupfterniffe ί bsant 't fcöïjnt fp öem npt
Öun ermen toillen toerpen* 5©efe bier
beelben boen feer aerbigö^ attien/ to^
men feer göeöeel/ en 5pn op 3pncn toinc^
Bel te fien/ een bingben bat allen Conft-
berftanbigöen/ oocfe ben beften a^eelbt-
fngberjS öoogö bertoonbcren toelangt»
Cfinbert Deeft ÖP öem ooc6 metfiet
bootferen ban toafcD / in 3f|n fcbilbe^
ren en teprfecnen beDcïpen/öetteeltfe bp
b'^tfllianen gbebjupf^t/ en boo^ber*
lgc6 ij5.ï|et bolgenbe S^tt bing Bp aen
beel nette Conterfeptfeïen te maecfeen/·
ttoeltfe fiem oorfe toonbetlgt tocl ijS gt'


-ocr page 202-

Cornelis Ketel. |FoL XP4;

Os, conterfeptenbe/ en ftaet feertoel
en gloepenbe upt ber öanbt, «enbir an-
ber Conterfeptfelen bu^ öDebaen / bje»
renbebffifïjmetöet Conteffeptfeï ban
b'ï^eer
Μοι-οίίηί, nae Det nette met ben
bingi)eren te ^rDiiöeren / quam btn
g^inceeï-mafefr op ben aengangö/toclc'
feenfjembjenfriite aen eicfeen binö&er
een <6rter-oogö : ^©antöpbaa^ alleen
bte boo? fuïcfe gDeb?«pffi te cojt tomen
foube. ێ iBan tooottenbe in ber iBof'
f 0/ liftöem ooffi Duë ront^rfepten/om
bat te tooneii ben groeten / baer
ijp feer gijemeen mebe bja^, jriocg toni·
terfepte ίχ» ben manitraei ber i^olupc^

ftÖe.^cOipbaertSi:. Wolfaert Hermans,

feer Wel gi).eiiit6cnbe: f'g!jeïgfB?s &en
iiptnemenben 2$ce!b-fnijï30t be Mtp^tt·/
boojöenm ban ijem met ben l^inteeïf η
tot een Ifipofiei glieöaen.l|/J lieeft oorö
göebaen met bnpm en bingfjeren b?p
tronien/een Maria m s lan, met eenen
Salvator, Oebbenbc Op 't^ooft een boo^n
€rcon/bJonöf r net en fupbf r gftebaen/
befonber öet bïoet/en boben al be bïoep*
eiibe tranen η»ί ben oogöen / bat Öet
onmoglöeïtitfe fcöiint / fonber reetfcDap
%e $pn göebaen. j^n bat notll b^eembrr
iW liniio 1600, hjerbt öem boo? te fo^
men te fcötlberen fonbet Üanbl/met (pn
boeten / of öp baer ban pettetoeaöe
niotfit bjenflöen* W Heeft beien ber*
göeefsi totlaccöen enipottenbertoect/
meer al^ 't boojgaenbe/ om bat be boe^
ten baer toe nocö onbequamer 3Dn / eti
fo tot arbepben niet bero^bineert: maeir
öiecfanbocöniemanbt bp berDinbert
bjo^ben/ aIjS ben ï^tnceel-maetfeer (aïiS
berijaeïbt ijs:) en bjat pemanbt foo upt
5pn finlgcfeijept boet/beöoo^bemen niet
qualijcfe te nemen norö te bupben/bat*

tooojbingö' en onfcöult/ fonberltngjöe
be bjatfeen bie foo gebaen 5pn/ batmeit
bienpterOanbtrienbe/ foube meenen/
batie met i)anbt en recbtftBap bjareti
gijebaen.ti^'eerrte pjoeftoa^ ben <0obt
ban Det fbjngDen/
Herpoerates, 't ujelrfe
Dem toel geiucl&te / be mpne ban tfbJU«·
gDen bJEÏ treffcnbe/afe ootït ben ïacöen^*
ben fnffi?|cpenben§^fjiIofcopfi. ^éefe
bcrj&aelbe bingoën bocnbe/öceft aïtrjbe
fesr fcigijbuïbtgö gÖetoee(l / göeen biii^
g0en met aiiber ïibtoft reebtftöap tr
bsillen aenroei en/ ban alleen met 't^e^s
neöp bat boo^ gab te boen/ ai^ ban be*
ïen fan bjoibrη ggstupg^, ï^et Debbm
berfc^ben ï|eeren öicrjn begagen at^

cTlt

bicDepbt: üJant ÖP ootfe be Cond boiii
fjifi fomtnbcn oeffent. €en ^oolfciie

45^Mf/ AndreasLefcinfki, <©|aefbaii
Lefciino g^e^eeten/ijeeftban öem ootft
ecnigg? tronien met ben beet jiu bJtï
ί£δ niet l^erfbJijgDen/ ftoe öp öeeft gljei»
ftöilbert t^ beifcRepbé toijfen boo| φ
j&upjS: aen br tecBter fpbe ban ben gge^
bel/ Democritus,
tn Heraclitus, met eem

toereït tuffcSitt b'^ifïben/bebe öpmet ben
recöter boet ί Φρ öelirte fpbe/J^o-
tius ett Zoylüs, met bett Öintie boet: int
mibben rec^t boben ben ingangi) be0
ÖupjS/comt ben fnel-bliegöenben 'SDgb/
betranfl met öoofen/tn b'een öanbt een
fepfen oft fitfeel / in b'anber een ^anbt-
ïooper / berfelftöapt met ttoee bliegen*
te feinberen/öet een Jaerfïanbt/t'anber
tien<i5öeeflbebHpbenbe/ om batbooj
a5öee(i en i^erfïanbt metter Cijbt alle
Conften boojt tomen: bit^ fonber ^in^
teel göebaen/met beflintfee öanbt: befe
beröaelbe (IntBen 50η be beelben foo
groot al0 'tieben/en met beberbsen oft
ban foleuren.^^aer tuffcfjen (ïaen ttoee
fïucfeenbanupt bentoper: 't ^öeneop
öe retfite fpbe ban ben iSDgbt / isi / baer
Piftura ft^ilbert met beftanbenenmet
öe boet: 't Silnber op b e (ïintBe fpbe / i^
*Élattöenbe<0Öebult/ fittenbe op een
S6enbeeït aengeboröten ban Balft öept/
bie met bjp pijlen teffen^ fcfiiet / te bie*
tm/ afgunfi/ atötertlap/ en ïa(ier: M'
bitgepbt trecfetfiaer bp bebïet&ten tm
Dapjsiftöjicfelijtfiober ruggDe: ï©en.'
binniggen maet gif! op j^aer eenen ra^
fenbeu i|0nbt/om te berBinbett: ^oot^

Nederlandtfche Schilders^
ïufBt/flBeïöcfe aétt be berSaeïbe
tonter*

feptfelenigi gDeblefeen/ ennocfiggeften
tantoo?ben. 5!nt31aer i ƒ 9 9.quam
Öem in ben fin eenen iu(l te ^cöilberen/
fonber i^inceelen metter öanbt / Uieïffe
bp beien Uao^t gel[)ouben booi eenen btp
laeöïticfeen bjanfcljapen luft/gelijffe ge^
meen tst bp eenige bebiurijte l^joubjen/
bie b^eemben/roiiUjen / oft ongefeoorö*
ten co(ï tot fjitjfe te gebjuiJf feen gelufïê»
;©ocö cm maetïpcfeeröterbantefp^e^
ïien/foo
fm te berbjonber en/bat ijet
DemfootoeigijelufSti^/en batter geen | men bingöen bie onboenlócö fcÖDneii
toanfcöiipenl^iUtStenbaii 5pn gfiecoH toontboen!ijctebJ2fen/enbateenöan#
men. ï^eteerflebatöpbebe/bjajs sjjn beloog Conlï-berrianbig^cöilberfou^
epgDen conterfeptfeï / bjeïcfe ÖP op ber ♦ i be tonnen Dembeöeïpen, ï|et3pn bocö
fcöepben manieren bebe / en geleecfe fao I eenigfje / bie om gun beDenbicDepbt te
toeï oft beter / aïjSeen anbermetrect^, toonen/ bjeï bergBcïgcfif onggtbjoon
fcDap gebaen / en |iont toet upter Dant» bingen bertaen en boen: «eenig&e fcfiit^
^ttii p2oef öÖEbaen/boer boojt/ eti; tenmcftiHoeropbenruggge/oftber*
maecfeieboo^€onfï4iefBig
||enSr. Hen-| lieert/enrafeenbaerfpopmtcfeen.
drickvanOs t'lfi!ti|ierbam / eenen De- ïaetfïaen / bat eenigDe loopen op tou*
mocritus en Heraclitus, iiem felf int beeït! Uien/baer be aerbe nocötansi bequamer
Dcmocriti, ter bcgöeerte ban befsn van ; toe iSpnbïingÖe / (!eï icë tot berant^

I^iet bpboegöbe Ketel notö eenjtnne'
feen/toaerinöpte feennêgafbe berboi*
ÖÖ^n meentngöe ban 't boojgaenbe / en
laai bu^ «ptgöebeeïbt» g^aerfat een
}ongönaet]ktl0|ou&en met een ^ötf-
tapop 'töooft/ fearenbe een 6tnbe6en
op be ftöoot ban een^longöïmg/ftDoon
ban aenfitöt / maer acöter bjaft een
«©oobtjs-öooft/ öebbenbe beneben ee*
nen StÖojptoen-(!eert / toaer mebe §p
't©;iou6enöemomÖeirenbe/ banatö*
ter fïatS in Baerfpbe:bjant spntn naem

Dooclijck perijckel, 'ti^^OUfeen^

ïgt6-g5ehJ?ït/ een Mm met een bootf-
i)ooft/upt toieniS oogDen blieaöen bier^
blanjmen/ beteptfeentbe groote(!erft
binnen Sfimflerbam/int 3aer 1601,
in toeïcfe 31aer bit bitert gliemaeffet.
ï©ee0 groumfaem g^cbjot&ien ft Ijijngn
t4pDebult te bJtllen bernieïen: 't ibeltfe
fp/ öebbenbe een Hamnjefeen tn ben
erm/ en een trupffeen tn b'öanöt/ al
ïartöenbe berbjaegftt/ 'tgöëfiröt nae
ben 5i?mcï al^ tot öaeren J>ri)epper
gebbenbe. <iEer
itδ no epnbig!$e/iail
notÖ eenigiie 5pner ^inneBenjS Dier
booijïeïleiu i0 een^ göeftöiebt/bat
een Cbelman/b
'Heer van Wuip^ op öem
berfotDt pet te Debben gljcteptfeentin
3önenilamoftb2ienbt-boetfe / ftratfejS
bjetenbe be tonbitte be^ felben €bel«
manjs / ojbineerbe en teptfeenbe een 43·«
belman/fittenbe op een Önpftö ^eerbt/
Öebbenbe op 3pn öanbt een Baiefe/ en
een Songöb?outii atftter öem / en booj
Öenuoopenbe eenen Ï^intöonbt: Sn't
berftöiet eenen
a&aer/ met 3pn glje^
boubienl^oepen/ baer bp boegöenbe
eengöebicöt:

η

Ghenoechlijck is en (bet ter Weerelt het byweftn
Van uytghelcfcn fchoon bevaliijcke
longhvrouwe.
Een raoedidi dravend' Peerdt wort om zijn deucht gheprefen,
Oock eenen lacht-hontfracy om zijn rafiieyt en trouwe:
Den Landtraan heeft tyn luft in Koeyen en ghebouwe:
Wie fal verwondren dan, dat Edelman eerweerdt
Siet gheeren een fchoon Vrouw, een lacht-hondt, en hups Peert?

φδ Sotte iongheyt (ïae£^ öi<t niet aïö Wuipfcheyt baerbt/

Yet fchijn end· ydelhey t tomt öaer baer in te Ö«lP/

^n f' Doots perijckei fel omfielfi fp onbeftoaert/
«ïcot Γ
Tijts ervarentheyt bjetS neemt ben ïBuïpfcöeti aerbt/
«en booi
Manlijck verftandt boet ttuppen tn 3pn ftöuïp:
3©ant toie Bent iBanïgtfe biaetöt/ bie 10 rétöt Heer van Wuip.

€( 2

naem Sotte jongheydt: 't ©ioebtbjijf/
bie't&inbt Wuipfcheydtupt be geboom-
te nam / Öiet
/ Yet fchijnende idélheydc.
i^erber/baer Sotte longheydt met öaec
feinbt op ben erm ftöeen gaen fpelen/
quam
Tijdts ervarentheydt, Öaer 't 6tnt
ontretSenbe, a^erber lagöen aïjs een
open 3!©offel ttoee ftöuïpen/baer neffen
fatÖet
Manlijckverftandt, aljSeenidÖX'
ïofoopö/met een rijffeen in b'öant/bjaer
mebe ÖP 't Binbt toeber bebe cruppen in
be ftöwip. €otbettlaringöe toajs buftö
Söcbiföti

mt


-ocr page 203-

CorndisKetcU I

DaeflDirjcfebeteccöen / en flöemtöticii:
öocfe bp ben ban «ajanflten, <een
fcÖ0on (ïucïi / uan fetjen toeten scoot/
Seeft
Ketel üocfe ggeinaetfet / öoo? ben
■Buugcrwcefiei; Comelis Flonffen van
Teyiinghen
, toefenbe een oubt IBoiaeï/

<6Öeïptfi een buïïe %ee be Wecrelt epCltjcfe Razet,
ï^tejs fit in angölï en noot tja(l aen een pfer toetec
Ghepijndt Li jdtfaemheydt, ijte ggeenen noot ijerbafet/
ΦΓ llojm bierbout fcöoon
ojj gaer göetoelbtgö blafet/
iSCétrtglebenb' sterck Gheioofbjeet/<i5obtijs ööeenbergöfter/
Stantvaftighe Hoop' gaer bJÖJi Nae dit een beter.

^ocööceft Ketel tbjeetlepne fiuerfeenjS
jjoo?
Razet göeitiaec6t:i|eteenisieen
iBarp-beelbefeen/ wet een feinbefeen/
't toeïcfi be bo^fl üjepgöert / en balt nae
't tmp0/ 't bjeïcè Dem ban een CngDel
boojgÖeöouben mm. ï|et anber/een
tlepnliucfeFfien/ baeu
chrittus opeen
(leeiifit/ met tbjee toeenenb' «engelfeenji
befpben Dem; 5©at toeïcfe
Razet berDan^
belt öeeft aen be
lode, en is tegentooo?»
bicB t'Sllnttocrpen» epnblijtfe Ö^eft
Ke-
tel
nu göefcöïibert fonbec reebtfcöap
een groot fïucfe göenoetö aïss'tleben/
een naecfet a&ecibt inet een (©ffenöupbt
otti/en tn be pant een Oamer/bebupben*
be g&ebucrigöen 2firbepbt, (©ber spn
Sooftbïiegöen tbjee feinbercn / öet een
öen <68eeiï / enÖetanbetlLufl:
<©9ee(ïWaeft 'tgSebacgt/ ban fonbet
^nceïen/ met öanbé en boeten te [φί^
beren/ in be :^emojie» l^t tbjeebbe
Sinbt / 't üjeliS 3Lujï ijS / tomcnbe upt
be gftebacBten boojt / p^irlieït met een
penneBeninbeïjerflTenen / togfenbeop
eenen ^iegöeï / te berfïaen göebfnbe/
featfuifS boo?nemen boo? berfïanbt

Waer Gheell en Luft de berf'nen tergheftj
Met vlam en pijl de Liefde werckt.
En t
'Gnderfoeck den Menfehe verghen,
't öndoenlijek doenlijck men bcmcrckt.

Ghedult en Vlijt in arbeydt ftaeglx,
't Verftandt gheoeffént openbaren.
Met hulp van 't Oogh, des lufts behaegh^
Of handt en voet Pinceelen waren.

Pidlura fiet laet toe en lijdet.
Dat met de voet ghefchildert wordt
ïnvidy boos, die 't
al benij'det,
Ha€r hecte knacght van fpijt ej^mordt.

Nederlandtfche Schilders,
W ÜJeïbtttt öenï^asStbanlJeïenije^ iiaer ben
Tydt fee Waeiheydtïj^eitgBt

aentïenbagö* '^tt itefben begiConi!-
liefbiööen
laques Razet t'jfimfterbflm/
maccfete öp o» 5pn abtj^ oft betófe / Na
dit een beter, een öBefcÖtlöcrt IKoiafV

met bufc]^ een sSebtcÓc*

en gBeficSitfoube te tofgge tao^öen gBe<*
biacöt, ILteföe / ötbbenbe
tm blam^
me bpersS in beretöteröant /frögnttot
'tbiercg te bipben/ met be Hine^e ganbt
get B^rce nopenbe met eenen gouben
pijl / bie ^ber beteecfeent. 't 5aer(ianb6
lïiert be boet in 't fcBilberen / met Buïp
ban 'tgDefieDt/ 'ttuelcg be ^piegDel
bebupöt / mibt^'t l^eriianbttot fulcfeii
niet fonber gDeftcöt / nocö 'tg&eficfit
fonbera^erflanbtpetbermaöö* Pi^^
ra gonbenbe 'ti^enneeï op fjaren fcftoot/
op be flincfieOanbt 't^^a^0t met ber^
toen / g0eboogBtbat^gtiic0epötmet
be boet gljtfcöilbert bjojt/toeltfie ji^gbt
öacr&ertfcöpnt te fenag&enbanfpijt»
Pidura igÈ betfeïfcöapt niet j^eerfitc^
Öepbt/ en S.i}btfaem&epbt / oft löatien*
tie/bie te berjïaen gg^ben/ batreinge»»
buerigDen arbepbt beeï tonnen te toege
btengöen met ben ^gbt / bieoocBint
fclbe fïiicft niet berfupmt iss / bfieggen^
beöem te bertoonen/ met in b'een fianê
een up^-glag / in b'anber een fiefeeL
Cot berfelaringöe tjs ban bit g&e^
bicöt'

✓ Den Vliegher met Zyn fickel dreyght

Op 't Onverfiens elck af te maeyen.
Dus die tot winil hier is ghcneyght.
Neemt waer den tijdt bequaem ora faeyen.

Deught_verwint.

t^ttfjg toeï Betuptoemenbe fonber reeti
ftöapban fiemgiiebaen: ^ei^öbicöi
gept alleen met ben boetg^ebaen:
eet auber met ben bingöeren en bnpm,
^onberlingBe te berbionberen ban
i»e groote netöepbt / bie men fiet aen be
Miegöenbe feinberen/ baecmen öun ge^
l^aent^n en naerl&ten fiet ggefcgtlbert

Siet teghen de coftuymen, met vinghers, voet en duymen,

ben ick ghefchildert heel.
Doen Ketels luflmymaeckte, in gheenerwijs ghenaeckte,
my borllel noch Pinceel.

Foi. jpS'

m

in ben ^piegöel ban ben Cgbt.^mtti
ma/tïi (jeei upinemenbe en berbjonöer"
igcfe/ entjs boo^ ben Conft-Iiebenben
5|eet
Willem lacobfen t^mflerbam».
^n be ƒ rijfe ban 't groote fïufS/foniier
pnteeien göefröiïDeii/ fiaetoocfe een
gfjibtcöt/ ais? of be ^cöiïbergefcïbe bit
fepbe:

' i|

Confïen gaïben beeïiicöterteberacöi^
ten / aï0 met bjaeröepbt te bsrifpen oft
berbeteren ^pn) ber berflanbigijen ooi»·
beel en ïüfttjcfeen gBerncijte btboïen/
aïss öjefentse een goetiBeefter
/bie in alle
beelen Der Conpen/oocfe in IBetfeïrge/
«©eometrije/ ;êpmmetrpe / en ^ev^
fpectibe/ooc6 in be gfïeefiige ^oeterrje
ofi ®ic{)t-ron(i /10 toeï erbaren.
ber anber goebeïpifcipuïcn bie Bp Beeft
gBeBabt / bjasi eenen
ifaac oferijn, ggce
bojeti tot €oppen-Babi: befen Bab eerft
'tBup0 fonber jBeefïer op 5pn fdbeii
pet ^efcBübert/ 5pn 3öc(ïe baer oft ber«»
giteïgcfee / maer bjas op teprfienen niet
gBebjent 'SDot
Ketels tomenbe/liet Bern
Ketel, foo BpfeïfS berfïonbt/ tepefeenen
een #?int / upt befb?cenoftb3ercïten
ban
Hercules, bteCortfjabbe gefneben/
romenbe nae
Fioris. ^eïefe oBebaen/
ïiet Bem bat feïf
nocB een$f bten met fpn
cnfcertoöjs/ en ïiet Bem 5pn becrofm
(!eireïboo?trec6en:^oe bjaiö bit beri^
tojonberïifïi
ban Bet groot fcBil tufTcBé
't boo^gaenbe/ en be gBeïijtfefiepbt bec
i^iintm/fo bat BP(ira]caen'ifrBtïbereti
toerbtgBefïeïbt. ^aer baer gBe^
toeeff 5pnbe
/iroc6 te©enetié/töa0 baec
eengiaer/ oofS ontrentfo beeï tijbt te
Hoom.H^eber tomenbe/bjag fuïrft gBe^
tojf^iben / batmen ban
Bem Babbe mo^
gBen berftopen te
fien Betupterfïe beti»
mogBen in onfc Conft: ^an Wt BupjS
gBetomen Uiefenbe/
coitïgtö jongB fl^'
Cc 3 fïoiüett

Ketel geeft oocfeto?t0göebaen een lu-
dith,
eenbeeïDt meer al?{ D^ïf löf en alg
"t leben/bocB met reetfcfjap/feer toel ge*
toloieertencierliicfe göebaen / ttjefen*
iieboo|ben<Con(i ïteföigen ï|eer
Chri-
ftoiFd Dirckien Wruys tOt
'Jilmfïerbam*
een 5öner befonber(ie bjercfeen ijS te
^ant5icfe/en tiS een
Oanaë met ben gui^
ten regljen/ beelben aijs 't ïeben/ en een
groot jiuffet 31cfe meenbeffïbe ojbinan*
tie tot spnen ljupfe nocö i0 te
ff en / Öan^
SÖenbe in ben boo|-bïoer: H^aerban
een riucöt te bertclïen i^ ban eené boer/
bie bit (lucfe in't boojbp gaen fagb/
biaegöbeaen bïlupfbjoubj ban
Ketel
om be fcöiïberatte te mogen fseBijcSen:
laant Öp meenbe batöpiiembc?sber=«
(ionbt/en gabber goefcen fin aen/fcggen^
be:iajoutgen/cont gf)p bit aïbuö mafeé^

I

s'

1

toebbe icfe rabetoatbefeftöiibeEatie bt*
bifpbt/ 't t0 b' engfteïfcöe groet / baer
ben öepïigiien<engeï onsS ïiebe ©jouto
be boobifcöap b^enggt/ en roemöe ba|ï
0» 3pn goet oo^beeï en beriïanbt: eenen
Wiegenben
Cupido fienbe booj ben Cn?
Βδεϊ: <ί£η be
Danaè', bie op een fcöoon
tiecïgcfee bebfiebs ïigöt naerfttmetbe
ïiecnen ban een/boo| be
Maria, en trcrfe
aifo met aï^^pn grof berfïant eben toijs
genen. Hlièrmebeïatentopnu'tïeben
besstdimogiienben gïjenae^
bigge öanben / en spn toertSen (bie ber


-ocr page 204-

Nederlandtfche Schilders, O^avio van Veen, en ander Schilders. Fol. 208.

G€ïij£fe aï^ tcfe üjeï meer ttiatö Öeb'
ben bêröaelt / öat öet conterfepten
nfle 'tïetien/ Uieï fiet meefte beeï ban
toerffe ifi/ öat öenionöÖe^t0ilöcr$i/
joft flüöer tn ögfe §Lanben üco^ijaït / en
fcat om bie oojfaecii / en om 't gijetoinsS
toiile/öeeï Dun öaer toe mge}ï/oft gant^
beronïeiifgDenr^o ifï cotfeioeg&egaen
met öen tod fcöiibcren&m
Gualdrop
Gortzius, bte
men in 't oö^meen noemt
Geldrop. ïsefen 10 gfjsfeo^en gScUieeii
ftmnen be ^tabt ban S-obenin is^ia*
bant^ilnno i y j
3 todcifen getomen
tot ontrent sijn 17* oft 18. %mMrit*
tajerpen m bé Jjtöilöer-toniï feer göe*
rucfiticö toefenbe / baer spnen aen^
bangö ban ïcercn tomen boen/bp
Frans:
Vrancks
bmt 3|ercntaisi: ©an baer bcoj
öriSjBüeflerjsoberiöben/ oft anberss/;
ïjpbenbermaerben
Francifcus Pourbus,;
baer ÖP enber anber wptiiementijepbt I
in be €onfï/ cenobeitriflgcRe fr^oon
boojfeeeïbi ijabbe / ban
tt conterfepten
nae
't ïeüen: bat 9p Gortzius booi blöt/
mft gofbfH aöeejï feo in be €on(ï jjöe^
boojbertgeeft / bai:
ïjp bsirepnbïnrfe
10 eöetoejben ben ^rötïberban
Duc
de Terra Nova,
mct toieii Dpiéeöfco»
men tot ben ©^ebe-öanbei ÉeCeeleti/en
ban bien tgbt af aitgöi te €oeïsn faïö^
ben tooonen* ï|p ί0 een ber uptnemen^^
fit Conteifepterii na 'tïeben/biemen te
noemen taf et: ^iet bat {)p epoSentitjcfe
aïicen bit beel beojs^nfcinet-iepriim
oft tuit öeeft/ mser iö oorSnptmuni·!
ticDenconfliailiit ie fcDjiöeren/ o^bi^ |

^ berbiént in onfe ConiïMrjcfe
göeruföt / en afgijefcfiepben te
löefen ban aik berac^tingfjè/ bie teji
Hiinilen in eenigïj beel baer tn uptne^
menbe/ en anber en obertreffenbe
ai^acrom ic niet ran ïaten
te gebencfeen
Michicl lanfen Mierevelt ban 5#eïfi Uiant

j&P o«ber anber gaben / bie i^atuere
nantiett /
tn beeïben/ ööeïgtfeljerrtBepi'
benpucSenbanöeni öp ben ^tefftebi
ber^/in berfcDepben plaetfen tefien fpm
Cot€oeïen/bp
lohan Meerman, ijg ban
ftem te fien een
Diana, bic (eer toeï gge^
fcDilbert Βοφ eéfcftoon feer lebenbe
Stifanna bp Everhard labach. ttuee
felloonc trontm/ban
chriftus^ en Maria,
59η oocfe te Coelcn te fien / in be Conft-
tamer ban een göfeftlijcfe ^eere en goet
Conjï-bemtnber» «©efe tlwee jftguerea
uptntmcnbe tael göefcöiïöert/ jgn iti
tttiee giaten giiKfiuben / booi
Crifpiaa
ban be l^affe / en tomen upt in b^udfe*

^ocDiJSban Gualdorp eenenCuange"

ïifl feer kueï en trenöcfe gSefcljilbert/im
iiupfe eeniS Coufi-ltefbtgOen/gDencemt

looris Hacck. ^οφ ctiijtfee uptnemen^
be flucBé/ ten 0npfe ban
Frans Francken,
cn laques Mollija , aï binnen €oeiea«.
©oojtl^s ban
3Pner ^anbtfeer ton(ligö
göebaen b'^ijïojt'e ban Hefter, en Ai-
iuerus, en m te l^mbo^ö / tot eenen
«zEonfï-ïiefÖebbir / ggenoemt Gortflen.
^pn Ujerrfeen/ bpfonberbemenicötc
bec Conterfeptfelen / en1)eerijpcSetroi'
nien bati öem giiebasn/ ?pn feer obcr^
bloebigD/ gj^titjcïi nu^nns ι<ίο4.3ρ^
nen bsrnuften goêben gijecf£ / tnwtï^
boenbe confliggc fianbt / notöbaegö-
lijf èr niet ïebicö C!i 5pn/nocö en rnfïin*
^ummfl/δρ Öeeft met fpn fdjoa bïoep*
euöe maiiisr ban bjercïien / beel anber/
en gliement €o!itcrfepteriö/ben coggen
Söeopent/ enbfïbcr boen fien aï^booi

t^crleDenUan MiciireiianiTen Miereveidtj^cötïöcrljanïaeïfi»

pcm miïbïó'tli toeïangbe/bert o?en SeÏ!*
benbe
fiet «Conterfepten nae 'tkben/
iiS baer in foo gceöen jBeefïer gSetoo?*
ben / öat üjertfeen öem betupgeti
fottber αδεϊίίίδ oft meerbcr Ie toefen»
S^ptoaji geboie» te 5&eïft jn't3!a$r onji
ïleereji ij^S. ^pni^aberi^emton^^
fiicD ^ilUerimtt^Michiel, bp bat ie

becoiii·

fïojlimijaneetiöeeteCoitre* t©oe Op ,maeraÖeiOotöertota5|i5Ptt|©ecjïer
öen Conmgrj ban vi^cncmarc6 Daööe
fa groot aig öP toa^i sfccnteiftpt: botlj

Kctei, 3pnnocÖ öan ö^m nocl
eeniflöe ötngDen/öie fe?c aeröial

teften

3ΡΠ.

^n ïeöen Gualdrop Gortzius, öiïcfepilt Geldrop,
^cDilöeïban1i,oijein

I&e tomtett bememett/téban jong^ss aen
banftiUencngoetaerötgen toefen gfie*
kiee(l/cn ban goeöen bernuftigen geefï/
feer jongö ter ^cöolen gfiefcDicfettoei·
fenöe/ toas opmerrfetgD/ en Sslijtigö
in't leeren / elfoo öat
t)p maer een fiinbt
banacötgiarentoefenöetnöe ^cö^gf-
tonftfoo toeg^enomen öaöbe/ öatöp
iieter fcöjeef 0I0 eenigö ;t)tiiooï-mee^
fier binnen öerfïabt ban gBelft, 5©aet
tifieöieft ben laaöer ftem göenomen/en
SBefteït 09 öet conterfepten (irS meen
δρ leroon Wierincx) alluaer OOCfe
toonberlijcfeentn göeboojöert öeeft/aL·
fooöattjp t'jpneneïfen ttoaelf^aren/
Seeft aengebangen met bene?aef-pfer/
öan 50" epgöen inbentie te fnijöen:<©n<»
öec anöer / een ©joutofecn op ben t&iit/
een bingöen met grooter aenbac&t gee»
èaen; öen
chriftus ter rerftter fpben fit*
ienbe/ betogfl een treagcSe ernfiatöttc?
öcpt/öe l^iouto tOnbettoijfcn metBans
öen en aenftdit / toei 5Pn actie öoenöe:
^e l^^outo fiaetalö tn ten groot ber*
Isonöeren. ^eeftooebefrab^ttbarop

actJter^
: comt
_ !r ban
iaën fc&grten te moeten
Ημπ toater fjeb-
ben: %tCt berfcftieten tomenb'2Êpfifïe»
len met fpgfe/ en iö aUciS feer fctjrrp gc^
fneben» i^oo?t bcb tc& noc!) ban hem
flöefien een
ludith, fcbter op be manier
ban
Blocklandc, bpfonoer 'töooftban
Holophernes, t'ttaelc6 ί0 uptncmcnöe
met öen 45?aef-ijfcr geftanöeït/en'töeeï
fiucjc&en toat KIoecBer alis 't boogaenbe
BÖeöaen. Cen ïcllen i<8t)p ontrent 5pn
ttoaelf ^aer gftecomcnbp
Biockiandt,
baeröp met öen bettoen begon te öan"
bcïeii/ enftftiïöcren/ oocft nietongbe*
ïucfeigö/ alfo men co^tö boo^ jpn toene»
men toet tonöefien* 3|pboIgböetnin«
Sjentie/beeïöen/en anbers/ öeeï gee|lig&
be manier ban spnsiBeeJierö öanbeïin*
eöe/ alfoo icS ggefien öebbeaenber^
pepöen bingöen / bie 8
p in 5pn jontS.
ppt gbeinbenteert/ en gefcöilbcrt Dab*
oe/ boe bp op 5pn feïben to?ocBt/toeïcSe
TOP feet toeï bcbielen: ïi^at mp öuntftt
8aö Bp alleen op o?btnantten öer ^iftOi
fiöflberen toegfteiepbt/ oft öacr
5pn (tucR df aemaett/ foube wptncf
menöebingöen göebaeii Rebben/ alfoo

ÖP necö te@Dentooo?big|i ongiiettogf^

feit foube:^an bit gDeb^erfe / oft ongei
baï i0 in onfe i^eberlanben/bpfonber in
befen tegentuoo^bigen tgt/ battct toep^i
nigö toerrfe
balt te boen bane^binan»·
tien/
om be jengiit üft&en ^ilutóersi
ooifaecStege'üen boojfuirfee oeffnin^
göe/in ben üiftoiten/beeï&en/en natife*
ten/upinemenbe
te toojben: ïBatit öat
Ömibooji,coemtte boen/ 3pn mee|ï aï
Conterfeptfeïennae "ίΐεΰεη: ^oo bat
öen meejlenöeel/ öooj ^et
aanfocten öeg
aÖetoin0/ cft om Run mebe fonbergou»
öen/bêfen
fgo-toeglj ber €onflen(ie m*
tmf Set conterfepten na 't letien) tteel al
inflaen/ en öenen repfen/ fanber tgbt oft
infiteöebben / ben ï|iflc|penbeeï&e-
toegö/ter boogfjfïer bolcomen^tpi iep*
benbe / te foec&en/ oftnaetefpoojeni
toaeröoo^mentgenfracpen eöeiê geef}
gÖeïgcS bjuciitiocs/ennptgebïufl:/ tot
een iammer ber Confteu / moet bigben.
^it tooo|t boc5 banfpb-toegö/ oft bp-
torgö/ mocöt mp
guaigcS afgöenomcn
toojöen/ en fommigben teUarbbmtc^
ften/beöoeft baerom toeï
toepnig foet
berbicben te tojojben met een ®if-pin<
ceel oft beber: baerom fegb ic6/batmen
ba een conterfeptfeï 00c ujel toat goetsi
can maecfeen/ bat een trome/al^ 't Deecu
igcfefle beeï beis iBenfcfien ïir&aem^/
bjp toat tn fteeft/om baermebe te open#
baren/en toonen öe beugbben en cracB^
trn ber Conffen / göiïöcft beeïboojber*
Daeïbe groote Uleejlerii 00c Öebben ge^»
baen/en foo norö tegDentooojbigö boet
onfen boojbatlbtgen
Miereveldt, oft Mi-
chiel
lanfen, öte in befe i^eberlanöé&ier
in niemanbtjS ttoeebben en i0, ©eerïgci·
fee Csnterfcptfefó sprt^eeï uptnemenbe
te ^elft en eiber beel ban öf mt^ii^"/
bie neffeniS anber toonberlijcB uptmnn^
ten, «©nöer anber / beeft bP oniangfjjs
eenigöe Conierfeptfeïen gDelebert/baeï
ÖP grooten blpt toe geeft gbebaen:€ett
oubt IBan met eenen grooten baerbt/
bat een fonberlinaö frioon toertS 10/
en
tt i©eïft in öe €at. 0otfi te %tp<»
bent Conterfeptfeï ban benzoon ban

Hendrick Egbcrtfzoon met 5pn ^Upf·
b?outo, 5^o£öte Wftbe2Surgermee<«
(ïeï
Gerii lanfz. ban öCE iEpcg j met 5pn
€t 4 - '


-ocr page 205-

Nederlandtfche Schilders, O^avio van Veen, en ander Schilders. Fol. 208.

