-ocr page 1- -ocr page 2-

.Λ

groot

PLACAATBOEK

'vervattende alle de

PLACATEN, ORDON-
NANTIËN en edicten,

der

EDELE MOGENDE HEEREN

STATEN 'S LANDS VAN UTRECHT;

Mitsgaders van de

ED. GROOT ACHTB. HEEREN BORGEMEE-
STEREN EN VROEDSCHAP DER

STAD UTRECHT;

tot het jaar 1728 ingefloten.

Verrykt met allerhande Ediden van Keyzer Karei en Philips
den tweeden, Handveften, Privilegien, Odroyen,
Inftrudien, Reglementen, Refolutien, en
andere aanmerkelyke Hukken.

Alk m eem natmrijke ordre met de Vereyfchte meulokeurigh^t hyeengehrugt^
en met nodige ^giflers

DOOR

JOHAN VANDE WATER, Rechtsgeleerde,

iil ϊ'.,
«

DERDE DEEL.

te Utrecht,

ByJAGOB VAN POOLSÜM.

MDCCXXIX

'r')··· i'/'^'^fH -
■φ Υ ίά^

-ocr page 3-

'AA Ν DE

W E Iï E D jB L E ^

i-/' ΪΓ

G R O Θ Tv AG H Τ Β A Ε R Ε

ι nmiw'sKJE ν

Φ. .ί.

s i

} β

Ε' - Ν

MITSGADERS DE VERDERE

Ε DEL Ε

groot AC Η TB A ERE

heeren

Λ ,- r-jr·
» .. U ν.,-

WE L

: .

^^ r

11 /

wi^ Ü 1»^· ■

IN DE VROEDSCHAP DER

STAD UTRECHT

. <»»1

'Ammm

ll^eîps
...................:·····^.....

siiîl^ï

ff-

ismpm

. ί· "'Τ

-ocr page 4-

R D DIT

Ρ L

Ά Τ Β Ό Ε Κ

DER Ζ^ΕΕ, ΥΕΚν^

STAD XJ Τ R E :C Η Τ,

L MET ALLEN EERBIED

VERSCHULDIGDE HOOGACHTING

OPGEDRAGEN

DOOR

HUNNER WEL EDELE
GROOT AC Η Τ Β A A R Η Ε D Ε Ν

Ζ Ε Ε R G Ε Η Ο Ο R Ζ Α Μ Ε Ν

^ .... ■· .. i

Ε Ν

...Λ

ONDERDANIGSTEN
DIENAAR

J. V ΑΝ DE WATER.

Τ f ·

l't:
■y·.:·':

-ocr page 5-

wrnii^^^^^^^^^m^^mmmmmmmimmmmmmm

Pag. ^

PLACATEN, ÖkjDÖNNANTlEN,
INSTRÜCTIËN, RESOLUTIEN,
REGLEMENTEN^ &c.

V A Ν D Ε

ED. GROOT ACHT Β. HE Ε REN

BORGERMEESTEREN en VROEDSCHAP

der stad utrecht.

EERSTE BOEK,

Behelfende het geen den Siaat ende Regeering ,
mitsgaders de Âdminiflratie, foo van de Po-
litie 5 als van de 'Jufiitie, in Civile en
Criminele faken , met den aan-
kleeven van dien, betreft.

! ,

Î ί -V
i

EERSTE TYTEL.

Rakende den Staat v^ de Stad van Utrecht

met deHoogeen Ambachts-Heerlykheden

aan defelve behoorende ; ende van
het Wapen der voorn. Stad.

EERSTE DEEL.

. s . ·«'

Nopens den Staat yan de Stad yan Utrecht.

Al het geen iby aangaande den Staat en Souveraineteyt van den Lande van Utrecht y foo ten ppftchte Όαη defransUv
tie van de Temporaliteyt door Hendrik van Beyeren op Keyfer Karei den Fyfden, als onder de regeeringvanHoogr
gemelten Keyfer ^ en onder zynen foon^ Ρhilipi den Tweeden y mitsgaders de veranderingen teri tyde van den laat*
fien voorgevallen^ en de opgevolgde vajiflelling eener vrye Staatfcbe Regeering ^ in het algemeen den Le fer in het ι,
Stuk van dit Staten Placaaiboek i.Ty t. OjOgf^ew» hebben, moet in het byfonder tot de Stad van Vtrecht, alszynr
de het Derde Lit van Staat ^ fhuys gebracht worden^ des nvy het felve alhier voor herhaalt houden Jiillende al·
leenlyk noch eenige fiukken van diergelyken inhoud ^ die de Stad van Utrecht in het byfonder betreffen^ als eenaan^
hangfel daar by voegen. Tot een inleyding voor defen Tytel fal konnen verflrekken feekere korte Befchryving van
de had van Otrecht y dewelke door den Raadsheer Booth èertyds opgéflelt, en in het jaar 1648 , onder de Caarü
dervoorfz. Stad^door Saftleven afgeteekent^ gedrukt is. JVy hebben defe befchryving^ met'curfyf letteren,
ten den rang van de volgende flukken laten drukken , om dat wy ons voorgeflèlt hebben ^geenerhande infirumenteni
ilüor deje of geene opgeflelt, maar alleen de fulke, die met hetgefag derÖverheydbefiempeltzyn, in dit werkplaats
te geven, Wy vertrouwen echter dat dit korte opfel, als zynde voortgevloeyt uyt de penne van eçn Sehryver^
die in dç' kennis der Oudheden van dit Landfchap doorkneed was ^ den %efer niet mishagen faf

m. DeeL A

-ocr page 6-

VAN DEN STAAT DER STAD

'Korte hejchryvmge der Stad Utrecht,

imvmsmp

Hmht, een fier onk 'ükmaavdt ende harlyke Stad, is gelegen op de midielflroom des Rhyns in Batavm^
tujTchen de uperfle heymen ende limiun van Duytfchland ^end^ van GaUtenofte Wahland. Jentyden der
Romeynen^ foo niet by forfne van een hemuurde Stad {hoedanig niet alken in \t Eyland Batavia^ maar
ook in mntfch Duytfchland geenige gelooft Hoorden^ noch binnen twee honderd jaren na Chrifti ge-
boorte zeweeβ te zyn ) immers ten minfleh met verfcheydeH Caftra, ofte Blokhuyfen, aldaar by den anderen gebnut^
ïezens de leduurige aanvegtinn ende overval harer vyanden, enh tot bewaringe van der Roomjche krygsluydenkrygs-
-^ende levens-voorraad, Ί welk alhier den Rhyn op uyt Galtien ende Britannien met fchepen gevoertwïerd Julks eens-
deels d'mde morie-fchr^vers, maar infmderheyd de onder aar dfche ende uytgegraven overb/yfselen betuygen : want
niet alleen binnen op veele plaatfen , alfe eertyds op '/ Bijfchops-hof ^^àe elders, naderhand tujfchen den Dom ende '/
Oude-kerkhof^ ende nog onlangs voor St. Peters-, maar ook een weynig buyten de Stad , prtncipalyk boven dien by
Vechten op mitenburg, ende beneden de Màarn, op de Hoog Woerd by uytgravmge van de fundamenten bevonden
worden vele Reliquien der Romeynen, niet alleen feer konfiige ende van fuyvere roode aarde gebacken potten, teflen^
kannen^ kommen, fchalen, tegekn ende aitaar-fiemen met Roomfche Infcriptien, maar ookeenige goude, vele fdve^
re, ênâeéene menigtt kopere penningen der eerfle RoomfcheKeyferen Jugufli, Tiberii, Claudu , Neronis , Vefpa-
fiani , Trajani, ende/onderling Antoninorum , waar door ook eenige meynen veroor/aakt te zyn, dat vele gelooft
hebben, dat defe Stad Antoninagenaamt zy gemeefl, naar d'een of d'ander Roomfchen Antomus , eerfie fundateur
n)an dien, alhoewel fulksfmarlyk bewefen foude konnen worden. 7 Js nogtans feker, dat defe Stad een van de oud fie
in Nederland altyd geacht ende gehouden is geweifl, by dHnwoondèrs alhier op den Rhyn begrepen , foo men gelooft ^
vnder fchut van de bovenverhaaldeCa^ra, ofte Blokhuy[én, ende daarom by fommige Schryvers, na d\en of d'ander
van defelve , nu Tricèfima , dan Olpia , dan Antonina, ook naderhand IViltaburgum , dog in V gemeen Tra-
jeSlum , ofte ir echt, Ultrajeüum , ook TrajeÜum vetus, A utrecht, dat is Oud trecht, ende na de nieuwe Be-
muuringe, 'die ontrent den jare 930. gefchiêde, ook fomtyds Ίrajeξtum no'üum, Nutrecht, dat is , Nieuw trecht ^
ende zedert Utrecht genaamt, want treil, Trecht, Dr echt, Tricht by de Oude bet eekent een pafagie, foo over ah
door een riviere, beeke, canale, ofte eenige andere engte hoedanige pa(fagie alhier niet alleen over de Riviere des
Rhyns te lande, maar ook langs defelve te water, voor de hppinge des flr oom s te Catwyk , de bequaamfie te vallen
plag, ende zedert altyd, ja nog ten huydigen dage feer gefrequenteert : daaromme ook byopfland van oorlog , en over-
val van vyanden, van ouden tyden af, veel aanfioots onderworpen. Eerflelyk, wanneer cVlnwoonders alhier ende in
gantfch Batavia, met de Romeynen als vrienden ende Bondgenoten levende, van d'oude Franken {ah doen Germani
çmaamt) overvallen, ende de Romeynen tot in V binmnfie van GalHen verjaagt wierden\ daarna, doen de Saxen^
Friefen, Deenen, Nortmannen ende TVïlten Tv^scm nederwerpende, in de ruinen van dien het flot Wiltenburg,
gebouwt hebben ·, wederom van de Franken, ten tyde van Koning Dagobertus gewonnen 5 dan van Radbodo, der
Friefen Koning , dien Pipinus weder uyt dreef, ende de nieuWe Chrifie» Kerke tót voortplantinge van den Geloove^
mder PFillebrordo ende Bonifacio , eerfle Bifchoppen, groote goederen ende vryheclen gaf ·, na wiens dood Oudrechc
ftu van de nabuurige Friefen ende Neder-Saxen, dan van de Sweden, Deenen ende Noortmannen , fonderling
neer '/ Roomfche Ryk onder de Bonen van Keyfer Ludovkus ^enFroomen verdeelt was, met groot er kragt aan^
vevogten ende befprongen, ja eyndelyk van defelve, in den,géneralen overloop van Duyïfchland ende Walsland, fee-·
nmaal verdeflrueert, veArmd, ende d'inwoonders van dien door de fcherpte des fwaards omgebragt zyn. Dan
al foo, gelyk mengemeenlyk fegt, brand felden verergert, ende Ί goede gedrukt, veeltyds heerlyker opryfi ,foó zyn,
xedert de vefwoeflinge, verfcheyde Roomfche Koningen ende andere Forflen, Ί zy door mededogentheyd , oftt door
y ver tot de Religie, bewogen ge weef de Kerke ende den Biffchop met veele nieuwe goederen te begiftigen·, ende nietaU
leen defelve, maar ook de Stad, nu eenige jaren verwoefl gelepH hebbende, ende ten tyde van Biffchop Baldrick we^
der op meus bernuurt zynde, hare privilégiën fulks te vermeerderen, dat daar door de Bijch oppen, Forflen des Ryks,
ende de Stad niet een gemeene Biffchoplyke fioel ofte refidentie plaats, maar de hoofdflad van een magtig Forflendom ,
ende als een vrye Stad gehouden enie geagt zy geweefl-, alwaar Ryks-munte, vryheyd yafi verfcheyden tollen voorde
burgeren, die ook St. Martens dienflmannen zynde, nogtans den Heer ofte Biffchop min fubjeël waren, dan de km-
pen van den Lande, ja ook niet dan in Stads dienfle-y daarenboven niet evocabel ofte beroepelyk voor vremde Rech-
ters, nogte arreflabel ofte hefetlyk tuffchen de Neude ende Bodegraven, als d'oudfle limiten desNederfligts, ende mg
mdere heerlyke Privilegien 'meer. 'Waaromme ook nabuurige Heeren ende Edelen, alsfe van Abcoude, van Culen·
borg, vanVianen, Tflelfleyn, Amflel, Bronchorfl, Woerden ,· Montfoort, Zuylen, Renefe, Boetfelaar, van der
Fhar, Vyttenhamme, Wulven, Oyttenenge, Brakel, Lienden, Ruwiel, Sterkenburg, Har denbroek, "teyUngen,
Jlmonde. Raaphorfi, Gent, Rofjem, Zwieten, Buchorfl, van der Aa , Beefde, Nyenrode, Amerongen, hoen-
der floot, Woudenberg, Lochorfi, Kronenburg, BUkhoven, Jutfaas , Koever den, van der Hor β, Maurik, Ry-
fenburg, Tfenderen, Over die Fechi, Schalkwyk, van der Müarn, Hemflede, Jode, Stoutenburg, Schonauwen^
IJynierfleyn , Huchtenbroek, ende vele andere meer de fer Stads Borgerfchap verfogt ende hoogwaardig gehouden heb-
ben: felf Koning Willem van Romen, Borger f Utrecht geworden zynde , heeft zich in feeker. voorval daar op be-,
roepen : ende Paus Adriaan de VF, wanneer hem in die waardigheyd van de calumniateurs zyn F'^emdelingfchap en
geringe afkomfle verWytelyk nagehouden wierd, heeft tot mondfloppinge van defelve genoeg geacht te bewyfen, dathy
een geboren Borger van Utrecht was. Defe Stad 'dan wierd na de verwoeflingegelykvorens verhaalt is, op nieuws .
bevangen m bèrnmt ontrent den jare 9^0. in een langwerpige ende byna ovale form, fülksdie nogbyonfeFoorouders^
na de trouWlofe overgifte aan Keyfer CareltleF., gejien is, ende zederd een weynig veranderd door het bouwen Van
'vier fierkê fleem Bolwerken, mitsgaders een Kapel {waar van de binnenflerkte by de bu^ren met het Spaanfihejok
gelykelyk afgeworpen is) en vyf aarde Bolwerken, door ordre van den Prime van Orangien, als Stadhouder, inden
jare 1 J7p. gelegt; zynde nog èvermel de Stad in de lengte gelegen, ftg firekkende van den Zuyden totten Noor dm, dog
bóven ten Zuydèn fmalder als beneden ten Noorden, in omgang binnen de wallen een uur, en omdecingelen ontrentan·'
derhalf uure gaans groot, zynde 1215. roeden t de roede tot 14. voeten gerekent : heeft hooge ende vafle muuren, die-
pe ende hredë gragten, fware wallen, vier principale poorten, wyd van malkander fiaande , y der met een fchoone
Foorflad, waar vaH die aan de Oofizyde de Wittevrewwen, ende aan de Wefizyde St. Catharyne genoemt, wel des
minfle^ dog foo betimmert tnde fopuleus zyn ah eenige van de befle Dorpen des hands % aan de Zuydzyde de Tollp*
flege met Abfiedê m deGamflege,ie famen niet minder als de twee vorige j aan de Noortzyde de Weert {bernuurt
m met grachten omctngelt, als een Stedeken) met Lauwenrecht, Pylfweert, en d'andere kleyne Gerechten, veel volk-
rykêf als ώ mdere drie Foorfteden te famen: niettemin alle vol ooftryke boomgamden^ genoeglykebovenden bequame

wegen

-ocr page 7-

ν A Ν Ü τ R Ε C H τ, /. BOEK. I. TIT.

^ege» tujfchen dejhhe^ die nevens dè Stads cingelen met ypenhomen^ende de nieuwe PalemmUehaaHy ten wederzy^
den wet verfcheyden allées ende Undeboomen beplant y groote 'vermaakelykheyd y foo in Ί wandelen ah anders^ zya
gevende. Het omleggende land is feer vrugtbaar en platfant^ alwaar alierley koarnlanden^ vette weyden^ en ook goe-
de veenen en plantagie^ meefi van vrugtryke bomen ^ ff amen foo overvloedige lyfneeringe bybrengende^ dat ook voor
mhuurige Provinciën een groot deel van alles overig zy, niet tegenflaande de dagelykjche toevoer ter Stadwaarts fin*
derling die op de Sateràaagfche merktdagen, tot verwondering van alle menfchen valt -, waar toe niet alleen de me-
fiigvuldige toewegen te lande , maar eok den Ouden Rhyn^ Vecht en Tfel^lopenderivieren , mitsgaders de Vaart ter
Leckwaart gegraven s den merktluyden een grmt gerief bybrengen : welke flroomm haren cours ofte loop hebben^ foo
langs de Stads veflen , als door twee hyfondere canalen ofte gragten , door de lengte der Stad, voortyds by de Gil-
den doen graven^ d'onde na den fwaren brandy die in den jare 1148. ten tweedemaal de Stad voor het meeren*
deel vernielde y ende de nieuwe eensdeels ontrent den jare 1500. ende voorts weynig voor den jare 1400. JVaar
over leggen meer dan dertig fleene bruggen^ van dewelke de voornaamfe,voor het Stadhuys leggende y dient tot de
Stads-plaatfey ende eenige van d*andere tot Merkten alhoewel de Stad doorgaans genoe^aam met ruyme Merkten
voorftenis^ alsfe de Peerde-ende Beeflemerkt genaamt Vreburg (na'tKafleeJ^ ^ t welk aldaar geflaan heeft) deSuyvel-
ende Hoendermerkt op de Marie-plaatfe , de Ganfe-ende Vogelmerkt yde Vifclmerkt^de Ferkemerkty detweeKoorn-
werkten s de hooge boven in de Stad by de Reguliers, de lage beneden op de Neude y waar op negen ftraten ende fiegeit
refponderende zyn, ende alfulks mede feer bequaam tot een generale loop-plaats voor de Schutters ende MiHtify alhoe*
wel ook yder quartier van de Stad zyn byfondere loop-plaats geaffigneert is s hoedanige quartieren eertyds vier tewefen
flagteny het bovenfle van den r 00 den Toorn ofte Tollefteeg-poort af, tot de Smeebrug toe , met de dwars ftr at en ter
wallewaart'y het andere van daar af tot het Stadhuys toe-, hef derde van het Stadhuys af toe de Viebrug ·, het bene-
denfte van de Ftebrug tot de ïVeerd-poort toe y alle insgelyks met hare dwars ftr aten y yder onder hare twee Hooftman-
nen, die ook daaromme de Hooftmannen van de vierendeelen genaamt wier den. Sulks dat het Karfpelvan de Buer-
kerk, als het oud ft e ende principaaljte y de twee middelfie vierendeelen te famen \ de Karfpelen {na d'oude wyfe) gO'
Tiaamt van St. Nicolaas ende St. Geertriiyd, alleen het bovenjte, ende het Kerfpelvan S, Jacob '/ benedenfte begry-
pende waren: welke vier Kerfpelen yder hebben hare byfondere Parochiale Kerk ende Ίoor ens y doch die vm St. Jacob
d'aanftenlykfte , met een hoog ende cierlyk Spits. De Cathedraie ende Collegiale Kerken, de vorige in Heerlykkeyd en
goederen verre overtreffende, zyn nu maar vier, deg eertyds vyf geweeft, waar vand'eerjte.de Dom-Kerke, als de
Booft-Kerke yter eere van St. Marien, des Geftichts Patrom y gefundeert, daar na by Biffchop Baldrik herbout, <?»
door Adelholdum circa annum 101 ç. vernieuwt y en laatfi by Bijf'chop Henrik van Vianden in den jare 1224, gelyk
-men die nu fiet, begonnen, dog niet volmaakt, buyten geheely en binnen alleen de pylaren en bogen van grauwe Ren-
themer-fleen, met konUge en cierlyke uytgehouwen werken, daar in vele Sepulturen van verf^:^yden Bijfchoppen en
■andere Vorjien, by welke Kerke yin den jare i gii. begofiy en feflig jaren daar na eerfl volmaakt is , een feer hogen ^
bikken en nogtans wel geproportioneer den Toren, met foo veel groote klokken verfien, dat der felver heerlyk geluyt met
over groote verwonderinge van een yder word aangehoort. De tweede y St. Salvators Munfter, d'oudfie van de Ker-
ken, en daarom Oude-munfler gentiemt, ofte immens den Dom in oudheyt gelyk, en met den felvm, foo men gelooft,
'van JVillebror do gefundeert, alwaar ook de Sequitur en der oudfle Bijfchoppen , van Bonifacio af y tot Hungerum toe^
*üer toont wier den, nu in de laatfle troublen afgebroken. De der de, St. Peters, en de vierde St. Jans Kerke genaamt^
leyde vanBmno ofte BernulphuSy de%\.BiJfchop,gefundeert. De vyfde ende laatfle St. Aiarie Kerke , van Biffchop
Cunrad ontrent den jare ïOffo. geftigt en geboutvt op de Italiaanfche wyfe, en van Keyfer Henrik feer gedoteert. Van
de twee Abdyen was d'eene van St. Pauwels eertyh door Bijfchop Benno voornoemt, van dm Heyligen Berg buyten
Amersfoort alhier binnen de Stad gebragt^ dog nu V meerendeel van V Convent geapproprieert tof t Hof Provinciaal,
wet alle fyne appendenften, en de Kerke het Capittel van Oude-Munfter geaffigneert, in plaatfe van haar oude afge-
Iroken Kerke, d'Ander de Abdye van St. Laurens in Ooftbroek buyten de Stad gelegen , is over ontrent t^eventig
jaren y met het Convent der Carthuyfers in Bloemendaal by Utrecht, gedemolieert. De Balyerye van Ste.Cathnryne
van de Joanniter Orden, daar {voor d'opbouwinge van '/ Kafleel, ter plaat fe van d'oude Balyerye) de Carmeliten
Of Vrouwen-Broers gefeten waren, is voor weynige jaren ten deele aan huyfen ende erven uytgeflagen ende verkocht^
ende het overige tot een bequaam Hojpitaal voor kranke ende gequetfle foldaten , en de Kerke tot den publyken GodS'
dienfi mede geapproprieert. De Commandurye der Duytfcher Orden, een Ï^orflelyke woninge , is nog in haar oude
jiandy alwaar de Commandeurs en *Brebendaten der felver Orden worden onthaalt, en den Stadhouder, ofte anderç
groote Princen gemeenlyk gelogeert. p^'an de vyf Juffrouwen-Conventen, zyn de drie y namentlyk Oudwyky Marien-
daal ende Vrouwen-kUofler y buyten Stads muuren gelegen hebbende, in de laatfle oorlogen voor een groot deel ver·
defirueert, ende de Juffrouwen binnen de muuren gelogeert : de twee vordere , als St, Servaas en de IVittevrouwen,
zyn nog binnen àe Stad in wefen, alhoewel ten deele ruïneus. V Convent der Regulieren met haar goederen en z»-
koomen, is by de Regeerders der Stad de Weeskinderen gegeven, want haar oude huys met St. Elizabeths Capelle, by
Heer Evert SoudenbalcJo anno 14P i. gefligt, door V fchieten van de Spaanj aarden uyt Vredenburg y feer befchadigt was»
Der Carmeüten nieuw Convent by St. Nicl&as, der Dominicanen ofte Predikheeren Kerk ende Kloofler anno 1248.
by Koning PVillem van Holland gefundeert, ende der Palmiten Tempel aan St. Jans Kerkhof, zyn met der Fran-
cifcanen ofte Minrebroeders Kerk in de laatfle troublen afgebroken, dog der felver Convent geapproprieert ten deele tot
het Stads Ammunitie-huys,ende Loy-halofte Zegelhuys,end€ meefl tot der Ed. Mog. H£eren Staten Vergadering {die
voortyds in ""t groot Capittelhuys ten Dom te wefen plagt) Reekenkamer ,Revifiekamer, alwaar ook Dyk-Graaf ende
Heemradenvan den Leckendyk vergaderen. Secret aryen, ende andere daar toe nodige vertrecken. Der Hieronymiten
Kerk is nu der gemelde Heer en Statm Ammunitie-huys-, dog het Convent eenwooninge voor den Reüor ende Mee fiers
in de Triviale fchole, eertyds ook een gedeelte van dien voor de Pauperes ofte arme fcholieren, die nu gevoegt zyn by
àe Burfalen in *t Fraterbuys ,ofte Collegio PVillebrordi, Brigitta foo mannen als [vrouwen Conventen zyn byna ge-
heelyk ( uytgefondert de Kamei'en voor de Aalmofeniers, ende Gecommitteerden ter onderhoudinge van de arme AmbachtSi*^
kinderen y mitsgaders voor eeniger Gilden vergaderingen overig behouden ) t'famen met de ruimufe Kerke tot opbou·
winge van fchoone huyfen verkogt. De vordere Vrouwen-klooflers, alsfe dat van St. Niclaas, is over ontrent der"
tig jaren in een flerk luchthuys, tot difcipline der moedwilligen verandert, dog de Kerk vervallen % dat van Cecilie
m tot der Heer en Staten Munte y ende de Kerk tot de Hooftwagt der Militie toegeeygent: de Conventen van Agnie»
■ te {alwaar de Schilders haar Toon·kamer verpfl is) van St. Anne ende Marienhage^ van MariaMagdalepe,vm
Braem Dole^, van Hierufalem, byna alle te fiimen met bet gefalide Bag^n-hof, tot huyfen ende erven uytgeflagen, ofte
tot arme weduwen verblyf geaccpmmodeertdat vanBethlehem, in de Nieuwe weerd^ met de Capellen van St. An-
m nde van St. Cormlis am dff Stddi cin^elm, in de laatfle troubles tUenemaed afgebroken. Is 09k alhier aenmew*
UI DsfL A \ kslyk

-ocr page 8-

4 VAN DEN STAAT DE R S Τ A D

keîyk aantal van Gaphuyfen ènde andere Godshuyfen, ahfe van St. Caîharyne en de drie Koningen ^ m ffamenge»
voegt y van St. Elisabeth ^ ofte V IVeeshuys^ iioaar van hier voren gefegt is, nog van St. Barbara ende Laurens^
aan de Kraan inde de Neude, van JpJlonia^ nu St. Èartholomeus genaamty in de lange Smeefleegy St. Sebafiiaans
ofte Krùys-gaflhuysy en de Melaten buyten de tVittevrouwen, jipofielen Gafihüys in de Jufrowmenftraat \ M&r^
grieîen-hof op St. Jans-vild by de Neude, Eloyen Gaflhuys in de Botterflfaat ^ St. Hiob buyten St. Catharyne^ St,
Marten in de Weer d y ende St. Anthonis in Lauwenregt : dat van St. Joofl in follefleeg, by de Duytfche knegtm
verbrand i ende van St. Martha buyten de Wiîtevrowwen ^ over vele jaren gedemolieert ^ V nieuwe Peflhuys , anna
Jfój. by Juffr. Agnes van Leeuwenberg, uyt de grond doen opbouwen y ende rykelyk gedoteert y het Dolbuys f enden
de Nieuwfiraat y ende by St. Niclaas Kerk het Spinhuysy om de Jfugd van V bedelen af te houden y by Mr. Eve^
rard van de Pol geordonneert. Nog doorgaans in de Stads achurfrnten een groote menigte van kameren ende huys-
kensy met wekelyke uyt dey linge ofte anders, gedoteert ende gefiigt tot onderhoud van veel fchamele Inwoonders. Bo^
ven alle welke Kérken, Godshuyfeny Gaflhuyfen ende andere peufe gebouwen y waar van jegenwoordig twaalf Ker^
ken en drie Gaflhuyfen gebruykt worden tot den openharen ende algeméenen Godsdienfi , mitsgaders tot onderwyfinge
der eerflelingen in den Gelove, foo zyn ook in de ft Stad, behalven des Biffcbops-hof by den Dom^ ende des Stads
Maadhuys 6p de Plaatfe y met haar toebehooreny mitsgaders andere publyke , nog over de vier duyfend particuliere
huyfen, byna alle met fchoone kelders, ende vele met kluyfen onder de firaten, die doorgaans wyd , lugtig ende hoog^
van *t water z,yn. Onder laelke huy fen vele van aanftenlyke oudheydy grootte ende flerkte, waar op in tyden van
eorlogyende*Orefe van overval van vyandeny fchutters ende foudeniers onder fekere Hooftmannen gelegt wier den ,alsfs
Haferiberg, ^an over vele jaren tot der Schepenen hiiys, ende na OQk met Lichtenberg te famen tot des Stads Raad-·
huys (V welk vooriyds in Schoonhuys te wefen plagt) geapproprieert , Huys ten Ouden-ft erre ofte Keyferrykj
9tu tot dei Stads IVage ende Exchyshuys·, mitsgaders boven tot der Chirurgyns· kamer gebruykt y RuytenbergyHoog"
firaten ende Cranenburg, tot Barbara ende Laurens Gaflhuyfen geaccommodeert, Aafteyn inCecilieny ende Dromen*
menburg in Braam-Dolens Klooft er s verandert y Frefenhurgy Groenewouw, Pallaas y Oudaan, Draakenburg, Cla-
renburgy Blyefteyn, Blankenburg-, nog Hamerfteyn y Lanfcroon. Wildenberg, Paeyenburg, Denmarken y Lokhorft^
Moerendaal, Falkendaal, Groenenberg , Ruyfchefteyn, Leeuwenberg , Mouwerenberg , Nyendaal, Branden*
hurg y Homhout, na mede Leeuwenberg genaamt, Cronenhurg , Bandaa, Damafche , [RaaphorBy Nywen-
éordey Luttikenhuys y Grauwaart y Zoudenbalch y ten Harte, Schorrenbergy Lijffefieyny Rofendaal, Beyarden^
NfyenhuySy ten Velde y Finkenburgy Colenberg, Putruweely ten Weerde ofte ter Weer, Cranefleyny Walenburg^
Proeyfenburgy Schmckelenburg, ten Spiegel, Froedefteyn, ter Weydey Holenhorfty Sterrenburg,ten Gaarde, Fêey*
ienburg, Gunter berg y Ermbrechtfteyn, Loenenburg, Snellenberg, JUboerty Bochout, Rynefteyny Compoftelle, tn
Ttteer andere Stamhuyfen van de oudfte ende voornaamfie Geftagten van Utrecht, uyt dewelke ook veele van de oud*
fit Edelen des Lands gefproten 'x.yn: voorwaar een hoogagtbaar teehn van oude deftigheydy ende deftige oudheyd de-
fer Stad. J^aar by komt de bequame gelegentheyd van dien , vermits de menigvuldige, toewegen tot de nabuurigê
Landen ende Steden , die defe Stad foo naby gelegen zyn , dat men van hier in een ordinaris dagrey(e bequamelyk
kan komen in de verft e van over de fe ft ig bemuurde Steden, en een gantfche maand lang y der dag fig in een byfon*
de Stad vermaaken ende middagmaal houden, fonder nogtanseen eenige nagtrufl elders te houden y dan binnen Utrecht^
nlwaar foo aangenamen verblyf is y als ergens in gantfch Nederland y foo om de voorverhaalde bequame gelegentheyd
ende heerlykheyd der huyfen ende woonplaatfen y als ook om de foeti^eyd des lugisy vrugtbaarheyd des landftreeks ,efi
daar uyt voortkomende overvloed van alle levens nooddruft y ende infanderheyd om d'eerlyke converfatie van vele ede·
ie y minlyke ende zinnige burgers ende inwoonders y liefhebbers van wapnoeffeninge ènde van allerley konften ende ge*
leertheyd. Waar toe nog de behulpmiddelen dagelyks meer ende meer toenemen, niet alleen voor de jonge jeugd in d^
Sriviale fchoole, die van over veele jaren feer vermaard is geweeft, om de goede Regeeringe ende ordre aldaar gehou"
den 'y maar ook voor de aankomelingen ende meerderjarigen in de nieuwe üniverfiteyt ofte Academie, die door Godes
zegen, der Profejforen geleertheyd, ende der felver, als ook har er toehoor deren yver ende neerftigheyd , boven ver*
woeden aanwaft ende floreert. Ende mg daarenboven voor alle Stands-perfonen in de publyke Bibliothefue, alwaar
foo ample ende heerlyke voorraad van boeken in allerley Faculteyten, konflen ende talen, dat diergelyke niet alleen in
Nederland^.maar ook in veele Vorflendommen ende Ryken noyt gefien is. ' ^

EED van Philips y Prince van Spagne, gedaan aan Borgermeefleren, Schepenen, Raad y en Bor-
ger en der Stad van Vtrecht, en vande Borgermeefieren, aan zyn Princélyke Baogheyd^
den 4,0£iob. MDXLIX.

geloven ende fweeren, dat wy na der aflyvigheyd der
Keyferlyke Majefteyt onfcn Alregenadigften Hee-
re, dien God een lang falig leven verlecnen wil, u
Doorluchtigften Prince onfen Genadigften Heere Phi-
lips, Prince van Spagne, van beyde Sicilien, van Je·
rufalem, Eerft-Hertoge vanOoftenryk, Hertoge van
Bourgoigne , Grave van Habsbourg , Vlaanderen,
voor u, uwe erven ende nakomelingen , Heeren en
Vrouwen van Braband , en van Holland, als onièn
Erf-Land-Furft, Heere, en natuurlyken Prince, tot
eeuwigen dage, goed, getrouw, en gehoorfaamful-
lenj wefen, uwe fchade verhueden, uw profyt vorde-
ren, ende u in alles obedieeren, byftaan, en dienen,
uwen ftaat, hoogheyd ,en heerlykh^d helpen bewaren
en defendeeren , en in alles doen, wo goede, getrou^
we, epde onderdanige onderfaten, haren Erf*Landl-
Furft, Heere, en natuurlyke Prince fchuldie zyn te
doen. Soo moet ons God helpen, en alle zyne Heyligçn Î

pRDON~NANTiE van de MaMraat der Stad Vtrecht aangaande het exmeeren van dt

Ik Philips, by der gratie Gods Prince van Spagne,
.van beyde Sicilien, vanjerufalem&c. Eerft-Her-
toge van Ooftenrylc, Hertoge van Bourgoignen,
&c. Grave van Habsbourg, Vlaanderen Sec. ge-
love en fweere, dat ik tot myner aankomfteendefuc-
ceffie tot der Stad, Steden, ende Lande van Utrecht,
alle die borgeren ende ingefetenen der Stad ende Vry-
fieyd van Utrecht, van alle geweld , verdrukkinge,
ende ongelyk befchermen ende befchudden fal, ende
defelve in goeden rechten, Juftitie, en Politie, han-
delen» tradiereu, ende regeren, fooeengoed, vroom,
ende rechtveerdig Prince ende natuurlyk Heere zyne
Landen, Steden, volk en onderfaten te trafteren ende
regeren toebehoort. Soo moet my God helpen ende
alle zyne Heyligen !

Wy Borgermeefteren , Schepenen, Raden, ge·
meyne borgeren endeingeiêtenen der Stad ende Vry-
hcyd van Utrecht, te famen ende elk byfonder ,

C er (formeerde Religie, ende anderfint s, in dato den lo January^ endt

gepmcert dm i6 Januar. MOL· XXIX*

Al^

-ocr page 9-

VAN UTRECHT. l.BOEK. J.TIf.

Alhoewel de Staten van den Landevan Utrecht
ben vereenigendc, foo in krachte van de
Pacificatie tot Gent gemaakt, als anderiïnts,
met de Generale Staten van defe Nederlan-
den , om die Spagnaarden ende ander üytheemiche
foldaten uyt defe Nederlanden te doen vertrekken, en
blyven, ende defelve Landen van haarlieden tyrannie
ende overdadige Regeringe te bevryen , geprotefteert
hebben, dat zyluyden 'tielve verftonden tedoen,fon-
der yet te willen veranderen in'c onderhoud van de ou.
de Katholyke Roomfche Religie , ende de behoorly-
ke onderdanigheyd, die zy de Koningl.Maj. van Spa-
gnen, haren Heere fchuldig zyn , ende dit op hope
dat zyne Maj. aanfiende de goede wille ende afFeóbie
die fyluyden, ende de ander Staten van de Nederian-
den ha^en, om de voorfz. poinélen te mainteneren,
hem geaccommodeert foude hebben tot die rechtveer-
dige ende redelyke begeerte van zyn onderlaten, alfoo
dat hy de voorfz. Spanjaarden, ende andere üytheem-
fche natiën, uyt defe Landen doen vertrekken, dein·
gefetenen van dien in rufte ende vrede laten leven,
hun goederen gebrujrken , ende op alle fwarigheden
ende misverftanden die Generale Staten doen vergade-
ren, ende by advys van defelve, navolgende de Paci-
iïcatie van Gent, ordre geftelt foude hebben , gelyk
Don Johan d'Auftrice, by'c Accoofd den 17 Februar.
1577. tot Bruflel gepubliceert, voor, ende de Ko-
nihglykc Majefl:. by het eeuwig edift daar op geëxpe-
dieert, ook wel folemnelyk belooft ende gefworen heb-
ben , te fullen doen. Maar want den voorfz. Don Jo-
han het voorfz. Accoord , zederc zyn vertrek op het
Kafteel tot Namen, geviolcert,die voprfz. Spaanfche
ende anderUytheemfchc natiën weder in defe Landen
doen komen , ende hepi als vyand jegens deièlve ge-
dragen heeft, gelyk noch jegenwoorqig doet den Prince
van Parma, inzyn plaatfe gefurrogeert, metzynadhas-
lenten j dat ook die Koningl. Maj. , in plaatfe van een
goedertieren remedie, dat de voorfz. Staten van zyne
Maj., op heure meenigvuldige klachten, enlankwy-
lig vervolg ^ vernachten , yerklaarc heeft , den
peys tot Gent gemaakt, vangeender weerdentehou-
den j foo is het, dat die vooriz. Generale Staten van
defe Nederlanden , genootdrukt zyn geweeft , tot
haarluyder defenfie de wapenen jegens den voorfz. Don
Johan, ende zyne aanhangers, aan te nemen, ende
ten dien eynde t'haarluyder fecours te employeeren
veel ende omleggende Provinciën, ende een groote
meenigte van Uytheemfchkrygsvolk, in defe Landen
te doen komen, die welke raéeft al van andere dan de
Roomfche Religie zyn, *t welk gecaufcert heeft een
groote alteratie, foo in allen dingen , als principalyk
jïi de voorfz. obedientie van zyne Maj., ende hetfeyt
Van de Roomfche Religie, foo dat te dier oorfake die
van deRciigie,genocmt Gereformeerden, in veel Ste-
den ende Provinciën van defe Nederlanden ingevoert
hebben Predicanten van hun voorfz. Religie, fonder
dat men des heeft kunnen beletten, foo vermits degro-
te meenigte van die van de voorfz. Religie , en den
aanhang die zy fouden mogen hebben ofte krygenvan
de voorfz, Uythecmfche foldaten, wefende van deiél-
ve Religie, als ook vermits de ongebonde licentie en
vryheyd ,die daar is foo wel onder de foldaten, al§ veele
gemeenten en omleggende Provinciën, fuiks dat men
jegenwoordelyk meer moet arbeyden om de gemeente
in vreede te houden,dan die Roomfche Religie conten-
tieufelyken te mainteneren, om te verhoeden , dat
door fulks de ingefetenen van defe Landen jegens den
inderen niet opitaan, in wapenen komen, ende ver-
bittert fouden worden , waar uyt niet te verwachten
foude wefen dan een groote confufie , oproerte ende
, feditie in allen Landen ende Steden, die apparentelyk
fonder bloet vergieten oici vergaan (ouden, waardoor
de geünieerde Provinciën gefcheurt, hun macht gc·
brooken, ende den vyand een voet gegeven foude wor·*
den, om in 't eynde foo wel die van de eene als d*an·
der Religie te oppreÎTeren , ende de Landen te bren·
gen onder een eeuwige iïavernye , overmits 't weliç
die van de Magiftraat, te weeten Schout, Borge-
meefteren, Schepenen endç Raden der Stad van U·
trecht, hen bevmdcnde in de vooifz. extremiteyten,
veel raatfamer bevonden hebben voor alle midde-
len te foeken, om foo veel de burgeren als andere in·,
woonders, van de voorfchreve Stad, foo Geeftelyk als
Wecreltlyk, foo wel van deen als de andere Religie,
in vrede te houden, het zy in wat manieren dat het
zy, dan den vyand eenigj occafie te geven de Landen
te krenken. Waaromnie , ende omme te fchouwen
ende weg te nemen alle diffidentie, diedaaristuffcheo
den ingefetenen van de voorfz. Stad, foo vand'eenals
d*ander Religie, die zy dagelyk bevinden deur beuk-
te praâ:yken van eenige onruftige geeften meer ende
meer te waflchen, die van de vooriz, Magiftraat, by
manier van provifie , op behagçn van de Hoogheyd
van den Eerts-Hertoge Matthias, Gouverneur ende
Kapiteyn Generaal van defe Nederlanden, ende Ex-
cellentie van den Prince van Orangien, Stadhouder»
geftatueert ende geordonneert hebben, ftatuerenende
ordonneeren mitsdefen, de poinâien ende artykelen
hier na verklaart, die zy willen onverbrekelyk onder-
houden , nagegaan ende achtervolgt te worden, op
pœne dat die overtreders geftraft fullen worden als
feditieufen, ende perturbateurs van de Republyç<|ue ,
gemeen ruft ende welvaart.

In den eerften, dat die van de voorfz Gereformeerd
de Religie, binnen de Stad Utrecht fullen hebben vry
ende libre exercitie van haar voorfz. Religie, binnen
de Kerken van dç Minrebroeders, ende in St. Jacobs
Kerke, die zy beyde fullen mogen van beelden ruymen
ende fchoon maken , inet aider ftilligheyd ende ma·
nierlykheyd, ende dat foo wel in Prcdicatien, Lof-
fangen. Nachtmalen, Doop, begravingevandooden,
folemnifatie van Huwelyk, als apdere diergelyken;

II.

Sonder dat zy gehouden fullen weien, in*t contrat
heeren van de Houwelyken te onderhouden, die gra-
den by de Pauifelyke Rechten verboden , maar fullen
dengeenen,die den anderen beftaan tot in denderden
graad inclufive, metten anderen mogen in echte verga»
deren, ende fullen de kinderen, uyt alfulken Huwe-
lyk geprocreert, 't allen tyden geacht ende gehouden
worden voor echte kinderen, en fulks tot allen Staten,
Officien en Beneficien geadmitteert worden, fon·
der eenige difpenfatie daaromme te verfoeken.

Met welke twee Kerken die van de voorfz. Reli-
gie hen fullen contenteren , ende te vreden houden ,
Ibnder dat hen meer Kerken ofte plaatien , gewyt of
ongewyt, fullen mogen onderwynden, occupeerenof
gebruyken, tot onderhoud van haarluyder Religie,
zy hymelyk of openbaar,

Welverftaande, dat, of ,*t gebeurde dat die van de
voorfz. Religie hen t*eenigcr tyd lieten dunken , dat
zy met de voorfz. Kerken niet genoeg gerieft en wa-
ren , datzy 't felvc die van de Magiftraat by fupplica-
tie fullen mogen remonitreeren, & daar inne verûca
fullen, foo zy na gelegentheyd van den tyd ende fake
bevinden nut ende oirbaartezyn , fonder nochtans dat
fyluyden hen eenige van de vyfGodshuyfen, Kloofte-
ren ofte Conventen, die bewoont worden , ofte die
Kerken van defelve, daar innc dendienft, by manière
van de Roomfche Religie gedaao word, fullen toela·
wn ofte gunnen.

Λ S Endt

' f

^ f

-ocr page 10-

VAN DE NS TA A Τ DE R S T. A Ο

Ende Tullen die vandevoorfz. ReUgîehâarlicdèrdoo·
<âen ook mogen begraven in de Kerken ofte Kerkho-
ven van d'andere drie Parochiën , als de Buurkerke,
St. Geertruyd ende St. Nicolaasi beheUelyk, dat zy
aldaar, ofte op die Kerkhoven van dien , die bcgra-
vinge Tullen doen buyEen die tyden, dac men in de
voorfz. Kerken den dienft doen Tal van de RooraTche
ÏLeligie, ende dit fonder in cenige andere dan in de
Minrebroeders ende St. Jacobs Kerke cenige LoTzan-
gen te fingen, of vermaninge te doenj welverftaande,
dat die van dc Katholyke Roomfche Religie haardoo-
den wel Tullen mogen doen begraven in St. Jacobs
ende Minrebroeders Kerke, oTte Kerkhoven , in ai-
der modeilie ende ililligheyd, in manieren als vooren.

VI.

Ende om meerder ruft ende eendracht onder de ge-
meente te houden , word wel ejcprelTelyk verboden,
by deTelve, Too wel die van d'eene als d'andere Reli-
gie, 't zy Geeilelyk of Weereltlyk > van wat Haat,
«f qualiteyt ende conditie die zyn, dat zy den anderen
geen ftooringe, hinder, letfel óf moeyenifie endoen
in't exerceeren oTte^ocfitnen van hun Religie, dienften
ofte ceremonien , noeh e^nige Kerken, Kloofteren
noch andere gewyde plaatTen te Tchenden, krenken,
pionderen ofte beTchadigen.

VIT.

Ende Tullen ook geen altaren noch beelden meer
Esogen breeken, afwerpen,- bederven, ofte défiguré-
ren ^ ten ware anders geardonneert worde by den Ma-
giftraat.

V ï I I.

Verbieden insgelyks eenenygelyk,ymand, tercaufe
van de Religie, met Woorden ofte met werken te in-
Ïureren, misfeggen ofte misdoen, irl· eenig wys of ma·
nieren, noch ook den anderen aan lyf oftegoec te kren·
kcö, ofte te kon te,doen.

IX.

Ende Tullen geene van beyde de Religiën inlieurKcr·
Jcen, noch elders, heur Religie niet mogen exercee-
ren dan van 's morgens ten vyf uren, tot des avontsten
fes qren, Tonder buyten tyden eenige klokken te luyden,
ofte Ceremonien te doen, en Tullen ook geen Proceffien
gehouden worden dan binnen heur Kerken ofte Kerk-
hoven.

Ende inTonderheyd gebieden wel ernftelyk, darmen
allen Monicken, Relig»euTen, ende andere Geeftelyke
ende Ecclefiaftique perfoonen , Too wel geord als on-
geord, mans ofte vrouwen, proTeffie makende van de
Katholyke Roomfche Religie, haarlieder goederen,
,als Kerken, Kloofteren, Conventen, huylen , lan-
den, thiçnden, ihinTen, ende allen anderen goederen
ende gerechtigheden , geen uytgeTondert, die in der
Stad, Steden ende Lande van Utrecht, ofte ook el-
ders leggende hebben , vryelyk Tal laten heffen, ge-
bruyken ende genieten, Tonder henlieden daar inne te
doen ofte laten geTchieden, direélelykof indireélelyk,
onder wat coleure ofte proetext dat het fbude mogen
wcfen, eenig hinder, letTel ofte moeyeniiÏe ter con·
trarie, op poene van geftraft te worden als voorfz. is.

X I. ^

"Welverftaande, dat alle Religieufen, 'tzyraans ofte
vrouwen, die heur Ordenen Conventen verlaten heb-
ben , ende noch heur Orden ende Conventen Tullen
willen verlaten, dat men deTelve uyt den goederen van
dienfelven Convente Tal laten genieten alTulke alimen ·
tatie, als men bevinden Tal redelyken te zyn, totdiT-
Cj-etie van deMagiftraat, naar gelegentheyd en grootte
van deTelve Convente goederen.

XII.

Ende dat allen den geenen, die hen van nu voortaan,
«2/ m»ns ofie vrouwen, Tullen willen begeven in
eenige Orden ofte Conventen , Tullen *r Tclve mogen
doen, ibnder dat fylieden Tullen doeri de betoftervan
eenige reynigheyd, dan alleenlyk onderdanigheyd aan
hunluyder Overften, Too't Telvc anders repugneert di»
Chriftelykc vryhcyd, ende Ordonnantie van God Al-
machtig.

Ι'ί t

Ρ ;

Ι-

X I I i.

Waaromme fylieden t'allen tyden IvederdievoorTzJ
Conventen ende Orden Tullen mogert verlaten, Tonder
nochtans eenige alimentatie van deTelve Conventen tc
mogen genieten § dan alleenlyk na hen nemen'cgeenc
zy daar inne gebracht Tullen hebben.

XIV.

Ende of cenige van de Religieufen^ heur Conventen
verlaten hebbende , ofte die zy noch fullen verlaten ^
over lange gehylikt waren , ofte noch fullen willen
hyliken,dat de kinderen vandefelve geboren jη echten
ftaat, of die noch geboren fullen worden, gehouden
worden voor echte kinderen, ende fuccederen in heur
Ouders ende vrienden goederen , als andere wettige
kinderen.

[ Defe drie punftcn zyn opgehouden ende niet gepubficeeit, tot daï
zyn Excellenties advys daai op geheoit, anders diai inne gcdifpo^
n«crt fal zyn. ]

X V.

Ende te defen eynde gebieden ook dac een ygelyfc
hem Tal verdragen, van te komen ter plaatfe daar men
andere Religie dan de zyne exerceert, tenzy hy hem
daar Aille houde, ende hem wachte van Tcandale.

XVI.

Insgelyks ( om te verhoeden de periculen, daac
men apparentelyk binnen korten tyde inne gevallen
foude hebben , ten ware door Gods gratie daar inne
voorfien en ware geweeft) verbieden een vegelyk, 'c
zy Geeftelyk of Weereldlyk , van wat ftaat, quali-
teyt ofte conditie hyzy, te houden eenige heyrnelyke
ofte TuTpeâe Conventiculen, ofte vergaderingen, noch
eenige Tchriften tc dideren, concipieren, Tchryven,
ende onder de gemeente ftroyen, daar uyt den ftaat van
de République eenigfints gedtereert of geperturbeerc
Toude mogen worden, op pœne begrepe in Teekec
haarlieder Ordonnantie , deie ende gelyke Taake aan·
gaande, gepubliceert den lo July ifj8. laatftleden.

XVII.

Verbieden ook allen Predicanten , Minifters, Le-
éleurs, Confiftorianten, foo wel van d'eenals d'andet
Religie, in 't openbaar te Tpreken , leeren, prediken
ofte anderfints te gebruyken cenige propooften, die
Touden mogen tenderen tot oproer ofte Teditiej nemaac
Tullen hen dragen in alle ftilligheyt ende Tedigheyt,
niet zeggende ofte prekende dan 't gene dat dient tot
ftichtinge ende leennge van de toehoorders, ende on-
derhoud van de goede eendragt, ende vrede j welver-
ftaande, dat, 't gene concerneert leeringe ofte oeiFe-
ninge van de Refigie, ende ftraf der abuyfen en on-
gefchikte manieren van leven, niet gehouden Tal wor-
den voor injurie, Too verre Tulksgelchiet met manier-
lykheyt, ende Tonder Tchelding ende lafteringe van
perToonen.

XVIII.

! Ende om hier inne te bat verfien tc worden, en Tul·
len geen Predicanten ofte Minifters van de voorfz. Ge-
reformeerde Religie, toegelaten worden tc prediken,
ofte eenige exercitie van de Religie te doen , ten zy
die eerft ende alvorens den Schout, Borgermeeftcren
ende Raden defer Stad geprasfenteert zyn , en by den
felven toegelaten fullen weTen j mits doende den ee4
van getrouwigheyt, endeondcrdanigheyt van de Ma-»
giftraat, in alle Poly tique Ta«ken, ende dat Ty deTcjc-
genwoordige Ordonnantie onderhouden Tullen, loo
lange zy in de Stad Utrecht weTen ofte refideeren ful-
len, Tonder dat Ty hen nochtans cenige Polityke Îâken
Tullen mogen onderwinden, noch wet cenige aite vaa

Jurii»

-ocr page 11-

ν A Ν υ τ R Ε C H T. Ι BOEK. I. ΤΙΤ.

lurîsdiftîe, of metten Magiilra.it mocyen, direélelyk
of indireétclyk, in wat manieren datret zy j ende fullen
die van de voorfz. Magiitraat die vóorfz. Predicanten
ofte Minifters, foo verre zy hen anders dragen dan 't
behoort , mögen afitellen ende liccDtierert , fonder
yemants wederfeggen, mits dat die van deMagiftraai
de voorfz. Miniilers ende Predicanten van behoorlyk
onderhoud verfien fullen.

X i X.

Dat ook die van de Magiitraat de fabryke van den
kerken fullen onderhouden , ende ook de felve ker-
ken verficn van andere nodige Officieren , tot onder
houd ende exercitie van de voorfz. Religie van noden.

XX.

Des en fullen die van de voorfz. Religie geen col
le£ben noch diftributie van penningen mogen doen ,
fonder cojifent ende auftoriteyt van de M.igiftraat,
ten ware tot behoef van den armen.

XXI.

Dat niemant, van wat Religie hy zy, Geeflelykof
Weereldlyk , hem onder 't deklel van dien , fal mo-
gen eximeercn van de excyfen ende impoilen , ende
andere gemeene laiten van der Stad te helpen dragen,
ende dclclve tegens alle vyanden te helpen bcfcher-
men, nemaar lullen foo in defe als in alle andere poli-
tyke faaken, de gemeene ruft ende welvaart van de Stad
betreffende , gehouden wefen den Magiitraat te doen
ende te bewyfen alle behoorlyke obedientie, ende re-
verentie, defdve ook affi(teren in 't keeren en weder-
itaan van alle oproeren ofte feditien , die by yeman
den, 't zyvan buyten of vanbinnen, gemoveert fou-
de mogen worden , uyt wat fake dat het foude mo-
gen wefen , mitsgaders in 'c itrafFen van d'auteurs,
van alfülke oproeren ende feditien , en infonderheyi
d'overtreders van defe tegenwoordige Ordonnantie,
fonder dat fy het vangen , itrafFen ende executie van
alfulke ende andere quaaddoenders fullen mogen belet-
ten, onder prastextvan Religie,Glericaat,ofanderiints.

X X I ï.

. Dat ook die van de Geeitelykheyt voortaan gehou-
den worden te obferveren ende onderhouden die Keu-
ren, Statuten ende Ordonnantiën van de Magiitraat,
beroerende de Policien, Avachten, confervatien ende
befchermeniiTe defer Stad ; ende by faute van dien,
dat men procedeeren fal tegens den infraóteurs en we-
derwillïgen van dien voorden Gerechte defer Srad,
ter executie van den pœnen ende amenden in defelve
Ordonnantie begrepen, ende dit op hare perfonenen
temporele goederen.

X X 11 r.

Dat fyluyden ook voor alle fchulden, als van
koopmanfchap ter fleete gelevert, huerevan dienaars,
betalinge van geborgde waren , wynen, bieren, ge-
lagen , ende diergeïyke civiele ofte borgerlykeaâien,
aangeQjrooken fulJen mogen worden voor den voorfz.
Gerechte, alwaar zy gehouden worden te recht ce
Itaan.

X X ï V.

Dat gene borgeren ofte inwoonders defer Stad,
uyt krachte van renunciatie of prorogatie van Jurisdi-
ctie , eenen anderen burger ofte inwöoner fullen ter
cerilcn initantie mogen betrekken , elders dan voor
den Gerechte defer Stad, öp poene van te verliefen 't
cfFcft van haarluydèr burgerfchap.

XXV.

Item, fullen die van de voorfz. Gereformeerde Re-
ligie gehouden zyn te onderhouden alle heylige Vier-
dagen ofte Feeitdagen, die binnen Utrecht, navol-
gende de Ordonnantiën van de Roomfche Kerke, ge-
houden worden, immers op de felve dagen niet mo-
gen werken , dan met befloöiene deuren , fonder

yemanc te fcandalifcren.

XXVI.

Sullen hen insgelyksaangaande het vcrkoopen ende
eeten van vleys op de vejbooden dagen, dragen poli-
cykelyk volgende d'Ordonnantie defer Stad , fonder
yemant in 'c openbaar occafle te geven van fcandaal.
XXVII.

Irera , en zal geen differentie of onderfcheyt ge-
naakt mogen worden in 't geven ofte bedienen van
eenige Geeltelyke ofte Weereldlyke beneficien , ita-
cen, conditiën,ofteofïïcien, ter oorfike van de Reli-
gie, maar fuik η alle defelve beneficien , itaten of of-'
Beien, foo wel die van d'een als d'ander Religie zyn ,
mogen bedient worden, zonder dat yemant ter caufe
van de Religie van fyn voorfz. beneficien, itaat ofte
officie Zal mogen gedepoilïdecrt worden.

X X V 1 I i.

Noch en zal ook niemant, ter oorfaake van d'eent
of d'ander Religie , gereprocheert mogen worden in
't opineren, 't zy in de Magiitraat van de Srad of Sta-
ten, noch ook in 't geven van eenige getuyeeniile.
XXIX.

Insgelyks en zal geen onderfcheyt gemaakt mogen
worden tufTchen perfoonen die van d'een ende d'ander
Keiigie zyn, in 't geven ofteuytdcylen van eenige ar-
men provens , potten ofte andere aal m oeifen , nochtc
om yemant in 't Gaithuys en Hofpitaalt'ontfaneen.

XXX.

Item, en f>»ï niemant ter predicatie van d'een en
i'ander Religie mogen gaan met eenig auder geweerj
dan hy gewoonlyk is te dragen,

XXXI.

Des foo hebben die van de voorfz. Magiitraat ge-
nomen , ende nemen mitsdefen in haar fauvegarde,
prote<5tie endebefchermeniflè, foo wel den genen die
van d'eenc ais d'ander Religie zynj te weten, die van
den Geeitelyken itaat, foo geord als ongeord, mans
en vrouwen , haar perfoonen , kerken, kloofteren ,
Godshuyfen ende goederen, hoedanig die zyn , ende
beloven die by haarlieder gcdanen eed, voor te itaan,
te bewaren ende befchermen, jegens allen den genen
van wat Religie of conditie die zyn, die daar jegens
iet fouden willen doen, attenteren , henluyden verkor-
ten,, injurieeren, ofte anderfints leet doen met woor-
den of met werken , aan lyf ofte goed j ende die van
de Gereformeerde Religie insgelyks haarluyder per-
foonen, kerken , fchoolen, ende allen anderen hare
goederen, henlieden, ende een ygelyk van hen ook par-
ticulierlyk toekomende j ende fullen daar benefFens de
hand houden aan den Eerts-HartogeMatthias, Gou-
verneur ende Capitain Generaal van defe Nederlan-
den , ende mynen Heere den Prince van Orangien,
als Lieutenant Generaal ende Stadhouder van den Lan^
de van Utrecht, ten eynde fy van gelyken die van de
voorfz. Religie ende Geeitelykheyt in haarlieden pro»
teâie ende fauvegarde nemen.

X X X ί l.
Des en fullen die van de voorfchreve Geeitclyk-
heyd haarlieder refidentie buyten die Stad Utrecht niec
mogen nemen in ander forme ende manière , dan zy
tocnochtoe, vermogens die oude Satuyten enCoitüy-
tnen van haarlieder Kerke, vermocht hebben: maar
fullen haarlieder woonplaatfen ende refidentie binnen
die Stad Utrecht moeten nemen , ende houden, op
poene dat zy van de perceptie van haar vruchten ge-
fecludeert, ende defelve aan andere Refidcnten geappli-
ceert fullen worden.

X X X I I f,

Ende fullen de transgrcfleurs ende overtreders van
defe Ordonnantie foo Geeitelyk als Weereltlyk, ca
van eik poinét van dien , by die van de Magiitraat,
achtervolgende haarlieder eed , geftraft worden als
feditieufen ende perturbateurs van de gemene ruite en
welvaart, ofte anders arbitralyk gecorrigcert wor-
den.

-ocr page 12-

VAM DEN STAAT DER STAD

'den', na gclcgcntheyd vaiide fakcj fonder eenige diffi-
mulatie ofte Verdrag. , , ,

X X I V. ,

Ende fal men in d,e forme van procedeeren', ende
ook in anderen poinften in defen niet begrepen, hem
reguleren volgende de Órdonnamie deler Srad, ge-
maakc ofte noch te rqaken ,en de befchreven Rechten.

. . , X X x.v.

Aan alle welke poinften ook de hand houden fullen
de Colonel ende Hopluyden , ofte Kàpiteynen defer
Stad, haarluyder Luitenants , Vaandragers, ende andere
iBcvelhebbers. XXXVI.

Ende of't gebeurde dat den hoogen nood vercyile ,
dac men tot defeniïe defer Stad, eenige ruytercn offot-
daten foude moeten innemen ofte ontfangen , en ful-
len defelve in de Stad niet toegelaten worden, ten zy
defelve voor al by folemnelen eed belooft fullen heb-
ben , defe Ordonnantie, ende een yder poind van
dien, na te gaan ende te achtervolgen. Aldus gedaan
t'Utrecht den lojanuary 1579, my prasfent . . .

Aldus gepubliceert van den Stadhuyfe t'Utrechc,
na voorgaande klokkiydinge , ende met afliftentie van
den Subftituyt Schout,beyde Burgermeefteren, ende
eenige van den Schepenen derfelver Stad , op den i6
Januaryanno if7P, by my 6cc.

ρ huyden by het vifiteren van de Articulen,
by myn Heeren van de Stad Utrecht op den
lö January lellledeh gepubliceert , hebben
die Gedeputeerden van de vyf Godshuyfen
verklaart, alvorens te treden in eenige communicatie,
dat geen commiiÏie en hebben om abfolutelyk de fake
af te maken j maar alleen om te horen ende concipië-
ren alfulke articulen , als de GsdeputeerJen na gele-
gcnder tyd bevinden fullen te behoren, om daar naar
clks den zynen rapport gedaan hebbende j eyndelyk
daar op te refolvercn, ende dien onverhindert hebben
geadvoyeert op't behagen als boven die pracfatie van
defelve ariiculen.

Ende komende tot de vifitatie van defelve articu-
len, is by de voorfz. Gedeputeerden goetgevonden,
dat men daar by voegen of Hellen fal in 'teertte artyk.,
begrepen in't eerile concept,beginnende : in den eer-
ften, dat alle misdaden i3c. mits daar by voegende na
de woorden , ter catije van de Religie, defe woorden,
ende V geetie daar van dependeert,

Paflerende't i, ii, m, ende iv, mits dat men
naar de woorden , in 't iv. artyk. begrepen , te we-
ten , eenige van de vyf Godshuyfen, ftelle, met 'i geen daar
van dependeert,

PaiTerende 't v. artyk., mits daar achter aan ftellen-
de, ende dat die parochianen oft^ ingefetenen van St. Ja-
cob, in plaatfe van haarluyder Parochte-Kerke , haar
exercitie van de Roomfche Religie in alles fullen mogen doen
encie hebben in de Prekers Kerke.

PaiTerende't VI, vii, ende viii. artyk.
Op't IX. is dit artikul gereformcert, aldus, te we-
ten : //em, fullen geen van beyde Religien in h a xr Kerke
mch elders, ojn exercitie van beur Religie, eenige klokken
wogen luyden, ofte eenige Kerken mogen openen , dan van
'j· morgens te vyf, uren tot 'j avonds te fes uren, ende dat
men de vordere claufule van de procciïle lal royeeren.
PaiTerende 't χ, mirs d;it men letten fal op de claufu-

ÏV. DECISIE, of Vytfprake van zyn Excellentie den Έ rince van Orange, op de voorfz, Ordon^]
nantie ende Verklartnge, in dato den 3 May ΜΏ LXXIX,

ehooit by zyne Excellentie't rapport van den
grieven ende belwaarniflen by die van de vyf
Ecclcfien binnen Utrecht voorgeftelt ende
overgegeven , jegens d'Ordonnantie by die
van de Magiilraat der voorlz,. Stad Utrecht , gedaan
publiceeren den 11. January lautillcden. Gefien mede
ende hebbende nader doen examineren den inhoud der
vooifz. Ordonnantie , verllaat zyne Excellentie de·
fèlfde te wefen polityk , ende ionderlinge in den te-
genwoordigen tyd , d'obfervantie en onderhoud van
dien te Orecken ende te dienen totter gerullheyt de'r
-Voorfz. Stad, ende alle den inwoonderen van dien,
foo \vel van d'cene als van d'andere Religie , genoeg
conform de Religions vrede, in vele plaetfen, binnen
'Antwerpen en elders, niettemin en ial 't iv. art. der
voorfz. Ordonnantie niet worden gceiFpitueerc, dan

lil. VERKLARINGE van de Oedeputeerden van de vyf Godshuyfen ofCapittulen opdevoorfz.

Ordonnantie, in dato den 27 januar, ΜΌ LXXIX,

Ie in't IX. artyk. van't eerfle cbncept.

Op't XI. alfoo hier inne verfien is by de lefte Unie
van de naaft by gelegen Provinciën, lbo refereren zy
hen diens aangaande tot defelve.

Omitterende't xii, xi 11, en xiv. als niet gepu-
bliceert , ende daaromme alhier nieigecorrigeerc, maar
f ehouden voor niet geviiitecrt.

PaiTerende 't xv. mits daar inne brengende 't χ 11.'
artyk. van't voorgaande concept, (lellende niet te min
'c lelve lot difcretie van de Magiilraat.

PaiTerende 't xvi, xvii, xviii , xix. en xx.
Op't XXI. zyn die woorden daar inne verhaalt van
de accyfen, geroyeert en gereformeert, als in*r xix,
artyk. van't eerfte concept, luydende aldus: Datnie'
mand, van mat Religie hy zy, foo Geeftelyk als IVeerelt*
lyk ,hem onder dekfel van diende. Welverftaande noch-
tans , dat foo verre die Magiilraat eenige fubventie
van de vyf Godshuyfen begeren , tot ontlailinge van
de gemeene Stads laften, dat zy heurdaar inne by an·
dere bequame middelen fullen laten vinden, in allebiN
likheyd ende zedelikheyd , na gclegentheyd van den
lyd , onvermindert haarlieder oude gerechtigheden
ende privilegien.

Op'c XXII. is goetgevonden, dat men het felve bc<i
hoort te omitteeren, als te geheel generaal wefendcj
ende pra;judiciabel haarluyder gerechtigheden.

Op 't XXIII. utf. ten ware de Geeitelykheydrefu-
feerde Juftitie 'ce doen , driemaal daar toe vermaand
zynde, van veertien dagen tot veertien dagen.
Op't XXIV. utf te royeren.

PaiTerende,XXVyxxvi ,χχνιι ,χχνιιι,χχιχ,χχχ,
Op't XXXI. paflerende't felve, mits daar by voegen-
de de claufule van verbant, in'teerilc concept begrepen,
Paflerende't xxxii, ende xxxi 11.
Pafleren xxxiv. mits voegende by de woorden, tn
ook in andere diergelyke poin£len,
Pafleren XXXν, enxxxvi.

de faaken ten uyterilen fulks vereyiTende, ende dat
al buyten eenige fchade ofte quetfe van den Geeftelyk-
heyt, ende behoudens defelve de pofleiÏie ende 't ge-
bruyk van hare beneficien , prebenden ende funda-
tiën , fonder dat ook van node zy vorder publicatie te
doen van de xii. xi 11. ende xiv. articulen , die toe
noch toe niet en fyn gepubliceert,ende opgehouden
geweeft ,alswefende op den inhouden van dien genoeg-
faam gedifponeert en voorfien by de nadere Unie,
laat ft gemaakt tot Utrecht \ eadc belangende de ac»
cyfen in het xxi. art. geroert, en bevind zyn Excel-
lentie voor delen tyd (om alle oneenigheyd en onge-
lykheyd in den laite van der oorloge ende gemeene de^
fenfie te vermyden, ) niet onreedelyk , dat die felfdc
lallen eenpariglyk worden gedragen by Geeilelykeeqi
Wereldlylce , by proviiie , ende mits dat het felfdc

piey

fli.. ·

-ocr page 13-

VAN UTRECHT. I BOEK. I.TIT.

niet getoogen worde hier namials inconfequentiejtot
achterdeel van de voorfz. Geeilelykheyd , oftcpriE-
juJicie van hare vrydommencngercchtigheyd } en dat
aliulks by die van de Scad, die van de Geeilelykheyd ver-
leent fal worden ade van mn fr^judicie. Voor zoo vele
aangaat 'c geriei by die van den voorn. Ecclellen, of
Collégien gemoveert, op 't xxi i. xxi 11. en xxiv.
articulen der voorfz. Ordonnantie , als dat fy iuyden
by den inhoude van dien gelasdeert fouden zyn, fon-
derling in hare ofte der Capittelen Jurisdiólie, en kan
fyne Excellentie niet verftaan ecnigc Cipittularen be-
Avaarc te mogen zyn, by de onderhoud van allegoe
de ordre, en politie, by denMagiftraaiopgcilelt,toc
bewaarnilïc , verfekertheyd , en befchcraicniiTe van
rle Stad, ende feer qualyk in dangereufe tyden y mand
daar van geëximeert of verfchoont te mogen worden.
En van die van de Geeilelykheyd voor fchulden in 't
XXI11. art. verhaalt, aangefprooken te mogen wor-
den voor die van den Gerechte der voorfz. Stad, zal,
omme de Juiiitie niet te verachteren, ofte Isedeeren,
cn de jurisdi<51:ie van de Geeilelykheyd nogtans eenig-
lïnts te confcrveeren,'t voorlz.art.gerellnngeert wor-
den met fekeren tyd } te weten , indien die van de
Geeilelykheyd binnen fes weeken of twee maanden
ten langiten op den aanklagte van den partyc geen
recht, en op 't gewysde bchoorlyke executie en doen,
in welken gevalle de faken by die van den voorn. Ge-
rechte zal mogen worden geëvoceert, of daar op nieuws
kenniiTe genomen, ook van 't gewysde van de Gee-
ilelykheyd behoorlyke executie gedaan te worden.
Ende fal mitsdien *t voorfz. xxiv. art. eiFed blyven
ibrteeren, ioo 't felfde is fpreekende van den burgers
en inwoonders , en fyn Excellentie 'c felfde veritaac
van de Weereldlyken. Ten UatÎlen, daar die van de
Collégien hen fchynente beklagen van het xxin art.
der voorfz. Ordonnantie , wegnemende het onder-
Icheyd tuifchen die van de een en d'andere Religie,
in 'c confereercn van de beneficien, ilaten &c. 't feit-
de art. als tendeerende tot deu meellen geruiligheyd,
ook na inhoud des Religions vrede tot Antwerpen ,
mag niet gefegc worden eenige befwaarniife mede tc
brengen voor die van de Geeilelykheyd van Utrecht,
te min foo die Unie tot Utrecht gemaakt , 'c felfde
ook voorbrengt ·, waaromme fyn Excellentie niet en
bevind daar inne eenige reparatie ofte verandering no-
Jig of oirbaarlyk te zyn, ten ware in alle gevallen mee
voorgaande advys der Geunieerden,ende BonJgenoo-
ten van de voorfz. Unie , aan den welken die van de
voorn. Eccleiien , in alle defe of diergelyke voorval-
lende fwarigheden, voor 't eerile iuUen moeten nemen
hiar recours, omme des te beter alle onverftant ver-
hoed , en 'sLands gemeen en bette welvaart en ge-
ruilheyd in meerder ecnigheyd en eendracht gevoroert ^
te worden. Gedaan tot Antwerpen den 3 May 1579.

V. ACCOORD ende overkomfte ^ gemaakt byden v)f Ecclefien, Magiflraat , Burger-hopluyden,
Bevelhebbers, en die van de Gereformeerde Religie , binnen de Stad Utrecht, om
rufl, vrede ende eendracht te honden onder de Gemeente der felver Stad , foo wel
van d'een als d'ander Religie zynde , gepubliceert den Jnny ΜΌ L X XIX^
mitsgaders de a6ie van Approbatie van fyn Hoogheyd Matthias, in dato den 14.
July MD L XXIX. en van zyn Excellentie den Trince van Orange^ in da-
to den 1 Atigufl, ΜΌ LXXIX.

ifoo men in veel Steden van deiè Nederlanden
dagelyks ( God betert ) hoe langer hoe meer-
der oproeren ende commotie fiet opilaan en
verryien onder die gemeenten , ter oorfake
yan 't misveriland dat daar is tuifchen die van de Ca·
tholyke Roomfche Religie, ter eenre, ende die van de
Gereformeerde Religie, ter andere iyde , gecaufeert
door eengroote diiTidentie,die fyop den anderen heb-
ben , overmits die heymelyke en bedekte praólyquen
van den vyand, die dagelyks ontdekt worden , voor-

feilelt ende gebruykt , omme d'ingefetenen van defe
.anden in twiil cn tweedracht te brengen, om alfoo
die van d'een partye , met aiTiilentié van de andere,
ondergebracht zynde, in't eynde, volgende't advys
van Eicovedo, te bat tot zynen wille tc komen , en
van beyde mcefter te worden, om abiblutelyk te mo-
gen gebieden , ende zyn tyrannie te exerceren j ende
dat der oorfakc van defe diiSdentien den tiende defer
maand binnen die Stad Utrecht eenige fwarighcytop-
geilaan was, daar doordat fekere iware infolentien in
eenige Kerken bedreven zyn, 'ende noch meerder in-
convenienten gefchapen waren uyt te fullen volgen,
ten ware God almachtig door zyn genade fulks ver·
hoedet haddc. Soo is 't, dat om aJle diiïidcntie wech
te nemen, ende d'ingefetenen defer Stad, foo Geeile-
lyk als Weeréldlyk, foo wel die van d'een ende d'an-
der Religie zyn, van den anUeren rcfcheyden, op
dat fy voortaan ruftelyk en vredelyk met den anderen
mogen leven ende converferen, ais goede inwoonders
cn ingefctenen van eene Stad' toeilaat ende betaamt;
ende ook om tc beter middel te mogen hebben die
Spanjaarden, de aÏgemeene vyand, te yvederftaan die
Schout, Borgermeeileren, Schepenen ende Raden
van de Stad Utrecht, naar voorgaande rype delibera-
tie, ende verfcheyden communicatien daarop gehou-
den, by confcnt ende believen van de vyf Eccleiien
ofGodshuyfen biitnçn Utrecht, iü dcQ oamc van dc
11L Dïsl

T·.

'•t

,-ίΐ

gemeen Geeftelykheyt aldaar, rer eenre, ende van de
Collonel , Capiteynen , Hopluyden ende Bevelheb- .
beren defer Stad, in den naam van de gemene Borge-
rye , mitsgaders die van dc Gereformeerde Religie ,
terandere zyde , ook hier opgehid 'tadvys vanmyn
Heere die Prince van Orangen , Stadhouder van de
Stad, Steden ende Lande van Utrecht, geordonneerc
ende geilatucert hebben , ordonneren ende ilatueren
mits defen,diepoinften en articulen hier na verklaart,
die fy willen onverbrekclyk nagegaan ende achtervolgc
tc worden , op de pcênen hier na verklaart, onver-
mindert in alle anderen poinélen de Pacificatie van
Gent, ende bly vende dè Satisfaólie den Staten van U-
trecht, by de Princelyke Excellentie verleent, mits-
gaders dc nader Unie binnen defe Stad Utrecht, dea
i^January laatilleden opgerecht ende geflooccn, ia
haar geheel ende onverkort.

In den ecrilen, dat alle misdaden cndc injunen,ge«
fchiet federt die voorfz, Pacificttic van Gent, tercau-
fc van de Religie , foo van d'ccn als van d'ander zy-
de , fullen vergeven cndc vergeten zyn, fonder dac
die weder opgchaalt, eenig onderfoek daar van ge-
daan , of yemand achterhaalt zal mogen werden.

Dat die van de Gereformeerde Religie bhinen defer
Stad Utrecht, fullen hebben vry ende libre exercitie
van haar voorfz. Religie , binnen die Kerken van de,
Minrebrocders, Sc. Jacob, die Buurkerke, ende Sint
Nicolaas.

II I.

Sonder dat fv gehouden fullen zyn in 't contraheren
van dehuwelyken, t'onderhóuden die graden by den
Paufelyke Rechten verboden j maar fullen den genen
die den anderen beftaaii tot in den derden graat , in-
cluiive met den anderen mogen in echte vergaderen,
eodc fuUcH die kinderen uyt alfulken huwelyk gepro-
B , crccertj

-ocr page 14-

x:rcecrt, t'aîlèn tydcn geaffht enclc gehouden] worden
voor echte kinderen, cnde luiks tot allen ilaten, of-
ficien cnde beneficien geadmitteerc worden, fonder
eenise difpenfatie van den Paus daarom te verfoeken.

IV.

Met welke vier Kerken die van de voorfe. Religie
hen fullen contenteren cnde te vreden houden, fonder
dat zy hen meer Kerken ofte plaatfen, gewyt of on-
gewyt, iulïen mogen onderwinden, occuperen ofge-
bruyken, tot onderhoud van haarliedcr Religie 5 't zy
in't heymelyk, of in't openbaar.

Ende fullen die van de Roomfche Religie voor haar-
lieder Parochie Kerke behouden de Kerke van S.Geer-
truyd, daar onder die van St. Nicolaas Parochie me·
de reforccren fullen, ende die onder de Parochiën van
de Buurkerke ende St. Jacob gereforteert hebben, ful-
len die Predikheren Kerke mogen adapteren tot een Pa-
rochie, cnde aldaar haarliedcr vryc exercitie doen en
behouden.

V I.

Welverftaande , dat, of 't gebeurde dat die van
de voorfz. Religie hen t'eeniger tyd lieten dunken dat
zy met dc vooriz. Kerken niet genoeg gerieft en wa-
ren , zy 'c ielve die van de Magiitraat by fupplica-
tie fullen mogen remonftreren , die daar inne verfien
fullen, foo zy na gelegentheyd van de tyd ende lake
bevinden nut ende oirbaar tezyn, fonder nochtans dat
fyluyden hen eenige van de vyfGodshuyfen,Kloofl;e-
ïen, of Conventen i die bewoont worden, of die Ker-
ken van defelve , daar inne den dienil in der maniere
van de Roomfche Religie gedaan wort, fullen toela-
ten üf gunnen.

V I I.

Ende fullen die van de voorfz. Religie haarliedcr
doodcn ook mogen begraven in de Kerken ofte op de
Kerkhoven van d'andere Parochiën, Kloofteren ende
Conventen , daar zy of haar ouders graflieden heb-
ben 5 behcltelyk,dat zy aldaar die begravinge fullen
doen met alle llilligheyd ende modcllie , buyten die
tydcn dat men in de voorfz. Kerken den dienft doen fal
van de Roomfche Religie j van gelyken fullen die van
de Roomfche Religie ook haar dooden mogen begra-
ven in de Gereformeerde Kerken , foo Parochiën als
anderen,daar zygrafftedenhebben, ookbuytea tyden
van den dienil die aldaar gedaan wort , ende met gc-
]ykc ftilligheyd ende fedigheyd.

VIII.

En om meerder ruil en eendracht onder die Gemeen·
te te houden, wort wel exprelfelyk verboden by de-
fen, foo wel die van d'eene,aïs d'ander Religie, 'tzy
Geertelyk ofte Weereltlyk, van wat ilaat, qualité en
conditie die zyn, dat zy den anderen geen ilooringe,
hinder , letfel of moeyenifle en doen in't exerceren of
oeffenen van hun Religie, dienden of ceremonien,
noch ook eenige Kerken, Kloofteren , noch andere
gewydc plaatien te fchenden, plunderen ofte befcha-
dieen.

I X.

En fullen ook geen altaren noch beelden meer mo-
gen breken , afwerpen , bederven of defigureren.

Verbieden insgelyks een ygelyk, ymand , ter cau-
fe van de Religie, met woorden of mer, werken te in-
jurieren, misfeggen of misdoen , in eeniger wys ofte
manieren, noch ook den anderen aan lyf ofte goet te
krenken ofte te kort doen.

X Γ.

Item, fullen geenc van beyde die Religien in heure
Kerken, noch elders heur Religie mogen exerceren,
dan van 's morgens ten vyf uren , tot 'is avonts te fes
uren, fonder dat zy buyten tyde eenige klokken fullen
mogen luyden, dooden begraven, of andere ceremonien
doen, ende fullen ook die van de Roomfche Religie
geen proceffie mogen houden noch dragen, dan bin-
nen heure Kerken, of om hare Kerkhoven.

ÎO

X I 1.

Dat men ook van nu voortaan met geen bellen achter
flraten fal mogen gaan , noch ook met toortfen, om
ymand 't Sacrament, in der forme van de Roomfche
Religie, uyt te adminiftreren.

X I 1 Γ.

Ende infonderheyd gebieden wel ernilelyken, dat
men alle Monicken , Religieufen, en andere Geeilely-
ke ende Eccleiiaitique perfoonen, foo wel geord als
ongeord , mans ofte vrouwen , profeffie makende
de Katholyke Roomfche Religie , haarlieden

van _

goederen , als Kerken , Kloofteren , Conventen ,
huylen, landen , thienden , thinfen , ende allen an-i
deren goederen ende gerechtigheden, geene uytge-
fondert, die zy in de Stad , Steden cnde Lande van
Utrecht ,ofte ook elders leggende hebben, vryelykial
laten heffen, gebruyken ende genieten , fonder hun·
lieden daar inne te doen ofte laten gefchieden, direóle-
lyk ofte indire£lelyk, onder wat coleur of pretext dac
't foude mogen wefen, eenig hinder, letfel of moeyc-
nifle ter contrarie , op pœne van geftraft te vvorUen
als voorfz. is.

X I V.

Welverftaandcj dat alle Religièufen, 'tzymansof
vrouwen, die hcur Orden ende Conventen verlaten heb-·
ben, ende noch heur Orden ende Conventen fullen
willen verlaten , dat men die felve uyt die goederen
van denfelven Conventen fal laten genieten alfulke ali-
mentatie, als men bevinden fâl redelyk te zyn, achter-
volgende de Unie, den 2,3 January alhier t'Utrechtgcs·^
flooten.

X V.

Gebieden ook dat een ygelyk hem fal verdragen van
te komen ter plaatfen, daar men andere Religie dan de
zyne exerceert, tenzyhy hem daar ftille houdc,ends
hem wachte van fcandale.

X V ï.

Insgelyks om te verhoeden die periculen ,daar raea
apparentelyk binnen korten tyden in gevallen foude
hebben, ten ware door Gods gratie daar inne verfien
waregeweeft, verbiedenwyeen ygelyk,'t zy Geefte-
lyk ofte Weereltlyk , van wat ftaat , qualiteyt ofte
conditie hy zy, te houden eenige hey melyke of lufpcfte
conventiculen ofte vergaderingen, noch eenige fchrif-
ten te dióleren, concipieren, Ichry ven, en onder die
'gemeynte te ftroyen, daar uyt den ftaat van deRepu-
;blycque eenigiints gealtereert ofte geperturbeertfouJe
I mogen worden, op poene begrepen in fekere haarlie-
dcr ( i ) Ordonnantie, defe ende gelyke faken aangaan-
de, gepubliceert den lojuly, anno 1^78 leftleden.

XVII.

Verbieden ook allen Predicanten , Minifters, Le-
cteurs, Confiftoriantenp foo wel van d'een als d'ande-
re Religie 5 in 't openbaar te fpreken, leeren, prediken,
ofte and^erlints te gebruyken eenige propooften, die fou-
de mogen tenderen tot oproer ofte feditie , maar ful-
len hen dragen in alle ililligheyt ende fedigheyc ,
niet feggende ofte prekende dan 't gene dat dient tot
ftichtinge ende leeringe van de toehoorders, ende on«,
derhoud van goede eendracht en vrede 5 welverftaan-
de, dat 'tgene cbncerneert leeringe ofteoefFeninge van
de Religie , ende flxaf der abuyfen ende ongefchiktc
manieren van leven , niet gehouden Qi] worden voor
injurie ofte inveólive, foo verre fulks gefchiet mee
manierlykheyt, ende fonder fcheldinge eodelafteringc
van perfoonen.

XVIII. I

En om hier Inne te bat verfien te werden ^ en fulien
geen Predikanten ofte Minifters van de voorfz. Gere-
tormeerde Religie toegelaç^p ^vorden te prediken, of

eenige

AN DEN STAAÎ DER STAD

-ocr page 15-

ν A Ν υ τ R Ε C H T. /. BOE^. J. tm

■Jf

«enige exercitie van de Religie te doen , ten zy die
eerit ende alvoorens den Schout, Burgermeefterenen
Raden defer Stad geprajfenteert zyn, ende by den fel-
ven toegelaten Tullen wefen, mits doende den eed van
getrouwigheyt ende ondcrdanigheyt aan de Magi-
Itraat in alle Politike faken, ende dat fy defen jcgen.
woordige Ordonnantie onderhouden fullen , ioo lan-
ge fy in de Srad Utrecht refideren ende wefen fullen,
ionder dat zy hen nochtans eenige Politike faken fullen
mogen onderwinden , noch met eenige adc van Ju-
risdiaie, of met den Magiftraat moeyen, diredelyk of
indiredelyk, in wat manieren dattet zyi ende fullen
die van de voorfz. Magiftraat die voorfz. Predikanten
ofte Miniiters, foo verre fy hem anders dragen dan 't
behoort, mogen afftellen ende licentieren , fonder
yemands wederfeggen j mits dat die van de Magiftraat
de voorfz. Minifters ende Predikanten van behoorlyke
onderhoud verfien fullen.

X I X.

Dat ook die van de Magiftraat die fabricque van de
Kerken fiill i onderhouden, en ook defelve Kerken
verfien van andere noodelyke Officieren , tot onder-
houd en exercitie van de voorfz. Religie van nooden,
als Kerkmeefters, Kofters , Schoolmçefters , Orga-
niften ende Dootgravers.

X X.

Des en fullen die van de voorfz. Religie geen col-
tóe noch diftributien van penningen mogen doen, fon·
der confcnt ende authoriteyt van de Magiftraat | ten
ware tot behoef van den armen.

XXI.

Dat niemand, van wat Religie hy zy, Geeftelyk of
Weereltlyk , hem onder dekfel van dien fal mogen
cximcren van den excyfen ende impoften, ende andere
gemeene laften van de Stad le helpen dragen , ende
defelve jegens alle vyanden te helpen befchermen:
iiemaar fullen foo in defen als in alle andere Politike
faken die gemeene ruft ende welvaart defer Stad
betreffende, gehouden wefen den Magiftraat te doen
ende te bewyfen alle behoorlyke obedientie ende re-
verentie, defelve ook affifteren in 't keeren ende we-
derftaan van alle oproeren ofiêditien, die by yeman-
den, 't zy van buytcn of van binnen, gemoveert (ou-
den mogen werden, uyt wat faken dattet foude mogen
wefen, mitsgaders in 't ftrafFen van de auteurs vanal-
fulke oproeren en feditien, en infonderheyt, d'over-
treders van defe jegenwoordige Ordonnantie , fon-
der dat fy het vangen , ftraffen ende executie van al-
fulke ende andere quaaddoenders iullen mogen belet-
ten, onder prœtextvan Religie , Clericaal ofte ander-
iints : welverftaande,datdie vande Geeftelykheytd'ac-
cyfcn fullen betalen , navolgende *t accord daar van
tuiTchen henluyden en die van de Magiftraat, volgen-
de 't advys van fyn Excellentie, gemaakt.

XXII.

Dat die van de Geeftclykhcyd voortaan gehouden
werden te obferveren ende onderhouden die Keuren,
Statuten ende Ordonnantiën van dc Magiftraat, be-
roerende die Policien, wachten, confervatien ende be-
fchermeniflen defer Stad, ende by faute van dien,dat
men procederen fal tegens den infraûeurs ende weder-
willigen van dien voor den Gerechte deibr Stad, ter
executie van de pœnen ende amenden in defelve Or-
donnantiën begrepen , ende dit op heure perfo.onen
ende temporele goederen.

X X I I Î.

Ende indien die van de Geeftelykheyd binnen drie
maanden, ten langften, op de aanklachte van partye
geen recht, ende op 't gewysde behoorlyke execuiie
doen, fullen die van de Magiftrnat die fake van fchul-
<icn, procederende van koopmanlchap ter üeete gele-
vert, huere van dienaars, betalinge van geborgde wa-
len , wvnen, bieren · gelagen ende dicrgelykc civile
' " ///. Deel,
ofte borgerlyke aöien, mogen evoceren icn recht ende
executie daar op doen als tegen andere borgers en in-
woonders defer Stad, beheltelyk dat blyken fal dat deo
Geeftelyken Rechter in gebreke is geweeft behoorly<
ke Juftitie te adminiftreren.

''f·

XXIV.

Dat geenen borgeren ofte Weereltlyke inwoonders
defer Stad, uyt kracht van renunciatie van haar privi?
legien, ofte prorogatie van Jurisdiótien, eenen anderen
borger ofte inwoonder ter eerfter inftantie fullen mo-·
gen betrekken , elders dan voor den Gerechte defei?
Stad, op pœnc van te vcrliefen *£ eiFeâ: van liaarlieder
borgerfchap.

XXV.

Item, fullen die van de voorfz. Gereformeerde Re·?
ligie gehouden zyn te onderhouden alle fondagen, en
andere principale vier-ofte fecftdagen, immers op de-
felve feeftdagen niet mogen werken, dan metbefloten
deuren, fonder ymand te fcandaliferen.

XXVI.

Sullen hen insgelyks, aangaande *t verkopen ende
eeten van vleefch , op de verboden dagen , dragen
politicquelyk, volgende de Ordonnantie defer Stad,
fonder ymand in het openbaar occaiie te geven van
fcandïjle,

XXVII.

Item, cn fal geen differentie ofte onderfcheyd ge-
maakt mogen worden , in 't geven of bedienen van
eenige Geeftelyke of Weereltlyke beneficien, ftaten,
conditiën ofte officien , ter oorfake van de Religie,
maar fullen alle defelve beneficien, ftaten ofte officien,
foo wel by die van d'een als van d'ander Religie zyn,
mogen bedient worden , fonder dat ymand ter cauie
van de Religie van zyn voorfz. beneficie, ftaatofofÏji-
cie ial mogen gedepoiïïdeeert worden.

X X va 11.

Noch en fal ook niemand, ter oorfake van d'een oi
d'ander Religie, gereprocheert mogen worden in 't opi-
neren, 't zy in de Magiftraat van de Stad, ofte Staten,
noóh ook in 't geven van eenige eetuygeniÎTe.

XXIX.

Insgelyks en fal geen onderfcheyt gemaakt mogen
worden tuflchen perfoonen die van d'een ende d'ander
Religie zyn, in 't geven of uytdelen van eenige armen
provens, potten, ofte andereaalmiffen, noch om ymand
in 't Gafthuys of Hofpitaal t'ontfangen.

X X X.

Item, en fal niemand ter predicatie van d'een ende
d'ander Religie mogen gaan met eenig ander geweer,
dan hy gewoonlyk is te dragen.

XXXI.

Des foo hebben die van de voorfz. Magiftraat geno-
men, ende nemen mitsdeièn in haar fauveguarde, pro*
tedie ende befchermeniiTe , foo wel den geenen die
van d'eene als d'ander Religie zyn j te weten , die van
de Geeftelyke Staat, foo geord als ongeord ^ man?
ende vrouwen, haar perfoonen, Kerken, Kloofteren,
Godshuyfen ende goederen, hoedanig die zyn, endé
beloven die by haarlieder gedanen eed, voor te flaan
te bewaren ende te befchermen tegens allen den genen*
van wat Religie ofte conditie die zyn, die daar tegens
yet foude willen doen, attenteren, henluyden verkor-
ten, mjuneren ofte anderfints leet doen , met woor-
den oftç werken , aan lyf ofte goet. Ende insgelyks
die perfoonen van die van de Gereformeerde Religie,
mitsgaders haarlieder Kerken, Scholen, ende allen an-
deren goederen, henluyden ende een ygelylcen vanfacq
ook particulierlyk toekomende.

X X X u.

Tot onderhoud ende verfekertheyd van h welk dÏc
van de voorfz. Magiftraat, Kolonel, Kapiteynen eti
andere Bevelhebberen, voor hen felven, ende in den
naam yan de gemeene burgerye defer Stad , ende die
Ρ l· yaj9.

-ocr page 16-

de'vyf Ecclciïen van Utrecht^ in den naam vande
gemeene Geeftclykheyd van de voorfz. Stad ende Vry-
iïeyd van dien , verbonden hebben·, ende verbinden
mitsdefen alle des voorfz. Stads, ende ingefetenen van
dien, foo Geeftelyke als Weereklyke perfoonen ende
goederen, hoedanig die zyn, of waar die gelegen mö·
'gen wefen , ómme foo wel by die van d'een als van
d'ander Religie ^ foo verre hen contrarie van defen
eenig overlaft of ótigebruyk aan haar perfoon of goe-
deren gefchicddei ende henluyder by de genen die ter
contrarie van defen gedaan fal hebben, of by die van
de Magiftraac , gemeene Geeftelykheyd , Kolonel,
ÏCapiteynen » Hopluyden, ende Bevelhebberen , ofte
gemeene burgerye reipcótivelyk, 't zy by minlyk ac-
coord ofte by Juilhie , daar van geen fatisfaâiic ge-
daan en virorde, als danken eer niet, haarlieder intereft
op defelve Ixirgers ende inwoonders der voorfz* Stad,
lbo Geeftelyk als Weereltlyk refpefliive, te mogen ver-
halen, daar ende foo zy te rade vinden fullen, alle die
felve perfoonen ende goederen, ende eenen ygelykevan
dienbyfondcr,tedieneyndefubmittercnde tot coercitie
van allen Hoven, Heeren, Rechteren, Wetten ende
Gerechten van alle die Nederlanden, ende voorts van
allen anderen Hecren, Fur ften, Rechten ende Gerech-
ten, den Heyligen Ryk fubjcél zynde , mitsgaders
die van den Kamer^Gerechte van denfelvenRyke,om
by die van de Geeftelykheyd ende van de Gereformeer-
de Religie, foo verre henluyden eenige indracht ofte
ongebruyk in de voorfz. hare perfoonen ende goede-
ren , vruchten ofte inkomen by de ingefetenen van de
Stad, of ook die Magiftraat gedaan worde, aldaar ge-
arrefteerti bekommert ende fnet recht aangefproken
ofte gevordert te worden , voor alfulke fchade ende
intereife als die voorfz. partyen , ofte eenige van hen,
ter oorfake van de voorlz. indracht of ongebruyk in't
generaal of in 't particulier, eenigfints fullen mogen ly-
den ofte geleden hebben» ter tyt toe't felve afgedaan,
ende henluyden de voorfz. injurien, fchade ende inte-
reife verftoort ende weder opgerecht fullen zyn ; re-
nancicrende tot dien eynde van de exceptie van divifie
ende excuifie , ende generalyk van allen anderen cx-
ceptien , gratiën ende privilegiën , ende behulp van
rechten dat henluyden ter contrarie van defen eenigfints
foude mogen dienen j ende byfonder den rechten,feg-
gende, generaal renunciatie geen plaats te hebben , daar
zy eeril fpeciaal voorgegaan. Ende fullen daar benef-
fens die hand houden aan den Eerts-Hertoge Matthias,
Gouverneur eiade Kapiteyn Generaal van defe Neder-
landen , ende mynen Heere den Prince vanOrangien,
als Lieutenant Generaal, en Stadhouder van den Lan-
de ran Utrecht , ten eynde zy van gelyken die van
de voorfz. Religie, ende Geeftelykheyd in haarlieder
proteftie ende fauveguarde nemen , onder gelyke be-
lüfteniiïe ende verbant, als voorfz. is.

X X X I I I.

Des en fullen die van de voorfz. Geeftclykheyd haar-
lieder refidentie buyten die Stad Utrecht niet mogen
nemen, in andere forme ende maniere, dan zy tot nog
toe, vermogens die oude Statuyten ende Coftuymen
van haarlieder Kerke, vermocht hebben ; nemaar fullen
Ijaarlieder woonplaatfe en refidentie binnen de voorfz.
Stad Utrecht moeten nemen ende houden , op pœne
d it zy van de perceptie van haarlieder vruchten gefe-
cludeert, ende defelve aan ander refidenten geappli-
cecrc fullen worden.

XXXIV.

Welverftaande, dat, of t'eeniger tyt gebeurde, dat
de ingefetenen van de Stad Utrecht, die van de Geefte-
lykheyd ofte eenige van hen niet en wilden lyden, of
'dat fyluyden binnen die Stad Utrecht niet vreedelyfc
en fouden mogen woonen, als andere burgers ende in-
woonders , dat men als dan gehouden fal wefen haar-
lieder goederen, renten, thienden, thynfen ende alle
andere nutfchappen, vruchten ende profyten, foo van
haar Geeftelyke als Weereltlyke goederen, te laten vol-·
gen buyten die Stad ende Lande van Utrecht, ende
dit alle onder verbant ende fubmilîîe als vooren, alles
achtervolgende die Satisfaâie die van Utrecht verleent.
XXXV.

\n'
'1

Ifill,

î i
.k

|>!ii

I Î1

||ï

l-'i'
'Jil

u :

Ende fullen die transgreifeurs ende overtreders van
defe Ordonnantie, foo Geeftelyk als Weereltlyk,en
van elke poind van dien^by die van de Magiftraat, ach-
tervolgende haarlieder eed, ge Itraft worden als feditieu-
fen ende perturbateurs van de gemeene ruft ende wel-
vaart , ofte anders arbitralyk gecorrigeert worden
na gelegentheyd van de fake, fonder eenige diiïimulatic
ofte verdrag.

XXXVI.

Ende fal men in de forme van procederen j ende
ook in andere poindten ,'in defen niet begrepen, hen
reguleren, volgende de Ordonnantiën deler Stad, ge-,
maakt ofte nóch te maken , ende die befchreven Rech-
ten.

XXXVII.

Aan alle welke poinéten ook die hand houden ful-
len die Colonel, Hopluyden ofte Kapiteynen defer
Stad, haarlieder Lieutenanten 5 Vaandragers, Rot-
meefters, ende andere Bevelhebbers.

XXXVIII.

Ende of 't gebeurde dat den hoogen noot vereyfch··'
te , dat men tot defenfie van defer Stad eenige ruy-;
teren ofte foldaten foude moeten innemen ofte ontfan-
gen, en fullen die felve niet toegelaten worden, ten zy,
defelve voor al by folemnelen eed belooft fullen hebbenj
defe Ordonnantiën, en een yder poinö: van dien, na
te gaan ende te achtervolgen.

Aldus gefloten ende gearrefteert op den Stadhuyfe
t'Utrecht, by den Schout, Burgemeefteren , Sche-
penen en Raden derfelver Stad, in 't by wefen van de
Gedeputeerden van de Kapiteynen ende Bevelhebbers
defer Stad j die Gedeputeerden van de voorfchreven
vyf Godshuyfen , mitsgaders van de Gereformeerde
Religie, ende by confent ende believen van defelve,
op den 15 Juny if7P, die welke tot meerder verfee-
kerheyd ons SecretariiTenonderfz.verfocht hebben, die
uy t haarlieder name te ondertekenen, G. van der Voort.
Door expres bevel van de vyf Ecclefien, Lamzweer-
de.

Sûfi u4ltej[fë aiant eu rapport des articles comme dejfus
accordez ξβ publiez en la Ville d^ Utrecht furie fait de la
Religion, les a aggreéz, approuvez , ^ decretez, com^
me Elle les aggrée , approuve , £5? décrété par cette, par
ferme de provtfion jusques ad ce que par icelle , les
Etats Généraux autrement foit ordonné. Fait en Anvers
le 14 jour du mois de Juillet ty79· Soubfignéf Mat·^^
thias.

Son Excellence aiant aujfi veu les articles comme dejfm
accordez publiez en la Fille d^Utrecht fur le fait de la
Religion, les a aggreez, advouez , approuvez, coni'
me Elle les figgrée, advoue , approuve, par cette ^par
provifion, jusques ad ce par les Provinces Urnes autres
ment, foit ordonné. Faiël en Anvers le premier jour
d'Aoufi 1575). Signé^ Guillaume de Najfau,

VAN DEN STAAT DÉR STAD

(i) De Ordonnantie van dm 10 July ifyS., alhier vermeit^ is te vinden heneden /» dit Boeck. xvi 11. Tyt.
i. Deel. Num. 11.

Mm h oude hier voor tujfchen gevoegt het Vlacaat^ tegen de gedivulgeerde articulenvan de Freedehandeling te Ceulen^
den 14 Augufi. ifyy. Sist als vooren.

VI.

-ocr page 17-

ΑΙΓ00 ons by de Gedeputeerden van de vyf Ec-
clefien , Ridderfchap, Scad en Steden van
de Landen van ütrechc, reprefenterende de
Staten van de felve Landen , vertoont fyn
geweeft de fwarigheden daar fy hen jegenwoordelyk
in bevinden,ter ooriake van de beroerte die aldaar ge-
beurt is den 7 deies lopenden maands, door dien dat
eenige private perfoonen, fonder confent en voorweten
van de Magiftraat van der Stad ütreclrtv, of eenige
andere wettige Oyerheyd , hen metter daad begeven
hadden in alle de Kerken van devoorfz. Stad Utrecht,
daar tot noch toe de Roomfche Religie geëxerceertis
geweeft , en aldaar de beelden , autaren, en andere
dicrgelyke dingen afgeworpen en gebroken hebben,
contrarie en inpra:judicie van verfcheyden accoorden^
en mei kelyk de Religions vrede binnen de voorfz. Stad
Utrecht den if Juny i j-jp.Iaatftleden by dievand'een
cn d'andcr Religie, door interceffie en met autoriteyt
van de Magiilraataldaar ,beflootenengepubliccert,en
byden Eerts-hertog Matthias, als GouverneurenCapi-
tain Generaal van de Nederlanden, en ons, als lynen
Lieutenant Generaal en Stadhouder van de voorfz.
Landen van Utrecht geapprobeert. Endaar beneiFens
verftaan hebbende de inco'nvenienten, daar in de Stad
cn Landen van Utrecht fouden mogen vallen , foo ter
oorfake voorfz., als van het different dat daar is ter
oorfake van d'exerciiie van de Roomfche Religie, 't
welk de voorfz. Ecclefien fuftineren en verfo.eken, ibo
in krachte van de Pacificatie tot Gent gemaakt, de
Unie Generaal daar na gevolgt, de Satisfadie henluy-
den by ons verleent, de nader Unie t'Utrecht geflo-
ten, en infonderheyd volgende de voorfz. Religions-
vrede, hcnluyden,ruftelyk fonder eenige belet toege-
laten te worden , in fulker forme en voegen , als by
de voorfz. Religions-vrede is overkomen en geaccor-
deertj te meer dat fy de voorfz. Religions-vrede tot
noch toe niet verbroken , maar in alle geftHligheyd
onderhouden hebben, gelyk fy feggen noch bereid te
wefen te doen, mogende Iyden,cn begerende, dat foo
verre by eenige van henluyden , of van die van de
Roomfche Religie ter contrarie gedaan , of eenige
correfpondentie met den vyand gehouden word , zy
geftraft worden na behoren, andere ten exemple. Soo
'·:, dat wy gehoort de voorfz. Gedeputeerden, foo

Vï PROVISIONEEL Jccoorden Üytfpraak van den Frince van Oranje, gedaan op dequa-^
^ fiien en verfihilkn tujfchen die van beyde de Religien, den 23 Maart

\kS,)MOLXXX,

: ÎXk

, î'S

VAN

υ Τ R Ε C H τ: BOEË'. h ΤΙΤ.

r ____

is t.

op de oorfake daar uyt de voorfz. beroerte gefproten
als de middelen daar by *t voorfz. onverftand, tot

meefte verfekertheyd van de voorfz- Stad Utrecht,
•weg genomen en beflicht fouden mogen werden, goed
gevonden hebben, in aanfieninge van de jegenwoordige
llaat van de voorfz. Stad Utrecht, by manière van pro-
vifie, en tot dac anders by ons met advys van de Geü-
nieerde Provinciën, die tot Antwerpen kortelyk ver-
gaderen fullen, geaccordeert, verdragen of geordon-
neert fal zyn, verklaart hebben, dat die van de Room-
fche Religie , achtervolgende en na inhoud van de
voorfz. Religions-vrede, fullen behouden de Kerken
van Sinte Geertruydes en Predicaren , om aldaar het
exercitie van de Roomfche Religie te mogen doen,
foo en in der voegen hen dat by devoorfz. Religions-
vrede toegelaten en geaccordeert is geweeft. Bevelen-
de die van de Magiftraat, Collonel, Capitainen, Be-
velhebbers, en allen anderen ingefetenenvande vooriz.
Stad Utrecht, van watftaat, qualiteyt, conditie, of
Religie fy zyn , dat fy fulks gehengen en gedogen,
fonder die van de Roomfche Religie daar in te doen,
of laten gefchieden , eenig hinder, letfel of moeye-
nifle} op poene van geftraft te worden, als perturba-
teurs van de gemene rufte , en anderfints na inhoud
van dc voorfz. Religions-vrede. £n fulien allea an-
deren Kerken, foo wel van de Collégien ,ι als KIoo-
fteren of Conventen, binnen de voorfz. Stad toege-
floten bly ven, fonder dat aldaar of elders eenige exer-
citie van de voorfz. Roomfche Religie openbaarlyk ge-
daan zal mogen worden, op poene dat de overtreders
arbitralyk gecorrigeert fullen worden naexigentie van
der fakej bly vende anderfints allen accoorden tot voor-
deel en in refpcftfoo wei van den perfoonen als goede-
ren van die van de voorfz. vyfGodshuifen , en andere
van de Geeftelykheid binnen Utrecht gemaakt, in
haar geheel. En foo wy bericht zyn dat defe en ge·
lyke disordre principalyk hergekomen zyn, doordien
dat de Staten van den Lande van Utrecht in 'c gene-
raal, en de lidmaten van de felve, en merkelyk de
Officieren en Magiftraten van de Steden in 't particu-
lier, niet gerefpefteerc , geobedieert en gehoorfaamt
worden als *t behoort, en gelyk dat by alle Goddely-
ke en Wettelyke Rechten bevolen word. Soo is 't,
dat wy, om daar in te verfien, en wyder verloop van
de Stad , Steden cn Landen van Utrecht te verhoe-
den, by defen wel hebben willen verklaren,onfemey·
ninge te wefen de Staten van den Lande van Utrecht
in 't generaal, en de Officieren en Magiftraten in 'c
particulier, te mainteneren,ftyven ende fterkenin de
autoriteyt en gerechtigheyddie hen refpedivelyk toe-
komt en competeert, fonder te willen gedogen, dat
fy daar in eenigfints verhindert of verkort fullen wor-
den. Ordonneren daaœm en bevelen wel ernftelyk
by defen allen den ing^tenen van der Stad, Steden
en Landen van Utrecht, van wat ftaat, qualiteyt,of
conditie fy zyn , dat fy de voorfz. Staten behoorlylc
j refpefteren, obedieren, en gehooriàmen , mitsgaders
alle Statuten, Ordonnantiën, bevelen, die zy van nu
voortaan eendrachtelyk, of by de mcefte ftemmen, na
oude gewoonte, maken of doen fullen, in faken t'haar-
der difpofitic ftaande, en het welvaren en verfekertheyd
van den Landen en gemene befte betreffi:nde , navol-
gende de nader Unie tot Utrecht den 2; January an-»
no If79. gefloten, aangenomen en gepubiiceert, na-
komen en achtervolgen, doen nakomen en achtervol-
gen, na haren forme en inhouden, fonder daar jegens
te doen of laten gefchieden ter contrarie, direételyk
of indireöelyk , op poene van geftraft te worden na
inhoud van de voorfz. Ordonnantiën, of anderfints na
gelegentheyd van der fake. Van gelyken willen wy
en ordonneren, dat alle 't gene by de- Magiftraten van
de voorfz. Stad cn Steden refpedivelyk geordonneert,
ïedecreteert, geftatueert en bevolen zal zyn, in fa-
cen t'haren kennifle en difpofitic ftaande, onderhou·*
den , nngegaan, achtervolgt en geëxecuteert zal wor«
den, eik na fyne forme en inhouden, en op de pcene
als voren. En indien eenige, het zy particulieren, of Le-
den van de voorfz. Staten of Magiftraten, niet genoe-
gen , maar daar over willen klagen, de felve zal of ful-
len fulks of by monde of by gelchrifte , met behoor-
lyke reverentie, den voorfz. Staten en Magiftraten re-
1 pedivelyken remonftreren, en verfoeken daar in verfien
te worden j en foo verre zulks by de Staten en Ma-
giftraten, t'fynen of haren contentemente niet gedaan
word , zal of fullen haar dolcancie daar van mogen
doen aan ons of de Geünieerde Provinciën, cn van de
felve behoorlyke provifie verfoeken, fonder nochtans
yetwes datelyks daar jegens te doen of attenteren, op
poene als boven , fonder ook dat d'Ordonnantien of
bevel van de voorfz. Staten en Magiftraten, daardoor
gefchorft zal worden. Bevelen daarom den Praefident
en Raden t'Utrecht , allen Officieren, Magiftraten ,
Capitcyncn, Bevelhebberen, Schutteryen, en allen an-
I deren, wie fy zyn , dat fy dc voorfz. Staten en Magi-
~ Β 5 ' ftra^

-ocr page 18-

VAN DÉISr STAAT DER STAD

ftratcri refpeStivelyk , om 'c gene by henlieden alfoo
geordonneert, geftatucert en bevolen zal zyn ter be-
hoorlyker executie te ftellen, doen alle mogelykcby-
iland, hulp en aflÏftentie , „op pœne van hun (laat of
officie, gcprivcert, en anderfints arbitralyk gecorri-
geerc te worden nà behoren. En foo fpeciaal by de
voorfz. nader Unie t'Utrecht opgerecht, de fake van
de Religie gereferveert is ter difpofitie van een yege-
lyke Provincie in 't particulier ; foo is 't, dat wyde
^orfz. Staten verfoeken, dat fy, onverkort de voorfz.
onfe provifionele Ordonnantie, en de felve in weerden
bi y vende, in der fake van der Religie, en appendentie
van dien, alfulkeh middel willen ramen, als fy tot mee-

viT
fte ruft en .welvaart van 4e Stad; Steden, en LandeÎ
van Utrecht dienlyk vinden fullen, om die in de voorfz.
vergaderinge tot Antwerpen te houden , gefien mee
gemeen advyfe een generaal ordre geftelt te worden,
fulks als tot gemeen befte, rufte, en eendracht,^ oor-
baarlykft bevonden zal worden. Aldus gedaan toe
Amfterdam den 25 dag in Martio, anno ifSo. onder
onfen handen en cachet hier onder geftelt: en was on-
dertekent, Guilleaume de Naflau. Onder ftond noch
gefchreven, by bevele van fynder Excellentie onder·
tekent. Boud. van Berlicom. En was befegeh, met
het cachet van fyndèr Excellentie, in roden waiTe tuf-
fchen wit papier.

MISSIVE i/a^ den Prince van Orange aan de Capiteynen en Hoof dimden der Stad V^
'trecht, ten ejnde zy zich aan het vQorjfz. Provifiofteel Accoord gedragen, den
Maart MD LXXX,

Den Prince van Orangien, Grave van Na0au, &c.
Lieutenant Generaal van fyne Hoogheyd,
Erentfefte, eerfame, lieve ,befondre. Alfoo
de Gedeputeerden van den Staten 'sLands
van Utrecht ; hen by ons binnen der Stad van Amfter-
dam hebben gevonden , ten eynde met een goede en
onderlinge refolutie en gevoegelyke wegen mocht
worden verfien en ordre geftelt op de difordre en be-
roerte, onlangs binnen uwér Stad Utrecht gerezen.
Soo is 't, dat om alle goede eendrachtigheyd en rufte
tuflchcn de burgers en inwoonders van uwer voorfz.
Stad te onderhouden, en alle inconvenienten,fwarig-
heden, en tweedracht, in de tegenwoordige gelegen t-
heyd des tyds feer fchadelykjn periculeus wefende te
voorkomen, niet bcquamerOf oorbaarlyker is bevon-
den 5 om alle faken behoorlyk te befliflen, dan de ordre
ofte verklaringe die wy ulieden tegenwoordelyk zyn
overfendende : waar beneiFens, ten eynde defelve ver-
Jclaringe van eenen yegelyken behoorlyken mocht
"worden achtervolgt, aangenomen en onderhouden,
en uwe Stad van alle minverftanden en diftenfies voor-
laan verhoed , wy ook niet hebben konnen nalaten
ulieden in 't particulier defen te fchryven, fcer ernfte-
lyk u daar mede vermanende, volgende het goed ge-
voelen dat wy zyn hebbende van uiieder begeerte en
genegentheyd tot eendracht en welvaren uwer Stad,
en op ülieder aanbiedingen en beloften van dienftwil-
liglieyd engehoorfaamheyd,aan ons te meer reyfen ge-
daan , dat gy u na de voorfz. verklaringe en onfe Or-
donnantie wilt voegen en reguleren, en daar in metter
daat betonen uwe afFeótie tot den dienft der gemeene
fake, mitsgaders ook tot uiieder eygen eere , Aveiva·
ren en tranquilliteyt, foo wy gehelyken achten fulks
niet alleenlyken tot de felver ülieder rufte en profperi-
teyt IC dienen , maar ook te ftrecken tot onderhou-·
dinge van dé voorgaande beloften en overkom ften, bin-
nen uiieder Stad defer fake aangaande, gedaan; de-
welke niet en behooren vergeten of te rugge geftelt te
worden , ten eynde niemanden geen occafie gegeven
worde te feggen, dat men geen belofteniffen of accor-
den is houdende, en overfulks de Religie, en denger
nen die defelve toegedaan zyn, te lafteren, en in ver-
achtinge te ftellen. En mogt gylieden verfekert we·
fen, voor foo vele ons aangaat, dat wy, volgende de
goede genegentheyd, gunfteen affeélie, die wy altyd
uwe Stad en ulieden toegedragen hebben, en noch toe-
dragende zyn , altyd uwer Stad en uwe faken fullea
hebben en behouden in fonderlinge recommandatie^
ulieden in alles affifterende dat tot uwer welvaren ee-
nigfints fouden mogen dienftelyk wefen. En alfoo wy
uheder goede gefinthcyd en difcretie ons verfekeren,
hebben wy uluyden defe vcrmaninge wel willen doen^
en ook op uwe redelykheyd en devoir ons vertrou·
wende, fullen defe niet langer maken, dan den AU
mogenden bidden, ulieden, Erentfefte, eerfame,1
lieve, befonderejtenemen in fyne heilige hoede. Ge-
fchreven tot Amfterdam den 24 Marty ij-So. Onder
ftond, ulieden feer goede vriend, getekent, Guillel'-
me de Naflau: d'opfchrift was,den Erentfeften, eer·
famen onfen lieven,befonderen,Capiteynen en Hóoft-
luyden der Stad Utreçht, eçnfamelyk en elk befon^
dere.

J'l

ïf
I:
l·^

PUBLICATIE van zyn Excellentie den Prince van Orange y provifwneel dienende tot on-
derlinge rufi envreede, ter faake van de Roomfche Religie ^ en om aan die van de
Roomjche Religie geen indragt te doen, in dato den 13 May MOL XXX,

Alfoo zyn Princelyke Excellentie byeenigeGe-
depureerden, Γ00 van de Magiftraat, als van
de Gemeente der Stad Utrecht rapport en
verhaal is gedaan ge weeft van de beroerte en
onverftant den 7 Maart leftleden binnen derfelverSrad
gerefen, en van de oorfake van dien , neffens exhibi-
tie van verfcheyde ( i ) poinden aan den voorn. Ma-
giftraat van wegen der burgerye aldaar in gefchrifre
overgegeven, mettenapoftillen ende antwoorde van
dcnfelven Magiftraat in het korte op elk der voorfz.
poin£ten aangetekent, by welke antwoord de deciiie
van twee derfelver poinften , als namentlyk van de
verfogte inrerdidie van de Roomfche Religie, ende
d'ander van de Hopluyden ende Bevelhebberen uytten
Magiftraat ende Raad, mitsgaders van heureneedont-
ilagen, ende andere in heure plaatfe-daar inne geftelt
xe hebben, de voorn. Magiftraat fchynen te refereren
ende te ftellen ter ordonnantie en difpofitie van zyne
Excellentie. Soo is 't dat zyne Excellentie wel opent-
■iyk· by deien heeft willen verklaren , dat hy feer on-
gaarne met verdriet en leetwefen gehoort cn verftaan
heeft gehad, foo wel de toekomfte van de voorfz. be-
roerte, als't gunt daar inne gehandelt, en uyt gevolgt:
is, hebbende zyn Excellentie altyds gemeynt en vait
vertrouwen gehad, dat niet alleen die Overigheyd en
Magiftraat van de Stad in meerder aanfieninge ende
weerdigheyd gehouden, maar ook alle voorgaande Or-
donnantiën , Accoorden ende Overkom ft en, en naarder
Unie, nopende het ftuk van de Religie, beter achter-
volgt ende onderhouden fouden zyn geweeft , con-
form allen Rechten en wetten, dan dat aldaar alfulken
voet van procedeeren ende onordeninge, tot verftoo-
ringe van d'een des anders Religie , ende coniêquen-
telyk van de gemeene rufte ,foude voorgenomen en ge-
pleegt zyn geweeft ; verftaande ende ordonneerendc
overiulks zyn Excellentie (naar communicatie metten
Gedeputeerden van de Geünieerde Provinciën, nefTeps
hem wefende, hier op gehouden) dat omme vorder
quaad en nadeel van de welvaart der Stad Utrecht tc
verhoeden, alle faken blyven cn gehouden fullen wor-
den

«i Ml
» <

-ocr page 19-

VAN ÜTRËCHT. /. BOEk. l fît.

den in den Îlaatè, daar innedie jegenwoordiglyk zyn,
fonder yet geattenteert, ofte voorders aangegreepen
te worden aan eenige Kerken, Kloofteren, perfoonen
of goederen van die van de Roomiche Religie, dan
mee kennifle en authoriteyt van de Overigheyd ende
Magiilraat, indien daar eenige wettelyke oorfake van
eenig ftrafbaar misbruyk, ofte van fufpicievan eenige
correfpondentie metten vyanden of diergelyke mogte
zyn. Ende dit by provifie, tot dat by rype delibera-
tie van de Staten's Lands van Utrecht, tot dien eynde
Staatsgewyfe te bcfchryven ; en metten! eerften te
vergaderen , op alles fulke ordre befloten en geilek
fal zyn, aïs tot de gemeene ruÛe , vereenigheyd en
verfekertheyd der Stad, metten burgers en inwoonders
van dien, ende t'heuren meeften oorbaar en welvaart,
fonder vermindering van Gods eere bevonden fal wor-
den beft te dienen , naar vermoogen 't xiii. artyk.
van de Unie. Ende fulJen middelertyd alle burgers
en inwoonders derfelver Stad Utrecht, vanwatftaat,
( I Di? hiflorie van defe beroerte, mitsgaders de poinBen
antiueord van de Magifiraat daar op, alhier vermeit.
Boek. in hec 11. ftuk, p. 172.

IX. RESOLUTIE m Ordonnantie gemaakt by de Drie Staten ' s Lands van Utrecht, tegen ai*

Ie dtegeene , die de partje van Don Johan van Oofienryk houden j den 5
Juny MD LXXX.

DeCe Refoluiie^ of Ordonnantie is in het Staten Placaatboek t. Bocck. i. Tyt. iii. Deel, verfuym^ of
met opfet, als onnodig, uytgelat en : maar nadien in de volgmde Publicatie daar van gemeit ivord-, vonden wy ons
genootfaakt om die egter alhier in te voegen.

Allbo kenlyk is, dat ecnige Provinciën, Ste- en genoeg gedaan zal worden, na krygsgebruyk, en
den en Vleckender Nederlanâen,hen van de behooren i en Word alfulks eenen ygelyken ,wic hyzy.
Generale Staten en die Geünieerde Provin- verboden , den ingefetenen en inwoonderen van de
cien afgefcheydcn, en jegens den felren op- voerfz. Provinciën, Steden en Viecken,hen houden-
gemaakt hebben, aanhangen, en houden diepartye, de aan des voorfz. vyands zyde, eenige betaalinge tc
ioo van de Spagnaarden , als van de genen, die ge- doen, metten felven tc handelen, of eenige corref-
noemt worden Malcontenten , wefende vyanden van pondentie te houden, op pcene van andermaal te be-
de gemene fake , en des Vaderlandsi dat ook eenige talen, en geftraft te worden na exigentie van faken j
particuliere ingefetenen zyn, wefende van de Provin- ende foo wie eenige kennifle van alfulke goederen zal
cien, die niet afgeweken, maar in de generale of na- .mogen hebben, zal die aanbrengen aan den Ontfanger
der Unie gebleven zyn, die hen nochtans by den vooriz. tot defer confifcatie by den Staten van Utrecht daar

vyanden begeven hebben, of defelve toeilaande zyn,
ende hunne goederen in de Stad, Steden, en Lande
van Utrecht leggende hebben, fulks dat alle inwoon-
deren van defelve Provinciën, ende die gene, die ge-
booren zyn uyt andere NederlandicheProvinciën,hen
in defelve blyven onthoudende, na alle recht en reden
niet anders behooren, of mogen gehouden en gehan-
delt worden in hare perfoonen en goederen, als open·

dat alle die goederen , roerende en onroerende,
adien en crediten, van de voorfz. ingefetenen en in-
woonderen, van alle de voorfz. Provinciën , Steden,
en Vlecken, hen met de voorfz. vyanden vermengen-
de , en die partye van dezelve houdende, als vooren,
gelegen in de Stad, Steden, en Lande van Utrecht,
3y defen verklaart worden voor geconfifqueert en ver-
beurt, tot profyte en behoeven van de Staten van U-
trecht voorfz., insgelyks bare perfoonen, waar die bin-
nen den bedryve van denfelve Lande van Utrecht, of
daar buyten, daar geoorloft i? den vyand te foeken,
en le krenken , hier namaals bevonden mogen wor-
den,' voor prysaangetaft, gevangen en aangehouden
te mogen worden, mits dât daar af en van haar rant-
foen ten behoeve van de voorfz. Staten verantwoord

toe geordonneert, Heere Hendrik Buth, reüderendc
binnen Utrecht, op pœne, dat die gene,die namaals
bevonden word, eenige der voorfz. verbeurde goede-
ren willens en wetens verfteeken, verfwegen, of verbor-
gen te hebben, ofte helpen verfteeken, of verbergen,
boven die voldoening derzelver goederen , gehandelc
en gecorrigeert zal worden fonder diifimulatie, als een
aanhanger en fauteur der voorfz. vyanden. Behoude-

bare vyanden , immers foo lange.zylieden, ende een !ly ken, dat alle die gene , die hen van de voorfz. Ordon-
yegelyk in zyn regard mec der daad anders, enter nantie en confifcatie willen ontlaften en bevryeri,zul-
contrarie niet en doet blykcn ten.genoegen &c. Soo len hen van de voorfz. vyanden afkeeren , en voegen
is 'c, dat alle die goederen , roerende en onroerende, mee de Generaliteyt van de Staten, of naarder Unie

van de andere Provinciën en Steden der goede Patriot-
ten, de wapenen aangenomen hebbende, en dragende
jegens de Spagnaarden en Malcontenten, en daarvan,
mitsgaders van hare oprechte getrouwigheyd volko-
melyk doen blyken, den Staten van Utrecht, of hare
Gecommitteerden, binnen den tyd van fes wecken
eerftkoomende, naar publicatie van defen 5 welke tyd
henlieden als daar toe mits defen refpedive vermaant,
geinfinueert, geroepen, en verwittigt in drie termy-
nen van veertien dagin, cn die laatfte veertien dagen
voor den leften en pcremtoiren tcrmyn, word geprsefi-
geert, en geftelt. Gedaan te Utrecht den ^ Juny
1580. en wasonderteekçnt, Lamfweerde,Secrets.St·'

X. PUBLICATIE wde Mag^raatvanUtrechtop^voc^JubjeSiiden ioDecemif. M

Ifoo.vcrfchcydcn perfoonen, hebbende ende ge* \ Jan d'Auftricc op hec flot van Namen , hen hebben
nietende beneficien ende officien binnen defe gcabfentcert ende vertogen uyt defe Stad , failleercn-
Stad Utrecht, ende andere particuliere ende de ende uytftellende het bedienen van hare flaten en
privé perfoonen t'federt het vertrek van Don officien, cDdchoudea.dc hare rcfidentic buyten defe

Stad,

conditie,of Religie die zyη, onder malkandéren Ïian-
ceeren » leven en eonverfeeren in aller modeftie, vriend-
fchap en vreedfàamheyd ^ met göeden eendragtigen toe-
figt, ende forgvuldige wagc op ter bewaarniiTe van
der Stad , t'allen tyden en ftonden, onder de gehoor-
faamheyd van de Magiftraat, Kapiteynen, en BcveU
hebberen,deslaft heb^bende , omme den algeraeenen
vyand geen middel te geven Van zyn profyte te doen
door eenige onordening, twiftentweedragt, daartoe
een ygelyk hem fal hebben te wagten en vermyden
ecnige oorfake te geven , ofte jegens 't gunr voorfz.
iets te doen, ofdoen doen, op pœne van fonderdiifi*
mulatie ofte oogluyking, als wederhoorige en oproe*»
rige perturbateurs van de gemecne ruile exemplaarlyk
geftraft te worden. Gedaan tot Kampen den 13 May
ifSo. onder den naam ende cachet van zyn Excellen-
tie. Ende was onderteekent, Guillaume de Naflau j
lager ilont, by beveele van zynder Excellentie, on··
derteekent, Boud. van Berlicom.
hy de burgerye aan de Aiagiflraat overgelevert, met het
kan men lefen by Bor in de Nederlandlche Hillor. xiv.

•À

-ocr page 20-

VAN DEN STAAT DER STAD

m ! H""

3ÜP»!

lïrad , wnar uyt anders niet te fpcuren cndc ic ver·
moeden en is, dan dat defelve zyn aanhangende ende
houdende de partye , ibo van den Spangjaarden, als
van den geenen., die genoemt worden Malconientcn,
wcfende vyandcn van dm gemceneu faken en des Va-
derlands , fulks dat zy daaromme naar alle recht ende
redenen niet anders belioorcn ofte mogen gehouden en
gehandelc worden in haare perfoonen ende goederen
ais openbare vyanden , immers foo lange fyliedenende
cenen yegelyken in zyn reguard met 'er daad ende ter
çontrarie en doet blyken , ende dat dienvolgendc die
drie Staten van den Lande van Utrecht byade van den
3 Juny ifSo. verklaart hebben, alle de goederen, roe-
rende ende onroerende, aitien ende crediten van de-
felve per/bonen, metten voorfz. ryandcn vermengen-
de, ende de partye van defelve houdende als vooren,
voor geconfifqueert} behoudelyk, dat alle die geene,
die hen van de voorichreve Ordonnantie ende confif-
catic wilden ontlaften endebevryden, gehouden fou-
den zyn hen van de voorfchrcve vyanden af te kee-
rcn,ende te voegen met de Generaliteyt van de Sta-
ten, of naarder Unie van d'andere Provinciën ende Ste-
den der goeder Patriotten , de wapenen aangenomen
hebbende ende dragende tegens de Spangjaarden ende
Malcontenten, ende daar van ende haare gctrouwig-
heyd doende volkomentlyk blyken binnen fes doe
toekomende weeken, nu al langegcëxpireert, welke
tyt, ade ende Ordonnantie van coniifcatie henlieden
in drie termynen, van veertien dagen te veertien dagen,
alsfe op den 3 Juny, den 18 Juny ende op den 3 Ju-
ly voorleden, by openbare klokluydinge van defen Stad·
huyfe vermaant ende geprœfigcert, en de laatile veer-
tien dagen voor?den iaatften ende peremptoiren ter-
tnyn geftelt, uytgeroepen ende gepubliceert is , ten
cynde eencn yegelykhem dies aangaande daar na fou·
de mogen weeten te reguleereni Ende aangeiien dat
Heer Jan van Bruhefen , Dom-Deeken , Folkardus
Swichem, Ayta, Valerius Worms, Kuyk, Kanonik
in den Dom ,Fabricius, Kanonik t'Oudmunfter, Bucho
Ayta, eertytsKanonik St. Peter, Vonk Prooft, Drols

li!

Îlî^

1,1

M
|!>ίΐ

lli

Ί 1

l'iKf

l i^ ,

ili-î
m>l·

tyj

^ ft ;

, «

Peters, Heer Jan Kelder , Vicarius, Anthonis Splin-
terflen van Ooitrum , Jonker Jooit de Voogt van Nieu-
velt, Lubbert de Waal van Vroneileyn, Frederick
Uyttcnham, Cornclis van Keflel, Hendrik van Del-
den , Hendrik Jacob Coenretorffs, natuurlyke foon,
Daniel Straatsmans Swager , gehouden worden als
aanhangers ende faulteurs der voorfchreve vyanden en
Malcontenten , overmits haar finifterlyk vertrek ende
geduurig afwefen, boven de vermaaninge eenige van
henlieden noch particulier gedaan ende aangefchrcven
by den Staten van Utrecht, ende andere inditien. Soo
is't, dat myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
gcrmeeilcren cn Schepenen des Raads, ex fuperabun·
i/<3«//,endeom voldoenings wille, ende om dat hier
regens te minder redenen van excufe namaals gepro·
poneert fullen mogen worden, gebieden en bcvcelen
by defen alle de boven gefchreven ende voor genoem-
de perfoonen, cndeelks van hem , ende voorts allen
anderen, die onder de voorfchreve voorgaande publi-
catie ende Ordonnantie bevonden fullen mogen Avor-
den te bchooren begrepen tc zyn, dat zy als noch bin-
nen vier weeken, cndc die geene , die zich over hec
gebergte onthout , dat zy binnen vier maanden toe-
komende, naar date van defen, compareeren voor dc
Magiftraat defer Stad, ende hen verantwoorden van
de voorfz. fufpicie, doende volkomentlyk blyken van
haar getrouwigheyd ende goede wille, op dc pcene
dat zy by gebreeke van dien voor nu als dan , ende
dan als nu verklaart, geacht ende gehouden worden
voor openbare vyanden, cndc overfulks alle hare goc··
deren, beneficien ende andere inkomen verbeurt, en
geconfiiqueert hebben, tot behoefvan de fortificatie
defer Stad , volgens de refolutie van de Heeren Gede-
puteerden der naarder Geünieerde Provinciën op de
confiicatien genomen j cndc wort overfuks cenen yge-
lyk, wie hy zy, verboden,de voorfz. perfoonen ecnige
betalinge te doen, met denfelvcn te handelen of corref-
pondcntie te houden , op poene van andermaal te be-
talen, ende geftraft te worden naar exigentie van der
fake j ende foo wie eenige kennifle van alfulke goede-
ren, aólien cn fchulden, als de voorfchrcve perfoonen
toekomen, mogen hebben , die fullen gehouden zyn
defelve aan te brengen aan denOntfanger tot defe con-
iifcatie by den Raade defer Stad gellelt ende gecom-
mitteert, namentlyk , Adriaan van Roven , op pœne
dat die geene, die namaals bevonden fullen mogen wor-
den eenige der voorfchreve verbeurde goederen wil-
lens ende wetens verileken, verfwegen, ofte verbor-
gen te hebben, of daar toe geholpen te hebben, bo-
ven die voldoeninge derfelver goederen, gehandelten
gecorrigeert fel worden fonder diifimulatic als een aan-
hanger ende fauteur der voorfchreve vyanden ; cn die
geene, die aanbrenginge doen van eenige verfwegen

hagen, Abshoven ,Schuyring, de Jong, Kanonik St. goederen, of van den geenen , die fulks verileken.

verfwegen of verborgen hebben, genieten fullen voor
haar aanbrenginge den fesden penning van het geene
de fortificatie door haar voorfchreve aanbrengen ge-
nieten fal} ende allen die geene, die herwaarts fullen
keeren, om hun aan de de Magiftraat te verantwoor-
den , wort by defen toegefeyt ende gegeven vry ende
feker geleyde, ende voorts genomen,onder de proteilic
ende fauvegarde defer Stad j interdiceerende eenen yge-
lyk, defelve perfoonen, die zich willen komen verant-
woorden, met woorden of met werken te injurieren,
misfeggen ofte misdoen in eenigermanieren,op fware
correSie van lyfftraffinge, tot dicretie van den Ge-
rechte.

EERSTE TYTEL.

TWEEDE DEEL.

Van de Hooge fen Ambachts-Heerlykheden, aàn de Stad van
Utrecht behoqrende 5 en'c geen daar toe, mitsgaders tot
de andere Ambachts-Heerlykheden 3 in de Vryheyd
defer Stad gelegen y betrekkelyk is.

-, i ■
..A-mjstiU

Men kan bkr löor aflaten gaan de Aüe van de Koningmne van Hongrien en Bol· ekenRegente t^c, rakende de
limiten van de Jurisdiêtie der Stad Utrecht^ en Fryhsyd van dkn^ vm den zo Jugufi, if^p, Siet ons ÎState»
Placaatboek. I. Boek. I. Tyt. IV. Deel. Num. XXX.- , ί . , ,·

1. BRIEF

l· 'h

I Kf 4î t

I 'ί
hifi

.ί !
u-

II
h

ïil

-ocr page 21-

VAN UTRECHT, f. BOEK, L TÏZ

I. BRIEF j waar hy de Staten 'i Lands van Utrecht beleenen, en in pandfchap gevmaârtàt Stàd
' van Utrecht, de Booge m Laage Heerlykheyd van Freeswyk , αηααΊ genaamt de
Vaart, den iijaniiar. ΜΌ LXXXII.

Jangaande de 'voorfz. Heerlykheyd, en het Fort aldaar eertyds gebouwt, kan denLefir meer fakenvinden Anton»
Maiihueus de Jure Gbd. cap. xiv.

-ίΰ
ν

Die Sraten van den Lande van Utrecht, hebben-
de tegcnwoordclyk, mits die verlatinge van
den Koning van Spanjen, die regeeringevan
de felve Landen, gehoort hebbende het ver-
foek by die Regeerders van der Stad Utrecht gedaan ,
om te mogen beieencn ende in pandfchap nemen die
hooge ende laage Heerlykheyt van den Gerechte van
Vreeswyk, genaamt die Vaart, mer zynen toebeho-
ren , op dat iy fouden mogen remedieeren die groote
infolentien , fortfen ehde overdaden ,die by de fchip-
pers aldarvr bedreven worden, en die groote exaftien,
die fy over den koopman dagelyks zyn doende, waar
door den fel ven koopman genootfaakt word voorby
die Vaart nederwaarts te varen , ende fyn koopman-
ichap elders dan tot, of door die Stad Utrecht te bren-
gen , toe groote fchade en intrefl: van de voorfz. Stad
Utrecht, en de ingefetenen van dien, gelyk hier van
veele ende fwaare klachten aan henluyden, fooby par-
ticulieren , als die Regeerders van de Stad Utrecht ge-
daan zyn , fonder dat die voorfz. Staten door negli-
gentie van de Officiers daar inne tot noch toebehoor-
lyken hebben konnen voorfien; datookdie voorfchre-
ve Regeerders begeeren fouden beter ordre ende poli-
cie in den voorfchreven Gerechte , ende over de in-
woonders van dien te ftellen, ten eyndc die koopluy-
den, ende andere reyfende luyden, niet boven die ree-
den gefchat noch anderfints verkort, maar in haar
koopmanfchap ende doorvaart door die Speyc gerieft
mogen worden, en alfo de vordereoccafie van diver-
iie der vooriz. negotiatie, ende doorvaart van de voor-
fchreve Vaart ende Stad Utrecht, weg te nemen. En
hier op lange gedelibereert, ende verfcheyden befchry^
vingen, ende communicatien gehad, ende gehouden
hebbende, aanmerkende dat die voorfchreve Regeer-
ders van de Stad Utrecht het Kaftdeynfchap van de
Vaart, mette huyfinge en erve daar toe behoorende,
cygentlyk toekomt, insgelyks't Kraanrecht, die Waag,
die nccyfen van wynen , ende bieren , mits daar uyt
len profyte van de Domeynen refpondeerende alicen-
lyk eene kleyne portie, ende recognitie j dat zy ook,
in kracht van feeker Oftroy, macht hebben re ver-
bieden ende te bclctren, dat op de voorfchreve Vaart
geen huyfingen meer getimmert worden , dan daar
voor den laatften Oorlog geitann hebben, en dat de-
fel ve, die daar nu rtnan, niet dan op een feekere for-
me mogen gerepareert worden, in dier voegen dat die
voorfchreven Regeerders by naar alle gerechtigheyd
op de voorfchreve Vaart hebben, daar vaneenig genot
of profyt komt , of te verwachten is, gelyk ook tot
haren laiten ftaat te voorfien tot het onderhoud van
allen hoofden, kribbingen, ende andere gelyke wer-
ken , tot confervatie van de diepte van de voorfchre-
ve Vaart, mitsgaders ook van de Speye of kluyfe, op
de voorfz. Vaart dienende, ende dat daarom me die van
de voorfz. Stad Utrecht, tot confervatie van de voor-
fchreve gerechtigheden, beter direftie van de voorfz.
werken, ende merkelyk tot meerder vorderinge van
de negotiatie ende koopmanfchap , ende fonderlingc
mede om die moetwilligheyd van de ' fchippers ende
andere quaatdoendcrs te mogen ftraiFen, ende ten dien
cynde te maken fulke keuren , breuken ende ordon-
nantiën, als henluyden goetdunkt, genoeg notelyk is
re hebben die voorfz. hooge ende lage Heeriykheyd,
van den Gerechte van Vreeswyk, of de Vaart j ende
hier toe gelet hebbende op de redelyke prsefentatieby
die voorfz. Regeerders gedaan , als dat zy de voorfz.
bcleenin^e begeeren te doçn,fonderverminderipfievan
IlL Deel,
't inkomen, dat die Donaeynen van den Lande van U-
trecht , tot noch toe eenigfints uyt den voorfx. Ge-
rechte getogen hebben, maarten profyte van de Do-
meynen , jaarlyks, de voorfz. pandlchap geduurendé,
te refpondcercn foo veel, als defelve Domeynen jaar-
lyks tot defer tyt toe uyt den voorfz. Gerechte geno-
ten hebben; daar by ook overleyt hebbende, dat de
voorfz. Domeynen hier mede ontlaft fouden worden
van de exceflive onkoften , die de M larfchalken vjn
den Lande van Utrecht gemeenlyk ter reekeninge
brengen , als zy eenige qusatdoenders by de Juftitie
doen corrigeren of ftraffen j ende op alle defe geconfi-
dereert die groote dienften , die die van de Stad U^
trecht, geduurende defe laatftetroublen tot vorderin-
ge van de gemeene fake gedaan , ende die groote faf-
ten die zy gedragen hebben. Soo is 'c , dat die voorfz.
Staten, om defe ende meer andere reedenen, goetge-
vonden hebben , die van de voorfz. Stad Utrecht in
haar begeerte te believen , ende alfulks die voor-
fchreve hooge ende laage Heeriykheyd van den Ge-
rechte van Vreeswyk, of dc Vaart, met allen haren ge-
volge ende toebehooren, ende merkelyk mede den
derden penning van de wyn-excys, ende vierden pen-
ning van de bier-excys, die drie ftuyvers op elke ton-
ne biers, die generalyk over die platte Landen gehe-
ven worden, die kerelgruyt , ende het gunt zy voor
recognitie van de Wage, aan de Domeynen 's Lands
van Utrecht tc geven plagen , ende diergelyke, in
pantfchap te geven, gelyk zy defelve henluyden in pand-
fchap geven mitsdelen, om die te gebruykeh tot alle
hooge en lage Heerlykhcdenen rechten, op voorwaar-
den, conditiën, ende Hmitatien hier naar verklaart.
In den eerften, dat die van de voorfz. Stad Utrecht,
in den voorfz. Gerechte van Vreeswyk, of de Vaart,
foo verre het felve Ihekt, ende van ouds tot noch toe
geftrekt heeft, fullen mogen exercecren alle aften van
Hoge ende laage Jurisdiftie, ofte Heeriykheyd, alle
quaatdoenders mogen apprehendeeren en ftrafFen, in
alle manieren als zy binnen die Stad Utrecht vermogenj
fullen ook die vooriz. gevangens mogen brengen, en
voeren van de voorfz. Vaart binnen die Stad Utrecht,
omme defelve aldaar bewaart, geëxamineert, en ook
ter executie gebracht te worden, is het noot j fullen
ook die felve gevangens uyt die Stad Utrecht weder
op de Vaart mogen brengen of voeren , ende aldaar
defelve condemneeren , executeeren of abfolveeren,
naar dat zy die gelegentheyd van de fake vinden ful-
len , ende dit al ionder prcejudicie van de Hoogheyd
ende Heeriykheyd van den Lande van Utrecht, ende
van de geene, die in toekomende tyden de voorfchre-
ve Heeriykheyd opgedragen fal mogen worden , foo
veel als .aangaat die Plaatlen ende Gerechten, daar die
voorfz. gevangens ten cynde als boven door gevocrc
fullen worden, waar van zy in allen anderen Hooghe-
den ende Rechten in haar geheel blyven fullen j daç
dielvan de voorfz. Stad Utrecht, ten defen eynde in den
voorfz. Gerechte fullen mogen ftelleo eenOpper-Offi-
cier van de voorfz. Hoge Heeriykheyd, om die tc be-
waren, endeopfichttc nemen op alle quaatdoendcrs,
ende die felve, ende alle deliften ende mefufen aldaar
geperpetreert, te doen ftrafFen naar behoorcn ; wel-
verftaandc, dat alfulken Officier den Steten van den
Lande van Utrecht aangenaam fal moeten zyn j fullen
ook tot die kenniiTe van dc voorfz. deliéten, ccnfpo·
ciaal Gerechte van de voorfz. Hoge Heeriykheyd mo-
gen ftellen , ofte fullen die van den Gerechte van de
Stad Uifccbc, by de Regeerders dcrf^ycf Stad fpc-

C cialylc

< î

• ,

3-i

-ocr page 22-

VAN DEN STAAT DER STAD

cialyk geconamitteen mogen worden^ omkennifle te ι en fullen ook niet mogen doen, dat cenigfïnts foudc
nemen over die delinquanten , die in den voorfchre-' mogen ftrekken tot verkleyninge ende achterdeel van
ven Gerechte gevangen fullen mogen wefen, en over, de voorfz. Hoge Heerlykheyd, maar fullen diemain-
die deliden ende mefulcn , die aldaar geperpetreertful- teneeren en.de conferveeren, ten minilcn fulks zy die
Jen zyn , ende daar over te pronuncieren alfulke fen- van de Staten ontfangen hebben. Item, fullen die
tentie, het zy condemnatoir oftcabfolutoir, als zy in ingefetenen van denfelven Gerechte ter eerfter inftan-
jccht ende redenen fullen bevinden te behooren: ful- tie jufticiabel zyn, oj" voorden Gerechte van de Vaart,
ien ook mogen ftellen Schout ende Gerechte, om '
die Ambachts-Heerlykheyd van den voorfz. Gerechte

te bedienen, in fulkcr voegen, als die van wegen den
Konink van Spanjen, tot noeh toe geileken in zynen
name bedient zyn geweeil·. Ende fullen die van de
voorfz. Stad dragen alle die koften , die tot executie
ende handhoudinge van de voorfz. Hoge ende Am-
bachts-Heerlykheyd cenigfints fullen van noden wefen
te doen, gelyk zy ook tot haren kefte gehouden ful-
len zyn, die limiten van de Jurisdictie van den voorfz.
Gerechte van Vreeswyk, ofte de Vaart (fulks dieden
Konink van Spanjen, als geweeft hebbende Heer van
den Lande van Utrecht, voor , ende die Staten van
Utrecht naar , daar van tot noch toe in poiTeiTie ge-
weeft 2,yn ) te defendeeren ende befchermen,. foo in
rechten als daar buyten -, behsltelyken nochtans, dat
foo verre hier op proces gemoveert wort, dat zy het
felve fullen beleyden by voorweeten ende advis van de
voorfz. Staten, fonder dat zy van de korten, ter caufe
vandefen te doen , ietwes fullen mogen repeteeren}
waar tegens zy fullen genieten alle keuren, breuken,
Sec., op de voorfz. Vaart vallende j fullen ook genie-
ten die profyten van den voorfz. Schout-ampte, der-
den penning van de vvyn-excys, en vierden penning | den (voor foo veel als mogelyk is, en die voorfz. pen-
van de bier-excys, die zy tot noch toe uytdievoorfz.^ ningen mogen (trekken) gereduceert re worden toe
cxcyfen, ten profyte vande Domeynengerefpondeeit'gelykenftaatalsd'anderejongftefchulden, volgendedic
hebben ; noch den excys van drie ftuy versop elke ton-, particulier Ordonnantie , hierop by de Staten gegevenc
nebier, die foo voorfz. generalyk over die platte Lan- ofte geven 5 ende fullen die voorfz. Staten of Heeren
den van Utrecht gegeven wort; noch die ketelgruyt, van den Lande van Utrecht, t'allen tyden hen gelic-
cnde het gunt zy voor het recht van de Waage, totj ven fal, de voorfz. Hoge ende lage Heerlykheydmo-
behoefvan de Domeynen plegen uyt te reyken , ende : gen vryen, loifen ende afkopen, mits in handen van
voorts allen anderen profyten , inkomften en emolu-jde Regeerders van de Stad Utrecht opbrengende en
raenten, die ter caufe van deHogeen Ambachrs-Heer· jbetalende de fomme van vyf duyfent: gulden in geva-

lykheyd , met haren appendentien ende toebehoorten
aldaar gevallen, ende genoten fullen mogen worden,
geen hier van uytgefondert. Des fullen zy jaarlyks den
Domeynen van den Lande van Utrecht, daar uyt ref

Î)onderen die fomme van ifo Karolus guldens, we-
ende het equivalent van het geenede voorfz. Gerech·
tigheden, ende Schout-ampt , derden ende vierden
penning in wyn-ende bier-excys refpedivelyk&c., tot
noch toe ten profyte van de voorfz. Domeynen uyt-
gebracht hebben. Ende dit foo lange de voorfchreve
pandfchap of beleeninge duuren fal. Des fullen die van
de voorfz. Stad, indevoorfz. Hoge Heerlykheyd van
de Vaa>rt, geen remilÏien mogen geven , noch ymand
uyt den Lande van Holland, Zeeland , Utrecht, en
ook die omleggende Heerlykheden, ter caufe vaneeni-r
ge quade feyten gebannen , eenige gcleyde ofte vry-
heyd op die voorfz. Vaart geven, noch gedogen dat
zy hen aldaar onthouden fullen ; ende fullen ook die
ingefetenen van den Gerechte van de Vaart met geen
meerder, noch fwaarder laiien , dan daar zy tegen-
woordelyk mede belaft zyn, mogen befy/aren , noch
eenige andere impofuien op.ftellcn, dan daar zy jegen·
woordelykopgeftek zyn, ten zy by confent endebe-
lievçn van de voorfz. Staten ; ende (uilen ook diç voor-
fchreve Hooge noch lage Heerlykheyd, noçh die ap.
pendentien van diep, niet n^ogçn veralieneeren, ver-
kopen, verfetten, noch in pandfchap geven, noch in
eeniger manieren aan ymand anders brengen, in het ge-
heel ofte in deel, buyten confent van de voorfz. Statenj

ÏL' ACTE van Authorifatie van den Raad der Stad Utrecht, op het Gerechte der voorfz. Stad,
tot 'de adminifiratie en judicature van faken ^ de Vaart rakende &c, den 15· CMay
MOLXXXIL

Dca

[11

of voor den Hove Provinciaal van Utrecht , gelyk
andere Gerechten van den Lande van Utrecht ; wel-
verftaandc, dat die van de Ridderfchap, die ten dag-
vaart van de Staten van den Lande van Utrecht be-
ichreven worden, of gequalificeert zyn, als die geene
die befchreven worden, niet meer voor de Hoge ofte
lage Gerechte van de Vaart jufticiabel wefen fullen,
danzy tegenwoordelyk zyn. Ende fullen die van de
voorfz. Stad Utrecht, voor die voorfz. Hoge en lage
Heerlykheyd ende andere Gerechtigheden, vooren
verhaalt, ten profyte van de Domeynen's Lands van
Utrecht, opbrengen de fomme van eens vyf duyfent
Karolus guldens , die zy betalen fullen op twee ter-
mynen, alsfe d'een helft binnen 's jaars na date van
defen, ende d'ander helft een jaar daar naar, ende ful-
len genomen worden van de vyf duyfent Karoli gul-
den, die de voorfz. Regeerders der Stad Utrecht gc-
confenteert zyn jaarlyks te mogen lichten uyt de Sta-
ten Impoften, in minderinge van het geene zy aan de
ielve Staten ten achteren zyn , des fullen de voorfz.
vyf duyfent Kirolus guldens verftrekt worden tot be-
taling van de crediteurs van dePomeynen, ende by-
fonder van de oudfte fchulden, om deièlve oude fchul-

'ïï

iiï

It ii

'é

I,tffl

ÏI i

hl 1,

lueerden gelde, fulks als dan in der tyt loop hebben,
ende gepermitteert fal zyn. Des t'eenen oirconde heb-
ben die voorfz. Staten defen brief by haarluyder Se-
cretaris doen onderteykenen , ende daar toe met de
zegelen van de vyf Collégien, als namentlyk, van den
Dom, van Oudemunfter, van St. Pieters , van St.
Jans, ende van St. Marien, wefende 't eerft litmaat
van de Staten, ende van Jonkheer Reynhart van Aze-
wyn, Heer van Brakel, ende Willem van Ryfen-
borch, als daar toe van die van de Ridderfchap ver-
focht ende gecommitteert , mitsgaders van de vier
kleyne Steden, als namentlyk, Amersfoort, Rhenen,
Wykende Montfoort, uythangende doen befegelenj
insgelyks hebben die Regeerders van de Stad U-
trecht, in kenniife dat zy de voorfz. Hoge ende Am-
bachts-Heerlykheyd, op de voorfz. conditiën vande
voorfz. Staten verpand eni beleent hebben , haar Stads
fecreet zegel aan defen brief doen hangen. Gegeven
in het jaar ons Heeren ifSï, op den 11 dag van Ja-
nuary. Endeby provifie foo hebben de Gedeputeerden
tot dcfe fake, mitsgaders de Ordinaris Gedeputeerden,
defen onderteekent, Wasgeteekent, AdriaanvanZuy-
len, Lambert van der Burch, Reinhart van Azewyn.
F. Thin, H. Buth, Willem van Ryfenbprch, Wil-
lem de Waal van Vronefteyn, Jan Uyttenham,Lub-
bert van Parys van Zudoert, Willem van Drielen-
burg. Op de rug ftont ; Accoon gemaakt met de Sta-
ten van Utrecht, nopende de Hoge Heerlykheyd en
Domeynen op de Vaart.

l·.) Γ.1
lï!

r.'

-ocr page 23-

VAN UTRECHT. L BOEK. LTIT,

Den Raad ende Regeerders der Stad van Utrecht,
hebbende in pandfchap die Hoge Heerlykhey t
cn Jurisdidie van den Dorpe van Vreeswyk,
alias de Vaart, heeft gecommitteert en ge-
authorifeert, committeren ende auihoriferen fpecialy-
ken by defen , de gemene Schepenen ofte Gerechte
der Stad Utrecht, totd'adminiftratie, kennifle en ju-
dicature van alle faken, de Hooge Heerlykhey t van de
Vaart rakende, en van allen delinquanten en perfonen,

IIÜ^ RESOLUTIE, behelfende een A6Îe, waar by die van de Stad van Utrecht in beβtîing van

de voorfz. Hooge en Laage Heerljkhcyd geflelt worden &c. den 21 May
MOL XXX IL

die den Droflîiart op de Vaart,van Stads wegen ge·
ftelt, voor henlieden te rechte zal willen ftellen, om
daar inne te procederen, wy fen en oordelen in allen ma-
nieren, als zy in faken,dlc HoogeFJeerlykheyd defer
Stad aangaande,doende zyn, ende foofy in haarlieder
confcientie na gelegentheyd der laken^endc misdaden
bevinden fulien re behooren. A£lum ^den 15 May
1581. Was ondertekent, G. vander Voort.

Op huyden hebben myn Heeren de Schout, 1
Burgermeeileren en Cameraars defer Stad ,
poiTeiTie genomen van de Hoge Heerlyk-
heyt en Jurisdiélic op de Vaart, daar van
d'Afte hierby geinfereert is. Op huyden den May
ifSi. foo fyn de Ed. Heeren Johan van Duyvcnvoorr
de, Maximiliaan van Baaxen , en Henrik Both van
Amersfoort, als by den Staten van Utrecht fpecialyk
gecommitteert , ter faake naarbcfchreven, met Johan
Strik, als Secretaris der felver Staten,gereyft op de
Vaart, ende hebben aldaar voor hem doen komenden
Schout ende Gerechte van de Vaart, ende den felven,
in prœfentie van Jonker Niclaas van Suylen van Dra·
kenborch , Schout, jonker Jan van Abcoude van

Meerthen, en Peter Foeyt, Burgermeeftere der Stad
Utrecht, voorgehouden en verklaart, hoe dat de Staten
van den Lande van Utrecht, den Regeerders der Stad
Utrecht in pandfchap gegeven hadden de Hoge ende
lage Heerlykheyt van de Vaart, met hare appendcn-
tien ende toebehooren, breder vermogens de brieven
daar van zynde, daar van *t meeÜendecl hun voorgele-
fen worde, ende dat zy, commiflie dcfes volgende, den
voorfz. Schout en Gerechte van de Vaart ontfloegen
van den eed, die zy refpedivelyk aan de voorfz. Sta-
ren , als in der tyd hebbende de Regeeringe van de Hoge
Overigheyd, gedaan hebben. Bevelende den felven
voortaan te relpeéleren, gehoorfamen en ook behoor-
lyk eed te doen aan de Regeerders der Stad Utrecht.

IV. RESOLUTIE van de Ed. Mog. Heeren Staten , en Gedeputeerden, waar by het voorfz,.

. Pandfchap word afgedaan, en de Hoge en laage JurisdiBie van de Heerlyk-
hey d van de Vaart aan de Stad van Utrecht in ejgendom opgedragen word
den 24. Augufi. MT>CLXXVl„ en 6 Maart MDClXX VIL

Extradi uyt de Refolutien van de Staten^ den 24,

yïugllfl. MDCLXXVI.

Heeren Borgermeefteren ende verdere Ge-

D-

hebbende, dat de Pandfchap van de Hoge cn
lage Jurisdiftie van Vreeswyk, anders ge-
naamt de Vaart, by hare Ed. Mog. mochte vsrerden
afgedaan, en aan gemelte Stad gedefereert als een vrye
gifte, hebben de Heeren van de tweevoorflemmende
Leden het felve overgenomen, om breder inden hare
te examineren , ende dien aangaande hare feritimen-
ten ter vergaderinge van de Heeren Ordinaris Gede-
puteerden in te brengen , werdende defelve by defe
geauthorifecrthierop, fonder 0 ver ilemminge, temogen
rcfolveren.

Extract uyt de Refoïuiien van de Gedeputeerden den
6, Maart mdclxxvi i.

De Heeren wegens de refpcftive Leden , ingevol-
ge van hare Ed. Mog. Refolutie van Authorifatie, den
24. Augufli laatilleden ter befchryvinge genomen en
gedecerneert, zynde verfocht hare fentimenten in te
brengen, ende te openen , aanlangende het gene ten
felve dage by de Heeren Burgermeeflers ende vorde-
re Gecommitteerden wegéns de Stad Utrecht, no-
pende de afdoeningevandenpandfchappe van de Hoge
ende lage Jurisdiftie over Vreeswyk , anders gcnaamt
de Vaart, is verfocht , en aldaar breder genotuleert,
hebben eenparig verklaart, als verklaren by defen.

committeerden wegens de Stad , verfocht

dat om feer goede goede redenen ende confideratien,
den voorfz. Pandfchappe van d'opgedachte Hoge en la-
ge" Jurisdidlie, zyn afdoende, als afgedaan word mirs-
defen, ende delelve met alle digniteyten , prairogati*
ven ende gerechtigheden, mitsgaders alle vordere ap-
pendentien en dependentien, als daai" toe naar Rechten
en Cofluymen fyn fpeóberende, ende fulks indiervoe-
welgemelte Heeren Regeerders der Stad U-
voorflemmende Î toe de voorfz. Hoge ende lagcjuris-

didie over de voorfz plaatfe hebben befeten en gcexer-
ceert , aan welgemelte Heeren Regenten voor een
vrye gifte zyn opdragende en defererende , als opge-
dragen ende gedefereert werd mirsdefcn,omme aldaar
een eeuwigen dage alle foorten van Hoge, middelbare
ende lage Jurisdidie te mogen exerceren , ende doen
exerceren, indiermanierealsalfulkenHogeJunsdiétien
by andere in defe Provincie werden befeten en geëxer-
ceert, bly vende de Pandfchaps penningen, ter fo m me
van f000 gulden, waar mede de meer opgedagte Ju-
risdiaie is beleent geweefi , aan en ten behoeve van
den Lande gegeven ; ende fullen hier van de brieven
in gewoonlyke ende befle forme werden gedepecheert,
ende aan meergemelte Heeren Regenten ter hand ge-
ftelt. Ende hebben de Heeren regerende Burgermee-
fiers van meergemelte Stad Utrecht, de welgemelte
Heeren wegens de Leden , over de voorfz. favorable
verklaringe ende dclatie in beleefde termen bedankt.
Onderflont, accordeert met de voorfz. refolutie , en
was getekent, J. van Luchtenburg.

i·· ' - ;

Verhaalden de Heeren Borgermeeflcren, dat
den Heere Luchtenburg, Secretaris van Sta-
ten , haar Ed. hadde begroet in de Vertrek-
r, kamer van de Politie , ende uyt haar Ed.
Mog. naam overgegeven ende verhandreykt, in een
filvere vergulde doos, den befegelden briefin behoor-
lyke forme, daar by 't Pandfchap word afgedaan ,cn
III. DfeL

''r-ifi·
Si ^

Éüiii

V. RESOLUTIE van de Ed. Groot Achtbaare Heeren Borgemeefieren en Froedfchap, inhouden-
de den bezegelden Brief op het voorfz fu^eB, door Hooggem. Heeren Staten ee-
depecheert, den 7 Maart en 2 Juïy MD CL XX VIL -

aan de Stad geconfereerc de Hoge en lage Heerlykheyt
van Vreeswyk, gcnaamt de. Vaart, dewelkegelefen
zynde, luydde als volgt, fullende defelve wórden be-
waart by den Heere eerfle Borgermeefter in der tyd. En
gelet gemelte Heere Secretaris byfondere goede offi-
cien en dienften, defen aangaande, heeft gcadhibeert,
zyn de Heeren Borgcrmeeilers geauihorifcert,oinfyn
Cl Éd

-ocr page 24-

VAN DEN STAAT DER STAD

Ed. daar over foodanigen recognitie of erkentenis toe
te voegen, als haar Ed. fulien oordelen te behoren.

De Staten van den Lande van Utrecht, in achtin-
ge genomen hebbende het verfoek by de Heeren Bor-
gcrmeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht, door
de Heeren derfelver Geconïmitteerden ter befchryvinge
aan ons gedaan, daar henen tenderende, ten eynde de
Pandfchap van de Hoge, middelbare en lage Jurifdi-
ôie over Vreeswyk, anders genaamtde Vaart, by ons
mochte worden afgedaan , ende defelve Jurisdidieaan
welgemelte Heeren Regenten der Stad Utrecht, als
een vrye gifte, opgedragen , hebben wy, genegen
Tynde hierinne welgemelre Heeren Burgermeefteren
cn Vroedfchappe ten gevalle te zyn, ende met defelve
aiie goede, vaite ende vertrouwde vriendfchap, ee-
nigheyc, intelligentie ende harmonie meer ende
meer voort te fetten , cultiveren, ende conferveren,
mitsgaders omme andere goede redenen en confidera
tien, uyt onfe hoge macht ende fouverainiteyt, een-
parig goet gevonden ende gerefolveert, de gedachte
Pandlchap , met allen gevolge ende aankleven van
dien, af te doen, als afgedaan werd mitsdefen, ende
vervolgens de voorfz. Heerlykheytvan Vreeswyk,an-
ders genaamt de Vaart, gelegen indefeProvincie,foo
wyd en breed defelve Heerlykheyt haar eenigiints is
cxtenderende, ende fulks met alle appendeniien en de-
pendentien, daar onder behorende ende reiorterende,
te erigeren ende te eleveren, foo als die by ons gecri-
geert ende geëleveert wert by defen , tot een Hoge
vrye Heerlykheyt, mitsgaders defelve in diervoegen
aan welgemelte Heeren Borgermeefteren en Vroed-
fchappe als een vrywillige gifte op te dragen en defe-

lit,il

I. i
.4

iiM I

i'H ·

l!f I

In den eerilen, zal denDroiTaart goede oplicht ne-
men op alle quaaddoenders en delinquanten , die
haar op de Vaart onthouden, of die hy aldaar vin-
den zal, het zydat fy diefeyten (daarvan fylie-
den befchuldigt zyn ) aldaar of elders bedreven of ge-
committeert hebben, ende zal jegens de felve proce-
deren by dagvaardinge iïmpel of in perfoon , of met
realc apprehenfic, naar gelegcntheyc van 'c feyc ende
de faak.

I l.

Welverftaandc, dat hy niemant en zal apprehende-
ren, tenzy dat hy heeft informatie pr^cedeme, ende
defelve den Schepenen ofGerechte van de Hoge Heer-
lykheyt geëxhibeert, ende dienvolgende van henlie-
den ordre om te dagvaarden in perioon , of in appre-
henfie te ftellen, zal verworven hebben, ten ware dat
hy alfulk.e delinquanten vonde op de verfche daat, of
dat het vagabunden of landloopers waren, in reguard
van de welk hy hem zal reguleren in conformité van
de Placaten , dien aangaande gepubliceert , of dat het
deliól foo notoir ware, cn dat die tyd niet en mochte
lyden, dathydievanden Gerechte voorfz. van de ge-
legentheyt der felver adverteerden, in welken gevalle,
mits dat hem ten minften blyke door tweeof driege-
loofweerdige getuygen van de notoriteyt, hy (fon-
der ander laft te verwachten ) tot apprehenfie zal mo-
gen procéderen : beheltelyk nochtans, dat hy gehou-
den zal zyn, binnen 14 uren na de apprehenfie , den
voorfz. Gerechte te adverteren van'defelve apprehen-
fie, ende de oorfake van dien , mitsgaders van de in-
formatie of kenniiTe die hy daar van heeft, om defelve
apprehenfie geadvoyeert of gedisavoyeert te wordefi,
na diit fy bevinden fullen te behoorcn.

I I i.

Item, zal hy de voorfz. delinquanten,die hy fimpe-
Ivk of in perfoon verdagvaart, te recht ftellen voor
die van den Gerechto der Stad Utrecht, ^als by de

IS'

ϊιφ'
ΐί·
ΙΙίΓ

! î

Iff

[î'I;

\ lu

.n fi

'If

VI. INSTRUCTIE voor àm Oroffaart van de Hooge Heerlykheyd van de Faart ^ gearrefieeri

dm 15 May ΜΌLXXXlh

I. Vroedfchap der felver Stad fpeciaïyk rot de adminf-

ftratie van Juftitie op den Dorpe van Vreeswyk , lö
faken die Hoge Heerlykheyt rakende, gecom mit teert.

De perfonen, die hy fal apprehenderen en in hechte-
nifle ftellen , zal hy brengen in de gevangenifle der
Stad Utrecht, ende voor denfelvenGerechte terecht
ftellen, ende jegens hen procederen, volgende d'Or-
donnantie der felver Stad.

Item, en zal geen gevangens mogen relaxeren'nog
ontflaan, dan met kennifle van den voorfz. Gerechte.

VI.

Zal ook geen compofitie mogen maken met eenigc
delinquanten, hetzy van civile amende ofte anders,
fonder expres confent en believen van den voorfz. Ge-
rechte , die nochtans daar toe niet en fullen mogen
verrtaan , dan naar dat fy volkomen kennifle van der
faken fullen hebben genomen , daar op zy foo veel
mogelyk , fullen letten , dat de correólie, poene of
mulófce correlpondeert met het deli£l.

VIL

Den Droft en zal ook geen geleyde mogen geven
aan eenige delinquanten, hoe, of in wat manieren het
foude mogen wefen.

V I I L

Sal alle vonniflen manen uyt den naam van de Hee-
ren , of Hoge Heerlykheyd van den Landö van Utrecht»
en van de Vroedfchap der Stad Utrecht.

Λ IX^

Item, zal· alle fententien, by die van den Gerechte
van de Hoge Heerlykheyd gewêfen, ter executie fteÎ-
Icn, naar hare forme en inhoüd. '

X. '

Den Droflaart zal genieten by provifie van een dé-
linquant te apprehenderen, bewaren , en^oorts t'U-
trecht te brengen in hechtenifle , voor de moeyten
en koften voor hem en den Dienaar j item,vopr heen

ende

%ö

•reren, als die opgedragen ende gedefereert wert mits-
defen} dat dienvolgende welgemelte Heeren Regen-
ten der Stad Utrecht, in der tyd aldaar,ten eeuwigen
dagen privativelyk ende alleen fullen konnen en ver-
mogen te exerceren,~allen foorten van Hoge, middel-
bare ende lage Jurisdiélie, foo in 't crimineel als in 'c
civiel, ende generalyk in allen andere faken, gene uyt-
gefondert, dan alleen het Crimenlape Majeflatis, mits-
dien dat ook fullen gerechtigt weien tot alle confifca-
tien ende verbeurteniflen , mitsgaders tot allen vor-
deren dignitey ten, prscëminentien , gerechtigheden,
baten endeprofyten, als tot alfulken vrye Hoge Heer-
lykheyt naar Rechten of Coftumen eenigiints zyn fpe-
derende, en in diervoegen by welgemelte Heeren Re-
genten aldaar tot noch toe in pandfchap fyn beieten
en geëxerceert geworden, mitsgaders by andere Vry-
heeren werden befeten ende geëxerceert. Laitendeon-
fen Procureur Generaal , ende allen anderen Officie-
ren, Jufticieren,mitsgaders voorders een ygelykedien
het aangaan mach, haar daar na te reguleren , ende de
meer welgemelte Heeren Regentender Stad Utrecht
het volkomen effeél van dien te laten genieten, fon-
der haar daar inne cenige verhinderinge of moleilie te
doen. Gedaan t'Utrecht onder onfen grooten zegele,
paraphure en fignature van onfen Secretaris, op den
7. Marty 1677. Ende was geparapheert, P. Ruyfch,
vt. Lager itond, ter ordonnantie van myne voorn.
Heeren de Staten, ende ondertekent, J. v. Luchten-
burg. Was befegelt meteen onder üythangend zegel
van den Staat, in roodcn waflche, om een dubbelde
francynen fleert.

-ocr page 25-

ende wcderomme te varen, ook voor des délinquants
mondkoften, mitsgaders voor zyne vacatiën, mette
vracht, omme alhier *t advys te halen , ende na de
apprehenfie de Heeren van alles te informeren, eens
vier guldens.

X ï.

Ende als hy yemand heeft geapprehendeert, die de
Heeren van den Gerechte deier Stad niet goed en vin-
den alhier gebracht te worden , maar te reJaxeren ,
foo zal hy voor fyn vracht ende koften , om de gc·
melte Heeren te adverteren &c. hebben, eens twaalf

iluyvers.

^ XII.

Den Droft zal hebben ende vry genieten voor fyne
dienften, het darde part van alle keuren ende breuken,
die op de voorfz. Vaart fullen vallen, de HogeHeer-
lykheyd aangaande , volgende dOrdonnantie by de
gemelte Vroedfchap hier op te maken.

Item , zal van de andere twee deelen alle jaar ge-
houden zyn, aan handen van de Heeren Regeerders
der Stad Utrecht, te doen behoorlyke reekeninge, be-
"wys ende reliqua.

X I V.

Sal alle koften ende mifen van Juftitie verfchieten
uytte twee derde parten van dé keuren ende breuken,
ende defelve weder in rekeninge brengen.

X V.

Item, ial op zyn derde part gehouden zyn een diennar
te houden , ende foo hy eenige vordere affiftentie van
doen heeft, fal defelve verfoeken aan den Ed. Gerech·

νιΓ" ~

te defer Stad , die hem daar van fullen vérlien by de
dienaars van den Schout defer Stad.

Wyders behoud de Vroedfchap aan haar demacht^
om defe Inftrudie te veranderen ^ vermeerderen ofte
verminderen $ naar haar welgevallen ; ende fal den
DroiTaarti tot punótueleobfervantie van dieri, in han-
den van de Heeren Burgemèefteren in der tyt ^ heb-
ben te doen den navolgenden eed*

Eed van den Drojfadrt der iÎeerJykheyd van
Freemyk.

Dat fweere ik, dat ik die Staterï van den Lande varl
Utrecht, ende de Vroedfchap deriêlver Stad,gehou\'/
ende getrouw fal wefen j dat ik, als Droil van de
Vaart, ofte Gerechte van Vreeswy k, uy t haren naam
Recht ende Juftitie fal doen adminiftreren, by den
geenen die de gemelte Vroedfchap der Srad Utrecht,
ter adminiftratie van Juftitie over de vooifz. Vaart, ge·
ftelt of gecommitteert hebben, of die zy namaalsdaar
toe fullen mogen committeren ende fteilen. Dat ik
voorts alle Placaten van de welgenielte Staten ende
Vroedfchap van de Stad, behoorlyk fal executeren.
Dat ik my voorts wel ende oprechtelyk fal quyten in
den laft, die ray by de voorfz. Vroedfchap der Stad
Utrecht in myn Commiffie en Inftrudie is opgeleyd,
ende namaals opgeleyd fal mogen worden. En voorts
alles doen dat een goed en getrouw DroÎTaart, ampts-
halven, fchuldig is ende behoort te doen. Soo waar*
lyk helpe my God !

ν A Ν υ τ R Ε C H Τ- /. BOÊK. 1. TÎT.

NADER Oràn^ of Ιηβηιξίΐβ voor den VrojTaart en Schout van de Vaart, eearrefieert den
^Januar, MOCXXFL

Is ook gelefen die geprojeéleerde ordre, daar na
hun voortaan fullen hebben te reguleren dieDrof-
faart ende Schout Op de Vaart , in 'c bedienen
van hare refpeftive ampten, ende naar dat zy by
der Stads Avocaat tot meermalen daar op waren ver-
hoort , en henluyden die ook in volle Collegie was
voorgelefen, en fyluyden belooft hadden hun daar na
te reguleren , foo is defelve gearrefteert in manieren
naarvolgende. De Vroedfchap der Stad Utrecht,ge-
let op de remonftrantie, ende annexe ftukken, aan
haar Ed. als Heeren van Vreeswyk , alias genaamt de
Vaart, overgegeven by Jan van Oort, Droifaart,
ende Willem Matthyfz Lobbrecht, Schout aldaar,
hebben tot nader inft:rudie van den voorfz. Droifaart,
ende Schout, in 't bedienen van hare refpeétive amp-
ten , goedgevonden, dat voortaan geobferveert ende
gevolgt fullen worden, de poinden ende ar ticulen hier
navolgende.

Eerftelyk , dat alle boeten , pcenen , àmenden ,
mul£tcn ende breuken, daar inne yemand vervalt, 't
zy in kracht van Placaaten en Ordonnantiën van de
Hoge Overigheyt, en Regeerders der Stad Utrecht,
ofte ook na befchreven Rechten, vervolgt, geïnt, ge-
cxecuteert, ofte met advys van den Gerechte der Stad
Utrecht, ofte desfelfs Gecommitteerden, veraccor-
deert fullen worden by den Droifaart, fonder dat den
Schout hem defelve zal hebben te bemoeyen.

I I.

Dan zal den Schout genieten (gelyk tot noch toe
gebruykelykisgeweeft) diekleyne boeten, die byden
Gerechte van dé Vaart worden geftatueert, in faken
hare Policie en ordre van regeeringe aangaande, voor
foo veel die van den Gerechte gelaft ende geauthori-
feert zyn defelve boetens te ftatueren.

III.

Ende daar toe zal den vdorfz. Schout noch genie-
ten van alle vechtboeten, vallende by daag, twee gul-
iJen twee rtuyrers, en die by nacht vallen, naar der

Sonnen ondergang, vier gulden vier ftuy vers, met ook
een derdepart van de boeten, daar inne vervallen den
genen die overtreden het xiv. art. van den Placaatc
der Ed. Mog. Heeren Staten *s Lands van Utrecht,
tegens den Doodflagersende andere quaaddoenders ten
platten Lande geëmaneert in den jare i f94. indien den
voorfz. Schout, de overtreders van 't voorfz.χiv.art.
beboet, ende 't felve den Droifaart te kennen geeft.

I V.

Sonder dat den voorfz. Schout met yemand over
eenige boeten , pœnen of mulóben, \ zy kleyn ofte
groot, fal mogen accorderen, ofte zyn portie van den
plichugen eyflchen, maar zal daar mede laten bewor-
den den Droifaart, die na den ontfang der boeten,
hem zal laten volgen zyn gedeelte , ende het felvige
gedeelte mede brengen in uytgaaf zyner rekeninge
aan de Regeerders der voorfz. Stad Utrecht, alwaar den
Droifaart 't felve zal worden geleden, zonder prae-
judicie van 'tgene hem in kracht van zyne inftrudie,
voor zyn portie van de voorfz. boeten, pœnen, mul«
den ende breuken, moet volgen.

Dat voorts den Schout gehouden zal wefen alle ge-
vecht, en generalyk alle deliden, ende notabilecon-'
cuffien, forcen ende geweiden , foo haaftdiet'zynder
kenniifc komen, den Droflaart voorfz. aan te brengen.

V I.

Dat den Droifaart die defraudateurs van de genera-
le Middelen te recht zal moeten fteilen, voor den Ge*
rechte der Stad Utrecht.

V I L

Dat de klokke op de Vaart, om eenige publicatie
te doen, niet getogen en zal mogen worden ^ als by
confeot van den Droifaart, indien hy aldaar is, ofte
in fyn aWèntie , by confent van den Schout,·uytge*
fondert dat ook den Schout, met voorweten van den
Droifaart, zal mogen doen trekken de klokke, ter
inftamie van de Panders *s Hoofs van Utrecht, als fy-
luyden eenige (buyten die Provincie van Utrecht
C 5 , woonag-

iTéfi

-ocr page 26-

woonagdg) by cdi£tc hebben te citeren , en dat den
Schout, aflifterende den Panders, het falaris daar toe
Üaande, lal genieten.

, V I I I.

Dat de publicatien fullen moeten gefchiedcn op de
Hooge brugge ^ tuilchen de twee dyken,

1 X.

Dat den Droflaart, hebbende aan het Gerecht yet
te doen in crimineele faken, ofte in 't eyiTchen van de
civile boeten , het Gerecht, op zynen naam alleen,
rot allen tyden, zal mogen doen laden, en de fenten-
lic manen ; dan zil den Drofiaart den Schout, van
den rechtdag, tydelyk adverteren, om op den recht-
dag mede prefent te zyn.

Ende in alle andere faken zal het Gerecht geladen
"worden door bevel van den Schout , mits dat den
Schout die ladinge des Gerechts den DroiTaart tydelyk
doet Λveten.

XI.

Soo men verftaat dat den Droflaart, indien hy des
begeert, foo wel als den Schout, op alle de vooriz.
andere rechtdagen, zal mogen Compareren, ende zal
den Schout alsdan vonniflb manen j dan in zyn abfen-
lie zal fulks gedaan worJen by den Droflaart.

X 1 1.

Dewelke ook, in abfcmie van den Schout, en als
dc nood vereyfcht , ter inllantie van partyen , in de
voorfz. andere faken het Gerecht zal mogen doen la-
den, ende fententie manen.

I I I.

Dat den Schout met de Schepenen zal ftaan over
het pafleren van alle traniporten, plechten, water-
brieven, willekeuren , en diergeiyke judiciele acicn,
die by partyen goedwilliglyk fullen worden gcpalFeerr,
ende daar van genieten haar behoorlyk falaris.

X 1 V.

De plaatfe daar recht gehouden zal worden zalbly-
ven op't Verlaathuys.

X V.

Dat de nominatie van Schepenen, in 't veranderen
van de Wet, zal gefchieden ter priefentie van den
Drofl"aart ende Schout, indien fy beyde compareren,
anders in een van beyden haar tegenwoordigheyt, om
goede agt te nemen, dat gequalificeerde perfoonen,
lbo veel doenlyk is, worden genomineert, ende dat
in plaats van de abfente Schepenen,den Droflaarteerft
ceu, ende daar na (foo meer als een Schepen abfent
is ) den Schout noch een zal nomineren, en foo voorts
by beurten , foa lange de nominatie voor de abfenten
zal wefen vervult j dan den Droflaart ofte Schout ab-
fent wcfende, zal een van hun beyden op de nomina-
tie letten, en voor de abfenten nomineren.

X V L

Dat, de nominatie gedaan wefende , den Droflaart
en den Schout beyde, anders in abfentie van een van
henlieden, een alleen, defelve nominatie aan de Re-
geerders der Stad Utrecht zal overbrengen , om daar
uyt de eleitie gedaan te werden.

X V 1 1.

Dat, de eledie gedaan wefende , den Drofiaart dc
Schepenen zal afnemen den behoorlyken eed.
XVIII.

Dat de nominatie ende eleébie van de Ovcrluyden
der fchipperen , mitsgaders de rekeningen van de af-
gaande Overluyden , gefchieden fullen conform hec
XXIV. ende xxv, art. van den Gildbrief.

X I X.

Dat de fl:ukken ende papieren , het Gerecht ende
de Gemeente van de Vaart aangaande , geleyt fullen
worden in de kafle daar toe gemaakt, en geilek ter
plaatfe daar Recht gehouden word, ende dat daar van
den Droflaart, Schout ende Schepen-Burgemeefter
van de Vaart, yder een fleutel fullen hebben ; dandc'
Gerechts-kifte,daar geld in geconfigneert foude mo-
gen worden , zal geftelt worden ten huyfe van den
Schout.

X X.

Dat den Schout, als 'tBode-ampt vaceert, den Gee-
rechte fal mogen voorilellen twee bequame-perfoonen,
omme daar uyt een Gerechts-bode te verkiefen.

XXI.

Dat den Schout, hem, als Schout, ofte in zyn pri-
vé niet en falbemoeyen met het Vrouwenhagen Kerk-
hof, Paftorye, of Kofl:erye goederen, metten depen·
dentien van dien, om het Kerkhof gelegen.

Ordonneerendede voorfz. Vroedfchap,den Droflaart
ende Schout , henluyden na defen,fonder eenige in-
fraétie , vredelyk te reguleren , ende dat zy metten
anderen, ten dienfte van de Juftiiie, ende tot onder··
houdinge van goede ordre ende policie , houden cor-
refpondentie , op poene dat den contraventeur, ter
contrarie doende, ende daar over achterhaalt wefen-
de, verbeuren fal, foo dikwils't felve gefchicd , een
boete van if gulden, ten profyte van den huysfitcen-
de armen op de Vaart.

Aldus gedaan , ende by provifie gearrefteert by dc
Vroedfchap voornoemt, naar dat die voorfz. DroiTaart
ende Schout hier op meermaal buyten dit Collegic
waren gehoort, en eyndelyk noch in't volle Collegic
van Vroedfchappe , deien was voorgelefen , endeby
henlieden aangenomen, om refpeftivelyk hen hier naar
te reguleren.

Behoudende niettemin de Vroedfchap aan haar de
interpretatie , ampliatie &c. Aótum den ip Janua-
ry i6i6.

VAN DEN STAAT DER STAD

yill. ORDONN ANTIE van der Kafielynfchap van Gildenborgaan die Vaart, en dat verwa-
ren der Sluyfen aUaar ^ gearrefleert ontrent het jaar MCCCCLXX.

'n den eerften, foo fil dieKafl:eleyn altoos felver op
den huyfe tot Gildenborgwoonen, daarhy zynen
burgerfchap befchermen fal mogen, in allenichyn
of hy binnen onfer Stad woonde, uytgefondert,
dat hy in onfer Stads Rade niet fitten en fal j ende fal
dat huys bewaren, ende die graften fchoon houden , op
zyn felfs koil, maar foo wes anders daar aan te timme-
ren is, dat fal die Stad doen beforgen ende maken,
by haren Schutmeeileren in der ty t, op harén kofte tot
felfs noitoirbaar, ende anders nietj en foo wes men tot
den fiuyfen behoeft, lal ook die Stad betalen, ende
die Kafteleyn fal ter goeder tyt denOverfl:en, of den
Schutmeefteren in der tyt, die gebreke en behoeften
der fluyfen tc kennen geven, daar opte voorfien,dat
'er geenen verderen fchade af en kome.

I I.

Item , foo en fal men die voorfz. fiuyfe van St. Pc-i
ters dage adCathedram , tot onfer Vrouwen dage Na-
tivitatis, daar naaft volgende, niet meer wynden dan
tweewerve in eiken weeke , alsfe eens 's maandags te
middage, als die klokke twaalf flaat, ende eens's vry-
daes te middage, als die klokke twaalf flaat.

III. -

Item,van onfer Vrouwen dage Nativitatis, voort den
winter uyt tot St. Peters dage ad Cathedram voor-
fchreve, en fal men niet meer wynden dan drie werve
in eiker weeke, alsfe's fondags, 'smaandagsen'svry-
dags, tot elkendage als die klokke twee flaat,na den
middage. '

IV. '

Item, men en fal tot geenre tyt wynden , ook op
dcQ vooriz. gefettcn wyodcldagen , dat water en is

beneden

-ocr page 27-

VAN UTRECHT. /. BOEK. L Ί1Τ. η

beneden den nagel, daar toe geordonneert in der buy.
tenfter Îluysdeuren j ook en fal men buyten dengefet-
ten wyndeldagen voorfz. in geenreleywys Avynden, of
die fpoydeuren of die verlaren openen, ten zyby fon-
derlingen bevele van onfer Stads wegen , met brieven
of anders, dat die Kalteleyn bewyfenmag of hy daar
van befproken werde. ^

Item, om die fchepen te gadelyker door te komen,
foo fal men tot allen tyden , als men wint, alle fche-
pen, die binnen leggen , in den kolk laten komen,
cnde op die een zyde houden , ende dan die fchepen
van buyten ook in den kolk laten komen, ende die
binnenfte fchepen eerft buyten laten varen, eer menden
kolk openen fal, om die fchepen van buyten inwaarts
te varen, ende foo wie naaft den iluyfe leyt metzynen
fchepe, die fal voor, in, en uyt den kolk varen, ende
y mand die den anderen voorvare of hinder daar in de-
de , verbeurde i ο fchellingen Stads pay , foo meenig
als die waar.

V I.

Item, foo wie met zynen fchepe eenig der deuren
raakte van den voorfz. fluyfen , of doorvoer eer die
deuren in der klinken waren, die verbeurde een pond,
foo meenigwerve als het gefchiede, ende voer y mand
door den voorfz. Iluyfe met fcherpen geyferden bo-
men ofte kloeten , die verbeurde lo ichellingen, tot
eiker reyle.

VII.

Item, foo wie eenige vuylniiïe dede in den kolk,
haven, of anders, waar foo verre die Stad bominge
gaat, die verbeurde lo fchellingen, foo dik hy eenig
defer punâien dede j-of dat ymand eenige dingen leg-
gen liet op den voorfz. Stad boomen, opeenenroena,
die verbeurde ook een pond.

VIII.

Item, ymand die met zynen fchepen , dat fes laft
of meer voert, binnen den boom quame, die buyten
aan de haven legt, cndezynzeyl niet geftreken en had-
de, die verbeurde een pond, foo dik alshetgefchiedc,

Ν
-i

}

I X.

Item, als men wynt, foo fal die voorfz. Kafteleyn
van eiken fchepe, dat door den voorfz. fluyfen vaart,
her zy uyt of in, hebben die weerde vaneen halfouc
butken, als van ouds gewoonlyk is geweeft, cn niet
en die Kafteleyn fal die fluysdeuren doen wyn-

meer,

den , buyten koft der geenre , die daar door varen
fullen.

Item, alle voorfz. keuren, als zy verfchynen , fal
die Kafteleyn voorfz. alleen hebben, uytgefondert van
onfen burgeren ende onderfaten, cnde daar af fal onfc
Stad die een helfte van den keuren hebben j cnde die
Kafteleyn voorfz. die ander helfte.

X I.

Ende die Kafteleyn fal loven , feekeren, endeten
heyligen fweeren onfer Stad van Utrecht houw ende
getrouw te welen, dat huys tot Gildcnborch trou-
welyk en wel te bewaren, onfe burgeren ende onder-
faten bchulpelyk, ende vorderlyk met den Huyfe tot
Gildenborch voorfz. haar lyf ende goet te befchutten
of fy 't begeren, na zynen vermogen, en defe tegen-
woordige Ordonnantie, en elk punt byfonder, daar
inne begrepen, volkomentlyk te houden , niet meer
genot te nemen, dan daar inne befchreven ftaat ; ende
fal daar toe twee goede borgen fetten, dit te houden,
ende na te verhalen , want dat gebrek hier in viele,
ofre in der voorfz. fpoyen by zynen fchulden, fonder
areelift.

I I.

Item, fal die voorfz. Kafteleyn ook hebben die vif-
fcherye van den uytterften boom voor den kolk , tot
aan der Doorflage toe.

ORDONNANTIE op het Kaflelynfchap aan de Faart ^gemaaktdes Woensdag na St.Maf"

tens dag tn de IVtnter MCCCCXClll.

IX.

'y Burgermeefteren , Schepenen, Rade
ende gemeyne Oudermannen van den
ouden ende van den nieuwen Rade der
Steede van Utrecht, doen kond allen
luyden ende bekennen mitsdefen brieve , dat wy met
fypcn berade door nntfchap ende profyt onfe Stad ver-
koft hebben Willem van WyniTen, onfen Burger, om
een feekere fomme van gelde, die hy ons vol ende al
betaak heeft, den laatften penning met 4en eerften, en
wy voort in onfer Stads oorbtiar, alfoo der felver on-
fer Stad fchulden, die men den Regulieren tot Vree-
dendaal cn anderiints fchuldig was, mede betaalt heb-
ben, een onfer Stads dienften ofte ampten, geheeten
dat Kaiteleynfchap op die Vaart , foo dat open ge-
worden ende vry weder aan onfe Stad gekomen is,by
doode Jansvander Hiar , zaliger gedachteniflè, het fel-
ve Kafteleynfchap te hebben , te houden ende te ge-
bruyken , alfoo lange als hy leeft, op de Ordonnantie
hier naar befchreven, ende dit Kafteleynfchap mag hy
felve bewaren , of hy wil, ofte by eenen anderen on-
fen burger laten bewaren , die onfen Rade daar toe
nut ende bcquaam zal dunken te wefen j en Willem
voorfz. zal dienftvry fitten cnde wefen van allen rey-
fen ofte dienften , die hem van onfe Stad of fynen
Gilde konnen aankomen ofte opgeleyt mochten wer-
den. Dit nabefchreven is die Ordonnantie van het Ka-
fteleynfchap op die Vaart voorfz.

In den eerften , foo zal die Kafteleyn altyd felver
woonen op die Vaart, ende zal hebben, befitten en
gebruyken fyn leven lang onfer Stadshuysende bouw-
huys aldaar ftaande, met d^en boomgaart aan Gildenburg
gelegen, met haren toebehoren , foo die voornoem-
den Kafteleyn dat le hebben ende tc gebruyken plag,
daar hy fyn burgerfchap mede befchermen fal mogen,
in allen fchyn ofhy binnen onfe Stad woonde, uitgeibn-
dert dat hy in onfer Stads Rade niet fitten en zal,'
welk huys mettet bouwhuys hy dakdicht, wantgave
ende ilootvaft houden zal ; ook zal hy die touwen en
reepen, die men tot den fluyfen behoeft, houden op
fynen koft, dat fmeer daar toe doen,en houden gaan-
de in goeden reepe, dat daar geen gebrek in en vallc
van iynre wegen, dan wat men anders aan den flüyfe
behoeven zal van timmeragie , muuraadfe, yferwerk
of desgelyks, wat hy ook in het huys vooriz. vangro-
ven houtwerk ofte desgelyks behoeven mochte , dat
zal onfe Stad doen beforgen en maken by haren Stads-
meefter in der tyd, op haren kofte, tot ter fluyfe on-
der houdenifle, tot des huys nootweer, en anders niet,
dan die Kifteleyn fal ter goeder tyd, onfen Overften of
den Schutraeeftcr in der tyd die gebreeken en die be-
hoeften der fluyfe , cnde des huys te kennen geven,
om daar op te voorfien datter gene voorder fchade af
en koomc. Item, foo en zal men tot genen tyden van
den jare die fluyfe meer winden , dan drie werve in
eiker weeke , als des maandags te negen uren voor-
middage, des woensdags cnde des vrydags, tot eiken-
van dien twee dagen , als die klokke twaalf flaat op
den middagc. Item, men zal tot geenre tyd winden
ook op den voorfz. gefetten windeldagen , dat water
en is beneden den nagel, daar toe geordonneert aan der
buytcnfte fluysdeure > ook cn zal men buyten den ge-
fetten windeldagen voorfz. in geenreleywyiê winden,
of die ipoeydeuren, of dteverlaaten openen, ten zyby
fonderlinge bevel van onfen Stads weegen,met brieven
of anders, dat die Kafteleyn bewyfen mag of hy daar
van befprookcQ worde. Iceni| om die fcneepcn te ga-
delyker

■β

-ocr page 28-

** A VAN DEN STAAT DER STAD

dclyker door tc komen, foo zal men tot allen tyden,
als men wint) alle fcheepen, die binnen leggen, in
de kolk laten komen ende op die eene zyde liouden,
en dan die fcheepen van biiyten ook in de kolk laten
komen, ende die binnenile fchcpen eerft buyren laten
varen, eer men den kolk openen zal, om dielchepen
van buyten inwaarts te varen, ende foo wienaaildcn
Jfluyiên leyt met fynen ichepc, die zal voor in en uyt
varen 5 ende y mand , die den anderen voorvoer, of
hinder daar in dede , verbeurde iv. pond Stads paay,
ibo meenig als dier waar. Item, foo wie met lynen
fcheepe ecnig der deuren raakte van der voorlz fluy-
fen, ofdoorvoer, eer die deuren in der klinken waren,
die verbeurde iv. pond foo meenigwerfalshetgcfchie-
de. Ende voer y mand door den voorfz. fluyfen met
fcherpen geyferden bomen ofidoetcn , die verbeurde
tien Ichellingen tot eiker reyfc. Item, niemand en zal
voortaan zyn goet over die deuren overfchepen of over-
ilaan, het zy hoog water of leeg water, ten ware by
fonderling confent van den Rade , by het verbeuren
van vyftig pond t'elker reyfe , die drie deelen daar af
totter Stads behoef , ende dat vierde deel totter Ka-
ileleyns behoef. Jtem, loo wie eenige vulnifïe dede
in den kolk , haven ofre anders, waar foo veer der
ïStad boomingc gaat, die vcibeurde iv. pond foo dik-
ke dat gefchiede , of dat yemand eenige dingen liet
op den voorfz. Stads boomen op een roedena,die ver-
beurde ook IV. pond. Item , yemand die m.er fynen
ichepe , dat fes laft ofte meer voert,binflen den boom
quame, die buyten aan de haven lcyt,enryn zeylniet
seilreeken enhadde, die verbeurde iv. pond foodik-
Ke als het gebeurde. Item, als men wint, foo zaldie
Kaftelcyn voorfz. van eiken fchepe , dat door den
voorfz. fluyfen vaart , het zy uyt ofin, hebben een
iialf outbutke, of die weerde daur voor, en niet meer.
linde die Kaiteleyn fal die iluysdeuren doen winden
buyten koft der geene , die daar door varen lullen.
Item, alle voorfz. keuren als fy verfchynen, zal die
Kafteleynalleen hebben,uitgefondert van onfenburge·
ren einde onderlaten , ende daar af zal onfe Stad die
cene helft van de poenen hebben, ende die Kaileleyn
voorfz. die ander helfte j behoudelyk ook den keur
'van vyftig ponden van de overfchepingen tc gnan als
boven gefchreven ftaat. Item , foo fal die Kaileleyn
'altyd, als het waflende wateris, forg dragen, datüic
deuren van beyden fluyièn ter goeder tyd gefchoort zyn,
datter geen gebrek van en gevalle by zynen fchulden; te
weten dathy opdievoorile deur een deur doen opfetten
ende die fchooringe bewaren fal. Item,die Kaileleyn
fal loven,fekerenende ten heyiigen fweeren onfe Stad
van Utrecht houw ende getrouw tc wefen, die fluy-
fen op de Vaart trouwelyk ende wel te bewaren, onfe
burgeren ende onderfaten behulpelyk ende voorderlyk
tc wefen na zynen vermogen j ende defe tegenwoor-»
dige Ordonnantie, ende sik poinét byfonder daar in
begrepen volkomentlyk te houden, niet meer genots
te neemen op die drie voorfz. gefette windeldagen,
dan daar inoe befchreven Haat j en iijl daar toe tv^^ee
goede borgen fetten, die dit houden, om daar aan te
verhalen, waar dat hier inne gebreek geviele, ofin den
ipoeyen voorfz. by fynen Ichulden , fonder argeliil.
Iiem, fal die voorfz. Kafteleyn ook hebben die viflche·
rye van den uyterften boora voort door den kolk tot
aan den Doorflag , die nu ter tyd verhuurt is om fe-
ven Beyers gulden. Ende op dele Ordonnantie voorfz.
heeft AVillem voorgenoemt gelooft, gefekert en lyf-
felyk ten heyiigen gefwoorcn, naar inhoud der felver
Ordonnantie , onfe Stad van Utrecht houw en trou-
we re wefen , die fluyièn op die Vaart trouwelykea
ende w&l te bewaren , onièn burgeren ende onderfa-
ten behulpelyk ende voorderlyk lc wefen natu- zyn ver-
mogen 5 item, defe Ordonnantie, ende elk poind by-
fonder daar inne begrepen, volkomentlyk te houden,
niet meer genots te nemen , dan boven befchreven
(laat. Eode tot ware vaftigheyt, om dit van hem vaft
ende onverbrekelyk gehouden te worden , zyn voor
hem borgen geworden aan ons Raden handen Good-·
fchalk van Wynflèn zyn broeder, ende Jacob van
Snellenberg, die daar voor gelooft hebben , om aan
hen te mogen verhalen, waar het dat hier in ge-
brek geviele j alle ding fonder argelift. Des t'oirkon-
de hebben wy onfes Stads zegel aan defen brief doen
hangen. Gegeven in bet jaar onfes Heeren i4pj.,des
woensdags naar Sinte Meertens dag in den Winter.

X. ORDONNANTIE, Stadhouder, die Eerfle ende andere Raden der Keyferl. Maj. in

fynt Maj. Landen van Utrecht ^gemaakt op die openinge der Sltiyfen, door-
tocht ende onderhoudenijjè van de Vaart ^ buyten de Stad Vtrecbt ^ in
dato den 30 July MVXXX.

'n den ccrften, cn fiil die Kafteleyn, hebbendedie
bewaarnifie van de fluyfen op die Vaart,tot gee-
nen tyden van den jare , die lelre fluyien meer
open wynden, dan driewerf in eiken weeke, als
alle maandagen tot negen uren voormiddag, ende's
wocndags ende vrydags op die middag , als die klok
twaalf flaat, ten ware uyt fonderling beveel der Bur-
gemeefteren der Stad Utrecht , by brieven of anders
blykende beveel , aan hem gedaan, van die fluyfen te
wynden, Ipoydeürcn of verhaten te openen.

Item, die fel ve Kafteleyn en fal tot geenre tyt, ook op
den voorfz. gcfetten wyndeldagen, d^e fluyfen wynder^
ofte gehengen gewonden te worden, als het water is
boven den nagel, in de buytenflie fluysdeure daar toe
seordonnecrt.

I I I.

Item, om die fchepen te gadelyker door te ko-
men, foo fal men tot allen tyden, als men wind, alle
fchepen, die binnen leggen , in den kolk laten ko-
men, ende op die eene zyde houden , ende dan die
fchepen van buyten ook in den kolk laten komen, en
die binnenfl:e fchcpen eerft buyten laten komen , eer
men den kolk openen fal, om die fchepen van
buycen iawaurts te varen, ende foo wie oaail deftfluy-
fe met zyn fchepe leyt, die fal .voor, in, en iiytvaren,
ende ymand, die den anderen voor zyngebeurte voor-
voerc, of hinder daar in dede, die verbeurde vier ftuy·
vers, foo meenig als daar waar.

I V.

Item, als men wind, foo fal die Kafteleyn voorfe'
van eiken fchepe, dat door den voorfz. fluyfe vaart,
het zy uyt of in, hebben , ende

niet meer, ende die Kafteleyn fal diefluysdeurendoen
wynden buyten koft der geene , die daar doorvare»
fullen , naar ouder gewoonte,

Item, wanneer die fchepen in den kolk leggende
tuifchen beyde die deuren , ende die Kafteleyn , ofte
die Ontfanger van der Stads wegen eenwerf, ander·
werf ende derdewerf, roepen of doen roepen, dat zy
komen ende brengen haar geld, die des niet en deede,
verbeurde 4 ftuyvers.

V I.

Item, foo ymand met zync fchepe , dat fes lafl: οΓ
meerder voert, binnen den boom quam , die buyten
aan die haven leyc, ende zyn zeyl niet geftreken en
hadde, verbeurde 4 ftuyvers, foo dikwylen alshetge·
fchiedde.

V I i.

Item, voor in die haven en fullen geen fchepen

meer

-ocr page 29-

VAN UTRECHT, /. BOEIC I. TIT,

jnccr befyden raalkanderen leggch dan twee, cn haar
aakcn of booten Tullen zy achter haar fehepen leggen ,
cnde niet befyden aan die fehepen, op het verbeuren
van 4 ituy vers.

VIII.

Ttem, voort fullen op eiken bok, fchip of fcbuyt,
wanneer men deurwind , mannen wefen, ende voort
doorvaren, dat die een den anderen in de weg niet
cn fal blyven leggen, op verbeurte van 4 ftuyvers.

Item, foo wie met zyn fehepen eenige der deuren
raakte van de voortz. fluyfe , ofte doorvoere, eer die
deuren in de klinken waren, die verbeurde4iluyvers,
foo^meenigwerf als het gefchiede.

Item, niemand en fal voortaan zyn goet over die
deuren overfchepen, of overflaan, het zy hoog water
ef leeg water, len ware by fonderlinge confenie van de
Burgemeefters der Stad Utrecht , by het verbeuren
van tien Karolus gulden t'elker reyfe, die drie deelen
daar af tot'er Stad Utrechts behoef , ende dat Yiercn-
dccl tot des Kafteleyns behoef,

Item, voorts en fal niemand in die haven, inde kolk
of buyten de kolk zyn fehepen» ichuyten, aaken, of
boten laten leggen ongemeert, of laten dry ven door
die voorfz. kolk, dat die fehepen of deuren hinder-
lyk mochte wefen, als die deuren oe^ergaaqip dp grond,
op het rerbcurcn van 4 ftuy vers.

X I ï.

Item, foo wie cenig vuylniflc deede in de kolk, ha-
ven ofte elders, foo verdc der Stads bodem gaat, ver-

XI.

beurde 4 ftuyvers,foo dik dat gefchiede, of dat ymand
eenige dingen, te weten fant, iavcrcerdc of anders
leggen liet, langer dan een dag op dc voorfz. Stads bo-^
dem op een roede na het water, die verbeurde ook
4 ftuy vers.

X I I L

Item, aile voorfz. keuren, als zy rerfchynen , fuU
len wefen toe profyte, half desKafteleyns, enhalfdes
gefwoorens, die der Stads geld ontfangt, als dat van
ouds gewoonlyken is, uycgefonderc hier vooren an-
ders geordonneerc wort.

X I V.

Item, foo fal die Kafteleyn altyt, als het waflendc
water is, forg dragen, dat die deuren vanbeyden fluy-
fen ter goeder tyt gefchoort worden, dat'er geen ge-
brek inne en valle by zynen fchulde, te^weten, dat
by op de voorfte deur ccn deur opieiie , cnde die
fchooiingc bewH^en fal.

XV.

Item, die Kafteleyn fil loven, feekeren, cn ten hey-
ligen fweeren,der Stad van Utrecht houw engetrouw
te wefen, die (luyfcn op die Vaart wel en trouwelyk
te bewaren, die burgers ende onderfaten aldaar behul-
pelyk cn vordclyk te wefen na zyn vermogen, cnde
deic tegenwoordige Ordonnantie, cnde elk poinfl: by-
fondcrc daar inne begrepen, voÎkomentlyken te hou-
den, niec meer genots te nemen op die gewoonlyke
windeldagen dan voorfz. ftaat.

Aldus geordonneerc binnen Utrecht by den Stad^
houder, die Eerftc ende andore Raden der Keyferlyke
Majefteyt, in zynre Majefteyts Landen van Utrecht,
den nnaftleden dag July anno i ç

ΟΚΡΟΜΪ>ΙΛΝΤ1Ε 'vaff^e Beeren Schout ^ Borgemefieren Schepenen en Raad, rakernk

het Kaflekjnfchap çpdeyaart^ 3. Febrmr. MO XLV,

y Schout, Burgermeefteren,Schepenen
cnde Raad der Stad Utrecht, maaken
kond allen luyden, dat wy by oö:roye
cnde confentc van de Roomiche Key-
fcrl, Maj. , onfen alrcgenadigften Hcere, tot deler
Scads behoef openbaarlyken opgefet ende verkoftheb-
ben , een dcier Stads dienft ofte ampt, alsfe, het Ka-
Heleynfchap op dc Vaart , met fyn toebehoren, foo
<iac weder vry aan defe Stad gekomen is gewceft,cen
defer Stads burgers, alsfe Bruyning Foyck , tot lyve
Gerrit Foyck, zyn foon , die hy heeft by Juffrouw
Aarntgen Gerrit Pauw, Huybertfensdochter, zyn
huysvrouw, oud omtrent tien jaaren, ommeccnickerc
fomme van gelde, die hy ons vol cnde al,denlaatften
penning met den eerften betaalt heeft, cnde wy voort
in defer Stads noot oorbaar cnde profyt gcleyt cn ge-
keert hebben , te houden cnde tc gebruyken op der
Ordonnantie hier na bcfchrevcn , lbo lange Gerrit
Foyck voorfz. in levenden lyve wefen zal, cn Bruy-
nink Foyk voorfz. ofte den ecnen, die hy datby zy-
ncn zegele, brieven of banoichrifre tranfportercn cn
maaken willen , zal die profyten van defen dienft
mede toekomen, heiFcn ende beuren, foo lange Ger
rit Foyk voorfz. in levende lyve wefen zal. Dit na-
befchreven is die prdopqantie van l^et Kaftdeynfchap
op die Vaan. j.

Ucm, die dit voorfz. ampt koopc, die zaï het fel·
ver bewaren, of hy wil, ofte by ceneo anderen defer
Stads burger, boven vyf en twintig jaren oud wefen-
de, bewaren Uten, die den Ovcrftcn in der tyd daar
toe nut en bequaara ic wefen danken zal, cnza| daar
op zyn burgcrfchap behouden , in allen fchyn of hy
binnen deic Stad woonde,ende waar het fajcc, dat ie
gene, die dit ampt foude y/illcn koopen , geen bur.-
ger van defe Stad en waar , foo zal hy mits dcfe ko-
pingc ook burger wefen ende bly ven, zyn levenlang,
des zal hy gehouden pede den bc^Qprty^en
hur^er-ecd te doen. ^ ,

ULDesL'

Item, waar het faake dat men van wegen defe Stad,
binnen tyde van des kopers leven , ddaar ccn darde
fpuye of fchuttinge foudc willen maken ende fcttcn,
foo zal het felve defen koper gehouden wefen te gehen-
gen, fonder defe Stad daar af van eenige fchade cndc
intereft tc eyflTchen, van dat men den tyd lang van de
darde fpaye of fchuttinge te maken ende te fcttcn, door
den kolk aldaar niet en foude mogen mertcr fehepen
uyt cnde in varen ^ maar des, inrecompenfc van dien,
ibo zal defen koper weder genieten die profyten, die
als dan, na dat aie darde fpuye of fchuttinge voorfz,
gefct zal wefen, vallen ende innemen zullen mogeii,
duurende voorts zyn leven lang.

I 1 1.

Item, foo zal die koper van het KafteÏeynfchap
voorfz. ofte die gene , die hy het van iynentwcgen,
by goeddunken cnde çonfent van den Ovcrftcn, als
vooren , bewaren zal, altyd zeiver woonen op die
Vaart, cnde zal hebben, beiîttcn ende gebruyken,
ingaande May, als vooren, deiêrStads huys ,cn erve,
met zyn toebehoren, aldaar ftaandc»alfoodic nu laatil
by den bewaarder van het Kaftelcynfcbap voorfz., is
gebruykt ge weeft, cnde ook het kamer t]en , noord*
waarts aan defer Stads hüys voorfz. gelegen , beheltc*
lykcn, dat deler Suds timmerluyden het voorfz. ka·
mertjen gebruyken zullen, als zy van Stads wegen op
de Vaart, cndc daar ontrent, werkende zyn, welke
huyiinge cn kamcrtjen voorfz., defe Stad den koper
Vin het Kaftelcynfehap voorfz. tc May toekomende
opleveren zal, dakdicht, wandgave endfe flotvaft, en
die Kafteleyn νοοφ. zal dan voortaan gehouden we-
fen, zyn levea lang geduurcndc. totzynca^oftchcc
(^Vic al(oo tc jooderbouden.
.............I V.

Ende ook foo zi^ men van dezer Stads wegen we«
der een boomgaarc aldaar betten, binnen tyde voorfz,
welige boomgw by onderhpudeo cal Riuuc behuMcn, '

Ρ V,

-ocr page 30-

VAN DEN STAAT DER STAD

Ook foo ial hy die touwen ende reepen, die men
totten fluyfe behoeft, op zynen koil fmeeren ende
gaande houden , in goeden rake, dat daar geen ge-
brek in en valle van zynre wegen 3 dan wat men van
nieuwe touwen ende reepen, ende voorts anders aan
den fluyfen behoeven zal, van timmeringeende muu-
ragie, yferwerk,'ófdesgelyks, ende ook dat men aân
der Stads huyiînge ende het kamert jen voorfz. van gro-
ven houtwerk , of desgelyks behoeven mochte » dal
2al defe Stad beforgen ende maken , by haren Came-
raar in der tyd , op haren koile , tot der iluyfen on-
derhoudeniiTe, tot des huys oorbaar ende anders j dan
die Kafteleyn zal ter goeder lyd den Overften van defe
Stad , ofte den Cameraar in der tyd, die gebreeken
ende die behoeften der fluyfen, touwen ende reepen,
ende ook des huys, te kennen geven, om daar op te
vooriien, dat 'er geen voorder fchade cn kome , des-
gelyks forge ende toeficht dragen tot de hooftdingen
v an de haven , ende in der Lekke , ende ook dat'er
niemand eenige fchade aan de vorder timmeringe doe
op defer Stads erven aldaar, ende die gebreeken daar
van altyd die Overllen ofte Cameraar^ als vooren, in
tyds doen wecen.

V I.

Item, foo die Kafteleyn tot zynre koften defer
Stads dyk, op de Vaart gelegen, alle jaar ter goeder
tyd opmaken, of laten maken, naar behooren, ende
uytter fchouwe houden, tot zynen periculeen laften.

VU.

Item, nog foo zal die koper voorfz. jaarlyks, zyn
leven lang uyt geduurende, hebben ende opbeuren
die renten ende erfpacht , gaande uyt de erven, die
defe nabefchreven op defe tyd gebruykende zyn, ofte
gebruykt hebben, waar van die renten ende erfpacht
voorfz,, nu Maydag toekomende,beginnen, eneeril
ingaan zullen.

Alsfe, indeneerften, uyt de erven, alsfc

Van Peter Vermeulen, 14 ftuyvers.

Van Huybert Jacobfe, 14 ftuyvers.

Van Cornelis den Veer, 12 ftuyvers.

Van Cornelis OtteniTe, χ ο ftuyvers.

Van Gerrit die Snyder, 14 ftuyvers.

Van Jan VilÏcherflè, 14 ftuyvers.

Van Harmen Pot, 5 gulden.

Van Jan Rynk, ζ gulden.

Van Jan WefleliTe, ζ gulden.

Ende van Gerrit Klaphek, 5 gulden.

Van de erfpacht, gaande uyt het erf, gelegen be-
fyden die hoekipey, opde Vaart} welverftaande,waar
het, dat ymand van de voorfz. perfoonen, ofte diein
haar plaatfe fouden mogen fuccedeeren, defe voor ge-
roerde erfpacht, op clks der erven voorfz. ftaande, niet
en woude jaarlyks ter goeder tyd betalen , dan haar

1'!

ίΐΐί

profyt mede doen , ende voort den Kafteleyn voor-
Ichreve den erfpacht voorfchreve daar van jaarlyks
doen betalen.

y 111.

Ttem, nog foo zal die koper van het Kafteleynfchap
voorfz., ook hebben ende gebruyken, ofteverhuuren
die viflcherye van den uycterften boom voort door den
kolk, tot aan den Doorilag , die nu laatft gegolden
heeft hondert en vyftien Carolus guldens 's jaars, in-
gaande ende geduurende als vooren.

I X.

Item, foo zal men tot allen tyden van den jare',die
fluyfen winden , drie werf in eiken weeke, als des
maandags ten negen uren, voor de middag, des woens-
dags ende des vrydags, tot eiken van dien twee dagen,
als die klokke twaalf flaat, op denmiddagej welver-
ftaaude , dat die Kafteleyn voorfz, binnen middelen
tyde van de windcldagen, ende na dat Ky gewôn(!efâ
ίύ hebben , wel zal mogen winden op een dagelyks
water, ende daar af van der oproep hebben van eenc
deur, vier ftuyvers, ende van beyde die deuren, fes
ftuyvers, ende tot een redelyk hoog water, te weten,
als het water roert ofte boven gaat dat koperen tee-
ken, altyds bly vende onder het kruys, die nagel ge-
naamt, zal die Kafteleyn als dan tot zynen forge mo-
gen winden , ende als dan hebben voor de oproep
van eenen deur, eenen Carolus gulden ende tien ftuy
Vers, ende van beyde die deuren , twee gulden ende
tien ftuyvers j beheltelyken, dat die Kafteleyn voorfz»
tot genen tyden winden zal, dan alleen op zynenge-
fette windeldagen, daar die landen omtrent die Vaart
gebrek by fouden mogen lyden.

ïi·
it'!

' Ί

Item, men zal tot geenre tyd winden , ook op dc
voorfz. gefette windeldagen, dat water is beneden hec
kruys, die nagel genoemt, daar toe geordonneert in
der buytenfter fluysdeure.

X I.

Ook en zal men buyten die gefette windeldagen!
voorfz. in geenrelyewys die verlaten openen , ten zy
by fonderling bevel van defer Stads Burgermeefteren
wegen in der tyd, met brieven of anders, dat die Ka-
fteleyn bewyfen raag, of hy daar van befproken worde.

X I I.

Item, om die fchepen te gadelyker door te komen,
foo zal men tot allen tyden, als men wint, alle fche-
pen , die binnen leggen, in den kolk laten komen,
ende op die cene zyde houden, ende dan die fchepen
van buyten ook in den kolk laten komen , ende die
binnenfte fchepen eerft buyten laten varen , eer men
die kolk openen zal, om die fchepen van buyten in-
waarts te varen Î ende foo wienaaft den fluys leytmec
zynen fchepe, die zal voor,in ende uyt varen, ende
ymand, die den anderen voor voere, ofte hinder daar
in dede, verbeurde vier ftuyvers, foo meenig als dier
ware, tot des Kaftelyns behoef.

XIII.

Item, foo wie met zynen fchepecenige der deuren
raakte van den voorfz. fluyfen, ofte door voer, eer die
deuren in der klinken waren, die verbeurde vier ftuy«
vers, foo meenigwerf als dat gefchieddc, en voort,
waar het, dat ymand voerc door den voorfz. fluyfen
met fcherpc geyferde boomen ofte kloeten , en daar
mede roerde ende fchove aan het muurwerk van dc
haven, kolk ende fpeyc,ofte den grond van defpeye,
die verbeurde vier ftuyvers tot eiker rcyfe, tot behoef
voorfz.

X I V.

Item , niemaot en zal zyn goed over die deuren
overfchepen, of overflaan, het zy hoog water of laag
water , ten ware by fonderling confent van de Bur-

erven, voor geroert, daar voor laten leggen, foo zal, germeefters defer Stad , by het verbeuren van negen
defe Stad het felve verlaten erf aantaften, en der Stads Carolus gulden , t'elker reyfe , tot der Keyferl. Maj.

defe Stad, ende des Kafteleyns behoef, clks een dar-
dendeel.

X V.

Item, foo en zal voortaan niemant eenig goed bin·
nen der kolken uyt haar fchepen overflaan ende lollèn,
op bet verbeuren van tien ftuyvers, t'elker reyfe, toe
des Kafteleyns behoef.

XVI.

Item, zoo wie eenig vuylniflc dedc in den kolfc,^
haven, ofte anders, zoo verre der Stads haven ende
boominge gaat, die verbeurde vier ftuy vers, foo dikke
dat gefchiede, of datyemand eenige dingen leggen liet
op de voorfz. Stads boomen, op een roedena, die'ver-
beurde ook vier ftuyvers, tot des Kafteleyns behoef. '

XVII.

Item , waar yemand, die met zynen fchepe, dat
fes laft of meer voert, binnen den boom quame, die

buyten

-ocr page 31-

VAN UTRECHTi I. BOEK. Ι.ΊΙΤ.

buyten aan de haven Icyt, cndc zyn zeyl niet geftree-
ken en hadde, die verbeurde vier Ituyvers^ foû dikke
als het gefchicdde, tot behoef voorfz.

XVIII.

Item, op de drie gelette windeldagen voorfz., zoo
zal die Kafteleyn voorfz. van eiken fchepe , dat door
den voorfz. iluyfen vaart, het zy uyt ofte in, hebben
een half blanke, ende niet meer , ende die Kafteleyn
zal die iluysdeuren doen winden na ouder gewoonte,
ende hier inne (uilen uytgefondert wefen die fchepen
van de Heeren van defen Lande , ofte met hanr goe-
deren geladen wefende.

XIX.

Item , zoo zal die Kafteleyn voorfz. altyd , als het
waflchende warer is, forg dragen, dat die deuren van
beyde den fluyfen ter goeder tyd gefchoort worden ,
dat'er geen gebrek in en valle by zynen fchuldej te
weten, dat hy op die voorfte deure een deure opfettc,
ende die fchoringe bewaren zal.

X X.

Item, zoo zal ook den Kafteleyn gehouden wefen
defe Ordonnantie dagelyks voor zynen huyfe open-
baarlyk uyt te hangen, ten eynde dat niemant igno-
rantie daar van en zal mogen pra^tendercn.

XXI.

Item, die Kafteleyn voorfz., zal loven, feekeren,
ende icn heyligen fweeren , deze Stad van Utrecht
houw ende getrouw te wezen, die Iluyfen op de Vaart
irouwelyk ende wel te bewaren , onfe burgeren, en
onderiaten, ende den vreemden koopman behujpelyk
ende voorderlyk te wefen, na zyn vermogen,endezè
jegenwoordige Ordonnantie, ende elk poinS: byion*
der, daar inne begrepen, volkömentlyk te houden,
niet meer genots te nemen op die drie voorfz. gelette
windeldagen, dan daar inne befchreven ftaan , en zal
daar toe twee goede borgen fettenj die dit houden,
om daar aan te verhalen , waar het dat hier inne ge-
brek geviele, of inderfpeyen voorfz. ,by zynen fchul*
de, ende hier van zal die Kàfteleyn met zy'n borgen
deze Stad goede revers-brieven geven naar behoren,
fonder argelift.

Welke punden.e'nde articulen, ende cl ks byfonder
in dezen brief befchreven, wy Schout, Burgermee-
fteren, Schepenen ende Rade voorfz., voor ons ende
onfe nakomelingen, dezer Stads burgeren ende onder-
laten, gelooft hebben, ende geloven mitsdezen onzea
brieve, Bruynink Foyk, ende Gerrit Foyck, zyn foon
voorfz., of die't van harent wegen bewaren zal, vol-
komentlyk te houden, ende hem daar inne te ftyven
ende te iterken, zonder eenige indrachr,ferpcl, ofte
argelift, ende hebben des t'oirkonde dezer Stads groo-
te zegel aan dezen brief doen hangen. Gegeven in het
jaar ons Heeren if4Ç., op den darden dag in Februa-
rio. Onder ftont, gccollationeert jegens den orgina-
len brief, bezegelt met dezer Stads groote uyihan-
gende zegci, is bevonden daar mede te accorderen,
by my, ende was ondertekent, N- Clercq.

XII. RESOLUTIE, vervattende eene nader Inflru^iie op het Orofl- en Kafleleyn-ampt aan dó

Vaart, den lo Novemb. MDC L XX. .

Rapporteerden de Heeren, die by Refolutie
van den f September laatftleden gecommir-
teert waren, om te fpreken met de Heer Jo-
han Ram, over de continuatie van 't Droft-
Cn Kafteleyn-ampt tot Vreeswyk, omftahdelyk, het
geene onderling by Haar Ed. defen aangaande was ver-
handelt, exhlberende daar benevens de refpedive In-
llruftien op het Droft-en Kafteleyn-ampt, mitsgaders
her Reglement en ordre op de doorvarende fchippers,
fülks die by Haar Ed. na defer tyd gelegentheyd wa-
ren gedreifeert : Waar op gedeiibereert zynde, zyn
de voorfz. Inftruélien en Ordre, na dat defelve alhier
waren opgeléfen , irt dier voegen gearrefteert, ende
is vervolgens den gemelten Heer Johan Ram ^ in't
gemelte Droft-en Kafteleyn-ampt gecontinueert, op
dezelve recognitie van drie hondert gulden jaarlyks,
voor den tyd van de volgende fes jaren , die ingaan
vervaartyd van PaaÎTchen , zyndc den io April naaft-
komende, ende dat op den eed cn inttru£tie , by de-
fen gearrefteert, ende nog te maken.

InfiruBie ivaar na àen Kafleléyn tot Freesivyk^ an-
ders genaamt de Vaart, hem in de exercitie van
zyn ampt, alsmede van het Kr aanrecht a'idaar^
[al hebben te reguleren,

In den eerften , zal den Kafteleyn bewonen en gc-
bruyken des Stads huyfinge en erve, fulks dezelve by
den jegenwoordigen Kafteleyn worden befeten 5 des
zal hy gehouden zyn defelve huyfinge en erve in dier
voegen allenthalven behoorlyk teorwerhouden, ende
naar expiratie van zyné commiffie, alfoo tot zynen
koften aan de Stad weder op te leveren, fonder eeni-
ge verftoringe ofte verbeteringe, die hy aan de voorfz.
huyfinge ofte erve foude mogen hebben gedaan, van
de Stad te mogen vorderen.

I I.

Voorts zal den Kafteleyn gehouden zyn, tot fynen
koften, te verforgen eode te onderhoudcQ alk de tou·
///. OrtU

wen en reepen, die tot^het regeren en verfekeren van
alle de fluysdeurcn en verlaten nodig en dienftig zyn;

I I I, i" » ■ ^ — - ·'

Sal ook gehouden zyn goede toefigt te nemen, op
de deuren, verlaten , muur- en grondwerk , en den
gantfchen iluyfe, als mede op de ryswerken en hoof-
dingen van de havenen > ende in de Lek gelegen; mits-
gaders dat niemant aan de voorfz. werken eenige fcha-
de ofte hinderinge en komete doen, nochte dat eeni-
ge timmeragien op defer Stads erven aldaar en worden
gedaan, ende van alle het gene voorfz. yets voorval-
lende , zal hy daar van tydelyk den Heeren Borger-
meefteren, ten minften den Cameraar, kenniiTc heb-
ben te geven. , '

i V.

Ende of het mochte gebeuren, dat binnen den tyd
van zyn commiffie eenige groote ofte nootelyke wer·
ken ofte reparatien aan de voorfz.fluyfen, kolken&c.
voorvielen, waar door de navigatie vooreen tyd moge
oppfchort ende belet Worden, foo zal den Kafteleyn
fulks moeten gedogen, fonder eenige verftoringe ofte
kortinge daar over iti cenigcr wyze te mogen eyflchea
of prxtcnderen,

V. '

Den Kafteleyn zal ook gehouden zyn, t'allen ty-
den, foo wanneer hem van Stads wegen word aange-
fchreven te fchuttcn,oftccenig vaartuyg ofte vlotten
door te laten, 'c zelve aanftonds te doen, ende ingc-
valle yetwes, de Stad aangaande , komt te pafleren,
zal *t zelve om niet hebben door te laten.

V I.

Gelyk hy mede op gelyke bevelen , ende foo dik-
wils hem fulks gelaft ofte aangefchreven word, de ver-
laten ende fluysdeurcn zal moeten openen, om water
binnen te krygen.

V I I.

Den Kafteleyn zal gedogen,dat een yder koopman
zyn hout, planken, ende anderekoopmanfx:happen 1
op het hoofd van Gildcnborg opfla, ende late leggen,
den tyd van veertien dagen, fonder nochtans die k^ane
Ρ ^ " %9

; · ii

li ■.
' (

ïjÊm

-ocr page 32-

tc beletten, foo die t'eenigcr tyd mochte worden her-
ilelt, ende ingevalle zy üilks langer laten leggen ^ foo
fullen fy gehouden zyn, hem daar voor te contenteren

VIII.

Nog zal den ÏCafteleyn, tot zynenkoilen, alle jaar,
ter goeder tyd, voor de fchouwdagen, nïoeten laten
maken enuytter fchouwé houden, Stads Leekendyk,
alles tot zynen pericule en laften ^ gelyk hy ook ge-
durende de VooVfz. jaren tot zynen keilen beyde de
kolken zal houden doorgaans op haar behoorlyke diep-
te, invoegen hem die zyn opgelevert, in conformité
van des Vroedfchaps Refolutie , van date den 24
Septemb. 1670.^ ende tot dien eynde foo dikmaals
iuUs vereyft,alle fand, ilibbe ende anders, daar inne
gekomen, te doen uytbaggeren, des zal hy daar je-
gens weder op beuren ende genieten de jaarlykfe ren-
ten ende erfpachten, gaande uyt de nabefchreven er
ven, alsfe:

Peter Vermeulen. 14 ftuyvi

Wed. van Dirk Hayken. " 14 ftuyv.

Jan Spruytens Wed. 12,

Cornelis Otten. 10

Gerrit de Soure 14

ζ	r
O	If
0	IZ
0	8
0	10
0	10
0	10
0	6
0	8
0	8
0	8
0	10
0	6
0	4
0	3

Cornelis Moulc
Imand Gofenfz.
Jan Rinck.
Jan WeiTelfz.

I X.

Welverftaande \ waar 't dat yemand van de voorfz-.
perfonen, ofte die in haarlieder plaatfe foude mogen
liiccederen , deze erfpacht ( gaande uyt elks erven )
niet ter goeder tyd cn betaalde , ende haar erf daar
voor liete leggen , foo zal de Stad dat verlaten erf,
ofte erven, na haar nemen, cn den Kafteleyn van den
voorfz. erfpacht goed doen.

Ende zal den Kafteleyn boven dien noch hebben,
of tot zynen voordelen verhuren mogen , de vilTche-
rye in den binnen Rhyn, ftrekkende van den uytter-
llen boom, door dc kolk, tot den Doorilag toe.

X I.

Den Kafteleyn, des verfocht zyndc, z.<ilgehouden
xveièn tot gerief van de paiTerendc fchepen, aanftonts
tefchutten , ten langden binnen een half uur, ende
van aile fchepen , de voorfz. fluyfen pafierende, ge-
nieten het fchurgeld, in delè volgende lyfte gelpcci-
ficeert,

Een beytel-âak die gewoon is met drie of
meer peerden de ftroom opgetogen te wor-
den ζ f O
Beytel-aaken van minder paarden ο if ο
Een beyer van twee of meer paarden ο i ζ ο
Een kleynder beyer

Alle jachtfchuyten, *t zy groQtof kleyn
Alle cromfteven famoureus
Een famoureus, of Maasfchip, yder
Een Rhynfcheveen famoureUs, mee torf
geladen

020

gelyke

, Éen blokzielder, ofte wytfchip.
Een fmalfchip en Vriefche turf pont,yder
Alle fmalfchepen, op Veeren varende, yder
Alle fchietfchuyten, mitsgaders de merkc-
fchepen van Delft, Bofch en Breda.

Een ventjager, damloper en van diergely-
kc grootte, yder

Alle fnepfchuytjens, roeyfchuytjens, en
dicrgelyke, yder

Yder koppel balken, zoobrectals dc door-
vaart van dc üuyfen, ende van een balk
leegte

X I T.

Welverftaande, dat alle fchepen enfchuyten, ftaan-
de op acht ftuyvers, ende daar onder, die aanftonds,
ofte voor het boven gelimiteerde half uur zullen wil-
len doorfchutten, dubbelt fchurgeld zullen betalen»

XIII.

Als het water boven de twede plaat ftaat, zal van
yder fchip ofte fchuyt een derdepart meer van fchut-
gelt worden betaalt; alsfe, in ρ aatfe van fes , negen
ftuyvers, ende zoo voorts naar advenant; ende alshec
water ftaat boven het oude klokflag, zal niet gefchuc
mogen worden , danby vallend water, ende dat maar
tweemaal des daags , ende zal alsdan van yder fchip
tot fchutgeld betaalt worden dubbelt geld.

X 1 V.

Als het Water ftaat aan het nieuwe klokflag, zal niet
gefchut mogen worden, dan met expres confent van
de Heeren Burgermeefteren, ende dat voorfoodanige
fomme als haar Ed. dan zullen arbitreren.

X V.

Ende zal ook van alle fchepen, die een uur voor
Sonncn opgang, ende een uur na Sonnen ondergang,
willen doorfchutten, betaald worden dubbeld Ichut-
gcld , uytgeiondert dat alle d'ordinaris veerfchepen ,
varende van deze Stad op andere Steden en plaatfen,
en vice ver/a, dev/elke des morgens ende 's avonds een
uur meer tot doorfchutten gegund word , niet meer
als enkelt fchutgeld zullen verfchuldigen.

XVI.

Een ofte meer fchepen gefien wordende omtrent dc
Wiers, ofte de refpeótive fteenovens, boven en bene-
den de Vaart gelegen , zal men dezelve mogen in·
wachten, mits niet langer vertoevende dan een quar-
tier uurs.

. XVII.

De marktfchepen, des faterdaags de Leek willende
afvaren, zullen met eene fchuttinge doorgelaten
worden.

X V I I 1.

Ende om alle vordere fchepen met goede ordre tc
doen paiTeren, en inkomen, zoo zalment'allentyden
als daar gefchut word, alle de fchepen die in denbin«
nen Rhyn leggen , eerft in de kolk laten inkomen,
ende vervolgens eerft uyt laten varen, en daar na zal
men die buyten fchepen weder binnen de kolken doen
infçhieten, ende vervolgens laten door paiTeren.

X I X.

Als het waflend water is , zoo zal den Kafteleyn
forge dragen, dat de deuren van beyde die fluyfen ter
goeder tyd geflooten worden ,fulks dat de fluyfen door
j zyne nalatigheyc geen fchade ofte ongemak en komen
te lyden.

X X.

Vorders zal den Kafteleyn, ofte ymand van zynent
wegen , niet vermogen van de doorvarende fchepen
ofte vlotten yets te eyiTchen ofte te praetenderen, bo-
ven het fchutgeld , hier voren gefpecificeert, onder
wat naam ofte prastext fulks zoude mogen gefchieden,
ook niet by vorft ofte ysgang , yets voor havengeld
te vorderen , op pœne van alle 'c zelve tienvoud te
moeten reftitueren.

XXI.

Ende ten eynde den Kafteleyn defe zynen dienil
des te bequamer foude konnen adminiftreren , en dat
by fiekte ofte andere nootfakclykhedcn,defun6lievan
den felven niet ftille en fta, nochte dat yemand daar
door en worde verkort, foo zal den Kafteleyn by va-
cature, ofte wettige verlatinge , een bequaam fluys-
wachter, de Vroedfchap defer Stad aangenaams mo-
gen aannemen en ftellen, tot zynen lafte.
XXII.

Welke fluyswachter aan de Heeren Borgermeefte-
rcn eed doen zal, dat hy den Kafteleyn in de exerci-
tie

ftuyv.
Iluyv.
ftuyv,
ftuyv.
gulden,
gulden,
gulden.

VAN DEN STAAT DER STAD

-ocr page 33-

VAN υ Τ R Ε C Μ T. /. ÈOEtÎ. l fit

tic van üyn àmpt getrouwelyk zal aflîfteren en die-
nen, ende defe Inftrudiein aile zyne poinéten exaéte·
lyk helpen obierveren en nakomen j mitsgaders daar
by beloven, dat hy de beveelen van dc Hecren Bor-
gerraeefteren en Vroedfchapj foo rakende het inlaten
van water als anderfints, praecifelyk zal pareren.
X X I I L

Den voorn, fluyswachter en zal niet vermogen her-
berge te houden, ofte wyn , bier, brandewyn, in
ceniger wys om gek te tappen , ofte elders te | halen
em gelagen te fetten, op poene van caflatiei
XXIV.

Den Kafteleyn zal gehouden zyn denvoorfz. fluys-
wachter v^ekelyks met twee gulden vier ftuyvers te
gagecren, als na oudergewoonte, fonder onderfcheyt
van vorft ofte ander weer,ende daarenboven hem jaar-
lyks toevoegen voor turf en huyshuur, na difcretie van
hem Kaileleyn , fonder dat den fluyswachter yetwes
meer van de fchippers, onder de naam van fooy ofte
anders ί zal mogen cylTchen ofte afvorderen.

XXV.

Den Kaileleyn, nochte den fluyswachter, en fullen
met vermogen eenige fchepen die tot Utrecht paiTa-
giegelt verlchuldigt zyn, terLeckwaart te laten door·
fthieten , voor ende aleer hem vertoont zy een billet
van den Colledeur van het paflagiegeld in de Weert
waar by blykt dac de gerechtigheyt van dien aldaar
betaalt is, op poene van fes gulden yder reyfe, in cas
van nalatigheyt, te verbeuren , ten behoeve van den
armen aan de Vaart, en den aanbrenger, half en half.
XXVI.

Of het gebeurde dat den Kafteleyn, gedurende de
ïaren van zyne funólie, hem in de exercitie van zynen
dienft in cenigerwys ontginge ofte misdroeg (dat van
hem geenfints en word vertrouwt) ende defc inftru-
élie niet en quam te obferveren, of bevonden wierde
die gecontravenieert te hebben, dat in fuiken gevalle

xflL

de Stad van geen bequame wooninge fal zyn voovficn.

Dat hy *t voorfz. anipt ial beilctcn vyftien jaren
lang, ingaande op den vol-

gens de inllruélie algercets gemaakt, ende nog te
maken.

Ende ingevalle hy ondertuiTchen quame te ftervcn,
fullen zyne erfgenamen, alleen over dar jaar, daar in hy
fterft, genieten 't inkomen van *t vooriz. ampt.

Ende ial zyn Succefleur aan de vooriz. erfgenamen
uytkeeren de verfchote penningen, fonder iniereft,
onder afkortinge van feven hondert gulden over yder
jaar, van de jaren die by den overledenen Droit geno-
ten fullen zyn.

Welverftaande, dat, dieby intekeninge of anders,
prefenteert dit ampt aan te nemen voor minder j^ren,
lal zyn voor andere gepraefereert, des dat jaar fal wor-
den gekort hondert gulden meer , ten reguarde van
yder jaar, die hy komt minder in tc fchryven j ten
exemple, ingevalle het aanneemt voor veertien jaren,
jaarlyks agt hondert gulden i voor dertien jaren, jaar-
lyks negen hondert gulden, ende foo vervolgens. Ac-
cordeert in kenniÎTe van my, E. v. Harscamp.

resolutie, behelfinde de conditiën^ waar naar het Orofl^en Kafielejn-ampf zal wor
den-vergeven, den 25 Juny MOCLXX VIL
Lunadem^ Juny mdclxxvu.

Zyn gelefen de opgellelde conditiën, waarop
men vergeven foude 't Droilampt ende Ka-
ileleynfchap aan de Vaart» ende naar eenige
corredie zyn defelve gearreileert als volgt,
ende is goedgevonden, conform defelve, de vooriz.
ampten op morgen te vergeven.

Conditiën waar op zal vergeven worden V Oroftampt
ende Kafieleynfchap aan de Vnart.

Dat den aan te ftellen Droil, ende Kafteleyn aan
de Vaart, zal moeten zyn een Lid van de Vroedlchap,
ende feilïe zal mogen hebben in de vergaderinge van
dien.

Dat hy zal moeten woonen aan de Vaart, aanvang
nemende met vervaartyd van PaaiTchen 167t.

de Vroedfchap , niet tegenftaande voorgaandé com-
miflïe , hem alsdan teritond fullen mogen verlaten ^
ende *c voorfz. Kafteleynfchap weder aan haar nemen.
X X V II.
Wyders behoud de Vroedfchap aan haar de macht,
om defe Inllru6tie te veranderen, vetmecrderen of ver*
minderen, naar haar welgevallen.

XXVIII;
Ende Zal den Kaileleyn gehouden zyn te ftellen twee
fuffifante borgen, om daar aan mede te verhalen 't ge-
ne aan defe verbrake, foo wel door faute van den zy
nen, als fyns felfsj mitsgadei*sona zynpachrpenningert
van half jaar tot half jaar te betalen aan den Heerc
Threforier defer Stadj gelyk hy ook gehouden zal zyn
tot punöuele obfervantie defer Inftrudlie , in handen
van de Heeren Borgermeeilercn te doen den volgen·
den eed.

va» den Kàfiekyn tot Freeswyk.

Dat fv;rcer ik* dat ik de Stad Utrecht houw en ge·
trouw fal zyn, eftdfc dat ik de Heeren Borgermeeile-
ren en Vroedlchap derfelvcr Stad , Zal refpcdeven en
gehoorfaamen -, dat ik mede de fluyfcn van de Vaart
trouwelyk ende wel zal bewaren-, ook denborgeren,
ingefetenen, ende den vreemden koopnaan behulpelyk
ende vredelyk zyn, na myn befte vermogen -, dat ik
ook de Inftrudie, aangaande het ICaileleynfchnp, als
ook de Ordonnantie op de doorvarende fchïpperscnde
d'opgefetenen op de Vaart, gemaakt» ende die noch
vorders gemaakt fouden mogen worden, en elk poinâ:
van dien in *t byfonder, volkomentlyk zal honden en
achtervolgen, fonder meer genot te nemen, als byde
vooriz. Inilruörie is gefpecificeerc, ende voorts al doen
dat een getrouw Kaileleyn fchuldig is en behoort tc
doen. Soo waarlyk heJpe my God /

Dat jaarlyks aan de Threforier defer Stad zal geven
(boven de penningen volgens contraél ende reloluiie
aan Hendrik Verryken) drie honderd gulden, dewel-
ke hy niet zal gehouden zyn te betalen , foo lang by

XIV. NADERE ^oMen,^ aangaande het voorfz, ampt, den -j m Juki en lo OÜob,

Luna den 7 July mdcciv.

Op *t voorftel defen aangaande , dat 't Droft-
en Kafteleyn·atnpt aan de Vaart, door het
overlyden van den Heer Jacob van Doeycn·
burg, zaliger, medelid van haar Ed. Achtb.,
was vacant gevallen , heeft de Vroedfchap verfocht
ende gecommittecrt de Heeren Gecommitteerdens toe
de Vaartfe faken , mitsgaders de Heeren Gecommit-
mitteerdens ter direâie yan Stads Finantie, omme na
te fien de retroada, nopende het reguleren en verge-
vinge van het felve Droft-en Kaileleyn-ampr, en dc
Vroedfchap van derfelver bevindinge en confideratien
rapport le doen,

'Dj ' Mm

■ ■m

-ocr page 34-

30 VAN DEN STAAT DER STAD

milToriaal van den 7 July 1704. nagefien ende geëxa^
mineert hebben de retroaóla , nopende het reguleren
van het Droft-ampt en Kafteleynfchap van de Vaart,
heeft de Vroedfchap , na deliberatie ende omvrage,
goedgevonden ende verftaan ^ dat het voorfz. Droft-
ende Kafteleynfchap van de Vaart, vergeven fal wor«
den op de navolgende conditiën.

Eerftelyk, dat den Droft als voor defen , geduren-
de deiïelfs commiiïie ende fundie, geen feifie zal heb··
ben in de Vroedfchap.

Item, dat de vergevinge van 't zelve ampt zal we-
zen voor den tyd van driejaren, invoegen andere com-
miifien van de Stad zyn gereguleert , in te gaan mee
den I ζ Odob^ dezes jïtars 1704.

Item, dat den Droflaart niet zal mogen declareren
voor eenige verteringen, t'zynen huyfe gedaan.

Item 5 dat den DroiTaart jaarlyks tot een recognitie*
ten behoeve van de Stad, zal betalen, de fomme van
vyf hondert gulden.

Eyndelyk, dat den Droflaart, in plaatfe van het on··
derhoud van de touwen, tot de fluyfen gebruykt wor-
dende ) die hy volgens de Inftruélie gehouden zoude
zyn zelfs te bekoftigen, alle jare aan de Stad zal moe-
ten uytkeren ende betalen, de fomme van vyfiiggul*
den.

Ende zyn de Heeren Borgemeefteren endeGecom··,
mitteerden voor derfelver moeyte bedankt.

Marüs den zp July mdcciv»

De Vrocdfchap, op den eed vergadert zynde,pro-
poneerde den Heer Eerite Borgemeefter Sypefteyn,
dac zyn Ed. bericht was , dat, terwyle het Droft-
ampt aan de Vaart vacant is , zich aldaar ophielde
een bènde quaaddoenders, dewelke tot Jutphaas^ en
andere Plaatfen, daar ontrent, vcele dieveryen , ende
ook huysbraken bedreven hadden, ende dat daar inne
behoorde te worden voorfien, ende ordre geftelt, om
defelve te apprehenderen.

Waar op gedelibereert zynde, heeft de Vroedfchap
goedgevonden, te authoriferen den Subftiftuyt Schout
deferStad, Verborcht, mitsgadersden Schout van de
Vaart, Thomas Vofch van Avefaat, omme defelve
quaatdoenders, met de daar toe nodige adfiftentie, in
gemelte Hooge Heerlykheyd van de Vaart op te gaan
ioeken, vangen ende te apprehenderen, cn de defelve
bekomen hebbende, alhier op den Huyiê van Hafen-
bcrg gevangen te brengen.

Luna den 20 O^ïoher mdcciv.'

Gehoort het rapport van de Heeren Borgemeefte-,
ren ende Gecommitteerden tot de fakenvan de Vaart,
mitsgaders de Heeren Gecommitteerden terdireöie van
Stads Finantie,die, ingevolge van deRefolutieCom-

XV. LYS Τ Ε van de Beer en Oroflen en Kafleleynen van Freeswjk, genaamt de Faart.

PETER FOEYT, Oud Burgermeeller der Stad
Utrecht,

ιf83.den if Juny , ingaande Remigy, en fes
jaren lang daar aan volgende gedurende.
Matthaus de Jure Glad. cap. xiv. pag.Zfó.
REYNIER VEREEM.

if88. den .... . Siet de Refolutie van den Raad der

Stad Utrecht van den 25 January löop.
HENRIK JAGOBSEN GEUVEL.

1589. den ..... voor twee jaren.

ijpi.den 18. September voor nog twee jaren, ter
vervaariyd van Vi6toris naaftkomende te aan-
vaarden.

tfpg. den 10. September voor den tyd van fes jaren,
ingaande vervaartyd van Vióloris.

NICOLAAS VAN MEERKERK.

iöo4.den i April, zyn huurjaren geprolongeert voor
den tyd van vier Jaren.

löop.den i February voor den tyd van fes jaren, in-
gaande Vióloris naaftkomende.

Kîiç.den 7. September refigneert het Droftampt.
JOHAN VAN OORT.

irtif.den if. September, voor den tyd van fes jaren.

idii.den 15). September gecontinuecrt voorgelyke
fes jaren, ingaande ViÓloris.

1626.den 18 September, nog gecontinueert voor fes
jaren.

itfjz.den 50. July zyn weduwe gecontinueert tot pri-
ma Novembris.

CORNELIS BOR, Raad in de Vroedfchap.

.2632.den 30. July voor fes jaren, ingaande den i No·
vember, des dat hy gedurende zyn huurjaren, de
vergadering van de Vroedfchap zal hebben te
abfenteren , blyvende evenwel een lidmaat van
't felveCollegie.

ii;6.den.....overleden.

HENRIK VAN M AN S VELD, Raad in de Vroed-
fchap.

16^6.àen iS. July voor fes jaren, ingaande Vi£i:oris:
zynde als doen op de Requefte van de weduwe
Bor verftaan, dat den Droft het Droftampt aan-
veerden zal Viftoris toekomende , ende 't Ka-
fteleynfchap ende Kraanrecht PaaiTchen 1657.
daar aanvolgende.

i'H.

iïil'i

LiÇ·

1642. den 20. Juny voor fes jaren naar expiratie van
de pacht, mits dat den gemeken Droflaart de
kolk aan de Vaart, die hy gehouden is in be-·
hoorlyke diepte te onderhouden, binnen fes we-
ken doe verdiepen na behoren^

1^48. den iz. Auguiti voor fes jaren j naar expiratie
van de lopende pacht.

Kifi.den . . . Septemb. overleden.
HENRIK VAN MERKERK, Raad in de Vroed^
fchap.

ïiJ/2.den ρ November , voor den tyd van fes jaren ^
in te gaan, ten reguarde van 't Kafteleynichap
ciïde Kraanrecht ^ Paaflclien toekomende.

Mr. JOHAN RAM,, Raad in de Vroedfchap.

lófS.den 11 Oólobei voor fes jaren, ingaande deii
20 April 16fp.

ï 66/^, den 17. Oöiober, voor fes jaren.

1670. den 10. November, voor fes jaren, ingaande
vervaarr.yd van Paaflchen , zynde den zo April
naaftkomende , ende dat op den eed en Inftru-
itieri op het Droft- en Kafteleyn-ampt, mits-
gaders het Reglement en Ordre op de doorvaren-
<Je fchippers als doen gearrefteert.
HENRIK VEREYKEN.

1Ó74. den2,8. April, (N. S.), by ade vanfyn Hoog-
heyd, den 16. May by de Vroedfchap gecom··
mitteert.

16 y y. Óen iz Juny doet afftand > zynde Johan van
Hees op den 14 May 1Ö74. by de Vroedfchap
geauthorifeert geweeft , om het inkomen van 'c
Kafteleynfchap ofte't fchutgeld, mitsgaders *t
pafl'agiegeld der fchepen ende fchuyten te col-
lefteren, voor den tvd van een vierendeel jaars.
JACOB VAN DOEYÈNBURG, I^ad in de
Vroedfchap. .. . ..

1577. den 26. Juny, zynde daags te Vooren gearre^
fteert de conditiën, waarop men vergevenfou-
de het Droftampt ende Kafteleynfchap aan de
Vaart, behelfende onder andere, dat den aan te
ftellen Droft ende Kafteleyn aan de Vaart, zal
moeten zyn een Lid van de Vroedfchap ende
feifie zal mogen hebben in de vèrgaderinge van
dien , als mede dat hy 'c voorfz. ampt zal be-
iittén vyfticn jaren lang.

-ocr page 35-

VAN UTRECHT. /. BOEK: I ΊΙΤ.

i5p2.dcn ρ Maart voor fes jaren , ingaande den i Ju·
ly.

KÏpp.den zf September voor fes jaren, ingegaan July.

1704. den z8 Juny overleden.

Mr. ADRIAAN ROELANS, Raad in de Vroed-
fchap.

,1704. den 28 Odober voor den tyd van drie jaren, in-
gang genomen hebbende mee den 12 Oétober,
op de oude Inftruétie, mitsgaders de conditiën,
den 20 daar te vooren gearrefteert, mede bren-
gende onder anderen , dat den Drofl: , als voor
defen, gedurende dcflelfs commiiïie ende fun-
ö:ie, geen feffie zal hebben in de Vroedfchap.

Mr. HENRIK COPES, Raad in de Vroedfchap.

1710. den 12 Oótober voor drie jaaren , als dan in-
gaande.

i7i2.dcni2 0dobcr voor driejaren als dan ingaande.

Mr. FREDERIK HAMEL , Heer^van Stoetwe-
gen , Raad in de Vroedfchap.

XVI. KOOFCEDÜLLE 'van de Heerhkheyd van de Weerd Jujjchen de crediteuren ν an Jonkef

JohanRuyfch, en Jufi.IValraven van.Soudenbalch ^ ter eenre ^ en de Gecom-
mitteerden van de Magiftraatter anderefyde, opgerecht dm 10 OM. MDCXVl.

Het is de moeyte wel luaardig om na te flaan, V geen Anton. J^^attbaus aangaande de Heerlykheyd van de PFeeri
heeft hy een vergadert ^in zyn boek , de Fundationib. Ecclef. lib. i. cap. xxv. num. 3,4, en volgende. & in

I prœfat. praemifla Auótori incerto de reb. Ultrajeft. ***** 2.

171 <5.den 29 September voor drie jaren, ingaande den
I ζ Odober.

i7i9.den 8 July overleden.

Mr. BERNARD HARSKAMP, Raad in de Vroed··'
fchap.

1719.den 18 July voor den overigen tyd.

STEVEN VAN MUYDEN , Raad inde Vroed·
fchap.

171p. den li O5:ober, voor drie jaren , als dan in-·
gaande.

HENRIK GERARD VAN HENGST, Raad in
de Vroedfchap.

i7Z2.den II Oólober voor drie jaaren , alsdan in·

gaande.

Mr. AALBERT BEKKER, Raad in de Vroed-^
fchap. " '

1725·.den η September , voor drie jaren, ingaande
den 12 Oftober.

ρ huyden den 10 Odob. 1616. 'hebben de
gecommitteerde crediteuren van Jonker Jo-
han Ruyfch , en Juflfrouw Walraven van
Soudenbalch, onderfchreven,verkogt, ge-
lyk zy verkopen by defen Willem van Nyenrode en
Mr. Johan van Muyden, Schepenen der Stad Utrecht,
als lafl: hebbende van de Ed. Magiilraatderfelver Stad,
cnde alfulks tot behoef van de Stad van Utrecht, dat
Gerechte endc Heerlykheyd in de Weerd, buyten U-
trecht, metten Thinfen, en allen zyaen toebehooren,
iulks dcfelve te leen gehouden worden van de Dom-
Prooildye binnen Utrecht, op de lafte van twaaU
iluy vers 's jaars, die als een Thins daar uyt betaalt word,
cn noch op de lafte van't onderhoud van de brugge,
leggende over het fwarte water, en daar toe fullen de
Heeren koopers in defen koop noch hebben feekere
jaarlykfe canons , gaande uyt 'verfcheyde huyfen en
erven, monteerende ter fomme van vyf- en twintig
gulden acht ftuyvers acht penningen des jaars, met
cenige hoenderen, daarvandehoffteeden, tot vyf toe,
te leen gehouden worden van de Prooitdye van Oud-
munfter binnen Utrecht, vermogens de twee leenbrie-
ven daar van zynde, en by 't onderteekenen van defe
aende voorfz. Schepenen overgelevert.' En dit boven
de laften ,voorcns verhaalt, voor de fomme van twee
düyfent acht hondert guldens , vry geld , van den
Veertigften Penning, cnde van de onkoften van ver*
lydingc, mitsgaders vry van de onkoften in't contra-
heeren van defe koop gedaan. Beloovende de verko-
pers , tor laften van de famentlyke crediteuren , de
voorfz. Heerlykheyd , mee haren roebeliooren , mee
ook de jaarlykfe canons, boven de laften, voorens ver-
haalt, te vryen en te waren. T'oirconde is defen by
de contrahenten ondertekent, ten dage enjare voorfz.
Ende was onderteekent, W. van Nyenrode ; J. van
Muyden; Willem van Py Is weert; J. van der Maath j
Antonis van der Eem; A. van Bucchel ; A. Steen·
wyk;Jan Splinter ; Thomas van Bree-, Willem Aart-
foon ; Henrik Corflen van Pallaas. Onder ftont ; de-
fe koopcedulle in den Rade gelefen zynde , is by dc-
felve ten dank aangenomen, cn mitsdefen geratificeert
en geapprobeerti Endc worden de Heeren Gecom-
mitteerden, hier over geweeft zynde , bedankt van
haar goed devoir daar inne gedaan. Aftum deo 27
Oétob. i5i6. wat leger, my jegenwoordig, en was
onderteekent, J.van Leerdam.

XVn. PROCURATIE om het transport van de voorfz, Ambachts-Heerlykheyd te doen, den 31

Januar, MOCXXIL

Op huyden den 51 January des jaars 1622.
ouden ftyl, compareerden voor my Willem
van Galen , openbaar Notaris , by den Ed.
Hove Provinciaal t'Utrecht geadmitteert,
Mr. Aernt Buchel, Advocaat in den lelven Hove ,
"Willem van Pylfweert, Eduwaart van Hemert, Jo-
han Splinter, Willem AartfeSoeft, cnde Mr. Johan
van der Wel, mede Advocaat in den voorfz. Hove,
van wegen Thomas van Bree , zyn Schoonvader,
vermits d'indifpofitie van den felven, als mede gecom-
mitteerde crediteuren, van «Jonker Johan Ruyfch, en
Juffrouw Walraven van Soudenbalch, zyne huysvrou-
Ave, en verklaarden op den 10 OiStober 1616. met de
Gccommitteerdens der Stad Utrecht gemaakt, ende
aangegaan te hebben, feker contraft van koop, beroe-
rende den Gerechte ende Heerlykheyd van de Weerd,
buy ten Utrecht, met haren toebehoren, waar van de
koopcedulle hier na van woorde te woorde is gein-
lerccrt.

Fiat infertio. Sief de voorgaande Num.

Ende alfoo de Regeerders der Stad Utrecht de voor-
fchreve Heerlykheyd, met zynen toebehooren, al-
tans, na inhouden van de voorfz. koopcedulle, ver·
foeken tot des Stads behoeve getranfporteert te wor-
den , foo was'c dat zy Comparanten in de qualité als
boven , en dit fulks als mede gecommitteerde credi-
teuren van den voorfz. Ruyfch, ende zyn huysvrouw,
tot dien fine conftitueerden Willem van de Kemp, cn
Jan van Wyk, Procureurs voor den Gerechte der Stad
Utrecht, te famcntlyk, endc elks van henlieden by-
fonder, en dat ter plaatfe ende fulks 't felve na inhou-
den van de voorfz. koopcedulle behooren zal. Aldus
gedaan endc gepaÎTecrt t'Utrechr, ten huyfe van den
Heere Advocaat Viancn, ter pracfentie van denfelven,
ende Hendrik van Sypcfteyn , als getuygen hier toe
verfogt, cn was getekent, A. van Buchel, Willem
van Sypefteyn, E, van Hemert, Jan Splinter, Wil-

iera

i
s

r
$

β
m

«'3
■V&

J , A

-ocr page 36-

VAN DEN STAAT DER STAD

]çm Aartfc Socft, Johan van der Wel, my prefent,
'Corneiis de Viancn, H. v. SypeÎlcyn,en W. vanGa-

Icn, Ï^otaris.

XVlli, VEflLE YBRIEF va^ 'de ióbrft. Jmbachts-IIeer^kBeyU, dét^ 12 Febrmr, MOCXXIL

'y ï^ug'o van !ZuyIen VanNyveld,byder
genade Gods, Domprooit t'Utrecht,
doen kond allen luyden, dat voor ons
ch L'ccnmahnen nabcfchrcven, geko·
toen çndc gecpmpareçrt z^yn Willem vander Kemp
cnde jan van Wyk , Procu'reórs voor den Ed. Ge-
rechte van Utrecht, endc hebben, in kragtevan Pro-
curatie, in (àato cicn 21 Januarye i6zz. byMr. Arent
Buchel, Adv. in den Hove van Utrecht, Willem van
ï*ylfwecrt, Eduart van Hcmcrt, johan Splinter, "Wil-
lem Aartiz. SoeitjCndeMr. Johan van der Wel, me-
de Advocaat in dén voöifz. Hovc, Van wegen Tho-
inas van Bree, zyncn Schoonvader, vermits de indif-
^fitie van den fclvcn, als mede gecommitteerde ere·
diteuren van Jonker Johan Ruyfch , chdc Juiftomv
Walraven Soudenbalch, tyn huysvrouw, voor den No-

Ir ί

lt<.

Ïiicr vertoond, in onien handen overgegeven, engc-
tranfportcert dat Gerechte endc Hcerlykheyd in de
Weerde, met allen zyncntoebehoorCn j foodie gele-
gen is by de Stad van Utrecht, endc zy comparanten
vertegen daar af in den name van haar principalen, en
van aUen regt cnde toefcggcns, dat dcfclvc in den voorfz.
Gerechte iSar aan hadden, of hebben mogten, in
écnigcrwys, fuik» dat fyluyden daar niet meer aan
cn behielden nogwagtcnde waren,en wy onfenvryen
Xviïlc daar mede doen mogten , als mannen van Leen
wysden dat regt was, regtevoort cndc op defclvc tyd
sils dit aldus geichicdde, fooverlydcn en verleenden wy,
▼erlydcn endc vcrlccnen by dcfen, de Heercn Rcgeer-
ders der Stad Utrecht » cnde haar nakomelingen, dac
Gerecht cnde HeerlykUcyd in dc Weerde,met allen
zyncn toebehoren, te houden van onseodc derDom^
prooltdye vooriz., de Heercn Regeerders der voorfz.
Stad ende haren nakomeliogcn dat Gerechte en Heer-
lykheyd van dc Weerde voorfz. tot ecncn goeden on-
verllerfFelyken crfleen, in allen denfelvcn regten, voor··
waarden enmanicren, daar *t juffrouw Walraven Sou-
denbalch , dochter van den Heer Jan van Soudcnbalch,
Ridder, huysvrouw van Jonker Johan Ruyfch voorn,
cnde hare voorfatco voor haar, tot nog toe gchoudea
hebben 5 en van wegen dc Regeerders der Stad voorfz.
dcde ons huid, eed cndcmanfchap,AnthonisdeGoyer,
Raad derfelvcr Sud, als daar tocÎpecialyk gclaft zyn-
dc j ende wanneer Anthonis dc Goycr voorfz. aflyvig
geworden is,foo fullcn de Regeerders der voorfz. Stad,

K'^i

tàris Galen,ende fckcre getuygen, gepaÎTecrc cnde al- in der tyd, der Domprooildyc vooriz. ccnen anderen

goeden man ftcllcn, binnen dat ccrftc jaar cn fes we-
ken i die dat vooriz. Gerechte en Heerlykheyd van
de Weerde, met zynen toebehoren van dc Domprooil-
dyc voorfz. zal vcrfockencnde ontfangcn, tot behoef
der voorfz. Stad Utrecht, ende huid cn manfchap
doen, endc dat Heergewaad, cndc andere gercgtighe-
den betalen. Hier waren over en aan daar dit gefchie-
den. Dirk van dco Sonnc, cn Willem Willemfz Lo-
be, der Domprooddye Leenmannen, cn meer andere
goede luyden. In kcnnifle der waarheyd hebben wy
onfen zegel hier onder aan doen hangen. Gegeven in
't jaar onsHccrcn op den iz Fcbruary.

XlX. RESOLUTIE, hehelfende den eed njoor den Schout van dc Heerlykheyd van de Weerdy

den 19 Se^temb, M Ό CXXVl Ι.

Alibo door*t ovcrlydenvanSebaltiaan Adamfz.,
in zyn lcven Schout in de Weerde, 'c fdve
Schout-ajDpt was komen te vaceren, cnde
een ander bcquaam perfooninzyn plaatfegc-
ftelt mocfte worden -, foo is't, dat de Vrocdfchap ge-
jnformccrt zynde van de goede qualiteytcn van Johan
Hermanfz. Booch, denfelvcn Johan Hermanfz. gecom·
mittcert heeft, cnde committeert bydefcn tot Schout
in de Weerde , op alfulkc profyten, emolumenten,
erechtigheden, als den voorn.Sebailiaan Adamfz.

heeft, cnde tot dit amptbehoorcni ordonnerende een
ygelyk die't felve aangaan mag, hem daar voor te hou-
den , ende tc erkennen na behoorcn , Adum Ut fup.

Dat fwecr ik, dat ik de Hoge Overigheyd van den
Lande van Utrecht» cnde de Regeerders der Stad U-
trccht, als hebbende de Heerlykheyd van dc Wecrd,
gehouw en getrouw zalwcfcnjdatikals Schout van dc
Weerd, uyt haarliedcr naam recht en Juftitie z il vor-
deren «ende doen wedervaren »cenen ygdykdiedes van
doen zal hebben, fonder eenige ^allofce fimulatic}
dat ik des gemeenc Lands ende der Staten of Stads-
penningen, die ik foude mogen komen tc collcûe-
ren, getrouwelyk'zal innen,endc wederom leveren,
daar't behoort; dat ik voort alle Ordonnantiën van dc
voorfz. Stad Utrecht zal obcdieren, gchooriamen,
cndc Γ00 vcei als defeive my η officie fal mo^n aangaan,
fal executeren , cnde voorts al doen, dat een goec
ende getrouw Schout van de Weerde fchuldig is, cn
behoort te doen. Soo waarlyk helpc my God?

Dcièn eed heeft Jan Hermanfz. Booch, op den 11
Novemb. i(Sz7,£edaan, prsTentibusSttbAicuytSchout,
cndc Schepen Werkhovenj

XX. RESOLUTIE, waar by eenige wyn vereerd word aan de Schepenenvan de fFeerdjOf haar

jaarljkfe iriflalleenng, den 31 JanuarMDCXXf^IIJ,

Gcproponecrt zynde, dat die van den Gerechte
in dc Wcerd, (die alle jaar omtrent Licht-
mifle verfet worden, ende als dan gewoon
zyn Stads Gecommitteerden, die de nieuwe

voortaan alle jaar van Stadswegen dc wyn vereert fou-
de worden, gelyk voorleden jaar gefchied was, foo
is gerefolveert, dat men henlieden jaarly ks tot dc voorfz.
maaltyc verccren fal 24 kannen I^ranfchen wyn, waar
van fylieden den impolt fuUcn laftcn.

MagiÜraat aldaar tnftallcrcn, op haar maaltyt mede tc
te traktereni ) vcrfocht hadden,dac henlieden daartoe

XXJ. RESOLUTIE, dat het Leen van de Heerlykheyd van den Nieuwen Weerd, toebehoorende

aan de Conventen van Hterufakm ω Bethlehem, op een feker lyf ten behoe^
ven van de p'roedfchap, als Superintendenten van de voorfii» Conventen»
met worden verh^, den i^Pebruar.MO CXXVl IL

Droeg voor dc Heer Schepen Veldh^fen, als de voorfz. twee Conventen t'famcntlyk competeren*
Rcntmecilcr van dc refpcftive Conventen dc, als leen te verheffên van de Dom-Prooftdye al-
van Hicrufdlcm, ende Petlehem , dat zync jhier,verfockende van de Vrocdfchap te verftaan, waç
Ed. verfcheyde rcyfen vermaand, cn aangc- zync Ed. hier innc tc doen fal hebben , daar by ver·
fogtwasjomdc Heerlykheyd van de Nieuwe Weerd, baak zynde, dat'c vooriz. leen al over lange verftor^

rcG

-ocr page 37-

VAN UTRECHT, BOEK. L TIT.

ven was, door dode van Jonker Jan Ruyfch, op wiens
]yf het fclve geftaan hadde, endc niet weder vcrleyd,
door dien de Dom-Prooildye vacant, endc by de Sta-
ten aangeflagen was. tot den jare iii8, als wanneer
daar mede gcbeneficeert wierde Jonker Hugo van
Zuylen van Nyeveld, die van tydtot tyd defenRent-
JngevoJge van de voorfz. RefoluUt^is na de dood van Frederik van Veïdhuyfen, Henrik vm Mansveïâ, jegenwoor-i
dig Secretaris van de Momberkamer^ op den f May i(S6f , met de voorfz.Heerlykheyd^tenbehoeven^alsvoorfz,
verleyd: en hebben de Heer en va^n de Vroedfchap, als Superintendenten van de voorjz. twee Conventen y de begS'
ving van het Schout^ en Secretaris-ampt van den Nieuwe Weerd ^uytwyfende de Refolutie van deVrosdfchapvan
den zst ^pyil vermeit by de Refolutie van den 11 J-anuar. 1711, die wy firaks by het Schout-ampt ^ar^

den Nyen Oort , onder Num. xxi 11. fulkn opgeven. Foeg hiçr by de navolgende Refolutie van. den zS
cemb. ijii.

Extraól uvtdeRcfolutien, van de Ed. Achtb, Heeren Burgemecftcren ende Vroedfchap der Stad Utrecht."
Lunic den 28 Deccmb. 1711. Op het voordel van de Hecren Burgemeeitcren, dcfen aangaande, heeft de
Vroedfchap den Notaris Beerend Jan van Sweerd, aangeftelcj tot Schout en Secretaris van de Nieuwe Wecrd,
in plaats van Rombout van Vekhoven, overleden,op ioodanige baten en emolumenten , mitsgaders Eed cn
Inllruftic als daar toe zyn ftaande. Accordeert, in kenniiTe van my, Ev. Harscamp.

XXII. BKÏËF, waar by Bijfchop Floris van f^evelickhoven,aan Dirk Buffche » borger aldaar,
bevelen he^ft het daaglyks Gerechte van den Nyen Oort, den 9 Septemb. MCCCLXXXynL

mceiler, cndezyn ondeiTaat, tot het vçrhcfFen van
dien doen aanporren hadde, foo is den voorfz. Rent'
meefter gelaft het voorfz, leen tevçrheer\\^aardcD,cnte
verfoelçen op 't lyf van ?yn ïoope Frçderik v^nVcl^^
huyfen.

neven. Dirk RuiTche, borger t'Utrecht ,daar
by hy bekend, dat Heeren Floris van Weve-
lickhoven5Biifchop t'Utrecht, hem bevolen
heeft, dat dagelyks Gerecht van vier mergen
en twee hond lands , daar hy fclve metten Gerechte
van Pylfweert boven naaft gelant is , met voorwaar-
den, dat den voorfz. BiiTchop met zyn nakomelingen
hem 't fclve mogen opleggen , ofte doen opieggen
anno 1388. Alle luyden die defen brief lullen fien of
horen leien, doe ik te vcrftaan , Dirk Rufche, bor-
ger t'Utrecht, ende bekenne dat die cerweerdige in
Gode Vader en Heere, Heer Florens van Wevelick-
hoven BiiTchop t'Utrecht, myn lieve genadige Hee-
re, met bevolen heeft met zynen openen brieve dat
dagelyks Ger-echt van vier mergen endç twee hond
landö, daar ik felve met den Gerechte van Pylfweert
boven naaft geland ben, ende dieBylhouwers met ha-
ren lande dat op die oude Vecht leyt, aan die neder
zydej welk Gerecht ik t\ebbe aangenomen te bewa-
ren , van myns liefs Heeren ende zyns Geftichts we-
gen van Utrecht voorfz., met voorwaarden, dat hy of
zyne nakomelingen Biifchoppen t'Utrecht, my dat mo-
gen opfeggen, of doen opleggen, wanneer zy willen ,
endc daar en tegens en zal ik daar toe feggen, nog
recht aan hebben ,al argelift uytgefeyt. In oirkondc
defes, want ik Dirk Rufche voorfz. felve geen zegel
en hcbbe , foo heb ik gebeden de eerfame befcheyde
luyden, Meefter ArentPot, Deken te St. Pieter t'U-
trecht, en Frederik van Langen, gebroeders, defen bric£
over my te bezegelen. Ende wy, Arent Pot Deken
te St. pierer t'ljtrecht, en Fredcri|c voorn., hpbber|
om beden wille Dirk Ruyfchen voorfeyt, onie zcgelc
over hem aan defen brief gehangen. Gegeven in 'tiaar
ons Heeren 1388. den ρ dag in$cptemb. ^

XXIIL RESOLUTIE, waar by blykt, dat den Hoofd-Officier der Stad Utrecht in dev tyd^

als Ambachtsheer van den Nyen Oort, het Schout- en Secntaris-ampt
vergeeft y den 11 en lû Januar. MOCCXII,

Lunte den i S January mi^ccx i r.

Rapporteerden de Heeren de Milan Visconti, eq
van Cuylenburg, dat Haar Ed:, ingevolge van des?
Vroedfchaps Refolutie Commiflbriaal, van den elfden
defes, haddçn geëxamineerd, aan wie dat ftond dç
begevinge van het Schout-ampt van den Nieuwen
Oort , en bevonden hadden uyt de reiroada , dat
het felve Schout-ampt en Secretariaat, aldaar van im-
mémoriale tyden , en wel fpecialyk federd denjaaro
1 f84. fucceifivelyk tot nu toe was begeven geweeft
door den Heer Hooft-Schoutdefer Stad, als Ambachts*
Heer van den Nieuwen Oort j waar op gedelibe-
reerd zynde, heeft de Vroedfchap verftaan, dat het
voorfz. Schout-ampt, als nu vacant dpor doode van
Rombout van Vekhoven, Notaris, ial blyven als van
ouds ter collatie en difpofitie van den Heer Hooft-Offi-
cier defer Stad , in die qualité Ambachts-Heer vat^
den Nieuwen Oort. En zyn vervolgens de voorge-
melde Heeren Gecommitteerdens, voor haar genome
moeyre en gedaan rapport, bedankt. Accordeertin
kenniiTe van my, Ev. Harscamp.

JMaandag dm ii Jmuar^ mdcçxii.

Ter Vergnderinge voorgebracht en gelefen zyn-
de een ade van den Heer van den Eng, Hoöft-
Schout dcfer Stad , van dato den April
1667, waar byzynEd: , in qualité als Am-
bachts· Heer van den Nieuwen Oord , tot Schout al-
daar aanfteld Rombout van Vekboven, Notaris, gelyk
mede noch een Refolutie van de Vroedfchap van den
April 1667, waar by de Vroedfchap , als Superin-
tendenten van de refpeftive BagynenConventen, Hie
rufalem en Bethlehem , en in die qualité Ambachts-
Heeren van den Nieuwe Weerd , het Schout-ampt
aldaar confereien opdenfelven Rombout van Vekho-
ven, als nu overleden} heeft de Vroedfchap na deli-
beratie verfogt en gecommitteeec de Hecren de Milan
Visconti, en Cuylenburg,orame teexamineren en de
reiroaéta na te fien, aan wie dat vanouds competeert
de begeving van de voorfz. twee klcyne Schout-amp-
ten, voorgemeld, en de Vroedfchap dienaangaande
te dienen van Haar Ed. advi?. Accordeert,inkennifle
van my, Ev. Harscamp.

Buyten tivyfel heeft den Hoofd-Officier in zyne voorfz. qualiteyt, ook het recht om jaailykt Schepenm vm den
voorn. Gerechte aan te fielten, gelyk onder anderen uyt dit navolgende voorbeeld blykt, ' ' ......

Nominatie van Schepenen van den Gerechte van den Nieuwen Oort ^ over den jare 1715.

Jegenwoordige Schepenen, Jan Stevenfz Bakker, Ryk van Toorn, Qerrit van Pylfweerç, Gerriç VcÇt
heul.

Nieuwe genomineerdens»
Willem Verheul, Gysbert Janfz Bakker, Jan Pieterfz Hack, Ysbrant Vcrmculeo.
Verioekende aan den Hoog Wclgeboorcn Heer, dep Heerc Paniel dc Milan Vifcomi, HcfrevanKy-
UI, DetL ' Ε A veld

-ocr page 38-

B4 VAN DEN STAAT DER STAD

veld, den Ouden Ryncn Heycop, Hooft Officier der Stad Utrecht &c., in die qualité Ambachtsheer van dc-
fen Gerechte van den Nieuwen Oort, daizyn Hoog Welgebooren tot Schepenen van den voorfz. Gerechte
van den Nieuwen Oort, over defen jare lyif-, eligere en committere, die het zyn Hoog Welgebooren ge-
lieven fullen. 'Aldus genomineert by de jegcnv^oordige Schepenen, tenoverftaanvanHenrickDons,Schout
van den voorfz. Gerechte,op den 28. January 1715. Onder ftont, in kennifle vanmy, ende getekent, Hen-
rik Dons. Defe nevenftaandc Nominatie aan ons, in qualité voorfz., geprefenteert zynde, door Henrik Dons ,
Schout van onfen voorfz. Gerechte , foo hebben wy tot Schepenen van onfen voorfz. Gerechte geconti-
«ueert JanStevenfz.Bakker, Ryk van Toorn, Gerrit van Pylfweert, ende Gerrit Verheul, jegenwoordige
Schepenen, om over defen jare lyi j. te dienen. Aétum Utrecht den 14 Meert lyif., ende was getekent.
Milan Vifconti.

Schoongenomen uyt het gene alhier ter neder is ge β eït\ niet kantegengefproken worden ^dat de Hoofd-Officieren der Stad·
Utrecht in der iyd ^ als Ambacht sheeren van den Éièwwen Oort^ de Schouten ^Schepenen, en Secretarijfen van den
felven Gerechte aanfiellen··, zoo blyft het evenwel der Ed. Mog. Heeren Staten Gerecht: het welk de tranfportenen
sndere a^itn, die voor dit Gerecht gepa£eert worden, duydelyk te kennen geven. Een tranfport uyt allen zygtmeg.

Formulier van een T'ranfport.

Wy Hendrik Öons', Schout, jan Stevenfe Bakker, ende Ryck van Toorn, Schèpenenvan den Gerech-
te van den Nieuwen, of Lagen Oort, buvten by Utrecht , der Ed. Mog. Heeren Staten 'sLands van U-
treehts Gerechte, van wegen den Hoog Welgebooren Heere, Daniel de Milan Vifconti, Baron des H.Room-
fçhen Ryks, Heere van Nyveld, den Ouden Rhyn , en Heycop, Hoofd·Officier der Stad Utrecht,
en in die qualiteyt Ambachts-Heer vgn defen Gereçhte , doen kond, dat voor ons quam in den Gerech-
te, &c.

Alles zonder arg. Aldus gepafleert op den 24 April des jaars 171 j. Des t'oirkonde is by den Schout beze-
gelt, en by denfelven, als zynde mede Secretaris des Gerechts, ondertekent aldus, Hendrik Dons.
Het fchynt in den eerflen opflag vreemd te zyn^ en tegen malkanderen te flryden^ dat ymand word gefegt AmbachtS"
beer in een anders Gerecht ie zyn ? Tot oploffing van defQ [warigheyd kan waarfchynlyk dienen^ dat nadien de be-
geeving van het Hoofd-Officiefs-ampt [der Stad Utrecht^ eertyds door den Bijfchop^ daar na door Keyfer Karei ^ en
verder door de Heeren Staten pleeg te gefchieden^ denfelven Hoofd Officier^ als hun Officier en in hunnen eed zynde^
de regeering van defc Ambachts-heerlykheyd, in haren naem heeft waargenomen\ zoo dat hy^ om eygentlyk tefpre-
ken, geen Ambachtsheer ij, als in den naarn van Haar Ed. Mog. en hunne plaats bekleedende. En [choongeno-
wen in den jare de Stad van Utrecht het recht van begeeving van het voorfz. Hoofd-Officiers- ampt verkres"
gen heeft, foo blyven échter de Hoofd-Officieren in der tyd uimbachtsheeren van den Nieuwen Oort'y{gelyk^y aldus
genoemt worden in het opfchrift vandebrievenvan Haar Ed. Mog. die aan het voorfz. Gerecht toegefonden worden)
overmits zy als Hoofd-Officier enhunne commiffie ontfangenvan de Heeren Staten ^en aan Haar Ed. Mog. den eeddoen^

XXIV^"TRANSP0RTBR1EF van de Heerlykheyd van Hoog-Laag-en W^efiraveriy ten behoe-^·

ven van de Stad van VtrecM. dm 3 May MOCXLF,

Dat voor ons gecompareert is Beernt ter Beek
van Coesvelt, Notaris binnen der Stad ü-
trecht, als gemachtigde van den Hoog ge-
boren Heere Willem Frederik , Grave van
NaiTauw , Gaizenellebogen, Vianden , Dietz ende
Spiegelberg, Heere tot Bilfteyn, Baron totLiesvelt,
Stadhouder in Friesland, Land Commandeur, Collonel,
&c., daar by hem Comparant geconftitueert en vol-
komen macht gegeven wort, omme uyt zyn Hoog-
gemelte Excellentie naam , als Land-Commandeur der
Balye der Ridderlyken Duytfchen ordens binnen U-
trecht, over te geven, ter plaatfe fulks behoort, ten
behoeve van de refpeftive kopers, aliulke partyen van
Ambachts-Hcerlykheden ende Landen, met haren ap-
pendentien ende toebehoren, als naar voorgaandeCa-
pittulaire Refolutie van zyn Hooggemelde Excellen-
tie , ende van de gemeene Heeren Commandeuren der
voorfz. Balye , in dato den 26 Oftober 164^, ende
met Odroy der Ed. Mog, Heeren Staten's Landsvan
Utrecht, in dato den 21 April 1643 , van wegen der
voorfz. Balye by openbare ophanginge zyn verkoft,
mitsgaders omme de voorfz. Ambachts-Hcerlykheden
ende Landen, totlaften van der voorfz, Balye, tebe-
loven te vrycnende waren, naar inhoud van de voorfz.
Capittulaire refolutie ende koopcedulle, met de con-
ditiën daar by verhaalt, vermogens de procuratie by
zyn Hooggemelde Excellentie, onder zyn hand ende
pitzier gepaifeert, den 15 November 1644, hier by
originelyken vertoont, ende hier na van woorde tot
woorde geinfereert, Willem Frederik, Grave tot Nas-
fauw, Catzenellenbogen, Vianden,Dietz, endeSpie^
gelberg, Heere tot Bilfteyn, Baron tot Liesvelt,
Stadhouder in Friesland, Land-Commandeur,· Collo·
nel, doen kond, dat wy geconftituecrt en machtig ge
re van Juftitic tot Vianen , ende Johan Toll, woo·^
nende binnen de Stede van Rhenen, mitsgaders Johati
van Overmeer ende Beernt van Coesvelt, beyde No-
taris binnen Utrecht, famentelyken, ende een van de
voorfz. vier Gecommitteerden in het byfonder,ommc
uyt onfen naam, als Land-Commandeur der Balye des
Ridderlyken Duytfchen orden, binnen der Stad U-
trecht , ten behoeve van de refpeétive koopers,
ofte die in plaat ze van eenige der fel ver koopers
zyn gefuccedeert, by de betalinge van den laat-
ften termyn der koeppenningen , over te geven,
ter plaatfe fulks behoort, almlke partyen van Am-
bachts- Heerlykheden ende Landen , appendentien
ende toebehooren , als naar voorgaande Capittulai-
re Refolutie van ons Land Commandeuren gemee'nc
Heeren Commandeuren van de voorfz. Balye, in dato
den z6 Odober 1042 , ende met Oétroy van de Ed.
Mog. Heeren Staten 's Lands van Utrecht, in dato
den 21 April 1643, van wegen de voorfz. Balye by
openbare opveylinge zyn verkoft 5 ende fullen voorts
de voorfz. Arabachts-Heerlykheden ende Landen, toe
laften van de voorfz. Balye, beloven te vryen en wa-
ren, naar inhoud van de voorfz. Refolutie ende koop-
cedulle, mette conditiën aldaar verhaalt, na de welke
de voorfz. Ambachts-Heerlykheden ende Landen zyn
verkoft j belovende van weerde te houden het geenç
by onfe Geconirnjtteerden, ende y der van henluyden
byfonder, hier inne fal worden gedaan. T'oirconde
is defe by ons onderteekent, ende met ons opgedrukt
zegel beveftigt, den if November, in's Gravenhagc
1644, en was ondertekent, Willem Frederik Grave zu
Naflauw, ende befyden gedrukt met een cachet in
roden wafche, met papier overdekt. In krachte van
welke procuratie hy Comparant, tci? behoeve der

li L

Bti'

([{f
Mi

•"T

maakt hebben, cpnftitueren en maken roftehtighydelfn,] Stad Utrecht, ende de Regeerderi derfelver , over-
J^r, Cornelis de Vianen, RaadOrdinarisin ücivame-Jgaf de Ambachts-Hccrlykheydyan WcUrvcd, gele-
gen

-ocr page 39-

gen aan de Weftzyde van den Rhyn, buytendeTol-
lefteeg-poort der voorfz. Stad Utrecht, ftrekkende vol-
gens de Legger van de Ed. Mog. Heeren Staten's Lands
van Utrechr, over omtrent twintig hoeven, of drie
hondert feventien mergen lands, met de gerechtig-
heyd van de thins van twee penningen uyt yder mer-
gen 'sjaars, te betalen Martini in den Winter 5 ende
daar toe tranfporteerde hy Comparant noch in de
qualité voorfchreve , ten behoeve alvorens, vier-en
twintig mergen ende omtrent twee hond foo bouw-
als weyland, binnen de voorfz. Ambachts-Heerlyk-
heyd gelegen , ftrekkende uyt de halve floot, leggen-
de tuflchen die land ende den Rhyndyk, Wcftwaarts
op, tot in de roode Weetering, daar ZuydwaartsCor-
nelis Janfz. Keyfer, ende NoortwaartsdeLand-Com-
mandcurye binnen Utrechtnaaft geland zyn, daarvan
bruyker is Jan Gysberiz. van Benfchop, omtrent het
voorfz. land woonachtig; gelyk hy Comparant in de
qualité ende ten behoeve als vooren noch tranfporteer-
de de Ambachts- Heerlykheden van Hoog-ende
Leeg- Raven, leggende aan de Ooftzyde van den voor-
fchreven Rhyn,buyten Tollefteeg·poort der voorfz.
Stad Utrecht, ftrekkende mede, volgens de Legger
van de Hooggemelde Heeren Staten , over omtrent
twintig hoeven, of drie hondert twee-en twintig mer-
gen lands, mette gerechtigheyd van de thins van twee
penningen jaarlyks, uyt yder mergen j ende daar toe
noch (es campen weylands, binnen de voorfz. Heer-
lykheden by den anderen gelegen , groot te famendar-
ticn mergen, twee hond , die gebruykt worden by
diverfche pachters, foo binnen als buyten Utrecht
woonachtig , daar Wcftwaarts aankomt den Rhyn-
akker 5 ende daar toe noch de helfte van drie mergen
vier hond weylands, mede by de voorfz. kampen bin-
nen de voorfz. Ambachts-Heerlykhcyd gelegen, daar
van de ander helfte toekomt Willem Gerritz., buy-
ten Tollefteeg póórt voorfz. woonachtig 5 ende dat
op de laften van de ongelden ende banwerken , daar
raedc de voorfz. partyen bevonden mogen worden bc-
fwaart te zynj uytgefondert, dat de voorfz. vier-en
twintig mergen twee hond lands in het oudfchildgeld
fullen hebben te betalen eenoudfchildop ydermergea
'sjaars, mette verhoginge van hetfelveoudfchild, ten
ware de gemelde Heeren Staten defelve hier naar ho-
ger quamcn te befwaren; ende wortdit transport me-
de gedaan, onder conditie, of hier na eenige Leen-
Heeren \vilden fuftineren, dat de voorfz. Ambachts··
Heerlykheden aan henluyden te leen gehouden moe-
Hen worden , in fuiken gevalle de Stad Utrecht dc
defenfie daar van tot haren pericule ende koften fon-
de moeten aannemen , in conformité van de koop-
cedulle ende conditiën, daar na de voorfz. Ambachts-
Heerlykheden zynverkoftj belovende hy Comparant,
in de qualité voorfz., tot laile van zynen principale,
na inhoud van de koopcedulle ende procuratie voo-
rens geinfereert, de voorfz. geiranfportccrde partyen
van goederen tc vryen ende waren , naar rechts be-
horen, ende na coiluyme des Geftichts van Utrecht,
overleverende hy Comparant hier neffens copye au·
thentycquc van de Refolutie van de Ed. Mog. Heeren
Staten'sLands van Utrecht, daar by haar Mogenthc-
; den, Staatsgewyfe, belieft hebben , in de verkópin—
;^ge van de voorfz, partyen van goederenen Ambachte*
î^ Heerlykheden, met infertie van de Refolutie, dicCa-
' pittulariter by de Heeren Land-Commandeur ende ge.·
meene Commandeuren op den 16 Oöober tot

de verkopinge van de voorfchreve partyen van goede·
ren was genomen, ende daar toe copyeauthtntycque,
dat zyn gemelte Excellentie op den 17 Maart ,
alle de capitale kooppenningen tot vyf-en dartig duy-
fent twee-en .twintig guldens, ten behoeve van dc
Land'Commandeurye behoorlyk heeft geveftigt ende
verfeekert op zyn Kafteel ende Baronnie, genaamt
Lies velt, gelegen'tegens omtrent de Stad van Schoon-
hoven over,endeop alle appendentien van dien, inde
leenbrief gefpecificeert ; gelyk hy Comparant mede
overleverde Extraób uyc de Legger van de Ed. Mog.
Heeren Staten's Lands van Utrecht, voorensgemen-
tioneert} alles conform voorgaande Refolutie ίη dc
koopcedulle.Prsefentibus Johan van Overmeer,Schout,
Willem Gerritz. Vermeulen, endcAdriaan Adriaanfz,
Vermeulen, Heemraden.

VAN UTRECHT. I BOEK. 1. Ί1Ζ

XXV. RESÜLUTIEN , rakende het koopen vandeHeerlykhedenvan lollefieeg , ofkleyne Coveh*
wade, en van St, Cathar^e en Ί Lynpad, den ij May m 3 Juny MD CCXV.

Luna den 27 May mdccxv.

A .

Gehoort het rapport van de Heeren Gecom-
mitteerden ter direöie van Stads Finantie,
agtervolgens Vroedfchaps Refolutie Com-
mifibriaal van den 6. defer, heeft de Vroed-
fchap eenparig de Heeren Borgermeefteren en Gecom-
mitteerden j[er befchryvinge verfogt , en geauthori-
feert, om van Haar Ed. Mog, voor defe Stad tc ko-
pen de Ambachts-Heerlykheden van Tollefteeg, en't
Lynpad, ten meeften profyte en minften pryfc van de
Sud.

Lun<e den 3 '^uny mdccxv.
De Heeren Borgermeefteren hebben ter vèrgade-

jil in voorige tyden heeft de Vroedfchap noodig en voor de Stad dienflig geoordeelt, om over de Amhachts-hcerlykht"
den in de Fryheyd van hare Stad gelegen, met Haar Ed. Mog. te bandelen , en die te kopen , zoo als U fien is
uyt defe twee volgende Refilutien.

Extraëi uyt de Refilutien van de Vroedfchap. Lunee den 10 May mdclxxxvi.

De Heeren Borgermeefteren cn Gecommitteerden ter befchryving zyn verfogt, en geauthorîiicert met dc
Heeren Haar Ed. Mog. Gecommitteerden tc fprceken, ende handelen over de Ambachts-Hcerlykhcdenigc*
legen in dc Vryheyd van defe Stad, op rapport»

Extraü up de Refilutien van Haar Ed. Mog. Martis 11 May wdclxxxvi.

Dc Heeren Schade, Ruyfch en andere Haar Ed. Mog. Gecommitteerden tot het verkopen van de Landc-
ryen der Carthïiy fers, worden verfogt, dat bcfoigne te willen voltrecken, ende daar van ter naafter befchry-
vinge van Staten rapport tc doen, mitsgaders te willen examineren het vcrfoek van de Heeren van de Stad,
om te mogen in eygendosa hebben dc icfpcdive Gerechten .leggende buyten de Poorseo der Sud Utrecht.

xxvii

ringe gerapporteert, dat Haar Ed., agtervolgens des
Vroedfchaps Authorifatie van heden agt dagen, voor
deiè Stad hadden ingekogt van Haar Ed. Mog. dc
twee Ambachts-Heerlykheden in Stads Jurifdidie,na.»;
mentlyk, van Tollefteeg en 't Lynpad, om 2000. guW
den te famen : waar op gedelibereert zynde, heeft de
Vrocdfchap haar het fclvc wel laten gevallen , en dc
Heeren Borgermeefteren voor haar genome moeyte in
defen bedankt, en Haar Ed. voorts geauthorifeert om
tot betalinge van dc voorfz. Heerlykheden ter voorfz.'
fom van 2000. gulden te flaan ordonnantie op den Heer
Thefaurier van Voorft , cn is voorts eenparig gereibl-
veert, cn vaftgefteld , dat de Schoutampten van de-
felve Heerlykheden by vacature niet gratis fullen wor-
den begeven , maar dat dc Stad , daar uyt van hare
kooppenningen zal worden gededomageert.

-ocr page 40-

36 VAN DEN STAAT DER STAD

XXVL TRANSPORTBRIEF vande Jmbachts-heerlykheydvande Kleyne Covelswade m Tol-

fleegy ten behoeven "uan de Stad van Utrecht, den 18 Maart MI>QCXVL

at voor ons quam in den Gerechte de Heer en
Mr. Johanvan Nportwyk,bedienende Rent·
meefter van de Dofcnàineti 'sLands van Ü-
jtrecht, cndé verklaarde in die qualité, in
Icragtevailde RèfoIutieVandcËd. Mög. Heerén Staten
'iLafids vp Utrecht , op den 5 Juny lyif. hier toé
fpecialyk ààn hem Cöniparaiit verléent, alhier ver-
toont , éh geregiftréért, by défen te cèderéii, tranf-
pórteereii·^,,, op te dragen , en in vollen evgertdom
över tè'gevén, aan en teii behoeve vân de Ëd. Agtb.
Héeren Borgérméefl-èren en Vroedfchuppe dér Stad
UtrechtV 'dé Ambâchfs-hééïlykheyt vân défen Geréch-
te, met allé prpëfniflèntien, gerechtigheden éri émo-
lùthctiteh, dié daai';t'óé bchööi-en alsfc , het ftellén
Vfttt'Sthöüé', GàdÊfiîîéeftér, Sétrétaris, Schepenen,
éh allé 'c géne vérder dââr aan föüdé
mo^èri'déjl^Hdéreh j véfkiaféndc hy Heere Compa-

rant, van devoorgeroerdéAmbachts-heerlykheydjCfi
van allé aârié , regt en toefeggens, 't geene welge-
melte Haar Ed. Mog. aan dit getfanfporteei-de eenig*
fints hadden, volkomen te rénuiitieren , en vertyen,
ten behoeve als vorens mét bekenteniiTe, dat deuyt-
géloofde kooppenningen voldaan en betaalt zyn. Be-
lovende dérhal ven, dat zyne Heereti principalen dit
getranfporteerdé voor alle op-én aanfpraak Tullen vrycii
en waren , fottdér arg. PriEÎenten , Johan Baak,
Schout, Johannes van Schalkwyk en Huybert Achter-
berg, Schépeneti. Aldus geëxtraheert uyt het regi-
fter van tranfporten en plegteii van den Gerechte van
de Kleync Covélswade enTollefteeg; mitsgaders, na
gedane collatie , is-defe daar mede, voor Γ00 veel 'c
geëxtrdhéerde ââllgaât, bevonden te accorderen. By
my Secretaris. '

ι- -i

\ /.pÜtrccht, ende verklaarde in die qualité, in
kragtê van de Réfolutie van de Ed, Mog. Heeren Sta-
ten'sLands, van Utrecht , op den 5 juny. 171 j. hier
toé rpécialyk aan hem Comparant verleent, alhier
vertoonç en geregiftrceft j,,by- defén te cederen ^ tranf-
piortçreil^ "op.tadra'gen, in yollç;i eygçndomover
te gev^ii^.'^^. en .ten behôèvV, van dë, Ed. Achtbare
Heéxehj Borgérmeeftcren Vroedfchappe der Stad
Utrecht.,. , de Ambach^-heerlykheyt van defen Ge-
rechte," met alle praîcminentiçn,^ gerechtigheden, en
cmoluniëöten, dre daar toe behooren, alsie, hetftel-
len.van $chout;, Gadcrmeefter, Secretaris, Schepe-
nen, Oerechts-bode , en alle 't gene verder 'daaraan
foude mojÈçendcpenderen; verklarende hy Heere Com-
p'atant, van de voorgeroérde Atiibachts Heerlykhcyt,'
én van alle a^ie , régt ert toefeggens','t gene welgè-
melte Haar Ed. Mog. aan 'dit getranfporteerde ecnig-
iïnts haddén , ' vólkoracn te rënuntieren eri vertyen,
ten béhoeye als voren, met bekentenifle, dat de uyt*
gelóófde kooppenningen voldaan én betaalt zyn ·, be-
lovende derhaiven dat zyne Heerén Principalen dit ge-
tranfporteerdé yoör alle op- éh aanfpraak fiillen yryen
én warén, fonder arg. Praerentén', Jacobusvan Î)riel,
Schout, Teunis Janfen Êerfelings, Cornelis Ooyer-
dên.vàn Maarrchallçèrweert, GerritVrè'em, en Ger··
rit de Coole, Sçîiepenen. Aldus geëxtraheert uyt het
régifter van tranfporten en plégtén van den' Gerechte
νάη Câtharyhen;, Hogèvvcyde êndé Lyiipad, mitsga-
ders ha gedane collatie is défe daar méde , vóorlfop veel
't geëxtraheerde aangaat, bevondéh te accorderen. By
my Secretaris. .

XX'Wi..^ ' TRANSPORTBRIEF van de Ambachts-heerlykheyd van Catharyne, JHooge fFeyde,
tÂçn!\ vn-D-^ii- ^^ Lynpadi ten behoeven als voor en, den 20 Februar. MDCCXFl.

·''' ί V4 1,3 ,1J;■ · Î. " i .J

it voor ons quam ïn den Gerechte de Heer
en Mr. Johan j.van, lSloortwyk, bedienende;
jjK.entmeefl:er van de Oomainen *s Lands van

XX V111. ARBITRALE üytfpraak, ^'aar by de eygendom van dê-Ihins-heerlykheyd vm denOm^

loop van jt, Marie, voorde eem helft^dan het Capittel vanSt. Marie,
en voor de andere helft ad» de Stad vak Utrecht toegeweeCen w&rll
..r-:; . in het jaar MCXCVL ' y"" ~ ^

Tot hm htirip -vm ύύ infiniment ,moctde Lofer naflaan Ant. Mattha:us de Jure Glad. cap. xxi i r'. num. 7.

Λ \

îiièpio qu^e fuît înter Canonicos S. Maria {5? CîA
\ vcE TrajeSlenfes de domo^ qua efl juxta pon-^
. ^ tem urhanum fupra foptum^ quarn adifica- '
'uerunt Canmici ^ '6? de terra, qua eft ah\

rla Decanoy Canonîtis Wîlnodo^ Gheldulfo , Momfacfd\
HugoneTibaîdo i Miniflerialibus Alfèro ξβ Alberto à%
JVulvinne, Andréa dt tVèrtonden, Lamberto de A^Gt'·
rardo de Foerne, Werfiero Calvoy Francom Binte^ Lub^
berto de Wedene, Alheronedt ÎVoe'rden^ Huhèrto de Boe-
ftnchem, Wîlhelmo Onkdege, Êrnèflô filiù Alferi-, Sca^
binîs Gherardo de Foro i Gherardo dê Μοβ, Ambroftb
Romanoy Gerardù de SanUa Maria ^ J^êrnero^ 'ïheodo'^
rico de Driek, Thîtgero, Wilhelmo, Theoderico, Lu'
dolfo, Arnoldo j Con/ulibus civitatis Machelmo, Frederico,
Theodorico Gunthero, Erenberto , JVilhelmo, Chriftiano ,
Reynero ^theodericö tHermanno i^î^^ilhelmo Bloc ^Hugone,

Dit is dat duytjcb van defen Latynfche brieve.

Een gefchil dat was tuiTchen den Kanoniken van
St. Marien en den borgers van Uirccht > van eenen
huyfe dat ftaat beyder Borgbrugge op der graften,
die de Kanoniken getimmert hebben , ende van den
lande dat ilrekkendc is van den fél ven huyfe tqt Sc.
Marien kerkhove toe, tuiTchcn den Steenwechcndeq
huyfe'n dié,daar tegens ftaan aan die2uytzyde,byRa-
de der Vocrften der Mecrekcrken van Utrecht,alsfc.
Heer Wouter, Proeft tot St. Pieter$ Ifeer Gocntaat,
Proeft tot Elft'en 'Archidiaken, HfeicrGysbert,De-
keó tot St. Jan , wclk gcfchü in deföt

eadem domo ufque ad cimïteriim S. Mariœ înter viam L·'
pîdeam domos oppofitas a parte meridîonalî^confilio Prio-
rum Traje^enfis ecckfice ^ videlicet ÎValteri Prapofiti S.
Pétrît ^Cpenrarài Prapoftti de JLlfi Ιβ Archidiaconi^
Gifellerti i5ecani fantVi yohannis, terminaîa efl in hune
wodum. Omnîs proventas padî^la domus tedificiorum,
qua funt in prafata terra-imedietas erit Canenîcorum ξβ
medictas cîvium , ad adîjicîa paranda vel reparanda Ca-
non'ci ^ cives ex aquO facient expenfas. Siquis vero Ca-
nonicisyel civibus contra ordinatîonemîfiam mare iempta- j
verit ^ dampna ^ expenfas qüocunque modo emergentes Ca-
ytonîei ^ ri^ves aqualiier fiifiinebunt. TransaStio iflafir-
wata efl perpromiffionem datafide firmatam a Oecano^(3
Canonicis^ MinifterMibùs Sandli MartUi, civthus in
prafentia ckri trtijeSienfiS coramprddiitis Ordinatoti
bfts hujus coMpofitimis i qui ordinatores promiftrunt^ qu&d
β vel Camnîci vel cives ab hac compofttîone recedere vel-
ient^ ipfi ordînationm fuam fervarevûleniibus affifltrede-
lerent. - A^a Junt hac anno Dominica incarnatîonis m.
c. 'x.cvi. coram tefiibus hîsy Theodorico majore ^rapofito,
Walthiro S, Peïri Prapoftto, Conrardo de Εΐβ Prapo-
fiio^ Gifeîberio S, Johéinnis pecano , RmiMdo S. Ma*

-ocr page 41-

VAN UTRECHT. I. BOEK. I. TIT. Ïf

manieren : alsiê,dat alle die vcrvalîe van delen huyfe,
cnde defer timmeringc, die gefchieden fullen in den
voorfz. Lande, die helfte hier of der Kanoniken, en
die ander helfte den borgeren toebehoren fullen, want
{y gelyken kofte doen ίuilen. Ende foo wie van de-
ien Kanoniken, ofte borgeren tégens defc Ordonnan-
tie doen woude, öf fchade,of kollemet eenigerhande
manieren daar af quame, die fouden die Kanoniken en
borgersgelyk lyden. Dit gcfceyc, is gefchiec met be-
loften , met goeder trouwen van den Deken ende van
den Kanoniken, ende Dienaars St. Martini en der bor-
geren t'Utrecht, in tegenwoordigheyt der Ecclefien
van ücrechc, en voor die voorgenoemdeordineerders
defer makinge, welke ordiriëèfders loofdén, waar dat fa-
ke, als dat dcfe Kanotiikcn of borgers afgaan woiiden
van défcr niiakinge,aÎsdat fy haat ordineringe holidèn
wouden en biftaân zoóden; dëfe dingen zyή gefchier,

xxix.~br7ef
in het jaar ons Heeren i voor deiê tuge. Als
Heer Dirk Prooft der grooter Kerken, Heer Wouw
ter, Prooft tot St. Pieter, Heer Coenraat, Prooft van
Elft, HeerGysbert, Deken tot St.Jan, HeerRem-
bout, Deken tot St. Marien j Kanoniken, Wilnoed ι
Geldolf, Bonifaes, Huge, Tibbout; Dienllmannej
Alfer en Aalbert van Wulvinne , Andries van Wer-
konden, Lambert van der A , Gerrit van Voern >
Wernaar die Kaal, Franke Binte, Lubbert van Wfr·
dene. Aaibaren van Woerden , Hubert van Boezin-
chem , Willam Onledige , Eerft Alfersioen; Scepencj
Gertït van der Mafe, Brocnys "Wemaar, Gerrit vah
St. Marien, Gerrit van der Marche, Warnaar, Dirk
van Dricl, Didger, Willem,Dirk , Ludolf, Arent j
Raadsluyden der Stad, Machelem, Frederik, Dirk,'
Gunter,Ërmbrechc, Willem, Kerftiaan, Reynaar ·
ÏDirk, Hermârî, Willem Blok, Huge.

waar by de Stad van Vtrecht aan Jacob Sloyer s Henrick Scultinxfen verkogt
heeft hare helfte van de voorfz. Jbins-heerlykheyd, op St. Jhoma àvond
MCCCLXXVIIL

yoeg hier hy Anton. Matthaeus de Jure Glad. cap. xiv.

y Bofgemeefters, Schepen, Raad, én
gemcch Oudermans van den ouden
Raad, ende van den nieuwen der Stad
van Utrecht, doen kond ende kenlyk
allen luyden, dât wy mef goéden voórfien ende wel-
beraden eendtachtelyken verkoft hebben, jjiêob
Sloeyer, Henrik Schultinkz., onfeh burger, ommc een
feker fomme van gelde , die hy ons vol en al betaalt
heeft, den leften penning met dett eérftéii, ende die
wy voort in onfe Stad oirbaar gckeerc hebbèn, alife
onfes Stads fchout nïicde te betâlcn , ruérisnde van den
oorloge , dat lafacft^ was tuiîchent der Gceftcilyk-1
heyd van Holland y'èttde ons, cndd mttdé van dénfbu-
denicrs j die wy var» denfelven oorloge hielden, cnde
ook van onfe Stads^ iluyfen op de rï'idaweii Waart,
onfe Stad rechc eôde rente, alsle vaW den Omtiiéloop
by St. Marien, metalfulken recht,rantróerteeri Îicét-
lykheden alfoo duar tbebehöort, alfoo'vry cnde in al^
len denfelven reéhte, gewoonte értde heerkome,alsfe
wy 't hüar toe daaV gebad hebben, metten renten van deii
ovcrftekeindeLyrtmarkt', eii daar dén Deken en Ka-
pittel van St. Marie t'Utrecht, dat wederdeel van
den voorfeidcn rechte ende renten, rantfoene ende fféeï-
lykheden of toebehoöti;, welk recht ende renten, rânt-
Ibene ende Heerlykhedert, en die renten van der óver-
ileke vöörfz., in allen manieren alsfc Bier voren be-
fchreven ftaat, Wy den vöórfèiden jacob Slbeyerklaar-
lykc opgedi'agen, gegeven ende qûytgefch'ôldén lïeb-
ben, geven ende quytfchelden met deffen tegenwoor-

digen brieve, ende hebben gelooft,ende gelovenvoof
ons ende voor onfé nakomelingen > den voorfeidcn Ja-
cob Sloeyer ende zyne nakomelingen, defe voorfeide
rechten, renten, rantfoenen en Heerlykheden , ende
die renten van den oyerfteke voorfz., te waren, al-·
foo vry ende in alle dien rechte, dat wy hiertoe daar
gehad hebben , ende alle kommer af te doen 5 me-
de foo hebben wy hem gelooft, waar *t dat *et
ymand ware die heni zynen pacht ende renten niec
en betaalde , alfoo die termynen geleden waren , en
die Kameraar van St. Marien t'Ütrecht, cnde Jacob
vööricit, ofte zyrié nakomelingen, om genigehuren<
pâcht cnde rénteh daar te nwnen , ofte dat zy haare
rântfoenen niet betaalden, àls't voorfz. waar, datzy
jidan doen mogen fuik recht aïs daar op ftaat j dat is te
verftaàn, den pachtenaars hare deuren cnde venfteren
af te hangen, en niet weder aan te hangen , zy en
Hadden eerft van haren pachte, rente cnde rantfoenen
voorfeit al voldaan. En waar't dat't hem des ymand
weerde , of hinder of gewelt hier tegen dede, dâiî
fouden wy aan hem rechten , gelykerwys of hy onfëi
Stad felve dede , ende wy des voorfeide» goets niet!
weerloos geworden en waren. In kennifle defer din-
gen, foo hébben wy Borgemeefters, Schepenen, Raad
ende gemeen Oudermans van den oude Rade, cndö
van den nieuwe der Stad van Utrecht, onfe Stads groteit
zegel· aan defen brief gedaam Gegeven in 't jaar on$
Heren 1378, op St. Thomas avond»

iööc. ^

RESOLUTIE, nopens het koopen vati de helft der voorfz». Thitis-heerlykheid, ν au dt
Wed. en erfgenaamen van Johdfi de Sandra , voor de Stad van V·*
trechti kneffens den IraHffortbriéf, in dato den i emj Jpril MOCQ,
Luna den % Jpril UDcc. iren-GecommittcerdeBs voor der/êivermoéytcbedanicr»'

De Heeren van der Nypoort, Ram , ende de
I Milan, hebben ter vergadferinge gerappor-
teert, dat Haar Ed» ingevolge van de autho-
rifatie van denxf Maart lààtftleden, finalyk
hadden gehandeld, ende in kope overgenonieh , van
de Weu. en erfgenamen van den Heer Sandra, dé helf-
te van den Heerlykheyd van den Ommeloop in de
Zaleftraat, daar de wederhelfte van competeert, de
Heeren Decan , en Kapittulen van St. Marix, ende
dat voor de fomme van acht hondêrt gulden, vry
geld, boven een honden gulden tot cért yereeringe,
volgens de koopconditic daar van opgereclit, en we-
dcrzyds^ondertekent. Waar op gedelibereett' iyhde,
heeft de Vroedichap haar het feite wel laten gevallen,
«tadi df Voorfï, koopgeapprobcert, wordende de Hee-
'fransportbritf in dato den deniy JpU m dcc.

Jjifitouw Magdalena Outvorft, voor höarfèïvcni
ende als weduwe ende boedelhoufterVanden Heer Jo-
han dc'Sandra, in zyn leven Heere van Ter Oye, als'
mede de Heer François Elliöt, als man en" Voogd van '
JufÏTOUW Margareta de Sandra , nagelate dochter endσ
erfgenâttîè vaö de Vdornofc&de HeerèJohan'déSaiidraV
in-die qualité mede voor hein fel ven, en als mede voogd
over de vordere kinderen , en mede'£rfgenamen van
den voornoemden Heere Johan de Sandra, mitsgaders
hem nefFens zyne yoornoetade Schooliraoeder teföaiii,
ende elks in'fe byfohder fterk makende, chde dfe ratb
[câverende voorden HeerJohaflOutvoift, ïyn verdere
'mede voogd en die gereeds de vcikopingèvan^tnaljc»
' ' Ë 5 fchreve

-ocr page 42-

VAN DEN STAAT DER STAD

fchreve goed heeft geapprobecrt, cnde verklaarden de
Comparanten alfoo le cederen, tranfporteren , ende
in vollen eygendom over te geven , aan ende ten be-
hoeve van deEd.Achtb. Heeren RegeerdersdeferStad
Utrecht, de helfte van de Thins-Heerlykheyd van den
Omloop alhier binnen Utrecht, met de naam ende
Caraéler, mitsgaders het diredum dominium van dien,
ilrekkende over de huyfen en erven , ftaande aan de
Zuyd-zyde in de Zaleftraat, ende aan de Noord-zyde
in de Boterftraat tegens den anderen , doch foo verre
als de Jurisdidie van de voorfz. Heerlykheyd van den
Omloop aldaar (trekkende is , ende vorder niet 5 en
dat met recht van voorkoop, of naaftinge van alle de
voorfchreve huyfingen en erven , en daar toe gerechte
helfte van feven-en twintig gulden, feventj^en iluy-·
vers elf penningen, die uyt de famentelyke huyfen eii
erven jaarlyks betaald worden , waar van de weder-
helfte toebehoort't Kapittel van St. Mariae alhier t'U-
trecht; renuncierende derhalven daar van,en van alle
aftie,recht en toefeggens, als fylieden Comparanten daar
aan tot noch toe gehad hebben , mitsgaders van alle
brieven ende befcheyden, daarvan roerende ende fpre-
kende,met belofte van deieive te fullen vryden ende
waren, als erfkoop-recht is in de Stad en Lande van
Utrecht i bekennende voorts van de volle kooppennin-
gen voldaan le zyn, fonder arg.

XXXI. RESOLUTIE, rakende het aankoopen van de andere helfte der voorfz. Ihins-heerlyL

heyd van het Capttel van St. Marie j ten behoeven als voor en; benef-
fens den Tranfportbrirf, demeAugufl. en Decemb. M DCC.

Lma den ιβ Jugufli mdcc.

De Vroedfchap op den eed vergaderd zynde
rapporteerden de Heeren vander Nypoort
ende vordere defen aangaande Gecommit-
teerden , dat Haar Ed. met de Heeren Ge-
"Committerden van den Kapittule van Sr.Mari£e,in een
rader conferentie geweefl: waren , over de koop van
de helfte van den tiend in 't Waal, behoorendc aan
den Convente van Nicolai, ende de helfte van de Heer-
lykheyt den Omloop, welgemelte Heeren van St. Ma-
rias competeerende. Ende dat eyndelyk de Heeren
Gecommitteerden van St. Mariae gcprefenteerc hadden,
voor den voorfz. halven tient, en aankleven van dien,
contant te betalen de femme van fes duyfend eulden,
eens geld ; des dat de Stad van Utrecht de helfte van
de Heerlykheyt den Omloop, in koop fullen aanne-
men voor de fomme van een duyfend vyfhonderc gul-
den, eens geld als voorenj waar op gedelibereert zyn-
de , heeft de Vroedfchap haar het het felve wel laten
gevallen , ende het voorfz. geconvenicerde geappro-
beert. Ende zyn welgemelte Heeren Gecommitteer-
den geauthorifeert, om het felve te perfedeeren, en·
de wederzyds contraften op te ftellen, cnde te onder
tekenen, wordende Haar Ed. voor de genome moey
te bedankt. Ende is voorts eenparig goedgevonden,
cnde vcrÜaan , dat de voorfz. Heerlykheyd van den
Omloop, noyt by de Heeren Regenten defer Stad fal
mogen worden verkoft als met eenparige ftemmen.

Tranfportbrief van de voorfz wederJoelft y
in dato den iç Decemb. mdcc.

Mr. Ludolph Adriaan de Wiih, Advocaat voorden
Ed. Hove van Utrecht, cnde Secretaris van dc Wel
Ed. Eerw. Heeren Decan ende Kapitale van St. Ma-
t\x alhier , als hier toe fpecialyk geauthorifeert ende
gemagtigt zynde, foo als hy ons dede blyken , heefr,
in kragte der voorfz. volmagt verklaart, by defen te
cederen, tranfporteren, ende in vollen eygendom opte
dragen, aan en ten behoeve van de Ed. Groot Achtb.
Heeren Borgemeefteren ende Vroedfchap defer Stad,
de. helfte van de Thins-Heerlykheyd, van de Saai- en
Boterftraaten alhier, van ouds genaamt den Omloop,
met fuiken recht ende gcrechtigheyd als de voorge-
raelte Heeren Decan ende Kapitule van St. Marias
defelvc volgens brieven, handveilen , ende oude her-
komen hebben befeten, ende waar van de wederhelf-
tedc Welgemelte Heeren Borgermeeileren en Vroed··
fchappe is competerende, met dejaarlykfe thinfen ,die
daar van fullen verfchynen, aanvangende met Vrouw
LicbtmiiTe des aanftaanden jaars lyoi. ende hy Com-
jarant bekende , dat zyn Principalen van de totale
cooppenningen, ter fomme van vyftien honderd gul-
dens, vergenoegt en voldaan zyn; renuncierende over-
fulks van alle recht ende toefeggens ,fyη Heeren Prin-
cipalen aan defe gecedeerde Thins-Heerlykheyd gecom-
peteert hebbende , mitsgaders van alle oude brieven,
handveften cnde befcheyden daar van zynde; beloven-
de 't voorfz. getranfporteerde te vryen ende te waren,
als erfkooprecht is, fonder arg.

XXX11. RESOLUTIE, waar by de Thefauriers der Stad Vtrecht, in der tyd , tot Ihinsheeren

der voorfz. Jhins-heerljkheyd worden aangeflelt, den η Novemb. MDCCL

De Vroedfchap op den eed vergadert zynde,
proponeerden de Heeren Borgemeefteren,
dat dewyle de Heeren van de Stad van de
Eerw. Heeren Decan, cnde Capitularen van
St. Mariae voor de eene helft, cnde van de Weduwe
cnde erfgenamen van de Heer Sandre, al in den voor·'
leden jare gckogt hebben, het geheele regt ende den
eygendom van de Thins-Heerlykheyd den Omloop,
in ende om de Zaalftraat met den aankleven van dien,
tot beheeringe en adminiftratie van defelve Thins- Heer-
lykheyd behoorde te worden aangefteld yemand, die
den Thinsheer als van ouds zal reprefenteren , ook
twee Thinsgenoten, ende een Griffier : waar op ge-
delibereert zynde, heeft dc Vroedfchap eenparig ge
committeert ende aangeftelt, als Thinsheer van de
Thins-Heerlykheyd den Omloop, den Heere Johan de
Cafembrood , Heer van TerMoere, als Théfaurier
defer Stad, ende vervolgens de Heeren Thefauriers in
der tyd.

Eode tot Thinsgenoten Coenraad van Oofterhout,
cnde Cornelis van Soeil.

Mitsgaders tot Thins-Griffier Mr. Cornelis de Reu-
ver, Secretaris van de Policie defer Stad.

Ende zyn de Heeren Borgemeefteren verfogt,om
't gene tot het beftellen van het Thins-hof, ende de
Regalia, mitsgaders de gagie den Griffier toe te leg-
gen, zal vereyiTchen, en daar van te rapporteren.

XXXlll. LEGES , voor den Thinsheer &c, voor het paffieren van tranfporten en flegten van

huyfen en gronden in den voorfz. Omloop.

huyfen
Van een Trmfport

c Thins-hecren, yeder een pond peper
facit ^ 110

De Secretaris voor 't regiftrcren a 8 ο
Yder Schepen 6 ftuyvers. ο la ο

voorfz. Omloop.

Den Schouc
Expeditie.
Sutcn zegclJ

«O 6 a
060
O 12 O

j-T®

^ r4n

-ocr page 43-

VAN UTRECHT. /. BOEK. L Ί1Τ.

Van een Plecht,

De Thinshecren een half pond peper,facit 0108
Den Secretaris. i 40

Schepenen yder j ftuyvers. ο <Ï ο

I ö

11 O

Schout.
Expeditie.
Staten fegel.

2 18 8

XXXIV. INSTRUMENT, inhoudendezeket^ overkomfle jgemaakt tajfchen het Capittelvan SU

hiarie, en de Schepenen en Raad der Stad Utrecht, aangaande het rccbt van
Succeffievande Ihinsgoederen y gelegen in de voorfz. Thins-heerlykheyd van den
Omloop van St. Marie ^ desvrydags naom fileren Hemelvaart j MCCC^llL
Tot opheldering ΌΛη dit Infirument^ en van de natuur der Thitisgoederen ^ fiet Anton. Matthasus in Parœiniis, cap.

II. num. 40, 41, en 42.

Wy Deken en dat gemeene Capittel van Sin-
te Marien, en wy Schepenen en gemeene
Raad der Stad van Utrecht, doen kond
en verftaan, alle den genen die defen brief
ficn fullen of horen lefcn, dat wy over een gedragen
zyn gemeenlyke en met gantfchen Rade, omme twiil
die lange tyd ge weeft heeft, ende noch vallen moch-
te , alsfe van onfen vryen eygen, dat wy tot eenen
crfthinfe gegeven hebben , dat die Ommeloop heet,
die gelegen is tuiTchen der Boterftrate ende Steen·
wech, ende dat erve, dat daar voor op de grafte ge-
legen is, dat ons toebehoort, met fuiken voorwaar-
den, of de manftorve,dieeenerfihyns hadde, dat die
crfthyns komen foude , ende dat daar op getimmert
is, ende men hier na daar op timmeren zal, aartvaft
ende nagelvaft, op zynen oudften foone foo foud ko-
men , ende haddc hy genen/oone, foo foud komen op
ï^yn oudfte dochter, in der manieren dat de vrouwe ,
der kinder moeder , fal blyven fitten inder helft van
den goede, tot hare lyfstochte, ende dat kind dat den
crfthyns behoud, dat zal genoeg doen den anderen
kinderen, wanneer zyn moeder dood is, van denerf-
thynfe van den huyfinge, ende van der timmeringedie

daar op ftaan, aartvaft en nagelvaft, by rade der Ca-·
meraren van Sinte Marien , ende der Cameraren der
Stad van Utrecht, alioo redelyke ende mogelyk is ;
voort waar dat fa ike dat die erfthyns van der moeder
toegekomen ware, en dc vrouwe eer ftorve eer haar
man, foo foude haar man blyven fitten in dcrlyftoch-
te, alsfe de vrouwe foude hebben gedaan, in allen der
manieren die hier boven befchreven ftaat i voort foo
zyn'^t voorwaarden, waar dat fake dat zy geen kind
achter hen? en lieten, foo foude dcfeerfihyns komen,
op eenen haren oudften erfgenamen , die manhoofc
ware , daar die erfthyns af quarae van vader of van
moeder, maar waar dat fake dat eenig wyfhooft wa-
re, daar foude die erfthyns opkomen, die naare maach
waar, dan die manhooft j behouden ons rechts, alfoo
dikke als 'tverftervet, ende men 't vernieuwt, den Ca·
meraren een pont pepers. Ende op dat dit vaft en fta-
de bly ve, fonder alderhande argheyd, (00 hebben wy
Deken en gemeene Capittel van Smte Adaricn , ons
Capittels zegel5 en wy Schepenen en gemeene Raad
der Stad van Utrecht, onfer Stad zegelaandcfenbric
gedaan. T'enco oirkonde, gegeven in 't j.iar onsHcc-
ren 1508., des vrydaags na ons Heeren Hemelvaart.

XXXV. KEU RE van dm Raad der Stad Utrecht, dat Ibinsgoed in de voorfz. Ihins-heerhk'

heydgelegen t hterlyk en vorderlyk goed is, en niet anders als voor den Thins^
heer kan overgegeven 'worden, d€s donderdags na c^gidii, ΜΌ F L

vorderlyk thynsgoet is, daar of die gifte voor den
Thynsheeren behooren te gefchieden, foo fleten die
Rade, oud ende nieuwe, dat zy die Heeren van Sc.
Marien voorfz., in haren rechten en heerlykheyd van
den Omloop willen laten blyven , ende dat daar om
die maak, boven geroert, foo die voor den Heere voorfz.
niet gemaakt en is, noch die pœne daar in benoemt,
van geenre weerden wefen en zal, ende dat fulke huy·
finge Aryaans voorfz. rechteerfgenaamen aangekomen
en aanbeftorven zyn, fonder Aryaans voorfz. Wcüuwc
eenige lyftocht daar aan te hebben, ten ware dat haar
die by Aryaan voorfz. gerechtelyke gemaakt waar.

Des Donderdag na Egidii mdvi.

Ifoo Aryaan van Abcou , in 't laat ft van zyn

leven, voor den Schout en Schepenen
trecht overgegeven ende gemaakt heeft, Hen-
rik Janfz. zyne neve , ende Geertruyt Ger-
ritsfz. van der Maat, elks die helft van de huyfinge
cn hofftede aan malkandereh gelegen, ftaande aan St.
Marie Plaatis, in der Heeren Onciloop van St. Marie
t'Utrecht, met eenre pœne in der felver maak benoemt,
ende die Raad , oud ende nieuwe, bevonden heeft
fulke maak ondeugdelyk ende onfciftig te wefen, foo
die huyfinge onder den Omloop gelegen, heerlyk en
Alhoewel het een ygelyk bekent is, dat noch heden ten dage de Tthinsgoederen ^in den Omloop van St, Marie gelegen ^
'üoor den Thins-Heer enThins-genoten moeten getranfporteert ^en de plechten voor defelve aldaar gepaJUeert worden^
nochtans hebben ivy^ om den Lef er ook hier omtrent te voldoen % defe twee navolgende Transport brieven, uyt veek
anderen, alhier ingelafi,

Transportbrief van den 5 May mdclxxxviii.
Allen den geenen die defen brief fullen fien of horen leien, doe ik Gysbertde Milan, KanonikKapituIaai
ende Menfurnaal Kameraar van St.Mari^ t'Utrecht, voormyn felfs, ende mede voor den Heer Pieter van
Dam , abfent zynde, te famen Thins-Heeren van den Omloop in de Zaalftraat, te verftaan, dat voor my
cn Thinsgenoten nabefchreven, gekomen zynJuriaan van Paddenburg, voor zyn felven, Johan de Hamer,
als getrouwt hebbende Wilhelmina van Paddenburg, Abraham van Paddenburg, als in huwelyk hebbende
Ε va Verkatt, te vorens weduwe van Johan van Paddenburg, den jongen, in die qualitcyt te famen kinderenen
erfgenamen van Johan van Paddenburg, den ouden, ende hebben in onfen handen geftelc, getransporieerc
ende overgedragen, gelyk zy doen by defen, den Thins·weere van feekere nieuwe getimmerde huyfinge,
ftaande en gelegen binnen Utrecht aan de Zuydzyde van de Zaalftraat, in onfe Thins· Heeriykheyd van den Om-
loop, met glafen, glasraamten, cn alle't geene daarinne aart- en nagel-vaft: is, ftrekkende voor van de ftraat
tot aan het erve van de weduwe van Gerrit de Roy, in de Boi«rftraat ftaande, daar Ooftwaarts de kinde·
ren van Folpert van der Nypoort, en Weft waarts Herman Coop naaftgelegen zyn ; ftaande defe verkogic huyfinge
Avcderzyts op gemeene muuren, met defe gerechtigheyt, dat de weduwe van Gerrit de Roy , of hare na-
komelingen , pofleftèuren in der tyd van de huyfinge en erve in de Boierftraat voorfz., de lichten defer huyfin-
ge met gcene timmeringe, dirc6lclyk of indireilelyk, en fullen mogen betimmeren, bekommeren of belet-
ten^

-ocr page 44-

40 VAN DEN STAAT DER STAD

ten, en fy Comparanten vertegen daar van, ende van allen brieven cn befcheyden daar van roerende cnTpre-
kende, fulks dat fy Comparanten aan de felve huyfinge en munimenten niet meer en behielden, ofvervvach-
tende waren,als Thinsgenotenwysdendat recht was. En nadien wy dc vooriz. opdracht aan ons genomen
hadden, als ook ons gebleken was, dat het recht van denxL. penn. aan den Heere Ontfanger, Pietcr Haak de
Jong, op den 7. Nov. 1687. mitsgaders de huysgelden voldaan waren, hebben wy in onfe voorfz. qualiteyc
wederomme verleyt en verleent, verleyden en verkenen by defen , Johan van Broekhuyfcn , borger alhier
tot Utrecht, de voorfz. Huyfinge , foo die voren bepaalt ftaat, te houden van ons en onfe nakomelingen
tot een rechten erfthins, in lulker voegen en recht als Johan van Paddenburg,den ouden, en fyne voorfa-
faten , die te houden plagen j voor behoudens onfen Thms ende Thinsgerechtigheyt j belovende zy Compa-
ranten defelve huyfinge en Thinswere te vryen en waren, als crfkoops recht is, op de laite van onfenThins
cn Thinsgerechtigheyt, volgens koopcedulledaar van zynde, en alle voorkommer ende voorplechteaftedoen.
Hier waren over en aan daar dit gefchiedde, Coenraat van Ooilerhout, en Floris de Reeder, Schepenenen
Thinsgenoten van den Omloop. In kennilTe der waarheyd hebbe ik Gysbert de Milan , prefent, myn
zegel, en ik Pietcr van Dam, abfent, na voorgaande relatie aan myn van 't gene voorfz. gedaan , en ver-
inits myn zegel niet byde handen hadde,den voorn. Heere de Milan zyn zegel verfocht, en aan defen brief
doen hangen. Gegeven in 't jaar onfes Heeren i(J88. op den May. Naar gedane collatie hebbe ik Mr.
Ludolph Adriaan de AVit, Notaris 'sHoofs van Utrecht, defe copye met fyn principale, op franchyn ge-
fchreven, ende met twee eenderhande zegels in roden waffche daar onder uyt aan dubbeldefranchyne ftaar-f
ten hangende, befegelt, bevonden te accordeeren. T'oirkonde defen met myn gewoone onderteekening en
iignature bekragtigt,op den pjuny. L. A. de With, Notaris.

Tranfportbrief nian den i^.Febr. mdccxxv.

Wy Daniel, des Heyligen Roomfchen Ryks Baron de Milan Vifconti , Heer van Nyvelt, Ambachts-
heer van Velthuyfen, Byleveld, Rosweyde, Reyerscop , Lichtenberg, en van 't Gerecht van den Ouden
Rhyn, met de Buurtfchap ende Landen van Heykop &c. Raad in de Vroedfchap ,als Threforierdefer Stad,
reprefenterende d'Ed. Agtb. Heeren Burgermeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht, als Thinsheeren van
den Ommeloop in de Zaal- en Boterilraat alhier, doen kond, dat voor ons en Thinsgenoten , nabenoemt,
gecompareert is,, DanielTrekels, tc kennen gevende en vertoonende , dat hy Comparant van Henrik van
der Mark, defer Stads Deurwaarder, als by appoinótemente van den Ed. Gerechte deferStadjin dato den
Marty 1724-, geautliorifeert tot de verkopinge der nabefchreve huyfinge, gecompeteert hebbende Michie!
KarlTeboom, geaufugeerde , ten overitaan van de Heeren Schout en Pandverkopers van welgemelten Ed,
Gerechte , hadde gekogt zekere huyfinge, erve en grond , met de kelders en kluyfen daar aan behorende,
met alle het gene daar inne aart- en nagelvaft is, als roede met foodanige gerechtigheden en fervituten , als
daar toe tam a^ive quzm faffive zyn fpefterende, itaande ende gelegen alhier binnen Utrecht, aan de weil-
zyde van de Lynmcrkt, tuiTchen de Zaal- en Boterftraten, voornoemt, in onfe Thins-heerlykheyt den Om-
meloop, daar Zuydwaartsden Heer Ontfanger Gentman, cnNoortwaarts AlbertTeykink, naaft gehuyft en
geërft zyn, wefende defe huyfinge Thinsgoed van onfe Heerlykheyt den Ommeloop voorn,, en dat alleen
op de lafte van ecne gulden tien Ituy vers fes penningen, ons daar jaarlyks tot thins uyt competerende, (zyn-
de alle voorplechten by fententie van praefercntie en concurrentie van den Ed. Gerechte deler Stad afgedaan)
boven 's Heeren ordinaris fchattingen en ongelden, en verklaarde hy Comparant aan onfe handen opgedra-
gen, getranfporteert en overgegeven te hebben, gelyk hy deedc by defen , den Thinsweere der huyfinge,
hier voren genoemt : en hy Comparant renuncieerde daar van , en van alle brieven en befcheyden daar van
roerende en fprekende, verfoekende van ons daar mede te worden verleend 5 en alfoo wy defeopdragt envcr-
tigtinge dankelyk aan ons genomen hadden j foo hebben wy met de voorfz, huyfinge , erve en toebehoren
van dien, weder verleent en verJeyd,gelyk wy doen by defen, den voorn. Daniel Trekels, en zy ne erfgenamen,
gelyk den voorn. Karflèboom en zyne Voorfaaten die van ons te houden plachten -, voor behoudens onfen
Thins en Thinsgerechtigheyd, cn een yder zyn goed recht, foo als Thinsgenoten wyfden dat recht was. Hier
waren over en aan daar dit gefchiedde, den Hoog Welgeb. Heer Daniel, des Heyligen Roomfchen Ryks Ba-
ron de Milan Vifconti, Heer van Nyvelt, Ambachts· heer van Velthuyfen, Bylevelt, Rosweyde, Reyers-
cop, Ligtenberg , en van 't Gerecht van den Ouden Rhyn, met de Buurtlchap en de landen van Heycop
&c. Raad in de Vroedfchap, en Threforier defer Stad, als reprefenterende Thinsheer 5 mitsgaders als Thins-
genoten en Schepenen van den Ommeloop, Johan van Soeft, en Johan Quint. Des t'oirkonde hebben wy
het gewoone Stads zegel aan defen brief doen hangen , en door onlcn Thins-Griffier doen ondertekenen.
Gegeven t'Utrecht in 'c jaar onfes Heeren lyzf. den if February, en was onderteekent, E. v. Harscamp.

XXXVI. TRANSPORTBRIEVEN w» zeekm twee Viertelen lands , in de Laage Weyde

binnen de Fryhejd der Stad Vtrecht gelegen , gegeven des maandags na St.
Gallen dag, MCCCCXXXIL ; item nog op St. Gallen avond,
MCCCCXLVIIL ; en des Saturdags na St. Pauli converfio, ΜΏ XIF.

Om datwy in dit Deel uyt oude en nieuwe inflrumenten ^ foo veel moogelyk ivas^ hebben foeken op te fpooren, uyt
wat voor recht de Stad van Utrecht althans in befitting is van de Ambachts-Heerlykheden alhier opgetelt , en
dienvolgens ook van de Ambachts-Heerlykheyd van de Hooge en Laage Weyde , mede in de Vryheyd defer Stad qe-
legen, foo hebben ivy ten opfichte van de laatfle, de navolgende drie Tranfportbrieven ( V welk ander fint s buyten
sns beflek was) moeten plaats vergunnen: om dat daar uyt middagklaar blykt, dat defer Stads Hooge en Laage
Weyde, foo ten aanfien van de Ambachts-Heerlykheyd ^ als van den grond felfs, van oude tyden af in eygendom
heeft behoort aan de Stad van Utrecht \ fiet Heda in vita David. Epifcop, p. 291. &ibiBuehel.p.3P7t Lam-
bert. Horieni. lib. 11. rer. Ultraj. p. 4p. & ibi not. Lappii a Waveren. alwaar de oorfprong der henaaming
van Laage Weyde opgegeven word. Het is ook bekent, dat in Gelderland, en andere Landfchappen , de Steden
ten dienfie van de borger s en inwoonders ^harc Stads weyden eertyds gehad , en veelt nog hebben. Dog heeft de
Stad van Utrecht ^ als zy door fchulden en laflen gedrukt wierd, den eygendom van die landeryen aan defe en gene
van tyd tot tyd verkogt-, en echter de Ambachts-Heerlykheyd aan fig behouden. Dus heeft %y in diergelyken on*
gekgentheyd, by deneerflen Tranfportbrief, aan Dirk van Houdaan , borger^ en ter dier tyd Schepen defer Stad^
in dm jan 1431. twee Fier telen landskin ds voorfz, Laage Weyde ^eUgen^ in ^r^'en eygendom overgegei-^n: waar

il '

-ocr page 45-

VAN υ Τ R Ε C M t; t. êÖEÉ. t fit.

mnmtemdm inde Buurfpraakheèkénier StàdUtrêchi onîrerà âefentyd gèwag geMaktword% éhindenjare t45ii
fol. IÖ, 17, 18, en 1435. fol. zö.vf. 25. vC ^j.vC. j^o. vf.^u 47, en 14^4. fol. 09,7J. νΓ. r4jj-. fol. 94,
j)j-.vf. Siei diergeîyke morbeeldm meet by Heda , Bùchd^ Horûnfm en Lap op de aangetogen plaatfen,, {fVaar
iiyt 00k blykt ^ dat daar over dkkivils t'ivifi, o^eni^eden , én opr'oer herwekt zyk) Sonder daf de Stad han
Utrecht {'t geen niet ongemerkt dieHt voorhygegaan) Wor den JVeygraaf en Heemraden va}^ de Hooge en Làagt
iVeydets verfchecnen ^om het voirfz. land oveV te dragen·, V welk anderfiHts had moeienpfchiedenytn^ienyemand
anders Amhachts-heer van de gem. Heerlykheydware geweefl, in die qualUcyt d'en ïVeygraaf ^n Heemraden had
aangefielt. Maar wanneer in den jare 1448. gem. Dirk van Houdaan het felve land heeft overgegeven am het
temeen Convent van Vrèedendaal^ foo is hy verfcheenen vüor J-ohan '^an 'tyel, als Weygraaf y {die in dat feliie
jaar Raad van de Stad ii geweefl ) en voor Gerrit van Fleuten, en Jan d'è Craan , Heemraden in àer tyd vaft
de Hoo<re en Laage Weyde, gelegen büyten St. Catharyne poort by Utrecht : blykens den tweeden Trnnfpmbrief>.
Dus vind men ook in des Raads daagiyks boek iri heîjâar 1488, des Donderdags na Si.Gieiis dag', want Willem
Loefenfoon, Schey maker, in den Gerechte van den WeygraVfccnddi Heemraden oriióvergifte te doen een
ander meyken gebrocht heeft gehaad, dah die tot t'overgifte béhoorde, foo fleten Schepenen, ch Raden,dat &Ct
wederom^ Wanneer bet voor fa. Convent n)an Freedendaal in den jaare if 14. dt meer^im. ^ieri'eïènlands heeft af-
geflaan ,en opgedragen tot behoef van de Melaten^ gelegen buyten Utrecht aan de Biltje fieenftraat ^ foo is BrOtdef
Michiel Claaszoon y Procurator des voorfζ. Convent s van Vreedendàal insgefyks t-êrfmèfièn voor 'Goyer van
de Foort, Henrikzoon, JVeygraaf^ Wilger Jacobfe ^ Peter Pot ^ Hendrik de jor^ge , en Gerrit milemft van
Schaick., Heemraden in der tyd van de voorfz. Hooge en Laage Weyde-, volgens den derden Tranfportbrief ÏVelkt
Goyert van de Voort in het jaar if if. Borgemeefler, en meermalen Borgemeefler , Schepen en Raad defer Stad
geweefl is: zoo als ook uyt de lyfle van de Raden te fien is, dat niet alleen ontrent dien iyd^ maar doorgaans de
Heemraden van de Hooge en Laage ïVeyde in defer Stads regeeringe zyn geweefi. Dus "vind mm ook in zekere Over-
dracht van den Raad van den jaar 1441., uytdrukkelyk vafigellelt te dat de ledige Cameraaren de Schut*
mefter Weygraven wefen fouden. Siet beneden denvii. Tyr. Num. î i. Om ivtikc rèdên by de Refolutie van dé
yroedfchap ^in datoden 14 Maart 1625. onder de volgende Num. xxxvit. gebracht^ zeertvélgefegtword^ dut
van oude tyden af ^ alle jaar na de verandering van de Stads Regeering y dit pfeygraaffchap als een Regerings ampt
verandert is geweefi: echter met dit onderfcheyd^ dat na de Tr anflat ie van de Tempsraliteyt ^ én voorts onder ds
Stadhouders y de Schouten der Stad Utrecht, en na den jaare i6fS. de eerfte Borgèmeeflers in der tyd , Tfeygra*
fuen geweefi zyn. Het is ook uyt de Refolutien van de Froedfchap van den 7. Septemb. 1618., enit Julyxôiç^
huyten allen twyfelfeker^ dat de Froedfchap t als Ambacht s-heer en van de Hooge en Laage B^cyde^bet rechtheeft
om een Colle6ïeur van Stads wegen aldaar aan te flellen.

lands, endeden vryen cygendom daaraf, jaar endc
dag te waren, endc allen voorlcommeraf tedoenjbe-
houdclyken oniê Stad hare Tienden daar over , grof
ende fmal, als die gelegen weien fullen, en behoude-
lyken mede dat deie twee vieitelen lands haar wegen,
weeteringen, vlieten, flooteiv, lÏuyfen , bruggen en
werken, maken ende houden fullen, gelyken die ge-
ërfden aan beyden fyden ook doen fuUen, na der ever-
drachten endc ouden goeden gewoonten , fonder ar*
gelift , in allen poinaen voorfchreven. In kennifie
hier afhebben wy onfer Stads zegel aan defen brief
uyt doen hangen. Gegeven in het jaar ons Hecrcn
1431, des maandags na St. Gallen dag.

3ransporthrief^ waar by de Stad van Utrecht aan Dirk
van Houdaan , transporteert twee viertelen lands
in de Laage, of Stads JVeyde , des maandags
na St. Gallen, mccccxxxii*

W'y Stad van Utrecht , doen kond allen
luyden, ende bekennen met defen brie-
ve, alfoo wy overmits wettelyke ken-
lyke nootfchulde, daar onfeStad ende
'gemcene goede luyden fwaarlyken mede belaft waren,
van fuiken ouden lyfrenten, als wyonfen gemeenen
burgeren, binnen, ende ook anderen goeden luyden,
buyten onfer Stad fchuldig waren j ende fonderlinge
van den reekeningen onfer Stad, gedaan van Johan van
Tiel endc Johan Trinde, in den naam Henriks zyns
broeders, dien God ont ferme , oude Kameraars van
haren jaren j ende mede van der fuenen van Bour-
gongjen, ende anderen onfen laften. Soozynwyby
rade, goetdunken ende confente ons Raads, oude en
nieuwe, ende onie gemeene gilden overkomen , dat
wy onfer Stads weyde hier om verkopen fullen, tot
foo veel deels alsfe tot defer fchout voorfz. noot wefen
iali hierom hebben wy verkoft Dirk van Houdaan,
onlen burger, twee viertelen Lands, ende den vryen
cygendom daaraf, alfoo die gelegen zyn op onfer Stads
Lege-weyde, naaft wittebooms hoeve, ende geheten
zyn die derde ende vierde viertelen naaft witbooms
hoeve, ende Hendrik die Witte van onfer Stad len
pachte hadde luflchen eerfter endc ander viertelen,
naaft witbooms hoeve, die Dirk de Goyer, Willims
ibon, tegens onfer Stad aldaar gekoft heeft aan de over
zyde, ende die vyfftcr ende feftcr viertelen naaft wit-
booms hoeve , die Pelgrum de Waal tegens onfer
Stad aldaar gekoft heeft aan die neder zyde , om een
feekere fomme van gelde, die Dirk van Houdaan voor-
fchreve, ons vol ende al betaak heeft, den laatften
penning met den eerften, ende wy voort in onfer Stad
ichulde geleegc ende mede betaalt hebben. Ende heb-
ben hieromme gelooft, ende geloven met deien brie-
vc. Dirk van Houdaan voorfchreven,ende zynenerf-
genamen, waar hy dood· defe vooifz. twee viertelen
///. Deel

I I.

Transportbrief van DirkvanHoudaan der voorfz. twee
viertelen lands , ten behoeven van ht Convent van
y redendaal ^ opSt. Gallen avond, mccccxlvi 11.

Allen den geenen die defen brief fullen fien of hoo·
ren lefen,doen wy verftaan, Johan van Tiel, Weydö-
Grave, Gerrit van Vlooten en jan de Kraan, Heem-
raden in deler tyt van de Hooger-"Weyde en van dc
Leger Weyde, gelegen buyten St. Katbarynen poor-
te by Ucrecht, dat voor ons quam in den Gerechte
Dirk van Houdaan, en gaf aldaar over tot onfer antwoor-
de den Prior van Vredendaal, tot behoef des gemeene
Convents van Vredendaal, den Stad-brief van Utrecht «
ende den vryen eygendom van twee viertelen lands,
daar die felve Stad-brief af fpreekt, daar defe onfe te-»
genwoordige Gerccht-briefdoor hanget, befegeltmec
des voorfz. Weyde-Graven zegel. Ende Dirk van
Houdaan voorfz., verteeg daar aftot behoef des Priors
ende gemeen Convents voorfchreven, ende van allen
rechts ende toefeggens dat hy daar aan had, en mede
van allen brieven die daar af roerende zyn , ende ge-
loofde hem mede jaar ende dag te waren, als erf koop
recht is, ende allen voorkommer af te doen, alsfe
recht ende oordeel wysde dat hy fchuldig was te doen,
ende dat't met rechte ftedigheyd hebben fal. In ken-
niife der waarheyd hier af ioo heb ik Johan van TicL
als ccn Weydc-Grave voorfchreven, defen brief befe-

gcl^

-w

-ocr page 46-

VAN BEN STAAT DER STAD

F .

ÏM.

geit met. mynen zegel, tot een oirconde van des Ge-
rechts wegen over my felven , ende mede over die
Heemraders voorgenoemt, om hare beede'wille; en
\vy Heemraders voorfeyc oircondén dit ende Kuygen
onder des "Weyde-Graven i^egel voorfchreven , ende
Ïiebben hem gebeden defen brief mede over ons te be·
fegelen met zynen zegel, want wy hier mede over
ende aan geweeil hebben daar dit gefchied is , gelyk
hier voor befchreven ftaar. Gegeven ih het jaar ons
Hecrcn 1448, op St. Gallen avond.

I I ï.

TraHsporihrief van het voorfz, "Cornent y ten hehos»
ven van de Mekten » des faturdags va St.

Pauls dag converjö, mdxiv.

Allen den geenen, die defen brief fullen fienof hó-
ren lefen , doen wy verftaan, Goycrt van Voorde,
Hendriksfoon, Wey-Grave, Wilger Jacobfe ^ Peter
Pot, Hendrik de Jonge ende Gerrit Willemfe van
Schayk, Heemraden op defe tyt, van der Hoogeren
Leger Weyde, gelegen buyten St. Katharynen poort
by Utrecht, dat voor ons quamin het Gerecht,broe-
der Michiel ÏClaasfoon, Procurator des Gonvents van
den Regulieren, gelegen buy ten by Utrecht, aan die
Steenweg , geheten Vreedcndaal, ende toonde ons
eenen openen machtbrief j ganfch, gavej ende "Vvel-
befegeit, met zegele des Gonvents voorfchreven, al-
foo als het geleek, ende wy bekennen konden onge·
canceleert ende ongeriifeert, fpreekende van woorde
te ^)7oorde aldus. Wy Prior, ende gemeen Convent
van den Regulieren , geheten Vreedendaal, gelegen
aan den Steenweg buyten by Utrecht, maken kond
allen luyden, dat wy machtig gemaakt hebben ende
maken machtig met defen onftn brieve, broeder iVIichiei
Kiaasfoon, onfe medebroeder , ende Procurator van
onfen wegen ende in onfen name, voor den Wey·Gra-
ve ende Heemraden van der Hooger ende Leger Wey-
den, gelegen buyten St. Katharynen poort bytJtrechi,
over te geven Gerrit Peterfe van Merenborg tot be-
hoef der Mekten , gelegen buyten by Utrecht aan den
Steenweg, eenen Stadsbrief van Utrecht, metten tr.ins-
fixbrief j ende den vryen eygendom van twee vierte-
Icn lands , alfoo die gelegen zyn op der Stad Leeg-
Weyde voorfchreve, naaft witbooms hoef, ende zyn
geheten j die derde en vierde viertelen naaft Witbooms
hoef, daar die voorfchreve brieven af fpreken , ende
daar voort gemachtigt af te Vertyen , ende van allen
rechts ende toefeggens dat Wy ende onfen Convente
voorfchreven daar aan hebben, ende van allen brieven >
die daaraf roerende zyn, tot'er JVIelaten behoef voor-
fchreven, als recht is, ende hem dat felve Land voor-
fchreven op onfe Gonvents voorfchreven goeden te lo-
ven,jaar ende dag te vryen ende te waren, alsfeerfkoop
recht is, na den recht van den Lande, ende alle voor-
kommer af te doen. Ende daar voort in te doen ende
te laten, gelykerwys ende in alle manieren, of waar
daar felve tegenwoordig,ende voor oogen waren, en
felve met bande ende met monde deden} gelovende
mede voor ons ende voor onfe nakomelingen, foowat
broeder Michiel, onfe medebroeder ende Procurator,
voorfchreven gemachtigt, van onfent wegen hier inne
doen fal, dat vaft , ftade ende onverbreekelyken te
houden tn te doen houden ,en 4aarnimtnerlnecrtegens
te feggen ,nog te dó€n, nog te doen doen,in geenrewyfe,
alle ding (onder argelift. In kenniflè der waarheyd
iiier àf, foo hebben wy Prior ende gdneen Convent
voorfchreve pnfer Gonvents zegel aan defen brief ge-
daan. Gegeven in het jaar ons Heeren 15145 'opden
negenden dag in Januario. Ènde doe wy defen voor-
fchreven openen machtbrief geiîen ende wel yerilaan
hadden , ende aldaar foo begeerde broeder Michiel
voorfchreven eens oordeels, of hy overmits den voor-
fchreven openen machtbrief nlfoo gemachtigt waar,
dat hy van wegen ende in name des Convent voorfz.
overgeven mocht Gerrit Peterfe van Merenborg, tot
behoef der Melaten ,gelegen buyten by Utrecht aan den
Steenweg voorfz. » eenen Stadsbrief van Utrecht^ met-
[ten transfixbrief ende den vryen eygendom van die
twee viertelen lands, alfoo die gelegen zyn op der Stads
Leeg Weyden, in den Gerephte voorfchreve , daar
dçn vQorfz. openen machtbrief af fpreekt, ende hem
mede gemachtigt, loven moogtop des Convefitsgoe-
deren, deie voorfz. twee viertelen lands j ende den
j, vryen eygendom daar af jàar ende dag te vryen ende
te \varen,als erf koop recht is, naar den recht van den
Lande, ende alle voorkommer af te doen in alle ma-
nieren ende voorwaarden, als den Voorfchrevein openen
machtbrief inhout ende begrepen heeft, en hem ware
gewyft met recht ende met oordeele dat hy het wel
doen mocht » ende dat 't metten rechte ftedigheyd heb-
ben ende behouden fal 5 ende aldaar foo gaf broeder
Michiel voorfchreven, alfoo hy des gem<tchtigt was ^
gclyk voorfchreven ftaat, over, Gerrit Peterfe van
Merenborg, tot behoef die Melaten, gelegen buy-
ten by Utrecht aan den Steenweg voorfchreve, eenèïi
Stadsbrief van Utrecht, metten transfixbrief, en den
vryen eygendom van die twee viertelen lahds , daar
die felve Stadsbrief mettcq tra,nsfixbrief;tffpreken jdaar
'onfe tegen woord igen brief door gefteken is, ende
^ tyoeder Michiel voorfchreven vertcegt daar af genfwc^
Itigti ende van alle rechts ende toefeggens dat't Con-
! venE vQQl'iïphreven daar aan hadde, ende mede van al-
• len brieven die daar af roerende zyn j tot die Melaten
behoef voorfchreven , alsfe recht ende oordele ^wy^Si
den dat hy fchqldig was te doen ,, ende dat die gifte
ende verticht.e metten recht;ç ftedigheyd hebben end»
behouden fal. En hy geloofde haar mede gemach-·
'tigt op des Convems goederen, jaar ende dag te vryen
ende te waren, als erf koop recht is, na den rechte van
den, Lande, ende allen voorkommer af te doen in al-
len manieren ende voorwaarden , gelyk den voorfz»
openen machtbrief inhout ende begrepen heeft, fon-
der argeJift. In kenniiTe der waarheyd foo hebbe ik
Goyert van Voirt, Hendriksfoon, Wey-Grave voor-
fchreven , mynen zegel aan defen brief gedaan, van
des Gerechts wegen over myn felven, ende mede over
die Heemraders voorfchreven, om hare beeden wille,
dat wy Heemraders voorfcheeven oircondén ende tuy-
gen onder des Wey·Graven zegel voorfchreven , en
hebben hem gebeden defen brief mede over ons te befe-*.
gelen met zynen zegele, want wy daar mede over en
aân waren daar dit gefchiedde, gelyk voorfchreve ftaat.
Gegeven in het jaar ons Heeren 1514, des fatcrdags,
na St. Pauls dag Converfio.

XXXVll. RESOLUTIE^ njermeldende, dat het ^)ykgraaffchap van de Lange Vliet ^ enmy^.

graaffchap van de Hooge en Laage Weyde, by de Regeering de/^
Stad is bedient, den 14 Maart, MD CXXF»

6cc. op zyne Rcquefte by de eerfte twee Leden geaccor-
deert was commiffie op, het DykgraafTchap van de
Lange Vliet Ôcc., onaangefien de Stad daar tegens prote-
ftccrde, foo heeft de Vroedfchap eendragtely k verftaan ,
dat fulks foude ftrecken tot Stads ende haarder Offi-
ciers mcrJkely^ P^'^i^^iC'Cj cndedaaromme belaft ha-

'Maandag den 14 2l4arty mdcxxv.

ÎÇ

-ocr page 47-

re Gecommitteerden fulke cdmmiflie te doencciTcren,
immers tegens te ftaan» want al vandenjare ijSf.op
Lieve Vrouwen α vont concepcionis, 'c felve ampc tot
hier toe altyd bedient is gewecft van,den Schoutde-
fer Stad.