6en / ban Öera öoojtijt^ öBebaeii/ en f^
ten
Öupfe ban s^. Bartholomeus Ferreris:
i^ci) can qualgcig tgbt btnben/ anber^
te boen alsi ConteifeptfeljS/ baer ÖP
bed te boen in öeeft/alÖoebjel5pnenfiii
tot ben ojbinantieenbeelbenfeerflöe*
negfien ,
Pouwels Moreeifz. bjooneu^
be'tï©tcet9t/0eef£bp
Michiel Miere-
velt
gijeleett tiaee Satt / en een upi<»
nemenbe Conterfepter nae Öet leben»

©OOIi^eenen C*ieter Geeritiz. MontforCj

aiupftjiouto crt feinbeïciu Heeft notö
onöer fjanben/mfcöter oyseDaen / eené
Rutger lanfz.em fraep tconie/en tooont
t' Sllmiierbam / Uiefenöe eeiiijeminDcr
öer <ίοηβ en alle fcaepicDepi» ^οφ tz*
nen
lan Govertfz, ban Süirtfleröam / en
tintallgcfee ijeel anöer.ï^eeft nocö onöeu
Baniien öe i^iinceflTe öan <©ianflten/ en
anber ban 2üDel/en eöelïitnöcten:;3^ot!)
ooffebeel2&ioubjer0i)an ipan
Öern cojt^ 0i)ecoment'^m(ïerDam
'tCanteifeptfel ban Confi-Uef&is&en
laques Razec, foo fieelbjel g^elöcfeenöe/
iJleefcijacDtitii/ enlebcnöe/ gÖeefiigD
ÖÖe&aen 3pnbe / öatOetLtoel tongöe la*
ilcren / itiaet qualgcfe öanbt betbetren
iouöe*3!n iumma/i^ fo goetjlBeeiier int
tonterfeptm bermaert / öat ÖP f^er
öeel en notö ösrfocöt / om te comen
bpben 3|êrtogö
Aiberms, met conötttc
ban bjpöepbt öer aeligien/en öeerlgcfee
beloften»
Miereveldt ΐ|3έοοί1^ upifiDencM
men goeöt jBeefter in Heucfeencnniet
alDerlep goet na 'ticben te boen/ fo men
tuber anbec ftet tot %zpUn aé
fteucx

gÖebojente!ï^elft/ oubt ontrenbt iJ·
aer/en quam öp
Michiel t'jtjnen i 7 ♦
iaren/ en ieetbemaerecni)alf31aer«.
eeft bjonberliirfeen <i5Öee(i/en 10 tn be
onfi ijeel cpmgrcfeig / en fcPbert upt
nemenbe:ï|^ocÖ ocffent 8et niet ban up£
lufl;/ niet om göebJin» ^ot!j r^ «©ifrójel
getoieefi ban
Miereveldtj Pieter Dirckfea
ciuyt.oocfeban^elft/ out ontrent
iaer/iii feer göenegïjen tot inbentien/eti
Öeeft een jgoet bcgisi ban fc&ilbeté*3^oc&
een «©ifciiJel göenaemt
ciaes Comeiifzr.
ban ï©e{ft/bte oot goet begin Ijeeft/bje^
fenbebenj^efbati beienspn 5Bee|ïer-

'tï.el3$nüatt Henrieus Goltzius,

fnrjber/ en <0lae$-ftÖJÖüer/ ban iBulbiacÖt,

.Cgrootbabigeen toetcfeenbe jga^
—' tueie in be / bie fp totbe

^£ijilbec-con(i gantfcljlöe booigefcDict
en berco^en öeeft / ii^aï Dpngïjenbe en
boojt bjgbenbe foo cracijmij / bat fp
't jaebt/Datfe in fulSen öoefijm ireeft ge*
fiojt/ na gijelgcfeemilbtiiepbt met toaf·
bom en b^utötüaeröept/fonber berijoj»»
Qf laten/bO£t öeelbicegö boo?tcomen/
en oiJtnbaerlgcfe bcclijben» ^it fal be^
tupgt bjojben toaratötisötebjefenmet
|et leben ban
Hendrick Goltzius , öen
taeicBen ban treSiiffie eerlgcfee '-iBuber^
a fiomflig/toasi gebojeη te jBulbjacöV
ee int Eani bani^ulicS/tnet tont
ban i^enlo/intgiaer onsi lecren
15 s
ïii jpeb?uario/femgöe bagen boo? Pau.
li befesennge bagö.^pn otibe öetfomfï
ban eéanber ^ο^μ/ genaemt ï|epnf-
beetö / baei: 5Pncber <i5joot-baber ben
naem
Goltz ban ouber tiibt/ enobei
beel 3lören öeitoacrti& beDouben |jab^
be» «fn <i5?oot baber tooonbe tot
llenlo/toefenbe een fonjïisD ^c&rtbei/

D

Hubrecht Goltz ggeoaemt: ï^ab eeti
bjoebeu
Sybrecht Goltz, een ftaep beelt^
fnrjber»
Hubrecht fiaDcenfoonen
tbjee bctöieren/toclcfee bocljterii bepbe
^cgilbetii totjl^annen Dabben t€ene
befer toa^ be iloeber ban
Hubrecht
Goltz
, ujJtnemenbe gfteleeit ψαορ-
fi]5?gber/bie anberfin^ toa^ baï©eeit5^
bucgf) giieiiaemt»tl^efén Dielöem beel
te 25?uegBe in ©lacnber/giïelötl boo|<«
genen in 3pn ïeben ber9aeltt0:€n gab"
be ben naem
Goltz gijtnomcn ban bi
iBoeberUjcfee fpbe» Μ ben foon ban
ben
oubêHubrecht, genaeititian Goltz,
toajseen rebelijcfe fraep^tBilber/tooo^
nenbe te 3^epfergi 3® eert / baer 0p 250?«»
germeefïer en anberg! iti be regïieringöe
biajs.iscfen/neffenjs berfcftepben bocgi'
ttt^/ gabbe ttoee fonen / toacr ban ben
jongBflen toaiS göeöeetengöelötfe5P«
laaöer/
lan Goltz, toelcfer* nae 't ober*·
ïijben 5pn0 ©aber^ toerbt een
fcg^gber: en alfoo gp booj qnabe abon^
tues tot bjepnisB wn joweo/ trotfe in 't
berfiaeïbe 5!lSullbiaf9t/öé b^oecg
in t Stoutolijffe bsgöebenbe» J)gnen
oubtjïen foon baa^ onfen booigenonien

Hendrick Goltzius, bat een bet / bjilbi /

toepnigmetgaermelcfeconte Öuip co*
men» IBaer alfo Ijv een ggeefiiglj
tn ie-
benbig feinbt toa0/t0 gem balienbe niet
alleen een (ïocjcfeen ooo? jgnen neugi
ballen/en fiem beelmael upt i'toater lü»
ten treefeen: jBaer toas oocS fo tot ben
bupje flDenegöen / bat öp een Saer eft
meer oubt toefenbe / alleen gaenbe / ojj
t'bier biel/met taenficgi boben een pan
met g0eb?anben i8lp/bevbernenbein
bê gloepenbe rolen bepbe3gnijaiiben /
toelcfee öem sgnJBoeber bigttoö jjoog^
bé toel te genefen / met fpalcfeen / fjnee^
ren/ en anberiö/in groote fmerten nacgt
tnbagB/ tot bat een neuftogfe bupj-
baouto guam be fpalcfeé ontbinben/feg^
eHenbe: ^p fonbet beter befcgirl^en/
tbinbenbe öecöiS be rergter öanbtin ee*
nenboecö/ toaer boo|befen«toenber
felber aen ben anberen groepbé/ in boe*
eöen batöpsgn leben beganbt noj^t
retljt epen boen con.i^effen^ bit ongöe*
lucfe/ )ongi) feinbt toefenbe/ göefcOte»
bet bat 59n^aber boo| ongeïucfe oft
mu
betoiiï Öem Oiet jïeSen in be moubt
pjiment/ oft Aurapigmentum , |ct toelc
ben a^abertenbcjicngp m-ocj&ttoeber
upt traljbi. ^oe nu
Goltzius oubt toast
ontrent bjp iaer/
t&bt i^a&et 1 an Goltz,
upt fbooinosmöen ^ojp jiBulbjacgt
bertrocSen/ en ^uam tooonen te ^upf»
burgD/een
lïebe^en tn'i; 3lsnbi te Cieèf/
baer
Goltzius fjguen bier S^ren ter
^cfjoie gingi) / en
begofï leer en b» c»
en fóo boo^tjs fpellen en
lefén: Jïlaer al^
foo be igaruere niet langer
toou berber^i
Suen / toat fp ober gem booiggenomen
en boo jfien ïjabbe / en geïgcfe men fegöt
ban be Catten/ batfe öetmupfen nieten
tonnen göelatsn / faggmen
toel Ijaefi
toaer
tm be g5enegenigept5gn^ geefijs
^ajs RrerSenbe/ te
tosten / tot be Cspc^
een - tonft
/ met beel JBannefeengittji
eer l^enin plaeisê ban letteren te maee^
I!!!: öen It^abêr ban fin toerbt
S i^r Ρ^'ίίβ" op t'Contcrfepten en
eiaejS-fröiöben/ Öemnemtnöe banbe

FaLis>7.
^cgole»
^tit G0li2iüsoubttoaö on*
trentfebenoftacöt3iaren/ beeftÖpo'
ber al in 0up0 ofte eiber planrfeenen
mupjen berbulbt met tepffeeningljen,
ï|p ujasÉ οοέδ meer genegen pet te iioen
upt 50» epgen binbinge/ban bat öpinet
gtjebuiteenisDöeelducfe foube gifaben
nae göemaecèt» g^u^ geeft gp gein
ban longgiÈ aen in be Conft beb^ttggt/
enficöfiabiggaenben arbepbt gegou-
ben / in <0ïaf ^ - maecfen / en fcgigben^
|Bp gebencfettegebbenggefien eenige
tepcSeninggen ban 3gn eer(le oft feinbi^
fcge binggen/ baer men ton (ien uptne^
menbe tioetègcpbi/ en begenbicgepbt/
ombe meeningen sgner l^ifïojien tlaer
en bolcomelgcfe upt te beelben / en met
groot opmeccè» ^e beel fietfeten 5Ü'
ner iBoeber beroo^faer&ten/bat gp beel
tgbt b anber 6inberen / iatecgtm / en
t gupsS geeft moeten btenen/ tot groot
naeöeel ban jtjn toeggenepggbe boojne^
men: ^otg toa^ in gem ben lufl fo bpe*
rigg / bat gp alle ^pligge baggengem
beneerüiggbe op mueren enanberjste
tepc^nen / Ifeemeien / Clepganten / en
anber groote binggen» 'ST'toelcfe ben
©aber fienbe/ liet öen 3longgen tepth^"
nen/fcgilberen en clabbê/ aï toat gp toil^
be/öegüouben^gp be0iaabcr0 faSen niet
enberlupmbe/ oft beracgterbei toant
ben Baber t'gijeluci^ niet al te gonpigg
toasi/bat gem beel teggen liep^
Goltzius
bit mertltenbe/ bat gp met neerfligge
ganbt rgup^ mofï te gulp tomen/geeft
gembicfetoilii bebjoêft/ batgpntetm
moegt ban ^gn #uberiS comen / en
fenter plaeifen/ baer gp ber Confieit
galbenpitfraeps^gabbc moggen fiens
boig geeft gem totberlgbtfaemgepbt
beggeben/en booj groote Confï-liefbit^
gepbt ggeraecSt aen get etfen tn'ï co*
per / enberfocgtoocfi metsgn ïammt
gani in'ttoper teleerenfngben/ t'toeltfe.
gem foo int beginfel ggeluffete / bat
Cornhardt boe ter tgbt bier mglen ba»
baer tooonenbe / g«m beggeerbe aen te
nemen te Iceren ?0iaet-fngOenttoant fti^
alreebeel percSen gabbe ggetepcMbt

böO| Cornhardt, biegp felf^ booi gab»
bete fïiijben» Men l^aber toajS baer
gaefltoilltggtoe/ mafeenbeeenaccoojt
ban ttoee ^uen bp
Cornhardt te toe^
Cc j fen?


-ocr page 206-

11

Kederlandtfche Schilders,

fett: iBaer aïjS Goltzio be roiiMtien oft
Ijsfj^iefeeii ba» bit berb^agö niet
ïcn/raolM90battenicten* i©aerbco|
Cornhardt fepbe /
f^p foubet bp öem een
maenbt oftttoee bepjoeöen / en foo Dei
liem nictbctJiel/ ïjpmotöter banupt*
fciiepben* ^Bit Öecft
Golczius glierrn

facüjtliigöt/ ορ batOpöe OanbeiinsDe

ften mciöt» ϊίΐοφ Coomhardt |"eD&c:fo
eöp ban baec upt fcfispbet/fuit mp beio^
Uen / iïp Q^m anber iBeefiei- / nocö bp
« feïüen u ieben niet te ïeeren / be^ ijeeft
Goltzxus aUegi afgljeflagOen/ öf ïiouDen^
iïesó'n ölö&cpbt/ ents5niei5sn i^abet
nae Ö«P0 aöeii'otBen / niet aflatenbe
traeflDïgci; in't paeirntjt!eniicmtecef=«
fcnen
4 Coomhardt bit mcrcfecnbe / 0geft
Öemterfïont toertfe ggegelien / tn baer*
enboijen gïierabm ienun ï^aïlanbite
Uoïg^en /1 tofïcS Öp bebe / üetoïlitsen^
be 3ynen ©abec oft euber^ mebe te
icetöcnnuant fp öem anber^ gftcen
ïoftooubm söetsen. Gokzius
^uiim te
iilaerïeiH Ujoonen/to^t^ naei· ben groo

Öabbe / bien ïjp ban longösi aenbirj
tigöiseeftonberbjefgn/ enbooj groote
lieec(ït£Öepttot ^laetfnijben gdij^acfit/
tc toetfn/Iacob Mathan.Gokzius im gTje^
Sloutut toefenbe/en maer oubti i. 'Siaer/
fiegon te tomen in bebencïienijartsijn
«p^en ïeben / en allen anbsEenimn ge^
ïegentüept / en fieeft faït&en( toaermoe'
ïiicljeiJbi tet fteeten toegang^ laten fjeb^
ben/bat fcfiter geen g^efonbe bagiien
Öabbe/en 10 epnbïingïj in em uptterenbe
ftetSte oftteeringïje gfjeraeeSt/ fpup^
eenbeuptbeïoofebloettoel b?P 3isren
ïangö, ^e^ottoienbebenlweïbigbt

l^em te fteigen / bocö toaif al berglt^^i^/
tetoijl befe fejaetinoebitöepbt te feer in
Sem flöetoojtcft / te meer öat 0em

ten bjanbt/ ontcenbt Smt lans bagi).! beftoelangiieriioefceterteyajS/temecf
CDornharrgenoetDtCÖ^ÖÊi^öeinGok-; boc^begtooÊegeneiicÖiban t'gijeiifilt
zij ïeeringD en begin / i>eeftfiemö!c^« öei öerfci5.£pöc!i1Laji&ottoen/ai0 bef-
Ιΰίϊυ oyHebefïe taigfe (jtjniS bebuutfié^) aubwinge banbolcfe ♦ befonberoocit ne*
örtbiröjefen/nae 5tjn uptcrjle bermo' menbe groot betmaeifein boerbertjen/
ÖÖ^n, Gokjeius bügi te '^aerkttitoco"; bic O
p onöer Ujeg&en ομ berftöepben
nenbe/öecft booj
Coomhardt en Philips ^lasifeii «etifïclbe / te tottfn/baci öp bp
Galie eenentrjtïangögefneben/onber»» ^^iiberg / l&iaet-fngöer^/enanbcu
tulTcBen5gn3ijne>©ui(er^banbaernaeï; l €on{inarenfomcnöetn gljifelfciiap te
!©upfflanbt beitrociten / en
ip tt ^ütr^ ι logsren/bat l)p beii fenecljt ïist öe JBee*
ïêmbïgbenbe/begaföem in ^üuaiïgcÊ i ficrlpden/Qcni Öoubentse ganifcft β««»
Iiieteen3©ebub3ea baer/ bteeenfoon ibei«nbr/betncmfnbein beferboegSen

al 'tgifm fp tn't ^srie fjabben/Doojenbc
!)eitt esi sijn toercfe tafleré /fom bit boen=»
be npt afgonfï/foni upt cïeen berfïanbt/
anbsrmetgireberfbsnen/ bseltée bin*
göen
Gokzio foo bcimaerfeten / bat öp
mf gefonbt ge üjojbi toa^ ben
fenecOt te gail/ oft toerbt in be ï|erb?rg
bergail/tieiibenfe bie bmi bet Confï ge^
noobigDt uptbegijeertebanjgn l!®ee#
fïer/ bir (!)etti fteeï fïeen öoubenbe) qua.»
ig'f j3Ïact0 om fttié Dabbe/en ben ïinet Dt
boben aen/bjo^beiibe feer bebantSt ban
Itet goet ontfjra eï bat öp Öun bebe, ^e
Muttdjen/ al?S 5ën fenetSt^g repfg^efelle
toefenbe/toaiÉ
Dp genoot tot ben Confï-
tijcfeenbeHansSadeieijen geöouben booi
een ^aef-tooger / oft een bie met Ifeaei

cmgtngS/

iiocö eeiugije queninse Ujg&erbacert»
nu ftenbe 58η ieüen (foo men fegöt)
am eenenfijbenb|actaÜ2ÖanöDen/ en
SÖceii f^eöefg'iHueffïcr binbenbe / bie
moetijaöbeiiemieöeïïien / niaer gijt^
Igcfeïüfïirepben/bat Ijettetoerce toa^
gecomeït / ijeift
Gokzius niiptïijci! boo?

gileiiomen (norötanssrujactt toefenbe)
tiaer ^taliën te rcpfeti / ODjienbe alfo ec*
mgc bcten'nge te becomen/oft ten mtiif
(ieii boo^ 5Önen fïerfbag be fraepicDept
oftftöoonljept berConiïsn ban ^taliën
te fien/'tbjeïcfeöetti neffen^ anber facc
δεπ boo? i^oubiirjf& toa^ foo langi) ge^
teecfl lisiei. ban te bsen epnöesp
ncü "kmsijt niebe gSsiiomen/en iatenbe
t'öup^ berfcïiepöen ^tfcigulen/ en ben
^jnt^er/ I ƒ 9 o^tti't ίε?ί ban «©c^
toljrr bsïtrocèen/ban Sïtfletóambae^
retibe ï^ambojgft/ïii groot ontoebei:
en rtopn/ööenbe eé IfïJiaerepii/beifoec*
feenbe boojtss te boet te gaen/en met
befe 3ijnc iinef|>t gercpjl booj ίβύ bwprf
iant/ boo^ bo|Si en roube/i)em bmben^

Γ''Mi.

I'·
■ Ί'3

omgingfj/ belobcnbe SaddersiD^cuto
upt ïloüanbt Satjs te boen öebben / eet
toekfe booi fföJöben nae i-up^ ootS foo
OÖefcijiebe» #ier bieim occfe ijsrfc^cp^
ben rebenenober be ^?int£n Gokzij,.
öl^ ban sïinen grooten
Hercules, eii an^:
ter bingijen: 3©aer op ben finetDibe^i
fcD^PbiOffe anttooo^beiibe / aile^ mmu \
iÜtUtt berjlaen / en beter afgiienonien,
gÖetöDjbem ï©0£ft ift tn 3©eerelbi ■
beei een gl)eb|upiS/cfc miibjuprïê/öai^
mm bau pemant ιπ'ε aftoefe bjat biper/
enmetniinberaenficn oft bdeiftljepöt
fgjeerSt / ban iti tegöniU3oo?öic{jepbt /
Dooj batbe0 #eifooni> bpbjsfen meer
oft min boetftijjomen: oot 10 be fmeet"
feerge oft bermoggenbe Siep-confi te
feer gijemeen onbix ben jlenfiDea, j^u
moclji bp fommigOen oodi berfiaen
toojben/ niet boegöïöcfenocObgiacm^
ïycfe ie toefen / bat pemanbi öem bp bie
ban fijner Conii/ oft anber goebe gö^e*
flen / fo bieembten onbefeent fjoubenbe
U / en befcSUibigöen Drm eenirlifin^'
ban bebepriflöcpöi: OEsan icit tocet üjel/
tsatGokzio gï|enoec|)faeiiiomflicife
ijm
ioe Deeft betoSÉOt/Dat f)p berljaibsn tof!
te betünfillitlbiijijen ïg/gMvtB tjciH
naaiiiislö gï^noerδ en opcutiijcfe iuv*
tiaerilieeft» ^tbuii ban ig Gokzius,
met gr ooien lufï göeöieben/ aftecomfn
ίπ ^taliën / te i^enerien / apoïogiten/
:^lo2enfen /
m epRölinge ötn i ο
m?d'ij I j 9 ^ in 50Π gitosnfcgt? ^ooni/
eitoaer ijp iiem oatk ctiijcke JBamben
ïlii'ïflüenonbeliatbi/ tost bonig^ 09 |
Sgnloogijïiupiffi) bercieebt/ ïiet^em
i
noemen Hendrick ban ^onfeï^;

beu fci^tet bergiictenbe / om bat sijnen 1
ÊOeefï en gOebiieDt booj öe ί fien bcc iipt^;
nem?nbe ronfiigö^ toereken toarcnai^ ί
öm iirijaem ontfcïiaecBten benomen/
bacgDiïjfiiF be bcgfteetbe ηίωίηίφρΜ
yVttêu ïüfi bcrnieiitoenbe/begaf Deni aliS
^^nigöeöecöte leer-jonger^/ flabig!) en
^ïötigij
te tonierfepien beöeHc enbe^^
fonbirfle ^ntijtfeetn ^ongiier^ /
tie bsrï te 0üom gaan
ttpcktmn / fjem
i» fuicB aöeflaït fienbe/ fag§eu t'fomtgt
oberoïijntti^apier/ fceiuft om toeten
toatbefen
Todefco öocöbooiöanbeltn^
fifje mofpt öebben / meenenbebeei eer
peibeïacDliï% aï^öbertoonberlcïii;
u

FoI.1^8,

fien» :©an boeren (bp gSeïijfinijS) göe^
igcben aocmfrÖ^niSaetmctben ^a^
r.ubiff ίιεη a&oer/ ten tijbe ban ben Mp^
fer
Marcus Aiirelius: toantfp malranber
βΟεποεφ tz feggen Dabben ban be ijan^
beiingöe ban Den ^EiupffcÖ/baer fp
Goit-
zium
uoo^ aen fagijen/ en begonben mei
IjemtoatQliimeenfasm toefen / bstoijl
DpljenibiienblórS brtoöfenbegnn
mt
oiibeïtocf^, i^ cofife aenmercfef
Mjik/ bat boe
Gokzius te acomtoag/»
een tiPinemeabe bupjte toaji in gantfeö
^tali'eii / en
in aoom een lamm^eriijtSe
benoutöepbi / enfmetlijcfee booblijcfec
fiecitten / battsr menigö bupfent JBcn^*
ffDen iiiceiter tgbtflojben cn bergin*
gijen; ootS ie 0oom cbier al cg be Rra*
ten en gemeen yiastfen ïagDen b'ellenbi=»
gsfietfee |®2nfri)en en(iojben:ooffite

füm ijlaftfen&aer Gokzius ccffmjStoa^

boeuöe met b flntijcBe beelbé te conter^
fepten / baeiom niet aflatenbe sijneit
luii te boïbcen / niet tegöin}laenbe beii
buplen siaiitfe bie ba er (eer gïoot toa^ ^
en ftp feer fneienuptnemenbebanpet
teiirSÊi!» «anbcrtuffclien gaböpoorft
5ijn tyt-berb^ijf / tomenbe baer söti
lE^jinteii
tt cooy fjingSten/metteftooie»
alfco onöefeenbt en fiepmelijcfe ober be^
ft i)tt oojbeel ber ConOnaren banaïi^
baer: iBekSe bingDen met opmertfiett
toaer nemenbe/ tonnen boojberïïjt
ϊά^
fen* ^nirent Set iefï ban beig fei*
ben SöïïjS / trof]^
fjp ban i^oomnae

Ie ian Mathijfiin^iiterfmit/eneengilr^
feert jongii Cbflman ban 3Sjupffef/ ge*

gectcn Philips van Winghen : t^^efcb^p

labben Öun fierlfloitigö en fleemt ber>·
tieebt /
ém öet groot gebaer öatter toap
btiüöengöebannen/ bietn groot getal
toaten/ enbintoegööetl oiibepïtebe#
repfrn niaecSien, «pefen
van winghen,
toifenbe en groot Anciquarius, bis allejê
befiijjeef en o|itepcSébe toefenbe groote
lijcr i^enni^ ban ben bermaerbenflant-
befcö^öber Abraham Ortelius
toerïïcn/ban tofïffeen Gokzio 0^ berep*

febeojbefen van winghen toaren ^jt»
toonteiïrjcfeebiieben/ bieïip fmb ont^
fangfifn /toelcfeer üt Bouben toaig/ but
Gokzius ΪΠ ^taliën toa^ / baer bp ooffe

imi'aöe iJtieefftemn banstjn sSefialbt^

ui|i cii

HendrickGoltzius.


-ocr page 207-

Heyndrick Goltzius. Fol.19^.

fitö feïöen öergDetenbe / en aenficnbe
Gokzium in foo cleebinge / en m^
tioofeï (taen / gDelgcfe
fp (aïs oMept 10)
allebjpiuaren / Ijeeft g&efepöt; 0tm
Hendrick, Qf^p en fgbe^ niet, Slcfe meen
iiienfiaepen #laet-fngbet tiaii3|oUani/
t'tosïcfe
Goitzium bebc ïatcöen/ bat öan
Winghen ben IBan nae txleefet ooji
öeeïbe/ baer
Öp felf foo toegDenia^ifet
toa^/ en anttoooibe: Ctoaet öDerbtgft
Si, van Winghen, JjatGoltziusijterijp
« gmgöe» i^een fepbe ÖP / SÖP ió'
bejs niet. ^'atoontsi tot
viietry co^
inenbe/ maf? boeber aen / batöp foo ^mt^

feecftö^güenöabi)®, i©aei: op lan Ma-
thijffen
fcpöe: ï|oe Ugöt φρ en raefï
met ubiiebéi
Goitzms.van Wm-
ghen quaettoo^benöe/ gödoofbet niet.
Sla aï fepbet
Goltzius fiïf op Den tojegi) /
footoalïnofö: 25ep
Heyndr ck, idien
ÖÖeloofjsmet» Comenbe te
Terracma,
itaec toaft toeber ai^ tooo?en, jBaer
'Goltzius fienbe/ bat öpt niet gOelcofbe/
cn bat ban
Winghen een goet Coinpag''
non met eeten toa^/ enbatöpiuiiuei
ïjeiioo^be ftefcöepbt te toeten / (ïacfe 3t1n
tecDter cromme Banbt wpt/ toonenbe
met eenen 5ijnen ^fufboccfi/ gemerrfet
met Öet tepciten bat op 39" #jtnten
iia£t / te toeten /
η . en g . in een» van
Winghen
befefo daet Utteeciienenficn^
be / Uierbt (ïom / en bïeecfe / en t^ Oaefi'

ïncfi opgj^ebloQÖen/omöeïfmbe Goitzi-
um
met eé bjienblitfee en öatltjfee ma^
niere/b^oef toefenbe Öew met mtt öeb-
Iben gefeent, ^eiiben iJ00?t |ηπ repis
tot igapeïjs boïepnt/bc Confï aKacr ge^
fien/aïiSoocöte
Puzzioia öebieemtti£=

Öeben in bft i^atuere.Ce j^ap^»^
Goltzius, icït meen tn't ban ben

enber Coningft / göeconterfept een
iiptnemenbe tüntijtfe / eenen fiitenbeit
ieugiöbigijen
Hercules, en met 3t)n
gMeïfcftöp toeöer gefieerl^t nseöocm/
inbe (©akpenbanben idauö/ omoat
Goltzius, öabbeïuiï bm naecftteit flabeii
cocftbebetej^loiencen/iaenetien/ en
tn ^uptfcöianbt / en ben becben Sfiu*
guiii I j
9 ï ♦ gtieromen upt aoom/
niet lebigij 6eerenbe:ï©ant ich acDt bat
iioptpemanbt ban allen i^eberïanbeisi
in foo toepnigö en ongljeïegijen tgöt
baeï foD beel en toel göfbaenbingöen
Öeeftuptg&ebjacDt / met sgn g^el
MathijiTen, quamfipte^ecibttetj^O'
iognen / Wpbenöe eenigöe bagöen te
5^enetien/bp eenen sijnen goebé b^ient/
Dieiick de Vries. i|iet gljefdjiebe oocS
eeafoeteducöt ban een i>cötlber / bie
toiiï
Goitzij comfï te göefcBt^bcn / en
i)ab gefept/ bat öp aen 't göebaent fiem
feennen foube / 't toelcfe
Goltzio ggefept
toefenbe/liet
lan MathijiTen De boojbaet'
fiÊ toefen: en alfo
lao lantjö / en ban (laf
bigOa^nfienijs/toei'bi ban befen boo?
Goltzio g()etoelcomt/en ben luppiter tn
i/eConjl gfjeöeeten/ enbegiieetbtpet
ban lan iÈjjebbeiigöetepcfient / bieliet
59Π göefelle toat boen/toelcfeen baer op
f!eïi!e Goitzijnaem:«©e5S benanberen
in 5ijn meeiiingi)e/ban bp be gfteftaltni^
pemanbt teoo^^beeïcn / ö^m bonbtbe^
b^cgpen / baer feer om gijeiarcljen / en
ïjp niet te toel te b?eben toagi / toefenbe
botgmaer göenorcöt / oft ci?jttoölig'«
ïiepbt. Wm 30enetien quamen 5p op
Creiiten/m boo?tsite jEutttOen/ber^
foee&enbe toeber be gDene /baeröpte
tiocjsn oiibefteMt bp toa^ g^etoeefr / tot
grooie befc^aemiijept ban fommigen»
©a!i baer boo?i^ obet aï be bjienben en
ionüigljeglieefïen befoeffejibe / <0te
ÖnpjS gitecomen frsep en göefont,?©of9
toepnigO tübtiS i'ÖupiS ^gnbe gi^etoeefl/
icFi toest niet boo? toat
oojfaecfe/ig ftem
beboo^gaenöe fiechte toeberaenggeco'

Ncderlandifche Schilders,

«ij^en jicrfoott / ootfe toatisgn creugel tcfientoepen/ ensïitt om bcnnertSen
recilterÖanöt*ïPitüja^bclarölrjcS/i>at! tojmcitst mille acngyetomen te
Gaieta,
eenfoeiielujlüja^teiten/öienljpDaegi; enUoojt^teijoet teaoom/öaerl&piian
ïrjcfepfasÖ/fnbaeïDpbanteiïoojmee^ ^ öm ^aterji öen S^luiten 10 beteHÖt
tiiaöe iBaenben rneise öaö omgïjesaen» söeüjojöen / oocfe Mm Oen Confï-nareti
iipnbelijcfe begint
lan Matijffen te ant^»; alDaer / be mee(le üan naem tnet ben
tooojben: tpit iss
Goltzius. van wingen Crponsi contcrfeptenbe / sDtïgcÊ öp

foo bat 9p etitjcfee Saien depten meïc
imft gïjeb^ontÊen / en geeft moeten
ftipgïjen l^?outoen bojflen / ber&open^
be aïfoo beterfc^ap: €n ten Ïesïen/

naebed

ïtae beeï groote fietfeten / met <©obgi
fiulp/tegöen peberiei g^eboelen oft mee^
ningfte/ gftenefen gljetoo?ben: ban mo|ï
beel tgt en jijn faetfeen berfupmen / met
baegölgcp omöftnberïuiligentetoan*
beien / foo bat DP nu toeber toel u pa^ /
en met grooten hifï in beConlï ijS boen»
tie» nu iti'tco^t
Goltzij leben,

Sllengaenbe sgn toeicfeen/ aï booten 50»
l^jinten bie gijetupgDen obec al gije^
noetö 3gnen becitanoigöen gljeejl in be
i^Depcfeen - eonfï, JBp gDebenrfet bat
icfete25iugg&e / ontrentt'^aei; i
Seb gijifien ban öem eenigijc bingijen /
banijem gBcfnebennaebe teptfeeninge
ban
Adriaen de Weerde, bie fOO bjoegö
ban öem gDebaen feertoelfïonben/en
ftaep toaren: asefonber i>ab icfe groot
beöag&en in eeiiigöe 5i!|ïo?ifeeiiiS ban
Lucretia, bie &p feïfjS göeinbenieerbt en
BÖefneben Dabbe» ï©aer toasi onber an^»
öer eenbanrfeet/ toaer in ijpfeer aerbig
Öab te toeg&e gebjacöt eenigïïeJBoberi
ne rïeebinoöeii/ bat grootigcft ben toel^
ftanbt berbeterbe / en nae mijn bunc
Sen toais j^et toat anber^/ aï0 gijemeen

luam tooonen / maecfet icè metijem
Jiennijs/ gemtconenbeeenig^e teprfec^
ningfjien ban
Sprangher, öacr ÖP groo^
ten fin toe öabbe: <enb!t öebic&ban
Dem te feggDen / bat öp ban jongïjjs aen
niet alleen en öeeft befcöoonöepbtoft
berfcöepben göebaenten ber 5êatueren
Seforötnae teboïg&emmaer öeeft oocFi
feer toonberïge ftem getoent beifcöep^
ten ftanbeïin^en ber beileiBeefierg
nae te bootfen / aïfnu
Hemikercken ,
Frans Floris , Blocklandts , ban Frede-
iicks,en epnbïiltge beö Spranghers^toeïf?;
Si^efdigöe maniere öp feer epgöentlgcfe
bolgfjöe: en fneebt ofltfe cojiis nae befen
Jat Öeerïgtfe (iiicfe / t'^emeïfcöe bancS*
κεί ban
Sprangher, obetbïoepenbc ban