Eude want het Weygraaffchap defer Stad j al me-
de door verloop des tyds , word misbruykc ende geü-
iùrpeert, contrarie de oude gebruyken, al over meer

4Î

als zoo jaren, want aïs doen alle jaar na dé vcrandc·
ringe van de Magiftraat ende Oudermannen, ook ver·
andert ende geftelt zyn onder Stads ambachten, on-
der anderen die Weygrave, Γοο heeft de Vroedfch^ip
eendrachtelyk goed gevonden een nieuwe ordre o9
handverten te maken, ende daar mede alle voorigege*
committeerde misilagcn te drcflcren.

VAN Ü Τ R Ë C H t. ï. ÊOÉ^é 1. Tlt

I^eygraaf en Heemraden'^van de Hooge en Laa-
ge Weyde toegeftaan, de pacht van defer Stads
viiTcherye in de Vleuten ie Weetering, ftrckken-
de van de Schinkelbrug nederwaarts voor by den
CuyiTen Dam voor J affa, tot 't eynde der Stads Vry heyd,
als mede de viifcherye in de nieuwe doorfnyding, ofte
Lcydfe Vaart , ende den Ouden Rhyn, ftrekkende
van het Zuydeynde van den geweefen Schinkeldyk
t'eynde de bleyken nederwaarts > voor by den Hommel
ende Stads dam, insgelyks tot heteynde der Vryheyd,
mitsgaders in de rechte grifte , gelegen tuiTchen de
men om een jaarlyklc recognitie van drie guldën,aan
den Thefauricr dcfcr Stad ic vt)ldoen, ingaande dert
ζ Februar. defcs jjars îô7î. , alles onder fpcciaal be-
ding ende conditie, dat de gern. Weygraafen Heem-
reden gehouden fullcn zyn, alle de Voorfz. watergan-
gen, gcduurende de vooriz. pacht, doorgaans wél té
doen fnyden, ofte fthöon maken, ende tweemaal dei
jaars uyt defer Stads fchouwe te höuden j op pœne
dat by nalatigheyd van de voorfz. onderhoud en op.
leevcring van dien, de Stad aan haar behoud de Vry-
heyd om de vooriz. viflchtfryc >^cdernahaar tenemeo*

XXXVIII. RESOLUTIE, -Waar by de Fijfch&yè onder de Hoogè en Làage fP'eyde aàn àeù

iVeygrai^ en Heemraden word gegeven &c. den 20 Februar. MÏ)CLJiXL

Meteen woord dient alhier gemelt ^ dat de eer fie Borgetfteefier in der tyd ^fFeygraaf is vun dc Hooge en Laagei¥ey\
dSf volgens Rcfolutie van den 14 Juny 1658. Siet Int 11. Boek. xix. Tyt. ix. Deel.
s op het vooritel defcn aangaande gedaan, aan den Vleutenfe Weetering eude den Ouden Rhyn , te fa

XXXIX. HANDVEST, ofte Ordonnantie van de Hooge en Laage Wêyde, gearrefleert den 10

MayMOCLXXK

Ten eerften \ foo fullen daar wefen c'en Graaf
met vyf Heemraden , de Grave met de vier
Heemraden moeren daar inne gcërft wefen,
de vyfde Heemraad zal een bruykerofgecrf·
dt wefen in dc Laage Weyde , om dat hy tot allen
tyde fal toeiîen j ende foo fal daar ook een Cameraar
2yn, die aldaar ook geërft zal wefen, ofte gehouden
zyn fuffilante borgen te Hellen, en een van de Heem·
raden mag ook wel Cameraar wefen.

I I.

Als de Weygrave fterft, foo zal die Schepen-Bur-
jgermeefter Grave wefen, totter tyd toe dat een ander
Schout defer Stad zal wefen geilek, ende als daar een
van de Heemraden aflyvig word , als dan fullen die
Geërfdens ecnen anderen Heemraad, die daar geerft is,
wederom in des overledens plaatfe kiefeo.

III.

Die Grave met de Heemraden , fullen hebben van
c^ke heug, daarfe overftaan, alsfevan een tranfport
of plecht, yder twaalf iluyvers j voor 't overftaan fal
de Secretaris ook genieten twaalf ftuyvers j noch Zal
den Weygrave voor 't zecgelen, ende den Secretaris
voor 'c (chryven en regirtrcrcn , behalven zegel ende
francyn , daarenboven genieten yder twee guldenen
twee iluy vers j dit is te verilaan, dat daar geen eygen
overgaan en mag , noch en zal, dan voor den Graaf
met twee Heemraden, of de Grave zal *t een van die
Heemraden bevelen, dus moeten daar drie Heemraden
weien, nochtans fullen zy die heugen te famen dey·
Icn, of fy daar al waren geweeft , en de een zal daar
den anderen in dienen als men behoeft 5 cn die Heem-
raad die buyten woont, die zil zyn heugen altyd me-
de hebben, of hy daar by was geweeft , daarom hy
wederom den Cameraar ten dienüeniVaan,cndefcher·
(>elyk toefien fal, tot allen tyden, ende byfonder als
den Catïieraar daar niet komen en mag, foo zalhy ge-
houden wefert na de gebreeken te fien , ende als daar
vets gebreck is, zal hy den Cimeraar dat bekent ma-
ken , op dat hy 't dan mag laten maken j ende tot
"Wat tyden defe Heemraad, in defe ofte andere poinften
nalatig gevonden werd, mag de Grave met de Heem-
raden hera zyn dienft verdragen , ende eenen anderen
Bruyker, of Geërfde, buyten woonende , in zyn fte-
ÙQ fctten, ende defcn Heemraad zal borger wcfca op
///. DeH:

Cufcndam, foo lange als hy Heemraad is*

I V.

Den GraVemet deHeemradett fullfcn àlle jarèn fchou-
wen hare dyken , Wegen, opftallen, weteringen,
flooten , queldammen occ. ende de Stads wetcringe
van de iluys af, voor de Duyker, tot in de Vecht
toe , n»ag den Grave met de Heemraden fchouwen^
foo dikwils als hem dat goed dunken zal van node tc
wefen, te weten, eens, anderwerf, of dardewerf,
dat is re verftaan in *t eerfte , in *t midden, ende in
't laatfte van 't jaar , na dat het henlieden goed duu*
ken zal, ten piofytc van de Laage Weyde.

"V.

Ende dit zal men altyd veertien dagen te voreniryt-
fchryven voor twee pöorten Van Utrecht, de Weerd
en de Catharyne, en men zal 't te Maarfcn in de Kerk
laten wetert, op dat die van de Leegmaten hare flageii
ook mogen ladicken , ende maken, ende tegens St.
Peters-dage ad Cathedram, fal men een weet te Maar-
fen in de Kerk laten doen, ende bevelen allen den ge-
ne, die haar opftallen , of dammen hebben leggen»
aan de Stads weteringe, tuiTchen de Duyker endedc
Brugge, 't eynde die Zydelweg,dat heeten deHoog-
maten, datfe haar opftallen, dammen &c. alfoo hoog
cn breet maken , en dicht houden , dat die van dc
Laage Weyde daar niet by, of door befchadigt wor-
den, op verbeuren van een hooge boer, terfommevan
acht guldws, ende daar toe tot des Raads corre61:ic,
alfoo dikwils als zy na de weet voorfz. , in gebreeke
gevonden worden, na St. Peter voorfz. nochtans mo-
gen fy haar water nimmermeer in onfe weteringe Ia-
ten loopen , op correftic ende boeten voorfz. 5 ende
in de Stads ende onfe Prooft weteringe, van de brug-
ge van *t Hof ter Wey tot de Vecht ; ende in alle on-
fe weteringen in den Laige Weyde, ende zal niemanc
mogen viii'chen met wyken, ofte ftaande netten, by
daag of by nacht, op 't verbeuren van de hooge boer,
ende daar toe tot des Raads correftie, foo dikwils als
daar yemand op bevonden wert, of als ëat yemand
deede.

V I.

Item, fullcn de Grave ende Heemradefl tweemaal
desjaars fchouwen alle hare dyken ende wegen, alj
half April of daar omtrent, ende tegens St. Jacob of
daar omtrent, voorden bouw , als henUede» dat goed
F * duykcïi

1
5

-ocr page 48-

44t V A Ν D.E Ν S X Λ Α Τ D E R S Τ A D

dunken zal, en als dan mogen zy t'elkens medefchou-
wen alle de weteringen, die tot de molen dienende
zyn, ende ook die Stads weteringe als voorfz. is, en
in 't najaar mogen fy noch eens ( indien 't heïilieden
goed dunkt) ichouwen de wetewngen , als van de
ijoudfche brugge rontomme tot in de Vecht toe, te
weten, de weieringe op de Middelweg voor de Sche-
pen-en Raads zydc,tot de brugge aan de Coudehorn,
ial men graven of ladicken, als dat beft gelegen fal
wefen, ende de Achierweteringe mag men mid-May
fchouwen >, na dat het de Grave met de Heemraden
goed dunken fal, ende dat fal men dan uytfchryven,
indien zy 't anders gemaakt willen hebben.

V 1 ï.

Als de weteringe van den Diefdyk af, rot de moo-
len toe, vol lies, ofte kruyt is, Γοο zal men die weet
Jaten doen, elk voor zyn land, datfe die fullen laten

voldoen ende verfchieten , voor welk verfchot den
Weygrave van de gebreekigen zal genieten, gely k hem ;
by deien werd toegeftaan, den derden penning meer,
boven de koften van executie > indien hy daar voor fal
moeten exeçuteeren. ·

XII.

Indien den Heere Weygrave de oplegginge invoe-
gen voorfz., tot lafte van den eygenaar zal komen te
doen,, faï den voorn. Heere Weygraaf gehouden zyn
aan foodanigen eygenaar tc geven a^iionem cejfam^ te-
gen zynen bruyker, omme defelve paratelyk te mogen
executeren.

XIII.

Den Bode zal^ voor de waarfchouwinge hier voo··
ren verhaalt, van yeder genieten vier ftuy vers, mits
op de reftant-cedulle perfeûelyk aantekenende, aan
wie, ende wanneer hy de waarfchouwinge gedaan

f
Iî ^

r-i'
Ét).

fnyden, foo dik wils als den Grave met de Heemraden jhalf oudfchilt, ende daarenboven gehouden zal zyn,
dat goed diinken zal, doch ten minften tweemaal Tonder reftanten te reekenen j ende zal den Weygrave
'sjaars, alsfe , dc eerftefchouw in de maand van Mey,, binnen acht dagen na de voorfz. overleveringe aan den
ende d'ander in September, als wanneer men mede Cameraar de reftanten in gelde promptelyk moeten

fchouwen zal de Liesvelder ende Diefdyker wete-
ring, mitsgaders alle de llooten tot de felve weterin-
gen fpedcrende.

VIII.

De dammen ende opftallen mogen fylieden fchou-
wen tot allen tyden van den jare,als'c henlieden be-
lieft , ende oirbaar dunkt te wefen.

I X.

Als men défe fchouwen houden wil, fal men *t fel-
ve veertien dagen te vooren uytfchryven, voor twee
poorten, ende de weet te Maarfenlaten doen als voorfz.
is, ende wie daar dan op elke flag befchouwt ofte be-
keurt word , die zal verbeuren de fomraa van twaalf
ituyvers.

erfdens of bruykefs gehouden wefen, de uytgeiette
penningen binnen een maand na de uytfettinge te be-
talen I, ende de jaarlykfe omflag ten langilen voor den
eerften Odober in elk jaar, aan handen van den Ca-
meraar van de Hooge ende Laage Weyde, die gehou-
den zal wefen, daar voor tweemail te manen j en wel-
ken , 't zy eygenaar of bruyker, alle jaar voor den-
eerften Oóiober voorfz. aan den Cameraar niet heefc
voldaan , die zal den Cameraar voor de laatfte rcyfe
door den Bode van de HogeenLage Weyde een weet
laten doen, dat fy binnen acht dagen daar na, alsnog
komen betalen , op pœne van overleveringe, welke ,
overleveringe hy Cameraar aan den Heere Weygravc
voor den i ç Odober zal gehouden zyn tc doen , op ·
pœne, dat die dag overftreeken zyndej hy Cameraar
voor yder dag, die hy daar ra in gebreeke blyft j ten
behoeve van de generale Polder, verbeuren zal een

Defe keuren of boeten fullen die Gràve ende de
Heemraden , door haai: ordinaris Bode, binnen drie
dagen uyt laten panden ende den gebrekigen doen
aanfeggén, dat ly het binpen acht dagen verbeteren .
Want men dàh anderwerf, tot kofte Van de gebreeki-
ge, fchouwen zal, ende indien yemand op denafchou-
we wederom befchouw:t wiert^ die zal als dan verbeu-
ren een boete van eene gulden vier ftuyvers , en dar
zal de Bode uythalen ende panden, als voorfz. is, en
als dan zal de Bode de weet doen, dat fy 't verbeteren
binnen acht dagen, tot genoegen van den Graaf met de
Heemraden, of zy fullen daar op te ruggevaren, want
het genoeg ende wel gemaakt is, of anderfints lal den
Wey-grave ' t felve mogen aanbeftadeo, op 't gewin
van een derde meer , fonder yemand des te verdragen,
ende op eiken fchouwdag, fal een yeder wefen opfyn
ilagen , ende wyfen zyn aangang ende afgang, elke
reyfe, op de verbeurte van fes ftuy vers, indien 't fel-
ve in den Schouwbrief uytgefchreven wert, ende elk

'heeft.

XIV.

^ίicraand fal vermogen naSt. Lambrecht, dc kade,,
van de Laage mooÎen , tot tert Eng toe,

met paarden, en ryden met turffchouwen, of anders,
te verderven , op 't verbeuren van een hooge boec^
tot acht gulden, eixle daar toe noch tot corredie van
den Rade.

XV.

Oufc Liesvelder, Diefdyker, en Molen-weterin-·
ge Tan den Diefdyk af, tot die moolen toe, mitsga-
ders dc Stads weteringe, fullen wefen ende bly ven een
roede Stads maat, dryvens waters, op keuren en boe-
ten op den fchouwdag voorfz.

XVI.

De hoofdingen, in dc voorfz. Weteringen leggen-,
de, fullen ten minften wyt moeten zyn feven voet,,

K De Vroedfchap der Stad Utrechtigeiîen 'c boven-,
ftaande concept, heeft, conformât advis van, harcf
Gecommitteerdens, 't felve provifioneclyk gearre-
fteert, naar weynigc corrcdie, Artykels i. cndc^z",,
Adum den lo May liT/j. J. (^int. f .ï/: ■ ,

zal zynen dyk makentt' eynde zyn land , anders dan j dryvens water, gelyk mede wyt fullen. moeten zyn-
op de Schinkel by de Goudfc brugge, te weten, dat ^ de fchouw-floten , op pœne voorfz.

elk viertel op de Schepen-zyde zal maken twee roeyen.
, XI.

Indien daar eenige uytfettinge gefchiedde by de drie
Staten,'of by den Grave en Heemraden voornoemt,
tot des gemeene Lands profyt, ende oorbaar , ofte
naotfchuldige faken , mede tc betalen , fullen de Ge-

LYSTE fan de JVeygravm der Hooge m Laage lï(eydt.

.ETER FOEYTE.
'HENRIK PAUWELSE.
JACOB^VREDERIK-ZOON, opon-
fer Vrouwen avond te lichtmiiTe.
i4or.ECHTBRECHT JACOBS-ZOON.
1405.JACOB HAAC.

1407.HENRIK PAUWELS-ZOON, op onfer
Vrouwen avond tc lichtmifle.

I4Q8.GHERYT VAN DAMASSCHE, op oufcr.

Vrouwen lichtmiirc avond.

1409.EGBRECHT JACOBS-ZOON.
141 i.GHERYT DIE HAAN.
Î4I2.D1RK VAN DER WEYDE.
I4IJ.ALFER VAN LICHTENBERG, op onfer

Vrouwen avond te lichtmifle.
HH.VREQERIK MARTEN, lichtmifle.

-ocr page 49-

ϋΙϋΙ

VAN UTRECHT. LSOEK. Ι.,Ί1Τ.

uif.jAN, VAN DAMASSCHE.

1417JAN VAN LICHTËNBÊRG.

i4r8.BRAAxVI VAN LANTSCROON.

i4io.GHERYT DE HAAN.

1421.FAN VAN LICHTENBERG,telichtmiiTc.

j41z.VR.ANC GODEVAART·ZOON , tejlicht-
mifle.

1414· HERMAN GRAWERT, lichtmifTc.

I41Ö.STEVEN HÜBERT-ZOON, lichtmifle.

14^8. HERMAN GRAWERT, lichtmifle.

«41p.HENR1K JAKOBS-ZOON.

1451.HENRIK HASERT, ScutmeeilerenWey-
degrave na derfclver overdrachten.

.1448.JÜHAN VAN TYEL, op Sr. Gallen avond,
in feeker transport y gebracht hier boven onder Num.
XXXVI. Num. II.

; . . JAN VAN OUDE WATER, Weydegrave
in zyn plaatfe.

1470. JAN KNYF, des woensdags na Vi£boris.

1477.DIRK BORRE VAN AMERONGEN ,
Wcydegrave , des woensdag na inventioncm

••'Ι.;·?·

crucis.

ip5.GERYT VAN EMSKERK, is Graaf gefet
by den Rade^ van de Hoge eii Leege Weyde,
en deede zynen behoorlyken eed.
ïfi4.GOYERT VAN VOIRD , Henriks-zoon,
Weygmaf,, des fatcrdags na St. Pauwels dag
converfio,. ïn feeker transport ^hier 'voor gebracht
onder Ν m. xxxvi. Num. 111.
iïjiy.FREDERIK DIE KONINK , heeft zynen
eed gedaan , als éen WeydegravCj daar toe hy van
'sRaads wegen gefchikt is. _

Na de Translatie van de Temporaliteyt, zyn de
Hoofd-Öfficiers der Stad Utrecht in der
tyd y tot IVeygraven aangefitlt,

GOERDT VAN REEDE , Ritter , Heer
tot Saasfeld·Schout der Stad Utrecht, ende
'VS^eygraaf> Johan van Rçnes Van C^lenborclV,
cndc Johan Loefs«zoon van 'der Meer, " Hèem-
raden van der Hooger en'Leegèr Weyde, ge-
* iégen' buyten StrKathrynep-pôorteby Utrecht}
' ; ^ in èen erfpacht-brief -met zyner [officie-zegel daar be-
■ nedin uythangeHde, bèfegdt van.d^es' Gerechts uüB'
gen voor hem felven^^ endeme de over die Heemra-
den om haarluyder beede iviile^ in't jaar ons Hee-
ren 1559. op den dag in Julio.
DIRK VAN ZUYLEN, Ritter, Heer van
der Seventer, Schout der Stad Utrecht, ende
• Weygrave j Henrik de Vpocht van Ryneveld,
ende Herman van der Vecht, Heemraden 5 in
een transporthrief^ befegelt als vooren^ in het jaar
om Heer en 1570^, den 2.9 dag in Mey.
. · NlCLAAa VANj ZUXLEN; VAN DRA-
KENBURG , Heer van der SevenJer , &c.
,Schout der Stad Utrecht, ende Weygrave ; Jo-
han Spriiyc ën ^Alerdt van Hclsdingen, Heem-

xli.^ resolutie.^ van het Gerecht van Lauwenrecht niet meir op een Sondagte infla\Umn\

^ , , ;; " denj February MDCLL
J^anhet Gemht vàn de Lau^enruht kan men meer dingen vinden by Anton. Matthseus lib. l. de Fundationib.

Ecclefiar.cap xxy. num.'^. & feqq.

. . 's Vr'fdags dm^j Fehruary möcli. jgevonden, dat aan de Ambachtsheeren ende Schou-

De Vroedfchapùn ervaringc gekomen zyndc, ! ten zal worden gedaan înterdiâie van fulks meer te
dat men gewoon is het Gerécht ende Sche- Idoen, op pœne van honderd gulden, t'elken rcyfcby
penen in Lauwenrecht"^ convoceren, ende,yder te verbeuren,
inftalleren op een Sonnendag., heeft goed I

raden, van der Hooger en Leger Weyde, ge-
legen'buyten by St. Katharyne poorte by U-
X\xcht\in een transportbriof, befegelt ais voeren^
in het jaar onfes Heef en i jpo, den f OB,oh.
JOHAN VAN SUYLEN VAN DER
HAAR, Heer dervrye Heerlykheyd Sevender,
Heer van der Haar , Kockengen , Spengen, en
Montfoorts Gerechte &c. Schout der Stad U-
trecht,cnde Weygravei Willem van Pylsweerr»
Hermen Dirkfen van Ooftweerd , ende Klaas
Jacobfe, Heemraden 5 m een transport ^ befegelt
ah voeren^ op den Maart i6ii.
HENRIK VALCKENAAR, Heer rot Duc-
kenborch , Portengen, &cc. Schout der Stad
Utrecht , en Weygrave } Peter Wtenbogerd
en Klaas Jacobfe Kameraar, Heemraden; in
een transport^ befegelt ah vooren , op den 6 May
1634.

Volgens Refohitie van den i/^Juny voorden de

eerfle Jhrgemeefiers in der tyd^ tot IVeygraven aan··
gefïeit. Een uyt alle zy hier genoeg,

NICOLAAS HAMEL, eerfte Borgemeefter.
der Stad Utrecht,ende Weygrave jjacob Splin-
ter ende Frederik van Beek, Heemraden in
een transport by Nïcolaas Hamel, ah Weygrave , *
met Stads zegel over hem ende over de Heemraden
befegelt^ den 5 Dcccmb. Ιββτ^.

Na hef jaar van icr74,iV den Hoofd-OfficigrJe fer Stad
ÏVcygraaf geworden-, en zyn de infiniment en
in defer forme befegelt, By voorbeeld,

DÏDERIG BORRE VAN AMERONGEN^,
Heer tot Sindenburg, Koningsvry &c. Wcy-'
gravei Jacob Taats van Amerongen,en Doâror '
Éverard ven Zypefteyn, Heemraden &c.; in een '
transport, met de fgnature van den Heere ff^eygra*
ve'bevefligt^ den^ Auguft, iC^f. ' ,

Na o'üerlyden van den Heer van S andenhor g ^ism*

der vafigeflelt, dat den eerfle Borgemeefter ^ in^
gevolge van de Refolutie van den 14 Juny
I ö 5 8, foude Weygraaf z.yn. Ende
mwden de brieven aldus befe-
geit. By voorbeeld.

ADRl A AN STRl CK, Heere van Linfchoten;
eerfte regeerende Borgermeefter der Stad U-
trccht, Weygrave} Evcrard de Beer, Dom-
heer ten Dom, Gysbert Franco de Milan Vis-
conti, Baron des Heyligen Roomfchcn Ryks,
• Heere van HinderÎleyn,cq Arien van EfchjHeem-
raden van de Hooge ende Laage Weyde, buy-
ten by Utrècht 6cc. in een transport met het kleyn
Stads Politie zegel van Utrecht befegelt op den ζ £
Jauuar. 1714. " '

■V

. i

xlik resolutie, dat de buyïm Gerechten in de Vryheyd defer Stad^geen uytfèüingen, rf
fchptiwen fullen dom» fonder ordre van de Vroedfihap, den 9 Aitgnfi, MOCXKIV.

F Î

'^âanm

-ocr page 50-

van öèn staat der stao

4δ

Maanàag den ρ Augufiu möcxxiv*

Gelefen de nabefchreven Aóte, daàrinnè belieft
is, cnde belaft die le doen infinueicn aan de
icfpeélive Schouten in dc Vryheyr. De
- Vroedfchap der Stad Utrecht aanmerkende,
dat cenigeSchouten en Gerechten ,buyten hare Stads
poorten, om te hebben approbatie op de uytfettinge ,
die fy doen over de ingefetenen van de Stads Vryheyr,
«Is ook om ordre te Itellcn op de fchouwen, het /y
van de fàndpàden, als anderfints, in defelve Vryhcyt,
haar niet en addreiTeren aan de Vroedfchap , gelyk
het behoort, maar defelve voovbygaan , tot vermin-
deringe ende kieynachtigheyt van de Stads Jurildiclie,
hebben goed gevonden, de voorlz. Schouten en Ge-
rechten te infinuccrcti ende lallen', dat fy Voortaan,·
geen van hare uytfettingen , gedaan tot lafte van dc
voorfz. ingefetenen , doen vordei"en ofte executeren,
dan na voorgaande approbatie van de Vroedfchap, op
poene van nullité, ende dac zy gehouden fullen wefera
foodanige invorderinge ende ejiecutie kofteloos ende
fchadelüos af te doen , ende daar toe ydcr reyfe ver-
beuren twee dubbelde ryders in fpecife ,. d'een hclfc
ten behoeve van den armen, ende d'ander helft ren
behoeve van den Officier die d'executie doen fal j en
dnt fy op gelyke poene , buyten des Vroedfchap or-
dre, geen ichouwe en voeren,ofte eenigeboeten daar
op fctten , innen ofte executeren. Aétum den ρ Au-
guili 1624.

XLIII. R.ESULUT1E, waar by zeekere aöie 'van parate executie by het Gerechte van deWeerê

iwleenty word geroyeert^ den ^ July OHO C L XXFII.

Maandags den S) July mdclxxvii. ffcaat, dat defelve aite zal worden gcroyeert, en gc·

licht uyt haer regiiler, mee fpeciale laft om fig intoe-

De Vroedfchap gefien de a£le by Schout ende komende te wachten van fulke en diergelyke ades op
Gerechte van de Weerd , geilek achter de| te (lellen , op feekere poene } nemaar haar dien aan-
lyile van 'c Waaggeld, daar by de Gerechts, gaande t'addrclTcren aan de Heeren Burgermeeilcrek
Bode word geauchori.icm, ómmedegebre- ende Vroedfchap,
kige te executeren, by afhalen van de deuren, ver-

XLIV. R Ε S OL U τ IΕ, âat de borger s ν an Utrecht, of haar goederen ^ mor de buyten Gerechten in
defer Stads Fryheyd niet jufliciabel, of arrefiabet zyn, den 22 Juny MDCXXIX,

Ί
ipillii
1«!

'i u:·

*s Maandags den τ,ι Juny mdcxxix.

Den Hcerc van Duyckenborch &c. Schout de-
fer Stad,binnen verfchenen zynde, en voor-
gedragen hebbende , dat t'zyner Ed. ken-
nilTe was gekomen 9 dat eenen Jan Dirkfz.
Tichelaar aan de Rodebrugge i aldaar gefchut hadde
de fchapen van Goris Janfz. , vleyshouwer, defer Stads
burger, die zyn dak befchadigt hadden, ende denfel-
ven Goris door laft van Symon Loeier , Schout van
den Prooftdye Gerechte aldaar , nadde doen betee-
kenen eenen dag van rechten, is den voornoemde Jan
Dirkfz. binnen ontboden, aangefeytende bevolen, dac
hy de voorfz. fchapen in Biflchops ftal alhier zal bren-
gen , en zyn adie tegens den voorn· Goris voor den
Ed. Gerechte defer Stad inftitueren , alfoo men niet
vcrftaat, dal de burgers defer Stad, ofte hare goederen
voor de buyten Gcrcchten jufticiabelof arreilabel zyn.

illli

x'LV. RESOLUTIE, waar by blykt, dat de Stad lan Vtrecht in de Vryheyd de Hoogeju-

rifdiêfie heeft, den 20 May ΜΌ LXXX,

T'ot epheldering van defe Refoiutie fiet Anton. Matthaeus de Jure Glad. cap. xxix.

Bxtraü uyt het daaglyks boek der Stad Vtrecht den
20 May MDLXXX.

Alfoo den Raade defer Stad aangedieat is, dat
de Bailliu van de Prooftdye van St. Jan, ee-
nen Proeyt genaamt , die te woonen pluch
aan de houte brug by de Csrthuyfers, op de
Vecht, in de Vryheyd defer Stad , en aan zekere quet-
fuure geftorven is, gefchouwt he.eft, eiide Voorts ter
aarde laten brengen, fonder den Officier ende Gerech-
te defer Stad aan te fprcekcn Î of tc kennen , violee·
rende overfulks de Jurifdiflie defe Stad aldaar notoir-
lyk toekoomendc. Soo is 't, dat den Raad , om dc
Jurifdiâie defer Stad te praferveeren , overkoomenis,
en gerefolvcert heeft, dat de Schout en Gerechte de-
ler Stad den voorn. Proeyt op doen graven en doen
fchouwen fullen , procedeerende jegens den voorfz.
Bailliu by apprehenfie en gyfelinge na behooren, tot
dat by defer Stad en Juftitie gebecert fal hebben.

XLVL RESOLÜTIEN, dat de Officien in de Wacht in de Gerechten van de Weerd, bydeEee-

ren Borgerrnee^eren moeten vergeven worden, den 12 Jmil MOCXXIK.
en 11 July MOCXXXVL

Maandage na de middag den 11.

uipril mdçxxiv.

Dc Vroedfchap hooreqleefen hebbende deRc-
I ^efte, geapoinöeert op den naam van de
Óapiteyn, Lieutenant ende Bevelhebbers van
de bemuurdc Weerde, daar by fy verfoeken
om redenen daar innc verhaalt, approbatie van deele-
£tie by die van den Gerechte der Weerde op huyden
gedaan , en daar by eenige fubfidie tot een nieuw ven-
del ende trommelen. Ende naar deliberatie hier op
gehouden , heeft de Vroedfchap henlyden in haar
arapten voor defe reyfe geconfirmeert, des fulks in
geen confequentie fal mogen worden getogen, maar
als yemand verfterft ofte verandert moet worden , fa)
in plaatfe van dien andere moeten worden genomineert
by den voorfz. Gerechte, cnde <3aar uyt nieuwe by dc
Heeren Borgermeefteren gekofen en geftelt, verftaande
ook dat gene Ambachtsheeren noch Gerechten in dc
Vryheyd defer Stad eenige officien in der wachte, over
haar gemeenten mogen ftellen, maar gedaan fal moe·
ten worden als voorcn , houdende aliulks van geenrc.
weerden, *t gecne contrarie gedaan is, endeverftaan-
de dat daar op redres gedaan behoort tc worden ; ac-
corderende henluyden tot fubfidie van haar vendel cn
trommelen de fomme van veertig gulden.

Willem Juniuj, Capiteyn.

Cornelis Junius, Lieutenant.

Vepdrig, Dirk,denaardigen man.
|an Harmenfz. Booch.

Sergeanten.'

Geerlof Aartfz.
Gysbert Reyertfz,

-ocr page 51-

Î^aanâag den 11 July 'tóöcxxxvi.

Jan Mcynfz, van Gellinckenhprftjis bydc Vroed-
fchap geftelt tot Kapiteyn, ofte Hooft van dc com-
pagnie Schutterye in de bemuurde Weerd , fonder
reguard te nemen óp ecnige nominatie, ofte praeferi·
tatie by éÎe van den Gcreciire aldaar ^ t>fte de Be-
velhebbers der vëorfclireven compagnie jgedaan » als
vcrftaande de VrWdfchap aan haar allején te^ftian,
hec nomineeren cnde ftelien van tien voortchreven Ka-
piteyn.

47»

VAN tr Τ R Ε C H' T. EOm> ΤΙΤ,

EERSTE Τ Y Τ Ε L.

DÊRDB DEiEt.

Van het Burggraaffchap te Utrecht.

, !

t^adien wy m het voorgaande Deel onder de Ambachts-Heertykheden aan de Stad van TJifecht 'toebehoorenden ook
gewag gemaakt hebben van'de Thins-Heerlykheyd van den Omloop van St. Marie, in de Stad van Vtrecht gek'
gen, foude men mogelyk van ons konnen vorderen, dat wy de daaglykfe Gerechten^ die mm vind dat in oude tyden btn'
tien defe Stad geweefi zyn, niet flilfnvygende voorbygingen, Maar gemerkt men daar van thans geenebyfondere Or-
donnantiën , of Brieven voor handen heeft ^ waar uyt men met Volle feherheyd kan weten ^ wat voor foort van [α-
ken tot hare kennijfe behoort hebbe', en men daar van alUenlyk de overblyfselen uyt allerhande oude brieven wyd en
zyd ver/prepi forgvuldig van fyd tot tyd moet by een vergaderen', foo fal een yder lichielyk begrypen^ dat fooda*
fiigéemvcrfamelingvandlcrley fiagvaninflrumenten^ cnkelten voorfz.eyndegericht, eenigfintstegen de natuur van
ms werk foude 'aanlopen ·, en over fulks defen arbeyd ons ten goede houden» Echter willen wy met een woord tvel
.. aanroeren, dat de gemelte daaglykfe Gerechten, voor foo veeliijy hebben konnen afnemen, in zich felfs zeer gcringge^
weefi zyn^ en over faken van kleyn aanbelang,^ of fchulden vankleyne fomme^ tuffchm de gemeene gebuurenineene
gebuurte<y of daaglyks Gerechte woonende, (en mogelyk aan haar oordeel zich vrywillig onderwerpende) gfioordeelt
hebben, 'Hoe verre nu fuik een gewysde kracht gehad hebbe ^ hoe en door wien ter executie ^eflelt z,y y en of daar
van aan de Stad Vtrecht appél hebbe konnen vallen^ is duyfler^en my tot mg toe niet klaar gebleken. JOit is fe* "
ker ^ dat ^hoongenomin overgifien, plechten , of befwaaringen van goederen voor foodanige Gerechten gepleegtzyn,
^ fil het zeliTe nietig en van geener waarde was, ten ware het door den Schout en buur en van de daaglykfe Gerechten
, ten Gerecht'e der Stad Utrecht wierde aangebracht. Welk zynde van veel omfag, en dubbele koflen , iet ook ivtl te
denken is^ dat de voorfz, 'daaglykfe Gerechten ^ die in der daad niet andtrs ah den blooten naam en flaauwe fcha*
duw van 'een Ger-echt, ja de meefie van dien minder kracht als de daaglykfe Gerechten ten platten Lande gehad
. hebben^ van langfamer hand, en vooral door de Translatie van de ^emporaliteyt, zynkomeri te verdwynen. Die
hier meer van begeert te weten, kan zich vervoegen by Anton. Matihicus lib. z. de Nobilitat. cap. 541 en 37»
-, §C de Jure Glad, cap.25. nuro. 8. & feqq. & in Dedicat» pra;miiraam9:oriincertodercb.Ultraj. *** z.fcqq.
, de Fundation. Ecclef. lib. t. cnp.z. cum. 15. &cap. 5. num, feqq.2c cap. zf.num· ç.&ieqq.
: j Zofdm'g^ daaglykfe Gerechten in de Stad van Utrecht getuygtyMattb£us.^dat hy 'er tot dertien toe (waar van
„ 4ie van de vyf Capittulen wél,de luornaamfle fullengeweefi zyn) gevonden heeft, fhnder echter defelve by mme
• op te telleni in d. Dedicat. Onder die word mede ook gemelt bet Burggraaffchap. van Utrecht^ of (gelyk het ey-
gmtlyk moe fie genaamt worden ) te Utrecht. Over welk Burggraaffchap, nadien de Heer van Breederodc in de ηααβ
voorgaande eeuwe aan de Stad van Utrecht veele moeylykheden verwekt heeft , heeft het ons goedgedacht eenige
fiukken, rakende het voorfz. Burggraaffchap ^als mede een lyfle van de Burggraven alhier plaats te gunnen ^en voor
af 9 ( op dat de Le fer hier ontrent meer lichts ontfange ) den oorfpronk van de Burggraven wat hoger op te halen.

Het is reets van anderen aan^toont, dat in het algemeen de Biffchoppen, welker werk het was om het Euan-
gelyvanden Gekruyflen te verkondigen, en voor de behoudenis der zielen^ aai} haare forge toevertrouwt^tt waken^
om hun te vlytiger en yveriger in dten pofl te quyten, en echter aan hunne , of der Kerke goederen geen fchade te
ïyden , van oud s eenige luyden hebben aangeflelt, die het bewind der Kerkelyke goederen fouden hebben, en defelve
tegen allen overlafi bevryden. Defe wier den daarom Advocaten, en Befchermheeren van lùulk of zulk eene Kerk
genoemu In den beginne fchynen defe Advocaten, die doorgaans Kerkelyke perfoonen waren , van gemeene jldvoca"
ten met vSilverfcheeit te hebbenden aUeenlyk^aU Rentmeejiers en voogden de Kerkelyke goederen geregeert, mitsga'
der s hare rechten , vryhedm, îâc. in rekten, als^t de nood vereyfte^ met tong en pen verdedigt* Maar ah de
mdervinding in het vervolg van tyd leerdedat die wapenen fomtyts te krachteloos waren, en de Kerk^ foo wan'
neer zy met machtige tegenpartyen ^ Forfien, Pr ineen ^ Graven, i^c., te doen had^ dikwih te kort fchoot, heb-
ben zy ook machtige Heeren en f^orfien tot hare Advocaten, of Befchermers verhoren, die, ingeval d,e Kerk hier
of daar wierd aangetafi , geweld met geweld krachtdadig konden te keer te gaan. Op dat echter foodanige Advo-
€aten geene gelegeniheyd fouden hebben y om hunne macht ten opficht van de Kerkelyke goederen te misbruyken, en
daar mede na haar welgemHen om ie fpringen, gelyk nochtans niet dan al te veel gebeurde, waarom zy in plaats
van Advocaten, DefenforeSt of Befcfmmers, Vitrici^ of Stiefvaders ^enoemt zyn , waar van men in het breeds
kan vinden hy Coenraad S churtsfieifcbyin DiiTertationc de Vitricis Ecclcfise ·, zoo heeft men goedgevonden lm be-
wind der goederen den VQorfz. AdvocaHn te onttrekken, en daartoe by fonder e Rentmeeflers <?ƒ Oeconomi,<?»Pro-
viforçs aan te flékni e^nwelmU diebepalingy dat geen verhuuring , verruyling en verkooping van onroerende
goederen, of eenige andere dit^en, fonder kennis en toefiemming van de Advocaten ^ mochten gefchinden. Met der
tyd hebben d^efe Advocaten ook aan %icbgetrokken de kennijfe^ zoo in civile als in crimimcle {aken, die eenige he-
trekking hadden, qf tot de goederen, of FφΙΙεη van, de Kerk. nadien zy verplicht waren om alle geweldma -
ryen, die tegen de Kerk onder nmen wier de»., af te weeten, zoo h&bben zy vm langfainer hand zi.cb oak het recht
van oorlogdieswegm te voeren ^aangemaiigt. Op dat zy nu zoo veel te vieriger en krachtiger hare Kerken fouden
hefchermen, heeft men begmnen bun. eenige Kerkegoederen te leen uyt te geven, en tot fa[ailen van. zoodanig eene
Kerk te makê», Hi$r van is het niet (elden géenrty dat Imderym^ mky die Kerk 9 mar vm %y Ad-

vecaten

-ocr page 52-

ν A Ν ο Ê Ν STAAT D Ε R S Τ AD

•vocahn %)mn\ 'geîegen^ H Lein onifangen hsbUn^ en daar ophuyfen^ flooten^ hurgten^fierkien ^Ζϋΰ mdeKerky
ah -zich zelfs te beveyligen, gebouwt hebben. Bus leefl men 'ook dat feeker Berivoldus , Advocaat zyr.de ταη de
uihdye van Egmond ^ om zyne dienfien aan den 'Abt JValterm gedaan ^ een hoef met fes huyfen hy Egmondinerf^
ipacht van den/elven heeft gekregen y en vervolgens daar op een.flot beginnen te bouwen y '/ welk door zynen zom is
voltrokken. Siet den Aantcekenaar op de Batavia Sacra, in het leven van Heribertus.p. 199. Weshalven men
miet owtöaarfchynlyk fonde mogen giffen^ dat zy op dte flooten^flerkten^enburgienwooriende.y of hun verblyf houdende^
(zoo wel als de Advocaten van de Steden en Landfchappen Burggraven genoemt zy η geworden ) ook den tytel van
Burggraven hebben aangenomen,en dien van Advocaten ailengskens laienvaren. Zulk een zoort van Advocaten ^ofBurg-
graven hebben ook de Bijfchippen van Utrecht gehad, om de rechten der Utrechtje Kerk te helpen handhaven. IVaar van
^ereenige werden opgegeven by Buchcl in not. ad Hcdamin Vila Willebrordi p. gi» en byMatihasus lib. i.de
Nobi litat. cap. 31. Of nu deze Burggraven van den Biffchop hunnen naam in V hy fonder ontleent hebben van de Borg*
brugge^ nugenaamt de St. Mar t^n^ brug, en weder om of die Borgbrug de Stads brugge eertyds geweefl is ^tot welke
gedachten de oude brieven van âe twàalfdè eeuiiû'e eemgftnïs aanUyding fchyrien te ge^en-, dan of die Advocaten ^ge'
Jyk op andere plaatfen, foo ook hier ^ in het algemeen den naam van Burggraven, ah meeraanfienlyk en van groo'
terluyfler Jjebben aangenomen., fonder betrekking tot een zekere brug^ of plaats binnen defe Stad., is by my ganfch
twyfelachtig. Men kan hier meer van vinden by den Heer Ant. Matthsus de Jure Glad. cap. 23. num. 7 & de
Fundaiion. Ecclef. lib. i.cap. 5. num. Dit is evenwel zeker ^ dat de macht dier Ütrechtfe Advocaten ongelyk
winder wHs-, en fchoongenomen zy volgens zeeker infirument van Keyfer Hendrik den Tweeden ^ in den jare 1003^
ie vinden by Heda in vira Ansfridi p.pp. ubi v. Buchel. end€ naàr het getuygenis van denfelven Buchel ad He-
dam in Willebrord. d.1. in aloude ty'dén Réchters waren buyten de Stad in hahfaken., foo vermochten zy mch*
t ans fonder de Biffchoppen niets ^ en bongen ten eenemaal van hun af: ja de Bifjchoppen , ah JVereldfche P'orflen^
trokken alks zoo veel mogelyk was aan zich ^ en fnuykten vantyd tot tyd de macht en Ί rechtsgebied der Advocaten ^
of Burgraven y zoodanig dat hare waardigheyd ailengskens in eenen blooten tytel verandert is. Foornaamlyk wan*
fieer de Maarfchalken ten flatten Lande zyn aarigeflelt ^ om over alle voorvallende misdaden te oordeelen, en na be-
n)ind van faken flraf te oefenen. ÏVelke Jimsd^ie ook den Maarfchalken naderhand afgenomen is, en hun alleen
het recht gelaten om de misdadigers voor hunne wettigen Rechter te vervolgen ygelyk een ygelykbekent is. Waaruyt
dan de Heer Matthteus te recht befluyt, dat V daar van daan komt, dat men foo weynig van de Advocaten of Burggraven
der Ütrechtfe Bi^chóppen in de Hiflorien gewag gemaakt vind. Men leefl ook nergens, dat de Burggraven eenig rechtsge.-
hied in de Stad van Utrechtgeoefent, ofeenige machtfig aldaar aangematigt hebben. JVilmen hier tegen inbrengen i dat
ttyt verfcheyde oude brievenblykt.^datteUtrechtopdevifchmerkt.^overenop deSoutmarktycler Borggravengerecht is
geweefi^ en ty deswegen eenige jurisdiüie fchynen geoefent te hebben \ foo moet men ook met een weten , dat zulks
alleen een daagelyks Gerecht isgeiveefl, 'i welk niet meer bevoorrecht was, als meer anderen daaglykfe Gerechten, die
niets te beduyden hadden^ en ook alle verdweenen zjyn., gelyk wy hier voor reet s hebben aangeteekent. En ontrent
'/ Burggraaffchap konnen wy niet ongemerkt voor by gaan dat zekere vidimusbrief^ in dit deelgeplaatfi Num.xv 1 χ,
wenigviildige overdrachten en a6len opgeeft., aangaande het huys den Hondgenaamt, en gelegen in des Borggraven
Gerecht^ waar voor den Heere van Breder ode zyne wapens heeft doen βααη ^zoo als hierna gemelt fal worden^
nüelke aSten en overdrachten nochtans alle voor Schout en Schepenen der Stad Vtrecht van tyd tot tyd gepaffeert
zyn: fonder eenig gewag te maken van des Borggraven Gerecht. Het is ook met nieuw^ dat de Stad van U·
trecht tegen den Heere van Br ederode ftaande gehouden heeft y dat het Burggraaffchap een bloot e tytel was y ηΛ
dien al lang te vooren by anderen fulks erkent is. Dus getuygt Beka iu vita Andreœ Epifcopi p. 48. Lotha-
rius autem Inriperator, mortem nepotis fui dolcnier accipiens, Hermannum de Cuyck , didante Tenten^
traPrincipum, dignitate nominis fui privavit , qui pridem ubique terrarum Comcs appellatus fuit. Ubi
vide Buchel. & Lambert. Hortenf. rer. ültraj. lib. 3. p. 7^. ne quiddicaro,honorifîcum nominis tituluro,
quem rn ipfa urbe gereret. Alwaar Buchel op de kant fegt, Burggravii nempc. Dog in ^t geenhywydersdaar
hy voegt., als of het Burggraaffchap van de Familie van Benthem was overgegaan op die van Cuyk, is eenig fint s
misgetafi., dewyl uyt de lyfte van de Burggraven blyken faly dat het uyt de familie van Cuyck is gekoomen in die
van Benthem^ van die op Ut en Goy, vervolgens in die van Fianen^en eyndelyk in die van Br ederode. Nadien
dan dit Burggraaffchap, volgens het eygen opgeven van Walraven van Breder ode, in de voorige eeuw een y dele
eertytel geweefi is, zoo fp'eekt het van felfs , dat de Heer Hans Wolphen van Br ederode t^onrecht zyne wapens
met dit opfchrift.^ hier eyndigt des Burggraafs gerecht, voor de huyfen^ daar het rad van avonturen., by de
Donkere Gaard en daar de Hond uyt hangtop de vifchmerkt., heeft doen ααηβααη', en dat de Froedfchap der Stad
Utrecht niet konnende gedogen, dat zulk eene merkelyke indracht in Stads rechten en gerechtigheden wierdegedaan^
de voorfchreven wapens met volkomen recht heeft doen afhalen. Over welk voorval verfcheyde brieven tujfchen
de Stad van Utrecht en den Heere van Br ederode zyn gewijfelt. Het kan ook geen tegenfpraak lyden., dat ^nadien
de Heer van Br ederode zynen ydelen eertytel felfs maar bepaalt binnen de greinen van eenige weynige huyfen ^ hy
zich ook t'onrecht noemt Burggraaf van Utrecht, ii;^»?»^/ foo veel recht ah de Capittelen., die eertyds vry wat groo'
ter daaglykfe Gerechten gehad hebben., fig Heeren.^ en althans de Schouten van de buurtenfigSchoutenvande Stad
van Utrecht fouden mogen noemen. PFaarom in den jare 1655. Drukker Paddenburg, door de Froedfchap

gelafi is y zynen Almanak te veranderen ^ en te drukken ^ Burggraavè le Utrecht ; gelyk in zeeker infirument
by Anton. Matthncus lib. 2. de Nobiiit. c. 3 i. van den jare ifz^., Walraven van Brederode , figfchryft
Burggraavè te Utrecht, van den jare ifiz. by Matthœus de Jure Glad. cap. en op andere pkatfenmeer.
Op even zoo weynig grond fletmt het, dat de Heeren van Brederode in de voorgaande eeuw , om een yder van
dit Burggraaffchap een groot denkbeeld te geven , ftg hebben gefchrecven , Erfburggraaven van Utrecht ^ ah of
daar aan een groote heerlykheyd en luyfier vafl ware^ na het voorbeeld van Vorfien , en Princen, welkers erfge^
naamen en bloedverwanten den tytel van Erfprincen ^ Erffladhouders ^c. krygen, Gefwegen dat het eenigfints on^
gerymtfoude zyn^ dat de kinderen of erfgenaamen van )mandy die Ambachtsheer ν an een Gerecht ^ ja flechts een
Heer van een gemeen huys of hofflede was ^ met den eernaam van Erf heer en fouden pronken. Het fal den Lefer
uyt de Lyfte van de Burggraven., waar in naar den letter de woorden van het verleygevolgt zyn , klaar blyken
dat na het over ly den van Hans Wolphert van Br eederode, voorgevallen in den jaare 1655. in de Almanakken.^
ah mede in het Leenregifer defe tytel van Erfborggraaf btiyten weeten van de Hooge Overheyd verkeerdelykis in"
gefoopen. Immers ten opfichte van de Stad van Utrecht m het buyten twyf el ^ ^^^ ^y ^^^^ uyt drukke lyk daar tegen
verfet heeft y uytwyfende hare Refolutit van den ii en zi. Novemh. i6ff. en 27 Sept. 1667. Waar uyt de
Lefer te gelyk fal ontwaar mrden^ d^t de Stad van Utrecht niet heeft kennen ge dogen ^ fiat de Heer en van Bree-

ff
Ί

Uiil

derodt

-ocr page 53-

VAN ÜTRËCHT. - IBOEKi I T!t 4$

^àeroâe figfouden nomen Souver amen óf Vryheeren v^n 'jmeyde; in plaatfe 'ΰαη, Heereit mn Ameyde. Ï>ml
zy tneynde, dat ^nadien HeerHenrick van Fianen, en Frouwe Heylwkh, %yne huysvrouwe ^op den 8 Novemh.
van den jare 1400. dehooge JurifdiSlie van de Stad ^ Slot en Lande van Ameydè^ aan Frederick van Blanc ken-
heym^ Bijfchop van Utrecht ^by een plechtige overdrachte had afgeflàan , en voor fig alleenÏyk behouden de laage
Jurifdime, of daaglyks Gerechte, dienvolgens de opvolgers Van gem. Heer Henrick van Fianèn ^een Fryheeren^
fnaar alleen Ambachtsheeren van Fianert zyH. Het inlirümènt Van óvêrdrdèht is te vindeH hy Anc. Macthœus
in prsefat. lib. 3.' de Nobiiirat. lir. (d ) Hierom is het, dat IValraven van Breederode in zeekeren brief Van
den 5 Odïob. i^xy.ftg enkelyk vergenoegt met den tytel. Heer rot Breederode, tot Vianen, Burggrave tcU-
trecht, Heere ter Amcyüc, &c. De gemelte overdracht is ook tot een grond gelegt^ lüaar op de borger s van
Utrecht eertyds haar recht van vrydom van den maand- offwygenden tol, op de Riviere de Leek tegen de Heeren
van Breederode hebben getracht te bouwen^ gelyk zy ook byeene nadrukkelyke fententie van den Grooien Raad van
Mechelen, met reedenen en middelen van weerkanten bekleed , in haar recht geflyft en ge fier kt zyn, op den 14
Maart i f 34. Defe fententie fullen wy beneden plaatfen in het iv. Boek. xv. Tyt. Een gedeelte daar van heeft
Matthieus lib. 2. deNobilitat. c. ii.pag. 2.4<S· -^ll^ het welk wy hu niet breeder uythalen.

Dit meenen ivy genoeg te zyn tot verfiand van de hier na volgende infirumenten rakende het Burggiiaaffchap,
Wilymand echter defe fioffe dieper onderfoeken, men faVer van vinden by Buchel. ad Hedam in Vita Wille·
brord. p. 31. & in vita Aufrid. p. 104. & in vita Andréas, p. i fp. & Hcribert. p. 16p. & ad Bekam irt virJi
Andreac p. 49. Anton. Matthseus deNobilitat. lib. 2. cap. 18, ip, 30, en 51. & de Jure Glad. cap. 25. &
Toro. IX. Analedor. p. 173. De aanteekeningen, op dc Batavia Sacra, in hctleven van Heriberiusp. ipp.
cn op de Hiitorie van het ütrechtfe Bifdom p. ifi, if3, en ifj. & latiflïme de Advocatis Ecclefix, Du
Cange in GlolTar. Mediœ Latinitat. vocab. Advocat. jund. in voce, Burggravtus. Men voege hier by het
' Groot Algemeen Hiftorifch Woordenb. op de woorden, Advocaten cn Burggraven i en de Autheuren itt
meenigte op alle die voorfz. plaat fen aangetogen,

I. BRIEF, waar by Arnold van Kuyck het Burggraafchap te Utrecht verkogt, en overgegeven

herft, aan-Ottü den Tweeden, Bijfchop te Utrecht^ den 12 Maart MCCXà,
Fan het gtfla-cht van Cuyck^ fiet by Buchcl, ad Hedam in vita Andrcse. Epifcop. p. if8.

fcripti proximo mbisperfolvet. ^uod ft nonfecerit^fiHgülïi
annisinfefto Sancia tValburgis viginti lihras de kheloneo
apud Renen nuncio noflro faciet exhiberi t donec ducenta nobis
libr^e perfolvantur. Adhujus igiturfa£ti confirmatiohem
hanc paginam confcribi 6? figilU noflri appenfione fecimus
roborari. Datum apud Zeifl anno incarnationis Domini
Mccxx. quarto Idus Martii. Ttfits funt hi^theodoricus
Prapofitus Daventrienfis t Bernardus Prapofitus Embri'
cenfis , Theodoricus SanUi Johannis , Andréas San6l£
Maria Decani ^tajeilenfes ^ Balduinus Comes de Benthem,
Theodoricus de Alten ^ Gifelbertus dt Ameftel, Herman^
nus de Vorfl , Theodoricus de Bouckhorft^ Iredericus dt
7hinhethe y Arnoldus de Almelo^ Fredericus Rethinc^
Armldus Ljoef, Alpherus de Rentbeke , plures alii.

DileSlis in Chrifio Pralatis fidelibus Ecckfia
Traje^enfis^tam nobilibus quam mmficrialibus^
hoe fcriptum infpeüuris A.^de Kuc falutem £5?
diküionem. Notum vvbis facimus 13 publice
profitemur, quod nos Comitatiam Îs? Rumingam Ö* omnia
jura ^ qua nohisaffcripftmus in TrajeSio^vel de jure habui'
mus, Finerabili domino noflro Ottoni, TrajeSlenfis Ecclefiéc
Œpifcopo^pro ducentis libris MonetéS Trajeilenfis vendidi-
tnus^mcmorataque Ecclefia refignavimus^ libereinprpe-
tuum poffdenda, omni jure nSlione fuper pnemiffis tam
pO nobis quam heredihus nofiris ahfolute renuntiantes : eo
falvo, quod homines , qui jure fidelitatis nobis tenentur^
'retineamus. DiStusvero Dominus Epifcopus fummamprte-
taxatam in feflo Beat<e PFalburgis ροβ: confeflionem hujus

11.

"niverfts Chrifti fidelibus, tam prafentibus quam
futuris y Balduinus Dei gratia Comes de Ben-
themt aternam in Domino falutem. Univ^r-
fitati vefira notum effe volumus., quod dileSlis
in Chrifio Capitularibus Beati Martini in TrajeSlo medie-
tatem pontis urbani t quam a Domino nofiro Jrajeèlenfi
Epifcopo Ιβ οβάο Burchgraviî tenemus in Feodo fub an-
fiua penftone, qua fubftripia εβ, conceffimus adificandam,
dum mcefie fuerit ^ infuisexpenfisreadificandam^^
-fic cum forma , qua fuhfcripta efi ^'prpetuo poffidendam
inter domum ö* locum , quem prtus dederamus hofpitnli
' SanUa Catharina in Trajet ^ qua vocatur domus fanüi
Spiritus:eft autemhacforma prafens ...,prafatum Ca-
pitulum ftnguUs annis in die Nativitatis Beati Johannis
Bnptifia vel fequenti tres lihras TrajeUtnfium legalium
dabit^ vel cui ibidem duxerimus per patentes litteras reci'
fiendas. ^od fiCapitulum ipfa ^iejohannis vel fequenti
hoe non faceret nobis tenehitur die proximo

ferfolvendam. Si vero mfra menfem a Naiivitatt Johan-
tas duplicem penfionem ^ ut pramiffum efl ^ non perfohe-
fit proximum in menfem, in duahus libris prater penfionem
duplicatam, quamdiu ipfa folutio fαξία non fuerity nobis
ienebitur. Et ft pœna menfium poena duplicata infra
mnum a Nativitate Johannis nobis perfoluta non fuerit^
- nobis praterea datum Capitulum in quadraginta libris
fraje^lenfium denartortim temhituf êwii üapfê , hêc
UI, Dseh

BKlliF van Boudewyn, Graaf van henthem, Burggraaf te Vtrecht, waar by hy de helfte
van de Borchbrugge ( nu de Martensbrugge ) te Leen ujtgeefi aan het Capittel van
St. Marie, m Septemh. M CC XL L

Aan defen brief word licht gegeven door Anton. Matthseus dc Jure Glad. cap.xxii i. num.7.

Univerfts Chrifli jidelibus, tam prafentibus quam obfervabitur finguüs annis. AdjeStum efi etiam ^ quod
futuris 3 Balduinus Dei gratia Comes de Ben- cum carnis debitum nos folvere contigerit
them» aternam in Domino falutem. Univer- obfirvanda tomen ^ qua fuperius expreffa efi conditiont f<h

lutionis poena infra annum pofi obitum nofiruTH

requifitum fuerit vel proximo légitima haredi^ qui
ab Epifcopo TraieSenfi prafatis bonis 6? aliis , qua ah
ipfo tenemus, infeodatus fturit ^ vel cui idem hare s per
patentes litteras fuas amam vini in recogni*

tionem prafati pontis perfolvet frajeeii. Quodfi pramii"
fam amam vini tempor e pranotato ipfum Capitulum non
perfolverit^ ad fex amas vini praf at 9 haredi nofiro pur-
folvendas pro pœna teneatur. Et fic de harede in hare»
dem, cum duejfirit, Capitulum faciet perpétua ξβfucces»
five. Praterea idem Capitulum diStam pontis medietatem
ft eum perincendium contingeretvel per aliquam violentiam
devafiari ^fmgulariter in futs expenfit reparabit. Et ad
prafatam penfionem non tenebitur ^domc ad vaiortm quin-
que folidorurn cmfenfu ö" volun^

tate venerabilisOttcnis Trajeetenfis Ekm fecimus pr a fen»
tem paginam figillis jam dïüi Ottoms 1 rajeStenfis EleBi
ac nofiro memorato Capituio confignatam Α61λ funt
loAC TrajeUi^ prafenti umverfali ecilefia 7rajem, Ann§
Domini mccxl. primo menfe Septemhi, quorum figiila,
in tefiimonium rohur hujus faiti pr/fenti pagina JuHt
appofita,

Ilf.

-ocr page 54-

VAN DEN STA A Τ D È R S Τ A 1>

Wie Juwchar jhan Grftven Van Ëcnthem
doen te vcrftaan in kcnnyÎTe der waar-
hcyc al den ghenen , die dcfe letteren
fole» ficn ofte horen lefen jdat^ieop·
jglicven met onfen fcgenwoordighen openen brieff,
idcn Geftichc van Utrecht, onfen heerfomcn Vader Ha-
ren Ghycn,bidcrghenadeGhoets, ËiiTcop van Utrecht
die Borchgraaffchap van Utrecht Gerecht^ ty ns ^ tynde^
hoftade, erve ent tc Borchbrughc mit aider vryheyt
endc heerfchap die der toebehorende is j die onfe ou-
der ende ^ic har toe gehóuden hebben van den Sticht
van Utrecht, ende geleghen is binnen der Stadt van
Utrecht in alfulke maniren ^ dat hy dit Vorghenotm^»
de ghoet verlyen wille enen heeriomenlperfoen Hare
Ghyfcbrecht den Here Utert Ghoye. In orcondeder
dinc i die wie mit onfen vrien wille ghedaan hebben ,
hebbe wie defe letteren befegek met onfen feghele.
Gëghevcn in *t jaar ons Heren als men fcrivet dufenc
driehondcrt eh ieven, des donderdaghes nae Sintc Bo-
niFacius dach.

ί ·*

ιΐν

•Mli

ÎV. BRIEF j waar by Gysbert Vtèn Góy dóór Bijfchop Gbye njerlyd word met het vöorfz. Burg-
graaffchap te Utrecht ^ des anderen daags m St. Jan te midfomer MC CC VIL

te Vtrècht üfdraagmaan

m. BRîEF , waar by Jonker Jan van Benthèm het

Btjfchüp Ghye, om daar mede u veriyen Heer Gysbrecht Uten Goye y des donderdes
na St. Bmifacius dag, MC^QVU.

Woe^ hier iy zeekeren Brief van den j are 1316, van Gysbrecht Vten Goye , 'Knape , Borggrave van Utrecht^ ie
vindiH op den kant van Amon. Matthaeus de Jtire Glad. cap. xxi 11. num. J. p.387. en van àen jaare 1362,
ibid. p.390.

Wi Guy,bi der ghenaden Ghoeds Bifcop
tot Utrecht, maken cont allen den ghe
nen, die defe lettrenfien fullen of hoe-
ren Icfeh, dat wi de Borchgravefcap
Van Utrecht tiiec alle dat daar toebehoert, ende bi η
lien der Stadt van Utrecht gheleghen i$,die ons ende
den Geilichtc opghegeven hevet Jonchere Jan Grave
ran Bemhem met^zyne opene lettere, verleent hebben
Ghyfebrccht Heren Üyt den Goy, van ons ende van
den Stichte van Utrecht te houden in al dier manie-
ren , dat de voorgenoemde Jan Grave ende fine ou-·
ders van ons ende van den Stichte van Utrecht te hou<·
den piaghen, ende de opene brievefpreken, daarhyc
mede op ghelaten hevet. Iri orconde defen brieve be-
fegelt met onfen zegel. Ghegheven in 't jaar ons He*
ren Mccc.ende fevene, des anderen daghes naSinteJans
daghe te middefomer tot Uytpaas.

rilH!

V. BRIEF, waar hy Catharyne, Vrouwe van Goye, Henriks fPyf van Vianen , word beleent
met het voorfa. Burggraaffchap te Utrecht, des donder daags na St, Bartolomeus MCCCXLIX^

Wy Johan,bi der ghenade Goeds BiÎTcop
l'Utrecht, maken cont allenluden, dat
wi verliet hebben endc vcrlien Kate-

Ghyfebrccht Heren Johans foens foen aan die over fyde,
ende die Vrouwe van Sinte Servaas aan die nedcrfide.
Voert dat gherechte,thiendeen thinfe vanNyencoep,
en't gerechte ende tiende op Harevelt ende op den
Vrythof. Dit voorgenoemde goet endc alle goet, dat
hoer ouder van onfen Geftichtc te houden plagen, te
houden van ons , en van onfen Gcftichte van Utrcchc
in den felven rechte ende maniere, als zy't te houden
piaghen van onfen Geftichtc voorfcreven. Hier over
waren.onfe mannen,alfe Goedicalc-Heren Nyclaas-
foen van Arckel, -Volprecht van Haaften Leuwekens
zoen, ende anders voel goeder lude. In orconde des
briefFs befegelt met onfen zegel. Gegeven in 't jaar
ons Heren duyfent drie hondert negen ende veertigh,
des donderdaghes na Sinte Bartholomeus dach.

' 4
Hl1)|

ΙΙΙ,ι

rinen Vrouwe van Goye , Borchgra-
Vinnc van Utrecht,HerHenrics Wyf van Vyancn,al-
fulc goet als hier befcrevcn ftaat. .In*t ierftdieBorch-
graaflchap van Utrecht mit allen haren toebehoren als
die gelegen is. Voert een goet geheten Hedericwye
erve, gerechte ende tiende, alfoo alfet van outs geJe·
gen is. Voert die tienden gelegen over den Ouden
Ryn neven deiê voerfeyde erve in eenre ftede, geheten
Leemkolkervelt, die nederwaar gaat aan den Ouden
Ryn, aan eener ftede, geheten Katwyckervelt, alfoo
als hi van outs gelegen is. Voort vier ende twintich
incrgcn lants gelegen boven der Tullenfteghe t'U-
trecht, daar naait gelant zyn Johan Utenweerde,

Vl, EXTRACT uyt het Daaglyks boek der Stad Utrecht ^ vervattende de Refolutie van den
Raad der voorfz. Stad, op de klachten van den Heer van Brederode aan de Majefleyt
van de Koninginnegedaan, nopens het voorfz. Burggraaffchapte Utrecht, den ^Februar,
MOLV, ah mede zekere Doleantie door PVelgem, Heere van Brederode dien aangaan-
de aan den Hove overgelevert ^ den 11 Februar. ,JkOLV. mitsgaders de VerHaring
*van den Raad defer Stad op dc voorfz. Doleantie.

^Kefolutie van den Raad defer Stad op de klachten van
den Heer van Brederode aan de Majefl. van de
Koningimegedaan^ den 4 Februar. mdlv.

ie Raad heeft gefchikt beyde Borgermeefters,
omme mit twee Schepenen op huyden te

'i'-ljll

Here v^n Brederode, nopende fyn overgegeven Do-
leantie aan de Maj. vande Koninginne gedaan, aangaan-
. de zyn Borchgraaffchap &e. ende voirts defs Stads
j:echt dair inne te defenderen.

Die Rayt gefien endc hoeren lefen hebbende die
miflïve van den Hove Provinciaal t*Utrecht van date
den XVI11. January verleden, mitsgaders 't ingelafte
bylage beroerende van feker Doleantie by den Heere

van Bredenrode aande Maj.van de Koning.Regente &c.
overgcgcvcn,toueherende't Borchgraaffchap t'Utrcchr,
heeft overdragen ende laft gegeven, dat men daar op
voor antwoort geven zal, alsdatniemant van den Ra-
de kenlyk ofte indachtig is, dat uyt den naam van den
Ed. Heere van Brederode van fulckefaicken,daar die
felve doleantie in fpecie van vermeit, by horen gedcn-
gaan voor den Hove Provinciaal van Ütrecht, ken ende memorie ytwes van gcufeert ofte gcbi uykc
ende te communiceren van de faikenvanmyn is geweeft.

I T.

Doleantie hy den Heer van Brederode aan den Have van
Utrecht overgegeven y den 11 Februar. ΜΏΐ,ν,

Omme vuyte naam ende van wegen den Ed. ende
Waiigeboiren Heeren Reynaulr Heer van Brederode
Vryheer tot Vianen &c. als Borchgrave van Utrecht
tc óeduccreo.zyn Gcrcchtighçyd, Hoicheyden^ Ju-

. ~ risdióiieii.

.< i

Itfi

-ocr page 55-

ÖER STAD VAN UTRECHT. I BOEK iTif. fl

Hsdiâ:ien ende prcecminentien tot het voirfz. Burch-
graaffchap behoirende, mitsgaders die turbclen ende
beletielen, die fyne Ed. daigelix dair inne gedaan zyn
feer onbehoirlicken , ende Boch op te Vifchmercict
gedaan worden,foe ftaatte confidereren, 't gene hier
uair volcht.

In den cerften dat die Heer van Bréderode als
Burchgrave van Utrecht ende zyn voirfaten van allen
ouden tyden toebehoirt heefc, ende als noch toebe
hoirt op te Vifchmerckt ende Soutmerkt bynnen U-
trecht l'eker Hoicheyt ende jurisdiaie, foe van vry-
dom, thins , ende anderen gercchcigheyden bynnen
die limiten van feker huyfingen, hoffteden ende erve
aldaar gelegen , begynnende van de huyfin'ge gehe-
ten den Hond, endezoe voirts zuytwerts gaande over
die Soutmerkt, ende onder diegairde verbyBiflchops
hoiF na de huyfinge van Jan van Haaften zydenlaken-
coper, dair men na Oude-Munfter Kerk gaat, te we-
ten dat men egheen gevangen bynnen dezelve limi-
ten en mach apprehenderen, duerleyden , ofte aldaar
yemants civilicken aiTcileren, houden ofte becomme-
ren in enigerwys.

X T·

Irem dat die proprietariiTen van der huyfingen ,
hoflteden ofte erven bynnen d'ielve Jurisdiétie drie-
inaal 's jaars, le weten op elcke verfworen manendach,
als des Borchgraafs Lieutenant omme gaat na ouder
gewoenten, gehouden ende fchuldich zyn te betalen
een Hollands duyt vuyt elcke huyiingc ofic woenfte
de,op peyne als na thins recht.

Item dat die voirfz. geërfden ende proprietariflen,
willende huer huyfingen ,hofftede ofte erven tranfpor-
teren ofte becommeren , by opdrachte , plechten,
of anderfins, dat zy't zelve gehouden zyn te doen op te
Vilchbrugge voir den Borchgraaffynen Lieutenant, ofï"
Schout ende Thinsgenocten aldair, ofte die vryheyt
van dien, ende zyn zulcke opdrachten ende ander
plechten of befwairnifll·n altyts van ouden tyden ende
als nog van weerden gekent ende gehouden,

X m

Item dat den Borchgrave van Utrecht toebehoirt en
competeert die hoicheyt van den voircoip van den
vifch ende ander ventwair , die men op Vifchmerct
t'Utrecht ter merct brengt, zonder te dorven wach-
ten na den afflach, mits alleen hebbende den brenger
zyn gemoede ende d'ielve voircoip in'tgroit ofte cleyn
na believen van de Borchgrave. Ende al wairt dat in

meynen eenige ventwair by yemands gemyntwaire,
mach des nyet tegenftaande die Borchgrave ofte zyne
Lieutenant zulcke gemyndevifch in't groit ofte cleyn
Da hem nemen, onbecroint vanyeraanden.

Item dat die corredien van yemanden van alle de-
Jiden, boeten ende brueken , binnen derfelver Juris-
diftie vallende, alleen.toebehoiren ende competeren den
Borchgrave van Utrecht, mits dat hy voir dieThins-
genoten d'felve mit recht exigeert : ende indien die
Thinsgenoten tot iulcx nyet en fouden willen ver-
llaan, dat hy als dan 't felve doen mach voir de ge-»
rechte van Utrecht tot zyn gelieftc.

V 1.

Item foe wanneer tuflchen parthyen van erf ende
gront quœftievalt voir Schout ende Gerechte van U-
trecht,ende't Gerecht verfocht werdt, omme te gaan
ter plaatfe contentieulx die gehele Stad Utrecht duer
ende die Viyheyt van dien, dair't Gerechte kcnniflc
Bcmen mach , dat altyts van ouden tyden geobfcrveert
is, dat die Schepenen bode,'t Gerecht ladende om
crficheydinge ,lynttreckinge, inlpcaie locaal en dier-
gclyken te doen, oick gehouden is, den Lieutenant
jan de Borchgrave dair van fsede die wae te doen»

omme mit die van de Gerechte mede ter plaatffe oon·
tentieulx te comen, die quxftic verhoircn, ende voirte
mitten Scepenen ter opinie gaan,ende die (juxftiehel^
pen decideren, dair van hebbende zyn ialaris, cei|
van de Gerechte,

farbeJ inde ongebruyck dis den Bmhgram
gedaen word.

VIL

Aangaande *t eerfte articule van ' de Borchgrasft
Hoicheyt ende Jurisdidie &c. dat die Schout van U*
trecht bynnen die limiten van de Borchgraafs Juris-
didie tot diverfche ftonden onbehoirlyk zekere delin·
quanten geapprehcndcert , ende vuyter Juriediôie iq
Stadt hechtfnifle gebracht heeft, hoewel hy noch*
rans tot anderen tyden eencn délinquant heeft moeten
reftitueren ter plaatfe bynnen die ïclvc Jurisdiftic,
dair hy gehailt was.

VIII.

Hier en boven vervorderen hem noch dagelicx die
Deurweerdcrs van de Stadt of Schouten dienres in ei*
vilezaiken den huysluyden en anderen uytheemfcheh
bynnen d'felve limiten , dair zy gheen Jurisdidien en
hebben, te arrefteren ende befetten dair van't Ge»
recht van Utrecht kennifle neempt, of zulck arrcft
bynnen huer Jurisdidic gedaan waire.

I X.

Aangaande't 111. articule van opdrachten van huy-
fen &c. dat die Borchgrave verftaat, datinprxjudicie
van zyn Jurisdidie 't Gerecht van Utrecht tot meet
ftonden over het tranfporreren, ofte becommeringe van
fulcke huyfingen. ofte erven geftaan ofte kenniüè ge·
nonien hebben.

Aangaande 't iv. articule als een voircoip van vifch,
dat de Schout van Utrecht in prejudicie alsvoiren toe
diverfehe ftonden eenige voircoip van vifch geufur*
peert zoude hebben gehadt.

X r.

Aangaande't vyfde, dat die Schout veirfz. nochdai·
gelix kennifle neempt van boeten ende bruecken byn-
nen des Borchgraafs Jurisdiûie vallende, als of die
Borchgraaf aldaar geen Jurisdiftie meddallen en hadde»

X 1 L

Aangaande't VI. roerende als qua:ftie valt van erf
ende gront &c. hoe dat volgende die nyeuwe Ordon»
nantie alleen die Schout met twe Scepenen gaan ter
plaatfe contentieulx , dair 't geheel Gerecht te gaan
plach om erffcheydingcn, lyndttreckinge, endeOier-
gelyken te doen , zonder altoos den Lieutenant van de
Borchgrave dair mede over te roepen, als zynochtang
van allen ouden tyden plagen ende gehouden zyn te
doen, dat van nu voirtaan by den Schout ende Ge·
rechte van Utrecht wel behoirt voirfien te zyn , dat
van nu voirtaan die Deurweerder van den Gerechte'
den Schepenen ladende, den Lieutenant yoirfjL. mede
die wcteial doen ten eyndc als voiren·

jippoinSlement,

/ <1

Gedient van wegen den Heere van Bredcrode dea
11 February if jf. ende gelevert die van de Stadt U-
trecht, om daar op 't antwoirdentc xiv dagennaaft·

coroende, ende was onderteykent, G. Schryvcri.

111.

VmUringe ofte declaratie gedtm van wegen den
Schout^ Burgermeeflers^ Schepenen ende Raidi ' »
der Stadt Utrecht ^opzekere Doleantie van d$
Ed. ende PFlilgehoiren Heeren Reynault Hee·
re van Brederode, Hanen (^c.den Ed. Hovs
ç^tftm February lesleden (fliergegξven^

Ï-S·'

ï ί

-ocr page 56-

VAN ΠΕΗ STAAT DER STAD

In den yerften protcftéren die Schout , Biirgermeef.
ters, Scepenen endc Rayd der Stad Utrecht, dat zy
luydcn mits deze hair vercLiringe omme te obedieren
't Appoinftement van den Hove in date den 11 Fe-
bruary,alleen demonftrercn willen 't gunt huerluyden
van de materie in quasitie kennelyk is, fonder dat ver-
ilaan zal worden, dat zyluyden hiermede ali^uam litem
contefteren op te articulen ofte doleantie by den voirf^,
Heere van Brederode in de qualité , als hy doleert,
overgegeven, alfoe die fâicken litigieulx toucheren die
Hoichey t ende Jurisdiólie van de Ktyi. Maj. ut in cauja
propofita hen gercquireerden nyet in comniiiTie gege-
ven en zyn te beantwoorden , of hen des le mogen
intromii teren.

Staande nu deze proteftatie ende dies onverminderr,
verclairen die voirlz. gerequireerde op ten inhouden
dervoirfz. Doleantie, als dat zyluyden van aifulken pras-
cminentie,vrydom,Jurisdiftichoochende kech ,voir-

|t'

lift?

Ifil

'11

ken ofte forfeyten hem onderwonden heeft.

Ofte dat oick aldair in*t civyl by memorie van men-
fchen eenige judiciaal aile van citatien, proceduren,
condemnatien, ofte executien gedaan ende gepaiTeert
2yn in 't groot ofte in 't cleyn.

Aliulx , dat die Heere van Brederode in der qualité
als hy doleert , alfulke Jurisdiélie hooch ende leech
bynnen die voirfz. limiten milten appendentienals zyn
Ed. furtineert, nyet en mach mainteneren , overmits
zyn Ed. in den vu , vi ii, iχ ,x. en xi.articulen van
zyn Doleantie zelfs genouchfaam bekent, dat contra·
rie van dien geufeert ende gebruykt is geweeil.

Ende boven't zelfde gebruyk obileren den voirfz.
Heer van Brederode verlcheyde gepubliceerde Ordon-
nantiën in manieren nabef. die welke fonder eenige con-
txAàidiic indebiium ac......requifitum uftm geno-
men ende geconvertcert zyn geweeil.

Want foo veel als't ruert die apprehenfie ende cor-
re£lie van den delinquanten mitier kenniiTc van de
criminele ende civyle faicken,

Soe obfteert iyne Ed.dic commiflie van de Schout,ver-
fcheyde gepubliceerde Ordonnantiën van der Keyf.
Maj. by dewelke exprefielick gcordonneert is , dat die
Schout alfulken apprehenfie doen en mitten Schepenen
Icennifie nemen fullen van allen criminelen ende civy^
Jen zaken egheen uytgezondei t, binnen der StadtU^
trecht vallende, alfulck oick , dat die van de Ritter-^
fchap ende Weerlicken perfoenen , wonende binnen
die mandaten van der Geeilclickheyt, zoe wel in't
crimineel als civyl van fu!cx nyet vry ofte geëximeert
cn zyn.

Ende foe vcele als 't ruert den ontfank van de boe-
ten, bruecken ende confifcaiien, ioe contrarieert zyn
Ed.diè zelfde gepubliceerde ende geufeerde Ordonnan
tien van de Keyf. Maj. bv dewelke is, dat die Schout
van Utrecht den ontfank hebben zil van allen boeren,
bruecken,forfeyten, peyncn endeconfifcatien bynnen
der Stad Utrechtende Vry heyt van dien vallende, fon-
der eenige exceptie.

Ende aangaande die geprastendeerde vrydomme'van
civyle arrellen &c. cgntradiceert iyn Ed. insgelyks
veele verfcheyde oude ende nyeuwe geufeerde ende ge-
publiceerde Ordonnantiën, by den welken geordonneert
is, dat men die Uythecmiche ende oick'dielantluyden
bannen Utrecht ende die Vry heyt vân dien, zonder ex·

eepiie befetten ende Töir Schepenen aanfprckcn macli,

quare ξβζ.

Ende foe veek als'c ruert d'allegatie alfe datd'over·
giftefv, ioften, ende plechten gepafieeit voir den Sub-
liituyx Borchgraaf van weerden gehouden werden,
contrariëren dies aangaande fyn Ed. veele verfcheyde
geufeerde ende gepubliceerde Ordonnantiën , geor-
donneert voir en nair die Translatie van dcTemporali-
teyt der Landen» by dewelke mede geordonncert is,
dat zoe vvye gefont ende machtig wezende omme tc
gaan 5 eenige overgiften, loften ofte plechte doen
wil, is gehouden te komen voir der Scepenenbanck,
ofte voir der Scepenen Kamer, omme alfulcken over-
giften, loften endc plechten te doen, mits expretie
reiiriétie , wair dat yemants anders dcde, dat zoude
van onweerde gehouden wefen.

Oick en argueert nyet, dat eenige Subftituyt van den
Borchgraaf hem geintromitteert, ofte eerty ts gepraóli-

coip van vifch, corrcdie van deliften , ontfanck van Teert mach hebben fekere overgifte voir hem gepafleerc
boeten ende bruecken tiyet en weten tefpreken, noch te fyne &c.

dat oick hemluyden van de titulen ofte gerechtighey-1 Gemerkt alfulke overgiften wederom iterativelick
den van dien oyt yet gebleken is, in 't groit ofte ! by den zeiven Subftituyt Borchgraaf voir den Scepe·

nen aangebrocht fyn geweeil , ten fine alfulke over^
giften volgende die voirfz. geufeerde Ordonnantie van
weerde wezen foude.

Oick ceH in defen geheel abfurd , dat die Heere
van Brederode fuilineren wil , dat overgiften, loften

cleyn.

Seggen ende verclairen dair benevens, als dat nyet
bevonden en worden , dat die Heere van Brederode
bynnen die gepretendeerde Iimiten in quasitie by me^
morie van menfchen by gefpnrn^n Vierfchair eenige
kenniiTe van criminele concdie , ontiank van bruec- ende plechten fimpelick voir fynen Subltituyt gepaf-

feerd, van weerden wezen zouden, want in cas van dif-
ferent van parthyen en zoude mit fulke overgiften,
loften, ende plechtenegeen rechtsconnen plegen, als
men voir den Subflituyt Borchgraafvan geen citatien,
pandingen, condempnatien, oke executien en ufeert,
noch uleren mach, alfoe die Ordonnantie hier voiren
gementioneert hem obfteert.

Inimers 't gund die Subilituyt Borchgraaf aangaan-
de d'overgiften van dehuyfengepraélifeertheeft, ten-
deert tot intereft van parihyen, die eenige huyfingen
öntfangen , alfoe d'ontfanger doer fulcks dubbelde
hueghen geven moet , en of fulke infradie die Key^
ierl. Maj. mach praqudiceren,bevele deze gerequireer-
de den genen, die fulks in defen ftaat t'cxcufercn ofte
verantwoorden.

Comende totten gepretendeerde gcrechtigheyd van
de voircoips des vifch ende ventwair &c. contrarieert
met de felve zyn Ed, 't oude gebruyk ende die geu-
feerde Ordonnantie geftatueert op ten afflag van dç
vifch , by den welke geordonneert is, dat allen vifch
openbairlick afgeflagen ende verkoft moet werden
zonder exceptie, welke Ordonnantie langer dan men-
fchen memorien ten aanfien van eenen yegelycken^
geufeert is, alfulcks dat oick al wairt dat die Heere
van Brederode van enigen tytei oftcgerechtigheyt van
dien mochte bybrengen (als neen) foe is tegens zyn
Ëd. al gGprxfcribeert, ende die felfde gepubliceerde
Ordonnantie is mede gegaan in kgem.

Aangaande voirts zyn Ed.in *c 11. en iii. articule
van de Doleantie, die Jurisdiélie in qussfliefchynt te wil-
len mainteneren vuyt faikcn van de ontfank van feke-
're Hollandfche deyten, enden dat die proprietariiTen
aldair woenende bynnen limiten in queftie voir Thins-
igenoten gcreputcert worden , feggen die voirfz. gere-
quireerde, dattet felfde meer -doet tot achterdeel, daa
tot voirdeel van de voirlz.'Heere van Brederode.

Gemerkt eenige Jurisdictie ofte anderfins uyt fulcx
fpruyten mochte, dat 't felfde zoade die Keyf. Maj.
als Erf· heere der landen competeren , ende nyet den
Heere van'Brederode, alfoe die voirfz. Maj. vuytelc-
ke huys bynnen die voirfz. limiten ilaande,jairlicx eenen
ouden bo^rager voir fynen thins ontfangende is.

Ende ter contrarien en is die Subftituyt Borchgraaf
nyet ontfangende die voirfz. gementioneerde duyten
liollsmds als thins vuyc cd^ke huys^ mair alleen

ΥΛη

-ocr page 57-

VAN UTRECHT, 7. BQKK. 1. Τ/Γ.

fan de abfente bewoonders van de biiyfii%en, die αρ
te drye verfwoiren maandagben te gcwoenlkcker tyt
nyct cn compareren op ten Viiehbrugge by den Sub-
ftimyt Borchgreve.

Allulcx dat zyn adie fchynt te wefen perfoneel
fœna ahfentium^ ende nyet receï.

Want het fal blyken oft noot ware , dat die pre-
iênten by den Subftiruyt Borcbgraaf ende die mie hem
tot hoirewoenftede gaan,van de bctalinge der voirfz.
deyten exemt ende vry fyn, ^are ξ^ΰ·

Omme nu voirts verclaringe t'doenopdeninhoude
van de ν 11. articule der voirΓζ. Doleantie beruerendc die
lyntreckinge ende locaal inipeftie, verclairden diege
rcquircerde, dat zy ignoreren, ofte nyet en weten, als
dat die Subftituy t Borchgraaf voir datum voir de Or-
donnantie, als die Schout metten Schepenen van U-
trechc ter plaatfen contentïeulx in materie van tymmc-
ringe te na gctimmcrt op ten generaal ommegançk
plegen omme te gaan,oyt aldaar prçfentgeweeitis,ofte
eenighe falarïs ontfangen heeft.

Gemerckt dat pi^rthyen op alfulcken g'eneralenom-
meganck alleen drie groiten voir 't fcry ven van de ly-
nen, ende eghcen falaris voir den Schout ende Sce-
penen plagen te betalen , wairomme die Borchgraaf
diens aangaande eghcen redenen en heeft te doleren.

Ende al is 't die Subftituyt Borchgraaf voir datum
van de nyeuwe Ordonnantie tot eenige tyden preiènt
mach hebben geweeft, in materie lirigioes van erf·
fcheydinge, by lyndtrekkinge, ende 't ialaris van iv.
iluyvers ontiangen heeft, 't ielkicmarhdieKeyf Maj.
in 2,yn Jurisdidie nyet prsejucUceeren, gemerckt't felf'
de mach gefchiet wefen ten verfucke vandieparrhven,

ende nyet duer beveel vnn dc Schout ofre Gerechte.

Want die Schout noch Scepenen felfs op alfuike
lyndtrekkinge, omrae teeviteren coften vanpairthyc%
ais dan noch oick als nu achtervolgende die oi^de endje
nyeuwe Ordonnaatie ri^yet eamoegen coropareiçen,tea
ware dat zyluyden van parthyen cSirtoeverfocht ende
begeert wairen, ende foe veel te inin mach dicSub-
ilituyt Borchgraaf onverfcKht dair compareren. Endç
al bleke oick'van de titule, gerechtigheyt mitte pof-
fçffie van dien, en heeft dieSubftitttyt Borchgraaf de-
fen aangaande oick nyet te doleren , want na datum
van de nyeuwe Ordonnantie by eghene parihyc lyn*
treckinge veriogc fö^

Ende 2ή1 oick niet blyken, dat dicSubftituycBórch^
graaf oyt mitten Schout ende Scepenen die finen in ,
materie van lynireckinge heeft helpen concluderen,
of dat zyluyden gehouden zyn hemby den Duerwecr· s
ders te adverteren, gemerct d'Ordonnanrie oude ende,
nieuwe op *t Scepenrecht geftatuççrt hem obfteert»
ende nyemant totter judic^ture en admitteert ι danden
Schout mitten Scepenen.

Ende ignoreert die voirfz, Schout vanXitrecht, dat
hy eenen gevangçh ofte geapprehendeerde heeft moe-
ten wederlevercil bynnen der voirfz. limiten.

Insgelyks en fal oick niet blyken , dat hy gepr®ten·
deert heeft gereehtichtte fyntottenvoircoip v^nvifch.

Paflerende hier mede den gehelen inhoude van dc
voirlz. Doleantie, proteilerende als voircn, dat zyluyden
mit delen hoire verclaringe om redenen voiren ver·»,
hailt egheenlitemeonteücren mitten voirfz. Ecj, Heerc
van Brederode in der qualité als zyn Ed. dolccri. ^

PlSCRETB HEEREN ENDE GOEp« VRUNBEN.

In *c refumeren van de veriy-brieven en andere onfe
Chartres en papieren,rakende onfe geregtigheyt en
Jurifdiétie van het Burchgraaffchnp van Utreçht,
waar mede onfe voorouders lof mem. van tyt tot
tyt fucceffivelyk eenige honderc jaren herwaarts,ende
■Wy in crachte van 't lelve erfrecht de laatfteby de Ed.
Mog. Heeren Staten *s Lmts van Utrecht fyn verlyd ,
hebben wy bevonden, dat door negligentie onferOf-
ficianten niet allefints en corapetentelyk; onfe fcigneu-
riale rechten en Heerfchappyen in 't voorfz. Borch-
graaffchap eenige weynige jaren herwaarts en fyn waar-
genomen , weshalven wy tot reftabliflement van de-
lelve wederom een Stadhouder ende Lieutenant als
naar ouder gewoonte op de zelve inftruélie van
onze welgemeke voorfaten van onzent wegen over 't
zelve Gerecht hebben geeommitteerc, · ende ten fine
mochte komien vetder teoblitereren, hadden wy voor-
genomen, onfe wapenen met infcriptie vm^hkr tyn·
dicht des Bjmhgraaf Gerecht , op de refpeftive huy-
Ten, daar 't Rad van avonturen, en den Hond opde
Vifchmerkt uythangt, (als wezcnde de bekende limi-
ten) te affigeren. Ende ten eynde UEd.'t felve niet
onbekent mochte vooreomen , hebben wy goed ge··
acht, y Ed. daar van alvorens by dezen notificatie te
doen, om met UEd. in alleç goede vruntfehap ende
correfpondentie te foveren ende reconferveren. Waar
mede, Edele, Erntfefte, Wyfe, Voorfienige,feer Di-
fcrete Heeren en goede Vrundeo ,-UEd. Gode beve-
lende blyve, UEd. geaftcébioneerde Dienaar, ende was
ondertclÉent , J. W. dc Brederode. Datum op onzen
huyze Batefteyn den zy Mey Superlcriptie,

Vil» MISSIVE van s^yn EmUmtie van 'Brederode aan de Vroedfchap der Stad Utrecht ^
; , pens het hangen vm %\ne wapens voor ig>ekere hu^eu m des BurMra^fs Qmçh^

te te Vtreώt, den 27 May MDCXLFll / ί

Εοε^ε, Erntfeste, WysE jVoorsienige, seer de voorfz. onfe geregtïgheyt ende Juriiüiélie niet en

Edele, Erentfeile, Wyfe, Voorfienige, feer difcre-
te Heeren, myn Heeren Burgermeefters ende Regeer-
ders der Stad Utrecht.

VIII. ACTE njan de yroedfehap, waar by etn Stadsbode geordonnteft word, de voorj^. 'wapeni
' af te halen, den July MOÇXLVIL
e Vroetfchap der Stgd Utrecht in ervaringe aangeilagen worde op arbitrale correctie. A6tum den

15. July i<$4f. ende was onder tekent, J. vanNypoort,
Onder ftond de relatie van den Deurwaarder luydendc
als volgt. De infinuatic dezes is by myn ondergefz.
Deurwaarder op den z6 July 1647. gedaan aan Jam
Spelt dpor zyn hqysvrouw, mitsgaders aan Engel van
Brienen, peifoonlyk bewoonders van de huyfinge daap
't Rad van avontuyren en den Hond op de Vismerkt
refpeftive uythangen ten fine als in dezen, ende den
voorn, van Bricpen verfocht hier van copie, die ik hem
hebbe gelevcrt, by my, was ondertekent, M. van
Kerckraad.

IX· MISSIVE van di Froedfihap aan zyn EmUmtie van Brederode op het .dm

O 3 WfH

I \ §ecomcn zynde, d-top huydenby feker pèr-
■ loon van Vyanen voorde hyyfingeden Hond
op de Vifchmerkt aangelïa^en is een borde-
ken mettct wapen van fyn Excdientie van Brederode
6ec. ende înicriptie des Bur^graafs Qereebt, ende dat
van gelyken getragt is te doen vQor de hnyfinge daar
*t Rad van avontuyren uythangt, ordonneert dat *i
voorfz. bordeken door een Stads bode aanftonts afge-
hzét ende geamoveert zal worden, met interdidie aan
de bewoonders der voorfz- twee huyfen van niet toe
te latçn, dat fodane bordeken aldaar nadefcn meer

-ocr page 58-

VAN DEN STAAT DER SfAD

WEL GEBOREN HEERI.

I jlil'l

Uwer Excellentie Miffive van den 27 May
1Ö47. hebben wy den ip Juny in onfe ver·
gaderinge gelefen , zynde dezelve een dag
of twee te voren den Hecre eerfte Borger-
mecfter behandigt, ende hebben alvorens dezelve te
beantwoorden goet gevonden ons te informeeren op de
gcallegeerde Jurifdidie ende Gerechte des Burchgraaf-
Ichaps. Ondertuflchen zynwyopden 16 July voorle-
den bericht, dat ten zeiven d^ige by feker perfoon van
Viauen voordehuyfinge den Hond op de Vismerkt al-
hier ,aangeflagen was een bordeken, raet het wapen van
inve Excellentie ende infcriprie des Burcbgraafs Ge-
recht , cn dat van gelyken getracht was te doen voor
de huyfingc daar't Radt vanavomuyrenuythangt. En
alfoo wy niet en hebben bevonden eenig gerecht ofte
Jurifdiâ;ie aan 'tvoorfz. Burchgraafichap annex tewe-i
zen, noch ook voor dezen eenige infignia van *t felvé
geaffigeert ofte opgerecht te zyn , foo hebben wy
amptshaiven genootfaakt enfchuldiggeweeft't voorfz.'
geaffigeerde bordeken te doen afhalen ende amoveren,
met interdiftie aan de bewoonders der voorlz. twee
huyzen van foodane affixie meer te gedogen. Derhal-
ven wy ook goet gevonden hebben , de voorverhaal-
de twee bordekens by dezen de rugee te zenden , en
mee eenen uwe Excellentie te notinceercn , dat wy
achtervolgens onlen plicht , tot confervatie van deier
Stads gerechtigheyt foodane nieuwigheyt niet enkon-
nen toeftaan , fynde vorders genegen met uwe
Excellentie alle goede vruntfchap ende nabuurichap
te onderhouden. Hjer mede , Wel geboren Heere, beve·
len wy uwe Excellentie in de befcherminge van God
almachtig. Gefchreve t'Utrecht den 6 Augufti 1^47.
Uwer Excellentie goede vrunden,Borgermeeilerenen
Vroerfchap &c.

î^ebben ontfangen UEd. Achtb. Mif-
/ iive van den ö Augufti voorleden, en
■ ^^L/ daar uyt geilen 't gene nopende onze
▼ ▼ wapenen in 't Gerecht, ons als Erf-
burchgraaf van Utrecht competerende,by UEd. Acht-
bare 5 is gedaan : wy en konnen ons niet anders als over
die gepleegde onweerdigheyt ten hoogften refenteren,
ten aanfien wy UEd. Agtb. by onfe Miflive foo veel
weken daar te voren van ons recht ende intentie om
llle acmulatien ende mesintelligentien te prievenieren,
hadden verftendicht,met aanbiedinge van goede cor-
refpondentie. In plaats van welke onze Miffivc te be-
antwoorden , of het minfte teeken te tonen, dat de
affixie van onfe wapenen UEd. Agtb. difagrëeren fou-
de ,UEd. Agtb. liever hebben gehad ons tot de fakete
laten comen, ende dan met inciviliteyt te bejegenen
van onfe wapenen ten felven dage door een Deurwaar-
der af te doen halen, fonder daar over eenige commu-
nicatie of verfprek met ons af te wachten. Ende by
aldien het UEd. Agtb. ontbrak aan kenniiTe van onle
gerechtigheyt,fooiouden wy UEd.Agtb.deielve, op
haar minfte aanfchryvens of refuys van de affixie der
^vapenen te gedogen, fulks hebben gedaan, dat UEd.
Agtb. fig competentelyk daar van geinformeertfouden
hebben mogen houden , gelyk wy 't felve by dezen,
om onze proceduren voor alle de werelt te juftifice·
ren, nog zyn doende, tej meer terwyle 't iubjeft
van UEd. Achtb. oppofitic by haar Miffive daar op
werd gefundeerd , dat UEd. Achib. niet en hebben
bevonden eenig recht ofte Jurifdiótie aan 't voorfz.
Burchgraafichap annex te wefen , wiens contrarie
nochtans blykt uytte originele (i ) verlybriefvanden
jare 1307. by copie autentiecq hier nevens gaandefub
num. i, 2. ende 3. daar toe alle de opgevolchde inve·
öituren rclatifzyn, mede brengende het Burchgraaf-
fchap van Utrecht, gerecht, thins, thienden, hof,
ilads erven, ent te Borchbrug, en met aider vryheyt
ende Heeriçhappye, die daar toe behorende is, ende
onfe ouder , ende wy hier toe gehouden hebben van
den Sticht van Utrecht , ende gelegen is binnen der
Stad van Utrecht. Waaromme ook deHecrenBurch-
graven, mitsgaders der felver Stadholderen, Lieutenan·
len , ende Scholten in der tyd altoos 't voorfz. Ge-
recht, Jurifdi(5l:i6 ende heerfchappye in't felveBurch-
graaflchnp ende appartenentien van dien hebben ge-
ëxerceert, gelyk daar van onder anderen confteert uyt
de commiffien fub num. 4. f. ende 6. hier by gevoegt
van de jaren ifi^, if77» ende ifSj. waarbyderHee-
rcr» gurggraven OiRdcren tottc exercitie γΛη dcvoor-
)y dezelve niet in clanculo ofte by onderkruypinge is
gedaan) verfcheyde malen dan by het vol Gerechten
Öecretario defer Stadt, dan by drie ende twee Sche-
penen neflFens den Secretaris refpeilivelykendegefwo^
rens zyn geaffifteert geweeft, ende in qualiteyteo als
Officieren van de Heeren Burchgraaf haar leges ende
weddens hebben genoten in voorgevallen quseftien van
lyntrekkingen ende erfTcheydingen, mitsgaders difiè*
renten in materie van timmerin^e, gelyk onder ande-
ren blykt uytte extraden ^es regifters van allerley aÖens
in des Burchgraafs Gerecht gepleecht, in onze Char-
tres beruftende , hier by gevoegt fub num. 7. oock
noch omtrent de jaren 15*60, ij'öj, Ende zyn
mede in feecker argument van de voorfz. Jurifdiétie
voor des gemelte Burchgraafs Officieren gedaan, ge-
rechtelyke tranfporten ende hypothecatien vaö huylea
ende erve blykendealmcde by[defelve extraflen. Zyn-
de ook de voorfz. a£ten jurifdidioneel gepleegt , foo
voor als naar date van de Ordonnantie der Stad Utrechc
gepronuntieert anno iffo. en zyn de lefteSchouten ge-
weeft Antonis Feyt (die in de voorfz. jare ifj-o.Bur-
gemeefter der Stad Utrecht was) ende Adriaan van
Rhenen Schepen, die in den jare 1614. is overleden,
dewelke de voorfz. charge , vermits den eedt, daar
mede zy de Stad Utrecht verpligt waren, nietenfou-
den hebben bekleet, ingevalle des Heere Burchgraafs
Gerecht ende Jurifdiâie niet notoir ende fepa-
raat, mitsgaders met Stads gerechtigheyt niets ge-
meens en hadde. Waar uyt alfoo UEd. Achtb. claar-
iyk confteert, van onfe Jurifdiâie, wy groote reden
hebben, naar 't loflyke exempel van de Heeren Burch-
giaven onfe pracdecelTeuren daar inne te continueren,
ende wy ongaarne onfe perfonen pra£;judicie foude la-
ten gefchieden aan 't opperfte recht de Ed. Mog. Hee-
ren Staten defer Provincie als directs dminis in *c
voorfz. Burchgraafichap competerende , Avelkers Va··
fiillen wy zyn. Ende terwylen het affigeren van wape-
nen , als een marque van Jurifdidie, na rechten yder Heer
in fyn territorie vryftaat, ende us is mera facultatisy
tot diftinöie van de Heerlykheyden ewde Gerechten
over al geobferveert,foo fullen UEd. Achtb. welcon-
nen verilaan , dat "wy in alle manieren daar toe end»
co( hçt plegeo van dç jurifdi^OQee)|, toe het voorfz^

li'l'i

Erentfeste , Achtbare, Wyse,
Hëeren.

Edele

seer voorsienige

î "It

I; il'

ι, "ι
ii ,

l'b

Ι»

X. ANTWOORD van zyne Excellentie van Brederode op de voorfz, Miffive van de Vroed^^

/ώαρ, demi Sepiemk.^ MOCX LFIL met verfiheyde bylagen.

fchreve Jurifdiftic ende feigneuriale rechten met ope-
nen brieven ende onder geftaafden eeden (die ly den
Burchgraafprseftcerden) fyn geauthorifeert, ende tot
het plegen van alle aéten jurildidioneel fonder contra-
diólie van de Magiftraat van Utrecht iyn geadmitteerc
geweeft, mitsgaders 't rappier van wegen dewelgem.
Burchgraaf als andere Schouten ( in teycken van dc
zelve heerichappye ende Jurifdiöie ) gedragen hebben ,
a in 't oeiFenen van hare Jurifdidie (totevidentiedac

-ocr page 59-

VAN Ü Τ RECHT. lÈOEK. ΙΊ1Τ. rs

. BarçhgraafTchap fpc^erendc, fynbevoegt > cndcdat
■pEd. Achtb. fulks gehouden fyn té gedogen. Waar
öp wy UEd. Achtb. antwoort 'endc refolutic metten
tcrften zuilen verwachten , Γοο wy niet en fouden
connen lyden in onfe gerechtigheyt te worden gefup-
plânrçert ofte yerongelykt: zyndeook gemeent in cas
van UEd. Achtb. onverhoopte oppofitie, daar over te
addreflèi^en aandejuftitie : ende ioo men fig dezelve
niet en zoude willen fubmitteren, aan haar Éd. Mog.'
mitsgaders fyn Hoogheyc als Stedehouder volgens de
Unie ende articulen van Regiering. Waar mede
wy Tullenverblyven,Edele, Erntfelte, Achtb., wy-
fe, feer voorfienige Heeren, leger ftond , UEd. icer
eeafFeftioneerde Dienaar , ende was ondertekent, J.
^W. de Brederode, ^dunr), Cleef den 12 Septemb. i Ö47.

Bylagen, waar van in dit Antwoord van den
Heer van Brederoode gewag gemaakt word,

Commise van Heer Walraven ,Hter tot Br ederoe-
de , voor Cormlis Jacobfz. om te bedienen het
Borchgraaffcbap van Utrecht, den leflen dag van
jïpril MDxxii.

Walraven ,Heer tot Brederoedc,tot Vianen,Burch-
graaf t'Utrecht, ende Heer ter Ameyde &c. doen
condt alle luyden, dat wy om goede recommandatie
ende rapport ons gedaan van de perfoon des eerbaren
ende dilcreten Cornelis Jacobs zoon, borger t'Utrecht,
Ook betrouwende in fynediligentie,committeren ende
bevelen mits dcfen onfen openebrieve, te bedienen cn
te regieren onfen Burchgraaffchap van Utrecht, die
op huyden daar toe fynen behoorlyken eedt ons ge-
daan heeft , ende ons goet recht daar innc te be-
'W^ren als eèn goet Officier ende Stadhouder van eene
Burchgraaf van rechtswegen ende oock oude pofièifie
•cndé coftumen fchuldich is'te doen, tot alfulkenpro·
ifyten 'ende emolumenten ofte vruchten'als daar toe
■ftaan, cride van rechts wegen na oude hercomen toe
«behoreh, allen onfén renten, breuckén cndc profyten
daar toe ftaande ende toebehorende te ontfangen, en
ons daar 's jaars eens reekening ende reliquaof tedoen,
ende alle verdwaalge renten, en goeden daar toe ftaan-
de of behorende te recupereren, ende indien *t noot fy,
rechts daarom te fpreecken voor allen rechten Geefte-
iyk ende Waarlyk , ende alles te doen dat een goet
'Stadhouder ofte Officier van een Burchgraaffchap van
rechtswege ende ook naar oude coilumen ende poflef-
'fien fchüldich is te doen, revocerende mitsdelen alle
andere commiffienyemantgegeven van defe Stadhouder
fchap des vooffz. Bürchgraatlchap van Utrecht, ge-
durende defe onfe comiiliiîîe tot onfeh kenlicken we-
'derfeggenj begerende aan allen Officieren, defeonfè
Officier te willen onderftandich ende behulpelyk fyn,
tot defenfie van ons voorfz. rechte des voorfz. onfe
'Burchgraaffchap van· Utrecht, gelykerwys fy wilden
henluydcH van ons ofte onfe Officieren in gelykc faaké
•gedaan te worden. Gedaan ende gegeven onder onfe
gewoonlicke handfchrift ende zegel-, hier beneden op
'r fpatlum des briefs gefec, den leften dach van Apri)
1512. Was onderteykent, W. Brederode. Ende be-
'neden óp 't fpatium was gedrukt een groot zegel in
roden waÎTe, doch door ouderdom meeft afgebroken,
met noçktans een ftuck van 'c felfde zegel daar op
' Aaandà -. - - - - ^ , .

1 I.

Commijfie mn Hm Joofl van Bronchorflen van Ba-
tenhorch^voor Jdrtam van Rhenentot Subftituyt
BurchgraafyanUtrecbt^demi Martymdlxxvii.

Wy Jooii.,Yao: B/oncborft cndc vau^Bateftborçh,

Heei-c tot Honnepyl, als hebbende die garde van
Geèrtruydt onfe dochtere^ Vrouwe tot Brederode, tot
Vianen, Burchgravinne tot Utrecht » Vrouwe van der
Ameyde, Bergen &c. doen te weten , dat wy in de
voorfz. qualiteyt om 'c goet rapport ons gedaan van
de perfoon van Adriaan van Rheenen, endéons be-
trouwende in fyne vromighey t ende'cxperientie, gecon-
ftitueert ende geftelt fecoben , conftitueren en riêHep
bydefen, den voorn. Adriaan van Rheenen tot onfeh
Subiïituyt Burchgraaf van Utrecht, onfe heerlycke
gerechtigheyden, ende vryheyden aldaar, mit dat daar
van jdependeert, onfe voorfz, Dochtere toebehorende^
te bewaren, onfe tinlèn te ontfangen ende alles te
doen, dat wy prefent zynde, daar inrie foude ihogeM
doen, den voorfz. Adriaan van Rheenen daar toe ge-
vende Volkomen macht ende authoriteyt , tot alfulc-
ken coren, nutfchappen ende proufyten als Anthonis
Foeyt hier voortyds daar van gehad ende genoten
heeft. Aftum opdenhuyie Batefteyn, denai vMai:-
fy ende was onderteykent, Joeft Brunchorft ,
Her zu Honnepyl &c. Ende was met een zëgel in
roden waflche, aan dubbelden fteerte beneden uythan-
gende befegelt.

I I I.

CommiJJte van Vrowwe Amilia^ Paltsgravin hy dtn
Ryn (^c, voer Adriaan van Rheenen , om te be^
dienen dat Borchgraaffcbap van Utrecht , den f
y«»>'MDL·XXXIII,

Wy Amilia,by der gratiën Godts , Paltsgravin by
den Ryn, Churfurftinne weduwe, Hertoginne in Beye-
rcn,geboorne Gravinne tot Nüenar ende Limborch,
als Douwagiereended'adminïilratie ende defenfie heb-
bende van de Heerlicheyt ende 'Domeyncn van Via-
nen, Ameyde niet jheur toebehoerten &c. doen re we-
ten, dat wy pns betróüwende op 'de diligentieende ge-
trouwicheyt yan Adriaan van Rheehen den fel ven 'ge-
committeert endè bevolen hebben, cpmnïittcrcn ende
bevelen mits defen tebedienén ende bewaren daf Borch--
graaffchap tot Utrecht, met allert fynen toebehoren
ende aancleven, die Hoogheyt ende recht met alle
nèeiftigheyt,fondereenigediffimulatiedaar inne tcbe-
fchermen, 't zy van erffcheydingen, lyntrekkingen, mis-
dadigen binnen de limitenteapprehendercn, ofte docr
te feynden, ofte civiliter y mant te arreileeren, ende
voort de thiehfen verfchynende op tén verfwbren ma-
nendag , uyt feeckeren hoffteden ende huyfen te ma-
nen, ende ontfangen op te Visbrugge, na ouder ge-
woonten, ende pofleflie van dien j ende indien't van
node is, met onfe voorgaande ad vis ende Ordonnan-
tie, ofte dien van den Raide op ten onwilligen met
recht te procederen na allen behoren , den voorfz.
Adriaan van Rhenen , daar toe van onfer wegen in
fulcker voegen authoriferende, ende volcomen macht
gevende, alles daar inne te doeh dat van node fal we-
ien, ende na fyn Inftrudie gedaan behoort te wor-
den, ratificerende ende approberende, alle't gecne
voorheen by den voorfz. Adriaan van Rhenen hier inne
gedaan mach zyn geweeft, achtervolgende d"'dppoftiI-
le op fyn remonftrantie geftelt, mits dat denfelven
"Adriaan van Rhenen, gehouden fal wefen van fyn ad-
miniftratie goet bewys, rekeninge ende reliqua alle
jaren te doen, als dat behoorlyck is, ende voorts hem
reguleren naar fyne Inftru^ie, waar op hy gehouden
fal fyn den behoorlycken eed te doen, in handen:van
onfen Secretaris, die wy daar toe committeren mits-
defen,om hem te dragen als een goet getrouw Offi-
cier van't Burchgraaflchap gehouden is te doen j fon-
der arch ofte liftk Dest'oirconden hebben wyditon·
derfchreven, ende met onfen uythangenden zegel be-
vefticht. Gegeven in den jare ifS? den 7 |uny, cndc
ψμ ©ndcrtcykent, Amçiia pfaIchgrefyn,^.Churfurftyn

' - - ■ ■ ' ■ l·· - yf^^

-ocr page 60-

^ À Ν DEN S Τ A A' Τ D E R "S Τ À Ö

^ydwe; met éen fccgel in roden waiTche, aan dubbel-
de fteertc beneden uy ι hangende befegelt. In dorfo
ftondtjop huyden den ïï Juny 1583 j heeft Adriaan
Van Rh'erien behoorlicken eed van getrouwigheyt ge-
daan, aan hare C. F. Gehade,en in 't byfyri van den Raatk-
hecrj Όο&οΐ Bafio, ende hareOenad'e Secretaris, Pi-
lips Swengel, achterVolgende den inhouden defer zy-
nc commiflicj oirconde defesdöorbdvel hareC.F.Ge·
tiade by haarlieder Secretaris vooi-noemt ortdcrtéykehti
jende was ond'crteykenti P. Swengel.

tv.

ΒχίΫαΒ van àlkVUy aStem Sc» beruflendè ïn dv
Chartres, ',,

Cmtniffie. '

Öp ten 5 Oftobris anno 1559 , iieeft de vöorfz.
Édele Welgeboorne Hecre my Anthohià Foeyt ge-
committeert in zegd ende brieye, omme tc weien zyn
î-ieutenànt ofte Schout vah iy η Edele Borchgraaffchap
cn Jurisdidie ofte Gcrechtigheyd, gelegen binnen U-
trcchc.

Óp erven te gaan.

In des vrydachs den 4 Odlobris anno r f60, heb ik
als Subftituyt van den Borchgraaf, mettet heele Ge-
recht, die gefworens ende Secretaris van der Stad ge-
wee ft, op lelyntrckkinge ofteerfftondinge, tuflchen
die Wed. van Schoenhauwen ter eenre haar huyfe,
ende Jochim van de Voerds huyfen ter andere zyden,

felegen aan de Beyerbrugge, ontfangen voorde leges
an den Borchgraaf, 4 ftuyVers

Overgift van huyfinge.

Op ten i^Marty anno i f63, compareerde voor my η
Anthonis Foeyt als Schout, ende voor Auguftyn van
Sompeken, ende Cornelis Tonifz. als Thynsgenoten ,
Jacob Aartiz. ende Dominicus Aartfz. van Honthorft,
gebroederen, ende gaven over Warnar Jacobfz.de
Cremer een huyfinge, onder die Borcht, gelegen in
des Borchgraven Gerechte, daar die huyfinge, gehe-
ten dat flot, Zuydwerts ,cnde CornelisThonifz. Noort-
'waarts naaft gelegen zyn, ontfangen voor de legesjvan
den Borchgraaf, 8 lluyvers

Erffcheydinge.

ïn den maandaechs den 24iVIeyanno if63,heb ik
als Subftituyt van de Burchgraaf met Rycoudt vander
Horft, Jan van ReneflevanCuylenborch.JanBertfen,
ende die gefworens geweeit in 't filverftraatgen , op
de erffcheyding tuiTchen J;m van Almonde , Apteker
ter eenre ^ ende Mr. Adriaan de Barbier ter andere zy-
de, ontfange voor de leges van den Borchgraef, 4 ftuy v.
Overgift van huyfinge.

Op tenifi5 Septemb.anno 65, compareerde voor
i»yn Anihonis Foeyt als Schout, ende voor twee van
de Thinseenoterj, Mr. Jan die Manende Cornelia zyn
Vyf, ende ^aven over gefamender handt Cornelis Ja·
Cobfz. van Weftervelt, een huyfinge gelegen onder
de Borcht, geheten die Hondt, ontfangen voorde
leges van den Borchgraaf, 8 ftuyvers

Confiitutie van renten.

Öp den 15 dach Septembris' ut fupra, compareer-
de voor myn als Schout, ende twee Thinsgenoten,
die voornoemde Cornelis Jacobfz. van Wefterrelt,
ende verplach tot behoef Mr. Jan die Man ende Cor-
nelia zyn wyf, een jaarlix rente van 17 Karolus gul-
den '$ jaars, losbaar van fes ten hondert, ende die fclf-
de rente beveiligd op ter huyfen, ftaande in des Borch-
graven Gerechten, daar die Hondt uy thangt, ontfan-
gen voor leges van den Borchgraaf, 4 ftuyvers
Op erven te gaan.

Op ten 7 Sept, anno iföf, heb ik Antonis Foeyt als
^ubfticuyt vandc VGorfz. Borchgraaf, mit Cornelis vaa
der Manerfupen, Jan Bertfz. Secretaris, ende met die
gefworens geweeft in die Vicftege, op *t different in
materie van timmeringe , beroerende die waterloop
van eender goete ende goetftene , tuflchen Aart die
Grutef ende Gysbért Jahs, refpedlive erfi^enindeVie-
ftege, ontfangen voor die gerechtigheyc van den Borch-
grave, 4 ftuyvei"S

urn

η'
i

i'i

;J!

Overgift van huyfinge.

Op ten ii December if6f. compareerde voor myn
Anthonis Foeyt als Schout, ende twee Thinsgenoten
Harman Jochirnfz. ende gaf over Jan van Doesburg ,
een fevende deel van eene huyfinge gelegen op de
Vismarkt, in des Borchgraaffen Gerechte, geheten
vatj ours die Son , daar die huyfe den Helm Noort-
waarts naaft gelegen is. Ontfangen voor die gerech*
tigheyt van den Borchgraaf 8 ituyvers.

Jan van Dieft als gemachtigde van de Edelen cndc
Welgebore Heere, Heere Henrik van Brederode, Vry-
heer tot Vyanen, ter Ameyde &c. als Borchgraaf t'U-
trecht, doet by der Thynsgenoten hier onder gefchre-
ven intimeerenHenderyckdeSpeldemaker, als befitter
van zynder huyfinge, daar hy inne woont, wefendc
Thynsgoet, ende fubjeÖ: die Jurifdidtie van de voorn..
Borchgraaf, dat hy voorden eerften rechtdag, tc we-
ten, den 7 January if66. nu toekomende oplegge en
betale twee penningen Hollands, van Thyns den voorn.
Borchgraaf verfchenen uytte voorn, huyfe den leften
Aprilis te weten, des maandachs na den beloken Paas-
dach if6f. leftleden, metten verloop ofte vertoeve-
ringe uyt fake van wanbetalinge daar op verlopen, na
den Thynsreeht, voor dentyd van de drie eerfle navol-
gende dagen gevallen na den voorn, verfchyndag, tc
weten, voor den eerften dach daar na dubbelden, voor
den tweden dach na vierfoudigen , ende den derden
dach achtfoudigen thyns, mittencoften daaromme ge«
daan.

Ende by gebreke vanbetalinge ofte oppofitie de»
oppofant i'intimeren tegens den voorn, rechtdag den
7 january toekomende, omme te fien by den voorn,
gemachtigden te procederen realyk by pandinge aan
de voorn, huyfinge ende Thynsgoet , voor den voorn,
onbetaalden Thyns ende verloop van dien als voren
verhaalt ftaat, milten coften daaromme gedaan ende
noch te doen.

D*intimatie ende verdagvaardinge boven verhaalt, is
gedaan aan den perfoon Henrik Hermanfz., by ons Dy-
rick Henryckfz. ende Cornelis Henryckfz. Thinsge-
noten van rnyn Heer van Brederode, ende dit ten fi-
ne als boven, welken Henrick ons antwoorde,Tho·
nis Foeyt gelubftitueerde Borchgraaf te lullen betalen.
A£lum den 3 January if66. Des t'oircondeby onson-
derteykent, Dieryck Henrickfz. Cornelis Hen-
rickfz. Leger ftont, aldus gcëxtraheert wtalderley aéten
roerende het Burchgraaflchap binnen Utrecht, toe-
behorende den Ed.en Welgeboren Heere Henrik van
Brederode, Vry heer tot Vyanen, Ameyde &c. Burch-
graave tot Utrecht, dewelke beruftende fyn in de
Chartres tot Vyaneh , by roy, ende was ondertey-
kent, Cornelis Dimmer.

Memorie rakende het Gerecht van den Heere Borch»
graaf der Stad Utrecht. .

Dat den Heere van Brederode als Borchgraaf ^r
Stadt Utrecht, Gerecht, J urifdiétie ende terriiorie com-
peteert op de Vismerkt ,cnde 'tgene daar aan depen-
deert in de Stad Utrecht , blyckt niet alleen vuytte
documenten , by copyen de Heeren Regierders dep
Stad Utrecht gecommuniceert, maar ook onder an-
dere noch vuytte navolgende befegelde brieven vaa
Schout co Schepenen der Stad Utrecht.

" " Eer-,

-ocr page 61-

VAN UTRECHT. I BOEK. L TÏt

fierftclyk, vuyt den befegclden brief, gepafleert den
'f Meert 141p. in verbisi in des Borchgraven Gerech-
te van Utrecht.

Item, vuyt den befegelden brief,gepaflêerten bele-
den op donderdag na Sr. Geertruyts-dach, annoi46(i.
in verbis, in des Burchgraven Gerechte van Utrecht.

Item, vuyt den bezegelden brief de anno ifop.des
dynfdaags na St. Catharynen dach gegeven , in ver-
bis, in des Borchgraven Gerechte van Utrecht.

Item , vuyt zegel ende brief daar van verleent des
dynfdachs naar laetare, in verbis, in des Borchgraven
Gerecht,

Item, by zegel ende brief gegeven des donderdaags
op St. Jansavonc anno ifi8. in verbis, indcsBorch-
graven Gerecht..

Item , vuyt den brief, gepaiTeert ende verleent den
5 July des donderdaags in den jare if44. in verbis,
doen \vy verftaan , Schout ende Schepenen der Stad
van Utrecht , dat voor ons quamen in 't Gerecht,
Meefter Marcelis van Alendorp, Schout, Cornelis Hen·
drickfz. en Jan Eduartfz. Thinsgenoten , op de Vis-
ineiktjin des Heeren vanBrederodc alsBorchgraafder
Stad Utrecht Gerechte , ende brochten ons aan by
haren eede, hoe dat op huyden datum vandefen voor
hen in den Gerechte gekomen waren &c.

Item, by den befegelden brief van den 10. Novem-
bris if4f. in verbis y dat voor ons quamen in den Ge-
rechte Mr. Marcelis van Alendorp, Schout, Arnoldus
van Buren, ende Cornelis Hendrickfz. Thinsgenoten,
onder de Soutmcrkt, in des Heeren' Gerechte van
Brederode Borchgrave t'Utrecht &c. ende brochten
ons aan , hoe dat op huyden datum van defen voor
hen gekomen vîîîs, in 't Gerecht &c. & in verbis, als
dat hy op huyden voor den Schout ende Thinsgeno-
ten voorfz. , die fes deelen van de voorn, huyiïnge
(i) De Ferlyhrie-ven van den jare 1307. alhier vermeit en'overgeïeyt onder num. i, '2, yhebbenwy reets hiervoor
gebracht op Num. jii.cn volgende. ,

XL VERSCHRYDE Brieven tujfchen de Froedfchap en zyn Excellentie van Brederode^ op het
voorfz. fuhjeóf j den i/^0£iob. MDC XLFII ; den 7 Februar. ( N. S ) den τ Fe-
bruar, (0,S.) den 22 Augufi. (N.S.) enden 2iJugufl.(0. S\J MDCXLFIIL

buyrfchap ende corrcfpondentie te houden. Waar
mede wy uwe Excellentie, Wel Geboren Heere, he-
velen in Godes proteftie. Geichrevent'Utrecht, den
14 Oólober 1647. Uwer Excellentie goede Vrunden
&c.

JSrief van de Vmtdfchap aan zyn Excellentie vm
Brederode^ den 14 O^iob. mdcxlvii.

Wel Geboren Heere.

Uwer Excellentie miifive, gedatcert Cleef den
12 der voorleden maand September, met de
bygevoegde ftukken hebben wy ontfangen,
ende daar uyt ongeerne verftaan , dat by
uwe Excellentie voor inciviliceytendeonweerdigheyd
word opgenomen, 't gene wy tot confervatie van de·
fer Stads Gerechtigheyd eedts-ende amptshalven ge-
houden ge weeft zyn te doen, volgens het welke wy
niet en konnen gedogen, dat van wegen uwe Excel-
lentie, in't Piftri6t van defer Stads Jurisdiétie cenige
wapenen zoude worden geaffigeerc, * ε welke by gee-
nige Borchgraven alhier ooyt was gepleegt, te min
doordien wy nog uyt ons eygen onderfoek, nog uyt te
voorfz. overgefondene ftukken kunnen bevinden ,nogte
ook in rechte ofte juftitie vaft gemaakt fal worden,
dat uwe Excellentie als Burggraaf t'Utrecht, eenig
recht van Jurisdiaie, ofte ook pofleffie van dien binnen
onfe Stad is hebbende, maar dat het Burchgraaffchap
alleen is een titulaire digniteyt, gelyk het ook zelfs
van wegen uwer Excellentie voorfaat, Heer Walra-
ven, in voorgaande eeuwen een ydele eeren-titul ge-
noemt isgeweeftï derhalven wy vertrouwen, dat
uwe Excellentie niet onrechtmatig fal achten, dat by
ons gecontinueert worde, in *t afweren van *t geene
lot nadeel van defer Stads Jurisdidie, en Gerechtig-
hcyt foude mogen worden voorgenomen, bly vende niet
IC min genegen, om met uwe ExceUçûûc gociic na·
HL Deeh

I 1.

Brief van zyn Excellentie aan de Froedfchap, dm
7 Februar. {N.S,) mdcxlv111.

Edele, Erntfeste , Wyse, Voorsienigb
Heeren.

In antwoord van UEd. miffivc van den i40£l:ober
1647, daar by defelve verklaren aan ons in qualité,
als Burggraaf der Stad Utrecht, niet te konnen toe-
kennen eenig recht van Jurisdiétie, ofte poiïeffie van
dien , ende dat UEd.'t lélve BorchgraafTchap alleen
houden voor een titulaire digniteyt, hebben wy aU
vorens defelve quasftie in eenig judicium contentieui
te brengen, goetgedacht UEd. tc gemoet te voeren,
dat wy van het Gerecht, *c welk ons als Borchgraaf
in de Stad Utrecht competeert, hebben zegels ende
brieven, felfs van Schout ende Schepenen uwer Stad,
ende foodanig irreprochabel befcheyt, dat wy ver-
trouwen, *t zelve by UEd. zyndegciien,ons gerecht
in verder difpuyt niet en zal werden getogen. Wes-
halven wy wel te vreden zyn, daar over met UEd.
Gecommitteerden te komen in amiable conferentie, om
te Cen of wy malkanderen in't vrundelyknietenfullen
konnen verftaan , waar toe wy dan wel geerne had-
den , dat UEd. beliefden den dach aan te ftellen te-
gensdcn ifi li, of 17 defer maand ( Nieuwen Sryl,)
^ H ift

overgegeven heeft Scc.'

Item, by fegel ende brief van den p April lyfi. in
verbis, doen wy verftaan. Schout ende Schepenen der
Stad Utrecht, dat voor ons quamen in 't Gerechte
Meerren van der Borch Schout, Cornelis Hendrikfz.
Viskoper en Robbert Reyerrs, Thinsgenoten, onder
deSoutmerkt , in des Heeren Gerechte van Brederode
Borchgrave t'Utrecht &c. ende brochten ons aan y hoe
dat op huyden datum van defcn, voor henlieden ge-
komen was Henrik HoufFs, ende hadde aldaar over*
gegeven &c. de alingchuyfingeendc hofftede gelegen
in den Gerechte voorfz. &c. alsfe recht ende oordeel
wyfden , dat zy fchuldig waren te doen; dit gedaan
wezcnde quam mede voor ons in 'c Gerecht &c. Op
dat dit vail ende ftade blyve, hebben wy Schout ende
Schepenen dezer Stads groote zegel beneden aan de-
zen brief gehangen 6cc.

Item, in den brief van den lo Mey ïf74. van
Adriaan Bom, ende Alith Coenraat, alwaar van den
jaarlykfen thins,den Heere Borchgraaf compcterende,
'word gefeyd op de lafte van twea blanken 'sjaars op
St. Martens avond te betalen, als dieHeerlykheydvaa
Brederode komt.

Sulks dat buyten alle difpuyt,felfs met toeftant van
Schout ende Schepenen der Stad Utrecht,den Heere
Borchgraaf der Stad Utrecht, Gerecht, Juriidiétieende
territorie op de Vismerkt, ende foo verre des Burch-
graafs Gerecht ftrekt, competerende is.

Ende dat zyne Excellentie wel is bevoegt affixie te
doen van zyn wapenen in 't voorfz. Gerecht, met in·
fcriptie van des Burchgraven Gerecht, gelykalle Am-
bachtsheeren ,ook yder een , die eenig Gerecht ofju-
rifdidie heeft ( hoe kleyn gelimireertoffubaltern delclve
ook zoude mogen wezen) ja alwaar 't maar titulaire
digniteyt, naar rechten vryftaatte doen.

-ocr page 62-

5« VAN DEN STAAT DER STAD

in welke voernioemde dagen wy ons op onfen buyfc
van Batefteyn fuUen onthouden, op^ dat wy felVer als
dan de mondelinge communicatien fouden mogchby-
wonen , ende daar op UEd. refcriptie metten alder-
cerften verwachtende, fullen wy verblyven, Edele,
Erntfeftc, Wyfe,Voorfienige Heeren , onder ftont,
UEd. feer geaflFedioneerde ten dieniie, ende was on-
derteykent, J'. W. Bredcrode. Hage den 7 Februar.
1648. Supferfcriptie, Édele, Erntfeile, WyfejVoor-
iienige Heeren, Myn Heeren deBurgemeeilercnende
Vroedichap der Stad Utrecht.

I I I.

Brief van de Froedfchap aan zyn Excellentie ^ den
2 Februar. (O.S.) mdcxlvui.

Wel Geboren Heer.

By uwer Excellentie miffive, gedatcert Hage den
7 defer ftilo novo, op gifteren ontfangen, ende huyden
in onfe vergaderinge gelefen, fien wy, dat uwe Ex-
cellentie te vrcden is, te komen in amiable conferen-
tie, aangaande het Burchgraaffchap, dat alfoo uwe
ExceJienrie in- hare voorfz. raiffive is mentionerende
van zegels ende brieven van Schout ende Schepenen
onferStad, ende van irreprochabelbefcheyd, foo fou-
den wy alvorens daar op te refolveren, nodig achten,
dat ons copye authentycq van defelve brieven cndebe-
fcheyden werden toegefonden , indien 't andere zyn ,
da« die uwer Excellentie ons voor defen gecommuni-
ceert heeft. Wy blyven altyts genegen met uwe Ex-
cellentie te conferveren goede vruntfchap ende na-
buyrfchap ^ ende bidden den Almogende, Wel Gebo-
ren Hecre, uwe Ejicelientie te willen nemen in zyn
bcfcherminge. Gelchreven t' Utrecht den iFeb. 1Ö48.
uwer Excellentie goede vrunden &c.

I V.

Brief van luyn ExceUéntie aan de Froedfchap^ den
22 jiugufl. ( N. S. y mdcxlviii.

Edele, Erntfeste, Wyse , Voorsienige
Heeren.

Defen expreiTen hebben wy nodig geacht aan UEd.
af te vaardigen, omdefelvigen nog eenmaal tefomme-
ren, van wat intentie enderefolutie haar Ed.zyn,no.
pende ons different, wegens het Borchgfaafl'chap van
Utrecht, om te weten waar naar wy ons hebben te
reguleren} ende door denfeiven expreiTen UEd. ant-
woortverwagtendé, Edele, Erntfeile,Wyfe,Voor-
iïenige Heeren , bevelen delelve in de protedie Godes,
verblyvende UE. geaffeólioneerde Dienaar, ondertey.
kent, J. W. de Brederode. Viancn den iz Augufti

hli:

■ ')<'l

1548. St. vet.

Brief van di P'roedfchap aan zyn EsccelUntie'^ dsn
23 Mgufl.{0, S.) MDCXLVIII.

Wel Geboren Heïre.

Uwer Exellentie mifllve van gifteren hebben'wy
huyden in onfe vergaderinge geleien, \vaar opwy on-
fe voorgaande Gecommitteerden gelalï hebben , de re-
troaéba na te fien* Dog alfoo eenigevan dien in Hol-
land ende anders abfent zyn, foo fal 't uwe Excellen-
tie believen, ten beften te duyden'toytftel van eenen
korten ty t, ende verblyven vfj ondertuffchen na on-
fe dienftvrundelyke gebiedenifle, Wel Geboren Hee-
re, uwer Excellentie goede vrunden,Burgemeefteren
ende Vroedfchap &c. Utrecht den 23 Augufti 1(^48.
Superfcriptie , Wel Geboren Heere , Heere Johan
Wolphaart, Heere rot Brederode , Baron van Via-
nen , Burchgrave t'Utrecht, Heere van Ameyde,
Cloetingen &c.. Generaal Velt-Maarfchalk der Ver-
eenigde Nederlanden, Gouverneur der Stad, ende
omleggende Forten van 'sHertogenbofch, Colonel,
Ritmeefter &c.

V I.

Nader Brief van de Vroedfchap aan zyn ExCellen'
//<?, den 18 Decemh. mdcxlviii.

's Maandags den 18 December 1648. Naar itéra-
tive leólure ende omvrage is met eenparige ftemmen
gearreftecrt, de nabefchreven refcriptie aan fyn Ex^
cellentie van Brederode, &c. by de Heeren Gecom-
mitteerden, met aflumptie van Rechtsgeleerden ge*
concipieert, luydendeals volgt:

Wel Geboren Heere. Wy hebben gelefen ende
rypelyk geëxamineerc, de brieven ende befcheyden,
aangaande het geprsetendeerde Burchgraafs Gèrechr,
ons copielyk door den Advocaat de Raad ter hand ge-
ftelt, doch bevinden defelve van gelyke natuure,im-
mers van geen meerder valeur of kracht, dan de ftuk-
ken, onsby uwe Excellentie voor defen, ncflFens miflive
van den iz September 1(547. toegefonden, en vinden
derhal ven ons eeds-ende amptshalven verplicht, onfe
refcriptie op defelve in date den 14 Oftober 1Ö47. als
noch te inhasreren , daaraan wy billyk verhopen, dat
uwe Excellentie, de faak in der waarheyd ende gerech-
tigheyd conikJererende, contentement fal nemen. Den
felven hier mede naar onfe ganfch vriendelyke gebie-
denifle, Welgeboren Heere, in het fchut des Alder-
hoogften bevelende. Gefchreven t'Utrecht den 18
December 1048. St. loc.

Refolutie van de Staten's LandsvanVtrecht^ Mer*
curiiden 2. May mdcxlix.

ρ de Remonftrantie vaii den Hooch en Wel-
geboren Heere, Johan Wolphert, Heere
van Brederode, Vryheer van Viane, Amey-
de, Burchgrave der Stad Utrecht , Velt-
Maarfchalk der Vereenigde Nederlanden j inhouden-
de , hoe dat hy Heere Verthoonder , gelyk ook de
Heeren zyne Pracdecefleuren daaf te vöofen by Hare
Ëd. Mog. zynde verleyt met het Erf-Burchgraaf-
fchap der Stad Utrecht, ende het gcene daar aan be-
hoort, hy Heere Verthoonder goedgevonden hadde,
tot meerder notificatie van zyn recht Van Territorie
ende Jurisdiftie, in het Diftrid van *t vtjorfz. Burch-
graaffchap tc doen affigeien j ende aân tt ilaun styn
en

XII. RESOLUTIE van de Ed. Mog, Heeren Staten^ op het voorfz. ftibjeEi , den t May;

van de Froedfchap daar op gevolgt, den 13 Jingufi. MD CX LI X,

llf
, S

l·^

wapen, met infcriptie, dat aldaar was des Burchgraafs
Gerechte, ende 't felve by miifive aan de Heeren van
de Vroedfchap defer Stad gepraeadvifeert , dewelke
fonder defelve miifive te beantwoorden, (alseenigcn
tyt daar na 't voorfz. wapen was aangeflagen) 'tielve
wapen door een Deurweerder doen afnemen, ende hem
Heere Verthoonder toegefonden hebben , met ver-
klaringe dat Haar Ed. niet vanmeyninge \yaren tege-
dogen, hebbende ook daar by aaneenige inwoonders
van zyn Verthoonders Gerechte, ende Burchgraaf-
fchap pœnale interdiótie gedaan, van foodanige affixie
of fufpenfie van wapenen aan hare huyfingen te lyden,
waar over tuflchen hem Heere Verthoonder, ende dc
gemelte Heeren van de Vroedfchappe , eenige miiîî-
•ven zyn gewiflclt ,by hem Heere Verthoonder, aan
Haer Ëd. coa^Kiunicade is gedaan van verfcheyden do-

cumenteDi

-ocr page 63-

DER STAD VAN UTRECHT. /. BOEK L TIT, $9

cumcnten, waar uyt volkomcntlyk zynes Verthoon-
ders recht van Tenitoricjjurisdidie, ende Seigneuria-
le gerechtigheyd wicrde geconvinceert ende bewefen,
wiens onaangefien de voorfz. Vroedfchap by hare
fuftenue perimerende , hy Heere Verthoonder (om
met rype deliberatie van raide re gaan) noch daar over
met verfcheyde fameufe, en welgcpraftifecrde Rechts-
geleerden in Holland hadde geconfulcert,gelyk Hare
Ed. Mog. ex annexiskonden fien, dewelke hem Hee·
re Verthoonder uyt d'origineleende authentycke brie-
ven haar geëxhibeerc , niet alleen de voorfz. Seigneu
riale rechten toe en kennen, en met redenen van rech-
ten adftruercn, maar ookverftaan,dit hy Heere Ver-
thoonder by authoriteyt van Haar Ed Mog. (alswaar
van het felve Burchgraaffchap gereleveert, ende te leen
gehouden word) in de voorfz. Seigneuriale rechten be-
hoort te worden gemainteneert. Ende want de goede
ordre van Regieringe, ende welgeftelde Policie in al-
len Landen conform is, mitsgaders ook de redenen
cndc het recht vereyfchen » dat in't voorfz. poind dif-
ferentiaal van Territoir, Gerecht endejurisdiélie, by
uytterlyke decifie of anderfints, yetswes feekers wor-
de geitatueert , ende hy Heere Verthooader, ten
hoogflen was gefundeert, zyn Seigneuriaal recht ende
gerechtigheyd , mitsgaders de eere, luyftcr, prjcro-
gativen, ende privilegien van 't voorfz. Burchgraaf-
Ichap te mainteneren ende re bewaren, fulks het fel-
ve zyne Excellentie van zyne Heeren voorfaaten,
loffclyker Memorie, is nagelaten, dewelke daar van
tot noch toe altoos fonder contradiftie in poiTeflïezyn
geweeft, gelyk zyne Excellentie daar van in poiTeiïie

Van defe Refoïutie word gewag gemankt in de Refoïutie van de Staten van den i j Augufi. daar aanvoïgende.

XÏÏL ^ '

Veneris i February lijo. Naaverfochte ende
vergonfte audiëntie, quam binnen den Deur-
waerder's Hoofs van Utrecht, de Vroed-
fchap voorhoudende de nabefchreven Re-
quefte ende Appoindemente, ende den Rechtdag be-
tekenende tegen huyden acht dagen.

Aan den Ed. Hove van Utrecht. Geeft met be-
hoorlykc reverentie te kennen den Hoog geboren Hee-
re Johan Wolphert, Heere tot Brederode, Vryheer
tot Vianen , Erf-Burchgraaf der Stad Utrecht &c.
dat hem Suppliant in het recht ende poÎfeiTie van het
voorfz. Buichgraaffchap, Jurisdiólie van dien , ende
het geene daar aan depcndeert, by de Heeren Regeer-
ders defer Ssad zyndc^cdaan indragr, turbel ende em-
pcfchement , tot redres van het felve aan de Ed. Mog.
Heeren Staten defer Provincie haddc doen praefentec-
rcn de annexe Requefte , waar op de Refoïutie van
de welgemelte Heeren Regeerders den 15 Augufti
voorleden is ingebracht,onder anderen medebrengen-
de, dat, indien zyn Excellentie daar over cenig pro-
ces foude willen moveren, dat haar Ed. het felve" voor
de ordinaris Juftitie van delen Ed. Hove fouden af-

RESOLUTIE, khelfmde den ingang van het proces, by den Heervan Brederode men de
Vroedfchap, op het voorfz. fubjeêï geëntameert, den 1 Februar, MOC

ment, m krachte van welke de Heeren Regeerders
der Stad Utrecht voor defen Ed. Hove worden ver-
dagvaart, omme te aanhoren alfuikeneyfch , fine cndc
conclufie, als den Heere Suppliant ten dage dienende
tegens defelve ter caufe voorlz. Jal willen doen cndc
nemen. Dit doende &c. Onder ftond , in abfcntic
van den Heere Advocaat de RdtJ , ende was onder-
teekent , J.deWys. In margine ftont geappoinc-
teert. Zy by den Deurwaerder of een van de Panders
's Hoots van Utrecht, van wegen die Staten *s Lands
van Utrecht, t'eenen feekeren ende tamelykcn dage
voor den voorfz. Hove verdagvaart de Heeren Regeer-
ders der Stad Utrecht, omme te aanhoren alfulkcn
cyfch, fine ende conclufie, als den Suppliant ten dege
dienende fal willen doen ende nemen, daar op te ant-
woorden, procedeeren, enue'in der fake fien ordon-
neren naar behoren. Relaterende den voorfz. Hove
zyn wedervaren. A£i:ura t'Utrecht den laaiften Ja-
nuary i6fo. Ende was ondertekent, Corn. Portengen:
Lager itont. Naar collatie is defe met zyn principale
Requefte cndc Appoinólcmentc , gcdateert ende on-
dertekent als boven, bevonden te accorderen by my.

wachten, foo verfoektden Suppliant UEd, Appoinóte- ende was ondertekent, A. van Geulen.

Refoïutie op het voorfx. fubje^^ van den tj Maart

mdcli.

Des donderdags den 27 Martii. De Vroedfchap
in achtinge nemende, dat den Welgeboren
' Heere van Brederode &c. foo in dtn cyfch,
den Ed. Hove van Utrecht overgegeven,
aangaande het Burchgraaffchap alhier, tegens de Re-
geerders defer Stad, als in Vcrfchcydcn publycque ac-

XIV. RESOLUT lEN , aangaande den tytel van Souverain en Vryheer van Ameyde, by zyn

Excellentie van Brederodeaangematigt^ den 17 Maart, 28 April^ en
12 CMay MD CL L , , '

I· ten van Ordonnantiën ende diergclykc, isgebruyken-

de den titul van Souverain ende Vryheer van Amey-
de , daar over defelve Hecrlykhcyd proces ongedeci-
deert is hangende voor den Grooten Rade tot Mcche-
Icn.tuflchen de Ed. Mog. Heeren Staten 's Lands van
Utrecht ter eenre, ende zyn Excellentie ter andere·
fydc, laft hare Gecommitteerden ter Vergaderinge
van. Haar Ed. Mog. voor te ftellen , ende in beden-
ken te geven, of men foodanige nicuwigheyd, io
prxjudicie'van dc voorfz. proccdurcn, ongcmcrke

Hz* ' fom

is, verfouckende mitsdeiên hy Heere Verthoonder,
dat Haar Ed. Mog eenige uyt de refpeélive Leden
van de Regieringe beliefden te deputeren, voor de-
welke het voorfz. different by hem Heere Verthoon-
der, ende de Heeren Regierders der Stad Utrecht,
by fchriftelyke Memorien ende bewyfen wederl^ts
mach worden geinftrueert, om daar inne by Haar Éd.
Mog. gedifponeert te worden na rechts behooren, of
indien de gemelte Regierders haardejuftitic fubmitte-
ren , de fake worde gerenvoyeert aan den Hove van
Utrecht, ofte anders volgens d'Unie ende articulen
van't Gouvernement van zyne Hoogheyt, gedefereerc
aan den Heere Stadhouder ; ende feyden dc Heeren
Gecommitteerden der gemelte Stad Urrecht, datfede
voorfz. Remonftrantie met d'anncxe ftukken fouden
overnemen,ende communiceren met hare Principalen.

I I.

Refoïutie van de Vroedfchap , den 11 Angufi^

mdcxlix.

Op dc Remonftrantie van zyn Excellentie van Brc-ί
derode » &c. op den 2 May Ie (lieden ter befchry vin-
ge geleien, cndegenotuleert, heeft de Vroedfchap na
deliberatie eenpariglyk verklaart teverftaan, zynwel-
gem. Excellentie genoeg gedaan te wefen, by het be-
richt van tyd tot tyd defelve by roiifive laten toeko-
men; dog indien zyn Excellentie des niet tegenftaan-
de daar over eenig proces foude willen meuren, dat
men het felve voor de ordinaris Juftitic's Hoofs vanU-
trecht fal afwachten.

-ocr page 64-

VAN DEN STAAT DER STAD

èo

kan laten paireren,endcof den Htcr Procureur Gene-
raal niet behoort gelaft te worden het recht van de
Provincie in defen tc bewaren ende voor te ftaan naar
behoorcn.

I T.

Refoluüe van de Ed. Mog. Heeren Staten , vervat-
tende het Advisvanden Procureur Generaal ^ op het
voorfz, Jubje^ , den Jpril mdcli.

*s Vrydags den 28 April isgelefenhet ad vis van den
Heere Procureur Generaal, volgens Refoluiievanden
27 Martii laatfticden ter befchryvinge genomen , aan
Haar Ed. Mog. overgelevert, luydende als volgt.

Ed. Mog. Heeren , Myn Heeren. Ommc ingevol-
ge van UEd. Mog. Refolutie van date den 27 Martii
16^1. voorleden , (taande in margine van de Refolutie
der Ed. Heeren van de Vroedfchapdefcr Scad van date
als boven, inhoudende, dat den Welgeboren Heere
van Brederode &c. Γ00 in den cyfch den Ed.Hovevan
Utrecht overgegeven,aangaande hetBurchgraaffchap
alhier, regens de Regeerders defer Stad , als in ver-
fcheyde publycque aSen van Ordonnantiën ende dier·
J5;clyke, is gebruykende den titul van Souverain ende
Vryheer van Ameyde &c. uwer Ed. Mog. te dienen
van advisj feyt die Procureur Generaal defer Provincie
alhier tc praetnitteren, dat by tyde van den Biflchop
de Heeren van Cuienburch , Vianen, Herlaar &c.
onder die Edelen ende Ridderfchap defes Geftichts
hebben gecompareert gehad, als uytde brieven onder
de Bilfchoppen Arckel,Hoorn &c.te iien is, alwaar
de refpeitivc Heeren, neiFens de andere Edelen defes
Geftichts, mede hebben gefegelt, ende dat blyckt
dat Heer Hendrik van Vianen , ende Heylwich zyn
huysvrouw, met handen hares mans als daar toe ge-
koren voocht op den i November i40o.integenwoor-
digheyd van verfcheyden Praslaten ende Capitulairen
van de vyf Ecclefien ; item v.in veele Ridderen, Ede-
len, Vafallen 6cc. 5 item van Burgemeefteren , Re-
geerders ende andere eerlyke mannen van de Stad ende
defe Provincie , op eene generale dnchvaart daar toe
fpecialyk geroepen, voor den Biflchop ende de Vafal-
len van het Vaderland, vry ende willig by rypen rade
verklaart hebben, aan de BiiTchop te behooren, tot
zyn ende der Kerke behoeve, de vol Hoge Jurisdiélie
van het Kafteel, Stad ende het Relortvan Ameyde,
op het water, op het land, met allen recht ende aan-
kleven van dien, waar ende hoe die gelegen fouden
zyn, ende ook niettemin uytdrukkelyk bekent voor
haar, haren erfgenamen ende nakomelingen , dat de
Jurisdidic van Ameyde, Stad ende Refortvan Amey-
de, mette gehcele keel van de Rivier van de Lecke,
aldaar gemeenlyk metten alingen ftroom van de Lecke
behoort, ende erkennen te behooren, ook uy t vollen
recht te komen aan den Biflchop van Utrecht ende
zyn navolgende Bifl'choppen } dat mede het Kafteel
van Ameyde, met allen zynen huyfen, fterkten ende
timmeringen aldaar gemaakt, ende hier na te maken,
is, ende moet welen ende ewelyk fal blyven een be-
quaam Kafteel van den Biflchop, zyne navolgende
Biflchoppen, ende Kerke van Utrecht, gelyk nu is
het Kafteel van den Heer Nyenvelt &c..behoudende
aan haar alleen het dagelyks Gerechte dcc. Ingevolge
van welk beken die poflefleurs van het Kafteel, Stad
ende Refortvan Ameyde, altytfoo voor als na de Trans-
latie van de Temporaliteyt, onder de Ridderfchap en
Edelen der Provincie gecompareert, ende in allen ge-
meen Lands laften ende contributien haar aanpartge-
dragen ende betaalt hebben j dat ook de ingefetenen
van Ameyde op de Oudfchilt-boeken zyn aangetee-
kent, ende by fententie van Mevrouwe die Konin-
ginne van Hongaryen ende Bohemen , Regente van
wegen Keyfer Karei in de Nederlanden, in den Se-
creten Rade, in het bywefen van verfcheyden Gra-
Heeren ende Ridders van den Gulden Vliefe,

I»"

ϋο'ί
4iii··
•IjiJ

JMH
lï

ven,

ook den Heere van Brederode, verftaan is, dat die
van Honswyk, Ameyde 6cc. een vierde part fouden
betalen in de contributie van de gemeen Staten laflen
van de jaren ijii» en ifii, naar luyd den Verband-
brief daar van opgerecht, dat op de verdeylingen van
de Quartieren van de Panders *s Hoofs van Utrecht,
Ameyde, J:iarsvelr Öcc., jaarlyks worden geftelt}foo
dat uyt alle het felve af te nemen is, dat Ameyde be-
hoort ende reforteert onder de Provincie van Utrechr,
fulks dat niet en foude behooren toegeftaan te worden,
dat den gemeldcn Heere van Brederode voor den Ed,
Hove van Utrecht hem aanmatigt te fchryyen Vry-
heer van Ameyde , als hebbende alleen het dagelyks
Gerechte tot Ameyde. Ende foude ook dienftig we-
len , dat de retroaften van don procefle voor den Groo-
ten Raad totMechelen, in defen gementioneert, wier-
den nageiien, als mede de Leenbrieven van het Burch·
graaffchap van Utrecht, om fceker te mogen wefen,
of den gemelden Heere van BreJerode foude bevoegt
zyn te fchryven Erf-Burchgraaf van Utrecht, daar
zyn voorfaten alleen gebruykt hebben den titul van
Burchgraaf van Utrecht, ende den Procureur Gene-
raal gelaft het Recht van de Provincie in defen te be-
waren, het zy na voorgaande voeginge in de voorfz.
aangeheven proreduuren, ofte anders, my niettemin
gedragende tol Uwer Ed. Mog. goede geliefte ende
difcretie. Blyve, Ed. Mog.Heeren, Uwer Ed.Mog.
ootmoedigen Dienaar, Everard de Weede.

I 1 L

Refolutie , dat âe Staten zich met de Stad in het
proces tegen den Heer van Brederode voegen ful^
leny den ii May mdcli.

Hier toe dienen ook de Refolutien van de Staten van den 27 Maart ^ 18 Jpril^ en^j May 1651, daar echter
niets anders in te vinden is^ als't geen in de vooren geplaatflé en defe navolgende Rejolutien vervat is.

Maandag den 11 May. Verhaalde d'eerfte Borge·
meefter Wyck, dat voorleden vrydag ter vergadering
van de Ed. Mog. Heeren Staten , aangaande het Burg-
graaffchap alhier te Utrecht, ende Heerlykheyd van
Ameyde, gerefolveertwas, als volgt.

De Staten van den Lande van Utrecht by de Re-
geerders der Stad Utrecht voorgedragen zynde, dat haar
voor den Hove van Utrecht ,by den Heere van Brede-
rode proces gemovcert is , nopende het Burggraaf-
fchap der Stad Utrecht, en dat den gem. Heer van
Brederode daar in is gebruy kén Je de titulen , foovan
Erfburggraaf der Stad Lltrccht, als van Vryheer der

Stad Ameyde &c. daar op gehoort het advis van den| woord in conventie, met eyfch in rcconventic.
Procureur Generaal ^ ingevolge van Haar Ed. Mog. 1 . r

Oen Heer van Brederode den-^Septemh,i6ff,zyndeovtrïedeny is dit preceshangendegeileven, Ant.Matthset»
de Jure Glad. cap. XXIII . p. 3 p^é . .

Refolutie van den 27 Maart leftleden , verklaren de
verdere Leden van Staten, dat Haar Ed. Mog. haar in
den voorfz. procefle met de gemelre Heeren Regeer-
ders der Stad Utrecht fullen voegen} authorileerende
defelvc om uyt den naam van Haar Ed. Mog.overhec
pretenderen van beyde de voorfz. titulen jegens den
Heer van Brederode in rechte te ageren , ofte dien
aangaande reconventie te doen , of anderfints Haar
Ed. Mog. te vervangen, fulks als men bevinden zal in
de befte forme,en rechten te behooren. Ende is dien-
volgens itérâtivelyk verftaan ende goedgevonden aan
den Ed. Hove over te leveren de geconcipieerde Ant·

t-ff

XV.

-ocr page 65-

VAN UTRECHT. /. BOEK, I TIT.

XV. RESOLU TIEN, nopens de ahufive titnlen van den Beer van Brederode in de Chronyck

van den Almanakgeflelt, den 21 en 2% Novemb.MOCLK

él

Vertoont fyndcjdat in dcChronyke achter den
nieuwen Almanach , by Amelis Janfz. van
Paddenburch, onder de Titels van den Heer
van Brederode,overleden inSeptemb. i6ff.
was geftelt, Souverain vam' Vianen , Amey-
DE etc. Erfburghgrave van Utrecht &c. fyn
de Heeren van den Ed. Gerechte gelalt den voorn.
Drukker i'ontbiedcn , cnde hier inne te voorden na
behoren.

r Donderdags demi. Novemb.

Gehoort *t rapport van de Heeren van den Ed. Ge-
rechte, is den Deurwaarder Wees gefonden om d'cxem-
plaren van de Chronycken van den Drucker Pad-
denburch , met d'abuiïve Tituls van den overleden
Heere van Brederode &c. dewelke alhier gelevertfyn,
neffens een herdrukt exemplaar, daar inne geftelt was,
Vryheer van Vianen &c. Erfburghgrave
t'Utrecht.

XVI. RESOLUTIE, nopens devoorfz, abufive titulen^in zeeker billet gedrukt, den 17 Septemk

MOCLXIX.

. \ Maandags demj Septemb. mdclxix. i heeft de Vroedfchap den Secretaris gelaft fulks door

Gerefcreert ryndcjdatbyiecker geaffigeertBil'ct^den Pander te doen veranderen, ende in plaatle van
wegens 't HoF Provinciaal, den Hecre van dien alleenlyk re doen ftellen, Heere van Jmeyde^endt

BurcJ^aaf f Utrecht,

Β ederode gequalificeert word Souverain van
Ameyde, ende Erfburchgrave van Uirecht,

XVII. VIDIMÜS BRIEF, vervattende [even oude brieven , rakende de hujpnge den Hond,
fiaande op de ytfchmarkt, in des Burchgraafs Gerecht, alle in de veertiende en
vyftiende eeuwgepajjéert voor Schout en Schepenen der Stad van Utrecht; in
Mo den lij May MD CXLIX.

y Schout Borgemeefteren endcSchepe-
nen der Stad Utrecht,doen cond, en·
de certificeren by dezen , dat wy ge-
zien, gehandelt endc gelezen hebben
zekeren francynen bezegelden Vidiraus-brief, wezen-
de gants , gaaf, en ongfcancclileert, laydende van
vroorde te woorde als volgt.

Allen den geeneh die dezen brief feilen fien of hoo-
ren leien, doe wy verftaan Scoute en Scepene der Stad
van Utrecht, dat voor ons quamen in 'l Gercchtejan
van den Doem endc Geertruid zyn wyf, endc toen-
den aldaar eenen Statbrief, gans ende gave, en wel
bezegelt mit onfer Stat grote zegelVanUtrecht,fpre-
kende van woirde te woirde aldus.

Alle den genen die dezen brief zeilen zien of horen
lezen, doe wi verftaan Scoute en Scepeneder Sut van
Uirecht % dat voer ons quam in 't Gerechte Lambert
Dedel, cnde toende aldair eenen Statbrief, gans cnde
gave , cnde wel bezegelt mit onfer Stat grote zegel
van Utrecht, fprekende van woirde te woirde aldus.

Allen den genen die dezen brief zeilen fien oft ho-
ren lefen, doe wy verftaan Scoute en Scepene der Stat
Utrecht , dat voir ons quamen in 't Gerechte

'Uk

\ » si

van

Jonkfrou Aleit, die Willams Honts wyf was, ende
Willam Hont hoir foen, en toendenaldair zeven brie-
ve, gans ende gave en wel befegclt , mit onfer Stat
grote zegel , ende mittc fegelen des Scouten cn 1er
Scepene van onfer Stat.

. Duir die eerfte brief op hielt, hoe dat die Scepene,
Rade, ende gemene Üudermans van den ouden Rade
ende van den nywen der Stat van Utrecht, vcikoft
hadden Willem Hont ende finenkynderen, horcStat
hofftede, dair fy op woenden , gelegen op te ViÎch·
merkt, die zi van der Stat in ertpachre hadden, tuf-
fehen hofftede Veren "Wendelmocder Aelmans, an de
zuytiide, cnde Johan Hugen foens, an de noortfide,
van welker hofftede zi hem den vryen eyghendom of
gaven. Van den eerften brief zo hielt die date , in 't jaar
ons Heeren 1 ? ^ i., des vrydages na beloken Paafcnen.

II. Item, die ander brief hielt, hoe dieDoemdekenen
dat gemene Capittelder Kerken van Utrecht, overge-
geven ende quyt gcfchoudcn hadden clairlicken die
hofftede ende hufinge gelegen op te Viichmarkt, dair
Jacob de Oude cnde Vere Life fyn wyf wilenneer op te
wonen plaghen, tot behouf ''iC^illam Honts fine kyn*
dcrc, cnde hore nakomelingen , ewclykcn. En van
deQ andercQ brief zo hieU de date, in 'ijau ons Hee-

ren 1359., op Sinte Peters avont , tot wtgaandc
Oeft.

item, die derde brief hielt, hoe dat Braam Uter III,'
Coorenmarct, gegeven hadde tot enen ewelyken erf-
pachte Thomas Hont, die hufinge ende hofftede ge-
legen op te Vifchmarcc, van voer van dergraftcnoeft*
waartsop ftrekkende» tot Jan Foeyten hofftede toe,
tuÎTchen hofftede Volpcrt Hafaarts aan dc overfide,
endc tu^chen hofftede Beernts op tc Vifchmarkt an
dc nederfide , elks jairs om vyf en twintig pont pen·
ninge payements, dat in der tyd der betalingc ghengc
ende gave welen fel bvnnen onfer Stat, tc betalen die
eenc helfte toi Sinte Viftoers mifte, en de ander helf-
re tot Paaichen , ende alzo voirt jairlyks eweliken,
Ende van den derden brief zo hielt de date, in *t jaar
ons Heeren igöf., des dinxdagcs naSt.Urbaansdach.

Doir welken Statbrief voirfeiteentransfix briefftac»
ende hielt, hoe dat Jonkfrou Bely, die Braems wyf
was uter Corenmarkt, Braem, Jonkfrou Engel ende
Jonkfrou Nelle , hoir kynderc,ghcgeven hadden alic
recht was, Willam Hont den vryen eygendom van
enen vierendeel van vyf en twintig ponden 'sjaars,
uter hufinge endc hofftede, daar devoirfeide Statbrief
of fpreekt, en hem mede geloeft hadden jair en dach
re waren, ende alle voirpkchten of tc doen. Endc
van dien transfix brief voirfcit zo hielt de date, in 'c
jair ons Heeren 1404., des dinfdages na Sinte Marcus
dach Euangelift.

Item, die vierde brief hielt, hoe dat Liiêbeth', die ly,
Thomaas Honts wyf was. Willam Hont, cn Johan
Hont hoir foenen, getoent hadden eeneo Statbrief, en
hielt hoe dat Liièbet, die Hcnric Voirloeps wyf was,
Henric Voirloep ende Pelgrim , hore zoenen, getoenc
hadden eenen crfpachtbrief, gans endc gave , ende
wel bezegelt, cnde hielt van woirde te woirde atdus
in Latine.

Omnibus prafentes literas infpeÙurU , Nos ScuJtetus
φ Scahini Trajetîenfes notum facimus ^ quod conftiiuti in
judicio mam nobis Domir.us Theodorkus de Ζοεη^φρί^
miles, ^ Bertoldus filius Zacharia^ civesnofiri^ contul
lerunrWtlhelmn IVolfradis aream ftfam fuperOude Kerk"
hof, inter aream Alberti ^ Jacobi , filiorum Faflradi^
ex parte fuperiori y Ç5? inttr aream Dmina Lifte relira
Chriflofori , Jùhanms Frenken ex parte rnferiori in
cen/um perpetuum , 'Viüelicet pro triginta folidis denario»
rum iifualmm 'm Traje&o[oliehdis pro media'^partê infefi$
Pafchâ^ t^prç alia parte in fefio β tan ViUms, Ci? fie
H 3 ddmeps

-ocr page 66-

6t VAN DEN STAAT DER STAD

detnceps perpttuo annuatm, taü conditioner iiuodTbeo-
doricus Bertoîdns pràidi^i, eorum heredes vel fuccejfores^
non pojfunt pius vjmdere, dare, -vel expenere in area pra-
di€la, quam diSium cenfum fub diSfis conditimibvs. Sed
Wilhelmus pradi^us fui her ede s velfuccejfores licite poffunt
vendere, dare, vd exponere tedificia fuper diöïam aream
nmc conflruSla, ^ pvfimedum conflruenda fub cenfu pra-
diÜO} addito, β vendenda fuerint, debent exhiberi primo
"Domino l'heodorico Bertoldo pradiHis, vel heredibus
eorum, ipfts mortuis , ita ut alter ipfa effet habiturus.
ASlum fub Hermanno de f^elde, Sculteto, Domino Lam-
herto Frefone, milite, Hermanno Arnoldiï , 'Theodorico
Vrenke, Hermanno Olderidder, Frederico Zoudenhalch,
'J-acoho Jacobiy Rotaerdode Stella ^HermannoTeutelaert^
Gifelberto Pellencuffen^ Alardo Ere , (T Johanne Gifel-
herti , Scabinis 7raje5ïenfibus , qui Civitatis nofirce fi-
gillum appofuimm huic fcripto. Datum anno Domini
wccxci V., feria fexta poft ViÜoris.

Ende hoe (Jat Lilebet, Henricende Pelgrum, hoir
kynderc voirgen. mit zamenderhant voirt t'cnc ewe-
liken erfpachie ghegheven hadden Roelof Boeyfekyη
den bakker, deze voirgenoemdehofilede, eggen ende
eynden, alfe geleden is , elx j.iirs om zes ponts ende
vyftien fciJlinghe luarten tornoyfe , enen goeden gro-
ten Coninx tornoyfe voir zefthien penninghe, ende
enen goeien Hollantfchen voir twe penninghe
gerekent, die ene helfte tot Paafchen te betalen, ende
die ander helfte tot Sinte Viétoris mifle, ende alzoo
voirt jaarlix ewelicke, dair die date of hielt, in 'tjair
©ns Heren 1358., des dinxdages na Sinte Jacobs-
daghe.

Ende hoe dat Ghelys Ghelys Coppenzoens zoen,
Κ elle zy η wyf, RoeiofF, Dire, Peter ende Aechte,
Tyman Roelofs zoens kynderenghegheven hadde,alfe
recht was,Thomas Hont, die hufinge ende hofftede
op fuiken pacht aize gelegen zyn op 't Oudekerkhof,
op die zuytfide van der ftraten, tuilchen der hofftede
dair RoeloiF, die Egbert Stevens zoens wyf was, en
hair kynderen op woenden an de overfide, ende tuf-
fchen der hofftede, dair Lifebet, die Mourys Mom-
baars wyf was, op woende , an de nederzide, ende
hera mede gheloeft hadde jaar ende dach te waren ,
ende alle voirplechtcn of re doen , dair die dare op
hielt, in 'c jair ons Heren 157?., des donredaghes na
Sinte Jacobs dach in den fomer.

Ende hoe dat Jacob hoir belyet hadde , alfe dat hi
ontfangen hadde van Lil'ebetten , die Thomas Honts
"wyf was. Willam ende Johan horen zoenen, dele twe
Icfte brieve ende die huünghe ende hofftede , die in
den felve brieve befcreven liaan, op fuiken pacht alfe
gelegen zyn , alfe op zes pont en vyftien Icillinghen
'sjaars, behoudelike Lifebettcn, Willam Hont, en
Johan Hont , horen zoenen voirfcreven, ende horen
nacomelingen, ewelic den poertwech an de weftzide
allanghes van den felven hufevan vier voeten wyt ende
twe vinger breet, en van tiendchalven voeten hooch,
ende niettemin mer meer, of Jacob Heer wil vryelyken
te hebben ende te bruken , ende Jacob Heer ende zyn
nacomelinghen zeilen alle jair betalen den alinghen
pacht, die uter alingher hofftede gaat, alzo dar Life-
bet, noch hoir kynderen, noch hoirnacomelinghen,
dair ghenen coft noch fcade bi en liden an den voir-
feiden poortwech rende Jacob Heer , ende fyn naco-
melinghen, zeilen dien poort wech, die muer aen bey-
den fiden dicht houden op hoir fclls coft, buten Life-
betten coft ende fcade, ende hore kynderen ende hore
nacomelinghen. Voert zo fel Jacob Heer voorfeit,
cn zyn nacomelinghen , dien poortwech boven luch-
ten tot tween fteden , alle tot eiker ftede mit enen
veynfter, derde half voete wyt, ende vyftehalf voe-
ten lang.

Ende van dien vierden brief hielt de date, in 'c jair
ons Hccrcn 1375., des din.xdaghcs oa Sinte Martyns

uil
tj,
4111

"'il';)

ï'

ii'.

ml.

ijl IIU

41·

1%· I

fi«

'llr

r-f·;

ί 'S

dach tranflatio.

Item , die vyfte brieiFhielt, hoe dat Lifebet, die V,
Thomas Honts wyf was, ende Johan Hont, hoir foen,
gegeven hadden alfe recht was, Willam Hont horen
foen ende broeder , hoer drie delen , ende alle rechts
ende toefeggens dat ii hadden in der hufinghen ende
hof fteden, ten Hont, alfoe 't gelegen is opte Vifch·
markt, after ende voer, mit alle hoire toebehoiren,
daar denfelven Willam Hont dat vierendeel te voeren
op zyn was, ende hem in erfFeniflen aangecomen is
van Thomaas Honts doot zyns vaders, ende dair of
vertcghen hadden tot Willams behoef voirgenoemt,
alfe recht ende oirdele wyfde j dat zi fculdich waren
re doen j ende van den vyften brief voirfeit foo hielc
de dare, in 'tjair ons Heercn 15S2., des donredages
voir Sinte Katrinen dach.

Ende die fefte brief hielt, hoe dat Willam Hont en VL
Jonkfrou Aleyt fyn wyf, Haren Johan baftarts doch-
ter van Rynefle ende van Rynauwen, Ridders, belyet
hadden, dat zy in hilixvoorwaarden mit malkanderen
verfament waren , waar 't dat Willam oflivich worde,
eer Joncfrou Aleit zyn wyf, ende hi blikende boerte
bi hoir after hem liete , dat zi dan mit horen kynde-
ren, die ze bi hem hadde, ter rechter deylinghegaan
zoude van allen goeden , dat dair dan wair. Ende
van den leften briefF zo hielt'de date, in 't jaar ons
Heeren 1412., des donredaghes op Sinte Symons ende
Sinte Juden avont.

Ende doe wi defen voirfcreven brieve gezien ende
wel verftaan hadden aldair, zo gaven Joncfrou Aleyt,
die Willam Honts wyf was, ende Willam Hont hoif
foen voirfeit, alfe Joncfrou Aleit mit hoir gecoren
momboirs hant, daar zi mit rechte ende mit oirdele
aarKjuam, ende Willam Hont, hoir foen voirfeit,gaf
mit hande fine maghe van finen vier virendeelen Lam·
bert den Edelen, de hufingen ende hofftede , metter
ftraten voir ende after, eggen ende eynden, mit allen
horen toebehoren, ende mitten poortwech after wt-
gaande, door der hufinge, die Hubert Egberts zoens
te wezen plach, alzo alfe deze voorfeide hufinge ende
hofftede geleghen is op te Viichmarkt, ende geheten
is, den Hont, ende Willam Honts te wefen plagen,
doe hi in finen laatften live was, tuflchen de hufinge en-
de hofftede, gheheten de Rofe, an de nederfide, en
vertegen dair of ende van allen brieven, die daar of
roerende zyn, tot behoef Lamberts Edelen voirghe-
noemt, alle recht en oirdele wyfde , dat fi fchuldich
waren te doen. Mede zo quamen voir ons ter felver
tyt in 't Gerechte Johan de Vos , ende Henric van
Vofcule, ende aldaar zo loveden Joncfrou Aleit ende
Willam hoir foen voirfeit, mit hande alie voirfcreven
is, en Johan de Vos, en Henric van Vofcule voor-
feit loofden elx mit hoirs felfs hande , en alle vier te
famen mit ghefamender hant, elx voir al en ongefcei-
den, den voirfeyden Lambert den Edelen deze hufinghe,
hofftede, mit allen horen toebehoiren alfe voirfcreven^
enis,jairendachte waren na Sr. Lamberts dach naaft-
coraende , ende alle voirplechten of te doen, op fes
pont ende vyf fcillinghe 'sjaars , die Johan Stanaarts
wyfï" ende hoir kyndere daar wt hebbe. Mede 20 is
ons kenlicken,hoe dat Thomas Hont, WillamHontg
foen, voirtyts voir den Scoute en Scepene t'Utrecht,
in 't Gerechte, vercreghen hadde tot behoef Willam
Honts zyns Vaders , van allen goede ende eriFeniiîè
dat hem aanbeftorven was van Lifebettendoet, zynre
moeder. En hier op worden deze voirfeide brieven ge- ,
fcoert tot onfer antwoirde, behoudeliken des teghen-'
woirdigen bricfs, volkomen machte te hebben, ende;
dair toe alle die machte,gelikerwys ende in allen ma-·'!
nieren of de voorfcreven brieve ongefcoert geblevent
ware. Dit gefciedc onderClaas Sloyer, Scoute,jJo-,
han Pot, Vrederik van Drakenborchj Jonge Beernt
Procys, Claas van,Loeaen, Dirck vao Houdaan,

Wü-

-ocr page 67-

VAN UTRECHT. I BOEK. ΙΊΐΤ. 65

Willano Woutman^Tymaa Paalvoet,JoDgeJohanvan
Lichtenberch, Eerft van der Aa, Joban-zoon , Jacob
van Amerongen , Johan Trinde ende Bcrtelmeeus
Soudenbalch , Scepene t'Utrecht. Ende op dat dit
vafte ende ftade blive, zo hebben wi Scoute ende Sce-
penen voirgem. onfer Stat zegel aan dezen brieff ge-
daan , t'enen oirconde. Gegeven in 't jair ons Hecren
1420., des donredages na Sinre Philips en Sinte Ja-
cobs daelr.

Ende doe wi dezen voirfcreven Statbrieff gezien en
welvcrilaan hadden aldair , zo gaff Lambert d'Edel
voirfeit, weder tot enen eweliken erfpacht Jonkfrou
Aleiden, die Willam Honts wyfF was, ende Willam
horen zoen, die hufinghe ende hotitede dair de voir-
fcreve brieff of fpreekt,elx jairs om fes pont en vyft

fcillinghe, die jan Stanaarts wyff ende hoir kynderen

daar wt hebben. Ende dair tot el χ jairs om twalef
goede oude gulden Eduwaartfche, Engelfche nobele,
goet van goudc, van volre gewichten , en van gerech*
ter munten, of payement dair voir, dat alzo goet is,
alfe de nobels voirlcreven, in eiker tyt derbetahnghe,
te betalen die ene helfte van allen den pacht en renten
voirfcreven tot Sinte Viófcoers miflè nu naaftcpmen-
de, ende ander helfte tot Paafchen daar naaftkomen-
de, cn alzo voirt jairlix ewelic, mitzulken voirwair-
den, dat Lambert Dedel voirf. zyn erfnamen noch
zyn nacomelinghen, en moegen niet meer vcrcopen,
noch weggeven, noch verfetten, noch verfellen aan
dezer voirfz. hufinghe ende liofftede, dan dezen voir-
gbenoemden pacht. Maar Joncfrou Aleit, die Wil-
lam Honts wyf was, ende Willam haar zoen voirfz.,
hoire erfgenamen en nacomelingen, mogen vryeliken
vcrcopen, of wechgevcn, of veriètten„of veriëUen deze
voirieidc hofttede ende hufinghe » dier dair nu op ge-
tymmert liaan, of hier na getymmert worden, onder
zulken pacht ende voirwairden, alfe hier voir befcre-
ven Haat , alzoo verre alsie zi hoir hufinge en dien erf-
pacht , dien zi aan dezer hofftede hebben, opgheven
voir dtnScoucc cn Scepene t'Utrecht, alle zi te rech-
te zitten, ende anders niet 5 ende Lambert Dedel loef-
de mede op dit voirfcreven goedt, ende op anders
gheen goet, alfe dat hi en zine nacomelinghen die fes
pondt ende vyf fcillinghe 'sjairs, die Johan Stanaarts
wyf was, ende hoir kyndere, uit den voirfcreven goe-
de hebben, jairlix te goeder tyt betalen ende verwa-
ren fel, buten coft ende fcade Joncfrouw Aleiden ende
Willams hoirs foens voirfeit, ende hoire erfnamen ende
nacomelinghen, duercnde tot ewighcn daghen. Dit
gefciede onder Claas Sloyer, Scoute, Johan Pot, Vre-
derick van Drakenborch, Jonge Beernt Proeys, Claas
van Loenen, Dirk van Houdaan, Willam Woutman,
Tyman Paalvoot, Jonge Jan vanLichtenberch, Eerft
van der Aa, Jaos-zoen, Jacob van Amerongen, Johan
Trinde, ende Bartelmeeus Zoudenbalch, Scepene t'U-
trecht. Ende op dat dit vaft ende ftade blive, foo heb-

Scepene voirgen onze zegelle aan dezen brief gedaan.
Gegeven in't juir ons Heeren 1420, des Saterdaghes
na St. Vióboris dach.

Ende doe wi defen voirfcreven brieve geiïen ende
wel verftaan hadden aldair , zoo gaven Jan van den
Doem ende Geertruyt zyn wyf voirfz. over , mit fa-
menderhant, alle recht wysde, Ghifebert Claas-zoen
die helfte van der hufinge ende hofftede, dair die zelve
brieve of fpreken, ende alle rechts , dat zi dair aan
hadden, ende verteghen dair of tot Ghifebert Claas·
zoens behoeff vonghenoemt, alfe recht ende oirdele
wysde dat fchuldi^h waren te doen , ende geloefden
het hem mede jair ende dach te waren na St. Lam-
bcrts dach naaftcomende, op zulken pachtende ren*
ten alze dair uitgaan, ende aile voirplechten ofte doen.
Dit gefciede onder Dirk GrawaÏrt, Scoute, Vrede-
rickvan Drakenborch, Jonge Beernt Proeys , Dirck
vati Houdaan, Jan over de Vcchte, Hermans-Zoen,
AVillam van Zulen , Braam van L mtscrone, Jonge
Jan van Lichtenberch, Adriaan van Lantscrone , Jan
Trinde', Jonge Jan de Coninck, ende Vrank, Gode-
yairts-zoen , Scepene t'Utrecht. Ende op dat dit
vaft ende ftade blive, zoo hebben wi Scome en Sce-
pene voirgenoemt, onzer Stat zegel aan dezen brief
gedaan5t'enen oirconde. Gegeven in't jair ons Heeren
1420, des Donderdages op St. Margrieten dach, han-
gende onder den voirfz. brieff onzer Stadts oude grootc
zegel in roden waffche, om dubbelden fteerte·

In kenniffe der waarheyt ,foo hebben wy Schout,
Burgemeefteren en Schepenen voornoemt,onder Stads
fignet op'tfpatium defes doen drukken, ende door
onzen Secretaris doen ondertekenen, op den 2p May

i<>4<?.

ben wi Scoute en Scepene voirgen. onfer Stat zegel an
dezen brieff gedaan, t'eenen oirconde. Gegeven in'c
jair ons Heeren 141Θ, des Donderdaghes na St. Philips
ende St. Jacobs dach.

Mede zoo toende ons Jan van den Doem en Geer- VIL'
truyt zyn wyf voirfcreven, eene Scepene brieff, gans
ende gave,en wel bezeghelt mit zeghellen des Scou-
ten en den Scepene van Utrecht, fprekende van
woirde te woirde alfe hier na befcreven ftaat. Alle
den ghenen die dezen brieff zeilen zien of horen lezen,
doen wi verftaan Claas Sloyer, Scoute, Godert de Co-
ninc, Eerft van Hardenbroek, Willam van Genten
Folprecht Foeyte, Scepene t'Utrecht , dat voir ons
quam in'c gerechte Aleit, die Willam Honts wyff was,
ende gaf ende makede mit hoirs ghekoren momboirs
hint, dair zi mit rechte ende mit oirdele aanquam,
alzoo alfe zi over de derde huys gegaan was,Johan
van den Doem horen Oem , ende Gheryt van den
Oudenfloec, alle goets, dat zy after hoir laat na hoir
doet, boven hare Scout, teftament, ende utinghe.'
In oirconde dezer dinghe zoo hebben wy Scoute en

OBERT, in het jaar lofo., by Anton, Mat-

thans de Nobilitët. lib» i. cap 2 r. p. c zó.
^FRANCO, en WOLFERT zyi broeder,

i-T^r» ïOfO- en 1076. hw Matthausd.l.

GERARD, in het jaar iizo., hy Matthms d. l.
ARNOLD, in het jaar ttz6., by Aiatthaus d.l
Heda p. 156, en p. ifz. y feq. en in een brief van
Henrick den IV. m het jaar 1121., in Jppend.
DIDERICK, in het jaar 1129., by Matthaus 'd. /
MECHTELD, Burggravinne, of Vrouw Mechtelt
, Arnold van der Burg zyn huysvrouw, in het jaar
1131. Heeft niet verre buyten defe Stad op Öud-
wyck, 't welk haar toebehoorde, eenKlooftervan
. edele Jonckvrouwen , ter ecre van dc H. Maagd,
gefticht in het felve jaar. Siet Maitbaus d. l. ξβ de
Fundation, BtcU/tfor, lib, 4.

XVIIL LYSTE vûn de Burggraven te UtrechU

iS,
l.

OTTO, foon van de voorn. Arnold en Mechteld, in
het jaar ii4f., en iifj., by Matthaus d9 NohiU
d. i en Heda p. 167.

DIDERICK, en zyn broeder GEROLPH, in het
jaar 11 <>4., by Matthaus d. l.

"^ILHELM, op het felve jaar 11(^4., by Mattbaus

HENRICK DE CUYCK, in het jaar Î170., cn
volgende, by Matthaus d. l. van cenen Henrick van
Cuyck word gewag gemaakt, in het jaar tiy^.f
by denfelven, de Jure Glad. p. 161. Siet van het ge-
ilacht van Cuyck in de noten van Bucbel over Hedê
p. if8.

GERLACH, in het jaar 117 z.. by Matthmi Lh

ARNOLD VAN CUYCK . heeft dit Burggraaf-
Ichap in bet jaar uzq, aaû Otto den tweeden, Bif-

fchop

-ocr page 68-

de lyilc niet durven fetten, orn düt hy ons niet uyt-
drukkelyk als Burggraaf is voorgckoomen.

BOUDEWYN , heeft in Sepcemb. 124Ö. de helft
van de Borchbrugge (nu de St.Martcnsbrug) aan
het Capittel van St. M uic overgegeven. Siet bo-
ven in dit Deel. Num. 11.

Jönkr. JAN VAN BENTHEM , heeft dit Burg
graaffchap aan Ghye, Biflehop van Utrecht opge-
dragen , om daar mede te verlyden Heer Gybbrecht
Uten Goye 5 in den jare 1307. des donderdags na
St. Bonifacius dag. Siet boven in dit Deel. Num. in.
Anton. Matthaus de Jure Glad. c. xxii i./>· 587.
Tom. IX. Analeüor.p. 172. Hier uyt moet verbetert
worden de ïnisflag van Buchel ad Hedamp, 112. die
op de kant fegt, dat defe overgifte gefchied is door
Gérard, Grave van Benthem. Defe Jan van Ben-
them heeft een vroUw gehad, genaamt Mechteld,
ilmhof in notit. Procer. German. lib. ix. cap. 8. §. 7.
p. 6z6. noemt ze, Mechtelt van Lynden, ) by welke
jhy twee foons gehad heefr, Simon eit Otho, gelyk
sculks getuygt word in fcekeren brief van den jare
1328, by Hedap.

Heer GYSBRECHT , HEERE UTEN GOYE,
rs door Bifichop Ghye in het jaar «30^, des anderen
daags na St. Jan, met dit Burchgraaffchap verleyd.
Siet boven in dit Deel. Num. iV. Hy word in een
inftrument van den jare 13,genoemt, G/^^i/i^rfrÂ;
tJtm Goye , kncpe , Bwchgraaf vkn' Utrecht, by
Matth. dd. II.

CATHARYNE, VROUWE VAN GOYE,ge-
trouwt met Heer Henrick van Vianen, is door Jo·
han, Biflehop vanUtrecht, verlyd met het Burg-
graaffchap van Utrecht, in hetjaari349, desdon-
derdaags na St. Bartholomeus dag. Siet boven in
dit Deel. Num.v. Defe Heer Henrick van Vianen
noemt zich felfs Ridder, en een Mombaar des kinds
van den Goye. in een pachtbrief Van de Tienden
van Houten, het Capittel van Sc. Marie toebehorcn-
dcj zyndedcfen brief gegeven in het jaar i'^jp, op
Allcrheyligen avond j cn indearchivenvan'r voorfz.
Capittel berullcnde. Siet Matth. Aaakbl.l'om. ix.

G&S^EBRECHT UTEN GOYE, knapc,Bc)rg.
grave van Utrecht, heefr van het voorfz. Capittel
van St. Marie, de gem. Tienden in't Goy in pacht
ontfangeil, ftellende lor een medeborge zyn Heer
Vader,. Heer Henrickvan Vianen, in den jare 135-1,
op Sinte Philips en Sinte Jacobs dag: en in den ja-
le op St. Peters enSt. Pauwels avond, noe-
inende zich aldaar, Ghijchecht, Hêtre vm Jfim^^

H ,

het jaar 1339· 5 by Ant. Maith^ia ad Chronic. Eg-
tnundan.p. 205, 207. Johan van Benihem is Burg-
graaf te Utrecht gcwcelt in her jaar 1307., waar

1' '
lis -

|ii«i 11

'Hl

It;

η
ή "

GENP,TOT νΥΑΝΕΝ,ΕΝ TER AMEY-
DE, Burggraaf te Utrecht, hi;eft van BiflTchop
Frederick van Blanckenheymuytftel verkregen,om
zyn leen te verfoeken tot Paaflchên naaflikomende
over een jaar, anno i^iö^ fabbatoροβdominicamin-
•vocavit, volgens het Leen regifier van' Bijfchop Fre-
derick. Hy js by Rudolph van Diepholt, Biflehop
te Utrecht, beleent ipfo die Geertrudis Virginisira
het jaar 1434; en getrouwt met Jolente van La·^
lain, is overleden in het jaar 1473.

WALRAVEN, HEER TOT BREDERODE;
TOT VIANEN, TER AMEYDE, Burggraaf
Van Utrecht, word beleent by Biflehop Frederick
van Baden , den 8 Maart 1497, en hem alle ver··
fuym quyt gefcholden. Hy is cerfli getrouwt mec
Margriet van Borflelen , vrouwe van Cloetinge»,
endc fl:erft in het jaar if3i, oud 75 jaren.

HeerREYNOLD, HEER VAN BREDERO-'
DE, VAN VIANEN, ENDE TER AMEYw
DE, Borggrave van Utrecht, is by Keyfer Ka» .
rel, na de dood van Heer Walraven zyn Vaderbe-·
leent, den 11 Januar. if32 5 is getrouwt met Phi-
lippote van der Marck , en geftorven den 25; Sep-
temb. if55.

Heer HENRICK, HEER VAN BREDERODE,
VAN VIANEN, EN TER AMEYDE,Burg-
graaf van Utrecht, is by Philips, Koning van
Cafl:ilien &c. beleent na het overlyden van Heer
Reynout, zyn Vader, den 3 Novemb. 15^7. Hy
is getrouwt met Ameliavan Nyenarent, en geilor«j
ven zonder kinderen in het jaar 1568.

GEERTRUYD VAN BRÓNCHORST ENDE
BATENBORG,VRYVROUWE VAN VYA«
NEN, EN TER AMEYDE, Burggravinne
van Utrecht, is beleent na de dood van Heer Hen-
rick , haar Oom , den 19 April i$8o, en onge-i
trouwt geftorven te Vianen in den jare içpo.

WALRAVEN, HEER TOT BREDERODE;
TOT VIANEN, EN TER AMEYDE,Burg-
graaf van Utrecht, is beleent na de dood,en vol--
gens de refl:amcntairedifpofiticvandegcmelteGeer-'
truyd zyn nicht, den 9 Novemb. ifpi. Hy is
getrouwt met Willemina van Haaften, Vrouwe
van Nyenvéld, en zonder kinderen gellorven in hec
jaar 1614, oud 07 jaren; zynde zy te vooren den
31 Decemb. 16oj overleden.

WALRAVEN, HEER TOT BREDERODE;
TOT ViANEN, EN TER AMEYDE,Burg-
graaf van Utrechs , is verlyd na de dood van den
gem. .Walraven, zyn Oom, den April itfiö j iss

gctrouwJI

R s τ A D

Héeu Ut en Goye^ ende Beubgrave van Utrecht^ km*
p. In welk jaar van 1362, Heer Henrick van
Vianen büyten twyfel overleden zal geweeft zyn.
Bcyde de brieven zyn hier van te vinden in de Ar-
chiven van het voorfz. Capitrel, en by Jnton. Mat·
thieus dc' Jure Glad. cap. xx111. 390. Defe Ghi.·
Brecht is getrouwt met Beatrix van Egmond , en
in het jaar i^pi geftorVen.
Heer HENRICK VAN VIANEN, Heerevanden
Goye, Burggravc t'ütrecht, heèft 2yn leen ver-
focht en onitangen van Frederick van Blancken-
hcym , Biflehop te Utrecht, den 28 July 159J.
Is voor het jaar van 1404, getrouwt metHeylwich
van Herlaar, vrouw van Ameyde, nadien hy in fee-
keren pachtbrief van de Tienden , in't Goy, zich
ook noemt, Heer van AmeydeAnton. Mattb^^us
Jnâleûor. fom. ix./>. Ï73. Is in het jaar 1418 ge«
ftorven.

in Theatr. Holland, p. 181. en in z'cekeren brief van ,'JOHANNA ^ VROUWE VAN VIANEN EN

ichop Van Ütrccht, overgegeven. Siet den Brief
van defe Overdracht boven in dit Deel Num. 1. Voeg
ïiier by de not. vah Buchel ad Bckmn in vit. Jndr.
i^pijcop.p.^. Maar Oct O de derde, die onrreni'c jaar
1234. totBiiTchof) vanUtrecht verkoren was, heeft
dit Burggraaffchap aandc Graven vanBenthem, die,
gelyck hy, ook uyt de Graven van Holland voort-
gefproien z}tn, overgegeven. Dus word Graaf Otto
van Bcnthem, en B, ( miiïchien BoudeWyn ) zyn
foon gemelt in het jaar 1205. by Jnton. Matthieus
Analcdt. 'vol. vi. ρ. en delclve Boudewyn , die
\vy ll'rax onder de Burggraven tellen zullen, koiiit
voor in zeekeren Brief van hci'^zx it^i .,hy Matth,
'd.Uh.p. izy. Het is Waarfchynlyk, dat het Burg-
graaffchap van dcien Boudewyn gekomen is op Ot-
to, Grave van Benthem, van wien twee foons ge-
snelt Worden, Simon en Johari van Benthem, Si·
inon word genoemt in het jaar i 30Ö., by Boxhoni.

VAN AMEYDE , Burggravinne van Utrecht,
is getrouwt met W^alraven van Brederode,cn fterfc
in het jaar 1418.

van aanftonds meer. Wy hebben echter Otto op REYNOLD,HEER TOT BREDERODE,TOt

-ocr page 69-

getrouwt met Maria van Haun , cn zonder kinde-
ren geftorven.

HANS WOLFHARD, HEER TOT BR EDE-
RODE, VRYHEER TOT VIANEN , EN
TER AMEVDE, Burggraaf van Utrecht, isbe-
leent na de dood van Heer Walraven , zyn broe-
der , dentJApril 1622. Hy is in ecrfte huwelyk
getreden met Anna, Gravinne van Naflau| en ten
tweede, met Louifa Chriftina, GravinneVan Solms j
geitorven den 3 Septemb. 1655.

HENRICK VAN Β REDERODE, geboren Gra-
ve uyc den huyfevan Holland. VRYHEER VAN
VIANEN , AMEYDE &c. HEERE VAN
BREDERODE, Kloetingen .Noordeloos,Haaf-
ten, Hellou &c. Burggraat van Utrecht, is ver-
lyd, na de dood van Hans Wolfert, zyn Vader»
den ρ Januar. 1657. Hy was een foon van het twee-
de bed, en is geltorven zonder kinderen.

WOLPHERT VAN BREDERODE, geboorcn
Grave uyc den huyfe van Holland , VRYHEER
VAN VIANEN, AMEYDE &c.Hecre totBrc-
derode, is als Burggraaf van Utrecht beleent, na
de dood van Henrick, zyn volle broeder , den i8
April ι6γ^. en ongetroU'Wt geftorven den 21 July

HETWICH AGNES,FROULYN VAN BRE-
DERODE, VRYVllOU WE VAN VIANEN,
AMEYDE &:c. Vrouwe van Noordeloos, Cloe-
tingen, Nyveld 6cc. is als Burggravinne beleent na
doode van Wolphcrt, haar broeder , en is onge-
trouwe geftorven den 2.7 Novemb. 16S4.

CAREL itMlLIUS,Burggrave en Grave van Do-
na , als erfgenaam onder beneficie van Inventaris
van Froulevn Hcdwich Agnes, zyn moeders halve
fufter, VRYHEER VAN VIANEN, AMEY-
DE Sec. Heer van Noordelocs, Cloetingen, Hauf-
ten, Hcrwynen, Heilu, Nyveld &c. is ais Burg-
graaf van Utreaht beleent den 10 Februar. 1686.
Hy is in dc belecgering van Buda , zonder kinde-
ren, geftorven.

SIMON HUNRICK , Graaf en Edeler Heer ter
Lippe, van wegens deflclfsGemalinnejAMlLïA,
gebooren Borggravinne ende Gravihne van Dona,
na de dood van CareliEmilius,haar broeder, VRY-

HEER VAN VIANEN , AMEYDE, &c.
Heere van Noordeloos, Haaften, Hcrwynen,Ny-
veld &c. is met het Burggraaflchap der Stad U-
trecht beleent den 18 Auguft. 1587.

FREDERIK ADOLPH, regeerende Grave, cndc
Edeler Heer van de Lippe , VRYHEER VAN
VIANEN, EN AMEYDE, Heer van Noordc-
loos, Nyveld &c. is na de dood van zyn moeder,
beleent met het Burggraaflchap van Utrecht, den
8 April i^oi', en getrouwe met JohannaElifabcth,
Vorftin van Naiiay Schaurobur^,
SIMON HENRICK ADOLPH, regeerende
Graef.en Edeler Heer van de Lippe, VRYHEER
VAN VIANEN, EN AMEYDE, is na de dood
van zyn Heer Vader, Frederick Adolpla, met het
Borggraafichap van Utrecht, en methuys enpoor-
te ter Ameyde, met de landen en tienden, daar ia
gelegen, verlyd den if july 1719.

REINHART VINCENT , GRAVE VAM
HOMPESCH, Vryheer tot Sicvcuswecrd-, &c.
Generaal van de Cavallcrye 6cc. door opdracht van
Johan d'Oirfchot van den Broek, Notai is , en als
gemachtigden van de Heeren Sinion Henrick Blu-
roe, en Theodoor Fuchs, Raden van zyn Excel-
lentie, Simon Henrick Adoiph , regeerende Gra-
ve, en Edele Heer van de Lippe, &c.^emachüg<·
dens van welgem.zyne ExceUentic,ismcthetBurg^
graaffchap van Utrecht, het huys ter Haar met den
Vriethof, &c. verleyd den 3 Novemb. 1725. Ende
heeft de Heer Johan Baron van Honfteyn , Kapi··
teyn Lieutenant, &c. by procuratie eed gedaan.

Jonkr.JACOB PHILIP, BARON VAN DEN
BOETZELAAR.als gekorcnStcrfraan vandeEd.
Groot Mog. Heeren Staten van Holland en Wcft-
Vriesland, is ten behoeven van deièivc , door op-
drachte van Johan Georee Köberling , Secretaris
van den Heer Reynhart Vincent, GiavevanHom-
pefch , Colonel van de Gardes , Generaal van de
Cavallcrye &c. als gemachtigde van denfelven » mec
l]içt Burggraaflchap van Utrecht, het huys ter Haar,
écc. vericyd den 30Januar. 1716. Ende heeft The-
dorus Marinus Jutnbol,Clejcq, voordenvoorgcm.
Baron van den Boetzclaar, volgens procuratie ,eed
gedaan.

VAN UTRECHT. 7. BOEK. I. TIT.

EERSTE TYTEL.

VIERDE DEEL.

Rakende het Wapen van de Stad van Utrecht.

RESOLUTIE Όαη de Ed. ^of. tlemn Statm'sLands vanUtmht, vervmindtdeVrnd-
f^UpsRMuM van den Novemb. .70, . «ψ«s het fVaftn der Stad Utruht o^er
alteenmidddJchUd in het Wafen defer Provincie te brengen, demDecené.MDCCf^.

Rapporteerden'de Heeren de Milan ende vordere
Gecommitteerden, die, in^voïge ende tot voldoe-
ninge van des Vroedfchaps Refolutie van den i No-
vemb. i70f, een befoigne hadden gemaakt , raken-
de het veranderen van het Staten wapen, in Haar Ed.
Mog. Raadkamer boven de fchoorileen, heeft de
Vroedfchap naar deliberatie ende om ν rage , goedge-
vonden ende verilaao, de Heeren Borgemceftcren cn
Gecommitteerden ter Befchryvinge le authoriferen,
om ter Vergaderinge van Haar Ed. Mog. voor St^s
opinie in te brenge», en het daar henen te dirigeren,
dat het Stads blaioen in een middelichild op het wa-

JLunte 2.3 JSovetfiV' mdwcv. » .

ExtraSl uyt de Re/oluiien mn de Ed, Mog. Heeren
Staten's Lands vanUtrecht. MercurVtzDecemb.

MDCCV.

De Heeren Gecommitteerden der Stad Utrecht
hebben tervergideringe overgebragt endela-
ten leien de Refolutie van de Heeren derfel-
ver principalen, rakende het ftcllen van het
Stads blafoen in een middelfchiltop het wapen vandc
Provincie van Utrecht &;c., luydende als volgt:

Extraü uyt de Refoïutienvande Ed. jichthafe Het'

IIL Deel,

Mi
. li

•fï

-ocr page 70-

VAN DEN STAAT DER STAD

gebragt, in die forme als het is geweeft voor den jare
1Ö72,. mitsgaders ophot wapen in het Hof Provinciaal ^
als mede op de zegels ende de muntflag , ende waar
vorder het wapen van de Provincie gebruykt Word,
op gelyke wyiè werde geftelt»

Is na deliberatie goedgevonden ende verftaan, dat
het Stads blafoen^ in een middelfchild op het wapen

Ï>e redenen van defe Fróedfchaps Refolutie, zyn zeef fraey en bondig uytgehaaJt in het rapport, door de Heeren Ge^
committeerden üyt de Vroedfchap daar ·ναη overgekvert, en τervat by de gem. Refolutie^ dog in de Refolutie ^die
in de Vergadering der Staten is overgekvert, kortheyds halve uytgelaten. Het zal onfes oordeels de pyne welwaar-
dig zyn, dat wy de gem. Refolutie m zyn geheel hier laten volgen.

ExtraU uyt de Refolutien van de Ed, zichtbare Heeren Burgemeefleren ende Vroedfchap der Stad Utrecht.

Luna den l November mdccv.
Op het geproponeerde defen aangaande, zyn de Heeren de Milan , van Lochorft , ende van Lankeren,
verfocht ende gecommitteert, om een befoigne te maken, rakende de veranderinge in het Staten wapende*
fer Provincie, in Haar Ed. Mog. Raadkamer voor de fchoorileen geftelt, voordeien gedaan, ende de Vroed-
fchap te dienen van hare confideratien ende advis.

Zun^ den November mdccv.
Rapporteerden de Heeren de Milan, ende vordere Heeren Gecommitteerden, die, ingevolge, ende tot
voldoeninge van der Vroedfchaps Refolutie, van den i November 1705, een befoigne gemaakt hadden,ra-
kende het veranderen van het Staten wapen, in Haar Ed. Mog. Raadkamer boven de fchoorfteen $ datde-
felve om Haar Ed. Achtbare van hare confideratien te dienen, nodig oordeelden voor af aangemerkt te wor-
den j dat het wapen, van het Sticht van Utrecht, van ouds is geweeft, een rood fchild met eenfilver kruysj
gelyk het felve nog in Haar Ed. Mog. Raadkamer, ende in het groot Auditorium van de Academie, daar
het generaal Kapittel van de drie Leden van Staten eertyds gehouden wierd, kan geficn worden 5 zynde op
bcyde die plaatfen het voorfz. blafoen van 't Sticht, met de wapenfchilden der Vaiallen, afgemaalt, daarop
de eerfte plaats by gefchreven ftaat: Liberi feudales Epifcopi Trajeclenfisende op de andere: die Edelmannen
des Sticks van Utrecht. Dat, na de oVergifte van't Wereldlylw gebied van den Lande van Utrecht, by Bif-
fchop Henrik van Beyeren, in den jare 152,8, gedaan aan Keyfer Karei de V., die daar na anno 1534. hec
felve Land, met zyn Graaffchap van Holland vereenigt heeft, het wapen van Holland , 't welk een goud
fchild is met een rooden Leeuw, mitsgaders het blafoen van de Stad Utrecht, (zynde uyt den rechterhoek
fchuyns doorfneden, boven fil ver, onder rood ) te famen met het oude Stichtfe wapen, geworden ishetwa-
penfchild van de Provincie van Utrecht, gelyk fulks uyt de munten kan aangetoont worden. Als daar zyn
Roofenobels ende Daalders ( i ) geilagen t'Utrecht anno ify^ (zynde't jaar van de Unie aldaar gefloten)die
beyde in een vierdeelig fchild hebben den Hollandfen Leeuw, in het eerfte, ende vierde deel j ende het Stads
fchuyns doorfneden wapen in het tweede ende derde deel, met het oude Stichtfe blafoen daar boven op, in
een middel-ofte hartfchildje, met dit omfchrift: Phs. D.G. Hispaniae. Rex. Dns. Trajec. Dog na den
jare ifSi, ten welken tyde Philips, Koning van Spagne, afgefworen is, ende deflêlfs zegelen verbrokeu
zyn, vind men ( i ) Utrechtfe fchellingen, met die verandering, dat het Stichtfe kruys met den Hollandfen
Leeuw in een vierdeelig fchild gefield zyn, ende dat het Stads blafoen ineen middelfchild daar boven opilaatj
hebbende dit omfchrift: Mone. Nova Domii. Traij ende aan de andere kant, onderden Ryder , hetjaar
van ifSz. Even gelyk het cygenfte wapen, met het felfde jaar, nog huyden ten dage, op de muur van de
fchoorfteen, in Haar Ed. Mog. Raadkamer, gefchildert ftaat, uytgefondert nogtans , dat het Stads wapen
in het middelfte fchildje uytgedaan, ende overichilderc is, waar van den omtrek »u nog te zien is, om wat
redenen ende met wat refolutie, is onbekent.

Dat voorders alle kenders van wapenen, ende die van de blafoenen, mitsgaders van hare vermeerderingen
ende verdeelingen, gefchreven hebben , daar in overeenkomen , dat onder de verfcheyde gcbruyken, van
wapenen by malkander te voegen, ende in een middelfchild boven op andere te fetten , wel de voornaam-
ile is, dat men in het middellchild altyd het weerdigfte, ofte wel het eygen blafoen van'tgeflacht, daar men
de naam van voert, plaatft, gelyk Philippus Jacobus Spenerus feyt in zyn boek, Infignium Theoria ^feuoperis
Heraldici pars generilis cap.80, en 81. als mede C.F. MenefiriermiynhoQk]^^ La nouvelle Me-
thode raifonnée du blafon pag. 201 leert, met de volgende vrage ende antwoord ; Ώ. Pourquoi Lorraine , qui
fiefl que Duché y efl-il fur le tout» R, Parce que ce font les armoiries propres de la Maifon^ qui doivent ordinairement
tenir le lieu le plus conftderable.

Om welke redenen zy Heeren Gecommitteerden van advis fouden wefen \ dat het Stads blafoen, hebben-
de, ten tyde al$ hier vooren aangetoont is, in een middelfchild boven op het Staten wapen, als voorfz. is,
geftaan, foo op de Provinciale munt, als felf in Pr^etorio Principis, dusdanig aldaar ter plaatfe niet alleen we-
der geftelt, maar insgelyk op de zegels van Haar Ed. Mog., mitsgaders van derfelver Hof Provinciaal, als
mede op alle goude ende filvere penningen, in toekomende te munten, behoorde gepiaatft te worden. Te
meer daar de geheele Provincie, haar naam van de Stad Utrecht heeft.

Waar op de Vroedfchap, na deliberatie ende omvrage , heeft goedgevonden ende verftaan, de Heeren
Burgemeefteren en Gecommitteerden ter befchryvinge te authoriferen,om tervergaderingevanHaar Ed.Mog.
voor Stads opinie in te brengen, ende het daar henen te dirigeren, dat het Stads blafoen, ineen middelfchild
op het wapen van de Provincie van Utrecht, voor de fchoorfteen in haar^d. Mog. Raadkamer, wederom
werde gebracht, in die forme, als het is geweeft voor den jarc 1(^72, mitsgaders op het wapen in het Hof
Provinciaal, als mede op de zegels, ende de muntflag, ende waar vorder het wapen van de Provincie ge-
bruykt word, op gelyke wyfe werde geftelt.

( 1 ) Zulk foort van Ryxdaaldtrs is te vinden iy Anton. Matthseus de Nobilitat. Hb. 2. cap. 12. p. 284.
( 2 ) Ditrgelyke Rofenobels zyn "er mk gefiagen in hetjaar 1;«« 15 8 2, hlykem de navolgende Refolutie.

Den 19 Januar. v nanoens mdlxxx i r.
Gcrefolveert het ilaanvan Rofenobels, met dit omfchrift j Monbta nova DoM.TKAjECTENS«,cn het vier-

vcldig

van dc Provincie van Utrecht, voor de fchoorilecnin
Haar Ed. Mog. Raadkamer , weder zal werden ge-
bragt, in die forme als hec is geweeft voor den jarc
1572. mitsgaders op het wapen in het Hof Provin-
ciaal , als mede op de zegels ende de muniilag , ende
waar verder het wapen van de Provincie gebruyckc
word.

ïf
m

ijlii

liÜ

'i 1,

I >· . s;
■^l'Wii

Ihvl.

NJf,

liEf'l'

lirifb'

fffi;
iiÎj %
t ί"
''iiil·

-ocr page 71-

«7

VAN UTRECHT. Ϊ.ΒΟΕΚ: I. ΊΙΤ.

veldig fchild van het Kruys cnde de Leeuw , ende het Stads wapen fur le tour. Als mede fee ende 'drie
ftuyvcrs.

H&t felve fTapen vmd men ook op lott Zegel ν An de l'ransporibrieven ontrent dien tyd. Ah hy voorbeeld : Een mn
den ^Odiob.i^^OfgepaJfeert voor Nkolaasvan Zuyien van Drakenburg , Heer van den Sevtnder^ Schout der
Stad Utrecht, en Weygraaf van de Hooge en Laage Weyde buyten de Catharyne poort, en Heemraden van den
voorfz. Gerechte^waar in aan het eyndeftaat'. Defen brief met mynre Officie-zegel van den Schout-ampte,
hier beneden uychangende, van des Gerechts wegen, over myn felven » ende mede over die Heemraden voorfz.
i'harer begeerte doen befegelcn. Gegeven in het jaar 1590. den y Oitob. En het zegel daar aan nythan^
gende vertoont het Stichtfe kruys wet den Hollandfchen Leeuw in een vierdeelig fchild, en het Stads blafoen ineen
niiddelfchild daar boven op gefielt^ hebbende dit omfchrift^ Officii Pr^.toris Urbis Trajectensis. Men
vind ook defen aangaande de navolgende Rejolutie van den 50 Januar. if 8i.

Gerefolveert een zegel te doen tot de faken van Juftitie, cnde daar in te ftellen een fchild met twee Kruys-
fen, cnde twee Leeuwen, ende om het fchild, S. Officii Schültet, Civitatis Trajectensis.

Tut ophelderingvan defe faken kan men hier by Anton. Mattha;us de Nobiïirat. lib. z.cap.xi i. p.284. óclib.?.
■rap. i. p.891. niede den Heer Frans Miris, in zyn wel doorwrocht werkv^nàc, BiiTchoplykeMiinre, voor
al op de platen^ Num.x. en xi. By welke beyde Schryveren verfcheyde afbeeld/els van het Wapen der Stad Ü·-
trechtjOp de Bijfchoplyke Munten pronkende ^ te vinden zyn.

Τ W Ε Ε D Ε Τ Y Τ Ε L.

ïnhoudende de Handveften, Privilegien, Refolutien &c. -
aangaande de Forme van Rcgeering , en Verkiefing
van de Magiftraat ; als mede de Politie der
Stad Utrecht in het algemeen.

(^elyk wy aan het hoofd van den voorgaanden Tytel met een woord aangeroert hebben, oordeelen wy imgelyks modig
in bet voorbygaan alhier te herhalen^ dat,^ voor zoo verre de regeering en gouvernement over den Lande van U'
trecht in bet algemeen, zich ook uytfirekt over de Stad van Utrecht y als het Derde Lit van Staat, dienvolgens
al het geen wy dien aangaande den Le fer in het i. Boeck. 11. Tyt. i. Deel. van het Staten PJacaatboek, medege*
deelt hebben, ter de fer plaat fe ook kan t'huys gebracht worden. Men kan hier ook hy voegen het hoek van den
Heer Antomus Mat th au s de Nobilitat. Waar in doorgaans veele flukken ^ de forme van re^eering betreffende ^
te vinden zyn, en voornaemlyk fal men daar van onderrecht worden in het-ti. Bock.χ111. Cap. en in bet m.
Boek. II. Cap.

I, GILDEBRIEF der Stad vm Utrecht, vervattendt de formé vm Regeering , 'verkiefing van

de Magiflraat, en andere faken de Poltitc betreffende, in het jaar MCCClV^
des anderen daags na Hemelvaartsdag.

'n iiomine Domim Amen. In Goeds namen Amen.
Wi ghemcne Oudermannc van den gcmenen gil-
den van der Stat van Utrecht maken cont allen
denghenen, die defen briefzellenzienofhorenle-
zen , dat wi om meen orbaar der Stat ende des Lants
van Utrecht, bi ghemenen rade hebben gemaakt,dat
die Scepene van Utrecht, die nu Scepene zyn, alfe
Haar Lambrecht de Vteze Ridder , Haar Vrederic
Zoudenbalch, Haar Herman Toytelaart, Haar Ghi-
febrecht Pellencuflen, Haar Herman van den Velde,
Haar Alard Ere, ende Haar Herman Grawaart, Sce-
pene zeilen bliven lot horen liven of zi willen j en tc
Raat die wi Oudermannc vorghencemt op onfen eet
zetten in der Stat-Raat, om meen oerbaar der Star,
die zeilen voert Scepene kiefen , van jaar tot jaar o}
horen eed, zyn zi buren ghilden,zyn zi binnen j ente
Scepene zeilen zitten tot horc banck, alfe zi fchuldig
zyn "te doen, en le iwalef Scepene zeilen niet in de
Sut rade comen , ten zi dat men ze daar toe roept.
En te Raatsmannc zeilen wefen vier-cnde twintich.
En tc Scepene zeilen kiezen enen Ouderman van der
Stat uten Rade, en te Raat zal kiezen enen Ouder-
man uten Scepene, en te Ouderman van de Scepene
zei zitten bi den Raat dat jaarwt. Noch gheen man
zei Raatsmanne welen, die Heren klederen draget,
of van binnen of van buten. Ende waar 't dat enich
van onfen borgheren worde beclaget, ren hoechften
rechte aan zyn hals of aan zyn erve, luflchen Noede
cnde Bodegraven, dat foudede Stat zenden enen Sce-
pene, ende enen Raatsman, ca4€ cnco Yoçrfpraac op
///. Deth

ter Stat cofl: te helpen zyn rechte ; endeen zei gheen
iman, die onie borgher'is, enen ander'borgher becla-
' gen buten der Stat om enigherhande dinghe , ende
foo wie dat dade, de liadde die Stat een jaar verboert,
daar men bedragen mochte mitiween witaftigen man-
nen. Ende worde enich onfer borgher ghcvanghen,
of zyn ghoct ghenomen, daar foude die Raat van de
Stat hoer boden fenden , ende helpen rot zincn rech·
ten op ter Stat coil, alfe zi befte mochten. Nocit
men zei gheen grote fcout op t* Stat maken, tenzi
bi rade dermeenrc Oudermanne v^n den ghilden, noch
en zei ghene borgher varen tot enigher fameningc
'ïuten der Stat, ten zi bi den gemenen Rade van der
Stat. Ende foo wie dat «Jade , die zoude een jaar de
Stat rumen, daar men bedragen mochte mît twecn
witaftigen mannen. Noch en moet gheen onfe bor-
gher meer knapen deden, dan hidaghelix binnen zyn
huys op zincn coft heeft. Ende foo wie dat verbrake
alfoo menighen man, alle hi buten zyn huyscleet,al-
foo menighc vyf pont zei hi der Stat gheven. Waar
oec enich man, die men kore in der Staat Raat ,endc
dat weder zeyde, de waars eerfte werf om vyf pont,
ende ander werf op vyf pont, cnde die des mecrc dc-
de, die zoud men verfweren mmmeermeer ind' Stat
Rade te comen, des hi alfoo ghezont van zincn live
is, dat hi voeren mach. En waar cenig man, die men
Sccpen kore dc hem des weerde, die waars op cta
felven koer, die hier voer op ten Raad gefproken ïf;
Noch cn zei gheen Scepene noch Raad wezen Vader
mittCQ kynde, noch broeder milten broeder. Ende

Ia foe

'"Vi
i'

-ocr page 72-

foo wie den anderen beclaghede voor Gerechte van
fcade of van fcoude, die onfe borghcre zyη, die moegen
male van den anderen komen fonder begryp. En wan-
neer cnich vonncs op terStathuyscoemt, foowicdaar
toe fprake fonder Ouderman , die foude uten Rade
gaan eer 'c dat vonncs gheeync ware. Noch en fel gheen
menfche, waar hi man of wyf, miHe vermanen van
dode noch van begangnifTe , anders de rechte erfgena-
me,hine waars op vyf fcillinghe. Die mene loep van
allen onfen borgheren die zei wefen, alfe hi haartoe-
comcn is. Noch men fel in ghenen gildenfwarekoe-
ren maken, ten waar bi-rade dermeenre Oudermanne
van den ghilden. Ende foo wie hem gheneren wil
aan enighen ambochten , dat ghilde heeft, die nyet
aanghecrft en is, die feilen't winnen, is'cmansname,
is't vrouwen name. Ende wi Scepene en te mene
Raat van der Stat van Utrecht loven dat, mit goe-
den trouwen ende bi onlen ede, ende bi onfen vryen
Λνϋΐε,fonderalrchande archeyt,dat widerbackerghil-

ÏI. BRIEF van Ghye ^ Bijfchop van Utrecht, waar by verfchejde Privilegien aan de Stad van L·^
trecht, foo bevefitgt ^ als op nieuws gegevenworden, in het jaar MCCCK des fondasis
na St. Marten, ^

Andere Trivilcgien van denfelfden inhoudzyn te vinden in de noten van Buchel adHedamp.l^j·. alwaar ook mp^
236,' dcjè brief van Bijjchop Ghye fiaat-, deg zoo volkomen niet y als wy dien iiyt een Stads Copye^boek.geteekmt
met de letïer B. hier opgeven.

VAN DE REGEERING EN MAGISTRAAT

de cn ten meenen ghilden van onfer Stat alle defe voor-
gen, punten houden feilen , ende helpenilercken,die
wi hem befcreven ende bezeghelt hebben , ende alle
de wilcoer, die de Backer ghilde en ten mene (ghil-
den van onfer Stat voorgen. oplegghen,om ghemeen
oerbaar bi ghemenen rade der Oudermanne m horen
ghilden, dat wi die ftedigen endefterckenfullen. En
op dat defe voorgen. vorwarde ghoet ende vaft ende
eweliken bliven fullen, foo hebben wi defen brief mie
onfer Stat zeghel bezeghelt. Ende wiLambrechtde
Vreze Ridder, VredericZoudenbalch , HermanTeu-
telaarc, Ghifebrecht PellenculTen , Herman van den
Velde, Alaard Ere, ende Herman Grawart, Scepe-
ne van Utrecht vorghenoemde, op dat alle defe pun-
ten, die hier te voeren befcrevenftaan,vaft endefter-
ke eweliken bliven, foo hebben wi aan defen brief on-
fe feghele bifonderling ghehangen. Defe brief wtghe-
geven in'c jaar ons Heren als men fchryft 1504, des
anderen daghes na ons Heren Hemelvaart.

y Ghye, by der gratie Goods BiiTchop
te Utrecht,maken cond, ende kenJic
alle den ghenen, die delen brief zeilen
fien of horen leien , dat wy om goe-
den wille, die wy hebben tot onfer Stat van Utrecht,
die in payfe ende vrede te fetten, ende om dendienfl-,
die zy ons gedaan hebben, ende noch, ofte God wiJ,
trouweJiken doen fullen , hebben wi ghegeven ende
gheven die üuckcn, die hier na befcreven ftaan ewe-
liken te dueren. Indeneerften: dat wy onfe Stat van
Utrecht houden feilen alfulke brieven, als zy hebben
van Keyferen of van Roomfche Koningen, ende ten
voirften den brief die zy hebben van onfen Oom Ko-
nink "Willem , ende betogen mogen, fonder wederfeg-
gen. Voirts foo waar die borgeren van Utrecht be-
teren mogen haren weg endehore diepe, dievanouts
geiegt hebben, ende die zy van nieuws gemaakt heb-
ben , die tot hare Srac-waert gaan , dat wy daar toe
helpen fullen trouvvelicken , dat dat gefcieende volga ;
ende alfulk gek alfe wy metten raat van der Stat van

Jll

Μ·4

Ρ' ί j t
ΙϊΤ »

El ί j

îH
[|

i<i lid
ίΓιι.

V)"»·'!

V 1 ]

ΙΊ,ιηΙΙ

- '· - ' - - - J - J! J· _ _

iti'!
hi

ito

«4

U
β

ο -h

de tc houden, alfe redelicken is, dat wy dat ftercken
fullen, ende dat lant van den nieuwen wege, die ge-
maakt is, fel die Stat gelden alfe lantrecht is aan bey-
den fyden,tcdaghe die rcdelick ende moghelick zyn.
Voort feilen wy de Stat van Utrecht alle onrecht of-
doen binnen onfen Lande, waarmen't hum doet, foo
verre wy 's macht hebben. Voirt fel die Raat van der
Stat Seepene kiefcn van jaar tc jaar, daarfe gebreken,
alfe ter Stat orbaar is, ende wy icllenfe eeden, of die
ghene, dien wy't bevelen. Voirt wat borghert'U-
recht enen anderen borgher iloege binnen te Stat van
Utrecht, ende waar dat hinedoot floege, werden hy
ghegrepen , dat geen goet voor zyn lyf te bieden en

' y Schepenen, Raat, ende gemene Ou-
dermannen van de oude ende van de
nyeuwen der Stat van Utrecht maken
kont ende kennelyk allen luyden, dat
wy hy confente der gemeene gilden der Stad van U-
recht voorfeyt, om ons ende onfe Stad in rufte ende
in payfé te houden, eendrachteliken ende met goeden
berade over een gedragen zyn, dat wy alle defepoin-
ten aifoo alfe hyer na bcfchreven ftaan,ewelickeu vaft

fel wefen : ende ontginghe hy, dat hy balling weien
fal uyt onfer Stat ende Lande van Utrecht 100 jaar
ende enen dach : ende foo wie hem voorftonde , dat
die alfoo fculdich waar, als de handadige: daar mede
feilen die magen vri ende quite wefen vanderondaat,
die den ondadighen man toebehoren. _ Voirc dat elclc
Koopman varen en keeren mach totter Stat van U-
trechc vrilikmet zyn goet,behouden zynsgoets, oicfc
wat oorloge in der Stat ofte in den Lande vallen moch-
te, des dat de oorloge ons niet toe en behoirde, alic
tegens onfe Stad Utrecht, behouden ons rechts,ende
foo wie dien Koopman venge of rovede, dat wy den
Koopman zyne weder feilen doen geven van des ge·
nens goederen, die dat gedaan liadde, ende nochtans
feilen wy de misdaat doen beteren als't recht is. Voirc
defe voirfz. punten der ghilden recht, ende hoir brie-
ven , die zy gemaakt hebben, ende by ons noch ma«
ken feilen , ende al dat ter gemeene Stat oorbaar is,
ende ere, dat zei wy voirt fetten, ende vorderen mee
goeden trouwen fonder alrehande archeyt. Ende om

Utrecht daar op leggen, die weghe ende die diepe me-j dat wy willen, dat alle defe punten, die voorfcreven

Î11. G1LDEB RIEF der Stad van Utrecht, nopens deforme van verkiefmg der regeering, in het jaar

MC CC X LI. op St, Jgnietm avond.

zyn, eweliken vaft ende itadeblyven, foo hebben wy
defen brief befegelt met onfen zegele , ende hebben
gebeden Heer Jan Abt van S. Pauwels, Broeder Dirk
van Hollanr , Commanduer van der Duytfen huy-
Ce , ende Broeder Dirck van der A , Commandeur
van Sinte Catarinen t'Utrecht, dat zy in oircondeen
in kennifle hier of ghemene mit ons defen brief befe-
jelen met horen zegelen. Ende wyöcc. om beden ons
iefs Heer BiÎFchop, hebben in kennifle der waarheyt
defen brief befege t met onfen zegele. Gegeven in *t
jaar ons Heeren ijoy, den fonnendag na Sinte Mar-
ten tot Vredelant.

ende ftade, ende onverbreeckelicken houden fullen
ende willen, ten ware dat de Schepenen, Raat,ende
Oudermannen van den gilde, oud ende nyeuwe, by
rade en confente eenre gemeente mergenfpraacke van
allen gilden eens beter te rade werden. In den eerfte,
dat, als men in den gilde Oudermannen kifen faI,foe
fullen die Oudermannen, die dan tegenwoordig zyn,'
elk in zyn gilde, alle haar gildebroedersdaar doen ko«
men,by eenre pene van enen ponde, ende nyecic la-
ten.'

-ocr page 73-

DER STAD VAN UTRECHT. I. BOEK II. TIT. 69

ren. Ende dc Oudermannen Tullen fonder voorraat
by haren eede, fonder argelift, onder de gcmeenegilde-
broeders, die volle gilde-broeders zyn , ende jaar en
dach te Utrecht borgers geweefthebben, cntwintich
jaar out zyn of meer , ende in diea gilde gaan ende
\vaackcn, eicken gilde-broeder, die daarcompt, een
lot maacken : ende Schepenen, Raat, noch Ouder-
dermannen en fullen nyet mede loten, noch lot heb-
ben, om dat Schepenen, Raat, Oudermannen, elck
in haren gilde, de volle gildebrocders zyn, de loten me-
de maacken feilen : ende onder de lote feilen wefen vyf
fonderlinge loten ende nyet meer, ende die vyf man-
nen , daar die vyf fonderlinge loten opgevallen fullen
zyn, fullen fweeren ten heyligen, dat zy des nyet la-
ten en feilen om live noch om lede, noch om geender-
hande fiken, zy en fullen al te hant fonder argelift nyet
iiyt hemfelve, maaruyt bare anderen volle gildebroe-
deren, die naderhant core inder Stat Rade wefen moe-
gen ,eendrachtelycken ofte drie van hen vyven, of zy
niet al overeen en droegen , twee Oudermannen kie-
fen, die zy vermoeden by haren eede , dat der Stadt
van Utrecht hoeren gilde en gemeene gilde van U-
trecht nutte eu oirbaarlicke zyn , in dien manieren,
dat die vyve hem in hoere core mit nyemant beraden
en fullen anders dan met hen fel ven. Ende als zyge-
corcn hebben, foo feilen zy de nyeuwen Ouderman-
nen al rechtevoort, fonder rumen of raden mit hem of
mit anders yemant ,inderStad Rade praefenteren, daar
te fweeren, ende den Raad tc kiefen, als gewoenlick
is: dat is te verftaan, van elcker waacketwee Raats-
mannen, ende d'ander twee Raatsmannen daar en bo-
ven die (uilen zy nemen wt die gilde by hoeren eede,
die hem dunckt der Stad en de gcmeene gilden nut
en oorbaarlick te 2yn> Endede vier-en twintich Raats-
nannen, alfoe die gecoren zyn , fullen kiefen twaalf
Schepenen, alfoe als de oude gildebrief houd. Waar
cenig man, die met bede of met miede | of mit ru-
men, of mit raden in eenigerhande manieren felver ot
Klit andere perfoenen wyf of man,leeckofpape ,ecni-

IV^
gen voorraat doet in defê Ouderman, Raat cn Sche-
penen , Overfte Oudermannen of Borgemeefters te kie-
fen tegens de manier die voorfz. is , ende den Raad
van der Stad dat ter waarheyd vonde * die verbeurden
thien pont, ende die thien pontfoudehy voer de kloe-
ke brengen aan hemde ende aan broecke , of jaar en
dach wter Stad te wefen , ende een mylevan der Stad.
En Ibe wat man dat enich ferpel of ongerechtelicke din-
gen in defe loiinge dede, ende de Raat der Stad dat
ter waarheyt vonde, die foude ewelicken wt den Ra*
de wefen. Ende en ial geen Ouderman wefen , hy en
zy volle gildebrqeder, of hy en voere dat gilt mettcr
hant, of hy en heeft't gevoért, ofte zy hem aange-
erft van zynen ouders, die het gevoert hebben, of
ten zy hem aangeboeren. Voert als menden Overfte
Ouderman kielen fal, foe feilen de oude Overfte Ou-
dermannen maken twee-en viertich loeten, ende daar
feilen vyve fonderlinge loeten onder wefen , ende de
vyf mannen, daar de vyf fonderlinge loeten op vallen,
feilen kiefen twee Overfte Oudermannen wt dien veer-
tich hoofrgilden, ende nyet uyt hem felven, die hem
duncken by hoeren ede, dat der Stad ende de gemee-
ne gilde nutte en oorbaarlyk zyn : ende foe waar de
dryen gaan , feilen de twee volgen, Ende voerts en
feilen geen Borgemeefters, Overfte Oudermannen, of
Cameraars weder komen in den ftoel daar hy in is,ol:
elck in des anders ftoel, eer Ïn't vierde jaar. Ende
voert foe en felle de Oudermannen gecne gildebroc-
ders ontfaan, die't gilt nyet en voeren metter hant,
ten zy by den gemene Oudermannen. Ende om dat
wy Schepen, Raat, ende gemeene Oudermannen van
den ouden Raat, ende van den nyeuwen Rade voorfeyt,
alle defe voorfeyde punten vaft en ftade houden feilen
en willen, alfoe als hier voor befchreven ftaat, foo
hebben wy by confenre ende Rade der meenre gilden
van defer Stad defen brief befegclc met onfer Siads
groeten zegel. Gegeven in*t jaar ons Heeren 1341,
op St. Agnyeten avont.

overdracht van den Raad, dat niemand in den Raadgekoren mochte worden,

in den ban ware^ des anderen daags na Kersdag MCCCXLII.

verdroegen den Raat out ende nywe; worde jaar in den Raat nyet comen. Ende die vyf mannej

y mand in den Raad gecoren op onfer Vrou- die dien man gecoren hadden, feilen enen anderen in

wen avond, Scepen, Raat, of Ouderman, fine ftede kyeièn rechtevoert nader ghilden wilcoer.
die in den banne ware, des's Rechters brie- Waren der Stat Knapen in den banne , die feilen

ven mits kerfpclpapen feghel beft geit waren, ende afgaan, ende niet in den Raat comen, iienzyneerft

des in genen beroep en ware, en of nyet abfolvierten abiolveert.
ware, eer hi gecoren wart, die fel afgaan , ende dat

die

PUNTEN by den 'Raat^ out en nywe, overdragen ^ dat de twee Borgetneeflers^ tweeOverfie
Ouder mans ^ en twaalf Schepenen ^ elck een paard moefien houden, des donderdages
na St. Martyns dag tn de Winter, MCCCLXI.

^Bj/V "T erden defe Punten overdragen by out
/ Raat ende by nywe.

In den eerften, dat die tweeBoi^e-
* ^ meefters, ende die twee Overfte Ou-
dermans hore lyc een peert houden feilen ter Stat be-
hoef, ende in der Stad reyfen te ryden , ende die Stat
fel hore lyc wedergeven een pond ten kofte te helpen}
ende waar dat fake, dat die peerde in der Stad dienft
gereden worde, ende daar in verderft , foo foud men
hem die peerde gelden.

Voert dat die twaalf Scepene, die gecoren worden
in der tyt, elc een peerd houden feilen dat jaar uyt,
of ze van der Stat wegen ergent gefent worden, dat
zi felve peerden hadden te ryden , ende die peerden
en dorren zi nyemant lenen, 21 en willen *t doen, en
zi zeilen die peerde hebben binnen eenre maant nadien
dat zi gecoren werden j ende vercoftimand zyn peert,
die zei een ander peert weder copen binnen eentc
maant, na dien dat hy't vercoopt. Waar eenichScc·
pen, die dit nyet en dede , die en foude ter baHckc·
noch in den Rade nyet comen , ter tyt toe , dat hi
een peert hadde; ende daar toe zou*t de Raat vandet
Stat corrigeren na horen goetdunken.

NADER Ovirdrach ap het voorfz. fubjeB, des vrydags na St.Johans dach te midfomtr,

JM Ltl^LiJLiw 11, ,

ert overdraghen mie out Raat ende ny-} in 's Raats boec befcfeven ftaat, daar die punten in
we, dat der Overfter ende der Scepe- befcreven ftaan, die de Raat out ende nywe te over-
peerde, die zi houden feilen na des dragen pleecht, weerdich wefen fullen twaalf oude
Raats overdrachtc qmi cndc Dywcieoj Vxancryxfchc Scilde, ofte beter.

I Î Item

VI.

-ocr page 74-

74. VAN DE REGEERING ENi MAGISTRAAT

ïtï;m, öp ten felven dach overdroech die Raat^out
cnde nywe , lbo wanneer die Scoüte ende Scepene
rechten feilen over enighen raenfche aan zyn lyf, dat
dan die Scepene hoer peerde hebben fullen voer Ha-
fenberch , cnde foo wie van den Scepene geëyfcht
wort van den Scoute mede uyt te riden lotter ftede,
daar men het recht doen fel, die fel mit zinen peerde
mede uyt riden totten rechte , bi enen koer van een
pont, alibo dicke als het yemant verfumedc.

Voert waar y mand die ride peerde hielde, ende hem
ghebcden werde om zyn peert te lenen, van yemant

VÎÎ7 ~~~

overdraghen mit out Raat ende mit
nywe , ende mit ghemeene worgen-
fprake van allen ghilden , alfe dat die
Raat van der Stat , noch die ghilden
van defer tyd voert gheen verbant noch overdrachte I
maken en feilen mit eenighen Heere, ofte mit yemant '
dat in eenigher manieren gaari mochte tieghens der
Stat vrihede, ofte tieghens haren ouden haarcomen.

Enich man, die van kynderen , die van vaderende
moeder beilorven waren , de men huweliken foude ,
ghenot of voordeel daar m fochte, ofte hoer ghoet

VIII·

ê'ï

til I"

OVERDi<ACHT, dat de Raden niets tegen Stads privilepen fullen mogen doen , fwg^f.
ten^ of gaven gemeten, desfondags na St. Servaas dag, MCQC LXIF,

minrede, weder hi Mombaar waar, of en gheen, en dat
de Raat ter waarheyt vonde dat hy het gedaan hadde,
dien foude dien kynde zyn ghoet weder geven, ende
der Stat oec alfoo veel gheven, aife bi van dien kyndc
ghenoten hadde, cnde daar toe foude hi ewelic ucer
Stat Rade wefen.

Waar enich man van den Rade , die ghenot name
van ymant, om ene fake te vorderen, of te hinderen
in den Rade, daar het die Raat ter waarheyt vonde,
die foude dat ghenot ter doeken brengen, ende daar
toe eweliken uten Rade wefen.

dat nyemand in den Raat voor
Raat , Overfte Ouderman,

nywe,
Scepen,

OVERDRACHT van den Raad , dat niemand in den Raad zal komen, diegêentfenjaaren

borger geweefl is, in het jaar M C CC L XIF,

ert overdragen mit out Raat ende met'olte Ouderman gecoren fel worden, ten zy geboren

, · 1 T^ borgers, ofte zy en hebben tien jaaren borgcrs ge-

weeft.

■ J .
- ï

3X. OVERDRACHT, dat geen borger tuphen dartien dag én Vrouwen dag uyt de Stat mag

gaan; en dat die in den Raad gekoren word, fulks niet wener en maz ι
m het jaar M CC CL XXV L ^ ^

die gheen peerde en hielde, waar 't dat hi dan zyn peert
yemant leende, die gheen peerd en hielde, die ver-
boerde hondert ftuvers, alfoo dicke als het yemant dedc.

Ende dit feilen verwaren die Koermeyfters van den
Vechtkoeren, diewefen feilen in der tyt, ende waar'r,
dat die Koermeyfters die koeren nyet uyt en pandea
den ghenen die het verboeren, foo feilen twee man-
nen uten Rade out ende nywe , die daar toe ghefet
zyn, ende ghefet fullen werden, dien voerfcreve Koer^
meyfteren d^ie Voerfcreve koeren uytpanden.

verdroech die Raat out cnde nywe dit punt
dat hier na befcreven ftaat.

In den eerften , dat men alle jare op ten
dartienden dach kundigen zei ter doeken,
dat niemant van onfe borgeren uter Stat varen en zei
voor oqfer Vrouwen dag te LichtmiiTe bi enen koer
van vyftig ponden, ende daar toe drie jaren uter Stat
te weien, ten zi by oorlof der vier Overften. Ende
èenig borger, die in der Stad Rade na der Stat wil-
coer fitten mach, die uter Stat waar , ende nyet in
derStat en quame, voer onfer Vrouwenavondvoerfz.
dié verboerde den voerfz. koer , ten ware dattet die

Ρ .ί!ί

'|t

. Eifti

is'.;.,

ri'ii
\f

.Mil»!

( -
i'f·" ,

MCCChXXlX

In het jaar ons Heeren 137P, des faterdaghes na Sr.
Margrieten dach fegheden onfe lieve Heere van
Utrecht, ende die achte Overfte van den ouden
Rade ende van den nywen , een fegghen open-
baarliken ter doeken tot eenre meenre buurfprakevan
liilker onrüfte ende vergaderinge alfe ghèvielen op ter
Plaatfen, ende op Roden borchbrugghe, daar men op
beyden fiden ghewapent was, des fonnedaghes voer
St. Margrieten dach naaft verleden in den avont, en
in der nacht , alfe die manendach te handen quam ,
alfoo als't hem die Raat out ende nywe, die Stat ende
die ghilden belooft hebben, alfoo alfi óp beyden fiden
totten voerfeyden tween fteden vergadert waren, om
rufte ende ende Vrede voertaan eweliken te houden iri
fuiken manieren, alfe hier na befcreven ftaat.

Tn den eerften, dat men ghenekoeren nochtebroe-
ken hoger rechten en fel, dan der Stat boeke inhou-
den y maar die Raat mach die broeken verlichten of
zi willen.

^ II.

Ende cnighc broeken 1 daar der Stat boekc nyet of en

Raat ter waarheyd vonde, dat hi van kenliken noot*
faken van lïnen live, ofte van weder,in der Stat nyet
komen en mochte.

Ter fel ver tyt wert overdragen, waar ymant, .die
op onfer Vrouwen avont te Lichtmifie in den Raac
gecoren werde , ende hem weren woude mit zynen
koer van vyftien pond, ende ewelic uten Rade te we-
fen , die en fel hem daar mede nyet mogen weren ,
hj en zei eèrft iwercn ten hiligen, dathi foocranc van
live en van finnen is, dat hi den Rade nyet nutte en
is, ende dat hy 't om anders geenerhande faken en
laat 5 dat hem God alfoo helpe en zyne Heyligen !

X. PUNTEN , rakende de forme van Regeering &c, des faturdag naTSuMargarieterTdag

houden , dat mach de nywe Raat rechten tot 10000.
fteens toe, ten ware ofyemant enen dootilach dede,die
mach die nywe Raat rechten tot <^0000. fteéns toe,
ende wat darenboven droeghe , dat fel die Raat ouc
ende nywe te famen uytgaan ende rechten, maar die
broeken tuflchcn den partyen fel de nywe Raat bi hem
ielven rechten.

I I I.

Voert en fel de nywe Raat gheen faken aannemen
nochte rechten, die voer horen jaren gefchietzyn,
ten zi bi den ouden Rade.

I V.

Voert en fel men ghenen borgher de Stad verbie-
den , nochte meenedich maken, nochte uter Stat Ra-
de leggen, noch zyn ftemme nemen in finen ghilde,
nochte onborgheren, nochte verwilcoren op zyn lyf,
ten zi bi out Raat ende nywe, boven der Stat boeke
ende brieve. V.

Voert en fel de nywe Raat nyemant bedevaart ovcf-
fegghen te gaan vorder dan tot Aken , ofte tot onièr
Vrouwen tot Aardenborch , ten zi bi out Raat ende
nywe.

VI.

iïpf
I !'

ïf 'i*

'silltl
'fff

l·lίlillli

s-·

-ocr page 75-

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK, 11, TIT.

V I.

Voert fel men alle faken, die ten rechte horen jten
rechte wifen, ende dier en fel hem die Raat nyet be-
wynden, ten Avare of daar onreckelikedinghe in ghe-
fcieden in den Gerechte, dat foude die Raat out ende
nywe te famen uytgaan ende berechten, behoudeliken
der Stat boeken ende brieve in hore machten te bli-
Ven.

VII.

Voert fel men die Oudermans kiefen op onfer Vrou-
wen avont te Lichtmifle, nader ghewoenten alft haar
toeghecomen is, ende alfe die Oudermans gcëet zyn,
ende die vyf loten ghevailen zyn onder die gemene Ou-
dermans, foo feilen die Oudermans , die de vyf loten
vallen, kiefen bi horen ede twee Overfte Oudermans,
alië van eiker fiden enen, ende dan feilen die Ouder-
mans, die den Raat behoren te kiefen, kiefen vier-en
twintig Raatsmannen, alfe van eiker fide twaleve,en
die vier-en twintig Raatsmannen feilen kiefen twaalf
Scepenen , alfe van eiker fide feÎTe , ende die Scepene
feilen kiefen enen Borghemeyfter uten Rade,ende die
Raat feilen kiefen enen Borghemeyiler uten Scepene,
alloo dat van eiker lide een Borghemeyfter wefen fel j

XI.

ende vielt dat die twe Borghcmeyfters van eenre Îîdc
ghecoren werden, foo foude dieghene, die uten Sce-
pene Borghemeyfter ghecoren ware, Borghemeyfter
bliven , ende den Raat-Borghemeyfter fout men ver-
kiefen, foo dat van eiker fide een Borghemeyfterwc«
fen fel, ende dan feilen die vier Overfte alle hoer
ambochtenbefetten,van eiker fide ene.

VIII.

Ende viel cnich fceel in den koer voerfcreven, ibo
dat niet ghelyc ghecoren en worde op onfer Vrouwen
avont te Lichrraiire,alfc van nu onfer Vrouwen avonc
te Lichtmifle naaftcomende over een jaar , ofte toc
enigher tyt op enich onfer Vrouwen avont te Licht-
mifle daar nacomende, dat fel die Raat, die isinelker
tyd, en ofgaan fel, op alle onfer Vrouwen avont tc
Lichtmifle fcheyden, in derfelver manieren voerfcreven,
alfoo dat op beyden fiden ghelyc ghecoren werde.

I !X·

Voert en fel men ghene Rekeninghe vorder befoe-
ken van der Stat ghoede , dan van den jare dat naaft
verleden is, ende alfoo voert van jaare ie jaare eweli-
ken.

OVERDRACHT, dat de Fier Ονβτβω^ foo dra zy gecoren zyn ^ alk de Stads ampten

befetten fullen, eer zy van het Stathuys gaan, des donder dage s na Al"
lerheyltgen, MCCCXCIX,

verdroech de Raat van der Stat, out ende
nywe, dat de vier Overfte van der Stat, die
voertaan alle jaar op onfer Vrouwen avont
te Lichtmifle ghecoren fullen werden, alle
de ambochten, die de vier Overfte plegen té 'befet-
ten, befetten fullen eer zi van der Stathuys gaan, dat
is te weten, dat eerfte dat de cwee Overfte Ouder-
mans ghecoren zyn, foo fullen zi hoer Buflèmeyfters
van den Oudermans fetten.

Ende alfe de Borghemeyfters ghecoren zyn, foo fei-
len die vier Overfte, die dan ghecoren zyn, alle hoer
ambochten befetten, eer zi van den huie gaan , die de
vier Overfte pleghen tc befetten , alfe haer toe jaar-
lix ghewoente gheweeft heeft, ende daar toedeKerc-
meyfters van den fCerfpclkerken, die zi te fetten ple-
ghen, ende daar toc fullen zi fetten twee mannen tot
alle der Stat weghen ende diepen, die totter Stat gaan,
die te beforghen ende te bewaren , dat zi in goeden
reke ghehouden warde hoer jaar uyt.

Item, ter ielver tyt overdroechdeRaat out en ny-
we, dat voertaan de vier mnnnen , die jaarlix ghelcc
fullen worden tot alle der Stat Rekeninghe, dat zion-
derfoec daar of doen lullen van enighen punten daar
hem aan twifelt.

overdracht, ten fine voorfz, des fondags na Pauli converfio y MCCCCX L FL

verdroegen die Raat, out en nywe, om der bliven, dat die Overften altoes op onfer Vrouwen

avont der Stat ampten befetten feilen, eer zy van den
hufe gaan, als de oude overdrachten dat innchouden
en begrepen hebben.

ΧΠ.

Stat ampten te gadelicker voer nutfcap der
Stad te befetten , ende die Overfte in der
tyt, fonder mocyenifie van beden daar ofte

Xlll. overdracht , dat geen Tollenaar van den Biffchop in defer Stads Raad fitten mag,

des dmgsdag na Fr ouwen dag, te Lichtmijfe, MCC CCI X,

foo lange als hy Tolnaar weftn fel, in onfer Stat Raidc
fitten, of gecoren fel werden, voor Scepencn, voer
Raat, of voer Oudermanne.

eyden die Raar, out ende nywe , neder hoer
voer-ovcrdrachten, dat hoere borgeren geen
Maarfchalken in den Lande, of Tolnaren in
onfe Seat wefen fouden } ende zyn overdra-
dat onfe borgeren voert meer wel Maarfchalken
in den Lande, ende ook Tolnaren binnen onfe Stat
wefen mogen} behoudelyken dat die Maarfchalken,
of Tolnaren, alfoo lange zy in den ampten zyn , in
onfe Stad Rade niet gecoren feilen mogen worden.

XI V. ü V ERDKACHT, dat geen CMaarJchalken, oj Tollenaren in den Rétadfitten mmn, Mey

dagMCCCCXFl

gen:

xv.

overdracht, dat niemand in den Raad fitten zal, die eenig émpt van den Bijfchop

voert, als van Tolnaar , Maarfchalck , Dyckgraaf, of Schout, des
maandags na Pauli converfio MCCCCXLllL

Siet defen aangaande hy Anton. Matthacus hb.z. de Nobtlit. cap. 19.

Overdroegen die Rade , out en nywe, waar
enich man van defer tyt voert, die enich
dienft of ampt vuerde van onfen Hecre van
Utrecht, in der Stat ofte Lande van U-
trccht, an defer zide der Lecke ende der Yfele, 't zi
van tollen , Maarfcalkampt, Dyckgraaffchap, ofte
Scout-ambocht, die en fel in onler Siai Rade aict fit-
ten , out ofte nywe, noch oock in enen jaar na dien
hi dat ampt quyt is. Ende yemant, die ampten van
anderen voerde, ende daar of fprakeinden Rade viel,
die fal ofgaan ende niet fitten over die faken te rade
andragendc, den genen daar hi zyn ampt of vucrt,
Ende defe amptlude feilen een jaar te voren eer zy ia
deo Rade gecoren feilen werden, comen voer Scepe-
ncn,

-ocr page 76-

74. VAN DE REGEERING ENi MAGISTRAAT

nen, Raat, cnde Oudermans, ende aldaar te kennenIboeck fcriven fel.
geven,dat zyhoers amprs quyt zyn , dat men in het!

XVI. OVERDRACHT, dat geen borgers, of onderfaten, eenige Heeren kleederen dragen mo-
gen y des donderdages na St.Martjns-dagiransktioy MCCtCiX,

"n het jaar ons Heeren 1409, des donredages
na Sinte Martyns dach transiatio, overdroich
die Raat, out ende nywc van der Stat, defe pun-
ten nabefcreven.

In den ierften, dat van defer tyt voert gbeen onfe
borgeren ofte onderfaat eeniger Heeren ofte andere
luden, Gheeftelike ofte Weereltlyke,rock noch ca

proen , nochce gheenrehande fac dragen en fel- ren huwgefinde , die zy dagelix mit hem in hoeren
len. Ende ymant, die dat verbrake , dat woude die coil hebben, fonder arch» Ende ymant die dat ver-
Rait aan hem rechten tot hoeren guetduncken, then brake, dat woude die Rait aan hem rechten tot hoeren
waar dat zy hoer ftede huisgefinde waren , ende da- guetduncken.

gelyx in hoeren coft waren, die moigen hoeren Hee-1 Hyr op overdroech die nyAve Rait anno I4i<ï, des
ren cleder , caproen ofte fac dragen, fonder brue· donredaghes na Annunciationem Marise , voer die broie-
ken» ken, ymant die defer punten enich verbrake, dat hy een

jaar uyt der Stat weien fal.

XVII. OVl^RO^ACHT , dat niemand tot Schepen , Raad , of Ouderman gekoren mag wor^
den, die in een anders dtenfl is y des vrydags na Fiti en Modeflt, MCCCLXXXIX.

Insgelyks vind men in een defèr Stads boeken^ genaamt y Liber Albus, fol. gf, dat in jnar 1344, overdragen
is y dat geen borger eens Weerliken perfoons man worden fel, op poene van vyftigpnnd , en nooyt in den
Rade te komen, ten ware hem aangeërft, of hy behuwelykte met zyn wyve. Siet ook defen aangaande
Ant. Matthasus lib.2. de Nobilit. cap. ip. & lib.4. cap. 25. p, 1091. In de volgende GildebrievenenCofiuymen
van Utrecht, fal de Le fer hier van nader gemelt fien.

I I.

Item, en feilen gheen maaflchap te famen meerde-
derofcaproen dragen, dan fesperfonen, ende ymanc
die dat verbrake, dat wout die Rait fcerpelic aan hem
rechten»

I I I.

Voert eti feilen gheen onfer borgeren ofte onderfa·
ten ymant meer cleder ofte caproen gheven jdanhoe-

"s by out Raat ende bydennywen vernyewet ende
overdragen. Alfoo onfe oude Rechten ende goe-
de gewoenten zyn , cnde over lange jaren ge-
weeft hebben, om onfer Stat vryer te mogen rai

ht'

van onfen Raide, out of nywe, eenige Heeren, ofte
Vrouwen, Joncheeren i of Joncfrouwen Raide we-
fen, nog haar clederen, of caproen dragen en zeilen,
dat wylryds verdwaalt is geweeftj foe willen die Rai-
de, out ende nywe die oude haar goedegewoente al-
foe houden, ende zyn overdragen , dat van defer tyn
voert geen man, die eenigs Heeren, Vrouwen ,Jonc-
heeren, ofJoncfrouwen Raden zyn, of hoere clede-

den, cnde die Rechten te bet vynden, dat geen man ren dragen, in onfer Stads Raide voor Scepen , Ra-

de, of voer Oudermans comen en zeilen. Ende die
zei men eenen ygelykcn vragen bi finen eede, öpon-
ier Vrouwen Lichimifie avond, als zy te Radegeco-
men zyn.

XVIII. VERKLARING op de 'voorfihreven Overdracht , des fondags na PauU converfio

MaCCCXL.

eeniger Heeren of Vrouwen, Jonckheeren ofte Jonc-·
frouwen Raide zyn, of dat zy hoer clederen of ca-
proen dragen , ende feggen zy neen , foe feilen zy
fweeren by denfelven ecde, dat zy binnen twee ja-
ren van dien onfer Vrouwen dage te LichtmiiTegheen-
re Heeren ofte Vrouwen, Joncheeren ofte joncfrou-
wen Raden werden en feilen, noch hoer clederen, noch
caproen dragen en feilen, mer of zy hoer Raide we-
fen, clederen of caproen dragen willen, foe feilen zy
dat den Raide feggen, ende dan binnen den twee ja-
ren niet te Raide comen.

■f1
if

m tot helen verftann te comen , ende daar
immer by te bliven bydes Raitsoverdrach-
te, out ende nywe, overdragen in denjare
van 1439, des vrydages na Viti & Modefti
Jaatftleden ,endebeghint. Alfoe onfe oude Rechten
&c. Soe hebben onfe Raide, out ende nywe voerfcre-
ven, hyr op overdragen ende verclaart, dat men alle
jaar t'onfer Vrouwen LichtmiiTe, als die nywe Raide
op ten Raithuyfe geëed feilen wefen, ende des Raits
cede gefwoeren feilen hebben , dat hem die Borge-
mey fteren by denfelven hoeren eede vragen feilen , of zy

XIX.

Defe Enge Raad heflont uyt twee oude en twee regeerende Borgemeeflers , mitsgaders twee êude en twee regeerende
Overfie Oudermans y met nog eenige uyt den Raad : ende bracht de faken in den Raad out en nieuw. Gelyk men
fchynt te komen af nemen uyt des Raads Daaglyks boek op het jaar des vryàags na Tauli converfio. Siet

beneden y Num. xxvii. Dog naderhand is de Enge Raad weder ingevoert, en in denjare \φ9 goedgevon-
den y dat de acht Oyerfien in der tyd alleen den Engen Raad fouden uytmaken. Siet beneden Num.xxxi. Daar
na is verflaan in denjare 1492, datuytde twaalf Schepenen de Enge Rade foude befaan. Siet beneden Num.xxxiv.

XX. ordonnantie gemaakt by den Raat oud en nieuw , op den Sparen (of Finantie) de-

fer Stad y des maandags na St. Martyns dag in den Winter y MCC CCXLlX,

Mfchoon het opfchrift defer Ordonnantie alleenlyk den Sparen, of Finantie., fchynt te betreffen y foo zyn daar noch-
tans verfcheyde faken in begrepen , die de verkiefing van de CameraarSy Fyven y ende bedieningen hunner amptm
raken y behalven andere dingen^ die tot de Regeering betrekkelyky en om te weten met onvermakelyk zyn* Dcswy
ief* Ordonnantie den liefhebberen van Oudheden niet hebben willen onthouden.

Dit

OVERDRACHT, waar by de Enge Raad vernietigt word, desdingsdag na ajfumtionis

Maria, MCCCCXLIL

verdroegen die Rait out en nywe, dat die
Enge Rait of wefen zei, ter tyt toediefelve
Rade eens anders te Rade worden fal, voer

nutfchapder Statj ende imant, die hier en bovenden
Engen Rait dede laden, die en foude in tien jaren in den
Rade niet wefen.

15®

-ocr page 77-

DER STAD VAN UTRECHT. 'IBOEK - 11. Ί1Τ.

it nabefchreven is de nieuwe Ordonnantie van
den Sparen, overdragen by den Rade, oud
ende nieuwe , in den Jaare ons Heeren duy·
fent vier honder en negen en veertig des maan-
dags naar Sinie Martyns dag , in den winter.

L . . '

In den den eerften^ foo fal men oponfen Vrouwes-
avondt te Lichtmiffe, terftont, als die Burgermeeik-
ren gekooren zyn, die Caineraars kiefen , na der Or-
donnantie ende looiinge, hier na befchreven, ende hier
regens (al men ter goeder tyt op hetHuys geboden en
vergadert hebben die nieuwe Schepenen , Raden enie
Oudermannen. ;

r r. i

Item , alfe die nieuwe Schepenen, Raden ende φ-
dermannen alien op den Huyie vergadert zyn, foofil-
len die vier nieuwe Overlle dan in der tyt vier goide
mannen uytten Rade, die hoire eenigh van de vier p\Kr-
ile afters kynt of nare maech niet en zyn, haren e^de
nomen , die hun bcquaam dunken te wefen tot ien
Overfte Cameraar, ende lbo fal men elke Schepm ,
Rade ende Ouderman , die daar tegenwoordig is op
ten Huyfc, een boen in die handt geven, endefoo
fullen dan vier Overile Stads Dienaars om die kift ilfan,
die elcx een muts tuiTchen hare handen hebben (ükn,
ende aan elcken muts fal een zyn name van defe fier-
goede mannen, die de Overfte aldus gehaercendepe-
noemc fullen hebben, gefchreven ftaan. Ende foo lal
men dan elcke Schepen , Raadt ende Oudermanien
voorfz. by ordonnantiën oproepen , ende foo fullen fy
komen, ende in elcken muts een haar handt mette boen
lleecken , ende wien fy voor nutfchap ende ovender
Stadt van Utrecht totter Overften Cameraar kiefen
willen, daar iullen fy haar boen dan in ktcn vallen ,
ende als die Rade aldus weder elcx op haar ilede zyn
gaan fitten, foo fal men die mutfen befien, ende wien
dan dat meerendeel van den bonen in is, die fal die
Overfte Cameraar dat toekomende jaar wefen.

I I 1.

Item, desgelycx fal men op ten felven dag voorfz.
tot den legen Cameraar vier goede mannen haren ende
nomen by der vier Overften, ende dan voirt mitte lo-
tinge kielen alsfe vooriz. is , ende dit alfoo gefchiet,
foo lal men terftont kleien, eer die Raad van den Huy-
fc gaat, di Vive, die Hecmraat op tendyck, Bus-
meyfters, Libelmeyfters, Begynmeyfters, ende alle
anderen Officieren onfer Stad, na der ouder gewoonten.

1 V.

Item , fal die Overfte Cameraar in der tyt die lyfte
ontfangen by den Rade van allen der Stadt fyfen ende
goede, en die inmanen en opboren na der Ordonnan-
tie hier naar befchreven.

Item, foo wie eenigc onfer Stadt jaarfyfen coopt,
die men by den heelen jare te vercoopen pleegt , die
zal den Overften Cameraar in der tyt betalen, die een
helfte binnen eenre maandt naarSinteJacobs dag,met
ponden ofte renten aan de Stadt, die op Sinte Jacobs
dagh of daar voor in den felven jare verfchenen zyn,
ende die ander helft tot Paaflchen, met ponden ofte
renten, die in den felven jare voor Paaflchen verfche-
nen zyn, en waar het faafce dat hy niet en betaalde tot
elcken termyne voorfz., als voorfz. is , foo foude hy
betalen met gelde, ende met geene renten ofte ponden
betalen moge, ende en dede hy des noch niet, loofal
den Cameraar voorfz. den felven ende zyne borgen elcx
uytpanden t'endens die 14 dagen nadien hy betaalt
foude hebben,ende niet betaalt en hadde , elcx dages
daar na zo Stads ponden, alfoo lange ende ter tyt toe
Cy volkomen al betaalt hebben als voorfz. is, ende die
een helfte totter Stads behoef van Utrecht, ende die
ander helfte tot des Cameraars behoef voorfz., deshy
oicmant verdragen co zal by ïynen eecte»
JU. DeeL

V ï.

Item, desgelyks foo fullen alle die gene,die eenige
onfer Stads jaarfyfen kopen , te weten, die men toe
eiken faifoen te verkoopen pleegt, betalen binnen tien
weken , na dien dat faifoen ommegekomen waar, met
ponden ofte renten, die binnen die tien weken voorfz,.
of daar voor in den ièlven jare verichenen waren , of
daar en t'endens lal men met gelde betalen , ende mee
genen ponden noch renten betalen mogen. Ende en
dede men des, niet, foo zal die Cameraar in der tyd
den ièlven ende zynen borgen, elks uyt doen panden
t'endens 14 dagen na dien hy betaalt foude hebben,en
niet·betaalt en hadde , elks dages daar na 20 ponden,
alsfe voorfz. is, half tot onfer Stads behoef, ende half
tot onfer Cameraars behoef voorfz., alsfe voorfz is,,
des hy ook niemant verdragen en zal by zynen eedc.

V ï r.

Item, foo wie eenige onfer Stads maandfyfen koopt,
die fal den Cameraar betalen binnen tien weken na dien
dat faifoen omme gekomen is is met ponden ofte
renten, die binnen die tien weken voorfz. ofdaar voor
in den felven jare verfchenen zyn, oi daar en t'endens
zal men met gelde betalen, ende met geene renten noch
ponden betalen mogen,hier in zyngefondert diewyn-
fys ende den hoppeniys, want mendie op den terrny-
ne voorfz. betalen zal dac darden dicel met reden gel-
de , ende die twee deelen met renten ofte met pon-
den, die voor den vooriz. termyne in den felven jare
verfchenen zyn. Ende waar het dat men niet betaalü
als vooriz is , foo zal men betalen al heel met gelde,
ende niet met ponden noch renten, Ende en dede men
des noch nier, foo zal die Cameraar vooriz.den ièlven
ende zyne borgen elcks dages elcken uyt doen panden
twintig ponden, als vooriz. is, half tot des Stads be-
hoef van Utrecht, ende half tot des Cameraars behoef
voorfz. I fonder y mant des te verdragen by zynen eede..

V I I I.

Item, foo wanneer men die fyfenafterdcfer tyt op-
fet te verkopen alfoo gewoonlyk is , foo en zal men
geen trekgeld op de jaarfyfen leger leggen, te weten,
die men by den heelen jaar verkoopen zal, dan tien
ponden, twee ponden, ende ook desgelyks op de jaar-
iyfcn, die men by den maanden verkoopet ; ende op
der Stads maandtlyfen , en fal men geen trekgeld le-
ger leggen dan tien ponden, drie ponden.

I X.

Iiem , alle andere renten ende opkominge, die dc
Stad van Utrecht nu heeft, ofte hier naarmaals noch
verkrygen mag , zal men betalen of met ponden of
met renten, die voor Sinte Vidoris dag in den felven
jare verfchenen zyn die/een helfte,ende dieanderhelf-
te met ponden ofte met renten, die in den felven jare
voor PaaiTchen verfchenen zyn , endeen dede men dei
niet, lbo zal men betalen met gelde ende anders niet.

Ende die Overfte Cameraar in der tyd, die zal hier
van wederomme betalen jaarlyksalle onfe Stads fchul-
den, alsfe van lyfrenten, erfrenten ende oudfchilden ,
in die manier hier naar befchreven.

X I.

Item, foo zal die Overfte Cameraar jaarlyks beta-
len cenen ygelyken,die lyfrenten, erfrenten, ofte oud-
fchilden aan de Stad van Utrecht heeft, met overichry-
ven ofte met gelde, binnen een halfjaar naar eiken voor-
fchreven termyne , te weten, hy zal betalen van Sin·
te Viöoris dag die renten, die tot PaaiTchen daar voor
verfchenen zyn, ende alfoo voort na verloop van al-
len anderen termynen j ende foo wes die Cameraar
voorfz. toonde, dat hi dar halve jaar voorfz. den goeden
luydenniet overgefchreven, noch aan gelde betaalt cn
heeft, dien zal hy betalen met gelde binnen een maand
daar naaftkomcode, fonder eenig langer vertreck, by
zyneo eedc,

Κ Itçm>

«Λ

-ocr page 78-

74. VAN DE REGEERING ENi MAGISTRAAT

Χ I I.

Item , foo zal die Overfte Camcraar in der tyd den
leegen Cameraar aanftonts weder uytreyken dac dar-
dendeel, dat jaarlyks van den hoppenfys aan gelde koomt,
cnde daar toe zal die leege Cameraar voorfz. jaarlyks
opbeuren alle die breuken, die onder den Rade cnde
ook onder de Oudermannen komen ende geileten ful-
ïen worden, ende daar toe al dat gene dat van de nieu·
we burgeren komen zal, en alle andere opkominge,
die der Stad aankomen mogen. Voort foo zal deze le-
ge Cameraar voorfz. alle die vechtkeuren inmaanen,
maar men zal hem tot eiken maand twee van den Ra-
de byfchikken,nader waakeommegaande,daarhydie
tuyge ende bewys by hooren zal : ende hier voor foo
zullen die lege Cameraar ende die twee van den Rade,
die hem bygefchikc waren, hebben voor haren arbeyd
den vyfften penning , die fy aldus uytgaan ende den
Rade bybrengen, ends die §tad dat anderdeel, ende
200 wat keuren in der eenre maand verduyftert ende
niet uytgegaan noch aangebracht en werde , die mag
men in andere maanden daar na allikewel uytgaan en
den Rade aanbrengen.

X I I Î.

Item , foo zal men voortaan alle breucken en keu·
ren fliten te betalen binnen fes weken, naardien iy
uytgegaan ende aangebragt werden , of die Cameraar j
falfe daar t'endens uytpanden fonder verdrag.

XIV.

Item foo zal die leege Cameraar voorfz.hier van we-j
der uytreycken ende betalen alle den dagelykfe koft ,
alle reyfen , die in zynen jaar gefchieden fullen, die
penfie van Holland, die Heere van Sinte Jan, den wyn
die men den Heere cnde den goede luyden van buyten
fchenken zal, den wyn papegay, SacramentienMag-
dalene, die men den Overfte oud ende nieuwe geven
zal, ende anders niemant van den Rade ofte van den
Dienaars, der knechten maandgelt, der knaapen pen·
iie, der waakers loon , ende der poortiers, die dag-
Avaarders voor die poorten , die renten uytter rolle ,
der knechten kleederen, fteengeld, ende des bollerts
loon ende arbeyd j ende defe leege Cameraar voorfz.
die zal ook bewaren die fchutterie der timmeringe,
maar hy en zal geen werk timmeren noch doen ma-
ken dan by den Overften in der tyd i ende foo wat
werk twintig ponden of daar en boven koften zal, dat
lullen die Overfte dan eerft in den Rade brengen, foo
dat die Rade dat eerft gemeenlyk coniènteeren zal j en
waar het dat die Cameraar hier en boven eenig werk
dede maken buyten den Rade , dat tot twintig pon-
dentoe beliep, of daar en boven, dat foude hy vanfyns
felfs ende niet van den Stads goede betalen.

X V.

Item, foo zal defe Cameraar voortaan tot alle vie-
rendeel jaars in tegcnwoordigheyd des Raads op den
Huyfe reekeninge doen van het felve hy van den nieu-
wen burgeren opgebeurt heeft, cnde van allen keuren
cnde breuken, die hem in dat vierendeel jaars toege-
-fleten zyn, en fyn uy tgeven van den dage ykfenkofte
cnde anders daar tegens. Ende defe voorfz. reekenin^
ge, die zalmen tot eiker reyfe twee van den Rade be-
velen , diefe dooriien ende bewaren fullen, totte laat-
iler fynre grooter reekeninge toe , omme te befien,
dat dan die voorreekehinge mette laatfter gelyk uyt-
komen fullen.

X V 1.

Item, foo en fullen die Busmcefters van den Rade,
noéh van den Oudermans niet meer hebben dan haar
teyken gelt, ende dat bolken daar zy die luyden toe
vervolgen, ende niet meer. Ende foo wat bode aan
y mand vorder vervolgt wort, by vyf ponden, by tien
ponden, by twintig ponden, ofte meer, die fullen der
Stads knapen, als zy die weete gedaan hebben , alle
weck de leege Kameraar bybrengen op haren dienfte,
alibo dâtî'die leege Kameraar den Busmcefters dairvan
bcvelinge doen fal dat voort uyt te panden den genen,
de defe bode aldus verfeten hebben ; ende hier van
fdlen die leege Kameraar ende die Busmeefters hebben
di; vierde penning , ende die Stad van Utrecht dat
arder deel.
• XVII.

i,
«1
!·ι

Ende die voorfz. Busmeefters, die en fullen niemand
ceaige keuren afhalen ofte uytpanden, zy en hebben
dit voorfte ende die minfte keuren eerft ingewonnen.
X V I I 1.

Item, alfoo fullen die Overfte, alfe die twee Bur»·
gcneefteren ende die twee Overfte Oudermans in der
tyi, hebben voor haar penfie ende vóórhaar fulveren
co'els die twee ponden, die in haren jaar op de kiften
voer den Rade ende voor de Oudermans van den aan-
fpnak geleyt worden j ende waar het ook, dat zy
hie· van haar fulveren covels niet en deden maken in
die eer der Stad van Utrecht, foo en fouden zy van
den voorfz. ponde niet hebben. Ende anders en ful-
jlenïy van der Stads goede in hare, jaar niet genieten,
noch hebben in eenigerwys, het zy ook van gelage,
van verteeringe ofte anders, ten waar dat zy van der
Stads wegen reysden , foo foude die Stad haare koftc
geléen, ende anders niet 5 ende hier op Julien zy ha-
reneed doen op den Raadhu.yiê,als zy eerft gekoren
zyn, alfoo dat zy der Stads goede van Utrecht in haar
jaai niet anders genieten en lullen, dan alfoo gefchre*
ven is 5 ende zy fullen ook fweeren, dat zy den Ka*
meiaar in der tyt in haren jaar niet verre belaften ful-
len j noch befwaren van eenige fchulden der Stad aan-
dragende , dan daar die Kameraar haren eed ook op doen
fullen , ende hier na befchreven ftaat.

X I X.

Item, foo fullen ook die vier Overfte voorfchreve,
ende die twee Kameraars in der tyt, als zy eerft ge->
koren zyn, fweeren in tegenwoordigheyd des Raad»
op ten Huyfe , dat zy derwylen dat zy Overfte zyn,
oud ofte nieuwe, Kameraar ook oud ofte nieuwe,
geen onfer Stads fyfenkopen, noch vennootfchap daar
aan hebben en fullen , ende waar het dat ymand hier
in bekeurlyk gevonden werde, den foude men ter-
ftont meyneedig ter klokke uytluyden , ende hy en
foude ook nimmermeer in der Stads Rade gekoren
mogen werden.

XX.

Item, die Overfte Kameraar in der tyt, die fal heb-
ben voor zyne penfie twee ponden, ende als hy geko-
ren is , foo fal hy terftont in tegenwoordigheyd's
Raads op den Raadhuyfe zynen eed doen, dat hy der
Stads goede in zynen jaar van zynre Kameraarfchap
niet meer genieten en fal dan zyne penfie voorfchre··
ve, ende dat hy van der Stads goede opbeuren ende
uy tgeven fal, als voorfchreve is.

Ook fal die oudfte Kameraar voorfchreve zynen eed
doen, dat hy hem van den Overftenindertytvangee-
ne fchulden vorder belaften, noch opleggen en fal la-
ten , dan dat felve van den Stads goede op te beuren,
ende weder uyt te geven als hier,voor befchreven is,
fonder ymand des te verdragen.

XXI.

Item , foo fal die leege Kameraar hebben voor zyne
penfie in zynen jaar hondert ponden, ende hy fal ook
defielven dages, als hy gekoren wert, 'zynen eed doen "
in tegenwoordigheyd des Raads op ten Huyfe, dat hy
der Stads goede in zynen jaar van zynre Kameraar*
fchap, niet meer genieten en fal dan zynre penfie en
profyten voorfchreve, en daar toe ook alfulken teyken-
gelt, als der fcutterie van den fteenoven toebehoort,
ende dat hy ook niemand verfchonen en fal, groot
ofte klcyne, hy en fal defe keuren ende breuken voor-
fchreve inmanen ende opbeuren j ende den dagelykfe
kolie hier van weder betalen als voorlchreve is. Ook

foo

-i-^if-Tiiii

-ocr page 79-

DER. STAD VAN UTRECHT. I ΒΟΕ,Κ. IL ΤΙΖ

foo fal defe Icege Kameraar fweren, dat hy hem van den
Overften in der tyt, van geene fchulden vorder en fal
laten belaften noch opleggen , dan het felve daar hy
Zyaen eed op gedaan heeït. '

X X ï I.

Item, niemand vnn den Overften , oud ofte nieu-
we, noch niemand van den Rade , ofte Dienaars,en
fullen van onfe Stads wegen voortaan hebben, noch
wyη Martini, wyn Corsavonr, noch wyn Agnieten.
X X 1 I I. ^

Item, foo en fullen die Heemraads op den dyckvan
onfe Stads wegen geen penfie achter defer tyc hebben.

XXIV.

Item, foo en fal men voortaan tegens St. Martyns
Schuddcnkorfsdag , niet dan veertig mudden weyds
aan broode doen bakken, ende dat fal men geheel den
armen deylen, als het gcwoonlyken is , fonder den
Overften , ofte ymand van den Rade, ofte Dienaars yei
daar van te hebben,

XXV.

Item, die Vive, als z,yeerftgekoren werden, foo
fullen zy in tegenwoordigheyd des Raadsopten Raad-
huyfe len heyligen Iweeren , dat zy geenrehandc faa-
ken , zy zyn groot ofte kleyne , die hem famenilyk
ofre ymands van hem aankomen, daar dier Stads breu-
ken aan hangen , by hem fclven en fullen laten vcr-
duyfteren noch dedingen, maar diegehelyken, gelyk
zy hem aankomen, den Rade aanbrengen op den Huy-| daar naaft duercnde, omme onfer Stads fchulJetc b'ec
ie, als die Raad fic, ende foo wes hem die Raad dan ^ te vervallen cnde tc betalen , niet meer geven voor
afllcyr, dat fal die leege Kameraar dan inmanen ende ' elk Stads pond, het zy lyfrepten ofte crfrenten , dat
opbeuren5 en hier van fal hy den Viven dieceneheiftc die Stad fchüldig is, dan fes cromfterten} ende voor
van uytreyken voor baren kofte, ende die ander helf- elke vyfoude fchüden, crfrcnten, vier oudcfchilden,

le fal die Stad hebben.

XXVI,

alfoo dat van ouds gcwoonlyk is gewceft
X X V I 1.

verfeiten ende vernieuwen, te weten, die Vive, 'die
men Ivieft op onfen Vrouwen dag te LichtmiiTe, Vive
wefcn fullen tot St. Paulus dage toe ,ende niet langer,
ende dan foo fal men weder andere Vive kiefen, ende
die fullen Vive wefcn tot Lichtmiife toe, ende men fal
altyt eenen Burgemeefter van den Vivcn kiefen uyt deq
Schepenen, na der ouder gewoonte.

XXVIII.

Ende waar het fake, dat die Vive, ofte ymand van
hun eenigerhande faken , daar der Stads breuken aan
hangen, onder hem felvcn verduyfterden, ofte eenige

cnde foo voort na beloop ; maar die Kameraar die ial
weder van der Stads goede ende renten beuren acht

Item, foo en fullen die Vive noch hebben van der cromfterten, als hy hier toe gedaan heeft. Bchoude-
Stad tot eiken halven jaar voor was, voorfteen, ende lyken, dat onfe burgeren ende onderfaten malkande-
voor allen kofte ende arbeyd, die zy binnen onie Stad ren geven ende nemen fullen , alfulke erfpacht-pon·
doen fullen, hondert ponden , ende foo wes zy werven den ende ook andere renten , die tot ponden ftaan,
ofte krygenvan overdek, dat fullen zy alleen hebben, gelyk die Stad nu op h^ren goede neemt j hier inne

zyn gefondert die geene , die eenige goede van on«
fe Stad in huure ofte in pacht hebben , ende bchou-

Item, foo fil men voortaan die Vive alle half jaar; den lullen na LichtmilTe , die lullen haar ponden, die

zy hebben ofte krygcn konnen , tot fuiken fomme toe
als zy behoeven haar huur ofte pacht mede te beta-
len, verftrekken volle ponden, te weeten acht crom-
fterten vau het pond.

X X X I 1.

Ende t'enden defe vier jaren voorfchreven, foo fal
die Stad van Utrecht die ponden cnde oude fchilden
roorfz. weder betalen , als çDcn tot hier toe gedaan
heeft met vollen gelde.

X X X I I L
Irem, tot wat tyde ymand van oniê Overften ofte

Dit is die Ordinantie overdragen by den Rade
out en nye, en gemeene morgenfpraken van
allen gilden, hoe men in toccomeode tyden
den Raat kiefen fel mitten boen.

Itemi zeilen alle gilden loten om hoir Ouderman»
te kiefen , als zy hair toe gedaan hebben : behou-
delic dat men geen vordcl dair in doen en fal, alfe
ymant te bidden ofte fpreken omme yemant by
namen tot Oudermans te kiefen, ofte enige gelage on-
der den Gildenbruederen te maken , of daaromme te
gelden of te verleggen, by een coer van hondert pond,en

Î ■

lieten, dat foude weefen op tien jaar uytter Stads Raden van onfer Stads wegen uytgefchikt zyn geweeit,
Rade te wefen, fonder ook ymand des te verdragen, foo fullen zy des eerfte fittedages , als die Raad fit,
XXIX. ende op den Huyfe is, nadien zyt*huys gekomen zyn.

Item , eenig man ofte wyf, die achter defen tyti haar relatie openbaarlyk op den Huyfe doen, cnde den
voort ymand voor onfen Rade ofte Oudermans be-ï Rade te kennen geven,hoe veele dat zy verteert heb·
fprake , foo dat die fake aan den Rade,ofte aan den ben, foo dat die gemeen Raad dat weeten mag.

XXI.' GILDEBRIEF ^r Stad van Utrecht, rakende de verkkfjng van den Raad der voorfz»

Stadi &c, in het jaar MC CC CL. des dingsdags na beloken Paa^chen,

ewelic %vt der Stat Rade te wefen, ende mecnedich

ter doeken wtgekondicht te werden. En wairenich
man in enigen gelagen , dair defer gelyc gefchiede,
alsvoirfz. is, ofte die van yemande gebeden woirde,
ende dat den Rade nifct aan b'rochte, die verboerde
vyftig pond. W^ir oec yemaht die van enigen der pup.
ten voirfz. vername, ende dat den Rade by brochte
die foude hebben vap der Stat vyftig pond. Endêmciî
fal Jaarlix, des anderen dages na onfer Vrojjwen daph
te Lkhtmifle, twee goede mannen wt den Rade dair
loc fcicken, cn hv hoiren ede bcvêlcoi dat zy in al.

Κ i , len

Oudermans gebleven wcrdc , foo fullen die geeöen,
die van den Rade ofte Ouderroans tot dier fakegefec
worden, binnen t\^ec maanden na dien zy die fake aan·
namen, den Rade weder aanbrengen op ten Huyfc ,
ende die eynden, foo verre, dat zy van den parthyen
daaromme vervolgt ofte verfocht worden j cnde en de·
den zy des niet, loo iullen hera die Burgemeefteren,
ofte Overfte Oudermannen in hare huyfen gebieden te
blyven by haren eede , ter tyt toe dat zy die fake den
Rade aanbrengen ende eynden als voorièhreve is, op
dat die parthyen te bet ontcommerc mogen werden.

X X X.

Item, foo en fal men achter defe tyt voort niemand
in onfer Stads Rade kiefen , gefondert die geenc
die eenlopen is, hy cn waar eerlt met wyf ende kin·
deren ende met zynre hoogfter weer twee maanden
voor onfen Vrouwtn dag te Lichtmifle binnen der Stad
van Utrecht geweeft]^ ende die aldus dan in der Stads
Rade gekoren wert, die fal dat heel jaar met zynre
hoogfte weer binnen blyven, alfoo voof fchrcve is, by
een keur van vyftig ponden, fonder ymands dçs te ver-
dragen j ende men (al ook niemand in der Stads Rade
kielen, die der Heeren of Joncfrou^en klederen dra-
gen na der ouder gewoonte.

XXXI.

Item, foo fal die Kameraar, van onfer Vrouwendag
te Lichtmifle^ nu naaftkomende , ende vier jaren lank

-ocr page 80-

2236. VAN DE REGEERING ENi MAGISTRAAT

len Gilden onderfoec hier van doen Îblien. EtifooVrieu
zy hierom eden willen, die en feilen hem des niet weren.

Om die Rade U kkfen.

Alfc alle die Oudermans aldus gecoren , ende op ten
Huyfe gebrochc zyn, ende hoiren eed na der ouder ge*,
woencen gedaan hebben, foo feilen die Oudermans van
den Hooftgilden rerilont die Rade kiefen, als wc ei-
ken waak twee Rade , ende twee van der ftraat een-
drachtelicken, ofïy ze eendrachtelic Idefen kennen.
Ende wair't dat zy eniger waken ofte gilden Rade,
of die Rade van der ftraat niet eendrachtelic kielen en
conden , om dan dat omvragen te ftutten , foo feilen
Ey die kiefen m der manieren hier na befcreven. In
den yerften , feilen die Oudermans van eiken gilde,
die men hoir Rade kiefen fal, goede mannen wt hoi-
ren gilde benuempt op ter kiften mogen fcriven, na
der ouder gewoenten. Ende wair men twe Rade wt
eenre waak, ofte wt enen gilde aldus gebuerden te
kiefen, dair fouden foo veel mutfen wefen , als dair
goede mannen wt dien gilde toe benoemt Wairen: en
aan elke mutfe fel een van den benoemden zyn naam
gefcreven ftaan. Ende die Oudermans, die men hoir
Kade aldus kiefen lal, ende der Overfter Stat knapen
zeilen dair foo vele omme die kiftc ftaan» endeelxeen
van den mutfen in beyden hoiren handen ophouden :
ende dair fel een becken op die kifte ftaan, ende dair
fel een van den Overften knapen by ftaan : ende foo fel
men alle die Oudermans na ordynantien oproepen ,en
foo fel die Overfte met eiken Ouderman allenken
ene zyn bone in dat becken leggen , ende foo feilen
zy elx mit eenre openre hant hoir boen wt dat becken
nemen, ende dan terftont die hant milten boen in ei-
ker muts eens ftekeni ende foo wien zy dan hoirftem-
me geven willen, dair zeilen zy heymelic hoir boen
in laten valleni, Ende alsdan alle die Oudermans aldus
ter mutfen geweeft zyn, ende weder op hoir ftede zyn

faan zitten, foo fel men wt eiker mutfe by ionder die
onen ftorten in dat becken, ende eiken byfonder tel
Icn, ende fcriven eiken zyn getal van de bonen byzi-
nen name op ter kiften. Ende welke twee dan dat
meere deel bonen hebben , die feilen die twee Rade
wefcn. "Wair't oec zaak dat hoire drie , ofte meer,
even vele van den meeften bonen hadden, foo dat men
niet en wifte, wie die twee Rade wefen fouden , lbo
fel men dier geenre namen elx byfonder fcriven op een
cleyn papierken, even groet afgefneden,ende werpen
die in een mutfe te firnen , ende fcudden die mutfe
wel omme, ende dair fel een van den Ovcrften ,ofte
outften Ouderman in taften , ende nemen dair allen-
ken ene twee namen wt , ende die feilen die twee
Rade wefen. Ende wair 't oec, dat een van hem al-
len dat meere deel bonen hadde, die fel yerft voir enen
Raat vaft ftaan. Ende of dan van den anderen twee of
drie van den meeften even vele bonen hadden , die
foud men dan oec elx hoir namen fcriven op een cleyn
papierken , even groet ofgefneden, ende in die mut-
fen werpen, als voirfz. is} ende dair fel oec die Overfte
of die outfte Ouderman intaften, ende nemen dair enen
naam wt, ende dat fal die ander Raat wefen. Ende
Wair't fake, dat menom enen Raat bonen zoude, dair
fouden foo veel mutfen weien , als dair mannen uyt
dien Gilde toe benoemt wairen ,endc die mutfen foud
men houden : ende totter mutfen fouden alle Ouder-
mans comcn, in derfelver manieren alfc voirfz is. Ende
of dan hoire twee ofte meer even vele van den meeften
bonen hadden , die zoud men desgelycx hen namen
fcriven op een dein papierken , clx byzondcr even
groet ofgefneden, ende doen die in de mutfen, ende
dair zei men enen naam wt nemen, alfe voirfz. is, en
die zei die Raat wefen. Ende die Oudermans, die
men in den Rade aldus kiefen fel, die en feilen niet me-
de kiefen, noch oec bonen, mer zy feilen den O verftcn
dienrcs die mutfen helpen houden, of mens behoefde.

1'
Λι
tl

ëmmÊmiÊiÊÊÊâ

Om die Scepenen ie kiefen.

Item , als die Rade aldus gekoren zyn, ende op ten
Huife gebracht, ende horen eed gedaan hebben , alfe
van outs gewoenlic 15, foo feilen zy na ouder gewoen-
ten die Scepenen kiefen, die zelve, die zy eendrach-
telic over een comen ende vaft zetten. Ende die ge·
ne die zy aldus niet eendrachtelic kiefen, noch overeen
comen en conden , die en zeilen zy mit genen over- ,
vragen kiefen, mer mit ter böen, in der manieren hier
na befcreven.

Item, zei men eiken Raatsman van den vier-en twin-
tig Rade hoiren naam fcriven op een cleyn papierken,
elcx byfonder, ende even groet ofgefneden, ende die
re gader in een mutfe werpen , ende fcuddenfe wel
omme. Soo fel dan een die Overfte ofte outfte van den
Rade die mutfe in die hant houden : ende die dan die
naafte die Overfte ofte outfte van den Rade is^ die fel
by tafte vyf namen allenke eene wtnemen. Endede-
fevyf mannen j die aldus wier mutfen genomen werden,
die feilen nuemen ênde haren vyf goede mannen een-
drachtelic , ofte elke enen, of zy'sniet eendrachtelic
over een comen en conden, dair men twee Scepenen
mitter boen wt kiefen fel, ende alfoo voirt, allenken
tween , tót datter twaalf is, in allen manieren alfe hier
voir van den Rade te kiefen gelcreven ftaat. Ende
wair't dat oneflpen Scepenen ierft vaft gefet worden,
foo foüd men mitten laatften Scepenen even vele
wercx hebben. Ende inwelcke mutfe dan dat meere
deel bonen is, die foudè dielaatfteScepenezyn. En fel
die Overfte of die outfte van den Rade , by de kifte
ftaan by dat becken, ende fel eiken Rade, alszy totter
mutfen gaan, zyn boen leggen als voirfz. is, ende dan
iel hy alre laatfte mit zynre boen totter mutfen gaan.

Item , die vyf manne die aldus yerft totten Scepe-
nen genoemt feilen werden , die fel men noch ander
werven of meer, of zy niet gecoren en worden, dair
toe haren en nomen mogen, ter tyt toe, dat die coer
al van de Scepenen gedaan waar.

Om die Overfie Oudermam ie kiefen'.

Irem, als die Scepenen,^ Raideen Ouderniansaldus
gecoren zyn, ende horen eet na der ouder gewoenten
op ten Huyfe gedaan hebben, foo feilen die oude Over-
fte Oudermans dan terftont elke niwe Ouderman op't
Ouderman huys een lot gemaact hebben nader ouder
gewoenten , dair vyf fonderlinge loten onder wefen
zeilen. Ende die vyf mannen,dair die vyf fonderlin-
ge lote op vallen zeilen , die en zeilen hem mit eene
niet befpreken , roer van een ftaan bliven j ende als
dan die lote gegaan zyn , foo zei der Stat Clerc yerfte
gaan tot den genen, die dat yerfte lot genomen heeft,
ende vragen hem yerfte, wien hy noemt tot een Overfte
Ouderman te wefen, en dien zal hy fcriven, ende dan
voirt totten anderen , die dat anderde lot genomen
heeft, ende vragen hem wien hy dair toe noemt, en
alfoo voirt totten derden, vierden ende totten vyften.
Ende of yemant enen noemde, die eens genoemt wair,
dat zoude hem die Clerc zeggen , ende foude hy dan
enen anderen noemen. Ende als zy dan elx enen man
aldus genoemt hebben , dat die Clerc oec heimelick
by zinen ede by hem houden zei, wien zy elx ge-
noemt hebben, foo zeilen alle die Oudermans voir op
ten Raathuyfe, by den Scepenen ende Raide elx op
hoir ftede gaan fitten, ende zoo zei men die vyf ge-
noemde, dair men die twee Overfte Oudermans wc
kiefen zei, op ter kiften aldair doen fcriven. Endede-
fc vyf genoemde zeilen dan afterop't Ouderman huys
gaan, ende bliven, ter tyt toe, die coer van den Over-
ite Oudermans al gedaan is. Ende die ander vyf man-
nen, die de lote gehad hebben, die en zeilen niet me-
de bonen, mer zy cellen om die kiftc ftaan, ende clx

een

-ocr page 81-

DER STAD VAN UTRECHT. /. BOEK, 11 TIT. 77

een mutfe in beyden handen ophoudende hebben : cn
aan eiker mutfe zei een van den vyf genoemden zyn
naam gefcreven liaan, endc der zei een becken op die
kift ftaan, dair een van den Overfte knapen by ftaan
zei, ende leggen een igelic zyn boen in dat becken.
Ende dan zeilen die Scepenen , Rade , ende Ouder-
mans, elx byfondcr, na ordinantiën, totter kiften en
mieter boen ter mutfen gaan, ommc alfe die Overfte
Oudermans te kiefen, in alre manieren alle hier voir
van den Rade te kiefen gefcreven ftaat.

Om die Borgermeyflers te kiefen.

Item, aïs die Overfte Ouderraans aldus gecoren zyn,
fo lellen alle die ander Oudermans een luttel tyts van
den Huife gaan, Ende die Scepenen feilen voir op ten
Raithuife gaan ftaan , een igelic op zyn ftedc ; ende
die Raat zelafterop't Ouderman huis gaan, ende die
twe oude Borgermeefters die feilen terttont dair voir
eiken nieu Scepen een lot gemaact hebben , daar vyf
fonderlinge loteonder wefen zeilen: ende die twe ou-
de ende die iwe niwc Overfte Oudermans die zeilen
dan occ terftoncdair after opeen Huifeelken Rade een
lot gemaact hebben, dair oec vyf fonderlinge onder
wefen feilen; ende dair die vyf zonderlinge lote dan op
vallen onder den Scepenen , die zeilen elx enen goe-
den man wten Rade van den hoefrgilden den Clerc
noemen, gelyc hier voir van de Overfte Oudermans
gefcreve ibat , dair men enen Raat Borgermeeftei
miiter boen wt kiefen feil, in manieren hiernabefcre·
ven. En die vyf zonderlinge loten , die onder den
Rade vallen zeilen , die zeilen elx enen goeden man
wt den Scepenen haren, ende den Clerc noemen, ge-
lyc hier voir van den Overfte Oudermans gefcreven
Itaat, dair men enen Scepen Borgermeiftermitter boen
\vt kielen feil, in manieren hier na befcrcven.

Ende als dan die lote onder den Scepenen die vyf
mannen wten Rade, cndie lote onder den Rade die vyf
mannen wt den Scepenen den Clerc aldus genoemi
hebben als vooirf. is, fo zeilen die Rade voir op ten
Raathuifc by den Scepenen elx op (yn ftede gaan fit-
ten, ende dair fel men die vyf genoemde wt den Sce-
penen , eh die vyf genoemde wt den Rade, elkevyve
byzonder, op ter Stat kifte laten fcriven : ende fo fel
men terftont die niwe Oudermans op 't Stathuis laten
comen, ende elc op zyn ftedc gaan fitten: ende fo fei-
len dan die vyf goede mannen , die wten Scepenen ge-
noemt zyn eene Scepen Borgermeifter wt te kieien,
yerft after op ten Huife gaan, dan feilen die vyf man-
nen die onder den Rade die lote gehad hebben, niet
mede loten om den Scepen Borgermeifter , noch bo-
nen, mer fy lellen om die kifte ftaan , elx een mutfe
ophoudende in beyden handen ; ende aan elke mutfe
fel enen naam van den vyf benoemden mannen wtden
Scepenen gefcreven ftaan ; ende dair zei een becken op
die kifte ftaan ,dair een van den Overften knapen by
ftaan fcli cn fo feilen die Scepenen, Rade ende Ouder-
mans na ordinantiën opftaan , ende totter kiften co-
men, ende mitt er boen tot eiker mutfen gaan, in alre
manieren, als hier voir gefcreven ftaar. Ende zo wie
van den vyf genoemde Scepenen dat meeredeei van
den bonen heeft, die fel Scepen-Borgermeifter we-
ien. Ende wairt datter twee ofte drie , ofte meer,
even veel van der mceredccl bonen hadden, fo fel men
oec doen als hier voir van den Rade gefcreven ftaat,

Ende als die Scepen-Borgermeifter dan aldus gecoe-
ren is , fo zei men terftont in al der zelver manieren
den Raat-Borgermeifter kiefen jbehoudelic, dat die vyf
goede mannen , die tot den Raat-Borgermeifter wt te
kiefen genoemt fyn, dan occ after op ter Ouderman-
huis gaan ende bliven zeilen, ter tyt toe die coer dair
οίΤ gedaan is.
Ende wair yemant die in enige der lotinge voirf.

zyn boen openbaarlicken gave, fo dat men *t fagc, of
dat het yemant zelve zeyde, wien hy zyn boen gege-
ven hadde, ofte wien hyfe niet gegeven enhadde, of
dat hy enige meninge of teyken dedc, daar men 't by
merken mochte , wien hy fyn boen gegeven hadde",
ende die Raat dat ter waarheit ondervonde,die zoude
tien jaar lang zyn borgerfcap quyt weien, ende dair
toe vyftig pond bloets hoefes op ter kiften brengen,
ende bidden den Rade vergifnilfe.

Item > voirtan alle llitinge ende overdrachten van
der Stat zaken, ofte der lude zaken , die in der Stat
Rade gebueren zeilen, out oftenye, die men niet een-
drachielic fliten ofte overdragen enkonde, dair mach
men vyffins op ramen, ende niet meer. En fo wie die
ramynge dair op doen , die zeilen opftaande bliven,
ten wair dat zy mit beter redene'onderweyft worden,
ende dan weder gingen fitten, ter tyt toe dat een yge-
lic van den Rade die redcne in -der zaken te fpreken
wiftc,drie reyfen, ofte zy wilden daar van gefproken
hadden, om die andere Zwigende der zaken te bec
te ver ftaan te comen ; fo fel men dan ten laatften na
dat dair ramynge zyn , 2, 5, 4, ofte y, die Overfte
dienres elx mit eenre mutfen ophoudende om die kifte
ftaan : ende aan eiker mutfen zei een van den raminge
gcicreven ftaan j ende een van de Overften knapen zei
by dat becken aan der kiften ftaan, endefo fel die ge-
meen Raat, die dair tegenwoirdich is, allenken enen
na ordinantie opftaan, ende mitter boentotter mutfen
gaan, in allen manieren alfe hier voir van den Radeie
kiefen gefcreven ftaar. Ende welke ramynge dan dat
meeredeei bonen heeft, ende dat te ondervynden ge«
lyc voirf. is, dair na zei die zake dan geeynt ende ge·
fleten worden.

Item, fo en fel men mit defer ordinantie en maniè-
re van der lotinge van der bone , gheen wiJcoien,
overdrachten noch flitingen der Stat van Utrecht, off
den luden aandragende, die voir defen dage overdragen
ofFgefleten zyn, breken , of ondoen mogen , in ciii-
gerwys 5 dan alleen mit cendrachten des Raats, ouc
en nywe, alfo van outs gewoenlic is. '

Item , voirt fo en zcl oec nyemant aan den Rade
verzueken , om mit dcfer manieren van der bone enige
ilitinge ofte overdrachten, die voir defer tyt gefleten
ofte overdragen zyn gebroken geren te hebben, ofte
van enigen gratie der voirvluchtigen ende ballingen,
die wy geicat ende wt onfer Stad gefleten hebben,
ofte die ons oirvede gedaan hebben , dair gratie van
gedaan geren te hebben. Ende zoe wie hier van aan
den Rade dnt verfoeken dede, die zoude vyf jaar lang
uter Stat wefen , ènde een mile van der Stat. Mair
wair dat zake, alfe wel zommige zyn, die jaren heb-
ben, fesjair, vyfjair, vierjair, drie jair, twee jnir,
ofte een jair, ende zy hen dair en binnen zeeckelic
gehadt hadden , dat zei men dan vruntlic verzueken
aan den Rade, out ende nywe, ende laten dair ingc-
fchien, alfe van outs gewoefllic is.

Item , voirt fo en iel after defer tyt voert niemant
die Borgerfchap gegeven werden, off die Borgerfcap
copen om geit, in den Overften ftoel mogen fitten,
noch Cameraar mogen werden fyn leven lang.

Item, voirt fo feilen jairlix die twee Borgermeyfters

ende twee Overfte Oudermane huirelyc houden een
peert, totter Stat behoef, ende dair voir zeilen zy elx
van der Stat jaarlix hebben een pond groot, alfo dat
in den jare van lxi. overdragen wert, Ende dcsgelyc
fal eenygelic Scepen fyn jaar wt een peert houden 5 eu
elc peert fel weert wefen twaalf oudé fchiMen oiFdair
en boven. Ende elc zei zyn peert tuifen nu ende be-
loken Pynxteren hebben, ende dies dan niet en hadde,
die en fal niet mede te Rade comen, ende dair toe
fel men hem oftpanden een pond. Ende die Rade
feilen die Overfte Oudermans, die hoir peerde nieten
hadden, die pandinge dagelix doen, ©f doen doen;

Κ 3 cndc

-ocr page 82-

2238. VAN DE REGEERING ENi MAGISTRAAT

endedie Oudermans den Raat-Borgcrmcifter,ende die /peerden hebben, als voirf. is.
Scout en Scepenen den Scepen, ter tyt toe zy hoir

XXIL oVËkDRA^CHT van den Raad Oud en Nieuw ^ waar by de Oudermans afgefitwcr^

den, in het jaar MCCQCLIV. op St. Pauwels dagconver^o.

ie Raat out ende ni'w'c van der Stad van U- ten Raathuife come noch fitten en feilen jende hier me-·
trecht, fyn overdragen ende late weten ene , de fel den Gildenbrieff,daer men tot haar toe die Ouder*
ygelicken, dat omme onfe Stad en goede gc- iraans Wtgecoren heeft, doot en nyt wèfe, ende men
meente ymmer te bet in rufteendein vreden felfe in allen Gilden fchorc fcnde le nite doen. Endi
te houden, in toecomende tyden,die Oudermans van dat zegel fccreet onferStad Utrecht op ten zeiven dach
onfcr Stad ,die tot haar roe in den Rade op ten Raat- voiriz. vermits aanroepen der gemeenten voir de doe-
huis te rade fitten plegen , voircan ende tot ewigen ken openbaarlicken ontwe geflagen , in tegenwoirdic·
dagen ofwefen feilen, fo dat zy niet meer te Radeop heit der gemeenten. '

XXUI. OVERDRACHT , dat de Cameraar geen portie fal hebben in de Stads exchjfen, des

dingsdag na cenverfio FauU, MCCCCL IK

m i.

ie Raide joutiennywé, overdroegen ecndrach-
telic , dat voört meer geen Cameraar onfer
Stat gecoren fal Wórden, die aan onferStaBs
fyfen winnen ) of Verliefen fel, hy noch nye-
tnant anders van zynre wegen, heymelic of openbaar,
noch oec binnen vier jaren j na dien dat hy Cameraar
gecoren wert, by eenen koer van vyftig oude feilden^

χχΐνΓ
tot onfer Stat behoef, en nochtans die broke voerf.te
beteren, tot des Raats goedduncken: en eenichman,
die *t vernam, dat ymant aan onfe fyfen won, of ver-
lore, en voir Cameraar gecoren ware, ende datonfen
Overften te kennen gave, die fel van onfe Stat hebben
tien oude feilden j ende die't wifte,endeonfenOver-
ften niet by en brochte, die verboerde vyf oude kilden»

OVERDRACHT, dat geen van de Overfien part of deel aan de Stads exchyfin fal mo-
gen hebben, des maandags na Petri ad vincula, MQCCCLXXXVIL

verdrage by den Rade out en nywe, dat van
defen tyt voert gheen van de Overfte out
of nyewe in der tyt wefende, zy nochnye-
mant van hoer Wege der Stat zyfcn copen
en zeilen , daar aan part of deel hebben , en daar niet
aan winnen, noch verliezen en feilen jen die Zysmey-
ilers, als zy der zyfen verborgen , zeilen met hoerert
ede daar toe doen , datnyemant van de Overfte, ouc
of nyewe , vcnnoitfcap en heeft, nog hebben en zei
mit hen aan de gecoftenzyfen, ende oft men fulx be-
vende , foe feilen zy verboeren een peen van honderc
nobel ter Stat behoef.

13'

XXV. OVERDRACHT, of Morgenfpraek van de gemeene Gilden, rakende de Verkiefmg van
de Regeering ^ en andere Stads faken, des donderdags van Lichtmiffe, MCCCGLK
I.

'n den yerften, zyn geftelt die veertien Hocftgil-
den op twaalf gilden 5 te weten, elcx gilde b yft
als'tis, uytgefondertdie wantfnyders, ende fny-
ders zyn tot ecnen gilde gefet foe't een waak is,
ende fal heten der wantfnyders gilde , ende die visco-
pers ende brouwers zyn oeck eenen gilde gefet, ende
fal heten der viscoper gilde, en. dek van defen twaalf
Hoeftgilden zei hebben eenen Schepen, twecRaide,
ende twee Oudermans.

I I.

Item, des dages van onfer Vrouwen avond te Licht-
miffe fel men voirtaan den nyen Raid kiefcn, ende dat
in manieren alfe nabefchreven ftaat.

1 I I.

In den yerften , foe zeilen te lote gaan die twaalf
Hoeftgilden, foe die nu te famen gefet zyn, elcx tot
eenre bequamer ftede, ende aldaar zeilen zy elcx in ho-
ren gilde loten na der ouder gewoenten, ende men zal
maken in elcken gilde acht fénderlinge locten, en die
gene, die de acht lote krigen, zei noemen ende haren
tot enen Schepen elcx enen man, fonder beraatonder
malkander uyt haren gilden, ende nietuyt hemfelven,
die boven dartig jaren oud zyn , ende dan fal men
hebben acht mutfen , alfe van elcken gehouden een
muts, ende dan zeilen die gemeen gildebroeders in el-
ken mutfe hoir hand fteken , ende een boen in hare
hand hebben, die men elcken leveren zei, ende zy
mogen die boen laten in wat mutfe fy willen , en wie
dan alremeeft bonen heeft , die zal den Schepen van
haren gild wefen.

IV.

Item, als die Schepen gekoren is, zei die gene, die
den Schepen gehairt hadde , enen anderen weder in
der ftede haren, ende dan zal men bonen uten by ge-
hairden voirfchreve, die niet geworden en zyn, ende
iiytten eenen nywen gehairden kiefcn twee Raidc,en

welke twee mutfen danmeefte bonen kregen, loudeil
die twee Raide weién,

Item, als die acht lote gegaan zyn , Toe zei men
eeden die gene, die de lote gekregen hebben na be-
boeren , ende als zy geëedigt zyn, foe zei men hem vra-
gen van voir an , na dat die lote gevallen zyn, Avieil
zy haren in het openbair , ende die zal men dan fcri-
ven, ende dit zal al gefcien fonder enich runen ofte
raden van den genen dié de lote gekregen hebben, of
oek yemanc mit hem fprake te hebben.

V I.

Item, alfe dan die toirfchreve twee Raden uyt den
voirfchreven gehairden gekoren zyn, foo bellen die
twee, die de Raden gehairt hadden, elcx enen anderen
weder in der ftede haren , ende dan zal riien bonen als
voirfchreve is van de voirfz. fefPen, die niotgewoer-
den en zyn, ende tot Rade gehairt zyn, ende uyt den
tween nywen gehairden twee Oudermans, ende wel*
ke twee mutfen ofte meer even vele bonen kriegen,
foo foude men die namen fcriven van den géliken bo-
nen in een cedelken, ende werpenfe in een mutfe,en
dan foude die oudfte perfone van den ouden Rade, die
de lote maken feilen , daar uyt nemen een cedelken ,
ende die dan yerfte uytquame, foude die Schepen
Raid, ofte die Ouderman bliven.

V I I.

Item, die acht loten, die die haringe in den twaalf
Hoeftgilden krigen, en feilen nyemant haren, zy en
^-yn gegoet tot vier hondert Rynfche gulden toe, of
dair boven, na horen vyf finnen , ende by hoeren
eede. '

V I I T.

Item , die lege gilden feilen loten na der ouder ge-
woenten mit vive fonderlinge loten, ende die vive lo-
ten feilen elcx enen man haren boven dartig jaaren
oud, ende dan fcllcn die gildebroeders gemcenh'ckeri

bonca

lû

ιρ

lii'jt
I'

-ocr page 83-

der stad van utrecht. 1. BOEK. 11. 71T.

bonen een ygelick in zinen gilde, ende welke twee
mutfen dan raeefte bonen hebben, die feilen die Ouder-
mans bliven.

I X.

Item, den eerftcn koer, die men nu doen fel, fel
men wel nemen mogen ongehylickte pcrfonen , be-
houdelyck der ouder van darcig jairen, mcr ihen naiften
jair, ende foo voirtan en fel men nyemant kiefen voir
Schepen, Raide, ofte Ouderman hyen zy gehylickt,
ofte hy zy weduwer.

X·

X I X.

Item, JacobPott is Kameraar gecoren van den ihcfc,
ende zal hebben'sjairs twee hondert pond.

X X.

Item, Klaas van Zyl is Itege Kameraar, ende zal
mede inmancn die coren ende onieker goccie, ende zal
hebben'sjairs honderd pont.

XXI.

Item, Sweeder van Deenmerken is Schutmeyfter^
ende zal hebben 'sjairs hondert pond.

XXII.

Item, nyemant en zal hem weren gecoren te wor-
den als voiriz. is, op tien jair uter Stad te wefen.

XXIII.

Item,want die fommigevermits çverdrachtes'Raiti
buten confcBte der gilden ingekomen zyn van dootila-
gen , boven onfen Borgerrechten ende Vryheiden by
den gemeenen gilden overdragen , fo zeilen die felvc
perfocnen weder uytter Stadt gaan binnen drie dagen,
cn men zal die overdrachten van den dootilagen voir·
tan volcomelicken houden.

XXIV.

Dcie zyfen hier nabefchreven feilen olF weien, die
botteriys, die marsfys, diehoutlys, diegrauwerckcr-

XXV.

Item, alle giften, ende kledinge ï ende ofiîcîen in
defen jaire gegeven van der Stad wegen, zeilen of we-
fen , alfe Meyfter Bertout, Vi6bor, Wouter vander
Hoeve, Jacob de Lepelmaker j alle dienft, penfie en-
de covels ofF.

XXVI.

Irem , want der Stadt Chyrurgyns geen penfie te
hebben en plagen dan Meyfter Henric alleen, dat die
focns van finen doden vader was, fo zeilen die pen-
fien van meyfter Claas endcmeyfterGybertoff wefen,
mcr ly zeilen voirtan hoir covels van der Stadt we-
gen behouden.

XXVII.

Item, want 'er defer tytgeen ure clock en is teBuer-
kerck, fo zal die penfie van voire of wefen, mer hy
zal zyn Stadt covel behouden.

XXVIII.

Item, die wakers, die des dagcs op ter fchotdorCD
fitten, zeilen ofF wefen.

XXIX.

Item, zeilen zyn mcr vier leege knapen ende nicC
meer na der ouder gewoenten.

XXX.

Item > zeilen die Cameraars vooirtan by hena felven
begaan by hoiren eeden fonder oncofte te dedingen van
der haver, t'Sinte Jan dat Scuddekorfii broet te be-
ttadcn,ende der Scutter wynte geven,fonder ymandr
verder bewint ofte feggen daar in te hebben.

X X X L

Item, die Vive zeilen hebben elcx halve jairi twcé
hondert pont, ende niet meer.

XXXII.

Item, en zei nyemandt Heemrait op die Lecken-
idyck wefen, hy en zy dair onder gegoet tot twechoe-

vea

Item, als die Schepen, Raide ofte Oudermans nu ; verletten, ende zy zeilen dair toe beteringe doen by
gekoren zyn, fel men die Oudermans brengen op het den Raide.
Raathuis , ende dair zei menfe eeden by den ouden
Raide, ende dan zeilen die Oudermans voirt op ten
Oudermans huis gaan, ende aldaar om hoir Overite
Oudermans loten met vive man te haren uyt den twaalf
Hooftgilden, ende dair mit der boen uyt te kiefen on-
der hem felventwee Overfte Oudermans, ende dat ge-
daan zeilen zy van den Huife gaan, en regieren hoir
gilden, ende dair op niet weder komen te Raide.

X I·

Item, die Oudermans voir geced zyn , ende after
gaan, zeilen die Raide op het Huisoekgeëed werden
van den ouden Raide, en dan onder hen vicr-en twin-
tigen loten, mit vier fonderlinge loten, dair zy uyt bo-
nen zeilen twee Borgemeyfters , ende die oudite van
jairen zei die woirde vueren, ende die vier, die de ha·
rioge gedaan hebben , mogen wel mede bonen ·, dar
gedaan, zei die oude Raat ofgaan ende niet weder in
den Raide komen , then wair of zy t'anderen tyden
dair gekoren waren.

X I I.

Item, die Borgemeyfters zei men alledrie maanden,
te weten des dagcs eer men die fyfen vereoopt, ver-
ny wen, ende een ygelick Raat mach men kiefen voir
eencn Borgemeyfter, ende wie eens Borgemeyfter ge-
weeft is, en zei men in dat felve jaar niet weder kie- fys, die hudefys.
fen, tot eenre Borgemeyfter, mer als hy weder te Rai-
de gekoren wert over het jair, mach men hem weder
Borgemeyfter kiefen.

X I I 1.

Item, twee broeders, noch die vader met den kyn-
den en zeilen te (amen niet fitten in den Raide voir
Schepen, Raide ofte Ouderman, ende die Borgemeyi-
ters, nochOverften Oudermans en zeilen malkander
geen after-zufter noch naire maach wefen , ende of
hier ghebreck inne viel, foo foude de geen, die de
eerfte op het Raathuis te Rade qaame, bliven, ende
die anderen foud men verkiefen.

XIV.

Item, alfe dan die Raat geced is, zei men die Sche-
pen in den Raide oeck eeden, ende dan van den Hui-
fe gaan op 'c Hof, ende dair den eed doen, ende niet
weder op hetHuiskomen, tenzydat zydairgeëyfcht
werden, om over den blode te fitten, ende anders niet.

X V.

Item, nyemant en zal in den Raide fitten voir Sche-
pen , Raat of Ouderman , hy en zy geboren borger,
of hy en heb tien jaar borger geweeft fonder ferpel,
ende men zal nyemand geboren borgerfchapeeven,

XVI.

Item, nyemand eji zal in den Raide fitten voir Sche-
pen, Raat ofte Oudermans, die aan den fyfen ofeeni·
gen Stad goede winnen ofte verliefen zal, ofvennoet-
'khip dair aan hebben in dat jaar dat hy te Raide fit-
ten zal, op tien jair uter Stad te wefen.

X V I L

Item, zei men tot alle fyfoenenrekenen van denon-
fekeren oncofte binnen veertien dagen na uyrgave des
fyfoens, en nochtans rekenen van als t'enden jairs, alfe
die Ovcrlte Kameraar zyn teekcninge doen zei.

XVIII.

Item, die Kameraars en zei men niet te Raide kie-
fen voir Schepen, Raat of Ouderman, ende zy pellen
hoir reekeninge doen op tenRaathuife voir Schepenen,
Raide ende Oudermans, mit open deuren j endedefe
Kameraars zeilen vier jair lange Kameraar bliven, ende
die en zeilen dairjen binnen geen fyfen, noeh Stadsgoc^
de copen , noch daar an winnen nochte verliefen,
noch vennote dair an wefen ; ende of die Kameraars
onredclicke reekeninge deden, dair den Raide noch der
Gemeenten niet aan en genuechde , zoo zei men zc

-ocr page 84-

2240. VAN DE REGEERING ENi MAGISTRAAT

lö

ven îandts toc , die fyn zelfs zyn, fonder fcrpell olx
^rgeliitc.

XXXIII.

Item, Rycout van der Horil zal vbirtan min Heb-
ben vyf pont ter penfîe 'sjairs dan hy gehadtheeft,en
Danek zel der Srad geven na der ouder gewoenten
hondert pont 's jairs uyt iincn ampte , cnde die Sradt
zal het rode was weder betalen.

XXXIV.

Item 5 Hcgehufen zei hebben ter pende voir finen
fchade, omme dat die Oudermans ofgefct zyn,'sjairs
ttvee en vyftigh ponden,ende dair toe die twee en vyf-
tigh ponden 'sjairs, die hem te voren gegont waren,
ende dac gewoenlicke gelde van den rekeningen ende
anders fyn oiifeecker vcrvall, ende zal der Stadt dienen
mit der Stadt Clerck , met den welckcn hy verkleet
wefen zei, en hy zei den Camerairslyfrentenboecken
cnde erfrente boecken jairlicx fcriven zonder leen.
X X X V.

Item , en zal nyemandt voirtan den bottermaten
cenig meetgeldt van derfchoppenoptenbottermerckt
geven, ten wair dat hy die botter gemeten woude
hebben, cnde anders nier,

XXXVI.

Item, alle der Stadt officien , alfe Busmeyfters,
Vive, Libelmeyfters, Coermeyfters , HeemraatSjBa-
gynmeyilers en voirts alle desRairs ampten, dair men
Raide toe te fetten pleecht, dair ial men ömme loten
onder den Raide mit vive fonderlinge loten, ende fo
wien die vive loten vallen, feilen alle die ampten inden
Raide geven dat jair uyt duerende, gefonder die Vive
en zeilen niet langer dueren dan een halff jair, ende dan
zei men fe weder op een ny wc verkicfen mitten loten
in manieren voirlchreven, en ofF Borger m eyiter wor-
de gekoren van den geenen, die defe officien cregen,
fo zei die Borgermeyiler fyn beveel eenen anderen over-
geven van den Raide,ende nyemandc en zal hem we-
ren dçie ampten aan te nemen ende tc voeren,op tien
jair uytter Sradt te wefen.

XXXVII.

Item, die Bufmeyfters zyn zeilen mede Woeker-
meyfters wefen. .

XXXVIII.

Ende dcie overdrachrc is gemaakt, behoudelicken
anders alle overdrachten, flitingen, willcoren ende goe-
de gewoenten in hoire volkomen machten tebliven.

Dit is een verkïaringe op die voirfchreve overdrach-
te oeck bi den menen Gilden*

XXXIX.

., Item, fo en zei die Raat van der Stadt niet overge-
ven mogen eenigerhande faken, die der Stade endede
njencn gilden ofter meenten aangaan , fy en zellent
yerile te kennen geven den tweenOverfte Oudermans,
cnde die Overfte Ouder mans zellent voirt den geme-
nen Oudermans te kennen geven ende hoir morgen*
fpraack dair op hebben, wes hem dair in geboirt te ant-·
woirden op tie fake tot alretyt alft geboiren zei, ais
voirfz. Haat.

I
I
f

μ1

i
liitl

É|,
m '
m

■J.

A
ri'

XL.

Item', voirt en en zelmen genen Borger belaften in
onfe Stadt van eenige vangniflè , die men verborgen
wil na der Stadt rechte, men heeft den felven yerfte te
antwoird gefet,ende dair na voirt te varen na der Stade
rechte, gefondert van opfetten, moordadelicke faken
ende ondaden.

X L I.

Item, wair't fake dat eenich borger nytreysdedaif
hy te doen had, ende hy belaft wierde van den Stad
wegen, dair van zei hem die Stad vryen, ende brieven
van, behulp van geven op ter Stad cofte.

X L I I.

Item, dit haringe voirfchreven, dair men die Sche-
penen, Rait ende. Oudermans uyt bonen zal, is ver-
klaart aldus ; dat die acht loten elcx eenen man haren
feilen tot enen Schepen, die hem dair nutte toe dunkt tc
wefen, ende denfelven uyt bonen enen Schepen, als
voirfchreve is ·, ende dat alfoo gedaan, feilen die voir-
genoemde acht lote weder op een nywe haren elcx
enen man, die dair nutte toe is, tot twee Raden, en daar
zcl men die twee Raden uyt bonen in maniere voirfz. '
Dat dan alfoo gedaan, zeilen die voirfz. acht loten nog
weder op een nywe haren elx enen man, die daar nut-
te toe is, tot twee Oudermans, cnde dan zei men dair
twee Oudermans uyt bonen oek in der manieren voir-
Ichreve j ende men zei wel weder haren mogen die
eens gehairt geweeft hebben , ende niet gewoirden
en zyn.

X L II I.

Item, hoewel die overdrachte voirgenoefnti hout
foo wel op die Oudermans , als op Schepenen ende
Raide ΐ dat zy gegoet wefen feilen tot vier honderc
Rynfche guldens toe , foo zei die eed nochtans daar
van of welen van foo vele dat den Oudermans aandraagt.'

X L 1 V.

leem, die Raat en fal geen oirloge aannemen, noch
mergen-gelt, noch ichattinge overgeven, noch geen
iyfe verfwaren, noch verhogen, noch geen verdriftc
doen aan Geeftelicken ,'«och aan Weereltlicken , noch'
oeck geen lyfen vercoepen , dan by confente van den
gemeencn gilden van Utrecht.

X L V.

Item, foo zei men alle der borgers , cnde onderfa-
ten der Stad van Utrecht , hoir goede rechten ende
vryheiden voirtan vaft ende ftade houden , fonder iec
dair in te mencken.

X L V I. ^

Item, ende fel men nymmermeer voirtan believen
in re komen, van den genen die verdreven zyn , ofte
voirvluchtig, buten confente van dengemeenen gilden
van Utrecht.

y Borgemeyfters, Raat, getneeneOu-
dermans cnde gemene gilden der Stat
van Utrecht, doen kont ende kenlic al-
len luden , dat wy om ons ende onie
Stat in ruften ende vreden te houden,eendrachtelick
mit goeden berade overeen gedragen zyn , dat wy al·
fé défe punten, alfo alfe hierna befcreven ftaan,ewe-
lic, vaft, ftade, ende onverbrekelic houden zeilen en
willen, ten wair dat wy BDrgcmeyfters,Rade, geme-
•rié O'udermanne cnde gemene gilden eens beters te ra-
de worden.

In den cerften , dat als men des dâges voir onfer
yrouwen avont tc Liehtmifl'en in den twalefgildcndie

XXVI. GIL DE BRI Ε F âtr Stad van Utrecht, rakende de Verkiefing van de Regeering ére. in

het jaar MCCCCLV., des manendags na den Heyligen Paimdag.

i
ijj.

ι<ΐι·ι
fel'

Scepenen, Raden, cnde Oudermans kiefen zei, te we-
ten wt eiken gilde enen Scepen, twe Rade,endetwc
Oudermans, fo zeilen die oude Oudermans die dan af-
gaan , ende hoir tyt wt wefen zei elc in finen gilde
alle hoir Gildebroederen op een feker ure doen komen
op terfteden, dair men die voirfz, Scepenen, Rade ende
Oudermans kiefen zei by eenre penen van vyf pond
totter gilden behoef, behoudeliken nochtans der ou-
der overdrachten van de hondert Beyerfe gulden ter
Stat behoefF te verboeren , ende een jair uter Stat tc
wefen, in hoire volconienc machten te bliven j « ende
die dan ter voirfz. uren niet en quamc, indien hyftercfc
van live wair, dair hy hem van ontreyden zei mit.fi-
nen ede, of weder wech ginge,eer die lotingc gedaan

wair,

-ocr page 85-

DER STAD VAN UTRECHÏ. I BOEK. JT. TIT, δι

wair, te weten eer Scepen, Rade ende Oudermans al
gecoeren waren ^ die foude verboeren die voirfz. vyf
pond, die men nyemant verdragen en zei. Ende die
Oudermans voirfz. zeilen fonder voirraatby hoeren ede
fonder argeiift onder die gemene Gildebroeders , die
volle Gildebroeders fyn, endejair ende dach borgers
t'ütrechc geweeft hebben, ende twintig Jair out fyn
of meer, ende in den gilde gaan en waken, eiken Gil·
debroeder die dair compt, een Ïot maken} ende Sce-
pen, Raat, nochOudermanne,dairtegenswoirdich
welende, en die ofgaan zeilen, en zeilen niet mede lo-
ten, noch weder gecoren mogen worden eer over'c
jair voir Scepen , Raac, of Ouderman, om dat die
Scepene ende Raat mie dien Oudermannen elc in hoe-
ren gilde die lote mede maken zeilen. Ende onder die
loten zeilen wefen vyftien fonderlinge loten, en niet
meer : en die vyf man, dair die eerfte vyf loten op val-
len, zeilen terilont, eer men vorder voircroepen ofte
voirtvaren zei mitcer lotinge, haren elcs enen mAn tot
ene Scepen,fonder beraatonder malcander wt hoeren
Gildebroederen, ende niet wt hemfelven, die der Stat
en der gemene gilden van Utrecht nutte ende oirbair-
lic is, die gegoec fyn by hoeren ede, na hoere vyf fin-
nen tot vyftig Rynfche guldens toe 'sjairs erfrenten
of jyfrenten, of dair en boven, out dartig jair of dair
cn boven, dat een gehilict man is of weduwerjen als
dan die voirf. vyf man hoer eedt gedaan hebben te ha-
ren in maniere voirf., ende fy gehaart hebben, fo zei-
len die vyf gehaarde hoeren eedt doen, dat fy die ou-
der hebben van danig jaren of dair en boven , ende
gegoec fyn tot vyftig Rynfche guldens toe 's jairs erf-
renten of lyfrenten of dair en boven. Ende dan zei
men hebben vyfmutfen, alfe voir eikengehairdeneen
mutfe, ende elc van den gebaarden zei iyn mutiêfel-
ver houden. Ende dan zeilen die gemeen Gildebroe-
dei-s in elcke mutfe hoir hant fteken , cn ene bone in
hoire hant hebben, die men elc leveren zei -, ende fy
moegen die boen laten in 't heymelike in wat mutfe
fy willen: ende wie dan meeil bonenkrege, foudedie
Scepen van dien gilde weleo. Ende die vyf man , die
de haringe gedaan hadden, zeilen mede bonen om den
Scepen, en dit zei aldus al gefcicn eer men vorder ter
lotinge gaat : en ofter twee of drie mutlen even veel
bonen kregen,foo foude menfcriven diegelike namen
elcx in een cedelken, ende werpenfe in een mutfe, en
dan foude die outfte perfoen van den ouden Rade, die
de lote maken zeilen, in die mutfe taften, en een ce-
delken dair wt nemen , en die dan eerft wt quam,
foude die Scepen bliven, ende die oude Scepen, Rade
cn Oudermans, die de loten maken , en zeilen niet
mede bonen.

II.

Ende als dan die Scepen aldus gecoren is, fo zei
men voirt ter lotinge gaan, ende roepen voert fo lan-
ge, datter echter vyf lote wtgecomen zeilen wefen,
en dan zei men't loten echter laten ftaan : en die vyf
man, dair defe voirfz. ander vyf loten op gevallen zyn,
zeilen elx enen man haren tot Raden, in allen ichyn
als die vyf man tot den Scepen gedaan hadden , ende
zulcken eden, als oec om den Scepen tekiefengefciet
zyn: gefondert dat die gehaarde vol ftaan Zeilen tot
eenre goedinge van vier hondert Rynfche gulden eens,
of dair en boven, cn dan zeilen die gehaarde die mut-
(èn houden j en men zei bonen onder alle die Gilde-
broederen 5 gelyk men om den Scepen gedaan zei heb-
ben , cn welke twee mutien dan meeft bonen kregen,
foude die twee Rade van dien gilde bliven, en die eens
gehaart zyn , ende niet en werden , mach men wel
weder haren.

I I I.

Item, als dan die voirfz. twee Raden aldus gecoren
zyn, fel men voirt ter lotinge gaan, ende voirt roepen
icn eynde wt, ende die vyf man, dair die lefte vyflo-
///. Ditl,

«f

■il

tc op vallen, die dan onder den loten gebleve waren j
feilen haren elcs enen man tot Oudernsan , in allen ma-
nieren van eden en anders, als voir van den Scepenen
ende Raden gefciet wefen iel; behoudeliken, dat men
geen goet groten en fel, ende dair fel men dan wt bo-
nen twee Oudermans in manieren voirfz. Endewelkç
twee mutfen dan meeft bonen kregen, foude die Oii-
dermans bliven. I V.

Ende als dan die Scepen, Rade , ende Oudermans
aldus gecoren zyn, fel men terftont in den gilde, eer
men van der ftede fcheit, die Oudermans eden nabe-·
hoeren by den ouden Raden , die de loten gemaacc
feilen hebben. En als dan zei men die Scepen en Rade
op't Huys brengen by den ouden Scepen, Raden ende
Oudermans, ende by den nyen Oudermans, ende dan
feilen die oude Scepen ende Oudermans ofgaan, ende
die oude Raat fel bliven fitten, foo lange die nye Rade
gcccd feilen wefen, ende die nye Oudermans feilen
after op ter Ouderman huys gaan, en noemen alfe elk
Ouderman enen man wt hoeren gilde, diezy hem la-
ten duncken by hoeren ede gegoet te wefen tot vyftig
Ryn4che gulden toe 'sjairs lyfrenten of erfrenten, ol
daar en boven, out dartig jair of daar en boven, dac
een gehilict man is , of weduwer : ende dan fei-
len die vier·en twintig Oudermans famentlik loten,
mit vyf fonderlinge loten , ende die vyf man, dair
die vyf fonderlinge loten op vallen, feilen haeren en··
de noemen in *t heymelicke fonder beraac elcx enen
man uten voirfz. gehairden , of zy willen, oi ande-
re uten gemenen gilden , die hem nutte dair toe dun-
cken te wefen, dat Scepen, Raat, noch Ouderman
en is, gegoet tot vyftig Rynfche guldens toe'sjairs
lyfrenten of erfrenten, of dair en boven, dat een ge-
hilict man is of weduwer, ende out dartig jair, of dair
en boven na hoeren vyf finnen by hoeren ede. Ende
dair fel men d.p wt bonen twee Overite Oudermans,
en dat in manierai na befcreven. Te weten, men fel
tweereyfenbonen, alfe telken om enen Overften Ou-
derman : en als een die een Overften Ouderman uten vyf
gebaarden geboent ismitier meefter boen, foo fel men
dan uten anderen vier gebaarden , die niet geworden
en waren, nog enen Overften Ouderman bonen mitter
meefter boeii} ende die eerfte gecoren worde, foude
die woerde houden. Ende die lote feilen maken die
oude Overfte Oudermans. En als dan die twee Overfte
Oudermans aldus gecoren zyn, fel men fe op ter Ou-
derman huys halen, ende dair eden na behoeren voir
den gemenen Oudermans. Ende dan feilen die Overfte
Oüdermans ende gemene Oudermans van den Hijfe
gaan, ende niet weder te Rade comen.

Item, als die Scepen ende Rade op't Raathuysge-
brocht zyn , ende die Oudermans aftcr gegaan, fel
men die Rade op't Huys oec eden na behoeren, ende
dan onder hem vier-en twintigen loten mit vier fon-
derlinge loten. Ende die vier man, dair die vicrfon-
derlinge lote opvallen, fellén elcx fonder beraden enen
man haren uten Raden, endeniet wt hem fel ven, dair
men dan wt bonen fel twee Borgemcyfters mitter meef-
ter been. Ende om defe Borgemcyfters fel men tweç
reyfen bonen, alfe telken eenen Borgemey fter, in allen ■
manieren, als men om die Overfte Oudermans doen
fel, en voirfz. ftaat, en die eerfte gecoeren mittenboen
iel die woirdc houden, ende die vier , die de haringe
gedaan hebben, mogen wel mede bonen: dat gedaan,
lel die oude Raat ofgaan, ende niet weder in den Raat
comen ten wair dat zy t' anderen tiden over 't iaiï
dair gecoren werden.

V i.

Item, dic Borgemcyfters fel men alle drie maanden ,
tc weten, des dages eer men fyfc vercoept, vernycn
ende eenen ygeliken Raat mach men kiefen voir enen
Borgemeyfter, foo verre hy in der echtç gebocren is ·
^ code

-ocr page 86-

2242. VAN DE REGEERING ENi MAGISTRAAT

cnde wie cens Borgemeyfter geweeft heeft, en fel men
în dat felve jairniet weder kiefen tot enen Borgemeyf-
rer, mer als hy weder te Rade gecoren werd over't
jair, mach men wel weder Borgemeyfter kiefen.

V 1 I.

Item, twee broeders, noch de Vader raittenkynde
cn feilen niet te famen gecoren werden voir Scepen,
Raat, noch Oudermans: te weten , als yemant voir
Scepen, Rsat, of Ouderman gecoren is, foo en fel
men iinen vader, broeder, noch kynder nergentvor-
der kiefen mogen in dac jair, ende die Borgemeyfters
nochOverfte Oudermans en feilen malcander geenafter
zufters kynt, noch naarre maach wefen : cndeofhier
gebreck in viel, foo foude die gene, die eerfte geco-
ren worde, bliven, en die andere foude men verkielen.

V I I 1.

, Item , alle der Stat Officien, alfe Busmeyfiers, Vi-
▼e, Libelmeyfters, Koermeyfters, Heemraats, Ba-
gynmeyfters « eode voirt alle des Raaisampten, daar
men Rade toe fetten pleecht , dair fel men om loten
onder den Rade mit vyf (onderlinge loten. En wien
die vyf lote vallen, feilen alle die voirfz. ampteindcn
Rade geven dat jair wt durende; gefondert die Vive
cn feilen niet langer dueren, dan een haf jair j en dan
fel men fe weder op een nye verldefen mit vyf loten
in manieren voirfz., ende defe koer der officien fel al
cefchyen, eer men van den Hufe gaat. En of yemant
jBorgemeyiler gecoeren worde van den genen, die de
officien hadden, foo fel die Borgemeyfter zyn beveel
enen andere van den Rade overgeven j en die Biismey-
Hers werden, feilen mede Woeckermeyfters wefen;
en de Heemraats op ten Leckendyck feilen gegoet we-
fen, ten minften tot twee hoeve lants toe onder den
Leckendyck gelegen, die zynsfelfs zyn,fonder ferpel
of areelift.

I X.

Item, als dan die Raat geëed is, cnde die ampten
befet zyn, fel men die Scepen in den Radeoec eden,
cnde dan van den Huyfe gaan op't Hof, en dair den
eed doen, cnde niet weder op't Huyscomen te Rade,
tenzy dat zy dairgeeyfcht werden, om over den bloe-
de te fitten, ende anders niet.,

X»

Item, nyemanit en zei in den Rade fitten voir Sce-
pen, Raat, Overfte Ouderman ,of Ouderman, tenzy
geboeren borgers, of zy en hebben tien jair borger?
geweeft i ende men en zei niemant geboeren borger-
fcap geven.

X I.

Item, nyemant en zcl in den Rade fitten voir Scepen,
Raat,Overfte Ouderman,of Ouderman, die eeniger Hee·
ren ofVrouwen,Joncheerenofte Joncvrouwen Rade
zyn ,ampte van hem vueren, hoir clederen of covels dra-
gen , ten zy dat zy hoir Raatfcap en ampten opgefeyt
hebben, en hoir clederen laten liggen, en dat zeilen zy
den Rade te kennen gegeven hebben twe jair te voe-
ren, eer "men ze in den Rade kiefen mach, dat zy de
Raatfcap, ampten, ende clederen quyt zyn.

X I 1.

Item, of yemand te Rade quaam, die Heeren of
Vrouwen , Joncheeren ofte Joncvrouwen Rade ge-
weeft ware, die fouden zweeren binnen twee jaaren
nyemants Raat te werden, dan onfer Stat Raat.

XIII.

Itemnyemant en zcl hem weren gecoeren te wer-
den voir Scepen, Raat, Overfte Ouderman, of Ou-
derman, of tot officien, op tien kir uter Stat te wefen.

X I V.

. Item, en fullen geenre Geefteliker ofWeerliker
Heeren gefwoeren Rade, noch hoirgefwoeren ampt-
lude ter morgenfpraak comen, noch oec dat geen bor-
geren en zyn. Ende worde yemant eniger wtheem-
fêhex Heeren of Steden gefwoeren Rade, of gefwoe-
ren Amptlude, die fouden terftont als zy den ccd dc*
den, hoire borgerfchap quyt wefen.

liji

X V.

Item, nyemant en fel in den Rade gecorenwordefl
voir Scepen, Raat, Overfte Ouderman, ofte Ouder-
man , die le banne zyn, dair zy niet van in beroepen
en ftaan, en of yemant te banne quame, derwilen hi
Raat wair, alfe voirfz. is, die foude hem binnen veer-
tien dagen uten banne lofien, ofmenfouden verkiefen,
ende tien jair uten Rade bliven.

XVI.

Item, en zei men nyemant kiefen, voir O verfteOu·
dermans , tot Scepens, noch totten vier-en twintig
Raatsluden, zy cn zyn in der echten geboeren.

XVII.

Item, en felle gene manllachtigenoch die in open-
bare overfpuele zitten , in den Rade fitten voir Sce-
pen, Rade, Overfte Oudermans, noch Oudermans.
XVIII.

Item, en zei nyemant te lote gaan in zinen gilde,
hy en zy een borger twintig jair out, ende en hebbe
jair en dach borger geweeft, ende en wonemitzynrc
hoechfter weeren alfe wyf ende kynderen binnen on-
fer Stat, fonder ferpel ofte argelift,by enen koer van
vyftig pond, wtgefondert ende behoudeliken der over-
drachten van den molenairs, die in den boecke ftaat,
in hoirrc volcomenre machten te bliven , ende mede
behoudeliken dat die gene , die op des Gefticht flo^
ten woenen, ende die fonderlingevryhedevanderStat
hebben om hoerre weldaat willen, dat die wel te lo-·
te gaan mogen , mer niet in den Raat fitten voir Sce-
pen , ten zy dat zy binnen onfer Stadt mitter woen
comen. XIX.

Item, en feilen gene borgeren eniger Heeren ofte
Vrouwen, Joncheren of Joncvrouwen cleder dragen,
ten zy dat zy hoir brodige dagelixe dienres zyn, ofte
ren zy dat zy merckelike dienfte van den Heeren voer-
den , fonder ferpel of argelift, by enen koer van vyftig
pond , foo dicke dat gefciede. Ende defe Heeren
amptluden ende dienres en feilen nochtans in den Rade
niet fitten voir Scepen, Rade, Overfte Oudermans,
of Oudermans, tenzy dat zyeerft twe jair hoire dienfte
ende cleder quyt geweeft feilen hebben, datopenbair
en kenlic wair.

X X.

Item, wair enich man, die mit bede, myede ofte
gave, of mit runen of mit raden , ofte gelagen wt te
leggen onder enige Gildebroeders, ofte vordel te doen
in enigerhande manieren,by hem felven, ofby ande*
rcnperfonen, wyf of man, leecofpaap, enigen voir-
raat dede om in den Rade te comen voir Scepen, Ra-
de, Overfte Ouderman, of Ouderman , of yemanc
dair te brengen, die foude verboeren tien pond, ende
in tien jaren niet weder te Rade comen. Ende ofte
ymant in die gelage faten, die aldus wtgeleitworden,
cnde des terftont den Oudermans niet te kennen en ga-
ve , die foude occ eicx verboeren tien pont. Ende in
die eerfte morgenfprake, die in enigen van den gilden
gehouden fel werden , t'elcken als die nye Raat ge-
coeren fel wefen, feilen die Oudermans in allen gilden
eiken hoeren Gildebroeders byfonder by hoeren ede
vragen, of zy van enigen gelagen of vordele weten,
of vernomen hebben om yemant te Rade te cocren:
ende defe eerfte morgenlprake foude men bieden bi
enen ponde, dat men dan den brokigen terftontofha«
len fel; ende dan feilen die Oudermans nochtans vra-
gen den genen, die zy die ponde of halen, of zy van de-
len vordelen niet en weten by hoeren ede : niet min
feilen die Oudermans een ygelick in zincn gilde hier
jonderfoeck van doen, of ymant dusdanige vordele om
inden Rade te comen, gedaan hadde, of dattet ymant
geweten hadde .· ende of zy yemant hier in brokich
vinden, feilen zy den gcmenen Oudermans aanbren-
gen

-ocr page 87-

DER STAD VAN UTRECHT. J.BOEK. II.JIT. ij

gen binnen fes weken, na der ecriler morgcniprake
voirfz. Ende al en vonden zy niet, foo feilen zy noch-
tans coraenvoir de Oudermans, en geven'tdair ce ken-
nen, dat zy'c onderiiieck gedaan hebben, ende niet
gevonden en hebben. En t'enden den fes weken en fel-
Jen die Oudermans niet wt hoeren hufe gaan , ten zy
dat zy by hoeren ede defe aanbrcnginge doen willen ,
by enen koer van vyf-en twintig ponc.

XXI.

Item, Wrtir eenich man van Scepen, Raiden, Overfte
Oudermans, of Oudermans, die enige myede, giften ot
gave, ofte leninge van gelde of anders namen, ofyemant
van fynre wegen liete geven of nemen, of lenen hey-
melic of openbair in eniger manieren, dJr men 't ter
wairheyt vonde, om enigefaken te vorderen ofte hin-
deren onder den Scepen, Raden of gilden, die zei dat
geit dubbelt wedergeven, endeewelicutenRadewe-
fen voir Scepen, Rade, OverileOuderman of Ouder-
man , ende dair toe nochtans ftaan tot correétie der
gemecne gilden. Ende dit punt zei men wtgaen in al-
len manieren, als dit voirfz. punt van den vordel in
den Rade te comen inhput, ende dat in der felver
morgenfprake. XXII.

Item, die Scepen en zeilen hem geenrehande faken
onderwynden den Rade aandragende , dan alleen dat
den bloede anruert, mer hoir bank regieren, alft mit
rechte behoirt, bchoudelicken onfer Stat wilcoren en
overdrachten, gemaact in defen tegenwoirdigen jair
145j., ende noch inden gilden gemaact zeilen wor-
den , van weerden rewefcn ende te bliven.

X X 1 I I.

Item , die Raad en zei hem geenrehande faken on-
derwynden, dan 't ge welt te corrigeren endeonrede-
licheyt in den rechten ,der Stat zylen ende goeden te
vercopen ende wt te rechten,en voirt te houden ende
volgen fulke punten, als in den gilden in gemeenre mor-
gcniprake overdragen fyn in defen tegenwoirdigen jair
ï45f j en die noch in den gemenen gilden in der mor-
genlprake overdragen zeilen worden: en eenige brie-
ven, die aangefchreven zeilen worden, zeilen üie Bor-
ger meyilers ontfangcn ende opbreken by twe van den
Rade , ende voirt brengen terftont in den Rade van
iaftelike faken, ende voirt onder dieOudermans,ende
van anderen faken , die tot genen laften der gemeen-
ten en ftaan, inden Rade brengen,'teerftedie Raat na
gewoente op 't huys coemt, fo datter gene brieve
achter die kifte geworpen en zeilen werden, Cy en co-
men in't licht. X X I V.

Item, die Overfte en zeilen gene brieve opbreken
(Jie mede gefcreven worden an den Overfte Oudermans,
Oudermans, ofte gilden, dan by den genen dair fy me-
de anhouden, of die fy dair toe fcicken.

XXV.

Item, en zei die Raat genen borger vangen, die men
verborgen wil ende verborchtwert, rechts te plegen
na der Stat rechten, te beteren na grootheyc der mis-
daat, mer men felfe ter antwoirde bieden en vervolgen
alfe recht is , gefondert van opfetten moerdadeliken
faken ende ondaden , en die na onfer ftat wilcoren 't
lyf verboert hebben , ende dieven die men dryvendc
ende dragende vynt. Mer wairt fake dat yemant by
nachte ofte dage onfeedicheyc bedreve, die ibudcmen
wel vangen ende leggen mogen, ter tyt toe fy verborcht
zyn te beteren na grootheyt der misdaat.

XXV L

Item , dat die Raat geen oirloge annemen cn zei,
noch morgcngelt noch fcatiingc overgeven en zei,
noch geen zylen verfwaaren of verhogen en zei, noch
geen verdryften doen cn zei an Geeftliken nogte Weer-
iiken, noch yemant verdreven annemen en zei, noch
geen renten vercopen cn zei, dan by confentcdcr gc-
xhcenrc gilden. X X V I I.

Item, die 't lyf ycrboerï, eadc meo over rccht,€Q
///. DetL '

zcl geen coet verboeren mogen.

X X V II I.

Item, oiF enich borger wtreysde , dair hi te doen
hadde, ende belaft worde van der Stat wegen , dair
off zelfe die Stat vryen , ende brieve van behulp van
eevcn op ter Stat coft.

XXIX.

Item, en zei die Raat gene grote faken annemen ofT
overgeven mogen, dat der Stat ende Lande van Utrecht
gefien is tot oirlogen ofte laflien tccomen , dan by den
gemene gilden. Ende enige brieve , die hier comen ,
die iulke fwaricheyt begrepen hebben , dat den Rade
ende Oudermans dunct, datter gefien is oirloch offtc
komen, die brieve zei men pee in den gilden brengen,
om daar op raat te nemen,

XXX.

Item, ofFden Rade enige faken anquamen, die hem
te zwaar waren te berechten ,fo zeilen fy't den Overfte
Oudermans anbrengen mit eenre voirraam in fcrifte,
die 't voirt onder die gemeen Oudermans brengen zei-
len , om die Oudermans die faken te berechten, of fy
kunnen ende en kunnenzy's niet eens werden ofF be-
rechten, fo zei men onder die gilden in die gemeen
morgenfprake brengen.

XXXI.

Item,oflFenige faken vielen onder Scepen, Rade,of
Oudermans, die men niet eendrachtelike eens werden
cn conde, dair fonde men om bonen, ende fo mitter
meefter boen fceyden; ende wcs men fo mitter meeftc
deel van den bonen ovcrquaam, foude van weerden we-
fcn, ende dair foude men bi bliven, ende dair en fou-
de nyemant tegen zeggen ,op 't verboeren van tien ja-
ren uten Rade te wefcn voir Scepen , Raat, Overfte
Ouderman,of Ouderman.

X X X I Γ.

Item , zeilen die Oudermans hpir gilden regieren
ende mit nyemant van Heeren, Jonchccren, noch Ca-
pittelen ,offyemai5t anders te rnde gaan, dan mit hem
zeiven op hoir gewoenlike ftede : ende off fy ergenc
ontboden werden, dat die gemenen gilden niet en de-
den, daar en zouden fy niet comen : mer heeft yemant
yct te kennen te geven den gemeenen Oudermans, die
mogen dat te kennen geven den Overfte Oudermans,
ende die zellent den Oudermans voert aanbrengen.
Ende die Overfte Oudermans en zeilen mit nyemant tc
rade gaan, dan mitten gemenen Oudermans, gefon-
dert dat fy mede, ten gcneralcn Capittcl mitten Bor-
germeyfters gaan zeilen , ende daar ten beften raden.
Anders en zeilen fy nergcnt te rade gaan, dan boet-
fcappen an den Oudermans an ende pt tc dragen.

XXXIII.

Item , zo mogen die gilden morgenfprake houden
in hoeren gilden, fo dik hen dat gelieft van faken hoe-
ren gildenjanruerende, een ygelic op zyn oude gewoent-
likc ftede. Mer van andere faken, oec van wat faken
het zyn,daar op zelmen vergaderen op Sint JansKerchof,
Mer men zei op SintcJansKcrchoffgeengemeen mor·
genfpraaken houden buten haaftelicken lailen, Stat en-
de Land, ofFden gemenen gilden aanrurende » ten zy
dat twe gilden ten minften overcomen gemeen mor··
genfprake te hebben, cn als twee gilden, of meer dan
ovcrcoomen gemeen morgenfpraak tc hebben, fo zeilen
zy die fake den Overfte Oudermans tc kennen geven in
fcrifte, wair om fy die morgenfprake hebben willen, en
dan feilen die Overfte Oudermans terftont die morgen-
fprake laten leggen fonder vertrek j ende dani&ci men
die fake in den gilden brengen.

XXXIV.

Item, men'cn zei geen ccdeïen ,fcriftcn, nochfprâi·
ke in eenigen gilden lezen of brengen by ene koer van
tien pond, ten zy te voeren by den Overfte Oudermam
jewceft, ende van hem tldus in die morgenfprake ge-
wocht alfe Toirf. is.

l· Ζ XXXV.

-ocr page 88-

S4 VAN DE REGEERING EN MAGISTRAAT

XXXV.

Ende oftcr ecnige faken aldus of anders in die ge-
meen gilden in die morgenfprake gebrochc worden,
ofte quamen, die men niet eendrachcelike over een co-
men en kende , fo zeilen die gemeen Gildebroeders
daar om bónen onder malcanderen , een ygelic in fi-
nen gilde j ende wie dan meeft bonen krege, 'c fy dac
fchrifc, dat in den gilden by den Overfte Oüdermans
gebrocht wair, of die tegen raam, dair foude die ge-
meen Gildebroeders bi bliven j ende wie dair tegen
fcyde, fouden verboeren elxc vyf pond.

XXXVI.

Ende als dan die gemeen gilden aldus elcx hoir fake
eens geworden zyn , zeilen fy elcs hoir raam openen
den Overile Oudermans en gemenen Oudermans $ en
welke ramingen der gilden dan meeft gelyc gcfciet
zyn, dair zei 't mynredeel der gilden navolgen ende by
bliven, ende dat mede van weerden houden.

XXXVII.

Item, en zei men voirtaan niet meer geven voir ccn
Borgerfcap ende een gilde te famen dan vyf oude feil-
de, anderhalven Rynfchen gulden voii den feilt, be-
houdeliken den Stat dienres hoir rafoenin't gilde, alft
van outs geweeft heeft. En die vyf oude feilde zeilen
die Stat en gemene gilden te famen deylen half en half,
te weten die Stat die een helfte , dair de Stat Game-
rair mede begaan zei, en die gemene gilden oec , in
wat gilde het vcrfcheynt, d'ander helfte, dair der ge-
meente gilden Camerair mede begaan zei, die men
dair toe fetten zei. Ende defe Camerair zei hebben van
eiken nyen Gildebroedre vy fftuy vers uterbufle, des zei
hy wederomme vaft ftaan voir 't geit, en dat geld zei men
t'enden 's jairs deylen,dat in die gemeene buflc in des
Camerairs'handen komen zei in twaalf delen , aliê el-
Icen gilde evenveel, fo elk gilde even veeldienften doen
moet. Hier ynne fyn gefondert die gene , die te hants
hebben , die mogen die Borgerfcap winnen na der ou-
der gewoenten.

XXXVIII.

Item, onfer borgeren kynder, denenich gilde ange-
erft wert, mach verheergewaden 'c geit tot fyns
gilden behoef, in allen fchyn als't hier toe geweeft heeft.

XXXIX.

Item, onfegcboeren borgeren mogen 't gilde win-
nen, dat fy metter hant vueren , of dair fy in geren te
dienen ,om negen pond, ende dat geit zei oec comenin
die gemeen buiFe ter gemeenre gilden behoeiF, oec in
"Wat gilden het verfchynt.

X L.

Item, dat nu of namaals Gildebroeders waren, en-
de meer gilden gebruken wouden dan fy hadden, fei-
len die gilden winnen , oec om negen pond, dat in
die gemeen bufle comen zei.

X L I.

Item, alfo die gilden nu even fterck gemaect zyn,
als men naafte heeft kunnen ramen, ende men fe fo
geerne voirt houden foude, fo en zei men voirtan ge-
iien Gildebroeder annemen , oec van wat ampten hy
is, dat geen geboeren borger en is, fen zei gefcienin
't openbair voor die gemeen Oudermans: ende die ge-
meen Oudermans zeilen die Gildebroeders , dat geen
geboeren borgers en zyn, wyfen te dienen in't cranc-
Ite gilde , dat hy oec wel voeren zei mogen, of hy
wil, hoe wel 't geit in die gemeen bufle comen zei :
niet min zeilen fy hoir ampten doen mogen fonder geit
in der gilden, dat hy mitter hant vuert, ende anders
geen gilden vueren dan om 't geit te winnen : behou-
delike dat hy die Ordonancie van den gilde houden
zei ïf'dat hy voert mitter hant. Ende den gemene Ou-
dermans zei men alle jair 't getal der Gildebroeders
by eden overleveren by den ouden Oüdermans, in 't
eerfte als die nye Oudermansgecoren zyn, op datzy
weten mogen wat gilde hulpe van doen heeft ; ende dat
gilde geit zei comen in die gemeen bufle alfe voirf. is.

4'
li!

III
tli

lil

X L 1 I.

Item, geen Gildebroeder en zei meer dan enen dienflj
doen, te weten, hy zei dienenin*t gilde dat hy heeft,
of dair hy in gewyft word, ende anders nergent; en
alle overdrachten dair tegen merende zeilen of wefen,
behoudeliken anders enen ygelicken gilde hoir oude
Ordinancie in hoire volcomenre machten te bliven,
X L I I ï.

Item, en zei men genen nyen Heer annemen, hy
en zweert ons onverbrekelic te houden inonfen rech-
ten na ouden gewoenten} ende fonderlinge dat hy, noch
fyn Maarfchalken, of dienres, onfe borgeren of onder-
faten vangen noch fcatten en zeilen, ende mede defen
gildebrief ende overdraichten mit ons te houden.

X L I V.

Item, en fullen hem niet meer dan zes man van on-
fen borgeren of onderfaten te famen deden mogen,
noch geen borger en zei meer cleder geven yemant te
dragen, het fyn tabbert of covels, dan fynen dienres,
die hy dachlicx in finen cofte heeft, by enen koer van
vyf en twintig pond, ende die defè cleder namen en
droegen, fouden oec elcs verboeren tiçn pond.

X L V.

Item , fo zeilen die Oüdermans alle jair, 'c eerfte
die nye Raat gecoeren zei wefen, twe man uten Ou-
dermans fetten, die dan des eerften werckdages dair na
gaan zeilen alle die ftraten doer binnen onfer Stad tot
al den gefetten beckenflagers, om te befien of fy hem
nutte dair toe duncken wefen :ende mede ofterymant,
doot wair, of utcr buerten mitter woen gevaren wa*
ren; ende dair dus gebreck in wair, foude die twe Ou-
dermans verbeteren ende vervullen, alfo dar die buer·
ten over al beforcht zeilen wefen ; ende niemant en
zei hem weren beckenflager! te wefen, op 't verboeren
van vyftig pond. X L V I.

Item in defe manieren zei men die twee Camerairs en
den Schutmeyfter wter gemeente kiefen, als die Came-
raars en dieScutmeyfterofgaandienufyn} als hoir vier
jair om comen zeilen, fo zeilen die gemeen Oüdermans
te famen comen op een ftede op Sinte Pouwels avonc
converfio, eer die voirf. vier jaren, dair nu Camerairs
offzyn, wrgaan ; ende dair zeilen dan wc eiken gil-
de die twe Oudermans te famen gaan, ende haren te
famen enen man tot Camerairs wt hoerengilde, of wc
anderen gilden die hem dair nutte toe dunckt te wefen ,
dat Scepen, Raat, noch Ouderman en is, ende men
mach wel haaren die Camerair die ofgaan zeilen. En
als dan die Oudermans in al den twaalf gilden elcs enen
man gehaart hebben, fo fel men bonen onder den Ou-
dermans uten voirfz. twaalf gebaarden eerft enen man
mitter meefter boen, dat die Overfte Camerair wefen
zei ; dan zei men wederomme bonen uten elf gehaar*
den, die niet geworden en waren, enen toe man enen
leger Camcraar. Ende dan foude men noch weder bo-
nen uten tien gebaarden, die dan noch niet geworden
waren, mitter meefter boen enen Schutmeyfter ; en
defe twe Cameraars ende Schutmeyfter fouden dan Ca-
meraarsen Schutmeyfter bliven drie jair lang. En t'enden
den drie jaren, altoos op Sinte Pouwels avond voirf. eer
d'oude Camerairs ofgaan,zelmenfeverkiefen in manie-
ren voirf. ende fo voirt van drie jair tot drie jaren ; en
men magfe altoes wel weder kiefen die ofgaan zeilen,
ende Camerairs geweeft zeilen hebben.

X L V I I.

Item, wair't fake, dat enich van den Scepen, Ril-
den, of Oüdermans in hoirre tyt ftorvevoirSt.Jacob,
die foude men verkiefen in fuiken fchyn, als zy gecoe-
ren zyn, ende niet na St. Jacob verkiefen. En wair
enich Camerair of Schutmeyfter, die binnen zynre ge-
fetter tyt ftorve, foo fouden die vriende in des dodeö
ftede enen anderen fetten, by goetduncken des Oü-
dermans, die dair bequaam toe wair dat jair wc te ver*

wa·

' I

-ocr page 89-

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK. IL TIT.

waren, dair de Camerair in geftorven wair , tner te-
gen 't naafte jair foude men enen anderen Camerair in
der ftcde kielen, in manieren voirfz.

X L V I I I.

Item, die gemeen Oudermans feilen die Scepen en
Rade corrigieren, by goetduncken der gcmecnrc gil-
den , of zy niet en deden in den rechten, of hoeren
bevele dat zy fculdich waren te doennagroetheyt der
faken, na dat die fiken in hoir felven gelegen wair;
te wcicn, te befien ofter wille in gebefichc wair ofte
niet. Ende wair oec't fake , dat yemant Scepen of
Rade buten hoeren fculden ran wanrechtinge beclaach-
dc of befaamde, die dager foude ftaan tet zware cor-
rcótie der Oudermans , ende gemene gilden voirfz. En

of die Oüdermans niet en deden dat zy fculdich waren -------

te doen, dat foude ftaan tot corredie der gemeenrc|gildebrief,
gilden.

^ X L ï X.

Item, wair't fake, datter tot eniger tyt enige ver-
gaderinge of toeloep geviele, ende dan ymant kryfch
of roep maakte om yemant op die poerte te hebben,
die daar kryfch of roep maakte of dede, die foude ter-
ilont mede op die poerte gaan, ende dien manbefpre-
ken, ende van der poerte niet komen, zy en hadden
beteringe gedaan den gilden, en den genen die zy op-
geroepen hadden , foo verre hy buten fculden opge-
roepen wair, ende anders en fel men nyemant oproe-
pen : mer heeft yemant yet te feggen op ten anderen,
die mach't fueken dair'c mie recht behoirt. :

Item, ofter enige vergaderinge of toeloep mit bec-
kenilage, clockenflage of anders geviel binnen onfer
Stat, foo en foude dair nyemant toeloepen gewapent
of ongewapent, dan onfe borgeren en onderlaten byn-
nen onfer Stat ende Stat vryheden woenachtig, op
verboeren van hoeren live : te weten , alle vreemde
die binnen onfer Stat en Stat vryheden niet woenach-
tig en zyn, feilen ongewapentbynnenhoer herbergen
bliven, ten ware of die gemeen Oudermans eendrach-
telic yemant by hen baden te comen ofte ontboden,
dat die dan comen mochten by den gilden fonder
verboer.

L ï I.

Item, foo een beckenflach geordineert is, foo mo-
gen en feilen die gefettebeckenilagersdatbeckenflaan 'gefcheyden. In kennillb
alfoo dick als van node is fonder verboeren , tot wat onfer Stat groote zegel

L. ' den gemenen gilden, in defen tegenwoordige jair van

Item, wair't fake, datter enige vergaderinge ofte i45f 5 ende noch by den gemenen gilden overdragen
oploep geviel, of dat die gemene gilden mit morgen- feilen werden , ende den goeden ouden punten, die
fpraken of anders by een vergaderden, en dat yemant ' voirtyts overdragen zyn, eide men alle in een boeck
"in dien vergaderinge vechtelick maacte ofte yemant befcriven fel, ende confirmeren by den gilden, dair
dreychde, die foude verboeren vyftig fteensin die ge- elc gilde een copie van hebben fel. En hier mede feilen
meen bufte. " j anders alle des Raits voir overdrachten den gemenen

L 1. gilden aandragende voir den jair i^ff gemaact ende

overdragen, of en doet wefen. Ende wair *t fake, dac
ymant tegen defe overdrachten ruende, ryede,ofom
arbeyde, om die in enigen punten buten den geme-
nen gilden te niete te doen , die foude verboeren hon-
dert Beyerfche guldens tot gemeente gilden behoef,
die men nyemant verdragen en fel. Ende wair 't fa-
ke, dat yemant oploep ende vergaderinge maacte, om
mit machte gewapenderhant tegen dele overdrachten
in enigen punten te doen, ofdiete breken, of oploep
tegen den gemenen gilden maacte, dat foude men rech-
ten mittenlweerde an horen live. Ende men en fel
geen nye Gildebroederen annemen, zy en feilen fwe-
ren, defe overdrachte te houden ende helpen houden.
Allen argelift in allen ende eiken punte byfonder wt-
T_ 1 hebben wy

an defen brief doen han-

tyden hem dataencoempt by waaraftigengeruchte,of gen en gehangen. Ende om die meere oirconde op
dattet hem aangebrocht wert by geachtigen perfonen. dat hem namaals nyemant van onfe gilden wc defer
Ende dies dan niet en iloege, foude ftaan tot zwaare overdrachten fonderen of fcheyden en fel mogen, foo

correöien der gemeenre gilden.

L I r L

Item, foo en feilen die vier-en twintig Raden, die
Camerairs, noch die Schutmeyfter, gene fyfc copen,
noch onfer Stat goeden gebrukcn , noch vennotfcap
dair an hebben, noch dair an winnen ofte verliefen,

hebben wy gemene gilden elcx ons gilden fegel me-
de an defen brief gehangen. Defer brieve zyn meer
alleens fprekende. Gegeven ende gemaact in 't jair
ons Heeren i4ff, des manendages na den heyligen
Palmdage.

XXYll. GILDEBRIEF, als vôore», van den jare MCCCCLFL des Vrydags na Sf, Si*

mon en 'Judée dag Jpqjfolen.
'y Borgermeyfters, Scepenen, Raiden,

Overtte Oudermans, en gemeyneOu-
dermans van den ouden Raide ende van
den nywen, ende wy gemeyne ghilden
der Stat van Utrecht maken cond en kenlic allen lu-
den, dat wy om ons ende onfe Sttd in ruften ende in
vreden te houden, eendrachtelike ende mie gueden be

Wy Borgermeyfters, Scepenen, Raiden, alio alfe hier na befcreven ftaan, ewelikevtft ende gei
Overtte Oudermans, en gemeyneOu- ftade ende onverbrekelike houden zeilen ende willen,
dermans van den ouden Raide ende van ten wair dat wy namaals eens beten te raide worden.
Hpn nvwen. ende wvirempvnrohilden J^

In den yerft, dat als men in den gilden Oudernian«
ne kiefen zei, fo zeilen die Oudermannen, die daar tc·
genwordich zyn, elc in zynen gilde alle hoer Gilde·
wdc over een gedragen zyn, dat wy alle dcfepunteo» brocdçr dair doen comen by eenre pene vm enen pon·

L I dci

by't verboeren van vyftig Beyerfe guldens in die gc»
meen buiîè, alfoo dicke als zy't verbraken.

L I V.

leem, wair't faken , dat enige broeken verboert
worden, dat an 't lyfniet en ginge, van den punten die
in defen brieve op geit te verboeren befcreven ftaan,
foude men wtrechten by den Oudermans totter ge-
meenre gilden behoef in die bufle , oec in wat gilden
die broeken verfchynen.

L V.

Item, foo fel men op St. Jans Kerckhof tot ewi-
gen dagen durende, vier gemene morgenfpraken alle
jair heb^ben, te weten , t'elken des eerften werkeda-
ges na dat onfer Stat iyfen vercoft wefen feilen : ende
dair fel men dan lefen een ygelic in zinen gilde den
, on dat den gemenen Gildebroederen dac
nhouden des briefs in*t hoeft blive, om een yegelic
hem dair na te rechten.

Ende want wy Borgemeyfteren, Raden ,Overfte Ou-
dermans, gemeen Oudermans ende gemene gilden de-·
fc overdrachte houden willen, ende gehouden willen
hebben tot ewigen dagen , ten zy dat wy mit eenre
geraeenre morgenfprake van allen gilden eens beters te
rade worden , foe hebben wy geloeft ende geloven
eicx den anderen by onfen eden , die wy elcx van
ons eeloeft ende gefwoeren hebben, loven ende fviee-
ren defe overdrachte te houden, ende malcanderen
dair inne te ftiven ende te ftercken, ende mede in al-
len punten ende overdrachten, die overdragenzynby

-ocr page 90-

VAN DE regeering EN MAGISTRAAT

Sé

de, ende die niet te laten. Ende die Oudermannezei-
len zonder voerraat by hoeren eede fonder argelift on-
der die mene Gildebroederen, die volle Gildebroeders
zyn , eyn jair ende dach t'Utrechc borgers gcweeft
hebben, ende twyntig jair out zyn of meer, ende in
den gilde gaan ende waken, eiken gildebroedcr, die
daircoempt, eyn lot makcci. Ende Scepen, Rait,
noch Oudermanne en zeilen niet mede loren noch lot
hebben, om dat Scepen, en Rait mit den Oudermanneelc
in hoeren gilde, die volle Gildebroeders zyn , die la-
te mede maken zeilen, en onder die loten zeilen we-
zen vyf zonderlinge lote ende niet meer. En die vyf
manne, daar die vyf zonderlinghe lote op vallen, zei-
len zweren ren heyligen, dat ïy des niet laten en fei-
len, om lieve noch om leede, noch om gheenrehande
zaken fy en zeilen al te hant fonder argelift niet wt
hem zeiven , maer wt hoeren anderen vollen Gilde-
broederen , die na der Stade coer in der Stadt Rade
wefen moigen, eendrachtelike of drie van hem vyve,
of zy niet al over een en droigen , twe Oudermanne
kielen,die fy vermoeden bi hoeren eede ,dat der Stad van
Utrecht,hoeren gilde,enthen menen ghilden van U-
trecht nutte ende oerbaarlike fyn , in dien manieren ,
dat die Vive hem in hoeren coer mit niemant beraden
en zeilen, anders dan mit hem felven; ende alfelyge-
coeren hebben, foe zeilen zy die nye Oudermanne al
techte voert, zonder runen of raden mit hem of mit
anders ymant,in der Stadt Rade prefentieren daar te
zweren , ende dien Raac te kieien, alfe gewoentlic
is 5 dat is te verftaan van eiker wake twe Raitsmanne,
en d'ander twee Raitsmanne dair en boven, die zeilen
ly nemen wt den gilden by hoeren eede, die hem
dunkt, dat der Stadt nutte zyn, ende oerbaarlike, en
den menen gilden.

I I.

Ende vier ende twyntich Raitsmanne aliê die gcco-
ren zyn, zeilen kiefen twalef Scepenen , alfo aliê die
©ude gildebrief inhoud.

III.

Wair enich man , die mie bede of mit miede, off
mît runen, of mit raden, in enigerhande manieren fel-
ve, of mit anderen perfonen, wy f of man, leec of paap,
cnighe voirraat dede, dair in defe Ouderman, Raat en
Scepen, O verfte Oudermanne,of Borgermeyfters te kie-
fen teghens die manieren dievoirgefcrevenis, ende die
Rade van der Stad dat ter waarheyc vonde, die ver-
boerde tyen pont. Ende die tyen pont foude hy voir
die clocke brengen aan hemde ende aan broicke, of
jair en dach wter Stadt wezen, ende ene mile van der
Stadt.

I I I.

Ende ib wat man dan enich ferpel of onrekelike
dinghe iri defe lotinghe dede , ende die Raat van der
Stadt dat ter waarheyc vonde, die foudc ewelike uter
Stadt Rade wefen.

Ende en zei gheen man Ouderman wefen hy en fy
volle Gildebroeder , of hy en voere dat gilde mitter
hant, of hy en heb 't ghevoert, of ten fy hem aange-
crft van fynen ouders, die 't ghevoert hebben, of ten
fy hem aangeboeren.

V I.

. Voert als men die Overite Oudermanne kiezen zei,

'Sii

Κ
bi·.

XXVllI. OVERDRACHT en Ordonnantie,

PauU converfio j

Defe nabefchrevcn Ordinantie ende' Overdracht
is gemaickt, ende overdragen by den Raide,
out ende nye, eendrachtelyk om rufte ende
vrede binnen onfer Stad ende Stads Raide te
hóuden, ende beghint aldus.

Defe nabeffchreven punten zyn yerft gheraympt om
tüfte ende vrede binnen qnfer Swd ondcriingen te hou-
fo zeilen die oude Overfte Oudermanne maken twee
en viertich lote, ende dair zeilen vyf fonderlinee lote
onder wefen ·, ende die vyf manne, daar die vyflonder-
linghe opvallen, zeilen kiefen twee Overfte Ouder-
manne wt die viertien hoeftgilden , ende niet wt hem
zeiven , die hem duncken by hoeren eede, dat der
Stade en then menen gilden nutte ende oerbaarlike zyn.
Ende fo waar die drie gaan, zeilen die twe volgen.

Î ;

φι

if Ι

ί:
é
•il !l

ι
à

ifi
'τ

li
H,
îm

V 1 1.

Ende voert fo ende zeilen geen Borgermcyfters of
Overfte Oudermanne weder comen in die ftoel, daar
hy nu in is, of elc in des anders ftoel, eer in 't vier-
de jaar.

VIII.

Ende voert fo en zeilen die Oudermanne gheen Gil-
debroeder ontfaan, die'c gilde niet voeren en willen
mitter hant, ten fy by den ghemenen Oudermannen.

Item, in defer manieren zei men die twee Came-
raars ende den Scutmeyfter wter gemeente kiefen:
als die Cameraars ende Scutmeyfter afgaan , die nu
zyn, als hoir vier jair, dair'c jair i^yf. 't eerfte van
was, ornme comen zeilen, fo zeilen die gemene Ou-
dermans te famen comen op een ftede op Sinte Pou-·
wels avont converfio, eer die voergef. vier jair, daar
nu Cameraars of zyn, wtgaan : ende daar zeilen dan
wt eiken gilde die twe Oudermans te famen gaan, en
haren t'famen enen man tot Cameraars wc horen gilde,
of wc anderen gilden, die hem daar nutte toe danckc
te wefen, dat Scepen, Raat, noch Oudermanen is, en
men mach wel haren, die Cameraars die ofgaan zei-
len. Ende als dan die Oudermans in allen gilden elcx
gilden Oudermans enen man gehaart hebben, fo fel men
bonen onder den gemenen Oudermans wten voerf. ge-
haarden eerft enen man mitter meefter boen, dat die
Overfte Cameraar wefen zei : dan zelmen wederom
bonen wten anderen gebaarden, die niet geworden en
waren, enen man tot enen leghen Camerair ; ende dan
zei men noch weder bonen wt den gebaarden, die dan
noch niet geworden en waren , mitter meefter boen
enen Scutmeyfter : ende defe twee Camerairs ende
Scutmeyfter zeilen dan Camerairs en Schutmeyfter zyn
drie jair, ende t'enden den drie jairen altoes op Sinte
Pouwels avont voirfchreve, eer die oude Cameraars
ofgaan, fel men fe verkiefen in manieren voerfchreven,
ende foo voert van drien jaren tot drien jaren ; ende
men machfe altoes wel weder kiefen , die ofgaen zei-
len , ende Cameraars geweéft zeilen hebben. Ende
waar eenich Cameraar of Scutmeyfter, die bynnen
fyn ghefetter tyt ftorve, foe fouden die vrienden in des
doden ftede enen anderen fetten by goetduncken der
Oudermans, die daar bequaam toe waar dat jaar wc te
verwaaren , daar die Cameraar in gheftorven waar;
maer tegen 't naafte jaar foude men enen anderen Ca-
meraar in der Stede kiefen in manieren voirfz.

Ende om dat wy Borgermeyfteren , Scepenen, Ra-
de, Overfte Oudermanne, endeghemeneOuderman-
ne van den ouden Raide en van den nywen, endewy
ghilden voerf. alle defe voerH punten vaft ende geftc-
de houden zeilen ende willen , alfo als hier voer bc-
fcreven ftaat, fo hebben wy defen brief befegelt mie
onfer Stadt groote zegel. Gegeven in 'c jair onsHee-
ren 145Ö., des Vrydages na Sinte Symon en Sinte Ju-
den dach Apoftelen.

rakende déformé van Regeer mg, desFrydags na
MCCCCLXIL

ncn"

den, by raide,guetduncken ende confente, dcreer-
weerdighen , geboertighen, vromen ende eerfamcn,
wyfen, Heere Ghysbrechts van Brederoide, Dom-
proifts t'Utrecht, en Proift van St. Donaes tot Brugge,
Heer Reynolts, Heer tot Brederoide, tot Vyanen,
ende Borchgrave t'Utrecht, Heer Jans van Montfocr-
dc, Hecre tot Haferswoude, Heer Henricxvan Cro-

-ocr page 91-

nenborch, Ridderen,Jans van Rynefle van Wulven,
cnde Jans van Oudewater, Schout t'Utrecht, Raiden
ons Ghenedichs Heere van Utrecht, Heer Jans
Proeys,Domdeken, HeerWillems van Montfoirde,
Proifts rot Oudemunfter, Heer Jans van Drakenborch,
Kanonicx der Kerke ten Dom t'Utrecht , Jacobs
Proeys, Jans van Amerongen, Borgemeyfters, Hen-
riex van Zulen van Nyvelt, Willems van Steenre,
Overfte Oudermannen van den Nyen Raide , Philips
van Groenevclt,Borgeineyfters, Jacobs van Ameron-
gen, Wouters van Katwyck, OveriteOudermans van
den Ouden Raide, Jans van Lichtenberch, Adriaans van
Lantscroen, Aelberts Proeys,Eerfts van Drakenborch,
Bartelmeus van Nyvelt,Henricx die Witte, Werners
Braam, Jacobs van Winfen , Dyrcx van Zulen van
Eemskerke, Mattheus Ghysberts-zoon , en Roelofs
die Kraan, Enge Raiden der Stad van Utrecht, en
daar na des vrydages na Converfion'S Pauli anno 14Ö1,
by den voirfchreven Borgemeyfteren, Overfte Ouder-
mans ende Engen Raiden in den Raide oud ende nye
ghebrocht, ende aldaar milten fdven Raiden ourcide
nye eendrachtelick overdragen , belieft , gheconlen-
teert ende onverbreekelyck gheboden te houden by
fulcken koeren , broeken ende verboeren, als die iêl·
ve punten innehouden ende begrepen hebben.

X·

In het yerftc fel men kyefen Scepenen ,Raide, Ou-
dermans, Borghemeyfters er)de Overite Oudermans,
als men haar roe ghedaan heeft.

II.

Item, en fel men van defer tytvoirt niemant dv^ân-
gen voir den Raide, of voir den Oudermans toteeni-
ghen ghebliven.

I I I.

Item, wair't faake, dat yemand voir zyne Schout
fwoere tot eeniger tyt, ende men bex^^fen konde, dat
hy qualyck geiwoeren hadde , dien ioude men zyne
twee vingeren of houwen, daar mede hy den eede ghe-
fwoercn hadde.

I V.

Item, feilen after defer tyt voirt afwefendie Vïve,
die BulÏèmeyilers van den Raide, cnde van den Ou-
dermans, cnde die Koermeyfters.

Item, feilen die vier Orerften in der tyt voirt meer
fetien in die ilede Van den Viven, terftont als zy Over-
flen ghekoren zyn, feftiengueder mannen 5 te weien,
tot elcken vierdel jaars vier mannen, als eynen Sche-
pen, eynen Rait, ende twee Oudermans, om den Rai-
de by te brengen alle quade daden , die binnen onfer
Stad ende Stads Vryheyt by daghe endeby nachtege-
fchien moegen , fonder ymand dair van voir hem te
bicden, of te doen bieden, ende dan fel die Raid daar
van flyten, ende die broeckige corrigeren naar inhoud
hairer ouder boecken} ende die voirlchrevevier man-
nen en feilen in ghenen hufen gaan om ymand te ver-
decken, dan in ftoven ende in openbaren bordelen.
Ende als defe voirfchrcve vier mannen ghekoren zyn,
fee feilen zy terftont in tieghenwoerdigheyt des Raits,
op ten Raiihuyfe haren eed daar toe doen, dat zy die
punten voirfchreve trouwelyck bewaren feilen, cnde
dat zy van niemant gheyn ghenot nemen en feilen,
kleyn noch groit, ineenigherwys,danhairengefetten
loon, ende hier voir fel men hem geven tot elcken
vierdel jaars elcken van den vier mannen vyf en twintig
ponden , en zy feilen by den felven eede den Raide
bybrijngen alle quade daden, die zy vernemen, 'tyerfte
die Raid St, na dien zy dat vernomen hebben. Ende
wair't fake, dat die voirfchreve vier mannen, ofte
cenigh van hem van den Overften in der tyt uyt der
Stad in der Stad dienft gefeynt worden, datfoude we-
fen op ten Stad coft. Ende die ghene , die ghekoren
fcUcn worden, süs voirlchrcvc it, en fclkn hem des
niet weren, by ewelyck uyt der Stadt Raide te wefen,
ende by eynerkoere van hondert ponden, totter Stad
behoef.

V r.

Item, feilen die vier Overften in der tyt terftont ali
zy ghekoren zyn, iètten acht goede mannen uytten
Raid} te weten, tot elcken vierdel jaar twee, die
den Sysmeyfteren pandinghe doen feilen van der Stad
fyfen, op die ghene daar zy gebreck aan hebben, en
daar voir feilen zy hebben van elcker pandinghe eene
pont, ende niet meer , erïde foo wes daar meer van
koempr, dat fel die'Stad hebben , ende des en feilen
die twee daar toe gheftelt, den Sysmeyfteren niet wey-
geren,a1szy ^an hem gheeyfchc werden by haren eede,
dien zy hier op doen feilen.

V I I.

Item, feilen die twee Overfte Stad knapen uytpan-
den alle wil koren, die tot defer tyt toe gefchiet zyn ,
voir den Raide ende voir den Oudermans, ende feilen
oick uytpanden alle wilkoren, die ghefchien feilen in
toekomenden tyden, voir den Raide ende voir den
Oudermans.

V I I 1.

Item, feilen die twee Overfte Stad knapen alle ver··
feten bode uytpanden tot eynen ponde toe, ende dat
feilen zy den broekigen yerft afhalen ende felve heb-
ben , ende foe wes ponde daar vorder af verfchynen oi
komen feilen, die lellen zy uytpanden ende halen toc
Stad behoef, ende doen daar reckeninge van tot eiker
vierdel jaars, als die Kameraar reekent,in tegenwoir-
digheyt des Raits, endeder Oudermans, op ten Raid-
huyie, ende hier inne en feilen zy niemand vericho-
nen, cnde zy feilen alle jaar als die Rait yerft gheftaU
lieert is, haren eede doen dit voorfz. te houden, byey·
nen koer van vyftig ponden.

I X.

Item, fel men die vechtkoeren mitten fteen nuvoirc
meer opfetten, en vercopen toc elcken vierdel jaars,
als men der Stads fyfen vercoept openbaarlyck op ten
Raidhuys, cnde foe wie dan die koeren ende fteen co-·
pen, ende verborghen ghelyck der Stad fyfen, die
feilen alle die ghenen , die zy broeckigh vernemen,
voir die twee lecge Kameraars doen bieden op eynen
mancndagh, mit hoeren bewyfen ende befcheyden,
dat zy daar van hebben, ende die Kameraars feilen als
dan al aliulck bewys ende bcfcheyc, als zy vynden,
horen, ende dat den Raide bybrengen by haren eeden ,
die ly hier op doen feilen , ende dan jfel die Raid die
koren ende fteen flyten naar ghelegentheyt der &ken,
ende als zy gheflcten zyn, foefcllendie twee Overfte
Stad knapen mitten Borgemeyfteren, die koeren ende
fteen uytpanden als der Stad fyfen j ende hier voir fel··
len die twee knapen elcx hebben van elcken perfoen
dien zy panden, vyf ituyvers^ ende die twee Kamc*
raars voirfchreve, elcx 's jaars twee en vyftig ponden.

Item , alle andere broiken, die die Raid ileyt rotter
Stad behoef, iellen die twee Kameraars Jmkten kna-
pen voirfchreven uytpanden totter Stad twfaoei, als men
der Stad guede pleecht te panden.

X I.

Item, ibo wie den anderen voir den Raide van gh««
welt befpreckt, diefèl zyn lyf daar tegens fetten, en
men fel ze beydeop Sinte Catharynen poorte in eynen
ftock by malkanderen leggen , ende foo wie dan van
hem beyden in den onrechte valt , dat fel mco ICCll·'
ten mitten fweerde aan fyn lyf.

X I 1.

Item, waar ymand die boven pandinge ende beièt-
tinge eenigh goet wegvoerde, ende hy daar van v^ir
den Raide bckkagt wort, ende die Pander dat gich-
te, als recht was, dat fel men rechten mitten fweer*
dc sian fyn lyf.

leem y

«r

der stad van utrecht. l BOEK. II. TIT.

-ocr page 92-

88 VAN DE REGEERING EN MAGISTRAAT

dede om te Raide te komen, of ymand daar te bren-
gen, dat fal men aan hem rechten na inhoudt der over-
drachten des Raidts oudt ende nye, voirtyts overdra-
gen, ende daar toe zei die ghene,diedenvoirraitghe-
daan hadde, ewelyck uyt der Stadt Raide wefen.

XV.

Item, ymant, die in den Raide fate ende eenigen
rait melde, of in eenigherwys voirtfeyde , die foude
ewelyck uyt der Stadt Raide wefen.

Ïn den yerfl:cn,airoedat overdraghen wert,dat ipen
after die tyt voirt niemandt tot eenighcn' gfeebli·
ven dwingen en foude , hier op is verklaart by
den feiven Raide,outennywe, dat men in faken
/ van-'sRaidts béwynde wefende, niemandr.eenichs ghe·
blyfs vergen en fel : te weten in geweltelyke faken,
alfe die ymandt fyn goet over pandinge ende befettin-
ge wegh voerde j die tegens wille des Landtheere ee-
uigh goet gebruyckte , als fyne huyrjaren uyt warenj
die ymandt hinder ofte crot dede in gebruykinge fyns
erfs buten onfer Stad gelegen , na den huerjarenj inj
dtefliken faken, in moerdadelycken faken, in ondaf-
ten, in ontamelycken dingen, woirden ofte wercken,
in valfchelyken faken, in onfe Stadt faken , van wil-
koeren aan 's Raidts handt gedaan , van onfedigheyt
ende onheufcher wandelinge, ende diergelycken.

I I.

Item, fullen die Oudermans oick in faecken van ha-
ren bewynde wefende, niemandt eenich gebliefs ver-
gen : te weten , van huyshuere, van verdient loon,
"van vorwerden binnen jaars en fes weeckenghemaickc,
van coep om ghereyc geit, ende van verdreyden ghe-
lagen.

I I I.

Item ; in allen deiên punten fullen die Raide ende
Oudermans recht doen, en anders in ghenen punten.
^ ^ ■ . . IV..

Item, op dat punt van den Viven is verklaart ende
geordineert voir het befte, dat men after defe tyt voirt
weder kyefen zei fes guede mannen tot Vive,als van
outs ghewoenlyck is geweeft 5 te weten, dat onfe
Overiten terftont als fy gekoren zyn,naderghewoen-
te kyefen feilen twaalfguedc mannen, dyer feiïeVive
wezen zeilen van onfen Vrouwen dagh te Lichtmiife
tot Sinte Jacobs dagh toe, ende die ander fefle feilen
dan voir uyt Vive wefen : maar alle defe Vive feilen
hare officie doen na innehout der overdracht, daar op

Ι'ιί ίί

Item , foe wie van defer tyt voirt cynige voirraat ___

XXIX, VERKLXÂXWG ΐϊ^ Overdracht, ontrent ΡanUconverfmis MCCCCLXlK

defe verklaringe ende ordinantie ghemaackt is.

' Item, verklaart ende gheordineertopdie tweepun-
ten van der pandinge, die by dertweenOverile Stadt
knapen gheichien foude, alfoe dat die felve twee Stad
knapen alle wilkoeren ende verfchenen bode , na in-
houdt der twee punten uytpanden feilen binnen onfe
Stadt ende Stadts Vryheyt, ende hyer van feilen fy
hebben voir haren loon van allen ponden, die iypan-
den totter Stadt behoef, den vierden penningh, ende
die Stadt fal hebben drie penningen, ende voirt feilen
fy doen, als die felve twee punten innehoudcn,

V 1.

Item, feilen die leege knapen alle verferen bode en
wilkoeren, die buyten onfer Stads Vryheyt gefchien,
uytpanden, tot vyf ponden toe ende niet hoger, toe
hoirs felfs oirbair, ende daar affellenfy hem ielveklee-
den mitter Stadts kledinge , als tabbert ende covele.
Behoudelycken , dat fy ghenen pandinge ofte bode
doen en feilen , fy en hebben den Overften in der tyt:
wefende 5 die fake yerft te kennen gegeven.

V I I·

Item I overdragen die Raide oudt ende ny we,, dac
men van de/èr^c voirt alle \villekoeren, die gefchien
feilen voir denRaide, doen zei voir twee van denRai-
de ende der Stadt Clercq, ende die zal die Clercq dan
in der Stadt boeck fchryven, daar voorhy hebben zei
eene boddrager, ende desghelycx zei men doen voor
den Oudermans van alle wilkoeren aldaar gefchieden-
de, ende die knapen hoog ende leege voirfz. en zeilen
ghene willekoeren uytpanden, fy en hebben die wil-
lekoeren uytter Stadt boeck, ofte uyt der Oudermans
boeck onder der Glercken handen.

VIII.

Item, overdragen die Raide, oudt ende nywe , dat
ghene man ofte wyf voir der Schout ende Schepenen
malkanderen eenige guede maken en zeilen , dan lyf-
tocht alleen, na innehout der Schepenen boeck.

XIII.

Itéra, waar ymant die enich oiiièr borgeren , of
onderzaten, Gheeftelyc of Weerlyc, lant gebruycce,
boven zynen jaartal der pachtinge , ofte voerwerde,
die hy dair an hadde, ende dair of voér denRaide be-
daagc worde, ende die Raie dat ter v/aarheyt alfoevon-
de^ dat zei toen rechten mitten zweerde aan zyn lyf.

X I V.

XXX. overdracht , dat die in dit jaar Borgmeefierof Overfie Ouderman gekoren word ^

niet voor in het achtfle jaar daar aan volgende, weder gekoren mag
worden j des dingsdags na FauM converfio MCCCCLXF.

lifc

worden, dat die niet weder in den Overften ftoel ko-
men zeilen, eer in 't achtfte jaar daar naaft volgende,
gelyk dat plag te wefen in 't vierde jaar , ende zoo
voert jaarlyks. Ende dit zei weien behoudeliken den
Gildenbrief in allen anden punten, en alle onfe oude
mvilegien, ende oude boeken en guede gewoente in
loere volcomen macht te bliven.

'il
tel

lÉlFi

Overdroegen die Raide, out en ny we, eendrach-
telic op het verbeteren van den gemenen
gilden, om ruft en vrede en eendrachtic-
heyt binnen onfer Stad ende onder onfen
gemeynen borgeren te houden j alfe dat zo wie op on-
Icr Vrouwen avont te LichtmiiÏè naiftcomendé Bor-
germeyfteren en Overfte Oudermans gecoren zeilen

XXXI. OVERDRACHT, waar by de voorfz. Overdracht vernietigt, en de voorgaande Gil·

dehrief geconfirmeert word t des faturdags na Catharina y MCCCCLXXIX.

ie Raide, out en nywe, met gemeyne morgen- acht jaren daar na in den Overften ftoel niet weder geko-
^ fprake van alle gilden, hebben overdragen, ren en foude werden, nedergeleyt en afgeftelt isj en
dat die O verdracht gemaakt in den jare van willen bliven by den Gildenbrief, ende dien in mach-
i46f. leftleden, alfe dat die gene, die in den te en weerde houden.
Overften ftoel op die tyd gecoren foude worden, binnen I

iOüüïT^UNTEN J tuffche» denB^op, en den Raad, Oud enNÏeu^·^ &c. ~omrufi en vrede,

gefloten in den jaare MCCCCLXXXIX» des maandags na ajfumtio^
' - nis Beata Firginis. , ^

• . ' . - ^ — -Om

I f/

-ocr page 93-

der stad VAN utrecht. Ί. SOEK 11. TIT.

«9

Om ruft cnde vrede binnen onfer Stad te on-
derïiouwTen, zyn defe punten ondergefcr.
ovcrcómcn ende belieft geweeft by onfen
genedigen Heere van Utrecht, den Rade
oüt ende nywcjden Oudermannen endc geicicten uten
Gilden.

Î.

In den yerftcn, zeilen die ghcne , die gezekerc fyn
geweeftjcndc oickdie niet gezekert en zyn geweeit,
rekeninge doen van fulck bewynt als zy gehad hebben
van 'c mergengek, van 't huysgelt ,ende van 't wcfenj
van der orSerhouwenilTe van der poerten.

i i.

Item, die Overfte Oudermans ende die Oudermans,
die men nu op onfer Vrouwen avont Nativitatis kie-
fenzel, en zeilen gheen regiment hebben, dan alleen
van hoeren vyf punten te beréchten after op ter Ou-
derman huys , endc hoer gilden, na wtwyfinge der
Oudermans'boek ; dan als men van Stat zaken fprekct,
zoe zeilen zy mede voer op ten Hufc zitten.
^ III.

Item, zoe zei men die Oudermans kiefen uren gil-
den na ouder gewoenten, ende die Oudermans zeilen
kiefen den Raat, te weten, wt elke gilde enen Raat of
twee Raden na oude heercomen } endc die Raat die
Sccpenen: behoudelick dat onfe genedich Heere mit-
ten vier Overite in der tyt die vier Ovcrlte fctten zei
op defe tyt,

IV.

Item I foe zeilen die kleyne Camerairs alle vieren-
deel jaars rekeninge doen van die dagelicfche coftçnj
den gemeynen Oudermans, ende die Oudermans zeilen
dat voert hoer gilden te kenneo geven,

Item, men fel gheen Heeren in der Stadt late ko-
men , dan op gcley na ouder gewoenten mitter doeken.

Item, die Overfte out ofte nyewe afcer defe tyt en
zeilen gheen Zyfen copen , noch part daar aan heb-
ben, noch daar aan winnen noch verliefen, ende die
Zysmeylters zeilen hoeren eedt der op doen, als fy die
zyfert b'efetten. Ende die hier brokich inne bevon-
den \^orden, zeilen verboeren honderc oude fcilde^
tottcr Stadt behóeft

V I I.

Item, foe en zei after onfer Vrouwen avont Nativi··
tatis toecomende gheen enge Haat wefen » dan alleen
Vàn die acht Overite in der tyt.

VIII.

Item j foe en zei after defe tyt nyemant die 'een deri
anderen belailen mit woerden noch mit wercken, noch
nyemant niet overieggen: ende waar yemant die daàr
boven yemant misdade , dan alleen mitten rechte,οί
yemanc yet overleyde ende niet toebrengen en con-
fte, dien foude men zwaarlike corrigeren tottes RaatS
goeddunken.

IX.

Item V foe zeilen alle weke twee Oudermans om*
gaan wegen dat broet tötten Backeren, na der rydin-
gen , die men ^otÏ Hazenberch daar van wtharigeri
zei: cnde waar daar yemant van den Oüdermans·, dié
daar toe gefcict ware, en niet om en ginck', die fou-
de verboeren een mud weyts , dat die Overite in der
tyt den armen deylen zeilen;

Item, foe zeilen die Overfte in der tyt aFtfer ohièr
Vrouwen avont voirg. weder zuivere covelen hebben
na ouder gewoenren , ende die zeilen zy dragen die
vier hoechty den, allé onfer Vrouwen dagen, al e Apo-
ftel dagen * cnde olie ilaiien i om die Stad der mede
te crco.

X I.

Item , mtn zei weder zïett om fpcellüdcn, als wy
hadden voer den oirloge, na ouder gewoente j om die
Stad daar mede te eren.

De punten boven gefcr. mit der drier Cameraren
rekeninge van hoeren aftcrwefen, een cedel van 't be-
Wys van den fculden van den yocoo Rynsgulden, een
cedel van den antwoirtdcrEcclefien op ten eyfch van
de Stadt, om te hulpen te comen van den after wefen,
worden in elck gilde gelcfcn-, in gemeenre mbrgen-
fpraack gehouden en vrydage naaftcomende.

Siet hier vm by Heda in vit. David. Epifcop
aangeïeekent beneden op Num. xxi ll.

In den yerften, zeilen daar wefen twaalf Sce^encn,
die altyt bliven zeilen, envier en twintig Raden,
die oick altyt bliven zeilen hoer leven lanck due-
rende, ten waar dat zy 't verbeurden, als men
na verclaren zei: welke twaalf Scepenen bewaren zei-
len die Scepenbanck na ouder gewoenten j ende die
twaalf Scepenen ende vier en twintig Raden zeilen be-
waren dat Raathuys te famen na ouder gewoente ,en
fy zeilen die Stad van Utrecht enen eedt doen, alsge-
woenlyc is, den Raat te heien ende ten Huys te co-
men ,aUe fiticldage zyn,by ponden cnde ede&c.

I I.

Item, foo zeilen die twaalf Scepenen twee en twee
Borgermeyfters wefen twee maant lanck, na den Ka-
lendier gerekent, cnde dat zei wefen een van denout-
ilen Scepenen en een van den joncften Scepenen, endc
dat zei foe voert omgaan van paar tot paren dat jaar
lanck durende , ende alfoe voert weder om gaan van
jaar tot jaar hoer leven lanck, ten waar dat zy 't mis-
bruycten, als men na vciclaren zei; ende dit zei aan·
gaan van een van den oudften Sccpcnen ende een van
den joncften % cnde alfoc voertaan.

I I I.

Item, tot alre tyt, als een Scepcn ofte Raat of»
livich wort, foe zeilen die veertig Mcentemannen w^-
dcr enen andere Scepcn ofte Raat in zyn ftede kic·
///. Deeh

XXXI IL RAMINGE, waar by een Erf-raad gmàinurt word ^ des donder dam na Bartok-

mei. MCCCCXCl. "" χ

p. 30f. en Ίgetn wy m^m bel infieïJen van etn Erf-raad hebhn

Λ.

fen. Ende als een Meenteman ftcrft of ofgefbt Wort,"
zei dat gilde, daar hy in was, enen ander in zyn ftc-
de kiefen. Ende defen Scepen ofte Raitsmw zei men
kiefen binnen den yerften atmaal.

1 V,

Item, foe zeilen daar wefen veertig Mcenteman-
nen,wt elke gilde twee goede mannert , welckc men
der toe ordineren zei, cnde die zeilen daar oick bliven
hoer leven lanck , ten waar datzy'c misbruycre, nis
men na verclaren zei. Ende defe Meentemannen cn
zeilen niet te rade comen, noch geen officie hebben,
dan zy zeilen vier werf'sjaars, als die Camerairs hoer
rekeningen döcn, óp tén Huiecömen. ÎEndc als daar
enige merkelike Zaken zyn,die Stat ofte Landéaangaar>|
ofte onfen gilden, fo zei men hem luden mede bieden
op ten Huicjende geven hem die zaken te kennen,
mer die Mecntcmannen en zeilen daar niét in fluten.
zy cn Zeilen dat ycrft in hoer gilden breftgen. Ende
die rekenmge van den Camerairs zeilen zy oick bin-
nen veertien dagen brengen in hoer gilden na dat die
gedaan zyn.

Item, foe lellen die twee ofgaandc Borgermeyftcri
mit vier van de outften Rade after fitten op dat Ou-
derman huys i twee werf ter weke na ouder gewocn.
ten, ende berechten van den vyf befcreven punten endc
anders niet) cnde dat zei omgaan van iwcc maande tot

M twee

-ocr page 94-

2250. VAN DE REGEERING ENi MAGISTRAAT

twee maanden; Endc wat zaken elck in Zyn tyt
aangenomen heeft, die zeilen zy binnen haar tyt eyn-
den , of waren 't alfulke zaken, dat zy^t niet wys
worden en konden, ibe zeilen zy 't voer op ten Hufe
breneeih

V Î.

Item , waar daar cenige ScepenenjRade ofte Meen-
temannen , die enige misbrukinge dedej te weten,
dat hy openbaar overfpul dede , openbaar woeckenaar
ofte voercoper waar, of die giften of gaven naam, om
onrecht te helpen ftercken, dootilagers waren, ofte
ban waren, ende fes weken te ban bleven ftaan nader
weet, die foude der en t'ende uten Rade wefen, en-
de daartoe ftaan tot 'sRaatscorredie,Oftedieenigeza-
ken dedc die een goet man fyn eer mede genomen
wort ^ dat men in der waarheyt alfoe bevonden had;
die foude verbueren fyn Scependom , Raatfchap oiF
Meentemanfchap , ende die en foude nimmermeer te
Rade comen ; ende die alfoe ofgefet waar, daar foude
men enen anderen goeden man weder in zyn ftedefet-
tcn, als voer verclaart ftaat.

V I ï.

item , daar en zei nyemant in den S.aât fittett ,ofte
Meenteman wefen , die tolnair is, baftart is,yemants
Heercn cledinge draacht , of die enigen Heeren ge-
zwoeren zyn, ofte ampten vueren van enigen Heeren,

VIII.

Item, zei men alle jaar in elke gilde kiefen op on·
fer Vrowen avont Nativitatis, twee Oudermans die haar
gilde regeren zeilen, ende zy zeilen alle jaar opSun-
te Pouwels avont kiefen drie Camerairs : welke Ca-
merairs men kiefen zei uten Rade , Meentemannen,
ofte op ter ftracen , ende v/ort daar yemant gecoren
uten Rade ofte Meentemannen , daar foude men we-
der enen anderen kiefen in zyn itede.

χχχΊν^

I X.

Item, die Scepenen oft» Radfi en zeilen gheen zy·
fcn copen 5 noch part noch deel daar aan hebben,
noch daar aan winnen noch verliefen, op 'c verboeren
elx van hondert outfcilde, ter Stat behoef alfoe dickc
als 't gefciede.

Item , foc zelleii die twaalf Scepenen fetten en or-
dineren alle ampten, die de Stat hoert te fetten ofteor·
dineren, na ouder gewoenten.

X I.

ïtera, waar daar yemant in den Rade die enige
ampten bevolen worden, ende hydie niet en bewaar-
de na der ordinantie der of gemaict, dat men ter waar-
heyt bevonde, die foude verbueren zyn Raatfcap, ais
voer verclaart ftaat, ende dat by difcretie des Raats.

XII.

Item, op onler Vrouwen avont Nativitatis alle jaar^
foe zeilen Borgermeyfters,Scepenen ende Rade hoer
fleutelen ende rekeningen ncderleggen op ter kiften
op dat Raathuys, end€ gaan t'huys. Ende die Meen-
temannen zeilen daar op ten Huife comen. Ende daar
en zei nyemant van den Rade weder co'men,hy enworc
weder van den Meentemannen gehaalt.

X 1 I 1.

Item, in elke gilde zei men haren vier Meentcmantt
nen , daar die twee of bliven zeilen : men zei makco
vyf loetCjdie haren zeilen vier mannen.

XIV.

Die twee Oudermannen zeilen ook haren tweeman*
nen, uten loten, uten gefcicten, of waar zy willen j
die twee gefcictezeilenoick desgelyxharen tweeman-·
nen, waar zy willen , maken acht mannen j daar zei
men vier Meentemannen uyt kièfen mitten boen al-
Icnken een teiFens.

GILDEBRIEF, waar by de voorgaande Gildebrief gecorrigeert word, dts Vrydagi

m^Bartholomei, CHCCCCXCL

deel hebben , noch der aan winnen noch vcrliefen en
zeilen.

I I.

item , " wanneer een Schepen ofte Raade oflivich
word, ioe zeilen die Meentemannen in zyn ftedeenen
andere kiefen. En als een Meenteman fterft of ofgefet
wort, zei dat gild, der hy in was i'enen anderen kiefen.

III.

Item, dat men voertaan mittet groet zegel niet ze-
gelen en zei dan by den Meentemannen.

GILDEBRIEF, bûkft en geconfenteert où onfer Vrouwen avond Nativitatis f
^ MCCCCXCIL

ie gilden hebben eendrachtelyck belieft , over-
gegeven > ende geconfentiert die Ordinantie
ende raminge van den Rade te ordineren, en
van den anderen punten , foe die t'famen in
den gilden gelefen zyn geweeft, als die boven gefcre-
ven ftaan, gefondert defe punten hier na volgende.

Overcomen by den Rade out endc nyeuwe wt aan-
brengçn van den gilden , dat die Rade ofte Scepenen
voertaan niet zyfen en zeilen, noch der aan part noch

XXXV.

Ifoe men overmits der verandering van den
Rade zekere punten, die men plach te hou-
den , noitlike veranderen ende verclaren moet j
foe is men overcomen by den Scepenen, Ra-
de en Meentemannen van defen punten nabefcreven
op ' t behagen van den gemenen gilden.

In den yerften, wes die Raat out ende nyewe te be-
rechten plach, dat zeilen Scepenen ende Rade voer-
taen berechten, buten die Meentemannen ; te weten
van zaken, dicdcnLande,Stat, ofte gilden niet en rue·
ren, of daar die gilden niet in benoemt en zyn, dan
die Raat zei alsdan geladen wefen by ponden en ede.

I I.

Item, alfoe na der tafelen gemaict anno 148p. op ten
Raithufe hangende, die acht Overfte denEngen Raat
plegen te weien , foe zeilen nu voertaan die twaalf I

Scepenen den Engen Raat wefen.

ί I I.

Item, foe zullen die twaalf Scepenen co velen hebben.'

IV.

Item, men zei voertaan' 'een yegeliken die betichiicht
worde te recht ftellen , ende eiken corrigeren na zyn
misdaat, fonder yemant meer te verdriven, behoudc·
lyck der Stat oude rechten.

V. . ^

Item, die Meentemannen zeilen hoeren gilden enen
eedt doen : en alle Gildebroeders zeilen hoeren Mccn<
temannen wederom enen eedt doen, den Meenteman*
nen te hulpe ftiven ende ftercken, die Ordinantie van
der verandcringe van den Rade te onderhouden foc die
gemaict is , ende dat men daar na noch toe.reforme-
ren ende verclaren mach,bygoetduncken der gilden.

i-'l

XXXVI. GILDEBRIEF, behelfendeeene verklaaring op den Gildebri^aangaande den Erf-raadt

van den jaare 1491., in datodes ïVoensdag na cjEgidii MCQCCXCll

1, ?

-s'^j·

-ocr page 95-

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK, IL· Τ17.

De nabefcrcvcverclaringeop ter Ordinancîcvan
de Erfrade ,gemaicc anno i4pi.leftleden des
vrydages na Bartoiomei, is van dcn Meenten
mannen gebracht voer den Rade, endevan
daar voert in allen gilden op huden, ende is belieft en
toegelaten van den gilden in manieren hier onder be-
fcrcven.

In den yerften, op *c punt van dat die twaalf Sce-
penen en vier en twintich Raden berechten fouden, is
verciaart, alfe dat die Borgermeyfters in der tyt die
zaken tuflchen partyen in hoer 'tyt den Rade aan-
gecomcn eynden zeilen binnen veertien dagen , na
dat zy ofgegaan zyn. Te weten dat zy die gefcicce
van den Rade totten zaken bevelen zeilen, dat zy die
zaken aanbrengen binnen dçr tyt voirfz. Ende indien
daarenich gebrek inviel, foelbude die gheen, daar 't
gebreck aan waar, daar na op terpoerten gaan, ende
daar bliven ter lyt toe die zaak geeyndt waar.

I I.

Item, op 't punt, of enich Scepen ofte Raat of-
livich of ofgefet worde , dat dan die veertig Meente
mannen weder enen anderen kiefen fouden &:c.is ver-
ciaart : alfe dat alsdan nyemant van den Meenteman-
ncn buten rcyfen en zei ter tyt toe die weder gecoren
is. Ende men zei dien Scepen ofte Raat moegen
kiefen op ter ordinantiën mitten felven Meentmannen,
die alsdan binnen der Stadt zyn : dan op onfer Vrou-
wen avont Nativitas foe zeilen alle die veertig Meente
mannen binnen der Stadt wefen , by *c verboeren van
vyf en twintich Beyers gulden die daar niet en waar,
fonder hem des te verdragen , ende daar toe tot cor-
redie van den Meentemannen , ter Meencemannen
bchoeff.

f III.

Item , of eenich meenteman tot enigen toecomen-
dentydenfterf,of by zynre gilde ofgefet wort,foczel
dat gilde, daar hy in waar, enen anderen Meenteman
in zy ne ftede kiefen : te weten, dat die twee Ouder-
manneelx enen goeden man haren zeilen, en der toe
zei men noch drie loeten maken, daar men om locten
zei, ende wie die loeten vallen , zeilen oick elx enen
goeden man kiefen, ende men zei foe wel mogen ha-
ren die Ouderman , ende die de loeten hadden, als
uter gemeenre gilden, ende dan zeilen die gemeen
Gildebroedcrs der om boenen : ende wie die meeite
boenen heeft zei Meenteman wefen.

I V.

Item, op't punt, als van den twee afgaande Bor-
gemeyiters mit vier van de outften Rade , die after
lïtten zeilen, van dat zy die zaken hem aangecomcn
binnen hoer tyt, eynden fouden, is verciaart , alfe dat
zy die zaken eynden zeilen binnen vyftien dagen na der
tyt zy ofgegaan zyn, of zy zeilen daar en t'enden op
die poert gaan, ende daar bliven ter tyt toe zy die faken
geeynd hebben.

Voert alle broeken, die after op ten Hufe gefleten
worden, zeilen gaan die twee deelen totter Stat tym-
iTieringe behoef, ende dat derde deel tot behoef des
gheens, die after fitten feilen.

V 1.

Item, als die Meentemannen op onfer Vrouwen
avont Nativitatis op ten Raathufegecomen zyn , foe
zeilen die Meentemannen die Scepenen ende Rade van
den yerften tot t-en leften elx byfonder zyn zake exa-
mineren. Ende foe wie van den ghenen ^ die geçxa-f
mineertwort, after kyns maach of zwager waar, ofte
naarder, die ibude daarom ofgaan , ter tyt toe , dat
gedaan waar. Behoudelyck die veertig Meenteman-
nen hoeren in weerden te houden na vermoegen der
Ordinantie.

XXXVII. BRIEF, li^'aar uyt blykt, dat de Erfraad weder ajgefchaft is, en verflaan, dat de verkiefinf
•weder zoudegefchieden j als van ouds, des vrydagsna iC/£gidü M CCCCXCllL

Alfoe men doer voernemen van den gilden ende .genadige Heer van Utrecht op 't Hof, en te verfprc·
van de gemeente den Erfraat zei laten beru- ken, hoe men den Raat kiefen en ordinceren zei,zyn
ften, en men den Raat weder kiezen zei na gefcict tot ten twee Borgemeyfters, te weten, Ernft
ouder gcwoenten j foe om tc gaan by onfc van Drakcnborch en Claas Janszoen, vier van 4coud-
//ƒ. D$eh ' M ζ fte

VII.

Item , of geboerde, dat die Meentemannen enigen
Scepen ofte Raatt'huys lieten , die zaak waarom dat
geiciet, zeilen die Meentemannen den Scepenen ende
Rade binnen acht dagen daar na bybrengen, ende die
zeilen dan voert wtrechten na vermoegen der Ordi·
nantie.

VIII.

Item, foe zeilen die gilde tot alre tyt hoeren koer
houden, die Meentemannen of en aan te zetten. Te
weten , waar 't faak dat zy 't misbruycte onder die
Meentemannen , na der Ordinantie die zaak waarom
zei men te kennen geven in dat gilde, dat die zaak
alfoe is om af te fetten, dat zei dat gild moegen doen
of laten. Ende waar 't zaak dat die Meentemannen oick
misbruyckten in hoer gilde, foe zei dat gilde dien Meen-
teman oick of moegen feiten, ende enen anderen na
der Ordinantie kiefen.

I X.

Item, op 't punt van dat men nyemant verdriven en
zei, behoudelyck der Stat oude rechten, is verciaart,
alfe waar het. zaack dat yemant na vermoogen der
Stat oude rechten die Stat verboden worde, by
flitinge of mitter doeken, daar en zei men gheen gra-
tie in doen moegen binnen jaars, ende der en t'enden
en zei men noch gheen gracy daar in doen moeghen,
dan by den Rade ende Meentemannen t'famen, ende
dat na gelegentheyt der zaken, ende anders nier.

Item, als'er enige faken tuflchen partyen van den
Rade, 't zy voer of after gefleten worden , die flt^
tingen zei men aftervolgen, ende niet weder ontfli-
ten moegen.

X I.

Item, waar daar yemant van den Scepenen, Rade of
Meentemannen, die enich gebrek creech by fiectenof
anderfins, foe dat hy n'iet wel nut en waar zyn ftede
te bewaren , daar foude men tot alre tyt enen ande-
ren goeden man in zyn ftede voer kiezen, na wtwyfin-
ge der Ordinantie. Behoudelyck dat men den ghenen,
die alfoeverÎGt worde,zynen wyngeven zei, alsofhy
noch in den Rade waar, foe lange hy leeft.

X I I.

Item, foe en zei van defe tyt voert gheen Scepen
t'Utrecht gecoren moegen worden, hy en zelgcbocn
ren borger t'Utrecht wefen.

XIII.

Item, of yemant van den Scepen, Rade, of Meen-
temannen enige voerraat mit opfetten wil deden, om
uten Rade ofte Meentemanfchap tecomen, die ibude
ftaan tot zware correöic's Raats ende der Meenteman·
nen goetduncken.

X I V.

Item, foe cn zei men van deic tyt voert gheenGiU
dcbrueders , dat gheen geboeren borgers en zyn, aan-
nemen, zy cn zeilen hoeren eed doen, datzy bmnen
tien jaren in hoer gilde niet te momenfpraak comen
cn zeilen j als 'er gemeen morgenipraak van hoeren
gilden wegen is, foe zeilen zy daar wel moegen

co·

men.

-ocr page 96-

î)8 VAN DE REGEERING' EN MAGISTRAAT

lie Sccpenen Î te weten , Henrick van Ghcnt, Jan
van Lantscrocn , Henrick van Voird , Aernt Ram.
Ende afrer op ten Hufc zyn gefcict ute Oudermannen

■ <

Ysbrant Ysbrantfoen, GerytUtenbrocck, GerytHu-
bertsfoen, Willem Jansfoen, Cornelis Lambcrtsfoen ,
Aelbert Vogel.

XXXVUL overdracht, dat àî Raad voortaan verkoren en verandert zal worden of

Vrouwen avond te Lichtmijfe, des dingsdag na St. G dits dag y MO IX.

vercomen by den Rade, out en nye , dat den
toecomenden nyen Raat, die men op onfer
liever Vrouwen avonc Nativiratis naaftco-
mende, endc God wil , kyelen zei , dat
die bliven zeilen tot onfer liever Vrouwen avont toe
te LichtmiiTe naiftcomende over een jaar 5 en dat men
dan voirtaan jaarlyxs na der ouder gewoenten , op
LichtmiiTe avont kyefen zei, indiendattetby dentoe-
comende nyen Raat foe vervolcht werc, daar men
dat hoert te vervolgen, foe dattet geen ongemack ia
en brenge.

JDes vrydag na Smït 'Jan decollationis ^ anno mdx.

Alfoe die Raide, out ende nye , over jair anno
1509. des dynsdag na Sunt Gelis dach, wy
felicken ovcrleyt hebben , alfulck omprofyt
ende achterdeel, als der Stat geboert is ge-
weeft , om dat men den Rait jairlycx na der ouder
gewoenten van over hondert jaren geweeft, op Licht-
mis avont nyet verkoeren heeft, want alsdan aller der
Seat jair-fyfen ende maant-fyfen, ende der Cameraars
rekeningen uyt-ende ingaan , ende overmits dat die
Cameraars telken onder tweerhande Overfte gedieni
hebben, dickwyls gebreke gevonden, ende oick veel
dingen verduyftert zyn geworden : ioe hebben dair-
omme die Rait, out ende nye, ter felvertytoverdra-
gen. dat den toekomenden nyen Rait , die men doe
in het feker nyet en wifte wie gecoeren foude werden,
op onfe lieven Vrouwen avont nativitatis,doe naaft-
Jcomende , voertaan bliven fouden tot onfer lieven
Vrouwen avont roe te LichtmiiTe , doe toecomende
over jair, ende nu naaftkomende , ende dat men dan
voertaan jairlix na der ouder gewoenten, op Lichtmis
avont kyefen foude, indien het die Stat gheen achter
vynden, dat die Stat enich achterdeel, mer groet vor-
del ende profyt inbrengen foude. Ende want 't oick
nyet ute lieve ofte leede, mer alleen voer het ge-
meen welvaren ende profyt van de Stat van Utrechc
gefcieden foude 5 foe hebben daaromme die Raide ouc
ende nye voirgenome nu die voirfcreve voir overdrach-
te alfoe Avyfelicken overleyt wefende,noch belieft hoe«
ren voirtganck te hebben, op het behagen endegoec-
duncken van den gemeynen ghilden.

Des Manendages na St. Gelis dag^ den 1 Septeml·. mdx;

Doer aanbrengen van den gemeynen gilden heefc
hem die overdrachte 's Raats, out ende nye, voorge-»
noemt, wel behaagt, en goed gedacht, ende hebben
eendrachtelyk belieft ende geconlenteert, dat defe te-·
genwoordige Raat, out ende nywe, voert bliven zei
tot LichtmiiTe toe naaftcomende , ende dat men dan
voettaan jaarlyks op Lichtmis avond na der ouder ge·*
woente, den Raat verkiefenzal, na inhoud ende ver-
mogen der overdracht in der cedulle bovengef.

XXXIX. OVEKDRACHT, tot confirmatie van de voorgaande, des vrydags na St. Jan de-

coïlationis, ΜΌΧ.; en des maendagsnaSt.Geltsdagf den xSeptemb. MDX.

deel in en brochte. Dit voirfcreve dicRaidc, out ende
nye , nu oick overwegende , en konnen fy nyet be-

XL. COMMISSIE van Biphop Henrick van Beyeren, waar by vier Auditeurs aangeflelt wor-
den , voor dewelke alle faken Jouden berecht worden , den en ^o Auguflt
CMOXXFIIL

ie hoichw eerdige, hoechgeboeren, doerluch-
tige ende vermoegende Forft en Heer, Hee-
ren Henrick , Eled ende Confirmeert t'U-
trecht , Coadjutoer tot Worms, Proift en
Heeré tot Elwangen, Palsgrave by Ryn , ende Her-
toge in Beyeren 6cc. onfe gencdigfte lieven Heere,
hebben nu yerft gecommitteert en gellelt binnen fynre
Forftelyke Genede Stadt Utrecht, tot Auditoers en-
de Richters vanden faickhem bevolen , na luyt hoer
commiffien hier na gecopieert , defe vier hier nabe-
fcreve, Henrick van der Borch , Henrick van Hoes-
den , Peter Ruyfch, Anthonis Beeflant.

Copie van der commijjien voirfcreve.

"Wy Hcnrick , van Goits Genede Eled ende Con-
firmeert t'Utrecht, Coadjutoer tot Worms, Proift
cnHeere tot Elwangen, Palsgrcve by Ryn, enHer-
toch in Beyeren &c. maken condt allen luyden. Alfoe
God betert alle Rechten binnen onfe Stadt Utrecht
een feker tyt verleden ftil endc ledich gelegen heb-
ben,, tot merckelycke groit achterdeel, hynder ende
fcaide, niet aliéné van onfen borgeren ende onderfa-
ten, mer oick allen uytheemfchen perfonen. Omme
dan fulcx (foe veel ons doenlickeis) re remcdieren
ende té verlien , foe hebben wy, betrouwende in de
doechden, eerbaarheyden ende wysheyden van onfen
lieven getrouwen borgeren onfer Stadt Utrecht, Hcn-
rick van der Borch, Henrick van Hoesden, Peter
Ruyfch ende Anthoflis Beeflant , den ielvcn gccom*
mitteert endc geftelt, committeren ende ftellen die
felve vier perfoenen mitsdefen binnen onfe Stadt van
Utrecht voirfz., voertan te zyn ende te lellen wefen
Auditoers ende Rechters van allen weerlicken, civilen
en oick criminelen faicke, dicgefciet zyn, ofte voertan
gefcieden fouden moegen binnen onfe Stadt ende Stadt
Vryheyt van Utrecht, in fulcker maten, dat een ye-
gelyck, die wes dien op den anderen van wcereltlic-
ke , civilen ofte criminelen faicke te feggen heeft,
d'een den anderen, alfe van Stad faicke mit onfer Stad
gefwoeren Doerweerders ende Dienres, ende van Sce-
3enen faicke mitter Scepenen gefwoeren Boden,ten
jequamen tyden ende gewoenlicken plaarfcn, alfe op
onfe Stadthuys , ofte in onfer Schepenen kamer, foe
wair onfe andere Auditoers ende Rechters believen fei-
len te wefene, ende audiëntie te gevene, feilen rnoe-
gen doen bieden , mit recht befpreken ende vervol-
gen, als recht endc gewoent is, ende eertyts geweeft
heeft voer onfen voirfz. Auditoers ende Rechters, by
alfoe, dar onfe borgeren ende onderfatsn nyemantvan
den knechten, die onder die vier Veenlyn binnen onfe
Stad voirfz. gelegen zyn, aftive befpreken feilen,dan
voir den knechten recht. Insgelycx feilen oickghene
knechten onfen borgeren ofte onderfaten befpreken
dan voir on'bn Auditoers ende Rechters voirfz., hem
volcomen macht er»de beveel gevende, den partyen
ten beyden lyden volkomelicken te hoeren, elck fyn
befceyt te ontfangen,te viiîteeren,partyenis *tmoe-
gelicken ) mit vrientfcappen te verlyckert , of ander»
by adviiê van onfen lieven getrouwen Raïc en Over-

. &c

■v.ir'.

Pfv

-ocr page 97-

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK. JL TIT,

fle binnen onfer Stadt tltrecht, Wolfgang van Affe-
Üeyn, Stathalder Generaal in 'c Stift Worms &c.en
anderen Geleerten,die faickenteuten ende te eynden,
ende voert van onfeat wegen tot behoerlickeexecutie
te Hellen. Item,een overhen op alle onfen Stadt goe-
den ende faicken van excyfen, van maten ende wich-
ten te doen yken , die Stade by daige ende nachte te
doen bewaren, ende een goet opfien over alle te heb-
ben, ende fulcx na voer-Ordinantie ende na beboeren
tc doen executeren. Item , over faicken van inlcydin-
gen van erfFnifle ende befterfFniife in enigen boedelen,
oick over fciftinge ende fccydinge doen op ten ande-
ren te begheren.te moegenihanofte wefen, omnye-
mant in iynen rechten te derven verfuymen } alle mach-
ten ende certificatien te moegen onifangen, ende be-
thocn onder hoers felfs zegelen ofte onfer Stadt van
Utrechts fignet ,enen yegclicken daar af te moegen
>heven. Item, alle beièttingcn ofte ruymingen van
ïuyshuere, oick van fcaaden ende fculden te moegen' ven Geneden Heeren Rait ende Ovcrile , Wolfgang

van AfFeileyn, Stadthouder &c., voirfz. HeerenTo-
mas van Nykercken , Dom-Deken , ende Heeren
Brumginis Stick &c,, op onfes Geneden Heeren Hof
binnen Utrecht,getoent en gelefen wefende by Dirck
van Zuylen, Secretaris ons Geneden Heeren, den voirfz.
vier Audiroers ende Richters, die daar tegenwoirdich
waren, hebben dair op hoeren geboirlicken eed, hem
in fcrift voirgelefen , ende hier na befcreven opelick
mie opgerichten vingeren gedaan, luydende aldus.

Dat Iweer ick, dat ick mynen Geneden lieven Hee-
ren ende fyne Forftelycke Genede Stadt van Utrecht,'
tot fynre Genaden wederfeggen, voertan houdt ende
getrouw wefen, alle partyen, die des begheercn,guet-
lick hoeren, hoer faick na mynen beften weten rich-
ten, uren ende eynden , ende voert al dat myn Ge-
nadigfte lieven Heere van Utrecht na verroocgen fyn-
re Forftelycke Genade commiffiemy gedaan, belieft,
doen ende achtervolgen fel. Dat my God foe helpc
ende al fyn Heyligen 1

ghene fy famentlick die drie ofte die twee van hem «
achtervolgende hair voirfz. commiffie, overcomen,
vlyten ofte gebieden feilen , by alfulcke koeren çnde
broeken, als daar van ours toe ftaan, endedaarenbo»
ven van onien wegen geftraft te worden an live ofte
goede, na gelcgentheyt van der faicke, ende tot on-
lèn goetduiicken. Alle dinck fonder arghelift, duren-
de defe voirfz. commilîîc toc onfen wederroepen. Des
c'oerkonde hebben wy onfen naam hier ondergefchre-
ven,ende defenbrief uythangende doen befegelen mie
onfen zegele. Gegeven op onfen Sloete Duerilede, in
het jaar ons Heeren 1528., op ten vier en twiniigllen
dach in Augufto. Aldus onderteykent, Hcnricus.

Des Sonnendags m Joh amis dccoïïationh ^
penultima Augufli,

Defe voirfz. commiiÏic in prxfentie van onfes lie-

.aten doen, ende partyen ten rechte daaraf te befccy-
den, als recht is·, voert geleyde voer allen uytheem·
fchen fculden, oick van vreemden doetflaigen tc moe-
gen gheven, ende mede doeden te befien , ende alle
veden van doetflagcn ende vechtelicken te leggen en
te fctten, het zy mitter kloeken ofte anders in alre ma-
nieren die Rait onfer Stadt van Utrecht fulcx te doen
pleecht. Om het welck al wel endegetrouwelick van
onfent wegen op hoer redelicken hoegen ende lalaris
dair af te moegen nemen, tedoen, hebben wy gecom-
mitteert ende bevolen, committeren ende bevelen mits
defe den eerbarene onfen lieven getrouwen Raia ende
Overfte Wolfgang van AiFefteyn , Stadthouder &c.
voirfz., den behoerlicken eedt op onfe Hof binnen
onfer Stadt Utrecht opcnbairlicken van den voirfz. on-
fen Auditoers ende Richters te ontfangen j bevelen
daaromme allen onfen borgeren ende onderfaten, dat
fy onfen Auditoers ende Richters voirfz. ghehoer-
faam ende onderdanigh zyn, doen ende laten alle het

ρ het verfoek by den drie Staten van den Lan
de van Utrecht, den Koning , onfen Alre·
genadigften Heere jegenwoordelyck gedaan,
ten eynde dat tot gemeynen welvaren van
denfelven Lande, ende om diverfche inconvenienten
nu ende in toekomende tyden i:e verhueden, ende an-
dere merkelyke confideratien, zynder Coninglyke Ma-
jefteyt believen wilde denfelven Staten te gunnen ende
accordeereri, dat van nu voortaan nyemand, van wat
ftate, of conditie hy zy, in cenige officien ofampten,
ofte ook in den Raad Provinciaal deffiïlven Lands van
Utrecht geadmitteert, of geftelt foude v/orden , dan
geboren landiaten van den voorfz. Lande van U-
trecht, genocgfaam gequalificeert ende gegoed we-
fende, in fulker voegen, als den Lande van Brabant,
ende van Holland ( daar aan die Landen van Utrecht
geunieert zyn) by zynder Coninglyke Majeft. Voor-
heeren, derfelver Landen gegunt ende verleent is ; ende
ook den voorfz. Lande van Utrecht by denBiflchop-
pen aldaar totter translatie des Temporalitcyts ook ge-
geven, ende onderhouden isgeweeft} behelteïyclcen,
dat zyn Coninglycke Majefteyt aldaarcenen Stadhou-
der ende Prxfident uyt cenige van zyne Landen van
herwertsover geboren , altyd fal mogen ttellen ende
committeren. Die Coninglycke Majefteyt gehoon
hebbende het rapport van het verfoek van de voorfz.
Staten van Utrecht} ende genegen wcefende tot heu-
re voorfz. bfdc ende begeerte, heeft denfelven narypc
voortaan nyemand, geboren uytten landen,die de voorii,
van Utrecht excluderen van de officien in hueren be-
dryve vallende, tot eenig officie in den vooriz. Lande
van Utrecht fal worden geadmitteert, nog insgelycks
eenige nyet geboren zyndcuyt zynder Majefteyts Lan··
den van herwertsover i ende dat de genen, die uyt de
voorfz. Landen van herwertsover geboren zyn, üillen
die Duytfche fprake, die men te Utrecht gebruyckt,
kunnen verftaan ende fpreken , ende anders nyet tot
eenig officie binnen den voorfz. Lande van Utrecht
geadmitteert worden ·, willende nochtans, dat de ge·
ne , die althans aldaar in officie zyn, hoewel zy in de-
fe Declaratie uytgefloten foudenmogen wefen, in de·
ièlve officien blyven, ende die tot zynder Majclïeyts
beliefte bedienen fullen} dat ook hier inne uytgeno-
men fullen wefen die Stadhouders ende Gouverneurs,
ende die Ridders vanderOrdene van den Gulden Vlie*
iê. Ende op dat defe tegenwoordige gratie, oftroy,
declaratie, ende verklaringe , vaftdyk ende onver-
breekelyck onderhouden werde , foo heeft zync Co-
ninglycke Majefteyt defe ade doen expedieren, ende
deielve met zynen naam ondertekent. Gedaan tcBrus-
fel den ζ dag van Novemb. in het jaar ifff. Ter
ordonnantie van zynder Coninglycke Majeft. D'0\'cr·
loepc.

XLI. PRtVlLEGlE van Philips den Tweeden, Koning van Spagne y waar by die geene van de

officien, in den Lande van Utrecht open vallende, worden uytgeβoten, deweU
ke de Utrechtfe uytfiupen &c, den 2 Novemb. MD L F.

Op het verfoek by den drie Staten van den Lan· deliberatie van rade geoöroyeert, geconfenteert ende
de van Utrecht, den Koning, onfen Alre· geaccordeert oébroyeert, confenteert, ende accor·
genadigften^Heere jegenwoordelyckgedaan, deert, uyt fonderlinge gratie by defcn, dat van nu

XLII.

M I

-ocr page 98-

î)8 VAN DE REGEERING' EN MAGISTRAAT

XLIL ORDONNANTIE by den Raad der Stad Utrecht ^ met advisvanjoofl de Soètê, Heê-

re van Villeers, Gouverneur van de Provincie van Utrecht, gearre-
fieert, waar by een Erfraadyofte Vroedfchaptot regeering dervoor-
fchreve Stad opgerecht word, den 13 Novemb, MOLXXXlK

Siet defen aangaande V geen wy hebben aangeteekent beneden op Num. xxi11.

nu voirtan geftelt ende jairlicx vernyewt te worden.'
Ende dit alles geduyrende ter tyd ende wylen de Raac
eens anders te Rade werden zal , conform d'oudc ge-
woente ende Gildebrief van date I4f5. des manenda-
ges na Palm.

In den ecrften , dat by myn Heere de Stadhouder
ofte Gouverneur der Stadt, Steden ende Lande van
Utrecht in der tyt, vuyt die jegenwoirdige Magiftraac
ende noch veertich perfonen, d^ie by defelve Magiftraac
vuyt de Ridderfchap,notabelfte, cnde gequalificeerfte
Burgeren van de Stadt, goede en getrouwe patriotten,
collegialiter cnde met gemeene ftemmen genomineert,
enfincG.bygefcrifte overgelevertfullen worden, ge-
nomen ende verkoren fullen worden veertich perfonen,
die altyts ende foe langhe fy leven fullen, bliven dienen
als Raden in de Vroedfchap van der Stadt; die loven
ende zweren fullen het welvaren van der Stadt te vor-
deren, ende daar toe geladen zynde getrouwelick te
helpen raden ende adviferen, ende genefecreten te re-
veleren, achtervolgens d'oude gewoente ende Ordon-
nantie van der Stadt.

I I.

Item, dat onder de voirfz. perfonen nyeraant en fel
mogen wefen, dan geboren borgers der Stad Utrecht,
of die ten minftentien jaren burgers geweeft, en in der
Stad Utrecht gewoent hebben, en aldaar ofte in den
Lande van Utrechr gegoet zyn , ofte Riddermatige
ende andere gequalificeerde perfonen in de kleyne Ste-
den, ofte ten platten Lande geboren ende gegoet,die;
binnen der voirfz. Stad vyf jaren continuelick gewoent,
ofte vyf jaren burgers geweeft hebben, die dan gere·
kent fullen worden als andere borgers.

I I I.

Item, dat onder defelve nyet en fullen mogen we-
fen , dan die van echten bedde gecomraen zyn, ende
ghene manilagtige, nochoverfpeelders, nogmeynedi-
ge of andere diergelycke. Ende indien eenige van dien
onwetende gecoren waren, en men namaals fulcx on-
dervonde , of dat ycmant van fulcx namaals achter-
haalt worde, foe falfulke perfoon gedcftitueert, cnde
een ander in zyn plaatfe gefurrogeert worden.

ί V.

Dat oick geen twee broeders, noch vader en kynt
of zwagers van dien, in den eerfte graat gelykelyck on-
der 't voirfz. getal gecoren fullen mogen werden.

De voirfz. veertich perfonen, ofte Vroedfchap, ful-
len gehouden wefen, mit den Bargemeefteren, Sce-
penen ende Camerairs van de Stad , alle maandage
ende op andere dagen, daar toegeladeti zyndc ,ter gc-
itcldcr ure, of ten alreminften een half uredairna , te
compareren op den-Raithuyfe, omme te difponeren
op faken de policie, neringe ende welvaren, mitsga-
ders de verfekertheyt ende bewaarniflc der voirfz. Stad
aangaande, eiidc genietende t'elcken comparitie drie
ftuvers.

V I.

Item, foo wanneer dat yemant van de voirfz. veer-
tich perfonen aflivich wert, of deur langduyrigefick-
te onbequaam worde om te compareren of dienft te
doen, of vuyt der Stad ter woen getogen ware, ofte
om enich enorme faickc by de meeftc ftemmen dair
uyt geftelt, foe feilen die reftercndc perfonen," HMt

Borgemeefteren ende Schepenen van der Stad, in de

plaatfe van dien ftellen enen anderen perfoon, gequa-
iificeert als in de voorgaande articulen verhaalt is,

ende

Alfoe die Keyferlycke Majefteyt, CaroîusQuin-
tus, Hoichloff. Mem. in't anvangen vande
Temporaliteyt der Stad, Steden cnde Lande
van Utrecht gelooft en gefworen heeft, de
voirfz. Landen , Stad ende Steden te houden in hare.
rechten, privilegien,vryheden, cnde oude hercomenj
ende dat des nyec jegenftaande fine Maj. onlancx na
fine ancompft an de voirfz. Landen de forme van de
Repiiblicque cnde Regieringe binnen de voirfz. Stad
geheel verandert , ende datelyck aan hem genomen
cnde getogen heeft hec ftcllen van de Magiftraat, die
voir den jaire van ifzS by verkiefinge van de gemene
gilden der voirfchreven Stad geftelt plach te werden,
volgens der voirfchreven Stads oude Rechten ende
Coilumen, gelyck oick langen tyt na date van den
jare ijzS de Magiftraat in de andere Steden van den
voirfz. Lande van ütrccht, volgende heure oude Pri-
vilegiën endeCoftumen, verftelt is geweeft, ende noch
in de meeftc Steden geilek wort. Ende dat de Gene-
rale Staten der Geünieerde Nederlantfche Provinciën
deur die alteratie, die de grote Tyrannie van den Her-
toge van Alva ende andere Spaangnaarden indefe Lan-
den gecaufeert heeft, eensdeels deur dien defelve Har-
loge en andere Spaangnaarden de voirfz. Landen poich-
den alle hare oude rechten, privilegiën ende vryhey-
den te benemen, gelyck zy oick der Stad, Steden ende
Lande van Utrechtp datelick daar van geprivcert had-
den, geoorfïiakt ende genootdruct zyn geweeft , tot
befcherminge van haren rechten ende privilegiën, de
wapenen aan te nemen , ende hem lelven weder te
Hellen in hare volcommen vryheyc ende gebruyk van
hare voirfz. oude rechten, privilegiën, vryheden,
heercomen cnde gewoenten. En dat alfulcx de Raat
der Stad van Utrechtverftaande,dat zy ofdegemeyne
gilden defer Stad weder gecommen waren tot hare ou-
de gerechticheyt van de Magiftraat der voirfchreve
Stad te mogen kiefen , in der forme als zy voir den
jaire van ifz8. plach te doen. Ende nochtans in
defen gevaarlicken tyt nyet en vond geraden, den ou-
den voet precifelik na te commen om vele inconve-
nienten, die daar vuyt hadden mogen reyfen, tevoir-
commcn, hadden in den jare iy8z, fekeren anderen
voet op 't ftellen van de Magiftraat defer Stad ge-
raampt , ende myn Heer den Prince van Orangien,
doen Gouverneur en Capiteyn Generaal over den Lan-
de van Utrecht, geprefentecrt gehad , ende verfocht
dat zyn Excellentie foude gelieven defelve t'advoye-
rcn ende approberen. 't Welk al was *t fine Excellentie
goet vont, als wefende genoech conform den voet in
meeft alle die Steden van Hollant in 't ftellen van de
Magiftraat gehouden , nochtans want fulcx aan zyne
Excellentie met meer anderé poinden verfocht was,
daar inne zyne Excellentie overmits verfcheyden occu-
patien ende voirvallende faicken nyet en haddc mogen
difponeren, foo hadde zyne Excellentie d'approbatie
van dien gedilayecrt, fulcx dat daar vorder niet op en
is gedifponeert. Ende gemerckt nu zyne Excellentie
overleden , ende den tyd gecomen is , dat de Magi-
ftraat van Utrecht gewoenlick is verandert, ende ver-
nieuwt te worden} foe ift, dat den Raat der voirfz.
Stad , na verfcheydcn communicatiendairop gehouden,
foo Raatsgewyfe als deur fekere hare Gedeputeerden,
mit advyfe ende bclivevanmynHeereden Gouverneur
der Stad,Steden ende Lande van Utrecht, eyntelyk
goetgevonden heeft te ftatueren, ende fluyten de na-
volgende poinéten cnde articulen, om na forme ende
inhouc van defelve de Magiftraat deç voorfz. Stad, van

tif

' I
0

Ίί<

ril

fel'

-ocr page 99-

9Î

der stad van utrecht. l. BOEK. U. TIT.

ende dit Collegialiter, endc by dc meefte ftcm·
men.

V I I.

Item, dat de voorfz. veertich perfoncn Tullen alle
jaar acht dagen voirSintcRcmigiusdag,foevuyt hem-
Jieden, als anderen van de Ridderfchap, engequalifi-
ceerde borgcrie defer Stad, byde meette ftemmenno-
mineren , endc kleien vier gequalificeerde perfonen tot
Burgemeefteren, die zy in hare confcientie bevynden
fullen tot die regieringe van der Stad nut ende be-
quaam ; ende delelve myn Heere de Gouverneur in der
tyt in gefchrifte overfenden, om daar vuyt tweeBur-
gemeeitercn ic kiefcn, die voir dat aanftaande jaar die-
nen fullen.

VIII.

Item, fullen insgelycksoptenfclvcn dage die twaalf
Scepenen in der tyt, foo vuyt de Vroedfchap als an-
dere gequalificeerde perfonen, nomineren twaalf an-
dere perfonen totScepenen, welckc vierden twintig per-
fonen myn Heere die Gouverneur in der tyt, in ge-
fchrifte fullen overgefonden worden , om vuyt defelve
tekiefen, en ftelien twaalf Sçepenen, die voir dat an-
ftaande jaar dienen fullen, ende gehouden 2.yn alle da-
ge ter gefetter uren, ofte anderfints daar toe geladen
zyiide, re compareren op denStadhuyfc , endc aldaar
foo op de faken van Juftitie, als Politie, welvaren en
bewaringe van de Stad, , na de vergaderinge vuyt-
cyiTchenfal, te bqfoigneren.

I X.

Item, de Wet in manieren als boven^ verandert
ende gcced zynde, fullen Burgemecileren, Scepenen
ende de voirfz. veertich perfonen, allejaarsby hem
felvcn kiefen twee Camerairs, dair die Stadofgedient
zy: welcke Cameraarsalle jaars fullen verfet werden,
fulcx dat de afgaande in twee navolgende jaren tot
het voorfz. officie nyet weder geroepen, ofte geftelt
fullen mogen worden.

ïtcm, dat die gliene, die buy ten de voirfz. veertich
perfoncn geroepen, ofte gecoren fullen werden tot
Burgemeefteren, Scepenen ofte Cameraars, nadien
haar bedieningefal wefen geëxpireert, nyet meer ge-
rekent en fullen wefen in de voifz. veertich perfoncn,
ofte metten felven alle weke compareren, len ware
zy weder tot enich van defelve officien geroupen, of
deur verilçrf van yemant van de voirfz. veertich per-
fonen , in 't eeial van dien ecftelt waren.

XI. ^

Item, de voirfz. veertich perfonen fullen olck eed
'doen, dat zy in't verkiefen van Burgemeefteren,Sce·
penen of Gumeraars, geen faveur ortc affedie zullen
gebruyken , maar alleenlick infien en letten, dat zy
tot dc regieringe ende offigien nut ende bequaam ful-
len zyn,

X I I.

Item, de voirfz. Burgemeefteren, Scepenen endc
Cameraars van de Stad , en fullen eghene exchyfen,
impoften, noch generale middelen, noch enige ande-
re der Stads ofte Staten goederen mogen pachten,
noch part of deel daar aan hebben, op pccne vanhon-
dert goude realen,

X I ï I.

Item, fullen alle de voorfz. perfonen haar vorder re·
guleren na inhout van de Oi4onnanti{i der Stad U-
trecht ende ouder gewoente , ^er tyt endc wylen toe
deielve Ordonnantie by gemeen advyfe van den Rade,
endc ftpprobatie van den Gouverneur ofteOvericheyt,
navolgende verfcheyden advyicn by den voirfz. Rade
daar op genomen, verandert fal wefen.

Aldus vuytterlick gerefol veert endc gearrefteerr, den
15 Novemb. anno 1584. Ondertekent, J ooft de Zoete.
Ende ter fiden, Ter Ordonnantie van den Rade der
Stad Utrecht, Q, van der Voort,

XLIII.^ APPROBATIE va» de Heeren Gedeputeerden van de Ed. Mog. Becren Staten 'sLands

van Vtrecht j op de voorfz. Ordonnantie, den 8 Januar. MOLXXxy.

Alfoo de Staten van 'den Lande van Utrecht
t'anderen lyden, en namentlyck in den jare
van ifSi. geordonneert hebben, dat de Stad

daan hebben, endc dat dit concept gcnoegfaam veran-
dert is op delelve voet. Soo is 't, dât de Gedeputeer-
den van defelve 3tatcn van Utrecht defe voorfz. Or-
donnantie, voor 200 veel in hun is, geapprobce» t heb-
ben , en approbceren by dcfen. Aftum tc Utrecl^ç
den 8 Januar. ij8f. Onder ftont, ter Ordonnantie
van de voorfz. Gedeputeerden, en was ondertcekent·
J. Strick.

en Steden , de forme van haarlicder Magi-
ftraat en Regeering, zulks zy dievan oudsgehad heb-
ben , of nog hebben , by gefchrifte zouden ftcllen,
om zyn Excellentie, hoogloffelyker memorie, ovcrge-
levert te worden, zulks die van de Stad Utrecht ge-

mandatie van der Staten wegen,

Ende zullen zyne voorfz. Excellentie daar na
met aider reverentie remonftreren, dat, hoewel vol-

XLIV. INSTRUCTIE voor de Gecommitteerden van wegen de Staten *s Lands vanütrccht

aan zyn Princelyke Emlkntie , tegen hçt vergeven van amten aan
Vreemdelingen^ den 31 Augufl. MOIXXXVII.

In den cerflen , zullen de voorfz. Gedeputeerden
aan zyne Excellentie doen dicbehoorlyke recom-

fende die oude Vryheyden ende Privilegiën van die
tadt ende Lande van Utrecht , daar op Keyfer Kaar-
leden vyfden van dien name, die Heerlicheyt van den
felven Lande ontfangcn heeft , nyemant tot eenige
van de principaalfte officien, en ondçr anderen tot het
Schout-ampt derStadt Utrecht, en mach of behoort
gecommitteert te worden, dan borgers der Stadt U-
trecht, wefende Martens mannen, ofte ingeboren van
den felvcn Lande wefende, daar inne gegoet ende ge·
erft, dat nochtans tot kenniflc van dc Staten gecomen

Schout-ampt der Stadt Utrecht, Heer Charles van
Trillo , geboren in Brabant, fonder dat daar op die
denominatie van den Staten, of haarlieder advys, ver-
focht is geweeft.
Endc alfoo boren *t gene porfz. iS| Ïn dcfe Pro»

vincic van allen ouden tyden een coftume is geweeft ,
dat, alwaar 't fchoon datter eenige officien vaceerden,
die men andere perfoncn dan aan borgers ofte ingebo-
ren defer Provincie foudc mogen begeven , dac
alhier nyemant, lin Brabant geboren wefende, toe
eenige officie en heeft mogen ceadmitteert worden,
emmers niet tot eenige Schout- ofte Maarfchalk-ampten,
ende dat overmits die van den Lande van Utrecht in
Brabant uyt allen officien gefloten zyn, fullendaarom-
mc zyne Excellentie dicnftelyk bidden, dat defelve be-
lieven den Staten in hare vryheyden , gerechtichey- '
den ende privilegiën te mainteneren , volgende zyne
belofte, gedaan m 't accepteren van't Gouvernement
Generaal van de Geünieerde Provinciën, endc dien
volgende geen van dc principaalfte officien van den

cellentie, vergeven, dan ter denominatie van den Sta·
ten, volgende mede den text van dccommiffie vanfy·
ne voorfz. Excellentie} welcke Staten infuicken geval-
le daar toe drye perfonen, wefende liefhebbers van 'c
Vaderiaat, nomineren zullen , om dm uyt een by

ayae

>s, dat zyne Èxcellentic foudc hebben verficn met het Lande , ftaande ter difpoijtie van zyne'voorfk! Ex-

-ocr page 100-

I ·\

zyne Excellentie tot het vacerende officie gekofen te
tï^ordèn.

Ende alzoo van den cydedat Keyfer Kààrlè aan den
Lande van Urrechc gecoitïmen es, geobferveert es
geweeft, dat in den Hove van Utrecht gcweeft zyn
iwee Gecommitceerdens, als Jonckheeren Ernft van
Yfcndorn, en Frans van Nyénrode, die welken by'den
Keyfer, ter denominatie van den Staten, daar toe ge-
coramitteért fyn geWeeft , ende dat by de Inftruótie
van den Hov'e geordonneerr is, dat die Staten drye Ge-
committeerden in 'c voorfz. Hof fouden committeren,
<iie dienen fouden als Extraordinaris Raiden , waar van
die een ordinaris gagie foude hebben, en d'anderehon-
derc pond , welcke alfoo by beurten omgaan foude,
ende die Staten dienvolgende daar toe gecommitteert
hebben gehadt, Mr. Floris Heermale , Joncheer Jo-
han ReneiTe van Wulven, ende Mr. Dirck Gônther ^
wekken Canther als noch in dienite is 5 dat zyne Ex·.
cellentie believe regart te nemen in'caugmenteren van
die van den Hove, dat lottedrye Extraordinaris Rai-
den, by den Staten te nomineren, ende zyne Excel-
lentie te prefenteren,nyet meer dan zesordinarifeRai-
den , daar inne begrepen een Procureur Generaal,
aangeftelt worden, neiFens een Praeûdent, volgende de
voorfz. Ordonnantie , ende zullen zyne Excellentie
mogen verclaren, dat 'er vyf Ordinaris Raiden tegen-
woordich , zyn , alfe de Heeren Bruxelles , Pauw ,
Ruyfch , Loon en Radelant. ,

Irem, alzoo de voorfz. Staten verftaan, dat Zyne Ex-
cellentie by provific gecommitteert foude hebben Mr.
Philips Rattaller, tot Griffier , ende dat alhier eeni-
ge iyn die voor 't Griffierfchap twaalf hondert pond
bieden, dat zyne Excellentie believe, in aanfieningc
de Domeynen zoo zeer ten achteren zyn,men qualyk
middel fal hebben om die Prasfident en. alle dieRaats-
heeren te betalen , nu mitsdien die pachters van de
Domeynen mette geiiadige deurtochten ende inlege-
ringe bedorven, ende hun middelen benomen worden,
den voorfz.'Rattaller t'ordonneren van gelyke twaalf
hondert pond tot een recognitie te geven , daar inne
den felven geen redenen zal hebben hem te befwaren,
overmits 'c felve officie zeer profitabel is ^ en in Hol·
land om een groote penninck verpacht worr.

Dat zyne Excellentie oock believe den Staten tc
authoriferen om een ofte twee perfoonen te commit-
teren, nefFens Mr. Sebaftiaan Van Loeze, wefendeby
zyne Excellentie gecommitteert tot direélie van de
Domeynen, op dat de voorfz.Domeynen, van de na<e
tuyr ende gelegentheyt van de welcke den voorfchre-
ve Loeze noch niet geinftrueert en es, ten meeften
oirboir gedirigeert mogen worden j ende die Staten
die welcke het cort fuppleren fal moeten,hunderdaai
by hebben te leggen, daar toe zy in defe tytqualyck
middel vinden zouden.

Sullen voorts zyne Excellentie bidden, dat , oft fa-
ke waere dat by eenige Ledén van de drye Staten eeni·
ge veranderinge aan zyne Excellentie verfochc worde^
dat zyne voorfz. Excellentie daar inne niet en wil dii-
poneren, fonder die Staten daar opwettelyck haarde-
fenfie gehoort te hebben. Aétum t'ütrcchc den lefteri
Augufti 15-87. Itylo antiquo*

VAN Ém RfeÈÈERING ÉN MAGISTRAAt

XLV. resolutie 'ua;^ de Ed. Mog. Heeren Staten 's Lands van Vtrecht . tegem het o^rechi

ten van een Froedfchap, in dato den 31 Augufi. MUXCVl 11,

De Staten vah den Lande van Utrecht gehoort
en in deliberatie geleyt hebbende hetaangee-
ven van feekere Gecommitteerden der Stad
Utrecht, beroerende het oprechten van eene
Vroedfchap , mitsgaders de reedenen en motiven daar
toe geallegeerr, verklaaren, dat fy feer anxtelyken en
Véele periculen onderworpen vinden, byfonder in de
Stad ende Republicque eenige veranderinge te doen j
ende \vant men ook in den jare ιf84. alhier t'Utrecht
by experientie heeft bevonden j dat uyt die alsdoenin-
geftelde creöie van Vroedfchappe, groote alteratie en
karigheden fyn veriefen , waar van de memorie foo
verfch is, dat men acht onnodig te wefen, daar van
vorder verhaal te doenj dat fe overfulksegeene voort-
gang heeft gehad, en dat den voet Van het ftellen van
de Magiftraat der Stad Utrecht , federt het aannee-
menvan zyne Excellentie tot Stadhouder defer Provin-
met iïnguliere en goede eendracht tuflchen die

CIC

Staten van den Lande en de Leeden van dien, en ten
goede genoegen van defelve fyne Excellentie is geu-
ièert, in conformité van de Inftruörie met fyn Excel-
lentie folemneelyk aangegaan* foo en fouden dé voorn.
Staten om diverfe reedenen in de vergadering geremon-
ftreert, nyet goed nog geraadfaam vynden , veel min
in defe jegenWoordige conjunâ:ure, indefi geufeerden
voet eenige veranderinge voor te nehièri. 'Maar even
verre vermits het verloop van den tyd eenige occur-
rentien of defeflen hem Idude mögen hebben geopen-
baart, daar inne mén foude agten dienlykte fyn eertig
redres ofte remedie te doen, verklaren de voorn. Sta-,
ten willig ende bereyd te fyn,alvoorensonderricht we-
fende, met de voorn. Heeren Gecommitteerden in
vrundlyke communicatie te treden, ende te helpenad-
vifeeren, hoe dat men daar inne met allé gevoeglykö
middelen fal mogèn remedieeren j vaitelyk verhoopen-
de, gelykerwys tot dog toe gefchied is , dat fy mal-
kanderén ih góéde vründibKap|5e tvel fullen verftaan
ende eikanderen accommodeeren, fulks als dat bevon-
den zal worden ten meeften dienftevan den Lande te
behoren. Gedaan t'Utrechtden leften Augufti ijpS.
Önderftontjter Ordonnantie van mynevoorn. Heeren
de Staten, en was onderteekent, G. de Ledenberg.

XLVL POINCTEN m Articuïen door den Raad der Stad Utrecht, met communicatie van Prins

Maurits &c, vaflgeflelt, waar by een Vroedfchap van veertig Raden tot
,, regeering van de voorfz. Stad , voor haar leven lang^ is opgerecht; en
geapprobeert by de Ed. Mog. Heeren Staten Ί Lands van Utrecht, dm
24. July MOCXFIIL

Het oprechten van een Erfraad^ ofte Froedfchap^ bsfiaande uyt een ze eker getal van perfoonen, of Raden ^ deweï·^,
ke ah Burgemeefiers ^ Schepenen^ Cameraars (^c, de Stad van Vtrecht^haar leven langregeeren fouden, isinvoo^
rige tyden meenigmalen ter baan gebracht^ en ook meer als eens in het luerck geflelt ; dog heeft fulks van wegen de
gefladige partyfchappenj en tegenkantingen van die geene^die andere belangen hadden^ nooyt geen fiant konnenhou^
den. Dus getuygt Buchel. in not. ad Hedam p. 314. „ etiam ante plures annostentatum-, nam in tem-

91 plo JacQbieo tale legitur Epitaphium. In 't jaar ons Heeren Mcccxc.^ha Sint Vidoers , fterf Her Dirck van
„ Schorrenberch, die Erffchepen van Utrecht was. b. v.d.z. Sed nullo fuccejfu. Jpaar naindenjare 1491, is
het oprechten van een Erfraadweaerlevendiggeworden^en met der daad een aangeftelt 9 als blykt uyt den Gildebrief^
hier voorgebracht onder Num. xxxi 11. Maar na verloop van tiaee jarenis de voorfz. Gildebriif weder verbrooken^
en de Regeering verkoren, als van ouds'gebruyckelyck wasgeweeft, volgens getuygemffe van Heda p. 5 ο j. e» den Brief,
hier bovengebracht cndtr Num. xxx ν i x · Naderhand wanneer d« Spaanfche Re^eering afgefwooren was, heeft men, na

lange

■ i^.r-mm

-ocr page 101-

DER STAD VAN UTRECHT. I. BOEK. Π. TIT. 97

lange leraadflagingen, op den 15 Nov. i f 84 weder goedgevonden eenen Erfraad in tefleïïen, om dus alkrïey vremMtn'^
gen uyt 'de Stads rtgeering tefluytert·^ nadien door '/ onverwacht overlyden van Willem den Eer ft en, f rince van Orange^
hvtnogonfekerwas^ aanwienmen de hefiherminge de fer Landen fonde opdragen, Siet Bor Ncdcriandf. Hiftor. xix^
Boek p. 451. #» hier voor ondsr Num. xl 11. Welke Ordonnantie op V infiellen van eenen Erfraad^ alken door de
Heer en Gedeputeerden^ en^ myns wetens nooyt door de Heer en Statengoedgekeurt en hevefligt is. Siet hier voer op Num.
XL 111. Defe aanftelling is almede van korten duur geweefi, en ten tyde van den Grave van Leycefter^ die verfchey'-
de Freemdelingen in de Rgeering drong ^ vernietigt^ na het verhaal van den /elfden Hiftoriefchryver op de am-
gehaalde plaatje t Niet lang daar na in denjare if98 is fulks weder hy die ν an de Stad van Utrecht oft"

dernomen, maar met geen beter uytflag j alfoo de Staten nog in verfcher geheugen hebbende de fwarigheden, die in
den jare i f84, na het oprechten van een Vroedfchap waren ontftaan , ende vreefende voor nieuwe beroertens en
onheylen ^ niet raadfaam vonden daar in te bewilligen. Siet hier van de Refolutie van den 31 jiiigufi. if5>8,
bier voor o/i-Num.XLv: "Tot dat eyndelyck in den jare 1618, defe faak tot eeneyndegebracht, en een Froedfchap
van veertig Raden voor haar leven lang, tot regeer ing van defe Stad vafigeftelt is. Hoe verre nu in vervolg vantyd
hier in verandering gemaakt zy , kan de Le fer opmaken uyt de Stukken] ende Refolutim ^ diewy verder in dit Deel
ter neder flellen.

Alfoo eenighe jaren herwaarts feeckcr misnoe- ligie, ende goede ghctrouwe Patriotten , colîcgîali

ghen is gheweeft by die Ghcrnecntcder Stad
Utrecht, over de inconvenienten ende mis-
bruycken , van tyt tot tyt inghekroopen,
belanghende het ftellen dcr'Magiftraat van de voorfz.
Stad, door dien dat die twee Leeden der Ed. Mogh.
Heeren Staten's Lands van Utrecht, die eledie ofte
verkiefinghe der voorfz. Magiftraat aan hen getoo-
ghen ende ghenomen hadden, niet teghenilaande fo-
lemnelen contrafte tuiTchen die van de Riddeifchap
ende die Stad van Utrecht opgherecht, belooft, ende
by Refolutie derielvcr twee Leden ghcarrcfteert was,
dat fyluyden hen die eleótie der Magiftraat der Srad
Utrecht, tot gheenighen tyt fouden onderwinden,
waar uyt ghevolcht is, dat de voorfchreve twee Leden,
in'teligeren der Magiftraat voorfz. zedert den jaare
ïf95. tot den eerlïen Borgcmeeiler geftelt hebbende
gehad een van de Riddermatige perioonen, die onder
hen tweede lit van dc ghcmelcc Ed. Mogh, Heeren
Staten befchreven worden, ende ook Borghemcefters
zynde, hare tours ende andere gherechticheden onder
den Riddcrichappe behoudende waren, waar by ghc-
voecht zyn gheworden veiicheyde perioonen, die uyt
feeckere coniideratien den voorfz. eerften Ridderma-
tighen Borghemeefter niet en dorilen teghcnfprcken,
ende dat de vooriz. Heeren Staten op de elcdievande
voorfz. Magiftraat , die voorfz. inconvenienten tot
noch toe niet ghelocht hebben te remedieren, niet
tcghenftaande verfcheyden propofitien, vermaninghen
ende doleantien daar over ghedaan, maar dat men ter
contrarie ghefocht heeft die pcrfoonen,dic het voorfz
redres met behoorlyke middelen , ende ter behoore-
lycken tyt ende plaatfe voorftellende waren , te ver-
Jaten, ende voor fufpcét tc houden j foo iit, dat den
Raad der Stad Utrecht , voor ooghen hebbende de
rufte, vrede, ende welftant der voorfz. Stad van U-
trecht, ende der ghemeyne inghefetenen van dien,
naar verfcheyden communicatien by hare Ghedepu-
teerdens, in krachte van hare fpeciale commiffie, in
dateden July 1618, daarop ghehouden , metzyne
Princelycke Excel, den Prince van Orangicn, als Gou-
verneur, ende Stadhouder van de Stad, Steden, ende
Lande van Utrecht, mitsgaders die Ghecommitteer-
dens van de Hoog Mogh. Heeren Staten Generaal,als
mette Ed. Mogh. Heeren Staten's Lands van Utrecht,
cyndelyck (op dat alle voorder nadencken ende mis-
vertrouwen wechghenomcn foude Worden ) goetghe-
vonden heeft te beramen , ftatueren, ende iluyten
die poinden ende articulen, hier navolgende , omme
na forme ende inhout van defelve, die Magiftraat der
voorfz. Stad voortaan geftelt te worden.

In den eerften, dat myn Heerc die Stadhouder, of
Gouverneur der Stad, Steden ende Lande van Utrecht,
Hyt de jegenwoordige Magiftraat , ende noch vcer-
tichperioonen,diebydeielve Magiftraat uyttenotabcl-
fte ende ghequalificeerfte perioonen van de Stad, we-
fcndc van de ware Chriftelyckc Gereformeerde Re»
///. Oeeh

ter, ende met ghemcne fttmmen ghenomineert,ende
zyn Princelycke Excellentie ghelcvert fullen worden,
mitsgaders noch twintich perfoonen, by die Hooch-
ghemelte zyn Princelycke Excellentie daar by te voe-
ghen, ghenomen ende ghekoren fullen worden,veer-
tich perfoonen, die altyts, foo langhe zy leven , ful-
len biyven dienende als Raden ofte Vroedfchap van
der Stad, die loven en fweeren fullen het welvaren van
de Stad te vorderen , ende daar toe gheladen zynde,
ghetrouwelyck te helpen raden ende adviferen , ende
ghene fecreten te reveleren, achtervolgende d'ouder
gewoonte, ende Ordonnantie van de Stad»

I J.

ïrem, dat onder de voorfz. perfoonen niemantfal
moghen wefen dan gheboren borghers der Stad U-
trecht, ofte die ten minften tien jaren borghers ghe-
weeft, ende in de Stad ghewoont hebben , en aldaar
ofte in den Landen van Utrecht ghegoet zyn, ofte
Edelen, cndc andere gequalificecrde perioonen in dc
kleyne Steden , ofte ten platten Linde gheboren en
ghegoet, die binnen die voorfz. Stad vy f jaren con-
tinuelycken ghewoont, ofte vyf jaren borghers ghe-
weeft hebben, die dan ghereeckent fullen worden als
andere borghers.

Sonder dat onder die voorfz. perfoonen yemant fal
mogen wefen van de andere twee Leden van dc Sta-
ten, ofte die in dienfte, ofte eeden van vreemde Hee-
ren ofte Vrouwen zyn , ofte van defelvighe eenighe
penfioenen trecken ofte ghenicten.

1 I I.

Item, dat onder deliïlve perfoonen niet en fullen
moghen wefen, dan die van echten beddeghekomen,
ofte door navolghende huwelyck geleeitimeert zyn,
ende gheen manflachtighen ,nochovcrlpeelders,noch
meyneedighen , ofte andere dierghclycken 5 cndc of
eenighe van dien onwetende ghccorcn waren , ende
men namaals fulcx ondervondc, ofte dat yemand na-
maals van fulcx achterhaalt worde , foo fal fulck een
perfoon gedeftitueert, cndc een ander in zyn plaatfe
gefurrogcert worden,

I V.

Dat ook gbeen twee broeders, nochtc vader ende
kint, ofte zwagers van dien , in den eerften grade,
ghelyckclycke onder 't voorfz. ghetai gekoren fullen
moehen worden.

Dc voorfz. veertig perfoonen ofte Vroedfchap ful-
len ghehouden wefen , metten Burghcmccfters cndc
Cameraars van dc Stad, alle maandach , cndc op an-
dere daghen, daar toe gheladen zyndc, torghcftelder
ure,of ten minften een half ure daar na, te comparcrcn
op den Raadhuyfe , om tedifponercn op faken de Po-
litie , nccringhen, en welvaren, mitsgaders die verfckerti·
heyd endebewaarnifle der voorfz.Stad aangaande» en
genieten t'clcker comparitie fes ftuyvcrs.

Itcro, foo wanneer dat y«aiand van de voorf^.vccr-
N tig

-ocr page 102-

î)8 VAN DE REGEERING' EN MAGISTRAAT

tig pcrfoonen aflyvich wort, ofte deur langducrige
iieckre onbequaam worde, om te compareren ofdienlt
te doen, ofte uyter Stad ter woon getogen ware, of
ora eenige enorme iliken ( daar van kennifle genomen
cn gefententieert fal worden by deordinaris Juftitie)
daar uyt geilek worde , foo fullen de refterende per·
^ fonen, mette Burgemeefters van de Stad, in plaatfe
van dien nomineren twee perlbonen , gcquaiificeert
als in de voorgaandearticulen verhaalt is, cnde dit col-
legialiter en bydemeefte Hemmen,ommc daar uyt by
zyn Princelycke Excellentie een gecligecrt, ende tot
Vroedfchappe geilek re worden.

V I !.

Item, dat de voorfz. veertig perfonen nu datelyck
endc voorts alle jaar, acht daghen voor Remigie dach,
uyt henluyden by de meeile Hemmen nomineren ful-
len, vier perfonen, gequalificeert tot Burgemeefters,
die zy in haar confcientietotde regieringe van de Srud
nut cnde bequaam bevinden, cnde deidve myn Hee-
re den Gouverneur, of Stadhouder in gefchrifte ovei -
feynden, omme daar uyt twee Burgemeefters te kie-
fen, die voor dat aanftaande jaar regeercn fullen.

VIII.

Welverftaande, dat voor deeerfte reyfe uyt het ge-
tal van de voorgemelte veertig perfonen, gheftek tot
Vroedfchap, by zyne Princelycke Excellentiedefelve
twee Burgemeefters geftek fullen worden , om voor
dat jaar te dienen.

I X.

Item, fal insgelycx ten felven daghe die voorfz.
Vroedfchap uyt hare Collegie , als andere gequaliii-
ceerde perfonen, nomineren vier-en twintig perfonen,
die welke myn Heereden Gouverneur, ofte Stadhou-
der in der tyt,qvergefondenfullen worden, om uyt die
felvetekieien en te ftellen twaalf Schepenen ,die voor
dataanftaande jaar dienen fullen, en ghehoudcn zyn alle
daghc ter ghefetter uyre, ofteanderfints daar toeghe-
laden zynde, te compareren op den Stadhuyfe, ende
aldaar op die faken van Juftitie, béneffens die Heeren
^Burgemeefters te befoigneren, als na rechts behooren,
des dat voor de eerfte reyle by zyn Princelyke Excel-
lentie die verkiefinge van Schepenen, foo wel uyt de
Vroedichap,al3 uyt de gequalificeerde Burgherye, fal

ghcdaan worden.

Item, die Magiftraat in manieren als boven veran-
dert cnde gheëed zynde, fullen Bmghemeefters en dc
vooriz. veertig perionen alle jaar by henfelven kic-
fentwee Cameraars, daar die Stad afghedient zy, welke
Cameraars alle jaar, ofte ten minften op die twee ja-
ren , verfet fullen worden , fulcx dat de afgaande ia
twee navolgende jaren tot het voorfz. ampt niet wtder
geroepen oite geftelt fullen worden. «

X I.

Item, die voorfz. veertig perfonen fullen ook eed
doen, dat zy in 't verkiefen van de Burgemeefters ,
Schepenen, cnde Cameraars , gheen faveur, ofaffec-
iie fullen ghebruycken , maar alkenlyck infien endc
lertcn,dat zy tot de regicringhenut'cnde bequaam ful-
len zyn.

X ï ï.

Item, die voorfz. Burghemeefters, Schepenen cnde
Cameraars van de Srad fullen gene excyfen, impoften,
noch generale middelen, noch andere der Stads ofte
Staten goederen moghen pachten, ofte-part oftedeeÎ
daar aan hebben , op poene van hondcrt gouden ry-
ders."

XIII.

Item , fullen alle de voorfz. perfonen haar voerders
reguleren, naar inhouden van de Ordonnantie der Stad
Utrecht, ende ouder ghewoontc, ter tyt ende wylen
toe defelve Ordonnantie by ghemeyn advyfe van deii
Rade, endc approbatie van den Gouverneur ofte O vc-
richeyd, volghende verfcheyden advyfen van Raden
daar op ghenomen, verandert fal wefen. En boven
in margine^ftont.Die Staten van den Lande van Utrecht,
ter prœfentie van zyne Princelycke Excellentie, ende
de Heeren Ghecommitteerden van de Hogh. Mogh,
Heeren Staten Generaal der Verccnichde Nederlanden,
ghehoort hebbende deleólurevandefenconceprc, heb-
ben 't felve gheapprobeert ende gcadvoyeert, ghelyck
Haar Ed. Mogh. *t felvc advoyeren endc approberen
by defen. Gedaan t'Utrecht den 24 July i(ii8. On-
der ftont , ter Ordonnantie van myne voornoemde
Heeren, endc was onderteykcnt, G. de Ledenberch.

XLVII. AMPLIATIE, interpretatie, endreffement,als vooren,volgens zeekerepsin^envanconfi-
deratien over het felve Concept, by^ de voorfz Vroedfchap ingeflelt, en Refolutie daar opge-
nomen , by zeekere hare Gecommitteerden overgelevertiin dato den 16 Septemb. MD CXIX.

I. te verhoeden die noch voorder foudcn mogen komen

te ontftaan, over het poinâ:, wie uyt de Vroedfchap-
pe foude mogen vervallen, 'c zy in reguard van com -
miiïien by yemant van dc Vroedfchap aan tc nemen ,
of ten aanfien van merckelycke indifpoiïtie, of lang-
duyrige iickte, dat zyn Fur ft. Doorl. vry fal ftaan alle
jaar tegens die veranderingc van Burgemeefters endc
Schepenen eenige perfooncn uyt dc Vroedfchap te ver-
laten, cnde andere in derfclvcr plaatfe te ftellen, in
welken gevalle de Hoochgeachte zyn Furft. Doorl.
fal letten op alfulke perfonen die commifficn fullen ont-
fangen hebben, ofte die door indifpofitie onbequaam
geworden fullen zyn.

Dat de Burgemeeftiers der Stad Utrecht fullen con-
tinueren in aliulcke prieeminentien, commiiïjcn, &c.
daar innc deiêlve tot noch toe gehouden cnde ge-
bruykt zyn gewccft, ten ware fj^luydcn defelve com-
miific felfs afftaan , cnde andere in haar plaatfe com-
mitteren wilden.

V I.

Blyvendc de voorderc poindcn van de forme ende
'concept van de voorfz. Vroetfc happe in hare weerde,
voor ioo veel defelve by defen niet ca zyn geintcrprc*
teert ofte gedreflccrt. ί

A\d\ü

Dat die Burgcrmecfters ende Cameraars, onder
het getal van veertig perfooncn, uyt dewel-
ke de Vroetfchap beftaat, mede fyn ende
fullen bly ven begrepen. Welverftaande noch-
tans , dat dc voorfz. Cameraars geen ftemme in de
Vroedfchappe fullen hebben, geduyrende den tyd van
hare adminiftratie.

I I.

Dat fyn Furfl. Doorl. als Stadhouder, buytcn de
nominatie van vier perfoonen , om Burgermeeftcrs,
cndc vier en twintig perfooncn om Schepenen rcfpe-
ilive uy tgecoren te worden, vry fal ftaan eenige van de
voorgaande Burgermeeftcrs cnde Schepenen te conti-
nueren, niet jegenftaande defelve in de nominatie wa-
ren voorby gegaan.

III.

Dat de twee Burgemeefters , met fes ofte meer
Schepenen,, mede de Vroedfchap bekledende, op alle
dagelycxfe voorvallende faken, dePolicic van de Stad
alleen rakende, fullen mogen difponcren, endc fuiken
ordre ftellen , als zy in goede confcientie fullen be-
vinden tc behooren.

I V.

Item, om wech tc nemen dc verrcfencdifputcn^cn

-ocr page 103-

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK, IL ΊΙΤ,

Aldus ghedaan ter vergadcringhc van de Hoochghc-
mçjte Heeren Staten Generaal, in'sGravcnhaghe,op
den i6 September löip. Ende was geparapheert,

Floris', Grave van Cuylenburch 5 onder ftont, fcr
Ordonnantie van de Hoochghemelte Heeren St^tçp
Generaal, ende was onderteeckent, C.AeriTcns.

XLVIII. RESOLUTIE van de Froedfchap^ dat die een'tge Officien vooreentydbuytendeFmd'*
fchap bedienen, genomineert/uilen mogen worden, den i j Septemb. MOQXXL

at mede genomineert fullen mogen worden,
die uyt de Vroedfchap voor drie jaren , ofte
ad tempus, eenige ftaten of officien, foo buy-
ten als binnen defe Stad bedienen , mits dar

die niet fullen mogen in de Vroedfchap compareren,"
dan na expiratie harer dienllenj maar niet die gene, diç
eenige ftaten ofte officien, haar leven geduurende, be·»
dienen.

XLIX. RESOLUTIE j dat men by vacature van een Vroedfchaps flaatfe ^ aanflonds tot nominatie

van een dubbeld getal treden zal ^ den 23 Septemb. É D C XXIL

s gerefolveert, dat terftont naar vacature van een
plaatfe des Vroedfchaps, 't zy by veriterf of an-
ders, men voortaan fal procederen tot nominatie
van een dubbeld getal, ende die zy η Excellentie ovcr-
feynden, omme daar uyt by verkiefinge de plaatlê cc
(bppleren.

L. R Ε SOLUTIE, ten eynde als vooren, binnen drie weeken, den 3 Februar, MT>CXL1 X.

y interpretatie van de Refolutie , den 23 Sep-
tember 1612, defen aangaande genomen, is
eenpaarlyck verdaan ende gerelolveert $ dat
men vooitaan binnen drie weecken na vacature van
een plaatlè in de Vroedl'chap, 't zy by verftcrf of an-
deis, fal nomineren tot fuppletie van defelve plaatfe.

LL RESOLUTIE, rakende het vergeven van een Raad ter Jdmiralitejt, enOofl-hdifcheCom-
pagnie , ten opfichte van defe Stad, en kleyne Steden, den 2 ^ Januar MOCXXIί /

driejaren, dat als dan een van defelve genomineert
fal worden, by de Stad van Utrecht,ende een by de
voorlz. kleyne Steden , mits dat de nominatie van de
Stad Utrecht fil voorgaan tot alfoodanige plaatfe als
defdve believen fal j ende dit alles onder expreifepro-
ttftatie, dat het voorfz. confent nieten fal ftrekken
tot verminderinge, ofte prejudicie van de Stads ge-
regtigheyd in alle andere faken , het zy van deputa-
cien, ofte nominatien van andere itaten, dignitcytca
en prjebenden, ampten, officien, ofte anderhnts, maar
dat de Stad van Utrecht, diens aangaande fal blyven
in zyn geheel. Ende dat in cas van non acceptatie
der vooriz. prefentatie, defelve gehouden fal worden
voor ongedaan. Aftum den 25 Januar. lözj.

De Vroedichap der Si..d Utrecht, heeft na voor-
gaande deliberatie, gelaft hare Gecommitreer-
dçn ter vergaderinge van de Ed. Mog, Hee-
ren Staten 's Lands van Utreeht, te nomi-
neren voor den tyt van driejaren, tot Raad inde Ad-
miraliteyt tot Dockum , gelyk zy nomineren by de-
fen, Volcken Bot h, gewefene Oud Borgemeefter de-
fer Stad 5 ende om meerder eenigheyd tuflchendeStad
Utrecht, ende de kleyne Steden des GeÜichts van
Utrecht te foveren , heeft, door interceffie van zyn
Forft. Gen. de Prince van Oranje, als Stadhouder, be-
lieft ende geconfenteert, foo wanneer twee plaatlen
van Raden ter Admiraliteyt, daar onder begrepen de
Ooll-lndifche Kamer, gelyk.vaceren, endeinhetder-
dc Lith andere te nomineren ftaan, voor den tyt van

LIL RESOLU 1ΊΕΝ, aangaande de forme van Ferkiefing van de Heeren Borgemeefleren » Sche-
penen y ende Raden in de Vroedfchap dejer Stad j den 20 ^ ii^ 23, 24,
i«25 May MDCLL

Extra^ uytte Refolutien van de Vroedfchap der Stad
Utrecht^ 's Dingsdachs na ?mxUren^
den 10 May mdcli.

Op*t geproponeerde van den Heereeerfte Bor-
gemeefter Wyck, dat de plaatfe in de
Vroedfchap, vacerende door het overlyden
van de Heer Oud-Burgemeefter Nypoort
zaliger, volgens voorgaande Refolutie van den 5 Fe-
bruary 1645?, binnen drie weecken moet worden ge
fuppleert, ende dat door dien defe Provincie geen
Siadhouder meer is hebbende, wyfelyck overlegt dient
te worden, wat ordre men voortaan in 't fuppleren
van vacante plaatfen fal obfervercn , is gerefolveert,

pareerende in de Ördinaris vergaderinge van de Vroed-
fchap (die men verneemt alle in de Stad ofte by de
hantte zyn ) fal doen verfoecken, om overmorgen ten
feven uren voornoen roede te willen compareren, ende
gefamentlyck helpen delibereren , ende refolveren ,
over de forme ende maniere te obferveren, in 't fup-
pleren van de plaatfe jegenwoordich in de Vroedfchap
vacant geworden, ende die namaals lullen komen te
vaceeren.

'j Donderdachs den it May,

De Vroedfchap vergadert, ende aldaar mede pre-
fent zynde de Heeren, die andersjvermitshareCom-
Jir. Deck

té

miffienende Ampten, niet gewoon zyn te compareren,
proponeerde den Heer eerfte Borgemeefter Wyck, dat,
alfoo vermits't affterven vanzynHoocheytdenHeere
Prince van Orangien, &c. HoochlofFel. Mem. defe
Provincie geen Stadhouder meer was hebbende,ende
dat door't overlyden van den Heer Oud-Borgemeefter
Johan van der Nypoort, zaliger, jegenwoordich een
plaatsin de Vroedfchap vaceerde , goetge vanden was,
gemelte Heeren mede alhier te verfocken,ende convo-
ceren, om gefamentlyk te delibereren, ende refolvc-
over de forme ende maniere voortaan te obfer-
in fuppleren van dc vacante plaatfen. Ende

veren

is naar onderlinge communicatie ende rype deliberatie
met eenparige ftemmen verftaan, dat het recht van

*sVrydachs deni^ May,

De Vroedfchap by continuatie van gifteren weder
in coropctemcngetale by den anderen zyndc, heeftdeo
Ν 2, Heer

ren

dat men de Heeren, vermirs hareCommiffien nietcom- ftellen van Burgemeeftercn, Raiden in de Vroedfchap,
j !.. ^ . . . . . , en Schepenen defer Stad,is, ende ten eeuwigen dage

fal verblyven by de Vroedfchap, alleen vaftftellende
by defen voor een onverbreeckelyke Refolutie ende
eeuwige \Vet,datmen't felvc recht nimmermeer in'c
geheel, ofte eenigen dcele, in welker voegen, of op wat
maniere fulcx ook foude mogen weien , aan iemanc
aaders fal mogen toeftaan. Ende is defe Refolutie naar
itérative leélure altukx by refumptie gearreftecrt.

-ocr page 104-

î)8 VAN DE REGEERING' EN MAGISTRAAT

Heer Willem Vereem, die gifteren ten dienfte van 't
Barbarie Gafthuys uyt de Stad was geweeft , gehoort
de ledure van de Refolutie, als doen by de famently
lie prefente Heeren eenftemmich genomen, verklaart
lïch daar mede te conformeren.

Is voort eenpaarlyck goetgevohden den eed by een
gekoren Raid in de Vroedfchap voortaan te doen, te am-
plieren ende formeren, als volchc.

Eed ^ te doen hy een gekoren Raad in de Vroedfchap.

Dat fweer ick, dat ick na myn befte vermogen t'al-
len tyden ende alleenlyck fai handhaven de wareChrif-
telyke Gereformeerde Religie ende Leere, gelyckde-
felve in de Synode Nationaal, binnen Dordrecht in den
jare i6ip. gehouden, is bevefticht, ende in diervoe-
gen alomme in de publyke Kerken defer Landen word
gepredickt ende geleert, van welcke ick mede in alle
oprechticheyd profeiïie ben doende» fonder immermeer
voor foo veel inmy is, te fullengedogen,dat by imant
daar inne cenigen indracht ofte veranderinge werdege-
tlaan, ende dat ick in allen gevalle 't profyt ende wel
varen van de Stad Utrecht, ende de burgers ende in-
wooniiers van dien , mitsgaders die verlèeckertheyd
ende bewaarniiTe der voorlz. Stad aangaande, trouwe-
lyck fal raden , ende 'c felve vorderen na myn befte
weten ende vermogen, als mede maintineren Stadsen
Vroedlchaps recht van ftelien van Burgemeefteren, Ra-
den in de Vroedfchapjcnde Schepenen defer Stad ,fon.
der te gedogen , dat het felve recht in *t geheel ofte
cenigen deele, in welcker voegen ofte wat manieren
fulcx ook foude mogen wefen ,aan iemant anders wer-
de toegeftaan} dat ick oock de faken ter vergaderin
ge van de Vroedfchap getraâreert, fecreet houden en
niet reveleren fal j dat ick mede in't verkiefen van Bur-
gemeefteren, Raiden, Schepenen ende Cameraars defer
Stad,geen faveur ofte aiFeâiie fal gebruycken, maar
alleenlyk infien ende letten, dat zy tot de Regieringe
ende Ampten daar toe zy gecoren fullen worden, nut
cndebequaam» mitsgaders als voorfeyt, aftuele com-
municerende Ledematen van de ware Chriftelyke Ge-
reformeerde Kerke zyn, en voort alles doen, dat een
goed ende getrouw Raad in de Vroedfchap der Stad
Utrecht fchuldich is ende behoort te doen 5 dat en
fal ick niet laten om liet noch om leet,ommaachfchap
noch om fwagerfchap, om giften noch om gaven, noch
om gcendcrhande faken. Soo waarlykhelpemy God!

Saturdach den 24 May.

met eenparige ftemmen gearreftecr dc nabe-
fchreven eeden.

Eed by Burgemeefleren te doen.

Dat fweer ick,als Burgemeefter der Stad Utrecht,
dat ick na myn befte vermogen t'allen tyden ende al-
leenlyck fal handhaven de ware Chriftelyke Gerefor-
meerde Religie ende Leere, gelyk defelve in de Syno-
de Nationaal binnen Dordrecht, in den jare 1619. ge-
houden, is bevefticht, van de welke ick mede m alle
oprechticheyd profeffie ben doende , fonder immer-
meer , voor foo veel in my is, te fullen gedogen, dat by
iemand daar inne eenigen indracht ofte veranderinge
werde gedaan, ende dat ick goedetoeficht hebben lal
tot den Regimente, inkomen-ende Policie defer Stad,
ende met de anderen van de Wet goede en rechtveerdi-
ge Juftitic een iegelyk fal helpen doen en adminiftree-
jcn,na die Statuytcn of Ordonnantiën, geordonneert
ofte noch te ordonneren, fonder eenigegunftofiimu-
latie, ende voorts al doen, dat een goed en getrouw
Burgemeefter, tot profyt ende welvaren der voorfzr
Stad,'cnde dc borgers ende inwoonders van dien, fchul-
4iph is cnüe bchoon te doen ; dat en fai ick niet h·
ten i 'om lief, om leèt, om maachfchap, om fwager-
fchap,om giften, noch om geenderhande faken. Soo
waarJyk helpe my God!

Eed, by Schepenen ^e doening CoUegie van de Vroedfchap ^

i «

Dat fweer ick,als Schepen der Stad Utrecht, dae
ick na myn befte vermogen t'allen tyden ende alleen^
lyck fal handhaven de ware Chriftelyke Gereformeer-
de Religie ende Leere, gelyk defelve in de Synode Na-
tionaal, binnen Dordrecht inden jare 1619 gehouden,
is bevefticht, ende in diervoegen alomme indepubli-
ke Kerken defer Landen word gepredickt ende ge-
leert, vun de welke ick mede in alle oprechticheyd
profeffie ben doende, fonder immermeer, voor foo veel
in my is, te fullen gedogen, dat by iemand daar inne
eenigen indracht ofte veranderinge werde gedaan, en
dat ick een iegelyck recht en Juftitie fal helpen ad*
miniftreren na de Statuyten ofte Ordonnantiën, geor-
donneert ofte noch te ordonneren,rechtveerdigevon-
niflen tuflchen alle parthyen wyièn na myn befte we-
tenfchap , fonder eenige gunft ofte fimulatie 5 ende
voorts generalyck al doen, dat een goet ende getrouw
Schepen der Stad Utrecht fchuldich is ende behoorc
te doen ; dat en fal ick niet laten om lief, om leet, bm
maachfchap, om fwagerfchap , ooi giften noch om,
geenrehande faken. Soo waarlyk helpe my God I

Eedf by Schepenen te doen ϊηΊ Gerecht. ( i )

Dat fweer ik ,als Schepen der Stad Utrecht, dat ik
mede in den naam van de Staten van den Lande van
Utrecht recht ende Juftitie fal helpen adminiftreeren,
na de Statuyten of Ordonnantiën, geordonneert ofte
noch te'ordonneren>rechtveerdige vonniflen tuffchen
alle parthyen wyfen na myn befte wetenfchap, fonder
eenige gunft ofte fimulatie, ende voorts generalyck al
doen. dat een goed ende getrouw Schepen der Stad
Utrecht fchuldich is ende behoort te doen ;dac en fal
ick niet laren om lief, om leet, om maachfchap, om
fwagerfchap, om giften noch om geenrehande faken,
foo waarlyk helpe my God !

Is voorts verltaen,dat de famentlyke Heeren van de
Vroedfchap, als nu fullen doen den eed van Raad inde
Vroedfchap,gifteren gearrefteert,doch dat men alvo-
rens fal vaftftellen de voet en ordre voortaan te obfer-
veren in't verkiefen van Raden, item, van Burgemeef-
teren ende Schepenen : wiens aangaande eenige voorfla-
gen gedaan zynde,goetgevonden is,dat men te namid-
dach weder vergaderen, ende daar over nader deli-
bereren ende refol veren fal.

Saturdach s voorfz. *s namens.

» ·;■

De Vroedfchap weder in competenten getale by den
anderen zynde, is op de neminatie ende verkiefinge
tot Raad in de Vroedfchap, na verfcheyden gedane
voorflagen ende rype deliberatie, eendrachtelyk goet·
gevonden ende gearrefteert defe forme.

Eerfl:,dat men foo veel briefkens als daar Heeren
in de Vroedfchap prefent fullen wefen, met nombers
ofte cyferletters fal noteren, ende dat by uyttreckinge
van defelve briefkens 't Collegie verdeelt (al worden in
vier deden," naar ordre van de nombers.

Dat de verdeelinge als vooren gedaan zynde , nie-
mant van de Heeren aan andere met woorden ofte tee-
kenen iemant fal mogen recommanderen, ofte aan-
raden, op 't verlies van zyn fl:em voor die reyiê.

Dat dandatelyck en fittens Raads, de Heeren van
'teerfte gedeelte, by merendeel van ftemmen met be-
floten briefkens fullen nomineren, een perfoone,ge-
qualificeert volgens d'ordre v*n de Vr^dfchap, ende
opgeVolchde Keiblacieo. >

Dat

-ocr page 105-

DER STAD VAN UTRECHT. t BOEK. II Γ/Τ.

Dat dc ficmmen komende te fteeken onder de Hec- lyck verklaart > dat voortaan de Heeren Buijgcmçeftc·
yen van'c voorfz. gedeelte, fulcx dat by herftenifnin·· remn den eed gebracht lullen worden, bydenoutften

prefenten Raad in de Vroedfchap, de Raden in dc
Vroedfchap by den ecrfte, ende, in defltlfs abfentie,
by den anderen BorgerneeiÏer , ende dat de Schepe-
nen den eedjdiefe fullen doen , in *t Collegie van dc
Vroedfchap ook afgenomen fal worden by een van da
Borgemeefteren, als voorfz.

is verftaan, dat voortaan dc nominatien ende ver-
kiclingen van Raat in de Vroedfchap fulcx gedaan ful-
len worden, dat niet meer als een oom met een neve
in bloede, ende een in a^initeyt, ofte een neve met
een oom in bloede, ende een oom in affiniteyt malkan-
deren beüaande, te gelyck in de Vroedfchap komen
te fitten, insgelycks maar twee fwagers oftefchoon-
broeders.

Hier na hebben c^e iiimentelyke Heeren van de Vroed-
fchap, behalven voorgemehen Heere Bemmel, ende
Jonker Dirck Ruyfch, die vermits zyn Ed. dochters
fieckte, t'hiiys gehaalt was, folemnelyck gedaan deti
eed van Raiden in de Vroedfchap, hier voor by dq
notule van den 25 May geregiftreert, nadat defelvç
alvorens was geamplieert, met beloften, van tc ful-
len mnintiiiceren,ende niemant anders toeftaan Stad|
ende Vroedfchaps recht van ftellen van Magiftraat&c,

Eyntelyck zyn de Heeren, die niet gewoon zyn tf
compareren in de ordinarisvergadcringe van de Vroed-
fchap , by den Htere eerfte Burgemeefter bedankt »
diit Haar Ed op de gedane convocatie verfchenen wa-
ren , en met den amieren over den dienft van de Stad
hadden gedelibcreert, ende vruchtbarige j-efolutien hel-
pen nemen , ende is daar mede de Vergaderinge gc-
fcheyden.

AiJe dc voorfz. Refolutien , dc Magiftraars beftel-
linge aangaande, zyn genomen preftntibusals voJcht ;

Andriesvan Wyck, Jonker Frederick Ruyfch, Bor-
gemeefteren j Gysbertvander Woerdt, Rudolphvan
Zyl, Johan van Weede , Mr. Gillis van der Egge,
Cornehs van Werckhoven , Nicolaas van der Meer,
Cornelis Quint, Jacob Splinter, Johan van Cuylen·
burch, Gysbert van der Hoolck , Willem Cofynfz.,
Jonker Dirck Ruyfch, Henrick van Mansveld,Wil-
Km Vereem, Johan van Nellefteyn, Henrick van
Wyckerflooth, Mr. Dirck de Leeuw, Dr. Cornelis
Büoth, Mr. Cornelis van Deuverdcn , Gerrit do
Cock, Johan Bor, Peter Uyttewaal, Cornelis van
Domburch , Cornelis van Almeloveen, Gysbert de
Wyckerflooth, Gerrit van den Helm, Mr. François
van de Pol, Mr.Peter van Leeuwen, Herman Fceyt,
Henrick van Merkerck , Mr. Cornelis van Deuver-
dcn , Mr. Johan van Nellefteyn, Herman Wernaartfz.'
van Velthuyfen, Mr. Willem deGruyicr,Mr.Abra··
ham van Kerckraad.

Zynde de Heeren Johan van der Nypcort i als vooriz.g
ende Jacob Janfz. van Bemmel , opihuyden overle-
den , ende Jacob Henrickfz. van Bemmel, vermits
zyn Ed. ouderdom ende fwackheyd , niet compa·
reerende.

Op^t geproponeerde defen aangaande,is eenparich-
( I ) Volgens Refolutie van den 1 OSlob. ^doende Schepenen alleen defen eed in de Vroedfchap ^en niet in het Gerecht*

LIU. RESOLUTIE, waar by de Refolutie van den May 1651., rahnde de f^erwantfchaf

van de Raden van deP'mdfchap .verklaart word, den% Maart MOCLVL

Men moet hier voor af laten gaan de Refolutie nopens de Ftrwantfchap van de Raden van den if May löjitê
vinden in de voorgaande Num. xxix. §. vi.

Saterdags den 8. Marty mdclvi. van Breveld. Ende is op *t geproponeerdedciên aan·

Dc Vroedfchap ten defen fine fpecialyck opden
eed geconvoceert ende vergadert zynde , is
in conformité van de laatft gearrefteerde or-
dre van den 24 May i6fi., in plaatfe van
den overleden Heere Rudolph van Zyl zalr., tot Raad
in dc Vroedfchap gefurrogccrd codc bccdigd Johan

gaande , naar deliberatie ende omvrage eenpaarJyck
geinterpreteert ende verklaart, dat het art. van dc
voorfz. Ordre van den Zf May itffi., diélerendcjdat
niet meer als een Oom met een Neve in bloede, ende
een in affiniteyt malkander beftaande , te gelyk in dc
Vroedfchap mogen fitten, ook (e verftaan is van

Oud-oomi

Ν I LIV.

101

ge met beilote briefkens , onder defelve de perfoon
niet kan worden uytgevonden, geprocedeert faiwor·
den tot lootinge, by uyttreckinge van twee brief-
kens.

Ende dat de naam van de perfoon alfulcx genomi-
neert zynde, by den Secretaris fal worden aangeteec-
kent.

Dat dan voorts fucccffivelyck , ende by ordre, in
voegen voorfz. , mede tot nominatie geprocedeert fal
worden, by 't 11, 111, en i v. gedeelte refpedivc.

Sonder dat nochtans by de volgende genomineen
fal worden die geene , die by eenich der voorgaande
gedeelten fal wefen genomineert, en by den Secreta-
ris a^s vooren aangetekent.

Dat vier perfoonen genomineert, ende aangetcec-
kent zynde, als voorfz. is, by de famentlyke prefen-
te Heeren weder met beflotcn briefkens , by plurali-
teyt van ftemmen , uyt defeive een gekofen fal wor-
den.

Sonder dat de Heeren met woorden ofte teeckenen,
iemant van die vier andere fullen mogen recomman-
deeren, ofte aanraden, op pœne als boven.

Ende dat de ftemmen als dan komende te fteecken,
geprocedeert ial worden tot herftemminge ofte lotin-
ge, in voegen voor verhaalt.

Is mede als vooren eendrachtelyk gerefolveert ende
verfta n, dat de Vroedfchap jaarlycx op den eerftcn
dach van Oftober fai procedeeren tot verkieiinge van
twee Burgemeefteren, voorden aanftaandejare, ende
dat met beflotene briefkens, by pluraliteyt van ftem-
men.

Ende dat een van de Regeerende Burgemeefteren,
die als dan twee volle jaren aan den anderen Burge-
meefter geweeft fal zyn , voor die reyfe niet fal mo-
gen genomineert ofte gecontinueert worden.

Item, dat een Burgcmecfter tuflchentydenkomen-1
de te fterven , binnen drie weeken geprocedeert fui
worden tot verkiefinge van een in dcflelfs plaatfe.

Dat men insgelycx jaarlycks ten voorfz. dage fal
verkiefen, als vooren, twaalf Schepenen.

Met fulcken verftande , dat die geene van de Sche-
penen, die als dan drie jaren aan den anderen inbedie-
ninge geweeft fullen zyn, niet genomineert, ofte ge-
continueert fullen worden,

SondAch den ij* May namens.

De Vroedfchap by continuatie van gifteren weder
vergadert wefende, ende de famentelyke Leeden van
dien preiènt, uytgenomen den Heer Jacob Henrickfz.
van Bemmel, die vermits fyner Ed. hogen ouderdom
ende fwackheyd , niet en compareert, zyn gerefu-
roeert de notulen, federtdeniz. defer opgeftelt, ende
voor gearrefteert gehouden en aangenomen eendrach-
telyck

-ocr page 106-

î)8 VAN DE REGEERING' EN MAGISTRAAT

11V. RESOLUTIE, dat een) Raad mt een dochter van een mede-Raad trouwêndey zyn pJaati

metverliefli den ^ Oecemb. CMDCCXF,

Ter Vergaderingc voortgebragt zynde,dac het
Reglement van de Vroedfqhap, by desfelfs
ereâîe in den jare i6i8. dideert, dat geen
fwagers in den eerften graad gelykelyk onder
het getal van de Rnden van de Vroedfchap gekoren
iullen mogen worden, heeft de Vroedfchap na deli-
beratie eenparig , iiytgenomenden Heer Hamel, ver-
li lan ende verklaart, dat een Raad in de Vroedfchap
reeds iynde, ende trouwende een dogtcr van een me·
de Raad in de Vroedfchap, daar doorniet verlieillyn
Vroedfchaps plaats of feifie in de Vroedfchap , en dac
aldus tot dit voorfz. geval de woorden van het felve
Reglement niet moeten worden geextendeert , fulks
dat verkoren Raden vry is en blyft met dogters van
Raden in de Vroedfchap te mogen trouwen.

LV. RESOLUTIE, rakende den rang van twee Eorgemeefiers, die gelyk 'verhoren worden t

deuiOm.MOCLIL

'j Frydags den i O^ob, mdclii.

De Vroedfchap op den eed geconvoceert, ende
vergadert zynde, om te procederen tot ver-
kiefinge van Borgemeefteren , Schepenen
ende Cameraars, voor den aatiftaande jarc,
is, alfo jegen woordich, vermits commiifie van den Heer
Borgemeefter Ruyfch in den Raad van Staten, ende
't overlyden van den Heer Borgemeefter Leeuwen, za-
liger^ twee nieuwe Borgemeefteren verkofen fullen
moeten worden, alvorens op 'tgeproponeerde, wie
van die twee Eerfte Borgemeefter fal wefen, verftaan,
dat , komende de raeefte ftemmen te vallen op twee
Oud-Borgeraeefteren, den eerfte Borgemeefter fal we-
fen, die van Haar Ed. eerft Borgemeefter is gewceft,
ende by nominatie van een Oud-Borgemeefter , ende
een die noyt Borgemeeftergeweeftis, deOud-Borge-
meefter.de eerfte gereputeert fal worden j doch twee
genomineert wordende, diegeen van beyden voor de-
ien Borgemeefter geweeft zyn , de voprfictinge heb-
ben fal die van hun Oudfte Raad is.

LVI. RESOLUTIEN , 'waar by vaflgeflelt is y door welke ampten de Raden in de Vroedfchap fe0

behouden, of niet, dennen \ /^Oecemb, MOCLXIII ; enden ^ ι May,
en i4,ymy MOCLXIF
Defe Refoîutîen 'worden nader 'verklaart by een Refolutie van den 31 Oecemb. 1703. Siet beneden in defen Tyr.·
Num. Lxviii.

Saterdaghs den 12 Oecemb. mdclxiii.

ge feffie fullen behouden, ofte niet, is dien aangaande
wydlopig gedelibereert, ende goedgevonden 't felve
befoigne toecomende maandach te continueren.

's Maandaghs den 14 Oecemb. mdclxii i.

< De Vroedfchap volgens reces van den 12 defer al-
thans op den eed vergadert zynde, heeft,na iterative
leóture, van 't geene als doen op pampier gebracht
was, ende rypc deliberatie daar over gehouden , ge-
refolveert ende gearrefteert, *c gecne hier na is vol-
gende ;

Dat voortaan dc Heercn die gecommitteert fullen
worden ter vergaderingc van dc Staten Generaal,
tot Raad Extraordinaris tc Hoof, ende in de Finantie
of Rekenkamer defer Provincie, fullen blyven behou-
den hare feffie ende ftem in dc vergaderingc van de
lyroedfchap.

Dat de Heercn die met eenigc andere commiffien,
Ontfanger-of Rentmecfter-ampten van Stalen , mits-
gaders 't Droft-ende Cafteleyn-ampt aan de Vaart, voor-
lien fullen worden, gedurende den tyt haarder Com-i'
'miffic ,iig uyt de vergaderingc van de Vroedfchap fullen
moeten abfentcren, endeby het impetreren van deno-
minatie, beloven 't felve te fullen nakomen.

Sonder dat y mand, die fodanich ampt öf commilîîe
lieeft verkregen,tot Capiteyn van dc Borgcrye verko-
len fal mogen worden , ende ingevalle hy een Capi-
teynfchap hadde , fal by het obtinercn van de nomi-
natie tot fodanigc commiffie metter daatvan't Capi-
teynfchap vervallen fyn. ^

Is 'mede goedgevonden, dat niet alleen de Gecom-
mitteerden ter vergaderingc van de Staten „Generaal,
ende die in den Hove Provinciaal binnen'Utrecht,
lïcmaar oock de Gecommitteerden in den Raad van'
^.tateni ter Generalitey ts Rekcn-kaoier, io dé Collégien
van Admiraliteyten, Bewinthebbers van de Ooft-ende
Weftindiiche Compagnie, Droft ende Cafteleyn aan
de Vaart, ende alle Ontfangcrs ende Rentmeefters
van de Staten,gedurende den·tyt van harecommiffien,
tot geene ampten fullen mogen worden gevordert,al-
waar *t oock,datymant van de felve fyn ampt binnens
tyts quame af te ftaan. Edoch dat fy tot ampten ad
'vitanff waar door zy hare plaatfen in de Vroedfchap
gehouden fyn te verlaten, t'allen tyden fullen admif-
fibel zyn.

e Vroeàkhzp op den eed geconvoceert lyn-
de, om te delibereren over't rapport van de
Heercn Gecommitteerden, rakende de amp-
waar door Leden van defe vergaderin

ten,

Dat alle ampten endecommiiïïen, in 't naaft voor·
gaande art. gelpecificeerr,iullenmoeren worden verge-
ven fes maanden voor den ingang van dc felve j ofte
drie weecken voor ende na onbegrepen.

Is noch verftaan, dat de Dyckgraaf-amptcn ende
Heemraadfchappen, boven en benedensdams, niemanc
uyt de Vroedfchap, nochte van ftem ende feifie van
dien, fullen excluderen.

Ende ten eynde defen allen aangaande een vafte ende
permanente voetmochtc worden beraamt, isdicnftich
geoordeclt, dat in een volle vergaderingc van de fa-
mentlicke Leden van dc Vroedfchap (daartoe ter eer-
fte ende bequame gelegentheyt te befchryvcn) over
't gecne voorfz. worde gedelibereert, endeby dcfelve
fodanigevafte refolutie genomen, als tenmceftcndicnfte
defer Stad bevonden fal worden te behoren. '

Is wyders gerefolveert, dat dc Heercn, die althans
fodanige ampten hebben, waar door zy de vergaderin-
gc van de Vroedfchap fouden moeten verlaten, ende
by proviiïe,of door Capiteynfchappentotdefefliezyn
geadmitteert, daar inne fulilen continueren, geduren-
de den tyt haarder als nu lopende commiflic.

i Λ

Dingsdachs den 51 mpclxiv.

De Vroedfchap op den eed vergadert zynde, hcefc
goetgevonden,dat op heden over veertien dagen, we-
fende den 14 Juny, een volle vergaderingc van de fa-
mentlyke Lcdcn,lal worden geleyd, om, ingevolge
van de Refolutie vaVden 14 Decemb. leftleden, eeû
vaftc ende periiaancmc voci te beramen, aangaande de

ampcea

-ocr page 107-

anipten,waar door Ledematen vandcVroedfchapfcffie
fuJlen behouden, of niet.

Dymda^hs dm 14 Juny mdclxiv.

De Vroedfcbap iil complete getale, volgens'tgoet·
vinden van den 31 May leitleden , op den eedgecon-
voceert ende vergadert 2ynde(uytgenomcn alleen den
Heere Oud-Borgemeefter de Leeuw, vermits zyn Ed.
indifpofitic ) pro poneerde den Heere Eerfte Borgemeel-
ter Hamel, defe vergadering^geleyt tczyn, tencyn-
de op de ampten , waar door Ledematen van dit Col·
legie feffie fullen behouden of niet, een vafte ende per··
manente voet mochtc worden beraamt j heeft welge-·
melte Vroedfchap, gehoort de itcrative köure van'c
gerefolveerde dien aangaande op den 14 December
1665,naar ferieufedeliberatie, ende overweginge van
redenen, fonder eenige veranderinge by verre me-
rendeel van itemmen, g( perfifteert by de vooriz.Rc-
ibiutie van den 14 Decemb. voorgemelt, cn defelvc
als nu geconfirmecrt.

der stad van utrecht. I BOEK Ih TIT,

LV1Î. RESOLUTIE, aamaande het verkiefen njan Raden ^ die Camniken geweefl zyn in dt

Fyf Capmen, den i^juuy MDCLXV11.

ofie geadmiiteert, ten zy defelve zyn Pracbendcef-
ftétivelyk, ende r. ëïyk atgeihnn hebbe den lyd van
fes volle maanden, voor date van een vacature eener
Ra;idsplaatfe in de meergemelde Vroedfchap. Ver-
ftaande, dat defe Reiolutie ofre ordre, in loodanigc
gclegentheyd altyt precifelyk fal wordengcobferveert,
ende niet gealtereert, verbroken, ofte dien aangaande
eenige diipeafatie toegeftaan, dan insgelyx mei eenpa-
rige Itemuien.

In bedenken gegeven zynde, of niet dienftigware,
dat gedeterrnineert wierde , hoe langen tyd na
defen een Canoniek zynPraïbende behoorde gc-
quiteert te hebben, eer dat defelvc gequalificeert
foude wefen, omme tot Raad in de Vroedlchap ge-
kooren te worden, is, na deliberatie daar op gehouden,
cenpariglyck goedgevonden ende verftaan, dat voort-
aan niemand, zynde een Canonik in een der vyf Ca-
pittelen alhier, ofte die foodanig geweeft is, rot een
lid van de Vroedfchap fal mogen worden giëlie;eert

LVIlL RESOLUTIEN, dat die eenige Canonifyen, of Vicaryen befîtten^ niet gemal^ceert zyn

tot den eed en fejjie in de f^roedjchap, den i 7 Oaoh. en % 5 OBob. MDCLXXFUL

Jovis den 17 Octob. mdclxxvi 11.

De Vroedfchap, op den eed vergadert zynde,
heeft Jonker Didenck Borre van Amcron-
gen, Heere van Sandenburg , Hooft Offi-
cier, doen lefen de miffive van zyn Hoog-
heyd, den Heere Prince van Orange &c. meitc lyiie
van de geëligeerde Borgemeefteren , ende Schepe-
nen , mitsgaders vier Raden, luydende als volgt :
Edele &c.

Wien volgens welgemelte Heere van Sandenburg,
cerfl: de Heeren Borgemeefteren, daar na de Schepe-
nen, gebragt heetc in den eed, zyndeabfent Schepe-
nen Straats, Strick van Linfchoten ,Veldhuylenende
de Vry , die daags daar aan in den Gerechte den eed
hebben gedaan, hebbende de Schepen de Vry afge-
itaan zyne Vicarye j ende alvooren de Raden wierden
bcccdigt, heeft den Heere eerfte Borgemeeiler voor-
geildt, dewyle zyn Ed.ce voorgekomen was, dat
een van dien poflldeerde een Praebendete Wyck,endc
de Schepen de Vry noch geen afftand hadde gedaan
van zyne Vicarye , of niet naader daar op alvoorensi
diende gereiolveerr i isnaar onivrage, eenpaariglyken
verftaan, datdegeene, die Canonifyen en Vicaryen
befirren, niet gequalificeert zyn tot den eed, en feilic ,
ten zy hun alvoorens daar van dechargeren : ende is
den Secretaris dien volgens gelaft , gemclte vier Ra-
den fulx voor te dragen > die,gereverieert zynde, ver-
haalde, dat alleen den Heer Schadé befateenCanonifyc
rot Wyck , wien volgens de Heeren Junius, Verburg
ende Pioos van Amitcl, den eed hebben afgcleyd, en
feffie genomen.

V^rnris dm 2$ 05foh. mdclxxvi i i.

Den Heer van Sandenburg ,als Hooft-Officier, de
Vroedfchap hebbende gcconvoceert, verhaalde, dat
den Heere Willem Schadé hem hadde volkomently·
ke gcdechargeert van zyne Prebende te Wyck, vol-
gens 't vercyfchte by Refolutie van deu 17 defer j wien
volgens goedgevonden is, dat tot den eed ende ieffic
(al worden geadmitteert : waar op zyn Ed. binnen
ftaande, den gewoonlyken eed gedaan heeft aan wel-
gemelte Heer van Sandenburg.

RESOLUTIEN, rakende de Jmpïiatie van den eed by de Raden in de Vroedfchap te doen$

den i\en 17 6eptemb, ii, 16, ιη Q6ïob.MOCLXVlÏh

LIX.

Maandagbs den 14 Septemb. mdclxvi i i.

Is gecxhibeert ende gelefen een concepte Ampliatie,
met welke den eed van Burgemeefteren, ende
Raden in de Vroedfchap foude worden geam-
plieert -, waar op gedelibereert zynde, isgoetge-
vonden en verftaan, dat 't felve voort ter Secretarye ge-
legt ial worden, om aldaar by de Heeren gelefen, en
ter naafter vergadcringc daar op gerefolveert te wor·
den.

Bonderdachs den 17 SepUmb,

De Vroedfchap op den eed vergadert zynde, is we-
der voortgebracht de concepte Ampliatie van den eed,
welke gelefen, ende daar over ferieufe deliberatie ge-
houden zynde , is goetgevonden ende verftaan, dat
ter ecrfter bequame gelegenthcydt, de Heeren niet
ordinaris comparerende, hier toe fpecialyk fullen wor-
den befchreven, ten eynde by de complete vergadc-
ringc van alle dc Leden van de Vroedfchap moge wor»
den gedelibereert ende gerefolveert, of niet ten mee-
ften dienfte van de gemecne fake,den eed,op den 2|
en 24 May i6fi gearrefteert, met het voorfz. con-
cept diende te worden geamplieert j endeluyd hcticl-
ve van woorde tot woordc als volcht :

<3 ■

Β4·

Concepp,

Dar ik mede oprecbtelyk fal helpen maintincrcn de·
Vroedfchaps Reiolutie van den 12 Augufti 166^7, mits-
gaders de Staatfe Refolutie van den 19 Septemb. des*
felvigcn jaars, beydeby derefpeftive Leeden eenpaar-
lyk genomen, voor foo veel die zyn rakende de mor-»
tificatie van het Stadhouderampc defer Provincie,ge-
lyk ik mede vigoreufelyk fal handhaven de oude ende
fondamenteele Refolutien , by de Ed. Mog. Heeren
Staten defer Provincie op den 30 Novemb. löcb, cn
den 3 July itfoj, fucceffivelyk genomen, ende op den
8 May 163 j by naarder Refolutie van Haar Ed. Mog.
gecorroborcert, cn laatftclyk by het rcglcra«nt, ra-
ken-

-ocr page 108-

î)8 VAN DE REGEERING' EN MAGISTRAAT

leende de augmcntatie van 't Lid der Heeren Edelen en
Ridderfchap , by de Heeren Staten defer Provincie
den 2,5 July 1667 op nieuws eenparichlyk gearrefteert
cnde vaftgeftelt} by welke voorfz. Refolutien alle Mi
litaire perfonen, ofte ook iemand bekledende foodanige
Politique charge, met dewelke hy, üyt krachte van de
Refolutien van Haar Ed. Mog. in de refpedive Leden
van Staten niet vermach te compareren, voortaan, 't
zy by forme van difpenlatie, of onder eenich ander prse-
text, hoedanig fulcx foude mogen wefen , in eenich
van de drie Leden der Ed. Mog. Heeren Staten defer
Provincie, nimmermeer fal worden geadmitteert, voor
èn al eer hy zyne Militaire ofte Politicque charge als
voorenefFcólivelyk metter daai fal hebben afgeleyt.

'j Mamàachs dm iz OM, mdclxviii.

De Vroedfchap heeft op 't geproponeerde defen aan-
gaande, goetgevonden ende verftaan, dat, ingevol-
ge van de Reiolutie van den 17 Septemb. laatftleden,
alle de Leden van de Vroedfchap, felfsook, die ver-
mits Haar Ed. commiflien ordinarie niet en compa-
reeren, jegens vrydag den i<5 defer maand fullen ver-
gaderen , ende de niet ordinaris comparerende Hee-
jcn hier toe fpecialyk fullen worden befchreven , om
te delibereren op de concepte Ampliatie, mee welke
den eed van de Raden van de Vroedfchap foude die-
nen geamplieert te worden j fullende het gemelte con-
cept aan de non comparerende Heeren, met de miflï-
ve van befchryvinge , worden toegefonden , welcke
luyd alsvolcht.

Mrentfefie, JVyfe , Voorftenige^ feer difcrete Heer^
goede vriend ende mede-broeder.

"'•■"•"'"-'■^♦ίίϋ

, Omme te hoeren lefen dcconcepte Ampliatie, co-
pielyk hier nevens gaande , met welke den eed van
de Burgemeefteren en Raden in de Vroedfchap foude
worden geamplieert, ende te helpen adviferen, wat
dien aangaande voor defe Stad dienftig zy daar inne
gedaan te worden , hebben wy goetgevonden, dat
onfe famentlyke medebroeders , felfs die ook vermits
hare commiffien ordinarie niet en compareren , ende
alfulcx mede UEd. op vrydag naaftkomende,fullende
2yn den 16 defer maand , 's morgens ten acht uren
vergaderen fullen, het fal UEd. dan believen toeko-
mende donderdags s'avonts fich tot dieneynde binnen
defe Stad te vervoegen, waar toe ons verlatende, ful-
len wyUEd. hier mede, Erentfeile &c.

V Vrydags den 16 Oüoher.

De Vroedfchap volgens Refoluticvan befchryvinge
van maandag laatftleden vergadert, ende aldaar mede
prefent zynde de Heeren, die anders, vermits Haar
Ed. commiiïïen ende ampten, niet gewoon zyn re
compareren , proponeerde den Heer Eerfte Borge-
meefter Someren , dat de vergaderinge geconvoceert
was, omme te delibereren op feekerc concepte Am-
pliatie, waar mede den eed van de Raden inde Vroed-
fchap ibude dienen te worden geamplieert, ende ver-
Volgens het gemelte concept gelefen zynde , met de
refpeftive Refolutien daar innc vermeit : is naar on-
derlinge communicatie , ende rype deliberatie, ver-
Haan , dat het gemelte concept van eed inzynfubftan-
llantie word gehouden voor gearrefteert, ende den
Secretaris gelaft 't felve , conform het geadvifeerde,
op tc ftcllen, om defen namiddachgerefumeert te wor-
den.

Eodem Oit^ nanoens.

De Vroedfchap by continuatie op den eed verga-
dert zynde, is gelefen cndegerefuiiiccrc dc Ampliatie

van den eed , by den Secretaris , in conformité van
het reces van huyden morgen, opgeftelt, luydendc
als volgt ;

Ampliatie van den Eed.

Dat ik mede niet fal gedogen , maar met alle vi-
geur ende mogelyke middelen weren, dat over de Pro-
vincie van Utrecht t'eeniger tyt een Stadhouder wor-·
de aangeftelt, ende dat ik het Stadhouderampt in alle
zyn deelen eeuwiglyk fal houden voor gemortificeert ;
gelyk ik noyt gehengen ofte gedogen fal, dat van nu
voortaan eenig Militair perfoon , 't zy by forme van
difpenfatie, ofte onder eenig ander pretext, hoedanig
fulks foude mogen wefen , in cenige van de Leden
van de Staten defer Provincie fal worden geadmit-
teert, voor en al eer hy zyne Militaire charge eiFedi-
velyk en metter daat fal hebben afgeleyt.

Ende is verftaan , dat de voorfz. Ampliatie in den
eed van de Raden in de Vroedfchap van dato den aj
May 1651 fal worden ingevoegt, immediatelyk ach-
ter de regulen , ende te gedogen dat het felve recht in
geheel ofte eenigen deelen , in welker voegen of wat ma'
nieren Julks ook foude mogen wefen , aan iemand an·
der s worde toegefiaan-^ luydendealfulks den voorfz. ge-
amplieerden eed , als volcht.

Eed te doen hy den gekoren Raad in de Vroedfchap,

Dat fweer ik, dat ik na myn befte vermogen t al«
len tyden en alleenlyk fal handhaven de ware Ghrifte-
lyke Gereformeerde Religie ende Leere, gelyk defel-
ve in de Synode Nationaal binnen Dordrecht, in den
jare löip gehouden, is bevefticht, en in der voegen
alomme in de publycque Kerken defer Landen word
gepredikt ende geleerc, van de welke ik mede in alle
oprechtigheyd profeiîîe ben doende , fonder immer-
meer, voor foo veel in my is, tc fullen gedogen, dac
by iemand daar inne eenigen indracht ofte verande-
ringe werde gedaan, ende dat in allen gevalle *ΐ pro-
fyt ende welvaren van de Stad Utrecht, ende debor-
gers en inwoonders van dien , mitsgaders die veriee-
kertheyd ende bewaarniiTe der voorlz. Stad aangaan-
de, trouwelyk fal raden, en't felve vorderen na myn
befte weten ende vermogen j als mede maintineren
Stads en Vroedfchaps recht, van ftellen van Borge-
meefters. Raden m de Vroedfchap, ende Schepenen
defer Stad, fonder te gedogen, dat 't felve recht in'c
geheel ofte eenigen deele, in welker voegen, ofte op
wat manieren luiks ook foude mogen wefen , aan
iemand anders werde toegeftaanj dat ik mede niet fal
gedogen , maar met alle vigeur ende mogelyke mid-
delen weren, dat over de Provincie van Utrecht t'eeni-
ger tyt een Stadhouder worde aangeftelt, ende dat ik
het Stadhouderampt in alle zyn deelen eeuwiglyk fal
houden voorgemortificeertj gelyk ik ook noyt gehen-
gen ofte gedogen fal, dat van nu voortaan eenig Mi-
litair perfoon , 't zy by forme van difpenfatie, ofte
onder eenig ander practext, hoedanig fulks foude mo-
gen wefen, in cenige van de drie Leden van de Sta-
ten defer Provincie fal worden geadmitteert, voor en
al eer hy zyne Militaire charge eöèdivelyk en metter
daat fal hebben afgeleyt 5 dat ik ook de faken , ter
vergaderinge van de Vroedfchap gctraólcert, fecreec
houden, cnde niet reveleren zal j dat ik mede in'tver-
kiefen van de Borgemeefteren , Raden , Schepenen
cnde Cameraars defer Stad, geen faveur ofte aiFeöie
en fal gebruyken, maar alleenlyk' infien ende letten,
dat zy tot de regeringe ende ampten, daartoe zy ge-
koren fullen worden, nut ende bequaam, mitsgaders
als voorfeyt, aduele communicerende Ledematen van
de ware Chriftelyke Gereformeerde Religie zyn, ende
voorts al doen,dat een goet ende getrouw Raad inde
Vroedfchap der Stad Utrecht fçhuldig is, en behoort
" te

-ocr page 109-

te doen 5 dat en fal ik niet laten, om lief noch om leet,
om maagfchap, noch om fwagerfchap, om giften,
noch om gaven , noch om geenrchande faken. Soo
waarlyk helpe my God Î

Ende is voorts goetgevonden , dat de famcntlyk.c
Hceren van de Vroedfchap , morgen vroeg ten acht
uren weder fullen worden geconvoceert, oramç yaft
te ilellen op hoedanigen voet en ordre defelvç eed zal
woi'den gedaan.

Saterdachs den 17 OMer mpc;.xv i h .

Is gerefumeert het gerefolveerde van gifteren na de
middag. « .

De Vroedfchap weder op den eed vergadert zyn-
de, om een permanente voet endç ordre te beramen ,
volgens welke den eed , gilleren des nanoens alhier
gearrefteert, foude worden gedaan, is, na gehouden
ferieufe deliberatie, goetgevonden, datdejegenwoor-
dige Heeren Borgemeefteren ende Raden, die hier toe
füllen genegen zyη , als du den gearrefteerden eed
fullen prsefteren, ende vorders verliaan, dat alle ende
een ieder van de Heeren, die na deien tot Raden in dc
Vroedichap fullen worderx gecligeert ^ alvorens totdc
.ièffie geadmitteert te worden, gehouden lullen zyn,
deofclvçn eed te doen,

Eodem Dïe^ namens.
\ \ \ - * ■ ' i % % ■
Is gerefumeert bet geene heden morgen ter verga·
.deringe is gerefolvçert ende gepafleert, ende zyn dc
Heeren die niet gewoon en zyn in de ordinaris ver-
gaderinge varv de Vroedfchap te compareren, by den
Heer E,crfte Borgemeefter, Jbedankt, voor de moeyten
ende goede devoiren, dic Haar Ed. genomen ende ge-
daan hadden, van op de gedane uytfchryvinge alhie^
te comp.veren , ende dien aangaande , ten meeften
dienfte en welvaren van (;iele Stadte helpen delibe-
reren ende refolveren i waar op de vergaderinge is ge··
fcheyden.

105

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK. II ΊΙΤ.

LX. RESOLUTIE, waar by de Regeemgfonder verandering gecontimeert wçrd, den 1 OBob.

MOCLXXlL

bende van wegen', ende door ordre van zyn
Hoogheyd, den Heere Prince van Qrange,
doen convoceren de Vroedfchap, die als nu
verkooren is by Hoogftgem. zyn Hoogheyd, volgens
authorifatie van de Hoog Mog. Heeren Staten Gene-
j-aal van den 20 defer maand (N. St.) exhibeerde en
dede lefen, door den Secretaris van de Politic, Mr.
Jühan Quint, de nabefchrevfe eeden, dewelke refpeCti-
veby de Heeren Borgemeefteren,Raden, endeoche-
penen in ordre, als volgt, 'zyn gepraefteert, waarop
defelvc zyn geinftalleerç.

'Eed ^ U doçn 'by 'een gekoren Xaad in Λ Vroedfchap.

Dat fweer ick, dat ick na myn befte vermogen tral-
iën tydeni ende alleenlyck fal handhaven de wareChrif-
telyke Gereformeerde Religie ende Leere, gelyckde-r
fel ve in de Synode Nationaal, binnen .Dordrecht in den
j;ire Γ6ip. gehouden, is bevefticht, ende in diervoe-
gen alomme in de publyke Kerken defer Landen word
gepredikt en geleert, van welke ik mede in alle opreçh-
tjcheyd publiqueprofeiîîe ben doende, fonder immer-
meer, voor foo veel inmy is) te fullen gedogen j dat by
imant daar inne eenigen indracht of veranderinge werde
gedaati, endc.dat ick in allen gevalle *t profyt en wel-
varen van de Stad Utrecht ^ ende de burgers ende. in-
woonders van dien , mitsgaders die verfeeckertheyd
en bewaarpiflc der voorfz.;Stadaangaande, trouwelyk
fal raden, en 't felve vorderen na myn befte weten en-
de,vermogen ; dat ik ook de faken ter vergaderinge van
de Vroedfchap getrafteert, dic by Borgemeefteren belaft
fullen worden fecreet te houden, fecreet hopdep, en
niet reveleren fal 5 dat ick mede in *t nominerepcn
verkiefenrefpeftivevan Burgeniceftcren,Raidcn, Sche-
penen ende Cameraarsdefer Stad,geen faveur, o/teaf
feöic fal gebruycken, maar alleenlyk infien ende let-
ten, dat zy tot dc Regierinfieendc Ampten, fiaar toe
m,Deei.

nutenbequaam, mitsgaders als voorfeyr,a£l:uele com-
municerende Ledematen van de ware Chriftelykc Ge-
reformeerde Kerke zyn, en voort alles doen, dat een
goed ende getrouw Raad in dp Vroedfchap der Stad
Utrecht fchuldicli is ende behoort te doen ·, dat en
fal ick niet laten om lief: noch om leet, om maachfchap
noch om fwagerfchap, om giften noch om gaven, noch
om gcenderhande faken. Soo waarlyk helpe my God {

Eed ie doen by Burgmtefterer^^

Dat fweer ick, a)s Burgepicei^er der St^d Utrecht,
dat ick na myn befte vermogen t'allen tyden ende al-
leenlyck ^fal handhaven de ware Chriftelyke Gerefor-
meerde Religie en Leere, gelyk defelve in de Synode
Nationaal binnen Dordrecht,· in den jare 1019,gehou-
den, is bevefticht, van de welkeik mede in alle oprech-
ticheyd publique profeiîîe ben doende, fonder immer^
meer ,VQor foo veel. in my is, tie lullen gedogen, dat by
iemand daar inne eçnigen indracht ofte verandpringe
werde gedaan, ende dat ick goedetoefiçht hebben ial
tot den regimente, inkomen-ende Policie dpfer Stad,
endemetdeandpren vande Wet goede enrechtveerdi-
ge Juftitie een iegelyk fal helpen disnep adminiftree-
rjcn,na dic Statuytcn pf Ordonnantiën, geordonneert
ofte noch tc ordonneren, fonder <ecnigcgunftofiîmu-
latie, ende voorts al doen| dat een goed en getrouw
Burgcmecfter, tot profyt cndc welvaren der voorfz.
Stad,.cndc dc borgcrs ende inwoonders van dien, ichul-
dich is endp behoort tc doen j dat en fal ick niet la-
ten , otp licfi,0m leet, om maachfchap, om fwager-
fchap, om giften, noch om gecnderhandc faken. Soq
waarlyk helpe my Qod !

Eed li by Sçhepemn ttdoenin't Collegie VfndeVroedfchaf,

Dat fwccr ick,als Schepca dtr Stad Utrecht, daç
ö ik

ring van Borgemeefteren, Schepenen , Threforier en
Cameraarjinplaatfc van de jegenwooidige,fal wordea
gedaan.

El e Vroedfchap op den eed,vergadert zynde,
I heeft goedgevonden en verftaan, dat, in con-
" iïderatie van de jegenwoordige conftitutie
van tyden en faken , althans geene verande-

Öpgelyke uuyfe is de ^ègeering in OM. 1673 gecontinueert-, hoewel dien aangaande mrfche^de dtUheratien geval-
len zyn. ^ „li. ... _

LXi. RESOLUTIE, behélfinde den eed, voortaan b^dTSadêfün de Froedfch*ap, iBorgemeefli*

^ ren^ tn Schepenen te doen y den ιη A^ril MOC L XX IK

Ï)i Le fer moet hier hy'voegen het Reglement^ rakende onder anderen, {set 0^anfleïlen.der Regeering van de S t ad van U-
irecht^ den 16 ylpril 1^)74. Λί/Staten PJacaatb. i.Bock. iV.lTyf, i.Deel. Num.xr.

e Heer van den Eng, Hooft-Officier , heb- zy gekorenfullen worden ,en genomincert refpedive.

-ocr page 110-

î)8 VAN DE REGEERING' EN MAGISTRAAT

ick na myn befte vermogen t'allen tyden ende alleen-
Jyck fal handhaven de ware Chriftelyke Gereformeer-
de Religie ende Leere, gelyk defelve in de Synode Na-
tionaal, binnen Dordrecht inden jare 1619 gehouden,
is bevefticht, ende in diervoegen alomme indepubli-
ke Kerken defer Landen word gepredickt ende ge-
leert , van de welke ick mede in alle oprechticheyd
profeffie ben doende, fonder imiftermeer, voor Γ00 veel
in my is, te fullen gedogen, dat by iemand daar inne
eenigen indracht ofte veranderinge werde gedaan, en
dat ick een iegelyck recht en Juftitie fal helpen ad-
miniftreren na de Statuyten ofte Ordonrantien, geor-
donneert ofte noch te ordonneren,reehtveerdigevon-
nifien tuflchen alle parthyen wyièn na myn bette we-
renfchap , fonder eenige gunit ofte fimulaticj ende
voorts generalyck al doen,dat eengoetende getrouw
Schepen der Stad Utrecht fchuldich is ende behoort
re doen j dat en faKiek niet laten om lief, om leet,om
maachfchap, om fwagerichap , om giften noch ooi
geenrehande faken. Soo waarlykheipemy God 1

RESOLUTIE , behelpende den *Eéd tegens de Chrruptele by 'een nieuwgekorenRaadtedoen^
denTFebrum^MDijLXXXL

e Vroedfchap geh'oort't rapport van de Hee-
ren OàJ-Borgemeefter Dmter, ende vorde-
re Gecommitteerden , om te formeren den
eed tegens de Corruptelen, refererende fich
tot den eed, by Haar Ed. Mog.den jt Decemb. '161
gearrefteert, heeft, naar lefture van dien , haardelel-
ve wel laten gevallen , en is dien vólgens by de Vroed
fchap in haar reguard vattgeftelt den eed , lüydende
nis volgt, mutath fnutandis, met aflatinge van de re-
ferve daar annex, om by de aankomende Raden,Bor-
gemeefteren, ende Schepenen ^ mitsgaders alle andere
beampten, ter difpoûtie of nominatie van de Vroed-
fchap ftaande, gepraefte'ert te worden. Ende zynde
Heeren Borgemeeftereh ende Gecommitteerden ter

de andere Leden j den gemelten eed in dier voegen te
helpen renoveren ende arrefteren, Staatsgewyfc.

Ugem âe Corruptelen,

Dat fweer ik, dat by het verkrygeh van dit tegen-
woordige ampt, ik aan niemant, ookfelfs nier ymand,
vvefende eenige van de refpéitive Leden defer verga-
deringe, hare vrouwen, kinderen, vrienden ofte ma-
gen , diredelyk of indireftelyk, iets hebbe belooft, nog'
gegeven, beloven of geven fal, het zy goud , filver',
gemunt of ongemunt, of andere giften ofte gaven, het
zy door my, of door ymand anders van mynent wé-
gen, maar verklare oprechtelyk mitsdefen, het felvc
ampt vry ende onbekommert aan my te zyn geconfe-
reert, fonder dat ook ymand ter werelt my daar voor
ietwes heeft afgeeyfcht, of gevordert ; en of ymand
dies aangaande yetwes foude willen afeyfchen of vor-
deren, rfoo fweer ik , dat ik 't felve aanftonts de ver-
gaderinge van de Vroedfchap fal bekent maken. Vor-
ders of het geviel (dat God verhoede) dat namaals

belchryvinge geauihorifeert^ om communicaiive met mochte worden bevonden, dat ikietwes foudemogen

hebbe belooft, ofre gegeveh > ïlrydende tegens iden
eed, foo mach ik, lyden dat tnyn ampt ofte officie voor
een ander impetrabel werde geftelt', ende vorder inha-
bil verklaart, óm in toekomende eenige ampten ofre
officien meer te niogen bekleden. Soo waarlyk helpc
my God.'

LXIIL RÈSULUTIE, nopens zeker geld y by de aankomende Regenten &c, aan het Ambachtshfué

te betalen,den 8 OBeb. M'UCLXXFlL

Be fomtne van vyfHg gulden voor de aankomende Regenten is verhoogt tot twee hondert vyftigguUen ^hy Refolutievar^
den 21 May ijoz. Siet beneden Num. lxv.

jk^M felve hoognodig vereyfte te worden voorfien
van meerder middelen, heeft verilaan,dat de
aankomende Borgemeefteren , ende Schepenen, die
foodanige amptenlevooren niet hebben bekleed,voor

e Vroedfchap, voorgedragen zynde by de Ge-1 eens by den ingang fullen betalen , in plaatfè van de
committeerden van't Ambachtshuys, dat't,

gewone maaltyd , yder hondert gulden voor 'f Am-
bachtshuys. Ende fal by yder verkoren Raad in de
Vroedfchap ten finevoorlz. worden betaalt vyftiggul-
den. In kenniiTe van my, E. Harscamp.

RESüLUTlEN * rakende de forme van Regeering na het overlydenvan zyn Koningly"

ke Majefleyt van Groot brittagne^ als Stadhouder &c. demo
18 , 24, Jpril ΜΌ CC 11

LXIV.

Luna den 16 April MDccti.

De Vroedfchap , op den eed vergadert Zynde,
ende gehoórt het geproponeerde door de
Heerên Borgemeeileréh ^ dat, dcwyledoor
het droevig en ontydigafilervenvanzynMa·
jefteyt van Groot Brittannien,onfterfFelyker gedach-
tenirfe, fonder wettige defcendenten na te laten,het
Stadhouderfchap defer Provincie quam te ceiTeren, en
het Reglement op de form van Regeringe, in den jare
1^74 gearrefteert, ten eenemaal te vervallen, alfulks
in den boefem van de Regeringe wedergekecrt was de
faculteyt ende het recht om foodanige ordre en foröie
van regeringe te beramen envaft te ftellen, foo als ten
meeften nutte van de Stad , en verfeekertheyd van
deiTelfs gerechtigheden en privilegiën, komt tc verey-
fchen j IS, ,na ferieufedeliberatie en omvragc,verftaan,
dar de Vroedfchap op aanftaande donderdag , den 13
defes, cum indiSïione cauft^op den eed fal vergaderen,
en dat de Heeren, die buyten zyn , of om derfelver
ampten niet gewoon zyn tc compareren, daar overbe-
fchreven cn mcdegeconvocecrt fullen worden,om alsdan
gefamentlyk te delibereren ende refolveren over'rvaft-
Itellen van de forme van de Regeringe , voortaan tc
obferveren. Seyde de Heer Quint, dat zyn Ed. ge-
nootfaakt zynde, volgens aanfchryvens van den Raad
ter Admiraliteyt op de Mafe, defe nanoen na Rotter-
dam te vertrekken j op donderdag niet prefent fal kon-
nen wefen 4 cn als nu gereet te zyn om te verklaren,
dat ïfcich met het geproponeerde door de Heeren Bor-
gemeefteren wel wilde conformeren , en van fenti-
ment te zyn, dat de regeringe wederom geftelt is als
voor het jaar van löjri is geweeft.

Donderdags den 13 jipril mdcci i.

De Vroedfchap , ingevolge van dc Refolutie van
voorleden maandag, na voorgaande befchryvinge, en
convocatie van de Heeren die buyten zyn, of om derfel-
ver ampten niet gewoon zyn te compareren,indiölio'
ne caujaop den eed vergadert, cn in crnftigedeliberatie
geleyt 2ynde, dat, dcwyle zyn Ma jefteyt van Groot
Brittannien, glorieufércnonftcrffelykergedachteniire,
fonder wettigç dcfccndenccn na tc laten, is komen tc

ovorlydcflj

"λ ^

-ocr page 111-

der stad van utrecht. 7. BOE.K. ΙΙ.ΤΙΊ.

<07

EodemDkf mmem.

De Vroedfchap, volgens reces van heden morgen#
in completen getale op den eed vergadert zynde, is,
na rcfumptie en iterative leélure van den geconcipieer-
den eed, heden ter vergaderinge gelefen, en in deli-
beratie geleyt, eenparig goetgevonden, denfelveneed
in diervoegen te ampledcren en te arrcfteren , gelyk
defelve geampleélcert en gearrefteert wort by defen,
om by de Raden in de Vroedfchap defer Stad voor te-
genwoordig en in 't toekomende gedaan te worden |
luydendeals volgt.

Eed y by een Raad in de Froedfcbap der Stad
Utrecht te doen.

dat , _ _ . .

tot 1674, verfcheyde eeden en rcfoluticn zyn vaitge
ftelt, die als doen konden plaats hebben, cn nu miflchien
niet applicabel mochten zyn , heeft de Vroedfchap
eenparig goetgevonden cn verilaan , dat fal worden
gecommitteert om de retroaften defen aangaande na te
Hen , om, na gedaan rapport, by Hare Ed. Achtb.
te worden gerefolveert, foo als bevonden lal worden te
behoren 5 en zyn ten dien eynde verfocht en gecom-
mitttert de Heeren Borgemeeileren en Oud-Borge-
meeileren defer Scad.

Mari is den i8 Jpriï mdccii.

Na gedane rcfumptie van de Refolutien, den 10 en
15 defes by dc Vroedfchap genomen, hebben de pre-
fente Leden van de vergaderinge defelve gelaudeerten
geapprobeert»

Is vorders, na deliberatie en gedane omvrage,ecn-
parig goetgevonden en verilaan, dat men cerllkomen-
de maandag, die wefen ial den 24 April ιηοι^ωιηίη-
vergaderen fal, om als dan tc delibere-
jen en relolveren over het vaftftellen van den eed, by
Borgemeeitercn en Raden in de Vroedfchap te doen,
conform den voet en ordre den 2 2 en 24 Mey i6fi ge-
arrefteert, en dat daa^ tegens fullen worden befchre-
ven de Heeren, ' die wegens hare commiiÏxen buyten
zyn , ende mede gecon\'bceert die ter fake van hare
ampten niet gewoon zyn te compareren.

Luna den 24 Jpril mdcci i.

De Vroedfchap, in gevolge van de Refolutie van
voorleden dingsdag , cüm indiüione caufz vergadert,
ende aldaar mede prefent zynde de Heeren van Baarle
en Mansvelt, die, vcrmiis hare ampten, niet gewoon
zyn tc compareren , is geëxhibeert, en iterativelyk
gelefen den geconcipieerden eed, by de Heeren Ra-
den in de Vroedfchap te doen, ingevolge van de Re-
folutie van den i^defçs , nopende het vaftftellen van
de ordre en forme van regeringe in het toekomende
te obferveren, gearrclfeert, is, na ieiieufe deliberatie
enomvrage, eenparig goetgevonden , heden nanoen
ten drie uren te vergaderen, om als dan, na rcfump-
tie, denfelven gecor.cipiee» den eed tc arreilcren en te

Datfweereik, dat ik na myn befte vermogen, ten
allen tyden, ende alleenlyk fal handhaven de ware
Chriftelyke Gereformeerde Religie en Leere, gelyk
defelve in de Synode Nationaal, in den jare 1619
gehouden, is bevefticht, en in dier voegen alommc
in de publycque Kerken defer Landen wort gepredikt
en geleert, van welke ik mede in alle oprechtigheydl
profeffic ben doende, fonder immermeer, foo veel in
my is, te fullen gedogen dat daar inne byiemantceni-
ge indracht of veranderinge worde gedaan j en dat ik
in alle faken het profyt en welvaren van de Stad,en
de borgers en inwoonders van dien , mitsgaders die
verfekertheyd en bewaarniiTcdcrvoorÎz. Stad aangaan-
de, trouwelyk fal raden , cn het felve vorderen, als
mede maintineren Stads en Vroedfchaps recht, van
ftellen van Borgemeefteren, I^adenin dc Vroedfchap,
cn Schepenen defer Stad, mit^aders in het vergeven
van alle ampten , commiiïïen en bcneficicn, dicter
difppfitie van de Stad ftaan, en komerï te vervallen >
fonder te gedogen , dat het felve recht, in'c geheel
of ecnigc dcelcn, in welker voegen ofte op wat ma-
nière fulks ook foude mogen welen , aan iemant an-
ders werde toegeftaan i dat ik ook de faken, ter ver-
gaderinge van de Vroedfchap getrafteert, die by Bor-
gemeefteren verfocht ofgerecommandeert fullen wór-
den, fecreet te houden, fecreet houden, en niet reve··
leren falj dat ik ook in't verkiefenvan Borgemeefte-
ren, Raden, Schepenen, Threforier ende Camernar
defer Stad , altyt fal infien en letten, dat zy tót dc
regeringe en de ampten , daar toe zy gekoren en ge·
nomineert fullen worden, nut en bequaam zyn jmits-·
gaders, als voorfeyt, aâuele communicerende Lede-
maten van de ware Chriftelyke Gereformeerde Ker-
ke , ende voorts al doen, dat een goet ende getrouw
Raad in de Vroedfchap der Srad Utrecht fchüldig is
en behoort te doen j dat cn fal ik niet laten om lief
of om leet, om maagfchap of om fwagerfchap, om

§iftea noch om gaven , noch omgeendcihande faken,
00 waarlyk helpe my God !

Ende heeft den Eerften Regerende Borgemeefter)
Haak de Jonjgh, in handen van dtη anderen Borge-
meefter, van Lidt de Jeudc, enden anderen Borge·
mècfter van Lidt de jeudc, mitsgaders alle de preien-
te Raden, denfelven eed in handen vandenEciftenBor·
gemeefter Haak de Jongh, afgeleyt.

overlyden, waar door het Stadhouderfchap komt te arapleélcrcn.
ceiTeren, en dienvolgens het Reglement op de ordre
en forme van regeringe, den lö April in den jare 1(^74,
als hebbende alleenlyk het opficht op Hoogftgedagte
zyne Mtyefteyt en deÎTelfs wettige defcendenten ge-
had, ten eenemaal by zich felven is komen te verval-
len en vernietigt, gelyk de Vroedfchap by defe ver-
klaart het felve vervallen en vernierigt \e zynj foois
eenparig goetgevonden en verilaan, dat daar doorde-
ier Stads regeringe metter daat wederom gekomen is in
de felve forme en ftaat als den 21 en 24 Mey 1551 isge-
arrefteert, en federt van tyttot tyt, tot denjare i6ji
is geamplieert en gepradiièert geworden ; en is ver-
volgens vaftgeftelt en gerefolveert, dat alie voorval-
lende faken na defelve ordre en forme van den voorfz.
jarei6fiï en vervolgens tot 1671 roe, voortaan ful-
Icn worden behandelt, en afgedaan

Op't voorgeftelde door de HeerenBorgemeefteren,
it ten tyde van de regeringe, t'federt den jaare 16^1

De Vroedfchap op den eed vergaderd zynde,
proponeerde den Heer Borgemeefter , van
Lidtde Jeude (den Heer eerfte Borgemeefter
Haak de Jong abfent zynde) dat, door het
bverlydenvan den Heer Johan van Hcurn.een Vroed-
IIL Deel
fchaps plaats was komen tc vaceren , ende derhalven
de vergaderinge in bcdencken gaf, of men niet in 'C
fupplcren van defelve plaatfe , zal volgen de or-
dre in den Jare löfi. ende vervolgensgeobferveert$
is na deliberatie eenparig goedgevonden , ende vet·
ftaan , dat men volgens de ordre v^n den Jare 15jt»
dc Vroedfchaps plaatle, vacerende door doodc van den
O ζ Heer

LXV. REbOLUTlE, aangaande déformé van verkiefing van een nieuwen Raad in de Froeâ^

fchap, den ij emi CHay MDCClL

Lm£ den i f May Mbcc 11.

-ocr page 112-

VAN DE REGEER,ING EN MAGISTRAAT

Heer Johan van Heurn, xal fuppïeren binnen den tyd
van drie weken, na her overlyden : dog Îict vaftftel-
len van den precifen dag in bedenken word gehou-
den, tot heden over agc dagen. . . i

Lurns den li. May mdcci f.

IS.

De Vroedfchap op den eed vergaderd zyndc
ingevolge van de Refolutie van voorleden maandag,
eenparig goedgevonden en verftaan, de Vroedfchaps
plaatfe, vacerende door het overlyden van den Heere
Johan van Heurn, te fuppïeren, opdingsdag,diewe-
fen zal den 30 ïiday ijoz. Endedachei felve gefchie-
den zal met briefjens, gelyck ten reguardc van Bof--
gemeefteren ende Schepenen, mitsgaders andere com-
miflien,, tot nu toe is gefchied. Voorts heeft de Vroed-
fchap eenparig goedgevonden ende verftaan, daK
voortaan geen felicitatien fuilen worden gedaan aan de
huyfender Heeren, die tot Bprgemeefteren,Schepenen,
ende andere ampten, mitsgaders Raden in de Vroed-
fchap , fuilen worden verkopren 5 maar dat by het
verkrygen van een Vroedfchaps plaatsboven de vyf-
tig gulden die aan het Stads Kinderhuys word betaalt,
nog gegeven fal worden de fomma van twee honderd
gulden. Accordeert,in kenniiTe van my ,Ε. Harscamp,

LXVI. RESOLUTIE y rahff^e de verandering van de Regeering, demi Septemb. MOCCIL

De Vroedfchap op den eed vergaderd zynde,
nadat, ingevolge van Haar Ed. Agtb. Re-
folutie van denzS Aug. katftleden, de ab-
I fente Heeren befchrevcn, ende de Heeren
van Baarle ende van Mansveld, die vermits hare am-
pten niet gewoon zyn tècomparéren,.mede geconvo-
ceert waren , zyn wederom in deliberatie geleyd de drie
poindten, rakende de ordre van de Regeringe , by de
Toorfz. Refoluitie van den 28. Aug. vervat, alfe:

Op wat tyd de vefahderinge van de Magiftraat zal
gefchiedeh.

II·

Hoe te reguleren het afgaan , of continueren van
Schepenen, tweejaren gedient hebbende.

Of in reguard van de op nieuws te ribmineren Bor^
gemeefteren , geobferveert fal worden den rang, als
by Refolutie van den ί Odob. lif ί is vaftgeftelt.

Waar over oràvragegçdaan zynde, endat by verre de
pluraliteyt van fterömen goed gevonden was, dat hier

over by meerderheyd van ftemmen fal worden gçcon-
cludeert zoo is by verre de meefte ftemmen verftaan,
dat, ten reguarde van den tyd van het veranderen van
de Magiftraat, het felve gefchieden zal pp den iz
Odob. 1702, na den Nieuwen Styl , gelyk als in
voorleden jare.

Ende wat aangaat het tweede poin£t, rakende het
afgaan, ofre continueren van Borgemeefteren ende
Schepenen,tweejaaren gedient hebbende, dat daar
ontrent na de letter ftand fal houden de Refolutie vais
den 24 May '1651, foo nochtans , dat Borgemèefte-
ren niet noodfakelyk tv/ee, ende Schepenen driejaren
aan den anderen iullen moeten gecontinuecrt worden j
maar in de faculteyt van de Vroedfchap is, en blyfc
defelve Heeren Borgemeefteren, een ofte twee, ende
Schepenen, een, twee ofte drie jaren te mogen ver-
kiefen, of niet. Houdende het derde poind, belan-
gende den rang te houden by Borgemeefteren, die op
nieuws lullen worden verkooren , voor als noch ia
advis.

c Vroedfchap op den eed vergadert zynde,
ende gehoort het rapport van de Heeren Be-
rent Willem Ploos van Amftel , Huyflen,
Lid de Jeude , de Milan, Lockhorft ende
Veldhuyfen, die, ingevolge van de Refolutie com-
iniflbriaal van voorleden donderdag, nagefien en geëxa-
minecrt hadden dc retroada, nopende de vergevingc
van de tourampten , heeft de Vroedfchap, na deli-
beratie ende omvrage , goetgevonden ende verftaan :
Dat, volgens Refolutie van voorleden maandag ,op
àanftaande maandag, den 5 defes , vergeven fal wor-
den het Schoutampt defer Stad.

Dat, ten reguarde van de vergevinge van beyde de
ontfangén der Geiierale Middelen, gefuperfedeert fal
"worden , tot dat op de aanftaande vergaderinge van
étaten, die wefen fal den 6 December 170 j, het Re-
glement voor de Ontfangers fal zyn vaftgeftelt, om
het welke te efFeéfcueren, de Heeren Borgemeefteren

Dat op aanftaande maandag over acht dagen, die
wefen fal den lo December 1703, alle de tourampten
fuilen worden vergeven.

Dog foo by Haar Ed. Mog. als dan noch niet moch-
te zyn gereguleert, nopende het cmploy van de Ont-
fangers , dat men in fuiken gevalle de vergevinge van
defelve voor als noch fal uytftellen.

Dat de Heeren tot de tourampten gecommitteerta
geen feffie fuilen hebben, in gevolge van des Vroed-
fchaps Refolutien van den 14 December 1y, ende
14 Juny ï66^, gedurende den tyt dat defelve effeéti-
velyk in pofleflie van hàre refpeöive commiiïien fui-
len zyn.

Dat de Generaliteyts Reekenkamer, ende de Ad-
miraliteyt tot Amfterdam , vergeven fuilen worden,
voor drie eerfte, ende drie volgende jaren.

LXVII. RESOLUTIE, rakende het vergeven van èenige toùramMéhy door welke een Raadzy^

/ββε in de Vroedfchap verliefi y den 1 Oecemb. MOCCIIL

ende Gecommitteerden ter befchryvinge, verfocht
worden , het daar henen te helpen dirigeren.

LX VIII. RESO L U ΤIΕ, rakende den rang van de Raden ^ die door den Prime van Orange aan-
en afgeflelt zyn, en nu wéder verkoren worden , &c. den 11 Oecemb. MOCCllL

^ p' het geproponeerde defen aangaande, heeft
de Vroedfchap, na deliberatie ende gedane
omvrage , eenparig goedgevonden en ver-
ftaan , dat , in reguard van de Heeren, die in
^nde na: den jare 1674, door den Heere^ Prince van
Orange tot Raden in de Vroedfchap zyn aangcftélt,
ende gedurende de Stadhouderlyke Regeringe gedif-
tontinueert , in' cas defelve wederom tot Raden als
Vooren fuilen worden verkoren, geen rang voor andere
ÈLegenten fuilen hebbenmaar ali jöngfte Raden
fïffiè moeten némen.

Op het gereprefenteerde defen aangaande, is, na lec-
ture van de Refolutien van den 14 December 1653,
en 14 Juny 1054, na deliberatie en omvrage eenparig
goedgevonden ende verftaan, by interpretatie van de
woorden, fal by het obïineren van de nominatie tot foo·
danige commijfie.^metterdaat.van Ί Capiteynfchap verval·
len zyn , dat de Heeren genomineerden tot de tour-
ampten, by den aanvang van de commiffien, en dat
in funétie fuilen treden , van het Capiteynfchap fuilen
vervalicn.' ν (

LXIX»

-ocr page 113-

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK, II T17, loj

LXiX. RESOLUTlEN, rakende het committeren van Raden^ opde Befchryvinge vande^ia!^^

ten, den 27 OBé, en 10 Novemb, Mt>CC l F.
Lun& dm 27 Oüober mdcciv.

Op het geproponeerde defen aangaande, heeft
de VroedfcBap, na deliberatie, goedgevon-
den, te verfoeken ende te committeren,de
Heeren van Baarle, de Milan , van Lock-
horft ende van Voorft , cm hare gedachten te laten
gaan,nopende het committeren van vier Heeren uyt
de Vroedfchap, die op haar rang, beneiFens de Hee-
ren Borgemeefteren ende ordinaris Gecommiiteerden
op elke befchryvinge, ter vergaderinge van Haar Ed.
Mog. fouden compareren, en de Vroedfchap dien aan-
gaande te dienen van derfelver confideratien en advis.

Lun<e den i 0 Novemb. mdcc 1 v·

Gehoort het rapport van de Heeren van Baarle,en

LXX. RESOLUTIE, dat de aankomende Raden twee O&obers moeten laten voorbygaan, eer zy

tot eemgampt mogen verhoren worden , den i·) Februar. MDCCFU.

vordere Gecommitteerden , die , in gevolge van d&·
Refolutie commiilbriaal van den 27 Üftober 17049
hare gedachten hadden laten gaan, nopende het com-
mitteren van vier Heeren uyt de Vroedfchap, die ,
benefFens de Heeren Borgemeefteren ende ordinaris
Gecommitteerden , ter befchryvinge van Haar Ecf,
Mog. fouden compareren , heeft de Vroedfchap, n;^
deliberatie, eenparig goedgevonden ende verftaan,,
dat voortaan op elke ordinaris beÎchryvinge van dc
Staten defer Provincie , die gewoon is te gefchieden
in de maanden van }uly ende December, in eiken jaar,
gecommittcert fullen worden vier Heeren , op hareri
rang, om, gedurende defelve befchryvinge, met en
bencffens de Heeren Borgemeefteren, ende ordinaris
Gecommitteerden, te compareren eer vergaderinge
van de Ed. Mog. Heeren Staren defer Provincie, en
langer niet.

Dc Vroedfchap , ingevolge vaü de Reibiutic
van giftcren, op deneed vergadert, endede
Heeren die wegens hare commiflien ende
ampten, geen feiïïe hebben ofte ordinaris niet
compareren, fpecialyk daar toe befchreven fynde, is,
na refumptie van de voorfz. Refolutie, en lêrieufe de-
liberatie, eenparig goetgevonden, te arrefteren ende
vaft te ftellen , gelyk eenparig gearrefteert ende vaft
geftelt wort by delen, dat in toekomende die Heeren,
die van tyd tot tyd tot Raden in de Vroedfchap defêr
Srad fullen worden verkoren, alvoorens te worden ge
admitteert toteenig employ ofcommiiSe, ftaande ter no"
jninatie, prefentatie of bcgevinge van Haar Ed.Acht-
j>aarbeden,felfs ook de commiflïe indefer StadsFinantie,
fullen gehouden zyate laten voorbygain, tweemaal deq
12. Oélob. jZynde den ordinaris dag van de verfettingc
van de Wet, te reekenen van den tyt van hare eleftie af,
irytgefonderi; de ampten die ad vitam zyn, en met dien'
verftande,dat,indien het geval quamete exteren , dat
de vooriiitende Heeren alle met eenig employ ofte
commiffie, fonder de commiiîîc ter Momberkameç
hier onder te begrypen , waren voorfien , de vol"
gende Heeren ook binnen dien tyt eligibel zyn.

Ende is defe Refolutie iittens Raads gereibmeert,
en by alledcprefcnteHeercn(den Heere Cuylenburch
alleen abient zynde) eenparig geapprobeerc ende ge-
arrefteert, gelyk defelve geapprobçert cndc gearre-
fteert wort by defen.

3.XXI. RESOLUTIE, dat de Borgemeefiers in der tyt, fonder den Hoofd-Opcier , de Dekens

van de Gilden Julien aanflellen, den 24, Jamiar, MVCL· !!,
Ofi en hoeverre de Hoofd-Officiers ontrent het vergeven van eenige ampten y of andere faken van Politie y recht heb^
beni fiet defen aangaande in den volgenden Tyt. Num. xi l. en volgende.

'sFrydags den 24 Jarmar. mdclii.

Op 't geproponeerde aangaande't ftellen van de
Dekens der refpedive gilden binnen dele
Stad Utrecht, zyn verfocht de Heeren van
der Voort, Oud - Borgemecfter Deuver-
den, Bor, de Gruyter ende Kerckread s in de oude
Regiftersna te fien,wie't felve voortyts heeft gecom-
peteert, ende is goedgevonden, dat men te nanoen hier
óver weder vergaderen fal.

*s Frydags voorfz. *snanoeHs.

Gehoort 't rapport van de Heeren, op huyden de-
fen aangaande gecom mit teert, is, na délibérât ie, ver-
ftaan, dat de Heeren Burgemcefteren in eiker tyt,
uyt den naam van de Vroedfchap alleen, fonder den
Heer Officier, jaarlyks fullen çommittcren ende ftel-
len de Dekens van de refpeöive gilden binnen 4cfc
Stad, als zyndc't ielve mcre Politic.

Ende is goetgevonJen, ten aanfien morgen d^ De*
kens van*t aanftaande jaar verkofen ofte geftelt moe-
ten worden, dat den S cretaris dc voorfz. Refolutia
defen avont den Heer Officier fal bekent maken, endç
daar van copie doen hebben, als gefchicd is.

RESOLUTIE, nopens de verdeeling van de Canonicale Pnebendens^ op de Stads tour
vacant vallende^ den 30 Januar. en 17 Februar.MDCCFL

LXXII.

S at ur dag den 30 januar y mdccvi.

De Vroedfchap , in gevolge van de Refolutie
van voorleden woensdag , op den eed ver«
gadert zynde , met de Heeren die vermits
hare ampten ende commiffien niet gewoon
Zyn te compareren, ende gehoort het rapport van de
Heeren Burgemeefteren ende ordinaris Gecommitteer-
den ter befchryvinge, die verfocht waren nader te exa-
mineren de Refolutien van den 24 july 1701, ende
van den 8 September i6;6, rakende de verdelingeen
collatie van de Canonicale Prebendens, in Stadstour
vacant vallende, is, na ferieufe deliberatie, ende ité-
rative omvrage , goedgevonden endeverftaanj dat
wegens dc Canonicale Prebendens indcvyfCapittelcn,

die van tyt tot tyt op Stads tour fullen vacant vallen»
aan dc Trefaurie defer Stad voor een recognitie fal
moeten worden uytgekeert ende betaalt, ioodanigo
fommen als volgt :

Van een Prebende in *t CapittelJ van den Dom,

2000 O O

In't Capittel van Oudemunfter, 5000 ο ο
In'tCapittel van Sr. Pieter, ifoo 00

In't Capittel van Sc. Johan, iooq ο ο

11)'ι Capittel van St. Marie, 15Ό0 90

Ende Wat belangt de ordre ontrent dc verdeelingc,
mitsgaders de collatie van de gcmelte Prebendens tc
obferveren, is de difpofitie daar,;van gercferveert tot

Hüyflcu ende Johan
Carel

een nader befchryvinge.
Dc Heeren Cafembrooc,
O 5

-ocr page 114-

VAN DE REGEERING :EN MAGISTRAAT

Carel Ploos van Amftel, abfent zyjide.-

IFoensdag den 17 Fehruary,MOCCvi;

De Vroedfchap , ingevolge van de Refolutle van
den II Fcbruary 1706. na voorgaande befchryvinge
van de Heeren, die wegens hare ampten ende com-
miffien niet gewoon zyn te compareren , op den eed
vergaderd, ende alle de Leden^prefent zyndej is, na
ferieufe deliberatie ende omvrage. (uytgeiondert den
Heere van Wyck) goedgevonden endeverftaan,dat,
met pluraliteyt van Stemmen , zal worden geconclu-
deert ontrent het reguleren van de ordre van de ver-
delinge ende collatie van de Canonicale Prebendens,
die in Stads tour van tyd tot tydkotnen te vervallen.

Ende is vervolgens by nader omvrage gerefolveert
ende vailgeftelt j dat van nu voortaan als een Canoni-
cale Prsebende in een v.m de vyfCapittelen,opStads
tour vacant zal vallen, dclelve , fonder limitatie ende
by vryedifpofitie, verkogt zal worden , en de pennin-
gen daar van.procederende, naar aftrek van dentaux,
die, volgens»Refolutic van den 30 janusry 170Ö. ten

LXXIIÏ. RESOLUTIE , dap op de Tra6tementen van de Heeren vm de Regeering, en andere

Officianten .validelyk bejag kan worden gedaan ^ den \<)Jamiar. MOCCXL

Tot defe Refolutie behoort de Refolutie van Haar Ed. Mog. ten voorfz. eynde genomen den 14. Januar. 1711. Siet
ons Staten Placaatb. i. Boeck. xiv. Tyt, ii. DeeL Num. vi. ^

ehoort de leéiure van het genotuleerde ter be- dat de Ontfangcrs ende Rentmeefters in der ty_d,foo-

fchryvinge van den 14. defes, by het welke
Haar Ed. Mog. hebben goedgevonden en
verftaan, dat op de tra61:ementen.van de Hee;

danig beflag fullen moeten refpeâ;eren,j heeft de Vroede
fchap eenparig geapprobeerd het confent by de Hee-
ren Borgemeefteren , en, Gecommitteerden - ter be-

ren van de Regeringe, en alle andere Officianten, va-j fchryvinge, op behagen van Haar Ed. Agtbarc,in 'c
lidelyk beflag , en arreft kan worden gedaan, ende voorfz.declaratoir gedragen.

Men voege by defen Tytel de Refolutien^ rakende het vergeven van V Rentmeefler-ampt van St. Caïharyne^ met de
Heemraadfchappen daar aan behoorende , den Ont f mg van de Gebeneficeerde goederen » en Pofimeeflers-ampten'^
met het geen verder aan de Poflerye behoort^ den 18 Juny 1708 j 14 July ijio-, 7 May lyiS'y en y Decembï
1723. Skt beneden het 111, Boeck. xxx 111. Tyt. ,

LXXIV. hYSTE van de Heeren Borgemeefieren j Schepenen , Raden, en andere^ dewelke de

ampten hebben bekleed, diejaarlyks by het veranderen van de Regeering plegen
vergeven te worden, als Vyven, Cameraars, Schutmeefiers, &c. beginnen-
de van het jaar MCCCCII» en eyndigende met het jaar MOXXVllL

ÏIO

behoeve^v^n dc Tifefaurie defer Stad , op idei* der re««
fpedive Prasbendens indevyfCapittelenisgercguleerr,
verdeelt zullen.worden., onder foo.veel Heeren van
dc Vroedfch'ap, van boven af beginnende (uyrgefon-
derd de Heeren Oud-Burgemeefteren Sypefteyn ende
vander Ny poort, die y der van een geheele prove heb-
ben gejouïfleert ) dac yder. een fomme van foo.
gulden contant zal kónnen genieten, fullende aan den
gene die op fyn rang, in ordre geen, volle f00 gulden
komt te profiteren, het furplus^uyt de penningen van
een volgende Prebende, die op Stads tour vacant zal
vallen, worden gefuppleert, en voor af goed gedaan,
Ende dat foo voorts van alle de Pricbendens, die als
voorfz. op Stads tour vacant fnllsn vallen, tot dat alle
de Heer.en van de Vroedfchap ydereenponievan yoo.
gulden fijllen hebben genoten.

in welken gevalle wederom van den oudften Raad,
als dan in leven fynde, op nieuws zal begonnen wor-
den , ende in voegen, voorfz. gecontinueert, uytge-
fondert de Heeren Oud-Borgemeefteren van Sypeiteyn
ende van der Nypoor.t, die als voorengemeld, vaneen
volkomçn prove hebben gedifponeert.

14Ó2, op on fer Vrouwen avond te
Lichtmijfe.
Borgemeeflers,

Ghcryt Vrencken.
Volprccht van Aincrongcn.

Schepenen.

Gheryt Vrencken.,
Johan Hombour.
Claas van Locnen.
Willam van Minden.
Johan Lieboert.
Willam Schade van Tullei
Johan van Lantscrone.
Gheryt van DamaiTche.
Willam van Winfen.
Yfebrandt van der A.
Zweder van Houdaan.
Gheryt van Damaflche, Ghcryds-Zocn,

Raden.

Volprccht van Amerongen.
Godevaart Spycker.
Claas Ketelaar.
Thyman Herboert.
Peter Foeyte.
„ Steven van Steen.
. Melys Arents-Zoen.
Lodcwych dc Wale, Lubbcrts-Zocn.
Jan de Wit.
Claas Sloyef.
Henrik van Endoven.
Tan Gheryt, Gepels-Zoen.
Lourensvan Hamerfteyn»
Thym en Witvoet.
Peter Walinder.
Dire Willeras-Zoen,·

Ifl
!

■ li !
T. ι

Jan de Wit, Gysberts-Zoenu
Tymen Hafaert.
Dirck Ruyfch.
Peter Jacob-Zoen.
Gheryt van der Wierze.'
Jan Gyberts-Zoen.
Jacob Vrederix-Zoen.
Henric Moerkin.

Ambachten.

Cameraars.

Willam Scade.
Jan van Clarenborch.

Schuimeyfiers*

Jan Pot.

Willam van Winfeh.

Wvjâegravt.

Peter Foeyte.

Heemraat.

Claas Sloyer.

Baghynmeyfitr,
Gheryt van Damaflche.

Zieckmtyfter.
Wouter Grawaart,

Bujfemeyfter op ter Oudermannen huys.
Tyman Walmaan ''
Tyman van Dorfchen.

Bujfemeyfter vart dm Radt.
Peter Walmaar.
Gheryt van der Wierte.

Tot ten §luadiea in het votrjaar 1401.
Jan Lieboert.
Henric Moerkin.
Jacob Vredericks-Zoen.
Willam van Vloeten.
Peter Walmaar.

Tot ten eitfodïen 'm htt najaarl
Zweder Tan Houdaan.

Jan de Wit, de Cüper.
Claas Ketelaar.
Roeloef de Kraan.
Gheryt Bolle.

Tot allen wegen ende diepen, dU tir
Stafwaarts gaan, ^
Jacob Sloyer, Henricks-Zoen.'
Peter Foeyte.

Banmeyfiers.

1403, te Lichtmijfe.
Borgemeeflers.

Jacob Sloyer.
Jan van DamaiTche.

Schepenen,

Jacob Sloyer.
Lodewych de Wale.
Vrederic van Drakenborch.
Dirck Gunter.
Ghifebrecht van der Wyde.
Godfchalck van Winfen.
Jan de Coninc.
Pelgrum de Wale.
Matheus Pot.
Jonge Beernt Proeys.
Peter Ruflche.
Egbert Jacobs-Zoen.

Raden,

Jan van Damaflche.
Herman van Oemereo.
Ryqwyn Jans-Zoen.
Willam Henrix-Zoen.
Hubert Egberts-Zocn.
Dirck Heer.
Johan I^QUwt,:

Tffflao

ff'

-ocr page 115-

per stad van utrecht. i pqb^ il

Tyman de Langhc.
"Warnacr Bcrnouts-zoen.
Gofcwyn Lichicnap.
Gheryt de Haan.
Huge Grawaert.
Pcier van Sncllenberdi.
Matheus Scrodekin.
Willam van Alcndorp.
Jan Gheryts-zoen.
Claas Hermans zoöö.
Henrick Poawcls-xoen.
Peter Scrodekin.
Johan van den Doem;
Jacob Hombout.
Willam Jacobs zoen.
Dirck Pyl.
Lambert de Witte.

Amhachten»

Camiraars^

Peter Rufche,
Henric Vos.

Sthutmt<jfl$ri»
Jan van Li<àtenberch.
Pelgrura de Wale.

Wiydtgravi.
Henric Pouwels.

Baghynmeyfttr.,
Lodewych de Wale,

Zieckmeyfitr.
Godfcalc van Winfcn.

Eanntmtyfltfs.

Bupmeyjlers van itn
Jan Gheryds-zoen.
Willam Henrix-zoen.

Bujfemeyflcrs van de Qudermant»
Jan Gheel.

Godevaart Vrancken-zoen.

;, . Tot te ^aditn m'f vücrjaar.
Matheus Pot.
Henric Pouwcls-zoeri.'
Tynian de Lange.
Johan Gheel.

Toite ^aditn m 't t>aja4f.
ί)···.·.|·.·

)î404» Op onfer Frouwin avond

tg Lichtmijfe.
,, . 'Borgemeefieren,

Tan Hombout.

Jacob van Suylen, of mijfchienl
Jacob Sloyer, Henricks-zoen.

Schepenen.

Jan Hombout.
Gheryt Vrencke,
Jan de Wit.
Willam van Minden^
"Volprecht van Amerongcn.
Johan van Lantscroen.
Gheryi; van Damaflche,
Jan van Clarenborch.
Willam van Winfcn.
Ysbrand van der A.
Jacob van Lochorlt
Claas Sloyer.

Raden.

Jacob Sloyer, Henricks socn*

Godevaert Spieker.

Tyman Herboert.

Lambrecht Peters-iocn.

Peter Foeyt.

Dirck van der Weydc,

Henrik Moerkin.

Harman die Vroede.

Jacob van Jutfaef.

Jacob Herboert

Roelof van Elsweert.

Dire van der A.

Lourens van Hamerfteyn,

Jan Gheryt Gepels-ioen.

Gheryt Bolle.

Jan van TyeÏ.

Jacob Haec,

Andries die Wit.

Tyman Walmcr.

Peter \^lmer.

Wîchicl^homaszocDî

Claas Splinter.

Dirck Willam,

Vrederick Marten.

Ambachten^

i Cameraan. i . ; ,

Gheryt van Damaflche, Gheryts-zoeni
Jan ilieboorr,

Scutmtyfltrs.
Jan van Clarenborch.
Jacob Sloyer, Henrics-zoco;

Weydeiravt.
Jacob Vrederics-zoen.

Hetmraat,
Willam Schade.

Baghynmtyfitr.
Ysbrant vï\n der A.

Zitckmty/ltK.
Tyman die Vroede.

Banneweyfiers.

Busmyflen van den Radi.
Peter Walmer.
Henric Moerkin.

Susmeyfiers van dt Oudtrmans,
Tyman van DorlTchen.
Gheryt van der Wyerzc,

Tot ten <§luadien in het vmjaar.
Jan van Laniscroon.
Jacob Herboort.
Jacob Hacck.
Willam van Vloeten.
Ghifebrecht Zalin,

Tot ten Siuadïen in htt najaar.
...........

Tot allen wegen en diepen die iet mf.
Statwaarfs gaan.

Peter Foeyt.
Jan Scabcrt.

l^of, te Lïchimiffè,

Bergimeefifren,
Johan Van Lichtenbcrch.

Schepenen,

'an van Lichtenbcrch. S(btftH'Jiorgmttfi*r,

an van den Spiegel.

onge Beernt Proeys.

Vrederic van Drakenbotch,

Jacob Sloyer.

Henric van Ghent.

Willam van Alendorp.

Peter Jansfoen , (of Jaa Schoonheyncns

foensloen.)
Jan de Coninc.
Peter Rufl'che.
Sweeder van Houdaen,
jan van Groeuewoude.

Raden.
L.odewich die Waal.
Egbrecht van Groencnberclt.
Jan die Waal.
Ricqwyn Janfoen.
Egbrecht Jacob·zoen.
Steven Van Sleen.
Godevaert Francke.
Hendrik Sas.
Jacob van Lichtenbcrdj.
Goeöen Lichtenap.
Ghifebrecht die Kraan.
Peter van Snellenberch.
Henric van Luttekenhuysi
Matheus Pot.
Henrick Fredericks-zoen.
Claas Thymans-zoen.
Dirck Pus, die Brouwer.
Henrick Pauwcls-zoen, die Goutrmit.
Johan Ghees.

^acob Hombout.
lartholomeus Glafemaker,
Peter Hugcn zoen.
Wernaer Brants-zoen.
Godfchalk vaû Winfcn.

Ambachten,

Camtraart,

Matheus Pot.
Jan van Damaflche.

Schutmeyflert'.
Willam van Alendorp.
Ghifebrecht Over die Vechti

Wtyihgritve,
Egbrecht Jacobs·»ocd.

, Htemraah

Peter Ruflchfi.

! Baghynmeeflw^
JEacob Sloyer.

Zitâmtyfltr.
Vrederic van Drakenborch.

BHmeyften van den Radt»
Jan Gheel.
Goeflen Lichtenap.

Buimeyfttrs van £$ OudffmanC
Jan van HoUant.
Gheryt die Hian.

Totttn <^adien in't var jaar.
Zweder v^^n Houdaan.
Clacs Sabel.
Henric Jacobs ?oen.
Henric van Luttekenhufc.

yoi/i» §luadien in V najaari

Tot allen weghin tn ditftn.,
Arent Willaras zoen.
Roelof die Craen.

1400;., te Licbtmijfe,

Borgemeefieren.

Volprecht van A^ierongen, Schiptn-BoTgi^
meefler.

Scheepenen.

Volprecht van Araerongen,
Jan Horabout. .
Jan die Witte.
Willam van MyndcR·
Jan Pot.
Jan Lieboert.
Jan van Lantscropn.
Dirck van der Weydc.
Willam van Winfcn.
Ysbrand van der A.
jacob van Lochprft.
Hendiick de Wit.

Radijü

Gheryt van Damaflche, Gl^cryttfoiciV

Godevaert die Lewe. ^

Timan Herboort.

Clacs Ketelaer. .

Jacob Fredericks-foen.

Dirck Heer.

Jan Knuut.

Jacob van Jutfacs.

Dirck Pyl.

Dirck van der A.

Hendrick van OudtacB.

Gheryt Vrenck..

Andries die Wit.

Tyman Witvoèt.

Thytpan van DoriTchen.

Dirck Willams-zoen»

Clacs Splinter.

Wouter Grawert.

Vrederic Martcn.

Peter Hafert.

Gheryt Bolle.

Jan ran Tyel.

Willam van Vloten.

Egbert üuberts-focn.

Ampttn.

Cameraert.
Jacob Sloyer Hendrici^zoen,
Clacs Sloyer.

Scutmeyflert,

Willam Schade.
Peter Feyt.

Weydegravt,

jacob Haec.

Hamraef.
Jacob van Lochorft.

Bagynmeifltr.
Wouter Grawert.

Zieckmeyfler»

jan Sc^Qcrt.

Butmeyfitrs van den Radf,
Timan van Doröchen.
Peter Hafaiert.

Busmeyflert van dt OudirmannOi,
Ghifebrecht van Galencoep.
Gheryt vaa der Wyerfe.

Tot ten §Haé*/i in 't wtrjatr.
Jan Libocrt.
Willam van Vloeten.
Timaa vaa Doxficben,

WeiTcl

-ocr page 116-

Weifel Zuermont. '
Hcnrick Pouwels-iocn. , , ■
Jotten <^adièn in 't najaar.

Totten weghtH m diepen.
.Peter Feyte.
Jan Scabocft.

1407.5 Op onfer Vrouwen Avom
te Lichtmijffe.

Borgermeefleren.

Willam van Alendoïp. Schepen-Borge-

meefler. , . :

Jacob van Liclitcnberch. Raad-Borge-
meefler.

Scheepenen.

Willam van Alendorp. Sthepm-Borit^ _

meefltr, .....

Vrederic van Drakenborch.

Jan van de Spyegel.

Goedfcalc van Winfen.

Jacob Sloyer. >

Pelgrim die Wael.

Jylatheus Pot.

Jonge Béernt Prcys»

Svveeder van Houdaen,

Peter Ruffche.

Jan van Groenewoude,

Jan van Damaffche, Geryts-zoen.

Raden.

Lodewyk die Wael.

Harman Grawert.

Jan die Wael. , .

Willam Hendrick· xoen.

Hubrecht Egberts-zoeii,

Sreeven van Sleen.

Claes van Loehen.

Peter die Beer. ν

Jan Herboert- ,, . ,

Jacob van Lichtenbetch, Borgemifler.

Willam Jans-zoen.

GhifebrecKt 'die Craen.

Louwerens van Hamerftcyn.

Henrik van Luttekenhufe.

MeyRer Arent die Brune.

Willam van Maerfenl

Arent Huge.

Henrik Vrederics-ïoen.

Claes Herman-zoen,

pirck l'yl.

Jan Ghcel.

Henrick Pouwels-zoen. .
Egbert van Gruenenberch<
Egbrecht Jacobs-zoen.

jïmbachteh,
Camttaari'k
Alfert van der A.
Johan van Gruenewoudc,

Scutmeyflers.
Jan van Lichtenberch.
Pelgrum die Wael.

Weydegrave.
Henric Pauwelsfoen.

Heemraat up ten dych
Goedfcalc van Winfen.

Bègynmeyfler.

Jan van den Spiegel.

' Zieckmeyfter.
Jonge Beernt Preys.

Busmeyfiers van den Oudermatts.
Jan van Hollant.
Claes Sabel.

Bmm^fiers van den Rad*.
.......... '

Totitn Sluadien ih 't vetrjatr.
Willarii Henrik-zoen.
Henric Pouwels-zoeii.
Peter van Snellenberch.'
Hubrecht Daniéls zoen.

Totten felvtn in 't nt^ditr,
··········

Tot ten -wegen m dièpin.
AerntWillams-zoen.
Steven van Sléen.

1408. cp onfer Vrouwen êvond
te Lichtmiffe.
Borgemeefieren,
JaaPot, Sceptn-Bnrgemeefier,

(

|i
ί

ji·.

s ^
f'i»

Ί' '

Ij
li

I Wouter Grawert.

Schepenen.

Jan Hombout.
Gheryt Vr,encke,,
Volprecht van Amerongen.
Jan Li boert.

Willam Schade , van TuUc.
Jan van Lanserpen.
Dire van der Weyde.,
Jacob Sloyer Heiidrix-zoen,
Claes, Sloyer.
Hendric Witte.
Claes van Loenen. ,

Raden.

1 ■ V

Wouter Grawert, Burgmiefier^

Gheryt van Damaflche.

Godevaert Spyker.

Peter Focyte. ,

Henric Lichtenap.

Jacob Haec.

Willam die Verwer.

Timari Herboert.

Claes Ketelaer.

Godevaert de Coninc.

Willam van WiftTen.

Hendric van Endoven.

Jan Vranken-zoen.

Andries die Witte.

Roelof die Kraen.

Bartelmeeus Glaçsmakçr.

Evert van Strimoet.

Timan Witvoet.

Willà'm van Vlueten,

Jan Gheryts-ioen,

Claes Splmter.

Jan Schavert.

Egbert Paelvo'etV

Jan Knuut.

C amer aar si

Willam van Winfen.
Jan Liboert.

Scutmeyfters,
Jan Hombout.. ·
Henric de Witte» Jans zoenl

Wéydegrave.
Gheryt van Damaflche.

Ziemeyficr,

«········

Beghynmeyfitr'.
Jacob Egbrechts zoen.

Heemraat.
Willam van Vluet'e^.

Buimtyfiers van de Oudermans,
Timan van Dorifen.
Ghifebrecht van Gaiencoep.

Busmeyfleren van den Rade.
Claes Ketelaer.
Claes Splinter,

Die Vive in 't vterjaer.
Henric die Wittç>
Andries die Witte.
Willam van Vlueten.
Henric Pauwels-zoen, ..,
Ghifebrecht Schade, Dircs-zocHo
Vive m 't pajaar.

a ··.... ·

Totten wegen en dispen.
Peter Foeyte.
J an Schabert.

Banmeyfiers, ff Libelmeyfiers.
Claes Sloyer.
Andties die Witte.

14op, ie Lichïmtjfe,

Borgermeefleren.

Jan van Lichtenberch,
Sweder van Houdaan.

Scheepenen.

Jan van Lichtenberg. Schepen iffrgmûfltr.

Vrederic van Drakenborch,

jan van den Spiegel.. ''

Willam van Alendorp.

Alpher van der À,

Jan die Coninc.

Jan van Gruenewoudc.'

Jonge Beernt Preys.

Peter Ruuffche. , ,

Louwerens van Hamcrflçyo,

Willam Weuiman. .

VAN DE REGEERING EN MAGISTRAAT

Dire van Houdaen. ' ' ^

Raden. i

Sweder van Houdaen. Borgemiefier.
Herman Grawert.
Jan die Wael.

Hugo Goyer, in fyn flat, Rycqwyn Jans-

zoen.
Egbrecht Jacobs-zoen.
Dirk Pawe.
Jan Brunt.

Harman die Vroede.
Henric Vos. · ' · -

Jan Over die Vecht, Harm'éns-zoen,
Jacob Sloyer.
Willam Jans zoen.
-Jan Gheryt Gepels-zoen.'
Hendric van Lmtickenhuyfe.
Hubrecht Daniels-zqen. .
Willam van Maerfen.
Matheus Pot.
Henric Vrederix-ïoen.'
Herman Weffels'zocri.
Arent Willams-zoen.
Henric Pauwels-zoen.
Jan Gheel.
Henric Jacob-zqen.
Volprecht Focyt,
Jan van DamalTche. ,,

Cameraarsl
Gheryt die Haan.
Willam van Weede.

Scutrneifiersl .......

Willam van Ale'ndorp. ' r

Lodewich die Wael.

Λ Weydegravt»
Egbrecht Jacbbs-zoen.

Ziecmeifler.
Henric Vos, ,

^sgh'ynmeiften
Vrederic van Drakenborch,
Heemraat.

Matheus Pot.

Busmeifiers van de Oudermaml
Peter Walmer.
Willam Henrix-zoen.

Busmetfier van den Rade. '

..·... ..V .«> ' ' _ <ï.

Die Vive in V voerjaar.
Jonge Beernt Proeys.
Arent Willams-zoen.
Hermin die Vroede.
Hubrecht Daniels-zoen.

Die Vive in 't najaar,

Totte we'gen eit diepeL
Herman die Vroede.
Gerbrand Spiker. / - ..i

Tot ten Banne, of Libelle.
Ryqwyn Jans-zoen.
Willam van Maarfen. >

1410., te Liehtmjfe,

Borgemeefieren^

Volprecht van Amerongen.
Jan Hombouts.

Schepenen,

Volprecht van Amerongen.
Peter Jans·zoen.
Gheryt Vrencke.
Vrederic van den Spiegel. , ,
Jan Pot.,
Willam Schade.
Jan .van Lantscroen.
Willam van Winfen.
Yfebrand van der A.
Henric die Wit.
Claes van Loenen.
Egbrecht Paelvoet, ..

Raden.

Gheryt van Damaflche.
Jan Knyf.
Claes Ketelaer.
Jacob Scrodekyn.
Peter Foeyt.
Claes Elgher.
Jan Knuut,
Peter Jacobs zoen;
Aernt van Cleve.
Jacob Hcrbeert.

Claes

xL·^

-ί t

-ocr page 117-

DER STAD VAN UTRECHT. /. BOEK. 11 TIZ «15

Claes Sloyer.

Henric van Endoven,

Andries de Wit.

Roelof de Kraen.

A rent Hughe.

Jan Witvoet.

Jan Hombout.

Claes Splinter.

Jan Schavert.

Vrederic Marten.

Teter Scrodekyn.

Henric Haec, Hubrechts-zoen.

Andries Paep, Louwens*zoeti.

Bartelmeeus Glaiemaker.

Cameraars.

1411, te Lichtmtjfe.

Borgemeefters»

Jan van den Spiegel.
Willam van Alendorp.

Schepenen.

Jan van den Spiegel.
Alfer van der A.
Jan die Coninc,
Pelgrum de Wael.
Matheus Pot.
Jan van Clarenborch.
Peter Ruufche.
Jan van Groenewoude.
Louwerens van Hamerileyni
Dire van Houdaen.
Willam Woutman.
yranck die Witte.

Raden.

Herman Zittert.
Egbrecht van GroenenberchJ
Ryqvvyn Jans-zoen.
Hughe Goyer.
Hubert Egberfs-zoen.
Volpert Foeyt.
Henric Sloyer.

Jan van Lichtenberch j Beernts-zoeü.

Herman die Vroede.

Lodewich die Wael.

Alier Van Lichtenbérch.

Willam Jans-xoen.

Jan Vrancken zoen.

Peter van Snellenberch.

Henrik van Luttikenhufe.

Gheryt Dedel.

Meyiler Aernt die Bruun.

Matheus Scrodekyn.

Willam van Alendorp;

j-Ierman Weffels-zoen.

Melis Dirck Willams-zoen.

Willam van Gent.

Henric Pouwels-zocn.

Jan Gheel.

Camtraars.
Lodewich de Wale.
Peter Ruuffche., .

Scutmeyders·
Jan van Lichtenberch.
Egbrecht Jacobs-zoen,

Weydegrave.
Gheryt die Haen.

Ziecmeyfltri,

Beghynmtyfltr,

Matheus Pot.

Heemraat.
Alfer van Lichtenberch.

Busmty/itrt -van dm Radt'.

ian Gheel.
lughe Goyer.

Die rive in *t V9trjatr.
Jan van Clarenborch.
Dire van Zulen.
Herman Weilelie.
Henric Jacobs-zoec.
W illam van Gent.

Die Vive in 't hajatr'.

t^iz, te Lichtmtjel
Borgemeefters,

Jan Pot.

Yfcbrand van der A, ·
UL· Dtil.

Schepenen,

Jan Hombout.
Peter Jans zoen.
Vrederic van den Spiegel.'
Vrederik van Drakcnborch.
Volprecht van Amerongen.
Jan Poth, Schepth-Borgemeyfltr.
Dire van der Weydc.
Willam van Winfen.
Henric die Wit.
Claes van Loenen.
Jan Over die Vecht,
janjacob, Egbrechts zoen.

Raden.

Braem van Lantscroon-
Ghifebrecht van Galecoop.
Claes Ketelaer.
Jan Pot, Jans·zoen.
Peter Foeyt.

HenrickHaec, Hubrechti zoem

Claes Elgher.

Jan Knuut.

Aernt van Cleve,

Claes Sabel,

Valck van Gpudenberch»
Jan Ghifebrechts-zoen.
Yfebrandt van der A.
Andries die Witte.
Jan Witvoet.

Tideman van Hamerfteyn.
Michiel Thomas-zoon.
Melis van Mynden. ^
Jan Schavert.
Peter Scrodekin.
Evert vanStrimoeC.
Gheryt Bolle.
Willem Jacobs-zoon."
Tideman de Lange.

Catneraarsl
Henrik die Witte, Jans-zoon.
Tideman de Lange.

Scutmeyflers.
ideman van Dorflchen.
acob van Lochorrt.

Weydegrave.
Dire van der We^Me,

Ztecweyflers.

Beghynmeyfltr.
'eter Foeyt.

Heemraden.
ïraem van Landscroen.

Busmeyflers van de OHdermmt.
Jan van Thyel.
Roelof Block.

Busmcyflirs van den Rade.
Aernt van Cleve.
Willem Jacobs zoen.

Die Vive ia 't voerjatr.
Claes van Loenen.
an Pot, Jan$-zoen.
an Weelde.
Timan van Zulen.
Peter Hugen zoen.

Die Vive in V najatr,

Totte vjegtn.
Peter Janszoen.
Jan Scavaert.
Claes Ketelaer.
Jacob Herbocrt.
Huge Grawert.
Jan Droem.
Gerbrand Spiker.

Die B»nmeyfitrt.
Vrederic van den Spiegel.
Claes Sabel.

141J, op on fer Vrowwen anond
te LichtmiJJ'e.

Bofgemeefiers.
Jan van Lichtenberch.
Jan van Clarenborch*

Schepenen.
Jan van Lickcnberch. GhifebrcchtlTa»

der Weydc.
Jan van den Spiegel.
Willam Schade.
Godfcalc van Wihfco,

Alfer van der A.

Willam van Alendorp. ^

an van Groenewoude. jan va» DamanchCi
Dire van Houdaen.

Willam Woutman. Henric van Luttekenhufe.'
Vranke de Witte.

Lauwerens van Hamerileyn.Peter Mouwcr;
Vrederic Hubrechts-zoen.

Raden»

Jan van Clarenborch.
Egbrecht van GroenenberchJ
Willam Hendrix-zoen.
Ryqwyn Jans-zoen·
Volprecht Foeyte.
Henrick Sloyer.
Claes Steffens-zoen.
Harmsn die Vroede.
Lodewich de Wael.
Willam van Weelde.
Claes Sloyer.
Jan Vrancken-zoen.
Peter van Snellenberch.'
Weffel Suermont.
Hubrecht Daniels-zoen.
Vrederic de Wit.
Matheus Scrodekin.
Peter Walmer.
Aernt Willams-zocn.
Melis Dircs-zoen.
Henric Pouwcls-zocn.
Johan Geel.
Egbrecht Paelvoet.
Aernt Hughe.

Camtraars".
Gheryt de Haen.
Lambert Peter Jans zoens zocn.'

Scutmeyfttrs.
Pelgrum die Wael.
Jan van Goeiie^oudc.

Weyde^ravi.
Alfer van Lichtenberch.

Baj^fiynmtyfler.
Jacob Egbrechts zoen.

Heemraet op ten Lekktndyck'.
Willam vin Gent.

Busrneyfltrs van den Rad(.
Peter Walmer. .
Hubrecht Daniels-zoen.

Bmmeyfltrt van der Ou/iemans,
Henric Jacobs zoen.
Henric van den Slyc.

Die f^ive in 't voerjaeri
Louwerens ^an Hamerftcyn.
Herman die Vroede.
Herman Weflels-zocn.
Henric Spiker.
Jacob Ghcryts-zoen.

Die Vive in't najaer.

Totten diepen en wtgtn.
Willam van Vlueten.
Peter van Snellenberch.

Banmeyfiert,
Peter van Snellenberch.
Egbert van Groenenberch.

1414. te Lichtmi£hl

Borgemcefieren.

Volprecht van Amerongen.
Gheryt van DamalTche.

Schepenen.

Volprtcht van Amccortgen, Burimr,
Vrederic van den Spiegel.
Vrederic van Drakcnborch,
Jan Pot,
Jan de Coninc.
Yfebrant van der Λ.
Claes van Loenen.
Johan Over die Vecht.
Johan Jacob Egberts zoen.
VredcriC Marten.
Willam van Zulen.
Melis van Mynden.

Raden.

Gheryt van DamafTche, Bergimr-
fShifcbrecht van Galcncoep.
Claes Ketelaer.
Jan Pot, Jans zoen.
Jacob Vrederixzocn.
Hcuric Lichtenap.

Ρ Jan

-ocr page 118-

van de regeering en magistraat

Jan Knuut.
Tideman die Lange,
jacöb Herboért.
Henric van Endoven.
Balt van Goudenberch.
Roelof dl Kraen.
Huge Grawert.
Jan Droem.

Henric Aernt Tonis-2oen.
Dire Fyl.

Aernt Willam Aernts loens-toeti»

Jan Scavert.

Peter Scrodekin.

Jan van Thyel.

Tymen Pyli

Peter van Voskulen.

Jan Witvoet.

Henric Haec Hubrechts ζοεη^

Cameraars,
Claes van Loenen.
Jacob Scrodekyn.

Scutmeyflers.
Yfebrand van der A.
Tidenian de Lange.

Weydegrave,
Vreederic Marten.

Ziecmeyfier,

Be^ynmeyfler^
Peter Jans-zoen.

Heemraat op ie Lickendyck.
Johan Over de Vecht.

Busmeyflers va» den Rade,
Peter Scrodekyn.
Claes Ketelaer.

Bmmeyflirs van de Oudemani^
Claes Sabel.
Peter Hugen-zoen.

Vive in '( voerjaar.
Roelof die Kraen.
Henric Lichtenap.
J?.n Znietewier.
Johan van de Wedde.
Gheiyt van der Winfen.

Toiie IVegen en DiepM^
Peter Foeyt.
Jan Scavert.

BantfJtyflers,

jan Scavert.
Willam Jacobfe.

j 415·, ie Lichtmijfe,

Borgemeefieren.

Willam van Alendorp.
Alfer van der A.

Schepenen.

Willam van Alendorp.
Jan Hombout.

Jan van den Spiegel. WiUam vaii Win-
fen.

Lambrecht Peters zoen.
Claes Sloyer : is Scout, Henric do
Wit.

Vrederic Huberts-xoen.
Henric van Luttikenhufc.
Peter Mouwer. Vranc de Wit.
Vrederic van Drakenborch, dc Jonge,
terll van der A.
Aernt van AmerongeHi
Godevaert de Koninc.

Raden,

Herman Zutoert
Egbrecht van Gruenenberch.
Willam Henrix-ioen.
Henric Spiker.
Egbrecht Paelvoet.
Henric Sloyer.
Godevaert Francken-iocn.
Henric Vos.

Alfer van der Aa, Borgmeyflen

Dire Hazaert.

Henric van Scalcwyck,

Walich Riitgers-zoen.

Egbrecht Zuermont.

Gheryt Pot.

Daem van der Maet.

Melis Dirx zoen.

Andrics van Damaflchei

Willam Tyclriians-zoen.

Willam de Hoge.
Gheryc Aelberis zoen.
Wernaer Braem.
Andries Aernts-zocn.
Aernt Huge.
Herman Weflels zoen.

Camtrüars.
Fgbert Zuermont.
Godert de Koninc.
I Scutmeyfitrs.

Willam van Alendorp.
Vrederic Huberts-zoen.

Weydegrave.
Jan van DamaiTche.

Zitcmeyfler.

Beghynnteifler.
Henric van Luttikenhufe.

Heemraat c}> ten dyck.
Claes Sloyer.

Busmeyfiers van den Rade,
Dire Hafert.
Jan Utenweerde.

Busmeyften van der OudermàhS,
Peter Walmer.
Willaiii van Maerfen.

Die Vive in U voerjaer,
Lambrecht Peters zoen.
Hermans Weifels-zoen.
Jan Gheryt Gepels-zoen.
Reynier Voer.
Henric van der Eem.

Die Vive in*t mjatf.

Banmeyflers.
Willam Henrix zoen.
Willam Nelmans zoen,

1410, te Lichtmijfe,
BorgeÏïieefteren,

Godfcalc van Winffen.
Willam van Zulen van Nyeveld.

Schepenen,

Vrederic van Drakenborch.
Jan Pot.

Volprecht van Amerongen.
Godfcalc van Winfeu.
Jan de Coninc.
Jan Over de Vecht.
Willam Woutman.
Claes van Loenen.
Dire van Houdaen.
Alfer van Lichtenberch.
Jacop de Voecht.
Timan Paelvoet.

Raden,

Jacop Sloyer.
Herman Gall,
Ryqwyn Jans-zoen.
Ermbrecht Over Ilyn.
Jacop Vrederix-zoen.
Dire van der Weydc.
Hentic de Witte.
Lambert van Zulen.
Roelof Block.
Henric van Endoven.
Claes P;uer.
Andries de Wit.
Machelum Buflinc.
Timan van Hamerfleyn.
Huge van Vlueten.
Peter Stevens-zoen.
Gheryt van Tienhoven.
Peter Stevens-zoen.
Henric Pouwels-zocn.
Peter Scrodekyn.
Timan van Zulen.
Hubert Daniels-zoen.
Herman de Vroede.
Willam van Nyenholt.
Egbert Jacobs-zoen.

J Cameraars,

1417, te Lichtmijfe,
Borgemeefiereti,
Willam van Winfen.

Schepemn,
Willam van Winfen.

Johan Hombout.
Johan van Lichtpnbcrch^
Willam van Alendorp.
Johan Pot. Matheus Pot.
Vranc de Wit.
Godart de Koeninc.
Vrederic Huberts-zoen.
Aernt van Amerongen.
Melis van Mynden.
Eerrt van Hardenbroeck.
Jarob van Clarenborch,

Raden. .

Timan Zittert.
Egbert van Gruenenberxïv
Willam Henrix.
Huge de Goyer.
Folpert Foeyt.
Claes Marfelis-zoen.
Beernt Preys.
Johan Vos.
Henric van de Slyc.
Henric van Schalcwyc.
Johan Sloyer.
Egbert Zuermont.
Jan Gheryts-zoen.
Gheryt van Hensvoct.
Wernaer Braem.
Jacop van Hollant.
Gheryt de Keyfer.
Willam Bogemaker.
Matheus Pouwels Scradekc.
Henric van Cleve.
Gheryt van Zanten,
Peter Jacobfe.
Henric Vrenc.
Korskyn Walmer.
Willam van Wynfen.
johan Hombout.
Johan van Lichtenberch.
willam van Alendorp.
Matheus Pot
Vranc de Wit.
Godert de Koeninc.
Vrederic Hubcrts-zoeo·
Aernt van Amerongen.
Melis van Mynden.
Eerft van Hardenbroec.
Jacop van Clarenborch.

Cameraars,

Vranc dc Wit.
Gheryt dc Keyfer.

Scutmeyflers,
Jacob Egberts zoen, ■
Wouter Grawert.

Wey^rave.
Jan van Lichtenberch.

.Ziecmeyfler,

Beghynmtyfter.
Henric van de Slyc.

Heemraat oj> ttn dyck.
Henric de Wit.

Bmmeyflers van den Radfl
Huge Goyer.
J-acob van Hollant.

Busmeyflers van de Oudermans,
Aernt Hoet.

Jan Schout. < '

Die Vive in't voorjaar,
Aernt van Amerongen.
Herman Weflels-zoen.
Willam Bogemaker.
Willam Verwer.
Willam de Wit.
Steven van Sleen.

Die Vive in't najaer,
,,,,,, ......

Totte wegen en diepen.
Willam Schade.
Johan Vos.

Banne-pf Libtlmetflers,

14181 Op StÏTiburtiiis dach'
Borgemeefters,

Volprecht van Amerongen.
Dire van Houdaen.

Schepenen.

Dtfcttuteïf wtr-
dm hier bovtn «U
S chtf cnenv erm tlt i

ZMtkshn ttn-waer-
fchynlykt misfla^ r'i,
'die als Kadtn vx>e-
der of te. gtven.
Dol Viiy htbbtn vm
het Stads tiBck^ nitt
derven afgaen.

Volprecht van Amerongen.
Vrederic van Drakenborch.

Cocdfcalc

-ocr page 119-

DER STAD VAN UTRECHT. L BOEK. 11 TIT.

Cocdfcalc van Winfcn.
Johan Pot.

Dire van der VVeyde.
Claes van Loenen.
Willam van Zulen.
Willam Woutman.
Timan Paclvoet.
Lodewich de Wael.
Braem van Landscroen.
Jonge Jan van Lichienberclu

Raden.

Jacop Sloyer.

Jan KnyiF.

Kyqwyn Jans iocn.

r.rmbrecht Over Ryn.

Jacop Vrederix.

jacop Geryts ïoen.

Jacop Haeck.

Tyman Trinde.

Jan van Tyell, Otten-ïoen.

Henric van Endovcn*

Claes Buer.

Dire van Houdacn.

H»ge Grawert.

Tyman van Zulen.

Jan Bolle.

Matheus Scrodelcyn.
Tyman van Dorffclien^
Peter Stevens-zoen.
Lambert Elyas-zoen.
Henric Pouwelaoen.
Peter Scrodekyn.
Machelum vjtQ:<der Stryp.
Peter Foeyt.
Herman die Vroede.

Cameratrs.
Claes van Loenen.
Ghifebrecht van den Rhyn.

Scumeefléfs,
Goedfcalc van Wynien.
lacop Saodekyn.

Wtydegrat/e.
Braem van Landscroen.

Heemratt op ten dyck.
Reynier Aernt Willams-zoens-zocO,

Susmefien van dm Radt.
Peter Foeyt.
lan Bolle.

Busmteflers van den Oudertnans.
Hubert Daniels-zoen.

Oie P'ive in^t veorjatr.
Dire Gravirert.
Timan van Zulem
Machelum van der Stryp.
Ermbrecht Over Ryn.
Steven Huberts-zoen.

Totte» wegen en piepen.
Herman de Vroede,
lacop Haeck.

Banmeeflers·
Egbert Zuermont.
Willam Henrix-zoen.

141te Lichtmijfe.

Borgemeefteis,

lohan van Lichtenberch.
Willam van Alendorp.

Schepenen.

lan Hombout.
lan van Lichtenberch.
Willam van Wynfen*
Louwerens van Hameröeyn,
Vranc de Wit.
Vrederic Hubrechts-zocn.
Aernt van Amerongen.
Godevaert die Koeningi
lacop de Voecht van Rync?elt<
Henric Vrenck.
Adriaen van Ltoscrocn·
lan Sloyer.

Raden.

Herman Zittert.
Ghifcbrecht van Galencoep»
Willam Henrix-zoen.
Huge de Goyer.
Henric ïacops-zoen.
Eerft van Hardenbrocck.
Beernt Proeys.
Lieboert Rycm.
Uü Vos.

III. Dtit.

lacop van Lichtenbeïch.
Roelof Uten Elsweert.
Henric van Scalcwyc.
Weflel Zuermont.
Ghifebrecht van der Horll.
Henric van Loenrefloet.
Geryt Boll.
Evert van de Doem.
Willam van Ghent.
Herman Weflels zoen.
Willam Boechmaker.
lan'Weffelfe.
Henrie van Cleve.
Willam van Alendorp.
Folperi Feyt.

Cameraersl
«t·······*·

1410, ie Lichtmijfe.
Borgemeefters.

lohan Pot, Schepen-Borgemeefltr.
····#·····

Schepenen»
Vrederic van Drakenborch.
lan Pot.

Goedfcalc van Wynfen ; Bartelmeus Zou-

denbalch.
Beernt Proeys de jongCt
Claes van Loenen.
Dire van Houdaen.
Willahi Woutman.
Tyman Paelvoet.
lan van Lichtenberg de jonge,
lacop van Amerongen.
Eerft van der A,
lan Trinde.

Raden*

Willam van Nyenvelt.
Herman Gravi'crt.
kyqwyn lanS-ïoen.
Ermbrecht Over Ryn.
lacop Vrederix-zoen.
Ghifebrecht Claes zoen.'
lacop Haeck.
'onge lan de Coninck.
lan Over de Vecht.
Herman Voâ.
lan Vrancken-xoen.
eter van Snellenberch.
Willam Cloetinç.
Matheus Scrodekyn.
Ghifcbrecht Louwe.
Ghcryt van Tyenhoven.
Peter Stevens-zoen.
Dire Grawert.
Henric Pauwels·zóeft.
Herman de Vroede.
Timan van Zulen.
lan Bolle,
lacop Sloyer.
Peter Foeyt.

Camtraars.
lan van Tyel, Ottcn-zoen.
lacop Scrodekyn.

Seutmètflèrs.
Dire van Houdaen.
longe Beernt Preys.

Weydegravt,
Gheryt de Hacn.

Ziecttitefier,
Claes van Loenen.

tietmraet.
Steven Hubrechts-zoen.

Buimeeflers van den Rade.
Ghifebrecht Louwe.
Ermbrecht Van Ryn.

Busmeefiers van diOuiermmt.
Henric Scoeck.
Hubert Daniels zoen.

Ï>u Vivt.
Tideman Paelvoet.
Machelum van der Stryp.
lacop van Hollaiït.
Lambert van Zulen.
Hubert Danielfe.

Totié ινψη tn diepen.
lacop Haec^
Herman de Vroede.

lÂbellemieflirs·
Ryqwyn lans-zoen.
i Ghcryt van Tycohovc·

1411, ie Lichtmijfci

Borgemeeftm,

Willem van Wynfen.
Beernt Proeys.

Schepenen·

Willem van Wynfen, Scheptn-Bcrgemttfitn

lan van Lichtenberch.

Pelgrum de Wael.

Willam van Alendorpï

lan Hombout.

lacop die Voecht.

Vranck die Wit.

Godevert de KocnlnC.

Henric Vrenc.

Willem van Ghent.

Eerft van HardenbroeC.

Folprecht Foeyt.

Raden.

Beernt Proeys, Kaad-Borgemetfleri

Folpert van Amerongen , d«ou

Henric Scanier. e

Willem Henrix.

Huge Goyer.

Henric lacops zoen,

Henric Sloyer.

Peter van KreyenbrocC.

Steven Stevens-zoen.

Henric van Scalcwyc.

Willam die Wit.

Egbert Zuermont, dtotl

lan Nypyfer.

Matheus Pot.

Henric lans-zoen, «yi»

Gheryt Bolle.

Willem Verwer.

Henric van Loenrdloet, , .

Aernt Willams-zoen.

Herman Weflele-zoen.

Peter Grawert.

Roelof Timans-zoen.

lan de Wit, Henrix-zoen.

Egbrecht Paelvoet.

Cameraars*
lacop de Voecht.
Roelof Timans-zoett.

StHtmeefltrsi

Matheus Pot.
Willam van Gent.

IVeydegravti
lan van Lichtenberch.

Ziecmeefltr.

a·...·......

Saghynmefitr.
Pelgrum de Wael.

Htemraet op un dyck.
Henrick Vrenck.

Bujfimeefttr't Ratds.
Huge Goyer.
Willem de Verwer.

Busmeefiers der Ouderman),
Jan van Tyel.
Weerner Braem.

Dit Vive zyn m ft$'.
Henric van Scalcwyck.
Matheus Scrodekyn.
Gheryt KnyfF.
Steven Stevens zoen.
Peter Hubrechts-zoerf,
Willem Verwer.

Totien wegen en dit^n,
Henric Sloyer.
Splinter van den Slyc,

Totten iMlt.
Egbrecht Zuermont.

142,1, te Lichtmijfg,
Borgemeefiers.

Dire van Houdaen,
Braem van Landscroen.

Schepenené

Vrederic van Drakcnborch,
lan Pot.
Egbert lacobfe.
longe Beernt Proeyj.
Dire Houdaen, Bprgmeefier.
Claes van Loenen.
Lodewich de Wael.
longe lan van Lichtenberch.
kn Trinde.

Ρ X Aâriaeu

-ocr page 120-

î)8 VAN DE REGEERING' EN MAGISTRAAT

Adn'aen van Lantscrooti.
Bartelmeus Zoudenbalch.
Dire Grawert".

Rade».

Braem van Lantscroen.
Herman Grawert.
ïîCob Scrodckyn.
Henric Hafert.
Steven Huberts zoen.
lacob Gheryts-zoen.
Vranc Godert-zoen.
lan RuuiTche, Per. F.
lan Over de Vecht.
Herman Vos.
lacop van der A.
Peter van Snellenberch.
lan Geryts zoen.
Henric lan Elyas-zoen.
Aernt Hoet.
Reynier Aernts-zoen.
Geryt van Vlueten.
Henric Pauwels-ï,oen.
Heyman die Gruter.
Herman de Weede.
Hubert Daniels zoen.
Geryi Dedel.
Willam van Nyenvelt.
Peter Stevens-zoen.

Cameradrf.

Henric Hafert.
lan Trinde.

Scutmeeflers.
Henric de Wit, lans zoen.
longe lan van Lichtenberch.

Weyikgràvf»

Vranc Godevaerts-zoen.

Zieckmeyfiers.

Beghynmeyfter.
longe Beernt Proeys.

Busmeyflen van de OudimAnt,
Lambert van Zulen.
Ghifebrecht Louwen,

Oie Vive, .,
Bartelmeus Zoudenbalch-
"Wenemaer van Maerfen.
longe lan die Koeninc.
Steven Huberts zoen.
Willam Boegmaker.
Vrederic die Wit.

Totte iMt^n tn âi$pe».
Peter van Snellenberch.
Herman die Vroede·

Libelkmeeflers.
lacob Scrodekyn.
lan Geryts zoen.

1423, te Lichtmijfe,

Borgemeeflers*

lohan van Lichtenberch.
Willam van Alendorp.

Schepenen,

lohan van Lichten^rch.
lohan Hombout.
Godert de Coninc.
Willem van Wynfen.
Matheus Pot.
Henrick de Witte,
lacop dc Voecht.
lan van Amerotigen.
Henric Vrenck.
Eerft van Hardenbroeck.
Jacop van Clarenborch.
Egbait Paelvoet.

Raden,

Herman Zittert.
Gheryt Knyff.
Willam Henrix-zocn;
Huge dc Goyer.
Claes Ottcn-zoen.
Gerbrand Spiker.
Peter van Kryenbroeck.
Steven Stevens-zoen.
Marten van Endoven,
Henric van Scalcwyc.
Menrick Scoeck.
Huge Grawert.
lan Mattbys-zoen,

Willem van Alendorp.

Aernt Willams-zoen.

Herman Weffels zoen.

Roelof Timans-zoen.

Geryt van Benfcotp·

Lieboert Reyers zoen.

Henric van Loenrefloet.

Peter Huberts Daniels zoens-totn.

Henric lacops-zoen.

Peter Feyt.

Cameraars.

1424, te lAthimt^e,

BorgtmeefieYen.

Dirck Grawert, Schout-en Stheftn-Borst-

meefier.
............

Schepenen,

Vrederic van Drakenborch.
longe Beernt Proeys.
Dire van Houdaen.
Braem van Landskroen.
Willatn van Nyvelt, of, Ziilen van Ny
veld,

lan Over de Vecht, Hermans·zoen.
lan Trinde.

longe lan van Lichtenberch,
Dire Grawert.
Adriaen van Landskroen.
longe lan de Koenïnc.
Vrenck Goverts-zoen.

Raden.

lacob Sloyer, Henrix-zoen.
lan Knyff.

Ermbrecht Over Rhyn.
Claes Geryts-zoen.
lacop Vrederix-zoen.
lacop van Amerongen.
Henric de Wit.
lan Ruuffche Peters-2oetu
Willam van Weelde.
Geryt de Haen.
Henric van Endoven.
Peter van Snellenberch.»
lan Nypyfer.
lan Pot.

Ghifebrecht Louwe.
Reynier Aernt-zoen.
lan Keteler.
lan Melis Henrix-zoen.
lan van Benfcoep.
Gifebrecht van Hensbeeck.'
Herman die Vroede.
Timan van Zulen,
Melis Haeck.
Willam Scrodekyn.

Cameraarsl

lan van Tyel.
Claes van Locncn.

Scutmyptn.
Timan van Dorflchen.
lacob Aernts-zoen.

Weydegrave,
Herman Grawert.
j Busmey/hrs van den Radt.

iErmbrecht Over Rhyn.
Johan Keteler.

Baghynmejfitr,
Ijonge Beernt Proeys.

Totte wegen en dié/ea,
IJohaK Ruifflche Dircx zoen.
y an Jacop Egbrechts zoens-zoen.

Lihellemeyfiers,
ÏPeter vân Snelleriberch.
^Villam van Weelde.

Die Vive ia't vocrjatr,
jjan die Koeninc.
Timan van Zulen.
Jan Ruuffche, Dircke-zoen.
Jan Nypyfer. *

Willam Boegmaker.
Tyman Sloerer. - ,

, te LUhtmiJjps,

[ Borgmeefleren, ,

Willem van Winfen, ^fktfin-Èor^itfléf,

ook Schout, fede vâeante,
Beernt Proeys, Raad-Borgemteβtr,

Scheepenen,

willam van Winfen.

Jan van Lichtenberch.

Willam van Alendorp,

Godert die Coeninc.

Jan Sloyer.

Egbrecht Paelvoet.

jacop de Voecht.

Henric Vrenck.

Willam van Gent.

lohan van Amerongen.

Jonge Vrederic van Drakenborch.-

Henric Trinde.

Raden*

Herman Zittert.
Geryt Knyff.
Willam Henrix-zoen.
Lambert Peters zoen.
Henric Jacobs-zoen.
Peter Kalle.
Beernt Proeys.
Peter van Kreyenbçoeck.
Vrederic de Witte.
Henric van Scalcwyc. ^
Marten van Endoven.
Henric Scoeck.
Huge Grawert.
Timan van Hamerfteyn.
Geryt de Keyfer.
Herman Weffels-zoen.
Johan van Jutfaes.
Peter Grawert.
Geryt van Benfcoep.
Jan Schot.

Henric van Loenrefloet.
Geryt Bolle.
Gerbrant Spiker.
Eernft van der A.

Cameracrt".

1426 y ie Luhimiffh*
Borgmee^enn, ^

Jan Pot.

Tyman van Dorffchen*

Schepenen.
Jan Poth. Claes Sloyer.
Braem van Lanscroen.
Henrick van Luttikenhufe.
Willam van Zulen.
Lodewich de Wale. κ

Dire Grawa'ert. Jan de Koninç»' ! '
Aelbert van Hamerfteyn.
Machelum van der Stripe;
Beernt Grawaert.
JanKnyf.

Gelys van den Velden.

Raden,

Bartelmeus Zoudenbalch. ,

Harman Grawaert.

Ermbrecht over Ryn.

Wouter van Cleve.

Jacob Vrederiks-zoen.

Volpert Foeyte. ;

Gifebrecht Heer.

Vrencke Godevaerts.

Aernt van Amerongen.'

jHarman de Vroede.

Jan de Vos.

Claes van Heemfteden. Jan vin Ticï;

Otten-zoen.
Henric van Endoven.
Jacob Veen.
Peter van Snellenberch;
Jacob Backer. Dire -vati^Houdaeii.
Gheryt Dedel.
Tyman Sloyer.
Hubert Daniels-zoeii,
Willam Scrodekyn.
Gysbert Louwercnts-zoeni
Jan van Benfcoop. >

Weenemaer van MaerfenJ
Peter Stevens-zoon.
Peter de Veer.

Camtraêrs, -

Jan Trinde.
Gelys van den Velde,

-ocr page 121-

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK 12. 71T.

Scutmeyfiirs»

aies Sloyer.
Clacs van Locnen.

Weydegrave,
Steven Huberts-zoen.
Vrenck Godevaerts zoen.

Busmeyfiers van dtn Réde'.
Wenemaer van Maerfen.
Willam Scrodekyn.

Busmeyftert van di Ondtrmaas»
Aernt Oge.
Dire Aernts.

Beghynmeyfiw·
"Vrenck Godevaerts-zoen.

Vivt.

Egbert Jacobs-iocn.
Jan Ruuflche.
Bartclmeus Zoodenbaldi.
Henric van Endoven.
Jacob Backer.
Melis Haeck.

Lilillmttfitrs.
Claes van Heemfteden.
Jan van Benlcoop.

Tom wegen tn water^angi»,
Volpert Foeyte.
Evcrt van Stryraoet.

Ï4i7^ LAchtmiJJié
Borgemeeflmru

Johan van Lichtenberch.
Godevaert de Coninck.

Schepemn.

Johan vaaLichtenberch, Bor£itneyfiir}
Willam van Alendorp.
Willam van Wynfen.
Matheus Pot.
Henrick de Wit.

Jonge Vrcderick van Drakenborcb.
Jacop de Voecht van Ryncvelt.
Henrik Vrcnk van den Vliet.
Adriaen van Landscroen.
Hendrick Trinde.
Johan van Amcrongen.
Rcynier van Tetv/ydc.

Raden,

Peter Over de Vecht.
Henrick Stanier.
l.oeff Halerr.
Claes Martens-zoen»
Johan Foeyt.
Jacop Geryts-zoen.
"johan Proeys.

Godevaert de Koninck, Borgemeyjïir,

Johan van <jruencn\voude.

Henrik van ScalkTvyc.

Johan van Haraelenberch.

Willem Clotinc.

Jan Nypyfer.

Goedfchalk van Winfen.

Arent Hoet.

Reyner Arents-zoen,

Gheryt van Vlueten, HenrfX-zoca.

Roelof Tidemans-zocn.

Henrik de Hafe.

Jonge Willem Verwer-

Willem van der Stekel.

Peter Hubert Daniels zoens-zôen.

Johan van Jutfaes.

Johan Ruufch Peters-zoon.

Cameraars.

Geryt KnyfF.

Jonge Vrederick van Drakcnborch;

Schutmtyfltn,
Henrik de Wit.
Johan Preys.

Libillemeyfienn,

1418, te Lïchtmi£i».
Borgemeefleren»
Dire Grawert.

Ecrit van Gruenenwonde Jans-zoen.

Schepemn,

Vrederic van Drakenborcb.
Johan Por.

Braem van Landsnoen.
"Willem van Nyweveld.
pire Grawert, Borgemeyfitr.
Jonge Jan van LichtcnbctcU»

Jan Trinde.
Jan de Coninc.
Jan Sloyer.
Vranc Goderts-zoon.'
Peter van Snellenberch,
Reynier Utenham.

Raden,

Johan Sittert

Harman Grawert.

Huge Goyert.

Ermbrecht Over Ryn.

Eerit van Grucuenwoude, Jans ïOen, Bpf'

gemeefler,
Ghifebrecht Boll.
Claes Aelbrechts-zoon.
Peter Terninc.
Jacop Vrencs zoon.
Geryt de Haen.
Johan Ghifebrechts-ZOQQ.
Johan Geryts-zoon.
Evert van Vofculen.
Johan Wuftinc.
Johan Wal m er.
Johan Ketelaer.
Roelof van den Zyle.
Weemmer van Maerfeni
Harman de Gruter.
Geryt van Hensbeeckc.
Herman die Vroede.
Reynier Modde.
Dire van Houdaen.
Harraan van Steenre.

Cameraorj,
Johan van Ty^l.
Ghifebrecht Lauvi^ercnts-zoèn.

Schutmeyfiers.

Henric Hafert;

Jonge Jan van Lichtenberch.

Weydegravt,

Herman Grawerr.

Begynmeyfler.
Vrederic van Drakenborcb.

Die Raets Bmmeyfltrt^,
Huge Goyer.
Wenemaer van Maerfen.

Bmtneyflersvan dk OudermMS}
Hubrecht Daniels zoeu.
Aernt Oge.

Die Vive ia't votrjaer^
Bertelmeus 7,oudenbalcU.
Ermbrecht Over "Ryn.
Peter Calle.
Jan Taets.
Peter Terninc.
Evert van Vofculen.

Die Vivt in 't najatf.
, ······»·««·

141p., te LichtmïJJîi.

Borgermeefteren.

Willam van Winfen.
Johan Proeys ven Lichtenberch.

Schepenen.

Willem van Winfen, BorgmuJUr,
"Willem van Alendorp.
Codert de Coninc.
Pelgrum de Wael.
Ïfacob de Voecht.
■Willem van Geïit.
iHenric Vrencke.
^Reynier van Tetwyclr.
Adriaen van Lantscroen.
-ïenrick Trinde.
♦Goedfcalc van Winfen.
Johan van Jutphaes.

Radm,

Peter Over de Vecht.
Egbrecht van Gruenenberg.
Loeff Hafert.
Clacs Martens-zoen.
Henrik Jacobs zoen.
Johan Grawert.

Johan Proeys van Lichtenberch.
Johan Ruuflche Peters-zeen.
Vrederick van Steenre.
Henrick van Scalkwyc.
Johan van Hamelcnbercli.
Johan Nypyfer.
Ghifebrecht van der Horft.
Matbetis Pot.

ίorden Wouters-zoen.
an Tullen-zoen.
ïvert Claes-zoen.
Roelof Tidemans-zoen.
Ghi.tbrecht de Gruter.
Willem Holle, de Verwer.
Gheryt Bolle.
Henrick van Loenrefloot.
Gerhard Voern van Kersbercl^
Jacob Geryts-zoon.

Camtraars,

Henrik Trinde.
Henrick de Witte.

Schumtyprsi
Willem van Gent.
Jacob de Voecht.

Weydttgrave.
Henric Jacobs zoen.

Beghynmeyft^n
Pelgrum de Wael

Busmtyfiers van dtn Rêdé»
Henric van Scalcwyck.
Ghifebrecht van der HorlV.

Busmeyfiers van de Oudtrmaml
Lambert van Zulen.
Arnt van Tyel.

Die Vive in 't vmjatr*
Reynier van Tetwyck.
Peter Over dc Vecht.
Braem van Lichtenberch.
Gheryt van Vlueten.
Jan van Hamelcnberch.
Loef Hogaert.

1430, te Lic^tmjpti

Borgermeefieren.

Aernt van Amerongen.
Herman van Steenre.

Scheepeen,

Vrederick van Drakcnhorch.

Johan Por.

Dire van Houdaen.

Aernt van Amerongen, Borgmtyfiiü

Lodewich de Wael.

Braem van Lantscroon.

Jonge Jan van LichtcnbcrchC

Johan de Coninc,

jan Sloyer. .

Aelbrecht Proeys.

:Peter van Snellenberch.

Reynier Utenham.

Raden,

Johan over de Vecht.
'Clacs van Gruenenberch.
iHenric Hafert.
'.Huge de Goyer.
lEerft tan Gruenenwoudc.
'Peter Calle.
Vranck Goderts-zoon.
Willem de Verwer.

Lubbrecht de Jonge> àoot\ vm hm Pe-
ter Ternie.
Herman van Steetirc, Btr^mey/Itr,
Tideman de Vos,
Claes Louwe.
Gelys van de Velde.
Evcrt van Voskulcn.
Jan Wufting.

'Giiebrecht Louwerens-zoen.'
Jan Ketelaer.
'Peter Steven-zoen.
Wenmaer van Maerfen.
Henrick de Hafe.
Willem van VN'edde.
Evert Jans zoen.
Werner Braem.
Meyfter Arent van der Borçh.

Des Raets Bustmyjltrh
Wenmaer van Maerfen.
Evert van Voikule.

Busmeyfiers van de Oudermani,
Willam Aernt Willami-zoens zoen,
Jacob Dircx-zoen.

Die Vive 'm*t vespjMr.
Albert Proeys.
Jacob van Winfen.
Peter Calle.
Hentic de Hafe.
Willam Aerntfe.
' Pauwcis Scrodekyn.

Ρ 3 pk

-ocr page 122-

VAN DE. regeering EN MAGISTRAAT

tlZ

Dw Vive m V najoir.

* · · ·

Came raars.

14515 te Lichtmijffe,

B'orgemeefiers,

Codert de Koninck.
Jacop die Voccht.

Scheepenen.

Johan van Lichtenberch.
Willem van Winfen.
\Villera van Alendorp^
Godert de Coninck.
Steven van Nyenvelt.
Henrick Vrenks-zooif.
Goedfcalc van Winfen.
Adriaen van Lantskreon.
Vrcderic van Drakenborch.
Reynier van Tetwyc.
Peter Ruuffche. j

Geryt Voern van Kersbcrch,

Raden.

Jacop de Voecht.
Gheryt Knyff.
Ermbrecht Over Ryn.
Loef Haeiiert.
Geryt Foeyt.
Henrick Sloyer.
Johan van Amerongen,
Wonter Stevens-2.oen.
Jan Ruuflche Peters-zoen.
Tideman Nypyfer.
Johan van Hameleuberch.
Henrick van Scalkwyc.
Ghifebrecht van der Horft.
"Willem Jacops zoon^
Gheryt Bolle.
Henrick van Losnrefloot.
iviatbeus Pot.
Jorden Wouters-zoen.
Reynier Aernts zoen.
Gheryt van Vlueten.
Roelof Tidemans-zoen.
Ghifebrecht de Grutcr.
Jan Proeys van Lichtenberch.
Egbrecht van Grü'enenberch.

Cameraers,
Geryt Knyff, na de nye Overdrachtén.
ScHtmeyfieren.

Henric Hafert.

Busmeyflers van de Oudermans,
Aernt Hoet.
Jacob Veen.

Busmeyfieri van den Rade,
Ermbrecht Over Ryn.
Johan van Hamelenberch.

Libellemtefiers.
Gheryt van Vlueten.
Hcnric van Loenrcfloet.

Beghynn$eyfleft
Pelgrum de Wacl.

Oie Vive,
llcynier van Tetwyc.
Peter Qver de Vecht.
Ghiiébrecht de Gruter.
Loef Hafert.
Ermbrecht Over Ryn.
Johan Grawert.

Die Vive in 't najaar»
Goetfchalc van Winfen.
Johan van Haraclenbcrch.'
Loef Hafert.
Gheryt van Vlueten.
Ghifebrecht de Graten'
Ernfibrecht Over Ryn.

1432', te Lichmijfu
Borgemeefiers,
i)irck van Houdaen, Schefm'Borgemeefleri

«•«••O···

Schepenen»

ï)irck van Hondaen.
Aernt van Amcrongen.
Merman van Steenre.
Johan Pot.

Sraem van Lahtscroon»
iDfian de Coninc.

Johan Trinde.
Reynier Utenhamme.
Johan Sloyer.
Henrik van Nyenvelt.
Peter van Snellcnberch.
Johan die Wail.

Raden.

Johan Zittert.

Claes van Gruenenberch.

Huge Goyer.

Dirck de Goyer VTillams-ioeo.
Ecrft van Gruenewoude.
Claes Otten-zoen.
Vranck Godevaerts-zoon.
Lodewyck de Wacl.
Johan van Tyel.
Peter van Abcoude.
Claes van Elsweert. '
Willem Cloetinc.
Ghifebrecht van Rhephorft.
Johan van Hamerfteyn.
Johan Walmer.
Peter Stevens zoen.
Ecrft Jans-zoen.
Wenmer van Maerfen.
Werncr Braem.^
Albert van Dam. ·
Willem Verwen
Hubrecht Daniels· zoén.
Claes StefFens-zoen.
Pouwels Scrodekyn.

Cameraars.

Geryt Knyff.

Henrick Hafert, zyn gefel.

Busmeyflers v*n den Kade,
Hiige de Goyer.
Johan Zittert.

Busmeyfltfs van de Oudermans.
Jacop Dirix-zoen.
Evert Voskuul.

Die Vive in *t voerjaer.
Bertelmeus Zoudenbalch.
Johan Vuftinc.
Johan Zittert.
Peter Calle.
Evert van Voskulen.
Hubrecht Daniels-zoen.

Banmeyflersl
Johan van Tyel.
Claes Steffens-zoens zoen.

Beghynmeifter.
Braem van LântscroenI

1455, te LïchtmiJJe,

Borgemeeflers,

Pelgrum de Wael.

Johan Proeys van Lichtenberch.

Schepenen,
Godert de Coninc.
Jacop de Voecht.
Willem van Genn
Willem van Winfen.
Pelgrum de Wael, Borgemte^er,
Henrik de Wit.
Adriaen van Landscroen.
Reynier van Tetwyck.
Jonge Vrederick van Drakenborch,
Goedfcalc van Winfen.
Jan van Amerpngen.
Jan van der Meer Jans-zoen.

Raden,

Peter over die Vecht.
Harman Grawert.
Ermbrecht Over Ryn.
Jacop Martens-zoon.
Henrick van Loenrefloot.
Jacop van Amerongen.
Johan Proeys van Lichtenberch, Born'
meefler.

Johan Ruuffche Peters-zoon.
Tideman Nypyfcr.
Roelof van Elsweert.
Henrick van Scalcwyc.'·
Jan Taets. ,
Geryt Foeck.

Jan Mathys-zoeii. ,,

Johan Alberts-zoon. ί
Geryt van Vlueten* |
Evert El vas-zoen.
Wouter Stcvens-z,oen. ; '
Gheryt van HenS&'écci:.

Evert van Striemoet.
Ghifebrecht die Gruter:
Willem Tielmans-zoen.'
Johan van Gruçnenwoude.
Johan van Clarenborch.

Cameraaru
Jonge Johan Knyff.

Scutmeyfier,

Johan Zittert.

Beghyntneyfter.

Jacob Proeys.

Busmeyflers van den Rade.
Johan Taets.
Jacop Martens-zoen.

Busmeyflers van de Oudertoatlt.
Jan van Hamelenberch.
Aernt van Tyel.

LibelUmeefters, of Bannemeefiers,
Reynier van Tetwyc.
Jan Ruuffche Peters-zoen.

Die Vive in 't voerjaer.
Adriaen van Lantscroen. '
Johan van Clarenborch.
Braem van Landscroen.
Geryt van Vlueten.
Geryt Foeck.

Herman Claes, Vrancs-zoen."

1434, te Lichtmijfe,

Borgemeeflers.

Aernt van Amerongen.
Herman van Steenre.

Schepenen,

Aernt van Amerongen, Borgemeefieri

Dire van Houdaen.

Lodewich de Wael.

Jonge Johan van Lichtenberch.

Henrick Vrenck.

Johan Pot.

Bertelmeus Zoudenbalch."
Johan Sloyen
Willem van Nywenvelt.
Peter van Snellcnberch.
Johan van Drakenborch.
Roetart van Landscroon.'

Raden,

Johan Zittert.

Claes Sys.

Dirck de Goyer.

Pouwels Scrodekin. '

Jan Dedel.

Jan van Raephorft.

Vranck Goderts-zoon^

Geryt Lamberts-zoon van- 2^1en.

Harman van Steenre, Borgemeefler,

Peter van Apcoude.

Geryt Jans-zoen.

Henrick Luttikenhuys.

Willam Cluetinc, doot.

Johan Huftinck.

Gysbrechtvan Vlueten.

Eerft Jans-zoon.

Harman van Leuwenberch.

Wenemaer van Maerfen.

Claes Steffens-zocn.

Gysbert Claes-zoen.

Willem Holle.

Hubert Daniels-zoen.

Albert van Dam.

Reynier Modde.

Cameraars.
Jan Over de Vecht,
lan Sloyer.

Busmeyflers van den Rade»
lohan van Raephorft. . ·

Pouwels Scrodekyn.

Lilellemey/lers. ^
lohan van Lichtenberch den jongen.'
Dire die Goyen

143;·, te Lichtmijfe^
Borgemeeflers»

Godert de Coninck.
lacob Proeys.

Schepenen,

Pelgrum de Wael.
Willam van Winfeft.
Godert de Coninck.
lohan Proeys van Lichtenberch.'

lon^c

-ocr page 123-

DER STAD VAN UTRECHT, t BOEK 11. TIT.

longe Vrcderick van Drakenborg.

Adriaen van Landscroon.

Reynier van Tetwyck.

Godfcalck van Winfen.

Jan van Hamerfteyn.

.... Voern van Kersbérch» (of Getril;

van de WaeleJ
Jan van Clarenborch.
Tyman Nypyfcr.

Raden.

Peter Over dc Vecht.

Geryd KnyflC
Ermbrccht OvcrRyn.
Loef Hafert.

Henrick van Loenrefloof»
Jacob van Anierongen.
Jan van Amerongen.
Lambert van Zulen.
Jacob van Winfen.
Roelof Uten Elsweeri.
Jan van Hamelenberch,
Jan Taets.
Gheryd Foeck,
Jan Maihys-xoonI
Gery<i de Keyfer.
Godert Egberts zoon.
Beernt Giawert.
Roelof Tydemans ïoonJ
Gysbrecht de Gruter.
Jacob Proeys.
Jan RuuiTche Peters-zoon.
Peter Hubert Daniels ζοοή.
Willam van Blidenborch.
Willam de Verwcr.

Camtraars.
Jacnp van Amerongen.
Ghifebrecht die Gruter.

Busmejfieru
Ermbrecht Over Ryn.
Jan Tacts.

Vive.

Adriaen van Landscroen.
Johan van Hamelenberch»
Gberyt Foeck.
Braem van Lichtenberch.
Simon van Terlingen.

Beghynmeyflei'.
Johan Proeys van Lichtenberch»

Banmeyflers,
Reinier van Tetwyck.
Peter Over de Vecht.

1436, te Lichtmijfe,

Borgemeefiers,

Divck van Houdaen.
Lodewyck de Wael.

Schepenen.
Dirck van Houdaen.
Aernt van Amerongen.·
Jonge Johan van Lichtcnbcröb;
Henric Vrenck.
Jan Sloyer.

Roctart van Landscroon.

Jan Trinde-

Jan die Wael.

Eerlt van Hardenbroeck.

Ghifebrecht van Vlueten.

Reynier Utenham.

Harman van Snellenberch.

Raden,

Johan Zittert.
Johan Knyff.
Pouv?cls Scrodekyn.
Dirck Wiliem Henriks-zoens^ïocn.
Jan Jacobs-zoen.
Jan van Raephorft.
Vrank Goderts-zoon.
Lodewich de Wael.
Henrick van Malfen.
Getyt de Haen.
Peter van Abcoude.
Wcffel Zuermont.
Willam Jacobs zoen.
Jacob Tidemans zoen.
Henrick van Gent.
Peter Stevens-zoen.
Eerft lans-zoen.
Bertelmeus van Nyenvelt.
Aclbert van den Dainmc.
Henrick Rlock.
Willem Holl.

Peter Hubrechts-zoen.
Hugo Goyer.
Willem van Weelde.

Cameraarù
Johan dc Coninck.

Scutmeyfltr.
Herman van Leeuwenberch.

Busmtyfiers van den Rade.
Huge de Goyer.
Henric van Malfen.

Busmey/lers van tie Oudirtnahs^
Roelof van den Syl,
Hildebrand Dircx-zoen.

LibeUtmeyflers,
Johan van Lichtenberch-
Johan Zittert.

Die Vive,
Roetert van Landscroen.
Bertholomeus Zoudenbalch.
Johan Zittert.
Aernt Oge.
Püuwels Scrodekin.
Henric van Malfen.

14^7, ie Lkhimijfe.

Borgemeefierert,

Steven van Nyenvelt.
Jan Proeys van Lichtenberch.

Schepenen,

Pe'grum de Wael.

Willem van Winfetr.

Godert die Coninc.

Willem van Gent.

Adriaen van Landscroon.

Steven van Nyenvelt, Borgemufisr*

Goedfcaik van Winfeti.

Reynier van TetAvyck,

Jan van Drakenborch. .

Timan Nypyfer.

Peter Grawert.

Jacop van Amerongen.

Raden.

Peter Over de Vecht.

Geryt Knyflf.

Jacop Martens-zoen.

Willem Proefit.

Henric van Loenrefloot;

Ghifebrecht van Lichtenap.

Herman Claes Vranks·zooa.

Jan Schot.

Lambert van Zulen.

Jacop van Winfen.

Henrick van Scalkwyc.

Jan van Hamelenberch.

Jan Taets.

Geryt Foeck.

Wil em Block.

Peter Hubrecht Diniels-zoen.
Jan Mathys-zoen.
Aernt Heet.

Geryt van Vloeten, Hcnriks-ïoea,

Godert Egbert-zoon.

Roelof Tidemans-zoen.

Ghifebrecht de Gruter.

Jan van Lichtenberch, Proeys-ζοεη.

Jan Ruuflche, Peters zorn.

Cameraan.
Tyman Nypyfer.
Reynier van Tetw^yck.

Busmtyjhrê van den Rade.
Jan Taets.
Geryt Foeck.

Bmmeyftert van dt Oudermam,
Aernt van Tyl
Steven Stevens zoen.

Vie Vive in't vmjaer,
Adriaen van Lantscroen.
Peter Over de Vccht.
Philips van Gruenevelt.
Willem Proefft
Willem Verwer.
Herman Claes Vrancks-zoen.

Begynmtyfter.

lacop Proeys.

Liktimtyfiers, tfBanmtyfler$
Lambert van Zulen.
Henric van Loenrelloet.

Die Vive in't najotr,
Goilfcak van Winfen.
Hentk van Loenrcfloct.
Steven Stevens-zoen.

Johan van Hamelenberch.
Geryt Foeck.
Willem Scrodekin.

1458, te Lichtfnijfe.
Borgeméefieren.
Aernt van Amerongen.
Jonge Jan van Lichtenberch.

Schepenen.
Dirck van Houdaen.
Aernt van Amerongen, Borgime^fter,
Roetert Proeys.
Eerft v;in Hardenbroeck,
Hcndrick Vranck.
Johan Sloyer.
Jan Trinde.
Jan die Coninc.
Roetert van Lantscroon.
Harman van Leuwenborch.'
Roetert Utenham.
]au van jutfaes.

Raden,

Johan over die Vecht.
Huge van Gruenenberch.
Dire Henriki-zoon.
Dire over Rhyn'.
Jan van Cleve.

johan Grawerr, Woütcrs-zoen , viskopcr.
Louwrens Vranck Godevcrts zoen.
Voern van Kersberch.
Johan de Wit.
Peter van Abcoude.

Ghifebrecht dc Wolf van Hamelenbcrgc.
Willem van vSncllenbeich.
Jan Grauvi'ert Hogen zoen,
Simon van Terlingen.
Ghifebrecht van VJucten.
Jonge Jan v.in Lichtenberch.
lïeril Jans zoen.
Johan Ruuilche.
'Veenmer van Nypyfer,
Reynier Moddc.
Getyt van Hensberch.
Wouter Schor.
Henrick van Gent.
Jicop Udcnuns zoon.

Cameraars,
Johan Over de Vccht.
Henrick van Gent.

Buitneyflers van den Rude,
Simon van Teylmgen.
Ghifebrecht van Hamelenberge.

Busmey/lers van de Oudermam,
Johan üedel.
Henric Blpck.

LihelUmetflta.

Jan Sloyer.
Dire Over Ryn.

Be^hynmeyfler·
Dire van Houdaen.

Vive.

Roetert van Landscroen.
Jan RuuiTche.
Ghifebrecht van Vleuten.
PüuWels Scrodekyn,
Lubbert de Waal.
Geryt Vrenck.

Heemraat op ten dyck,
Eerft van Hardenbroeck.

i4?5>, te Lichtmijfe.
Godert Coninc.
Jacob Proeys.

Schepenm.

Pelgrum de Waal.

Willem van Winfen.

Godert de Coninc, Borgtmeyfier,

Steven van Nyenvelt.

jan Proeys van Lichtenberch.

Henrick de Wit.

Reynier van Tetwyck.

Adriaen van Lantscroon.

Jonge Vrcdric van Drakcaborch.

Jacob van Amerongen.

Timan Nypyier.

Ghiiebrecht van Ryfenborch dc Jonge.
Radefi.

ïan van Clarenbotch,
Geryt Knyff.

Wouter

-ocr page 124-

î)8 VAN DE REGEERING' EN MAGISTRAAT

Wouter van Clevc.

Jacob Martens-zocn.'

Henric Jacobs.zoen.

Peter Call.

Johan TaetS.

Braem van Luttikenbnys.

Jacob Froeys.

johan Ruufch Peters-zoon.

Jacob van Winfen.

lacob Veen.

Dire Hafert.

lan van Hamerfteyn.

Arent Hoet.

Geryt van Vlueten.

Roelof Tymans zoen.

Gysbert de Gruter.

lan Schot.

Willem Bloc.

Willem van Voelrt.

Timan Dedel.

Ecrit Tacts.

Cameraars.
Adriaen van Lantscroon.
Vrcderic van Drakénborch.

Vive in 't voorjaer.
Henric lacop-zoen.
Herman Claes Vranc-zoen.
Gheryt van vlueten.
Philips van Gruencnvelt.
Splinter Egbrechts-zoen.
lan van Hamelenberch.

1440 , te Lichtmijfe,

Borgermeefleren.

Dire van Houdaen.
Koetert Proeys.

Schepenen.

Dire van Houdaen.
Aernt van Amerongené
Jan van Lichtenberch,
Eerft van Hardenbroeck.
lan Sloyer.
lan Trinde.

Koetart van Lantscroen,
ïan Over die Vecht,
lan de Coninc.
Ghifebrecht van Vlueteti.
ïan van Drakenborch.
lan die Wael.

Raden.

Jan Zittert.

Dire de longe. '

Pouwels Scrodekyn.

Rurger Oacs-zoen.

Heynier Utenham.

Jan GravTcrt Wouters-zoen.

Vranek Goderts-zoen.

Willam Holl.

Lubbert de Wael.

lan van der Meer.

Gysbert de Wolf van HamelenbercL

Henrick van Abcoude.

lan Woutman.

Willem van Snellenberch.

Reynier Modde.

Dire Boll.

Jacob Tymans zoen.
Henric van Gent*
Peter Stevens-zoen.
Eerft Jans-zoon.
Bcrtelmeus van Nycvelt.
Henrick de Hafe.
Routert Proeys.
Huge van Gruenenborch.

Cameratri.

Jan van Tyel.
Johan de Coninc.

Heemraat op ten Hyck.
Johan van Lichtenberf:h.

Bujfemeifters van de Ondermans.
Herman Woude.
Geryt Goes.

Busme'ifiers van den Rade.
Jacop Tidcmans zoen.
Henric die Hafe.

Ltbellemeyflerii

ïan Trinde.
Jan Ruuflche.

Dh Vhe.

Henric Hafert,
ïan Zittert.

Willem van Snellenberch.
lan Dedel.

Lubbert van Gruenen\voudc.
Dire Boll.

1441, te Lichmiffe.

Borgemeefleren.

Steven van Nyenvelt.

lan Proeys van Lichtenberch.

Scheepenen.

Willem van Winfen.

Peigrum de Wael.

Godert de Conink.

lacop Proeys.

Willem van Gent.

Steven van Nyenvelt, Borgemeifier.

lacop van Amerongen.

Adriaen van Lantscroen.

Vrederic van Drakenborch.'

Reynier van Tetwyck.

Tyman Nypyfer.

lan van Clarenboreh.

Raden.

Philips van Gruenevelt.
Geryt Knyff.
Willam Proeft.
Harman Keyffir.
Henrick lacops zoen.
Gysbert Lichtenap.

lan Proeys van Lichtenberch, Bergmeier.

Lodewych de Wael.

lacop van Winfen.

lacob Veen.

Gysbert Florens-zoen.

lan Taets.

Braem van Lultikenhuys.
lan Vuyftinck.
Lubbert van Alendorp.
Geryt van Vlueten.
Herman van Leuwenbercb,
Gysbert van Ryn.
Wouter van Teylingen-
Geryt Grawert.
Jan Alberts zoen.
Aernt Lieboirt.
Willam Block.

Peter Huybert Daniels-zoens zoen.

Catfieraars.
Tyman Nypyfer.
Reynier van fetwyck.

Heemraat op ten dyck.
Jacob Proeys.

Bumeyflers van die Oudermans,
Aernt van Tyel.
Geryt Jan Weffels-zoen.

Busmeefiers van dtn Radf.
Jan Taets.
Jacop Veen.

Lthellmeeftersl
Jacop van Winfen.
Godert Coninck van Voerde.

Vive.

Philips van Groenenvelt, Borgemeefle^.
Wouter van Teylingen.
Jan Scot.

Roelof van Elsweert.
Willem Scroyken.

Bagynmeyfter.
Henric Jacops-zoen.

1442,, te Lichtmi^ffè.
Borgemeefters.

Aernt van Amerongen.

lan van Lichtenberch, de longe.

Schepenen.

Dire van Houdaen. ;

Aernt van Anierongen, Borgemeefitr.

lan Sloyer.

lan Trinde.

Reynier Utenham.

lan van Drakenberch.

Roetcit van Lantscroee.

Geryt Voern die Wad.

Gysbert van Vlueten.

lan Over die Vecht.

lan van Jutfaes.

longe Eerft.van Hardenbroeck-

Raden,

ian de Wacll.

lan Knyff,
Pauwels Scrodekytu
Henrik Hafert.
Ian Dedel.

'Ian Grawert, Wouters-ïOCttt

Vranek Goderts-zoen.

Lubbert de Wael.

Ian van der Meer.

Henrick van Abcoude.

Ian lans-zoen.

Weifel van Kleyenberch.

Willam van Snellenberch.'

lacop Tymans-zoen.

Henric van Gent.

Willam' Aernts-zoen.

Ian Ruuflche.

Henric de Hazc.

Ian van Raephorft.

Lubbert van Groenenwoudc.

lan van Zulen, de Glafemakor.

Reynier Modde.

Claes Schot.

Cameraars.
Ian Over die Vecht.
Henric van Gent.

Busmeyfiers van de Oudermant.
Eerft lansze.
Symen van Teylingen.

Busmeefiers van den Rade.
Jan Dedel.
Henric die Haze.

Scutmeejiers.
Henric van Gent.
Gysbert van Vlueten.

Heemraaf.
Eerft van Hardeobroeck.

Lihellemeeftert.

Jan Sloyer.
Jan Knyff.

Vive,.

Roetert van Lantscroen.
Willam van Snellenberch.
Evert van Voerde.
WeiTel van Cleyenbereh.
Gysbert van Hamelenberch.
Lubbert van Gruenenwoudc."

1443 , te Lichtmijfel
Borgemeeflers.
Guedert Coninck.
Lodewych die Wael.

Schepenen.

Guedert Coninck, Borgemeefier.
Vrcderic van Drakenborch.
Adriaen van Lantscroon.
Reynier van Tetwyck.
Tyman Nypyfer.
Jan van Clarenboreh.
Herman van Leuwenberch.
Jan van Amerongen.
Jan Ruuflch Peters-zoon.
Lubbert van Alendorp.
Geryt Grawert.
Philips van Grocnevelt.

Raden,

Bertcïmeus Zoudenbalch.

Geryt Knyff.

Herman Keyfer.

Aernt van der Hórft.

Tyman Deel CIae$-zocn.

lacop van Amerongen.

ian Proeys van Lichtenberch-

Lodewych die Wael, Borgemee^it,

lacop van winfen.

lacob Veen.

Gysbert Florens-ïoen.

licop van Oeftrum.

Vranek die Hazc.

Ian van HarnerfteyTi.

Arent Hoet.

Beernt Grawert.

Geryt van Vlueten.

Gysbert van Ryn.

Wouter vati Teylingen.'

Tyman Dedl.

Peter Hubert Daniels-zocns-ïocB;

Ian Schot.

Geryt dc Keyfer.

Huge van Gruenenberch.

Cameraars.
Herman ran Leuwenborch.

Braétó

-ocr page 125-

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK. 11. TIT. nt

JHI|!H.IIII,,BIIMIJII

Braem van Luttikenhuys.
\ ScuttHeefltrm.

Braem van Luttikenhuys.
Guedert Coninck van Voerde.

Busmtyfters van dt Oudermani,
Geryt Goes.

Geryt lan Wcllels-zoens-ïoen.

Busmtyffers van den Rade*
lacob Veen.
Vranck die Haze.

Ltbelmeyflers»
Braem van Lichtenberch.
Reyer Aernt-zoen.

Vive.

lacop van Winfen.
Geryt van Vlueten.
lan van Hamelenberch.
Wouter van. Teyliagen.
Acrnt van der Horft.
Vrederic die Voecht.

Humraet.

Beernt Grawert.

Baghynmetfltr.
Vrederic van Drakcnborch.

1444, te Lïcbtmijfe.

Borgemeefleren.

Roctert Proeys.
·*·*****

Schepenen.

Dire van Houdaen.

Aernt van Amerongcn.

Jan van Lichtenberch van Lantscrocn.

Jan Sloy;r.

Jan Trinde.

Jan van Drakenhorch.

Roetert van Lantscrocn.

Roctert Proeys.

Jan Over die Vecht,

Jan die Coninc.

Lubbert die Wael.

Henric van DamaiFchc.

Raden.

Hirman Wonder.
Dire van Wael.

Jacob Martens-zoen, van den Bofch,

Pouwels Scrodekyn.

Vrederick Vredcrics-zoen.

Jan Grawert.

Vranck Goderts zoen.

Jan Heerkyn.

Jan van Tyel.

Geryt die Haen.

Dire Hafert.

Willem van Snellenberch.

Henric van Luttikenhuys.

Jacop Tymans-zoen.

Henric van Gent.

Jan van Jutfaes.

Eerft Jans zocn.

Jan RuulTch.

Geryt Mathys-zoen.

Peter Willams-zoen.

Henrick Jacop Dircks-zoens· zoen.

Henric Block.

Jan van Raephorft.

Dire die Jonge.

Cameraars,
Willam Arents-zocn.
Henric Knoep.

Scutmelflers,

Henric Knoep.

lan van Lichtenberch van Lantscrocn.

Buimeeflen van de Oudermam,
lan van Benfcoep,
lan Dcd.

Busmeeflers van den Rade,
Dire Hazert.
Henric Block.

LiMmeyfltrs.
Vranck Goderts·zoen.
lan RuuiTch.

yive.

Jan Over die Vècht, BonemeeÛtr.

Henric van Mafch.

lan Ruuifch.

Henric die Goyer.

Henric van Maifen.

ï>pimter Egberts-zoen.

υ , Heemraet,

toetert van Lantscroen.
ni. Deel.

Btghynmeyfier,
Acrnt van Amerongen.

1445; , ie Lichtmijfe.

Borgemeefteren.

fan Proeys van Lichtenberch.
lacop van Amerongen.

Schspenen*

Henric die Wit.

lan Proeys van Lichtenberch, BörgiWii/Ïir.

Guedert Koninck.

Lodewych die Waell.

Vredenck van Drakcnborch.

Goedfcalc van Winfen.

Adriaen van Lantscroen.

Reynier van Tetwyck.

lan van Clarenberch.

Bertelmeus ZoudenbaJch.

Braem van Lichtenberch.

Willam van Gent.

Raden.

Henric van Scerpenborch.
Geryt Knyff.
Hillebrant Dires zoen.
Herman Keyfer.
Tyman Deel, Claes-zoen.
Gysbert Lichtenap.
Geryt StefFens-zoen.
lan Schot.

lan Ruuflch Peters zoen.
Tyman Nypyier,
Roelof van Elsv^eert.
Vrederick van Damafch.
Geryt Foeck.

lan lan Geryt Gepels-zoens-zocn.
Braem van Bloemenweerde.
lan van Hamerfteyn.
Acrnt Hoet.
Geryt van Vlueten.
Harman van Leuwenborch·
Wouter van Teylingen.
Aelbert van Ryn.

lacop van Amerongen, Borgemctfier,
lan Àelberts zoen.
Geryt Goes.

Camtraaru
Geryt van Vlueten.
Tyman Nypyier.

Scutimyfttrs.
lan van Lichtenberch 'van Lantscrocn, oud.
Reynier van Tetwyck, «je.

Heemratdi,
Roetert van Lantscrocn, eudt,
Adriaen van Lanticioen, nye,

Busmyflers van de Oudermans.
Vranck de Haze.
Dire van Sperewoude.

Busmeeflen van den Rade,
Jan Ruuflche Peters-zoen.
Jan Schot.

Libelmeyfiers.

Herman van Leeuwenberch.
Jan van Hamerfteyn.

Vive.

Philips van Graencnvelt.
Roelof van Elsweert.
Coninck van Voerde.
Geryt Focck.
Cysbert Lichtcnap.
Vrederic dje Voecht.

Bagynmttfiir,
Braem van Lichtenberch.

1446, te Lichtmijfe.

Bùrgemeefers.

Aernt van Amerongen.
Henric van Damaffche.

Scbipenen.

Dire van Houdaen.
Aernt van Amerongen.
Jan Trindc.
Jan Sloyer.
Jan van Jutfaes.
Jan Over die Vecht.
Roetert van Lantscrocn.
Gysbert van Vlueten.
lan van Drakcnborch.
Jan de Koninc.
Lubbert van Alendorp.
Ecrit Tacts rao Amerongctu

Raden.

Harmen Wonder.
Jan KnyiF.

Jacob Martyns-zoen.
Jan Claes Geryt zocns-zoen.
Willem Jacobs-zoen.
Jan van Raephorft.
Lubbert van Grocnewoude.
Acrnt Lieboirt.
Jan Heerkyn.
Henric van Maifen.
Gysbert Florcns-zoen,
Henric van Apcoudc.
Hubert van Pallacs.
Arent Gerftman.
Henric Block.
Jan Noteboem.
Weerner Braem.
Henric van Gent.
Henric van Mafch.
Eerft Jans-zoen.
Bertelmeus Scott.
Henric die Hafe.
Jan van Lichtenberch.
Dirck de Jonge.

Cameraars.

Jan Over de Vecht, Cameraar van de fatk.
Willam van Snellenberch, ledUh Carnet aar,
Scutmeyfler,

Roetart Proeys.

Heemraet.
Roetart van Lantscroen.

Busmeeflers van de Oudermans.
Bertelmeus van Deyl.
Splinter Egberts-zoen.

Busmtyfiers van dm Rade»
Lubbert van Grocnewoude.
Henrick Block.

Libtlmtyflers»
Lubbert van Alendorp.
Henric van Ghentc.

Vive.

Henric van Da mafch, Bcrgemeyjïer van de Vive.

Henric van MaJfen.

Bertelmeus Schor.

Dire van der Stekel.

Dire Heer.

Acrnt Geiftman.

Mghyntnfyfltr,
Dire van Houdaen.

ï 447, te Lichtmijfe,

Borgemeefters,

Guedert die Coninck.
Lodewych die Wael.

Schepenen.

Henric die Wit.
Vrederick van Drakcnborch.
Guedert die Coninck, Borgmeifieri,
Adriaen van Lantscrocn.
Jacop van Amerongen.
'Willam van Gent.
Bertelmeus Zoudenbalch.
Jan Ruulch Peters-zoen.
Goetfcalc van Winfen,
Braem van Lichtenberch.
Peter Over die Vecht.
Jonge Jan die Coninck.

Raden.
Jan van Clarcnborch.
Henric van Reningen.
Herman Keyfer.
Jan Henric Mouwens zoen.
Tyman Deel Claes-ioen.
Folprecht van Raephorft.
Getyt Jan Wcffcls zoens-zocn.
Jan Schott.

Guedert Coninck van Vocide,

Tyman Nypyfer.

Jan van Hamelenberch.

Vrederick van Damafch.

Vranck die Hafc.

Geryt Focck.

Willam Scroykyn,

Claes Folpcns zoen.

Herman van Lcuwcnbcrch.

Geryt van Vlueten.

Lodewych die Wac), Bcrgemtifitri

Vranck Guederts-zocn.

Peter Ruuflch.

Aelbert van Ryn.

Q Ccryt

-ocr page 126-

Geiyt Goes.

Daem van Bloemenweerde.

Camcracrs.
Herman van Leuwenberch.
Braem van Lichtenberch.

Scutmeijfler.
Guedert Coninck van Voerde^

Heemraat op ten dijck.
Goetfcalc van Winfen,

Busmeijfiers van de Oudermans,
Willam Proeft.
Willam Block.

Biismeijflers van den Rade.
Henric van Renmgen.
Geryt Goes.

Lihelmeijflers.
Tyman Nypyfer.
Bracm van Luttikenhuys.

Vive.

lacop van Amerongen.
Willam Scroykyn.
Vrederk die Voecht.
Claes van der Zevendcr.
Vrederic van Damafch.
.Wouter van Teylinge.

Baghijnmeefier.
Reynier van Tetwyck.

1448, te Lichtmijfe,

Borgemeefters.

Roetert Proeys.
lühan van Tyel.

Schepenen.

Dire van Houdaen.

Aernt van Araerongen.

lan van Lichtenbcrcb van Lantscroen.

lan Sloyer.

Jan van Jutfaes.

Roetert van Lantscroon.

lan die Wael.

Roetert Proeys.

lan Over dc Vecht.

Lubbert van Alendorp.

longe Adriaen van Lantscroon.

Henric van Zandenborch.

Raden.

Henric van Scherpenbprch.

Henric Knoep,

Jacop Martens-zoen.

tJilbrant Dircks-xoen. ~

lan Lambert Ludekyns zoens zoen,

lan van Raephorll.

Lubbert van Groenenwoude.

Willam Holl.

ïan Heerkyii.

lan van Tyell.

Geryt die Cracn.

Gysbert Florens-zocn.

lan Goes.

Lutgen Korskyns-zoen.

Hendric Block.

lan Noteboem.

Weerner Bracm.

ïacop Pott.

Henric van Damafch.

Eerft lans-zoen.

lan Ruuflch.

Henric die Hafe.

Dire die longe.

Gysbert van Hardenbroeck.

Cameraars.
Willem Aernt-zoen.
Dirck van den Stekel.

Scutmeijfler,
Jan Over die Vecht.

Heemraat op ten dijck.
Roetart van Lanscroen,

Busmeijflers van de Ouderman:.
Aernt Lieboert.
Thomas Pelgrums-zoen.

Busmcijflersvan den Rade,
Hilbrant Dircks-zoen.
Geryt die Craen.

Lihelmeijflers.
lan van Lichtenberch van Lantscroen.
Lubbert van Groenewoude.

Vive.

H enric van Daniaflche, jBoriemeHfftr.

Dire Heer.

Roelof van Elswecrt,

Jan Yan der Haci.

., ■ t

Gysbert Fiorens-zoen.
Bartelmeus Schot.

BaghijntMtefler,
Dirck van Houdaen.

1449, te Lichtmïjfe,

Borgemeeflerst-

Jan Proeys van Lichtenberch.
lacop van Amerongen.

ook

Peter Grawert.
Henric van Nyenvelt. '

Schepenen",

Godert die Coninck.
Lodewych die Wael. , _ ' .
Hendric die Wit. ' t ;

Vrederic van Drakenborch.
Willam van Lochorft.
lan Ruuffch Peters-zoen.
lan van Hamerfteyn.
Herman _van Leuwenberch.
lan Trinde.

Braem van Lichtenberch.
lan Grauwert Huge-zoen.
Peter Grauwert.

Raden.

lan Zittert.

Huge van Grtienenberch,
Splinter Taets.
longe lan die Coninc.
Aernt van der Horft.
lan de Wilde.

longe Eerll van Hardenbroeck.

Geryt Weflels-zoen.

Wouter Steevens-zoen.

Claes van Zevender.

Tyman Nypyier.

Geryt de Haen.

Peter lans-zoen.

lan lacob Peters zoens-zoeiu

Godert Deell,

Geryt Goes.

Daem van Bloemenwecrde·
Godfcalc van Winfen.
Godert Bott.
Aernt Gysberts-zoen.
Wouter van der Ecm.
Henric van Nyeveit.
Peter Ruuliche.
Henric Braem.

Cameraers.
Huge van Gruenenberch.
ïraem van Luttikenhuys.

Schiitmeijflerl
an Grawert.

Busmeeflers van de Otidtmans,
acob Veen.
acob Wouters-zoen.

Busmeijfiers van den Rade.
Godert Deell.
lacob Wouters-zoen.

Libellemeiflers.]
Herman van Leuwenberch.
lacob van Winfen.

Vive,

Aernt van der Horft.
Jan Zittert. ^

longe Eerft van Hardenbroec.
Godert Bott.

longe lan de Coninc. /

Geryt Grawert.

I4f0, ie Lichtmife,
Borgemee[teren.

Lubbert de Wael.
Beernt Grawert.

Schepenen.

Johan Sl^er.

Jan van urakenborg.

Jan de Koninck.

Lubbert de Wael, Borgemeefier,

Henrick van Gent.

Jan Grawert.

Geryt van Culenborch.'

Eerft van DrakenborcL

Jan de Wit.

Jan van der Horft.

Gysbert van Hardenbroek, Eerft-zoen.
Huge Vuyflinck.

VAN DE REGIERING EN MAGISTRAAT

Raden,

Wouter Ifebrants-zoen.
eter van Voskulen.
auwels Seroyken. »
, acob van der Horft.
rmon Dircks-zoen.
irc Heer.

Alfert Alfert-zoen van Lichtenberch.
acob Henric Jacobs-zoens-zoen.
ooft van Bueren.
eter Beyen.

ertelmeus van Lochorft.
ienric de Lok.
Steeven van der Horft. >
an van den Ampt.
Reyer Modde.

an van Zulen, de Glafemaker.'
Volkert van Baern.
acob Pot.
Lerft Jans-zoen.
Willam Jacobfe Mesmaker,
erft van Benlcoep.
an Knyf. 1

Geryt van Zulen, Lamberts-ioen.
Cameraers,
acob Pot.

Scutmeyfler.
acob Sloyer: word ook Cameraer gmomt
des donderdags na St, Luce dag 1451',
Heemraet op ten dyck.
Jertelmeus van Nyeveit.

Busmeeflers van de Oudermans,
Willam Tuenis-zoen.
Evert Elis-zoen,

Busmeeflers van den Rade,
Evert van Benfcoop.
an van den Ampt.

Libelmeyflers.
Henric van Gent. . ,
an de Wit.

Vive tot Sinte ^acohs dach teel
an van der Horft.
oeft van Bucren.
Peter Beyen.
Aernt Oge.
Dire van Voerde.
Maes Willam Peters-zoens-zoen:

Ba^ynmeyfler.
lan de Coninc. ,

Die Vive van St. Jacobs dach tot
Lichtmijfe toe,
ian de Coninck.
Symen Dircks zoen.
Dirck van Zulen.
Bertelmeus van Lochorft.
Volken van Baern.
Dire Hack.

^ te Lichtmijfe^
Borgemeefiers,

Goert de Coninc.
Loych dc Wael.

Schepenen,
Goert de Coninck» Borgemeefier.
Henrick de Wit.
Irlenrick van Nyeveit.
Willem van Gent.
Ian Trynde.

Hiarman van Leuwenberch^
Claes van den Zevender.
Geryt Grawert.
lan de Coninck de longe,
lan Ruyfch Peters-zoen.
lohan Dedel.

Lubbert van Alendorp. ·

Raden.
Bartelmeus Zoudenbalch. j
lacob Wouters-zoen.
Wouter van Catwyck.
Goert Snell.
Ian de Wilde.
Tyman van Oudecoop.
Willem Claes StefFens-zoen.
Henric Jacob Dircks zoens-zoenl
Loych de Wael, Borgemeefier.
lacob van WiniTen.
Geryt de Haen.
Jan van Maftwyck.
Braem van Luttikenhuys;
Goert Dedel.
Dirck Block.

Peter van WeH, deLeydcckcr;

.Willem

-ocr page 127-

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK. IL TIZ

Willam Scroyken,

Jan Thomas-zoen.

Henrick Peters-zoen.

Steven Claes zoen.

Jan van Benfcoep.

Willem Tans zoen tan Sccrpenborchi

Tyman Nypyfer.

Dirck van Waell.

Cameraers,
Harman van Leuwenberch.
Claes van Zyll Roelofs-zoen , word eok
Scutmeefler gememt , des -woensdag op St.
Lucien dag 145 a.

Busmeyfiers van de» Rade.
lacob Wouters-zoen.
lan dc Wilde.

Bustneyflers van de Oudermam,
Cornelis Walichers-zoen.
Beernt Hazert.

Hemraet op ten dyck.

Goert Bot.

Libelmeyfiers.
Goert de Conïnck van Voerde.
Lubbert van Alendorp.

Bagynniey/ier.
Henrick van Nyevelt.

Vive.

Claes van den Zevender, Borgmujltr,

Willam Scroyken,

Henrick dc Goyer.

Tyman van Oudekoep.

Adriaen van Wefel.

Goert de Snel.

Dit zyn die Vive van Siitfe Jacohsdag
tot Ijchtmifft toe.
Jonge lan de Coninck,
Jan Sittert.
Jan van Benfcoep.
Willam Claes SteiFens-zoen.
Geryt van Oeflrum.
Aelbcrt van Angeren.

1452, te Lkhtmijfe,

Borgemeefters»

Gysbert van Vlueten.
Bartelmeus van Nyevelt.

Schepenen,

Lubbert die Waell.
Beerni Gravvert.
ian Sloyer.

■Gysbert van Vlueten , Borgmeefier,
Henrick van Gent.
Jan van Drakenborch.
Gysbert van Hardenbroec.
jan van der Horft.

Gysbert Terfl-zoen van Hardenbroeck,
Hugo Vuyftinc.
Willem van Culenborch.
Dire van Zulen.

Raden,

Jan die Waell.
Jan Knyff.
Pouwels Scrodekyn.
Jan Butendyc.
Symon Dirckszocn.
Cornelis Aelbert Scaden-zoen*
Diick Taetf.
Gysbert Panhuys.
Jooft van Buercn.
Peter van Valckendaell.
Bartelmeus van Lochorft.
Henrick de Loze.
Matheus Gysberts-zoen.
Geryt van Winfeii.
Keyner Modde.

Jan van Zulen van Amcrongcn.

Symon van Teylingen.

Jacob Pot.

Claes Schout.

Bruyninc Gysberts-zoen.

Bartelmeus van Nyevelt, Borgmetfitr^

Aernt Oge.

Peter van Vosculen.

Peter Boydyn.

Ovtrfie Cameratr,
Jan die Wael Ciaes-zoen.

Lege Catfteraer.
Jan Knyff; word ook Scutrneefler genoemtdtt
dtngsdags na converjio PauU 1454.
Busmeyfltrt van den Radt,
Jooll van Bueren.
îctçr van Vosculen.
iiZ. Dest,

Busmeyflen van de Oudtrmam^
Eei-ft Jans zoen.
Maes de Wilde.

Heemraet op ten dyck*
Lubbert die Vi'aell.

Libilmeyflm,

Jan Sloyer.
Jan van der Horft.

Begynmtyfter,
Jan die Coninck.

Vive ναηΊ yerfie kalvt jair»
Beernt Grawert.
Volken van Baern.
Peter Boydyn.
Dire Hack.
Jan Luytkyns zoen.
Bartelmeus van Lochorft.

Vive van Jacobi tot Lichtmijfe,
Jan van der Horft,

Gysbert van Hardenbroeck dc ionge.

Dire van Zulen.

SyiTion van Teylingen.

Joeft van Bueren.

Peter van Vosculen.

I4f 5, te Lichtmijfe,

Borgemeefters,

Godfcalc van Winfen.
Willam van Ghent.

Schepenen,
Godart die Coninc.
Lodewych die Waell,
Henric die Wit.
Johan Trynde.

Godfcalc van Winfen, Borgemy/ler.
Wouter van Teylingen.
Geryt KnyfF.
Eerft van Drakenborch.
Jan Grawert Hugen-zoen.
Lubbert van Alendorp.
Hermen van Leuwrenbercbi
Jan die Coninc.

Raden,

lan Sittert.

Huge van Groenenberch.

Wouter van Catwijck.

lacob van der Horft.

Willam van Lochorft.

Tij man van Oudecoep.

Gerijt Steffens-zoen.

Henric lacob Dircks zoens-zocn,

lan Ruyich.

lan^van Valkendael.

RofeloiF de Hacn.

lacob Veen.

Goert Decdel.

Steven van der Horft.

Geryt van Ooftrum.

Roeloff de Craen.

lacob Tymans-zoen.

Willam van Ghent, Borgemtefitr,

Herboert Arents-zoen.

Geryt Zas.

Geryt Grawert.

Jan van Benfcoop.

Tyman Nypyfcr.

Dirck van Wael.

Cameraers.
Huge van Groenenberch.
Braem van Luttikcnhuys.

Vive van 't yerfie halve jatr.
Lubbert van Alendorp.
Aernt van der Horft.
Geryt Grawart.
Wouter van Catryck.
Peter van Zulen.
Geryt van Oeflrum.

Busmeyfiers van den Rade,
TyiÏSan van Oudecoep.
Jacob van der Horft.

Busmeyfiers van de Oudtrmmt,
Cornelis Walichs-zocn.
Willam Proeft.

Libeîmey/îeri*
Wouter van Teylingen.
Jan Sittert.

Bagynmeyfler,
Jacob van Winfen.

Heemraet cp ten dyck.
Aernt van der Horft.

Die Vive van het lefl$ kahejaer.
Wouter van Teylingen.

Willam Scroyken.
Jan van Benfcoop,
Goert Dedel.
Conipck van Voerde.
Henric Mar.

I4f4, te Lichtmijfe, ' ·

Borgeme^m,
Lubbert die Waell.
Beernt Grawert.

Schepenen.

Jan de Wael

Jan van Drakenborch.

Gysbert van Vlueten.

Lubbert die Waell, Borgmeyfitr,

Henric van Gent.

Jan die Wit.

Jan van der Horft.

Jonge Gysbert van Hardenbrocc»

Huge Vuyflinc.

Gysbert van Hardenbroec.

Symon van Teylingen.

Evert van Voirde,

Rctdm,

Goeflen van Brienen·
Henric Knoep.
Pouwels Scrodekyn.
Jan Butendyc.
Symon Dircks-zoen.
Gysbert Thomas-zoen.
Jan van Rietvelt.
Gysbert Ponskyns-zoen.
Wouter van Vyanen.
Peter Boydyn.
Bartelmeus van Lochorft.
Henric die Loze.
Matheus Gysberts-zoen.
Vranck die H^zc.
Rcvner Modde.
Acibert Bartelmcus-zocn.
Volken van Baern.
Jacob Pot.
Eerft Jans-zoen.
Willem Zael.
Dire Hack.

Beernt Grawert, Borgtmeeflerl
Jan van Oudewatcr.

Cameram.

Jacob Pot.
Geryt van Zulen.

Vive van't yerfie halve j*tr.
Jan de Wael.
Gysbert Thomas loen,
Dirck Hack.
Dire van Zulen.
lacob van der Horft.
Henric van Alfen.

Busmeyfiers van den Rade.
Peter Boyen.
Henrick de Loze.

Libelmeyfiers,
Evert van Voerde.
Pouwels Scroyken.

Heemraet ûp ten Dyck.
Henrick van Ghent.

Begynmeefier.
Ian de Wael, CJaes-zoen.

Vive van St. Jacob tot Lichtmijfe tot*
Ian van der Horft,
Ian van Oudewater.
Gysbert van Hardenbroeck dc jonge.
Pouwels Scroyken.
. . . Rictvelt.
Vclsjcn lans-Eoen.

I4f5, te Licht nfijfv,
Borgemeeflers.

Van de mfie drie maendtn*
Henric van Nycvcld.
Braem van Luttikcnhufe.

Van dt tweede drie tnaendtm
Dire Heet.

Reyer Wiilams-toen.'

Van de derde drie maenden.
Roelof die Kraen.
Wouter van Katwyck.

Van de laetfie dru matndm,
Goert Egbertic.
Hubert van Dlochöven.

Q ζ "Siht'

-ocr page 128-

124

Schepenen.

Geryt Knyff.
Ecrit van Hardenbroeç.
Willam van Steecre.
Henric de Wit.
Jacob van Winfcn.
Vranckvan Yfelfleyn.
Jan Mouwer.
Warner Braem.
Willam van Gent.
Herman van Leawenberch.
Wouter van Tcylingen.
Dirck van Ooftrum.

Raden.

Huge van Groenenberch-

Dirck van Wael.

Geryt van Winfen.

AVouter van Catwyck.

Dirck Heet.

Willem van Lochorft. '

Geryt Jan Weffels zoen.

Dirck Taets.

Loych de Waal.

Goert de Coninck van Voerde.

Macharis van Benthem.

Harman Croock.

Jan Over de Vecht.

Jan Jans-zoen.

Braem van Luttikenhufe.

Goert Dedel.

Gootfchalc van Winfen.

Jan Knoep. 1

Lubbert van Alendorp.

Claes Folpart-zoen.

Geryt van Ryn.

Goert Egberts-zoen.

Geryt van Boemel.

Willam Jacobs zoen.

Camtraars,

Jacob Pot.

>yive van den eerfie halve jare.
Lubbert van Alendorp.
Geryt Jan Weflels zoen,
Willam van Lochorft.
Willam Jacobs-zoen.
Jan Knoep.
Harman Croock.

Busmyflers.
Claes Folperts-zoen.
Geryt van Winfen. ■

Libelmeyflers.
Jan Over die Vecht.
Goyert Dedel.

Heemraet op ten Lecktndyck.
Huge van Groenenberch.

Beghynmeyfier.
Goetfcalc van Winlen.

Def dhgsdages of/ Smte Servaesdag, 1455.

Raden.

Jan Dircks-zone.
LoefFBerchmaker.
Geryt van Winfsn.
Wouter van Catwyck,
Dirck Hoet, Borgtmeyfler.
Cornelis Albert Schade-zone.'
Dire Taets.
Jan Schinkel.

Bartelmeus van Voernsweerde.

Albert Renibouts zoen.

Reyer Willams-zoen, Borgemeyfitr.

Jan van Vallendael.

Jan Jans-zoen.

Geryt Wouters zoen.

Braem van Luttikenhufe.

Roeloff die Kraen.

Dire Schive.

RoelofF Wouters-zoen.

Claes Folperts-zoen.

Willam Goyerts-zoen·

Goert Egberts-zoen.

Geryt Kraeck.

Pouwels Geryts-zoen.

Hubert van Blomhoven.

Vive.

Roelof de Craen.
Geryt Wouters-zoen.
Jan Schinke.
Hubert van Blochoven.
Bertelmeus Voirnswecrdc^
4'ouwels Gcryts zoea. '

If-

Heemraet op ten dyik.
kaem van Luttikenhufe.

Busmeyflers.
Geryt van Winlen.
Albert Rcmbouts-zoen.

Libelmeyflers.
_,an Dires zoen van Abcoude,
loelof Wouters-zoen.

Bagynmeijflers»
Dirck Schivc.

an van Valkendael ,inJanCUes-zocnitede.

Vive.
Dire Hoet.
an Jans-zoen. ^
Cornelis Alberts-zoen Schade.
Willam Goerts zoen.
Albert Rembouts zoen.
Roelof Wouters-zoen.

1456, te Lichtmijfe.
Borgemeeflers.

; an van Oudewater.
Volken van Baern-

Op Sinte Marcus dag.
Wouter van Catwyck.
''olpert van Amerongen.

Schepenen.

'eter van Vofculen.
acob van Jutfaas,
an Over die Vecht.
_,an van Veen.
ivert van Voerde,
'eter van Valkendael.
an Sloyer, SchoHt.
Willem van Snellenberch.
Willem Foyt.
. an Luytgens zoen.
jeryt van Ryn.
Bartelmeus van Nyevelt.

kaden.
Jan van Emmerik.
Tyman Cluetinc.
Klaes Ketelaer.
Jacob Scout.
Willem van Lochorft.'
Claes Symens zoen.
Bartelmeus Zoudenbalch;
Henrick Jacobs-zoen.
Dire Hack. <

I.ubbert Swaencoert.
Henric

Jan van Oudewater, Borgmeïj/ier.

Geryt de Craen.

lan van Velpen.

Jan Jacob Peters-zoen.

Geryt Volken-zoen.

Willem Scroyken.

Volken van Baern, Borgemeijfier.

Henric de Hafe.

Volken Jans-zoen.

Eerft Jans-zoen.

Wouter van der Eem.

Claes Huge-zoen.

Criftoffel van den Helm.

Cameraars,
Jacob Pot.
Claes van Zyl.
Zvveder van Deenmarckcn.

Vive.
Willam Scroyken.
Willam van Lochorft.
Henric Mar.
Wouter van der Eem.
Claes Hugens-zoen.
Jan van Velpen.

Heemraet op ten Leckendijck,
Geryt de Craen.

Busmij/iers. ,

Tyman Cïuetinck.
Volleen Jans-zoen.

Libelmeijfiers.
Geryt Volkens-zocn.
Claes Ketelaer.

Begijnmetjfler.
Bartelmeus Zoudenbalch.
Jan van Emmerick.

Op sinte Marcus dag. 14^6.
Die Scepen Hiven f als fy voir geceren βη.

Radm.

Tymân Cluetinc.
Aernt Borre.

yrouter van Catwryck, Btrgeme^fieù

van de regeerïng en magistraat

Thomas Rntgers-zoen.
Willam van Lochorft.
Herman Claes.
Philips van Groeneveld.
Henric van Abcoude.
Adrya'en van Wezell.
Wouter van Vyanen,
Jan van Oudewater.
Jan van Blochoven.
Geryt die Kraen.
Jan van Hamelenberch.
Henric Garftman.
Jan van Makener.
Goedfcalc van Winfen.
Jan Foyt.
Henric die Haze.
Goellen van Schayk.
Jan van Loenen.
Willam Vogell.
Aelbert van Ryn.
Criftoffel van den Helm.
Folpert van Amerongen, Borgemeijfterl
' Vtve.

Jàn van Hamelenberch, Bergemeyfltr.

Thomas Rutgers-zoen.

Henric van Apcoude.

Aryaen van Wefell.

Goeffen van Scaeyc.

Jan Foeyt.

Heemraet op ten Leckendye.
Jan van Oudewatgr.

Busmeyflers.
Willam van Lochorft.
Herman Claes-zoen.

Libelmeyflers.
Godfcalc van Winfen.
Jan van Hamelenberch.

Bagynmeyfiers.
Criftoffel van den Helm.
Wouter van Vyanen.

14 j 7, te Lichtmijfef

BorgemeefierSrn

Jacob Proeys.
Henrick van Nyevelt.

Schepenen*

Eerft van Hardenbrosc.
Jan van Lichtenberch.
Jan Bor van Ameronge.
Herman van Leuwenberch.
Jacob van Winfen.
Jacob Proeys, Borgemtyfler.
Jan van Hamerfteyn.
Henric van Sandenborch.
Jan van der Haer.
Dire Taets.

Gysbert Over die Vecht Jans-zoen;
Henric die Wit.

Raden.

Gysbert Over die Vecht.
Gysbert van Groenenberch'.
Jan Harmans-zoon.
Jan Butendyc.
Jan Deell.

Claes Gysberts-zocn. ,

Albert Proys.

Jan Willeme-zoen.

jan van Tyel.

Tyman Nypyfer.

Jacob Veen.

Bartelmeus van Lochorft;.
Vranck de Haze.
Luytken Korskyns-zoen;
Reyner Modde.
Roelof die Kraen.
Aernt Henrics-zocn.'
Jonge Henric van Gent.
Jonge Geryt van Ryn.
Gysbert Matheus- zoen.
Henric vaniNyevelt, Borgemeyfitrl
Hubert van Blochoven.
Jan Ruyfch.
Jonge Aryaen van Lanscroen.

D« Vive.
Kùhcxl VïOty%, Boriemeyfter.
Aernt Claes-zoen.
Hubert van Blochoven.
Aernt Hcnrics-zoen.
Luytkyn Korskyns-zoen.'
Roelof die Kraen.

Heemraetl
longe Geryt van Ryn.

-ocr page 129-

Ï25

Bafemeyflers,
Bertelmeus van Lochorft.
longe Aryaeti van Lanscroen,

Libelmeyfitrs.
lan van Hamcrfteyn.
lan Hermans-zoen,

Bagynmeyfler,
lan van Lichtenberch.

Cameraars,

lacob Pot.

Claes van Zyl.

Zweder van Deenmarcken.

i^fS, desvrydagsmVaften-avond*

Borgemeeftm.

Folpert van Amerongen.
Adryaen van Lantscroen.

Schepenen.

fan lloyer.

lan Over de Vecht.

Folpert van Amerongen, Borgmtefitr*

Evert van Voirde.

lacob van Jutfaes.

Bracm van Lichtenberch.

Beernt Proeys.

lan van Oudewater.

Philips van Groénevelt. ν

Geryt Voirn die Wael.

lan Over dé Vecht Peters-ïoen,

lan van Blochoven.

Raden.

Dire van Zulen.

Werner van Lichtenberch.

Wouter van Catwyc.

lan Peters-zoen.

Henric Peter Tyraans-zoen.

Claes Bloc.

Geryt Geryts-zoen.

lan van Schorell.

Henric Geryts-zoen.

lacob lans-zoen.

Dire Claes zoen.

Peter lans-zoen.

Matheus Gysberts zoen."

Willam van Wefel.

Gysbert Jans-zoen.

ïvieyfler Jacob in die Loedfe.

Willam Foeyt.

Adryaen Lants-croen, Borgimtt^tr,
Geryt van Ryn.
Jan van Loenen.
.|an van Mairfen.

jan Ponskyns zoen. -v,

Godfcalk van Winfen.
AVillam van Lochorrt.

Vive van'tvoerja(r.
Wouter van Catwyck, Borgtmeefler*
Jan van Loenen.
Werner van Lichtenberch.
Geryt Taets.
Willam Vogell.
Gysbert Jans zoen.

Bujftmey/iers.
Willam van Lochorft.
Jan van Schorell.

Libtlmeyflers,
Philips van Grocneveld.
Braem van Lichtenberch.

Heemraet.

Beernt Proeys.

Ba^yntneyfler,
Jan Over die Vecht.

Cameratrs.

Jacob Pot.

Zweder van Deenmarken.
Claes van Zyl, Roelofs-zoen.

I4f5>, te LichtmiJJe.

Borgemeeflers.

Jan van RyneiTe.
Jan van Lichtenberch.

Schepenen.

lan van Ryneffe, Borgemetfttr.
lacob Proeys.
Hendrick van Nyeveit.
Willam van Steenre.
lan van Hamerfteyn.
Heiman van Leuwenberch.'
Henric van Sandenborcb.
Dire Taets.

Henric van Gendn
longe Geryt Zoudenbalch.
Adryaen van Ryn.
Godfcalc van Brakel.

Raden.

Vrederic die Voecht.
Cornelis van Drakenborch
Gysbert Taets.
lan Harmans zoon.
Henric Pafieybacker.
lohan Deell.

Meyiler Folpert van Amerongen.

Aelbert Proeys.

lan Willems zoen die Vcrwer.

lohan van Tyell.

Tyman van Zyll.

lacob Henric-zoen.

Bartelmeus van Lochorft.

Aetfert Utenham.

Huge van Mairfen.

Roelof die Kraen.

Geryt Utenleen.

longe Henric van Gendt.

longe Geryt van Ryn,

lan van der Haer.

Hubert van Blochoven.

longe Philips van Groenevelt.

lan Schinckell.

Vive.

Hubert van Blochoven.
RoelofF die Kraen.
longe Geryt van Ryn.
longe Philips van Groenevelt.
Adryaen van Wefell.
Geryt Beernts zoen.

Bujfemeefters.
Bertelmeus van Lochorft.
Gysbert Taets.

LibtlmeefàrS'
lacob van Winien.
Meyfter Folpert van Amerongett'»

Heemraet.
lan van Amerongen,

Bagynmeefttr.
lan van Hamerlleyn,

Cameraert.

lacob Pot.

Claes van Zyl.

Zweder van Deenmarken.

14Ö0 , te Lkhtmijfe.
Borgemeefiers.

Philips van Groenevelt.
"an van Oudewater.

Schepenen.

an Sloyer.

.'hilips van Groenevelt. BorgermeyJUr,
Adriaen van Lanscroon.
ïarteimeus van Nyeveit-
an Over de Vecht.
Jraem van Lichtenberch,
Weerner Braem.
ïeernt Proeys.
Geryt van Ryn.
Dire van Zulen.

Willem van Nyeveit, Willeras-zocn.
'an van Blochoven.

Raden.

Lambert Fiorens zoen.
Geryt Taets.
>n Barent Butendyc.
Jan Peters-rzoen.
Henric Peter Tymans zoen.
Hendric Gysberts-zoen-
Claes Egbcrts zoen,
Hendric Jacobs-zoen.
Hendric Pyll.
Vredcrik van Mafch.
)irc Claes zoen.
jan Woutman.
Willam van Wefell.
Jan Joeften-zoen.
Geryt die Kraen.
Dire Borre.
Jan Thomas-zoen.
jan van Loenen.
Herman Elyas-zoen.
Peter Run flche.
jan van Maarfen.
Jan van Oudewater, Boritmiyftir

der stad van utrecht. I BOEK II TIT,

Henric die Baftaert van Mostfoirde,
Willam van Zyl.

Die ï^ive,
Adriaen van Lanscroen.
Jan van Maerfen.
Willam Vogelaer.
Weerner van Lichtenberch.'
Geryt Geryt StefFens Soens-zoen;
Jan van Loenen.

Busmeyflen v»n den Raât^
Geryt Taets.

Lambert Florcns zoens-zocn.

Libeimeyfler$.
Jan Wontman.
ïeernt Proeys.

Htemraet.
Weerner Braem.

Bapynmy^tr.
Jan Over die Vecht.

Busmeyflers van de Oudermaml
Henric van Apcoude.
Beernt Hazert.

Scutmcefler,
Zweder van Denemarken.

Cameratrs,

Jacob Pot.

Claes van Zyl.

Zweder van Denemarcken.

Ί461, te Lichtmijffè:
Borgemeefiers,
lacob Proeys.
lan van Amerongen.

Scheepenen.

lacob Preys, Borgtmeyfler.
lan van Lichtenberch.
Eerft van Drakenborch.'
Henric dc Wit.
Un van Hamerfteyn.
Aelbert Proeys.

Meyfter Folpert van Amcrongcni

Adryaen van Ryn.

Henric van Gent.

Henric van Zoudenbalch.

lacob van Winfen.

lan van Lanscroen.

Raden»

Vrederick de Voecht.
Jonge lan Knyff.
Henric Willcms-zoen.
Hentic Spiker.
lan Deel.

lan van Amerongen, Borgemeefitr.
lan Schinckcl.
lan die Verwer.
an van Zyll.

an lacob zoen van Liéhtenberch.
Gysbert van Ameleiiberch.
Geryt Wouters-zoen.
Huge van Maerfen,
lan Dirx-zoen.
Cornelis van Drakenborch.
Roelof die Craen.
Geryt Utenleen.
Gysbert Hoet.
Geryt van Ryn,
Rycout Meyiler Gerrits-zocii;
Aelbert van Ryn.
Adriaen van Wefdl.
Henric van Gent.
Hubert van Blochoven.

Vive.

Aelbert Proeys, Borgtmcyflèr van dtn rît/f»,
jan van Lantscroen.
Jan Hermans zotn.
Gysbert Taets.
Aetfert Utenham.
Jan die Vcrwer,

Busmeyfiers van den Rade.
jan Jacob zoen van Lichtenberchi
Geryt Utenleen.

Liltlmtyfttrs.
lan van Hamcrfteyn.
Folpert van Raephorft.

Heemratt.
Willam van Lochorft.

Bagynmtyfler.
lan van Lichtenberch.

Éu^emeyfnrs van de Ondtmant*
Wouter van der Eem.
Godat Peterfc dc Vcmcr.

Q 3 rm

t *

-ocr page 130-

î)8 VAN DE REGEERING' EN MAGISTRAAT

Vive van den a nâeren halfjaer.
Albert Proeys, Borgetm<^fler.
lan van Lantscroen.
longe Philips van Grocnevclt.
Geryt Beerntfe.
Hubert van Blochoven.
longe Geryt van Ryn.

Camratrs,

lacob Pot.

Claes van Zyls.

Zweder van Denemarken.

1462, te Lichtmife*

Borgemeefiers·

Adriaen van Lantscroén.
Jan Woutman.

Schepenen.

Adryaen van Lantscroen, Borgemtfitr.
Jan Sloyer.

Jacob van Amerongen.
Herman van Leuwenberch.
Johan Over de Vecht.
Philips van Groenevelt.
Braeni van Lichtenberch.
Dirck van Zulen.
Werner Braem.
Jacob van Jutfaes.
Willem van Snellenberch,
Jan van Blochoven.

Raden.

Johan Foeyt.
Geryt Taets.

Henrick lan Lubberts-2,oens-ïocn.
lan Butendyck.
Tyman Die e'del. "
lan Boll.

Henrick van Abcoude,
lan van Schorell.
Evert van Voerde.
Gysbert van Tyel.
Vrederick van Mafch.
Dirck Claes zoen.
lan Woutman, Borgenmfier,
Hubert van Pallaes.
lacob lacobs-zoen.
Geryt de Craen.
Wouter de )ongh.
Willem Goderts-zoon.
Albert van Kanenbroick.
AVillem Vogelaer.
Bartelmeus van Nyevelt,
Herman Wychmans-zoen.
Vrederick yan Drakenborch.
lan die Coninc Goderts-zoen.

Tût ten ^tadien, 'jerfle vyertndeel jaers.
Jacob van Amerongen.
Bartelmeus van Nyevelt.
Adriaen Wonder.·
Arnt Hcrmanfe-

'r ander vkrendetl jaers.
Philips van Groenevelt.
Vrederic van Mafch.
Lambert Bevelant.
Werner van Lichtenberch.

' Τ derde vierendeel jaers,
Braem van Lichtenberch.
Henric van Abcoude.
Wouter van Catwyck.
.Tyman Ysbrants-zoen.

'2' Ufie vierendeel jaers.
Dyrck van Zulen.
Geryt Taets.
lan van Loenen. /
lacob lans-zoen.

Libelmeyftirs.
lan Over die Vecht.
Matheus Ghysbrechts zoen.

Heetnraet,
Hubert van Pallaes.

Bagynmeejer.
Werner Braem.

Camsratrs.

lacob Pot.
Dyrck Woutman.
Zweder van Decnmarcken.

1465, te Lichtmiffè.

Borgemeefiers.

Aelbert Proeys: zy» Stedehouder Aelbert
Proeys.

Mcyfter Folpart van Amerongen.

Schepenen.

Jan van Lichtenberch.

Henrick van Nyevelt.

Aelbert Proeys, Borgemeefler.

Jan van Hamerfteyn.

Adryaen van Lantscroen de jonge.

Adriaen van Ryn.

Eerft van Drakenborch.

Heorick van Gent.

Willem van Steenre.

Jan van Amerongen.

Florys van Pallaes.

Alfer Ruuffch.

Raden,

Vrederick de Voicht.
Geryt Knyf.
Henrick Fafteybacker.
Elyas van Catwyck.
Jan Deel.

Meyfter Folpart van Amerongen, Borgt-

meefter.
Tan Schinkel.
Jacob Proeys.
Hubert vau Blochoven.
Henrick van Vyanen.
Willem van Zyl·
Gysbert van Hamelenberch.
Jacob Henrix-zoen.
Aetfart Utenham.
Jan Dircks-zoen.
Gheryt Utenleen.
Jonge Hendrick van Gent.
Egbert Ruteers zoen.
Geryt Kryeck.
Aelbert van ilyn.
Adryaen Butendyck.
Jan Willems-zoen die Verwer.
Reyer Modde.
Roelof die Kraen.

Totten Gluadien, eer (Ie vierendeel jaeri.
Willem van Steenre.
Jan Willemfe die Verwer.
Jonge Philips van Groenevelt.
Ghysbert Ponfians zoen.

'T ander vierendeel jaarSi
Henrick van Nyevelt.
Roloff die Kraen,
Geryt Beernts-zoen.
Jan Jacobs zoen van Lichtenberch.

' Γ derde Vierendeel jaars.
Jan van Amerongen.
Jacob Henricks-zoen.
Rycout Geryts-zoen.
Peter Rouers zoen.

'Tlefte vierendeel jaers.
Adriaen van Lantscroen die Jonge.
Jan Hermans-zoen.
Folpart van Raephorft.
Hubert van Blochoven.

Libelmeyflers.
Jan van Lichtenberch.
Gheryt Knyff.

Heemraet.
Gheryt Zoudenbalch.

Begyntneyfler,
Vrederick die Voocht.

Cameraers. - 1 ■

Jacob Pot. .

Claes van Zyl.
Zweder van Denemarcken.

1464, op on fer Frowwen avond
te Lichtmijfe.
Borgemeefiers.

Jacob van Amerongen.
Hubert van Pallaes.

Des Saturdags na onfer Vrouwen dag te
Lichtmillè, ter beede mynre Heeren 'sDom-
proift cnde van Brederode, öcc. om ruften
vreede te houden.
Jan van ReneiTe van Wulven,
Jacob van Amerongen,

Schepenen, ' '

Eerft van Hardenbroeck.
Adriaen yan Lantscroen.
Jacob van Amerongen voor Hecï Jan van

Rynefle , Borgemeyfler-
Jan Over die Vecht die Oude.
birck van Zulen.
Werner Braem.

Willem van SnelIeDberch-
Johan van Blochoven.
Beernt Proeys.

Jan Over die Vecht Peters-zoen.
Goetfcalk van Brakel,
Jan Woutman.

Raden.

Henrick van Scharpenborch.

Tyman Clueting.

Jan Butendyck.

Geryt Hugens-zoen.

Henrick Peter Tymanszoens-zocn.

Jan Boll.

Henrick van Abcoude.
Jan die Coninc.
Herman Kroock.
Gysbert die Kraen.
Dirck Klaes-zoen.

Hubert van Pallaes, hyr voor Jacob'van

Amerongen, Borgemeyjler.
Willem Huberts-zoen.
Arent Hendricks-zoen.
Jan Luutgens-zoen.
Jan van Loenen.

Aernt Willem-zoen van den heyligenlande.

Bartelmeus van Nyevelt.

Vrederick van Drakenborch.

Adriaen Wonder.

Jacob Jans-zoen.

Tyman Deel.

Gheryt de Kraen, Roelofs-zoen.'
wniem WilIems-zoen

Vive 't yerfte halve jaer.
Adriaen van Lantscroen.
Willem van Snellenberch.
Henric van Abcoude.
Jan van Loenen.
Gheryt die Kraen, Roelofs-zoeni
Claes Heer.

Vivt, 't lefle halve jaer.
Beernt Preys.
Alfer van Oeftrum.
Arnt Henrix-zoen.
Adriaen Wonder.'
Werner van Lichtenberch.
Jan van Tyell.

lÂlelmey fiers.
Jan Over die Vecht, die Oude.'
Jan KnyiF.

Heetnraet.

Wernar Braem.

Begynmeyfter,

Jan Woutman.

Cameraars.
Jacob Pot.
Dirck Woutman,
Zweder vau Denemarcken.

i^Cf, op onfer Vrouwen dag
te Lichtmijfe. ^

Borgemee^ers.

Eerft van Drakenborch.
Jan van Amerongen.

Schepenen.

Jan van Hamerfteyn,

lacob Proeys. Λ

Adriaen van Ryn.

Willem van Lochorft.

Eerft van Drakenborch, Borgemetfier.

Henrick van Gent.

Willem van Steenre.

'Henrick die Wit.

Meyfter Folpart van Amerongen.

Geryt van Ryn Geryts-zoen.

longe Henric van Gent.

Geryt van Ryn, Zoadens-zoen.

Raden.

Roeloff van Nyevelt.

Splinter Taets.

Henrick Pafteybackcr.

Elias van Catwyck.

Herman Claes-zoen.

lan van Amerongen, Bortjtmeefier.

lan Schinkel.

Claes Egberts-zoen.

Gheryt Schade.

Zweeder van Denemarken. '
Willem van Nyevelt, »

Ghysbert van Hamelenberg.
lan Roemer. *

iacüi

-ocr page 131-

DER STAD VAN UTRECHT. 1. BOEK. IL TIT

lAcob Egberts-zoen.
Dirck Block.
lacob van Laer.
Gheryt Utenleen.
Gysbert Hoct.
wouter van der Eem,"
Reycout Geryts zoen.
Hubert van Blochoven.
Aelbert van Ryn.
Philips van Groenevelt.
Gheryt Knyff.

Vive 'jtrfli halvt j^if.
Willam van Lochorft.
Philips van Groenevelt.
lan Ponfians-zocn.
Ghysbert Hoet.
Lambert Bevelant.
lan Harmens-zoen.

Vive, 't lefie halve jaer*
Jan van der Haer.
Gheryt Steiferis zoen.
Gheryt Beernts-zoeti.
lacob van Laer.
Peter Dircks zoen.
Aetzart Utenham.

Libelmeyftert'

Gheryt Knyff.
Gheryt Utenleen.

Heemraet.
Roelof van Nyevelt.

Bagyrimeefter.
Adriaen van Ryn.

Camtraers.

lacob Pot.

lacob van Amerongcn.
longe Gheryt KnytF.

1405, te Lichtmijfe,
Borgemecfters»

Adriaen van Lantscroen.
lan Woutman.

Scheepenen.

Eerft van Hardenbroek,

Adriaen van Lantscroen, Bcrgetmyfitr,

iacob van Amerongcn.

lan Over die Vecht.

Dirck van Zulen.

Willem van Snellenberch.

Beernt Proeys.

lan van Blochoven.

Godfcalk van Brakel.

Vrcderick van Drakenborchi

Vrederick de Voicht.

Steven van Zulen.

Raden.

Gheryt Zoudcnbalch.

'/weder van Zulen.

Wouter van Catwyck.

Henric lan Lubberts-zoens-zoen^

Willem de With lacobs zoen.

Folpart van Raephorft.

Philips Beernts-zoen.

Godert Peters-zoen.

Loef van lutfaes.

Herman Kroeck.

Vrederick van Mafch.

Baitelmeus van Lochorft.

lan Woutman, Borgemeyfier.

Willem van Wefel.

Tyman Dedel.

Roelof die Kraen,

Acrnt H endriks-zoen.

Aernt Ram.

Geryt Kryech.

Reycout Geryts zoen , Stocldrajer.
Wouter van Tcylingeu.
}an van der Borch.
Evert van Voerde.
Adriaen Wouder.

Fm, 't yerflt halvt jaer.
Steven van Zuien.
Henric van Abcoude.
Zv/cder van Zulen.
Bartelmcus van Lochorft.
Willem Thonys-zoen.
Loef van Jutfaes.

Vive, 't lefie halvt jatr.
Wcrner Braem.
Godfcalc van Braem.
Werner van Lichtenbcrch,
Jan van Locnen,

Jacob Janfe van Vinkeveenl
Acrnt Henrikfe.

Liielmeyfitrs,
Vrederic die Voicht.
Vrcderic van Mafch.

Heemraef.
Gheryt Zoudenbalch.

Bagynmtijfltrs»
Jacob van Amerongen.

Cameraars,
Jacob Pot.

Jonge lacob van Amerongcn»
Jonge Geryt KnyfF.

1467, te Lichtmijfe.
Borgemeeflers.
Eerft van Amerongen.
Willem van Stcenre.

Schepenen.
Jan van Hamerfteyn.

Jacob Proeys, voir Heer Jan van Rynes

van Bacr.
Eerft van Amerongen, Borgemtyfier.
Adriaen van Ryn.
Eerft van Drakenborch.
Florys van Pallaes.
Jonge Hendrik van Gent
Geryt van Ryn Zoudens-zoen.
Jan de Coningh.
Hendric vau der A.
Hcrberen van Ryn.
Aernt Ruulch.

Raden.

i4<Sp, te Lichtn)i£è,
Borgemeeflers,

Jan KnyfF.
Willam Vos.

Scheepenen.

lan Knyff, Bergemeyfler.

Eerft van Amerongcn.

Adriaen van Ryn.

Willem van Lochorft,

Eerft van Drakenborch.

Willem van Steenrc.

Jan van der Hacr.

Henric van Gent die Jonge.

Geryt van Ryn Zoudcns zoen.

Godert Dcell.

Roelof van Nyevelt.

Jan van Amerongcn Jacobs zoen.'

Raden.

Jan Foeyt.
Jacob Jacobs zoen.
Pouweïs Scroyken.
Gysbert Hcntiks zoen.
Hubert Coenraets-zocn.
Jan Gyibcrt Claes zocns-zoen.
Claes Fgberts zoen.
Beernt van Everdingen.
,Tyman Trindc·
fouwels van MaUen.

Rolof van Nyevelt·
Evert die Jonge.
Henric Spykcr.
Elyas van Catwyck.
Willem JanS'Zoen die Brouwer,
Meylier Folpart van Amerongen.
Gheryt Beernts zoen.
Bccrnt van Everdingen.
Jan van Tye'.

Willem van Üteenrc, Borgemeyfltr,
Gysbert van Hamelenbctch.
Dirck Claes-zoen.
Matheus Gysberts zoen.
Jacob Ëgbens zoen.
Wüger Jacobs zoen.
Jacob van Laer.
Wouter die Jonge.
Elyas van Oerde.
Geryt van Ryn Geryts zoen.
Egbcrt Rutgers zoen.
Hubert van Blochoven.
Aelbert van Ryn.
Zweder van Denemarken.
Wouter vander Eem.

Vive , 't ytrjit half {art.
Henric van Nyevelt.
Geryt van Ryn, Zoudens-zoen.
Rolof van Nyevelt.
Lambert Bevelant.
Wouter van der Eem,,
Jacob van Laer.

Vive, 't Uftf halvêjatr.
Jan van Amerongen.
Henric van der A.
Geryt Beernts zoen.
Aetzart Utenham.
Hubert van Blochoven.
Elyas van Oerde.

LiMmeyfltrs.
Meyfter Folpart van Amerongcn.
Evert die Jonge.

Heemraet,
Eerft van Drakenborch,

Baghynmtyfl*r.
Jacob Prcys, voor Adriaen van Rbyn.
Camtraar$.

Jacob Pot.

Jonge Jacob van Amerongcn.
Jonge Geryt Knyff.

1468, te Lichtmijfe.

Borgemeeflers.

Arent van Ryncs, vertrekt na het Heylige
Land , cn word Dirck van Zulen zyn
Stedehouder, desdingsdag naRemimfce-
re, voerende Jacob van Amerongco als
doen het woord.
Jacob van Amerongen.

Schepenen.

Aernt van Rynes, Borgemtefitri
Adriaen van Lantscroen.
Eerft van Hardenbroek.
Dnc van Zulen.
Frederick die Voicht.
Evert van Voerde.
Alfar Ruyfch.

Hennck van Leuwenberch,
Jan Over die Vecht,
Becrnt Uten Enge.
Braem van Lichtenbcrch.
Jonge Eerft van Amerongcn.

Raden.

Phlips van Groenevelt.
Wcrner van Lichteaberch.
Hendnck Jan Lubberts zocns-zoen.
Willem Zaell.

Willem die Wit Jacobs-zocn.

Lubbert Snoeck.

Pouwels Pouwels-zocn.

Loef van Jutfaes.

Herman Kroick.

Mcyns Roiarts zoen.

Gysbert die Kraen.

Jan Woutman.

Jan Roemer.

Jacob van Gent.

Claes Symons-zocn.

Aernt Hcnrix zoen.

Jan Luirgens-zoen.

Folken jans-zoen die Brouwer.

Jan van Locnen.

Jan Korilens zoen.

Tyman Ysbrants-zoen.

Splinter Tacts.

Godert Peters-zoen.

Vive van het yerflt half jatr}
Bartelmcus van Nyevelt.
Alfar Ruufch.
Filips van Groenevelt·.
W'crner van Lichtenbcrch.
Henric van Loenen.
Pouwel Pouwels-zocn.

Vive van htt Uflt halvt jatr.
Jan Woutman.
.Gucrt van Voerde.
Aernt Henrix-zoen.
Loef van Jutfaes.
Willem Thonis zoen^
Tyman Ysbrands-zoen.

Libelmtyfttrs.
Jan Luitgens-zoen.
Splinter Tacts.

Heemraet.

Wcrner Braem.

Bagynmeyfltr.
Adriaen van Lantscroen.

Cameraers,
Jonge Jacob van Amerongen.

Gys,

-ocr page 132-

Gysbert van Hamelcnberg.
Dirck Ruyfch.
Willem Vos-ï'^Borgtmeyflcr.
Jan Jacob Peters xoens-zoen.
Werner Jans-zoeu.
Jacob van Laer.
Henrick van Alfen. ·
Peter Por.

Gheryt van Ryn Gcryts-zoen.
Jan Harbcrts-xoen.
Henrick van Nyevelt.
Jan Poniïans zoen.
Hubert van Blochoven.
Dirck van Wael.

Vive van het yerfie halve jaer.
Henrick Knoep.
Claes Engberts-zoen.
Henrick van Alfen.
Peter Pot.
Rolof van Nyevelt.
Jan Ghysbrechts-zoen.

f^ive in het lefie halve jaer,
Henric van Gent de'Jonge.
Hubert van Blochoven.
Jan van Amerongen.
Henrick van Vyanen.
Hughen van Loenrciloet.
Ysbrand Janze.

LibtlmeefttrS'
Dirck van Wail.
Macharys van Benthem.

Eeemraet.
Ecrit van Drakenborch.

Bagynmeefter·
Eerfl: van Amerongen.

Scutmeyfter.
Dirck Woutman.

Oameraer.
Jacob van Amerongen.

14.70, ie LichfmiJ/e.

Borgemeçfiers,

Geryt Knyff: des dingsdag na Cantatevt^ord
Jacob van Amerongen Stedehoudervoor
Gerrit Knyf, ter tyt toe dathy weder op
den huyfe komen mach , ende niet lan-
ger.
Jan van Veen.

Schepenen.

Jacob van Amerongen.
Jan ran Hamerfleyn.
Gheryt KnyiT, Borgemeefier.
Evert van Voerde.
Werner Braem.

Willem van Snellenberch : is Schout gemaakt

voor jfacoLi.
Jan van Blochoven.
Jan Over die Vecht.
Frederik van Drakenborch.
Jonge Gheryt KnyfF.
Loef van Jutfaes.
Jan van Amerongen Eerft-zoen.'
Henrick van Voerde; wongekortn op Sintt
Jacohi avond voor Willem van Snellen-
berch.

Raden.

Filips van Groenevelt.

Adriaen Jans-zoen van Abcoude.

Elyas van Catwyck.

Willem Zaell.

Simon Claes zoen.

Maes die Wilde.

Henrick van der A.

Godert Peters zoen.

Jacob van Vyanen.

Herman Kroick.

Henrick van Loenen.

Peter Jans-zoen.

Jan van Veen, Borgem^r.

Hubert van Pallaes.

Jacob van Gent.

Roelof die Kraén.'

Hughe Foeyt.

Gyibert Hoet.

Folker Jans-zoen die Brouwer.

Florys van Jutfaes.

jan KorftgenS'Zoen.

Jan van Huesden.

Jan Woutman.

Alfar ?ίη Rodenborck'

I '

t I

ÜllH

Vive t 't yerfte hahe jaer.
Willem van Snellenberch.
Henrick van der A.
Thonys Peters zoen.
Simon Claes-zoen. >- -·

Florys van Jutfaes.
lan Over die Vecht. _ -

Vive,, 't lefie halve jaerl
Gheryt Zoudenbalch.
lan van Blochoven.
lan van Amerongen, Eerft-zoen^ 1
El y as van Catwyck.
Wouter die longe.
Alfer van-RodenborcH,

Libdmeeflers.
lan van Hamerfteyn.
Werner Braem.

Heemraet.
longe Gheryt Knyff.

Baghynmeefter é
lacob van Amerongen.

Cameraers.
Zweder van Denemarken,
longe lacob van Amerongen.
Dirck Woutman.

Des Woensdaghes na Lucie 1470. Over-
droegen die Raide , out en nywe , om
nutfcap ende profytonfer Stad, dat men
nyet meer hebben en fel, dan twee on-
fer Stads Cameraers, foe dat vanoutsge-
woenlicis gevveeft, ende die fel men kie-
fen na inhout des Gildebriefs ; behoude-
licken denfelven Gildenbrief in allen an-
deren punten in xyne volcomene macht
te bliven. En dit zei ingaen op onfer
liever Vrouwen dach purificationis naift-
comende.

Scutmeefier.
Dirck Woutman.

1471 5 te Lïchtmijfe.
Borgemeeflers.

Henrick van Gent, in zyn flede word lan
Knyifgeftelt, als oud Borgemeefter, ter
tyt toe hy foo fterck is van live, dat hy
op't Huys, of te Rade zei mogen komen.
Dyrck van Wail.

Schepenen.

Beernt Grauwert.
lan KnyfF.
Lubbert die Wail.
Eerft van Amerongen.
lau die Coning, lans zoen.
Evert van Drakenborch.
Alfar Ruyfch.

Henrick van Gent, Borgemeefter.
lan de Coning.
Willem die Vos.
Dyrck Bor van Amerongen.
Pouwels van Malfen.

Èaden.

Peter van Zulen.
Dirck van Wail, Borgemefler,
Arnt van der Horft.
Gysbert Henrix-zoen.
lacob Claes zoen.
lan Gysberts-zoen.
Claes Egberts-zoen.
lan Schot.

Henrick van Vyanen·
Claes van Valkendael.
lan van Amerongen lacobs-zoen,
Dyrck Ruyfch.
Godert Dedel.

lan lacob Peters-zoéns-zoen.
Dyrck Block.
Peter Geryts-zoen.
Willem Foeyt.
Peter Pot,

Geryt van Ryn Geryts zoen.
Egbert Rutgers zoen.
Eiias Ryquyns-zoen.
Harman Wychmans-zoen.
Jan van Lantscrocn.
Jan Luytgens-zoen. 7

Vivt, 't yerfit halve jair.
Alfer Ruyfch.
Peter van Zulen.

Jan van Lantscroen. j '

Claes van Valkendael,
Dyrck Ruyfch.

VAN. DE REGEERING EN^ MAGISTRAAT

, \

Jan Ludolfi. ^

Vive, 't lefte halve /«r,
Jacob Jacobs-zoen.
Fouwels van Mallen.' . '

Egbert Rutgers zoen. · u H , ·
Henric van Abcoude. ν ;

Jan van Mafch.
Jacob Claesze.

Libelmeyjlersl
Gheryt van Rhyn, Geryts-zoen.
Godert Dedel. .

Heemraet,

Willem Foeyt.

Baghynmeifier. .

Jan KnyfF. . t

Cameraers.
Zweder van Denemarken.
Zweder die Voicht.

1472, te Lichtmiffe»
Borgmeeficrs,
Werner Braem.
Jonge Gheryt Knyff.

Schepenen»

Jacob van Amerongen.

Evert van Voerde. '

Jan van Blochoven.

Jan Over die Vecht.

Willem van Lochorff.

Frederick die Voicht.

Henrick van Leuwenberch.

Jan van Veen.

Beernt Proeys Lubberts-zoen*

Jan Knoep. ·

Willem Zael.

Raden,

Gheryt Zoudenbalch.

Jonge Gheryt KnyfF, Borgemeyfierd

Claes iansze die Wael.

Gheryt Voet. '

Tyman Deel·

Jan Thomas-zoen.

Henrick van der A.'

"Godert Peters-zoen.

Henrick van Voerde.'

Herman van Zyl. r.. /

Peter lans-zoen.

Gheryt Wouters-zoen.'

lan Roomer.

Aniem Zalm.

lacob lacob zoen van Gheer.
Dyrck Heer , die Glafemaeker.
Dyrck Braem.
Acrnt Ram.

Volken lans-zoen , die Brouwer.
Aernt Willems-zocn van den Heylige*

Lande.
Bartelmeus van Nyevelt.
Adriaen van Wezele.
Tyman Cloyting.
lacob lans-zoen van Vinckcveenw
Vive, 't yerfiehalve jatr.
Vrcdcric die Voicht.
Gheryt Voet.
Maes die Wilde.
Henric lacobs-zoen die Brouwer,
lacob die Beer.
lacob Iansze van Vinkeveen.

Vive van 't andere halve jatr.
lan Butendyck. ,
lan Thomas-zoen.
Henric van Loenen·
lacab Henrix-zoen.
Hentic van Voerde.
Ghysbert Ponfiacns-zoea.

Libelmeyfierf.

lan van Veen.

Henric van Leeuwcnberch.

Heemraet.

Gheryt Zoudenbalch.

Bagynmeyfler. ;

lacob van Amerongen.

Cameraar.
Zweder van Deenmarcken.

Scutmeyfler,
Zweder die Voicht.

1475 » fe Lichtmip.

Borgemeefim,^

Willem die Vos.
Jacob lacobs-zoen.

nht'

-ocr page 133-

Schepemn,

Wilicm die Vos.

Becrnt GrauWcrt.

jan Knyff.

Peter Ruyfcli.

Jan van Kamernsyh.

Lubbert die Wad.

J-erll van Drakenborçh.

Hcnriçk van Gent

Dyrck Borre van Amerongeù,

Henrick Knoip.

Macharys van Bcnthcm.

Hubert Jacobs zoen.

Raden.

Henrick van Scarpenborch.
Jacob Jacobfe , Borgemeyfter.
jan van Lanlscroon.
Ghysbert Henricks zoen.
Willem Jans zoen.
Tyman van Heerfel.
Claes Egberts zoen.
Florys Gysberts-zoon.
Frederick van Voerde^
Tyman van Zyl.
Gysbert van Hamelenbeich»
Dyrck Rüyfch.
Jacob Egberts zoen.
Jan Krom,
Wilger Jacobs-zoen.
Jan Peters ioon»
Aelbert Beynop.
Ludolf van Wely.
Kgbert Rutgers-zoen.
Florys van Jutfaes.
Henrik van Nyevelt.
Jan die Wit, Tinnegieter.
Dyrck van Wail.
Jan Ludolfs-zoen.

Vive, 't <^erflt half
Henrick van Ghent.
Jan van Mafch.
Claes Engbcrts zoen»
V Jan de Wit.
Jan Schot.

Frederick van Voerde.