Ϊ9ίδε onfïerftgrfe&epbt. Ét^fagÖ &oc6
jnsDn boojöupji/ boe tc6 eerfï r^^aer-
ifm quam / op groote bffecSen/ inbe
«o^me
/ ban Goltzij binbingftegöe^
met göeoïpbe δοοϊ oft ftoart
itgt / teben i^ïaneten/ feer wptntm^nbe
gÖeDanbeit / en öe naetfetm toeï ber^
liaen/ en gijelffeen sDeftÖiïbert ban tolt
en ftoart. tpoe $ er tijbt fagö ith ooc&
ban i)em eenen grooten langtoerpigöen
boetè ban toit en ftoart / ban «8ip-ber^
toe / en toass baer ben föomepn 5rjn gant
berbianbt / toonber toeï göeojbineerbt
en göeijanbeïbt/ en toajs gÖemaetitÉ nai
eenpïaet^inecnCamer ban een groot
iJeerlgcfeöupiS/ boe ter tgbt ben ^oj*
gfjermeefier
Gerrit willemfen te ^aer-
ïem / ban tegöentooo^bicö
Goltzio toe^
comcnbe / en iiS al?s icfe meen baer nocft
te ften* !0eel 3öner i&^inten morijt
ίίδ Dier gebentSen/ onber anber bjoegj^
gijebaen be aoonifcöe ï^eïben / bie gije»»
noeröbeöelbigöe crec|)tber i^eprfeen-
ronfi/ en t'bermogDen be^ a&jaef-ijif
ferjs gïjetupgöen: j® aer icfe fa! om cojt*
ifjept beeï öbeiflaenbe/beröalenbanfeji
ïinrfesn/ bie öp upt 3itöïien söecomeit
toefenbe bebe; Want bebenrfeenbe toat
ïjp ober ai boo? öanbelingöen i)abbe
g&efica /öeeft met een eenigöe Sant ber*
fcöepben ïjanbelingDen ban 50" in^
bentie gïjetoonbt / en bat bertoonbef

reebi toefen tegöen een J^ranrBfooitfröe
iBisiortiBartt. Wt bitiggen beer^
toefenbe / en ban niemanbt fcïjiec
gefien/fteeft laten aenritïjtenfcer aerbi»»
ge bootfen / befonber mctbe f^jintber
25efngbeni0/ op be manier ban
Albert
Dui er ggefneben/ toaer in tornt Goltzij
tonterfeptfeï: t^it en $pn tepcfeeniiet
ïjp met een gloepenbe feooï oft pfer upt
biatiben/ m toeber ïappen/be ^lintijt*
root 6enbe / entoemaetftenbe/ offe öeeï
oubt en beeï ^aren op be 3©eerelt öab=^
be getoeefï» ^efe ^ixnt ba bui8 gaenbe
bermomten inmafcarabe/tefioom/
Benetien / ^iimfierbam/ oft ootB eiber/
toajÈ bp ben <ion(ienaren en berflanbi^
gÖe HiefDebbergi met groot bertoon*
beren en beöagijen gljeern ^efien/
oofS ban eenigDe om grooten
göfcocöt / toefenbeberbïijbt te Öebbere
brromen ban ben €on(ïigÖ^n^o|en*
bergöer fuïffi fiuci/ batmen nopt meer
göeftenèabbe. i|et toaiS ootfe toijste
beïactgen / bat ben JBeefter öoogö btt*
bin öem felben ober ai ίβ gepjefen

öïilbcnJ

ïgrfe bp onfe iêeberïanberjS in geb^uprS ren^ toeerbt 1 binnen feer cojten tgt
toajs.^oeicfe^ümio iii5j.te3|aerlem ; fulcfej: te tocgOe gOebjaclit / toiHenbe


-ocr page 208-

Hendrick Goitzius. FoJ.sooe

Ujoiben :tl^öutboe0ÏjefeiJbt/ oft olö^'

biaegöt toags / of Gokzius fuköj; üjd
inocöt ÖtftïJeïi gDebaen/ toerüt gösant'
tajoojt öau eciiiaör/bic «iet flectjt jön
in
be €on|ï / bat üjgt bfl^r baii 13320 / bat
Goitzius 5θπ ktienfo goct en foiibe con^
mnboen:2iacü3a^toei 'tbejïe/ bat fp
ban
Albertüurer gfibDen ÖÖ^fi^n, aBe-
niöDe tiotgöbeii nocö baer bp / öat
Al-
bert
030 gBefntben een bcfcnöev piact /
bteöpt» 5011 otJtriijben beijaï bsrboji
Ögenteöoubeneenöonöiit ^aren nae
3011 boot: Cü inbicn ban30« bingijen
ηοφ m acötingöe üjaren / batmenfc
bjutfien foMbe/ m anbctjS niet/cn bit
inofi entfeei bsfe |0jfnt toefen.'ï&oe bat?/
nacijeel meer roem^ enfnapgen^ / be
3^?tnt in ïjaer gcDeeï/en bsrfcö gebracht

I

gijetoont toefenb? / befe ïuPben quam
lioo?be neuis / iïonben (aï0 men fegöt)
met iangöe ncnfen/obet Dim neuis togf^»

Scpt befcöaemt en onfet toefenbe: €εηί
flöeüjetben quaet enfpiittgDop bege^
ïitf biebe bootfe ïjabben aengljericjt*
S©efgöeiöcïien gö^ffÖiebe oot^ met ïjet
fïucfeber b?p Comngijen / cp be im^
nier ban
Lucas ijati%epben.%et\j|eem'
fJe toa^ notB / batter §dïaet - fnööerjs /
iiie 0un op be Danbelingöen en
fnebe ber
JBeeJletsitojel meenben^^berfiaen/ me*
ije ïsebiogDf
η bJaren* Söen befe bingoën
te
xmxMl öJat onbeï ben jEenfrDen
öonfïenafgond bermogfjen/ ofiüocfe
be bjacnfticDt : ï®ant fommigöe b!e
Goitzius jnjön Conjl meenben ijei1ma==
ben oft beracöten / ö^bben onijeiDifï
Öemijobeubeoubeöefie iBeefïene / en
boben öfm feïben gDefïeibt. Cn bit be^
ben ootE be göene / bte gfietoentbjarm
te feggen/bat geen beter i^ïaet-funber^/
Albert en Lucas, teberbjatftien toa^
ren / en bat
GoUzius bp gun niet te gfje^
IgtfeenbJa^, ^mntm/befe/s^ fïuriien
jtoaren sDenoetö/ mnt^ ggetupsD^/
toatBpin befe €an(t bermacB., JBp
buniit ootB befe fïucSen göebeötteerbt
tosten aen ben boo^IucDiigO^n ^^«OQ
ban 25fpmn/ bentoeïcfeen
Goitzio ber^
fecbe met een gouben meten / met baer
aen eengouöen
Ιφοοη iBabagUe/toaer
in flaet be^ 3|ertofleïi Conterfeptfn oft
tronie.3iae befeöingl
%ttft ÖP int^aer
ij5>7t banl^mïateni^gaenemöeei
#ö(Tie / bte üjonber IbeSaeg®^ / m
gantffft cp be manier ban
Lucas ban
iLepben/gtjeijjupffeenbe boc0 in be
fitU
ïingijen ber beelbeu en anber^ een feSer
biijfe/ bte niet beracDtïÖciier
oft ar^
filjer en t0. Slcfe beOoojbe oocfe niet te
ftoógötn ban een Maria, met ben boof
ben
chrirtum op ben fcöoot/ eé tleenarö^
tigö / glje fneben epgöentïgrS

op be manier ban Albert Durar, ujeïcEe
piaetberufï onber ben Confl-ïieföigen
HeerBerenfteyn te aiaitïcm, Uil befji

beröaeïbe bingiien t'famen/bebJÖfen
Goitzium eenen felbfamen Proteus oft
vertumnus tt toefen in be Conft / met
Ömi in aïïe gDefïaïten ban fjanbeïingen
te rennen B^rfcÖeiifn» tj^aer 5iJn ban
Öem fjed bioegij göebacn eeiiigöebin^
gOen feer bertoonöedöcS / te toeten/
een ©ioufeen met ^lang&en en ^npf"
feens / in Öet berftöiet
chriftus 000J
Pilatus, toefgnbe eenfinnefeen op bere^
ben
chrifti j ban te toefen eenbidbtgö
aïjS tSupben / en boo^ficfiiigö al^ flan*
SÖen: ®tt (ïutfej;feen gset aiïe binggeti
in nettiröepbt te boben / bctoófenbe be
fcDerpiiepbt bejs aöcftcötss. mat Öp nu
met teprïienen oft öanbelen metter ^en
bermacö / bat mogöen be berflanbiaiie
oojbeeïen. 3cït (nae mgn oojbeel) geb
glieen beter / nocö foo goebt oBefien/
enöe ϊ|οορε entroofimpnietmeerbet:
toonber ber^aiben toetomenber tijbt
ban anberen te fien* φρ i^ergamijtt
ïjeefi 5p bsifcöepbenilucfeengöebaen/
cieen cn groot: enber anber eenen
Bacchus, Ceres, en Veniis, toacr in eenen
Cupido 't bper fïoocfeenbe/ een rcaectie
comt göeben op ben feeelben : ®it tji te
0oom/ ató itiï meeiT» ogen anber ban
ijemfeer confïigfj flöfbaen/ i0 bp ben
^epfer/toefenbe eenen jongden Faunus,
met
Fauna, einfieel uptnemenbe / isi
bp ben ^seren
Fouchers ban 2(tufboigÖ/
toefenbe een
Piëta, oft nocbt<0obtsi/
baer
chriftus banbenCrupcegijebaen
ligöt bcoj
Maria, toeitfee met eenini»
gïjeiogöen göemoebt fonber toeenen/
toont een uptnemenbe bioefftept in ga^
ren gDeefI te öebüen: in comen oo£
berftgepben eng^eïen: iu't berfcSieten
i^ be (i^iaf-IeggingDe* i©it fiucfe i^i niet
te berbetcren
ban ojbinantie en Ban^

beltngQe

Nederlandtfche Schilders,

beiingDe ί en lua^ ^eÏJiatSt in ^paetii»
aien booj ben Coningö / bie op ben ftl·
ben töt oberïeben ijs» Siier nae guam
Goltzio in ben fin/op gïjep jimuerbe oft
ban<Slp-bertoe berepbe boecittn metter 1
iöen te tepcBenen: 3©antf|ce groot bei
#ergamenten toaeren / fp bicicn ijem!
nae sijn groot boo jneem en göeefl iiocö j
beel te cleen> ©es gmgö ÖPtoe / en j
tept&enbe met be ^m cp eenén paSrif^
feen groDtengöep?imuerben beerveen
naecfet ©?outoen beeibt/ met eer en ïac^^
tDenben ^atpi baer bp/ fier aerbigïj εη

ten tfom piaeifen metbertoe aeng^e
toerbt/ enbaer öpbermn:: befenBaN

be ban Dem Francifcus Badens,
ter fIfimflerbam. Μ ber öanbt crergij
uembenl^spfer / bte ober befen öano
bei Bem öeel bertoonberbe/öoe
Ut gije"
baen toaö / roepenbe baer ober eeniglje

banber€on|ï/bie oocSbermonbert toa^
tsn: toant Det Öee! felöifaem en toer?
ïncfe te fien i^.jSocij beo j ben feïbm Ba -
aens^eeft [sp gijeöaen een naecfete ïig« ^
gijmbevenus mctcupïdoan't berfcöie^
ten/bacr Venus en ijaer foon Cupido om
meefl bloemen te Irfcng^toebt ijtbhtn^
be / Penitera een j^pniplje öaer te ÖnTp
fluam / toserom fp ban Cupido in een
ï©upf tooit beranbere: t^it flucS
uptnemenbe in ojöinantle / actten ber
oecïben / jlslbfei / en Banbeiingije / met
pïabbeiangöe artfeïingöê/ gaufciilof^
«jrS en Oüberifpliirft/ en tö ποεί) tot Ba- !
dens te fien» i^OfB geeft fip onbrt Ban^ |
ben/baer Bp nu langfjen f girt oiiser boen*.
be tö getoeejï/eenen öetltirooien boerfe/1
baereenigfte grcotenacffiieninfoiiben
fomen / en foube aüe^ijti bcojgaenbe.
Idm-toerfSen teboben gaen/ al^itS;
Söertifijtis toijfe eentcftfiii^s canbrrne^i
Uien:
ji^gcö iefeïjebbiroiteeribegin af
SÖefien/ al0 itfe toelbeiioojbe / om prt
leecBersÈbaerbante ftöiijben: ©anijp
jaet noobe 50n bingen oiiboTmaefSt pe^
manbtfien/ banbdbaen 5ijnbf g8eern
Wgi^einrêen tote totl: bat en an^
h ben uptnemenbe Mi-

β^Βί niei/tjatpimant

iengantfe^e miiOiU/ muv m^/
fonber pet te bootfen/ie ÉreeBen ten eer'
fïen met be^êen/metfultSen bolromen'
iiept / enfupberïöifetf^o^boen/ en met
foo grooten gijeef?, ï|ier mebe ïaten top
fpn corijlige 0cn beruf!en/en ben jBo*
narri) in Daerte Oanbelen bltïben/ eii
moglicn ban $i}n fröiiberen beröaïen,
Gokzius^omenbe npt ^lialien/ fiaböe
be fraep Staïtfcöe fcöiïiierijen al^ tn ee<·
iien fpiegijEÏ foo bafï in 3Ön gfiebacBt
gÖeb?urïit/ bat öpfe toaer öp toajö noc&
altgt^ gDefrabicï) fagö: ban bermaerfes
te !jem be foete grateïgfHÖepbt ban
Ra-
phaei, ban be epgijm bleeftDacDticBept
ban
Corregio.ban be uptfiefeenbeBooS'
fcïen/ enaftoöfSenbe berbjebcn biepf
felen ban
Tiziaen, befcDoon fijbefeen^i
en
toei gDefcötlbecbe bing&en ban Ve-
ronefo, en atiber te i^enetien / fcatöein
be Sinïanfctrf&e bingöenfoo Öeeï boico^
men niet meer conben boïboeu, .^tt
toajsben^t&ilbergi eenen luftenboebi®
fel / f)em Bier ban te Boojen fpieetSen ί
ï^aiit $tin tooo^ben toarenaigïoepen*·
be rarnatien/ gloepenbe biepfeïen/ en
bcrgïieïrjcfes ongijetooon oft toepnigö
meer göeijco?beberöaïïngBem '^epcf
fienbeijppet/ fcenacfEten fonberïingö
moften met ben trponjS Öun bertoeh
ijebben: ;|i00bat öpepnbïncfe tot ben
#infeelen en ^ïp bettoe Bêm Beeft bt^
gDeben / boeBpmaerttoee giaerban
liet fupgfjen oft bo^fi gctoenbt oftgöe^
fpee nt to0i$/bcfÖ 5ï}n0 ouberbcmiS 41*
3;acr/^tino 16 oo.^tjn begin toas boo|
Gijfbtrt Rijckerfen te ?^aerïem/een f ïeiri
{ïufjcSen op topcr/
eenen chriftus aert
t'CrupS/ Jtiet
Maria, S, lan en Magdale-
na:
ï|et narrSt ban ben Chriftus feee
boobïgtfe / borö aetbigB gBetoïojeerbt/
toonber tod gfje?!ubeerbi / berfraen toe^
fenbe / en gBeBeei fupber enfcBoctt
ban bertoe. ^n'tberfcBietentomtS^"
rufalem: #p benboo^gront toatin t
berfrliieten fit een Cïotö-ften met 6uec#
/ een ftnneSen toefenbe rp t'göene
Chriftus fepbe/boeBpbe ^tabt betoeen*
be* öabbebotö baer te boojcn upt
5ijn gljeroerBtop eenen bcerö in <©ïp-
bertoe göefeaen cenConterfeptfeï groot
afe t ieben/ natrStfittenbe/ naeTo-

bias swartfenburgh te i^aetiem bir gp

Öaö toegöemaif&t aïjgi emigB Én&f-

senfcg;

:t f|


-ocr page 209-

Nederlandtfche Schilders, O^avio van Veen, en ander Schilders. Fol. 208.

aeftfcg ^tfiutiir / tti in't berfcgtct in't

ίΐεεη Smte sebattiaen, «ptncmcnöe Ujel
iÖÖeljanDelt / m toel sDelgcfeenbe» ^p
t>€eft iiocg ggemaeclit eenocoot (luc6
iop ^cnncel uooj 58nen repig&efel
lan
Mathijffen,
tojefeuDe «nen ϊ^εηιεί/ oft
ïlemelfcDe bjmgööe/ t'toelcft tan
iïUPöt löojöeu / öe göeloobigöe €Uiflo
igcfee^iele/comenöe betleeöt in öe Ujit^
te fööe ban een fupber€onfcientie/en on*
bebepnjl gcïoobe tot be üercfee <0obsf /
trcutuenbebaer
chriitum öaer25iupbe='
gom facgtmoebiggi en ootmoebigg / in
ÖÖebaent ban een onnoofelfeinbt/fon*
ber eenigge balftgepbt oft beb^ogO /
baer al t'J^mielfcöe gDefclfcïjap in ber^»
blgbt / en bjenggen oft toonen öe ^ielj
jJlam en croon / teüjeten/ boiDeibici
Öepbt en belooningöe» <©ft can bebupt
taJOJben op be jBaegljt
Smte Catharina,
bie boojbolfïanbicDepbt in't gfjeloof en
ïijben totbe Croon ber jBaitelaren ijs
secomen/ Chriiiumbooj öaer 2&jupbe»
gom aennemenbe. ï©it fïucli ban
naecfeten / tronien / lafeenen / fgbcn / en
anberji/i0 feer uptnemcnbe en confligg
eöebaen / in alle beelen pcggelijcfeen
ÖÖenoecDbolboenbe; naecfetenoft
tronien 0eeft 0p toeten^ bermijöt ijarbt
te ftgabubjen/op bat bet te beballijrlter
ttiotfit toefen / bocD ban bepbe fgttn tt
tocpnig gebiept toefenbe/ boet Ijem met
bm carnatiacÖtigDe DoosDfdeu nocö
toel beröfffen» ^n't traperen ban een
groot blaeu laecfeen ban2ïfuer»©ltre·
merijn / guam gem geel toel
tt paffe
in't glaceren / een manier met ben ^in^
ceelen te Jtooten / bie bp ben<i5Iae^-
fcgjObersggcmeen t^. ^umma/ijS
aïlcgÈ met groot opmcrcfeenbeijïanbt
tetoegge ggebjacgt / gebbenbe meefï
oft aïlejS nae t'leben ggebaen» Cn too^t
banbtn berflanbiggen googg ggey?^
fen/ en ban beggemeen ocggeomsijn
gratelöcfegepbt enlicflgcögept gDeern
ggefien,
Goltzius geeft oocfe nocg gne*
frgilbert op een coperm plaet eenrnfit®
tenben
Chnftus meefl: naecfet / met ttoee
Sniclenbe €ngelé/met b^anbfbecoojt'
fen/
tn eenigge reetfcl^ap ber ψφυ bat
öocs feer uptnemenbe toa^/ en n« bp
ben O^jaefban berïLip/oft ben meDfer.
CpnbltjcS/in'tSlaer 1003, geeft gp ge^
maecfet op eenen grooten boeclS al^ Vlt^
ben/een flapenbe naetfete
Danaë, op een
feer fcgoon togfe ligggenbe: ^it naecfet
m toonber bleefcgacgtigg en bergifT^ni»
begefcgiïbert/ en ban grooter (ïubie in
om trecfe en binne-toercfe.ï^ier bp comt
een aerbiggoubtH^üf meteenglopen*
be tronie / met oorS eenen boo^trapten
Mercurius^en ic en toeet niet toat bjienb^
IgcUer feinberl&en^/comenbe met ^toc-
beur^ en anberjs aen gebloggen/ foo bat
get ooclibanfcgoongepbtber o^binan*
ttt niet iii te berbeteren: (lucfe iii te
ILepben / bp benConfl-liefbiggenl^eer

Bartholomeus Ferreris, opsgnCabtnet

ofi Coiifï-cajner / onber anbec fracpic^
gepbt te fien» gesft nocg ggebaen ee^
nigge Conterfeptfdcnomsön finlgcS'
gcpöi / te toeten / een i^oojbtfcge 25oe=i
rinne/ eninfonbergfpbtemen lan
Go-
vertfen,
toconenbe tl|aerlem / een bt*
minberban fcgulpen/ gebbenbe in be
gant een l&eerlmoeber/en anber goojn^
öeniS bp gem:ï©it iji in bolcomengepbt
geel uptnemenbeaerbig banganbeling
en ggeigcfeen» ^it ijs meeH al öat ica
toeet ban gem met be bertoe ggebaen
te toefen, '%n <6la^-ftgi9ben foube gp
peggelijcBen obertreffen / foo gp tot
fiilcör gem toon begeben/ gelgcfe eenigg
toepnigg bingg te §aerlem tot ben npu
neraenben<0la0-fcgjöber
Comelis yC-
brandtfen bangemtefien i^: t^aergp
flecgsi om een tgbtberb^gf / gebacgtigg
toefenbe 5gneeï|ieoeffcninggs/ foo pet
geeft ggebaen : ïBant befeConlï/ foo
toelaïsifcgilberen/ en f&laet-fngben/
toafï oofS/ oft geeft gaer bolconiengept
upt be ^ïDepcfeen-conn; / in toelriieicfe
nu 3tjn beter niet en toeet / oftpemanbt
bobcn gemeen oo^becl googcr ggc cïonu»
men oft cpgetoaffou.iBn of ban eenigge
ontoeberen tegé gem bergeffen/ begoeft
alsü een (iercïtegooge aoot^ baerboo?
niette berfcg^icfeen; ï©antfggerucgt
ban 5Önebel toercBen fallebsn: jBaec
bie gem onbcriïanbigg tegen oft na
fen / fullen iïerben, m i^ bie gem
ber iBeereltfcge beroerten en t'gemeen
ggeclap gantfcg niet bemoepbt/ al^ eeti
bie uPt obectreffenbe liefbe ter Confl
ggeern rulï-fieligg/ (lil/ en alleen t^/ W
toijl be Coiifï bé geelenlBenfcg tot gaer

berepfcgt

berepfcgt U gebben. ^onberlinggtjs
Bpeenbeminber bansön epggcnbig»
Bept / oocfe ber beïeeftgept/ en eerbaer*
Sept/fegggenbeboojabgis/ Eer boven
Golt, en betogfi oocB baeblgcfegtnoecg/
niet foo fl^el^ucgtigg al^ eerliefbigg te
toefen: ®ocg gem beel cleenber aljs
Piacgtigg goubenbe / tn be SennijS ber
JSatuere/ al^natuerlgcfefgilofoopg/
niet onerbaren/ dgeniggefnelle bapper
anttooo^ben oftfpiettlfeen pleeg ban
Bern ontgouben te gebben / bie mp toel
bebielen: «Boeg nu ten
beele 5θη berge«
ten» «©nber anber / ggelgcft al^ gp beel
aerbigge Conterfeptfelen ggefneben
j&eeft/gabgper i ƒ §3» gebaen ttoee
ten boeten upt cp coperen platen/ en
toaren ttoee ^oolfcge iongge ^lincen /
bie beHanben befoecl&enbe guamen upt
33janc6rgc6 ggecïeet op jgn J^ranfcg /
foo men boe baer gtngg /b'een toefenbe
ben j^eef ban ben l^oolfcgen Coningg»
^0
nuGoltzius te^aerlem bp gun toa^
in b'ï^erbergg / en bat ban ben pjgjS
toerbt ggeganbelt / gabben fp met gun
een Coopman banSfimflerbam/ rgcSer
aljgberfïanbigg/ bie gun get ggelbttc
boen gabbe: befen goo^enbe/ bat foo ee«
nigge meerber fom ggeepfcgt toiert alsÈ
Söngiffinaöe
toas/ fepbe onber anber
tooo
^ben/ bat get te bed toa^/ en bat
Goltzius foobetaelbt toefenbe ban 30η
Cond/meerfoube toinnl al$i een Coop^
man. n^aer op Goltzius (iracBjc fepbe:
Coopmanfcto Ö^fft boeg ggeen ge^
!öt6m0 met onfe €on(ï. can met
Sgelt toel
een Coopman too^ben: maer
ööpmoeggtmetaluggelt ggeen Con^
fienaertooiben» toaisgpontbo'
benbp ©uptfcgejongge dEbellupben/
baer eenigg toajS/ bie ggeconterfept ht*
Qgeerbe toefen op tafeiet/om ban te fng'
ben / en oberbielett gem met ben bianc/
een beel glafen boo^ gem
Oabbe / en bermaenbl ba(i ban befcgept
te boén»
Bp gun beleefbïgcS
«iaeggbe/ toaer toe fp gem baergab^
otti boen tomen» fepben / om te
wnterfispten» i©aerom toilbtggp ban
»wn(fepbegp) batic bu0 beelbiancS
ben boeg geenaSeefï»
of «fit aï bebe/ toa er toe fal icfe ban
brnsBen/oft Boe faï ic&uban öBebie^
nen^met eenigge anber tooo^ben:
batfegunmofienfcgamen» cenjitoeesi
gp eenen 5gn ©tfcipel eenigg ggebjetB
in 3gn toerc6 / toeleven anttooojbe / gp
toifltt toel/ oft fagg get toel» l©aer op
gp fepbe: W bat isi bol/ ggp 5ijt rgcfe ge-
noecg: en l^eerbe gem böojt tot een an^
ber / baer beter plaetfetoasS om toat in
te (io|ten/bie 'tonbertogjs bancfelgcfe m
ggeern aen nan?» ï^p pieeggt oocfe ts
fegggen / goojcnbe ban eenigge ^cgil^^
bergi/bie op gun epggen binggen roem"
! ben / oft groot faegaggen gaböen / batfe
ggelucfeiggenrgtfe toaren / ombatgp
rgcfe ijS bie gem bernoegijt: l|et todcè
; icfe (fepbe gp)nopt gebbe ban mgii toerc
connen ggeboen» ^rfe gebgemooci
toel berfcgepbemael goojen fegggen bat
gp nocg nopt pet gabbe ggebaen / bat
gem te bollen ggenoeggbe/ oftfoobe^
gaeggbe/ gem en bocgt/ get gab begoo*
ren toat betersi oft anbergt te toefen/ get
toelcfe ggeen quabcsebeoft conbitieen
138: i©ant fulcèe fullen niet Kcgtlgcfe in
be Confl aerfelingg loopen: (6gelgc&
toel anber
PigmaUons, bie op gunep-
ggen binggen bltnblgcBberlieben/ en
ontoetenjS bicfetotljs berber te ruggge
5gn aljs fp meenen / entoo^bfn bpben
Conftberffanbtggen tot ggefpoten be»
laccgingge / en booj geen tleen gecBen/
maer toel ban be treftijcl^fle gegouben
te toefen» Cenigge fraep ^^ifcipulen
geeft
Goltzius ggegabt in't l^laetfng^
ben / aljS be
Gheyn ^ toienjs leben fal bol^
Ogen:oocfe
lacobMatham, jgnbegoubt
foon / bieStaliengebbenbebefocgt/ mi
tooont te Haeriem / toefenbe een uptne^
menbe|Beefïerin$gnCon(i» oocfe
Pieter de lode, bit oocfe eenigeSiaren in
Sltalien geeft ggetoeef!/ tooonenbete^
ggetitooo^bigg t'ünttoerpen» Hier me^
be co|t icfe af te fcBiijben ban G
oltzius,
bie nu bit 3aer 3ïnno 1604, een l®an
ίsi ban 4<5»
%stmf en (<i5obe lof) nu re«.
belgcfe te paö en ggefont / bat mp gert^
Igcfe lief 10» 3©ant alfo
Piato, boe jgnen
(ïerf-tgt iiaecfete/baficiteGemum 5(jnen
ggébooit-<i5obt/ ent'ggeïucfe/tesgn
ggebojen JBenfcg / «i5?iecfe / en ggeen
j^rbar/notiö onrebelgcfee 25ecfï: epnb^»
Igcfe / geleeft te gebben ten tgbeban so-
ctate^: berWijb' fcfe mp ootS/te gebs

ben


-ocr page 210-

lèingMööi meetdji ttointisö i&isenGoitzio, bjieniïïöcfemoiiiflansö

........ ....'enfeetimsf.

Nederlandtfche Schilders, Henrick CorüeiiiTen Vroom»

H€t öBcfcDtet toeï/bat eenisfie fa#
tc «©Höerjs met isertel oytioefeini
ge meenen grooteliefbe en toelöaet bt^
Ijjöfen aen fetnöeten / be felüe foiflf
bulötgSt aïtgöt t' öupss aï^ onöer ben
flijjpen öetgDenöe en betoarenbe/ öic&«
maei öer felöer onjjebal en ïjetöerf ber*
öojfaec&cn: öet&t fioo men ösrielt ijmi
feen fletï oft ^tmme / öte Da er jongö
wpt Ïiefiïen onmetenöe in öaer armen
iïootömcSt. 3|et tegöenöeeï sfiefcDiet
eocii fomtöbtst/ Dat tn een ïjüpj&een
öertooipïinsö oft berdefecnfeinDtupt
l«n Öupfe tj^oegÖ üerfonöen / bjoegij
tot ïjcöencfeen 39115$ feïfis erneeringgie
iomenbe/comt metter tö&t tctspn mif»=
δοηδε toeMert/eerïgcSé gmet of fiaet/
too? batmen 5pn epgfjm pijlen fc^ie'
lenbe / be öanben upt(!e&en / εη gSeen
f?eun-fecnifeen gebbenbe/moet toe
fittt/
lÖoe men ïi?fl een göebof aÖInefefï Ö^nen
Dft boo^ tomen faL
^et t^ fci)ier ojr be^
fer ijorgé toegeg^é met Henrickvroomi
^tj^iiöer ijan ^sedem/toanifpnjBoe'
öer öeclibuUJtlüefcnbe/ ueroojfaf cte
iji
iieflarbicïjepbi be^ ^iief-Uabcr^sDO
bjocgij bcrtitcfecn/ofi birbltegiien upt
hm toai-mcn jBosberiÓcfeen bjoctneft/
toaer booi tot be Confl/baer 0ame'
, re iftm toeaenbieef / olielucfelc^ ï^
gÖecomen, Vroom: giieijp^n te
ï^ait-iemin't^aei;

ftiet Corneiis Herakkfen, irshiS eeii beeïi-
finjber / bie fiem bf gaf tot be Coafi ban
^ïateeién Cift ^oittltpnm te maccfteni
Cn aïfoö Öf in be /^eprSen feonfï erba^»
ren uia^ / bjatiit Ujönöet· te toegSe ban
b^eembc biintfebatm / isaer men niet
tuifï toaer beiriiiDiifct aen fleïten/et) bei·:.
^D^IgtBe berfifringüsn / uptnemenb?
in 5ίίπ ijuigöen en toïeu^n öJefinbe.

tot ti n/ ViOoros ,eom/
Frederiefe ffenrickfz. tUaiS tiuptnemeni
be25eeïb$-fntjbe£ / Öembjeïber/ïaenöe
in «0eometrie / ^Êïföttecture/ en#er^
luecitbr/ en toai? in ipnen töbts^outo-
«tee(ler ber flaU ^antjiiS^^en a^üë*

roet mijnen bjient/ öen &eei Con/i-Itef'

Ijaer ban Vroom, ftitt Henrick Vrooin>

enisa^eenuptggenomen ^teen-]^ou«
toer / en 2&eelbt Inijber / foo bat Vroom
mibben upt öe €on(i booigDecomcn isf.
0u
Vroom, flïfoo ben iètief-baber Öem
tot öet i&iateeï-fcBilb£ren ba(t biongö/
baec öp alree beerbigö in / en bat
$|}nen tuü berbei^flcecèenbe tuajs/te ïat*
ten/tot^cöiïbecen / 0em binbenbe upt
5Pn0 l^aberjs fiupiS/ berfocöt Dieren
baerbpmeefiersÉ te tomen / bicfebjiijs^
Dem gDeneerenbe met plateel fcDtlbe*
itn/gej0c al^ bat ter noot be toeblucDt
toa^ / Debbenbe altgbt benfin ^cDeep"
]^en!Ste maetSen/ foo be ^l&mh
feenjS oft anberjg» Sin jSeberlanbt ccni^
; göe;êteben/<iencDupfen/25?uggDe
in
i S^kenber/ enanberbefocDtèebbenbe/
^«am te öotterbam / en ban baer mtt
een ^^aensi-baeeber in i^^aengien tot
Lucas, ban baer te ^ibiiien / en

^uam baer bpeenflecDt ^cDilberjgei
berïanbcr / gDeDeetea Pintemonyj oft
i%fn Mber/ en ban baeL tueberö»
j ti^iateeï fcDiiberen bp eenSjtaKaen/
ban baer ter ^ee mrt pcrgcfeei ban betl·
; '^urtien in Sltalien te %iüim/ ban
: baer te ^ïojencen/enboo^t^ teöoom/
i baei' Öp bjoonbe eenen tubt bp eenen
^paenfcDen Canontrit / baer h WV
; berbe/m onbcrtHficöentoatbeiacDïöf'
Se booifen asiirtfDtebe.i^an baerguain
D
p bp ben beoilucfttEgen Catbtnael dei
Medicis, aïixjasr D
p fc^überbe fooiiae
^lint öfö anbcr^ / en toaffer ontrent
me Sa<r/ en. mocDt Öem tertoijfen
oE^enen a« toprfien?3i/in ïliflojifienji/
Conterfeptfelen/EantffDap en anberjs/
alüjaer ootS Pauwels Bril giin beel be^
fofDtenonberbïeeiS* l^an Dier gnain
Vroom ujeber tt i^emtien / am be j^a^
jooffienss oft ^ojteïepnen^l^ier Debben^
be ontrent een giaer göebjeelï/tcoifeita
i®iiatien/en quam bp een 0etDt Bebers*
ianbtfrD ^fDiïber/ vaierius gDeleeten/
en iroc& naeeen ^aer maenben tt0t*
nwa/in emen bieren tgt ban bieöti baer

güeeti

ijet leöin tjan Hendrick GorneliiTen Vroom, ^(ililOet;