Dat lefle halve jaefi
Florys van Juttaes.
Jan Ludolfs zoen.
Henrick van Vyanen.
Ysbrant Jans-zoen.
Henrick Borrc.
Dyrck Ruyfch.

Heemraet.
Eerft van Drakenborch.

Üiclmeyfteru
Macharys van Benthemi
lan van Hamerlleyn,

Ba^ynmeyfuri

Jan KnyiF.

Catneraar.
Zweder van Denmarcken.

1474, te Licht mijfe.

Borgemeefters,

lan van Veen.
lan Over die Vecht.

Schepenen.

ïan van Veen, Borgtmeyfler*
Adriaen van Lantscroen.
Adriaen van Ryn.
Èvert van Voerde.
Werner Braem.
Beernt Proeys Aïbcns-zocn.
Frederick die Voicht.
lan die Coning.
longe Gheryt Knyff.
Willem Zïcl.
Simon Claes zoejj.
Aernt Ram.

Raden.

lan Over die Vecht, Borgtmtyfltr.
Tyman Clueting.
Claes lans-zoen.
lan de Coning li^is-zoen,
Hubert Cocnraets-zocn.
Gysbert Claes-zoen.
Henrick van der A*
Godert Peters-zoen.
Henrick van Voerde,
lacob lans-zoen.
m, Dftl,

lacob Henricks zoón·.
Gysbert die Kracn.
Godert Dedel.
Peter Trynde.
Matheus Block.
Peter Geryts zoet\.
Hughe Foeyt.
Peter Fot.
Gheryt van Ryn.
Volken laqs zoet?.
Aernt van Have.
Gheryt Zoudenbalch.
Frederick van Drakenborch.
Jacob Willems-zoen.

Vive , 't ytrfle halvt jati·,
Symon Claes-zoen.
Willam Zail.
Godert Peters-zoerj.
Maes Willems-zoen.
Claes Jans-ïocn.
Jacob dic Beer.

'ir Ufle halve jatjr.
Beernt Proeys Aelbeits zoen.
Aernt Ram.
Henric van Voerde.
Henric van Abcoude.
Henric van Loenen.
Ghysbert die Kraen.

Libelmeyfim,
Jónge Gheryt Knyff.
Gheryt Zoudenbalch.

Heemraet

Werner Braem.

Bagynmyflen
Frederick die Voicht.

Cameraers,
•Zweder van Denemarken.
Zweder die Voicht.

147^ j tè Lichtmiffè» -

Borgemeefters,

i!erft van Drakenborch.
Jan KnyfF,

Schepenett,

Eerft van Drakenborch, Sor^emeeftttl
Jacob van Amerongen.
Henrick van Nyevelt.
Jan van Hamerlleyn.
Henrick van Zandenborch.
Alfar Ruyfch.
Jan van Rynes van Baer.
Jan Taets van Amerongen.
Pouwels van Malfen-
Willam die Voite.
Henrick Knoep.

Arent Willems-zoen, van den Heyligen
lande·

Rade^.

an KnyiF, Borgemufler.
ïraem van Lichtenberciï,
Arent van der Horft.
Gcryt Voer.
acob Geryts-zoen.
ohan Gysberts zoe^.
an die Wit.
an Schot.

Vrederik van Voerde.
Alfar van Rodenborch-
Dyrck Ruyfch.
Peter Jans-zoon.
Anfem Zalm.

ian Crom.
)yrck Block.

Meytter Jacob van der Borch«
Steven van Beesde.
Gysbert Hoet.
Harbern van Ryn.
Jan van Mafch.
Aelbert van Ryn.
Jan van der Borch.
Dyrck van Wael.
Jan Luytgens-zoen.

Vive^ 'tyerfle halve jaer.

Vive, V lêfle halve jaer. \

Libelmmfitrs.
Dirck van Wail.
Jan van Blochoven.

Heemraet op ftn Itçktndyck.
Willam <lie Voffc.

DER 5TAD VAN CrTREGHT. l BOE^ II TIT.

Ba^fjynmefler,
Henrick Khoip.

Cameraers,
Z'.vcder van Denemarken.'
Zweder de Voicht.

147(5, te IJchimiJJi.

Borgemcefters.

Willem die Voljc, in zyn plaetfe Jan Over
die Vecht, ter tyt toe hy weder op zyn
ilede komen fal.
Geryt van Ryn, Gciyts-zoeiii dicals doen
hield en het woord voerde.

Schepenen.

Willem die VoiTe, Borgemeeflt^.

Adriaen van Lantscroon.

Henrick van Leuwenbcrch.

jan Over die Vecht.

lan de Coning,

lan vs^n Veen.

lacob lacobs-zoeh.

Arnt van Hove.

longe lacôb van AmeiOngcii.

Eeril van Lichtenberch.

Peter Por.

Gysbert die Kraen.

Raden.

lah Foeyt,
Evert die longe.
Claes lans zoen.
Gysbert Hendricks zoea.
Syn),on Claes-zoen.
Thonyis van Ameronjgcni
Henrick van der A.
Ghysbert Ponfiaens-zocn.
Henrick van Voerde.
Herman Kroick.
loeft Dircks-zpen.
lacob Henricks-zoen.'
Godert Dedel.
Peter Trynde.
Matheus Block.
Ghern de Kractj;
an Knoep.
Arnt Ram.

Gheryt van Ryti, Geryts-zoctl, Borie-

meefler.
Eeril van Amerottgcn.
Peter Ruyfch.
lan Korrtgct\s-zoeti.
Volken lans-zoen.
Henrick van Alfen.

Vive van't ytrfle halve jaer.

Vive van 't andere halvt jaer.

Buffetnèefieri van der Stads zyfin en gndeù.

Libtlmtyfters.
Macharys van Benthem.
Peter Ruyfch.

Heemraet op ten Lekkendyik.
longc lacob van Amerongen.

Ba^ynmeefiffs,

lan van Veen.

Cameraers,
Zweder de Voicht.
Zweder van Denemarken.

1477, te Luhtmijfe.

Borgenteefiers,

Henrick van Gent.
lan Knyf.

Des vrydags na der Oâfave van dm
H. Saçramente,
lan van Lantscroen.
Roelof van Nycveld.

Dei vtydags na der OiÏave van den
Heyligen §af ramen te 1477.
Hebben die Raide out en nywc weder ajin-
genonieu hoer oude hcrcomen van der
kycfinge, van Scepcnen, Raide en Ouder-»
mans, dié ha der oude gewoente niet
gccoren zyn ; endc waut Henrick van
Gent op dcfen tydSccpcn-Borgcrmeyflet
fcfei van myn Heere vah Utrcchï,dcicl-
ve myns Hccrcn Raet geweclt heeft tot
op ene dach voor Lichtmiffe Icftleden,
cn daarom in den Raide niet zitten un
mach na ouden gewo atc ; cn osck Jan
Knyff, Rait-Borgcincyflcr , Willam van
R Locïs-

-ocr page 134-

Ι30

-ψ-

VAN DE REGEERING EN MAGISTRAAT

Heemraet op te» Lttkendyk.
Willam van Lochorft,

Baghynmyfler.

Jan KnyfT.

Weygravt.
Dyrck Borre van Amerongen.

C-Jtferaers-
/Mcàer van Denemarken,
/.weder die Voicht·

1478, te Lichtmijfe.

Borgemeeflers.

'an van Rynes van Baer.
fan die Coning.

Schepenen.
Evert van Voerde,
jan Over de Vecht.
Godfcalk van Brakel.
Frederik die Voicht,
Jan van Rynes van Baer, Borgmeyfler.
Henrick van Leuwenberch.
Jan van Veen.
Henrick van Voerde.
Eerft van Lichtenberch.
Loef van Pallaes.
Henrick van der A.
Gheryt van Ryn.

Raden.

Jan Tymans zoen.
Splinter Taets.
Henrick Willems-zoen.
Claes Jans-zoen.
Willem Clueting.
Henrick Borre.
Thomas Arnts-zoen.
Godert Peters-zoen.
Jan die Coning, Borgemeyfltr.
Claçs van Valkendael.
looit Dyrcks-zoen.
Dyrck Dyrcks-zocn.

Jan Romer, voor Heer Jan van Schadyck.

Peter Trynde.

Matheus Block.

Gheryt die Kracn-

Huge Foeyt.

Arnt Ram.

Harbern van Ryn.

Gysbert Safle.

Tyman Ysbrants-zoen.

Jan Boll.

Steven van Zulen.
Jacob Jacobs-zoen.

Vive, 't yerfle halve jaer.
Steven van Zulen.
Goetfcalk van Brakel.
Joeft Dyrcx-zoen.
Claes van Zyl.
Gysberi Ponfiaens-zoen.
Henrick Willems-zoen.

Vive, lefte halve jaer.
Eerft van Lichtenberch.
Henrick van der A.
Dyrck Huberts-zoen.
Thonys van Amerongen.
Henrick van Voerde.
Adriaen van Enspyck.

Libelmeyflers.
Evert van Voerde.
Jan van Veen.

Heemraet op ten Leckendyck.
Jan Over die Vecht.

- Baghynmeyfler,
Jacob Jacobs-zoen.

Cameraers.
Jacob van Amerongen.
Zweder die Voicht.

J475), te Lichtmijfe,

Borgemeeflers.

Gheryt Zoudenbalch , in fyn ftedc Florys

van Pallaes tot zyn wcderkomft.
Willem van Steenre.

Schepenen.

Gheryt Zoudenbalch, Borgtmtyfitr,

Jan van Hamerfteyn.,

Willem van Lochorft»

Werner Braem.

Florys van Pallaej. |

Hcnrik van Gent. '

Lockhorft cnde Dyrck Bor van Ameron-
gen Ovcrfte Oudermans, gene Overfte
wezen mogen op deze tyt, om des wille,
dat zy in den jare 1475 leftleden Overfte
geweeft liebben , daarom zyn zy afge-
iet, ende de Brouwers hebben enen an-
deren Ouderman gekoiren voir Willam
van Lochorft , Tyinan Dedel, en die
Grauwerkers hebben gekoren voir Dyrck
Bor van Anierongen , Jan van Groene-
velt. Dit gedaen wezende hebben die
gemeyne Oudermans weder gekoren
voor enen Rait Jan Knyf uytder Snyders
gilde; en als die voirfz. twee Oudermans
en Jan KnyfF, Rait,hoer gewoentlike
ecde gedaen hadden, hebben de gemey
ne Raden weder gekoren twaelf Scepe-
nen , te we^en , tien van de Scepenen,
die van myu Heere van Utrecht geler
waren; en voirHenrickvan Gent voirfz.
cn Henrick Knoip, die een vande twael
ve gefet was, hebben zy gekoren Wil-
lem van Lochorit en Dirck Borre van
Amerongen voergen. Welcke twaelfSce
penen ook terllont hoeren eed gedaen
hebben in tegenvvoirdigheyd van den Ra-
de op ten Hufe ; ende die Raide , out
ennywe, willen voirt meer houden en
achtervolgen die kyelinge van den Over-
ften in het achtile jaer , als dat transfix
door den Gildenbrief geileken , dat in-
hout en begrepen heeft.

Schepenen.

Henrick van Nyevelt, is geftorveti voor
Sunte Jacobs dach , en Peter van Zulen
is Λveder gekoren in zyn ftede.

Jan van Hamerfteyn.

ΛΛ''erner Braem. |

^^illem van Steenre.

Jan van Lantscroen, 'Borgemeyfler.

Beernt Proeys Alberts zoen.

AI fer Ruyfch.

Jan van Amerongen, Eerft-zoetï. ·

Henric Knoop, cn in deflelfs plaetsWillem
van Lockhorft.

Dirck Woutman.

Dyrck Bor van Amerongen.

Fredcrik van Voerde.

Raden.

Henrick van Gent, Borgemeyfltr.

Roeloff van Nyevelt.

JanKnyiT, Borgeme'jfler.

Peter Scroytgeu.

Gysbert Thomas Rutgers-zocn.

Jacob Gcryts-zoen, die Brouwer.

Jan Gysberts zoen.

Ysbrand Jans-zoen.

Beernt van Kverdingen.

Loef van Jutfaes.

Alfar van Rodenborg.

Dyrck Ruyfch.

Gheryt Wouters·zoen.

Matheus Koevoet.

J^n Spyering.

WilgerJacobszoen.

Jacob van der Borch.

Hedor Utenleen.

Gysbert Hoet.

Tan van Mafch.

Dyrck Zafle.

Henrick van Huesden.

Adryaen van Wezele.

Gheryt Zoudcnbalch.

Anfcm 7,alm.

Vive, V 'jirftt halve jaer,

Gheryt Zoudenbalch.

Alfar Ruyfch.

Frederick van Voerde.

Jan van Mafch.

Ysbrant Jansze, die Louwcr.

Jan die Wit, Tynnegieter,

Vive, '/ ander halve jesr.

Beernt Proeys, Aelberts zoen.

Peter van Zulen.

Roelof van Nyevelt.'
Dyrck Bor van Amerongen.'
Peter van Zulen van Colenberch*
Beernt van Groenevelt.
Jan van Lichcenberch.
Egbert van Groenenberch.

Raden,

Henrick van Scarpenborch.

Loef Berchmaker.

Jan van Lantscroen.

Gheryt Voet.

Claes de Ryck.

Jan Ghysberts-zoen.

Simon Claes-zoen.

Beernt van Everdingen.

Aernt van der Maern.

lan Reyers-zoen.

Dirck Ruyfch.

lacob Sloyer.

lan Woutman.

Matheus Koevoet.

Dirck Block.

Jacob van der Borch.

Claes Dyrck Thymans zocns-ïocn.

Ghysbert Hoet.

Volken Jans-zoen.

Dyrck Zas.

Lambert Boll.

Jan Ponsgens zoen.

Willem van Steenre, Borgetneyfitr.

Gysbert van Clyenberch.

Vive , 't yerfie halve jaer.
Jan van Lantscroen,
Egbert van Groenenberch.
Gheryt va» Amftel.
Beernt van Everdingen.
Herman van Zyll.
Arnt van Maern.

Vivit 't lefit halve jatf.
Arnt Ruyfch.

Peter van Zulen.
Claes die Ryke.
Henrick van Vyanen.
Ysbrant Jansze die Louwer.
Dyrck Ruyfch.

Libelmeyflers,
Willem van Lochorft.
Henrick van Scarpenborch.

Heemraet op ten Leckendyck^
Jan Woutman.

Bagynmtyfler,
Roelof van Nyevelt.

Cameraer.
Zweder die Voicht.

1480, te Lichtmijfe,
Borgemeeflers.

Eerft van Drakenborch , by zyn afwefcn

Jan die Coning in zyn ftedc.
Beernt Proeys Aelberts-zoen, die Oude.

Schepenen.

Eerft van Drakenborch, Borgemeeflers

jan Knyff.

Evert van Voerde.'

Godfcalk van Brakel.

Jan die Koning.

Jan van Rynes van Baer,

Henrick van der A.

Henrick van Voerde.

Eerft van Lichtenberch.

Fredcrik van Voerde.

Dyrck van Zulen.

Godfcalk van Winfen.

, Raden.

Jan Feyt.

Zweder van Zulen.
Henrick Willems-zoen.
Ghysbert Henricks-zoen,
Henrick Jacobs-zoen.
Henrick Borre.
Thomas Arnts-zoen.
Gysbert Ponfiaens-zoen,
Jacob van Over die Vecht.
Jonge Harman Kroick.
Joeft Dyrcks-zoen.
Dyrck Dyrcks-zoen.
Jan van Schadyck.
Jan de Haze.
Dyrck Eelgys.zoca.

Beernt van Everdingen.
Peter Scroytgcn.
Anfem Zalm.
Ghysbert Hoct.

Libilmeyfim,
Werner Braem.
Willem van Stccnrc.

Jtcoif

-ocr page 135-

DER STAD VAN UTRECHT. L BOEK. IL ΤΙΊ. 131

Jacob van der Laer.
Jonge Werner Biaem.
Gheryt Mont.
Bartelmeus van Wede.
Jan Boll.

Harbcrn van Ryn·
Ghysbert Zas.

Beernt Preys Aelberts-zoen die Oude, Bor·

gemeyfler.
Dirck Willem Huberts zoens-toen.

Vive, Ί yerfle halvejatr.
Jan die Coning.
Henric van Voerde,
Henric Jacobfe die Brouwer.
Gheryt van Groenenberch.
Jan Smail.

Jonge Werner Braem.

Vive, 't andere halve jaer,
Zweder van Zulen.
Goetl'calck van Brakel.
Dyrck van Zulen, Zweders-zoen.
Hcnrick Willems-zoeu.
Thomas Arnts-zoai.
Claes van Zyll.

Libelmeyjiers.

Jan KnyfT.

Eerft van Lichtenberch.

Heemraet op ten Jyck.
Henrick van der A.

Bagytjmeyfter.
Jan van Rynes van Baer.

Cameraen.

Jan van Zyl.
Zweder die Voicht.

Overdragen des faturdags na Agnetis 1480,
dat men weer dtic Cameraers luefcn zal
na inhoud des Gildenbriefs.

1481, te Licht miJJe*

Borgemeefiers.

Jan van Lantscrocn.

Roelof van Nyeveld; en voor hem Claes
Lamberts zoen ; daer na 2,yn Stedehou-
der , Beernt van Everdingen, den 16 Au-
guft en Adriaen van Ryn , in zyn ftcde
Oud Racd-Borgemecfter den 14 Februar.
1481 : welke laetlle Borgemcefter ge-
noemt word den i Aug. 1481, by Ant,
Matthius de Ïundaüon. Ecclef. p. »15.

Schepenen.

Jan van Lantscroen, Borιmetβcr.

Willem van Lochorit.

Werner Braem.

Vv'ülem van Steenre.

Frederik die Voicht.

lïenrick van Ghent.

Gheryt Zoudenbalch.

Loef van Jutfaes.

Arnt Ruyich,

Jan van Veen.

Egbert visn Groenenberch·

Henrick ivan Alendorp.

Raden.

Roelof van Nyevelt, Borgtmeefler, voer

hem Claes Lamberts-zocn,
.*ïp!inter Tacts.

Gheryt Voet, fiorf voor Jacobi , en voor
hem is gecoren Claes J ans-/.oen in 't He-
melryck.
Jan die Coning lans zoen,
Claes die Ryck , voer hem lacob Geryt-
zoen.

lan van Raephorfl , voor hem lan Gys-

bens zoen op't Wed.
Ysbrand Ians-7.oen.
Beernt van Everdingen, Bor^emieflen
Godert van Voerde , voer hem Henrick

van Vyanen,
Alfar van Rodenborcb.
lacob Sloyer.
Gysbert de Kraen,

Florys van Pallaes, voer hem Dyrck Claes-

zoen.
lan Krom.

W ilger lacobze, voor hem lan Pctcrs-zoen.
Dyrck Heer, die Glafemaker , voer hem
lacop Henrickfe van Nyevelt, Baflaett.
Gheryt van Kruyskerk , voer hem Beernt

van Gruenevelt.
Gysbert Hoet.

%bert Rutgcrs zoen, isCamcracr gccorcn
in. Dtil.

in die ftede van Zweder die Voicht, c*
Ewout Rutgers zoen is in den Raet ge-
coren voer Egbert Rutgers zoen.
Folker lans-zoen , voer hem Herman Pe-
ters-zoen.
Gysbert de Gruter.
lan Ponfiaens zoen.

lan Butendyck, voer hem Loef Berchma- '
ker.

lan van Valkendael.

Vive, 't yer/ie halve jaer.
Egbert van Groenenberch, Borgemttfier.
Ysbrant lans-zoen.

Frederick van Nes, voer hem Claes Lam·

beris-zocn.
Beernt van Everdingen , voer hem Beernt

van Gruenevelt.
Jan Ponfiaens zoen.
Jan van Valkendael.

Vive, 't ander halve jaer.
ArntRuyfch, Borgemufler.
Jan van Raephorlt , voer hem Geryt van
Amftel.

Geryt van Cruiskerck, voer hem Lambert
Boll.

Adriaen van Enspyck.
Henrik de Leghe.
Ghysbert Claes-zoen.

Lihhneyfiers.
Gheryt Zoudenbalch.
Willem van Steenre.

Heemraet of> ten Lekktndyck.
Willem van Lochorft.

Baghyntneyfier.
Frederick die Voicht.

Cameraers.

Jan van Amerongen Jacobs·zoen; zyn Ste-
dehouder Peter Trinde.
Jan van Zyl, des manendages na Converlio

Pauli mSz , men vind ook,
Claes Jansze.
Peter Trinde.
Egbert Rutgerfc.

1482, te Licht mi(fe.

Borgsmeefiers.

Heer Dyrck van Zulen, Ritter,
Jan de Coning.

Oes Woensdags na beloken Paejfche».
Jan die Coning.
Jacob Jacobfe.

Des Woensdags na beloken Paijfchen r48x.
Wt vervolg cnde aenroep van den gemey·
nen volke mit enen oploip hebben die
Raideout ende nywe , Heer Dyrck van
Zulen, Ritter , verlaten van zynre Bor-
gemeyilerfcap ende Scepcndom , ende
Jan die Conijig van zynre Rait-Borge-
meyilerfcap ende Raitfcap , ende Jacob
Jacobfe van zynre Scependom , hun al-
len hoer eede quytfcheldendc : dat ge-
daen.hebben die nyen Rade terftont ge
coren voir Scepenenjandie Coning ende
Bruning Pyl, endeScepenen hebben ge·
coren Jacob Jacobfe voir enen Rait Bor-
gemeeftcr, ende die Raide hebben geco-
ren Jan die Coning voir enen Scepen-
Borgemcelter.

Schepenen.

Heer Dyrck van Zulen, Kxiicx fBor^tmeyfier.

Evert van Voerde.

Jan Over die Vecjir.

Godfcalc van BraUci.

Jan Woutman.

Heniick van der A.

Jacob Jacobs-zoen.

Arnt Ram.

jan van Mafch.

Zweder van Zulen,

Adriaen van Groenénbcrch.

lacob Sloyer.

Raden.

Gheryt van Grocnenberch»

Bartout Pauwe.

Gysbert Hendriks·zoen,

Hcnrick Willems-zoen.

Evert Folkens zoen.

lan Gysbens-zoen.

Simon Claes zoen.

Gysbert Ponfiaens·zoen.

Hcnrick van Vyanen , na ïynrc doot Ba-

rentge Gheryts-zoen.
Claes van Valkendael.
lacob Hendriks-zoen.
Henrick'van Loenen.
Cornelis Foyck.
Gheryt Vidlors-zoen.
lacob Vaftraets-zocn.
Jacob van Nyevelt.
Claes Jan Pouwels zoens-zocti.
Gheryt Mout.
lan van Loenen.
lan Harberts zoen.
Bartelmeus van Weede.
lan Boll.

lan die Coning, Borgemeefler.
Gheryt van Amflel.

Vive, 't yerfle halve jatr,
lan van Mafch.
Gheryt van Amftel.
lan van Schadyck.
Thomas lans zoen,
Ghysbert Ponfiaens zoen.
lan van Loenen.

Vive, 't Ufle halve jaer.
Zweder van Zulen , ilerft, voir hem lati

Over die Vecht.
Adriaen van Groenenberch.
Thomas Arnts zoen.
Claes Tylmans-zoen,
lacob van Nyevelt, Baflacrt.
Hcnrick Bor.

Libelmyflers.
Claes van Valkendael.
lan Over die Vecht.

Heemraet op ten Lekktndyck,
Hendrick van der A.

Bagynmeyfler,

lan Woutman.

Lege Cameraer,

Peter Trinde.

Schutmeeflerh
Claes Lambertfe.
Herman Peters-zoen.

Men vind ook
Claes Jansfc.
Peter Trinde.
Egbert Rutgerfe.

148?, te Lichtmijfe.
Borgmeeflers,

Gheryl Zoudenbalch.
Adiiaen van Ryn.

Dij Donderdags na Servatji 15 May,
Jan Woutman.

Cornelis Foyck, Stedehouders van den Oud·
Raed.

Des Donrtdages na Egtdji.
Jacob van Amerongen , Schepen-Borge-
meertcr voor Gcrnt van Zouaenbalchop
defe tyd by ons niet zynde.

Schepenen,
Willem van Lochorft.
Wcrnar Braem.
Jan van Blochoven.
Geryt Zoudenbalch, Borgtmeeflm
Gysbert die Kraen.
ïï,abcrt van Grocnenberch,
Jan van Lichtenberclu
Jan van Valkendael.
Dyrck van Zulen.
Willem W'f)utin3n.
Goort die Coning.
Lodewych van Zoimifle.

Raden,
Jan Foyt Hugens-zocn.
Adriaen Sloyer.
Jan dic Coning Jans-zoen.
I'ouwels Scroytgen.
Steven van Hclsdingen.
Geryt Dons.
Arnt Tact».

Jan van Leeuwen Gelys-zoen;

Peter Tylmans zoen.

Jan Reijers-zoen.

Dyrck Dyrcks-zoen.

Meus van der Borch, Schoenmaker,·

Jan Crom.

Willem van der Haer.

Hcnrick die Leghe. j

Hubert dic Wit.

Aelbcrt van Teylingen.

Gyj!)crt Hoet.

R t Adriaen

-ocr page 136-

131

VAN DE REGEERING EN MAGISTRAAT

Adriaen van Ryn, Borgemnfler.

Willem VogelL

Lambert Boll.

Dyrck Scay.

Splinter Tacts,

Marten van Zulen.

Vive, 't yerfte halve jaer.

Egbert van Groenenberch.

Adriaen Sloycr.

Meus van der Borch.

Jacob Rutgers zoen.

Jan van Leuwen, die Verwer.

Thomas Jan Thomas-roens zoen.

Vive, 'ί andire halve jaer.

Loef van Pallaes.

Willem Woutman.

Lambert Boll.

Steven van Helsdingen.

Henrick die Leghe.

Tyman Jacobs zoen.

Libtlmtyflen.

Wcrner Braem.

Jan van Blochoven.

Heemraet op ten Lekkendyck.

Willem van Lochorft.

Bagynmeefier.

Ghysbert die Kraen.

Cameraars.

Claes Jansze.

Anthonys van Hovc.

Egbert Riitgers zoen.
De$ Vrydags na Pinxieren worden Steàehou
àers vcor aie Catueraers gefet, e» heb-
ben eed gedaen.

Beernt Proeys, Albertie.

Alfer van Rodenborch.

Gysbert die Craen.

Anno Mcccclxxxiii. na dat die Hoogge-
boeren Vorll Heere Masimiliaen , Her-
toge van Ooftenryk , van Boiirgondie
ôcc. by tradtaet van payfe, gemaekttus-
fen hem ende zyne lande van Hollan<f
aen de ecne fyde,. ende die Stad van U
trecht aen de andere fyde, in de Stad
Toorfz. gekoomen was, daer hy voor
hadde gelegen van Sinte Jans avont Bap-
tiftse tot den leden dach van Augufto in
den jare voorfz. welken Hertoge in de
Stad quam op den 6. dach vanSeptemb.
ende corts daer na by tradlaet van payfe
tuilen hem ende de Stad Amersfoort ook
gemaakt , is onfe genadigen Heere van
Utrecht, David van Bourgondien , die
tot Amersfoort gevangen lag, weder tot
Utrecht ingebracht met grocter eere op
St.Mauritius dach. Corts daer na in de-
itlve maent van September voiriz. zyn
alle borgers der Stad van Utrecht, fon-
dcrlinge die van chiften rykdom, eere,
naem en faem waefen, alfoo wel die ge-
ne , die de Stad van Utrecht geregeert
hadden, contrarie onfen genadigen Hee-
le. als die geene , die goedwillig ende
ballingen hadde geweeit, geroepen, om
te komen op 't Hoif van den Hertoge,
ende onfe genadigen Heere voirfz.onime
malkanderen oervede te doen : 't welke
gedaen wefende ten begeerte van den Her-
toge, hebben de borgers hem gegonflden
Raet van de Stad voor die ryfe te mo-
gen fitten , en dat men voott meer alle
jaer den Raet verfetten lal op onfen Vrou-
wen avont Nativitatis, tot een eeuwige
gedagtenis der dingen die gefciet waren.

Soo heeft den Hertoge ende onfe gena-
digen Heere van Utrecht , met hoeren
Kaden den Raet ende Wet der Stad U-
trecht out ende nywe geordonneert, ge-
noemt en gefet,ende ten yerflen hebben-
fe gefet den nywcn Raet, en daer na den
ouden Raet, als hier na bcfcreven ftaet ;
die Oudermans van den Gilden der Stat
Yoerfz. afierlatcnde.

Nyewe Ratde. '

Borgmcefters,

Willem de Voife.
Jacob van Amcrongen.

Schepenen.
Willem de Voiie, Borgemtefltr,
Willem van Lochorft,
Florens van Pallaes.

Goyert Peters zoen·
Jan van Zevender.
jonge Willem de Voffe.
Geryt Kocp.
)irck Braem.

Oude Vive in't votrjatr.
Gysbert Zas, Borgemeefler.
Dirck Rüyfch.
Willem van Wynfen.
Henric van Abcou.
Jonge Willem de Vos.
Geryt Knoep.

In 't najaer Oude Vive.
Vrederick van Voerd, Borgemeefler.
Evert de Gruyter.
Maes Willemfe de Wilde.
Willem Zem.
Dirck Verkerck.
Jan van der Zevender.

Libelmeyftert.
Henrick van Ghent.
Gheryt van Ryn , Zouwens-zoen.

1484, op onjèr Vrouwen avmd
Nativitatis,

Vrederick die Voecht van Rynevelt,
^endrick van Gent.
Geryt van Ryn Zouwens-zocn.
Hcinick van Leuwenberch.
johan van Veen.
Godfcalck van Wynfen.
Henrick van Alendorp.
Anthonis van Amerongen.
Vrederik van Hamerfteyn, objit; indesfclfs
plaetfe, Jan van Raephorft.

Raden.

lacobvan Araerongen, Borgmeefler.
!an van den Anxter.
Vrederik van Neffe.
Adriaen van Abcou.
lan Butendyck·
lan lacob Peters-zoens-zoen.
Willem Zael.
Florens Gysberts-zoen.
Gheryt Mout.
Anthonis van Hove.
Steven van der Sevender.
lan die Wit. '
Ysbrant Wouters-zoen.
lan van der Borch.
lan de Haes.
Volken Bot.
Henrick van Huesden.
Geryt Peters-zoen.
Dirck ZaSï

lohan Foyt Hugcns zoen.
lan van Valkendael, objit i indesfelfsplaets

Peter van Abcou.
Heitor Utenleen.
Heétor Knoep.
Henrick Roeck.

Nyewe Vive in 't voerjaer.
Henrick van Alendorp, Borgmet^er,
Geryt Mout.
Aryaen van Abcou.
Henrick van Huesden.
Volken Bot.
Henrick Roeck.

In najaer nyeive Vive.
Floris Gysberts-zoen, Boriemeefier.
lan de Wit.
Steven van Zevender.
Dirck Zas.

|an Foyt, Hugens-zoen.
Heitor Utenleen.

Oude Raede.
Borgemeefiers.
Geryt van Ryn Geryts-zoen,
Jacob Jacobs zoen.

Schepenen.

Geryt van Ryn, Geryts zoen, Borgemeefler.
Alfer Ruyfch.
Loeff van Jutfaes.
Dirck Ruyfch.
Arent van der Maern.
Bruninck Pyll.
Bartelmeus van Wadi.
Heyman de Gruyter.
Vrederick van Voorde.
Willem van Wynfen.

Jacob Bor van Araerongen ; voer hem Ghys-
bert van Langeracck.
Evert de Gruyter.

Borgemeefiers.
Bernt Proys.
Jan van Amerongen. .

Schepenen.
Alfer Ruyfch.
Loef van Jutfaes.
Henrick van Voerde.
Pouwels van Malien.
Aernt Ram.
Vrederick van Voerde.
Dirck van Zulen Zweers-zoen.
Brunick Pyll.
Dire Ruyfch.
Willem van Wynfen.
Willem de Volfe de Jonge.

Raden,
Henrick van Abcou.
Wouter die Jong.
jan Boemhouwer.
Wilger Jacobs zoen.
Peter Pot.
Peter Gerrits zoen.
Evert die Gruyter.
Willem Zem.
Volker Jans-zoen.
Dirck Verkerck.
Herman Kroeck.
Jacob die Beer.
Steeven van Becsd.
Gysbert Zas.
Gysbert van Langeraeck.
Geryt Knoep.

Geryt Boemaert, Gysberts-zoen^
Aernt Paflert.

Gysbert die Wael; in zyn ilede, JanKûvfl.

Zweeder van Gaesbeeck,

Jacob Heer.

Meyfter Jan Valck.

Peter Foyt.

Vive in V votrjaerl
Zweder van Gaesbeeck.
Dirck van Zulen, Zweers-zoen,
Henrick van Abcou.
Evert die Gruyter.
Aernt Paflert.
Meyller Jan Valck.

In't najaer.
fan Boemhouwer.
Dirck Ruyfch.
Gysbert van Wael.
Willem die Vofle, die Jongé.
Gysbert van Langeraeck.
Geryt Knoep.

Libelmeyflers,

Alfer Ruyfch.
Loef van Jutfaes.

Heemraet op ten Ltkktndych
Vrederick van Voerde.

Bagynmeyfler.

Aernt Ram.

Pantverkooperu
Henrick van Abcou.
Volker Jans-zoen.

CameraarSt

Claes Jansze.
Peter Trinde.
Egbert Rurgcrfe.

Raden.

Jacob Jacobfe , Borgemeefler.
Aernt van Hove.
Pouwels van Malfen.
Dirck van Zulen Zweers-zoeti.
Jan de Coninck Jans zoen.
Henrick van Abcou.
Steven van Beesdc,
Jacob de Beer.
Volker Jans-zoen,

Maes de Wilde, objit; in d'cffelfsplaetsPe-
ter Geryts zoen.
Wouter de Jonge.
Wilger Jacobs-zoen
Aernt Paflert.
Peter Pot.
Gysbert Zas.
Claes de Ryck.
Geryt Boemaert.

Dirck van deKerck, (ofVerkerck)
Willem Zem.

i I

I^F f

-ocr page 137-

DER STAD VAN UTRECHT. L BOEK. II. TIT, m

i^Sf, op on fer Fr ouwen avond
Nativitatis,

Borgemeeflers,

Florens van Pallaes, Schefiea-Borgemetfttr ^ in
xyn pïacts, als hy uyt de Stad wcfcnzal,
Eerit van Drakenborch.
Jan van Veen, Raià-Borgmetfttr.

Schepenen.

Ernft van Drakenborch.
Vrederick de Voecht.
Willem de Voiie.
Dirck van Amerongen.
Jacob van Amerongen.
Godfcalck van Wynfen.
Henrick van Alendorp·
Anthonis van Amerongen.
Johan Butendyck.
Tyman KnyfF.
Jan Proeys.

Raden.

Beernt Proeys Aelberts zoen.
Jan van Raephorft.
Jan van den Anxter.
Goeyert Peters zoen.
Aryaen van'Abcou.
Dirck Zas.
Jan de Witte.
Jan van der Borch.
Floris Gysberts-zoen.
Geryt Mout.
Vrederick van Nej.

Dirck Heer ; en in zyn ftede , Bcrtclmcus

van Wacl.
Jan de Haefe.
Dirck Braem.
Jan Boll.

Gcryt van Groenenberch.
Anthonis van HoefF.
Jan Foeyt Hugens-zoen,
Hedor Knoip.
Volcken Bot.
Jan van den Zevender.
Peter van Abcou.
Jacob Ruyfch.

Vive, in 't vókiaer.
Bernt Proeys, Aelberts-zoen.
Anihonis van Amerongen.
jan van RaephorU.
Jan de Haes.
Dirck Heer.
Hedtor Knoip.

Vive , ia 't najaïr.
Ernil van Drakenborch.
Floris Gysberts-zoen.
Vrederick van Nefs.
Jan de Wit.

Jan Foeyt, Hugens-zoen.
Peter van Abcou.

Libtlmtyflérs.
Jacob van Amerongen.
Tyman Knyff.

Htemraet op ten Lekktndyh.
Dirck van Amerongen.

Bagynmtijfltr.
Willem de Vofle.

Camtraars.

Claes Jansze.
Peter Trinde.
Egbert Rutgerfe.

Pmtvtrkooptrs.

Jan Proeys.
Aryaen van Abcou.

1480, Op on fer Vroinvcn a'üond
Nativitatis.

Borgemeefteren.

Henrick van Gendt, Siepen-Bdrgenttifler,
Peter Trynde, Rait-Bergemetflen

Scheepenen.

Henrick van Gent, Scepen-Bommttfier.

Alfer Ruyfch.

Loef van Jiitfaes.

Henrick van Voerde,

Jacob Jacobï-zoen.

Vrerick van Voerde.

Dirck van Zulen.

Bruninck Pyll,

Willem van Wyafen;

Willem de Vofle de Jonge.
Heyman de Gruyter.
Vrerick van Drakenborch.

Raden.

Peter Trynde , Rait Bersemef/ler,

Beernt Proeys Jacobs-zoeu.

Jan Boemhouwer.

Peter Pot.

Henric van Abcou.

Volken lans-zoen.

Peter Geryts-zoen.

Wouter die long, dcot; en in zyn (lede,

Splinter lacobs-zoen.
Gysbert Zas.
Wilger lacobs-zoen.
Gysbert van Clyenborch.
Steven van Beefdt.
Aernt Paflctt.

Heftor Utenleen ; en in zyn ftede, Steven

van den Zevender.
Geryt Boemaert.
Vincent KnyfF.
Wouter van Vyanen.
lan van Roeyenborch.
lacob Heer.
Meyfter lan Vaick.
Geryt Knoep.
Willem van Amerongen.
Henrick Verborch.
Ernft Butendyck.

Vive in V voerjair.
LoefF van lutfaes.
Dirck van 7,ulen.
Willem van Amerongen.
Gysbert van Cleyenborch.
Vincent KnyfF.
lacob Heer.

Vive in 't najair,
Willem de Vofle de longe.
Vrerick van Voerde,
lan van Royenborch.
Geryt Knoep.
Meyfter Jan Valck.
Wouter van Vyanen.

Libelmeyfltrt,
Jacob Jacobs-zocn.
Henrick van Voerde.

Heemratt.
LoefF van lutfaes.

Paghynmtyfler.

Alfer Ruyfch.

Cameracrs op St. Paulus avond (onvtrfto,
Claes lansze.
Ysbrant Wouterfe.
Egbert Rutgerfe.

1487, Op on fer Vrouwen avond

Nativitatis.

Borgemeefters.

Dirck van Amerongen, Sceptn-Borgtmeyfttr
Willem de Vofle, Reii-Borgmttfitr.

Schepenen.

Dirck van Amerongen.

Ernft van Drakenborch.

Bernt Proeys Alberts-zoen.

Florens van Pallaes.

Geryt van Ryn, Zouwens-zoen.

Henrick van Leeuwenbcrch;

lan van Veen.

lacob van Amerongen.

Godfcalk van Wynfen.

Bertelmeus van Wail.

lan Proeys.

lacob van Snellcnberch.

Raden.

Willem de Voife.
Gerit KnyfF

Antonis van Amerongen.
lan Butendyck.
lan van den Anîîftcr.
Aryaen van Abcou.
Florens Gysberts-zocn.
lan de Wu.
Dirck Zas.
lan Boll.

Aryaen van der A.
Gcryt van GroencnbcrcK
Willem Verhaer.
Anthonis van Hoef,
Heftor Knoep.

Zweder van Gaesbceck.
lan van der Borch.
lan de Haes.
Peter van Abcou.
Goeyert Peters-zoen.
Folken Bor.

lan Foeyt Hugen-zoen.
Adryaen van HyndcrftcynÎ
lan van Malfen.

Vivtt in 't voerjair.

lan Proeys.

Bernt Proeys, Aelberts-zoen.
lan van Malfen.
Aryaen van Abcou.
Dirck Zas.
Willem Verhaer.

Vive, in't najair,
Zweder van Gacsbeeck.
Florens van Pallaes.
Hedtor Knoep.
lan dc Haes.
Peter van Abcou.
lan Foeyt, Hugens-zoen.

LihelmtyfterS'
Ernft van Drakenborch.
Antonis van Amerongen.

Htmratt op tm Ltkktndyck,
Florens van Pallaes.

Begynmtyfier,

Jan van Veen.

CmtratrSi,

Claes Jansze.
Ysbrant Wouterfe.
Egbert Rutgerfe.

1488, Op on fer Fr ouwen avond
Nativitatis,
Borgmeefiersrn
Beernt Proeys.
Antonis van Amerongen.

Scheepenen,

Alfer Royfch.
Henrick van Gent,
Loef van Jutfaes.
Henrick van Voird.
Aernt Ram·

Dirck van Zulen Zweerts-zocn;
Dirck Ruyfch.
Willem van Wynfen.
Jonge Willem de Vofte.
Vrederick van Drakenborch.
Peter Trynde.

Raden.
Jan Boemhouwer.
I'eter Pot.
Bruninck Pyl.
Vrederik van Voirde.
Henrick van Abcou.
Volken Jans-zoen.
Peter Geryts-zoen.
Gysbert Zas.
Wilger Jacobs zoen.
Steven van den Zevenderi
Gysbert van Clyenberch.
Geryt Boemaert.
Vincent Knyff.
Jacob Heer.
Splinter Jacobs-zocn;
Geryt Knoep.
Willem van Amerongen;
Hendrik van der Borch.
Meyfter Jan Valck.
Wouter van Vyanen.
Ernft Butendyck.
RoelofTGrauwert.

Vive in't voerjgir,
Dirck Ruyfch.
Vrederick van Voirde.
Steven van Zevender.
Gcryt Knoep.
Henrick Verborch.
Ernft Butendyck.

Vivt int mjêtr,
Willem van Amerongen.
Gysbert van Qeyenberch,
Jacob Heer.
Meyfter Jan Valck.
Wouter van Vyanen.
RocloffGrauwert.

Lihtlmiyfltrït
Henrick van Gent.
Henrick van Voirde.

R 3 iïnmm

-ocr page 138-

VAN DE REGEERING EN MAGISTRAAT

Heemraden op den Leckendyck,
Dirck Ruyfch, boven.
Steven van den Zevenckr, beneden,
Ba^ynmey/ier.

Alfer Ruyfch.

Camemrs.

Claes Jansie.
Ysbrant Woutcrfc.
Egbert Rutgerfe.
Des Womidages n&VaUnîîni^zyn·
de des Vrydages na Lkhtmije
6 Februar, geweefl een
oploopt 1485).
Den Ouden Raet.

Ernft van Drakenborch , Schcpen-Borgemeef- \
ter. Gefet in 7,yn ftede, als hy ofhendich
is. Jan van Veen, des faturdags na Can-
tate.

Jacob van Amcrongen , Raet'Borge'
meefler.

Geryr van Ryn, Gcryts-zoen, Overfit

Ouderman.
Geryt Mont, Overfle Ouderman.

Oude Schepenen.

Ernft van Drakenborch.
Geryt Knyff.
Jan van Veen.

Geryt van Ryn, Zouwens-zoen.

Goofcalc van Wynfen.

Bertelmcus van Waei.

Jan van Leeuwen.

Goert van Voird.

Wernaer Bracm.

Aernt Taets.

Anfem Salm.

Geryt Zem.

Oude Rade.

Jacob van Amcrongen,
Jan Butendyck.
Floris Gysberrs zoen.
Geryt van Groenenberch.
Jan de Wit.
Aryâen van der A.
Willem Verhaer.
Peter Viaers-zoen.
Rutger van Wely.
Tonisvan Hoef.
Hedor Knoep.
Jan de Haes.
Dirck Zas.
Jan Boll.

Goert Peters-zoen.
Jan van der Borch,
Volken Bot.

Jan Foeyt, Hugens-zoen.
Aryaen van Hynderfieyn.
Clacs Tielmans-zoen.
Jan van Malfen.
Roelof van Baern.

Ysbrant Ysbrant Wouters-ioens-zocn,
Peter van Abcou.

Den Nywen Raet.
Antonis van Amcrongen, Scepen-Borgsmetf-
ter.

Henrick van Voird, Raet-Boriemeefler.
lacob Jacobs-zoen, Overfle Ouderman.
Heynian die Gruytcr» Overfle Ouderman.

Nyewe Scepenen,

Antonis van Amerongcu.

Alfer Ruyfch.

Henrick van Gent.

Loef van Jutfacs.

Aernt Rara.

Vrederick van Voirdc.

Dirck van Zulen Zweers-zoen.

Willem van Wynfen.

Jan van Roeyenborch.

Jan van Raephorft.

Vrederick van Drakenborch.

Jan van Renes van Wulven de Jonge.

Nyewe Raden.

Henrick van Voirdc.
Bruninck Pyl,
Peter Pot.
Volken Jans-zoen,
Tonis Peters-zoen.
Jooft Dircks-zoen.

't:

Peter Geryts zoen.
Willem Zem.
Henrick Roeck.
Willem van Araerongen;
Jonge lan Knyif.
lan Rurgers-zoen.
Henric van der Borch.
Volken lacobs-zoen.
lacob van Leeuwen.
CorneUs Hilbrants-zoen."
Gysbert Zas.

Gysbertvan Cieyenberch.
Geryt Peters-zoen.
Splinter lacobs-zoen.
Geryt Boemaert.
Wouter van Vyanen.
Meyfter lan Valck.
Ernft Butendyck.

Vtve in 't veirjaer.
lan van Roeyenborch.
Vrerick van Voird.
longe lan KnyfF.
Henrick Verborch.
Ernft Butendyck.
lacob van Leeuwen.

Vive in 't najatr.
Willem van Amerongen.
Gysbert van Cleyenborch.
loeft Dircks zoen.
Meyfter lan Valck.
Wouter van Vyanen.
Cornelis Hilbrants-zoen.'

Libelmeyfisrs.]
Henrick van Ghent.
Aü van Renes.

Heemraden op ten Lekkendyck.
Vrederick van Voird.
Goert va'n Voird.

1489, op onfer lieve Vrouwen avond
Nativitatis, na ouder gewoonte.
Borgemeefiers,

acob van Amerongen.
an van Veem

Schepenen^

lacob van Amerongen, Borgtmeefier,
Willem van Lochorft.
lan van Over die Vecht.
Geryt van Ryn Geryts-zoen;
Geryt Knyff.
lan van Lichtenberch.
Godfcalck van Wynfen.
Aernt Vermaer,
Wernaer Braem.
Geryt Mont,
lan Verborch.
Herman Grom.

Raden.

lan van Veen. Borgemtefisri
lan van Leeuwen.
Roelof van Vulpen.
Gillis Geryts· zoen,
Eelgis lacobs-zoeii.
Dirck Knoep.
lan Gysberts-zoen.
Floris Gysberts-zoen.
Aernt Tacts.
Anthonis van Hoef.
lan vanZyll.
lan Dircks-zoen.
loeft lans-zoen.
Anfem Salm.

Willem Verhaer, doot : in zyn ilcdc, Ys-
brant Ysbrants-zoen.
Bertelmeus van Eek.
lacob van Nyvelt.
Claes Tielmans-zoen.
lan de Wit.
Dirck Zas.
Ewout Rutgers-zocn.
lan Bol.

lacob lacob Willems-zocn.
Rutger van Wely.

Vive, V ytrfle ha^jair,
Geryt Mont.

lan Verborch. , . '
Willem Verhaer. |
Rutger van Wely.
Claes Tielmans-zocB,
Eçout Rutgcrs-zocn.

vive,'t leftt half jatr,
Anfem Salm.
Werner Braem.
Aernt Taets.
Jan de Wit.
Dirck Zas.
Jacob van Nyvelt.

Libelmeyflers.
Jan van Over die Vecht.
Gheryt KnyfF,

Heemrast op ten Lekkendyck.
Jan van Zyll.

Baghynmetfier,
Aernt Vermaer.

Camèraers,

Qaes Jansze.
Ysbrant Wouterfe.
Egbert Rutgerfe.

1490 5 op onfer lieve Vrowwen avond
Nativitatis,

Borgemeefiers,

Henrick van Voirde.
Henrick van Ghent.

Schepenen.

Henrick van Voirde > Bergmeefitr.
Alfer Ruyfch.
Loef van Jutfaes.
Jacob Jacobs-zoen.
Aernt Ram.
Vrederick van Voirde.
Anthonis van Amerongen;
Dirck van Zulen.
i Goert die Coninck.
Heyman de Gruter.

Jan van Royenborch, buten·, Evert Zou-

denbalch.
Herman van Zyll.

Raden.

Dirck Verkerck.
Jan KnyfF.
G etyt Claes· zoen.
Claes Jans zoen.
Ysbrant Jans-zoen.
Claes die Ryclc.
Herman Dircks zoen.'
Claes van Kieboem.
Wouter van Vyanen.
Peter Goyerts zoon.

Joeft Dircks-zoen, doof, Bcrtout Pouwels·

zoen.
Willam van Vulpen.
Ysbrand Verhaer.
lan Zuermont.
Wilger Jacobs zoen.
lan Stevens-zoen.
Peter Foeyr.

Henrick van Ghent, B^rgtmeefler.

Gysbert Zas.

lan Rutgers zoen.

Tyman Ysbrants-zocn.

Claes Ketelaer.

Henrick de Boel.

Cornelis van Rewyck.

Vive, 't yerflt halve jatri
lan van Roeyenborch.
Herman van Zyl.
Claes die Ryck.

lan Rutgers-zoen. '

Cornelis van Rewyck.
Peter Goyerts-zoen.

Vtve, 't lefle halvt jaer,
Goeyert die Coninck.
Dirck van Zulen.
Dirck Verkerck.
Willam van Vulpen.
Geryt Claes-zoen,
Claes Jans-zoen.

Ltbelmiijfiers.

Aernt Ram.

Antonis van Amerongen.

Heemraet op te» Lekktndytko
Vrederick van Voird.

Baghynmeyfier*

Alfer Ruyfch.

Camtratrs.
Claes Jansze. ' . »

Ysbrant Wouterfe. "

Egbert Rutgerfe.

IC^ i

k ïta. j

-ocr page 139-

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK. IL TIT. ïSf

ï4Pi » ^P brouwen avond

Nativitatis,

Schttpimn hlivtnâe. Borgtmeyfltrs*

Ernft van Drakenborcb. Scptemb.en Odob.
Henrick van Gent. Novemb. en Decemb.
Jan van Lantscroen. lanuar. en Februar.
Henrick van Voirde. Maert en April,
lan van Veen. May en luny.
lacot van Amcrongen. Juïy en Auguft.
Aernt Ram. luly en Auguft.
Heyman die Gruyter. May en luny.
Evert Zoudenbalch. Maert en April,
lan van Zyl. lanuar. en Februar.
Willam van Amerongen. Novemb. en De-
cemb.

Claes lans loeni. Septemb. en Ocflob.
Raden.

Anthonis van Amcrongen.
Geryt Knyff.
Tyman Ysbrants-zoen.
Becrnt van Grocnevelt.
lan van Raephorft.
Geryt Ment.
Vrederick van Voirde.
Goyert de Conink.
Jan van Lichtenberch.
Ysbrand Wouters zoen.
Dirck van Zulen.
Jan van Rodenborch.
Loef van Pallaes.
Hartelmeeus van VVael.
Bruninck Pyll.
Jan de Wit.
Henrick van Haesden.
Anfem Salm.
Henrick Roeck.
lan Verborch.
Anthonis van Hoef.
Wouter van Vyanen.
Splinter lacobs-zoen.
Meyiler Roedolf Nypyfer.

Vive in *t votrjâtn
Anthonis van Amerongen» Borgituêtfltr*
.lan van Raephorft.
lan van Rodenborch.
Loef van Pallaes.
ïan die Wit.
Ïan Verborch.

Vive in 't nâjâer.
Goert die Coniiick.
Dirck van Zulen.
Bcrnt van Groenevelt.
Henrick van Hucsden.
Henrick Roeck.
Wouter van Vyanen.

Libeiwciflcrst

Geryt KnyfF.
Bruninck Pyl.

Heemraat op ten Ltkkindyck.
Bertelmeus van Wael.
,, , Beghynmyflers.

Vrederick van Voird.
Roelof Nypyfer.

1 Molenaars.
WiUam Luyikens-xoen^;

Roelof-Gysberts-xoen. Λ Hf^nvivirt,

Ucob Rcyers zoen.

Ysbrant lans·zoen. Λ ^rouwtn.

Willam Zem.

Henrick Aerts-zoen.·^

Henrick Hoes.

Floris Gysberts-zoen.-\

lan Scot.

ILvert van Voirde. ^ Marsïude.
lan Geryts-zocn. J
Herman Crom.
Diick Y»n Loencn. J

lan Dircks zoen.

Geryt van Bueren. C^f^'u^amert.

Dirck van Wamcl. Τ

Willam Berck. J OucorJewaniers,

lan die Haes.

Ysbrant Verhaer.J Comnkofm,
Wiïger lacobfe,

Bertelmeeus van Eek, Ouwamfmders.

dooi ; lan van Gelre.
Dirck Weyman.·^
lacob lans-zoen. V Steetihikkers.

Evert Everts-zoen.-^

Elyas Dircks-zoen. J Graeuwerkers.

Aryaen van der A. Ί

Willam Tons. J Ryimfnydm.

Gysbert Zas. Λ

. J Bylhouwen.

Linnewtver:,

lah Rutgers-zoen.
Goert Gysbcrts-zoen.-^
Rutger van Wely. J
Jan Ponciaens-zoen. Λ ^^^^^^^^^
lan Roelant.

Mht principale Mtentemannen.

Ysbrans lans-zoen. .
Goert van Voerde.
Gysbert Zas.
Floris Gysberts-zoen.
VVilger lacobs-zoen.
Willam Tons.
Dirck van Loenen.
an Geryts zoen.

I4pi, op onfer Vrouwen avond
'Nativitatis.

Schepenen,

Ernft van Drakenborch.
Henrick van Ghent.
an vau Lantscroon.
Henrick van Voirde.
an van Veen.

acob van Amerongen, î/wî.
Aernt Ram.

Antonis van Ametongcn,
Hieyman de Gruter.
ivert Zoudenbalch.
lan van Zyl.

Willem van Amerongen.
Claes lans-zoen.

Antonis van Amerongen, Schepen, in plaat
fe van Jacob van Amerongen , 1493 des
manendag na Palmdag,
Item , word van tie Raad als Borgemeefter
bevolen dat bannier en fignet te bewa-
ren, tertyt Jan van Veen,zyn medeBor-
gemeefterzieck wefende weder genefen
fal zyn, des vrydags na Cantate 1493,
Aert Ram met Antonis van Amerongen,
Borgermcefters in May cn luny , over-
miti lan van Veen en Heyman die Gru-
ter niet vkcl te pas zyn, die genefen zyn-
de, na Borgermeefters wcfen zullen, 1493 ! Jan Dircks-zoen.
des vrydags na Afcenfio.
Ernft van Drakenborch en Claes laniTe Bor-
gemeefters tot onfen lieve Vrouwen dag
Nativitatis, alfoo lan van Veen cn Hey-
man dieGrnter noch onmachtig zyn, be-
houdelyk dat zy haergewoonlickc maan-
den bewaren feilen , 1493, des dingsdag
na Vilitationis Mariae.

Wollewtvtrti

Marsluden,

Oucordewaniersl

Anno 1491» op onfer Vrowwsn-amnd
Nativitatis^ den Erf-raed, of
geduerigen Raet^ als 'üoer
befcreven jlaet.

Die Meentemannen.

lan Foeyt. . .

lacob van Leeuwen.J
Ciysbert van Cleyenberch.
Goelen Foertman. Ί s»yders.

Gielis Geiyts zoen. λ
Geryt Claes-zocn. J ^«tkm.
Dirck Levens zoen.

raer ; in zyn placts [
Aert van Eek. f

Jan van Gelre.
Dirck Weyman.
Jacob Jans'zoen.
Evert Everts-zoen.
Elyas Dircks zoen. J
Aryaen van der A.
Willem Tonis. J
Gysbert Zas. „ „

}m Rutgers zoen. J ^'S^houwtrt,
Goeyert Gysberts zocn.i
Rutger van Wely, J Smerff»;
Jan Pontiaens-ïoen. A
jan Roelant. J Zadtlaen.

149 5, op onfer Vrouwen avond Nati-
vitatii^ zynde door voornemen Όαη
de Gilden cnde van de gemetntt
den Erfratt blyven beruflen^
mde den Ratt weder gm-
ren na ouder gev^oentt^
des vrydags na Egidji.
Borgemeeflers.
Jan v»n Laotscrocn,ifoi/j EvcitZoudenbalcb ,

twh

Ouwantfnydira

Steenlfikkers,

Grauiverkers^
Ryemfnydtrs,

Raden.

Antonis van Amcrongen, cn in dcsfclfs placts
Lambert Boll.
■Geryt Knyff.
Bernt van (b'roenevelt.
lan van Raephorft.
Geryt Mont.
Vrederik van Voirde,
Goeyert de Coninck.
lan van Lichtenberch.
Ysbrand Wouters-zoen,
Dirck van Zulen.
Jan van Rodenborch.
Lodewyck van Solms.
Bertelmeeus van Wael, dott,xooï hem Ge-
ryt Picteri-zoén.
Bruyninck Pyll.

Egbert Rutgers zoen , Camtraart cn voor

hem Peter Pot.
Jan de Wit.
Henrick van Hueideli,
Anfcm Salm.

Henrick Rocck, voor hem Loef van Jul-

faes.
Jan Verborch.
Anthonis van Hoef.
Wouter van Vyanen.
Splinter Jacobs-zoen.
Gysbert Henriks-zoen.

Vive in / vurjetrl
Vrederick van Voird.
Geryt Knyf.
Geryt Mont.
Jan van Lichtenberch.
Lodewych van Solius.
Egbert Rurgers zoen , Camenutrt en voet
hem Loef van Jutfaes.

Fiv* in't najaer,
Bertelmeus van Wael, doot', voor hem Ge-
ryt Peters-zoen.
Bruninck Pyl.
Anfcm Salm.
Gysbert Hcnriks zoeti.
Anthonis van Hoef.
Splinter Jacobs-zoen.

Lièeltneyfîers.
Anthonis van Amerongen.
Henrick van Huesden.

Hetmraet op ten Ltkktndych.
Vrederick van Voirde.

Bagynmeyfler.
Ysbrand Wouters·zoen.

Camtraars, op St. Paulus avond canvirpê
gecoren van de Oudermans,
Peter Pot.
Jan Bol..

Henrick van Amcrongen.

op onfer Vrouwen avend
Nativitatis.

Die Mcentemannen.
Jan Foeyt. .

Jacob van Leeuwen. J "f^Mtfnydm,
Gysbert van Cleyenberch,^
Goefen Poerrman. J ^^ydert»
Gielis Gcurts zoen. Λ ^ ,
Geryt Claes zoen. J
Dirck Levens-zoen. Λ
Willem Luytkens zoen. J ^'^""tri.
Roelof Gysberts-zoen.
Jacob Reyers zoen·
Ysbrant Jans-zoen. > ^
Willem Zem. J ^irmwtrs.
Henrick Aerts-zoen."\ ,,
Henrick Haes. J Vijthkoopers.
Floris Gysberts-zoen, Came·'^
raar ; voor hcm Willem
Willems-zoen. f

Jan Scot.

Goeyert van Voirde. ^
Jan Geurts-zoen.
Hertnan Crom, Ί » ^ , j
Dirck van Loeucn. J ""f'^rluden.

Geryt van Bucren.l Cordewamert.
Dirck van Wamcl. Λ
Willem Berck. ->
lan de Haes. _ ,
Ysbrant Verhaer. J ^oo^'n^^rs,
Wilger Jacobfe , Cawt-

-ocr page 140-

VAN DE REGEERING EN MAGISTRAAT

13^

liatt-Bffv^emiefier, word des fondages na
Martini, Schepen-Borgemetfler ^ ter begeer-
te ons Heere van Jtrecht. (
Sernt van Gxotnt\à\i ,Raet-Borgemesflcr ^Cï
begeerte ons Heere van Utrecht,

Schepenen.

Erniï viM Drakenborch.
Henrick van Ghent.

Jan van Lantscroen , Schepen Borgemeefltr ^
doot.

Vrederick van Voirde.

Ajïïthonis van Amerongen.

Dirck van Zulen.

Goeycrt de Coninck.

Loiewich van Sohus.

Jan van Raephorft.

Jan van Rodenborch.

Jan van Zyl.

Willem van Amerongen.

Evert Zoudenbalch, Borgemeefler.

Raden.

Evert Zoudenbalch, na Schepcn-Borgmeefler,

voor hem Folpert Foeyt.
Jan van Lçewen.
Bcrtout Paeu.
Claes Jans-zoen.
Gysbert Henriks-zoen.
Henrick van Amerongeij.
Jan Gysberts-zoen.
Jan Scot.

Anthonis van Hoef.
Anthonis Kroeck.
Evert Geryts-zocn.
Geryt van Bueren.
Cornclis Foeck.
Anfem Salm.
Claes Symens zoen.
G dis van Eyck.

Bcrnt van Groenevelt, Borgmetfler,

Roelof v;jn Baern,

Jan van Lichtenberch. '

Peter Pot.

Gysbert Zas.

Aelbert Vogel.

Jan Boll.

Peter Vidors zoen.

Vive, 't yerfle half jaer.
Bernt van Groenevelt, voer hem Jacob Rut-

gers-zoen.
Jan van L-ichtenberch, Borgemeffler,
Jan Scot.
Claes Bcvelant.
WjlJem van Noirt.
Peter van Syndorp.

Vive in't najaer.
Jan van Rodenborch.
Aelbert Vogel.
Henrick Roeck.
Willem van Velpen.
Ewout Rutgers-zoen.
Geryt Claes-zoen.

Libelmeyflers.
Anthonis van Amerongen.
Anfem Sahn.

Ba^ynmeyflers,
Ernll van Drakenborch.
lan van Lccwen.

Heemraet op ten Lekkendyck.
Roelof van Baern.

Busmeyflers van den Rad/.
Cornclis Foeck.
Peter Viétors-zoen.

Camtraers op St. Pouwels avond.
Wilger lacobfe.
Floris Gysbertfe.

Egbert Rutgcrfc, ook Scutmeefter ge-
noemt.

14P5, des dingsdages na onfer VroU'
'wendag Nativitatis , werde de
Oude Raed gecoun.

Borgemeefleren.

Henrick vin Voirde.
Geryt van Ryn, Geryts-zoen.

Oude Sc€peneH. ·

Oeryt ICnyf.

Loef van Jutfaes.

Henrick van Voirde, dergettiftfltr,

lan Vjsea.

[.I

lacob Tacobs-zoen.
Aernt Vermaern.

Godfcalck van Wynfen. ^

Wcrner Braem.
lan Verborch.
Splinter lacobs'-zoen.
Aert Taets.

Gysbert van Lantscrocn.

Oude Raden»

lacob van Leewen.

Gysbert van Cleyenberch.

Tyman lacobs-zoen.

Claes lans-zoen op 't Wed.

Flyas lacobs-aoen.

Geryt Foeyt.

Henrick Aerts-zoen.

lan Henricks-zoen , Tinnegieter.

Wouter van Vyanen.

Aryaen Dedel.

Anthonis van Wee.

Bertout Pouwels-zoen.

Cornelis Gysberts-zoen.

Ysbrant Verhaer.

Henrick Aelberts-zoen-

Aert van Eek.

Heymcryck van Over die Vecht.
Aryaen van Hynderfteyn.
Ludolf van Wely.

Geryt van Ryn , Geryts-zgen, lor^t-

meffler.
lan die Beer.

lan Rutgers-zoen.
Henrick van Huesden.
Gielis Block.

1494, op onfer Vrouwen avond
Nativitatis.

Borgemeefiers.

Henrick van Voirde.
Gysbert van Lantscroen.

Schepenen.

Vrederick de Voecht, doot-, eninzynftede

Bernt Proeys de longe.
Geryt van Ryn, Geryts-zocn.'
Loef van Jutfaes.
Geryt KnyfF.

Henrick van Voirde, Borgemeefler,
lan van Veen.
lacob lacobs-zoen. »
Egbert van Gruenenberch.
Godfcalk van Wynfen.
Aernt Vermaern.
Wernaer Braem.
Aernt Tacts.

Raden.

Geryt Peters-zoen.
Gysbert van Cleyenberch.
lan Butendyck.

Gysbert van Lantscroen, Borgemeefler.
Dirck Knoep.

lan Symons zoen, Louwer.

lan van Leewen, die Verwer.

lacob Deel.

Harnian Kroeck, doot.

lan Dircks zoen.

loeft lans-zoen.

Loef van Pallaes.

Ysbrant Verbacr.

lan Zas,

Willem lacobs-zoen van der Borcfa.

Claes Tielmans-zoen.

Geryt van Emskerck.

Gysbert Brants-zoen.

Henrick Jans-zoen.

Geryt Zas Gysberts-zoen.

Henrick van Huesden.

Splinter Jacobs-zoen.

Aelbert Jans-zoen.

Gelis Block.

Vive, 't yerfle halve jaer.
Egbert van GruenenbercL
Ysbrant Verhaer.
Claes Tielmans-zoen.
Jan van Lcwen, die Verwer.
Willem Jans-zoen. '
Willem van Blochóve». "

Fiw, in 'ji najaer]
Loef van Pallaes. "
Jacob P,eclj

|an· Verborch.
Wouter van Vyaneni
Geryt Willems-zoen.
Dirck Verkerck.

Libelmeyflers.

Geryt KnyfF.
HenVick van Huefden.

Bagynmeefler.
Geryt van Ryn, Geryts-zoen.

Heemraet op ten Lekkendyck. %
Loef van Jutfaes.

Cameranrs.
Heyman die Gruter-
Aelbert van Leeuwen.
Lambert Bollen.

Des Woensdag na Agnieten. Op het be-
hagen van de Gilden zeilen die Ouder»-
mans alle jaer drie nyewe Cameraerskie-
fen uyt den buyck vau de Stad , en niet
uten Rade-

Ϊ4ΡΓ» Op onfer V^rouwen ayond
Nativitatis.

Borgemeefiers.

Her Dirck van Zulen , Ridder; in zynfte-
de, als hy buyten vt-efen zal, Evert Zou-
denbalch , des woensdag na St. Luca§
dach 1496.
Cornelis Foeck.

Schepenen.

Bernt Proeys.
Henrick van Gent.
Bernt ven Gruenevelt.
Jan van Lichtenberch.
Dirck van Zulen.

Her Dirck van Zulen, Ridder, Borgemeefler.
Loych van Solms.
Evert Zoudenbalch.
Willem van Amerongen.
Goeyert van Voirde.
Henrik van AmerongenJ
Goeycrt van Voirde, Hcnrics-ioeiïi
Raden.

Folpart Foeyt; Wantfnyer.
Jonge Jan Knyff ; Snyer.
Claes Jans-zoen de Wael. -λ
Gysbert Henrics zoen. J hackers,
Jacob Willems-zoen; Brouwers.
Jan Gysberts zoen.

Jan van Raephorft , op ftraet.J ^'^"pert.
Jan Schot ; Wollevjever,.
Heyman die Gruter.

Anthonis van Hoef, op ftraet. J -^^rsludeit.
Tonis van Wee, Botterludtn.
Willem van Vulpen.

Koornk

Bertout Pouwels-zoen. J Coràewarwrs.
Goxr\^\\s¥otck, Borgemeefler. ^
Jan Henrick Stevcns-zoens-zocn.->'
Nys Jans-zoen, Ouwantfnyers.
Gielis van Eyck, Steenbickers
lacob Rutgers-zoen, Graeuwerken*
Aernt Ram. ^ „· , '

PeterPot,op't ftraet. J ^«W^'·^·
Ewout Rutgers-zoen. ;/. .

lan Dircks-zoen , in 'tfchaef.J
Rutger van Wely. Ί Smeden.

lacob lacob Willemszoens·zoen.-''
Zadelatrs dit jaer niet.
Vive '/ yerfte halve jaer-
Evert Zoudenbalch.
lan van Lichtenberch.
Gielis van Eyck; in zynftedc, Willem vW

Vulpen. ,

lacobiRutgers-zoen,
Willem van Noirt.
Peter van Syndorp,

Vive in 't najaerl

Bernt Proeys.

Goeycrt van Voird, Henrics-ïoe*;

lan van Raephorft.

longe lan Knyff.

lan Scot.

Aelbert Vogel.

, Libeimeyflersl
Bcrnt van Groenevelt.
Heyman .die Gruter.

Bagynmeijfler^
Henrick van Gent.

Heemraet op ten Lthkfffd<^f

Vrederick FAO Voir^ç,

y .

Éi

-ocr page 141-

DER STAD VAN UTRECHT. L BOEK. 11ΊΙΤ. '37

Camtraars.

Dirck Ruyfch.
Ysbrant Wouterfe.
lan Rutgerfc.

Busmee/ïers van dtn Kade,
Wülem van Vulpen.
Ewout Rutgers zoen.

i^póf op on fer Vrouwen avond
Nativitatis.
Borgemecfters.

Henrick van Gent ,van Rixtel.
Egbert van Gruenenberch.

Schepenen.

lan Over die Vccht, werd Schout. ^

Loef van lutfacs.

Geryt Knyff.

Henrick van Voirde.

lan van Veen.

lan Butendyck.

Godichaik van Winfen.

lan van Rodenborch.

Aert Taets.

Gysbert van Lantscroen.
Henrick van Gent, van Rixtel, Borgmufler.
Steven van Zulen van Nycvelt, Stevenszoea
Raden.

lacob van Lcewen. WmtCmdtru

Geryt Peters-xoen, op t ftraet. j ''

Egbert vanGruiienberch, Borgtmr, S^ycrs.

Peter Schroeyken. „ ,

Eelgis lacobs zoenJ

Gysbert Cluetinck : Brouwers,

Jan Reyers-ioen. Vifcopers,

lan die Wit; Louwers.

Goert Peters-zoen; Wollewevers.

Wouter van Vyanen; Menluden.

Willem Reyers zoen; Boterludea.

Henrik van Locncn. "Λ ccrdewankru
Geryt van Bueren. J
Loef van Pallaes. ^
Ysbrant Vcrhaer. ) Koremopers.
Wilger lacobs-zoen, Oudewantfnyders.
Willemlacobs zoen, Steenbhktre.
Peter die Haes, Gratuwerkers.
Aryaen van der A, Riemjnyders.
Dirck Zas.

Henrick lans-zoen van > Byïhouvjers.

Montfoort.
Splinter lacobs-zocn.

Bertelmecus van Wee , op 't Smeden.

■ ftraet. J

lan Ponfens-zoen; Zadüaers.

Vive 't y er ft e halve jaer,
lan van Rodenborch
Qacs Ticlmans zoen.
Ot Utenbocgaert.
Gysbert Cluetinck.
Cornelis Lamberts-zoen.
Willem van Blochoven.

Vive in 't najaer.
Steven van Nyvelt,
Henrick Roeck.
Ysbrant Verhaer.
Goefen Poertman.
Willem lans zoen.
Geryt Willems zoen.

Lihtlmeefierf.

lan van Veen.
lan van Zyl.

'Btgynmetfler.
Henrick van Voirde.

Heemraet op ten Leckendyck.
Gysbert van Lantscroen.

Cameraers.
Steven Rutenberch.
Gysbert Paeuwe.
Roelof van Baern.

I4P7, op on fer lieve Vrouwen avond
Nativitatii,
Borgemeefiers,
Evert Zoudenbalch.
Jan van Raephorft.

„ Schepenen.

Henrick van Ghent.
Geryt van Ryn
Henrick van Leuwrenbcrch.

UI, Oui

Evert Zoudenbalch, Borgtmeefier.
Antonis van Amerongen.
Vrederick van Drakenborch.
Willem van Amerongen.
Goert van Voirde.
lan van Tiel.
Cornelis Foeck.

Raden.

Ysbrand Ysbrands-ïOin; Wantfnydtrü

Dirck Verkerk; op'| ftraet.

lan linyfF; Snyen.

Gysbert Henricks zoen. Λ

Willem van Noirt. J

lacob Willcms zoen; Brouwers.

Jan van Raephorü; Boriemee/Ur; Viste(>ers,

Beern! Proeys; LoKtwin.

Gysbert Poniens zoen; IVollewevers.

Geryt lam-zoen; Merslude.

Goei t van Voirde j op't Üraet.

Tonis Κ oock ; Botmtude.

Evert Geryts zoen. ^ ,

loeft lans Len. . J Ccrdewamers.

Jan Henrick Sccevehszoens-->j

zoen. ^ Korenkiptrs

lacob van Sncllenbcrcb. J
Gysbert Henricks-zoen, Lakenkoperi Ou

wantfnyers.
lacob van Nyevelt; Sieeniickers.
lacob Rutgers zuen ; Grauwerktrs.
Peter Pot; Rtemfnytrs.
Aelbert Vogel. Λ ^ „
lan Thomas-zoen. J
Albert lans-zoen; 1 ^^^^^^^
Geryt Vermaet. J

Vive, (Cyerftt halfjasr,
Goert van Voirde.
Aelbert Vogel.
Willem van Vulpen.
Evert Geryts-zoen.
lacob Rutgers zoen.
Peter van Syndorp.

Vive d'ander half jaer.

Peter Pot.
Gielis van Eyck.
Claes lans zoen op 't Wed.
Willem van Noirt.
Henrick Henricks-zoen.
Geryt Vermaet.

Libtlmeeflers,
Henrick van Ghent.
Henrick vati Leeuwenberch.

Baghynmtyfter,

Beernt Proeys.

Heemraet op ten Ltkktndyck,
Anthonis van Amerongen.

Camiraers.

Dirck Ruyfch.
Floris Gysbertfe.
Daniel van der Heyden.

14985 op onfer Vrouwenavond
Nativitatis,
Borgemeefters.

Jan van Veen; tot zyn Stedehouder, Ge-
ryt van Emskerck, des dinpdag na onfer
Vrouwen dag Nativit. 14^9.
Egbert van Gruenenberch, of ook, Gys-
bert van Lantscroen.

Schepenen,
Loef van Jutfacs.
lan van Veen , Borgemeefier.
jacob Jacobs zoen.
Gysbert die Kraen.
Jan van Lichtenberch.
Güdfcalk van Wynien.
Wernar Bracm.
Jan van Rodenborch.
Henrick van Ghent van Rixtel.
Geryt van Emskerck.
Henrick die Voicht van Rynevclt.
Lücf van der Hacr.

Raden.
Geryt Peters-zoen ;

Egbert van Gruenenberch, > Wantfnyers.

Borgemeefler ; J

Jan Buytendyk; ^ » u

Gysbert van Lantscroen; J ^^f^ff»
Geryt Foeyt; Brouwers.

\Henrick Acrt-zoen; Viscoptru
Jan die Wit; Lpuwen.

Jan van Leuwen ; WoUnvevtrsl
Geryt Willcros-zoen; Aïenlude,
Herman Crom; Borterlude.

Jan Dircx-zoenvanVyantn; cmkwanitrs.
Geryt van Bueren.
Loef van Pallaes. 1
Ysbrant Verhaer.

Deays Jans-zoen; Oudewantfnyers,
Dirck Weyman; Steenhickers,
Jan van Mallen ; Grauwerktrs*
Michiel Ram; Riemfnyers.

JanRutgers^zo^; Byihcuwerh

Geryt Zas Gysberts-zocn ; J ·'
Splinter Jacobs-^zoen ; Smede.
Ditck Scaey; Zadelaers.

van Baern. Λ op't flraet,

Lambert Boll.

Vive d'eerfle half jaer.

Egbert van Gruenenberch.

Loef van Pallaes.

Ysbrant Verhaer.

Gyibcrt Cluetinck.

Ot Utenboegaert.

Aert Jans zoen.

Vive d'ander half jaer.

Dirck Ruyfch.
Claes Bcvelant.
Jan Scot.

Wouter van Vyanen.
Geryt Willems-zocn.
Jan van Malfen.

Lxbelmtyfltrs.
Geryt van Emskerck.
Gysbert die Kraen,

Baghynmeefttr.
lan Butendyck.

Heemraet op ten Lekkendytk^
Henrick van Ghent van Rixtel.

Cameraers,
Heyinan die Grutcr.
lan van der Boich.

Egbert Rurgcrfe, Scutmceftcr voor drie ja-
ren.

ï^ppy op onfer Vrouwen avond
Nativitatis,

Borgmeeflefs.

Her Dirck van Z,uïcn, Ridder ; in zyn ab-
fentic gefet Jan van Raiphorft, opbt.Ma-
theusdach 1500.
Anthonis van Amerongen,

Schepenen.
Henrick van Ghent.
Henrick van Lecvvenberch.
Her Dirck van Zulen, Ridder, Borgtmtefitr.
Jacob Sloeyer.
Jan van Raephorft.
Vrederick van Drakenborch. j
Willem van Araerpngen.
Claes Jans-zoen,
Anfem Salm.
Willem die Wad.
Jan van Ryn.
Willem Foeyt,

Raden.

Evert Zoudenbalch ; Wantfnyers,

Jan KnyiF; Snyers,

Geryt Claes-zocn ; ^ ,

Eelgis Jacobs-zoen; ->

Henrick van Amerongen ; Brenwers^

Anthonis van Amerongen; Borgemttfltrι

Vifcopers.
Ysbrant Jans y.oen ; I-ouwers.
Jan Henricks-zoen; Tynnegietcr; Wolk»

wevers.
Goeycrt de Koninck.
Anionis Kroeck; Boterlttdt.
Willem van Vulpen; - ,
Cornelis Gysberis-zoen ; J CordewamtrS,
JandieHaze; S

Henrik Aclberts-zoen ; / Gorencopm,
Jan van Gelrc ; OudtWantfnysrs,
Gielis van Eyck ; Steenbickert.
Elyas Dircxs-zoen; Grauwtrckert»
Aernt Ram ; Ryemfnyers.
Henrick jans-zoen, dicBrouA

wet; fByïhmwm%

Jan Thomas-zoen; J

lan Boll; 1 , j

Geryt Vermaeti J ^ . .

S Gojfcn

-ocr page 142-

VAN DE REGEERING EN MAGISTRAAT

Ι5δ

Golfen van Voerde ; op't ttract,

Ysbrand Ysbrands-zoen ;. ;

^ Vive, d'ierfie half jaer.

Evert Zoiidenbalch.
Aelbert Vogel.
Willem Jans zoen.
Clacs Jans zoen, op't Wed.
Dirck van Zulen, Dircxs zoen.
Geryt Claes zoen.

Vive, d'ander halfjaer.
Willem van Amerongen.
Cornelis Lamberts zoen.
Gielis van Eyck.
Jacob Rutgers zoen.
Willem van Vulpen.
Tyman Klutinck.

Libelmeeflers.
Henrick van Ghent.
Henrick van Leewenberch.

Be^ynmeyfler.
Jan Beernt Proeys.

Heemraet op te» Lekkendyck.
Jan van Raiphorft.

Cameraers.
Geryt van Gruenenberch-
Dirck Knoep.
Egbert Rutgerfe.

ifco, op on fer J^r ouwen avond
Nativitatis.

Borgemeefters.
Henrick van Ghent van Rixtel.
Egbert van Gruenenberch.

Schepenen, '

Loef van Jutfacs.
Godfcalk van Wynfen.
Bernt van Gruenevelt.
Wernar Braem.
Jan van Zyl.
Jan van Rodenborch.
Gysbert van Lantscroen.
Henrick van Ghent van K\xXt\,Borgmtefter.
Henrick dc Voecht van Rynevelt*
LoefVerhaer.
Roelof van Baern.
Gysbert van Zulen Hendricxs-zoen.
Raden.

Jacob van Leewen ; Wantfnyers.
Egbert van Gruenenberch, Borgimtefler;
Snyers.

Zweer Jans zoen O

Peter Zas; J

Willem Zem; Brouwers.
Uenrik Aens zoen; Vifcopers.
Jan die Wit; Louwers,
Floris Gysberts zoen ; WolUwevers.
Wouter van Vyanen ; Mersluden,
Ot Utenboegairt; Boterlude.

BertoutPcaiwels-zoen ; ■>} cordewamrs.

Cornelis Zanders- zoen ; j
Cornelis Foeck ; Korencopers,
Ysbrant Verhaer, doot ; Jan Henrick Ste-
vens zoen. Korencopers.
Wilger Jacobs-zoen; Ouwantfnyers.
Willem Jacobs-zoen; Steenbicken.
Claes Tielraans-zocn; Grauwerkers.
Vranck Claes zoen ; Ryemfnyers.

Jan de Beer; 1 Bylhcuwert.

Ewout Rutgers zoen; J ^
Peter Viélors-zoen ; Smeden.
Gielis Block; Zadtlaers.

Vive, int ierfie halfjaer.
Geert van Voirdc.
Hcftrick Roeck.
Gysbert. Cluetinck.
Ot Utenboegairt.
Zweer Jans-zocn.
Peter Zas.

Vive, i'ander halfjaer,
Gysbert van Lantscroen.
Willem van Noirt.
Goefen Poértman.
Ewout Rutgers-zoen.
Peter van Syndorp;
Claes Goeyerts zoen.

Libelmeyfiers,
Bernt van Groenevelt.
Geryt van Emskerck.

Btgynrneyfter*
♦Bernt Proeys die jonge.

ί' ί;.

ύ*}

■-gt

Heemraet op te» Lekkendyck,
Jan van Rodenborch.

Carnet aer s.
Heyman die Gruter.
Goert van Voirde.
Egbert Rutgerfe.

ij-oi 5 op on fer Vrouwen avond
Nativitatis.

Borgemeefiers,

Evert Zoudenbalch.
Henrick van Ghent.

Schepenen.

Bernt Proeys.

Anthonis van Amerongen.

Loef van Pallaes.

Vrederick van Drakenborch.

Evert Zoudenbalch, Borgemeefier.

Willem van Amerongen.

Jan van Ryn.

Willem de Wael.

Willem Foeyt.

Goefen van Voirde.

Claes Jans-zoen.

Henrik van Amerongen.

Raden.

Ysbrant Ysbrants-zoen; Wantfnyers.

Tyman Jacobs-zoen O. „

lah KnyfF; J ^"y^"·

Claes lans zoen, op't Wed ;

Elyas lacobs-zoen; J

Evert Volkens-zoen; Brouwers.

Aelbert Witvoet; Λ

Dirck van Zulen;J

Peter vanAbcou; Louwers.

lan Scot; WolUwevers.

Henrick van Voirde; Merslude.

Goert van Rodenborch; Boterlude.

Evert Geryts zoen;Ί ^ ,

lan Dircxs zoen; J Ccrdewanurs.

Aelbert Foeck; „

Cornelis Lamberts zoen ; J
lan van Gelre ; Ouwantfnyers.
Dirck Weyman; Steenbickers.
Herman die long; Grauwerckers.
Henrick van Ghent, Borgemtefier; Riem-
fnyers.

lan Rutgers zoen; Ί ^ ,,
GysbertPaeu; J ^y^f'o^'^^rs.
lanBoll, ^ .

Henrick van Huesden ; J ^™"·

Vivt, in 't ierjïe half jaer.
Willem die Wael.
Cornelis Lamberts-zoen.
Evert Geryts zoen.
Peter van Abcou.
Clacs lans-zoen, op't Wed.
Willem van Vulpen.

Vïve, d'ander half jatr.
lan van Raiphorft. ^
lan van Ryn.
lan KnyiF.
lan Scot.
Dirck van Zulen.
Geryt Claes-zoen.

Lihlmeefltrsl

Bernt Proeys.
Henrick van Voirde.

Bagynmeefier*
Anthonis van Amerongen.

Heemraet op ten Lekkendyck.
lacob Rutgers· zoen.

Cameraers.
Dirck Ruyfch.
Aryaen van Hynderfteyn.
Egbert Rutgerle, Scutmeefter.

ifoz, op on fer Vrouwen avond
Nativitatis.

Borgemeefters,

Bernt van Gruenevelt, doot-, zynStedehou-
der Jan Over die Vecht, des faturdagsna
Viti, 1503.
Gysbert van Lantscroen.

Schepenen.

lan Over die Vecht, Stcdchouwcr ?oer

Bernt van Gruenevelt.
Aernt Ram. ! ^

Gysbert die Kraen,

Egbert van Gruenentjerch.

Bernt van Gruenevelt> Borgmeefitrt doet*

Wernar Braem.

lan van Rodenborch.

Henrick die Voecht.

Loef Verhaer.

Ysbrant Wouters-zoen.

Geryt KnyfF, Geryts-zoen.

lan Ruyfch, Dircxs-zoen.

Raden.

Claes Be vêlant; Wantfnyers.
lan Knyif; Snyers.

Gysbert van Lantscroen, Borgetneefier,\χονΛ

die woirde.
Willem van Noirt; Backers.
Geryt Knoep; Brouwers.
jlan Gysberts-zoen; Vifcopers.
Gofen van Zulen ; Louwers.
lan van Leewen ; WolUwevers.
Aert lans-zoen; Merslude.
Henrick Roeck, op'tftraet.
Herman Crom ; Boterlude.
Ot Wiilems-zoen; Ί
loeft lans-zoen; j

Cordewamers.

Meyfter lan Valck; ' „
Henrick Aelberts-zoen ; J ^ore»copersi
Wüger lacobs-zoen ; Ouxvantfnyers.
lan Weifels zoen ; Steenbickers.
Peter Foeyt; Graeuwerkers.
Henrick Verborch; Riemfnyers'.
Henrick lans-zoen, Brou-^,

wer; Bylhouvjirh

lan die Milde; J

lan de Beer, op'tftraet.
Splinter lacobs-zoen; Smede.
lacob lacob Eelgis-zoens-zoen; Zadtlatri»

Vive, in 't ierfie half jair^
Egbert van Gruenenberch.
Henrick die Voecht.
Peter van Syndorp.
Willem van Noirt.
Goefen Poertman.
Zweer lans-zoen.

Vive, in 't ander half jairl
lan van Rodenborch.
Geryt Knyff
lan Thomas-zoen.
Gysbert Cluetinck.
Goefen van Zulen.
Aert lans-zoen.

Libelmeeflers.
lan Over die Vecht; Henrick die Voecht.
Loef Verhaer.

Begynmeefler.
Geryt van Emskerck.

Heemraet op ten Lekkendyck,
Gysbert die Kraen.

Cameraers.
Heyman die Gruter.
Goert van Voirde.
Egbert Rutgerfe.

ifoj, âp onftr Vrouwen avond
Nativitatis»

Borgemeefiers,

Hendrick van Voirde.
Bernt Proeys.

Scheepenen.

Henrick van Ghent.
Henrick van Leewenberch.
Henrick van Voirde, Borgmetfltf.
Godfcalck van Wynfen.
Anton is van Amerongen.
lacob Sloeyer.

Vrederick van Drakenborch.
Henrick van Amerongen.
Ahfem Salm.
Willem Foeyt.
Roelof van Baern.
Goifen van Voirdc.

Raden,

Evert Zoudenbalch.
Ysbrant Ysbrants-zoen.
lan KnyfF.
Geryt Clacs zoen.

Willem Zael. ' · ^

Peter Henricks-zoen.

lan van Raephoril.

Bernt Proeys, Jïörgi/wii/ir,

Peter van Abcou.

lan Scot.

6C17»

-ocr page 143-

DER STAD VAN UTRECHT. L BOEK. II. TIT Ï39

Geryt lans-zoen.
Goert van Rodenborch.
lan Dirxs-zoen.
Melis Huberts-zoen.
Loef van Pallacs.
lan die Haes.

Gysbert Henrixs-zoen Appclcop.

Giclis van Eyck.

Elyas van Hamelenberch.

Michiel Ram.

Gysbert Zas.

Gysbert Paeu.

lacob lacob Wiïlems zoens-zoen.
Gysbert van Wee.

Vive in itrfie half jair,
Evert Zoudenbalch.
Loef van Pallaes.
Giclis van Eyck.
Gysbert van Wee.
Cornelis Lamberts-zoen.
Dirck van Zulen.

Vtve in '< an^r half jair.
Iin van Raephorft.
lan Scot.
Geryt Clacs- zoen.
Elyas van Hamclenbercli.
ciaes lans-zoen, op 't Wed.
Cornelis Gysberts-zoen.

Libelmeeflirs.
Henrick van Gbent.
Henrick van Leewenberch.

Ba^ynmey/ttr.
Antonis van Amerongen.

Hetmradtn op den Lecktndyck,
lan van Ryn.

CamerOtri,

Dirck Ruyfch.
•Clacs Tielinanfe.
Kgbert Rutgerfe.

IJ 04, Op onfer Krûuwen avond

Nativitatis.

Borgemtefiers,
Goert van Voirde, Henrixs-zocn»
Aernt Ram.

Schepenen,

Egbert van Gruenenberch.

lacob van Snellenberch.

Gysbert van Lantscroen.

Goert van Voirde.

Henrick die Voecht van Ryncvelt^

Loef van der Haer.

Ysbrant Wouters-zoen.

Geryt Knyff.

lan Ruyfch Dircxs-zoen.

lan Ruyfch Alfcrs-zoen.

lacob Pot.

Raden.

Geryt van Gruenenberch.
Aernr PaiTert.
lan van Catwyck.
Willem Geryts zoen.
Geryt Knoep.

lan Gysberts-zoen, op't Wed^
Goefen van Zulen.
lan Henricks-zoen.
Wouter van Vyanen.
Antonis van Zyl.
Willem van Velpen»
looft lens zoen.

Willem lans zoen van Amersfoetti
Tyman Koeytinek.
Wilger lacobs-zoenè
lan Weflels-zoen.
Aernt Ram, Borgemetfler.
Henrick Verborcb, op 't ftraet.
Geryt van Emskerck,
Henrick lans-zoen van der Meer.
Ïan die Milde, Reyers-zoen.
Aryaen van Brevoert.
Splinter lacobs zoen , op 't ftraet.
Willem van Huesden.

Vive, 't ytrfte hûht jam
Goert van Voirde.
Henrick Roeck.
Jan van Catwycki
Jan Thomas-zoen.
Goefen van Zulen.
Aert Jans-zoen.

Vive ^'t ander hah'i Utfi
gysbertvan Lantscroen.
Çy»bcrt Cluetinck.
in, Dteh

Willem van Velpen.
Joeft Jans-zoen.
Dirk Clacs-zoen.
Zweer Jans-zoen.

Libelme-^fien.
Egbert van Gruenenberch.
Loef Verhaer.

Baghyntneyfler.
Geryt van Emskerck.

Heemraet op ten Lekkexdijk.
Henrick die Voecht van Rynevclt.

Cameraers,
Heyman die Gruter.
Clacs Jansze.
Egbert Rutgerfc,

1505', op onfer Froaivcn avond
Nativitatis.

Βοί'ζεΜβάβειΊ.

Evert Zoudenbalch.
Henrick van Ghent.

Schepenen.

Bernt Proeys.

Henrick van Lcev?cnberch.
Peter Pot.

Goedfcalk van Wynfen.
Antonis van Amerongen.
Jacob Sloeyer.
Vrerick van Drakenborch.
Evert Zoudenbalch, Borgemttfltr,
Henrick van Amerongen.
Willem Foeyt,
Goefen van Voerde,
Jan Bol.

Raden.

Geryt Peters-zoen.
Jan KnyiF,
Geryt Claes-zoen.
Cornelis Willcms-zoen.
Geryt Foeyt.
Peter van Syndorp.
Wermbout Pyl.
Henrick van Voirde.
Jan van Raephorft.
Willem die Wacl.
Jan van Zyl,
Cornelis Gysberts-zoen.'
Melis HubertS'Zoen.
Loef van Pallaes.
Henrick Aelberts-zoen.
Roelof van Baern.
Henrick van Ghent, Borgmtefler*
Gysbert Zas.
Jan die Beer.
Henrick van Huesden.
Gysbert van Wee.
Willem Jacobs zoen van der Borch.
Gysbert Henrixs-zoen.
jan Pot.

Vive, 't yerflt halvtjair.
Jan van Rodenborch.
Cornelis Lamberts zoen.
Evert Geryts-zoen.
Geryt Claes-zoen.
Cornelis Gysberts-zoen.
Peter Henrixs-zoen.

Vive, in 't atidtre halve jair.
Willem die Wacl.
Loef van Païlaes.
Dirck van Zulen.
Jan Scot.

Henrick Aelberts ioen.
Gysbert van Wee.

Libelmtyftersi

Bernt Proeys.
Henrick van Voirde.

Ba^ynmeyfltr.

Anfem Salm.

Htemrêtt op ten Ltkkend-jck.
Jan van Raephorft.

Cameratn.

Dirck Ruyfch.
Jacob Jacobfe.
Egbert Rutgerfc.

Des maendags op St. Agnietcn avond, over^
comen, dat die Cameraar, dicgecoren
fal voorden , binnen vier jaren naeftco-
mende daer na niet weder Caffieraergc·
coren fal worden.

ijoif, onfer Vrouwen avond

Nativitatis.

Borgemeefiers.

Egbert van Gruenenberch.
Goert van Voirde.

Schepenen.

Aernt Ram.
Gysbert de Kraen.

Egbert van Gruenenberch, Borgtmttfitr.
Jacob van Snellenbercti.
Heiman Crom.

Goert van Voirde, Henrixs-zoen;
Gysbert van Lantscroen.
Jan Ruyfch, Dirxs-zoen.
Jacob Pot.

jan Ruyfch, Alfcrs-zoen,

Henrick Roeck.

Peter Gerytfe van Merenborch.

Raden.

Geryt van Gruenenberch.

Aryaen van Brevoerde, op't ftraet.

lan van Doeyenborch.

Goert Lamberts zoen.

Elyas Jacobs-zocn.

Gysbert Cluetinck.

Willem Aelbcrts-zoen.

Jan die Wit.

jan van Leewen.

Goert van Voirde, Boritmttfl$r.

Loef van der Haer, op 't ftraet.

Willem Jan Reycrs-zoen , deoti Tocr hem

Roelof van Zyl.
Joeft jans-zoen.
Ot Willems-zocn.
Jan die Haes.
Tyman Koeytinek.
Wilger Jacobs zoen.
Pclgrum van Hoey.
Peter Foeyt.
Aernt Geryts-zoen.
Egbert Rutgers-zocn.
Jan Tcmplacr.
Herman van Raveswaey.
Dirck Scaey.

Vivt, ift 't vetr half jatr.
Goert van Voirde, Henrixs-zoen,
Henrick Roeck»
Gysbert Cluetinck.
Werner Koerlinck.
jan Templaer.
Willem Utenbroeck.

Vive in 't nê hêlfjatrl
Gysbert de Kraen.
Jan Ruyfch Dirxs-zoen.
Peter Geryts zoen.
Zweer Jans-zoen.
Jan Aelberts-zoen.
Dirck Clacs-ioen.

JJMmeyflersl

Aernt Ram.

Gysbert van Lantscroen.

Btgynmetfler,

Loef Verhaer.

Heemraet op un lecktndyck.
Gysbert van Lantscroen.

Camitâers,

Clacs Jansze.
I Henrick van Dicmen,
• Goert van Rodenbordi.

1507, op onfer Vrowwm avond
Nativitatis*

Borgemeefiers*

Henrick van Voirde.
Dirck van Zulen.

Schepenen.
Henrick van Ghent.
Heijrick van Lecwcnberch.
Henrick van Voirde, Borgtmttfim
Jan van Racphorfti
Dirck Ruyfch.
Vrerick van Drakenborch.
Clacs Jans-zoen de Wael.
lan van Ryn. »

Roelof van Baern.
Goefen van Voirdd.
Geryt Pctcrfoen van Mereoborchi
Jan van Kolenberch.

S k mitê

-ocr page 144-

140

Raden.

Evert Zoudenbalch.
Dirk van Leewen.
Johan KnyfF.
Jan van Catwyck.
Willem Jans-zocn.
Geryt Foeyt.

Dirck van Zulen, Borgmeefler,
Dirck Gelis-2.oen.
Geryt Willcnis-zoen.
Jan Scot,
Wiilem de Wael.
Goert van Rodenborch.
Evert Geryts-zocn.
Jan Dircxs zoen.
Anfcm Salm.
Loef van Pallaes.
Geryt Dircxs zoen.
Tielman Goefens-zocn.
Jacob Rutgers zoen.
Michiel Ram.
Geryt Henrixs-zocn.
Jan die Beer.
Gysbertvan Wee.
Cornelis Gysberts-zoen , Smit.'

Vive in 't voer half jaer.
Evert Zoudenbalch.
Gysbert van Wee.
Cornelis Lamberts-zocn.
Geryt Claes zoen.
Willem van Vulpen.
Henrick van Diemen.

Vive in 't nahalf jaer.
Goert van Rodenborch.
Loef van Pallaes.
Jan Knyff.

Willem lans-zoen, Baklcer.
Claes Bcvelant.
' Peter van Syndorp.

Libdmeefiers,
Henrick van Leewenborch.
Jan van Raephorft.

Bagh'jnmeyfler,
Geryt Peters-zoen van Merenborch.

Heemraet op ten Leckmdyck.
Jan van Ryn.

Cameratrs,

Dirck Knoep.
Aryaen van Hynderfteyn.
Bertout Witten-

lyoS, op onfer Vrouwen avond
Nativitaïis.
Borgemeeflers,

Gysbert die Kraen.
Jan van Rodenborch.

Schepenen,

- Berent Proeys.
Gysbert die Kraen, Borgemeefler.
Egbcrt van Gruenenbcrch, Borgemtefler van

de Vive.
Jacob van Snellenberch.
Goert van Voirde, Henricxs-zoen.
Goert van Voirde.
Willem Foeyt.

Geryt KnyS', Borgemetfler van de Vive,
Jan Ruyfch Dircxs-zoen.
Johan Ruyfch Alfers-zoen.
Henrick Roeck.
Lubbert van Alendorp.

Raden,

Ysbrant Ysbrants-zoen.

Thomas Aelberts-zoen.

Gysbert van Lantscroen.

Willem Zael.

Pelgrum van Hoey, Vive.

Wilger Jacobs-zoen.

Cornelis Splinters-zoen.

Jacob Jacobs-zoen.

Peter Henrixs zoen, Vivt.

Jan Reycrsizoen.

Steven van Rutenberch.

Jan van Rodenborch, Borgemetjitr.

Herman Grom.,

Joeft Jans zoen.

Melis Huberts-zoen, Vivt,

3an die Haes.

Herman Akeryns-zoen,

Peter Foeyt.

Claes Folperts zoen.

f ■

Jan Templaer.

Jan die Milde. 1

Herman van Ravcswaey. ^ |

Albert jans-zoen, in Ermbor-")'
fteyn. ï» op'tflraet.

Henrick die Jonge. J

Vive t in't voir kalf jaer,

Geryt Knyff.
Jan Templaer.
Zweer Jans-zoen.
Thomas van Wee.
Pelgrum van Hoey.
Melis Huberts-zoen.

Vive, 'tnahalfj^er.
Egbert van Gruenenberch.
Jacob van Leewen.
Peter Henrixs-zoea.
Gysbert Cluetinck.
Aelbert Foeck.
Dirck Claes-zocn.

Lihelmeyfitrs,
Gysbert van Lantscroen.
Loef Verhaer.

Baghynmeyfler.

Aernt Ram.

Heemraet op ten Leckendyck.
Goert van Voirde Heiirixs-zoen.

Cameraers.
Dirck van der Kerck.
Antonis Beeflant,
Geryt Zas, Gysberts-zoen.

1509, op onfer Vrouwen avond

Nativitatis.

Borgemeeflers,

Evert Zoudenbalch.

Jan van Ryn cn van Jutfaes.

Schepenen.

Pcttr Pot.

Goedfchalk van Wynfen.

Anthonis van Amerongen, doot voor Mar-

tini i/io.
Jacob Sloeyer.
Claes Beeflant.

Dirck Ruyfch, doot in 't najaar.
Evert Zoudenbalch, Borgemeefler,
Claes Jans-zoen die Wael.
Roelof van Baern.
Goefen van Voerde.
Jan van Colenberch.

Gysbert Zas, geflorven , en voor hem Wil;
lem die Wael van Vronefteyn.

Raden.

Aelbert van Leeuwen.
Henrick van Beeft.
Jan van Catwyck,
Claes Jans-zoen.
Henrick Zem.
Dirck van Zuyien.
Jan Zymons zoen.
Jan Scot.

Henrick van Voirde.
Goeyert van Roeyenborch.
Willem van Velpen.
Cornelis Gysberts-zoen.
Loef van Pallaes.
Henrick Koeytebrouwer.
Denys Jans-zoen.

Willem Jacobs-zoen van der Borch.
Gysbert die Ryck.
Michiel Ram.

lan van Ryn, en van Jutfaes, Borgemeefter.
Cornelis Vreem.
Henrick van Huesdcn.
Aryaen van Brevoerd.

Vive in 't voer jaer»
Goeyert van Roeyenborch.
lacob Sloeyer.
Peter van Syndorp.
Cornelis Lamberts-zoen.
Geryt Claes Coenraets-zoen.'
Claes lans-zoen die Backer.

Vive in't najatn
Henrick van Voerde.
Coefen van Voerde.
Loef van Pallaes.

Evert Geryts-zoen. , . '

Henrick van Dimen,
Gysbert van Wede.

van de regeerïng en magistraat

lÀhelmt^rs,
Peter Pot.
Jan van Raephorft.

Bagynmeyfter.
Anthonis van Amerongen.

Heemraet op ten Lekkendyck
Dirck van Zuyien, Dirxs zoen.

Cameraen.
Henrick Wilgerfe.
Eelgis Jacobfe.
Henrick van Amerongen.

1 j 10, De Regeering is dit jaer niet
verandert. Siet de Overdrach-
ten boven onder Num. xxxv 111.
cn XXXIX. Echter -zyn
de Cameraers verandert^
en gefielty

Geryt Zem.
Adam van Diemen.

Dirck van Leeuwen, ook Scutmeefter ge-
noemt. (

if 11, op onfer liever Vrouwen avond
Purificationis ^ na der ou-
der geivoenten,
Borgemeeflers.

Goeyert van Voerde, Henricxiizocil;
Gysbert van Lantscroen.

Schepenen.

Egbert van Gruenenberch.
Jan die Wit.
Jacob van Snellenberch.
Goeyert van Voerde.

Goeyert van Voerde, Henrixs-zoen , ^or^

gemeefler,
Henrick die Voicht van Rynevclt,
Jan Ruyfch.

Jan Ruyfch Alfers-zoen.
Loef van der Hair.
Lubbert van Alendorp»
Willem Zael.
Jan van Voerde.

Raden.

Dirck van der Kerck.
Geryt Knyff,

Gysbert van Lantscroen, Bcr^emtepen

Goeyert Lamberts-zoen.

Peter Henricxs-zocn.

Jan Lievendinck.

Cornelis Ottens-zoen.

Jan van Leewen.

Henrick Rocck.

Willem van Voerft.

Ot Willems-zoen.

Hubert Melys-zoen.

Tymen Koeytinck,

Willem Corlinck.

Wilger Jacobs-zoen.

Pelgrum van Hoey.

Hendrick die Jonge.'

Franck Claes-zoen.

Henrick Jans-zoen Vermeer.'

Geryt Zas.

Hermen van Ravenswaey.
Henrick Henrics zoen, Beeltfnyer.
Jan van Roeyenborch. , _
Jan van Doeyenborch. J

Vive in *t viirj4*r»
Jan van Roeyenborch,
Jan van Voerde.
Gysbert Cluetinck.
Aelbert Foeck.

Henrick Henrics-zoen, Beeltfnyer.
Dirck Claes-zocn.

Vive in't najaer.

Geryt Knyff.
Zweer Jans-zoen.
Henrick die Jonge.
Tonis van wede.
Hubert Geryts zoen;
Hubert Melis-zoen.

Libelmeyfteri,
Loef van der Haer.
Steven van Ruten borch.

Begynmeefter.
Egbert van Gruenenberch.

Heemraat op ttn Itkktndycki

I Gysbert die Craen, "

-ocr page 145-

DER STAD VAN UTRECHT. /. BOEK, IL TIT 141

Cameraers.
Péter van Merenborch.
Jacob van Scroeyefteyn.
Henrick Jansze, Scutmeefter.
Overcomcn, dat Henrick Jansze Scutmeef-
ter, achter Sr. Pauwcis dag naeftcomcn-
de noch gecontinueert fel worden twee
jaer lang naeftcomende ; des dingsdag na
St. Andries dach 15U.

ifiz, Op on fer lieve Fr ouwen avond
Purificationis.

Borgemeeflers.

Goeyert van Roeyenborch.
Aelbert van Leeuwen.

Schepenen.

Henrick van Leenvvenberch.

Henrick van Voerde.

J acob Sloeyer, doot,

Claes Beeflant.

Jan van Raephorft.

jan van Ryn en van Jutfacs.

Roelof van Baern.

Goeien van Voerde.

Geryt Peters-zoen van Merenborch.

Wermbout Pyll.

Goeyert van Roeyenborch, Borgtmtt^tr,
]an van Catwyck.

Raden.

Aelbert van Leeuwen, Borgmttfter^

Jan Jacobs-ïoen.

Claes lans-zoen , op 't Wed.

'Zander Hennes-zoen,

Henrick Zem.

Dirck van Zuylen.

Aernt Taets-

Geryt van Elten.

Gysbert Henrics-zoen van Heel.

Evert van Voerft.

Henrick Beernts-zoen.

Loef van Hallaes.

Doen Jans zoen.

ïacob Zymons-zoen.

Tyelman Goefens-zoen.

Gysbert die Ryck,

Willem van Diemerbrocck.

ïan die Beer.

Hendrick Geryts-zoen.

Aelbert lans·zoen , in Armborfteyn.

Cornelis Gysberts-zoen.

Evert Zoudenbalch. · η ^

Willem van Hiiesdcn. J

Vtvt, in't votr half jatr.
Claes Beeflant.
Gysbert van Wede.
Perer van Zyndorp.
Zeger Gerryts zoen.
Peter Willems-zoen.
lacob van Voerde.

Vive, in 't nahalf jaer,
Goefen van Voerde.
Loef van Pallaes.
Geryt Claes-zoen.
Willem van Velpen.
Ciaes lans-zoen, op't Wed.
Henrick Beernts zoen, dm·, voor hem Wil
lera lans zoen , Metfelaer.

Libelmey/itt'i.

Wermbont Fyl.

Willem die Wail van Vronefteyn.

Beghynmeyfter.
Geryt Peters-zoen van Merenborch.

Hetmratt op ten Ltkke»dyck>
lan van Ryn en van Jiufaes.

Cameratrs.

Goeyert Knoep.

lan Andries, Petcrs zoons-zoon.
Henrick lan Hermans zoons-zoon.

ifij, op on fer lieve Vrouwenavond
Purificationis.
Borgemeeflers,

Egbert van Gruenenberch.
Gysbert de Craen.

Schepenen,

Beernt Proeys.

Egbert van Gruenenberch, Borgtmttfitr*
Gysbert van Lantscroen.
Goeyert van Voerde.

Hcorick van Amerongen , gcfckcttj voor

hem Jacob van Snellenberch.
Henrick dc Voeclit van Rynevelt, dcot;

voor hem Hermen Crom.
Jan Ruyfch Alfers-zoen.
Henrick Roeck, doot; voorhcra Jacob Pot,
Peter van Merenbordi.
Willem Zaell.
Jan van Voerde.
Ghysbert van Leeuwen.

Raden,

Dirck van der Kerck.
Jan van Doeyenborch.
Goeyeit Lamberts-zoen.
Steven Scay.
Dirck Z,cm.
Jan Gcryts zoen.
Cornelis Ottens-zoen.
Cornelis Splinters zoen.
Goeyert van Voerde Hendrixs-zoen.
Dirck Henrixs zoen van Me-

egen.
r/»r.

Gysbert de Craen, Bergtmetj
Dirck Claes-zoen,
Tymen Koeytinck.
Henrick ICoeytcbrouwer.
Wilger Jacobs zoen.
Jacob van Driebergen.
Jacob van ΑίΓ, Willcms zoen.
Vranck Claes Folperts-zoen.
Henrick Jans-zoen Vermeer.
Geryt Zas, uytgefleten; voor hem Henrick

Stevens-zoen.
Lambert Boll.

Jacob Jacob zoen van Luttekenhuyfe.
LoefVerhaer.

Johau Andries Peters-zoen. " op t Straet.

Five, in 't voor jatr,
Goeyert van Voirde.
Gysbert van Leeuwen.
Gysbeit Cluetinck.
Eelgis van Hamelenbergc.
Zweer Jans-zoen.
Antonis Beeflant.

Vhe in 't najatr.
Jan van Roeyenborch,
Jan van Leeuwen,
Antonis van Wede.
Aelbert Foeck.
Cornelis Vrcem.
Tyman Koeytinck.

Libtltntyfltrsl

Beernt Proeys.
Loef Verhaer.

Bagynmeyfitr,
Ghysbert van Lantscrocn.

Heemratt op ttn Leckendytk.
Jan van Voerde.

Cameraefs,
David van Zelck.
Cornelis Zem.

Henrick Jan Hermens-zoons-ioon.
ifi4, Des woensdags op on fer lieve
Frouwen avond te Uchtmijfe,
Borgemeefiers,

Evert Zoudenbalch.
Jan van Colenberch.

Schepenen,

Henrick van Voirde.

Jan van Raiphorft.

Coenraet de GrUter.

Evert Zoudenbalch, Borgtmtefler.

Anfem Zalm.

Geryt Peters zoen van Merenborch,

Aelbert van Leeuwen.

Henrick van Hucsden.

Dirck Knoep.

Huyge Foeyt Jans-zoen,

lacob van Voerde.

David van Zelck.

Raden,

Henrick Wilgers-zoen.
Tomas Aelberts-zoen.
Willem Jans zoen.
Claes jans-zoen van Gheyn.
Geryt Foeyt.

Dirck van Zuylen Dircks-ioco;
lan Symons zoen.
Jan Scot.

Goert Willems ïoen.
Goeyert tan Rocycoborcbï

Melis Huberts-zocn.
Cornelis Gysberts-zoett»
Loef van Fallaes.
Rycout Roeiofs-zoen.
Gysbert Henrixs-zoen.
Tyelman Gocfens-zoen.'
Michiel Ram.
Jan Luytert.
Aernt Frcderics-zoen.
Aelbert jans zoen.
Geryt Zael.
Henrick Zem.
Gelis van Eyck."

Vive, in *t votr jatr,
Goeyert van Roeyenborch.
Jacob van Voerde.
Geryt Claes Cocnraets>zocn.
Cornelis Gysberts-zoen.
Loef van Pallaes.
Jan Luytert.

Vive in 't najatr,
Aelbert van Leeuwen.
Coenraet die Gruter.
Geryt Foeyt.
Ghysbert van Wede.
Jan Everts zoen.
Goeyert Willems-zoen:

Lihtlmttfitn,
Jan van Raephorft.
Henrick van Huesden.

Begynmeefler.
Geryt Peters-zoen van Merenborch.

Hetmratt op ten Lecktndyck.
Claes Beeflant.

Camraers.
Henrick van Diemen.
Eelgis Jacobs zoen.

Cornelis die Jonge , Scutmtefltr , voor drie
, jar?n.

151 jf, Des donredags op onfe lieve

Vrowwen avond te Lichtmijfe,
Borgemeeflers.

Goeyert van Voerde , Henrixs-zoen.;
Beernt Proeys.

Schepenen,

Ghysbert de Craen.

Egbert van Gruenenberch.

jan die Wit.

jacob van Snellenberch.

Goeyert van Voerde.

Jan van Roeyenborch.

Goeyert van Voerde, Hcnrixs-iocn, JBer-

gemttfltr.
Loef Verhaer.
Lubbert van Alendorp.
Willem Zael.
Jan van Voerde.
Ysbrant Ysbrants-zoen.

Raden»

Gysbert Jans-ïoen , op 't Wed,

Jan van Doeyenborch.

Zweer Jans-zoen.

Goeyert Lamberts-zocn.

Cornelis Zem.

Jan Geryts-zoen.

Cornelis Ottens-zoen.

Jan van Leeuwen.

lacob van Vyanen.

Claes van Zyl.

Dirck Claes-zoen.

lacob die Coelenaer.

Willem lans zoen.

Henrick Koeytebrouwcr.

Wilger lacobs zoen.

Aert jans zoen, Glafemaker.; t

Henrick die longe.

Vranck Claes-zoen.

Henric^ Stevens-zoen tan ZuylcnJ

Cornelis Vrcem.

Lambert Boll.

Henrick Henrixs-zoen, Beeltfnyer.
Beernt l'roeys, Jiorgtmetfltr

dm. ^op'tilratt;

Antonis BeeSant. J

Vive in *t votrjaer,
lan van Roeyenborch.
lan van Voerde.
Henrick die longe.
Eelgis van Hameïcnberge.
Hubcit Geryts'zoen van Shncüi

S 3 f WiUcni

-ocr page 146-

van de regeering en magistraat

Willem Bonert.

Vive in 't najaer.
Loef van der Haer.
Dirck Claes-zoen.
Cornelis Vreem-
Zweer lans-xoeii.
Antonis Beeflant,
Ghysbert Cluetinclc.

Heemraet op ten Ltkkendyck.
Ghysbert die Craen.

Libslmeyfters.
Goeyert van Voerde.
Steven van Ruytenberch.

iagynmeefer,
Egbert van Gruenenberch.

Cameratrs.
Adam van Diemen.
Gofen van Scaick.
Cornelis die longc.

1516, Des vrydages op onfer VieOC

Vrouwen avond te Lichtmijfe.

Borgemeefters.

Goeyert van Roeyenborch.
Aelbert van Leeuwen.

Schepenen.

Loef van Pallaes.
Coenraet die Gruter.
Roelof van Baern.
Goefen van Voerde.
Jan van Coelenbcrch.
Wermbout Pyl.

Goeyert van Roeyenborch, Borgemtefitr,

Henrick van Huesden.

Geryt Zem.

Adam van Diemen.

Peter Ruyfch.

Henrick van der Borch.

Raden.

Aelbert van Leeuwen, Btrgemetfler.

Tomas Aelberts zoen.

Eelgis Jacobs-xoen.

Geryt Claes Conraets-zocn.'

Geryt Foeyt.

Peter Braem.

Jan Symons-zoen.

Jan Scot.

Goeyert Deell.

Gielis van Eyck.

Willem van Volpen.

Hermen Jans-zoen.

Willem Corlinck.

Henrick Vejbeeck.

Gysbert Henrixf-zoen Appelcoep.

Pelgrum van Hoey.

Gysbert de Ryck,

Peter Pot.

Aernt Fredricks-ïoen.

Eerft Taets van Amcrongeo.

Henrick Knyff.

Gysbert vah Wede.

Evert Zoudenbalch. Ί ,

Henrick Wilgers zoen. J oP ^ ^"^et.

Vive , in 't voerhalfjaer.
Henrick van Huesden.
Geryt Claes·zoen.
Gysbert van Wede.
Peter van Zyndorp.
Lambert Daniels-zoen.
Henrick van der Horft.

Vive in 't nahalf jatr.
Coenraet de Gruter.
LoeiF van Pallaes.
Willem van Volpen.
Melis Huberts-zoen.
Willem Corlïftck.
Jan Luytert.

Heemratt op ten Ltckeneiyck.
Peter RUyfch.

Libtlmeyflers,
Wermbout Pyl.
Henrick Wilgers zoen.

Bagynmeyfler.

Peter Pot.

Cameraers op St. Pouwels avonà.
Jan Gunter, Andrics-zoon,
jan Por,

Cornelis die Jonge.

si
If

ψ
J »!

i.'1

"lif;
r

1 j-i7, Des Somendagesop onfer lieve
f^rouwen AVond te Lichtmijfe.
Borgemeefters.
Gysbert die Craen.

Loef Verhacr, doot- Goeyert van Voirde,
voor hem Stedehouder gefet in 't najaer.

Schepenen.

Gysbert die Craen, Borgemeefitr.
Jacob van Snellenberch.
Johan van Roeyenborch.
Willem die Wacl.
Jan Ruyfch.

Jan Ruyfch Alfers-zoen-
Geryt Peters-zoen van Merenborch.
Lubbert van Alendorp.
Willem Sael.
Jan van Voerde.
Jacob van Voerde.
Jacob van Leeuwen.

Raden.

Henrick van Dimen.
Henrick van Beesdt.
Goeyert Lamberts-zocn.
Vrerick van Eep.
Cornelis Zem.
Dirck van Zuylen.
Geerlof die Wit.
Jan van Leeuwen.

Loef Verhacr, Borgemeefier, Λο/, voor hem
Stedehouder in 't najaer gefet Goeyert
van Voerde.
Tonis van Wede , doof, voer hem Tonis

van Zyl.
Dirck Claes zoen.
Hubert Melis zoen.
Aelbert Foeck.
Aryaen Jans-zoen,
Wilger Jacobs-zoen.
Tyelman Goefen-zoen.
Tonis de Man.
Willem van Diemerbroeck.
Henrick Stevens-zoen van Zuylen.
Huyg Foeyt Geryts-zoen.
" ambert Boll.
Jan Splmters-zoen.
Goeyert van Voerde Henrics-zocn,
Jacob van AIT, op 't ftraet.

Vive, in 't voerjaer.

Jan Ruyfch.
Jacob van Voerd.
Tonis van Wede.
Dirck Claes-zoen.
Hubert Melis-zoen.
Aelbert Foeck.

Vive, in 't najaer.
Henrick van Dimen.
Gysbert Cluetinck.
Claes Goeyerts-zoen.
Helyas van Hamclenbcrgc.
Claes Roeck.
Tonis Jans-zoen.

Heemraet op ten Lekkendyck,
Jan van Roeyenborch.

Libelrjjeyfitrs.
Lubbert van Alendorp.
Ysbrant Ysbrants zoen.

Bagynmeyflers.
Geryt Peters-zoen.

Cameraarst
Adriaen van Brevoerde.
David van Zelck.
Jacob Jansze van Luttikenhuys.

ifi8 , Des maendags op onfer Ueve
Vroimen avond te Lichtmijfc.
Borgemeefiers,

Evert Zoudenbalch.
Jan van Colenberch.

Schepenen.

Loef van Pallaes.
Claes Beeflant.
Goert de Gruter.
Evert Zoudenbalch, Borgtmtefttr,
Goeyert van Voerd.
Aelbert van Leeuwen.'
Huyg Foeyt Jans-zoeni
David van Zelck.
Adam van Dieraeii,

Peter Ruyfch.
Michiel Rara.
Eerft van Amcrongeo.

Raden,

Goefen van Scayck.

Jan Jacobs zoen.

Eelgis Jacobs-zoen.

Zweer Jans-zoen.

Henrick Zem.

Peter Braem. »

Cornelis Ottens-zoen.

Wit Gysberts-zoen.

Gysbert Henrix-zoen van Heel.

Goeyert van Roeyenborch.

Melis Huberts-zoen.

Jacob de Colenaer.

Anfem Zalm.

Willem Corlinck.

Gysbert Henrix-zoen Appelcoep.

Jan Verborch.

Jan van Colenberch, Borgtm*efi$r

Claes Folperts-zoen.

Aernt Fredericks-zoen.

Jacob Henrics-zoen.

Gysbert van Wee.

Jan Zael.

Henrick Jans-zoen.
Gysbert de Ryck, J

Vive, in 't voerjaer.
Goeyert van Roeyenborch.
Eerft van Amerongen.
Gysbert van Wede.
, Henrick Jan Hermcns-zoen.
Henrick Verhorft.
Lambert Daniels-zoen.

Vive in't najaer,
Aelbert van Leeuwen.
Loef van Pallaes.
Huyg Foeyt Jans-zoen.
Melis Huberts-zoen.
lacob Henrix-zoen Vermeer.
Gysbert die Ryck.

Heemraet op ten Lekkendyk,
Goert die Gruter.

Libelmeyfters.

'Claes Beeflant.
Anfem Zalm.

Bagynmeyfter.
Henrick Verborch,

op 't ttract.

Cameratrs.

Willem Foeyt.

Dirck van Cleyenberch.

Tyman Koeytinck, Scutmeyfisr.

ifip, op onfer lieve Vrouwen avond

Purificaiio.

Borgemeefters.

i Goeyert van Voerd, Henricks-zoen.
' lan Ruyfch.

Schepenen.

Ghysbert die Craen.

Willem van Wynfen.

Goeyert van Voerd , Henrics-zocn,

gemeefler.
Willem die Wail van Vronefteyn.
Geryt Peters zoen van Merenborch.
lacob Pot.
lacob van Voerd.
lacob van Leeuwen.
Dirck van Zuylen.
lan van Doeyenborch.
lan van Wacl.
Frederick die Coninck.

Raden.
Antonis Beeflant.
Tomas Aelberts-zoen.'
Qot^txt LambertS'Zoen.'
Aryaen van Noerde.
Dirrk Knoep.
Peter van Zyndorp.
Dirck van Gruenenberchi
Geryt Lamberts zoen.
lan van Hogehufen.
Henrick van Zyl.
lan Ruyfch, Borgemeefier.
Cornelis Gysbert Mouris-zocn.'
Aelbert Foeck.
Èggcrt Croeck.
Geryt van Scayck,
Aelbert van Sconcnberch.

Hea»

-ocr page 147-

DER STAD VAN ÜTRECHT. /. BOEK 11. TIT.

ficnrick die longe.
Franck Folperts-zoen.
Gysbert Pau.
Hennck Stevens-zoen.
Herman van Raveswacy.
lacob lacobs zoen in Luttikcnhuys.
lan Gunter Andries-zoen. Ί , „
lacob van A(ï. ^ j «P

Vive in 't voerhalf jaer.
Lubbert van Alendorp, Borgemeefier.
lacob van Voerd.
lan van Wail.
Henrick die longe.
Elyas van Hamelenberge.
lacob van Dorfchen.

Vive in 't nahalf jaer.
Willem die Wail van Vronefteyn.
Dirck van Ziiylen.
Tonis Beeflant.
Dirck Gelisze van DoJre.
Dirck Claes zoen,
Cornclis van Merten-

Heemraet ep ten Ltkkendyck.
Frederick die Coninck.

Lihelmeyftin.
Geryt Peterfe van Merenborch.
Jan van Doeyenborch.

Beghynmeyfltr.
Jacob van Leeuwen.

Cameraers-
Jacob Willemfe van Scroeyefteyn;
Jan Spruyt.

Jan Aertl'en van Honthorft.

jfio, op onfer lieve Fr ouwen avond
^urtficaüonis.
Borgemeefiers,

Goeyert die Coninck.
Aelbert van Leeuwen.

Schepenen.

Goeyert die Coninck, Borgmt$fttr,
Peter Pot.
LoefF van Pallaes.
Goeyert van Voerde.
Jan van Colcnberch.
Henrick van Hoesden»
Adam van Diemen.
iluyg foeyt, Jans-zoen.
David van Zelck.
Peter Ruyfch.
Jan van Leeuwenberch , ioot ; voer hem

Gysbert van der A.
Dirck van Waell.

Raden.

Aelbert van Leeuwen, Borgemeifler.
A rent Jans zoen van Bolkhcin.
Eelgis jacobs-zoen.
Steven Scaey.
Geryt Kneep.
Aryaen van Helsdingen.
Cornelis Ottens-zoen.
Wit Gysberts-zoen.
jan van Roeyenborch.
Claesvan Zyl.
Melis Huberts-zoen.
Jorden Dires zoen.
Willem Jans-zoen.
Tyman Koeytinck.
Willem Jans-zoen, Metfelaer.
Jan Weyman.
Gysbert de Ryck.
Claes Folperts zoen.
Jan Lutert.
Jacob Henrix zoen.
Gysbert van Voerde.
Evert Zoudenbalch."» , . ^
Jan van Mallen. -J optAfact.

Vive in t voerjuer.
Goefen van Voerde.
Loeif van Pallaes.
Dirck van Wail.
Gysbert van Wede.
Eerft van Amerongen.
Willem van Dorfchen.

Vive ia 't t)»half jatr»
Adam van Diemen.
Huyg Foeyt, jans-zoea.
Geryt Foeyt.
Willem Sael.
Gyjbert dic Ryck,

Bruyn Foeck.
Tomas Aelberts-zocn.
Gelis Dircks- zoen.
Aryaen van Noerde.
Dirck Knoep.

Dirck Gelis zoen van Dolre.
HuychJan Symons-zoen.
Tymen van Leeuwen.
Goeyert van Voirdc, Hcmix-zocn,
Gysbert Lap.
Dirck Claes-zoen.
Hubert Melis-ioeti.
Michiel Salm.
Jrileétor Croeck.
bn Robberts-zoen.
,Aernt Jans-zoen,
•Jacob van AIT.
Willem Foeyt, Borgemeefier,
Huyg Foeyt, Geryts zoen.
Aernt Frederix zoeii.
Dirck de Goeyer.
Jacob lacobs-zoen.
lan Andries-zoen.
Henrick die longe. J

Vive in 't voerjaer.
Goeyert van Voerde Henrixs-zocn.
lacob van Voerde.
Vrederick van Rynevclt.
Hendrick die longe.
Elyas van Hamelenberch,
iacob van Dorfchen.

Vive in 't nàjatr,
lan van Wael.
Dirck van Zuylen.
Cornclis die longe.
Dirck Gelis-zoön van Dolre.
Hubert Melis-zpen.
Lambert Daniels-zoen.

Heemraet of> ten Lekkenàyck.
Vrederick die Coninck.

Libelmeyfltrs,
Ysbrant Ysbrants zoen.
Geryt Zem.

Be^ynmeyfier,
Jan van Racphortt.

Cameraers.
foeft van Scroeyetteyn.
Goefen van Scaick.
Jan van Voirde, Scutmcyfter.

I f 12, Op enfer îieve Vrouvitn avond
Purificationis.

Borgerneeflerenm

Evert Zoudenbalch.
Henrick vao Huesdea.

145

Schepefteti,

Loef van Pallaés, ώοάι voer hem gccorcn

Peter Pot.
Goert die Gruyter.
Jan van Roeyenborch.
Evert Zoudenbalch, Bergetneefltr.
jan van Coïenberch.
Aelbert van Leeuwen.
David van Zelck-
Adam van Diemen.
Henrick van der Borch.
Peter Ruyfch.
Dirck van Wail.
Aryaen van Làntscroen,

Raden,
Huyge Foeyt lans-zoen.
Evert Geerlofs-zoen.
WiUem Zacl.
Eelgis lacobs-zoen.
Geryt Foeyt,
Aryaen van Helsdingen.
Cornclis Ottens-zoen.
Wit Gysberts-zoen.
Goeyert die Coninck.
Antouis van Zyl.
Ot Willems zoen.
lorden Dircks-zocnJ
Anfem Zalm.
Aelbert Foeck,
lan Zafs.

Aelbert van Sconenborch.
Claes van Hynderfteyn.
Willem Utenbroeck.
Geryt Zas.
lacob lans zoen.

Henrick van Huesden, Sergemeelltr.
Ghysbert van Wede.
Henrick lan Henrix-zoen.")
Willem Bonert. J optflraer.

Vive in V voerjaer»
Goeyert die Coninck,
Loef van Pallaes.
lan van Roeyenborch.
Geryt Foeyt.
Gysbert van Wede,
Willem van Dorfchen.

Vivi in'i najatr.
Goert die Gruter,
Dirck van Wail.
Willem Zacl.
Aelbert Foeck.
Willem Bonert.
Geryt Claes Coenraets-zocn.

Heemratt op ten Lickendy<k.
Jan van Coïenberch.

Lihelmeyfterst
Henrick van der Borch.
Michiel Ram.

Begynmeyfier,
Aelbert van Leeuwen.

Cameraers.
Gysbert Cluctinck.
Jan Aertfe van Boefichem.
Jan van Voirde.

152.3, cp onfer lieve Frouiven avond

Purificationis.

Borgemeeften,

Goeyert van Voerde, Henrix-zocn;
lan Ruyfch,

Schepenen,

Goeyert van Voerde , Hcnrix-zoctt, 2ir

gemeefitr,
Henrick van Amerongçn.
iacob Pot.

Peter van Merenborch.

Iacob van Voerd.

Geryt Zem.

Dirck van Zuylen.

lan van Doeyenborch.

lan van Wael.

Vrederick die Coninck.

Vrederick die Vocchtvan Rynevelt.

looft van Scroeyefteyn.

Raden.

Matheus Block.
Tomas Aelberts-zocn.
Willem Gerryts-zoen.
Aryaea van Noerdc.
' Peter

Melis Huberts-zocn.

Heemratt of ten Lecktndyck.
Goert die Gruter.

LiMmeyfteri.
Henrick van Hoesden.
Michiel Ram.

Begyaweyfier.

Aernt Jans-zoen van Boelichcm.

Camtraers.

Cornelis Zem.
Antonis de Man.

Jan van Voerde, Scutmeyfter; defeisvoor
een jaer gecontinueert.

I f 21, op onfer lieve Frowwen avond
Purificaiimis.
Borgemeefiers.
Goeyert van Roeyenborch.
Willem Foeyt , deot : zyn Stedehouder
Goeyert van Voirde, Henriks-zoen.

Schepefien,

Jan van RaepliorR ; is na Scout geworden.

Willem van Wynfen.

Henrick van Amerongen,

Jan Ruyfch.

Jacob Pot.

Goeyert van Roeyenborch, Bor^emeefler.

Jacob van Voerde.

Ysbrant Ysbrantszoen.

Geryt Zem.

jan van Wael.

Vredenck die Coninck.

Vrederick die Voecht van Rynevelt.

Raden.

-ocr page 148-

»4'4

Peter Henricks-ïocn.

Dirck van Dolre, Gdis-zoen.

Jan Symons zoen.

Tymen van Leeuwen.

Aernt Laurens-zoen,

Goeyert van Roeyenborcb.

Jan Ruyfch, Borgemeefier.

Hubert Melis zoen.

Eggert Croeck.

Jacob Lam, Wouters-zoen.

Willem Jans-zoen, Metfelaer.

Claes Weyman.

EeJgis van Hamelenberge.

Hubert Henrick Huberts-zoen.

HuygFoeyt, Gerrits-zoen.

Henrick Stevens-zoen van Zuylen.

Wouter van Wede.

Claes Engberts-zoen.

Cornelis die Jonge. ^ d · j η ^
Jacob van Aff. ^ ) R^ide op t ftraet.

Vive m 't voerjaer.
Goeyert van Roeyenborch.
Dirck van Zuylen.
Eelgis van Hamelenberge.
Cornelis die Jonge.
Lambert Daniels-zoen.
Jan Acrtie van Honthorft.

Vive, in 't najaer.
Henrick van Amerongen.
Jacob van Voerde.
Jacob van Dorfchen.
Dirck Everts-zoen.
Dirck Claes-zoen.
Tymen van Leeuwen.

Heemraet op ten Leckendyck.
Frederick die Coninck.

Lihelmeyfiers,
Peter van Merenborch.
Jan van Wael.

Baghynmeyfltr.
Lubbert van Alendorp.

CanteraerS'
Jacob van Scroeyeiteyn.
Jan Spruyt.

Claes Wemmertfe, Scutmeyjlerl '

IJop onfer lieve Vrowwm avond
te Lichtmijfe.

Borgemeeflers,

Eerft Taets van Amerongen.
Henrick van der Borch.

Schepenen.

Peter Pot.

Evert Zoudenbalch.

Jan van Colenberch.

Aelbert van Leeuwen.

David van Zelck.

Peter Ruyfch.

Dirck van Wael.

Huyg Foeyt Jans zoen.

Henrick van Hoesden.

Eerrt Taets van Amerongen, Borgcmeefler.

Goefen van Voerde.

Henrick Wilgers-zoen.

Raden.

Henrick Knoep.
Huyg Tomas-zoen.
Willem Zael.
Jan Willems zoen.
Cornelis Zem.
Reyer Aerts-zoen-
Zeger Gerryts-zoen.'
Cortielis Splinters-zoen.
Goeyert die Coninck.
Peter Robberts-zoen»
Ot Willems-zoen.
Jan Jans-zoen van Vyanen.
Cornelis Lamberts zoen.
Tymen Koeytinck-
Evert Hermens zoen.
Jan Gerryts-zoen.
Ghysbert die Ryck.
Henrick van der Borch, Bcrgemeejler.
Jan Locfs-zoen.
Tonis Beyer.
Ghysbert van Wede.
Hermen van Raveswaey.
Jan van Roeyenborch, άοοί'Λ
voerhem Jan Willems zoen . op'tftract.
Apteker in den aep. ^ ^ ^
Chy^crt Cluetinck.

ιΓί

i
Nf1

η
i.:

1.«
> *

iMtii

Vive in 't voerjaer,
Aelbert van Leeuwen.
Huyg Foeyt Jans-zoen.
Cornelis Zem.
Gysbeit van Wede.
Goeyert in de Clock.
Willem van Dorfchen.

Vive in 't najaer.
Henrick Wilgers-zoen.
Willem Zael.
Ghysbert Cluetinck.
Henrick Jan Herm.cns-zocn.
Anthonis die Man.
Henrick Knoep.

Heemraet op ten Lsckendyck,
Peter Ruyl'ch.

Libelmeefters.
Henrick van Hoesden.
Dirck van Wael.

Baghynmey/ier»
Jan van Colenberch,

Cameraers.
Willem Jacobfe van Liesveld.
Tonis Beeflant.
Claes Wemmertfe.

15 ij, op onfe lieve Vrouwen avond
te Lichtmijfe.
Borgemeefters,
Goeyert van Roeyenborch.
Geryt Zem.

Schepenen.

Claes Beeflant.
Henrick van Amerongen.
Jan Ruyfch.
Jan van Voerde.

Goeyert van Roeyenborch , Borgemeefler,

Dirck van Zuylen.

Vrederick de Voecht van Rynevelt,

joeft van Scroeyenlteyn.

Henrick Zem.

Goeyert van Voerde, Goerts-zoen.
Cornelis die Ridder.
Jan van Ruytenborch.

Raden.

Henrick Jans-zoen van Groenet\borch.

Jan Aeris-zoen van Boefichem.

Lambert Danelts-zoen.

Gelis Dirxs zoen,

Geryt Zem, Borgemetfler,

Jacob van Renoey.

Geerlof die Wit,

Lambert Gysberts-zoen.

Goeyert van Voerde, Henrix-zoen.

Beernt die Weflfelinck.

Cornelis die Coeckebacker.

Jorden Dircks-zoen.

Rycout Roelofs-zoen in Brandenborch.

Cornelis Jacobs-zoen van der Goude.

Hilbrant Jans-zoen.

Jan Weyman.

Jacob van AIT.

Jan Willcms-zoen Roemer.

Henrick Stevens·zoen van Zulen.

Peter Henricks-zoen, Moelenmakcr.

Aryaen van Brevoirdc.

Claes Egberts-zoen van Esbroeck.

Aernt Laurens zoen. ^

Cornelis die Jonge., J Raideop tftract.

Vivt in V voirjaer,
Henrick van Amerongen.
Hubert Melis-zoen-
Cornelis die Jonge.
Aryaen van Noerde.
Claes van Esbroeck.
Jacob Lam.

Vive î»V najaer.
Jan van Voerde.
Dirck van Zuylen.
Jan van Boelichem.
Jacob van Dorfchen.
Jan Luytert.
Lambert Danelts-zoen.

Heemraet op ten Lthkendyck.
Goeyert van Voerde, Henrics-zoen.

Libelmeyfitrs,
Joeft van Scroeyenfteyn.
Henrick Zem. >,·

Bagynmeyfitri
JanRuyich. '

van de regeering en magistraat

Den Raet die ie Lichtmijfe leftleden

gecoren was, is al by den gemeyne»
Gilde afgefet, en op huydendyns-
dag Si. M ar eus dag mder
eenen nyen Raet gecoeren ,
als nabefcreven fiaet»

Borgemeeflers,
Goeyert die Coninck.
Adam van Dicmen.

Schepenen.
Goeyert die Coninck, Borgemeefier.
Jan van Raephorft.
Henrick van Amerongen.
Peter van Merenborch,
Huych Foeyt Jans-zoen.
Michiel Ram.
Jan van Wail,

Frederick die Voccht van Rynevelt,
Willem Crom,
Jan van Boefichem.
Goeyert Bol, Lamberts-zoen.
Jan van Leeuwen, Alberts-zoen.

Raide.

Adam van Dicmen, Borgemeefler^

Cornelis Henrix-zoen.

Aryaen van Lantscroen,

Michiel Egberts-zoen.

Jacob van Scroeyelleyu.

Peter Braefn.

Cornehs Ottens-zoen.

Dirck Morre.

Jacob Aerts zoen.

Jan Claes-zoen Creraer.

Symon Dircs-zoen.

'Cornelis Gysberts-zoen, Cocckebakker;

Anfem Zalm.

Rycout Roelofs-zoen.

Marcelis Jans-zoen.

Jan Weyman.

Eelgis van Hamelenberge.

Lubbert van Alendorp.

Jan Loefs zoen.

Tonis Beyer.

Dirck Beernts-zoen. 1 -

Willem Loefs-zoen.

Antonis Beeflant.

Aryaen van Brevoirde. J ^

ί Vive , in 't voer kalfjaer.

Jan van Wael.

Jan van Leeuwen.

Meylier Henrick Clockegieter.

Michicl Egberts-zoen die Backer.

Joeft van Eyck-

Dirck Beernts-zoen.

. Vive, in 't nahalf jatr.
Gysbert Cluetinck.
Aryaen νεη Lantscroen. .
Lambert Beeflant.
Willem Loef-zoen.
Iheronymes van Raveswaey.
Jacob Lam.

Heemraet op ten Leckendyck.
iVrcderick die Voecht van Rynevelt,

Beghynmeefter,
Lubbert van Alendorp.

Libelmeeflers.

Goeyert Bol).
Tonis Beeflant.

Cameraers.
Goefen van Scaick.
Jacob Jacobfe in Luttekenhuys.
Goeyert Willemfe in de Clock.

i pf, deje nahefcreva xl11 Meente*
mannen zyn geftelt in deflede vm-^
den Ouden Rade , ende hebben
hoeren eed gedaen^ ah hier na
bejcreven flaet, ende zeilen
mede te Rade komen ^ als
men die Raitclock luyt.
Aelbert van Leeuwen,

Overfte. > Wantfnydiru

Claes Beeflant,Overflc. J
Thomas Aelberts-zoen.
Jan Acrts-zoen, Droechfccrrc.J Sn<ydirt\
Willem van Blochoven. Ί ^ ,
Willem van Eep. J ^-ï^î"·
Willem Beernt-zoen.,
Jan van JLexmonde./

Bertcl·

-ocr page 149-

Bertelmcus Ottens zoen.)
Huyg Jacobs·zoen. J
Joeil van Scroeycftfyn.
Jan Henrics zoen. J IBrouwers.
Reyer Aerts-zoen. 1
CornelisHuygcns-zoen.J Vtfioptrs.
Jan Zymons-zoen. "i
Reycr Jacobs zoen..) Louwers.
Harmen Goeffens zóen.^
Wft Ghysberts-zoen. J Wolleweverj.
Vrederick die Coninck, Ί
Ovcrfte. (

Gbysbert Henrics zocn > Mmlude.

van Heel.
Peter van Benthem.·)
Coroelis van Zwol. BotUrludt.

Aryaen Uyt te Weeit,"^
Jan van Dorfchen. J Cordewamert,
jacob Aryaens zoen.l
Cornelis Jans zoen. Oucordnvaniers,

Bylheuwers.

Tymanjioeyünck.] ^^^^^^^^^^^^

Aernt Zcni.
Jan Zafs, Claes-zoén. Λ
Geurt Hermens-zoen. j ^^dnvantfnydm

Lambert PaiTert.'^

Peter van Dort. j

Dirck van Wael, Overfte.")

Claes Jan Pouwels zoen. I ^t'^tiivrnktrs

Wiüem van Üiemetbroeck.^
Olof Jans-zocn. I Rïtmfnyders

Jan Zweers-zoen

Peter Peters zoen, ^
Herman Jans-zocn, Tinnegieter. ^ ^^^^^^
Wouter van Wede. J

Peter Larens-zoeu. Ί ^adeUers

Geryt van Lichtenberch. J

Gefcicten uyt ten Gilden^ die genen
eed gedaen en hebben , fiog in
dm Rade niet geladen en worden.

Reyer Jans-ioeti,
Geryt Knyf.
Willem Gcrryts zoen.
Herman Lubberts zoen.'
Faes Gerryts zoen.
Jacob Everts-zoen.
Herman Bly.

Cornelis Ghysberts zoen, Brouwer.

Lambert Gysberts-zoen.

Willem Aelberts-zoen van Brienen.

Aernt Tyelmans,zoen.

Ot Willems zoen.

Jacob Struyck.

Cornelis van der Goude.

Hilbrant die Scout van de Buerkerck.

Joeft Aryaens-zoen.

Henrick Lubberts-zoen.

Jan Willems-zoen Crcmer.

Laurens Goeyerts-zoen.

Henrick Spoermaker.

Goefen Jans zoen.

Item, naderhand zynder nog xxi uten Gil-
den bygefcict, die nyet te boeck gcco-
men zyn, want hoer regiment nyct lang
cn duerde.

Dtr Meentemannen Etd^ die zy ge'
daen het ben.
Dat zweer ick, datick van defe tyd voert
tot onfer Vrouwe Lichtmiffenaeflcomen-
de der Stat en gemeyne Gilden van U-
trecht hoer bcile raden zei, hoer quaetfte
weeren zcl , ter Stat Kade komen zei,
als ick daer geeylt worde mit ter clocke,
den Raet helen zei , den armen gelyck
den rycken voer raden zei, des en zei
ick laten, om lieve nog om leede, noch
öm maegfcap, nog om fwagerfcap, nog
om anxt van mynen live , nog om anxt
van mynen goede, noch om geenerhan·
defaeckie, dat my Godfoehclpe, cnzyn
Heyligen!

LynHiwevers,

Ende aile die Meentemannen voorfz. die
hoeretv eed gedaen hebben , feilen te
Lichtmifle naelkomende voerScepenen,
Raide , en Oudermanne wel gecoeren
mogen werden.
Uyt den 41 Meentemannen in de fledc van
den Ouden Raet zyn geftdttot Ovcrftcti
Aelbert van Leeuwen.
Claes Becflant.
Vredetick die Coninck.
Dirck van Wael.

211, Dnl.

Anno MDXXV. des vrydags na Jffim-
tionis Mariée den 18 jluguft. 'Word
den nyen Raet, die da de reyje
in defen jaere verjct ^
uc icquirur.

Börgemeefiers.

Geryt KnyfF.

Jan van Voerde. Des vrydags na Oculi
1516, overmits commotie is Jan van
Raephorft.als oudftc Scepen geftelt in flede
van eenen Out-Scepen«n Borgemeeilcr,
in abfentie van |an van Voerde, als Borge-
meefter van den Ouden Rade wcfcndc.

Schepenen.
Jan van Raephorft.
Henrick van Amerongen.
Geryt Knyf, Borgemeefttr.
Jacob Pot.

Peter van Merenborch.
Henrick van Hoesden.
Jacob van Voerden,
Geryt Zem.
Peter Ruyfch.
Geerloffdic Wit.
Bruyninck Foeck.
Cornelis van Meerten.

Raiden.
Willem Goeyerts-zoen.
Evert Geerloft zoen van Bueren.
Eelgis Jacobs-zoen,
Andries Goeyerts-zoen.
Philips Luytgens zoen.
Reyer A erts zoen.
Claes Dires-zoen.
Dirck Morre.
Antonis Jans-zocn.
Jan Clacs-zoen.
lorden Dirxs-zoen,
Cornelis Gysberts-zoen.
Rycout Roelofs-zocn.
Cornelis van der Goude.
Jan Zafs.

Jheronymcs van Raveswaey,
Eelgis van Hamelenberge.
Lubbert van Alendorp.
Jan Locfs zoen.
Henrick Spycker.
Gysbert van Wede.
Henrick Henricx zoen , Beeltfnyder.
Jan van Voerde, hor-

gemiefter. > Raide op 't flract

Henrick Zem. j

Vive tot iJchimiJft toe.
Peter van Merenborch.
Henrick Spycker.
Claes Dircs-zoen.
Vrerick van Eep.
Beernt Beernts zoen.
Symon Dircks zoen.

Hetrnraet,
Cornelis van Meerten.

Libtlmefitrs*

Henrick Zem.
Geerlof die Wit.

ifi<5, op onfer liever J^reuwen avond
te Lichtmijfe.
Borgemeeflers.

Geryt KiwfFî in fyn ftcdc ter begeerte van
den Biflchop van Utrecht is Tyman die
Wael gefet.
Jan van Wael.

Schepenen.

Geryt KnyfF, Btrgtmttfltr.

Goefen van Voerde.

jan Ruyfcb.

Henrick van der Borch.

David van Zelck.

Gysbert van Leeuwen.

Aryaen van Lantscrocn.

Vrederick die Voecht van Ryncvelt.

Joeft van Scroeycfteyn.

Jacob Jans-zoen.

Aryaen van Ryn : word tuffchcn tydc ver
dreven , cnde Qiemsmt ia zya ftcdc ge
ftelt.
]an TsiD Ede.'

der stad van utrecht. 7. BOEK, //.

Raiden,
Henrick Wilgers-zoen.
Jacob van Volle.nhoe.
Willem Gerryts'zocn.
Willem ZaeJ.
Jan van Wely.
Aryaeu van Helsdlngcn.
Hilbrant Scaey.
Henrick van Tricht.
Gysbert Henrixs zoen.
Henrick Alerts-zoen.
Ot Willems-zoen.
Aernt Zweers-zoen.
Mercelis van Helium.
Dirck Splinters.zocn.
Faes Jans zoen.
Jan van der Borch.
Jan Spruyt.
Jan Willems-zoen.
Antonis Beyer.
Jan Gerrits-zocn.
Aryaen van Brevoerde.'
Geryt Huberts zoen.
Jan van Wael, Bΰrgt^nttβtf,^
JanAcrts-zocnvan Boelkhcra.^

Cameratrs.

Jacob Everts-zoen,Brouwer.
Claes van Hyndcrfleyn.
Laurens Goeyerts-zoen.

Vivt, i» 't votrjatr.
Aryaen van Lantscrocn.
Jan van Ede.
Vranck Tymens-zocn.
Jan Willems zoen,Backer.
Henrick van Tricht.
Geryt van Roeyen.

Vtve in*t najatrl
Jan van Boefichem.
Cornelis van Zwol.
Aryaen ütenweerde,
jacob van VoJlenhoc.
Henrick Alerts-zoen.
Jan Stevens zoen.

Heemratt op ten Lekktndyk.
Vrederick die Voecht van Ryncvelt,

Lil/dmtyfttrt, '
Henrick van der Borch.
Henrick Wilgers zoen.

Bagynmeyfttr.

Jan Spruyt.

if27, op onfer lieve Vrouwen avond
Purificationis.
Borgemeefiers*

Ghysbert van Zuylcn : in abfentie nagcfct»

Heer Jan van Huchtenbrocck.
Aernt van Wulven.

Schepenen.
Ghysbert van Zuvlcn, J3or|«w##/lir; byytcU

gereyft en gebleven.
Jan van Raephorft.
Adam van Dicmen,
Peter Ruyfch.
Frederick die Coninck.'
Cornelis van Meerten.
Her Jan van Uchtenbrocck, Ritter; hici

na gefet Bergtmttfitr in abfentie 6cc,
Lubbert de Wael.
Erft van Nyenrode.
jan van Wjck, Dircks-zocn.'
Beernt van Zolms.
Meyns van YÜelt.

Raiden»

Goeyert Bol, Lamberts zoeRÏ
Cornelis Hermcns-zocn.
Gehs Dircs-zoen.
Michiel Egberts-zocn.
Dirck Wynter.
Aernt Ghysberts zoen.
Zeger Gerryts xoen.
Dirck Mor.

an Lamberts zoen Coûter,
an van Wyck Willems-zoen.'
Cornelis Gysberts-zoen.
Jan Jacobs zoen.
Tymen Koeytinck.
Jacob Nenninck.
Jan Robberts zocn.
Cornelis Dircks-zocn van Velde.

r Rem-

op'tlkact:

-ocr page 150-

146

Rembout Jans-ïocn.
Joelt van Diemerbrocck.
ian Luytert.
lan Loefs-zoen.
Hermen van Wede.
Geryt van Eek.
Aernt van Wulven, Bor-

gemee/Ier. > Rade op 't ilract.

lacob Vermaet. _ J

Vive, in 't voerjaer.
Frederick die Couinck.
Dirck Mor. ,
Ian Lutert.
lacob van der Maet.
loeft van Eyck.
Ian lacob die Colenacrs.

Five m 't najner.
Lubbert de Wael.
Miïhiel Egberts-zoen.
Geryt van Eek.
Rutger Cluetinck.
Willem Beernts-zoen.
Geryt Peters·xoen.

Heemraat op ten Lekkendyck.
Eerft van Nyenrode.

Libelmeyfiers.
Ian van Wyck, Dircx zoen.
Peter van Merenborch.

Eeghynmeyfler.
Adam van Diemen.

Cameraen.
Geryt van Zvi^ol.
Dirck Beernts-zoen.

Meyfter Hcnrick Verborch, Clockegieter.

15·2.8, des maendags m Si. Va-

lentyns dag.

Alfoe doer fcriftelyke begeerte ons genadi-
gen Heere des Hertogen van Gelre &c.

I
ïl:

die elcdie van den nycn Ra ede xiv. da-
gen lanck gecontinueert ende geverft is
gewerden, loe hebben die xiv. Giiden na-
beicreven op huyden morgenipraeck ge-
houder. , en gecoeren die gene hen van
wegen den Bevelhebbers des Vorilen van
Gelre &c. in elcken Gilden gefonden
worden. Te weten,

BofgemeeflerS'

Frederick die Coninck.
Frederick van Rynevelt.

Schepenen.

Frederick die Coninck, Borgmtefier.
lacob Pot.

Aelbert van Leeuwen.
David van Zelck.
Ian van Wael.

Ian Aerts-zoen van Boefinchem. ^
Ian van Ede.
Aryaen ran Brevoirde.
lacob lacobs-zocn in Luttikcnhuys.
Claes van Hynderftcyn.
Geryt van Lichtenberch.
Eernil van Wyck.

Raiden.

Folpert Foeyt.
Frans Boegcrt.
Willem Zael.
Andries Goeyerts-z,oen.
Lubbert Zafl".
lan de Roey.

Dirck Gelis zoen van Dolre.
Hermen van Doeyenborch.
Lambert Gyiberts-zoen.
Jacob Aerts-zoen Cremer.
Henrick die Hoege.

van de regeering en magistraat

Ghysbeit Lap.
'Ot Willems zoen. ^
Henrick Beernts zoen.
Eggert Croeck.
Claes Pa uw els-zoen.
Jan Beernts"zoen.

Frederick van Ryneveld, Borgtmeefltr.

Cornelis van Roeycfteyn.

Anthonis Beyer.

Jan Zweers-zoen.

Lambert lans-zoen, Coperilager.

Ian Spruyt. ) ,

Henrick van Abcoude. J Rade op tftraet.

Vive^ in 't voorjaer.
Ian van Wael.
Geryt van Lichtenberch.
Henrick Alerts-zoen.
Andries Goeyerts zoen.
Ian Beernts-zoen.
Henrick van Tricht.

Vive in 't najaer.
Ian van Boefichem.
Claes Ian Pouwels-zoen.
Willem van lutfaes.
Willem Loefs zoen.
Lambert Ghysberts zoen , Wollewcvcr.
Henrick van Abcou.

Heemratt op ten Lsckendyck.
Ernft van Wyck.

Libel^73eyβers,
Aelbert van Leeuwen.
Willem van Lysfelt.

Bagynmeyfler.

Ian Spruyt.

Cameraers âtsmatndagina Vakntym dag,
loeft van Scroeyefteyn.
Dirck Wolir.

Meyfter Henrick Verborch.

LXXV.

LYSTE van eenige Schepenen, zoo als die uyt oude Schepenbrieven by een vergadert zyny
vanhetjaer MCXCTL m ΜΌXXVIli,

'De 'Voorgaande Lyft van de Borgemeefleren ^Schepenen en Raden hebben wy getrokken uyt des Raads daaglykfe boekem
dewdke niet hooger gaan als tot het jaer 1402. Maar gelyk by Antonius Matthceus^ en in andere boekenter Se^
cretarye defer Stad berufiende^ meenigviddige Schepenbrieven en andere inflrumenten van ouder tyd te vinden zyn^
waar onder de namen van de Schepenen uytgedrukt fiaen ; zoo zyn daar uyt alle de navolgende Schepenen by een
vergadert. En fal-het een ygelyk niet ongemakkelyk zyn om van tyd tot tyd uyt oude brieven , die hem mochten
voorkomen^ defe lyfle ofte verbeteren^ ofte vermeerderen. Niet tegenflaande dan defe Lyfle inveelendeeJe gebrek'
kelyk is, hebben wy echter goedgevonden die den Le fer mede te deelen : te meer om dat zy tot aan het jaar 1402.
geheel nieuw is ^nvaeromzy alseen byvoegfel van de voorgaande in foo verre moet aangemerkt ivorden. Maer het fal
mogelyk y mand vreemd voorkomen ^uoaar om ivy de Schepenen na het jaar 140Z. 1^28., die reet s op de voorgaan-
de lyfle gebracht zyn , hier weder herhalen. De reden is, om dat men y defe met geene lyfle zynde vergeleken^
geivaar fal worden ^ dat zy of in den rang verf chilien , ö/, Ί welk van meer belang is, fomtyds ganfch en gaar
van den anderen verfcheyden zyn. Ja dat meer is, men fal op defe lyfle ften , dat de oude brieven felfs op een
jaar tweederley Schepenen opgeven , die dan evenwel nog niet over een komen met de Lyfle uyt des Raeds daag-
lykfe boeken getrokken. De reden hier van bekenne ik niet te hebben konnen ontdekken. Indien men aan loffe en
ongegronde gifftngen foude willen toegeven, mocht ymand denken, dat door oproeren , dewelke in die tyden dikwils
voorgevallen zyn^ de Magiflraat fomtyds twee of driemaal in een jaar verf et is: of dat het overlyden van defe y
en het verkiefen van eeri ander,in plaetfe van den overleden, eenige verandering in de namen foude kunnen ν er oor"
faakt hebben. VFat hier ook de reden van moge zyn, dit is echter feker, dat men hier niet kan denken, om Schepe-
nen, in bet eer fle, en in het tweede halfjaar verkoren : dewyl het alomme uyt de Stads boeken bly kt, dat de veran-
dering van de regeering gewoonlyk maar eens jaars gefchied is: en is die meer als eens voorgevallen in een en't felve
' jaar y fulks is door fchielyk opkomende oneenigheden tuffchen de Gilden en de Regeering toegekomen , en wel op al·
lerhande tyden van het jaar. M^y geven het aan ervarener in dit flag van faken gewillig over , om defe duyfler-
heyd beter op te helderen. Tot naricht van den Lefer dient ook, dat de dag, die hier endaer boven aan het jaer-
getal in defe Lyfle der Schepenen /iaat, niet bet eekent den tyd van derfelver verkiefingy maar den tyd, op welke
de inflrumentin, aan welker eynde de namen van foodanige Schepenen gevonden worden, gemaakt zyn. TVaaruyi
men met een ontdekken kan ( het welk altyd dient tn '/ oog gehouden ) dat y defelve Schepenen op twee naefivolgende
jaren in de inflrumenten vermeit zyndè, echter maar een jaar te v«rflaan zy. Als by voorbeeld , de Schepenen
die gevonden worden van Kor smis, als wanneer het nieuwe jaer begon y tot aan Fr ouwe Lichtmis y konnen of tot
het nieuwe jaar, of tot het oude regeerings jaar, het welke van Februar. tot Februar. kopt y gebracht worden, In
zoo verre kan dan zoodanig een verfchil vereffent worden.

Wilhelmus.
Theodoricus.
Ludolfus.
Arnoldus.

Raden.

Machelmus.

Fredcricus.

Theodoricus.

Guntherus.

Erembertus.

Wilhelmus.

«■•Λ

\ i
f.

'ii

.nu

Chriftianus.

Reynerus.

Theodoricus.

Hermannus.

Wilhelmus Loc.

Hugo.

Btt inflrument, àaer defe Tiamenortâerfiâtn tlt
te vinden by Anton. Aîatthius de^ureG/ad.
cep. Z3. eu in den voorgacndcü Tyt. ii.
Deel. Num.xxviii.

1130.

Gerardus de Mcrlo, icultctuj.

Pctrui

nçi.

crardus de Foro ; ook wel, Ge-
rardus dc Foro Pifcium , of
Gerritvan de Markt, ofVifth-
markt. Hy is ook Schout defer
\ Stad geweeft.

Gerardus de Mofa.
Ambrofius Romanus.
Gerardus de Sauâa Maria.
Wernerus.

Theodoricus dc Dricle,
Thitgerus.

-ocr page 151-

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK. II TIT ΐ4γ

Petrus Zoudenbalch.

Hcnricus Aureus.

Hermannus Ouderidder.

Wernerus Rufus, of de Roode.

Gifclbertus Borchgrave.

Bertoldus (of Bartolomeus) Bonsnavel.

Hermannus Pofch.

G unterus. Ous flaet 'tr hy Matthms de Jure
Glad. Ρ-ΐ'^η. dog by dtnftlvtn ia Tom. IV.
And.p. 355.y?4« t'onrechtf Canterus.
Hubertus.

Theodoricus Capellaen.
Jn zeekere lyfle vind ik drie name» » Theodo-
ricus, Hubertus, Lodewyck Capellaen.
IZ3I.

Gifelbertus de Vechten, Scultetus.
Gil'tlbenus Borchgrave.
Wernerus Rufus.
Petrus Zoudenbalch.
Hermannus Fofch.
Bartoldus Bonsnavel.
Gunterus.

Hubertus. Befe word in ziekere lyfle my ter

hand geflelt, uytgtlaten.
Hermannus Ouderidder.
Theodoricus Capellanus.

Raden.

Hcnricus, Huberti filius.

Jacobus Zoudenbalch. Deft wordinàevoorf.

lyjl evergtflagen.
Adam Pellecuflen.
Hcnricus Thiedraven,
Johannes Thitgeri filius.
Hcnricus Frefo.

Gerardus Loch. In dt voorf. lyfle, Coclc,

of Coeck.
Jacobus Hardcbol.
Gofwinus Brunen.

Sitt Ant, MatthiUs dt Jur* Glad. f, 384,
iz8z.

Theodoricus Vrenken, Scultetus.
Gerardus Frifo.

Hermannus, Domini Arnoldi filiui.
Petrus Pellencufferi.
Hermannus Olderidder.
Hcnricus Machelinus.
Siet MatthMs de NobilUat.p. J066.

1184.

Theodoricus Virencke, Scultetus.

Gerardus Frefo.

Petrus Pellencullcn.

Hermannus filius Dorhini Arnoldi.

Hcnricus Machelin.

Hermannus Olderidder.

Frcdericus Zoudenbalch.

Siet jint. AlAtih&us de Fundatiomb. Ectlefiar

P' 379-

1187.

Theodoricus Vrencken, Scultetus.
Guilelmus Frefo.
Hermannus Ouderidder.
Hcnricus Machelin.
Frcdericus Zoudenbalch.
Jacobus Jacobi.
Roetart de Stelle.
Hermannus Teutelaer.

U90.

Theodoricus Vrencke, Scultetus.
Gerardus Frefo.
Hermannus Arnoldi.
Hcndricus Machelinus.
Hermannus Ouderidder,
Frcdericus Zoudenbalch.
Jacobui Jacobi.
Roetart de Stelle.
Hermannus Teutclaer.

Hermannus de Velde, Scultetus»
Dominus Lambertus Frefo , miles.
Hermannus Arnoldi.
Theodoricus Vrencke.
Hermannus Olderidder.
Frcdericus Zoudenbalch.
Jacobus Jacobi.
Roetardus de Stella.
Hermannus Teutdaert.
Ghifelbertus Pellcncuflen.
Alardus Eie.
Johannes Ghifelberti.
ü 1300.

Frcdericus de Rodenborch, Scultctttl,
iacobus dc Lichtenbcrch.
UI, Dttk

Frcdericus Soudcnbalch.
Hermannus Teutelaert.
Gyfelbertus Pellencullen.
Alerdus Ere.
Hermannus de Velde.
Hermannus Grauwert.
Wernerus Frederici.
Gerardus Vrencke.

Raden.

Johannes de Linfchoten.
Jacobus Lichtenbcrch.

1301.

130Î.

Frcdericus Rodenborch, Scultetus.
Jacobus de Lichtenberch.
Frcdericus Soudcnbalch.
Gylelbertus Pellcncuflen,
Hermannus Teutelaert.
Alerdus Ere.
Hermannus de Velde.
Hermannus Grauwert.
Wernerus Frederici.
Gerrardus Vrencke.

1303.

1309.

j Joannes Frederici, Scuhetus.
Gyfelbertus Pellencuflcn.
Alardus Ere.

Hermannus Oude Ridder.
Wilhelmus Woutraan.
Petrus de Velda.
Frcdericus Offckyn.
Harmannus Rotardi,
Bartoldus Pont.
Henricus Machelin.
JoanncsPier. 1309.

joannes Frederici, Scultetus.
Frcdericus Soudcnbalch.
Gyfelbertus Pellcncuflen.
Alardus Ere.

Harmannus Oude Ridder.
Tydemannus Scorre.
Wilhelmus Woutman.
Petrus de Velde.
Frederick OlTckyn.
Hermannus Rotardi.
Bartoldus diéius Pont.

1310.

Johan, Haren Fredericks-iooni Schoütii

Gvfebrccht Pellcncuflen.

A ardt Ere.

Harman Grauwert.

Ermbreeht, Haren Errabrechts-zoón.

Willem van Rodenborch.

Johan Haren Roctardt-zoone.

Frederick Soude van Dsimaiiche. '

Tydeman die Oude.

Amclis Boventorp.

Jacob Gabriel.

1310.

Jacob van Lichtenberch.
Wernaert Vredericks.
Gerrit Vrencken.

J>efe worden op dit jaer ah Schepenen virmhby
Buchel over Ht da p. i}!. ook vi$ldih(>px4t'
kere lyfi de navolgende Schepenen.
Herman Ouderidder.
Machelum van Cianenborch.
Ermbertus Ermfacrti.
ohanncs Rotardi.
Warnerus Huygens.
Frederick Zoude van Damaflfc.
A melis Boventorp.
Daniel de Pclfcr.
Lambertus Bartholomei»
Alfer van Lichtenberch.
Corftiaen Vinckc.
Peter Mouwckyu.

X31»·

Jan, Haren Fredcricx zone.
Haren Jacob yan Lichtenberch, Ridder,
Harman Oude Ridder.
Jan Haren Ermbredits-zoone·
Willem Woutman.
Peter van den Velde.
Frederick Oflckyn.
Aclbrecht de Viifcher,
Bartout Pont.
Jan Pyll.

Jacob Jacobsen Haren Frederkx-ïooiu
131«.

Jan Haren Fr«dcricx-ione.
Jan Haren Ermbrcchts.
Frederick Soude van Damafche.
Gerrit Damafche, Tydeman Soudenbakjil?·

zoone.
Jacob van den Spiegel,
Tydeman Arnckyn, Panipus-ione;

1311,

Johan Haren Fredericx'Zoon, Schout·
Harm^m Oude Ridder·
Erinhreclit, Haren Ermbrechts-ioons
Johan, Haren Roctcrs zoon.
Werncr, Haren Hugcns-zonc.
Vrcderick Soude van Damafchti
Tideman de Oude.
Amélie Boventorp,
Daniel de Pclfcr.
Johan van Rodenborch.
Tideman MucU
Jacob Gabriel.

1304.

Heer Lambrecht de Vrefe, Ridder.
Frederick Soudcnbalch,
Harman Teutelaert.
Gysbrecht Pelencuflcn.
Harman van den Velde.
Alardt Ere.
Harman Grauwert.

130?.

Joannes Frederici, Scultetus,
Frcdericus Zoudenbalch.
Gyfelbertus. Pcllencuflèn.
Alardus Ere.
Erembertus Ercniberti,.
Arnoldus Springer.
Joannes Rotardi.

Goodtlchalcus , di<ftus Marsman. .
Tydemannus, didus Oude.

130Ö.

Johannes Frederici ,of Vrencken,Scultetus.
Frcdericus Zoudenbalch.
Ghysbert Pellenculïen.
Alard Ere.

Erembertus Eremberti.
Arnoldus Springers.
Johannes Rotardi.
Godfcalc Marsman.
Theodoricus Ouderidder.
Chriilianus Vrencke.

1307.

Joannes Frederici, Scultetus»
Frederick Soudcnbalch.
Gyfelbertus Pellcncuflen,
Alardus Ere.
Harmannus Grauwert.
Ermbertus dç Viflchcr.
Petrus de Velde.
Joannes de Sanâa Maria.
Gerardus de Voorfchoten.
Bartoldus Pont.

Gyfelbertus fine felle, ofte fonder galle.

1307.

Joannes Frederici, Scultetus»
Frcdericus Soudcnbalch.
Gyfelbertsu PellencuGcn.
Alardus Ere.

Hermannus Oude Riddcri
Tydemannus Scorre.
Albertus ViiTcher.
Petrus de Velde.
Joannes dcSanda Maria.
Bartoldus diâus Pont.
Hermannus Rotardi.

Een kleyne verandering kan men ·ρ ^tt jatr fttn
in Kttkeren britf by Anten. Matthéitttdt Fun-
dation, Ecckfiar, p. 2.64.

1308.

Johannes Frederici, Scultetus.
Frcdericus Soudcnbalch.
Gyfelbertus fcllencuflen.
Harmannus Oude Ridder.
Alardus Ere.
Ermbertus Ermbcrtl.
Johannes Rotardi.
Frcdericus Soude de Dftmafche.
Petrus Roemarus.

Tydcmamiuï dc Oude, of Ouderidder,

Lambrecht Haren BarteimeuMonc*

'3i3·

Jan, Haren Fredericx-zoon, Schout·
Jacob van Lichtenberch, Ridder,
Harman Oude Ridder.
Johan, Haren Ermbrcchts-iooQ.

Τ %

waiem

-ocr page 152-

Ï4S

van de regeering en magistraat

Willem Woutman.
Peter van deii Velde,
Aelbrecht de Viichcr.
Bartout Pont,
lohan Pyll-

lacob lacobs'Zoon, Harcn Frcdcricx-zoon.
Godfchalck de Merflcman.
lohan Pauwe.
lacob van Aclrehoril.

1314.

in
Ui

131?.

lohan, Harcn Frcderitk-zoon, Schout.

Harman Oude Ridder.

Willem Woutman.

Aelbrecht de Viilcher.

ïohan Haren Frcdericx-zoon.

Bartout Pont.

lacob lacobfen, Haren Frcderix-zoon.

Godclchalck de Marsman.

lohan Pau we.

lohan van Rodenborch.

Frederick Alberts-zoon.

Wouter van Voorfchotcn.

loiian Alvekin.

IJKi.

lohan Haren Fredcricx-zoon, Schout.

lacob van Lichtenberch.

Herman Oude Ridder.

Machelum van Cranenborch.

lan Haren Roeters-zoon.

Werner, Haren Hugens-zone.

Trederick van Rodenburch.

Trederick Soude van Damafchc.

Amelis Boventorp.

Daniel de Pelfer.

Corftiaen Vincke.

lacob Gabriel.

Kiclaes vaa DridJ.

1317.

ι 'ni

ΙΤϊΙΠ
lip

il-à

"ï/îif

.jtr"

Λ '

1318.

Arnout van den Velde, Schout.
Machelum van Cranenborch.
Jan Haren Roeters-zone.
Warnaer, Haren Hugens-zoon.
Peter Oude Ridder.
Frederick van .Rodenborch.
Frederick Soude van Damaichc.
Tydeman d'Oude.
Goodtfchalck, didus Marsman^
Kerftiaen Vincke.
Niclaes van Dryele.
Gyièbrecht die Waerièggeri
Jacob van den Spiegel.

'1319.

Arnout van de Velde , Schout.
Willem Woutman.
Albrecht de ViiTcher.
Johan Haren Fredericx-zoon.
Rembrecht van Compoftelle.
Arnout Loef Haren Jacobs-zoon,
Johan Pauwe.

Jacob Haren, Tydeman-zoon.

Jan van Rodenborch.

Frederick Albrecht-zoon.

Johan Coeke, Haren Harman Cocke-zoon.

Johan van Amerongen

Tydeman Herboorts.

1310.

Ariióut van de Velde, Schout.
Jacob van Lichtenberch, Ridder.
Machelum van Qanenborch.
Johan Haren Roeters-zone.
Peter Oude Ridder.
Peter van de Velde.
Frederick van Rodenborch.
Frederick Soude van Damaichc.
Tydeman de Oude.
Amelis Boventorp,
Goodtfchalck tic MarlTeman.
Criftiaen Vinckc.
Kyclaes van Dry el.

13x1.

Arnout van de VeldeSchout.
Willem Woutman.

Jan Haren Fredericx-zoon, Vcre Lyiên-zoon.

Rembrecht van Compoftelle.

Frederick Arnouts-zoon.

Arnout Loef, Haren Jacobs-Zone,

Jan Pauwe.

Jacob', Haren Tydemans-zone.
Frecjçrick, Harai Aelbrechts-zonc.

κ ψ

Jan Alvekyn.
Jan van Amerongen.
Aelbrecht, Haren Frcdericx-zonc.
Jacob van Nyendale.

1311.

Arnout van den Velde, Schout.
Willem Woutman.
Johan Haren Fredcricx-zoon , Vcre
zoon.

Rembrecht van Compoftelle,
Johan Haren Fredericx-zoon, Vcre Arnouts-
, zoon. '

Arnout Loef Haren Jacobs-zoon.
Johan Pauwe.

Johan, Haren Tidemans-zoon.

Frederick Aelbrecht-zoon.

Johan Alvekin.

Johan van Amerongen.

Jacob van Nyendale.

Aelbrecht, Haren Fredericx-zoon.

1311.

Arnout van de Velde, Schout.
Machelm van Cranenborch.
Peter van de Velde.
Amelis Boventorp.
Bartout Pont.
Jacob van den Spiegel.
Peter d& Wolf.

Arnout van de Velde, Schout.
Rembrecht van Compoftelle.
Jan Haren Frcdericx-rzoon.
Frederich, Haren Aelbrechts-zonc.
Peter Mouwekyn.
Jan Alvekyn.

Aelbrecht, Haren Fredericx-zonc.
Gysbrecht Utenweerde.
Frederick, Haren Roctars-zone.
Peter Scorre.
Tydeman Hombout.
Jacob Scrodekyn.

1314.

131^

Arnout van de Velde, Schout.
Rembrecht van Compoftelle.
Johan, Haren Fredericx-zooo.
Peter Mouwekvn.
Frederick, Aelbrechts-zooo.
Johan Alvekyn.
Gyièbrecht Utenweerde.
Peter Scorre.

Aelbrecht, Haren Fredericx-zoon.
Jacob van Aelrehorft.
Nicolaes Hardebolle.

Abram, Abrams-zoon, in dc Coornmerckt.

■ W'
Arnout van de Velde, Schout.
Jan, Haren Roetars-zonc.
Peter Oude Ridder.
Peter van de Velde.
Frederick Soude van D^afche.
Amelis Boventorp.
Bartout Pont.
Jan Coeck.

Gysbrecht van Brandenborch.
Jan de Wael.
Wouter van Voorfchoten.
Gysbrecht Potter.

l^ld.

Arnout van de Velde, Schout.

Jan, Haren Roetard-zone. j

Peter Oude Ridder.

Peter van de Velde.

Frederick Soude van Damafche.

Amelis Boventorp.

Bartoudt Pont.

Jan Cocke.

Jan de Wale.

Jacob van der Vismerckt.

Jacob van den Spiegel.

Peter de Wolff.

Wouter van Soelen.

1317.

Arnout van den Velde, Schout.

Peter van den Velde.

Amelis Boventorp.

Bartout Pont.

Jan de Wale.

Jacob van der Viinicrckt.

13x8.

Jan van Leuwenberch, Schout.'
Jan Haren Roetars-zonc.

Lyièn-

Bartout Pont.

Jan Coeke, Haren Harraan Cockc-zonc.

Jan de Wale.

Jacob van der Vismerckt.

Tydeman Herboort-zoon.

Jacob van den Spiegel.

Peter de Wolf.

Wouter van Coole.

Nicolaes Proeys.

Jan Hugcns-zoon.

1318.

Arnout van de Velde, Schout.

Rembrecht van Compoftelle. ^

Jan Bolle. '

Jan van Amerongen.

Gysbrecht Utenweerde.

Peter Scorre.

Nycolaes Hardebolle.

Gérard Woutman.

Jacob van Lockhorft.

1319.

lohan van Leuwenberch, Schout,
Bartout Pont.

lohan Haren Roetars-zoon.

lohan Coeke, Haren Harman Cockcn-Zoon.

lohan de Wale.

lacob van der Vismerckt.

Tydeman Herberts-zoon.

lacob van den Spiegel.

Peter de WolfF.

Wouter van Colcn.

Niclaes Proeys.

lohan Hugens-zoon. 1

1315.

lan van Leuwenberch, Schout.
Gyièbrecht Utenweerde.
lohan, Haren. Fredericx-zoon.
Rembrecht van Compoftelle.
lan Alvekyn.

lacob van den SpieeeL ^

Arnout van den Vddc.

Niclaes van Dryèll.

Arnout Gunter.

Wouter van VoorichotcQ.

Frederick Soudenbalch.

1330.

lan van Leuwenberch, Schout.
Rembrecht van Compoftelle.
lohan Haren Fredericx-zonc.
Peter Mouwekyn.
Gysbrecht Utenweerde.
Arnout van den Velde,
lohan van Amerongen.
Nyclaes Hardebolle.
lacob van Lockhorft.
Gérard Woutman.
Tydeman Hombout.
Abraham van Compoftelle.

1331·

lohan van Leuwenberch, Schout.
PcBrus Pont.

Lm, Haren Roetars-zoon.
Peter van den Velde.

lohan Coeke, Haren Harman Cockcn-zosc,

lohan de Wale.

lacob van der Vismerckt. -

Tydeman Herboorts-zone.

Peter de WolfF.

Nyclaes Proeys.

lan Hugens-zone.

Gérard de Vreiè van den Hoociiftratcn.
lacob van Claxcnborch.

1331.

lohan van Leuwenberch, Schout.

Gysbrecht Utenweerde.

lohan. Haren Fredericx-zoon.

Peter Mouwekyn.

lan Alvekyn. .

lacob van den Spiegel. ^ ,,

Arnout van dc Velde.

Nyclaes van Dryell.

lacob van Locknorit.

Geracrdt Woutman.

Ari^out Gunter.

Wouter van Voorfchotcn.

Wcymbrecht van Compoftcllen.

1331.

lohan van Leuwenberch, Schout.

lohan de Wael.

lohan Haren, Roeters-zoon.

lohafiCoeke, Haren HarmanCockcn-zoofl.'

Tydcmao Hcrboorts ïooe. ·

lacoB

-ocr page 153-

lacob ym de Vismcrckt. -
Wouter .van Voorfchoten,
lacob van Clarenborch.
Henrick van Leuwcnberch.
Adam Soudenbalch.

Bartout Wernaers, Haren Hugcns-zonc.
lacob Braem.
Hcndrick de Witte.

IÎ33·

lan van Leuwenbefch, Schout.
Gysbrecht ütenweerde,
lohan, Haren Fredericx-zoon.
Weymbrecht van Compoitelle.
lohan Alvekyn.
lacob van den Spiegel.
Arnout van den V&c.
lacob.van Lockhoril.
Gerrit Woutman.
Niclaes van Dr iele.
Arnout Gunter.
Wouter van Voorfchoten.
Frederick Soudenbalch.

lohan van Leuwenbcrch, Schout,
lohan Haren Roeters-zoon.
Peter van de Velde,
lan de Wale.
Peter Mouwerkyn.

lan Coeke, Haren Harman Coeken-zone.

lacob van der Vismerckt.

Peter de Wolf.

lacob van Clarenborch.

Adam Soudenbalch.

Bartout Warnars-zone, Haien Hugeos-zonc.
Hcndrick de Witte.
Tydeman van de Putte.
Herman Vrencke.

lohan van Leuwenberch, Schout.
Gysbrecht Utenweerde,
lohan Haren, Fredericx-zoon.
Weymbrecht van Compoftellc.
lohan Alvekyn.
lacob van den Spiegel.
Niclaes van Dryell.
lacob van Lochoril.
Geraerdt Woutman.
Abraham van Compoftellc.
Wouter van Vooriclioten.
Gysbrecht Over de Vecht.
Haboort Herboort-zoon.

1330.

Tan van Leuwenberch, Schout.
Gysbrecht Utenweerde.
lan Haren Fredcricx-zone.
Wcymbrccht van Compoilelle.
Nyclaes van Drydl.
Jan Alvekyn.
Jacob van den Spi^el.
Jacob van Lochorft.
Gérard Woutman.
Abraham van Compoftellc.
Wouter van Voorfchoten.
Gysbrecht Over de Vecht.
Haiboort, Harboort-zoon.

i33<i.

lan van Leuwcnberch, Schout,
lan Haren Roeters-zone.
Peter van den Velde...
Peter Mouwerkyn.

lan Coeke, Haren Harman Cockcp-zonc·

Tydeman Herboorts-zoon,

Wouter van Voorfchoten. -

lacob van der Vismerckt.

Adam Soudenbalch. ^

Harman van Ryn,

Hendrick de Vole.

Lambrecht Hoen.

/» zeekere Îyfie vind ik nog defe Scepeneit, op

Si. Jans dag.
Wcrnar Braem.
Floris van Pallaes.
lan van den Spiegel.
Braem van de Velde.

1337·

ïan van Leuwcnberch, Schout,
lohan Haren, Fredericx-zoon.
Wymbrechc van Compoftellc.
Wouter van Coelen.
Tydenun Scorrc,
Araouc Proeys.

1337·

lan van Lcewcnberch, Scoutc.
Ghysbrecht Utenweerde.
lohan Haren Fredericx-zoon.
Vermbrecht van Compftel.
lohan Alvekyn.
Wouter van Coeicn.
Wouter van Vocrlcoetcn.
Abraham van Compoftel.
Herbert Herberts-zoen.
Gheryt Vrenck.
Aernt Proeys.
Tyman Scorrc.
lacob van Dricl.

1358.

lohan van Leuwenbcrch, Schout,
lohan, Haren Rocters-zocn.
Peter van den Velde. .
Peter Mouwerkin.

lohan Coeke, Haren Harman Coeken-zone.

Tydeman Herboorts-zoon.

lacob van Lochorft.

Geraert Woutman.

Tydeman van den Putte. -

Hcndrick de Vole.

Hendridc de Vrefè.

Diderick Grauwctt.

1338.

lan van Leuwenberch, Schout,
lan Haren Roetars-zoon.
Peter Mouwerkyn.

lan Coeke, Haren Harmen Coeken-zone.

Tydeman Harboorts-zoon.

lacob van Lockliorft.

Geraerd Woutman.

Tydeman van den Putte.

Hendrick die Vole.

Hendrick de Vrefè.

133?·

lan van Leuwcnberch, Ridder, Schout.

Gysbrecht Utenweerde.

Wymbrecht van CompoftcUe.

lan Alvekyn.

Wouter van Coolen.

Adam Soudenbalch.

Abram van Compoflellc.

Hcrboort Herboorts-zoon.

Gerrit Vrencke. .

Tydeman Scorrc.

Gérard van DamafTchc.

Alardt van den Venc.

Ludolff de MarlTcman.

1340.

Heer lan van Leuwenberch , Ridder, Scliout
Peter Mouwerkyn.
Niclaes van Dryell.
Hendrick de Witte.

Frederick, Haren Warnaers-zonc Draken-

borch.
Peter dc Wolif.
lacob van den Spiegel.

1341.

1341.
1343· .

lacob van Lichtcnberch,Ridder, Schout,

Lambrecht Hoen.

Gysbrecht Utenweerde.

Tydeman Hcrborts-zonc.

Adam Soudenbalch.

Tydeman Scorrc.

Hendrick van den Dainmc.

lohan Schinkel.

lohan van den Velde.

Albrecht Fredcricx-zone.

Gerart Vrencke Arnouts-zoiic.

Abram Utea Coornmerckt.

Tydeman Scordekin.

1344· ,

lacob van Lichtcnberch, Schout.
Niclaes van Dricl.
lohan Haren Roetars-zonc.
Peter Mouwerkyn,
lacob van Lochorft.
Hendrick van Leuwenbcrch.
Ernft Grauwctt.
Arnoud Riem.
Geraerd Hombeut.
laoob Warnaer-zoon.
Tydeman de Lange.
ÇoodcTcbalck, Axnout-zooa,

der stad van utrecht. /. BOEK 11 ΊΙΤ,

ïacob de Cuyper.

I345<

lacob van Lichtcnberch, Ridder, Schout^

Arnout Riem.

lohan Haren Roctcrs-zone.

Peter Mouwerkyn.

lacob vaji Lochorft.

Hendrick van Leuwcnberch,

Ernft Grauwcrt.

Gerrit Hombout.

lacob Warnacrs-zoen.

Goodtichalck Arnouts-zocn.

Licob de Cuyper.

Ε vert van Dnelc.

1345·

Adam Zoudenbalch Schout.
Bartoudt, Warnar-zoen.
Hendrick de Voie.
Hcndrick van den Dammc.
Gerardt Ere.

i34<i.

Adam Zoudenbalch, Schout.

Frederick van Drakcnborch, Ridder.

Peter Mouwerkyn.

Gerart Woutman.

Arnout Gunter.

Peter de WolfF.

Arnout Riem.

Hcndrick de Witte.

Ernft Grauwcrt.

Alfert van Lichtcnberch, Heer Iacobs-ζοοπ.

Goodtichalck, Arnouts-zocn.

lohan van Lantscroen.

lohan van den Spiegel.

Wouta van den Velde.

1347.

Adam Soudenbalch, Scliout.
Tydeman Scorrc.
Frederick Zoudenbalch.
Lambrecht Hoen.
Tydeman Vrencke.
lohan Schinckei.
Gerrit Vrencke, Arnouts:-zo<n.
Hendrick van den Dammc.
Gerart de Haen.
Dicdcrich van der Wcydc.
lacob van Damalche.
Alberen Dole.
Tydeman Droom.

134S.

Adam Zoudenbalch, Sclvoui.
Tydeman Scorrc.
Frédéric Zoudenbalch.
Lambert Hoen.
Tydeman Vrcnckc.
Hcndrick van den Dammc,
Gérard dc Haeu.
Dirck van der Weyde.
lacob van Damafle.
Abram Dole.
Tydeman Drocni.

1349·

1350-

Hr.Fredcrik van Drakéuborch,Ridder,Schout*

Hcndrick dc Witte.

Geraerd Woutman.

Arnout Riem.

Ernft Grauwcrt,

Alfêrt van Lichtcnberch.

Goodtfchalck, Arnouts-zouc,

Jan van Lantscroen.

Tydeman Pampus.

laii van den Spiegel.

Tydeman Zoudenbalch, Gcrrits-zucn,

Gysbcrt Grauwctt.

Tydeman Voilche.

1350.

Vrederick van Drakcnborch, Schout.
Geraerdt Woutman.
Alfert van Lichtcnberch.
Gysbcrt Grauwcrt.
Tydeman Gooflè.

I3ÎI·

lohan van den Spi^el, Schout,
Tydeman Vrencke.
Lambrecht Hoen,
Frederick Zoudenbalch.
Aelbrccht, Frcdcricx-zocn.
Hendrick van den Dammc.
lohan van Groencwoudc.
Abram Dole.

Τ 3 «fi-.

-V.

ϋίίϋ

-ocr page 154-

Geraerdt de Haen.

Harman van Lockhorft.

Alfertvan Lichtenberch, Haren jacobs-

zoon.
Gysbrecht van Dnell.
Roetcrt van der Stcrre.

135^·

Î3S3·. ■ f
Jan van den Spiegel, Scliout.
Harman van Lochorft.
Tydeman Vrencke.
Hendrick van den Damme.
lohan van Groenewoude.
Bartolomeus Gunter.
Jacob van Damafche.
Geraerdt de Haen.

Alfert van Lichtenberch, Haren Jacobs-
zoon·

Roetert van der Sterre.
Gyfebrecht van Dryell.
Tydeman Droom.
Willem van der Weyde.

1354· ^
Johan van den Spiegel, Schout;
Hendrick van den Damme.

Ρ ^
kl
Μί

ν®

'li'
^îJi;

lî

'kî

H	Geryt de Haen.
' t VÎ	Tydeman Droem.
f ».	Willem van der Weyde.
»	1355-
	Johan van den Spiegel.
	Tydeman Scrodekyn. Frederick Zoudenbalch.
	Herman van Lochorft.
l\| ^	Bartholomeus Gunter. Alfer van Lichtenberch. Jacob van Damaife. Roetert van der Sterre.

Abram Dole.
Aelbrecht Alvekin.
Wernard Braem.
Gérard Dynbout,

nss-

lohan van de Spiegel, Schouti
Lambrecht Hoen.
Frederick Soudenbâlch.
Harman van Lochorft.
Alfert van Luchteuberch,
Bartolomeus Gunter.
Alboren Dole.
Geraerdt de Haen.
Roetaert van der Sterre.
Hendrick de Vole.
Wouter van den Velde.
Gerrit Dynbout.

I3Ï6.

Johan van de Spiegel, Schout,
Henrick de Witte.
Lambrecht Hoen.
Arnout Riem.
Tydeman de Lange.
Wouter van de Velde.
Goodtfchalck, Arnouts-süoon,
Jacob de Cuyper.
Gerridt van Damafche.
Jan de Wale.
Wouter van Voorfchoten.
Florens van lutphaes,
Tydeman van Luttekenhuyfc.

1357.

lan van den Spiegel, Schout.
Harman van Lochorft,
Frederick Soudenbâlch.
Harman van den Ryn.
Albrechl, Fredericx-zoonc·
lohan van Groenenwoude.
Roetart van der Sterre.
Abram Dole.
Albert Aîvekyn.
Waernaer Braem.
Geraerd Dymbout.
Hendrick van Langeraeck.
Roelof Loef Hafaert.

1358.

lan van den Spiegel, Schout. '
Arent Riem.
Hendrck de Witte.
Tydeman Vrencke.
Tydeman de Lange.
Wouter van den Velde.
Andries van Driel.

Tideman Soudenbâlch» Gcrrit^zooUi
WAncr van Drakenborch.

ii't

lan de Wale.
Floris van Pallaes.

Tideman van den Luttekenhuyfleti.
lohan van Clareriborch.

1358.

Johan van den Spiegel, Schout.
Wouter van den Velde.
Tideman Soudenbâlch.
Jan de Wale.
Florens van Pallaes.
Hendrick de Witte.
Tydeman Vrencke.
Andries van DryeU.
Frederick Soudenbâlch.
Aelbrecht, Fredericx-ioon,
Aelbrecht Alvekyn.
Gerrit Dymbout.
Hendrick van Langeraeck.
In zeekere lyfi vind ik een langt reeks van Scht'
penen.

Johan van den Spiegel, Schout.

Wouter van den Velde.

Tydeman Zoudenbalch.

Johan de Waele.

Floris van Jutphaes.

Henrick de Witte. '

Tydeman Vrencke.

Andries van Driel.

Frederick Zoudenbalch.

Aelbert Fredericks.

Aelbert Alvekin.

Gérard Dynbout.

Hendrick Langcrack.

Jan Ruyfch.

Tydeman Zoudenbalch.

Floris van Jutphaes.

Tydeman Luttikenhuyfe.

Arent Riem.

Henrick die Witte.

Tydeman Vrencke.

Tydeman de Lange.

Abraham van den Velde;

Warnar van Drakenborch. i

Hendrick van Pallaes.

Jan van Clarenborch.

nip'

Jan van den Spiegel, SchoutJ

Albrecht, Fredericx-zoon»

Harman van Lochorft. '

Bartolomeus Gbnter.

Alfert van Lichtenberch, Haren Jàcobs-

zoon.
Abraham Dole,
Albrecht Alvekin.
Geraerd Dymbout.
Warnaert Braem.
Roelof Loef Hafaert.
Claes van den Velde.
Johan van Hamerfteyni
Johan Coeke, Diedericx·zoon.

1360.

Warnaer van Drakenborch, Schout.

Harman van Lochorft·

Frederick Soudenbâlch.

Jan van den Spiegel.

Jan van Groenewoude.

Bartolomeus Gunter.

Jan de Wale.

Albert Alvekin.

Warnaert Braem.

Jan van Hamerlieyn.

Florens van Pallaes.

Jan Lieboorts.

Frederick de Bole.

ijör;

1361.
13(53.

Warnaer van Drakenborch, Schout.

Frederick Soudenbâlch. , , ·

Jan van den Spiegel, - -

Johan Lieboort. . 1

Frederick de Bolé.

Harman van Lochorft.

Jan van Groenewoude.

Bartolomeus Gunter,

Jan de Wale.

Aelbrecht Alvekyn.

Warnaer Braem.

Jan van Hamerfteyn^

Florens van Pallaes», ..

■1

Warnaer van Drakenborch, Schout,'

Harman van Lochorft.

Frederick Soudenbâlch.

Johan van den Spiegel.

Johan van Groewoude.

Bartolomeus Gunter.

lohan de Wale.

Aelbrecht Alvekyn.

Waernaer Braem.

iohan van Hamerfleyne.

P^lorens van Pallaes.

Iohan Lieboort.

Frederick de Bole.

1364.

Warnaer van Drakenborch, Schout.

Tydeman (of Frederick) Soudenbâlch^

Arnout Riem.

Tydeman de Langhe.

Goodtfchalck Vrencke.

Gysbert Grauwert.

Willem van der Weyde.

Wouter van Lochorft.

Diderick de Bole.

Gerrit de Bole. .

Arnout van den Velde.

Hendrick de Witte.

Hugo Backer.

1365·.

Gerrit de Bole, Schout,
lan van Groenewoude.
Harman van Lockhorft.
Tydeman Scordekyn.
Iohan van den Spiegell.
Bartolomeus Gunter,
lan van Hamerfteyn.
Warnaer Braem.
Hendrick van Langeraeck."
Florens van,Pallaes.
Arnoud van Lochorft.
Braem van den Velde,
lan lacobs zoon.

1366.

Gysbrecht Gunter, Schout»
lan van Groenewoude.
Herman van Lochorft.
Tydeman Scrodekyn.
loh

an van den Spiegel.'
Bartholomeus Gunter.
Warnar Braem.
lan van Hamerfteyn.
Hendrick van Langerack.
Floris van Pallaes. -

Aernt van Lochorft. ' <

Braem van de Velde. ■ ·

1366.

Gysbert Gunter, Schout.

Floris van Pallaes.

Arent van de Velde.

Huge Backer.

Bernt van Orixoye.

Hendrick van den Damme,

Willem van der Weyde.

Iohan Lieboort. '

Iohan van Lantscroon. . ;

Willem van der Weyde.

lohan Homfaout, j

1366. ί ' ·
Gysbert Gunter, Schout.
Goodtfchalck Vrencke.

Aelbrecht, Fredericx-zoon.' '- >

Hendrick van den Damme.

Tydeman de Lange.

lan van Lantscroon.

Tydeman Soudenbâlch.

Willem van der Weyde.

Wouter van Lockhorft.

Iohan Lieboorts.

Dirck de Bole.

Hugo Backer.

lan Hombout.

1367.

Gysbert Gunter, Schout,
Iohan van den Spiegel.
Warnaer Braem.
Tydeman Mouwcrkin.
Alfert van Nyendale,
Harman van Lockhorft.
Iohan van Groenewoude.
Wernaer van Drakenborchi
Baudewyn de Witte. i

Hendrick de WittCi
Gerrit Vrencke.

fobaU

-ocr page 155-

151

der stad van utrecht. I. BOEK. ƒƒ. τ ι ψ.

lohan de Bole.
Dirck van Voorfchoten.

1368.

Jacob van Lochorft, Schout.
Tydeman Soudenbalch.
Goodtfchaick Vrencke.

Johan Fot, Tideman ilombouts-zoone.

Floris van Pallaes.

Gcrrit de Bole.

Arnout van den Velde.

Huge Baeker.

Arnout van Lockhorft.

Wouter van Colenbcrch.

Peter Machelem.

Bcrnt Orixoye.

Johan van Mynden.

1369.

Jacob van Lochorft, Schout,

Johan van Grocnewoude,

Bartholomeus Gunter.

Jacob de Cuyper. ,

Johan de Waelc.

Warner Braem.

Hcndrick dc Witte.

Johan Hombout.

Alfer van Nyendale.

Geryt Vrencke.

Willem Over die Vecht.

Aernt Proeys.

Tan Schoonheynens-zoon.

Aernt van de Velde.

Jan van Mynden.

Wouter van Coelenberch.

1370.

Jacob van Locl<horlt, Schout.
Johan van Groencwoude.
Bartolomcus Gunter.
Jacob de Cuyper.
Johan dc Wa e.
Warnar Braem.
Hcndrick de Witte.
Johan Hombout.
AUer van Nyendaell.
Gerrit Vrencke.
Willem Over de Vecht.'
Arnout Proeys.

Peter Johan Schoonheynen-xoons-ioon.

1370, of 1371.
Gerrit Vrencke, Schout.
Goodtfchaick Vrencke.
Tydeman de Lange.
Tydeman Soudenbalch,
Floris van Pallaes.
Gerrit de Bole.
Claes Vrencke.
Arnout van den Velde.
Huge Backer.
Roetert van Lantscroon.
Diderick van Ooftrum.
Evert Trinde.
Johan Hont.

rj7r.

Gerrit Vrencke, Schout.
Harman van Lorchorft.
Jan van Groenewoude-
Warnaer van Drakenborchj
Jacob de Cuyper.
Warnaer Braem.
Hendrick de Witte.
Alfert van Nyendale.
Jacob de Boele.
Willem Over de Vecht.
Arnout Proeys.

Peter Jan Schoonheynen'zoons xöoü.
Gerrit van Voorlchoten.

1371, op Pontiaens avond,
Braem van de Velde, Schout.
Arnout van de Velde.
Hugo Baldcer.
Matthieus van den Strype.
Gerrit de. Bole.
Alfcr van Nyendale.
Johan de Boole.
Willem Over die Vccht.
Aernt Proeys.
Johan Hombout,
Wouter van Coelenberch.
Jacob van Lockhorft.
l'cter Jan Schoonhcynens-zoons zoon,
1372..

Braem van de Velde, ScUoüt,
i ydcman Soudenbalch.

Tydeman de Lange.
Goodtfchaick Vrencke.
Arent van de Velde.
Hugo Backer.
Johan Hombout.
Wouter van Colcnberch.
Roetert van Lantscroon.
Diderick van Ooilrum.
Jacob van Lockhorft.
Machelum van Stripe.
Gerrit de Boole, Dircx-zooni
»373.

Braem van den Velde, Schout.
Henrick de Witte,
Harman van Lockhorft.
Johan van Groenewoude.
Jacob de Cuyper.
Willem van der Weyde.
Warnaer Braem.
Florens van Pallaes.
Alfer van Nyendale.
Arnout Proeys^

Peter Johan Schoonheynen-zoons ζ,οοη.
Gerrit van Voorïchoten.
Frederick van den Spiegel.

1374,

Braem van den Velde, Schout.
Gerrit Bok.
Tyman Soudenbalch.
Gysbert Grauwert.
Roetert van Lantscroon.
Machelum van der Stripe.
Gerrit de Bole, Didericx-zoon.
Peter Mouwerkin.
Gerrit van Voorn.
Johan de Swart.
Gerrit Coman, Harmans-zoon.
Gerrit Mouwer.
Peter Geele.

1375, op St. XJrbams Avonà , in
Willem Overdc Vecht, Schout,
Harman van Lockhorit.
Johan van Groenewoude.
Warnaer van Drakenborch.
Jacob dc Cuyper.
Willem van der Weydc.
Warnaer Braem.
Hendrick de Witte.
Alfert van Nyendale.
Gerrit Vrencke.

Peter, Johan Schoonheynen zoons·zooü.
Claes van Loenen.
Johan van Alendorp.

Willem Over de Vccht, Schout.

Tydeman Soudenbalch.

Roetert van det Sterre.

Florens van Pallaes.

Huge Backer.

Johan de Bole.

Gerrit van Voorfchoten.

Machelem van der Stripe.

Frederick van den Spiegelï.

Hcndrick Mouwer.

Jan de Witte.

Gerrit de Witte.

Tideman Cappdaen·

1377·

Gysbert Gunter, Schout.
Harman van Lockhorft.
Johan van den Spiegel,
Johan van Groenewoude.
Warnaer van Drakenborch.
Boudewyn dc Witte.
Warnaer Braem.
Hendrick de Witte.
Tydeman Mouwerkyn.
Alfert van Nyendale.
Gerrit Vrencke.
Johan de Bole.
Dirck van Voorfchoten·

1377.

Willem Over de Vecht, SchoUt.

Jan van Grocnewoude.

Harman van Lochorft:.

Andries van Dricl.

Warnaer Braem.

Gerrit dc Bole.

Hcndrick de Witte.

Braem van den Velde.

Jan de Swartc.

Gyfcbrccht ua Blommen^ecrde,

JanvanOeflrum.
Gysbrecht Vrencke.
Jan van Blockhoven.

1378.

Jacob van Lockhorft, Schout.
Tydeman Soudenbalch.
Goodtfchaick Vrencke.
Jan Pot, Tydeman Hombouts-zooni
Florens van Pallaes.
Gerrit de Bole.
Arnoud van den Velde.
Hugo Backer.
Arnoud van Lockhorft.
Wouter van Colenbcrch..^
Peter Machelem,
Bcrnt van Orixoye.
Jan van Mynden.

1378, des dingsdags na St» Mthm daj^*
Willem Over de Vecht, Schout.
Roctart van Lantscroon.
Tydeman Soudenbalch.
Gysbert Grauwert.
Roetait van der Sterre.
Florens van Pallaes.
Jan Hombout.
Alfert van Nyendale.
Gerrit Vrencke.

Peter, Jan Schoonheynenzoons-zonci
Jan de Bole,

Machelem van der Strype.
Tydeman Capellaen.
Gerrit van Dam.afchc, Jans-ïooii.
LodeAvyckde Walc.
Hugo Lyeboort.

»379·

Willem Over de Vccht, Schout,
Gerrit dc Bole.
Johan van Clarcnborch.
Wouter van Colenbcrch,'
Gerrit van Voorn.
Hcndrick Mouwer.
Johan dc Swartc.
Johan van Ooftrum.
Gysbrecht Voncke.
Johan van Blochoven.
Frederick van Drakenborch.
Hcndrick van Hcrmclen.
Willem van Hemertcn.

1379 , donderdags tta St. LntUl

Jan van de Velde, Schout.
Getrit dc Boole.
Jan van Blochoven.
Vrederick van Drakenborch}
Henrick van Harmclen.
Johan van Clarcnborch.
Willem van Hcmerten.
Jan Hombout.
Jacob van Lochorft.
Machelem van den Stripe,
Hubrecht van Wulven.
Gysbert van Bloemcnwccrdcj
Henrick van Rhyn.

1380.

Johan van dc Velde, Schout.
Gerrit de Bolt.
Johan van Clarcnborch.
Gerrit van Voorn.
Wouter van Colenbcrch.
Hendrick Mouwer.
Johan dc Swartc.
Johan van Ooftrum.
Gysbert Voncke.
Johan van Blochoven.'
I-'redcrick van Drakenborch,
Hcndrick van Hermclcn.
Willem van Hcmerten.
1380, des d'mpdagSf na St. Bemfacius ia'i*
Jan van de Velde, Schout.
Hcndrick de Witlc.
Jan dc Walc,
Gysbrecht Grauwert.
Aclbrecht Alvekyn.
Nicolacs Voncke.
Johaa Hombout.
Roctard van Lantscroon.
Jacob van Lockhorft.
Machelum van der Strip».
Gyfebrecht van Bloemcnweerdc;
Hcndrick van den Ryn.
Hubrecht van Wulven.

Î38Î.

Jacob vaa Lockhorit, Schout,

Harma·

-ocr page 156-

Harman van Lockhorft.
Bartoloraeus Gunter.
Willem van der Weyde.
Warnaert Braem.
Frederick van den Spiegel,
Clacs van Loenen.
Johan de Witte.
Huge Lieboorts.
Johan van Groencwoude.

iohan van Zuylen, ,
'rederick de Lange.
Hendiick van Gent.

1381, des donderdâg-n* St. Martyns dag
in de Winter.
Jacob van Lockhorlt, Schout.
Johan de Wale.
Gysbrecht Grauwert.
Fiorens van Pallaes.
Hendrick de Witte.
Alfert van Nyendalc.
Roetaert van Lantscrone.
Johan de Bole.
Machelum van der Siripc.
Harman van Wulven.
Willem van Mynden.
Volpert van Amerongen-
Johan Poth.

1383.

Jacob van Lockhorft, Schout.
Bartolomeus Gunter.
Johan van Clarenborch,
Willem van der Weydc.
Johan van Hàmerfteyn.
Claes van Loenen.
Johan de Witte.
Frederick van Drakcnborch»
Jacob van Groenewoude.
Johan van Zuylen.
Frederick de Lange.
Hendiick van Gent.
Johan Breye.

1384:

Jacob van Lockhorft, Schout*
Hendrick de Witte.
Gysbrecht Grauwert.
Fiorens van Pallaes.
Roetardt van Lantscroon.
Machelum van der Stripe.
Harmen van Wulven,
Willem van Mynden.
Folpert van Amerongen.
Jan Poth.
Jacob de Lange.
Jan Bolc, Beernts-zbcn.
Beernt Proeys.

1385:.

Willem Over de Vecht, Schouti -

Harman Loclfhorft.

Bartholomeus Gunter.

Willem van der Weyde.

Johan de Bole, Ditcx-zoen.

Johan de Wittè.

Huge Lieboorts.

Jacob van Groenewoude.

Johan van Suylen.

Frederick de Lange.

Hendrick van Gent.

Johan de Brye.

Johan van LichtenbercTi.

1386.

Willem Over de Vecht, SchouU
Jacob de Lange.

Hendrick de Witte. '

Roetert van Lantscroon.
Claes van Loenen.
Harman van Wulven.
Willem van Mynden.
Folpett van Amerongen.
Johan Pot.
Beernt Proeys.
Johan Lieboorts.
Willem Scadc van Tulle.
Hendrick Trinde, Hendricx-zooii.
1386.

Gysbert Gunter.
Tydeman ZoudenSakh.
Godicaic Vrencke,
Floris van Pallaes.
Arnoud van den Velde.'
Aerntvan Lochorft.
Wouter van Colenbercfe.'
Joh;m van Mynden,

"ΓΜ
M

IH
t!î|

^ À

If."-'
ί :

■ik

1387.

Willem Over dc Vccht, Schout.
Huge Lieboort.
Bartoloraeus Gunter.
Willem van der Weyde.
Frederick van Drakenborch.
Jan van Suylen.
Jacob van Groenewoude.
Dirck van Gent.
Hendrick Breye.
Johan van Lichtenberch.
Ermbrecht Pellencuffen.
Jan van den Spiegel.
Dirck Gunter.

1388.

Willem Over de Vecht, Schout.
Hugo Lieboorts.
Hendrick van Gent.
Ermbrecht PellecuiTen.
Folpert van Amerongen.
Jacob van der Aa,
Willem van Mynden.
Beernt Proeys.
Claes van Loenen.
Gerrit Vrencke.
Hendrick de Witte.
Gysbert Grauwert.
Roctart van Lantscroos.'

1388, des donderdag naSt. Matthys dag.
Willem Over de Vccht, Schout.
Hendrick de Witte.
Gysbrecht Grauwert. ν
Gerrit Vrencke.
Roetartvan Lants-croon.
Claes van Loenen.
Harman van Wulven.
Willem van Mynden.
'olprecht van Amerongen.
Jacob de Lange.
Beernt Proeys.
Jacob van der Aa.
Gysbrecht van der Weyde.

1389.

Willem Over de Vccht, Schout.'
Frederick van Drakenborch,
Johan de Witte.
Lodewyck de Wale.
Hugo Lieboorts.
Jacob van Groenewoude;
Frederick de Lange.
Hendrick van Gendt.
Ermbrecht Pellencuflen.
Goodtfchalck Vrencke.
Dirck van der Weyde.
Gerrit Coman, Gerrit-zoon.
Jacob Sloyer, Hendrick-zoon.

1390.

Beernt Proeys, Schout.
Jacob de Lange.
Gysbert Grauwert.
Hendrick de Witte.
Claes van Loenen.
Harman van Wulven.
Willem vau Mynden.
Foiprecht van Amerongen.
Jan Lieboorts.
Willem Schade van Tulle.
Gysbrecht van der Weyde.
Lubbrecht Bolle.
Johan van Lantscroon.

Nog vind ik op zekere lyfie^
Jan Hombout. '

Gerrit van DamalTche.
Jacob van der A, Jans zoen.
Johan de Voicht.

i3pr.

Beernt Proeys, Schout.
Hugo Lieboorts·
Lodewyck de Wale.
Jan van Suylen.

Fredrick de Lange, (of van Drakenborch.)
Hendrick van Gent.
Ermbrecht PcllencufTen.
Godtfchalck van Winflen.
Dirck van der Weydc.
Jacob Sloyer.
Alfert van der Aa.
Willem van Alendorp.
Johan de Coninck.

. /391.

Schoutii

iBcernt Proeys,

Jan van den Spiegel.

toeter Jan Schoonhcynnen zoons-zoon,

Hugo Lieboorts.

Hendrick van Gent.

Dirck Gunter.

Goodtfchalck van Winfen.

Dirck van der Weyde,

Gerrit Coman.

Alfer van der Aa.

Jan de Coninck.

Pelgrum de Wale.

lan Woutman.

1392,

Beerns Proeys, Schout.
Gerrit van Damafche.
Gysbert Grauwert.
"an Hombout.
Gerrit Vrencken.
Willem Over de Vccht.
lan van Alendorp.
Harman van Wulven.
Willem van Mynden.
'acob de Langhe.
lan Lieboort.
Lubbert Bolle,
lan van Lantscroon,

ΐ39Ζ·

Iohan van den Spiegel, Schout,
lan Schooiiheynens zocns zoen.
lacob van Zuylen.
Frederick de Lange.

1393·

Frederick van Drakenborch, Schout,

Frederick van Drakenborch.

Iohan de Witte.

Huge Lieboorts.

Hendrick van Gendt.

Ermbrecht Pelleneuflcn."

Iohan van den Spiegel.

Dirck Gunter.

Goodtfchalck van Winfen.

Dirck van der Weydc.

Gerrit Coman, Gerrit-zoon.]

Willem van Alendorp.

iohan dc Coninck.

1393.

Beernt Proeys, Schout,
lan die Haen.
Peter Scrodekyn.
lan Gerritfe de Brune.

1394^

Beernt Proeys, Schout,
lacob de Lange.
Gysbert Grouwert.
Iohan Hombout.
Claes van Loenen.
Harman van Wulven,
Willem van Mynden.
Iohan Lieboorts.
Willem Schade van TuUe.
Iohan van Lantscrone.
Gerrit van Damafchfc.
lacob van der Aa, lans-zoon.
Iohan de Voocht.

1395.

Beernt Proeys, Schout.

Hugo Lieboorts.

Iohan de Witte·

Frederick van Drakenborch.

Goodtfchalck van Winfen.

Dirck van der Weyde.

lacob Sloyer, Hendricx-zoon.'

Lubbert Bolle, of (lacob Sloyer.)

Alfert van der Aa.

Willem van Alendorp.

Iohan de Coninck.

Pelgrum de Wael.

Iohan Woutman.

1396, L· donderdags na St.Sei-vàesiack.
Beernt Proeys, Schout.
Iohan Hombout.
Gysbert Grauwert.
Gerrit Vrehcken.
Claes van Loeben. '
Harman van Wulven.
Willem van Mynden.
Iohan Lieboort.
Willem Schade van Tulle.
Lubbert Bolle.

lacob van der Aa, ïans-ioon."
ian van Claretvborch.
Willem van Winfeoi

t39l'

.'L

Si-I

-ocr page 157-

2313

der stad van utrecht. L BOEK. IL TIT.

1397.

Beernt Proeys, Schour,
Frederick van Drakcnborch.
Huge Lieboort.
lacob van Groenewoudc.
Hendrièk van'Gendt.
Goodtfchalck van WinienJ
Dirck van der Weyde.
Gerrit Coman.
Alfert van der Aa.
Willem van Alendorp.
lohan dc Coninck.
Pelgruin de Walc,
lohan Woiitman.
1398, ώ$ donrtdagf na St. Gregorius dAg ,
en des dingsdag na St. Giilis dag,
Beernt Proeys, "Schout.
Gerrit Vrencke.
Johan Hombout.
Claes van Loenen.
Johan de Wilde, (of de Witte.)
Willem van Mynden.
Folprecht vaü Amerongen.
Johan Poth.
Johan Lieboort.
Johan van Lantscroon.
Gerrit van Daitiafche.
Johan van Clarenborch.
Willem van Winfen.

1399.

Beernt Proeys, Schout.

Johan van den Spiegel.

Peter Johan Schoonheyncn zoons^zoon.

Huge Lieboort.

Hendrick van Gcndt.

Dirck Gunter.

Gooàfchalck van winfcn.

Dirck van der Weyde.

Gerrit Coraan.

Alfert van der Aa,

Johan de Coninck.

Pelgrumde Wale,

lohan Woutman.

1399·

Frederick van Drakcnborch, Schout.

lan van den Spiegel,

Alfert van der Aa.

lan de Coninck.

Telgrum de Wacl.

ïan van Clarenborch.

Matheu? Folh.

Peter Ruyich.

lan van Groenewoudc.

Laurens van Hamerfteyn.

Dirck van Houdaen.

Willem Woutman.

Franck de Witte.

Nog vind ik op x.etk(rt hfie.
lohan Pot.
lohan Lieboort.
Gerrit vah Damaffche.
lohan van'Clarenborch. ' '
Alfer van der A.

1400,

Beernt Proeys, Schout,
lohan Hombout.
Gernt Vrencke.
Clacs van Locnen.
lan de Witte.
Willem van Mynden.
lan Lieboort.
Willem Schade van Tullc,
Gysbert van der Weyde,
lohan van Laniscroon.
Ysbrant van der Aa.
Z-wecr van Houdaen.
Lambert Peters zoon.

ι4ΟΓ4

Beernt Proeys, Schout.
Frederick van Drakcnborch,
Lodewyck de Wale.
Hugo Lieboort.
Hendrick van Gendt.
lan van den Spiegel.
Dirck Gunter.
Goodtfchalck van Winfen.
Gernt Coman.
lacob Sloyer.
Alfert van der At.
ian dc Coninck.
lan Woutman.
I iU, Dul

1401.

Beernt Proeys, Schour.
Hendrick van Gendt.
Dirck Gunter,
lan de Coninck.
lan Woutman.
Gerrit Coman·
lacob Sloyer.

Frederick van Drakcnborch,
Lodewyck de Waie.
Hugo Lieboorts.
lan van den Spiegel.
Goodtfchalck van Winfen,
1402..

Beernt Proeys, Schout.
Gernt Vrencke.
lohan Hombout.
Claes van Locnen.
Willem van Mynden.
lohan Lieboorts.
Willem Schade van Tulle,
lan vanLantscróohe.
Gerrit van Damafchc.
Willem van Wmfén.
Ysbrant vtn der Aa.
Swcder van Houdaen.
Gerrit van Damafchc Gcrrits-xoon,
1403.

Beernt Proeys, Schout,
lacob Sloyer.
Lodewyck de Wale.
Frederick van Drakcnborch.
Dirck Gunter.
Gysbrecht van der. Weyde.
Goodtfchalck van Winfen.
lan d; Coninck.
Pelgrum de Wale.
Matheus Poïh.
longe Beernt Proeys.
Peter Ruyich.
Egbert Jacobs-zoon.

1404;

Beernt Proeys, Schout.
Jan Hombout.
Gerrit Vrencke.
Johan dc Witte.
Willem van Mynden.
Folpert van Amerongciu
Johan van Lantscroon.
Gerrit van Damaichc.
jan van Clarenborch.
Willem van Winien.
Ysbrant van der Aa.
Jacob van Lockhorft.
Claes Sloyer.

140;.

Bceïnt Proeys, Schout.
Jan van Lichtenberch.
Peter Johan Schoonheyncn ioons-zooni
Frederick van Drakcnborch.
Hendrick van Gendt.
Johan van den Spiegel.
Jacob Sloyer.
Willem Alendorp.
Johan de Coninck. ^
Swcder van Oudacn.
Jonge Beernt Proeys.
Peter Ruyfch.
Johan van Grbcncviröude.

1406.

Beernt Proeys, Schout.
Folpert van Amerongen.
Johan Hombout.
Jan de Witte,
Willem van Mynden,
Johan Poth.
Johan Lieboorts,
Johan van Lantscroon.
Dirck van der Weyde.
Willem van Winfen.
Ysbrant van der Aa,
Jacob van Lockhoril.
Hendrick dc Witte.

1406,^1 donderd4fh na St. Atthttn dag.
Beernt Proeys, Schout.
Volprccht van Amerongen.
Johan Honjbout.
Johan de Witte.
Willam van Mynden.
johan Pot.
johan Lieboort.
Johaa T91Q t^aQUicroon.

Dirck van der Weyde.
Geryt van Damailchc.
Willam van Winfen.
Ysbrand van der A.
Jacob van Lochorft.

1407.

Beernt Proeys, Schout.

Willem Alendorp.

Frederick van Drakcnborch.

Jan van den Spiegel.

Goodtfchalck van Winfen.

jacob Sloyer.

Pelgrum de Walc.

Sweer van Oudaen.

Matheus Poth.

jonge Beernt Proeys.

Peter Ruyich-

johan van Groenewoudc.

jan van Damafchc, Gerrits zoon,

1408.

Beernt Proeys, Schout.
Jan Poth.
Jan Hombout.
Gerrit Vrenckcn.
Folprecht van Amerongen.
Jan Lieboort.
Willem Schade van Tullc;
jan van Lantscroon.
Dirck van der Weyde.
Jacob Sloyer, Hcndricx-zoon.
Claes Sloyer.
Hcndrfck de Witte.
Clacs van Locnen. . ,,

1409, àti d'mgiiig m St. οώί αφ
Bernt Proeys, Schout,
Jan van Lichtenberch.
Frederick van Drakcnborch,
Jan van den Spiegell.
Alfert van der Aa.
Willem van Alendorp.
Jan dc Coninck.
Jonge Berrit Proeys.
Peter Ruyfch.
jan van Grocnewoude.
Laurens van Hamerfteyn.
Dirck van Houdaen.
Willem Woutman.

ï4ïO.

Bernt Proeys, Schout,
johan van Lichicnbcrcli.
Frederick van Drakcnborcb.
Johan van den Spiegell.
Alfert van der Aa.
Willem van Alendorp.
lohan de Coninck.
longe Bernt Proeys.
Peter Ruyfch.
Johan van Grocnewoude.
Laurens van Hamerfteyn.
Dirck van Houdaen.
Willem Woutman.

1410.

rederickvan Drakcnborch, Schout.
Folpert van Amerongen.
Peter Jan Schoonheynen-zoons-xooû,
"Frederick van den Spicigcll.
,in Poth.

Willem Schade van Thüllc.
^ohan van Lantscroon.
Dirck van der Weyde.
Willem van Winfen-
Ysbrant van der Aâ.
Hendrick de Witte.
Clacs van Locnen.
Egbert Paclvoet.
1411, des donderΑλ% nê St. Gtertud'en
'rederick van Drakcnborch, Schout,
Johan van den Spiegel.
Alfert van der Aa.
johan dc Coninck.
Pelgrum de Wad.
johan van Clarcöborcb.
Matheus Poth.
Peter Ruyfch.
johan van Groenewoudc^
Laurens van Hamerfteyn,
Dirck van Houdaen·
Willem Woutman.
Franckc dc Witte.

r4it.

Frederick van Drakcnborch » Schobt.
Laurens van Hamerfteyn, , .

V Piïdc

'tl

y ^ -r·. ί-·

ülfpl^^

-ocr page 158-

18+ VAN DE REGEERING EN MAGISTRAAT

Dirck van Ondaen.
Franco de Witte.
Jan van den Spiegell.
Alfert van der Aa.
Johan de Coninck.
Pelgrum de Wale.
Jan van Clarenborch.
Matheus Poth.
Peter Ruyfch.
Jan van Groenewoude.
Frederick de Witte.

1411, o/i 5/. Marïe Magdalem avond.
Vrederick van Drakenborch, Scoute.
Johan van den Spiegel.
Alfer van der A.
Johan die Coninck.
Pelgrum de Wael,
Johan van Clarenborch.
Mattheus Pot.
Johan van Groenewoude.
Laurens van Hamerfteyn.
Dire van Houdaen.
Willam Woutman.
Vranck de Witte.

Johan van Amerongen, Folperts-zoen.
I4IZ, des jaturdags na on fer Vrouwen dag
ajfumtio ; en dtngsdag na Bonifaes.
Jan Proeys van Lichtenberch, Schout.
Jan Poth.
Jan Hombout.

Peter Jan Schoonheynen-zoons-zoon.

Frederick van den Spiegel,

Frederick van Drakenborch.

Folpert van Amerongen.

Dirck van der Weyde.

Willem van Wmfen.

Hendrick de Witte.

Claes van Loenen.

Johan Over de Vecht.

Jan Jacobs zoon.

i4iï·

Johan Proeys vap Lichtenberch, Schout.

Jan van den Spiegel.
Alfert van der Aa.
Jan de Coninck.
Pelgrum de Wale.
Jan van Clarenborch. ί
Matheus Poth.
Jan van Groenewoude.
Laurens van H^merileyii.
Dirck van Houdaen.
Willem Woutman.
Franck de Witte.

Jan van Amerongen, Folpers-zoon^

141 3 , des dingsdag na S t. Lambert s dag,
Jacob van Lockhorlt, Schout.
Jan van den Spiegell
Willem Schade van Tulle.
Gysbrecht van der Weyde»
Alfert van der Aa;
Willem van Alendorp.
Godfcalc van Winflen.
Johan Damafche, Gerrit-zoon.
Dirck van Houdaen.
Franck de Witte.
Frederick, Huybrechts-zoon.
Hendrick van Luttekenhuyfc.
Peter Mouwert.

1413.

Jan Proeys van Lichtenberch , Schout.

Jan van Lichtenberch.

Jan van den Spiegell.

Willem Schade van Tulle.

Alfert van der Aa,

Willem van Alendorp.

Goodtfchalck van Winfen,

lao van Groenewoiidc.

Laurens van Haraerileyn.

Dirck van Houdaen·

Willem Woutman.

Franck de W tte.

Frederick, Huberts-zoon.

Nog vind mtn op dit jatf,
Hendrick de Witte.
Claes van Loenen.
lohan Over de Vecht,
lan lacobs zoen. .

1414·

lacob van LockhorÜ , Schout.
Folprecht van Amerongen.
Frederick van den Spiegell.
Frederick van Drakenbotchu
lohan Poth.
lohan de Coninck.
Ysbrant van der Aa.
Claes van Loenen.
lohan Over de Vecht'
lan lacobs-zoone.
Willem van Zuylen.
Melis van Mynden.
Frederick Marten.

..... --iini

1415;

lacob van Lockhorft, Schout,
lan van den Spiegell.
lohan Hombout.
Willem van Alendorp.
Lambert Peter zoon.
Claes Sloyer.
Frederick Huybert-zoon.
Hendrick van Luttekenhuyren,
Peter Mouwer.

longe Frederick van Drakenborch.
Ernlt van der Aa.

Arent van Amerongen, den Ouden.
Godevaert de Coninck.

T41;, maendag na St, Lucit dag,
Claes Sloyer, Schout.
Willem van Alendorp.
lan Hon.bout.
Willem Schade van Tullc-
Willem van Winfen.
Lambert Peters-zoon.
Hendrick de Witte.
Franck de Witte.
Frederick Hubert-zoon.
Hendrick van Luttekenhuys.
longe Frederick van Drakenborch.
Arent van Amerongen.
Godevaert de Coninck.

Hog vind men op dit jatr»
Gysbert van der Weyde.
lan Poth.
Willem van Zulen.
Eerft van der A, den Ouden:

1416.

Claes Sloyer, Schout.
Goodtfchalck van Winfen.'
Frederick van Drakenborch^
Folpert van Amerongen.
lohan Poth.
lohan de Coninck.

Claes van Loenen. \

Dirck van Houdaen.

Willem Woutman.

lohan Over de Vecht.

Alfert van Lichtenberch.

lacob de Voocht van Rytievelt.

Tyman Paelvoet.

1417.

Claes Sloyer, Schout.
Goodtlchalrk van Winfen.
Frederick van Drakenborch.
Folprecht van Amerongen,
lohan Poth.
lohan de Coninck.
Claes van Loenen.
Dirck van Houdaen.
Willem Woutman. *
[an Over de Vecht.
Alfert van Lichtenberch.'
:acob de Voecht van Rynevelt.
Tyman Paelvoet.

14x7, des dingsdag na St, Margriittn dag,
Claes Sloyer, Schout.
Willem van Winfen.. i

an Hombout.
lan van Lichtenberch.
Willem van Alendorp.
Matheus Poth.
'ranc de Witte,
'rederick Huberts-zoon.
Melis van Mynden.
Arent van Amerongen.
Godevaert de Coninck.
,rnft van Hardenbroeck,
iacob van Clarenborch.

1418.

Claes Sloyer, Schout,
"'olpert van Amerongen.
"rederick van Drakenborch.
^ohan l'oth.

Goodtfchalrk van Winfeni
Dirck van der Weyde.
Claes van Locnea.

Willem Woutman.
Willem van Zuylen.'
Tyman Paelvoet.
Lodewyck de Wale.
Braem van Lantscroon.
longe lan van Lichtenberch van Lants-
croon.

1419, des donderdags na St,Vi£lor t ta
Remys dag,
Claes Sloyer, Schout,
lohan van Lichtenberch.
lan Hombout.
Willem van Winfen.
Laurens van Hamerfteyn;
Franck de Witte.
Frederick, Hubert-zoon,
Arent van Amerongen,
Godaert de Coninck.
lacob de Voecht van Rynevelt.
Hendrick Vrencke van den Vliet.
Adriaen van Lantscroon.
lan Sloyer.

14.10 , des donderdags na St, Philips m
Jacebs dag,
Claes Sloyer» Schout,
lan Poth.

Frederick van Drakenborch.
longe Bernt Proeys.
Claes van Loenen.
Dirck van Houdaen.
Willem Woutman,
Tyman Paelvoet.
longe lan van Lichtenberch.
Ernft van der A , lans-zoon.
lacob van Amerongen.
lan Triende.

Bartolomeus Soudenbalch.

Nog in het felve jaer.
Egbert lacobs-zoen.
Lodewyck de Wael.
Adriaen van Lantscroon.
Dirck Grauwert,

1411.' '
Claes Sloyer, Schout.
Willem van Winfen. *

lohan Hombout.
lohan van Lichtenberch."
Willem van Alendorp.
Pelgrum de Wale.
Goyert de Coninck.
lacob de Voocht van Rynevelt.'
Ernlt van Hardenbroeck.
Hendrick Vrenck van den Vliet.
Willem van Gendt.
^olprecht Foeyte.
an van Amerongen.

1411, des dingsdags na St. Johans dag;
woensdag na Bartholomeus dag , en
faturdag na Viiïors dag , defelvt
Schepenen, uytgefondert ^ dat in
plaetsvan lan Amerongen,
flaet, Vrancke de Witte.
i4iz.

Claes Sloyer, Schout.
Dirck van Oudaen.
'rederick van Drakenborch.
an Poth.

^onge Bernt Proeys.
ïgbert Jacobs-zoon.
Claes van Loenen.
_,odewyck de Wale.
onge Jan van Lichtenberch.
Adriaen van Lantscroon.
an Triende.

krtolomeus Soudenbalch.
Dirck Grauwert.

1413.

Claes Sloyer, Schout,
"an van Lichtenberch.
^an Hombout.
Willem van Winfen.
vlatheus Poth,
■lendrick de Witte,
ïgbert Paelvoet.
Godaert de Coninck.
acob de Voocht van Rynevelt.
ïrnft van Hardetibroeck.
acob van Clarenborch.
ïendrick Vrencke van den Vlicfc"
'an van Amerongen.

1414.

Dirck Grauwert, Schout.

Frcicricfc

-ocr page 159-

DER STAD VAN UTRECHT. /. BOEK II, TIT, i77

Frederick van f Drakenborch.
longe Beernt Proeys.
Dirck van Hoadaen.
lan Over de Vecht, Harmans»200n.
Willem van Zulen.
Braem van Lantscroon.
longe lan van Lichtenherch.
Adriaen van Lahtscroon.
lan Triendc.

lan de Coninck, de jonge.
Franck Godevaert-zoon.

Men vind nog op dit Jaerl
Eeril van Hardenbroeck.

1415.

Willem van Winfcn, Schout,
lohan van Lichtenherch.
Willem van Alendorp.
Egbert Paelvoet,
longe Frederick van Drakenborch.
Godart de Coninck.
lacob de Voocht van Rynevdt.
Hendrick Vrenck van den Vliet,
lohan Sloyer.
Willem van Gcndt.
lan van Amerongen.
Hendrick Trinde.

Men vind nog in dit jder ,
Eerft van Hardenbroeck.

I4Z6.

Peter Grauwert, Schout,
lan Poth.
Claes Sloyer.

Hendrick van Luttekenhuys.
Willem van Zulen.
Lodewyck de Wale.
Dirck Grauwert.
Aelbert van Hamerfleyn,
Machelum van der Strypc,
Bernt Grauwert.
lan Lyeboort.
lan KnyiF.

Gillis van den Velde.

Ïeter Grauwert, Schout,
lan van Lichtenbcrch.
Willem van Alendorp.
Willem van Wiüflen.
Matheus Poth.
Hendrick de Witte,
longe Frederick van Drakenborch.
lacob de Voocht van Rynevelt.
Hendrick Vrencke van den Vliet.
Adriaen van Lantscroon.
Reynier van Tetwyck.
lan van Amerongen.
Hendrick Trinde.

1418,

Peter Grauwert, Schout.
Frederick van Drakenborch.'
lan Poth.

Willem van Nyevelt.
Braem van Lantscroon.
longe lan van Lichtenbcrch»
lan Sloyer.
lan Trinde.
lan de Coninck.
Franck Godaert-toon.
Peter van Snellenberch.
Reynier Utenham.

1429.

Peter Grauwert, Schout.
Willem van Winfen.
Willem van Alendorp.
Pelgium de Wale.
Godacrt de Coninck.
lacob de Voocht van Ryneve'^.
Hendrick Vrenckc van den Vliet.
Adriaen van Lantscroon.
AVillem van Gent.
Hendrick Triende.
Reynier van Tetwyck.
lan van lutphaes.
Goodtfchalck van Winfen.

1419·

Peter Grauvrert, Schout.
Willem van Winfen.
lan Proeys van Lichtenbcrch.
Gerrit Kcyfer.

Steven vanZuylen van Nyrclt, Willem-

zoon.
Godacrt de Coninck.
Arent van Amcronecn,
m. Dtti, ®

Hendrick de witte.

Willem van Gendt.

Hendrick Haflelt.

Jacob de Voecht van Ryncvclti

Hendrick Trinde.

lan van Thyell.

Γ430·

Peter Grauwert, Schout.
Arent van Amerongen.
Frederick van Drakenborch^
lan Poth.

Dirck van Houdaen.
Braem van Lantscroon.
Lodewyck de Wale.
longc lan van Lichtenbcrch.
lan Sloyer.
lan de Coninck.
Peter van Snellenberch.
Reynier Utenham.
Aelbert Proeys.

143!·

Peter Grauwert, Schout.

Godaert de Coninck.

Willem van Gendt.

Reynier van Tetwyck.

Goodtlchalck van Winfeö.

lan van Lichtenbcrch.

Willem van Alendorp.

Wilitm van Winlen.

longe Frederick van Drakenborch,

Hendrick Vrenck van den Vliet.

Adriaen van Lantscroon.

Steven van Zuylen, Willcra-ioon.

Gerrit Voorn de Wale.

1431·

Peter Grauwert, Schout.
Arent van Amerongen. .
Frederick van DrakcnborcB.
lohan Poth.
Dirck van Houdaen.
Braem van Lantscroon,
Lodewyck dc Waell.
longe lan van Lichtenbcrch.
lan Sloyer.
lan de Coninck.
Peter van Snellenberch.
Reynier Utenham.
Aelbert Proeys.

T43X.

Peter Grauwert, Schout.
Dirck van Houdaen.
lan Poth.

Braem van Lantscroon.
Arent van Amerongen.
lohan Sloyer.
lohan Trinde.
lan de Coninck.
Peter van Snellenberch.
Reynier Utenhamme.
Harman van Stechre,
Hendrick van Zuyleh.
lan de Wale.

^1433.

Peter Grauwert, Schout.

Pelgrum de Wale.

W illem van Winfen,

Hendrick de Witte.

longe Frederick van Drakenborch.

Godart de Coninck.

lacob de Voocht van Rynevelt,

Adriaen van Lantsaoon.

Willem van Gendt.

lan van Amerongen.

Reynier van Tetwyck.

Goodtfchalck van Winfen.

lan van der Meer, lans-zoon,

1434.

Peter Grauwert, Schout.
Arent van Amerongen.
lan Poth.

Dirck van Houdaen.
Lodewyck dc Wak.
longe lan van Lichtenbcrch.
Hendrick Vrenck van den Vliet,
lan Sloyer,

Battholömcus Zoudenbalch.
Peter van Snellenberch.
Willem van Zuyltn van Nyevelt.
lan van Drakenborch.
Roetert van Lantscroon.

Peter Grauwert, 3chout.
Arent vao Amerongen,

Frederick van Drakenborch.
Dirck van Oudaen.
Jan Poth.

Braem van Lantscroon.
Lodewyck de Wale.
Jonge Jan van Lichtcnberch.
Jan Sloyer.
Jan de Coninck.
Peter van Snellenberch.
Reynier Utenhamme.
Àelbrecht Proeys.

'43 ï·

Peter Grauwert, Schout.

Pelgrum de Wael.

Godert de Coninck.

Willem van Winfen.

Gerrit van de Wad.

jan Proeys van Lichtenbcrch.

Jan van Clarenborch.

jan van Hamerileyn.

Jonge Frederick ven Drakenborch,

Adriaen van Lantscroon.

Reynier van Tetwyck.

Goodtfchalck van Winfen.

Tyman Nypylcr.

1456.

Jonge Frederick van Drakenborch, Schout,
Dirck van Oqdaen.
Arent van Amerongen.
Ernlt van Hardcnbroedc.
Jonge Jan van Lichtenbcrch'.
Htndrick Vrenck van den Vliet.
Jan Sloyer.
Jan Tnnde.
Reynier Utenham.
iJau de Wale.
Roetart van Lantscroon.
Harman van Lcuwenberch.
Gysbcrt van Vleuten.

»437·

Jonge Frederick van Drakenborch, Schout.
Steven van Zuyicn vao Nyevelt. Willcms-

zoon.
Pelgrum de Wael.
Willem van Winfcrj,
Godaert dc Coninck.
Adnaen van Lantscroon,
jacob van Amerongen.
Willem van Gendt.
Reynier van l^ctwyck.
Goodtfchalck van Winlen,
jan van Drakenborch,
Tyman Nypyfcr.
Peter Grauwcit.

1438.

jonge Frederick van Drakenborch, Schout.

Arent van Amerongen.

Dirck van Houdaen.

Eertt van Hardenbroeck.

Hendrick Vrencke van den Vliet.

Jan Sloyer.

Jan Tnndc.

Jan de Coninck.

Reynier Utenham.

jan van Jutphacs.

Roetart van Lantscroon.

Harman van Leuwenberch,

Roetart Proeys,

Peter Grauwert, Scbout.
Godaert de Coninck,
Pelgrum dc Wad.
Willem van Winfen.
Hendrick dc Witte.
Jonge Frederick van Draketiborcl».
Adriaen van Lantscroon,
lacob van Amerongen.
Reynier van lYtwyck.
Steven van Zuyicn van Nyevdt, Wiîîem-
roon.

lan Proeys van Lichtenbcrch.
Tyman Nypyfer.

longe Gysbcrt van Vianen van Ryfen-
burgh,

1440·

Peter Grauwert, Schout.
Dirck van Houdaen,
Arent van Amerongen.
Eerft van Hardenbroeck.
longe lan van Lichtenbcrch.
lan Sloyer.
Ua Trinde.

V » Uh

-ocr page 160-

van de regeering en magistraat

iî6

lati de Wale.
lan van Drakenborch.
lan Over de Vecht,
lan de Coninck.
Roccarc van Lantscroou.
Gysbert van Vleuten.

1441.

Peter Grauw^ert, Schout.
Steven van Zuylen van NyevcIt,Wiliems-îoon.
PeJgrum de Wale.
"WiTlem van Winfen.
Frederick van Drakenborch.
Godaert de Coninck.
Adriaen van Lantscroon.
■Willem van Gendt.
lacob van Amerongen.
Reynier van Tetwyck.
lohan van Clarenborch.
Tyman Nypyfcr.
lacob Proeys.
f 1441.

Peter Grauwcrt, Schout.
Arent van Amerongen.
Dirck van Houdaea.
lan Sloyer.
lohan Trinde.
Reynier Ucenham.
lohan van lutfaes.
Adriaen van Lantscroon.
lohan van Drakenborch.
Gerrit van de Wale.
Gysbert van Vleuten,
lan Over de Vecht,
longe Ernft van Hardenbroeck.

Hog 'Vi orden op dit jaer gevonden.
Reynier van Tetwyck.
Willem van Gent.
Tyman Nypyièr.

1445.

Peter Grauwcrt, Schout.
' Godevaert de Coninck.
ïrederick van Drakenborch.
Adriaen van Lantscroon.
lohan van Amerongen.
Reynier de Tetwyck.
lohan van Clarenborch. '
Tyman Nypyièr.
Harman van Leuwenberch.
lohan Ruyfch, Peters-zoon.
ïrederick van Sceenre.
Lubbert van Alendorp.
Gerrit Grauwcrt.

ISIog nxord gemeh.
Godfcalc van Wm/èn.
Philips van Gruenevelt.

1444.

Peter Grauwcrt i Schout.
Roetart Proeys.
Dirck van Houdaen.
Arent van Amerongen.
lan van Lichtenberchk
lohan Sloyer.
lohan Tnnde.
Roetaert van Lantscroon.
lohan van Drakenborch.
lohan Over de Vecht,
lohan de Conmck.
Lubbert de Wale.

Hcndrick Zoudenbalch van Jtiamafchc.
144J.

Peter Grauwcrt, Schout,
lan Proeys van Lichtenbcrch.
Hendrick de Witte.
Frederick van Drakenborch.
Godart de Coninck.
Lodcwyck de Wale.
Adriaen van Lantscroon.
Willem van Gendt.
Bartholomeus Zoudenbalch.
Reynier van Tetwyck.
Goodtfchakk van Winicn.
lan van Clarenborch.
Braem van Lichtenbcrch.

1445.

Peter Grauwcrt, Schout.
Arent van Amerongen.
Dirck van Houdaen.
lohan Sloyer.
lan Trinde.
lan van lutfaes.
Roetart van Lantscrooa.
lan van Drakenborch.
Gysbert vaii Vlcuteu.

lan Over de Vecht,
lan de Coninck.
Lubbert van Alendorp.
Eerit Taets van Amerongen.

1447·

Peter Grauwcrt, Schout.

Godevaert de Coninck.

Hcndrick de Wittc.

Frederick van Drakenborch.

Adriaen van Lantscroon.

Willem van Gendt.

lacob van Amerongen.

Bartolomeus Zoudenbalch.

Goodichakk van Winfen.

lohan Ruyfch, Peters-zoon,

Bracm van Lichtenbcrch en van Lantscroon.

Peter Over de Vecht.

longe lan de Coninck.

1448.

Peter Grauwcrt, Schout.

Roetert Proeys.

Dirck van,Oudaen.

Arent van Amerongen.

lan van Lichtenbcrcn ran Lantscroon.

lan Sloyer.

lan van lutfaes.

lan de Wael.

Roetert van Lantscroon.

lohan Over de Vecht.

Lubbert van Alendorp.

longe Adriaen van Lantscroon.

Hcndrick de Ridder van Sandenburch.

1449.

Peter Grauwcrt, Schout.
Hendrick de Wiite. *
Frederick van Drakenborch.
Godart de Coninck.
Lodcwyck de Wale.
lan Tnende.
lan van Hamerfteyn.
Herman van Leuwenberch.
lan Ruyfch, Peters-zoon.
Braem van Lichtenbcrch en van Lantscroon.
lan Grauwcrt, Hugen-zoon.
Willem van Lockhorft.
longe lan de Coninck.

1450.

Peter Grauwcrt, Schout.
Lubbert van Wale.
lohan Sloyer.
lohan van Drakenborch.
lohan de Coninck.
Hendrick van Gendt.
lohan Grauwcrt.
Gerrit van Cuylenborch.
Ecrit van Drakenborch.
lan de Witte,
lan van der Horït.
longe Gysbert van Hardenbroeck.
Hugo Vuyftinck.
Simon van Teylingcn.

1451.

Peter Grauwcrt, Schout.
Godevaert de Coninck.
Hcndrick de Witte,
lan Trinde.
Willem van Gendt.
Hendrick van Zuylen van Nyevelt.
Herman van Leuwenberch.
lohan Ruyich Peters-zoon.
Lubbert van Alendorp.
Geryt Grauwer,
longe lan de Coninck.
Claes van Sevendcr.
lohan d'Edcl.

1451.

Peter Grauwcrt, Schout^

Gysbert van Vleuten.

lan Sloyer.

Bcernt Grauwcrt.

ian van Drakenborch.

Lubbert de Wale.

Hendrick van Gendr.

[ohan van der Horit.

longe Gysbert van Hardenbrocck.

Hugo Vuyftinck.

Willem van Cuylenborch.

Dirck van Zuylen.

Gysbert van Hardenbrocck.

1453.

Peter Grauwert, Schout.
Goodfchalck van Wiiiièn,
i Hendrick de Witte.

Godart de Coninck.
Lodcvryck de Wale.
Jan Tnende.

Harman van Leuwenberch.
Lubbert van Alendorp.
Jan de Coninck.
Jan Grauwcrt, Hugen-zoon,
Eerft van Drakenborch.
Wouter van Teylingcn.
Gerrit KnyiF.

i4?4·

Peter Grauwcrt, Schout.

Lubbert de Wael.

lan de Wael.

lohan van Drakenborch.

Gysbrecht van Vleuten.

Hendrick van Gendt.

lohan de Wit.

lohan van der Horft.

longe Gysbert van Hardenbroeck.

Huge Vuyftinck.

Gysbert van Hardenbroeck.

Symon van Teylingcn.

Evert van de Voorde.

I4Î?.

Peter Grauwcrt, Schout.
Hendrick de Witte.
Ernft van Hardenbroeck.
Willem van Gent.
Harman van Leuwenberch.
Wouter van Teylingcn.
Gerrit KnyfF.
lacob van Winfen.
Warnaer Braem.
Franck van Yièlftcyn.
Willem van Steciue.
lohan Mouwcr.
Dirck van Ooftrum,

ΐ4ΪίΤ.

Ernft van Hardenbroeck, Schout.
Folpert Foeyt.
Peter Ruyich.
Harman van Lcuwcnberch.
lacob van Winièn.
Warnaer Bracm.
Willem van Stecnrc.
lan Mouwcr.
Dirck van Ooftrum.
Dacm lans-zoon.
Gerrit Snoeck.

I4J(Î.

lohan Sloyer, Schout,
lohan Over de Vecht.
Evert vau de Voirde.
Bartolomeus van Nyvelr.
lohan van Veen.
Gerrit van Ryn.
Peter van Valckendael.
lacob van lutphaes.
Willem van Snellenberch.
Peter van Vofculen.
lohan Ludolfs-zoon.
Willem Foeyt.

I4Î7·

lacob Proeys, Schout.
Ernft van Hardenbroeck.
lan van Lichtcnbtrch en van Lantscroon^
Bartolomeus Zoudenbalch.
lan van Hamerfteyn.
Herman van Leuwenberch.
Hendrick van Sandenborch.
lacob van Winfen. -

Dirck Tacts. 1

lan van der Hacr.

Gysbrecht Over de Vecht, lans-zoonv
Hendrick de Wittc.
lan Borre van Amerongen.

1458.

lan van lutfaes, Schout.
Folpert van Amerongen.
lan Sloyer.

Gerrit Voorn de Wael.
lan Over de Vecht.
Philips van Grocncvek. i

Bracm van Lichtenbcrch en van Lantscroon
Evert van Voorde.

lacob van lutphaes. - »

lan van Oudcwater.
lohan van Blochovcn.
Beérnt Proeys.

lan Over de Vecht Peters-zoon.

ÎFord 00k tsog gevonden,
WiUcm vau SnclJcnbcrch.

-ocr page 161-

der stad van utrecht. L BOEK. IL TI T.

lan Ludolfs.
Rodof van Baren.
14jp , des dingsdag na Apoflokn dag; des
faturdag na St. Mauricius dag.
. lan van lutfaes, Schout.

lan van ReneiTe en van Wulvçn.
Hcndrick van Nyvdc.
lan van Hamcrlbyii.
lan van Leuwcnbcrch.
^ lacob Proeys.
Hcndrick van Sandenborch.
Adriaen van Ryn en van lutphacs.
Hcndrick van Gcndt.
WiJJcm van Steenrc.
Dirck Taets.
Gerrit Zoudenbalch.
Goodtichalck van Brakell.

1460.

lan van lutfaes, Schout.
Philips van Groencvclr.
Adriaen van Lantscroon.
lohan Sloyer,
lan Over de Vechr.

Braem van Lichtenberch en van Lantscroon.

Dirck van Zuylen.

Warnaer Braem.

Bartholomeus van Nyvelt.

Gerrit van Rvn.

lan van Blockhovcn.

Beernt Proeys.

longe WiJJcm van Nyevelt.

i4<ii,

lan van Oudevs^ater, Schout.
·■ lacob Proeys.
lan van Lichtenberch en van Lantscroon. ~
Aelbert Proeys.
lan van Hamerfteyn.
Hetidrick van Sandenborch.
Adriaen van Ryn en lutphaes.
Ernll van DrAenborch.
Hcndrick van Gendt.
lacob van Winicn.
Hcndrick de Witte.
Mcyftcr Folpert van Amerongcn.
lan van Lantscroon.

1451.

lan van Amerongen , Schout,
lan KnyfF.

Ernft Taets van Amcrçngen.

Adriaen van Ryn, en van lutphaes.

Willem van Lockhoril.

Ernit van Drakenborch.

Willem van Steenrc.

lan van der Haer.

longe Hendrick van Gendt.

Gerrit van Ryn, Souu'cns-zoon.

Gerrit de Edel.

Roelof van Nyvelt.

lan van Amerongcn, lacobs-zoon.

1^61.

lan van Oudewater, Schout.
Adriaen van Lantscroon.
lan Sloyer.

lacob van Amerongcn.

Harman van Leuwenberch.

lan Over de Vecht.

Philips van Groenevelr.

Braem van Lichtenberch en van Lantscroon

Dirck van Zuylen.

"Warnaer Braem.

Willem van Snellcnbcrch.

Jacob van Jutphaes.

Jan van Blockhovcn.

Jan van Oudewater, Schout;
Aclbcrt Proeys.

Jan van Lichtenberch van Lantscroon.
Hendrick van Nyevelt.
Jan van Hamciih-yji.
Jonge Adriaen van Lantscroon.
Adriaen van Ryn cn van Jutphaes.
Ernlt van Drakenborch.
Hcndrick van Gcndt.
Willem van Steenre. '

lan van Amerongcn.
Florens van Pallaes.
Alien Ruyfch.

1455.

lan van Oudewater, Schout.
Adriaen van Lantscroon.
lacob van Amerongen.
fan Over de Vcclit?

Philips van Groenevelr.

Braem van Lichtenberch en van Lantscroon.

Dirck van Zuylen.

Warnaer Braem.

Willem van Snellcnbcrch.

lacob van lutphaes.

lan van Blockhovcn.

Goodticlialck van Β rakel.

I4(i4.

lohan van Oudewarer, Schout,
lohan van Reneflc van Wulven,
Ernft van Hardenbroeck.
Ariaen van Lantsaoon.
Johan Over de Vecht.
Dirck van Zuylen.
Warnaer Braem.
Willem van Snellcnbcrch.
Beernt Proeys.
Johan van Blockhovcn.
Jonge Jan Over de Vecht.
Goodtichalck van Brakel.
Jan Woutman.

1455.

Johan van Oudewatcr, Schout.
Ernft van Drakenborch.
Johan van Hamerfteyne.
Jacob Proeys.

Adriaen van Ryn en van Jutphaes.
Willem van Lockhorft.
Hcndrick van Gendt.
Willem van Steenrc.
Hcndrick de Witte.
Mcyfter Folpert van Amerongcn.
Gerrit van Ryn, Gernt-zoon.
Jonge Hendrick van Gcndt.
Gerrit van Ryn, Souwens-zoon.

1^66.

Jan van Oudewatcr, Schout.
Adriaen van Lantscroon.
Ernft van Hardenbroeck.
Jacob van Amerongcn.
Johan Over de Vedu.
Dirck van Zulcn.
Willem van Sncllenberch.
Beernt Proeys, Albert-zoon.
Jan van Blockhovcn.
Goodtichalck van Brakel.
ïrederick de Voocht van Ryncvck.
Frederick van Drakenborch.
Steven van Zulen, Gcrrit-zoon.

1467.

Jan van Oudewater, Schout.
Ernft Taets van Amerongcn.
Jan van Hamerfteyn.
Adnaen van Ryn en van Jutphaes.
Ernft van Drakenborch.
Florens van Pallacs.
Jonge Hcndrick van Gendt,
Gerrit van Ryn , Souwcns-zoon.
Jan de Coninck,
Hendrick van der Aa.
Herbcrcn van Ryn.
Aernt Ruyfch.
Jan van Rencs van Baer.

14Ö8.

Jan van Oudewatcr, Schout.
Arcnt van Rcncflc.
Ernft van Hardenbroeck.
Adriaen van Lantscroon.
Dirck van Zuylen.
Evert van Voorde.
Jan Over de Vecht.
Alfeit Ruyich.

Frederick de Voocht van Ryncvck.
Beernt Utcn Enge.

Braem van Lichtenberch van Lantscroon.
Hcndrick van Leuwcnbcrch.
Jonge Ernifc Tacts van Amerongcn.

1409.

Johan van Amerongcn, Schout.
Johan KnyfF.

Ecrft Tacts van Amerongcn.
Adriaen van Ryn cn van Jutplucs.
Willem van Lockhorft,
Ecrft van Drakenborch.
Willem van Steenrc·
Johan van der Haer.
Jonge Hcndrick van Gcndt.
Gerrit van Ryn, Zouwcn-xoon,
GoYcrt Dccdel.
Rolof van Nyevelt.
* Jolua ym Amcroagcn, JacobS'ZooQ.

1470.

Gerrit Knyff, Schout,

Jacob van Araerongen.

Jan van Hamerileyue.

Evert van Voorde.

Wernaer Braem.

Willem van Snellcnbcrch.

Jan van Blockhovcn.

Jolun Over de Vecht.

Frederick van Drakenborch,

Jonge Gerrit Knyff.

Loef van Jutphaes.

Johan van Amerongcn Eerften-zoon

Hcndiick van de Voorde.

1471.

Willem van Sndlenberch, Sdiout.

Hendrick van Gent de Jonge.

Beernt Grauwcrt.

Jolun Knyff.

Lubbert de Wad.

Eernit Taets van Ameron^n.

Johan de Coninck, Jans-zoon.

Eernit van Drakenborch.

Altcrt Ruyfchc,

Johan dc Coninck.

Willem dc VoOe.

Dirck Bor van Amerongcn.

Pauwels van Malien.

1471.

Willem van Snellcnbcrch, Schout,
Wanuert Braem.
jacob van Amerongcn,
W iilcm van Lockhorft.
Evert van Voorde.
Beernt Proeys, Albcrts-zoon.
lohan van Blocklioven.
lan Over de Vecht.
Frederick de Voocht van RyncvtlC.
Hcndrick van Leuwcnbcrch.
lohan van Veen.
lohan Knoop.
Wilicm Sad.

1473·

lan Over dc Vecht, Sdiout.
Willem dc Voile.
Beernt Grauwcrt.
lan Knyff'.
Peter Ruyfch.
lan van Hamerfteyn.
Lubbert dc Wad.
Ecrft van Drakenborch.
Hcndrick van Gcndt.
Dirck Bor van Amerongcn,
Hcndrick Knoep.
Macharius van Bcntcm.
Hubert lacobs-zoon.

1474·

lan Over de Vecht, Schout,
Willem dc Voile.
Beernt Grauwers.
lan Knyff'.
Peter Ruyich.
Jan van Hamerfteyn.
Lubbert dc Wael.
Ecrft van Drakenborch
Hcyncick van Gcndt.
Dirck Bor van Amerongcn,
Henrick Knoop.
Macharius van Bcnthcm.
Hubredu ïacobs-zoon.

1474·

Gerrit van Ryn, Schout,
lan van Veen.
Adriaen van Lantscroon,
Adriaen van Ryn cn van lutphaes,
Evert van Voorde,
Warnaer Braem.
Beernt Proeys, Adbcrt-zoon.
Frederick dc Voocht vau Ryncvck.
lan de Coninck.
Gcrric Knyff.
Wilicm Sacl.
Symon Claes-zoon.
Aernt Ram.

1475.

Gerrit van Ryn, Schout.
Ernit van Drakenborch.
lacob van Amerongcn.
Hendrick van Zuy cn van Nycvelf.
lan van Hamerfteyn.
Hcndrick dc Ridder van S^uidcnbordi,
Alfcrt Ruyfch.

Y I

ïaa

-ocr page 162-

1483;

lîS VAN DE RE€EER1NG EN MAGISTRAAT

îan van Reneiïe van Baer.
Jan Tacts vàn Atnerongen.
Willem de Voffe.
Pauwels van Malfem.
Hendrick Knoop.

Arent, Willems-zoon Yan dcn Heyligen
Lande.

1476.

Gerrit van Ryn , Schout.
Willem de Vofle..
Adriaen van Lantscroon.
Jan Over de Vecht.
Hendrick yan Lcuv^enberch.
Jan de Coninck.
Ian van Veen.
lacob Jacobs-zoon.
Aernt van Hove.
Jonge Jacob van Amerongcn^
Gysbrecht de Craen.
Peter Poth.

Ernlt van Lichtenberch.

^ ^477.

Ian van Renefle , Heeren lans ïoon van
Renes en van Rynauwen , Ridder en
Schout,
ïan van Lantscroon.
Ian van Hamerfteyn.
Willem van Lockhorll.
Warnaer Braera.
Willem van Steenre.
Beernt Proeys, Albertà-zoon,
Alfert Ruyfch.
Ian Taets van Amerongen.
Dirck Bor van Amerongen.
Dirck Woutman.
Peter van Colenberch".
Frederick van Voorde.

'477-

Gerrit van Ryn, Schout.
Hendrick van Gendt.
Hendrick van Nyvelt.
Jan van Hamerlteyn.
"Warnaer Braem.
Willem van vSteehre.
Beernt Proeys AlBert-zoori^
Ian van Lantscroon.
Alfert Ruyfch.
Ian Taets van Amerongen^
Hendrick Knoop.
Dirck Woutinan.
pKderick van Voorde.

Nog worden op dit jaer geneemt.
Loef van lutfaes.
Hendrick van Voirde.
Dirck van Zuylen, Zweerts-zocn.
Bruyninck Pyl.
Willem van Winöcn.
longe Willem de VoiTé.
Heyman de Gruyter.
Frederick van Drakenborch.

1478.

lan van Amerongen, Schout,
lan ran ReneHe van Baer.
Evert var. Voorde,
lan Over de Vecht.
Goodtfchalck van Brakel.
Frederick de Voocht van Rynevclt.
Gerrit van Ryn, Gérrit-zoon.
Hendrick van der Aa.
Hendrick van Leuwenberch.
lan van Veen.
Hendrick van Voorde.
Ernft van Lichtenberch.
Loef van Pallaes.

1479.

lan Sloyer, Schout,
lan Over de Vecht.
Evert van Voorde.

Bartolomcus van Nyvelt. ,

lan van Veen.

Gerrit van Ryn.

Peter van Val.

lacob van luiphaes,

Willem van Snellenberch.

Peter van Colenberch.

lan Ludolf-zoon.

Willem Foeyt.

'479.

lan van Amerongen, Schout,
Gerrit Zoudenbalch.
lohan van H^mcrfteyn.
Willem van Lockhorft.

Warnaer Braem.
Florens van Pallaes.
Hendrick van Gendt.
Roelof van Nyvelt.
Dirck Bor van Amerongen,
Peter van Colenberch.
Egbert van Groenenberch.
lan van Lichtenberch.
Beernt van Groenevelt.

1480,

lan van Amerongen, Schoot,
Ernft van Drakenborch.
lan KnyfF.
Evert van Voorde.
Goodtfchalck van Brakel.
lan de Coninck.
Hendrick van der Aa.
lan van Reneffe van Bacr.
Hendrick van Voorde.
Ernft van Lichtenberch.
Frederick van Voorde.
Dirck van Sulen.
Goodtfchalck van Winfen.

1481.

lan van Amerongen, Schout»
Hendrick van Gendt.
Alfert Ruyfch.
Loef van lutphaes.
Hendrick van Voorde,
lacob lacobs-zoon.
Frederick van Voorde.
Dirck van Sulen, Sweder-zooit.
Bruyninck Pyl.
Willem van Winfen.
Willem de Voiie den Jonge·
Heyman de Gruyter.
Dirck van Drakenborch.

1418.

Jan van Amerongen, Schout.

Jan van Lantscroon.

Willem van Lockhorft.

Warnaer Braem.

Willem van Steenre.

Gerrit Zoudenbalch.

Frederick de Voocht van Rynevelt»

Hendrick van Gendt.

Arent Ruyfch.

Loef van Jutphaes.

Jan van Veen.

Egbert van Groenenberchi

Hendrick van Alendorp.

I48Z.

Heer Dirck van Zuylen van der Haer,Rid-
der, Schout.
Jan de Coninck.
Evert van de Voorde.
Jan Over de Vecht.
Goodtfchalck van Brakeï.
lan Woutman.
Hendrick van der Aa,
lacob lacob-zoon.
Arent Ram. j

lohan van Mafch.
Sw^eder van Zuylen.
Adriaen van Groenenberch.
lacob Sloyer.

Word nog op dit jaer gevonden,
Beernt van Everdingen.

1483.

Arent Ràm, Schout.
Evert van Voorde.

Jan Over de Vecht. "

Goodtfchalck van Brakel.

Jan Woutman.

Hendrick van der Aa.

Johan van Maich.

Adriaen van Gruencnberch.

Jacob Sloyer.

Bruyninck Pyll.

1483·

Gerrit Zoudenbalch, Schout.

Willem van Lockhorft.

Warnaer Braem.

Jan van Blochoven.

Gysbert de Craen.

Egbert van Groenenberch.

Johan van Lichtenberch van Lantscroon.

Dirck van Zuylen , Heer Dircx-ioon van

Zuylen en van der Haer..
Willem Woutman.
Goyert de Coninck.
Lodcwyek van Sokufc .

Jan van Amerongen, Schoot.

Willem de Voffche.

Willem van Lockhorft.

Florens van Pallaes.

Frederick de Voocht van RyncTck.

Hendrick van Gent.

Gerrit van Ryn Souwen-zoon.

Hendrick van Leuwenberch.

Jan van Veen.

Goodtfchalck van Winfen.

Hendrick van Alendorp.

Antonis van Amerongen.

Jan van Raephorft.

1484.

Jan van Atnerongen, Schout;

Beernt Proeys.

Alfert Ruyfch.

Loef van Jutphaes.

Hendrick van Voorde.'

Pauwels van Malfen,

Arent Ram.

Frederick van Voorde.

Dirck van Zuylen, Zweer-zoon;

Bruynick Pyll.

Dirck Ruyfch.

Willem van Winfen.

Ïonae Willem de VofTe.

148;·. .
Jan van Amerongen, SchoutJ
Florens van Pallaes.
Einft van Drakenborch.
Frederick de Voocht van RyneVdt.
Willem de Volle.
Dirck Bor van Amerongen,
Jacob van Amerongen.
Goodtfchalck van Winfen.
Hendrick van Alendorp.
Anthonis van Amerongen.
Johan Buytendyck,
Tyman Knyff.
Jan Proeys.

Nog -worden gmttt,
Johan van Hamerfteyn.
Hendrick de Ridder van Sandenborth,

1486.

Jan van Amerongen, Schout.
Hendrick van Gendt,
Alfert Ruyfch.
Loef van Jutphaes.
Hendrick van Voorde.
Jacob lacobs-zoon.
Frederick van Voorde.
Dirck van Zuylen, Zweer-zooh,
Bruyninck Pyll.
Willem van Winfen.
longe Willem de VoiTc.
Heyman de Gruter.
Frederick van Drakenborch.

1487.

lan van Amerongen, Schout.

Dirck Bor van, Amerongen.

Ernft van Drakenborch.

Beernt Proeys Albert-zoon·

Florens van Pallaes.

Gerrit van Ryn , Souwen zooHj

Hendrick van Leuwenberch.

lan van Veen.

lacob van Amerongen^

Goodtfchalck van Winfen,

Bartolomeus van Wael.

lohan Proeys.

lacob van Snellenberch.

1488.

lan ran Amerotigen, Schout,
Beernt Proeys.
Alfert Ruyfch.
Hendrick van Gent.
Loef van lutphaes.
Hendrick van Voorde.'
Arent Ram.

Dirck van Zuylen, Sweer-ioon;
Dirck Ruyfch.
Willem van Winfen.
longe Willem de Voffe.
Frederick van DrakcnborcW
Peter Triende.

1489.

lan van Amerongen , Schout;
Anthonis van Amerongen.
Alfert Ruyfch.
'Headiick van Gtndt.

l^cf

s I

M I

-ocr page 163-

DER STAD VAN UTRECHT. /. BOEL· IL TIT. »59

Loef van lutphacs.
Arent Ram.
Frederick van Voorde.
Dirck van Sulen, Swcder-ZOOB.
lan.van Racphorft.
Willem van Winfen.
Frederick van Drakenborch.
lan van Rodenborch.
lan van Reneflc van Wulven, de longe.

Ι49Θ.

lan Over de Vecht, Schout,
lacob van Amerongen.
Willem van Lockhorft.
Gerritvan Ryn, Gerrit-zoon.
Gerrit KnyfF.

lan van Lichtenberch van Lantscroon."
Goodtfchaick van Winfen-
Arent van Maren.
Warnaer &raem.
Gerrit van Selmonde.
lan van der Borch.
Harman Crom.

149t.

]an Over de Vecht, Schout^
Hendrick van Voorde.
Alfert Ruyfch.
Loef van Jutphaei.
Jacob Jacob-zone.
Arent Ram.
Frederick van Voorde.
Dirck van Zulen, Sv/eder zone;
Anthonis van Amerongen.
Godacrt de Coninck.
Heyman de Gruyter.
Harman van Sylf.
Evert Zoudenbalch.

Johan Over de Vecht, Schout.
Ernft van Drakenborchj
Hendrick van Gendt.
ohan van Lantscroon.
■i end riek van Voorde,
ohan van Veen.
»cob van Amerongen,
Arent Ram.
Heyman de Gruyter.
Evert Zoudenbalch.
Johan van Zyll.
Willem Taets van Amerongen.
CUes de Wael, Jans-zoon.

'493·

Jan Over de Vecht, Schout.
Jan van Lantscroon,
Ernft van Drakenborch.
Hendrick van Gendt.
Frederick van Voorde.
Anthonis van Amerongen.
Dirck van Sulen, Sweders-zoon.
Godard de Coninck,
Lodewyck van Solms.
Jan van Raephorft.
Jan van Royenborch.
Jan van ^11.

Willem Tacts van Amerongen.

1494.

Jan Over de Vecht, Schout.

Hendrick van Voorde.

Frederick de Voocht van Rynevelt.

Gerrit van Ryn, Gerrit-zooo»

Loef van Jutphaes.

Gerrit Knyfif.

Jan van Veen.

Jacob Jacob zoon.

Egbert van Grunenberch.

Goodtfchaick van Winfen,

Arent van der Maern.

Warnaer Braenj.

Arent Tacts.

»49?·

Jan Over de Vecht, Schout.'
Heer Dirck van Zuylen van der Haer»
Ridder.

BeerntProeys, Albcrts«xoon.

Hendrick van Gendt.

Beernt van Gruenevelt.

Johan van Lichtenberch van Lantscroon.

Lodewyck van Solras.

Evert Zoudenbalch.

^illem Tacts van Amerongen.

Goycrt de Coninck.

Hendrick van AmeroMgcn.

Goycrt van Voorde.

"ê

V
ί

149'5.

Hendrick van Gendt van Rixtel, Schout.
JanPvcr de Vecht.
Loef van Jutphaes.
Gerrit Knyff.
Hendrick van Voorde.
Jan van Veen.
Jan Bujrendyck.
Goodtfchaick van Winfen.
Jan van Rodenborch.
Arent Taets.
Gysbcrt van Lantscroon.
Steven van Suyicn van Nyvelt, Steven-
zoon.

1497·

Jan Over de Vecht, Schout.

Evert Soudenbalch.

Hendrick van Gendt.

Gerrit van Ryn, Gerrit-zoon.

Henrick van Leuvvcnberch.

Heer Dirck van Zuylen en van der Hacr,

Ridder.
Anthonis van Amerongen.
Goert de Coninck.
Frederick van Drakenborch.
Willem Taets van Amerongen;
Goyert van Voorde.
Jan van Tyell.
Cornelis Foeck.

1498.

Jan Over de Vecht, Schout,

Jan van Veen.

Loef van Jutphaes.

Jacob Jacob-zoon.

Gysbrecht de Craen.

Jan van Lichtenberch van Lantscroon.

Goodtfchaick van Winfen.

Wernaer Braem.

Jan van Rodenburch.

Hendrick van Gendt van Rixtel.

Gerrit van Heemskerck.

Hendrick de Voocht van Rynevelt.

Loef van der Haer.

Γ499.

Jan Over de Vecht, Schout.

Heer Dirck van Zuylen en van der Hacr.

Ridder.
Hendrick yan Gendt.
Hendrick van Leuwcnbcrch.
acob Sloyer.
an van Raephorft.
"rederick van Drakenborch.
Willem Taets van Amerongen.
Claes de Wael, Jans-zoon.
Anfem Salm.
Willem de Waell.
Jan van Ryn.
Willem Foeyt.

TJOO.

Jan Over de Vecht, Schout.
Hendrick van Gendt van RixteL
Bernt van Groenevelt.
Goodtfchaick van Winfen.
Warnaer Braem.
Jan van Rodenborch·
Gysbcrt van Lantscroon.
Jan van Zyll,

Hendrick de Voocht van Rynevelt.
Loef van der Haer.
Ysbrant Wouter zoon.
Jonge Gerrit Knyff.
Jan Ruyfch.

Ook wordtn op dU jaer in plâtts van de
tifie laetfie gtvond$n.

Roelof van Baeren.

Gysbcrt van Zuylen, Hendrlcks-zocn,

1 jor.

Johan Over de Vecht, Schouf.
Hendrick van Gendt van RixtcU
Loef van jutphaes.
Bernt van Groenevelt.
Goodtfchaick van Winfen.
Warnaer Braem.
Jan van Rodenborch,
Gysbcrt van Lantscroon·
Jan van Zyll.

Hendrick de Voecht van Rynevelt.
Loef rin del· Haer.

Roelof van Bacm en van Schoonauv/en.
Gysbcrt van Zuylen van der Haer, Hce-
ren Dircx-zooo vsm Zuylcïi cn τ»η der
Hacri Eincrt.

150Ï.

Johan Over de Vecht, Schout.

Evert Soudenbalch.

Bernt Proeys.

Anthonis van Amerongen.

Loef van Pallaes.

Frcderiek van Drakenborch.

Willem Tacts van Amerongen;

Claes de Wael Jans zoon.

Hendrick van Amerongen.

Willem de Waell.

Jan van Ryn en vtn Jutphaes.

Willem Foeyt.

Goofcn van Voerde.

I/ox.

Jonge Bernt Proeys, Schout.

Bernt van Gruenevelt.

johan Over de Vecht.

Arent Ram·

Gysbcrt de Craen.

Egbert van Gruenenberch,

Warnaer Braem.

Johan van Rodenborch.

Hendrick de Voocht van Rynevelt.

Loef van der Haer.

Ysbrant Wouter zoon.

Jonge Gerrit Knyff,

Johan Ruyfch.

Sitt Am. Matthius de Nobilit. p.'^lï.

Ï503·

Jonge Bernt Proeys, Schout.
Hetidrick van Voorde,
Hendrick van Gendt,
Hendrick van Leuv^^enberch.
Goodtfchaick van Winfen.
Anthonis van Amerongen.
Jacob Sloyer.

Frederick van Drakenborch.
Hendrick van Amerongen.
Anfem Salm.
Willem Foevt.
Roelof van Öaern.
Gooien van Voorde.

rjo^;

fan Over de Vecht, Schout."

Goyert van Voorde, Hendrix-zoott.'

Kgbert van Gruenenberch,

Jacob van Sncllenbcrch.

Gysbcrt van Lantscroon.

Goyert van Voorde.

Heudricl^ dc Voocht van Rynevelt,

Loef van der Haer.

Ysbrants Wouters-zoon.

Gerrit Knyff,

Johan Ruyfch,

Johan Ruyfch, Alfert-zoon.

Jacob Poth.

ïf os-

Jan Over de Vecht, Schoat.
Evert Zoudenbalch.
Beernt Proeys.
Hendrick van Leuwcnbcrch;
Peter Poth.

Goodtfchaick van Winfen.
Anthonis van Amerongen,
jacob Sloyer.

Frederick van Drakenborch.
Hendrick van Amerongen.
Willem Foeyt.
Goofen van Voorde,
Jan Boll.

Jan Over de Vecht, Schout.'
Egbert van Groenenbergh.
Arent Ram.
Gysbcrt de Craen.
jacob van Sndlenberch.
Harman Crom.

Goyert van Voordt, Hcndricx zooiij
Gysbcrt van Lantscroon.
Jan Ruyfch.
Jacob Poth.

Jan Ruyfch, Alfcrts zoon.
Hendrick Rocck.

Peter, Gerrit-zoon van Mcrcöbordi;
1507.

Tan Over de Vecht, Schout.
Hendrick van Voorde.
Hendrick van Gendt.
Hendrick van Leuwcnbcrch,
jan van RaephorÜ.
Dirck Ruyfch.

Fre-

-ocr page 164-

van de regeering en magistraat

iSo

Frederick van Drakcnborch.

Claes de Wael, Jans-zoon.

Jan van Ryn en van Jurphaes.

Roelof van Baern en van Schoonauwen.

Goofen van Voorde.

Gerrit, Peter zoon van Mercnborch.

lan van Cuelenberch.

1508.

Jehan Over de Vecht, Schout.

Gysbert de Craen.

Beernt Proeys.

Egbert van Groenenberch.

Jacob van Snellenberch.

Goyert van Voorde.

Goyert van Voorde, Hcndricxs-zoon.

V^'illem Foeyt.

Gerrit KnyiF.

Johan Ruyfch.

Johau Ruyfch, Alfert-zoon.
Hendrick Roeck.
Lubbert van Alendorp.

150.;;.

Jan Over de Vecht, Schout.
Evert Zoudenbalch.
Peter Poth.

Goodtfchalck van Winfen.

Anthonis van Amerongen.

Jacob Sloyer.

Claes Beeflant.

Dirck Ruyfch.

Claes de Wael·, Jans-zoon.

Roelof van Baern en van Schoonauwen,

Goofen van Voorde.

Jan van Cuelenberch.

Gysbert Safle.

• 1510.

Jan Over de Vecht, Schout.
Evert Zoudenbalch.
Peter Poth.

Goodtfchalck van Winfen,
Anthonis van Anierongen.
Jacob Sloyer.
Claes Beefland.

"Willem de Wael van Vronefleyn^
Claes de Wael, Jan zoon.
Roelof van Baern van Schoonauwen.
Jan van Cuelenberch.
Goofen van Voorde.

r^rr.

Jan Over de Vecht, Schout;

Goert van Voorde, Hendricx zoon.

Egbert van Groenenberch.

Jan de Witte.

Jacob van Snellenberch.

Goert van Voorde.

Hendrick de Voocht van Rynevclt.

Loef van der Haer.

Jan Ruyfch.

Jan Ruyfch, Alfert-zoou. -
Lubbert van Alendorp.
Willem Saell.
Jan van Voorde.

151Z.

Jan Over de Vecht, Schout.

Goyert van Royenborch.

Hendrick van Leuwenberch,

Hendrick van Voorde.

Claes Beeflant.

Jan van Raephorft. *

Jan van Ryn en van Jutphaes.

Roelof van Baern en van Schoonauwen.

Goofen van Voorde.

Gerrit, Peter-zoon van Mcrenborch,

Jan van Coelenberch.

Warmbout Pyll.

Jan van Catwyck.

Word nog gevonden.
Aelbert van Leeuwen.

' ΐί·ΐ3·

Jan Over de Vecht, Schout.

Egbert van Groenenberch.

Bernt Proeys.

Goyert van Voordt.

Hendrick van Amerongen.

Gysbert van Lantscroon.

Hendrick de Voocht van Ryncvelt.

Jan Ruyfch, Alfert-zoon.

Peter, Gerrit zoon van Merenborch.'

Hendrick Roeck.

Willem Saell.

Jan van Voordt.

Gysbert van Lcuwcni

O ,

Gysbert van Lantscroon, Schout.

hvert Soudenbalch.

Hendrick van Voordt.

Jan van Raephorft.

Goert de Gruyter.

Anfem Salm.

Gerrit, Peter-zoon van Merenborch.

Hendrick van Huesden.

Albert van Leuwcn.

Dirck Knoop.

Huych Foeyt.

Jacob van Voordt.

David van Zelck,

Gysbert van Lantscroon, Schout.

Goerdt van Voordt, Hendricx-zoon.

Gysbert de Craen.

Egbert van Gruenenberch.

Jan die Wit.

Jacob van Snellenberch.

Goyerdt van Voordt.

Jan van Rodenborch.

Loef van der Haer.

Lubbert van Alendorp.

Willem Saell.

Jan van Voordt. t

Ysbrant Ysbrant-zoon.

1516.

Gysbert van Lantscroon, Schout.
Goyert van Rodenborch.
Loef van Pallaes,
Coert de Gruyter.

Roelof van Baern en van Schoonauwen.

Goofen van Voord.

Johan van Coelenberch.

Wermbout Pyll.

Hendrick van Hueïden.

Gerrit Sem.

Adam van Dieraen.

Peter Ruyfch.

Hendrick Verborch.

1517.

Gysbert van Lantscroon, Schout,
Gysbert de Craen-
J acob van Snellenberch.'
Jan van Rodenborch.
Willem de Wael van Vroneflcyfii
Jan Ruyfch.

Jan Ruyfch, Alfert-zoon.

Gerrit, Peter-zoon van Merenborch·

Lubbert van Alendorp.

Willem Saell.

Jan van Voordt.

Jacob van Voorde.

Jacob van Leuwen.

1518.

Gysbert van Lantscroon, Schout,

Evert Soudenbalch.

Loef van Pallaes.

Claes van Beeflant.

Coert de Gruyter.

Goyert van Voorde.

Albert van Leuwen·

Huych Foeyt.

Adam van Diemen.

David van Selck.

Pieter Ruyfch.

Michiel Ram.

Ernft Taets van Amerongen,

1519.

Jan Over de Vecht, Schout.

; Gysbert de Craen.

'Bernt Proeys.

Egbert van Groenenberch.

Jacob van Snellenberch.

Goyert van Voordt.

Goyert van Voord, Hendricr-zoon,

Willem Foeyt.

Gerrit Knyff.

Jan Ruyfch.

lan Ruyfch, Alfer-zoon.'
Hendrick Roeck.
Lubbert van Alendorp*
rjip.

Gysbert van Lantscroon, Schout^

Goyert van Voorde , Hendricx-zoonJ

Gysbert de Craen.

'Willêm van Winfen.

willeta de Wâel'van Vroncfteyn.'

Jhcob Poth.· ί

.Gerrit, Peter·zoon van MeienborcK,

Jacob van Voorde. · ^

iacob van Leuwen.
)irck van Sulen.
Jan van Doeyenborch.'
Jan van Wael.
Frederick de Coninck.

1520.

Gysbert van Lantscroon , Schout»

Goyert de Coninck.

Peter Poth.

Loef van Pallaes.

Goyert van Voordt.

Jan van Cuelenborch.

Hendrick van Hueiden.

Huych Foeyt.

Adam van Diemen.

David van Zelck.

Peter Ruyfch.

Jan van Leuwenberch.,

Dirck van Wael.

1511.

Willem de Wael van Vronefteyn , Schout.

Goyert van Rodenborch.

Jan van Raephoi'ft.

Willem van Winfen.

Hendrick van Amerongen.

lan Ruyfch.

lacob Poth. — '

lacob van Voorde. .

Ysbrant Ysbrant zoon. ,

Gerrit Sem.

lan van Wael.

Frederick de Coninck.

Frederick dt Voocht van Rynevclt.'

1521.

lan van Raephorfl, Schout.
Evert Zoudenbalch;
Peter Poth.
Coert de Gruyter.
lan van Rodenborch.
lan van Coienberch.
Albert van Leuwen.
David van Sellincx.
Adam van Diemen.
Peter Ruyfch.

Hendrick van der Borch. ...
Dirck van Wael.
Adriaen van Lantscroon.

152.3.

lan van Raephoriï, Schout.'
Goyert van Voorde, Hendricx-zoon,
Hendrick van Amerongen.
lacob Poth.

Gerrit, Peter-zoon van Merenborch.

lacob van Voorde.

Gerrit Sem.

Dirck van Zuylen.

lan Doeyenborch.

lan van Wael.

Frederick de Coninck.

Frederick de Voocht van Rynevelt.

looft van Schroeyefteyii-

lan van Raephorft , Schout.
Ernft Taets van Amerongen·
Peter Poth.
Evert Zoudenbalch.
Goofen van Voorde,
lan van Cuylenberch;
Aelbert van Leuwen.
Hendrick van Huefden.
Huych Foeyt lans-zoon.
David van Zelck.
Peter Ruyfch.
Dirck van Waell.'
Hendrick Wilger-zoon.

1525.

Goyert van Rodenborch, Schout,

Claes Beeflant.

Hendrick van Amerongen,

lan Ruyfch,

lan van Voorde.

Dirck van Zuylen.

Frederick de Voocht van RyncVelt.'

looft van Schroyefteyn,

Hendrick Sem.

Goyert van Voorde, Goyert·zoon.' .
Cornelis de Ridder,
lohan van Ruytenberch.

1525.

Goyert de Coninck, Schout.

Johan van Raephorft. ^

Hendrick van Amerongen. * .

pctef

-ocr page 165-

DER STAD VAN UTRECHT. /. BOEK II, TIT, i77

?<ter van Merenborch.
Huych Foeyt, jans ioon.
tóichicl Ram.
^ an van Waell.

' Frederick de Voocht van Rynevelt,
Willem Crom.
Jan van Boelichera.
Goycrt Bol, Larabert-zooij.
Jan van Leuwcij.

ij-zj.

Gcrrit KnyfF, Schout.
Jan van Raephorft.
JHendrick van Aracrongcn.
JacofPotli,
Peter van Merenborch.
Hendrick van Hucsden.
Jacob van "Voorde.
Gerrit Scm.
Peter Ruyfch.
Geerlof de Wit.
Brunick Focck.

.Cornclis van Mcertcn.

Ιζΐό.

Gerrit KnyJF, Schoùt.
Goofen van Voorde.''
Jan Ruyfch.
Gysbert van Lçuvrcn.
David van Zekk. ' '
Hendrick van der Borch.
Frederick de Voocht van EynevcÎf.
Adriaen van Lantscroon.
ooit van Schroeyefteyn,
acob Jan!s-zoon.
an van Ede. '

A melis Uten Enge , Schout.

Gysbert van Zuylen van der Haer.'

Jan van Raephorft.

Adam van Dicqicn.

Peter Ruyfch.

Frederick de Conipck.

Claes van Mcerthen.

Heer Jan van Huchtenbroeck, Riddcc.

Lubbert de VVael van VPôncûeyn. " '

Ernft van Nyenrode.

Jari van Wyck.

Bernt van Solms.

Clcmens van YflTelt.

1518, Λί maendais μλ St. V^lentynt àa^
Frederick die Coninck. · ^ ^
Jacob Pot.

Aclbert van Leeuwen.
David valî 7xlck.
fan van Wacl.

Jan Aerts-zoen van Boefmchem:
lan van Ede.
Aryaen ven Rrevoerde.
lacob lacob-zoen ih Luttekenhuy;s.
Claes van Hyndcrfteyn.
Gcryt van Lichtenbcrch.
Ernll van V^yck.

LXXVl. LYSTE van de Ov^rfte Oudermans der Stad Vtrecht, van den iaere MCC CCII.

tot ΜΌXXVIIL .

Het is uyt dç Gildebrieven^hkr voor den Lefer opgegeven ^ hekent ^ dflt, gelyk uyt de Schepenen en Raadjaarïyks
een Schepen- en een RaedrBorgemeefter ,foo ook uyt de Oudermam twee Överfie Öudermans jaarlyksop een en det^
felven tyd verkoren wier den ^^welke ^ beneffem de twee Borgemeeftiren^aen het roer van de Stads re^eering faten ^
en te [amen alles wat tot welvaart van de Stad en Borgiryeflrekkenkonde^beraemden: v^aarom zy in de oude
brieven den naem van de Ove/fteny of de vier Overflen , dêfer 'Stad drageti, en ook wel gefep worden in dm
Over firn floel te fitten, Defe Oudermans en Overfte Oudermans zyn na de Tranflatie van de Temporaltteyr duw
Keyfer Karei afgefchaft in den jare ifz^. ^ heèbe» het de moeyte waardig geoordeelt ^ om de Overfle Oudér^
mans van detf jare 1402. tot rfi8. üyt des Raeds daaglykfe boeken uyt te trekken* Ouder hebben nift gçVi^P^.
den i en felfs nog binnen de voorfz, jaren, eenige hier e^ daar ontbrtekende» ' . '

1414·

Lodevpyc de Waeïi
C}ac$ Slpyer.

Roelof Tidemtns.
• ····«····

t^zÓl

Henric de Witte, Ians>zoc(t«
Gheryt dc Haen.

14*7.

Henric lacobs-ioen.
Willam van Ghent.

1418.'

lan Knyf.

Lodewich de Wael.

14x9.
Gheryt de Keyfer. ■
Steven van Zulen van NycTclt»

1430. ''
facob Vrederix zoen.
Gheryt de Haen, '

'43'·

Henric lacobs-xoeri.

Willam van Ghent.

'43»·
'433·

Gcryt de Keyfer.
" ' :hc

Matheus Pot.

1434.'

Geryt de Haen. '
lan van T/id.

«43Î·
Henric lacobs-zqeif.

Willam'vim Gent.'

1436.

Henric Hafcrt. · '
Roetert^roeyi.

»437·

Henric de Wit,
Geryt de Keyfer.

1438.

lan Knyf.
Gysbert Louwe, of LoawerecMoe·.

1439· ' '

Willam van Ghent.
Godlcalcvan Winfott.
, «440·

lan van lutphaei.
Willam Aernts-zoen.

'441·

Geryt dcKeyfer.
Beernt Grawert.

1441·

Gheryt de Haen.
jBbysbrecht Lauwerens-toe;^

1401.
acob Egberts-zoen.
johan Utengacrdél'
1403;

■ laa van deh Spiegel.
^ 1404.

Dire Borre van Amerongcoi
Tyman τ»η DorlTcn.

1405.

Pelgtuna de W^el.

1407,

Henric Vos.

1408.

ïacob Frederickfe.
Tyman Walmer.

1409.

Pelgram die Waele.
Huybert Egbert-zocn.

14Γ0.

1411.

1412.

1413

Tideman Walmer. "
Wouter Grawert.

Ϊ4Γ4,

Tydeman van Dorflcheh.'
Tideman van Hamerfteyn,
14ÏS*

1415.

Ïan Knyf.

Lodewyck de Wael.

Mry,

1418.

1419.

1410.
1421.

Henric de Wit.
Geryt de Keyfer.

Tyderaan van Dorffchen.
Ceryt de Haen.

UL Dm/.

t443«

Godfctic va» Winffcn.
Willam véd Ghent.

'444J

ïan KnyiT.

iShifebrccht vao Vlucteo^

'1445.
Henric Tacobs.zoço.
Gheryt die Keyfer.

lohan die Wa]e.
phifebrecht Lauwerens-ioen?

I44'i[.

Philips van GrueneveU.
Reyner Aernts-zoen.

<448.'

lan Knyff.
Hubert van Pallaei.

1449·

Willam van Gent.
Hcnric van Daitfafle.

1449.

Wülam van Gent.
Barthoiomeus Zoudenbalcb.

1450» '

lan van Oudewater.
Gysberi Lauwcrins-zoen.

' 145*.

Aernt van der Horft.
Woutei- 'van Téyluigen.

' 1451.
Evert van Voirde. ' '
Evert van Vofculcn.

^ η

Geert Bor.
Hcnric vaa Nyevelt.

' '454·

liD Sloyer.

Péter van Valckendael.

Vm dl ttrftt 4rü mêtnàm,

lan Pedel.
Elis Rycouti zoen.

" Dftt (üngidA^s of St, S$rv4U$ dêgi
lacob lacobi-zoeii.
Roelof van Baerilie.

Van d$ dirdi dm megadtn,
lacob îacobt ïoén. ^
Roçlof van Baerne.

Vê» d$ Uêtfiê drk aiê$ndm%

Mattheus Gvsberti-ioen,
ïacob Tym'ahs-zocn.

Mkt^eus Gjrsbçrts'zocn.

ftco!»

-1

■1
ÏÉ

-ocr page 166-

van de regeering en magistraat

lél'

lacob Tymans ïoen,

1457·
Willam van Steenre.
Godert Egbens-zoen.

1458.

Wernar Braera.
Bartclmeus van Nyenvdt;

1459.

Henric die Wit.
Eerft van Drakenborch.

1460.

Wouter van Catwyck.
lacob van Amerongen.

1461.

Willam van Steenre,
Henric van Zulen van Nyenvelt,
1461.

Eerft van Hardenbroeck.
Beernt Procys.

1463.

Willam van Lochorft.
Gcryt van Rhyn.

1464.

Wouter van Catwyck.
Claes van Zyll.

1465;

lacob Iacobs-7,oen.
Henric van Nyenvelt.

1466,'
Hubert van Pallaes.
Bertelmeus van Nyenvelt,
14Ó7.

Gheryt Utenleen.
lan van dc Haer.

1468.

Willem van Snellenborch.
yrederic van Drakenborch,

1469.

Willam Foeyt.
Elias Riquyns-zoen,

1470J
Vrederic die Voicht.
lan van Lecwenberch.

1471.

Henric Knoip. ,

Macharys van Benthem.

1471·

Simon Claes-zoen,
Aernt van Hovc.

1473·

Pouwels van Malfen.
Willam Focyt.

Γ474·

longe lacob van Amerongen,
Tyman Dedel.

1475.

Willam van Lochorft,
Dirck Bor van Amerongen,

1476.

Vrederic die Voicht.
Gheryt Utenleen.

1477.

Willam van Lochorft.
Dirck Bor van Amerongen.

Gekoren na ouder gewoont»,
Gheryt van Voirde.

Florys van Pallaes j zyn Stedehouder, Hen-
rick van Scarpenborch , xoo by buytcn
de ftad moet v^efen.

1478.
Zweder van Zulen.
Cornehs Foyck.

. 1479·

lan Boemhouwer.
lan van Damaflche.

1480.
lan Over die Vecht,
Steven van Zulen.

1481.

lacob van Amerongen ; en τγη Stedehou-
der, MattheusKoevoet, lóAuguft.
Herman van Zyl.

1481.

Beernt van Groenevelt, in zyn ftede geco-

ren Gysbert Zas, zz April 1483.
Tyman Ysbranis zoen.

;}

Î !

I i

1485.
Oude» Ratd, ^

Gheryt Knyff.
Aeriu Ram.

Nyewe Raed»
Dirck Bor van Amerongen.
Tyman Knyff.

1484.

lacob lacobs zoen.

Geryt van Ryn, Geryts-iocn;

1485.

Henric van Leewenberch.
Geryt van Rhyn, Zouwens.zocn.

148Ó.
Aernt Ram.
Dirck Ruyfch,

1487.
Vrederic die Voecht.
Henric van Alendorp.

1488.
lacob iacobs-2oen.
Hcyman die Gruyter.

1489.
Oude Rade.

Geryt van Rhyn, Geryts-zocni
Geryt Mont.

Nyewt Rade,
lacob lacoBs-zoen,

Heyman die Gruter. · - - _ _

Op onfer liever Vrouwe avond mtmta-
tis gecoren na ouder gtiuocnte,
Goerd van Voird,
Ernft van Drakenborch.

1490,

lan van Raephorft.
Willam van Amerongen.

1491.

lxxvii. LY'ST Ε'van de Heer en Borgemeefleren, Schepenen , Raden ^ Cameraers en andertf

die de Regeerings-ampten defer Stad hebben bekleed, van het jaer MDXXFU^*
tothetjmr MOCXVllL .

I49Z.

Diw Oule Ratd.
Gcryt van Emskerck.
Bertelmeus van Wee.

Tten Nyewtn UAtd,
Goert van Voirde. ^ i
Bernt Proeys Albert$-ïocn,

1494.

lan dc Wit.
Egbert Rutgers-zoen.

149?.

Antonis van Amerongen.
Goeyert die Koninck.

1496.

Gysbert die Craen.
Geryt van Emskerck,

1497:

Claes lans·zoen die Wael,
Anfem Salm,

1498.

lan van Zyl.
Bernt van Gruenevelt.

1499.

Henrick van Voirde.
Gysbert Zas.

1/03,

Gysbert die Craen.
Peter Foeyt.

isor,

Anfem Salm.

Henric van Leewenberch,
1501.

Goert van Voirde.
Wouter van Vyanen.

1503.

Peter Pot.
lan Bol.

1504.

Jan die Wit.
Gysbert die Craen.

>505.

Jan Claes-zoen die Wael,
Jan van Rhyn,

IjOÖ.

Geryt KnyfF.
Wouter van Vyaneni

ïfOJ. ^

Antonis van Amerongen.
Gysbert Zas.

1508.

Henrick de Voecht van Ryncvelti
Jan die Wit.

1509,

Wermbout Pyll.
Henrick van Leeuwenberch.

1510·

Des manendags na St. Gilis dach, den andere»
da(h in SeptimL·. werd den Raed gecontinueert,
tot Lichtmijfe toe natflcomende mit eendrath-
tig confem ende beliefnijje van alle Gilden.
i^ri.

Henrick van Amerongen.
Beernt Proeys.

i^iz.

Anfem Salm.
Henric van Huefden.

1513·

Ysbrant Ysbrants-zoen,

Jan die Wit. ^

Geryt Zem.
Wermbout Pyll,

ijij;
Henric van Dicmcn,
Jan Ruyfch.

1516.

Anfem Salm.
Michiel Ram.

1517,

Jan van Docyenborch,
Jacob Pot.

151S.

Wermbout Pyll,
Peter Pot.

1519,

Ysbrant Ysbrants-zocn.
Geryt Zem,

ISZO»

Anfem Zalm;
Henric Verborch,

ijirJ

Peter van Merenborch.
Jan van Docyenborch.

ijii. , .
Henric Wilgers-zoen,.
Goefen van Voerde. . .

Ysbrant Ysbrants-zoen van Diemcni
Claes Beefland. . . ...

1524.
Adam van Dicmcn.
Michiel Ram.

IJZf.

0/> an/êr liever Vrouwen avond re ύώΐΗ>ιβ<<
Mattheus Block,
Dirck Gelifte van Dolre.

Dingsdag St. Marcus dag.
Geryt Foeyt. ,
Jan van Voirde.

Uyt den xlii. Meentemannen in de
flede van den Ouden Raet z.ynge-
fielt tot Overjien.
Aelbert van Leeuwen.
Claes Beeftant.
Vrederic die Coninck.
Dirck van Wael.

Des vrydags na Aflumtioms Marie dtn
18 Angufi.

Aernt Laurenffe.
Dirck van Wael.

rjiö.

Michiel Ram.

Henrick van Raveswaey ; in zyn ftcdcii
mede ter begeerte van den Biftchop gi·
fet, Ghysbert Cluetinck.

15Z7,

Gheryt Foeyt.
Lubbert van Alendorp.

1518;
Ghysbert Cluetinck.
Henrick van der Borch.

-ocr page 167-

DER STAD VAN UTRECHT. 1. BOEK. 11. TIT. 16}

ter tyt toe.

Item, corts diir na worde die kloek ge-
luyt, ende geboden allen borgeren en on-
derfaten in den Noede te komen , om die
Keyferlycke Mayeikyt eed ic doen , ende
wederom eed te ontfangen, als het gefciede
op ten middach, voer ende in denhuyfeop
'tiblre van Henrick Knoep, als het veerder
blyckt m het Buerlpraeck Boeck.

Endc in het lelt worde tot een vernyewin-
gc ende teyken van blyfcappen en vruech-
den, goutende filver mithantfolien teffens
van boven neder onder het gemeen volck
gedroeyt ende geworpen, den dach geviert,
ende des avonts groete triumphe in dc ge-
heel Stadt mit vuercn, lichten ende ander-
iints bedreven.

jïmio ifiS, àen ΙβββηάαώΟείού.
op Jlrebeyligen axont.

Op defen voermiddach omirent tien uren,
quamen op ter Stadhuys binnen Utrecht,de
Ed. Waelgeboircn endc vermoegende Hee-
ren, Heeren Anthonisvan Lalasng. Grève
tot Hoi^ftraten , Heer tot CMlcnborg &c.
des Keyferlyke M.ijelleyts Stedehouder Ge-
nerael van Hoüant , 'Zcclanc en Vrieslant,
Ambaffiatoer cn Piocuratoer, mitsgadersde
leerbare, Eerentfcfle , Vrome ende Wyfc
lieerc', Hccre Gcryt van .Alicndclit, Ritter,
ycrlle, Meylkr JocilZasbout, MeyilcrVin-
cent Corneliiz., cndc meer andere Raiden
ende Secretaryll'en van boven cndc oic van
beneden in Hollant, alle Commiffaryfe van
de Keyierlyke Majeüeyt , onfer Altcgcna
dichllen Heere , ende prefenteerden aldaer
eenen Lieutciiant ofte onder-Stedehouder
alhier binnen Utrecht, in de llede van myn
Heere van Hocchilraten voirftrcverj alsprin-
cipael, te weten , Heeren Juhan van Der-
monde, Ritter, Heer van Bourgnyval, Raet
ende Ovr.rfte Artelrymcyflcr van de Key-
ferlyke Majefteyt, endc tot eenen Schout,
Johan van Culenborch , Heer van Ryns-
woude , endc voert veertien Schepenen,
waer van die twee yerile Borgcmeyflerswc-
fcn feilen, ende daer toe twee Cameraers,
al na befcreven , die terüont alleby Meyller
Heeren Gcryt van Aiiendelft, yciJlc Raet
voirfcreven , die Schout voer en die twee
Borgemeyllers na, endc voert die iwalefF
Schepenen , vier cndc vser teiFcns, hoir vin-
geren op een cruys op icr htadt kïftc mit
kryt gelchreven , hoircn eed Ijalicken acn
den Hey'.igen gellaeft, en fchriftehck voer-
gelefen worden , recht ende juftiïic te doen
van Keyferlykc Majefteyts wegen , der Stad
goeden trouwclickên te bewaren &c. Endc
al na vermoegcn der Ordonnantiën y-cril
mondelicken by myn Heere van Aiiendelft
verhack, endc na fchriliehcken by der Stad
Secretaris, Valcntyn van der Voert, aen der
Stad killen doen iélen ,cndc die felvefchrif-
tcn, om na tc reguleren in handen van den
Secretaris voiricrevcn gelaten ; cndc myn
Jiccre van Hoccharatcn voixfx. heeft alle die
UI. Dttl,
geboden recht tc doen van Keyferlykc Ma-
jeileyts wegen &c.

„tl
h

it
\

Dit nabffchrtven zyn die Officianten.

Lieutenant.

Heer Jan van Dermoade, Ridder» Heer
van Bourgnyval öcc.

Schout.

Jan van Culenborch.

Borgcmeejïercn.

Peter van Merenborch.

ScJjepenen.

Goyert van Roeycnborch.
Lubbert van Alendorp.
Henrick van Huesden.
Aclbertvan Leeuwen.
Peter Ruylch, doot, Goyert Bol.
Henrick Wikeriz. van Moercudael.

\ Willem Janlz. van Amersfocrdt.
Willem van Oeltrum.
Tyman van Teylingen.
Frans van Nyenroidc. Ernft van Nyen·
roide.

Cameraers,
Joeft van Scroyeileyn.
Goefen van Scayçk.

Lihelmeyfien,
Aelbert van Leeuwen.
Henrick van Moerendael.

Raiden omtrent acht dage» hier ni
geJltU tnde ge'cedt,

Jacob Pot.
JVIichiel Ram.
Jan van Voerde.

Geryt Scm, doot^ Willem Dor van Anic-

rongen,
Matthcus Block.
Henrick van Raveswacy.
Tyman die Wael.
David van 'Aelck.
Adriaen van Lantscroon.
Ariacn van Brevocrde, doot, Henrick
Ruyfch.

GeerlofFdic Wit, dcot. Jan Spruyt.

jan van Ede , doot, Jacob Aertlx.

Cornelis Ottenfi. van Refandc.

Willem Jacobiz. van Lycstelt.

Anthonis van Beeflant.

Amhonis dc Man.

Goyert Bol LambettpA.

Clacs van Hynderflcyn.

Jan Loeffz.

Dirck die Goeyer.

Aryaen van Helsdingen.

Harman van Docycnborch, doot, Dirck

van Montwyck.
Joeft van Gieten ,Jan van Cuyck.

Dirck van Grucnenberch.

Eedt van den Scheut.

Dat zweerc ick, 't Schout-amböcht van
der Stad ende Vryheyt van Utrecht, van
wegen cndc in den name van de Keyierlyke
MajcHeyt myn Alrcgenedichlle Hccre, wel
ende getrouwelick te bedienen, zynrcMaJ.
Hoecheyt cndc Hecrlyckheyt te bewaren,
rechtvecrdigc acnfpraecke van allen iaccken
en deüden tc doen, eenen ygelickcn recht
tc adminiftrcrcn, fonder ecnige faveur, gunll
ofte enige iimulaiie , die boeten en bruec-
ken in 'i felvc officie vallende, tot desKey.
ferlykc Majclleyt proufTyt te doen invorde-
ren, ende daer van goede reckeninge, be-
wys ende rcÜqua te doen, tot allen tydcn
als ick des van fynrc Majelleyts wegen ver-
iocht fal werden , cndc voorts al tc doen
dat een goet cndc getrouw Schout fchuldtch
is ende behoort tt doen. Dat en ial ick
nyct laten om liciF, om Icet, om raaech.
fchap, om iwagcrlchap, om giften noch om
gcnerhande faicken. Alfoo moet «ly Godt
helpen, cndc alle fyn Hcyligen ί

Eedt van den Borpmeyfleren,

Dat iwccrc ick, ais Borgcmcyilcr der

Dis Woensdagh na St. Lucas cp /«» Hiy^i» Officianten etide Schepenen voirfz.,nadatfc
ii Mteihdtn dagh den Oclcbris 1518. geëed waren , d'cen voer en d'ander na., by
ρ defen dach voerden middach der handt genomen, gduck gebeden, endc

quam die Hoechweerdigc ,
Hoechgeboerne, Doerluchtige
ende Vermoegende Forft endc
Heere Hennck, Paltsgrave by
Ryn, Hertogein Beyeren , EleâendeCon-
firmeert i'Urrecht 8fc. in het Groete Capit-
telhuys ten Dom t'Utrecht, en relïgneerdc
aldaer alle die Temporalitcyt van de Stadt
en het gehele Neder-Sticht van Utrecht 8fc.
in handen van den Ed. Greve van Hoech-
Üraten , en anderen Commilianiren en Am-
baflatoers van de Keyierlykc M.iyertcyt wc- „
gen. en tottes Keyferlyke Mayeftcyts be- _ '

hoeff, en die Elccft voirfchreve fchout al-
len borgeren ende onderlaten van Utrecht
quyt den eed ende geloften ly hem gedaen
hadden, en in verbonden waren, mit mer-
kelicke vocrgaende proteftatien ,na uytwy-
finge zegele en brieif daer afF, in het Capit-
tel voer allen menfchen Geeitelicken ende
Wcereltlicken gethoent wefende.

Item , dair na worden die vier Auditoers, λ tu -
van der Stadt gecontinneert van Keyferlyke^Ï^S'^^^
Mayefteyts wegen, in hoir officie te bhÏen ,

Stat van Utrecht, des Keyferl. Majefteyts
mynre Alregenedichften Heeren, Recht,
Hoecheyt ende Hecriickhcyt bewairen fal,
ende van fynre Maj. wegen goede toeficht
hebben tottcn Regimente, incomenende
Policie der felvcr zynre Stadt Utrecht, endc
mitien anderen van der Wet goede endc
rcchtveerdige Juflicie enen ygelickeit fal
helpen doen ende adminiilreren , naer die
Statuten ofte Ordonnantiën , geordonneert
ofte van fynre Ma . wegen te ordonneren,
fonder enige iimulatie, endc voert al doen
dat een goet en getrouw Borgemcyiler tot
cere van de Keyferl. Maj. proufTyt ende
welvaren van fynre Stadt ,en den borgeren
en den inwonende van dien, fchuldichisen
behoirt tc doen , dat en fal ick nyet laten
om liefF, om leet, om maechfchap, zwa-
gerfchap, om giften noch om geenrehande
laicken. Soo wairlicken moet iny God
helpen , ende alle fyn Heyligen !

Eed van den Schepenen.

Dat fwcre ick, als Schepen der Stad van
Utrecht, dat ick des Keyferlyke Majefteyts,
myn Alregcnadigdcn Heere , Recht cndc
Hoecheyt bewairen fal, ende viytzyneMa-
jelleyts nanie eenen ygelicken recht ende
JuÜitie helpen adminiftreren , na de Sta-
tuten ofte Ordonnantiën ,geordonneert ofte
van wegen zynre Majefteyt te ordonneren,
rcchtveerdige vonniffen tuflchcn alle par-
tyen wyfen na mynre belle wetenfchap,
fonder eenlge guntt ofte ftmulatie.in allen
'faicken van den Keyfer en der Stad, enden
inwonende van' dien , getrouwelicken rai-
den , cn't gunt dat indcnRaide getraéleert
fal werden onder die Wet, niet reveleren,
maer't felve fccreet houden, ende voirt ge-
ne ralicken al doen , dat een goet en ge-
trouw Schepen der Stad Utrecht fchuldig is
ende behoort te doen. Dat en fal ick niet
Jatcn, om Heil) om Jeet, om maagfchap,
om zwagerfchap, om gitten, noch om geen-
rehande laicken. Soo waerlickcn nioetiny
God helpen, ende alle zyn Heyligen !
Eed van den Cameraer.
Datfwere itk, als Cameraer der StadU-
trecht ,dieKeyferïykcMaictteyt,inyncn AI-
regenadigftcn Heere , ende zynderStad van
Utrecht goet cndc getrouw tc wefen , dat
ick die Stad goeden cndc incommenrccht-
veerdelick cndc necrftelick fal ophoeren en
ontfangen , en defclvc vcrhucren ofte hel-
pen brengen ten meellen prouiFyt. Dat ick
den Schout, Borgemecflcren ende Wetge-
hoirfaem fal wefen, ende niet wtgevendan
by goede ordonnantie als't behoirt, endc
van myn ontfanck ende adminiilratic alle
jaer, ofte foo fiicke als ick des verfocht fal
worden, goede, getrouweçnrcchtveerdige
rekeninge ial doen , cndc voert al doen
dat een goede en getrouwe Cameraer fchul-
dig is ende behoirt tc doen. Dat en fal ick
niet laten om lieiF, om leet , om niacg-
fchap, om zwagerfchap, om giften nodi
om geendcrhande faicken. Soo wairlickca
moet my God helpen, ende alle zyn Heyli-,
gen!

Eed van de Z4 Raiden.

Datfweerick, dat ick, als Racd der Stad
van Utrecht, des Keyferlyke Majefteyts my-
nen Alrcgcnadigilc» Hcerc Recht, Hoec-
heyt ende Hecriickhcyt bewairen fal, in alle
faiken zync Majefteytscn proufTyt van zyne
Stad van Utrecnt, ende die borgcts en in-
wonende van dien aangaende , troxiwelic-
ken raiden en vorderen fal na myn befle we-
ten, en die faicken in den Radegctraéleert,
fecreet houden, ende niet reveleren en ial,
cndc voorts al doen dat een goet en ge-
trouw Raet van der Stad van Utrechtfchul-
dig is en behoirt tc doen. Dat en fal ick niet
laten, om liefT, om leet, om macgfchap,
om zwagerfchap, noch om geenrehandç
faicken. Soo waerlickcn moet ray God hel-
pen , cn al zyn Heyhgen I

Ânno ifJ9, continuatie.

Op huyden den vy fden dag van November
anno ipo, heeft myn Heere die Stadhou-
der , die Heere van Bourgnyval.bymanie-
le van provific · gecoptinuecrt diç Borfiç-
X χ œceft^t

-ocr page 168-

104 VAN DE REGEERING EN MAGISTRAAT

meefleren. Schepenen en Raed derStad U·
trecht, elcx in hoirenoffidcn, en diegeau-
thorifcert op ten eed die zyelcx aen handen
myns Heer en die Greve van Hoechilraten,
Stadhouder Generael defer Stad, Steden en
Landen, van wegen Keyferl. Maj.gedaan
hebben, elcx in't hoer te bedienen ende te
exerceren die felve officien, totter tyt toe
by onfe genedichile Vrouwe, Eerisherto-
ginne ende Gravinne van Bourgoingnien,
Regente herwertsover , of myn Heere die
Stadhouder Generaelop die vernywinge der
felver Wet van wegen Roomfch. Keyferl.
Maj., als Hertoge van Brabant, Gravevan
Holland , en Heer der Stad , Steden en Lan-
den van Utrecht, anders geordonneert en
gedifponeert fal werden , t'allen tyden als 't
nut, oirbaer, en hairengenaden en Exc.beft
duncken ende believen fal. Aftum ten da-
ge en jaire voirfz., in kennifle van my, al-
dus ondertekent, van St. Peters.

Anno If30, continuatie.

Anno 1530. op St. Reniigius dach ♦ den
ecrften dach in Odober. Soo hebben die
Hoech geleerden , Erentfefte, vrome,wy-
fe ende voorfienige Heeren , Heere Geryt
van Aflendelft, Ritter , yerile Raedt oif
Prefident des Hoeffsvan Hollant, en Mey-
fler Jafpar Lievenfz. van den Hoegenlan-
de , eerfte Raet of Prefident des HoefFs
Provinciael van Utrecht, als Commiflaryfen
van Rooms Keyferlyke Majefteyts wegen,
die Wet van der Stad van Utrecht verftelt
ende verfet als nabefcreven ftaet.

Borgemeeflers,

Hen riek van der Borch.
Coeyert BolJ.

Schepenen.

Peter van Merenborch.

Lubbert van Alendorp.

Jan van Voerde.

Joeft van Schroyefteyn.

Henrick Wilgerlz. van Mocrcndael,

Melis Utenenge.

Ernit van Nyenroidc-

Tyman dte%acl.

Matheus Block.

Jan van Cuyck.

Jan van der Haer Loefz.

Splinter Uten Ham.

Cameraers.

Aclbert van Leeuwen , van de penningen.
Gocfcn van Schaeyck.

Raeden.

Goyert van Roedenborch.
Henrick van Huefden
Michiel Ram.
Henrick van Ravcswaey.
David van Zelck.
Willem Janfz. van AmersfocrtJ
Aryaen van Lantscroen.
Willem Jacobfz. van Liesvelt,
Anthonis Beeflant.
Jan Spruyr.
Anthonis die Man.
GoeyertBol, Lambcrtfz.
Claes van Hynderfteyn.
Aelbert Beyendop.
Henrick Paflert.
Volcken Verborch.
Aryaen van Helsdingen.
Dirck van Gruenenberch.
Jacob Aertfz.
Henrick Ruyfch.
Dirck van Mondtwyck,
Aiyaen van Zuytoert.
Willem Bor van Amerongen , voer hem
foo hy buyten blyft, Jan van Leeuwen.
Willem Goertfz.

Heemraden op ttn Licktndyck.
Melis Utenenge.
Jan van Cuyck,

Liieïmtyfltrs,
Peter van Merenborch.
Joelt van Scroeyefteyn.

liegtynmgyfltrs''.
Lubbert van Alcnderp.
Tyman die Wael.

Segelatrs van dt wyn\ ;
Ecrft van Nyenroide.

Splinter Uten Ham,

BuiTneyfltrs»

Jacob Aertfz.
'\ryaen van Helsdingen.

Koermey^ers van de Brouwsrs.
Henrick Paflert.
Willem Goertfz.

Tynmeyfiers,
Goeycrt van Roedenborch.
Aryaen van Lantscroon.

Arno 15 31. continuatie.

Op huyden des fonnendachs op St. Re-
migius dach, prima Odobris, compareer-
den op ten Raethuyfe van defer Stadt de
Edele en vermoegendeHeere, mynenHee-
re van Bourguyval, Stadthouder, Meyller
Jafpar Lievenfz. vandenHoegenlande ,eer-
fte van den Raede Provintiael binnen L'-
trecht, en die Schout van Utrecht, mits-
gaders oick Borgemeefters, Schepenen en
Raide der Stad van Utrecht, aldaer geroe-
pen wefende, alwaer die eerfle Raedt, οίΤ
Prefident voorfz. van Keyferl. Maj. wegen
opende, ende te kennen gafT, datdieKey-
ferl. Maj. gecommitteert hadde, ommeden
Raedt binnen defer Stadt te ordonneren en
fettcn , myn Heere van Aiiendelft, eerile
Raet van Hollant , myn Heere van Bour-
gnyval, Stadthouder ende eerfte Raet bin-
nen Utrecht. Mer want mynen Heere van
Aflendelft op die tydt niet gelegen cn was
alhier te compareren, overmits die Koninck
van Denemercken met fyn volck , die in
Hollant lagen, foo worden defe tegenwoir-
dige Borgemeefteren, Schepenen en Raedt
gecontinuecrt , ende bevo en recht en Tu-
Üicie te doen, op hoiren ouden eedt nabe-
hoiren', ter tydt toe men hen anders van
Keyferlyke Maj. wegen foude laten weten ,
dan die Cameraers defer Stadt worden ver-
fet , te weten :

Goefen van Schaeyck , Cameracr van der

penningen.
Jacob Aertfen van Hondthorft, van den gel-
de ende timmeringc; en hebben bey de be-
hoorlyken eed gedaen.
Anno iJ3z. des manendachs voer Lau·
rentii dach , den vyfden Augufti, compa-
reerde op defer Stad Raethuyfe , die Ede-
le , Waelgeboiren ende vermogende Heere,
Heere Anthonis van Lalaing, Grave van
Hoichflraten, Heer tot Culenborch &c. van
Rooms Keyferlyke Majefteyts wegen Stad-
houder Generael van Holland , Zeelandt,
Welt-Vriefland , ende van der Stad ende
Landen van Utrecht &c., die in prefentie
van Johan van Teremonde, Ritter, Heer
van Bourgnyval, Lieutenant binnen der
Stadt en Landen van Utrecht, Heeren Ge-
ryt van Afl"endelft. Ritter, eerfte Raedt in
Hollandt, Meyiler Joeft Zasbout, oicRaet
aldaer, Meyfter Jafpar van den Hoegelan·
de, eerfte Raet van den Raide Provintiael
binnen Utrecht, Meyfter Vincent Corneljfz.
oic Raet en Thefaurier, en meer andere,
nomineerde ende flelde twee Borgemee-
fters, twaelf Schepenen, vier en twintich
Raiden , ende twee Cameraers, hier naer
befcreven, om dcfe Stad , met Johan van
Culenburg , Schout van Keyferlyke Maje-
fteyts wegen, te regieren injuftitie en goe-
der Policie, na vermoegen die Ordonnan-
tie daeroft'gemaict. Deshalven fy alle daer
prefent wefende , hoir geboirlicken eeden
daer afF befcreven, gedaen hebben.

Anno 1552,. O ver fie , Schepenen en
Raide gefet van wegen KeyferL
Màj. des Manendags voer Lau·
rentii, den f Augufii.
Borgemeeflers,

Goeyert Boll.
Lubbert van Alenderp.

Schepenen.

Aelbert van Leeuwen.
Henrick van der Borch.
Amelis Utenenge.
Ernft van Nyenrode.
Jan van Cuyck·
Splinter Uten Ham.

Ghysbert van Weede.
Willem Goeyertfz.
Aryaen van Zuytoirt.
Jan Regelinck.
Jan Zoudcnbalch.
Adam Ram.

Raiden.
Adam van Diemen.
Henrick wilgerfz.
Joeft van Scroyefteyn.
Aryaen van Lantscroon.
Beernt van Zolms.
Eelgis Jacobiz.
Aryaen van Ryn.
Willem Crom.
Aernt Lourenfz.
Claes Dircxfz.
Aelbert Beyndop.
Aryaen van Helsdingen.
Henrick Ruyfch.
Goeycrt Bol, Lambertfz.
Goelen van Scawyck.
Dirck van Mondwyck.
Peter van Doeyenborch·
Henrick Pafl"ert.
Henrick Knoep.

Dominicus Aertfz. van Honthorft.
Willem van Nievelt.
Jacob Nenninck.
Saris de Coninck.
Willem van Hynderfteyn.

Cameraers.
Henrick van Raveswaey, van de Pen-
ningen.
Jacob Aertfz., van de Sack.

Anno 15^5.

Des donredaegs na Rcmigii, den i dach
Oilob. compareerde op defer Stad Raed-
huys, dicHoechgeieerde ,Ercntfefte, Vro-
me, Wyfe envoerjichtigen Heeren,Heere
Johan van Termonde , Ritter, Heer van
Bourgnyval, Luitenant binnen der Stad en
Lande van Utrecht,HeereGefytvanAflen-
delft, Ritter, eerfte Raed in Holland, Mr.
Jooft Zasbout, oic Raed aldaer, Mr. Jafpar
van den Hoegenlande, eerfte Raed van den
Raide Provinciael binnen Utrecht, Mr.Vin-
cent Cornelifz. oic Raed en Thefaurier, en
meer andere, nomineerden en fteldenwten
naem ende van wegen den Ed· Waelge-
boornen en V'crmoegenden Heere , Heere
Anthonis van Lalaing , Greve tot Hoech-
ftraten , Heer tot Culenborch &c, van
Roomfche Keyferlyke Majeileyts wegen
Stadhouder Generael van Holland .Zeeland,
Weftvriesland, en van der Stad en Landen
van Utrecht &c. twee Borgemeefteren,
twaelf Schepenen, vier-en twintig Raiden,
en twee Cameraers, hier na befchreven ,om
die Stad , mit Jan van Culenborch, Schout
van Keyferlyke Majefteyts Avegen , teregie-
ren in Juftitie ende goeder Policie, na ver-
moegen der Ordonnantie, daerofgemaicr.
Deshalven zy alle daer preient wefende, hoir
geboirlicken eeden daer of befchreven, ge-
daen hebben.

Bergemeeflers.

Goeyert Boll.

Willem Bor van Amerongen.

Schepenen.·

Lubbert van Alendorp.
Aelheit van Leeuwen.
Henrick van der Borch.
Amelis UteHenge.
Frederick van Rynevelt.
Eerft van Nyenroidc.
'Aryaen van Ryn.
Jan van Cuyck.
Willem Goeyertfz.
Aryaen van Suytoirt.
Adam Ram.
Beernt Proeys.

Raiden.

Adam van Diemen.
Henrick van Moerendael.
Joeft van Scroeyefteyn.
Eelgis Jacobiz
Bernt van Zolms,
Willem Crom.

Jaa

-ocr page 169-

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK. IL TI7.

Jan Regeling.

Aert Laurenfz.

Ghysbert van HeeL

Cornelis Ottenfz. van Refandc.

Aelbert Beyndop.

Aryaen van Helsdingen.

Goefen van Scayck.

Henrick Knoep.

Eggert Croeck.

Peter Janfz. Back.

Goeyert Bol Lambertfz.

Peter van Doeyenborch.

Jacob Nenninck.

Dominicus Aerrfz.

Sandcr de Coninck.

Wiliem van Hynderfleyn.

Geryt Hubertlz.

jan van Cuyck AnthoniTz.

Cameraers.
Henrick van Ravefwaey.
jacob Aenfz. van Honthorft.

Des Woensdags den leflen Septemb. In pro-

feflo Remipt 1534.
Die Praelïdcnt Meyiter Jafper van Hoge-
lande compareerde voer den Raidc op ten

naem, endc doer fcriftelick (alshyfeyde)
van myn Heere van Hoichftratcn, Stad-
houder Generacl &:c. Borgemeefteten.Sce-
penen, endeRaidt, en oick die Cameraers,
achter huyden , ofte morgen , noch veer-
tien dagen, elx te bliven in zyn officie, en
op ten zelven eed zy gedaen hebben &c.

^mo I

D;s donredaechs na Vidloris den rç.
Odlob. hebben myn GenedichÜe Heere van
Hoechftraten , Stadthouder Generael van
Holiant , der Stadt, Steden ende Landen
van Utrecht &c. in prefentie van mynHee-
ren van Bourgny va!, die eerfte Raet ofte
Praefident van Hollant, Mr. Jafpar , eerfte
Ract ofte Praefident van de Raet t'Utrecht,
die Wet binnen Utrecht verfet, maermeeft;
al gecontinuecrt en· van nieuws doen eeden
by Valeiityn van de Voerd, Secretaris,
weynig uytgcfcheyden die buiten wairen,
daer die Schout commiiTic toe heeft, ende
voirt tc doen eden als 't naderhand ge-
fchiet is.

Die nabefchreven fyn die Officianten.

Lieutenant.

Heer Jan van Dermonde, Rittcr, Heer van
Dourgnyvai &c.

Schout.

Jan van Culenborch van Rynivvoude.
Die nabefcreven fyn dte nye Raide.

Borgemeejïers.

Goeyert Boll.

Willem Bor van Amerongen.

Schepenen.

Lubbert van Alenderp.
Henrick van der Borch.
- Amelis Utenenge.
Frederick de Voecht van Rynevelt.
Eernft van Nyenroidc.
Aryaen van Ryn,
Jan van Cuyck Janfz.
Willem Goeyertfz.
Aryaen van Suyioitt.
Adam Ram.
Evert Zoudinbalch.
Anthonis janfz.

CAmtratn',

Henrick van Ravefwaey.
Herman van Leeuwen.

Raiden.

Adam van Dienien.

Henrick Wilgerlz.

Joeft van Scroeyefteyn,

fcelgis Jacobfz. van Luttekenhuys.

Beernt van Solms.

Willem Crom.

Aernt Laurenfz.

Cornelis Ottenfc van Refande.

Aelbert Beyndop.

Aryaen van He sdingen.

Ooefen van Scawyck,

Henrick Knoep.

tggcrt Crocck,

Pieter Janfz. Back.
Goeyert Bol Lambertfz.
Peter van Doeyenburch.
Jacob Nenninck.
Dominicus Aertfz.
Sander de Coninck.
Willem van Hynderfteyn.
Jan van Cuyck Authonifz.
Goetfchaick van Winfen.
Peter Hubertfz.
Willem Jacobfz. van Liesvelt.

Anno ί π 5 ï Overfle Schepenen, Rai-
de ende Cameraer, gefet van wegen
Keyferiyke Aiajejleyt. des faier-
dags den 9 dach in Ottobri op
St. Fi^ioris avond.

Borgemeefieren.

Willem Bor van Amerongen.
Adam Ram.

Schepenen.
Lubbert van Alcndorp.
Henrick van der Borch.

Raithuys, ende heeft gecontinueert , uten^^melis Uten Enge.

Frederick de Voecht van Ryncvclt.
Eerft van Nyenroide.
Goeyert Boll, Jans zoen.
Jan van Cuyck.
Jan van der Hacr.
Willem Gocrtfz
Aryaen van Zuyroort.
Jacob Aertfz. van Hondhorft.
Goetfchaick van Winfen.

Raiden.
Adam van Diemen,
Henrick Wilgerfz. van Moercndael.
Joeii van Scroeyefteyn,
Aert Lanretifz.

Elgis Jacobfz. in Luttekenhuys.
Beernt van Zolms, doot.
Goefen van Scawyck.
Cornelis Ottenfz. van Refande.
Peter van Doeyenborch.
Willem Crom.
Aelbert Beyndop.
Aryaen van Helsdingen.
Eggert Croeck.
Goeyert Bol Lambertfz.
Jacob Nenninck.
Saris de Coninck.
Peter Janfz. Bsck.
Henrick Ruyfch.
Willem van Hynderfteyn.
Jan van Cnyck Anthoniiz.
Bruninck Foeck.
Peter Hubertfz.
Cornelis van Mcrcnborch.
Jan Thin.

Cameraers.
Henrick van Raveswaey.
Herman van Leeuwen.

yinno if3(i, des Sonnendachs
den 8 OEloher.

Compareerden op dcfen Stadihuys die
Edele, VVaeIgcboiren,vromc,Hoecbgeleerde,
Erentfefte , wyfe ende vooriïchtigc Hcc-
ren , Heeren Kaerle .Grave van Laiaing,
Lieutenant binnen der Stadt en Lande van
Utrecht, Heeren Gerrit van Aircndclft,
Ritter, eerfte Raet in Hollant, Mr. Jafpar
van Hoigenlande , Heer Lievpfz. eerlic
Raedvan den Hove Provinciael binnen ü-
trecht, Mr. Reynier Brunt, Raedt der Key-
ferl MaJ. in Hollant, Mr. Peter de Sando
Petro , Sfecretarius ordinarius in Holland ,
en Mr. Cornelis Anrhonifz. Raedt en Rent-
meefter Generael 'sLands van Utrecht, no-
mineerden ende ftclden uten nacm en van
wegen den Edelen, Waelgeboiren endc ver-
moegcnde Heere , Heere .Anthonis van
Laiaing , Greve tot Hoichilraten, Heere
tot Culenboreh van Rooms Keyfcrl,
Maj. wegen Stadthouder Generael van Hol-
land en des Lants van Utrecht &c. twee
Borgemeefters, twalef Schepenen, vieren
twintig Raden en twee Cameraers hier na
befcreven , om die Stadt van Utrecht, mit
jan van Culenboreh, Schout van Keyferl.
Maj. wegen tc regiercn in Juftitie ca goç-
der Polide, na vermogen der Ordonnantie
daer af geinaickt. Deshalven fy alle daer
prefent weiende hoir geboirlicke eeden daer
af befcreven gedaen hebben , ende die niet
prefeut en wairen fyn naderhant geecdi.

Borgemeefers,

Goeyert Boll·
jan van Cuyck.

Schepenen.
Jan van Voerde.

Frederick de Voecht van Rynevclti
Jan van der Haer.
Willem Goertfz.
Aryaen van Suytoirt.
Adam Ram.

Jacob Aertfz. van Honthorft.
Henrick van Ravefwaey-
Atyaen v»n Helsdingen.
Henrick Ruyfch.
Sander die Koninck.
jan van Cuyck Anthonifz.

Raiden.

Peter van Merenborch.

Adam van Diemen.

Htnvick Wilgcifz. van Moercndael^

joelt van Scroeyefteyn.

Huych Foeyt,

Anthonis Janfz.

Aert Laureniz.

Anthonis die Man.

Aelbeit lïcyndob,

Coinelis Ütrenlz. van Refande,

Peter van Doeyenburch.

Goefen van Scawyck.

Gysbert Henricxiz. van Heel.

Eggert Croeck.

Dirck van Mondtwyck.

Brunmck Foeck.

Jacob Nenninck.

Willem Crom.

Peter Pau Hubertfz.

Jan Thin.

Herman van Wee.

Huych Pot.

jan Foeyt Peterfz-

Aryaen van Hynderfteyn.

Catntraers.
Willem van Hynderfteyn.
Herman van Leeuwen.

Pantvercopers,
Willem Goeyertle.
Aryaen van Zuytoirt.

Jmw I f37, des VryJags den
6 Novemb.

Compareerden op defcn StadhiiysdieEd.
Waelgeboiren , Vroome, Hoichgeleerde,
Erentiefte, Wyfe, endc Voirfichttge Hee-
ren , Heere Kaerle, Grave van Lalaing,
Lieutenant binnen der Stad en Landen van
Utrecht, Heere Geryt van Aflcndelft, Rit-
ter, eerfte Raed in Holland , Mr. Jafpat
van Hoegenlande, Heer Lievynfz., ccrftc
Raet van den HoVe Provinciael van Utrecht,
Mr. Vmccnt Cornelifz. Racd en Thefaurier
Generael van Keyfcrl. Maj. in Holland, en
Mr. Cornelis Anthonifz. , Raed en Rcnt-
meeller Generael van den Hove en Lande
van Utrecht, nomineerden en ftcldenwtcn
nacm van den Ed, Wailgeborcn en Ver-
mogende Heere, Hccrc Anthonis van La-
laing, Greve tot Hoichftratcn, Heer tot Cu-
lenborch 6rc, van Roomfch Keyfcrl. Maj,
wegen Stadhouder van Holland cndc des
Landsvan Utrecht, &c. twee Borgemeefters,
twaclf Schepenen, twee Cameraers, cndc
vier-cn twintig Raden , hierna befchrcvcn,
om defc Stad-van Utrecht, mit Jan van Cu-
lenboreh. Schout van Keyierl. Maj.wcgca
tc regiercn in Juftitie endc goeder Politic,
na vermocgco der Ordonnantie daer af gc-
maict. Dcshalvcn zy alle daer prcfcnt vs^c-
fende, hoir geboirlicke ccden daer af be-
fchrcvcn , gedaen hebben, cn die doe niet
prefent en wairen zyn naderhand gcccd.

Borgemeeflirs.

Goeyert Boll.
Jan van Cuyck.

X 3

Stht'

-ocr page 170-

van de regeering en magistraat

i66

Schepenen.

Lubbert van Alendorp.
Jaa van Voirde.
Bruninck Foeck.
Jan van der Haer.
Willem Goertlz.
Aryaen van Zuytoirt.
Adam Ram.

Goedfchalck van Winfen.'
Saris de Coninck.
Jan van Cuyck Anthonifz.
Dirck van Mondtwyck.
Willem van Hynderrteyn.

Cameraers.
Henrick van Raveswaey.
Herman van Leeuwen.

Raiden.

Henrick van der Borch.

Henrick Wilgerfz. van Moerendael.

loeit van Scroeyefteyn.

Huych Foeyt.

Aryaen van Helsdingcn.

Henrick Ruyfch.

Goefen van Scawyck.

Aelbert Beyendop.

Peter van Doeyenborch.

Ghysbert Henricxfz.

Jacob Ncnninck.

Willem Crom.

Peter Fau Hubertfz.'

Herman van Wee.

Dominicus Acrtfz. van Honthoril.

Cornclis van M'ereiiborch.

Jan Thin.

Huych Pot.

Wouter van Dièmen.

Floris Foeyt.

Dirck van Doeyenborch.;

Ariaen van Nyevelt.

Geryt Pot.

Cornelis van Leeiiwen.'

Pantvercoptrs.
Willem Goertfz.
Aryaen van Suytoirt.

Tynmeflers.

Huych Pot.
Floris Foeyt.

^nno 1558 , des mamndachs
den 7 Oüohris,

Op huyden compareerden op ten Raed-
huyfe rnyn Heere van Allendelft , Ritter,
ende eerUe Raet in i-Iollant, Mr. Meerten
Tan Neerden , eerile Raedt van den Hove
van Utrecht, ende Mr. CornelisAnthonilz.
Raedt ende Rentmeefter van Utrecht, ende
hebben defe nabeicreven geitelt en gecom-
mitteert tot Wethouders b^innen deie Stadt
van Utrecht.

Borgemeefiers.

Adam Ram.
Jan van der Haer.

Schepenen.

Jan van 'Voerde.
Henrick vander Borch.
Huych Foeyt.
Jan van Cuyck.
Willem Goertfz.
Aryaen van Suytoirt.
Goidtfchalck van Winfen.
Henrick van Raveswaey.
Saris de Coninck.
Dirck van Mondtwyck.
Goefen van Schaeyck.
Anthonis Boll.

Cameraers.

Willem van Hynderfteyn.
Herman van Leeuwen.

Raiden. ^

Henrick Wilgerfz. van Moerendael.

Joeft van Scroeyefteyn.

Bruninck Foeck.

Ariaen van Helsdingcn.

Henrick Ruylch

Jan van Cuyck Anthonifz.

Cornelis Ottenfz. van Refande.

Aelbert Beyendop.

Peter van Doeyenborch,

Ghysbert Henricklz.

Ith

Jacob Ncnninck.

Willem Crom.

Peter Pauw Hubertfz.

Herman van Wee.

Dominicus Aertfz. van Honthoril.

Cornelis van Merenborch.

Huych Pot.

Wouter van Diemen.

Floris Foeyt.

Dirck van Doeyenborch.

Aryaen van Nyevelt.

Geryt Pot.

Cornelis van Leeuwen.
Jacob van Budichem.

Jtmo ifgp 5 des-vrydaechs den

24 OSlober.

Op huyden compareerden op den Stadt
Raethuyie myn Heere van Aifendelft Rit-
ter eerfte Raedcvan Hollant, Mr. Meerten
van Neerden eerllen Raet van den Hove
van Utrecht, en Mr. Cornelis Anthonifz.
Rentmeefter ende Raed van den Hove van
Utrecht, als daer toe gecommitteert van
myn Heere die Grave van Hochftraten .als
StadthouderGeneraelvan de Stadt . Steden
ende Landen van Utrecht, utenname ende
van wegen die Keyferl. Maj. onfer Alrege-
nadichile Erf-Heeren &c. ende hebben al-
daer van Keyferl. Maj. wegen voirfz. defe
nabefcreven geordonneert en genomineert
totte Wet der Stadt van Utrecht.

Borgemeefiers.

Johan van Voerdt,
Adam Ram.

Schepenen.

Henrick Wilgerfz. van Moerendael.

Amelis Utenenge.

Frederick de Voecht van Rynevelt.

Mattheus Block den Ouden,

jan van Cuyck.

Goedtfchalck van Winfen.

Henrick Ruyfch.

Saris de Coninck.

Willem van Hynderfteyn.

Johan van Renes van Culenborch. -

Jan Boll.

Cornehs Thin, Janfz.

Camer*ers.
Willem Goertfz.
Héitman van Leeuwen.

Raiden.

Henrick van der Borch.
joeft van Scroeyefteyn.
Goefen van Scaeyck.
Henrick van Raveswaey.
Anthonis Beeflant.
Dirck van Mondtwyck.
Jan Aertfz. van Buelichem.
Bruninck Foeck.
Jacob Aertfz. van Honthorft.
Ghysbert van Leeuwen.
Cornelis Ottenfz. van Refande.
Jan van Cuyck Anthonifz.
Peter Pau Hubertfz.
Cornehs van Merenborch.
Wouter van Diemen.
Anthonis die Man.
Dirck van Doeyenborch.
Anthonis Foeyt.
Cornelis van Leeuwen.
Wouter Ghysberifz.
Roetert van Lantscroon.
Jan Spruyt.
Frans Bongaert.
Floris Foeyt.

Jnno 1540, des faterdachs den
16 OSiobris.

Op huyden den 16 Oflobris.compareerden
op defer Stad Raedhuyfe ,Mr. Meerten van
Neerden Prœfident, eerfte Raed van den
Hove van Utrecht, ende Heer Jan van Cu-
lenborch, Ritter, Schout der Stad van ü-
trecht, ende hebben dele nabefchreven van
wegen, ende wt bevel van Keyferl. Maj. ge-
ftelt en gecommitteert tot Wethouders bin-
nen defer Stad van Utrecht.

Des woemdages den 27 O^ob. 1540.

Op huyden ontrent drie uren des nade-
middags zyn gecompareert op tenRaethuy·
Ie Mr. Marien van Neerden, Prselident's
Hoofs van Utrecht, ende Heer Jan van Cuy-
lemborch, Ritter, Schout der Stad Utrecht,
ende hebben aldaer geopent de miflive van
de Majeft. van de Coninginne, beruerende
om tc verclairen, wie Borgemeefters wefen
fouden in de plaetfe van Adam Ram, ende
jan van Cuyck , gezwagers ; noch Scepe-
nen , ende Raid in de plaetfe van jan Bol,
ende Gocrt Bol , als kynd en vader. Soe
is aldaer genoemt tot Borgemeefter Adam
Ram te blyven , ende Willem Goertfe by
hem , in de plaetfe van Jan van Cuyck; Tan
Bol is gecommitteert Scepen te blyven, en
in plaetfe van Willem Goirtfe , die Scepen
was, isgeftelt Harmen van Leeuwen Sce-
pen te zyn; ende in plaetfe van Goirt Bol,
is geftelt jacob Aertfe van Honthorft, als
Raid der Stad voirft.

Borgemeefiers.

Adam Ram.
Willem Goertfz.

Schepenen.

Johan van Voirde.
Henrick van der Borch.
Henrick van Moerendael.
Goidfchalck van Winfen.
Henrick Ruyfch.
Saris de Coninck.
Willem van Hynderfteyn.
jan Bol.
Gerrit Pot-
Anthonis Foeyt.
Herman van Leeuwen.
Bruninck van Cuyrk.

Cameraers.
Henrick van Raveswaey.
Dominicus van Honthorft.

Raiden.

Jan van der Haer.
Bruninck Foyck.
Jan van Wael.

Jacob Aertfz. van Honthorft:,
Adriaen van Zuytoirt.
Adriaen van Helsdingen.
Dirck van Mondwyck.
Goefen van Schawyck.
Aelbert Beyndop.
Anthonis die Man.
Jan Loeffz., d'en Ouden.
Willem Crom.
Jacob Nenninck.
Peter Pau Hubertfz.
lan Foeyt.

Wouter van Diemen.
Floris Foeyt.
Cornelis van Leeuwen.
Frans Bogert.

Frederick van Roeyenborch.
Jan van Swolle.
Peter Ghysbertfz. van HeeL
Willem van Snellenberch.
Wouter van Afch.

Pantvercopers.
Jan van Voirde.
Sarys de Coninck.

Tynweyfiers.
Jacob Nenninck.
Floris Foeyt.

jfmw if4r, des donredachs den
6 Odobris.

Op huyden compareerden op defe Stad·
huys binnen Utrecht , den Deurluchtige
Hoechgeboiren ende Verrnoegende Heere,
Heere René van Chalon, Prince van Orain-
gien, Grave vanNaiTouw, Heertot Breda
&c. als Stadhouder Generael van Holland,
Utrechten Vriesland, &c. oick den Ed.
Waelgeboircn ende Verrnoegende Heeren,
Heere Maximiliaeh, Grave tot Bueren en
tot Leerdam, Heer tot Ifclfteyn, St.Meer-
tensdyck ende't Land van Cranendonck&c.
Stadhouder van Vriesland, Steden en Lan-
1 den van Overyfel, Grueningen endeGrue-
nigerland &c. oick den Ed. en Waelgeboi-
rcn Heeren, Heere PhlipsdeLalaing.Heer
van Efcornaicx, ende in abfentie Stadhou-
der's Lands van Utrecht, noch den Erent-
fcllc, Vrome en Wyfc Heeren, Gerritvau

Aflendclft,

-ocr page 171-

DER STAD VAN UTRECHT. /. BOEK. II. TIT. 167

AlTendelfc, Ritter, cerftc Raet, Mr. Jooft myn Heeren van den Rayde's Hoofs van
Zasbout, Raetvan den Hove van Holland, Utrecht, dcnfelven Rayt, Wet, endeOffi-

ciers vuyten name en van wegen der Keyi
Majeft. gecontinueert, ende continueeren
mits defen, om een ygelyck recht, Juftitie,
ende anders te doen, op ten eed zy deshal-
ven gedaen hebben , ter tyd toe van zyn
MajeÜeyts wegen anders geordonneert fal
werden. Aélum den leften Septemb. 1542··
Ende was onderteykent, j. de Broeckho-
ven.

jinno 1542,, des dynsdags den

7 Novembris.

Op huyden compareerden op defen Stad-
huys binnen Utrecht, die Erentfefte ende
Wccrdige Doftor , Heitor van Hoxwier,
eerfte.Raed van den Hove van Utrecht,
Mr. Gerrit van Reynoy , Rekenmeeftcr in
den Hage, ende Mr. Peter de Clercq, Rent-
meyfter 's Lands van Utrecht , ende heett
die voirfx. Praefident aldaer als commiffie
hebbende van de Maj. van de Coninginne,
ende myn Heereden Prince vanOrangnien,
Stadhouder Generael, voergegeven, den ny-
wen Raet nabefchreven als doen daer pre-
fent wefende , als dat hy tan de Maj. van
de Coning. brieven ontfangen hadde, mit
ten namen van de genen die Hare Majeft.
voer delen toecomende jaire genorainecrt
ende geftelt hadde, ommedie Wet vande-
ier Stad voer defen jaire te onderhouden,
cnde te regieren, begerende van wegen Ha-
re Maj. dat eicx voer foo veele hem aen-
gaen foude mogen 't felve alfoo volbrengen
loude willen , ende nomineerde aldaer als
voeren totBorgemeeliers, Schepenen, Ca-
meraers ende Raiden, defe nabefchreven.

Opdefetyt vrairen CommiiTariiTen van we-
gen myn Heer die Prins , Stadhouder &c.
Heer Heflor van Hoxwier, eerlle Raed,
Heer Jan van Culenborch , Schout van U-
trecht, ende Mr. herrit Reynoy, Reken
meyfter &c.

Borgemeeflers,

Adam Ram.

Willem van Nyevcit, dootf ende ift

plaetfe van defen gefurrogccrt
Henrick van der Borch.

Schepenen.

Willem Goertfz. i

Ariaen van Suytoirt.

Jan van Voirde.

Saris de Coninck.

Jan van Cuyck.

Jan van Cuyck Anthonifz.

Willem van Hynderfteyn.

Jan van der Haer.

Cornelis Thin.

Jan Bol.

Steven die Wael.
Anthonis van Schonenborchi
Cameraers.

Anthonis Foeyt,

Dominicus Acrtfz. van Honthorft,

Raidtn.

Jan van Wael.

Henrick Wilgerfz van Moerendael,

Henrick van Ravcswaey.

Adriaen van Helsdingen.

Matheus Block, de Oude.

Anthonius Beeflant.

Harman van Leeuwen.

Cornelis Ottenfz. van Refande,

De Oude jan Loeffz.

Huych Pot.

Dominicus Zafs.

Floris Foeyt.

Peter Gysbertfz.

Willem Crom.

Jacob Aertfz. van Honthorft,

Jacob van Buefichem.

Cornelis van Leeuwen.

Gerrit Pot.

Jooft van Schroycfteyn.
Anthonis die Man.
Gpedfckalck van Winfcn,
Frans Bogaert.
Wouter van AlTch.
pirck νλα Doeyeoburch;

Mr. Hugo de Mabufe.cnde Mr. Steven van j
den Berge, Raiden van myn Heere die Prin-
ce voirfz. cnde nomineerden aldaertotBor-
gemeeflers. Schepenen, Cameraers, ende
Raiden van defer Stad voiriz., defe nabe-
fchreven jcndedenfelven belaftende ende be-
velende, do^r monde van myn Heere van
Ailendclftvoiriz., als 't woirt houdende, on-
der anderen, dar zy met den anderen in pay-
fe, vrede ende goede accorde, 't regiment
van defer Stad van Utrecht, ende die Poli-
cien van dien fouden willen onderhouden ,
ende bev/aren , ende mede te kennen ge-
vende , dat myn Heere die Prince voirfz.,
doer ordonnantie ende believe van onfe ge-
nadigfte Vrouwe, die Coning. Regente&c.
ordonneerden , dat die van de Ridderfchap
nu totte Wet geftelt vvefende , den tyt van
hoeren eed geduerende, alleen hen onder-
wyndep fouden in der Stad afFairen en faic-
ken , cnde niet mit dien van den anderen
Ridderfchap, te vergaderen in der Staten faic-
ken aengaende.

Borgemeefiers.

Willem Goertfz. ^ ',
Adriaen van Suytoirt.

Schepenen.

Johan van Voirdé.
- Ameüs Uten Enge.
Ernft van Nyenrodc.
Goeyert Bol.

Matheus Block, de Oude.'
Henrick van der Borch.
3an van Cuyck Anthonifz.
Henrick van Raveswaey,
Cornelis Thin.
Herman van Leeuwen.
Adam Ram.
Adriaei? van Ryn.

Cameraert.
Willem van Hynderfteyn.
Dominicus van Honthorft.

Raiden.

Johan van der Haer.

Jan van Cuyck. ^

Henrick Wügerfx. van MoerendACW
Jooft van Schroeyefteyn.
Ikuninck Foeck.
Jacob van Honthorft.
Goidtfchalck van Winfcn.
Saris de Coninck.
Adriaen van Hclsdingen.
Dirck van Mondtwyck.
Goefen van Schaeyck.
Anihonis Foeyt.
Anihonis die Man.
Cornelis Ottenfz. van Refande,
Jacob Nenninck.
Willem Crom.
Wouter van Diemen.
Cornelis van Merenborch.
Cornelis van Leeuwen.
Ariaen van Nyevelt.
Frederick van Rodenborch.
Willem van Snellenberch.
Jooft van Hardenbroick.
Jan Ruyfch Janfz,

Panivenopers.
— Amelis Uten Enge.
Ernft van Nyenrode.

Bagynmeyfitrs.
Johan van Voirde.
Goirt Boll.

Tyntneyfitrt,
, acob Nenninck.
Frederick van Roeyenborch.

Det donredaegs dtn 30 Stf>tml>. 1541.

Alfoe men gewoentelicken is die Weten
andere OiBcicn u kenthcken , Reniigji te
Vernieuwen by myn Heer die Stadhouder,
ofte andere Keyf. Majeft. daer toe gecom-
mitteerden , 't welck overmits de abfentie
deffelve myn Heere des Stadhouders, ende
myn Heeren van den Rade, geenCommif-
faris vernomen en hebben, beveel hebbende
van Keyf, Majeft. ofte myn Heeredie Stad-
houder voirfz., om te vcrhuedeo, dat de
Juftitie niet verachrett en wcrdc ; hebben

Raidtn»

Jan van Wael.

Lubbert die Wael.

Goedfchalck van Winfenî

Anthonis Beeflant.

Jacob van Buefichem.

Frans Bogaert.

Peter Ghysbertfz. van Heel.'

Cornelis van Leeuwen.

Peter Pau Hubertfz.

Cornelis Ottenfz. vat\ Rçfaivdci

Jan van Cuyck.

Dirck van Doeyenborch.

Frederick van Royenborch^

Adviacti vaiv Nyevcït.

Willem van SncllcnbcrchÎ

Floris van Pallaes.

Evert van Schaeyck.

Jan Foeyt.

Steven van Wael.

Anthonis van Schonenborch.

Matheus Block,

Henrick van Ravcswaey.

Floris Foeyt.

Gerrit Pot. }

Defe nabefchreren zyn tot Wcthooderi
geftelt geweeft der Stadt van Utrecht, by
mynen Genadigen Heere van Praet, Stad-
houder van Holland ende Utrecht, dça lö,
Novemb. anno 1544.

Borgemeefiers,
Johan van Voirde.
Jan van Cuyck Anthonifz,'

Schepentn.
Henrick van der Borch.
Lubbert die Wael van Vroncfteym
Jan van Wyck.
Jan van der Haer.
Adam Rara.
Sarys die Coninck.
Willem van Hynderfteyn,
Jacob van Buefichem.
Floris van Pallaes.
Henrick Valckenaer,
Henrick Soudenbalch.
jan van Amerongen.

Camtraérfi
Henrick van Ravcswaey.
Anthonis Foeyt.

Op defe tyt was Coromi0ari$,vanwcgen;
myn Heer van Praet, Stadhouder &c. Heet
Jan van Culenborch , Ritter» Öcct Schoat
der Stad van Utrccbt,

Pantvtrcopêrii
Saris de Coninck.
Cornelis Thin.

Baghynmeyfttn»
Jan van Voord.
Henrick van der Borch.

Tynmeyfl$rs.
Jacob van Honthorft.
Henrick vaa Ravcswaey.

Defe nabeichreven zyn tot Wethouders
der Stad van Utrecht geftelt gewecft, dea
7 January anno 1544.

Borgemeefiers.

Adam Ram.

Jan van Cuyck Anthonifz-
Schepenen*
|ao vàn Voirde.
1 Henrick van der Borch.
Henrick Wilgerfz. van Mocrciidacli
Bruninck Foeck.
Jan van der Haer.
Ariaen van Suydtoirt,
Bernt Proeys.
Saris die Coninck.
Dirck van Mondtwyck.
Jan Bol.
Cornelis Thin.
Anthonis Foeyt.'

Camerairsi

Willem van Hynderfteyn.
Willem Goertlz,

Als deie Wet vernieuwt wert, wâsConi-
miflaris Heer Jan van Culcnboich, Ritter,
Schout defer Stad.

ÏAidnt

-ocr page 172-

van ρε regeering en magistraat

'Raidin.

Jan vin Cuyck, Jans-zoen.
Jfocft van Schrocyrefteyn.
Dirck van Mondewyck.
Goidfchalck van Winfcn.
Willem Crom.
' Bcrnt Proeys-
Adriacn van Hclsdingcno
Mcnrick Ruyfch.
J^ BoIL

An^onis van Schoncnbcireh.

Cornciis van Merenborch.

Cornclis van Leeuwen.

Dirck van Docycnborch.

f loris Foeyt.

Willem van Snellenberch.

Peter Ghysbertfz. van HecL ,

Frans Bogerc.

Dirck de Goyer.

Frederick vah Royenborch.

Dominicus Aertfz. van Honthorft.

Wouter van Afch.

Guert van Schaeyck.

ÏLycout Verhorft.

Gcrrit van Haerlem.

Oes ivoemdags dcn leflen Septemb. I?4?·
Myn Heer die Scout heeft Borgcmccfteren,
Scepenen, en Raid verclairt ende te kennen

fegeven, alic dat myn Gen. Heerevan Praet
en Gerechcc verlcncc haddc op zyn voorgaen-
<dcn ced.

^jtm , des vryâaçhsden^

4 Decemhris^

' Soo iyn dcfc nabefcreven geftek by myn
£d. Hceren van Praet, Stadthouder &c. cm
se wcfen Borgemeeiters , Schepenen, Camc-
raers ende Raiden defer Stadt, voor defen te-
«nwoirdigen ende ioecomende jarc. Ende
Kebben elci in 't Cyne hoùen behoirlicken
«cdt dacr van gedaen.

Borgmeeflers.

Amclis Utencnge.
Saris de Conin^.

Schepenen.

Jan Tan Voerd, dpoty Cornçjis τ^ Leeijvren

in de plaetiè geftelt.
Henrick van der Borch.
Joefc van Schroyefteyn.
^Lubbert die Wael, doof, Gocdtfchalck τί

Win feu in de plaetiè gcfurrogecrt..
Hcnrick Valckenaer.
Anthonis van Schonenborch.
Wouter van Diemen.
Dirck van Doeyenborch.
Claes van Maténcs.
Gerrit van HaerJem.
Henrick Zoudenbalch.
tEornciis van der Maet.

Cameraers.
Ïacob van Buefichem.
ïrans Bogairdt.

Raiden,

Willem van Hynderfteyn.
Goedtfchalck van Winfen.
Gcrrit van Lichtenberch , in de plaetiè gefur-

rogcert , Jaceb van lijnttóorft.
Anthonis Foeyt.
Adriaen van Hc|s4ingco,
Anthonis die
Jan Boll.
Willem Grom.

Cornclis Ottenii. yan Re&nde^
Peter van Heel.
Henrick van Cronenborch.
ïan LoefTz. die longc.
Floris Foeyt.