öan Haerïew*

fiBeenbietti binbeitbe / booitft nae Ar-
bizzioio, oml^o^telepnftl^ilberen, Cn
alfoo baer niet te boen bia^t / i^uam te
burijn in #peraont / bp best ^^ertogDs
^tbtlber lan Kracck: ;©aet bjertfecnbe
een gaer maenben/ijuam te ^.ionji ober
ben bergD Denijs ,baet bjaii vroom
(bp bat öp fept)in groot peröc&efciBant
)P btel/ en foube fcöiec Debben gDeüaU
en ban een DoogBe (iepl 0ooi0 / maer
]erb|oo0 met be b^oeti^aenbe iKootst
joben
op ben tfop/ en mo{l ba be mupï*
b?gber0laii jgn gDemaet&t/baer een
goebe partge banbe boojfepbe bjoecö
bkefbaflaenbeilootiK berbiofen {tan^
OiJenbe» CelLioniSgDecomcn/ toerbt
bejleït bupten be J>tabi op een^Iot/bp
ben Heer Monfr. Bottoin: i^icr fc&ïL·
berbe Dp ban i©ater-berbie op boet^
i&en/befe0 üeeren / οοιδ laaberji oft
<®uber0 ferpgöen/gDefcDtebt te |difa in
StalieH/ie ï^ateren te Hanbe: ^aer
quamenin45aïepen en ^itepen/ öa^
genöan #eerbe-boicfe tn t0oei-boïc&/
a! in bentg&t banfe0maenben« I0an
Öter quam vroom te ^^arg^/ bp een
^êcDilberbanltepben» ©an baerboo?
biertenae iSouan / baer Dp totter boot
fiêcfe b3iert / en booj booöt atngöefien:
itiaer ban een oube©|oiib3e t'Dooft toe^s
ienbe berbonben/beguam. i^anbaer
quam Dp'tfcöeep nae Hoïlanbt/ en te
paerïem: 3StbjaergDe9autottoefenbe/
begon te maSen centgöe flucySenii nae
ΨνχΑ/ onbertufTcDenfcbeeiifeen^* Φη*
trent een^aer geDoutot biefenbe/trocfe
nae 5©ant3te& / bp jgnen boojnoemben
®om/en maecter een iSltaer-tafei booj
tenigDe^oolfcfje ^efuittm #ier on^
berbjee^ Öem jtjn «©om in #erfpetiöf/
en anber befonberbeelen ber «iEonft* Ce
^aerïem toeber met 5pn ®?oub3 g^e^
Keert / trotS nae eeniggen ts&t met een
beeï ban jgnflncSjcBenS ban öebotiena
^paengien/ onber bJegen Debbenbe feer
quaet toeber / bat
Bp en be êtiïipperg
Joo? (lojm inbernacöt'ticDipberiiÉi
ien/ etJ ïiepen met 't iSoot nae eenlieenii
enppigll €pïanbt /
ios Barlingos ,met
groot göcbaer ban 't leben te berïiefen/
«nguaipnineen tisen Datei oft gat/
SJlnP ^«ftbepbérepfgnmet berafen-
be baren tomr te rwgöafgebieben tea.

reti, raecÊien met gtooÊermoept
op be aoot0 / en fiet ^φίρ aen ïeg&er
bjai gaenbetn beeï ftueSien /
't goet öjg*
bmbe aen'tbafï iffintbal0s^egaei/baer
een jlBonirp €ioo{ïer iuaiS.Be jBonit-»
ften fienbe
Vrooms ftgtlberiBen^ baw
beboiten/obêr êeben bcnCagitepsi ban
bier piaetfen/ bat Bet Cöltjlenen ü3aré/
en göeen<engDilfeÖsn/biebaer lantiJbe
iiujie göeöjeni tearen ie rooben*
Vroom
met 5pn ggefslfcöap iïerc^ onber cleett
en groot ij.perfcontn/ op be 0ootjS
geen eten Dsbbenbe en göeen bjinc&en/
ban fobeelfp regéup^ berl^ocbt mocD>»
ten bangDen/ toaren bp öagen in groo^
te benoaiöepbt / raetaagDenbeom Dun
onberDoubt alst rafenbe iBenftDen bé
jongöerjs te eten* CpnbUnge maecSten
ban D«n Demben een grooté baen/ foo
batbe iiontcSenDunBarc^e naefinn
fcfticSten met ben ^ïaüen / en eenen
5!Bottic6 bjacDt <©ip/ ï^sn/enBioot/
en bjacDten
vroom met ben 5pnen te
l^enite/ albJaermenDunaïsteboojen
b|0esDbe offp gDeen €ngi)eifcDenbia#
ren:fp antbJoo?ben/neen: toantfouben*
fe anberiS op be €ίίρ ggeiaten Beb&eti»
^aer oBeromen/trocS
vroom boo? ïjt*
nen met bit gDefeïfiöap {ïratj: nae bet
|©onicBen3^erc);fein/ feer beboteijjtè
v©obt bantftenbe/ alfo Dpfe onberrófeti
öabbe. 0ter toterbl fp fter bjeï ontöaeït
tenöupfe ban ben €af itepn oft <i5ott#
b«riieur/biefe feïf tertafeï bienbe.i©aec
(ïonben
Vrooms berbefteniS /fommigöe
Öeeï / fomnügDe aen (ïuifeen te pjontfe^
foo bat brfe ^^oManbtftge
tenfonber
Vroom jammerlijcten boot
gebleben Dabben: baerom (fa men fegt)
ίίί goet met ben b^omen om ^en,
mtt baslen bjerbt Duntoatrepfgöeït
gDegDeben/en troifeen te bostna Ciffe^
bon*
Vroom ban bscr toitienbetet,^»
Huyes,en te ffDcpe g|egaenom nae
berlanöt te baten / guam D^m in bert
fin/ bat 't ^φίρ op be rep^bigbenfoui
be / bat fp fjem (bocft noobe) ^n ïanfet
feitebf/gem fcftelbenbe^cftrïber cranc-

Dooft. :©it ^cDip tuefenbe gDenootx
faecSt i^effeï boojbp teïoopen/ felf tf en
bergingi) bp be ^onfet:Ben f'.fDiupci:
bsaiS Roel lanfen ban iiBefeen^ItCg, ^c
^röipper^ bie tot i) uves
Vroom

ggjsjten


-ocr page 211-

Nederlandtfche Schilders, O^avio van Veen, en ander Schilders. Fol. 208.

gebbenficntftöfge flaen/ en boojöe^
iieii sD^Haren Uiacen / niet toetende bat
gp baet uptaeiilantittoia^ sl^efet / en
bietenbe bat l^et ftOip Uia^ betga^n/ge'
tupsdben eft berconbtsBtien in ^ol*
lant en te ïlaeriem /
Vroom göetoiflgcfe
boot te bïefen/ foo batmen begon o^ben
maïien om 't «pet tebeeïen*
vroom ont*
Öieï&emtot ^.Huves ineen€Ioo(ïer
bp eenen f&atec / baer fipfcöüberbe / en
biel onti)aeIt toasi.^aec biasi te ^.hu-
ves een ècöiïbef / ijoo^ toeïcfien
vroom
5pn epgöen abontuer en fcDip-biaetfi
fcDtlberbe/ ben toeïcèen bat bercocöt te
SLtfbon aen een gtoot )|eec boo^beel
ÖÖelt/ foo bat ben ^tïjilbec
vroom feer
bancfete/en begöeerbe aï meer ^ee-lhip^
feen0/ en fcftepen*
Vroom gier rebeïgcS
Bebbenbe göeüjonnen / quam toeber
t'fiupjS: Ööbbe botö spn © joubJ te boot-
ten met eenen b^tef bertoetigfit/ bat Öp
ηοφ ieefbe. ^pn ©?oubje fjiel oocfe al'
tijbt booi g!jebji0/ batDpnot&ïeefbe:
V toeltSe bjaracötigfje meentnge öp 0aer
perfoonïiffe felf bjeeber quam berfefee*
ren.'SCiiupjS göetomen / booj raebt ber
i&cgtlberjg albaer/ boer al baftboo^t
met te maften (hicyfeenji met^cïjf pen/
en begen allenrften^ meer en meer basr
in toe te nemen:
en 't boïcfe/ ggcïijcfe in
ïloïïanbtbeel^fe-baert i^/begon oot&
crootbeballen inbefe ^c^eepfecnjs te
trgaöen. CeÖefctitcbe onöertuffröen/

bat Franfoys Spiering, uptnemenbC ^^a*

putfier / fiab aengöenomcn boo? ben
Sibmtraeï ban Cngelanbi/
Meiort Hau-
wert
, te maecïïcn ben €ngijelfcöen
(iriiiiit met be ^yaetifcöebïóot/gefcïjitt
in't^aer 1588. vnaertoeSpierincxmp
bji'ïöe tot rtet tepcïteneit gi)eb?uPtfeen/
ban aïfoo 'tmgn boen tn'ei en fcöe^
uen tepciienê/ b^tijt it &etn bp
vroom,
bie öem tn baaö-8np? tepcfeenbe tot
tuien groote kuchen/bi efenbeberfcfiep.
benbagöen oft bagö-baerbirnbanbei
fm ^ceecg-lÏEijbt / 0et toeïcS Vroom

in Befen 5pn aengöebangöen fïu&ie geen
tïeen boojöeeï bebe. vr
oom op een tót
ban^antboo^tafööebaren/ quam tn
«Engïieïanbt bp ben mmtraeï/ göeben^
beteifecnnen/ bat ÖP baas bie befluc*
feen tot besloot 0ab göefepcBent/ beg
ÖpbereertbJiertmet een öonbert

ben. <€t ILonbett tuefinbe/ ttidetl^te
feenniss met ifaac oiyvicrs, een tonfiigg
iöerlit^ter/ bie De»nfeerfraepm©eri
ïicötertje conterfeptte» vroom fijupji
g^tomen/ maecl&te op eenen grooten
boetg ben febenbenbatg ban ben (ïrgbt
ber Cngj^elfc^e met be ^paenftOe
l^Ioot/een (hit6 baer bjonber beel bierc
tn quanty en biaiSban^gn€)i:ceUentie
«0jaefMawits, enben^bmiraeï luiti-
nus, met groot berbjonberen en goebt
beballen aengöeften» Cfinbert Beeft Bp
00(6 ggetepcl^ent ben totBt ber
pen / bie nae Menber boer upt ^te*
lant/toaernaben,
boIgBbe:
tecrbeeem't
ben/en ben i^eerên Staten / foo bat
Bp
groot gBeït bercreegB, Vroom bte <n btc
ig»tBeep-mafeen Beeïbeerbtgö en baeg^
ïgt60 beter bjojt/Beeft fcBier ontallgcfe
bee! (lucfeen gemaetfet /fo (ïranben met
i^ilTcBen/ ©iflTcBer^/ en anberbootfi
feenjs: toeirfee bingöen / gBeltjtfe Bet ee«
bjertfe ijs/bat Bern ïicBt fpoet/Bem goee
boo^beel boen. €n 't gBe^n Bem te ρ
fen /Bp maert in be fcBtibertje be dab*
beniet:Uiatit toiebjat ban Bem begeert/
bie moet Bet Bem betaïen* ^umma/
om te epnbigBen/ Vroom ijs te befen bee*
Ie een uptiiemenbe JBeeiier / ootfe niet

toen en tafeeïtttgBe/toint-fïrcfeen/ fepla*
gten/ en anberjs be0 aetigaenbe toel ber^»
fiaenbe/maer ootfe uptnenienbe in al*
kn anberen omfianbt / aïis gronben /
üanbtffBappen / Clippen/ 25ocmén /
Hot Bien/ l®atecen/ golben/ Cafïeeïen/
5Do?pen/^teben/ ;©ootfen/ ©iflcBen/
εη anber bingBen/bie 3pn ^cBepen ber*
fcïfcBappen en bercieren»

't Heben ban Hans Socns, fcjils
ber ban fSiertogBenboffB»

Ν Set gBeern foub icS be g^erucBti*
göe tn onfe €onfï bergBeten / 't 5p
toaer fp berftroept 5pn cft tooonen*

relt/ 5pn genepcBt totrepfen/ en bjeem*
be Hanben en boïcSen te befoetSen/toil
itS Bier οοιδ gcöentSen ben feer mnu
natten muer. ^nber anber liet Bp onit
fien een beel ILanbtfrBappen/ in een
jf rgfe op 't nat gebaen / m een ban beS
#au0 Cameren/ tertoBïen batter nocB
be (lepgBeringBe fïonbt/foo bat ic& bie
btngBen ban bp fagH / met een toonber*

gBebaen/ alfoo bat banf'^aui
öer oft pemanbt toiert gBefept / batfe te
routo/en niet net gBenoegB toaren gBe*
baen/bocB toaren bin^B^n ban grooten
en uptnemenben toellianbt/ fonberliiige
ban beneben/aïfoo fp mo(ïen toefen gBe*
fien.;©aer quam onber anber een i^ijïoi
rifeen / baer
Augaftïnus comt bp bet
Xtt/ en btnbt op't(ir|inbt eenfeinbt/
bat in een feuplfeen al 'ttoater banbe
^eemet een ftBuïpfeen toiï b^engBen.
^efe^eetoasitoonbertoel g#anbelt/
met een natuerïgcS berfrBieten/fcBabu*
toen/^on-fcDÖné/ enbe bïatfeitBept beg
toater^i uptgBebeeïbt/en toel toaer gBe*
nomen toefenbe.ïz^aer t^ ootfeban Bem
in een ban be boo^falen ban be Coning*
Igtfee ^aeï/ op b'eenepnbe/ eenaer*
bigB aanbtfcBap op ben mupiin 't nat
göebaen/toaer in roemt eenen Haen/
al;^ tocfenbe eenigBfinneBen/ en fieetfet
toonber af tegBen anber HanbiftBap^
pen / bic baer ban
Casfar, ban Saiuft, oft
anber 5pn gBebaen: ïSotB befen c^rar,
baer it te booten af Beb berBaeït"/ bolg*
be Bem feer naec: ï©an Beb baer rap
bergijifl / fclj?ijbenbe
Hans Soens te toe*
fcntoanSllnttoerpen. i^nutegBen*
toooj&igö te l&arma / aïtoaer Bp C alfoo
!tÉiÖ0D?)toeï 5pn bcfonberiïetoertfeen
Beeft gBeöaen/ berftijepben BeerigcSe
groote 5laribtftBappen/en ijS oorfe upt*
nenienbe fraep ban beelöefeenst/ toaer
ban icfeer te 0oom toel l)eb gefien/ borö
depn/ maer feer aerbigBen tlutBtigB*
i^P 10 iiu een b^p gbefel^ft JBanban
ontreutió.oft enberbien*

(ligD toel toeerbt onber bebe(ïe3^cber*
ïanber0 te toefen gDerefeent/ befonber ία
ILanbtfcBap»

't Eeuen Dan Hans van Aken, uptmmeniie ^cötïöer Uan Ccuïm;

bat Bet bafï gaet en gBetoiiS / bat
toie boben sBenteen een feer uptmun*
tisB befonber i©ee(lcr in onfe <ion(ï
^b
3 «mt

1®ett ^tBflbeï Hans Soens, banfUer*
logBen-bofcB / Boetoei Bp wptlanbigB
iö/Bemtot i^anna in ILombarbien oft
3|talienï»ntöoubenbe/ bp ben ilertogB
alb(ier/alöi tc6toeï ineen. 2&P toten öp
5pn begin in be Conft Beeft aengBeno^
men/en toeet itδ niet/ban batBPiSi gBe*
tomen t'3lnttoerpen/entooonbe met ee*
«en «ptnemenben ^tBooImeefier/gBe^
Beetcn ^cefier
lacob soon, aïtoaer Bp
boo^ 3ίίη felben een töbt ïangB Bebben*
be gBeto^otBt/ quam tooonen en toert*
feen ten Bupfe ban
Gillis Mottaert, aï-
toaer
Bp <eer beeï fraep bfngBen baegB*
igcBss copteerbe/ befonber nae be Ban*
belinge ban
Frans Moftaerttoelcl&e ma^
niere Uan iLanbtfcBap BpfeeraerbtgB
toerbt te boIgBen: fo batmen toel matB
feggöen / bat Bp Bier 5pn recBt begin en
aerbigc togfe ban HanbtfcBappen Beeft
aengegrepen/Boetoei Bem be;Mure
booi gBeefi / opmertfe en berfianbt/
Bteft (ïabtgB 5pn confligBe Banben gBe*
Üiert. 5Paer 5pn ban ΐρη b^oege b^ucB'
tenofteerfïc toercfeente fien/ tot ben
Conft-ïiebenben
3|eer Hendrick Lou-
werfz. ^piegöelt'2tin|ierbam/ eenige
EantftBappen ban aerbigöe toeïflant.
«eerfllijcii en befonber/een ILanbtfcBap
ban <©[p-bertoe / op be grootte / bie be
ï®ater-bettoeriJ Beetf een bobbel boet/
oft baer ontrent / toaer tn boo? aen
comt eenen toegB en BagBemet fcDoon
boomen / οοιδ eeniglje aerbigBe boot*
fen: (©nber anber / eenen bte jön gBe^»
boegB boet.jSocBspnber tleenber lant'
fcBapfeen^ op ^enneel/ ootfeeenigBe
bjanbeiienii» ·#ρ Beeft oocfi in befe bin*
SÖen eentgBe l^elben met groen mffm*
be Coien oftj^aber/en anber becffBep^
iien gronben/ toaer gftenomeiu ï|pi?S
οοΓδ gBerepjï tn Staïien / cntoaisin
ingnenttjbt te aoom/ aïtoaer icitmet
Bem oocö ^Bemeenfaem Bebbe gBe*
toee(ï« ©eeï bingé Beeft Bp Bier gebaen/
befonber tïeenftutfejcfen^ op toper / en
«nberjs ban «©ïp-bertoe / en beeïbooj
Broote s^eeren; «©otfein't i&aïep^ ban

: J

i


-ocr page 212-

Nederlandtfche Schilders, O^avio van Veen, en ander Schilders. Fol. 208.

comt te toEfcii/ toojt öeröamtn ober al
bcrmaett eufafïienDt/ cm öat D ai-bci^
titmenbe Fama jijueu naenialblareiiöi;
üerfp jcpbt/t'ujdcfe öiepe üjatcren nocö
iioogtje Clipyen niet eu mmm/ iuant
met öact ijed-ooaisD^ lïicgöelen iJiisst
fp allcïS oijer:^oo Dat fulcli CcnfInacr/
om 5tin bltiiciienbtöepöt uan Uerre
SÖeften Iwcfcn&s
/ biciitoiijS toojbt aen^
CÖfiocfet Uoojtte tomen / om syneii
conilisöeu εη eöeïen söeefï met Uae! gc^
ieecöe Öanben te toonen tn opcnbarsn
ijp öen meeiie en Dooiluci)tig|)(Ïe min*
m\/ oft iBaföiiSÖe öei: aBeereiDt /
tedtfec ijp ban met ben Iteflgcfeenooi
0Öe»-ioii/befcODon Piftura, tjennaüen*
ïie / tömt in öeerlgcfeen gvast/ en luojbt
bp Bun in groot arDten en teeröen ge^
Öoiiben; eöelgcfe fuirSyi^gDefcÖiet/
cntoegöegaen met ben Uïel fcijilberen

ben Songlien beifeitfcnbe ban jcuglji
aen / in sDebacöt en ftnn.en bjucfeenöe /
üoo?|)-ieiöe efcefijepi en t'fcer iieijmiycR
iuifenber^töilöer-ecnfl/ Öeeft eben»

bat öp booj Oaer aciipo^ren met ^cn
of anber reeifciiap fo beel ijpbetmocöt/
ntojl onberiuffrÖ^n teprfencnen/en ma^
üen btïftöepben geflaltniffen banjBen^
fcijen/ï^ieren/en bergÖeïijcM bittgijen/
em aïfoo beginnen intreben ben laegö/
in bjeicfeen fp &em öabbe boojfien gfje*
ftïjicSt te UïOiben/ ente b^engD^n tot
boifomengepbt / in eeren en boo:fpqet^
ipit öeeft öïtoocti toilligO enblötigfj
gÖeftoc4faemt: bjanttoaer Öptoaisoft
gingö/ Öeeft
ijp beginnen aröt D^öben/
en mertfié op aïleji biat sijn ïeer-b|0uto
j^atnr re gem toijss maecfete / oft inbeeU
iiebe/ binnen öarf grooten iBinifeei oft
öaHöcfi / oft üjellïanbtcö te toefen / ϊβ%
toelcè öp oocii Oacfl Haii öet leeiijcfe bt*
gon t'onöerfcöepben» J)agl) Dp ban een
moeöigD peerbt/ bat 50η Dooft fraep
oybjoegii/aerbig bjaeföe/ en fcgoon ge^
(ïaliigö üsa^/oft eenige iif flijcöe Wm^
toen tconte / ijupten anber uptirauuigO
bjefsnbe/ Dp bebe 50« ijf|lcmfooiool=«
tomen
t)p iiiotljt fiUcfei nae te ijootfen /
foo batmen öaesl ton mercfelgcft fton en
bennen eenigijen aerbt/ oft toacr nae
Öet quam* c'gDeffDi^be bat bmnen
Cuclenüjfliigöetomen cenigDe i^erto*
ginne / meltte^ tconie ijp (aifoo fp ter
üender ïagD)tontErfeptte/bat öei pebec
ton merciien nae öaer sÖefcaenteüiS;=
fen* ïlp Ijeeftonöer anber oocfe g^erαιι=»
teifept een Catie na 't letser/aifo fp üjai
om DoogD g&efeten / in fuitiier
üoegiïen / bat eenigij Jicöiiöer bie met

noutoltjrri een ^aer en bïcef/fienöe bat^
ter niet te ieeren Ujag / en quam bp een
anber ^tijiiber büer
tz Cuflen/ bie Gi-
orgie üft lerrigh geftecifH/ en een ISae 1

ièp bifcn Hans Ujcnbetli}cfi feer göe^^
boojbert/ foo&atiri5r'epnben fegi^a^
ren/ boe befen Jföeefier öemontfto^f/
een trrflycfe goet Contcrfeptei' toa^ !tae
'tieben/ enflabbe menigte DeerincSj
tronie gfjefcöiibert.^iicr naer begaf öp
Öem bïijtigp tot teprèenen/ boïgöenbe
feer be geeütgöe manier ban
Sprangher,,
SÖeïö^ ifü te bier tgbt pet ban Dem
getepcScntfsgO.^oe nu Hans ouituajs
ontrent ü ^aren/ iöÖPOÖerepjïnac
Stalien/en tomenbe
uwtnttim /
be 5pnen toegangö bpeenen^cöiïöei;
upti^eberïanbt/
Gafpar Rems gegeeten:
toelcfeen in plaetiS ban öem t'onberfoec-
Beu oft piofbeii/ttJ^t Sp in öe confï ber'

ttiocDt^

ben Hans van Aken. ;©en Ujeïc&en in be ber ^en göebaen bp ben l^aber ftenbt/
Jiermaerbe fiabt Cuelen op ben ^DÖii meenbe ben ^jong&en
cp 't Conterfcp^
toajs gDebojen Hitino i j j 6» ban ö^o* ten gingö/ en aifoo toegöcKosnen toa^;
meeerlöcSe«©ubecg: öen l^aberUJtfen*
i maer berfiaenbe neen/Uia^temeer
beeen trtflöcfe eriifïacötieD jBaiVmm toonöert/rabenbementieinop Defrljii^
ijanber ftabt ^δεη / üjeiffecr J>taöi?s I bDrcon(ïDoubenfouöe:\i3aniöaerPeift
naem ip ,ηπεη foon Öeeft meöe geöeeit/; (fept öp)cen jBan in/ eji jouöe een groot
en tot eenen toe-naemac^tergyeiaten»' i^eeilcr tojojöeiu ^uis üjcrtrt
Hans bc^
m be mtïbe JBoeber j^atuere/ aifoo fp fielt bp een iïecöt ^ftjilöer / baer ijp

iiictïjt / öÏÏeenïijtfe bjaegBbe ban toaer
ÖP toanS / öooienbe ban Cuelen / fegbe ί
3&P$0tbanecn|Bof/ btepïegïjenntet
beel te tonnen/ cnbepclbe Öem bp een
fletöt Étaliaen^^êcDilber/ oöeöeeten
Morett, bie ben repfenbe göefellen bjagi
BÖebJoon bjertfetegiieben/en Danbeïöc
met be fcöilberije: befen li$t
Hans topte*
ren eenigöe fraep bingöen/ bie aibaer in
be 3feerc&en 5DU. ©ooj ben boejncem»
ben
Gafper maecfete ijp onber anber gijn
epgöen Conterfeptfeï upt ben^piegljel
ai lattöenbe / oft eenlattfienbe tronie/

Srooter toeerben / enïietetcen peber
met grooten roem ften. i^ier naer öeeft
ben
Gafper gemgöeern göetoeerbigöt
booj
van Aken be boecfeen te berepben /
en p?.imueren4l©aer bp i^
tt ïeeren/öoe
srootlgcfejc fpnufboen tegijen bebooj#
ficöticöepbt en beleeftöepöt/bie pemant
beraröten bic fp niet en feennen/ oft oo
beeïennae geboojt pïaei^ oftupterïijtfe
aenfien*
van Aken i^ boo^tsi göerepfï /
tn göetomen te iSoom/ altoaer ÖP beel
fraep toercEenbebe:enber anber / aï0
toeï öet befonberfïe toefenbe/ eé^liltaer-
tafeï ban<©ïp-bertoe/ göebaen op Cin
oft %oobt/en eenen 3ierfnaföt/op een
fefecr togfe / met cngiïeien en anber^ /
Sclgcfe be l^ater^ Sefuiten bat begeer^
ben / toant Öet llaet in Ö»m ^ertfe bene*
ben t'€apitoIium / en ^ een uptnemen^
be feiioon toerefe» ©eeï bingöen ober*
göelïagöen/ Öp Ö^^ft «otö öem feiben
iattöenber totjfe göeconterfept / oocS
neffenjs öem een©|outo-menfeÖ
/Mado-
ra venufta
göeöeeten/ fpeïenbe op een
Hupt / en ÖP acöter öaer (ïaenbe met
een ftöaeï iBsniS in b'öaubt: bit toaisfo
«ÖeDanbelt en göebaen / bat €on(ï-ber*
fïanbigöe öebben göefept/ nopt beter
ban öem nocö anberen te öebben gefiem
Van Aken t^ ootB göttomen te i^ïojen'
ίίη/ baeröp berfcöepbengroote Stee*
m en ©joutom nat t'leben ί onterfept^
te / οοίδ ben bco^ïutBiiggen
Francifcus,
©ertogö banipïo^cntemïip tonterfept»·
tcootfealbacreen ggeefïigöe #oêterffe
oft 5^itDi(Ier/ gÖeÖeeten
Madona Laura,
banbjeicfee tronie Öp be Copge beöiel/
eniiinocö tSfimrterbamtot3iin ^iftU
ρεϊ Pieter ifaackfz. feer lï^eeiïerlöeS
SÖeDanbeïöi totfenbe, 53enetien
bjeber göecomen / Deeft baer Öeerïijrfie
fïuefeen gDemattfet/ booj een i^eber^
lanbtfcD Coopman ban IBaeflricöt*
eer|l/een befpottinge chriiU.foo groot
aijS fïeben/ben
chriitus fcöier öeel naett

{eer aerbigö fiiwl^rSen. i^ocö een (iurff
met beeïben aIjS rieben/en meer aljs öaïf
igbigö/ toefenbe eenfittenbe
Venus met
Cupido, baerfpin €pper0 göftcmcn
upt ber^se/ban be Bjen oft Horae ujojt
befcöoncfeen met (©obïijtSe tïeeberen en
bercieringöen / gOcïgtfeer
Homerus m

3ΐίη «©ober ïoffangöen ban beröaeïbt:
j^it iö ootfe ren befonber öeerïrjtït
toerffe* Cot €ueïen toeber göeSeerbt/
msetBte booj een «Êocpman
/ Boots ge^
noemt / een feer ftöoon ftucfeban t'bon*
ni^ ban
Pai is,t'toeiffe booj Raphael Sad-
ler
gijefnebcn upt in f&jtnt tornt. I^et
göefcöiebt / boe öier naer
van Aken te
l^^eneiien toa0 / lïieröt ontboben ban

otto Hendricx, (^jacf öan ^toartfen*

toeltöe upt nemenbe berü3?ocöt en ι oberfnbeöelbenbe/ofttoatUggöenbe/
löonberfraep gi)eöaenbja^:^oo bat i boet om öoogi) fienbe ten fraep attie*
Gafper berbacfï / öem feer bebjogijen j^oiö een Danaé, foo groot alsi t'leben /
bonbt te toefen in jön onbsrfïanbigöe uptnemenbefcöoon/entoeïgeöanöelt»
«leeninge/boc öp foo onbeleefbirjeïi fep^ 5I5efgöeïöcfe,r op toper een iïlarp-beeï»
be / bat be JBoffen (fo
ÖP be g^uiitftöen öeïien /met een Katharine, en Cnge^
iioembc) niet en conben* <©tt Conter?
j ien öaer bp / toeïeïi ban Raphael sadler
feptfel öiel Gafper foo ïangö ÖP ïeefbe in öï)efneben upt comt in |0nnt / en iu ttn

ii 'i

bo?gÖ / ?|cf-meefler tie0 boö?ïufötigen
ï|eriogö?s ban 25speien / te JEuntöen/
om
in 5Dn begracf-tapelie tt maliën sgn
Epitaphium: :©ίί b3aiSeenf0snneeïmet
beeïben / mcerber aïjSiTjalf ïeben/ en
b
|ifïo?ic baer sinte Heiena Öet Crupg!
biübt / en ijS een uptnemenbe toertft^
50OOJ ben boojnoemben <!5?aef / en bit
toertfe/ tïS ÖP tit fienni^ getoniin bp ben
'fertcg/ben
toeïtfeenÖP/i«et be
ginne/ en ttoee be iongfïe feinbcr en / een
^oneneenbotöter/ tfamen bp eetige^

Aken bit en ηαι0 meer ebeï toertfeen
iïBb 4 Baïi


-ocr page 213-

Nederlandtfche Schilders, O^avio van Veen, en ander Schilders. Fol. 208.

Sair flctiaen / gaf ben 5|ertoö& Bern fto
UéaUeUeerïDcfee Ireloontnge céfc&Don
&i>uDenjfóetten«. a^en «i&iaefiJereerbe
Bern ooffe met «ensouöen Heetten ban
ttoee öonöeit ƒ lojgnen^lSan a^epercn
m ban
Aken öijeiepii nae #iafl[a fap ben
laepfei: / bie^em toei bier 3aerIanöÖ

Öabbe ontboben: toant ijp Öaö ban |)em
göefien öet Conterffptfel ban lan
B
ïognci «ptnttnenben aöeeïbt fnöber upt

#ebfïianbt/ toeicSenÖP te J^iojenren
toerenbe öabbe gfiemiterfcpt ïSujS al"
foo 50η JBaieftept met ontbieben aen^
Diel/ijt ba Akcn,tiooj be bootftDap een^
at'mfaaflfabeurjS / bp té Mtpftr oeromen,
5&oe öpbpben ^epfcrtoaé / en boo|
6em öabbt gemaerfet een
venus en Ado-
nis,
ftebiel ben tofct be öenbelinflÈ ban
Aken toonber toel/ om be nieu ongemeé
toïojertngöe toille; ^ocö ban Aken ijs

te JBuncöen/ eenen ^♦i>ebaiiiaen ,fecr
luel göefcöilbert en göco?btRcert/cp be
manier aljs öpwpt tornt in i^^int/orfne'
ben booj uptnemenben Cooper fiigbcr
loan Muller raimfierbam.
sïotfe in befen tijbt gijecot,
li>ecrertFoucheren t'Slufbo?gfi.
entbobenban öenl^epfer/ïiéeröe met
59η göifin te ^jaga/ öcbbenöe grtront
ireï^otlitecban feer bermaerben beejs
iij&tfröen^angö-condigcn Orpheus de
laflban geltjr&ban Aken om 5ön Conft
berbient / fteeft gebonben ben meeffen
en opperfïen Confl-beminber ban be
Santfflje
Witnit/ in toeitfeeis bienfl ÖP
tfinbectaïia fcöilbet sÖnerCameröeefi
boïöetiit/en
fjteft baegSIgtfej; met befen
grooten
Alexander eéSJipelïifföe b^ienb·'
rtjfitegifemeeHfcöi?p/ en ΐ0 ϋρ(ιιιηίη
ÊcStmSe en toeerben^s^eelöeeïfeöoon
Keerltjifie; toercfeen öeeft Öp boo? ben
ifóepfer göemaetftt/ toeïtfie int i|alepjö^
öberbïoebigöspn tifKn / op begroote
jêaeï/ bobeii benj&eerbt(ial/opbe <l5at
ïerpe/ boben be Con(i tamer / en in an»·
benCameren 5pnet J^ajefïept». g^aec
ooeS fc'SCmfierbam / tot Confï-ïief»
fiiggm 5(||errrHeyndricfe. van Os , van^

Aken: eengtöotftBoon öeerïijtB^tutfe
«uet fiefllijn flïju'c Irto^n/ mfiW
göcbaen / en toeï gSefcgtlberi / toefenbr
cen^naecfete fcljoon l^jcuto met een lief^
IgcËefriioon tronie / toek&e betept&ent
ben ©i ebe met ben (©lijftatfe / en ijeeft
ben ferijgö oft Brögö-tupgö onber boe?
ten: 25p Ijaer tornt b'oberbloebirijfpbt/
enbe toden/
Piftura, en anber / be»
toijfenbe / bat boo? a^jebe boojfpoet en
öeConflen bloepen. ^pnblgcfe
van a-
ken ter plaetfen toefenbe baer sijn Confi
foo srootlijcfejS lief en in toeerben
i0/
en 3pnbe fulcfe ^cDilber aljSspntoert^
feen öem göetupgöen/ en foo ebel Jöoifi
al0 spnen ebelen omgangö enb^ome»
Öanöel öem betotjfen te toefen/ betoijl
ï)P allen Conflenaren goetgwnfiigft toe^
fenbe/niimanbt fcöabigö niaet boo?»·
berlijffe ijs / öeel berre afgöefcöepben
ban Jjet toefen eenigfier/ bie booi epgett
beelbimcfeen bp benstootenfioutlöcS

mcerbe ètMber-confi boo? öent/ en
Sp booi Ijaer / berctert en bereert macö
b;ojben« fijnen eer(ïen tpifripeï/ en bie

Sönno I ƒ <5 9. ^pn a^aber toasi ban
l^aerïem, <i£er(ï ijeeft i)p gtftlmt/ en be
€οηΠ aereijebangDen t'ttmfierbam bp
Ketel een 3iaer en tiaïf / en tooont noc9
tegentooo^bifö t'Siimfïerbam/ toefenbe
een uptnemenbe goet JBeefler / in ton^
terfepten nae'tleben: oocfe toel erbaren
in te^cöiiberen !|i(ib?ien/ oibineren/
en teprSenen/baer Öp een aerbigBe ïjan»

l^erlg^fe^Conterfe^tfcï ij ban ötm te
fLepbenin be25?ee-nraet/ toefenbe een
jongöebotöter / gljenoemt
sara Schuyr-
mans,
en coemt groot tot benebenbe
finien:boben bat ^atsnen/cteeren/en be
fpeïenbe öanben op een Cpter/ toeï göe^
baen 5pn/10 fioben al bettootibeclijtfe
be tronie/bie toel g0eïgcScnbe/8ed fup-
ber gebatn/toeï gö^eganbclt / lieftriffi en
beöaegöeïtjtfe i^: toeïcfe fïutB genoetö'
faem 10 om berfïrctfien tot gBetupgg-
n^ / toat fip booi een IBeefïer in onfe
Cotifi t^fiBm 5pn 00c no^le teben

bfltt^

«pteenige ooifaeciitoebergDeccmente inbjing&enbe / anberen met gtftig|ec
3©untÖen/en fSdufbojgB/mafeenbe on^ tongöen Öinber en leebt boen:fo bienfcg
beranbertocrcïiétnberÉifitttenlserffe | irfe sönenleef-bjaet langljen fpoebigg
" ' ' - gijefponnentetoojben/opbatmeereii