Ysbrant WiUcmfe, '

lan Buth.
Frans Buth.
Harman die Jonge.

Corneiis van Leeuwen, laa Zvroll gc-

iurrogecrt in de plaetiè.
Ryck Verhorft.
Xan van Eek.

XodewycK van Couc^çBbovcn.
^Cornclis vjjn Mecrten.
VMfii^ TW NycYcIco

Frans Bogaert,

Saiden,

Heyndrick tander Borch.
Heynrick van Raveswaey,
Goedtfchalck van Winfen.
Adriaen van Hclsdingen.
Gerrit van Lichtenberch.
Willem Crom.
Heyndrick Zoudenbalch.
Wouter van Diemen.
lan Bol,

Anthonis die Man.
Peter Ghysbcrtiz. van Heel
lan Foeyt.
Ryckout Verhorft.
lan Loefiz. die longc.
lan van S wol.
Floris Foeyt.
lan van Eek.

Lodewyck van Coudenhovcn.
lan Buth.

Corneiis van Mccrtcn,
Frans Both.
lacob die Edel.
lan Bogert.
RoelofT de Leeuw.

Tynrntefiers.

lan Foeyt.
lan Bpgcrt.

4nno 1547 » des vrydachs den
28 paobris.

Op huyden heeft Heeren lohan van Cuy.
lenborch , Heer tot Rynswoudc , Rittcr,
Schout van Kevierl. Md. wegen deler Stad
van Utrecht, defc nabeichrcvcn doen Γοφβη
op tm Raedchuyfe ^cndc à{ç fclrc aldaar rpc-
çhoont ende voor hcnkydcii doen lefen fytt
Commiflie, hem gegeven van den Edelen Wail-
geboren ende vermogende Heer , Heer Maxi-
miliaen van Bourgoigne , Heer van Beveren
cnde vander Veere &c. Rirter van den Or-
dene v^n den Çulden Vliefe , Keyferl. Maj.
Stadtbouder Generael van Holland, Zeeland,
Vrieflaod en Utrecht ·, ommc uyt Γγηεη na-

lan Foeyt.

Anthonis Foeyt.

Lei

Tynmeeflers.

Anthonis Foeyt.
Heynrick Valckenaer.
Claes van Matenefs.
Dirck van Doeyenborch,
Gerrit van Haerlem.
Cornclis van der Maet.
Corneiis van Leeuwen.
I D^inicus Aertiz. van Honthorft.
•ji sR^IofF Reyeriz. van Wyckerfloot,
ai» Cameraers,

lacob van Buefichem.

Henrick Ruyich.
Saris die Coninck,
Cornclis Tin.
lacob van Buefichem.
Henderick Zoudenbalch.
Dirck van Doeyenborch.
Cornclis van der Macti
floris Foeyt.
Adi'iaen van Nycvclt.
lan van Eek.

Cameraers.
Dominicus van Honthorft.
Rocloff dc Leeuw.

Ratden.i
Hendrick van der Borch.
Wiilem van Hynderfteyn»
Willem Crpm.
Aryacn van Helsdingeq.
Goidichaick van Winfcn.
Gerryt van Lichtenberch.
Wouter van Diemen.
lan Boll,
Anthonis Foeyt.
Corneiis van Leeuwen.
Anthonis'die Man.
,Corneiis Otteniz. van Reiande.
lan Foeyt.

Peter Gnysbertiz. van Heel.
Frans Boomgaart.
Wouter Gysbeniz.
lan van Swoll.
Ryckout Verhorft.
lan Both.

Lodewyck van Coudenhovcn.

Trans Both.

lacob de EedeL

lan Zael.

Pauwcis Zas.

jinno 154^, des vrydachs den
ζ Novemb'ris^

Op huyden heeft Heer lohan van Culcn-
borch , Heer tot Rynswoudc, Rittcr, Schout
van Keyferl. Maj. wegen deicr Stad van
Utrecht , deic nabeicrcven doen roepen op
den Raythuyièjcn die ièlve aldaer veftoenten
voer hcnluydcn doen leien fyn commiflic^ hem
gegeven van den Edelen, Wailgeboircn ën(Jc
vcrmocgende Hecrc , Hcerc Maximiliaèn
van Bourgoingnen Hecre van Beveren endc
vah der Veere &c. Ritter van dc Ordenc
van den Gulden Vliefè, Keyferl. Maj. Stadt-
houder Generael van Hollandt, Zeelant cnds

van we-
;ncGeit.

gcnomineert cndé geftelt waren in een bill«>
tot Wethouders endc Rcgierders defèr Stadc
van Utrecht te wefen voir dit Jaer 1548. den
behoirJickcn ecdr af te nemen. AI 't wclpk
by myn Heer die Schout voirfz- geacbter-
volght ende gedacn is. Ende den felven af'
genomen hebbende, heeft haerluydcn uytten
name cnde van wegen als boven belaft, óta

y« w^cn Kcyfttl. Maj. wctiwanfc

Çornelis van Leeuwen.

Jnno, I f 46 , des dynsdacbs den
9 Nov^mbris.

Op huyden foo heeft Heeren lohan van
Culenborch, Heer van Rynswoudc jRitter, _

Schout van Keyferl. Maj. wegen der Stad van ' geroerde , die by fyne Gena^ genomincert
Utrecht vertoont , voircn Borgemeeftcien, | cnde geftek waren in een billet ,totWethou-
Schepçnqn , Cameraers en Raiden, geroepen, dcrs ende Regieerdcrs defer Stadt van Utrecht
endc vergadert wefende op ten Raythuyfe de-' » wcfen voer het jaer 1547. den behoirJic-
fer Stadt Utrecht, die welçke' gecligeert van ken ced af te nemen. Al hçt wekk by myn
myn Genaéigen Hccr« van Pract , als Stad- , Heer die Schout voorfchreven gçachtervolght
houder Generael des Lands van Uti:ccht,den ' en Mdaen is. Ende den fdven afgenomen
15 Oaobris verleden tot Wethouders van hebbende, heeft hoer!. uten name ende van
defen tegenwoirdigen jaire van 1546. alle al- wegen als boven belaft, oijivan wegenKey-
iulcke miffive ende bevelen,als hem overgc- ! ftrl. Maj. met hem te regieren m luftine eq
fonden en gegeven was van myn voirnoemde Jïoedcr^Pohcie, na vermogen dOrdonnanti|
Genadigcn Hccre van Praet, ende heeft ach-
tervolgende fynre commiifie die Burgermec-
fteren, Schepenen, Cameraers en Raiden na-
befcreven elcx in 't fyn den behoïrlicken eedt
afgenomen , en den felven belaft ende bevo-
len voor een ygelicken recht en luftitie tead-
miniftreren, tot coniervatie van de Hoccheyt-i'Amelis Utenengc
des Keyferl. Maj., en welvaren van defen, Ernft van Nyenrodc.
fynder voorfz. Majefteyts Stad van Utrecht,
alles breder na vermocgen fynre Commiifie,
voirgeroert.

Die nabejcreven fyn die namen ende toe-
namen r>an de Burgemeefieren, Sche-
penen , Cameraers en Raidtn der
Sudt Utrecht voirgeroert.

Borgemeefiers.

•Amclis Utenenge.
Saris de Coninck.

Schepenen:

looft van Schroycfteyn.
Willem van Hynderfteyn.
Corneiis Tin.

uyt lyn

me van wegen Keyferl. Mai· d^e felve voir-

daar af gcmaeckt cnde geordonneert.

Surgemeefiers,
Adriaen van Ryn.
Hei^rick Valckenaer.

Schepe7ien.

Li
i
i-.

nouacr vjcneraci viuj «uu^uui, ^ccia
Utrecht, ommc uyt iyncn name , ν
gen Keyicfl. Maj.die felve, die,by fyr

( I

-ocr page 173-

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK. IL ΊΙΊ. Ï69

in Juftitic cngocdcrPoIicie,na vermogen der
Ordoniiancie daer af gemaict cnde gcordon-
Bccrt.

Borgemeefiers.

Ecrnft van Nycnrode.
Cornelis van der Maet.

Schepenen.

Heynrick van der Borch.
Amelis Utencnge.
Goitfchalck van Winfcn-
Cornelis Thin.
Anthonis Foeyt.
Heynrick Valckenacr.
Claes van Macenefs.
Roeloff van Wyckcriloot.
Flor is Focyc.
Adriaen van Nycvclt.
lan van Eek.

Heynrick die Voicht van Ryncvelt.

Cameraers,
lacob van Buefichera.
Roeloff die Leeuwe.

Raiden.
Saris die Coninck.
lacob Aertiz. van Honthorft^
Adriaen van Heisdingen.
Willem Crorn.
Dirck van Doeyenborch.
Heynrick Ruyich.
Anthonis die Man.
lan Foeyt.

Peter Gysbertiz. van Heel.
Frans Boomgaert.
Adriaen van Hynderfceyn.
Willem van Snellenberch.
Ysbrant Willemfz.
lan LoefTz.
lan Both.
Frans Both.
lacob die Edel.
Lodewyck van CoudenhovcH,
lan Zaell.

lan van Ravefwaey.
Gysbert van Loen.
Matheus Block.
Augultyn van Sompeeckcn.
Aert Airtfz.

Jmo 1549, des donredachs den
10 06iobris.

Op huyden heeft Heer Johan van Culen-
borch, Heer tot Rynswoude, Ritter, Schout,
van Keyierl. Maj. wegen , dcier Stad van
Utrecht , deiè nabeicreven doen roepen op
ten Raythuyiè, ende die ièlve aldaer vertoent
en voer henluyden doen leien fyn commiiTie,
hem gegeven van den Edelen, Wailgeboiren
cn vermogende Heere
van Bourgoingnen, Heere van Beveren ende
van der Veere &c. Ritter van der Ordene
van den Gulden Vliele, Keyfêrl. Maj. Stadt-
houder Gcnerael van Holland , Zeelandt,
Vriefland cnde Utrecht, omme uyt fyne na-
me, van wegen Keyièrl. Maj. die felvevoer-
gerocrde, die by fyn Genade genomineerc cn
geilek waren in een billet, tot^Wethouders cn
Regierders deièr Stadt van Utrecht te wefen

cie , na vermogen der Ordonnantie daer of
gemaea cnde geordonnecit.

Borgemeeflers,

Heer Eerft vanNyenroede, Ritter.
Cornelis van der Mate.

Schepenen.

Jan van Wyck.
Goodfchalck van Winien,
Saris die Coninck.
Jacob van Buefichem.
Henrick Valckenaer.
Dirck van Doeyenburch.
Cornelis van Leeuwen.
Iloris Foeyt

///. Dc0L

Aelbert Beyndob.
Ariaen van Lantscroon.
Jacob Aertfz. van Honthorft.
Aryaen van Heisdingen.
Willem Crom.
Ariaen van Nyevelt.
Henrick de Voecht van Rynevclt,.
Frederick van Roeyenborcn.
Aryaen van Hyndetfteyn.
Peter Gysbertfz. van Heel.
Wouter Gysbertfz.
Jan Loefïz.
Cornelis van Meerten.
Evert van Schaeyck.
Lodewyck van Coudenhoven.
Roeloft de Leeuw.
Jan Both.
Frans Both.
Jan Bogert.
Pauweis Zas.

Auguftyn van Sompeeckcn.
Jan Zael.
Aerc Aertiz.
Willem van Noort.

Jan van Eek.
Aerc Boot.

Jan van Renes van Culenborch, de jonge.
Henrick van der Borch, de jonge.

Cameraers.
,j4=Roelof van Wyckerfloor.
Frans Bogcrt.

Raiden.

Oes vrydags den 17 Ofloh. ϊξζΟ.
Op huyden compareerde op ten Raethuyfe
der Stad Utrecht, die Edele en HoochMlccrdc
Heere Aryaen van der Borch, Prxfident's
Hoofs Provinciae! van Utrecht, mitcen Edelen,
Geftrengen en Vroomen Hcerc Johan van
Culenborch, Heer tot Rynswoude , Rirter,
Schout der Stad Utrecht, en verklaerdealdaer
voor Burgemeefleren , Schoenen, en Raid
der Stad vooriz. pra:icnt wciendc , dat door
kracht van (cekerc Commiiïie hem gegeven
van den Edelen , Wailgeboren cn Vermoe-
gende Heere, Heere Maximiliaen van Bour-
goingne, Heere van Bevre , van der Vere,
&c. Stadhouder Generael van Holland, Zee-
land, Vriesland en Utrecht, &c. die voiriz.
Burgemecfteren, Scepenen, en Raid geconti-

maent van Oftob. ofte daer en tunchen,flbn
daer na tot dat die toekomende Wet geilek
I foude worden ; beveelende defelve, alioe ha-
ren eed bleef, tot datdie Wet vernieuwt wor-
de , dat zylicden by haren eed , recht ende
Juilitie iouden adminiftrercn , als fyhiydcn
gcwoenlyken waren , naer behooren ; endé
- is myn Heer die Pra:fident voorfz. oiçk zyn

Heere Maxinnliaen ; befecelde CommiiTie van myn GenadigetiHee-
" """ rg Stadhouder voirfz. vertoont en open-

bacr geleien.

u4fino IÇ50, deszrydacbs den
ïeflen Oüober.

Op huyden heeft Heer Johan van Culen-
borch , Heer tot Rynswoude, Ritter, Schout

________ _ _______ van KeyierJ. Majeft. wegen der Stad U-

Toor 't Jaer 1549. den behoirlicken eedt af trecht, deiè nabeichrcvcn geroepen weicndc
te nemen. Al'twelckby myn Heer die Schout op ten Raythuyiè, verthoont enrtc voordoen
voorfz. geachtervolght ende gedacn is, Ende lefen een cedule, onderteyckent by myn Hcerc
dcnielven afgenonvcn hebbende, heeft heur- die Prxfident van den Hove van Utrecht, cn
luyden uvten name ende van wegen als bo- zyne Edelheyd, verclarende voor den ielven,
ven belait, om van wegen Keyfcrl. Maj. met ' als dat fyluyden by laile van dc Ed. Wailge-
hem te regieren in Juftitie cnde goeder Poli- boiren en Vermogende Heer , Heere Maxi-

nueert, tot ten ζ 5 van defe tegcnwoirdi2;c

miliaen van Bourgoingnen, Hecrcvan Beve-
ren , Stadhoudere van der Stad, Steden ende
Landen van Utrecht, &c, genomineert ende
geftelt hadden tot IVethouders ende Regeer-
ders deièr Stad van Utrecht, re weien voor
dit toecomende jaer den iel ven hier na by na-
me en toename gcfpccificecrt, cnde heeft van
elcx den behoirlicken eed ontfangen , cndcna
dat elcx den eed afgenomen was, heeft liacr-
luyden uyten luipc cnde van wegen als bo-
ven belaft, omme Van wegen KeyÎctl, Maj.
oniè Alregenadigftch Heçre, mit hem te regie-
ren in Juftitie ende goeder Policic , na ver-
mogen der Ordonnantie daer aiF gemaia en
gcotdoDtiecrti

Borgemeeflers.

Henrick Valckenaer.
Anthonis Foeyt.

Schepenen.

Heer Ernfb van Nyenroede, Ritter.
Willem van Amerongen.
Adriaen van Lantscroen.
Willem van Hynderfteyn.
Cornelis van der Maet,
Cornelis Thin,
Gerrit Pot.
Jan Boll.

Cornelis van Leeuwen.

Roeloff van Wyckeiljloot.

Henrick de Voecht van Rynevek,

Jan vaii Renes van Culenborch, die jonge.

Cameraers.
Dominicus Açrtiz, van Honthorfi.
Jan Buth.

Raiden.

Jan van Eek.

Jan van Leeuwen Aelbertfz.
Henrick van der Borch, de jonge,
Jacob Aertfz. van Honthorft.
Gherit van Lichtenberch.
Auguftyn van Sompeeckcn.
Ysbrant Willemiz. van Compoitcl.
Jan Foeyt.
Jan Loefïz.
Frans Bogcrt.
Frans Bodi.

Ryckout van der Horit,
Evert van Schayck,
Jan Roeck.
Wouter Ghysbertiz.
Jan v.an Swoll.
Dirck van Eek.
Jan ten Berge.
Jooft van Lent.
Gooien van Amerongcö,
Cornelis de Hanc.
Baltazar van Bucren.
Jan Zael.

Claes van Halderen.

Tynmecfters, bovm eyttd,
Heynrick van der Borch, de jonge.
Frans Bogaert.

Beneden ej»d.

Frans Both,

Ysbrant Willcmfe van Compoftel.

Des finnendafgs den ïi Ofiob. r jjr.
Op huyden heeft Heer lohan van Culcn·
borch, Heer tot Rynswoude, Ritter, Schout
van Kcyf. Maj. wegen deièr Stad van U-
trccht, deiè nabefchreven doen roepen op ten
Raethuyfe, ende die ièlve aldaer gccompareert
weicndc , voorgehouden ende verclaert zyn
Commiifie, hem gegeven van den Ed., Wcî-
geboircn ende Vermoçgende Heere , Heere
Maximiliaen van Bourgoingne , Heere van
Beveren , en van der Vecrc, &c. Ritter van
der Ordeiie van den Gulden Vlieiè, Keyierl.
Maj. Stadhouder Generael van Holland ,
Zeeland , en Utrecht, ojnmc uyt zynen luem
van wegen Kcyf, Maj. deiclve voorft.dic by
zyn Genade genomineert ende gclielt waxepi
in een billet tot Wethouders cnde Regeerders
I deièr Stad van Utrecht te weièn voor het jaer
1J51, den bchoerlykcn eed af te nemen. Al
bet welck by myn Hcerc die Schout vooriz.
achtervolgt cn gedacn is. pndc die felve af-
genomcn'"ncbbcndc, heeft heuiluyden uytten
liacmc , ende van wegen aU boven belaft,
omme van wegen Keyl. Maj, met hem tc re-
gieren in Juftitie cn goeder Policie , na veç-
mocgcn der Ordonnantie daer of gemaict e»
gcordonneert.

Defe nabefchreven zyn tot Wethou^
den geflelt geweefl der Stad van
Utrecht^ dm 11 OM. ifji.
Borgemeefiers*

Heer EernÎt van Nyenrodc, Ritfcr,
Willem Bor van Amerongen.

Schepenen.

Adriaen van Lantscroen.
Goidichalck van Winffcn.
Sarys die ConiqcJt.

y Gerrit

-ocr page 174-

Gerrit Pot,
Antonis Foeyt.
Henrick Valckenaer.
Gerrit van Hairlem.
Fioris Foeyt.
Cornelis van der Maet.
Jan van Eek.
Stees van Brakel.
Jacob die Eedel.

Cameraers.
Roelof van Wyckerfloot.
Frans Bogaert.

Raiden.

Dominicus van Honthoril.
Dirck van Doeyenborch·
Cornelis van Leeuwen.
Antonis van Schonenburch.
Henrick van Rynevelt.
Jan van Renes van Culenboreh.
Dirck de Goyer.
Eggett Croeck.
Evert van Scayck.
Ysbrant van Compoflel.
Wouter van Afch.
Jan Both·

Auguftyn van Sompecckcn.
Claes van Halderen.
Dirck van Eek.
Goefen tan Amerongen.
Herman Lubbertfz.
Jan ten Berge.
Doode Janfz,
Vincent van der Houvc.
Lubbert van Cleve.
Jan Ottenfz.
Roelof de Leeuw.
Frans Both.

TynmeyflerSf hoven eynd.
Dominicus Aertfe van Honthorft.
Jan Boih.

Beneden eynd.
Ysbrand van Compoftel.
Frans Both.

Anno 1551 den ζ Oélob. Op huyden
heeft Heer Jan van Cuylenborch , Heer tot
Rynswoude, Ritter, Schout van Keyf, Maj
wegen defer Stad. van Utrecht, dele nabe
doen roepen op ten Raethuyfe , ende die
felve aldaer gecompareert wefende, voer
gehouden en verclaertzyneCommiffie,hem
gegeven van den Edelen , Welgeboiren, en
Vermoegende Heere , Heere Maximiliaen
van Bourgoingnen , Heere van Beveren
cndc van der Veere &c. Ritter van der Oir
dene van den Gulden Vliefe, Keyf.Majef
Stadhouder Generael van Holland, Zeeland
cn Utrecht, omme uyt zynen name van
wegen Keyf. Maj. die felve voirfz. die by zyn
genade genomineert en geftelt waren in een
billet tot Wethouders en Regierders der Stad
van Utrecht te wefen voor'tjaer 1^53, den
behoerlyken eed afte nemen. Alhetwel-
ke by myn Heer die Schout voirfz. geach-
tervolgt ende gedaen is; ende denfelvenaf-
genomen hebbende , heeft haerluyden uyt
ten name en van wegen als boven belaft, om
van wegen Keyf. Maj. mit hern tc regieren
in Juftitie en goeder Politie , na vermogen
der Ordonnantie daer ofgemaict ende ge-
ordonneert.

.^nno 1552-» des manendachs den 26
Septembris^ zyn defe nabefchreven
geweefl tot PFet houder s der
Stad van Vtrecht.
Borgemeefiers.

Heer Ernft van Nyenrode, Rittcr.
Willem Bor van Amerongen.

Schepenen.

- Beernt Proeys.
Sarys die Coninck.
Cornelis Thin.
Antonis Foeyt.
Antonis van Schonenburch,
Roelof van Wyckerlloot.
Fioris Foeyt.
Jan van Eek.

Jan van Renes van Culenboreh,
Stees van Brakel.
Jacob die Edel.
AugNiftyn van Sompcccfccn.

Gerrit Pot.
jan Both.

le* i
Ι<

ι<

Cameraers,

van de regeering en magistraat

Cornelis van der Mact. · '

Gerrit van Lichtenberch.
Dirck van Doeyenborch.
Cornelis van Leeuwen.
Henrick van Rynevelt.
Gerrit van Hairlem.
an van Leeuwen Aelbertfzi
Eggert Croick.
Evert van Schaeyck.
Peter Ghysbenfz. van Heel.
Ysbrant van Compoftel.
Lodewyck van Coudenhoven,
Wouter van Afch.
Cornelis van Merenborch.
an Zaell.
Frans Both,
jan van Swoll,
Jan Roeck.
an ten Berch.
jan Ottenfz.
Lubbert van Cleef.
Henrick van Weftrencn.
Ysbrant Lam.

Antonis Tonifz. van Boekhoven.

Anno 15^3 , des donredages den 2 No-
vemb. Op huyden heeft Heer Johan van
Culenborch, Heer tot Rynswoude, vande
Vuerfc &c. Ritter, Schout van Keyf. Maj
wegen defer Stad van Utrecht, defe nabe-
fchreve doen roepen op ten Raethuyfe, en
die felve aldaer gecompareert wefende ,
voergehouden en verclaert zyn CommiiTie,
hem gegeven van de Edele , Welgeboiren
en Vermoegende Heere , Heere Maximi
liaen van Bourgoingne, Heere van Beveren,
en van der Veere Ritter van der Orde-
ne van den Gulden Vliefe, Keyferl. Majeft.
Stadhouder Generael van Holland,Zeeland,
en Utrecht, omme uyt zynen naeme, van
wegen Keyf. Majeft. die felve voorgef. die
by zyn Genade genomineert en geftelt waren
in een billet tot Wethouders en Regeerders
defer Stad van Utrecht te wefen voor'tjaer
1553, den behoorlycken eed afte nemen.
Al 't welck by myn Heere die Schout voorfz.
geachtervoigt en gedaen is : ende die felve
afgenomen hebbende, heefthaerluydenuyt
ten naeme en van wegen als boven belaft,
omme van wegen Keyf. Maj. met hem te
regieren in Juftitie en goede Politie ,na ver-
moegen der Ordonnantie daer of gemaict
en geordonneert.

jinno I f 5 3, des donredachs, den
2 November, xyn defe nabefchre-
ven gejtelïgeweefl tot fVethou-
der s der Stad van Utrecht,
Borgemeefiers.

Schepenen.

Heer Eernft van Nycnrode, Ritter.
Willem Bor van Amerongen.
Beernt Proeys.
Goidfchalck van Wmfen.
Cornelis Thin.
Gerrit Pot.

Antonis van Schonenborch."
Henrick van Rynevelt.
Stees van Brakel.
Peter van Culenborch.
Aert Dirckfz. van Leyden.
Jan Botter.

Cameraers,
Jacob van Buefichem.
Jan Both.

Raiden.

Jan van Eek.
Gerrit van Haerlem.
A\uguftyn van Sorapccekcn,'
Dirck dc Goeycr.
Peter Jan Huygcnfï.
Frans Bogaert.
jan van Swoll.
Wouter van Afch,
Joeft van Lcnt.

Raideiu

Roelof de Leeuw.
Frans Both.

Goofen van Amerongcni
Lubbert van Clçef.
Henrick van Weftrencn.
Tonis Tonifz. van Bochoven.
Robbert Robbertfz, van Druencn·
Dirck de With,
jan van Leeuwen Aertfz.
Gerrit van Schroeyefteyn.
Aert van Honthorft.
Steven van Helsdingen.
Jan Damafche.
Cornelis Hubertfz.
Gerrit Willemfz.

Anno ifj'4, op St, Aiidries-dag
den lefen Novembris.

Op huyden heeft Johan van Culenborch,
Heer tot Rynswoude, van de Vuerfe, &c.
Ritter, Schout van wegen Keyf Maj. van
dc Stad van Utrecht , defe nabefchreven
doen roepen op defer Stad Raythuyfc, ende
die felve aldaer vergadert vvelende, voirge-
houden endc verklaert zyn commiOle , hem
gegeven van de Edele, Waelgeboiren endc
Vermogende Heere , Heere Maximiliaen
van Bourgoingne, Heere van Beveren, en
van der Vcre , &c. Ritter van de Ordcne
van den Gulden Vliefe , Keyf. MaJcft.Stad-
houder Generael van Holland, Zeeland,
Vriesland en Utrecht, ommevuyt zyncna-
me van wegen Keyf. Maj. die felve voirgc-
roerde die by zyn Genade genomineert en
geftelt waren in een billet tot Wethouders
en Regeerders van defe Stad van Utrecht tc
wefen voer 't Jaer 1555 , den behoirlickcn
eed af te nemen. Al 't welck by myn Heer
die Schout voirfz. geachtervolcht cn gedaen
is, ende denfelven algenomen hebbende,
ende haeiluyden uytten name ende van we-
gen als boven belaft , omme van wegen
Keyf. Maj. met hem tc regieren in julHtic
ende goeder Policie, na vermogen der Or-
donnantie daer af gemaict cn geordonneert,

Borgemeefiers.
.Antonis Foeyt.
Cornelis van der Maet.

Schepenen.

Heer Eernft van Nycnrode, Ritter.
Willem Bor van Amerongen.
Goidfchalck van Winfen.
Saris die Coninck.
Cornelis Thin.

Dominicus Aertfz. van Honthorft,
Fioris Foeyt.
Jan van Eek.

jan van Renes van Culenboreh.
Stees van Brakel.
Henrick van der Borch.
Aert Dirckiz. van Leyden.

Cameraers.
Jacob van Bucfichcm.
Jan Buth.

Raiden.

Adriaen van Lantscroen.
Antonis van Schonenborch.
Jacob Deedel.
Gerrit van Hairlem.
Auguftyn van Sompecckcn.
Jan Botter.

Cornelis van Mcrcnborch.
Jacob Lam.
Jan van Swoll.
Evert van Scayck·
Ryck Verhorft.
Roelof dc Leeuw.
Goefen van Amerongen.
Jan Zaell.

Ysbrant van Compoftel. ,

Jan Ottenfz. van Haeftea.

Jan Roeck.

Dirck van Eek.

Cornelis de Haen.

Willem van Noort,

Robbert Robbertfz. van Druencn.

Dirck de Wit.

Jan van Doeyenburch.

Lambert de Ryckc.

-ocr page 175-

'r*

der stad van utrecht. I BOEK. Ή. TIT.

i^ff, des moemdachs
den 10 No'vemh»

Ophuyden heeft Heéren Goert van Re-
de, Ritter. Heere van Zaesfelt,&c.Schout
van wegen Koningl Majeit. van dc StadU-
trechr, tlefe nabefchreven doen roepen op
dercr Stad Raythuyfe , ende defelve aldaer
vergadert wei'ende , voirgehouden en ver-
claert zyn Commiiïie, hem gegeven van de
Edele, Wailgeboren en Vermogende Hee-
re, Heere Maxiiniliaen van Bourgoingne,
Marckgrave vai| der Vere, ende H eert van
Beveren, 'Ritter van den Ordene van
den Gulden Vlieie, &ç. Stadhöuder Gene-
rael van Holland, Zeeland, Vriesland en
Utrecht, omme uyt 7.ynen name van we-
gen Koningl. Majelt. die felve voirgeroerde
die by zyn Genade genoniineert en getklt
waren tot Wethouders en Regeerders van
dele Stad van Utrecht tc wefen voir't jaer
1556, den behoirlicken eed af te nemen.
Al't weick by myn Heer die Schout voirfz.
geachtervolcht en gedaen is, ende denfel-
ven afgenomën hebbende , heeft haerliiy-
den vuyten name ende van wegen als bo-
ven belaft, ómrae van wegen Koningl. Maj.
met hem te rcgieren in Juftitieende goeder
Policie, na vermogen der Ordonnantiedaer
af gemaict ende geórdonncert.

Borgemeefiers,

Willem Bor van Amerongeii,
Cornelis Thin,

Schepenen.

Goidtfchalck van Winfen.

Willem van Hynderlleyn , doot.

Jan Taets van Amerongen, by den Schout

in de ftede van Hyndprfteyn geftelt,
Antonis Foeyt.
Bruyn van Cuyclf.
Henrick Valckenaer.
Cornelis van der Maet.
Dominicus Aettfz. van Hontnonti
Jan van Eek, 1

Henrick van Rynevtlt»
Jan Botter.
Jan Buth.

Robbert Robbcrtfz. van Drucncüv

Cameratrs.
Dirck van Doeyenburch.
Aert Dirckfz. van Leyden.

Raidm*

Saris die Coninck.
Bernt Proeys.
Adryaen van Nyvelt.
Antonis van Schonenborch.
Auguilyn van Sompeccken.
Gerrit Pot.
Dirck de Goeyer.
Peter Jan Huygenfz.
ijvert van Schaeyck.
Ysbrant Willemfz. van Compoftel
Joeft van Lent.

Lodewyck van Coudenhoven.
Wouter van Afch.
Frans Both.
Ryck VerhoriV.
Pauwels Zas. .
Lubbert van Geef.
]an Loéfz.

Jan Ottenfz van Haeften,
Gerrit van Schroyeileyn.
Antonis van Cordenoort.
lïartholomcus de Rycke.
Dirck Pyll.

Ghysbert Splintcrfz. ^
Jn het jaer 1den z6 Fehruar,
zyn defe nabefchreven gefielt ge-
•weefi tot Wethouders der
Stad van Utrecht.
Borgemeefiers.

Willem Borrc van Araerongcoi
Cornelis Thin.

Schepmen,

Gootfchalck van Winffen.
Anthonis Foeyt.
Hcndrick Valckenaer,
Bruap van Cuyck.
lUt Ottl

Anno 15f8. 2,1 Oüoher.

Op huyden compareerde op ten Rayt-»
huyfe, dieHoichgeleerde, Wyfe en Diilre-
tc Heeren, Heflpr Hypoli^us Perfyn, Ργ3εΓι·»
dent Koning). Maj. van den Hove Provin-
ciaeï van Utrecht, ende die Edele, Erent-
fefte en Vrome fïeere , Heere Goert van
Jlede , Rutcr, Heer van Zacsvdt, &c.
Schout van wegen Koningl. Maj. van de
Srad van Utrecht, ende hebben aldaer dcfo
nabefchreven , als van wegen des Schouts
voïrfz., daer toe geroepen ende vergadort
wefende pp ten Raythuyfe, voergehoudea
ende verclaert heurfuyden commiffie, ende
overleggende'een ccdulle van de gcftelde
.Wethouders voir den jaer 1558 tot Oâobrc
15<,9 hier nae gcinfereçrt, ende geftelt,
ende zyn die Comparanten van dien, in
^jraefcntie van myn Hcere die Prapfident en
Schout voirfz. den behoirlicken eed afgenó-
,men , ende dit nabefchreven it 't inhouden
des cedulle voirfz..

Vernycwinge van de Wet ende Gerechte
der Stad Utrecht, voir den jaere 1558 tot
Odob ISS9, deur commiftic van myncH
Ed. Hcere die Grave van Lalaing, Gouvct;-
neur Generael van defe Nederlanden , iii
afwefen van myn Ed. Heer de Hcrtoge van
Savoycn·

't Hoff van Utrecht continueert Cornelig
van dtr Maet, ende Enilachius van Brakel»
jegenwoirdige Bori^emeeftcrs, tot hetbelic-
vcn van niyti Heer die Stadhouder toçcôa
mende.

Borgemeeflers^

Cornelis ran der Maçt.
Stees van Brakel. .

Schepénenl-

Willem Bor van Amcrongenu'
Goidfchakk van Winfen , àoot

van Leeuwen in dc tkdc.
Jan Bol.
Antonis Foeyt.
Cornelis Thin.
Jan Tacts van Amerongen.
Dirck van DoeyçnborcTî.,
Dominicus van Honthorft.
Jan van Renes van CulenborcI).
Johan Botter.

Gofen van Amerongen, dm, Mr· Un

Philips in de lledç.
Rycout van der Horft.

CAmtratrt,
Aert Dirckfz. van Leyden,
Gerrit Pot.

Raiden,

Saris die Coninck.
Beernt Proeys.
Floris Foeyt.
Henrick Ruyfch.
Gerrit van Hairicm.
Auguftyn van Soihpceckcn.
Jan Both.

Robbert van Drucnen.
Dirck de Goeyer.
Cornelis van Mcrenborch.
lan van Leeuwen,
lan Loeft,
loeit van Lcnt.
Evcrt van Schacyfk.
Lodewyck van CoudcnhovcnJ
Ysbrant van Compoftel.
Wouter van Afch.
lan Öttenfz. van Haeften.
Gerrit van SchroycnftcyB,
Aryaen Ram.
Gysbert Cornclifz.
Mr. lan van Scerpcnefle.
CorndisjPttcnfz.

Mathys van Vohde, iti de iledc rati lo»
hmvaaEck.

Schepenen^

Henrick Ruyfch.
Saris dc Coninck.
Jan Bol.
Gerrit Pot,

Jan Tacts van Amerongcu2
Dominicus van Honthorft.
Henrick van Rynevclr.
Jan van Renes van Cuicnborclt.'
Aert Dirckf?i. van Leyden.
Mr. ian Philips.

Jan van Renes van Moirmonti
Ysbrant van Compoftel.

Raiden.
Cornelisl Beernt Proeys.

Dirck van Doeyenburch.
Floris Foeyt.
Gerrit van Hairlem.
AuguUyn van Sompeken.
Cornelis van Leeuwen , vertogen,Paywcïs

van Blockhoven in zyn ftcdc.
Jan Buth.

Robbert van Drucnen,
RyckVevhorft.
Jan Loeffz.

Jan van Leeuwen, ώοΐ, Roelof van Wyc^i

kerfloot in zyn ftede,
Peter Janiz. Vaitert.
Joift van Lent.

Roeloifvan Leeuwe, Λίί, Dirck dc Leeuw;

in zyn ftede.
Evert van Schaeyck.
Jan Roick.

Gcrryt van Schroyefteyn.'
Jan van Doeyenborch.
Bartholomeus de Ryck,
Gysbert Splintcrfz,
Mathys van Voirde.
Gysbert Cornelisfz.
Herbert van Lienden.
Jacob van Afch.

Camraers".

Antonis Foeyt.
Jan Botter,

^ηηΰ denleflen JpriUi.

Op huyden heeft Heere Goert van Ree^
de, Heer van Zaesfelt, Ritter, Schout der
Stadt Utrecht, n^ dat fyn Ed. die Burge-
meefteren, Schepenen, Cameraersen Rai-
4en, gefamentiick doen vergaderen haddc
op ten Raythuyfe, denfelven verclaert fyn
commiflie die fyn Ed. gegeven w^s , van

den Duerluchtigcn,Hoocbgcboeren, Edelen
en vermoegendc Futft, ende onien Gena-
digen Heere die Prince van Orange,Grave
yan Niflau, Stadthoudpr GcncracI öic, ?!ff
Y % d»z

Jan Taets van Amerongen.
Cornelis van der Maeth.
Dominicus van Honthorft.
jHenirick de Voicht van Rynevèld.
Jan Botter.
Johan Buth.

Robbert Robbertfó van Dreunen.
Jan van Eek; eo in zyn llede Coofcn nn
Amerongen.

Camtraers,

Dirck van Doeyenborch.
Aert Dirckfe van Lcyden.

Raiden.

Beernt Proeys.
Saris de Coninck.
Adriaen van Nyveld.
Gerrn Poth.

Antonis van Schonenborch.

Auguilyn van Sompeken.

Dirck de Goyer.

Peter Jan Huygens-zoon.

Jan Locfs-zoon.

Gerrit van Hacrlem.

Jooft van Lent.

Even van Schayck.

Lodewyck van Couwcnhoveh.

Pouwels Zas.

Wouter van Afch.

Fïans Both.

"Lubbert van Clee'f.

Jan Otten van Haeften.

Gerrit van Scroyeüeyn.

Ryckout van der Horlt,

Bartholomcus· de Ryck.

Antonis van Cordenoort.

Dirck Pyll.

Gysbert Sphntersfe.

./inno if57f ^én lè O^ïol·, tyn
defe nabejchreven gefidt ge-
weefi tot Wethouders der
Stad Utrecht,

-ocr page 176-

172

dat fyn Ed. Hoocheyt ende Edelheyt hen-
luyden gccontinueert hadde , elcx in fyn
eedt ende officie, totten ecrÜcnOdobertoe-
comende , ende heeft voorts cicx uyten
name van de Coninld. Maj. onfen Alrege-
nadigftén Heere, mitsgadersmynGenadigen
Heere die Prince voirfz. gelaft omme elcx
fyn eedt in fyn officie voirfz. getrouv\relic·
ten te voldoen en te bedienen &c.

jinno ï560, den OUohrh.

Op huyden compareerden op ten Rayt-
huyfe der Stadt van Utrecht,dieDuerluch·
tige.Hoochgeboeren en vermogende Hee-
ren, Heeren Guillielme de Nalfau , Prince
vanOrangen, en Stadthouder Generael Co-
ningl. Maj, van Holland , Zeeland, Vries-
land, ende der Stadt,Steden ende Landen
van Utrecht, geailbcieert mit velen fynre
Edelen en Heeren , mitsgaders die Hooch-
geleerde, wyfe en difcfete Heere, Doftor
Hypolitus Perfyn , Prefident Coningl. Maj.
van den Hove Provintiael van Utrecht,en
die Edele Erentfefle en vrome Heere ,
Heere Goert van Rede, Rittcr, Heer van
Zaesfelt, Schout van wegen Coningl. Maj.
der Stad Utrecht voirfz., en heeft die voirfz.
Prince defe nabefcrcven geordunneert ende
geftek, omme Wethouders te fyn voerden
lopende jare van ij-6o. Ende voirts den
felven die vergadertendegecompareert wa-
ren den behoirlyken eedt afgenomen, ende
den eedt gedaen hebbende, heeft fyn Pnn-
cclicker Genaden henluyden duer monde
van myn Heere die Preiident doen vercla-
ten, dat fyn Pr/ncelicker Genaden van Co-
ningl. Maj. wegen, onfen Alregenadlgften
Heere , danckten die voirgaendc Regierders
ende Wethouders, van baer goede rechte
ende Juftitie die fylieden in allen faicken ge-
daen, ende datié oick die Policien wel ge-
obferveert ende onderhouden hadden. Or-
donnerende ende begerende , dat die nyewe
Wet oick insgelycken doen fouden, ende
byfunder goede, regardt ende toeficht ne.
nien dat die faj^cken van de Religie goede ^irck de Leeuw,
voortganck hebben mochte , foe daer op
defer tyt veel gebrecks in vallende was,

Borgemeefieren.

l'n

'tj

li..

Jan Taetsvan Amerongen.
Gerrit Pot.

Schepenen.

Antonis Foeyt,
Cornelis vander Maeth.
jan van Rcnes van Culenborch.
Stees van Braickel.
Auguilyn van Sompeken.
Jan Botter.

Aert Dirkxze van Leyden.
Ryck Verhorft.
Mr. Jan Philipfe.
Aert van Honthorft.
Ciaes van Ooftrum.
Sander van Bommel.

Camerairs]

Jan Boll.

Jan Ottenfz. van Haeften.

Raiden,

Beernt Proeys.
Saris de Coninck.
Dominicus van Honthorft.
Roeloif van Wyckeriloot.
Jan Locffz.

Lodewyck van Coudenhoven.'
Joift van Lent.

Cornelis van Merenborch, doot.
Frans Buth.

Dirck van Doeyenburch , doot» en Gerrit
Gueyertfe gcfurrogeert.

Jan ten Berch.
an Zael.

Gerrit Willemfz.
Antonis van Cordennoirt.
Peter Janfz. Buys.
Dirck Pyl.

Bartholomeus de Ryck.
Gysbert Splinterfz.
Mathys van Voirde.
Dirck de Leeuw.
Gysbert Cornelifz.
faulus van Blockhovonï

Jan van Groesbeeck.
Mr, Jan van Sneeck.

'jïmo ijöz, den 20 'yamary.

Borgemeefiers^

Jan Tacts van Amerongen.
Gerrit Pot.

Schepenen,

Johan Boll.

Anthonis Foeyt.

Cornelis van der Maeth.

Johan van Reneffe van Culenborch.

Stees van Braickel.

Auguftyn vau Sompeecken.

Aert Dirckfz. van Leyden.

Ryck Verhorft.

Mr. Jan Phiiipfc.

Aert van Honthorft.

Claes van Oiftrum.

Sander van Bommel.

Cameraers.
Jan Botter van Snellenberch.
Pauwels van Blockhoven.

Raiden.

Saris de Coninck.
|-^eerni Proeys.
Dominicus van Honthorft.
RoelofF van Wyckeriloot.
jan Loeffz.
Jooft van Lent. '
Lodewyck van Coudenhovcn.
Johan van Haeften. '

Jan Zaell.
Frans Both.
Jan ten Berch.
Gerrit Willemfz.
Anthonis van Cordenoort,
Dirck Pyll.
Peter JanszeBüys.
BarthoJomeus de Ryck.'
Gysbert Splyntcrfz.
I Ghysbert Copdifz.

m-fi

lui
li,

Johan van Groesbeeck;
Mr. Jan van S.neecL
Gerrit Goyerfz.

Adriacn Janfz. Helmich; ^

Anno I f63 , den 18. O^ohris,
Borgemeefiers.

Anthonis Foeyt.
Johan Boll,

Schepenen.

Gerrit Poth.

Jan Taets van Amerongen.

Cornelis van der Maet.

Johan van Reneffe van Culenborch.

Johan Botter van Snellenberch.

Aert Dirckfz. van Leyden.

Herman van de Vecht.

Johan van Haeften.

Pouwels van Blockhoven.

Gerrit Willemfz.

Dirck de Leeuw.

Johan van Groesbeeck.

Camtratrs.
Sander van Bommel.
Gerrit Goertfz.

Raiden.

Saris de Coninck.
Jan van Cuyck Anthonifz.
Mees van Brakel.
Beernt Proeys.
Dominicus van Honthorft.
Heynrickvan Rynevelt.
Gerrit van Hairlem.
Auguftyn van Sompeecken.
Mr.Johan Philips.
Ryck Verhorft.
Aernt van Honthorft.
Jooft van Lent.
Johan Bogardt.
Evert van Schayck.
Frans Buth.
Ghysbert Splynterfz.
Anthonis van Cordenoorti
Mathys van Veerde.
'Mr, Johan van Sneeck.

Philips de Baer van Reneffe.'
Gerrit Bennenck.
Willem Verduyft.
Jan Pyll.

Cornelis Cornelifz.

Anno 15-64, den 9 February,

Borgemeefiers.

Gerrit Poth.
johan Boll.

Schepenen.

Jan Taeïs van Amerongen.

Cornelis van der Maet.

Henrick de Voecht van Rynevelt.

Johan van Reneffe van Culenborch. '

Aernt Dircksfz. van Leyden.

Jan Botter van Snellenberch.

Herman van der Vecht.

Sander van Bommel.

Gerrit Willemfz.

Dirck de Leeuw.

Johan van Groesbeeck.

Gerrit Goertfz. van der Eem.'

Cameratrs.
Johan van Haeften.
Pouwels van Blockhoven,

Raiden,

Saris de Coninck.
Beernt Proeys.

Stees van Braekel, na Schepen geflelt,

Dominicus van Honthorft.

Gerrit van Hairlem.

Ryckout Verhorft.

Auguflyn van Sompeecken.

Aernt van Honthorft.

Johan Bogaerdt.

Frans Both.

Evert van Schayck.

Anthonis van Cordenoorti

Ghysbert Splintert.

Mr. johan Philips.

Mathys van Voerde.

Mr. Jonan van Sneeck.'

Philips Baer van Reneffe,

Gerrit Bennenck.

Johan Pyll.

Willem ^^crduyfl;.

Cornelis Cornelifz.

Johan Both,geftelt in dcftede van Stees van
Brakel.

Defe nabefcrcven fyn geftelt in de plaetfe
van de Raden, die te cort geftelt waren.
Jochem van Schadenbroeck.
Jacob Ghysbertfz, van der Eem,
Jacob Colynfz.

Anno demj. December,

Borgemeeflers.

Herman van de Vecht.
Johan Boll.

Schepenen,

Gerrit Poth.
Heynrick Vaickenaer.
Jan Taets van Amerongen.
Cornelis van der Maeth.
Heynrick de Voecht van Rynevelt.
Jan Botter van Snellenberch"
Aernt van Honthorft.
Dirck de Leeuw.
Gerrit van Srhroyefteyn.
Elgisvan Winfen.
Jan van Abcoude van Meerten.
Mr. Aert Verkerck; defe cn heeft geen «4
gedaen noch gedient.

Cameratrs,
Bartholomeus de Rycke.
Gerrit Goertfz·

Raeden,

Saris de Coninck.
Beernt Proeys.
Dominicus van Honthorft.
Steven van Waell.
Heynrick van der Borch. ,
Ryck Verhorft.
Pouwels van,Blockhoven. "
Frans Both.

Steven van Helsdingen.
Johan van Doeyenborch,
Jacob van Afch,

Gbp

van de regeering en magistraat

-ocr page 177-

DER STAD VAN UTRECHT. LBOEK. II.TIT, 173

Gbysbert Splinterfz.
Philips de Baer van Reneiie.
Toachem van Schadenbroeck.
Dirck Bor van Amerongen.
Jooft Snoy.

Willem de Voecht van Rynevclt.

Goordt van Zuydtoorr.

Jan Ruyfch Heynrickfz.

Egbert van Schonenborch,

Luyt KnyiF,

Mr. Dire ί Nypyfcr.

Goordt Bogardt.

jimo 15 <56 5 denj Oecmhr»

Bergemeefiers.

Herman van de Vecht.
Johan Boll.

Schepenen.

Gerrit Poth.
Henrick Valckenaer.
Jan Taets van Amerongen.
Cornelis van der Maeth. .
Heynrick de Voicbt van Rynevclt,
Jan van Reneffe van Moermont.
Johan Botter van Snelleuberch.
Gerrit Goertfz. van der Eem.
Gerrit van Schroyefteyn.
Elgis van Winficn.
Jan van Abcoude van Meerten.
Bartholomeus de Ryck.

Cameraers.
Aernt van Honthorrt.
Dirck de Leeuv/.

Raiàen.

Saris de Coninck.
Beernt Proeys.
Domin'cus van Honthorft.
Henrick van dér Borch.
Ryck Verhorft.
Johan van Haeften,
Gerrit Willemfz.
Pouvvels van Blockhoven.
Frans Both.
Jacob van Afcb.
Steven van Hclsdingen.
Ghysbert Splynterfz.
Joachem van Schadebroeck.
Dirck Bor van Amerongen.
Jooll Snoy.

Philips Baer van Reneffe.
Egbert van Schonenborch.
Goort Bogaert.
Ludolph KnyfF,
Gerrit Benninck.
Mr. Dirck Nypyfcr.
Aelbert Huyge van Oucoop,
Willem Willemfz. van Roflcm.
Jan Ruyfch Henricxfz.

Anno i f67, den 10 Novcmb.
Burgemeefieren.

Cornelis van der Maeth.
Heynrick de Voicht van Rynevelt.

Schepenen.

Johan Boll.
Gerrit Pot. '

Heynrick Valckenaer. '

Jan Taets van Amerongen.

Johan van Reneffe van Moermont.

Aernt van Honthorft.

Niclaes van Ooftrum.

Herman van de Vecht.

Dirck de Leeuw.

Johan van Groesbeeck.

Johan van Meerten.

Mr. Jacob van Oproede.

CAtntratrs.

Frans Both.
Gerrit Goertfz.

Raiden.
Saris de Coninck.
Bernt Proeys.
Dominicus van Honthorft.
Heynrick van der Borch.
Auguftyn van Sompecckcn.
lan Botter.
Ryck Vcrhorft.
lohan van Hacftcn.

dige Heere die Grave van Boffu, hem gele·
vert, luydende en inhoudende als hier na
volgt.

Die Grave vanBoffu, HeerevanBeuvry,
Stadhouder en Capiteyn Generacl van Hol-
land en Weft-Vriesland &c. Eerfame .lieve,
byfonderc. VVy hadden zync Excellentie ge-
fonden dic nominatie jan de Wet der Stad
van Utrecht voor het toecomende jaer,
volgende het beveel derfelv er, dewelke ons
voor antwoorde gefchreven heeft, dat zyn
vooriz. Excellentie nog ter tydniet gerefol-
veert is te verftaen toiter vernieuwing der
voorfz. Wet, onsverfoekendedaerom ulie-
den daer van te verwittigen , en ordinee-
ren, gelyck wy doen by defen welexpreffe-
lyk.in naem en van wegen zyne Majcfteyt,
dal een ygelyk refpeftivelyk contmueere in
zyn lafte en Uaet.ier tyd toe andersbyzyne
voorfz. Excellentie daer iune geordineerC
fal wefen , ende dat fonder eenigc fwarig-
lieyd, of weygering. Eeilame, lieve,by-
fondere, onfe Heere God zy met u lieden.
Gefchreven in den Haghe den zpNovemb.
1569, en was aldus ondergef. U lieden goe-
de Vriend, en aldus onderteykent, Maxi-
miliaen de Boflii ; ende buten op den brief
ttont, Eerfame , onie lieve bylbndere die
Borgemeefteren, Schepenen en Wethouders
der Stad van Utrecht.

Defe Burgemeefteren , Schepenen ende
Raden , zyn gecontinueert gjjweeft tot Re-
migji 1575 toe, fonder datter cenige veran-
deringe inne gelchiet is.

Dan de Cameraers zyn deur myn Heer
van Noircarmes, als Gouverneur gci elaxeert
te Lichtmiffc Jf74, ende in plactic van dien
geftelt.

Aert Dirckfz. van Leyden.
Lubbert van Compoftel objit.

^nno \S7St den 18 O Mer.

Op huyden den 18 Ocïlob. 1/75, is ge-
komen en verfchenen op defcr ötads Raet-
huyfe die Edele en Hooggeleerde Heere
Dodor Géorgien Ratallèr , Prœfîdent Co-
ningl. Majeils. in den Hovc Provinciael vzn
Utrecht, die aldaerdoen roepen haddedefe
nabefchreve perioonen , den welckcnaldaer
vergadert welende , zyn Ed. in prscleniic
van Jonker Niclacs van Zuylen van Draken-
borch, Schout der Stad Utrecht, voorge-
houden ende verklaert heeft die comminie
hem gegeven van d;.n Edelen Waclgtboreii
end: Verniogenden Heere , Heere Gelis
van Barlamont, Vry-en BanrcheertoiHyr-
ges, Coningl. Majeft. Stadhouder Generacl
van Holland, Utrecht, öcc. omme uyt zy-
nen naeni van wegen Coningl. Majeft. on-
fcn Alregenadigftcn Heere, defelvc voorgen.
perioonen , die gcnomineert en geftelt wa-
ren tot Wethouders en Regeerders van defe
Stad Utrecht te wefen in het jaer 1575 ,cyn-
dendeSt. Remigiusdage 1^76, den behoor-
lyken eed af te nemen ; ende heeft voorts
denfelven belaft en vermaent ,darzyncerfti-
ge en forgvuldige toeficht fouden dragen
dat de vooriz. Stad ende de gcmecne bor-
gers en ingefetenen derfelver, gehouden en
gemaintineeri worden, in de obediëntie en
onderdanigheyd van zyne Majefteyt, obfcr-
vantie van deoudeCatholycque religie,ruil
cn tranquilliteyt, tot welvaren derfelver
Stad , ende alle ingefetenen van dien, foo
Geeftelyk als Wecrlick , mitsgaders dat die
Placaten van zyne Majeft. wel en behoor-
lykgeobfervecrt ,en de overtreders van dien
geftraft worden «aerbehooren. Ende heb-
ben daer na de nabefchreve perfooncn ckk
hueren behoorlyken eed gedaen, ftaendein
defer Stads Daaglyks bock anno 1555. Wel-
ken eed ik Secreiaris henlieden rcipeâivc-
îyk voorgelefen hcbbe, te weten, de Bor-
gcmeefters eerft, daer na de Schepenen by
vieren teffcns, daer na de Cameraers gely-
kelyk, en daer na die van den Rade, ook
by vieren teffens oproepende.

Borgemeefleren.

Bàrtholonieus van Wyck.
Eelgis van Winfen.
Gerrit van Schroyefleyn.
Steven van Helsdingen.
Adriaen Ram.
Mr. lan van Sneeck.
Gysbert Splinteriz.
loachem van Schadenbroeck.
Dirck Bor van Amerongen.
looft Snoy.
lan Ruyfch.
Gerrit Benninck.
Egbert van Schonenburch.
Lubbert van Compoftel.
Mr. Dirck Nypyfer.
Ludolph Knyff".

Anno if68, den 10 Novcmbris.
Borgemeefleren.

Heynrick die Voicht van Rynevelt.
lan Taets van Amerongen.

Schepenen.

Heynrick Valckenaer.
Cornelis van der Maeth.
Dominicus van Honthorft.
Ryck Verhorft. .

lan van Reneffe van Moermont.
Claes van Ooftrum.
Herman van de Vecht.
Gerrit Goertfz. van der Eem.
Gerrit van Schroyefteyn.
Eelgis van Winfeu.
Anthonis van Cuyck.
Gerrit van Merenborch.

Camtratrs,

Frans Both.
Gerrit van Honthorft.

Raden.

Saris de Coninck.
lohan Boll.
Gerrit Poth.
lacob die Edel.
Auguftyn van Sompeecken.'
lohan van Haeften.
Dirck de Leeuw.
Peter üysbertlz. van Heel.
Lubbert van Cleeff.
loachem van Schadenbrocckl
Lubbert var. Compollel.
Mr. lan van Sneeck.
Dirck Bor van Amerongen.
Cornelis Ottenfz.
Egbert van Schoncnberch.
lan Ruyfch.
looft Snoey.

lacob Ghysbertfz. van der Eem.
Aelbert Huygen.
lan van Reneffe van Baer.
Vreeryck Uten Ham,
longe Bernt Proeys.
Adam van der Molen,
lohan Wynier.

Alfoe Eelgis van Winfen, hier boven geftelt
onder de Schepenen der Stad van Utrecht,
defer werelt onlanx voer Paafchen verleden,
overleden is, foo is't, dat U^illera van Die.
men, als outfte Raed in den Hove van U
trecht, in defetyt deur'tfchryven vanmyn
Heere, myn Heer de Grave vanBoffu ,ge-
furrogeert heeft, endefurrogeert miisdefen,
in de plaetfe van de voerfz. Eelgis van Win-
fen , overleden, Schepen lohan Botter van
Snellenberch , omme ditjaerte dienen als
Schepen nittten anderen Schepenen defcr
Stad Utrecht, des word hy gehouderpzyn
eed als Schepen te doen ,tcrftontna dat hem
ditgeinfinueert fal zyn, 't welcfc oeckter-
ftont gedaen fal werden, in handen van de
Heer Dirck van Zuylen, Ritter,i Heer van
den Seventcr als Schout der Stad van U-
trecht, in gewoontclycker manieren. Ac-
tum t'Utrechtden zi Aprilis isóp.bymyn,
deur bevel van de vooriz. eer île Raid, was
ondertekent, J. van der Voert.

Jan Botter van Snellenberch, heeft zyn
eed gedaen den 13 Aprilis, anno ut fup.

Anno iföp, den eerflen Decemh.

Op huyden heeft Henrick de Voicht van
Rynevclt, eerftc Borgemeefter in den Rade Schepenen,

geëxhibccrt ïcckcre miffiti van mynGcna. Cornelis van der Maeth,

Y 3

Herman van de Vecht.
Jan Botter v»n Snellenberch.

Jacob

-ocr page 178-

«•74·

'JacebDèdel.
j^an Buth.

■jaii van Reneiïe van Mocrmont.
lan van Groesbeeck.
J^ians Both.
Adriaen Ram.

jan van Colenberch, abfens, -geen eéd fe-

daen.
Adam Vermuelen.
-VVillem van Loon.
Dirck Ganter.

•Mr. Librecht van der Moeien."

Pous Wtenbrock, in Colenberch zyn ftede.

Cameraers.

Aert Dirckfz. van Leyden,
•Lubbert van Gompoltel. objit, en Beernt
van Jairsfeit geiurrogeerc-j den ix Ma^rt
1576.

'Kaden,

•leernt Proeys, den ouden.

Ryckout Verhorrt.

'Henrick van der Borcli.

Mr. jan van Snecck.

■Peter Gysbertiz. van Heel.

Drick Bor van Amerongcn.

Gerrit van Honlhorrt.

I.udolph Knyff,

jfacob Gysberife van der Eera.

Herman van Doeyenburch.

WiHcm de Voicht van Rynevdt,

Jan Ruylch, Henricks zbeu,

Peter van Winfen , abfens.

Lubbert van Zuyduort.

JVIaximiliaen van Baex.

JacobQuarebbe.

Amelis Uten Engi?.

3an Poth-

Aelbeft'Foock,

■Iloetaert van LantsaoorJ

Mr. Jan van Merenborch,

Jacob Vermeer.

Herman de Roy.

jan van Hensbeeck;

Anno ifj6 y den ro Novemh.

Op huyden zyn de nabefchreve perfoo-
tien , aïs voor dit toekomende jaei-genomi-
neertendegeftdt tot Wethouders deferStad,
by rayn Ed. H<ïere de Praeiident's Hoofs
van Utrecht doen roepen op ten Stadhuyfe,
en hebben aldaer in praefentievanmyn Heer
die Schout gedaen den behoorlyken eed, in
manieren als op't voorgaende jaer breder
yerhaelt ilaet.

Borgemeefiers.
Johan Taets van Amerongen.
Hcnrick de Voicht van Rynevelt.

Schepenen.

Corneh's van der Maeth , doot.
Johan van Groesbeeck.
Gerrit van Schroyefteyn.
; an van Abcoude van Mcerthen.
' ^Vans Both.
Willem van Loon.
Dirck Ganter.

Mr. Librecht van der Molen.
Pons Wtenbroeck.
6errit Zoudenbakh, tor Urckx
Steven van Helsdingen.
Jacob van der Ecm.

Cameraers·,
Aert Dirckfü.. van Leydeu.
fcecrnt van Jairsfelt.

Raiden.

Dirck de Leeuw:

Claes van Ooftrura, geen eed gedacn.

Mr. Gerrit van Merenborch.

Adriacn Ram.

Jacob van Afch.

Ëabert van Sconenborch;

Herman van Doeyenborch;

Willem de Voicht van Rynevek.'

Peter van WiniTcn,

Lubbert van Parys van Zuydoirt.

Jacob O'iar'bbe-

Amelis Uten Enge.

Tan v;in Lantscfoon , buyteti»

jppwr Ruyfch, Dircs-zooB,

Jan

Heere de Princç van Orange, als Stadhoü-
der over Holland, Zeeland, Utrecht, &c,'
alfe omme defelve, die by zyn Excellentie
van wegen Goningl. Majeft. voor dit toeco-
mendejâer genomineert ende gefteltwarcng
tot Wethouders der Stad van Utrecht, den
behoorlyken eed daer toe dienende af te ne-
men. Al het weick myn Heer de Schout
voorn, ook alfoe achtervolgt, en geëffec-
tueert heeft; en heeft voorts irytten naem
ende van wegen als bo'\^cn defelve perfoo-
nen belaft ende vermaent, omme mit hem
te regieren in goeder Juftitie en Policie,toe
ruft en welvaren van der Stad, en ingefetc·»
nen van dien,

Borgemeefieren.

Aernt Dirckfz. van Leyden.
Lubbert van ClaefF.

Schepenen.

Jan van Abcoude van Meerthe»;

Mr. Libtecht van der Meulen.

Lubbert van Parys van Zuydoort,'

Aelbert Foock.

Gornelis de Man.

Jan van Lcempmh.

Willem van Byler.

Mr. Gornelis van Duverden,

Johan van Druenen.

Beernt van Jairsfelt.

Peter Foeyt.

Laurens van Nyhoff.

Cameraers.

Frans Both.

Valentyn van der Voort.

Raidin.

Borgemeeflers.

Aert Dirckfz. van Leyden.
Frans Both.

Schepeneu.

Jan Buth, den ouden.
Jan van Abcoude van Meerten.
Dirck Ganter.
Mr. Libert van der Molen.'
Jacob van Afch.

Lubbert van Parys van Zuydoirt.
Aelbert Foeck.

Willem de Wael van Vroneiteyn.
Gornelis de Man.
Herman de Wild.
Willem van Byler.
lan van Leemputt.

Cameraefs^
Lubbert van Gleeif.
lohan van Druenen.

Raden.

Steven van Helsdfngen, doot.
lacob van der Eem.
Peter van Sypenefle.
Goert van Suydoort van Parys.
Johan van Winffen.
Willem van der Borch.
Goort van Rodenborcli.
Jan Pyll.

Gornelis Wynter.

Hubert Buth.

l.aurens van Nyhoff.

Johan Jacobfz., in't WyftraetJ

Johan knyff, Zyde-Lakenkopcft

Jan Tonifz, , in de Eer.

Henrick van Zuylen.

Jan Brunefz., Lakenkoper.

Gerrit Glaesz. van Ryn.

Dirck de Goeyer.

Valentyn van der Voort.'

Peter Foeyt.

Dirck van Botteycking.

Gelis Block.

Adriaen van Meerlant»

Jan Strick. .

Des manendachs âsn io OBoh. if78.

Op huyden foe heeft Jonker Niclaes van
Znlen van Dïakenborch , van wegen Go-
ningl. Majeft. Schout der Stad Utrecht, op
den Stadhuyfe doen roepen, en vergaderen
defc navolgende perfoonen , ende defelve
voorgehouden enverklaertzyne Commiffle
beoj gegeven by de ExceUpntic van xnyii

Jan Buth.
Jacob van Afch.
Hermande Wilt
Jan PyiJ.

Peter van Sypencs.
Gornelis Wynter.

Jacob Bruynenfz.t -

Gysbert vaa ZuylCii van NyeveJfe»
Jan Knyif.
Jan Tonifz.
Henrick van Zuyleni
Dirck de Goyer.
Gerrit Claefz. vaïi "Ryni
Aert van Yfelfteyn.
.jjBan Jacobiz. van Wyckerfloot; ·
Adriaen van Meerlant.
Gelis Blück.
Dirck van Bottycking,
Jonge Jan Buth.
Beernt Steil.

Gysbert Tonisfz. van Voorft.
Jan van Ba rek.
Gerrit van Refant.
Peter Vofch.

Des manendaechs den rp θείο-
ber 157p.

Op huyden heeft myn Heer de Schout
doen compareeren op den Stadhuyfe de na-
volgende perfoonen,endenfelven verklaart,
dat zy by de>Excellentie van den Prince vaft
Orange , als Stadhouder geordonneert en
geftelt waren tot Wethouders vah der Stad
Utrecht voor defen toecomenden jaren vol-
gende de cedule by zyn Excellentie onder-
teekent , en by my Secretaris opgelefen,
vermaanende henlieden met liefde en een-
drachtigheyd met malkanderen te willenre-
jeeren , en de Politic adminiftreeren ; ea
leeft daar op een yder na zyne qualiteyt
-den behoorlyken eed afgenomen.

Borgemeeficrs,

Jonker Lubbert van Parys van Znydoort;
Frans Both.

Schepenen.
Aert Dirckfz. van Leyden.
Jan Buth.

Jonker jan van Abcoude van Meerten;
Aelbert Foock.
Johan van Leemputh.
Willem van Byler.
Jan van Druenen.
Laurens van Nyhoff.
Peter Foeyt,

Aelbert Foock. .

Gooflen van Nyendael, :n den RincL
LoeffTonisze van^verdingen.
Jacob Splinter.

Jan Robbertfz. van Druenen.
Peter van SypenefTc.
François van Sneeck.
Gornelis Ottenfz. van Refand, àoot,
AertFoeyt, doat.

Anno 1377, den ρ Novemh.

Op huyden foe heeft Jonkr. Niclaes van
Zuylcn van Drakenborch, van wegen Co-
ningl. Majeft. Schout defer Stad Utrecht, de
navolgende perfoonen doen roepen, op de-
fer Stad Raedhuyfe, en defelve aldaer ver-
gadert wefendc, heeft zyn Ed. aldaer ver-
haélt die Gommiffie, hem gegeven by den
Doorluchtigen en Hooggebooren Furft en
Genadigen Heere , Myn Heere die Prince
van Orange, Grave van NaiTau, Goningl
Majefl., Stadhouder en Gapiteyn Gencrael
over Holland, Zeeland, Utrecht, &c, om
uyt zyn Excellenties naem van wegen Go-
ningl. Maj. die voorverhaelde perioonen ,
die by zyn Excellentie genomineert én ge-
ftelt waren, tot Wethouders en Regeerders
defer Stad te wefen, voor dit toekomende
jaer, den bèhooriyken eed af te nemen.
Al't welke by myn Heer die Schout voorn,
alfoe geachtervolgt en gedaen is ; en heeft
uyten naeme ende van wegen als boven de
voorn, perfoonen belaft en vermaent , om
van wegen Goningl. Majeft, met hem te re-
gieren , in jufticie ende goede Policie , tot
ruft en welvaren van der Stad en ingefete-
tien van dien.

VAK t>E REGEERÎNG en MAGîSTRAÀt

-ocr page 179-

»75'

der stad van utrecht. ƒ. BOEK. II TIT

Henrick van Zuylen.
Adriaen van Mçerlant.
Mr. Jan van Hoorn.

Cameratrs,
Lubbert van Cleeif.
Gelis Block.

Raïden.

Corndis de Man.
Herman de Wilt.
Willem de Wael van Vronefleyn.
Beernt van Jaersfelr.
Valentyn van der Voort.
}ohan Pyl!·
Peter van SypcneiTe.
I'eter Vofch.

LoefF Toniiz. van Everdingcn.
Jon!;er Aert van Ylelfteyn.
Dirck de Goycr.
Dirck van Botteycking.
jan Püth. .
Beernt Steil
Gerrit Claelz. van Ryn.
Floris van Üiepholt.
Jan van Botteycking.
Jacob van Alch.
Ryck van Boekhoven.
Thym an Sloot,
johan Buih de Jonge.
Maihys van Hensberch.
Adriaen van Rhenen.
Mr. Wouter Lieftinck.

Anno 1580, denj Deember.

Op huyden heeft myn Heer de Schout
op den Stadhuyle doen roepen defe navol-
gende perlbonen, by iyne Princclyke Excel-
lentie geilelttot Wethouders defcrSi^d voor
dit coecoinen.de jaer, en dejilelven afgeno-
men den behoorlycken eed van den gee-
ïien, die prsefent waren, en de andere xyn
op de navolgende dagen gecomparecrt.

Borgemeeflers.

Jonlfcr Reynicr van Afewyn, Heer van
Brakcl.

Jonker Lubbert van Parys van Suydoort.
Schepenen.

Frans Both.

Jonker Jan van Abcoude van Meerten.

Willem van Byler.

Jan van Leempuih.

Cornelis de Man.

Peter Focyt.

Heniick van Zuylen.

Jan van Druenen.

Dirck de Goyer.

Ί hyman Slooth.

Jonker Roetert van Lantscroon.

Jonker Jan van Aemliel van Myndcn,

CamtrdArs.
Adriaen van Meeriant.
Johan van Barck.

Raiden.

Niclaes van Ooftrum.
Jonker Aert van Aei'ewyn.
Ghysbert Toniiz. van Voorft.
Willem van Driclenborch.
Jan Spruyt.
Dirck Pyll.

Cornelis van Werckhovcn.

Jonker Aert van YiclÜêyn.

Beernt van Jairsfelt.

Floris van Diepholt.

Adriaen van Rhenen.

Beernt Steil.

Jan Buth.

Floris van Wede.

Jan van Goch.

Elbert van Helsdingcn.

Peter Vofch.

Geiis Block.

Peter van Sypcnes.

Dirck van Botteycking.

Gerrit Willemfc van Woudenberg.

Prancois van Snceck.

orRelis de Verwer.
Jan Jacobfz.. van Wyckcrfloot.

^nno IJ-81 , dg^ ig OUoher,
Op huyden heeft myn Hcei die Schout,

volgende de Commiflïe hem gefonden by
myn Heere den Stadhouder den Prince van
Orange, de navolgende peifoonen doen
roepen op den Stadhuyfc, als by zync Ex ·
cellentie gellelt tot Wethouders deler Stad
voor den toekomenden jare ; ende dcfelve
gecomparecrt xynde fulksvoorgehouden, en
hare namen door ra y Secretaris op doen le-
fen, cn voorts den behoorlyken eed afge-
nomen , uyt den naem van de Staten van
den Lande van Utrecht.

Borgemeeflers.

Jonker Jan vao Abcoude van Meerthen.
Peter Foeyt.

Schepenen.

Jonker Lubbert van Parys van Suydoort.

Cornelis de Man.

Jacob de Eedell·

Aelbert Foock.

Willem van Byler.

Henrick van Zuylen,

Jonker Aeit van Yfelrteyn.

Jonker Rcetert vaa Lantscroon,

Jan Spruyt.

Thyman Sloot,

Fioris van Weede.

Hans van Nuifelen.

Camtracri,
Adriaen van Meeriant.
Jan van Barek.

Raiden.

Jonker Niclaes van Ooftrura.
Jan van Druenen.
Bernt van Jairsfelt.
Jacob de Ryck.
Cornelis Wynter.
Joachim van Schadenbroecfc.
Loeif van Everdingen.
Adriaen Tcmifz, de Ryck.
Gysbert Thoniiz· van Vooril.
Franchois van Snceck.
Henrick van Riet,
Gelis Block.
Willem van Someren·
Gerrit Claefz. van Ovcrraeeri
Bertit Sidl.
Jan Buih.

Willem van Dtidcnbureh.

Bernt AnfemiV..

Gerrit van Sompekcn.

Elbcrt van Helsdingerf, -

Jacob de Poitre.

Cotnelis van Malflen,

Maiilaert Cuyper.

Abraham van Cleeif.

Antio 1581, den zoOecemh

Borgemeefltrs,

Peter Foeyt.
Jan van Druenen.

Schepenen.

Aert Dirckfz. van Leyden.

Niclaes van OoÜrum.

Lubbert van Parys van Zuyioorti

Aelbert Foeck.

Herman de Wild.

Jan van Leemput-

Willem van Byler,

Henrick van Zuylen.

Dirck de Goyer.

Adriaen van Meeriant.

Jan Spruyt.

Willem van Drielenburgh.

CamerAtrs,
Franchois van Snecck.
Ghysbert van Voorft.

Eaiden.

Cornelis de Man.
Beernt vanjaersfelt
Roetert van Lantscroon.
Loeff Tonifz.
Dirck Pyll.

Valemyn van der Voort.
Floris van Weedc.
Jan Tonifi. van Lienden.'
Dirck van Botteycking.
Gerrit Claeit; van Ryn,
Peter VofcL

Jan van Goch.

Jan van Barck,

Beernt Anferafz.

Jacob van Afch de Jonge.

Jacob de Ryck.

Gerrit Claefi. van Overmeer.

Willem van Somercn.

Cornelis Ghysbertfz. van Culenborch#

'Amelis Joolten Uten Enge.

Cornelis Both.

Henrick Gucbell.

Frans Gerritfz.

Aert Schrieck. ,

Anno 1585, denw Oeceml·.

Burgemeefteren ende Schepenen gecontL-
nueert.

Ctmratrt.

Dirck Pyll.

Vakniyn van der Vooit.

Raiden,

Cornelis de Man

Roetert van Lantscroon.

Floris van Weede.

LoefF van Everdingen.

Jacob de Ryck.

Jan van Barck.

Franchois van Snceck,

Ghysbert van Voorft.

Dirck van Botteycking.

Gerrit Claefz. van Ryn.

Gerrit Ciaefz. van Overmeer.

Beernt Anfemfz.

Willem van Someren.

Jacob van Afch.

Peter Vofch.

Beernt Steil.

Ellert van Helsdingeni

Jacob van Goch.

Cornelis Both.

Cornehs Ghysbcrtfr. van Culcoborch.

Frans Germfz.

Amelis Uten Eng.

Henrick Guebel.

Aert Scrieck.

Anno ifS^, den x^ Novmlrts,

Cedulle, inhoudende dc denominatie van
de perfonen, die by myn Hecre den Gou-
verneur van der btadt, Steden en Lan-
den van Utrecht, uyt die tachtich perfo-
nen , hem by de jegenwoirdigc Magi-
ftraet der Stadt Utrecht geprcientcert,
gecoren ende gcordonnecrtfyn , om van
nu voortaen als Vroedfchap der Stad van
Utrecht te dienen en befoigneren,achter-
volgende fekere overcorapfte by deje-
genwoirdige Magiftraet, mit advifc ende
believen van myn Heere die Gouverneur
voornoemt, gcraacckt, vandMe 14N0-
vemb. 1584.
Johan van Druenen-
Aert Dircxiz van Leyden.'
Jonker Lubbert van Parys van Suydoort»
Aelbert Foock.
Herman dc Wildt.
Johan van Leemputh.
Willem van Byler.
Adriaen v.in Meeriant.
Jan Spruyt.
Henrick van Zuylen.
Dirck de Goyer.
Willem van Drielenburgh.
Dirck Pyll.

I Valcntyn van der Voort.
' Cornelis de Man.
Loiiff Tonisfz. van Everdingen.
Jonker Roetert van Lantscroon.'
Floris van Weede.
Johan van Barck.
Ghyibert Thonisfz. van Voorft,
Franchois van Snecck.
Dirck van Botteycking.
Ellert van Helsdingcn.
Jacob van Afch.
Cornelis Both.
Beernt Anfemfz.
Willem van Somercn.
Peter Vofch.
Jan van Goch.
Amelis Jooften Utcncng,
Jacob de Ryck.
Hcnrick GobcU,

fonket

-ocr page 180-

van de regeering en magistraat

Jonker Dirck Canter.
JLubbert van Cleeif.
Mathys van Hensbergh.
Bartholomeus van Wee.
Hendrick Beerntfz.van Boekhoven.
Gerrit van Sompeken.
Herman van Weftrhenen.
Cornelis van Werckhoven.

Otn 9 Jamary 1585. voirf&./yn by myrt
iltere den StadihouHer uyt de voorfz..
ferfonen ende daer buyten, geftelt
tet Wethouders defe navolgende.

Burgemeeflers.
Jonker Lubbert van Parys van Zuydoort
Johan van Druenen.

Schepenen*

Aert Dirckfz. van Leyden.
Niclaes van Ooftrum.
Peter Ruyfch.
Herman de Wildt.
Beernt Anfemfz.
^lan van Leemputh.
Willem van Byler.
Frans Boih.
Johan Spruyt.
'' Willem van Drielcnburch.
Floris van Weede.
Dirck Pyll.
IsManendaecht den li. January 1585;. heb-
ben Burgemtefleren, Schepenen en Vroed·
fchap by dt meefte ftemtnen gecoren
tot Cameraen defer Stadt-
Dirck de Goyer.
Ellert van Helsdingen.

uinno ifSç , den ι Odîobris.
Borgemeefiers.

lonker Lubbert van Parys van Suyioort.
lonker Peter Rayfch.

Schepenen,

Jonker Roetart van Lantscroon.

lohan Spruyt.

Floris van wee.

Henrick van Riet»

Jacob de Pottre.

loachim vaii Schadenbroeck.

Ghysbert van Voorft.

lonker lan van Amftel vàn Mynden*

Thiman Sloot.

Maillaert Cuyper.

Dirck van HattumJ

Cornelis van Duverden.

Cameraers.
lohan van Leemputh.
Niclaes van Sompeken.

Raiden,

l'é'·

lacob de Ryck.
Aclbert Foock.
Cornelis de Man.
Adriaen Thonifz. de Ryck.
Peter Vofch.

Cornelis van Werckhoven.
Herman van Weftrencn.
Beernt Steil.

LoufF Tonisft. van Everdingcn.
Ellert van Helsdingen.
lan van Royen.
Adriaen van Rhenen.
Jonkert Aert vanYfelfteyn.
Jan van Broeckhuyfen.
Willem van Weede.
Cornelis Wynter.
Thomas van Breen.
Peter Segerman.
vincent Vincentfz.
Cofyn Jacobfz.
Cornelis van Maliien,
Gerrit KnyffLudolphlz.
Jan van Hemert.
Claes Fctetfz. van de Vogclaer.

Anno ifSi), den z. Oöïobet.
Borgemeeflers.

Jonker Peter Ruylch.
Jonker Gérard Prouninck.genoemt van De-
venter.

Schepenen,
Jonker Jan van Amftel van Myndenj

Jonker Roetcrt van Lantscroon.
Jacob de Pottre.
Henrick de Riet.
Maillert Cuyper.
Gysbcrt van Voorft.
Joachim van Schadenbroeck,
Cornelis van Duverden.
Johan van Leemputh.
Cornelis van Malffen.
Herman van Weftrenen.
Gerrit van Dompfelaer.

Cameraers.
Frans Gerritfz.Bogaert.
Coenraed Strick.

Ruiden.

Jonker Aert van Yfelfteyn.
Dirck van Hattum.
Cornelis Wynter.
Jacob de Ryck.

Jonker Jacob Tacts van Amerongcn.
Adriaen van Rhenen.
Adriaen Tonifz. de Ryck.
Cofyn Jacobfz.

Niclaes Peterfz. van den Vogclaer.

Claes van Sompeecken.

lohan van Hemert.

Vincent Vincentfz.

Thomas van Breen.

Lucas van de Poll.

Gerrit Willemfz. Ploos.

Herman Claesfz. van der Meer.

lan Hermanfz. van der Goes.

Gerrit Eerften van Meerwyck.

Hubert Buth.

lan GrifFoenfz.

Alart van Kemp.

Herman de Wilt.

lan Segerman.

Pauwels Simonfz.

Jnno lyS/, den ι Odioher.
Borgemeefiers,
lonker Peter Ruyfch.

lonker Gérard van Prouninck, genaemt
van Deventer.

Schepenen.
lonker Amelis van Amftel van Mynden.
lonker Aert van Yfelfteyn.
lonker lacob van Amerongcn.
Henrick van Riet.
Cornelis van Duverden.
lan van Leemputh.
Maillart Cuyper.
Herman van Weftrenen,
Gerrit van Dompfelaer.
Cofyn lacobfz.
lacob de Ryck-
Gerrit Willemfz. Ploos.

Cameraers,
Gysbcrt Thonifz. van Voorft.
Coenraet Strick.

Raiden.
lonker lan van Lantscroon.
lan van Hemert.
LoefF Tonifz. van Everdingcn.
Jan van Royen.
Vincent Vincentfz.
Herman Claefz. van der Meer.
Paulus Simonfz.
Jan Zegerman.
Alert van de Kemp.
Lucas van de Poll.
Daniel van Leemputh.
Jan Lambertfz. van Lamsfelt.
Thomas van Breen.
fan Hermanfz. van der Goes.
Claes Peterfz. van de Vogelaer.
Dirck van Hattum.
Gerrit Eerften van Meerwyck.
Jan Henrickfz. van der Nypoort,
Dierck Mathysfz. van Gclre.
Werner Jacobfz.
Niclaes van Kemp.
Jan Knyff'in de guide Kop:
^ -Henrick Roelofiz. van Wyckerfloot.
Niclaes van Sompeken.

Anno 1588, den 26 September,

Borgemeefiers,
Jonker Dirck Canthei.

It'. '

I^ll

Dierck de Goyer.

Schepenen.

Aert Dierckfz. van Leyden.
ohan van Leemputh.
ohan Spruyt.
'onker Peter Ruyfch.
onker Roetert van Lantscroon.
'loris van Weede.
. onker Thyman Slooth.
Cofyn Jacobfz.
Gerrit Willemfz. Ploos.
Louff" Tonisfz. van Everdingen.
Jan van Goch.
Mathys van Hensberch.

Cameraers,
Ghysbert Thonifz. van Voorft.
Niclaes van Sompeken.

Raiden.

Joachim van Schadenbroeck.
Adriaen van Rhenen.
lonker Aert van Yfelfleyn.
Jonker lacob van Araerongen,
Peter Vofch.
lacob van Afch.
Ellert van Helsdingen.
Gerrit Knyff.

Niclaes Peterfz. van de Vogelaer,

Daniel van Leemputh.

Lucas van de Poll.

lan van Royen.

Thomas van Breen.

lan Segerman.

Didrck Mathyfz. van Gclre.

Werner lacobfz.

Gerrit Vermey.

Yvo Deckers.

Gelis Spaens.

Cornehs Knyff.

Willem Gysbertfz. van Wel.

Herman Claefz. van der Meer.

lan van Hemert.

lacob Foeyt.

Anno ifSp , den \ OSloher.

Borgemeefiers,

lonker Dirck Canter.
Dierck de Goyer.

Schepenen.

Aert Dirckfz. van Leyden. ψ
lonker Niclaes van Ooftrum.
lohan Spruyt.

lonker Roetert van Lantscroon.
Henrick van Zuylen,
Floris van Weede.
Cornelis vanlMalflen.
lohan van Goch.
Cofyn lacobfz.
Beernt Steil.
Ellert van Helsdingen.
Anthonis van Drielcnburch,
Cameraers.

Dirck Pyll.

Daniel van Leemputten.

Raiden,

Lubbert van Cleeff.
lohan van Leemputten.
Louff Tonifz. van Everdingen.
loachim van Schadenbroeck.
Mathys van Hensbergh.
lacob van Afch.
Peter Vofch.
lacob Foeyt.

Bartholomeus van Wede.

lacob van Bcmmel.

Fokken Both.

Franchois van Sneeck.

Dirck van Botteycking.

Beernt Anfemfz.

Cornelis van Werckhoven,

Wouter van Zuylen.

Adriaen van Rhenen.

Oth lansfz. van Royen.

Fokken ran Schoordyck.

Willem van Zomeren.

Herman de Wildt.

Thomas van Breen.

Henrick Beerntfz. van Bockhovee;

Henrick lansfz. Wantfnydcr.

j i
ί Î

t i
f :

ï \

/itini

-ocr page 181-

DER STAD VAN UTRECHT. /. BOEK II, TIT, i77

u4nno I f90, den 6 Oktober,

Bûrgemeefieren.

lonker Niclaes van Ooflrum.
Beernt Steil.

Schepenen.

lonkcr Dirck Canter.
Dirck de Goyer.
jonker Roctart van Lantscroon.
Herman de Wildt.
Henrick van Zuylen.
Cornelis van Malfen.
Jacob van Afch.
Willem van Someren.
lACob van Bemmcl.
Oth lanfz. van Royen.
Goort van der Eem.
Cotnelis Gysbertfz. van CulcnborchJ
Cameraers.

Dirck Pyll.

Daniel van Leemputten.

Raiden,

Aert Dirckfx. van Leyden.
Lubbert van Cleeif.
lohau Spruyt.
Willem vao Drielenburch.
Beernt Anfemfz.
Peter Vofch-
Dirck van Botteyckcn.
François van Sneeck,
lacob Foeyt. ·
Folcken Both.
Peter Foeyt.
Wouter van Zuylen.
lonker Alphert Ruylch.
Henrick lanfz.,Lakencoper.
Thomas van Breen.
Giehs Daemfz. Schayck.
Niclaes van Upen.
lacob Snoeck.
lohan Splinter.
Henrick van Helsdingen.
lan Gerriifz, van Lith.
Gysbert van Nyendael.
lohan van Cronenburch.
lohan Bofth den Ouden.

jïnno if9i, den i Odlob.
Borgemecfiercn.

Jonker Dirck Canter.
Ellert van Helsdingen.

Schepenen.

Jonker Niclaes van Ooftrum.
ÏBeernt Stel.

Jonker Roetaert van Lantscroon.

Coinelis van Malfen.

Oth Janfz. van Royen.

Jacob van Bemmel.

Cornelis Gysbertfz. van Culenborch,

Beernt Anfemfz.

Willem van Drielenburch.

1'rancois van Sneeck.

Daniel van Lcemputh.

Jacob Foeyt.

Cameratn.
Goort van der Eein.
Peter Vofch.

Raiden.

Dirck de Goyer.
Herman de Wilt.
Johan Spruyt.

Henrick van Zuylen, den Oude.

Wjllcm van Someren.

Dirck van Botteyckeni

Thomas van Breen. ,

Mathys van Hensberch.

Wouter van Zulen.

Henrick Janfz., Lakenkoper.

Johan van Goch, doot, Adriten van Rhc-

nen.
Jacob Snoeck.
Niclaes van Upen.
Johan Gerritfz, van Lith.
Johan van Cronenburch.
Jan Splinter.
Cornelis Both.

Anthonis Harmanfz. van Roven.
Jacob Vermaeth.
3ohan Scgerman.
ni, Dtil.

Willem Crynfz. van Rynevelt.
Gysbert Gerritfz. van Ovcrraeer.
Hugo Ruyfch.
Johan van Weftrenen.

Mn O I fp2, den 6 Oktober,
Borgemeeflers.

Jonker Dirck Canter.
Ellert van Helsdingen.

Schepenen.
Jonker Niclacs van Ooftrum.
Jonker Roetart van Lantscroon.
Beernt Anfemfz.
Cornelis van Malfen.
Oth Janfz. van Royen.
Jacob van Bemmel.
Dirck de Goyer.
lohan Spruyt.
lonker Hugo Ruyfch^
Wouter van Zuylen.
lacob van der Maeth.
Folcken van Schoordyck.

Cameraers,
Goort van der Eem.
Peter Vofch.

Raiden.
Herman de Wilt,
Willem van Sotaercn.
Beernt Steil.

Willem van Drielenburch.
François van Sneeck,
Daniel van Leempnth,
Folcken Both.
Thomas van BreeH.
Dirck van Botteyken.
Jan Gerritfz. van der Lith.
Heynrick Janfz.

Wi lem Acrynsfz, van Rynevelt.
Cornelis Gysbertfz. van Culenborch.
Henrick Buth.

lonker Juftus van Ryfenburch.

Gerrit Claesfz. van Rhyn.

lonkcr lohan van Nyvclt Gysbertfz.

Lucas van de Poll.

Cornelis Verhaer.

Herman van Leeuwen.

Peter Foeyt.

Dirck lanlz. a Mathe.

Dirck van Werckhoven.

Jan Tonifz. van Royen.

Anno 1595 j den eerfien O£ïoh*

Borgemeefteren.

Jonker Gcrardt van Renes van der A.
Dirck de Goyer.

Schepenen.
onker Niclaes van Ooflruni.
onker Dirck Canther.
onker Roetart van Lantscroon.
ohan Spruyt.

, onker Jacob van der Macth.
Herman de Wildt.
Lubbert van CleefF.
Willem van Drielenborch.
Cornelis van Malfen.
Goort van der Eem.
Wouter van Zuylen.
Thomas van Breen.

Cameratri.
Jacob van Bemmel.
Beernt Steil.

Raeden,
Ellert van Helsdingen.
Oth Janfz. van Royen.
Folcken Both.

Jonker Juflui van Ryfenburch.
Jonker Goort de Coninck.
Jonker Alphert Ruyfch.
Beernt Anfemfz.
Willem van Somcten.
Henrick Buth»
Petei- Vofch.
Jan Gerritfz, van Lith.
Henrick Janfz., Lakenkoper.
Cornelis 'Gysbertfz. van CulcDborchj
Lucas van dc Poll.
Willem Acrynfz. van Rynevelt,
Gerrit van Sompeken.
Herman van Wcftrhcnen,

Jan Bos, den Ouden.

Jacob Snoeck.

Albert van Bueren.

Werner Jacobiz.

Johan Segerman.

Anthonis Hermanfz. van Roven.

Henrick Beerntfz. van Bocklioven."

Anno if94, den i Oilokr.
Borgemeeflers-
Jonker Gérard van Renes van der A,
Dirck de Goyer.

Schepenen,

Jonker Niclaes van Ooftrum,
Jonker Roetart van Lantscroon.
Willem van Drielenburch.
Cornelis van Malfen.
Goort van der Eem.
Jonker Jacob van der Maeth.
Wouter van Zuylen.
Jonker Juflus van Ryfenburch.
Meefter Henrick dc" Wildt.
Henrick Buth.
Henrick van Helsdingen.
Aert van de Sande.

Camtram,
acob van Bemmcl.
kernt Steil.

Raiden.

Jonker Dirck Canther·

Johan Spruyt.

Willem van Someren.

Dirck van Bottcycking.

Thomas van Breen.

Jonker Goort dc Coninck.

Cornelis Gysbertfz. vao Culenborch.

Jan Gerritfz. van Lith.

Jan Bofch.

Volcken Both.

lonker Dirck van Renes van Wu'p.

Dirck van Werckhoven.

Bartholomeus van Weedc. .

Jan Splinter.

Anthonis de Roy.

Meefter Peter Verwocrt.

Jan de Wuh.

Jan Mathyfz. van Hensberg.'
Floris van Weedc.
Cornelis van LcempuUeu.
Jacob van Clccft".
Henrick Janfz.

Henrick Beerntfz. van Boekhoven'.
Lucas van de Poll.

Anno »f95 , deni Oëïoher,

Borgemeefleren.

Jonker Maximiliaen van Bacxcn.
Dirck de Goyer.

Schepenen.

Jonker Niclaes van Ooftrum.
Jonker Roctart van Lantscroon.'
Goori van der Eem.
Jonker Juftus van Ryfenberch-
Meefter Henrick de Wilt.
Aert van dc Sande.
Ellert van Helsdingen.
Johan Spruyt.

Jonker Johan van Uchtcnbrocck.
Willem van Someren.
Jacob van Bemmel.
Beernt Uten Eng.

Cameratrs.

Peter Vofch.
Cornelis van Malfen.

Raidm.

W^illem van Drielenburch.
Jacob van der Maeth.
Wouter van Zuylen.
Beernt Steil.
Thomas van Breen.
Lucas van dc Poll.
Cornelis GysWertfz. van Cuïcnborcli.
Henrick Janfï,. Lakenkoper.
Dirck van Botteyking.
Bartholomeus van Wede.
Jan Gerritfz. van der Liih.
lohan Splinter.
Dirck van Wcrckhovca,
lohau Bofch.

Aûthonii

-ocr page 182-

178 VAN DE REGEERING EN MAGISTRAAT

Anthonis Hermanfz. van Roycn.
Volcken Both.
lan Tyfz. van Hensberg.
Gerrit Claefz. van Rhyn.
Gerrit van Sompeken.
Willem van Rynevelt Acrynfz.
lacob Snoeck.
lohan van Weftrehçn.
Aelbert van Bueren. -
lohan Segerman.

' uimo i5p(S, den I Oêîoher,
Borgemeefleren.

lonker Maximiliaen van Baexen.
Eilert van Helsdingen.

Schepenen.

Dirck de Goyer.

lohan Spruyr.

Goort van dcr Eem.

lonker lohan van Uchtcnbroecfc.

Jiacob van Bemmel.

lonker Inftus van Ryfenberg.

Willem van Drielcnburg.

Henrick Buth.

Aert van de Sande.

lacob van der Maeth.

Cornelis van Malfen.

Peter Vofch.

Camtraers,
Willem van Someren.
Wouter van Suylen.

Raidm.

Beernt Stelî.

François van Sneeck.

Thomas van Breen.

Béernt üten Engh.

Dirck van Botteycken.

lohan van Hensberch.

lohan Gerritiz. van Liih.

Henrick lanfz·

Bartholomeus vao Wede.

lohan Splinter.

Volcken Both.

lohan Bofch.

Willem van Rynevelt.'

Mr. Peter Verwoerdt.

Anthonis de Roy.

Ivliclaes van Sompeken.

Gysbert Cornelifz. van Culenborch.

lacob van Royefteyn d'oude.

Herman Claesfz. van der Meer.

lohan van Sypeiteyn.

Peter Foeyt.

Gysbert GerritJz. van Ovcrmcer.
Gerrit Willemfz. Ploos.
Henrick Gysbertfz. de longh.

Jinm ijpy, den i OSlobris
Borgemeeflers.

lonker lohan van Uchtenbroeck,
François van Sneeck.

Schepenen.

Dirck de Goyer.
lan Spruyt.

Willem van Drielenburch.
lacob van Bemmel.
lonker lacob van der Maeth.
Aert van de Sande.
lonker Roetart van Lantscroon.
lonker Frederick van Baexen.
Anthonis de Roy*
Fokken van Schoordyck.
lan van Weftrenen.
Cornelis van Malfen.

Camtratru
Beernt Utenengh.
Beernt Stell.

Raiden.

Henrick Buth.

Peter Vofch.

V/outer van Zuylen.

lan Gerritfz. van der Liih.

Herman Claesiz. van der Mcef.

Dirck van Botteycken.

Volcken Both.

Mr. Peter Verweerd.

lohan Bofch.

lau Segerman.

lan van Hcnsbcick.

îii

•H

ir.

<1(1

fil

si'

'If

If'
'M

Gerrit Claesfz. van Ryn.
Henrick van Helsdingen.
Thomas van Breen.
Henrick lanfz.
lan Splinter.

Willem Acrynfz. van Rynevelt.

lacob Snoeck.

lacob Stell.

Claes van Sompeken.

Alert van de Kemp.

lan van Straten.

Gerrit lanfz. van Battum.

lacob Schendel.

^nm 1598, den i OSlobrîs,
Borgemeefieren.
[onker lohan van Huchtcnbroeck.
François van Sneeck.

Schepenen,
lonker Roetert van Lantscroon.
Beernt Stell.
lacob van Bemmel.
Aert vander Sande.
Anthonis de Roy.
Henrick van Helsdingen.
lacob Foeyt.
Meerten de Goyer.
Beernt Utenengh,
Cornelis van Malfen.
Laurens van NyhofF.
Mr. lohan van Werckhoven.

Cameraers.

Henrick Buth.
lohan Gerritfz. van Lith.

Raiden.

lohan Spruyt.

Willem van Drielenburgh^

lohan van Royen den Ouden.

Dirck van Botteycken.

lonker Frederick van Baexen.

Gerrit Claesfz. van Ryn.

Volcken van Schoordyck.

lohan van Weftrenen.

Wouter van Suylen.

Herman Claefz. van der Mccr.

lohan Splinter,

Fredrick van Beeck.

Willem Acrynfz. van Rynevelt.

lacob Schendel.

lonker Lambert Canter.

Gerrit Willemfz. Ploos.

Cornelis lacobfz. Herwech.

Gysbert Cornelifz. van Culenborch.

Henrick Gysbertfz- de longh.

Lucas van de Poil.

lohan van Nyendael.

Cornelis Geleynfz.

Henrick lanslz.

lohan Bofch.

^nno ifpp, den 1 ΟξΙοΒ,

Bergemeeflers.

lonker Maximiliaen van Baexen,
Dirck de Goyer.

Schepenen.

lonker Roetart van Lantscroon.
lohan Spruyt.
François van Sneeck.
Beernt Stell.

Willem van Drielenburch.
Henrick van Helsdingen.
Jacob Foeyt,
Wouter van Zuylen.
Volcken van Schoordyck.
Volcken Both.
Anthonis de Roy.
Mr. Johan van Werckhoven.

Camratrs,

Henrick Butb.
Johan Gerritfz. van Lith.

' Raiden.

Jonker Laurens van Nyhoff.
Cornelis van Malfen,
Aert van der Sande.
Jacob van Bemmel.
Dirck van Botteycken;
Gerrit Claefz. van Ryn.
Herman Claesfz. van der Mceii
johaü Sphnter,

Jacob van Schendel.

Willem Acrynfz. van Rynevelt.

Jonker Frederick van Baexen.

Gysbert Cornelis van Culenborch.

Cornelis Jacobfz. Herwech.

Johan van Nyendael.

Johan van Wyck.

Johan van Straten.

Thomas van Breen.

Johan Segerman.

Jacob Snoeck.

Jooft Utenengh.

Henrick van Zuylen.

Claes van Sompeken.

Johan van Weftrenen.

Cornelis Rycken.

Anno ι<ίοο. den i OEtob*

Borgemeeflers.

Jonker Maximiliaen van Baxen.
Dirck de Goyer.

Schepenen.

Jonker Lauwrens van Nyhoff,
Willem van Drillenburch.
Willem van Someren.
Jacob van Bemmel.
Jacob Foeyt.
Henrick van Helsdingen.
Aernt van der Sande.
Anthonis de Roy.
Mr. Jan van Werckhoven.
Volcken Both.
Jonker Lambert Canter.
Jacob Stell.

Cameraers,

Henrick Buth.

Jan Gerritfz. van Lith.

Raiden,

Johan Spruyt,
Cornelis van Malfen. '
Wouter van Suylen.
Dirck van Botteyckenï
Gerrit Claesfz. van RynJ
Herman Claesfz. vander Meer.'
Henrick Jansfz,

Henrick Roeloffz. van Wyckerfloot.

Jan van Weftrenen.

Jonker Frederick van Baxen.

Willem van Rynevelt.

Johan Segermau.

Johan Sphnter.

Johan van Royen Gofenfz.

Lucas van de Poll,

Gysbrecht van Culenborch.

Jacob Schendel.

Jan van Straten.

Cornelis Geleynfz.

Johan van Nyendael.

Roelof Henrickiz. van Boekhoven.

Cornelis Knyff.

Nicafius Ie Petyt.

Cornelis de Goyer.

Anno 1601, den 1 O£lober.

Borgemeeflers.

Jonker Maximiliaen van Baexen, Heerran

Coninxvry &c.
Henrick Buth.

Schepenen.

Dirck de Goyer.
Ellert van Helsdingen.
lan Spruyt.

Willem van Drielenburch,
lonker Laurens van Nyhoff,
Willem van Someren.
Cornehs van Malfen.
lacob Foeyt.
Volcken Both.
lonker Lambert Ganter-
Mr. lan van Werckhoven.
lan van Weftrenen.

Cameraers,
lacob van Bemmel.
lacüb Schendel.

Raiden,
Wouter van Zuylen.
Aefnt van de Sande.
Antonis de Rode.
lacob Stell.

pirck

w
rr

itl

ίί&ι^ΐ!_viltftÏ-··

-ocr page 183-

DER STAD VAN UTRECHT. IBOEK. 11. ΊΠ. m

Dirclc van Botteycken.
Jonker Frederick van Baexen.
Gerrit Claefz. van Ryn.
Gvsbert Cornelisze van Culenborch.
Willem van Rynevelt.
lan van Wyck.

lan van Mansvelt, den jongen;

lan van Oort, Wyntapper.

Io»ker Willem Bor van Araerongen.

Jan Bofch.

lohan de Moclre.

Gernt lanfx. van Battum.

üirck laniz. à Mathe.

vvolphert Roelofsz. van Culenborch,

Thomas van Brecn.

lohan Splinter.

lan Gerritfx. van der Lith.

Lucas van de Poll.

Bruno Vofch.

Cornelis lacobfz. Herwech.

jinno löoi, den i 06tober,

Borgemeefteren,

lonker Maximiliaen van Baexen, Heere

tot Coninckxvry.
Henrick Buth.

Schepenen.

Ellert van Helsdingen.
Willem van Drielenburch.
lonker Laurens van NyhoiF.
Cornelis van Malfen.
Volcken Boih.
lonker Lambert Canter.
Meeiler lan van Werckhovea.
Jan van Weftrenen.
Willem van Someren.
Aert van de Sande.
lan Gevritfz. v?.n der Lith.
lan van Straten.

Cameratn.
lacob van Bemmel.
lacob van Schendci.

Raiden.

lohan Spruyt.
Dirck van Botteycken.
Wouter van Suyien.
Antonis de Rode.
lacob Steil.

Gerrit Clacsfz. van Ryn.

lan van Wyck.

lonker Frederickvan Baexen.

Meerten de Goyer.

Henrick Roelofsz. van Wyckerfloot.

larob Snoeck.

Thomas van Bree.

Gerrit lanfz, van Battum.

Wolphert van Culenborch.

Cornelis lacobfz. Herwech.

Willem van Rynevelt.

lan Segerman.

lan van Nyendael.

lohan Ram.

Cornelis Rycken.

Cornelis van Teylingen.

Cornelis Willemfz. van Leemputten.

Frederick van Beeck.

Henrick Gysbertfz. de Jong.

Anno 1605, den i OElober.

Bofgemeefters.

lonker luftus van Ryfenburch, Heer tot

Ryfenburch.
Vùlken Both.

Schepenen.

lonker Goort de Coninck.
ionker Laurens van Nyhoff.
Willem van Drielenburch.
Gerrit Claefz. van Ryn.
lonker Frederick van Baexen.
Henrick van Helsdingen.
Jan van Weftrenen.
Jonker Lambert Canter.
Jacob van Bemmel.
Aert van de Sande.
johan van Straten.
Gerrit Wülemfz. Ploos.

Camtratrs,
Willem van Someren.
Johan Splinter.

i/I. Dtel,

Raiden,

Jan Spruyt.
Ellert van Helsdingen.
Wouter van Suyien.
Cornelis van Malfen.
Anthonis de Rode.

Gerritfz. van der Lith.
Dirck van Botteycken.
Jacob Steil.

Cornelis Willemfz. van Leemputten.

Jacob van Schendel.

Jan van Wyck,

Frederick van Beeck.

Cornelis Verhaer.

Cornelis Thomafz. van de WeU.

Lambert Wcrnartfx.

Henrick Janfz., Wantfnyder.

Cornehs Geleynfz.

Cornelis Knyif.

Peter Foeyt.

Jacob Claefz. van CleeiF.

Jan Franfz. van Leuwaerden.

Lucas van dc Poll.

Bruno Vofch.

Jan Roelofz. van Culenborch.

uinno 1604, den ι OSîober.

Borgemecfieren.

Jonker Juftus van Ryienburch, Heertot

Ryfenburch.
Volcken Both.

Schepenen,

Henrick Buth.

Jonker Laurens van Nyhoff.
Willem van Drielenburch.
Jacob van Bemmel.
Henrick van Helsdingen.
Jan van Weftrenen.
Jonker Frederick van Baexen.
Gerrit Willemfz. Ploos.
Johan van Straten.
Jan Gerritfz. van der Lith.
Jacob van Medenblick.
Henrick van Nyenrode,
Camtrâiri,

Willem van Someren ; doet, en is hem ge-
furrogeert zyn foon Johan van Someren
den i8 Apnl 1605.
Jan Splinter.

Raden,
Ellert van Helsdingen.
Wouter van Suyien.
Gerrit Claesfz. van Ryn.
Cornelis van Malfen.
Dirck van Botteycken.
lonker Lambert Canter.
Aert van de Sande,
Antonis de Rode.
lan van Royen, den Ouden,
lacob van Schendel.
Frederick van Beeck.
Cornelis Thomasfz. van der WcU.
Cornelis Verhaer.
Lambert Wernaertiz.
lan Franfzr-van Lecuwaerden.
Bruno Vofch.

Willem Acrynfz. van Rynevelt.
lohan van Hemert.
Cornelis lacobfz. Herwech.
Willem Willemfz. vander Heyden.
Henrick Gysbertfz. de longh.
lohan van Someren.
Cornelis van de P0ÎI Lucasfz.
Dirck lansfz. Hoedemaeckcr.

OSioher.

Anno 1605. den

Borgemeeflers.

lonkerGerardt van ReneiTc,Heerc ter Aa.
Ellert van Helsdingen.

Schepenen»

Volcken Both.
lonker Laurens van Nyhoff.
Willem vin Drielenburch.
Gerrit Willemfz. Ploos,
lacob van Bemmel.
lohan van Wcflrhcnen.
ian Gerritfz van der Litk
lan van Straten,
lacob van Medenblick,
Aert van dc Sande.

Henrick van Nyenrode.
Symon Claesfz. van BlanckendacL

Camtrttrs,
lohan van Someren.
lohan Splinter.

Raiden,

Hendrick van Helsdingen.

lonker Frederick van Baexen.'

Cornelis van Malfen.

Wouter van Zuylen.

Mr. Lambert Canter.

Antonis de Rode.

Dirck van Botteycken.

Ian van Hemert.

Willem Acrynfz. van Rynevelt.

Jan Fransfz. van Leeuwaerden.

Fredrick van Beeck.

Jacob van Schendel.

Corneiis Tomasfz. van de Well.

Willem Willemfz. van der Heyden;

Cornelis van der Haer.

Cofyn Jacobfz.

Lucas van de Poll.

Ryck van Leemputten.

Thomas van Breen.

Marten de Goyer.

Gerrit Jansfz. van Battum.

Jan Otten van Royen.

Jan Roelofsz. van Culenborch.

Cornelis Rycoutfz.

Anno 1606, den ι OEloUr,

Borgemeefiers,

lonker Gerardt van Reneffe, Hccrt ter Aa.
Ellert van Helsdingen.

Schepenen»

Volcken Both.

Jonker Fredrick van Baexen.'

Johan Gerritfz van der Lith*

Johan van Weftrenen.

Jan van Straten.

Aert van dc Sande.

Mr. Jan van Werckhoven."

Simon Claesfz. van Blanckend&el*

Johan van Someren.

Cornelis van Deuverden.

Vvo Deckets.

Johan van Hemert.

Cdm*rMn\
Anthonis de Roode.
Johan Splinter.

Raiden,
Jonker Laurens van Nyhoff.
Willem van Drielenburch.
Gerrit Willemfz. Ploos.
, acob van Bemmel.
•ienrick van Nyenrode.
Dirck van Botteycken.
Jacob van Medenblick.
Wouter van Suyien.
Cornelis van Malien,
Thomas van Bree.
Marten de Goyer.
Jacob van Schendel.
Cornelis Rycoutfz.
Frederickvan Beeck.
Cofyn lacobsfz.
Willem van Rynevelt,
lan Franfz. van Leeuwaerden.
Willem Willemfz. van der Hcydcn.
Lambert Wcrnart/z·
Ian Schut van Waldech.
Cornelis van Ravefwaey.
Wolphert van Culenborch.
Willem Thomasfc, vander WcU,'
Cornelis Knyff.

^nm 1607, ^^^ * OMi
Borgemeefiers,

lonker Gérard van Rcneffc vaudcrAiJ

Heere ter Aa,
Volcken Both.

Schepenen.
Ellert van Helsdingen.
Cornelis van Deuverden.
lonker Frederick van Baexeni
lonker Laurens van Nyhoff»
Willem van Dritlenburgh,
lohau vati Wefircocn,

τ a

Mr,

-ocr page 184-

Mr. lohan van Werckhoven.
Aernt vandc Sande.
Henrick van Nyenrode.
lan Gerritfx. van dcr Lith.
lohan van Hemert.
lohan van Someren.

Cameratrs.
Anthonis de Rode,
loban van Straten.

Raiden.

lonker lacob Tacts van Araerongen;

Thomas van Bree.

Lucas vàn de Poli.

Jacob van Medenbh'ck.

Jacob van Schende!.

Wiliem van Rynevelt.

Wolphert van Culenborch.

Willem Thomafz. van der Well.

Willem Willemfz. van der Heyden.

Cofyn Jacobfz.

lohan Splinter.

Lambert Wernaertfz.

Cornelisvan Raveswaey.

lan Otten van Royen.

Cornelis Pcterfz. Swanenburg.

Tyman van Wede.

Jan FionTz. Nypoort.

Bartholomeus Deckers.

Dirck lanfz. van Steenbergen.

Dirck de Goyer.

Meefter Anfelmus Beerntfz.

Henrick lanfz. van Wyck.

lacob Wouterfz. Lieftinck.

Cornelisvan Beeck.

TynmeefierSf op^t hoven tynd·
lacob van Schendel.
lan Otten van Royen.

Op V btntden eynd.
Thomas van Bree.
^Willem van Rynevelt.

PantiJierkotiers.l
ïonker Laurens van Nyhoff.
lohan Gcrritfz, van der Lith.

Totttn Trouw.
lonker Laurens van NyhoiF.
•lohan Gerrîtfz. van der Lith;

ArtilUrijmtefiers.
lohan van Weftrenen.
lohan van Straten.

Anno 1608, den i OSlokr.

Borgemeefleren.

lonker luftus van Ryfenburch, Heere

Ryfenburch &c.
Volcken Both.

Schepenen.

Ellert van Helsdingen.
Willem van Drielenburch.
lacob van Bemmel,
lonker Fredrick van Baexen.
Meefter lohan van Werckhoven;
Anthonis de Rode.
Henrick van Nyenrode-
lohan van Someren.
Dirck de Goyer.
Meefter Anfelmus Beerntfz.
Doftor Gofen van Nyendaelt
lan Florifz. Nypoort.

Cameratrs,
Cornelisvan Deuverden.
lohan van Straten.

Raîden>

Marten de Goyer.
lan Gerritfz. van der Lith.
lohan van Hemert.
Thomas vaH Bree.
Cofyn lacobfz.

lacob van Medenblick; ^

Lucas vah de Poil.
Willem van Rynevelt.
lacob van Schendel.
ïoh4n Splinter.

Willem Thomafz. van dcr Well. ,
Willem van dcr Heyden.
Lambert van Velthuyfeöi
Cornelis van Raveswaey.
lacob Wouterfz. Liefting. %

Henrick lanfz. van Wyçk,
Bartholomeus Dcckers.
Geint VViliemfz. Ploos^

fMîî

lü

tot

γΙ

Ilfc-

W'.

•r.

Gerrit van Battum. van Straten,

lan Segerman.

Cornelis Peterfz. Swanenburch.
lohan Roelofsx. van Culenborch.
Meefter Adriaen de Roy.
Lubbert van Hoorn.

Jnno 160^^ den i Oôîober.
Borgemeeflers.
Jonker Juilus van Ryfenburgh, Heere tot

Ryfenburch.
Volken Both.

Schepenen.

Ellert van Helsdingen.
Willem van Drielenburch.
Jacob van Bemmel.
Henrick Buth.

Jonker Frederick van Baexen.'
Henrick van Nyenrode.
Dirck de Goyer.
Mr. Anfelmus Beerntfz.
Jan Florisfz· Nypoort.
Mr. Elbertus Sofius.
Mr. Adriaen de Roy.
Dominicus Bogaert.

Camratril
Cornelis van Deuverden.
Johan van Straten.

Raiden.

Mr. Johan van Werckhoven.
Jan Gcrritfz. vander Lith.
Jan van Hemert.
Marten de Goyer.
Thomas van Bree.
Cofyn Jacobfz.
Lucas van de Poil.
Willem van Rynevelt.
Jan Splinter,
lacob van Schendel.
Wouter van Suylen.
Willem Thomasfz. vander WcUJ
Gerrit Janfz. van Battum.
Willem Willemfz. vander Heyden.
Cornelis van Raveswaey.
Jacob Wouterfz Lieftinck.
Henrick lanfz. van Wyck.
lacob van CleeiF Lubbertfz."
lan Roeloffz. van Culenborch.'
lan van Roy en, den Ouden.
Cornelis Rycoutfz.
Dirck lansfz. a Mathe.
Wouter Meertenfz.
Daem Gelifz, van Seyft.

Den îilanuary 1610.geheel vroeg,groot
rumoer gerefen lynde, is op het verloeck
van de gemeente des morgens de Raet ge-
laden , en is voorts by de Gecommitteer-
den der felver den Rade voorgedragen, dat
de Raet diende verandert, met begeerte dat
fy wilden met goeden oogen aenüen , dat
by de Hopluyden ende gemeente voordefe
reyfe een nieuwe Magiftraet ter confirma-
tie van fyne Exc. geftelt mochte worden,
als naer veel wederfpreeckenseyntelyck toe-
gelaten is. Endefyn dienvolgende by fyne
Exc.tot Wethouders voor defen lopende ja-
re geftelt defc naerbenoemde perfonen,
die den if lanuary voorfz. daer toe by den
Scholtus defer Stad,volgendefyne commif-
fie by fyne Princelyke Excellentie fyne Ed.
met Miliiveovergefonden,opden Stadthuy-
fe geroepen fyn.

Borgemeefiers.
lonker Dirck Canther.
Ellcrt vaa Helsdingen.

Schepenen,

Henrick Buth.
Mr. Anfelmus Salmius.
Mr. Adriaen de Roy.
lonker lacob vander Maeth.'
Anthonis de Rode.
Cornelis van Wecde.
Mr. Gofen van Hyendael.
Daniel van Leemputten.
Cornelis Knyff.

Gysbert Gerritfz. van Overmccr.
Doder Elbertus Sofius.
lan Florifz. Nypoort.

Cameraars.
Cornelis van Deuverden.

î de regeering en magistraat

I Raiden.

Mr. lan van werckhoven.
Cofyn lacobfz.
lohan van Hemert.
Willem van de Well.
Lubbert van Heurn.
lan Gofenfz. van Royen.'
lan Otten van Royen.
Bartholomens Deckers.
Willem van Oucoop.
Bart Paüwelfz.
Bruno Vofch.

Lambert Wernartfz. van Velthuyfen.

Gerrit lanfz. Utenhage.

lan van Oort, Wyncoper.

Gerrit van Brouckhuyfen.

Dirck van Leeuwen.

Wolphert Roelofsz. van CulenborcW

Jacob van Medenblick.

Cornelis Quint.

Cornelis Geleynfz.

Jooft: Willemlz.van Rommerswael.'

ReyerJanPz.

joachim Uytewael.

Jan Segerman.

Op faterdach den i8 April 161 o. zyn
op den Stadhuyfe verfchenen zyne Genade
Graef Ernft van NaiTauwen , en myn Hoe-
ren die Raiden van Staten der Vereenichdc
Provinciën, ende naer ledure vandeMiffi-
ve van zyne Princelyke Excellentie , is de
voorige Magiftraet van haren dienft gelicen-
tieert, ende de oude wederom in hare oude
poffeiTie ende plaetfe geftelt, alfle tot

Borgemeefieren.

Jonker Juftus van Ryfenburg, Heer tot

Ryfenburch·
Volcken Both.

Schepenen.

Willem van Drielenburch.
Allert van Helsdingen.
Jacob van Bemmel.
Henrick Buth.

Jonker Frederick van Baexen.
Hendrick van Nyenrode.
Meefter Anfelmus Salmius.
Dirck de Goyer.
Jan Florifz Nypoort.
Meefter Adriaen de Roy.
Doftor Elbertus Sofius.
Dominicus Bogaert.

Cameratrs.
Cornelis van Deuverden.
Johan van Straten.

Raiden.

Wouter van Suylen.

Meefter Jan van Werckhoven.

Cofyn Jacobfz.

Thomas van Bree.

Johan van Hemert.

Jan Gerritfr. van der Lith.

Lucas van de Poll.

Marten de Goyer,

Willem van Rynevelt.

Johan Splinter.

Jacob van Schendell.

Gerrit van Battum.

Willem Willemfz. van der Heyden.

Willem Thomafz. van der Well.

Cornelis van Raveswaey.

Jacob Wouterfz. Liefting.

Henrick Janfz. van Wyck.

Cornelis Rycoutfz.

Jan Gofeniz. van Royen.

Wouter Meertenfz. Mode.

Jacob van CleelF Lubbertfz.

Dirck Janfz. a Mathe.

Daem GeHfz van Seyft.

Jan Roelofsz. van Culenborch.

yimw 1610, den i Oüoher.

Borgemeefieren,

Jonker Adolph van de Wael, Heer tot

Moersbergep.
Willem van Drielenburch.

Schepenen,
Jonker Laurens van Nyhoff.
Cornelis van Deuverden., . ,

lacob

Ιιΐ'φ

li··:

li 1!

-ocr page 185-

DER STAD VAN UTRECHT. 1. BOEK. 11. TIT. 16}

jacob van Bemmel.

Folcken Both.

lan Gerritfz. van der Lith.

ïohan van Straten.

Meefter Adriaen de Rojr.

Dodtor Elbertus Sofius.

Dirck de Goyer.

Dominicus Bogert.

Meefter Steven van Hclsdingen. '

Meefter Dirck de Cock.

Camtratrs,
Henrick van Nyenrode.
Johan van Oort.

Raideni

Meefter Johan van Werckhoven.

Thomas van Bree.

Lucas van de Poll.

Willem van Rynevelt.

Johan Splinter.

Jacob van Schendc!.

Gtrrit van Battuni.

Willem van der Heyden."

Henrick van Wyck.

Cornelis Rycoutfz.

Jacob van Cleeff.

Jan Gofenfz. van Royen.

Jan Roelofsz. van Culenborch.

Gerrit Janfz. Uten Haech.

Peter van der Lingen.

Roetert van Millingen.

Jacob Weernartiz. van Velthuyfen·

Jacob Henrickfz. van Bemmel·

Gerrit Croufen.

Johan van Oort.

Peter Bogert.

Adriaen Puffliet.

Reyer Goyertfz. van Vianen.

Gysbert van Cuylenborch.

jimo i6ii , den i 061 ober.

Borgemeefieren.

Jonker Adolph van de Wael, Heer tot

Moersbergen.
Willem van Drielenburch.

Schepenen.

Jonker Laurens van Nyhoif.
CorneHs van Deuverden.
Jacob van Bemmel.
Folcken Both.
Jan Gerritfz. van der Lith.
Meefter Adriaen de Roy.
Dirck de Goyer.
Jan van Straten.
Dominicus Bogert.
Meefter Dirck de Cock.
Meefter Steven vin Helsdingen,
Meefter Anfelmus Boil.

Cameraers.
Jacob van ClcefF Lubbertfz.
Johan van Oort.

Raiden.
Meefter Jan van Werckhoven.
Thomas ran Bree.
Lucas van de Poll,
Willem van Rynevelt.
Johan Splinter.
Jacob van Schendel.
Willem van der Heyden.
Gerrit Janlz. van Battum.
Henrick van Wyck.
Cornelis Rycouifz.
Jan Roelofsz. van Culenborch.
Gysbert van Culenborch.
Gerrit Janfz. Uten Haech.
Peter van der Lingen.
Roetart van Milhngen.
Jacob Wemartlz. van Velthuyfen.
Jacob Henricxfz. van Bemmel.
Gerrit Croufen.
Jan van Oort.
Peter Bogert.
Peter Bor.
Adriaen Puffliet.
Reyer Goyertfz. van Vianen.
Cornelis van der Voort.

Anno i(»i2, den i OSlobef*

Borgsmeefters.

Jonker Adolph van dc Wad, Heer tot
Moeribergen.

Willem van Drielenburch.

Schepenen.

Jonker Laurens van Nyhoif.
Cornelis van Deuverden.
Jan Gerritfz. vander Lith.
Dirck de Goyer.
Dominicus Bogert.
Mr. Steven van Helsdingen;
Mr. Anfelmus Boll.
Mr. Dirck de Cock.
Lucas van de Poll
Jonker Dirck van der Docf.
Mr. Cornelis Splinter.
Mr. Gysbert van Elburch-
Camtratru
Jacob van CleefF Lubbertfz.
Johan van Oort.

Raiden,

Jacob van Bemmel.
Thomas van Bree.
Willem van Rynevelt.
Jacob van Schendel.
Willem van der Heyden,
Cornelis Rycoutiz.
Jan Roeloiz. van Culenburch.
Adriaen Gerritfz. Puffliet.
Johan Cornelifz. van Oort.
Peter van der Lingen.
Gerrit Janfz. Uten Haech.
Reyer Goyertfz. van Vyancn.
Peter Bor.

Roetart van Millingen.

Cornelis van de Poll.

Cornelis van Beeck.

Vincent van Drielenborch.

Marten de Goyer.

Cornehs Hcrmanfz. van Raveswacy.

Daem Gelisfz. van Seyft.

Dirck van Leeuwen.

Lambert Strick.

Roelandt Gerobulus,

Evcrt van Schonevelt.'

Anno , den 1 OSloier,

Borgemeeficrs.

Jonker Juftus van Ryfenburgh , Heer tot

Ryfenburgh.
Dirck de Goyer.

Schepenen.

Willem van Drielenburch.
Jonker Laurens van Nyhoff.
Jan Gerritfz. van der Lith.
Dommicus Bogaert-
Lucas van de Poll.
Jonker Dirck van der Does.
Jonker Adam van Lockhoilt.
Mr. Gysbert van Elburgh.
Mr. c:ornelis Splinter.
Mr. Henrick van Dompfelacr.
Dodtor Chriftianus Bor.
Willem van Nyenrode.

Camtraert,
Cornelis van Dcuverdeo.
Cornelis Rycoutfz.

Raiden.

Mr. Dirck de Cock.

Mr. Steven van Helsdingen.

Jacob van ClcefF Lubbertli.

Jan van Oort.

Willem van Rynevelt.

Jacob van Schendel.

Willem Willemfz. vander Heyden·

CorncHs Hermanfz. van Ravcswaey.

Gerrit Janfz. vander Hoolyck.

Johan Cornelis van Oort.

Reyer Gwertiz. van Vyanen.

Lambert Strick.

Dirck van Leeuwen.

Roeland Gerobulus.

Evert van Schonevelt.

Roetert van Millingen.

Vincent van Drielenburch.'

Jacob Bom.

Johan van BeecL

Tyman Ploos.

Gerardt Croufc.

Jan Gerritfz. van Battum ί

Johan Schut van Waldeck.

Johan van dc Poll.

Anno 1614, ^i» ï O^oher.
Borgemeeflers.
Jonker Juftus van Ryfenburch, Heer tot

Ryfenburch.
Dirck de Goyer.

Schepenen*

Willem van Drielenburch.
Jonker Laurens van NyhofF.
Jan Gerritfz. vander Lith.
Dominicus Bogaert.
Lucas vande Poll.
Jonker Dirck vander Does.
Jonker Adam van Lochorft.
Mr. Gysbert van Elburch.
Mr. Henrick van Dompfelacri
Doétor Chriftianus Bor.
Willem van Nyenrode.
Aert van Eek.

Camtrmt.
Cornelis van Deuverden.
Cornelis Rycoutfz.

Raiden.

Mr. Cornelis Splinter.

Willem van Rynevelt.

Jacob van Schendel.

Willem Willemfz. vander HeydtD.

Gerrit Jansfz. van Hoolick.

Jan Cornelisfz. van Oort,

Reyer Goyertsfz. van Vyanen*

Ditck van Leeuwen.

Roelant Gerobulus.

Evert van Schonevelt.

Jacob Lubbertfz. van Cleeff.

Jacob Bom.

Johan van Beeck.

Tyman Ploos.

Do(5tor Gillis van der Gallci

Gerardt Croefen.

Jan Gerritfz. van Battum,

Johan vande Poll.

Henrick van Hclsdingen Ellertfz.

Henrick RoclofTz. Nypoort.

Goicn van Millingen.

Mr. Thomas Hcurnius.

Mr. lan van Pallaee Lubbertfz.

Dirck Henrickfz. van Ratingen.

Anno löif, den i Oilob.

Borgemeeflers.

Jonker Aernt van Suylcn van Nyvclt.Hcer

tot Gcrefteyn.
Dirck de Goyer.

Schepenen.

Willem van Drielenburch.
Jonker Laurens van Nyholff.
lan Gerritfz. vander Lith.
lonker Dirck vander Does.
lonker Adam van Lockhorft,
Henrick van Dompfclaer.
Dodor Chriftianus Bor.
Mr. Cornelis Splinter.
Aernt van Eek.
Mr. lan van Pallaes.
Willem van Nyenrode.
Mr. lan van Muyden.

Camratrs,
Dominicus Bogaert.
lacob van Schendel.

Raiden.

Marten de Goyer.

Cornelis van Deuverden.

Cornelis Rycoutfz.

Willem Willemfz. vander Heyden;

Gerrit lansfz. vander Hoolick.

lohan Cornelifz. van Oort.

Reyer Goyertfz. van Vianen.

Dirck van Leeuwen.

Roelant Gerobulus.

Evcrt van Schonevelt.

lacob van Cleeft Lubbertfz.

lacob Bom.

Cornelis van Beeck.

Tyman Plooi.

Gerrit Croufen.

Laurens Gerritfz. van Battum.

lan van de Poll.

Henrick van Hclsdingen,

Gofcn van Millingen.

3 Mr

-ocr page 186-

van de regeerïng en magistraat

JMr. Thomas Heurnius.
Dirck Henricxfz. van Ratingen.
Cornelis van Weftrenen lansfz.
Adriaen Gerritfz. PufRiet»
lohan de Ridder.

Anno i6ï6, op dynsdage den
i 05tobris.

Borgemeefleren.

Jonker Aernout van Suylen van Nyvelti

Heere van Gerefteyn.
Cornelis van de Poll.

Schepenen,
Jonker Laurens van NyhofF.
Wille» van Drielenburch.
Cornelis van Deuverden.
Jan Gerritfz. van der Lith.
Jonker Adam van Lockhorft.
Henrick van Dompfelaer.
Doâor Chriftianus Bor.
Meefter Cornelis Splinter.
Meefter Jan van Pallaes.
Dirck de Goyer.
Willem van Nyenrode.
Meefter Jan van Muyden.

Cameraers.
Dominicus Bogert.
Jacob van Schendel,

Raiden,

Acrt van Eek.
Cornelis Rycoutfz.
Thomas van Bree.

Jacob van Cleef. ________________

LXXVIII LYSTE alk de Heeren Raden in de Vroedfchap der Stad Utrecht, van hetjaer

MOCXVIII. tot hetjaer MDCCXXFIL

Wy seven de Raden ^ die in het jaer 1Ö18. ver koor en zyn, in die ordre ορ^ foo als die in der Stads hoeken aangete-
kent flaen^ en gemeenlyk opgegeven worden: doghet fcbynt^ dat by het inflaUeeren van de Vroedfchap^ 'tivelk
op den f April 1619. is gefchied^ en ook naderhand op den i OSlob. i6ip., in den rang eenige verandering is ge-
maakt ^ gelyk de twee navolgende Refolutien te kennen geven. Voorts hebben wy^ om denLeJer des temeer te vol-
doen^ achter de namen van de Raden ^ in den jaere 1618. aangeflelt, tujffchen twee haakskens het jaer aangete-
kent, op welk zy het eer β in den Raad , of Vroedfchap verkoren zyn : waar uyt men in eemn opflag zien Jal^
• dat 'er van de veertig Raden negen en twintig te vooren dïe bediening bekleed hebben,

Extrait uyt de Refolutien van de Ed. Achtbaare Heeren Borgemeefleren en Vroedfchap der StadVtrechf,
den 5 April mdcxix.

Eyndelyk is mede de Vroedfchappe geioftalleert, ende elck fyn plaatfe gewefenjnaar d,it die lange inRe-
eierine geweeil zyn, ende die op een jaar iyn gelyk aangekomen , is d'oudftevan jaaren gepra:fereert, doch
de Schepenen, hoewel later aangekomen, ende ook jonger van jaren, prefererende neffcns die Heeren Bur-
pemeefteren die andere van de Vroedfchappe. Ende fyn gefield als volgt :
° Vroedfchappe.

Cornelis van de Poll, Ni daas van Berck, Borgemeeflers. Cornelis van Duvcrden, Henrick Buth, Peter
Ploos, Elbert van Byler, Schepenen. Jan Segerman , Cornelis Knyff, Dirck Janfz. a M:ue, Jaji Franfz.
van Leeuwaarden, Jacob van Medenblick, Cornelis Peteriz. vanSwanenburch , Jacob Wouterfz. Lieftinck,
Cornelis van Beeck, Bartholomcus Deckers, Daem Gielifz. van Cauwenhoven, Cornelis van Weede, Ja-
cob Henricxfz. vanBemmel, Peter Cornelifz. vander Lingen, Roeland Gerobulus, Evert vanSchoneveld,
Aert van Eek, Dirck Henrickfz. van Ratingen, Cornelis van Wedrenen , Jan Antonilz. AVttewael, Jacob
Janfz. van Bemmel, Doft, Willem Nellefteyn, Philips Ram, Jacob van Wyck, Dirck Jacobfz. van Veld·
huyfen, Jan de Ryck.

Defè naarvoJgende fyn overleden^ of in commtffte,^ gelyk achter y der een geannoteert flaet.
Wilhelm van Drielenburch, overleden-. Jan Gerritfz. van der Lith, compareert niet ,Mr. Janvan Werck-
hoven, is Raad te Hoof-, Jacob Lubbertfz. van Cleef, overleden} Do6t. Gofen van Nyendaal , in de Ad-
rairaliteyt tot Hoorn5 Mr. Cornelis Splinter, in de Admiraliteyt tot Rotterdam 5 Willem Schade , in de
Rekenkamer in 'sGravenhagej Jan van Steenbergen, refideert in 'sGravenhage.

I I. ,

ExtraSl, ah voren, van den i OUober mdcxix.

't Welle gedaan zynde , is goedgevonden terftondt de Vrocdfchap te doen vergaderen, gelyk gefchict
xynde, ende elck gefteldt op fyn plaetfe,in manieren naervolgende, foo fyn aldaer verhaelt het verkiefenvan
Burgemeefteren, ende Schepenen, by zyn Exc. gedaen,ende voorgelefen devoorfeydeMiffiveaande Vroed-
fchap addrciferende ^ . ,

lîl

Mcefter Cornelis Splinter.
Meeiler lan van Pallaes.
Willem van Nyenrode.
Meefter lan van Muyden.
Aert van Eek.
Roetart van Millingcn.

Cameraers,
Henrick van Dompfelaer.
Gerrit Jansze van der Hooick.

Raiden.

Dirck de Goycr.

lan Gerritfx. van der Lith.

Cornelis Rycoutfz.

Willem van der Heyden.

Jacob van Schendel.

Jacob Bom.

Dirck van Leeuwen.

Roelandt Gerobulus.

Dominicus Bogaert.

Cornelis· van Becck.

Gerrit Croefen.

Johan van de Poll.

Laurens van Sattum.

Henrick van Helsdingen.

Willem van Rynevclt.

Meefler Thomas Heurnius.

Johan Roelofsz. van Culenborch.

Evert van Schonevelt.

Peter Ploos.

Cornelis van der Hagend
Johan van Doorn.
Meefter Gerrit van WaiTcnaer;
Adriaen van PufRiet.
Floris Uten Eng.

Willem van Rynerelt.
Willem van der Heyden.
Gerrit Janfz. van der Hoolick.
Jan Corneliiz. van Oort.
Reyer Goyerfz. van Vianen.
Rodant Gerobulus.
Jan Roelofsz. van Culenborch.
Jacob Bom.
Cornelis van Bceck.
Gerrit Croufen.
Laurens van Battum.
Roetert van Millingen.
Jan van de Poil.
Henrick van Helsdingen.
Meefter Thomas Heurnius.
Cornelis van Weftrhenen.
Doétor Jacob van de Voort.
Cornelis van der Hagen.
Peter Ploos,
lan van Doorn.

ji»no lö"!/, λ» i OSîober,

Borgemeefleren.

ionker Fredrick van Baexcn , Heer tot

Coninxvry.
Cornelis van de Poll.

Schepenen,

Willem van Drielenburch.
Ionker Laurens van NyhofF.
Ionker Adam van Lockhorft.
Cornelis van Deuverden.
Ionker Peter van Hardenbroeck.
Doâior Chriftianus Bor.

»3

l! i

IHf

Hendrick Buth, Elbrecht van By\tv,,Borgeineeflers. Cornelis van Duvcrden, Cornelis van der Pol, Schepenen.
Arentvan Eek,'JanSegerman,GysbertGcrritfevanOvermeer, Jan Franfe vanLeeuwaerdcn, jacob Liefting,
Cornelife Peterfe Swanenburg, Jan Floris Nieuwpoort, Peter van der Lingen, Gerrit Janflen van der Hooicki
Roelant Gerobulus, Cornelis van Weftrenen, Jacob van Wyck , Philips Ram , Jacob Janflèn van Bem-
mel, Jan de Ryck, Antonis de Roodc, Cornelis van Weede, Peter Ploos, Cornelis Knyff, Dirck Janfc
a Mathe, Jacob van Medenblick, Cornelis van Beeck,Bartholomeus Deckers, Daem [eliflèvanCouwenho·
Evert van Schonevelt, Dirck van Ratinge, Jan ThomaiTe ütewael, Paulus Moreels, Dodor Nelle

ttcjn, Dirck van Velthuyfen, Willem van Steenbergen,

ven

-ocr page 187-

183

DER STAD VAN UTRECHT. /. BOEK. II. TIT.

Dc nabcfchreve perfoonen zyn by zyne Excel-
lentie, den Hecre Prince van Orange êcc.
als Gouverneur van de Stad, Steden, cn
Lande van Utrecht, uyt de tachtig perfoo-
nen, zyne Princelyke Excellcniie by de Magiftraet
deler Stad Utrecht gepreientcert, mitsgaders uyt de
twintig, by zyne Excellentie daer by gevoegt , ge-
koren en geordineert, om zoo als Vroedfchap jrefpe-
ftive, als Borgemeeiteren en Schepenen te dienen,en
te befoigneren, achtervolgende feekereariiculen ende
poinâen , by de Gecommitteerden van de Gemeen-
te, die Ed. Mog. Hccren Staten 'sLands van Utrecht
overgegeven, ende by Haar Ed. Mog. geapprobeert
den 24 July löiS. ^

MDCXVIir.
CORNELIS VAN DE POLL, ( 1Ö04) tot Raad
in de Vroedfchap , en eerile^Borgemeefter den 14
July aangeftelt, is in het jaer overleden.

NICOLAES VAN BERCK , (1618) toe Raed
in de Vroedfchap, en tweede Bovgcmeefter aange
ftelr, is den 27 Auguit. 1619. overleden.
CORNELIS VAN DEUVERDEN, (nSfjRacd

in de Vroedfchap, is in het jaer 1654. overleden.
Mr. CORNELIS SPLINTER, (lóiz) Raed in
de Vroedlchap, is Raad zynde ter Admiraliteyt te
Rotterdam , in het jaar 1620. uyt de regeering
verlaten.

AERNOUT VAN ECK, (1(^14) Raad in de

Vroedfchap. is in her jair 1648. overleden.
WILLEM VAN DRIELENBURG, (ifSo)
Raad in de Vrocdichap, is in het jaar lóip. over-
leden.

JAN FRANSZE VAN LEEUWAERDEN,
(160^) Raad m de Vroedfchap, is in het jaar
i6z2. overleden.

JAN GERRITSE VAN DER LITH, (if^o)
Raed in de Vroedfchap , is door zyn Princelyke
Excellentie uyt de Regeering verlaten, in het jaar
1610.

ROELAND GEROBULUS, (1611) Raed inde

Vroedfchap , is in den ja.ire 1632,. overleden.
CORNELIS VAN BEEK, (1Ö07) Rtad in de

Vroedfchap, is in den jare ló24. overleden.
PETER PLOOS, (i6i6) Raad inde Vroedfchap,
is Raad Ordimuris 's Hoofs van Utrecht geworden,
in den jare 1616.
JACOB VAN WYCK, (i(ii8)Moutmaker,Raad
in de Vroedfchap, is in den jare lögf. overleden.
Mr.JAN VAN WERCKHOVEN ,(1598) Raad

in de Vroedfchap, is in het jaar i6ip. overleden.
CORNELIS VAN WESTRHEENEN, (i6if)
Raad in de Vroedlchap, is in den jare 1610. over-
leden.

Mr. ANSELMUS SALMJÜS, (1507) Raad in
de Vroedfchap, is uyt de Regeering ontilagen, en
Penfionaris der Stad Utrecht geworden den 31 ju-
ly 1618. Heeft den n January liTii. van zynampt
afihnd gedaan.
HENRICK BUTH, (ifpi) Raad inde Vroed-

ichap, is in den jare i6zf. overleden.
JACUB HENRlKSE VAN BEMMEL, (1610)
Raad in de Vroedfchap , is in Januar. 1Ö55. over-
leden.

PETER CORNELISZE VAN DER LINGEN,
( löio) Raad in de Vroedfchap, is in den jare
1638. overleden.

daem gielisze van cauwenhoven,

( 16op) Raad in de Vroedfchap, is in den jare 164p.
overleden.

PAUWELS MOREELSE, ( ιδιΒ ) Schilder,
Raad in de Vroedfchap, is in den jare i<5j8, over·
leden.

ELBERT VANBYLEa,(i(Si8) Raad inde Vroed-/
fchap, is in den jare ï6i6. overleden.

JAN ANTONISZE UYTTEWAEL, (I6I8)
Raad in de Vroedfchap , is Borgemeeüer zynde,
in het jaar 1030. overleden.

JACOB LUBBERTSE VAN CLEEF, (liop)
Raad in de Vroedfchap, is in hec jaar liJp. over-
leden.

Doa. GOSEN van NYENDAAL, (î6oS)
Raad in de Vroedfchap , is Raad ter Admiraliteyc
in Noord·Holland zynde,door zyn Princelyke Ex-
cellentie, in den j ire lóio. uyt de Regeering ver-
laten.

JACOB VAN MEDENBLICK, (1604) Raad
in de Vroedfchap, is m den jare overleden.

philips ram, (i/si8jra^d in dc Vroedlchap, is
inden jaie 1053. overleden.

Do6t. WILLEM VAM NELLESTEYN,(i<Si8)
Raad in dc Vroedschap, is m den jare i6z8. over-
leden.

Mr. WILLEM SCHADE, (i6i2) Raad in dc
Vroedfch.np , is, Rekenmeeller zynde inde Genc-
raliteyts Rekenkamer , door zyn Princelyke Excel-
lentie, uyt de Regeeringontilagen, in'cjaarióio.

CORNELIS VAN WEEDE , BARTHOLO-
MEUS-SOON, (1610) Raadindc Vroedfchap,
is in het jaar 1620. geilorven,

JACOB WOUTERbE LIEFTINCK , (1607)
Raad in de Vroedfchap, is inden jare 1624. over-
leden·

CORNELIS PETERSE VAN SWANEN-
BORCH, (1607) Raad in dc Vroedfch ip , is in
den jaic overleden.

CORNELIS KNYF, (if88) Raad in de Vroed-
fchap, is in den j;ire KijJ. overleden.

BARTHOLOMEUS DEKKERS, f16:07) Raad
in de Vroedfchap , is in den jare 1(^24. overleden.

EVERT VAN SCHONEVÉLD, (1611) Raad
in de Vroedichap, is in den jare 103 1. ovctleden.

DIRCK JACOBSE VAN VELTHUYSEN ,
(1618) Raad in de Vroedfchap , is den 7 O6I0-
ber 1641. overleden.

JAN SEGERMAN, CïfSö) Raad in de Vroed-
fchap, is in den jare 1624. overleden.

DIRCK HENRlKSE VANRf PINGEN,(1014)
Raad in de Vroedfchap , heeft het Fourrier.ampc
aangenomen , cn ovcrfulks zyn plaetsin de Regee-
ring geabdiceert, in het jaar i6l6.

JACOB JANSZE VAN BEMMEL, (i<5i8)Ricd
in de Vroedfchap , is den if May löf 1. ovci-
leden.

DIRCK JANSZE A (of VANDER) MATHE,
( if9Z ) Raed in de Vroedfchap, is, wegens zyn
geduurige indifpofitie, op zynverfock, in het jaar
lózi. uyt de Rcgjeering ontilagen.

JAN VAN STEENBERGEN, (1Ö18) Raad in
de Vroedichap, is in het jaar löip. uyt de Rcgcc··
ring onrflagen, en uyt de Stad vertrokken.

JAN DE RYCK , IS tor Raad in de Vroedfchap
aangeilckden3i July iöj8. enCamcraerzynde van
den Leckendyk, uy t de Regeering in den jare lözo.
verlaten. Hy is den i Odob. löii. weder aange-
Itelt, cn in den jire 1624. overkUcn»
MDCXIX.

ANTONIS DE ROODE, op voorgaande nomi-
natie van de Vroedfchap , by zyn Prmcelyke Ex«
cellentie tot Raad verkoren den 24 Septcmb., is
in het jaar 1^)34. overleden.

JAN FLORISSE VAN DER NYPOORT, is,
als vooren door zyn Princelyke Excellentie, tot
Raad verkoren den 24 Septemb., en in den jare
löf I. overledcnv

GERRIT JANSZE VAN DER HOOLCK, is,
als vooren, door zyn Princelyke Excellentie, toe

Raad

••jK.''

-ocr page 188-

18+ VAN DE REGEERING EN MAGISTRAAT

LE, is tot Raad in de Vroedkhap aangeftelt, den
I 0£tob. en in den jare 1657. overleden.

CORNELIS VAN WERCKHOVEN, is tot
Raad in de Vroedfchap aangeftelt den i Oftober.
Heeft mede op den 22 en May &c. Siet op,
Gysbert van der JVoert. Js in Decemb. ló/f. over-
leden. '

CORNELIS BOR , is tot Raad in de Vroedfchap
aangeftelt den 1 Oótob. en in het jaar 16jó. over-
leden.

MDCXXV.

NICOLAES ADRIAANSE VAN DER xMEER,
is tot Raad in de Vroedfchap aangeftelt den 16 De-
cemb. Heeft mede ^p den 22 en 24 May &c.
Siet op, Gysbert van ^der fVoert. lï in Juny
overleden.

, MDCXXVL·
GYSBERT DEKKERS, is tot Raad in de Vroed-
fchap aangeftelt den i 0£lob. op voorgaande No-
minatie van de Vroedfchap , en in het jaar 1635'.
overleden.

CORNELIS QUlNT,is tot Raad in de Vroedfchap
aangeftelt den 2 06lob. op voorgaande Nominatie
van de Vroedfchap. Heeft mede op den 22 en 24
May &c. Siet op , Gysbert van der Woert. Is in
Februar. 1660. overleden.

MDCxxvrr.
Jonkr. FREDERICK RUYSCH', is tot Raad in
de Vrocdichap aangeftelt den if May. Heeft mede
op den 22 en 24 May &c. Siet op , Gysbert van
der Woert. Is op den 23 Februar. 165^. Hoofd-
officier der Stad Utrecht geworden, en uyt de Re·»
geering ontilagen.
JACOB SPLINTER, is tot Raad in de Vroedfchap
aangeftelt den if May. Heeft mede op den 22 en
24 May &c. Siet op, Gysbert van der Woert. Is
op den 15 April 1674. uyt den eed oniflagen ende
bedankt, volgens authorifitie van den 20 April (N.
S. ) der Hoog Mog. Heeren Staten Generaal.

MDCXXVIli,
CORNELIS VAN DOEYENBURG,istotRaad
in de Vroedfchap verkorendeo 18 Auguft. en inden
jare 1(742. overleden.
JOHAN VAN CUYLEMBURG, is tot Raad in
de Vroedfchap aangeftelt den 18 Auguft. Heeft me-
de op den 22 en 24 May &c. Sier op, Gysbert
van der Woert. Is in 0£tob. 1670. geftorven»
MDCXXX.

GYSBERT VAN DER HOOLCK, is tot Raad
in de Vroedfchap aangeftelt den i Maart. Heeft
mede op den 2z en 24 May &c. Siet op, Gysbert
van der Woert^ Is den 15 April 1074. uyt den eed
ontOagen en bedankt, volgensauthorifatie van de
Hoog Mog. Heeren Staten Generaal , van den 20
April (N. St.) Den ï6 April tot Raad weder aan-
geftelt zynde, heeft het Reglementop de Regeering
van de Provincie van Utrecht ten felven dage mede
helpen vaftftellen , en afgeleyt den eed op 't for-
mulier , voor de geene die in de Vergadering van
de Heeren Staten deler Provincie verfchynen, als
doen gearrefteert. Heeft den 17 April > alsgekoren
Raad in de Vroedfchap , den eed gedaan en feilie
genomen. Is den 2f Septemb. 1080. overleden.

WILLEM COSYNSE , is, op de nominatie van
de Vroedfchap, tot Raad aangeftelt den i Oélob.
Heeft mede op den 22 en 24 May &c. Siet op,
Gysbert van der Woert. Is in Decemb. 1661. over-
leden.

ANDRIES VAN WYCK , is ^ op de nominatie
van de Vroedfchap , dcor zyn Princelyke Excel*
lentie tot Raad verkoren, in Oélob. Heeft mede
op den 22 en 24 May 5cc. Siet op , Gysbert-van
der Woert, Is in July 16^3. geftorven.

mdcxxxi·

Raad verkoren den 24 Septemb. en Canoniek Sc
Pieters zynde geworden in denjare 1650., is uyt
de Regeerine ontilagen.

WILLEM DIKCKSË VAN STEENBERGEN,
is, als vooren , door zyn Princelykc Excellentie,
tot Raad verkoren den 24 Septemb., en in den ja-
re 163 overleden.

GYSBEllT GERRITSE VAN OVERMEER,
is , als vooren, door zyn Princelyke Excellentie >
tot Raad verkoorcn den 24 Sepiemb., en in het
jaar 1625. overleden.

MDCXX.

Daniel van leemputten, is door zyn

Princelyke Excellenne tot Raad aangeftelt, den 2
Oftob. , en in het jaar 1622. overleden.
Jonkr. GOORT DE KONINCK , is door zyn
Princelyke Excellentie tot Raad aangeftelt, den 2
Octob. en wegens zyn ouderdom op zyn verfoek
iiyt de Regeering onrflagen in denjare 1624.
ANTONIS DE GOYER, is, als vooren aange-
ilelt tot Raad den 2 Üótob., en in den jare 1649.
overleden.

Mr. JACOB ZAS, is, als vooren , tot Raad aan-
geftelt den 2 Oótob. en tot Raad Ürdinaris in den
Hove Provinciaal in den jare 1(524.
Mr. JOHAN VAN PALLAES , is, als vooren
tot Raad aangeftelt den 2 ü6tob. en tot Ordinaris
Raed in den Hove Provinciaal, in het jaar 1622.
GYSBERT CORNELÎSZE VAN CUYLEN-
BURG, is , als vooren tot Raad aangeftelt, den
2 O£lob.en in het jaar 161:^. overleden.
MDCXXiL

Mr. PETER FOEYT, is, op de nominatie van de
Vroedfchap , tot Raad verkoren door zyn Prince-
lyke Excellentie, den 2 Odob.en in het jaar i<Ï3$.
overleden.

GYSBERT VAN DER WOERDT, is,alsvoo-
jen, tot Raad verkoren,den 2 O6lob. Heeft mede
op den 21 en 24 May iCfi, vcrftaan,dat het recht
van Burgemeefteren , Schepenen en Raden aan le
Hellen, was, enten eeuwigen dage blyven foude
aan de Vroedfchap ; mitsgaders een nieuwe forme
op de nominatie en verkieiïng tot Raden in de
Vroedfchap helpen arrefteeren. En heeft den 25
May op nieuws den geamplieerden eed gedaan. Is
in Maart 1Ö54 overleden.

MDCXXIII.
GERARD VAN BROECKHUYSEN, is, tot
R.iad in de Vroedfchap aangeftelt den p Juny , en
in den overleden.

ROELOF VAN ZYL, is ^ als vooren, tot Raad
in de Vroedfchap verkoren den 9 Juny. Heeft me-
de op den 22, en 24 May ÔCc. Siet op , Gysbert
•van der IVoert. Is in Februar. 165Ö. overleden.
ERNST JANSZE VAN LEEUWAARDEN,
is, als vooren, tot Raad in de Vroedfchap aange-
llelt den 9 Juny> en in het jaar i6fo. overleden.
MDCXXiV.
JOHAN VAN WEEDE, is, als vooren ^ tot Raad
in de Vroedfchap aangeftelt den 20 Septemb. Heeft
mede op den 22 en 24 May &c. Siet op, Gyshrt
van der IVoert. Is den i April liTfS. overleden.
Mr. GILLIS VAN DER EGGEN, is tot Raad in de
Vrocdichap aangeftelt den 2oSeptembi Heeft me-
de op den 22. en 24 May &:c. Siet op, Gysbertvan
der Woert Is in het jaar 16^6. overleden.
AERNT FOEYT , is tot Raad in de Vroedfchap
aangeftelt den 20 Scptembi en in denjare i<545.
overleden,

WILLExM MYSSE, is tot Raad in de Vroedfchap
aangeftelt den 20 Septemb. en uytdeScad vertrok-
ken in den jare 1630.

Mr. ADRIAEN HELMYS VAN DÉR WEL-

ΐ I
I ^

-r

Pfi

"v^t t·'

m·*

-ocr page 189-

der stad van utrecht. /. BOEK. II. TIT.

MDCXXXI.
Jonker DIRCK RüYSCH,is,als vooren,tot Raad
in de Vroedfchap aangeftelt, den i Odob. Heeft
mede op den en 24 May Sec. Siet op, Gysbert
van der Woert. Is in Januar. 1Ö55. overleden.
HENRICK van mansveld, is, alsvooren,
tot Raad in de Vroedfchap aangeftelt, den 1 O6l:ob.
Heeft mede op den 22 en 24 M;iy &c. Siet op ,
Gyshert van der Woert. Is in Seprerab, 1652. over-
leden.

MDCXXXII.
JOACHIM WTTENWAAL , is tot Raad in de
Vroedfchap, als vooreu aangeftelt, den i 061:ob.
en in den jare 163Ö, op zyn verloek, wegens in·
difpofitie, uyt de Regeering oniflagen.
MDCXXXII r.
WILLEM VEREEM , is tot Raad in de Vroed-
fchap, als vooren, verkooren den z8 Januar. Hecii
mede op den 22 cn 24 May &c. Siet op, Gysbert
van der Woert. Is in May itSdj. overleden.
JAN VAN NELLESTEYN , is tot Raad in de
Vroedfchap, als voeren, verkoren den 4 Juny. Heeft
mede op den 22 en 24 M iy &c. Siet op, Gysbert
van der Woert. Is in Mav 1667. geftorven.
JhENRICK VAN WYCKERbLOOT, is tot
^^ Riiad in de Vroedfchap, alsvooren, aangeftelt den
^ 4 Juny. Heeft mede op den 22 en 24 May&c. Siet
^ op, Gysbert van der Woert. Is den if April
^ uyt den eed onifl:igen ende bedankt, volgens au-
^ thorifatie van de Hoog Mog. Heeren Staten Ge-
, nerael van den 20 Apnl (N.S.)
Mr. DIRCK DE LEEUW , is, als vooren , tot
Raad in de Vroedfchap aangeftelt, den i C^ob.
Heeft mede op den 22 en 24 May &c. Siet
Gysbert van der Woert. Is in het jaar 1674. alsvoo-
ren, ontflagen en bedankt-

MDCXXXIV.
Doa. CORNELIS BOOTH, is, alsvooren, tot
Raad in dc Vroedfchip aingeftelt, den i O£tob.
Heeft mede op den 22 en 24 May ôcc. Siet op,
Gysbert van der Woert. Is in het jaar 1674. ontei-
gen en weder aangeftelt. Siet op, Gysbert van der
Hoolck. Is den 13 July 1678. overleden.
Mr. CORNEL15 VAN DEUVERDEN, is,als
vooren, tot Raad in de Vroedl'chap aangeftelt, den
I Odlob. Heeft mede op den 22 en 24. May öcc.
Siet op, Gysbert van der Woert^ Is den 24 Maart
1Ö70. overleden.

MDCXXXV.
Mr. JOANNES HEÜRNiUS, is tot Raad in de
Vroedlchap aangeftelt den i Oftober, en den 22
Otiob. idjp. Raad Ordinaris'sHoofs van Utrecht.
GERRIT DE COCK , is tot Raad in de Vroed-
fchap aangeftelt den 1 O6l.ob. Heeft mede op den
22 en 24 May &c. Siet op, Gyshert van der Weert.
Is in Novcmb. 1Ö53. overleden.
JOH AN BOR, is tot Raad in de Vroedfchap aan-
geftelt, den 1 Oftob. Heeft mede op den Z2 en 24
May &c. Siet op, Gyshert van der Woert, Is in het
jaar 1653. overleden.

MDCXXXVL
PETER UYTTEWAAL, is tot Raad in de Vroed-
fchap aangeftelt, den 1 Odob. Heeft medeopdeu
22 en 24 May &c. Siet op, Gysbert van der Woert.
Is in fanunr. 1660. overleden.
CORNELIS VAN DOMBURG, is tot Raad in
de Vroedfchap aangeftelt den 1 üótob. Heeft me-
de op den 22 en 24 May &c. Siet op, Gysbert va»
der Woert. Is in Auguft. i6f2. overleden.

mdcxxxvil

GERBRAND DE BEER, is tot Raad in de Vroed-
fchap aangeftelt den i Qâ:ob., en in het ji^r 16jo.
overleden.

///. Deel

CORNELIS VAN ALMELOVEEN,is tot Raad
in de Vroedfchap aangeftelt den ï Odob. Heeft
mede op den 22 en 24 May &c. Siet op, Gysbert
mn der Woert. Is in funy iöf8. overleden.
MDCXXXVIH.
GYSBERT DE WYCKERSLOOTH, is tot
Raad in de Vroedfchap aangeftelt den i Oilober.
Heeft mede op den 22 en 24 Miy &c. Siet op,
Gysbert van der Woert, Is in April i6öo. overleden.
GERRIT VAN DEN HELM, is tot Raad inde
Vroedlchap a.ingeftelt den 1 Oótob. Heeft mede
op dtn 22 en 24 May &c. Siet op, Gysbert van
der Woert. Is den ij* April i<Î74. uyt den eed ont-
flagen en bedankt, volgens authoriiatie van den 20
April (N. S. )der Hoog Mog.Hecren Staten Ge-
neraal.

MDCXL.

Mr. FRANÇOIS VAN DE POL, istotRaadin
de Vroedfchap , op voorgaande nominatie,aange-
ftelt den 30 April ( N. St.") Heeft mede opdenzx
en 24 M,iy &c. %\t\oy.^GyshertvanderWoert. Ge-
worden zynde Secretaris van de Generaliteyts Re-
kenkamer , heeft den 15 Septemb. idyi. affcheyd
genomen.

MDCXLÏÎ.

JOHAN VAN DE POL CORNEUSZE,is ,na
voorgaande nom.inatie, tot Raad aangeftelt, den I
Oibob. en in het iaatft van 't jaar 1648. of het be-
gin van het jaar 16^.9. overleden.

MDCXLfli.

Mr. PETER VAN LEEUWEN,is,navoorgain^
^e nominatie, tot Raad in dc Vroedfchap aangeftelt
^Mï I Ocbob, Heeft mede op den 22 cn 24 May
ccc. Sier op, Gysbert van der Woert. Is den i4Stp-
rcmb. i6yz. Borgemeefter zynde, overleden.
PETER Β R, iste vooren in het jaar löi i.en Kirz.·*
Raad in dc Vroedfch ip gcweeft} en daar na in het:
jaar 1614. tot Secretaris van het Gerecht aangeftelt.
•Siet op de Lyfle van de Secretariffm van het Gerecht^
beneden in den vin. T'yt. 11. Deel. Num. v. Hy
is wydcrs na voorgaande notninatie tot Raad in dc
Vroedfchap verkoren, den7Q6lob. (N.S.) cnin
het jaar 1048. overleden.

MDGXLVIII.
HERMAN FOEYT, is, als vooren , tot Raad in
de Vroedfchap aangeftelt den 4 Oótob. Heeft mcr
de op den 22 en 24 May &c. Siet op, Gysbert van
der Woert. Is in het jaar löfï. overleden.
HENRICK VAN MERKERCK, is,alsvooren,
tot Raad in de Vroedichap aangeltelt den 4 Oâ:ob.
Heeft lijede op den 22 en 24 May &c. Siec op,
Gysbert van der fVoert. Is den if April 1674.. uyt
den eed ontilagen , endc bedankt, volgens autho-
rifatie van den 20 April (N. S.) der Hoog Mog.
Heeren Staten Generaal.

MDCXLIX.

CORNELIS VAN DEUVERDEN , FRANS-
SOON, is, als vooren tot Raad inde Vroedfchap
aangeftelt den 12 Fcbruar. Heeft mede op den 22
en 24 May &c. Siet op, Gysbert van der Woert, Is
in het j.iar id^t. Secretaris van Staten geworden.

Mr. GEHARD DEKKERS, is, alsvooren, tot
Raad in de Vroedfchap aangeftelt, den 28 junyj
cn in heteynd van 't Iclve jaar overleden. '

Mr. JOHAN VAN NELLESTEYN, is,QÏsvoo.
ren tot Raad in de Vroedichap aangeftelt den f No-
vcmb. Heeft mede op den 22 en 24 May &c. Siet
op , Gysbert van der Woert. Is m het jaar '1(574.
ontflagen cn weder aangeftelt. Siet op, Gysbert
van der Hoolck. Is den i Dccemb, lóTT.overieden
HERMAN WERNARTSE VAN VELD^
HUYSEN, is, alsvooren, tot Raad inde Vroed-
fçhap aangeftelt, den 15· pççemb, Heeft mede op

Λ a dm

-ocr page 190-

ïU

van de regeering en magistraat

den 22 en 24 May &c. Siet op, Gyskri mn der
Woert, lÜYi Januar. \66τ. overleden.

MDCL.

Mr. WILLEM DE GRUYTER, is, aïs vooren,
toc Raad in de Vroedfchap aangeftek dcn 18 Fe-
bruar. Heeft mede op den iz en 24 May&c. Siet
op, Gyibert -van der Woert. Is den 8 Maart i <Jf9.
Raad Ordinaris in den Hove geworden.

Mr. ABRAHAM VAN KERCKRAAD , is, als
vooren, tot Raad in de Vroedfchap aangeftek den
28 Maart. Heeft mede op den 22 en 24 May &c.
Sict op, Gysbert van der Woert. Is op den 17 July
Raad Ordinaris in den Hove geworden.
MDCLI.

Mr. DIRCK DE GOYER , is, ingevolge van de
ordre van den 24 May löfi. tot Raad inde Vroed-
fchap verkooren, den zjr May 1651, en den 15 April
1Ö74. volgens authoriiatie der Hoog Mog. Heeren
Staten Generaal van den 20 April (N.S.) uyt den
eed oniOagen en bedankt.

Mr. jOHAN ram, is, als vooren, totRaadinde
Vroedfchap den 14 Juny verkoren î en in het jaar
1674. ontllagen en weder aangeftek. Siet op, Gysbert
van dsr Hoolck. Is den if April 1Ö77. overleden.

mdclil

Mr. NICOLAAS HAMEL, is. als vooren, tot
Raad in de Vroedlchap verkooren den 27 Maart ;
cn den 15· April 1674. , uyt krachte van de meer-
gem. authorifatie, uyt den eed ontflagen en be-
dankt.

Mr. SAMUEL GEROBULUS, is, als vooren,
tot Raad in de Vroedfchap den if Septemb. ver-
kooren} en in het jaar \6η.\. uyt de regeering ont-
flagen, en weder aangeitek. Siet op, Gysbert van
der Hoolck. Is den 2f July lóSö. overleden.

CORNELIS VAN BEECK, is, als vooren, tot
Raad in de Vroedfchap den 25) Septemb. verkoo-
ren 5 en den 15 April 1674., uyt krachte van de
meergem. authorifatie, uyt den eed ontflagen en
bedankt.

WERNARD VAN VELDHUYSEN , is, als
vooren , tot Raed in de Vroedfchap verkoren den
12 Odob. en heeft , Secretaris van der Staten Fi-
nantie zynde goworden, den 4 Septemb. ι66γ, af-
ftant gedaan.

Mr. JACOB HEFTINCK, is, als vooren , tot
Raad in de Vroedfchap verkoren den 27 Oélob.
1652., en den 5 Juny 1^72. overleden.

MDCLIIL

DIRCK VAN DEÜVERDEN, is, als vooren,
tot Raad in de Vroedfchap verkooren den 5 Februar.
cn Capiteyn geworden zynde , heeft den 2 May
l6fp. affcheyd genomen,

REYNIER FOEYT, is,als vooren,tot Raad inde
Vroedfchap verkooren den 9 July 5 en den 15 April
1674., in krachte van de meergem. authorifatie,
uyt den eed ontflagen en bedankt.

Mr. JOHAN VAN SOMEREN, is, als vooren,
tot Raad in de Vroedfchap verkoren den 21 De-
cemb. en Borgemeeiler zynde , den 28 Decemb.
ï6öp. overleden.

mdcliv.

Doa. CORNELIS VAN DE VOORT, is, als
vooren, tot Raad in de Vroedfchap verkooren den
6 April , en in het jaar 1074. "yt Regeering
ontflagen, en weder aangeftek. Sict op, Gysbert
van der Hoolck, Is den 10 Oétob. 1(574. overleden.

JOHAN VAN MANSVELD, is, als vooren,tot
Raad in dc Vroedfchap verkoren, den 14July} en
den 2 April 1675. geftorven.

MDCLV.

JOACHIM NIEUSTAD, is, als vooren tot Raad
in de Vroedfchap den 2> Deccmb. verkooren > cn

I J

den 27 Oótob. i66z, tot Secretaris van de Politic
aangeftek.

MDCLVL

JOHAN VAN BREVELD, is, als vooren , den
8 Maart tot Raad in de Vroedfchap verkooren j en
in ïanuar. 1670. overleden.
LUCAS VAN VOORST, is, als vooren, tot Raad
in de Vroedfchap verkooren den p Auguft.j en'in
Oftob. i66p. gpftorven.
SIMON VAN BLANCKENDAAL, istotRaed
in de Vroedfchap verkooren den 6 O6i;ob.,enin
Deccmb. 1670 overleden.
NICOLAAS VAN SOLINGEN, is tot Raad in
de Vroedfchap verkooren den 14 Oótob. en den 15
April i<Î74., in krachte van de meergem. authori-
fatie, uyt den eed ontflagen en bedankt»

MDCLVHL

Mr. JOHAN VAN EYCKELSBEECK , is tot
Raad in dc Vroedfchap verkooren den 22 April 5
en in den jare 1Ö70. overleden.
CORNELIS VAN ROYEN , is tot Raad in dc
Vroedfchap verkoren den 2 Julyi cn in Septemb.
1670. overleden.

MDCLIX.

Doa. JACOB VAN DE POL, is tot Raad in dc
Vroedfchap verkoren den 30 Maart j en in Februar.
i652. overleden.
ANTONY VAN MANSVELD , is tot Raad in
de Vroedfchap verkooren den 2f Maart j en in
Oftob. \66i. overleden.
RUDOLF TINTHOF , is tot Raad in de Vroed-
fchap verkooren den 20 May jenden 1 f April i(Î74.
in krachte van de meergem. authorifatie , uyt den
eed ontflagen cn bedankt.

MDCLX.

PAULUS HEURNIUS, is tot Raad in dc Vroed-
fchap verkooren den 16 Februar. en den % Maart
1574. geftorven.

JACOB VAN DINTER, is tot Raad fn de Vroed-
fchap verkooren den 17 Maart; en in het jaar i<574,
uyt de Regeering ontflagen , cn weder aangeftelr.
Sict op, Gysbert van der Hoolck. Hy is den i Odob.
1684. uyt de regeering weder verlaten.
JOHAN ^VAN RYNEVELD, is tot Raad in de
Vroedfchap verkooren den 12 Mayj en in den ja-
re ï(5ö2. Muntmeefter geworden zynde, uyt dc
regeering ontflagen.

Mr. HENRICK MOREELSE, Raad Ordinarisin
den Hove van Utrecht, is,tot Raad in de Vroed- .
fchap verkooren den 26 Oâob., en na eenigentyd
van deliberatie genomen tc hebben, op den 31.daar
aan volgende, geinftalleert. De reden van zynede-
liberatie is af tc nemen uyt de navolgende Refolu-

tic van dc Vroedfchap.

# ,

^sOonderdachs denleften Odlob. i66i.

Na Icflurc van 't genotuleerde op gifteren ter Be-
fchryvinge in deliberatie geleydt zynde, 't gepropo-
neerde van den Heerc Mr. Henrick Moreellis, Raad
Ordinaris in den Hove van Utrecht, is^by de Vroed'
fchap by verre *t meerendecl van ftemmcn, conform
d'opinie des Hccrcn van de twee voorftcmmcndeLe-
den, verftaan, dat gcmelden Heere Morcelfc falwor*
den bedankt voor de goede dienften by den fel ven in
fyn Ed. ampt als Raad Ordinaris te Hove gedaan»
mitsgaders gepcrmitteert afftand van fyn voorfz.ampt
te doen , ende daar by voor nu als dan , cndc dan als
nu, geaccordcert fyn verfoeck, van dat hy t'allcn tydcn,
quiterendclyn plaats in de Vroedfchap, by occafie van
vacature zal vermogen te reafluraeren fyn ampt ende
rang van Raad Ordinaris te Hove. Ende dat hyoock
defelvc reaflumpcie fal mogen doen ,. alfchoon daar

geen

-ocr page 191-

DER STAD VAN UTRECHT. I. SOEK: II. TIT. 187

hy zyne Prebende fes volle maanden voor de vaca-
ture van een Raads plaetfe hebbe afgeftaan. Hy is
den if April 1674., in krachte van de meergem.
authorifatie, uyt den eed ontflagen en bedankt.
Düd. LAMBERT VAN VELDHUYSEN , is
tot Raad in de Vroedfchap verkooren den iz Sep-
lemb.,enden if April i674.in krachte van dcmeer-
gem. authorilaiie, uyt den eed ontflagen en be-
dankt.

MDCLXIX.

ANTONY VAN DER NYFOORT, is totRaad
in de Vroedfchap verkooren den 7 Januar. en in den
jare 1074. uyt de Regeering ontflagen , cn weder
aangeftelt. Siet op , Gyibert van der Hoolck* Hy
heeft op den 15 April 1702. &c. Siet op, Evcrard
van Zypefieyn. Is den 8 OGcob. 1710. overleden.
Mr. AERNOUT VAN DER LINGEN, is tot
Raed in de Vroedfchap verkoren den 12 Februar.
en, na dat alvoorens verklaart had het Ontangcr-
ampt van her kleyn Zegel af te rtaan , in den eed
, genomen. Hy is in den jare 1674. uyr den eed ont-,
flagen, en herftek. Siei op ^ Gysberï van der fiookL·
Is den 4 Juny i6j6. overleden.
Doft. HENRICK VAN ZUYLEN , is tot Raad
' in de Vroedfchap verkooren den 29 Oftob., en den
15 April 1674, in krachte van de meergem. au<i
thorifatie, uyt den eed ontflagen en bedankt.

DIRCK VAN RATINGEN.DIRCKS-ZOON,·
is tot Raad in de Vroedfchap verkoren den 3 Dc-
cemb. cn j na dat alvorens verklaart had zyn Fou-
riers-ampt af te ftaan, in den eed genomen. Is in
Juny 1671. overleden.

MDCLXX.

Mr. PETER BOTH VAN DER EEM, is tot
Raad in de Vroedfchap verkoren den 18 Januar. cn
in den jare 1674. uyt de Rcgeering ontflagen, en
herftelt. Ski ογ ^ Gyshert van der Hoolck. Hyis»
Borgemectter zynde , den 4 Dccemb, 1077. over-
leden.

GERARD VAN BRONCKHORST, is tot Raad
in de Vroedfchap verkoren den 26 Januar. en den
19 Maart lifi?^. overleden.
Mr. JACOB MARTENS,istot Raad in de Vroed-
fchap verkoren den 15 April i cn in den jare 1674,
uyt de Regeering ontflagen, en herftelt. Siet op,
Qysbert van der Hoolck. Is den ip Novcmb. 1693.
, overleden.

WILLEM VAN SOMEREN, is tot Raad in de
Vroedfchap verkoren den 4 Mayj en den if April
1674. uyt den eed ontflagen en bedankt, in krach·
te van de meergem authorifatie.
Mr. WEYER VAN OVERMEER , is tot Raad
in de Vroedfchap verkoren den 4 Auguft, cndcn| i ^
April 1074, krachte van de meergcïn. authoii-
fatie, uyt den eed ontflagen en bedankt.
Mr. ARNOUT VAN KERCKRAED , is tot
Raad in de Vroedtchap verkoren den 4 Auguft. ea
den 5 July 1675. overleden.
GILLIS VAN WYCK, is tot Raed in dc Vroed-
fchap verkoren den 44 Septcmb. cn den if April
1674, in krachte van dc meergem. authorifatie,
uyt den eed ontflagen en bedankt. Is op dcflclfs
Requefte volgens Refolutie van de Vroedfchap in
dato den 14 Maert 1703. weder tot Raad geaftu-
meert, en heeft in zyn ouden rang feftie eenomen.
GUAL.TERUS VAN NELLESTEYN , is tot
Raad in de Vroedfchap yerkoren den 19 Novemb.
en in den jare 1674. uyt dc Regeering ontflagen en
herftelt. Siet op , Gysbert van der HooUk. 'Heeft
den 18 Oaob. 1700. zyne oniflaging verfogt cndo
verkregen.

geen plaats vaceerde, mits in defen laatften gevalle geen
gagie genietende , als op d'eerfte daar op te volgen
vacature. Met welcke relolutie de Heeren Borgemee-
llers cnde eenige verdere Gecommitteerden uyt dcj
Vroedfchap, ter Befchry vinge gegaan, ende korts daar
aan gereverteert zynde, rapporteerden, dat, in con-
formité van dien , by de Heeren Staten wasgccoii-
cludeert. Wicnsvolgende den Heer Moreelfe voorn.,
na dat fyn Ed. weder door den Deurweerder was ver-
focht, ende alhier gekomen, by den Heer eerite Bor-
gemeerter is afgenomen denced,opden 25 May ι5)Ί.
by de Vroedfchap gearrefteert, ende by de notulen
van dien dag geregiilreert.

Hy heeft m den jare 1Ó64. als Raad Ordinaris we-
der zyn voorige plaats in het Hof Provinciaal geno-
men, en is dèn zi May 1665. overleden.

mdclxii.

Dod. CORNELIS DE GOYER, is tot Raad in
de Vroedichap verkooren den 18 Februar. en den
15 April 1674., in krachtevandemeergem.autho-
rifarie, uvt den eed ontllagen en bedankt.
Mr. JOHÂN VAN ZUYLEN, is tot Raad in de
Vroedfchap verkooren den lo Maart, en in De-
cemb. 1668 overleden.
Mr. ADRIAAN VAN HEURN , is tot Raad in
de Vroedichap verkooren den 14 Novemb. en den
Jüly 1670. overleden.
Mr. CORNELIS VAN DER WOERD , is tot
Raad in de Vroedfchap verkooren den 8 Dccemb.
cn den 18 April 1670. overleden.

MDCLXlil.
Mr. ABRAHAM VAN WYCKERSLOOT,
^ GYSBERTS-SOON, Profeifor Extraordinair in
^ de Rechten, is tot Raad in de Vroedfchap verkoo-
den ζ Februar. en , na dat alvoorens volgens

ren

^ Refolutie van de Vroedfchap van dien felfden dag,
^ verklaart had zyne voorfz. ProfeiTie te verlaten , m
^ den ,eed genomen. Hy is tot Raad Ordinaris inde*
^ fen Hove verkooren den 28 Odob. lööp.
Mr. jOHAN STRICK , is tot Raad in de Vroed-
fchap verkooren den 2z May , en, na dat alvoo-
rens verklaart had het Raad- cn Rentmeefterampt
van het Duytfchen Huys af te ftaan, in den eed ge
nomen. Hy is in het jaar 1674. uyt de Regeering
cniflagen , en weder aangeftelt. Siet op, Gysbert
man der Hoolck. En wederom uyt de Regeering ver-
laten den I O£tob. 1684.
Mr. ANTONY VAN MANSVELD, is den 21
July tot Raad in de Vroedfchap verkooren, en den
20 Januar. i66p. tot Ordinaris Raad in den Hove
Provinciaal aangeftelt.

MDCLXIV.
Mr. JACOB VAN DER DUSSEN, is tot Raad
in de Vroedfchap verkooren den 14 Oâ:ob. en den
if April 1Ö74., in krachtevandemeergera.auiho-
rifatie, uyt den eed ontflagen, en bedankt.

MDCLXVH.
Doa. EVERARD VAN ZYPESTEYN, is tot
Raad in de Vroedfchap verkooren den 14 Februar.,
cn den if. April 1Ö74., in krachte van de mecr-
gem. authorifatie , uyt den eed ontflagen en be-
dankt : dog den i Oftob. lóSz. weder herftelt.
Heeft op den 13 April 1702. mede helpen verkla-
ren , dat het Reglement op de ordre cn forme van
Regeering, den 16 April 1674. gearrefteert, ver-
vallen en vernietigt was: en heek den 24 Aprilden
eed, als doen valtgeftelt, gedaan. Is den 21 Au
guft, 1713, overleden.
Mr. DIRCK VAN STEENBERGEN, is tot Raad
in de Vroedfchap verkooren den 14 Juny. By wel·
ke occafie verftaan is, dat voortaan geen Canoniek
in een der vyf Capittelen alhier, tol een lit van de
Vroedfchap zal mogen worden verkooren , ten zy
UI. Deeh

MDCLXXI.
Mr. FREDERICK VAN BEECK, is tot Raad ia

Â% ζ

........

-ocr page 192-

van de regeering en magistraat

l-f

i88

de Vroedfchap verkoren den 7 Januar. en den 15
April 1674, i" krachte van de mcergem. authori-
fatie, uyc den eed ontflagen en bedankt.
Doa. ANTONIS MIDDELCOOP , is tot Raad
in de Vroedfchap verkooren den 24 Juny j en den
ij April 1674, in krachte van de meergem.au-
thorifatie, uyc dcn eed ontflagen en bedankt.
MDCLXXIV.
Dca. WILLEM VAN DER STRATEN, eer-
tyds ProfeiTor in de Medicyne alhier , is by zyn
Hoogheyd den Prince van Orange tot Raad in de
Vroedfchap , en Borgemeefter aangeftek den 16
April i<Ï74·, en heeft het Reglement op de Regee-
ring van de Provincie van Utrecht, ten felven dage
mede helpen vaftftellen, en afgeleyt den eed op het
formulier voor de geene, die in de vergadering van
de Heeren Staten defer Provincie verlchynen, als
doen gearrefteert. Heeft den 17 April , als geko-
ren Raad in de Vroedfchap, den eed gedaan , en
feffie genomen. Is den 6 Novemb. 1681. overle-
den.

HENRICK OyiNT, is, alsvooren, aangeftekj
cn heeft het Reglement &c. Biet op, Willemnjan
der Straten, is in het jaar overleden.
'AELBERT van BENTHEM, is, als vooren,
aangeftek; en heeft het Reglement &c. Biet op,
JVilkm van der Straten. Heeft den 15 April 1702.
mede helpen verklaren , dat het Reglement op de
ordre en forme van Regeering, den 16 April
gearrefteert, vervallen en vernietigt was; en voorts
den eed als doen vaftgeftelt , op den 1 May 170Z.
afgelegt. Hy is den 25 Januar. 1707. overleden.

JUSTUS VERMEER, is, alsvooren, aangeftek;
en heeft het Reglement Sec. Biet op, Willem van
der Straten. Is den 9 Novemb. löSo. uyt de Re-
eeer ing verlaten.
HENDRICK VAN POTHÜYSEN, is, alsvoo-
ren , aangeftek ; en heeft het Reglement. Siet op,
Willem van der Straten. Hy is den ijOdob. 1678.
uyt de Regeering verlaten.

AMBROSIUS BOSSCHAERT, is, alsvooren,
aangeftek; en heeft het Reglement &c. Siet op,
Willem van der Straten, Hy is den 19 Maart 1697.
overleden.

Mr. PAULUS VOET VAN WINSSEN, is,als
vooren, aangeftek ; en heeft het Reglement &c.
Siet op, Willem van der Straten. Heeft, Secreta-
ris van Staten geworden zynde,den 16Maart i68f.
affcheyd genomen.

ISA AG TENTENIER, is,als vooren, aangeftek;

ftekj en heeft het Reglement &c. Siet op, M^il-
km van der Straten. Hy heeft den 13 April 1702,
&c. Siet op , 'Jacob van Doeyenburg. Heeft den
8 Septemb. 1713. het Reglement, waar na in het
toekomende alle ampten, en commiiïien , de Stad
competeerende onder derfelvcr Raden, zyn gebracht
in twee claflen, helpen arrefteeren, ende voor ccn
ceuwigduurende Wet vaftftellen , mitsgaders ter
onverbreekclykcnakooming van dien,het felvemet
den als'doen geamplieerden eedgefter^kt. Hyisden
31 Oârob. 1723. overleden.

Doa. ADRIAEN GENTMAN , is, als voarcn,
aangeftek ; en heeft het Reglement &c. Siet op,
Willem van der Straten. Hy heeft den 13 April 1702.
&c. Siet op Jacob van Dosy 'enburg. Heeft den S
Septemb. 1713. &:c. Siet op, Arnout Spor. Hy
is den 22 Decemb. 1720. overleden, f ■
ADRIAEN STRICK VAN LINSCHOTEN,is,

als vooren,aangeftek; en heeft het Reglement&c.
Siet op, Willemvan der Straten. Hy is den rOélob.
1084. uyt 'de Regeering verlaten ; en den i OiStob.
I704, weder verkooren , volgens des Vroedfchapi

«t

11
t

'iPf

ti ;
/■μ

en heeft het Reglement &c. Siet op, Willem van ; Mr. ARNOUT SPOOR, is, als vooren , aange·

der Straten. Is den 19 Septemb. 1676. uyt de Re-
geering verlaten.

PIÉTER HATTING, is, alsvooren, aangeftek;
cn heeft het Reglement &c. Siet op, Willemvan
der Straten. Hy is den 26 Septemb. 1Ö78. overle-
den.

Mr. ARNOUT STRAET, is, alsvooren, aange-
ftek; en heeft het Reglement 2cc. Siet op, Wil-
lem van der Straten. Hy is den 28 Decemb. ι6γ8.
overleden.

GASPAR LYSEMAN, is, alsvooren, aangeftek;
en heeft het Reglement dcc. Siet op , Willem van
der Straten. Is, vermits hy zich abicnteerde, uyt
de Regeering verlaten, den 9 Oélob.
JACOB TAETS VAN AMERONGEN, is, als
vooren, aangeftek ; en heeft het Reglement &c.
Siet ογ^ Willem van der Straten. Hy is uyt de Re-
geering verlaten den 17 Oótob. 1Ö78; den lOdob.
1Ó82. weder aangeftek; en geftorven den 12 Juny

STEVEN VAN SOESTDYCK, is, alsvooren,
aangeftek} en heeft hec Reglement ^c, Siet op, :

Willem ·9αη der Straten. Hy is in het jaar i<^75.gc-
ftorven.

WJLLEM VAN BUNNiCK, is,als vooren,aan-
geftek; ende heeft het Reglement &c. Siet op,
Willem van der Straten. Hy is in het jaar
overleden.

HENDRICK VAN ZUYLEN, is, als vooren,
aangeftek; en heeft het Reglement &c. Siet op,
Willem van der Straten. Hy is den 9 Novemb.
1680. uyc de Regeering verlaten.
JACOB VAN DOEYENBURG, is, alsvooren,
aangeftek j en heeft het Reglement 6cc. Siet op,
Willem van der Straten. Hy heeft den 13 April
170Z. mede helpen verklaren , dat het Reglement
op de ordre en forme van Regeeriiig den 16 April
1674. gearrefteert, vervallen en vernietigt was; en
vervolgens den 24 April den eed als doen vaftge-
ftelt, gedaan. Hy is den 28 Juny 1704. overleden.
WILLEM VAN DER MÜELEN, is, alsvoo-
ren, aangeftek; en heeft het Reglement &c. Siet
op, Willem van der Straten. Hy is den 25 Auguft.
1^90. overleden.

Mr. DIDERICK VAN RYSSEN, is, als vooren,
aangeftek; en heeft het Reglement &c. Siet op,
Willem van der Straten. Hy is den ρ O6lob. i<>7j.
uyt de Regeering verlaten,
JOHAN VAN DER MEER, is,als vooren,aan:
geftek; en heeft het Reglement &:c. Sietop,/F/7-
lem van der Straten. Hy is den i Oólob. 1682. uyt
de Regeering verlaten.
JOHAN VAN AELST, is,als vooren,aangeftek;
en heeft het Reglement &:c. Siet op, Willem van
der Straten. Hy is den 14 Januar. 1700. overleden.

DIRCK DE SWART , is, als vooren , aange-
ftek; en heeft het Reglement &c. Siet op, Wil-
lem van der Straten. Hy is den i Oótob. 1684.
uyt de Regeering verlaten.
Mr. HENRICK QUELLENBURG, is, alsvoo-
ren , aangeftek ; cn heeft het Reglement &c. Siet
op, Willem van der Straten. Hy is den 11 Oétob.
1077. uyt de Regeering verlaten.
Mr. CORNELIS MATTHISIUS, is, alsvooren,
aangeftek; en heeft het Reglement &c. Siet op,
Willem van der Straten. Hy is den 6 Septemb.
i6y6. overleden.

Mr. JOHAN BAERLE, is, als vooren, aangeftek;
en heeft het Reglement &c. Siet op, Willem van
der Straten. Hy heeft den 13 April 1702. &c. Slee
op, Jacoh van Doeyenburg. Is den 14 May 1711.
overleden.

i-z'

le-

^ ri

-s. Ji

•ï

'iM

-ocr page 193-

ιδρ

der stad van utrecht. 7. BOEK. 11 ΊΪΤ.

Refolutie van den 51 Decemb. 1703. Hy is den 20
Novemb. 1724. overleden.
Mr. MAXIMILIANÜS BREYERUS, is, als

vooren tot Raad in de Vroedfchap aangeilelt, den
27 Decemb. En op zyn verfoeck uyc de Regeering
ontflagen den 3 Odob. κΓρο.

MDCLXXV.
BARTHOLOMEUS de GRUYTER, is, als
vooren, aangeilelt den ρ Oébob. enden 7Decemb.
i68f. overleden.

GYSBERT TOL, is, als vooren, aangeftelc denp
Odob. en den n O6lob. 1Ö77. uyc de Regeering
verlaren.

CORNELiS VAN RYNEVELD, is, als vooren,
tot Raad in de Vroedfchap aangeitelc, den 15 No-
vemb. en in het jaer overleden.
MDCLXXVr.

Mr. ANTON Y VAN VOORST, is, als vooren,
tot Raad in de Vroedfchap aangeftelt den ip Sept,
en in het felve jaar overleden.

jMr. CORNELIS VAN DOMBURG, is,alsvoo.
ren, tot Raad in dc Vrocufuhap aangeilelt den 19
Septemb. en heeft den 13 April 1701. mede helpen
verklaren, dat het Reglement op de ordre en for-
me van Regeering den 16 April i674.gearrefteerr,
vervallen en vernietigt was; en voorts den eed, als
doen vaftgeftelt, op den zz May afgelcgt. Hy is
den Septemb. 1704. overleden.

Dod. jOHAN VAN HEURN, is, als vooren,
tot Raad in de Vroedfchap aangeilelt den rp Sept,
en heeft des woensdags daar aan in het Collegicvan
den Gerechte den eed gedaan. Heeft den 13 April
1701, &c. Siet op, Jacob van Doeyeaburg. Hy
is den iz May ιγοζ. overleden.

MDCLXXVII.

ROELAND VAN AKEN , is, als vooren , tot
Raad in de Vroedfchap a:ingcileltden n Odob.en
den i6 (of, zp) Aprü i6p8. overleden.

Mr. PHÏLIPS RAM, is, als vooren tot Raad inde
Vroedichap aangeilelt den i lOdob. Hy heeft den
13 April 1702., 6cc. Siet op, jacob van Doeym-
burg. Heeft den 8 Septemb. 1713. &c. Siet op,
Jrnout Spoor, Hy is den 21 Juny 1711. overleden.

JACOB ZAS VAN DEN BOSSCHE , is, als
vooren, tot Raad in de Vroedichap aangeftelt den
n O6lob. en den lOólob. Kipo.uyc de Regeering
verlaten.

LAMBERT HEYCOP, is, als vooren, toe Raad
in de Vroedfchap aangeftelt den 1 χ Odob, en den
ï July 1088. overleden.

Mr.EDUART VAN VOORST, is tot Raad in de
Vroedfchap,als vooren,aangeftelt den 17 Decemb.
en den i O^ob. 1684. uyt de Regeering verlaten.

Mr. PETER ELSEVIER,is, als vooren, tot Raad
in dc Vroedfchap aangeilelt den 17 Decemb. en den
ι Oûob. löSa. uyt de Regeering verlaten.
MDCLXXVIII.

HENRICK JUNIÜS, is, als vooren, tol Raad
in de Vroedichap aangeilelt den 17 Odob. en den
I Oólob. 1684. uyt de Regeering verlaten,

Mr, CORNELiS VERBORCHT, is tot Raad in
de Vroedfchap, als vooren, aangeftelt den I7 0il:ob.
Hy heeft den 13 April 1701, öcc. Siet op yjacob
van Doeyenburg. Heeft op den 8 Septemb. 1713.
Siet op, Arnout Spoor, Is op zyn verfoek uyt de
Regeering ontilagçen den i May 1719.
BEERNT WILLEM PLOOS VAN AMSTEL,
is, als vooren, tot Raud in de Vroedfchap aange-
ftelt den 17 Oélob. Heeft den ig April 1702. Öcc.
Siet op , Jacob van Dotyenburg, Heeft op den 8
Septemb. 1713. Siet op , Armut Spoçr. Is den
li May lyii. overleden.
Mr. WILLEM SCHADE, is,als vooren, tot Raad
in de Vroedfchap verkoorenden 170£l:ob.enheefc
den zf diio den eed gedaan. Heefc den 7Decemb.
168^. affcheyd genomen, cn is den 8 dito Procu·
reur Generaal geworden.

MDCLXXIX.
JOHANNES iEMILIUS , Commiflaris Generaal
van de convoyen en licenten , is, als vooren, tot
Raad in de Vroedfchap aangeftelt den 3 May, ca
den 21 Juny overleden.

MDCLXXX.

Mr. GASPAR VAN ROYEN, is, als vooren, tot
Raad in de Vroedichap aangeilelt, den 9 Novemb.
Heeft den 13 April 1702, &c. Siet op, Jaccb
van Doeyenburg. Hy is den 6 Deccmb. 170p. over-
leden.

Mr.JOHAN BORRE VAN AMERONGEN,is,
als vooren , tot Raad in de Vroedfchap aangeftelt,
den ρ Novemb. en den 15 Oöiob. i6pi, Borgc-
meeüer zynde, overleden.

JACOB DE VRY, is, als vooren, tot Raad in dc
Vroedfchap aangeftelt, den p Novemb. en den 4
0£lob. 1697. uyt de Regeering verlaten.

Mr. HENDRICK CLOECK. is, als vooren, tot
Raad in de Vroedfchap aangeftelt, den p Novemb.
en heeft den 11 Decemb. den eed gedaan. Hy is
den I 0£lob. 1084, uyt de Regeering verlaten} en
den 18 July 1704. weder verkoren , volgens des
Vroedfchaps Refolutie van den 31 Decemb, 1705.
Hy heeft den 8 Septemb. 17 î 3. &:c. Siet op, Ar^
nout Spoor. Is den 20 Februar. 171p. overleden.

MDCLXXXIi.

WILLEM VAN WEEDE, is, als vooren, tot
Raad io de Vroedit-hap aangeftelt,den ρ Novemb.
cn den 6 06bob. lóSó. overleden.

MDCLXXXIV.

Mr.JOHAN DE LEEUW, is, als vooren, tot
R lad in de Vroedichap aangeftelt, den i O£lob. en
den 1 OEtoh. 1694. uyt de Regeering verlaten.

Mr. WILLEM VAN MANSVELD, is, alsvoo-
ren, tot Raad in de Vroedfchap aangeftelt, den i
O£lob. Heeft den 15 April i7ox. &c. Siet op,
Jacob van Doeyenburg. Hy is den 10 Decemb. 1703.
overleden.

Mr. JOHAN DE CASENBROOD, is, als voo-
ren, tot Raad in do Vroedfchap aangeftelt, den ι
Odob. Heeft den ij April 1702. &c. Siet op, Ja^
cob van Doeyenburg. Hy is den i April I7©6. over-
leden.

Mr. ADRIAEN ROELANS, is, aïs vooren, tot
Raad in de Vroedfchap aangeftelt, den i Oélob.
Heeft mede op den 15 April 1702. &c. Siet op,
Jacob van Doeyenburg. Hy is den 18 Auguft. 171 ί.
Raad Ordinaris in den Hove Provinciael geworden.

EGBERT VAN CLEEF, is, als vooren, tot Raad
in de Vroedfchap aangeftelc, den i Oilob. en den
8 Novemb. idpo. overleden.

Mr. WILLEM DE RIDDER, is, als vooren, tot
Raad in dc Vroedfchap aangeilelt, den i Odob.
Heeft op den 13 April 1702, &c. Siet op, Jacob
van Doeyenburg. Js den 2p Februar. 1705. overlcr
den.

Mr. EGIDIUS VAN MUYDEN, is, aïsvooren;
tot Raad in de Vroedfchip aangeftelt, den i Odob.
Heeftop den 13 April 1702, &c. op ^ Jacob
van Doeyenburg. Hy is den 5 Maart 1703, ovcric·
den.

FERDINAND HATTÏNG, is, als vooren, tot
Raad in de Vroeiifchap aangeftelt, den i Oâ:ob.
Heefc op den 13 April 1702, &c. Siet op , Ja·'
cob van Doeyenburg, Heefc op den 8 Septemb. 1713.
&c. Siet op, Arnout Spoor,

JOHAN VAN HUYSSEN, is, als vooren, tot
Raad in dc Vroedfchap aangeftelt, den i Oélob.

Aa 5 Heeft

tntlÎn .«ttJ

-ocr page 194-

VAN DE REGEERING EN MAGISTRAAT

Heeftop den 15 April 170^· Siet op, Jaco/j
van Doeyenburg. HceTt op den 8 Septemb. 1713
&c. Siet op , jirnout Sfoor. Hy is den 23 No
vemb 1715. o'veleden.

MDCLXXXVÎ.
CORNELiS VAN LIT DE JEUDE , is, als
vooren tot Raad in de Vroedfchap aangeilek, den
I Odob. Heeft op den 13 April 1702. &c. Siet
op, Jacob van Deeyenburg. Hcefc op den '8 Sept
1715. ôcc. Siet op , Arnout Spoor. Hy is den 31
Maart 1714. overleden.
JOSEPH HOEUFT, is, als vooren , tot Raad in
de Vroedfchap aangeftelt', den i Odob. en den 24
Novemb. 1700. overleden.
Mf, DANIEL DE MILAN VISCONTI, is, als
vooren, tot Raad in de Vroedfchap aangeilek,dcn
I Oótob. Heeft mede op den 13 April 1702, &c.
Siet op , 'Jacob van Doeyenburg. Heeft op den 8
Septemb. 1713.&C. Siet op, Arnout Spoor.
DANIEL VAN BERCK, is, als vooren, tot Raad
in dc Vroedfchap aangeftelt, den i O£tob. en heeft
den 14 Oólob. den eed gedaan. Hy heeft den 13
April 1702, &c. Siet op, Jacoh van Doeyenburg,
Hy heeft op den 8 Septemb. 1713 , 6cc. Siet op,
Arnout Spoor, is den 14 May 1718. overleden.
JACOB VAN HATTÜM,is, als vooren, tot Raad
in de Vroedlchap aangeftelt, den l Oftob.efi is in
het iaer i6qo. overleden.

MDCXC.

VINCENT MAXIMILIAEN VAN LOCK-
HORST, is, als vooren, tot Raad in de Vroed-
fchap aangeftelt , den 2 Oftob. Heeft mede op den
April 1702. &c. Siet op, Jacob van Doeyenburg.
Heeft, in het lit van de Heeren Edelen en Ridder·
fchappen befchrevcnzynde,den 14 Novemb. 170^.
zyn af^fcheyd genomen.
Mr.JOHAN CAREL PLOOS VAN AMSTEL,
is, als vooren, tot Raad in de Vroedfchap aange-
ftelt, den iÖétob. Heeft mede op den 13 April
1702, &:c. Siet op i Jacob van Doeyenburg. Is den
20 April 1709. overleden.
Mr. ANTONY VAN CUYLEMBURG, is, als
vooren, tot Raad in de Vroedfchap aangeftelt,den
2 06tob. Heeft mede op den 15 April 1702, &c.
Siet op, Jacob van Doeyenburg. Is den 24 Septemb.
1712. overleden.

MDCXCI.

Mr. HUBERT VAN VELDHUYSEN, is, als
vooren, tot Raad in de Vroedfchap aangeftelt,den
I O(5tob. Heeft mede op den 13 April 1702, &c.
Siet op, Jacob van Doeyenburg. Hy is den 10 Ja-
nüar. 1710. overleden.
Mr. JOHAN VAN WEEDE, is, als vooren, tot
Raad in de Vroedfchap aangeftelt, den i Oóbob.
en den3Decemb. i6pp,Borgemeefterzyndc,over-
leden.

Mr. PAULUS GYSBERT VOET, is, als voo-
ren, tot Raad in de Vroedfchap aangeftelt, den i
0<5bob. en den i Odob. i<?p4. uyt de Regeering
verlaten.

MDCXCIV.
Mr. GORNELIS QUINT, is, als vooren, tot Raad
in de Vroedfehap aangeftelt, den i Oótob. Heeft
mede op den 13 April 1702, &c. Siet op , Jacob
van Doeyenburg. Hy heeft op den 8 Septemb. 1713,
6cc. Siet op, Arnout Spoor.
Mr. JOHAN SCHAGEN, is, als vooren,tot Raad
in de Vroedfchap aangeftelt den i Oftob. cn den
4 0(5tob. 1uyt de Regeering verlaten.
MATTHEUS VAN BEECK, is, als vooren, tot
Raad in de Vroedfchap aangeftelt den i Odober.
Heeft mede den 13 April 1702. &c. Siet op. Ja-
ctb van Doeyenburg. Is den 28 April 1712, over-

leden.

Mr. CHRISTIAEN PIT, is als vooren, tot Raad
in de Vroedfchap aangeftelt den 1 Odob. en, ge-
worden zynde Advocaat in Ooft-Indien, heeft den
10 Novenab. i6p'p. affcheyd genomen.
MDCXCVII.

Mr. PIETER HAECK DE JONG, is, als voo-
ren, tot Raad in de Vroedfchap aangeftelt, denzt
April. Heeft mede op den 13 April 1702 , 6cc. Siet
op, Jacob van Doeyenburg. Heeft ook op den 8 Sep-
temb. ιγι^. &c. Siet op, Arnout Spoor. Is den 25
Juny 1721. overleden.

Mr. FREDERICK HAMEL, is, als vooren, toe
Raad in de Vroedfchap aangeftelt den 4. OÖober.
Hefeft mede op den 13 April 1702. &c. Siet op,
Jacob van Doeyenburg. Heeft op den 8 Septemb.
1713. &c. Siet opi Arnout Spoor. Is op den 8 Ju-
ly 17iç. overleden.

Mr. JOHAN HEYCOOP, is, als vooren, tot Raad
in de Vroedfchap aangeftelt den 4 O6lob. Heefc
mede op den 13 April 1702. &c. Siet op , Jaco&
van Doeyenburg. Heeft ook op den 8 Septemb. 1713.
Siet op, Arnout Spoor, Is den 12 Auguft. 1722.
overleden.

Mr. JOHAN VAN NELLESTEYN,is ,alsvoo-
ren , tot Raad in de Vroedfchap aangeftelt den 4
Odob. Heeft mede op den 13 April 1702. Scc;
Siet op, Jacob van Doeyenburg. Heeft op den8 Sep·
temb, 1713. 6cc. Siet op, Arnout Spoor.
MDCXCVIII.

SAAC UBING , is, als vooren , tot Raad in dé

Ιί

ilt

Vroedfchap aangeftelt den 22 Auguft. Heeft mede
op den 13 April ijfol. 6cc. Siet op, Jacob ^an
Doeyenburg. Heeft op den 8 Septemb. 1713. ôic.
Siet op, Arnout Spoor.

MDCXCIX.

Mr. JOHAN BREYER , is, als vooren tot Raad
in de Vroedfchap aangeftelt den 2 Oólob. Heefc
mede op den 13 April 1702. &c. Siet op, Jacob
van Doeyenburg. Heeft ook op den 8 Septemb. 1713.
&c. Siet op, Arnout Spoor.

Mr. EVERARD HARSCAMP, is,als vooren, tot
Raad in de Vroedfchap aangeftelt den 20 Decemb.
Is den 13 July 1701. Secretaris van de Politie defer
Stad geworden.

MDCC.

Mr. NICOLAES PESTERS, is, als vooren, tot
Raad in de Vroedfchap aangeftelt, den i Februar»
Heeft mede op den 13 April 1701. Siet op,
'Jacob van Doeyenburg. Heeft ook op den 8 Septemb.

dcc. Siet op, Arnout Spoor. Is den ρ Decemb.
1723. overleden.

Mr.JOHAN VAN ROYEN, is, als vooren, tot
Raad in de Vroedfchap aangeftelt, den 18 Odobi
Heeft mede op den 13 April 1702. Sietep,
Jacob van Doeyenburg. Heeft ook op den 8 Septemb.
1713. &c. Siet op, Arnout Spoor» Is den 9 Decemb.
1723. overleden.
Mr. LAURENS VAN LANCKEREN, is, als
vooren, tot Raad in de Vroedfchap aangeftelt den
18 Oftob. Heeft mede op den 13 April 1702.&C.
Siet op 5 Jacob van Doeyenburg. Heeft ook op den
8 Septemb. 1715. &c Siet op , Arnout Spoor. Is
den 16 Januar. 1727. overleden.

MDCCI.

Mr. LUCAS WALKIER, is, als Wen, tot Raad
in de Vroedfchap aangeftelt den 12 Oólob. (N.S.)
Heeft mede op den 13 April 1702. &c. Siet op,
Jacob van Doeyenburg. Is Raad Ordinarisinden Ho-
ve Provinciaal geworden, en heeft den 13 July
1707. zyn affcheyd genomen.

Mr. WILLEM SCHADE, isals vooren, tot Raad
in dc Vroedfchap aangcftelc den ii Oólob. (N.S.)

' Heeft

fil
m

'iîil

-ocr page 195-

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK ÎÎ. TIT.

mut Spoor, Is den ti Oâob. 171$. overleden.
ANTONY GODIN, is, alsvooren, tot Raad in
de Vroedfchap verkooren den if Auguft. Hy
heeft op den 8 Septemb. 171 j. &c. Siet op , Ar^
mut Spoor.

Mr. ROELAND AELBERT ROELANS, is,als
voorcn, tot Raad in dc Vroedfchap verkooren den
14 Oâ:ob. Hy heeft op den 8 Septemb. 1713. Scc,
Siet op, Arnout Spoor.

MDCCXI L

Mr. BARTHOLOMEUS DE GRUYTER, is ;
als voorcn, tot Raad in de Vroedfchap verkooren
den 19 M ty. Hy heeft op den 8 Septemb. 1713.
&c. Siet op, Armut Spoor.
Mr. ANTHONY DE LEEUW, is, als vooren,
rot Raad inde Vroedfchap verkooren den liOâob.
Hy heeft op den 8 Septemb. 1715» ôcc. Siet op,
Arnout Spoor,

MDCCXIir.
Mr. RUDOLPH ANTONY VAN MUYDEN,
is, ingevolge van de Refolutie van den 4 Seprcmb.
1715 , tot Raad in de Vmcdfchap verkoren, den 9
Septemb., en is den 4 06bob. iji6. overleden.
Mr. JAN DIRCK VAN DER SCHUUR,is, als
vonren, tot Raad in de Vroedfchap verkoren, den
18 April.

MDCCXVÏ.

Mr. BERNARD DIDERICK HARSCAMP, is,
als voorcn, tot R.iad in de Vroedfchap verkooren,
den Q Decemb., en den ζ Jnny 1720. overleden.
MDCCXVm.
Mr. JOHAN PJETER VAN MANSVELD, isi
als vooren , tot Raad in dc Vroedfchap verkoren,
den I luny.

MDCCXÏX.
Mr. ANTONY VAN WYCK, is, alsvooren,
tot Raad in de Vroedfchap verkooren, den 15
Maart.

BRUNO VAN CLEEF, is, als voorcn, tot Raad
in dc Vroedfchap verkoren, den 14 April^Λη den
6 januar. ιηιζ. overleden.
ISA AC VERBORGT, is, als voorcn, tot Raad in

de Vroedfchap verkoren, den 10 May.
JOHAN HAMEL, is, als vooren, tot Raad in dc
Vroedfchap verkoren, den iö July j en dçn 17 Sep·
tcmb. 1716. overleden.
JOHAN CYPRIANUS VAN EWYCK, is, aï$
vooren, tot Raad in dc Vroedfchap verkoren, dca
20 Decemb.

MDCCXX.

Mr.jOHAN DAVID VAN DEN ENDEN,is;
als vooren, tot Raad in de Vroedfchap verkooren,
den 21 Juny.

MDCCXXL
Mr.MARTINUS VAN VOORST, is, als voo-
ren, tot Raad in de Vroedfchap verkoren, den 28
May.

HENDRICK SPOOR, is. alsvooren, tot Raad
in de Vroedfchap verkoren , den i fuly.

Mr. ARNOUT AELBERT DE REUVER, is,
als vooren, tot Raad in dc Vroedfchap verkoren,
den 8 July.

MDCCXXII.
Mr. LODEWYCK VAN OMMEREN, is, alg
vooren , tot Raad in dc Vroedfchap verkoren,
den 22 Januar. en is den 5 Auguft. 1724, ovcrle·
den.

Mr. CORNELIS VAN CLEEF, is, alsvooren,
tot Raad in dc Vrocdichap verkooren , den
Auguft.

HENDRICK GERARD VAN HENGST, is,
als voorcn , tot Raad in de Vroedfchap verkoren,
den if Scpcemb.

Mri

Heeft op den 13 April i foz. &c. Siet op, Jacol;
van Doeyenburg. Heeft op den 8 Septemb. 171g.
&c. Siet op, Jrmut Spoor, Hy is den liDecciiib.
171p. overleden.

MDCCII.

Mr. LUCAS VAN VOORST, is volgens de or-
dre den I? April 1701 vaftgeftelt, tot Raad in de
Vroedfchap mcL eenparigheyd van ftemmen verkoo-
rcn, den 30 May. Hecrt op den 8 Septemb. 1713.
&c. Siet op, Arnout Spoor.

MDCCiV.

Mr. WILLEM VAN ZUYLEN, is, als voeren,
tot Raad in de Vroedfchap veikooren , den 9 ]a-
nuar. na dat alvoorens verklaart had in geen andere
Heeren of Vrouwen dienil te zyn. Hy is den 1
Maart 1708. overleden.

mdccv.

Mr. ADRIAEN VAN BRONCKHORST, is,

als voorcn, tot Raad in de VroeJibhap verkooren
den 17 Februar. na dat alvoorens verklaart had in
geen andere Heeren, ofte Vrouwen ee.1 te zyn ·,
cxhibeerende a£le van ontlinging van het Secreta
ris- en Rentmeefter-umpr vanhctDuytfchcnHuys.
Hy heeft op den 8 Septemb. 171J. 5cc. Siet op,
Arnout Spoor.

MDCCVL

HENRICK VAN SOESTDYCK , is, aïs voo
ren , rot Raad in de Vroedlchnp verkoren den 15
April. Heeft op den 8 Septemb. 171&c. Siet op,
Arnout Spoor,

MDCCVir.

Mr. GEORGE ANTON Y VAN MANSVELD,

is, alsvooren, tot Raad in de Vroedfchap verkoo-
ren den 15 Febr.cn den 12 Septemb. 170S.overleden.

Mr. JOHAN CAREL VAN DER MÜELEN,
is, als voorcn, tot Raad"in de Vroedfchap verkoo
ren den 2, Auguft. Hy heeft den 8 Septemb. 1715.
&c. Siet op, Armut Spoor.

MDCCVIII.

Mr. HENDRICK COPES , is, als voorcn , tot
Raad in de Vroedrchap verkooren den 21 Maart.
Hy heeft op den 8 Septemb. 1715. &c. Siet op,
Arnout Spoor. Is in het jaar 1712. overleden.

Mr JUSTUS ORMEA, is, alsvooren, tot Raad
in de Vroedfchap verkooren den 2 Oilob» Hy heeft
opden8Septemb.i7i5. ôcc. Ski ογ^ArnoutSpoor.

MDCCIX,

LEONARD DE CASEMBROOT, is, alsvoo-
ren, tot Raad in dc Vroedfchap verkooren den n
May. Hy heeft op den 8 Septemb. 171?. &c. Siet
op , Armut Spoor, Is den 2p Maart 171p. over
leden.

Mr. JACOB MARTENS, is,als voorcn, tot Raad
in de Vroedfchap verkooren den 4 Decemb Hy
heeft op den 8 Septemb. 1713- &c. Siet op, Ar'
mut Spor.

WEYER HENDRICK VAN OVERMEER,
is, als voorcn, rot Raad in dc Vroedfchap verkoo-
ren den vj Decemb. Hy heeft op den 8 Septemb.
1715. &c. Siet op, Armut Spoor.

MDCCX.

Mr. JACOB MEYEN , is, als voorcn, tot Raad
in de Vroedlchap verkooren den 28 Januar. Hy
heeft op den 8 Septemb. 171?. Sec. Siet op. Ar'
mut Spoor.

JOHAN WILLEM LEÜSDEN, is,alj voorcn,
tot Raad in de Vroedfchap verkooren den 2 8 Odob.
Hy heeft op den 8 Septemb. 1715. &c. Siet op,
Arnout Spoor,

MDCCXI.

STEVEN VAN MUYDEN, is, alsvooren, tot
Raad in de Vroedfchap verkooren den 5 ]uny. Hy
heeft op den 8 Septemb. 171} &c. Siet op, ^r-

-ocr page 196-

192

van de regeering en magistraat

MDCCXXIII.

Mr. AELBERT BEKKER , is, als voorcn, tot
Raad in de Vroedfchap verkoren, den lyNovemb.

JACOB VAN BERCK, is, alsvooren, rot Raad
in de Vroedfchap verkoren, den 25>Decemb.

Mr. Jx^N JACOB VAN MANSVELD, is. als
vooren, tot Raad in dc Vroedfchap verkoren, den
25? Decemb.

MDCCXXIV.

Mr. GASPAR BURMAN, is, alsvooren,totRnad
in de Vroedfchap verkoren, den23Auguft.

Mr. CHRISTIAEN BONGART, is, alsvooren,
tot Raad in de Vroedfchap vefkooren, den 5 De-
cemb.

MDCCXXV. .

WILLEM DE RIDDER , is, als vooren, tot Raad
in de Vroedfchap verkoren, den 30 Ü£tob.

MDCCXXVI.

Mr. SAMUEL THIENS, is, alsvooren , tot Raad
in de Vroedfchap verkoren, den ζ 0£lob.

Mr. GIDEON BOUDAEN , is, alsvooren, tot
Raad in de Vroedfchap verkoren, denzaOótob.

MDCCXXVII.

Mr. NiCOLAES KIEN, is, als vooren, tot Raad
in de Vroedfchap verkoren, den 10 Januar.

Mr. JOHAN VAN OCHTEN , is, alsvooren,
tot Raad in de Vroedfchap verkooren , den f Fe-
briiar.

LXXIX. LYSTE van de Heeren , zoo die tot het Borgemeefterfchap genomineert, als die tot

Borgemeeflerm 'verkooren zyn, van het ^aar MOCXFIIL tot het jaar
MOCCXXVl, induys,

Wy hehhen de namen van de Heeren^ die van het jaar löip tof löfo, en van i6jf tot 1701. incluys , tot BoY'
gemeefleren genomintert ten niet verkoren zyn^ met curfyf letteren laten drukken. Van de tweederley dag van het
jaargetal betekent de eerfle den tydvan de nominatie^ en de andere van de verkieftng.

161% dem<\July.

Cornelis van de Poll.
M. Nicolaes van Bercki geilor-
ven lörp den 27 Augufti.
1619 Saterdach naer de noen den
ζ S Se/»/, en den i OÎlob,

HenrickButh.

rid

tegemwoordig Burge*

ΛΛι

ψ
t«t(

ιΐγ

isU

EllertvanByller.
Cornelis van de Poll

metfler.
uimhonis de Roode.

1620 Vrydachden 15 Sept, tn Luns
'den xO^ebris.
Henrick Buth.
Jilbrecht van Byler.
Cornelis van Duverden,
'Peter van der L'mgen.

1621 Manendage den \η Septemhrts m
Remigji dach den i oèiobris.
Henrick Buth.
Elbrecht van Byler.
^atob van Medenblkk.
Peter van der Lingen.

l6ii Dynsdage dm 24 Septembris in
woensdage den 2 Oilobris.
Henrick Buth.
^ohan Islypoart.
Cornelis van de Poll.
Peter van der Lingen.

1623 Vrydage den 26 Septembris en
■woensdage den l Oólobris,
Henrick Buth.
Peter van der Lingen.
Cornelis van Deuverden.
Ocfi. Willem van Mellefleyn. ■

1624 Oonredage den 23 Septembris en
vrydage den i OSlobris.
Peter Cornelilz. van der Lingen.
Cornelis van Deuverden.
Henrick Buth.

Jan Florifz. van der Nypoorf,

1625; Vrydage den 23 Septembris en fa·
terdach den r OÉÏobris.
Cornelis van Deuverden.
Nenrtck Buth.
Jan Florifz. Nypoort.
Johan AnthonifsL, WttenvjaelL

1626 Sater dage naer de middag 23 Sep-
tembris en manendach den χ Oiîobris.
'Cornelis van BeuverdeTu
johan Florifz. Nypoort.
Johan van Weede.
Johan Wttenwaell.
1627 Sater dach den 22 Septembris naenotn
' en dynsdage den 2 Oclobris.
Johan Florisze Nypoort.
Johan van Weede.
Jan Anthoni£ii Wttenwaell.
Dofï. Willem van Nellefleyn.
Cornelis van Deuverden.

1628 Woensdach den 24 Septembris en
vjoensdaechs den i OéUbris,
Johan van der Nypoort,
Johan van Weede.
feter van der Li»gen.

iohan Wttenwaell.

1629 Oonredaechs den 24 Septembris tn

donredach den I Oitobris.
Johan van Weede.
Johan Wttenv?aell.
Peter van der Lingen,
Aert Foeyt.

1630 Vrydaechs den 24 Septembris xac^
noens en vrydaechs den 1 O£lobris.
Johan Wttenwaell, geftorven den 7 0aob.

1630.
Aernt Foeyt.
jinthonis de Roode.
Peter van der Lingen.

1630 Maendaechs den I Novembris tn
donredaechs den 11 Novembris.

Peter van der Lingen.
Dirck van Velthuyfen.

1631. Saterdaechs den 24. Sept, namens
en faterdaechs den i Odohris,

Aernt Foeyt.
Dirck van Velthuyfen.
Peter van der Lingen,
Antonis de Goyer.

1632. Saterdaechs den 22 Sept, nanotns^
en woendaechs den lo OHobris.

Aernt Foeyt.
Dirck van Velthuyfen.
Peter van der Lingen.
Antonis de Goyer.

1633. Dynsdaechs den 24 Sept, naenoens,
en 's vrydaegs den 11 Oëïobris.

Ar ent Foeyt.
Dirck van Velthuyfen;
Peter van der Lingen.
Antonis de Goyer.

1634. 's Woendaechs den 24 Septemb. en
'iwoensdaechs den l OHobrts.

Dirck van Velthuyfen.
Antonis de Goyer.
Arent Foeyt.

Gysbert van der Hoolck.

1635. 's Donderdaechs den 24 Septemb, en
's donderdaechs den i OSïobrit,

Antonis de Goyer.
Gysbert van der Hoolck,
Dirck van Veldhuyfen.
Arent Foeyt.

1636. Saterdaechs den 24 Septemb. en fa-

terdaechs den I Oiiobris,
I Gysbert van dsr Hoolck.
^ Dirck van Velthuyfen.
Antonis de Goyer.
Aert Fetyt.

1637. Sondaechsden 24 Septemb. nanoens.
en 's maendaechs den\ 11 Oölebris.

Gysbert van der Hoolck,
Dirck van Velthuyfen.
Antonis de Goyer.
Aert Foeyt.

1638. * s Maendaechs den 24 Sept, nanoem
en dynsdaechs den 11 O^obris.

Gysbert van der Hoolck.
Dirck van Velthuyfen.
Anthonis de Goyer.
Arent Foeyt.

1639. V Dynsdaechs den 24 §iptemh, en

dynsdaechs den I OSlobris,
Gysbert van der Hoolck,
Dirck van Velthuyfen.
Anthonis de Goyer.
Jonker Frederick Ruyfch.
, 1640. Donderdaechs den 24 Sept, naenoens

en's donderdaechs den ι O^obris,
Antonis de Goyer.
Jonker Frederick Ruyfch,
Aernt van Eek.
Mr. Cornelis van Deuverden,

1641. Vrydaechs den 24 Septl naenoens
en 's Maendaechs den 4 Ofcobris,
Antonis de Goyer.
Jonker Frederick Ruyfch.
Dirck van Velthuyfen.
Gysbert van der Hoolck.

1641. Saterdaechs dm 24 Septemb, tn fa-
terdaechs den I Oilobris.
Jonker Frederik Ruyfch.
Aert van Eek.
Anthonis de Goyer.
Johan van Weede.

1643. Saterdaechs den 23 Septemb. en fon-

daechs den i OSlobris.
Jonker Frederik Ruyfch.
Johan van Weede.
Anthonis de Goyer,
Mr. Cornelis van Deuverden.

1644. 's Dynsdaechs den 24 Septemb, en
's dynsdaechs den I O^obris.

Johan van Weede. · ·

Anthonis de Goyer. ' «

Jonker Frederick Ruyfch.
Mr. Cornelis van Deuverden,

1645. Woensàaechs den 24 Sept, nanoem
en fondaechs den 5 OSlobris.

Aiithonis de Goyer.
Johan van der Nypoort.
Jonker Frederik Ruyfch.
Mr. Cornelis van Deuverden.

1646. Donderdaechs den 24 Sept, nanoini
en maendaechs den 5 OSlobris.

Antonis de Goyer.
Mr. Cornelis van Deuverden.
Jonker Frederick Ruyfch.
Peter Wttenwael.

1647. 's Vrydaechs den 14 Septemb. naneini
en 's vrydaechs den l OSIobrh.

Anthonis de Goyer.
Mr. Cornelis van Deuverden.
Jonker Frederick Ruyfch.
Peter Wttenwael.

1648. Sondaechs den 24 Sept, nanoens tn
's woensdaechs den 4 OÉiobris,

Anthonis de Goyer.
Mr. Cornelis van Deuverden.
Jonker Frederick Ruyfch.
Andries van Wyck.

1(549. 'i Maendaechs den 24 Septemb, tn
des dynsdaech den 2 Oâîobris,
Mr. Cornelis van Deuverden.
Andries van Wyck.
Jonker Frederick Ruyfch.
Mr. Peter van Leuwm,

-ocr page 197-

l6jo". 'i Dynsdaghs den 14 Septmh, *n
's Dynsdaechs den ï OêÏohris»
jir. Cermlis van Deuvtrdtn.
Andries van Wyck.

Jonker Frederick Ruyfch.
j^ir. Peter van Leuwe».

liSjr. Saterdaechs den 24 May nanoens.
Is mede eendrachtelyk gerefolveert ende
▼erftaen , dat de Vroedfchap jaarlyx op den
cerften dach van Oétober fal procederen tot
verkiefinge van twee Borgemeefteren voor
den aanftaenden jare, ende dat met bcilo-
ten briefkens ,by pluraliteyt van ftemraen.
Ende dat een van de regierendc Borgemee-
fteren, die alsdan twee volle jaren aan den
anderen Borgemeeftcr geweeft fal fyn, voor
die reyfe niet zal mogen genomincert, ofte
gecontinueert worden.

Item, dat een Borgemeefter tuflchen ty-
den komende te ilerven, binnen drie wee-
ken geprocedeert fal worden tot verkiefin-
ge van een in desfelfs plaetfe.

1651. I Oflober,
Jonker Frederick Ruyfch.
Mr. Peter van Leuwen; is geftorvcnden 14
September lójz.

1651. den I OHober,
Mr. Cornelis van Deuverden.
Gysbert van WyckerHoot.

1653. dm I Oiïoher,
Mr. Cornelis van Deuverden.
Gysbert van Wykerfloot.

1Ö54. den I 0£Ïobtf,
Andries van Wyck.
Mr. Johan van Nellefteyn.

16 j 5 den 1 OHobtr.
Andries van Wyck.
Mr. Johan van Nelleileyn.

1656 den I OHohtr.
Dr. Cornelis Booth.
Mr. Nicolaes Hamel.

ίό^η den lOfleber»
Doft. Cornelis Booth.
Mr. Nicolaes Hasiel.

1658 den I OÊlobtrl
Andries van Wyck.

Mr. Johan van Neliefteyn.

1659 Λ» I Oilober,
Andries van Wyck.

Mr. Johan van Neliefteyn.

1Ö60 dm I Oilober.
Mr. Dirck de Leeuw^,
Mr. Dirck de Goyer.

i66i den i OSlober.
Mr. Dirck de Leeuw.
Mr. Dirck de Goyer.

1662. dm I OSlobtr.
Mr. Nicolaes Hamel.
Mr. Henrick Moreelfe.

1663 den I Oiiober.
Mr. Nicolaes Hamel.

Mr. Henrick Moreelfe.

1664 den 1 Oâlûber,
Mr. Johan van Neliefteyn,
Doft. Cornelis van de Voort.

iö6s den i Ottober.
Mr. Johan van Neliefteyn.
Doft. Cornelis van de Voort.

1666 den I Oâlûber,
Mr. Nicolaes Hamel,
Reynier Foeyt.

1667 den ï oeïober.
Mr, Nicolaes Hamel.
Reynier Foeyt.

1668 den I Ottober.
Johan van Som eren.

Johan van Mansveld.

s r

iff

■r'W''

Johan van Someren, is geftorven den z8
Decemb. 1669. in fyn plaets word den 10
Januar. 1Ó70 verkoren Mr. Jacob van der
Duflen.
Johan van Mansveld.

1670 den I Ottoher.
Mr. Jacob van der Duffen.
^oft. Cornelis vau de Voort.

ι6ηι den X Ottober,
Mr. Jacob van der Duflen.
iJott. Cornelis vao de Voort.

woordige conftitutie van tyden en faken i
(de Stad van Utrecht ι6η^. den 13 Juny
door de krygsmachtvanden Coninckvan
Vrankryk ingenomen fynde) althansgee-
ne verandering van Borgermeefteren in
plaetfe van de tegenwoordige fal werden
gedaen.

1673 if» I Oflober,
Gecontinueert om redenen, utf.

1674 dm ï7 -^prit.
Mr. Johan van Neliefteyn.
Doft. Willem van der Straten.

1675 den Septemb. en 9 Ottobi
M. Johan van Neliefteyn.
Doft. Willem van der Straten,
Dott. Cornelis Booth.
Jatob van Dmter.

ΐόη6 den ij Septemb.en 4 Ottob.
Dott. Cornelis Booth,
Jacob van Dinter,
M-feJohan Strick.
Mr.Teter Both van der Eem.

1677 demoSeptemb.en li Ottcb,
Mr. Johan Strick.

Mr. Peter Both van der Eem, is geflorvcn

den 4 Decemb. 1677.
Mr. Johan van NeUefleyn.
Jacob van Dinter.Borgem.den 17 Dec,
1Ó78 Λΐί» z3 Septemb. en 17 Ottob»
Jacob van Dinter.
Mr. Samuel Gerobulut.
Anthonts van der biypoort»
Bartholomeiis de Gruyter,

1679 dm Z4 Septemb. en I Ottob.
Jacob van Dintcr.
Bartholomeus de Gruyter.
Mr. Samuel Gerobulut.
Anthonh van der Nypoort.

1680 den ζ 3 Sept, en J) Novemb,
Mr. Samuel Gerobulut.
Anthonis van der Nypoort.
Aclbert van Benthem.
Mr. Paulus Voet van WinfTen.

i68t den 13 Septemb. en 4 Ottober.
Aclbert van Benthem.
Mr. Paulus Voet van Winflen.
Mr. Samuel Gerobulut.
Bartholomeus de Gruyter.

1681 den 13 Septemi.$n ι Ottobtr*
Jacob van Dintcr.
Mr. Samuel Gerobulut. '
Bartholomeus de Gruyter.
Mr. Johan Borre van Amcrongen.

1683 den ZI Sept, en ι Ottober,
Jacob van Dinter.
Mr. Jan Borre van Amcrongen.
Mr. Samuel Gerobulut.
Antony van der Nypoort,

1684 den 10 Sept, en I Ottobiri
Mr. Samuel Gerobulut.
Dott. Everard van Sypefleyn.
Mr. Paulus Voet van Winffen.
Willem van Weede.

16S5 den z3 Septemb. en i Ottober,
Willem van Wede.
Aelbert van Benthem.
Mr. Cornelis van Domburch.
Mr. Jan Borrt van Amerongen.

168Ó den XX September tn I Ottobtr,
Aclbert van Benthem.
Mr. Arnout Spoor.
Mr. Cornelis van Domburg.
Mr. ijohan Borre van Amerongen.

1Ó87 den zx September en 1 Ottther,
Mr. Cornelis van Domburg.
Anthenu van der iStypcort,
Mr. Arnout Spoor.
Mr. Jan Borre van Amerongen.

1690 dtn rp Augufli en % OÎiekif.
Anthony m der Nypoort.
Albert vaa Beatbcio,

der stad van utrecht. L BOEK II. TIT.

Mr. ComtUt van Domlurg,
Mr. Jan Borrt van Amerongen,

1691 dtn IX September m i Ottcbif,
Albert van Benthen. -
Mr. lan Borrè vaiï A ««rongen.
Dott. Everard van Syptfieyn,
Mr. Cafpar van Royen.

t6(^mden 3 September tn 3 Ottther,
Mr. Jan Borre van Amerongen, isovci;-!

ledtn den ïj Oftob. 1691.
Doft. Everard van Sypefteyn.
Mr. Arnout Spoor oen 6 Novcmb.
Mr. Cajpar van Royen.

1695 den 14 September en l Ottobtri
Doft. Everard van Sypelleyn.
Mr. Arnout Spoor.
Anthony van der Nypoort,
Mr, Cajpar van Royen.

1694 den IX Auguflm tn I Ottohr,
Mr. Arnout Spoor.

Anthony van der Nypoort,
Albert van Benthem,
Mr. Cafpar van Royen.

1695 den 3 September* m I Ottohtn
Mr. Caipar van Royen.

Anthony van der Nypoort.
Albert van Benthem,
Cornelis van Lid de Jeude,

1696 den 18 September en X Otttbtr]
Cornelis van Lid de leude.

Doft. Everard van Sypefteyn.
Anthony van der Nypoort.
Albert van Benthem,

ι6g^ demo September tn 4 Ottobtr *
Doft. Everard van Sypelleyn.
Anthony van der Nypoort,
Albert van Benthem.
Mr. Arnout Spoor.

1Ö98 den 6 September m t Otttbtr*
Mr. Arnout Spoor.
Anthony van der Nypoort»
Albert van Benthem.
Mr. Cafpar van Royen.

1Ó99 den 13 Septembtrtn ζ Ottebif^
Mr· Cafpar van Royen.
Anthony van der Nypoort,
Albert van Benthem.
Mr.lohan van Weede.

1700 den 18 September tniOttobtr,
Mr. Pieter Haack de long,
Dott. Everard van Sypefteyn.
Anthony van dtr Nypoort.
Cornelis van Lid de leude.

1701 den XX Septemb N. St, tn 1 Ottob. N.St,

Mr. Pieter Haack de long.

Albert van Btnthem,

Mr.Arnoud Spoor.

Cornelis Lid de leude.

Den ιApril ιηοχ. ccnf>arigby de Vroed-
fchap goedgevonden ende verftaen lynde,
dat het reglement den 16 April 1674, ge-
arrefteert door het overlyden van Koning
William van Engeland , als Erff-Stadhouder,
was komen te cefleren, is'dc Regering der
Stad Utrecht met der daed weder gekomen
in defelve foroie ende ftaat, als den xz en
Z4 May O. St. in den jare id/r. was gear-
refteert, cn fedcrt van tyd tot tyd, tot den
jare 1671. gcampiiceri, cndc gepraftifcMI
is geworden.

Î70Z den tx Ottobtr,
Doft. Everard van Sypefteyn.
Mr. Cafpar van Royen.

Ï703 dtn \x Ottober,
Doft. Everard van Sypefteyn.
Mr. Cafpar van Royen.

Ï704 den iz Ottobtr,
Beernt Willem Ploos van Amftcl.'
Mr. Cornelis Quint.

1705 dtn iz Ottobtr.
Berend Willem Ploos van Amftcl.
Mr. Cornelis Quint, tot den iMcyj'joÔ:
Mr. Huybert van Veldhuyfen, den 4 Mcf
170Ö.

Ï706 dtn iz Ottobtr*
Mr, Huybert van Veldhuyfen.
Mr, lohan van Neliefteyn.

1707 den IX Ottobtr,
Mr. Huybert van veldhuyfen,
Mr. lohan van Neliefteyn.

Bb |90|

-ocr page 198-

van de r/egeering en magistraat

'■τηο%·άίΗ ir Oêîobtr,
Dofl. Everard van Sypefteyn.
Cojteelis van Lid de leude.

1709 den t t O^cbtr.
Dodl. Everard van Sypeileyn.
Cornclis van Lid de leude.

1710 den vi2 OêÏohir.
Mr. -Cornelis Verborcht.
Ferdinand van Hatting.

1711 den iz Oiiebe?.
Mr. Cornelis Verborcht.
Ferdinand van Hatting.

1711 den II Qilàbir:,
Mr. Gornelis Quint,
lohan Huyffen.

17 13 den ix OÎîober,
Mr. Cornelis Quint,
•lohan HuyiTcn.

1^14 den 11 O^obif'
Mr. lohan van Nelleftcyn.
Mr. Laurens van Lankeren.

17ÎÇ den 11 Oêïober,
Mr. lohan van Nellelleyn.
'Mr. Laurens van Lankeren.

\η 16 den 1% Oèlohtrl

'Mr. Cornelis Quint.
Mr. Lucas van Voorft.

1717 den li Oölohtrl
Mr. Cornelis Quint.
Mr. Lucas van Vooril.

den u OSloher.
Mr. Johan van Nellefteyn.
Mr. Roeland Aelbert Roelans.

l~ltg den ïz OHobir.
Mr. Johan van Nellefteyn.
Ifaak Ubingh.

i η zo den tzOöÏober.
Ifaak Ubingh.

Mr. Arnout Spoor, en by desfelfsafilandin

Septémb, 1711.
Mr. johan Heycop.

17 21 den 12 Oâîober.

den II Auguft. ïjzz.

__Mr, Johan Heycop__

lxxx. hYSrË~i;an de Hemn ólche^em^'van hetjaer MO tot MO"CCXXYl

incluys.

overleden.
Mr. Cornehs Quint.

\1ZZ den z6 Augufli. _

Adriaen Strick, by afüerven 'van icli H^Cî
Heycop.

Oen iz Oilobtr,
Mr. Cornelis'Quint.
Adriaen Strick.

1723 den iz OÎÎoUri
Adriaen Strick.
Ferdinand van Hatting.

1714 den 24 Oflebtr.
Ferdinand van Hatting.
Mr. Lucas van Voorft.

1725 den 12 OÉÏober,
Mr, Lucas van'Voorft.

Ifaak Ubingh.

1726 deniz Oâîober.
Ifaak Ubingh.

Mr. Jan Pieter van Mansveld.

T>en 24 ^uly 1618.
ornelis van Deuverden.
Hendrick Buth.

jonker Peter van Hardenbroeck,
TDodt. Chrjitianus Bor,
Mr. Thomas Heurnius.
Peter Ploos.
Mr. Anfelmus Salmius.
EllerL van Bylei·.
Jan van'Weede.
Mr. Jan Floris zoon van Nyvett.
Dodt. Goofen van Nyendaal.
Jonker Jacob van der Maath.
Air. Gielis vaa der Eggen, den31 JuÏy ver-
koren , in plaats van Anfelmus Saiœius·,
die Penfionaris geworden was.

Den 1 OSlobrii
Cornelis van Deuverden.
Antonis de Rode-
Cornelis van de Pol.
Cornelis van Weedc.
Aart van Eek.
Peter Ploos.

Jonker Jacob VermaatK
Doâ.'Chrîftianus Bor.
Mr. Thomas Heurnius. s

Mr. Jan van Nyvelt.
Jan van Weede.
Mi. Gillis van der Eggcö.'
an Florisze Nypoort.

)od. Willem van Nellefteyn. Defe twee
laatfte zyn aangeftelt in de plaats van Cor-
nelis van de Pol en Cornelis van Weede,
die Cameraers geworden waren.

Dtn I 05iéber lóiQ.
Cornelis van Deuverdes. .
Jan FloriiTe Nypoort.
Aart van Eek,
Bartholomeus Deckers.
Peter Ploos.
Mr. Jan van Pallaes.
Do<a. Willem van Nellefteyö;
Mr. Thomas Heurnius,
Mr. Jan van Nyvelt.
Jan van Weede.
Mr. Gysbert van der Elburgb
Mr. Gillii! van der Eggen. _

"Den 1 Oâiober ι6ΐΐ,
Jan Florifle Nypoort.
Aajt van Eek.
Mr. Jan van Pallaai.
Peter Ploos.

Do<a, Willem van Nellefteyn»
Jan Thoniffe Uyttewacl.
Philips Ram.
Mr. Thomas Heurnius.
Mr. Gillis van der Eggen.'
Jan van Weede.
Mr. Godard van Dael.
Mr. Pçter Fotyt.

X)en ζ Oâiober lÔtit
Cornelis van Deuverden.
Jan Florifle Nypoort.
Aert van Eek.

Doft. Willem van Nellefteyö;
Thoniffe üyttewad.

ί*» f' ι

sir

Philips kam.'
Mr,Jacob Zas.
Mr. Peter Foeyt.
Doft. Gofen van Nyendaèl.
Mr. Thomas Heurnius.
Mr. Gillis van der Eggen,
lan van Weede.

Mr. Adriaen Helmys van Welïe , den 9
Juny , in de plaats van Thomas Heur-
nius, Rentmcefter van de DpraeyacngCf
worden.

Ditó I oHober i6i3*
Henrick Buth.

Doa. Willeip van Nelleftcya»
Jan ToniÓe üyttewael.
Philips Ram.
Bartholomeus Deckersi
Mr. Jacob Zas.
Mr. Peter Foeyt.
Jacob Janfle van Bemmeli
Doft. Goofen van Nyendaèt
Mr. Gillis van der Eggen.
Jan van Weede.

Mr. Adriaen Helmys van Welle.

Oen 1 OSlóber 1624.
Henrick Buth.
Jacob van Medenblick.
Jan Florifle Nypoort.
Arent van Eek.

Doft. Willem van Nellefleynï ·
Philips Ram.

Jan Anthonifle Üyttewael.
Mr. Peter Foeyt.
Jacob Janiic van Bemmel.'
Dirck Jacobfe van Velthayfen.
Mr. Gillis van der Eggen.
Mr. Adriaen Helmys van Welle.

Ï)en 1 OÎiobtr 1625·
Henrick Buth.
Jacob van Medénblick^
Cornelis KnyiF.
Cornelis van de Pol.
Mr. Gillis van der Èggeh.
Doft. Willem van Nellefteyn;
Philips Ram.

Jan Anthonifle Üyttewael.
Mr. Godert van Dael.
Mr. Adriaen Helmys van Wellà,'
Cornelis van Swanenburg.
Gysbert van der Hoolck.
Johan van Weede , ΐη plaetfe van Henrick
Buth, overleden.

Den ζ Oêîober l6z6.
Cornelis van Deuverden.
Cornelis van de Pol.
Jacob van Medenblick;
Aert van Eek.

Doâ. Willem van Nellefteyö^
Johan üyttewael.
Jacob JanflÏ van Bemmel.
Dirck van Velthuyfen.
Anthonis de Goycr.
Mr. Adriaen Helnjich vih Wcljè
Cornelis van Werckhoven.
lonker Frederick Ruyfch.

Deti % Oêlober l'Cl fi,

, ilornclis van Deuvcijjlefi?

Jacob van Medenblick,

Cornelis van de Pol.

Philips Ram.

johan Uyttçwael.

Jacob Janfl'e van Bemmel.

Dirck van Velthuyfen.

Cornelis van Werckhovéo.'

Jonker Frederick Ruyfch.

Pauwels Moreelfe. -a

RoelofFvan Zyl.

Floris de Goyer.

Den Ï O^obtr ï6ih
Johan van der Nypoort»
Cornelis vaii 'de Pol.'
Philips Ram.
Mr. Godert van Daej;
Peter van der Lingen.
Dirck van Velthuyfen.'
Gysbrecht van der Hoolcki
Cornelis van Werckhoven;
Jonker Frederick Ruyfclv
Pauwels Moreelfe. ' '

RoelofF van Zyl.

Floris de Goyer. (

Dm I Oâiober
Johan van der Nypoort.
Cornelis van de Pol. '

]ohzn van Weede.
Philips Ram.
Mr. Godert van DaelJ
Peter van der Lingen,
Dirck van VëlthuyJen. ,

Gysbrecht van der Hoolck.
Cornelis van Werckhoven.
Jonker Frederick Ruyfch.
RoelofF van Zyl.
kloris de Goyer.

Den I QHübir l6lo]
Corndis van Deuverden.
Anthonis de Rode.
Johan van der Nypoort.
Cornelis van de Pol.
Philips Ram.
Mr. Godert van Dael.
Peter van der Lingen.
Dirck van Velthuyfen,.
Gysbrecht van der HooickJ
Cornelis van Werckhoven.
Willem van Steenberch,
Andries van Wyck.

Antonis de Goyer, in plaetfevan Dirckrw
Velthuyfen ,die in defe maend Borgenicei
fter geworden was, door overlydea y>S
den Borgemeefter Üyttewael.
^ Den 1 OStober 1,631^
Corndis van Deuverden.
Anthonis de Rode.
Johan van der Nypoort,
Cornelis van de Pof,
Mr. Godert van Dael.
Peter van der Lingen.
Gysbert van âer Hoolck,'
Anthonis de Goyer.
Roeloif van Zyl.
Willem van Stccnbferc^".'
Andries van Wyck.

Roeland Gerobula». ^

il
:fH

Ji··! :

-ocr page 199-

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK. 11 TIT. '95

■ s"^

^ li

Oen ΙΟ Ofloitr 163^.
Comelis van Deuverden.
Anthonis dc Roode.
lohan van der Nypoort.
Cornclis van de Pol.
Mr. Godert van Dael.
Peter van der Lingeu.
Gysbrecht van der Hoolck.
Anthonis de Goycr.
Roeloff van Zyl.
Willem van Steenberch.
Andries van Wyck.
Do<ft. Cornelis Booth.
Mr. Gillis van der Eggen,
lacob lansze van Bemmel.Defetwee laetfte
zyn in plaatfe van Cornclis van de Pol en
Willem van Steenbeig, overleden, den
4 luny aangellelt.

Den II OHober 1633.
Anthonis de Roode.
lohan Florifle van der Nypoort,
Arcnt van Eek.
Mr. Gillis van der Eggen.
Mr. Godert van Dael.
Peter van der Lingen.
lacob lanfle van Bcmmel.
lonker Frederick Ruyfch.
Gysbert van der Hoolck.
Arent Foeyt.
Andries van Wyck.
Dod. Cornelis Booth.

Den I Oilobêr 1634.
lohan van der Nypoort.
Arent van Eek. 1
Mr. Gillis van der Eggen.
Dirck van Velthuyfen.
lonker Frederick Ruyfch.
Arent Foeyt.
Andries van Wyck.
Doa. Cornelis Booth.
Cornelis van Doeyenburch;
Hendrick van Mansveld.
Mr. Dirck dc Leeuw.
Mr. lohan Pater.

Den I OBoher 1635.
Johan Florifle van der Nypoort.
Aient van .Eek.
Mr. Gillis van der Eggen.
Peter van der Lingen.
Anthonis de Goyer.
Arent Foeyt.
Andries van Wyck.
Doa. Cornelis Booth.
Cornelis van Doeyenburg.
Hennck van Mansvelt.
Mr. Dirck de Leeuw.
Mr. Johan Pater.

Den I OSloler l63<i
Johan van der Nypoort.
Arent van Eek.
Mr. Gillis van dçr Eggen.
Peter van dei: Lingen.
Anthonis de Goyer.
Arent Foeyt.
Andries van Wyck.
Doâ. Cornclis Booth.
Cornelis van Doeyenburg.
Mr. Johan Pater.
Mr. Johannes Heurnius.
Mr. Joiephus Vorflius.

Den I oeiohr 1637.
Johan van der Nypoort.
Arent van Eek. ♦

Mr. Gillis van der Eggen,
Peter van der Lingen.
Anthonis de Goyer.
Arcnt Foeyt.
Andries van Wyck.
Do(ft. Cornelis Booth.
Cornclis van Doeyenburg.
Mr. Johan Pater.
Mr. Johannes Heurnius.
Cornelis Quint.

Den 1 OSlcher 1638.
Johan van der Nypoort.
Arent van Eek.
^t. Gillis van der Eggen.
Anthonis dc Goyer.
Jonker Frederick Ruyfch.
Arent Foeyt.
Andries van Wyck.
Doâ. Cornelis Booth
JU. Dttl,

ii
.i

■J

Η"

Comelis van Doeyenburg.
Mr. Johan Pater.
Mr. Johannes Heurnius.
Cornclis Quint.

Den r OBober 1639.
Johan Florifle van der Nypoort.
Arent van Eck>
Mr. Gillis van der Eggen.
Dirck van Velthuyfen.
Gysbert van der Hoolck.
Arent Foeyt.
Andries van Wyck.
Dûâ:. Cornelis Booth.
Cornelis van Doeyenburg.
\ Mr. Johan Pater.
I Mr. Johannes Heurnius.
Cornelis Quint.

Gysbert van der Woerd, in plaetfe van Jo-
hannes Heurnins, die Raad Ordinaris in
defen Hovc , volgens miffive {van lyn
Hoogh den30 April 1640. geworden was.
Den 1 Oilobtr 1640,
Arent van Eek.
ïacob Janffe van Bemmci.
Dirck van Vehhuylen.
Gysbert van der Hoolck,
Andries van Wyck.
Doa. Cornelis Booth.
Mr. Johan Pater.
Nicolaas van der Meer.
Jacob Splinter.
Willem Cofynfle.
Mr. Cornelis van Deuverden.
Mr. Pieter van Leeuwen.

Den 4 Oilobtr 1641.
Johan Florifle van der Nypoort.
Dirck van Velthuyfen. .
Anthonis de Goyer.
Arcnt Foeyt.
Andries van Wvck.
Dod. Cornelis Booth.
Mr. Johan Pater.
Gysbrecht van der Wocrdt.
Willem CofyniFe.
Mr. Cornelis van Deuverden,
Mr. Pieter van Leeuwen.
Mr· François van de Pol.

Den 1 QtUber \64,xl
Johan FloriiTc van der Nypoort.
Arent van Eek.
Dirck van Velthuyfen,
Anthonis dc Goycr.
Arent Foeyt.
Andries van Wyck.
Doa. Cornelis Booth.
Mr. Johan Pater.
Gysbert van der Woerdt.
Mr. Cornehs van Deuverden.
Mr. Peter van Leeuwen.
Mr. François van dc Pol,
Peter Uyttewacl.

Mr. Henrick Morcelfc. Defc twee lactflc
in plaets van Dirck van Vcldhuyicn, en
Johan Pater, overleden.
Nieolaes van der Meer, in plaetfe van Doél,
Cornclis Booth, Raad Extraordiearis in
defen Hove zynde geworden.
Den I OSlober »643.
Johan FloriiTc van der Nypoort
Arcnt van Eek.
Jonker Frederick Ruyfch.
Andries van Wyck.
Gysbert van der Wocrdt.
Jacob Splinter.

Mr. Cornelis van Deuverden.
Mr. Peter van Leeuwen.
Mr. François van dc Pol,
Mr. Hendrick Moreeli.
Gerrit de Cock.
Mr. Wouter van Wcedc·

Den I OHober 1644,
Johan Florifle van der Nypoort,
Jonker Frederick Ruyfch.
Andries van Wyck.
Gysbert van der Woerdt.
Jacob Splinter.

Mr. Cornelis van Deuverden.
Mr. Peter van Leeuwen.
Mr. François van dc Pol.
Gerrit dc Cock.
Mr. Wouter van Wcedc,
Peter Bor.

Mr. Gerrit Deckecs.

De» I onobtr 1045,
Johan van der Nypoort.
Johan van Weede.
Jonker Frederick Ruyfch.
Andries van Wyck.
Gysbrecht van der Vi'ocrdt.
Jacob Splinter.
Mr. Pieter van Leeuwen.
Mr. François van de Pol.
Peter Uyttewacl.
Mr. Wouter van Weede.
Peter Bor.

Mr. Gérard Deckers.

Den 5 Ofleher 1646^
Johan van der Nypoort.
Johan van Weede.
Cornclis van Werckhoven,
Jonker Frederick Ruyfch.
Andries van Wyck.
Mr. Dirck dc Leeuw.
Gysbert van der Wocrdt.
Jacob Splinter.
Mr. Peter van Leeuwen.
Peter Uyttewacl.
Peter 3or.

Gerrit van den Helm.

Den I OÉïoher ϊ6^ηΙ
Johan van der Nypoort.
johan van Weede.
Cornelis van Werckhoven,
Jonker Frederick Ruyfch.
Andries van Wyck.
Mr. Dirck de Leeuw.
Gysbert van der Woerdt,
Jacob Splinter.
Mr. Peter van Leeuwen.
Peter Uyttenwael.
Peter Bor.

Gerrit van den Helm.

Den 4 Oilobtr 1648,
Johan van Wecdc.
Mr. Gillis van der Eggen.
Anthonis de Goyer.
Cornelis van Werckhoven·
Jonker I^rcderiek Ruyfch.
Mr. Dirck dc Leeuw.
Gysbert van der Wocrdt,'
Jacob Splinter.
Peter Uyttcwael.
Mr. Wouter van Wecdc.
Gerrit van den Helm.
Johan van de Pol.
Peter van Leeuwen.

Rudolph vanZyll. Dcfctweelaatftcryn ver-
koren in plaatfe van Antonis dc Goycr
cn Johan van de Pol, ο verleden.
Den 1 OStobiT 1649,
Johan van Wecdc.
Mr. Gillis van der Eggen.
Cornelis van Werckhoven.
Jonker Frederick Ruyfch.
Rudolph van Zyl.
Mr. Dirck de Leeuw.
Gysbert van der Woerdt,
Jacob Splinter.
Mr. Peter van Leeuwen.
Peter Uyttenwael.
Mr. Wourcr van Wcedc.
Gerrit van den Helm.

Den I oeipbtr idco."
Johan van Weede.
RoeloiF van Zyl.
Gysbert van der Woerdt.
Nicolaas van der Meer·
Mr, Cornelis van Deuverden.
Mr. Peter van Leeuwen,
Peter Uyttcwael
Mr, Wouter van Wecdc.
Johan Bor.

Cornelis van Domburgh.
Mr. Johan van NelleÜeyn.
Mr. Willem de Gruyter.

Ben Ï OÉhbtr i6<Xl
Rudolph van Zyl.
Andries van Wyck.
Nicolaas van der Meer.
Cornelis Quint.
Jacob Splinter.
Mr. Dirtk dc Leeuw.
Mr. Cornelis van Deuverden.
Johan Bor.

Cornclis van Domburgh,

Bbz uu

àiià

-ocr page 200-

VAN DE REGEERING EN MAGISTRAAT

Mr. Johan van Ncllefleyn.
Mr. Willem de Gruyter.
Mr. Johan Ram.

Dtn I O£iobef l6$l.
Johan van Wecde.
Andries van Wyck.
Mr. Dirck de Leeuw.
Cornelis Quint. :

^icolaas van der Meer. '' '' ' * '
acob Splinter,
ohan Bor.

^r. Johan van Nellefteyni
Mr. Willem de Gruyter.
Mr. Johan Ram.
Mr. Abraham van Kerckraedt.
Mr. Dirck de Goyer.

Den i-Oflobtr 1653.
Johan van Weede.
Andries van Wyck.
Mr. Dirck de Leeuw.
Cornelis Quint.
Gysbert van der Wocrdt.
Jacob Splinter.
Peter Uyttewael.
Mr. Johan Ram.
Mr. Abraham van Kercktaed.
Mr. Dirck de Goyer.
Mr. Nicolaes Hamel.
Mr. Samuel Gerobulus.

Den i Ottebir 1654.
Johan van Weede.
Rudolph van Zyl.
Mr. Cornelis van Deuverden.
Peter Uyttewael. ■
Mr. Willem de Gruyter.
Gysbert de Wyckerflooth.
Mr. Abraham van Kerckraedt.
Mr. Dirck de Goyer.
Mr. Nicolaes Hamcl.
Mr. Samuel Gerobulus.
Mr. Jacob Lieftinck.
Reynier Foeyt.

Ben I O5îober lójf j.
Rudolph van Zyl.
Corne is Quint.
Mr. Cornelis van Deuverden.
Peter Uyttewael.
Mr. Willem de Gruyter.
Mr. Johan Ram.
Gysbert de Wyckerflooth.
Mr. Nicolaes Hamel.
Mr. Samuel Gerobulus.
Mr. Jacob Lieftinck.
Reynier Foeyt.
Mr. Johan van Someren.

De» I Oilober 1656.
Andries van Wyck.
Cornelis Qüint.
Mr. Cornelis van Deuverden.
Mr. Johan van Nellefteyn.
Mr. Willem de Gruyter. ,

Mr. Johan Ram.
Mr. Dirck de Goyer.
Mr. Samuel Gerobulus. *
Mr. Johan van Someren. ·
Cornelis van Beeck,
Wernardt van Veithuyfen.
Dod. Cornelis van de Voordt.
Mr. Jacob*.Liefting.

Reynier Foeyt. Defe twee laetde vind ik
ook inplaetfe van Mr. Samuel Gerobulus
en Dod, Cornelis van der Voort.

Don I Oilober
Andries van Wyck.
Mr. Dirck de Leeuw.
Cornelis Quint.
Peter Uyttewael.
Mr. johan van Nellefteyn,
Mr. Johan Ram.
Mr. Dirck de Goyer. .
Mr. Samuel Gerpbulus.
Mr. Johan van Someren.
Cornelis van Beeck.

Wernardt van Veldthuyfen. ■ .

Dod. Cornelis van de Voordt.

Den ι Oöhbtr i6ç8.
Dod. Cornelis Booth.
Mr. Dirck de Leeuw.
Peter Uyttewael.
Mr. Dirck de Goyer.
Mr. Nicolaes Hamel.

M. Samuel Gciobulu?. '

Mi '

Mr. Jacob Lieftinck.
Reynier Foeyt.
Cornelis van Beeck.
Wernardt van Veldthuyfen.
Dod. Cornelis van dè Voordt.
Johan van Mansveld.

Den I Oiiober 1659.
Dod. Cornelis Booth.
Mr. Dirck de Leeuw.
Jacob Splinter.

Mr, Cornelis van Deuverden.
Peter Uyttewael.
Mr. Nicolaes Hamel.
Mr. Samuel Gerobulus.
Mr. Jacob Lieftinck.
Reynier Foeyt.

Dod. Cornelis van de Voordt »
Johan van Mansveldt.
Joachim Nieuftadt.

Den I OiÏobtr l6<5o.
Andries van Wyck.
Dod. Cornelis Booth.
Jacob Splinter.

Mr. Cornelis van Deuverden.
Gérard van den Helm.
Mr. Johan van Nellefteyn.
Mr. Nicolaes Hamel.
Mr. Jacob Lieftinck.
Reynier Foeyt.
Johan van Mansveldt.
Joachim Nieuftadt.
Dod. lacob van de Pol.
Paulus Heurnius, in de plaets van Reynier
Foeyt, zynde geworden Raed Extraordi-
naris in defen Hove.

Den I O^ber l66u
Andries van Wyck.
Jacob Sphnter.

Mr. Cornelis van Deuverden; . " '

Gérard van den Helm,

Mr. Johan van Nellefteyn.

Joachim Nieuwftadt.

Dod. Jacob van de Pol.

Paulus Heurnius.

Johan van Nellefteyn.

Jacob van Dinter.

Mr. Willem Ploos van Amftel.

Mr. Anthonis van Voorft.

Deti ï Oólobtr 1661, i
Andries van Wyck.
Mr. Dirck de LeeuWi
Gérard van den Helm,
Mr. Johan van Nellefteyn,
Mr. Dirck de Goyer.
Mr. Jacob Lieftinck.
Paulus Heurnius.
Johan van Nellefteyn.
Jacob van Dintén
Nicolaes van Solingen'.'
Dod. Cornelis de Goyer.
Mr. Johan van Znylen.

Den 1 Oöiobtr 1663. »
Mr. 'Dirck de Leeuw.
Mr. Cornelis van Deuverden. '

Mir. Dirck de Goyer.
Mr. Jacob Lieftinck.
Johan van Mansveldt. .

Johan van Nellefteyn.
Jacob van Dinter..
Nicolaes van Solingen.
Dod. Cornelis de Goyer.
Mr. Johan van Suylen.
Mr. Cornelis van der Wocrdt.
Mr. Abraham de Wyckerflooth.

De» ι O&cber 1664.

Dod. Cornelis Booth.

Mr. Cornelis van Dcuverdea ;

Mr- Dirck de Goyer.

Mr. Johan van Someren.

Johan van Mansveldt.

Dod. Cornelis de Goyer. ' » ! ï,

Mr· Johan van Zuylen. ■ ?

Mr. Cornelis van der Woerdt.

Mr. Abraham de Wyckerflooth)

Mr. lohan van Eyckelsbeeck.

Mr. Adriaen van Heurn.

Mr. lohan Strick.

Den 1 pâlûiir l66^t
Dod. Cornelis Booth.
Mr. Cornelis van Deuverden.
Mr· lohan van Someren.
Cornelis van Beeck. . / '/Λ^*
lohan van Mansveldt.
lacob van Dinter.
Mr. Cornelis van der Woerdt;
Mr. Abraham van Wyckerflooth.
Mr. lohan van Eyckelsbeeck,
Mr. Adriaan van Heurn,
Mr. lohan Strick.
Mr. Anthonis van iVlansvddt.

ff/

fiSiK '

De» X Oùiober 1666.

Dod. Cornelis Booth.
Jacobus Sphnter.
Mr. Johan van Nellefteyn.
Mr. Johan van Someren,
Cornelis van Beeck.
Jacob van Dinter.
Dod. Cornelis de Goyer.
Mr. Johan van Suylen.
Mr. Johan van Eyckelsbeeck.
Mr. Adriaen van Heurn.
Mr. Johan Strick.
Mr. Anthony van Mansveldt.'

Den 1 Oiïober 1667.
Jacob Splinter.

Mr. Cornelis van Deuverden.
Mr. Johan van Nellefteyn.
Cornelis van Beeck.
Johan van Mansveldt.
Jacob van Dinter. -
Dod. Cornelis de Goyer.
Mr. Johan van Zuylen·
Mr. Cornelis van der Woerdt.'
Mr. Anthonis van Mansveldt.
Mr. Dirck van Steenberch. , r
Dod. Lambert van Veithuyfen.

Den \ DÉlober 1Ó68. .
Jacob Splinter. >

Mr. Cornelis van Deuverden.
Mr· Johan van Nellefteyn.
Dod. Cornelis van de Vooit.
Dod. Cornelis de Goyer.
Mr. Johan van Zuylen.
Mr. Cornelis van der Woerdt.
Mr. Abraham de Wyckerflooth.
Mr. Adriaen van Heurn.
Mr. Johan Strick.
Mr. Dirck van Steenberch.
Dod. Lambert van Veldthuyfen.

Den i.O^ber 166^,
Dod. Cornelis Booth. i
Mr. Cornelis van Deuv-erden.
Cornelis van Beeck,
Dod. Cornelis van de Voort.
Jacob van Dinter.
Mr Cornelis van der Woerdt.
Mr. Abraham de W-yckerflooth.
Mr. Adriaen van Heurn,
Mr. Johan Strick. . .'i,

Mr. Dirck van Steenberch. «· · i
Dod. Lambert van Veithuyfen.
Mr. Jacob van der Duflen.

Den I Oôlétr 1070,''
Dod. Cornelis Booth.
Jacob Sphnter.
Mr. Johan van Nellefteyn.
Reynier Foeyt.
Cornelis van Beeck. ■
Paulus Heurnius.
Jacob van Dinter.
Dod. Cornelis de Goyer,
Mr. Johan Strick.
Anthony van der Nypoort.
Dod. Henrick van Zuylçn.
Mr. Peter Both van der Èem.

Dea vOHober ι6ηί, '
Dod. Cornelis Booth;
Jacob Splinter. ' ' ^ ■ ' : ■

Mr. Johan van Nellefteyp. '''' ·'
Reynier Foeyt.
Cornelis van Beeck.

Paulus Heurnius.-fc " r , -

lacob van Dinter. . .

Dod. Cornelis de Gbyer.'
Mr. Dirck van Steenberch.
Anthony van der Nypoort.
Dod. Henrick van Zuylen.
Mr. Peter Both van der Eem,
Dynsdacht den l OMober 1671. De Vrorf'
fchap op den eed vergadert iynde, «
goedgevonden en verftaen, datinconfi-
deratie van de tegenwoordige conftitu»'
van tyden en faken, althans geen veran-
dering vanBorgeraccftcren, Sdiepenen,

Thi»'

! ·
■

.■ t

r ■·■ ■■ ^
1 îi. ' .

.v r v: :

t' · S

' > -s

■

r. ΐί

-ocr page 201-

DER STAD VAN UTRECHT. ƒ. BOE K. IJ. τίΤ. m

F
ί «

'Îî

Thrcforicr en Cameraer, in plaetfe van
de tegenvroordigen,falworden gedaen.
Wotnsdachs dtn i OSlobtr 1673 , gcconti-
nueert om redenen, als vooren.
's Vr<^dAths dtn 17 April 1674,
^'ίr. Samuel Gerobulus.
Dod. Cornelis van de Voordf.
Dod. Adriaen Gpntman, ^n 1 Dtctml·.
Jacob van Dintcr.
Mr. Anthoni van Voorft.
Mr, Johan Strick.
Mr. Peter Both van der Eem.
Mr, Jacob Martens.
Pieter Hatting.
Hendrick van Zuyien.
Willem van der MueJen.
Mr. Henrick van QueUeoburg
Hendrick Quiot » volgens Adc van ïyn
Hoogheyt den zi J^rü 1674.

Den ^OHobtr 167J.
Mr. Samuel Gerobulus.
Jacob van Dinter.
Mr, Johan Strick.
Mr. Peter Both van der Eem.
Mr. Henrick van Quellenburch.
Doift. Adriaen Gentman.
Anthony van der Nypoort.
Mr. Arnout Straets.
Jacob Taets van Amerongen.
Mr, Maximiliaen Breyerius.
Mr, Philips Rara.
Gysbert Tol.

Di»4 OÎîoher l6j6,
Mr. Johan van Nellefteyn.
Doa. Willem van der Straetcn.
Anthony van der Nypoort.
Mr. Arnout Straets.
Jacob Tacts van Amerongen.
Mr. Maximilianus Drcyerus.
Gysbert Toll.
Philips Kam.
Do<a. Adriaen Gentman,'
Willem van der Meulcn.
Johan van Aelft. ^

Bartholomeus de Griiyter.
Mr. Dirck van Veldhuyfen

Willem van der Straten, gl-VUlUi
in de Generaliteyts Rekenkamer

....... ι6ηη.

Den II Oftoher ΐ6ηη.
Mr. lohan van Nellefteyn.
Willem van der Muelen.
Johan van AeKh
JJ-irtholomeus de Gruyter.
Mr. Dirck van Veldhuylcu.
Mr. Samuel Gerobulus,
jacob van Dinter.
Mr. Johan van Baerle·
Mr. Trajeélinus Boll.
Mr. Cornelis Domburg.
Dirck de Swart.

Adriaen Strick van Linfcboten.
Mr. Peter Élfevier , iii plaetli vàn Jacob
van Dinter, JBorgfraeeftergwoxdcnden
17 Deccmb. 1677.

Den 17 okohr 1678.
Mr. Samuel Gerobulus.
Mr. Dirck van Veldhuyfen.
Dirck de Swart.
Mr. Johan van Baerle.
Adriaen Strick va^i Linfchotco.
Mr. Cornelis Domburg.
Mr. Trajeftinus Boll*
Mr. Peter Élfevier.
Jacob de Vry.
Anthony van der Nypoort.
Mr. Arnout Straets.
Mr. Philipi Ram.

Den I Odohtr ΐ6·]().
Anthony van der Nypoort.
Mr. Maximilianus Breyerus,
Mr. Philips Ram.
Mr. Peter Élfevier.
Jacob de Vry,
Mr, Jacob Martens.
yillem van der Mueicn.
Johan van Aelft.
Mr. Arnout Spoor.
Doft. Adriaen Gentmaft.
Mr hduard van Voorft.
>^illcra Schade.

Den 9 Novmltr 1680.
Mr. Jacob Martens.
Willem van der Meulen.
Johan van Aelft.
Mr. Arnout Spoor.
Doâ. Adriaen .Gentman,
Mr. Maximiliaen Breyerus,
Mr. Eduard van Voorft.
Willem Schade.
Mr. Samuel Gerobulus.
jacob van Dinter.
Mr. Johan Strick.
Adriaen Strick van Linfchotcn.
Johan Borvan Ainerongcn, in plaetfe van
Jacob van Dinter, den8 Juïyi68i ge-
deputeert in de Staten Generael.
Dynidach dtn 4 Olhbtr lóSl.
Mr. Samuel Gerobulus.
Mr. Johan Strick.
Adriaen Strick van Linfchotcn.
Johan Bor van Amerongen.
Anthoni van der Nypoort.
Willem van BunnicL
Dirck de Swart.
Mr. Johan Baerle.
Doö:. Johannes HeuTöiuS.
Lambert Heycop.
Henricus Junius.
Jacob de Vry,

Sondais den l QfÏ*hsr l68ï.
Anthony van der Ny{X)orr.
Dirck de Swart
Mr. Johan van Baerle.
Jacob de Vry.
Willem van Bunnick.
Doft. Johan van Heurn.
Lambert Hej^cop.
Henricus Junius.
Mr. Arnout Spoor,
Do(ft. Adriaen Genimao·
Mr. Maximihanus Breyerus.
WiUem Schade.

'tMatndsgs den i OSiokr liSSj.
Mr. Arnout Spoor.
Doel. Adriaen Gétitman,
Mr. Maximiliaen Breyerus.
Willem Schade.
Mr. Samuel Gerobulus·
Mr. Johan Strick,
Doft. Everhard van Sypefteyn.
jacob Taets van Amerongen.
Johan van Aelft.
Mr, Cornelis van Domburg.
Mr, Eduard van Voorft.
Mr, Cornelis Verburgt.

Dtn I Otlobtr 1684.
Mr. Samuel Gerobulus.
Doft. Everhard van Sypefteyn.
jacob Taets van Amerongen.
Johan van Aelft.
Mr. Cornelis van Domburg.
Mr. Cornelis Verborgt.
Mr. Jacob Martens.
Gualterus van Nellefteyn,
Aelbert van Benthem.
WiUem van Bunnick.
Willem van der Meulen·
Roeland van Aken.

Cornelis Lit de Jeude, in plaetfe van Cor-
nelis van Domburg, geworden RaedËX'
traordinaris in deien Hpvc.

Den I Oùhbtr 1685.
Mr. Jacob Martens.
Guatihcrus van Nellefteyn,
Willem van Bunnick.
Willem van der Muelen.
Doft. Johan van Heurn.
Roeland van Aken.
Cornelis Lith de Jcude.
Mr. Arnout Spoor.
Mr. Maximiliaen Breyer,
Mr. Johan Cafenbroot.
Mr. Adriaen Roelans.
Mr. Johan van Baeile.
Mr. Huybert van Vddhuyfcn, den 17 Febr.
i686{N.S. ) in plaetfe van Arnout Spoor,
gecommittcert ijl der Stateu FinanUe.
Ambrofius Boffchaert,
Mr. Egidius van Muydeo. Defctwee laet-
fte den 6 May ï686 acogeftclt in plaetfe
van Jacob Martens, en Johan van Baerle,

Den I oeiobtr

Ml. MaxiioiUiiefi Breyer^

Doft. Johan van Heurn.
Cornelis Lith de Jeude,
Mr. Johan Cafenbroot.
Mr. Adriaen Roelans.
Mr. Huybert van Veldhuy/èni
Ambrolius Boflchacrt,
Mr. Egidius van Muyden.
Mr. Philips Ram.
Mr. Cafpar van Royen.
Mr. Johan de Leeuw.
Mr. Willem de Ridder.

Den I QHoUr 16S7.
Mr. Philips Rara.
Mr. Huybert van Veldhuyfen.
Ambrolius Boflchaert.
Mr. Egidius van Muyden.
Mr. Cafpar van Royen.
Mr. Johan de Leeuw.
Mr. Willem de Ridder.
Anthony van der Nypoort.
Willem van Bunnick.
johan van Aelft.
Doft. Adriaen Gentman.
jofeph Hoeuft.

Den I OBoher 1688,
Anthoni van der Nypoort.
Willem van Bunnick.
Johan van Aelft.
Doft. Adriaet\ Gentman.
lofeph Hoeuft.

Doft. Everhard vatv Sypeftcynï
Willem van der Meulen.
Mr. Maximiliaen Breyer.
I Beernt Willem Ploos van Amftcli
Daniel van Berck.
Mr. R©chus van der Does.
Mr. Anthony van Cuylenburg.

Dtn I O^obtr 1Ó89,
Willem van der Muelen.
Mr. Maximiliaen Br^cr.
Doft. Everhard van Sypefteyn^
Beernt Willem Ploos van Amftcl.
Daniel van Bircic.
Mr. Rochus van der Does.
Mr. Anthony van Cuylenburg.
Mr. lan Borrc van Amerongen.
Roeland van Aken.
Mr. Adriaen Roelans.
Egbert van Cleef.
Mr. Daniel de Milan, Visconti;

Dtn X Oilobtr 1690.
Mr. lohan Borre van Amerongett»
Roeland van Aken.
Mr. Adriaen Roelans.
Egbcrt van Cleeft'.
Mr. Daniel de Milan, Vifconti.
GuaUherus van Nelleftcyu.
Ambrofius Boifcbaert.
Mr. Cafpar van Royen.
Mr. lohan de Leeuw.
Mr. Egidius van Muyden.
Ferdinandus Hatting.
Johan Huyffcn.

Mr. jacob Martens, in plactfc rin Egbert
van Cleef, overleden , volgens miiBvQ
van zyn Hoogheyd dco 6 Macn

Dtn ï OÉleber 1691,
Mr. Jacob Martens.
Gualtherus van Nellefteyn.
Ambrofius BofTchaert.
Mr. Cafpar van Royen.
Mr. Johan de Leeuw.
Mr. Egidius van Muyden.
Ferdinandus Hatting.
lohan Huyfl^en.
Anthony van der Nypoort.
Doft. Adriaen Geniman,
Mr. Philips Ram.
Jofeph Hoeuft.

Den 3 Odobtr
Anthony van der Nypoort.
Mr. jacob Martens.
Doft. Adriaen GentmiQ.
Mr. Philips Ram.
Jofeph Hoeuft.
Aelbert van Benthem.
Mr. Maximiliaen Breyer.
Mr, johan Cafenbroot.
Maximiliaen van Lpckhorft.'
Mr. Anihony van Cuylenburg,
Mr. Rochus van der öocs·
Mr, Cornelis Quintj

Β b 3 V9Ê

in plaetfe van
gecommittecrt
den

-ocr page 202-

198

van de regeering en magistraat

De» i Ofîober 11J93.
Acibcrt van Bcnthem.
Mr. Maximiliaen Breyer.
Mr. Johan Cafcnbroot.
Maximiliaen van Lockhorft.
Mr. Anthony van Cuylcnburgh.
Mr. Rochus van der Does.
Mr. Cornclis Quint.
Mr. Cornclis Verborcht.
Bccrnt AVillcm Ploos van Amftcl.
Mr. Willem de Ridder.
Mr. JoluB Carel Ploos van Amftcl.
Mr. Huybert van Velthuyfen,

Den I OEîoher 1694.
Anthony van der Nypoort.
Johan van Aelft.
Dodt. Everbard van Sypcftc^n.
Mr. Cornelis Verboreht.
Mr. Huybert van Vcldthuyfcn,
Mr. Willem de Ridder.
Bcrent Willem Ploos van Amftcl.
Ferdinandus Hattingh.
Johan HuyiTen.

Mr. Johan Carel Ploos van Amftcl.
Mr. Pieter Hacck de Jongh.
Mr. Lucas Walkier.

Matthcus van Luchtenburg , in plaetie van
Mr. Pieter Haeck de Jong , gccommit-
tecrt in de Admiraliteyt van de Macs.
Dm I Ofiober ifipj.
Anthony van dcr Nypoort.
Johan van Aelft.
Jacob de Vry.
Aelbcrt van Bcnthem.
Do(ft. Evcrhard van Sypcfteyn.
Ambrofius Boflchaert.
Mr. Egidius van Muydcn.
Mr. Daniel de Milan , Vifconti^
Eerdinandus Hattingh.
Johan HuyiTcn.
Mr. Lucas Walkier.
Matthcus van Luchtenburgh.

Den X Ofiober
Aelbcrt van Bcnthem.
Ambrofius Boflchaert.
Jacob de Vry.
Mr. Egidius van Muydcn.
Mr. Daniel de Milan , Viiconti.
Matthcus van Luchtenburgh.
Mr. Maximiliaen Brêycr.
Mr. Philips Ram.
Mr. Johan Cafcmbroot.
Vincent Maximiliaen van Lockhorft.
Mr. Anthony van Cuylcnburgh.
Mr. Johan van Royen.
Mr. Cornelis Verborcht, in plaetfe van Am-
brofius Boflchaert , over
Miilive van den 9 April 1697.
Den 4 Ofiober
Mr. Maximiliaen Breyer.
Mr. Philips Ram.
Mr. Cornelis Vcrborght.
Jan de Caicmbroot.
Vincent Maximiliaen van Lockhorft.
Mr. Anthony van Cuylcnburgh.
Mr. Johan van Royen.
Anthony van dcr Nypoort.
ϋοΛ. Adriacn Gentman.
Barent Willem Ploos van Amftd.
Matthias van Beeck.
Mr. Chriftiaen Pith.

Den \ Ofiober
Anthony van der Nypoort.
Dod. Adriacn Gentman.
Mr. Cornclis Verborcht.
Bcrent Willem Ploos van Amftcl.
Matthias van Beeck.
Mr. Chriftiaen Pith. f -

Aelbcrt van Benthem.
Mr. Adriacn Roelans,
Johan Huyllcn.

Mr. Johan Carel Ploos van Amftc].
Mr. Cornclis Quint.
Mr. Frederick Hamel.

Den % Ofiober 1Î99.
Aelbcrt van Benthem.
Mr. Adriacn Roelants.
Johan Huyilen.

Mr. Johan Carel Ploos van Amftcl.
Mr. Cornclis Qjiint.
Mr. Frederick Hamel,
^r. Willem de Ridder. ·

eden , volgens

Mr. Johan Heycop.
Mr. Johan van Ncllcfteyn.
Ifaack Ubingh.
Mr. Lucas Walkier.
Mr. Nicolaes Pefters.

Den I Ofiober 1700.
Mr. Willem de Ridder.
Mr. Johan Heycop.
Mr. Johan van Nellcftcyn.
liàack Ubingh.
Mr. Nicolaes Pefters.
Mr. Lucas Walkier.

Anthony van der Nypoort. '

Doft. Evcrhard van Sypcfteyn.

Ferdinandus Hattingh.

Mr. Daniel de Milan, Virconti.

Mr. Johan Breyer.

Mr. Evcrhard Harscamp.

Den II Ofiober ιηοι.
Anthony van der Nypoort.
Doa. Evcrhard van Sypcfteyn.
Mr. Daniel de Milan, Vifoomi.
Ferdinandus Hattingh.
Mr. Johan Breycri
Aclbert Benthem.
Doft. Adriacn Gentman.
Mr. Philips Ram.
Mr. Cornclis Verborcht.
Vincent Maximiliaen van Lockhorft.
Mr. Johan van Royen.
Mr. Lucas van Voorft.

Den IX Ofiober 1701.
Aclbert van Benthem.
Doft. Adriacn Gentman.
Mr. Philips Ram.
Mr. Cornclis Vcrborght.
Vincent Maximiliaen van Lockhorft,
Mr. lohan van Royen.
Mr. Lucas van Voorft.
Beernt Willem Ploos van Amftcl,
lohan de Cafcmbroot.
Mr. Adriaen Roelans.
Daniel van Berck.
Mr. Laurens van Lankcren.

Den II Ofiober 1703.
Bccrnt Willem Ploos van Amftcl.
lohan de Caicmbroot. ,
Mr. Adriaen Roelans.
Daniel van Berck.
Mr. Laurens van Lankcren.
Ferdinand van Hattingh. ¹
lohan Huyflèn.
Mr. Frederick Hamel.
Mr. lohan van Ncllcfteyn.
liaack Ubingh.
Mr. lohan Breyer.
Mr. Lucas Walkier.

lohan Carel Ploos van Amftcl , in plact^è
van Beernt Willem Ploos van Amftcl, ge-
committeert m dcr Staten Finantic , -Jeu
31 Decemb. 1703.

Den IX Ofiober 1704.
Mr. lohan van Baerle.
Ferdinandus Hattingh.
lohan Huyflen.

Mr. lohan Carel Ploos van Amftd.
Mr. Frederick Hamel.
Mr. lohan van Nellcftcyn.
Ifaack Ubingh.
Mr. lohan Breyer.
Mr. Cafpar van Royen. ' ·
Mr. Willem de Ridder.
Mr. Pieter Hacck de longh.
Mr. Willem van Suylen.
Mr. lohan van Royen, in plaetie van WH-
1cm de Ridder, overleden , verkoren den
10 Februar. 1705.

Den IX Ofiober 170J.
Mr. lohan van Baerle,
Mr. lohan Caiel Ploos van AmftcJ.
Mr. Picrer Haeck de longh. ' .

Mr. Willem van Suylen,
Mr. lohan van Roycu.
Adriaen Strick.
Mr. Cotnelis Vcrborght.
Cornelis van Lith dc Icudc
Daniel van Berck.

Mr. DanicJ dc Milan, ViÎconti, ,

Mr. Lucas van Voorft. . , ^

Mr. Hcnrick C.loeck. ' . ^

Den ίί Ofiober 170^. - - ί -
Adriaen Strick. ' ■ ·■■"· —:

Mr. Cornelis Vcrborght.
Cornelis van Lith dc Icudc. '
Daniel van Berck.
Mr. Daniel de Milan, Vifconti.
Mr. lohan van Royen.
Mr. Lucas van Voorft.
Mr. Hcnrick Clocck.
Anthony van dcr Nypoort.
Ferdinandus Hattingh.
Mr. Laurens van Lanckeren.
Mr. Adriacn van Bronckhorft.
Mr. Lucas Walkier , in plaetie van lohan
van Royen, gecommittecrt in de Admira-
liteyt te Amfterdam, verkoren den 3 May
1707.

Hendrick van Socftdyck, in plaetie van Lucas
Walkier , geworden Raed Ordinaris in
deicn Hovc, verkoren den 17 luly 1707.
Den IX Ofiober 1707.
Mr. Cornclis Vcrborght.
Anthony vairdcr Nypoort.
Ferdinandus HattingL
Mr. Laurens van Lanckeren.
Mr. Adriaen van Bronckhorft,.
Mr. Philips Ram.
Mr. Arnout Spoor.
Mr. lohan Heycop.
Mr. Nicolaes Pefters.
Mr. lohan Breyer.
Mr. Willem van Zuyien,
Hendrick van Socftdyck.

Den IX Ofiober 170?.
Mr. Philips Ram.
Mr. Arnout Spoor.
Mr. lohan Heycop.
Mr. Nicolacs Peilers.
Mr. lohan Breyer.
Mr. Laurens van Lanckeren.
Hendrick van Socftdyck.
Mr. Huybert van Vclthuyièn.
Mr. Catpar van Royen.
Danid van Berck.
Mr. lohan van Nellcftcyn.
Mr. Lucas van Voorft.
Mr. Cornclis Quint, is den xi May 1709Î
Schepen geworden in plaetie van Mr. Huy-
bert van Vddhuyicn, gccommitteerc inac
Staten Genetael.

Den IX Ofiober 1709.
Mr. Caipar van Royen.
Daniel van Berck.
Mr. lohan van Ncllcfteyn.
Mr. lohan Breyer.
Mr. Lucas van Voorft.
Adriaen Strick.
Mr. Cornelis Vcrborght.
Bcç/nt Willem Ploos van Amftd.
lohan Huyflen.
Mr. Hcnrik Clocck. ~
Mr. Adriaen van Bronckliorft.
Mr. lohan Carel van der Muclen.
Gillis van Wyck , is den 10 Fcbr. 1710.
Schepcn geworden in plaets van Beernt
Willem Ploos van Amitcl, gccommittccrc ■
in de Staten GcHcrad.

Den IX Ofiober 1710.
Adriaen Strick. ,,, -j - '

Cornelis van Lith de Jeudc. , ;

Mr. Adriaen Roelans.
Danid van Berck.
Mr. Daniel dc Milan, Viiconri,
Johan Huyflèn. ,
Mr. Johan van Royen.
Mr. Johan van Ncllcfteyn,
Mr. Lucas van Voorft.
Mr. Hcnrick Cloedc.
Mr. Johan Card van der Muclen.
Gillis van Wyck.

Mr. Juftus Ormea , dcn ιζ Auguft. 17"·
tot Schepen verkoren, in plaetie van Adriaen
Roelans , Raed Ordinaris in defcn Ηοτ«
geworden, -"i

De» IX Ofiober 1711.
Adriaen Strick.
Cornelis van Lith dc Jeude,
Mr. Daniel de Milan, Vifconti.
Johan Huyflen.

Mr. Johan van Royen. ^

Mr. Johan Heycop.
Mr. Nicolaes Pefters.
Mr. Henrick Clocck.
Hcnrick \an Soeftdyck, '

1 l

-ocr page 203-

DER STAD VAN UTRECHT. I BOEK. II. Τ17.

j^îr. Johan Carcl van der Muden.
jvir. Juftus Ormca.
Iconard de Caicmbroot.

ΰΐτί it Ofiober 171;.
Mr. Cornclis Vcrborght.
Cornclis van Lidt de Jeude.
fcrdinandus ran Hactingh.
Mr. Johan van Royen.
fAt. Johan Heycop.
>ir. Johan van Nellefteyn,
Mr. Lucas van Voorft.
Mr. Adriaen van Bronckhorft.
Hendrick van Soeftdyck.
Mr. Juftus Ormca.
Mr. Jacob Martcns.
Weycr Henrick van Overmcei.
ïiaac Übing, den 9 May 1713 . ScVpcn ver-
koren , in placts van Ferdinand van Hat.
ting , gccommittecrt in de G«neraliteyts
Rekenkamer.
Mr. Laurens van Lanckcrcn , den 14 May
1713., in pïacts van Cornclis Lith de Jeu-
de , gccommitteerr in den Racd viih Sta-
ten.

Oen Ofiober 1713.
Mr. Philips Rara.
Daniel van Berck,
Mr. Frederick Hamel.
Mr. Johan van Ncllcilcyn,
Ifaack Ubingh.
Mr. Lucas van Voorft.
Mr, Henrick Cloeck.
Mr. Adriaen van Bronckhorft.
Mr. Jacob Martcns.
"Wcyer Henrick van Overmecf.
^ohan Willem Leufden.
'Anthony Go(iin.

Den li Oiîçba· I7ÏJf.
'JMr, Philips Ram,
Daniel van Berck.
Johan HuylTcn.
uW»·. Cornclis Quint,.
JMr. Pieter Hacck de JongÏl,
'iMr. Johan van Royen.
'Mr. Frederick Hamel.
,Mr. Henrick Clocck.
^cnrick van Soeftdyck.
^r. Johan Carcl van der Mucicn.
Johan Willem Lculdca.
.Antoni Godin.

Steven van Muydcn, den 10 April ι^^ζ· ïn
plaetic van Mr. Pieter Hacck dc Jong, die
van fyn Schcpcnsplaets heeft gcdcfifteert.
Dfn li OÇiobfr iTi^.
'Adriaen Strick.
Mr. Arnout Spoor,
ïccrnt Willem Ploos van Amftcl,
Mr. Daniel de Milan, Vifconti,
Tfohan HuylÏen.

Mr. lohan van Royen. ^

Mr. lohan Carcl van der Muclpn,
Mr. laœb Martcns.
Wcyer Hcpdrick van Óvcrmccr,
Mr. Roeland Albert Roelans.
Stcphanus van Muydcn.
Mr. lacob Mcycn.
Mr. Nicolacs Pcfters.

Mr. Adriaen van Bronckhorft. Dciê twee
Jactflc zyii verkoren in placts van Adriaen
Strick cn Bccrnt Willem Ploos vaii Aair
ftcl, den I May

Den iz Ofiob(r ιηι6.
Mr. Arnout Spoor.
Mr. Cornclis Verborghc,
Daniel van Berck.
Mr. Daniel de Milan, Vifcoçtï,
Mr. Nicolacs Pcfters.
Mr. Adriaen van Bronckhorft.
Mr. Hcnrick Copes.
Lconard dc Caicmbroot.
Wcyer Hendek van Overmecr.
Mr. Roeland Albert Rodants.

dtn %6Julyenby de Vroedfchapge-
continueert den 5 Οίίφ.
γ "Yenrick van Dompfdaer.

■ 1 Gcrrit lanfz. vander Hooide,

■ I i.tfij Den \ Oi}okr,
^IL JL Corndis van de Poll,

Comdis van Weede.

Stcphanus van Muyddh.
.Mr, lacob Meyen.

Mr, lohan Dirck van der Schuur, den 13
Fcbruar. 1717. in plaetiè van Mr. Corne-
Jis Verborcht j die daer van aflbnt gcdaen
heeft. ■

Den IX OÎÎobn· 1717,
Mr. Arnout Spoor.
Danid van Berck.
Mr. lohan Heycop.
Mr. Laurens van Lanckcrcn,
Mr. Adriaen van Bronçkliorft.
Hendrick van Soeftdyck.
Mr. lohan Carcl van dcx Muclea,
Mr. luftus Ormea.
Léonard de Caicrabfoot.
Mr. lacob Martcns.
Mr. lan Dirck van der Schuer.
Mr. Willem Schade.

Mr. Pieter Hacck dclong» deni lun^ 1717·
in pbets van Daniël van Berck, overleden.
Den II OÛober 1718.
Mr. PhiUps Ram
Mr, Daniël dc Milan ^ Yifconti,
Mr. lohan Heycop.
Mr, lohan Brcycr,
Mr. Lucas van Voorft.
Mr. Laurens van Lanckcrcn.
Mr. lohau Carel van der Muelcn.
Mr. luftus Ormca.
Wcyer Hendrick van Overmecr,
lohan Willem Leuidçn.
Antoni Godin.
Mr. Willem Sckade.
Mr. Cornehs Quint.

Ifaac Ubïng. Defe twee laetfte zyn den 10
May 1719, acngeftelt in dc placts \iix de
Heeren Overmecr en LcuÖcn.
Den iz Qiloher 17
Mr. Philips Rara.
Adriaen Strick.
Mr. Arnout Spoor,
Beernt Willem Ploos van Amftcl.
Mr. Danid de Milan, Yifcoüd.
Mr. Corndis Quint.
Mr. lohan Brcyer,
Mr. Lucas van Voorft,
Anthoni Godin.
Mr. Rodant Albert Rodans.
Mr. lacob Mcyen.
Mr. lan Dirck van der Schucr.

Den 1% Oflober 17x0,
Adriaen Strick.

Bccrnt Willem Ploos van Amftcl.
Mr. Danid dp Milan, Viicouti.
Mr, Corndis Quint.
Mr. lohan van Royen,
Mr. lohan Heycop.
Mr. lohan van Nellefteyn.
Mr. lohan Carcl van der Muclen,
Mr. luftus Qrmea.
Wefcr Hendrick van Overmecr.
Uf. Rodant Albert Rodans.
Mr. Jan Dirck van der Schuer.
Bruno van Clccf, den 6 May 172.1. inplact-
fe van Rodant Albert Roelans, m de Sta-
ten Gcncrad gecommittcerr,
Mr. Jan Pieter van Mansveld, dcn'itf Septcmb.
17x1. in plactfe van lolun Heycop,pycr-
icdcn.

Den II Ofioher 1711.
Mr. lohan van NdJcfteyn.
Ifaack Ubingh.
Mr. Nicolaas Pcfters.
Mr. Lucas van VooriJ.
Mr. Adriaen van Bronckhorft,
Hendrick van Soeftdyck.
Mr. lohan Carcl tau der MudcH
Mr. luftus Ormca.
Bruno van Cjeef.
Mr. lan Pieter van Mansvclt.
liàack Vetborgh.

LXXXI, LYSTE van de Heeren T^efauriers enCamr^çrs^van het jaar M

MDCCXXFlincluys. ^^Ayiii.m

l6%o 0ett I Pâobtr,
Corndis van de Poll.
Corndis van Weede.

ïtfii DtH 1 Oiiiber^
Cornclis Tan Deuverden,
)5artholomcus Dcckm. iP*

»95

ïohan Hamel.

lan David van d^a EndcA , ilctt 17. lanuar.
J7Z1. , in plaetiè van Bruao van Clccf,
overleden.

Dm li Oêoher ιηχχ,
Mr. Danid dc. Mi^^, Vücomi.
Ifaack Ubingh.
Mr. Nicolacs Pjsfters.
Hendrick van Soeftdyck,
Steven van Muydcn.
Mr. lao Pic^ van
Ifaack Verborghc.
Johan Hamei.

Mr. lan David van den Enden.
Mr. Rudoiph Anthoni van
Mr. Martinus van Voorft-
Hendrick Spoor.

Dm x x Oâhber 171$.
Danid de Mtlan, Yifconti.
Mr. lohan Brcyer.
Me. lohan Caid y^ Mudcn.
Mr. lultus Ormca.
!,Air. lacob Martcns.
Wcyer Heudriçk van Overmctt.
Steven van Muydcn,
Afr, lacob Mevcn.
Air. lan Davia vaii den Endcó.
Mr. Martinus van Voorft.
Hendrick Spoor.
Mr. Cornehs van ClcefT.
AJr. Albert Bekker, den DeCemb, 171?."
in piaecie van Hendrick Spoor , gccom-
Kiitteert tot, de Poilcrye.
Mr. lohan van Nelleftcya , den JQ May
17x4., in plaetfc van Martinus van Vooift»
^cconinijttccrt in de Staten Gcncrad.
Den 11 0{iober 1714»
Adriaen Strick.
Mr. Corndis Quint,
Mr. lolun van Ncileftcyri.
Mr. Johan Brcycr.
Mr. lohan Carcl van der MucIcO^
Mr. luftus Ormea.
Mr. Jacob Martcns,
Anthoni Godin.
Mr. Rodand Albert Rodanf.
Mr, lacob Meycn.
Mr. Albert Bcckcr.
Mr. ï.in lacob van Mansveld,
Mi\ Chciftiaen Bongavc , den $ Dccemb.
17x4., in plaetfe van Adtiacti Strick i
overleden.

Mr. lan Dirdc van der Schuur, den i May
17XJ., in plactfe van Rodant Albert Roc-
lan ts , gcçommittccrt in dc GcnctaUteytc
Rekenkamer.

Den IX Ofiober 17XÎ,
Serdinand vajB Hactingh,
Mr. Corndis Quint,
Mr. lohan van Nclleftcvn.
Mr. Adriaen van Bronckhorft,
Anthoni Cîodin.
Mr. lan Dirck van der Schucr.
I/âack Vcrbofglit,
Johan Hamd,

Mri Rudolph Anthoni van Muydcft.'
Mr. lan lacob van Manivddt,
Mr. Cluiftiaen Bongacrt,
Hcndiick Gérard van Hciigft.

Den II Ofiober lyxi.
Mr. Lucas van Voorft.
Mr. Adriaeu van Bronckhorft.
Mr. luftus Ormca,
Mr. Jacob Maitcns.
Mr. lacob Mcycn.
Mr. Jan Dirck vander Schucr,
Ifaack Yctl>orght.
Mr. Chriftiaeu Bongart.
Hendrick Gérard van Hengft.
Mr. Bartholomeus dc Gruytcr.
Mr. Anthoni van Wyck,
Willem dc Ridder,

ιΰ%ι Dem Of/eber.
ïacob van Medenblick.
Bartholomeus Dcckcrs.

lötj Den ï OfUber,
lacob van Medenblick,
iacob Hentickii. vas Bciumd.

ÏÎ14.

-ocr page 204-

200 VAN DE REGEERING EN MAGISTRAAT

1614 Di» 4 OSÎober.
Roeland Gerobulus.
lacob Henrickfe. van Bemmcl.

16x5; Otn 3 OSlobtr.
Roeland Gerobulus.
Willem Myfz·

i6z6 Den i OSlohtr'

Aert Foeyt.
Willem Myfz.

i6z7 Oen 8 OHüher,
Aert Foeyt.

Gysbert Peterfz. van der Woert.

l6z8 Den ζ OElobtr.
"Willem van Steenberch.
Gysbert van der Woert.

lózp Den 1 OSlohtr.
Willem van Steenberch.
Cornelis Quint.

1630 Den i OÎîohtfi
Evert van Schonevelt.
Cornelis Quint.

1631 Den i OBoler.
Aernt van Eek.

Cornelis van Doeycnborcb.

163 ζ D$n 10 OSiober*
Aernt van Eek.
Cornelis van Doeyenborch.

1633 Den II OSïobtn
RoelofF van Zyll.

Jacob Splinter.

1634 De» i Oilober,
Rocloff van Zyll.

Jacob Splinter.

1635: Den ζ OSîober,
Willem Cofynfx.

Nicolaes Adriaenfz^ van der Meer.
1636 Den i Oëïober gecontinuetrt t den 3
O^loher hâer ttd gertnoveeri,
Willem Cofynfz.
I^icolaes van der Meer.

1637 Den ζ OSlobtr.
Paulus Moreelfe.

Willem Vcreem.

1638 Den ζ OSloberl
Jacob Janfz. van Bemmel·
iWillem Vereem.

1639 Den i QSloherl !
Jacob Janfz. van Bemmel.

lohan van Nellefteyn.

1640 Den i OSlobtn
Henrick van Wycketfloot.
lohan van Nellefteyn.

1641 Den 4 Oflober, ,
Henrick van Wyckerlloot.
lohan Bor.

fi64z Den 1 Oiiober,
Gerbrand de Beer.
lohan Bor.

1643 Den i OÜoben
Gerbrand de Beer.

Gerrit van den Helm.

1644 Den i OHober^
Cornelis van Domborch.
Gerrit van den Helm.

1645 Den 5 Oóïoben
Cornelis van Domborch.
lohan van de Poll.

1646 Den s Q£iober„
Willem Vereem.

lohan van de Poll.

1647 Den i Odobir,
Willem Vereem.

Cornelis van Almeloveen.

164B Den 4 OÎÎobtr.
Cornelis Quint.
Cornelis van Almeloveen.

1649 Den τ O^oberl
Cornelis Quint.

lohan van Nellefteyn.

1650 Den I O ff ober.
Herman Wemartfz, van VelthuyfenJ
lohan van Nellefteyn.

1651 Di» I O ff oker.
Herman van Vclthuyfen.
Henrick van Merkerck.

165ζ Den zp Septeroher,

Rudolph van Zyll.

Henrick van Merkerck; den 19N0V. idjz
is hem gefurrogeert Willem Vereem.
i6s3 Den t O ff ober,
Rudolph van Zyli,
Willem Vereem.

1654 Den 1 QSUher.
Cornelis van Beeck.
Wcrnard van Veldhuyfeni

1655 Dert I Offober.
Cornelis van Beeck.
Wernard van Velthuyfen.

1656 Den i Offober.
lohan van Mansveld,
loachimüs Nieuftadt.

1657 Den i O ff ober,
lohan van Mansveld.
Joachimus Nieuftadt.

1658 Den I Offober.

Simon van Blankendael, eerfte Cameraer.
Nicolaes van SoUngen, andere, ofte Came-
raer van dewercken.
1659 Den I Offober gerefolveert, dat den
eerften Cameraer voortaen fal hebben de
naem van Thefaurier 1 ende dat den an-
deren Cameraer, die men noemt Came-
raer van de werken , fimpelyk genacmt
fal worden Cameraer.

Treforier,

Simon van Blanckendael.

Camermri
Nicolaes van Solingen.

1660 Den I Offober,
Henrick van Wyckerfloot.
Rudolph Tinthof.

1661 Den i Offober.
Henrick van Wyckerfloot,
Rudolph Tinthof.

i66z Den i Offober.
Doft. Cornelis Booth. r

ijohan van Rynevelt, word Muntmeefter,
en is hem den zp Dec. gefurrogeert Ιο-
ί han van Eyckelsbeek.

1663 Den I Offober.
Doft. Cornelis Booth.

Mr. lohan van Eyckelsbeeck.

1664 Den i Offober.
Mr. Nicolaes Hamel.

Mr. Anthonis van Mansvelt.

i66j Den 1 Offobtr,
Mr. Nicolaes HameL
RoelofF Tinthoff.

1666 Den i Offober.
Doft. Cornelis van der Voord.
Rudolph Tinthoff.

1667 Den i Odober.
Doft. Cornelis van der Voord.
Doft. Everhard van Sypefteyn.

1668 Den I Offober. !
Reynier Foeyt.

Doft. Everhard van Sypefteyn.

1669 Den χ Offober,
Reynier Foeyt.

Mr. Arnoud van der Lingen.

1670 Den I Offober, '
lohan van Mansvelt.

Gerrit van Bronkhorft, wyl van der Lingen
verfocht had te mogen geexcufeert zyn.

1671 Den i Offober.
lohan van Mansvelt.

Gerrit van Bronkhorft.

167Z Den i Offober y in confideratie van de
tegenwoordige conftitutie, zyndeop den
13 Juny de Stad van Utrecht door de Fran-
fchen bemachtigt, is geen verandering van
Threforier en Cameraer geraaeckt.)

1673 Den i Oùlûber, gecontinueert om rc;
dencn,ut fupra.

1674 Den z3 April y is by afte van zyn
Hoocheyt aengeftelt

Mr. lohan Ram.
Hendrick van Pothuyfen.

1675 Demi Offober.
Mr. lohan Ram.

Hendrick van Pothuyfen.

1676 Den 7 Offober.
lacob Martens.

lacob van Doeyenborch.

1677 Den IJ Offober*
lacob Martens.

Mr. Arnout Spoor.

1678 IJen 14 Offober,
Mr. lohan Strick,

Mr. Arnout Spoor.

1679 Dtn 9 Offebiri.
Mr. Johan Strick.
Mr.JohanB^Cf ' ;

1680 Den η November,
Mr. Pieter Elzevier.
Mr. Johan Baerle.

i68i Den it Offober*
Mr, Pieter Elzevier.
Mr. Cornelis Verborght.

l68z Den 9 Offobtr,
i Albert van Benthem.
Mr. Cornelis Verborght.

1683 Den 9 Offober,
Albert vaa Benthem.

Mr. Johan Baerle.

1684 Den 8 Offober,
Jacob de Vry.

Mr. Johan Baerle.

1685 Den iz Offober.
Jacob de Vry.

Doft. Adriaen Gentman.

1686 Den 6 Offober,
Willem van der Muelen.
Doft. Adriaen Gentman.

1687 Den 5 Offober.
Willem van der Muelen.

,Mr. Daniel de Milan.
, 1688 Den 9 Offober,

lAmbrofius Boflchaert.
iMr. Daniel de Milan.
! 1689 Den 9 Offober,

Ambrofius Boflchaert.
Doft. Adriaen Gentman.

1690 Den 9 Offober,
Johan van Aelft.

Doft. Adriaen Gentman.

1691 Den 7 Offober^
Johan van Aelft.

Mr. Willem de Ridder.

169Z Den 13 Offober.
Jacob de Vry.
iWr. Willem de Ridder,

1693 Den 4 Offober*
Jacob de Vry.

Mr. Daniel de Milan.

1694 Dtn IQ, O ff ober,
Mr. Maximüiaeii Breycr.

Mr. Daniel de Milan.

1695 Den io Offoler,
Mr. Maximiliaen Breyer.
Beernt Willern Ploos van AmfteU'

1690 Den 8 Offober.
Mr. Cafpar van Royen.
Beernt Willem Ploos van Amftcï.

1697 Den 6 Offober.
Mr. Cafpar van Royen.

Mr. Daniel de Milan.

1698 Den 5 Offober,
Doft. Everhard van Zypefteyn.
Mr. Daniel de Mflan.

1699 Den 4 Offober.
Doft. Everhard van Zypefteyn.
Beernt Willem Ploos van Amfteï.

1700 Den ζ Offober.
Mr. Johan de Cafenbroot.
Beernt Willem Ploos van Amftcl.

1701 Den 19 Offober N. Stp
Mr. Johan de Cafenbroot.
Mr. Johan Heycop.

170Z Den iz Offober^
Mr. Willem de Ridder.
Mr. Johan Heycop.

1703 Den iz Offober'
Mr. Willem de Ridder.

Mr, Cornelis Verborcht.

1704 Den iz Offober,
Mr. Laurens van Lankeren.
Mr. 'Cornelis Verborcht.

1705 Den iz Offobtr,
Mr, Laurens van Lankeren.
Mr, Johan Breyer.

i7e^ Den iz Offoler*
Mr. Johan Baerle.
Mr. lohan Breyer. ^

1707 Den iz Offober,
Mr. Johan Baerle.
Adriaen Strick. χ

' ndi Den ïz Offobtr*
Ferdinand van Hatting.
Adriaen Strick.

1709 Den II Offobtr,
Ferdinand van Hatting.
Henrick van Soeftdyck.

1710 Den iz Óffokrl
Mr, Adriaen nu SrongUiorft.

fiearicl

\...

-ocr page 205-

DER. STAD VAN UTRECHT. LBOEK. ILTIT. %ot

Hcnrick van Soeftdyck.

1711 Btr» II Oilohet,
Hr. Adriacn van Bronkhorft.
Daniel van Berck.

17 iz Den 11 OSiohtr»
Léonard de Cafenbroot.
Daniel van Berck.

1713 Dm II oeioher,
Léonard de Cafenbroot.
Ur. Jacob Meyen.

1714 Den rp
Henrick van Soeftdyck.
Mr. lacob Meyen.

Den iz Oâiober.
Ur. Lucas van Voorft.
Mr. Jacob Meyen.

17IJ Den iz OHobtr,
Mr. Lucas van Voorft.

Mr. Rudolph Antony van Muyden.

1716 Den ii Oöïobtr,
Henrick van Soeftdyck.

Mr. Rudolph Antony van Muyden.

1717 Den ix Oktober.
Daniel Baron de Milan, Vifconti.
Mr. Roeland Aelbert Roelans.

ιηι% Den ixOSÏobtr.
Mr. Pieter Haak de long.
Mr. lacob Meyen.

1719 Den II OSlober.
Mr. Pieter Haeck de long.
Mr. Adriaen van Bronkhorft.

1710 D$n iz O^ober,
Mr. Laurens van Lankeren.
Mr. Adriaen van Bronkhorft.

17ZI Dtn iz Oilobir,
Mr. Laurens van Lankeren.

Weycr Hendrik van Ovcrmeer.

I7Z1 Den 1 Mey.
Mr, lacob Meyen.

Den 11 OÉlobêr.
Mr. Adriaen van Bronkhorft-
Weyer Henrick van O verra eer.

17Z3 Den iz OÉiobtr,
Mr. Adriaen van Bronckhorft.
Mr. Rudolph Antony van Muydenü

17Z4 Den iz Odober.
Daniel Baron de Milan, Vifconti.
Mr. Rudolph Antony van Muyden.'

I7ZJ Den iz OSlober.
Daniel Baron de Milan, vifconti.
Weyer Hendrick van Overmeer.

I7z6 Den 11 Otlober.
Mr. lohan Breyer.
Weycr Hendrick van Overmeer.

DERDE TYTEL.

Van de Hoofd-Officieren, ofSchouten;als
mede van de Subftituyt- of Onder-
Schouten der Stad van Utrecht.

EERSTE DEEL.

Van de Hoofd-Officieren, of Schouten der Stad

van Utrecht.

OVERDRACHT van den Raad, oud en nieuw j dat de Schouten moeten gebooren borgers

zyn, MCCCLXIF· desmaendags naFrouiaen dag conceptionis.

es manendages na onfcr Vrouwen dag con-
ceptionis. Wert overdraghen bi cue raet ca-
de bi nye, dattet hoer oude haercomen is,
dat geen Scoute te Utrecht wefencnfel, hi cn fieen
ghebooren borger , cnde fi dat voertaen voer hoct
oude haercomen houden willen.

De Lefer kan hier by voegen den Lanthrief van Bijffchop Armut van Hoorn, van den jaare î 57f. Siet ons Staten
Placaetb. i. Boek. 1. Tyt. i. Deel. Num. xxv. en Ίgeen tot opheldering van denfelven te ïefen is in zeekere
Solutie tegen de Deductie van de Ridderfchap ^by die van de Stad van Utrecht overgegeven,byM-3XihxMsàcTSio-
bilitat. lib. 4. cap. 26. & lib. 2. cap. 15. p. 295, 2p6. en de Inflru^ie voor de Gecommitteerdens van wep^nsde
Staten van Utrecht aan zyn Princelyke Excellentie, den Augufl. 1587. Siet den voorgaanden Tyt. Num.
xxi. Doe hier by., dat niemand de beiuaaring van eenig Slot van den Geflichte mocht werden aanbevolen^ tenzy
hy tien jaren borger was geweefi j gelyk de navolgende Overdracht van het jaar 1408. uytwyfi.

Des Sonnendages na Pauli converfioy mccccviii.
Overdroech die Raet, out ende cnde nywe , dat van defe tyt voert geen man op des Geftichts flote vani
Utrecht fitten en zei aan defe zydc der Yflcl, en daer Cafteleyn op wc&, hi en zei ierft tien jaer lang bor-
ger geweeft hebben. Ende dit en feil niemant oflaten , of doerfien tot eeniger tyt , om yemants bede,
ofte ecnige andere zaken wille.

ii. overdracht, als vooren, dat de Schouten zullen moeten fweeren , dat zy niets voor.

het Schout-amptgegeven hebben, MCCCLXXIX.

η den eerften, waere ymant , die op den Scout- Utrecht enich geit leende, ofte gave, loefde, ofdc-

■ ambacht t'Utrecht geit leende, of gave, ofte
1 verpachte , ofte dcde lenen , geven, ofte ver-
pachten, ofte met eenige loften van borchtoch-
len belafte, daar 't die Raat van der Stad out en nye
ter waarheyd vonde, die foude der Stad alfoo veel ge-
ven, alfe hi den Biifchopgeleent,gegeven, verpachr,
of geloeft hadde, of voer hem hadde doen loven, roe-
rende van den voorfz. Scout-ambacht ·, cnde hi en
foude daar en tendsnimmermcer Scout .t'Utrecht we-
ien. Voert waar enich peifoen , Geeftclic of Weer-
lic, van binnen of van buten, die onlen Heere van

de loven, om eencn Scout t'Utrccht te maken, daar
het die Raat oud en nye ter waarheyd vonde, zoocn
foude die ,nochte nymand van des geens weghcn, die
dat Scout-ambocht befwaart hadde, Scoute te U·
trccht wefen.

Ende fo wanneer die Scoute voer de Raat coerati
ende zyn brief daar toont van den Scout-ambocht tc
Utrecht , zo zei hi fweren ten heylïgen, dat hi op
dat Scout-ambocht t'Utrecht geen gek geleent, ge·
geven, verpncht, geloeft heelt, of doen loven bi
nen weten, fonder enich argeliil.

lïï. brief van Biffchop Johan van Virnenhorch , waar by aan den eerfien of Schepen-Borgt^
meefier van de Stad vanUtrecht, dc bewaaring van het Schout-amptgegeven word,
^tel C c indim

-ocr page 206-

wi om alfulken trouwen dienft alfé onfe lieve Stat vah
Utrecht, ons ende onfèn Geftichte dicwile ghedaan
heeft, en noch of God wil doen zal, en om gebreke
de fi an den Scoute en an den (terechte van onler Stat
voerfz. voertyds gheh'adt hebben, alfe fions ghetoent
hebben, hem ghegheven hebben, en gheven mits de-
zen opene brieve voer ons en vöe'r onfe nacomelinghe
Biflcopen t'Utrecht , dat wi hem tot alre tyd enen
Scout zetten zellen,alsfedes te doen is, endievoorfz.
Scoute recht te doen , na rechte ende gewoente van
onfer Stat voerfz. en dat die Scepene van onfer Stat
voerfz. tot alre tyd eden zeilen, ofte doen eden, na
rechte, gewoente en haarcoemen van onfer Stat voerfz.
alfoo dat men onfeOèrCchte binnen onfér Stad voorfz.
om gebrex wille van Scoute oiF van Scepene nyet ne-
der en dorvé legghen, en waar dat fake dat wy'tver-
fumeden in wat fcine dattet toequame, datwighenen
Scout en fetten,of die Scepenênvan onfer Stat voerfz.
nyet en eden , alfo dat daarom gebrec viele van den
Gherechte een maant lang, ioo hebben wi ghegheven
rechten, van onfer wegen, alfe zede en ghewoente is in
onfer Stat vorghenoemt, ter tyd dat wi enen anderen
Scoüte zetten, en die Scepenen eden, dat wi narech-
te en ghewoente van onfer Stat voerfz. doen zeilen en
raoghen j en wanneer wi eenen Scoute ghezet heb-
ben , en die Scepenen van onfer Stat voerfz. geëed
hebben alfe voerfz. is , foo en hebben die Scepenen
Borgemeyfter, noch die Scepene die hi geeed hadde,
overmids der bevelinghe die wi den Scepene-Borghe-
meyfter bevolen hadden alfe voerfz. is, ghene machc
tot dier tyd meer te rechten, ten waar dat hem nae-
maals ghebrec gheviele in den rechte alfe voerfz. is.
En tot allen tide lalfe wi die Scepenen van onièr Stat
voerfz. eden willen , of doen eden van onfer weghen,
foo en zei onfe Stat voirfz. ons geen vcrtreck daar in
doen , li en zellenfe ons prefenteeren ,alfoo dat wife
eden moghen of doen eden,alfe recht ende ghewoente
is van önlèr Stâd Vi&crïz. In oirconde des briefs befe-
gelt mit onfen feghel· Ghegheven in 't jaar ons Hee-
ren χ ^66. des faturdaghes na Sinte Margrieten dach.

201

VAlSr DE HOOFD^OFFlCIËftEN

indien hinnen een maand na de mcame door den Bijfchop geen Schout word aange-
fielt^ des faturdags na St, Margrieten dag MCCCL XVL

i Johan van Virncnborch ,bi dergracicn
Goeds, ende des ftoels van Romen ,
BiiTcop t'Utrecht, geven te kennen al-
len luden die tegenwoordigh fyn, oiF

en bevolen, gheven en bevelen den Scepene Borghe-
meyfter vaft onfér Stat ' voerfz. die is in der tyd, on-
fe Scout-arrtboChc te verwaren, en die Scepenen van
onfer wéghen te eden, en foo mach dieSccpeneBor-
tcecomën rooghcn,tot eenre eweliker m^mori, dat gemeyfter, alfe een Scoute,niet anders den Scepene

IV. RESOLÜTIEN van den Raad, dienende tot confirmatie van den voorn. Brief van Bijfchop

Johan van Virnenburg^ den 12 Novemh. en 10 Oecemb. MCCCCLXXXlï,

Des dymdagh op Sunte Lehuinus dach
Novembris mcccclxxxii.

dynxda^h na
bri

Bes

Alfoe Jan die Coning onfe Scepenen-Borger-
meyfter , onlancxleden geftorven is, Godt
wil zynre zielen ontfermen 5 ende Want hy'
dan na orifen rechten en privilegién 'op deie
tyt onfe Schoute van onfe Stadt was, en men ghenen
Schout ontberen en mach , 20e die heelé Stadt, by
gebreke van eenen Schout , rechtelois wefen foude·,
daar meeuich menfche, Gheeftelick ende Weerlick,
arm ende ryck , groet gebreck by hebben en lyden
gouden i om dat dan te verhueden, hoewel dattet af·
ter Sinte Jacobs dage is^, foe hebben diegemeyn Rai-
den in der tyt, uytden Scepenen oikindertyt wefen-
de, voer enen Scepenen»BorgemcyftergekoerenRam.,

Nkolai den 10 Decem*

MCCCCLXXXII.

univerfis, quod confideratis multipli-
cibus fidelibus & indefeffis obfequiis, quibus'Mngiftri
civkim, Confulescivitatis Trajeftenfis, noftri & impe·
' rii facri fideles ditói, Pr^deceflbribus noftris divœ
fnemoiide *Romanorum Imperatoribus & 'Regibus a
longis^temporibus complacucrunc, & nöbis^compla-
dachtenis, na onïer Stadt rechten en gewoenten Sce-
penen-Borgermeyfter gekoeren, en naderfelver onfer
Stadt Priyilegien onfer Stadt Schout is, ende dat
Schout-ampt behoert te vueren en te bewaeren, zoe
onfe Heere van Utrecht ons op defe tyt ghenen Schout
géfet en heeft, dàar by in den Gerechte geibreck ge-
vallen is j énde warft het dan onbehorelkenï ware,
dat Arent Ram voiriz., of zyne erfgenamen , enigen
laft, hynder, coft, fcade ofte moeyeniffe vanymant,
wie hy waar, dacrom doen ofte lyden foude moeten,
foe hebben die Raide , out ennywe, overdragen,
eendrachtelike, dat onfe Stad hoer Hooftheere daar,
van wefen fil ; alfoe waar 't fike dat die felve Arent
Ram, onfe Borgermeyfter, of zyne erfgename, enigen
laft, hynder, coft, fcade ofte moeyemife vanymant,
wie hy ware., daarom lyden ofte doen fouden moe-
ten in toekomende tyden , dat die Stad hem daar in
¥oerftaan, befcudden ende beichermen lel, opter Stad
coft ende arbeyt, ende hem daar van vryen, quyten
ende fcadeloys houden, en dat geheel ofdoen, buten
fyne coft ende arbeyt.

' Alfoe Arent Ram, in die ftede jan die'Coninx,

Scepen-Borgérmeyfters , na fynre doot zaliger'ge-

Men voege hier by de Refoiutien van de Vroedfchap de]en aangaande van den 15 May^ en i O£lob. 1658. ^c, Siei
beneden in dit Deel Num, xr, en xi11.

'Het zaluyt de Lyfle vandeHoofd-Officieren der StadVtrtcht inmeenigvuldigegevallenblykenydat^kgevoïge vanitn
vootn. Brief van Bijfchop ^an van Firnenburg , by overlyden van de Schouten, bet Schout-ampt in bewaarlni
van den eerflen Borgemeefler geflelt is, -waar toe ivy 'kortheydS'hdhe den 'Lefer heen wyfen.

V. BRIEF van Wencefiaus, Roomfch Koning , waar by hy aen de Stad van Utrecht vergunt
heeft ^ dat des Bijfchops ftoel door overlyden ^ of anders, Udtg flaande , de Schepen-
Borgemeefler y of de oudfte Schepen in der tyd. Schout defer Stad zoude wefen, en door
den Oom-Oeeken, of oudflen Canoniek van 't felve Capittel in den eed genomen mt'
den, den 15 Maart MCCCLXXXL
enfelaus Dei gratia Romanorum Rex
femper Auguftus, & Bohemiœ Rex.
Notum facimus tenore prœfentium

cere poterint & debebunt priEftantiusin:futurum,non
per errorem nee improvide , -fed animo delibcrato»
fano ócmaturo, Principura, Baronum, Comituni&
Nobilium noftrorum acccdente confilio, de certa no*
ftra fcientia , jpfis hanc gratiam fecimus, & de Ro'
manae Regix poteftatis pienitudine facimus per.pra^'
fentes, quod ^uandocunque cveneritrfivecontigcrtC
Tedem Epifcopalem Trajeélenfem vacare, quod tuflC
Magifter civiumîcàbinoTum civitatis Trajcâcniis

-ocr page 207-

(liâfc , yel fenior Scabinus djâic ciyitatis, (jui tune
fuerit,judexefle poterit prjEÎiÎl^ civiiatis"adtacienûla
cxcrcenda oirinia judicialiter qux ad vèrum judi-
cem civitatis Trajeéteniis pertinentjîertinere no-
fcuntur, etiam quod Decanus ïrajedcniis: vcl fenior
iCanonicus ibidem, qui tqnc pro tcmpore fucric refi-
dcns.ab codem judicc&Scabinis rccipjetjurameiîcum de
hiiniftrando jullitiam m difta civitate TryjeÖrenfi, quo·
DÎque & tam diu de ipfa ^rajedenfi EccicÎia fuerit
per eleétionem & confiimationcfn dirpofitum, vclper
Tedem Apoftolicam provifum & non ultra , i'alvis ta-
rnen emolumentis five junbus hujiismodi jurisdidionis
futuri Epifcopi Trajtóïenfis, noltris & Jmperii facri
"Se aliorum quonimcuiique. Mandamus igitur Univcr-
iSs & fingulis Principibus Ecdeiîaftids & ftcularibus,

Baronibus, Comitibys, Nobilibus, MiiitibuSjGliciî'
tibus, Capiianeis, Officialibiis, Rcâronbus, Guber-
nâtoribusCivitatuiii, Oppidorum, 6c Villarum ,Ço.ni.
munitatibus & ialiis hpilris ôc Imperii lîicri fîdçlibus, cù-
jufcunqije Status, Nobiliratîs & Gradus extiterint,
quatciius pr^didaiii dvitateiji Trajcdenrem in hujus·
moaii noftra gratia non impediant» ncc inipedire pcr-
mittant pcr queinpiam, flc ut indig'nRtionem, noilran;
graviÎÎImam voluerint'evitare. Pisrlentium lubRcgiiÇ
noftriç ÎVlijeiiatis Éïgillo teftiraonio literarum , datuni
in Nova porta Morinenfis Diœcefis , ahno Domini
milleiimo trccentcfimo oiluagcfimo primo', dtç
quinta décima menfis Martii, Rcgnorum noitroruni
Bohetniie anno deiimb oi^aVp'i 'Rdmaiioruïn vçrô
quinto.

EN SÙB^STÎTUYT SCHOUTEN. 7. BOEK, ÎTl TIL

Men vind ie voor en in àen jare 1354., dat ^ als Bijfchop Johan van Arkel, Èijchop van Luyck geworden 'ms^
Vw de Utrecht ie 'Stoel leedïg βοηΐ^ de. Dom Deehn^ Henrick van der IVeyden^ ah by de Praiatçn en Capittelen tot
yUaris Generaal in V Geeflelyk en Wereldlyk aangefielt, aan Warner van Drakenburg, ter dier tyd Schout der Stad
Vtrecht zynde^ verboden heeft het Schout-ampt uyt des Biffchopsnaemmeer te beklecden ^en ten felven tyde hem bevo*
ïen het felve ampt te bedienen^ uyt zyns Vicaris naam^ en vm wegen de Utrechtfe Kerken^ volgens den brief uytge·^
\even by Antdfl. Matthaeus in üédicat.'prœmiiTa Anonym/de ieb. Ultraj. & Tom. ix. Analcétór.p. £k
woorden luyden aldus. In Dei nomme, amen. Anno Nativitatis cjusdem ccclxi v., indiótione fecundum
ilylum &conluetüdinem Civitatis & D cccefis Trajeitenfis, menfis Junii die ultiiiva, hora Gompletorii , vel
quafi , Pontificatus SanótiiTimi in Chrifto Patris ac Domini noftri, Dn. Ui ban,divina providentia Pap«
quarti anno fecundo, vencrab'li viro D, Henrico de Weyda, Decano Ecclefise Trajc£lenÎis, Vicario Gene-
Tali per Piasktos & "Capitula Ecclefîarùm Trajcftenfîum, Sede Epifcopatus Trajedcnfis vacante, Ipccialitcr
Dcputrfto, prouc mihi Notario publico infra fcrfpto^de liujusmQdi^commiiïIonc feu Vicariatus riiandato'plena·
ric& fufficientur conftabat ex una , & Wcriiero de Drakcnburch, cjvc Trajedenfi, Judlce t;em,porali in Ci·
.vitate Trajeûenfi,alias pcr rcverenduni in Chrifto Patrem & Dominum, Dn. Jobanncm de Arclcer,. quon-
dam E^ifcopum Tnyedcnfcm ,'nunc vero Leodienfém, "prouc idem Wernerus afleruic, con'ftituto, parte ejt:
altera, idem Dn. Hcnricus de Wcyda Des:anus& Vic^rius Gwicralis prtefatus in mcï Notarii publici & tc·
iHium infra fcriptorum ad hoe vocatorum & rogatorum prœfentîa^ diCTum Wcrnerum de Drakenburch , ju-
dicem pracdidura alloquendo, afleruit fe Vicarium in rpiritualibm & temporalibus Gçneralem, pcr Praslatoj
6c Capitula didarum Ecclèfiarum Trajcétcnfium conftiturum, feu deputarum, cx co quodfcdcsEpÏfco'pai;us
Trajcftenns pcr tranilationcm prsedidam per Dominum, nollrum Papa'm faélam .diÔumrevcrcndumpatrcm ,
Dominum Jobanncm dè Arckel, quondam Epifcopum Tra}e(5tcnfcTin, 'ab Ecclcfia & Epifcöpatu Trajeifcchii
ad Ecclefiam & Epifcopatum Léodïcnrem transferendoj vacarct ij pVoptcr quod idefn Dn. H nricusDecgnus,
tanquam Vicarius in fpiritualibus & temporalibus', 'ut praÈfniititùr, generalis inhibuit cidem Wemcro de Dra-
kenburch-, nc de'cv'etcro fc de hujusmodi officio, nóminc Domini Epifcopi pvacnominati, intromitrerct ,ut
in continent! di£tùs Dominus Henricus Decanus, 8c Vicarius praefatus fuppücando commifit eidem Werne-
ro, ut hujusmodi officium nominc fui Vicariatus & EcclcfiarXim TraJeÊtenfium 'inantea ^ercrét & cxerceretj
êcfe de codem ïntromitteret, &de proventibus perceptis per cündcm Wcnnerum '& Icviatis, difti hujusmodi
officii fibi tanqUam Vicario, ut pra^mittittir, deputato adufum & opUs fuiuri Epilco'pi Trajcftenfis compu·
turn facefét & ratioricm. Quo fa6i:o fepc diftus Wernerus hujusmodi officium gercndum êc excrcendum pet
commiffionem & ad fupplicationem difti Dn. Hcnrici Dcc»ni & Vïcaiii Generalis prdsnominati onus in fcaf-
fumfit, & commifla fibi per fiepe diftum Vicarium ad inftant'iam ipfius & Ecclèfiarum Trajcdeniium pr:K-
didarum , & earum noniiinc promifit fidcliter adimplere. Super qüibus omnibus & fingulis pracmifijs, pràe-
fetus Dominus Henricus de Weyda , Decanus Traje£benfis & Vicarius, Ut prxmittitur , genctalis, petiit k
me Notario publico infra fcripto fieri unufn vel plura, quotquot forertt neceflaria, publica inftrumcntg.
A£la funt hœc in Ecclefia Trajcârcnfi praedifta föb ahno, indidionè', menie, die',hora', & Ponrificatu pra2-
diftis, pr^fentibus ibidem venerabilibus viris & difcretis Dominiè, Stephano dc Evcrdingen, Chori-Epilco-
po Trajedenfi, Pelegririo de Reno, Sandi Petri Trajcdenfiuto Etclefi irum Canonicis , & Thcodorico de
Boele,'civc Trajedenfi, le'ftibus ad pfacmifla vocatis fpccialiter & rogaiis. Et ego Henricus Boenlng, Cle-
ricus Trajedenfis Diœcefis, publicus Impcriali audoritate Notarius, praemiiîîs omnibus & fingulis per mis
fuperius pofitis & cohfcriptis, dum fic agerentUr & fi^ercnt, una cum prsenominatis teftibus prœlens interfui,
ca vidi & audivi, & in hanc publicaih fortnam rcdrgi, fignoquc mco folito fignavi, vocaiusdc rc^uifiiüs,iti
tcftimoniüm veritatis prïemi^orum.

De reden hier van is, om dat de Stoel van het Bisdom open vallende, ααηβοηί) aile de Officianten en Sediendén
van den Biffchop , waar onder de Schout een van de voornaainfie was, vm hare bedieningen vervielen, en door den
nieuwen Bijfchop op nieuws weder mbeflen aangenomen worden. Siet hier breeder van by Anton. Matthxus de Ju-
re Glad. cap. xî. p. 137. cap. χνιι. & χχιχ. ρ, 4Ö4· ^^ Nobilitat. lib. 11. cap. xlvï. ρ. yzi, jti. & Ana-
Icdor. Tom. ν. p. tfzi. Vyt welkeplaatfen ook blyken zal, dat Biffchop Florens van ÏVevelickhoven in den jacire
1595. t^yndt overleden^ ingevolge van.den voorfz. Brief van Wenceflaus^ Frederick van Drakenburch , dçe ter tyd
Schepen Borgemeefier, tot Schout der Stad Utrecht is aangeflelt ^ of het Schout'ampt in bewaaring gehad herft' ^ en
ook door den Dom-Deeken in den eed genomen /J, }er tyd en wylen^ dat''er weer een hieuwe BiJJchop verkoren , en
door den/elven een andere Schout zoude'Zyn aangeftilt, £» waren de Bedienden van àe B'tjfchopper/gewoon ^tentydevan
derfelver overlyden, alle hare meubilen te plunderen , *t welk meer als eens ie vergeefs verbóden ii, Siet Ant.Mat·
tha:us ad Anonym. de reb, Ultrajed. p. ï ^7. fcqq.

Cc %

Altöe

tiL Deth

yi. OVERDRACHT *υαη den Raad, oud en nieuw, waar by de Brief van îVenceβaus bevef-

ttgt word^ in het jaar MCÇCCXQFL

-ocr page 208-

VAN DE HOOFD-OFFICIEREN

Alfoe by dode ons genedigeHecreri van Utrecht
Bifcop Davids, oflivich' geworden op ten 16
dnch van defe tegenwoerdige maant April,
des avont omtrent 10 uren , wes ziele God
genadich zy, dat Scout-ampt binnen onfe Stat, ende
aile andere ampten, open ende ledich geworden zyn,
ende quaeftie ende fprake geweeft is, van 't Scout -
ampt voirfz., wie dat bewaren foude, van tween,
te weten die Scepen-Borgemeyfter, ofdieoutfteSce-
benj foe hebben die Rade , out ende nye , doer aan-
brengen van de gefcikten ter felver faken, bevonden,
dat na inhoüt van een privilegie , onie Stat voertyts bewaren bevolen
Het 'felve is , gelyk wy reets hebben aangeteekent, altyd foo gebruyckelyk geweefl : ies het onnodig is , hier meer
voorbeelden van by te brengen. Een noch ans moeten wy 'er nog aanhalen, om een dubbele fout in de kantteekeningen
'van Buchel op Lambertus Hortenf.Rer. Ultraj. lib. ιιι.γ. 6ote verbeteren. Aldaer word de Le fer gewefen
op een brief van ïVencefaus, by Hedain het leven van Biffchop Florens ^.252,. Daer nochtans niet op
maar p. 160 een Brief van TVenceflaus gevonden word. En ten anderen , foo blykt in den eerfien opfag, dat die
hriéf van Wenceflms een geheel andere, en meer dan een jaar jonger is y dan die geene^ die wy in de voorgaande
Num. gebracht hebben , en daar Hortenfius waerfchynlyk op ftet. __

VlfT^ OVER DRACHT, als voorm, dat een Schout, zoo lang hy.Schout is, inder Stads Raad
f , - , niet fitten i nog gekooren zal worden y des donderdags na Purifcatio^

nis <iMaria, MCCCCL.

404

gegeven van Koninck Wenceflaus, Roemfch Koninck
endc Koninck van Beemen, dat in defen endegeliken
gevalle die Scepen-Borgemeyfter Scout weien zei, of
die outfte Scepen , die de Domdeken of die outilè
Canoniek eden zei, van recht te doen binnen onfc
Stat, ter tyt toe dat vanderKcrcken van Utrecht ge-
difponeert worde by enen koer endc confirmacie,
of verfien worde van denltoelvan Romen 5 ende heb-
ben daarom 't felve privilegie, navolgende Her Dirck
van Zulen, Ridder, Scepen.Borgemeyfter in der tyt,
't felve Scout'ampt in manieren boven gefchreven tc

es donredages na Purificationis Marix. Over-
droegen die Rade, out ende nywe, dat Pe-
ter Grawert, die oude Borgemeyfter zynen
ftededic töekbmraende jaar behouden,zei,
éndé bèc t' StatRaide cómmen, als hi dair toe geëyft
fel werden , niet wederftaende dat hi dat Scour-ampc
onfer Stat felve wel bewaren fel mogen j behoudelic
dat hi after dit toecommende jaar niet in der StatRai-
de fitten, nog gecoren fel worden, foo lange hy Scout
onfer Stat is.

VlIIi ' RESOL ü TIEN 'van de Ed. Mog. Heeren Staten 's Lands ^an Utrecht, aangaande de belafiing

*van het Schout-amp der'Stad Utrecht ; en het nomineer en van drie perfoonen
• ' tot het vàceerende Schout-atnp, den lo Fehr, en 3 Maari'MÏ>CXXK '

en lo'Febr. löij. is op derequeftebyjonk^qr^
' Johan van Zu;|^lcn van de Haar, Heere ^van
Zevender 5 verfoekende remboui-fement van de
fomme van $200 guld. by wylen Heer Dirk
Van;Zuylen, Ridder, Heere van der,Zevender, 6cc.;
door refignatie van wylen Heer Goor,tvanReède, Rad-
der, Heer van Zaesvelt, met believen ende avoyéraent
van de Hertoginne van Parma, dier tyt Gouvernante
yan de Nederlanden, aan den voorn. Heer Goort van
Reede betaalt, by de Staten verftaan , ioo 'wanneer
doet blykcD, de refignatie op approbatie van den Hee-
re van den Lmde van tyt tot tyt te zyn gedaan , dat
hem de 3200 guld. by den aankomende Schoutbetaak
fullen worden , mits dat defelve by zynen Succeflcur
van gelyken gereftitueert fullen worden.

Den 10 February lóif. vermits het overlyden van
Jonker Dirck van Zuylen van der Haar, Heere Van
der Zevender, Schout der Stad Utrecht, is verftaan,
dat men tot elck vacerende Schout-ampt nomineren
fal drie perfonen, omme een by Zyn Furftel. Doorl.
den Heere Prince van Orange, als Stadhouder 's Lands
van Utrecht, volgens zyne inftrudie ende commiflic
geëligeert te worden. Wa.irop byde Heeren Geëli-
geerden genomineert is Joncheer Frederick van Baexen,
Heere van Hermeien, ende by de Stad Utrecht Jon-
ker Henrick Vaickenaer, Heere tot Duyckenburch,
als mede den 23 February löif, by de Heeren van de
Ridderfchap Jonker Frederick van Baexen, Heere tot
Hermeien : verclarende de Geëligecrden , ende Stad

ιχΓ

Jit, ΧΛΑΐι^ jLij'j. i^iiitJ Ltijr iv ιυ». uibil vjijut; i ucii. Î^jukak, uju wp IV

mede gegeven, ter vergaderiiige van dc Heeren Sta-Uls men hier na^beramen fal.
'ten te verfoeken, dat de Heeren der twee voorftem- ^

■ \

'EütraSï uyt \de Refolutien van de Froedfehap,
's Dynsdachs den 22 Marty mdcxxxi.
e Heeren Gecommitteerden defer Stad ter
jegenwoordige befoigrte , zyn verfocht en'
gelaft, omme, ingevolge Van «de memo-·
rie . Hare Ed. fchriftelyk tot dien eynde
en Steden dien 24 February ,te perfifteren by de Re*
.fplutic van den/ί CD February,, nopende het nomineren
'yan drie perfonen , foo ook de Heeren Edelen by ha-'
re nominatie den 23 February gedaan, waarom öp
,den 5 Marty by de Heeren Geëligeerdengenomineerc-
is jonker facob van Zuylen van Natewifch, endége··
reiolVeert, dat men de brieven van nominatie aan zy-
ne Furftelyke t)oorl. depefcheren fou na behoren, Uyc
welk getal zyne Furftelyke Doorl.fgeftelc ende ge·
committeert heeft Jonker Henrick. Valkenaar-, vol-
gens getekende ende befegelde commiflie, gegeven in
*s Gravcnhage den 21 Marty 16if; waarop defelve den
eed gedaan en borchtochtgeftelt heeft den 24 Marty,
mitsgaders ten felven dage in de Vroedfchap den ge-
neralen eed tegens den Koning van Spangie. ?

Den 3 Marty 162 j·. is op de requefte van Jon-
ker Johan van Zuylen van de Haar, Heere van Zeven-
der, de Haar &c., verfoekende als noch te mogen o])-
tineren eyntelyke Refolutieop 'tverfoek der reftitutic
van de 3200 guld. by de Staten geconfentecrtdc
3200 guld. van den aancomenden Schout der StadU-
trecht te mogen repeteren $ mitsdathyvan zynen Suc-
cefleur de voorfz. fomme ook wederom ontfangen en
repeteren fal, buyten coften van 't Land ; waar opgç-
refumeert wefende,de Refolutie van de Vroedfchap op
den 24 Febr. geannoteert, verclaerden die van de Stad
Utrecht daar by te perfifteren. Siet ook de Refolutie van
den 7 Dec. 1(52 j. en des Vroedfchaps y^erclaringe aldaar.

^ RESOLUTIEN van dc Staten en Vroedfchap^ waar by aan de voorftemmende Leden mer-

focht word afflant te doen van het recht van nominatie tot het vaceerettde

Schout-ampt y den 22 Maart, 12 en 16 May MOCXXXl.

mende Leden believen afftand,te doen van alfulkreoht
van nominatie,- als Haar lEd, hebben tot het Schout-
^mpt defer Stad, ende'tfelve aan de Stad abfolutelick
te-cederen, omme, foo wanneer *t Telve -comt re va-
ceren^ drie perfonen by de Stad genomineert te wor-
den. Ende dit op alfulke recognitie ende conditie">

-ocr page 209-

ExtraSl uyt de Refoïutie van de Staten,
Jovis den i ζ May mdcxxxi.

Noch gehoort de ledure van dc Memorie by de
Hceren Gecommitteerden der Stad Utrecht, hier fchrif-
telyk overgelevert, dienvolgens verfoekende, dat de
Heeren van Haar Ed. Mog. twee voorftemmende Lee-
den beliefden afftaud te doen van alfuïk recht van no-
minatie, als Haar Ed. zyn hebbende tot het Schout-
ampt defer Stadt Utrecht, endc 'c felve ten behoeve
van de Stad abfolutelick te cederen, omme,loowan-
neer 't felve komt te vaceren, drieperfonen van,Stads
wegen genomineert te worden, op alfulke recognitie
cnde conditiën, als men hier naar fal beramen : hier
op zyn gedaan eenigevoorflagen, omme voor taan on-
der de Leeden alle ampten by touren te vergeven ,gc-
lyk ten regarde van de commiiîîen ter Admiraliteyc en
Ontfanger-ampten van de Staten tegenswoordich ge-
pradiièert word, fonder dat defen aangaande eenigc
refoïutie is genomen.

Extrü6i uyt de Refoïutie van de Froedfcbap,
'sManendachs voorfz. naarnoem den i6 May MDCxxxf\
Endc zyn voorts de Gecommitteerdens ter be-
fchryvinge gelaft inftantelyk te urgeeren , dat de Stad
toegeftaan mach worden de nominatie tot hetSchout-
ampt, op alfuike recognitie ende conditiën als men fal
beramen , breder als in de memorie daar van op den
iz deler overgelevert.

EN SÜBSTITÜYT SCHOUTEN. 7. BOEK. 111, Ί1Τ. iof

X. RESOLUTIEN ^ raknde het vaceerende

fidkn van Anfelm Bol
dm 4, lo, 17,21,24,

^sFrydachs den lo Martii,

's geleien de nabefchreven requefte van den Heer van
Rynefteyr», om als noch te hebben des Vroed-
fchap nominatie tot het Schout-ampt defer Stad.

jian de Ed. Borgmeefleren ende Froedfchap
^ der Stad Utrecht,

Geeft reverentelyk te kennen Jonker Anfelm Boll,
Heere tot Rynefteyn , dat hy Suppliant by vacatie
van't Schout-ampt defer Stad, zich aan UEd.gepre-
fenrcert heeft,ommc de eer van nominatie tot het fel-
ve te mogen genieten i doch Ycrftainde, dat by UEd.
fwarigheyd in zync nominatie gemaakt word, ver-
mits hy is poflïdèrcnde eenc Canonifyej foo is*c, dat
hy by defen is preféritercndc,incasvan UEd. nomina-
tie, cnde volgende cle6:ie by zyn Hoocht.tcdoen, als
dan, alvorens den eed in handen der Ei, Mog. Heeren
Staten defer Provincie teprsefteren, endc het Schout-
ampt te aanveerden , zich van de voorn. Canoniiye
te ontflaan. Verhopende onder defe ofte andere ioo-
danige bondige beioften defen aangaande , als UE.d.
felve goetvinden fiillen, UE J. nominatie ten fine als bo·»
ven teobtineren. Ende was onderteekent, A. Boll tot
Rynefteyn.

Welke voorfz. zyn Ed. prefentatie, als fuffifantge-
accepteert, en dien volgende tot de nominatie gepro-
cedeert zynde, is zyn Ed. tot het voorfz. Schout-ampt
genomineert met eenparige ftemmen.

\<.· Vrydachs den 14 Martii,

Rapporteerden de Heeren Burgemeefteren, dat de
Heeren Edelen ende Ridderfchap huyden ter befchry-
vinge verfocht zynde te willen openen hare nominatie
tot het Schout-ampt defer Stad, Haar Ed. gefuftineert
hadden,dat't felve niet anders als by Adelicke perfo-
nen behoorde bediend re worden, ende dienvolgcnde
hadden geëxhibeert haar aóte geregiflreert by de No-
tulen van befchryving , ende dat voorts van wegen
Stad ende Steden genomineert was den Heer van Ryne-
fleyn , mits voor zyn Ed.admiffie afftant doende van
iyne Canonieke Praebende ten Dom alhier,

V PFoemdaechs de zg Marin,

De Vroedfchap vergadert zynde, foo ii aldaar ge·
ïefen het privilegium defe Stad gegeven by Biflchop
Johan van Virnenborch, waar by den Schcpen-Bor-
gemeetter defer Stad word gegeven encje bevolen, alj
diar een maant lang gebrek is van een Schout,*t felve
Schout-ampt te voeren cnde tc bewaren &c. cnde ver-
mits't voorfz. Schout-ampt door afftand van Jonker
Henrik Valkcnaar, Hecrc töt Valkcnaar , Doeken»

Schout-ampt, en de confideratien nopens het aan-
, Heer van \R)nefleyn , den 10, Maart ; en

April·, i^Mayen 1 Jmy MOCXLIIL
burch, Lifch, Gieflen, de Wenaart&c.nueenraaanc
is vacant geweeft, cnde noch is ,foo is gearreftecrt de
navolgende a£te.

Volgens't privilegie der Stad Utrecht, gegeven by
BifTchop Johan van Virncnburch, op faturdach na Mar-
grieten dach 1560, ook horen lefen zynde de Notulen
van de Refolutien des Raids des dynsdachs den iaNov.
1482,, ende des dynsdachs den 1 ο Dcc. daar aap vol-
gende, endc gelet dathet Schoutampt defer Stad nu
een maant is vacant geweeft, endc noch is, foo heefc
de Vroedfchap gelaft den Heerc eerfte Burgetnçefter
Jonker FrederickRuyfch,heticive Schout-ampt,foo
lang het vacant fal wefen , tevoçrcnendc tc bewaren,
belovende den voorn, HcercBurgcraccflcr Ruyfch daar
innc te maintineren cnde buytcn zync Ed, cnde zyncr
erfgenamen koftcnaif tc houden alle beJctfelen, moeyc*
niiïfen of c impedimemen, die zyn Ed. wegcnsdcfeJaft
foudcn mogen werden aangedaan. En is voortsgoct-
gevondenidat dccxccutorialen op zyn Ed. naam fuUcn
worden gedepefchecrt in voegen als volgt :

Wy FrederikRuyfch, als eerfte Burgemeefter der
Stad Utrecht (het Schout-ampt dooratftand van Jon-
ker Henrikj Valkenaar, Hecre tot Valkcnaar, Duy-
kenbuj ch, Lifch, Gieflbn , dc Wenart &c. Schout
der vooiiz. Stad, vacerende ) bevelen U Deurwacrder
van *s Hceren wegen, ten verfockc van N.N. &c.

Dynsdachs na Paefchen den 4 Aprilis.

legelefen een MiiÏlve van den Hcere van der Hooleki
gedateert in den Hage den 31 Marty voorleden, waar
by zyn Ed, dc Vroedichap ad vifecrt, dat zyn Ed. bericht
zynde, dat de Heeren van Brakel cn van Mynden mee
der Heeren Edelen Advocaat aldaar waren aangekomen,
om zyn Hooch. te bewegen , dat defelvc uyt dc ge-
nomineerde perfonen tot het Schout-ampt dcfcr Sta4
geen eledic foudc willen doen , ten ware alvorens in
plaatfe van de Heer van Rynefteyn een gcqualiiiceerc
Edelman foudc genomineert zyn, op't prsefuppooft
dat geen andere als Edelluyden tot het felve ampt ge-
qualificeert foudcn zyn ,dicnftiggeacht hadden Hpoch-
gemeltc zync Hoocht. over dc gelegcntheyd van dio
Ihke mede eenich bericht te doen, ende te vertonen^
dat geboren borgers dçfer Stad ontwyffglyck gcquali-
ficeert waren tot het voorfz. Schout-ampt, met ver-
foek dat zyn meer Hoochgemelte Hoocht, in die iikc
fodane circumfpcöic gclicMc tc gcbruyken, dat niets
in prÎEjudicie van defer Stads geboren bergers werdo
aangenomen.

Maendaechs dm 10 Aprilis,

Is gelefen copye van dc nabefchreven Mifllve van
zyn Hoocht. den Hcere Prince van Orange , aan de
Ed, Mog, Heeren Staten 's L?indi van Utrecht.

Cc 5 Edel®

-ocr page 210-

'EöECE 'feNÖÈ MoÔÈNDe HÈEREN, BSSÖÏ^ÖER'E 'GOE-
DE VRUNDEN.

^Ed. Mog. ^brieven ^ήan Sen 4 dcfés '^yft oils Vel
-geworden, daar by defelve goetgevonden hebben te no-
'rninercn -twee^pcrfoncn toe- bedieninge van 'c vacerende
Schouc-ampt der Stad Uti ec-ht. Maaralfoo tot allen
vacerende ampten ordinaris drie pcrlbnen genomineert
'Worden , foo fouden vvy gaarnc wéten., ofUEd.Mög.
intentiezy, dat deie'kcür gefchiedde, onaangeficn der
maar twee genomineert zyn. 'Dient over lülcx defe,
^dat ÜEd. Mog. bclieve'ons hare goéde meyninge hier
'ôp^teHàten toekomen, téh cynde wy , ddèlvégefien ,
^des te beter weten mogen , wat hier inne fal dienen
gedaan te worden. Ons daar-ttie verlatende } willen
UEd. Mog. hier mcde,EJelc cnde Mogende 'Heeren
tiefundere goede vrunden, in iie prote'diedcs Almogen-
'denievelen. Uyt^Graveiihtige den 11 Aprilis 1643.
'ï^ager ftont j UEd.Mog dieniiwillige vr-undt. Qndcr-
tediciTtj'Fr. 'Heiïry de Nàlîluî.

De fupcrfcriptie was. Den Edelen énde Mogendeni
^eerc^ï, die Staten 's iL inds van 'Utrecht, onien be-
ibnderen goeden vrunden.

Ende is goctgevonden, dat men den Heerc Out-
^urgemeefter van der Hoolck, by reicriptie op zyn Ed.
Miffive geannotcert den 4 defer, bedancken lal voorde
goede dcvoiren by zyn Ed. aangewent tegens't abufief
bericht,zynHoocheyt van wegen de Heeren Edelen
'cnde Ridderfchap defer Provincie gedaan , met ver-
fceck van te tvillen continaeren in de goede voorfor·
gc tot maintencment van Stads gercchtigheyd, -ende
iets daar tegen vernemende,de Vroedlchap op'tfpoe-
<i(cbllc-ce willea adverteren.

'j Matü /aech dm i ή jipritîi. ■

I3)en Tïèer Out-Borgemeefter van der Hooîcî: alhier
isrefent zynde verhaalde &c.

Verhaalde voftrts dat <gely'k iyn Ed. overgefchre-
ven hadde, ende hier voor by de notulen van den 4
defer geannötecrt is') Gecommitteerden Van de Ridder-
fchap by zyn Hooch. waren geweeft , fuftinerende,
dat tot het Schout-ampt defer Stad geen andere als Ade-
ïyke perfbnen getjualificeert waren , ende onder ande-
ren mede allegerende laft te hebben van hunne princi-
palen om-de quaèftie di^ns aangaande aan zyn Hooch-
lieyd te fubmitteren, waaromme zyn Ed. geacht had-
de 5;yn devOir te\vefcn, zyn Hooch. van de gercch-
tigheyd defer Stad, ende der borgeren van dien, te be-
richten, ende met een te recommanderen de eÏedie
van deöHeer vanRynefteyn, radende de Heeren van
de Vroedfchap om goede confideratien de expeditie te
bevorderen , als achtende dat het traineren defe Stad
ït'adeelich foude konnen ï;yn : waar over zyn Ed. be-
dankt, ende verfocht zynde voorts'een wakende ooge
le willen houden, is verilaafi, dat, in cas de Heeren
.ïxielen cnde Ridderfchap toekomende donderdach niet
«n nomineren, dat men zyn Hoogh.op deflelfsfchry-
vens hier voren by de notulen van den 10 defer gere-
giftreert, fal rcfcriberen, ende verfoeken uytte twee
IgenpïBiHcerdc eledie te willen doen.

V Vrydaths dm 2ï Aprilh.

Verhaalde noch den Heer Borgemcefter Ruyfèh, dat
'èc Heeren Edelen ende Ridderichap gifteren lang by
den anderen waren geweeil, ende gehandelt hadden
Van't Schout-ampt defer Stad , waar van Haar Èd.
Ïiuyden ter befchryvinge iets inbrengen fullen : ende
foo veel men vernemen kdn rtm "t werk te traineren,
cnde met een plaufible fubmiflieofte anders te brengen
aan zyn Hoogh. ofte Raad van Staten, weshalven in
deliberatie ge eyt zynde, of men met de Heeren Gecli-
geerdea concluderen fai;om tyn Hooch» tc vtrfoeken
uyt de tτ/ec^geήormncèfden een "Schodt re billen véf^
kiefenji is beter geacht ydat men als nu'falovernemeh
'c fuilenue van de-Ridderfchapjommet rypen'rade'at-
hier overwogeniChdè töt vooritand van Stads gerech-»
cigheyd daar tegerjs -gedaan te worden, ioo men be<·
vmcfen fal te behooren.

m-
i

Woemda^i den 24 ApriU

•Syn'tèr vergaderinge van de Vroedfchap verfcheneii
de Heeren van 's Heeren Aertsbergen &c. ende van
Zuylen &:c. en haar Ed. Advocaat Coetsveit, meteea
credensbrief van d'Heeren Edelen ende Ridderfchap-
pe 'sLands van Utrecht, in date den za defer maant,
naar exhibitie cnde leéture van de welke haar Ed. pro·
poneerden, dat de Heeren Edelen ende Ridderfchap
voorfz. génegen tot onderhandelinge van góede cof-
rèfpondentie, ha/ir Ed. gecommitteert hadden , orii
mee d'Ed. Vroedfçhap te communiceeren overdeont-
ftanequxftie, nopende de qualüïaitie der geener, die
tot Schout defer Stad vercoren ende geftelt worden j
fuftinei ende haar Ed. dat bedongen foude wefen, dat
het een Edelman moet fyn , ten aahfien het felve
Schout-ampt zedert hondert ende vyitich jaren her-
waarts alleen becleet ende bedient was ge weeft byÀde*
lyke perfonen , daar uyt na rechten voortkomt (foö
gefeyt worde ) den titel van beding, behalven veele
andere redenen tot haar Ed. intentie dienende,die haat
Ed. feyden te lang tc fyn alhier re verhalen, doch te
uilen deduceren in 't wilTclen van redenen by monde-
inge conferentie , waar toe haar Ed. bdreydt, ende
de Vroedfchap vcrfoekende waren; allegerende voorts
de fubmiffie ende 't compromis defen aangaande ge*
daan anno 1610, . Ènde 't gededuceerde by de poin-
den differentiaal alsdoen gcful?mïttecrt, tndc datdeil
Raad van State daar op by haar Uytfpraak verklaerc
hadde , dat dies aangaande gebleven foude worden by
't jegenxvoordighe gebruyck ( fynde de Srhout te dieif
tyd een Edelman) tot dat by de Staten defer Provin-'
cie eenftemmig anders ibudcfyn geordineert; foodac
in^ defen geen overftemminge plaatfe konde hebben j
behalven dat den wclgemelten Raadt van State aan
haar behouden hadde d'intcrpretatie^van alle 't geene
in de voorfz.uytfpraakfoude mogcnduyfter oftetwyf-
felachtich bevonden ofte gemaackt worden , foo dat
haar Ed. te vreden waren, neffens de fubmiifie by haar
Ed. algereets gedaan aan fyn Hoocheyd, defequseftic
ook te fubtnitteren aan den meergemelten Raadt vaà
Staten^ of defelve beflichten by aïfulke andere we-
gen , als men onderlinge goetvinden foude. Voorts
voôrlefende d*a^e by de welgemeke Heeren Ede-
len ende Ridderfchap den 21. defer ter befchry vin-
ge gecx h ibeert ende doen annoteren,, veriochten in-
ftantclyk, dat de Ed. Vroedfchap haar daar mede wil-
den conformeren, in allen gevalle haar Ed. niet te wil-
len helpen overllemmen ^ en op der Heeren Staten naam
de nominatie van twee Leden overfendenj maar alleen
d'opinien van defelve twee Leden, fonder conclufie fyö
Hooch. toe te fchikken, om geen exempel van over-
ftemminge in dusdanige faken te geven, ^t welkna-
maals ook tot prœjudicie defer Stad in confequentic
foude konnen worden getogeh, deWyle Haar Ed, prp
fenteren de quseftie te fubmitteren, foo als men goet-
vinden fah Ende om te toonen dit niet uyt partiali'
teyt te doen j feyden Haar Ed. ook te vreden tc zyö
in conferentie te komen met Gecommitteerden van df
Ed. Vroedfchapt of tot contentement van de jegenï'
wöordige genomineerde eenich expédient gevende"
ioude mogen worden. Waar mede HaarËd. verfocht
zynde eens in de âecretarye te willen vertrekken, «
by de Vroedfchap goctgevonden, door den Heerc ecrfte
Burgemeefter ÏLuyfch, mitsgadeh Öud-Burgemeeftc^
ren Nypoort endede Goyer,Haar Ed. te doen bedank
ken van dc goede correfpondentie,endc in'tkorcaan^

ν a N t> Ë. .HO O F D-O F F Î C IE ΙΙΈ Ν

-ocr page 211-

EN SUBSTITÜYT SCHOUTEN. Ι. BOEK. 111. ΉΤ. αο/

voornoemt, hem gevende volkomen macht cndefon·
derling bevel, omme 't felve Schout-ampt te houden,
exerceren, ende bedienen op alfulke Ordonnantie en
Inftrudie, als by den welgemelten Heeren Staten ofte
hare Ed. Mog. Ordinaris Gedeputeerden djen aan-
gaande airede gemaakt iyn, ende noch gemaakt fullcn
worden} de Rechten , Hoogheyd ende Heerlikheyc
van de Hooge Overigheyt daar inne te bewaren ende
onderhouden} de Piacaaten ende Ordonnantiën te vol-
gen ende neerftelyck te doen onderhouden } de Bor«
germeefteren ende Schepenen te manen recht, weth,
ende juftitie te doen ende adminifteren, allen den ge-
nen die 'tbegeeren fal, in faake t'fyner kenniiTe beho-
rende, van alle exceflên ende misdaden goede juftitie
te adminiftreren , de bevelen van den welgenaelten
Heeren Staten ende der felver Ordinaris Gedeputeer-
den , de decreten ende vonniflen van Burgermeefteren
ende Schepenen , mitsgaders van de Magiftraat der
Stadt Utrecht wel te executeren, de keuren en breu-
ken te innen, ende voorts wel ende deugdelyk te doen
alle 't geene des een goet ende getrouw Schout fchul-
dig is en behoort te doen, tot allülcken wedden ,ccren,
rechten, baten, mitsgaders profyten ende vervallen,
als daar toe van ouds geftaan hebben ende behoren, en
de vooriz. Jonker Henrick Valckenaar ende desfclfs
prxdeceflèurs genoten hebben. Welverftaande, dat hy
geen compofitie van doodflagen ofte diergelyke atro-
ce deliólcn en ίαΐ mogen doen, nochte geen geleydc
geven fonder conient van ons, ofte den welgemelten
Heeren Staten, oftederfclver OrdinarifeGedeputeer-
den; ende dat hy gehouden fal wefen jaarlixgoede en
rechtveerdige rekeninge te doen. foo wel van crimi-
nele als civile boeten. Waar op ende hem daar inne
wel ende getrouwelyck te quyten ,ende van den ex-
ploiden van iyn officie jaarlyks goede ende rechtveer*,
dige reekeninge te doen, den voornoemden Aniêlmus
Boll gehouden werdt den behoorlicken eedt tepra:-
fteren , oock cautie ende borchtochte te ftellen : *c
welck by hem gedaanfynde,verfoeken wytlen welge-
melten Heeren Staten, ofte hare Ordinaris Gedepu-
teerden, omme hem van onfent wegen te willen ftel-
len in de poÎTeifie ende bedieninge van 't voorfz. Schout-
ampt van Utrecht : ende dat defelve cenfamentlick
allen anderen Rechteren ende Onderfaten , dien die
aangaan moge, hem daar van, mitsgaders van de ec··
ren, rechten, bieten, nutfchappen ende vervallen
voorfz. doen ende laten gedogen, ruftelick ende vrede·
lick genieten ende gebruycken, ceflèrende alle belet-
ten ende wederfeggen ter contrarie. Des ten oirkon-
de hebben wy deie met onfen name ondergeteckent,
ende onfen fegel daar onder aandoen hangen. Gedaan
in 'sGravenhage den tz May 1Ö45. Ende wasonder*
teykent, Fr. Henri de Naflau, ende befegelt meteen
rood fegel, onder aan een dubbelde fteert uythangen-
de. Op de plycque ftont, ter Ordonnantie van iync
Hoogheyr,onderceykent, ƒ. Junius. In dorfo ftend,
op huyden den i6 May i<543. heeft Anfelmus Boll
van HamersfeÏd, Heere van Ry nefteyn ,als Schout der
Stad Utrecht gedaan den eed, ende geftelt de borgen
in 't witte van defen gcroert, in handen vandeHeeriin
Gedeputeerden der Ed. Mog. Heeren Staten 'sLands
van Utrecht. My prefent,onderieykent, Ant. van
Hilten.