. pictef
I Ifaacfz»

een / bie foo beeï ootS igafetaifcipel
ban
Hansuan 2Siien/bat isg/iofeph swit- r^cepft-
fer, göebo2«n te 2&ern: 30» J^aber toas
een aircöitect/ oft il&oiito mieter» me^
fen
lofeph te öoom tomenbe / öabbe
toeï toat manier banteptBenen/ boc&
göeen öaiibelingöe met be bertoen: ban
alfoo ÖP Öi«i begaf bp
Hans ban Λη /
ten öi^jfe ban groenen
Anthonis,oft An-
thom
^ntbooit ί fo men ÖEmnoembe)
Öeeft ÖP met groote neerfïicöepbt göe®
leert colo^eren. a^P Öeeft boben alle
ïï^uptfföen oft i^eberlanbersÈ groote
moept/ arbept en Ulöt gebaen/met tept»
Êenen alle fraep bingö^n /15P tonbt oft
plat/ foo binnen Êocmaljs i^eneticn /
öebbenbeeen fo aerbtgöe fnpber fratp
manier met ber |&en en met toaffcï&en ^
als men pemanbt motöt btnben» Ce
|0jaga bp ben 3«epfer toefenbe / fieeft
ben Hfepfer srjn coiifiigöteptfienenfoo
bebatlen/ bat öP Ötm te aoom öeeft ge^
fcöiifet/ en baer g&eöouben/ ben S^ntöc^
Senoft <©«b-trjbfcBe beelben te romer·
fopten / enisfnocö tegÖcntooo?bicD bp
ben 3feepfer tel0iaga:öeeft oork een upt*
nemenbe goebe ö^nbelingöe ban colof
rcren/ toaer mebe öp snn bingöenboet
toelfïaen. üetsgnKorÖte f^jagaber^
feöepben ebeï fraep göeefïen/ al^Pieter pjeteï
Stevens ban llecröeien/ ionjlig^föiïp
ber en teptfeenaer. ^ocfe ben Conft-
rijffien ^laet-fnijber
Gielis-Sadlaer, bie
t'fomtpbt bp lufi l^inceeïen öanbeït/ en
tonfligö ^föiiber» j^oeö totbe foet-
Öeptbt^ g^inreeljs aergöelotfet/ ijson^
bertnffèöen in
be ^töilber- tonfi boen^
be / ben uptnemenben söeeïbt- fnijbec
Adriaen de Vries,upt ben 3|agÖe in tOÏ^ . Adriaeir-
ïenbt^5^efe en anber mp baer oneonbig/«« ^nes.
bebeeïifB
br 4Γοη|ϊ/ opbatfé in Öaren
rijfBbom aïtijbt^ betmeerberen / tot
Öun epgöen boo?fpoet en loflöcfe ööf^
rufötj0iberb?epbingöe.-

l^et um tiatt Pieter de Witte^
^föiïberban25iuggÖe<

De Γφΰη fiabt i^lo?enten/ onbec
jneer Heerlen uptonfé ISeberlaWi'
ben / bte fp aenïctfenbe totöaer bereie^
ringöe bepubt / öeeft octSten ccnfii^

öBen^fÖiïber Pieier de Witteitoeïrieji

ij^Ö i; jnersöiii

^an Bem ttoee Conterfeptfeïen in be
Cloefe/ te toeten/
Pïerer Huyghefz. en
3Bn eerfle i|upfbjouto/feer toetgebaen^
(ïf lCmfierbam op ben booj acfiter-
buïgötoal / tot ben Confï-lieföigöen
9|eer
Hcndrick Franckiui i0ban öem een
groot fïuffe/
Adam en Eva, en een toper
plaet ban een
loannis j^jebitatie/ bat
een toeï göeojbineert / ciurötigii en aer*
tigö fi«ffe]c6eni0 - mm boo^noemben
Franckin. en jpnji ^upfb?outoen Con*
terfeptfeïen 3pn oorfe bertoonbetïötfe
enfupberbanfiimgöebaen. H^et befte
Conterfeptfel ban optgöebaen/ i^i
ie 5Lonben in €ng0elanbt/ en toa$s göe^
baen nae een
 pieter semey-

nes, giongöman in «engfielanbt/ ban
a^eberlanber^ afgöecomen / öebbenbe
een feöoon tronie/met fcfioon glantenbe
ÏOfSen öapiss. 0otö t'3lmfterbamtot
b'ileer
lacob poppe, 5pn ban &embjp
feöoon groote aBbael-ronterfeptfeien /
bpfonber bat ban
lacob, toeltSg tronie
en öapj in fcöilberije toelfïanbigö toe#
fenbe/ feer natucrlijcfe geïijcfienbe/ fup-
ber en toelsön göeöanbeït. Cen felben
Snpfe ijS ban öem een feer aerbrgö ftucfe
op toper / toefenbe b'ï|i(io?te / baer be
^oomftöe l^2;o«toen op t ^apitoïium
tomen/en oploop mafeen / om bat boo|
ben jongöen
Papyrius toais göefepbt en
toöiigöemflecfetaett 5pni©oeber/ bat
beaoten toasi in beni^aebt/bateltBen
|Ban foube ijebben ttoee ü^joutoen:
uier fietmena^ioutoen banalbcrïep βα»
tien / oocB j^eberïanbtfeBe / enï©ater.'
ïanbiftö / eenfgöegetoflpent met pjaet-
ïan enb^aet-fpit: <©offe tornt eenou>
te treupel !^?outo / bie eenen ^onbt in
«enen toagen boo?t trerSt: baer iis'tCa^
»itoÏ!um ootife nae 't ïeben / met
μ arcus
Aurelius^ te |Seerbe / en ijSfeertierïijcB/
Ibeï göeoibineert engöefcöiïbert. 33eeï
ineer uptnemenbe Cbnierfeptfeïis en
fiueSen 5pnban Bem gebaen/en i^nocö
iiaegölDigjc boenbe» Pieter jp» cocB
Sian berfföepben iBeeflersf fraep ί>ίη»=
Sen en tonterfeptleïén te fien: οοιδ uan
Mens epflöenConterfeptfeï/bat öp öem
£bet ^ee oft Slaer ïieeft gMon^»
05η / t toelcB toonber toeTgÖeöaiibrït
w «iïn^UEclötii (bp bat iriStoo?) ^eï

aiïgci6t» Hiécbp matfif ifSooifeboegm


-ocr page 214-

Ncderlandtfche Schilders, Cornelis CorneliiTen. FO1.2GÖ,

wetpn (J^utser^ öem öaer ïange ijttft
flUeljöuben / en oft5pnaiöaec gije^
tomen Dan 25jUQg|)c in aaiaetiDer.
tfS un goe&t JBscjïer in Ijct nat en iu
oBip-bertoê: coiït aecbisöuansierbe
ijoorfgren&e/ öat D^ti inöe^rïjüöei-
coniï
stoot ijoojöeeï öeefe Ueeï
iïingljen ÖOO^ cavalier Giorgio Vafari
gebaen/ u iaaom in öe^
rn fale: #dc& te jptoiencrn in be Cupu-
la, en tïöer: ooffe tioo j ben ^cctogïj ijan
jifiojenfen/üerfcöeplïenCaiJÖt-patiOOf
nen/enanberöingöen. geeft Öem
öofS cenen tijbtban ^aren oÖ^Bouben
ί ot iïBuncÖsii / en booj ben

^ ^tttoQl) tn arsberen öecfiitcpben ijett*
ÏDtfee üjertöen pöebaen* Öeb oorfe

Het aenïoflenbe cn totfjenitref:= i
feenbe bermaetbe lEoom/ een flabt i
gÖeïijcfeenbe ben ^cï)ilber^teg|ieüaï=''
legöeboutot/ en met tonlïigöe iam*
l^en berciert/iieeft onber anber tot Öaer
gDebjongen te tomen be tSsee aSeb^oe-
ber^ / Mattheus eU Pauwels Bril, Dan
Sinttoergen* Mattheus ^eeft te iHoom
SÖelBjotlit op b?^ l^au^ #aiepi$/ fo op
^a!en/aïsi45aiergem Φρ eenbotien«
Sie <0aleröe spnSjan fiemgöefclitlbert
cp t nat/ aerbigöe tabifcDappen/ en
gïjeficDten/met eenigfie ièiOK-fTten/ bte
men te aoom gDeluoon ίίί te boem
iii gijejlo^öen te iSODm/ '^mo
mibttefenbe ? 4, Pauwels Bnl

Öaöbe 5ΡΠ feegtn e'SSnitoerp / hp tm m*
meen ^tlji^beiv Damiaen Wortelraans.
^pftÖüberbeeerfï bait 3®ater-öertoe/
fcöelenöan Ciabefimfeïen / en bergDe-
ïgcfee / mn mcöe ÖP i'5pnen 14. ^aer
gem mofl genereit. I^p quam ban
tojer^ ie
2&?eba/ tjan baec tueber mut*
üjerjj/en tïoo?t ontoetenji fpn iJ|ienben/
bte 5pn uptrepfen nietbcgeerben / trotFi
ÖPt'5Pnen ao^ ^areniniaitintfetDcB.
©an ILtonss / baer gp eenen tijbtïangö
tooonbe/trotfeö? ijpfp«
iïcr/ bte baer boo? Benen toa^ göerepfi/
baec Bp feer üp iö toegïjenomen in be
Conft/üeftjnber tn ILanbtfcDap/ïjo^toeï

ÖP in 5pn ïeugBt feer ftua«r UJöiS in t

fommtgDebingljettbattöêitt tt

een gljefien/ en δεηηί^ mttijmgöe^
Dabt« l^ab coclg eenm ^^loebertn
rï^srtGgöeniSiiarbe/ tcSmeen/ Cor-
neiisgtieöeÊten/titin't^aer ι S7U

t'ntpnen baer tojefen / Uiecbt te fefiilbef
renüan%8nbtfi0ap/ baer
Dp al fcaep
in sDfVBQIben isf / Öoetoeï öp fpabe a en^
ijingö* Ban Pieter tomen «ptfommt^
göe #^titen / baec men $tj«en göee(ï eii
Conjl inmertfem tan/en fcDiöiJeiiÖem

Pietcr Candido, mp matiï ι^πηα
16o4;toefen out ƒ 6.3|aer oft baer on^
tientvJBp too?t gefept/ bat fip notö tot
iBuntOen in 25£pa1ant tijoont/fo foub'
ίίδ ipIoiOTccn te ijerg&ccfii ïjeftfiuibi'
g&en.

i^ei ïeijcil l^an Mattheus en Pauwels Bril,
^tMbersi öan SCnttoer^cnt

ïeeren. Censpner befonbeilïe üjecc^eit
i^/ een feer groot 3LanbtfcBap tn 't nat/
ïangB 6 8. ijoeten / en feer Ooogö / in be
nieuttJ ^ale banti^au^ #aleps/ bic
bebegp Sinno lóoz^toaecincomteen
5iifïojt'e/baer men clement met tt*
nen ancèer geïjonben toerpt in't toater;
in be ILotlit tomen (engBfïen:
m ijS een
Beecïtjffe bingöen tefiein i^otö tn be
^onter-tamer ban ben ^aus/ 5pn ban
fiem fe^fcBoon SLaubtff oappcn/ttiefeni
benae'tieben/ ecnigBe banbectjcfefïe
Cloo(ïer0ijupten 0oom/ bie ben i^ansi
onber Bem Beeft / feer aerbigB op gBe^
ftetgBten ïiggBenbe» ji^otB Bffft ÖP ge*
baenboo^iiarbtnaeï Mattheo eenBeeï
^aei / mei EanbtfcBa^jjen en <6?otif»
fen, j^otB booi htm Carbinaeï^ bjoei

bèC / Hafdrubal Mattheo, ban <!BIp-ber'

bae 09 boerden fe^ groote ilanbtff Baj»^
pen/ üjaer intomen fejsCafïeelenbe^
fenï^eer toetomenbe/ be Cafieeïento*
menbe in
't berfcBieten: ïi^it 5pn al feec
fcöoon en groote toercBen^Heei beel an»
bec tïeen (mtricSenjS op boetS/ en toper
platen/5pn ban B«n bp ben
ijer^berrpiepbt. 25p b'ïleer Hendrick
vanOs, lii ban Bemeen aerbigB
perken / met aerbigBe fcaep öutogneti
enbeelbefeenjs/bjefcnbebe mantere ban
Campo vaccina, oft b'oubc ïnartBt batt

i^oom» Het tomen ootS banBemupt

eenigye

Corne"^
deVViif^·

eemgBefraep2.anbirtBfii ρεπ in ^^int.

Pauwels nuöit Slaer i öo4, oubr^ 4!^,

iaecv i^pöeefieenïBifapEi te taoom/
SÖetrouüJt UjEfeiibe/genoemt
Baithafer
Louwers,
jgibsrianber/ oubt ontrrnbt
^aer/fraep ban HanbiffÖ^y» JSocB

D^eri0 onber ben boïffeeengö^^
meen göeboeïen / oft ^p^eeffi^
Uioojbt/ bat be^ eeness ongljeiufïi
een0 anber0 gducfe/ oft bat neffen^S pe^
manbi^ ongBi^ba! nocB iad eenisB
ïutfe tan gOeboegijt bjéfen; geïgtii ben
ï|emei Bern met ^iBenitfjen eUenbig'
Bepbt mebe öoogB^nbe en ijtlBeegÖt te
toefen faebJÖiï* i©oe be cube Beirlgffee
ftabt ï^aerkm/ beB^ïe WeereltbJi!^
tot een beiUjCïnDeriöciiffBouüjfpel/ en
eenpebfr0 fabel ofibcrteUtugBe / ï»oe
fp ben tgtt ban
3 ^ > bjefeen 't groot en
ercub)!ï)rfi ^paenftö ge bjelt/belcgert
bjefenbe/ Beeft metrbjatiie bedienen
(ierfSegBemoeben metter bupil tofbfr^
fïaen. ;©oe geïutfetet/oft tojtjs bacr na/
bat om bfbjaren en epen Bouben/ een
groot Beerigcft ïlup^ cp 'r^paren Uiaji
ten beflen gBfgBfben aen
Pieter ^rBü»
ber / ie bieten / i'ieter ben füon ban ïan^
SBen Pier ban Sümfietbam/ totkSfn te
örjer oo2f«£c toasi t berbiec^cnbe booj»»
ïjcelt/ enben eeEtlenJBeefierbanCor-
odis
Coinelifz. gOcbojen te 3|aetkm

^nno I s ^uber oft «©uber^/

om ben ferijgf) t'onibiijc^en / Bun eiber
ontBieIen.®iiUjajS'?So.ij7^en 1^73*

boe Cornelis notBB^licnsfllöeferifce/

tot be iècBiiber-fonjÏ gatiifcB sBenf;»
0Ben laerM/ fienbe binner^ otf^z^
iien 't gBene baer ^stuere Bem toe gBe*
ï^epgBbe: iBant Bp ölban te booten tot
fcntgö beeï bir Confï feBeenbertoetfet
ίε toefen / fittenbe bagBen ïangB befigB
Htftmeis oft anber reetfcBap / om ban
ïoobe bat&iieenen eenigB^ öfPÏbfngBe
tefnijben oftfjoutuen* BfcftCor-
"eiis in onfe Conft 3pn begin oBenomen
BPöenjoiigBen ïangBen Pier, bat een
«ptnemenbe iBeefler toajs in alïe bee.»
len onfer Corfï/ tori etrbaren in ?pn
imjperinsöm ber bertoeii/ m fetrgtje.

toag een ^aer spn ^Bifcipel Guiliiacm

van Nieuwlandt, üsn^ntluerpfn/ OUbt

tlïjee enitoinÊici) Saer/ iaoonenbe ie^»
gijenbjocjöigl) r'^iT^l^ii'ötim / enfteeft
5PiiiBecrrer^ manieteBf^ï natuerlijffe
a?ng&encmei!»

i^eiieuendmtCornelts Gomdifz. iipniemstie^iliili
bsrbanaiaedem.

I: i

lijfü/en Bfeft bcojtgBebjatfii eenen/bie
$ön iBifjïer eer lanqöe ^aren mef jïerf
iöri» obertcof: en geigtfe oft be^tBifS-
i^oDöinnen Bebben toüben/ toert nocf)
)cng!) toffenbe gBefieeten
Cornelis
^ttjiibEr/totlSen teer sem Bern eifltiffi
tcegtjcballen/ enispgBebiebeni^/ aig
bfss naimsÈ toel toesrbirB tocfenbe/rn in
aïie beeien ber Conft upincmenbr.^oe
Bpi7«3l3rcncuï}tto6gi / encengoebt
1 Bp gBetrcriien inB^anrfii·

[ rgife tot iaciian i öocBf^om be taefï
i toiile baer nist langB eBcWsben ntiaec
: igÈgiietcmen natr Bet ^eöüiïfï-fonfl
gBfruciitigB finttoerpen / altoaer tp
BtrnfcrBttebegBeben fep eenigpe ban
ben bcfletiiBecsïerjS: en aengDeforBi

Bebberbe bp Frans Poerbus, fpnös
iijfS gctümé bp
Gillis Coignet^bp Jjjeïfi
ïien5®eejlerbenirjii^ön een ^mt^p
; Beeft aeiigÖ£tocnbi een (octer «n
; biocpfübcr manier ban ffBiitfereu / gè^
iijfiiffi eeticn bcerö Beb gffien / bie BP
baer té ijupfe/oft to jt^ na 5pn bf rtrctfe
ban baer/Sa&be gBebatn/toafr in ^«a*
men eenige lajcufeen^/feei bjienbiijtè
gL'Êbaen/ aerbigB/ en bemiarBttrB beiv
Êjiben en bertojorBi. ^p Bt^bbe baer
οοίδ gBebaen eenen 5&oimct aïbetlep
ifölocmen na ïïeben/ bccB (fo bm iBr
fier tooti) met noiito geen groeniiBept
bp: toeïfSe 25lc£men fo toei rn ft&tïber*
acBtitBtoaeren gBebaen / batfeCoig-
netïangBetóbtbpBfmBiel/ fonbec ie
totüea bert oopen / om batfe foo uptns*
menbe toaren gBeBanbeïbi, ®ce
Cor-
nelis
te 3^aeilem toajs gBeecitren/igs Bp
tloerSlijtfe in be
C011 jï bocjt gBEbarrni
en Bfeft onber arber gB^ïeberbt ren
Cojpo^elftBep/ tfi föot ^tButterjg/
tiae 't Itben getcnterfept /cp't^tBu&«
tersi Bof/of bouöripocïm te ^aeriemi
bit toftS int i j 8 5 ^ jsoe ism


-ocr page 215-

Nederlandtfche Schilders, O^avio van Veen, en ander Schilders. Fol. 208.

Ilaeriem eerlï qitam tooonen / cn toa^i
Uer itemonOttty i)iev fulcfeen
Μ te üinöen / öit tsi feec soercMijcfe
ÖÖeojbineert / en allciïe gerfooncn mst
i>?n actien/ö«n conDitien/oft g^empst^
f^eöm uptsiieijcelöt: ^ie tot€omen*
ίφρ s^mmt toacen/ flaen mailcaiP
Derinbeijaiiiit: öie geernö?incM/^elii
ïjcn ö$ €an oft 't <0Ia3S / cnfo öoojt pe^
örr in 5011» l^oojt öit iusrcfe m 3pn
sDeÖeei «ptnemenoe: ^ e ttomen/ met
Soet gÖdtjcSen / 3θη feer ïoertBlgcft en
toloepEnöeflöebaeni tieeberen/ Oanben/
tn aiiber^/ 5giioocl6 befsöeïötjc uptne*
menbe: foo bat btt (lucfi bp allen anbe^
malbaer 5pn ^laet^ m üieecben ujel
fal Öeeft öem aengöetoent

eenüafie manier tan fcDtlberen/ met
een epsöen fefeec totjfe ijanHrrjcfeen/
öaetöp ifinbert^altgbt fonberbertotf'
felen/ofi aiiber^teJjerfoerfeen / gijefta^
iJigft ίοίηοφtoebp gijebteUen» ï|p
Beeft oetfe gftemaecfet eenen gtrooten
i>oet6iniiefi0ogf)te/ en taaiJ eenCha-
ritasjf enfittenöe^^outo / öebbenbebp
Öaec eemgeSinbeïen: onber anber/ een
tiat eenCat öabbe göebat/en op öiel fap
ten lieert/en fpfcDijnenbê te cuöié/Öab^
beöaren goot eDeflag^cn in be bgte oft
been ban Det feinöt / bat fcijeen tjoe*
ïenbe bit traüben natuedgcfe te t tgten/
b'üjeïffe tojonber ijerfteiigffe enbebalf
ïgcfetoasi teiien / en tenfetruptmmen'
be (luciu q^otü
Cornelis toetbt boo? ee·»
nen Me tmebe na in 50ian£firgfi&/ qua^
ben bienfi baer aen gOebaen: i©ant
8p tfinbert nopt ftutfe/il^an noc& tgelt/
ijaeu ban en beeft gijefien. ï|ier nae
maeffete ijp notlj een ïangiitocrpigfi
Öioot (ïiicfe/ban be onmaetigtUe ύμφ
Öept/en onmaetïtcfee ntiitDept/bieaoo<=
fen ijoo^i^ettfeenenfïropiie/ üjsfenbe
oocSeenacrbigDeinbentie / en trpine^
tnenöe ijjeï gefc&tibert, <©nberiufTcDen
quam
Comeiis 3gn aenpoitenbe natu<
re grooiïgf]C te ftulp / met uptnemenbe
Ueeï en toiijttgij te tepcfeenen tiae^t le^
ben/ baer toe uuifoecftenbe ban be uefte
en fcöoonfïeroërenbe enïebenbe ^Jitgc
fee faeeïben / bie top &tcr göenoegg otn^
nenslLanttiibebben/ alsSbe gfjetome
cn aïberbedefluine bie mébtnbeinötö/
αϊβ mm foo boitemin oojbeel· geeft/
ijet fcöoonfïe upt Set ίφοη fonber*
fc^epben* ^00 bat ic&Uiel ggetupgöetï
tan / bat beConfl
Comeiis niet al fla*
penbcaeni0 göecomen: IBaec 0eeftfe
bemegéenbetaelt metgcootê arbept:
en biieoec meent anbei:0 aen te comen
in fulcften boïtomenDe4»bt / bie fal gem
pbelber Jjanbt en bebiogenbinben/ niet
gebbenbe tenïeften algi be fcöabuüie bet
€an(ï,
Gorndis üjefenbe inbefespn flu^
bieonïebigö/ maecfete eenengrooten
boetSin be iengöte / ban een ^ilubie /
bjelcfee naemaelgs gÖeraecStetn be öan<»
ben ban ben ^ja^ ban ILpcefterupÉ
i^nöelant / en bia^bjonberigtfe gebaeit
entodgOefïubeert, ;©oeöptn'taïbeï^
be(ïe spner (lubie bja^ / maecfete öp een
^eryent-biiting&e / ïangötoerjiiöö
op
eenen grooten boecfe / en nocb eenen
gcooten boetB inbe Öoogbte/toefenbc
benbal ban
Lucifer, befe tüjeeilucfien
öabbe ban öem
lacob Ravacrt t'iftmfïer'
bam, ©an befe ttoee en tan icfe niet
boIcoemlgcfe^moegDfcDigben/ toat
uptnemenbe jiubte in aUe be berfcöef^
ben Sfictituben bet naecfeten tetoegp
gijebjacöi ijS/ eni^ iammer batfuïcfee
binggennietin gDetneenyïaetjS tefien
en3pn; ï^ant ïjp inbefen tghtfonber^
ïing&eopbeConftbantepcBenen / bieï
(ieïlen/ ijopoitie/ en anber beeï feer
noubi Öeeft gficlet, ©eeï anbecfluci»
Sencïeenen groot Deeftïjp tfinbert ge^
baen / borö beeï ttjt0 naecfeten: <8nber
anber / een eerjïe i©eei;elbt oft gulbe
€eutoe / bjekSflucit notO mm^tt*
bam bp ben Confl-berHanbigDen ï^eec
HendrickLouwerfz. Spieghel, en ï|S lipti*
nemenbe g^cDanbeït / op be naerfeteit
tfi tojonbergöeïet / en oocfe ogbebeiiig'
Öept / en boufeenjs/ bie in t ïeben in fttm^·
ben en anber beelen te fien3gn: t©it i^
oocfe toeïeen ban3gn befonberflebin^
eïjm,<^e%tpben/tot b ileer Banhoio-
meus Ferreris,
ijstjocbanöem eengroot
fïucfi met berfcgepben naetfttcn/toefen*
be eentt5ilubie/ oft ^erpentbptingfje/
bie oacfe tocï geöanbelt tjs. Cot
Meichi-
or
wijntgis.te jÉibbctbo^g/ijs ban gein
een uptnemenbe Adam en Bva, ootS
tbjaeïf cleenaföttgöe fïut1feenoö#en^
neeïen / bjefenbe be Saffie
Chrifti, feec
aerbitö
toel gebaé/oocfe een feer fta^

Itucfe

f!ut6 ban be vepntng&e bet feinbereit
afraefe in be Slojbane» la^oegber ijS
ban Dem göebaen eengroote a^tnbec-
boobingge/ be toekfee te fien te
ïem/ in't ^^incen i^of/ bjaer aen tomen
beuren ban
Marten Hemfkerck, löjeïcB
een uptnemenbe (iucS. ï^ier fietmen
beel göebjoel ban naecfite iiinberboo^
bers/ enbenernfï ber jBoeberjS/ öen
öinberen
te be|)oeben:oDC& berfciiepben
Carnatien ban berfc^epben ouberbom^
men / foo ban jBannen/ i^jouüjen / aljs
bat teer jongD bïeeftö ber feinberen / en
t'beranberen booj be boot tn ben upt'
^ebïoebbe ïitgamen, llocö iffer eenen
grooten
Adam en Eva in be öoogftte/ bo'
ben een beur / ensgn faeeïben foo groot
aijs tïeben/feer öeerlgcfe göebaen,t©aer
is oocfe ter feïber plaetfe in een Camer
een groot fiucfe/ een ïjeeï bac6 muer^
beflaenbe/toefenbe een <0oben bancfeet/
ofta5?uploft ban
Peieus en Them, baer
ben tbJtd-appeï boojCtoeebjatöt bjojt
g&ebJ0?pen / en ijS een uptnemenbe con*
fligl) (lutfe/ en aerbigi) ban inbentie»
Mst befe en meer anber öeerlgtfee bjerci
feen/ 0eeft
Cornelis meer aï^ boo?-Denen
faegfttnnen letten op öetcolojeren ber
naecïiten / baer öp nu bionberigcfe in
beranbert / toaer in te bien beele nu een
groot mercfeïgtfe onberfci)eptb30?t ge»
fien/gijelgtfe 5gn toercBen tegj^enbjooji
bigö/ bp be bocikben göefïeit luefenbe/
baebïgcfe tupgfjen. «Snber anber / Oeeft
een uptnemenbe fcöoonfïurfe göebacn
5δηηο 16oz, en iiS te ftcn tot
lan Mathijf-
ièn, in't^ee-^eerbtteïlaerlcm/bjefen·'
be be berbjf cSinge
Lafari, tlueïcfe öeer<=
ïijcfe / pïapfant/gioepenbe/bjel göebaen
en geganbeït ^aer t^ occ J'^imfter»
bam/tot ben Confi-ïictisöenlleec
Wil-
lem lacopfz, ban Cornelis gtnrieenatö''
fiucfi/ öemeefïe faeeïben eenen boet
Ooogö / bjefenbe oocfe een
Thetis c&^un*
loft/ pïapfant geojbeneert/ met feer br^eï
Seeï tronien/naeiSten/ en anber?^/ en jgi
feer b^opigtfe en aerbigö gMcÖiïbert,
peel anber (?uc6en(te ïangb om ber&a*
kn) 5ïintot benConlï-faeminberss ban
rem te ftcn: ooeS beeï öeerïgtfee fcöoon
Conterfcptfeïis/ be bjekfeeijp beter afts
gfjeern boei / betogl ftp sgnen ggeefi tot
foö een befcnber binggen niet tan faege*

ben.ï|pnuaii^ iéo4.toefifnbeeeniBati
ban 42·, 31aer/iirt befte sgng leben^/cn
norij (iabigD boenbe in be Conft / ïaten
iup ijem in 3gn f!il!e bebaügtg oeffenin^
gljegBeïucfeitöboojt baren* öeeft
eenige goebeWcipeienboo^t geb^acgt:
<©nber anber / en befonber/ öenbjoe*
berbanbenuptncmenjren «©igeïijï oft
Orpheus bau SCmfierbam lan Pieterfz.
ïöeöeeten Geerit Pie.terfz. ^efen Creerit Geerit

jaböe 3ίίη begijrin gftenomen bp lacop
Lenartliz.
t'Slimfïerbam / bJienjs laaber ll^ÏÏ:
bia0 een ^ee - man ban ^anbtboojbt:
niaer
Lenart toasi een goet ^tfiilber/ en
uptnemenbe <6ïaej8-ftÖiDber/ toonbec
beerbitö enaerbigöban öanbeïingöe/
batmen 5önsÈ göeigcfee in 3gnen tijbi
qualgcSbabbebjeten tebinben»
Geë-
nt
öeeft bier fo toegöenomen/bat epnb*
ïing&ben jBccfïer öem fepbe nietber«'
ber te tonnen onberttjgfen/ bat öp een
beter oftmeerber jBeefier faegoefbe te
faeeomen* toerbt öp befieït boo|
οοΓδ öuïp oft boojfpjaetfeban lacop

Rauwaerc,bp Cornelis ^cgilber/Cn toajS

(aïjs mp buncEt) 3ijnen eerden ^ifcipeï*
^oe
Geerit ötcrineen ^acr oft tbjee
feer in be Confï bwsS göebo^bert / bleef
nocDb^poftbper Saerte llaerïem op
30η feïben toertfeenbe / enbaegbïgcfej;
pjartiferenbe nae tleben/ fo bat Spupt
nemenbe ber^lanbigb in naecSten iis
gÖebJo?ben: €ti iffe atöt/ batmen toep*
nigb onber bes^eberïanberjs fuïtfieniia*
big&en bïiji fiet / oft opbt g&eften geefe/ ·
aï0 ÖP te bier tgbt bebe/ om
ttt be Confl
toe te nemen/ engMtSiiStietoo^ben/
en bat met fuïcfienïufl/ bat gpfepbe/
niettebjinen toijTeïenbe |0tncefïente#
göm beiiConingg (ïaf ban iêpaengien/
toiïienbeïieber een goet ^cgilber aïjs
groo^^inre too jben.Cfinbert öeeft ÖP
t'Stntbjerpen getooont/en etïgcèe ^arg
te aoom: en ï0 nocö baegöïijcfeic binnen
acnifiprbam in be confï boenbe / maften^
be berfcöepben öeerlgtfee üjertiten / ett
öem feïben göerutötiiö / b^totj*
fenbe een uptnemenbe Üeefïer: boegö'
bemaert'göeïucfe öemoojfaetB bp/ tr
maetSen oft booj ftanben te öebben/
te*
ntgöegroore trefltjcfieOucfeen/ göeïijffe
3gncn göeefl en öanbtepbt göenepgöt
êebben g&ebjeefï te boen/ foo foubemen

5Öneii


-ocr page 216-

Kederïandtfche Schilders, laques de Geyn. Fol.ïos.

5pnen ïujï m tjêulïantt Uson&srïörS fxêtt
toerciten / ett öeerlijffee bingöen u
göi ii?enööen/iiaec Dp Ueei öen t|ii isooj
moet ü^eugöcn / tnet te nmecSen Coii'
tecfeptfelen/en anöec riceii toectfeen/
tejelcfte bingiien bp ben i^o^göcESi en
Conii-ïiefbigije fISiniïeKbiïtti/ fttt tseï
en uptnenienöe gi)e|ianbilt / ö&eften
connen too^ben, geeft eeingiie goe*
öe SBiifciyuleniiOoji göe&^arj&i / eenen
Govect flöenaemt / fetr riuc&titlè ban
SLanbtfcöaaen iieelöeSen^»<accfe eeneit
Pieter Lafman, baec goebe Öoye toe 10/
totfenbenu in Sta^Éen» Comelis Cor-
neiiffeQ jgeeft nocögöpösbtecnenïsiii'

Goveit.

P/eter Laf-
maft»

aijeïban;©eïfi / biefp fjteten landen
ian vaDeift. lan: öefea Jjabbe een groot begin/ en i^

bjoeg ge(ïo|bem<een anber iian
corneiis Ia- Cornelis lacobs, i^ ηοφ oocfe een goet Mtith / baer öp boo| b
lacobs. useelïer/en beerbic5i.<!^otè eenen Cor-1 ^atie [leeft gemaecfet berfr fsepbsn gla»»
corneiisEn- nelis Enghelfen, ban bet «©ouöe/een feer fen/ toekifee fonberïinge ben ^clnïöers!/
gheifen. goebt ^cgtlbet/ en«ptnemenbe€on' en€on}?-tjer}ïanbigöe/UJotitiertoïbe<'
terfeptecnae'tlcijen*
jiloti) eenen Ger- i biden^ JBpbuncitootfe/t'Sümjïerbam
ccrritNop. rit Nopjbanïlaerlpm/bieïangijentó'bt j inb'cube3^m6aenbe3©c(ï-fpbe/ ban
iJupteniSEantwtei5oomeneiber/Dem fiemi^cenaroote fföoon fojme / met
j&eeftaöeöouben todcfeen t'öup^ beVi» feerfciioonioieuten/entoifibKgebac^
luacgttaefenbe / fgpner tcemiï met ben ftent oïesiwn oft (ïncfien feer beftenbigÖ
iuertSen öfm matö bebJijfen ie toefen/ te gi)ei)jupc6en/'i 5p bjupn oft iic0t/ na
fuïc& eenafeban iiemlste.berö&|jen> batbiebingen aenö'eénepnbtoftb'an»»
zacharias, ?^ergf)el9c6if ooiS Z^chams tjan Sic:^
van AicJs- mfleT/en anbet/bie ijiin bupten^ laiibfiS
grootïöcfijS mogöen Sebben üetfeetert.

ma er.