Na ledure van de wdke fyne Ed. in defe verga·
deringe is voorgelefen den generakn eed, daar by den
Koning van Spangien ende fynen aanhang word afge-
fworen 6cc. die fyne Ed. folemnelick met opgerechte
vineeren heeft gedian, daar op hy bewelkomt, cndc
de Vroetfchap alioo gefcheydçn is.

V Donderdags den % Juny,

Hier na dede den Heere Burgermfcfterïcfen *tge·

paftcer·

gcroert hebbende defcr Stads klaar recht ,cnde de ob-
gefundecrtheyd van't fuilenueder Heeren Edelen ,aan
te feggen, dat men't voorder van Haar Ed. propofi-
tic in deliberatie leggen fal.

's Naenoens,

Refereerde den Heere Burgemecfter Ruyfch , dat
fyn Ed. ende de Heeren Gecommicceerden ter Bs-
fchryvinge, mee Stadis Advocaat defe nanoen hadden
geëxaniiineert de propofitie op huyden alhier gedaan
van wegen de Heeren Edelen ende Riddcrfchap, ver-
halende de gemoveerde confideranen , daar op goet
gevonden is de Vroedfchap morgen vrcjeg weder te
doen vergaderen.

Dynsdach den ζ f April.

In deliberatie geleyt fyndede propofitie van de Hee-
ren Gecommitteerdensvan de Ridderfchap,op gifteren
alhier gedaan ende geannoteert, is verftaan dat men
d'aangeboden conferentie fal excuferen, als houdende
Stadts recht ongetwyifelt ende indifputabel.

Ende fyn voorts de Heeren Gecommitteerden ter
befoigne gelaft te feggen , dat de Vroedfchap perû-
lleert by hare gedane nominatie, als hebbende geno-
mineerteen perfoon,gequalificeert na behooren.

Ende dewyl de Heeren Edelen ende Ridderfchap
hare nominatie traineren ende uytilellen fonder funda-
ment, te verfoeken dat haar Ed. op morgen hare no-
minatie inbrengen, anders te protefteren van retarde-
ment, en te verklaren, datmenfynHoogh.fal verfoe-
ken d'eleétie uytte twee genomiocerdc te willen doen.

*sDynsdacb den i6 May^ *s namens.

Hier na quam binnen den Heere van Rynefteyn, en
vertoonde geteekende ende befegelde commiflie, hem
by fyne Hoogheyd den Prince van Orange &c. als
Stadhouderdefer Provincie, verleent tot 'c Schout-
ampt defer Srad, luydende aldus.

Frederick Hendrick, by der gratie Godes Prince van
Orange, Grave van NaiTiu, Catfenellebogen, Vyan-
den, Diets, Lingen, Mœurs, Buren , Leerdam &c.
Marquis van der Veer ende van Vliffingen, Heereen
Biron van Breda , der Stad Grave , ende Lande van
Cuyck, Dieft, Grimbergen, Herftal, Cranendonk,
Warnefton, Arlay, Noferoy, St.Vyc, Doesborch,
Poianen , Willcmftadt , Niervaart, -Yfelfteyn , St.
Maartensdyck , Geertruydenbcrch , Chaflieau Re-
gnard, die Hooge ende Lage Swaluwe, Naaltwyck
t&rc. Erfburchgraaf van Antwerpen ende Bezançon,
Erf-Maarfchalck van Hollant, Gouverneur van Gel-
dcrlant, Hollant, Zeclant, Weft-Vrieflant,Utrecht,
Over-Yflel, Stadt Grocningen ende Ommelanden,
])rente &c. Capiteyn Generaal ende Admiraal der
Vereenigde Nederlanden , allen dengecnen, diedc'·
fen jegcnwoordigen iüllen fien ofte horen Icfcnfaluyr.
Alibo door den vrywilligen afftand by Jonker Hen-
riek Valckenaar, Heere van Ouyckenburch &c. ge-
daan van 't Schoutampt der StatUtrccht voor den dienft
van de vooriz. Stadt nodich is,dat tot bedieningevan
'c voorfz. ampt wederomme een ander bequaam ende
daar roe gequalificeerd perfoon geftelt ende gecom-
mitteert worde. Doen te weten, dat wy om 't goet
rapport or^ gedaan van Anlclmus Bolle van Hamers·
"feit, Heere van Rvnefteyn , ons 't fyner getrouwig
heyt, bequaamheyt ende necrftigheyt vertrouwende,
den lelven Anlelmus Bolle ôcc. by voorgaande nomi-
natie der Edele en Mog. Heeren Staten van den Lan-
de van Utrecht, geftelt endegecommittcerthebben,
ftellen ende committeren hem mitsdefen tot ende in
de bedieninge van den Schout<aroptc der Stad Utrecht

-ocr page 212-

VAN DE HOOFD-OFFICIEREN

îio8

paÎTeerde ter Vergaderinge van de Hecrcn Ordinans
Gedeputeerden op het exhiberen van de commiffiedes
Heeren van Rynefteyn, tot het Schout-ampt defer Stad,
ende v^^ord goetgevonden 'c felve hier te doen regi-
Itreren, wefcnde't navolgende.

Extra5l uyt de Refolutien van de'G edepul eerden.

Marth \6 May
By occafie dat Anfelmus Bol van Hamersfeit,Hee-
re van Rynefteyn, hadde verfogt binnen te ilaan,om
te exhibeeren fyne commiiïïe van fyne Hoogheyt ge-
obtineert tor de bedieninge van denSchout-ampteder
Stad Utrecht, feyden de Heeren Edelen (alhier pre-
fent) vermogens refolutie van hare Principalen, in da-
te den 9 May 1(545· jegenswoordich in defe vergade·
jing geleien \ datle inhaerecrden der felver voorgaande
proteilen, defen aangaande in haar Ed. Mog. verga-
deringe geannoteert , ende exhibeerden neffens dien
eene aétc van fyne Hoogheyt w^nnonprajudicie, geda-
teert in 's Gravenhage den ^^ May 1. als nu mede
hier ter vergaderinge geleien : verfoekende datfe al-
hier ten Prothocolle mochte werden geinfereert ende
geregiftreert. Ende hier op gelet ende gedelibereert
fynde,feyden de Heeren Geëligeerden nefFens die van

Vrydachs den 1 06lober mdclviii.
nde is eenpaarlick goetgevonden ende verftaan,
dat den jegenwoordigeh eerile Burgemeefter't
Schout-ampt defer Stad waarnemen fal, gelyck
^ dé afgegane zedert 't overlyden van den Heere

van Rynefteyn, gewefene Schout, gedaan heeft, en
dat dienvolgens de Executorialen van den Ed. Gerech-
te gedepefcheert fullen worden op zyner Ed. naam.

Extraü uyt de Refolutien van de Staten.

Mercurii ζ February mdclix.

Den Heere van Renfwoude &c. ter Vergaderinge
prefiderendc, heeft haar Ed. Mog. voorgedragen dere-
denen waaromme defe Vergaderinge hadde verfocht
ende geleyd: dienvolgens gevraagt, ofhareEd.Mog.
niet goet vonden te horen het rapport van de Heeren
Gecommitteerden, rakende der felver voorilagen over
de verdelinge van de ampten , waar toe defelve zyn
geauthorifeert by hare Ed. Mog. Refolutie in date den
10 Decemb. i6f8.

Veifochten de Heeren Gccornmitteerdens van de
Stad ende Steden » datlj alvorens mochte worden ge-
daan *t rapport 5 roerende het redres van haar Ed. Mog.
Finantie, &c.

Daar na hebben de Heeren Gecommitteerden ge-
daan rapport, roerende de verdeelinge van de refpedi-
.vc ampten, foo Politycq als Militaire. Waar by ge-
let , ende geconfidereert wefende dat den Capiteyn
Moire boven fyn verlof is abfent, ende in Vrankryck
gebleven jaren 6cc.

Op welk boven verhaalde rapport, roerende de ver-
delinge van de refpeóbive ampten, vorder gelet en ge-
delibereert wefende, hebben haar Ed. Mog. denvoor-
flag conform den inhouden van dien hier na geinfe-
i ieert, goetgevonden ende gearreftcert by. defen.
. Seyden de Heeren Gecommitteerden van Amers-
foort, alfoo hare Ed. Mog. op *t ftuk der verdelinge
van de ampten ende officien belieft hebben te conclu-
deren, ende de Stad Amersfoort in defen t'eenemaal
voorby te gaan , fonder nochtans te willen verleenen
tyd om hare Principalen te rapporteren : ende dat het
felve is een fake ftrekkende tot groot nadeel en prae-
judicie der felver Stad, foo protefteren fy gemelte
de Stad ende Steden te conferiteeren, dat die vooriz.
a£te van fynè( Hoogheyd in 'c Proihocol alhier werde
geregiftreert endc'geinfereert, edoch geene kennifle
hadden van eenich different 5 mits dat dcvoorfz. regi-
ftrature niet en fal ftrecken in prasjudicie van defelvc
refpedive Leeden, nogte ook niet van den Genomineer-
den ofte den Gecommitteerden tot de bedieninge van
den gemelte Schout ampte der Stad Utrecht, noch
ook niet van de geene, die hier na genomineert ofte
gecpmmitteert fullen worden : luydendc de ade van
ij^ Hoogheyd aldus. Alfoo eenich different ontftaan
was tuflchen de Heeren Edelen ende Ridderfchap ter
eenre, ende de twee andere Leeden 's Lands van U-
trecht, over 't vacerende Schout ampt der Stad Utrecht
ter andere fydcj foois 't,dat fyne Hoogheyd, totvoor-
kominge van wydere onluften,voor den dienil: van de
felve Provincie goetgevonden heeft, lotdcjbedieninge
van *t voorfz. Schout-ampt te verkiefen den perfoon
van Anfelmus Bol van Hamersfeit, Heere van Ryne-
ileyn, doch fonder pra;judicie van 't recht, 't welk
de welgemelte Heeren Edelen ende Ridderfchappen
fuflineren diens aangaande te hebben. Lager ftond,
geëxtraheert uytte voorfz. Refolutien ende accordeert.
In kennifTe van my, was onderteekent, Ant van Hilten,

tegens fal worden gereiolveert, gelyk als defelvc ful-
len oordelen te behoren.

Dat op de prefentatie van de Geëligeerden , Edele
ende Ridderfehappe refpeótive, voor defe reyfe verge-
ven zal worden het eerfte te vaceren Ritmeeiter-ampt,
ftaande op de repartitie defer Provincie, als mede het
Maarfchalck-ampt van Abcoude, althans vacerende.

Dat op de priefentatie van de Stad ,insgclyx verge-
ven zal worden het Schout-ampt der Stad Utrecht,
mede althans vacerende.

Dat voorts de Geëligeerden , Edelen , ende Rid-
derfehappe refpedive voor altyd fullen hebben het
recht van prefentatie van een perfoon tot een Compa-
gnie paarden van den jegenwoordigen Ritmeefter.

Mitsgaders gelyke pricfentatie tot het Houtfefter-
ampt ende Stadhouder-amptvan des Biflchops, Gaas-
beekfe, Montfoertfche, ende des Convents van St,
Pauls leenen , beyde en chef, foo veel maal defelvc
vacant fullen worden : ende in cas van cafTatie ofte
veranderinge van de voorfz. Compagnie, dat in plaatfe
van defelvc, de voorfz. Geëligeerden ende Ridderfehap-
pe gelyke recht van prxfentatic zullen hebben, tot een
ander Ritmeefter-ampt.

Gelyk ook de Stad van Utrecht voor altyt het recht
van prœfentatie zal behouden tot het Schout-ampte
der voorfz. Stad, en de Staten, op den geprœfenteerden
perfoon zullen verlenen commiffie, met defe clauiule,
voor zoo veel haar Ed. Mog. het recht tot den voorfz»
Schout-ampte is competerende.

^ Dat voorts alle de andere ampten defer Provincie,
die tot noch toe niet gerepartieert zyn geweeft, zul-
len vcrdeylt worden in twee claffen, te weten, Poli-
tycq ende Militair.

Dat de Politique wederomme zullen worden gefub-
divideert in twee deelên, te weten, grooteende min-
dere ampten.

Dat onder de groote ampten begrepen fullen wefen
defe navolgende -, de Maarfchalk-ampten van 't Ne-
der-

RESOLU TIEN, aangaande het nomineeren tot het vaceerende Schout-ampt; als mede nopens
de Verdeeling van de Politique en Militaire ampten den 15· May en 1 Obok
ΜΌ CL VIII; en den 2, ig, 23,24Mr. en 25 April MD CL IX.

^Men houde alhier voor ingeUfl de Refolutie van den 15 May 16f8. Siet beneden Num. xiii.

Heeren Gecommitteerden van Amersfoort by defe van
praccipitantie endepr^ejudicie.

Seydende Heeren Gecommitteerden van de Steden
Rhenen endeWyck,in defen te fyn ongelaft, endaar
omme 't felve te fullen overnemen om te rapporteren
aan hare Principalen, ten eynde bydefelve daarinneof

-ocr page 213-

derquarticr ; Overquartier, Eeiülant.cn Montfoort,
het Secretaris-ampt van Staten (onvermindert de com-
iiïiffien aan Mrs. Cornelis van Deuverden ende Jacob
van Haaften by haar Ed. Mog. verleend) het Schout-
ampt van Amersfoort, Griffier-ampt te Hoove.

Dat onder de mindere Politique ampten gerekeïit
zullen worden deiè navolgende, het Dykgraaflchap,
mitsgaders de drie Biflchops Heemraadfchappen bo-
vendams, het Dykgraaffchap benedensdams, Procu-
reur Generaals-ampt, de Schout-ampten van Rhenen
cnde Wyck, het Muntmeeftef-ampt, mitsgaders het
Ontfangcr-ampt van den Tol binnen Utrecht, deSe·
cretaris-ampien boven· ende benedendams.

Dat het Griffier-ampt van des BiiTchops, Gaas·
beekfche, Montfoortfche, ende desConvents van St.
Paulslcenen, mitsgaders het Schout-ampt van Mont-
foort, voortaan by deOrdinaris Gedeputeerden verge-
ven zullen "wofden.

Dat in de claiTe van de Militaire ampten zullen be-
grepen wefen alle Capiteynfchappen,2ootc paarde als
le voet, beyde in- ende uytlantiche natie.

Dat de Geëligeerden zullen hebben den eerften tour
in de Militaire ampten.

De Edelen ende Ridderfchappe den eerften tour in
de groote Polityque ampten.

Ende de Stad den eerften tour in de mindere Poli-
tyque ampten.

Sulks dat de Geëligeerden, vervallen fynde een ampt
in de MilitaiiC-claiTe, de Ridderfchappe ende Stadfuc-
celîîvelyk in deiélVe clafle den anderen zullen volgen.

Ende de Heeren Edelen gehad hebbende het eerfte
verval van een ampt in de claiTe van de groote Poli-
tyque ampten, de Stad de naaite ende de Geëligeerden
de volgenden tour zullen hebben.

Gelyk dan de Stad, verkregen hebbende het verval
ran het eerfte te vaceeren ampt in de clailè van de
mindere Polityque ampten, de Gepligeerdèn de twee-
de , de Ridderfchap de derde, ende zoo vervolgens
de Lceden het bcftel van alle de voorfeyde ampten in
de refpeüive drie claffen begrepen, in manieren voor-
feyd zullen hebben ende genieten.

Ende zullen de reipedive Leeden over de ampten
in hareLceden vervallen, elks in den haren difponeren,
gelyk fy tot meeft'e rufte ende eenigheyd van haar Lith
bevinden zullen te behoren, doch daiar van niet ver-
mogen eenige verdelinge te maken, waar uyt wedu-
we, erfgenamen,ofteaétiehebbende,yetsfouden mo-
gen pretenderen.

Mitsgaders dat de perfoonen , die gebeneficeert
zullen worden , mcceenig ampt, *c zy Politycq of
Militair, zullen moeten, weien behoorlyk gcqualifi-
ceert, ende gehouden den eed te doen tegens de Cor-
ruptelen, volgens haar Ed. Mog. Refolutie van den ζ i
December 1i. ende dat: defelve ook zullen moeten
wefen van de ware Chriftelyke Gereformeerde Reli-
gie; doch dat men in regard van de Militaire ampten,
ten opfichte van de Religie fich, by provifie, fal re-
guleren na de ordre by de Staten Generaal dien aan
gaande geftatueert»

Ënde ingevaïle ymand van de Regeringe een MIK
taire charge , of eenig ander ampt of officie, de feffie
in de vergadering van Staten niet toelatende, bequame,
dat defelVe de regeringe alvorens zal moeten verlaten.

Is mede verftaan, dat de Colonels ende Lieutenant
Colonels-ampten niet vergeven fullen worden als aan
dé naafte in charge , ten ware met eenparigheyt van
de drie Leeden anders goet gevonden wierde.

Dat de Majoors-ampten, foo tcvoer als te paart, by
haar Ed. Mog. vergeven zullen worden Statttsgew^e.

Als mede het commandement over de Gaamiföenen
defer Provincie , mits dat defelve zal moeten wcfcn
wm dfe ware Gereformeerde Religie,
Dat dfc negen Compaenicü tc yocï % althans v«cc-
///. JD^tl, ^ ^

Γ"

rende , zullen worden gerepartieert onde vergeven by de
Geëligeerden, Ridderfchappe ende Stad Utrecht.

Ende dat de Gccommicteerden indefen fullen con·
cipieren een reglement, waar na de Officieren van dc
Militie defer Provincie voortaan zuilen moeten wefen
gequalificecrt: omme het felvc concept ter naafte Ver-
gaderinge van Staten gerapporteert ende vervolgens
gearrefteerc te worden.

ExtraSl uyt de RefoluHen man de Fmdfchap.
'x Donderdachs den lo february mdclix.

De Vroedfchap op huyden op den eed vergadert
zynde, en procederende totcleâie van een Schout defer
Stad, heeft daar toe met eenparige ftemmen verkoien
haren lieven Medebroeder, den Ed. Heer© Fredericfc*
Ruyfch, op de navolgende commiffie, en foodanige
inftruótie, als hierna by defe Vcrgaderinge (al worden
gearrefteert ende goetgevonden.

Wy Burgemeelleren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht maken kond allen luyden, dat wy ons betrou-
wende op de bequaamheyd,neerftfgheydendegctrou·
wigheyd van den Ed. Heere Frederick Ruyfch, Oud·
Burgemeefter defer Stad , denfelven hebben gecom-
mitteert, ende committeren bydefen tot den Schout-
ampte onfer Stad ende der Vryheyd van dien , geven-
de denfelven volkomen macht, authoriteytende bevel
't felve Schout-ampt te bedienen ende l^waren, els
een goet Schout fchuldich is te doen , tot alfulken
eere , emolumenten ende profyten , foo als nu daar
toe zyn ftaande. Waar op ende waar in hem wel en
getrou weiyck te quyten den voornoemden Heere Fre-
derick Ruyfch gehouden word in onfe handen tc
doen den behoorlicken eed.

Wiensrolgcnde den voorn. Heere Frcderïk Ruyich
eed gedaan hebbende, zyn dc Heeren Burgemcefteren
ende vordere Gecommitteerden ter befchryvingc gelaft
deflelfs perfoon ophuydfenter VergaderingevandeEd.
Mog. Heeren Staten defer Provincie te prefenteren, in
conformité van derfelver Refolutie, den tdeferlopen-r
de maand Febraary ter Hoochgcmelter Vergaderingc
gearrefteert ende genomen.

V Woenidachs den 24 Fehruary.

Is geleien 't gebefoigneerde op gifteren ter befoigne
van de Staten , aangaande 't Sclioutampc defer Stad» ■
luydende aldus.

Extra£f uyt de Refolatien van de Staten,
Mercurii February mdclix.

De Heeren hare Ed. Mog. Gecommitteerden töt
de verdelinge van de ampten,terVerpderinge alhier,
rapport gedaan ende voorgelefen hebbende een con·
cept van commiffie,tot de bedieningevan 't Schout·
ampt der Scadt Utrecht voor den Heere Oud-Borger-
meefter Frederick Ruyfch , is, na deliberatie daar
op genomen, *t felve concept van commiffieproutja'*
eet by haar Ed. Mog. goetgevonden ende gearrefteert
by defen, invoegen hier nageinfereert.

De Staten van den Lande van Utrecht,doen tewe«
ten , dat wy ons betrouwende op de bequaamheyr»
neerftigheyt ende getrouwigheyd van den Heere Fre-
derick Ruyfch, Oud-Borgemeefter der Stad Utrecht,,
den fel ven hebben gccom mitteert ende geftek, alswy
hem conrmitteren ende ftellen by defen tot Schout der
Stad Utrccht, om 't felvc ampt van onfen 't wcgeil
trouwelick te bedienen , te regeeren , ende te bewa-
ren , onfe Placaaten ende beveelen tc executeeren na
behooren , van alle boeten aan ons te rekenen, endfe
voorts alles te doen, wes een Schout fchuldich is ge-
weeft ende gehouden was tc doen, tot alfulcke eere,
emolumenten ende profyten als daar toe fyn ftàande.
En dit alles voor Γ00 veel ons het recht tot den voorfi,
Schout^aiBpte is competercnde, incdnfóraiitc van de
D à Ro-

EN SUBSTITÜYT SCHOUTEN. I BOEK. Ι11.Ί1Τ. 209

-ocr page 214-

Rsfolutîe'van'hîiar Ed. Mog, van date den^a. dëfer lo-
pende maand. Waar op cnde waar in hem na bebo--
ren te quyten den voorn. Heeren^Rirj'Ich-gehouden
Word in onfe óf onfer Gedeputeerden handen, na pre-'
fentatie van de gev/ooiiiy^ce-tautie, tedoeh den behoor-

ijfcken eed.

^xim^'Uyt 'de Refolutien ikin de Vmedjcha'p,
^sMaendags den zf. jipril.
lin deliberatie geleyd lynde,wat forme den Secreta-

iClL RESOLÛTlÈi daide Mout zich met dt faken van de Pblitie met Zal'Mkn te'-ùemeyeu,

'den i^ Jamar. MD CX,
■iïen^'oege hier hy de ke^utie nopens bei Μηβellen der Deekensvan de Gilden, den 24 Jmuar. iCfi. ^Sict dek
voorgaanden Tyt. Num. xlvi .

te'ihanen, breucken én böeten te vordereh ί des hy
pr^ferit zynde fal hebben eens foo veel voor praefentie,
ais de Scfhepenen} endc'hy abfent wefende , fal mo-
gen komen zyn Subftituyf j die als dan genieten fal
j^raeientie als een Schepen. Wclvérftaande , dat dcrt
Overfchout daar zynde, den'Ohderfchóut niet fal mo-
gen komen, of hy daar zynde, den Schóutkomende,
hy weder fal tooeten opftaan ende vertreÏ^ken. Dan
füïlen de Ordonnantiën , Placaten , 'ende Refolutien
des Raads, met de boeten ende bréucken daar in ver-
haalt, ncerftelyk execuieeren, ende in fwang houden.
^Ende om dit tnyn Heere den Schout aan te feggen,
worden gecommitteert Leemputten cnde Buth, Sche-
penen.

3----- ' J

^en Raad op huyden vergadert zynde, cnde ge-
delibcrem -hebbende op het Schout-ampt
deler Stad ^ veriftaar,'cnde heeft eêndrachte-
lyk gercfolveert, dat den iSchouccn^yn Sub-
Hittiyc riÎet'rtîeer^Hen mogen conipareren in den Raad,
ten ware zy onti)odcn wierden, nogte ooit ten minfte
Jhun met de Politie defer Stad bemoeyen, cndealfulks
op geene verpachtingen van des Stads goederen, of
lierllellingen van Gilden te komen, zakken ofkoorn-
i»aten te vergeven·', item de fieutelen van de poorten,
leus, of iets anders, dat aan de Politie dc|i>endeert, te
«oderwinden, gelyck ook niet hctTurplus'van de Lom-
bard, maar fullen zy provifioitelyk mogen komen'in
'der Hecren Schepenen Gerechte , öm daar vonnilTeii

Ende zyn vóórts vcrfogtendie geauthorifeert de Hec-
ren Gecommitteerden ter befchryvinge, om de Vröed-
fchap vordert te dienen van hare cortiïderatien over 't
Schöut-iampt defer Stad , ende dc beditninge van 'c
felve, metten aankleven Van dien.

'JBe/e Reféutie is op den 10 Decimb. iôio. op het verfoek van den 'Schout dy Eequefiegedaan, gecafeert engeaU'i

nülleert.uytgetmenU geen aangaat'de fleutelenymdeleufe^^c^

^Ot vet-nandvan devoorf.tuoeeRefoltttien ,ζαΐ dekenniffeder Hiflorm vàndefentyâ met 'weymgheJpen. Siet het geene
' -ef y in-de Lyfle van de Extraordinaire Raden *s Hoofs mnVtrecht aangetekent hebben, w V Staten Pla baatb. v. Bock,
" il II. Tyt/I. Deel. Num. xxxf. op^ Dirck Ganter. Doe hier by iwie Placaten van den RaadvanStaten, tt'
tên 'hët maktn van coïHplotten^ en tegm de vercierdé diffamatien van den ti en 31 May löio., gebracht in bit,
voorfz. Placaatb. i. Boek, iv. Tyt. i. Deel. Num. 11. en xxxvii i. Tyt. i. Deel. Num. iv._

Xlli. KiibULullE, behelfénde ten Reglement het Schout-am^t der Stad ütmht, den if

May MDCLyllL

Nadien het Sèhout-ampt deferStadjegenwoor-'niet ftellen 'Collatiaers, Geldhoadcfs, ofte Pandver-
dig vacant is, ende de bewaringe van'tfel- kopers van'denEd. GeregtCjmaar dat 'foodanïgecom-
ve ampt, volgens Stads privilegiën cn oud milïïen, als mede het het Secretaris-éndeDeurweerders-
regt, den eeriten Borgemeefter in der tyd 'ampt van de voorfz. Momber-Kamer , by de Heereii
toekomt, βο heeft de Vröedfchap , ha rype deli- Borgemeefterén In der tyd alieen füllen worden ver-
fc'èralie, eenparig goedgevonden défelve bewaringe aan geveft.

t€"bevelen den Hecreeerile Borgemeefter ,DodorCor- Gelyk ook de Heeren Borgemeeftefen allèen fulleh
nelis Booth, ende fullen de exccutorialen op zynerEd. ftellen kraankinderen, bierdragers, derfelVer gefwo-
maam worden gedepefcheert aldus: ren kqegts·, fackedragers , meters, vifchgrommers,

Wy Cornelis Booth, eerfte Borgemeefter der Stad houtfchilden, ende diergelyke.
türr^dbt, als hebbende de bewaringe van den Schout- L· nog geréfolveert, cïide verftiian, dat alleprocu-
amptc derfelver Stad , bevelen u Deurweerder, tên raticn, certrficatien, ende diergelyke aitcn, die mea
ycrfoeke van N. N. &c. gewoon is onder Stads fignct te paifceren, ter Secre-

Is mede cenpariglyk gerefolveert, cnde vaftgeftelt-, tarye vail de Politie, voortaan geftelt fullcn worden
dat voortaan geen Schout genieten lal eeriige prabien- op de naam van Borgemeefltren ende Vröedfchap.
tien, leges van Stads Rekeningen, ofte diergelyke emo- " j. r τ

lumenten, die by den Schout voor defen lot iaft^e van
de Stad genoten zyn.
ï)at hy ook niet fal mogen rommiltèren^ nogtcj

compareren ter Kamerè van JViomberfchappen , ook

Men kan hier by doen de Refolutie^ behelfende onder anderen , dat de plechten, tranfporten, ÜV. op den naam 'vsit
Schout en Schepenen iLullen worden gepaffeert, den i^Juny Γ558. Skthet ii. Boek. χ ix. Tyt. ix. Deel,

den iz Januar,

XIV. RESOLUTIE, betreffende dé bewaaring van het vaceerendeSvkout-arnp~

MOCLXXVlï.

VAN ^DE HOOF'D-OFIFICÎEREN

ris van den Ed. Gerechte defer Stad fal hebben teoS^
fervefen'in de tranfport- en piechi brieven , gepaiïèert
nadï)devandenoverleedenrSehout, denHeer van Ry,
nefteyn , térwylen het Schout^aropt bekleed wierci
by den eerflen Borgermeefter ^ is verftaan, ,dat meh
in *c eynde der voorl'z. brie\'en ftcllenfal : ditgcfchie-
de onder N. N. eerfte Borgermeefter defer Stad, als
'hebbende de bewaringe'van 't Schout-amptder felver
Stad, ende N.-N. &c.

Refereerde den Heer eerfte Borgemeefter Strick,
dat, nadien by vacature van't Schout-ampt
defer Stad, de bewaringe van 't felve Schout-
ampt , volgens Stads privilegiën cn oud recht,
den cerften Burgemeefter in der tyd was competeren-
de, de Heeren Burgemeeftercn goedgevonden hadden»
dc nabefchreven commiflie mee behoorlyk crcden·
ti^al aan zyn Hooch. te decernercn, op zyn Ed. cnde

Booth, ende Nellcfteynj dieaanftontsharecommiiîîé
hadden geëxploifteert, ende na favorable audiëntie
van Hoochftgemelte Hooch.,geobtiiieerteengewenit
fucces j uytwyfens de miffive hier mede geinfereert.

Wienvolgens de Vröedfchap alle *t geene voorfzi
haar eenpaarlyk wel latende gevallen, heeft den Hccrc
eerfte Borgemeefter Strick de bewaringe ende bcdie·
ninge van den Schout-ampte aangenomen, cnde if zya

de Heccta Oud-Borgemeeftcren vaa der Hoolcki Ëd. daar inoe coegewenft alle hcyl eode joegen s

yff·'

-ocr page 215-

verftaan,dat,alvolgcnsvoorgaandcgebrttyck, de Exc-
cutorialen op zyner Ed. naam gcdcpcfchccrt lullen wor-
den aldus.

A¥yJohan Strick , eerfte Borgemeefter der Stad ü-
trecht, als hebbende de bewaringc ende bedieninge
van den Schout-ampce derfelvcr Stad, bevelen u Deur-
Λveerder5ten veribeke van N. N. &c.

Doorl. &c.

Dewyle hec God de Heerc in zyne wysheyd gelieft |
hcefc, uyt defe wereld tot fich re halen door dc dood
in defen voorleden nacht den Heere Frederick Ruyfch,
Heer van den Eng , Hooft*Officier deler Stad, tot
groote drocfheyd van de Regeringe ende de gemeyn-
te alhier, hebben hooch nodich geacht te verfoeken
de Heeren eerile Borgemeefter Johan Strick , Oud·
Borgemceft:eren Gysbert van der Hoolck , Cornelis
Booth, ende Johan van Nellefteyn, om in alle onder-
danichil refpeâ u Hooch. te reprefenteren, dat debe-
waringe van het Schout-ampt y^^i ι^ΛιΓΛ^ίί, volgens
privilegie ende oud recht altyd bekleet is geweclt by
den Heere eerfte Borgemeefter in der tyd : ende inge-
volge van dien te verfoeken , dat't felve als nu by den
Heere eerfte Borgemeefter Johan Strick, voornoemt,
mach worden bekleet, ter tyd ende wyle toe by u
Hooch. een gequalificeert perloon fai Λvefen gecom-
mitteert, volgens den Réglemente van den jare 1674.

X\r~RESOLirTÏE";

Wy verfoeken dan in alle onderdanich rcfpcft, dat
defelve onfe Gecommitteerden dien aangaande favora-
ble audiëntie ende expeditie mach worden verleent.
Hier mede &c.

Copie,

Erentpeste , Wyse , Voorsiekige, SEER DlSï

crete, besondere goede Vrunden,

Ontfangen hebbende UEd. Miffive van den 7 deiêr
maand, ende daar benevens ingenomen het geene de
Heeren UEd. Gecommitteerden ons hebben voorgc·
houden, aangaande de proviiionele bekledinge van het
ampt van Hooft-Officier der Stad Utrecht, vaceren-
de door het afllerven van den Heer Frederick Ruyfch,
hebben wy UEd. mitsdefcn wel willen bekent maken
ons goetvinden te fullen zyn ,dat den Heer Strick, eerfte
regeerende Burgemeefter derfelver Stad, de voorn,
fundie waarneme , tot defen aangaande nader ende
finalick by ons fal zvn gedifponeert. Ende bevelende
UEd. hier mede , Erentfcfte , Wyfe, &c. in de be*
Icherrainge Godes. In *s Gruvenhage den 18 Fe-
bruary 1577. Lager ftond, UEd. goetwillige Vrund,
ende was gecekent, G.H. Prince de Orange.

rakende de trarogativen van het Schout-ampt, aan den Heer van Sanden*
burg, alsHoofd-Oβcier, toegeflaan, den li OBob. MUCCU, en ζ Ja-
nuar.MDCCIIl

%it

EN SUBSTITÜYT SCHOUTEN. L BOEK. IlL TIT.

Donderdag den ü Oktober mdccii.

Den Heere eerfte Burgemeefter Sypefteyn, heeft
ter vergaderinge^ voorgebracht en' doen le-
fen, de Reloiutie van de Vroedfchap , van
dateden if May löf8,rakende eenigeprœ;-
rogativen van het Schout-arnpt defer Stad , waar op
gedelibereerc zynde,heeft de Vroedfchap verfocht en
gecommitteert de Heeren Burgemeefteren , mitsga-
ders Beernt Wilhem Ploos van Amftel, vanLochorft,
HuyiTen ende Veldhuyfen, om het felve te examine-
ren, ende de Vroedlchap te dienen van hare confide-
ratien ende advis.

Mariis den i Januarii mdcci 11.

Gehoort het rapport van de Heeren Borgemeefte-
ren, en vordere Gecommitteerden , die , ingevolge
van de Refolutic Commiftbriaal van den li OÓtobei
I70Z, gcëxamineert hadden des Vroedfchaps Refolu-
tie van den tf May rakende eenige prxroga-

tiven,dieaan het Schout-ampt deier Stad zyn fpeSe-
rende , heeft de Vroedfchap, na deliberatie en om vra-
ge, eenparig goedgevonden ende verftaan , dar den
Heere van Sandenburg, jegenwoordig Hooft-Schout
defer Stad , foo lange zyn Ed. 'c felve Schout-ampc
fal bekleden , behouden ial de aanftellinge van Colla-
tiaars, Gelthouders ende Pandverkopers van den Ed»
Gerechte j ende in reguard van de begevinge van kraan-
kinders, bierdragers , ende derfclver knechts, mits-
gaders fakkedragers ampten, zyn gerechte derdepart,
ende dat daar ontrent geobfervcert fullen worden, dc
tourbeurren tuiTchen den Schout, den eerften en den
anderen Borgemeefter in der tyd , invoegen dat een
aankomende Borgemeefter altyd fal vallen in den tour
van zyn prardeceÎTeur,

XVI. RESOLUTIE, behelpende em nader Reglement op het Schout-ampt der Stad Vtrecht^ dm

15 Novemb. MDCCIII. en het i artyk, by refumtie^eapprobeertden
2t Novemb, MD CCI IL ^ ^ ^ an

Donderdag den if Novemher mdcci i i.

De Vroedfchap , ingevolge van de Refolutie
van voorlede maandag, op den eed vergadert
zynde, ende gehoort het nader rapport van
de Heeren Borgemeefteren, en vordere Ge-
committeerden, rakende het Reglement op de bege-
vinge en bedieninge van het Schout-ampt defer Stad}
en wederom geleien zynde, de confideratien en con-
cept daar van opgeftelt, en ter Vergaderinge geexhi-
btert, luydendeals volgt.

Reglement op de ledieningt van V Scbout-ampt der
Stad Utrecht.

Dat het Schout-ampt voor den tyd v«n drie achter

een volgende jaren op een Lit van de Vroedfchapge-

confereert fal worden, in tc gaan met den ix Oa:ob.
170J. ®

///. Veek

I Γ.

Dat den aan te fteÏ^enc Schout, nadat zyn Ed.den
eed aan Haar Ed. Mog. en defe Stad refpeÓivelyk fal
hebben afgelegr, ende zyne commiiîîe ontfangen, in
de vergaderinge van dc Vroedfchap , gedurende zyn
Schout-ampt, nog feifie nog ftem fal hebben.

lil.

Den Schout, hebbende zyn driejarige commiific
uytgedient, fal niet langcrwerdengccontinucert,nog
ook binnen den tyd van drie volgende jarea tot heç
Schout-ampt eligibel zyn.

I V.

Dat den Schout rang fal hebben voor Borgemcclle-
ren, gedurende den tyd van zyn Schout-ampc, uyt-
gefondert faken de Academie concernerende.

Dat dc begevinge fal moeten gefchieden op den it
Oaober, by het aanftellcnvanBorgemccftçrcn.Schc·
penen, &c.

Dit

Dd ζ

-ocr page 216-

V L

Dat by het overlyden van den Schout, wederom
een Lit uyt de Vroedlchap binnen den tyd van drie
weken fai moeten worden gefurrogeert, met dien ver·
Hande nogtans, dat fyn Ed. driejarige commlifie fal
worden verftaan cerft zyn aanvang te nemen op den
cerftvolgendc iz Oólober.

V I Γ.

Dit den Schout geen andere of hoger praefentien
van 't Gerecht, als een Schepen , fonder die van de
Rolle, fal genieten.

VIII.

Dat, gedurende het leefen en voteren van gefurneer-
de differenten, in Officiers of Pachters zaken, alwaar
eenige pecuniele boetens worden gevordert, ofte an-
dere intercfle van den Schout verfeert, den Officier
nog fyn Subilituyt prefent zullen mogen wefen, maar
gehouden zyn, gedurende die befoignes, zig te ab-
ienteren. I X.

Dat den Schout, jegens ymand hebbende genomen
informatie precedent, dezelve in den Gerechte zal over-
leveren, en daar op geen anderen ingang van rechten
wogen verfoeken als apprehenfie corporeel, of, by
Requefte, citatie in perfoon.

X. s'

Dat, de apprehenfie corporeel gedecerncert fynde,
den Schout in het doen executeren van dien , fulke
voorfienigheyd, ten reguarde van de deli£ten en per-
ionen, fal gebruyken, dat hy niemand verongelyke.

XI·

Dat den Schout ook geen Studenten , op de Aca-
demie alhier , of andere perfoonen van eenig fatfoen,
Wegens gepleegde exceiTen of infolentien, in de een of
«andere wacht gearrefteertfynde, zal mogen doenver-
fcrengen naar 'c Stadhuys, als door een dezer Stads
peurwaarders, met adfiftentie van bodens.

X I I.

Dat de voorn, perfoonen , over 't gene voorfz. ge
arrefteert, of door den Schout zelfs op het fait gefai-
feert zynde, den Schout foodanig een gefaifeerdeniet
langer zal mogen houden buycen acces, als tot deeer-
ile vergaderinge van 't Gerecht, ofte, zulks om mer-
le elyke redenen niet konnende vallen, binnen den tyd
by de Ordonnantiegepraefigeert, om daarop als dan
vorder re worden gedifponcert.

XIII.

Dat zoo lange ondertuiTchen by den Gerechte geen
appreheniïe corporeel is gedeceroeert, dcnfelven ge-
failèerden niet fal mogen worden gehoord in perioon,
ofte op eenigé articulen van interrogatorien.
^ .. XIV.

Dat den Schout voortaan in 't eyiTchcn en vervol-
gen van vechtboerens, hem niet fai mogen bedienen
van de Refolutie, by de Vroedfchap, nopende de pro-
ceduren te houden op de Officiers Rolle', in dato den
ïi Augufty verleend , welke haar Ed. Achrb.
by dezen verftaan te wezen vernietigt ende geabro-
geert, maar zal fig diens aangaande moeten reguleren,
na de Ordonnantie dezer Stad van denjare 15*50., en
opgevolgde Ordonnantie by Haar Ed. Mog. ten dien
opzichte'gearrefteert. ,

XV. , V

Dat mede wel exadelyk des Vroedfchaps Refolutie
van dato den if May 1Ö58. rakende de ordre op het
Schout-ampt dezer Stad ôcc. fonder daar van iets te
excipieren, opgevolgt^al worden.

αΐ2

Item, dc Refolutie van den 14 Juny 1(^58., raken-
de de ordre op Stads fchouwen, Swanedriften, en
Weygraaffchap van Hoge en Lage-Weyde, &c. in
ufantie te brengen , uytgefondert alleen ten reguarde
van het Dyk- en Water-Graaffchap op Stads fchou-
wen, namentlyk, die van Abilede^i Coppel, Hoge-
en Lage-Weyde, Steenilraat, Hollantfchen Ryn,en
Vleutenfe watering.

XVII.

Aangaande den Subilituyt Schout, dat dcnfelven,
gelyk van ouds, zal genieten (boven 't gene tot nog
toe heeft geprofiteert ) de ordinaris Leges tot het ap-
prehenderen van alle gevangens , ende adfiiteren van
de executien , ofte het doen van dien, het zy in 'c
brengen na 't fchavot, Stads werkhuys, en leyden
uyt de Stad, by hem corporaliter verdient wordende,
foo als 't felve by 't Land word goed gedaan.

V X V I I 1.

Dat de woninge aan den Plompentoorn by provific
aan den Subftituyt Schout Verborgt fal worden toe--

X I X.

Dat de Cipiers plaats by het Collegievande Vroed··
fchap zal worden vergeven i gelyk mede het Deur-
waarder ampt, na genome advis van den Heere Hooft:
Officier.

Heeft de Vroedfchap na deliberatie en omvrageeen-
parig het felvc geapprebeert en gearrefteert, gelyk
het geapprobeert en gearrefteert wort by defen, ende
verftaan dat het voorfz. opgefteldein een Vroedfchaps
Refolutie fal worden geconverteert; uytgefondert dat,
nopende het eerfte art. van het reglement, dióterende,

Dat het Schout-ampt voor den tyd van drie achter-
een volgende jaren op een Lidt van de Vroedfchap fal
worden geconfereert,

De ablente Heeren, ende die wegens hare ampten
niet gewoon zyn te compareren , daar op tegen aan-
ftaande woensdag, die wefen fal den 21 Novemb. 1705,
befchreven fullen worden, om als dan dienaangaande
finalyk te worden gerefolveert, foo verftaan fal wor-
den te behoren.

Woemdag den 21 Novemh. 1703.

De Vroedfchap , ingevolge van de Refolutie van
donderdag den if defes (na dat dc abfente Heeren,en
die vermits hare ampten niet gewoon zyn te compa-
reren) befchreven, en mede geconvoceert waren, op
den eed vergadert zynde, na fefumptie van'teerfte
art. van't Reglement op de bedieninge van het Schout-
ampt defer Stad, diderende: ^

Dat het Schout-ampt, voor den tyd van drieagtcr-
eenvolgende jaren , op een Lidt van de Vroedichap
fal worden geconfereert, in gegaan den iz Oélob, 170J1
laatftledcn.

Is, na deliberatie en omvrage,eenparig het voorfz.
eerfte art. geapprobeert en vaftgefteld, gelyk het lelvc
geapprobeert en vaftgefteld word by dezen.

VAN DE HOOFDOFFICIEREN

XVIT. COMMISSIEN van de Froedfchap en Staten ^voor den Schout der Stad Utrecht.

Wy ^efUonm hier den Le fer tot een voorbeeld maar van elks een-, gelyk die in defehe forme als nog gigeven wordsn:
njûàar. uyt ook blykt^datde Hoofd-Officieren gehouden zyn den eed voor de Stad en Staten te doen.

JVoensdag de^ iz OUoh, mdccxii.

orders geprocedeert zynde tot de verkiefing
van een Hooft-Schout defer Stad, voor den
tyt van drie jaren , ingaande op heden

en Mr. Daniel de Milan Vifconti, Heere van NyveW,
Raad in de Vroedfchap defer Stad,op de navolgende
commiffie, mitigaders Reglement als alrede is gemaakt
en gearrefteert, by Refolutie van den 1% Novemb.
tyt van üne jaren , ingaande op neaen , is 1705, én namaals gearrefteert foude moeen worden,
met eenparige ftemmen verkoren den Heer cn heeft gcfnclten Heer van Nyveld, nog fmensver-

-ocr page 217-

EN SUBSTITUYT SCHOUTEN. /. BOEK. 111. Ί1Ί.

crecht, om*t: fêlvc ampt van onfent wegen getrouwc-
lyk te bedienen, te regeren, cndc te bewaren ; onfc
Placaten en bevelen tc executeren naar behoren, van
alle boeten aan ons te rekenen , cnde voorts alles te
doen, wes een Schout Ichuldig is geweeft ende ge·
houden was tc doen, tot alfulkcr cere , emolumen-
ten ende profyten, als daar toe zyn ilaande, endc die
alles voor foo veel ons het Recht tot den voorfchreven
Schout-ampte is compcterende,in conformité van ΟΠ"
fe Refolutie van den i February waar opende

waar in hem na behoren tc quyten, den voorn. Heer
van Ny veld, gehouden word in onfc ofte onfer Gede-
puteerden handen, naar prseftatie van de gewoonlykc
cautie, tc doen den bc hoorlykcn eed. Gedaan t' U-
trechc den iz Odtober 1712. Was geparapheerr,
C. Quint. Onder (tont : ter Ordonnantie van mync
voornoemde Heeren die Staten, en was ondertekent,
G. Voet van WiniTen. Hebbende'c Zegel vanHoog-
gemeke Heeren Staten in roden waflche gedrukt aan
een Francynen lieert onder uythaogen i in dorfo Hond :
Op huydenden laOftober 17iz,heeft den Heer Da-
niel de Milan Vifconti, Heer van Ny velt, gedaan
den eed op defe commiifie , mitsgaders die jegens dc
Corruptelen, in handen van Haar Ed. Mog. Ordinaris
Gedeputeerden5 onder (lont, in kennifle van my ,εη
was ondertekent, G. Voet van Winflen.

Naar gedane collatie is defe met zyn principaal, ge-
dateert , ondertekent en gezcgelt als boven , bevonden
te accorderen, by my ondertekent, Secretaris der Stad
Utrecht, Ev. Harscamp.

gaderinge, afgelegt den eed tegens dc Corruptelen
handen van den Heer eerile Burgcmccller Quint.

Wy Borgemcefteren en Vroedfchap der Stad U-
trecht, doen kond allen luyden, dat wy ons betrou
wende op de bequaamhcyd , necrftigheyd cndc ge-
trouwheyd van den Heere en Mr. Daniel de Milan
Vifconti, Heere van Ny veld, Raad in de Vroedichap
defer Stad, denfelvcn hebben gecommitteert en com-
mitteren mitsdefen, tot den Schout-ampte defer Stad
en Vryheyd van dien , gevende denfelven volko-
men macht, authoriteyt en bevel het felve Schout-
ampt te bedienen en bewaren , als een goed Schout
fchuldig is te doen, tot alfulken eerc , emolumenten
en profyten, foo als daar toe zyn ftaandej waar op
endc waar in hem getrouwelyk tcquy ten, den voorn.
Heere en Mr. Daniel de Milan de Vifconti, HeCre
van Nyveld, gehouden word in onfc handen te doen
den behoorlyken eed.

Accordeert met dc Refolutien van de Ed. Achtb.
Heeren Borgemeefteren en Vroedfchap der Stad CJ-
trecht, in kennifle van my, Ev. Harscamp.

Coj)ye.

Dc Staten van den Lande van Utrecht j doen te
weten, dat wy ons betrouwende opdc bequaamhcyd,
necrftigheyd en getrouwighcyd van den Heere Daniel
de Milan Vifconti, Heere van Nyveld , denfelven
hebben gecommitteert en geftelt, als wy hem com-
mitteren en ftellen by defen, tot Schout der Stad U-

XVIII. LYSTE van de Heeren Hoofd-Officieren , of Schouten der Stad van Utrecht ^ mitsga-
der s Borgemeefteren ^ die het open ftaande Schout-amft in bewaaring gehad hebben.

1080

UFRIDUS, of ANFRIDUS, word
als Schout gcraelt by Matthaus Tom.
w.AnaUüor.pag.-^^i^. of ANSFRI-
DUS, in het jaar 108 r. Het ison-
ieker, of defe defcl veis, die in het jaar iiofby
Hedapag, i46genoemt word,^«i/r/W«i Scultetus
de Muthsn., en de Vader is vaneenen Gefelberius
Villkus Mudenfis^ die in het jaar 1129 door Lo-
tharius onthalll is, waar van men lefen kan in
de aanteekeningcn van den den Heere Doólor
Booth, over feekeren Brief van Keyfer Henrick den
Vierden y tc vinden in ons Stat. ^lacaath. 11.
Boeck. XVI. 23'/. 1. Deel. Ν urn. iv.

1105 GALO, word als Schout vermeit by Buchel
over Heda ρ en in het jaar 1118, pag. 15 ζ
alwaar hy Jalo genocmt word j in het jaar 11 i<ï,
II19, en iizi, by Anton. Matthœus Tem. iv.
Analecl. ρ. 3f4. en in het jaar ii%z, in de twee
gem^ brieven van Keyfer ii/ewriViè, gebracht in ons
Stat. Placaatb. op de voorfz. ph en foude volgens
het gevoelen van den Heere Booth ,.Galcncoop,
en Galefloot naar zynen naam genocmt zyn.
1124 GERBRANDUS.

X12f ALFARDUS, of A LFERÜS, word als Schout
vermeit, ook in het jaar 1127, hy Anton.Mat-
thms Tom. I v. jinaleElor, p. 5 5-4. in het jaar 1131,
by Buchel over Hedapag. ï6z. in het jaar 1132,
by Matthaus Tom.vi. AnaleSlor.p. 7f. in het jacr
1134, by Mir^eus lib, i. Diplom.Belgic. cap. f3.in
het jaar 1145 , by Matthaus Tom. iv. Anale^i.
fag. 35f. addend. poft Lambert. Horttnf. de
rel·. Oltraj.pag. uit. alwaar fcekcr opichrift ver·
mclt word, het welk nu nog tc leien is op dc
Smee toorn, of Aftronomilcnen toorn.

1147 WERNERUS , word als Schout gevonden
by Matthaus d. l. en in het jaar 11 y 5, by den-
felven, de Jure Glad. p. 110.

116; G ER ARDUS, komt als Schout voor, hy Heda
p. 183. en in het jaar 117Ö, hyMatth. Τομλί.
AnaleSl. p.ijf.

1170 ELIAS DE HAER , by Ant. Matthaus d. U
ad Anonym, de Bell. Covord.p. 104. Hy komt
als Helias voor in het jaar 1177, in feekeren Brief
van Graef Gérard, foon van Henrick ^ Graef van
Gelderland. Daar word in het jaar 1170,onder
de Dicnftmannen van den Biflchop ook leckerc
Helias gevonden , fonder byvoeging van zyn
ampt, by Matthaus de Jure Glad.p. 301. ook,
THas^ in het jaar ii/i, by denfelven , de No'
bilitat.p. 5Γ22.

11^6 GERARDUS DE FORO PISCIÜM,(of,
Gérard van de Vifchmarkt. ) Defe word ook Ge-
rar du s de For θ , (of Gérard van de Markt ) gc-
noemt by Matthaus de Jure Glad. ρ» 383.

12IO ZWEDÈRUS DE DINGEDE, word ook
«Is Schout gevonden in het jaar 1228 hy Buchel
ad Hedampag. 204. en Matthaus ad Anonym. dt
Bell. Covord. pag. 163. en in het jaar 1227, cn
1229 by denlclvcn, p.\6o. Van zync voor-en
nafacten, fiet by Booth in ons Staten Placaatb,
II. Boeck.

1227 GERARDUS DE MERLO, word ook in
het jaar 1250 gevonden, by Anton. Matthaus de
Jure Glad.p. 387. Tom. iv.AnaleÖlor. p^ZSf^

1231 GiSELBERTUS DE VECHTEN,byAf^i/-
thaus de Jure Glad. pag. 384.

1241 THEODORICUS DE TRAJECTO, komt
ook voor in het jaar 1245, en 1249., by Booth
in ons Stat. Placaatb. op de voorfz. pl.

i2fi FREDERICUS DE TRAJECTO, komt
ook voor in het jaar 1260, by Booth opdc
voorfz. pl.

1275 ARNOLDUS DE TRAJECTO, by Booth

ογ àe vo»rfz. pl.
1277 THEODORICUS VRENKINNE, word
mede gevonden als Schout in dc jaren 12,78,
1279, en 1280 j Frenke ^ in het jaar 1281 j
Theodoricus Vrenke^ in het jaar 1281, by Mat"
thaus de Nobilitat.p: io5(ï.

nU TiDEMANNUS VRENKE, wordookgc

Dd 5 mek

aÉm

-ocr page 218-

«ρ

■ϋτ·

■ τ

VAN DE HOOFD-OFFICIEREN

2 Μ

meit in het jaar 1-2.8^.

ϋδ4 THEODORICUS VRENKE, by Mf-
ihaus de Fundationih, Eccleftar, p. 379· alwaar
door een drukfout in plaatle van 1284,gedrukt
is, 1584, gelyck de namen van de Schepenen
ook uytwyfen. Hy komt ook voor in de jaren
1280, 1287, i2,8p, i2po, 1291, en 1292.

1191 GERARDUS VRENKEN.

12P4 HERMANNUS DE VELDE î in het jaar
'1295, in zeekeren muytgegeven Brief.

125)8 FRIDERICUS de rodenburg i word

ook gevonden in het jaar i 500.

1904 GERYT VEREN DU VEN ZOON.

1304 Heere LAMBRECHT DE VREESE,Rid
dér } word in dit jaar eeritals Schepen gevon
den, in zeekeren Brief gegeven des daags na He
melvaartsdag} en daar na als Schout.

i3oy JOH AN HEEREN FREDERICKSOON
Ridder, in het jaar 13 07, "by Matthaus deFun
dation, f. 264. en in het jaar 1315, in zeekeren
onuytge^even Brief.

1318 ARNOÜD VAN DEN VELDE} word ook
gevonden in het jaar van 13195 en 132(5, by
Anton. Matthaus Tom. iv. Anale^or.p. 411.

1328 Heer JOHAN VAN LEEUWENBERCH,
Ridder ; word ook als Schout gemelt in het
jaar 1330, des vrydags na St. Bonifaas dag, in
zeeker Boek 'uan de Stad , geteekent Θ. 2. pag. 4,
in het jaar 1332, ; en 1337, in de Befchryving
'uan het Utrewts. Bifd. Tom. i. fag. (ïpi. in het
jaar 1338, by Matthaus de Jure Glad.pag,6of.
en in het jaar 1339.

Heer JAGOB VAN LICHTENBERCH.
Ridder} in het jaar 1344, en 134Γ.
ADAM ZOUÛENBALCH.

13s'o Heer FREDERIC VAN DRAKENBORCH,
Ridder.

i3fo JOHAN VAN DEN SPIEGEL} wordook
gevonden in het jaar 1357» op onfer Vrouwen
avond Nativitatis , in zeeker onuytgegeven infiru-
ment van het Capittel van den Dom pag. 17. f.
nog in het jaar 13 f8, des donderdags na Sc:
Martynsdag in den Somer.

i$6z WERNER VAN DRAKENBORCH ; in
het jaar I5<i4» by Matthaus in prafat. ad Am-
nym. de Bell. Covord.pag. 7. Tom. ix. Anale
6ior.p. 223.

i3(Sf GERRIT DE BOLE.

^66 GISEBRECHT GUNTER; word ook ge-
melt , in het jaar 1367, des dingsdag na onfer
Vrouwen dag iàx\n\XÎ\c\2iùoMatthaus adRer*
Amorfort. Scriptor, p. 202. Gysbrecht Gan-

ter^ vooï^Guntert t'onrecht gelefen word. Hy
word nog gevonden in het jaar 1368.

1368 GERRIT VAN DAMASSCHE.

1308 JAGOB VAN LOOKHORST, word gevon-
den des dingsdags na St. Catharyne, of St. Lu-
ciedagi nog in het jaar ijöp, en 1370.

1370 GERRIT VRENKE, word op St.Michiels
avond van dit jaar 1570 gevonden, en voortsin
het jaar 13711 des dingsdags na Sr. Aechten dag.

1371 BRAEM VAN DEN VELDE.

ï37f HERMAN VAN LOOKHORST, Λ/^^ζ-ί»

Borgcmeefler.

WILLEM OVER DE VECHT} nog in
O-het jaar 1376, des dingsdag na St, Marcus Euan-
gelift} en in het jaar 1378, des donderdags na
Remys dag.

137P JOHAN VAN DEN VELDE} in het jaar
1380. des donderdags na St. Aechten dag} des
dingsdag na den H. Sacraments-dag j cn des
" dingsdag na Sr. Tiburcius dag. ,

^381 JOHAN HOMBOUT. , - „ .

1343
i34f

1381 JAGOB VAN LOCKHORST, des dingi.
dags na St. Martyns dag} en in het jaar 1382,
dés donderdags na St. Martynsdag} 1383, i ^84,
des dingsdags na St. Willebrords dag} en 138f.
1387 WILLEM VAN OVER DE VECHT;
word ook gemelt in het jaar 1386, des donder-
dags na St, Vidors dag} en 1387, des donder-
dags na St. Matthys dag; 1388, op Sint Gillis
' dag} en i38p, des dingsdags na SintePomiaans
dag.

By den Schouwbrief gegeven door Biflchop
Florens van Wevelichovçn, voor den Dykgraaf
en Heemraden van de Lai^e Vliet, in denjare
13S5 op Vrouwe avond Conceptionis, is ver-
ilaan, dat de Schouten der Stad Utrecht ,Dyck-
graven wefen zouden. Het welk ook altyd fon-
der eenige inbreuk tot in den jare 1Ö22, inge-
bruyck is ge weeft. Dog Jonker Johan van Zuy-
Jen van de Haar zynde overleden in den jare
1641, is de oude Schouwbrief weder ge volgt,
gelyk defelve tot den huldigen dagnoggevoJgc
word. Siet onfe aanteekeningen beneden 'mde-
fe Lyfie op het jaar i<so2 ,0/) Jonker Johan van
Zuylen.

1385) BEERNT PROEYS, word vermeit des don-
derdags na Vrouwen dag Aflumtionis, en Nativi-
tatis , des dingsdags na St. Remys dag} en in
het jaar 13PI , des dingsdags na Pontiaans dae.
VREDERICK VAN DRAKENBORCH,
Schepen-Borgcmeefter, heeft zyn eed gedaan
aan Lubbert Bolle, Dom-Deeken ( nadien den
BiiTchop Florens van Wevelickhoven den 6 April
geftorven was) op den 18 April 1393. Siec
uinton. Matthaus de Nobilit.p. 721.
1394 BEERNT PROEYS, word als Schout ver^
mek des dingsdags na St. Pontiaans dag; en in
het jaar 1395 des dingsdag na St. Petronella,en
het jaar 13 pd, donderdags na St.Gervaes} 13P7,
donderdags op St. Andries avond, in zeekeren
'onuytgegeven Brief van het Capittel van den Dom^
pag. 25. in het jaar 1598, by Matthaus in De·'
dicat. deFundation.Ecclef.wocc^ Groenenberg·, ia
het jaar 1399, des donderdags na St. Agnes} in
het jaar 1402, by Matthaus ad Anonym.de Bsl*
lo Covord. p. 77. en in het jaar 1403, des woens-
dags na St. Petersdag ad Vincula} in het jaar
1404, des donderdags na Lucycndag }en 1405,
by Matthaus de Jure Glad. p. 18 j. is in het jaar
1410 afgefet.

1410 VREDERICK VAN DRAKENBORCH,
heeft op St. Willebrords avond als een der oud-
Schepenen het Schout-ampt waargenomen. Hy
komt als zoodanig nog voorin het jaar 1411 op
St. Marie Magdalene avond , in een onuytgege*
ven brief van het Capittel van den Dom.
JOHAN PREYS VAN LICHTEN-
BERCH , Bernards zoon } in het jaar 1412,
/ des dingsdags na St. Bonifacius dag , in een on-
' uytgegeven brief van het Capitiel van den Dom .'en

jf nog aldaar in eenen anderen brief, des faturdags
na onfer Vrouwen dag aflumtio. Hy is afgefet
in het jaar 1413.

413 JAGOB VAN LOCKHORST , des dings-
dags na St. Lamberts dag , in een onuytgegeven
brief van het Capittel van St. Marie.
CLAES SLOYER, komt als Schout voor,
des dingsdags op St. Barbarie avond, en op maan-
dag na Sr. Lucien dag, in uekeren onuytgegewft
brief y en in het jaar 1416, des dingsdags opSf.
Marie Magdalene avond, in een onuytgegeven brief
van het Capittel van den Dom , en des donder-
dags na der elf dufent maagden} en voortsinhet
jaar 1418, 1421, 1412,en 14^?·

1393

1411

141 j

I 1

\ '

-ocr page 219-

I^i-t T5EERNT PREYS DE 'JONGE.
ilzi JOHAN VAN LICHTENBERCH

VAN LANTSCROON.
i'4i4 DIRGK GRAUWERT.
1415 WILluEM VAN WINS-
SEN.

f4zj· PIETER GaAÜWERT,"isbydenBiirchop
van dcn S'chout-ambacht ontiêt, in hct jaar
1426 fiés dingsdags na Pefri ad Vin'cula. My
komt weder als Schout voor , des donderdags na
onfer Vrouwen dag te Lichtmifle in het jaar
1428 i in het jaar 14^1, des donderdags na St.
Martyns dag tranflatioi in i43'4, desdingsdags
na St. Matthysdag j en in het jaar 1456 den
21 Juny.

'f43« VREDERÎCK VAN DRAKENBORCH
DE JONGE j komt ook nog vóór ia het jaar
1438, en 1439.
Ï43P PETER GRAUWERT,\vordookalsSchout
vermeit in het jaar 1440, des dondcitiags naSt.
Martens dag in den Winter j in het jaar 1441,
des dingsdags na St, Michielsdag} in het jaar
144Ç , des dingsdags na St. Valentyns dagj in
1447 den 1 Maart, en des vrydags na LastarCi in
1450, des donderdags na Purificatio ]^aria;. Sict
de Overdracht van den Raad, hier bovengebracht
Num. vi i. Hy word nog vermeit in het jaar
14^1, des maandags na St. Agnieten dag5 en
in het jaar i45'4. des woensdag na Sc. Agnieten
dag. Is Schotu ge weeft tot in het jaar 145;,
cn in 1467 gcftorven,
f4jf HENDRICK DE WITTE; êerfle Schepen,
(I4J5 ERNST VAN H ARDENBROEK, eerfie

Schepen-, word nog vermeit in het jaar I4fi».
r^j-f JOHAN VAN JUTPHAES.
1456 JOHAN SLOYER, Foorfchepen in JuUus.
1456 JOHAN VAN IÜTPHAES, Voorfchepmin
December.

14J7 JACOB VKOEYS^Schepen-Borgemeeflerikomx
aldus voor, des donderdags tia AUerhcyligen
dag.

1458 rOHAN VAN JÜTPHAES.v^ord als Schout
gemelt des dingsdags na St. Servaas dag ; en in
het jaar i4fp, desdingsdags na jller Apoftelen
dag'; en des donderdags na St. Johaos dag de-
collatie; en in 1460.
X4(5o FOLPART VAN AMERONGEN ; des
dingsdags na St. Lebuinusdag; cn in het jaar
1461.

r4<5i JOHAN VAN OUDEWATER, Schoutin
het jaar Ï4Ö1 j Word ook vermeit in het jaar 1462,,
des vrydags na converfio Pauli; in Ï4Ö8 , des
dingsdags na Sr. Valentyiisdag, enden 5 Maart ;
in het jaar 1469, des dingsdages na converfio
Pauli, heeft Jan van Oudewatcr , Schepenen
Rade cn Oudermans te kertnen gegeven , dat
hy verlaten is van den SchoUt^ambacht van on-
fer Stad, ende begeerde dat te teykcnen in der
Stad boek na bnfer Stad rechten.
1408 ÎAN VAN AMERONGEN, heeft zynecd
als Schout gedaûn, des vrydags ha Judica. Hy
komt aldus voor in dit felvé jaar by Gouthov. Chro-
ftyck.pag. f57. Hy word ook vermeit in het
jaar I469 ,des donderdags na beloken PaafTchen;
des dingsdags op St. Francifcus avond ; desdings-
dags na decollatio Johannis;. des maandags na
Egidji ;des vrydags lia Arnolfi ;in het jaar 1470,
des dingsdags na St. Agnieten dag,
1470 GERRIT KNYF, Schepen-Botgemeefler,
1470 WILLEM VAN SN ELLEN BERG, word
in dit jaar voor Jacobi als Schout vermeit; cn
op donderdag na St. Gillis, in een ünuytgege»
Qitn brief V(fH ket Cfipititl mn dsn J)m i nog in
'ÎÎet jaar 1471, des maandags na St. Meerteti»
dag tranflatio; in het'jaar 1471,des woensdags
na Petri ei} Pauli"; cn bok des vrydags na Ka··
tharine. Het welk het Jaatll is , dat van heoi
^'gemelt word. Want in het Stads boeck te»
.voorfz. dage flaat , dàt Peter Trinde brochtc
Willem van Snellenbcrchs zegel vöbrdenRaidc
op den Huife, cnde aldaar word 't ontwcc go^
flagen na der gewoenten. In het vóprby gaan
moeten wy aanroeren, dat Géudhovenin zyn Chrcn
defcn in het jaar en aldUii

en.

kyde Sche^en-Borge-
meeflers , éhceerende
■des Bijfchops fioel.

een jaar te vroeg Schout maukt.
JAN OVER DE VECHT, heeft zynccom·»
iniflie gepra;fenteert in den Rade van den Schout^*
ambacht van onfer Stad, ende dedc zynen cecj
in tegenwóordïgheyd's Rnits., dat Schout-ampB
te bedienen na innciio^id der Ordinancten, gc-
fchreyen in *t Roode boeck in het xlu blad,
des dingsdags na St. Catharinc. Word ookver-r
mek in hetjaar 1473, des dingsdags op St. Ste-
vens dag inventio : cn in de Chronyck van Goud%
hoven ρ. 557.

1474 GERRIT VAN RYN , word gemelt in de
Chronyck van Goudhoven 5 JÎ. en des Woensdag
na Valentini; op welke dag men vind aangcte·*-
kent. Die Raidt heeft belieft, datGherytvan
"Ryn, die Schout, onfer Stad ftock in ayncn
iiufe fel mogen hebben, Wtgclondertdie reydt-
fcap, die daar toe bchocrt, die welke WiUcraç
kinderen van Snellenberch toebchoert. Wor4
nog vtfrmclt öp den 24 May. En in het jaar
I47jf, des dingsdags na den Heyligen dar tien-
dag; in het jaar l'47<f, des woensdag na Simonif
en Judsc, en donderdag ca onfer lieve Vrouwen
dagnativitatisj en in het jaar 1477 des donder-
dags tïa Pauli bekeeringj cn word den z8 July
verfocht met feven anderen ^ 'wt der Stad vai^
Utrecht te blivcn vóór een tyd ,ora alles bcftcri
; wille, \n fekeren éïuytgegeven brief.

1477 JAN VAN LANTSCROON voorfesdagen,

Schepen-Borgemeefler,
1477 JAN VAN RENESSE VAN RYN AU-
WEN , word gemelt in dc Chronyck van GoHt"
hoven pag. ffy. Op woensdages na Pantalcon,
öp ten 30 dach in JuHo, Jan van Rynes, Hec-
jren Jans-zoene, heeft zyncn eed gedaan van dat
Schout-ambacht t'Utrecht na der ouder g<j-<
wocntc. Ende doen hy zyncn eed in tegcn-
woordighcyd van den Raidc alfce gedaan had »
terftont gingen die Sccpencn van den Raidc
laats werven na der ouder gewoenten gekocren,
op myns Heeren Hof j ende aldaar ontfing die
Scout voorfz. van den Sccpencn hoeren gcwoth-
iicken eed in tegenwoerdigheyd van den PricU-
,ten van den vyi Goidshuilcn binnnen ücrcchc
%vefende. Ende des aftermiddags ghingen die
voirfis. Sèout mittcn Sccpencn over die Beycr-»
brugge ende over die Vifchbrugge ^ cndc deden
gracie.

14^7 JAN VAN AMERONGEN, Des matndagf
na Crucis cxaltatio , heeft Jan van Amerongcn
fcync oude commiflic van den Scout-ampt t-ü·
trecht geprcfentecrt in den Raide , cn zyn ge-
woenlykcn eed gedaan. Word nog vermeit in
het jaar r479; en den 16 Fcbruar. 1480^ inde
. Stidjtfe Leenregifiers,

1480 ernst van drakenborch, ^che^

pen-Borgemeefier.
1480 [an van amerongen, word gemçlt
des maandags na Afceniïocn op St. Paneras dag|
by Mattham de Jure .Glad. pag. 4<?4,
1491 johan van LaNTSCRPüJSÏ, Schepen-
Boriemtefleu

trf

EN SUBSriTüYT "SCHOUTEhi. i/ BCmÉ. II Tlz

» I. i >

liliriiiiiiiitr

-ocr page 220-

1481 JOHAN VAN AMERONGEN. Op dit
)aar ontrent St. Michiel,of icis te vooren, vind
men cencn facob van jïmerongen, Scheut^ by
Matthaus jïnaküor. 7em. 11. ρ. 2ο.

1482 Heer DIRCK VAN ZÜYLEN VAN DER
HAER, Ridder, Schepen-Borgemecfter, isin
een oproer afgefet.

1482JOHAN DE KONING, Schtpen-Borge-
mee fier.

1481 AERNT RAM, Schepen-Borgemeefler. .
148} GERRiT ZOUDENBALCH, Schepen-Bor-
gemeefter.

1483 JOHAN VAN AMERONGEN (by ande-
ren ook , Schepen-Bürgemeefler ) is tot Schout
aangeftelt in Septemb. by Biflbhop David van
Bourgoigne,enden Aerts-Hertog Maximiliaen.
Van hem word als Schout in het jaar 1483 ge-
wag gemaakt in Gouthov. Chronyck. p. 5-34. By
denfelven pag. fjrjword Pm^jinhetjaar
1484, als Schout geilek. Dog vertrouwe fulks
een misflag te zyn, alfoo 'erniemand is, dicter
defer tyd van defen Proeys eenig gewag maakt.
Johan van Amerongen, word ook nog gemelt
in het jaar 148^, op Allerheyligen avond.

Î4P0 JAN OVER DE VECHT. Des dingsdags
na St. Jans dag decollationis, heeft hy zyn com-
miflie gepracfenteertin denRadevan het Schout-
ara pt van onfer Stad, endedeede zynen eed in
tegenwoirdigheyd*s Raids, dat Scout-ampt te
bedienen na inhoud der Ofdinancien, gefchre-
ven in het Roode boek in dc 41 en 43 blad.
Ende voer den eed is hem zyn Raidfchap ver-
dragen by den Raide. Word nog vermeit op
St. Ciemens dagj cn in het jaar 1494 op St. Jo-
hans.dag decollatio.j cn I45>6 des dingsdags na
denHeyligen beloken Paafchdag.
Heer DIRCK VAN ZÜYLEN VAN DER
HAER, Ridder, Schepen-Borgemeefler^ heeft
den 16 April, vermits het overlyden van Bif-
,'fchop David van Bourgoigne,het Schout^ampt
in bewaaring gekregen. Siet het inftrumcnt
boven onder Num. ν i.
149(5 HENRICK VAN GENT VAN RIXTEL,

Schepen- Borgemeefler.
I4P7 JOHAN VAN REN|:SSE VAN WUL-
VEN.

1497 JAN OVER DE VECHT. Des vrydaegs
na Jubilate. Die Raad heeft Jan Over die Vecht
zynen eed, die hy als Scepen den Raad gedaan
heeft, verdragen, ende des vrydags naCantaat
naaftkoomende thoende hy commiffie van het
Schout-ampt t'Ütrecht, deede zynen gewoen-
lyken eed , en confenteerde in der punten al-
daar gelefen. "Word gemelt in het jaar ifoo,
des donderdags na St. Servaas dag; in het jaar
15015 en I fox den 24 April.
BERENT PROEYS DE JONGE. Des
vrydags na Meydag, toonde hy zyn commiflie
van't Scout-ampt t'Ütrecht, ende hem worde
gelefen die tafel, hangende in die Scepen-Ka
mer, ruerende van het Scout-ampt, die geto-
gen is wt den Rooden boek. Ende hy beliefde
cn confenteerde in den punten daarinnebefchre-
, ven. Deede ook zynen eed , dat hy op het
Scoui-ampt niet geloeft, gelcent, of gegeven
hadde, na vermogen derfclver tafelen. Word
i?ok vermeit des donderdags na Viftoris, by
Matthaus de Nobilit.P. 331. en in het jaar i J03.
ί J04 JAN OVER DE VECHT , heeft den eed
als Schout gedaan den ^ April. Word ook ge-
melt in het jaar ifo8, des donderdags na Pauli
convcrfio; en des donderdags na St. VaJentyns
dag den 14 Fcbr. by Matthaus deΝοΗΗ^ρ, 3 jó.

2I6

if 14 GHYSBERT VAN LANTSCROON,word
vermeit in Goudhov. Chronyk. ρ. 6zi, heeft des
vrydags na Cantate zyn commifliegepraefentcerc
voir den Rade, van den Scouc-ambacht t'Ü-
trecht , ende hy dede zynen eed in tegenwoor-
digheyd's Raads, dat Schout-ambacht tcbedie-·
nen na inhoud der Ordinantiën , gcfchrcven in
*t Roode bock in de 41, en 42 bladen.
I50i WILLEM DE WAEL VAN VRONE-
STEYN, heeft des maandags na Afcenfio,zy-
nen eed gedaan als een Schout t'Ütrecht, na
wtwyfinge der Ordinantie in 't Roode boek be-
fchreven en hem voorgelefen. Word ook ge-
melt in het jaar ifii-
ifzi JAN VAN RAEPHORST, heeft des maan-
dags na Francifci zyn commiflie van het Schout^
ampt getoont, en zynen eed gedaan na derOr-
dinanrien in *t Roode boek fol. 42. gefchreven.
Word nog gemelt in het jaar i jii, eâ

1524 ERNST TAETS VAN AMERONGEN,-

Schepen·Borgemeefler \ en ook in het jaar iyz$.
ifi$ GOYERT VAN RODENBÜRCH, ScJ;c>

pen-Borgemeefler.
ijif GOYERT DE KONING, Schepen>Borge^
meefler.

ifXf GERARD KNYF, tmnhctμ^ηρβ,Sche-
pen-Borgemeefler : zyndc den Raad in het jaar
1525 driemaal verandert.

Des fonnendages na Mauritii ifi6. Belieft by
den Raide oud en nye, dat men alfulke collatie,
als die Deken ende Capittel van C^idcmunftcr
tm doer begeejte des Raïts out ea nye avcrho·
dig zyn te doen van Heer "Wouters Grauwerts
Vicarye, nu verftorven by Mey Ucr Jan Pels vaa
Reckelickhuyfen , daar die Deken van ΟικΙβ*
munller in der lyd, cndc die Schout van (ter
Stad in der tyd, na vermoegen der fondât icn daar
af wefendc , Collatores af zyn , aanlïendedat
dje Vicarye nu in des Paufen mactid gevaceert
is, waarommc die praefentatie daar af nu com«
peteerendc is Geryt Knyf, als een Sehepen-i
Borgemeefter cndc Schout inder tyd, overmirs
vacatie des ftoels van den Biflehop &c. Die col·
Jatie geadmittecrt zynde, fd men teyiccnen in
der Stad boeken, of rcgiftcren, tot ccn toeko-
mea^c memorie, dat die Schout in der tyd ook
daar toe gcrcchtigt is, ab die vacatie in des Paus
maand geboert.
if%6 MELIS ÜYTEN ENG, heeft des donder^
dags opj St. Andries avond, mittcn Hocf-
meyfter 'ons genedigcn Heeren , Jacob van Aera-
ftclen van Myndcn, commiflié van het Schout-
ampt tc Utrecht op ten Raithuys cei Utrecht
getoent. Ende na dat hem die Ordinantie in'c
Roode boek bcfchrevcn fol. 42 , en 43 , voergc-
gelefen was, zoo heeft hy zynen behoirlykcn
eed, als een Schout t'Ütrecht beheert.^ gedaan.
ifiS GODARD DE KONING, is. tot Schout
aangcitclt door Hertog Karei van Gelderland,
alsdoen Ruwaart van Utrecht,volgenseommif-
iie van den 12: Februar,

Des manendags na St. Valentyns ckg. Item
in middtl van tyde , eer nog die nyc Sccpenen
geëedc , ofte vergadert waren, zoo zyn gcco-
men voir den Rade, docnoch nyc, mornuouc
wefendc, op ten Raithufedie Greve van Moeurs,
ende Ercfclens, LaBt-rentmeyiter,alsRaide dCJ
Fürilen vanGclre &c.,mit Goycrt dÏe Conincfc,
den welken 'zy daar piaefenteerdeni tot eencfl
Scout t'Ütrecht te wefen , foe onfc genadige
Heere van Gelre hcm dat Scout ambachc te 0-
liïeht gegeven hadde, als-zyfcydeflé DcsGoycrc

VAN ΡΕ HOOFD-OFFICIEREN

-ocr page 221-

^ie Coning oick roende commiiîîe des Fiirften
voirfz. hier na gecopieert, waarna ciide op ten
punten in't Roode boek befchreven fol. 42. en
43, beruerendc dat Schout-ambacht hem tevo-
ren gelefen , hyzyneneed, als een Schout te
Utrecht fchuldig is te doen , gedaan heeft, en
mitsdien is hy toegelaten.

Copye van de Commijfic voorfz.

Karei, Hertoich van Gelreind van Guylich,
ind Greve van Zutphen. Wy doen kondt ind
bekennen, dat wy omfonderlingetrouwen,ind
geloeveh,der wy ons verfien tot onfen lieven ge-
trouwen Goirdt die Coninck, denfelven tot on-
fen Schoitis binnen Utrecht geftelthebben,ind
ilellen mits defen onfen openen Plaçait , alfoe
dat hy 't felve ampt getrouwelick ind wail van
onfer wegen tot nut ind wailfaert onfer ind der
Stadt aanfangen ind bedienen ,eyncnydcren, die
des gcfyndt, recht ind Scepenen voirderniiTe
wederftren. Deshalve hy van den ampte heb-
ben indgenyeten fal,als dat van altzgewoenlick
ind recht is. Des wy hem tot fynen gefinnen
voirder brieven mit onfen wihangenden zegel
doen geven fullen. Begheer hierom guetlick aan
u, Borgermcyileren, Scepenen, ind Raide ,dat
ghy Goirdt voirfz. vur uwe Schoitis kennen,
ind hem dair op eedenwilt, als dat gewoenlick
is, oick foe dair van genyeten laat , fonder ar-
gelift. Oirconde ons haniteykens ind Secret, fe-
geltz hierop gefath. li Februar. anno ifiS.

^ Aldus onderteekent, Charles.

Defe Goyert dc Koning is den if July desfel-
ven jaars, na dat de Stad weder ingenomen was,
door BiiTchop Henrick van Bcyeren onthalft.

Lyfle van de Schouten, dte aangefleït zyn na de
^ranflatk van de Temp$raliteyt, aan Keyfer Karei
door Bijfchop Henrick van Beyeren gedaan.

ij8i JAN VAN CULEMBORCH,dcn3iOaob.

geprsefenteertzyndeby den Heer Antonis
van Lalaing, Grave tot Hoogftraten , Heer tot
Culemborch &c. der Keyferl.Majeft. Stedehou-
der Generaal &c. heeft met zyn vingeren op een
kruys, op der Stad kifte met kryt gefchreven ,
zynen eed lyflicken aandeHeyligengeilaafr,dic
hem by Heer Gerrit van AiTendelft, Ridder,
eerfte Raad in Holland , fchriftelyk voorgele
fen worde, recht ende Juftitie te doen van Key-
ferl. Majeft. wegen. Hy word Ridder in het jaar
if40 } Heer van Reniwoude in het jaar if4'5,
en van de Vuerfche, in het jaar if 54. Heeft
van her Schout-ampt afftant gedaan in het jaar

ij-j-f Heer GOORT VAN REEDE, Ridder,
Heer van Saasfeld , voorhoudende Zyn laft, die
zyn Ed gegeven was van de Keyferl. Majefteyt
ommc het Schout-ambacht van de Stad vanU-
trecht uyt zyn Majefteyts naam te bedienen,in
plaatfe van Heer Johan van Culemborch, Rid-
der, Heer van Renfwoude &c. die daar af met
zynen wille endc begeerte verlaten was ; heeft
vertoont, ende in den Raad doen lefen fyn be-
fegelde commiffie in dato den 23 Oûob. 1555.
waar op dat buyten op de rugge ftont gefchre-
ven de ade van zynen eed , gedaan in den Hage
in de Rekenkamer van Holland. Hy word Heer
van Amerongen in hetjaar i f60. Heeft van het
Schout-ampt afftant gedaan in het jaar i f64.
Heer DlRCK VAN ZUYLEN VAN DE
HAER, Ridder 5 Heer Yaa4enZevender, word
iU. DieL

Schout den rp April ïrS^ door refignatie.
157a Jonker NICOLAES VAN ZUYLEN VAN
DRAKENBORCH , foon van HeerDirck^
Heer van den Zevender, heeft den i Septemb.
1572. in den Raad vertoont zyn commiffie van
den 28 Auguft. als geftelt by provifieom te be-
dienen het Schout ampt van Utrecht, in plaat-
fe van Heer DirckvanZuylen, zyn vader: hem
is nogmaals commiffie verleent deii ipjuny i 5741
en by provifie den 28 Auguft. if8i.

if86 Heer CHARLES VAN TRILLO (of,
TRELLO ) Heer van Schulemburg,isSchouc
der Stad Utrecht geworden by een commiffie
van den Grave van Leycefter j in dato den 27
Auguft. 1586 i waar tegen de Raad heeft ge-
protefteert. Hy heeft den i Oftob. eedgedaanlj
dog is in het iaar If88 weder nfgefet.

ifSS Jonker NICÖLAES VAN ZUYLEN, Heer
Van den Zevender, word den 28Septemb. if88.
weder in het Schout-ampt herftelt: en is den 8
Auguft. 1601. geftorven.

1602 Jonker JOHAN VAN ZUYLEN, Heer van
Zevender, is eer ft tot adjunót van zyn vader
aangeftelt den 24 Juny lööij en naderhand op
den 20 Auguft. i6oi. by provifieSchout vant/·
trecht,redertwelken tyd hy driemaal geconti·
nueert is. Op den <? Februar. 1606. heeft hy
zyn commiffie vertoont, by de Heeren Staten
van Utrecht gegeven , om in plaatfe van zyn
vader het Schout-ampt by provifie tc bedienen*
Heeft den ip December 1621. verfocht, hec
Schout-ampt te mogen refigneeren op zyn Soonj
gelyk hy ook daar van afftand gedaan heeft.

Den 3 juny 1014. heeft de Vroedfchap vér»
klaurt, dat hét Weygraaffchap dcièr Stad, en
ook het Watergraaficnap over de Ichouwen op
de Vecht, Rhyn , en Crommen-Rhyn, hec
Schout-ampt behooren tc volgen , ende alfulkt
bedient moeten worden niet by Jonker Johaa
van Zuylen , in zyn privé , maar by Jonker
Dirck van Zuylen, als Schout der Stad Utrechtè
Den 9 Maart is Jonker Johan van Zuylen
6cc. by de twee Leden van de Staten van Utrecht
aangeftelt tot Dyckgraaf van de Lange Vliet,in
plaatfe van Jonker Dirck , zyn foon, op zyn
verfoek by recjuefte gedaan. ^Taar tegen dc
Borgemeefter Dcuverden heeft geprotefteert>
alfoo het voorfz. Dyckgraaffchap al van den ja-
re ijSf, op lieven Vrouwen avond Conccptio-
nis, tot hier toe, altyd bedient was gewceft by
den Schout der Stad Utrecht .· waar van bree-
der in de Refolutien van den 14 Maart löiy.
Siet in ons Staten Vlacaathoek. ii.Boek, v. Tp.
jNum. i. en xv. alwaar in onfeaanteekeningenop
pag. 157, twee drukfouten zyn ingeilopen,de-
welke dus verbetert moeten worden. In plaatfe
van den I3 jipril i6iz,motx. ftaan, den xy April
lÔ22i en in plaatfe van, kort daarna Qp den S
jiiig. Kizzf moet ftaan, opden6 Aiigufl, 1Ö24.
En is ten felven dage ookgcluftineert, dat over
meer dan twee hondert jaren, ten tyde van de ver-
andering van de Magiftraten ende Oudermannen,
ook onder Stads Ambachten pleegen verandert
cn geftelt te worden die Wey graven. Siet bo-
ven in dit Boek. i. Tyt. 11. DeeL Num. xxxvi.
en volgende,

1622 Jonker DIRCK VAN ZUYLEN VAN DE
HAER , Heer van Zevcnder, word door af-
ftant van zyn vader, Schout van Utrecht den
23 April itf22, volgens commiffie van Prins
Maurits. Hy is geftorven den 6 Auguft. 1624.
IÖZ4 PIETER VAN DER LINGEN, en CO£U
NEUS VAN DEUVERDEN, Bêrgemeefie*

ËN SUBSTïTüYT SCHOUTEN. I BOEK. 111. TlT. aif

-ocr page 222-

VAN DE HOOFD-OFFICIEREN

βι8

nn der Srad Utrecht, hebben het vaceerende
Schout-ampc in bewaaring gehad, volgens Re-
folucie van de Vrocdichap van den ao Septemb.
1024.

Den Z4 Febru^r. îs by de Vroedfchap

verftaan , dat het Schout-ampt niet mag befwaart
worden met 3200. gulden , die Jonker Johan
van Zuylen van de Haar verioekt.
tCzf HENRICK' VALCKENAER, Heer tot
Valckenaar , Duckenburg , Lifch, Giefen de
Wenaart, is tot Schout by de Stad van Utrecht
genomineert den 7 Decemb. 162.4. (zyndeby
het eerile Lit tot Schout voorgeüelt Jonker van
Baexen, Heer van Harmeien,excufeerendehet
tweede Lit de nominatie voor defen tyd ) en is
by Prins Maurits gecommittecrt, volgens com-
miffie gegeven in 'sGravenhage den tl Maart
1^25. Waar op hy borge geilek ende eed ge-
daan heeft in handen van de Heeren Gedepu-
teerden op den 24 Maart; endc heeft ten fel ven
dage zyn commiflie in de Vroedfchap vertoont.
Heeft Van het Schout-ampt den 17 Februar.
i<545. afilant gedaan , en den volgenden dag
plaats in het Lit der Heeren Edelen genomen.
,e543 Jonker FREDERiCK RÜYSCH, ^ör-
gemeefler , heeft het vaceerende Schout-ampt
bedient by Refolutie van de Vroedfchap van den
ap Maart 1045, volgens Privilegie vanBifichop
Johan van Virnenburg, gegeven opfaturdagna
Margrieten dag ijöö, ende de notulen des Raads
ί den li Novemb. en 10 Dccemb. 1482. zynde
voorts goedgevonden, dat de Executorialen op
zyn naam fouden worden gedepecheert.
I4Î43 ANSELMUS BOLLE VAN HAMERS-
FELT, Heer van Ryneftcyn , is by de Stad
Utrecht genomineertden 10 Maart 1043 i (heb-
bende de Heeren Gecligeerden daar toe geno-
mineert Simon van AVeerdenburg} en de Rid-
' derfchap tegens de Stads nominatie geprotefteert)
cn is by zyn Hoogheyd Frederick Hendrick ,
als Stadhouder, gecommittecrt, volgens com-
miffie gegeven in 's Gravenhage den i 2 May
1(543} waar op hy borge geftelt , en den eed
gedaan heeft in handen van de Heeren Gedepu-
teerden Staten 's Lands van Utrecht : zyndc
eenig different ontftaan geweeil over de qualifi-
catie} fuftineerende de Ridderfchap , dat het
Schout'ampt niet anders als by adelyke perfoo-
nen behoorde bedient te worden ; daar tegen de
Stad vertoonde, dat gebooren burgers van U-
trecht ongetwyfelt gequalificeert zyn, Hy is
., geftorven den 4 May 1658,

CORNELIS ΒΟΟΊΉ. mflc Borgemeefler,
heeft het vaceerende Schout-ampt waarge-
nomen by Refolutie van de Vroedichap van den
15 May 1658 j werdende de Executorialen op
zynen naam gedepecheert.
t(S58 ANDRIES VAN WYCK, eerfle Borgmeef-
ter, heeft by Refolutie van den ι Odob. 1658
het vaceerende Schout-ampt waargenomen j en
zyn de Executorialen op zyn naam gedepecheert.
Jonker FREDERICK RUYSCH, Oud^Bor^
gemeefier^ is door eleélievan de Vroedfchap van
den 10 Februar, 1659 tot Schout aangeftelt :
hebbende de Vroedichap voor altyd verkregen
het recht van pracfcntatie , volgens Refolutie
van de Heeren Staten 's Lands van Utrecht van
den ζ Februar. 1659 j die daar op behoorlykc
commiiïie verleent hebben op den 23 Februar.
1(559. mits doende in handen van Haar Ed.Mog.
ofte de Heeren Gedeputeerden , na praeftatie
van de gewoonlyke cautie, den behoorlyken
€cd. Hy is den 7 Februar. 16// geibrvcn.

Hii

1(577 JOHAN STRICK, ΰάφ Borgemeefier^ heeft
het vaceerende Schout-ampt waargenomen by
Refolutie van de Vroedfchap van den 12 Febr,
1677: hebbende zyn Hoogheyd Willem Hen-
drick , Erfstadhouder deler Provincie, mede
goedgevonden, dat de voorn, fundie by den-
lelven waargenomen foude worden, tot dat nader
en finalyk daar overfoudezyngediiponeert,vol-
gens miflive uyt 's Gravenhage van den 18 Fe-
bruar. 1Ö77. zynde by de Vroedfchapmedever-
ftaan, dat volgens voorgaande gebruyk de Exe-
cutorialen op zyn naam fouden worden gede-
pecheert.

1(578 Jonker DÎRCK BORRE VAN AMERON-
GEN, Heer van Sandenburg, Coninxvry &c.
13 by zyn Hoogheyd Willem Henrick , als
Erf- Stadhouder defer Provincie, voor den tyd van
drie jaren aangeftelt,volgens commiffie , gege-
ven in's Gravenhage den 18 Oébob. 1(578. heeft
borge geilek, en den eed gedaan in handen van
de Heeren Gedeputeerden, den 11 O<5lob. 1678.
Hy is zyn leven lang geduurende tot Schout
nangeftelt by eene nieuwe commiffie, door zyn^
Koninglyke Majeft. van Engeland,den i Januar. ι
it5po te Withal gegeven, en luydende als volgt:
Allen den geenen êcc. alfoo op den 18 üer
maand 06lob. 1684 is komen te expireren den
tyd van drie jaren, voor de v/elcke Jonkr. Di-
derick Borre van Amerongen,by ons in denjare
1(578 was aangeilek tot Schout der Stad Utrecht,
ende dat hy dienvolgende omme het ièlve ampc
te konnen waarnemen, en exerceeren, vanno·
den heeft daar toe met onfe commiffie van nieuws
te moeten vooriien worden j foo is't, dat wy
om't goed rapport ons gedaan vm gem. Jonker
Diderick Borre van Amerongen , ons t' zyner
getrouwheyd , bequaamheyd , ende neerilig-
heyd vertrouwende, denlelven geftelt endége-
committeert hebben , Hellen endc committee-
ren hem mitsdefen tot ende in de bedieninge
van den Schout-ampte der Stad Utrecht voorn,
gevende &c. Hy is den 7 April 1705 overleden.

1703 EVERARD VAN ZYPESTEYN , eetp
Borgemeefler , heeft het vaceerende Schout-
ampt waargenomen, volgens des Vroedfchaps
Refolutie van den 7 April 1703 ; zynde wyders
goedgevonden, dat volgens het oude gebruyck
de Executorialen op zynen naam gedepecheert
fouden worden.
170; ANTON Y VAN DER Ν Y POORT, OÖÖ'.
Borgemeefler, Heer van Hogelande, is tot Schout
verkoren voor drie jaren, ingaande den tyd met
den 12 0£tob. 1703 , volgens des Vroedfchaps
Refolutie van den 3 Decemb. 1703 , in krach-
te van de Refolutie van de Heeren Staten 's
Lands van Utrecht van den 24 July- 1703, re-
latief tot die van den 2 Februar. 1: zynde
by de Staten daar op behoorlyke commiffie ver-
leent den 6 Decemb. 1703 : waar op hy den 7
dito in het Gerechte feifie heeft genomen,
170C BEERNT WILLEM PLOOS VAN AM-
STEL, Oud'Borgemeefler is door de Vroed-
fchap voor den tyd van drie jaren tot Schout
der Stad Utrecht verkoren,den12Odob. 1706.

170^ CORNELIS OyiNT, Oud-Borgemeefler, is
als vooren verkoren den 12 Oótob. 170p.

I7IZ DANIEL DE MILAN VlSCONTJ,Hcer
van Ny veld, Baron des H.RoomfchenRyks&<^'
Raad inde Vroedfchap defer Stad, is als vooren
verkoren, den i» O(3:ob. 171a.

171; JOHAN BREYER, Raad en Vroedfchap
defer Stad, is als vpgrcn verkooren, àenH
paoU η

' Λ ...

-ocr page 223-

Î718 HENRICK VAN SOESDYCK , Raad in
dc Vrocdlchap defcr Stad, is alsvooren verko-
ren den iz Odob. 1718.

,721 JOHAN VAN ΚυΥΕΝ,Raad inde Vroed-
Ichap defer Stad, is als vooren verkooren, den
iiï,0(5tob. 1711 j en den ρ Decemb. 17x3 over-
leden.

1723 ADRIAEN STRICK,Heer van Linfchoten,
heeft als eerfte Borgemeeiter het Schour-ampt,
volgens des Vroedfchaps Refolutie van den 11
Decemb. 1723, waargenomen : en isgoedgevon-
èen.

, dat de Executorialen op zyn naam fouden
worden gedepecheerc.
1^24 HENRICK VAN SOESDYCK:, Raad inde
Vroedfchap der Stad Utrecht, is voor de twee-
de maal door de Vroedfchap voor den tyd vah
drie jaren tot Schout defer Stad verkooren, den
12 Ödob. 1724.

MARTINUS VAN VOORST, Raad ia
dfc Vroedfchap defer Stad, is ais vooren ver«
koren den iz Oâob. 1727.

1727

EN SUBSTITüiT SCHOUTEN. L BOEK. IIL TIT.

DERDE TYTEL.

TWEEDE DEEL.

Van de Subfticuyt, of Onder-Schouten der Stad Utrecht·

ORDRE €» InflruBie voor dm Subfiituyt Schout defer Stad , gearrefleert den 12 O^fobèf,
CHDCLIX.

ί III.

Gelyk hy ook voortaan nietbevoegt fal zyntcflaati
over eenige legale aöen , nochte ook tl' Iciiiftecrcn
de Heeren Pandverkopers, in het doen van vcrkopin'·
gen ofte cxecutien.

i V.

Endc op dat de Juftitie te beter gcdïent mag wofü
den, fa] hy gehouden wcfenalle dagen,des morgens,
Somcrs ten fcvcn, cnde 's Winters ten acht uren,zich
ten huyfe van den Schout te vervoccen , om delTelö
ordres cnde bevelen te verftaan, encE na tc komen.

Sonder dat hy vermogen fal buytcn de Stad tc ver-
nachten, ten zy met fpeciaal confent van den Schout.

VI.

Ten welken reguardc hy genieten fal alle alfulkc
kleyne boeten en emolumenten, als voorgaande Sub·
ftituyt Schouten vanouds gehad ende genoten hebben.

Vil.

Eerftelykfal den Subftituy t Schout gehouden we
(en de Heeren Burgemeefteren ende Vroed-
fchap, mitsgaders Schout ende Gerechte der-
felver Stad, te refpeóteren ende gehoorfamen,
elk in het hare, alle bevelen, by de voornoemde Hee-
ren hem geordonneert te doen j getrouwelyk te ach-
tervolgen, haar Ordonnantiën ende Placaten , de con-
fervatie ende vorderinge, foo van de Politie als Juftitie
aangaande, fonder fimulatie ofte conniventie te exe-
cuteren, geen fecreten te reveleren ofte uyt te bren-
gen , maar zich in alle faken foo obedicnt, getrouw
endeneerftig te dragen, als een oprecht endc getrouw
Subftituyt Schout fchuldig is, endc behoort te
doen. /

X T.

Sa! ook, geduurende de vergaderinge van de Vroed-
fchap ende Gerechte,' zich in ofte omtrent denStad-
huyfe hebben te onthouden, ommc by de hand te we-
fen, foo wanneer hy binnen ontboden fal worden, om
ccnige bevelen tc ontfangcn, fonder dat hy daar voor
eenige leges van Stads wegen fal hebben , ofte genie-
ten, anders dan de vyftig gulden'sjaars, die den Sub-
ftituyt Schout tot noch toe genoten heeft, endc de
gewoonlyke vinalia.

Op het geenc voorfchreve is , cnde wat meer ofte
anders, Burgemeefteren ende Vroedfchap fullcn goet·
vinden den Subftituyt Schput by nader Inftruófic tc
ordonneeren ende bevelen , hy gehouden fal wefen,
ter vergaderinge van de Vroedfchap, tc doen denbe-
hoorlyken eed, in handen van de Heeren Burgemeef-
teren in der tyt. Aétum den iz O£tober löj^.

11. LYSTE *um de Subftituyt, of Cnder^Schouten der Stad Vtrecht,

Voor de 'Translatie mn de Temporaliteyt des Geflichtsvan
Vtrecht y -worden byna getn Onderfchouten derStadU-
trecht gevonden.

ERYT MEERTEN, als een Onder·

ichout van Frederix wegen Utcn
Ham, vermeld i4fo des vrydags na
Martini.

15-50 DIRCK VAN WULVEN, des woensdags
na Judica if^o. Op huyden heeft Jan van
Culenborch, Schout t'Utrecht, van Keyferl.
Majeft. wegen gecommittcert, voer myn Hee-
re van Burgnival, Stadhouder, Meyfter Jafper
Lievenfz. van den Hogelandc, endebeydeBur-
gemeefters, tot eenen Onderfchout Dirck van
Wulven. Endc die heeft zynen behoirlicken
eed rer fel ver tyd gedaan.
IÎ4S AMELIS UYTEN ENGE, word als gefub-

ftitueert Schout vermeld den 28 Martii i5'48.
15-49 PONS UYTENBROICK, word als gefub-

ftituecrt Schout vermeld den 2 Nov. If49·
ifjô Mr. ADRIAEN VAN ALLER.

UI, jOeel,

I5f7 JACOB DE RiDDER.
ÎS70 Jonker NICLAES VAN ZUYLEN , heefc
den 20 Maart door prarfentatie van Heer Dirclc
van Zuylen van dc Haar, Heer van den Zeven·
der, Ridder, als Schout der Stad van Utrechti
in praefentie van dc Burgemeefteren en Schepe-
nen defcr Stad, op huyden den behoirlicken eed
gedaan, als Subftituyt Schout der Stadvoirfz.,
alfoe Jonker Niclaes voirlz. van myn Genadige
Heer die Grcvc van Boflu, Heer van Bcmiry^
als Stadhouder en Capiteyn Generaal over Hol-
lant, Weftvrieslant &c. daar toe gcaggrëecrt was
den ip Martii verleden.
157Z Mr. ADRiAEN VAN ALLER , word als

Subftituyt Schout vermeld den i July ifjz,
if74 PONS UTENBROUCK. Den 26 No-
vemb. if74 aangenomen wefende rot Subfti-
' tuyt Schout , heeft ten fel ven dage zyn be^
hoirliken eed gedaan , van wegen zync Maj. j
endc Jonker Niclaes van Zulen , als principaal
Schout, 't felvc officie trouwelick cnde wel tc
bedienen, zync Majeftey^ Hoicheyd ende recht
£e 2 te

-ocr page 224-

310

VAN DE HOOFD-OFFICIEREN

te bewaren, cenen yegelyck recht endc Juftitie
te adminiftreren , de boeien ende breuken ge-
trouwelick te vorderen ende innen , ende daar
van rekening doen, tot .vernnaiïinge , en voirts
al te doen dat een goet Onderichout ichuldich
is ende behoort te doen. Den 4 jan. ge-
koren ende geüelt tot Schepen,heeft zynenbe-
hoirlyken eed gedaan.
ï;7Ö ROCHÜS VOllSTIUS, den 14 Jan. 1570.
aangenomen welende COC een Subilituyt Schout,
heeft ten fclven dage zynen behoirlyken eed
gedaan: te weten , van wegen zyne Majeft.,
ende Jonker Niclaes van Zuylen , als Princi-
paal Schout, het felve officie irouwelick en
wel te bedienen, zyneMajeil. Hoichheyd ende
recht te bewaren, eenenygelyk rechten juftitie
te adminiftreren , de boeten en breuken gctrou
welick te vorderen en innen, ende daar van
tot vermaninge, goede rekeninge le doen , ej
voirt al te doen, dat een goed Onderfchoutfchul-
dich is, ende behoort te doen.
fifSi GERRIT VAN REMÜNT.
E5PO LAURENS VAN NYHOF.
ij-c;8 JORIS VAN NYVELT, word Subftituyt

veertich gulden, ordonnerende den anderenCa-
meraar, Johan Splinter, defelve te betalen,die
zuicks, mi[s neffcns defen overbrengende qui-
tantie, in rekeninge fal worden geleden. Aélum
den 2ï'Septemb. i5o7.
1^20 NICOLAAS EVERTZE VAN GEYN,
den 28 Januar. 162©. De Vroedfchap, dcfc voor-
noen jegens negen uren geladen ende vergadert
wefende, verhaalde den Heer Peniionaris, hoe
dvAt fyn Ed. , neiFens de Heeren Buigemeefte-
' ren, gifteren n^prgen ontboden waren geweeil
te komen by fyn Gen., Graaf Ernft Ciiimir
van Naflauw , Velt-Maarfchalck &c. üie haar
Ed. communiceerde feekere miiîîve van zyne
Princel, Excel, den Prince van ürangien, aan
fyn Gen. voornoemt gefchreven, welende ant-
woort op fyn Gen. voorg.ande fchryvcns, no-
pende het Subftituyt Schout-ampt deier Scad,
daar by zyn Furftd, Doorluchtigheyd fchryft,
wel bericht te zyn , dat den jegenwoordigen
Subftituyt Schout zyn devoir in lyn officie niec
na behoren en dede, ende over luiks achte,dac
daar toe bequamer foude wefen (die zyn Furfte-
licke Doorluchcigheyd voornoemt, uyt krach-
te van commiiHe, hem als Stadhouder verleent,
daar toe ook recommandeerde) Claas Evertfz.
van Geyn, die volkomen remiffie ende abolitie
van i^lle 't geene, daar inne hy hem zoo in den
jare κίιο. als anders foude mogen hebben mis-
dragen , van de Hoog Mog. Heeren Staten Ge-
neraal heeft verkregen : welke voorfz. miffivc
zyne Gen. voornoemt ook gecoramuniceert had-
de den Ed. Heere van Zuylen, Schout derfel-
ver Stad, fonder wiens kennifie zyn Gen. voor-
noemt, hier inne niet en begeerde te doen, endc
dat dienvolgende den voornoemden Heerc
Schout, ten eynde zyn Furftel. Doorluchtig-
heyds intentieen meninge mochte Worden naar-
gekomen, den voorn. Subftituyt ontboden had-
de te komen in de huyiinge, genaamt de Srads
Kelder , ende hem aldaar , naar dat zyne Ed.
dien aangaande mette Ed. Heeren Burgemeefte-
ren hadde gefproken', van 't vooriz. zyn officie
ende dienfte gelicentieertenontflagen, diefulcx
aannam. Edoch dat hy twee fwarigheden mo-
veerde die in confideratie quamen j eerft, dat
hem zyn penningen, bedragende omtrent twee
hondert gulden (als hy feyde ) die hy by het aan-
veerden van zynvoorlchreven dienft betaalt had-
de aan Laurens van NyhoiF, zynen Prasde-
ccifeur, voor het verlaten van de woninge op
den Plompen toorn, die hem zyn leven lang ge-
accordeert was, behoorden te werden geréftj;
tueert. -Ten anderen, alfoo hy zyn huys,indc
Oudemunfters Trans , verhuurt heeft aan de
Keukenfchryver van zyn Gen. voornoemt, om
op de vervaartyt van Paafchen te aan veerden,
dat hy daaromme verfochte noch te mogen
blyven in zyn tegenwoordige huyfinge , tot
de vervaartyt van Vidoris toekomende. Soe
heeft de Vroedfchap voorfchceven , na eenigc
deliberatien daar op gehouden , geconiênteert,
dat hem fullen worden gereftitueert de pennin-
gen, daar van hy fal kunnen doen blyken aan
den voorn. NyhoiF, ter caufe voorfchreven,
betaalt te hebben ofte foo veel als denfclvcn
NyhpfF verklaren fal daar voor genoten en ont-
fangen te hebben : ende aangaande de huyiin-
ge , heeft den 'Heere Penfionaris voornoems
aangenomen te fullen fpreken met zyne Gen.
voorn., om\dcn voorn· zynen Keukenfchryver tc
willen induceren, den voorn.Subftituyt van àe
huyre zyner huyiinge te willen ontflaan.

i\ - ^ : -Λ-

Schout den zf 06tob. ifgS. ^
i6oi JOHAN VAN ZUYLEN, adjund Hooft-
Officier , den zo July i6oi. Op huyden den
zo July i<Soi ,naar't oude ichryvens, heeft Jon-
ker Niclaas van Zuylen van Draekenburch, Heer
van der Zevender , als Schout defer Stad, ge-
prefcnteert Jonker Johan van Zuylen , zynen
Zoon, omme als adjunét ende mede Schout,
zyn Ed. te affifteren in 'c felve officie : en daar
benefFens horen lefen hebbende de commiffie,
hem Jonker Johan gegeven by de Heeren Sta-
ten van Utrecht, van dat hytotvorderingevan
den dienfte der Heeren Staten en de Juftitie,
by provifie adjunét van zynen Vader, 't felve
Schout-ampt wel ende getrouwelyk zal hebben
te bedienen, de rechten, Hoogheyd en Heer-
lykheyd daar inne te bewaren, de Schepenen en
andere Rechteren deler Stad te maneii, recht,
wet ende Juftitie te doen ende adminiftreren
allen den genen, die 't behooren fal , in zaken
tot het vooriz, ampte behorende &c. wefende
defelve commiflie van date den 24 Juny leftle-
den: foo heeft de Raad, fiilckencommiiîîe voor
goet aannemende, den felven Jonker Johan van
Zuylen daar op in de vcrgaderinge ontboden,
ende voor fulks geaccepte'ert.
.1603 JACOB MEERTENSE MERLING. den
10 O£tob. üp de Requefte , den Rade ge-
prefentcert by Jacob Meertenfz, Subftituyt
Schout , verfoekende , om redenen daar inne
verhaalt, prieièntie als hyin 'r Gerecht compa-
reert als een Schepen : ftont geappoinóteert. De
Raad accordeert den Suppliant, ex ftngularigra·
lia, om fyn goede dienften, airede gedaan ende
die noch van hem worden verwacht, pracfentie-
gelden als de Schepenen genieten, te weten ; van
die geenen, die hy zal compareren, en anders gene,
foo de Heerc Schout volle pricfentie geniet,
't zy hy komt ofte niet. Den laatftleften Sept.
1606. Op de Requefte, gepriefenteert by'Jacob
, ' Meertens Mecrlinck , Subftituyt Schout, ver-
foekende een eerlyke recompenfe voor fyne ge-
dane moeyten ende vacatiën in defen jare,door
het executeeren van 't Placaat, gepubl^iceert op
*c ftuck van de Bedelaars, ftont geappoinöeert.
Den Raad , regard nemende op de goede dien
île 1, by den fuppliant gedaan, ende vertrouwen
de dat hy hem voortaan in alle diligentie verders
fa?.. laten gcbruycke», accordeert hcan daar voor J

ίί /

■ \

-ocr page 225-

EN SUBSTITÜYT SCHOUTEN. L BOEK HL TIT.

i2l

Vynsdag den eerflen February mdcxx.

Heeft den Hecrc van Zuylen , Schout dcfcr
Stad, aan de Heeren Burgemeeltercn, ende ceni-
ge van dc Vroedfchap, in'c vergaderen van het
Coïlegie, tot zynen Subftiruyc Schout geprx
fentcerr, Niclacs Evertfz. van Geyn, die daar
na in't Collegie (by den anderen wcfende) is
geroepen, endc zyn eed gedaan heeft, incon-
iormiré van de navolgende aóte.

Claes Everifz. van Geyn , als by Jonk-
heere Jqhan van Zuylen van der Haar, Heere
van der Sevender &c. Schout defer Stad, aan-
genomen tot zynen Subftituyt,ophetaanfchry-
vens ende recommandatie van zyn Princel. Ex
cellentie, als Stadhouder van dc Provincie van
Utrecht, gedaan aan zyne Gen. GraafF Ernft
Caiimir van NaiTauw &c. Vek-Maarfchalkôcc.
ende dienvolgende door den voorfz. Heere
Scholtus geprsefenteertzyndcMyn Heeren Bor-
gemeefteren endc Vroedfchap defer Stad, heeft
in 't Collegie derfelver Heeren eed gedaan , als

hy doet by defen, den Heeren Schout, Borge-
nieeftercn, Schepenen, endc Vroedfchap te rc-
fpfótercn ende gehoorfamen, elk in 't zyne,alle
bevelen by dc voornoemde Heeren Schout,
Borgemeeileren , Schepenen endc Vroedfchap
hem te'doen , getrouwelick tc achtervolgen,
hare Ordonnantiën cndc Placaten , foo dc con-
fervatic ende vorderinge van de Politie alsJufti-
tic aangaande, fonvicrfimulatic ofte conniventic
te executeren, geene fecreten te reveleren noch
uyt tc brengen, maar fich in alle faken foo ©be-
dient , getrouw ende neerilich te dragen ,alseen
oprecht ende getrouw Subftituyt Schout fchul·
dig is, ende behoort tc doen. Aâum in 't volle
Collegie , op dynsdag den I February i6zq.
i6i9 JOH AN LIÉFTING.
i6f9 PETER VERBORCHT, den 14 Oftob;

i6f9 , doet eed den 17 dito.
1693 PETER VERBORCHT, foon van den voor-
gaande , den 10 February 1695, volgens aö:c
van zynKoninkl. Muj. van Groot Britagnc, ia
date den 17 February löpj (N.S.)

VIERDE TYTEL.

Van de Cameraars, Thefaurier, Onder-Ca-
meraar, Fabryck- en Artelerymee-

fter der Stad Utrecht.

EERSTE DEEL.

Van ds Cameraars, Thefaurier, en Onder-Game raar

der Stad Utrecht.

---------------, m

't vergaderen van de voorfz. Vroedichap op de PoU-
cien, omme tc vcrihan,ofde Vroedichap hun in Stads
faken niet en heeft te laiten, ende indien fyluyden,of
eenig van hun , ietwes , haer ampt betreffende, dc
Vroedfchappe hebben aan tc dienen, lbofullen fyfulks
door den Deurwaarder laten aanicggen, omrnc vosij-
alle partycn gehoorc te worden.

RESOLUTIE, dat de Cameraars niet.meer fiillen compareer en inde Vroedfchap, den f 06iob.
MT>CXF11L

iernaisgeprocedeerttotcen nieuwe eleilie van ' maendagen hun te vinden in der Stads Secrctarye

twee defer Stads Cameraars , ende by verre '*·-------—· — -—\τ—— __ j. 1

pluraliteyt van itemmen , op nieuws geko-
fen d'oude Cameraars des voorleden jaarsj

alsfe, tot eerfte Cameraar, Henrick van Dompfèlaar 3
tot andere Cameraar , Gerrit Janfz. van der Hoolck.

Ende is voorts gcrefolveert , dat zy voortaan niet
meer in de ordinaris Vergaderingen van de Vroedfchap
en fullcn mogen compareren, raaar gehoudenfyn alle

II. ~'^miA^T\Ey t7nfin7vöorfz. den n Septëmh~MOcYx,

yn voorts Cornelis van dcPoU, als eerfte, ende Waar na voorts goedgevonden en gcrefolveert is,
Cornelis van Weede, als andere Cameraar, voor dat dc fel ve Cameraars, gedurende den felven haren
den aanftaanden jarc, inharendicnilbydcHee- dienft, geen ftem fullcn hebben, endedac men fulks
ren Burgerraeeilers en Vroedfchap eendrachte- \ m futurum ook ial hebben te achtervolgen,
lick gecontinueert. |

Naderhand is fulks weder verandert^ en hebben de fhefaurier en Cameraar al voor hng wederom fe^e en fiem in
de f^roed/cbap gehad.

III. RESOLUTIE^ nopens de betalingen door de Cameraars te doen y &c den Septemk.

MOCXXVllL . ^

Omme dc famehtlyke rollen van de weekelyke anderen Cameraar, van der Woerd,
betalingen van den Heere Willem Mys,als Ende is voorts gefefolveert, dac voortaan de Ca-
gewefene andere Cameraar, des jaars gc- meraars geen merkelykc fommen en zullen beralen,
expireert Remigü 1627. te revideren , zyn : dan by goede ordonnantie als dat behoort, endc dac
gecoramitteert de Heeren Schepen Zyl, Bemmcl, i men alle de ccdullcn cn fpecificatien van leveranciers,
endc Gerobuius, R,aden, neffcDsdcnjegcnwoordigeOiCcrft vifitcrcn, endc bedingen zal, codc daar na o».

Ee 3 donoAiii

-ocr page 226-

VAN DE GAMERAARS, THESAURIER;

naire recompenfen, tot noch toe in de rekenioge ver-

donnantie pafferen. ί^απυ ^wt uuc« luw χ» ,ν.»-

Item , dac raen in 'c veranderen van de Cameraars,! focht, lullen ceireren; behelcelyk, dat de Oimeraars,
zal arbitreren een zekere jaarlykfegagie, die zy lieden voor 't lichten van penningen, genieten zullen als
voortaan zullen genieten, ende dat dan alleexcraordi· ' van ouis.

IV. ΪΪ^ΤΪ^^τΓε'^ογ^^ Cameröars~d^Stad Utrecht, den 1 OM. MOCXXIX.

211

ï.

'n den eerftcn, dat zyluyden der Stads goederenen
innekomen rechtveerdelyk en ncei ilelyk fullen op-
beuren enontfangcn, defelvc vcrhueren, en hel-
pen brengen ten inecitcn profyte.

Dat zy niet en fullen uytgeven dan by goede or-
donnantie, als dac behoort, en van haren ontfang en
adminiftratie alle jaar , of foo dikmaals fy des verfogc
worden, goede, getrouwe en rcchtveerdige rekcnin-
ge doe%

^ ' I I I.

Dat den eerilen Cameraar fal hebben den ontfang
van alle Stads penningen, lbo wel van de Staten Im-
poilen, als anders, ende daar regens doen de betalin-
ge van alle de renten, foo op 'l Comptoir van 't eer-
lire Cameraarfchap envcrdiepinge, als Staten Impoften
verzegelt.

I V.

Dat hy mede wekelyks den anderen Cameraar fur-
nercn , of op de gereed île ^.lennmgen affigneren zal,
van den eerften Oélober tot den eerften Martii , alle
weeken ten minften twee hondert vyftig guldens, en
van deïi eerften Martii totten eerften Oftobris, vier
hondert guldens j en daar en boven furneren ofafligne-
ren van tyd tot tyd, tot betalinge van de peniîoenen,
leveranciers cedullen, en andere , foo veel penningen
als den anderen Cameraar tot dienft van de Stad van
noden fal hebben.

Dat den anderen Cameraar elleenlyk zal doen,ende
opficht hebben, op alle Stads timmeringen cn repara-
tien, daar onder mede begrepen alle de timmeringen,
die den eerilen Cameraar plag te doen, fonder nog-
tans eenige nieuwe werken of reparatien, over de hon-
dert guldens bedragende, tc mogen maken of doen, dan
met kennifle van deHeeren Burgemeeiteren m der tyd.

V I.

Gelyk hy ook van Martini tot Lichtmifle , geen-
derhande timmeringen ofte metfclwercken fal mogen
doen maken , ten ware die foo nodig waren, dat dcfel-
ve niet uytgeftelt konden worden, in welken gevalle
fulks fal mogen gefchieden, met kennifle cn goedvin-
den als vooren.

V I I.

Dat hy ook gehouden fal wezen, hem van tyd tot
tyd behoorlyk te informeren, tot wat pryfe de mate-
Ï^len, en andere goederen, die de Stad van doen fou-
ce mogen hebben, om gereed geld werden verkoftof
gelevert.

VIII.

Dat hy insgelyks van niemand eenige materialen j
alsfcjhout, lleen, kalk, fement, hartileen, leyen,
of eenige andere fal mogen ontfangen,nog eenige gla-
ien, ylërwerk, of andere werken doen maken, fon-
der alvorens over den pryfe accoord gemaakt te heb-
ben.

€

ji;.

L'i'i

h '

I X.

Dat hy gehouden zal welen, van alle leverantien,
verteringen 6cc. fpecificatien alle manendag in elke
week in Collegio over te leveren, omme daar op ge-
ftelt te worden eidoibitum \ en of ymand van de leve-
ranciers in gebreke blevc, fyne fpecificatie over te
brengen , daar van aande Vroedfchap rapport te doen,
als mede van 't gene in eenige fpecificatien onbehoor-
lyk geftelt, en fonder fyn kennifle gelevert, of ge-
maakt mochte fyn,

Dat hy geen vendels ofveldteykens fal betalen, dan
die by ipeciale ordonnantie van de Vroedfchap fyn
doen maken, op poene, dat defelve hem in rekeninge
niet fullen worden gepaiTeert.

XI.

Dat hy het fnoeyenvande boomen felfs fal betalen,
fonder eenige daggelden, vragtloon , reen, of anders
daar voor in rekeninge te mogen brengen, ofte op de
rollen ftellen, en zal hy daar voor genieten den rys,
fonder nogtans de boomen té mógen fnoeyen, dan
met goedvinden van dc Hecrc'n BurgermeeÜercn in der
tyd.

X ί I.

Dat hy alle oud hout, eenigfints bruykbaar fynde,·
item, oudyfer, cn andere materialen, ten oirbaarvan
de Stad , ende 'niet in fynen oirbaar fal gebruyken ,
maar des Stads profyt in alles foeken j welverftaande,
dat alle oud hout, niet meer konncndegebruyktwor-
den , fal blyvcii t'fynen behoeve.

X I I 1.

Dat hy voorts gcneralyk feherpe opficht fal hebben,
dat de officianten, leveranciers, en werkluyden, priE-
cifelyk onderhouden cn agtervolgen de poinélcn en ar»
ticulen, by de Vroedfchap op de adminiilratie van dc
Stads goederen beraamt, of noch te beramen.

X I V.

Dat hy in \ afgaan van fynen dienft, zyn SucceiTeur
pertinente aanwyungc cn onderrichtingefal doen,vail
dc materialen ende andere goederen , de Stad concer-
nerendc.

X V*

Dat den eerften Cameraar jaarlyks voor gagie genieten
fal, niet meer dan Teven hondert gulden , en den an«
deren Cameraar acht hondert gulden,en dat alle extra-
ordinaris recompenfen, tot noch toe in de rekeningen
verfocht, voortaan fullen ceflieren ; beheltelyk, dac
den eerften Cameraar , die men verftaat dat voortaan
privative alleen penningen opnemen cn lichten lal,
voor het felve lichten genieten fal als vanouds. Aldus
gedaan ende gearreileert by dc Vroedfchap der Stad
Utrecht, op den eerften Ofl:obris 1625?.

oetgevonden de^ Inftruftie op dc Cameraars
gemaakt , tc amplicren met de navolgende
poinden :

Eerftelyk, dat den anderen Cameraar mede fal heb-
ben de adminiftraiie van 't Sandpad langs de Vecht,
tuflchen de Nieuwerlluys en den Hynderdam , op 't
traftement van acht hondert ponden des jaars, hem
by fyne inftruélie toegevoegt, fonder dat hy ietwes
meer fal mogen prastendcrcn, ofteccDigc extraordina-
ris recompenfe vcrfoeken.

I I.

Defen Cameraar fal geene reparatien aan 't fcïv«
Sandpad mogen doen , dan na vorige communicatie,
ende met advys van dc Hceren Burgemeefters in der
tyd.

I I I.

Gelyk hy mede geene bomen , ftaandc op dezer

Stads walle cn cingelen, fal mogen doen fnoeyen,daO

i mee advys ali voren, cndc invoegen he» by de Bur*

geiflc^

AMPLIATIE ογ de -voorjz. InfiruBk, gearrefleert den i OM. MOCXXXI.

-ocr page 227-

ONDER-CAMERAER, &:c.

gemeefteren in der tyd fal worden aangefeyt of aange-
weièn.

I V.

Eyndelyk, iahhy gehouden wcfen, curieufelyk én

2. BOEK.

ir. TiT.

fcherpelyk daar op te letten, cn ook de aannemers daar
COC te conftringeren,dat de burgwallen of Stads buy-·
tegraften nvccmaal des jaars wei worden gefneden.

Vi. RESOLUTIE, {lat de Stads arbeyders geen leverantien Julien mogen doenj den 24 OM^

MOCXXXI.

verantien van materialen , tot haar werk nodig \ aan

de Stad fullen mogen doen.

's gerefolveert, dat geene arbeydsluyden, die voor
dc Srad in 'c werk ofte in dienil zyn, eenige le-

elyk mede gerciolveert is, dat men delnitruc-
tie van den anderen Cameraar fal amplieren
met een articule, mede brengende , dat hy
daar op letten en goede forge dragen fal, dat
de Oude graft doorgaans in behoorlyke diepte worde
gehouvicn, ten minilen vyf voeten Wezels onder de
gcflagen peylen , doende ten dien cynde van tyc ton
tyt repareren en verdiepen alle ondiepten , foo haafl:
die t'zynder kennifle fullen zyn gekomen.

Vli. N ADER JmpUatie op de voorfz, Inflruöiie, den 5· Oecemb. MOCXXXL

Vlll. INSTRUCTIE 'voor den Onder-Cameraar defer Stad, den 22 July MD CXXX,

arme luyden, of ymand anders , op 't verbeuren vaii
zyn officie.

Item, fal hy niet mogen tappen , noch pachten ,
noch part of deel hebben in eenige paehtinge, ook
niet in eenige leverancie van materialen, &c.

Sal ook getrouwelyk bewaren en waarnemen,al hee
Stads hout, kalk, fteen, yfer &c. en andere materia-
len, in't opdoen cn ontfangen van welke hy prcfenC
fal moeten zyn, en de aanteykeninge doen van't gene
aan de Stad gelevert word, ende curieufelyk daar op let*
ten, dat by*t leveren de Stad niet verkort worde.

Item, fal hy moeten reftonderen van alle materia*
len ende inftrumcnten die nem gelevert worden.

't Gene den anderen Cameraar ten zynen huyfc ge-
bracht wil hebben, en fal nergens anders gebracht, o£
aan niemand anders gelevert mogen worden.

Hy en fal by niemand iets laten maken ofte leveren»
tot Stads behoef, fonder daar toe te hebben fpecialc
laft van den Cameraar.

Item, fal hy voor zyn provifie hebben jaarlyks 7f
fakken turfs,en foo veel kacrrcn,als hy voor zyn ey-
gen gcbruyk op't oirbaarlyklt van noden fal hebben |
ende meer niet.

Item, fal hy voor zyn jaarlykfe gagie hebben, nk
van ouds, hondert gulden , en in plaaife van de agt-
en veertig ftuyvers *s weeks, die hy tot nog toe op de
Rolle gehad heeft, mitsgaders de vyftien ftuyvers
daags, die hy fomwylen extraordinaris plag te genie·
ten, en voortaan ceffèren fullen ^ fal hy van nu af aati
hebben's weeks drie guldens, ionder meer.

Eyntclyk, behouden myne Hecren voornoeriit aam
haar de macht ommedefc Inftruóticte mogen vermeer-
deren, veranderen en verminderen, t'haarderdifcretie.

Aldus gearrefteert by myne Ed. Hecren van dc
Vroedfchap voornoemt, op den zi July ιδ^ο,

ven;

L·^ bygevocgt worden tgeen ontrent den Onder^Camtraar te vinden is in het xxix. artyk. van de Ordonnant,
op bet Schoonhouden van de firaten van dm 17 Juny lö^p. Siet het 11 Boek. xtx.Tyt. i.Deel.

In den eerften , fal hy de Regeerders der Stad U-
irecht, ende fpecialyk den anderen Cameraar in
eiker tyc, behoorlyk refpeóteren ende gehoorfa-
men.

Item, fal hy goede roeveriîcht dragen , dat Stads
dngelykfe arbeyders, cn andere in Stads werk zynde
neci ftelyk arbeyden, ende van de dagen, halve dagen,
en fchofcen, die yder arbeyt, perfede aantekeninge
houden, tot welken cynde hy elke fchofc daar op fal
gaan letten, foo veel hem doenlyk fal zyn.

Indien hy ymand tragelyk van de werkluyden in
Stads dienft iiet arbeyden, fulksdatStadsgeld by hen-
luyden niet word verdient, fal gehouden wefen, fulks
den Cameraar te kennen te geven, ommedatelykfoo-
danige haar geit gegeven, en gecaflèerttc worden.

In't opdoen van Stads turf, fal hygoet reguard ne-
men, dat de tonnen wel worden gevukjcnvan dc fak-
ken pertinente opfchryvinge doen, mitsgaders aan den
anderen Cameraar leveren een memorie , hoe veel
turf in elke kelder of fchuur ingedragen is, ende daar
voor genieten van yder fcheepken drie ftuyvers.

Gelyk hy voorts denfelven leveren fal alle week»
fpecificatie van't gene daar weder uytgedragen is,om
weder by hem genoteert, en t'eynde't jaar een balan-
ce gemaakt te worden, van den turf, die in't geheele
jaar opgedaan en geconfumecrt is.

Item, fal beforgen dat des namiddags tydelyk den
turf op de wachten worde gedragen, tot fuiken getal
van fakken, als hem by den anderen Cameraar in eiker
tyt bevolen fal worden.

Welken turf hy fal doen meten in een ton, die men
daar toe hebben ial in elke kelder, en hy fal die met
mul met al doen opfcheppen.

Met expreflen verftande , dat hy geene kluyten of
mul, veel min turf, fal mogen verkopen, of wegge-
ef laten verbrengen by fakkedragers, vulllcrs,

IX.

Stad} Item, den Onder-Cameraar , Timmor-
*nan, cndc Stads Metfelaar.

Dat den anderen Cameraar in eiker tyd , nog ook
den Onder-Cameraar , veel min Stads-timmerman en
Metfelaar, aan ymand fullen mogen lecnen eenig ge-
reedfehap van de Stad.

Dat den Onder-Cameraar in fyn bewaringc fal heb-
ben a het gereedfchap , foo van den Timmerman,
Metfelaar, lisandere, ^t^clUdç StadiQcbchoott,
daar voor hy ook tot allen tyden fal moeten refponi
deren.

Den anderen Cameraar, nogte ook den Onder-Ca«
meraar, en fullen niet vermogen door Stads meefters ,
gelyk ook *t felve de voorfz. Stads meefters word ver-
boden , tot kotten dezer Stad te laten maken 1 of gedo-
gen gemiakt te worden, eCnigc werken voor parti-
culieren , maar foo haaft fy bevinden dat 't felve gefchicd t,
fulks aan de Borgemeefteren in der tyd notificeren.

Gelyk iy ook niet fullen vermogen aan ymand te
verkopen ofte over te doen , eenige materialen , de
Stad toçbcbçrçade, ten waic foodanige die oiet meer

konden

POINCTEN dienende tot ampliatie van de InflruBien van den anderen Cameraar ^enOnder^

Cameraar, den i^Januar.MOCXXXIL
yn gearrefteert de navolgende poinden , omme
daar mede geamplieerc ic worden de refpeftivc
Inftruftien van den anderen Cameraar defer

-ocr page 228-

224 VAN DE CAMERAARS, THESAURIER,

ïîonden werden gcbruykt, als oud yfer, oud loot,en baar van de Stad fullen mogen vcrkofc ; vermangelt, ot
-diergelykc , die in fuiken gevalle totten meeften oir- overgedaan worden.___

x; RESöLTüTIÊ, rakende het fanden van de Cingels, den 28 Oecemb. MDC X X XK

ren 2ai.

s gerefolveert , dat den anderen Cameraar defer den , en dat men fyn Inftrudie daar mede ampliè'
Stad, alle jaren, in Odober , de Cingels om de- '

fe Srad behoorlyk en na eyfch fal doen fan-

INSTRUCTIE, en Eed, waar na den eerflen Cameraar defer Stad, in het fiuck zyns dienfls

hem fal hebben te reguleeren, gearrefleert den 27 Sept. ΜΏ CXLI.

f^olgens Refoluïie "jm den i O5îob.i6f9, word den eerflen CameraarnuThefauriergenocmt. Siethierbenedenl^um,
XVJ. bes is defe Injlruüie^ en den eed hier annex ^ als nu mor den T'htfaurier,

fioenen, leveranciers, cedullen, endeanders,fooveel
penningen, als den anderen Gameraar tot diende van
de Stad van nooden fal hebben.

Eyndelyk, fal hy jaarlyks voor gagie genieten niet
meer dan feven hondert en vyftig guldens , ende ful-
len alle extraordinaris recompenfen, tot noch toe in de
reekeninge verfocht, voortaan ceiTcerenj beheltelyk,
van de penningen , die hy fal komen te lichten, fal
genieten als van ouds. Aldus gedaan ende gearrefleert
by de Vroedfchap der Stad Utrecht, den 27 Septem-
ber

Eed "van den eerflen Caineraar, ( nu Thefaurier. )

Dat fweer ik, als eerfte Cameraar ( l'hefaurier ) der
Stad Utrecht, dat ik de Stad van Utrecht goed en
getrouw wefen , der Stads goederen en inkoomen
rechtveerdiglyck en neerftiglyk fal opbeuren en ont^
fangen , defelvc verhuuren , en helpen brengen ten
meeften profyte j dat ick niet fal uytgeven, dan foo
het behoort, by goede ordonnantie , ofte volgens
myne Initruftiej ende van mynen ontfang ende admi-
niftratie alle jaren, of foo meenigmaal als ick des ver-
focht fal welen, fal doen goede, getrouwe cn recht-
veerdige reekeninge, mitsgaders alles doen, dat een goed
ende getrouw Cameraar {Thefaurier) der Stad Utrecht
fchuldig is,ende behoort te doen ;dat fal ick niet laten
om lief, om leet, om maagfchap, om fwagerfchap,
om giften , nog om geenderhande faken. Soo waar·
lyck helpe my God !

[» II

i-·

η den eerflen , fal hy des Stads goederen ende in-
komen rechtveerdelyk ende neerflelyk opbeuren
ende ontfangen , ook defelvc goederen verhuu-
rcn , ende helpen brengen ten meeften profyte
yan de Stad.

! I.

Hy fal geene penningen uytgeven, dan by goede
t)rdonnantie , als dat behoort, ende van fynen ont-
fang ende adminiftratie alle jaar, of foo dickmaals hy
xdes verfocht word, goede, getrouwe ende rechtveer-
•di^e reelieninge doen.

I I 1.

Item, fal hy hebben den ontfang van alle Stads pen-
ningen, foo wel van de Staten Impoilen als anders, en
■daar tegens docn de betalinge van alle de renten, foo
op het Comptoir van het eerfte Cameraarfchap ende
verdiepinge, als Staten Impoften verfegelt. Behelte-
lyk, dar den anderen Cameraar fal ontfangen de pcn-
ïïingcii , die Tullen komen van materialen , die hy ten
oirbaar van de Stad fal verkoopen, ofaanymand,met
îcenniiîè vai) de Heeren Burgermeeftcren, overdoen,
ook hebben dc adminiftratie van het Sandpad na den
jBinderdam.

I V.

ïtem, fal hy mede weekelyks den anderen Came-
raar furneeren, ofte op de gereetfte penningen affigne-
ren, van den eerften Odober tot den eerften Martii,
alle week ten minften twee hondert en vyftig gulden,
ende van den eerften Martii tot den eerften Odober,
vier hondert gulden, ende daar en boven furneeren of
aflïgneeren van tyd tot tyd, tot betalinge van depen-

XIL AMPLIATIE op de voorfz. InflruBie, den 21 April MOCLV,

p het laatfte poinéb is verftaan, dat voortaan maar, in plaatfe van dien , jaarlyks daar voorgenieten
den eerften Cameraar defer Stad niet zal pro·
fiteeren van het negoticercn van capitalen.

hondert gulden , daar mede desfelfs ordinaris traétc»
ment word geaugmenteert.

Ir)

XIIl. NADERE Jmpliatie op de voorfz. InfiriMe, den τ Septemb. ΜΌ C L VI.

p het voordragen van de Heeren Gecommit-
teerden tot diredie van de Stads Finantie ,
is verftaan, dat den eerften Cameraar gelaft
zynde met penningen , -geprocedeert van
verkogte landeryen van de Stad, ofte Conventen, en
diergelyken, fal afleggen gelyke capitaal, ftaande
tot laften van desfelfs comtoir, ende dat hy elke maand
aan voorgem. Heeren Gecommitteerden reekenfchap
fal geven van zyn devoiren in defen gedaan. Endefal
dit artykel gevoegt,worden achter des eerften Game»
raars Inftrudie.

XIV. INSTRUCTIE en Eed, voor den anderen Cameraar defer Stad, den 2 7 Sept. MOCXH

I. gende over de hondert guldens, mogen maken of la-

ten doen, dan met kenniffe van de Heeren Burgemee-
fteren in der tyd.

IV. ,,

Gelyk hy ook gene reparatien aan 't Sandpadlal
mogen doen, dan na vorige communicatie enme^
advys, als voren.

En fal van Martini tot Lichtmiffe geen merkelysc
timmeringen , of metfelwerken mogen doen makefli
ten ware die foo nodig waren , dat defelvc niet kon-
den uytgeftek worden, in welken gevallefulksfal

icrftelyk , zal dezen Cameraar doen maken alle
Stads werken en timmeringen , ook die repa-
reren, en daar op de opficht hebben, daer on-
der mede begrepen alle de timmeringen , die
den eerften Cameraar plach te doen.

I I.

Sal daer benevens hebben de adminiftratie en opficht
van 't Sandpad tuiTchen de Nieuweriluys en den Hin-
derdam.

I I I.

Dog fal geenc nieuwe werken of rcparaiicn, bedra··

-ocr page 229-

ONDER.CAMERAER, Sec. I BOEK, li^. TIT,

fchieden met kennifle en goetvinden, als voren.

V Î.

Zal ook gehouden wcfcn hem van tyd tot tyd be-
hoorlyk t'inFormeren , toe wat pryfe de materialen en
andere goederen , die de Stad van doen foudc mogen
hebben, om gereed geld worden verkoft ofgelcvcrt.

VII.

En fal van niemant eenigemerkelyke quanriteytvan
materialen 5 alsfe hout, iteen, kalk, icment, hart-
itcen, leyen of diergelyke, mogen ontfangcn, Tonder
alvorens over de pryfc accoord gemaakt te hebben.

V 1 1 I.

Gelyk hy mede gehouden Γιΐ wefen, van alle leve-
rantien, verteringen &c., i'pecificatien, foo veel doen-
lyk alle maendag in elke weke in Collegio over te
leveren, om daar op geilek te worden exhibitum ·, en
of ymànd van de leveranciers voor een reys of twee in
gebreke bleve, zyn fpecificaiie over te brengen, daar
van aan deVroedfchap rapport te doen, als mede van't
geen in eenige fpecificatien onbehoorlyk geilek, en
ionder zyn kennifle gelevert ofgemaakcmochtezyn.

Sal ook het fnoeyen van de bomen felfs betalen,
fonder eenige daggelden, vragtloon , teen, of anders
daar voor in rekening te mogen brengen , ofte op de
rollen (tellen , ook gehouden zyn forge te dragen,
dat de bomen glad en na behoren, ook niet hoger sis
veertien voeten worden gefnoeyd, en fal hy daarvoor
genieten den rys, fonder nogtans de bomen te mogen
inoeyen, den met goedvinden van dc Hceren Burge-
meefteren in der tyt.

Sal ook gehouden wefen curieufelyk en fcherpelyk
te letten, ook de aannemers te conllringeren, dat dc
burgwallen of Stads buytengraftcn tweemaal des jaars
wel worden gefneden.

X I.

fanden.

XII.

Zil gene vendels of veldteykensbetalen, dan dieby
fpeciale ordonnantie van de Vroedichap fyn doen ma
ken , op pcene dat deielve hem in lyne rekeningeniet
cn fullen worden gcpafleert.

XIII.

Item, zal hy alle oud yfer, oud hout, cenigfints
bruykbaar i'ynde , en andere materialen , ten oirbaar
van de Stad , en niet in fyn oirbaar, gebruyken,maar
des Stads profyt in alles zoeken j welveritaande, dat
alle oud hout, dat niet meer gebruykt kan worden ,
fal blyven t'fyncn behoeven.

X 1 V.

Sal ook gene werken door Stads mceflers, ten kofte
van de Stad, voor particulieren mogen doen maken,
nog gedogen gemaakt te worden.

X V.

Sal ook gene materialen , de' Stad behorende, aan
yniant mogen verkopen of overdoen > dan met ken-
nifle van de Hecren Burgemeeftereni ten ware oud loor^
yfer, of andere materialen van kleynder importantie,
üaar van hy de penningen zal ontfangen en verant-
woorden.

X V r.

Gelyk hy ook niet fal mogen aan ymand Ïccncn
Stads gereedfchap, dan met kennifle als voren.

XVII.

Zal voorts generalyk fcherpe opficht hebben , dat
de oflîcianten, leveranciers en werkluyden , prxdfe·
lyk onderhouden en agtervolgen dc poinólcn en arti-
culen,by de Vroedfchap op dc adminiilratie van Stads
goederen beraamt, of nog te beramen.

X V 1 1 1.

In 't afgaan van fyn dientt, zal hy zyn Succefleur
pertinente aanwyfinge en onderrigtinge doen, van dc
materialen en andere goederen, dc Stad conccrncreu-
de en toebehorende.

X I X.

Sal jaarlyks voor gagie genieten niist meer dan acht
hondert gulden , en lullen alle extraordinaris rccom-
penlen, tot nog toe in de rekeningen verfogt, voortaan
cefl^ren j welvcrftaande , dat hy van de penningen,
die hy tot lafte van 't Sandpad fal negotiëren, genie-
ten zal den hondertftcn penning, foo alsfync voorfaten
genoten hebben. Aldus gedaan cn gcarrcfteert by dc
Vroedfchap der Stad Utrecht, op den 27 Septeaibj
1^41.

Eed van âen anderen Cameraarl

Dat fwcer ik,als andere Gameraat der Stad ÜtrecÏir,
dat ik de Stad van Utrecht goed cn getrouw fal we-
fen , derlelver goederen rechtveerdelyk en necrilclyk

Insgelyks fal hy de wallen en cingeîs defer Stad, adminiftreren, ten meeilen profytc van dc Stad5 alle
daar het van noden ial fyn, jaarlyks na behoren doen oud hout, bruykbaar fynde, item, oud yfer , cn an·

dere materialen, ten oirbaar van de Stad , en niet in
mynen oirbaar, te fullen gebruyken , maar des Stads
vobrdcel in alles te lullen loeken j dat ik dc boomen
op Siads wallen , cingels &c. nhct en fal fnoeyen, dati
met goedvinden , en volgens ordre van de Heeren
Burgcmecileren in der tyd} dat ik ook myn Hceren
Burgemcellercn en Vroedfchap fal gehoorlaamfyn,en
niet uytgeven dan by goede ordonnantie als dat be-
hoort , endc van myn ontfang en adminiilratie, alle
jaar, of zoo dikwils als ik des verfogt fal wefen, goe-
de , getrouwe en rechtveerdige rekeningc fal doen,
en voorts my reguleren na delnftrudie op 't Game·
raarfchap, cn adminiilratie van Stads goederen gc-
ma:)kt, en nog te maken, mitsgaders al doen dat een
goct cn getrouw Gamcraar fchuldig is cnde behoort
te doen ; dat cn fal ik niet laten om lief, omIcec,om
maagfchap , om fwagcrlchap , om giften noch om
geenderhande faken. Soo waarlyk helpc my God Î

XV. RESOLUTIEN , rakende den Cameraar ,

MOCLXIL

Extra6l ayt de Refoïutien van de Vroedfchap der Sud U·
irecht. 's Maandags den y mdclvi.

Den Cameraar is gelait jaarlyks na t Martiigccn
keerfen meer te leveren in de vroeg- ofavond-
prcdicatien.

den 3 Maart ΜΊ)€ύνΐ. en 28 Julj

Den 28 July MDCLXir.
En fal den Cameraar niet vermogen te doen nieu-
we timmcringen , rcparatien &c. boven de hondert
gulden bedragende , dan alleen met confent van dc
Vroedfchap.

XVI. RESOLUTIE , dat den eerfien Cameraar voort aan Ihefaurier êenoemt fal worden /en

^ OM. MDCLIX.

e Vroedfchap geboort *t rapport van den Heer
^ Oud'Borgermeefter Hamel, endc vordcre
Heeren hier toe op den i6 Septcmb. Icillc-
den gecomnaitccert, heeft me; eenpaiige
UI. Deel
ftemmen gcrefolvccrt cnde verftaan , dat den cerften
Cameraar defer Stad, in plaatfe van dien naam, voort-
aan fal hebben den naam van Threioricr der Stad, cn-
de 4at iyii iraóUment fal wcfcn duylcqt gulden'ijaars.

Ff ' tndc

-ocr page 230-

26 ν

VAN DE CAMËRAA-RS» THESAURIER,

Ende.dat den anderen Camcraar, die men nu noemt
Cameraar van dé werken', fimpelyk genaamc fal wor-
den Cameraar van de Stad.

Dat het Gnder-Gameraatfchap^als riu bediend wor-
dendë by Wernart Vah Goetsfek, gemortifiGeert, en'
dèri'fdvisn Cöetsfelt, in plaaife van diett', vooriien fali
worden , gelyk hy vooriien word by defen j met
het CommilTaris-ampt vhn dd- kleyne Veerfchuyten
tuflcheh Utrecht ende Amflfcrdàm , (ullende-alfulks
voortaan^ cdÎTéren het traftement van honderd guldens
*sjaars, 't welk hy Onder-Cameraar heeft genoten,
mitsgaders-dö'drie gulden diehy weekelyks op derCa-
rneraars rollen heeft gehad : des dat hy fyn leven ge-
durende , ende langer niet, fal blyven behouden de
vordere leges endb emolumenten, die tot noch'toe tot
het felve Onder-Gameraars ampt geftaan ende gefpe-
deert hebben endé claar vo®r gehouden blyven tot
d'opfichr, van Stads arbeyders ende werken, fulks ali
dac töt noch roe geweeft ie.

Dat gemelde Threforier ensGameraar tot gene be*
dieningen van Schepen-Ontfanger-Rentmeefter-amp*
ten, ofte ook eenige andere, zullen· werden gevor-
dert, voor ende al eer fy luyden gedaan iullen hebben
hare laatfte reekeninge.

Gelyk dan die gene die met eenigOntfanger- Rent-
meefter-Cameraar-ofte anderej» diergelycke ampten,,
door commiflie van de Staten vooriien worden > ofte
ook algereets vooriien zyn, geduyrende den tyd van
hare commiflie voortaan tot het Schepen-ampt defer
Stad niet genomineerc , nochte in 't felve geeonti-
nueert zullen worden , langer als lopende jaar van
hare funétie.

XVIJ. RESOLUTIE,, rakênde de verhooging *υαη het tra£îemenî van den Jhrefmer en Came^

raar» den 26 Sepemb. ΜΌ CL XX»

p het geproponeerde defen aangaande is een-
paarlyk goedgevonden ende verftaan, dat
de jaarlykic tradementen van den Treforier
ende" Cameraar defer Stad ^ in coniideratie
vin' dé befwaarlyke fûnébien , dié.aan gemelte ampten
fpc£ï:ereh, Voortaan' verhoocht en geitelt fuUen wor-
den, alsfe, dar v;in den Treforier, inplaatfe vanduy-
fcnd, op twaalf honderd guldens ; ende dat van den
Cameraar, in plaatfe van acht hondert, op duyiènd
gulden 5 ende dat haar Ed. daar cn boven mede fullcn
genieten de prsefentie^geldcn.

XVIIL RESOLUTIE^ dat de Ihefaurier en Cameraar alle maand een fiaat fulkn overleevt·^

ren y den ^prtl MOCLXXIK

xhibeërdén de Heeren Ràm, ende Pothuyfen,
aéièns van 2iyn Moogheyd, daar by deièlve
4 worden aangeftelt toe Threforier ende Came^
raar defer Stad refpeétive j waar op (na dat
Haar Ed. vertogen w.irén) de Vrôédfêbiip , alvorens
defelve te brengen in den eed, heeft meteenparigheyd
de ordinafis traÛementert herftelt, alfevan denThre^
foriei o]!) tien hondert gulden, ende van den Gameraar
op acht hönde'rt gulden , ende verftâart dat voortaan

xixT^""...............
defelve alle maand, te weten op den eerften maandag
van elke maand , in de Vergaderinge fullen moeten
overleveren een pertinente Itaat van hare reipedive
Gomtoiren, of dat anders, by verfuy m, zy fullen heb-
ben te llellôn twee fuffifante borgen. ' - ·

Waâr na de Heeren Ram en Pothuyfen binnen ont-·
boden ^ynde , 't felve hebben geacquiefceert ^ ende
daar op gedaan de nabefchreven eeden refpcdivc. ,

RESOLUTIE , dat den Ihefaurier en Cameraar borgen fuüen fiellen, den 22 May
MDCLXXKL

e Vroedfchap in lerieufe deliberatie geleyd heb-
bende 't nabelchreven voorftel, heeft ver-
liaan, dat de toekomende te verkiefeneThre-
foriers ende Gameraars , fullcn gehouden

zyn te ftellen twee fuffifante borgen ; ende niet te
min continueercn in het leveren van de maandelyckc
ftaatjens.

XX. AMPLIATIE de hflru^ie van den

Eerftelyk , wort geinterdiceerc de nabefchreven
leverànciers eénige waren aan defe Stad, ofte
fubaltëfrie Collégien j te leveren ^ fonder alvo-
rens daar toç te hebben een biljet, by den Se-
cretaris öf &yi1 Subftitöyt ondérteykent, alfe Boek-
verkopers ( uytgefondert Van de weekelykfe couranten)
levéranciers Van papier, pennen , boeken &c., en
allé leVerariders Van fteèn, kalk, yfer, glafcn écc.,
mits hebbende een biljet van den Cameraar ofFabrycq.

Sullen voorts de nabenoemde leveranciers niet ver-
mogen eenige waren te laten volgen , ionder voor-
gaande biljet, by den Cameraar ondêrtekent, alfe:
Keerfemakers, Toortfemakers, Touwflagers, Brou-
wers ; verilaande daar bdrievens, in reguard van het
halen dér flanibeauwen, dat gemelte Cameraar gee-
ne fal hebbèn tö lateh volgen, foo aan de Heeren Re-
geerders^ als refpeftive Officianten van de Stad, dan
op een biljet, met yders hand ondertekent j dewelke
dienen fal tot verificatie van de jaarlykfe fpecificatien,
Sal nog voortaan in fpecificatien van Timmerluy^
den, Smits, Rademàkefs, geéne repuratiéü Van el-
kanders gereedfchap, of ook van Meifelaars, Straat-
makerà, eh diergclyke, werden gepaiTeert.

Den Gameraar lal niet vermogen in wooningen,
toornsof wachihuysgebs ^ öp de wallen ftaande 5 mits-
gaders die vao de psortiersj ende de wosniogeo m Ί

mim

Cameraar y den...........

tuchthuys geaccommodeert , en aan de bewoonders'
van dien gratieufelyk vergunt, of nog te vergunnen,
eenige bedileden, bottelryen, richels of iets dierge-
lyks te doen maken , maar defelve alleen in raak en
daak onderhouden , als mede in de hoven van defelve
huyfingen, eenige galeryen, glinten , weesgens, of
iets diergelyks te laten maken, tot lafte van de Stad.

Dc Glafemakers fullen ook gene nieuwe glafen ma-
ken, of oude met fpiegelglas repareren, dan met ken·
niiTe en voorweten van den Gameraar voornoemt.

De verteringen, ter occafie van eenige fchouwen
of commiiÏien wordende gedaan , buyten de Stad$-_
poorten, fullen aanftonts by defen Cameraar worden
betaalt, en in de wekelykie rolle gebragt ; of in ér
fentie van hem,by een der Gecommitteerden, die fulks
fal hebben te repeteren. "

Den Onder-Cameraar, Stads Werkbafen, leve-
ranciers , en allen anderen, die op de wekelykfe rollc
worden betaalt, fullen onder hare fpecificatie heb-
ben te ftellen quitantie, met uytdrukkinge van dc
fom, en ondertekeninge van haar naam.

De Glafemakers fullen, behalven in'tStadhuys,aI-
leenlyk in de voorgevels der huyfingen van den Secrc
taris, Subilituyt Schout, Re£tor en Prieceptoresvâo
de Hierony mi School, Stadskelder, Hertshoorn, vafl
Mollcni i fpiegclglae hebbea le ftcllca, fonder dat

■ voorwan

• i ·=!/ ·.-· · ·

-ocr page 231-

•voortaan by dé Stad gel aft fal wdrdcn eenige repara-
lien van glafen In de vobrfz. hUyfen, ook niet in eeni-
ge mindere Scadshuyfen van de Suppooiten, maar fal
't felve worden gedragen by de bewoonders , na *t
exempel van paniculiere huurders, 'en Tullcn de fpy-
kers , tot 't voorn, nodig, 'by de bewoonders fcifs
worden bekoftigt.

OïàDE'R -CAMÎERAEIl,

J.mOEK. IV.TIT.

%i7

XXI. RESOLUTIE, aangaande het traitement van den The/aurier en Cameraar» dejt i Maart

ΜΌ CXCVIL

y de Heeren Borgermeefteren terVergaderinge'geworden,gemelre Vergaderingein bedenckengaven,

voorgedragen fynde , dat de ordinaris trade
menten van de Heeren Treforier en Cameraar,
in den jare 1074. waren gereduceerc en vér-

of haar Ed. niet wederom het voorgaande traflcmenc
behoorden te genieten} is eenparig goetgevonden cn
verftaan, dat de Heeren Threlorier en Cameraar jaar-

mindert, y der met zoo gulden, dat daar en boven de lyks voor haar extraordinaris moeiten in reekeninge
bemoeycniiTen en lallen van haar Ed. adminilbatien, ilil worden gepafieert en goed gedaan , de fomme van
t'federt dien tyd van jaar tot jiiar vry grooter waren 200 gulden, in te gaan den i OÓtob. löpö. voorleden.

XΧΐΐ. AMPLIATIE van de InflruÜie van den Cameraar, den 13 Septëné, MOCXCVIL

ρ het geproponeerde defen aangaande , is Hen yder jaar eens te doen verwen * ende fal hier
goet gevonden , het yferwerck van het mede de Inftruétie van den Heer Cameraar wor-
kiockcfpel op den Domstooren, ten min- den geamplieerc.

XXIII. RESOLUTIE, waar by een eed is vafigeflelt, by de Stads Leveranciers te doen, den ζ

Jttly MOCCXIK

Gehoort het rapport van de Heeren Gecommit-*
teerden ter directie van Srads Finanrie, die,
in conformité van de Réfolutie van den 8 Ja-
nuary 1714. hadden gecondpiecrc een for-
mulier van den Eed , by Stads Leveranciers te doen,
hééft de VroedfchAp , na dèliberàtic, het felve con-
cept hiér na volgende gearrefteerc.

'Eed ^by Stads Lèvefanciers te dóen ^ in conformité van
des rrëédfchaps Refolutïe vm den % Jan, 1714.

Dat fweere ick, dat de wai'en , by defe mync Re-
kehinge gefpecificeert, met myn wéten niet anders als
ten dienfle en behoeve van de Stad fyn gelevert, en
gebruykc, belovende ter Finantie-kamer te fullen be-
kend maken , foo tot myne kennifle mogtc komen,
dar de voorn, waren, of eenige, en welke van de fel-
ve, niet eiFeélivelyk in Stads dienft en'behoeve,maar
elders, en waar ter plaatfe, mogten fyn gcbruykt,of
gediverteert. Soo waarlykhelpe my God Almagtig!

Ende verftaen , dat de Leveranciers, bevorens op
der feiver fpecificatien eenige ordonnantiën van beta-
ling te depefcheeren, gehouden fullen zyn den voor-
fch reven eed , agcervoTgens de voorfchreve Refglu-
tie le doen.

by den' Cameraar van Muyden , nópende de
Tnltruaie' van den Cameraar ende^Fabriecq opgegeven.

Nopende den Cameraar.

Dat den Cameraar fyneweekelykferolle, des fatur-
dags betaalt, fal gehouden wèfen des maandags daar
na, ófte immers den naaftvolgenden maandag , in de
Vroedféhap over te brengen, omme aldaàr opgelefen
ende gèhoort te werden.

Dat den Cameraar van alle levefantieh , die aiin de
Stad gedaan worden, ende waar van de betalinge op
ordonnantie gewoon is gedaan te worden,'fal gehou-
den wefen door de leveranciers te doen léveren een con-
tracedulle , waar op gefpecificecrt ftaat, wànneer,
door wie, ende tot wat wérck de leverantien gedaan
worden, ook de prys, waar voor dèfelve worden ge·
debiteert, ende of die zyn bedongen óf nier.

Dat die contracedullen ter Kamér van FihaYitie fiil-
ien moeten worden geregiftreert ,en van week tot week
des faturdags voormiddags door den Cameraar fooda-
ïnige contracedullen ter'Kamerevan Finantiegefonden
werden, daar op die lopende week eenige levérantien
tien fal mogen doen, 'bedragende over de hondert gul-
den i nemaar dat de felvc publicquelyk fullen moe-
ten werden aanbefteet,'tén'zy het felve met kennifle
van de Heeren Burgermeefteren in de Vroedfchap ge-
bracht zynde, anders mogte worden verftaan.

XXIV. NAÖER Ampliatie Op delnflruEtie vm den Cameraar, dm ii May MBCCXf^L

yn achtervojgens Refolutie van voorleden fullen wefen gedaan , ommc het iélve aldaar voorders
maandag ter'vergaderingc weder voórgébragt geregiftreert zynde, des'nàarmiddags wederom by den
ende gèleefen de navolgende cOttfideratien, Cameraar te kortnen woiiien^geligt.

„or, Dat den Cameraar geen nieuwe wecken of repara-

Dat den Cameraar op de reekeningen, op de rol-
le betaalt w'érdende, ietwes afdingende, op deielve
reekeningen fal gehouden zyn' te doen ftellen, met wat
fomfneft de felve betaalt Worden.

Dat ook alle het oude hout, y fer, loot, ende an-
dere materialen van afbreuk, ais anders, waar van hec
oud hoXit by het 13 articule van dc Iriftruétie van den
Cameraar aan den Iclven 'was gelaten « voortaan ial ko-
men ende blyven aan de Stad.

Waar op gedelibereeK zynde^ heeft de Vroedfchap
de voorfz articulen haar eenparig by provifie wel la-
ten'gevallen, ende de Inftrudie van den Heer Came-
raar daar mede geamplieért j ende zyn de Heeren Stads
Gecommittecrdens ter Finantie enCameraer, verfogc
óm de felve in train tc willen brengen j ende isdeti
Heer Cameraar voorder bedankt.

XXV. RESOLUTIE, dat den Ihefiittrier en Cameraar hare commMen fullen moeten witdie-
nen, den II Septemb. MOCCXXiK

De Vroedfchnp gehöort het rapport van de Hec
ren Gecommitteerden, ter dirêdie van Stade
Finantie, volgens cômmiiîîe, heeft tot voor-
kooming van veele inconvenienten en coöfu-
fien, eenparig goedgevonden, eride rot eenvàfte wet
yoor het toekoomeodc gearrefteett, als gefchicd by
///. Ώζζΐ,
defen, dat die Heeren, die jaarlyks op den it Odob.
tot Thefaurier , of Cameraar defer'Stad zyn verkoo-
ren, de voorfz. commiffie hebben aangenomen, ende
dcn eedrcfpeaiveafgelegt, gehoiiden fullen zyn die
vooriz. commiffien dat jaar uyt te dienen, en niet ful-
ICfl Verpiogcn defelve le vcriateo, door hcc ambice.

Ff i ren.

-ocr page 232-

tVAN DE CAMERAARS^ THESAURIER,

2I8

. τ

de twee refpeélivc Inftrudien van Thefauricr cb Ca-
meraar, met defe fullcn worden geamplieerr»

ren , of aanneemen van nieuwe commiiTien, except
alleen ampten ad vitam , waar door de Vroedfchap
moet worden gequiteert: ende is voorts verftaan,dat
Om dit deel te fluyten moefl alhier volgen de Lyfle van de 'thefauriers en Cameraars : dog die is reets opgegeven hy de
Raden in de Vroedfchap. Siet bovenden ii. Tyt. Ν urn. lxxiv, lxxvii, en lxxxi

VIERDE TYTEL.

Τ W Ε Ε D Ε DEEL.

Van den Stads'Timmemian, of Fabricq-meefter;, en Gefwoo-
rens î als mede van den Busmeefter, en Opfichcer

van het Arteleryc-huys.

De InflruElie voor de Stadï Gefwoorem van den 9 Jpril , is te vinden in het 11. Boek. Tyt. xvu i. Deel.
i. Num. xxxv, xxxvr.

Î. INSTRUCTIE 'voor den Timmerman der Stad Utrecht , gearreflent den 20 Oecemb,

MD CXXX. gecorrigeert engeam^lieert den 10 Febr. MDCXXXIK

ï.

Qi ileÏyk , ( i ) Π\1 den Timmerman gehouden we-
fen defe Stad te dienen met zyn eygen gereet-
fchappe, uytgefondert dat hy in Stadswerk
fal mogen gebruyken het Stads gereetfchap,
ilaande in den Inventaris van het timmer gereetfchap,
de Stad toebehorende, ende dat op een gagie van twin-
tig gulden jaarlyks, tot noch toe daar toe gedaan
hebbende.

I ï.

Sa) mede gehoudeh wefcn defe Stad , ende de Ge-
meente derfelver, te dienenjals een mede Gefwooren , op
het loon ende emolumenten van wynen , randfoenen
ende kledingen daar toe ilaands , ende als de andere
/nede Geiwoorens genietende zyn.

III.

Sal ook gehouden wefen , ten dicnfte defer Stad,
geftadig in het werk te houden drie knechts, ende een
goet ilerk leerknccht, die ten minflen twee jaren aan
het ambacht geweefl: is, en tot lafte defer Stad, voor
hem ende defelve zyne knechts mogen in reekening
brengen, als volgt: ^ ^

Te weten, als hy ende zyne knechts in
Stads werk zyn, ende anders niet, van half
Meert tot Vidoris, voor hem felven, 's
daags (2) ^ 24 ftuyv.

Voor zyne knechts, tot drie, ende niet
meer,'s daags (3) ^

Ende voor de leerknecht, 's daags
V I I.

Ende van Viitoris tot half Meert, voor
Jiera, 's daags (4) i gulden.

VIII.

Voor zyn Ivnechts, tot drie toe, als
yoorcn, 's daags 14 ft^yv.

IX.

Ende voor de leerknecht, 's daags me-
de, (.$) " ' 10 ftuyv.

X·

Ende als hy buyten defer Stads Vryheyd fal ko·
inen te werken, op yder een ten geprjefigeerdentyde
vier iluyvers meer.

XI.

(6) Des hy geene daghuur en voor hem, ofte fLyne knechts
in reekeninge fal mogen brengen , dan die hy ofte zyne
■knechts aolmlyk alleen in Stads werk fulbr^ hehben ver-
dient.

â
m
fi

ftuyv.
ftuyv.

l'I

X I I.

Ende by foo verre het werk, dat daar foude mogen
voorvallen, foo fw.aar viel, dat hy het felve met dc
voorfz. drie knechts ende leerknecht niec foude kon-
nen bereyden, ofte voltrekken , foo fal hy evenwel
geen knechts meer mogen aannemen, ofte in het werk
ftellen , dan met kenniiTe van den Cameraar in der
tytj (7) clie defelve knechts weekelyks hun verdien-
de loon betalen fal, fonder dat den Timmerman daar
eenig voordeel af fal mogen trekken.

XIII.

(8 ) Sal mede goede opficht dragen , ende daar op ht*^
ten, dat zyne knechts na behoren arbeyden^ ende dat het
werk op het fpoedigfte gevordert worde.

X I V.

Ende indien op de knechts, die hy tot dienfte de-
fer Stad gehouden fal wefen aan te houden, yet vicie
te feggen, of dat defelve tot den dienfte niet beftand
en waren, foo fal hy gehouden wefen, tot aanfeggin-
ge van den Cameraar, die af te danken, ende andere,
tot genoegen van denielven Cameraar , weder aan tc
nemen, (p)

X V.

Ende fal defe Stad vryftaan, omme ten allen tyden
de voorvallende nieuwe werken by openbare opflag
ende anderfints te mogen aanbefteden, ende daar inne
doen ende foeken Stads profyt, onbekroont van den
Stads Timmerman.

XVI.

( 10 ) Defen Timmerman fal niet vermogen aandeSid
te leveren eenige materialen , of eenig part of deel hebben
aan defelve, dire^elyk noch indireUelyk,

XVII.

Gelykhyooky direElelykof indireüelyky voor hem ofle
den zynen, geene giften ofte gefchenken fal mogen ontfm'
gen^ om ymand tot eenige leverantie aan de Stad tere*'
commandeeren.

XVIII.

(11) Sal mede alle hout, foo wel oud als nieuw,
het wôlk eenigfints bruykbaar is, tot Stads behocfen
oirbaajr moeten gebruyken ende verarbeyden , en het
geene ergens komt overje fchieten, gehouden wcfd
in het Timmerhuys te doen brengen.

XIX.

(12) Sal ook geen hout, het zy oud ofte nleww^
werkt ofte ongewerkt, mogen kloven , ofte doen kloven 1
dat eenigfints bruykbaar is ^ of f eeniger tyt tot Stads bt».
hoefffeude konnen werden geèmployeert»

X X. V

Sal mede geen werken mogen maken, φί ^dogef^V:

-ocr page 233-

ONDER-CAMERAER; &c. 7. BOEK IK TIT.

tfiaakt te eerden ^ door zyne knechts , tot kofien van de
Stad y voor particulieren, of aan defelve eeniggereetfchap^
efte materialen van de Stad leveren.

X X i.

Gelyk hy ook alle het geene hy voor defe Stad fal
komen te arbeyden, gehouden fal wefen te bereyden
ofte praspareren ( 13 ) in 't Stads Werkhuys, fonder fulks
in zyn huys te mogen doen.

XXII.

Ende fal tot zyne huyshuur genieten, veertig gul-
dens.

X X I I Γ.

(14) Ende omme hem in het geene voorfz. is ge-
( 1 ) Het I. artyk. van de Inflru^lie van den zo Decemb, 1650 luyd aldus :
Eeritelyk, dat hy defe Stad dienen fal met alle zyn gereetfchap, fulks als te vooren Gerrit Adriaenie gc^
daan heeft, ende dat op een gagie van twintig gulden jaarlyks, als defeive Gerrit gehad heeft,
(z) In de voorfz. InflruElieflaat^ 18 iluyvers.
l^ ) De voorfz. InfiruSiie heeft ^ 16 ftuyvers.
(4) In de gem. InfiruStie^ 16 ftuyvers.

In de voorfz. Inflruéie^ ρ ftuyvers.
( 6 ) Dit artyk. word in de voorjz. Infiru6lie niet gevonden.

(7) In der tyd. In de voorn. JnfiruEii* volgt hier achter: en op defelvc ook geen voordeel mogen trekken,
maar het gunt hy defeive beloven fal, fulks den Cameraar finceerlyk,ende in alle oprcchtigheyd aanbren··
gen, om het loon te genieten, als hem belooft en toegefeyt zal zyn, en anders niet.
( 8 ) Jls op num. 6.

(p) Achter dit artyk. word in de bovengem. InflruUie dit artykel gevonden.

Sal hy ook gehouden wefen in perloon felver mede te arbeyden, indien hy daggelden begeert te genieten^
ende anders niet, ende voorts op het werk te letten, dat het felve op het fpocdigfte , ca naar behooTca
gevordert mag worden.
( 10 ) Dit en het volgende xvi i. artyk. voorden in de voorfz, InflruUie niet gevonde».
(11) Dit artyk. luyd in de voorige InflruSiie aldus:
Als hy ook gehouden fal wel'en alle hout ten oirbaar te brengen, cnde Stads oirbaar in alles tcfoekcn,eil
wat hier en daar foudc mogen overlopen, ende ovcrfchieten, 't felvc in hc£ Stads WerJchuys tc brcngenJ
{iz) Als op num. 10.

(15) Inde voorige InflruSïie flaet-, in de Brigitte Kerk, dewelke hem tot dien cynde geopenc cnde gclcvcre
i'al worden.

(14) Inde vo9rige InfiruBie luyd dit artyk, aldus: Ende ommc zich in het geen voorfz. is getrouwelykte quy-
ten , foo fal hy daar op zynen eed doen na behooren.

IL INSTRUCTIE, voorden Fabrieckmeefier der StadVtrecht , zearrefleert denVi'Mmt

MDCLIX. » & J

I. VI.

Item , fal beforgen dat des namiddags tydelyk den
turf op dc wachten word gedragen, tot fuiken ge-
tal van fakken , als hem by den anderen Cameraar iit
eiker tyd bevolen fal worden.

VII.

Welke turf hy fal doen meeten in een ton, die men
daar toe hebben fal in elke kelder, ende hy faldiemeç
mul met al doen opfcheppen.

VIII.

Met expreflen verft;ande , dat hy gene kluyten q£
mul, veel min turf fal mogen verkoopen, of weg ge-
ven, of laten verbrengen by fakkedragers , vulfters,'
armeluyden, of y mand anders, op het verbeuren vun
fyn officie.

ï X.

Item , fal hy niet mogen tappen, noch pachten,
noch part , noch deel hebben in eenigc verpachtin-
ge, ook niet in eenigc leverantie van materialen, &c#

Sal ook getrouwelyk bewaaren ende waarneemeii
alle Stads hout, kalk, fteen, y fer, loot ende andere
materialen , in het opdoen , wegen ende ontfangeti
van welke hy prsefent fal moeten zyn, cnde daar vati
notitie houden, cnde curieufelyk daar op letten, dac
by het leveren de Stad niet verkort worde -, als mede
pertinentelyck aanteeckenen, waar defeive materialen
gebruyckt worden , om die alle maanden tegens der
leveranciers reekeningen gecollationeeri: te worden.

X U

Gelyke aantcekeninge fal by moeten houden van al-
le wagen-vrachten, die van wegen het Timmerbuy*,

2,29

trouwelyk te quyten, cnde voorts generalyk alles te
fullen doen, dat een goet ende getrouw Stadsmeetter
fchuldig is ende behoort te doen , foo fal hy defe In-
ftruftie befweren , cnde daar op zynen eed doen na
behooren.

XXIV.

Ende behouden myne Heeren aan haar de macht,
ommc defe Inftrudie t'allen tyden te mogen verande-

ren, vermeerderen ende verminderen , t'haarder Ed.
difcretie.

Aldus gedaan cnde gearrefteert by de Vrocdfchap
der Stad Utrecht, op den 10 February 1634·

In den eerften , fal hy de Regeerders der Stad U-
trecht , en fpecialyk den anderen Cameraar in
elcker tyd, behoorlykrefpeóleeren ende gehoor-
famen.

I r.

Item, fal hy goede toeverficht dragen , dat Stads
dagelyckfe arbeyders, en andere, in Stads werk zyn-
de, neeritelyk arbeyden , ende van de dagen, halve
dagen, ende fchoften, die yder arbeyd, perfede aan-
teekeninge houden, tot welken eynde hy elke fchoft
daar op fal gaan ktten, foo veel hem doenlyk fal zyn.

III.

Indien hy ymandvan dewerkluyden in Stads dienft,
tragelyk Get arbeyden , fulks dat Stads geld by hen
niet word verdient, fal gehouden weien fulks dentCa-
meraar te kennen le geven, omdatelykfoodanigehaar
geld gegeven , ende gecafleert te worden.

I V.

In het opdoen van Stads turf, iâî hy goed reguard
ncemen, dat de tonnen wel worden gevuli, ende van
de fakken pertinente opichryvinge jdoen, mitsgaders
aan den anderen Cameraar leveren een memorie, hoe
veel turf in elke kelder ofte fchuur ingedragen is, en-
de daar voor genieten vanydcr Scheepken, drie ftuy-
vers.

Gelyk hy voorts den felven leevercn fal alle week
fpeeificatie van^iet gene daar tegens uytgedragen is,·
om weder by hem genoteert, ende, ten eynde het
^aar , een balance gemaakt te worden van den turf,
die het geheele jaar opgedaan ende geçonfumçert is.

-ocr page 234-

"VA^ DE CAIi^ERAA^RSf, ^BES^U^RÏ^R,

'hét metfèlwerk,' ofte anderfins worden^geréeden,'bm
• weckelyks' mèc^'des voerniiifis cedulle te coWferèeren.

XII.

*ïtem , 'ftPhy'moeten^rcipondeeren van âllc hvftru-
menten cnde gercetichap , de Stad competècrende,
waarvan hy binnen achtMagen fal hebben te leveren
een pertinenten inventaris , lullende ook defelve aan
'niemand vérmogen'te leencn-, fonder expres eonfent
'vàn den-anderen Càmeraar in der tyd.

X I 1 I.

'Het/géefie den anderen'Cameraar ten fynen' hnyfe
X^'il gebracht hebben, en fal nergens anders'gebracht,
ofte aan ymand anders gelevert mogen worden.

X I V.

Hy^en fal by niemand yetslaten maaken, 'ofte leve·
ren tot Stads behoef, fonder daar toe te hebben fpecia-
le laft van den Cameraar.

X V.

Den Fabriek-meefter fil niet vermogen door Srads
meefterSj gelyk ook fulks defelve meeilers word ver-
boden , tot keften defer Stad te laten maaken, of ge-
doogen gemaakt te worden , eenige'wercken voor
>particulieren, maar foo haaft fybevmden, dal hetfel-
ve gefchiet, fulks den Cameraar in der tyd notifieee-r
ren.

XVI.

Gelyk hy ook niet fal·vermogen aan yman'd^te ver-
lioopen, ofovër te doen, cenige materialen, de Stad

ende niettemin blyven continueeren in het genot van
de»jaarlykfe veertig cnde twintigïgulden refpeólive,
die hy als meefter Timmerman van den anderen Ca^
meraar is trekkende.

XXIV.

Van de beftekken ende modellen, by hem tc maa-
kéh, fâl·hy'jaarlyks'een fpécificatie leveren, 'cn wor-
den !géloont na ouder gewoonte-, tochet overlyden
van den voórnöêmdë^n 'K'öétsvé^^^ ofte tot dat den
fèVven'lïièt yéts anders'vóol-fien möchte wórden , als
wanneer fàvoràbelyk^op'de verbeeteringe van fyn Fa-
brieckmeefters traólement'fal worden gedifponeerr»

XXV.

Om alle het welke voorfz. ftaet'getrouwelyk na" te
komen,'den Fabriekmeefter gehouden fal zyn denbe-
hoorlyken eed te doen.

XXVI.

Eyndelyck behouden myne Heeren aan haar dc
macht, om defe'Inftru6tie te mogen vermeerderen,
verminderen ende veranderen, tot haarer Ed. difcrc·
tie. Adtum t'Utrecht den 21 Martii löfp.

'ÖRbÖNNANÏiË voor den^Busmeèfier defer Stad, in het jaar MOL des maandags

onfer Vrouwen dag Affumtio.

toebehorende, ten ware foodanige, die niet meer kon-[yelt jaarlyksop fyn verfoek wierde toegevoegt, den
den worden gebruykt, als oud yfer , oud loot, endetjegenwoordigen Fabriekmeefter gegeven fal Avorden,

diergelyke, die in fuiken gevalle tot'den meeften oir- — -------------------- - '----------

' baar V;an de Stad fullen móeteti woiden yerkoft·, ver^
^mangelt', ofte overgedaan·, met * kenniiFe "ènde^cbn-;
fcnt als voorên.

. ......:x V I I. .

Ook fal hy, ten minften eèns 's weeks, de wallen, cin-
gelen-ende barmen hebben te befichrigen, én fcherpe-
lyk daar op letten , of dc Stads'grond niet en is be-
rooft.,'en wat"aarde,-puyn jofte meffie daarleyt,"én
'^fè bhdel-fóeMên, \vièh 'dèftlve toeb'èhbbh , 'ïiliïsgadérs
by wien die daar gebracht zy, ende in fonderheyt dat
de felve barmen door puyn^ènde andere materialen nicli
worden'verbreét, ofte ook berooft, ende yetwes be-
vindende, daar van des navolgende maandags een fchrif-
telyke memorie binnen leveren. j

X V '1 I I.

Den Fabrieckmeefter fal'blyven behouden het op-
rperfte gefag in het Timmerhuys , alwaar ook niét ial
worden gemaakt, dan mét lyn kenniflb en ordre.

X I X

Ten welken eynde hy des morgens vroeg, voorde
111.

256

middag, énde 's nàttiiddags wederom aan hét werkhuys
fal moéten-gaan, ende nauw reguard neemcn, wat,
cnde hoe de knechts^Verkèn , ftelïende op alles ordre,
ende toefieade of allesSvel énde na behoren toegaat.

X X.

'Item, fal'hy gehouden wefen, alïe morgen en na-
middag , tydelyk aan des anderen Cameraars huys te
komen , om te hooren wat hem fal worden belaft,
ende rapport te doen-van het gene hem te voorensbe·
lalt is geweeft.

XXI.

Voor welke voorfz. dienilen hy fil genieten het ge-
hy'jegenwoordig als mr. Timmerman wint, alsfe
van halt Meert tot half September, des daags vier en
twintig ituyvers,importecrende een hondert ieven cn
tachtig gulden vier Ituyvers, ende van half September
tot halt Meert, daags twintig ftuy vers, komt een hon-
dert fes en vyftig guldens, dus te famen in het jaar,
drie hondert drie en veertig gulden vier ftuy vers.

X X 1 1.

Sullende de eerie helfte der profyten van de knechts
voor den Fabrieckmeefter , cnde de andere helfce ko-
men tot profyt van Jan Bofch, waar voor hy , in ab-
fentie van den Fiibrieckmecfter, het opficht en com-
mando van de knechts fal hebben.

X X I I ï.

Gelyk dan ook het extraordinaris traftement van
een hondert gulden, dat den Onder-Cameraar Koets-

"y B'urgemeeftéren , Schepénen , Rade
en gemeene Oudermannen van den ou-
den ende van den nieuwen Rade der|
Stad'van Utrecht, dóén kond allen luy-,
den, dat wy om'nutfchap , birbaar ende bewaarniflé
oi^ferStad, aaiïgenbmen hebbén,CIaas Vldorflèjon-
fen burger, tot onfer Stads^Busmeefter, opwoorwaar-
den ende ordonnantie riabéfchirevéti j te'weten , dat
hy onfe Stad trouwelyken dienen fal, en zynendienft;
doen, als'hy des verfocht fal wordeh, daar hiên'heta
'jaarlyks een^eniîe vobr betalen'fal van^Vyftig'pond
ί Stadsipay ,·ende'fal der Stads kleedingc, 'ftfypwyn
ende-gewoónlyke'véf vallen hebben , als'andere'onfe
• Stads dienaars.

Item,'tot ^vat tydeWGlaas'vöórfz.^nietónfe Stad óf
van onfer Stads wegen üyfgcfonden fal worden, ende
daar over gevangén'Wórde, 'fbo' fél hém'orife St^d los-
fen, énde geveti àllc^dage, ibo lange-hyigevairgcnfal

wefén, anderhalf pond Stads pay.

Item,Hbt wat tyden Claas voorfz. hï onfer Stads
dienft fal wefen'binnen onfe Stad, fal hy ook hebben
anderhalf pond clks dag, voor hem fel ven , ende als
hy buyten onfe Stad in onfe Stads dienft ial wefen,fal
hy elke dag hebben twee pond : ende wes onfe Srads
artilléfye aangaat, dat fal die Busmeefter doen bydie
Schufmeefter van onfe Stad, cnde anders nier.

III.

EndeGlaas voorfz.'en fal buyten onfe Stad niet rey·
fen· ïn' ééhige^eeren dienft , buyten oorlof van onfe
Stads Overften in der tyt, op het verbeuren van zy
nen dienft.

I V.

^nde defe dienft voorfz. fal Claas ViaoriTe, voor-
gcnoemt hebben eritle voeren, ende fulke peniïeende
ptOfyteii als bóten I toe des Raads, oiid eudenieuwPj^^'
dcrfeggen. . . ^

-ocr page 235-

ONDER-CAMERAER, &c.

Des t'oirconde hebben wy onfes Stads Zegel aan de-
fen brief doen hangen. Gegeven in het jaar ons Hee·
/. BOEK.

IF. TIT.

ren i yoi, des maandags naar onfen Vrouwen dag aft
fumptionis.

lY. ANDERE Inflru^iie voor den felven, den

mn den dienfi^ die Willem van Smlle,nbercb ^
j burger^ prcsfenteert te doen , indien hy voir Bus-
myjkr aangenomen wert y ntyn Heerenmnden Rai'
de der Stad van Utrecht overgegeven,

Ïn den yerften foe fel hy allen tochten helpen doen
bynnen ende buyten Utrecht,dairhem zynOver-
llen gebieden feilen, ende hy fel altyt het gefcut
regieren , ende doen al dat een goet Busmeyfter
toeftaat, ende nyet uytter Stad te benachten, ten zy
by confent van zyn Overften.

ί I.

Item, foe fel hy alle jair twee of driemaal alle der
Stad gefcut, dat*ernu is, ofkomen fel, op alle toor-
nen ende piaatfen, dair het is, of geordonneert fal wor-
den, vifiteren, ende van alle gebreken houden in be-
hoirlicken ordonnantie j dat men dair inne geen gebrek
cn fel vynden,in tyden endewylen als men die behoe-
ven fel, het zy van maten, ihropers, loot, cretfers
ende desgelyks, op ter Stad koft, ende tot laft ende
forch van der voirfchreve Busmeyfter,

I 1 I.

Item, foe fel die Éusmeyfter alle der Stad bufcruyt

2 Augiifi, MD XL IL

maickenj te weten, het falpeter fuuren , het fweve!
breken , hec hout kloven , het felve hout tot kolen
bernen, ende het felve foe opter Stad koft tor bus-
cruyt maken, dair die Busmeyfter voirfz. toe doen
feil lyn zelfs kruytmoelen , ende andere reetfcap daar
toe dienende, welken kruytmoelen ende reetfcap die
Buysmeyfter onderhouden Wil, dat geen Busmeyüers
en pleeen te doen.

I vv

Item, van defen voirfz. dienft die Busmeyfter rede-
licken geloont te werden , en begeert hy nyet meer
voir fyn perfoen , als in der Stad dienft van bufcruyt
maken, en het gene daar toe dient, voir fyn arbeyt ,
dan daigs vier ftuvers , en voir fyn knechts tot twee
toQ, die hy dair toe hueren fal moeten , overmits hy
den arbeyt alleen nyet machtich is, elcks des daigs
drie ftuvers.

Item,voert en begeert hy voer fyn verbonden dienft
in manieren voirfz. te doen , nyet meer ter week dan
een penfie van i i ftuvers.

Bcgeerende dat myn Heeren van den Rayde het
felve willen believen ende confenteren.

V. NADER Infiru^iie vâor det^elvm^ ^en 4 May MDLL

Aryaen Evert Gerrits zoen is by myn Heeren
die Schout, Burgemeyfteren ende Rayde be-
lieft ende toegelaten , defer Stad BufÏcut·
meyfter ende bewaarder te wefen, in de fte-
de van Criftofl'el Daeller, om me het felve te bedie-
nen | op te voirwaarden ende conditiën ,nabefcreven.

In den yerften, fel die BuiTcutmey fier ende bewair-
der gehouden wefen, ten minften tweemaal des jairs,
alle defer Stad gefcut, wezcnde in defer Stads huy-
finge in de Nye ftraat, voirts op te poirten, toirnen
ende elders waar bynnen defe Stad, mitten toebe-
hoeren fchoen te maicken ^ bynnen ende buyten , en
oick uyt alle roeft ende vuylicheyt te houden, foe dat
behoert j ende fel oick desgelycks doen alle die came-
ren, ftampers, cretfers ende vormen, ende voirts tot
alle 't gene voirfz. is mede poede forge dragen ende
bewaarnifTe hebben, dat'er niet verloren ende verduy-
ftert en wort, ende van als fal hem mitten yerften een
goede inventaris gelevert worden.

1 I.

Ende op dat alle het gene voirfz. is, wel geachter-
volgt wert, foo fel defe BuiÏcutmee(ler alle halve jurç
koemen op defer Stads Raythuyfe, als fyn halve jair
penfie verfcenen is, ende begeren twee gefcicten uyt
ten Rayde, die welke hem bygefcict zeilen worden»
omme te befien dat alle gefcut, oick cameren, ftam·
pers, cretfers ende anders, als voeren, nach vermoc-
gens fyn inventaris in bewaren, ende mede fcoen ge-
maict, gefuvcrt ende gefmeert is, na vermoegen der
voirwaarden voirfz,, ende na dat die gefcicten voirfz.
hoir rapport gedaan zeilen hebben , zei hem als dan
zyn penfie ende loen belieft werden, fooverde hy alle
fyn voirwairden voirfz. voldaan zei hebben.

III.

Ende van het gene voorfz is te doen , zei by heb·
ben tot fyn penfie des jaars fes gulden , ingaande Re-
migii anno I5fi. naiftcomende.

I V.

Ende zei noch alle jare tot zyn kledinge hebben
drie gulden, daar van defe Stad Martini toelcomcnde
hem drie gulden te voerens te baten koemen zei, en
foe voirt jairlicks, foe lange hy defen dienft beditnt.

VI. INSTRUCTIE voor denOgicker van het ArteUrye-huys , denzFebruar. MDCXXXF.

In den eerften, fal hy gehouden wefen alle het ge·
fchut, foo metaal als yfere, kleyn ende groot,
volgens den inventaris daar van gemaakt, ende
hem ter handen geftelt, tweemaal'sjaars fchoon
te maaken.

II.

Ende indien hy daar aan eenige fouten bevind, fal
het felve terftont de Artillerye-meeftersin der tydno-
tificeeren , omme daar inne te voorfien na behooren.

I I I.

Sal gehouden wefen alle het gcrectfchap , tot het
gefchut behoorende, alsfeJeepels, aanfetters, wiiTers,
«c. wel te onderhouden, ende foo wanneer hy eeni-
ge fouten daar aan bevindt, fal het felve dc Artillcrye-
meefters aandienen.

I V.

Item, falhy gehouden wefen, tweemaal *sjaars,
ichoon te maaken alle yfere haaken, foo inde laayen,

als uyt de laayeri leggende

Noch zal hy gehouden wefen allemufquetten ende
roers uyt de roeit te houden, ende de felve tweemaal
*s iaars fchoon te maaken, ende oliën na behooren.

V I.

Alle nnder geweer , van fpietfen, furquetftocken,
bandelieren, Ôcc., zalhy ook fchoon maaken cndeoB^
derhouden, als vooren.

VII.

Voorts en zal hy geen werk mogen fchoon maa*
ken, daninet kenniflc van de Artilierye-mecfters in
der tyd.

VIII.

Ende wanneer hy cenig werk oniftek ofte onbruyk-
baar bevint, fal het felve mede in tydi de Artillerye-
meefters aandienen.

I X.

Voorts zal by gehouden wefen van alle het werk,

uimrii·-^"'·^-"^

-ocr page 236-

% hem fchoon gemaakt, goedeannotitie te houden,
cnde de Artillcrye-ineeilers daar van lot allen tyden
aanwyfinee ce doen.

Sal hem ook nimmermeer onderwinden eenig ge-
weer uyt het Artillerye-huys te halen , ofte doen ha-
len, dan mee kenniiTe van de Artillerye-meefters.

X 1.

Sal geen ileutel hebben van het Artiller)^-huys,
Hiaar als hy daar inne ial moeten gaan , zal gehouden
"wefen dc felve te halen by den ouditen Arrillcrye-
meciler,

X ï I.

Ende hier voor zal hy jaarlyks genieten, in de
plaats van acht cn veertig gulden, by hem tot noch
toe genoten > dc fomrac van feïlig gulden, fonder
eenige fpecificatie van het werck, in defen verhaalt j
apart te mogen overleveren j welke Teftig gulden
jaarlyks hem by fpeciale ordonnantie Tullen 'worden
betaalt , die by tot dien eyndc alle halfjaar aan dc
Vrocdfchap zal hebben te verfoeken j ende fullen de
Artillerye-meefters, alvoorens defelve ot donnante te
depefcheercn, in het Artillcrye-buys gaàn, ende vili-
teeren , of alles, in conformité van dele 1 η ihuétie, on-
derhouden ende fchoon gemaakt word , doende daar
van rapport.

$·

Aldus gearreftcert by de Vroedfchap, op den i
February 165 f.

VAN DE FIN ANTIE.KAMER

VYFDE TYTEL.

Aangaande de direétie van de Finantie-ka-
mer der Stad Utrecht ^ mitsgaders de
Fofterye en Wiflelbanck.

INSTRUCTIE tot directe van de Fmantie-kamer der Stad Utrecht, by frovifagêarrefleert
demiOM.MDCLV

Î.

Is proviiïonelyk gearrefteert de nabefz. Ordonnan-
tie ende Inftruilie voor de Heeren, te committe-
ren tot diredie van Stads Finantic, cndc redres
van voorgaande abufen. , λ

Dat uyt de Vroedfchap ten fine voorfz. gecommit-
ïeert zullen Avorden vyf Heeren, geen Rent mee fters,
ofte Cameraars in der. tyd zynde, daar van over twee
jaren zullen afgaan twee ofte drie , ende voorts jaar-
ij'ks gelyke twee of drie, tcrftond na de veranderiuge
van de Magiftraat, ter difpofide van de Heeren Bur-
gemeefteren in der tyd, die geauthorifeert zullen zyn
andere in der zelve plaatfe te furrogeren.

I i.

Dat de gemelte Heeren Gecommitteerden verga·
deren zullen op den eerften maandag in elke maand,
des nanoens ten twee uren , ten ware eenige nood-
zakelyke toeval extraordinaris vergadering vereyfchte.

III*

Dat dezelve voor hare pracfentie genieten zullen yder
fes Iluyvers, mits ter gezetter ure effective compare-
rende , op pœne dat de leges der abfenten de prac-
fenten ende befoignerende zullen accreiceren.

I V.

Dat dc voorfz. Heeren Gecommitteerden goede
toczigt zullen nemen op de regeeringe ende admini-
jflratie van Stads·en Conventen goederen, allecomp-i
tablen tol haar devoir houden, voorgaande disordres
repareren, ende voorts dezen aangaande alles doen 't
geene haar Ed, ten meeften oirbaar , ende menage
van de Stad bevinden zullen te'behoren , ook, des
noot zynde, met advis ende communicatie van dc Hee-
ren Burgcmcelteren in der tyd.

Welverilaunde, dat de commiiîie op den 21 April
dcfcs jaars gegeven, rot direótie cnde opzigtp van de
XJytroaanders van 't Huysgeld dezer Stad cndc Vry-
heyd van dien, in haar geheel zal bly vçn.

VI.

Dat dc weekelykfe rollen van den anderen Came·

iwfi

floten, cn op derzeïvcr goedvinden by den Secreta-
ris, ofte zyn Subftituyt ondertekent, op pcenc van an-
ders in rekeninge niet gepafleert te worden,

VII.

Dat alle fpecificatien van gedane leverantie ende ver-
dient arbeydsloon,foo wel de Stad als Conventen aan-
gaande , alvorens by de Vrocdfchap belieft, ofte in
reekeninge gepafleert tc worden, welfcherpclykzul-
len worden geëxamineert ende getekent j te weten ,
die de Stad aangaan by de voorgemeltc Heeren Ge-
committeerden , ende die de Conventen raken, by
de Heeren Ordinaris Commiflariflien, ende Rentmee-
fter van dezelve Conventen.

V I I f.

Dat om 'c zelve ten meeften oirbaar te doen, ge-
maakt zal worden een lyfte van de prys van zodanige
fpecien, als bekwamelyk konncn worden begroot.

I X.

Dat den inkoop van brandhout, turf, keerfen en
diergelykc behoeften, gedaan zal worden, ten meeften
oirbaar van de Stad, door ofte mei advisder meerge·
melte Heeren Gecommitteerden.

• X.

Dat nopende de confumptie van dien, gemaakt zal
worden een taux ende pertinente lyftc , waar na dc
wachten, zoo van de borgers als foldaten, mitsgaders
alle fubalterne Collégien,geregulecrt fullen worden.

X I.

Dat geene ordonnantiën van betalinge uytgegeven
zullen werden , ten zy dezelve, naar voorgaande
examinatieiby twee der voorgemelte <3ecoramiuccr*
den mede ondericckent zyn.

X I I.

Dat gene remiflîen aan de Pachters zullen worden
toegeilaan, voor cndc aleer daarop gehad tc hebben
advis van de vooreemeldc Heeren Gecommitteerden.

XIII.

D it voor date van de refpeûive verpagiiogcn van
Stads Middelen, geëxamineert zal worden dc luifiiafl·
tic ende't comportement van de aanwcfende Pagic^'

dende,

raar, ten minitcn alle maand door gemelte Heeren ende derzeïvcr borgen 5 cnde geoordcelt wordenflC)
Gecommitteerden zullco worden gecxanainecrt, ge- ^ dat eenige van dien tot verdere pagtirgcn

β-ίψ:
κ®

-ocr page 237-

nîltfecrt behoorden tc worden,dat men dan,met ad-
yy$ van de Hceren Burgemeefteren in der lyd, defel-
ve zal aanzeggen haar van meerder pagcingc tc ont-
houden , op pœne van publycq refuys.

Pat insgelyks binnen 14 uren na yder vcrpachtinge,
de fuffifantie ende comportement dergenerdie gepagt
hebben, ende h:ire borgen zal wordengeëxamineert,
cnde defelve,ofte eenige van dien, ongcqualificcert
bevonden wordende, van de gemynde pagtingc gepri-
vecrt, ofre tot ftellen van naderende beter twrgen
ceconftringeert lullen worden.

^ XV.

Dat den eerden Cameraar, bevindende eenige w»n-
betalinge van derefpcftivePachicrs,ofte bemerkende
cenig verloop der fel ver, zulks tydelyk gehouden zal
weien bekent te maken, omme daar inne gepleegt tc
worden foodanige vooriieninge, dat de Stadjfoo veel
nioeelyk, buyten fchade gehouden werde.

XVI.

Dat den gemelien Cameraar , mitsgaders de refpe-
öiveRcntmeefteri;, jaarlyks by *t doen van hare ree-
kening, cnde exhibitie vah hare acquitcn, gchou·
wefen mede over te lecveren pertinentcn

den Tullen

rtaat van hare reilanten, waar mede zy 't flot van ha-
re gedane reckeningen meynen te fuyveren cndc vol-
De Refolmien en InfiruElien voor ie Heerçn Gecommitteerden tot de Pofierye^ van den 18 Juny 1708 ; 14 JuÏy

1710, 7 May 1715, enj Decemb. 17a?, zyn gevoeglyker gebracht in het 111. Boek. xxxn i. Tyt.
Het Reglement voer de Heerm Gecommitteerden tot de Wtjfelbank van den 11 Qüoh, ijio ^ i$t9 vinden in het
III. Boek. II. Tyt.

doen, om dcfelvc nageficn, behoorlyk geëxamineert,
ende tot invorderingc van dien goede cndc prompte
ordre beraamt tc worden.

XVII.

Dat de voorfz. Hceren Gecommitteerden pertinen-
te notitie fullen houden, van ^Ic landcrycn en goede-
ren , die door ordre van de Vroedfçhap iüllcn wordco
vcrkogt, met aantckeninge vaij de termynen van be-
talingc, om tc letten dat de penningen daar van pro-
cederende, met kcnniÎTc van gemeltc Vroedfchapjten
mceftcn oirbaar van dcStadmogengecmployccrtwor-
den.

X V I I Γ.

Dat alIcRcntmceftcrs cn andere Stads comptibicn,
voor 't uyigevcn van haar aéfcc van commiiîîc,gehou-
den zuilen wcfen fuffifante borgen tc ftellen, cn de
d'afte van borgtochtc voor yder reckcningc tc rcgi-
ftrcren.

XIX.

Dat ook de collatie ende fommatic van Stads los-
endc lyfrcntenboeken, gedaan fal worden door dc
Hceren Gecommitteerden voornoemt.

Aldus gedaan , cndc proviiionclyk gearrcftjDcrt by
dc Vroedichap der Stad Utrecht, den iz Oftobcr
itffj·.

DER STAD UTRECHT. /. ΒΟΈ.Κ. V. TlT.

s Ε s D Ε τ y τ Ε L.

Betreffende de Momber-kamer der

Stad Utrecht.

RESOLUTIE tot onderhouding en heter executie van de Stads Ordmnantie im Keyfer K4·
rel y Rubr. van Momberfchap, den ax Seftemb. MOCXXllt

e Vrocdfchap der Srad Utrecht, bevindende ; den tc bidden, dcfelvc tc overluyden , ofte begraven |
by de Ordonnantie der felvc Stad, goede or- lop pœnc van by faute van dien t'clkens tc verbeuren
dre gcftelt te wcfen op deadminiftratic cnde tien gulden , cndc vgor dc derde reyfc daar innc nar
' j - 1 latig wefende, dat henlieden boven de executie der

voorfz. boete, interdidie zal werden gedaan van haar
ampt meer tc bedienen.

Dc voorfz. aanbrenginge alfoo gedaan , fullcn die
van den Gerechte ecnjge commitrcrcn, die dc vader,
ofte moeder, ofte dc naaftc vrienden van dc onmundi-
gen, voor hun fullen ontbieden, cndc facibrgen, dat in
alles volbracht worde , tot voorftant van dc onmun·
digen, *t gene by dc voorfz. Ordonnantie Rubric»
XXXI word gcrcquircert.

Gclyks mede ten felvcn fine gccommittcrt ful-
lcn worden, die alle Mombers binnen dc voorfchrc-
vcn Stad cnde Stads Vryheyd woonachtig, cnde te·
genwoordig der onmundigcn kinderen goederen ad -
miniftrerendc, voor hun iullen ontbieden.

Ende foo verre dc IVÏonibers ter vermaningcvande
voorfz. Gecommiitecrdcn, in gebreke blyvcn tedocn
gene henlieden by detelvc,conform dc voorfz.Or-
donnantie,fal worden belaft, fullcn dc Gecommitteer-
den rapport doen, om andere Mombers geftclt tc wor-
den.

Ende ^n cyndc de onmundigen met goede Mom-
bers mogen worden voorficn, ipo wanneer geen bc-
quamc legijtimc, tcftamemairc, ofte geftclde Mombers
cn fyn, ofte dat defelve haar devoir niet en doen na
bchooyen, pfic na Rechten fyn excufabel, ibo fuilen

Pg " '

confervatie van de onmundige haar goede
ren, maar qualyk geobferveert, tot groot nadeel van
de onmundigen, die haar des beklagen, tot haar mun·
dige dagen gekomen wefende } waar inne by de Re-
gfcrderi, otte Gerechte der Stad Utrecht niet gere-
medieert heeft konnen worden , door faute van de
kenniiTcende klachten van de vrienden der onmundigen.
Soo i?'t,dat de Vrocdfchap, omme tot ondcrhoudin-
ge der voorfz. Ordonnantie hier na te voorfien, goed-
gevonden heeft te ordonneren ende ftatucren de poin·
den cndc articulcn hier na volgende:

In den eerftcn, dat foo wel binnén dc voorfz. Stad,
alj de Vryheyd van dien , alle koftcrs cnde doodgra-
vers , mitsgaders ook alle bidders, die verfocht iyn
over eenige doodcn tc bidden , gehouden fullen lyn
den Secretaris des Gerechts aan te brengen de namen
van φ gcenen die overleden zyn, cndc waar fy wo-
nen.

Dat daar benefFcns dc bidders gehouden fullen fyn
aan tc brengen ,of den overleden kinderen, mundig
ofte onmundie, nalaet, hoe veel, cnde af de felvc
noch vader otte moeder heÎ?ben, cnde hoe genaamt,
anders wie der kinderen naefte vrienden fyn.

Dat fylieden dc voorfz. aaj^rcngingc r^)c&ivclyk
gehouden fullcn fyn te doen, binnen vier en twintig
Uren, na dat fy verfocht fullcn wcfcp over dcfçlvedoo-
Pal. .......

-ocr page 238-

î 54.

by de Vrocdfchap Tccker gctal van gequalificcerde
pcrfonen worden gcnorninccït, uyt de welke devor-
dere naaile vrienden van de onraundigen iuîlen mogen
verkiefen cen, ofieis 't dicnlyk,twee pcrfonen, ofte
andere perfonen bcquaam wefendc praefentercn, die de
momberfchap van de onmundigen Tullen aanveer·
den : welke verkiefing foo uyt de genomineerden als
de geprasfenteerden, gefchieden fal, met advys cnde
goedvinden van de Gecommitteerden j ende foo verre
de vrienden vermaant wefende, de voorfz. verkieiin-
ge ofte prœfentatieweygerig ofte verfuymig blyventc
doen, zal alsdan in 't ftellen van dc Momboirs gepro-
ccdecrc worden conform de voorfz. Ordonnantie, na
de welken ende na de Inftruüie, dcfelve Mombers te
leveren, fy gehouden fullen wefcn hun te reguleren.
De geftelde Mombers zullen voor haar bedieninge
cnde adminiftrarie geloont worden , ter difcretie van
den Gerechte, cnde na de grootte Cide gcÏcgcntheyd
der goederen ende erflfcniffi;.

Ende word den Gecommitteerden, met den Secre-
taris des Gerechts, alsook de gekoren Mombers be-
laft, op den eed, daar mede fy zyn verplicht, den ftaat
van de refpedive boedels, voor foo veel het doenlyk
is , cnde ais het den nood niet vereyfeht, fccreet te
houden. '

Ende ren eynde het xxxi.Rubryk van de Ordon-
nantie voorens gementiontert, te beter onderhouden
worde, is goedgevonden het felve hier by te voegen,

fiat inferiio. S iet hemden den x. Tyt i. Deel.

Num. LxiII.

Aldus gcrefolveert by de voorfz. Vroedfchap den
2Z Sept. iCf^. ende ten felverî dage by klokluyding
van den Stadhuyfe gepubliceerx, by my, Cor. de Goyer.

van d ε m o m β è r κ a m ε r;

nis in 't vierde ende vyfde Artikul vande Refolutie
by de voorfz. Vroetfchap den 22. Septembris laatftlc-
den genomen', nopende de onderhoudinge der Or-
donnantie, concernerende de Onmundigen, ende
andere perfoonen, ongcqualificeert om lelfs haare

i ί

«î

'Si

aar, na het vernieuwen

hii'.i
y

liîlii

■,έΐΐ

t.ri

s''
) <

iu,
ài

'fÈi!

goederen te regeeren, alle

van Borgemeefteren ende Schepenen, gecommitteert
fullen worden vier perfonen, in welke Commiific al·
tyd den Borgemeeiler,die laatft afgegaan is, die eer-
Ite fal fyn, ten ware die laatft afgegaane Borgcraee-
iler gecmploycert werde in YLands dienfte, buy-
ten der Stad ,in welken gevalle een ander,in fyn plaat-
fc fal werden geftelt : ende zullen defelvê vier perfo-
nen een geheel jaar dienen, en altyd twee van hen·
luyden (foo 't doenlyk is) op 't navolgende jaar wor-
den gecontinueert,zonder dat ymand buyten zyn be-
williging, langer aan den anderen in de Commise fai
werden gecontinueert, als twee jaren,'ofte dat de
afgaande buyten haar confentwedcromme gecommit-
teert fullen worden, dan na: dat zy ten minften foo
veel tyds vry gcweeft fullen zyn, als zy laatft te voo-
ren aan den anderen hadden gedien.t : met welke Ge-
committeerdens, de Heeren Schout en Borgemeefteren
in 't ftellen van Mombaars,daar fulks,volgende defer
Stads Ordonnantie behoort ende gerequireert wort,
zullen mogen adviferen. Ende fullen de voorfz. Ge-
committeerdens, om hare Gommiffie te effeélueeren,
tweemaal, ofte is 'ε noot, driemaal ter weekeinde
Secretaiye des Gerechts compareren, met affiftentie
van des Gerechts Secretaris, alsfe des maendaags,
^swoendaags, ende is 't noot, vrydaags na den noen,
's Winters van twee tot vier uren,enSomers van drie
tot vyf uren, fonder voor de beibignes van dien yet
andeis te genieten, als op yeder comparitie voor elk
van benluyden, tot lafte drfer Stad,de piaefentie van
een Schepen. Sullen ook twee van henluydcn, voor
*t hooren ende fluyten der Reekeningen, (dewelke
in conformité van 'c eerfte ende sjierde Artikulen de-
fer Stads Ordonnantie, Rubricaxxxi. voor Gommif-
faris vereyfchen gedaan le worden, waar toe zy luy-
den mede by defen eens vooral worden gecommit-
teert) mitsgaders den Secretaris refpeétivc genieten de
ieges, cnde 'c falaris, conform de nieuwe Ordonnan-
tie , nu onlangs by de Vroetfchap gearrefteerc, ende
in druk doen geven, uytgefondert dat vanReekenin·
gen van. kleyndci·. importantie, ende daar van het
|aiirjyks inkomen niet .cn bedreagt boven de fom-
me van twee hondert Cardus guldens, maar de helf-
te der voorfz. leges "ende falaris betaalt fal worden, al-
waar't ook dat alle vier de Gecommitteerden over de
Reekeningen ftonden, ende fullen in zulken gevalle
'tgene aan de twee Gecommitteerdens foude Wordeii
betaalt, dé priefenten gelykelyk genieten.

En op dat de Mombers vande Onmundigen, ende'
Adminiftrateurs vande goederen der perfonen, die
niet machtig en zyn haar eygen goederen te regeren,
te beter mogen weeten, wat henluyden ,conform de-
fer Stads Ordonnantie,ftaat te doen, ende dat zy ter
contrarie doende hén namaals te,min hebben te excu-
feren 5 foo zullen de voorfz. Gecommitteerden de
Mombers ende Adminiftrateurs refpedivelick verma··
ncn,endc eniftelyk voorhouden dc navolgende poin-
ében.

Eeft, dat zy volgens het derde articul vande
Ordonnantie defer Stad, Rubrica xxxi, gehou·
den zyn voor haar adminiftratie te ftellen fuflifan-^
te câûtie, ofte anders daar voor goede verfeekeringe
te doen, alles Gerechtelyk, alvorens de goederen
van de Onmundigen, ofte andere ongequalificeerdc
perfoonen aan te vangen, fonder praejudicie nochtans
van't recht van legaal hypoteecque,'de Onmundi-
gen competerende op de goederen van haare Tuteur?,
Curateurs ende Adminiftrateurs.

Ten tweden,dat zy fonder vertrek, als aan dOnmun-
digen eenige erfièniiTe is vervallen, gehouden zullen
wefen te maken,ofte by den Boedelharder, ofteBoe-
delharfter, ofte Lyftochtenaar,te doen maaken, ftaaC
ende inventaris van alle de goederen, aétien endecrc-
diten, mitsgaders van alle brieven, boeken en pa-
pieren , de Onmundigen, of andere ongequalificecr-
de perfonen, door yemants overlyden aangekomen,
en dat oprechtelyk, fonder eenig, willens ofte wee-
tens, uyc te laten, met annotatie, voor foo veel bun
blyken zal,'van de uytfchulden, daar mede de eiSc-
nifle is beiwaart ; ende het dubbelt van de felve, in
conformité van *t derde artykel der voorfz.Ordonnan-
tie, autentyque, ook behoorlyk befworen, is't noof,
ende foo des begeert wort, leveren aan de voorfz.(îc·
committeerden,om in deSecretarye des Gerechtsbc·
waart te worden^ tot der kinderen mundige dagen.

Ten derde, foo verre yemant gelyftocht is», in
aanbeftorven goederen, dat zy belorgen ,dat rydclyfe
cautie fuffifant voor de lyftocht geftelt, de flytbarc
meubile goederen behoorlyk geprlfeert, cnde ^^
weerde van dien op de rcfpedivc inventarifcn gOB*
noteert worde.

Ten vierden, indien buyten de lyftocht, de kifliJ^'
ren moet volgen haar Légitimé, endeTrcbdliafli¥^

π. ordre, by de Vroedfchap, ende den Gerechte der Stad Utrecht beraamt, nopende de commif
/ie van de genen, die in de faken van de onmundigen, ende van anderen ^ hare goede-
ren niet machtig wefende felfs te adminiflreren, fullen worden gebruykt, met Infiru-
Bie voor de Mombers ende Curateurs y den 27 OM. MOC XXIIL

e Vroedfchap eenfamclyken den Gerechte der
Stad Utrecht, gehoort bet rapport van hare
Gecommitteerden, hebben na deliberatie goet
gevonden, ende gcrefolveert, dar, ten fine

-ocr page 239-

DER STAD UTRECHT. IBOEK. FI. TIT.

poriien, ofte hare Icgitimc alleen, dat .zy de felve
vervolgen,ende ficn te bekomen,loo haalt het docn-
lyk zy.

Ten vyfdcn, dat zy van haar bewint alle jaar Tullen
doen reekeninge, bewys, exide reliqua, in confor-
mité van 't eerile ende vierde articul van de voorfz.
Ordonnantie, Rubrica xxx i.ende het dubbelt van de
felve autentique laien ter Secretarye, ten fine aJs
vorens.

Ten iesden, alfoo by het vyfde articul, Rubrica
xxxi. van de voorfz. Ordonnantie gcitatuccrc wordt,
dat alle Momberen van onmundige kinderen de goe-
deren deuchdelyk ende wel iullen regeren, toi der
kinderen orber, nutfchap ende piofyt, ende haaren
fchulden ende renten inmanenjCnde met recht inwin- j
nen, na alle haaren vermogen 5 dat zy daaromme|
der kinderen gereede penningen, ofte by afloffinge
der hooftfommen,ftraks wedcromme fuffifantelyk be-
leggen, ende foo zy 't zelve (na behoorlykc diligen·
tie) ten langften binnen twee maanden, niet cn kun-
nen doen, dat zy alsdan tot haar exoneratie, en om
haar felven van i.egligentie, ende confcquentelyk van
lailen van interefie te libercren, aanfpreeken de voor-
fchreven Gecommitteerden, om me te refolveren, wat
met de penningen fil worden gedaan.

Ten fevenden, dat zy om me den voorfz. meeften
orber ende profyt te doen, goede forge draagen, dat
de brieven, boeken ende papieren van de kinderen
wel bewaart, haare landen , huyfen ende andere
goederen ten orber verhuurt, ende niet vmrgert,
maar der felver gerechtigheyt in alles vervolgt, ende
gedefendecrt wordt, fonder eenige proceflen a^ivé
oÏpafive aan te vangen, buyten advys van 4e voor-
fchreve Gecommitteerden , anders als tot inyorderin-
ge van lemende fchulden , jaarlykfe renien of pach-
ten , conform \ voorfz. vyfde Artikel j op dat iyluy·
den tot allen tyden, ook als de proceiTen een onver-
wacht eynde namen, haar hebben t'cjtcufercn.

Ten achtften , dat fy buyten advys van dc voorfz.
Gecommitteerden geen nieuwe timmeringen, ofgroo-
te réparation voor de onmundigen , ofte andere on-
gequalificeerde perfoonen , de regeringe, oftcadmi-
niftratie haater goederen niet machtig wcfendc,
dienen aan te vangen, om namaals derhalvcn in geen
fchade te geraken , ofte haar van de voogdye, ende
adminiftratie der goederen te ontledigen, veel minde
kinderen, als die mundig geworden, ofte in den ech-
ten rtaat getreden zyn, de goederen over t® leveren,
fonder advys van de voorlz. Gecommitteerden,vol-
gens het vii. Artikul, Rubrica xxxi.van de voorfz.
Ordonnantie j op avontueren of de kinderen mundig,
ofte gehuwelykt wefende, niet bequaam en waren ha-

ÏÏL
rc goederen felvcr te regeren , om' als Jan daar innc
tot voordeel van de felve nader te voorfien.

Ten negenden, fal de Mombers vermaant worden,
alfoo dc onmundigen nootwendig Voogden, of Mom-
bers moeten hebben, ende dat een ydcr bequaam, cn
geen "vrcttige redenen van cxcufe hebbende ,en tot de
voochdye, ofte Momberfchap verkoren wetende, mee
authoriteyt gccompellert mag worden, om de Mom-
berfchap, ofte voochdye te aanveerdcn, ionder daar^
van profyt, ofte belooninge te verwachten, dan uyc
merkelyke redenen ofte confideratien, in licchien ge-
fundeert j dat zy daarom ter iickicn van h.iar even-
naailen, ende op betrouwen , dat den haren namaals
van gelyken foude mogen gefchieden , de Mamber-
fchap ende adminiilratic aanveerden, fïndcr bcloonin *
ge. Dan foo verre eenige , die tot Mombers verkoren,
ofte geilek fullen worden, conform de voorfz. Relo-
luiie der Vroedfchap van den zz Septemhris löi^,
ofie andere légitimé ofte tertamentaire Mombers, uyc
merkelyke oorfaaken ende redenen, in Rechten gefon-
deert, verklaren de Moraberfchap, ende adminiftra-
tie niet te willen aanveerden jfondcr fdaris ofre beloo-
ninge , foo fal foodanigen vermaant worden, al is 'c
dat de voorfe, Refolutie van den ζ ζ Septembris, Ar-
tikel VIli. mede brengt, dat de gefielde Monïbeis
voor haar adminiilratie, ende bedieninge gcloont ful-
len worden, ter difcrctie van den Gerechte, en nadc
grootte,ende gclegenihcj^d der goederen, endeerife-
niiTc j dat nóchtans de felve belooninge ter difcre'tic
niet en zal mogen excederen den vyf en twintig-
Hen penning van hec jaarlyks fuyvcr inkomen, fon-
der eenige vacatiën } maar dat alle behoorlykc reys-
koijen in de afiairen der onmundigen,by kenui/Ïè der
Gecommitteerden gedaan (ende anders niet) oók hec
Ichryven , ende iniiellen van den inventaris, en de
reekeningen, ter difcrctie gcpaiTeert zullen worden.

Ende te» iaatften dat zy henluyden vyorts zullen
reguleren, na de Ordonnantie code beichreven Rech-
ten.

Welvcrftaandc , dat de co.miBÏffic van dc voorfz,
Gecpmmitteerden, geci) plaats en fal I>eb,bcn , ais dp
Teilateurs by haar tcftamenc andere ordre gegeven,
ofte gewilt Jiebben,dat de Regeerders der Stad Utrecht,
ofte Haar Ed. Gecommitteerden hun daar n^cde niet
cn fullcQ bemoejen.

Aldus goetgcvonden, gcrefolvcert, ende gearrc-
fleert by ' Burgemcefteren , Schepenen cndc Vrocd-
ichap der Stad Utrecht, op den St;idhuyfc vergadert
den 27 Oftübris lóij. Onder lient, ons refpcdirc
Secretarifen prœfent. Ende was ondertcckent, J. dc
Lserdam. Petr. Bor.

AMPLIATiE vapi de Vroedfchap op de voorfchreve Ordre,
MOCXXIK

in dato den 8 Novemk

De Vroedfchap der Stad Utrecht, in delibera-
tie geleyt hebbende depoinden, gepropo-
neerc by de Heeren Gecommitterden op dc
Ordre der Momberfchappen, met den aankle-
ven van dien, vinden goet, dat, tot onderhoudinge
van voorgaande Ordonnantiën, Schout ende Borger-
meefteren een bequaam perfoon zullen ftelleu cn au-
ïhoriferen, om een yedér, die de voorfz. Gecommit-
teerden nodig vinden, voor hun te ombieden, daar
toe de wecten tc doen, cxprciTcrcnde de zake, daar-
omme hem de weete word gedaan, ende dat tegcns
zulken dag, ure, en plaatfe, als de voorfz. Gecom-
«ïittecrdcns hem zullen bclaiten. En de gcinthimcer-
de niet comparecrende, dat andermaal de weete zal
Worden gedaan, op een pœncvan fesftuyvers,daar na
noch eens, op de pœne van licn ftuy vers, ende ten
laatftcn, op dc poene van fcftien ftuy vers; ende zoo
ejc gcinthimccrde noch niet cn comparccrt, zal den
///. Deel.

voorfz. geautiiorifccrden regens henluyden met gyfe-
linge en apprehenfie corporeel procederen, tot vol-
trcckinge van 't gene daar toe hem de eerfte iivetc is
gedaan, gelyk in andere zaken gefchiet, àic in faU^
confiftcrcn. Ende zo verre zulks ftrckt tot het aan-
veerden van Momberfchap ofte dtenth'alyen wettige
excufen te komen doen, ofte tot het ftelïcn van cau-
tie voor de adminiftratie, ofte anders tot overleveren
ftaat ende inventaris, zal middelertyd, tot ko-

van

ften ende perykele van de conruraacerende,ecn ander
perfoon tot de adminiftratie, cndc vcrfeekeringe van dc
Onmundige kinderen goederen mogen werden ge-
committeert. Ende zullen alle Mombaars,die dc ad-
miniftratie van dc Onmundige goederen zonder belet
mogen aanveerden, gehouden zyn, Itraks, ende ccn
bocdclharder,oftc bocdclharftcr, ten langften binnen
fes wceken, te maeken ende over tc leveren pcrfcÛc
ftaat cndc inventaris van de goederen des Doedels,
Og %

-ocr page 240-

daar innc de Onmundigen zyn verdorven, iondei
vorder uytftel, ten ware uyt merkelicke redenen de
Gecommitteerden anders goet vonden, die de tyd,
voor een reyfe, ende nies meer, zullen mogen pro-
Jongeren. Ende zoo yemanc, voor het aanveerden
vande Mombaarfchap ,dede allegeren zyn uyterfte de-
voir gedaan te hebben, om te krygen borge voor zyn
adminiftratie, ende dat hy geen en hadue weten te
bekomen, noch geen immobilen fuffifant wefende
cn poflideerde, ende zulks overbodich ware by cede
te verklaren, dat den zeiven alsdan uytte Mombaar-
fchap, ende adminillratie der Onmundigen goederen
2nl blyven, ende een anderen ,bequaam ende fuffifant
wefende in fyn plaatfe geilek worden, conform d'Or-
donnantie.

Dat voorts een yder die voor Mombaar geaccep-
teert is, indien zy des begeerden, by de Gecommit-
teerden aébe zal worden verleent, daar by verklaart
word, dat zy Mombaars zyn van deOnmundige kin-
deren van N.ende N., zoo dat een yeder hun zoo in
Rechten, als daar buyten, daar voorheeft te erken-
nen. Dat daar benciFens alle erfgenamen, Voogden,
Curateurs ende Exécuteurs van de Teftamenten, ge-
houden zullen zyn de Gecommitteerden aan te bren-
gen de Inftitutien, Subftitutien, Legaten, ofte an-
dere giften, gedaan ofte gemaakt, ten behoeven van
de Onmundigen, binnen den tyd van een maant, na
dar zy daar van kenniÎTe zullen hebben gekregen, op
pœne van vyf en twintig gulden, ende daaicnboven
de Onmundigen verobligeerc tc blyven tot betalingc
vande fchade ènde iniereiïe,die de felve door de wan-
aanbrerjginge zouden mogen lyden } ren ware den
Teilateur, ofte gifter, by aâte Judicicle, ofte Notariaal,
ter contrarie gewik hadde, in welken gevalle de
voorfz. erfgenaamen, Voogden, Curateurs en Exe-
cuteurs zullen mogen volftaan, mits exhiberende dc
voorfz. Gecommitteerden binnen den voor-geprrsfi'
geerden tyd de lèlve r.éte, ofte extraét uyt denTefta-
mente. Codicille, ofte Donatie, daar by zulks word
geordonneert, op poene als voren. Ende dit alles, ten
eynde de Onmundigen hare goederen vt'el bewaart,
geadminiftreert, ende verfeekert mogen blyven j ende
en zal nicmant,deffaillant wefende,ende daar na com-
parerende, gehoort mogen worden, ten zy hy con-
figneert de poenen ende boeten, daar inne hy verval-
len is, daar uyt den voorfz. geauthorifeerde tot de we-
ten ende gyfelinge, ter diicretie van de Gecommit-
teerden zal worden geloont, ende het ovei fchot zal
geemployecrt worden, ter ordonnantie van de Vroet-
fchap. Aldus gedaan ende gearreiteert op den Stad-
huylc t'Utrecht, om gepubliceert te worden op den
8 November 1624. iVJy Secretaris prefent, J. de
Leerdam.

VAN DE MOMBER.KAMER

RESOLUTIE, 9iûpem het gitrouw aanbrengen der doden ^door de Groefbidders ^ &c.mda.
ïoden 3 OM. CHOCXXV.

De Heeren Schout, Borgermeefteren ende Ge-
committeerden ter laake van de Momber-
fchappen, hebben goedgevonden, dat men
den Groefbidders zal beëJigen , van dat fy-
iuyden volgende de refpedive Rcfolutien van de Ed.
Vroedfchap van de zt Scptemb. ende den 21

Juny 1625, op den Stadhuyfc, ter Kamerc van de
Heeren Gecommitteerden voorfz. fullen doen getrou-
we aanbrenginge van de namen der overledenen , en
waar zy wonen, daar over zy verfocht zyn te bidden.

y. nader Uefolütie defin aangaande, dm lo

De Vroetfchap der Stadt Utrecht ftatueert cn|
ordonneert by defen, dat de Groef-bidders,
verfocht zynde ter bcgraaifeniife te bidden,
over eenige overledene, geen afcendente,
ofte defcendente erfgenamen nalatende, gehouden
zullen zyn der felver pracfente naâfle vrienden ofte
erfgenamen, ofte naargelatene Weduwenaar, ofte
Weduwe af te vragen, of dezelve overledene geene
vaile goederen, als huyfen , erven, landen, ofte
geveftichde renten naarlatcn, ende daar van relatie

vl.

Item of de overleden mundige of onmundige, mits-
gaders ilomme, dwafe , ofte uytlandige erfgenamen
nalaat j wien , hoe veel, en of defelve onmundige,
ftomme, dwafe, ofte uytlandige noch vader en moe-
der hebben, ende hoegenaamt 5 anders, wien derfel-
ver vrienden zyn,ende insgelyks waar die wonen, en
hun vorders in dcfen te dragen ende reguleren, gelyk
eenen goeden cn getrouwen aanbrenger fchuldig is,
ende behoort te doen. Aétum t'Utreehc den-j OSob.
161^. In kennifle van my, Nic. van Loftad.

Januar, MOCXL·

tc doen by den aanbreng,die zyluyden gehouden zyn
te doen, zoo in conformité vande ordre van den iz
Septembris 16x3, als opgevolgde Refolutie van den
21 Juny i6if, op pœne van by faute van dien t'el-
kens te verbeuren tien guldens, ende voor de derde
reyfe daar innc nalatich wefende, dat henluyden-, bo-
ven de executie der voorfz. boeten , interdiélie zal
worden gedaan van haar ampt meer te bedienen.
Aétum den 10 January 1040. J. van der Nypoort.

interpretatie van het Ιααΐββ Artyk. van de bovengem. Ordre ^ in dato den ij Ja-

nuar. MDCXXXL

De Vroedfchap der Stad Utrecht, regard ne-
mende op de inconvenienten, procederende
door abufive interpretatie van 't lefte Arti-
cul haarer Refolutie, genomen ende in
druk laten uytgaan den ij Oâobris itfij. concerne-
rende d'Ordre der Momberfchap, ende daar op ge-
hoort de Heeren tot obfervantie der zelver gecom-
bitteert, vind goed 't voorfz. Articul te elucideren;
tc weten, dat het zelve plaats zal hebben , zoo wan-
neer de Teftateurs by haar Teitamenc , Codicille,
ofte andere publyke Ade, de onmundige Mombers
hebben geilek, ende dat zoodanige geitelde Mom-
bers de Momberfchap willen aanveerden, ende doen
'c geene by de Ordonnantie der Stad Utrecht, ende
naar Rechten van foodanige Mombers word vereyfcht,
•nde anders nictj tot welken eynde dc gcnominccjrdc
ofte gefielde Mombers by dc Heeren Gecommitteer-
den ontboden, ende afgevraagt fal worden, of zy dc
Momberfchap willen aanveerden, ende indien jaa,
dat daar van ^nnotatie gehouden, ende ten regiftcr
geftelt zal worden ; ende zoo zy haar excuieren,ofte
voor dc derdemaal ontboden wefende 1 niet en com-
pareren, dat als dan de Heeren Gecomrmtteerden ful-
len procederen volgens de voorfz. Ordre, in allen
fchyn of geen Mombers by den Teftateur waren gc-
nominjsert, ofte zullen de Mortibers indien zy gequa·
lifîceert zyn, ende geen wettige excufe en hebben,
doen compelleren tot aanveerdinge derMomberfchapj
alles conform de voorfz. Ordonnantie ende voor-gc-
mentioneerde Ordre. Aldus gedaan op den 17 Ja·
nuary 1651. Ende gepubliceert op den 2f derfdvef
tnaant. In kenniflq van my, J. van dçr Nypoorr.

Vil

-ocr page 241-

der stad utrecht. /. BOEK. VI Ί1Τ.

VII. RESOLUTIE ^ aangaande het falaris van het (laan over eenke Reekeningen, den 8 July

MDCLXXXIX.

OP het geproponeerde by de Heeren Borge- den vier ftuyvers, makende over vyf perfoonen tcfa-
meeftcren ende Gecommitteerden van de men fes gulden.

Momberkamer, heeft de Vroedfchap goed
gevonden en verftaan, dat voortaan van de
reekeningen, dewelke wegens onmundigen, ofte an-
derfints , voor welgemehe Heeren Gecommitteer-

Dat by den Secretaris daarenboven voor het apo-
ftilleeren , Îlil worden getrokken een vierde van dc
voorfz. fes gulden,en aïlulks eenegulden tien iluyvcrs.
Voor het vergelyken van het dubbelt, vyfticn

Den Deurwaarder, vyftien iluyvcrs.

den fullcn worden gedaan, ende geiloien, voor leges ftuyvers.

fal worden betaalt ende genoten als volgt :

"------------- ^-----------------, Ö*» · j—' V.· f WM» TVMMivivi I vjAVftwat vvi·^·

Van een ordinaris reekeniirge voor de vier Heeren Ende zoo van reekeningen van grooter importantie
Gecommitteerden endeden Secretaris, yder eene gul-.nnar advenant.

VIII. ELU Cl D ATI Ε van het ι Artyk, van de meergm. Órdrfop de Momber kamer , dm j

om. CHDCa

Gehoort het geproponeerde by de Heeren Bor-
gemeefteren , die dcfen aangnande met de
Heeren Oud-Borgemeelteren hadden gecon-
fereert, heefc de Vroedichap, na deliberatie
ende omvrage, goedgevonden ende verftaan , dat tot
elucidatie van het eerile artikel van de Ordonnantie op
de Momberkamer, de anno itSij. onder de woor-
den, in ''sLiinds dienfle buyten de Stad ^ voortaan me-
de begrepen zullen worden foodanige commiflien bin-
nen de Stad, alsfe van haar Ed. Mog. Finaniie, en^e
het Hof Provinciaal, dewelke dien Gecommitttceids
Heer beletten foude de befoigncs ter Momberkamer,
op dc uurcn by de voorfz. Ordonnantie gcftatuecrt,
volkomentlyk ende na behoren te konnen waarnemt n.

Endcis wydersverftaan,dat de prnsfcntien ter Mom-
berkamer alleen by de prœfente Heeren fullen worden
genoten , ende dat de abfentien ten behoeve van dc
'Stad zullen verblyven.

ix. resolutie^ behelfende een Previftonde InflruBie voor den Jdminiflratetir van de boe'

dek, onder de direÎîie van de Momberkamer zynde gekoomen ^ den it
Maart MDCCXK

Is door de Heeren Gecommitteerdens ter direébie
van de Momberkamer, weder voorgebragt het
geconcipieerde Reglement, ofinftrudie, voor
den aan te ftellen Adminiftrateur der Boedels en
goederen, aan de Weeskamer vervallen, ofte onder
der zeiver dircétie wordende gebragt, welke Inilru-
élic nu federt den 25 Febr. 171$. heeft gelegen in de
Secretarye, om aldaar nagezien -te worden. Waar
'op gedelibereert zynde, heeft de Vroctfchap, by
provifie, 't voorfz. Reglement ofte Inftrudie eenpa-
rig geapprobcerc en' gearrefteert, luydende hcc zelve
als volgt :

Proviftonele InftruSlicy waar op voortaan de boedels
mde goederen y ofte andere particuliere efetlen en gelden^
aan de Weeskamer alhier vervallen ^ of aan dezelve ge^
bragt zynde t door een Adrmniftrateur ^ onder d'opzigt
van de Ed. Achtb. Heeren Gecommitteerdens ^ ter voorjz.
Kamere zullen worden gmanieert.

Dat wanneer eenige boedels binnen deze Stad aan
deze Kamer komen te vervallen, een ofte meer uit
dc Heeren, neftens den Secretaris, zullen worden
gecommitteert, om met den Adminiftrateur des boe-
dels, t'inventariferen en over te nemen, mitsgaders
den inboedel en andere ongcreede, tot gelde tc ma-
ken , ende te verkopen.

II.

Dat den Adtniniftrateur by zyne admiffie ter Wees-
kamer , fpecialyk zal moeten eed doen , dat geen fe-
creten der boedels zal reveleren, en aan niemand,
buyten de Heeren Gecommitteerdens cn Secretaris
ter Kamere, de quantiteyt ofte begrotinge der goe-
deren der refpeâivc boedels bekent maken.

III.

Gelyk ook aan de Heeren Gecommiteerdcns by ha-
re admiffie, mitsgaders aan den Secretaris, de fccre-
tcife der boedels goederen fcricufelyk zal worden ga·
recommandeert.

I V.

Dat den Adminiftrateur zal hebben den ontfangen
uytgavc van alle inkomften, aftien &c.

Edog, dat de capitale goederen ende gelden ter
Wecskamcrc tc brengen, ter bcwaringc van den Se-
cretaris, als van outs zullen blyvcn.

V I.

Dat alle obligaticrt, rentebrieven, en andere Char-
tres , behorende tot dc reCpcâive boedels , ofte aan
particulieren, aldaar mede lullen worden overgcbragr,
en opgcfloten in een kaiTe, cndc ter bewaringe van
den Secretaris blyvcn»

V I i.

Dat die kafle fal verdeelt zyn in oTiderfcheyden Ia·
den, yder byfonder getekent ofte genommereert, om
de cffcden van yder byfonder daar in geleyt, cndc be-
waart te werden, met cenbygcvoegdc lyftc oi inven-
taris van defelvc.

VIII.

En by *t affchryven van dc renten, door den Se-
cretaris aan den Adminiftrateur onder rccepiffc over-
handigt werden, welke recepiflc in die lade, totdc
reftitutic der obligatien, zal werden geleyt, om by
de wedcrleveringc der obligatien aan den Admini-
ftrateur overhandigt tc worden.

IX.

Gelyk ook van tyd tot tyd in dezelve laden zullen
werden gebragt d'obligatien en rentebrieven , die
uyt die gelden van dien boedel zullen worden aangc-
koft, ofte beleyt.

Dat den Adminiftrateur geen capitale gelden zal
mogen ontfangen, inloifen, ofte ook vallc goederen
of obligatien verkopen, dan by fpccialcRefolutic van
dc Vroedfchap } nemaar, dat de bewaringe daar van,
als van outs, zal wezen cndc blyvcn by den Secre-
taris.

X I.

Gelyk ook geen capitale gelden zal mogen beleg-
gen, of anders cmployercn,dan op fpcciale Rcfolutic
en authorifatic als boven.

X I I,

Dat hy mede geen rekeningen vanlcvcrancien,rc-
paraiien&c., ztl betalen, als op ordonnantie van dc
Kamer, ten ware defelvc onder dc fes guldens quamea
tc bedragen.

x i 1 i.

Dat hy ook geen rcparaticn van belang zal mogen
laten doen, excedcrendc dc fomrac van fes guldens,
ög 3 an-

^.ÎÎALl. ■.,.. , Il -------

ικΜαα

-ocr page 242-

238

-Λ

ria

VAN DE S C H ü Τ M Ε Ε S Τ Ε R S.

anders als by ordonnantie van de,Kamer.

XIV.

Dat de verhueringen van de huyiên en landen, ful;
len werden gedaan by de Hceren Gecommitteerdens
zelfs, daar van de huurcedullen door den Adminiftra-
teur fullen werden gefchrcven , en by den Secretaris
wegens de Weeskamer getekent, waar voor den Ad-
miniftrateur , tot laile van den huurder, fa! profite-
ren het ordinaris falaris van het fchryven, als No-
taris.

X V.

Dat den Adminlftratcur tot yder boedel fal maken
een bock, waarinne voor aan door hem geregiftreert
fullen worden de cfFeélen.

XVI.

Dat hy daar van een dubbelt ten zynen huyfe zal
houden, in welk dubbelt hy zal aantekenen den
ontfang, die hy dagelyks heeft.

XVII.

Dat hy agter in 't zelve boek zal aantekenen den
uyteave,die hy daeelyks doet.

X V 1 I I. '

Met welke dubbelden hy Adminiftrateur gehouden
zal wezen, eens 's weeks, zig te begeven terWees-
tamere, ende aldaar,ter prailentie van een ofte meer
van Haar Ed. Achtb. Gecommitteerdens ende den Se-
cretaris, in de boeken, ter Weeskamerc beruftende,
over te brengen, alle 't geene by hem ontfangen cn
uyteeeeven is.

XIX.

Dat den Adminiftrateur ook t'allen tyden, of tot
vermaan, aldaar zal moeten exhiberen de boeken en
aantekeningen, die hy van de boedels in zyn huis heeft,

X X.

Dat, ten minften alle jaren, ook t'allen tyden^
des begeert, rekcningc van zyne admiciilraiie zal
doen.

XXI.

Dat hy zal gehouden zyn voor zyne getrouwe ad-
miniftratie te (lellen fufEciente borgen, of'andere
goede verzekeringe, by provifie, tot een fomme van
duyfent guldens, in obligaticn op dcfc Provincie,'
die 2-1 o·, renderen.

XXII.

Dat voor falaris, wegens d'adminiftr.nie, by de
Weeskamer zal worden geprofiteert den 100 penning
van den ontfang der capitale gelden, ende denvyfen
twintigften penning van alle andere, die oinfangen zul-
len worden, waar van,ten behoeve van de vier Hee-
ren Gecommitteerdens ter Weeskamere, zullen ge-
profireert worden in yder vier gulden, twee gulden
vyf iluyvers, en by den Adminiilrateur, van dezelyc
vier guldens, eene gulden vyftien iluyvers.
X X 1 1 I.

Blyvende het falaris,het welke den Adminiftrateur,
in qualiteyt als'Notaris, omtrent d'inventarifatie en
reduinge des boedels als anders, zal komen te verdie-
nen , op den voet als andere Notarifen in diergelyke
gewoonte, i'zynen voordeeleiedog, ter difcrciie van
oe Heeren Gecommitteerden.

Alles by provifie5.en ©nvermindert voorgaande
Ordonnantie, in zoo verre dezelve in dezen niet is
verandert.

Ende is voorts eenparig op de voorfz. Inftrudie,
tot Adminiftrateur, als by dezelve proyifionelyk aan-
geftelt, den Notaris Jacob Woertman, Procurator
voor den Ed. Hove Provinciaal; en zyn de Hceren
Gecommitteerdens ter Momberkamer voor hare ge-
nome moeiten in dezen hedaokt. ■

SJKji

fjj
S,'

eis

ν»

SEVENDE TYTEL.

) ...

Aangaande de Schutmeefters, Libelmeeftérs, de
Vyven, Keurmeefters, en Busmeefters van
den Raad en de Oudermans.

Na/:/iin uyt de Gildehieven der Stad Uirecht door ons hoven gebracht in den 11. T,yt. Num. xx. art. 5. Num
xxv. art. 36, Num.xxvi. art. S.e» uyt andere meer^blyken kan , dat jaarlyks by het verfettmvm de Regeering^
de ampten^ in het opfchrift defes vermeit^ als Regeerings ampten, of ten minfien als daar toe naafi behomndt^
na voorgaande lootinge^ foo aan de,Raden felfs^als aan andere buyten de Regeering vergeven, wierden-, gelyk als ûôk
van defelve {uytgefondert van de Keurmeefiers) op de Lyfle van de Raden alle jaren gewag gemaakt word-, Sitt
in denfelfd.cnTyt.Num. ι.\%ιν·,/οο hebbenwy tot opheldering vande voorfz. Gildehrieven en Lyfle der Radefit
t de gedachtenis van die ampten^ nu feenemaal door den tyd verdwecnen, en hy zeer weynige naaulyks meer bekent^
' ter de fer plaatfe eenigfint s wederom willen levendig maken-, zoo met eenige oude inflrumenten, waar in de natuur
dier bedieningen herder verklaart word^ aan het licht\te brengen-, als met onfe eygen gedachten, die echter bieren
daar uyt de oude brieven gehaalt zyn., den Lefer mede te deelen. Alhoewel wy niet derven verfeekeren, datmn
alle de deelen der voorfz. bedieningen^ of dienflenjaar aan ναβ zynde^ net foude konnen opgeven. Het zal
noeg zyn, dat wy den Lefer, die defelve in defe of geene Infirumenten fal komen aan te treffen, in bet algemu»
daar van een denkbeeldsgeven, uyt het geene ons te vù§ren gekomen is.

Ε Ε R S Τ Ε D E Έ L.

* , '

; / Van ide ^Schutmeefters.

• , f ■■ ί ■ ■

Uyt de navolgende Oi>erdrachten, ^Réfólutien en*Ordonnantiën, en anderen op de Schutmeeflers gemaakt, is tt^
klaar ft en af te nemen , éat zy het opficht over 'het Stads timmer- en metfelwerk , materialen , geretdféapp*
Schut' of timmerhuys, muuren, wallen, (^c.gelmd hebben, als mede om de.Stads werken ten minfien kofteni^
" doen maken. Het 11. artyk. van de Ordonnantie op der Stads Busmeefter van den jare i ,geplaatfthitrvVf
in den y. Tyt. 11. Deel. Num. geeft te kenmn , dat hun ook de forge is mnbevolen gemefi over dtr St»^

^ (ff/*·

-ocr page 243-

LIBELMEESTERS, vyven, &c. l BOEK. FIL TIT. 239

étrtel^rye^ indien de voorn. Bu^meefier ontrent de arïelerye fonder kennis van de 5'ώϋί?η0§β€Τ5 niets doen hnde.
Tot verval van iveïke kofien men vind ^ dat hun dm eens de ontfang van der Stads reftanUn en Fecbtkeurm^ dan
eens de helft van het tonnegeldy dan eens het inmanen van Stads koor» en andere vruchten y is toegevoegt. S iet âe
volgende Overdrachten. Of nu de Scbutmceflers op de Schutterye eenige betrekking gehad hebben ^ is met geene
fekerheyd ναβ te flellen. Maar dat de Schutmeejïers over het Schaihuys^ (alwaar verkensy en andere beeflen
tegen de Ordonnantiën langs de βraten lopende dwalen fonder hardei· f ingebracht wier den) ge feit fouden zyn ge-
weeflt en daar van hunnen naam ontleent hebben , gelyk dit het gevoelen is van Anton. Matthxus dc Nobilir.
lib. 4. cap. 34. p. 1143, komt my onwaarfchynlyk voor, fVmtde plaats uyt het Daaglyks boek der Stad Utrecht
door hem bygebracht^ /preekt niet van Schutmeefers, maar van Schutters, welker werk bet was toe te ften^ dat
*er geen verekens ^ of andere beef en fonder harder langs de frat en liepen^ of anderfnts die ie fchutten , en in het
Schuthuys te brengen: zoo als heden ten dage de Opfuhters van de vuylms daar op fcherpelyk moeten letten. i>V-
halven dat zulk eene lage bediening met de waxrdigbeyd van de Schut mee βers niet over een quam·, vermits uyt de
Overdracht van den Raad van denjare 1441., hier na gebragt onder Nuai. 11. biykt, dat de twee Schutmee»
fiers ook Weygraven geweefl zyn. Siet het geen wy aangaande de ff^eygraven vermeit hebben in de f^oorreden van
het I. Bock. i. Tit. 11. Deel Num. xxxv i j en voeg daar hy de Lyfie der Weygraven onder Nüm, xl. Hei
behoeft geen nader bewys , deioyl het bekent is, dat 0^ defe bediening met de Schutters van beeflen niet gemeen
heeft, of ooyt gehad beeft. IVy fwygen, dat de Lyfie van de Raden , hier voor door ons aangehaalt , dien het
iufi defelve na te gaan , zeer veele Scbutmeefiers opgeven zal, die te gelyk in dat felve jaar Raden geweefi zyn.
De manier op wetke^ en door wie de Scbutmeefiers verkoren wierden, kan de Lefer nafen in den Gildebrief van
denjare I45f. art. xlvi. van het jaar i^fS. art. vi 11. Siet boven den 11. Tyc. Num. xxvi, cn xxvi 1«
Hoe veel Scbutmeefiers wyders aangefielt zyn geweefi, en voor hoe langen tyd ^ daar ontrent heeft
men geen eenparigen voet gehouden. Eenyder^ die maar een kleym kennis heeft van de gefieltheyd der oude Re'
geerings fotm binnen defe Stad^ weet., dat de Gilden niet alleen in de Fcrkiefmg van de Regeering^ maar felfs in
alle andere faken het gemeen betreffende^ veel te f eggen hadden. Het is ethter ook waar y dat zy door gefadige
oproeren, twifien, en tweedracht, gelyk een zee door eb en vloed, bewogen en gejlingert wier den. Hier van daan
is het j dat het geen op het eene jaar by gemeene morgenfprake vafigefielt was^ in het volgende vernietigt wierd.
Om nu. alleen te blyven hy de Regeering. De Lefer zal uyt de Overdrachten, en Gildebrieven , boven
in den 11. Tyt. geplaatfi, overvloedig konnin onderrecht worden, dat fommige bedieningen , foo van de Re-^
gtering felfs ^ als daar toe behoórende ^ dan eens geheel afgefchaft ^ dan eens weder her fielt zyng^,wcefi\ dat ook
het getal van die gevne^ die de gem. jaarlykfe ampten bekleedden, dan eens vermeerdert, dan wederom vermindert
ivierd. TVy hebben bier eens voor al defe algemeene aanmerking gemaakt ^ omdatzy door den Lefer op diergelyke
bedieningen kan toegepafl worden, gelyk onder anderen opdeFfven^diein het vojgendc Deel vandcicn Tyt. fuile»
'voorkomen. Dus is het ook gelegen met de Scbutmeefiers. Indien men de meergem, Lyfie van de Raden raad»
pleegt, foo fal men bevinden, dat ^er van bet jaar 1401 tot 1450 twee Cameraars en twee Scbutmeefiers zyn ge·
'weefi. FPaar uyt wy in bet voorbygaan veylig lefiuyten, dat defe twee ampten van den anderen in dien tyd ge-
fcheydenzyn geweefi-ien aan y der van defelve een hy fondere poft vafigemaekt^Dog wat of elk hebbe waargenomen^
is zoo Ucbt niet uyt te vorffcben> Het onderfoek hier van iaat ik, aan den Lefer overeen fpare ik thans dien arbeyd.
Sedert het jaar /0/1441 vind ik, dat'er rmtar een Cameraar, en ee»Schutmeefier geweefi ishet welk hy
xeekere Overdracht van het jaer 1451, of bet voorgaande ^ aldus fcbynt verandert te zyn. Want in de voorfz,
I^yfle der Radèn op het jaar 1451 fiaat^ G^tyi Knyf^na dc nye Overdrachten, cn Henrick Hafcrt, Schut-
meefter. Desgelyks ook in het jaar Alhoewel in de andere jaren alleenlyk twee Cameraars, fonder

Schutmeefier ,g€melt worden. Men moet ^arom niet denken,dateer in die jaren geen Schutmeeper geweefi zouzyn^
'want een van de Cameraars, en wel de Leege, of {gelyk by anders klaarder gememt word) de J^dige Cameraar^
tegenwoordig enkel met den naam van Cameraar van den Thefaurier onderfcbeyden , was te gelyk Schutmeefler.
By voorbeeld. In het jaar 143 5. word Jacob van Amerongen op de voorfz. Lyfie als Cameraar gefielt, en noch-
tans in zekere Overdracht van den felvenjare, zoo aanfionds onder Num. i. te plaatfen , uyt drukke lyk Schut·
meiiler genoemt. Het felve word met ronde woerden hevefiigt in een Overdracht van den jare 1441, te vinden,
cnder Num. 11. Dat voort meer twee Cameraars wefen zeilen, cn die Ledige Cameraar lell een Scut-
iDccfter wefen, 6cc. By die felve Overdracht word ook gefegt j dateer hebalven die twee Cameraars nog een
Scbutmeefier voortaan aangeflelt foude worden', want dus wordUr bygevoegt, cn daar fel men nog ecnen Scut··
meifter jaarlicx tocfettcn, en defe twee Scutmeifteren aldus gefet feilen ook Wcidegraven wefen &c. Hier
*word weder gewag gemaakt van twee Schutmeefieren, fchoon Vr eygentlyk maar een af fonder lyk geweefi zy: en dus
fiet men ook in de gem. Lyfie, dat op de jaren 1441, 1443 ,en 14^4. de Ledige Cameraar weder onder de Schut'
meefiers getelt word, bet welk op de volgende jaren nagelaten is. Fan bet jaar i^fo tot I4ff zyn'er alleenlyk
twee Cameraars fonder Schutmeefier aangefielt j als een Over fie Cameraar, {die ook Cameraar van de fack^
daar na van de penningen,en nu Thefaurier gememt word) en een Leege Cameraar, die te gelyk Schutmeefier ge '
nueefi is. Siet in de Lyfie der Raden op het jaar i4fo, I4f i, en i4f i. By den Gildebrief of Overdracht van
de gemeene Gilden van denjare ï4ffj art. xix, xx, xxi. beeft men goedgevonden twee Cameraars en eenen
Schutmeefier te verkiefen-i alhoewel op de gem. Lyfie die alle drie met den naam van Cameraars beftempelt worden»
Dit getal is weder tot twee vermindert in het jaar 1470, volgens Overdracht van den Raad, op woensdag na Lu·
de. Siet de voorfz. Lyfie op het jaar 1470. Welke twee of Cameraars., of Cameraar en Schutmeefierbee»
ten. Siet verder op de jaren 1471, en 1471. Maar in het jaar 1480 des Saturdags na Agnieten, is-befioten het
getal weder op drie te brengen, te weien, twee Cameraars en eenen Schutmeefier. Siet op het jaar 1493,
lyoï, 1511, ifi4, ifi8, ifio, lyii, ijzg.

M^y moeten met een woord nog aanraken, voor hoe langen tyd de Scbutmeefiers baare bediening gekregen heb'»
hen. Hier ontrent is ook al meer als eens verandering voorgevallen, Uyt de rmergemelte Lyfie, en uyt de Over^
dracht van den jaare 1441 hier namder Num. ti. gebracht fcbynt het my klaar toe, dat zy jaarlyks verkoren
zyn. Het felve is {alhoewel met een kleyne hyvoeging) bekrachtigt, by een Overdracht van den jaare 144Γ. ge-
plaatfi onder Num. iii, alwaar goedgevonden is, dat'er voortaan twee Scbutmeefiers fouden zyn, te weten^
een van den oud Rand, dat is, die het jaar te voor en Schutmeefier geweefi was, en' een van den nieuwen Raad,
en dat mitsdien elke Schutmeefier twee jaaren Schutmeefier blyven moefi : zulks dat 'er waar lyk niet meer ais een
Schutmeehr jaarlyks is aangefielt. Dog volgens den Gildebrief van den jaare i45f art. xLVf. (fiet boven den
ί Tit. Num. xxvi.) if by dm Raad ende Gilden befiottn^ dat de Cameraars gn Schutmeeper vm drie jaren

βμη

1 "

-ocr page 244-

VAN DE S CHU Τ MEESTER S,

fouden verkoren worden. Dît fchynt fiant gegrepen te hebhen^tot m de beroertens en rnuyieryen^dteinde jaaren I4pi,
1492,^« 1495 zyn voorgevallen. Wmt de meergem, Ljfle der Raden geeft op het jaar 1454 te kennen^ dat op het
behagen van de Gilden deOndermans alle jaar drie nieuwe C amer aar s zouden kiefenuyt den huyck der Stadsen niet
uyt.den Raed. Waar by nog gekomen is^ volgens de voorfz. Lyfl^ in het jaar op St. Agnieten avond dat
die geen die Cameraar of Schutmeefier in dit jaar geweeü was^ na verloop van vier jaren daar pa eer β weder
verkoren mo'cbte worden, jil het welk tot aan de Tranflatie van de Temporaliteyt genoeg faam in acht gnomen is.

Eyndelyk fchynt Keyfer Karei door de Tranflatie van de Tempor aliteyt, Heer van dit Lantfchap geworden zyn^
de, {nadiendefe twee bedieningen., Jchoon in naamgefcheydenechtergemegfaam van een endejelvenatuurgeweefi
zyn ) niet lang daar na de Schutmeefier s afgefchaft^ en *t geen door defelve waargenomen wier d y den Cameraar s
aanbevolen te hebben. Meer faken de Schutmeefier s betreffende^ maar van minder belang zynde, kan de tefer
felfs in de volgende Overdrachten nagaan.

I, OVERDRACHT van den Raad, dat de Schutmesfier Stads tegelen, offieen, aan7Jiemand

geven /al, als m Stads behoef, in het jaar MCCCCXXXF. in

mant van onfer Stat fteen of teghelcn teicken of oir-
lof geven en ("cl, hi en fel ierften ten heyligcn zwe-
ren, dat hi den fteen, of teahelen, fclvcr in fine
wercken of tirameringhe beiigen fel, cnde.niemani
anders overgeven in eeniger wy^.

Figilia Michdelis.

Sleten 'Scepenen , Raide , cn Oudermans, en
overdroegen eendrachtelick, ende hebben be-
volen Jacop van Amerongen , hoeren Scut-
mcifter, die nu is, en die namaels wefen fei-
len, bi finen cn hoeren ceden, dat hi, en fine na-
comelingen Scutmeifters, van defen tyt voert nie-

II.

OVERDRACHT, als voor en, rakende het ampt vandefer Stads Schutmeefier, des maen-

dags na Agnetis MC C CC XL· 1.

140

Overdroegen die Rade, pudt ende niwe, dat
voert meer tweCameraers wefen feilen, en
die ledige Cameraer fel een Scutmeifter
wefen, ende daer fel men nog enen Scut-
meifter-jaerlicx toe fettenj en defe twee Scutmeifters,
aldus gefet, feilen oec Weidegraven wefen, en ly cn
icllengecn pcnfi hebben van der Stat, dan van der Wey-
degraeffcap hem na ouder gewoenten comen fel j en
defe twee Scutmeifters in der tyt, die feilen by horen
ede die Sóutmeiftcrie hoer jaer beforgcn, bi horen
ede, te famen, ende oerbaren 5 ende die een buten
den anderen cn fel niet doen. Ende alle der Stat goet.

ift klein ift groet, dat feilen defe Scutmeifters in der
tyt bi den ielven horen ede in der Stat oirbar laten
comen,ende anders nergent van dat in horen bewyn-
de is i ende t'enden jaers fo feilen die olde Scutmei-
fters bi horen ede den niwen Scutmcifteren truwelic
overleveren, alfulck goet, ift dein ift groet, alfe fy
van den Rade in bevehngen hebben, ende hem over-
gelopen ende bi hoere lyc onverbeficht is; ende defe
Ordinantie fel dueren, ter lyt toe dat die Raet, oudt
ende niwe, eens anders te rade werden fel. Behou-
delic den Overften Cameraer fyn penfie van CG. pon-
den , alfo dat voortyts overdragen is.

III.

Indenyerften, dat die Lege Camerairgeenbcwynt
hebben en fel van der Scuttericn,als datvanouts plach
te wefen.

Item, feilen voirtmcer twee fonderlinge Scutmei-
fters wefen, aife een van den oude Rade, cnde'eenvan
den nyen , alft van den Heemraad op ten Dyck ge-
woentlic is ; dats te weten ^ dat elck Scutmeyfter
twee jair Scutmeyfter wefen fel an een, en van jair
te jair fel men enen nyen fetten tot den ouden, ende
die oude fel dat fcrjfc bewaren,mer die een cn fel bu-
ten den andere niet doen in der Ichutterien ^ elc op fi-
nen cedt, ende fy feilen hoir rekeninge doen tot fui-
ken tydeojalsdic Raat, oud ende nye voirfz,overdra-
gen heeft.

Item , en feilen die Scutmeyfters in der tyt geen

vyf en twintig pond , ten fy by Rade der Overften
in der tyd.

Iteni, foo en feilen die Scutmeyfters in der tyt niet
verbonden wefen yemant der Stat grof werc te doen
maken, 't fi vanyfer, hout, ftraatwerck,oftcmuer-
werck , noch oec fonder)ingc arbieders tc winnen ,

cofte doen, dat hem goetdun eken fel, by hoeren ede.

kem , fel men een nye Scuthuus \yedcr maken,
buten die Weertpoirte, op tie ftede dairt oude Scut-
.huus plach te ftaan , om alle der Çtadt reetfcap ende
ruwaar dair in te leggen, die njen ter Stad wercken
le befigen pleecht.

Iiem 5 cn /ellen die Scutmeyfteren gene rcctfchap, der

voirfz. is, overleveren by finen vennot, die dairanblyft,
alle reeticap, der Stat toebehoerende, die hem gele-
vert wert, en die oec by fynre tyt gecoft is, of be-
wifen waert in der Stad oirbair gegaan is, by finen
ede*

ORDONNANTIE, alsvooren, op het voorfz, fuMeEi^ des donderdags na PauliConver-

fionis MCCCCXLF. , '

verdroegen die Rade , oud ende nye, ende Stad toebehoerende, uutlenen, dan by den Overften
maectenene nyeOrdinantie opterStatScut- in der tyd.

mcifters, ende dat daar of ruert in der ma- Item, Γοο fel elc Scutmeyfter, als hy afgaat, den
nieren hier na befcreven. Scutmeyfter, die in fynre ftedc gcfet werden fel, als

Item, om *t geit ten yerften te crigen, der Stadt
wercken op ten minften coft ende ter meefter oirbair '
mede te doen maken, foo feilen die Scutmeyfters in
der tyt, alle der Stadt reftande inwinnen endeopbuc-
ren , ende dair of hebben den vyften penning voir
hoeren arbeyt, van 't felve fy ontfangen, en rekenin-
ge dair of doen , -op hoeren ecdt, dair hem der Stat
knape, hoge ende lege, in dienen feilen , op hoeren
dienft, behoudelic, hem hoirs gefetten loens.
Item, fo feilen die felve Scutmeifters oock opbue-

iwaar werk doen maken , tot cofte dragende boven ren alle der Stadt vcchtkueren, ende die in der Sept

mer dair inne tot oirbair der Stat, ende ten minften nehyfoan lyfrente op ten kueren overgefcreven heeft.

terie leggen, ende rekeninge dair of,doen, ende die
Camerair en iel geen bewynt dair of hebben, dan
ift dat yemant fine kueren betalen wilt mit lyfrenteo,
als een ygelic mach, na der ouder gewoenten, foc
fel die Camerair die lyfrenten overfcriven, ende den
Scutmeyfteren in der tyt gevuechlic wefen, van't ge-

Ende op dat die Koermeyfters in der tyt van den
vcchtkueren te neerftiger mogen wefen in hoeren
ampte,foe feilen fy alle kueren,die fy in't een fyifoea
den Rade anbrengen, binnen den naeften fylfoen dair
na inwinnen, ter Scutmeyfteren behoef, of die ludc
verwonnen levéren j ende ift dat fy des niet en doen,
fo CÛ felljin fy «Jair geen bewynt noch loen yan beb-

-ocr page 245-

bcni mer die Scutmeyftercn feilen dan die kueren
felve inwinnen, cnde dair of hebben 't fclve die
Kuermeyfters dair of gehadt fouden hebben, wairc dat
fy ié ingewonnen hadden binnen der tyc voirfz.
' Voirc om die fingelmueren weder te maken an der
Stat borchgravcjfel men alle bruecfcen, tot makinge
van roede tail van mucren dair in fliten na den fteeck,
die men hem voir maken fel,endc dat by de Scutmey-
ftercn in der tyt,elc na groet heytfynre bruecken ,ge-
lyck men tot hair toe an fteen gefleten heeft 5 cnde

341

men fel die brueckige hoechgenoech in borchtochten
nemen, eer men hoir faken flyt, op dat iy ymmer
voldoen mogen 't felve hem ofgefleten werden fel j
cnde dit fel dueren ter tyt toe die vake van der voirfz.
fingelmueren al nywe vcrmaed fyn, die men tot nut-
fcap der Stade mit minre coil niet anders maken en
mach. Ende hier op fel elc nye Scurmcyftcr, in te-
genwoirdigheyt des Raers, als hy ycril geihlleert is,
finen eedt doen, defeOrdonnantie te houden, cn elc
punt bifonder.

LIBELMEESTERS; VYVEN, ôgc. BOEK. vu, riT.

OVERDRACHT van den Raad, waar by de voorfz, Crdonnantiegecorrigurt word, des

fondags na Pauli converfionis MCCCCXLFl,

verdroegen die Rade, out en nye, dat men cnde van den ecrllen gelde, dat die Scutmcyfters dit
die Ordinancie laatile gemaackt van 4er toecomende jaar dair of ontfangen, feilen fy den ou-
Scutterie voirtau houden fel, gefondert den Scutmeyller Henric Knocp betalingc doen van 'c

felve, dat hy voir hem, en iinen werckludcn ten af*
teren gerdcent heeft. Ende elcke Scutmeyfter, die
dat geit baert in der tyd ,fcl ten hcyligen zweren,dac
geit in der tymmerien te leggen, en niet in fyn Iclfs
oirbaar, en of hy wes te boven icekcndc, dat hi dac
der Stat opleggen fel iöndcr vertrcck.

V. ORDONNANTIE, als vooren, op de bedieningt van het Schutmeeflers ampt, des dimsdags

na Jgnieten MCCCCXCllL

IV.

dat die Scutmeyfters noch van koeren, nog
van reftanten heffers wefen en feilen j mer fulc reet
geit, als van den tonnegelde maantlyks coempt, te
weten, die helfte van de tonnegelde, dat feilen iy
bueren, en in der Scutterie leggen, ter Stat oirbaar,
en altoes doen wercken in't begirifel van den jaar 5

Die Raat heeft een Ordinantie gemaid op des
Scutmeyfters dienft, als hier na volcht.

In den yerftcn, foe feilen alle Scutmey-
fters, die nu voertaan gecoren feilen worden, der
Stade van Utrecht dienen by hoeren ede, ende der
Stadt van Utrecht profyt doen van der Stadt goede,
ende daar feilen fy of hebben voer hoeren arbey t, eens
honderc pont aan gelde, ende fyn verval van den
wyn, die hem van der Stadt geftuerc wort, ende ran
den fyfen na ouder gewoenten.

Item, foe en fel die Scutmeyfter in der tyt voertaan
geen daghueren meer hebben, om by die werckludcn'
te wefen, ten zy dattet hem die Raat bevoel in eeni-
gen groten Λverckcn, dat arbeyts volck te beftueren,
ende te wyfen totter Stat profyt ende orberj cnde
waer het by alfoe dat hy ergens gefeynt worden in
eenige groote wercken, die aerbeytsluden te beftue-
ren, foude hyelcx dag hebben voer fyn loen een pont,
oft op het verbeteren ofc verminderen van den Rade.

Item, foe fel die Scutmeyfter alle yiêrwerck, out
ofie nyewe, kleyn ofte groet, dat van der Stat ftu-
fe, toernen, poerten ofc anderfints quame, bewaeren
by fynen ede, totter Stat profyt,ende desgeJycx van
anderen touwen, recpen , hout,ende van aiie 'tgenc
daar der Stat profyt in gelegen is, leggende op Sun-
te Catrynen poert,oft op het Raithuys;bchoudelyck
dat hy behouden fel alfulck out hout, als niet werck-
baar en is, ende dat niet te profyt komen cn mach
anders dan te bernen, ende anders niet,

I V.

Item, foe fel die Scutmeyfter in fyn ofgaan, alle
jaar overleveren alle artelery, pilen, loot, builen,
cruyt cnde falpeter, ende anders, by twee van den
Rade daar toe gefcia,cnde dat dan in der Stat boecfc
laten tcykenen.

Vï.

EENIGE Overdrachten i aanbande het ampt van de Schutmeeflers j des donderdags na Petri
ad Vincula MCCCCXLlF; des woensdags op St. Michiels avond MCLCCXLVI,
des vrydags na Pauli converfionis MCCCCL V; des woensdags na St. Valentyns
dag MDXXF; des maandags St. Cecilien dag, MDXXIX; des woensdags
na JJfumtwms Maria, MDXXXL

In het doorbladeren van der Stads oude boekm zyn om^ganfch andere faken in het oog hebbende % defe Overdrachten ^
het Schutmeeflers ampt betreffendein de handen gevallen » die wy, om defe fioffe meer licht by te fetten, als in
'/ voor by gaan kortelyk hebben uytgetrokken. Anderen aouden ivy'er mijfchien nog hebben konnen vinden^ indien
zulks onfi toeleg ware geweefl.

Des donderdags na Petri ad Vincula mccccxliv.

Overdroegen die Rade, out en nye, dat men
Herman van Leeuwenbergs reekeninghe,
des Cameraars, en der Scutmeyftercn ree-
keninge van den voorleden jaare 1445 loven
2icl, en hebben zy geloeft.

I I.

Ï>es woensdags op Sinte Michiels avond mccccxlvi.

Sleten Schepenen, Rade enOudermans, datZwe-
der die Lyndreyer buten Sinten Catherine, Jan Boem-
houwer, cn Gyshert Henrix die Scheerre, de Rade
vergiSènis bidden feilen, ende een roede cingelmuu·
re maken, daar hem die Scutmeifters dat wifcn &c.

Diergelyke vind men des woensdags daar aan volgende,

II/. Defh

I I I.

Des vrydags na Pauli Converfionis mcccclv.

Claarden Scepcnen, Rade, en Oudermans,die Over-
drachte van den Cameraars over vier jaren overdra-
gen, te weten, het ftaat, dat de Lege Camcraar
medeinmanen fel coirn en onfeker goede, ende dac
fel nu ftaan op ten Scutmeifler.

Item, die Cameraars, die nu gecoren zyn na de
Gildebrievcn, feilen Cameraars wefen drie jaar langj
ende die Cameraars hebben hoer eed gedaan.

I V.

Bes woensdags na St. Vatentyns dag mdxxv.'

Overcomen by Schepene, Rade en Oudermani,
dat men den Scutmeyfter bevelen fel, dat hy dicBic-
kerftege by den bucien aldaar fel doenftratcn ten be-
ften oirbcr.

H h ν.Όη

'fi

iiiAÉm

-ocr page 246-

241 VAN

Dij maandags na St. Cedlten dag aîdxxix.
Ovcrcomei) hy den Raidc, dat die Cameraar en
Scutmeyfter fel oirlof geven Dirck Dirclde, Stads
ïïïetfelaa'rjen cenen anderen bequamen meyfter in zyn

VI:

Des woensdags na JJumtiomsMaria miKiLTii)
Overcomen by den Rade, dat die Scutmeyfter
maken zei buytcn Tolftcge enen werfbalck ôcc.

DE SCHUT MEESTER Sj

ftcede fcikken.

SEVENDE TYTEL.

TWEEDE DEEL.

Aangaande de Libelmeefters.

Wy konmn mede niet voorhygaan, om den te fer eenig bericht te geven van de Libelmeefiers , en de natuur hunner
bedieningen-, voor foo verre wy die uyt de oude Injirumenten hebben konnen nafpren. Het voornaamfie^ V geen
ofjs van dejelve in handen gekomen is, fuUen wy aanflonds den Lefer mededeelen 5 dog defe weynige regels voor af
laten gaan.

Het ampt der LÎbeîmeeflers was een van de Regeerings ampten, die ^foo niet alleen ^ ten minflen doorgaans hy dt
Raden van de Stad bekleed^ enjaarlyks vergeven wierden. De manier van dit ampt, gelyk van alle der Stads be^
. dieningen ^ als Busmeeflers ^Vyve .,Keurmeefiers .^Heemraden^ Bagynmeefters j en voorts alle desRaads ampten^ te
vergeven was defe.' Men maakte in den Raad loten ^ waar onder vyf onderfcheyde loten ^ en die Raden dien devyf
onderfchey de loten te beurt vielen^ hadden het recht om dat geheele jaar alle de ampten ^in den Rade openvallende ^
ie begeven^ Uytgefondert de Vyven·^ dewelke niet langer als voor etn half jaar wier den aangeflelt, Defe vergee^
ving gefchiede ten felven dage ^ als de Regeering verf et wierd, felfs eer de Raad van het Raadhuys ging', en nie·
mand mocht weygeren de voor ft., ampten aan te nemen , op verbeurte van tien jaren de Stad te ruymen. Dus
fprcekt hier voor eèrft^ maar kortelyk ^van ^ zeekere Ordonnantie op den Sparen van den jare 1449, te vinden bo'
ven in den i lé Tyr. Num. xx. en aldaar art. 111. Eflde dit alfoo gefchied, foo fal menterftont kiefen,eer
die Raad van den Huyfe gaat, die Vive, die Heemraat op ten dyck , Busmeyfters , Libelmeyfters, Be·
gynmeyilcrs, en alle andere Officieren onfer Stad, na der ouder gewoonten. Die oude gewoonte wordbrec
iler verklaart in het xxxvi. artyk. van den Gildebrief des jaar s I4ff 5 gemaakt des donderdags van Lichtmijfei
en byna met defehe woorden bevefligt in een Gildenbrief van het felve jaar, des maandags na den Hey^
hgen Palmdag^ art. vi 11. Siet den gem. Tyt. Num. xxv, en xxvi. Het begin van hetgem.\x%vi. art.luyd
in defer voegen. Item alle der Stat officien, als Busmeyilers, Vive, Libelmeyfters, Koermeyfters, Heem-
raats, Bagynmeyftcrs, en voirts alle des Raits ampten, dair men Raide toe te fetten pleeg , dair fal men
omme loten onder den Raide mit vive fonderlinge loten, cndc foo wién die Vive loten vallen , feilen alle
die ampten in den Raide geven dat jaar uyt duerende j gefonder die Vive &c.

Vraagt men^ hoe veel Libelmeefi er s jaarlyks zyn aangefielt? de Lyft van de Raden defer Stad in den 11, Tyt.
Kum. "Lxyiiv. gebracht^ zal leer en ^ àafer twee geweefl zyn. Het welk word bekrachtigt dóór het yi. artyk.
van de Ordonnantie op de adminiftratie van de Politie en Juflitie binnen Utrecht, van den 13 OSlob. ifiS, ge·
flaatft beneden in den x. Tyt. Num. li i. waar van wy firax op Num. 11. het uyttrekfelfullen geven. Alleen'
lyk ftaat hier ontrent mg aan te merken., dat ^ voor de Trmflatie van de Temporaliteytdc Libelmeefters uyt dm
Rade^ maar daar na uyt de Schepenen^ verkoren wier den.

Moeylyker is het net op te geven , waar in het Libelmeefters ampt beflaan hebh'e. Het is hekent, dat de
Bijfchop van Utrecht voor de Tra?tfatie van de Temporaliteyt heeft gehad de JVereldlyke en Geefielyke machtah
I Heervan die beyde^ en dienvolgens mede de PTereidlyke Jurisdihie^ die hy door zyne Officieren, als Schouten,
Maerfchalken^i en diergelykenook door Ridderen en Knapen, Stad en Steden oefende. Men kan hier tot opbelde·
ring bydoen, H géén wy aangaande het Landrecht gefegt hébben, in de Voorreden van ^f/V.Boek van Staren
Placaaib. Hy oefende de Geefielyke Jurisdiiiie door zyne Geefielyke Officieren, te weten den Vicaris Generaal,
en den Officiaal. De Vicaris nam alleen kennis van faken vo\nni7ix\2i]\xr\sd^d:\on\s^ als difpenfatien, relaxa·
tien van het gemeene recht, en diergelyke. De Officiaal oordeelde over verfehillen tuffchen de pleytende partytn,
ofte faken contentiofiis jurisdidionis, van wat natuur die ook waren, foo wel tuJJ'chen Geefielyke, als Wereld'
lyke perfoonen^ en foo wel binnen, als huyten de Stad. De Proofien van de vyf Capit telen hadden ook de Geefie·
lyke JurisdiSlie in de Stad, en fommige Dorpen ' s Land s van Utrecht.

Mfchocn nu Wereldlyke perfoonen malkanderen over allerhande Joort van faken mede voor defe Geefielyke Vier*
fchaar mochten betrekken, foo wasser nochtans eenig onderfcheyd. JVant, indien een borger^van de Stad van U'
irecht éméfi anderen borger voor den Geefielykèn Rechter geroepen had over eenige fchuld, bedragende boven de tien^
ύf twaàlf Bêyerjche gulden, foo behoefde de Gedaagde aldaar niet te recht te fiaan, maar mocht van dien Rech-
ter een Libvl e^jfchen, 'i wélk door hem in de CoHfiflorie {by den Wereldlyken Réchter de Secretarye of Griffie ge-
noemt)afgéhaàiï, en άαη den Raad der StadJJtrecht overgebracht wier d, ten eynde aldaar over zyn faak geoordeelt
(ou worden. Siet verfcheyde Overdrachten en Refolutien beneden onder Num. i. De Raad gaf zoodanig een Li-
bel in hcïHdéh van 'twee Libelmeefiers, {die daar van haren naam gekregen hebben) lm die fake te hoor en , tt on-
der (heken j en voorts aan den Raad verjlag te doen, dewelke alsdan of felfs het geding tuffchen de dmgplichtiien
befifle, of weder aan de voorfz.. Libelmeefiers fond, om uyt naam van den Raad de faak door een minlyk verdrai
*hy te legden, if by een vOnhis af te doen. Siet hier beneden de Refolutie van den jare 14Π» onder Num. i'
§. 11 i.§. ν i eh χ11. ίΛ onder Num. n.§. 11. het ix. artyk. van de Doleantie des jaars i 5De LiheU
mee fier s mochten de (aken niet al te langen tyd onder fig houden, maar moefien d<efelve binnen korten tyd aan
den Raad brengen', die by het voorfz. artyk. tot fes weken bepaalt word. Maar, indien de Libelmeefters binnen
die fes weken de faken niet ten eynde brachten, foo mochten de Geefielyke Rechters, op het verfoek vandeneyffcbefi

de faken weder voor bare rechtbank trekken, en daar over vonnis vellen. Fan «Ifulke i,onniJfen of by den Ra^^i

. ■ ' " $

-ocr page 247-

LIBELMEESTERS, VYVEN, &c. BOEK, FIL TIT 245

op bericht der Libelmecjters ^ of door de Libelmeefters, invoegen voorfz,. gewefenj mocht geen hooger rechter herog"
pen , of daar aan ge appelleert worden , op dat partyen malkanderen met langwylig pkytcn niet [ouden bederven.
U^yders, zoo de Geeftelyke Rechter^ door den Gedaagden om een Libel verfocht zynde ^ zulks weygerde, kondede
Gedaagde het felve binnen veertien dagen den Raad te kennen geven^ die -alsdan over zulk eene[aak recht dede,even
of'er een Libel gegeven ware. Siet de Overdracht van denjare i 592, beneden onder Num. §. i. Om dat mt
fulke Libellen dikwils door de Ferweerders geeyft wier den, 'alleeniyk om nog een korten tyd uytftelvan betaling te
winnen, foo moeften zy by bet overleveren van het Libel^ de Libemeejters haar take wyns betalen , of konden an-
ders niet gehoort worden. Het gebeurde ook wel, dat de Raad om reedenen het Libel nist aannam, maar de/aak
weder ν er fond na den Geeftelyken Rechter. Siet onder Num. i. vi 11.

eer wy van defeftoffe affcheyden, moeten wy nog onderfoeken, waarom in de bovengem. Lyfte van de Ra·
den, de Libelmeefters ook Banmeefters worden genoemt, of totten Banne , of Libelle gedeputeert : welk in den
ecrflen opflag vry duyfler fchynt. WaarfchynJyk moet de reden afgeleyd worden uyt de manier van rechtspleging,
wor de Geeftelyke rechtbank gebruykelyk, die zeer kort en van weynig koflen was·, {Siet de Ordonnant. vanKeyf.
Karei op de Geeftelyke Jurifdiüie van den 10 Febr. 1533.;» Boek van het Stat. Placaatb. ix.Tyt.Num.
1, II.) en dieswegen de wereldlykeperfoonen fig aan dien Rechter niet ongaarn onderwierpen. TVanneer ymand^
'üoor de ^ranflatie van de Temporaliteyt, by voorbeeld, over eenige fchuld voor den Qeefielyken Rechter behoorlyk
gedagvaart was, en daar op achterbleef, zoo wierd hy vermaant om nog binnen acht dagen te verfchynen % aan
welke vermaaning indien hy nog niet quam ie gelmrfamen, zoo wierd hy in den Ban gedaan. Gebeurde het wy»
ders, dat zulk een, die in den Ban gedaan was, fes weken in den Ban bleve, fonder fyne fchult te betalen^
foo pleeg de eyffcher voor dien felfden Geeftelyken Rechter zyn fchuld met eede ie fierken voor oprecht en deugde^
lyk\ waar op de Gedaagde by vonniffe veroordeelt wierd, en die fchult verklaart voor verplegen fchult by expan*
datie.^by welke een Deurwaarder of Pander gelaft wierd den eyfchtmet eede gefierkt, te executeer en, met de koften^
het welk geheeten wierd, invocatio brachii fecularis. Siet het-Siii. artyk. van de meergem. Doleantie van den
jaare Want zoodanig een vonnis wierd niet ter executie geleyd, door den Geeftelyken Rechter, maar door

den Raad der Stad Utrecht. Hier foude men nu myns oordeels niet ongegrond mogen giffen, dat de Raad der Stad
Utrecht, alvoorens zulk een vonnis ter executie te leggen, het felve in handen van de Libelmeefters fal geftelt
hebben, om de ft ukken te onderfoeken, en den Raad van bericht te dienen, of alles behoor lyk was waargenomen^
en de Gedaagde wettig 'veroordeelt. Om defe reden is het mogelyk, dat de Libelmeefters Banmeefters genoemt
zyn. Na de Tranftatie van de Temporaliteyt is hier ontrent eenigfints verandering gemaakt. Als voor eer ft, dat
de Geeftelyken alleen, en geen TVereldlyke, haare fchuldenaren om verfcheenen pachten, tynfen, tienden, en dier'
gelyken, voor dc Geeftelyke rechtbank moeften trekken^ en voorts gebruyken die wyfe van rechtspïeeging, als voorp
is. Maar hoe die in eenigen deele verandert zy, kan de Le fer na/ien in de bovengem. Ordonnantie op de Geeftem
lyke Jurisdiêiie yvan den jaare 1Verftc. Maar gebeurt het

fFy willen ook niet ontveynfen, dat men felfs in oude tyden voor de Tranflatie van de Temporaliteyt ^ niet aU
iyd een en defelfde manier van rechtspleging ontrent defen Ban heeft gebruykt. Kortheydshalve treden wy dit
•niet dieper in: de Lefer kan hier van onderrecht worden beneden in den x. Tyr. Num. xix» xx, cn xxi i r.

Defe Ban was niet krachteloos, maar fleepte groot e gevolgen na zich: welke alle wy niet zullen ophalen, Wanf
wie weet niet, wat voor uytwerkingen de Geeftelyke b/ixem van den Ban, of Excommunicatie, eertyds gehad
heeft. Men kan hier van in het breede naften Ant. Mitthasus dc Jure Glad. cap. xxxi. & in Manuduâ. ad
Jus Canonic. Jib, m. Tit. 11. p. 273 , δε feqq. Du Cange in GloÎTar. Medise Latinitat. Voc. Excommu·
nicatio. IVy melden alleen, V geen hier ter plaatfe dient. Niemand mocht in den Raad verhoren wordin voor
Schepen 1 Raad, Overfte Ouderman, of Ouderman, die in den Β an.was : en felfs moe ft fulks by het aanvaarden
van de voorfz. ampten met eede verklaart worden, indien zulks by ^e Borgemeefters geeyfl wierd. Siet de Over^·
dracht van den jaare 1410, beneden in den x. Tyc. Num. xxiii. en het xv. artyk. van den Gildebrief des
jaars i^'i^.fiet boven den ii.Tyt.Num.xxvi. Ten waare {voeg^t^er het gem. xv. artyk. by) zulk een daar van
in beroep ft ont-, dat is, dat hy van zulk een vonniffe geappellcert had. IVant het fchynt, dat men aan den Bif"
fchop ook hier van heeft mogen appelleeren. Siet Ant. Matihasius dc Jur. Glad. loc. cit. num. En zeekere
Overdrachtvan't jaar i ^^i^boven in den ii.Tyt. Num. iv.i» Ant. Matthseus loc. cit. p. ri4.Wordymand in
den Raad gckoren op onlcr Vrouwen avond, Schepen ,Raad, en Ouderman, die in den Banne ware, die
's Rechters brief met 'sKcrfpels Papen fcgel befrgelt ware, en des in geen beroep en ware, cn daar ot niet
abfolveert en ware, eer hy gccoren worde,die fel ofgaan, en dat jaar in den Raad niet komen. Tenware
ook y mand zich uyt den Ban geloft, en abfolutie gewonnen hadde. Defe tweede uytfondering word^er in de laat ft*
gem. oude Overdracht bygedaan {boewei het eygentlyk geen uytfondering is : want ymand uyt den Ban geloft zynde^
word gehouden, als of hy\r nooyt ingeweeft wareen is daarom tot Schepen, Raad (βc. verkiesbaar. Invoe-
gen dat defe uytfondering te recht by het xv. artyk. van den Gildebrief van den jaare I4ff. achtergelaten is.

Dog indien ymand in den Ban gedaan wierd, na dat hy in den Raadgekoren was y die was gehouden zich uyt den
Ban te loffen binnen veertien dagen en by ontftentenis van dien, zoo moe ft hy uyt den Raad gaan, en konde daar in
niet weder gekoren worden, als na verloop van twee jaren,naar inhoud van de gem.Over dracht van denjarei^io.
of na verloop van tien jaren, volgens het viv. artyk. van den gem. Gildebrief van den jare 14f5'. Het fchynt my toe ^
ilat een ander perfoon buyten den Raad, uytgefondert der Stads Knapen, den tyd van drie maanden had, om zich
uyt den Ban te loffm, Siet de meergem. Overdracht van den jare 1410. De reden is klaar. Om dat, nament-
lyk, de eer en luyfter van zulk eene aanftenlyke Vergadering eenigfmts befmet wierd, door ymand in haaren boefem
te hebben, die in den Ban gedaan was î des was ''er aan gelegen, dat da^r in te fpoediger voorften wierd : het geen
ontrent andere perfoonen van dat gewicht niet w,is. Siet het gem. xv. artyk. en de gem. Overdracht van den jare
1410. Desgelyks mocht geen Schout van de Stad, mg der Stad Knapen in den Ban zyn, of zy moeften zich bin-
Tten veertien dagen loffen. Siet de gem. Overdracht. De gewoonte om ymand om fchuld in den Ban te doen, heeft
niet alleen hier te Lande ^ maar felfs in andere Landfchappen , als in Vrankryk, plaats gehad. Siet Du Cangc
Gloflar. Med. Lntinitat. voc. Excommunicatio. Overmits mt Keyfer Karei na de Tranftatie van de Tempora"
liteyt, de Geeftelyke Jurifdi^lie zeer befnoeyt, ja byna weggenomen heeft, en echter de manier van pleyten voor
den Geeftelyken Rechter, van weynig koflen was, voor al in kleyne faken, als huyshuuren , arbeydsloon , mond»
koft, en landpachten (^c. foo heeft hy een Kleyne Rtlle opgerecht, op welke een Commijfaris, zoo kort doenlyk^
alle kleyne faken (oude afdoen. Siet het v. Bock. van het Stat. Placaatb. ix. Tit. en het Advis van den Hove op
de meergem. Doleantie^ van den 17, Mi^m j «« h(t fdfiic Boek. i.Tyt. Num. ix. art. xii, cn xv.

llLDsfU - ' - jlh » Om

. Si-,

.dâiiûl

-ocr page 248-

VAN DE SCHUTMEESTERS,

244

In het jaar Mcccxcir. des donredaghesna Paajfchen,

Overdroeg die Raat van der Stat, out en nye,
zoo wie mit Geeftelyken recht aangefpro-
ken v/ort, ende een libel eyfchede , cnde
hem daar weygering in gefciedc, die zei
binnen veertien dagen comen voer den Rait van der
Stat, en tonen 't den Raide, cnde die Rait zei 't
voert rechten na inhouden der Stat boeken, gelykof
hem een libel gegeven ware.

I I.

Tn het jaar mccccxxiv. des woensdags naAgMe.

Overdroegen Scepene, Raide, en Oudermans op
ten libelle, loo wie een libelle voir den Rade brenget
om zyn zake daar te believen, want daar vafte ver-
trek cnde argelifl; tot fommen tyde innevallet,om dat
te verhueden, Γ00 fel die geene, die dat libelle bren-
get, en des geblyfs geert, den Libelmeyfiers hoer
lakc wyns terftont mede brengen, cnde betalen, als
liy dat overgeeft, ende anders en derven die Libel-
meyfters dat libel niet aannemenà Ende die Libel-
mey fters zeilen binnen hoeren tyt diere luden zaken
cynden. Ende zoo wat faken dié Libelmeyllcrs
niet en eynden binnen hoeren tyd , foe feilen zy die
nacomcnden Libelmeyfteren overgeven terftont na
hoeren afgank die libelle voorfz. ende mit elcken li-
belle dat geit van der taken wyns, zoe fy dat ontfan-
gen hebben.

ί I I.

ExtraU uyt het Daaglyks Boek der Stad Vtrecht van
het jaar mccccxx.

By Scepenen en by Raden geileten, alfoo die Li-
belmeyfterk dat aangebracht hebben op St. Pauwels
avond Converfionis, tuiTchen Beatrix Elyas dochter
uten Lande van Arkel, en Harman de Jonge, heeft
die Raat geileten, dat Herman den vroukyn voerfz.
na hoer betoen fchuldig is twintig oude feilde , die
zy hem eyiTchet in den hbelle, en Herman zei die be-
talen &c.

I V.

ExtraU.^ aIs voren ^ van het jaar mccccxx i.

TuiTchen Jacop Sloy er Henricks foen, en Jan Brie-
gen , heeft de Raat geflcten , dat Jan voirfz. Jacop
betalen zei die vier loot iilvers, die hy in iinen li-
bel eyiTchet, alfo verre Jacop die met finen cede hou-
den wil.

Extract ^ aIs vooren, daags na PauU Converfionis^

mccccxxxv.

TuiTchen Jutten, die Johan Aerntszoens wyfwas,
ende Henric Voerloep hoir zoen aan die ene fyde, en
Johan Jacobe zoen den fnyder aan die ander fyde, van
der huyshuur, hebben Scepen; cndc Rade geileten,
dat die zake al geheel voor den Libelmeylters ten
rechte bliven zal.

Om weder tot de Schutmeeflsrs te keer en ^ en defe voorreden te fluyten , fullen wy met een woord aanroeren^
êdt zy ontrent drie of vier jaren na de l'ranflatie van de Temporaliteyt zyn afgefchaft. Want in de Ordonnan-
tie van den Grave van Hoogftraten^op de Adminiftratie van de Politie enjuflitie der Stad Utrecht art.y.. word
gefegt^ dat uyt de Schepenen jaarlyks twee Libelmeeflers füllen aangefl£lt worden. En by het ix. artyk. van de
Tneergem. Doleantie word van de Libelmeefiers, en van het eyjfthen van een Libel^ gewag gemaakt, als van een
faak-i die al eenigen tydgeleden^ huyten gebruyk geraakt^ of vernietigt was. Dit is ten minflen huyten twyfel,
dat ''er na het jaar ι^^o op de Lyfle van de Raden geen 'meer gevonden worden.

I. EENIGE Overdrachten j getrokken uyt de Daaglykfe boeken der Stad Utrecht 5 betreffende de
Libelmeefiers, des donderdags na Paajjchen , MCCCXCII; des woensdags na
Agatha, UCCCCXXiV ; MCCCCXX, MCCCC X XI rsdaags na
TauU Converfioms, MCCCCXXXV; op onfer Vrouwen avond Nativitatis ,
MCCCCXLVI ; des maandags na OcuU, MCCCCXLVII; des vrydags
na ConverfmisPauU, MCCCCXLIX; des donderdags na EUfabet ^ MCCCCLIU;

des woensdags na Affumtionis Maria .........; des woensdags na Cantate ^

' MCCCCL XVIII; des woensdags naPetn enPanli, MCCC CLXXI11;
des vrydags na LichtmiJJe, MDXII; des maandags na Catharyne dag ^ ΜΌΧΙΧ,

V L

Extraü^ als voren y des woensdags op onfer Vrou*
wen avond Nativitatis, mccccxlvi.

Sleten Scepen , Rade , en Oudermans, van der
wisheyd, die Joncfrouw Lutgaart van Weelde doen
foude Willams dochter van AVeelde , Joncfrouw toe
Vrouwencloefter, na des Raats Overdracht, dat die
felve Joncfrouw Lutgaart, ter fomme van tweehon-
derc Burgoenfe feilden, flaande payement, fetten fal
in handen des Raars, ofte brieven, daar men hoer
tweehondert feilde in fchuldig is, leggen in 's Raats
hant, die voerfz. Joncfrouw tot Vrouwencloeileraan
te rechten, of ii winfter wierde in der zake, daardie
Raat hoer en Joncfrouw Lutgart voirgen. mit eea
Libelle in der Confiilorie van te recht gewyil heeft;
mer die felve Joncfrouw van Vrouwencloeiler, fooli
aanfprakerfche is, fel die fake alfoo vervolgen, dat
tuiTchen dit en PaiTche naaitcomende in der Conûfto^
rie die fcntentie daar of gewyft werden zal, &c.

V I L

EfftraU ^ ah vooren ^ des maandags na Oculi\

wccccxlvii.

Sleten Scepen, Rade, en Oudermans , dat Mar-
gricte Duurkants quyt wefen fel van der aanfprake
mit den Libelle, die Wouter Vinck hoer gedaan
heeft, ende hi fel hoere coft gelden bi den tweenU-
belmeyfters, die ter fake gefet hebben geweeft.

VIII.

ExtraEl, als vooren , des vrydags m PauU Com
verftonis mccccxlix.

Sleten Scepene, Rade, en Oudermans, dat Soude
van Ryn en Geryt van Zulen in 't Geeftelicke recht
te recht gaan feilen van der fake,dairSoude van Ryn
mit enen Libel den voorn. Geryt van Zulen ofbe-
fproken heeft : behoudelic dat fi niet pleyten en fei-
len, en dat men die zake mit eenre fcntentie Tynden
fel, fonder eenig vorder beroep.

I X.

Extras, ah vooren, des êmderdags na Eliféefh,

aiccccliii.

Des manendages voirfz. is Dire Zibbe gecommen
mit eene Libel voir onfen Raide, dat hy in de Con-
iïftorie genomen heeft, tegen Jan van Velde,eoheeft
dat Libel mit twee pond op de kift geleyt.

Extrait, ah vooren, des woensdags na AffufHilii',
mcccclxvi.

Overdroegen Scepene, Rade, en Oudermans» dit
Frederick die Voicht, en Frederick van Mafch, Ψ
Libelmeyfters, aannemen zeilen die Libelle tulTcIi^

pe·

h'
tis'

ί ;

δ.»-;
m-

rj,

-ocr page 249-

LIBELMEESTERS, VYVEN, &rc; /. BOEK: Vil TIT.

Dclyane Claas die Gruters dochter, en Hughcn van tuiTchen Gheertruyt Alfers, weduwe van Lichten-
Maerfeni en die zake voert uytrechten , als gewoen- berg, en Alferrgen Dire Peters dochter,aan die ene,
licken is. en Egbert Gysberrie van Eemnes, aan de andere zyde

X I· &c. Defen eedt heeft Gheertruyt gedaan voor den

Libelmeyfters.

X ! I L

ExtraU^ als voor en , des vrydags na Lichtmijfe >

MDXII.

Willem Eve bracht een libel voer den Rnit op ter
kifte, hem van den Regulieren t'ütrecht in der Con-
fiilorie ovcrgelevert} ende Simon gemacht van dc
Regulieren, nam die weet aan. Bygelcickt die Li-
bclmeytters.

X I V.

Bes maandags na St. Catharynen dag mdxix.

Gysbert van Lantscroen bracht een libel voer den
Rade , hem overgelevert in der Confiilorien, vaii
Henrick van Gent. Bygcfcickt die Libelmeyfters.

ExtraSi, ah vooren, des woensdags na Cantate^

MCCCCLXVIII.

Sleten Scepen, Rade, en Oudermans , uyt aan-
brengen der Libelmeyfters, zoe die fake mit enen li-
bel voir den Rade gecomen is tuiTchen Joffer Delyaen
&c. alfe dat Huge van Maerfen, ende Joffer Hazen
erfgenamen der voirgen. Joffr. Delyane geven en be-
talen feilen, hoir befette teftamence na inhouc des
ïibels, binnen veertien dagen naailcomende, alle da-
gen by een pond.

Diergelyke zyn*er meer op dit jaar in het Daagelyks
Boek te vinden.

X ï l.

Extra6l^ alsvooren^ des uooensdags na^etri en Pau·

li y MCCCCLXXIII.

Sleten Scepen, Rade, en Oudermans, in der fake

i
i

EXTRACTEN nyt zeekere Ordonnantie van den Grave van Hoogflraten, op de Politie m
Jiifiiîte der Stad Vtrecht, van den 31 OM. MOXXVlll, art, x.
en uyt zekere Doleantie by denBiffchop enJrchi-Diaconen vanVtrecht, aan
Keyfer Karei overgegeven nopens de Geeflelyke JurisdiBie, den lo May
MD xxxyi, art. ix. beyde betreffende de Libelmeeflers defer Stad,

De geheeïe Ordonnantie en Ooïeantie^ waar van wy alteen de gent. Extraücn te berde brengen, zyn te vinden be»
neden in dit Boek. x. Tyt. Num. lii. en in ons Stat. Placaatb. v. Boek. i. Tyt. Num. viii. alwaar de
Lcfer, om defen aangaande mg meer lichts te geven ^ ook Jal bygevoegt fien^ het Jdvis van den Ëtrfien en andere
Keyf. Majefl, Raden op de voorf. Doleantie^ den 17 May if3<ïf Num. ix;

gens den anderen burgeren eenige faaken, of adieu
had Je, bedragende boven die fomnie van tien of
twaalf Beyerfche guldenen, want in fuiken gevalle,
foo mochte die Verweerder een Libel eyflchen van
den voorfz. Ofiicialen, 't welck hy bracht aan den
Wcreldlyken Raad der Stad van Utrecht, die toe
fulke laken deputeerde twee Libelmeefters, om die
felve faken te hooren, ende by voorraad der geleerden
te flechten, binnen den tyd van fes weken, waar van

ExtraSl uyt de Ordonnantie van den 31 OSlob.
MDXxviii. art. x.

Item die Schout fal wegens der Keyf. Majeft. by
advys van den Burgemeefters ftellen, vuytcn
twaalf Schepenen twee Libelmeefters, die ken-
nifle fullen hebben, als gewoenlyken is, ende
fullen dat aanbrengen den voorfz. Burgemeefters ende

I L

Extraü uyt de Doleantie van den 10 May mdxxxvi.
art. ix.

■iiife

Schepenen, om dair af gedaan te werden, als naar men nieten plag te appelleeren, op dat den eenden

anderen met pleyten niet en foude verderven. Ende
indien die voorfz. Libelmeefters die felve fàake binnen
de voorfz. les weeken niet en flechten, foo mochten
die Öfficialen voorfz., ter inftantie van den eyiTcher,
. die wederomme voor hun roepen, en dre felve faakc
Uytgefondert alleenlyken, als den een burger je- naar rechten eynden ende tcrmineeren.

rechten behooren fal.

SEVENDE TYTEL.
D Ε R D Ε DEEL.

Betreffende de Vyven, en den Borgemeefter van de Vyven.

Volgens onfe beloften^ aan het hooft van defen tytd gedaan^ zyn wy verplicht ^ om den Le fer, alvocrem hy treed tot
het lefen der navolgende Over drachten ^ insgelyks het ampt van de Fyven, wat klaarder open te leggen. Is bet
wit in allen deelen niet getroffen, de befcheydentheyd van den Le fer zal ons de misgrepen ten goede houden, dewyl
wy eenen ongebaanden weg betreeden, dien andere na ons met minder flruykeling fullen konnen nawandelen.

Het ampt van de Fyven is buyten allen twyfel een aanfienlyk ampt geweefi ·, nadien zy by het veranderen van
de Regeering^t en zoo dra die verfet was^ ook felfs eer de Raad van het Raadhuys mocht gaan , door den Raad
wier den verhoren y en wel by looting^ op defelfde wyfe ^ gelyk de Schepenen^ Raden, Qudermans , Busmeefl^rs
van den Raad, Libelmeeflers, Keurmeeflers, Heemraden op den Lekkendyck, Bagynmeefiers^ en alle des Raads
ampten, die de Raden alleen mochten bekleeden^ jaarlyks verandert wier den. Siet het 111. artyk. van zeekere
Ordonnantie op den Sparen, des jaar s 144P} het xxxvi. artyk. van een Overdracht, der gemeene Gilden, van V
jaar 14^5 j en het ν 111. artyk. van den Gildebrief, des /elfden jaar s ; het ν, artyL van de Overdracht, van
i^Siyen het IV. artyk. van een verklaaring van den jare 14Ö4, alle gebracht boven in den 11. Tyt. Num.xx,
XXV, XXVI, XXVIII, en XXIX. En word aan deVyven een macht en authoriteyt toegefchreven by het v. artyk,
'Van de Ordonnants der Stad Utrecht van het jaar ijiS. Si^t bsneden den %. Tyt. Num. m. JaJèlfsv.rkoes

H h j mm

-ocr page 250-

VAN DE S C H υ Τ M Ε Ε S Τ Ε R S,

m/i tot dît ampt^'fonder onderfcbeyd^ zoo ivel de Raden ^ als borger s buyten den Raad j ivaar onder 'veele^ die
Schepenen y Raden ^ of in andere Stads bedieningen'gewceji waren. En moefi volgens een oude gewoonte de Bor^
gemeefier van de Fyoen een Schepen wefen\ waar van firax nader. De Lyfi van der Stads Raden in den gem.
11. Tyc. Nuin. jlxxi ν, zal dit voorige gefegde ten grooten deele met ontallyke voorbeelden konnen ftaven. Wy-
der s is het buyten tegenfpraak, dat volgens de gem. Ordonnantie en Gildebrieven, de Vyven by looiing door dm
Raad verhoren tot na h$t jaar van I45f, en zoo als het ons voorkomt, tot aan het jaar \\6z\als wanneer
hy zeekere Overdracht van het felve jaar ^ am de vierOverflen in der tyd^ ie weten de twee Borgemeeflersen
de twee Overfle Oudermans, zoo als van ouds gewoonlyk was geweefi, de verkiefmg van fejiien goede mannen in
plaatfe van de Vyven is opgedragen. En word fulks by eene Verklaring op die Overdracht, in het jaar 1464., in
ronde woorden geflerkt. Alleenlyk met dit ondcrfcheyd^ dat de Raad elke half jaar de looting deed\ daar de vier
Overfien eens voor het geheele jaar twaalf Vyven te gelyk aanfleldcn, waar van 'er fes in het voorjaar, en fes in
het najaar fouden dienen. S iet de gem. Overdracht art, v. en Fer klaaring y art. i v. bovenin den i i.Tyt. Num.
XXVI11, cn XXIX. Het fchynt ons echter toe^ dat niet lang daar na de verkiefing van de Vyven weder aan den
m Raad gekomen is: nadien de Raad by eenOverdracht van den April ΐύ^η·/ goedgevonden heeft ^ hare oude rech·
ten en herkomen defen aangaande weder te doen fiant grypen., en de macht van aanflelling inhanden der vier Over-
fien te geven. Siet beneden Num. i.. §. xix. Of men by vervolg van tyd daar by gebleven^dan daar weder af-
gefiapt zy, is ons tot nog toe niet gebleeken.

De Vyven ^ gelyk ook derfelver Borgemeefier ^ wier den maar voor een halfjaar aangeflelt, {daar nochtans alle
de bovengem. bedieningen niet voor het jaar ten eynde liepen) nament lyk van Vrouwen dag te Lichtmiffe.^ op weU
ken tyd de Regeer ing verfet wierd^ tot Jacobi, en van Jacobi tot Vrouwen dag te Lichtmijfe. Siet de Ordon^
nantie op den Sparen van het jaar 1449 , de twee Gildebrieven van de jaren I4ff , en de gem. Verklaa-
ring op de artykelen hier voor aangehaalt. En fchoon de Ordonnantie op den Sparen art. xxvi i. [preekt van
LichtmiiTe tot Sr. Paulus dage toe, foo is evenwel de verkiefmg op St. Jacobs dag gedaan. Siet de meergem.
Lyfie der Raden op het jaar 1450, en vervolgens. Of nu de tyd van een halfjaar tot de bediening van dit ampt
geflelt zy, om dat het felve zeer lafiig en moeylyk was, en nochtans niemandweygeren mocht dat aan te nemen,
gelyk ook niet alle de voor gem. bedieningen, op verbeurte van tien jaar en uyt de Stad te wefen, volgens de gem.
Overdracht, en Morgenjpraak der Gilden van den jaare I45'f , art. xxxvi , ef van altyd uyt den Raad te we^
fen t en een keur van hondert pond, volgent het v. artyk, van de bovengem. Overdracht des jaars 1462.. dan
cf om eenige andere reden die tyd alfoo bepaalt zy, konnen wy niet volkomen verfeekeren. Het is ook wel eens^
dogfelden, gebeurt, dat de Borgemeefler van de Vyven, of een van de andere Vyven, van het voorjaar dien
men dan daar toe mogelyk vrywillig overreed.de, in het najaar weder aangefielt is. Op de gem· Lyfie der Raden
*verneemt men twee gevallen. Zoo zyn inden jaare 1431. Ghifebrecht de Grut er, Loef Hafert, en Ermbrecht
Over Rhyn in het voor-en najaar Vyven geweefi: en in het jaar 14^1 zyn Albert Proeys, Borgemeefier van de
Vyven, enjan van Lantscroon een van de Vyven van het voorjaar,ook in het najaar aange fielt. Maar of het voor
''t jaar van I4f0 niet meer gebeurt zy, dat eenige ^ of alle de Vyven van het voorjaar, fonder verandering in
het najaar in haare bedieninge gelaten zyn, zoude hy ymand eenige hedenkelykheyd konnen hebben : om dat de
'Doorn. Lyfie, voor het jaar van i4fo niet meer als driemaal de Vyven van het najaar opgeeft, te weten in het
jaar 1402, 1431 ? en 14375 dog op de anderejaaren alleenlyk de Vyven van het voorjaar noemt, fiellende bo*
ven die namen•t Vive in het voorjaar, en dan Vive in het najaar, fonder eenige namen daar by te voegen-, of
ook wel alleen,-^'wQ in 't voerjaar, of enkel,Vwc·, zulks dat de Vyven van het najaar geheel cn al met fiiL
fwygen voorbygegaan worden. Wat zal men bier dan uyt befiuyten? of dat ' op alle fulke jaaren, of ten minfien
met altyd de Vyven in het najaar verfet zyn-, het geen aanleydingfoude kmnen gegeven hebben, dat by hetxxviu
éirtyk. van de gem. Ordonnantie op den Sparen, des jaars 144p. daar in voorfien^ en by de twee gem. Gildebrie-
'ven van het jaar i4ff het felve nader bevefiigt is? of dat de Daaglykfe boeken der Stad Utrecht, waar uyt wy
defe Lyfi getrokken hebben^ ontrent dit fiuk tot dien tyd toe gebrekhelyk zyn. Het laat fie gelooven wy lieffi j maar
laten het nogtans aan't beter oordeel van den Lefer over. Wil men nu vorder weten,binnen wat tyd een afgaande
Vyve weder verkoren konde worden ? De Overdrachten, zoo veel Vr tot onfe kennijfe gekomen zyn, fpreeken hier
Tiietsvanjot aan het jaar I4öf. Uyt de Lyfie der Raden blykt, dat'er geen zeekere tyd ν αβge fielt, of t m
minfien in acht genomen is : dewyfer fommigen het jaar daar aan, of na verloop van anderhalfjaar, en twee of
meer jaren weder verkoren zyn. Maar by zeekere Overdracht vm het jaar 14ÖJ, art. i. beneden te vinden on-
der Num. II. is ver {laan, dat een Borgemeefier van de Vyven niet eer als in het acht fie jaar daar na, en een
Vyve niet voor in het vierde jaar daar na, weder aangefielt fêu mogen worden. Even gelyk fulks ten opfichte van
de vier Overfien, drie dagen te voor en was goedgevonden. Siet de Overdracht boven in den ii. Tyt. Num.
XXX, Gelyk nu de laatfigem. Overdracht niet lang fiant gehouden heeft, foo fchynt felfs de eerfigem. nooyt in
gebruyk gebracht te zyn-, nademaal de voorn. Lyfi klaar uytwyfl, dat een Vyve van het jaar 14Ö5, in het jaar
1467 in bediening weder gekomen is -, en zoo op andere plaat fen meer, die wy niet noodig achten aan te halen.
Het is aanmerkens waardig, dat'er in de jaaren 1462 1463 , in gevolge van de bovengem. Overdracht às
jaars 1461, art. v. feflien Goede mannen, in plaats van de Vyven, die echter het felve ampt bekleedden, mor
een jaar zyn aangefielt ·, waar van'er vier, zynde een Schepen, een Raad, en twee Oudermans, elke vieren*
deel jaars fouden dienen. Maar fulks is in het jaar 1464. weder te niet gedaan, en federt nooyt meer gcvolp·
Siet de Lyfie der Raden op die jaren.

Defe Vyven zyn aldus genoemt van wegen het getal, van vyf perfoonen, waar uyt zy eygent lyk eer ft befiaan
- hebben en fchoon zy naderhand op fes perfoonen gebracht zyn, foo hebben zy echter dien naam behouden. Hd
aller eer ft dat'er fes zyn ver koor en ^ vinden wy op de meergem. Lyfi in het jmr 14175 en fiaat aldaar op hetjnar
,1412,. aanget eekentDie Vive zyn nu fes. Op welk getal z.y tot den eynde toe, dat is, tot het jaar ipS.gS'
bleven zyn', uyt genomen, dat defelve Lyfi in de jaren 1435·, <?» 1441, maar vyf perfoonen opgeeft.

Zy dragen ook in de Daaglykfe Boeken der Stad Utrecht, en in de gem, Lyfi van de Raden, dikwils den naarti
i^an, tot den Quadien, na het voornaamfie gedeelte van haar ampt j het welk, gelyk wy firaks breeder ftcn fuÏ*
Jen, voornaamlyk daar in befiont, dat zy op alle quade daden onderfoek deden, en die den Raad aanbrachten,on
dus de quaaddoenders de welverdiende firaf te doen ontfangen.

Een uyt de Vyven wierd tot Borgemeefier van de Vyven aangefielt, zynde zoo veel als de e€rfte,of de Praftdent.
Fan den (elven word in de voorfz. Daeglykfe boekenden Lyfte,feer dikwils gewag gemaakt. En alhoewel'er meer'
malen in de oude boeken^ als onder anderen in zteker Chronykjebyhtiim, Matthieus Anakaor.Tom. il.p-^^^'

tmt

-ocr page 251-

LIBELMEESTERS, VYVEN, &c. I BOEK. VIL TI%

twee Borgemeeficrs van de Vyven voorkomen, te weten, Jan van Mafch^ en Zweder van Zulen j zoo zal de
Lyfi der Raden defe fivarigheyd duydeïyk wegnemen, en verklaren van bet voor* en najaar. Defe Borgemeefter
pleeg volgens een oude gewoonte een regeerend Schepen te zyn: dog uyt defihe Lyfi zal wederom hlyken^ dat men
van die gewoonte in het jaar 1414, en meer andere jaren, is afgegaan, 2e vergeefs heeft men dat oude herkoomen
weder trachten in te voeren hy de meergem. Ordonnantie op den Sparen van den jare 1449, art. xxvii ; want
al kort na dien tyd heeft men dan eens een Schepen, dan een Raad, dan ymand'uyt de borgerye daar tetverkoren.
De Borgemeefler van de Fy%'en had meer aanftm en voorrechten , als de andere Fyvm, ÏVant, by Schepenen ^
Raden, en Oudermans zynde toegelaten ^^ dat'er een eerlyk man met een beflote buffe tot behoef der arme gevange·*
nen door de Stad fou mogen omgaan, foo wierd die bujfe met het g';ld geflelt in handen van defen Borgemeefler^
en hem alleen daar van de fleui el gegeven-, die defilve alle twee of drie dagen offelfs opende, of door een van de
andere Vyven liet openen. Siet de InfiruSlie voor den St eenwaar der, of Cipier, van den jare 1445 , art. 11, be^
neden in den xi. Tyt. i j. Deel, Num. xi v. de Overdracht van den jare 1449, beneden in dit Deel.Niim.
I. §. III,. Doe hier by, 'dat men uyt zeekere Overdracht van den jare 1481 aanleyding krygt, om te denken t dat
hy ook eenig opficht over het gevangenhuys gehad heeft :dewyl aldaar wordgefegt, dat den Overflen,oud en nieuWf
en dm Borgemeefler van de Kyven, door den Raad macht gegeven is, om eenige gevangenen te ontflaan uyt de ge '
vangenijfe. Siet beneden onder Nam. i, §. xxi. DaarenbovenJoo fchynt bet ook , dat defe Borgemeefter eenigs
7Jiacbï heeft gehad om geley de te geven. Siet hier ontrent iets van het jaar ifii, beneden onder l^nm. 1.
XXXV. Of men hier toe mede fou kannen brengen, V geen wy uyt het Dadglyks hoek op het jaar ijop, ender de*
felf de Num, §. xxxii i. hebben uytgetrokken, {waar uyt met een dan fou komen ie volgen, dat ook de Vyvenhe*
neffens den Borgemeefter daar in iets te feggen gehad hebben) is eenig fint s twyfelachtig : om dat die woorden eenen
anderen ftn konnen lyden, en opgevat worden van iemand, die een manflag begaan hebbende , vrygeleyd voor een
zeekeren tyd bad verfocbt ; op welk verfoek door den Raad het bericht der Vyven, die gewoonlyk de fchouwe over
de nedcrgeflagenen , en op den manftag onderfoek deden, begeert was, om te oordelen·, of zy het geley dt wilde ver·
gunnen, of niet. JVyders is het ook wel gebeurt, dat de Borgemeefter van de Vyven alleen, zonder zyne mede*
broeders, met eenigen uyt den Raad de fchouwe over de nedergeftagenen gedaan heeft. Siet beneden onder Num,
I. §. XXXVI. De beveelen van den Raad fcbynen ook aan den Borgemeefler van de Vyven gebracht te zyn^ om die
aan defelve vervolgens mede te deelen. Siet onder Num. i. §. xxi i.

Uyt-het ter neder geflelde vertrêuwen wy, dat de Le fer al eenigermaten zal hebben konnen befpeuren^ waaf
het ampt der Vyven in beft aan hebbe. Om dan wat onderfcheydentlyker dit aan te toonen, Jeg^en wy voor eerft^
dat het de plicbt der Vyven was, om alle mifdaden en quade feyten,by dag of nacht gefchied, en tot hunne kenntffe
gekoomen, t erft ont den Raad, z.c9 dra die het eer ft vergaderde ^ aan te brengen·, op verbeurte dat ^indien zy eenige
mifdaden verf wegen, van eeuwiglyk uyt der Stads Raade te blyven. Siet het xxvi 11. artyk, van de Ordonnan·
tie op den Sparen, van het jaar 1449} en het v. art. van de meergem. Overdracht des jaar s Waar op

volgde, dat de Vyven by den Raad gelaft wierden, om op die aangebrachte feyten nader onderfnk,en den Raad daaf
van behoorlyk bericht te doen, mitsgaders na bevind van faken de quaaddoenders in hechtenis te brengen. Het een
en '/ ander blykt overvloedig uyt alle de Uytïrekfels beneden onder Num. i. gebracht. Vleg hier by het v. art. van
de Ordonnantie der Stad Vtrecht, des jaars , beneden in den x.Tyt. Num.li i. Tot het ampt der Vyven
heeft ook behoort, dat zy allerley quaaddoenders, zoo mans als vrouwen, hoeren, fchoyers,dieven, firaatfchen·
ders, en andere lichte gefellen, moedwil en onordentelykbeden by nacht en ont y den op de ftraten bedryvende, op de
daad moeflen by de kop vatten, en in de gevangenis fetten> De Daaglykfe boeken der Stad Utrecht keve-
ren byna eiken blad de voorbeelden daar van op. Eenige ftaaltjens hebben wy uytgetrokken beneden onder Num,
I. Maar bet komt met den eerften opflag onbegrypelyk voor, boe de Vyven op alle fnoode bedryven, on·
gebondentheden y en overlaft, die op de ftraten gepleegt wier den, des nachts hebben konnen acht nemen, en die be-
letten ·, daar z.ulks, gelyk nog huyden ten dagen, veel eer het werk is van geringer foort van menfchen, als klap*
pers, en andere nachtwakers, die den ganfchen nacht de Stad doorwandelen? Omditopteloffen, moet men weten,
dat de Vyven gehouden waren by beurt e, elke nacht twee aan twee, te waaken, en tweemaal de ronde te doen, de
β er ft e ten negen, tien, of elf urtn des avonds, en de andere tegen den dageraat. Ten welken eynde de twee Vyven ^
wiens wacht bet was, op Hafenher g by een quamen, en gefte^t met eenige borger s van de wacht, daarvandaan
na de iVeertpoort gingen, alwaar zy van malkanderen fcheydden, nemende den eenen zynen weg de wal op na het
Sand, en den anderen agter de Louwers heen, en koumende foo aan de Tolfteeg poort weder hy een. Onderwegen
bejochten zy alle de wacht en, die hier en daar langs de wallen geftelt waren, roepende alle de waakers op ,en aan·
teekenende die zy niet vonden. Indien de Vyven zulks verfuymden, verbeurden zy twee pond. Het fchynt ook^
dat aan de Vyven eenig bewind ontrent de nachtwacht gegeven is. Dus flont het aan hun , om na haar welge"
vallen fommige uyt de wacht te ontflaan ^ mits betalende een feekere fomme, by de Vyven te begroeten. Niemand
mocht binnen den tyd van de wacht, daar van daan gaan, fonder oorlof van de Vyven. De Daaglykfe bofken
der Stad Utrecht toonen fulks op meenigvuldige plaat ftn, en voornaamlyk in het jaar 1488, »489,1490 en i^^z,
Siet de Uyttrekfels beneden onder Num. i. §. i v, ιχ,χχι 11, xxirj en Lambcrtus Hoitcnfius rcr. Ulrrajcét,
lib. 111. p. 08. Het is ook wel gebeurt, dat bun door den Raad, wanneer de nood fulks vereyfle , gelaft wierd^
eenige reyfen des daags zich aatïlde poorten te lat eti vinden, en op defelve naauwkeurig onder foek te doen. Siet bene·
den onder Num.i.§.xxv.£» moeften alle de toegangen en ftraten voor hun altyd open zyn : want opfekeren tyd een
gefloten beckhy de zandfleeg aan ymand door den Raad vergunt zynde te feiten ,moefl daar van een jkutelaan deJVy-^
ven, ter hunner begeerte gegeven worden. Siet, alsvooren, §. xv. Dunkt het iemand vreemd, en beneden de
achting en waardigbeyd der Vyven geweefl te zyn , dat men defelve zulken moeylyken en min aanfienlyken
laft opleydde ? alle fwymeling zal verdwynen , als men begrypt, dat felfs de Raden en Oudermans mede moeften
waaken, niet alleen op Hafenberg,maarooköp de wachten langs de muur m en wallen van de Stad, op zeekere boe·
te hy haar te verbeuren. Siet, als vooren, xxiv, xxix, xxx. De Vyven moeften^ insgelyks op een boete^
indien zy hunnenpUgt hier ontrent niet naquamen, forge dragen^dat in de voornaamfteftraten van de Stad,geen
hoerhuyfen, of andere oneerlyke herbergen gehouden wierden. Het is bekent uyt de oude Overdrachten ^ die na de
Tranjlatie van de Temporaliteyt door verfcheyde Plaçai en bekrachtigt zyn, dat alle lichte wyven, of hoeren, in
de achterftraaten aan de wallen van de Stad moefien woonen. Siet beneden onder Num. i. §. xxvi n. ξη den
XVI, Tyt. Num. I. en volgende, met '/ geen wy aldaar hebben aangetekent. Anton. Matthœus de Fundation.
Ecclefiar. lib. i. cap. xxvii. En om allerley ongebondentbeyd, als het dobbelen en fpelen, hoererye, en over»
f^l uyt fogdmge oneerlykç herbergen en httrbuyfen te wedren, βο was het aan de Vyven geocrlooft^ om fonder

km*

-ocr page 252-

•TV

VAN DE SCHUTMEESTERS,

kcnms mn âen Raadt of'van Schepenen ^ by nacht en hy dag in defeîve te gaan^ en te ften wat daar hedreuen
ivierdy V ihelk hen in de andere huyfen der borgerlen înwoonders niet vry fiont. Sîet beneden onder Num. i. §.
VIII. Anton. Matthseus de Fundation. d. 1. ^n het ν. art. van de meergem. Overdracht des jaars 1461. waar
van <wy de ivoor den ^ hier op flaande, fulîen laten volgen^ om dat wy die kortelyk luillen ophelderen. Ende die
vooifchrcven vier mannen en feilen in geenen huylen gaan om ymand te verdccken, dan in Üöven cndc
in openbare bordelen. Het ivoord verdecken, ivelk in de oude boecken meermalen gevonden word^ als on-
der anderen ook beneden onder Num. i. §. v. fchynt zoo veel te bet eekenen y ah beirappen : en zoo men het gelooft
'/ felfde Ie zyn met het ivoord^ overdecken, dan fou het zoo veel feggen, als op de daad van hoererye of over-
fpel betrappen. Siet Kiliani Diótionar. op woord^ Overdecken. Zoo word by de meergem. Ordonnantie op
den Sparen van het jaar 1449, art. xxvi, ge/egt^ dat de Vyven voor haare koflen en moeyten fullen hebben
hondert ponden-, ende zoo we s zy wervenof krygen van ο verdeck, dat fullen zy alleen hebben, alfoo dat van
ouds gewoonlyk is geweefl. P'ergeleken met de gem. Overdracht van den jaare 1454? beneden onder Nura. i, §.
v. Stoven worden gevoegt hy de bordeelen, waar door aangeduyt word, dat defelve doorgaans oneerlyke plaatfea
geweeβ zyn. Het naafle dunkt my door die te ver ft aan badfloven, dewyVer elders gewag gemaakt word, van
mans en vrouwen floven, hoedanige waarfchynlyk in defe Stad geweefl fullen zyn. Om defe uytweyding niet te
lang te maken, hebben wy goedgevonden uyt der Stads boek ^genaamt Liber Rofarum, de navolgende Overdracht
op de Stdven uyt te fchryven. In het jaar van mcccclxxvi , des woensdags voor Palmdag, overdroegen dc
Scepene, Raat en Oudermans, dat men van defen daghe voert gheen itoven meer tymmeren en zei bin-
nen der Stat, ten zi bi den Rade van der Stad. Ende alle die ghene, die nu ftove hebben, ende .houden,
die comen voer die Raat op ter Stathuys ende kiezen weder zi mans ftove, dan vrouwen ftove houden
willen. En de wilcoer, dat zi daar of kiezen, alzo zeilen zy 't voertaan houden. Ende zi zeilen hoer
ftoven alzo verzekeren, bi den Rade van der Stat, zo dat der Stat ghenen laft daar of en come. Ende
20 wie dit verbrake, ende die dit nyet doen en woude, die en zei voertaan gheen ftoven houden, Maer^
• weder ter fake.

Uyt allen defen blykt dan overvloedige dat het ampt der Vyven voornaamlyk de gemeene veyligheyden rufie inde
Stad bevordert heeft ^ en alle eneerbaarheyd^ overlafi^ en ongebondentheyd geweert. Maar of die geene ^ dewelke
wegens diergelyke quade fey ten door de Vyven achterhaalt ^en in hechtenis gefet waren,voer den Raad,of Schepenen-
moeflen te recht ge fielt, en door die of aan den lyve,of met een geldboete geftraft worden, dan of de Borgemeefler
van de Vyven dejelve voor de Vyven heeft konnen terecht flellen ^en zoo firaffen, heeftweynig bedenking. Heteerfie
komtbuyten eenige tegenfpraak met de waarheyd over een. Wyfouden het ook niet aangeraakt hebben^ten ware wy
bevonden haddendat Anton. Matthasus Anale£tor. lib. ii.p. 49 , in notis marginalibus , uyt plaatfen van
Lambertus Hortenfius, iemand in twyfel fou konnen brengen» Anton. Matthasus fegt aldaar, dat deFyven des
nachts dooK de Stad kruyfien, de quaaddoenders vafi hielden , in de gevangenis brachten, en ook pynigden. fVelk
laat fie een handtafielykemisfiag fou zyn,indien Matthaus van gevoelen ware geweefl dat de Vyven het recht gehai
hebben om iemand, fonder kennis van den Raad ^ of Schepenen, over eenige misdaad te pynigen: want dan hadden zy
gevolgelyk ook de macht gehad om na haar welgevallen firaf te oefenen. Het een of* tander word met bewefen.uilsmeii
de plaatfen vanLambertus Hortenfius [die in het jaar 1 <^00, of i$oi zynde geboren, dien votgens van een bediening^
dewelke tot den jare ij-iS ^ant gehouden heeft^ goede kenniffe kan gehad hebben)by Matthaus aangehaalt,
lib. i.Rer.Ultraj. &lib. 11 i.pag.6p.&70, met aandacht infiet, fal men zonder veel moeyte begrypen , dat zy
fpreeken van een of meer perfoonen, die door de Vyven, op bevel van den Raad gevat, en gepynigt zyn: en is het
zeer geloofelyk, dat het pynigen, V welk door de Vyven gefchiedde, doorgaans gedaan zal zynindetegenwoordigbeyd
van den Raad, of van de Schepenen, die laft tot het gevangen neemen gegeven hadden. Gelyk zoo de Vyven meer-
malen door denRaad, of Schepenen in Criminele faken, met defen of geenen dienfi tot het uytvoeren van haarvon-
nififen, het zy die lyfftraffe, geldboeten, of iets anders medebrachten, belaft zyn. Onder anderen vind men daar
een voorbeeld van in het Daaglyks boek de fer Stad op het jaar ifia, des maandags na Ρ auliConverfionis^ alwaar
ymand zyn vader en moeder gefiagen en uyt de venftersgeworpen hebbende, op voorfpraak van Paus Adriaanvan
Utrecht, die onlangs Paus verkoren was, van den Raad genade ontfangt ·, dog hem word met een ook opgelegt,
dat hy zyne ouders, voor haar deur op zyn knien, in tegenwoordigheyd der Vyven,om vergiffenis zal bidden, Dt
woorden felfs Jchryven wy niet uyt, om dat men die lefen kan by Anton. iVlatthœus de Jure Glad. cap. XLi.p.
688. -Andere diergelyke faken, die aan de Vyven ter uytvoering van des Raads befiuyten en vonniffen zyn ioegt-
fonden, fiet beneden onder Num. i. §. i, xi , xiv, xvi 11. Maar om alle twyfeling weg te nemen, en te too·'
nen, clat de Vyvengeene de minfie rechtsoefening nog in Civiele, nog in Criminele faken gehad hebben, behoevm
wy fiechts voor te brengen het v. art. van de meergem. Ordonnantie van het jaar feggende met klaaremoter'

den-, om den Rade by te brengen, alle quade daden, die binnen onfer Sad ende Stads Vryheyd by dage
cn by nachte gefchien mogen, fonder ymand daar van voor hen te bieden, of te doen biedcnj endan zei
die Raid dair van flyten, cndc die broeckige corrigeren naar inhoud harer oude boeken. Het is medehs-
lyk uyt het bovengem. v. art. van de Ordonnantie op de adminifiratie van de Politie 13c, des jaars 15(28, àcA
aan den Schout de macht gegeven is^om te mogen vangen en apprehendeeren alle delinquanten , zulx als die
Borgemeefters van der Viven tot nog toe gehad hebben, en die te recht ftellen voor Schepenen , en dat
vonniiTc execureeren. ^y fwygen, dat Keyfer Karei in de Voorreden van de Ordonnantie op de adminifir&ùt
van de Politie ^c. des jaars iffo. van driederley recht gewag maakt, als Raads-Schepen- en Oudermans rtcbh
en van geen ander. Siet ook zulks duydelyk beneden onder Ν um. i. §. ν i, ν 111, xv 11.

De Vyven hebben ook de boeten en breucken van lichte misbedryven tegen de Overdrachten en Ordonnantiën 'vsn
den Raad, uyt eygener macht mogen uythalen, enuytpanden-, dog moefien die uytpanding door een legen dienanfi
dat is^ Stads bode doen. Siet beneden onder Num. i. §. ix, xxiv, xxviii , xxix, xxxj en onfe aanteàt·
ningen op Num. i. van den xvi. Tyt. En wierden die boetens of in V geheel^of ten deele aan de Vyven toegewe-
fen, na inhoud der Overdrachten. Siet de voorfz. plaatfen onder Num. i. en het Ti%v.art. van de meergem.Of
donnant, op den Sparen van het jaar 144p. Dus hebben wy ook een Overdracht des jaars 1449, des maandap
na St. Peters dag ad vincula gevonden, waar by aan de Vyven toegewefen worden de boetens van onordentelfkk"
den^ die in den voornacht gebeuren. Dog indien iemandpantweering dede,en zich tegen de uytpanding verfetttih
zoo nam de Raad met de Overfien daar kennis van. Siet onder Num. i. §. ix. En zoo men zulk tenen in V sn*
recht bevond, wierd hy ineen boete verwefen', of ook wel fwaarder gefiraft na bevind van faken* Siet di
Mn^efcge $. ix. e» de kantttekening van Antonius Matthasus lib. i, de Fundation. EcclcC cap.xxvii, in

24s

-ocr page 253-

LIBELMEESTERS, VYVEN, «cc; /. BOEK. VIL TIT.

De Vyven {ook wel eens de Borgemeefier van de Fyven met eentge leden mn den Raad) luierden doorgaans
door den Raad gelafl om de fchouwe over de lyken der nedergeflagenen te doen, op alle de omfiandigheden van het
feyt naauwkeurig te onderfoeken^ en vervolgens den Raad behoorlyk bericht te geven. Siet onder Num. $. l ï,

xxxii , xxxvi , xxxvii.

Om alle de deelen van zoodanig eene moeylyke bediening na vereyfch waar te nemen, en met kracht uyt te νοβ"
ren, beeft den Raad op Stads koflen aan de 'Vyven eenige dienaars toegevoegt. Siet onder Num. i. §. xï i, en
Anton. MatthiEus de Jure Glad. cap. xxx. §. 14. Niet te min moejien der Stads Lege Dienaars , ter begeerte
van de Vyven ^ hun ook ten dienfle βααη. Siet onder Num. i. §. xxiv, xxx. {In welke laat fie Overdracht eem
Leege Dienaar verflaan word) Doe hier hy het 11. art. van zeekere Ordonnantie op de Lege Dienres , van den
jare ifo/, ongedrukt onder my heruflende. Endc alle hoechiyden ende goede dagen, ais die nyewe Over-
üen hoer covelen dragen, foe feilen die drie andere Overften , clclc een van den anderen vyf Dienres by
hem hebben, die hem dienen feilen, alle die dagen uyt, gelyk die twee den Scepen-Borgemeyfter dienen,
als voirfcreve ftaac: ende als dan feilen die anJere twee Dienres ledich bliven om den Viven rc dienen ,
cn andere boetfcappen te doen. Ja als de nood zulks vereyfle, is aan de Vyven de vryheyd gegeven ^ om ftch nog
van andere menfchen, daar zy fiaat op konden maken, te voor/ten. Siet onder Num. i. §. xxx 1 v.

helooning van haaren arbeyd en moeyte, is aan de Fyven van elck halfjaar een zeekere wedde toegelegt^ die
dan eens vermeerdert^ dan eens vermindert is. Siet het xxvi. art. van de mtergem. Ordonnantie op den Spa·
ren van 1449} beneden onder Num. i. §. v.; het χχχι.λγΛ van de Overdracht^ of Morgenfpraake der Gil·
den van het jaar i4f 5; j het v. art. van degem. Overdracht van denjaare i4<Si. en beneden onder Num; i. §.
xxvii. en de Ordonnantie op den Sparen der Stad^ van bet jaar 1465, op Num. 11.

De Fyven deden by den aanvang hunner bediening den gewoonlyken eed ^ namentlyk ,ναη zich getrouwelyk daar
in te quyten, geen faken kleyn of groot voor den Raad te verbergen^ maar alle fepen, tot haare kennis komende,
oprechtelyk aan te brengen, met niemand daar over te verdragen,ofeenige gaven teontfangen, Siet het xxv. art.
van de evengem. Ordonnantie op den Sparen des jaars 1449; het v. art. van de gem. Overdracht des jaars 1401;
en beneden onder Num. i. §. xxvi.

Defe Fyven zyn in het jaar 1461. heneffens de Busmeeflers νμη den Raad en Oudermans, en de Keurmeefiers ^
afgefchaft geweefi, en in plaatfe van dien fefiien goede mannen totten ^adien door de Overften aangefielt',maar in
het jaar 1464 zyn zy weder verkoren, en die fiflien goede mannen afgefchaft. Siet gem. Overdracht van bet
jaar 1462, art. v. en de Verklaaring van het jaar 1454, art. iv. En zyn de Fyven in wefen gebleven tot aan
de *tranfiatie van de l'emporaliteyt in het jaar I$z8, wanneer dit ampt geheel vernietigt is, en deffelfs voornaam·
flegedeelte op den Schout overgedragen: gelyk breeder kangefien worden in het meergem.v. art, van de Ordonnan»
tie op de adminifirat. van de Politie (^c. des jaars ifz8. Het felve getuigt ook Laraberrus Hortenfius Rcr.
Ultrajeâr. Jib. vii. in fin. in defe woorden. Novajudiciorum forma inveda. Quinqueviratus ad Prseto-
rem tradudtus. De reden fal men haaft opfpooren, als men op de gefieltbeyd der Regeering komt te letten. Uyt
den lil, Tyt. van dit Boek, blykt, dat de Schouten defer Stad door den Biffchop zyn aangefielt» Fermtts nu
tuffchen den Raad en den Biffchop felden eemgheyd was, maar doorgaans zeergroots tweedracht, dit desSijchops
amptenaren gevolgelyk moefien misgelden, zoo heeft men defe Fyven te voorfchyn gebracht, en aan de felve die
macht cn auftoriteyt {gelyk het v. art. van de gem. Ordonnantie des Grave van Boochfiraten luyd) gegeven,de*
'welke waarlyk den Schout toequam: waar door dan een middel uyt gevonden was, hel welk den Schout zulk een
mnftenlyk deel van zyn ampt benam ^ en hem niet al te veel gefag overliet. Waerom dan de Grave van Hoogb"
firaten al aanfionts binnen weynige dagen na de Tranfatie van deTemporaliteytyhet Schout-ampt een nieuwen luy-,
fier bygefet, en aan het felve beeft wedergegeven, V geen daar t* onrecht was van afgefcbeurt,

By dit alles moet men voegen Anton. Matthseus de Fundationib. Ecclcfiar. lib. i. cap. xxvii. dc Jure
Glad. cap. xxx. 14. & Tom. z. Analeftor. pag. 4p. als hebbende veele uyttrekfels uyt de Daaglykfe boeken
defer Stad, aangaande de Fyven,tn V licht gebracht y die wy, om plaats te fparen^ met opfet fullen overflaan,

I. VERSHEYDE Extra5ïen uyt de Daaglykfe Boeken der Stad Utrecht, rakende de Vyven, en

den Borgemeefier van de Fyven %w aar van de jaar en boven y der %.geflelt zyn.

III.

ExtraSï, als vooren, des woensdag na Mauritiil

mccccxlix.

Overdroegen Scepenen, Rade, en Oudermans,dat
men zien fel om een goeden reckelicken man, die om
fel gaan bidden mit eene beflotene bufle tot behoef
der armen gevangen, ende defe man fel hier van hcb-%
ben den vierden penninc dien hy bid j endc dit geit
fel comen in handen des Borgemeyftcrs van den Vi-
ven in der tyt, die dc flcutel van debuflcToirfz.heb-
ben zeil.

I V.

ExtraSl, als vooren, uyt zeekere Ordonnantie op
der fFaeke, des dingsdags na beloken Paaffchen

mccccl.

BehoudcHc dat die Vive horc waak allikcuwcl hou-
den feilen, gelyk zi plegen.

ExtraSl, als vooren, des maandags na Licbtmijfe

mccccliv.

ILxtraU uyt het Daaglyks boek d£r Stad Utrecht, des
dingsdags na Convtrftonis Pauli, mccccxlvii.

Sleten Scepenen, Rade, en Oudermans, dat Jan
Rietvelt uyt der Stad wezen en bliven fel, zyn-
re tyt die hem voertyts gefet is bi den Rade,
mcr hi zei een anderhalf mile van der Stat bli-
ven joec ίο fel hi zine wilcoer doen, die hem die Raat
voer- of geflcten heeft, ende mede wilcoeren &c.
Defe voerfz. wilcoer dede Jan van Rietvelt voerfz. an
handc van Henric van Damafch, Borgemeyfter van
der Vive, Aernt Gerllmans en Bertelmeus Scott, fyn-
re medegefellcn, tot des Raats behoef op ten dag
voerfz.

I I.

EatraU, als vooren, des woendags na Laurentii

mccccxlix.

Die Vive van den Rade ter zaken gefet, hebben
den Rade aangebracht, dat Gysken XJter Loosrecht
miiter linckerhant doot geileken heeft Willam Lam-
berts foenj mer hebben zy ter waarheyt ondervon«
den, dat hy mit eene mcife gefteken is, daar aan hi
doet bleef, fo is die Raat overdragen, dat men Gys-
ken voorfz. die Stat zei verbieden na der ouder ge woen-
tc hondert jaar en cenen dag.
///. Dal ^

Scepenc, Rade en Oudermans overdroegen, daC
die Vive vocrtaan voer hore coft cn arbeyt binnen
onfer Stad, hebben zeilen tot elke halve jaar drie
hondcrc pond, mit dat verdcckco » ende niet anders

vaa

-ocr page 254-

'2$0

van eenigc broken, ofte anders, fodat de voirfz. Vi-
ven voir defcn tyt van de Overften, out ende nywe,
uyt machte hen gegeven van den Rade, out en nywe,
toegefcikt en gcordineert is geweeft.

V I.

Exira5l, aïs voor en , des vrydags m Valentim^

mccccli. i

Sleten Scepenen , Rade, en Oudermans uyt aan-
brengen van den Vive,dat Loych &c.voir zynebroe-
ke tot beteringe geven zal jooo ileens.

Diergelyke vonnijfen van den Raad op aanbrengen der
Vyven , vind men op ontallyke plaatfen in de Daag-
lykfe boeken de fer Stad\ die wy onnodig geor deelt hebben
alle uyt te trekken,

V I T.

Extrait, ah voeren , des vrydags na St. Elifabets

dag y mccccli ii.

Cornelis Bouwens foen , Vrederic van Angcren,
cnde Jan Spiker zyn's gebleven vanzulckerondaften,
die zy by nachre bedreven hebben, ende zy de Vive
in rchrifte gegeven hebben , ende zy zeilen op die
poerte gaan,'ende bli ven tot ter tyt toe hoir fake ge-
ileten is.

VIII.

ExtrfiSl^ aïs vooren^ des vrydags na St. M&îthys

dag 5 mcccclv.

Die Vive van onfe Scad, omme die ftraten tcvey-
ligen , die onredige, die fy op ter ftraten by nachte
vynden , ende in de herbergen , en geen le fetten
hebben, aantaften mogen, ende leggen, ende voon
by den Raad corrigeeren, na groolheyd der misdaat 3
behoudcliç dat men fe uter vangnilTe oniflaan lel,
tot wat tyde borge fetten, rechten le verwachten,na
groetheyd der misdaad.

, I X,

ExtraU , ah vooren , des fondags na Meydag,

mcccclxix.

Die-Rade, out en nywe, hebben overdragen een-
drachtelic,dat zi bliven en houden willen die waake,
geordincert in het jaar 1359. leftleden , des dinxda-
gcs na Reminifcere, met ten verclaringen daar opge-
Iciet in den den jare i^öo , en I36f oick leftleden j
behoudelic dat die Borgemeefter van den Vive in der
iyt,^ mit zyne vennoiten die brokige panden zeilen,
gelyc die Overften plagen te doen, erwiediebroicken
zei die Borgemeefter van den Viven brengen op de
Idfte, en die Scutmeyfter zal die gelde oncfangen en
vertymmeren in den noide ; ende waar ymand die
broickig ware, ende men hem panden woude, ende
pantweering dede, die foude verboeren twee pon-
den, ende die Overften mit ten Rade zeilen den Bor·
gemeyfter van den Viven ende zyne vennoiten fterc-
ken in der voirlz. pandinge.

ExtraEl, ah voor en ^ des vrydags na Sacrament} ^

mcccclxlx.

Die Vive zyn gefchikt, van Beernt Preys Alberrs
faken, luerende van dat hy die glazen ontwee gewor-
den ,en afidcrc ondaften bedreven foude hebben.

XI.

^χί/ταβ , ah voor en , dfs maandags m Simon en

judie ^ mcccclxix.

Die Vive zyn gefchikt tuflchen Steven Jansze aan
di,e ^ne , en W^lei» Vos , timmerman, en Ghys-
bert van Bemmel nan de andere zyde , ruerende van
dat Willem çd Qhysbert Steven geftoken hebben by
nacht- in ;?;yn felfs huys.

Die Vive zyn gefchijct tuÎTchen Egbert Gerritfe
aan die eene, çn Jan Lu^bertfc aan de andere zyde,
luerende van 'dat Jan Egberts onduegdclyke woerden
gegeven heeft, feggendc dat Egbert een quadt valfch
dief waar.

Die Vive zyn gefchickt tuflchen Jan van dèr Schoer
aan die eene, en Philips Peters foen aan de andere
zyde, ruerende van dat Filips Jan geilegenfoudeheb-
ben mit eene byle, ongewaarlchuwt.

X I I.

ExtraU , ah vooren , des vrydags na Martini,

m.ccclxix.

Sleten Scepenen,Rade, en Oudermans, want Her-
bern Koick onfer Stat Vive en Dynres , daar zy ge-
comen zyn by nachte in zinen hufe , om hem te be-
koeren van dobbelen, na onier Stat Rechten, aange-
taft en gehouden heeft, daar over een onfer Stat Vi-
ve gewont is, daarom fel hi comen van den vjeyfch-
hufe in hembde en in broick mit eenen bloten {'weer-
de voor die clock , en kennen zyn lyf verboert te
hebben , ende bidden den Raide om vergiffemife en
om genade , ende die Raid fel hem gracie doen,, en
fel hie ewelicken uyt ter Stat wezen , ende een mile
van der Stat bliven op zyn lyf.

XIII.

Extrait i ah vooren ^ deswoensdagsna BartoJomei^

mcccclxx.

Die Vive zyn gefcickt van Peterken Hertebreker,
die weder binnen onze Stat gecomen is boven 'sRaats
gebot 5 ende oick wat die geene verboert hebben,
die hoer gehuyft en geherbergt hebben, tegen 'sRaats
gebot.

X I V.

ExtraU^ ah vooren', des woensdags na Lébuini^

mcccclxx ii.

Sleten Scepenen, Raide ,enOudermans, want Claas
Eerft foen ten Regulieren geftolen heeft, dat hi daa-
rom vernuegen zeTdie geene, den hy geftolen heeft,
tiy den Borgemeefter van der Vive, eer hy van den
Vicyfch-hufe gaan zelj ende 'men zei he'm geefelen
'■)p het Oudermannen huys, ende hy zei oervede doen
in brieven hierom niemant te mifdoen, nog doen mif-
doen op zyn Jyf.

XV.

Extrait y ah vooren op St, Jgnieten avond^

mcccclxx! ii.

« Scepenen, Rade,en Öudermans hebben belieft en
geconlenteert, dat men een heek zei mogen hangen,
aan die zantfteege afterSt.Jadobs kerke, aan den hoek
van Werner Braams hufinge, en aan den hoek van
Gysberts van Loenen huiinge ιοε St. Jacobs Kerkho·
ve wert : behoudelic, dat men dat hek op en toe fel
fluten mogen, en met wagen en met peerden daar
door ryden, als men des te doen heeft. En oick dat
onfer Stat Vive eene fleutel van den felven hek heb-
ben zeilen, als zy 's begeeren.

XVI.

Extrait, ah vooren^ des donredags naltranfiationis

Martini y mcccclxxui.

Sleten Scepenen, Raide, en Oudermans, want
Ywen die Pynre eenen perfoen, dien onfe Stad Vive
gefogt hadden om te vangen, mit eenen fwéerdc uyE
onfer Stad geholpen heeft

X V I 1.

Extrait, ah voorendes maandags na Jgath/i

mcccclxx iv.

Die Vive zyn gefchikt tuiTchen Jan van Groenc-
velt, en Hubert Willemfe aan die eene, en eene dien-
re des Konings van Engelant aan die ander zydcH)
ruerende van dat jan en Hubert voerfz. onBetarnelicliC
woerde op des Konings dynre vocrfz. gefproken Ζ"^'
den hébben; en Jan en Hubert voeriz.^zeUen terftoiit
op die poene gaan, en daar op bliven ter tyt toe bccr
ïaken geeynd zullen wezen.

VAN DE SC H υ Τ M Ε Ε S Τ Ε R s;

-ocr page 255-

Volgt de fententïe^ des manendages op Sinte Valeri' ,
tyns dag^ daar aan volgends. j

Sleten Scepcne, Raide en Ouderniians, want Hu- Î
bert Willem Huberts foen op ten Engellehe onredc- i
]ike cn fpytigc woerde gefproken gehad heeft, alze
dat hi daarom drie maant lang naaltcomendc op die
poerte leggen zei met bciloten doeren, &c.

XVIII.

Es'traSï^ als voor en ^ des woensdags na L^etare^

mcccclxxiv.

OverdroegenScepene, Riide, en Oudermans, dat
VrederickTaets, en WillemTaets, gebroeders, ler-
Itont op die poerte zeilen gaan, en daar op bliven ter
lyc toe hoer zaakengceynd zullen wezen, cn zy zei-
len zulke rechtvorderinge terftont afftcllen,als zy tot
Wyck op Jan van RyneiÏè gevordert mogen heb-
ben j mer zy mogen Jan voerfz. binnen onfe Stad
befpreckcn 5na innchouc onfer Privilegiën,en teiftont
wert raagt gegeven den Borgemeyller van den Vive
henlude te laten verborgen j want zy gehocrfaam wa-
ren op ter poirtc te gaan.

XIX.

ExtraSli als 'üooren^ des dmgsdags m ^uafmodo^
McrcccLxxvu.

Heeft die Raat van der Stad eensdeels van hoeren
ouden Regten en hercomen weder aangenomen, cn
dieOveriten in der tyt, als Henric van Ghent, Sce-
pen-Borgemeyiler, Jan Knyf, Raat-Borgemeyfter,
en Willem van Lochorft, en DyrcBor vanAmeron·
gen, Overrte Oudermans hebben die Vive gefec na
der ouder gewoente van den ycrften halve jaare.

X X.

ExtraSi, als voorefi, des maandags na Judka^

mcccclxxviii,

Sleten Sccpenen, Rade, en Oudermans tufTchen
Mauhys Willemfedie wever aan die eene, endc Ghe-
ryt Janfle van Zwieten aan die andere zyde , rucrcn-
de van dat die Vive uyt vervolg van Gheryt voerfz.
uyc Mathys huyseen iluk laken,hem tocbehoorcnde
gchaalt foudcn hebben, tegen zyn dank en wille,
want die Raat ter waarheyd bevonden heeft, dat hec
voerfz. laken den voorige Maihys toebehoirde, als
dat Maihys dat voerfz. laken hebben en houden zal 5
en om dat Gheryt hem met onrechte beclaigt heeft,
zoe fel Gheryt den voerfz. Mathys voer zynen coll
wedergeven vyf pond, en daar toe der Stad ter be-
teringc feven pont, binnen 14 dagen, alle dagen by
een pond,

XXI.

Extract a als vooren, des vrydags op onfer Vrouwen
avond JNativitatis, mcccclxxx i .

Overdroegen Scepene, Raide, endc Oudermans j
ende hebben magt gegeven den Overften, oud en ny-
we, miticn Borgemeeller van dcnViven,die gevan-
genen, die gene fonderlinge mifdaat gedaan hebben,
van den Vleyfch-hufe,of uyt der gevangeniflc te ont-
kommeren, endc quyt te laten.

XXII.

Exiradl^ als moren ^ des fondags na Natmtatis
marite^ mcccclxxxi.

Die Raide ,out ende nywe, hebben magt endc moi-
ge gegeven, Arnt Ruyfch, den Borgemeyiler van
den Vive, onderfoek te doen, ende aan te tailen die
gene, die binnen onfer Stat ccnige geweiden, ofte
fndaften by nagt, ofte by dage bedriveOj om ter-
llont juftitie daur van voirt te doen.

X X I 1 1.

Extraü^ als voor en ^ des maandags naSt. Ptlri ad
Vincula, mcccclxxx ν ii ι.
Item,roe fellendie Wcckmeyfters.dcn Vivcnpra:
IJL DeeU

ienteren alle die gene, die in hoer weck hoeren, cndc
daar feilen die Vive dan uyt nemen alfoe veel perfo-
nen, die hem nut duncken, die ccnen temeliken pen-
ninck geven feilen voer hoeren nagt tc waken, cndc
daarmede fel men die voirfz. ihien knegtcn locnen,
ende anders feilen die wecken voert waken na der ou-
der gewoenten, ende die gene , die aldus niet geftelc
cn worden geit te geven, die feilen felve in perfoen
waken met hoeren harnas ende weer als het behoert,
ende dat en fel men nyemant verdragen op het verboe-
ren van twee ftuvers, ende een van de twee Weck-
meyfters fel mede waken, ende en dede hy des niet,
foe foude hy verboeren vier ftuvers.

Item, foe feilen die Vive die wecken favonts ende
fmorgcns oproepen, ende daar en fel nyemant weggaan,
ten zy by oirlove van den Viven.

Ende waar het fake dat die Viven niet en quamen
endc op cn riepen als voiriz. is, foe fel men hem t'elc-
ker rcyfe twee pont korten aan hoer penfy, ende di«
Weckmeyiler van den hufe fel dat den Rade aanbren·
gen, wie van den Viven dat verfuymden, by het
verboeren fynre penfien dien nagt.

Ende die Vive en feilen nyemant uterwaak nemen,
dan die daar tegenwoerdig zyn, om mit hem om tc
gaan.

XXIV.

Extraïl, als vooren , op St. Laniberts avond ^^
mcccclxxx I x.