ïeumtan la^ues de Geyn,
^cijiiber ban

feefcijiüben booj ïjeiibe: toant ban jeugt
aen tot be -STcptiïen-tonfï g^enepgijt
toefenbe/ öeeft fco ïang en betï boïDert/
bat öpmct grooien pber aï cïimmenbe/
Bem epnbïgtfe öeefE begigeben epg&fnt^
ïgtfe tot ben beoïpben ^êinceeï / met
bertoen te toerrfienen teffgiiberen/aïss
toefenbe ïjet cpperiïe bet Confï / ^n
benaïberöeiijiagrofiennuböeï/ ombe
l^atuercin iillen beeïert met iiptlbeeï#
btngöe tenalber g^rfscfeflen nae te co'
men» uinfig0eiiD?eitt ienttoergen
Sinno
I ƒ 6 ƒ. ê^pn ©aber lacob lanfz.
vande
Geyn gfjeijeiten / alfo mp 10 UOO?

bectelt / üia0 op geen Eant ge^
boien /ban o^ be ^uper ^ee
I aHbo be
IBoebert'^fÖeep üoeuijanl^aiimgen
na mnüeEbam: 5pn<©itber0 toaren ban
bei: (labt
wttctt^t/m aibaec gefgjoten
upt een
trcflgcS en eetiprfe ggcflai^t: en
üja^ni?ei:al$i 0öemecn confligO IBee^»
Jïec in <s5iaesi-ffÓjtjben/aï^ nocö tegeui»
üJoojDtgi) tJigct aen
ijetfcöejJben feïjoon
(jgiae^-uenjïeren/ iiaemlgc^ bier groo"
te Ocerliirfee fojmen oj> 't CDooi ban be
23o?05-Hsert&t'3tntljjer{jen/ aïgioècfe
ΪΠ be felüe ^tabt in be IBinrtljjoers

DSet 't baf! flabigö boojncmen een^ ' Idapiei·boen feiiiïberen 7 feïfop groote
einiligOsn g^emoebt^ cracöttgö/ boerden ban <©ip-birb3e bebe» i|p {toif
en ban gtoot bermogften ijs / baer ban int brfïe ban ?5rjn leben / oubt ontrenbt
tooibenbaegöiötfeïsfoo beelboojbeei'; jo^ ^aeu. ^ptoass^en JBanmeteen
ben
erbaren en befpeurt/baimenfcer^! pfbcrbjieiiböoubigög&enepgt/enban
èalben i^ göenoeiÖ ijeifeecöert» i©it eïcfenfcerbeminbt/ om spnenb^oïtjc^^
tan oocS ïjebs(tigï)i üjo^öen mtt'tie^
I fen bpcnbirjcfeen omgangD en toefen
ben ban laques de cheyn, bat ick nu te toille* laques 5ϋη foon toa^ boe maer

ber epnbt U'rDtet oft b^upnbec ballen/
om 3pn bingfien te boen berDcffin. ^p
Sab oocfe een fiipbet manter ban clepn
tonicrfeptfcïfeenss in iaerïitBterije nae
't ïeben te boen/en ïjf gon int ïefï te fcDtï^
berm ban βϊρ-berUje: ^oo bat w
yatroonen / bie
ïjp boo^Denen pïacii op

17. ^aren oubt/ en öabbefoo beeï öan-
bdtngöc ban(6ise0-fcl)?ijben/ batöp
aï f'i^aberiSbegonné toertfe opmaette:
en aïfoo Bpbinnenf^aberjslebeti öet
etaef ijfer een toepnigö geoe#nt Öab;·
be/bebal ötm ben^aber in 5pnupter^
ilt/ löêm te Sonben aen 't paetfngben/
•t IöeïcB ï)p (fdo beeïbe göeïegöentïjept
toeï{tt)onö« iulTclKnbebe; maerWeef

ïangöen

ÖÖeoeffent / en ooc6 baer naer ηοφ ee^·
nifSe Snaren / Igbenbeten beele groo^
ten afbieutfi in be €onfi/ booj taen=»
iocfienbe jongD göefelfcöap/ebentoei ai=»
tgi mecningöe Debbenbe ijem tot iJjat
tiferen te begDeben. €n alfoo be göeie

i^ërïiföten» epnbiing&e gljeraerfeenbe
ïJp Confï-rgtfeen
Goitzius te ^aerlem /
ÖeeftberboIgöensÈ ttoee Slaer/ onber

3Ö'n boo^igöe begöeerte Sian (ïuberen
bïgtigö en (iabig!) te boïb^engöen / ïict
toelcj^ÖP bebebocö onberDiel noci)ee#
tttgöen tgbt t'|&ïaet-fngben/ een Deel
beel platen/ foo upt sgn inbentie aï0 an»
ber0 / bergaberenbe: ntaer bebinbenbe
(alfi boojenberïjaeït i0)tTcÖilberen bc*
^uaemiï/ omflebenoft be jsature te
bergDcIgefeen/toerbt in Öem bfn^fï)il'
ber-luft meer en meer cratDtigD/bat öp
paet-fngbenen5^iucfeergeberïaten^
be / berlaegöbe sijnenberïoopentgbt/
toeïcSen Dem bodjt t'onniitttg!) baer in
booste öebben gijcbiaeSt. a^efïaenbe
ban ernfiig te p^actiferen/bebonbt feer
nooöigD/ beel nae t'Ieben/ en met eenen
«Pt bcngöeeft te boen / om aïfo slïe m
benen ber €on(l te ïeeren toirftaen, ^oe
ÖP nu boo? Dab aen te bangöen met ben
bertoé/bOD| bebencfeenbe bat öp ftoaer^
ÏDclftbe coïeuren in gen berfrijipbent^e^
öen fcu^t boo? eerft tonnen onber*
fcöepben / en rec^t fennen / beboröt f^p
cm trjbttomnenbefenmibbet: bt^'
beeïbe ern ^enneeïtoeünijonbert bicr^
mnten/ en tepc6enbefemft<Cijfer gije^
iaïen aen in een 25oecrBen / en befeöfl*
berbe befe bierfantenmet berfcöepben
töleiiren / be rftöepben grautoen / groe*
«εη /ggden/biautoen/ rooben/ carna^
ptn/ en anber bermeng^feïen / gebfnöe
foo bed ijp moiljt eïf ftjpn epggeu biip^
gï/en tepcfeenbet bpfonbedgt int boscr^
|en aen/ aïjs gi^cfepbt i©efe toijfe/aï'
p^eï ongöetooonïtjfè toefenbe / toa0
be
Gheyn fcer boo^berlgcB tit üertoen te
Mmmi bat&p bej^bubttf ^töiïberen

Öanbeit/en na een eei(ïe begin bertoon.»
berlgcS» €n Öoetoel ^pnen l^ogïjfïeft.
lufi tot jf igueren / nam Öp tot een
anber si^oef onber öanbcn / nocö eenen
grooten 25ioempoi / met meeningDe
te berbeteren
't gene {)em in ben eerfïen

Öeeft be lüepffrifjrfee IBaiefïept gSe^»
foröt/ mctoorfeeen tïeen iSoecrSen/
baer be
Geyn metter tgbteenige bloem*
feen0 ban aaerlic&terije nae 'tïebenin
fiabbe ggemactfet / met ootS beelcïeenc
bee(ï6en0. ^oe bebonbt Dp/bat be geel
groote netttcj^epbt intberboIgOen ban
3pniiubie niet bojberlijfft en toajs/ en
bat ÖP opeen anber toijfe^em aen te
(ïeilen ftabbe: &p Se»» tot meerbec
(ïouticöepbtbegaf/ entottoatgrootjs/
bebentBenbe baer in bemeeiie<iDjn(lte
5gn göeïegDen/ aïfment te toeggetaa
bjengócn. ïi^oe göebiêï/bat^pn Crteï^
ïentie <6iaef
Maurits in btn flagö te
i^ïaenber öabbe bfrtregöin een «ptnii»
Sïienbc fcijoon i^eeriban ben booiisjgi*
iigÖen<erifDertcgD / enïietfgggöen be
Gheyn, batgpttoilbe banSem gebben
geftDilbert fo grootal^'t ftben/ïjet toeïc
fjp gOeem aennam te boen/fe meer om
bat 't groot Oeel in bert fin iagij: bit
tcerbt Siift öpban alfoo göefcijiï&eri
mrr eenen |©an i bie bat uiet beutoom
lepbe, ïlier in Sabbe öp 5pn Cjccelentie
toeï b0!baen/ö0f ö fp felben ^antfcö niet:
Cn nam booi Dp een anber manier te
b£foe£ien/en fcljiïbsrbe eenl :booi0 cop/
bieflSmfierbambp
Reyniet Anwniflea
te fien ijS, ^iecop t0 bitSlaev'
gBeboïgÖtbe flepenbe
Venus, bie t'^m^
fierbam
'ïiö ie fien iip b'ï^cr Willem ia-
cobfz.ijit ijS eenbeelbtfo grootaïjs 't!e?
ben/toaer bpliggt eenen flapenben
Cu-
pido;
aen gaer boeten tomen ttoet^a^
ip^en / toaer ban ben eenen alTtÖioe^
menbf be#aet op te ïiföteuie«n bunne

bóÉcS^

iaitgen tijt een r45ïaeiS-fc]&2i)ben: oocïi ban4^ip-öertoe / om onbetfoetfeen Doe
oeffènbe öp Öem in be öanbelingöe ban ÖP met 'tbertoetrBê foubebaren:en nam

boo| eer(ï booi een tleé 2&loem-potfien
nae t ïeben/ 't toeiefe noct) tegDentoooji
bigfj tot b'i^eet;
Heyndnck van Os

Soet onbettog^ t'iJïaet - fagben alöaer t'Sömfïetbam: ^it 135 öÖe

Si}entöepttoeïiet/begafÖem?t^ïJ9J·» iwiiföaegtjbe / cn maerSte een groot
inbenÖoutoIricfeenfiaet;enbeWnben^
I gïa0/ baer in lïaenbe eenen iupl ban
be öem in een ongbetooon oft ongöe^ 1 bloemen / toaer in gp groet gÖEbultwi
ïoofbe rufï en lliïjepbt/ tiamboebooj; fupUerDepbtte tofgeb^at^t. «©itfïacife


-ocr page 217-

Nederlandtfche Schilders, O^avio van Veen, en ander Schilders. Fol. 208.

beecfi/batftar^ fcSoot oftfföaemtebe^
becBt» ^ttijjercfe (omtojplucfecnoni
öDetjertuct nipti oojöcel upt te fpiefeen)
t^ ban oibinantte / (leïöfei / pjopojtie/
Banöelingöe/ «n toloepenigepDt/
upt»
nemenDe üoïtomen en iJcrujanbeEÏöcö/
nae een toooj-üegtn ijan foo aroote ötn^
ÖÖen / öaer be mcciïc
cracöt onfer
itntnliefïaet ;i^otgenacgtentet/bat
Φ 't baec
bp nocD ϋιίΐ laten: ïuant ben
ufttot b'aenfoetenbe ^cöilber-tonfï/
fal
3pnen aeed met lebtgD notg ti^ucgt^
loo^i laten: iBaer al (labtg tot beter en
beter boen bertoerifeem
GJaeyn i^eefït
in't #ïact-fngben eenigDe goebe^iO'
c^pelen booitgDebjacDt ί €ecii ben upt^

Het faï mp ten mtnflen ïeebtspn/
inbien tcS eenigöe befonbet göe-
tutöttoeerbï'göe te gOebencèen boojbp
flae/ Öet fp Öoetogtfpban mp bjoonen/
oftbJaer fp berfïropt
5pn:^aerom mp
in ben fin tornt boo j eerfi Öier te fïeïlen/
ben nacomersi tot een göebacfitni^/ ben
uptnemenbentoel frïjtïberenben ofta-
viutn van Veen, bjeïcfeen wpt eengoebt

aoom/en anber plaetfenbefocfjt/ en t^
foo in be Cond erbaren / bat
ftp bp ben
i^jinjs ban
Parma, en benmeeden
ren/ tn bjectben en eeren jjbeöouben
Bfietoooiben: <©otfe nu infonbetöejJbt
bpöaere ï|ootöeben/ ben boojlucgtt^
gen erbifOertogg
Aibertus, en be i^er^
togtnne/tn toeïcSer bienfl ÖP Öem öeeft
begBeben / betlatenbe at^ec goebe oo^'
faecfien/bieöem omjpn <ion(i-rgrfi ge^
nicöt ?pn boojgecomen / bp ben erbtr'»
bifTcÖop ban^altfburg/bp ben I^epfer/
ϋΟίδ bp ben ContngD ban ^paengten/
en ben <ioninc6 ban^jancbrgrfe/bie
öem inbeesi booiïeben Sat^" öebben
berfotötteöebben/ en baer
Dp öabbe
tnogften groot boo^beeï boen:i®aer ge^
nepgöt bp 5pn Benmg en bjienben te
blgben/ ïup(ïert niet meer nae uptlant-
fcfie tonbitiem ^P Öeeft beeï fcgoon
t»ew6m en €onterfepfeïen gö^lwin /
netnenben en bermaerben lan Sanre-
dam, tooonenbe tegöentoooibigö t'26fi

fenbeift» 4Doc6eenen ZachariasDolen-
dojbte groot begin Dabbe/ aï0 aenee*
niglje btngöen ban öem göefneben gge*
fiencanbioibcn/ fooaeneeniöaffpfeeii
ban mp göetepcfeent / en anbcqs.
ï|p ÖabDe grooté lufï tot beConfi:«iaer
iSÈ öeel )ong& gefïcjben/öebbenbe boo?
ipjingöen in banffen/oft fonmaetlijrö
b?mc6en fitö eibé intoenbitij be ïonger
geauetfl/bat beel bloet ten mont upt
begon ïoffen/ en epnbïgfS niet con göe*
Öoipen bjojbé^^ocö eenen
Robert tooo^»
nenbe t'Simfïerbam: en cenen
Cornelis,
tiu bjefenbe m Bjancfei gcfe.

i^et letjen Dan Otoio van Veen, tjan EepDen/met

anber ^töüber^ ban «nttoerpen/ en eïber»

oocfi ttoee Conterfeptfeïen ban gaece
boo?nocmbeï|oocÖeben/ bJcïcfeegöef
fonben 3pn aen ben ConingijbanCn^
gfjeïanbtiacobusöettoeeböe* ©an bit
aaer 1604. oocfe ban öem gecomen
een groot jlucfe / bjcfenbe een
Bacchus
fee(ï / oft triumpö / ggeïgtfe aljs bp ben
ïleer Wijntgisi^ te JBibbeïbo^gg/ φ*
baen ban
Hemfkerck, oft ootfebefeïf
02binantieaïfoofptn#?tnt tomt/ bat
bjelcB bjel gOefcïjiilbert en gj^eganbelt
<©aer isü oot6 ban 5pn tonflige gant
eenfeer fcöoon (ïucfe tot
S'. Vi'ijntges,
bjefenbe een zeuxis, ftgilberenbe nae
'tïeben bgf nactfete©?outoen/ en 10
feer uptnemenbe toel göebaen.ï|p0eeft
OOrBeen 25iOeber
Gijfbert van Veen,liie
een fter goebt IBeefïer iö tn i&ïaet-fnpi»
ben / enTc&tïbercn / bjoonenbe (aïjS itfe
meen) te 25iuffel: <©oc6 nocg eenen bol
^tDtlberigöen gftcefï / b l|eer
Picter
van Veen,
öen toeïcRenfomtgbt^ maer
petuptïua boenbe/ ben befïen
berss öoogöïgcfe boetbertoonberen / eit
frggöen jammer te toefen / bat f)p baer
ban niet jpn befonber (ïurδ en oeffening
en maerBt, ^aer 10 t'3(lnttoerp oocS
Hans Sneiiinck, een befonber goet IBefi
(ïer/ en uptnemenbe iètBflbec / g&ebo^
ren (aïji itfi meen) ban JBeccgelen /
bjonber fcaep ban 3|i(ïoiien / en te ma'
6cn25atainien/ enisi ban benïleerert

oft i^jinten baer toefomtgben oft bicfi^

bitip

geeft ge*

rcöilberbtberft&e^en i^eberïatibtfiie
flaal^en / en ggefcBiebniffen / (feer ep^
edenttötfe bterootëen begig^cf^ubt^

inett'Krggfb<dt6 baertflbekeolcgtoft
oebommeibtuptbeelbenbe* l^pittacg
n« 36nno 1 4» toefisn een ifèan ban
. ontrent/i^Slaren^^aer ijs οοίδ t'Mnt*
^«rhiiegi toetpen Tobias verhacght, bif eenaet^
Ool^^ van ί'ίΦ 0oet ^nbtfeöap-mafeer ijs,Adam
He». bie ootS fraep ban jfigucren

^««tt'^ ^ê-gbeïgcSr Heyndrick van Balen,
sebaftiaen Vrancks, ggeleert gefeben»
"^ï. be bp Adam van Oordt, en nU OUbt
Ontrent 51. ^aren/ iifreraerbigöin
3Lantfcïjap/|&eerbefeé0/ en beeïbefeetTjS.

35orö 10 t'2(liittoetp eenenloos de Mom-

per , bte uptnemenbe t0 ban Eanbt:«
ftöap bebbenbe een aerbigDe ganbelin*
- «tancir ftooje oocfe een loflgcfe geruft

ban eenen Francifco Savio, te aöergpen
in '#enegoubJ* «©ocfe in ©ranffergrfe
^ binnen ^arg0 sgn eenigDe goebe iBee^

irS"»» (iei:0 / al0 Mertinus Freminet, ^rauf'
'· man ban#arg0/toeïc6en in f€oning0
biend nu coit0 gSecomen / foube in
f'€oningö0 bptoefen Rebben beginnen
fcöiïberenfonber tepcfeenen/öier eenen
boet/en baer een bant/ eiber een tronie/
en Decfter epnblingfie een aerbigö goet
beeltbangemact&t/tot groot bertoon^
beren bén ben Coningg. ^aer toa0
oot& ro{te 3iaren göelebente |^arg0/

ma&er0 foon/ bie uptnemenbe fraep en
berfïanbiflb
toa0/befonber ban tf pt6e=·
nen / en naetfeten: toant Dabbe gem bp
een 25arbier langde göeof ffent tn ^fina^
tomte: ^ijn bingoën liebt^pbeelboo?
Bcberlanber0 fcBilberen/en quam baer

Eance/ enreebt feer toel engöeernte
©eetbe. <0 jongp en öaeftigb gefio^^
ben/comenbe fnellgcfe röerenbt ban^.
Jenijs, om te toefen bp gafien / bie bp
Öabbe göenoobt/ en op ben toegifoube
«n oubetntoenbiöDe berargöbe quet#
K^'^tSiinopgöeöo^lien» 1©efenfieltc6
wrbpijeiebenbe/ opabontner oficö
öfmii&erBatitjergöeten, 3^i0een

^^enootgetoeefï ban ben boo^^noem^
beu Freminec,en öebben t'famen jonoö-
toefenbe te
|^arrj0bpeen Clab-^cgilrf
ber om
trot0 gödcert, ;©aer 10 net^
een goet JBecfter tei^arg0/bie in t w
toercltt / en tooonbt tn't booibo^g ban
^.Germein: befen Deeft een fcöoon ma^
niere banf#ilberen/ 5gn bcttoen toeï
bertoercfecnbe / ööeDeftenBunei, j^em β««ι.
feer ftatigö en bo^gbetlijffe bjagDenbe;
®n Wbjottoe bjo^btin toel»
beren nocbboben j^em en anber fraep ^
JBecf?er0^ep?cffn, i©aeri0notbee*
nen göeSeeten
Boiery,feer aerbiglj ban boi®
tefcjilbercn jlacftten / IBafraraben/
©afïel-abonben / en fulrfee feeften/ooife
alberlep bee(ï&eti0 /fecr cp ssn ;
befen fioubt f)em Ö£el tro£0/ rijbenbe te
i&eerbc met ben fenccftt «cDter gem,
^aer t0oof6 binnen
Ilioii0 eenwpti=
nemenbeiBcclïcrban SLantfcöappen/
beelben/o^iisinaiitien / tonterfepten nae
t'leben/entfptfeenm/göcÖce«nFran-

foys Stcllaett, fni0 ecn jSebei'ïanbet/juKr
banitB toeec niet ban toat plaet0 ijp
göebojen i0 / nocö toanneer, t©aer 10

tn ban #ar80 / booj befen Freminet, in | tgt ber lefïe ^talifcöe bup?te* ^p 10 te
f CqninQ®0 bienfl Du Breul, een ^abel' 1 ©oom mgn
fecnnt0 gÖetoce(ï/en i0 göe

biffetoil0 Öarbt in biepen / ootfe met i tooonbt/iffeöaböcmb^oegljer mogen
jntfeeïftoart. I|ptoa0 tootAerlgrfein't 1 gDebencfeen rgOelgrfeicS oocfe toel baö#
Ipelen op be ILupbt / rennen met ber bebeDoo?t te boen rencondigö^trjil

albaec (aï0it6meen/) ten fetr goebt
5®eeficr/ inailc beelen ber ^cDilber-
fonfl toel erbareni en i0 in bien bieem*
ben ijoetfe toel gebaren met sijn €on(ï/
en €oopmanfcDap ban ! in ben

naemt Gafpar Huevick, ban 4^ubenaer=' carpat
be in aaiaenber : tP Öeeft eenen tijbt
langlj g&etooonbt bp
Cofta, öen ^φί'
ber ban btn bco^leben ï^ertogfj ban .
jBantua/beff η macö ontrent /4. Siaer
OUbt toefen. ï^abbe Hp tnp naerber g5e#

ber ban <6?oeninafje / Herder gbeöee^
ten / bie ocrfe toel ban fukiien ouber^ Lghc
bom matö toefen / en
toa0 oocfe mijn
acomfcbe
feenni0. ^p i0 te <l5joeninge
ÖÖetoeefi ben ^cDilber ban
verdugo,
en<0in alle beelen ber conflen ongj^e^
meenen lof en gOetue0t toeerbiglj / ge<·
löcfe bpjijn toercfeen getuptgt tan tooj^
ben.

€ t l^etïe*

tl

iif


-ocr page 218-

Ν ederlandfche Schilders,

Η fccr / alji fp in ijwn gtjEUooit-llaOt

ijeütjen .ccntgOe goeoe UoojoangOcrS /
torltfecr cloerfee fiaypen fieuDe / fp bec*
luecht ino^tien tot naetolg^sn* Ce
IBuntÖcn/öaet booi be ConfWiefbicÖ»'
fieptbfsi boojfucötigöcn s^ertogjS/Jjcc*
(cDcpbê groote JBcpftetlS tn onfe Conft/1
fjunncn torlocp Debben acDabt/ cii fiun
upinementöept in openbaer pïaetfé la^
ten ftcn. ïDac'r ijs ontflacn ben üjel ijec*
toenben
Hans Rottenhamer, en tuajS al«
baer gebo?c StM j 64 Öeeft gelcert/
en 30n ötgin g&eijaöt / bp een gijemeen
^töiïöcr / göeöreten Donouwer. r^e
tóoomoDefOïiï'^n Ujefenbc / fatgafOem
op platen
tt fcDUberen / eeiijfJi De üJÖfe
bec .i^vberianbcrsii0/ bocö nietaissbe
SÖcmecft gljefElini/fcan begaf öem tier*
ffcDepben bingOen t'inbrmercn.ileteer'
fïr/bat öem a^crucfitigD niaetïite/Ujajs
wntamdijefeegtocte plaetinbe öoog»
te/toefcnbe een aller ï^epiigen/te lueteiv
eenen i^ewel boï ^ant ten/;§)anciiiinf/
f η enggelen/ feec bol toeicfe en nptne*
tnenbe ge^anbclt/mct acf bige ïa^enen/
tromen/öiiÏfiU/cn aïberlcp fraepieöept/
feer toel gïocpenbe/jn op cé fcöoon nia»
niec gcf oloieert. W epnb'iinglje g^e^
tomen te Benrtien/ aHuaer Öp met een
l^enertfc^e getrontet/ en eé

tneniföte ban frae ρ {liicjcfeens ijreft ge*
maerfetop coper/fomgroot/fcïti clepn/
bte in beei Eanben 5011 berfpiept/enbp
ben €onfï-bcmtnbfrjS
tt Den. t^nber
anbec / bp ben Coiifi - ïitföigïiefi i^eer
loan Knotter, tooisnetifce tcgcntoioejöig
t'!0ttetiiÉ/baf r bsrfeljepöen fiiiti»n cp
coper ban iiem5Wt/fco cïien ai^ groot,
^nber anber/en fonberïiJ?gSe/ een
©?otstoen ï^emelbaert/f η cenen ΑΛχοπ
tn
Diana, met mcer anbec bingtten/ toel
giieoibincerbt / biopïijcfe en giofpenbe
ÖÏjf fcDiibert / foo bat öiitiöcS 55»
brrgen bp ben iieföebl erö in lueerbfn
5nn/ Minen aiem ottfeonberbenfon*
"RigDe ^cfiilöer^ bieerbiff)
ίίί gtitofmt
«n g^erefeent te öjtfen. ίί nccO
tegijentoeoibtgö te jSocm een «ptrse^
menbe ïleofiöbttptfiö i^rSiïber/
Adam

flïjeöeetcn / aBeboien tot ftantSfoojt/ a^^?
Ujefenbe een Cïeermaecfecrssoft^ng^ Franc»""
ber0 foon/toele&en tn3|talien comenbc/
bja0 noegrebelneg (leegt/ ttiaer i^tt
i^oom bionbetlgcb toeggenomen/ en
booj Uaerc&eneenconfitgg biercBman
ïDeUïoiben:bocD beigjecft öem niet
bt*
onbetiS te tepcSenen; tnaer fit in 3feerc'
fien oft eiber be btngen bet fiaepelBee»

Sen aerbigD in te fcfiilbtren fraep in·
bentten op eoper platé/ Doetoel gpniet
beel en bierr^t/ ban tuonber beerbig*
il|p ijs öeel goeiöfjc / en elcièen göeern in
alie^ u gebBlle/ljjefenbe bii3|aer 1604»
ontrent iS. oft >0. g^arenoubt i^et
$iin ooefe noeU te
Wmttii tbjee rondige
^eberlanberö / eenen
Dïcrick de vries,
upt l^ieRanbt: €n eenen Lodewijck
Toeput (tc6
tneen) ban JBew&el: ©an Tocput.
toeïcfeeitfetoÊÏ genegfien toaerpetfon»·
bersÉ te beröaleu: ®an bat irfe t»el ban
befen
vries bcrfeöepben feeutIienen oft
frupt-marefetenïjeb geften op sgn Wt*
neetjs / bie aerbigö gliecoïoieert
m toel
göefröïlbertujaren/ feiioon en gïoepen*
be/foo bat icfe sönen naem Dier niet ton
bcrftoïjgöen:
Xim onterbom bjeetttft
niet,
Lodewijck ötc üjccnt btiptcn We*
netten / te
Dcrvifo, cïocrri iu lUintffDap
en o^tinantien / eé goet en iiaeni-bjesri^
bigii iöeefïer in be ^tijtiber-coniï t
οοΓδ (öte icïi öeo?) goet aetfjoitfien/
gelijffe Piftura εη Hoëfie gcf rn bp een/eit
goebe fufter^ cft biienbinncn jijn.

IJit klseii öan loachim Wtcn-
waei, ^tMber bauBtrecBt»

D€n ebeïen ^tSflbic- göeed / baer
UP booi i^aiitcre in ren roiift baec
en ïuiïtgftgerte pïaetjsiïecft/ oftgec*·
pïant ts/bJtï qitafijife onbcirgïJfbjurBt
biobeit: füaer i0 gOiitegiJen ban trap
tet trap op te dimmen / tot b opperfie
Of ffeningïje onfer «Confi / en baer in te
I^en ter gcegöfïcr boicDmenficptigci
0£δ söemeenlijcS aïïe bjiitötbaer ge*

i^t leuen ban Hans Rottenhamcr, Uait i^ttttt JetV

enfommigDfanöi?^»

iJoo?i>ect ben jongl&e sö^cftw

Diefi'

δρ öem tot be €on|i ban ftöiïberen/
en toajEi ontrenbt ttoee Slaer bp een ge^

meenècöilber t'5©trecöt/ioos de Beer,
iBifttpel ban Frans Fioris. i^ier naer
troffe
Wtenwaei na 3|taïien/en geco·
men te Padua^peenen jfranfefien asif^
fcBop/te toeten/ bena&ifftöopban^,
Malo, repfbe / en toa^ met öem in
ïientbjeeSaer / en tooonbe baer naer
bp öan in aa?ancferöt oocfe ttoee 3!aer,
«©efen tgbt gDebuerenbe / geeft W^ten-
wael beel btngöen boo^ ben j^ifteiiop
öDefcöilbert/ en al upt jönen jjDeefi oft
tnbentie, Cgupi comeitbe / geeft tfin»»
bert 5t)n tooonin^e altijtjs gDegoiiben
tï©tretgt/en beelfiucfeen gebaen/tleen

en berbienfilgcfein toeerben 5ijn gfie
Souben, |@enfoubeooc6 niet toet toe>^
ten te feggen/ toaer tn Öp uptnemenber
isi/ Öet5p in't groot oft in t deen/1 toelc
een teetfeen li ban te gebben eenfeer
goét oo^beel en berfïanbt/ en een bin*
öBen bpben ^cgilbert niet feer gge^
meen: toant men fiet beel tgtg ban een
ganbt bp ben anberengroote en cïeen
toere&en oft beelbé/ bie men foube mee^
nen ban ttoee ^eeder^ ggebaen te
toefen / en feer ongljdijffe in bcuclit ber
Confïen.<8ocfe t> w^tenwael in alle ttt^
ïen ber €on(ïen feer uptnemenbe / en
öerbigö. ©angem fietmenooeUfeer
ftaep fef ucfeeti^ metalberïep goebt nae
tlebê. Ccr<6ótitoe i^ ban gem eene/bie
tootiber toel gebaen/en een groot flueft
lp* Csdnttoetpen bp eenigD

ban gem een groot (ïutfe / fejs boeten
, Soogö/en tbien ïang/to^enbe Loth met
[ SSn botöierjs / baer «ptnemenbe fcfioon
'tlümfïetbam/iot
S',ioan Ycket, oftjrjn
^oon/ m bangem een uptnemenbe
rieen (intfe op toper / een 2&aiit6et ber
(0oben / bol toereik / en 0eel aerbigig en
fupber gOebaen,
CotS"^. lan van v^^edy,
Öefft gp nu cojtsSi gDcïeberbt eenfeet
uptnemenbe fleen roperSen tn begoog*
te / ban een
Marsen Venus, gatitfeö
bol aeibisö elcen toertfe/en foo reöerp/
aïss t'gefieDt bermatgpetfonberfcDep^
ben/toonberlijffeeciedijcB/Cafcï/feoeti
fe oft bebfïebê / roet alle be <i5oben / en
beel HiefbeBen^ afeomfbe in be tooIc«
feen.
jÊenanberMars enVenus ijsoorfe
ban ïjem tot
S'. Welchior wijntgis te
pcRacÖtifèWten-

«en ft^bertoonberlijrfe/Soe onfeHftura
Öemfoo öeeï gunfiigD en toeggebaen
nocDiiÉ/ gijemcrtftt batfpbpDemaïsJ
een ttoeeböemaer en toojt göeljouöen/
oft oBeoÊffent / be Cocpnianfrfjap/
bte boben ggeftelt iis / bat berb?ag8en/
oft Ijem tijt gunnen toitt: toant fommi-
eöe feggfjen / batte bjeefen toner / of
ÖP t'ecnemael in adïajS (toaer in ÖP gan*
belbt) mocOt ban be ^egilber-confi
beranbert tooibcn/g0elt)ci&
Arachne tn
Öaer gDetoeef bïnftbali enbernrieiit/
boo^ben too?nban Mmerva. ï^pijSiiu
$Cnno I <^04, cubt 3 8, ^aren,

IJet leuen uan Abraham Bloe-
mert, uptnemenbe ^tPbcïban
φοίΓίάηπ.

tT€t goebeitiercn gMicfeBféftgè'
riboogïjtengDeboegm/ bat baen*
poirenbe ^atuere ban in ben teien
€c i SÓ'ttS

0(ilavio van Veen, en ander Schilders. Foi.zo^,

^00 ijS Set toegöeaaen met loachim
Wtenwaciifcgilber ban a©tret0t/toelt*
fetttoasialbaeröDeboien
nmaijéó,
^gniaabec biajseen <i^l3e0-fcDjBber/
en 5SH 4^^oot-baber/ban 3gn|Boeber0
toegöe/een goet ^cfitlber nae bten tijt/
«1 g0ie0eeten
loachim van Schuyck, ï©e'
fcnbergaelben
loachim Wtenwaeltoa^
δρ 5gn ©aber een - maerfter en
<5Iasi-ftö|tjber totjgn 18,3jaren:maer
baer in geen genoec0t meer gebbenbe/
alfoospnen Qtfttü tot goog^et bingoën
toerbt göenoobtgöt oft beroepen/begaf Oept en nêttic^epi fitimé ban Dem«eer(ï

naerBten oftbeelben groot afisMeben
in fomen/oocS eenen aerbigöen biant/
booitt-Rammcn/enanberis. ^©aetijs
ootftflimfierbam tot 5ijn€ofgn Lucas^
ièeöilber ban l©treröt/ in ApeUes, een

gening^e en tolo^ertngge/en ijS baer be
ï^erberen in ber nacöt göcboobtfcSapt
toojben/ bat turïrfee genoer0 getupgöt/
üjat
loachim iiibc €onfl bermac^.l^eel
eken fïurjrfeenjs/ba uptnemenbe fegcrp"

m

11

en groot/toelcHe in beel plaetfenonber wael onberonfe bcRe jgeberlanbifcge
ben liefhebbert ber Confïenberuficn/; ^cfiilberjS plaetfc toeerbiglj tetoef^


-ocr page 219-

Ncderlandfche Schildcrsi

^a^ jf Ug^jS öeeft becwiot Abraham
Bloemaerc,
tetieccoonen &e bloem aller
^etffïfn Pi^ltua, toek&e: l)
p (aljS bioetn
onbettrfe ^c oefenen) al bloeiien^
bioniHieriiig^ tiercte«tnggemii>Itic&
tdèiai^; jeeteenen ootft een toflic
ht ^mtaectgeixtierfldtit ^D^ricuin/
aD»aer fjfp toajS tn't S^er onjs

ï^etcn I j 6 7 ♦ orrtrentit H^ctliöató.

^èijn 5^ai>er gj^egeeten ComeiisBioe-
tnaerc,ti}a;S een eonfltd^ a&eeiitt-fngtiet/
SctlNtect/ en 39nsDemettr/ ggebojen te

(ni^SiföAèerS CeMPöoml^S

qttam om t'OHtcamenfË^it^ aen^ai^
bebetoecten / metfonbec quabeation'
tusreti/le <6fOiïicuttu ©an <i5q?titum

troeft Bioemaerts ©füwrmetsgnöupf*
flöefm lot fUtrtoööcnbortfi"/ «n tran
baer t'ïl^trei^t, tMiuaec
Bloemaert fep
^'neu I0aiiec aemjtngj^
ptt te contec
fepten/ naeeentgge tcpcfeeiunefte ban
Frans Floris, Oft DÓigen bW nae 5^bttta
O0enq«amen» Hiemaci-fcöicfeteijem
ben©3bertipem tlaböer/ flöcöeetm/
Gerit Splinter, D|J bat gp aïbaci' be iim
Uiettföubeïeercnitentten* ^&efen^ibe
Bloemaert Jioo? een fc^ertn-raecffei· te
fcÖiibeten ecnUiip iKJOffeii / frsgljenbc/
bat
Bloemaert alree brter nierftertoaif
n\0 fw. ίΒοφ alfco beffίï spiin ter ϊϊίΐη

tot onmatjgö
gaf/ toajs Bioemaert bpDrminacr bceci·

tinen basDen / latenbe befe begonnen
iêcj^rm-bootfen miboibaen»
ripaïetonrenfifer aerbisD/ entoanber
Danbt ba» een göeefttgD .lèclïilber / ge^
noemt Heyndnck Wthocck.^oe guam
Bloemaèrt bp loos de Beef, een «É^iftipel
ban Floris, oorfe bnincn ï^treelït uïoo»«
nenbe^©tfen/]^oetoei iipbé
ber niet entoass/ ^abbe tn 5ί)π öupjsbeeï
ftaep trmgöentoan Biocklanck, en anber
fraep jBïrflergi, i^er fiabbe Bloemaert
gbefoniei-^i^t tian <©Ip - birim / een
fïurS ban
Diick Barenfz. tocfettbe een
jfêoöerne bantfeet / toeïeS pitncmasï
noc]^ t'ilönfierbam bi^Comelis vaa
der Voort ^cOflbec: 5©aci:comtin een
ft>elenbe 09 een ^evp/m een l^iott&m/
bat fêer aerbtgö beüjgfi te (ïngDen / «ff'
fen0 anbet omftanbicfteben / en ^ féer
lentlts&eniiptnnmnbeglgebam^^ φ»
l^be Bloemaert na< sgm jbttgSepbi
toonbeci^ften Uiel nae ^bolo^t. ^
ftenbeben^abtr/ tiie met de Beer (bte
fula; kee^^ ^ebe) nvt conacto^be^
een/nam ^gnen fioon t^upiii/bene&enbe
Dem (elf te boen Rebben fcaepefHttften
ottt naeteboen^^gn Itetgem conterfep^
tenten ^c fraep ftsucfien/ ban ben ou'
ben ïanggeu Pier, bjaec in ijuam eejt
«Sffeng^t'S^UP^ ton
Bloemaert niet
beel boen/belajgl gem ben l^bet luep^
niflö tijt gaf / en <n anberen bten|i aW
biupcSte, Φοε toetbt
Bloemaert be*

ι

fielt bp ben ^l^fTact ban I|eel7 bte een
biepnigd fcgilorcen eon/en beloofbe ben
l^aber/ ben jungl^t in^gn ïeetmgl^e
feer toejberïiicfe te toefen/ en gem epnb#
liiigÖKtebeflenen bp Blockiandt, boc&
baer en bolggbe met: l^ant befen
b}upc6te ben jonsS^n tot een %al&aep /
en becgöelficfien bienfl / fóobat
Bioe-
maerdt
nfet ba»tc tuggDe gftttigö tn be
conft/en tjSÏepnben een jac^ en een Öalf
biebec tSuP0 geeotnen* i|ter nae foube
Öemben ®aber Öebben beflelt (ic meê)
te tóottecbam/bp benbooibetöacïöe»
Wthoeek j öie pet ban Bloemaert ficn*
be / öera fijube g^ecrn acngö«nomen
pebben : boc0i?ön !®ijf en luiibebar
ntet iÖÖf^Ö^ngen oft toelaten»
Bloemaerc
nu omrent tj. oft lé.^iim oubt/bject
götfouben nae#ari)!S/ eittoastalbaec
bp eenen
lehan Baflbc, nniienbt fe0 toe^
6en :i^an baer Ιφ een anber ^Dilbec/
geÖeetenMailtre Heny: 0ier toa^ Bloe-
maert
bp berb' öaïf 3|aer / fcBöbetenbe
aïïe^ uptben göeeji/bacD met to^nigD
ofl geen
onberbJ03S/onbertii0cBen 0cm
ootïi oeffenenbe met upt ben gfteefl te
tepefienen* ?©oelip]&ternatrnocöeen
bKpiugö tööttoaisgö^toflï öp leroon
Franck ban^etentalii / iitfip ban φα*

ΐϋ0 tetebet t'^p^ggecomen / tn Quam
ooefe ban Matretftt t'ISmfierbam met
ben ©abet / bie aïbaer boo? t'^tabtji
26flHto-n«e(ler ijs aengöenomen
bioiben. CimbÜ^ tiae bejS BaberjS
taerïgben / Seerbe
Bloemaert toebec
fl^ttetfit / twer öPSewi rfmbeït öeeft
ggegot^en/ j^benbe nusgnttoetbbe

Ül^blÖïlUW» iS^umma / Bloemaert
Seeft l^fbobeneerd^l^ 61 be <i:on(l/
bat MMttiimbr^tefierCbom/

föomm

Abraham feloeinaert;
foommfeg^étt moi^)ionbei; jOlee^
net ööetoibibeii i0: ^ bat öp te^n
^tfct^ulmuioojben eelqupcgenbr
Sun tot neerfiicèepbtuermanenbe/toeï
tibmtgben geeft g|^feiibt:3!ci&tDoub}
batït^een^ binnen mijnen leben gab
ntogl^en eentcg goet Uleefier ften fcgtl·
beren / oft be betttjen göebμ^pc6en / op
bat
ii^ gun Ingfe aft mantere j^abbe
fienbe mossen afteeten. 5^oegptot
Simfierbam metwn^n ©aber guam
kboonen / gabbe gpeen !fóert6oftU]9^
be plaetiEi ten befi^n tot eenen Uitnii^el/
baer
^P ^nen gfieefi mocgt oeffpnen:en
maetfetebaer/ onber anbet rieenfhic'
feen/een gtöoten 0eerïgift (luefe/t'toeït
tö tegöenVBooibtgö tftmiierbam/ bp
ben ïleer
zion luz : ï|ier tn eomen ber^
ftj^epben naecSten ban iBannen en
©ioutoen / groot a!j$ 't leben/ toel bet*
fiaen enuptnetnenbebiel ggeganbelt/
toefenbe b'i|i(10itt ban
Niobe, baer
Saet 6tnbeten boot gjgeftdbten Uio^ben
ban
Apollo en Diana, ^efeïf i|i(toip/
bofö op een anbet oibinantie / iS ban
Sem tiocfe ftp ben Ifóepfer V een groot
Öeerïgffi en üptnemenbe fïucfe / baet
39η IBajeftept en alle ConR-berjïanbi'
60e groot b^agBen tn Rebben: ^tt t·^
^^tlgtftban
Bloemaert ggebaen. ^ef*
Ogelgtt i^baérböbenin'tlLanbtoot&
bangemeenuptnemenbe fcftoon
ben banfSet / toel fl® eojbineert/en göe*
fcBilbert toefenbe / en een treflgefe goet
toertfe» Cen anbet <i5oben bantfeet/
«ioegöet ban öem gebaen / en mtnber/
p ban gcm bp ben «©jaef ban ber ILtp/
odt ootft upmemenbe i^ot ben feer
Jonfl-ïiefbigöeitiaqües
Razet t'^m^
Ketbam/ spnootfe ban
Bloemaert b|p
Sroote tronien in ronbé/toefenbe
venus,
luno, cnPallas,
bie gtootén toelfiant
Bebbeti/bOiö b^oegD ban Sem sgn gSe#
baett* t©aer5gnoot6bpsr,Razet,ban
ppttt meet tïeen ftUfjcSenjS: «i^bet an^
ween bootföooft/met anbet bpboeg..

feer toeï g^eöanbellit en gfieto*
loieett: <®or6 eenJïuttSen/ metbooj
ginbiaenfcDefeieïfe-Öooinen
*ii®lpen/toaer op rufïen oft ïtggDen
- <^ben/ en ^bbinnen /
in t terleötet Ztt/ enint tïepn
An-
dromeda, taec Perfeus gaer berïofl / en

. . Foliir:
bionbet aerbig!^ gecoloieett / en toel
g9ebaen<3&pben€onfi-bemtnber0 sgn
ootft banj^emfeet aetbtgelUnbtfclgatM
pen/ met eenifi^e aetbigge en bioütgge
a^oeten gtipfen / s&oertg|^ geteetf^ap/
boomen / en gronben/ binggen bie baet
om ©trecDt feer beeï en berft^epben te
fien/ en ban Dem ggeconterfept jgn:
toant gpfeer beel nae t'leben boet/ geb»
benbe een feer aerbigSe togfeban ttpt^
i^enen /-en^anbeUnnl^e metter ^en /
baer Öp ban eenigDejappige berföenis
bpboegSt/totfonberltngi^en todfiant.
<tang&elgt&Dpinalle beelenber Confl
feer erbaten / gD^eft gp befe btnggen
in't fcj^tlberen grooten aerbt en fc0oon«
Öept/ bartin te pas biengDenbefom»
tgtjS eenige ^onnefcggnen/ bupfier oft
bierigge ïocöten / nae ben epfcö
toert]&0* ilier in tomen ban beefien/
feoepen/öonbé/oft anberjs / feer natuet*
IgcSnaet'leben göebaen/ met «en^öe
i^t(ïoimen0, ^ee^btngden/i)oetoe{
niet tefeet berlabé met toereB/ (iaën bé*
fonber en uptnemenbe toel/en (na mgti
buncBen) niet te berbeteren* üter in
maecfet
fjp tfomtgt eenigemofiige toa<<
teren/oft putten/ metltffen en ctupben
betoaifen/ met eanneblaberen en blee«
men baet op biöbenbe: booj aen op be
boo?gconben/ bjengSenbe eenige ïjeet<
Igtfee groote trupben oft bïaben baii
botfieoftanber^ /toelgöeBanbeit/ en
niet te feer berlabem l^eteonterfepten
nae tleben geeft ÖP bp gem geen pïaet#
fe/ op batsönen gDeejï baer boo? niet
too^beberiitnöert* i^erftïjepbibmgett/
oibinantien / en beelben ban Oem gö t*
teiicfientmet beffen / enbaet nae met
tolt enftoart/ban<©ip-bertoe göerc&tï»
bert/^ön in toper gMnfben/ boo? ben

€on(i-rtjt6enioan Muller^cn rotB meet
boo? ben bermaeröen
saenrcdam, bie in
jijn tepcBerange grooten lufi Sebbenbe/
boet jgn upterfle Wijt/ be felbe met beit
<6?aef-Öfer toeïfianbig/ en aerbigö aeit
ben ba{É tebjengen.
Bloemaert nu
no 1^04. ^ oubt
3 7.3!aren / en toerbt
befenaenflaenben^fóerfibagBs^*
tóeen 5®iiiiban fiflen beguamentbe^
fen/ öertlgtfi berïieften #niegen meet
enmeetnaetefoeitenbuptetfitratSt «
en i®oon^pbt bet Confi Piftura:

et} mtum


-ocr page 220-

Nc&erlandrchc Schilders, f ranccfco Badens, en David Vinckeboons; Folaiai

toeïcfce/ sWtBfp BlOemacrc.omSÖ'
nenfcDflDeratBttgenMoem-aetDt (tjan
Iem1rioemia0 berttetüt tuefeiiDe)
jeel^tenbïücfe toefleöaen tnflun(iifl&
iö / öoietfp uptrecöte bantfebaeïöcpDt
lïan 3®ttcc0t stjnen nacm retDt upt öe
IQ^eetelbt
tiHtv lo&gt]^ borrencn ti^^
ggen/ooo} b'al-ftenüe en al berneinenife
öotBter öet fpjaetS/ öe öiipfent tongö*
icÖeOwïWiegl)cni>e Fama oft gljerucij^
te / Die in öa« göeöacbt-camct/fap Den
JjetmacrDen ;§>cDtlöcr^ namen/Den
nen öOnftetflgcfeöepötfal oterieUeren/
en boojDe UcrDerarjcfeercöeec ban A-
tfopos eeUJiSbefcgeitnen enbej^oeDen»

^(t ïebcn Dan Pieter Corndifz,

vanRijck, ^cDiïDftban^eift»

D<e «©efffnatr^ onfec €on(ï / bie
bupten^ ILanDtii faefonbet in 31ta'
ïicn / Ö«n langljen tpDt öebben ontDou'
htn / t'öupjs toe&ec toraenöc / bjensöen
Ö&emecnlgcfe mtbe ccnig&e üjgfe oft
öftebaenteban üjetcfeen/bie be gemeen
öube i^ebetïanbtfcöe in fcDoonDept en
treflüröDepbt teboben gaet/ oft baer
men fc een onoöetocon oöeefttsijeaeri
bicèepttnfiet «Decftraenoorfefoo
ïjebonben aenbe öanbeïingöebanPie-
tervanRijck, ^cfiiibiiV 5§efeoojente
^elft / toelcfectJ öe '^teprfeen-conH aen*
bing te ^elft/fcp
lacob WiUemfz. boei)
nae ben tijbt ban tiaee macnben/ üjerbi
ban be €onlï giicnomen / en op anber
bingöen g^eïjouben bsn tijbt ban bjp
SEarem φοε bjtrbi Dp booj ïu(l ujeber
tct be Confï gebzeben / en guamlesren
jjp
Hubrecht iacopfz. een goet aècöiïber
en€onterfi^itrieq^eIft,ï|ier bjagt Pie-
ter aen tppfSsnen feji J©aenben / en foo
beeï mm οοΓδ aen be bertoen en ijet
fchiïberen. na begaf Dpyf^ met
ben ieeefler nae Stalten / alujaer öp
Weef ben tijbt ban i
be met beel berfcfiepben leeefler^/ ooc
booibeeï l^^incen yï^eecen / ^aten /
fBoni6cn/#onnenAe« aïbeïlep btóm/
meef! in afle glaetfen ban / ƒ?»
ba <©ïp-becbJf/ als ciJben nattefiawK.
Ï^P is bit ^aer i^o4.ïcn JiBan ban 5
laten/tooonenbe te ï^aerïem / altoaer
gioötbecftöepöen frae? tónflenSeefl
g&ebaen/foogcodtal^tleett* ^nbe^
anbec / een fluc6 ban een geutBrn / ïat*
fenbe eenenfiijcBeman eti
Lazarus ,etf
(ïaet btipten 3|aerlim totbe^iee^n«
<SpnbltngOe Öeeft ξ|ρ ^ebaen op eenen
feer grootenboerg een l^eitc&en/ mei
beelberlep göeboggeïte / en anbec bin^
gen/met oot& beifegepben beelbel^eu«(/
beejlen / en ggebiecten* Hp geeft
tta
fracpmaniere/ Uielcfie g{)enoet0upi«
üjïjiï en te feennen oBeeft / bat ÖP beeï
nae
BaiTaens bing&en ggebaen geeft/ en
feer beet'big en aerbig ban l^anbeltn«
ge* iègn uiectBen bte beelOicc en baer
gefien tuo^ben/ getupgé j^em een groot
H^eefler in onfe €on(i te bjefen/fo tn 01^
binantien/al^ ooc& in Conterfeptfelen.

ïeUé tia« Francefco Badens^

J>töilberban Slnttoerpn,

05Sfe Confï Rebben bip co^tlgcS in

onfe Beberlanben gDefien in bt^
ttt göcfialtnis toenemen en beranbe*
ren / befonber in be colo^eringije / car»»
naticn/en bicpfelen / meet en meer jijn
gÖebJojbcn afflefrfjepben
ban een (leen'
aeötiglje graemuicDfpbt / oft bicetfie
©iriÖacDtigöe / roubtacDtigDebctbJe ·
toant begïoepeni0epbt in lijf-beruDe en
bleefcöac&tigije biepfeien
59η nu Öeet
fret in g&ebjupf6 ^etocjbcn. i^icr
toe öeeft ooc geen rtern be&uip gebaeii
Fraiicefco Badens, bcn Vbflcficn ΙΰΠίί ge*^
bojen tltïïibjerpé/iilnno i jy ï .fn üja^
brif 3arcn out ten tijbc ban be ^èpaen"
fcöe jurie/ toeïtfee göffcbiebbeShnö
li 7 6,ben 4?" ISobember^^ijn l^aber/
bie bit Sacr 1604. t'Slmfierbam ober*
Iceöt/quam co^tjs nae be boojfepbe
riein ^oUanbt/ foo bat
Francefcouan
jonggi t tlmllerbam öeeft gijetoooiit/en
g&deert bp ben!^abcr/bie een gijsineeu
«êcöiïbec toaö/ fonber anber jiKeeftei;
te Debben«
Badens in g]^efelfr]^p ban
lacob Mathan , be ft0oon-foon baii
Golczius, rrpfbeen toaiiontrenbtbie^

longbftefcöoon maniere öiec in't ILant
biaegt / be^ noemben gi^m be jongDe
^tÖilöerii ben ^aWaenfcgen
öer
i toant eenT«ïf#on Woepenbe

mSïotF/

eit gioepenbe mantere geeft / toefenbe
ten uptnemenbe lUetfiec / bepbe in
te
f^iïbcrenWoiien/ tronien/enCon»»
terfeptfeïen. W Saer 1604^ geb tcfe
f«mfierbam fsijnenSupfefiMóneen
eaflgcfi groot (lucfe / ban een
Berfabea,
Öaer babenbt / aïtoaer fiaer eenen b^icf
tuerbt glgebjatfit/ eneen oube toppe»
IttflTe öaer bafl in b'ooie befelW oft iup'
Rirt/ met
meer ©joutoenaetfeten/ en
anbersi j toefenbe fe«r uptnemenbe/gra»
teïncfe/ en aerbigö gUefc0tIbert/toel ge^
toïojeert / en götojbinecrt*Beei Con^
terfeptfeïen sqnban D^ni uptnemenbe
Ibel gjgebaen/eentge in oibtnantien ban
i^ifïoiien te pasi ggeb^acgt toefenbe/
00C& beeï bancitetten / en IBafcaraben
op ben nacj^t / en op iBobeme/ oft
beejs-tijtfcfietoijfe ban deebingge/ baer
ÖP feer fraep ban /STot Cornelis van
<ler Voort
, ^cf)iïbcr t'^mfïcrbam /10
banüem eenfüitgban tbieeg0elteben
op 5gn §taliaen0 / ben l&iper fpeif nbe
ep een S-upt/en tfamenfing^enbe^acfe
Sab meer bingBen moggen acntogfen:
%ocB bit öeeft mp beröinbert / bat icfe
betegenbioo^bige ^cBilber^ oftCon^
ftenaren Beb gBebonben foofieel toepi
Böerïgtfe/feggöenbe/ niet genoet Bfaem
in be <tEon(ï te toefen / om bcrbienfilijcfe
bpanbergroote IBeefïerjs te toefen ge.»
tö6ent/ oft göenoeiut: ;êoobat b'of
berïeben mp niet connenbe pet feggöen/
en be iebenbe niet toillébe beeï befröept
Doê / icfe niet recïlt boo? toint en fïroon:
Dcbmogöennocö gBcmacfeïgtiie rep?S
ï4»i> Francefco öabbe nocö eetien

"B'dins. j5joebec/ gBeDcetenian, bentotitBen
toast gebojen t'Hnttoerpen tCnno ij?^*
ten 18'«.5Sobember/beertBien bagOen
tiaer be iêpaenfcBe JPurie: :©efen toasi
«Ptgöerepit nae Staïien/en in be €onfi
feer toonberïgefe toegenomen / batmen
b^el ban Bern te berDcpeuBabbe* ^p
toas in i©uptflanbt tn 51talten ober al
ban t'göeïutöfeer toegBeïaccBen/ en
[00 bjtenbïgcfe toegBebaen göetaeeft/
bat Bp bp be mee(le i|eeren / om gijn
^onfi- / ober aï in grooter toeerben / en
uoogBïgcft ggtloont i0 getoo^ben: boel)
ttwenbetoebirmet epeen#eerbttotï

I onsSeïMcS gantf® te gronbe getooi'

^et Heümban David Vinckc-
boons, ^cBiibec ban
JBercgcïen»

IjSbienmp niet qualgcê tooibtnae»-
gBefepbt / foo aciji icfe bat niet göe»
Öoojt en
ijs/ bat it mijner Confl Balben
mpoptpet / oftteminlïenonmaetïgtfe
Beb gBeroemt: IBgn toerr&en be^ aen^
gaenbe ^eeficg botli loffen toom oft
b?pBepbt / foo beel fp bermogBen / a js
glictoiffegOempgBen/mgn bermogen
t openbaren/en te gïjetupgBemiEn con^
nen fp Bun felben niet pjijfen /fp mogen
foo beel boen / batfe bp be berflanbigBe
beleefblijtgfitB beronfcBuIbigB^n / op
batter maetlgti^ ban macB sijn gefp;o«
fien» iBijn epgBen berfiant oft oojbeel/
of bat niet gBenoecBfaem toaer / onber*
frBepblgefeen beftBepblijcfe banbe oef"
fenacris onfer €on|ï/ef Bun toercfeen te
fcBigben: foo bermijb' irfi mp bocB be
Conflnaren tegiien maïtanber teberge*»
ïgcfien/ oftfiinbtflijtfi pemantteber^
acBten / oft b'een BoogBer als b'anber/
tot anbergÉ berminberingBe / te fieflen.
jBpSeeftbarrom goetgBebocBt (om
in geen berffp-iurcrbe bolingBe/ te baï^
len) te ijouben befejireerfe/ bat icfe / to»
menbe in Bupfen ber Confï - ïiefbigBe /
arBtBebbe /enmerrfie/ toattonfïigBe
toerrften/ en ban toienjs fianbt / baec
boo^ befonber en uptnemenbe bp ben
anberen göeboegBt / en gBerefeentsgn;
toant of iré a! fc!)oon nae mgn bebunc^
fie mgn èennis pet bertroutoe/ oft mee
teberfïaen/fooboïgB ielfegBeern met
eenen ootfe t'gBemeen ^eboeïen ber
<ironf!-ber(lanbigBer: toaerom tt& niet
tan naeïaten Bier te gBebencSen
David
vinckeboons
, gïjeboien tê J©eccBeïen/
tn'tgiaer i i
7 S ♦ toelcfeenrieenfeinW
toefenbe/iss gBeï»iatBt t'^enttoerpcn/ en
metsön «©uberjs naefeben gB^·
tomen t'^mfierbam in^^óïïanbt/ al·
toaet hp notB teggentoooibi^ U
4 tooor»«^


-ocr page 221-

Tcrfcheyden Nederlandfche Schilders.

Verfcheydeii Nederlantfche Schilde®.

HMitnenbe: ^gni^abectoesteenretie'
10 Α 0oet ^fötlbertn watn-iitttat/
ggenocmt Philips vinckeboons, cn IjS O*
öericbm fSimfletbam 2ilnno 16 ο u Da-
vid '^tft eerflïricfe acngijetjangDcn ban
j©atcr- berlöc tetoercfern bpijtn
ber/nopt miber |©tf(ïergïj^Öaöti)eb·
bcnbe/ enöeeft ijemnabecöanöt&eeï
aen b'eip-bertoe söf ÖPUben / öe^
öÖebenbebeeïin'tt een /itiaSenbefeer
aerbtsBc ijeelbeSen^bfin «pinemenben
toellïanbt Ceiftlgtit siju ban öcm te
fien t'Sfimfïcrbam in be Calter-firaet/
tot bcnConfi-ltebcnben Jl|ecr loande
Bruyn, ttoeefraep (ïucjcfeetiüS: €;'een een
Cmpö-biagmg0è / met nptnemenbe
Setooeï en toeloop ban aïbcrfep öoïfö /
ÖÖeïijtfe aiifuUfee 3|ifloiK berepfcöt:
^anbec een asoeren I^eiims / oocfe
fteeï bo! aerbigöeen cIucDtigÖe boot;»
ftn ί <©oc6 ^eeibcn / fiupfen / boohien /
eiilLanbtfcöag / baer &p feer fraepban
iü/ nptnemenbe / enluelsDebaem
ép geeft oocË nocjg gl^etnaet&t tüiee
^m^m / toeïcfee üJfrben g^ebiacDt
te jfrancfifóojt/boo? ben
?|eerenCay-
mocx, t'een totfenOe een BLanbtfcDaii/
itaer
chriüus ben 35Itnbcn o{i ben bjeg^
eSeneefï/ en t'anber ren 25octen Bjup^
ïofty feet aerbtgö oÖ^baen, ^aertjs

ootft b^n Bern t'lmfieïben in t oube ---------- - - _

jaannen «l&aflöupift/ in't€omptob? /1 rentebergöe boet

een groot jlutfe / beertDien boeten ïang ----------- '

en acöt ftoogö/ tosefenbe be %otecóe

öooj tfeïbeo&ailöupsi / in m natfjt/
metbejjlaetjS enfiupfen naet'leben/en
alberïep bolcft / met lanternen / en an^
ber ïtcgten/ aiieiSi feer aerbtgö en toel
Ö0ebaen:tBitbebcöp2δηπο
1604. Beeft ÖP onbf r öanbc ttiiee flucp"

ienjj / ÖOOJ ian van Conincxloo ^φίΐ»'

ber/ t'een bjefetibe i^iebitatie chrifti,
ent'anber een c&amn a&jupioft./ bei
irotnemenbefraep wertMoo^^JitB^P^
ben béeïbefienss / afó Bupfen / fcBf /
en ILanbiftBap/oocfe üjel gBeojbineert»
©erftöepben 3LftntftBa»pen/met |eo'
öernc beeïbefeenjS / en anber^ / 39« i^^n
Öem gBeteptfient/ en gefneben ύοο}
Ni-
daes de Bruyh, btt een feet goebe mante*
re in'tUantfcBaö ttfngben Becfi/ toeïr^
l^e bingBen pegBelgtiK «noicB gtnieen
«übeHentBönbe/ moggen botl&syn^n

öfteefi en €onfï öBetupg^ctr* David^ge-^
iDcfe sijnêïuüöem totiiteerbeeïenbec;
Confi aenb?0benbe ijS / ffee^in 580 to"
ginèem tot 3©ater-berffeen}8 en bet*
utfiten begSelJfn / toetf^epben bin/
g0en /aijs bee(ïgDenö/©O0Deïen/®if'·
fcöen/ boomen /en anber^ / nae t'iebeii
bbenbe / fe^r bebalIgcBenaerbigl^ toe^
fenbe.^ gelijej; öeefD öp οοεδ op (©ïajEh
fcÖ?gten metgoet göeïuciipetbellaert
te boen / batggeefhgbn^^t/ gDelgtft
oot boet in't lanbelé ban öeti&jaefr
gfer/ en fietfen in coper / bat te bertoon*

Hi^'fsns
c^terf.

beren t^ / foo beeï fonber onbettog^ te-
' " ■ intoeicfeniet

en maedfet / ban ijan Bet fcBflbeten ban
«aip-berlue / kuej^nbe ban $gn fraep^^
göeefï^e üjercfien / nae sgn Confi/
bïgbt / tgbt /arbepbt cn betbtenfï/ niet
ban beel te luepnigB beloont.

Ban üiïfcöepDenj^cöcriS

lanbffÖe^cBtïber^/te^
getiüjoo^bigftle^
benbioD,

DdJögK ben Con}i-bfrtieriimb£ii

_ roetéloofeaMarsonfeflanbnnneSv

bonberenbe gBefrButtenberfcOjic&t cn
berbaffiy en ben/^gbt 30η gramftap»'
ren te bergöe beet figgBen - te
brrbaonberen/ bat nerf foobeelgoebc
«©cff^naerii too^ben göebonben in onfe
b jeöe en boojfpoet beminnenbe ^tBtï^
ber confi/onöei onfe ILanbifiu Jïben/oft
iSebetlanberjS / toeltfee foo itfefe al int
lange bpfonber tooubj befcBiÖben/fouf
ben mgn aSoetStefeer bicö boenföoi^
len. ^cfi fal ban / foetfienbe te epnbii
gBen/ aïleenlijcfe eemgBe Bun namen
arnroeïenbc gBebentSen/ foobeel mp
int gBebacBttomen/oft beBent sgn^ ^ „.ur

<iBet(ïlgfB/Cornelis Florisjbenfoonban
Comelis Floris,25ceït-fnijber/enHirtBi'' ^
tect ban 3inttaierpen: befen ijs een upti
nemenbe^cBilber / en 25eeïbt-fn9ber/
baoonenbe t'^tteerpen/ altbaer 3gn
Confl niet gBenoecB naeberlrfenf!&e«
fient nocB beloont en ijs/toant Bp toon*
bec dbetg ett benrbi^

mttetfk em ^i^tt / gBeBeeten pauf'^
FauwdsMWééis i Wfltt^S lifonbectrt Morecif

wntet^

Becten ComeJls van der Voort, bic 30Π
bingen feer bebaïlgtfe en aerbigö boet / χ'^χΤ
en met pooten biellianbt/ biefenbe
nocB een longB JBan/ in't befte stjnjs ïe^
Uen^.^^aer ooefe in ben ^^agije
Evert Evers
Krijnfz,
ban ber iBae^ / bie co^tsÈ ήί ge^ Krynfe.
tomen «pt Sltalien / en geêft te iSoom
Bem aengBeüjent ten fcBoon beerbigBf
en gDeejitjaBe manier ban fcBtlberen/
foo Uan $ii!o^ien/aljS conterfepten nae
t'leben. Sicfe beBoeföe oocfe niet ber»·
fbjggcn in beni^age een feer goet^cBil^
ber / en€onterfepter/
Raveiteyn Qfje* Ravefteyni
Beeten / bieeenfcBoon en goebe Banbe-
ïmgBe Beeft. j^ocB ip te ï^aerUm een
jongB Ïfean
/Aert lanfz. Druyvelleyn, in Aert lanfar.

rontcrfepten nae tleben / ccn feet goet
JIBee|!er.i0erfiBei>ben Conterfeptftïen
mo^enban B^m gBefien / en Beeft Bp
onbec Banben/bieTeer |Bee(!ertöt]g sijn
SBebaen:#nberanber/ ben <0ieefen
<6iaeftnne öan CulenbojgB/ tenboe^
ten upt/ cn alfoo groot aïii tleben: 5©e
ï|upfb20utBban Sr,Knotter,bat eenaer^
btgBe en tatl gBeBanbelbe tronie i^: en
beel anber meer^^tfen iss een ti^ifcipeï
ban ben tonlïigDen
Michiel Miereveldt
ban tselft/en t0 nocB een rebelgcë jong
iïlan, q^aer ijs ooc&teïlaeclemeen

ilaeiïemjS bOjger/Frans Pietcifz. Grob-

ber, een nptnemenbe goet «Conterfepi
ter/bie oocfe onbertuKIBen ban jfigue

een toefenbe / bocB be Confi maer bp
Infi gBebjupcfeenbe. a^oojtis 10 te ^eïft
nOCB
laques de Moflcher, in alle beelen He

ber Conflen tori gBefcBiffet/ en erba-
ren. ceSWefemaerijeiooffeThonis Ari^ Thonis
aenfz, een gof t ^cBilber: €n eenen Ni- Anaenfz.

clacs van der Heek, Uan t'gBeflacBtbön Niclaes van.
Marten Hemfkerck, cn ^^ifo'pel ban Ian der Heek.
Naghel^to f fenbe een goc t ^cPber/be^
fonber in ILanbtftBap. i©aer oocfe
te ^elft een nptnemenbe 3ongö-man/

gÖeiieetcn Pieter Geeritfz. Monfoort, PkterGec==

gfjeboien binnen 5^eïft / ban goctgBe^
flacBt / bie
üp ïufï met groot opmercfe
be Conjï of ffent/oubt toefenbe ontrent
befen
tjS mi ïsifcipeï ban Mi-
chieiMiereveidtjbaer Bp bocB macr ccn
Balf giaer bp en toass. ï|p ig neerflieö
t'onberjbecfeen be mcefle fcfjoonBepbt
ban be ;i>cBtïber - tonfi / en coïojeren/
piactifcrenbe upt ftcB feïbtn op ber^»
fcBepben toijfen / tepcBcnenbr cocfe on^
bertuficBèn op blaen papier/ met Boo'
gBen en bicpen 5ijnbingm nptteelben:»
be.^gnmeeningBe iiS binnen 5gn ïebcn
niet beeï/maer pet befoiiberjs te mafeen*

jSotBilSecn ?[^ifcipel ban Miereveldr,
Pieter Dierickfen Cluy t, ban ^elft ί 5Ϊ)η ΐ%ί« ^

©aber toasseen nptnemenbe beminber ^«ckfe.
en feenber ban alberlep bloemen / toten
alis een ©oeftcrltngB ban Flora , ben

macfte bah be asioem liebenbe ï^onig-
bpen enbenBonigfeer geleerblgtfe een
i^eberïantfcB 25oecfe.
Pieter 5gn foon
iiifeermetfiigBtot boltomenBepbtber

s

tenfcBilbcrt:enalftbeBoeft/ ofttepajs ί Eanbtfcfiap en beelbefefti^ üjel erba» i>™yveft€ya
tompt / Bem ootö in boibuer-toercfeen
aerbtgB bjeet te bcBelpen: befen een
^ifcipd gBetoeeft ban
lagues savry,
baer BP bocB niet en leerbe aljS baat ban
iLanbtfcBap* i^erfcBepbsn Conterfept»
felen/ groot en Beei rleen/ 3gn tian Bem
Bier en baer te fien / feer biel gBelgcl&en'
be / en biel gBebaen. ^aer i^ ootb te
9l|aerlem/ en ban l^aerlem /
Comeiis
ciaefz,
u lijeïffienbe Eee-baert en an^
ber Banteringe tierlaté Ocbbenbe/ Beeft
aengBebangen te tcpcfeenen en fcBilbe*
ren fcöepen/ met t'gene baer bp bcöoeft
te toefen/toonenbe Uionberlgtfeen gijeefï
en berftanbt/ al^ tot be ^cBilbcr conjl
ban j^atueren boojgBeftBicBt 3gnbe:be
fa^eltngOe (toutoen / en alle epgBen*
fcBiippen ber fcBepen berfiaet Bpnpt'
nemenbe toel/en Beeft alree foo aerbige
maniere ban toercfeen/ en fnpber bafïe
BanbeltngBe ban Bet tietfecn bet töu^
toen / batBpniemant ietogc6enBi«ft.
^aer 3gn 00c tKlmfterbam notg tiuee
ScBüberjSban siintbjerpen / gBeb^oe'
berjS /
Β ern aert, en Pauwels van Somer,
BernaertgBetroutot cnupt Sltalienge^'
ö^tBt Bebbenbe be bocgter ban
Aert
Mijtens, etn feer goetConterfeptec
nae t'ïeben/en aerbtgB ban o^binantien/

Bebbenbe ceni^e 3iaren in^Staïien ge#
woont. Pauwels nocB UipgBefeïle / iiS
yot nptnemenbe in alle beeïl bcrCon(ï/
ïop fn tnbenticn / al^ ronterfepten.
jsaer isootfe rsemflerbameenbefon^
5f ^J30«|®ee(iet/in te tontcrfepten na


-ocr page 222-

Verfclieydcn Nedcrlantfche Schilders^

^töflber-cortf! ie comen/en iö feer qet
fhggin'tintKnteren/ «^eptBenen/ en
fcfitlöercn» ©eelanöer jottgöe flecflen
meer atlit ic Uiel bat &ter ^laetjsc lueer^»
tigD mofpten toefen / tte mp ontie&ent
«n/oft met te
booi en tomtn/ be toeic*
Ketcfi toenrcööunfoo te ftebltjtentnbe
^Confi/ bat'tgöemcöte ficD g^etoeec'
l)tgDe ber felbet namen fo 0elber upt te
Mafen/ batfe in t 35oecS besÈ on(ïerf

tl·» vwvm r»..........

iiotonlueerben gDetleltoft gl^etoenit/
tia fommtgec oojbecï / btemogöen f)tet
tooj ggepjicfeelt en aengÖepo?ttoio|i
tien/baec toe te comen/en fuUBss te too?*
iien. (tSpnbltngBe bienfcft tclè/ntemanbt
mgnen gebaen arbepti öaïben mp ron*
ftancften / 't 3P om mpn onboïcomen^
Öept/ oft pet bat öem mifgagen mocfit.
#ocD bat nfemant ίίφ Öcm te pbelijcfe
toer&effe op be Conlt/bie icfe tooojDencn
•en fcgabuto ban 't recöte voefen/ en een
iiloem 0eb gDejgeeten / toetenbe bat
nock onis imen metenifiaïfitmixitic^
fienbeftliabutije/ en eenongöeburigOe
©eïbMJÏoem.
%\\t öijiS-flaben / ton*
litge jennen en ^mceelé/moeten epnb«
Mtk upt bet Öanbt booj be bemielcnbe
^oobt toecg g^eroc&t en ggenomen
tno^ben: baerom begoeftmen emfïlgc6
tebefïeen <0obt!gcfó€on(!/ ban Itef
Beïiben ben eiien |©enfcöaïsirp felsen
tebegettigBen/ enteleeteninbicbaet
bolli^ng{)en/al0 bjefenbe eenen feêeren
toepabt bet eeutotggetfalt^pt* Sclf
Öabbe ban ben conftigj^en ^ïajs-ftÖiP'
b crjs/|9ïaet-fngberii/en i^berlanbfcöe
©?ouüïen/bie 't ©incecl göeoeffent Óeb*
ben/mog0eneenigf)ebeeIengie£bp
boeg0t öebben ί ban aïfoo tc6 befelbige/
oft be bpfonberfïe/t fomtobenbooiBe'
nen tn be lebenjSbec^cOÜberjSbebbe
flöenoenit/en beröaelt/ en bat tcé mm
25oer& bafi bebtnbe btcg te bio^ben/Iaet
ίίδ 'tbïijben bp mijn eerfïe boo^nemen/
alleen ban ^cotltieren en ^cDtlberiS te
banbelen ofttejj^jgben: bebencBenbe
baer beneffen^/flit 0et Daefi tijbtfoube
biefen /
itl0 tc& ban anberen gebbe g0e'
fcfijeben fioe fp gefcööbert Öebben/bat
mptot ben i^tneeelen jgeetbe/ om
al pjoebenbe te onberbinben/of ίτδ ooc
pet goetiS eonmaecBen* i|et bielcg met
onsöeraben toefenbe/ ί£δ be Conflte

uiiuyK-Miwt-ii uut-iMtw» / .1.*·

gDebalie/nu ban nebecleg^e mgn ber«
moepbe ^en/ bte bocB De^cdiWet^
tonfi en al öaer ebel «©effenaer^ tec ee-
ren en göeballe/oocfe be ètöilber ieugt
tot leeringöe/ bertofeBtng^e/ enber*
maecMiit&öepbt/ bu0 beeï gDebiupcfet/
en met bcel töt en moepte/tot mgK niet
geringe f^abe oft nabeel berfleten jgeb^
be/boi$ lufl geeftmp boen aenban»
gffstt/ boïöetbenen
boIepnben«

Eyndt des Schilder-boecks.