Om die waak vail gehouden te werden, is die
Raat overkomen, dat die twee Vive die des nachts
hoer waack wefen fel, des avonts te negen uren, te
tien, of te elf uren te faraen uyt Haicnberg uytgaan
feilen tot aan die Weerrpoert, ende aldaar feilen fy
hem fcheyden, die een omgaande after die Louwers,
ende die ander omgaande after het Sant, vocrtgaan-
de lanks die mueren, endc feilen in allen wecken, die
fy onderwegen hebben, doen oproepen, ende leyke-
nen die daar niet en waren, ende icllen vergaderen
in die Tolleftecg poert j endc weder gekomen inHa-
fenberg, feilen fy tegens die dagcraat, als't hem beft
gelegen is, weder dcsgelycks cenen omgank doen,
ende in allen wecken doen oproepen, ende die gene,
die niet gewaaft cn hndden, feilen fy in fchrift over·
leveren eenen legen Dienre, die pandingc doen fel,
nemende van eiken Rade of Ouderman, die niet ge·
waaâ" en hadde, een pond, ende van eiken anderen
twee ftuvers, van welken penningen hy dat derden-
deel hebben iel, ende die twee derde delen fel hy bren-
gen in die weck, daar die pandige innc gefciec waar,
tot behoef van der felver wccke.

XXV.

Extra6i^ ah moren ^ uyt een Ordonnantie op der
Pf^aackey des donredages na Cantate^ Mccccxcii.

Item,men zei die Vive bevelen, dat zy onder mal-
kanderen een Ordonnantie maken, dat zy driewerf
des dages by de poorten wefen feilen, cn vifitecren,
foe dat pleeg tc wcfcn in die peertmarkt.

XXVI.

Extrait y als voorsn,des woensdags na St.Mhhîeîj

mccccxcv.

Die Vive deden hoeren gewocnlickcn eed.

XXVII.

ExtraU, ah vooren , des donderdags m Teiri ad
Vincula, mccccxcvi ï i.

Scepenen, Rade, en Ouder m ans hebben den Viven
van het voerhalfjaar verleden toegevuccht elx voer
zine penfy en arbeyt te hebben twaalf Ryns gulden,
en den Borgemccfler vyftien gulden. Die Vive van
het nahalf jaar zeilen desgely ks hebben. Gcfleten des
donredags na Ëgidii naaitleden.

li 2. XXVÏH,

zfx

HEELMEESTERS. VYVEN, &€. I BOEK. Vlh Ί1Τ.

-ocr page 256-

ende gemeynen Wiven _
fcreven ftaen : te wecene, in het boeck van der Roe-
fe in het 38. bint. item , in het felve boeck noch
in het 155. blat, ende is ter kloeken gekundicht,
ende voert in anderen Dagelykfen boeken , als anno
1491. des vrydag na Lucye ende anders waar, die
welcke die Raat famentelycken onderhouden wil
hebben. Ende noch daarenboven dat Mergriet van
Catwyck, in der huyfingen daar ly nu woent, ilaan-
de op den hoeck van Sunt Jans Dam , fy noch nye-
mant anders tappen, wyn of byer vercoepen, noch
nyemants oneerlyck herbergen en iell. Desgelycxdat
oick nyemant voertaan, die oneerlyke herberge hou-
den , daar die gebuer nyet mede te vrede en zyn , in
eerbaar ilraten, buerten of plaarfen woenen, wyn of
byer vercoepen , noch nyemants oneerbers fetten of
heibergen en feilen 3 dan fulke lude fullen en moe-
gen woenen in afterftraten by die muer uytg;iande.
Ende wye van de tappers of herberchs-luyden , hier
tegens broeckig worde, die feilen die Vive alle daige
ofpanden vyf pont ; ende indien die Vive hier inne
verfumich waren , feilen fy in der felver broeck ver-
vallen, die hem die Ra;it lel doen ofhalen , foe dick
ende'menichwerf, als dat geboerde, ende die Raat
dat vername. Ende wat luyde , die aldus uyt gebot
van den Raide uytren huyfen varen moeten, feilen
roertaan ongehouden wefenvande nahuer, die fynog
aan den huyfe hadden, ende dair en fel men oick nye-
mant meer rechts op vorderen laten.

XXIX.

E^ïraEl 5 als vooren , uyt een Ordonnantie op de
Waecky des anderen daegs na Kersdag^ mdv.

Item, die Vive zeilen twee reyfen omgaan in allen
Wecke, des avonds en des morgens , en roepen die
Weckeni en zoo wie daar niet en waar, zoude men
panden , den borgeren twee iluy vers, en den Raats-
heeren vier ftuyvers, des men niemand verdragen en
foude.

XXX.

ExtraSi, als vooren, des dingsdags na IPauU Con-
verfionis^ mdv.

Overcomenby den Rade, dat die Vive, alle nacht
foo dicke zy ommegaan, in elke weck oproepen zei-
len, en zeilen eenre dienre by hem hebben , die des
dages daar na die niet gewaact en hadde panden zeilen
van twee ponden, die een helfc tot behoef der Vive
rnetten dienres, en d'ander helit totter weck be-
hoef.

XXVIII.

EHîïAct^ ah'voorent des-'woensdags àm \η ApriU

Overkomen ende geflcten by Scepenen, Raide en

X X

Extra6l, aïs vooren ,
VinculA^ MDix.
Die Vive hebben den Raide aangebracht by hoe-
ren eeden , dat Geryt van Ryerck, des Houivefter

Ouderraannen,dac fy voirtan bliven willen by den ou- rj η . 'û· · u ' j ' · ^^^«„«r

den Slytingcn ende Overdrachten van 'den Hchr.n, Wiener van Hollanc,ofliv,ch ge worden is aan der ^^^^^^^
• "'· foe die in der boeken ge-'f""»· hy gjfteren omfangen heeft m zyncn lechicr

arm , wes ziele God genadich moet zyn.
. XXXII.

Extra6l, aïs voor en y des donderdags na St Jans

dag Decoliationis^ mdix.

Die Vive van 'sRaats wegen gefcict wefendeomte
befien Jan Dirck. Hagens foen, fpelderaaker, die, God
betert, eergifteren doet gevallen is , hebben aange-
bracht, dat zy geen wonden of fonderlinge quetluure
aan hem bevonden hebben, daar hy aan geilorven is,
als zy merken konden.

XXXIII.

ExtraSt^ als 'üoorcn, des woensdags na St. Lysbet^

mdix.

Aryaan in Stryen om gelcyde te hebben van enen
nedeiilr.gi zyn bygefcickt die Vive.

XXXIV.

Extraü , aïs 'üooren , des woensdags na Jacohi^

mdxi,

Overcomen en belieft by den Rade , dat Geryt
Knyf, Borgemeyfter van der Viven, hem zei mogen
itercken en verfien, mit lude, daar hy opilaanmach,
om die misdaders te mogen aantailen , cn die ftratea
te vevligen, op ter Stat koft.

XXXV.

Extraü , aïs vooren, des maandags na ViStoris^

mdxi. . '

Totte macht van den Borgemeyfter van de Viven,
wat geleyde hy zei mogen geven, zyn gefcict uten
ouden Henrick van Voerde, en uten nyen Rade Ys-
brant Ysbrantfe.

XXXVI.

Extras^ aïs voor en, den lo Junji mdxiir.

Die Borgemeyfter van der Vive , mitten gefciélen
van den Raide, hebben den Raide bygebracht,dat zy
mitter Stat gelworen meyfter befien hadden janGer-
rytfe, genoemt Keteltafch , die doet lach, endatfe
an hem bevonden hadden een wonde in zyn borft,ge·
fteken van manke Claas in de Weerde , als men ley-
de , daar hy an geftorven was, na tuyginge der ge-
fwoeren Stat meyfters. . :

XXXVII. J

ExtraSl^ aïs voor en ^ desvrydags na Peiri ad Vitl·

CUÏa^ MDXXI.

Die Borgemeyfter'van der Vive mit zyn Vyfte bc·
zien hebbende den doeden Dirck Jans foen,. die fmit,
hebben den Rade aangebracht, dat hy na tychtinge
van de gefwoeren Stat meyfter,geftorven was, aan dc
wonde hem in 't hoofd geflagen.

des dingsiagt m Peîri a^

van de s C h ü τ m ε ε s τ iE r s,

II. OVERDRACHT van den Raad , om te fparen der Stads kofim / des mdm^na Pdi

Converfionis, MQQCCLXK '

ie Raide, otidt ende ny we, hebben overdragen
die nabefchreven punden om te fparen der
Stadt coft, daar men des ontberen mag.

In den yerften , foe wie nu Borgemeyfter van den
Vive worden fal reLichtmiflên naiitkomende, die en
Γ1Ι niet weder Borgemeyfter van den Vive worden
mogen, dan in het achtfte jaar daar naa, gelyk men
dat nu hout van den Oveiften , en foo wye nu Vive
Avorden (ellen, die en lellen oick niet weder Vive wer-
den mogen, dan in het vierdejaar daar naa, ende foc
voircsjaarlyks ommegaande, κ

I I.

Item, foe en feilen die Vive van defertyt voirt geen
goet doen hebben van den Overftenin der tyt.nog van
der Stad, dan haren gefetten loon 3 te wetene, elk hon-
dert ponden, ten ware dat fy van den Raide uytgc-
fchikt worden eenighe reyfen te doen, ende die ge-
daan wefende, feilen fy komen voor den Raide, het
yerfte die Raidt fit naa haarc wederkomfte, ende
brengen haren koft in fchriften in het openbaar inden
Raide, ende dien fal hem den Cameraar betalen, ^^
daar en boven en fel die felve Cameraar ghcncn coft
reekenen der Stad van den Viven.

- la

-ocr page 257-

LIBELMEESTERS, VYVEN, ƒ. BOEK. Ï^IL TIT,

X I 1.

Ende dcsgelyks wanneer ymandt van den Raidé,
oudt ofte nywe, of die Secretarys in der tytjgcfchikc
fel werden van der Stadt wegen, die fal hebben elck
dag voir hem ende fynen knecht) eene Gelres rydcr^
in manieren voirfchreven, ende mede waghcnhuerj
fchuythuer, of coft van den peerden vry,

XIII.

Ende die twee Deuwaarders, wanneer fy van det
Stad wegen uytgefeynt werden,of mittenOverften,
of mit ymand van den Raide reyfen,in manieren voir*
fchreven, foe feilen fy hebben elcks dages voir hareft
coft vyf ftuvers, gelyck fy dat iclve belieft hebbent
behoudelyken hem haren aagelykfen loon, te wetcne,
s'daags een pondt na inhouc harer brieven j ende die
Leege Dienres feilen hebben die helfte min.

X 1 V.

liem, alfoe der Ovcrfter penfie, alfe vyftig pondt:
's jaars, feer kleyn is, ende die Overften in der tyc
daar mede haar teeringe niet doen en moigen, daurorn
fy tot meerer ende grocter çeeringen jaarlycks komen
moeten, totter Stade groiten coft* foe feilen die Over-
(len van deler tyt voirC jaarlyks voir haar penfie heb-
"ben hondert pond elks, ende daar mede lellen fy haar
teeringen dagelyks doen, fonder der Stad eenigen vor-
deren coft daar van te reekenen j ten waarc of hyer
eenige Heeren, ofte Stede, of andere goede Mannen
van buten quamen, daar dieOverile van derStad we-
gen mede te doen hadden, dat feilen fy dan den Rai-
de te kennen geven, ende dan daar mede teeren op
ter Stadt coft, nut belicfiiiiTe des Raidts,cnde andcis
niet.

X V.

Item, alfoe der Tynmey fters oncoft jaarlyks rot groe-
ten fommen beloept boven die oude gewocnte, ioe is
daar op geraympt voir het befte, dat die Tynmey fters
in der tyt jaarlyks haar reckeninge doen lellen van
haaren oncoft,opcnbaarlyken op ten Raidhufejin te-
genwoerdighcyt van Schepenen, Raide ende Ouder-
mans, ende die fel die Camciaar dan alfoe rccckcnen
ende fchryven.

XVI.

Item, foe fel die Leege Cameraar in der tyt wefen-
de, als jonge Jacob van Amerongen nu, ende zyne
nakomelingen, alle defe voirfchreven punten loven,
fekeren ende fwceren te houden fonder argelift,

X V 1 I.

Item foe en fel die Secretaris in der tyt gene fup-
plicatien teyckenen, dan uyt openbaar bevel van den
Raide.

X V I I L

Jonge Jacob van Amerongen, die Cameraar voir-
fchreve heeft geloift, gefeeckert ende gefworen, in
tegcnwoerdigheyt des Raids, oudt ende nywe, alle
dele voirfchreve punten te houden fonder argelift.

X I x-

Oick heeft Tylmannus zynen Eede gedaan, gene
fuppiicatien te teykenen als voirfchreve is.

XX.

III.

Item, foe en fel geen onfcr Stads Boden eenigfinis
rcyfcn op der Stads coil, dan van der Stads faken al-
leen.

I V.

Item , en fel geen Leege Dyenre van defer tyt
voirt van genen reyfen, die hy doet te peerde of te
voete, raeer hebben dan zynen gewoenlyken loonj
te wetcne, als fy ymandt uytfeynden, elcks dages een
pond op hairen col!:, ende als fy mit ymand van den
Raidc reyfen, elcks daaghs een half pondt op ter Stade
coll.

Item, alfoe overdragen isgeweeft binnen twee jaa-
ren leitleden, dat men gene fcutten meer aannemen
cn fou4e, boven het getal van den fcutten, die doe
waren, ende hem die Stad jaarlycks op penfie gege-
ven heeft haarcn oncoft mede te doen; le wetcne,
in den jaare 1506leitleden 40 Arn. guldenen, ibe en
lel men van deler ryt voirt ghene fcutten meer aanne-
men, tot zy vcrilorven zyn tot aoo. toe.

VI,

Mer want die Homans van den fcutten hairen coft
quaaiyck doen moegen van hairen renthen aan covc·
len te geven, foe fel hem die Scutmeyfter jaarlyks doen
maken op de Stadt coft 10 of 12 covelen, die fy den
goeden mannen van buten gheven moigen, ende hyer
mede fal die penfie ofwefen, die men hem gegeven
heeft, die naifte drie jaaren:behoudelyken haire pen-
lien na der ouder gewoenienl

V I Γ.

Item, fel die Cameraar jaarlycks, als hy zyne ree-
keninge doet, in (yne reckeninge laten fchryven, al-
je parcclcn van den dagelyckfen coit, fonder eenige
fommen te fettcn vaa vele parcelen, in een fom-
me.

VIII.

Item, want men in des fel ven Cameraars reekenin-
gevint, dat hy gereekent heeft, gegeven den Gede-
puteerden op ten Leckendyk hairen coll endcwagcn-
hucr van der Stad wegen, dat den Cameraar van den
Lcckeridyk toebehoert te betalen, foe en fel die Stad
van defer tyt voirt ghenen coil geven , den genen diei
op den Leckendyk gefchikt feilen worden.

1 X.

Item, foe en fel men op die vier Vailelavonts dagen,
des avonts of's nachts genen coft doen, dien die Stad
betalen fel, na den ouden overdrachten.

Item, foe wye uyrgcfeyntfel werden van der Stad
wegen, fal komen ter naifter reyfe op het huys, als
die Raidt fit na den dage dat hy weder gekoemen is,
ende feggen den Raide, hoe lange hy uyt geweeit heeft,
met hoe vele peerden, ende wat hy verteert heeft,
ende is hy anders uyt te wagcne ende ic fchepe ,des-
gelyks.

X Î.

Item, wanneer ymandt van den Overften, oude
ofte nywe, van der Stadt wegen uytgefeynt werden
buten den Gcitichte vnn Utrecht aan dele zyds der
Yfelcn, foe feilen fy hebben elks voir hem ende iynen
knecht, 's daags, ccncn gouden Rynfch gulden, van
der Stadt op hairen coil , ende niet meer; behoude-
jycken , dat die Stadt betalen fel wagenhuur, fchuyt-
hucr, ofte cofte van peerden.

Overdroegen die Raide, oudt ende nywe, dat die
Schutmeyfter in der tyt fal laten maken tynen ende
emmeren na der gewoente, ende daar voir recckcnen
's jaars vyftig pondt, ende die Tynmeyilers die f^efcc
feilen worden na der ouder gewoente, feilen hebben
haartoertfen,ende t'elcker reyfe als het bernt, cicks
ccn pondt voir haaien arbeydt.

SE,

li 3

MlÎâélÀ

-ocr page 258-

VA Ν. DE S C H U Τ M Ε Ε S Τ ER S.

SEVENDE TYTEL.

vierde DEEL.

Rakende de Keurmeefters, of Keurmeefters van de

Vechtkeuren.

De ordre ^ die wy ons hehhen 'voorgefchreven, vordert ook , dat wy het ampt vandè Keurmeeflers eenigfints ophtUe·
Wy behoeven ons daar ontrent zoo luyd niet uyt te hreyden, om dat aan dit ampt maar eenerley foort van

ren.

dienfi is ναβ geweefi-, behalven dat wy in de voorgaande Deelen van defen Tytel, eenige faken ^ de Kewmeefien
betreffende, hebben aangeteekent.

De bediening defer Keurmeefters is van defelfde eere en aanften geweefi ^ ah die van de Busmeefiers^ Libelmee'
ft er s ^ Vyven^ Heemraden op den Lekkendyk y ξ^ς. en pleeg eerftjaarlyks ^ als de Regeering verfet wierd, door
den Raad^ eer die van het Raadhuys mocht gaan ^ hy looting vergeven te worden, Wy gedragen ons tot het geene
cp de Libelmeefters en Fyven^ by het ii, en il l. Deel van defen Tytel is aangeteekent. Maar in het jaar
1478 heeft men goedgevonden^ dat de vier Overflen de Keurmeefters [ouden aanftelien, niet voor een jaar ^ maar
van fayfoen tot fayfoen, dat is voor een vierendeel jaar s, naar inhoud van de Overdracht des jaar s 1478, art,
i. beneden11. Welke 'aanftelUng voor yder fayfoen ook al te vooren in gehruyck is geweefi. Sief in
defen Tyr. i. Deel. Num. 111. Of nu de voorfz. Overdracht altyt gevolgt zy, zou men uyt de Daaglykfe
hoeken der Stad Utrecht miffchien konnen navorfchen^ ivaar toe wy ons thans niet konnen verledigen. Dit ampt
wierd ook ^ gelyk de gem. bedieningen^ door de Raden felfs mee ft altyd bedient. Siet de aangetoge plaatsen-, en
de Overdracht van denjaare 136^5 beneden Num. i. §. i. en het veorfz. i. art. van de Overdracht van 1478,

By het felf de 1. art. is mede vaftgeftelt ^ datmenelcken fayjoen twee Keurmeefters fouden aanbellen ^ welk ge^
tal ook te vooren jaarlyks door den Raad verhoren wierd. De Lefer zal hier op mogelyk onfe Lyfte der Radm
willen raadplegen-j maar wy fuilen hem openhartig waarfchouwen ^ dat hy geen Keurmeefters daar in vinden zal^
' nadien wy^ by het doorbladeren van de Daaglykfe boeken^ op defelve geen acht geflagen hebben-, als doevanvoor-»
neemen zynde om niets daar van te reppen. Schoon wy federt van gedachten verandert zyn^ dunkt ons een faak
van geen meer aanbelang de pyn niet waardig, om zulk eenen verdrietigen ix^^'g te rug te loopen.

Dcfe Keurmeefters worden ook Keurmeefters van de Vechtkeuren genoemt, waarfchynlyk naar de eerfte inflelling
van haar ampt. Het welk dan voornaamlyk daar in beftaan heeft, dat zy alle vechteryen , die in elk fayfoen
waren voorgevallen , en tot haare kennis gekoomen^ den Raad in gefchrifte moeften overleveren^ en defelve in het
volgende fayfoen inwinnen^ met alfulke vechtelingen op het Stadhuys f eenen fekeren dage te dagvaarden, om als*
dan de verschuldigde breuken^ openbaarlyk voor der Stads Kifte te komen betalen. Indien de gedaagden hier in
weygerig , of nalatig waren ^ wierden zy door de Keurmeefters aan een Stads Bode overgelevert, en daar voor
uytgepant» SietdeOverdrachtdesjaars lι^ί^bovenindenιι.Ύyt.'l·^uτa, vi j van hetljaarii9%, beneden'Num,
1. §. 111} van het jaar 1445, boven inhet 1. Deel van defen Ty t. Num. \\\\en de gem. Overdracht van 1478,
art. I. De Keurmeeflers hadden ook de macht ^ om de Vechtelingen^ die zy met den Schutmeefter oordeelden niet
in ftaat zyn, om de boete te konnen voldoen, by de kop te vatten, en in hecht eniffe te fetten, naar inhoud van de Over-
drachte des jaar s 13S4, beneden Num. i, §. 115 en het iii. en iv. art. van de meergem. Overdracht des jaars
1478. Men verwondere zich dan niet als over iets vreemds en ongehoort, {op dat wy dit ter loops ook aanmer-
ken) dat de Heer en Staten van dit Landfchap het felf de recht aan haare Maarfchalken gegeven ^ en meer als eens
vernieuwt hebben. Siet het Staten Placaatb. i. Boek. xxxvi i.Tyt. Num.. ιιι,ν, cnvi. Fan zoodanige
gevange Vechtelingen moeften de Keurmeefters t eertyds binnen een maand y na het uyt gaan van haar Keur maand ^
de namen in gefchrif te overleveren, volgens de gem. Overdracht van 1384. Dog heeft men naderhand by het v.
artyk. van de meergem. Overdracht des jaars , om de vechteryen des te krachtdadiger te weeren ^ ν aft-
geftelt, dat de voorfz. gevangenen, indien zy binnen veertien dagen de boete niet betaalden^ of daar voor genoeg·
faame borge fielden y openbaarlyk voor bet Schepenhuys {nu het Stadhuys) fouden worden gegeejfelt, en vyf jaren uyt
de Stad gebannen. Door defelve ftrengheyd hebben de Hooggem. Heeren Staten de meenigvuldige vechter y en en dood*
ftagen^daar uyt fpruytende^getracht voor te komen. Stat. Placaatb. de aangehaalde plaatfen. De namendcr

Vechtelingen wier den in een by fonder boek,het Keurboek genoemt ^opgeteekent ^en die geene fidewelke twee-drie-vier·
en meermalen gevochten hadden, telkens met verfwaering van de boete , ook felf s met een banniffement geftraft.
Siet het iv. artyk. van de gem. Ordonnantie van V jaar 1478. Defe Fechtboetens wier den dan^ zoo als ge'
mit is, by de Keurmeefters ingewonnen ^ en uyt gepand ι ten ware de Raad het oorbaarijker oordeelde die aan de
weeflbiedende te verpachten. IFelke pachters gehouden waren de vechteryen den Keurmeefters aan te brengen,
die defelve vervolgens aan den Raad te kennen gaven, ingevolge van het \ i,art.van de evcngem. Overdracht. Iets
dier gelyk s hebben Hooggem, Heeren Staten by zeekere Ordonnantie van den 2 ρ May iCiç getracht in t e voeren,na·
mentlyk, om hel aandeel van de Staten in alle boeten en breucken te verpachten ; dog hebben wy ergens aangstsf
kent gevonden, dat die Ordonnantie nooyt is afgekondigt, en dienvolgens vervallen.

De Keurmeefters t of de Pachters van de Keuren, moeften by het aanvangen hunner bediening , in tegenivoor-
digheyd van den Raad met eede fweeren, dat zy alle vechteryen den Raad getrouwelyk aanbrengen fouden , eti
met niemand daar over etnig verdrag aangaan , fonder kennis en toeflemming van den Raad, op verbeurte., dat
zoodanige Fechtelingen by opvolgende Keurmeefters daar voor aanfprakelyk bleven. Siet de Overdracht desjaars
144.1, beneden onder Num. i. §. v. en het ii. artyk. van de meergem. Overdracht van 1478. En wier den
zoodanige Keurmeefters, of Pachters, die alfoo over de boete verdrag gemaakt, of defelve quytgejcholden had'
den, na bevind van faken door den Raad geftraft. Siet de aangehaalde plaatfen.'

Van de Fechtboetens door de Keurmeefters ingewonnen en uytgepand, heeft men aanhuntoegelegtden fefdenpeff'
ning, volgens het i. artyk. van delaatflgem. Overdracht. Maar bkven zy in gebreeke de boetens uyt te pandtth
foo gaf men die wel aan de Schut mee ft er s over, op het felf de loon, naar inhoud van de Overdracht des jaars 144Γ'
boven in het i, Deel van dcfcn Tyt. Num. iii,en vande gem. Overdracht des jaars 1441. Piçverige Ψ

deelf»

-ocr page 259-

LIBELMEESTERS, VYVEN7&C. Ι. BOEK. ' FIL ΤΙΊ.

éeeîen mn de betaalde boetens wierden /» handen van denUegenCameraargegeven. Sktdeîaatfigem. Overdracht,
Het fchmt ook îujfchm tyden al eens goedgevonden ie dat de Leege Camer aar aUe de ν echt keur en en ander i
keuren fonds inmaanen, volgens xi i, xi 11, en xxv. art. van de Ordonnantie op den Sparen des jaar s 144P,
boven in den ι r. Tyr. Num. xx.

De/e Keur mee fier s hebben niet alleen de Fecht'hoetens ^ maar ook felfs verfcheyde andere keuren en breuckm op
bevel vm den Radd moeten inmanent enuytpanden^ volgens zee kere Overdracht van het jaar i^pi, bovenin
den I i.Tyt. Num. vi j het gem. xxv. art^ van de Ordonnantie op den Sparen \\en de Overdracht des jaars 145Ί »
in het volgende Deel van delen Tyr. Wy fiioygen^ dat in de Daaglykje boeken, en in de andere oude Stads boe-
ken y genaamt libcr Rofarum, Albus, & Hiriutus, op vcele plaatjèn ten defen opfichte van de Keurmeefiers gS'^
ivag gemaakt word.

Het Jchynt dat de Keur mee fier s hun ampty der voor een maande waargenomen hebben y immers in dien tyd.,
doe zy voor een jaar wier den aangefielt', want zulks fou zoo gevoeglyk niet hebben konnen gefchieden^ ten tydezy
alleen voor y der faifoen verkoren wier den. Siet de Overdracht van het jaar 1384 , beneden jnder Num. i. §.
II. vergeleken met het i. artyk. van de gem. Overdracht van het jaar 1478 , beneden. Num. ii. en de Over-
dracht van het jaar I44f, boven in het 1. Deel van defen Tyc. Num. 111.

Indien de Keurmeefiers zich na behoor en van hunnen plicht niet queten, wierden zy of in defelfde boete diezy
verjuymt hadden uyt te panden ^ verwejen, of na bevind van faken door andere middelen gefir aft. Siet debovengem.
Overdracht des jaars 1584, 1592,, en 14785 en beneden onder Num. i. §. i.

De[e Keurmeefiers zyn, negens de Vyven, en de Busmeefiers van den Rade en Oudermans afgefchaft geweefi
indenjare 1462 , volgens het iv. artyk. van de Overdracht des felven jaars^ boven inden 11. Tyt. Num.
XXV111. Dog niet lang daar na zyn zy weder aange fielt, gelyk blykt uytdemeergem. Overdracht des jaars 1478,
En heeft dit ampt ge duurt tot aan de Tranfiatie van de Temporaliteyt ^ wanneer het felve te gelykmet de bovengem,
bedieningen, vernietigt is.

VERSÇHEYDE Overdrachten, rakende de Keurmeefiers^ waar 'van het jaargetal bovenyder^.
§. aangeteekent flaat,
I.

Extraü uyt de fer Stads boek , genaamt Liber Al-
bus, des woensdags na St. Peter ad Vincul»

mccclxv.

Ι.

doot dede flaan ,
binnen der Stat,
zyn lyf.

die en zoude nimmermeer comen
noch binnen der Stad Vrihedc, op

I I.

'orden defe punten overdragen , die hier
na befchreven ftaan.

Waar eenich onfer borgher , of die
in onfer Stat woenafcichis, die tot eni-
ghen twifte quame mit wapene, ofte tot eenigher
vergaderinghein huzen, ofteopiïraten, die verboer-
de vyf pond -, ende die koer fel hi openbaarlick bren-
gen op ter Stat kifte; ende wat Koermeyfters in der
tyt dit verzumeden , dat die koeren op te kifte nyet
en quamen, die zoude twee jaren uten Rade wezen.

Voert waar enich onfer borgher , of die in onfer
Stat woenaftigh is , die nyet wcch en ginge, als 't ge·
vreet ware , ende men hem mit finen vrienden hete
Avech gaan , die verb ..crûc Cut .ve vyf pond, an-
derwervc vyf pond, en derdewerve vyf pond, ofte
voer elke vyf pond jaar en dach uter Stat te wefen.
Ende alfe dit gevalt, zoo zei die Raat hoerlude daar
toe zetten, die dat wtgaan feilen, ende die Koermey-
llers zeilen die koeren daar of ontfangen openbaar-
lick voer den Raat op die kifte j ende eenich Koer-
meyfter, die waar in der tyd, die ditverfumeden.dat
die koeren op ter kifte niec en quamen, die zoudeoec
twee jaren uten Rade wezen.

Voert want het een oud wilcoer is, ende der Stat
boec hout , wien de Stat verboden wert, dat hi ene
mile van der Stat wezen fel , dat dicke verbroken
is, zoo is out Raat ende nywe overdragen mit ge-
meenre morgenfprake van allen Gilden , zo wien de
Slat verboden is , ofte noch verboden worde, ende
binnen zynre tyt binnen der mile quame , buten oir-
love des Raats van der Stat, die waar ontborgert, en
nien foude heai ter doeken ewelic de Stat verbieden
op zyn ïyf.

Voert waar *t dat'er enich loop gheviele , zo zou-
θε die Raat van der Stat, outen nywe, te fimen vallen,
het fi gewapent, ofongewapent, ende ymant van den
Rade, die bi den Rade nietenviele, die daar bi waar,
fn den twift nyet en holpen fcutten , die foude twee
j^re uten Rade wefen.

Voert zei men defe koeren, ei'de alle ander koeren
orengcn op ter Stat kifte bi derzelver pœne die
Voerlz. is.

Voert enich man, die enen borgher dootflocgc,of

ExtraU uyt der Stad hoek, genaamt Liber Ro-
farum , des Sondags na Simon en Judte ^
mccclxxxiv.

Overdroegen die Scepene', Raat, ende gemeene
Oudermans, als ze dat de Koermeyfters van den vecht·
koeren , binnen eenre maand na dien dage , dat hoer
koermaand omgekomen is, overgeven fullenbefchre-
ven, al der geenre namen, die gevochten hebben ,die
in den toern boert te leggen , ende hoe lange dat zi
daar in leggen zullen ; ende die namen zeilen zi be-
fcreven gheven den ghenen , die de Raet beveelt. En-
de zoe wie van den Koermeyfters dit verfumede , die
zeilen t'ends dier maand na hoerekoermand binnen ho-
ren hufe bliven, ende niet wt hoeren hufe gaan, alle
daghe bi tien pond , ter tyt toe dat zi de voerzeydc
namen befchreven overgelevert hebben,

I I I.

ExtraU , ah vooren , op St. Mattheus avond,

mcccxcviji.

Overdroech de Raat,out ende nywe, dat voertaaa
alle de Koermeyfters , die nu zyn, of namaals wefen
feilen in der tyd, van den vechtkoeren degene in Icrif-
te nemen feilen, die in hore maant ghevochten heb-
ben , ende alfe fi de koeren hebben willen ende inma-
nen, foo feilen fi de gene die ghevochten hebben in
hore maant, voer hem verdaghenopter Stathuysvoer
der Stat kifte , ende nemen daar die koeren bi horen
ede ende nergent anders waar , na inhoude der Stat
boeken,dier driealleens zyn, ende daar fel dc Scoute
bi fitten, ofte yemant van fynre weghén,dien hyhec
beveelt, die een borgher is. Ende daar of fel hebben
den Heer fyn derdendeel, de Stat hoer derdendeel, en
de Koermeyfters hoer derdendeel 5 behoudeliken den
Oudermans ende der Stat Knapen van den menen koe-
ren elc hoer pont^ alfo als het van outs haar toeghe-
comen is.

I V.

ExtraSl, als moren, des woensdags na Reminifei'
rtf, Mccccxxxv.

Claarden Scepene , Raide en Oudermans van den
geene, die Dagelykfe Gerechten hebben, dat zy met
hoere vechiii oereny daar geen borger mede en is, begaan

adlcn

-ocr page 260-

zeilen na der ouder gewoente j mcr foo waar ftcen
verbeurt wert, die fal die Stat alleen hebben.

Extracten, als vooren, des mamdags na Jgnetïs,

mccccxli.

Overdrolgen die Raide, out ende nywe, dat alle
bruecken ende kueren , die in des eynen Raits tyden
vcrfchynen, oick in wat amptenruerende, her zy van
den Buflemeyftcren vandcnRaidc, Woekermeyfte-
ren, Koermeyfteren ofte den Vivcn, die by den fcl-
vcn Raide niet gefleten , ende in der Statboeck niet
gefcreven en zyn.die Amptluden gefct van den ande-
ren Raide feilen moighen hoeren Raide aanbrengen,
ende die felve Raide moigen flyten, gelykerwysoffy
by hoere tyd verlchenen waren, niet wederilaande cni-

li. OVERDRACHT , o^ het voorfz. fibjeÎi

Alfoe vafte vele vechtelike ende doorflage bin-
nen onfer Stad ende Stad Vryheyd gefchien
ende gevallen zyn, ende nog dagelyks God
beter gefchien ende vallen, die men geerne
verhuede ende Ichutten foude, om vorderen l iit ende
verdriet, die daarvan ryfen, ende opkomen mochten,
te keeren ende te wederftaan, foe men dat oeck van
Gods ende Rechts wegen fchuldig is te doen, om dat
dan tc moigen gefchien, foe hebben die Raide, oud en
nywe, overdragen die punten hier na befchreven, die
men onveibreekelick houden , en gehouden hebben
,wil, fonder y mand des te verdiagen.

In den yerften, foe feilen die Overften jaarlyks, als
fy gckoren fdlen wefen op onfen Vrouwen Avond te
JLichtmiiTe uyt den Raide,die oic dan gekoren fel wc·
fen, ordineren ende ichicken twee goede raans, die
Koermçyflçrs feilen wefen dat fyfoen uyt, cndc ίο.*
"voirt van fyfoen tot fyfoen > ende die twee Kocrmcy·
ilers alfoe gefet ende gcordineert, feilen ten heyligen
fweeren in tegenwoirdigheyt van den Raidr, dat fy
alle vechtliken, die fy weten of vernemen konnen,
of die heurlieden aangebrocht fuUen werden, uytgaan
ende den Raide van onfe Stad weder aanbrengen lul-
len, ende dat zy mit niemant componieren, nog de-
dingen en feilen, nog niemant quyticheiden, dan by
openbairen wille ende confent van den Raide} ende
Jiier van felien die voirlz. Koermeyfters hebben voir
horen loen den fesdenpennig,mittenileen daartoe be-
lioerende, die zy den Raide van onfer Siadt aanbren-
gen, ende by hoiren aanbrengen gefleten, ende totter
Stadt profyte ende oiiber komen ende gebrogt wor-
den iiillen.

II.

Item, of het fake waar dattet den Raide oirberli-
ker ende profyteliker wefen dogte, die voirlchreven
vechtkoercn mitte ileen daar toe behorende openbaar-
Ïiken te vercopen, foe fel men dievercopen in manie-
ren voirfchreve, ende die gene, die zy dan copen zul-
len, zullen oick openbaarliken in tegenwoerdigheyi
van den Raide fweeren, gelyk voirfz Haat, ende daar
toe datzy die zelve vechtkoren aanbrengen die twecn,
die van önièn Raide voirfz. daar toe gcordineert ende
gefct zullen werden, om die onfe Raide voirfz.aan te
brengen en te fliten na der ouder gewoente ende her-
komen} oick zullen die voirfz. geordineerde ende ge-
iètte hoiren ede doen in tegenwncrdigheyt van den
Raide, dat zy alle die gene, die hen aangebrogt ful-
len werden, onfen Raide voirfchreve voirt aanbrengen
zeilen, zonder yemand des te verdragen ; ende waart
fake dat ymandt, hy ware Koermeylter, ofte die ge-
ne, die de koeren voirfz. copen, of gcfchikt ende
gheordincert(uilenwerden,broekaftig bevonden wor-
den in eenighe punien voirlz. , clk in den fynen, en
onfen Kaïd dac ter waarheyt bevoode^ dac(oudemen
ye dedinge ofte ovcrdrachte, die diekoerbairofrcbroi·
dge mittcn Amptluden gemaict mochten hebben bu-
ten den gemeynen Raide , want fy daar mede niet
quyt wefen en feilen in enigerwys ; ende om grontlic
die waarheyt te weten tot allen tyden van den felven
dat gefleten ende in der Stat boick gefcreven werdeo
lel, loe fel jaarlycx een boick daar of bliven in han-
den des Clercks, daar die nywe Amptlude uyt vyn-
den moigen, wes broicken, ofte koeren voer hoere tyc
gefleten of ongefleten gebleven zyn.

Des manendags voirfz. overdroegen die Raide, out
en nywe, dat voort meer die Koermeyfters in der tyd
van den kueren, die zy aanbrengen, gefleten, in der
Stat boek gefcreven feilen worden, voer hoeren koft
en avbeyd hebben (ellen den fesden penning van dien
onfen Cameraar daar of re handen comen.

âesfaterdags 'voor Lichmijfe MCCCCLXXFIIl

dan corrigeren aan denbroekigen j als het behoren fou-
, na gelegentheyt der faken.

I I 1.

Item, foe feilen die Koermeyfters van onfen Raide
gefet, of die ghenc , die de koren coepcn feilen ia
der tyt, alle die ghene , die fy weten dat gevochten
hebben , tcrftont mogen doen leggen in onfer Stads
gcvangenifle, om die rechte waarheyt tc weten van
hem, wie die aanvechter ende die koren fchuldig we-
fen moegen ; ende waar ymand , die alfoe gevochten
had, ende men hem leggen woude, ende die Koermey-
fteren of die gene, die de koeren coepen fullen in der
tyt, mit onfer Stad Schutmcyftcr bekenneden, dat fy
genocch hadden of hem verborgen konden en wou-
den , hoir koeren te betalen , die en fel men niet leg-
gen} ende foe wie van onfer Stad DienrenjUyt bevc-
ie van onfer Koermeyfteren, of diegenen die dc koe-
ren copen fullen, ymanden aantafteden ende leyeden^
die lel van eiken perfoen voir fyncn loen hebben een
pont onfer Stads pnyments,dat onfer Stads Schutmey·
fter uytleggen ende den Dienren betalen fel, en van
den geen, die in koren gefleten fullen werden, boven
hoir koren weder of korten j mer waren die koren ver-
coft in manieren voirfz. foe fullen dié ghene » die de
koren copen,dat pont uytleggen |cndc wederopboeren
als voirlz is.

I V.

Item, foe fel men van defer tyd voirt hebben cca
fondcrlinge boeck, geheten dat Koerboeck, daar men
inne fcrivcn ende teykencn fal allediegenc, die in koe-
ren gefleten fullen werden , ende loe wie vanonfeo
borgcren enewerve, anderwervc ende derdewervc in
' koeren gefleten, ende in dat voirfz. boek- gefchreven
ende geteyckent worde, die foude die derde reyfetot
I fynen koeren, dair hy innen gefleten worde, verboc-
_ ren thien dulent fteens of vyf jaar uyttcr Stad tc wc-
jfen, en ene mile van der Stad te blyven, op fynen
lyfF, ende daar en t'enden nochtans niet weder binnen
der Stadt te komen, hy en hadde dubbelde koren ffliE
tc ftraf daar toe behoercnde ende die voirfz. tien du·
fent fteens yerft betaalti ende waart fake, dat hy die
vierde reyfe of daar en boven in koren gefleten,ende
in het voirfz. Koerboeck gefchreven ende geteyckent
worde, als dan foude hy bovenfyncgefleten korendef
Stad ter beteringe geven twintig dufent fteens,of fico
jaar uyrter Stad wefen in manieren voirfz., cndceo
ware hy onfe borger niet, en men hem in den voirfz·
Koerboeckc derdewervc befchreven ende geteyckeot
vonde, als dan foude hy boven fynen koeren, daar by
inne gefleten bevonden worde, verbeuren tottcr Sta"
behoef hondert dufent fteens, of ewclick uyttcr Stadt
wefen, cndc cnc mile van der Stad bliven op fynlyi·

Item, foe wie van vechtliken geleyt, code in ko^
rco gefleten worde,ende die nm verborgen en kofld^

VAN DE SCHUTMEESTERS;

-ocr page 261-

LIBELMEESTERS; VYVEN, &C. /. BOEK. VU. TIT. 257

ofenwou4e, als voirfz. ftaat, binnenveertien dagen
daar te betalen, dien fel men openbaarliken voir der
Schepenen-huys opter plaaife,voir fynen koeren gee-
felen,endedie Stad verbieden vyf jaar Iang,ende ene
mile van der Stad te blivcn op fyn lyf. Ende waar 't
fake dat hem ymand weerde, allbe dat men hem niet
opleggen en mochte,dien fel men die Stad verbieden,
cnde ene mile van der Stad te bliven ewelick op fyn
lyf

V I.

Item, hebben die Raide, oud ende ny we, overdragen, 1
Aang<mnde de Keurmeefiers ^ Pachters van de Keuren^ en Vechtkeuren^ kan men nog meer faken vinden in zeekere
Overdrachten nopens de gemeene Keuren en Vecht keuren^ van de jaar en 1342. ♦ en 1f, die wy vergeten hadden
in onfe Foorreden op de Keurmeeflers aan te balen. Siet beneden den x.Tyt. Num. v, en vi.

dat fy houden cndc gehouden hebben willen die over-
dracht, in den jare 1387des vrydages naSinte Lucien
dag oick by den Raide, oud ende ny we, overdragen, alfc
waar 't fake dat van defer tyd voert ymand den ande-
ren van live ter dood brochte binnen der Stad, foewic
den venge, en der Stad leverde, dien fel die Stad ge-
ven vyftig pond aan gelde , eens te betalen, uytgefon-
dert der Stad Dienren : behoudelicken allen onfèn bor-
geren hoer vryheyden, als het van oudts hier toe ge-
weeft gehad heeft.

SEVENDE TYTEL.
VYFDE DEEL.

Betreffende deBusmeefters van den Raad, en der Oudermans.

Eyndelyk worden wy gebracht tot de Busmeeflers van den Raad en der Oudermans ^ om van dcfelve den Le fer eenig
onderrecht te doen» Maar wy moeten bekennen^ dat wy^by gebreck van befcheyd uyt de oude boeken defer Stad^
op defe fioffe vry fchaars fulïen moeten zyn. geen ons onder het oog gekomen is, fullen wymede deeïen^ enden
Lefer aanleyding geven, om dit fluk klaarder uyt te halen.

Die onfe vorreden voor de Libelmeeflers ^ Vyven^ en de aangetrokke plaatfen., geleien heeft ^ zal buyten twy"
fel vernomen hebben, dat het ampt van de Busmeefiers van het felfde aanfun is gewsefi, als dat van de gem. be'
dieningen', en te gelyk met de Libelmeefiers, Fyven^ Keurmeeflers., Heemraden ^ ^c. door den Raad jaarlyks
onder de Raden by looting vergeven wierd^ ook eer de Raad van het Huys mocht gaan.

JVaar van daan defe Busmeeflers haren naam ontleent hebben, is ganfch onfeker. Het heeft geen grond te den-
ken^ dat zy wegens den ontfang van eenige keuren dus genoemt zyn\ want zulks hadden zy gemeen met de Ca-
weraars, Schutmeeflers , en Keurmeeflers , die ook den ontfang van zeekere keuren en breucken hadden. Aan
andere gij^tngen geven wy ons niet over.

De Lyfi van de Raden bovenin den 11. Tyt. Num. lxxi v. gebracht^ zal uytwyfen , dat* er twee Busmee»
fiers van den Raad^ en twee van de Oudermans geweefl zyn. Men kan ook niet twyfelen, of de Raad en de Ou*
dermans y ofwel derfelver Overfien, zullen yder hare Busmeeflers verkoren hebben. Van de Busmeeflers derOw
der mans getuygt fulks de Overdracht van V jaar 1, hoven in den 11 .Tyt. Num. χ i.

Het is zeer waarfchynlyk^ dat dit ampt van de Busmeeflers van den Raad en der Oudermans van eenerleyna'
tuur en dienfl geweefi zy, In welke gedachten wy bevefiigt worden door het xvi xv 11 artyk. van de Ordon·
nantie op den Sparen des jaars 1449» hoven in den 11. Tyt. Num. xx. alwaar in het algemeen van beyde de
Busmeeflers gefproken word. Maar wat voor dienfi tot het felve behoort hebbe^ is vry duyfler^ en foo licht niet
om te feggen, Uyt het gem, xvi l. artyk, blykt^ dat zy den ontfang van eenige keuren en breucken gehad^ en die
hebben moeten inwinnen, en door een Stads Lege dienaar of bode uytpanden. Dus hebben de Busmeeflers van den
Raad voornaamlyk moeten inwinnen alle boeten en breucken^ waar in ymand by den Raad verwefenwierd ^ naar
inhoud van de Overdracht des jaar s I4f l, beneden onder Num. i. §. 11. Beyde defe Busmeeflers hebben uyt lafi
van den Cameraar ook moeten inwinnen de breuken der geene, die eens en meermalen door een Lege dienaar op
zeekere boete tot betaling voor den Raad ^ of Oudermans gedagvaart ^ in gebreeke bleven ^ of aan de beveelenvan
den Raad, of Oudermans, niet gehoorfaamden : van welke boeten de Cameraar en de Busmeeflers ie famen de
helft genoten, en de Stad de andere helft. In defen fin fchynt^ onfe s oordeels .^te moeten opgevat worden het duyfie-
re bovengem.s.vi.art. De Busmeefiers van de Oudermans moefien ook alle maand in gefchrift opgeven alle de aan·
fpraken, of eyjfchen, in faken, die voor de Oudermans binnen die maand gekomen waren, op dat de Cameraar de
twee ponden, die de eyffcher by het doen van zyn eyfch, of aanfpraak, betalenmoefi ^foudekonnenontfangen. Siet
de Overdracht desjaars 1441, beneden onder Num. 1. i. Even gelyk nog huyden ten dage aan den Rentmee-
ft er van de E}(ploi6len van den Hove door den eyfcher moet betaalt worden zeeker Placaatgeldy zjynde een middel
cmtebeletten, dat ymand door lichtveerdige rechtsgedingen tot zyne groote kofien niet gequelt werde. SiethttSxiiZl,
Placaatb. v. Boek. x. Tyt. Defe Busmeefiers waren ook IVoeckerweefiers, volgens het xxxvii artyk. van de
Overdracht des jaars 145'f, boven in den 11. Tyt. Num. xxv. Het is, onfes weetens ^ feenemaal onuker^
wat het werk der Woekermeeflers geweefi zy. Indien het in de duyflernis geoorloft zy mis te taften yZou men konnen
giffen, dat zy het opficht over deBanck van Leening gehad hebben, tot dat felfde eynde^ waar toe nog huyden ten
dage eenige Heer en uyt de Vroedfchap gelafl worden, te weten, om toe te ften, dat de tafelhouders door alteby·
tende renten, als na de wetten van den Lande toegefiaan zyn, de benodigde opgefetenen niet infiokken ,cn dat zyde
panden op xyn tyd ten meefien orber verkoopen. Want of fchoon eygentlyk het bedingen van renten in de oude tyden
ongeoorloft was, en voor een groote fonde gerekent wierd, foo was men echter gewoon geld te koopen , verkoopen^
"Voor een zeekere fomme jaarlyks -, fo§ ook kenen , wiffelen Ç^c, Siet defen aangaande een oude Lombardbrief
vandenjare I37f, beneden in het iii. Boek. iii. Tyt. Num. i. Ant. Matthxus de Jure Glad. c-ip. xiv.
En in het breede by Wefel ad Novell. Ultraje£l. art. xx. om van andere Rechtsgeleerden, die zoohetRoomfche
recht, als de praüyqtie hebben opgeheldert, niet te gewagen. Voorts is het een y gelyk die een weynig de oude Ne ^
^erduytfche taal verflaat, bekent, dat het woord W oekcr, renten beteekent. Of defe PFoekermeefiers verder on^
irem het koopen en verkoopen van geld tuffchen de opgefetenen iets te feggen gehad hebben,bekennen wy tot nog toe
niet te weten, en willen fulks gaarn van ervarener leer en. De PVoekermeefiers fchynen ook eenige boetens {onfeker ,
Wff/^e) ontfangen tt hebben % miffihien van ds geene y die tot nadeel van de Bank van Lming panden btleendm^
UI, Deel Kk «ƒ

ÜS

-ocr page 262-

van de secretarissen

of wel te hooge renten bedongen. Siet de Overdracht van het jaar 1441, in het vóórgaande Deel, Num. τ. ν.

Defe Busmeefiers zoo van den Raad^ als Oüdermans ^ zyn in gevolge van het iv. drtyk. van de Overdracht
àes jaars boven in den 11. Tyt. Num. xxvii i. afgefchaftgeiveefiy dog daar na weder aangefiejt. Siet

de Lyfte der Raden onder anderen op het jaar i4Pf. Met de Tranflatie van de ïï'emporaliteyt, de Ouder mans
zynde vernietigt, zyn gevolgelyk derfelver Busmeefiers ook afgefchaft j en fchynen de Busmeefiers van den Raad^
•waar van op de gem, Lyfte na het jaar geen gewag gemaakt word, niet lang daar na ook verdweenente z.yn.

1. extracten ^ rakende de Busmeefiers ^ foo van den Raad y als der Oudermans, des maan-
dags na Agnetis MCCCCXLIy en des vrydags na St, Catharyne
MCCCCLL
I. ^ II.

Extrait j als vooren, des vrydags na St. Catharyne,

mccccli.

Sleten en overdroegen die Raat, out en nyc,datmcn
meer dicBufleraeyilers van den Oudermans voortaan alle 2;aken, die ten rechte hoeren, te rechte
tot eiker maand, in legenwoordigheyd vaniial wyien,behoudelicken datdieBuÎîemeyfters van den
Scepen,Raide en Oudermans, als zy op ten Rade, jechien zdlen van alle keuren en broiken, die
■ ' " ' 1 < ^ die Raat ilyt, als van outs gewoenlick is geweeft.

Voert feilen die Koermeyfters wtrechten den Zys-
meyfleren, ende allen anderen, die enich guet tegeiis

Voert en zeilen die Buflemeyfters van den Rade van
geene wilcoeren rechten, dan die by den Rade gefciet
zyn.

leekeninge doen mach, foo die Raat voer dat overdra-
gen hoeft.

ACHTSTE TYTEL.

Van de Secretariflen, zoo van de Politie ^ als van
het Gerechte der Stad Utrecht ^ Subftituyt
Secretariflen en Clercq van de Politie.

EERSTE DEEL.

Van de Secretariflen en Clercq van de Politie.

De oude InfiniUien op de Secretaris-ampten^zoo van de Politie aïs Ί Gerecht^die voorden ten iyde vm Keyfer Koi'eï
gearrefieert zyn^ hebben wy achtergelaten ^ om dat wy vreefen, dat dit Stuk te veel faï\aangroeyen : te meer de'
luyVer niets in /j", V welk niet uytvoeriger in defe latere Infirudlien gevonden word j en om dat defelve huyten dat
niets behelfen , waar uyt de oude Rechten, Gewoontens, en Privilegien defer Stad eenig licht konnen ontfangen.
Om defe laatjie reden is het ^ dat wy de Ordonnantie op het Ouder maîmen Clercq {of Secretaris^) ampt alhier plaats
geven'f vermits daar uyt bet Oudermans recht ^ by Keyfer Karei in de voorreden van der Stads Ordonnantie ver-
melt^waarvan men het klare befcheyd niet weet, emigfintskan opgehsldert worden: gelyk wy tot dien eynde bene»
den in den s. Tyt. fiteer defen aangaande te berde fullen brengen.

i. ordonnantie op der Oudermannen Clercq-ende Schryf-ampt; (dat isSecretaris-amft)

op den heyligen Dertien avond, ΜΌ XXXVL

H ende niet voor en komen, een werf, ander werf
en darde werf, ende daar van met goeder ver-
klaringe van den d.iruiri ende anders, regifter maken
ende houden, ende daar af fal die Deurwaarder ofte
Knaap van het Nedereynd, dat nu in dertyd tot lyve
van Gerbrand van der Duyd ftaat, ende by hem van
deefe Stad gekoft is , of die geene, die het neder-
eynd voorfz. in der tyt bevvaert en bedient hebben,

van eenen ftuyver binnen de miiuren, cn buyteni
η den eerften , foo fal die Clercq, die die ampr.' binnen der Stads Vryheyt, die helfte van twee lluy-
hebben Sial, teekenen die gene die geboden zyn , vers.

I I I.

Item, van de darde teykeninge die hclfte van vier
ftuy vers van binnen, ende buyren die helfte van acht
ftuyvers.

i v.

Item 5 en komt die voorganger dan niet te rechte,
foo is hy veilig , ende zoo f^ defe Clerck met den

of namaals bewaarcn of bedienen iullen, en ook fullen |Dienre, 'die defe wete gedaan heeft, metten aanlegf
die leege Dienaars van defe Stad, die de luyden ley- ' ger des rechts komen in tegenwoordigheyt des ec-
den buyten alle dc vier poorten ende Vryheden van rechts, ende prxfenteeren den aanlegger, ende dis
defe Stad, gehouden ende fchuldig weien den Clercq aanlegger zal dan fyn gehout doen op fyn gebreck,
voorfz. te refpondeeren ende te geven die rechte hclf- ende dat zal men dan teekenen in des Gerechts boek,
te van het geen dat tot eiken weet ftaat. ende dat zal men dan voort uytrechten na^ uytwy-

I I. iing der voor-overdrachicn van den ouden Kade daar

fc weten , van der eeriler tcekcningc die helfte van zynde.

2,8

Eütraü, uyt de fer Stads boek, genaamt Liber Ro-
farum , des maandags na Agnetis ^ mccccxli.

verdroegen die Raat, out en nywe,dat voert

Raathuyfe le Tarnen zyn, in der Stat boeck befcreven
overleveren feilen by hoeren eede alleaanfpraken, die
binnen der maant voir den Oudermans geiciet zyu,op
dat die Cameraar onfer Stat van den twee ponden, die ;derSeat copen,'t geene hem aan ymand daar van onc-
dc aaufpraker op ter kiile te leggen behoirt, rechte breken mach.

■ · Itena

méîéé

-ocr page 263-

VAN DE POLITIE EN 'T GERECHT. ^ /. BOEK. VUl Ί1Τ.

Item, foo zal defe Clercq jaarlyks boeren en ont-
jRingen uyt handen vanJacobDirckfe, Knaap of Deur-
waarder van het Boven-eynd , foo dat van defe Stad
wegen by fyn confent met hem overkomen is, of
van den gene, die den dienftvan fynre wegen bewaart,
die fomme van drie Carolus gulden , ende dat alfoo
lang als jacob Dirckfe voorl'z. leefr, ende niet lan-
ger, ende daar voor zal defe Clercq gehouden wefen
te teekenen ende regifter te maken ende te hou-
den, gely k als voorfz. verklaart ftaat, van de Deurwaar-
der- ende Knaap-ampt van het Neder-eynd voorfz.
ende defe voorfz. drie gulden fal men tot vier termy-
nen des jaars betalen, alsfe in eiken fayfoen of vie-
rendeel jaars vyftien ftuyvers.

V I.

Item, waar het fake ende geviel het,dat den Clercq
ofte perfoon , op wiens lyve defen dienit voorlz. ge-
lyft worde, ende ftaan zal, beleefde den dood van
Jacob Dirckfen , Deurwaarder voorfz., foo zal die
Clercq ende perfoon voorfz., ofte die geene, die de
profyren van defen dienft koopen fal, als dan aan hem
nemen , ontfangen ende opboeren alfulke profyten
van de rechte helfte van de teekengelden, die by de-
fer Stads Knaap-of Deurwaarder-ampt van het boven
eynde van de eerfte, andere ende darde geboden ge-
teekent fullen worden , in alle voorwaarden en ma-
nieren als hier boven van de Knaap- ende Deurwaar-
der-ampt van het Neder-eynd voorfchreve verklaart
ftaat.

V I I.

Item , foo fullen die Knapen ende Deurwaarders
voorfz., te weten, die Deurwaarder van het Boven-
eynd , die dan wefen fal na doode van Jacob Dirkfen
voorfz.; ende die Deurwaarder van het Neder-eynd,
die nu is ende namaals komen zal, ende ook die Stads
Dienres van defe Stad , die de geboden doen in der
Stads Vryheyt buyten defer Stads vier poorten, van
den Oudermannen rechts wegen, gehouden ;wefen en
fchuldig zyn binnen den naaftkomenden Rechtdag na
eiken Rechtdag, dat men by den Schepenen voor
den Oudermannen Rechte gehouden heeft, die ge-
boden , die op haren behoorlyken Rechtdag niet ge-
compareert zyn geweeft, enae by den aanlegger een
werf, anderwerf ofte dardewerf geteekent zyn, voor
haar en defe Clercq voorfz. rechte helfte ende deel,
na dat fy die wete doen , voorts te panden, of het
geld daar af te ontfangen 5 ende of fy geen geld en
wilden geven, die panden weerdig genoeg wefènde
tot haar ende voor des Clercqs deel voorfz. mede te
nemen, ter tyt toe dat die geboden die komen loflenj
ende indien die Deurwaarders en Dienres voorfz. dat
niet en deden, zoo fullen fy defe Clercq voorfz.voor
fyn helfte ende deel voorfz. vaft ftaan, ende fyn pen-
ningen , die fy alfoo niet gebeurt ende uytgepand
hebben , met des Clercqs ander opgebeurde en ge-
pande penningen, voor den naaftkomenden Rechtdag
leveren ende betalen.

VIII. ^

Ende waar het faake,dat'erymandfig hier inne on-
^villig maakte, dat zal wefen op het verbeuren van
^nen dienft: welverftaande, waar het faake, dat die
Deurwaarders ende Dienres voorfz. tot ymants huyfe
haar geboden deden, ende die luyden foo arm ,of die
goeden alfoo verftooken waren, dat zy by haren eden
houden wouden, dat zy daar niet pants genoeg cn
koften gekrygen of gevinden, foo zullen zy daar af
vry zyn, ionder den Clercq voorfz. daar af eenige ver-
ftoringe te doen 5 dan indien die aanleggers op den ge-
boden voorts procedeeren willen van den geenen,daar
die Deurwaarders of Dienres als voorfz. niet en weten
te panden, zoo zullen zy dan gehouden zyn tot eiker
die teekengelden tc verleggen, ende dan ha^,
///, DefU
recht voort vervolgen naaOudermannen Rechte,als'c
Recht wyft.

IX.

Item, foo fal die Clercq hebben van eiker ichickin·
ge, willekeur, gehout ofte macht tefchryven, hcc
zy van binnen- ofte van buytenluyden, cenen halven
ftuyverjdaar derQadermannen Recht die wederhelfte
af beuren zal, ende niet meer. Enda van elcker fly-
tinge, die voor der Oudermannen Recht by de Sche-
penen gefleten worden,in het boek teieckenen,cene
iluyvcr, die de Clercq alleen beuren fal, ende dit ilil
uytleggen die winre, cnüc dic verliefer naa,weder-
gelden.

Item, zoo zullen pariycn, die geboden zyn voor
den Oudermannen Rechte, van eene faake tegens zyn
wederpartyc eens mogen zyn beraad neemen, ende
niet meer, ende dat fal liy by deelen Clercq doen lee-
kenen, ende daar af geven tot behoef van deefen
Clercq, eenen halven Iluyver, of anders en ial dat Ge·
recht daar geen hoogcn af dragen.

X I.

Desgelyks fil men alle opiettingen in het boek doen
teekenen, ende daar ook af geven eenen halven ftuy-
ver, die de Clercq ook alleen beuren fal, ende dic
fal by de geboden perfoonen gegeven ende betaalt
worden.

XII.

Item, begeert ymant eenige uytfchrift gefocht of
gefchreven re hebben van fchickingen , willekeuren,
gehout, machte ofte opfettinge, die binnen's jaars
ende dag gefchiet zyn, dat fal hem die Clercq zoec-
ken ende geven, ende uytlchrift af doen, ende daar
af hebben eenen halven ftuyver, ende van een fly-
tinge uyt te fchryven, eenen halven ftuyver.

XIII.

Item, die Dienres voorfz. fullen niemant weet doen
mogen of panden met eenige ilytingen, willekeur of
gehout, zy en zullen eerft uytfchrift daar af fien met
des Clercqs hand gefchreven ende onderteekent.

XIV.

Item, ymand, die eenige flytingc ofte willekeur
heeft, ende verjaaren ende verdragen fouden, ende
die luyden die felve vernieuwen wouden, fullen ge-
houden wefen binnen 's jaars ende dag na de fpecifi-
catie van de betalinge ende termynen, eerft: den fchul-
digen by den Deurwaarder of Dienre, onder welk
eynd hy gefeten is, een weet te laaten doen, ende hem
te feggen, dat hy koomt ende compareert voor den
Gerechte voorfz., omme te iïen ende hooren het ge-
hout ende vernieuwinge doen j ende of hy komt ofte
niet, al evenwen lal die aanlegger voortgaan en zyn
gehout op de vernieuwinge doen, ende die aanleg-
ger voorfz. fal dat dan doen teekenen in het boek ,
ende daar af geven eenen halven ftuyver tot behoef
van het Gerecht, ende half voor den Clercq,

X V.

Ende van de voorfz. vernieuwinge uyt ten boek
te fchryven, daar af fal die Clercq hebben eenen haU
ven ftuyver.

XVI.

Item, foo fal die Clercq hebben van elcken nieu-
wen burger vier ftuyvers, gelyk Jacob van Jutphaas
te hebben plag.

'XVII.

Item, foo fal die Clercq gekleet worden, ende wy η
hebben, gelyken deefer Stads Secretaris, ende dic
Stad in ftatien by ftaan.

XVIII.

Ende als men deefc Stads Chyfen ofte Ampten op
den Raadhuyfe verkoopen fal, foo fal hy fy& randfoen
hebben, gelyk der Stads Clercq.

Kk a Item»

-ocr page 264-

VAN D Ε S Ε C R Ε T.A.R I S S Ε Ν

ζ 6ο

XIX. ..

Item, alle tuygeniiTen, die gefchieden by twee
Schepenen van der Oudermannen Recht wegen, die
cenige perfoonen voor het voorfz. Recht behoeven
lullen, daar fullen die Schepenen voorfz. af hebben
van die te hooren ende te examineèren, elks eenen
hal ven Üuyver, ende den Clercq van die te ondertee-
kenen, voor hem eenen halven fluyver, behalven
van zyn fchryfgeld van de tuygenifle, indien hy fe
fchryfc.

X X.

Item, alie perfoonen, die op eenige dagen, dat
geen Rechtdagen voor de Oudermannen Regte voorfz.
en zyn, willekeur of machten willen doen, dat zal
men doen by twee Schepenen, ende daar van zullen
2y die twee Schepenen, die daar over ftaan, geven
elks eenen halven ftuyverV ende den Clercq vanoin
het boek te teekenen, pok eenen halven ftuy ver.

Welke punden ende articulen, ende elks byzon-
der, in deefen brief gefchreven, wy Schout, Bur-
germeefteren, Schepenen ende Raade voorfz., voor
ons ende onfe nakomelingen, deefer Stads burgeren
en onderfiten, gelooft hebben, ende beloven mits-
deefen onfe brieven , den voorgenoemde Gysbert van
der Voortjof diehet van zynent wegen bewaren fal,
yolkomelyken te houden, ende te doen houden, en
hem daar inne te ityven ende te ilei ken, fonder eenig
indragt, ferpel ofte archelift> ende hebben des tW-
conde defer Stads groote zeegel aan defen brief doen
hangen. Gegeven in het jaar ons Heeren duyfent vy£
hondert fes en dartig,op den heyligenDarticn avond.

famen de Burgermeefteren ende Vroedfchappe der
Stad Utrecht.

Sal ook gehouden zyn te obferveeren ende main-
tineeren de ware Chriftelyke Gereformeerde Religie,
fulks die by dc Synode van Dordrecht gearreilcert,
by de Ed. Mog. Heeren Staten 'sLands van Utrecht
geapprobeert, ende jegenwoordig publiecquelyk ge-
cxerceert wort.

Item , fal beloven de Stads Rechten, Privilegien,
Ordre op de Vroedfchappe, mitsgadersOrdonnantien
ende Coituymen, te helpen obferveeren ende main-
tineeren, na alle fyn vermogen:

Sal noch van alles, wat in de vergaderinge van de
Vroedfchappe voorfz. voorgeilagen, geopineert, ge-
handelt of gerefolveert wort, geen particuliere pro-
ppfitien, opinien, difcouriTen, ofte atïeótien, noch
ook de gerefolveerde faaken aan yemand ontdekken,
dan fulks , als iyn ampt vereyfcht, ende by de Re-
geerders der Stad Utrecht toegelaten fal worden.

Sal voorts wel letten op de intentie van de Heeren
in het nemen van hare relblutien, fonder ongevraagt
daar yetwes inne te fpreeken , ofte eenige difcourfen
daar over te voeren j maar de refolutien in het kort,
in feekere protocol, wel ende perfcélelyk aantec-
kenen, omme jegens den dag van de ordinaris verga-
deringe, getrquwelyk, volgens de meeninge van de
Heeren, te exiendceren, omme als dan gerefumeert,
ende voorts geregiilrcert te worden binnen een maand
daar na

S.il mede gehouden zyn , alle regifteren eqde pro-
tocollen in ordre fe leggen, ende daar van goed ende
perfeói: regiftre ofte inventaris te maken en houden.

Sal niet vermogen eenige regifteren of refolutien
aan ymand anders als aan litmaten van dit Collégien
le communiceeren , of eenige copyen of extraéten
daar van te leveren , fonder voorweten ende expres
confent van de Heeren Burgermeeileren defer Stad,
in der tyd} beheltelyk, dat hier onder niçt vefftaan
defer Stad , terftont aan de Burgermeefteren in der
tyd overleveren fal, of, in haarluyder abfentie, aan
den oudfte van den Rade, als dan in de Stad zynde.

eed, oite daar van penfioenen trekken.
Dat hy hem fil laten gebruyken in alle Stads

Den Secretaris fal fich niet uyt de Stad mogen ab-·
fenteeren, fonder confent van de Burgermeefteren in
der tyd, ofte, in der fel ver abfentie, y an dep oudite
van den Rade voorfz,

Sal ook gehouden wefen de Burgermeefteren ende
Vroedfchappe defer Stad te verwittigen , faken,
die tot fyne kennifle komen fullen, daar aan de Stad
Utrecht in het generaal, ofte yder Litmaat van dit
Collegie in het particulier , raitendc het ftuk fyner
bedieninge, gelegen fal zyn. ,

Dat den'Secretaris gehouden fal zyn, de Heeren
van dit Collegie, ende yder van dien (des begeeren-
de) te doen hebben vifie van alle regifteren, brieven
of munimenten, ende defelve te laten fchryven, ende
leveren copyen of extraâen van alfulke ftukken ende
papieren, als fy fullen begeeren, fonder dat de (elve
fullen worden geauthentileert, dan met voorweeten
van de Burgemeefteren in der tyd j doch en fal geen
regifteren, boeken, ongineele brieven , nochte, an-
dere munimenten aan ymanden vap de Heeren iktèn
volgen, dan met confent van de Heeren Burgermee-
fteren in der tyd , ende dat onder behoorlyke reci-
piiTe, in feeker regiftere te ftellen , ende des mette·
min gehouden wefen foodanige brievep , regiftercQ
ende munimenten, binnen den tyd van een maand tc
repeteeren. ■ ' -

Sai hy voorts alles doen wat een goed ende getrouw
Secretaris fchuldig is, en behoort te doen. ,.
! Omme alle welke poinften getrouwelyk tcobict*
veeren, fal hy gehouden zyn lyn eed te doen, ende
felve te befweeren na behooren.

Sullen de Heeren defer Stad t'allen tyden defe in·
ftruótie mogen refumeeren, veranderen , vermeerde-
ren of verminderen, na der felver goedvinden.

II. INSTRUCTIE 'voor den Secretaris van de Politie der Stad "Otrecht.

'n den cerftcn, dat den Secretaris niet en zal mo- en werden de difpoiitien, op het aanhouden van par-
gen wpien 'n eenige andere Heeren of Vrouwen tyen gedaan, de Regceringe niet raakend^

inltruótien aan eenige Gecommit-
of mifliven aflenden, dan na die

Sal mede geen
teerden uytgeven

faaken, die hem by de Magiftraat gelaft fullen wor- felve by de Burgermeefters in der tyd fullen zyn ge^
den, in alle neerftigheyt ende getrouwigheyt. refumeert, uytgefondert als vooren.

Ende fal in het felve doende, gehouden wefen , Dat hy de miifiven , hem ter handen komende,
alomme voor te ihan, te refpeâeeren ende gehoor- houdende aan de Burgermeeilerfn ende Regeerders

III. INSTRUCTIE voor den JdjunB, of Subflituyt Secrttaris van d€Politie derStadütrecht.

In den eerften, fal hy den Secretaris dienen als fy-
nen Subftituyt, (of Adjunét) ende de Heeren
Burgermeefteren ende Vroedfchappe,mitsgaders
« den Secretaris, behoorlyk refpeéleercn cndege-
hoorftmen^ ,

tirnm

I I.

Sal ook gehouden wefen te obferveeren cndèmaip-
tineeren de ware Chriftelyke Gereformeerde Religie»
fulks die by de Synode van Dordrecht gearrcftecrt,
by de Ed. Mog. Heeren Staten 'sLands van Ütrcchc
geapprobeert is, cade jegenwoordig publiccquriy»
geëxercceft woxd. ^

ï. ·' , Itcflii

-ocr page 265-

I I I.

Item , fal hy de Secretaryc dagelyks neerftclyk
waarnemen, ende den Sccreraris van den morgen tot
den avond getrouwelyk affifteeren, omme alle regi-
ileren ende Ichriften in de Secretarye in ordre te re·
dieeeren.

^ I V.

Alles in goede ordre gebracht zynde , zil hy ma-
ken, dat de boeken ende fchriften , die onder han-
den geweell zyn, dagelyks weder geleyt worden rer
plaatle daar het behoort, ende goede toefichtnemen,
dat fulks pnccifelyk onderhouden word, om allester-
ilont te konnen vinden.

De procuratien,attertatien ende anderedepefchen,
die danr van parryen te doen komen , zal hy, neifcns
den Clercq fchryvcn , ende de minuten perfedelyk,
na de ordere van den datum , liaileeren , en daaren-
boven alle de procuratien, mitsgaders atteftutien, en
andere aöen, die van eenige importantie zyn, door
den Clercq doen regiilreeren.

V 1.

Insgelyks fal hy fchryvende miffiven, copyen,ex·
traden ende andere fchriften , die hem van de Hee-
ren Burgermeefteren, ofte den Secretaris , te ichry-
ven eeeeven fullen worden.

V I r.

Item, fal hy fchryven de reekeningen van der Stads
Cimeraars ,εη de leggers van renten, foo op het cor-
pus van de Siad , als op de Staten impoiten fpree-
kende-

VIII.

Sal hy noch felfs perfcftelyk moeten groflearen of
regiilreeren, desVroedfchapsRefolutien, binnen een
maand na dat de felve genomen zyn.

I X.

Item, zalhy, in abfentie van den Secretaris, des
felfs plaatfe in de Vroedfchap bewaren, ende alfulks
mede punótuelyk achtervolgen, ende onderhoudende
poinóten ende articulen, in de Inftrudie van den Se-

IV. INSTRUCTIE voör'den Clercq ^Te

In den eerften, fal hy de Heeren Burgermeefteren
ende Magiftraat deefer Stad, mitsgaders den Se-
cretaris, refpeóteeren ende gehoorfaraen na behoo-
ren.

I I.

Sal ook gehouden wefen te obferveeren ende main-
tinccren de ware Chriitelyke Gereformeerde Religie,
fulks die by de Synode van Dordrecht gearrefteert,
by de Ed. Mog, Heeren Staten 's Lands van Utrecht
geapprobcert is, ende jegcnwoordig publycquelyk
gccxercecrt wort.

I ï I.

Item, fal hy de Secretarye dagelyks neerftelyk
waarneemen, ende den Secretaris ende zynen Sqbili-
tuyt van den morgen tot den avondt getrouwelyk ad-
fifteeren, omme alles in de Secretarye in goede ordre
ic helpen brengen.

I V.

Alles in ordre geredigeert zynde, fal hy die boeken
ende fchriften, die onder handen geweell zyn, dage-
lyks weder leggen ter behoorlyke plaatfe, ende fulks
prjEcifelyk onderhouden, onime alles datelyk te kon-
nen vinden, ende niet weder te geraakcn in voorige
confufie.

^ V.

De procuratien, atteftatien ende andere aden van
partyen zal hy nefFens den Subftituyt Secretaris grof-
jeeren, ende tegens part yen in dc expeditie vricnde-
ende gerieiBFelyk wefen.

cretaris vervat.

, Item, zal hy rechtveerdelyk houden ende verifiee-
ren de weekelykfe rollen van de betalingen, die den
anderen Gameraar aan Stads arbeyders ende diergely-
ke doet.

X I.

Item,zal hy gene fecreeten revcleercn,gene fchrif-
ten ofte copyen, der Staads faakcn aangaande, uyt-
geven, dan door bevel ende conient van de Heeren
Burgermeeileren, ofte den S.cretaris.

X ί ί.

S.îl ook niet vermogen eenige regifleren ofte refo-
lutien aan ymanden, geen lidmaat van de Vroetfchap
zynde, te communiceeren, maar, ter contrarie,goe-
de forge dragen, dat die in. niemants handen komen,

XIII.

De Vroetfchap, ofte eenige gecommitteerde Hee-
ren vergadert zynde, zal hy in de Secretarye moeten
blyven, omme ten dienile te wefen, zoo men hem
Van doen moete hebben.

X I V.

Desgelyks fal hy altyt den geheelen dag door aan
zyn huys ordre laten, waar hy te vinden zal zyn, of
daar extraordinaris ictwes te doen mogte vallen.

X V.

Sal zig ook niet uytter Stad mogen abfenteercn
fonder confent van de Heeren Burgermeefteren, ende
voorweeten van den Secretaris.

XVI.

Ende zal hy voorts alles doen, het geene een goed
en getrouw 'Subftituyt Secretaris (of Adjund) fchul-
dig is, ende behoort te doen,ende het geene voorfz.
priEcifclyk achtervolgen ende nakomen, waar op by
zyn eed fal doen na behooren.

X V I i.

Eyndelyk zullen de Regeerders der Stad Utrecht
deefe Inftrudie t'allen tyden mogen verminderen, ver-
meerderen ende veranderen, na dat haar Ed. goetvin-
den zullen.

Politie der Staà VtrechL

V I.

De minuten van alle defelve zal hy perfeflrelyk, na
de ordre van date, liafleeren ende bewareni dan alle
procuratien, mitsgaders de atteftatien, ende andere
aden, die van eenige importantie zyn, fal hy in een
boek ordentelyk regiftreeren.

V I i.

Insgelyks fal hy fchryven de miffiven, copyen,cx·
traden, ende andere fchriften, die hem van de Hee-
ren Burgermeefteren ende Vroetfchap, of den Secre-
taris, te fchryven bevolen zullen worden.

V 1 1 I.

Irem , zal hy fchryven de dubbelden van der Ca-
meraars Reekeningen 5 item, de manualen ende lyf-
rente boeken voor de Cameraars, ende de leggers
van het huysgeld.

I X.

Sal hy ook regiftreeren alle ordonnantiën van be-
talingen, ofte belieftenilTen van fpecificatien, dieby
de Heeren Burgermeefteren of Vroetfchap verleent
worden.

Item, zal hy het Publicatie-boek groffccrcn ende
regiftreeren, fchryven de Ordonnantiën cndc Inftru-
ólien, rakende Stads Chynfen, Impoften, Ampten,
&c; item, copyen van der Heeren Staten Ordonnant·
tien.

X I.

Item, zal hy geene fecreeten reveleeren, gene ca-
pyen, extraden, of andere fchriften, Stads zaakeo
aangaande, uytgeven, dan door bevel of confent van

Kk Î 00

VAN DE POLITIE EN 'Τ GERECHT. Ι. BOEL· FUI. Τ/Γ. iSt

-ocr page 266-

s6i VAN DE SECRETARISSEN

de Heeren Burgermeefteren, ofte den Secretaris.

XII.

. Veel min zal hy eenige regifteren, of refolutien aan
ymand anders als aan licmaten van de Vroetfchap
communiceeren, ende zal zorge dragen, dat die in
«iemands handen komen.

XIII.

De Vroetfchap, ofte eenige gecommitteerde Hee-
ren vergadert zynde, zal hy niet mogen uyt de Se-
cretarye gaan, maar zal by der handt moeten blyven,
om, zoo men hem van doen mogt hebben,ten dien-
Ite te konnen zyn.

X I V.

Desgelyks zal hy altyt den geheelen dag door aan
zyn huys ordre Jaten, waar hy te vinden zal zyn, of

daar yetwes extraordinaris te doen mogte vallen.

X V.

Sal ook niet uytter Sud mogen reyfen, zonder
confent van de Heeren Burgermeeftercn endc Secre-
taris.

XVI.

Ende zal hy voorts alles moeten doen het gene een
goed ende getrouw Clercq fchuldig is, endc behoort
le doen, ende de voorfz. poinden priEcifelyk achter-
volgen ende nakomen, waar op hy gehouden is eed
te doen : behoudende de Vroetfchap aan haar de
magt, omme deefe Inilrudie t'allen tyden te mogen
verminderen, vermeerderen, of veranderen , na haar
goetdunken.

V. LYSTE 'van de Secretariffen van de Politie der Stad Vtrecht.

ENRICUS-.....Raad Clercq , word

gevonden des maandags na Sr. Marcus dag
in de Winter 14135 in defer Stads Raads
boeken.

HERMANNÜS VAN DER MEER, Stads
Clercq.

RYCOUT VAN DER HORST, word gevonden

des vrydags na Mauririi 1449·
TYELMAN VAN USLER, heeft des faturdags
na St. Viftors dag 1460, eed gedaan, der Stad
Clercq ampt te bedienen.
Mr. FLORIS TZWYNEN, Secretarii, of Stads
Clercq, word vermeit des vrydags na Remigii
1483.

VALENTYN VAN DER VOORT, is Secre-
taris geworden des woensdags na Pinxteren 1491 i
en vvord noe vermeit den iz Odob. if^o.
GYSBERT VALENTYNSE VAN DER
VOORT, is geworden Subilituyt Secretaris in
■ hetjaar if 23 i Oudermans Clercq, in hetjaarifiSj
1 Schepen Clercq, in het zelve jaar: en word ver-
meit in deOrdonnantie van het Oudermans Clercq·
ampt van het jaar if
Mr.' NICOLAAS DE CLERCQ., word als Pen-
lïonaris en Secretaris van Utrecht vermeit, den z6
Februar. en 25* Auguil. 15*40. ftaat het Secretarif-
fchap aan zynen Subft. Jacob Valentynfe van der
• Voort af,'den f Januar. ijf 15 behoudende jaar-
]yksizo gulden, als Penfionaris, mitsgaders de be-
. wooning van dcfer Stad huyiinge.
JACOB VALENTYNSE VAN DER VOORT,
word als Subll. Secretaris vermeit den f Oétob.
jy4J' Heeft zyn eed gedaan als Secretaris den iz
Januar. i^f i ; hebbende tot zyn penfie 80 gulden

- jaarlyks &Cc. en noggulden, voor het fchryven
'van de erf-en lyfrenten-boeken,met derCameraars
lappen, ende mede diekledinge, wynen, rantfoe-
nen, ende andere vervallen, ende voorts die profy-

- ten van partyen, als fe van borgergelden, mach-
ten, certificatien, miffiven, extraóten, ende ande-
re fchriftuuren te fchryven. Word by den Raad
met confent van den Schout geauthorifeert,om den
borgeren in hoir tolteykenen den behoorlyken eed
af te nemen, den 19 Apïil if5f.

GOSEN VAN DER VOORT, word als Subft.
Secretaris vermeit den 28 July 1Ç70. Js by Schout,
Borgemeeiteren, Schepenen en Raden aangeno-
men, als Secretaris in plaatfé van zyn vader, en

- heeft zyn eed gedaan den 15 Auguft, 1573. Hy is
, in het jaar ifïoi overleden.

^WILLEM PELS, heeft door overkomen en be-
Jieftenifle des Raads by accoord en by proviiie, als
Secretaris in abfentieeed gedaan, den 11 No-
vemb. 157*· ^

JAN CLAESSE VAN LEERDAM, is Subft. Sc-
. crcuris geworden, den zi April 15875 cn, wc·

■j

gens de fwakheyd van Gofen van der Voort, tot
Secretaris aangenomen den 22 Septemb. löoo, op
de jaarlykfe gagie van 300 gulden5 welke den i8

, Sepremb. i6op verhoogt is tot op öoo gulden.

CORNELIS DE GOYER, is op Vidons van het
jaar 1600 Subft. Secretaris geworden, op de gagie
van ico gulden jaarlyks, welke den iS Septetnb.·
idop, verhoogt is tot 2fo gulden. Js in het jaar
i6zf. overleden 3 en aan zyn erfgenamen toegeleyc
een half ]aar traâemenc den 28 May 1627.

Mr. JOHANvVAN DER NYPOORT, is tot
Subft. Secretaris aangeftelt den iSNovemb. lóif^
en heeft den eed gedaan den 10 May i62<i. Deflêlts
gagie is den 14 May 1632. verhoogt van (5oo tot
800 gulden. Is Secretaris geworden in het jaar
1Ö34, en in het jaar i(S6z overleden.
CORNELIS DE RIDDER, is eerft door den Se-
cretaris Leerdam, dewelke fuftineerde, dat de be-·.
geeving van het Clercq-ampt aan hem ftont, tot
Clercq aangeftelt den 22 Septemb. i623.gelyfc ook
den 30 April 1635 Chriftiaan van Deventer door
den Secretaris van der Nypoort tot Clercq aange-
ftelt is ; als mede ook Willem van Doeyenburg den
18 July ,1630. Defen de Ridder is het tradement
met'200 gulden jaarlyks verhoogt den if Decemb.
1Ö34. Is in het jaar overleden.

Mr. JOHAN QUINT, vvord in plaatfe van Cornc-
Jis de Ridder, Subft. Secretaris den 26 Februar.
löfjï adjunét Secretaris den 27 Oitob. 1662.'
Deflèlfs gagie is met zoo gulden jaarlyke verhoogt,^
ingaande federt hy adjunéfc geworden was, den 24
Oóiob. 1674. ^y Secretaris aangeftelt in het
jaar 1674: en heeft afftant gedaan den 9 July
i68f.

Mr. JOACHIM NIEÜSTAD, Raad in deVrocd-^
fchap, is in plaatie van Johan van'der Nypoort,
aangeftelt den 27 0dob. i66z}en in het jaar 1074.
van zyn ampt verlaten.
Mr. CORNELIS DE RUEVER, is den April
1574. adjund Secretaris geworden 5 en mede Secre-
taris benefFens Mr. Johan Quint den 14 Febroar.
1681 i vervolgens eerfte Secretaris den pjuly i68f.
Hy is den 7 Septemb. 1709 overleden.
Mr. GODEFRIDÜS VAN DER SCHUUR,
is, door afftant van Mr. Johan Quint,zyn Schoon-
vader , tot mede Secretaris aangeftelt, den p p'
ly i68f Î ende fulks fonder confequentie, ofte
dat uyt defe aanftelling eenig recht in het toekoo-
mende foude worden gemetieert, ten regarde MO
dejaarenvan het Borgerfchap, dietothet bçkleedcft
van het voorfz. Secretaris-ampt fouden mogco

, worden gerequireert. Is in het jaar ιόβΐ. geftor-

ven. I;

Mr. CORNELIS VAN STEENWINCK|:L,
in het jaar'i 674 Clercq van de Pohtie gewordt »
den 14 Septemb. iö8i, Subft. Secretaris j voora

âw

■ - %

-ocr page 267-

adjunct Secretaris neffens dc twee andere Secreta-
riiTèn de Ruever en van der Schuer, den 5 Maart
1688j word mede Secretaris den 29 May lópij
en is den 27 Juny 1701 overleden.

Mr. Ε V-ER A RD VAN HARSCAMP , Raad in
de Vrocdfchap, is in de plaats van Cornelis van
Sieenwinckcl, Secretaris geworden den 14 July
1701.

JOHAN VAN BAERLE, is eerft Clcrcq van dc
Politie geworden den 18 Septemb. 17015 endaar
na Subft. Secretaris den 24 May 17®p j en den 16 De-
cemb. 17OP adjun£t, ot" derde Secretaris.

Mr. CORNELIS ANTONIS VAN WACHEN-
DORFF,is in de plaatfe van Mr.Cornelis deRue-
ver, tot mede, of tweede Secretaris aangeilelt den
16 Dccerab. 1705).

van de politie en τ gerecht, BOEK. VIII. ΤΙΤ.

ACHTSTE TYTEL.

TWEEDE DEEL.

Van de SecretariiTen van het Gerecht defer Stad.

INSTRUCTIE mor dm Secretaris van den Gerechte der Stad Utrecht ^ den zz Septemb.
MOCLL

fpecialyk daar toe fal wefen verfogt.

V I I.

Dat hy ook gehouden zal zyn, t*allen tyden (des
verfogt zynde) deHeeren Burgermeefteren in der tyr,
ende Schepenen, ic doen hebben vifie ende laten
volgen copye ende extraét van alle refolutien, aften,
appoindementen, fententien, advifcn van Rechtsge-_
leerden,, fpecificatien, ende declaratien van koften,'
ende anderiints, onder zyn bewaringe in de Secreta*
rye van deefen Éd. Geregte beruftende, ten ware by
de Heeren van den Geregte anders was verftaan.

VIII.

Sal ook geenregifters, rollen, boeken, nog fchrif·
ten buyten de Secretarye laten volgen, nog eenigc
van dien ten zynen huyfe doen brengen, dan raetgoet*
vinden van dc Heeren van den Geregte.

I X.

Sal ook gehouden zyn van alle accoorden, fenten-
tien , condemnatien, daar by den Armen, volgens
placaten ,of anderiints een gedeelte worc toegeftaan.

Gerechte mogen reveleeren,nog ook partyen dienen,
nog in eenige faaken confuleeren, ofte advifeeren,
daar van de kennifle van eenig van partyen den Ge-
rechte voorfz. zoude mogen competeerenj ook niet
in zaaken den Heere Qfficier, of deflèlfs Subftituyt,
mmine officii raakende.

Sal mede fig niet mogen bcmoeyen met eenigerley
zaaken, de Politie raakende.

V I.

Dat mede hy Secretaris hem niet fal vervorderen de
Heeren van den Gerechte in het difcoureeren, ad-
vifeeren of refolveeren over eenigc Geregts zaaken,
met tuiTchenfpreeken te interrumpeeren, of zyn ad-
vys ende opinie daar tuiTchen te voegen, ten zy hy

Item,zal den Secretaris geen fecreeten van den Ed. aanftonts aan de refpedive Boekhouders van de Ar

men-beforgers toe te'zenden copycnofextraélen, onj
haar daar na te reguleeren.

Ende zal hy gehouden zyn de Heeren Burgermee·
fteren ende Vroetfchap te refpedeeren.

X I.

Gelyk hy ook de Heeren Schout ende Geregte fal
hebben te gehoorfamen,ende voorts alles te doen,dac
een getrouw Secretaris behoort te doen.

X I I.

Om alle welke poinften na te komen, hy Secrcf-
taris zal hebben te doen zyn eed, in hetCoUegie van
de Vroetfchap.

Aldus gedaan ende gearrefteert by de Ed. Vroeti·
fchap der Stadt Utrecht, den tz September lö^t.

Defc Inflru6lïe is op den 4 Januar, vmgdejm aan de Secretariffen de Beer en Lienden^ met de volgende
Ampliatie van den 11 DecerAb. i66y en hebben daar op den eed gedaan in de Vroed fchap.

II. INSTRUCTIE voor den Subfiituyt Secretaris van den Gerechte der Stad Utrecht^ den 2%

Septemb. MOCLL

Dat den Secretaris gehouden fal zyn hem in al-
les te reguleeren na de Ordonnantie deefer
Stad, al gereets gemaakt, ende nog te maa-
ken.

I I.

Dat hy gehouden zal wefen den Subit. Secretaris,
mitsgaders alle zyne Clercquen, te gageeren en loo-
nen, tot zynen kofte,invoegen dat nog hy, nog zyn
Subitit., nog ook ymand van zyne Clercquen, yets
anders toe laften deefer Stad zullen trccfcen of genie-
ten,als de Vinalia ende Leges van verpagtinge, fulks
zy gewoon zyn.

Item, zal hy Secretaris fig moeten contenteeren
met de taxatie, die deHeerert Collatiaars Tullen doen,
in conformité van de Refolutie, lyfte ende mate daar
op by den Raade ende Vroctfchap gemaakt, cn nog
te maaken.

I V.

Dat hy gehouden fal zyn hem in alles te regu-
leeren na de Ordonnantie defer Stad, alreede
gemaakt, ende noch te maken.

I I.

den felven Subftituyt geen fecreeten van den
Gerechte fal mogen reveleeren, nochte in eenige faa-
Ken confuleeren, of advifeeren , daar van de kenaiÎTe
«en Gerechte voorfz. foude mogen çompeteeren,ook
niet in faken den Heere Hooft Officier, ofte des felf?
Subftituyt, nomine officii rakende.

III.

Dat hy Subftituyt Secretaris, voor den aanvang van
fyn ampt , by eede fal hebben te verklaren, dat hy,
om te komen tot het felvige ampt, aan niemand, di»
redelyk ofte indireûelyk, geld oitegelds weerde, of
yets anders, heeft gegeven, of bcloofc le geven^
ook niet beloven of gevpn ik},

Qçlfk

-ocr page 268-

s204i VAN DE SECRETARISSEN

1 V.

Geîyk hy ook niet Tal vermogen , in het quiteeren
of afftaan van fyn ampt, met y mand te handelen, of
ten dien reguarde eenig voordeel te trecken, maar het
felve ampt, Tonder eenige referve , abfohitelyk moe-
ten (lellen in handen van de Hceren van dc Vroed-
fchap defer Stad, waar van hy (des verfocht zynde)
ook gehouden lal welen lig met eede te expurgee-
ren.

III. AMPLIATIE , de InflruEiie van den

Is, by ampliatie van de Inftru£tie op het Secreta-
ris-ampt, verftaan, dat den Secretaris gehouden
Zal zyn te houden een pertment regifter, van alle
proceiTen en diiFerenten, (ue onder den Gerech-
te, het zy hinc inde^ of op compel fullen wefen gefur-
neert, of gevoegt, en die fullen wefen getermineertj
daar van foude mogen worden geappelleert, in

. V.

Ende fal hy gehouden zyn de Heeren Burgermee-
fleren, ende Vroedfchap, mitsgaders Schout en Ge-
rechte, ende den Secretaris, te refpedeeren ende ge.
hoorfamen, ende fal, by faute van dien, of in cas van
negligentie , van fynen dienit mogen worden ontfla-
gen , ende voorts alles hebben te doen, dat een ge-
trouw Subftituyt Secretaris behoort te doen.

Aldus gearrefteerc by de Ed. Vroedichap der Stad
Utrecht, den li September 1651.

voorgem. Secretaris, den 11 Oecemb. MDCLXV,

margine van getermineerde faken, of differenten,aan·
teekeninge te houden , of doen houden, van geinû-
nueerde appoinótementen van appél, en v^'elke gede-
fereert zyn, of niet , en dat het fclve regifter door-
gaans in de Raadkamer van den Gerechte fal worden
open gelegt, en het dubbelt daar van in de Secreta-
rye voor een yder bewaart.

van den Gerechte der Stad Utrecht ^ den 18

den adjmöf Secretaris
CHDCLXXXV,

IV. INSTRUCTIE

voor
May

interrumpeeren, ofte iyn advys ende opinie daar tuG·
fchen te voegen, ten zy hy fpecialyk daar toe fal we-
fen verfocht.

V I I.

Sal geen regifleren, rollen, boeken oftegefchrif-
ten, buyten deSccretarye mogen laten volgen, noch
eenige van dien ten fynen huyfe doen brengen, dan
met goedvinden van dc Heeren van den Gerechtc,ca
met kenniiTc van den Secretaris.

V I I J.

Zal ook gehouden wefen, van alle accoorden,fen-
tentien, condemnatien, waar by den armen een ge-

I I L

Sal ook, ten reguarde van fyn falaris of tracement,
iîch contenteeren met het tantum , defen aangaande
by des Vroedfchaps Refolutie van dato den 11 May
löSf. vaftgeftelt, [fonder tot lafte van de Stad, ofan-
der iints, daar benevens iets te prietendeeren, en voorts
fich, in conformité van deielve Refolutie, gedragen.

I V.

Sal mede geen fecreeten van den Ed. Gerechte mo-
gen reveleeren, noch ook partyen dienen, ofte in ee·
nige faken confuleeren , otte advifeeren, daar van de
kenniflè van eenige van partyen den Gerechte foude
mogen competeeren , ook niet in faken, den Heere
Hooft-Officier, ofte des felfsSubftituyt, nomine officii
rakende.

Sal mede fich niet mogen bemoeyen met eenige fa-
ken de Politie rakende.

V I.

Sal hem niet vervorderen de Heeren van den Ge-
rechte in het diicoureeren, advifeeren ofte refolveeren
over eenige Gerechts faken, met tuflchen fpreeken te

in de Kerken alhier publicq geleert wort, ende daar deelte wort toegeftaan , aanftonts aan de refpedive
van profeiïie doen. _ _ Boekhouders van de Arme-kamers toe te fenden co-

pyen ofte extraéten, om haar daar na te rcffuleeren.

I X.

Sal ook gehouden wefen, conform des Vroedichaps
Refolutie van den \ i December iö<if, te helpen hou-
den een pertinent regifler van alle proceflen ende dif-
ferenten, het zy hinc inde ofte ογ compel v^tkadc gefur-
neerc ofte gevoegt,ende die fullen wefen getermineerr,
ende daar van foude mogen worden geappelleert, in
margine van de getermineerde faken ofte diiFerenten,
aan teekeninge te houden van de geïnfinueerdeappoin-
étementen van appél, ende welke gedefereert zyn, of
niet; ende dat het felve regifler doorgaans in de Raad-
kamer van den Gerechte fal werden open gelegt, en
het dubbeld daar van in de Secretarye voor een ydcr
bewaart.

Omme alle welke poinéten na tekoraen,hyadjun5:
Secretaris den behoorlyken eedt fal hebben te doen,
in het Collegie van de Vroedfchap.

η den eerften, iiü den adjunét Secretaris gehouden
zyn, denHeere Hooft-Officiev , Burgermeèfte-
Vroedfchap ende Schepenen te gehoorfa-
mitsgaders den Secretaris behoorlyk re-

;

zyn
ren,
men

fpefteeren , ende behulpig zyn , ende fich in alles re-
guleeren na de Ordonnantie defer Stad , algereets ge-
maakt, ende noch te maken.

II.

Sal ook gehouden zyn te obferveeren ende mainti-
neeren de waare Gereformeerde Chriftelyke Religie,
fulks die by de Synode van Dordrecht gearrefteert, en

Aldus gearrefteert by de Vroedfchap der Stad Ü-
trccht, den 18 May i68f.

V. LYSTE van de Secretarijfen van den Gerechte der Stad Utrecht,

Gysbert valentynsse van der

VOORT, word als Oudermans en Sche-
pen Clercq vermeit in het jaar ifiS.

DIRCK VAN ZUYLEN, der Schepenen
Clercq, is by Schout, Schepenen, ende Raat op
't Raadhuys geadmitteert, na vermogen van zyne
commiifie, hem van den Ele£fc en Confirmeert, be-
ruerende der Scepen fchryfampc gegeven, cndc die
Grave van Hoocbflraten, Stadhouder Generaal,
van Keyf.Maj. wegen geconfirmeert tot wcderfeg-
gen} ende heeft zynen behoorlyken eed gedaan,
des inanendag m St. Wilboorc 4 528. Heeft mede
bedient, vermits die vernieuwinge van defer Stad
ende Schepenen rechte, onder zyn officie *tReclif,
dat voor der Oudermannen rechte voortyds gehou-
den is ge weeft 5 zynde Gysbert van der Voort, als
gekogt hebbende op zynen lyve 't Secrctariflcbap
van der voorgen. Oudermannen Gerechte, by oc
Stad gecontenteert ende te vrede geflelt. Heeft
zyn ampt gerefigneert den aoMayiicz.

Ïi

OLOF DIRK VAN ZUYLEN, is Subft. Secre-
taris ge weeft, en heeft den ρ Scptemb. lyfo âea
eed gedaan.

JOOST GERRITSE,Secretaris door refignaticjby

-ocr page 269-

den Heer van Bcveren, Stadhouder, geaggreeert,
volgens overkorofte, die hy gemaakt had den 9
May doet zyn eed den 50 May ifja, en

rcykt de Stad uyt jaarlyks hondert gulden.

jan BARTSE, isi)y Schout, Borgemeefteren,en
Schepenen aangenomen, om gefwcxjren Clercq ende
Subfticuyt te wefen van het Schepcn-SecretariiTchap,
den ^ I May iffi.

Mr. GYSBERT THIN, word als Secretaris van
Schepenen vermeit den 16 Auguft. 15Γ70.

Mr. HERMAN VAN DE POL, Secretaris by o-
vcrlvden van Gysbert Thin, den i Oólob. 1578.

LAMBERT DE PAÜW, is, na de dood van Her-
man van de Pol, Secretaris geworden den 51 Oifcob.
1597.

BEERNT UYTTEN ENGE,is, na de dood van
Lambert Pauw, Secretaris geworden den 6 Decemb.
lóoi. mits tot zyn Subft. continueerende Gysbert
vanWyckeriloot, al eenige jaren in die bedieninge
gewceft zynde; en heeft den 7 Dccemb. den eed
gedaan.

GYSBERT VAN WYCKERSLOOTH, is, als
Subit. Secretaris gecontinueerc den 6, Decemb.

^ ï6oz.

BEERNT VAN MALSEN, word als Subft. Se-
cretaris vermeit den ip. Septomb. 15085 ^^^
neer hem Schepenen prsefentie gegunt wierde.

PETER BOR, is in plaatfe van üytteneng, die al eeni-
gen tyd overleden was, tot Secretaris aangeilelt ; en
heeft den 51 0£bob. 1614. den eed gedaan. Hem
is de recognitie van if ο gulden jaarlyks den 14
06tob. 1Ö25 quytgefcholden: en den Ij Januar»
i6i8,driehondert gulden jaarlyks toegelegt voor de
befoignes in de faken van den Hoofd-Officier. Heeft
aflland gedaan den zz Septemb. en is den i

Oftob. 1(^4j Raad indeVroedfchap geworden; wel-
ke waardigheyd hy te vooren in het jaar i^iï en
itfii bekleed had. Siet op de Lyfls van de RtideH,
boven in den li. Num,lxxviii.

AERT VAN RHEENEN, word als Subft» Secre-
taris vermeit den 18 O(5tob. 1624, als wanneer hem
Schepenen prxfentie toegelegt wierd : gelyk hem
ook praefenticn op de Roile zyn toegelegt den zï
May 1527.

Mr. CHRISTIAEN VAN RODENBURGH, is

tot fldjunâ: Secretaris van Bor aangeftelt, en he^ft
den eed gedaan den 25 Maart 16^1 en is op den
17 Maart 1Ö43 met eenparige ftcmmen aangeftelt
tot Secretaris neffcns zynen gemelte oom Bor,mits-
gaders daar by verftaan, dat hy zoude genieten de
pra^fentien cnde wyngeiden, dic den Subft. Secre-
taris Schadenbroc'k pleeg te trekken, ingaande van
deiTelfs affcheyd af, ende te geduursn tot het ver-
fterfj ofte afftand van een van hun beyden, fils
wanneer mede eenftemmig verftaan is,dat het voof-
fchreve Secretaris-ampt alleen en in *t geheel foude
blyven op een van hun beyden, dic alsdan in be-
diening was; ende dat de voorfz. prasfentien ende vi-
nalia van die tyt aan weder getrokken fouden wor-
den by den Subft Secretaris: mïxs dat den Secreta-
ris Bor den Subftituyt, die middelertyd aangeno·
men wierd, loonen cnde contenteeren foude, buy-
tcn laften van de Stad. Heeft den 11 May
zyn ampt nedergelegtj en is Ordinaris Raad ten
Hove geworden.

Mr. CORNELIS DE BEER, Subft. Secretaris, is
mede op den 11 Septemb. 1548 tot Secretaris van
het Gerecht aangenomen, neffcns Mr.Chriftiaan van
Rodenburch, zyn fwager, te geduuren tot ver·
fterf, of afftand van een van hun bcydc, als wan-
neer het felve Secfetaris-ampC allceft ende in 't ge-
heel foude blyven, op een vati bun beyden, als dan
«n bediening continueerende. Heeft io hei: jaàf
///. Deel,

tSyi den iz Septemb. op de nieuwe Inftruftie dea
eed gedaan; en is in het jaariöff overleden.

GERARD VAN LIENDEN, is Subft. Seaetarii
geworden den 22 Septemb. löf 15 tn den 4 Januar.
I6f6 in plaatfe van Mr. Cornelis de Beer, gewee-
fen Secretaris, mede rot Secretaris aangeftelt, be-
neffens Mr. Gérard de Beer ; en heefç ten felven
dage den eed gedaan. Is in het begin van het jaar
1670 overleden.

Mr. GERARD DE BEER, is, beneffens Gérard
van Lienden, in pliatfe van Mr. Cornelis de Beer,
tor Secretaris aangeftelt den 4 Jahuary i5j|ö} en io
'c jaar 166^ overleden.

Mr. iJORNELIS VAN DE POL, is tot tweede
Secretaris aanàcfftelt in plaAtfe van Mr. Gerai'y de
Beer, den y Novemb. i(56pj en in plaatfe vanMr.
Antony van Hiltcn,tot Secretaris van de Ed.Mog,
Heeren Staten, in het jaar 1Ó70.

Mr. AELBERT BECKÈR, Secretaris van de Mom-
ber-kamer,istot mede Secretaris aangeftelt in plaat-
fe van Gérard van Lienden, den 30 Maart 1670 ,
en heeft op deinftruftie van den 22 Septemb. 1651,
en Ampliatie van den ii Decemb. ten fèlyert

dage den eed gedaan. Is in het jaar 1^74 van zyn
ampt vèrlaten.
Mr. JONATHAN VAN LUCHTENBURCH,
is tot mede Secretaris aangeftelt op deh löDecenib.
1670, en vervolgens ih deri éedgebracht, opföo-
danige Inftruétie, traitement ehde emolumenten,
als het fclve ampt by Mr. Cornelis van de Pol is be-
dient ge weeft. Hy is den iö April 1074 töt Secrc·
taris van de Ed. Mo^. Heeren Staren aangeftelt.
ANSËLMÜS VAN BËNTHEM. Na datgeëx-
hibeert en gelcfen waren twee Aétens van zyn Hoog-
heid, in datis deö 25 April ί674 (N.St.) daar by
den felven beneffens Everard Harscamp, tot Secrc·
tarifièn Van den Gerechte wiérden aangeftelt, heefc
deVroedfchap, ter begeerte van Hooggem. Hoog*
heyd, óp den 18 April commiffie geaccordeerr.
Waar op zy den eed hebben gedaan. Defe An-
felm van Bentheta is den ι ζ April i68f overle-
den.

Mr. EVÉRARD HARSCAMP, is, als vooren,in
den jaare 1674 tot Secretaris aangeftelt. Den n
May iôBj· is goedgevonden en verftaan, dat den
felven in de priefentien en alle andere emolumenten
tor de voorfz. Secretaryebehoorende, foude genieten
drie vierde parten, ende den adjunót Secretaris een
vierde part, buyten eenige vérdere jaften van di?
Stad. Hy is in het begin van het jaar idpi over-
leden.

Mr. JOH AN VERVELST, is op den 11 May i6Sf
tot adjunét Secretaris aangeftelt, op de Inftrudie
daar toe te formeeren, des dat hy hierdoor, ^
vacature van het Secretaris-ampt, geen prjeteniie
op het felve foude hebben te maken. tL· heefc
den eed, foo op de Inftru6lie,als tegen déCorrup·
tele, gedaan den 11 May daar aan. Op den 24
Maart i6pi is hy, neffeos Mr. Antony de Ruever,
vermits het overiyden van Mr. Everard Harscamp,
eenpariglyk tot Secretaris by de Vroedfchap aange·
ftelt, op den eed ende InftrHdie, op het voorfz.
Secretaris-ampt den 22 Septemb. 1651, endêAm-
pliatie den 11 Decemb. i5(5fgearrefteert, ende nog
tearreftecren. Ende is wyders verftaan, dat hec
felve ampt by de gem. Mrs. Johan Vervelft ende
Antony de Ruever te famen, ende by een yder van
henl. als Secretariffen op gelycke eer,tradementcn,
ende •molumenten, aan het felve geheele ampt fpe*
derende, foude worden bedient. Waar op zyliC'*
den, na dat de voorfz Inftruöie ende Ampliatiö
haaf ter vergadering van dè Vroedfchöp was voor-
gelefcn, den behoorlykeneedimit^gadprp <lie regen

VAN DE POLITIE EN 'T GERECHT. L BOEK, Vïlh 717,

-ocr page 270-

β,α VAN HET BORGERSCHAÔ EN ELECTIE

\:66

de Corruptcle. hebben gedaan. Defe Johan Ver-
velft, is in het begin des jaars 1711 overleden.
Mr. ANTONY DE RUEVER, is, als vooren,
op den 24 Maart 1691 tot Secretaris aangeftelr,en
heeft den voorgem. eed gedaan.

Mr. STEVEN VAN MUYDEN, is.in plaats vm
Mr. Johan Vervclft, tot Secretaris aangeftelt den
12 Maart 1721 jCn heeft ten felvcn dage den boven-
gera. eed gedaan.

NEGENDE TYTEL.

Van het Borgerfchap der Stad Utrecht, en
van Eledie van Domicilium.

EERSTE DEEL.

Van het Borgerfchap der Stad Utrecht.

Ό fis oogmerck is geenfint s ^ om hier alle de Voorrechten en Priviïegien^ die de Borger s ^efer Stad genieten^ hy een te
vergaderen, dewyl fulks van al te grooten uytgefirektheyd foude zyn , en ons te verre afleyden i maar alleen om
den Le fer een klaar begrip te geven van het geen vereyfcht word ^ om het Borgerfchap der Stad Utrecht te verkry-
gen 5 en het felve verkregen hebbende, niet te verlieftn. Die 'van bet een en V ander, mitsgaders van de Foor-
rechten der ütrechtfe Borgers ^breeder begeert onderrecht te worden t kan daar over naflaan Anton. Matthasus de
Jure Glad. cap. S ,6, 7, 18, 21, 50, 31, en 3c». & lib. ζ. de Nobiiitat. cap. 14, if, lö, & 27. &
lib. 4. cap. 2f, & 26, écpaffim. en ons Staten Placaatb. v.Boeck. ix.Tyt.Num. iii. rakenke hetdagvaar^
den van borgers voor de Kïeyne Rolle.

I. OVERDRACHT van den Raad, dat ymand ergens anders borger wordende, fonder verlof

des Raads^ zyn Borgerfchap verliefi, MCCCXLIL

aar ymand van onfen Borgeren , die er-
gens anders waar Borgerfcap, of poer-
terfcap gewonnen haddc,of nog won-
ne, ter Stadwederwille, dicwaarzyn

Borgerfcap quyt, alfo verre als hi dat gedaan haddc,
cnde nimmermeer zyn Borgerfcap weder teverkrigen,
ten ware dat gedaan haddc, ofte nog dede bioorlovc
der Stat.

11.

OVERDRACHTEN ,Λ/ί vooren» dat ymand jaar en dag buytendeStad woonende, zynBor*

gerfchap verlteji ; als mede dat de Borgers binnen der Stads mmren moeten
woonenjn het jaar MCCCXLIII, MCCCLXIF, MQCCLXXVll^
MCCCXC, en MCCCXCFIII,

Dat hier ontrent meermalen^ om reedenengedifpenfeert is^ blykt uyt Am. Matthasus de Nobiiitat. lib. 2.cap.iy.

Ende waar ymant , die buten der Stat woenden,
die reckelike perfonen waren, die Borgerfcap winnen
wouden, die mogen Borgerfcapwinnen alfe voeriz,is,
ende die Borgerfcap fel hem ftade doen dat eerfte dac
fy binnen der Stat comen mitter wone} mer foo wie
binner der Stat nyet en quame mitter woene, tuifchen
hier ende onfer Vrouwen Lichtmifle naaftcomende,
over een jaar, dip waren hoer Borgerfcap quyt, ende
fi hadden dat geit verloren, dat lÏ om hoer Borger-
fcap gegeven hadden.

Ende alle die gene, die nuBorgerfcap winnen, ofte
gewonnen hebben , alfe die binnen der Stat comcn
mitter woene, fo feilen fi voer den Raat comen opter
Stathuys ende doen hem fcriven in enen boec , ende
dat eerfte,dat men dan Buerfprake houtjfo fel men 't
daar kundigen, dat fi ingekomen zyn mitter woene,
ende dat hem van dier tyt voert hoer Borgerfcap ftadc
doen fel.

I V.

Extrait, als vooren^ mcccxc.

Ende zoo wie after onfer Vrouwen dach te Licht-
mifle Borgerfcap wonne , ende weder uter Stat voer,
ende jaar en dach buten der Stad bleve metier woo-

ne, die waar zynre Borgerfcappe quyt.

V· 1 '

Extrait, als vooren , mcccxcvi ii.dts woemdagi
na den Heyligen dartien dag,
Overdroech die Raat van der Stat, out ende nywc»

dat men van defer, tyt voert geenen Borger oorlof ge*

vco

Extraü uyt het Daaglyks Boek der Stad Utrecht,

mcccxlii i.

Die borger wil worden, die fel der Star geven
twintig groeten, der Stat Scriver fes engel-
fche, der Stat Knaap fes engelfche, en fwe-
ren der Stat recht re houden. Ontfoer hi,
end jaar en dach buten der Stat licht en vuer, huys-
raat, en felVe coit hielde, fo waar hi der Borgerfcap-
f e ^'uyt. /

I I.

Extra5iy als vooren ^ mccclxiv, op Sinte Kathe-
rinen dag.

Wert overdragen mit Scepene , Raar, cnde Ou-
dermannen , waar eenigh man , die jaer en dach uter
Stat geweeil heeft, cnde licht en vier buten gehou-
den heeft, dat die zynre Borgerfcap quyt is 5 cnde dat
wert gekondigt ter clocke.

I I I.

Overdracht^ des dingsdag na Lucie ^ mccclxxvii.

' In het jaar van 1377. des dingsdagcs na Lucie,over-
droeg de Raat, out ende ny we, fulke punten alfe hier
na befchreven ftaan, van den Borgerfchappe.
' In den eerften, dat alle de gene,die woonaftich zyn
binnen Utrecht, die alfo ghegoet zyn,dat ziBorger-
fcap winnen mogen, die feilen Borgerlcap winnen
fonder verfoek tuftchen hier en onfer Vrouwen Licht-
mifTe, om ene mare fulvers.

'iSe-üÏ- -i ' - '-iéïV

-ocr page 271-

VAN DOMIGILIÜM. IBOEK. ΙΧ,ΊΙΤ.

26f

ven en ze], buten de muren van Her Stat te woenen,
behoudelicken hem zynre Borgerfcapj ende alle die
Borgers, die hier toe oorlof gehad hebben, buten der
Statrauren te woenen,ende jaar endach buten derSràt
muur gewoent hebben , die zeilen weder binnen der

Stat muuren comen mitrer woenejtuflchcn bierenon··
fer Vrouwen Lichtmiife naaftcomende , uytgcnomeii
die op desGeitichtsSloten fitten,byconfentdesRaads
van der Stat out ende ny we.

IH. EXTKACT uyt het Daaglyks Boek der Stad Utrecht, inhóudende atteflatie, dat ytnahd tm

zyn Borgerjchap te behouden ^ binnen ' s jaar s fes weken vuur en licht gehouden,
heeft y den lo Vecemb. ΜΌ L XXXl·".

Compareerde in de Secretarye der Stad Utrecht,
Peter Jacobfz ende Jan Janfz. deier Stad bur-
gers, en verklaarden ter inftantie van Daniel
van Broickhuyfen j mede defer Srad burger,
dat waarachtig ende hem affirmanten kenlick is, dat

IV^

Wert overdragen mit out Raat ende mit
nywe, wantet een oude gewoente is,
dat men geenen Borger ontfaen en Zei,
hi en hebbe zine Borgerfcap een jaar
te vniren verfocht. Waar eenich Borgemeyftcr, öf
Overfte Ouderman, die dair over fate, dat menyinant
Borgerfcap gave, eer'tdie i)udermans mitten boeck
aangebrochc hadden , dattet etn jaar geleden waar,
dat hi Borgerfcap verfocht hadde j die Borgcmeyller
ende die Overfte Oudermans, die daar oVer faten,fou-»
den twee jaren lang uien Rade wefen.

Item, eenich van die Borger wil worden , die zei
becooch brengen, ooc waar hi is, dat hi nyet eygen^
noch van gheenen quaden geruft en is. Et nich man
die Borger worde, ende men na ter waarhcyd vondc,
dat hi van quaden geruft, ofeygen waar, die en zou-
de zyn Borgerfcap niet helpen, nog m ftaden ftaan.

de voorn. Daniel, om fyn Borgerfchap te behouden,
binnen jaars na dat hy van hier mieter woon vertrok-
ken was, fes weken vuer ende licht gehouden heeft,
prefenterende't felve,daar toe verfocht zynde, vorder
Gerechtelykte verklaren.

overdracht des Raads, dat die Borger worden wil, fg een jaar te voor m moet aart'

geven; endathymetlyfeygen, of van quaaen geruchte is, MCCCLXFIIL
op Sinte Lucie dag.

y. OVERDRACHT, als vooren, dat niemand Borger kan worden, of hy moet terfi bet volk

gild gewonnen hebben, in het jaar MCCCXC. op Sunte Agnieten avond.

verdroeg de Raat van der Stad , oud en ny- ^ en hebbe cerft vol gilde gewonnen, fo dac hi een vol
we, dat nyemant Borgerfcap winnen zei af- Ghildebroeder tc utrecht is.
ter onfer Vrouwen dach te LichimiiTe, hi

Dèwyl nu niemand M de Regeering der Stad Utrecht konde verhoren worden^ ten zj hj ahoorenszyft Borgerfchap
gewonnen had', en niemand borger kende worden aïs die vol Gildebroeder was, foo is het hier vandaan ge koomen^
dat 'er zeer veele Edellieden onder de Gilden gevonden worden , die daar door fochten in defer Stads Regeering te
komen. Meenigte van Edellieden fonde men konnen optellen, die Borgefneefiers. Schepenen, Raden, Ouder mans
en Overfie Oudermans ge-meefi zyn>, maar wy konnen defe moeyte voorby zyn, met den Lejèr te verjenden na onfe
Lyfl'e van de Raden, Schepenen, Borgemeeflers i^c. hier voor gebracht in den ii. Tyt. Num. lXxiv.
En words fulks hreeder uytgehaalt by Anton. Matthacus lib. z. de Nobiliiat. cap. 16. & lib. 4. cap. 15·. pug.
1097. De natuur van de Regeering naderhand geheel en al verandert ^ en de faken van de Regeering aan de
Gilden feenemaal zynde ontrokken, Joo is recht het tegendeel goedgevonden^ te weten , dat niemand Gildebroeder
mag worden, of hy moet eerfi Borger zyn. S iet de volgende Num.

VI. RESOLUTlEj dat niemand Gildebroeder mag worden , die geen borger is, den 1 Maart

MDGXLrilh

,1 V Stadt en Vryheyt van dien, vergetende den
eed by 't aanveerden van haar ampt gedaan,
tot Gildebrocders aannemen verfcheyden perfonen, die
geen bergers defer Stadt zyn , ordonneert ende be-
veelt by defen wel fcherpelyk, alle de Dekens van de

ofte toelaten, ten zy hun alvorens onder de handen
van den eerften Cameraar en Secretaris defer Stade
blyCke, dac defelve het Burgerfchap defer Sradt ge-
wonnen hebben, op poene van twaalf guldens, ende
arbitrale correftie.

e Vroetfchap in ervaringe gecomen zynde, jrefpcÊlive Gilden alhier, dat zy voortaan niemant tot
dut eenigeDeekens van de Gilden binnen defe I Gildebroeder in haare refpeftive Gilden admittereri

NADERE Refoktie op het voorfz. fubJeÎî, den 11 Novemb, MOCLlK

e Vroetfchap ordonneert als nog de Dekens Borgerfchap gewonnen , betaalt, ende den behoorliken
j Γ.._η· ^M , ,. . ^ , eed gedaan hebben,op pœne dat yderDeken,contra-

rarie doende, verbeuren fal ten behoeve van den armen
van de Ambachts-kamer, tien gulden,endeongequa-
lificeert gehouden fal worden, om oyt weder tot De-
ken verkofen te mogen worden.

» TT ... τ w· , luiivibl I. MJUI'

gerfchap, of't recht van dien voldaan te hebben: la-
ttende defelve op haren eed voortaan geene fodanigc
te admitteren of tc dulden , maar tegens de fclve te
ageren volgens d'Ordonnantie.

van de faken der Gilden, fyn verfocht ende
geauthorifeert, om de Dekens van de Gil-
denrefpeÖ-ivelyk voor haar te ontbieden, en
« te vorderen cenlyfte vandepcrfooncn,die haar Gil-

Vlll. RESOLUTIE tot confirmatie van de voorgaande, den 19 OBob, MD CL XXIΚ

De Heeren Ordinaris CommiiTarifen tot direöie den, neeringe of handwerk moveren, fonder 't Bor-

......———.........— -......

VII.

Dvan de rcfpeöive Gilden binneiT defe Stadt,
egeene perfonen tot Gildebroeders te admit-
teren otte aan te nemen, ten zy defelve no-
toirlick zyn geboren Borgers defer Stadt, ofte dat
henluyden onder de handen van den eerflen Cameraar
in der tyd, ende van den Secretaris blyke,dat iulke het

ffl DeeL

LI 2

-ocr page 272-

β,α VAN HET BORGERSCHAÔ EN ELECTIE

IX. OVERDllACHT vm den Raadboud en nieuw, rakende de buytenborgereny die ten platten

Lande iiOonen^ des 'urydags na St. Jgnieten dag , MCC CCX,

ie Raat van der Stat, out ende nye , hebben
eendrachtelick overdragen voernutfchap en-
fer Stat, ende orn onier Stat fcout mede te
vervallen ende te betalen, defe punden na-
befcreven. Ende gefciede in het jaar van 1410. des
vridag na Sinte Agnieten dachs.

I·

In den eerden, dat alle onfe Borgeren , die in den
Lande gcfeten zyn, jaarlicks geven lellen ende betalen
der Stat Cameraar op Sinte Lambrechts dach enen ou-
den Vrancricfclien ichilt, ende die des niet en doet,
die fal de Cameraar overleveren, ende die fal men dan
ter eerfter kloeke oniborgeren, ende hier voer feilen
iy waackvri ende dienftvri fitten binnen der Stat,
ende vry van den Molenfys buten der Stat in horen
hufen, ende mede van allen reyfen,die men doet, daar
der Stat Banner niet mede uyten is, mer fy feilen vol-
gen den klockeilach, als het waternoot is.

Voert foo feilen de Borgeren, die in den Landege-
feten zyn,jaarlicks overgeven en bewifen hoer woen-
ilat binnen der Stat, horen Oudermans van horen gil-
den , ende in fcrifte overgeven, daar men fy bieden en
lechtvorderinge, Gheeilelick of "Weerlick, op doen
niach, na overdrâchte ^Raats , out ende nye , fo iy
voertyts overdragen zyn , ende en deden fy des niet,
ende fy voer den Raat beclaagt worden > foo fel men
fe ter kloeken byeden voer den Rade te komen bin-
nen 14 dagen, ende dan daar le verborgen rechts tc
plegen den ghenen die hem beklaachden , ende en
deden fy des niet, foo fal men fe ontborgeren ter yer-
iler kloeke, want fy niet gecomen en zyn, als fy ge-
boden waren.

I I I.

Item wüar ymant van onfe borgeren ofte onder-
faten, foo waar die buten of binnen onfe Stargefeten
waren, die in den Lande van yemantserve eenigkoorn
ofte guec wechvuerden , dat mitten Pander gcpant
ofte befet waar , ende daar of bcklaacht worde voer
den Raat, dien fal men byeden ter antwoort, ende
weder hy voer coomt ofte niet.

Alfo verre die Pander hem dat oviergychtc bi finen
eede, foo fal die Borger ofte Onderfaatinder Stat Slot
gaan, ende daar niet uyt comen,hy enhadde den be-
klager vernuecht, ende foo foude hy dan bloots hoefs
voer den Rade comen , ende den Rade vergiflenifle
bidden,ende te beteringe geven twmtig dufent ileens:
ende de brueken fal hebben onfen Heere van Urrechc
die ene helfte, overmits dat hy finengebode en Je den
Gerechte overhorich geweeil heeft, ende de ander
helfte de Stat van Utrecht} en of hy niet in der Stat
Slotenquaam, foo en fal die Stat dien man niet ver-
antwoirden , ende daar toe en fal hy in der Stat niet
comen,hy en heeft derpartien endeden Heere en den
Rade gebeten, alfe voirfz. is.

X. OVERDRACHT, op het 'vmfz.fubjeit,

rino 1441, op Sinte Peters avont ad Cathe-
dram, by out Rait ende nywe, want die
Borgeren onferStat, die mit hoer hoechfter
weren binnen onfe Stat nieten woenen, ghe-
ne daghelycfche laften van fyfc ende anders mede en
dragen , gelyck onfe Borgeren ende Onderfaten, die
mit hoeren hocchfter weren binnen der Stad woenen,
heeft die Rait overdragen, ende gefleten in manieren
hyr nabefchreven.

In den ierften, dat alle onfe Borgeren, dié tnit hoer
hocchller weren binnen onfer Stat niet en woenen,
voert meer fy ende hoer guede te rechte ftaan, ende
cemeyne clockcnilage volgen feilen, gelyck anderen
hoeren bueren boven ende beneden in den felven Ge-
r-echte mit hem gcfetcn,foc dat van outs gewocnlic is
geweeil.

II.

Item, waar het fake, dat enich buten Borger, die
niet dagelyks binnen onfer Stat en woende mit fynre
hocchlter weren,belaft worden van dootilagen, dien
cn foude zyn Borgerfchap in dien werkc ghcen ilade
doen.

III.

Irem, wnar het fake dat onfe Borgeren Voêrge-
noemt tot defer tyt toe^ tiegens onfen Heer terwaar-
'heyt y et gebroiA hadden, diebroiken fouden fy bete-
ren by vrienden ons Heeren voirgenoemt, ende by
den Overften, out ende nywe, onfer Stat in der tyt,
■ten waar of zy liever tot Lantrechte ftaan Wouden,
daar zeilen zy hoeren koer of hebben.

ûp St, Peters avond ad Catbedram, MCCCCXLL

IV.

Item, waar het fake dat enich deier voergeiioemde
onfer Borgeren ,die mit hoere hoechfter Λveren binnen
onfer Stat niet en woenden, binnen vyf ja^ren naift-
comendc mit hoeren hoechfter weren in der Stat mit-
ter woen quamen, ende aldnar jaar ende dag gewoent
hadden, ende voert mitter woen bleven, fonder arge-
lift, die Èoude als dan vuert meer alle vryheyden heb-
ben ende gebruken, gelykeii anderen onfen Borge*

ren.

Irem , alle die ghene, die van defen voergenoemdc
Borgeren buten onfen Stat mit hoer weren miitcr
woenen bleven, die fel die Stat voer gewelde befcer*
men, alfoe lange als zy leven, by alfoe waart fake,
dat enich van hem ofte hoer goede boven Lantrecht
van wegen des Heeren ofte zyns Maarfcalcs aangetafl:
worde tot eniger tyt, daar fel die Stat van Utrecht
dien onfen Borger helpen tot Lantrechte op ter Stat
coftj ende zyn Hoeft heer daar of wefen.

V L

Voert waar dat fake, dat enige van onfen buren
Borgeren van defer tyt voert, lot aantaftede, op on-
fer Vrouwen avont te Lichtmifle, die foude alle fy-
ne vryheyde van fynre Borgerfchap verliefen,ende niet
voirtaan verantwort wefen van der Stat van Utrecht,
als voirfz ftaat : behoudeliken der Overdrachten van
den Molenairs in haare volcomenrc machte te blyven,
alfoe die Raide, out ende nywe, in den jaaren 1435"
op Sinte Pauwels avont Converfio dat overdragen heb-
ben.

EXTRACT uyt het Raads Odaglyks boek » dat ymand zyn Borgerrecht verkregen hebben-
de , fulks ter clokke moet verkondigt worden j des woensdag na beloken Pinxtt'
ren, MCCCCLXX,

'ant die Rnit ter waarheyd bevonden doen tt\ ; en fonderlingen in doodflagen. Ende wanc

heeft, dat het een oude gewoonte ge- Henrie Hermanfle die meelman niet uytgeluyt is voor

weeft heeft, ende nog is, zoo wie ter borger, daarom hebben Scepene, Raide en Ouder-

clpkke niet voor Borger van onfer Stad mans gekent, dat Henrie, nog zyn zoen, Hermaft

uyrgecundigt is, dat hem zyn Borgerfchap geen ftade.Henricke zoen, dien God geoadig zy, gsene borgc

I . rcQ

-ocr page 273-

VAN DOMICILIUM. I BOEK, IX. TIT.

ren zyn· . Ende ^Tyman Ghysbertfe onfe borger zeil gedaan heefc aan Herman Henrikfe voirfz. cn doen ha
op den toern gaan, ruerende den nederflag, dien hy lonfer Stad rechte,

3ÜL i<ËSOLÛTIE van den Raad,nopens het betalen vm de koften voor het verkrygm van het

Borgerfchap, den 15 Oêfob. M DL.

vercomen by den Rayde, alfoe elcke nye van 'c burger-gcit van der Oudermannen SecrétarïS)
Burger fculdich is te geven voir zynen bur- ende die twee Deurweerdcrs voirfz. toegeleyi zei wor-
ger-gelt, zes gulden ende acht ftuvers terjden, ende blyvcn tot defer Stadts behoift, alfoe dac

3.69

Stade behoifj ende nog dairenboven i6ftu
vers tot behoif van der Stadt Secretaris j der Ouder-
mannen Secretaris , ende die twee Duervveerders de-
ler Stadt,alfe elcks vier ftuvers, dat van nu voirt aan,

d'yerileCameraar iri elcker tycvoertaan van elcke nyfe
Burgerboeren,ende ter rekening brengen zal, feven
Caroli gulden i ende der Stade Sccreivnis zcV hebben
ende behouden vier ilu^'ers van^eKke nye Burgerj

overmits der veranderinge der dienften voirfz, 't regt voir zynen teyckengelden ende ofiuyden.

XIII.

RESOLUTIE j dat de Slyckborgef's haar Borgcrfchap fullen moeten 'winnen» en volftaaH
kennen met Jevengulden te betalen, den 21 Februar. MD QllL

erefolveert dat de Slyckburgcrs, die 't ande-
ren tyden het Burgerfchap geaccordeert en-
de gegonft is, op 't fchoonmaacken en rey-
nigen van de bruggen ,Qefdochten ende ande-
re publique plaatfen binnen defer Stadt, ende over-

De njoorji.^ Refolutie geeft klaar genoèg te kennen , welke mén onder dm naam van Slykborgers ie verflaan heUèl
Namentlyk de julke^ dien het Borgerfchap deftr Stad gegeven wierd ^ op dat zy zeekerebrug^ kerckhüf^of anaerè
genuene plaats van de Stad [ouden reynigen^ en fchoon houden :maar indien zyhier in hunnen plicht niet quamen té
betrachten^ wierd hun haar Borgerfchap opgefegt. Zoo vind men in de Daaglykfè enTublicatie-boeken dtjer Stad^
hyna op elcke biadzydc gewag gemaakt vm zulke Slyckborgers 5 als by voorbeeld, op de Fiebrugge^ Reguiiets->
hrug^ Volrehrug^ Gaartbrug^ We^rtbrug, voor het Segelhuys j op de lange bank by de Adinrebroeders i, aefdocht
en wal voor het Niclaes Kerkhof, Beyerbrug., op de af docht by St. Agniete feynde de Nieawdraat, op de trap
over de Lege Merjfegracht ^ en diergelyke. Om dat nu defe Slykborgers doorgaans feer flordig haar aanbevolen
brugge, of plaats y fchoon hielden » zoo is hun meenigmaal by Publicatie aangekondigt, dat zy, op verbeurte van
laar Borger fchap ^ zich wat beier quyten fouden. Siet onder anderen het Placaat op het reynigen van Straten en
Geuten hc. van den z8 May iföp, en z^ May if74, 6 Septemb. 1587, 15 Novkmb. if^^, 16 Februar,
ifp5, 17 Decemb. if99, 14 Ja^y löoz, alle te vinden heneden in het 11. Bock. xix. Tyt. r. Deel. envan
den zx April i6oz", aldaar in het 11. Deel. Maar vermits alle de voorfz^ Publicatie» van weynig vrucht hè»
vonden zyn^ is men eyndelyck te rade geworden^ de Slyckborgers te vernietigen^ en defelve haar Borgcrfchap opté
feogen, volgens Rejolutie van den 7. Februar. aldus luydende. Georcionneert Publicatie te doen, w..ar

mits haar quaed devoir dat fy daar inne waaren doendfe,
by clockluydinge haavc verleende burgerfchup opge-
feyt es, fullcn moegen volltaan, in 't winnen van't
voorfz. Burgerfchap, met feven gulden.

by alle de Slykborgers, ten anderen tyden het Borgerfchap gegonft op het fchoon houden van de brug-
gen, ftraaten en aafdochten, gecaÎTeert, en haar Borgcrfchap opgefeyt fal worden. Welke Refolutie dei
daags daar aan op den 8 Februar. afgehndigt is. En heeft men in der felver plaatfe eenige vulnis· ofajchluy*
den aangefielt., gelyk blykt üyt de Ordonnantie op de Afchluyden van den 6 Septemb. KSöf. Sièt beneden het ι i-
Boek. XIX. Tyt. i.Deel. Deje Slyckborgers worden tn de Cofluymen en Ufantien van Ducd'Alba onderfcheyden
van gebooren Borgers, of die haar Borgerfchap koopen-, en word aldaar van de Slyckborgers gefegt ^ dat zy tente-
fpeie van zeekere dienflen {te weten, die zoo even gemelt zyn) Borgerfchap genieten , tot wederfeggen 'van den
Raad van de Stad, en dat zy haar Borgerfchap niet voort-erven, Siet de voorfz. Cofluymen art. lv r, lvi t,
beneden in den x. Tyt. Num. lx^'. Diergelyk minder foort van borgers is eertyds ook te Amersfoort gem.
weefi ,genoemt Grasborgers, die vangeboorenBorgers onderfcheyden worden^ in zeeker inflrument by Knxon, Mat-
iha:us in noc. ad Rer. Amorfort. Scriptor, p. 3Ö7. Mm vind'er ook gewag van' gemaakt ih een Oïïroy orâ
renten ie verhopen y vandèùjàre if30, in defe ivoor den. Die mergentalen van die van Amersfoort, hare
Grasborgers, of Borger-Pachters, voor den Lande te Amersfoort toebchoorende &c./» bet i. Ordonnari-
tieb. van het Hof, pag. jz. vf.

XI y.

RESOLUTIE, nopens de leges van het Borgerfchap , voor kinderen van ouders, die het
felve verwoont hebben j den 8 April MOCF.

erefolveert by den Raide, dat de kynderen
dyens ouders borgers defer Stad zyn,ofte ge-
weeft, ende haar borgerfchap mochten heb-
ben verwoont, nyet tegenftaande defelve

kynderen in andere Steden gebonren zyn , in 'r win-
nen van 't Burgerfchap lullen moegen volftaan^ voor
de gercchtigheyt met feven gulden»

RESOLUTIE, als voor en t voor de weduwen j die tappers, neeringe doen, den 12 Mai
MOCV.

^ Raat vcrftaar,datde weduwen,hunerneren-
de met bier te tappen binnen defer Stadt en
Vryheyt van dyen, wyns mans geen burgers
zyn geweeft, (alvoorens meer té móegen
tappen) voor de gerechtigheyt van 't Burgerfchap,

ΧνϊΓ"

Ifoe hoe langer hoe meerder by veele en ver-
icheyden, foe buyten als binnen gebooren
luyden van fobere ende geringer conditie,
dagelicks verfochc word het Borgerfchap de-

RESOLUTIE, waar by de leges van het Borgerfchap verhoogt worden ^ den 4. Januar,
' MOQVilL

fer Stadt, om daar door aan proévens ende andere aal*
miflen te geraaken, ende zy afftervcride haar ftj^pdc-
rcn tot laite defer Stad naarlaten, ioe is 'c,dat deRaac
lot meermalen iulksin coniideratie ende deliberatie ge-
Li j oomea

XV.

fullen hebben te betalen feven gulden, des föe wah-
neer zyluyden wederom koomen te herhuwelicken^
dat haar mans als dan oock burgers zullen zyn, ende
daar vooren erkent worden.

-ocr page 274-

β,α VAN HET BORGERSCHAÔ EN ELECTIE

folveert hebben > dat van nu voorts aan, die geene die
binnen de Stadt ofte de Vryheyt van dien gebooren is,
cii'Üe het Burgerlchap begeert te winnen, in plaatfe
den jaare ijfo, tot hyer toegegeven heeft, als nu
betalen fal moecen veertien gulden,ende die daarbuy-
ten gebooren zyn, vyf en twyntig guldens.

nomen en gcïeyd hebbende, als nu eendrachtelick gere-van feven gulden die men volgens de Refolutie van

XVII. RESOLUTIE» tm fine voorfz. den Janmr, MOGXL

Ρ huyden, is by den Rade, naar voorgaande
communicatien daar op gehouden, om mer-
kelyke redenen gerefolveert ende goetge-
vonden, dat van nu voorts aan, die buyten
defe Stad ende Vryheyt van dien gebooren is, ende
het Burgerfchap begeert te winn. n', in plaatfe van

XVIIL

vyf en twintig gulden, tot hier toe gegeven, als nu be-
talen fal vyftig gulden, ende daarenboven noch moe-
ten verthoonen, befegelde certificatie ofte atteilatie
van de plaatfe, daar hyleftgewoont heeft, van fyn com-
portement, ende die binnen de Stat ofte Vryheyt van
dien gebooren zyn, acht en twintig gulden.

vermindert worden ^ den 27 Septemk

ende daar deur oorfake crygen, omme met heur op-
gefette Ambagten ende neringen hare Vrouwen ende
kinderen te voeden, buyten laile van de Diaconye
ende andere arraen beurfeh, foo heeft de Vroetfchap
voorlz. verclaarc ende verclaart.by defen,dat van den
eerften Odobris toecommende voortaan betaalt fal
worden, voor de voorfz. geregticheyt des Borger-
fchaps, by allevremde perfonen,buyten defe Stadt en
de Vryheyt van dien geboren, gereet die fomme van
vyf ende twintig gulden, ende die daar inne kenne-
lyk gebooren zyn, mitsgaders van buyten gebooren,
doch aan een Burgers dochter gehouwt of getrouwt,
maar de helfc van dien> alfe twaalf gulden ende tien
ftuyvers.

RESOLUTIE* waar by de voorfz. leges
MOCXXIF.

j/e Vroetfchap gelet hebbende op de al te hoo-
ge gerechticheyt, voor eenige jaren gcftelt,
op het winnen des Burgerlchaps deler Stad,
dat gemeene Ambachtsluyden nyet en con-
nen vervallen, ende daaromme den armen beuife te
laften quamen met vrouwen ende kinderen, als op
knechtsloon defelve nyet connende fubiifteren, dat
ook die aan Burgers dogtcrs quamën te trouwen^of airede
gctrouwt waren, in eene giadumet andere vreemden
worden geacht,ende betalen mollen vyftich gulden^
ende die alfchoon binnen de Stadt of de Vryheyd van
dien waren geboren, oock moften betalen achtende
twintig 'gulden, ende willende daaromme hyer inne
difpenieren, ende fulcks accommoderen, naar des
gemeene mans faculteyt, die *c felve connen vervallen

XïX. INTERPRETATIE van de voorjz Refolutie, den 1 Novemb. MDCXXIK

e Vroetfchap naarder verclaarende, ende in-
terpreterende hare genomene Refolutie, op
't winnen der Burgerfchaps defer Stad, den
27 Septemb. verleden, verftaat dat die geent
die aan een Burgers dogter compt te trouwen, voorts
aan certificatie by zyne Requelle om Burgerfchap te
winnen, fal hebben aan te hangen, dat de vaderBur*
ger is geweeft, op de geboorte dag van defelve ge-
trouwde Burgers dogter, eer hy zal mogen worden
geadmitteert : dat mede die geene die een Burgers we-
duwe comt te trouwen,ende daar vandocecrt,ge]ykc
vryheyt metter Burgers weduwe fal genieten.

XX. RESOLUTIE, op het voorfz. fubjeB, den 6 January MOCLL

nieten, __ _

XXL RESOLUTIE, dat de Requeflen om het Borgerfchap te hebbent in handen van den Came

raar m der tjd moeten worden gelevert ^ den 28 Januar, M Ό CXI.

e Raat in 't feecker bericht fynde, dat ver-
fcheyde perfooncn,die het Burgerlchap defer
Stad , op heur verfoeck ende rapport van de
Gecommitteerden is geaccordeert , heure
hantwerck exerceren, fonder nochtans,de gerechtighey t
daar toe ftaande, aan denCameraar betaalt, noch den
behoorlyken eed gedaan te hebben,heeft gerefolveert
ende goedgevonden , dat van nu voortaan alle Re-

queilen van den genen, die het Borgerfchap wort ge-
accordeert, gelevert fullen worden in handen van den
eerften Cameraar in elcker tyd, omme by den Sup'
plianten aldaar gelicht, ende voorts de gercchtigheyt
daar toe ftaande betaalt te worden, ende voorts gelaii:
den Secretaris van de namen ende appoinótementen
derfelver regifter tc houden.

»0.

XXll. RESOLUTIE, nopens het verkenen van 't Borgerfchap aan die hier van buyten inkoo-

men, den 19 Maart MOClT^.

luyden als noch binnen een maand na d'infinuatic
ter, de voorfz. betalinge te doen, op poene van datiy
fullen vervallen wefen van *t voorfz. appoindement
ende dat men 't felve fal houden voor nul ende van
onweerden.

e Vroedfchap langs ioo meer vernemende, dat
veele appoinftementvercregen hebbende tol
het Borgerfchap defer Stad, mits betalende de
leges daar toe ibande, 't ciFed van dien ge-
en de leges onbetaalt laten; ordonneert hen-

G^ erefolveert, van nu voorcaan niemant die van
buyten binnen defer Stad metter woon om
W* domicilium te houden alredc gecoomen fyn ,
of comen fullen moegen, als borger aan te ne-
men, ten iy dc fulcke alvoorens met Requefteaan den
Riat verfocht fulen hebben Commillariflën, die hun
op hare qualiteyt, comportement, handel en wandel
fullen hebben geinformeert, omme foe veel mogelyk
te voorcomen, dat der felver kynderen, als fyïuydcn
fonder eenige middelen achter te laten comen te llcf
ven, nyet en blyven de Stad aan dc hant.

XXIU. NADER Refolutie, op het voorfz. fubjeû, den 20 Jpril MDCXXIX.

f"^nde omme voortaan te beter te weren de arme ficatie,'ende comportement der gener, die 't Borger-
luyden die van buyten alhier comen woonen, fchap verfoecken, daarop fonderlinge te letten, of dc
j ende ftervende,dilcwils een huys vol kynderen Stad geen befwaarnilTe daar van en heeft te verwach'
tot lafte van de Stad comen na tc laten , ioo ten, ten cyndc in 't accorderen van het Borgerfchap 1
worden de Heeren belaft, die voortaan gecommitteert daar op by de Vroedfchap regard genomen mach woi·
lullen worden, omme hun tc informeren op de quali· den. , ^

-ocr page 275-

elyk mede verdaan is, dac aile de gene die
voortaan het Borgerfchap defer Stad zullen
comen te verfoecken, gehouden zullen we-

UMaandags den zi Augufii mdcliv

Is eenpaarlyk goedgevonden ende gerefolveert, dat
de Heeren Gecommitteerden van de Vroedfchap,
om te informeren op de qualificatie ende compor-
tement der gener, die 't Borgerfchap defer Stad
verfoeken, hun fpecialyk ende perfeólelyk fullen infor-
meren op de nodige requifita^ ende daar van aan de
Vroedfchap in pleno collegio pertinent rapport doen, en
dat foodanige verfoekersvan buyten hier komende wo-
nen, fullen moeten exhiberen , ende de Heeren Ge·
committeerden by *t rapport overbrengen , behoorly·
ke atteftatien van haar Religie ende comportement.

ΊMaandags den 27 Novemb. mdcliv.

Orame tot verklaringe van des Vroedfchaps Refo-
lutie van den 21 Augufti 16f4.. aangaande het vergun-
nen van 't Borgerfchap defer Stad aan de verfockers
van dien, iets naarder op papier re ftellen, fyn verfocht
fen,atreftatie ic brengen van de Stad,oftepkatfehaar-
dcr lefte refidcntie.

VAN DOMÏCILIUM. I BOEK. IX. TIZ
XXIV. RESOLUTIE, op het voorfz./uhjêÎf, den 27 April OiOCXXlX.

XXV.

en Oecemh,

ende gecommitteert de Heeren Booth, Deuverden»
de Wyckerfloot ende Almeloveen.

^s Donderdags den 21 Decemh. uuct.ivl

Gehoort het rapport en de confideratien van de Hee-
ren , gecommitteert om op 't vergunnen ofte weyge-
ren van de Borgerfchappen defer Stad nader ordre tc
concipiëren, is goedgevonden alles by provifie in ad-
vys te houden, ende op de Requeften van de Verfoe·
kers commiflien te verkenen a!s voor defcn , om t'in-
forraeren op de qualificatie ende comportement der-
lelver, ende dat die de drie laatftecontinueele jaren niet
gewoont hebben binnen defeStad, ofte de Vryheyd
van dien, fullen moeten overbrengen , ende aan haar
Requefte annexeren, Gerechtelyke atteftatie van de
plaatfe haarder laatfte refidentie.Iiem,dat diegene die
getrouwt fyn aan dogters,ofte wedüwen van borgers
defer Stad, 't felve Borgerfchap by aûefullen moeten
proberen.

:omen te verloecken, gehouden zullen we-

RESOLUTIE , ten fine voorfz, van àen 21 Aumfl, 27 Novemb.

MVCLIV.

Maandai^s den 2.1 Amuiii mdcliv. oprommirrperc de Ηρργρπ Rn

XXVI. RESOLUTIE, behelfende verfcheyde foindten voor die het Borgerjchap verfoeken^ den

16 Februar, en 12 Juny M Ό CLV.

hy en hebbe BorgerÎchap vercregen door geboorte,'
dewyle de Vader Borger was, ofte by gunninge.

Het Borgerfchap fal niet vergunt ofte gegeven wor-
den, dan by de Vroedfchap in p/eno collegio ^ na dac
alvorens op de qualificatie ende comportement der
geener die 't felve verfoeken, behoorlyk fal fyn gein-
formeert.

Dienvolgens inhaererende voorgaande Refolutie, op
den 21 Augufty leftleden, met eenparige ttemmen ge-
nomen , fullen dc verfoekers aan de Heeren ten dien
fine gecommitteert, hebben te vertonen, ende is*t
noot, overleveren behoorly ke certificatie, ofte bewys
van haar geboorte, comportement ende Religie.

Ende zullen geen RoomfchgeGnden tot het Borger-
fchap defer Stadt geadmitteert worden, ten waare
om eenige merkelicke redenen de Vroedfchap eenpaar-
lyck quame goet te vinden, in defen eeniger mate te
difpenferen.

Item, indien ymand na defcn Borger geworden fyn-

V Maandags den i6 February mdclv.

De Heeren Booth, Deuverden, de Wycker-
floot en Almeloveen den 27 Novemb. 1654.
gecommitteert, om een nader ordre te be-
ramen op 't vergunnen code weygeren van
defpr Stads Borgerfchappen, deden den 21 December
naaftvolgende rapport, en communiceerden hare con-
fideratien dien aangaande ,die als doen gehouden wier-
den in advys, ende fyn haar Ed. nu weder verfocht,
ingevolge van vorige commiffie 't felve befoigne te
willen reaflumeren, en de Vroedfchap daar van met
ten eerden te dienen.

Dynsdaghs den 12 Juny mdclv.

De Vroedfchap der Stadt Utrecht, hier toe fpecia·
lykop den eed geconvoceert zynde^heeft eenftemmig

goetgevonden, op 't verkrygen van defer Stadts Bor- _ . _ „ .

gerfchap te beramen, defe navolgende poinóten ende de, tot de Roomfche Religie quame te'vervallenj'fal
articulen. jfodanige ook metter daad verliefen zyn vergunde

Inden eerflen, dat niemant Borger t'Utrecht zy, Borgerfchap.

XXVIl. ORDRE op het verleenen van het Borgerfchap aan Roomfchgefinden, den 4 May

MOCLXXIV,

s na rype deliberatie met eenparige ftemmen ver-1 wekken gevalle *t felve by provifie fal worden geac-

cordeert, naar behoorlyke informatie, op de qualifi-
catie ende comportement.

ft.ian, dat het Borgerfchap defer Stad niet fal
worden gcaccordeert aan Roomsgefinden,ten waa-
re die binnen de Provincie geboren zynj ende in

De Vroedfchap nu en dan voorkomende, par-
ticuliere gevallen van Roomsgefinden, ver-
foekende defer Stads Borgerfchap, heeft ge-
perfifteert by de Refolutie, den 4 May
«ftlcden tegens defelve genomen, niet zynde in defe
provincie geboren, ende niet tc min verftaan, dat by
pluraliteyt van ftemmen fal konnen worden gedifpen-
lèert, van de voorfz. Refolutie in fommige perfonen,
om gewigtige byzondere redenen, ende dat by pro-
vifie.

V Maandaghs den i j Novemb. mdclxxvi.

Het verfoek van Scger Cornelifz, geboortig van

Do·

XXVllI. RESOLUTIE , dat van de voorfz. Refolutie om redenen fal konnen worden gedifpen-

feert, den 23 Novemb. MDCLXXIV; 13 Novemb, MOCLXXf^L
en 10 Septemb. MDCLXXFIL
V Maandaghs den 23 Novemb. mdclxxiv.

-ocr page 276-

β,α VAN HET BORGERSCHAÔ EN ELECTIE

ZfZ

Doreweerd, ende Roomsgefind, om geadmitteert te
worden tot hctB3r^erfchap,is by deVroedfchap ont-
feyd 5 in conformité van de Refolutien van den izju-
ny lófSj en den 4 May 1674.

^s Maandaghs den 10 Septemb, mdclxxvii.

Weder in deliberatie geleyd zynde, de Requeften

XXDC

Maandaachs den 5 Martii mdcxxxviii.

ρ de Requefte van Acryn van Lobbrecht,
defer Stads Borger, ende Contrarolleur van
de fortificatiën, verfoekende Afte endeAp-
poi£lemenre , dat hy Suppliant in dienfte
van de Generaliteyt in den Hage ofce elders wonen-
de, daar mede niet en fil pracjudicieren zyn recht
van Borgerfchap defer Stadt.foo wel in zyn reguard,
als ten aanfien van zyn kinderen, algereets geboren,
ende die nog gebooren fouden mogen worden, maar dat
hy ende fyne kinderen fullen zyn, blyven ende gere-
puteert worden, als geboren Bergers kinderen defer
Stade ί is geappoinfteerr. De Vroetfchap accordeert
den Suppliant zyn verfoek, foo lange hy buyten defe
Stadt ende Vryheyt van dien woonende, in dienfl: van
't Landt ofte de Generaliteyt fal zyn ende blyven.

'j Maandags dm 13 Jpril mdcxlvi·

Op 't vooriiel van de Heer Schepen Splinter, is
geaccordeert des Vroedfchaps voorfchryvens aan de
Heer van der Hoolck, om raec fyn Ed* ilem ende re-
commandatie tc faciliteren, de refignatievan'tSecre
van verfcbeyde perfonen van de Roomfch'e Relîgîé;
heeft de Vroedfchap defelve, provifioneel, 't Borger-
fchap by difpenfatie geaccordeert, uyt redenen, dat
fe aanBorgers dogters fyn getrouwt,in de Geünieerde
Provinciën geboren, algereets haar hier door onkunde
hebben ter nedergefet &c. wel verftaande, dat hier
door vóórgaande Refolutien niet worden geinfrin-·
geert, maar word by defelve geperfifteert.

taris-ampt ter Admiraliteyt tot Rotterdam , die fyn
Ed. broeder geern moyenneren ende doen foude op
desfelfs zone, waar inne te meer belieft is, omdatge-
melten Secretaris Splinter ende fyn Ed. zoon borgers
defer Stad zyn,gelyk fyluyden, ende alle andere, fo»
lange fy in Generaliceyts dienft fyn , blyven.

's Maandags den 6 fuly mdclxviii.

Gehoort de Icilure der Requefte van Cornclis van
Botteycken, defer Stads borger, vertonende dat hy
Suppliant van de Heeren Raden ter Adniiraliteyc itot
Rotterdam bekomen hebbende commiflie tot de be-
dieninge van het Vendumeefter-ampt van hetgcmeltc
Gollegie, daar door genootfaakt word , om hem der-
waarts metter wôon te begeven, verfoekende dat hem
Suppliant defe fyne abfentie niet en foude mogen ob-
fteren, in de continuatie van fyn Borgerichap j heefc
de Vroedfchap, confidererende, dat den Suppliant in des
gemeene Lands dienft word geemployeerc , gratieufe·
lyk verftaan,dat hy,gedurende defe fyne bedieninge,
lal blyven behouden het borgerfchap defer Stad, mits
dat hy gedurende dien tyd gehouden fal zyoi vucrcû
licht te houden.

RESOLUTIEN, dat die in dienfl van de Generaliteyt zwy haar Borgerjchap niet ver-
Wen , den 5 Maart MOCXXXVIII, den 13 Jprtl MDCXLVl;
en β July MOCLXFIII,

Meer diergelyke 'υοογΙξ€ΜΒη foude men y indien nódig was ^ by konntn brengen» Onder anderen is fuïks ook verftaanl
op de Requefle van Bartholomeus Pyl^ Contrarolleur van Haar Hoog Mog, Convoyen en Licenten in den Lande
van Overmaas^ by Rejoluüe van den 24 May i6f8. En ook op de Requefie van Do^or Ifaac van Royefteyn^
Ontfanger van Haar Hoog Mog, Tol te Gennip^ by RefoÏutie van den 7 Juny 1667, Als mede by Refolutid V4tt'
den ig ^pril 16/^6. fonder andere meer op te halen.

XXX. RESOLUTIE, waar by aan de Gereformeerde Predikanten , enProfepren^ mtder^^

felver kinderen^ het Borgerfchap vereert word, den 11 Septemb, tni%
Novemb. MOCLXXl.

Maandaghs den li Septemb. mdclxxi.

yn op 't voorftel defen aanj^aande ter Vergade-
ringc gedaan , de Heeren Oud-Borgermeiieren
de Leeuw, Booth, Hamel, Foeyt en Mans-
veld verfocht ende gecommitteert, om te exa-
mineren, óf de kinderen van de Predicanten alhier voor
Borgers kinderen tc houden zyn , ende de retroada
daar van na te fien, dienende de Vroedfchap van hare
confideratien en advys.

'j Maandaghs den 13 Novemb. mdclxxi.

Op de Requefte van de Predicanten der Nederland-
fche Gemcynte alhier, verfoeckende dat zy Remon-
ftrantenen haare kinderen voor Borgers defer Stadt fou-
den mogen worden erkent, heeft de Vroedfchap, ge·
hoort het rapport van hare Gecommitteerden, by delen
goetgevonden en verftaan, dat de Profeflbren defer
Academie, als mede de Gereformeerde Predicanten
alhier, mitsgaders der felver refpeftive kinderen, die
gedurende haren aduelen dienft alhier zyn geboren,
als mede die voor den aanvang van den felven dienft
elders zyn gepröcreeert, alle voor defer Stads Bor-
gers zullen worden gehouden, zullende het voor-
noemde Borgerfchap ingang nemen, met derfelvcf
aduelen dieatl.

Gehoort het rapport van de Heeren Borgemee-
fteren en Gecommitteerden tot deAcade-
mifche faaken, die, ingevolge van de Refo-
luiie Commiflbriaal van den 28 Novemb.
1707. nageficn hadden deretroafta, nopende het Bor-
gerregt aan ProfefToren , en Predikanten , die alhier
beroepen worden , mitsgaders derfelver kinderen ver-
gonft, ende of defelve niet behooren den Borgef-eed
te doen j heeft de Vroedfchap eenparig goedgevon-
den, en verftaan, dat by interpretatie van des Vro6d«
fchaps RefoÏutie van dato den 13 Nov. 1071. (by wfl-
ke verftaan is, dat de ProfefToren defer Academie, als
mede de Gereformeerde Predikanten alhier ^ mitsga-
ders derfelver refpeóbive kinderen, diegeduurendeha-
ren adueclen dienft alhier fyn gebooren , als mede
voor den aanvang van derfelver dienft elders zyn ge*
procreëert, alle voor defer Stads borgeren fullen wof"
den gehouden) in reguard van de ProieiToren co Predi-
kanten, die voor defen en tot nu toe in ^ducclendM
zyn gcweeft,mitsgaders derfelver kinderen, zy gehouden

XXXI. RESOLUTIE, dat de Profeffmn en Predikanten den Borger-eed moeten doen, dm M

Seftemb, MD CC VUL

-ocr page 277-

fullcn worden den Borger-ecd gedaan en gepricftecrt
te hebben. En dat de Profeflbrenen Predikanten,die
in het toekomende alhier beroepen fullen worden, by
her treden in der felverdieniten, voor haarfelven ende
de kinderen, die elders mogten geprocreëerc zyn, aï-
vooren te jouifleeren van 't efFeft van de voorfz. Re-1
folutie , gehouden fullen wefen den Borger-eed te
doen : Îullende extrad van defe Refolutie aan den Se-
naat van de Academie en Kerkenraad worden toegefon-
den, om te dienen voor der felver narigt, en in der·
fel ver Refolurieboek te worden geregiilreert.

VAN DOMICILIUM. I BOEK. ΙΖΊ1Τ,

XXXII. RESOLUTIE, waar na de Bergers, buyïen de Stad woonende^ en haar Borgerrecht

willende behouden, fig moeten gedragen, dem Jtdy MDCC XIV,

De Heeren Gecommitteerden ter direólie van de
Stads Finantie, die volgens Refolutie Com
miiForiaal van den lo Öéb. 1711, haare ge-
dagten hadden laten gsan, ontrent een Re-
glement, waar naa debuytenwonendeBorgers haar be-
hoorden te gedraagen, foo ontrent het houden van vuer
en ligt, als het betalen van Borger-lallen, om haar

len zyn, yder heffinge in *t Familiegeld te betaalen
twaalf gulden tien ftuyvers, boven het geene, waar op
fy lieden bereyts in de cohieren mogten fyn gelteld ,
en voorts aan 't Stadhuys re notificeeren , ten welcke
huyfe fylieden haar domicilium iyn kiefende, en alle
citatien , en andereGeregtelyke aden,aan haar lieden
kunnen worden geinlinueert, op pœne van by faite

Borger-regt te conferveren , deden dien aang:iande van dien te vervallen van 't Borgerregt deier Stadj
ampel rapport van Haar Ed. confideratien en advys : ende heeft de Vroedfchap vorder op dien voet, en an-
waar op gedelibereert zynde, heeft de Vroedfchip ders niet , gecontinueert het Borgcrfchap van den
goedgevonden en verftaan, dat alle buyten wonende Heer en Mr. Willem van Steenberg, Borgermeefter
Borgers, foo wel die gene die haar Borgerichap reets der Stad Amersfoort, voor hem en lyne kinderen,
by appoinâcment en Refolutie is gecontinueert, of waar toe aan Haar Ed. Agib. verfoek by Requell heeft
naamaals nog gecontinueert fal worden, gehouden Tul- gedaan.

XXXllI. NAOEKE'RefokÏte defen aangaand77den~^Y'Novemb. MOCCXÏX.

Gehoort het rapport van de Heeren Gecommit-
teerden ter direâie van de Stads Finantie, op
de Requefte van Mr.Dirck van Cloon,borger,
en als nu met fyn familie vcrtrocken naOoft-
indien, continueert de Vroedfchap by defen aan den
voorn. Suppliant en fyn familie, het Borgerfchap de-
fer Stad, mits volgens Refolutie van den 2 July 1714.
gehouden blyvende te betalen yder heffing in 't Fami-
he-geld den raux van iz-io o, of nu zederd de vcr-
[ mindering op 8-80, en voorts aan 't Stadhuys doende

notificeeren, ten welken huyfe hy Suppliant iyn do-
micilium is kiefende, en alle citatien ,en Geregtelyke
aélens aan hem konnen werden geinfinueertj alles op
pœne en by faute van dien ,fpecialyk foo meer als drie
jaren van *t voorfz« Familie-geld fonder betaling laat ver-
lopen, te fullen fyn vervallen van het Borgerregt de-
ier Stad ; en fal defelve pœnaliteyt plaats hebben, on-
trent alle andere Borgers die buycen woonen , in te
gaan van dato defes af.

XXXIV, RESOLÜTIEN, waarhy aan eenige prfoonen, tergélegenthejd van de nieuw opgerech-

te Academie, het Borgerfcmp vereert word, den -^ojanuar. MDCXXaVU;
S Novemb, M'DCXXXVIII; en 1 April MDCXXXIX.

*t, dat de Vroedfchap voorfz. willende andere jonge
luydcn animeren, tot gelyke induftrieenneerftigheyt,
goedgevonden heeft , den voorn. Aernout Straat tc
vereeren , ende vereert hem by defen het recht van
Borgerfchap defer Stad, met conditie nochtans dat hy
fal hebben tc doen den gewoonlicken Borger-eed.

*s Maandags den i Jprilis mdcxxx i x.

NicolaasHamel,ftuderende in de Academie alhier,
in Jure, Soon van den Advocaat Mr. Johan Hamel zal.
is nj confideratie van de goede Jpecimina fyner ftu-
dien, ende de goede dienften van wylen zynen Groot-
vader, in fyn leven Advocaat van de Staten defer Pro-
vincie, vereert ende gratis geaccordeert het Borger-

den jare 1660,ende langer niet, op haar verfock met
't Borgerfchap, mitsgaders vrydora van tocht ende
wacht,fullen worden vereert.

Mm XXX VU,

V Mamdags den 30 January mdcxxxvii.

Alfoo D. Juilus Kriex, Frifius, d'eerfte in de
Academie alhier is gepromoveert Doétor Ju-
ris, ende dat hy door fyne bequaamheyt en
goede geleertheyt d'Academie eer ende luifter
by gebracht heeft j foo is verftaan , dat men hem al-
hier komende wonen , mede fal vereeren't Jus Civita-
lis, ofte 'c recht van Borgerfchap defer Stad.

' s Maandags den f Novemb. mdcxxx ν 111.

De Vroedfchap in confideratie nemende de luifter,
die Aernout Straat den Jonge, de Academie en Hoge
Schole alhier van eerfte aan bygebracht heeft, ende
noch dagelyks bybrengt, hem loiïelyk quyrende raet fchap defer Stad,miis doende den gewoonlyken Bor-
Difputatien ende andere publicque exercitien ; foo is ger-eed.

XXXV. RESOLUTIE, dat het Borgerrecht aanymand zynde vereert, mgaat met den dag der

vergunning, al is het, dat den eed eerfl daar nagedaan word, den 16
Oecemb. MDCXLllL

Is verftaan, dat het recht ende efteâ: van de Bor- gedaan worde , ingevolge van 't welke ook verftaan
gerlchappen defer Stad , by de Vroedfchap aan is, dat het Jus Civitatis D. Jullo Kriex by Refolutie
gequalificcerde perfonen uyt eenige confideratier^ van den 50 January 1637. belooft, aanvang heeft geno-
gratis gegeven ofte vereert, begin ende aanvang men ten lelven dage, gemerkt hy langen tyd voor da-
nemen fal van den tyd der gunninge, al is't datby de· te van dien fixum domicilium binnen defe Stad gehad
fclvcden gewoonlyken Borger-eed eenigentyd daar na heeft, ende noch tegenwoordich houdende is.

XXXVI. RESOLUTIE, waar hy aan zeekre Drapiers^ van buyten inkoomende ^het Borger

fchap &c. vereert word, den 29 Oecemb. ΜΌ CL Fl.

In deliberatie geleydt fynde, 't verfock om graits alle Drapiers, van buyten inkomende voor't begin van
te hebben 't Borgerichap defer Stadt, by ieker ^ ' " ' ' ' ' '

örapicrs gefel gedaan, is by die occafie goetge-
vonden, tot advanccmcnt van de Draperye, d;4t

m Deel.

-ocr page 278-

β,α VAN HET BORGERSCHAÔ EN ELECTIE

ter oçcaiîe, dat foo nu en dan verfqelçpn wor-
den gedaan, om de praperye alhier ic e:xcrf
cercn onder voorgaande Privilegie, hetwelk
met den jare 1660 is komen te cefleren,vol-
gens RefoUitie van den 29 Dcccmb. i6f6, .heeft de
Vjoedichip altererende^de vooriz. Reiblvitie j.vcrftaai?,;

XXXVIIL
dat roen tot beneficie van d^it'.handwerk,, een y der Drac
pier pp zyn verfoek fal toegaan hec Borgerfehap
graf is y ncvem vry^om y^n togt en wagt, te gcdue-
ren den tyd van 't effeólive exerceeren van de Drape-
rye, en langer niet. ,

XXXVII. RESOLUTIE, waar b^ de νοοτβ. Re/olutie verandert, engeamflieeri werd, den

6 Januar, tMOCLXlL

RESOLU 1 IE , waar by aan de gevluchten om der Godsdienfl wille, het Borger-
fihap , tnet andere vryheden vergunt word , den 16 Novemb.

moclxxxf. ^ .

apporteerden de Heren M^rtens, ende yordere
Gecommitteerden, dat haar Ed. ingevolge
van de autorifatie van voorleden maandagï in
de Couranten hadden doen drucken ende alfó
bekent maken , het naarvolgende ; Borgermeefte-
ren ende Regeerder^ der Stad Utrecht, hebben by de-
fe gerefolveert bekent te maaken, dat alle Gerefor-
meerde perfonenjuyt andere Landen delogerende, 1er
faake van de Gereformeerde Religie, ςη die hier ;Dei
hare Familien in dele Smd zig willen jiçderfetten, fai
worden vergonft, vryheyt van ®orgerfchap,!tQcht en-
de wacht^ daarenboven exemptie van Fainjliegeldt,
Extraordinaris middel, eç alle andere perfonele latten,
voor den tyd yan twaajf jaren., «iet {oefeggingc aan
allei-ley HandwieriteHiyd,en ., y.an fondisr yet3 aan de Gil-
den te,bepalen, haa.r hand werk vry €;ide Jitïer te lul-
len mogen exefçereia. Ènde heeft de Vroedfehap 'f
felvige ^apprpbeeri, ende ^vpojr apngeogftnï gehojuden.

XXXIX, RESOLUTIE, waar by aan diegeenerdiè met de Kaf ^epremoveert worâm ^ het

Borgerfehap vmert word> é^c. din η Ί)£€£ηώ. MD CLXX'XV,

Voeg hier hy bet 11. Boek. vi· Tyt. en xy. Tyt. ï. Depl.

Gehoort het rapport van deHeerenBorgermee- heden, als agpgekofte ^or^eren zyn genieten^, b^·
lieren en Gecommitteerden tot de Academi- ven yryheyt yah tocht ende wacht 5 end.e aan die^e-
fchefaaken, heeft de Vrpedfchap,na delibe- ne, dewdcke na^r Publique inaugurale pifpuiatii
—··" ——..........— zuilen "ïwprden geprpmoveert, alleenlyk exemptie en-

de vryheyt van tocht en,dc ingang genoçijea

hebbende, *t federt onfe Refolptip Gommifiorl^aal ygp
den 21 $eptemb.

Gerefplveert by den iXade, opi ibcter ruft ende
eendracht in de Sudt te houden', dat men
alle de burgeren ende OBderÜatcn defer Sk^t
.ofnemejnfai een generalca eedï, Juydeiidc fp
hier na vplgt :

Wy beloven ende fweren, d.e Sta4t Uffl^fet
cn de Magiftraat yan dien geljou-w m gctroju^v tjs Tyfl,!
defelve te gehoorfamen, refpeder^n ende aflïft€r,en,
met lyf, goet ende bloet, ende naa ons uterfte yiCr.-
mogen jegens den Spaangaarden, Malcontenten ende

XL. EED morde Borgen m Qnderfaten dejer Stad, ^earrejiem den%^ Jmw, MPL^^Xiy,

hafc^n aan^ng . als w^feijde ende gehouden zyndc
Skaten y oir ^o/melc ende capitale vian-
dbn defes Lants, eflde gcnei-alyfc jegens alle des ge-
menen LiOiS yiWicös ^et bick in

faken van Juftitie, de Magiftraat fullen mainteneren,
fïa.nffeoiiwiei), ftpieu APde fterpfeeo, ende voirts j^les
4p<en, .diii goiede en getrpuw^ burgeren, nndafen
eade iflge^etepeo vinder ypirfz.StadtjbareMa^ftragc
,endjC Qyeriien fcfeöldïg zyn eii behoren te doen. Soc
waarlyk hejp ons God en Zryn heylich'SJfoort ί

ehoort het rapport van deHeerenBorgermee-
llcren en Gecommitteerden tot dcAcademi-
fche faaken, heeft de Vrpedfchap, na delibe-
ratie ende omvrage, tot meerder luyiler van
de Arademie alhier, goergevonden,aan allediegeeac,
dewdcke Publtce met de Kap fii'Uen worden gepro-
moveerx, op dcrfelver verfoek gratis re accorderen
het Borgerfehap defer Stad , met fodanige gerechtig-

XL I. R ES OL U TI Ε Ν j rakende den Eed van de Borgm ^m önkrdamn by den Raad van 'Statm

gearrefleert, den 21 A^ay* J^^y» 2 July en Novemb, MDCX;
en 14, Januar. M D CXI.

bewaren, ende fchade zal fchutten. Soo moet my God
lïdpen!

Belangende deSchutterye,zaldefdve defen eed flje-
de bef^eercn', boven de Ordonnantie der Schutteryce.
In't regard van dieOfficiere,die de Ma^giftraat nyec

m -------------- - —-· w D · « - WW ·- » ^·

ende op gifteren door dep Secretaris Huygçnç geleyert gepronuntjeprt 5ypr<ie.n, ei^dp vqofts mumis ï^uia^H
inde Vcrgaderingc van de Staten yan Ütre^t, dje ha'gelegentheyt der

men foe wei deii opgeferenen ten platten Lande, als
burgers ende inncwoonders binnen der Stede, in den
Geïtichte van Utrecht foude mogen doen doen, die
piek in den Raide is geleien, luydende als volgt :

Dat iweer ik, dat ik myne Heeren de Staten van den
Lande van Utrecht, ende de Magiftraat dezer Stad,
als myne wettige Qverigheyt, gehouw ende getrouw
wefen zal} dat ik my nyet en lal begevenjnraad pftp
daad, daar ypt tegens de Heeren Staten,ofte Magiftraat
zal worden beraatflaacht, gehandelt, ofte voorgeno-
men , maar dat ik luiks verftaande, 't lelve terftond
aan de voorn. Magiftraat fal te kennen geyen, ,cnde
openbaren, ende dat ick fulke beraatflagijigen , haar
delingen ende voornemens, natnyn vermogen zalkee

committeerden Heeren Raiden van Staten, fubjeét en zyn , zal de naam van de Magiftraat nveE

----------O-------:- ti----------1---------------------^ ^^^^ mUtf/itis mutfif^''

gener, die den eed doen fullcD

Den leflen May mdcx.

everde den voorfz. Hcere Burgermeefter Ry-
fenburch, nog over feker concept ofte ont-
werp van den eed, inncgeftelt by de Ed.Ge

Vrydags den 2p Juny mdcx.

Den Raat dele naarnocn vergadert wefende, is by^
Heeren Burgermeefteren ende Gecommitteerd«i viP
der Stad, die gebefoigneert hebben op debefchryvin-
ge iScc. voorgedragen ende verhaalt, dat de Hecreo
Schepenen gecommitteerp, ©ra den burgerpn en io·
woenderen alhier af te nempn j4en,e^d, by de M·
Heeren Raiden v^n State innegefteit endegeftatuecrti
in de vergaderinge wan de E. Heeren Staten van V'
tracht, op manendage leftlçden,haddengerapportc^
haar wedervaren mee eenige bergers ende inwoeni^s
op 't afcylTchen van den felveu cjed, endenaar

rep cndc weeren , ende der jjelwcr Heeren bpfte zal· zelve we^prvarco in 'c .üsgc was gc^aa^iaecrt cn^

-ocr page 279-

VAN DÖMICILÏÜM. IBOEIC IX.TIT.

Jaar op gedclïberecrr, dat eyntelick by deHeerenvan
de eerite twee Lecden, met overilemmingc van het der-
de, die tot meerder moderatie ende accommodatie in-
clineerden , worde gerefólveert , dat men fchryven
cnde ook committeren foude aan de HoogMog.Hee-
ren Staten Generaal, om heure H. M. gevoelen te ver-
liaan. En dat deienvolgendegefchreven,ende daartoe
gecommittcert was geweeil , der Ed: Heeren Staten
Advocaat Mr.Gerrit Hamel , medebrengende brieven
van rcfci iptie, niet alleen aan de Heeren Staten voornt.
maar ook aan myn Heeren die Schout, Burgemeefteren
ende Raaddcfer Stad, gedateert den7 July i610. Sti-
lo novo^ die hier by vertoont worden j na leâure van
welker twee brieven, als ook bevoorcns van de minu-
te des fchryvens by de voorn. Heeren Staten van U-
trecht, metten Heere Advocaat vooriz.aan hare Hoog
Mog. gefonden, ende naar eenige communicatie ende
deliberatie daar op gehouden , heeft den Raad deler
Siad daar op verklaart heur obedientie; niettemin ge-
neycht fynde ende verftaande tot de civielite en mo-
deraatfte proceduyren eenigfints doenelyk.

Des naarnoms in de Raatkamer den t July mdcx.

Heeft Hendrick van Helsdingen voer myn Heeren

die Schout, beydeBurgermeefteren, en Schepen Bem-
mel, gedaan den eed, den burgeren en allen ingeferencn
by de Heeren Raden van State opgeleyt en gcftatueert.

Den naafi'Jefim Novembris.

Rapporteerde den Ed. Heere van Moersbergen, als
eerfte Burgermeeiler , dat op gilleren voor den noen
in de Vergaderinge van de Staten van ütrecht, ver-
maant ende voorts gercfblveert was , te procederen
tot het cloen en afnemen van den eed, inne doen Hel-
len by de Ed. Gecommitteerde'Raden van Staten den
opgcfetenen ten platten Lande cn kleyne Steden, daar
fulks voor als noch niet en is gerchiet.

Den 24 January mdcxi.

Is by den Rade gcrciolveert ende goedgevonden,
dar, van nu voorts aan alle de gcenen, die deier Stads
Burgerfchap fullen komen te wmnen, neffens den or-
dinaris eed daar toe llaande , ook fullen moeten doen
den eed , inne doen ftellen by de Gecommitteerde
Heeren Staten der Vercenigdc Nederlanden.

XLII. RESOLUTIE j vewattende den Borger-eed *voor de Hoofdmannen der Schutterde, m

'voor de gemeene Schuiterye, den 23 Novemb. MOCXFllL

Geleien voorts de projecten by den Heere Pen-
fiomaris innegeltelt, van den eed, fooby de
Hooftmannen, als de gemeene Schuttcrye der
acht Vendelen te doen, cnde naar refumptie
der fel ver, als oock van den ouden eed der Burge-
rye , foo fyn defclve projeftcn voor goet aangenomen,
ende gearrefteert, luydende van woord tot woorde,
als volgt :

Eedt voor de Hooftmannen der Schutterye.

behooit te doen.

Eedt van de gemeene Schutterye.

Datfweereik, dat ik deMagiftraat, ofte Vröet-
fchappe der Stade Utrecht, als myne wettige Ove-
richcyc,gchouw ende getrouw wefen, defelve refpe·
e:eren,gehoorj[amcn ende handthouden fel, als dat be-
hoort, alle Ordonnantiën rot welvaart van de Stade
gemaakt, ofte nog te maken, helpen cfFeétueren cnde
executaen, ende die handt daar aan houden fal, dat
de Juftitie mach werden gemaintcneert j dat ik my
niet en fal begeven met raadt ofte daat, in eenige on··
ordentelyke vergaderingen, daar yet tegens de voor-
noemde Magiftraat, ende wettige Regieringe van dien,
gehandelt ofte voorgenomen zal worden, maar dat ik
fulcks verftaande,'t ielve terftont de voornoemde Ma·
giftraat te kennen geven, openbaaren ende alfulcke
handelingen, beraatilagingen en voornemens naa myn
vermogen zal keeren ende woeren j dat ik die tochten
cnde wachten, my ter ordonnantie van mynen Gapi-
tainen,of zynen Lieutenanten ,of Officiers opgeleyd,
zal waarnemen, na de Ordonnantie op't ftuck van de
Schutterye ende wacht van de felve , my reguleren,
ende voorts generalick alles doen fal, wat een vrooni
ende getrouw fchutter fchuldig is, ende gehouden it
te doen.

Dat fweer ik, dat ik deMagiftraat ofte Vroetfchap-
pe defer Stad Utrecht, als mync wettige Overfaeyt,
gehouw ende getrouw wefen, defelve gehoorfamen,
refpederen ende handhouden 2il,alsdat behoort; alle
Ordonnantiën, tot welvaart van de Stad gemaakt, ofte
nog te maken, helpen eiFeftucren ende executeren,
cnde die handt daar aan houden, dat de Juftitie mag
worden gemainâeneert ende geconferveertj dat ick
goede opficht nemen fal, dat'er geen onordentelicke
vergaderingen van de Gemeente gemaakt en werden,
ende foo daar eenige begonden gemaakt te worden, dat
ik delelve helpen llooren, keeren endeweeren, ende
desStadts befte helpen bewaren,ende derfelver fchade
fchuiten fal, na myn vermogen j ende voorts genera-
lick alles doen, dat een goet ende getrouw Hooft-
man , ofte Cipiceyn der Schutterye fchuldig is, ende

XLIIL AMPLIATIE *υαη den voorfz. Borger-eed ^ gearrefteert den 2 Maart ΜΌ CL FIL

OP 't voordragen van de Heeren Gollonel ende
Hoofmannen , is eenpaar.lyk goedgevonden,
het nabefchreven Formulier van eed den 23
Novemb. Iöi8. al gearrefteert, maar door
vcrfuym tot noch toe niet gepradifeert ,in tiain te bren-
gen cnde t'uferen aldus :

Dat fweere ik, dat ik de Magiftraat ofte Vroed-
fchap der Stad Utrecht, als myne wettigeOverheyt,
gebouw ende getrouw weien, defelverefpederen,ge-
hoorfamen ende handhouden fal, alsdat behoort, alle
Ordonnantiën, tot welvaart van de Stad gemaakt > ofte
noch te maken, helpen effedueren ende executeren,
cnde die hand daar aanhouden fal 5 dat ik my niet en
fal begeven in raad ofte daad in eenige onojdentelyke
vergaderinge, daar iets tegens de voorn. Magiftraat cil
wettige Regeeringe van dien gehan^ield ofte voorge-
nomen ial worden, maar dat ik fulks verftaande, *tfei·
ve terftond .de voorn. Magiftraat te kennen geven ,
openbaren, ende alfulke handelingen , beraatflaginge
cnde voornemens na myn vermogen fal keeren en wee-
ren } dat ik ook de vrydom, die deBorgers van Utrecht
op eenige tollen fyn hebbende, niet en zal misbruy-
ken, ofte onder dekfel van dien eenige goederen voor-
by de vooriz. tollen voeren, noch doen voeren, dan
my felfs ofte myne medeborgers toebehorende : ende
voorts generalyk alles doen fal, wat een vroom cnde
getrouw borger fchuld^ is, ende gehoudenis te doeo,
Soo waarlyk helpt my God !

///. DeeL

ΐί Ε-

Um β

-ocr page 280-

VAN COSTÜYMEN, USANTIEN,

NEGENDE TYTEL.

TWEEDE DEEL.

I. RESOLUTIE

Nopens de Eleélie van Domicilium.

rakende het eligeeren van Domicilium door Vreemdehngen , den η May
MOCLXX l·^II; en den 3 Novemb. dejfelvenjaars vernieuwt,

e (i) Vroedfchap gehoor: het advys van haa- ten fy by deiclvc eleftie, mitsgaders by derenovatie,
re Gecommitteerden , volgens Refolutie men t'elken reyfe betale aan den boekhouder van \
CommiiToriaal van den 17 April leftleden,heeft Ambachts-huys, ten behoeven van de armen Van de-
verilaan, dat alle Domicilia albereyts geëii- felve kamer, de fomma van acht-ende vier gulden
geert, of nog te eligeeren by Vreemden, dewelke niet refpedivc 5 ende fullen dcfelve namen op een aparte
efFcdive alhier woonen, om daar door het recht van lyil, ten dien fine in de Secretarye te hangen, wer-
de Ordonnantie te gaudeeren, niet langer fullen duu- den aangcteykent, met byvoeging van den dag,
ren dan jaar en dag, dat is, een jaar en fes weeken, te maand ende jaar, wanneer de eledie en renovatie is
reekenen van de dag van de ele£tie, en geen effcil: gedaan,
forreeren fullen, ofte publicatie werden geaccordeerr,

{i) De Refohtie'υαη den ι Novemb. i6-jj. , Borgcmecfteren cn Regeerders der Stad Utrecht heb-
ben &c.

TIENDE TYTEL.

Behelfende de Coftuymen, Ufantien, en Privi-
legiën der Stad Utrecht, begreepen in de Or-
donnantiën op de Adminiftratie van de Po-
litie en Juftitie, en in de Coftuymen van
den Hertog van Alba ·, mitsgaders uyt
de oude Stads Boeken getrokken.

ï, BRIEF van fVülem y Roomjch Koning, waar by aan de Stad van Utrecht gegeven is ^ dat de
borgers van Vtrecht nergens anders te recht ftaan , als voor hunnen ordinaris Rechter
binnen de Stad, den 18 Juny M CC LIL

Meer andere hieven door den/elfden Koning Willem aan die van Utrecht gegeven , zyn te vinden in de aanteekenin-
gen van Buchel over Heda pag. 210.

'ΐ.ηβ

tos fideles fuos manus fuce libcralitatis extendit, &
eos tanquam bene meritos condignx retributionis mu
neribus recompenfat, totienscosin conftantia fidei pu-
re corroborât, & tam ipforum quamaliorumfidelium,
ad ejus obfequia fortius obligar voluntatcs. Hinc eil,
quod nos fidem puram & diledioncmfinceram, quam
dilefti fideles noilri civcs Trajeftenfes , erga noltram
Celfiiudinem habuerunt hadenus, & adhuc ferventi
animo habere nolcuntur , diligentius intuentes, ac
volentes ipios fpeciali pricrogativa gaudere , & gratia
liberali , eis univerfis & fingulis prcefentibus duximus
perpctuo concedendum, ut nullusPrinceps,Marchio,
Dux, Comes, vel Nobilis, Ecclefiaftica vel fecolaris
peifona, aliquem ipforum civium, vel in civitatc ipfi
manentium, extra muros civitatis ejusdem , nifi ïm·

T^efe Brief Uiyd in het Oud Nederduytfch aldus.

"illam bi der genaden Goeds Roemfche
Coninç altocs meer, an de allen kefften
luden des heylighen Ryx , die defe tic-
gen woerdighc previlegien zeilen zien,

perator, vel Rex fuper his, quic ad judicium feculare
l"pe6tant duntaxat, poflit ad judicium evocare , citare,
feu etiam coram aliquo convenire,cumparatiexifl:ant,
coram EpifcopoTrajecleniÏ, córum domino, veljudi-

mus, ne quis ipfos contra hanc conccilÏonem noilraai
impedire audeat, feu etiam moleftare. Quod qui fa*
cere priefumferit, disgratiamnoftrasCelfitudinis fcno-
verit incurfurum, &in reatus fui pcenam centum mar-
cas auri Fifco noftro componat. Teftes funt<hi, ve-
nerabilis Sambienfis Epifcopus, Arnoldus Dominus
de Wefemale, Henricus de Voorne , Nicolaus Do'
minus de Perfyn, Theodoricus de Gouda , philippu®
de WaiTenaere, Wilhelmus de Brederode & Hugo de
Cralingen, milites, & Theodoricus Teylingen. Da-
tum Trajeéli XIV. Kal.'Julii. Indid. x. anno Doroin^

MCCLII.

zine ghenadc,en alleghoet,hoe dicke alfe die hocch'

heyd der Coninclikcr Moghenthey t hoer hande wtftrec*

ket onder zine ghetrouwe,die onder hem iyn,.en i»'

ze mit ghiftcn loent na der verdiente hpre werck^Jj.»

allo

num. Q.iotiens regalis excellentia Majeftatis in fubdi· ce, qui pro tempore fuit deputatus ab ipfo in civitate

Trajedenfi prœdidà , exhibere cuique juftitiae com-
plementum. Unde piasfenti ediélo diftriftius inhibe-

-ocr page 281-

alfo dicke io veftich hife in ftadichede der puere trou-
Λνεη, en hi verbint die ilerckeliker horenen ander lu·
de wille tot finen dicnilj hieromme ift, dat wi nern-
llelike merkende puerlike irouwe en zonderlinghe
minne, die onfe lieve getrouwe borgers vanUtrech:
teghens onfe hoechlicheyt haer toe ghehat hebben, en
noch bekent fyn mie merkende finnen te hebben, en
te willen,dat fi van fonderUnghen vordele en van vry-
liker ghenade verblyt fyn , en verleenen hem allen,
en eiken ewelike mit defen teghenwoerdigen brieve,
dat ghcene Prince, Marchgrave, Hertoghe, of edel-
man , gheeflelic of weerlic perfoen, enich van horen
borgheren, ofte die in der Stat woende, buten der
Stat muere ten rechte acnfpreeken mochte, of voer
yemant te rechte zetten van dien aliéné, dat den
Weerliken Rechte toebehoerde, ten waar een Key-
fer,ofeenConinc, alfo verre alfe zie voer den Biifcop

Bet fehe Privilégié is ook begreepen in den Giliebrief van

ii7
van Utrecht horen Heere, of voer dien Rechter, die
van hem in dier tyd ghezec ware binnen Utrecht, bereet
zyn recht te doen. En verbieden mede ilerckeliken mie
defen brieve, dat fe nyemant teghen defe verleninghe
en dorve letten ofte moeyen. Ende wie hem des on-
derwonde te doen, die fel Weten, dat hi vallet in
fwaerlik bolgheniflc onfcr hoecheyt, en ter penen
gheven zei van zinvemifdact hondert mare gouts. Dit
lyn ghetughe eerfame lude die Biflchop van Sambiens,
Hier Aernoud Heere vanWecsmael, Henric van Voer-
ne, Claes Perfyn, Dire van der Goude, Philips de
WaiTenaer, Willam van Brederode, en Huge van
Cralingen, Ridders, Dirck van Tèylinge. Ghege-
vcn i'Utrecht op ter viertiender voor de Kalende van
Julius, (of den i8 juny) in der tiender indidi, in 't jacr
ons Heeren mccl i i .

denjare 1304. Siet heven den 11. Tyt. Num. i.

O VERD RACHTEN , dat de Borgers van Utrecht in crimineele faken voor Schepenen vanÜ^
trecht alleen te recht flaan, des faturdags na St. Servaas dach MCCCLXlVy
des woensdag na St.f^alentynsdag MCLCLXXFIIy MCCCCXXXVÎlL&c.

^77

PRlVlLEGIEN, 7. BOEK. X. TIT,

Γ.

In 't jaer mccclxiv des faturdaghs na Sint Servaes
dag. Voert fo en fel die Bifcop geen perfoon
vaan, ontliven, nogniemant van fynre wegen,
is hy geeftelic perfoen van der Ecclefien, of on-
der hoer bcfcermeniife, hi en fi verwonnen voer iinen
Deken en voer fyn Capittel met allen recht, alfe ge-
woenlicisj enàc is hi geeftelic perfoen, die van der
Ecclefie befcermenifle niet en is, hi eri fi verwonnen
voer finen rechter, daer men met rechte fchuldig is
te verwinnen, alfe recht ende gewoonlic is. Ende is
hi weerlic perfoen ,fo fal men 't doen binnen Utrecht,
binnen Amerfoerr, binnen Rheenen , binnen den
Gheynen, of binnen Vredelant, by den geenen die
daar te rechte toe gefworen zyn, ende mit rechte daar
oerdeelen fullen. Voert fo mach die Biflchop felve
mit Ridderen, Knapen, Mannen, enDienftmannen,
te recht fitten ende recht houden, binnen fynen Gc-
ftichte, waar hi wil, alfe gewoenlic is.

1 I.

ExïraB uyt Stads Privikgiehaek geheeien Liber
Rofarum, dat men geene borgeren veroordeelen
zal ^ dan voer die Schepenen, ofte Clocke.

In den jaare mccclxxvi i.des woensdags naSt. Va-
lentyns dach. Overdroech den Raat, out ende nye,
want zy ter waarheyt gevonden hebben , dat yemen-
fche van onfen borgeren , die zyn lyf verboert had-
de , ende daar men over rechten foude, gebrocht was
voor onfen Heere van Utrecht in zyn Hof, daarom
fo wil 't die out Raat ende nye voertaan alfo houden
voor onfe oude hercomen ende rechten voor den Scou-
te ende Scepene ter bancken, ofte mitter doeken,
alfo als 't van outs haar gecomen is.

1 I L·

t ExtraSl uyt Stads Privilegieboek ^ gebeetenà^Ko-
fe, dat men onfe borgeren nergens befpreken zal^
dan voor onfen Rade,

ïn het jaar mccccxxxvi 11. wcrt overdragen, fo
wieeenigen borger van Utrecht befpreken wil, dat
iel hi doen voor den Raat van der Stat, en nergens
anders.

IV.

richten na ordcl fynre manne,al en waaroecnyemant
die daar claghede, die ghene die hier na befcreven
ftaanj alfedicve,moorders, vredebrekers,rovers,vrou-
wenkrachters, die fyn Heerlike goet aantaften, die
lude vanghen, of die lude ghevanghen houden , dies
van rechtsweghen nyet doen en moeghen , die brant
in den Stichte aanfteken, die kerken breken, en voert
alle ander lude, die ondaet in den Lande doen j maar
ander misdaat, alfe fimpel doetflach, of vechten, en
mach die Biflcop nyet richten onder waalgeboren lu-
den, ten waar dat daar ondaat mede ingelchiet waar,
of ten waar 't fake, dat men daar over claghede j mer
huyflude mach hi van fyns ampts weghen aantaften,
vangen, en overrichten, na wifinge zynremannen.

Dit is een Declaraci, die op die voerfz. punten de*
dar eert is ^ bi der Ecclefien, Ridderen^ Knapen^
Stat en Steden des Lands van Utrecht,
Die Maarfcalc van des BiiTcops wegen van Utrecht
mach aantaften fonder clagher enonvervolght, bcruf-
te die^'c , morders, vredebrekers , vrouwenkrach-
ters, rovers, of die des Heeren Heerlicheyt aantaften,
of hinder daar indoen, vanghers, of die luden ghe-
vanghen houden , dient van Hcerlicheyt, ofte van
ampts wegen nyettoeenbehoert,moortbrarîdcrs,ker-
kenverftores, cn van gelikcn zaken,die men gemeen-
liken ondaat heet, fyn fi waalgeboren lude, otanders,
en die te richte brengen op eenen cortenredeliken ge-
noemden dach voer den geenen, die van recht wegen,
of van ouden haarcomen , daar over wifen moegen,
fonder voerfcatten, weedoen, ofte dat hoer te nemen,
en dat rechten nyet na finen wille, mar navonniflèen
ordele der geenre die daar over wifen moegen.

Van fimplen doetilagen, ofte van vechten en mach
hi genen welgeboren man aantaften , zonder klager,
mer huiilude van alle defen voerfcreven punten mach
hi aantaften, zonder dager, en on vervolgt, en die tc
rechte brengen op eenen korten redeliken benoemden
dach, voer den genen die van rechtswegen , of van ou-
den haarcomen daar over wifen moegen, zonder voer-
fcatten, weedoen, ofte dat hoer te nemen, en dat
rechten niet na fynen wille, mer na vonniiTcdcr geenre,
die daar over wifen moegen als voeriz. is.

Ende van anderen broecken en mach hy nyemant
aantaften, fonder klager of onvcrvolger.

ExtraSl uyt een Oud Copye-hoek der Stad Vtrecht,
tot confirmatie van bet voorgaande Privilegie,
Die Biflcop van Utrecht die mach aantaften en over
i^it Privilegie word breeder uytgehaalt door Anton. Matthoeus de Nobilitat. lib. i. cap. i. fin. lib. 2. cap. 14.'
jâ^ Glad. ctp. f, 2p, & 30. P^oeg hier hy de Re/bhtie, betreffende de JurifdiUie van de Hooge Heer»
mhedrn^ van den 28 Februar, 1677. Siet ons Stat. Placaatb. v. Boek. xi. Tyt. iii. Deel.

III. OVER.

Mm 3

-ocr page 282-

273 VAN COSTÜYMEN . USANTIEN.

III. OVERDRACHT, rakende hetflaan over het tranfforteeren -van eygenâom ; pajfeerën van

plechten &c. des anderen daags na Kersdag^ MCCCXLlL

oort is out Raad cn nye over een gedragen Kersdach.
mit gcmecne morgeniprake van allen Gilden, Voort is out Raat en nywe overeengedrage mie
dar die Scepenc van Utrecht voert meer over, gemeenre morgenfpraake van allen Gilden, dat die
geen ey^cndom , nog over gene verplechte Scepene van Utrecht voert meer over gene verplech-
fellen , ten ii op ten rechten dinghedag mitlten ilaan en feilen, noch geenebrieven fegelen enfel-
■ ■ ' len , Ipreekende die houder is des briefs. Ende wat

Scepene daar over ilonden , ende die brieven alfoo
rpreekende befegelen, die verboerden alfoe vele, als die
plechte hielde, daar fi die brieve ofbefegelt hadden.
Dit gefcyede in 't jaar ons i|eeren 1341, des anderen
dages na Kertdach._l"

VERSCHEYDE oude Cofluymen en Rechten op allerhande faken , jiyt een van deCer Stads

oude Boeken, genaamthibcr Al bus, getrokken; en overdragen des ande-
ren daags na Kersdag MCCCXLU.

Haan

gefpannen rechte voer die bancke, wtgenomen van
gaftenj ten ware dàt yemant alloecranc ware vanfie-
keden, dat hi ter bancke in-'r Gerechte nyet comcn
en mochte , ende Γ00 foude hem die Scepene rechten
na der ouder gewoente , als 't haar toe gehouden is.
Dit gefciede in 't jaar 1541 , des anderendaags na

"n 't jaar ons Hceren dufent dre hondert tue ende
viertich, d'és ander daghes na Kersdach , Wart dit
punt aldus verklaart bi den ouden Raide ende bi
den nywe, ende bi ghemcenre morghenfprake
van allen Ghilden.

Ene weduwe,ófenejoncfrou, die hoer felvenman-
net, tieghetj goetdenken tnde wille hoers momba-
ren , of hoere maghe, die verboert al dat ghoet, dat fi
binnen Utrecht heeft, ende dat men hoer fculdich is,
op die tyt, dat fi dat doet, ende alle erfnifle, die
hoer anecomen mach binnen Utrecht ;ende dat ghoet
ende erfniiTe fel comcn aan hoer rechteerfnamen,ghe-
like of ii gheftorven ware op die felve tyt, ende hier
in fel die Stat die erfnamen Herken.

Alie de dode bcgraaven is, fo en fel daar nyemant
bliven ten eten, daar de dode was, noch in keinaren,
noch in hufen, fonder de erfnamen 5 de anders yemant
daar bade ten eten^ de verboerde een pont, ende elc
menfch de daarbleve ten eten,fel elc oec ghelden een
pont.

Waar enich onfer borgher, of de in onfer Stat
vvoenachtig is, man of wyf, of de woenen in den Tol-
Icnllcghe, in den Lynepade,in den Weerde, of daar
omtrint, de enigherhande goet coft op ene mile na
der Stadt, alfe totten Nyervaart, ten Gheyne, ofte
Maarfen, ende binnen defer milen dat tot onfer Stat
tydende ware , de verboerde een pont, ende daar
toe een jaar zyn ambogt van dien goede, daar hi dit
aan verbrake, alfo dicke alfe hi daar of bedraghen
worde, uytgenomen wyn ende coorne.

Een ga il, de veifche hude coepr, de verlyeft alfo
menighen fcillinc, alfe hi dere hude cocpr.

Een Borger, de hude coept tot eens gails behoef,
de Verboerd een pont,ende de dat melt,de fel hebben
derdendeel.

boerd dre pond, mag ment proeven mie twee recke
liken lude, de man hoofde zyn,mag mens nyet proe-
ven, fo mag hi fweren onfcout.

Een borgher of een gaft, de vercoept raeu leder, de
verlieft tuaelf engelfche, ende daar toe elc huyd aan
drien gefrieden3 bruyd hy het voert, fo verlyeft hi
ïyn ambogt een^ maant, ende daar toe tuaalf engel-
fche.

Om dat men dit punt aldus nyet houden en mag,
fo is 't verclaart, als hier voer in het naaÜe blat ftaat.

Een weduwe of een joncfrouwe, de ontfaart mit
enen man , mit wille of teghen wille hoers momba-
ren , of hoerre maghe, de en fel des goets nyet meer
hebben, dan fi mit hoer voert, buten of binnen, al
trouwe menfe, ende feilen bliven onterft, ghelike of
iï doet waren, ende de erfnamen feilen het goet be-
houden, ende de Stat fellenfe daar in ftarken.

Eens kynts mombaar , ^ het zi man of wyf, èyfch-
Îîncnt van hem^ fo en,feilen ii dat goet nyei aantaften,

fi cn hebben en^n voerwant ghedaan, dat goet nyet
te argheren, bi enen coer Van vyf ponden cerfte war-
ve , ander warve bi vyf ponden, ende derde warve
bi vyf ponden, of voer elk:e vyf pont de Stat te ru-
men, jaar en dag, ende de Scepene fellenfe houden
uter mombaarfchappe, tot deer tyt toe dat fi veer-
want ghedaan hebben.

Ene weduwe fel hoer kynJeren felve vermombarena
tot hoerre kynderen dagen toe, oec wat mombaar de
vader finen kynderen kyefl; in het Gerechte, bf in finen
leften wille, des ii vocrvant doet van hoerre kynde-
ren goede, alfe recht is, dat nyet te verargheren,
maar alfe ii enen man neemt, fo is hec ute.

Enig man, de iinen kynderen mombaren fetten wil
tot dien regtcn mombaar, de mach dat doen in finen
gaanden live , voor dien Scoute ende voer de Scepe·
ne, ende uyet op fyn doetbedde,behouden den vroir;
wen hoere mombaarfcappe, alfe voerfcreven is.

En geen man noch wyf horen man mach den an-
deren eygen goet geven, der wilen dat fi leven, fon-
der lyftocht alleene, want comen ii tot eenre tafel en
tot enen bedde, foo is het gemene, wantfi aliènelyf
feilen wefen.

Alle der Stat koeren fellemen verwinnen mit twëen
reckeliken Iqden, de manshoofde zyn, dat fy het hoer-
den ende fagen, ende nyet van ander luden feggen.

Tyet yemant den anderen an , dat hi goet ontfaan
heeft, voer het Gerechte, in droegene,of om eenigen
menfch het fine te ontverren , eyfchment van hem,
fo feil hi fweren zyn onfcout, of hi fel de plechtc
quyt fcelden.

Wat koeren onfe borgeren verboeren, fonder man·
flach ende vredebreke, moegen kyefen uyt der Statte
varen, of gelden horen coer, alfe recht is.
De onfcout aanneemt te doene voer het Gerechte,

Een gail, de want fnyt binnen der Stat, de ver- /coemt hi nyet ten eerften dage, foe verboerde hi li

nen banne, ten anderen dage finen ban, ende ten èci-
den dage foo zei men de fcout uytpanden ,gelike ofte
verplogen ware, alfe recht wyft.

, Enich man of wyf, de onfcout aangenomen heeft te
döene voer het Gerechte, de mach de onfcout bc·
fcudden , eer hife doet, mit dien gelde, daar hi 00
beclagetwas, behouden dien Scoute fine banöc. j

De kyefl uyt der Stat te varen van coeren,
nyet naarre comen, dan ene mile van der Stat.

Men zei gene groen hude noch gefoute hudeleggen
in de graft, boven noch beneden, bi vyf fcillingeo»
alfoo dicke als ment doet, maar iï moegcnfe alle leg-
gen in den'borchgrave, after Sinte Nyclaas en aftcr
dien Louweren. .

De hude coept tot eens gafts behoef , ende mcdc
dees in veynoedichappe is, de verboerd dre pond.

Geen verkenfcot noch foenyen en zeilen wefen vocr
de camerwine, bi tue fcillirigen endè fes'penningerf·
De bidcr^raft verken hout in cameren,devcrboej^

-ocr page 283-

PRIVÏLEGIEN, &c.

tue fcillingen ende fes pennm^e.

De parilen, runderen, of fwinen, of fcapen dwaat
in de graft, de verboerd fes penningc.

De Borger wil werden» de zei der Stat geven twin-
tich groote, der Stat fcriver fes engelfche , der Stat
Knaap fes engelfche , ende fweren der Stat recht te
houden i ontfoer hi, ende hi jaar ende dach buten der
Stat licht ende vuer, huysraat ende fclve coit helde,
foo waar hi der Borgerfcappe quyt.

Eenich man , de Borger wil werden , de zei be-
toech brengen oec waar hi is, dat hi nyet eygen, noch
van genen quaden gerufte en ïs.

Eenich man, de Borger werde, ende men navon-
de ter waarheyt, dat hi van quaden gerufte,oft eygen
wiire, deen en zoude iine Borgerfcappe nyet helpen ^
noch in itaden (laan.

AHe de pande, de de Stat neemt van coeren fonder
erve, zei men houden achte dage, dan vercopen, of
men wil.

Een borger of een gaft dees anders erve aanfpreket
voer het Geregte, ten fevene, die zd zeker maken
enen koer van achte ponde fuarter Torynoyfe^ wert
hem ontgeven, zo zei hebben de Regter tue pond en
tien grote, de Scepene tue pont ende tien grote, en
de Scvene tue pont ende tien grote.

De der Stat rente coept, ift fys, ill hure,ift want·
huys, de fel borgen zetten tot dien dagen te betalen,
als hy loeft.

Genen borger fel den andren vangen nog doen vaan,
binnen çf buten, om fcoude of om Icadc, bi enen
koer van vyf ponden, ten û mitten rechte.

De onfen borneren gewelt doet, ende willen onfe
borgeren doen bi dçr Stat Rade, dat men eyfchende
is, "de borgheren fel de gemene Stat befcermen.

Man nog wyf,de voercopere zyn,en feilen gh^w-
rehanden fpife copen, voer prime des faterdaj^es op te
marft, bi enen coer van vyf fcillingen.

Ende en geen voercoper fel fpife copen tuflchcn Pa-
laas en ter Knopçnaar,van alle der weke, de hi voert
ve;copcn wil, bi enen coer van vyf fcillinge.

De ileene breket van der Stat mure, dé zclze we-
der maken, ende d^ar toe gelden tue dufent fteens.

De den anderen verbied ünc timmeringc buten Sce-
pene, de geit vyf pont, vercondigt hy acepene bot.,
zo geit hi ^ifo dicke vyf pont.

De zyn erve vercoept ,, of in aiilmoflen geeft Gee*
fteliken luden, de verboerd twintig pont, ende de
Sçepene,de over de gifte zyn, die yerboren elc twin?
tig pont.

De weringe coept, is het binnen der Stat of bu-
ten, ende de mede wil hebben, ende onfe borger is,
"weygcrt ment is het boven enen ponde,fo geit de ge-
ne, dees weygert een pont^ ende is het beneden enen
ppnde, zo eelt hi tue fcillinge.

De geboden wart voer het Geregte bi den Am-
bogtman,van dryen geboden mag hi onfcout byeden,
^vart hi geboden mit Scepenen, ende hi t'huys is,
coempt hy nyet binnen dreen geboden, zo zei men
panden, ende dat pand byeden voer het Geregte, en
^e aanclager zei fweren iinefcoutregttewefen,cocmt
"I eer dat pant geeygent wart, zo raag hi nogtans
heggen ja of neeri.

De ridinge van den coorn fel men houden, als het
de Scepene, Raad ende Oudermanne byeden,bi enen
Kow van drien ponden.

Daar timmeringe of erve gemene is, dat minredeel
tal volgen den meerren, om coep of om hure, twi
«en fi daarom, zo zeilen fi comen voer den Raat,
«nde hoe zy het befcheyden, alfo zeltbliven, ende

^^penezellenfe daar in honden dees hem volgen.

^e oud erve gaat weder daant gecomen is.
j®û''germeyftcrs zyn van der Stat, de zeilen hou-
Stat kiftc mit horcQ brieven, mitten zegel,

IBOEK.

het gewichte, ente clne, entcreep, ente mate, en-
de fi zeilen der Stat woeide houden binnen der Star.

Ten zeilen geneBorgermeyllers van der Siat te ga-
der Borgermeyfters wezen, die malcanderen after fu·
fter kynderen zyn, of naaiTe maag, ende waart dat
tue Borgermeyllers gccoren worden, de malcanderen
after fuiter kynt waren, ©f naarre maag, zo zoude de
Borgermeyikr, de uyt dien Scepenen gecoren worde,
Borgermeyiler bliven, ende voer dccnBorgermcyiler,
die uyt deen Rade gecoren worde, daar foud men
enen anderen Borgermeyiler voer kyelen. Ende occ
zo en zeilen gene Overlle Oudermannen te gader O"
verltc Oudermanne wezen, de malcanderen afier fu-
fter kynt zyn, of naarre raaach^ ende hoerre en gene
van hem viere en feilen in defen itoel, alie in da Bor-
germeyfterfcappe, of in der Overfte Oudermanfc ippe
te gadcr wefen, de malcanderen after lutter kyju zyn,
of naarre raaech.

Enich man^ de opter Stathuys quame voer deSce»
pene,Raat,of voer de Oudermanne,om eenige faken
daar te cïagen ofre toenen, ende meervolcx nait hem
brochte, dan vier manne tot hem, de de dage voer*·
de, de verboeriJe tien fciliioge, ende elc man de mit
yemant meer quame , de verboerde elc vyf fcillinge,
ende eenich van der Stat Knapen, de meer voïcx in-
iyete dan voerfcreven is , de verboerde tuaalf pennin·
ge, alfo dicke alfe dat gevyek.

Ende fo wie éen ny we huys timmert, ende de dat
mit leyen of mit tegellen deckcn wil, of de een out
huys , dat mit dake geded is, ontdecket, ende dat
weder decken wil mit leyen of mit tcgelltn, deen fel
men eens tegellen of leyen geven, als men haar toe ge-
daan heeft, ende daar en tends en fel der de Stat nyet
meer toe geven, noch hujpe daar toe doen.

Voert ίο en fel nyemant fyn huys, dat mit leyen of
mit tegellen gedeéfc is, ontdecken, ende deckent wc·^
der mit dakc, ten zi bi oirlove der Stat.

Ende wa^· yemant, de zyn huys verfloppen wou·
de, de copc tegellen daar hi wil.

Ende enlch man, ofte wyf de mit tegellen gedefl:
heeft, ende de tegellen wil ol-breken , ende mit Icycn
decken wil, de mach mit dien tegellen fyn ooi baar
doen.

Een borger , de enen anderen borger doet floege,
hi waarjvvyf of man,begryp men daar en is nyet te ne-
men voer lyn lyf, oritquame hi, fo foude hi ballinc
wefon uyt der Stat ende uyt den Lande, hondert jaar
ende eenen dach. Waart dat yemant daar mede wa-
re in de reyfe, de deen man mede floege , of ftyete,
of wonde, de ware alfo Iculdich alfe de gene ware,
de dat mitter hant gedaan hadde , daart de Raat van
der Stat op horen eet vonden, dat hi fculdich ware,
waar eenich man > de enen andren man daar toe won·
ne enen man doot te ilaan, de waar alfo fculdich, alfe
de hantdadige, daart de Raat van der Stat ter waarheyt
vonde bi hoi en edej ende dair mede fo zeilen alle de
mage quyt ende vry wefen, de rot deen man hoerden»

Dit wil de Stat gehouden hebben van den Moeien-
fys, alfe dat men geen meel uter moeien en zei dragen
eer prime ende opren rechten middach , ende te ve·
fper tide,endc lo wat moelenaardatverbrake, de ver·
boerde een pont, alfo dicke alfe hy het verbrake den
genen de deen fys gecoft hadde en ware voldaan.

Waar enich man , de om Papen wil, of om Mo*
nicke, of om Clerke, of om anders Ghcefteliker lude
wille, de Subdyaken gewyet zyn, of daar boven kyf
makede , de verboerde een pont, ende quame daar
vechtelic of, fo verboerde hi vyf pont.

So wie yemant aantaft om koeketels gek te hebben,
waart man of wyf, verboerde een pont, alfo dickp
alfe fyt daden.

So waar men een kynd kerftend^ daar en zeilen maar
tuaatf vrouwen mede wefen, gaat der meer voer of na

X, Ί1Ί,

-ocr page 284-

' 2 8ο VAN COSTÜYMEN . USANTIEN.

ten huys of ter kerken, fo verboerd de gene, de dat
kynt fine is, een pont,ende daar ene,vrouwe uytgaat
van kynde des gelike.

Ende fel nyemanc knive dragen bi enen ponde, en-
de dcsgelike van anderen wapen.

Ende zo wie enen knyfof een mes toege in ernften
moede, verboerde een pont.

So waar men coorn vonde beneden quader dan bo-
ven , de broeke daar of feilen de Scepene ordineren,
ende daar fel men vinders toe fetten.

Alle goet, dat vander zee coemt, dat en fel men
nyet opllaan, ten zi verfifet, bi vyf ponden.

So waar erve le fceyden is binnen drien voeten , de
zeilen de Scepene fceyden, ende daar en zeilen gene
lèvene over geven.

Waart dat yemant den ander beclagede ofte dage-
de buten der Stat van onfen borgeren, de fel een jaar
uyt der Stat wefen, fonder van bcro:pc van pleyte, daar
aan en verboerd hi nyet.

Ene mare fulvers, de men doetwercfcen, de en fel
nyet meer laken dan les Coninx engeliche, te houden
na der ouder afliiye.

De Scepenen van Utrecht en feilen nyet langher
Icennen dan fes weken tends dienjare als fi ofgaan,endc
iï mit horen opene brieven befegeh , ende de brief fel
ten minden wefen befegelt mits Scouten zegel ende
vier Scepenen zegellen.

Voert en zeilen de gene, de raakemanne zyn van
huwelic, nyet langer kennen dan een jaar en fes we-
ken , en fi mit pene brieven bezegelt, mit Scouten en
vier Scepenen zegellen.

De Tichclmeyilers van derSrat, de zeilen hebben
van eiken dufen ileens tue penninge, ende van eiken
dufent tcgellen tue penninge.
, So wie binnen onlerStat woenachtig is, is 't man,
is 't wyf, de zeilen alle coeren houden,geliken onfen
borgeren ende onfer borger knapen, de onie borgeren
nyet en zyn , de verboren ^^alle coeren gelike horen
Heren, ende onfe borgere en moegen gene coeren
verboren aan uytheemfchen luden,cer fi fes weken in-
de Stat gewoent hebben, maar waart dat de uyt-
heemfche luden nyet en voldeden den Coremeyfter
van der Star,fo foud menfein den toorn leggen, tot ter
tyt toe dat fi fekerheyde gedaan hebben voer horen
coeren,

Nycmanten fel meer keerfen hebben, daar een do-
de is, dan vier ftalkeerien, elke keerfe van feflè pon-
den groet,ende tue keerfen op ten dode,elc van tween
ponden groet, ende foe wie datfe groter of meerre
makede, of de meer keerfen fettede bi getale dan les-
fc, zo zouden alle de keerfen tot deer kerken bliven,
ende daar toe zo zoude hi der Stat geven een pont tc
coeren, uytgefet de gene de wyn geven.

Enig dode de geraamte heeft, of geroefde fcreve
heeft, of ftalkeerien, ofgedrayde keerfen heeft bo?
ven zefle ponden groet, of enig van dezen vier , ende
zei deylen den armen vyf ende tuintig pont bi derStat
Rade. Waart dat hi des r.yet en dede, zo zelt de
Stat nemen vans doden goede, ende dey lent den ar-
men , op ten zeiven dag dat men den dode greeft, en
der llalkecrfen en zeilen nyet meer wezen dan vier bi
dezen zeiven koer.

Ende after dien dat de dode gegreven is, zo en zei
men gene geraamte nog bandekyn fpreden over het
graf, ende zo wie dit daJe of enig van dezen vieren,
de verboerde een pont alzo dicke alze hy het dade,
uytgenomen de vyf ende tuintig pont deylen den ar-
men luden, de moegen doen alze fi willen. '

Ende zo wat nywe bandekyn, of nye eieren dat tot-
tpr kerken coemt njit enen doden, dat zei bliven der
kerken, zonder dat enen menen Gilde toebehoerd , ten
li dat der een man of een vrouwe of maken wil een
ornament, geheclike alzo alze een Preciter gegerwet

zei wezen alze hi mifle doet.

Ende dat ornament, dat men van dien daar of maker,
dat zei der kerken bliven daar men dien dode greeft.

Voert en zei geen Knaap bi fine vrouwe ot bi fine
joncfrouwen gaan, noch fyn vrouwe noch fine jonc-
frouwe leden, alfe fi mifl'e winnen, of alfe fi offeren
gaan, en fi eens Ridders vrouwe , of een vrouwe de
van kynde uytgaat, of een bruyd, fo wat vrouwe of
joncfrouwe dit veibrake, de verboerde een pont.

Voert waar enich man, de hem enigerhande ftuc-
ken onderdade, de dien Raat van der Stat beftaan le
berèchten, dien zei ment alfo ofnemen dats hem een
ander hoec.

Waar enich man of wyf, de enich goet cofte we-
der enen gaft binnen Utrecht om reed geit, ende hi
hem fyn gek nyet en gave binnen drien dagen nadien
dat hy het loofde, enüe de gaft datcroende, dien zei
men leggen in den toorn , ende de Stat zei hem ge-
ven water ende broed , ende daar en zei hi nyet uyt
comen, hi en hebbe der Stat gemoede ende des gaits.

Men en zei gene parricke maken binnen der Stac
op te graft bi enen ponde.

Voert en zeilen gene onfer Borgers te famen cle·
den van onderfneden meerre dan fes mannc,elc bi vyf
ponden, fonder alrehande archeyt, maar eenvaar of
ftrypt,alibo verre alfe een laken ftreckec, dat mach-
; men wel te famen deden, fonder enigerhande broeke
! of teyken daar in te maken, anders dan van dien felven
laken.

Ten zei en geen man meer knapen deden dan hi
dagelix ende malixin finen coft heelt binnen Utrecht,
! ende waart dat de Raat kende , dat hi knapen clede
buten finen coft , de verboerde vyf pont van eiken
knaap,dien hi clede buten finen huyes, ende daar en
mach hi geen onfcout voer doen.

Men zei der Scepen fegelle ont tue flaan na hoerre
doet op ter Staihues, ende op ten felven dach als men
greeft. "

Enich man , de enen fegel heeft, ende iyns iègels
mislake, ende onfcout daar voer dade, ende ment na
ter waarheyt vonde, dat hi fyns fegels misfeken hadde,
ende onfcout daar voer gedaan haddc,' dien man zei
men condigen ende noemen voer de clocke,datIïiiyns
fegels misfeken heeft, op dat hem elc man te voeren
fie wien hi borget.

Nyemant en zei fine ftrate breken, noch hoger noch
lagher maken, ten fi bi den Stratemeyfteren, bi enen
ponde, r . .

Ende waar enich man, de dén andren dief fcoudc
in ernften moede, die verboerde tien fcillingedaar men
bedragen mochte.

Ende fo wie dat over der Stat mure climmct, of
over der Stat boem uytvaart, of in, de verboerdcccn
pont.

Men zei gene hude noch veile hangen op Éuerkerck·
hof, noch op den bruggen binnen Utrecht, noch in
de graft fpelen of dwaan, alfo dicke alfe yemant dat
dede, bi enen coer van vyf fcillingen.

Waart dat y mant geboden worde voer het Gerçcli-
te, ende hi geerne betalen wil na fine macht, alfulc-
danige dage alfe den Scepene goetdunót zeilen hem
de aar dagers geven , alfoo veer alfe hi daar toe finen
eed doet, dat hi binnen viertien dagen nyet betalen
en mach.

Waar yemant in de Stat, of in de Tollenftege, ofin
de Lynpade, ofin den Weerde, deenigen manhucf-
de oite herbergde , de van coere uyt der Stat ware,
ende men dat ter waarheyt vonde, dien foud men pan-
den voer een pont, ende waar hi vanquaetheydcuyt,
fo verboerde vyf pont degene, de deen huefdeofher·
bergede,de van quaatheyde verdreven ware,of fiiou*
den fweren ten beyligen,dat fys nyet en willen, doe"
fe herbergeden of huciden de van dien fcy te waren.

-ocr page 285-

PRiriLEGIEN, &c. I BOEK. X. TIT,

%2i

Waar enig gafi:, dç gewant brogte endc dat toegc-
de in enig hues, zonder in onfer Stat Wanthucs, de
waard van dien hufc verboerde vyf fcillingcjalzodicke
als hec gefciede.

Waar yemant, de enigen man van Scepenen, van
Raatmanne, of van Oudermannen beclagede, om e-
nigerhande zaken, de die Scepene, Raat, of Ouder-
mannen gedaan hadde van der Stat wegen, de ver-
boerde een pont.

Waar dat zake, dat enig onfer borgere ghedaghet
worde van enige Capetel, of Goodshufe, of enige Pa-
pe, Geefteliken of Waarliken, ende onze borger dnt
den Raat te weten dade, ende hi hulpe ende raads
begeerde, zo zei de Raat van der Stat de zake uyt-
gaan, ende ift dat zake, dat de Raat ons borgers za-
ke goet ende regt vint, ende men den borger veron-
rcgten wil, Zo zei de Raat en de Stat van Utrecht
des borgers zake endc zyn pleyt houden ende onder-
liaan, buten des borgers coft.

Waar enig onfer borger, de broekig ende misdadig
worde weder de Stat, ende hem de Stat dat ofne-
mcnwoude,in watmanyeren dat dat ware, ende waart
d it hi des enige crone of enige clage brogten voer
Heren ofjoncheren, of voer Vrouwen of voer Jonc-
frouwen, hi of yemant van iïre wegen, daar der Stat
laft of fwaerniffe of comen mochte, de fel der Stat dat
ofdoen buten der Stat coil, of hi fel uyt der Stat we-
fen ende ene mile van der Stat^ ont dertyt toe dathi
der Stat dit ofghedaen heeft, ende daer en tends fo
felle hi det Stat beteringe doen tot der Stat feggen.

Voert van dien uten Weerde , fo is men ever een
gedragen , want die uten Weerde der Stat altoes bc-
reyd geweeft hebben ende noch zyn van alle dien des
de Stat van hem begeerd , dat alle onfe Borgeren ende
alle de gene, de in onfer Stat Λvoeπachtich zyri, van
twift ende van vechteliccoerenaen hem verboren moe-
gen , ende fi weder aen ons, et Π binnen der Stat of
buten, uytgefet dat aen lyf of aen lit gaet,maer wor-
der vrede te broeken, dat foud men rechten alfe recht
wyfr : ende desgelike iil: van den genen, de in den
Tollenftege, in deLynepade,of anders in der Stat bc'
fcermcnefle woenen.

Waer dat enich twifl: geviele in den Weerde tuf-
fchen onfen Borgeren ende de in onfer woenachtich
Zyn, ende tuflchen dien uten Weerde,ende daernye·^
mant bi en ware van Scepene, van Raet, of vanOu-
dennanne, fo mach de Scoute,of een van dien Buer-
raden uten Weerde, dien vrede eyfchen enewarve bi
vyf ponden, anderwarve bi vyf ponden, ende derde-
waive bi vyf ponden, ende desgelike ift van al denge-
nen, die in onfer Stat befcermeneiTe woenen , en de
coercn lellen de Coremeyfters van der Stat berichten
endc ophoeren.

Ende wuer enich onfer Borger, of de in onfer Stat
woenachtich is, de in den Weerde verboden wapene
droege, ten ware dat hi wechvaerdich ware, de ver-
boerde alfulken coer, alfe hi in der Stat verboren fou-
de, et waer bi dage of bi nachte, ende alle coeren
tuiïchen ons ende onfer Stat, endc dien uten Weerde,
ende de in onfer Stat befcermeneiTe woenen, feilen de
Scoute ende de Coremeyilers van der Stat berechten
alle zede ende woente is.

Waar enich onfer Borger, of de in onfer Srat
woenachtich is, de enigen man iloege om enige vete,
de hi te voeren op hem hadde, onvervolgetden Raat
van der Stat, verboerde drie pont.

Om dat des Proeffts Scoute van Sinte Johanne op
Sinte Johans Oudewyc , Johanne van den Luttiken-

V? ^^^

hus,ende des Abds Scoute van SintePoowelindeNy-·
weftrate', Johan den Monter onfer Borger, dagelix
rechts fonder enige redene geweygert hebben, fois
overeengedragen mit out Rned ende mit nywen, ge-
meenlicke, waer enich onfer Borger, de men in enigen
dagelix Oerechte binnen Utrecht rechts weygerde,
alle daar gelegen is, ende de dat clagede voer den Scou«
jte ende voer de Scepene, ende hem dat aanbrochte mit
fuiken rechte, alfe de Scoute ende de Scepene van der
Stat wifen feilen voer recht, des fi bilke rechten fou-
den, des den Borger geweygejt ware, endc de Scoute
ende de Scepene van der Stat dat rechten.

Waer enich man, de den Scoute, of Scepene, of on-
fen Borger, de der Scoute ende Scepene recht daer of
gedaen worde , ende den anderen darenboven moye-
de, dat fel de gemene Stat voerftaen ende uytdragen
op hoers felfs coft ende aerbeyt.

Ende fo wie eygendom geven zei den anderen voer
Gerechte, oec hoe menige were van eygendom dat hi
noemt, de hi geeft mit eenre hant, daer en zei men
nyet meer of geven de gene deet ontfaet, dan ene or-
contfcappe»

So wie in meen boedel fitten, ende eygendom of
anders goets vertyen feilen, of weerloes warden, hoe
Imenige perfoen dat daer toe zyn, de gene de dat ont-
faet, en zei nyet meer geven dan ene orcontfcappe.

So \vie den anderen dreygede, om dat hi en becoer·
de, dien fel· men den coer , dien hi cerftc warvc ver-
boerd hadde, ander werve ofnemen.

Ten fel ûyemant des avonts vigelye winnen, ift
man, ift wyf, mit min dan mit enen groten Coninx
Tornoyfe, cn dien groten nyet weder tc lofene, endo
fo wï« dat dit verbrake, de verboerde een pont alfo
dicke als het geviel.

Endc fo wie dat in het Gruythuys fit, endc dat te
berechten heeft, de en ièl in der Seat Ride nyet co-
men voer enen Scepen, voer enen Raetman, of voer
enen Ouderraanne, aldccrwile dat hi in het Gruyt^
huys fit.

Waer yemant van onfen borgeren,de ergentanders
ware Borgerfcappe of Porterfcappe gewonnen had«
de, of noch wonne ter Stat wederwiile, de ware fine
Borgerfcappe quyr,alfo vroe alfe hi dat gedaen hadde,
ende nummermecr fiflc Borgerfcappe weder tecrigen,
ten waür dat yemant dat gedaen hadde of noch dede
bi ooilove der Stat. <;

So wanneer een Scoute van der Stat, de is in deer
tytjvan oordeel vraget den Scepene, ende hem de Sce-
pene daer op beraden willen , ib en folder dc Scoute
nyet toe feggen tot horen berade, of hi fel ofgaen,
ont deer tyt dat hem de Scepene beraden hebben.

Eenich Scoute, de Scoute is in deer tyt, alf· hi ene
booïfcappe te doene heeft voer dien Scepene, voer dien
Raed, of voer de Oudcrmanne, fo zei hi lync boot-
fcappe doen, ende als hi fine bootfcappe gedaen heeft,
fo zei hi rechteroert ofgaen.

Voert fö is overeengedragen mitten ouden Rade
ende nywen eendrachtehke, fo wie dat Borgerfcappe
winnet, daer en zei de Stat genen coft , noch genen
aerbeyt, noch genen dyenft voer doen binnen dien
eerften tien jaren, na dien dat hi de Borgerfcappe ge-
wonnen heeft, ten fi op finen coft, deens geens, de
die Borgerfcappe gewonnen heeft, allo dat hi dien coft:
gelden zei, dien de Stat om finen wille doet, of doen
zei,binnen dien eerften tien jaren foe en zei hi in der
Stat Rade nyet comen voer Scepene, voer Raed, of
voer Oudermanne, ten fi dat hi voer defc tyt in der
Stat Rade geieten heeft.

OVERDRACHTj rakende de gemeene keuren ^ dk verbeurt worden^ des anderen daees na

Kersdag, MCCCXLIL

UI.

-ocr page 286-

2442 VAN COSTÜYMEN . USANTIEN.

ie verboerd koere, mecrre of minre, de men
op hem mag proeven mit reckelike luden,
de zcl Iii gelden als het geboerd, ende de lu-
de, dser men het mede proeven ze), dc fei-
len alfulc wezen, dattet de Coermeyfter bi horen ede
nemen, dat ii alzulc zyn, dat zys hem geloven zei-
len, of ten genen de aldus bedragen wart, zei men in
den toofne leggen, jaer ende dag, of uyt der Stat te
varen, jaer ende dag·, woude hi nyet kyefen, fo foud
men nemen ende leggen in den toorne, ont hi kore,
kore hi buten der Siat te wezen, ende hi binnen ter-
mine weder in quame, zo zoud men leggen in den
toorne , jaer ende dag, nogtan zoude hy het rumen.

So wiè den anderen floege mitter voyft,'of wron-
gemitter noefe, de geit een pont, mag ment op hem
proeven mit tween reckeliken luden, ift des nyet, hi
mag fweren zyn onfcout.

De den anderen bloetreyft, mitter voyft,of mitten
nageilen, zonder wapene, de geit een pont, doet hy
het mit wapene, oft mit anders enigerhande dinge,
20 verboerd hi tue pondt.

Wie fteket of ilaet den andren ene koerwonde, de
gek dre pont.

De den andren ilaet tc bruloft,daer men die Bruyc
truwet, de geit vyf fcillinge.

De den andren t'huys foeket mit gewapender hant,
de geit vyf pont, mag ment proeven mit twëen rcc-
Jceliken luden, blyft hi ilaende voer het huys, ende
mag men dat proeven, fo fel hi efter gelden vyf pont,
mag mens nyet proeven, zo mag hi iweren onfcout.

So wie mit wapenderhant loepc in een huys, ende
fteket of ilaet ene koerwonde, de verlyeft tien pont
mach ment proeven mit twëen reckeliken luden, blyft
hi ilaende buten huys, ende inwaeris ileket of ilaet,
wont hi yemant, mag ment proeven mit twëen ïec-
keliken luden, de geit tien pont, raag mens nyet proe-
ven , fo fweert hi onfcout.

De den andren wil ilaen op ter ftrate, vlyet hi in
een huys, ende hem de ander volget in het huys, de
geit tue pont voer de huysfoekinge, maer wont hine
ofte ilaet, fo gek hi de coeren, alle recht is.
Alle coeren zyn bi nagte gedubbelt.
Ene koerwonde is nagels lang ende knoekels dyep.
De enigen coer t'onrecht bel weert op ten anderen,
de is dat felve, dat d'ander ibude wefen, maer hi zei
gelden dubblen foer.

De den andren bi nagte wonde, waert in ftrate, of
in een huys, ende men daer geen bedrag of en vonde,
20 mag de gene, de men des betyet, fweren zyn on-
fcout j ende vont de Raet van der Stat daer na, dat
hi deerdaet fculdigware, de men hem aenteeg, ende
daer hi zyn onfcout voer gedaen hadde, dat men dat
aen hem regten zoude als enen moord.

So wie dat kyeft, jaer ende dag uter Stat te varen
voer misdaet, dat is een jaer ende tue ende veertich
dage.

De den andren wapel drengt, gek vyf pont, mag
ment bedragen mit twëen reckeliken luden.

De den andren onweerliken aenvaet in ernften moe-
de, de gek tien fcillinge.

Dryerhanden dootilagc zyn, daer geen weerlic
Scout over regten en zei.

De eerft dat is, in enen gemene volcwige, tuÎTchen
twëen Lantheren, om dat elc waent tc vorderen ene
regte zake.

De ander dootilag is, van enen dwafe, deen doot-
ilag; deen hi doet, om dat onwetenheytde funden be-
fcut.

De derde dootilag is, van enen kynde binnen fcven
jacren, om dattet en gene hooftfunde cn mag doen,
ende het onjarig is, 20 is 't quyt.

De om enen dootflag wart gevangen, ent daer over

geregt, daer is den aenclager genoeg gedaen, ende al
de mage zyn daer mede verfoent.

So wie ten eerften boede nyet voer en quame voer
der Stat Geregte, de verboerde finen ban van vier
fcillingen, en daer toe fel men panden te regte te co-
men.

Enig man of wyf de fteen bornt binnen der Stat
Vryheyt, of binnen der Stat befcermeneiïe, ende deen
fteen minre vormde dan der Stat vorme, die verboer-
de van eiken oven, dien fi bomden, vyf pondt.

Een fteenhuys, dat mit ouden erven coempt, dat
zei oud erve bliven, dat daer op ftaet, maer wardtet
getimmert mk menen goede, zo deylt dat fteenhuys,
gelike rorendcn goede.

Waer enig onier borger, of de in onferStat woen-
achtig is, de tot enigen twift quame mit wapenen ,dc
verboerde vyf pont.

Voert waer enig onfer borger, of die in onfer Stat
woenachtig is, de nyet weg en ghinghe alft gevreet
ware, ende men mit iinen vrienden heet en weg gaen,
de verboerde ene warve vyf pont, ander warvc vyf
pont, ende derde warve vyf pont, of voer elke vyf
pont jaer ende dag uyt der Stat te wefen.

Waer enig Scepene, tlaet, of Oudermanne, die tot
een vechtelic quame, ende des in partyen veile aen
d'ene zide, of aen d'ander zide, ende daer medeveg-
ter worde, de verboerde vyf pont, of ten coer, alle
regt wyft.

Waer enig Scepene, Raed, of Oudermanne, de men
of van den hufe heet gaen om zaken wille, de hem,
zinen wive, kynderen , vader of moeder, fufter of
broeder, of after fufter kynt, ofte naerre maeg aen-
ginge, de zoude ofgaen, bi eenre pene van ene pon-
de , alib dicke als men heet ofgaen.

Alle coeren van vechtelicken , het zi buten der
Stat of binnen, de zei men houden onder onfen bor-
geren,

Tyet men enen manilagt aen, ende men daer en geen
bedrag of en vint, de mag mit eenre hant zyn onfcout
doen, ende daer mede is hi quyt.

So wie den anderen ilaet, ofte vcchtelic makct tc
brande, die verboerd vyf pond.

De den anderen flaet binnen der kerke, of in een-
re montade,oft anders misdoet,dien en mag de Hey-
lige kerke nyet befcudden.

Alle vede zonder dootilag, de die mage nyet zoe-
nen en moegen, de feilen ftaen op ten Scepenen, op
ten Raet, en op ten Oudermannen, ende die fellent
zoenen, dees hem nyet horen en wilde, de verboer-
de eerite warve vyf pont, of uter Stat te wefen, ûKc
regt is, en ten andren fel men vrede condigcn mitter
clocke, de dat breket, dat is op zyn regt.

Wanneer de Stat uytreyil mitten wapenen, veer
of na, zo zyn al onfer borger vede gevreet, enen dag
na hoerre wedercoemft.

So wye wele dat dede gewelt bi nagt venfteren of-
te doren op tc breken van der luden h^uys, mag men
bedragen mit tween reckeliken luden, fo fel hi gelden
vyf pont, mag mens nyet bedragen, fo fel hi fweren
zyn onfcout. .

De enen armborft brengt, ofte enen boge rot een-
re vergaderinge binnen d^er Stat, dc fel gelden vyf
pont, fcyet hi, fo is hi vredeloes.

Reysde yemant uyt der Stat, veer of na, buten oor-
love der Stat, enygen menfch te fcadene aen fynlyt
oft aen zyn goet, de die reyfe zyn ware, de verboer-
de tien pont, ende dc mit hem voeren, clc vyf pont.

De Borgermcyfters, ende de Overfte Oudermanne»
wanneer zi aenfpreken Scepcne, of Raetmanne, of
Oudermanne mede te gaen,om enen misdadigen mao
te vacn, de des weygcrde, de verboerde vyf poot·

VI. OVER-

! . ■

-ocr page 287-

PRÎVILEGÏEN, &c. 1. BOEK. X.Jlf.

Vi. OVERDRACHT van de nieuwe Keuren en breucken op de Fechtkeuren, des wmsda^s m

Vmons MCCCC X XX F,

m te bet te verhucden eenige vechtclyken
binnen onfc Stat, en binnenonferStat Vry-
heden, zyn Scepen, Rade, en Oudermans,
op behagen en believinge des Raets, out en
nye, van onle Stad overdragen :

Jn den yerften, dat alle onfer Stat vechtlcoeren fei-
len bliven itaen, alfo hoge en aifo fwaer, alfegeftiien
hebben j ende gefet waren laetften voir defen tyd.

Item, hier toe zei die aenvechtervoirfyn breucken
onfer Stad te beteringe geven fooo fteens.

Item, alle koeren tuflchen der Beyerbrugge en der
Hudebrugge zeilen dubbel wefen , cn dcsgelyks die
broken voirfz.

Mer die brueken zeilen aliéné der Stat toebehoren,
cnde met den genen, die de koeren kopen zeilen.

leem , foe wie den aenvechter aenbrenget, dat hy
deflèlvcn dages niet op 't vleyfchhuys gegaenenis,die
fel daer of h bben dat vyfden deel van de koren; be·^
houdeliken der Stad hore broecke alleen te behouden.

Item , zeilen die gene, die de koren kopen , als
voirfz. is, alle dagen die breukige in eiker weken derï
Rade geiet tot broeken bybrengen, alfc deswoensda·
ges, of dei» yerften dages dat die Raet op ten Raet-
huyfè zitten zal, en eenich Coermïeyfter, die dit ver··
fuemde, ende die koeren fo verftake, die zei verboe*
ren tien duyfent ileens, alfo dicke als 't yemant ver-
brake.

Ende alle Raden hier toe gefet,dieiellen danvoirr^
of in der yerften weken dàîr na, die breukige hoirna-
men in fcrifte overleveren den Cameraer in der tyd
by horen eede, en dair toe een jair uterStat Rade te
wefen, ende dair voir zeilen die Râide voirfz. hebben
van elcke brueken, die de Cameraer voirfz. opboereiï
fel, den tienden penninck.

OVERDRACHT^ tegen de geenen, die haer goederen doorbrengen^ des donderdages ηΛ

St, Martyns àag in dén wmter» MCCCLXL

aer eenig onfer borger, of onfer borger de, ende dat die Raet ter waerheyd vondc , foo fou-
liynderen, die zyn goetqualikenvoer- de dié Raet des mans ende zyns goers pihen feker tc
brochte, ende den Rade van der Stat wefen, ter tyd toe dat zi zyns goeds alfo feker zyn,
van zinen vrienden dat getoenc wor- dat hy 's niet qualiken voerbrengen en mach.

Vil.

VIII. OVERDRACHTE, rakende de fanienwooning van man en vrouw -in het jaar

MCCCLXIIL

In het jaer ons Heeren 1363. worden overdragen
bi out Raet ende bi nye, ende bigemeenremor-
genfprake van allen Gilden, die punten, de hyr
na befcreven ftaen.

Een wyf, die van horen getrouweden mao voer j
cnde hoers mans raet nyet doen en woude, noch bi
hem bliven, die zei uter Stat varen , ten zi dat fi ful-
ke redene bewifen can , dat den Rade van der Stat
dund, dat fi billiker binnen bliven zei dan buten va-
ren.

Voert waer enich wyf, die enen getrouweden man
hadde, dat kenlic wacr, ende darenboven enen ande-
ren man trouwéde, dat opénbaerlic waer , die foude
cwclic uter Stat wefen , ende ene mile van der Stat,
op hoer lyf.

Voert enich man , die van den voerfeyden faken
broekich gevonden worde, die foude tenfelven rech-
te ftaen, alfe van den wiven voerfcrevcn is.

Voert een man, die eenrejoncfrouwenofeenrewe-
ducn trouwe ancfterkede, ende ii of hore vriende dat
der Stut loenden , dien foud men voer den Raet bie-
den, binnen eenrecorter tyd, endeleydehidier woeri
de, fo foud men die joncifrou of de wedu fonder ver-
tree bi hem te crite brengen, ende ginge fi tot hem, fo
foude hife behouden, behouden den erfgenamen ende
den mombaer hoer rechts, dat voer dele tydgcmakec
ende ginge fi van hem, fo foud ment rechten au

fyn lyf: ende waert dat hi voerquame, ende hi dier
woorde misfake, ende die Raet van der Stat ter waer-
heyt vonde, dat hife gefeyt hadde, fo foude hivyftich
pont brengen an hemde ende an broec ter clocke, en
lochen aldaer fine woorde , of hi foude tien jaer uter
Stat wefen, ende ene mile van der Stat : ende waert
dat hl nyet voer en quame endehi ontrumede, ίο fou-
de hi ewelic ballinc wefen uter Stat, ende ene mile
van der Stat, op fyn lyf.

Ende desgelyx zcl wefen van 'enen vrouwenaem,
die.enen man trouwe aenfterkede, datÎÎ bloets hoefts
comen zei ter clocke , ende geven Vyftich pont, of
tien jaar uter Stat wefen, ende ene mile van der Stat,
alfe voerfz. is.

OVERDRACHT, dat dien de Stad verboden is, een myU daer van doen moet blyven, des

donderdags voor St. Johans dag in den Somer, MCCCLXIF.
ert overdragen mit out Raet cnde mit boden ware, of noch verboden worde , alwaer daer
nywe , waer't yemant, die lyf of geen mile genoemt, dat hi nochtans een mile van der
lit verboert hadde, ofte die de Stad ver- Stad wefén zal.

OVERDRACHT tegen het impetreeren van inhibitie op de borgeren en inwoonders der Stad

van Utrecht, des vrydags na Sacrament s dag MCCCL XF,

IX.

'ert overdragen mit out Raet ende mit
nywe, waer eenich man of wyf, Gee-
ftelyk of Weerlyk, die eenige inhibi-
tie impetreerde op onfen borgeren, of
^ymand, die woenaftig is in der Stat, of in der Stat
Vryhede, die foude tien jaren uter Stat wefen, ende
een mile van der Stat \ ende eenich man, of wyf, Gee-
«elic ofWeerlic, die de inhibitie brochte,^ie fou-
de oock tien jaren uter Stat wefen, ende een mile van
der Stat, alfe voerfz. is, nochtans zoude die Raet van
Stat die inhibitie weren,
^ndc dit voorfz. punt heeft dc Raet van der Stat,
HL Deel,

out en nywe verclaert aldus. Overmits gebreck, dat
daer in gevallen is, ende noch vallen mochte, zoo
wie enich proceifen, het zi inhibitien, citatien, of
monitien impetreerde op onfen borgeren, ohc op ye-
mant, die woenaftig zyn in der Star,ende in der Stae
Vryheden , ofte anders enige brieve, anders dan ge-
meen citatien, monitien, endeexcommunicatien, al-
ie van outs haer toe gewoente ge weeft heeft, die zei
liden dat zelve fententie voodz. dat is, te weten, dat
hi tien jaer lang uter Stat wefen zei, gelyc of 't cca
inhibitie waer.

Nn ζ

XL OVER.

-ocr page 288-

284 VAN COSTÜYMEN . USANTIEN.

XI. OVERDRACHT, rakende hei maachgeU 'van dooden en leemten ^ des maendags na Su

Fouwels dag MC CC L XVI.

'n het jaer ons Heren 1365, des manendages na
Sinte Pouwels dag, in den afrcr winter, worden
dcfe punten overdragen mit out RriCt ende mit
nywe, ende gekundigt mitter doeken.

Waer enig onier borger, die men aenfprake om
iftaechgclc van doden, die en fel nyct meer geven dan
elc afcer fufter kynt vyf fcillinge, daer na voert alfe
hi geboren is, naerre of vcerre , meer of min.

Voert enig borger , die men aenfprake om maech-
gelt van leemten, die en fd nyet meer geven dan elc
after fuiler kynt twe fcillinge, ende alfo voert alle hi
geboren is, nare of veerre, meer of min, alfe voer-
fcreven is van doden.

Voert enig borger, die men aenfprake mit Geefte·

Xll. OVERDRACHT, nopens het overgeven ν m een Libel van een eyjfcher, tegen een gedaagd

den ; en dat niemand voor meer fomme kan borge worden, als voor zyn
aendeel, tn het jaer MCCCLXFIIL

liken rechte om maechgelt van doden, of van leem-
ten, ende men meer maechgclts van hem hebben wou-
de ende eyfchede dan voerlcreven is, dat ibude hi den
Rade laten weren,die waer in der tyt, ende die.Raec
foude dat voerilaen ende weren, op ter Stat colt.

Voert enig borger, die meer maechgelts gaderde dan
voerfcreven is, ende die Raet van der Stad dat ter
waerheyt vonde, die foude wefen uter Scac, ende een
mile van der Stad, ter tyd roe dat hy het al weder
gegeven hadde, dat hi meer opgebocrt hadde, ende
den Raet van der Stat hore fmaethey.t gebetcrt hadde.

Veert alle maechgelt voerfchreven, dat men mit
recht verwint, fel men betalen over dwersnagt, pan-
de of penninge.

"n het jaer 1368, worden die punten, die hier na
befcreven itaen ,ovcreengedragcn, mit out Raet
ende nywe, ende mit gemcenre morgenfprakc
van allen Gilden.

Waer enig perfooii, Geeftelic ofte Weerlic, de
binnen onier Stat, ofte in onfer Stat Vriheden woenaf-
tig ware, die enigen perfoon dagen dede, de binnen
onicr Stat ofte binnen onfer ScatVrihede woenaftig
ware, ende hi hem een Libel overgave, ende tiegens
hem pleyten woude, fo mochte die gene, die geda
get worde, zyn beraet hebben viertien dage lang, na
dien dage dat hem dat Libel evergegcvcn worde, en-
de binnen dien viertien dagen loude hy het tonen,en-
de anebrengen den Rade van der Stat, ende dat an
des Raets hant verborgen, dat hi den aenclager vol-
doen foude, van zulcken gebreke alfe die Raet vonde,
dat die aenclager aen hem ten afteren waer, ende dan
(oude die Raet den aenclager alfo goet hebben, dat
hys oec aen hem bliven fouden j ende en woude hys
nyet aen hem bliven, fo foude hi uter Stat wefen,en-
de binnen eenre mile na der Stat nyet te comen, ter
tyd toe dat hi die fake aen den Rade van der Stat ge·
bleven waer. Ende waar dat Hike, dat die gene, die
dat Libel overgegeven worde, den Rade dat nyct en
toonde, nog aen en brogte binnen den veertien dagen,
alfe voerfcreven is, fo en foude hem die Stat die faken
darentends nyet bewynden, ende behoudelikcn alful-
ke brieven in hore machten te bliven, alfe die Ecclcii
ende die Stat malcandcren gegeven hebben.

Voert waar yemant van onien borgeren, man ofte
wyf, die van defer tyd voert yemants borge worde,
hi en mogte mit finen andeel quyt wefen die ver-
boerde alfulke furame, alfe daer hi voer geloefc had-
de.

XlIL OVERDRACHT, dat niemand verder borge zal worden dan voor zyn aendeel, des don-
derdags na $nferVrouwendag JJfumtionis, MCCCLXXK
verdragen mit oud Raet ende mit nywe , dat geftorven ware.
nyemant borge zei werden meer dan voor Voert waer y mant , die geit leende om geit, die
zyn acndeel, ende zoo wanneer hi dat be- verboerde alfoo veel gelts, alfe dat beliepe, dat hi wt-
taelt heefr, ofce betaelde, daer mede is hi gefet hadde.
quyt, al waer oock dat fake, datrer een borge of meer

OVERDRACHT, dat menymand, dte ter. dood veroordeelt is^ het leven niet wederge-
ven zal, des dingsdag na St. Martynsdagin den winter, MCCCLXXII.

verdroech die Raet out en nywe, zoo wan-idigen man rechten zei, foo dat hy doot is, ende men

XIV.

. — ! __ ___J - J ! _______________I ____L.__________^^^^ ΛΙ ^^ À^t^

hem zyn leven nyet weder geven en zei, after dien dac
hi veroordeelt is.

neer eenich ondadig man veroordeelt is voer
den Scoute ende Scepene van onfer Stat in
't Gerechte, dat men dan over dien onda-

XV. PUNTEN overdragen, in materie van

nen jaer en dag geeygent is j

'n het jaer ons Heren 1373, op ten dertienden
avont , overdroech die Raet , oud ende nywe,
die negen punten, die hyr na befcreven ilaen.

1·

In den eerften, waert dat yemant den anderen fine
tymeringe ofte ruminge bode , van dat hi hem te na
waer, ende hi dat vervolgedemit maelfcade, alfe recht
is, dat is te verftaen vier werve te bieden, telkenover
dwers-nacht, ende alfe hi vier werve geboden hadde,
fo foude die Scoute mitte Scepene,binnen acht dagen
daet na , daer gaen ende dat rechten, ende of fysnyet
en deden, alfe voerfz. is, fo verboerde elc Scepene een
pont dagelix, alfo verl-e alie iys vermaent warden van
den Sçoute} ende waer het, datfe de Scoute dagelix
niet elh maende, fo verboerde hi elx dages twe pont:
en defe koeren feilen hebben half die gemene Ouder-
mans, eiide die felknfe uytpanden,ende half dicScc·

Timmering, kjfen van goed j daer in ymand biU'

&c.op 'Dartienavond MCCCLXXIH.

pene, die daer comen ten Rechte.

I i.

Item , of yemant tymmeringe verbode , ofte ru-
minge geboden waer, ende voer het Gerechtequamc
ter goeder tyd , ende der line begeerde fine boeten
mede te befcudden fo ibude die Scoute mitten Sce-
pene, binnen acht dagen daer na, daer gaen, en dat
rechten} ende of fys nyet en deden alfe voerfz. is» ^
verboerde elc Scepen een pont dagclyx, alfoverrealie
fys vermaent worden van den Scoute j ende waer hrt
datfe de Scoute dagclyx niet en maende, fo verboer^
hi elx dages twee pont : ende dcfe koeren zeilen be^
ben hal&.die gemene Oudermans, ende die zcHcn»
uytpanden, ende half die Scepene, die daer comen tco
Rechte.

li L

Item y of yemant tymmeringe of ruminge gà>oaen

-ocr page 289-

PRIVILEGIEN, ècc.

waer, fonder mnelfcade, van dat hi hem te na waer,
endc hi dat vervolgde alle recht is, dats le veritaen,
vier viertyn nachten ende enen dwersnacht, endealfe
hi dien Icilen dwersnacht vcrvolget hadde , ίο foude
die Scoute mitte Scepene, binnen acht dagendaerna,
daer gaen, ende dat rcchien ; ende of fi des nyet en
deden, ïiïïc voerfz is, fo verboerde elc Scepene ten
pont Uagclyx, allo verre alle fys vermaenr warden van
den Scoute i ende wacrt,datie de Scoutcdagelix nyet
cn ma'ende, fo verboerde hi elcx dagest we pont jende
dcfe koeren zeilen hebben half die gemene Oudermans,
ende die zcllenfe uytpanden , ende halfdic Scepene,
die daer comen ren Rechte.

1 V.

item, Γο yemant der line begeerde ter goeder tyd
fyn boeten mede te befcuddcn , fo foude 'die Scoute
mitte Scepene, binnen acht dagen daer na, daer gaen ,
ende dat rechten, ende of lys nyet en deden ,aUe voer-
fcreven is, fo verboerde elc Sccpcne een pont dagelix,
alfo verre alfe fys vermaent wirden van den Scoute j
ende waert, datfe de Scoute dagelix niet en maende,
fo verboerde hi elx dages twe pont; ende dele koeren
zeilen hebben half die gemene OuUermans , «^nde die
lellen ie uytpanden , ende half die Scepene , dic daer
comen ten Rechic.

Item , alfe dic Scoute den Sccpenen vermaent ter
line ofte ter fceydinge le comen, bi horen ede, ende
die daer nyet en quanie, ten waer kenlikennoctiaken,
die verboerde eert^ pont, alfo dick alfe fys vermaent
warden, ende die Scoutc ende Scepene, die daer qua-
men, die fouden die kocre «emcn bi horeu ede, endc
des nyet laten.

I BOEK.

X TIT.
V 1.

Eiîde waert d it die Scoute endeScepcnednt nyet en
rechten binnen dien voerfeyden acht d.igen, allevoer-
fcreven is, fo en fouden ii nyemant rechtdoen, dit ca
waer voer geëynt.

V I Γ.

Voert waert dit yemant gecygent worde in desnn-
ders goet, van plechten of van loften , dis voer den
Scepene gedaen waren, fo mach die gene, die het of-
geëygent wart, d..t goet binncns jaer ende binnen da-
ge weder lotcnen, mit den derdenpenninc meer, dan
daer het hem voer ofgeeygent is, mit des Scouten
ban, orconlcap endc icrivegelt. Endc waer het dac-
tet de Scoute aennime van der Heeilicheyt wegen,
binnen d'ccj lier macnt , ende hi den genen fyn gek
gave, diegtëygent waer, fo foudet die Scoutc den
genen, die dat goet ofgLcygent waer , een jaer endc
dach nahouden , om den derden penninc meer, alfe
voedz. is; dats te verlUen , een jare ende fes wekeu
lang: behoudelic eiker male iyns rechts, die plechtea
ofte loften daer op gedaen waicnj endc waer dat fake
dat dit goet nyet gelofcnt en worde bmnen jaer ende
dach, alic voerfz. «s , fo blevet verloren den genen,
die het ofgeeygent ware.

VIII.

Voert fo en feilen die Scepenc van Utrecht genen
eoil rekenen, nyemant van enigen man ofte wive, die
men mit rechte verdoet ofte onilyft : behoudelic ücr
Heerlicheyt ailc hoers rechts.

I X.

Voert fo en (cl die Scoutc van der Stat gene boeren
van nyemarn panden , ten zy datfe hem die Sccpcne
toegewyft hebben, endc fo iellca fe hem die Scepenc
uytpanden.

OVERDRACHT, rakende het te recht flellen van een borger^ die zyn lyf verbeurt had^

des woensdags na St. l· alentyns dag, MCCC LXX VIL
verdroeg die Raet, out endc nywe, want zi ^in zyn Hof, daeromme foo wilt die Raet, out ende
ter waerheyd gevonden hebben, dat nyejnywe,voertaen alfoo houden voeronfehaercomcn,en-
minlche van onfen borgcren , die zyn lyf de regten voer cien Scouteen Scepene ter bancken,
verboert hadde, ende daar men over regten
gebrogt was voer onfen Heere van Utrecht,

XVI.

ofte mittcr doeken, alfoo als 't van outs haer geco·
men is.

foude.

XVII.

OVERDRACHT, dat imand willende /preken op een huys of hofflede, waer van den

eygendom of erfpacht getranfporteert word voor het Gerecht, fulks
doen moet binnen een jaer en fes weken, op St, Marie Magdakn^
avond MCCCLXXFIIL

η het jaer ons Heeren 1578, op Sinte Marien binnen Lants quame, fo foude hi zyn regt beginnen
Magdaïenen avont, overdroeg die Raet,out en- binnen jaars endc fes weken, oF hi verloer zyn regt.

Voert onmundige kynderen die en feilen nyet verfil-
men, ter ryd toe dat fi tot horen jaren comen, dat
foude wefen een knegikyn agtien jare, ende een meysr
kyn twintig jare, ende fo Ibuden fi hoer recht be-
ginnen binnen jaars ende fes weken, of fi verloren
hoer regt.

I I I.

Voert waer yemant Îlom,ofte dwaas, ende fi nye-
mant en hadden, die hem helpen, die en foude nyet
verfumen, maar fo wanneer fi doet waren, fo foudei^
die erfnamen fprekcn, binnen jaer» endje fes weken,
of fi verloren hoer regt.

I V.

Voert yemant, die plechten hadde op diehufingc
ende hofilede, die vercoft waren, die foude da^r me-
de fprekcn binnen jacrs ende fes weken, fo verre ;alfe
zyn dage verleden waren, ende en waren zyn dage
nyet verleden , ib foude hife tonen binnen den felver)
tiden voer het Geregte, ende dat foud men teykeneqi
in der Scepene boec, en wie daar of een transfix be-
geert, dim fel ment geven·, ende wanneer die d.ige
ommegecomen waren, fo fouden ü fprekcn bin/^erj
jaars ende fes weken, ende^aer het, dat zi dit nyet
PUd β fff

de nywe, fulke punten, alfe hier na befcreven
ftacn.

In den eerilen,fo wie enig huys ofte hofilede coopt,
ende dat onifaet voer het Gerechte, het zi eygendom
ofte erfpacht, yemant die daer op te fprekcn heeft
mit rechte, de fel dat recht bfginnen binnen jaers en-
de fes weken, na dien dat men het, voer het Geregte
overgeeft, ende dattet ter doeken gecundigt wert,
ende dat regt vervolgen, ofte men en fel hem daar en
tends aen dc hufinge ende hofftede nyet rechten, be-
houdelic den 'pachtheer zynrc renten. Ende wat
Siften dat men overgeeft tuflchen beloken Pafchen
ende Sinte Lamberts MiiTe, dat fel men kundigen tot
Sinte Lamberts MiiTcjter doeken,ende wat tuflchen
Sinte Lamberts Miife, ende dertienden dag valt, dat
lel men op ten dertienden dach ter clocke kundigen j
ende wat tufichcn dertienden dag endc beloken Pafchen
Valt, dat fel men tot beloken Pafchen kundigen, ter
clocke i ende hier fel een fonderlinge boec toe wefen,
daar men dit alleen in teykene fel j endc waar yemant
buten Lams, aife dit goet overgegeven wert voer het
Gerechte, die en foude zyn recht nyet verfumen, al-
ie lange als hi buten Lants ware, maar wanneer hi

-ocr page 290-

>'IÜ|

VAN COSTÜYMEN-, USjANTIEN,

cn daden, Γο verloren iihocrregt an der hufingc ende
hoiilede.

Voert alle cygendom ende erfpngti» de daar nu in
fitten, yemant die daer regc toe hadde, die fel fpre-
ken binnen jaers ende fes welcen , of fi verloren hoer
regc an der hufinge ende hofftede, behoudeliken den
genen, die buten Landsware, ende onmundige kyn-
dere, ftomme ende dwafe hoers regts, alfe voerfcre·

χνϊΐΓ
ven is} ten ware of yemant felve makinge. gemakct
hadde, oiie nog makede, op zyn hufingé ende hof-
ilede, die makinge foude itadicheyt hebben, mer ίο
wanneer de hufingc ende hofftede vercofc ende over-
gegeven worden voer het Geregt, fo foude de gene
mit regte fpreken, die die makinge daer op hadde,
binnen jaers ende fes weken, alfe voerfcreven is, of ii
veiloren hoer regt an der hufinge ende hofitede, daer
de makinge of Iprake.

OVÊRDRACHT, rakende He münitr 'vanprocederen voor het Gerecht, op St. Lucas

'dag MCÇCLXXVIIL

verdroech die Raet, out ende nywe , lulke
punten, alfe hier na befci even ftaen, dat die
mene Gilden gevolcht hebben,clc in fynre
morgenlprake.

T·

In den eerften , waer yemant ^ die alfo verre ver-
volcht waer mit rechte voer den Scoute ende Scepe-
ne, dar men panden foude aen fyn lyf, ende hem die
wete gedaen waer, fo feilen hem die Scout ende Sce-
pene bieden tot lynre ant worde, ofte tot fynre weren,
dat hi over dwersnacht op ter Merslude toorn ga, dat
men heet den Plompen toorn jende ginge hi daernyet
op , fo fouden hera der Stat Knapen daer in leggen,
ende hi foude hem ielven t'eten geven j ende fyns ielfs
norcorfte doen van fyns felfs goede, ende waer het,
dat hi geen goet en hadde, fo loude diegene, die hem
daer in dede leggen, geven water ende broetj ende
ontruymde hi uten toorn ^ fo foud men weder in den
toorn leggen, fo vafte dat men fyns fekerwaer j ende
ontruymde hi uterStat, ofte in eniger xMontaden ,ofce
Goedshufen binnen Utrecht, fo fout men hem die Stat
verbieden, ter tyd toe dat hi die fcout betaelt hadde,
daer hi omme ontruymt waer 5 ende ftorve hi in den
toorn, ofte buten den toorn, dewile dat hi geruymt
ware, fo fouden fine erfname die voerfz. fcout beta-
len, alfe verre alfe fi iyu erfniflb aentaften, alfe recht
ware.

II.

Voert fo wie geboden wort voer het Gerechte bi
den Ambochtman, van dreen geboden mach hi on-
fcout bieden, ende wert hi geboden mit Scepene, en
hi t'huys is, coomt hi nyet ten eerften gebode , alfe
hi mit Scepene geboden is , ende doet lyn onfcout,
dat hi nyet t'huys en was , ende laet hem voert bie-
den, fo en mach hem die onfcout nyet baten , enfo
m«ch die aenclager op hem voertvaren ,alfe recht wyft.

III.

Voert fo zeilen die Boden, die den luden voer den
Scepene te bieden plegen, dagelix het folcmogenbie-
den tcgens den naeften rechten dingdach , fonder op
ten rechten dingdach, dat isteverltaenjopdendinx-
dach , ofte opte donredach, alfe die Scepene te rech-
te te fitten plegen.

I V.

Voert waert dat yemant quame voer den Scepene,
die enige plechten doen wouden, of die enich goets
weerloos werden wouden, ende den Scepene twivel-
de, dattet yemant fcade mochte, dien hi enige fcouc
fculdich Ware, ende dat die plechte ofte gifte voerlz.
nyet rechtfciftich en ware, ίο zcl hi fweren ten hey·
ligen, dat hi die plechte oftegifte voerlz. nyet en doet
om yemant het fine mede te ontfen en, die hi enige
fcout fculdich v/are, ende dat hi dat geit van rechter
witaftiger fcout fculdich ware , ende die ghifte, de
hi dedcj rechtfchiftich ware, ende gene droegene,
fonder enich argelift. Ende desgelyx zei die gene fwe-
ren, die de plechte ofte goet ontfaec, dat hi die plech-
te ofte goet voerfz. nyet en ontfaet, om yemant hec
fine mede te ontferren van eniger fcout, die de ander,
die de plechte doen woude , ofte fyns goets weerloos
werden woude, fculdich wefen mochte, ende geen
droegene, fonder enich argeliil*

Voert waer yemant, die voere urer Stat Gherechi
te, in eenigen anderen dagelixfchenGerechten binnen
Utrecht, om fcouts wille, de hi fculdich ware , en
dat die Raet van der Stat ter waerheyt vonde, dat hi
om fcouts wille daer uyt gevaren ware, fo foude die
Raet daer toe dwingen , dat hi ene herberge kiefen
foude in der Stat Gerechte, daer men aen hem rech-
ten mochte.

V I.

Voert waert, dat yematit gepant worde ïien fyii
goet, mitten Scout ende Scepene, die mach den ge-
nen, die aen fyn goet gepant is, eens weder uten pan-
de doen, ende nyet meer j ende quaemanders yemant,
die hem oec uten pande doen wil, die moet eerftfwe-
ren ten heyligen , dat hem dat voerfz, goet, het zi
deel ofte al, toebehoert, ende recht toe heeft, na ii-
nen verftaen ende weten, fonder archeyc.

V I I.

Voert alfe die Scoute gaet panden, fo zei hi fine
boeten nemen van den genen, die gepant wert, ofte
van finen goede.

V I I L

Voert yemant, die den andren pant aen fyn rede
goet, die mach alfo veel goets na hem nemen, alfe daer
hi voer pant, ende voer den derden penninc meer,bi
den Scepene, etide en naem hi dat goet nyet na hem,
fo ilatet op fyn aventure.

OVERDRACHT rakende den Banne, ende manier van procedeeren daer ontrent, op dm

dartienden dag MCCCL XXXIL

itpunt, dat hier na befcreven ilaet, isover-
eengedragen bi out Raet ende,nywe, mit
gemeenre morgenfprake van alleii Gilden,
ende is ter clocke gecundigt en gelefen.

Waer encih weerlic pcrfoen, die in der Stat of in
der Stat Vryhede wonaftig waer, die van defen dige
voert jaer cn dag in den Banne geftaen hadde, het
ware van verplegenre Icout, ofte verfniadeniflè des
regts, ofte van anderen loften,fo mogte die gene,die
dien perfoen te Banne hadde, comen voer den Raet
van der Stat, ende tonen daer zyn Ban-brieve, ende
die Raet van der Stat foude dan dien perfoen, die alfo
tc Bannc geftaen hadde, voer hem doen bieden jfon-
der vertrec, ende wes dage ofte gefceyt die Raet van
der StAt, daer of overdraegt, ende zeyt, dat feilen
fi op beyden fiden houden ende voldoen. Endewacrr,
dat die gene, die fo lange te Banne geilaen hadde,
nyet en betaelde, nogte en voldede, tot fulkeiitei-
minen alfe de Raet gefeyt hadde, fö foud men hem Ïn
den toern bieden, ende daer en foude hi nyet uytco-
men, eer hi die voerfcreve fcout ende geloften alfo»
als 't hem die Raet overgefeyt hadde, al betaelt cnifc
voldaen hadde. Ende waert ^ dat hi voervluchtig
worde, ende uter Stat rumcde, fo en foude hi ny^"^
weder in der Stat comen, eer hi des Raets fegg^'^
yoerfcreve al voldaen hadde, alfe voerfcreve is, ende

« quamc

-l

-ocr page 291-

PRIVILEGIEN. &c. I. BOEK. X. Ί1Τ.

quame hi dacr en boven in der Stat, fo foud men hem hi en hadde ccrfte die voerfcrcvc loften ende fcout be-
in den Toern leggen, ende daer nyet uyc te comen, taelc, alfe voerfcreve is.

xx. verklaaring de voorfz. Overdracht, in het jaer MCCCXC.

Ï87

Dit voorfcreven punt is vcrclaert, bi out Raet
ende nye,in bet jaer van 1390. in fuiken ma-
nieren aiié hier na befcreven ihen. In den
eerften, daer ftaet, die een jaer te bannen
iVier, dat fel wefen, die fes weken re bannc Iber.
Voert fel men den coil van den brieven fcriven op dai
hoeFrgeit, des zy het rechte voert nyet en bct^ilcn.
Ende fo wie uytgeluut ware van fc.ide ofte van fcou-

de, die fel enen ygelyken regrs plegen buren der Star,
uytgenomen van dier fcout,Oaer hi voer uyrgeluui isj
ende die uytgeluut wart van fcoude, ende een jaer
lang daerom uter Stat blyft, die en fel tends dien jaie
fine borgerfcap gene Ihde doen, mncr fo wanneer hi
die fcout betaelt heeft, daer hi om uytgeluut.was, fo
fel hem dan van dier tyd voert fine borgerfcap ftadc
doen.

XXI. OVERDRACHT op het voorjz, fiibjeel· y des donderdags naPaaJfchen MC CC XC11.

verdroeg die Raet van der Stat, out ende
nywe,foe wie dat den anderen jaer en dach
te banne gehad heeft,ende hier doet bieden
voer den Raet, dat zei hem de Raet wtrechten, gc-
lyc hier voer in dii boek i^efcreven ilaet, en dc Riet,
out en nywe, voertyds overdragen heeft.

xxil overdracht op het voorfz.fuhjeH, in het jaar CHCCCXCIll

Die Raet van der Stat, out en nywe zyn over-
dragen van den ban,dat punt dat hier nabe-
fchreven ftaet in het jaer 1393.

Dat nyemant, die in der Stat, ofte in der
Stat Vryheden woenaftig is, daer de Raet van der Stat |
bewynd over heeft, nyet meer cofte en zei mogen '
doen mitten ban, die eene op ten anderen , dan vier

Dordrechtle plackenj ende wacr het, dai'er yemanC
meer coits op dede, dat foudede aenipreker felvegel-
den. Ende die te banne gecomen waer, die loude hem
fclve uten banne brengen 5 maer wacr dat znke, dac
yemand le banne quame mit eenige plechte, daer zou-
de hi den coil of gelden, die daer op gegange waer.

D dragen ende hebben verclaert op ten Ban.
So wie den anderen daget, die dagebrief fel
gefcreven ende befegelt wefen, ende inhou-
den die fake, waerom hy den anderen dagen doet.

Ende worde yemant, die aldus gedaegt isj vervolgt
mitten Geeftelicken recht, dat hy te banne quaem van
verfmadenis'sregts,zo zei diegene, die te banne geko-
men is, hem binnen driemaendendacr nadat hy inden
banne gtcomen isjuyt den bannelofenen,ende abfolu-
tiewinnen, ende en doet hy des niet,fo mag die aen-
fpreker, tendens den drien maenden,den genen doen
bieden voer Scepen, die alfo lange te banne gcftaen
heeft ; ende op den dag alfe die gebande geboden is,
fel die aenfprcker zyn banbrieve op ten gebanden per-
foen voer Scepen tonen j ende weder die gebande voer
den Scepen coempt, als hy geboden is, of niet en
coompt, fo en fel die gebande perfoen nogtans geen
onfcout daer voer mogen doen, mer coempt hy voer
den Scepen, ende hy die fcout daer beliet, zo zal hy
dacr of dag crigen mogen ter Scepen feggen; ende
waert dat die gebande perfoen niet voer Scepen en
quaem,20 zei die aenfpreker op dien dag,alfe hy den
gebanneden perfoen geboden heeft, zyn gehout doen
op zyn aenfpraek, gcfondert in finen dagebiief, die
te verminren, mer niet te vermeeren of hy wil.

Ende alfe die aenfpreker zyn gehout gedaen heeft,
Zo zellent die Scout ende Scepen den gebanden per-
foen dat uytpanden, ende daer voert of regten, als
van verplogen fcout.

Voert waer enig perfoen, die den anderen te banne
liadde van verplegen re fcout voer den Officiael, die
mag den gebanneden perfoen doen bieden voer Sce·
Fn, t'endens den drien maenden, ende op dien dag,
ane die gebannede perfoen geboden is, fo fal die aen-
ipreker die plegte ende banbrieve den Scout endeScc-
pen tonen, ende dan fellent hem die Scout ende Sce-
Pcn uytregten, alfe voerfcreven is, alfo verre hy zyn
pnout doet, zo wes hem van diere plegten niet be-
naelt en isj oeck weder die gebannede perfoen voer-
horen Rade, ofte van horen eenren, te banne ft.aen
zei, ende in horen Rade comen, ofte horen dienil
doen, hebben zy daer op overdragen, als hier nae be-
fcreven ftaet;

In den eerften, 20 zeilen Scepen, Rade ende Ou-
dermans , die gecoren werden op onler Vrouwen a*
vont, alfe fy horen eed doen, tot vermaninge, ons
Scepen Borgermeyfters by den zelven eede zeggen, we-
der zy te banne zyn of en zyn , ende waer yemiint te
bannc, zo zoud men dien rechtevoert t'huys fenden,
ende enen anderen daer voer kiefen.

Voert waert enig man, die ten Rade gccoren wacr,
ende des misfaefte, dat hi niet te banne en waer, en-
de dat die Raet van der Stat ter waerheyt vonde,dac
hy te banne waer, die foude regtevoert uyt den Rade
gaen, ende niet weder in den Rade comen mogen,
binnen twee jacren daér na.

Voert waert iake dat yemant te banne gedaen
worde, na dat hy in den Rade gecoren waer, die fou-
de hem daer uyt lofenen, ende ablolutie winnen,bin-
nen 14 dagen na dac hy te banne gedaen waer, ende
en dede hy des niet, ende die Riet dat ter waerheyc
vonde, zo zoude hy uyt den Rade gaen, ende daer
niet weder incomen binnen twecn jaeren, alfe voer-
fcreven is.

Voert en zei geen Scout, ofte Rechter, die weerlic
Recht vuert, binnen der Stat, ofte der Stat Vri hcy r, die
te banne is, regt houden, of nyemant van zynre wegen.

Voert enich Scout, ofte Rechter,die te bannc waer,
die fal hem binnen veertien dagen, na dat hy te banne
gecomen waer, uten baime loflenen, ende abfolut ib
winnen, ende en dede hy des niet, fo en zal hy bin-
nen tweën jaren daer na geen Scout,ofte Rtchrer ia
dien Gerechte, ofte in genen anderen Gerechte bin-
nen onfer Stat , of Stat Vriheyt, mogen wefen, of
niemant van fynrc wegen.

Voert en zei geen van onfer Stat Knapen, ofKnech·
ten, hoge ofte lege, te banne ftaen.
Voert waer enich Knacpjofic Knecht voirfz. te ban-

XXIII. NADER Overdracht op het voorfz. fubjeù, en op de manier van procedeeren voor het

Scepen-Gerechte t in het jaar MCCCC X,

ie Raet van der Srai, out ende nye, zyn over- by zonder niet gehengen en willen, dat yemant van

coempt of niet. " * ne, die foude hem binnen veertien dagen , na dat hy

ande want die Raet van der Stat, out cndc Dyc,Ue banjie wacr , utea bannc lofenen , cndc abfolutie

win·

-ocr page 292-

288

van costuymen, usantien,

"winneft , cndc enich Knape ofte Knecht, die dit ver- men panden zal, die wete doenmitter Scepen bode,dat
brake, ende hec die Raet ter waerheyt vonde,diever· hy ten naiftenRechte den Scepen fyn guet wife, dacr
boerde fyn ambocht, ende dat ambochtfoude die Raet men aen rechten mach, cnde en dede hy des niet, fo
dan enen anderen geven. zal men daern t*endens bieden op te poorte te gaen,

V®ert hebben die Raet, out ende nye, overdragen ende daer en zal hy niet offcheyden, hy en hebbeeerft

den fchulder voldaen ; ende en ginge hy niet opter
poorten , ofte dat hy daer of ginge , als hy daer op
hy en hadde den fchulder voldaen,fo foud men

waer,

hem vaft op ter poorten leggen , fo waer men hem
vonde binden der Stat ofte Stat Vryheit buten huys
of binnen huys, ende daer en zei hy niet of comeii j
hy en hebbe den fchulder vcrnuecht.

Voert enige banne ofte boeten , die den Scoure
verfchenen zyn,of noch verfchinen feilen eer onfer Vrou-
wen LichtmiiTe naeftcomende , die zei hy inwinnen,
binnen jaers ende fes weken na onfer Vrouwendach
voirfzï ende enige banne ende boeren , die den Scout
verfchinen feilen van onfe Vrouwen Lichtmiffe naeft-
comende, tot onfer Vrouwen Lichcmifle over een jaer,
die zei die Scout inwinnen binnen den fel ven jaer, of
fes weken daer na, ende fo voert van jaer toe jaer,of
daern t'endens en fel men den Scout daer niet aen
rechten.

Voert worde yemant geëygent aen yemants guer,
ruerende of onruerende, fo zcl die Scout, of hy wil,
die eygenfcap overnemen,cnde den genen fyn gek ge-
ven , die geëygent is binnen der eerller maent j ende
en dedc hy des niet, fo fal die Scout die eygenfcap
fonder weygeren, ofte vertreck bcfegelenj ende en
dede hy des niet, ofte dat hy daern t'endens genot daer
of name, dat foude hy beteren bi den Rade van der
Stat, ende dat genot weder geven fonder vertreck.'

Voert en zal di Scout van genen tilbaren'guede,dat
iiy levert, als daer an gepant is, meer hebben, daa
enen banj ende fo wanneer die pande geëygent wer-
den , fo zei hy daer een éoete of hebben , mer daer

op ten Weerlicken Recht

Wanneer yemant enige tilhaer have den anderen
overgeeft voer den Scepen t'Utrecht, fo zei die ge-
ne, die de tilbaer have ontfaet ende overgegeven wert,
rechtevoert die felve have na hem nemen, van den bo-
dem, dacr fy waren, binnen den eerften dwersnacht,
cnde niet wederbrengen op ten bodem , ofte in des
geenen handen, die iy overgegeven heeft, in geenre-
wys-, ende waer dat lake, datiy weder gebrocht wor-
den op ten bodem , dacr fy van gedragen waren, ofte
in des genen handen , die fy overgegeven hadde, fo
foud men dan enen ygeliken daer an rechten , gelyck
of fy niet overgegeven en hadden geweeft.

Voert enich man, die geëygent wert mit rechte aen
ycmants tilbaer have, die zei die have nahem nemen,
gelyck voêrfz is.

Voert yemant, die enige tilbaer have in fynre we-
ren had, daer yemant mit rechte aen panden woude,
cnde hem yemant anders diere haven vermaet fyn te
wefen , dan die gene, die fy in fynre weren had, fo
zei die gene, die hem des vermeet, dat fy fyn zy η, ten
naeiten recht voer den Scepen comen, en fyn gehout
doen, dat fy fyn zyn, ende fyn waren, doe men daer
ah pande,ende die na hem nemen binnen dwersnacht,
ofte men foude daer voert aen rechten in allen manie-
ren, vol rfz.

Voert yemant, die den anderen panden wil mitten
Rechte, hy zy vervolgt metGeeftelikenof mit Weer-
liken Recht, ende des anders guets niet en weet, fo
zei die aenfpreker voer den Scepen comeii, ende iwe-
ren ten Heyligen , ^iat hy des perfoens guede niet en

xxv.

nyet meer tc geven en plag dan fes deniers, daerom
zoo is de Raet, out en nywe, overdragen, dat zy 't
voert gehouden willen hebben, zoo wie gevader
wert, dat hi den kynde nyet meer geven cn zei, dan
fes zilveren penningen j ende die meer gave, die ver-
boerde een pond;ende dat zoude hi brengen voer den
Raet op ter Stathuyfe op ter kiften.

Ende zo waer men een kynd kerftent, daer en zei-
len macr twaelfvrouwen mede wefen ·, gaet daer meer

weet aan te panden, ende dan kimen den genen, die zei hy dan den ban of cói-ten.

xxiv. overdracht, waer hf éen pramiegeflelt word , voor die een doodflager vangt;

des vr^ags na St. Ltme dag, MCC CL XXXV1L

Ïη het jaer 1587. desvrydages naSinteLucien dacla. wie dien venge, ende der Stat levérde, dfcn zoude

Overtlroeg die Raet van der Stat, oud en nywe, de Stat geven vyftig pond',utgenomen 's Heeren ende
waer 't dat van defer tyt voert ymant den ande- der Stat Knapen \ behoüdelyken al onfcn bbrgercn

ren van live ter doet brochte binnen'der Stat, zo hoere vryheden , als 't van oucshaertoegeweeilhtefr»

OVERDRACHT, Ut beteugeling van de giften, ten tyde van het Kerβenen van de kin-
deren, op St. Paneras dag MCCC LXXXIX,

verdroegen de Raet van der Stat, out en voer of na, ten hufe, of ter kercken, foe verboerde
nywe, want het een oude gewoente ge- degene, die dat kyηt zyn waer, van elcker vrouwe,
weeft heeft, ende der Stat boeck inhout, die daer meer mede waer, een pond. , ' ^

zoo waer men een kynt kerftende, dat men Ende desgelyks zei wefen, daer een vrouwe uytgaec

van kynde.

Voert zoo is de Raet, out cn nywe, overeengedra-
gen, zo waer een vrouwe kynds leyt in hoeren kra-
me, dat daer geene manne cn zeilen voer gaen eten,
diewile dat de vrouwe kynds leyt, bi eenen koer van
een pond, van eiken manj uytgenomeri dat de vader
νζά gaen mach tot zinen kinde. Ende hier heeft de
Raet de hoere toe gefet, die 't al verwaren zeilen.

)are, ^ , .

ren opene bezegelde brieve, cnde die brief zei ten
minften wezen bezegelt mittcs Schouten en vier Scc
penen zegelen j ende dien tyd 6m geenerhande zaken
wil te verlengen.

xxvi. overdracht rakende het bezegelen van Schepen-brieven j des woensdags voor

fer Vrouwen dag' Annuntiatïo, MCCCXClI.
•n het jier 1391 des woensdages voer onfer Vrou- jare, alfe zi ofgaen, dan zes weken, ten zi mit ho-
wen dag annuniiatio.

Overdroeg die Raet, out ende nywe, dat die
Sc.epene van.der Stat, die nu zyn, erjdè namaels
w'cfen iullch in der tyd, niet langer kennen, nochte
geene Scepene-brieven bezegelen en zeilen t'ends dien

on-

xxvii. overdracht é dat het geld^ *t wèlk onder het Gerecht geconfignei^t 'wordjJ)

enm Scepen kwaertjal iv&rdm > in het jaer MCCCXC lU·

Ovef'

-ocr page 293-

PRIVILEGIEN, &c.

Overdroeg de Raet van der Stat, oud en ny·
we, 20 wes geit, dat men van defer tyt
voert onder Scout en Scepene in 'sGeregts
handen leyt, daer zeilen zi enen Scepen
toefetren dat t'ontfaen, en dat in enen zack, ohe in
enen doek toe te bezegelen, zoo dat men 't overleve-

XXVlli. ^ vervattende eenige punBen , zoo in criminele als civiele faken

by den Schout defer Stad te obferveeren, des vrydags na St. Mar*
tynsdagin denSomer CHCCCXCllL

In het jaer ons Heeren 1^95. des vrydages na Sm-
te Marcyns dach in den Somer, overdroech die
Riiet, out ende nywc,alfulke punten alle hierna
bcfcreven ftaen.

In den eerilen, waert dat de Scoute van der Stat,

die nu is ofte namaels wefen zei, in der tyt, yemant
venge van misdaden bi dage , fo zei hy het van dien
felven d;ige onfen vier Overitenvan der Stat,ofenych
van den vyeren te weten doen, ende veng hi hem na
der Sonnen, fo zei hy het des anderen dages te voer-
middage hem te weten doen, alfe voerfz is ; ende waer
het fake dat hi dit verbrake tot eniger tyd, dat wou-
de de Raet van der Seat aen hem rechten na horen
eceiduncken.

I I.

Voert waer dat fake, dat de Scoute voerfz, die nu
is of namaels wefen zei in der tyd, enigen perfoen,
dien hi gevangen hadde van mysdaden , fcatte ofte fyn
goet name, ofte bi hem felven gaen liete, die enfou-
de after die tyt nimmermeer Scoute wefen t'ütrecht,
ende daer toe foude hi den genen het fine weder ge-
ven , dien hy het ofgefcat ofte afgenomen hadde.

I I i.

Voert waert dat enych Scoute van der Stat, die

nu is ofte namaels wefen zei, in der tyt, ofte enych dien dage , dat die Scepene voerfz dat betoen gcGea
voerfprake die om fyn loen dient, voer den Scoute en hadden jende waert, dat hi des nyet en dede,fo foude
Scepenen t'ütrecht in het Gerechte enych erfnyflc de Scoute voerfeyt den erfnamen horen coft betalen,
cofte, fi ofte yemant vanhore wegen, daer fi aen win-i ter tyt toe dat hy het overgegeven hadde.

XXIX. overdracht, qf e^ hoe verre em hofflede met fideicommis befwaert, in erfpacht

uytgegeven m betimmert mag worden, des woensdag na St, Lucie
dag MCCCXCIK

/. BOEK.

Χ. τιτ.

289

ren mach den gene, die 't mit rechte geboert te heb-
ben, alfoo goec, en alfoo quaet, als 'c in 's Gerechts
handen geleyt werd ; endc aen anders geen payemcn-
te : ende geviel daer eenich gebreck in, dat zouden
de meene Scepene verrechien.

nen ofte vcrliefen fouden , daer men t'ütrecht voer
den Scoute ende Scepene om dingen foude, het waer
mit enygen beroepe, ofre mit cnygen rechte , dattet
daer komen moch[e,kfo mach die gene,die hettiegens
draget, dien coept voerfz aennemen of hi wil ter Scc-
pcne antwoerde, om fulc geit alfe de Scepen of Voer-
fprake hielden mit horen ede, daer fy het ommegecofc
hadden.

ï V.

Voert waert dat binnen der Stat yemant ftorve,
die van buten waer, endc die hier geen erfnamen en
hadde , en te Scoute van der Stat fyn goet ende erf-
nyfle mitten rechte becommeren dede, van der Heer-
licheyt wegen , fo zei die Scoute de erfnyiTe na hem
nemen, ende jaer ende dach na der Stat Rechte ver-
toeven , eer hi die erfnyiTe na hem boeren ende be-
houden mach, van der Heerlicheyt Wegenj endequa-
me binnen dien voerfeyden jare ende dage yemant die
goet betoech brochte, dat hi recht erfnaem waer, des
geens die geilorven ware, fo dat den Scepene vanU-
trecht, die dan waren in der tyt, dat betoen goet
genoec dochte tezyn , fo foude de Scoute van.'der Star,
die is of wefen fel in der tyt, dien erfnaem ofte erfna-
men fyn erfnyiÏc,alfoals het hem aenbeftorven ware,
gunileliken na hem laten nemen, over dwersnacht na

Overdroeg de Raet van der Stat, out ende ny-
we dit punt, dat hier na belcreven ftaet.

In den eerften, waer enyge hufinge of
hofftede binnen Utrecht, daer makinge of
gemaket ware, ofte nog gemaket worde , dat men
lè nyet weerloes werden en foude, fi en fouden erven
van erfnaem tot erfnaem, ewelic daer op, fo is de
Raet, out ende nywe, overdragen, dat die gene,die
dier hufinge ende hofftede befitter is, in der tyd , dat
hi wel ledig erve, dat tot dier hufinge ende hofftede

χχχΓ

Defe twee punten, die hier na belcreven ftaen,
zyn overdragen, mit out Raet ende mit ny-
we, ende mit gemeene morgenfprake van
allen gilden, en zyn ter clocke gecundigten

gelefen.

In den eerften, eenig perfoon, het fi man, ofte
^vyf, die binnen derSrad mueien van Utrecht woen-
achtig zyn, die ten Weerlicken rechte ftaen, die zei-
len voer den Scoute en Scepenen t'ütrecht te rechte
uaen, foe wanneer dat zi daer geboden worden mit-
hoerde, in pachte wel uytgeven mag den gene, dien
hi wil die hofftede ofte boemgaerde te betymmerenj
behoudelicken des dat de hoflteden mitter renten al-
toes verbonden fel bliven, in al dier fel ver manyeren
dat de brief van der makinge inhoutjmaer dat getym-
mert, dat op ter hofftede voerfcreve getymmert wor-
de, dat fel gaen ende erven na der Stat rechte, gelyc
of nyet verbonden en waer, maer die hofftede voerfcre-
ven en fout men nyet uytgeven in pachte, ten waer
bi den Rade van der Stat.

ter Scepene bode, en dat zei de Scout mitter Scepe-
ne voert wtrcchten.

Ende waer 't dat van defer tyd voirc eenich vechte-
lie, ofte dootilach geviel binnen der Stat, ofte bin-
nen der Stat Vriheden, daer en zei nyemand geene
wrake om doen, op te onfculdige magen binnen at·
mael daer na, dat is te verftaen, vier en twintig u-
ren. fende waer 't dat yemant dit verbrake, dat Ibu-
de men regten, alfe voor een vredebrake.

OVERDKACH γ , dat alle ïVeereldlyke perfoonen voor Schepenen te recht fulkn fiam,

&c. des maandags na alkrheyligen dag MCCCXCVIL

XXXI. PUBLICATIE, tegen het wegvoeren

"TTP aer yemant van onfen borgeren ofte on-
\ γ / derfaten, fo waer die binnen ofte bu-
ten gefeten zyn , die in den lande van
yemants ar ve enig koorn ofte guet weg-
///. BisU

van goed, *t welk befet is y inhet jaar MCCCCX,

vuerden, dat mitten pander gepant ofte befet waer,
ende daer of beclaegt worde voer den Raede, dien iàl
men ter antwoirdebieden voer den Raede, ende weder
zy voerkomen of niet} alfo verre die pander hem dat
O O over

-ocr page 294-

overgychte by finen ede, foo fal dié börgcr of onder·
faet in der Stat îlot gaen, endedaer niet uytcomcn,
hy cn hadde den Heclagcr vernuecht. Ende fo foude
hy dan bloots hoofts voer den Rade comen , ende den
Raede vergifFcnifle bidden, ende te beteringe geven
twintiK dulent ftecns. Ende die brueken iellen heb-
ben onfe Heer van Utrecht die een helfce, overmits
dat hy finen gebodc cndc den Gerechte overhorig ge-
"weeil heeft, ende die ander helfte dieStat van Utrecht;
ende of hy niet in der Stat îlot en quaem, f© en fal
die Stat dien man niet verantwoirden, ende daer toe
en fal hy in der Stat niet comen, hy en heeft der par-
tyen, ende den Heere ende den Raede gebetert,'als
voirfcreven is.

VAN COSTÜYMEN. USANTIEN.

XXXII. UVEKDRACHT, dat em Boedelharder der Schepenen zegel niet ontfegelen mag^ des

' maendags na Ό er t ten dag MCCCC Xll.

Overdroeg die Rair, out ende nywe, waer't of of breken, hcymelyk of openbaer, by hem fclve,
dat van defer lyt voert enig boedelharder, buten den Gerechte, of der wederpartyen, ende die
hy waer man, ofte wyf, die enige flote, Raet dat ter waerhcyd vonde, dat men rechten fou·
die raetter Soepen ende 's Gerechts zegelen de aen zyn lyf.
waeren, ontfegelde, of ofbrake, of dede ontfegelen, I

XXXlIL overdracht , dat men gem Ge^elyke huyfeny of Gaflhuyfen meer timmeren za\

jonder confent van dm Raet j des maendag na Mattheus dag MCQCCXXyi\

Overdroege die Raet, out ende nyvi^e, van
den nywen Geeftelyken hufen en Gafthu-
fen, dat men hier geen meer tymmeren en

XXXiy. OVERDRACHT, dat geen onroerende goederen meer in Geeflelyker hand fuïlenmogen

koomeuj des vrydags op St. Servaes dag, MCCCCXLVl,
Siet defen aangaande by Anton. Matthaeus de Jure Glad. cap. xxxvi. p. 608. 6c de Fundationib.Ecclefiar. lib.
I. cap. XXVI π. num. 12. en in ons Stafsn Placaatb. i. Boek. iv. Tyt. 11. Deel. Num. i.

ζ li nog Gecilelyke huyfen, nog Gailhuyfen, dan by
overdrachte ende oirioive des Raets voirfz.

Bi den Rade,oldt en nye overdragen. Alfo voer
nuticapen gemene orbner onferStat ,en op()at
die gene,alre Wecrlicke luden, die onfe Srat
totnutfcap der Kercke, en des Lands van U-
trecht, mit horen liven, goede ende bloede, befcer-
men moeten, te gadelicker meergoedes hebben moch-
ten, des hem van node is, bi den R ide oidt ende nie
mit gemeene morgerifprake van allen Gilden over lan
ge jaren feer ripelic overdragen heeft gew^ell , dat
rycmant fine weerlicke Onrutrende goede brengen en
zal in Gèeftelicker hantj en tegen defen na derlelvci
tyt der voerfz Overdfachicn vuel goede in Gceltelicke
handen, alfe nyen Cloellercn, Zulierhufen, ende an-
deren ih onfer Stat ende StatVriheyt leggende,geco-
men (yh , in grote ongevuege der "WeerlickVr lude
voergen. So fyn die Rade, oudt en nye, tcgenwordi^
wefcnde der Stat voerfz eendraftelic overdngcn, dat
men allé önruerende goede ende eygendomme , die na
der voergen. Overdrachten in Geeitelicker hant geco-
men fyn in onfer Stat , ofte Stat Vryheyd gelegen,
weder in der Weerlickerhant, ende tot Weeihcker
nurfcap brengen zal , tuiTchcn dit ende St. Vióloers
dach naeikomende, dec waer die goede, ofte eygen-
domme fyn bider voerfz Geeftelicheyt, ofte Weerlic-
ken pc-rionen in gelove ter Geeftelicheyt behoef. En-
de en gefciede dit niet binnen der voerfz tyt, fo fei-
len di? Rade, oudt en nye, die felve goede en eygendom-
me geheel tot hem neemen ter Stad behoef, ende den
oiibar daer mede doen, fonder yemant des te verdra-
gen , of daer in verfcoent te worden.

Ende waer yemant, die van defer tyt voert enige
fine önruerende goede in Geeftelitker hant brachtc
binnen onfer Stai ,ofte Stat Vriheyt gelegen, het waer
invércopen, weehgeven, of anders, die foude fo vuel
goets vcrbüeren ter Stat behoef, als hi in der Geefte-
licker hant gebracht hadde, ende dat goet foude daer
toeverbiiert wefen, ter Stat behoef. Waer oecyc·"
rtiaht, die enich goet önruerende in gelove ontfinge,
om in der Geeitelicker hant te bliven, en ter Geeile-
Ifchevd behoef, die zei oec fo vuel goets verbueren
ter Srat behoef} ende enich Scepen, die daer over
lion de , dat der Geeilelicheyd eenig goed gégevcn
worde önruerende , die (oude die weerde des iêlven
goets verbueren an der Stat hant, ende daer toe tot
geener tide Scepen mogen werden.

XXXV. overdracht ^ aengaende de hoogfter fFeere van een man; als mede van de bor-
ger s , dte zich bupen de Stad onthouden &c. des vrydais in era-
Jtmo Sacramenti, MCCCCXLIIL

ie Rade, oiit en nye, hebben verclaert, ende
eendrachtelic overdragen de punten die na-
befcreven itaen.

In den eeriten, om den twivel neder te
leggen, die yemand.mag gehad hebben, of nog cry-
gen mocht in 't verftaen, waer een man zyn hoech-
fte weer heeft, hebben die voiriit Rade verclaert,dat
een man fyn hoechfte weer heeft, duir zyn echte wyf
woent, van der welcke hy na recht niet gefcheyden
cn is. (i)

Item, desgelyx van der flediger woen hebben zy
mede verclaert, dat een man fyn iledige wocn heeft,
daer hy dagelix te coft g^et, en nachtelix te bedde
met zynen echten wive, indien hy een echt wyf heeft,
anders die man alleen.

Item, eengehylid man, die van voir Sumc Jacops
dage voirt tot onfer Vrouwe avont te Lichtmifle toe
niet iledelick ch Weende binnen onfer Siadt, in der
voir verclaerder manieren, (gefondert die molenaers)
die en fel niet mede loten, by fulcke koeren, als van
oius dairopgeilaenhebben, ende men jaerlix ter doe-
ken te kundigen plet ch} nog oec in den Rade voir
Scepen, Raet, of Ouderman gecoren mogen wcr·
oen.

Item, waer enig man te Rade gecoren, voir Sce*
pen, Raet, of Ouderman, die uter Stat voer met.
fynre hoechfte weer, ofte ftediger woen, fojange hy
van den Rade \vair,out of nye, die verboerde terftont
fyn borgcrfcap, en hy foude tot genen tyde weder bor-
ger mngen worden, dan in alre maten, of hy te voc·
ren nye borger geweeft en waer 5 oock al gave hetn
die U.aet, out en nye, eendrachtelic fine borgerfcap
weder rot eniger tyt, in allen fchyn als hy die te vo·
ren gehad had. Gefondert of ter eenige merckely.ke '
peftilentie, dat God verhuede, quame in onfer,Star»
Eo alle die geenc van den Rade, out of nye, die te

gCD-

-ocr page 295-

PRIVILEGÏEN, &c. I BOEK. X, TIT.

genwoordig uterStat gevaren zyn, feilen weder inco- komen tuflchen dit, en onfer Vrouwen dage te Licht·
men tuflchen dit en Sunten Margrieten dage naeft- mifle naeilcomende, en binnen te bliven londcr arch j
comende, ende binnen bliven, fonder arch, op ten'uytgefcheyden die Calleleynen voirfz, die molenaers.

fel ven koer voirfz.

Item, fel dieRaet, ouden nye,van defer tyt voirt,
genen borger oirlof geven buten te woenen, ten zy
dat hy jaerlyx der Stade hondert pond geve voor fy-
nen fys j geiondert die Cafteleynen, die op 's Geftichts,
of der Stade floten fitten, na Overdrachten 's Raets,
oud en nye.

Item, zei men alle gehilikte borgeren inbieden te

(i) By gevolg indien een vrouw van haer man gelopen was, en buyten de Stad woonde^ konde een man daer door
geen fcbade aan zyn Borgerjchap^ of boog fier weere ^lyden\ gelyk de navolgende verklaaring van den Raeduken"
nen geeft.

Des donderdages na onfer P^rouwen dag Nativitatis mcccclx.
Claerden die Raet, out en nye, dattet Claes van Everdingen in zynre Borgerfcap geen hynder wefen zei,
dat fyn wyf van hem is, en buten woont , want zy tegen finen danck van hem is, en niet by hem wc-
fcn wiL ____

XXXVI. OVERDRACHT, om de Rechtfaken te fpoediger ten eynde te brengen, des woensdag

na Scholafltce M CC CC X LllL

ynScepenen, Raide ende Oudermans overdra-

f ' m : . .

M 'gen, voer nutfcap ende oirbair der Stat, en-
M . de om der guederlude faken te corter teneyn-
^ de te brengen, daer gebreck in geweeft heeft.
Alfe foe wat Scepene, Raide ende Oudermans tot e-
nigen faken onler Stat of partyen aendragende gefet
werden, hem des niet weren en feilen in eniger manie-
ren, dan mit hoeren eden, dat fy foe Ihrck van hoe-
ren liven niet en zyn, of den partyen te naemaich
zyn, ende fy feilen die faken, die men hem beveelt,

wys werden, ende den Raide aanbrengen, binnen
twee maenden, na dien hem die bevelinge gedaen wer-
den fal, alle dage by eynen ponde, tende den twè'en
maenden voerfci even, ter tyt toe zy die zaken aenge-
brogt feilen hebben, als voerfcr^ven is : ten waer za-
ke dattet by den partyen ftonden, foe fouden die ge-
fette voergenoemt dat binnen den twecn maenden
voerfcreven ter gueder tyt den Raide aenbrengen, en-
de foe fouden die partyen den koer voerfcreven gel-
den, ende niet die gene, die daer toe gefet wacren.

XXXVll. OVERDRACMT, dat de Schout geen goeder en, die uytheemfchen aenge'érft worden^

aenflaen zal &c. des vrydags na Lataret MCCCCXL 1:

Zyn Scepene, Raet, ende Oudermans overdra- luden geërft werden, ten zy mit vervolgen van recht,
gen, dat zy des Raets oude Overdrachten vol- by alfulken koer, als daer op van ouis overdragen
comelyck gehouden willen hebben , alfe dat zynj gelyck den tegenwoordigen Schout Peter Gra*
de Schout van der Stat genegueden aenflaen, wert op ten Raithufe toegcfeyt is hy hem na tercch·
of hem dier onderwinden en zei,die aen wiheemfche ten._

XXXVllL OVERDRACHT, dat men in de Stad brieven de namen van alle de twaelfSchC"

fenenflelien zal, des woensdag na OcuU MCCCCXLFIIL

Overdroegen die Rade, oudt en nye, dat men Scepenen met namen fctten fel > niet wederftaende,
in der Stat brieven van den zake , die in dat fommige van defelve Scepenen uyt den Rade in
den jare voerlede voer den Scout en Sce- den voerfz jare geleyd fyn geweeft, ^c.
penen onfer Stat gefciet zyn, alle die tw.ielf'

XXXIX. ORDONNANTIE, behelfende de C^uymen en Ufantien der Stad Utrecht, waerna

Schout en Schepenen Recht en Jufiitie adminiflreeren fullen , by Borge»
meefleren, Schepenen, Raden ^ Over fie Oudermans , en Oudermans, mep
gemeene morgenfpraken der Gilden vaflgeflelt in den jare MCCQLLVL

191

en die geene , die beliefenifle hebben des Raets, out
en nye, horen gefetten tyt duerende , en niet langer.
Item, eenich borger, die niet in en quame, of na
onfer Stat rechten fine Borgerlcap verwoende , dien
en foude men fine Borgerlcap niet wedergeven , dan
om fyn geit, in allen ichyn, of hy nye borger te voe-
ren geweeft en hadde.

Wy Borgermcy fters, Scepene, Rade, O ver-
fte Oudermans, Oudermans, ende ge-
meene Gilden der Stat van Utrecht, on-
derlinge mit malcander, bekennende,dat
een ygelike Stat, ende alle goede Steden,fculdichzyn
te hebben goede befcreven Overdrachten , en rccht-
veerdige Rechten, om een ygelic daer na te rechten,
ende een goet cort onvertogen rechtveerdich recht le
doen , den armen als den riken , foe hebben wy, mit
goeden voerfien, ende wel beraden, mit gemeen mor-
genfprake van allen onfen Gilden , eendrachtelic mit
malcander overdragen, om eendrachticheyt, ruil en

pmencn Gilden, geordineert ende eendrachtelic geflo-
ten ende overdragen hebben , dat die Scout en Sce-
penen van onfer Stad daer na rechten, oirdel gevçn en^
comen zeilen , daer defe tegenwoordige punten ende
Overdrachten of begrepen hebben j ende alle defepun*
ten ende Overdrachten, in defen tegenwoirdigen boecl^
befcreven, hebben wy Borgermeyiters, Scepen| Ra-
den, Overfte Oudermans , Oudermans ende gemeneii
Gilden der Stad van Utrecht, gebeft, ende geloven
voir 9ns en alle onfe nacomelingen, deden anderen die
vaft ende ftade ende onverbrekelic te houden, en den
Scoute ende Scepene van onfer Stad, ende alle die ge-
ne die defer Rechten behoeven, dairin tc houden endç
tc ftercken, ende die tot ewigen dagen voir recht tç
houden, zonder verbreken, ende dair niet tegens te (kgt

-----„---J wiij J --- --------, ----------------------------,----------------------k'w ivg^-r

^ vrede bynnen onfer Stat te houden , alle defe pun- gen nocji te doen,noch te laten gefcieningecnrc wys,
eten en Rechten, hier na befcreven,'dat die recht zcl- ende die Scepen en zeilen niet rechten noch oit del
ien wefen, lo wy die wt onfen ouden boeken vanRech- wyfenuyt anders eénigen boeckcn, of befcreven Rechr
ten getogen ende genomen hebben, ende die voert ten, die voirtyts voir den Scepen, Raden, Oudermanf
bi der wysheyt ende Vroetfcap onfer Stat, ende den ofte Gilden overdragen of gefchiet mogen wefen ,

J _ .....uictu UdCI Iia iCtUlCIJ , UiiUV.1 Cll^ J'"·'»·'-" w» , I^UUC IUIA.C puiitciictf

• ^yienzeilen, van allen faken die voor hem tp rçclîc'Overdrachten,als hier nabiden gemenen Gilden ovçr#

iJllDteh Qol· (if%

want die mit defer Overdrachten al te famen gedoet en
te nyet gedaen zyn , behoudclic alle defe tegenwoir^
dige punten ende Overdrachten, endefulkepunten«1

-ocr page 296-

VAN COSTUYMEN, USA^NTIËN,

dragen'mogérf worden, ende mén in defen boéckbe-
fcriven fel, defc punten'ende OverdracKrcn niet tegen-
drajgende, in alle hore volcomenre machten ende van
\vcerden te blivcn. Defer boeken zyn drie, vanwoir-
de'te woerde alleens i'prekende. Des fo leyt dat een
bock in der Scepen-ca'mer, dat der Scepen-Clercktot
alien rechtdagen mede ter Scepén banc dragen zei,
om dat die Scout ende Scepen dair na rechten zeilen.
Ende dat ander boeck leyt in der kerken tot Buerkerc,
om dat alle borgeren ende onderfacen , of die des be-
hoeven, dat ficn ende ovcrlefen mogen, om en yege·
lie hem dair na te rechten. Ende dat derde leyt beilo-
ten in onfer Stad kille. D^fe Overdrachten fyn ge-
daen ende gefloten in 't jaer ons Heren mcccclvï.

J. Faft. ... . (i)
ï·

Soe wie dat yemant mit boden voir den recht toe-
fpreken wil, die zei hy eerftedoen bieden bi der Sce-
pen' géfwóreri'boèdê , tegèns den nâefteri réchtdage
als men recht hout, te weten, op een dinsdag of dori-
dcrdach, mer op ten rechtdach zei men nyemant bieden
mogen op dien dach te recht te comen ; ende of men
op dien (lach, dair hy tegen geboden wair, geen recht
c^j hielde , fo zei dat bot ilaendè bliven totten nae-
llèH rechtdage toe , dat men dair na recht hout
ende ,of, men des morgens geen recht en hielde
fp zei die geboden perloen na dèn middage , of
^Is men recht hout, terecht comen; ende die ge-
bç^ien wert zei hem fel ven verfcine voir't Gerecht,
als Jy,voircoemt, dat hy dair geboden is, ende wat
perfoen hem heeft doen bieden, en die Scout zei dan
djén atnclagér cy fclien, ende hem vragen, wes dat hy
d^n geboden perfoen éyfcht, énde die voerg^nger zei
dan terilont der aenfprake lyen of mysfaken, of die
a^nCpi'uker zei fyn recht voert op hetn vorderen als
récht is; endeift dat hy der aenfprake lyet,hy zelden
clager voldoen bynnen veertien dagen , ende dat zei
men teyckenen in der Scepen bocc, ende hem datwt-
pandenjpf hy 't verplogen h idde,iftdat hy bynnen dien
véértien dagen nier en beiaclti ende waért daf hy dér
aenfprake mysfae6te ende onfcoüt vóer bode ; die zei
tot fynre onfcout ftaen, ende die onfcout doen totfui-
É^en dagen, als hem die Scepen wyfen zeilen.

I 1.

Behoudelic, des wair yemant die geboden wair voir
den recht , ende geern, betalen wil na fynre macht,
wés hy den aéncla^er bekeiit, zei hy betalen tot Ibl-
kên redeliKen dagén,aTs hem dit Scepen fetten zeilen^
indien hy mit finen eede dair toe doet,dàthydie Icouc
bynqen veertien dagen niet betalen en mach: ende dat
zei der Scepen Clerck teykenen in der Scepen bocc,
c^de en betaelde hy di^e fcult dan niet , op ten dach
άέ ii'em' âie Scepen toegewyil hadden, ίο zei men hem
dié fcult wtpandcn als verplogen fcout, alle bode ver-
wolnntn. ^ li I.

Enïïe ïb .wyè ten eerften gebodc , als hy van der
Sectiën s:e(woren B'oâ'e geboden wert, niet voer én

^yame, énde licm voir den Gerechtnietcn'yefichcen,
noch en aptwoirde als recht is, indien hy bynnen U-
|rei:ht^W^ir, ib hem die aenclager doen teyckenen
^n ^den Bode dien geboden hadde, ende zei verbué-
Γφ è{ien b'an, van vyf fcellingen , die hem die voirfz
gefworen Bode milten boeck terftdnt ofhalén zei, en
hem gebiedenj va^ Gerechts wegen, ten naeflen
recÛrdagçXç r^çhi'te cc^men, als men fécKt hout, en
pp dien recHtdac,n zei die aenclager dat gebot voir den
Scepen aénbrengcn , ende men ze) hem wyfen te pan-
Ïien,,^voir der aenfprake daer hi "^hem voer haddè doen
piéden ten recht te comenift dat hein die voirgan-

f erop dien dach nier eii yerantwoért'als ree is; en-
^edaéf of zeilen,die Bqden hebBén die eçn helfte van
âeh b^nën,' ende dié Scoüt'ciiè ander helft % "en^e dië

t. ■ 4 ' '

Boden zeilen bliven biden recht, alfoo lange alftrccht
duert, ende men en zei nyemant eygenen aenfyn goet,
die mît Boden an den recht geboden wort, ten'ly dat
die gefwoeren Bode eerft gicht by finen ede, dat hy.
hem beyde'die gebóden voirfz gedaen heeft.

I ^

Ende of die gebóden perfoen bynnen Utrecht niet
en wair, als hy tot fynre weren geboden wair, wan·
neer hy dan bynnen Utrecht quame , zei hi ten eer-
ften toecomenden rechtdage te recht comen , als
mén recht'hout , des morgens' of des avonts na dien
dat hi bynnen Utrecht gecomen wair , ende doen fyn
onfcout, dat hy op die tyt bynnen Utrecht niet en
was,doe hy geboden wort, daer mede mach hy hem
van fulcken recht,als op hem gevorderc wair, bcfcudden.
, ^ V.

Ënde wairt dat yemant onfcout angenomen hadde
te'doen voir't Gerecht, daer hem die Scepen finen dacK
van der onfcout of gewyft hadden, tot wat dagen hy
dié onfcout doen foude ,· ende en quaem hy dan riiec
voir,'föozel men dair op doen teyckenen van den ge-
fworen Bode dien geboden had, ende hy verbeurtenen
ban van vyf fcellingen, die hem die gezworen Bodè
terftont wthalen , en hem gebieden zei van des Ge-
rechts wegen , ten naeft'en rechtdage dat men recht
hout, die onfcout te doènjendeen quaem hy dan niet
voir, ende die onfcout niet cn dede, foozel menhéftï
die fcult wtpanden ter naefte'r paridinge, gelyc of fy
verplogen wair, alle bode verwonnen , alfo vérre als
die aenfpraker zweert fyn fcouc recht te wefen, als
' rëclit wyft.

VI.

ί Èndé fo wye dat onfcoutaerigenórhenhaddétcdóeó
Voir 't Gerecht, die mach die onfcout belcudden, eer
hyfe doet, mitten gelde dair hy voir beclaccht wair,
behoudelic die Scout fyn banne.

VII.

Ende fo wye den anderen doet panden mitten regt^
Buten Scepen-brièveri, aen zyn tylbair goet, die zei
dat pant verbieden ten naeften regt, ende ift dat die
voirganger dan niet en voldoet, fo fel die aenclager dat
pant anderwerf verbieden ten naeften regt, ende niet
meer5 ende daer na over dwers-nagt fel men hemey
genen aen dat tylbair goet, dair hy an gepant had,ai-
ioo veer als hy (weert zyn fcout regt te wefen; endö
al« hy geeygent is» foo feilen die Scout ende Scepen,
ten naeften ommeganc, tenden der eerfter maent dat
diéeygenfcap geiciet wair, of dair na, als die Scout
ommegnet, ende die aenfpraker des begeert, hem dat
goet leveren ; ende en name hy die have dan niet na
hem, fo ftaet die op hoir aventuer. Ende die gene die
an dat goet geeygent is, feit den genen diet ofgeey-
gent is, j'airende dag na houden,om den derden pen-
niric ni'èer, behoudelic der Heerlickeyt al hoirs regts,
ende Behoudélicden voirganger, eer die aenfpraker gc*
éygent is, ofbyftaenden regt, dat hy tot fynre on-
fcout daer offtaen, of die pandinge wtdoén magj en*
de behoudelic mede waert fake dat men den aenfpra-
ker cenig tylbair goet leveren zoude, dat die voirgan·
ger dat befcutten mag voir der Ieveringe,mitdathoeft-
gelt, ënde mit des Scouten banne, oirconfcap ende
Icryfgelt. Ende wair eenig goet, dair hy aen geeygent
wair ende geleverc worde, vértéerlic of vèrderflic
waer, fo mag die geene, diet toegeeygent is,dat deti
Scepen aenbrengen, ende beWyfen, ende foo Îêl nicn
dat vertèrlike of verderflikè goet bi den Scepen ver-
copen. Ende ift dat die geen dié zyn goet ofgeeygent
wair, dat goet lofleride bynhens jairs eride daegs, a»
voirfz ftaet, wes geit dan die aenclager ontfangên had-
dé van den verderflicken goedfe datter Verkoft waitj
als voii-fz is, dat fel Wefen in ofcortinge ende betalin·
ge van den hoeftgélde dair hy vöir gèeyg;èn Wair} en-
de^^^ei^gclfet aife âenfpreker of déh Scout gèlevértWc^j

-ocr page 297-

PRiVIEEGmN, δα:: IBUEIL Χ:ΤΙΤ.

fel men fcriveni>i den regt , op dattet nyet vermynrct
cn worde, of ment wedfcr lofende;

V. I I I ;

Voert fo wye fonder Scepen-plechten den anderen
pantian zyn goede, roerende of onroerende, dat mag
die voirganger eens wederwidoen, op zyn boeten,
eïide niet meer. Ende quaem yemant anders die hem
oec wc den pande doen woude:, die moet eerile fincn
eed dair toe doen, dat hem dat goet dair aen gepant
wair, het zy deel of al, toebehoirt, ende regt dair
roe heeft, na finen weten, fo mag hy wtdoen 't geen
dat hy dair aen heeft, ende hem toebehoert,ende an-
ders nieti ende die aenclager zal zyn regt voert ver-
volgen ende vorderen als regt is, op ten genen die
zyn goet niet felve wtgedaen en hadde.

1 X.

Ende fo wye dat met Scepen-plechten , die voir den
Scout ende Scepen gefchiet zyn van verplogen fcout
den anderen aen fyn goet pant, die pandinge en zei
nyemant wtdoen , ten fy mit Scepen quytancien, of
quytfceldingen, die in ileden van recht gelciet waren,
dair die fcult mede quyt gefcouden wair , of dat die
fcult op ter plechten befcreven ftonde daiie betailt
wair.

Soe wie den anderen pant aen fyn rede goet, die
mach alzo veel goete na hem nemen alfe dair hy voir
pant, ende voer den derden penninch meerbidenSce-
penej ende en naem· hy dat goet niet na hem, foo
ftaet dat op zyn aventuer, ende hy fel zyn regt dair
voert op vorderen, als regt is: ende of dat goet nyet
goet genoeg en wair, voir dat geit dairhy om gepant
had, ende voerden derde penninck meer, dat mag
die aenfpréker voert panden aen des voirgangers goet
dair ment bevynt, of an zyn lyf, als regt is.

X I·

Ende zo wie dat den anderen pandt om eenïge fcult
of gelofte, aen hufingen, hoffteden , erve of renten,
die fel dat pant verbieden, twee werven over 14 dagen,
ende niet meer, ende dair na ©ver dwers-nagt fel men
cygenen an den voirfz goeden, daer hy aen gepant
haddeV ende als hy geeygent is, zo zei hy dat goet
den genen nahouden diet ofgceygent is, een jair en
zes weken, om den derden pennyng meer, belioude-
lick der Heerlickheyt al hoirs regts.

X I I.

Ende fo wye dat om eenige renten pant aen finen
eygendom, die fel dat pant verbiden vier werven,tot
eiken over 14 dagen, ende fo fel men den aenclager
als dat laetfte bot verboden is, eygenen over dwers-
nagt , aen dat goet dair hy aen gepant had, ende foo
is dat goet terftont verftaen aen des aenclagers hant.

X 1 I I.

Ende fo wye dat eenige huy fingen of hoffteden in
erfpacht hadde, en yemant een deel of al dair of
voirt in erfpacht gegeven hadde , die mag om finen
erfpacht die hi dair wt heeft, panden aen die beter-
fchap van dien goede daer die erfpacht wtgaet, ende
die bode verbieden vier werf tot eiken over viertien
dagen, ende ten laetften bode fel men den dager ey-
genen aen die beterfcap van dien goede, daer hy aen
gepant had, ende dat goet is dan terftont vcrftaen tot
des aenclagers behoef, behoudelic die den eygendom
dair ofhceft al zyns regts.

XIV.

Ende fo wye dat panden wil aen enigen eygendom
01 erfpacht, of aen enige hufingen en hoffteden of ren-
ten, die fel die pandinge openbaerlic doen mit Scout
ende Scepen, ter weren dair die pandinge gefcien zei;
cfide die Scout ende Scepen feilen hoir ban en hoegen
ter Weren halen; ende en wair dair nyemant in den
Ie !i· erve dair die pandinge gefciede, zo tel-

" öie Scout ende Scepen die wcie laten totteo iwccn
naeften hufen, ende. zo zeLdie gene die de pandinge
gedaen hadde, dien ban ende boegen verleggen, en-
de die gepant wair felfe weder betalen j ende dit zei,
wefen behoudelic dat die voirganger die pandinge zeU
ve ter Scepen antwoirden belyen mag, eer men voir
den hufe coemt, gelyc of ter weren wair.

X V.

Ende wair dat fake dat yemant eenige pandinge wt·
doen woude, die aen cenigen eygendom of erfpacht
gedaen worde,, die mag hy wtdoen binnen den tween
eerften viertien dagen na der pandinge, ende dair en
tends en mng hys nyet wtdoen; ende fo fel men den
dager dair na voirt regten als voirfz is; ende worde
die pandinge wtgedaen, ende die verweerre in den
onregten gewyll worde, fo fel h y verboren fyn boe-
ten, ende 5000 Iteens, half tot behoef der Scepen >
en half den gemenen gilden.

X V I.

Ende wairt fake dat yemant eenig tylbair have in
fynre weeren had, dair yemant mit regt aen panden
woude, ende hem y mant anders vermaet dier haven
fyn te wefen, fo iel die gene die hem des vermaet, ten
naefte regt voir den Scepen komen, des hy thuys is,
ende anders 'teerfte dat hy thuysgecomen is,ten nae-
ften regt fyn gehout doen, dntfe fyn zyn, ende fyn
wairen ,doe men dair an pande, ende die nae hem ne-
men over dwarsnacht, of men foude daer voert aen
regten.

X V I T.

Ende zo wye den anderen pant aen enige hufingen,
hoffteden , erven of renten, mit loften of plechten,
die houden alle boden verwonnen ende voir den Sce-
pen ^fciet waren, die zei men panden » ende dair na
over dwersnacht eygenen.

XVIII.

Ende worde yemant aengefproken voir den Scepen
mit open brieve, dair hy wtfcrift of begeerde, fozel
men hem dat wtfcrift terftont geven , op finen coft »
ift dattet die aenfpreker by hem heeft, ende en heeft
hys niet by hem , fo zei hy *t hem geven ten naeften
recht I ende die aengefproken zei ten naeften recht dair
op antwoirden, na dat hy't uytfcrift ontfangen heeft,
en quaem hy dan nyet voir ende antwoirde, of dat hy't
uytlcrift niet en ontfange als recht is, zoo zei men
panden voir de fcout die de aenfprçker eyfçht, ende
dat pant vervolgen als recht is.

XIX.

Voert wanneer die Scout gaet panden, fo zei hyiyn
ban ende boeten nemen van den genen die gepant worr,
of van finen goede.

X X.

Ende wair yemant die toegewyft wair fyn dode hant
te befoecken, dat zei wefen over twee en veertig da-
gen , coemt hy dan niet voir, fo zei men eens dair op
doen bieden metter Scepen gefwoeren Bode, en niet
meer, ten naeften rechtdage te recht te comen , ende
en coemt hy dan niet, fo zei men panden, en dat pant
vervoleen als recht is.

XXI.

Ende die Scout en zei van genentylbaregoeden,als
dair an gepant is, niet meer of hebben dan eenenban,
ende wanneer dat die panden geltvert worden, fo zei
hy dair of hebben een boet, en dair zei hi den ban van

oicorten.

XXII.

Ende alle gaften van buten , zei men over dweri-
nacht, te weten, eens te bieden mitter Scepen Bode,
ende eens mitten gefworen Bode, mitten boec, van
des Gerechts wegen, ende dan te panden voir die
aenfprake, ende dat pant eens te verbieden, ende dan te
eyeenen over dwersnacht.

XXIII.

Soe wye den anderen doet dagen io der Confifto-
Oo 3 rien.

-ocr page 298-

VAN COSTUYMEN, USA^NTIËN,

29Φ

rïen, die dacchbrief zei gefereven ende befegelt we-
fen, ende inhouden wair om hy den anderen heeft doen
daeen.

XXIV.

• Ende worde yemant die aldus gedaechtwart, voirt
vcrvolpt mitien'Geefteliken recht, dat hy te banne
quame^van vevfmadcniiTe des rechts, fo zei die gene die
rc banne gekomen is, hem uten ban lofenen ,endeab·
folucy wynnen , bynnen drien maanden na dat hy te
banne gecomen wair , ende en doet hy des niet, fo
mach die aenfprakcr, tenden den drien maenden, den
genen doen bieden voir den Scepen, die Ib lange te
ban geilacn had i ende op ten dach a!s die gehande ten
recht gebodenwortjfo zei die aeniprekerfynban-brie-
ve opren gebanden perfoen voir den Scepen tonen, en
weder die gebande perfoen dan voir den Scepen coemi
of niet, als hy geboden is, fo en zei die gebande per-
foen nochtans geen onfcout dair voir mogen doenj
mer coernt hy voir den Scepen, ende hi der icult dair
belyec, fo zei hy dair of dach mogen krigen, ter Sce-
pen feggen j mer wairt dat die gebande perfoen niet
voir en quame, fo zei dieaenfpreker, op ten dach alfe
hy den gebanden perfoen ten recht gebo Jen heeft, fyn
gehout op fyn aenfprake doen, behoudelic dat hy fi-
nen daechbrief vermynren mach, ofhywil, merniet
vermeerren , ende als die aenfpraker fyn gehout gedaen
heeft, io zeilen hem die Scout ende Scepen den ge^
banden perfoen dat wtpanden, ende voert rechten als
verplogen fcour.

XXV.

Voert wairt dat eenich perfoen den anderen te ban-
ne hadde van verplogen fcout, voir den Officiael,dic
tnach den gebanden perfoen doen bieden voir den Set
pen , tends den drien maenden, ende op diend^chal.^
die gebande perfoen geboden is, fo zei die aenfprekei
die plecht en ban-brieve den Scepen tonen, ende dar
fel lent hem die Scout en Scepen uytrechten als voiriz
is, alfoo verre als hy fyn gehout doet, wes hem vai:
dier plecht niet betaelt en is , oec weder die gcbandt
perfoen voircoemt of niet.

XXVI.

Ende worde yemant voir den Scout ende Scepen
alfoo verre vervolgt mit recht , dat met) panden zou-
de , ende die aenfprcker geen goet bynnen Utrtchi
cn wyii, den aengefproken toebehorende, dair men
hem aen rechten mocht, fo zei die aenfpreker mit
fynen eede dair toe doen,dat hy des anders goet niet
fen weet , dair hem die Scepen an rechten moghen ,
foo zei der Scepen Boede den iculder een weet
dair van doen aen finen mont, of tot fynre weren,
alfo verre als hy bynnen Utrecht wair, en en quam hy
dannyetten naeiten regce voir't gcrecht, als hem de
wete gedaen wair, of als hy bynnen Utrecht gecomen
wair, ende wyfde goet dat fyn wair, daer men den
aenclager aen regien mogte fonder droge, fo fel men
den dager wyfen te panden aen fyn lyf, dat der Sce-
pen Bode van fynre wegen doen fel, ende hem gebie-
den binnen achte dagen daer na den dager te voldoen;
ende ift dat hy binnen dien achte dagen niet en vol-
doet , of die pandinge niet wt en doet, en hem ver·
antwoort als regt is, loo fel men hem ter naeller doe-
ken fyn borgerfcap ontneemen, ende daer en tends
fel men hem in der Stads vangenilTe leggen j ende waer
dat lake dat hy niet goet willig, als hy aen fyn lyf ge-
pant worde, in der vangenifle dair hem die Bode op
Avysde, als men aentafte, niet mede en ginge, fo fel
hy vcrbueren totter gemeenre Gilden behoef 10 pont,
dat die Bode ten naeiten regtdage den Scepen by finen
ede bybrengen fel, dat hem regt weygeringe gedaen
is} ende ioo mogen dan alle der Stat lege Knapen dien
perfoen mit magt aentaften, ende leggen in der Stat
vangenifle, waer menvynt, in hufen of buten hufenj
gefonderc in der Moodaten, ofte Goedshufen, op Kerc-
hoven, en hier of fel der Scepen bode, als hy aen iyn
ly f pant, en elc van der Stat ege Knape, die over die
aentaftinge zyn , hebben een pont, dat die aenclager
verleggen fel, en dievoerganger feit hem weder geven j
en wairt dar die lege Knapen yemant weygerden die
aentaflinge te doen,of vertoch,ofwech-wyfingedaar
in maeófcen, fo foud men hem terftont horen dienit
nemen, fonder hem die weder te gevenj ende of die
lege Knapen des mans niet magtig en waren, fo mo-
gen fy wel te bate nemen wye dat fy willen, fonder
verbeuren, om te regt te iterken, dat hem nyemanc
weygeren en fel. Ende alfoo opgeleyt en fel hy buten
fyn wederfake vter vangenifle niet comen , eer dat
hy fyn wederfake voldaen hadde. Ende die aldus op-
geleyt worden, feilen hem felventeeten geven, ende
hoirs lèlfs coil doen van hoirs felfs goede, ende die
geen goet en hadde, foude die gene die hem hadde
doen leggen , geven, tot water ende tot broot, elxs
Jages een halt out butkyn, ende anders nietj ende
ontruymde hy uter Stad of voervluchtig worde, of
recht-weygeringe dede, of uter vangenifle brake, fo
fel men hem die Stad verbieden, ter tyt toe dat hy die
tcout betaelt hadde , ende 't geen dair hy om ge-
ruymt wair, niet myn fo mag men hem om die fcult
met recht vervolgen, ter tyt toe dat hy betaelt en
voldaen heeft, tot allen plaetfen dair men vyntj en-
de ontruymde hy uter Stat, of in der Mondaten, en-
de dair ftorve, of dat hy in der vangenifle Itorve, foo
f-Hen fyn erfgenamen die feulden betalen,ende't geen
d it die aenfpraker dan ten afteren aen hem wair, al-
100 ^erre als fyn erfgenamen fyn erffenifle aentaften,
lis recht is. Ende wairt dat die fculder hem in der aen-·
cailinge onwillig maeéte, ende den Dienres, of die
/ by hem hadden, ftieten of floegen, dat foude die
Raec regten tot horen goetduncken, ten wair dat hy-
Ic wonde, lam of doet floege,dat zoude men rechten
nitten fweerde aen fyn lyf.

XXVII.

Ende wairt dat yemant woende buten Utrecht in
onfer Stat Vryheyt, ende hem yemant panden wou-
de aen fyn lyf, mit plechten of loften, die hy voir dea
Scepen gedaen had,ende die aenclager fyns goeds niet
cn wyfl, dair hem die Scepen aen rechten mogteD,fo
foude men hem mitter Scepen Bode een wete doen in
fyn tegenwoirdicheyt, of tot fynrewerenj ende en
quaem hy dan niet ten naeften recht voir den Scepen,
ende wysde den Schepen goet binnen Utrecht, dac
fyn wair, daer men den aenfpreker aen regten moge,
fonder droge, foo foude men wtluden ter naefter doe-
ken , ende hem die Stad verbieden, ter tyt toe dat hy
den aenclager voldaen had.

XXVIII.

Ende wairt dat yemant buten Utrecht, in eenigen
Gerechten bynnen onfer Stad Vryheyt verwonnen wor·
de, dat men aen fyn lyf panden ioude, ende die aen-
clager finen eed dede,dat hy fyns goeds niet en wyft,
dair men hem aen rechten mogt, foo fel die Schout
hem een wete laten in fyn tegenwoirdicheyt, of tot
fynre weren, dat hy den dager voldoet bynnen achtc
dagen, of goet wyfe dat fyn is, dair men hem an reg-
ten mogt, ende en dede hy des niet, fo feilen die
Scout endeBuur-rade dat aenbrengen voir den Scoutc
ende Scepen bynnen Utrecht, ten naeften rechtdagc,
dat die Scepen fitten . ende dair af zeilen die Scout
ende Buer-rade hebben een pont, dat hem die aenfpre-
ker geven zei, ende die aengefproken feit hem weder
geven j ende fb zei men der Scepen Bode die bevelin-
ge doen, dien fculdenair aen te taften bynnen Utrecht,
of in onfer Stad Vryheyt buten Utrecht, dair men be^
vynt, ende te leggen ende te vangen van der Stad le-
ge Dienres, in allen manieren of hy voir den Sccpefl
t'Utrecht verwonnen wair , ende voirfz ftaetj ende

of die Scout ende Buur-rade dac niet aeo cn broch-

fOOf

-ocr page 299-

PRIVILEGIEN, &c. I BOEK. X, fiT.

ten, âls voirfz ftact, ib tnachdic aenfprekcrdatrecht
opdingen veertien dagen, ende die Scout ende Buur-
rade en zeilen dan bynnen den veertien dagen geen
recht houden, fy en hebben't denScepencnt'Urrecht
acngebracht als voirfz ilaet'jendeenbrochten die Scout
en Buur-rade dat binnen dien veertien dagen niet
an den Scout ende Scepcn onfer Stad , fo zei verbue-
ren die Scout dair 't gebrec in vyele,alle dagen twee
pont, ende elc Buer-raet alle dagen een pont, ter
Gilden behoef, ter tyt toe die aenbrenginge gefciet
wairj ende defe broeken zei dergemeenre Gilden Ca-
incraer ophoeren ter Gilden behoef, als hy dair toe
geeyfcht wort van den geenen die de aenbrenginge
eeert.

XXIX.

Ende wâir dat faicke dat men yemant panden of le-
veren foude aen tylbair goet, ende dat huys gefloten
\vair, dair men die pandinge ende leveringe in doen zou-
de, fo zeilen die Scout ende Scepen van der Heerlic-
heyt wegen, dat huys open doen, op des goeds ooft
dair dat reciht gefciede, ende die pandinge ende leve-
ringe doen als recht is.

XXX.

Ende wair dat faicke dat yemant om meer pande
dan men hem fculdich wair , of om meer dan hy mit
recht doen mach, die doet een onrechte pandinge.
XXXI.

Soe wye lyfrenten heeft an der Stad van Utrecht,
en mach men niet aen panden, nochnyemantoverge-
ven , nog commer op maken, alfoo lange hy leeft.
XXXII.

Ende wair dat faike dat yemant den Scout ende Sce-
pen, of horen Dienren diet bevolen wert, pantwe·
ringe deden, te weten , uten hufe te fluten, of dair

wc te keren, of die panden wtter hand te nemen, of s ge plechten of lotten die voir den Scepen gefciet wa·

die geen panden genomen en woude hebben, die fou- ----------^---------------«·

de verbueren tien pont, tot behouf des Scouten ende
Scepen, ende enen nacht op 't vieyfchhuys teleggenj
ende fo wye dat enich van den Scout ende Scepeiî,
of horen Dienren uten huyfe ftieten of fcoven, die
foude verboeren tien duyfent fteens, half tot behoef
der gemeenre Gilden, ende half tot hehoef des Scou-
ten ende Scepen, ende eene nacht op 't vleyfchhuys
te leggen jende lbo wye dat floge of ftake, dat foude
men rechten mitten zweerde aen fyn lyf.

voir

Lamberts MiiTe, die zei men kundigen tot Sinte Lim- of naem, ib zei hy verbueren , totter gemeenre Gil-
berts Mifle, ter doeken j ende wat eygenfcappen ge-1den behoef, foo menichwerf als hy 't dede, twintich
^ fchien tuiTchen Sinte Lamberts MiÎTe ende dertiendach, î pont, ende nochtans gecorrigeert te wefen bi den Ra-
die zei men kundigen op tendertiendach, ter doeken, de na horen goeddunken, ^na dat die fake gelegen is.

Voert wair *t dat yemant mit enigen rechte ge·
eygent worde an des anders onroerende goet, mit
plechten ofte loften, die voir den Scepen gefciet wa-
ren , of mit andere brieven , of vervolch van recht,

en wat eygenfcappengefchien tuiTchen dertien dagen
beloken PaefTchen, die zei men kundigen ter doeken
t^ot beloken PaeiTchen ; ende dit zei men tot elcker
Mudinge voir der Scepen huys, in een tafel bi-
fonder befcreven , wthangen > ende wat eygenfcap-

ÏI. Fan Eygenfcappen,

ï.

den

Alle eygenfcappen die voirtaen gefcien
Scoute ende Scepene aen eenige huyfinge, hoffteden,
erven of renten, zei die gene die geeygent wert, ter
Scad doeken uyt doen kundigen, op dattet een yege-
lic diet aengaet, ende plechten of loften opdat geey-
gende goet hadden, weten mogen, om hair recht dair
mede op dat goet te bewaren; te weten, Γ00 wat ey-
genfcappen gefcien tuiTchen beloken PaeiÏchen en Sinte

geordineert, ende wes eygenfcappen voert meer an
onroerende goeden gefcien, ende niet beluyt noch uyt-
gehangen en werden als voirl^ is, zoo wes plechten
oMohen yemant dair op heeft, ende voir den Scepen
gelciet zyn, zdlen dair op van weerden blivcnj ende

foo wie met enigen brieven of geloften aen dien goe-
den dair na geeygent worde, ende beluyt ende wt-
gehangen wair, dair mede zei die onbeludeeygenfcap
doet ende te niet wefen j ende zoe wie dat iyn eygen·
fcap ter doeken gecundicht ende wtgehangen worden,
ende dat die dan verjaert ende verdaecht, ende niet
ofgelofent en wert, fo zei die gene die fyn eygenfcap
alfo verjaert ende verdaecht wair, bynnen den eerilen
zes weken , na dat die felve eygenfcap verjaert ende
verdaecht wair, indien hy dan bynnen Utrecht wair,
mit dier eygenfcap ruyminge aen dien goede bieden,
om los ende ledich te hebben 5 te weten, vier ruy-
myngen , elcke over dwers·nacht, ende ter vierclei^
ruyminge zelt hem die Scout milten Gerecht rumen
van der Heerlickheyt wegen , ende dair der Scepen
brieve of nemen, ende die ruminge en mach die gene
die ofgeeygent worde, niet wtdoen j ende en wair die
geeygende op die tyt niet bynnen Utrecht, fo zelhy
de ruyminge bieden binnen den eerften zes weken, na
dat hy t'huys gecomen wair, ende tot dier tyt toe dat
die ruyminge niet geboden, noch van der Heerlickheyt
wegen niet geruymt en wair, als voirfz is, foo en mack
die geeygende dat goet niet overgeven noch weerloos
worden, noch hy en zei dair geen pacht noch huer of
boeren j en diet ofgeeygent is mach in diengeeygen-
den goede blive fitten , ende dat goetgebruyckcn,cn
den pacht of huer dair of boeren, onbecroent van den
genen diet aengeeygent is, ter tyt toe dattet den ge-
eygenden van der Heerlickheyt wegen geruymt ende
gelevert wert. Ende ift dat de eygenfcap beluyt ende
wrgehangen wert, als voirfz ftaet, ende dan yemant
eenige verhouden eygenfcappen op dat goet fprckendc
had, die ter doeken niet beluyt, nog wtgebangen,
nog geen ruyminge medegebodenen wair,ofdieeeni-

, op dien geeygcnden goede, of op ten perfoen die
fe toe te behoren plagen , fprekende had , ende die
brieve op dat geeygende goet dan nieten toende,bin·
nen jaers en daechs na dat die eygenfcap ter Stad doe-
ken gecundicht worde, die verloer fyn recht aen dien
goede, alfo veer als hy bynnen dien jair ende dach byn-
nen Utrecht wair, ende en wair hy bynnen dien jair
ende dach bynnen Utrecht nyet, ίο mach hy die tonen
bynnen den eerften halven jair na dat hy bynnen U-
trecht coemt, of hy verlieft fyn recht aen dat geey-
gende goet

I h

Worde yemant geeygent aen eenich goet, roerende
of onroerende , fo mach die Schout, of hy wil, die
eygenfcap na hem nemen van der Heerlickheyt we-
gen, ende den geenen die 't aengeeygent is, fyn hoeft-
gelt geven, dair die eygenfcap of fpreeckt, bynnen
der eerder maent na dat die eygenfcap gefciede, ende
cn dede hy des nyet , foo blyft die eygenfcap an den
genen diet geeygent is , ende fo zei die Scout fonder
wcygeren of vertrec die eygenfcap befegelenj ende en
dede hy des niet, of dat hi dair en tends genot dair

pen dat beluyt ende wtgehangen worden, aie zei der jfo mach die gene diet ofgeeygent wert, dat goet bin-
Scepen Clerk byionder icriveû , in een boec dair toe nen jaers ende daechs, ic weten, bynnen een jaer en

zes weken, na dat die eygenfcappen voir den Gerecht
gefciet waren, weder loieoen , mit fulc geit als dair
die eygenfcap of fpreed, ende mitten derden pennyng
meer, mit des Scoute bannen, oirconfcap ende fcryf-
gelt. Ënde wair *t dat die Schout die eygenfcap an hem

naem

ren

-ocr page 300-

VAN COSTUYMEN, USA^NTIËN,

nacm van der Heerlickheyt wegen , in der manieren
voii fz, fo fout den Scout den genen die 't ofgeeygent
wair, jair en d:ich na houden , na dac die eygenfcap
voir den Gerecbi gefciet wair ; ende wair 't dat dit
goet niet gelofent en worde bynnen jairs ende daechs,
na dat die eygenfcap voir den Gerecht gelciet wair,
niit fulc gek als dair 't voir gecygent wair, ende mit-
ten derden pennyng meer, ende mit des Scouicn ban-
nc, oirconlcap ende fcryfgelt, foo blyft dat goet ver
loren den genen die 'c ofgeeygent wair, en verftaen
an des geens hand die dair acn geeygent is, of an des
Scouren hant, wair't dut hy die eygenfcapna hem ge-
nomen , ende den geeygenden fyn geit gegeven had-
de, gclyc of hem dat voir den Scepenmit vollen recht
overgegeven w.ur ; behoudeüc elcker male fyns
rechts, die plechten of loften dair op gcdaen waren,
dat hy bynnen jairs ende daechs na der eygenfcap
mit fine brieven op dat geeygende goet recht Ipreken
mach.

I V.

Ende wair dat iïike dat enige eygenfchap gefciet
wair aen enige huyfingen, hofitede, erven of renten,
dair yemant eenige plechten of loften in Stat brieven
of Scepen-brieven op fprekende had, of op ten perfoen
dict ofgeeygent wair, ende mit dier plegten ofte lof-
ten mede an dat goet geeygent worde, eer dat die
voirfz. outfte eygenfcap verjaert ende verdaecht wair,
na datfe voir den Scepen gelciet wair, fo mag diejonx-
fte eygenfcap die voirfeyde oudfte eygenfcap bynnen
dier ielver tyt, eer dac die oudfte eygenfcap verjairt
ende verdaecht wair, in der manieren als voirfz ftaet,
oflofenen met dat hoefrgek,dat die oudfte eygenfcap
begrepen heeft, en mit denderden penning meer, en
mit der" Scouten banne , oirconfcap , en fchryfgeltj
ende fo fel die genen die de oudite eygenfcap had,fyn
gehout dair op doen, dat die gene die hem iyn eygen-
fcap ofgelofent had, hem dat geit dair die eygenfcap
of fpreeil, mirten derden pennyng meer en milten
oncoft als voirfz is, betaelt heeft, alfoo verre als hy
den derden pennyng dair of neemt, ende geven hem
die eygenfcap over voirt Gerecht,ende alles regts,dat
hy dair an heeft ·, mer wair dat fake dat die gene die
de jonxftc eygenfcap op dat goet geworven hadde,
dat hoeftgclt, mitten derden pennyng meer, ende
mirten oncoft als voirfz ftaet, die oudfte eygenfcap
niet en betaelde, nog of en lofende byhnen jairs en
daegs, eerdat die oudfte eygenfcap voirgenoemt ver-
jairde ende verdaegde als voirfz is, fo en is die jonx-
fte eygenfcap op dat goet van geenrc weerden, ende
die oudfte eygenfcap fel in hoire magie ende van weer-
de op dien goede bliven , ende verftaen aen des geens
hand dieie aengeeygent wair.

Waer dat Hike dat yemant enige plechten, gelof-
ten of voirwairden in Scepen-brieven, of Stat brie-
ven van Utrecht op eenig geeygende goet fpreken-
de had, of op ten genen die dat ofgeeygende goet
toe te behoren plach, dair die dage van betalinge,
of dair of voldaen te wefen, omme gecomen waren,
dat hy recht dair mede fpreken en dair mede geey-
gent mogt worden, ende dan aen 't voirfz geeygende
goet niet geeygent en worde bynnen jaers ende daegs,
eer dat die voirfz eygenfcap verjairt ende verdaecht
wair, hi verheft fyn regt op dat geeygende goet, en-
de die voirfz eygenfcap fel van weerde bliven j mer
wair dat fiiicke dat die dage nog niet ommegecomen,
iiog veifchenen en waeren bynnen dier tyd, eer dat
die voorfz. eygenicap verjaerde en verdaechde, als
voirfz. ftaet, fo dat hy dair mede aen dat geeygende
goet niet panden, nog geeygent en mogt werden byn-
nen jairs en daegs, eer dat die voirfz. eygenfcap verjairt
cn verdaecht wair, fo mag die gene die iyn dage of tyt
<dair of dan nog niec verfcenen , nog ommegecomen

en waren als voirfz is, mit dien Stat brieven of Sce-
pen-brieven om fyn gebreke op dat geeygende goec
mit regt fpreken, bynnen den eerften zes welcen, na
dat fyn dage of tyt dair van ommegecomen wair, dac
hy regt dair mede fpreken mogt, alfo verre als hy fyn
brieve bynnen jaers ende daegs, eer dat die eygenfcap
verjairt ende verdaegt, opdat geeygende goec ende
eygenicap voir den Scoure ende Scepen getoent had,
of hy verlieft fyn regt op dat goet, alfo verre als hy
binnen dier tyt bynnen Utrecht wairj ende wair dac
fake dat hy binnen dien zes weken voirfz. fyn regt op dat
geeygende goet aenleyde, ende begonne in der ma-
nieren voirfz, zo zoude die geeygende dair voir val-
len, mit voldoen of betalen, in allen manieren als die
genen gedaen zoude hebben, die fyn goet ofgeeygent
wair, ende en deJe die geeygende des niet,dat eerfte
dat dan die toefpraker mit dien Stat brieven of Scepen
brieven,indien die brieven ouder waren dan die pleg-
ten , dair 'i goet mede geeygent wair,geeygent wor-
de, ende die voirganger dan bynnen jairs ende zes we-
ken niet of en lofende, mitten hoeftgelde, ende den
derden pennyng meer, fo verloer hy alle zyn rechtj
ende waren die Scepen-brieven of Stat brieve, jonger
dan die plechten, dair't goet mede geeygent wair,
ende mit den jongeren brieven geeygent worde aen'c
voirfz geeygende goet, fo maghy mit dier eygenfcap alle
die voir-eygenfcappen, die voir hem gcicict waren, oflo-
fenen, elc mit dat hoeftgelt, en mitten derden penning
meer, en mitten oncoft in der manieren voirfz,bynnen
den eerften zes weken, nadat hy mit finen Stat brieven
of Scepen-brieven geeygent wairj ende zo zeilen die
genen die de oudfteeygenfcappen opdat goet hadden,
hoir gehout dair op doen, dat die gene die hem zyn
eygenfcap ofgelofent had, hem dat geit dair die ey-
genfcap offpreeét, mitten derden pennyng meer, cn
mitten oncoft als voirfz is betaelt heeft, alioo verre aJs
zy den derden pennyng dair of genomen hebben, en-
de geven hem die eygenfcap over voir *t Gerecht-, en-
de alle recht dat zy dair an hadden, behoudeüc den
genen die de oudfte eygenfchap had, zulcke huer of
renten als van dien goede dan verfcenen wair, na den
beloep van der tyt ,dathy die felve heffen ende boeren
fel jende wair *t dat die gene die de laetfte eygenfchap
milten jonxften brieven verworven had, als voirfz is,
bynnen den voirfeyden zes weken dat voirgenoemde
geit, van den ouden eygenfcappen niet en betaelde,'
nog die of en lofende in der manieren voirfz, zoo en
zyn die jonxften Stat brieven, nog die jonxfte Sche-
pen-brieven, nog die eygenicap die hy mit dien jonx-
ften brieven geworven had op dat goet, van geenrc
weerden, ende die voirfte eygenfcappen zouden in
hoire magien ende van weerden op dien goede bli-
ven ; ende wair 't dat zake dat die gene die de Stac
brieven of Scepen-brieven, op 't voirfz geeygende
goet fprekende hadde,bynnen den eerften zes weken,
na dat zyn dage of tyt ommegekomen wair, dat hy
dair mede fpreken mogt, bynnen Utrecht nieten
wair, zo zei hy dair mede fpreken, ende zyn recht
begynnen bynnen den eerften zes weken, na dat hj
bynnen Utrecht gecomen wair, of hy verlieft zyo
regt op dat geeygende goet.

V 1.

Ende waer dat fake dat yemant voir den Scepen iyn
gehout dede,alfe men eygenen zei,om meer dan men
lem fculdig wair, of dan hem gebrake,ende die voir-
ganger dat den regt bewyfen ende kenlic maken mog-
te, als regt is, eer dac die eygenfchap verjairt endc
verdaecht wair, zo en zei die eygenfcap van geenrc
weerde wefen} ende die aenfpreker die 't onrecht gC"
hout gedaen hadde, foude verbeuren lo pont,tot be-
hoef der Scepen, ende voirt gecorrigiert' werden»
tot des Raeds goetduncken.

yit

-ocr page 301-

PRIVILEGIEN, &:c. I BOEK. X, Ί1Τ,

297

V I i.

Alle eygenfcappen'die gefcien voir't Geregt, zei
der ScepenClerck fcriven in der Scepen boec , bi den
Sccpen die ter banc comen, ende niet alleen bi den
geene die dair geeygent werc, nog by finen voirfpra-
kej ende wair dat fake dat die gene die zyn goet of-
gecygenc wair, mit Boden an den regt gecomen ende
vervolgt wair, ende niet mie vScepen plechten, Γ00 fel der
Scepen gefworen Bode,die den oFgeeygende geboden
had, gichten met fihen ede,dat hy en mitten boecke
geboden heefr jende of die eygenfcap gefciede aen eni-
gen befetcen perfoen, zo zei des Scouten knecht, die
de befetiinge gedaen had , mit iînenedegychten , dat
hy die befettinge aen hem gedaen heeft ; ende of die
eygenfcap gelciede aen enig belet goet, dat enige
vreemden luden toebehoirde, zo zei die gene die hen
die wete van der Heerlicheyt wegen gedaen had,gych-
ten mit finen ede,dat hy hem die wete gedaen heeft,
ende elc aenfpreker zei mit zynen ede dair toe doen,
dat hi zyn regt vervolgt heeft als regt isj ende defe
gichtinge ende ede voirfz zeilen gefciun, eerdat men
cygenen zei, ende eer dat men die eygenfcap in 'c
boec fcriven of maken fel, want alle Rechten, mit vol-
len Boden weten, ende vervolg van regt gefcien feilen,
fonder ferpel of bedrog, om yemant 't zyn mede te
ontferren.

II1. Van Over giften ende Maken.

Die Scepen van Utrecht en zeilen over genen ey-
gendom, nogte plechten, loften,nog maken ftaen ,
ten zy op enen regten dingdag mit gefpannen regt,
voir de bancke, ten wair dat yemant alfo crank wair
van ziekheden, dat die Scepen dogt, dat hy ter banc
in 'c Gerecht niet komen en mogt, die zoude gaen
over dat derde huys, ende zo mogten die Scepen dair
over ftaen.

I I

Ende zo wie dat van defer tyt voirt yemant enig
goet geeft of macét, over die derde doer, ende hy
weder dair na op ter ftrate of in der kerke ginge, eer
hy aflivig worde, die zei die gifte of make, weder
geven, maken endebelyen, voir die Scoute en Sce-
pen, voir de bancke als zy te regt fitten, na dat hi
op ter ftraien of in der kerken weder gegaen heeft, of
die gifte ende make, die hy over die derde doer ge-
daen had, en wair van geenre weenien , en fel qwyt
ende doet wefen.

I I 1.

Soe wye dat eenige hufinge of hoffteden ontfaet,
voir't Gerecht, het zy eygendom, of erfpagt, ye-
mant die dair op te fpreken heeft mit regt, die zei
dat regt begynnen binnen jaers ende zes weken, na
dien dat men voir't Gerecht overgeeft, ende ter Stad
doeken gekundigt wort, ende dat regt vervolgen als
regt is, of men zei hem dair en tends aen dier huyfingen
of hofftcden geen regt doen, behoudelic den Pachter
zyn renten j ende dit zei men tot drien tiden van den
jair beludcn , tot fuiken tiden als men van den eygen-
ic.ippcn doen fel, en hier voir befcreven ftaetj ende
dat iel nien rot alre tyt als 't beluyt is, voir den Sce-
pen huys wthangen, ende dat fel der Scepen Clerck
alleen byfonder in een boec dair toe geordineert fcri-
^'cnj ende wair yemant buten Lants , als dit goet o-
vcrgegeven worde, die en foude fyn regt niet verfu-
^εη, alfo lange als hy buten Lams wair, mer wan-
neer hy bynncn Lands quame, fo foude hy fyn regt
pgynnen, bynnen jairs ende zes weken, ofhy ver-
loer zyn regt aen dat goet.

V I V.

voert waert dat yemant quaem voir den Sccpen,die
Çn'gc plechten of loften doen, of enig goet wccrloes
///. Deeh

worden wouden, ende den Sccpen twiveïdcn,daitet
yemant fcaden of hinderen mocht, dien hy enige fcouc
fculdig wair , of dat die plecht, geloft ofte gift niet
rechtveerdig en wair, zo fel hy fweren ten htyligen,
dat hy die plechte, gifte of lofte niet en doet om ye-
mant 't zyn mede t'ontferren, dien hy enige fcouc
fculdich wair, ende dat die plechte , gelofte of gifte
rechtveerdich wair, zonder droge of argeliili ende
desgelyx zei hy zweeren die de plechte , gelofte of
gifte ontfaet , dat hy dat niet en ontfaet om yemant
*t zyn mede te ontferren van enigen fcult, die de an-
der die de plecht docn,offyns goeds weerloes worden
woude, fculdich wefen mocht, fonder droge of ar-
gelift.

Item , als der Scepen Clerc fyn cedel van der belu-
dinge wthanget voir der Scepen huys, fo en zei hy dair
niet meer in fcriven dan dair in gefcreven en is, alfc
hyfe eerfte wthanget, ende wye meer te doen heeft,
mach 't doen tot anderen ludinge dair na.

V I.

Ende tyet men yemant aen, dat hy enig goet, of
maken ontftngen heeft voir 't Gerecht, menich iyns
om yemant dair mede te bedriegen , of dair mede te
ontferren , des genen fchuldenaers die die giften of
maecken gegeven ofgemaed hebben, eyfchtmenvan
hem, fo zei hy zweren fyn onfcout, ofhy zei die gifte
quyt fcelden.