Appendix, dftaenöansftttmi öit^cBtliret-öoecïi: irvtijelcfeeiï
eenigöe bingöen φ/ bie men bp ben ieben eenig^er ^Utl·
faï boegöen/beranberen/oft ber bf'
teren/aïis aeugetoefen bjo^t»

01.1, b in't ïeben ban Po- , bjefen g0e(io;tben / «ptbarenbe met ott^-
lygnotus. Ariftoteles in 5tjn ■ maetlgcb laccöen/ öem berfticfecnbe/na

t'ïeben fcBöberenbe ren berimijelt oubi
bjoïligö a©Df, ^it betupgBt
Verrius
Fiaccustn30n 25oecfeenban bebetepc
feeninge ber tooojbcn/ baer Dp aentreit
Sex. Pompeum Felium. J^ier op DeefÊ"

eenigb l^oeet gDeflelt befe berfen:

jfol 7S* a. ï|iet (ïaet/bat icfe t kbin
ban
lacob Puntormo nict befcö?öben
foube: boeb beb mp om oo^faeck ht^
bar&ty enberlupmbtijitupttc boen.
. ^oU 11 ƒisimpqualötb bciicöt/

tatMichael AgnöloCaravaggio boo^^ü»

gbefc&iiberbt lamf&en bebtngöenban
lofeppijnbcfpot»

jpoi, 131 ■ b. i®p bJcrbttiabiticDt/
bat ben ï^epfcr
Maximihaen g0cboobt
een ban ben €beïlupben be ïeeber ie
ÖOUbgn/ baer Alben Dureropfïöntrt/
ben bjeïcSen bat 5tjneng,otigi)En gftc^
boobt / feggöenbe tot beu ^cpfer / bat
fulcSjc ben Siöel tot berrïeeningOe foube
toefen / luaer op ben iiepfer anttoooi^
öe/aÖflgcSboorgenen ijsber&aelt. <en
foube
Alberc boe boo2 ben ètDtïöci'^
Debben gegsbcn bejS feïben <ebeïniausi
tnapsm <ee!u'göe meenen/fbjaren bjp
bjïitc fcftilben in een roobt belbt: bocö
bocrmt be ^tDilberiii blaeuto^

jpoï» rj 3. b«!|iermo{ïfïaen/atöt
fïucSen / in eich ttoee i&eerben / maecf
δεη fcfièien Conterfepifrïen*
i^ol, 13 7
.b*Qilintijn Macijs obetïeet
«ƒ 2 9« biajs een groot i®uficien / en

if ol I ƒ 1 ♦a. Antonis Moro (iarff^nt»·

bjcrpcn/ onbt s %miu een ^aer
booj be jf ranfcfie ^ucir,

^0!. I a. ï^ier iss mp guaïötfibe^
riCljt/ batbenjOngÖen
PieterBrueghel
nae t'ieben fonterffpt: i^antöp beet
Baberjs bingDeufeer aetbigöco·»
pteeit en naeboet.

i^oK 181. ïcffï/ 5ïin ©aber/ Pieter
de
vos,tofl^ een ï|ollanber/i0 ban^ep*
bengïtctocefï*

j^ol I i) 1, b» Mar ten de Vos bie ftarf
3δηπο benbierbeni^etemb^i^/,

jf oï, 1i^ier mo|ï (ïacn / bat Mie-
reveldt
toajg gïjebO|en te 5^flft aen't
JBartfetbeïbt / 3Cnno i /67« Den eerfiew
iHep/ enbatsgn jBoeber^ ©aberte
O^eïft bja^ een <61afss-fcöjiiber, ^p

fiuft bp leroon Wkrincx nittqi}€imt/'

mp biais qualijtfi beiicbt: ^tjn eerfïe
IBeefter ïjietwiiicmwiiiemrz.cn quam
ban baer bp een i©ifeipel ban
Biock-
landt, Auguflijn^
teï©elfttoefcnbe/fect:^
bloepenbe ban gbeeR in inbentien,i^iec
ïeerbe
Mrereveldc aïbereerflfc^ifberen /
en \ΰ(ι§ bp Dem ontrent tgienbieben^

fiabbe ttfDtlberen bp niemant gfieïeert* ïïp (ïarfbioegO. ï©oe Miereveidt onbt
jfoï,
147. b. loos van cieef, ben fot- j toa^ ontrent 14* 3aer / trccfe Op t'iao ·
ten geöeeten/toajS boeg ban rgöeflaeBt treeöt bpBiockiant, enbjaffer ttofe^a*
banMartenfnHendrick,batic6raeten renen b^p3i®aenben. Biockiandc
toiiï» , toajs gefii^ben/ qnam Miereveit f Dup^^ -

^dFol iji.a.^aer icfe niet en gebbebé engocbjel bejsiaaber^ aenïegb toajs/
gftfbagbbanHendrickvancieef,mo(ï ! öem op t fcöilberen^ ba» inbenticn te
g®^/ batÖPiögbefioibenbanStrtüci ί Souben/foofieeftDpbendide negen oft
»e/9«nno i s 8 9,Marten q«am in'tOBibt tbien blaren öerbjaer t niet beeï anberiS -

ί ^nttoerpeu 3inno 1 j j . #maet6t eï^€önterfept|eïen» «Dnbn:

βηδβει-

Poëtica, <ia}j» 11 .fegDtibat
Poiygnotus
gUtmceniirfe be
. _ iöerfconen beeï fcDoonber

fclïiitietbe aljs fp toaren/ma®r Paufone
inaechtcfe ledijcfeer/ en
Dionifius ^t^
löcBfptoaren, ifoï,7.a, zeuxis fonbc

Hoe lacht ghy fonder maec ? oft wilt ghy g'lijcken even
Den Schilder, wekken is van lacchen doot ghcbleven?


-ocr page 223-

Appendix, oftaengansl^Dmt get^cgtltrer&oecïi: irv^eid^ett
eenisöt Mnflien ?iin/ öic men ftp öcn leben e enigöei^ ^δί^
i>£ï0 faï boegöen/ tjcranberen/ oft öecbe»
Uttn/ aijs aeiisctoefen tijojt»

oi. J, ïï in't ïebcn ban Po- , üjefen öö^fiojiben / Kpttarenöe «iet oit^-
lygnotus. Ariftoteles «j 5tjn j macilgcfe laccöen/ Dem Uer|iicfienbe/na
Poëtica, i i^fegBtJöat; t'febenfcöflöcrenöceenijeriniyEltoubt
Poiygnotus ggenteenJirfe bc i biolligö ï®ijf, betupöDt verrius
l&erfüontntoeeï fcïjoonöcr I Fiaccusmjijn aöoccfecnban bebetept*
fcötlbetbe aï0 fp toaten/ tnaer
Paufone EeningG ber tooojöen/ toer ijp aentwft
Hiaecïitcfeledijcfeer/ en
Dionifius Sex. Pompeum Fellum. Tf^Kt op Öeefr
ïgcfe fp maren, ƒ oï
,7,a« zeuxis foufec eenigö i^oeet öD^Hcït befe berfen ί
Hoe lacht ghy fonder maet ? oft wilt ghy g'lijcken even
Den Schilder, welcken is van lacchen doot ghcbleven?

ipol 7 S* α. i^itt (laet/bat ΰδ t lebtn ipoï. i ƒ i ^a. Antonis Moro (ïarft'^ntf

ban lacob puntormo nict bcftö?öijen toerpcn/ oubt s^* 3laei:

foiibe: bocft öeb mp om oo?faecii bCi boo^beJ^ranfcDe^urtr.
barOt / en bcrjUpn^bt bit «pt tc bo εη. i ^oï. i j
4. a. ï^ier iss mp quaïgtfi bt^

jfoi^iij^a. i^mpqualDcfebmcOt/ rmjt/ batbenjongöen PieterBrueghel

batMichaei AgnöioCaravaggioi-ooi^ijti nae t'Iebcn fontéïffpt: l^antStp beet

flO^ftDflberbt ^euffeen bcbinoiienban i^flberjs bingötufcer aerbigöw

lofeppijubffyot*

jpoi, 13 i. b. iBp bjfrbtnabcrtcDt/
bat ben Éepffr
Maximiliaen gfjcboobt
een ban ben €beïlupben be iecbcr te
Doubni/ baer
Albsrt Dureropfïcnbt/
ben luelcfecn bat stjnen ^ongOni gftCi
boobt/ feggöenbetotbenliepfrr/ bat
fulcfiy ben Sibel
tot berrïeeningDe foube
toefen / iraer op ben ^epfer anttooo^
be/oÖEÏÖfïi büoi0cnen ijS beriïarlt. <en
foube
Albert öoe boo^ ben ^röiïörr^
ijefcben gcgjbcn bejs feïben €belniani
tuaystr. eenigfie meenen/t'üjaren bjp
Ιϋίίίε ftfjilben in een roobt belbt: borö
boire nt be ^t&überïS blaeuto*

pieertcnnaebDCt.

S^al 181. b* ïerfï/ $gn i^aber/ Pieter
de
 een ^olïanber/i^ baifftep*

bcngïtftoceii»

Jfoi I ^ ï. b» Marten de Vos biC (ïarf
SSlnno 1^0;. benbierben^^etcmbit^/;

jpoï» 19/. i^ier nio/ï (ïacn / bat Mie-
reveldt toais gfjeboien tt <ï^fïft aenï
iBartfetbeïöt / ICnno i /67. ben eerfien
jTBep/ enbfli^gn iBoeberjS l^aberte
^clft toajs een <©ïaeii-fcD?ijber, H^p
Öeeft bp
leroon Wierincx niet gfjeieert/'
mp Uiais auaióffi beiitfjt: ^tjneerfle
^Beefier JjietWilicmwiiiemiz.enquam

jpoï. Γ3 3. b.!^ieEmofinaen/atöt ban baer bp een tsifnpl ban Biock-
ilutSen / in eicii ttoeei^eerben / maec» landt, Auguiiijn, te^elft toefenbe/feec
δεη fefifiicn Conterfeptfeïen, 1 bïóepenbe ban gl&eefï in inbentten.ïiiec

i'oU i37.b.Qiiin"jn Macijsobetïeet ïeerbe Miereveldc albereerfrfciiiiberen/
i2 9,toai8eengrooti®uficien/en I en toa^ fep Dem ontrent t^ientoefien^.

ilPdarfbioegi). tpoewiereveidtoubt:
toa^ ontrent 14* 3öet / trccfe Op t'w^
tretöt bp Biockiant, en üjaffer ttofeSa*
renen b?pj!©aenben.
Biockiandc
toasi gcfJo^ben/ gtiam Miereveit rfiupjcf^
€nSocbjeI bejsi^aber^ aenïeg]^ toa^/
fiem op tfcöiïberen^ban' inbentten
te
fiouben/ foo 0eeft öp be na?(!e negen oft

Öabbe t'fc&tïberen bp niemant göeïeert*

ipoi. 147» b. loos van Cleef, benfot*
ten ge^eeten/toa^ boc^bant'göeflatöt
ban
Marten fn Hendrick, böt ïcfemettn
totiï.

dpol ï s I .a.i©aer itfe nict cn gebbebé
fïerfbagö batl
Hendrick van Cleef,mo(l
0aen/ batÖPijSöbefiOibenbanStrtüci
»e/«nno i s 8 9,Marten q«am m'tOBilöt
iJlnttoerumSittno ijij^.

-ocr page 224-

mhn Cöiitetfeittfcïeit /^gnber ban
nee Danti betf^epüen te li^elft/ tot ben
25uraÖerinee(iec DUeer Pauwels van
Beerenfteyn : ^ocD fiet Conicrfcptfel
ban ben 35urg0etmeefter/b'#eet schii-
peroort,tueïc6e feer uptneinenbe en con*
fliflöflöebaensgn»

ipo!. ïcben ban Geerit

Pieterfz. ban i^tniletbam.ïDaec i0 ban
Geerit Pieteriz. f^fimfierbam/ 011 s. Se-
baiHaens tj^oeïen /bit g|aer i ^ 04. gele*
betteen laot oft Co^poiaelfclgap/bjaei;
ban Capttepn ΐίί (tcfemeen) lan lanfz»
Carei,bat ban tronien/eelgcSen/rieebei
ren/fpbé/en anber bp bjecc/uptnenienbe
soet ta)ecc& t0/ feec aecbtcD eefcDübeit/
en in eé fo öeerïöcfee gemeen ïflaetsi 3gn
^laetsi betbieniltg bielb]eerbtc0. i^ocg
Uiil öp't baec bp titst ïaten bïgben.'tnatr
boojbiengen StDilber-Iu|l bannteuis
ontflei^n/geeft een boojneem/ nu eetfl
te beginnen biat boen/ al$i boogde'
nennoptj^ebbenbeinbeConfl genoecD
bolbaen: 't bielclg een goebe meeningge
tl benitoniïenaré t^/bie anberfinji ïtc0t
bcrnoegöt bjefenbe/ tomen tot göeenen
booitgangö/ oft fp göerafeen tot eenen
afgangO / göelrjcfeöctbeïen gefcgiet/
bte ingun Sleugj^t moote ttac0tinbe
€on(l bebiefen/en acDtec aen in gun ou«
tecbom / baüenbe in epgSenfinntg^e
booïinge/oft baïfcöe ïatenbuncfienöept/
betltefen 't ggene fp in be Cotift gabben
bemeggen/niet meer boenbe pet / bat
ben Con(ï-ber(lanbigBen bebaït oft
Ijolboet*

lix.
jpol

van Veen moet bit naboïgöenbe bpgöe*
boegöt toefen. Oöavio van vecn geefl;
tot 3iin 14« ^aren toegDelepbt
te leetea
be ^cgtlber-tond/ bp ifackciaefz. te
iLepöen / en onbertuffrj^n eentgjgeuren
bejei baeggis in be ^ettec-confl.en toert
baernae gMcöicm banbeni^abetbp

Dominicam Lampronium, ^etcetar^
ban ben aöifTciiop ban SLupcS/ een göe*
leert f^oeet/bie ooc]& bei ^cbilber-cónfl
feer toel berflonbt/ foo bat oaavio goe^
be onberceclitinge ^clgtebe ban Lamp^
fonio, goetoeï fifpfeïfbe Confïnieten
oeffenbe: ÏDan Oabfe in ^gn jeuggt niet
alleen g^ieoeffient/maec ooc& $gnen om^
gangg gOegabt met be betmaertfïe
ÜBeefierj^ ban CjgiiflenQepbt/al^met

Taddeo Zuccaro, en Frcderico te ÜOOm*
oftaviot'5önen 18, gjarenguaminai·
taliën / en bolgecbe ontrent feben Slae^
ren meed te 0oom. f^an Sitalien fc:
benbe/ taiaj^Dp eeni^enttibtlang!
ben teggentooo^igSim Mtpfet/ baec
naebpben l^eriogö ban 25eperen / en
boebp ben banCuelen/ upt

toien^ bienft jgp gualgc6 con ontaagen
tooiben* oAaviomatDnu^nno i<}04
toefen eeniSan ban ontrent 47*3|aren*
^enlLefer fal t'fottitDbt ootft bebino
ben / bat tc6 aebter aen ben ionger booi
ben ouber lebenbe ^tPber jgebbe gdt*
(leït: fuïcic t0 gefcöicbt/boo? bat itfe geb
moeten na eenigöe toatftten / te toeten/
naebefcgepbtbanSunïeben: 'ttoeïdfe
' ood&ben üectn'tgoebe nemen fal*


Menfch faelt, en dwaelt, veel tijdt, wat vlijt hy hem aenwend|.
Mijn werck is oock niet vry, noch fuyver van ghcbreken.
Door quaet bericht, oft ichrift, ick wil niet vooren fpreken
y Vergri jp dat ick beken : raaer maken elck békent.

FINIS.

Kegiftcr

-ocr page 225-

Rcgifter der oude Antijcke doorlachtighe Schildei^;

.^Acrefilas,
r^asPrifcus,
Jlftarchus,

jodrobius,
r^lSopus,

iP?!lodorus,

9.Κ
9X1
jy.a,!

ïi.a,
20A

ii.a
II,a,

ij.a.

i.b,
i.a,
ii.b^

aa^b^
i4«3

asjb

ivS^^ArcUius, zila;

Jajlolais'"

Λΐιοο,
irPOdorus,

^JfQeUusPious,
^saterH^

ij.a»
y.b,
zz.b

7.a,

Cratinus, zir.a,

Ctefidemus, 2i,b,

Ctcfilochus, ii.b^
Gydias, Gyzicus^zy^a,

DxdaluSj »

DemoHj 7,b.

Dinias, 2.b.
Diogenes,

Diohifodorie. ay.a,

Dionifius, «^a^ij.b

Echion, i o.a,
Elotas,

Encauftice wst het is, a,a,

Irigoniis, Zj«a,

Eudorus, i2,b,
Evenor,
Eumaras,

Eaphranor, 11 ,a, 2 j.a»

Eupompiis, 8.a.
Eutychides,

EuthymedcSj 2.J«a,

Euxcnides, 9,a,

Fabius Piitor, i4.a.

G.

Glycera, " lo.b,
Gyges,

Kadrianus, ij.b
Heraclides,

Homerus wanneer geleeft,* 4.a
Hygienontcs

Iphis, ϋΛ
L,

Lala,2y.a, Leon.zz^b

Lcontifcus, 2

Lucius Scipioy ii.b»
Ludiusj

Lyfippus, io,bi
M^

Marcui Valcrius Meffiil3,i4,b;

Mechopanes,

Melanthus,

Metrodorust^ ij.a,
Mnafithaeusj
Mnatifimus,

Monochroiastt»,) ®

Mycon,

10Λ

Nealces,
Ncocles,
Neffus,
Nicaoer,
NicearchK.
Niceros,
Nicias,
Nicgmachiis^y
Nicophanes,
Nicofthenes,

O,

Oenias,

Olympias, iS*^*

Olympiade wat het is,
Olympiadenbe^n, »3
Outhcy c der fchilder-cóft,· j

Pacuvins,

Pamphilus,

Panjeus,

Paralius,

Paufias,

Perfeus,

Phalerion,

Philifcus,

philochares^ li^h^

philocles, zjt^

phidias,

pliniustcgenlicmfelf»
polemon, i/.a^

polygnotus Atbencr..
f olygnotus ThaicFj 3. a^
ppotogenes,

pyreicus, iO«b»

pyrrhus DaEdaliNceF> i«l>
Q^

QuintusPedius,

Κ

Rooms bouw wanneeri * δ»

Serapio, ζ ojy^

Schildt van AchiüeSa ·
Simonides, 25,9

Simus, 2.3^3, Socfates,ii.I>
Sophilos, ζ j.b*

Stadius, SyUanioo, f»»

TaiffifcttSj arjX


-ocr page 226-

X,

Tcyckifl-conil ouder als beeïc>
fnyden.

Thelephanes, i;a

Theodorus, i ƒ 2 j »a
ïheon, 15.3

Thufcans vroegh beelden, i ,b

Regifter.

Timagoras, 3 ]

Timomachus, 23,a
Timanthes, 8,a

Timarete, 2j.a

Tupilius, i4,b

Xenocrates,
ΧφΟΛ,

ζ.

Zeuxis, S"*


^tQitttt op leben Der Scaliaenfcge DermaetDe ^tgtlDecjei.

AMbrofiuslorent2etti,53.b

AndriesTafi, 2L9.,.b:
Andries Orgagnaj

Andries Verrocchio, 40. b

Andries Mantegna, 4

Andries del Sarto, j ƒ ,a

Andries di Cofrao, a

Andries Bufculoj 11 g.a
Antonello van Meffina, 3 8.a

Antonio Tempéft, 18.b
Antó en PietcrPolIaivolij3i> b

Antonio G or regio, 48,3

B.

Baccio Bandinelli, 7 c),b

BaltazardaSiena, j^.b

Baflano, iSj.b

Bacilla Fontana, ii5?.a

Broer Philips Lippi, 41.3

Buffalmacco, 3 z.h

C,

Caratz, iiX.a

Caefar Orvieti, ii7.a

CaefardaSalufto, ii8,b

Carton van Vaga, yo.a

Carton van Vinei, 46,3
Cartó vaMichel Agnolbj95,a

Carubin del Borgo, 11 j^b

Daniël Volterra, Sj.a.

Daniël Argentreri, 118 .b
Domenicus Girlandaio, 39.a

Domenico Beccafuri, 7i.a

DucciovanSiena, JK^
. - F* .■

Francefco Francia, 4 3 .a

Francefco Parmenlïs, 64 .a

Francifco Monfignori, 66,3.

Francefco Mazzpl^

Francefco Salviati, 84.3

Francefco Bologne, c^^.b

Fredcrick Zucchero, 11 o.a

Frederick Barozio, ï 11 .a
G,

GaddoGaddi, jo.a

Giorgione, 47 .b

Gioan del Borgo, 118,a

Giottino, 3.5.a

Giotto, 3 o»b

Giorgio Vafarf, ια6,α\

Girolamo Lupacci, i χ ;

Girolamo Sermoneta, 118.b

Guidonio, iiS»a
I.

lacob Puntormo, 75".a ;

lacobPalma, lu.b |

lacob Baflano, loj.b

lacob Tiiuurato, 103.b

lan Cimabue, z^.a

leronimus Muzziano, ii7,a

loan Antonio Licinio, ii.h
loan Francefco Pennis,
44.b 1

loandaVdine, 73*a |

loanBoglion, ii5.b |
loan Francefco Ruftici,
77»b |

lofeph van Arpino, 11 i.b j

lulius Romanus, 67,i j

L. ' ■ i
Leon Batiila Alberti, 3 ί.b !

Lionardo da Vinei, 44.b ;

Lippo Florentijn, Si^b !

Lorenzino, ii7.a!

Lucas van Cortonen, 44.b j

Lucretia Quiftelli, u6 a

M. (36,b
Mare cn Niclaes Calabrefen,

MarcodaSiena, ii9.a

Margaritone, ■ jo^a

Mafaccio,
Mattheo d'AfetzI,
MichdAgRolo,
Michel·Agnolo CaravaggiO '
iif.^

Morto da Feltro, β*'

Ν,

Nicolaesvan Modona,ioö,>
Ρ,

Palqualijn de Ia Marcha,
Panlo Vcronees,

Paulo Gydot,
Pellegrino,
Philippo Lippi, 41 -a. 37·'
Pieter Laurati, 3'^"

Pieter Cavallini,

43.Ρ
iié.»
69·^

Pieter Perufijn,
Pierijn del Vaga,
Pkutilla,
Polidor,
Pordenon,
Propertia,

R.

Raphael Vrbijn,
Raphael da Reggio,
RoiTo,

S,

Sandro Botticellpj

40-t

Sebaitiaen del Piombo, ^
Simon van Sicna,
Sophonifba va Cremon3,ii^ ^
Steffaen Horen tijn,
StefFaenduParac, ^^ 'j,
Stucco ghevonden, 73;

TaddeusGaddi, Iji,
Taddeus Zucchero, ' ^ \
Tmturet,

TizianoVccello,


-ocr page 227-

γ

^t Cafel bec ^eb^tlantitrcSe m l^oogg-bupefcgr

• t»ermacri!e;ècÖtïiier3S»

Δ ^wham Blóemaert,21 o.a

^ .^Adam va Fracf00rt;,2,09»b
ariövanOort, zo o.a
de weert, i jo.b
^envanLeyden,
Λς Mytens, i8o,a

iiS.b

4 Pieterfz. i(i3.b

^j, «nfz t)ruyvefteyn,215 .a
AlK öurer, 13 o.b

A,°®«vanOuwater, ii8,b

A^.^'^ofius Franc ken, léi.b
^JonisMoro, iji.a
BIocklandt, lyi.h
'■ε Prancen, léz.a

/^nPieterfen. i^^.h
loorilfen, I47.a
Β Β

uJJ^'^lomeusSpranger, 184^
Β Sammeling, i (i i .b

Be^vanBruiTd, ijj.b
lyS.b

iop.b

C^vanYper/ léj.h
Ci:;|PiJnvadéBroecke,i6i.b
i7j-.b
I ƒ I .a
lyi.a.
149.3

C Γ ^-n Kleef,

Rogier,

Cq Engelbrechtfz, i js.a

Co

Coi^dt-Viircher, Ι48>

^οί":iiS.b

^ JUUUlltl ,

B^JU^i^rtdeKijckè.
^Utief'·^^^" Sonier,

CoS^Iacobfen, zo7,b·
cSlf^Floris, zia.b

iz^.b

^'^««lisEnghdn!, 2o7,b
l· Vinckebomis

^^'^^vatiHaerlem;

Dii'ck Pieterfz, i65,b

Dirck Barcntfz, 176,3

Du Breulj zop.a

E.

Evert van Amerffoort, i5z«a
Evert KrijniFen van derMaes,

F. zi3.a
Frans Floris, l i 8.b
Frans Francken, j6i,b
Frans Menton, liSi.b
Frans en Gillis moft3ert,i78 a
Frans Boels,
178, a
Frans Crabbe, 149«»
Frans Verbeeck,
1 ^ o.a
Frans Minnebroer,
i4o.b
Francefco Badens, zii«b
Frans Pieterfzr Grobber,21 3»a
Frans SteUaert, 2.09,a

G.

Gafpaer Huevick, 2C9.a
Geeraert van Brugghe, 12 8.a
Geeraert van der Meire, i 28 a
Geerac rt Horebcvut, i ζ 8,a
Geertgcn van S, lans, 129.3
GeeritPieterfz,
 207,3

Gijfbrecht van Veen, 209.3
Gillis Coignet, lyy.a

Gillis van Contngsloy, 184,3
Gregorius
Eeerings, i4i?,b
Guaidrop Gortius, J 9j-.b
GuiliaenaTons, iJo,b

. ■ H.
Kans Memmelinck, 127,b
Hans Vereycke, 128,3

HansdeDuytfche, izS.b
Hani'ken· va der Elburg, iz 8.b
Hans Holbeen,
 I42.b

Hans Bamefbier, i48,b
Hans Hoogenbergh, 14
,9.3
HansTonSj Jjo.b

HansSpeeekaert, ijo.b
HansMsier, ïéz.a

Hans Daelmans, 16 2,a
Hans Bol, '
177.3

Hans de Vries, iSi.a

HanS'Rotten-hamer, 209.b
HansSoens, i78.a.202.b
Hans van Aken, ^03.3.
Heyndrick van Ciecf,
1 j i.b
Heröun van der Maft, 1

Heyndrick vaSteenwycICjiyS .h
HendrickGoitzius,
Hendric Cornelifz*Vroó,ioi.b
Herder van Groeninghe, 209^2
HerrideBles,

HubrechtvanEjrcki laj.a
Η ubrecht Goltzius,

Η ughe van der<3oes> 117«»

lacob CcrneKfz^ ijo^a

laaMoftsrt, ΐ4?>

ïan van Eyck, laj^a

l3nTan Memfeiii i^M

IsnMandijn, liS.a

landen hollande?,, 157·®
lan Schoorel,
lao Cr3nire,

lanvsn-Calcker, 139Λ

lan Vermeyen, ΐ45'.ί>

laquesderPoindre» i45>,b

laques Grinamer, . 174^.

laqucs de Backerj Jfz^a

l3ques Saveray, i??»^

laques de Geyn> ioy.b

leorgeBoba, itfi^b

leroon Francken, ι^ι,,Ι»

leronimusBos, 138. b·

loachim Patenier^ ï40,l>

loachim Wtenwaeï,. ze^.b

loachim Bueckiaer, XS7·^
ïoandeMabufe,

loan Bnieghel, iH·»

loannes Str3danus3 184,»

locris van Cleef. ijr^a

locris Hoefnaghel, 179.3.

looris van Gendc. ï^i.b

loos van Cleef, i47*b

loos de Beer, léz.a

loos van Liere, ï74-t»
loos van Wingheni
1«·

Lambertvan Oort^ liS.b

Lambert LombarduSi, 141.I>
Lieven de Witte,

Loys van Brufièl^, ifiz .a

LucasCronach. ii7.b

Lucas van Leyden, 134,2
Lucas Cornelifz,K©c&, I39,b

Lucas Gaflèlj i4i>
X.ucas

-m


-ocr page 228-

lucisdeHert'e, · s^ï.b,i73
M.

MarcnsWfllems, i49»a.

Marcus Gerarts, i7f-b.

MartenHemftercIr» i^j.b.

Marten vaö Kleef, iyr,a.
Martcn va Vakkenbotg,i77. a,

MartendeVoStt iSiA

Mariftus de Z^eeu, 178« b«

MartinusFreminct, io?.a.

Matt-heusBrilo> zoy.b.
Mathijs en IéroonCock,iirx.b.

Michiel Cocxie, ï7i .b.

MichkldeGaft, ii8.b,
Michiel Miereyelc,
N.

Niclacs vander Heek, 213 .a.

Ociav io van Veen, ao8. Κ
Ρ.

Pauwels Bril, aoy.b.

Pauwels dc Vrits, 183 ,b.

Regifter.

pauwels van Somerj a 13 .a.
Pauwels Moreels, xia.b.
Pieter Aertzen, b*

Pieter Pieterfz, i<53»b.
pieter Coeck,

Pieter Bom, ïi8,b·

Pieter Brueghel, 1^3.a,
Pieter pieterfz.BrciigeI.r5'4»a»
Pieter Vlerick, x<i7.b*

Pieter Balten, 17+ b.

Pieteren Fws Pourbus,i74.b.
Pieter Geeritfz,Montfo»2i3. a,
Pieter Ifaacfz» _ io4,b,

Pieter Cornelifz.vaRijCjiii.b
Pieter de Witte, aoj.a.
Pieter Kluyt,

Qi,

Quintijn dc Smit» i37,b.
Κ

Ravefteyn, "3-ï'»

! Rijckmettcrttelc,
' Roelandt Saver}^, i77>*

Rogkr van Bnigghe,
Rogier van der Weydejii?·®^

Saioraon de Vries,
SebaiHaen Vranck,
SibaldusBheérn,
Simon lacobs,
Simop van Amfterdam,
Swartlan, H?*"·

Thomas van Zirickzee»
Thonis Arienfz. ai?·"'

Verfcheyden Moderoe Schil-
ders, αΦ
Vincent Geldcrfmaa,
W*

Willem Tons, *
Willem van Klecfi
Willem Key,

lil'?

lp

b.


l£pdt der Ntderlandtfck en Hooghdupfche Schilder.

'S,

T* Α μ s τ ε r da μ,

bp |0aulUjEe ban matieaepn*
Anno 1618.