V I r.

Voirt wair 't dat yemant enige plechten of gelof*
ten had, op enigen hufingen ofhoffteden, ende voir
den Scepen overgegeven waren, die foude dair mede
fpreken bynnen jaers en zes weken , na dat die voir
Gerecht overgegeven ende ter Stat doeken gekun-
dicht waren, alibe verre als iyndage dan verleden wa-
ren, ende en waren fyn dage niet verleden,fofoudehy
fyn brieve thonen bynnen dien felventyden voir't Ge-
recht , ende dat foude men teykenen in der Sccpen
boek , ende fo wye dat dair of een transfix begeerde,
die zei men't geven op finen coften. Ende wanneer dat
die dagen omgecomen waren, fo fouden fy fpreken
bynnen zes weken na den dagen,indien fydan bynnen
Utrecht waren j ende of fy bynnen Utrecht niet en
waren, fo zeilen fy fpreken binnen zes weken, na dac
fy bynnen Utrecht gecoraen waren, ende wair 't dac
fy dit niet en deden, fo verloren fy hoir recht an den
goede voirfz, ende die brieve en fouden op die goe-
de dan voirtaen van geenre weerden wefen.

VIII.

Soe wye dat enichgoet overgeven, of plechten, ge-
loften of maken voir 't Gerecht doet, die zei buten
der banc ftaen, op dattet een yegelic horen cndefien
mach die 't aengaer.

Geen onmundige kynderen zeilen mit hoirs felfs hant
bynnen horen onmundigen jaren genen giften geven ,
loften loven, plechten noch vertichien doen buten han-
den hoirre mage van horen vier vierdelen, of buten
horen mombairen , die hem bygefciét zeilen wefen
van den Rade, ift dat men die mombaren wt den vier
vierdelen niet crigen en can j te weten, een knecht-
kyn out wefende achtien jair , en een maechdckyn
twintich jairj ende die Scepen en zeilen van den ma»·
gen ofie mombaren, dair die kynder hoir goede mede
weerloes worden , of die plechte of lofte mede doen
zeilen, eer ft weten, of die kynder genoeg hebben voir 'c
geen dat fy weerloes worden, loven of verplegen ^.el-·
len, eer fy dair over ftaen zeilen,

Wanneer dat yeraand den anderen enige tylbair ha-
vé overgeeft voir den Scepen , fo zei die gene die de
tylbair have ontfaet ende overgegeven wert, rechte
voirt die have na hem nemen van den bodem dair fy

Ρ ρ waren,

-ocr page 302-

VAN COSTUYME.N, USANTIEN,

waren , bynnen den cerften dwers^nachr, ende niei
weder ©p ten bodem brengen, oi in des geens handen
diefe overgegeven heeft, ende wair 't dat ie weder op
ten bodem dair fy of gedrsigen waren, of in des geens
handen diefe overgegeven had , gebrocht worden, fo
foude men dan een ycgelyckendair aen rechten ,gclyc
of iy niet overgegeven en hadden geweeil,

X I.

Voert fo en zeilen die Scepen van Utrecht over geen
plechren ftaen, noch brieven befegelen, fprekendeop
die houder is des bricfs, ende \yat Scout of Scepen
dair over ftonden, en die brieven alfo fprekende befe-
gelden, die verboerde alfo veel als die plecht hielde,
ter gemeenre Gilden behoef.

X I r.

Voirt fo wat brieve dat men voir deii Scepçn tonen
zei om enige overgiften wt te geven, ende die lude
om 't fcfyfgelt te fparen, die brieve gccort geerde te
hebben , fo en zei der Scepen Clerck die brieve niet
al van woirde te woirde wtfcriven , mer hy zei die
corten , ende dair niet meer of fcriven, dan van der
cerfter giften, dair dat goet dat men overgeven zei, wt-
gefproten is, ende van den vier laetften giften, die laet-
lle dair of gegeven waren, ende die giften zei men
eic op 't cortile roeren, waer die of fprekende zyn,en
elc mit horen daten , ende niet van woirde te woirde
wtfcriven, ende dit zei weien behoudelic of dair eni-
ge brieve voir die vier laetfte overgiften waren,die van
enigerhande voirwairden roerden, die goede aendragen-
de, 't fy vangoeten, itillen, tymmeringen, mueren
hendingcn, vWtcrlopinge, drupten of eenige ander fa
ken, die iel men dair mede inroeren als voirfz ftaet,
en enige brieve die der Scepen Clerc dair vorder in lo-
ge, als 'c hem te voeren wederfeyt wair, dair en fou-
de hy geen fcryfgelt of hebben , ende wair 'c datter
enige transfix brieve doir ftaken, die zei men dierge-
liken roeren mittendaten,endenietvan woirde te woir-
de icfiven al« voirfz is.

XIII.

Ende die Collaciers zeilen een rechte mate dragen,
fo fy naeft ramen kennen tuflchen onfen borgçren, en
allen anderen die 't aengaet, ende der Scepen Clerc,
van die grootheytder fcriften,van fuiken brieven als
der Scepen Clerc fcriven zei,ende fy collacienzellen,
wes onie Borgere of anders die 't aengaet dair of fcul-
dich zyn van fcryfgelt ^ ende dat zeilen die Collaciers
felve mit hore hnnt op ten briven fcriven , op dat een
yegelic die 't aengaet weten mach wes hy fculdich isj
cndc die mate zeilen fy dragen mit eenre yferen mate
dair toe geordineert, diebegrepen Zei hebben die groot·
heyt van eenre geliker fempelre plechten fcrifts, ge-
lyck des Clerken brief dair of inhout, en dc Clerk
zei hebben van eiker plechten fcrifts een out botkynj
ende die mate zei geteykent wefen mit onfer Stat tey-
ken , ende dier zei twee wefen, die een openbairlic
hangende in der Scepen-kamer , en die ander in der
Scepen kiii, op datfe vermynrec of vcrmcerret en
«W'erde.

XIV.

So wes overgiften of eygenfcappen voir den Scepcn
gefchien , ende ter Stat doeken gekundicht warden,
dair of zei der Scepen Clerc hebben van elkertbeludin-
ge enen ouden boddrager, die voer der Scepen huys
Wtgchangeo worden.

XV. ;

Ende fo wye dat an der Scepen Clerc begeert enige Î
Scepen boecken overfien te hebben , of enige brieve '
tc foecken die in de Scepen kift geleyt werden , dair
of zei die Clerc hébben van;dc boec, dat hy befier, enen
ouden boddrager, ende van elc ioecken dat hy enige
'brieve in der Scepen kift zoeófc, twee boddragers.

IV. Fan Htiyshuer ende Et^igt^ dk mm
in Ljftocht befit.

Soc wye dat enige hufinge of erve in huerweet
befit, ende zulc geit als dair hy 'p omgehuert had, niet
en betijelde bynnen den eerften zes weken, na eiken
termyn der betalinge, fo mag die verhuerre tends den
zes weken , den huerman panden om een jair ver·
leden huere, dair hy dat huys of erve om verhuerc
had, ende om niet meer, en<Je die pandinge aenbren-
gen ten naeften regt, en ίο fel men hem wyfèn te ey-
genen over dwers-nacht, gelyc vcrplogen fcult, alle
Bode verwonnen j behoudelic dat die huerman die
pandinge voir der eygenfcap op zyn boeten weder wt-
doen mag, is't dat hi hem betalinge vermetete.bewy-
fen, of dat die verhuerre om meer gepant had , dan
die huerman fculdig wair,ende dat bcwys fel die huer-
man doen binnen 14 dagen \ ende is 't dat hy die p;m·
dinge wtdoen wil, io fel hi den verhuerre eerfte bor-
ge letten, wair 't dat hy in den onregten gewyft
Λvorde,dat hy den huerman fyn huer betalen fêl, dair
hy om gepant had, ende fuiken oncoft als dair rechc
opgegaen wair, totramynge der Scepenj ende wair
't dat die huerman die pandinge wtdede , ende in
den onregte gewyft worde, foo foude hy verboeren
zyn boeten} ende wair't dat die verhuerre een onreg-
te pandinge gedaen hadde, fo foude hy verboeren den
Scout zyn boeten , en fuiken oncoft als dair mit regt
op gegaen wair, tot ramynge der Scepen,

II.

Ende wair dat fake dat die verhuerre beducht wair
voir finen toecomenden pacht, fo mag hy des huer-
mans goet befetten, dat hy in den hufe of op ten erve
heeft, voir een half jair toecomende pachts, ende fo
fel die huerman hem borge fetten, of panden dair
voir leveren bi den regt, of die Scout fel des goeds
feker wefen, ende enen dair in fetten van der Heer-
licheyt wegen, op des goets coft, of die Scout mag
al fo voel goets na hem nemen, alfe dair/t voir befec

wair, ende voir den oncpft die d^jr mit regt opgin-

ge, ende die huerman mag hem icgts verfien an dert·
Heer, indien dair fo veel goets in den huyfe is, dair
men hém aen regten mag, ende dat voirt mie regc
vervolgen als regt is.

I I i. , . ,,

Ende fo wye dat enige huyfinge of erve bynhcri
onler Stad of Stads Vry heyt bewoent of gebrnyâ, en-
de enen anderen toebehoeren, dair hy geen huerwe-
re nog jaren aen en heeft, mag die gene die de hu.iïnge
of dat erve toebehoren , of in pacht hebben, den be-
wocnre twee rumyngen of bieden om te hebben eeq
jair verleden huren,ter Scepen fcatiinge,ende om los
ende ledig te hebben,ende die ander rumynge te ver-
bieden over viertien dagen, ende ter laetfter rumynge
fel 't hem die Scout rumen van der Heerlichey t wcg^f'»
over dwers-nagt 5 behondelic den woenre dat hy die
rumynge uytdoenrnag,opzyn boeten by ftaender^t,
eer <iatret die Scout van der Heerlicheyt wegen ge-
ruymt heeft j ende ter eerfter rumynge zei die bc-
woenre, den genen die de huGnge of erve hem ver-
maet, of toebehoirde,borgen fetten voir een jair hu·
ren als voorfz ftaet j ende wair 't dattet die bewoenrç
wtdede,, ende in den onregten gewyft worde^ zoo
zoude hy verboeren vyfpond, tot behoef der Scepen
ende den Scout zyn boeten 5 ende of die genen die dc
hufinge of erve toebelioirde, enige hinder of fcadc
dair by kregen, dat hy zyn hufinge of erve ter goe-
der tyt niet ^ernymten conde icrigen, als voirfz ft^efi
dien fcade fel die bewoenre hem regten, .ende verfto'
ren bi den Scepen, ende fuUcen coft ende oncoft gc}-
43en9 als ^^^ mit regt om gedaen waifj ^nde pfdie
gmc die de iuminge bode, een onregte rwnynge gC'

' ■ bodcB

-ocr page 303-

boden had, die foude verboeren in allen manieren als
voirfz ftaer.

I V.

Ende fo wye enige huiînge in lyfrocht beiîc, die
fel die hufinge dichc e'nde in goeden reke houden, op
finei) cortzyn leven durende, van dat den hufe behoef-
lic ende van node wair, als rcdelic ende mogelic is,
endc fo wye des nyet en dede, ende dair of beleyt
worde mie Scout endc mit Scepen, die fel dat doen
maken bi den gefwoeren op horen eed, bynnen tween
maenden na der beleydinge, of hy verloer dacr na iyn
recht van der lyftochte.

Ende wair oec dat fake dat yemant twifte om tym-
meringe, of hendinge, dat des huys of des erfs noet
wair, fo feilen die gene dies begeerden, den gefwoe-
ren dair by halen , en dair by doen maken, op des
gemeens huys of erfs coil; ende yemant die vorder
dair in rymmeren woude, dat mag hi doen op zyns
zelfs coft} ende wair 't dat enig van hem , die hufinge
of erve bewoende of gebruyéten, y et dair aen braken
of verarchden by horen toedoen, dat fel hy weder tends
finen jaren doen maken, gelyc dat te voren was, bu-
ten der ander coil endc fcade is 't dat fy 't begeren.

v. Van Verbonden Goede,
I.

Want'er voirtyrs veel gebreken gevallen zyn, ende
dagelix vallen van verbonden goeden,die voirtyrs voir
den Scepene verboiiden fyn,dair die hufyngen bynnen
,onfer Stad, grotelic mede verganclic ende verderflic
worden endc vervallen, fo is dairom bi den Scepen,
Rade endc gemenen Gilden van onfer Stad, eendrag-
telicke overdragen, dat nyemant van defer tyt voirt
geen goede voert meer in genen verbande vorder ge-
ven, maken, nogverbynden en feilen, dan die gene
die menfe in der tyt geeft ende in levende live zyn,
datfe die hoir leven verbonden feilen wefen, ende des
gecns leven dair die na dier doet op verbonden waren
te comen, die dan in levenden live waren, ende niet
langer; te weten, wanneer dat goet tweewerf in
verbande verftofven is, dattet dan dair na onverbon-
den wefen ende erven fel, dair 'c op ter derde cluft
van geboirten mit regt erven mag j ende die gene, die
een befitter ende een gebruker dier verbonden goede
in der tyt is, fel dat goed in reke houden, ende be-
waren op finen coil, fyn leven durende; ende of dair
gebreke in viele,fo mag die geene dair't na fynre doet
op verbonden wair, of die 't mit befterften aencomen
mogt, dat den Scepen te kennen geven, die dat den
gefwoeren dan bevelen feilen tc befien j ende vyndcn
die gefworen datter gebrek aen is, dat des huys noot
is, zoo zeilen die geSvoren den genen die befitter des
goeds is, bevelen, datte doen maken binnen tween
maenden , ende dede hy des niet, foo fel hy dair na
verboeren, alle dage een pond, ter tyt toe dat hy 't heeft
doen maken, als den gefworen dun<5l op horen eed,
dat des huysnoot is, half tot behoef der Scepen, en
half tot behoef der gemeenre Gilden , of die befitter
<ies huys mag dat goed laten leggen, tot behoef des
geens die 't van hem aencomen foude.

vî. Van HeymlikeTrwwe, van Lyftocht,
cn van Hilix Voirwairden te maken en-
de aen te brengen.

Want'er veel gebreken dagelix gefchien in heymeli-
ken iruwen,die gefchien fonder hoir geboden derhey-
^ïê^»· Kerken te hebben, dair die ludegoede in vreem-
den handen mede comen endc verdwalen mogen ; om
flat te verhueden, fo en fel geen man noch wyf > die
ilL Deel,

Î99

malcanderen fo getruwet hebben, hoire beyder goede
niet gemeen we(èn , ten fy dat fy ecril hoire volle ge-
bode in der heyliger kerken gehad,ende malcandervoir
der kerken getruwet ende ingeleit hebben , endc dair
na tot eenre rafel mit malcander geweeil, ende mal-
cander openbairlic beilapen hebben, fois hoire beyder
goet gemeen, ende zei gelikedeylcn narecht cndege-
woente der Stad ende des Geilichts van Utrecht; en
fy en zeilen geen goeden, die fy aen malkanderbrengen,
hera felvcn te voeren toebehoerende , ofte aenval, of
famendegewyn aen malcanders hant mogen verbinden
of maken, fy en zeilen dair af betalen alle fculden die
fy fculdig fyn of fculdig mogen werden,· ende geen
man noch wyf, die geen geboirte by malcanderen en
hebben, en mogen geen hufingen, hoflieden , erven
noch renten overgeven, noch weerloes werden voir
't Gerecht, ten (y mit famender hant; behoudelical-
le fculden die fy te famen of elc bifondcrvoir of nader
vergaderingc des hilix gemaed hadden, en fculdich
waren , dat men die mit recht an hoire beyder goede
verhalen mach , gefondert of dat wyf na de vergade-
ringe des hylix enige fcult maeéle buten horen man,
ende die man mit finen ede dair toe dede, dattet buten
finen wille ende confent gefciet ware , ende in hoire
beyder profyt niet gecomen en wair, dair of en foude
men geen recht doen, alfoo lange als die man levede,
mer na iynre doet mach die gene die men fculdich
wair, die fcult mit recht vervolgen'op dat wyf, of
horen erfnamen, of op horen goede,als recht is.

1 J.

Een weduwe of een joncfrouw, die hoir felvcn man-
net, buten hoiren mombairs ofhoremage, die ver-
boert alle hoir goet dat fy bynnen Utrecht heeft, of
bynnen die Vryheit van Utrecht , ende dat men hoir
op die tyt fculdich is als fy dat doet, ende alle erfe-
niilè die hoir bynnen Utrecht ende der Vryheit van
Utrecht aencomen mach; endc dar goet zei comen ati
horen rechten erfgenamen,die dan fyn in der tyt,ge-
lyc of fy geftorven wair op die fclve tyt, ende hierin
zei die Raet van der Stat den erfnamen ilcrcken endc
in houden.

1 I.

Want over lange jaren biden Rade, out ende nywe,"
overdragen is geweeil, dat geen man noch wyf mal-
cander geen goet geven noch maken en fouden mogen,
dan lyftogt alleen, want comen fy tor eenre tafel endc
tot enen bedde, foo is 't gemeen, want fy al een lyf
zeilen wefen ; ende want dit punt niet wel gehouden en
is geweeil, overmids quade gewoenten van hilixvoir-
wairden, die manne ende wive dair en boven malcan-
der voir *t Gerecht belyet hebben , die in der verga-
deringc des hilix niet gefciet en zyn, dair fy elc den
anderen hoirgoedeeychelic in gegeven, belyet ende gc-
maeél hebben ; fo is nu bi den Scepen, Rade ende den
gemenen Gilden, eendrachtelic dair op verclaertende
overdragen, dat men dat voirfz punt voirtacn in weer-
den houden zei ; ende dat geen man noch wyf malcan-
der geen goet geven noch maken en zeilen, dan lyf-
tochte alleen ; ende van defer tyt voirt malcander voir
den recht geen heylix voirwairden meer belyen en zei-
len, dan bynnen jairs en zes weken na der vergade.
ringe des hylix, ende dat van hylix voirwairden die ge-
mai£l ende gefchiet zyn, in der vergaderinge des hy-
lix, ende anders niet, dair fy dan horen eed op doen
zeilen voir 't Gerecht, eer die Scepen dair over ilaen
zeilen ; ende wairt dat die Scepen dairenboven dair
over ilondcn,die en fouden tot genen dagen meer Sce-
pen mogen wefen, ende die belydinge en foude noch·?
tans van geenre weerden wefen.

I V.

Voert fo en zeilen geen Maecsmanne geen hylix
voirwairden befegelen , dan fulcke hilix voirwairden
als in der vergaderinge des hilisç verdadinâ: zyn ι endq

?pz . fy

privilegien, &c: /. boek. x. tit.

-ocr page 304-

500 VAN COSTUYMEN, USANTlEN,

fy en zeilen van genen hilix voirwairden bynnen
Utrecht niec knger kennen dan een jair en zes weken,
ten fy mit open brieven, beiegelt mie onfer Stad ende
mit des Scouten ende ScepenfegelenvanUtreehtjdair
die Maecsmannen die hilix voirwairden bynnen jairs
ende dages na der vergadcringe des hilix,'die hilix voir-
wairde voir den Gerecht in belyet ende aengebrocht
hadden j ende wes die hilix-lude, of dat meerre deel
dair of bynnen jairs ende daegs, voir den recht by ho-
ren eden aenbrengen, dat zei van weerden wefen.

Voert fo en Zeilen geen man noch wyf, die in hu-
welic aen malcanderen vergaderen, in der vergaderinge
des hilix geen hilix voirwairden mitmalcandermaken,
noch in hilix voirwairden malcander verbynden ,gecn
van hoire beyder goeden,die fy aen malcander brengen,
of hoir famende geWyn, of enich goet, ofaenval dat hem
dair na aenquaem, d.it hoirre eenich mit fynen goede
ende aenval wtgaen zei, fonder fcout tc gelden, vor-
der dan bynnen jaers ende daechs na der vergaderinge
des hilix, fo mach dat wyf wtgaen mit horen goede
ende aenval fonder fcout tc gelden , ende tends jaers
fo is alle hoire beyder goet gemeen, ende zei gelike
deylen, na den rechte ende gewoente der Stadt ende
Geftichts van Utrecht, ende zeilen gelyc betalen alle
fculden die fy dan fculdich zyn: behoudelicfo weshy-
lix voirwaerden dat fy mit malkander in de vergade-
ringe des hilix gemaeét hadden, ende binnen jairs en
daechs dair na voir den Scepen malcander belyet had-
den , of van den Maecsmannen aengebracht waren
voir 't Gerecht, ende fulcke lyftocht als fy malcander
gemaiót hadden, na der Stad recht van Utrecht, bo.
ven der voirfz fcult die fy fculdich waren als voirfz is,
in weerden re bliven. Ende behoudelic of enich van
hem beyden enich goet in hilix voirwairden of anders
gegeven of gemaeól worde, dat in verbande ftonde,
dat goet dat hem alfo gegeven of gemaed wair, co-
men ende erven zei, in fuiken verbande ende in allen
manieren ende voirwairden als hem dat gegeven of ge-
maeót wair , na inhout der brieve die dair af waren.

y II. Van Hogen die men den Scheden geven zei.

W.!

Ende fo wye dat eygendom of ander goede overge
ven zei voir't Gerechte, hoe menich weer ofte goede
dat hy neemt , die hy geeft mit eenre hant, dair en
zei die gene die 't ontfaet, niet meer of geven dan een
oirconfcap.

I J.

So wye dat in meen boedel fitten, ende eygendom
of anders goets vertyen of weerloes werden feilen, den
boedel toebehorende, hoe menig perfoen dat dair toe
zyn, 4ie gene die dat ontfaet, cn fel niet meer geven,
dan een oirconfcap.

ï I I.

Ende fo wye dat enige hufingen, hoffteden, erf-
pacht , of renten yemant overgeven fel voir 't Ge-
recht, of enige voirwairden, geloften of belydingen,
die men op die felve tyd in den felven brieven dair van
loeft, of belyet, dair of en fel die gene die 'c ontfaet
of beliet wert van eenre hant, mer een oirconfcap of
geven.

I V.

Ende fo wat giften, belydingen ofte geloften, dat
enige perfonen elc den anderen in enen brieve mal-
canderen geven, belyen ofte loven, dair en fel die
gene die *c aen zyn hant gegeven, belyet of geloeft
wair, niet meer af geven, dan van elcker hant die \
deden, enen ouden boddj ager.

Item, fo wye dat in gemeen boedel fitten ende ey-
gendom, of aoders enig goet voir 't Gerecht tot mal·
canders behoeft, vertyen of overgeven, of wat pun-
ten dat zy malcander dair in belyen, die den boedel
aenroerende zyn, al hoe menig perfoen dat dair toe
zyn , die gene die dat ontfaet ,en iel dair niet meer of
geven, dan een oirconicap.

Enig man ofte wyf, die hoir hylix voirwaerden
voer't Gerecht malcander belyen feilen, oec van wat,
of hoe veel punten die hylix-brieven begrepen heb-
ben, en feilen dair of niet meer geven, dan elc enen
ouden boddrager.

VII.

Ende fo wat hilix-lude, dat enig hilix voirwairde
voir den Gerecht aenbrengen,dair of en fel men niet
meer geven, dan van elc hihx man diefe aenbrenót,
enen ouden boddrager.

VIII.

Soo heeft die Raet,ende gemeen Gilden, eendrag-
telic overdragen, dat die Scout en Scepen van deler
tyt voirt niet meer hantfcoen van enigen ileenhufen
nemen en feilen.

I X.

Ende tot wat tyden dat yemant enige regte te doen
heeft, op enigen dagen,dat die Scout en Scepen niet
aen en gaen, die men buten regtdagen wel doen mag,
dat fel men verfueken aen den Scout, ende die Scout
fel dat terftont dair op doen manen, fo veel Scepen,
als hy behoeft dat regt mede te doen, ende zo zeilen
die Scout ende Scepen dan terftont mit hem gaen,
dair men des regts begeert, ende dair of fel die Scout
hebben twee take wyns,ende dieSccpen die dan me-
de waren, te famen twee take wynsj ende wair't dat
die Scout dat weygerde, ende niet en dede, fo foudc
hy verbeuren, toiter jgemeenre Gilden behoef lo
pont, ende nogtans fo ioude hi dair over ftaen; ende
of hy *t nog niet en dede, fo foude die Scout dat dan
beteren tot goedduncken des Raeds.

VIII. Van Rumynge te verbieden.

Waer dat yemant den anderen zyn tymmeryngc
verbode, of rumynge bode van enigerhande zaken,
die de een op ten anderen te feggen hebben mocht,
ende hi dat vervolgde mit maelfcade, als regt is, dat
is te verilaen, vier werf te bieden , telken over dwers-
nagt, ende als hy die vier werf geboden had , zo zei
die Scout mitten Seepen, des naeilen werkedages dair
na, gaen ter weren dair die rumynge geboden wair,
ende dat wtrechten van der Heerlikheyt wegen} be-
houdelic, dat die voirganger der rumynge wel wtdocn
mag, op zyn boeten, tot enigen dagen als men die
voirfz rumyngen biet ,· ende of die Scout ende Scepen
dat niet wt en regten, als voirfz ftaet, fo verboerde
elc Scepen twee pont dagelix, ter tyt toe dattet wt«
geregt is, alfo verre als zy 't van den Scc^t yermaenc
werden 5 ende wair 't datfe die Scout dagelix te regt
niet en maende, fo verboerde hy elx dages vyf
pont, ter tyt toe dattet wtgeregt^ is, ende de koeren
lellen komen in der gemeenre Gilden buflen, ende fel
wtpanden der Gilden Camerair, als voirfz is.

Ende of yemant tymmeringe of ruminge geboden
wair fonder maelfcade , van enigerhande laken die dc
een op ten anderen te feggen hebben mocht, endehy
dat vervolchdé als recht is, dats te verftaen,vier vier-
tien nachten ende ene dwers-nacht, ende als hy den
leften dwers-nacht vervolcht hadde, fo foude die Scouc
mitten Scepen des naeften werkedaechs dair na gaen
ter weren dair die rumynge geboden wair , ende dat
wtrechten van der Heerlicheyt wegen 3 behoudclicdaC
die voirganger dat wel wt doen mach op fyn boeten ι
tot enigen dagen als men die vcirfz rumynge biet} co

-ocr page 305-

of die Scout ende Scepen dat niet wt en rechten als
voirfz ftaet, fo foudedie Scoute ende Scepen voirfzelc
dair of verboeren als hier voir befcreven ftaet, en die ko-
ren zeilen comen in der gemeenre Gilden bufle als
voirfchreven is.

I I I.

Ende of yemant tymmeringc verbodc of rumynge
geboden wair, en voir't Gerecht quarne ter goeder tyt,
ende der lyn begeerde, fyn boeten mede te befcudden,
fo foude die Scout mitten Scepen des cerften werke
dages dair na gaen ter weren , ende dat rechten, ende
of fy des niet en deden, fo verbuert elc Scepen dage-
lix twee pont, is 't dat fy van den Scout dair toe ver-
maent werden j ende wair 't datfe die Scout dagelix
niet en maende, fo verboerde hy elx dages vyf pont,
ende defe koeren zeilen gaen in der gemeenre Gilden
buiTe.

I V.

Ende als die Scout den Scepen vermaent by horen
eden ter lyn of ter fceydinge te comen, of den vreemden
wechveerdigen recht te doen, of om enige inleydin-
ge te doen , of over enige giften of maken te ftaen,
dair men over die derde doer gaet,die dair nietenqua-
me, ten wair kenlike noetfaken, diq verboerde twee
pont, alibo dickeals hy dair niet en quame ende ver-
maent wair, in der gemeenren Gilde bufle.

Ende wair dat fake dat die Scout ende Scepeneenich
vcrtreck maeóten, dat fy defe tymmeringe of rumyn-
ge te bieden, ofte lyn-treckinge niet en rechten byn-
nen den achte dagen als voirfz ftaet, fo zeilen fy op ter
Scepen huys gaen ende dair op bliven, ter tyt toe dat
fy dat wtgerecht hebben , op te verboeren in allen
manieren alsfe van den oirdelen tc uten hier na befcre-
ven ftaet, ende nochtans te betalen fulke ponde, aie ly
iperboert hadden, gelyc voirfz ftaet.

V I.

Ende fo wye den anderen om maelfcade rumynge
biet, dat zei die aenclager houden mit fynen ede , en-
de men zei hem voirt rechten over dwers·nacht als
recht is.

IX. Fan Tymmeringe,

Ende wair *t dat fake dat yemant achter defer tyt,
voirt enige nywe fundamenten of nywe tymmeringe
maken of leggen woude, dair geen oude fundamenten
en waren , die zei dac den naeften Geërfden aen die
fyde daer de tymmeringe gefcien zei, dat te kennen
geven tot horen weren, in fyn tegenwoirdicheyr,byn-
nen achte daegen te voeren eer dat hy dat werc be-
gynnen wil, ende die gezwoeren dair by nemen ,alshy
hem die weet doen zei ende dat werc aenleggen, en
als hy dan die tymmeringe begonnen heeft , fo mach
die gene die hy die wete dair van gedaen had, rumyn-
ge dair van bieden, of tymmeringe verbieden op fyn
boeten » of hy hem te na wefen mocht , of enige ge-
breke dair op hadde, eer dat werc vier voete hoegeis
boven der eerden, ende en dede hy des nyet, fo mach
die ander voert opvaren mit fynre tymmeringe fonder
mysdoen, ende zei alfo getymmertbiyven fonder eni-
ge rumynge na die tyt dair of tc bieden j ende datge-
tuuch van den gefwoeren, dair hy hem die wete by ge-
daen hadde, dat hy tymmeren woude als voirfz is,
mach hy den Scepen laten aenbrengen, ende die Sce-
pen zeilen hem betoen dair af geven.

II.

Ende wair 't dat die voirfz nagebuer, die 't gebrec
Dl der voirfz tymmeringe hebben mogt, op die tyt
buten Utrecht wair, als die wete tot zynen hufe ge-
daen worde, ende die ander dan zyn tymmeringe
acnlcyde, bynnen den tyt dat hy buten wair, 20 cn
zoude die wtwefende niet verfumen, mer hy mocht
'die tymmeringe of ruminge dair of gebieden, en dat
'vervolgen als regt is, bynnen den eerften 14 dagen,
na dat hy t'huys gecomen wair, of hy verlieft zyn
regt, ende die ander mag mit zynre tymmeringe voirt
opvaren, ende fel alfo getymmert bliven,

1 I I.

Ende zo wat hufingen of getymmert jair en dag
getymmert geftaen hebben, ende in kale geleyt is,
ende yemant den anderen rumynge dair vanboede,
die hufinge of getymert fel allo getymmert bliven,
mer men zei den genen die in 't gebrec wair, dat ver-
ftoren bi den Scepen, ende die Scepen zeilen den ge-
nen, die de verftoringe doen fel, betoen dair of ge-
ven, hoe dat hy mit zynre tymmeringe bliven iel, op
dat hem in toccomeriden tyden geen meer gebreke
dair of en gefchyen.

I V.

En fo wat getymmert dat boven dat derden deel
van hondert jaren getymmert geÜaen heeft, en men
bewyfen mach , dat fel alfoo getymmert bliven als 't
bynnen dier tyt getymmert geltaen heeft, ende dair
en zei men geen rumingeof mogen bieden, noch men
en zei dair geen verftoringe of doen.

Nyemant en zei des anders lucht op fynen erve be<·
tymmeren mogen , dan mit een vierkant fteenhuys,
geleyt in moerter, ten mynften een roede wyt.fo ver-
re het erve dair is, mitgefpannendake, gedeét met har-
den dake,ende mit enen wtgaende fcoerfteen , en mit
genen loedfen 5 ende fo wat getymmert dat in cley gc-
metfelc ftaet, of gemetfelt zal worden, en is geen
tymmeringe van weerden, daer 't yemant fyn getym*
merc mede beicuddcn,of ymantfyn lucht mede bene;
men mach.

V r.

Die den anderen verbiet fyn tymmeringe buten den
Scepen, die verboert vyf pont, ende vcrkundichde hy
dat verbot van der Scepen wegen buten den Scepen ,
lo verboert hy tien pont , fo menichwerf als hy dac
dedej defen koeren zeilen comen half den Scepen,
ende half in der gemeenre Gilden bufle,

V I I.

Ende nyemant en zei geen veynfteren maken bene-
den acht voete hoge van iynre delen, dair hy lucht
mede Iccpt acn des anders erve , ende die zeilen mit
yferen traliën gemaeét wefen dair men niet docr en
mach.

VIII.

So wye den anderen fyn tymmeringe verbiet mitten
Rechte, worde hy dair na in den onrechten gewyft,
hy fel den genen die de tymeringe verboden wair,fy-
nen icade die hy dair by hadde, verftoren bi den Sce-
pen ende bi den gezworen, ende zei dair toe verboert
hebben tot des Gerechts behoef vyf pont, en den ge-
fwoeren twee pont, en die Scout fyn boeten.

IX.

Ende fo wye den anderen rumynge biet, of tymme-
ringe verbiet, wie dat in den onrechten gewyft wert,
zei al den coft endelcade gelden , diedairom gedaen
wert ,endc mit recht dair opgaet, ende gelden bi den
Scepen ende gefworen.

Ende fo wye dat om meer rumynge biet, dan hy mit
recht doen mach, ende men bewyfen raach,die doet
een onrechte rumynge.

X. Van Boedel-recht,
I.

Wanneer dat enigen boedel of crfFenifle te deyleo
valt, van enigen boedel die bynnen onfer Stat ver-
ftcrfr, fo fel die gene die de boedeiherdcr gebleven is.

Pp 3 het

301

PRIVILEGIEN, &c. I BOEK. X. TIT.

-ocr page 306-

VAN COSTUYMEN, USANTIEN,

502

het zy man of wyf, den erfnnmen dair hy fciildig is
tegen le deylen, regte bewyfinge doen, van allen
goeden,dat die perfoen die dair doot gebleven is, dair
zy erfnamen of zyn, in befitten ende in weren was,
doe zy laetfte in. levende live was , het zy dat
die goede zyn in den erfhufe , of dair baten, byn-
nen der Stad , of dair buten , fo wair dat die goe-
de gelegen zyn ; ende enig goet dat bi den recht
in den erf hule gevonden wart, allo veer als 't die erf-
. namen begeren, fo fel dit Gerecht, des goeds feker
weien, dattet den erfnamen niet ontferret en werde,
ende men hem dair an regten mag, als regt wyft,ten
wair dat dair enig goet bynnen den erfhuie, of onder
den boedelherdc bevonden worde , dat den boedel
niet toe en behoirde, ende die boedelherde hem ver-
maet, dat hy dat niet fculdig wair te deylen, ende
dan enig geloeflic perfoen quame , het wair man of
wyf,die hem des goets vermaet, ende aen hem toge,
als voir zyn cygen, ende dair allo veel toe dede, het
wair alleen of mit hulp, dat hem die Scepen van ü-
trecht des geioelden, die mogt dat goet, dat hy foo
gehouden had ,na hem nemen, fonder wederfeggender
erfnamen Î en dit fel wefen behoudelicden boedelharde
enelckermalc fulc regrs als hem mit regt gcboirt, i
der Stat regt van Utrcgt, en als hy mit goeden open
brieven betonen mag jende nograns fel die boedelher-
de zynen boedel-eed doen, als regt· wyil, is dats hem
die erfnamen niet verdragen en willen.

1 i.

Niemant en fel hem mitten regt in enigen boedel
mogen laten leyden, om enige eriFeniiTe of bewyfin-
ge des boedels te hebben, dair die gene dair hy hem
erfnaem of vermaet, jairen dag doet ge weeft had, in-
dien die gene die hem der crffeniiTe vermaet, ende die
inleydinge begeerde, bynnen dien jair ende dag, na
dat die boedel verfchenen wair, bynnen Utrecht op
ter ftrategegaen hadde, ende des boedels dair en byn-
nen mitten regt niet verfogt en had} mer hy mag den
boedelherde bieden voir 'tGerecht, ende die mit regt
toe fpreken, van 't geen hy op dien boedel te feggen
hadde, dair die boedelherde hem recht of plegen fel,
na der Stat ende der ScepenRechtvan Utrecht} ende
cn wair die genen die hem regt totten boedel vermaet,
byanen Utrecht nyet geweelt, bynnen jairs en daegs,
na dat die dode geftorven wair, fo fel hy den boedel
verfoeken, en hem dair mitten recht in doen leyden,
bynnen den eerften halven jaire, na dat hy bynnen
Utrecht gecomen wairj ende of hy des niet en dede,
ίο en iël hy hem dair na in den boedel niet laten ley-
den, mer hy mag den boedelherde mit boeden voir
den regt toefpreken.

III.

Ende dit fel al wefen, behoudelic, of die boedel-
herde, mit enigen Stat-brieven , of Scepen-brieven,
dien boedel mit recht beiate, ende dair mit recht in
bliven mogt, alfo dat die erfnamen hem des boedels
dair en bynnen niet bewynden nog aentailen moch-
ten, dat fy den Gerecht bewyfen,en kenlic maeften,
fo en fel die gene, die hem des rechts in den boedel
vermate, niet verfinnen, ter tyt toe hy den boedel
mit recht verfoeken ende aentaüen mag j ende of hy
dan den boedel mit recht niet en verloeö:, bynnen
den eerflen halven jair, na dat hy die verloelcen mag,
of dair en tenden èn fel hy hem in den boedel niet
mogen laten leyden, indien dat hi bynnen dien hal-
ven jair bynnen Utrecht wair} ende en wair hy byn-
nen dien halven jair bynnen Utrecht niet, fo fel hy
dat doen bynnen den eerften halven jair, na dat hy
bynnen Utrecht gecomen wair, of dair na en zei hy
hem niet laten inleyden, behoudelic dat hy den boe·
ilelherde mit boeden toefpreken mag.-

1 V.

Geen man noch wyf,die een boedelherde is van eni-
gen boedel, en feilen geen plechten doen, loften loven,'
noch iculde maken op dien boedel, na des geensdooc
die dairgeftorven wair, dair die boedel of roerde, dan
alleen op fyn goet, ende niet op dfs geens goet die ia
den boedel mede beftorven wair, dan alleen van enen
redeliken teercoft die hy in dien boedel dede, of van
fculde die in den boedel gemaedl waer by des doden
levenden live. *

Dair cn is geen boedelherde dan die man of dat wyf,
die van hembeyden langitein levenden live is, ofhoir
ongehilikte ky rider, die na der leiier doet van vader of
moeder in den boedel bliven, als dair een kyntofmeer
wtgehiliót isi indien hem die wtgehilifte des boedels
mede bewonden , fo zeilen die ongehiliéle den boe-
del verantwoirden als recht is} ende en waren dair
geen gehiliâe kinder die hem des boedels bewonden,
fo fyn die ongehilifte gelyc in dien boedel ende goede
beftorven, ende zeilen gelyc deylen, elc na dat fy dair
in gerecht zyn, ende en houden dair na genen geme-
nen böedel} ende diergelike of diekynderallegehilid:
waren die tot dien boedel hoirden, zeilen dien boedel
deylen, elc na dat fy dair in gerecht zyn, ende en hou-
den dair na genen gemenen boedel, behoudelic alle
brieven, giften of maken, die yemant op dien goede
of boedel gedaen wair, in weerden te bliven.

V I.

So wie dat enige goede, luttel of veel, in enigen boe-
del aentaft buten den recht> en men bewyfen mach
als recht is, en zei men genen boedel-eed doen.

V I I.

Ende fo wye dat hem in enigen boedel in laet ley-
den mitten Rechte, om meer dair in te hebben danhy
mit rechte dair in heeft, die doet een onrechte inley·
dinge. VIII.

Ende fo wie dat hem in enigen boedel mitten Recht
in laet leyden om crfteniiTe te hebben, ende in den
onrechte gewyft werc, dat hy een onrechte inleydin-
ge gedaen heeft, die zei verboren totter Scepen bc-·
hoef tien pont, ende die Scout fyn boeten, ende hy
zei den voirganger alle fynen oncoft ende fcade beta-
len bi den Scepen, na dat die Scepen dair ofondervyn-
den zeilen, ende dair zei die inleyder den Gerecht wys-
heyt voir doen , eer dat fy hem in den boedel leyden
zeilen.

I X.

Ende fo wair dat enige inleydinge in enigen boedel
geiciedcf ende weder wtgeleyt worde, ende men van
des Gerechts wegen yemant in dien boedel fetten zou-
de, om des goets feker te wefen, dat zei men bevelen
den twëen gezworen Scepen boden, elc op fyn eynde,
dair hy biet dien boedel te bewaren, dair die Bode of
hebben fel een pont des daegs, ende fynen coft, of twee
boddragers voir den coft j en foe wye in den onrech-
ten gewyft waer, zei den fcade gelden, ende die ver-
borgen als voirlz ftaet.

. Ende of men den boedel verborgde, ende men die
befcriven zoude bi den Recht,dair zeilen twee Scepen,
elc Scepen die dair toe gefet werd, of hebben een
pont des daechs ende horen coft, of drie boddragers voor
den coft van fo raenigen dach als fy dair waren, eode
der Scepen Clerc zei dat goet befcriven , die men lo-
nen zei bi den Scepen.

X I.

Ende fo wair dat enigen boedel te fceyden valt bi
den Recht, dair zeilen twee van den Scepen of heb-
ben, die dair toe gefet werden, een pont, ende horeo
coft:'van'elken^dage dat fy dair over warenj gely^
voirfz ftaet, dat die boedel gelyc betalen zei.
i XII. .

Ende fo wair dat die Scepen cnich goet toebeiêgc* i
icn, dair of fel elc van den c\yce Scepen hebben,^^

' I

-ocr page 307-

dair toe gefet werden, een quaerte wynsj ende wair'
dar van defer ty t voirt enich boedelherde, hy wair man
of%yfï enige lloren die miicer Scepen ende des Ge-
rechts fegelen befegclt waren, onticgelde of of brake,
of dede ontfegelen of oibreken, heymelic of openbair,
bv hem felv'en buten den Gerechte, dat foude men
réchten an horen live, fonder verdrach. Ende als men
dat goet weder ontfegelen fel, dair af zei elc van den
tweèn hebben die'c bevolen wert,eenmyngelen v/yns.

X I I I.

Een man of wyf die mit horen kynderen, of mit
des anders erfnamen ongefceydeç, ende on vertegen is,
mach op dien kynderen of erfnamen voir den Scoute
ende Scepene in 't Gerecht, fcifiinge,fceydinge ende
dtylinge begeren als recht is , ende dair zei qien den
kynderen of erfgenamen, waren fy mundich,of horen
mombaren, waren ly onmun.dich, een wete of laten,
ende dat vervolgen mie vier dagen, toi eiken over 14
dagen,en en comen iy niet ten Recht,ofniet en vol-
doen ende antwoirden als recht is,fofel die Scogtvan
der Heerlicheyt wegen, den boedelherdç die fciftingc
ende fcheydinge dair na doen over dwersrnacht, als
recht is} ende wuir 't dat die boedelherde enich goei
dair na aenquame, als hy dic eeifte dage gedaen had,
d:it zei hy alleen behouden, alfo verre als hy fyn cla-
gfn voirt vervolcht als recht is ende voirfz Ikec.

XIV.

Een man of wyf, die mit fynen kinderen in meen
boedei fit, ende hoirre geen fcifiinge noch fceydinge
voir 't Recht begeert en hebben,als is dat fake datter
ccn kynt of meer geilorven is , diewyle fy in meen
boedel fitten, dair naals fy deyl«n willen,fozei alfulke
eychgelic goed als fy hebben,deylen half en hallabe-
h'oudelic eiker male fyns vordels naderStadt recht van
Utrecht; ende desgelyks of cenig van den man, wyf,
ofre kinder dair en bynnen aenjquaem eenich goet, dut
hem buten den boedel aenbeilorve, dat zei niede in
dien boedel comen ende deylen in der manieren voirfz.
„ , XV. . .

Ende cnich man of wyf diç: mit horen kynderen,
oi mit des tn<1ers erfnamen in meen boedel fit ^ enroof
gen geen goede4i€in dien boedel behoren,weggeven
noch weerloes worden, hufinjge , erve noçh renten,
al foe lange als die boedel ong^fcift, ongelceyden ende
onvertegen is, of 4ac die boedel gefeeyden werc als
recht is.

X V i.

Ende diergelikcn en mpgcfi die kynder,nochre erf-
namen, dije in djen boedel bc;ii:orv£ja Ava.rjçrj , qçç geen
goede diç in dien boedel behoren, w^eg geven noch
weerloes werdeti, huiii^ge, erve noch rentçn, aifoo
lange als die boedel ongefcifr, ongefceyden en onverr
tegen is, of dat die boedei gefcey den weit a]s reçhiis.
X V j[ I.

Geen man noch wyf en ffiogen horen ongehjlji^n
kynderen geen eychgelikc goede geven noch makeo,
dewyie dat die vader ende moeder te famen in levende
iive zyn , iy en comen terftont weder in dien iiçlven
boedel, want die onbegeven ky"4er geei? goede heb-
ben en mogen, buten bofèii ouderen,diiewyIe iybey-
de in levende live zyn,

ΛΧΓ XVIII.

Wanneer dat yemanc enige boedelçedullè in4en recjjt
overgegeven, iende fynen eed dair op gedaen heeft aj^
recht is, wair 'ε dat die verftwïker àcs boedels dair na
enich goet meer bevende , ruerende of onj^Merende,
den boedel toebehorende, c^ die baedeïcedulen bef
grepen hadden, dat foude die boedel-vervolger alken
nebben ende behouden, fonder enich toefeggen van
oen genen die den boedel-eed gedaen hadde, wantby
'Ώϊϊ dien eede dier goede ofjseeaen ende hem felven
ontkent heeft.

K-f

303
X 1 X.

Enige boedelen die buten Utrecht verfterven, en
mach hem nyemant bynnen Utrecht om in laten ly-
den in yemantsgoede,om enigebewyfinge des boedels
te he.bb,en, want men alle boedel fceyden fel dair hy
verllerfc.

.XX.

Waer dat fjke datter enigen boedel bynnen onièr
Stad te fceyden vide, enige erfgenamen die butenon.»
Ier Stad woenachtich zyn, en feilen geen goede, den
boedel tocbehocrende, wt onler Star noch Stat Vry-
Heit voeren, ly en zeilen eerft betalen of mit rtcnc
verantwoirden, hoir aendeel van allen fculden die men
onfen borgeren ofte onderfaten in dien boedel icul-
djjch i?.

XXI.

Enige weduwe die voir die baer wtgaen wil , zei
wtgaen mit ontwonden hair, in een hemde ^ fonder
enich goet wt dien boedel te hebben, ende mocht men
dair na bewyfen als recht iç, d:it fy anders enich goeC
wt dien boedel had, fy is dts boedels plechcich.

Xi. Fan Momùerjca^. ^
I.

Een man fdzynen kynderen vermombaren,tot ho-
ren mundigen dagr^n toe, te weten, een kncchtkyn
out, dattet iSjairout is, ende een maechdekyn our^
dattet zo jair out is, in fuiken manieren, dat hy der
kynder mage van hore moeder wegen jairlix rekenyn-
§e ende bewyfinge van der kynder goede doen jèl ^
ende hadden djc kyndçr getn magen binnen Utrechc
van hoire moeder wegen, lo iel hy die rekenynge doen,
by twee van den Rade,die dcRaet dair toe fetten iel,
ende dat fel die \ader den Rade re kennen geven,om
die tWAe van den Radç daer toe te letten, ende of hy
dat niet en dede, fo valt hy van lynre mombcrichap,
ende die Raet fçl dan den kynderen mombairs iet ten
wten Rade j i;nde bewonde hem dip vader dair en bo-
ven die mombairfcap, of d^r kindçr goede,dat IH dic
Raet coriigieren tot horen ^oetdunken^

Ende desge]yx fel een weduwe hoir kynder felve
vermombaren, totter kynder mundige dagen toe,Gec
wat mombair dic vader rinei) kynderen fet, in 't Ge-
rpchte, of in fynen lattftpn wille,en dair ofjairhx re-
kenynge ende bewyfinge deen, der kynder mage van
hjoirs vader wegen, in allen manieren ende op 't ver-
bqeren als yoiriz is, mer alszy enen man neemt, fo is
die mombai;fcapwt»

1 I i.

E.nde fo fel çen geboren mpmbiiir der kynderen ma-
ge van vader ende van moeder, van der pnmundigç
kynder g<?et, jairJix rekenynge ende bewyfinge doei?,
op 't vpbuer.en voiriz, in allen manieren als voirfcre·

ven IS.

I V.

Enijle wair^at fake 4atrerkyaderi;n mage,hem tot-
ter reekenyngc niet fcicken, horen en wouden,
zo zei men dic rekenynge doen, by iween van den
Rade, die hem dan die Raet dair toe fetten iel, ende
dair mogen fy mede volfiaen, in allen manieren, of*c
voir der kynder mage gefciet wair.

Een man die fynjen kynderen mombaïr fttten wil,
tot enen regten momb?ir, die mag dat doen in fynen
gaenden liv.e voir den Schout ende den Scepen, ende
niet op fyn doetbedde, behondclic der vrcuwen hoi«
re mombairicap als voirfz ftaet.

V I.

mombairep van onmundigc kynderen, zékn
den felven kynderen ende hoir goede eerbairlic,doeg-
ddic ende wel regiercn, ende vermombaren totier

kyn-

PRIVILEGIEN/&c. IBOEK. X.TIT.

-ocr page 308-

Χ.

Eens kynts mombair, fy man of wy f, ey fcht ment
van hem, fo en zeilen fy dat goet niet aentaften^f^
en hebben enen voirvancgedaen ende borgen gefet voir
denScepen,dair die kynder medebewairt lyn, dat goet
niet te verargeren, ende tot die tyt toe zellenle die Sce-
pen houden wt der momberfcap , ende eer die mom-
bairs der kynder goede aentaften,fy fyn geboren mom-
bairs, of gelette mombairs van den ouderen, of van den
Rade , die zeilen eerft alle der kynder goede doen
fcriven in der Stat boeck , die men dair bylonder toe
ordineren zei biden Rade van der Stat, op dat der
kynder goede nyet verminret en worde.

Alle onmundige kynder en zeilen nyet verfumen, ter
tyt toe dat fy tot horen jaren gecomen zyn, te we-
ten, een knechtkyn achtien jair, ende een maech-
dekyn twintich jair, ende foo zeilen fy hoir recht be-
gynncn bynnen jairs ende zes weken na dat mundich
lyn, of ly verliefen hoir recht, wtgefondert aen horen
mombair diefe vermombairt had, die mogenfetot alre
tyt mit Recht toeipreken, om enyge goede die fy ver-
nemen dat hem toebehoren , of van hem onder heb-
ben mogen.

^ XII.

Ende wair yemant ftom of dwaes, ende fy nyemant
en hadden die hem voirftonde, die en zeilen niet ver-
fumen , mer wanneer iy doot waren, fo zeilen die erf-
namen fpreken bynnen jairs ende zes weken, of fy ver·
liefen hoir recht.

XII. Fa» Befeïtinge,
I,

Alle onfe borgeren ende onderfaten, mogen alle
welgeboren lude, bynnen onfer Stat, ende StatVry-
heyt, hoir Jyf ende goet befetten, voir fculde die zy
onfen borgeren ende onderfaten fculdig zyn, ende
dair feilen die welgeboren lude, voir den Scout enSce-
pene of te regt ftaen, ende rechtsplegen, want onfe
borgeren ende onderfaten hem te regt llaen moeten
bynnen Utrecht, dair fy rechts op hem begerenj en-
de hem en fel vorder geen vriheyt dair in te baten co-
men, nog van den recht mede gaen mogentj want
een borger t'ütrecht, alfo wel Smte Mertyns dienft·
man is, ende totten lel ven regt ftaet, als diegene die
hem der welborenfcap vermeten.

I 1.

Voert fo mag men alle wtheemfche lude, dat onfe
borger nog onderfaten niet fyn, wel befetten, ende al-
le onfe borger ende onderfaten wel bieden, op wat
Steden, of Vryheden, Geeftelic of Weerlic, dat men
die bevynt bynnen onfer Stat, voir den Scoute ende
Scepen te recht te comen, ende die Steden ende Vry-
heden en feilen hem geen vryheyt maken, voir den
recht van bieden of befetten 5 ende is 't dat zy
voer en comen, en hem mit recht verantwoirden alî
recht is, die aenfpreker magfe op die befettinge 0(0^
dat gebot mit recht vervolgen ende verwynnen, gC'
lyc of hem die befettinge ofgebode op anderen Ste-
den gedaen wair j mer op enigen Geefteliken of vry^n
Steden, en fel men nyemant die dair op befet waii"}
dair op mogen houden, of dair van nemen mogen iO:
hem dair op dwyngen mogen tot borgen te i'etteoi
mer hy fel op die befettinge dair gedaen, te recht co-
men , op fynen geleyden rechtdag, behoudelic als by
van dier vryheit is, dat men hem dan van nywes WW
befetten mach, ende borgen van hem nemen terecW
te comen, na recht ende gewoente der Stad vao w"
trecht, I

II J.

Ende wair 't dat fake dat yemant mit des Scouts
Knaap bynnen Utrecht befet worde, cflde

VAN COSTUYMEN, USANTIEN;

kynder oiibair, nutfcap ende profyt, ende hoir fcult
ende renten inmanen, ende mie regc inwynnen,
alle horen vermogen, ende dat regc aenleggen ende
begynncn bynnen den eerilen haïven jair, na dat die
fculden of renten verfchenen zyn, ende dat regi dan
voirt ten eynde wc vervolgen ,fonder oflaten,alfo dat
die kynder by horen mombair aen horen fculden ende
renten niet befcadigt en werden 5 ende of die mombair
dat nieten dede enJe dat veriuymde, ende die kynder
dair of by hem befcadicht worden ,!o feilen die mom-
bairs hem dat opregten ende betalen op te verbueren
lyn mombairfcap, ende fo iel hem dieRaet mombairs
fetten wtenRaden,die kynder te vermombaren bi der
kynder mage, die hem aengaen van der vader of moe-
der, die aflivig waren, ende niet van der zyde dair
die ofgefctte mombair of was.

VII.

Ende of eniger onmundiger kynder goede, van ye-
mant mit regt beclaegt of verfproken worden, om
enige fculden ofte faken den kynderen aendragende,
ende die mombair mit regt dat niet en verweerde of
voir en ilonde, ende dat verantwoirde als regt is, of
dat die mombair de fcult of üie fake dair die toefpra-
ke voir gefciede, niet en betaelde, of of en dede, in-
dien de kynder anders alfooveel goet hadden,dat me-
de te betalen ofte voirftnen, dair die toefprake om
gefcieJe, 20 zei die mombair dén kynderen dat ofge-
wonnen goet veriloren ende verrechten , bi den Sce-
pen, tot fuiken weerde,als'c dan in der tyt weert wair,
als 't hem ofgewonnen worde, ende dair toe zulken
fcade als die kynder dair by geleden hadden , ende
dair toe fo verbuerde hy zyn mombairfcap , ende
die Raet fel dien kynderen dan mombairs fetten wten
Rade als voiriz itaec.

VIII.

Ende geen mombairs en zeilen der onmundiger kyn-
der goede nyemant lenen, onderdoen,noch laten boe-
ren, fonder rente dair af te hebben, ende wes fy yemant
dair of leenden, onderdeden, of lieten boeren, dair feilen
fy totter kynder behoef fulke wysheyt ende fekerheyt
of nemen, dair die kynder mede bewaert zyn , ende
tends de kynder mundigen dagen,tot hoirrevermanyn-
ge, hem die wysheyt, of dat geit of goet, dat fy van
der kynder goede wtgeleent, wtgefet, of yemant had-
den laten boeren , overleveren , ende bewyfinge dair
van doen, op dat die kynder by horen mombaren hoir
goede niet quyt noch verbyilert en werden j en tends
der kynder mundigen jaren, fo zeilen die mombairs
den kynderen alle hoir goede, erven, renten, gelden
ende fculden, die fy van der kynder wegen onder heb-
ben , of ontfangen mogen hebben, bynnen den tyd hoir-
rer mombairfcap, dair fy den kynderen geen wtrey-
kinge noch geen bewyfinge van gedaen en hebben,
den felven kynderen, als fy 't van hem vermaent wer-
den, overleveren, ende hem bewyfinge dair van doen
bi den Rade van der Stat, op dat fy weten mogen
wat goede fy hebben, of wair die gelegen fyn 5 ende
of die mombairs aflivig worden, eer dat fy den ónde-
ren hoir goede bewyit hadden in der manieren voirfz,
dat zeilen die erfnamen van den mombairsden kynde-
ren verftoren , ende hem bewyfinge ende betalinge
dair of doen bi den Rade van der Stad , gclyc of die
mombair fclve in levenden hve wair.

IX.

Enige mombairs die enige onmundige kynder in ho-
ren colt houden, en zeilen van dien coit niet meer heb-
ben dan alfo veel als den Rade goetdunken zei, aen
te fien die perfonen der kynder , ende die groetheyt
hoirs coils na dat fy verteren mogen , ende of iy on-
redelic voir den coit rekenden, dat zei die Raet vcrrccht-
veerdigen, ende dair voir ordineren i als hem cfet re·
delic dunciçcn ^çL

-ocr page 309-

BOEK. X. Ί1Τ.

PRIVILEGIEN, Scc.

des Heercn boeten te recht te comen, of dat hy des hulp nemen den genen die zy krygeö kunnen, den

Scouten knecht boven der befettingc ontginge,of dat
hy op enigen Geeilelicken of vryen ileden befet wor-
de , ende geen borgen fee ten, nog loven en woude te
recht te comen, ende hem een dag van recht beteyc-
kent worde, fois den befetten genoeggedaen te regt
le comcnj ende wair 't dat die befctte dan niet voir
en quaeme, op fynen geleyden rechtdag, fo fel hem
die acnfpraker doen teykenen in des Scouten boeck,
ende ten naeften rechtdage dair na,als dieScepen regt
houden, fel die aenfpreker den befetten van den Schout
ten regt doen eyiTchen, ende hem verdragen ten nae-
ilen regtdagc over achte dagen, ten recht te comen,
alfo veer als hy op dien rechtdag niet te regt en wairj
ende wair 't dat hy op dien rechtdag, dat hem die
Scout ten recht verdaecht had, by ilaenden regt niet
voir en quaem, fo wair hy vellich ende verwonnen
van fynre aenfprake, ende is boete fculdig den Heer 5
ende dair op fel men teykenen in des Scouten boeck,
ende men fel den aenlpreker wyfen te panden aen
des befetten perfoens goet,dair men *t bevynt bynnen
Utrecht, ende dair na te eygenen over dwers-nacht,
alfo verre als hy zyn fcout recht hout te wefen > en-
de en vonde die aenfpraker geengoet bynnen Utrecht,
dat den befetten perfoen toebehoirde, dair hem die
Scepen aen rechten mogten van zynen gebreke, en-
de mit zynen ede dair toe dede, fo fel men der Sce-
pen Boden, ende der Stat lege Knapen bevelen,dien
befetten perfoen aen te taften,ende in der Stad vange-
niiTe te leggen, op fulc verboeren , ende in allen ma-
nieren , ab fe in den punt van den genen die verwon·
Dcn worden aen te taften, hier voirfz ftact.

I V.

Ende wair dat fake, dat yemant van des Scouten
Knapen eenigen perfoen befettede, die geen die dair
borge voor worde, fel den befetten perfoen ten recht
leveren, ende dair voir belaft bliven, t'endt die befet-
te perfoen aengefproken is, ende dat recht dair van
jeeynd ende gefleten is, ten wair of hy den befetten
)erfoen leverde in des Scouten handen, dat hys fe-
cer wair, fo is hy van dier gelofte ontflagen, ende
die aenfpreker fel hem fyns rechts verfien aen den
Scout} ende ontginge die befette den Scout, of dat hy
hem dag gave buten den aenclager, fo fel die aencla-
ger fyn aengeleyde recht voirt vervolgen op ten Scout,
gelyc of't 'die befette felver wair,ende die Scout mag
alle des voirgangers recht tot finen recht te bate ne-
lïien, gelyc of die voirganger felve wair, fonder dat hy
geen ede nog onfcout voir hem doen en mag; mer wair
dat fake,dat die Schout den befetten perfoen wt fynen
handen in der Stad vangenilleleverde, tot des aenfpre-
kers behoeft, ende den aenfpreker een wete dair of
dede, 200 ftaet die befette in des aenfprekers handen,
ende die mag zyn regt dair op vervolgen als recht is,
ende die Schout is dair of ontlaftj behoudelic dat
die Scout tot allen rechtdagen, alfe die befette voir
dat recht wefen fel, den befetten vter vangenifle halen,
ende in fynre bewannge nemen, ende aen den recht
leveren fel recht op te fpreken, ende weder in der
vangenifle leveren, alfo lange ont dat recht dair van
geeynt wefen fel. Ende wair dat fake,dat yemant van
des Scouten Knapen enigen perfoen befet wouden
hebben, fo fel die gene die de befettinge begeerde,
init des Schoutec Knecht gaen, tot den genen die hy
befet wil hebben , is't dattet die Knecht begeert,en-
«e wair *t dat die befette perfoen geen borge fetten en
^oude, ende hem die befetter rechts verfage aen des
bcouten Knecht, ende die Knecht dan niet machtig,
en wair dien man alleen te houden,ende in vangenifle
ie brengen, fo fel die befetter zyn hand mede aen
oen befetten flaen, om die te houden, ende in van-
gentiie te brengen, of des befetters gemoede te heb-
oen, ende die Knecht, ende die befetter mogCQ tc
///. DseL ' . - a

befetten te houden,fonder verbueren,endc ontliep die
befette dair en boven, zo is die Knecht dair of ont-
flagen , ende die befetter mag zyn recht dair op ver-
volgen, gelyc hier boven beicreven ftaet.

Ende wair dat fake dat yemant den anderen dede be-
fetten bynnen onfe Star, of Stal Vry heit, ende dair of ten
recht quame, ende hem veramwoirde als recht wair,
ende die befette perfoen in den rechte gewyft worde,
of dat hy den aenclager mie recht ontginge, alfe regt
wair van zynre aenfprake, of hem des rechts verdroe-
ge, zo zei die aenfpreker den verweerre iinen coil
ende oncoft betalen, bi den Scepen.

V I.

Ende wair dat fake dat yemant bynnen onièr Stad
of Stad Vriheyt dede befetten eniger vreemder lude
goede, roerende of onroerende, die onfe borgers niet
en waren, en voir den Scépen verdaecht worden,zo
zei die Scout van des Gerechts wegen, mit iinen ze-
gel en brieven, den genen die de befette goeden toe-
behoirden, een wete dair of fcriven,hoe dat zyn goede
van zulcken genaemden perfoen befet zyn, ende voir
hoe voel gelts,ofvan wat faken dat hy die goede bcfec
ende beclaecht heeft, ende dat hy dair of ten recht co-
men , en zyn goet mit recht verantwoirde, of doen ver-
antwoirden zei als recht is, tuflchen dit en den eerften
14 dagen, na dat hem die wete gedaen zei wezen, of op
ten eerften rechtdag dair na, dat die Scout ende Scepen
ten recht fitten, ende die wete zei hem den aenclager
laten doen, by enigen onfer Stat of des Schouten ge·
fworen Dienres, op desgeens coil die in den onrechc
valt, tot zynre weren, of aen zinenmont, ende die
gefworen boede,zel den Gerecht dair betoen of bren-
gen, of gychten mit horen eede voir *t Gerecht, dac
Ty hem die wete alfo gedaen hebben, eer dat die Sce-
pen op dier befettinge ende dagen voirt rechten zei-
len, opdat nyemant zyn goede after baecs, zonder
wete dair of te hebben, ofgewonnen en werden 5 en-
de wair *t dat die verweerre in den rechten gewyft:
worde, of dat hy den dager mit recht ontginge van
zynre cïagen, of dat hy hem des rechts verdroege of
liet leggen, zo zei die dager den verweerre finen coft
ende oncoft dairom gedaen, betalen, ter Scepen fcat^
tinge.

V I I.

Item, men en mag onfer borger nog onderiaten
goede, bynnen onfer Stat, nogte Stat Vryhede, niet
befetten, dan van huyshuyr, ten wair of men finen
huysraet geladen vonden op wagen, of in fcepen,
of drivende, of dragende.

XIIL Dat Recht van der Scepen-banc,

Die Scout ende die Scepen, zeilen alle dinxdage
ende donredage recht houden , van onfen borgeren
ende onderfaten, ende des manendaeges ende woens-
dages dair te voeren na den middage ommegaen mit-
ter roede, om een yegelic recht te doen, wtgefon-
dert op heylige dagej ende diergeliken zeilen zy alle
faterdage recht houden van vreemde wtheemfchen lu-
den, die befet zyn, wtgefondert op heylige dagen;
ende wair dat zake dat op enigen atideren dage in der
weke yemant van buten befet worde , of dat yemant
van buten recht begeerde, zo zei men den genen die
des rechts begeerde, op dien dagen over dwers-nacht
een onvertogen recht doen j ende wair't dat die Scout
niet te tyde ten recht en quaem, op enigen voirfz
rechtdagen of ommeganc, tuflchen Paeflthen ende
Sinte Vidor, des morgens te negen uuren, ende des
namiddags tot drien uuren, ende voirt tuflchen Sinte
Yiélor cade PaeÖchen, des morgens tc cegen uuren,

Qü «nde

-ocr page 310-

VAN COSTUYMEN. USANTIEN^

cnde des tiamiddaegs tot twcen uren, zo zei die out-
fteScepen,diedan ter banc of te recht gccomenwair,
Scout wefen, ende ten recht iiiien, ende regt doen,
dat recht voirt wt j ende dair voir zei die Scepen heb-
ben dubbelde hoegen : ende die voirfz twee ommegan-
gen iêllen die Scout ende Scepen alle weke doen,
te weten, die een ommeganc boven in der Stat, ende
die ander beneden in der Star.

I I.

Ende en zei geen Scout noch Scepen recht mogen
houden die te banne fyn.

I ï I.

Wanneer dat die Scout een oerdeel vraecht, cnde
hem die Scepen dair op beraden willen, zei hy opftaen
cnde ofgaen tot horen berade met feggen , ende des-
gelycx en zei hy tot genen oirdel gaen, noch dair niet
toe feggen, als die Scepen die oirdelen ilyten zeilen,
op te verboeren tien pont, ende elc Scepen een pont
die dair by wair,airo dicke als 't gefciede,tergemeen-
re Gilden behoef.

IV.

Die Scout en zei genen Scepen oirdel vragen, die
hem afters kynt, maech of zwager is, of naerreenich
den partyen, ende geen Scepcndieafters kynt,maech
of zwager of naerre zyn eniger der partyen, en zeilen
over genen oirdel gaen noch wyfen tuflchen enigen
partyen, die fy fo na maech of zwager zyn.

Wanneer die Scepen als fy ter banke fitten, enige
oirdel wyfen zeilen, fo zeilen fy opilaGn,endc die oir-
del ilaendewyfen, op dattet cenyegelic die *c aengaet
horen ende fien mach.

V I.

Die Scepen zeilen rechten oirdel wyfen, tuflchen
twyer man tael na hoirre beyder dinótael na den beften
rechten, dat fy dair of vroetfynof vroet kunnen wer-
den , ende niet by enigen ommevragen van itemmen
mer fy zeilen die rechte rechten dair van wtgaeo, en
ondervynden anden Meyftersvan rechten, ende an den
wyfen en vroeden, op dattet regt rechtveerdelicgewyÜ
mach worden -, behoudelic alle die punten die in defen
boec beicreven ftaen, in weerden te bliven , dat men
dair na rechten zei, na dat men dair of hierinbefcreven
vynt,ende anders nyet j ende alle oirdelen die fy wy-
fen zeilen, ende beicreven ontfangen hebben , zeilen
fy wyfen mit opgaenderZonne,opregtedingdage,ten
wair by confent van beyde der partyen , wtgelbndert
van oirdelen die van vreemden gailen befcreven, over-
gegeven waren, mogen fy wylen tot fuiken dagen als
dat rccht dair of gelegen is.

V 1 I.

Die Scepen en zeilen niet langer kennen dan zes we-
ken t'ends den jair dat fy ofgaen, ten zy mit horen open
brieven, belegelt mitter Stad fegel,of mit des Scouten
en vier Scepen fegelen, ende fy en zeilen geen brieven
befegelcn t'ends den jair en zes weken, als fy ofge
gaen zyn.

V I I Γ.

Ende die Scepen zeilen kennen om alle twydracht
vanwoirden, die tuflchen den partyen in den recht ge-
fcien, ende die kennynge zeilen fy uten zonder ver-
ilcn, terwylen dattet den Gerecht kenlic is, ende eer
dattet hem uten gedachten gaet, want fy de kennyfle
alleen dair of kennen ende huegen zeilen, ende anders
nyemant.

I X.

Die Scepen en zeilen geen befcreven oirdellen ont-
fangen na Sinte Lucien dach, ende alle oirdele die fy
onder hebben, die zeilen fy uten achte dagen voiron-
fcr Vrouwen avont te LichtmiiTe, ende wair *t dat fy
dat niet en deden, fo zeilen fy dan terftontal te famen
op ter Scepen huys gaen, cnde dair op bliven ter tyt
loe dat fy 'c gewyft hebben, op tcyerbucrcn clcScc?

pen elx dages tien pont ,ter gemeenrc Gilden behoef,^
ter tyt toe dat fy dair op gaen ende op bliven j ende
wair't datfy dair op gingen, ende die oirdelen dan niet
en uren voir enfer Vrouwen avont te LichtmiiTe, fo
zei elc Scepen verbueren, van fo menigen dach als fy
dair op lagen na onfer Vrouwen dach voirfz, elx da-
ges een pont, ter gemeenrc Gilden behoef, en fo mo-
gen fy dan die oirdelen den nyen Scepen aenbrengen,
op wat rechtdag dat fy willen, na onfer Vrouwen
dag, mit fuiken brieven, betoen ende ondervyndingc
als ly dair of hebben 5 ende fy en zeilen dan niet van
der Scepen huys gaen, fy en hebben 't eerlte aenge-
bracht, ende mede betaek alle hoire koeren die fy dan
verboert hadden, ende die nywe Scepen zeilen dat
oirdel dan wyfen bynnen veertien dagen, na dattet hem
van den ouden Scepen aengebracht is, op te verbue-
ren ende opter Scepen huys te gaen, cnde dair op t&
bliven in allen manieren in den punt van den oirdelen
te wyfen, hier na befcreven ftaet.

Om alle oirdelen te wten die den Scepen dagelicx
ondergegeven zeilen werden, op dattet rccht over-
mits gebrek van den Scepen niet ledich leggen en fel,
ende dagelix recht gehouden mach werden , fo zei
die;Scout den Scepen dair op doen manen, alioo menich
werf als dat van node is, of dat enich van den partyen
in den recht begeert om die oirdelen te Ilyten , ende
die Scepen en zeilen geen oirdelen langer onder huudeu
dan zes weken, na dat hem die overgegeven wordenj
ende wair enich Scepen die enige oirdel onder hadde,'
ende niet gewyft en worden bynnen den zes weken,
of op ten eerften rechtdag dair na , fo zei die Ncepen
die fyn dage al gehad hadde, terftont op ter Scepen
huys gaen, als hy't van enich van den partyen inden
recht vermaent worde, by den felven eede die hy on*
icn Heer van Utrecht ende der Stad van Utrecht ge-
dacn had, ende dairiniet of fcheyden, dat oirdel en is
eerft gewyft j mer wairt dat die Scepen des oirdels
wys wair, na ondervyndinge dat hy onder den Mey-
fterenvan rechten, of onder diewysheyt,of in der Sce-
pen boecke ondervonde hadde, ende dat wtwyfen
woude, ende dattet dan an den anderen Scepen gebra·
ke, dat fys niet wys en waren, of niet mede wyien en
wouden, fo zeilen die gemene Scepen dair of hebben
drie dwers-nacht, ende niet meerj ende wairt dat fydao
dat oirdel niet en wysden bynnen dien drien dwers-nach-
ten, fo zeilen alle die Scepen op ter Scepen huys gaen,
ende dair niet of lceyden,dat oirdeel ehis eerft gewyftj
dair fy om op ter Scepen huys gegaen waren.

X 1.

Ende wair *t dat enich Scepen op ter Scepen huys
niet en ginge als voirfz. ftaet, of dat fy dair weder of
gingen, eer dat oirdel gewyft wair,buten confent der
partyen op beyden fyden , dat zeilen die OudermaRS
mitten gemenen Gilden corrigeren tot hoirs lelfsgoct-
dunkcn j mer wair dat fake dat enich Scepen fo kranc
wair, dat kenlic wair dat hy ter Scepen banc niet co-
men en mocht om dat oirdel te helpen ilyten ende wy-
fen, of dat hy op ten Scepen huys fo kranc worde, dac
hy dair niet op bliven en mochte , of die op die tyt
alfe men dat oirdel iliten of wyfen zoude, bynnen U-
trecht niet en^wair,die en zoude niet verbueren, mer
dat eerft dat hy fo fterc worde, dat hy ter banc gaen
mocht, of dat die gene die buten wair weder in der
Stad quame, fo foude hy terftont mede op terScepcn
huys gaen, ende dair mitten anderen Scepen op bliven,
ont dat oirdel gewyft, op te verbueren gelyc voirfchrc-
veu ftaet.

XII.

Ende wair dat fake dat die Scepen enich oirdel,
y onder hadden,niet wys worden en eenden,datöjO'
gen fy brengen onder den ouden Scepen, L

ZQS wek«n, eer fy opter Scepcn huys gaen, ofàm

-ocr page 311-

als zy op ter Scepen huys gegaen zyn j ende die Scouc
fel dan terftont als fy 'c onder den ouden Scepen ge-
brochc hebben, die oude Scepen dair op doen manen,
cnde fo zeilen die oude en nye Scepen dat oirdel uyc-
wyfen binnen veertien dagen, nadattet onder den ou-
den Scepen gebrocht is, cnde tot dier tyc toe mogen
die nye Scepen van den huyfebiiven , is't dat fy'c bin-
nen den zes weken an den ouden Scepen gebracht
hebben ·, ende is 't dat fy 'c an den ouden Scepen ge-
bracht hebben na den fes weken als fy op ter Scepen
huys leggen, fo en zeilen fy dairom niet ofgaenj en
wairt dat die Scepen out ende nywe dan dat oirdel niet
en uten bynnen den veertien dagen , Γο zeilen alle die
Scepen, out cnde nywe,die op ten Scepen huys nieten
waren, terftont na den veertien dagen voirfz dair op
gaen, ende dair op bliven ter tyt toe dat iy 't oirdel
gewyft hadden, dair fy om op ter Scepen huys gegaen
waren, op te verboeren in allen manieren als vojrfz.
ilaet,

XIII.

Ende alle oerdelen die mitten ouden ende ny wen
Scepen gewyft werden, die zeilen die Scepen die de oir^·
dellen onder hadden, doen fcrivcn in der Scepen boec,
mit horen dingtalen endebewyfen, als dat gevallen wair,
op des geens coft die'c begeerde jende enichScepen die
dat verbrake die en foudc after die tyt nummermeer
Scepen worden; ende die oirdelen en zei men niet wy-
fen, fy en fyn eerft: befcreven in der Scepen boeck.

X I V.

Die Scepen mogen wel flyten alle broeken die voir
hem gefcien, tot tien pont toe, of dair onder, tot des
Scouten ende Scepen behoef, mer wair't dat den Sce-
pen dogt, dat yemant voir hem meer broeéte dan tien
pont, die zeilen fy verdragen voir den Rade, en wes
dieRaet dair of Îlyt,dat zei die broekige beteren ende
voldoen na des Raets flytinge, behoudelic den Scout
cnde den Scepen hoirre tien pont.

X V.

Ende die Scepen en zeilen geenrchande manieren
van rechten mogen maken, noch geen faken onder
hem overdragen, den Recht of den Gilden aenroerende,
dair fy na rechten zeilen, ten fy bi den Rade en der ge·
meenre Gilden confent, ende offy enige faken anders
overdroegen,ende in defen boec niet gcfcreven,noçh
bi den Rade nochte Gilden niet geconfenteert en wair,
en zei van geenre weerden wefen 9 cnde fy en zeilen
dair nyet na rechten.

XVI.

Alle rechtinge die voir den Scepen gefcien, fowye
dat van den partyen in den onrechten valt, zei alle den
oncoft betalen, die dair mit recht op gegaen wair,en
van den voirfpraken te lonen, ende van den dinûalen
of copien te fçriven, tot cavynge der Scepen,

XVII.

Alle oirdelen buten Utrecht in onfer Stad Vryheit,
mach die genedie't tegen gewyft wair, dat oirdeel be-
roepen voor den Scoure ende Scepen t'Utrecht, ende
wes die Scepen van Utrecht dair van wyfen dat zei
recht wefen, ende dat fel men voirt wtrechten na der
Scepen wyfinge in den Recht dair dat recht hangende
IS, gelyc of dat recht dair gewyft; ende eeeynt wair.

XVIII.

Ende die Scepen en zeilen geen dingtalen ontfan-
gen, die meerfcrifts houden,dan een halfblat papiers
vol aen d^een fyde befcreven.

η c ^ ί

Uie Scepen zeilen alle oirdelen wyfen ende alle fa-
sen rechten, na inhout van defen tegenwoirdigenSce-
pen boec, van fuiken punten ende .Overdrachten als
ait boek inhout ende begrepen heeft, alfo verre als 't
nem acngedinól wert tuÎFchen twyer man tael, ende
aair zeilen fy horen eed op doen, tot wat tyden dat fy
gckoren werden ' ' ^

HL DeiL

X X.

So wie dat enige plechten doet, loften loeft, of
overgiften of vertichten doet voirGerecht, cndcdac
der Scepen Clerc in der Scepen boccfcriven zei, dair zcl
die gene die de plecht doet,lofte loeft, of overgift of
vertycht doet, ίο lange dair tegenwoirdich blivcn,
dattet die Clerc in 't boec gefcreven heeft, ende dat
zei hem dan die Clerc uien boec oplefen,ofdieScepcn
mogen dat den Clerc doen Icriven van des Gerechts
wegen als dat gelciet is, na hocrre gehuechenifl'e,en
anders en zei 't die Clerc dair niet in Icriven.

XXL

Soe wye dat enige vidimus begeren wt enigen Stat
brieven of Scepen brieven, finen goeden aenroerende;
die zei men een vidimus dair wt geven, op des geens
coft: diefe begeert.

XXII.

Ende wair dat fake dat hoirre twee of meer in een
goec gelyc beftorvcn waren, enige brieven die dair of
waren iellen ly om loten, wye bewaerer dier brieven we-
fen zei, ende die ander mogen dan vidimm wt dien
brieven nemen, op hoirre alre coft die dair in beftor-
ven zyn: mer wair dat fake dat hoirre enich te voeren
enich deel indien goede had, zei bewaerer dierbrievc
bliven, behoudelic dat die ander alle vïdimusâùïwt
nemen mogen als voirfz. is.

XXIII.

Soe wye dat enig geit of filvcrwerk onder den
Scout ende Scepen in des Gerechts handen leyt, dgir
feilen zy enen Scepen toe letten dat te ontfangen,co-
de dat in enen budel toe bengelen, fo dat men 't O"
verleveren mach den genen die 't gebueren ièl mic
recht te ontfangen ende te hebben, alfo goet ende al-
fo quaet als 't in des Gerechts handen geleyt wort,
cnde aen anders geen payement, cnde dat fel men by
den Gerecht fcrivcn in der Scepen boec, in wat ma-
nieren ende tot wes behoef dat geit dair geleyt wert,
ende hoe voel, ende aen wat payement dattet is, en-
de geviel dair enig gebreck in, dat fouden die gemeen
Scepen verrechten, ende die Scepen dair *t gebrek in
gefciede, zei den anderen Scepen qwyten van horen
Ücadc.

XXIV.

Ende wair dat fake datter yemant bynnen onfer Stat
ofte Stat Vryheit ft:orve, die geen crfhamen en had,
of datter geen erfnamen om der erfniife vervolgden j
ende die Scout dair die erfnifle onder verfcheen, die
goede en erfnifle mit recht becommerde van der
Heerlicheyt wegen, foo fel die Scout die erfniife bi
den recht na hem nemen, ende dat by den recht be-
fcriven, dair die Scout ende dat Gerecht elc een ce-
del of hebben fel, ende die goede fel die Scout den
erfnamen jair ende dag na houden i ende en quaem
bynnen dien jair ende dage nyemant die den recht
goet betoen brocht, dat hy van dien doden perlben
recht erfnaem wair, cnde die Scepen kempen, dattet
een goet betoen wair, fo foude die Scout die dat goet
onder had, dien erfnamen die goede die hy ontfangen
had, bi den Gerecht weder overleveren, over dwars-
nacht, na dat die Scepcn dat betoen gefien hadden j
ende en dede die Scout des niet, fo foude hy dien erfna-
men dair en t'ends alle hoiren coft betalen,die zy dair
na dair om deden, ter tyt toe, dat hy hem die goede
gclevert heeft; ende wair't datter enig verderflic goec
wair, dat den Scepen docht beft verkoft tc wefen,
dat iel men vercopen bi den Scepen, ende wes onco(l
bi den recht op defe erfniire gedaen fel werden, dat
fel men van den goede betalen, ende twee Scepcn die
van den Scepen dair toe gefcikt felfen worden, zeilen
elc hebben twee pont. Ende wair *t dit fake dattpr
bynnen jairs cnde daegs nyemant en vervolgde om
die erfnifle nog betoen en brogie als voirfz itact, fo
iêl die Scout van der Heerlicheyt wegen die erfnifle

Qq 1 onder

307

PRIVILEGÏEN, I BOEK. Χ.Ί1Τ.

-ocr page 312-

3O8 VAN COSTUYMEN, USANTIEN,

onder behouden, tot behoef der geenre die dair toe
gerecht mogen wefen.^ ^ ^

Endc voirt fo en fel die Scout van der Heerlichcit
wegen, geen goede nog erfnifle boeren, van enigen
pcrlbenen die bailaert zyn, alfo veer als zy erfnamen
hebben van der moeder wegen, die hoir erve mit
rechr. bueren mogen.

XXVI.

Item, wair 't dat enig Scout van der Stat, of enig
Voiriprake,die om zyn loen dient,enig goede of erf-
niïÏe coften , ende voir den Schoute ende Scepen
pntfangen, of yemant van hoirre wegen , dair fy aen
wynnen of verliefen zoude, dair men voir den Scou-
te en Scepen om dingen zouden,het wair mit enigen
beroep, of mit anders enigen recht, fo mag die gene
die *i tegen draegt,dien coep aennemen of hy wi) ,ter
Scepen antwoirde, om lulc geit alle die coper hielde,
mit zynen eede dair hy 't om gecofc hadde.
' X X V 1 I.

Want'er veel gebreken gevallen zyn in den Voir-
fprake, dat zy der lude rechten plegen te copen aen
enigen goeden, gelden of erfnifien, of dat fy rechten
aennemen te bewaren, om diehelfte, of om een der-
'dendeel, of vierendeel dair of te hebben, is 't dat fy
*t wynnen, foo en feilen geen Voirfpraken van defer
lyt voert dat meer mogen doen, nog fy en feilen oec
byemants goet, geit nog erfnifle, in brieven nog bu-
ten brieven,ontfangen mogen, dair fy recht om Ipre-
ken feilen, ende fy en feilen nyemants recht verwa-
dan om proper loen van gelden, ende fy feilen

'Hl-

ren

onfer borger ende onderfaten woirde houde bynnen
Utrecht, ende buten Utrecht, dies eerfte aen hem
begeren, ende men fel hem horen dicnil weder loe·
nen, by goetduncken der Scepen, na dat die faken
fyn , ende laftig worden : behoudelic dat fy nyemant
van eenre fake meer toewyCen feilen, dan twee oude
feilden ten hoechilen j ende wair dat fake dat enich
Voirfprake dit weygerde, die en foude bynnen enen
halven jair geen woerde houden, bynnen nog buten
Utrecht. Endé enig Voirfprake dieycmants rechr ver-
fuymde,datby iinen fcouden toequame,endc menden
Scepen bcwyfen mogte, datret hem kenlic wair, die
Voirfprake louden den genen dien fcade regten bi den
Scepen jende enig Voirfprake die enige goeJe hier en
boven in fuiken fchyn cofte, of ontfenge, of recht-
vorderinge dede, ende men dat den Scepen bewyfen
niogt, die en zoude bynnen enen jair niet meer woir-
de houden, ende die Scepen mogen hem m broecken
flyten tot foe veel toe, als ly willen, na groetheyt hoirre
broeken, als die Schepen dat caven fullen 5 ende wair dat
fake dat enig Voirlprake den genen diehy zyn woerden
houden fel, niet getruwelic en diende, ende dair ge-
brec in gevonden worde bi den Scepen , dat feilen die
iScepen diergelyc corrigieren als voirfz ilaetj en wair
dat fake dat enig van onien borgeren of onderfaten,
wair die yemants woirde houden woude, om gunfte,
zonder loen,geit, ofte myede dair of te hebben, dat
mag hy doen, indien hy mit iinen eede dair toe doen
wil, dat hy't om gunften doet, fonder enig loen,gek
ofte myede dair ofte hebben.

XXVIII.

Ende wair dat fake dat enig Scout of Scepen van
Utrecht, enigerhande giften, ofte myeden van defer
tyt voert namen, gegeven of geloeft worden, van
enige zaken ofte rechten die voir den Scepen hengen,
ende men om te recht ginge, het wair luttel of voel,
ende men d.it bev.ynden mogt, ende felve niet wt en
brogte bynnen achte dage nadattet gefciede, die Scout
of Scepen foude teritont onfet weien van fynen dienft
ende officien, ende nummermeer Scout nog Scepen
.warden, ende dair toeverbueren ter gemeenreGilden
behoef, 50000 fteensj ende 200 wie van denScouce
ende Scepen datwtbrogte, dat hem van defer tyt voirt
enig geit, goet ofte myede geboden of geloeft wor-
de, die fel dair af onbelaft bliven, ende die gene die
't hem gave, boede ofte loefde, of dede geven, bye·
den ofte loven, fel verboeren 50000 iteensj ende wair
oec dat fake dat van defer tyt voirt yemant, die enige
faken an den Recht te doen had, enigen Scout of Sce-
pen, enig geit, goet of myede boede, gave of loef-
de, of dede geven , bieden of loven, ende die Scout
of Scepen dat namen, of confent dair toe deden dat
te hebben,ende die genen die'tgegeven, geboden of
geloeft had, dat felve uytbrachte, eer dattet die Scout
of Scepen te kennen gegeven hadden, die en zoude
niet verbueren, mer weshi gegeven, geboden of ge-
loeft had, foude hem die gene die 't ontfangen had,
of die't geloeft wair, weder geven, endc dair ofqwyc
fcelden, ende die Gilden zoude hem geven van ho·
ren broeken voirfz 10000 fteens jende defe koeren en-
de broeken voirfz, lellen gaen tot behoef der gemeen-
re Gilden.

XXIX.

Men fel der Scepen zegelen ont wee ilaen, na hore
doet, op ter Stadhuys, op ten felven dag als menie
begraeft. XXX.

Die Scepen en feilen genen coft rekenen van enigen
man of wyf, die men voir den Scepen verwyft ende
ontlyft warden,ende wes coft van den Scepen dairom
gedaen wert, op ten dag als menfe recht, dat fel die
Scout van der Stat betalen, buten der Stat coft.
XXXI.

Die Borgermeyfters mogen die Scepen op ter Stat-
huys doen bieden, alfo dicke als zy willen, alfe men
i van den bloede fpreken fel, op te verbueren clc Sce-
pen lo pont, alfo dicke als zy dair geboden worden,'
ende niet en quamen.

XXXII.

Want't een out haerkomen geweeft is, van langen
tyden, dat geen Scout t'ütrecht wefen en fel, hy en
Zy een geboren borger t'Utrecht, fo fyn die gemcac
Raet ende Gilden van Utrecht eendrachtelic overdra-
gen , dat zy dat tot ewigen dagen voir recht houden
willen, en dat geenScoui t'Utrecht, nog geenScou«
ten binnen onfer Stat Vry heit van Utrecht, dat Scout·
ampt nyet en ièl verpachten nog belenen, nog gcöB
geit dair voir geven nog loven en fel, nog'geen gek
dairom doen geven, nog loven,in geenre wysj endc
wair dat fake dat yemant dat Scout-ampt verpachte of
beleende, of dede verpachten of belenen, of enig geit
dair voir gave, of dede geven, of loefde, of dede lo-
ven , of mit enigen faken van beloefenifle dair aen
quame, ofbclafte,in eniger wys, ende men dat ter
wairheyt bevonde^, die foude den gemeenen Gilden
fo veel geven, als hy of anders yemant van fynrewe-
gen dair voir gegeven, geleent, verpacht of geloeft had,
of voir hem had doen geven, loven, of verpachten,
ende foo en zoude hy nymmermeer Scout nog Sccpta
mogen wefen, in der Stat Rade mogen fitten, endc
dair toe gecorrigiert wefen bi den gemenen Gilden
van fynre misdaet.

XXXIII.

Item, geenVoirfpraec,nochte anderClercken,en
zeilen beyde der partyen dingtalen niet fcriven, ma-
ken noch helpen maken, op te verbueren alfodickc.
als 't gefciede, tien pont.

XXXIV.

Ende wair oec enich perfoen,Geeilelic ofWcprfic,
van bynnen of van buten, die onfcn Heer of andersye*
mant enich gek gave, leende of lovede, ofdedegevefli
lenen of loven, of enige loften loefde om yemant Seout
t'Utrecht te maken, of dat tot yemants behoef vef'
pachte, fo zoude die geqe die dat gedaen of befwaö't
had, verboren hondert duyfent fteens, ter gemeenjl
Gilden behoef, eade nochtans gecorrigiert wefcy'

■ ' \

-ocr page 313-

PRIVILBGIEN, 6ic: ΙΒΟΕΚί Κ,ΊΪΤ.

den gemenen Gilden van fynre misdaet.

XXXV.

Ende wanneer die Scout voir den Rade coemt,énde
fyn brieven dair thoent van den Scouc-ampc van U-
trecht, fo zei hy zweren ten heyligen, dat hy opdat
Scout-ampt van Utrecht geen geit nochgoet geleent,
gegeven, geloeft, noch dat verpacht en heeft, of
doen geven, lenen, loveç, noch verpachten, by fynen
weten.

XXXVI.

Ende diergeliken fo zeilen die Scouten in der Stad
Vryheit, als hem hoir bevelinge gedaen wert, hoir
bevdinge tonen voir den Rade, ende mit horen ede
dair toe doen , dat ly op dat Scout-ampt dat hem be-
volen is,geen geit nog goet geleent,gegeven,geloeft
noch verpacht hebben, of doen geven , Jenen, loven
noch verpachten jby horen wetenheyt.

XXXVII.

Eenige bannen of boeten, die de Scout jairlix ver-
fchynen zeilen, van onfer Vrouwen avont te Lichte-
myiTe , tot onfer Vrouwen avont te Lichtemyfle toe,
die zei die Scout alle jair inwinnen bynnen den felven
jair, of bynnen zes weken dair na, of dair en t'cnds
en ibl men den Scout dair nyet of rechten.

XIV. Drierhande Vordel zyn,
I.

Dat is een man van fynen wy ve, een wyf van horen
man, ende die fone van den vader.

I i.

Een borger t'Utrecht is Sinte Mertyns dienftman,
en die neemt tot fynen vordel drie peerden, des hy fe
heeft, elc peert 35 maenden out, dairhy dagelix me-
de pleecht te riden, tot fynre vriende dage, of in der
Stad dienftemit fyns felfs gefynde,mit horengereyde,
of aifo voel myn als hy der heeft.

Voirc neemt hy fyn harnafch, dat is te verftaenfyn
fteek-harnafch, ende dat tornoy dat dair toe behocrt.

Item , fyn plate, fyn fcotcj fyn lyfyfer, fyn huve,
fyn barbier, iynhelm, fyn beenharnaich, hanfcoen-
pipen, arm lederen, fyn zweert, fyn knyf, fyn wa-
penroc, fyn klederen, die tot finen live behoren.

Ende wair hy Scutter, fyn armborft, ende dat dair
toe behoirt.

Item, fyn pan fier, fyn ketelhoet, fyn piek, fynen
knaep mede te volgen.

( ' ) Ι^Φ eerfie l'y tel heeft geen opfchrift in zeeker oud Boek, met de hand op parkement gefchreven en ter Secre·
tarye defer Stad beruflende^ naer welk ivy defe Ordonnantie b.ehhen laten affchryvm, en drukken: gelyk wyoçk
vernomen hebben^ dat in de Ordonnantie van den Grave van fioogfiraten^ op het Schepen-recht, van den jare
if 32, de eer fie Tytel zonder opfchrift is. Dog het fal hier niet op aenkomen -, een y der kan 'er zulk eenopfcïarift
hoven fstten , ah hem goeddunkt .Wy hebben niet eenen letter meer willen laten drukken ^ als wy in het oude af"
fchrift gevonden hebben.

Twee fdhn zyn" er nog^ waer van ons meteen woord ten opftchte van defe Ordonnantie te melden flaet, Eerfi^
dat wy den laatfien tytel van Driederhande f^oordeel, achter in het voorfz. oude Affchrift zoo gefchreven gevon-
den hebben , ah of die tot de Ordonnantie niet behoorde. Nadien tujfchen de Ordonnantie en defe artikuUn twee
geheels bladen zyn open gelaten, daer ander fint s niet meer als eene zyde tuffchen eiken Tytel onhefchreven gebleven is.
Ook word op het regifler van de Eubricquen en Paragrapben^ Ί '^elk in het voorfz oude Affchrift flaat ^ defe
Tytel van Driederhande Foordeel niet gevonden. Des wy vertrouwen^ dat defelve op zyn plaats vergeten zynde^
naderhand achter am gefchreven is. Want volgens de ordre in defe Ordonnantie^ en in die van de jaren if 31,
en ïf jo gehouden^ zoo is defe Tytel hier huyten zyn plaats, en moefi gefchikt worden achter densL. Tytel van het
Boedelrecht\ zoo als hy geplaetft is in de Ordonnantie van het jaer ifjz , engenoegfaam ook in die van iffo.
Evenwel meynen wy, dat hy tot defe Ordonnantie behoort, gelyk die van iS'^^t 'ifOj dewelke defe oude tot
haren grondflag hebben, duydelyk uytwyfen.

Ten anderen, hebben wy in het voorfz oude Affchrift, tujfchen de Voorreden en de eerfie Rubricq, drie bladfyden open·
gelaten gevonden, waar op eenige oude rechts.fpreuken {Jlntop. l\iatthms nomt de zulke Parœmi^ ) of oude
herkoomens en gewoontens aangeteekent zyn , dewelke in de rechtbanken voor Wetten eertyds plegen door te gaen.
Bet welk mogelyk de reden is, waer om zy aldaer ingevoegt zyn, fchoon tot defe Ordonnantie eygentlyk niet be-
horende. Wy hebben ze dieswegen achter de voorreden niet laten drukken, maer als een aanhangfel hierplaets
gegeven.

Het

Lande ende Steden in den Rike hout men by Rccbiei roer wilcoer leyt mcnopby menen Rade.

aq 5

Β09

Item, fyn dekeni een paer flaeplakensj fyn heer-
bedde, fynoircuflen, een tafellaken, eendwalc,fyn
niael dit in te doen.

Item iynen voeten-nap of hy en heeft, mer heeft hy
geen voeten-nap, een filveren fcael, die befte fonder
een, des hy der drie heeft ofte meer, heeft hi der twee,
die befte, mer heeft hy der mer een, die felve.

Item, een filveren lepel desgelycx.

Itein, enen keiel desgelyji van die men dagelix
pleecht te befigen.

Item j enen pot desgelycs.

Item , twee vleifchen ende ene byle mede te loed-
zeren.

Item, een borger die geen peerdeen hout, die necmC
zyn befte bedde , fyn befte deken, een paer flaepla·
ken, een tafellaken, ende een jdwale, fynbecken,en
water vat, anders neemt hy al harnaich, cleynoec ende
ingedoemt.

I I I.

Item, desgelyx neemt die foen van den vader, mcr
fyn moeder neemt hoir vordel te voeren wc.

IV.

Dit is der vrouwen vordel van horen man,hoircle«
deren dair fe toe hoechtiden mede gaet, hoir befte
hoyke, ende hoir clederen dairfe dagelix in gaet.

Item, hoir befte bedde als't te hoechtyden ftaet,
hoir ftoel , hoir kuflen dair op.

Item, hoir tafel, hoir fcragen, hoir befte tafella-
ken, hoir befte dwael en candelair op die tafel.

Item, hoir voeten-nap of fy dair is, meryflêr geen
voeten-nap ^ een filveren fcael, die befte fonder een, des
fy drie heeft ofte meer, heeft fy der iwee, de befte,
heeft iyder mer een,die felve.

Item, enen filveren lepel desgelycs.

Item, enen coperen pot desgelycs.

Item, enen ketel desgelycs, hoir mortier-ilecn^
hoir watervat, tange, hael, treeft, ende panne, roe-
fter ende krauwel, hoir foutvat.

Item, hoir befte kifte, oftecofFer, hoircojSèr cn
hoir doecken die tot horen hoefde horen.

Item, geen man mach vordel copen na fyns wyfs
doet, dan hy bi fyns wyfs gefonde live hadde.

V ['.

Item, ib wes vordel dat men niet en heeft, dat en
zei men niet copen.

-ocr page 314-

310

van costüymen; usantien,

I I.

Het is een befcreven recht, hoeft tegens hoeft, bant tegens hant, voet voir voetj endc alfoe van ande-
ren leden.

III.

Steden fel men houden mit vier punten, mit wege, mit watcirgane, mit vrede, ende mit gherechte den
armen alfe den riken.

I V.

Het is gev7oente alle Duytfche land doir, den dief der galge, den moerdenaer en den moeribrander dat
rat, manflage ende den rovers dat zweert, den valfcher üen ketel, die fpiere dat oge , ende den po^fni^^
der den dume. <

Drierhande doetflage zyn, daer geen weerlic Schout over rechten en fel.

Dat eerfte dat is van enen gemenen volcwige tuflchen tween Lantsheren, om dat elc waent te vorderen
een rechte fake.

D'ander doetllach is van enen dwaze , die doetilach die hy doet, om dat onwetenheyt diefondenbefchut.
Die derde doetilach is va-nenen kyndc bynnen iinen zeven jaren, om dattet gene hoeftfonde doen en mach,
cn 't onjarich is, fo is 't qwyt. ^ ^

Tiet men enen man manflacht aen, ende men daer gene bedracht of en vynt, die mach mit eenre hant fyn
onfcout doen, ende daer mede is hy qwyt.

VII.

Die om enen doetflach wart gevangen, ende daer over gerecht wert, daer is die aenclager genoechgc-
daen, ende alle die maghe daer mede gefoent.

Behalven de vier eer fie rechtsfpreuken , die ook aengeteekent flaen voor aen in een van defer Stads oude boeken ^ ge^
naemt Liber Albus, vind men aldaer nog defe drie navolgende'.
Dede wi dat wi fouden , God dade al dat wi wouden.
Dat tiende gebot is, doet nu dat ghi wilt, dat ick u weder doe.
Een gewoente die mit reden is geproefc goet, fel men houden.
De w, en wil. rechïsfpreucken ^ zyn in ze^kere Overdracht van den jare 1342, ingelafi , boven Num, v.

XL. OVERDRACHT, om tt verhoeden ^ dat de aenklachten over eenig geweld niet vergeefs ge-

fchieden^ des donderdag na Converfmis Fauli MCCCCLX.

de wair *t al fake, dat die anfpraker eens vyf en twin-
tig dufent fteens verboert hadde, van dat hy iyn an-
fprake binnen den fes weken niet bewyft en hadde,
zoo mag hy nogtans zyn anfpraek wael weder begin«
nen,fo dick het hem gelieft,behoudeliken dat hy tel-
ken vyf en twintig dufent fteens verboeren fel, als hï
zyn aenfpraek niet toe en brengt binnen den fes we-
ken 5 ende yemant van den Rade, out of nye, die ye-
mant voirftonde in den Rade, van den geenen die hier
in broede, het waer anfpraker, of angefproken,'om
zyn broeken te minderen, of quyt te laten, die zou-
den verboeren zo dick dat geiciede, telcken vyfcig

Om te verhueden, dat die geweldelike aanfpra-
ken te vergeets voir den Rade niet meer en
gefcien, zoe zyn die Rade, out en nye,
- eendrachtelic overdragen, alfe wair't fake,

dat after defer tyt voirt yemant den anderen beclaegde
van gewelde, ende dat niet toe en brochte, binnen
den eerfte fes weken na der anfprake, dat die verboe-
ren fel vyf en twintig dufenc fteens, en bewyft hy 't
binnen den voirfz tyt, dat hy mit rechte fyn aenfpra-
ke gedaen heeft jfoe iel men terftont den angefproken
offlyten, ten minften vyf en twintig dufent fteens, of
Ib veel meer, als den Rade goedvint in tegenwordig-

heyd der broecken,ten wair of't an't lyf ginge. En- dufent fteens.

XLI. OVERDRACHT, dat deRaed defer Stad geen judicature over Leenen he^, desdingsd^

naBrixius MCCCCLXlIl.

leren en overdroegen die Rade, out en nye, in ^ Tiende myns genedigsHeere van Utrecht,Leenguct is,'
der zake tuflchen Gheryt van Ryn, Zoudens ende daerom dicRaide geene kennifle daer van te dra-
zoen, aen die een zyde, ende Willem van der gen en behoert, zoe zeilen die voerfz partyen daer of
Weyde aen die andere zyde, merende van ee-|(i) voir myne genedigen Here van Utrecht voerfz tc
ren Tiende, gelegen aen den ouden Rhynj want die recht gaen, of zy willen.

( I ) Dat iSi 'voor Ridderen en Knagen van den Bijfchop^ gelyk van een Tiendfiaet,des vrydagna LaurentiilàfC^

xlii. overdracht j dat de Huwlykfe voor waer den binnen een jaer en fis weken na h(t

voltrokken huwlyk moeten aengebracht worden y des woensdag na Cen-
-verfmis Pauli MCCCCLXXIK

verdroegen dieRaide,out en nywc, dat van voer den Scout en Scepenen, dan bynnen dat yeröc
defe lyd voert geen man, nog wyf, enige jaer en ies weken, dat zy malcanderen getruwet he®*
hylykfche voerwarden maken feilen onder ben.
malcanderen, nog belyen, nog aenbrengen

XLIIL ORDONNANTIE op het recht voor Schepenen en Oudermans te houden, des vrydi^^

na Lucie MCCCCLXXXL

I "'ίίΜ!

Schepenen, Raide ende Oudermans hebben uyt
bevele van den Ouden Raide geordineert ccne
manier ende Ordinantie,daer op men regt hou-
den fel voir den Schepenen ende Oudermans,
als hyer na befchreven ftaet.

In den yerflenjfel men recht houden vao allen huis·
hueren, ende van allen erfpacht, erfrenten ende lyf'
renten, die voir defe tyt uyt hufen, hoffteden ofte
renten verfchenenende onbctaelt zyn , ende oick voiri
taen nog verlcheynen feilen.

/II. fldfi

Item, men fel oick recht houden van erfniiTc co®

bcfterfniire. ^

ItCDJi

'•■j'k

h',

-ocr page 315-

PRIVILEGIEN, &c. L BOEK. X, Ί1Τ.

III.

Item, of ymand den anderen te na waere mit zyne
tymmeringe. ^ ^

Item, voirt van verdient loen, van verdreyede ge-
lagen van eten ende van drincken , fint den dinx·
dag leftlcden, dat die opftal was op Roedenbo'rger
brugge. ^

leem, desgelycx fel men recht houden van allen
fchulden ofte loften, die de ene mitten anderen ge-
maikt ende geloift hebben, fint dendinxdag verleden,
dat die opftal opRoedenborger brugge was, ende die
fchulden ende loften, die die ene den anderen nog
voirtaen doen ende loven fullen, alfoe wel van den uyt-
heemfchen, als van ons felfs borgeren en onderlaten.

V I.

Item, van allen anderen fculden ofte loften,in brie-
ven of buten brieven, die voir den voirfchreven dinx-
d g gemaeckt ofte gefchiet zyn, het zy van binnen
luden, of van uytheemfche luden, oick waer die da-
ge daer of verfchenen zyn, ofte nog verfchinen feilen,
en fel men nog ter tyt geen recht van doen j dan alié-
né van getuichnifle, ende van eygenfchappen, die
verjaert ende verdaecht zyn, ende geworven op on-
rucrende goet, fel men van der Heerlicheyt wegen
voirt moegen leveren na der ouder gewoenten : mer
elk mag den anderen wel voir recht byeden, en laten
hem belyen tottes Gerechts feggen, om lynre fchul-
den te fekerer te wefen.mermen cn fel daer oick geen
recht of doen, ten waere of ymant onfchouc atwed-
den woude.

XLIV· ORDONNANTIE op het recht voor Schepenen U houden, des mmendaginabdökm '

Finxteren, den ^Juny MCQCCLXXXIL

ymants ruerende goet, of die men naermaels daer noch
op werven zei, daer in zei men geen goet meer voir
moegen leveren den fchuldenacr,dan voir dehoeftfom·
me van den eygenfchap , ende van die oncoft die daer
op gegaen is mit rechte : behoudelycken alle eygen-
fchappen, die verjaert ende verdaecht zyn, of naer«
maels verjaeren fullen, dat men daer mede zal mogen
laten leven na der ouder gewoente.

V I.

Item, alle gaften van buren zei men rechten nader
ouder gewoente; behoudehcken als fy eygenen fullen
aen oijfe borgeren ofte onderfaeten goeden, dattet Ge-
rechte daer oick een voirfien inne hebben zei, ende
die fchade verhueden, met opfettinge voir den armen,
daer het noit is, tottes Gerechts goetduncken, ende
anders niet.

V I 1.

voirt vervolgen totter eygenfchap toe, na der ouder ge-
woente.

IV.

Item, fo zei men oick voirtaen rccht houden van
alle faken ende fchulden, binnen brieven ende buten
brieven, die men noch beginnen ende aenleggen zal,
ende daer zei mendachaen geven tottes Gerechtsgoet-
duncken, ende die voirt vervolgen totter eygenichap
locj behoudelicken dat men die Bode van de tilbaere
goede voirtaen dan verbieden zei tweewerve over
veertien dagen ; mer als men dus van defen voirfz twee
punten totter eygenfchap gekomen is, in manieren voir-
jchreve , foe zei dat Gerechte daer een voirfien inne
hebben,eer dieaenfpreker eygenen zal,ende denfcha-
den verhueden,mit .opfettinge voir den armen, daer des
noit is, tot des Gerechts goetduncken, ende anders
met. °

aen moegen fpreken van hoiren landhuere, ende fy zei-
len hoir pachte betalen tot goetdunken des Gerechts:
merdieLandheere,die op ten hoiren gepant cndc befcc
hebben, ende mede van een jaer thienden nu leftle·
den, daer fal dat Gerecht eeh voirfien inne hebben,
dat die yerft voldaen werden , ende van hoiren ande-
ren fchulden , die fy onfen borgeren ende onderfaten
fchuldig zyn, het zy van pachte ofte anders, fullen fy
oick tc rechte ftaen , ende daer moegen fy oick dag
aen winnen, tot des Gerechts feggen, na dat iy hec
machtig zyn tc geven , cndc daer een voirfien op tc
hebben, of fy verbeurt of verdorven zyn of niet.

V 1 I ï.

Item, voirt alle anderen, die buten die Vryheyt in
onfen Geftichte of daer buten woenen, zei men hoiren
ly ve ende goede moegen befetten, ende mit recht be-
Ipreken, na der ouder gewoente j ende en htbben fy
γ ,. gene borgen re fetten, foe lullen fy loven aen des Dien·

Itcin, aUc eygenfchappen , die gcworycD zyo ten rcs hand terechte te komen, by hoir fekerheyt cndc by

des

31X

V I 1.

^ Voirt van den Lintluden, die fint den voirfchreven
dinxdags binnen der Stat ofte voir der Poerten, mie
haeren goede geweken zyn, die fel men mit rechte aen
moegen fprcken van hoiren Lantheren, ende zy feilen
hoiren pachte betaelen tot goetduncken des Gerechts:
mer die Landheren,die op ten hoiren gepant ende bc-
fet hebben, ende mede van een jaer thienden nu left-
lcden , daer fel dat Gerechte een voirfien innc hebben,
dat die yerft voldaen werden, cndc van hoiren ande-
ren fchulden, die zy onfen borgeren ende onderfatea
fchuldig zyn, het zy van pachte ofte anders, feilen fy
oick van te rechte ftaen , ende daer moegen fy oick
dag aen winnen tottes Gerechts feggen, na dat iy
het machtig fullen wefcn re geven.

V I I 1.

Item, voirts alle anderen, die buten der VryheyC
in onfe Gedichte, ofte daer buten woenen , fel men
hoir lyf ende goet moegen befetten, ende mit rechte
befpreken, na der ouder gewoente j ende en hebben
fy gene borgen te fetten , foe zeilen fy loven aen de$
Dyenres hand te rechte re komen ,by hoire fekerheyt
ende des Heren hoichile boeten, ende foe wes fy be-
lyen voir het Gerechte, daer zeilen fy dag aen hebben
tottes Gerechts goetduncken, na gclecentlieyt der tyt,
ende van den hoiren onverderflich gcoleven zyn jende
foe wie dan fynen fchyneed doen wil, dat hy van die
fchult,die hy alfoe belyet heeft, ofte onfchout, die hf
weddet, gene borgen en heeft te iètten, zei loven bjr
der Heren hoechfte boeten,ende daer zei die acnfpre-
ker mede te vreden wefen.

Die Raide, oud ende nywe, hebben ene Ordi-
nantie gemaeckt, recht te houden voir den
Scepenen dienende defe vede uyt, als hyr na
befchreven ftaet.

In den yerften, zei men recht houden van alle huys-
huren, van allen erfpachten, erfrenthen ende lyfren-
then, die voir defer tyt uyt huilen ende hoflieden, of
renthen verfchenen ende onbetaelt zyn, en oick voir-
taen verichynen fullen, als van ouds gewoenlycken is.

I I.

Item , men zei oick recht houden desgelycx van
crfnilTe ende beilerfniiÏe, ende van getuychnifle, en-
de desgelycx oick of ymand den anderen te na getym-
mert waer.

I I I.

Item, voirt van allen anderen fchulden ofte faken,
in brieven ende buten brieven, die onder recht ftaen. Item, voirt van den Landluden, die binnen der Stad
ende noch niet geeynd en zyn, die zeilen hoir recht ofte Stads Vryheyde woenen, die zei men mit rechc

-ocr page 316-

VAN COSTUYMEN, ÜSANTIEN,

3IÎ

des Heeren boeten ; ende foc wes fy voir het recht
bclyen,daervan zeilen fy dag hebben tot des Gerechts
goetduncken,na gelegcntheyt der tyt,dat fy hebben,
cnde onverderflich gebleven zyn, endc foe wie fynen
fchyn daer toe doen wil, dat hy voir die fchult, die
hy belyetjofte onfcout die hy weddet, gene borgen
en heeft tc fetten, die zeilen loven by des Heeren
hoechfte boeten.

XLVI. ORDON NANTIE op het Schepenrecht, des maendags na Reminifcerey MCCCCLXXXIV,

Defe nabefcreven punten heeft mynen genadig-
île Hecre van Utrecht belieft, op dat Sche-
pen* recht, tot begeerten des Raits,out endc
nyewe, dienende tot onfen Vrouwen dag
Nativitatis nacflkomende, ende niet langer.

In den yerften, fel men recht houden, als het van
ouds gewoenlyck is, van erfenlifc, ende befterfcnifle,
van getuychnifle, ende desgelycx, of ymand den an-
deren te na eetimmert wacr.

1 i.

Item,voirt fel menrecbtdage houden van alle huys-
huren, ende erfpachten,die voir defen tyt verfchenen
cnde onbetaek zyn, ende die voirtaen verfcinen fullen,
als van outs gewoenlyck is. Behoudelicken alfoe raen,
overmits den oploepin hetjaervan 1481, tot defen da-
ge toe niet veel rechtvorderinge geeynd en heeft, en-
de van rechtswegen nymand by der Gerechte hoen !
veraftert tewefen,foe fal men van alle voirleden huys-
hueren ende erfpachtcu, die in het jaer van 1481, te
"weten des jaers voir den dag van den oploep tot defen
dage toe, verfchenen zyn, wel voirt mogen panden in
allen manieren, als men voirmaels voir een jaer hueren
ofte renten gedaen heeft, uytgeiondert dat men van
overjarige huyshuer ofte pachtc wel bctalingc fal mo-
cen bewyfcn, als het recht is.

lil.

Item, alfo defe voirfchreve rechtvorderinge ter ey-
genfcap toe gevordert is, zoe zei dat Gerecht nogtans
een voirCen daer op hebben tot redelikheyt, te we-
ten, niet foe lange als van andere fchulden, aengefien
dat men huyshuer voirmaels plachte regtenover dwers-
nagt, ende dat men aen den erfpachten vier boden ver-
bieden moet, t'elcken over 14 dagen, eer men daer acn
eyeenen mag.

^ IV.

Item, desgelycx zei men oick recht houden cnde
moegen panden, voir verleden erfrenten ende lyfren-
len, die men uyt huyfingen cnde hoffteden heeft,of-
te anders die vcrplogen zyn, die in het jaer van 1481,
te weten, des jaers voir den dag van den oploep voir-
fchreven, tot defen dag toe verfchenen zyn; behou-
delicken dat men van overjairigen pacht oick mede
betalinge fel mogen bewylen, alfe voirfchreve is, en-
de behoudelicken, dat cïat Gerechte daer oick een
voirfien op hebben fel, ende die aenfpraker eygenen
fel, ende die fchade verhoeden voir den armen, ende
anders daer des noit is mit opfettingen, aengefien dat
men na de pandinge van de voirfchreve erfrenten ende
Jyfrenten, mer twee boden en verbiet voir den eygcn-
Ichap.

Item, voirtaen en fel men oick recht houden van
allen plechten cnde geloften, die voir den Schepenen
voirmaels verplogen oi beleden zyn, daer Gerechts brie-
ven of zyn, na ouder gewoenie, totter cygenfcap toe,
cnde alfe die rechtvorderinge daer van ter cygenfcap
toe gekomen is, zoe zei dat Gerecht daer een voir-
fien in hebben, eer die aenfpreker eygenen fel, cnde
die icade verhueden, mit opfettingen voir den armen

endé anders,daer des noet is, tot des Gerechts goet-
dunckcn, na gelegeniheyt dat die fculde lange geltaen
heeft.

V I.

Item, alle plechten binnen 14dagen,die in het jaer
van 1481 tot onfer Vrouwen dag toe Nativitatis laetitle-
den voir den Gerechte verplogen zyn, daer geen regt·
vorderinge ofgeeynd en is, dat men die mede overfet-
ten fel moegen » in defen tegenwordigen boe ck, in al·
len manieren, als men die van ours in het aenbrengen
plecht over te feiten j ende waer het oick datter ee-
nige plechte binnen 14 dagen, bmnen defe voufchre-
ve tyt,eens overgcfcreven waeren, daer die rechtvor·
deringe niet af geeynd en waer, dat men die mede in
defe tegenwordige boecken zal mogen overfetten,' al-
fe van ouds gewoenlycken is. Item, van defe voir-
fchreve plechten van 14 dagen, alfe in den manieren
voirfchreve overgeiët zyn, zcl men dan daer of mede
recht houden, in de felve manieren alfe boven van an-
dere plechten ende geloften daer brieven of gemaeckt
zyn.

v i i.

Item, voert fel men van alle andere fculden, die
voir den Sccpenen nog niet verplogen nog beleden
zyn, het zy in open brieven, handfcriften, of buten
brieven, recht houden na der ouder gewocnte ; be-
houdelikcn dat men van alle fculden, die voir den Sche-
pen beleden fullen werden, dach aen hebben zei tot
des Gerechts goetduncken, nae gelegcntheyt der làke,
of die fculde lange geftaen heeft, ende mede nae ge··
legentheyt der parthyen, ofzy arme of ryck zyn: be-
houdelicken dat die Clerck hier niet meer of hebben
en fel van teykenen, dan zyn gewoenlicken teycken-
geld, ten waere of ymand begeerde brieven te heb-
ben , die zei hem daer af voldoen, als dat beboeren
zei. Endc alfe defe rechtvorderinge ter eygenfcap roe
vervolgt is, zo zei dat Gerecht daer nogtans een voir-
fien op hebben, eer die aenfpraker eygenen zei, mit
opfettingc in der manieren voirfchreve, indien dei
noet is,

VIII.

Item, alle gaften van buten zal men rechten nae
ouder gewoenten, ten waere of ymand van onfen bor-
geren, ofte onderfaten eenige brieven hadde, die cea
op ten andere fprekende, dic holder des briefs helt,
ende zy den cenen gaft van buten over geven, daer fel
men haer recht over doen, als ingefeten ende niet als
gaft : behoudeliken nogtans als die gaft aen onfe bor-
gerenende onderfaten goede eygenen zei, diir zal dat
Gerecht oick een voirfien inne hebben, ende den
fcade verhueden, mit opfettinge voor den armen,

tot des Gerechts goetduncken, en-
I X.

daer des noet is,
dc anders niet.

Item, alle rechtvorderinge, die nog onder recht
hangen, endc niet geeynd en zyn, die zeilen hoir
recht voirt mogen vervolgen, op zulcke rechtvorde-
ringe, alfe zy gevordert hebben, tc weten, daer zy
het gelaten hebben, indien zy dat den Schout endc
Schepenen kennelyck konnen maken, alfe recht iS'

XLVll. ORDONNANTIE i>/> het Oudermans recht y des woensdag m Oculi, MCCCCLXXXiy'

Overdragen by den Raide, oud cnde nycwc,| Oudermans mitten ouden Raide voirtaen bercchten

defe nabefchreven punten, die die Oudermans voir-
maels plachten te berichten cnde anders niet ; dats tc
weten, van verdient loen, van voirwaerden bihnfO
jaers ende fes weken gemaeckt, yan huyshuer binnen

een Ordinaniic op het Oudermansrccht, in
manieren als hier na befchrcven ftaet.

In den yerften, foc zeilen dic twee oude Oycrftc

.1 ..

-ocr page 317-

X. Ί1Τ,

PRIVILEGIEN, &c. /. BOEK.

der Stad ende Stads Vryheyt, van koepotn reet geit,
cnde van vei'dreyde gclage.

1 I.

Irem, alfoe men defe voirfz. punten te berichten
plach by fevcn geboden, foe zei men die nu voircaen
berichten by dryen geboden , te weten, in het yerft
te bieden na der oude gcwoencen.

I I 1.

Item, foe Avie geboden wert, ende niet voir en
koemt, die verbeurt binnen muren, vyfichellingen Srad
pay , ende buten binnen der Stad Vryheyt tien Icel-
lingen.

IV.

Item, die ter andere weet niet voir en koemt, die
zal verbeuren binnen tien fchellingen, ende buten een
pond.

Item, die ten derde weet niet voir en koemt, die
zei verbeuren binnen een pond, ende buten twee pond.

V I.

Item, en koemt die voerganger dan niet te recht,
foe zei h y vellich wefen,ende foe zei die aenleggerdes
rechts dan terftont fyn gehout doen op fyn gebreck,
in tegenwoerdigheyt des Gerechts, ende dat zei men
dan teykenen in des Gerechts boeck, cnde dat zei men
dan voert uytrechten als verwilkoerde fchout.

VII.

Item, foe wie voirkoemt, ende de aenfprake be-
lyt, die zei voldoen by den Gerechte van der aen-
fprake.

VIII.

Item, alle wilkoeren, flitingen ende fchulden, of
loften van verfmadenifl'c des Gerechts, zei men vol-
doen over dwers·nacht, na der weten by den Dienre
gedaen.

I X.

Item, foe wie dan op diendwers-nacht niet en vol-
doet, die zei men dan die weet doen te voldoen bin-
xien acht dagen daer na,by eenen ponde ; voldoet hy
dan niet, foe zei men dat goet by den Hogen Dien-
re, die het op fyn eynde is, ende mit eenen Legen
Dienre doen leveren ter fomme toe van den gebreke,
mitten oncoft, cnde des zeilen die Dienres hem die
weet doen terftont, datfe dat goct lolTen binnen acht
dagen daer na, of men zei het goet vercopen by den
recht, ende van dat goet te leveren , ende die weet
te doen zeilen die Dienres hebben tc famen een
pond van dat geleverde goet : te wetene , de Hoge
Dienre die tweedeel, en die Lege Dienre dat derde-
deel i ende wort dit goet verkoft by den Raide, foe
zeilen die gefcickte van den Raide , als diePandcver-
vercopers, daer of hebben te famen een pond.

Item, foe zeilen die twee oude OverfteOudermans
fcicken écnen van hoiren Raide, die teyckenen zei in
eenen boeck die gene, die geboden werden ende niet
voir en koemen, ende dat elcx Dienre in fcrift over-
leveren, die dat gebot gedaen heeft,ende het geen daer
die voirganger dan by geboden is, zei die Dienre uyt-

XLVIU. ~ ~~

I M den Raids recht, in manieren hier na .befchre-
ven.

In den yerften , zoe zei die Clerck ι die teykenen
^cl, in een boeck teykenen die gene diegeboden wer-
ende niet voirgekomen en zyn, ende dat elcken
Dienre in fcrift overleveren , die dat gebot eedaen
i'ceft, ende't '

' panden, ende dat geit of pandc daerafleveren ten nae-
iien recht daer aen, in handen van dien gefcickte van
den Raide , cnde daer zeilen die tweeOverfte Ouder-
mans mitten gemeynen Raide of hebben dat een der-
dendeel, die Raitsman die het teyckent een derden-
deel, ende die Dienre een derdendeel, cnde des ge-
meenen Raiis derdendeel zei die voirfz gefchickte van
den Raide terilont voirt overleveren by fyncneede, in
handen hoers Cameraers, die hem voirt reekeninge

dair van doen zei.

X I.

Item, voirt foe zeilen die tweeOverfte Ouder mans
oick fcicken uyt hoiren Raide eenen Raitsman, die al
hoir dingen in een boeck teyckenen ende iicriven zei,
by fynen eede voir der kiften, als van fcickingen, wil-
koeren ofte flitingen , ende van elcke fcickinge ofte
wilkoer tefcriven, het zy van binnen-of buieuluden,
zei men geven fes wit, ende daer zei die gene, die het:
teyckent, of hebben een derdendeel, ende die Over-
fte Oudermans mitten Raide, die daer tegenwordig
fitten, die tweededen, dat fy terftont deylen zeilen j
mer foe wie uytfchriften van eenigen wilkoeren of fli-
tingen begeert, daer zei die Raitsman,die fcriver is,
of hebben alleen van een wilkoer fes wit, cnde van
een flitingc twaelf wit.

X ï Î.

Item, noch foe zeilen defe twee Overfte Ouder-
mans oick uyt defen Raide feiten eenen Cameraer,die
al hoir breucken ende teyckengelden ontfangen zei,
cnde den Gerecht openbaerlyck by fynen cede reeke-
ninge of doen.

XIII.

Item , desgelycx zeilen iy oick fetten twee Pand-
vercopers daer by ,dat men alle dit geleverde goed en
verlette goet, als men begeert, vercopen zei.

XIV.

Item, voirt foe zeilen die Overfte Oudermans mit-
ten Raide voirfz oick berichten denvercoep,diewoc-
kery na oniën Stad boeken, ende mede te verhueden,
dat gene Gilde nyewc Ordinantie by hem felvcn en
maken boven vyf fcellingen den gemeenen tegendra-
gende, ende die Ordinantie van den knapen en meech-
den te houden, cndc voirt alle andere dienften endo
officien befetten , dat die Oudermans plagen te doen,
mcr gene Busmeyfters, dat zei nu dieCameraer wcfen.

X V.

Item, foe wie tot faken gefcickt worden, die zelïfη
dat aenbrengen binnen veertien dagen , na dat ly die tugç
gehoert hebben jdeJenfy's niet, foe zei men hem By
den Dienre die weet doen, dat ly het ten naeftenrecht
aenbrengen by hoeren eede-, deden ly 's dan nier, foe
zeilen fy dr.er en tVnden bïiven in hoiren hufen by hoe^
ren eede,ter tyt toe iy het aengebrocht hebben.

XVI.

ïtcm, alle faken die voir den ouden Raid geboren
zeilen , daer breuken inne gelegen zyn , die zeilen die
Raid voirlz mogen corrigeeren na gelegentheyt der fa-
ke, tot tweeoutlcilcLen toe, en de brucken daei boven
dragende, ZfUcn fy brengen in den nyewen Raide.

Jes woensdâ^ na Catharin^ç,

ORDONNANTIE op het Ouden Raeds recht

MCCQCLXXXVIL

ie Raidtjoudtende nyewe, heeft een \erande- /ende dat geit of pande dier of leveren ten naeften recht
ringc ofte verklaringe gemai<5t, op des Ou-(daer aen in handen van den voirlz Clerck , ende daer

zei die Clerck of hebben die een helft, ende die Dien»-
re die de weet gedaen heeft, die ander helft.

1 I.

Item, foe zei die Clerck alïe des Raids dingen ip
een boeck teykenen ende fcriven by fynen eede voir de
kiften, als fcickingen, wilkoeren, flitingen, gehout
te doen, of magtinge, en van elcker Icickinge, wilkoer.

r c» C3 --------ι D----fy- 7 ' "·' —""«•.ν.· , yv tuwj^l ψ

geen daer die voirganger by geboden gehout,|of macht te fcriven, het zy van binnen- of butea..
5> te wetene dat botgclt, zei die Dienrp uythalen, luden,zelmen geven fes wit, ende dat zeilen dicOver-

^ Rr ^

-ocr page 318-

VAN COSTÜYMÉN, USANtlEN,

31Φ

lie Oudermanscndc diè Raidcn ,dïe daer tegcn^perdig
fitten, of hébben die een helft,^endc die Clerck die
ander helft Î ende van elcken flitinge in Het boeck te
fetten,zel die Clerck alleen of hebben twaalf wit, dat
die winre verleggen zei 5 mer fee wie uytfcriften van
cenigen fqckingen, wilkocren, gehout, of macKt be-
geert, ze] die Clerck van elckeruytfcrift alleen of heb-
ben fes wit, ende van elcken uytlbrifc van ilit'ingen
twaalf wit.

1,1 I.

, Item, foc en zeilen die Dienres nyemand,eenige
weet moegen doen van eenige Uitingen , wilkoeren,
ofte gehout te voldoen, Iiy en zei yerft fien die ilitin-
ge, wilkoer , ofte gehout, uytgcfcrcvcn ènde onder-
teykent mie des Clercks hand.

I.V. ^ . .

Item,, yemant, die eenige ilitinge, wilkoer, ofte
gehout heeft, ende niet voeldaen en fyn^ die zei die
ilitinge, wilkoer, ofte gehout voer den Raidebinnen
jaers ende dage na den leilen dag van betalinge, voer
dén Raidé voirfz laten vernyewcn, ende fyn gehout
doen , wes hem daer aen ontbreekt, dat die Clerck
dan op die flitinge, wilkoer ofte gehout tey kenen zei,
en daer zei die Clerck of hebbendes wit,ende wie'dat
verfuymdèn, die en foude daer erit'endenmitdierwili·
koer, ilitinge, ofte gehöut'^niet meer fpfeekeii'moe-
gen , ende foude doot ende'le nyéte welen ; mer'dv^
aen den gebreke waer, mocht anders waerfpreken, daer
Hy waendé te winnén.

Iteni', fóe en zel nyetfaand wllkoeren noch moé-
gen machtigen, die van weerden zeilen wefen, fy eii
zeilen moeten gefcien openter op die Oudermans huys,
in tegenwoerdi^heyt van cenen Overften Ouderman,
ende twee van den Ràidé, ende niet min.

VJ.

Item, alle machten zeilen uytgaen t'enden fes we-
ken^' nadien die ,óudeRftide afgegaen zeilen wefen, ten
waér dat fy uytfcrift hadden gefcrévèn,^ en ondendéc-
kent mit des Clercks hand.

jui:·

Alfoe by onfen geneden Heere van ^Utrecht,
niitten gemeenen Gilden overkomen is, dat
; men die Scepenen in der tyt, die op onfer
* liever Vrouwen avont Nativitatis ofgaen fel-
Içn, die felve Scepenen weder tot Scepenen kiefen iel
mocgenj 20e heeft dieRaet daer op overdragen , dat
men van defe tyc voirt niet meer aenbrengen en zei,
indien dat meeite deel van de Scepenen weder gekoe-
ren werdej mer men zei op dip rechtvorderingen,
die by den ouden Scepenen gevordertzyn,by den nye-
wen Scepenen van ilonden aen voert prpcederen ende
vervolgen moegen, in allen fcyn of die oude Scepe-
nen gebleven waeren.

Item ,'desgelycx zei men op des Scouten boek oick
moegen voertvaren, in den felven manieren, of die
oude Scepenen gebleven waeren. . . , .
- Item, alle. die gene, die plechten by deii ouden
Scepenen, die laetitewerve Scepenen waeren, binnen
14 dagen verplogen zyn,die zeilen die,zelve plechten
binnen 14 dagen nae den yerilen ommeganck, móe-
gen over laten fcriven, na ouder gewoenten.

Item, voert zoe zei die.Scout ten yerilen rechtdage
naeftkomende, als men die geboden ende hoeren fel |

L."

Alfoe die Scepene, dicwyl des dinsdag, of des
donderdag,als men op tenScepenhuys pleeg
te dingen om treiïelyke faken, der Stat aen·
dragende, op ten Raithufc moeten wefen,
waer by die geene, die aen de Scepen-recht te doen
hebben, veraftert worden j foo is overcomen by den
Rade, dat menvoertaen op ten donredagvan fcade en

D/f plint dient voer dit jaer alken.

XLIX. VERKLAARING, aengaendé derechtsvordèringèn by àt afgatnde m amkoofnmdt Schep-

firnj des mamdàgs nà CSixÜ, MCCCCXCIL

van dat Gereciite wegen te ke^ geVèh,diit âlle dié
gene,die rechtvoVdéring^ den ouden Scèjïènén ty-
den aengelêyt hebben, endè nog óridef fecÎit Üangèt,
dat men daer binnen ach't dagen daer na , als die Scout
dan voeder yerft mittèn Scèpenen ómgaén' zei, óp die
felve rêchtvordéringé procèdèren èhdé vervolgen fél
moegen, in allen Icyn of die oude Scepenen dat aan-
gebracht hadden.

Item ,alle alfulcke rechtvorderinge, als by d6n ny&i
wen Scepenen, federt onfen Vrouwen dag Nativitatis
ieilleden, begonnen ènde aêngeléyt zyh, té wetenè op
]ige goede, daer by dèh biiden Scepenêft tydén tnit-
, : rechte pp gëfprpkèriwaei·, ebde die ^èlvë rèchtVbri
déringe vah den pudén Scëpericn, ö|) hét felve goei
iiog niet geëynt èn waer, zoe éh zèl meh die techt-
vçrderirige, die by deii nyewéiti Scépérien voÈrfcrewà
àeng'eleyt is,nieteygeny,die feçhtvbrderinge vàn άώ
ouden ScepeiièH vaii den felv'en faken fel yeril geeync
wefen, zonder arch.

OVERDRACHT, dengaende den tyd om over jchade en fchuld, erfenijft en beflerfenijfe, vour

Schepenen te dingen^ des dingsdags na Catharinx MCCCÓXCII.

ir J· r> 1· t j 1· ! > 1 1 1 1 j· t i 1· ' 1 f » ·ίττ ^

fculden zei mogen dingen, gelyck als vàn erfeniÎTe eii
befterfeniiTe, wanneer den dynsdag becbmmert isge-
weefl. Désgelyx zei mén oick des dynsdag , Zoe wél
van erfeniiTe en befterfeniiTe, als van fcade en fculden
dingen mo'egén, wanneer den donredag anderiïnts be-
cornmert is.

Li. NADER Ordonnantie op het Schepen-recht^

Die Raet, out en nyewe, heeft een Ordinancie,
verklaringe endê cortinge gemaiél, op het
Scepen-recht t'Utrecht, in manieren als hier
·> ende zal ingaen Nativitatis Mariœ

'miilkomende.

In den yerilen, dat men alle klage, het zy op bc-
fette goeden, of van inleydingen in enigen boedel, om
rekeninge ende bewys te hebben, of oick op begeer-
te van Ici.fcinge ende fceydinge, ende diergelyke,daer
inaen,mit klagen op hoirt te, vervolgen, vpirtaen alÎe
rechtclqge, het zy dynsdach of donfedach voir den
rniddach, of in den, middach, op voirtvaren ze^mïtten
jècht I,indien die Scout ende ScVpenen daigges 'daer,
bevoeren omgegacn zeilen hebben, 'ende daigges diaer
des woensdag den 19 July MOVll L
na recht hóuden : behoudèlycken 'dât men enen yeg^
lycx hadeVyerilen klagen een weet doen zei, die het
aencjeeft j eer men voirt pandenen zei, na heroudën
heercomen,uytgenomen wair 't dat hier yemant ruym·
de voer fyh fculdeti ,ende enich 'goet hier after liete,
dat beiet worde mit Schout ende Scepénten) (oc él
incn rói'ttér yertter klagen We^e Scepenenfcicken,daer
men dat ruerder goet by vercopen zei in het erïlüys,
ende wes daer of kbemt zdlen fy den fculdenarendey-
len,elcxna advenant, die alfoe befet 'ende hoer fculj
recht 'gehoudeù hàdde *mit hoeren eede '5 ende dit zei
al weien bóven diiè fiu^huer e'ride Scêpène ^lecirreô
of loften, wànt âiè'kïtyt vdà hóefen ¥e gaéft. Desge-
lycx m-éde of hïeV enigen 'bdedèle Verilörve, die ψ
tààx Mrcrïnàlnû aeritâffèn t:n Woùde-, 'tndsùe'g^

-ocr page 319-

den voir den fculden befec worden , fee zei men oickj
by der yeriter klage twee Scepcnen fcicken , om dat
ruerende goet in manieren voirfz te pcnwecrden ende
te diftribueercn ; behoudelycken die huyshuer, Sce-
pene plechten, endc loften voer te gaen.

ïrem, foc wie yemant pand acn fyn rede goet mit
Stad of Scepen plcchren, die mach alfoe véelgoetsna
hem nemen alfe daer hy voer pand, ende voir den der-
den penninck mcer,by den Scepenen jende van der le-
veringe zal die Scout niet meer hebben dan een ban,
na uyiwyfinge der Scepenen boeck , endeen nainehy
dat goet niet na hem, foe ftaet het op fyn avontuer, en-
de dat pand ze] hy voert vervolgen als recht is ter ey-
genfcap toej ende koemt die fculdige ende voldoet
voer die eygenfcap, foe is hy vry van denderden pen-
ning meer } endc indien die fculder die pandinge uyt-
doet voer der eygenfcap , ende hy geen betalinge en
bewyft, als recht isj foe zei men hemteykenen boct-
fculdig, endc daer toe zei hy gelden der Scepenen
broecken, ende die aenclager zeldanvoertvarenopdic
pande, als recht is; endc mdien die voerganger oick
betalinge bewyfen konde , als recht is, loe foude die
aenclager desgelycx Hceren boet ende der Scepenen
broeken daer om gelden , ende behoudelycken altyt
dat gepande goet in bewacrder hant te bliven op goe-
de borge daer voer, ren cynde van den rechte, en dan op
ten borgen mittcn fel ven recht voert te vaeren, alscp
ten fackwout,of op het gepande goet voirfz.

1 I J,

Item, foe wie aengefproken wert mit openen zegel
ende brief, of hantfcriften, ende hem betalinge ver-
maet te bewyfen, ende niet dede, als recht is, die zei
oeck der Scepenen broecken daerom gelden ; kan hy
het oick bewyfen, als recht is, foe zei die aenlegger
desgelycx fyn broecken daerom gelden.

Item, op alle faicken, die uytgedaen zeilen wer-
den, zei men dingen t'elcken over veertien daigeia na
het uytdoen , indien die Scout dan recht hout, often
naeften rechldaige daer na, als die Scout recht hout,
het zy dynsdach of donredach voer den middach , als
die Scout 's daiges daer te voeren om heeft gegaen, uy t-
gcfondert van huyshuer, ende faicken , die men aen-
leyt op dwers-nacht} ende buyten «luyden zei men
rechten na ouder gewoenten,

Item, foe en zei men voertaen na geen fcvcn Sce-
penen wachten om te dingen, het zy aen der brcuc
ken , ofte op ten omgank j dan ofte enigen dingtalen
gevielen tuflchen den partyen , die zeilen den Scepe-
nen ftcdigen ende niet iliten, dan mit dat meefte deel
van iwaelf Scepenen -, ende foe wanneer enich oirdel
gciliten zei wcfen, foe zclmen't mede wyfen fonder
vcrtcech, al eer hem yemant vellich zei moegen geven i
of die rechtvorderinge verdragen zei mogen.

Item, alle dingtalen, die de Scepenen in fcrift be-
geeren, die zeilen die partyen overleveren in het Ge-
recht, binnen veertien daigen na dat fy in fcrift be

heeft, ende die fyn dingtael als dan niet over en le-
vert, die zei vellich weien, ten waer datter yet uyt·
ten dingtalen gekent worde, foe dat menie vermaken
^oite, het welck in dien geval t'elken gefcieden zei
tegens den naei^en rcchtdach, alfoe verre occk die
partyen geen opfettinge by den recht en doen.

V J ï.

foc wie openen dingdach enich vidimus bc-
ficeit, van Stad-brief of Scepenen·brief, dat geen
///. Deel. ^ »

Jïf

plechten of eygenfcappen en zyn , die tegens hem in
den recht getoent werden , die zei men een vidimus
gunnen op fynen koÜ, op ten yeriten dingdag na het
uytdoen, ende anders niet, ende à^Mvidimm τύ dan der
Scepen Clerck fcriven, ende gecollaiioncert wefende,
onderteykenen, tegens den naeüendingdach over veer-
tien daigen daer na, cndedengenen, die begeert heeft,
dan in het Gerecht overleveren , daer hy aan fyn be^
raet op nemen mach cottcn naellen dingaag, alle over
veertien daigen dair na, waer op dat hy dan ant woirden
zei, of velJich wefen; behoudelycken dat hy felver
vidimus weder zei moegen brengen in des Clercks
hant, om te laten befegden als recht is»

VIM.

Item, desgelycx foe wie copie begeert op enen
dingdach van enigen openen brieven, hantfcriften , of·»
te cedulcn, die zei het oic doen op ten yerflen ding-
dach na het uytdoen, ende anders niet, endc op ten
naellen dingdach, nae het onifangen der copieu daer
op antworden, of vellich weien.

I X.

Irem, als yemantboedelcedulenoverleveren zei,dat
zei hy doen tot fuiken daige, als hem by den recht
geftelt wert, ende als die boedelcedelovergclevertzei
weien den erfnamen, foe zeilen die erfnamen haer be-
raet daer op hebben 14 daige lang,ende indien het dnn
rechtdag is, of ten naeitcn rechtdaigc na des Scouten
omganck daer nae, foe zeilen die erfnamen, die felvp
boedelcedel in het heel ofte deel moùgen wederfprcec-
ken, ende haer gebrecken , dielydaer op weten,in
het fcrift op dien üach den boedelherde overleveren,
daer die boedelherde dan oick iyn beraet op hebben
zei, totten naeften rechtdaige over 14 daige daer na,
waer op fy dan dingplcchtich zeilen werden, ende die
Scepenen zeilen recht wyfen,hetzydynçdach, ofdon»·
redach voer middach ,foc wanner die Scout recht hout j
ende foe wanner die boedelcedel geklaert is, te we-
tene by middel of wyfing der Scepenen, of by toela-
tinge der partyen, datic niet gcwraeâ: en wert, foc
zei die boedelherde daer dan mede volftaen > behoude-
lycken, dat die boedelherde fynen eed daer als dan op
doen zei, als rccht is, fonder ferpel ot bedroch, in-
dien den ielven boedel binnen jaers endc daigs befper-
ret wert j ende waer het dat yemant in enigen boe-
del gerechtigt waer, en dien boedel lyet verjaeren en
verdagen , eer hy hem dner in lyet leyden, en duer na
dan tot eniger tyt quacm ende inleyden lyete , foe zcl
die boedelherde rechte recckeninge ende boedel-eed
doen f van alle goets datter was,due dieinleydingeger
fciede; ende in der felver manieren mach die boedel-
herde Iciftinge ende fceydinge begeeren, binnen jaer$
of i'enden jacrs , endc reeckeninge ende bewys doen
in manieren voirfzj behoudelickenaltyt uytlandige,
ftomme, domme ende onmundigen, in hoeren rechten
te bliven na ouden gewoenten; ende den eedt alfoç
gedaen weiéndc, zei men diecedulen ter begeerte van
enich van dg;n parthyen leveren den Collaciers van den
endc dje zeilen fc als dan collacioncren ende

Scepenen,

gelycjc maken i ende in de ttcde diiir mcnfc tebefcge-
len plach, zeilen fyfe t'eickcn in het vergaderen van
geert zyn, indien die Scout dan recht hout, ofopten ^den bladen, mithoiren namen, d'een voer ende d'andcr
naeften rechtdach daer nae, als die Scout recht hout β achter, ondcrteykenen : ende loc wes goeden die erfna-
hetzy dynsdachofdonredachvoirdenmièdaeh,ofdaer! men meer vynden konden, na den eed van den boe-
na, als die Scout 'sdages daer bevoeren omgegaen deihcrde gedaen, zeilen die erfnanien alleen hebben en

behouden, ende daerom zei der Scepenen Clerck die
befwoeren boedelcedulen een fondeilinge teyken,
daer mcnfc by kennen mach, geven.

Item, foe wie enige eygenfcap op yemants anders
ruerende goet geworven heeft, of nog werven zei^
tot wat tyden hy hem laet leveren alloe veel roeren-
de gqets, als die eygenfcap bedraecht, pnóc voer den
derden penning meer^ zoc zei die cygCDfca|? doet
fei· ^ endi

PRIVILEGIEN, &c. I BOEK. X.TIT,

-ocr page 320-

VAN CÓStüΫΜΕΝ, USANtlÉN,

en te nyet wcfcn, en'de in tegenwoirdigheyt des Ge-
rechts gefcoert werden jende waer het dat hy ten vol-
len nyet gelevert en worden, dat reft zei meh op ter
eygenfc-p fcrivèn by den Gerecht. Ende indien hy
ceckgeen ruerende góet, of't oeck nyet genoeg en
vonde aen te rechten, zoe zei men hem van het reft
mit dier eyeenfcap voirt rechten, alsïecht is.

XI.

Item, alle die gene,die enige eygenfcappen gewor-
ven hebben, of werven zeilen op liggende erf, ilaen-
de timmert, of renten, voerfcult, loften ,of plegten,
ofnaerenteh,of tuychniiTen,ende diergelyken, als die
eygenfcappen een jaer en fes weken out feilen wefen,
zo zeilen zy hem op des Scouten omganck moegen
laeten leveren, nae vermoegen hoer eygenfcap, zon-
der enige ruymingen te derven bieden.

XII·

Item, waer het datter yemant aengefproken wor-
de voer fcult, ende hy hem bctalinge vermaet te be-
wyfen, ende des nyet dede, als recht is, die zoude
der Scepenen broecken daerom gelden j konde hy het
oick bewyfen, als recht waer, zoe zoude die aenleg-
ger desgelycken der Scepenen broecken daerom gel-
den , ter Scepenen ilitinge.

XIII.

Item, zoe en zeilen Scout nog Scepenen voirtaen
niet moegen gaen, tot yemantshuys, tot enig fiecken
luden, die bedvaft liggen, of uytten huys nyet en
gaen, die enig goet overgeven of maken willen, dan
wie zyn goet overgeven of maken wil, die zei ko-
men op gewoentlike daigen, als op dynsdag of donre-
dag voer der Scepenen banck , of in der of voer der
Scepenen kamer: ot iiidien hy daer nyet gaen en kan,
zoe mag hy gaen of komen over die 'derde doer, on·'
derden blauwen hemel, by Hchten daige, ende daer
zei hy moegen t'alre tyt, voer Scout ende Scepenen,
overgiften, loften, plechten of maken doen, die van
werden wefen'zeilen, zoe lange hy voerby die der-
de doer fonder avgelift nyet weder ter kercken en
gaet, ende indien yemant anders dede, dan voirfcreve
IS, dat zei van onwerden wefen.

X ï V.

Item, van briefven, op ten Lamluyden geworven
die drie maenden out zyn,daerfel men die timmeringe
luyde mede befetten moegen, als mit een plecht:be-
houdelyken, dat die aenclager zyn gehout daer op
doen fel voer Scepenen, ende hy zei die fcult moegen
verminderen ende nyet vermeerderen, anders dan die
Gerechtelycken oncoften van de brieven ende anders.

X V.

Item, zoe zei die Scout voirtaen alle faterdage regt
houden van befetten Lantluyden, in den Gefticht, buy-
te'h mueren, ende buyten der Vryheyt van Utrecht
woenachtig , al en had oeck die Scout in die felve
weeck nyet omgegaen, nog regt van den borgeren
gehouden, uytgenomen, waer het dat den faterdag
op enen Heyligen dag öf in Jaer-merckten quaem, of
dat men binnen Utrecht op dien dag yemant van den
live ter doot gewefen hadde, of dat oick die kloeke in
het Land geilagen, ende het Land-volck op ten Dyk
of anders geboden waer, oft dat oick enig Marfcalck
die kloek floeg op enen faterdag , om te regten die
Landluyden, daer onder gefeten wefende, en fouden
dan nyet verfumen j mer waer het datter yemant bin-
nen Utrecht gegefclt,of een oer ofgefneden , of der-
gelycken gedaen worden, dat en foude den Scout aen
den rechtdag nyet hinderen.

s ' XVI.

Item,foe wie borge waert voer een befetteperfoen,
in den Geftichte van Utrecht, gefeten op des zyde
der Yfelen, ende hem nyet te regt en brengt, op ten
yerften faterdag, als men van den Landluyden recht
hout, ofc op ten naeften rechtdagvécr den borgeren,
na dat die borge geteykent is, oft oeck op ten dag,
als men den borge panden foude,eer hy gepant waer,
foe en (el die borge fynen fackwout daer hae nyet moe-
gen brengen, om enige onfcult te doen voer die Icult
daer hy voer befetwaerj ten waer dat hy bewyfen
konde, dat hem noetfaecken letten op ten rechtdaige
voirfcreve.

■BWillll

XVII.

Item,die borgen voer de befetten Landluyden, en
zeilen voirtaen op hoeren fackwouden nyet moegen
leyften.

XVIII.

Item, foe wiebefet wort, mit plechten ofexpan-
dacyen, daer*sHeeren hoichfte boeten aen hangen,
foe en lel die Scout fyn boet nyet bueren, nog inwin-
nen , eer die plegte of expandacye voldaen is, oft dat
die aenclager te vreden is.

XIX.

Item, foe feilen voertaen alle borgeren ende ingc-
fetenen, alle buyten-luyden, óf hoer goet, die fy be-
fetten willen, felve moegen aentailen, ende dan twee
borgeren ofte bnderfaten dair toe roepen, om dien
man te houden, ter tyt toe dat die aenclager enen
Scouten Dienre gehaelt fel hebben,ende die twee fel^
len dair of hébben ,elcx enen brafpenninckj ende wie
dat weygert, als men hem den brafpenninck byet, fel
verbeuren elcx vyf pond ter Stat behoef.

XX.

Item, waer het faike, dat yemant enige huyiîngen,
hofileden, of erven vercoft had, oft in toekomende
tyden vercoft, dair meer ouden renten uytgingen, dan
dair hy het op vercoft had , foe dat hy 't niet leveren
konde, nae vermoegen des coeps, die fel elckx den
penning dair of moegen verftoeren, den coper mit 40
gelycke penningen of daer beneden, tot Scepenen fcat-
tingc,nae gelegeritheyt der ilucken,of na de weerde
van den onderpanden, daer die renten op ftacndc
waeren.

X X L

Item , voirt waer het alfoe, dat yemant eniger·
ley ander comenfca'p gèdaen, oft loften geloeft, of
vorwaerde aengêigaên had, of nog dede in · toekö·
rnende tyden,die hy nyet magtig en waer te voldoeni
nog te volbrengen, fonder arge]irt,ende daervoir aen-
gefproken worde mit enigen rechte, die fel daer
moegen of fceyden, ende voldoen tot des Geregts fcat·
tinge ende goetduncken, nae gelegentheyt der faic-
ken, fonder yemant in fulcker manieren te verderven,
oft heel goetloes tc maken.

X X I 1.

Item, waer het oeck faicke, dat yemant enige huy-
finge, hoffteden, oft cameren vercoft, of vercoft
hadde op fekere ouden renten, die daer uyrgaen fou-
den, ende nyet uyt en gyngen, foe foude de coepcr
gehóuden wefen, den vercoeper voer elcken pennick
van dien óp te leggen ter Scepenen fcattinge, ofc die
coper foude den vercoper die renten jaerlycx betalen
moeten, teHyt toe hy die van hemlofte,ter Scepe-
nen fcattinge, riae gelegentheyt der faicken.

X X 1 I I.

Item, man endewyf, feilen gefamender hand,voir
den Scout ende Scepenen t'Utrecht in het Gerechte,
hoeren onbegeven kynderen wel goet moegen geven,
of maken, of loften doen rothoeren goetdunckcD>
dat van weerden wefen ende bliven fel, fonder die giff»
of maeck, of loft weder gemeen boedel te werdcnr
te wetene, dat dit nyetgefcieden en fel moegen offl
yemant zyn goet mede te bewapenen voer fculdcn»
loften oft renten, die de ouders gemaióè of gedaeo
hadden, of nog maken, of doen moegten, want beo
die fculdenaers aen dat jfelven goet mede feilen moe-
gen verhaelen, ende rechts op plegen, gelyck oft dair
geen gift, maick, loft of plecht van den ouders,

-ocr page 321-

behoef hoerer kynderen, gedacn cn waer.
XXIV.

Item, ofc oeck yemanr, het zy maeg, ofvrunt,
ot vreemt perfoen, enigen kynderen , die vader endc
moeder hadden, of die mie vader of mie moeder iri
gemeen boedel faten, wes gaven, of raaiden, of locf-
ten, of verplegen, dat fel van weerden bliven, tot-
ter gecnre behoef dattet gefciec waer, fonder gemeen
boedei te werden.

XXV.

Item, foe wie yemant onfcult wed ofopgewefen
wert, die zei fyn onicouc by ftaende recht moegen
doeni of over veertien dagen daer nae, het zy beflo-
ten tyt of nyet.

XXVI.

Item, foe en zeilen die Oudermans vöirtaen nyet
meer berechten dan hoer vyf punten, na inhout der
tafelen, eertyts dair of gemaiftj uytgenomenwairhet
faicke, dat yemant pp ten buerluyden buyten der Stat
poerten in der Stat Vryheyt, wes te fpreken heefe van
pachten of fculden, die bewyflich zyn, eiide nyet ver-
jaert noch verdaeget en zyn, dat zeilen oeck berech-
ten moegen die Oudermans voirfzj behoudelicken
oick der Oudermannen boeck in hoer weerden te bli-
ven.

XXVII.

Item, op acnfprakeh van ja of neen geièyt te wil
Icn hebben, en iel men nyet antworden durren, mer
xvie van den anderen wes hebben wil, die zei hem
yerft eyfichen hét gene dat hem ontbreifi.

XXVIII.

Item, alfoe alle rechtvorderinge nà den afganck
van den ouden Scepenen plegen te beruilen fes we-
Icen , die en zeilen voirtacn nyet langer beruften dan
den yerften rechtdag, als die Schoutmitten nyen Sce-
penen omgegaen ende gracye gedaen zcl hebben j en
ten nacften rechtdaige daer na, ende Scepcnen daiges
te voiren omgegaen hebben, foe zei men die oude Sce-
pcnen daer tegens doen laeden , om al hoer oirdelen
ende ander faicken, die ongeeynd zyn, over te leveren
ende aen te brengen, ende dan zeilen die Voerfpraken,
of die partyen al hoer faicken, daer fy op procederen
willen, renoveren, ende waer fy fceel in hebben, dat
zeilen die oude Scepenen dan claren , het zy mit be-
minningen of andersfinre op ten naeften rechtdach,
daer na zei elcx fyn recht vorderen variouts, als recht
is, fonder langer tueven.

XXIX.

Irem, des Scouten Dienre ende der Scepenen Cïérk
mit der Scepen Boden, zeilen dan oick hoer boeckeri
aenbrengen: behoudeliken die enige plechten m der
Scepenen boeck ftaende hadden, die houden binnen
veertien daigen te betalen, ende nyet voldaen en wae-
ren, die fel die Clerck moegen overicriveh, ter be-
geerte die het aenclecft, fes weken lanck na den of-
iganck van den ouden Scepenen, alsvanoütsgewoent-
liken is geweeft.

XXX.

ïtem,defe punften boven gefcreven, wil die Raet,
out ende nye vafl: , ftede endc onvefbreclyck gehou-
den hebben ; ende of hier namaels defe punften ver-
claret of verandert worden, by den Raet, out ende
nye, foude nochtans het gene van defer tyt voirt toe
ter tyt van dier verander) nge, ende oick daer en tien-
den gefciet, waer, vail en ftede bliven ten cwigenda-
gen 5 behoudeliken alle ander punden ende overdrach-
ten , die hier nyet verclaert cn zyn , in hoer machcea
te bliven.

XXXI.

Item, ende behoudeliken oick mede myn genadige
Hecren van Ütrecht, over al lyns rechts na het ouden
heercotticn.

3^7

PRIVILÉGIËN, Set:. - I BOEK. X. TIT.

tll. ORDONNANTIE, by mynm Etm dieGrave van Hoochflraten ^ Stadhouder Generael

van Holland y Zeeland ^ Vriefland, der Stad ende Landfchappen van
Uytrecht, van wegen der Kejfirl. Maj.gemaiCi , daer naer Schout,
Burgemefieren, Schepenen, ende Raiaen der voorfz. Stad van Vy.
trecht j hem reguleren zullen, by provifie, ter tjd toe by der Keyferl, Maj,
anders zdl wefengeordonneert.gearrefleertden 31 OBob, MOXXFIU,

^eril, die Lieutenant die de voorfz Stadhouder
binnen der Stad Utrecht fal laten , fal die be-
B j wairnifle ende toelicht hebben van der Stad
floeielen, poerten, ende toernen,'tregiment
van ruytcren ende knechten, ende van als dat dair toe
dienen lal, navolgende die laft ende cominïiïïe heni
gegeven. 1 I.

Jtem, dat van nu voortaen Oudermans, noch O ver-
He Üdderrnafis geroepen en fullen worden in Wette
of in Raide, noch eri fullen hem van gene faicken on-
derwinden, dan alleen vanfaiken hair neringe vanhair
Gilde aengaende , fonder dat zy fullen mogen verga-
deren, dan by confent van den Lieutenant van dén voorfz
Grave van Hoochftraten,Scout ende Burgemecfters >
ende als die félve ecnige vergaderinge geâccordeert
%vord, foe fal altyddairéenbygefchiiSt worden, die niie-
de prasfentzal wefen in huerluyder communicatie, op
pcyne,indien anders gebuerde, van geftraft teworden
aen lyf ende acn goet, na gelegentheyt van der faickej
en men fal mair een Gilde confent geven op eenendach
vergaderinge te maken.

*tcm , in de voorfz. Gilden en fal voortaen hyemant
roogcn wefen die van der neringe ofte van den am-
bochtc niet en zyn, ofte geweeft en is , endc die al-
tulcx niet cn fyn, en zullen mitter voorfz Gilden, of
cenige van dien, mogen vergaideren, op verbuerte als

I V.

Item, die veorfz Lieutenant ende Schout, zullen
van nu voortaen mede comen, endc praefent mogen
wefen, ïn alle vergaderingen van Scepenen, oftcRai-
den, endc in alles helpen adviiêren ende raiden, toe
eere van de Keyferl. Maj., vorderinge van der Jufti-
cie, ende in allen anderen faiken, die welvairt van der
Stad aengaende.

Item, die voorfz Schout, of zyn Subftituyt, zal oik
magt hebben te mogen vangen, ende apprehcndcren
alle delinquanfen, zulcx als die Burgemecfters van de
Vivèn, tot nog toe gehad hebben, wicfts magt endc
au£tdriteyt cefleren lal, ende die te regt ftellen voor
Scepenen, ende dat vonniffe executeren j ende desge·
lycx, of die Lieutenant enige burgers ofte inwonende
apprehendeerde, dat geen knegten en zyn onder fou-
dye leggende, die zal hy terftond 'overleveren in han-
den van den Scout, of zynSubftituyt, om die tp regt
tè ftellen voor Scepenen, als voeren j en van gelycken
indien die Scout, of zynSubftituyt, cenige ruytercf?,
of knegten apprehendeert, fal die overleveren den
Lieutenant,ommejuftiticie over hem gedaen te wor-
den , als dat behoren zal, nair uytwyfen van der misdact,

V I.

Item,zal die voorfz Scout den ontfank hehben van
allé die boeten, brucckenforfeyten, peynen endc
confifcatien, binnen der voorfz Stad ende Vryheyt
van dien vallende.

Rr 3 Item,

-ocr page 322-

3I8

VAN COSTÜY-MEN, TJSANTlEN,

VII.

Teem, dair zullen van nu voortaen gefield worden,
jairlicx by de Kcyferl.. Maj, of fynen Stadhouder,
ende GecOmtniueerden,twec Burgemeefters , die lail
zullen hebben, neerftelick tot die Stad goeden te zien,
ende mittcnScepenen regt endejufticit helpen adinini-
flreren, ende alles doen, dat goede en getrouweBur-
gemeeitcrs fchulJig zyn enbehooren te doen,tot eere
van de KeylerKM i . eendrachticheyt ende welvaircn
van der voorfz Stad.

VIII.

Sullen oick dair toe gefteld ende gecommitteert
worden twaelf Scepenen , boven die voorfz twee
Burgemeefteren, die te famen kennifle hebben Tullen
van alle criminele ende civile faicken, geen wtgefon-
dert, ende Tullen eenen ycgeliken regt ende jufticie
adminiilreren, ende Tullen gehouden welen die faic-
ken van den KeyTer, in 't civiel of crimineel te vor-
deren , ende te termineren voor alle anderen faicken
van partyen.

I X.

Item, in faicken, dair die Oudermans ofte Overfte
Oudermans kenniife of plagen te nemen, fullen die
voorfz. twaelf Scepenen van nu voortaen ooick die

hemluyden tcfFens, elcx voor den tyt van drie maan-
den, en (uilen defelve gehouden welen, ren minften
twee dagen in de weeckc,tot die felve faicken te ver-
ftaen, ende elcx zal gehouden wefen te wten alle die
faicken, die binnen hueren tyt begonnen fullen we-
fen.

Irem, die Scout zal van wegeh dér Keyferl. Maj..

kenniiTe hebben, ende ten eynde dat zy duer veel-!den, die mitten voorfz.Scout, Burg;emeefteren,Sce-
heyt van faicken nyet te veel befwairt, ofte belaft en ipenen.ende Camerairsreprefenterenzullen dat lichaem
worden, foefullen die voorfz twaelf Scepenen dair af van de Stad , die welcke geroepen zullen worden,by
die kennifle hebben by gebuerten,tc wetene, drie van den Schout en Burgemeefteren, in allen faicken, Poli-

cien,^ nermgen , ende welvairt der Stad aengaende,
ende dair inne helpen raiden ende fluyten, dat tot die
meefte eere , profyt ende welvaren van de Keyferl.
Majeft» ende zynder Stad dienen zal.

X V. ,

Item, die Scout, Burgermeefteren, Scepenen, Rai-
den , Camerairs , of SecretaryiTen , ofte yemant van
hemluyden, en zullen in den dienft van eenige andere

ben, als gewoenlicken is, ende fullen dat anbringen
die voorfz Burgerrneefters, ende'Scepenen, om dair
afgedaen te worden, als nàir regte behooren zal.

X I.

Item, die voorfz Scout, Burgemeefteren, ende
Scepenen, fullen oick voortaen kennifle van faicken ne·
over die Riddericappen binnen der voorfz Stad

men,

van Utrecht woenende, ende oick van deliéten, die
by den Ridderfcappen der voirfz Stad geperpetrecrt
fullen mogen worden, als van andereburgers.

X 1 I.

Item, die voorfz Scout, Burgemeefteren, ende
Scepenen, en fullen voirtan geen exchyfen, of ande-
re pariyen van goeden, de Stad toebehorende, mogen
pachten ofte part , ofte deel in de pachtinge heb-

LÏÏT

byadvyievan den Burgemeefters ,ftellen wten twaelf jFurften , ofteHecren, hoedanig die zyn, met mogen
Scepenen tweeJjibelmeyfters,die kennifle fullen heb- wefen,nog eenige penfie van hen hebben ofte ontian-

gen,'noch oick gedogen yemant van de burgers,ofte
inwoonders, hy Zy Geeftlick of Weerlick, ontfangea
te worden, op peyne van geftrafr. te worden an lyvc
ende an goede, na gelegentheyt van faicke.

XVI.

Item, in allen anderen faicken , hier boven niet ge-
fpecificeert, zullen die voorfz Scou^t, iyn Subftituyt,
Burgemeefters, Scepenen, Raiden en Camerairs hen
reguleren, navolgende zulke Ordonnantie , als hem
van Keyferl. Majeft. wegen gemaickt ende gelevert
zal worden. (

Aldus gedaen tot Utrecht , den leften dach van
06tober, anno ij-iS. ende onderteykent, A. deLa-
laing.

ORait op terScepen-recht. Alfeioe wyenoch
ten achteren is van pachten of renten, out-
eygcn ofandjcrs,uyi huyfen, hofftedenofte
oick huyshuercn, vericenen ende onbetaelt na Suntc
Marcus avont anno ifif. tot defe tyt toe, dat die
noch mit recht fal moegen panden, fpreken ende vor-
deren , gelyck of nyet verjaert, noch verdaecht cn
waer, tuflchen dit ende LichtmiiTe naeftkomende.

Item, voert alle begonnen rechten, bynnen der tyt
óf voer der tyt voirlz, iel men voert op procederen
moegen daer het gelaten is,

Ende die rechtvorderingen, ende oick alle dingtalen ;
zd men defen nyen Scepenen den yerften rechtdach
tónbrengen , ende den anderen rechtdag daer na op

OVERKOMST Ε njan Borgemeeflerèn ^ Schepenen, én Raden , &p het Schepen-recht^ diS

dmgsdag na Martini in den Winter, ΜΌXXVILI,
verkomen by Borgermeyfteren, Scepenen en voert varen.

Item, alle rechten, begonnen by den Scoutcndc
Scepenen omtrent Lichtmifle, anno ifiS leftledeng^'

fet, feilen af, doet ende te nyet welen j dan weswil
lich recht, alfe van overgiften, loften of plechten
legginge van penninge&c. voir den felvengefcietmag
fyn, fel van weerden bliven.

Item, aengaende die Oudermannen recht van faic-
ken, die verjaert zyn doer den oirloge, want'er geen
recht en was, dat men die voer den gefciden fel moe-
gen berechten.

Item, flytingen,willekoeren, ende gehouden» dic

ben, direételyk ofte indireételyk , op^e pcyne van
hondert gouden realen tegens dieKeyf#l. Maj. te ver-
bueren , dair in die Stad hebben fal vop:^oir intereft
een dardendeel, ende dair en boven arbitralicken gc-
cerriscert te worden.

X I I L

Item, dair fullen oick van Keyferl.Maj. wegen ge-
ftelt en geordonnert worden, twee Camerairs, dair
of die eene ial wefenCamerair van de penningen, en fal
den ontfank hebben van alle den incompften van der
voorfz. Stad, nyet wtgeTonderc, ende doen die beta-
linge van den rentiers, ende voorts leveren in handeo
van den anderen, tweeden Cameraer, 't geene daC
behoeven Tal voor reparatie ende tymmeringe,

men

boode-loon,wakers,poortiers,ende anders, dat twee
Camerairs plagen te doene, Tulcx als men hem ordon-
neren Tal, ende Tullen van als jairlicx doen een reec-
keninge, mit behoorlicke ordonnantie ende acquyten,
in prsefentie van Lieutenant, Schout, Burgemeefte-
ren, Scepenen, Raiden, ende anders, als dat gewoen·
licken is te eeTchien. ' ^

XIV. ' . ♦
Item, noch zullen van KeyT. Majeft. geftelt en ge-
ordonneert worden, vier en twintigperTonenofteRa-

verjaert zyn doer den oirloge leftleden, dat roen ojf
fel moegen vernyewen, luÎTchcia dit ende Lichtm^"^
naeftkocmende.

-ocr page 323-

PRIVILÉGIËN, &c. I ÊOEK. X TIT.

LIV. ORDONNANTIE van Kefer Kaerle Je ^yfde, roerende de mfitht, Regimente, Jufii-

cie ende Policie, van der Stad van Uytrecht, waer hy de voorfz Ordon-
nantie van den Grave van Hoorraten geconfirmeert ^ en geamplieert
word , den 23 Maart ΜΌΧΧΙΧ, na οφη^ of de» gmeemn
StylyMDXXX,

K'-acrle &c. Alleh den genen die dcfenjegen-
woirdigen zuilen iien, falut. Alfoe onlen lie-
' ven ende getrouwen Heer Anlhonis van La-
^ laing, Gfave van HOöchftraten, Heere van
Montigny, Culenburch , &c. Ridder van onfe Or-
dene,'ende onfen Stadhouder ende Gouverneur van
onfen Landen van Holland, Zeeland, Weit-Vriefland,
ende van onfe Stad, Steden ende Landen van Uirechr,
ons te kennen gegeven heeft, als dat hy in 't voirle-
denjair,érid'c córts nair onfen aéncoififte aen deHeer-
licheyt van der voorfz. Stad, Steden ende Landen van
Utrecht, van oniett wegen, ende onder onfen be-
liefte , by advyfé van zekeren onfen Raiden, by hem
alsdoen wefende, zekere Ordonnancie geraaid heeft,
nair den wekken hy , en fyn Lieutenant in zynen af-
wezen, ende otifenSchout,Burgemeeiteren, Schepe
nen ende Raid binnen onfer voorfz. Stad van Utrecht
in der adrtiiniftratic van der Jufticie ende van der Po-
licie aldair ,hem voegen, hebben, ende reguleren zou-
den fulck als hier nair volgt.

Fiaf infertio. S iet op Num. li i.

Ende dat hy thoendere nü onlancx wefende in on-
fer voorfz. Stad van Utrecht, nair deuchdclicke inqui-
iïtie hervonden heeft, als dat de voorfz Ordonnantie
niet wel achtervolgt, nog onderhouden en waire ge-
weeft, overmits onrechtvairdig verftant ende inter-
pretatie van dien j dat oick tot diverfchen laicken en
affairen,die aldair gebueren mochten by de voergaen-
de Ordonnantie, niet voerfien riog geordonneert en
Wairé, öhde tvel van noden waire j de felve Ordon·
hahtiëHe ampHerèn, wairom, ende omme te verne-
men » hoe tvy 't felve befte doen moeten, hy zoe m
fyn perfoenéj aU by ecnige van onfen Raide, ende
van onfen Rekeninge in Holland ,by hem wefende, tot
diverfchen reyfen Heer Jan van Denremonde, Mee-
fter van onfe artillerye, Capitaine ende Stadhouder
aldair, den Schout, den Burgermeefteren, eenigen
Scepenen ende anderen van den notabelften van onfe
voorfz Stad, tot diverfchen reyfen verfcheydelik ende
bcfonder gehoort, ende geexamineert, ende hueren
advys gehad, ende verftaen heeft , ende eyntlick,
nair diverfchen groote ende lange communicaticn by
hem dair op gehouden, mit dien van onfen Raiden,
code vfiin onfen Reekeninge in Holland, ende anderen
van onfen Raiden zekere nyeuwe Ordonnancie, tot
den yerften, ook onder onién belyefte geconcipieert,
cn fchriftelick heeft doen redigeren j ons oitmoedelik
biddende, beedcn den voorfz Ordonnantie in onfen Se-
creten Raide te willen horen lefen ende verftaen,
énde ordonneren des wy dair af redelik bevinden zul-
icn. Doen te wetene, <jlat des voorfz is gemer^,en-
de nairdat den voorfz twee concepten of Ordonnantiën
in onfen Secreten Raide wel 4uerfien, geexamineert
ende gedebatteert zyn gewceft ,«nde op <ïcn felven ry-
pelyk gelet, enèc willende tot d'admïniftracie ende
Tc^mente van onfer voorfz Stad van Utrecht, ende
Van onfen ondeifaten ende ingeföienen derfelver, in
goede jufticie ende Policie voorfien, wy dair toe by
deliberatie van onie feer lieve en feer beminde Vrou-
v^e endeJVÏoeye, dic Eerfshertoghinne van0^ftenryc-
kc, Hcrtoginne ende Gravinne van Bourgoignen,
^c. voor ons Regente in onie Landen van herwairts
®vcr, ten advyfevan den Ridders vam onfe Qrdene,
«nde van den hoofden ende luyden van onfen -voorfz
Kaïde, ende 'veö'oöfc^^imncica ncfièm hair wefende.

die eerfte Ordonnancie by den voorfz Grave van Hooch-
ftraten, Siadhoudere, onder onfen beliefte gemaid,
zulcx als die hier te voiren geiniereert is, in allen fy-
nen poinéten ende arriclen, ende yegelick van dien ,
als ons bequaem wefende, geapprobeert, geratificeerc
ende geconfirmeert hebben, approberen, ratificeren
en confirmeren, ende alfoe verre als 't noot zy, by
den felven van nycuws ordonneren ende ftatueren by
defcnj ende tot den felven hebben gevuecht, gefta-
tueeri, ende geordonneert, vuegen, ftatueren en or-
donneren , den poinden ende artyclen, hier nacvoU
gende.

Ten eerften, dat van nu voortan, die Scout van
onfen wegen, of lynSubftituyt in fyn abfentie, alleen
lullen welen maenders van allen vonniiTen , *t zy cri-
mineel of civiel, alzoe wel oirfpronck nemende, wC
faicken van Policicn, van frauden, gecommitteert in
den exchyien ab anders,egene uytgclondcrt,wel ver-
ftaende, dat die Burgemeefters, in faicken dair zy
pretenderen willen die Stad geinterefleert te zyn,
zullen mogen ageren ende concluderen, ofte doen
concluderen tot intereft.

I I.

Dat die Scout,by advyfe van den Stadhoudere,zal
mogen ftellen een nut en bequaem Subftituyt, die
hy van onfen wegen ende den zynen, eeden zal, ter
prarfeniic van den Burgemeefters ende Schepenen.

III.

Dat alle executien van vonniflen, flytingen, brue-
ken,ende anders,zullen voortan gedaen worden,ducr
bevel van den Scout of zyn Subftituyt.

1 V.

Dat als eenige rechtdagen dienen zullen, cn die
Scout of zyn Subftituyt tot den lelven niet vaceren cn
zullen mogen, in die geval zoe zal die Scout om par-
thyen in jullicien te vorderen, gehouden wefen, de»
verfocht zynde, een van den Burgemeeftercn of Sce-
penen te fubftitueren.

Dat die Scout fal die Scerprechter eeden, ende die
van der Stad zullen den felven Scerprechter zyn jair-
licx wedde en gewoenlick onderholt betalen, en als
hy executie van jufticie doen zal, *t zy van den live
of anders, zoe zul hy dair of betailt worden, by den
Scout van onfen wegen, ende insgelicx zullen betaiic
worden,den oncoften vandecoerden, clockluyden en
diergelyckei er»dc als jufticie gedaen word van den li-
ve, zoe zal den Scout van onlen wegen betalen, tot-
ter maeltyc van den Gerechte, zeffe Carolus gulden,
fonder meer.

V I.

Dat die Scout in alle faicken faPt woird voeren, als
van den Gerechte vergadert zullen "wefcn, ten wair
•dat die Gerechte of den Raidt vergaidert zynde, dair
eenige Îaicken vielen, of te doen wairen, concerne-
rende de Policien, neringen ofincommen van der Stad,
Ί welk geopent zal mogen worden by den Burge·
meefter, in prefentie van den Scout of zyn Sublli-
tuyt.

V I f.

Dat die Scout zal by den Stad-Deurwairders, den
tnwoenders van Utrecht, ende anderen binnen der
Vryheyt commende, mogen doen verWeden, d'een
den anderen tnit quaden woerden of wercken te mis-
doet) , op corrcdic van Scepenen, tot Onfer behouf.

319

VIII.

-ocr page 324-

VAN COSTUYMEN, USANTIEN,

320

V ί I I.

Dat die Scout ende Burgemeefters t'famen zullen
den Deurwairders mogen authoriferen,om yemantvan
buy ten te befetten, of op 'c Raidhuys t'ontbieden, voor's
Raids regt, aldair by den Scepenen gehouden.

I X.

Dat die Scout of Burgemeefters zullen mogen doen
gebieden ,ecnige burgeren ofinwoondeis die beclaigt
worden goet van anderen onder te hebben, ofte van
andere faicken 't ielve goedt te rellitueren,of den da-
ger gelyck te doen, man- indien parthye dat mie ge·
nouge nyet doen en willen, zullen hem recht laten
wedcrvairen.

Dat die Burgemeeilers enJe Scepenen geladen zyn-
de, duer bevel van den voorfz Scout van onfen we-
gen, om regt ende jufticie te admmiftreren, gehou-
den-zullen wefen ter Stede-huys te compareren, ten
wair dat fy merckelyk geoccupeert wairen in der Stads
affairen of andere nootfaicken, in den welcken geval
fy gehouden fullen wefen, den vooriz Scout tot hair
excufatie te adverteren.

X I.

Dat die Scout nyemant vangen en fal, in gemeen
deliéten, ten fy dat hy informatie praecedente heeft,
of dat hy den delinquanien bevint op deliâ: metter
verfcher daet,ende fal den gevangen te rechte Hellen,
fonder iîmuLuie.

Χ Ι I.

Dat die Scout fal prefent mogen wefen,als die Sce-
penen ter opinien g ven, in allen faicken dair hy niet
en tendeert tot iyns felfs prouffyt, ende en lal der
felvcn Scepenen opinie niet interrumpeicn, nog dair
tegens argueren, terwylen fy hair opinien leggen ful-
len , ende dair den Scout tendeert tot fyns felfs prouf-
fyt , fullen die Scepenen omme hen te beraiden mo-
gen vertrecken.

XIII.

Dat in allen fwairen faicken, of die van importan-
tie fyn, en fil die Scout niet doen, fonder advys van
den Stadhouder, tot welken hy zal hebben zyn re-
cours.

X I V.

. Dat die Burgemeefters en zullen voortan in geenen
faicken, al zyn die oick civiel,geleyde mogen geven,
ende en zullen nyemant verbieden die frequentatie van
der Stad ende Vryheyt van dien, fonder onfen expres
bevel, of van onièn Stadhouder, ten ware dattetge-
fchiede rechtelick by vonnifle, mair alfulck geley zal
gegeven worden by den Stadhouder of by den Scout,
die welcke dair af die van den Gerechte zullen adver-
ïercn.

X V,

. Dat van boeten ende bruecken comende wt mia-
bruyk, gebeficht in den exchyfen of ander Stads goe-
deren ende incommen, ende oick van boeten en breu-
ken roerende de Policien van der Stad, en kuerenvan
dien , fal die een helft van de portie die de Stad plach
te ontfangen,tot onfen prouifytecommen,ende d'an-
der helft comen ende geemployeert worden totter Stad
prouflFyte, wair af die Camerair gehouden zal worden
ontfanck te maicken, ende reekcninge te doene.

XVI.

Dat die Scout ende die van den Gerechte, of eeni-
gevan huerenGecommitteerden, zullenbewairen ende
befconwen der Stad grafcen, burchwal, die Vechten
den Rhyn bmnen die Vryheyt der voorfz Stad,omme
die te doen ladicken en diepen nair behooren cn van
noden wefen zal, ende die boeten dair af comende, bo-
ven de redelicke coften, die de Scout ende fchouwers
dc>cn zullen, voor d'cen helft zullen commen tot on-
fen prouffyte, ende d'ander helft totprouffytevander
Stad,dair afgerekent zal worden als voeren.

XVII.

Dat die Scout, Burgemeefters en die van den Gereg-
revan Utrecht, geen mifllvenvan vreemden Princen,
Furften, Heeren of Gemeenten, ons nyet lubjed zyn-
de,opbrcecken en zullen, mair dien beilooten leveren
zullen in handen νί^η onien voorfz. Stadhoudere,endc
en fullen oick geen miifiven mogen fcnven of zeyn-
den,aen den voorfz Princen,Furilen,Heeren,vreem-
den Gemeenten, fonder onfen expres conient ende be-
vel, of van onlen vooriz Stadhoudere.

X V 1 I I.

Dat van nu voortan die Stad clocke nyet geluydeiï
zal worden,dan by bevel van den Scout,ende in zyn
afwefen by bevel van fynen Subftituyt, die eerft ge-
houden zullen wefen onlen Stadhoudere dair af te ad-
verteren , ende zullen alle publicatienof wtroepingen
gelefen worden by den Secretaris onfer voorfz Stadt,
die alleen fpreken zal wtten naam van den Stadhou-
der, Schout, Burgemeefters ende Scepenen van onfen
wegen.

X I X.

Dat die van den Gerechte van nu voortaen van geen
ramingen of veerlen uferen en fullen, mair ziillen in
materiën twyifelachtig ofte van importantie, eenige van
henluyden mogen deputeren , ende dat rapport van
henluyden gehoort, debatteren ende t'famen overleg-
gen , om de faicke te bat te verftaen, ende dat gedaen
zynde, zullen tot vermaninge van den Schout, elcx
hair opinie geven , ende zal geconcludeert worden na
die meefte rtemmenj welverftaende,indien ymant van
henluyden uyt des anders opinie bet onderrecht wor-
de van der laicke,dat die lyn opinie zal mogen mute-
ren , fulx als hy bevinden zal in fynre conicientie re
behooren, ende zullen bliven fitten als fy hairopiniea
geven.

X X.

Dat nadien Scepenen eens gewefen zullen hehbcn
vonnis definityf, foe en fullen zy tuifen die felve par-
tyen ende in defelve faicke geen vonniiTe meer mogen
geven, dan nog eens, indien die verliefer dat begeerd,
ende andere middelen of redenen bybrengt , dan io
d'eerlle reyfe bygebragt waire.

XXI.

Dat die Gerechte en zullen van nu voortaen van
nyemant oervede nemen.

XXII.

Dat ten verfoeken van den burgeren ende onderfa-
ten, die voor eenige Stad fchulden of anderen faicken
buyten der Stad belet of gearrefteert worden, zullen
wtten naeme van den Burgemeefters ende Schepenen
brieven van behulpe gefchreven mogen worden bydcr
Stad Secretaris, ende mittet fignet van der Stad be^
fegelt.

XXIII.

Dat alle macht-brieven,procuratienofcertificaiicn,
dair af dat men gebruyken fal buyten der Stad, fullen
gepaflèert worden voor den genen dair men gewoen·
lick is die te paiÏèren, mair lullen gemaiâ: wordcnop
den name van den Scout, Burgermeefters ende Sce-
penen , ende befegelt metter Stad fiener.

XXIV.

Dat die Scepenen, voor den welken voortaen certi-
ficatien gepaifeert zullen worden, fullen diegetuygen
nairftelicken examineren op 't gunt dair op zy beleyt
worden, en dat getrouwelick doen ftellen by gefcrir·
te, in tegenwoordieheyt van denKèlven getuygen.

X X y.

Dat zoe wanneer eenige Dienairs van Ghceftelicke
Prelaten ofte Heeren, dragen gebigareerde cledereo
van diverfchen colueren,of langemeiren,ende bevon-
den worden boeten verbuert te hebben, zullen te rccfl'
te llaen onder den Scout, Burgemeefters ende ScepC'
ncn, gelyck andere Weeriicke perfoenen. ^ y |

'V
1

-ocr page 325-

PRIVILEGIËN, &c. /. BOEK. X, Ί1Τ.

penen van Utrecht die felve Ordonnantie in 'c lange
duerfien,endcrypelick mit eenigen van den Ouden dair
af communiceren, ende zy,dat hemluyden guet dunc-
ken zal, extraheren, of andere nyewe ardcien tot
vordernifle van de Jufticie concipieren, ende die felve
concept overleveren in handen van onlenvooriz. Stad-
houder ende Raiden , om by hem gevifiteert te wor-
den, ende hueren advys dair op te (lellen,ende't felve
al trouwelickgeiloten,ons,ende inonfen afwefen onie
voorlz. feer lieve Vrouwe Moeye Regenre, of den Hooft
ende Luyden van onfen Secreten Raide, neftens hair
wefende, overzenden, om dair innegeordonneert tc

jegens te fcriven, mits betalende degewoenlicke boe- worden als 't behoren zalj 'c ielve binnen den tyt van

les maenden naiitcomende

)■............. ——» op peyne

voorfz Schout, Burgemeefteren ende Scepenen des in
gebreeken wairen, zy, t'eynden van den voorfz fes
maenden, in geen faicken van Jufticie of anderen hem
en fullen mogen reguleren, noch behelpen, van geen
andere Ordonnantiën, dan van der Ordonnantie hier
boven by ons geapprobeert ende gellatueert. Ont-
bieden dairom onfe voorfz Scout, Burgemeefteren en
Scepenen onler Stad van Utrecht, ende elck van hen
byfondere, dat fy onfe voorlz. Ordonnantie in allen
hueren poinâen ende articlen obferveren ende onder-
houden, ende in der adminiftracie van der Jufticie cn
anderen affairen den felvcn achtervolgen, ende onfe
voorfz Ordonnantie, op dat nyemant dair af ignorantie
prietenderen en mach, of nooc zy, doen cundigen ende
publiceren, ende den felven in een bert doenfcryven,
ende in der voorzale van onfen Stadhuys t'Utrechc
doen hangen ; ende voorts ombieden allen anderenon·
ièn Officieren ende onderfaten, die dit aengaen moch-
te, zy tot onfen voorfz Scout, Borgemeeileren ende
Scepenen 't felve doen obedieren, tot hen verftaen,
ende hem afliftencie doen, indien zy 't begeren j wanc

fen zegel hier aen doen hangen. Gegeven in onfer Stad
van Mechelen , den ζ5 dach van Mariii in 't jair ons
Heeren i^iç. ende van onfen Rycken, te wetene^
van den Roomfchen ende Germanien 't elffte 9 en van
Caftillien ende anderen *t veertienfte. Ende was bene-
den aldus gefchreven 'jcollacie is gedaenj ende buyten
op ter plycke, by denKeyfer infynen Raide ,onder-
teyckent ; L. Dublioul. Ende op ten rugge ftont ge-
fcreven, defe Ordonnantie is geleien endegepubliceert;
binnen der Stad van Utrecht, by bevcelen van mynen
Heere, Heere Antonis van Lalaing, Grave van Hooch-
ftraten, Heere van Montigny &c. Roomfch Keyierl.
Maj. Stadhouder Generael van Hollant &c. der Stad ,
Steden en Lnnde van Utrecht,ende andere Raiden van
den Keyfer, in prsefentic ende jegenwoordicheyt van
Scout, Borgemeefteren ,Scepenen, en Raiden der Stad
van Utrecht, den derden dach van April anno ifjo.
In kenniilè van my, endeonderteyckent, vanSt.Pie-

neren wy ,dat onfen Scout, Borgemeefteren endeSce-jters.

lv7

PRIVILEGIEN m Statuten âer Stad Utrecht, by Keyfer Karei geapprobeert ^ engeconfir-
meert, den 21 Maart MDXXIX (na onfen, oj den gemeenen fiyL
ΜΌΧΧΧ),

- j t ^ j I— ç^--- ^ s —------------# j ^

voortaen geftelt ende gegeven worden by den Scout ons alfoo gelieft. Des t'oirconde zoo heboen wy on-
ende Burgemeefteren, ten waire datdie fundatie con· ' ' ' j - . '

trarie difponeerde ; ende zullen oick famen momboers
fetten den onmondigen kindereren, ende andere dier-
gelycke, dair af die rekeningen gedacn zullen worden
voor den Scout, ende den genen die dair behoren over
te wefen.

Totdefen fullen den Scout, Burgemeefteren ende
Scepenen onfer voorfz. Stad van Utrecht, in faike van
Jufticie hem mogen reguleren, nair 't inhouden van
den articlen op Scepenen Recht gemaidin't jair ifo8.
in allen poinélen, dair deielve articlen by defe of andere
Ordonnantie, van onfent wegen gemaiâ:, niet gedero-
geert of verandert en fyn , ende dit ter tyt toe anders
by ons dair inne voorfien fal zyn ; ende foo boven die
Voorfz. articlen van den jare i$o8. noch divcrfcheOr-
donnantiën tot verfcheyden tyden gemaiótzyn ,foewel
op Scepenen Recht van Utrecht als anders, die niet al
achtervolgt noch onderhouden en fyn ge weeft, ordon

XXVI.

Dat die Dcurwairders ende Dienairs cn zullen nyet
prasfcnt wefen, dair by den Scepenen op 'c Raidthuys
of elders van enigen iaicken gedeliberecrt word, mair
2ullen buyten der Kamer ftaen, ende incommen alsfe
eeroupcn worden.

XXVII.

Dat als partyen duer ordonnantie van Scepenen hair
dingtale in gefcrifte gelevert hebben, indien bevonden
word, by hen of eenich van hcnluyden, dat'er meer
gcicrevendan gedingt is, foe verre't felve dient ter d^-
cifie van de faicke, zal partye toegelaten worden dair

ten, fonder dat ter oirfaicke van dien die dingtalen ver
maid zullen worden.

XXVIII.

Dat die Stad Dienairs zullen mogen befetten, voor
'c recht dat nu gehouden wort voor drye Scepenen ,
*t welck voor den Oudermans plach gehouden te wor-
den.

XXIX.

Dat die Scout offyn Subftituyt zullen prsefent mo-
gen wefen, ende metten drie Scepenen fitten als 't
voorfz. recht gehouden word, om ons recht te be-
wairen,

XXX.

Dat van nu voortaen die verweerder nyct toegela-
ten en zal worden zyn eed of onfchult te doen,als die
aenlegger mit wittachtige getuygen zyn meeninge weet
te proberen.

XXXI.

Dat die Kerkmeefters, Heylige Geeftmeefters ende
Gafthuysroeefters, die de Burgemeefters alleen of mit
anderen plagen te ftellen,ende officien in der Kerken
of andere Goidshuyfen, die zy plagen te geven, zullen

indien onfen

Kairle &c. allen den genen die defen onfe je-
genwoordige fullen fien faluyt. Alfoe oniè
lieve ende getrouwe Ridder van onfer Or-
dene,'Heer Antonis van Lalaing, Grave van
Hoochftraten, Gouverneur ende onfen Stadhouder
in onfer Stad, Steden ende Lande van Utrecht, ons
te kennen gegeven heeft, als dat die Burgemeefteren,
Scepenen ende Raid onfer voorfz Stad Utrecht, hem
geprefenteerc hebben, diverfchen hueren privilegiën,
ende confirmatien van dien, hen vooriyts by onfen
voorfaten, Roomfchen Keyferen, Koningen, ende
oick by de BiiFchoppen, voortyts Heeren tot Utrecht,
verleent, mitsgaders diverfchen Statuten, Ordonnan-
tiën, gewoenten cndc coftumcD,van den welken ts
///. Dfth
ende hueren voorfaten, Regierders der voorfz Stad,
voortyts gcufeert ende gebruykt hadden,onfen vooriz
Stadhouder biddende, henluyden van onfen wegen, dic
voorfz Privilegien en gewoenten te willen confirme-
ren, of anders voorfien j dat hy by fommigc onfen
Raiden by hem wefende, den voorlz Privilegien, U-
fantien ende gewoenten heeft doen vifiteren, cndc op
dien mitten Supplianten doen communiceren, ende
eyntelick by advys van onfen voorfz Raiden, zekere
Articlen gcconcipieert, ende den felven fchriftclik heeft
doen redigeren, dewelke wy den voorfz Supplianten,
indien ons beliefde, in maniere van Privilegien ende
Statuyten zouden mogen verkenen, zulcx als hier nac
volgt.

Ss Tcû

'i'

-ocr page 326-

Ten yerften^dat een burger van Utrecht een doot-
ilag doende van een burger der voorfz Stad, of an-
der misdaet, wairom hy nairRechte of Sraçuyten fyn
lyf verbeurt, indien hy geëxecuteert word, en fal fyn
goet tegens ons niet verboeren, mair indien die felve
burger fugityf wair, ende dies. met regt bekent of o-
verwonnen worde, zoe en zal h y van zyn goeden
niet meer tegens ons verbueren, dan lachentig onfer
Karolus gouden guldens, tot twintig Iluvers't ftuk,
cnde fal dair en boven eeuwelickwt onfe voorfz Stad,
$teden ende Landen van Utrecht gebannen worden
op fyn lyf, ten waire dat de dootilag gefchiet waire,
verwerende zyn lyf, in wekken gevalle hy van zyne
goeden, tegens ons nyet verbueren en fal; welver-
llaende,dat hier inne nyet begrepen en zyn, die gee-
ne die committeren zouden mogen, cr'imen lafaMaje-
flatist rebellie, commotie, of diergclycke grooce ex-
ceflen ende delicten, die lyf ende guet verbueren fullen.

1 J.

Een burger, die een doodilag aen-:.eenen vreemden
tnan doet, die fal te regte geilelt worden, ende oir-
del ontfangen, alsof hy een burger dootgeflagen had-
de , ende mitsdien fal afweicn, en geaboleert, de corrup-
tele tot nog toe binnen Utrecht geufeert, van drie da-
gen wten Lande te gaen, en als dan van dendootflag
tegens den Heere vry te zyn, of op te poorte te gaen,
lot dat hy borge geilek hadde, den doode te verfoe-
nen, ende die Stede te voldoen,

I I I.

Indien ymand met geweld hem ftelt te keeren, 't
gunt dat by den Schout, Burgemeefters ende Sche-
penen, ofte by den Raid in faicken hair aengacnde,o-
verdragen ende geboden word, tot 's Lands oirbair,
fal hy aen fyn lyf gerecht worden, nair gelegentheyt
van der faicken.

I V.

Indien yemant opfet maid, ende beileed ofteaen-

ilaen,*t felve fal gerecht worden als moort,al en word
dat oick nyet volbragt.

V·

Die Schout, Burgemeefters ende Gerechte derStad
Utrecht, fullen die Stads ampten, dienften ende of-
ficien, als die verfchynen, tot Stads proufFyt mogen
verkopen, perfoonen dair toe nut wefende, ende den
Keyfer, ende fyn Succeflbirs, Heeren ende Vrouwen
van Utrecht, bequaem en aggreabel.

V J.

Die erven van den burgers, of inwoenders van U-
trechr, in Holland, of elders inKeyfers Patrimoniael
Landen gelegen, en zullen geen ander nog vorder la-
ften,reëel of perfoneel,dragen,dan andere onderfaten
erven doen , dair die Landen ende erven tot Utrecht
toebehorende gelegen zyn.

VII.

Die van Utrecht fullen fulcjc recht van befterffenif-
fe, ofteExu,mogen gebruyken, jegens poorters ende
ïnwoonders van andere Keyferlicke Maj. Steden, in
defeNederlanden liggende,als menaldair tegens haer-
luyden ufeert.

LVr

ferl. Maj., Erf-heere des Lands van Utrecht,
in den jare ifjo gemaackt, by myn Hee-
re die Grave van Hoochilraten, Stadhouder
Generael in den fclvenLande,by Schout,Burgermee-
ileren ende Gerechte der Stad Utrecht, den Eerften
cnde andere Raden Keyferl. Majeileyts van Utrecht,
overgegeven zyn feekere poinélen ende ai;ticulen, die
fy geconcipiecrt hadden, om daar na voortaan te hou-

VIII.

Wair die poorters van Utrecht, binnen Keyfers Pa-
trimoniail Nederlanden, hairsgoeden konnen beko-
men onder dieven, die 't geftolen hebben, of onder
Officiers, zullen die felve goeden hem gcreilitueerc
worden, by handen deiTelfs Officiers, nae duechde-
licke bewys dair af gedaen.

1 X.

Ende zoe die Stad van Utrecht voortyts vercoft
heeft fekere erfrenten, outfchilden ende ponden, die
fe jairïicx betalen moeten, fullen die van der Stad,die
felve erfrenten mogen afloflen, als die Rentiers dat
verfoeken, mits gevende voor eiken penn.inck erfren-
ten, nyet losbaer zynde, drie penmngen lyfrenten,
zoe verre onfen Stadhouder ende Raidçn by hem wc-
fcnde, dair af geadverteert zynde, 't felve oirbair en-
de prouffytelick dund ie wefen.

VAN GOSTÜYMEN. ÜSANTIEN,

Ons ootmoedeück biddende, den voorfz Grave van
Hoochilraten, Stadhouder, &c. van onfer declaratie,
hier af by onfcn behoirlicken patenten briefven, doen
tewetene, dat des voorfz is gemcrâ:,ende den Articu-
Jen voorfz in onfen Secreten Raide ernftelick gefien,
wy den fel ven Articlen, ende elck van dien,, by deli-
beratie van onfe feer lieve ende feer t)eminde Vrouwe
ende Moeye, dier Eertshertoghinne vanOiilenrycke,
Hertoginne ende Gravinne van Bourgoignen, &c.
voor ons Regente in den Lande van herwairts over,
ten advyfe van onfe feer lieve ende getrouwe, den
Hooft en den Luyden van onfen vooriz Secreteti Rai-
de, cnde van onfe Financien, neffens hair wefende,
gewillckeurt,geapprobeert,geratificeert en geconiir-
meerthebben, willecoiren,approberen,ratificeren en
confirmerenbydefen,en denlèlven,ende yegelicfc van
dien, foo^verre nootfy, den voorfz Burgemeefteren,
Scepenen cndeRaiden onfer voorfz Stad van Utrecht,
voor hem ende allen den burgers ende ii|gefetçncn van
dien, van nyeuws, b.y maniere vanPrivilegie,Statuyc
ende E^id, confenteren, verlenen ende geven j ende

neempt, een borger ofte anderen te ilaen, ofte doen ontbieden den .voorfz Hoofden, ende den Luyden,van

ANDERE Ordonnantie van den Grave van Hoogflraten &c. gearrefteert op het Sckp'
recht der Stad Vtrecbt, den 31 July MD XXX IL

Ifoo volgende die Ordonnantie van wegen Key- den Schepen-recht, mitsgaders oock die kortinge voor-

"" ' ' ' " ■ tyts daar op gemaackt,begeerendedefelvegefteltcode

van wegen Keyferlyke Majeileytgcordonneerttewcf
den, om henluyden daar na,in het adminiftreerenwn
Juilitie, te reguleeren} ende indien eenige abuyics
ofte ongeregelthedcn daar inne gevonden worden,
die te corrigeeren , veranderen, of ook geheel uyt J
laten i welckc articulen by gecommitteerden ryp^v.
doorfien zyn geweeft , cnde in het lange

onfen Secreten Raide, ende van pnfer^ Financiën, den
Prœfident,cnde Luyden vgn onfen Çrooten Raide, on-
fen Stadhoudere, den eerften ende andere Raiden , en-
de oick den Luyden van onfen Raide ende Reeckenin-
gen in Hollant, Stadhoudere., Raiden ende onièn
Schout, ende allen anderen onfen Rechters, Officie-
ren ende onderfaten onfer voorfz Stad, Steden ende
Landen van Utrecht, dat fy den voorfz Burgemeefte-
ren, Scepenen ende Raid, ende den burgers, ende
ingefetenen der Stad van Utrecht, van onfe voorfz
Privilegie, Gewoente, Statute ende Ordonnantie, voe-
ren verhaelt, ende van een yegelick van dien, in der
manieren voorfz doen, laten ende gedogen, ruftelick
ende vredelick gebruycken, want ons alfoe gelieftï
des t'oircpnde foe hebben wy onfen zegel hier aen
doen hangen. Gegeven in onfer Stad van Mecheleni
den leden dag van Mairt, in 't jair ons Heeren
ende van onien Rycken, te wetcne van den Rooiü"
fchen ende Gernianien 't elffte, ende van Caftillien
ende anderen 't veertiende; en was aldus op ter plyc-
quen gefcreven,by den Keyfer in fyn Raide,ende ifaer
toe onderteyckent, L. Dublioul.

-ocr page 327-

PRIVILEGIEN, &c. I BOEK. Χ.ΊΙΊ. in

aan te brengen, ende diergelycken,' geteyckent wor-
den by den Secretaris, op dat het Gerecht kennelyck
wefen mag, hoe ende hoe verde in der faacJce gevor-
dert is met recht, des die Voorfpraken gehouden lul-
len weien altyt terftont aan te geven j ende ingeval-
le fulcx door gebreck van de Vooripraken nietgetey-
kent en werde, fal die Voorfprake, totarbitraigevaa
Schepenen, gecorrigeert worden.

II. Fan Befettingm,
I.

Item, dat men die uytheemfche luyden, dieniet en
zyn burgers ofte onderlaten van Utrecht, fal mogen
binnen der Stad Utrecht befetten,

I 1.

Item, die Schout ende Gerechte van Utrecht ful-
len kennifle nemen van die delinquanten, woonachtig
binnen eenig van de Moniaden ,ende lal den felven daar
mogen befetten ende vangen, als op andere plaatlèn. -

1. Î I·

Ende dcsgelycx fullen kennifle nemen in alle civiele
faaken, den felven aangaande, in allen fchyn of fy el-
ders in der Stad woonachtig waren, ende men zalful-
ke perfoonen mogen bicden voor Schout en Gerech-
te, ende indien fy niet voor en komen, ende hem
met recht verantwoorden, die aanfpreker magfe op
die befettirge, of op dat gebot, met recht vervolgen
ende verwinnen , gelyck of hem die belettinge, of
geboden, op andere fteeden gedaan ware5 ende die
aanlegger mag hem dat rccht aan den Heer voorficHr

IV.

Item, foe wie borge blyft voor beiêtte Landluy-
den, ende hem niet ten rechte en brengt op den eer·
ften faturdage, als men van de Landluydcn recht hout,
of op den naaften rechtdag voorden borger, na dat die
borge geteykent is, of oock op den dag als men die
borge panden foude» eer hy gepand waar , foo en fal
die Dorge fynen faekwout daar na niet mogen brcn«
gen, om eenige onfchult te doen, voor den fchult daap
hy voor befet ware, ten ware dat hy bewyfen konde»
dat hem nootfaaken letten op ten rechtdage voor·
fchreve.

Item, fo wie befet wort met plechten, daar *sHce·
ren hoogfte boeten aan hangen, fo en zal die SchouB
fyn boet niet beuren, noch mwinnen, eer de plecb-
te voldaan is, of dat die aanklager te vreden ie.

V l.

Ende waar dat faake dat ymand van des Schouteo
knapen eenige perfoon befettede, die geene, die daar
borge voor worden, zal den befetten perfoon te rechte
leveren, ende daar vooren belaft blyven , tot die be-
lette perfoon aangefproken is, ende dat recht daar va»
geeynt ende gefleten is, ten ware of hy den beiètten
perfoon leverde in des Schouten haiKÏen dat hy feekcr
waar» foo is by van dier beloften ontilagen, ende die
aanfpreecker zal hem als dan fynsrechtsverfienaandea.
Schout, ende die Schout mag alle die voorganger»
recht tot fynen rechte tc bate nemen , gelyck ot hy
die voorganger felver ware, ibndcr dat hy geeneedea
of onfchult voor hem doen en mag,

V I I.

Item, indien die Schout den befetten perfoon uyt
fynen handen in der vangenifle leverde, tot des aan-
fpreeckcrs behoef, en den aanfpreecker d^r eea wet«-
te af doe , foo ftaat die befette in des aanfpreecker»
hand, ende die mag fyn recht daar op vervolgen,, al»
recht is, ende die Schout is daar af ontlaft behou-
delycken , dat die Schout,, tot allen rechtdagen» al»
die befette voor dat rccht wefen zal, den befctte uyc·
ter vangenifle doen halen ^ ende infyne bcwa»ngeBe-
inen, ende aan den recht leveren zal, o» recht ep te
S s λ. %ree.»

niceert met den voorfz Schout, cenigen van den Ge-'
rechre, cndc oudfte Praétifynen van de Stad, eynte-
lyck myn iicere die Stadhouder , die Eerfte ende an-
dere Raden voorfz, op alles rypelyk gelet hebbende,
tot vorderinge ende geregeltheyt van Juftitie, ende
welvaren van de voorfz Stad , Burgers ende Inwoon-
ders van dien, hebben geordonneerc endegeftatueert,
ordonneeren ende ftatueeren mitsdeefen, die poinâen
ende articulen hier naar volgende , om die in der ad-
miniftratie van Juftitie ende Politie van der Stad on-
derhouden ende achtervolgt te worden, fondereenig
inbreucki ende dit*al by provifie, ende ter lyt toeby
de Keyferlycke Majefteyt anders daar inne voorfien
fal worden.

I. Van. ..... Ci;
I.

Dat die Schout ende Schepenen fullen alle maanda-
ge ende vrydage voor den middag recht houden op
d^en Stadhuyfe, van allen crimineelen ende andere fa-
ken , die men aldaar van ouds gewoontlycken is te be-
rechten.

I I.

Item , alle maandage of woensdage naarmiddag fal
die Schout met Schepenen op ter Stadhuys te recht
fitten, ende aldaar die parthyen geichien laten, fulcx
als men van ouds op eenen omraeganck te doen plag,
ende daags daar na eencn openen rechtdag houden,
indien hy des maandaags ofte des woensdaags voor ne-
gen uren des 's morgens tot drie uren naarmiddag toe
die Roede uyt laten fteecken hadde,da3r by dat eenen
yegelycken, die aan den recht re doen heeft, weten
mag, dat den Schout openen rechtdag heuden zal.

III,

Item, des dinsdaags ofte donderdaags, als dieSchout
geenen openen rechtdag en hout, foo zal die Schout
met Schepenen op den Schepenhuyfe te rechte fitten,
in faacken , die men voor den drie gefchickten Sche-
penen van den vyfpunften te berechten plag, daar
parthye, naar ouder gewoonte, by den Deurwaarder
loc geboden fal worden.

I V.

Item, Schout, Burgermeefters, Schepenen, Ra-
den en Cameraars, reprsefenteerende dat lighaam van
de Stad, Tullen alle woensdage vergaderen, omtetra-
fteeren die faacken der Stad, aangaande Politie, nee-
ringe ende anders , dat die Juftitie niet aan en gaat j
ende indien des woensdaags Heylige dage is, fullen fy
daags daar aan vergaderen j ende die faacken termi-
neercn. .

Item, als ymand van de Schepenen ofte Raden van
Utrecht by den Schout oF Burgcrmeefteren , elcx in
hetfyne, gefchickt wort tot eenige faaken, die Stad
of Juftitie roerende , het waar buyten of binnen der
Stad, en fal fyn onfchult daar op niet mogen nemen,
noch weygeringe doen,by het verbeuren van drieCa-
rolus gulden > tot behoef van den gemeen Schepe-
nen-bancR.

V I.

Item, foo fal die Schout aïle faturdagenrecht hou-
den van de befetten Lantluyden,buyten muuren ende
buyten die Vryheyt van Utrecht woonachtig, al en
hadde oock die Schout in diefelvegenen openen recht-
dag van den Burgeren gehouden, ten waredat denfa-
turdag op eenen Heyligen dag , of in diejaarmerckten
quatne, of dat oock die kloeke in het Land geflagen
voorde, om het Landvoick op den dyck te hebben.

τ V ^ ^ ·

Item, foo wanneer ymand van buyten voor de Sche-
penen recht te docne heeft, foo fullen die termynen,
öie de Voorfpraken houden, van panden» van boodca
IIL DtcL

MÊm

-ocr page 328-

s H

VAN COSTUYMEN. USANTIEN,

fpreeken , cnde weder in die vangenifle te leveren , tot f
dat rechc daar van geeyndigc zal weien.

V I ί r.

Item, indien y mand van des Schouten knapen-eeni-
ge perfoon befet woude hebben , foo zal die gene,
die de befettinge begeerden, met des Schouten knecht
gaan, tot den genen die hy befet wik hebben , ende
waar het dat die befetren perfoon geenborgefettenen
woude, ende hem die befctier rechts voorlage aan des
Schouten knecht, ende die knecht dan niet machtig
cn waar die man alleen te houden, ende in vangenifle
te brengen , foo zal den befet ter mede fyne handen

aan den beletten flaan, om die le houden , en in van-

fenilTe te brengen, of des befetiers gemoede te heb-

enj die knechtende beletter zil mogen te huipe ne-
men die gene , die fy krygen konnen den belette ic
houden, londer verbeureni ende ontliep denbcfetten
dcarenboven, foo is de knecht daar af vry, ende die
befetier mag fyn recht daar op vervolgen , gelyk hier
vooren befchreven Haat.

I X.

Item, indien die aanlegger geen Schouten dienaar
en konde gekrygen, foo zal hy die buyten-ltiydcn,of
baar goet, leiver mogen befeiten , m prxfencic van
twee burgeren of onderfaten, daar toegeroepen , om
die man te houden, ter tyt toe dat die aanklager eenen
Schouten dienaar gehaalt zal hebben, ende die twee
fullen daar af hebben elcx een brafpenninck j ende die
daar wcygert, als men hem debraipenninck biet, zal
verbeuren eenen Carolus gulden, tot des Schouten be-
hoef.

Ende waar dat fake , dac ymand den anderen dede
befetten binnen die Stede ofte Stads Vryheyt, cnde
daar af re rechte quame, ende verantwoorde als recht
waar, ende die befette perfoon in den rechte gewyft
worde , of dat hy den aanlegger met recht ontginge
van fynre aanfpraacke, of hem des rechten verdroege,
foo zal die aanfpreeker den verweerder fynca ODkoit
, betalen by den Schepenen.

X I.

Item, dat men der borger noch onderfaten goeden
binnen der Stad Utrecht, noch die Vryheyt van dien,
niet befetten en zal mogen, dan van huyshuure, ten
ware of men den huysraad geladen vondc op wagen, of
in fcheepen, of dry vende of dragende»

III. Aangaande die FborJ^raacken,
I.

Item, dat vân nu voortaan geen Voorfpraaken meer
toegelaten en fuUen worden, dan totten getal van (effen,
daar toe nut ende bequaam wefende} behoudelycken,
dat die gene, die daar nu zyn, blyven ende verfterven
fullen totten voorfz getal toe, ende die voortaan ge·

(leren ende Schepenen,eerft geexamineert fullen wor·

accepteert fullen worden by den Schout,Burgermee-

spenen,eeru
den, of fy daar bequaam toe'fullen weien.

I I.

Item, dat van nu voortaan ook geen Voorfpraaken
voor den Schepenen-banck yrnands woort en zullen
mogen doen, ten zy dat fy eerft haren eed gedaan ful-
len hebben, den Schout ende Schepenen eereende re·
verentie te bewyfen, ende datic in geenre faaken par-
tyen dienen fullen, daar fy weten onrcchtveerdighcyc
inne te zyn.

ï I 1.

Item, foo en fullen die Vooifpraafccn haar partyen
dienen met eerlyke woorden, cnde revercntelyki al-
foo dat fy , duurende haar dingplichtige woorden,
voor den Gerechte met een ongedekt hooft fiftto ful-
kn, in cerc van de j uiütie.

I V.

Item „boven voor den bancken cnde beneden fullen
die Voorfpraacken by gebeurte fpreecken, te weeten,
ïdieoudite eerlt,iniaecken daar hy verweerder is^wanc
die geene, die geboodenis, moet hem altyt verfchy.·
inen, of den aanlegger en behoeft hem niec te eyiTchen,
want hy fyn recht vordert by conturoacie, daar den
aanlegger fyn eyfch op doen faU ende daar en fal nie-
mand van den anderen Voorfpraacken in die woorden
vallen , op de verbeurte van vier ftuyvers, indien hy
van den Schout daar van in boeten geflagen, ende by
den Schepenen in de voorfchrevc boete gekent worde,
zoo dickwils dat gefchiedde,,ende daar naa die oudftc
daar aan, tot den laatften toe,in manieren vporfchrc·

ven.

Item, zoe en zal niemand over oordcel dingen, op
het verbeuren van acht ftuyvers, zoo dick hy by den
Schout daar van inboeten geflagen, ende by den Sche-
penen gekent worde.

VI.

Item, of eenig van de Voorfpraacken fyns ptrthyea
recht verfuymde, mits dat hy zyn termyn niet cn be-
waarde naar behooren, dte felve zoude zyn parthyen
gehouden wefen tot intcreft, ende indien het dikwils
gebeurde, die foude by den Schout ende Schepe-
nen gefufpendeert worden van zynen dienil voor den
Schout ende Schepenen, zoo lange als den Schout,
Burgermeefteren ende Schepenen goetduncken zal,
ende naar celegentheyt der faacken.

VII.

Item, zoo cn zal niemand van den Voori|>raackcQ
part of deel hebben in zaacken, daar zy parthyen i«
dienen, op correâie van Schepenen, dan zullen vaa
haaren dienft by den parthyen, of tot taxatie van de»
Gerechte, geloont worden, ende en zullen hem op
Rechtdagen niet abfenteeren, dan in nooifaaken,ca-
de by oorlove van den Schout ende Schepenen.

V 1 I I.

Item, zoo en zullen die Voorfpraacken voor hcç
Gerecht met die parthyen niet fpreecken, dan bw-
nierlyk, dat die Schout ende Gerechte daar door
niet geperturbeert en werden, op datter audiëntie wc-
feti mag, op het verbeuren als vooren, zoo dick'
wils yrnand van den Schout daar van in boeten gefli·
gen wert, ende by de Schepenen gekent zal worden.

I X.

Item, dat geen Voorfpraack, of andere gcmccue
fchryvers, en zullen beyder partyen dingtaalen maa-
ken, nog helpen maaken,op die verbeurte, t'elckcfl
als het gefchiede, van twee Carolus gulden.

Item, zao zullen die Voorfpraacken van wegen
haare parthyen, by haar eede, naar weeten haarer vyf
finnen, den anderen niet toelaten yet nieuws in ha^e
dingtaalen te fchryven, het geen haar parthyen bio'
derlyk wefen zoude, dat niet in der dingpligtige woef
den bedongen is, maar zullen liet zelve wraackefl»
daar men op fchryven zal mogen, mits opleggoi^
den Schout zyn boeten,

X ί·

Item, zoo wanneer den Schout eenen eygcfl·
gelegt heeft, ende met den Schepenen tc rechten
om te eygenen, zo zullen die Vooripraacken van
oudften eerft beginnen tot den jongften toe, en
het dat ymand «iet gercet en ware, ende die flaafti
Vooifpfaacke alzoo in die woorde quame β zozouûc
zulcx voortgaan tcncyndctoe, tot dat het weder aei»
hem gekomen ware, ten ware dat zy het, met o**'
lof van den Gereete, d*een den anderen tpegavcft

-ocr page 329-

PRIVILEGIEN, &c. /. BOEK. X. TIT.

IV» Fan Recbiwrderinge.

Item, alle pandingen zullen voortaan by den Secre-
taris in een boeck, dat hy daar toe maacken zal, ge-
tcyckenc worden, het welck die Voorfpraacken den
Secretaris gehouden zullen wefen teritonc op den zei-
ven dag over te leveren, in gefchrifte; ende indien
ymandt daar van in gebreecken ware, zal hy van zyn
recht vcrfteecken zyn, ende zyn parthyc gehouden
zyn tot intereft.

I 1.

Item, zoo wie voor den Gerechte komt, het zy
dat hy te.doen heeft, of komt om te hooren en fien,
die zal daar ftille ilaan zonder klappen, om goede au-
dientie te mogen hebben, ten ware dat hem by den
Schout, ofte ymandt van den Gerechte, of Secre-
taris, Voorfpraacken, of dienaars gcvraagt werde, op
het verbeuren van vier ftuyvcrs, meer of min, naa
difcretie van den Schepenen.

I I L

Item, zal oock die Secretaris teyckenen, zo wan-
neer ymand ten eede geweefen is, of hem verdragen
wert, of dat hy den Heere zyn eedt pr«fenteeft,
indien het parthye begeert.

IV.

Item, zoo wanneer ymand voor Schepenen gebo-
den is, ende die aanfpreecker hem niet en eyfcht, zo
dingt hem die verweerder vry,ende dat zal die Secre-
taris teyckenen, als het begeert wort.

V·

Item, insgclycken zal die Secretaris teyckenen al-
le ruymingen, die parthyen den andereu doen, indien
het by parthye begeert wort.

VI.

Item, diegenen, die den anderen voor den Schout
ende Schepenen doet bieden, ende die verweerder
hem verfchynt, ende die aanfpreecker niet, zoe zal
den geenen, die den anderen doen bieden hadde, en-
de niet en verfchene,nog aanfpraak deede, verbeuren
gelycke boeten, als die verweerder verbeurt, al$hy niet
en komt·

VII.

Item, dat als ymand van den Schppenen cenig oor-
deel onder gegeven werr, dat hy dan t'eynden die fes
weecken, by den Schout vermaant zynde, dat oor-
deel zal eynden binnen acht dagen daar aï^n volgende,
op een poene van eenen Carolus gulden, by den fel-
ven Schepenen re verbeuren, zoo dickwils fy des by
den Schout vermaant worden, tot profyte van den
Schepen banck.

VIII.

Item, als dat Gerecht vernieuwt wort, ende eeni-
ge Schepenen verlaten zyn, zullen die zeiven, ten
eerden volgende vergaderinge van den Gerechte, ge-
houden fyn over te leveren diedingtaalen van parthyen,
die onder hem geleyt zullen zyn, om by den Schout
ccnen van den nieuwen Gerechte overgegeven te wer-
den.

I X.

Item, Schepenen en ûjllen niet langer kennen dan
fes weecken, naar dat zy a^eftelt fullen zyn, ten zy
met haaren openen brieven, befegek met haar of der
Stad zegelej ende zy en zullen geen brieven befeege-
Jcn t'eynden den jasre ende fes weecken, als zy veria*
ten fullen zyn van den Schepenendomme.

In alle Rechtingen, die voor den Schepenen ge-
fchieden, foo wie dat van den parthye in den onrech-
te valt, fal allen den onkoften betalen, die daar met
recht op gegaan waar, foo van den Voorfpraacken te
ioonen, ende van den dingtalen of copytn tc fchry-
Vfo, tQt uuxatie der Schcpencn.

X I.

Alle oordeelen buyten Utrecht in der Stad Vryheyt,
mag die geene, die het tegen gewyft waar, dat oor-
deel beroepen voor den Schout ende Schepenen t*Ü-
jtrecht, behoudens parthye haar beroep aan den Ho·
ve Provinciaal van Utrecht.

X 1 I.

Soo wie dat eenige plechten doet, loften looft, o-
vergiften of vertichten doet voor het Gerecht,die den
Secretaris in den Schepenen boeck fchryven fal, daar
fal die verlydcr, overgifter of vertichter, zoo lange
by blyven, dat het die Secretaris in den bock gelchre-
ven heeft, ende dat fal hem dan die Secretaris uyt den
boek opleefen.

X I 1 L

Item, foo wie dat op eenen dingdag cenig vidimus
begeert van Stad brieven of Schepen brieven, dM
geen plechten of eygenfchappen en zyn, die tegens
hem in den Gerechte getoont werden, den fel ven ial
nien een vidimus gunnen op zynen koft, op den eer-
ften dingdag naa het uytdoen, ende anders niet j ende
dat vidimus fal dan die Secretaris fchryven, ende, ge-
collationeert wefende, onderteyckenen tegens den
nagften dingdag over 14 dagçn daar naaj ende die ge·
ne, die het begeert heeft, dan in het Gerechte over-
leveren , daar hy dan zyn beraat op nemen mag tot
den naatten dingdag als over 14 dagen daar naa, waar op
dat hy dan antwoorden fal, of vellich weien % behou-
dens, dat hy het felve vidimus weder ial mogen bren-
gen in de* Secretaris hand, om te laten bclcegekn f
als recht is. .

XIV.

Item, zoo wie in rechte eenige copyen van opene
brieven, handfchriften of cedulén begceren wil, die
fal dat doen op den eerften dingdag, naâ het uytdoen,
en anders niet, of op den naaften dingsdag naar net ont^
fangen der copyen daar op antwoorden, of vellich
weien.

X V.

Item, Schepenen en fullen niet wyiên dan op ori-
ginale brieven, of copye authentycq, ende en fal die
Secretaris van een copye te collationeeren, ende te
teyckenen, niet meer hebben dan een halve ftuvver.

:x V I ^

Item, indien ymand ^eld of filverwerck onder dcit
Schout ende Schepenen in des Gerechts handen leyt,
daar fal die Schout eenep Schepen toe fetten om dat U
ontfangen, ende dat ineen bundel toe befegelen, foo
dat men het overleveren mag, den geenen dien het
gebeuren fal met reelat te ontfangen, ende te hebberj,
alfoo goet ende alfoo quaat, als het in des Gerechts
handpn geleyt wert, ende aan anders geen payement,
ende dat felve fchryven by den Geregte in dén Sche-
penen lboeck, in wat manieren, ende tot wiens be-
hoef dat geld daar geleyt wert 5 ende indien het geld
of iïl ver open gele vert wert, fal gefchreven worden ,
hoe veel ende wat payement dat het isj endegeviele
daar eenig gebreck inne, dat foude die Schout ver·
rechten, ende dio gelchickte Schepen, daar het ge-
breck inne gefchiede, fal die Schout quyten vao zy-
nen fchade.

V. Fa» Inbiedm,
I.

Soo wie dat ymand by citatie voor dea Gerechte
toefpreeken wil, die fal hy eerft doen bieden by der
Schepenen gefwooren Boôde, jegens den naaften
rechtdag, als men recht hout j .te weten , op den
dingsdag, donderdag} maar op den rechtdag en zal meo
niemand bieden mogen op dien dag te rechte te ko-
men} ende of men op dien dag, daar hy tegens ge-
boodca waar, geen recht co hielde, ibo zal dat

Ss I fiaane

-ocr page 330-

ilaande blyvcn tot den naaften rechtdage roe, dat men
(Jaar na recht hout} cnde of men des morgens geen
recht en hielde , foo zal die geboden perfoon naar de
middag, of als men recht^hout, te rechte komen.

Irem, die gebooden wort, zal felver, ofbyfyne
volmachtigde, verlbhynen voor het rccht, alshyuyt-
geroepen woft, ende wat perfoon hem heeft doen bie-
den; en de Schout zal dan den aanklager eyiTchen .en
hem vragen , wes dat hy van den gebooden perfoon
çyfcht, ende die voorganger zal dan terllont hem of
misfaken , of die aanfpreeker zal fyn recht voort op
Iiem vorderen, als het recht is jende is het dat hyder
aanfpraake lyt, hy zal den aanklager voldoen binnen
veertien dagen,ende dat fclve teyckenen in der Sche-
penen boeçk'5 ende indien hy binnen veertien dagen
niet en betaalt, zal men hem dat uytpanden, of hydat
verplogen hadde j ende waar het dat hy der aanipraa-
Jte misfaackte ende die onfcout voor boode , die zal
tot fynre onfcouc ftaan, ende die onlcout mogen doen
terftont by ftaanden rechte , of over veertien dagen
daar na , het zy beflooten tyt of niet, ten ware die
aanlegger met witachtigen geruygen,ofandere deug-
delyke probatie, fyn meyninge weet teprobm'en , lo
zal dat bewys gaan voor die onfcout,

111.

Item, indien ymand gebooden waar voor den recht,
cnde geerne betalen wilde, naar fynre macht, wes hy
den aanklager bekent, zal hy betalen tot fulcken rede-
lycken dage, als hem die Schepenen fetren fullen,en
dat zal die Secretaris reykenen in der Schepenen boek,
cnde Schepenen brief daar af maaken,ende beièegelen
mer des Schouten ende Schepenen zeegelen -, ende en
betaalde hy den fchult dan nier, foo zal men hem die
fchult uytpanden, als rechtelyke bekende fchult, en
hy mag hem alfoo voor roerende goets, als die fchult
bedraagt, cnde voor den derden penning meer, by
den Schepenen laten leveren, ende van de leveringe
foe en zal die Scout niet meer hebben dan eene ftuy-
ver, ende en name hy dat geld niet na^rhem,fooftaat
het op fynen avontuur. ^

IV.

Ende foo wie ten eerften geboode, als hy van de
Schepenen gefwooren Bode geboden wert, niet voort
en quame, ende hem voor den Gerechte niet en ver-
fcheen, noch en ant woorde, indien hy binnen Utrecht
waar, foo zal hem die aanklager doen teyckenen van
des Schouten dienre , ende zal verbeuren eenen ban
van eenen ftuyver,die hem die voorfz dienaar metten
boeck afhalen zal, ende hem gebieden van des Ge·
iechts wegen ten naailen rechtdage te rechte te ko-
men, als men recht hout, ende op dien rechtdag zal'
den aanklaager dat gebot voor den Schepenen aan-»
brengen , ende men zal hem bewyien te panden
voor de aanfpraacke , daar hy hem voor hadde doen
bieden te rechte te komen , is het dat hem die voor-
ganger op dien rechtdag niet en verantwoort, en die
geciteerden zullen bly ven by den recht, alfoo lange
als het recht duurt ^ of haren faaken geeynd ful-
kn zyn.

Irem, men zal niemand eygenen aan fyn goet, die
met Boden aan d<Hi recht geboden wort, ten zy dat
die gefwooren Bode ende Schouten dienaar eerfl: gich-
ten by haaren eede , darfe beyde hem die gebooden
voorfz gedaan hebben , indien fy des van ymant van
den partyen vermaant werden,
f .VI.

Ende of die geboden perfoon binnen Utrecht niet
co ware, als hy tot fynre woonftad geboden wert,
zal fyn huysvrouw,, bode, ofte andere, in fynen naa-
^ voor den Gerechte komen, ende doen den cedt,
dat die gebooden perfoon buyteadgrStadwas, cerhy
geciteert was, cnde daar mede is hy voor die reyfege·
excufeert} maar als hy weder binnen Utrecht komt,
foo zal hy ten eerften toekomenden rechtdage te rech-
te koriien, als men recht hout, des morgens of des
naarnoens, naar dien dat hy binnen Utrecht gèko-'
men waar.

lüll

V I I.

Irem, op aanfpraaken van ja of neen gefeyt te wil-
len hebben, en zal men niet dorren antwoorden, maar
wie van den anderen iet hebben wil, die zal hem
eerrt eyflchen het gunt dat hem ombreeckt.

VIII.

Ende waar het, dat ymand onfcout aangenomen
hadde te doen voor het Gerechte, daar hem die Sche-
penen fynen dag van den onfcout beteykent hadde,
en quame hy dan niet voor, foo zal men daar opdoen
reykenen van des Schouten dienres,ende hy verbeurt
eenen Îluyver, die hem die Schouten dienre uythalen,
ende hem gebieden zal van des Gerechts wegen ten
naailen rechtdage, dat men recht hout,fyn onfchout
re doen, ende en qaam hy dan niet die onfcout doen ,
foo zal men hem die fchult uytpanden ter naafter pan-
dinge, gelyk of fy rechtelyk bekent waar, foo verre
den eyiTcher die fchult probeert, ofte ten minften fy-
nen eyfch by eede affirmeert, indien hy by Schepenen
daar van toegelaten worr.

IX.

Irem , foo wie onfchult wed, of opgeweièn wert,
die zal onfchout by ftaande recht mogen doen, of over
veertien dagen daar na, het zy beflooten tyt of niet.

Item, dat van nu voortaan die voorganger niet
toegelaten en fal worden zynen eed of onlchult te
doen, als die aanlegger met witachtige getuygen fyn
meyninge weet te probeeren.

VL Fan Fanden,

Ende foo wie den anderen doet panden metten regt,
buyten Schepenen brieven, aan fynen tilbaar goet,
die fal dat pand verbeyden ten naaften recht; ende is
het dat die voortganger dan niet en voldoet, foo fal
die aanklager dat pand anderwerf vcrbeydeti ten naa-
ften regt, ende niet meer, ende daar naa ten eerilefi
eygen-dage fal men hem eygenen aan dat tilbaar geer,'
daar hy aan gepant hadde, alfoo verre als hy iweerc
fyn fchult regt te wefen ; ende als hy geeygent is,foo
fullen die Schout cnde Schepenen, 's daags voor den
eerften toekomenden openen regtdag, t'eynden der
eerfter maant, dat die cygenfchap gefchiet ware, en-'
de die aanfpraker des begeert, hem dat goet lcvc<
ren.

I ï.

Item, van faacken, roerende huyshuur, ende die
men aanleyt op dwers-nagt,zal men rechten naar ou-
der gewoonten.

I I I.

Irem, dat men alle klagen, het zy op befettegoe·
deren, of van inleydinge in éenigeboedel,om reeckc·
ninge ende bewys te hebben,of oock op begeerte van
fchiftinge ende fcheydinge, ende diergelycke, daaf
men met klagen op hoort te vervolgen, voortaan al-
le rechtdagen, het zy dingsdag of donderdags, voof
den middag of naar den middag, op voortvaren zal
met den recht op eenen openen reehtdag, behoude·
lyck ,dat men eenen iegelyck naa die eerfte klagc ecQ
weet doen fal,dien het aankleeft,eer men voorts pro*
cedeeren fal,

IV.

Item, waar dat ymand ruymde voor fyn fchulaefle

ende eenig goet hier achter Heie,dat beièt werdeflicC

Schout ende met Schepenen, foo fal men mettcoÇf'

^ ' ftcö

VAN COSTUYMEN, USANTIEN,'

-ocr page 331-

lien klagen twee Schepenen toefchicken, daar men
dat roerende goet by vercoopen zal in hec erfhuys,en
wes daar af komt, fullen fy den fchuldenaaren deylen,
elcx naar advenant, die alfoo befec ende haar Schou-
ten rechc gehouden hadden met haren eedenj en dat
fal al weien boven de huyshuur ende Schepen plechten
of loften, want dre altyt vooren fulien gaan; defgelyx
mede of hier eenige boedel veritorve, die nieraant als
erfgenaam aantaften en woude ,ende die goederen voor
den fchulden befet worden, foo zal men ook die eer-
lle klage twee Schepenen fchicken, om dat roerende
goet in manieren voorfz te penne waarden, ende te di-
itribueerenj behoudens die huyshure, Schepen plech-
ten ende loften voort te gaan.

Irem, foo wie ymandpand aan fyn rede goed, met
Stad- of Schepen plechten , die niag alfoo veel goed
naar hem nemen, als daar hy voor pand , ende voor den
darden penninck meer, by den Schepenen j ende van
die leveringe en zal die Schout niet meer hebben dan
een ban van eenen ftuyverj ende dat pand zal· hy voort
vervolgen als recht is ter eygenfchap j ende komt die
fchuldige ende voldoet voor de eygenfchap, foo is
hy vry van den darden penninck meer i ende indien
die fchuldenaar die panden uytdoet voor den eygen-
fchap, ende hy geen betalinge en bewyft, foo zal men
hem teyckenen boetfchuldig,endc daar toe zal hy gel-
den der Schepenen breucken , ende die aanklager zal
dan voortvaren op die pande als recht is j ende indien
die voorganger ook betalinge bewyfen en konde, foo
foude die aanklager desgelycx 'sHeeren boeten en der
Schepenen breucken daarom gelden , behouddyk al-
tyt dat gepande goet in bewaarder band te blyven,öp
goede borge daar voor, ten eynde van den rechte, cn
dan op ten borge metten felven'reehte voort tc varen
als op ten fackwout.j of op't gepande goet, els voor·
fchrevc is.

VI.

Item, foo wie fonder Schepenen plechten den an-
deren pand aan fyn goede, roerende óf onroerende,
dat mag die voorganger eens oppbieeren ofte weder
uytdoen, op fynen boeten, ende niet meer·, en qua-
me ymand anders, die hem ook uyt ten panden doen
woude, die moet eerft fynen eed daar toe doen, dat
hem dat goet, daar aan gepand ware, het zy deel οΓ
al, toebehoort, ende recht daar toe heeft naar fynen
weten, foo mag hy uytdoen het gunt dat hy daar aan
heeft, ende anders niet, ende die aanklager zal fyn
recht voort vervolgen ende vervorderen, als het recht
is, op den genen, die fyn goet niet felve uytgedaan
en hadde.

V I I.

Item, foo wie aangefproken wert met openen zee-
gele endeïbrieven of handfchriften, en hem betalinge
vermact te bewyfen, ende niet en deede als recht is,
die zal oock der Schepen breucken gelden j ende kan
hy het oock bewyfen, als recht is, zal die aanlegger
desgelycx fyn breucken daarom gelden.

VIII.

Item, waar het dat ymand aangefproken werdevoor
fchult, ende hy hem vermaet betalinge te bewyfen,
ende des niet en dede als recht is, die foude der Sche-
penen breucken daaromme gelden} konde hy hecook
bewyfen als recht ware, foo foude die aanlegger des-
gelycx der Schepenen breucke daarom gelden-, ter
Schepenen flytinge.

I X.

Item, foo wie dat om eenige renten pant aan fyn
eygendomme, die zal dat pand verbeyden vier wer-
ven tot elcken over veertien dagen, ende foo zalmen
den aanklager, als dat lefte bod verbooden is, eyge-
"en, ten naaften eygendage , aaa dat goet daar hy
a^n gepand hadde, ende foo is dat goet terftont ver-
ftaan aan des aanklagen hand, behoudelyk, dat men
dat pand eens uytdoen mag op teYi^Schouten boeten
alleen.

Item, indien ymand eenige huyiïfigen of hofïleden
in erfpachie hebbende, een deel of al, dâar van een dar-
de voort in erfpachte gegeven hadde, die mag om iyn
renten, die hy daar uyt heeft, panden aan die beier-
fchap van dien goede , daar af die erfpacht uytgaac,
ende die boden verbieden vierwerf töt elcke over 14
dagen, ende ten laatften bodfe zal menden klager ten
naalten eygendage eygenen aan den beterfchap uyt dien
goeden, daar hy aan gepânt hadde, ende dat goet is
dan terftont verftaan tot des aanklagers behoef, be-
houdelycken die den eygendom daar af heeft al fyns
rechts.

XI.

Item, als ymand gepand werde aan fyne goederen,
roerende of onroerende, voor eenigerhandcgoet ,goud,
filver of penningen, die niet wel krygelyck' en waren,
ende geerne betalen ende voldoen wil by den Gerech-
te, foo 2al hy dat doen ende betalen tot fchattingeof
wyiinge van de Schepenen, om iyn boeten daarmede
te befchutten, fonder uyt te dorven doen.

X I I.

Ende waar hetfaake dat ymand eenige tilbaar have
in fynre weeren hadde , daar een ander met recht aan
panden woude, ende dat die darde vermaet den have
fyne te wefen, foo zal die darde ten naâft:en rechte
voor de Schepenen komen, indien hy t*huys is,öfan·
ders het eerfte dat hy t'huys gekomen is, ten naâften
recht iyn géhouddoen, rneitcn geenen in wiens wee·
re dat goet bevonden ware , dât het iêlve fyn is, en
fyn was doe men daar aan pande, ende dat als dan
naar hem öemen over dwersOacht, of menfoudedaer
voort aan rechten, behoudens nochtans den genen, die
Wôude'panden'iyn probâtien ter contrarie, ende dac
den grontheer met lyneö binnenjearigc huyshuure voor
-àl betaalt zal werden.

X 1M.

Item, ibo wie den anderen pand van eenige huy fin-
gen, hoflleeden, erven of renten, met loften of plech-
ten, gedaan voor Schepenen, inhoudende met allen
boden verwonnen, zal die felve panden, ende daarna
over dwars· nacht eygenen, indien hec iu der maoicrca
voorfz niet uytgedaan en werde.

X I V.

Ende werde ymand aangefproocken voor den Sche-
penen met opene brieven, daar hy uytfchrift ofteco-
pye af begeerde, foo zal me» hem dat uytfchrift ter-
ftont geven op fynen koft, is het dat die aanfpraker
dat by hem heeft, ende en heeft hy het niet by hem,
foo zal hy het hem geven ten naaften rcchtdage, en
die aangeiproken zal ten naaften rechte daar op ant-
woorden , na dat hy het uytfchrift ontfengcn heeft,
ende!en quame hy dan niet t'antwoorden, of dathy *e
uytfchrift niet en ontfinge, foo zal men panden voor
die fchult, die de aanfpraker eyfcht, ende dat pand
vervolgen als recht is.

X V.

Ende als ymand toegewyft is zyn doode hand te
befoccken,om teberaaden of hy de erffenifle aanvaar-
den wilde dan niet, hy zal daar toe hebben twee en
veertig dagen} komt hy dan niet voort, zoo zal men
eens daar op doen teyckenen en bieden metter Schou-
ten dienre, ende niet meer, ten naaften rcchtdage tc
recht te komen, ende en komt hy dan niet, foo zal
men panden, ende dat pand vervolgen als recht is,

XVI.

Eode die Schout en fal van de tilbaare goederen,aï»
daaraan gepant is, niet meer hebben dan eenen ba»
van eeaen ftuyver, «nde wanneer dat 4ic panden ge-

Icverc

ρ RI ν IL Ε GIΕ Ν, 7. ^ αΕΚ. Χ ΤΙΤ.

-ocr page 332-

levert worden, zoo zal hy daar af hebben een boete
van acht ftuyvers.

XVII.

Item, alle luyden van buyten ial men rechten over
dwars-nacht, te weten, eens te bieden metter Sche
penen boode, en daar naa metten Schouten gefwoo-
ren boode mitten boeck van des Gerechts wegen, en-
de dan te panden voor die aanfprake, ende dat panc
eens te verbieden,en dan te eygenen over dwars·nagt,
ende desgclycx Tullen die voorgangers alle pandinge
op haaren goeden gedaan, eens uyc mogen doen.

Item, foo wie van den Burgers van Utrecht lyf-
renten op die Stad heeft, en mag die felve lyfrenten
, niemand overgeven, vercoopen,nog commer daar op
doen maacken, ten waare hy buyten der Stad woon-
de, die foude fulcken lyfrenten eenen burger van U-
trecht mogen vercoopen, behoudens altyt die Stad
die nakoop, maar die fchult-eyfchers zullen wel mo-
gen panden ende by executie procedeeren op die lyf-
renten van den burgers van Utrecht, indien fy andere
goederen hebben op te leveren, of meer lyfrenten heb-
ben van vier en twintig Carolus guldens 's jaars, en-
de indien fy alleen hebben vier en twintig Carolus
gulden of min lyfrenten 's jaars op die Stad van Ü
irecht, en fullen die fchult-eyifchers daar op niet mo-
gen panden.

X I X.

Item, waar dat faacke, dat men y mand pande, of
leveren foude aan tilbaar goet, ende dat huys gefloo-
ten ware, daar men die pandinge ende leveringe in
doen foude, foo fullen die Schout ende Schepenen,
van der Heerlickheyt wegen, dat huys open doen op
des goets koften, daar dat recht gefchiede, ende die
' pandinge ende leveringe doen als recht is.

X X.

Item, indien ymand pande om n^eer dan men hem
fchuldig waar, fal die pandinge voortgaan, toticr
fommc die men bekent of geprobeert fal worden, en-
de van de overfchot fal verklaart worden een onrechte
pandinge gedaan te zyn, ende die aanlegger gecon-
^demneert worden in de boeten 5 ende indien die voor-
ganger geheel die fchult ontkent, ende die pandinge
geheel uytdoet, ende bevonden wort wat fchuldig tc
wefen, fal ook qualyck uycgedaan hebben, ende die
boeten betalen gelyck die aanlegger.

XXI.

Item, als ymand den Schout ende Schepenen, of
haaren dienaaren, dien het bevolen ware, pandwee-
ringe deeden, te weten uyt den huyfe te iluyten, of
daar uyt te keeren, of die panden uytter hand tc ne-
men , of die geen panden genomen en woude heb-
ben, die foude vei beuren tien Carolus gulden, tot be-
hoef des Schouten -, ende foo wie dat eenig van de
Schout, Schepenen, of haaren dienaaren uytten huy-
fe ftieten of fchouffen, die fouden verbeuren 20 Ca-
rolus guldenen, tot behoef des Schouten, ende foo
wie dat met fleecken ,fl:cenen ,of wapenen floege, of
flaacke, dat fouden men rechten metten fwaardeaan
zyn lyf.

XXII.

Item, dat men die executie van een plecht terftont
fal doen, na dat die dagen van betalinge omgekomen
2yn, ende van een eygenfchap, naar dat die maand
ommc isj desgelycx van een gewefen vonniiTe, dat
•uytgedaan is, voort eygenen ende executeren zx\
met pandinge ende leveringe als recht is, fonder des
Schouten openen rechtdag tc dorren verwachten.
X X I 11.

" Item, op alle faacken, die uytgedaan fullen wor-
gden, fal men dingen over 14 dagen naar dat uytdoen,
indien die Schout dan recht hout, of den naaften o-
jjenen rechtdag daar naa, uytgefonderc van huyshuur,

i /

ende van faacken, die men aanleyt op dwars-nacht.

XXIV.

Item, men zal voortaan na geen feven Schepenen
wachten, om te dingen 5 dan of'er eenige dingtaalen
gevielen tuflchen den partye,die fullen die Schepenen
Itedigen, ende niet ilyten dan met dat meefiendeel van
de twaalf Schepenen , ende foo wanneer eenig oor-
deel gefleten zal wefen, foo zal men het mede wyfen
fonder vertreck, aleer hem ymand vellich zal mogen
geven, of die rechtvorderinge verdragen.

XXV.

Item , als partyen haar dingtaalen bevoolen wert in
gefchrifie over te leveren, zullen dat overleveren in
het Gerecht binnen veertien dagen, indien de Schout
dan recht hout, of op den naailen openen rechtdag
daar na, ende wie fyn dingtaalen dan niet over en le-
vert, zal vellich zyn, tenware dat opfettinge tot ver·
foek van partye by den Gerechte gefchiedde.

XXVI.

Item, als partye door ordonnantie van Schepenen
haar dingtaalen in gefchrifte gelevert hebben, indien
bevonden wort by hem of eenig van hemlieden dat'er
meer gefchreven dan gedingt is, tot kenninge van
Schout ende Schepenen , foo verre het zelve dient tot
defenfie van de faake, fal partye toegelaten werden
daar tegens te fchryven, mits betalende die gewoonc-
lyke boeten, fonder dat ter occaiien van dien die ding-
taalen vermaakt zullen werden.

XXVII.

Irem, in groote of fwaare faaken, hangende in rech-
te, zullen partyen haar getuygen doen hooren op dc
articulen ende feyten , in haar dingtaalen begrepen,
voor twee Schepenen, die de Schout daar tot ordonne-
ren zal, die wederpartye daar toe eerft verdagvaart
zynde, om interrogatorien ο verte leveren, indien het
hem belieft.

XXVIII.

Item, als een oordeel tuflchen partyen by befchrc*
ven dingtaalen, of oock vlucht oordeel fonder ding-
taaien, gewefen worç, zal die Secretaris dat oordeel
in den Schepenen boeck fchryven,endeverhaalendaar
inne de aan^raake ende antwoorde, daar op die wy«
finge gefchiet is, daar van hy betaalt zal worden, tot
tauxatie van den Gerechte.

XXIX.

Item, Schepenen fullen voortaan haar fententicn
pronuntieeren by condemnatie of abfolutie , ende zal
die Secretaris achter aan die fententie Hellen die date
van dien.

XXX.

Item, als ymand in perfoneele àftie gecondemnecrt
IS, zal die Deurwaarder of Schouten dienaar , naar
fommatie, die executie daar af doen, eerft aandehaat-
felycke goederen van den gecondemneerde, indien hem
die genoeg by den gecondemneerde gewefen werden,
die ielve in praefentie van Schout ende eenige van den
Gerechte, by goeden inventaris, ft ellende in feekerdcr
hand, ende aldaar houdende fes dagen 5 ende foo verre
die gecondemneerde binnen die fes dagen niet enbe·
taait, zal die Deurwaarder of Schouten dienaar fulfe
goederen openbaarlyk vercoopen, die winner alvoo'
rens daar van gevende fyn toegewefen penningen ,daai
na aftreckende fyn behoorlyk falaris ende onkollcöj
ende dat overfchot den gecondemneerde wedergevcfl.
XXXI.

Irem, indien die Deurwaarder of Schouten dienasr
niet roerende goets genoeg en vint, zal mogen exccu·
teeren aan de onroerende eygen goederen, oy g^^JJf
ke van dien aan den fchulden, die men hem IcbuW'g
waar, daar na aan den thinsgoederen j ende indicndic
gecondemneerde geen eygen noch Thinsgoederen ^
leeft, aan dc vruchten van de Leenen, indien dieiuj'
fiiânt zyn, of indien niet, tot vercoopinge van oelc^

VAN -COSTUYMEN. USANTIEN,

-ocr page 333-

veLeencn, fonder prejudicie van den Leenheer, of,
by gebreeke van dat vóorfz is, tot apprehenfie van de
perlbonen ven den gecondemneerden.

XXXII.

Item, als ymand binnen der Stad van Utrecht eeni-
ge vonniiFcn beroepen wil, hy zal 't terftont doen,
loo verre hy daar prseiënc is, ofanders binnen tien da-
gen ί naar hy van luiken vonnifle de wete hebben zal,
fil die felve gehouden wefen fyn beroep te verheffen,
enpartye te doen dagvaarden, binnen ies weeleen naar
dat hy fuiken beroep gedaan zal hebben, of by gc-
brcecice van dien, zal het beroep, by hem gedaan,
defert ende fonder kracht wefen , ende dat gewefen
vonniiTe ter executie gelegr, ende die boeten tot be-
hoef der Keyferl. Maj. geexecuteert ^^crden, fonder
cenige iimulatie.

VII. Fan Eygenfchappen.
L

Alle eygenfchappen, die gefchicden voor den Schout
endé Schepenen, aan eenige huyfingen, hoflleeden,
erven of renten, mag diegeene, die geeygent wort,
ter Stads kloeken uyt doen kondigen, of hy wil, op
dat het eenen yegelycken, dien het aangaat, ende
plechten of loiten op dat geeygende goet hadde, wee-
ttn mag, om zyji rccht daar mede op dat goet re be-
waaren} te weten, zoo wat eygenfchappen gefchie-
den tiiflchen beloocken Pjaflchen en Sunte Lamberts
MilTe, die raag men doen kondigen tot Sunte Lam-
berts Miflè, ter kloeken, ende wit eygenichappen
gcfchieden tuflchen Sunte Lamberts Miflc enue dar-
tien dag, die mag men doen kondigen op den dartien
avond, mettcr Kiocik.enj tndeAVat eygenichappen ge-
fchieden luflchen dartien dag en beloocken PaaiTchcn,
die m ig men kondigen mitter kloeken tot beloocken
Paafrchen,cn die mag men tot elcker beluydingc voor
den Schepenen huys, in een tafele byfondere gtiêhre-
ven, uyihangen, ende wat eygenichappen dat beluyt
ende uytgehangen worden, die lal den Secretaris by·
fondere ichryven in een boeck, daar toe geordonneert.

1 I.

Item, wes eygenichappen voort meer aan onroe-
rende goederen gelchieden, ende niet beluyt nog uyt-
gehangen en worden, foo wat plechten of loften y-
mand daar op heeft, ende voor den Schepenen gefchiet
zyn, zullen daar op van weerde blyven i ende lo wic
met cenige brieven of geloften aan den goede daar
naa geeygent werde, ende beluyt ende uytgehangen
waar, óaaï mede fal die onheluyde eygenfcap dood en-
de te niette wefen ·, ende loo wie dat zyn eygenfchap
ter kloeken geconiigt ende uytgehangen werde, en-
de dat die dan vei jaart ende verdaagt, ende niet afge-
lort en wort, fjo mag die gecne, die fyn eygenfchap
alfbo verjaart ende verdaagt ware, t'eynden die eerfte
fes weecken naa dat die ielve eygenlchap verjaart en-
de verdaagt ware, hem dat geeygende goet, 's daags
voor des Schouten open rechtdag,als het hem belieft,
met vonnifle van Schout ende S hepenen laten ruy-
men, ende leveren van derHeerlickheyt wegen, fon-
der eenige meer ruyminge te derven bieden, of die
iaacke meer uyt te mogen doen, ende daar der Stads
brieven oi Schepen brieven af nemen.

I I 1.

Ïtcm,cn waar die geeygende perfoon op die tyt niet
binnen Utrecht, fo fal hy die ruyminge bieden binnen
d:e eerfte fes weeken naar dat hyt'huys gekomen ware;
ende tot dier tyt toe dat die ruyminge nog niet geboo-
dcn, nog van der Heerlickheyt wegen niet geruymt
of gclevert en waar, foo en mag die geeygende van
dat goet geen pacht noe huur beuren, ende dien het
afgeeygcnt is,mag in dc geeygende goederen blyven
iitten, ende dat gebruycken ^endc den pacht of huu-
///. Deel.

re daar af beuren j onbecroont van den geeneh dien
het aangeeygent is, ter tyt toe dat het den geeygenr
den van der Heerlickheyt wegen geruymt cnde'gele^
vert wort.

IV.

ïiem, is het dat die eygenfchap beluyt ende uytgCf
hangen wort,als voorfchreve ilaat, ende dat niemand
eenige verhotle eygenichappen op dar goet fpreeken-
de hadde, die terSrads kiok niet geluyt, nog oyrge*·
hangen,nog geen ruyminge of leveringe medé gedaan
en Avaar, of die eenige plechten of loften, die voor
den Schepenen geïchiet waren ,op die geeygende goe-
den, erve, of op den prribonen die ie roe tc bthooren
plagen, fpreeckende had,ende die brieven op dut ge-
eygende goet dan niec en toonde binnen 's jaars ende
daags, naar dat die eygenfcap ter Stads kloeken ge-
kondigi werde, die verloor zyn recht aan die goede-
ren, alfoo verre als hy binnen dien jaare ende dag bin-
nen Utrecht waare, ende en waare hy binnen dieii
jaare ende dage binnen Utrecht nitt, too mag hy die
toonen binnen den eerften hr^lven jaare, naar dat hy
binnen Utreeht komt, of hy verheft zyn recht aan
dat geeygende goet.

Item , als ymand geeygent wort aan fyn goet j roe-
rende ende onroereh ?e, zoo mag die Schout, of hy
, wil, die eygenfchappen naar hem nemen van der Heer*
Jickheyt wegen, ende den geenen, die het aangeey-
gent is, zyn hooft geld geven, daar die eygenlchap
af JjDreecîa, binnen der ccifter miand n.iar dat die ey-
genfcap gefchiedej ende en deede hy des niet, zoo
blyft die eygenfchap aan den geenen, dien het geey-
gent is, ende foo ial die Schout, fonder wcygeren of
vertreck, die eygenfchap befeegekn, ende parihyen
recht dóen.

VI.

Item, indien ymand met écnige rechten geeygent
Werde aan des anders onroerende goet,meepiegtcn of
loften, die voor den Schepenen gefchtet waaren, of
met anderen brieven, of vervolg van regt, zoo mag
die geene , dien het afgeeygent werd, dat goed
binnen 's jaars ende daags, te weten, binnen een jaar
ende fes weecken, naar dat die eygenichappen voot
den Gerechte gefchiet waren, weder loflèn, met al«
ftiicken geld, als daar die eygenfchap af ipreekt, en-
de met den darden penninck meer, met des Schouten
bannen, oirconfcap ende fchryfgeld ; ende waar hec
dat die Schout die eygenfchap aan hem nam van der
Heerlickheyt wegen, in der manieren voorfchreve, fo
foude die Schout den geenen , dien het afgeeygent
waar, jaar ende dag na houden, naar dat die eygen-
fchap gefciet %vare j ende indien dat goed in der ma-
nieren voorfchreve niet geloft en woide,foo blyft dat
goed verlooren , den geenen dien het afgeeygent
waar, ende verftaan aan des geenen handen, die daar
aan geeygent is, of aan des Schouten hand, waar dat
hy die eygenfchap naar hem genomen, ende den gc-
eygenden iyn geld gegeven h:idde,gelyck of hem dat
voor de Schepenen nank met vollen rccht overgege-
ven waar, behoudelyk eenen yegelyken zyns rechts ι
die plechten of loften daar op gedaan waren.

V I I·

Item , indien cenige eygenfchappen gefchiet wa-
ren aan eenige huyfen, hotiteeden, erven of renten,
daar ymand eenige plechten of loften in de Stad brie-
ven of Schepenen brieven op fpreeckende had , of op
den perfoon, die het af geeygent waar ^ en ie den dag
van den brief ommegekomen waar, dat hy daar me-
de recht fpreeken mogt, ende met die plechten ofte
loften mede aan dat goet geeygent werde, eer dat die
voorfchreve oudfte eygenfchap verjaait ende verdaagt
, ware, naar dat Ie voor den Schepenen gefchiet ware,
zeo mag dc jongfte eygenichap die voorfchreve oud-
Tt ilc

jii?

PRIVILEGIENv&c. /. BOEK. ± m.

-ocr page 334-

VAN COSTUYMEN, USANTIEN,

33®

fte cygenfchap binnen der felver tyt, eer dat de oud-
fte eygenfchap verjaart ende verdaagt waar,in mAnie-
ren als voorfchreve ibiat, afloflen met dat hoofcgeld,
dat de oudfte eygenlchap begrepen heeft,ende metten
darden pennink meer, ende mee des Schouten bannen,
oirconichap ende fchryfgeldj ende fal diegeene, die
de oudfte eygenfchap hadde , zyn gehout daar op
doen, dat die geene, die hem zyn eygenfchap afgelolt
had, hem dat geld, daar die cygenfchap affpreeckt,
met den darden penninck meer , ende met den onco-
ilen, als voorfchreve is, betaalt heeft, alfoo verre als
hyden darden pennink daaraf neemt, ende geven hem
die eygenfchap over voor het recht, ende allen recht
dat hy daar aan heeft : maar indien die geene, die de
jongde cygenfchap op dat goet verworven hadde, het
gunt dat voorfchreve is, niet doen en wilde, zoo zal
zyn eygenfchap op dat goet van geenre weerden we-
ien, ende die oudile eygenfchap zal in haar machten
ende van waarden op die goede blyven ende verftagn
aan des geenen hand, die ie aangeeygent ware.

VIII.

Item, waar dat faacke dat die dage van de betalin·
ge nog r.iet omgekomen nog verfchenen en ware,
binnen die tyt eer dat die voorfchreve eygenfchap ver-
jaarde ende verdaagde, als voorfchreve Itaat, zo dat
hy daar mede aan dat geeygende goet niet panden nog
geeygent en mogte worden, zo mag die perfoon ora
2yn gebreecken op dat geeygende goet met recht
fpreecken, binnen den eerilen fes weecken naar dat
zyn dage of tyt daar van omgekomen ware, dat hy
recht daar mede fpreecken mochte ,alzoo verre hy zyn
brieven binnen 's jaars ende daags, eer dat die eygen-
fchap verjaart ende verdaagt op dat geeygende goet^
en de eygenfchap voor den Schout ende Schepenen
getoont &dde, of hy verlieft zyn recht op dat goet,
alzo verre als hy binnen dier tyt binnen Utrecht ware.

I X.

Item, indien hy binnen die fes wcekcn voorfz fyn
recht op dat geeygende goet aanleyde ende begofte,
in der manieren voorfz, foo foude die geeygende daar
voor vallen met voldoen of betalen , in der manieren
als die gene gedaan foude hebben , die fyn goet afge-
eygent waarj ende en decde die geeygende des niet,
dat eerfte dat dan die toefpraaker met dien Stad brieven
of Schepenen brieven, indien die brieven ouder waren
dan die plechten, daar het goet mede geeygent ware,
geeygent werde, ende die voorganger dat binnen
's jaars ende fes weeken niet aflofte met den hooftgel-
de, ende den darden penninck meer, foo verloor hy
al fyn rechr.

Item, indien die Schepenbrieven of Stad brieven, jon-
ger dan die plechten waren, daar het goet mede geeygent
waar, en hy met den jongeren brieven geeygent wer-
de aan het voorfz geeygende goet, foo mag hy met
die eygenfchap alle die voor-eygenÎchappen, die voor
hem gefchiet waren , afloiTen, elck met dat hooft-
geld, ende met den darden penninck racer, ende met
den koften, in der manieren voorfz,binnen die eerfte
fes weeken, naar dat hy met fyn Stads brieven of Sche-
penen brieven geeygent ware; ende foo fullen diege-
ne, die de oudfte eygenfchappen op dat goet hadden,
haar gehout daar op doen, dat die gene, die hem fyn
eygenfchap afgeloft hûdde , hem dat geld, daar die
cygenfchap af fpreeckt, met den darden pennink meer,
ende metten onkoft, als voorfz is, betaalt heeft, al-
foo verre als fy den darden penninck daar af genomen
hebben, ende geven hem die eygenfchap over voor
het Gerecht, ende allen recht dat zy daar aan had-
den, behoudelyk den genen, die de oudfl:e eygen-
fchap hadde, fulke huur of renten , als van dien goe-
den dat verfcheenen ΛvaaΓ,na den beloop van den tyt,
dat hy die felver heffen ende beuren zal.

XI.

Itern, ende waar het dat die gene,die delaatfieey-
genfchap metten jongften brieven verworven had, als
voorfz is, binnen die fes wecken voorfz dat voor-
noemde geld van de ouden eygenfchappen niet en be-
taalde, noch die aflofte, in der manieren voorfz, foo
en zyn die jongfte Stads brieven, noch die jongfte
Schepenen brieven, noch die eygenfchap,/diehy.mct
de jongfte brieven geworven hadde op dat goet, van
geenre waarden , ende die voorfz eygenichappe ibude
in haare machte ende van waarden op dien goede
blyven·, ende waar datfaake, dat die gene, die des
Stads brieven of Schepenen brieven op het voorfz ge-
eygende goet fpreekende hadde, binnen den eerilen
fes weeken , naar dat fyn dage of tyt ommegekomen
waar, dat hy daar mede fprceken mochte, binnen U-
trecht niet en waar, loo zal hy daar msdefpreekenen
fyn recht beginnen binnen die eerile fes weeken, naar
dat hy binnen Utrecht gekomen waar, of hy verheft
fyn recht op dat geeygende goet.

XII.

Item, alle die geene, die eenige eygenfchap ver-
wonnen hebben op leggende of ftaande timmer ofren-
ten,voor fchulden, loften, of plechten,of naarrcnten,
oftuychcnifle ende diergelyke, als die eygenfchappen
een jaar en fes weeken oud zullen wcfen, foo zullen fy
hem 's daags voor den naaftcn open rechtdagen mogen
leveren , naar vermogen haar eygenfchap,iondereeni·
ge ruymingen te doen bieden.

XIII.

Item, foo wie eenige eygenfchap op ymands roe-
rende goederen geworven heeft, tot wattyden hyhem
leveren laat, alfo veel roerende goets, als die eygenfchap
bedraagt, ende voor den darden penninck meer, foo
zal die eygenfchap dood ende te niette weien, ende
in jegenwoordigheyt des Gerechte gefcheurt wordenj
ende waar het dat hy ten volle niet gelevert en wer··
de, dat refl: zal men op die eygenfchap fchryven by
den Gerechte, ende indien hyoock geen roerende goets
genoeg en vonde, om aan te rechten, foo zal men
hem voor het reilant met dier eygenfchap voort rcch·»
ten, als recht is.

XIV. ·

Item,indien ymand voor den Schepeneniyngehout
dede , als men eygenen zal, om meer dan men hem
fchuldig ware, ende die voorganger dat den rechten
bewyfen ende kennelyk maken mocht, als recht is,
eer dat die eygenfchap verjaart ende verdaagt waar,
zoo en zal die cygenfchap van geenre waarden Avefcn,
ende die aanfpraaker, die met recht gehout gedaan
hadde, zoude verbeuren tien Carolus guldenen, tot
behoef des Schouten, ende voorts gecorrigeert wor-
den tot des Gerechts goetdunken, naar gelegentheyt
van der faake. '

Alle eygenfchappen, die gefchieden voor het Gc'
rechte, zal der Schepenen Secretaris fchryven io der
Schepen boeck, by Schepenen, die ter banck komen»
en niet alleen by den geenen, die daar geeygent wcrde,
noch by zyne voorfpraake } ende waar het faake dat
die gene, die fyn goet afgeeygent waar, met boden,
belettingen, of anders, aan den rechte gekomen ende
vervolgt ware, zoo zal der Schepenen gefwoorenBo*
de, of Schouten dienaar, die de wete ofbefettiflgc
gedaan hadde, gichten niet fynen eede,vandathygj'
daan heeft, ende elck aanfpraaker zal met zyneneede
daar toe doen, dat h y fyn recht vervolgt heeft, a»
recht is. Ende defe gichtinge ende eede voorfz zm^
gefchieden, als men het begeert, eer ^Ï

nen zal, ende eer dat men die cygenfchap in hetboe^
fchryven of niaacken zal 5 want allen rechten oi^
vollen Boden wceten, ende vervolg van recht »

-ocr page 335-

PRIVILEGIEN, &c, LBOEK. Ιί.ΤΙΤ.

Bit

fchicden zullen, zonde ferpel of bedrog, om ymand

het zvn meJe te ontvreemden.

VIII. Fan Overgiften ende Maken,
I.

Item ,foo en zullen Schout noch Schepenen voort-
nan niet mogen gaan tot ymands huys rot ecnige iie·
ke luyden, die bedde vaft leggen, of uytien huys niet
cn gaan, die eenig goet, roerende ende onroerende,
overgeven of maaken willen, dan wie fyn goet overge-
ven of maaken wil, die zal komen op gewoontelyken
dagen, als op dingsdag of donderdag, voor de Schepe-
nen bank, of in de, of voor den Schepenen kamere,
of indien hydaar niet ingaan en kan, zoo mag hy gaan
of komen over die darde deur, onder den blauwen
hemel, by lichten dage,ende aldaar zal hy mogen t'al-
re tyt voor Schout ende Schepenen ο vergift en, lof-
ten , plechten of rnaaken doen, die van waarden we-
fen zullen, zoo lange hy voorby die darde deur, fon-
der argelift, niet weder te kerke en gaat, ende in-
dien ymand anders dede dan voorfz is, dat zal van on-
waarden wezen.

I I.

Soo wie dat eenige huyfingen of hofileden ontfangt
voor het Gerechte, het zy eygendom of erfpacht,
yemand, die daar op te fpreeken heeft met recht, die
zal dat rccht beginnen binnen 'sjaars ende fes weeken
ra die dat men voor het Gerechte overgeeft, ende ter
Scnd kloeken gekondigt wert, ende dat recht vervol-
vüJgcn als recht is, of men zal hem daar en t'eyndcn
aan die huyfingen of hoffteeden geen recht doenjbc-
houdelyckcn den pachter fynre renten. Ende dit zal
men tot drien lyden van den jaare beluyden , tot ful·
ken tyden als men van de eygenfchappen ook doen zal
mogen > ende dat zal men tot alre tyd, alfe beluydis,
voor den Schepenen huys uythangen, ende dat zal der
Schepenen Secretaris alleen byfonder in een boeck,
daar toe geordonneert, fchryven. Ende waar yemand
buyten 'sLands, als dat goet overgegeven werde, die
cn foude fyn recht niet verfuymen, alfoo lange alshy
buyten 's Lands waar, maar wanneer hy binnen 's Lands
quame, foo foude hyfyn rccht beginnen binnen 'sjaars
ende fes weeken, of hy verloore fyn recht aan dat
goet, behoudelyfc onmundige, ftoramc ende domme
haar rccht.

I I I.

Item, als der Schepenen Secretaris zyn cedul van
de beluydinge uythangt, voorden Schepenen huys,
zoo en zal hy daar niet meer in fchryven, dan daar
inne gefchreven is , als hyfe eerft uythangt, ende wie
meer re doen heeft, mach dat doen tot andere luy-
dinge daar na.

I V.

Voort waar het dat ymand quam voor de Schepe-
?n, die eenige plechten ofloften doen, of eenig goet
weerloos werden woude, endeden Schepenen twyf-
felden, dat het yemand fchaden of hinderen mocht,
dien hy eenige fchout fchuldigwarc,of dat die plecht,
geloft, of gift niet rechtvaardig ware, zo zal hy fwec-
renten heyligen, dat hy die plechte.gifte of lofteniet
en doet om yemand het fyn mede te ontvreemden,
dien hy eenige fchout fchuldig ware , ende dat die
plcchte, gelofte of gifte rechtvaardig ware, fonder be-
drog of argelift j ende dcsgelycx zal hy fweeren , die
<leplechte, gelofte ofte gift ontfankt, dathydatniet
en ontfankt om ymand het fyn mede te ontvreemden
van eenige fchult, die de ander, die de plcchte doen,
of fyns goets weerloos werden woude , fchuldig we-
len mochte, zonder bedrog.
, V.

Item, als yemand aangetegen wert, dat hy eenig
goet of maken ontfangen heeft voor het Gerecht, om
Deel,

ncn,

yemand daar mede te bedriegen, of daar mede te ont·
vreemden den fchuldenaars van den genen, die de giften
of maken gegeven of gemaakt hadde, zoo zal hy
fweeren zyn onfchult, indien het begeert wort, of
hy zal die gifte quyt fchelden.

V I.

Item, man ende wyf zullen geiàmender hand voor
den Schout ende Schepenen t'Urrecht in het Gerech-
te haren onbegeven kinderen wel goet mogen geven
of maacken , ofte loften doen, tot haren goeddunc-
ken, dat van waarden wefen ende blyven zal,zonder
die gifte, of maakinge, of lofte weder gemeens boe-
dels te werden, behoudens dat dit niet gefchieden eii
zal mogen, om ymand lyn goet mede te bewapenen,
voor fchulden, loften of plechten, die dc ouders ge-
maakt of gedaan hadden, of noch maaken of doen
mochten , want hem die fchuldenaars aan dat zelfde
goet mede zullen mogen verhaalen, ende rechts op
plegen, gelyk of daar geen gifte, maakinge, lofte of
plechten van den ouders, tot behoef harer kinderen,
gedaan en waren.

V I I.

Item, indien ymand, het zymaach, ofvrient, of
vreemt perfoon, eenige kinderen, die vader ende
moeder hadden, of die met vader of moeder in gemeen
boedel faten, yets gaven, of maakten, of loofden, of
verplogen, dat zal van waarden blyven ter geenre be-
hoef dattet gefchiet waar, zonder gemeen boedel tc
werden.

VIII.

Item, dat die knechtkens zullen mundig ende uyt
die voogdye zyn tot haaren achtien jaaren, ende die
maagdekens tot haaren twintig jaaren : maar geen van
beyden cn zullen haar goet weerloos mogen werden,
ofte andere vercoopen, voor haar twintig jaaren, dan
by confent van haaren mombaren ofte naafte vrienden,
ende die Schepenen zullen van den magen ofte mom-
baren, daar die kinderen haarlieden goed mede weer·
loos werden, of die plechten ofloften mede doen,
eerft weeten by eedc, of du; kinderen genoeg hebben
voor het geen dat zy weerloos worden, loven of ver-
plegen zullen, eer dat zy daar over ftaan zullen.

1 X.

Wanneer dat ymand den anderen eenig tilbaar ha-
ve overgeeft voor den Schepenen, zoo zal die geene,
die de tilbaar have overgegeven wert, rechtevoorc
die have naa hem neemen van den boodem daar fy wa-
ren, binnen den eerften dwars-nacht, ende niet we-
der op den bodem brengen, of in des geenen handen,
die fe overgegeven heeft j ende waar het dat fe we-
der op den bodem, daar zy op gedragen waren, of
in des geenen handen, die fe overgegeven had, gc-
bragt werden, zoo zoude men dan eenen yegelycken
daar aan rechten, gelyk of zy niet overgegeven had-
den ge wee ft.

Item, dat die geene, die eenige willekeur of plegt
in het Schepenboek geteycken heeft, zal gehouden
zyn metten zeiven, binnen 's jaars ende fes weecken
naar den verfchyndag , rechts te fpreecken, ende
t'eynden 's jaar en dage zullen zulcke plechten van
geenre waarden zyn, ten ware dat die by confcntc van
partye vernieuwt worden.

XI.

Voort zoo wat brieven dat men voor den Schepe-
nen toonen zal, om eenige overgiften uyt te geven,
ende die luyden, om fchryfgeld te fparen,dic brieven
gekort begeerden te hebben, zoo zal den Secretaris die
brieven niet al van woorde te woorden uytfchryven ,
maar hy zal die korten, ende daar niet meer af fchry-
ven, dan van den eerften giften, daar dat goet, dtt
men overgeven fal,uyt gefproten is,ende van den vier
laatftcn giften,die laatft daar gegeven waren,ende die
Tt ζ gifte

■_.

-ocr page 336-

VAN COSTüYMEN, USANTlEN,

gïftc fal men clc3c op het kortftc roeren, waar die af
fpreeckende zyn, ende elc^ met haaren datum , ende
niet van woorde te woôrde uytfchryven j ende dit fal
wefen behoudelyck of daar eenige brieven voor die
vier laatfte overgiften waren, die van eenigcrhande
voorwaarde roerden, die goederen aandragende, het
zy van goeten, ftillen, timmeringenj muuren, hey-
ningen,waterloofingen, drupten of eenige andere faa-
kcn,die zal men daar mede in roeren, als voorfchreve
itaati ende eenige brieven, die de Secretaris daar voor-
der in tooge, als het hem te vooren wederieyt waar,
daar en foude hy geen fchryfgeld af hebben, ende waar
het datter eenige transfix brieve doorllaacke, die fal
men diergelyck roeren öietter datum, ende niet van
woorde te woorde fchryven, als voorfchreve is.

X I I.

Ende dieCollaciers zullen eenen regte mate dragen,
ioo zy naatt ramen konnen, tuflchen die burgeren
ende allen anderen dién 't aangaat, ende der Secretaris,
van de grootheyt der fchriften van de brieven voor-
fchreve, wes die burgers of anders die't aangaat daar
af fchuldig zyn van fchryfgeld, ende dat zullen die Col-
laciers felver met haar hand op de brieven fchryven
op dat eenen yegelyken, dien het aangaat, weeten
mag, wes hy fchüldig is, ende die mate zullen zy
dragen met eenre yferen mate , daar toe geordon-
néert, die begrepen fal hebbèn de grootheyt van een-
re gelycke fimpelen plègten fchrifts, gelyk die Secre-
taris brief dat inhoud, ende die Secretaris zal hebben
van elcken plegte fchrifts eefJ hal ven ituy ver, ende die
mate zal getcyckent wefen metter Stads teycken, en
de dier zal der tweewefen ,dïc een openbaarlyck han-
gende in den Schepenen Camer,ende die ander in der
Schepenen kift, op dat fevermindert nog vermeedert
'en werde.

X ï i I.

' s00 wes overgiften of eygenfchappen voor den
Schepenen gefchieden, ende ter Stads kloeken gecon-
digt werden, daar af zal die Secretaris hebben van ei-
ker beluydinge eenen ftuyver, die voor den Schepe-
nen huys uytgehangen werden.

XIV.

Item, zoo wie aan dén Secretaris begeert eenige
Schepenen boeken overfien te hebben, of cenige brie-
ven te zoeken, die in der Schepenen kiftgeleyt wer-
den , daar af zal die Schepen Clercq hebben, van elc-
ke boeck dat hy befoeckt, een ftuyver, ende van elc-
ke foecken , dat hy cenige ^brieven in den Schepen
kifte foeckt, cene iiuyver.

X V.

Item, Zoo zal die Secretaris, tot verlbeke van par-
tyen , alle faaken teykenen, die men niet gewoonlyk
én is te teykenen, en zal hébben voor zyn falaris van
èlker teyken ^ eenen duyt.

XVI.

Item,dat men nu voorlaan van alle faaken,dieGe-
Téchtclykcn opgefegt worden, den Gerechte voor
haar hocgen geven zal eenen halven ftuyver, ende
den Secretaris een duyt, als vooffz is, ende wes by
den Gerechte alfoo niét opgefegt en wert, en zullen
iy geen kennifle van dragen.

IX. Van Hujshuur^ ende Hwffinge die mtn
' m Ly^ochte befit,

Öoo wie dat eenige huyfinge of erve in huyrweer
befit, ende «fuik geld, itlsdaarhy om gehuurt hadde,
Biet cn betaalde binnen den eerften fes weeken, naar
-dken terroyn der betailinge, zoo mag die verhuurder,
t'eynden die fes wecken , 's daags !\M!>er de« Schou-
ten openen rechtdag, den huurman panden , of ruy-
minge bicden om een jaar voorleden liuure, daar hy
dat huys of erve om verhuurt hadde , ende om niet
meer, ende die pandinge of ruyminge aanbrengen over
dwars-nacht, ende dat vervolgen tot vierdwars-nach-
ten , tot eiker nadermiddag, ende als het werkendag
isj ende zoo zal men hem wyfen te leveren 's daags
voor den naaften openen rechtdag op dat eynde. Be-
houdelycken , dat die huurman die pandinge of ruy-
minge voorde leveringe op fyn boeten weder uytdoea
mag, ift dat hy hem betalinge vermeet te bewy-
fen, of dat die verhuurder om meer gepand , of ruy-
minge geboden hadde, dan die huurman fchuldig
waar, ende na dat uytdoen zal die Schout fynen ding-
dag leggen over dwars-nacht, op welken eerften ding-
dag die huurman fyn beraad nemen mag, maar den an-
deren dingdag moet hy antwoort geven, of veilig we-
fen, ende is het dat hy die pandinge of ruyminge uyt-
doen wil, zoo zal hy den verhuurder eerft borge fet-
ten, waar het dat hy in den onrechten gewyft wer-
de, dat hy den huurman fyn huur betalen zal, daar
hy om gepant hadde, ende fuiken onkoft als daar met
recht op gegaan waar, tot kavelinge der Schepenen.

Item, als die huurman die pandinge of ruyminge
uytdoet, ende in den onrechte gewyit wort, zoo zal
hy verbeuren fyn boeten, ende "'sdaags voor den naa-
ften openen rechtdag van den Schout en Schepenen,
op dat eynde zal men denGrontheer leveren, het gene
daar hy vooren gepand of ruyminge gebooden had, ten
ware dat den tyt van verhuyfen eer quame, zoo fou-
de men de ruyminge ende leveringe doen, als recht
is, tot vermaniiïge van partyen, ende waar het dat
die verhuurder een onrechte pandinge of ruyminge ge-
daan hadde, zoo zoude hy verbeuren den Schout iyn
boeten, ende fulcken onkoft als daar met rechtop ge-
gaan waar, tot kavelinge der Schepenen.

III.

Ende waar dat faake , dat die verhuurder beducht
waar voor lynen toekomende pacht, zoo mag hy des
huurmans goet befetten, dat hy in denhuyfeofopdcn
erve heeft, voor een halfjaar toekomende pachts, cn
zoo zal die huurman hem borge fetten, of pande daar
voor leveren by den rechte, of de Schout zal des goeti
iteker wefen, ende eenen daar inne fetten van der Heer-
lickheyt wegen , op des goets koft, of die Schout
mag alfoo veel goets naar hem nemen, als daar het
voor befet ware, ende voor den onkoft die daar met
rechte op ginge, ende die verhuurder mag hem redits
yoorfîen aan den Heer, indien daar foo veel goeti
in den huyfe is, daar men aan rechten mag, ende dac
voorts met rechte vervolgen, als recht is.

1 V.

Item, zoo wie dat eenige huyfingen of erve hinncfl
der Stad of Stads Vryheyt bewoont of gebruykt,
die eenen anderen toebehooren, daar hy geen huur-
weer of jaaren aan en heeft, mag die geene, die dc
huy^ngen of dat erve toebehoort, of in pagte heb'
be, de bewoonre vier ruymingen af bieden, t'elcken
over dwars-nagt voor des Schouten openen rechtdag,
ommeïte hebben een jaar voorledenen huure, ter Sche-
penen fchattinge, ende om los ende leedig ce hebben,
ende ter laatfter ruyminge fal het hem die Schout ruy·
men van der Heerlicheyt wegen, 's daags voor dcfl
naaften openen rechtdag 5 behoudelyck den woonrc,
dat hy die ruyminge uytdoen mag op fyn boeten, by
ftaande regt, eer dat die Schout van der Heerlikfaeyf
wegen geruymt heeft j ende ter eerfter ruyminge z«
die bewoonre den geene, die de huyfingen of erve hcö
vermeet, of toebehoorde, borge fetten voor ccojeï^
huurt als voorfchreve ftaat.

Ende waar *t dattet die bewoonder uytdeede, CBi^
in den onregte gewyft werde, zoo zoude hy vcfbcö'
Ten eenGaroÏus gulden, tot behoef der Schcpeöce»
ende den Schout acht ftuyvcr& .

V ^

-ocr page 337-

V I.

Ende of die geene, die de huy fingen of erve toebe-
hoorden , eenig hinder of fchade daar by krege, dat
hy zyn huyfingen of erve ter goeder tyc niec geruymt
en konde gekrygen, die fchade zal die bewoonre hem
regren cnde verltooren by den Schepenen, ende fulc-
ken koft ende onkoft gelden, als daar met regt om
gedaan ware 5 en of die geene, die de ruyminge boo·
de, een onrechte ruyminge gebooden hadde, die fou-
de verbeuren in alre manieren als voorfchreve ftaac.

V I L

Item, die eenigp huyfingen in lyftogte befit, die
zal die huyfînge digt ende in goeder raacke houden,
op zynen koften, zyn leven duurende, van dat den
huyfe behoeifelyk ende van nooden ware, als reede-
Jyk ende mogelyk is j ende foo wie des niet en deede,
cnde daar af beleyt werde met Schout ende met Sche·
penen, die zal dat doenmaacken by twee Schepenen,
op haaren eed, binnen twee maanden naa de beley-
dinge, of hy verloor daar aan zyn recht van den lyf-
togte.

V Γ I I.

Item, indien ymand twifte om timmeringe of hen-
dinge, dat des huys ot des erfs noot waar, zoo zal
die Schout,tot verfocckevan parthye,daar toe fchic-
ken twee Schepenen, die met den gefwooren dat fuK
len laten maacken, ende ymand, die voorder daar in-
né timmeren woude, die mag dat doen op zyn zelfs
koite.

I X.

Item, waar het dat ymand, die huyfingen of erven
bewoonden of gebruyckten, yet d iar aan braaken of
verargerden, by haren toedoen, dat zal hy weder,
l'eynde zynen jaare, doen maacken, gelyck dat te
vooren was, buyten des anderen koft ende fchade, is
het d» zy het begeeren.

X. Fan dm Verbondm Gctdetê,
I.

ïtetn, dat indien in voortyden eenige huyfcn of er-
ven binnen Utrecht belaft of gehypothequeert waren
met eenige jaarlycxe erfrenten, cnde niet en waren
verklaart,met hoeveel penningen men die fouden mo'
gen loflen, zullen die felve geloft mogen worden den
pennick feftien, zulcke munte als gank hadde ten ty-
de van vercoopinge, of die waarde van dien, mits
ook opleggende die verfcheenen renten of pagtcn,naar
beloop des tyts, behoudens dat hier inne niet gecom-
prehendeert en zullen wefen die thinfen of erfrenten,
oie by den outeygen aan hem gerefervecrt zyn voor
den tyt van feftig jaaren laatftleeden.

I L

Item, dat men binnen Utrecht geen erven, huyfin-
gen of hoffteeden befwaaren, nog belaften en fal mo-
gen met een jaarlycxe onlosbaar thinfen of erfrenten ,
maar die zyn huyfinge of erve binnen Utrecht fal wil-
len belaften, zal het felve mogen doen, mits die hy-
pothequeerende voor den penning twintig, ende met
hooger, of denpennink feftien, code niet daar onder,
weicke renten, die vercoopers, ofte haaren erfgena-
men, altyt tot haaren beliefte zullen mogen loifen,
«nits betalende die verloopen ende verfcheenen pacht
cnde Tenten, ende betalende den pennink twintig of
feftien, ende daar en tufichenu

I Î I.

•tem, dat als ymand hebbende tinfen ofteoudeygen
op eenige huyfen cnde erve,leggende binnen Utrecht,
de felve thins of oudeygen ymand vercoopt, zal die
^genaar van dien huyfe of erve, die belaft is, die naa- ;
ttingc hebben van den koop, cnde zyn huys en erven
i^yco mogen,ittits opleggende die penningen,die den ;

kooper belooft hadde daar voor te geven, cnde indien
den eygenaar van den huyfe die renten felver lofte,
zoude zuick gevryde huys ende erve vry blyven ten
eeuwigen dagen, fonder eenige jaarlycxe ei frente we-
der daar uyt te mogen vercoopen ofte te belaften, dan
met zulcke voorwaarden, dat men de jaarlycxe erf-
renten voorfchreve weder af foude mogen coopen,
elcken pennink om twintig of feftien der lelver pen-
ningen, in der manieren boven gefchreven, fonder
arg.

IV.

Item, indien ymand eenige huyfinge, hoffteede of
erven verkochte, daar mede ouder renten uytgaan,
dan daar hy op verkoft hadde, zoo dat by het niec
leverenen konde, naar vermogen des coops, die fal
elcken penning daar af mogen verftooren den kooper
met veertig gelycken penningen,of daar beneden, toC
Schepenen Ichattinge, naar gelegentheyt der faake,
of na der weerde van den onderpand, daar die renten
op ftaande waren.

Item, gebeurt het dat ymand eenige huyfen, hof-
fteden of erven verkoft hadde, op feeckere oude ren-
ten , die daar uytgaan fouden, ende niet uyt en gin-
gen, zoo zoude die kooper gehouden weien den ver·
kooper voor elcken pennink van dien op te leggen ,
ter Schepenen fchaitingc,of die kooper foude diever-
kooper die renten jaarlycx betalen moeten, ter tyt toe
hy die van hem lofte, tot Schepenen fchattinge,naar
gelegentheyt der faacken.

T·

Item, indien ymand eenigerley andere koopman-
fchappe gedaan, of loftcn gelooft, of voorwaarden
aangegaan hadde, die hy niet machtig en waar te
voldoen, nog te volbrengen, fonder argelift, ende
daar vooren aangcfprooken werde met eenige regte,
die zal daar mogen afïcheyden, cnde voldoen tot des
Gerechte fchattinge ende goetdunken, naar gelegent-
heyt derfaakcn.

XL Fan Houwê)'cxe Fèorwaarden, ende
Lyftochten.

Item, die goederen van man nogwyf en zullen niet
gemeen wefen, ten zy dat zy eerft haar gebooden in
der Heyliger Kercken gehad, cnde malkanderen voor
der kercke getrouwt ende innegeleythfbben,by con-
fente van vrienden ende magen, aan beyden zyden,
ende daar naa tot eenre tafele met malkanderen ge-
Sveeft, en malkanderen beflapen hebben j ende dat ge-
daan zynde, zoo zal haar beyder goet eerft gemeen
zyn, ende zullen gelyk deylen, naar rechte ende ge-
woonte der Stad ende des Lands van Utrecht, ende
zy cn zullen geen goeden, die zy aan maikandcren
brei)gen, hem zelvcn te vooren tocbehoorende, ofte
aanval, ofte famen gewin^ aan malkandercn hand mo-
gen verbinden óf maacken, zy en zullen daar af moe-
ten, betalen allen fchulden, die zy fchuldig zyn, of
fchuldig mogen werden. ^

Item, man of wyf, die geen geboorte by malkan·
deren hebben, en mogen geen huyfingen,hoffteeden,
erven, nog renten overgeven, nog weerloos werden
voor het Gerecht, ten zy gefamendcr hand, cnde al-
le fchulden, die zy t'famen, of elk byfondere, voor
of naa de vergaderingc des huwelycx, gemaackt had-
den , ende fchuldig waren, zal men met regt aan haar
beyder goederen mogen vcrh den, uytgefondert of dat
wyf, naa der vergaderinge des huwelycx, eenige fchulc
maackte buyten haaren man, ende die man met zyn
eede daar toe deede, dat her buy ten zynen wille ende
confentc gcfchiet ware, ende in bm beyder profyt
Tt } nïçf

PRIVILEGIEN, &c. I BOEK. X, 7IT.

-ocr page 338-

VAN COSTUYMEN, USANTIEN,

3^4

ïiict gekomen en waary. daar af en zoude men geen
recht doen, alfoo la^nge als die man leefde, maar naa
2.yn dood mag 4ie geene, die men fchuidig waar,
die fchulc met rçcht vervolgen op dal wyf, of op haa-
ien erfgenamen, of op haar goederen, als hec rechc is.

; . 111.

Epn weduwe, jonckvrouwe, ofte jongelinck, die
hçm zeiven voor fyn vyf en twintig jaaren huwelykt,
buyten fyn ouders, momboirs of fyne naaile magen
confenti die verbeurt alle het goet, dathy binnen die
Stad, of die Vryhcyc van Utrecht heeft, ende ook dat
men hem fchuidig is op die tyt, als hy dat doet, en
alle erfTcniiTe, die hem binnen Utrecht, ende die Lan-
den van Utrecht, aankomen magj ende dat goet zal
komen aan fyn rechten erfgenamen, die dan in der tyt
zyn, gelyk of hy op die felve tyt geftorven waar j be-
houdens, dat indienfy t'famen kinderen gekregen had-
den , zoo fouden alle hare goederen bewaart worden j
tot profyte van de felve kinderen , fonder dat die va-
der ende moeder daar van nimmermeer profyt fouden
mogen gekrygen.

Item, dat man of wyf malkanderen geen goet ge-
ven, noch maaken en fullcn mogen, dan lyfiocht al-
leen , ende dat fy voortaan malkanderen voor den recht
geen huwelycx voorwaarden meer belyen en zullen ,
dan binnen 'sjiars ende fes weeken , na der vergade-
ringe des huwelycx, ende dat van faaken , befprooc-
ken in het maaken van de huwelycxe voorwaarden,
ende anders niet, daar van fy dan haren eede op doen
zullen voor den Gerechte, eer die Schepenen daarover
ilaan zullen, ende waar hec dat die Schepenen daar en
boven daar over ftonden, die en zouden tot genen da-
ge meer Schepen mogen wefen, ende die belydinge
cn foudc nochtans van geenre waarden wefen.

Item ί die Maaesmannen en zullen geen huwelycxe
voorwaarden befegelen, dan als in der vergaderinge
des huwelycx verdadingt is, ende daar mede en zullen
partyen aan het Gerechte niet mogen komen, dan met
icboodeni maar indien zulke huwelycxe voorwaarden
iinnen *sjaars ende fes weeken voor Schout en Sche-
penen aangebracht Worden, zullen pnrryen daar mede
met pandinge aan het Gerecht mogen komen»

XII.

Van Uoogtn , die tnen die Schepenen
geven fal.

Irem,fo wie eygeftdom ofte andere goederen over-
geven zal voor het Gerechte, hoe meenig weer of
goederen dat hy noemt,die hy geeft^met eenre hand,
daar en zal die gene, die het ontfangt, niet meer af
geven dan een oirconfchap, te weten, een ftuyver
voor het groote zegel van de Stad, ende als den brief
met Schepenen zegel befeegeh wert, eenen.halven
lluyver.

I I.

Item^, die in gemeen boedel fitten ,ende eygerdom
of anders goets vertyen of weerloos worden zullen,
den boedel toebehoorende ^ hoe meenig perfoon dat daar
toe zyn, die gene, die dat ontfangt, en zal niet meer
geven dan een oirconfchap.

III.

Item, foo wie dat eenige huyfingen, hoffteeden,
erfpacht, of renten ymand overgeven zal, voor het Ge-
rechte,· of denige voorwaarden, geloften ende bely-
dingen, die men op den fel ven tyt in den felven brie-
ven daar van looft of belyd, daar af en zal die geene,
die het ontfangt of belyd wert van eenre hand, maar
ccn oirconfchap geven. ,

I V.

Ende zoo wat giften , belydingen of beloften dat
eenige perfoonen elcx den anderen in eenre brievege·
ven, belyen ofre beloven, daar en zal die gene, dien
het aan lyn hand gegeven, belyd ofte belooft ware,!
niet meer af geven dan van eiker hand een oirconfcap,

Irem, zoo wie dat in gemeen boedel fitten, ende'
eygendom of anders eenig goet voor het Gerechte tot
malkanders behoef vertyen , of overgeven, of wat
poinden dat fy malkanderen daar inne belyen , dea
boedel aanroerende, het zy hoe meenig perfoon daar
tot zyn, die gene, die dat ontfangt, en zal daar niet
meer af geven dan een oirconfchap.

Man of wyf, die haar huwelycxe voorwaarden voor
het Gerecht malkanderen belyen , fullen ook , van
wat of hoe veel poinften die huwelycxe brieven be·
greepen hebben , daar af niet meer geven, dan elcx
twee ftuyvers.

VII.

Ende foo wat huwelycx-luyden dat eenige huwe-
lycxe voorwaarden voor den Gerechte aaribrengen,
daar af en zal men niet meer geven dan van elcker fy·
de twee ftuyvers.

XIII. Van Rnymingen te gebieden,
I.

Item, indien ymand den anderen zyn timmeringe
verbode, ofte ruyminge boode van eenigerhande faa-
ken, die den eenen op den anderen te feggen hebben
mogten, ende hy dat vervolgde met maalfchade, als
recht isj dat is te verftaan vierwerfs te bieden, t*elc-
kens over dwars-nacht, ende als hy die vierwerfs ge-
booden had, zoo zal die Schout met die Schepenen,
des naaften werckendaags daar naa, gaan ter,plaatfc
daar die rüyihinge geboöden waar, ende dat uytreg*
ten van der Heerlickheyts wegen} behoudelyck, dat
die voorganger die ruyminge wel uytdoen mag op fyn
boeten, toe'eenige, dagen,, als men die vóorfchrevc
ruymingen gebied.

I I.

Ende of ymand timmeringe of ruyminge gebooden
waar, fonder maalfchade van eenigerhande faaken, die
den een op den anderen te feggen hebben mocht, en
hy dat vervolgde, als recht is5 dat is teverfliaan,vier
ruymirgen, ende als hy den laatften dwars-nacht ver-
volgt hadde,zoo foude die Schout metten Schepenen,
des naaften werkendaags daar na, gaan ter plaatfe daar
die ruyminge gebooden waar, en dat uytrechten van
des Heerlickheyts wegen rbehoudelyken, dat die voor-
ganger dat wel uytdoen mag op fynen boeten, tot
eenige dagen als men die voorfz ruyminge gebied

III.

Ende of y mand die lyn begeerde, of timmeringe vef
boode, of ruyminge gebooden waar, ende voor het
Gerecht quame ter goeden tyt, ende lynireckingcbe«
geerde, om fyn boeten mede te befchutten, foo fou-
dc die Schout metten Schepen, des eerften werken-
daags daar na, ter plaatfe gaan, ende dat rechten.

Item, zoo wie den anderen om maalfchaderuymiö·
ge bied, ende dat hout by fynen eede , men zal hem·
Voorts rechten over dwars-nacht, als recht is, cndc
indien bevonden wort geen maalfchade te zyn,
die aanklager daar van gecorrigeert werden, naar ge*
legentheyt.

XIV. Van Timmeringen,
I.

Iteni, indien ymand van defe tyt af eenige oictiwc
fundamenten, of nieuwe timmeringe maaken of leg'
gen woude,| daar geen oude fundamenten cn warefl»

-ocr page 339-

PilIVILEGlEN, LBOEK. Χ.Ί1Τ,

XV. Fan Boedelrechte,

Item , man of wyf, die boedelharder gebleven is*
zal den erfgenamen, daar hy ichuldig istegenstedey*·
len, rechte bewyfinge doen van alle goederen ^ dat die
perfoon, die daar dood gebleven is, in het laatfte van
fynen levenden lyve befeeten hadde, het zy dat die
goederen zyn in den fterfhuyfe,ofdaar buyten,binnen
cier Stad, of daar buyten 5 ende indien eenig goet by
den recht in den fterfhuyfe gevonden wort,alfoo ver-
re als die erfgenamen begeercn, zoo zal dat recht
des goets feeker wefen, dat het den erfgenamen niet
ontferret en werde, ende men hem daar aan rechten
mag, als recht wyft.

I h

Item, als ymand boedelcedulen overleveren zal ,dac
zal hy doen tot fuiken dage als hem by den recht ge-
ftelt wert, ende als die boedelcedul overgelevert zal
wefen den erfgenamen, foo fullen de erfgenamen ha-
ren beraad daar op hebben, veertien dagen lank, en
indien het dan rechtdag is, of den naaften open recht-
dage daar na, zoo fullen die erfgenamen die felveboe^i
delcedulle in het heel of deel mogen wederfpreeken,
ende haar gebreeken » die fy daar op weten, in hec
fchrift op dien dag den boedelharder overleveren, daar
die boedelharder dan ook fyn beraad op hebben zal toc
den naaften rechtdag over veertien dagen daar na, waar
op fy dan dingplichtig zullen worden, ende die Sche«
penen zullen recht wyfen , het zy dingsdaags of don-
derdaags, ook voor den middag, zoo wanneer die
Schout rccht hout.

I I I.

Item, ende foo wanneer die boedelcedulle geklaart
is, te weten, by middele of wyfinge der Schepenen,
of by toelatinge der partye, dathy niet gewraakt en
werde , zoo zal die boedelharder dan daar mede vol-
ftaan 5 behoudelyken, dat die boedelharder fynen eed
daar als dan op doen zal, als recht is, fonder ferpel of
bedrog, indien den felven boedel binnen 's jaars ende
daags befperret wort.

IV.

Item , ende waar het dat ymand in eenigen boedel
gerechtigt waar, ende dien boedel liet verjaaren ende
verdagen, eer hy hem daar inne liet leyden, en daar
na dan tot eeniger tyt quame, ende hem inleyden lier,
zoo zal die boedelharder rechte reekeninge ende boe-
del-eed doen, van alle goets datter was doe die inley»
dinge gefchiedde.

Item, in der felver manieren mag die boedelharder
fchiftinge ende fcheydinge begeercn, binnen'sjaars of
t'eynden 'sjaars , ende reekeninge ende bewys doen,
in aider manieren voorfz j behoudelyk altyt uytlandi-
ge, ftomme , domme en onmundige, in haren rech-
ten te blyven, ende den eed alfoo gedaan weiènde,
zal men die boedelcedullen, ter begeerte van eenig van
partyen, leveren die Collaciersvan de Schepenen, en
die iullenfe als dan cqllationeeren ende gelyk maaken j
ende in de fteede daar menfe te befeegelen plag, zul-
len fy fe t'elcken in het vergaderen van de bladen met
haren namen, d'een voor ended'ander achter, onder-
teekenen , ende zoo wes goeden die erfgenamen meer
vinden konden, na den eed van den boedelharder ge-
daan, fullen die erfgenamen alleen hebben , ende be-
houden, ende daarom zal der Schepen Clerck die be-
fwooren boedelcedullen een fonderling teyken geven,
daar menfe by kennen mag.

V I.

Item, daar en is geen boedelharder dan die man of
wyf, die van beyden langft in levenden lyve is.

VII.

Item, zoo wie dat hem in eenigen boedel metten

recht

die zal dat den naaften Geërfden, aan die een zydedaar j
die timmeringe gefchieden zal, te kennen geven, toi
haren wooningen, in fyn jegenwoordigheyc, binnen
acht dagen te vooren eer dat hy dat werk beginnen
wil, ende die gefwooren daar by nemen , als hy hem
die weet doen zal, ende dat werck aanleggen 5 ende
als hy dan die timmeringe begonnen heeft, foo mag
die gene , die hy de weete daar van gedaan hadde ,
ruyminge daar van bieden, of timmeringe verbieden,
op fyn boeten, of hy hem te na wefen mochte, ofee-
nige gebreeken daar op hadde, eer dat werck viervoe-
ten hoog is boven die aerde. Ende en deede hy des
nier, zoo mag die ander voort opvaren met fyne tim-
meringe , fonder misdoen, ende zal alfoo getimmert
blyven, fonder eenige ruyminge naar die tyt daar af
tc bieden : ende dat getuyg van den gefwooren, daar
hy hem die weete by gedaan hadde, dat hy timme-
ren woude, als voorfz is, mag hy den Schepenen la-
ten aanbrengen,ende de Schepenen fullen hem betoon
daar af geven. *

I I.

Ende waar het dat die voorfz Haagebuur, die ge-
breek by de voorfz timmeringe hebben mocht, op die
tyc buyten Utrecht waar,als die weete tot fynenhuy-
fe gedaan werde, ende die ander dan fyn timmeringe
aanleyde binne dien tyt dat hy buyten waar, zo foude
die uytwefende niet verfuymen , maar hy mocht die
timmeringe of ruyminge daar af gebieden, ende dat
vervolgen binnen de ecrfte veertien dagen , na dat hy
t'huys gekomen waar, of hy verlieft fyn recht, ende
die ander mag met fyn timmeringe voort opvaren, en
zal alioo getimmert blyven.

I I 1.

Item, zoo wai: huyfingen of getimmer jaar en dag
getimmert geftaan hebben, ende in kalk geleyt is,en
yemand den anderen ruyminge daar van bode, diehuy-
linge of getimmer zal alfoo getimmert blyven, maar
men zal den genen , die in gebreeke waar, dat ver·
ftooren by den Schepenen , ende de Schepenen zul-
len den genen, die de verftooringe doen zal, betoon
daar af geven, hoe dat hy met fyn timmeringe blyven
zal, om dat hem in toekomende tyden geen meer ge-
breeken daar af en gefchieden.

IV.

Item i wat getimmer dat boven een dardendeel van
hondert jaren getimmert geftaan heeft, dat zal alfoo
getimmert blyven ftaan , ende daar en zal men geen
ruyminge af mogen bieden, noch verftooringe af doen.

Niemand en zal des anderen lucht, op fynen erven
betimmeren mogen, dan met een vierkant fteenen huys,
geleyt in moertier, ten minften een roede wyt, zoo
verre het erve daar is, met gefpannen daake, gedeckt
met harden daake, ende meteenen uytgaande fchoor-
fteen, ende niet met eenige loedfenj ende zoo wat ge-
timmer dat in kley gemetfelt ftaat, ofgemetfelt zal
"Worden, en is geen timmeringe van waarden, daar
yemand fyn getimmer mede befchudden, of yemand
fyn lucht mede benemen mag.

V l.

Ende niemand en zal venfteren maaken , fy en zyn
berieden acht voeten hooge van fynre deele , daar hy
lucht mede fchept aan des anders erve , ende die ven-
fteren fullen

met yière traliën gemaakt weien, daar men
öiet door en mag.

VIL

Als den een den anderen fyn timmeringe verbict,of
J"uyminge gebied met recht, wie dat in den onrecht
pjon^icn wert, zal fyn wederpartye fyn koften ende

j c"* ^ie hy daar by hadde, verftooren,bySchout
r ^ ende zal daar toe verbeurt hebben,

tot des Gerechts behoef, een Carolus gulden, en den
Sch®ut fyn boeten.

kV'

uli-l

.'Jil
f.

-ocr page 340-

, VAN eOStUYMEN . USÂNTIEN;

recht in laat kyc?en om eriFenifle te hebben, ende in deren by den Gerechte weder overleveren overdwars-
den onregt gewyft wort, die zal verbeuren, tot des nagr, naa dat die Schepenen dat betoon gefien had-

tjerechrs behoef, twee Carolus gulden, cnde daar en
boven die Schout zyn boeten, ende hy zal den voor-
ganger alle zyn onkoil ende Ichaden betalen by den
Schepenen, naar dat die Schepenen daar af ondervin-
den lullen, ende daar die inleydcr den Gerechte wis-
heyt voor doen, eer datzy hem in dien boedel leyden
zullen.

VIII.

Item, daar inleydinge in eenige boedel gefchiede,
ende weder uytgeleyt Werde, ende men van des Ge-
rechts wegen niemand in dien boedel fetten loude,om
des goets feecker te weien, fal den Schout by fyn die-
naars dien boedel doen bewaren, daar die dienaar af
hebben fal vier ftuyvers 's daags, ende zynenkoft, of
fes grooten daar voorenj ende ioowie in den onrech-
ten gewyft v/ert, fal den fchade gelden ende die ver-
borgen, als voorfchreve ilaat.

1 x.

Item, of men den boedel verborgde, ende men die
befchryven foude by den rechte, daar lal die Schout
twee Schepenen toe ordonneeren, die onder hen bey

een Carolus gulden , foo meenigen dag als zy daar
©ver waren, ende der Schepenen Clerck zal dat goet
befchryven , die men loonen zal by Schout ende Sche-
penen.

Ende insgelycx fullen hebben die twee Schepenen,
die geordonncei t worden om den boedel ce fcheyden,
het welk die boedel gelyk betalen zal.

X 1.

den voor kolt ende moeyten alle dage hebben lullen antwoorden, als het recht is, fo fal die Schout, van

der Heerlickheyt wegen, den Boedelfearder die fchif·
tinge ende fcheydmge daar naa doen, ende waar het
dat die boedelharder eenig goet daar naa aanquame,
dat fal hy alleen behouden, alfoo verre als hy iyn kla-
gen voort vervolgt.

X V.

Item, man of wyf,die met fyn kinderen in gemeen
boedel fit, ertde haren geen fchiftinge noch fcheydin-
ge voor het Gerecht begeert en hebben, al is het fa-

goet toebefeegelen, daar af fal elk van die twee Sche-
penen , die daar toe gefet werden, hebben vier iluy-
vers} ende wair het, dat eenig boedelharder, hy zy
inan of wyf, eenige ilooten, die metten Schepenen
ende des Gerechts zeegel bcfeegelt waren, ontteegel·
de of braacke^ of deede ontfeegelen of afbreecken,
heymelyck of openbaar, by hem felven, buy ten den
Gerecht, dat foude men regten aan haar lyven, of
anders naar gelegentheyt van der iiiaken, tot difcretie
van de Schepenen ; ende als men dat goet weder ont-
feegelen fal, daar af fal elck van de twee Schepenen,
dien het bevolen wert, hebben twee iluyvers.

X I /.

Item, als twee of meer in eenige goederen gelyck
bedorven zyn, die brieven, die m den boedel zyn,
fullen geleyt werden onder den eerlykften ende be-
quaamiten van hen allen, die bewaarder der brieven
wefen fal, ende die ander mogen dan vUimus uyt die
brieven nemen , op haarer alre koft,die daar inne be-
öorven zynj maar waar dat faacke, dat haar eenigh
te vooren deel in dien goede hadde, foo dat hy by
die befterfte het meerdendecl in die goederen hadde,
die fal bewaarder dier brieven werden 5 behoudelyck
dat die ander alle vidimus daar uyt nemen mogen, als
Voorfchreven is.

X III.

Ende indien yemand binnen die Stad van Utrecht
ftorve, die geen erfgenaam had, of dat niemand aan
der erffeniife vervolgde, ende dat die Schout,daar die
erffeniife onder verfcheen, die goederen ende erffe
nilTe met recht bekommerde van der Heerlikheyts we-
gen, foö fal die Schout die erfFeniifeby den recht naa
hem nemen, ende dat by den recht befchryven, daar
dtte Schout cnde dat Gerechte elcx een cedel af heb-
ben fal, ende die goederen fal die Schout bewaren,
tot dien tyt dat ymand quame,en den rechten genoeg
Zynde betoon brachte, dat hy van dien dooden per-
foon regt erfgenaam waar, als dan foude die Schout,
ëie dat goec onder hem had.

Item, wanneer die Schout ende Schepenen eenig ike datter een kind of meer geitorven is, dewyle fy

' " ' ^ -rn 11------ ------gemeen bocdcl fitten, daar na, als fy deylen wil·

len, zullen fy alfulker eygelyk goet, als fy hebben;
deylen, half ende half, behoudelyck elcker een fyns
voordeels na der Stads recht van Utrecht ·, ende des-
gelyck of eenig van de man, wyf of kinderen daar eii
binnen aanquame eenig goet, dat hem buyten die boe-
del aanbeftorve, dat zal mede in den boedel komen^
ende deylen in der manieren voorfz.

XVI.

Indien man of wyf fchiftinge of fcheydinge begeert
op des overleedens erfgenamen , ende dat vervolgt,
als recht is, wat goederen dien aankomt, zal hem al·
leen blyven.

XVII.

Een weduwe , die voor die baar uytgaan wil, zsl
dat doen moeten zonder huyke endecoevel, met haar
dagelycxe kleederen , fonder eenig goet uyt dien boe-
del te hebben ; ende mocht men daar na bewyfen, dat
fy anders eenig goet uyt dien boedel hadjfyis des boe-
dels plichtig.

XVIII.

Item, dat die langftlevende van man of wyf, die
echte kinderen achterlaten, deylt alle eygelyken gce·
deren mette kind of kinderen, half ende haU, ende
naar doode van vader en moeder, zo deylen die kmêi-
ren elcx erfen veel, behoudelycken elk fyns voordeelîj
ende fterven die kinderen na des ouders dood, fonàct
wettelyke geboorte achter te laten, die erven op haar
ander broeder of fufters, foo wel van den halten als
van den heelen bedde j ende fterven die kinder voor
eenig vader of moeder, foo erven fy op haar vader of
moeder.

XIX.

Item, indien ymand ftorve, ende geen echtki""
of kinderen, vader noch moeder, broeder noch fuft^
achter en liet, die foude fyn goet erven op fyn
bloet ende erfgename , foo wel van des vaders als "ij

____________________, moeders zydc, cnde foo wie effen na in den bloede ot

die erfgenamen die goe- Ivaa de maàchtale zyn, deylen effen veele, hehoudf®^

ccn^n

den5 ende en deede die Schout des niet,foo loude hy
die erfgenamen daar en t'eynden allen haaren koii: be-
talen, die zy daar naa daarom deeden, ter tyt toe dat
hy hem die goederen gelevert heeft} ende waar het
datier eenig verdeiffelyk goet waar, dat die Schepe-^
nen dogte bell verkott te weien, dat fal men verkoo-
pen by den Schepenen, cnde wat onkoft by den reg-
ie op deefe erffeniOe gedaan fal worden, dat fal men
van den goederen betalen, ende twee Schepenen, die
van den Schout daar toe gefchikt fullen werden, ful-
len onder henbeyden daags voor koilen cnde möeyten
hebben, eenen Carolus gulden.

X 1 V.

Man of wyf, die met zyn kinderen, of met des
anders erfgenamen ongefcheyden ende on vertegen is,
mag op die kinderen of erfgenamen voor den Schout
ende Schepenen in het Gerechte fchifiinge , fcheydin-
ge ende deylingc begecren,cndc daar fal men den kin·
deren of erfgenamen, of haaren mombaaren, een wee-
te af laten, ende d^t vervolgen met vier klagen j ende
en komen zy niet te recht, of niet en voldoen, of

-ocr page 341-

% τίτ. ht

BOEL·

der kinderen goederen , dat zal by Schout èndc Gçi
rechte gecörrigeert worden, tot haaren goetdunken;

II. .

Ende dcsgelycx zal een weduwe haar kinderen fel*
ve vermombaaren , totter kinderen mondigen dagen
toe, ende daar af jaarlycx reekeninge ende bewyfin·
ge doen der kinderen maagen van haars vaders wegen j
in alre manieren ende op het verbeuren als.voorfz is:
maar als die moeder eenen man neemt, foo is die mom-
baarfchap uyt} insgelycx en zal die moeder fig der
voogdye niet onderwinden,als die vader voor den Ge-
rechte, of in fynen uytterfte wille fyn kinderen ander
momboirs geordonneeri; heefr.

III.

Een kints mombaar, het zy man ofwyf^enzaldat
goet van het kind niet aantaftcn , hy en heeft alvoo-
rens inventaris van den kinderen goederen gemaakt, en
fufHiante borgen geftelt voor Schout, Gerechte endc
Weesmeeiteren, daar die kinderen mede bewaartzynj
dat goet niet te verargeren^ endc tot . dier .tyt toe ful-
len Schout ende Schepenen den mombaar houden uyc
den mombaarichap.

.IV.,

Item, een gebooren of gefteldc mombaar, zal vatt
den kinderen goederen jaarlycx reekeninge en bewy-
fïngcdöen, voor de naafte vrienden ende maagen, cn
eenige van den Gerechte ofte Weesmeefter?, die van
Keyferlyke Maj. wfigeri daar toe geórdonneert fuU
len worden.

Alle mombaaren van onmundige kinderen 5 fulleh
den felven kinderen en haar goederen eerbaarlyk, deug-
ddyk endc wel regeeren endc vermombaaren, totrer
kinderen oorbaar, nutfchap endc prófyt, ende haar
ichult ende renten inmaanen, ende met recht inwitt·
nen,-naar alle hare vermogen, cndc dat recht aanleg-
gen eiodc beginnen binnen den eerften hal ven jare, m
dat die fchulden of renten verfchenen zyn, endc dat
recht dan voort ten eynde uyt vervolgen, fonder afla-
ten, alfoo dat die kinderen by bare momboiren aan
haren fchulden cndc renten niet bcfchadigten wordcnj
ende of die mombaar dat niet en dedc , cndc dat Vct-
fuymde, cndc die kinderen daar af by hem bcfcha-
digt worden, zo fullen die momboirs hem dat oprech·
ten endc betalen j op arbitraire corrcitie.
, V 1.
Endc of fccniger önmundiger kinderen goederen van
ymarit met recht beklaagt of befproocken werden, om
eenige fchulden of faackcn,den kinderen aandragcndèj
eh dic momboirs dat met regt niet en verantwodrdéni
of die fchult niet cn betaalden, lbo verre die kinderen
anders foo veel goets hadden, foo faldie mombaar dic
kinderen dat afgewonnen goet of ahders haarc fchadc
verftooren ende oprechten by Schout ende Schepe-
nen, tot fulcker weerden, gcÎyk dat waart was, ten
tydc als het hem afgewonnen werde.

VII.

Item, die iriombaars eh lullen der onmundigen kiti-
deren goederen niemand Icenen, onderdoen, nog la-
ten beuren, fonder renten d iar af te hebben, op goe-
de wisheyt cndc feeckerheyt, daar de kinderen mede
bewaart zyn,ende ten eynden der kinderen mondigen
dagen, tot haarc vermaaninge, hen dic wisheyt of daé
geld of goet, dat zy van den kinderen goeden uytgc-
leent, uytgcfct, of y mand hadden laten beuren, over·
leveren, cndc bewyfingc daar van doen, op dat dic
kinderen by haaren mombaaren haar goet niet quyt,
nog verbyftcrt en weiden.

V I I Î.

Item, als dic kinderen mundig fullen zyn, zoo zul-
len dic mombaars den kinderen allen haaren goederen,
hem H·'^'*"^ uyiien jDurgerenj cnac onacrwonçie | erven, Tcnten, gelden ende fchulden, dien fy van dc
cm aie vader daar en boven dic momboirfchap, of kinderen wegen ontfangcn inoecn hebben * binnen
ηL Deel, V^ den

PRIVILEGIEN, êcc.

ccnen yegeïyk fyns heerlytx endc yoorderlick goets,
cnde-het geen hy mee fynen zecgèlc endebrieven, d'C
men met recht niet wedcrfpreeken cn mag, bewyfen
kan. XX.

Item, dat een man, overlevende fyn wyf, neemt
voordeel van fynen wyve , ende dat wyf jegens den
kinderen of erfgenamen van haren man, ende die oud-
lie foon, naar fyn vaders overlyden , neemt voordeel
jegens fyn broeders endp fufters.

XXI.

Een Borger t'Ucrecht, overlevende fyn huysvrouw,
neemt tprfynen voordeel driepaarden,des hyfeheeft,
clck paard drie en dartig maanden oud, daarhy dage-
lycx mede plag te ryden , met fyns feifs geiinde, met
haren eereyde, of alfoo veel min als hy daar af heeft.

XXII.

Voort neemt hy al fyn harnafch, wapenenen klee-
deren, tot fynen lyve behoorenden
X X 1 I I.

Item, een decken, een paar flaaplaakenen, fyn heer-
bedde of befte bedde, fyn oorkuflen, een taafiellaa-
ken, een dwaal, fyn maal om dit in te doen.

XXIV.

Item, een voetennap, indien hy een heeft, maar
heeft hy geen voetennap, een filveren fchale, die be-
fte fonder een , des hy daar drie heefr. of meer i heeft
hy daur twee, die befte j maar heeft hy daar maar een,
die felvc j een filveren leepel, een ketel van die men
dagelycx plag te befigen, eenen coperen pot, desge-
lycx twee fleflchen ende een byle.

XXV.

Desgelycx neemt die oudfte foon van den overleden
vader .-"rnaar fyn moeder neemt haar voordeel tevooren
uyt. X X Y 1.

Dit is der vrouwen voordeel van haren man, haren
kleederen, daar ie te Hoogtyden mede gaat, haar be-
fte faillie ofte huyckc, ende haer kleederen daarfy da-

telycx in gaat, haar befte bedde, als het te Hoogty.
en ftaàt, haar ftoel, haarkuflen daar op, haàrtafel,
haar fchraagén , haar befte tafellaaken , haar befte
dwaal ende kandelaar op die tafel, haar voetennap,als
fy daar is, maar is 'er geen voeiennap , een filveren
ichaal, die befte fonder een, des fy drie heeft of meer,
heeft fy daar twee* die befte^ heeft fy der maar een,
die felve, een filverbn leepel, een coperen pot, eenen
ketel, haar mortierfteen, haar watervat, tange^haal,
treeft ende panne , rpofter endc krauwel, haar fout-
vat, haar befte kifte of cofFer.haar cofFer cn hacr doe-
ken , die tot haar hoofde benooren.

X X V I L·
Item, foo wes voordeel dar men niet en heeft, dat
cn Zal men niet koopen.

XVI. Vm Mombaerfchap,
I.

Een man zal fyn kinderen vermombaren tot haren
mondigen dagen toe, te weren , een knechtken tot
dat het achtien jaren oud is, ende een maachgen tot
dat het twintig jaaren oud is, in fulker manieren, dat
hy der kinderen maagen van haren moeder wegen jaar-
lycx reekeninge ende bewyfinge van der kinderen goe-
deren doen zal ; en en hadden die kinderen geen ma-
gen binnen Utrecht van haren moeder wegen, zoo
zal hy dié reekeninge doen voor twee van den Rade,of
twee andere goede mannen, die Schout ende Burger-
' meefteren daar toe fetten fullen, ende dat zal die vader
den Schout ende Burgermeefteren re kennen geven,
om die twee van den Rade of goede mannen daar toe
te fetten, ende of hy dat niet een deede , foo valt hy
van fyn mombaarfchap, ende die Schout ende Burger-
ïneefteren zullen dan den kinderen momboirs fetten
jjytten Rade of uytten Burgeren j endc onderwonde

-ocr page 342-

lî? VAN COSTUYMEN, USANTIEN^

den tyt haarer mombaarfchap , die felve kinderen,
als zy van hen vermaant werden, overleveren, ende
bewyfingc daar van doen, voor Schout, Gerechte of
Weesraeeilers van de Stad, op dat zy weeten mogen,
wat goederen fy hebben, of waar fy gelegen fyn jen-
de of die raomboirs aflyvig werden, eer dat fy die kin-
deren haargoetbewefen hadden, in der manieren voor-
fchreve, dat fullen die erfgenamen van de mombaars
tçrilonr doen, ende men ial die weeskinderen andere
mombaars ftelien.

IX.

Item, mombaars, die eenige onmundigc kinderen
in haaren koft houden,en fullen van dekoil niet meer
hebben, dan alfoo veel als den Schout, Gerechte of
Weesmeefters goetduncken ('al, aangefien die perfoon
der kinderen, ende die grootheyt haarskofte, naa dat
ly verteeren mogen.

X. ^
Item, onraundige kinderen cn fullen niet verfuy-

men, ter tyt toe, dat zy tot haaren jaaren gekomen^
zyn, ende iiillen t'alrc tyt met recht mogen fpreeken j
jegens haare momboirs, om reeckeninge van hen te
hebben, of om eenige goederen, die zy vermeenenl
dat hen toebehoorcn, '

X I,

Ende waar ymand lïom, dwaas of uytlandig, die
niemand en haddedie hem voorftonde, die en fal niet
verfuymen, dan fal men hem cenen mombaar fetten.

Alle weicke punden ende ariiculcn, myn Heerc die
Grave van Hoochftraten, Stadhouder Generaal, die
eerftc ende andere Raaden der Kcyferlycke Majefleyt
in zynen Hove Provinciaal van Utrecht, geordon-
neert ende gcftatueert hebben, ordonneeren ende ila-
tueeren mitsdeefen ,beveelende van wegen Keyferlycke
Majefteyt, Erf-hcere des Lands van Utrecht, alle
burgeren, ende onderfaaten der Stad Utrecht, dat fy
decie poinóten ende articukn onderhouden ende naar-
volgen, ende de Schout, Burgermceftcren ende Ge··
rechte der felver Stad, dat fy de felve in het proce-
deeren ende fententieeren, in allen haaren poinéten
onderhouden, doen onderhouden ende navolgen, fon-
der eenig verdrag of fimulatie, ende dat al by provi-
fie, ende ter tyt toe van wegen Keyferlycke Maje-
fteyt anders geordonneert werde. Aldus geordonneerc
ende geftatueert in de voorfchreve Stad Utrecht, by
mynen Heere Stadhouder ende Raaden voorfchreve,
den laatften July anno ifji.

yn Heeren die Stadhouder, Schout, Ber-
gemeefteren en Schepenen laten Avetenvan

IVf I Keyferl. Maj. wegeri, dat men dat recht,
' welk men op ter Oudermans huys voor

drie gefchickte Schepenen te houden plach, op maen-
dag of vrydag, dat men 't felve recht voertaan hou-
den zal op Hafenberg voor die Schout ende gemeen
Schepenen op dynsdachofdonredach, als't die Schout
belieft, mit alfulke geboden en weten te doen mitter
Stad Deurwaarders en dieners, als 't van outs gewoen-
lick is geweeft, dair he^ een ygelick na reguleeren
mach.

( I ) Siet hetgeen wy amgeteekent hebben op de i.Rubr. van de Ordonnantie vm denjare Num. xxxix.

LVIL PUBLICATIE, van den Stadhouder &c. dat men het Schepenrecht voortaan op Hafen-

berg houden zal, den η Auguft. ΜΏ XXXII,

LVIII. INTERPRETATIE van den Stadhouder en Raden,, op de voorgem. Ordonnantie van

den 31 July 15 nopens het recht, 7 welck men in de Fryhejd
-defer Stad houden zal^ den 17 Januar. MDXXXIU.^

Ifoo op huyden den Hove van Utrecht Ger-
rit Gerritfe, van Tolleftege, BaarntBaarnt-
fc,van Sintc Cathcryne, en Jacob van Hoern,
van Wittevrouwen poorte, Schouten, by re-
quefte te kennen gegeven hebben, dar van ouden ty-
dcn by den Schouten en Schepenen van de voorfz drie
Schout-arnbachten, ilaande buyten der poirte, maar
ih de Vryheyd der Stad Utrecht, gehouden is (i) dat
Schepenrecht van de Stad Utrecht, ende dat onlangs
Kun Requiranten, als Schouten, in die commifficn, die
2y van de Keyferl. Maj. als Erf heere 's Lands yan U-
trecht hebben jdifcordeert mitten rechten van de Sche-
penen van Utrecht, zoe die rechtvoirderingen voor
den Lantrechte korter vallen, dan die voor den Sche-
pen banck voiriz, insgelyks van mit plechten te pan-
den, en anders, verfoekendeverklaaringe ,hoezy hun
voortaan in het exerceeren van hare voorfz officien

Alfoo op huyden den Hove van Utrecht üer- dragen en reguleeren fouden j ende willende het felve
rit Gerritfe, van Tolleftege, BaarntBaarnt- geerne obedieeren en achtervolgen. Is by myn Hec-
fc,van Sintc Cathcryne, en Jacob van Hoern, re den Stadhouder, de Eerfte en andere Keyferl. Maj,
■ «on w;rrmrr«iiM7i.n r.r.rtrr<- Srhniirpn. hv re- Raden geordonneert en verklaart, dat die voorfz Schou-
ten mitten Schepenen,elks in het zyne, hun voortaan
reguleeren, en partyen juftitie adminiftreeren zullen,
volgende die Ordonnantie der Keyfel. Maj. gemaakt
over zyne platten Landevan Utrecht, naar luyden haar-
lieder commifficj ende indien in het Schepenrecht der
Stad Utrecht eenige Statuten of Ordonnantiën ge*
maakt zyn , die in der Ordonnantie op ten platten
Lande met begreepen zyn,zullen,dieRequirantendaar
inne volgen het recht, van de Schepenen te Utrecht.
Ende dit al by provifie, en ter tyd van Keyferl. Maj.
wegen anders daar inne geordonneert zal zyn. Al-
dus gedaan binnen der Stad Utrecht op den 17 Januar.

( I ) Pe Woorden zyn in het Ordvnnantieboek vm het Hof eenigftnïs gebrekkelyk, en maken den βη duyfler, Dsi
uyt het goedvinden van den Raad ^ dat klaar w, kan men de meyninge van de Requitmten wel gijfen. Nochtm
fonder beter affchrift hebben wy bier niet aan willen veranderen, of verbeteren. En komt het ook foo zeer daar
niet op aan.

RESOLUTIE, dat men in de twaalf nachten na Kmmis geen recht houden zal, den u
Januar, ΜΌΧΧΧΚ

dan willich recht ; dan in toekomende tyden en jareOf
zei men op alle veriworen maandag recht houden,ge·
lyk men voer ^'t hoege Gerecht hout-

LIX.

vcrcomen by den Gerechte, dat men in de
twaalf nachten na KersmiÎTcj 'gcen recht
voer den Raide, en ook op ten verfwoeren
maandag ter defer tyd houden en zei, anders

LX. ORDONNANTIE van het Bof voor het Gerecht van lollefleeg^ ηψη5 het faiaris^M

^xtraordinaris Uechidageti, dm 31 Jwm·. MOXXXFI.

i ' M·

-ocr page 343-

PRIVïLEGIEN, &c. I BOEK. Χ,ΤΙΊ. 339

ΑΙΓοο Schout en Schepenen van Tollefteeg, buy-
ten dcfer Stad Utrecht, den Hove van U-
trechc te kennen gegeven hebben, dat zy
boven die jaarlykfe open echt· en rechtdagen
tot veel tyden geladen worden bydiver(epartyen, om
henluyden recht te adminiftreeren , endc dat partyen
?,ulks begeeren te gefchieden tot koften van ongcly-
ken, en zy van allen ouden tyden al Je hare teeringe
vry plegen te hebben, tor grooten koilen van partyen j
cnde als dan fententie gegaan is, quxilien vallen op het
iilaris van den Schout en Schepenen, die, om het recht
te houden ,heur werk verlaten, ende veel vanhenheur
brooc mitten handen winnen } van welk falaris in de
Ordonnantie van het Lantrecht geen taxatie gefteltis,
veribekende het felve Hof hier op taxatie ftellen wil-
len, daar na zy hun voirtaan richten zullen. Sooheefc
het Hof uyten naam endc van wegende Keyferl.Maj.
als Erf-heere der Landen van Utrecht, geordonneert,
ende ordonneert miisdefen, dat zoo wanneer Schout,
Schepenen, en Secretaris voorfz. buyten die ordinaris
rechtdagen verfocht zullen worden, en gelyke extra-
ordinarifl'e dagen recht te doen, zullen zy voor hcur-
lieder koil, arbeyd, en moeyten , geloont en betaelc
worden, in maniere hier na volgende. Te weten,die
Schout 'sdaagsdrie ftuyvers, elck vanden Schepenen
en den Secretaris 's daags drie grooten Vlaamfch. En
dit al by provifie ende ter tyd van wegen de Keyferl.
Maj. anders hier op geordonneert zal worden. Aldus
gedaan ende geordonneert binnen der Stad Utrcchc
den laatften Januar.

LXU. ORDONNANTIE, rakende de manier

tien bj den Schout

Defe nabefcreve Ordonnantie is op huyden in
den Rayde overgelevcrt ende mede geleien.

Dein Prince van Orangie,Grave van Naflau,
Stadhouder Generael van Holland, Utrecht,
gefien ende gevifiteert hebbende die articulen,
zyndcr Genade overgegeven van wegen Heer Jan van
Culenborch, Ritter, Heer van Rynswoude, Schout
deler Stad, by forme van doleantie tegens die Wet-
houders cnde Regierders der felverStad, roerende fe-
kere overkomen, by henluyden gemaiét, endc beyde
de partyen fomraierlick dair op gehoirt voer die Prae-
fident, cndeMr. Willem van Diemen,Raidt desKey-
fers, onfe alregenadigile Heer, daar toe by zyner
Mayeileyt gecommitteert,die hem van als rapport ge·
daen hebben, mitsgaders van hunnen advyfen,ordon-
neert ende injungeert in den name en van wegen zynre
Majefteyt, de voirfcreve partyen elcx in fyn regard
le achtervolgen endc tc obferveren, die Ordonnantie
by der felver fynre Majefteyt, op het ftuck van den
Schout-ampte ende exercitie van dien gemaid, naa
huer forme ende teneur, fonder enigiints dair tegens,
ofte in praijudicie van dien, te ftatueren ofte attemptc-
ren, renovcerende cnde te nycte doende alle het ge-
ne wes dair tegens mag gedaan, geobfervecrt, ge-
ftatueert ofte geordonneert wefen, by wye het zy,
cnde indien eenige fwairicheyt viel op te interpretatie
van der felfte Ordonnantie,dat fy dair van fullen con-
fuleren fynre voirfcrcve Genade, of in fynre abfcntie
die van den RaydProvinciaal alhier, dcwelcken fynre
Genade dair af fullen adverteren, ift noot.

LXI. CONSENT van dm Raad, om degewoone maaltyd na de executie van de Criminek Sen^

tentien af te fchaffen. den 2 Jmy M DXLIi.

Oiergelyke gewoonte is êok elders geùruyckelyk geweefl. Dus pleeg de Hoofd-Oβcier ταη Campen na de gedane w-
cutie den Biechtvader en bedienden van de Juflitie ter maaltyd te onthalen^ volgensgetuygenis v^wRevius inHi-
itor. D.iventr. lib.4. pag.417. Anton. Mattha^us de Jure Glad. cap. xxxvii i. in fine.

Op huyden den ζ dag Juny 1542,, is gecom- Rayden der Stad Utrecht, daar toe vcrftaan wilden>
pareert voir den Rayde der Stad Utrecht,' '' ^ ^ '^

Mr. Seger van Alvaro,Rckenmeeftcr in den
Hage, ende heeft van wegen der Keyferl.
Maj. geproponeert ende begeert, als dat,aangemerkt
alhier t'Utrecht een oude Ufantie ende Goftume van
doen overlange geweeft is, dat men foe wanneer eeni-
ge misdadigen gecxecuteert werden, dat alsdan naa
de executie die Hceren van den Gerechte, mitsga-
ders anderen Officieren t'laamen in een maaltyt plagen
tc vergaderen} en alfoe 't felve fchynt nyet feer lof-
jïicken ofte behoirlicken tc wefen, omme redenen,
als doen by den voirfz Rekenmeefter breder verhaalt,
foe is by den voirfz Rekenmeefter geproponeert, van
wegen der Keyiêrl. Maj., als dat die Heeren van den

als dat men die voirfz maaltyt abolcren foude, ende
de Heeren van den Rayde der Stad Utrecht, in re-
compeniie van de voirfz maaltyt, eenen yegelycken toe-
vuegen foude, telcke reyfe als men Juftitie dede, fe-
keren falarisÎ wair op Schout, Burgermeefteren endc
Schepenen defer Stad, als doen voir antwoord gaven,
als dat zy in der felver voorfz propoiitien genoegfaam
condefcendeerden, beheldelicken dat men de Burger-
germeefters, Scepenen, Rayden mit den Secretaris
ende Duerweerders, eenen icelling voir die niaaltyc
wtreycken foude, cnde andere Dienres naa advenant!
wair op als doen den voirfz Zeger van Alvaro antwoor-
den , dat hy fulcx aan de Rekenmeefters in den Hagc
rapporteren foude.

van Procederen y ontrent het nemen van informa·
defer Stad, den 19 Febrnar, MOXLllL

Ende aangaande het pund, van wat regulen die
men houden fal, in het nemen van informatie prse·
cedente by den voirfcreven Schout, den felven Schout
fal die voirfcreve informatie moegen nemen foe ende
in al der manieren, als hy gedaan heeft cnde gewoen-
lick is te nemen, fonder nogtans dat hy ofte zynen
Subftituyt aldaar pra:fcnt wcfende, yet degetuygen
fel doen (eggen, met comminatien of anderiints, dan
die rechte wairheyt, die welckc oick het gene hen
cundig is van die faicke, ordentlik ende klaarlik ver-
klairen ende depofcren fullen, foo het feyt gefciet en-
de gebeurt is, en fal oick den voirfchrevcn Schout of
fyn Subftituyt den tuychen eenige aiteftatien of cer-
tificatien, by hen of nueren dienres te vooren geno·

LXIII. COSTÜMEN, Vfantien, Politien ende flyl van Procederen ^ der Stad, JurifdiÎiie,

ende Vryheyd van Vtrecht» geapprobeert ende gedecreteert h die Key^

men, voirlefen, omme naa inhoud van dien die voir··
fcreve tuychen te doen dcpoièren.

Ende ruerende, dat die van den Gerechte begeren,
datdeinformatien onder den Gerechte ibuden moegen
blyven, om, of van het vonnis geappelleert worde,
huer fententien te defenderen, ais die Schout zynrc
informatie onder den Gerechte fal geleyt hebben, ful-
len die voirfcreve Wethouders moegen defelve doen
copieren, cnde die copie geauthentiieert by hen hou-
den, om dair mede tc doen ende tot fulckcn eynde
alft behoiren fal. Aldus gedaan ende geordonneert by
mynen voirfcreve Genadigen Heere, tot Utrecht den
vierden February annoi f45. (ftylc van dcfen Quartiere,)
En was aldus onderteyckent, Rhene de Chalon, on-
der ftont gefchreven,gccollationneert jegens de origi·
nale, by my onderteyckent, N, D. Clercq.

-ocr page 344-

âcrie, by der gratie Gods, Roomfch Keyfer,
altyt vermeerder 's Rycx » Koning van Ger-
manien, van Callilien, vanLeon, van Gre-
nade , van Arragon, van Navarre, vanNa-
pels.». v'an Sicilien, van Majorcque, vanSardaine,van
denEylanden,Indien, en vaftenLande dcrZeeOcea-
ne&c. Eens-Hertoge van Ooftenryck, Herioge van
Boargoingnen, van Lotryk-, van Brabant, van Lim-
harchi van Luxenburch, ende van Gclre, Grave van
Vlaenderen, van Artoys, van Bourgoingnen, Pals-
grave, cnde van Henegouwe ^ vanHoilantj vanZee-
lant, vanFerrette, van Hagenaut, van Namen, en
vanZutphcn, Prince van Ζ waven, Marckgravc des
Heylichs Ryck^ j Hcére vatt V'rieflant, van Salins,
van Mechelen, van de Stad, Sreden endc Lande van
Utrecht', Overyfele endc Grocninge, ende Domina-
teur in Afic , ende Afrycke , allen'den genen die de-
fen onfen'brief'fullen fien , Taluyt. Alfoo om te voor-
iïen tetter ongeregeltheyt, procederende uter dfveriï-
teyt'enâc cöhtrairidtyt, van dén coftumeh 'cii gewoon-
ten van'önfen Landen van Kerwaerts ovèr , endc dén
incoiiveniéfitén daer wt córtiende. Wy hadden in den
jâfe i|5'i. potten gëfrieciiénvveW onféù vooriz

"Landen'ende Oftdérfateh, ónder andere g'co'rdonneért
ende ge'ftatïicert, dat die voorfztJdftumen, enUfan-

fen ProVihdialen Raden, "ehde métVyfedekbéf'atie vùh
Rade daer inne te ordonneren als 'c behporèii fdtide.
Ende Het "fy foo dat önfe welbeminde-, de Schout,
Ëiifgeimcelïéren ,Schépcnèn ch 'È.adch bnfer 'Stad Hn

UtreeKt .............-

voorfz
den

Oüdéfmaris-KecÏit'ï döor %efkénMnîde félve-Stàddc Ju-
ftitie eiidc TPölitie'diverfchelyk, conflifélyk én fonder
^oede ördene tot noch töe gêadminiftrccrt'is géweeft,
inet langen'treyή vin procedüeren , nict alleenïyk «tot
gfoótéh köfte en rhoeyte V£in dëh pa'rtyen , én de 'ge-,
tneynéh'i^ÖÖrterën ende ihwöönende dér voorfz Stede,
maer öök 'tdt -kcKtérdeel van onfe Hooehéyt en On-
derlaten. Ende om'iïie f€ völdöén onfevoórfz Ordón-
ïianf ie, die déVoörfz tobndérén hébben doen reduceren,
tnde in geichrifcc 'ftéllen ^ien qüöhiör , inhdudéndè die
-ördehé, ftyl^ëhde Êh'anicfe va'n proccder^h, mitsgaders
-dndere'üföiïtiéti, ï»ölitiéh-éndé Cofttimen dcr vööffz
Scedc', 'naer'dicn welken die voÓrfSi tööndéren en in-j
woonende onfer voörfz Stad éh Vryheyt'viin ütfécht
fchüldiéh föüdën viëfén'hénluydén van hti^Vooftaen te
Tcguleren. Ënde hëbbën öns die faken gèjlréientéért,
,op àût öflfe^b'eliïift iy, dié fëlve'te accept€i'en,afiprc)·
"beren endé dedret^rcn, ónsfesr odtmoédclyk'daérom
'biddende. Bdëfi té wct^n ,dat -W^defén iacngëfich , en
na^dien ^'hebben^oën vifitereh, ^nde'wel én rype-
tyk éxöliiinefëft 't vöörfz^udhier vöh Goftuiilén, Or·
üöflnancie, ♦ftyl·ènde'mëniéfe vah-procèdereh, e^i'ftin
'Orifen Riiidé'PrdViriéiael vaii'XJtr^ht?, endë'daer'na in
önfön 'Seeieéën 'R^e, begerende ^té v^öffiéh 'tottér
wetvaert van der Juftitie, rufte ende bndérhoudédiÎTe
^onfer voorfz ^iad ende ¥ryheyt van Utrecht, ende
♦dat onfe oftderiaieh'^nde iiiWooriefidê ialdacr geregeért
ende getra<Sfeéeh ^efcien 'in -göede Policée, 'iiiet'korte
"expeditie van JuftitTe , hébbéii by advyfe èftdè delibe-
Vcih bnfc^iröyrfz'Suftér èiiéfenîngîtîtt'e Vàh ήίίη-.
(j^ariè, -Kegehicfe. -^tide^^dh bhféh "fëër 'Ifeve^én^gi?-^
'trouwen den Prsfident ende Eüydenvan onfen voorfz

Sècreïen Rade, wt onfer rechter wetenheyt, autho»·
riteyt ende volkomen macht geordonreertendc gefta-
tueerc, ordonneren ende ftatueren voor Ediél: en eeuwi-
ge Ordoiinantie by defen onfen brieve die punden ende.
artykelen hier na volgende.

L Fan de Folitien der Stad ende JttrisdiÙie
vm Utrïcht.

Î.

Ëcrft, dat van nu voortaen, geen Dekens van der Gil·
dén onfer voorfz Siad van Ütrecht geroepen en fullen
wefen, in Wette, of Rade; no^ en full len henlieden
van -gécne zalcen óihderwinden, dan aïleénMck van fa-
ken mers ïierirïge Van haer Gilden aengaendej fonder
dat fy fulleri mo^en Vçrgaderen, dan by confente van
onfen S'tadhöudér, of |yii'eh Lieutenant, Schout,
ende Burgermeéfteren. Endé als défelve eenjge ver-
gadénnge geaccordeert fa'l Werdén , foo 'fal altyts een
van den Gerechte daer by geféhikt wëfén, die mede
prefent fàl zyn in haerluydér comriiunicatie,· óïp poene
indien anders'gebeurde, géfttaft te werdén aeh lyf en-
de 'gbét, naer gelegentheyd van det 'facc'ke ; ende men
fal maer een Gilde 'confent geVen, 'op eenen dag ver*
gaderingé te 'maken.

Ί L

Itém, in dén voorfz Gilden, en 'fal voortaen nie-
riiarit mog'én wefen die vön 'der neringe ofte van den
ambaehte niét en zy.orgeweeft enis jénde die alfulcx
h'ïet én'Ssyn, 'ende fifÏlefj mfettér vooriz bilden of ee-
riige van dien, 'niet'mogen Vergaderen, σρ verbcüi'te
als vorch.

Î I T.

It'ém, Tiil öiifcnSchöüt'den öntfahk -hébben van Vi-
lein boeten, breucken, ïorfçyten, pœnen, endecon-
fîfçatîcîi, binnen onfé voorfz Stad vanXJtrccht, ende
dié Vr/hëyt van'dien vallende, ende daer af rekenen
^chtsérvólgende zyne cööimiffie.

I V.

Ïcétn-, idacr zulléft «géftdlt Avorden jaerlycx'by ons
óf örtfén Stadhouder ende Gecommitteerden tweeBur-
■gérmeéfters, die laft zullen hebben neerftelyk tot der
Stad 'goeden te fien, ende metten Schepenen recht
énde Juftitie helpen iadmiiiiftreren-, ende al doen dat
'oede getrouwe Burgérmeéfters fchuldig zyn en bc-
lorën'té dóen, töt'onfer cere, ééndragtichéyt, ende
wélviaren Van der'voorfGhr^Vcn Stad.

4tém, 'fullen 'daer -toe geftelt fende -gecommittcert
^erdenWaelfSchepenen, boven de voorfz' ^ίweeBo^
germe^fters , die t'fömén kénriifle 'hebben zullen van a'·
ie criminele ende civile zakéh, tot haerluyder kennilTe
-böhörönde j ende zullen een yegelyken recht eodeju'
'ftiriéïadtïiirii'ftreren; ende daër fOe^géhouden wefen
ohfe^akén, in civiel· of criftiinéel, 'te'voorderen ende
téfnriiinéren voor dlléri atidéren zaken van'partyeo.

V I.

ÏÉëm·, die'vöorfz Schout, Burgertncéilérön, Schc-
pëhéri éhde Gàtîléraers én fullen geen excyfen, ofan*
derc'^ârtyeh éÉj •goe^örénVötife Voorfz'Stad loebebo·
rënde, mogen jJachten, "bfrjjart bf deel in de pagtii'
ge hëbbëfï, dïreaelyfc'of'indifeaelyk, 'op pœôc vin
hohdëft gôudeiîîrealén'regens ons té'verbéürén j
înrie 'deStad hebben ^zal vöór haér interéft één derden·

déél, éndc dttcrénbövén arbitfalyck'/gecörrig^ert tc

Wérdëiï.

V I tl.

item., 'daer fullenOok van onfen wegen geftelt
^c'g^ébrliiiiécreWërden cweerCatheràérs, daer# deW
f^lbeffen'jGimelhiQr'van die penningen, ende jai^
ontfank hebben van alle incomftenvaiï 4ier^vboriz5»^»

fliei

VAN COSfÜYMEN» USANlTlEN,

ferl. Mdj. aU Erf-heere der* Stad, Sitdtn éH Lande mn Utrecht, den
5 Jiily MÙL, en gepihlicmt den ^ö Seftemb. M Ό L.

-ocr page 345-

PRIVILEGIEN, IBQEK^ Ζ TJT.

niet wtgefondcrt 5 ende doen die betalinge van den
Rentiers, ende voorts leverende in handen 9an den
anderen tweeden Cameraer, 'c gene dat men behoe-
ven zal voor reparatie ende timraeringe) bodeloon,
wakers, portiers, cn anders,als men hem ordonneren
fali ende Tuilen van aisjaerlicx doen rekeninge, met
behoorlyckc ordonnantiën ende acquiten, in prœfenne
van onfcn Stadhouder ott zynen Luytenant, Schqut,
Burgeimeefteren, Schepenen, Raden, ende anders,
als dat gewooniyk is te gefchien.

VIII.

Item, fullcn van onfent wegen geftelt ende geor-
donneert werden, vier en twintig perfonen ofte Rg·
den, die metten voorfchreven Schout, Burgermee-
lieren, Schepenen, ende Çamcraers, reprefenteren
zullen dat Lichaem van der Stad; dewelcke geroepen
zullen werden by den Schout endcBurgermeelleren in
allen zaken, policien, neeringen, en welvaert der
Srad aengaendej ende daar inne helpen raden enfluy'·
ten, dat totter nieefte eere, profyt ende welvaren van
ons, ende onfe Stad dienen fal.

I X.

Itéra, den Schout 5 Burgermeeftercn, Schepenen,
Raden, Cameraers, of Secnetarifen, of yemant van
henluyden, en zullen in dienft van eenigc andere Vor-
Iten of Heeren,hoedanig die zyn,mogen wefcn^nog
eenige penfte van hen hebben,ofte ontfangen,oppœ
ne van geilraft cc werxicD waer gclcgentheyt vm dpr
zake.

Item, den Schout fal, by advyfc vaaadea Stadh^^er,
mogen àdlen, een nut ««de Suijilîitijyi ,

hy vm oöfco wegen ende dea zyaea eedeaiaJ^ iier
praefeQtic van den Bufgei mecöcreo «ndc Schepcoeo,.

X. I·

Item, den Schout ,of zyu Sübftiiuyt in zyn nhim^
tie, zullen alleen welen maenders van allen vooniflc©,
't zy crimineel of civiel, alfo wel oorfpronk nemendej
«yt iaefccn van policien „ van frauden, geconjBjittpcrtj
ïn den excyfcn als anders, geene .uytgefondert5 wel'i
vcrCbeade^ dat die BurgermeefterSgin fajecken 4aer»fyi
in priet.ei>deren willen die Stad geintereSeert te z^yji^
zullen mogen ageren ende concluderen tot intcrelt.

X I J.

Item, den Schout zal in allen zaken 't woort voe-
ren, als die van den Gerechte ver^gadert nullen wefen^
ten ware dat 't Gerechte of den Raed vergadert zyn·
de,daer eenige faocken vielen, of tc doen waren,con-
cernerende die Policien, neringeo, of incoraen van;
der Stad j ^t welk geoppert fal mogen worden by den'
Burgermeefters, in ipriefentic van den Schout ofz-yn
SubSituyt.

X I I i.

Item, don Schout fal den Scherprechter eedenj-cn-
de die van der Stad Tullen den felven Scherprechter
zyn jaerlicxe wedde, ende ^ewoonlyke onderhout be-
talen j ende als hy executie van Juftitie,doen fel, !t fy
van den lyve of anders, foorfal hy daer af betaelt wer-
den by den Schout van oniên wegen ; »ende insge-
lycx fullen betaelt wefen die oncolten van coordea,
Jtlokluyden ende diergelyke.

X I V.

Item, de Schout fal by der Stad.Deurwaerders den
inwoonders van Utrecht ende anders, binnen de Vry-
heyt komende, mogen doen verbieden, d'een den an-
deren met quade woorden ofwercken te misdoen, op
corrcaie van Schepenen tot onfen behoevje, wçgefon-
dert deSuppooften van dcnHove.,ende.ander;gçprivi-
legeerde perfonen.

XV. „________ „„ __________ ____________________

, den Schout jen zal niemant vangen in gemeen fgerjuecft-eren, lenjwaRC dat diefupdatic contrarie dif-
oeliaen,, ^ten zy dat hy inforiaatie pr^cedente heeft, poneerde, .-ende fullçn oçk t'iamen roomboirs ile]|çn
otdat hy dcn.dcUnquanEcnJhcvind op 'r dfiUft lUifitter jden

V V Î dacr

341

verfcher daer, cndc die gevangenen tc rechte ilel-
len zonder vertrek of fimularie.

X V ï.

Item, den Schout faj in allen fwaren faeken, of
die van importantie ?:yn, niet doen fonder advys van
den Stadhouder, totten welken hy zal hejbbenzyn re-
cours.

X V I L

Item, cjie Burgermeefters en zullen in geene fakefjp
al zyn die ook civjeljgeleyde mogen geven,ende zul-
len niemant verbieden die frequentatie van dpr βtad ^
ende die Vryheyt van dien, fonder onfen of onfeii
Stadhouders expres bevel, ten ware dgttej: gefchjedc
rechtelyck by vonniiTe} macr alfulcken geleyde zal
gegeven vvprden by den Stadhouder, of by den Schour^
dewelke die van den Gerechte dacr af'fullcn adver-
teren.

X V I I I.

Uem, boeten ende breucken, komende qyt p?is·
bruyck geheficht io den excyfen, qftc andçfe Stad«
goederen ende incomen, ende ook boeten eo i?reukca
roerende de Policiei) vnn d.e Stad ei|i(}c lj:euren y^^
dien, zgl d/e een heifç van de partye de Stad p)ag
re onffaiïger? ^ tot onien prQfy te couacn, d'a^de^
helf fal coincn ende gecmployeert werdei? totter Stad?
profyte, waer af die Cafjjcrj?ier gehouden werc ontfanfc
fe mACéokm cmie rekeninge te doen.

X I X.

hem > <den ^cM^idt, J^i^rgeraveftcrf, Of (jlic van dea
Gcrse^c^ce vjau Ucrechj:, ^ fullen geea n^fliven vap
vreemde Prifiççfl, Vofiten, ficercn, of Qemeenten
'Cooe els f-iheer .defc;· o^if^r Nederlanden niet fubjeófc
zynde) .opbreeken , jnv»c/K;iiç ^eûçten kvereji in laan-
den van onfcn StadiiQuderj en fullcn ook geen mifli*
ven mogm i^lvW'^ lOfjiênden nen κοοΐ)^ P^ocen,
Voiil^n^ Heeuen, vrecyiide .ÇeçpeQi^ten ^ ibpder^cx-
pres bevÏil van «ojs of onfei? vooriz Sçadhouder.

XX.

Item, die Stad klçcJœ en ^s^lijiet geluyt wordc^i,
dau by bevel .yan onfen Scjliout^ eudein zyn abfentie
by tbevi^il vantfynen §ubilituyt, die tccrft gehouden fu!*
Icn weien den Stadhouder daer af te adverteren,indien
•by priefent i^, indien niet, ende in ?:.yn abfentie, on-
fen Praïfident en .Raed van Utrecht : ende zullen alle
publicatien ofte uytroepingen gelefen werden by den
Secretaris der voorfz Stad Utrecht, die alleen fpreken
2,al uytten name van onfcn Stadhouder, Schout, Bor-
tgermceilesen ende Schepenen van onfen wegen,

X X I.

Item, ten vcrfoeke van borgeren ,ende onderraten
die voor eenigc Stad/chulden of andere fAken buyten
der Stgd befet ende gearreftcctt worden^, zpjlen uytqn
name van den fBurgcrmeefteren ende Schepenen brie·
ven van behulpe geichreven mogen worden by der
Stads Secretaris , ende metten fignet van der be-
fegelt, uytgenomen aan vreemde Vorftcn, Heeren
ende Steden , daer inne men obfcrvcren zal 't gene
hier voreo daer af geordonneert 15.
J XXII.

Item, alle machtbrieven, procuratien of certifica-
iicn, die gepafleert zullen werden voor 't Gerechte van
derétad, zullen gemaakt wefen qp ten name van den
Schout, Burgermeefters ende Schepenen, cndc befc·
eelt met der Stad Îignet,

XX I I L

Item, de Kerkmeefters, Hey lige Gecftmeefters, code
Gafthuysracefters, die de Burgermeefters alleen, of mee
aiideren plegen te ftel}en.,en de officien Jn dcrKerkiÇn
of andere Godshuyfen die zy plegen ie> geven, fullen
geftelt ende gegeven werden by den Schout ende Bur-

-ocr page 346-

35Ό VAN^ COSTUYMEN, USANTIEN^

341

daer af die rckeningegcdaen zullen werden den Schout,
cnde den genen die daer over behoren ic wefen.

XXIV.

Item, Tullen alle vergaderingen van Burgermeefte-
rcn cnde Schepenen geichieden door bevel, wete en
eonienc van den Schout, ende die vergaderingen die
men zal doen van den Rade, of vier en twintig (als
't noot zal zyn) die lullen geichieden by bevel, wete
ende accoorde van Schout ende Burgermeefters t'la
men, ende zal die voorfz Schout, in iaaken den Staten
betreffende, in communicatie ende opinie van dien van
der Stad met wefen, foo lange hy hem van der itaei
van der Ridderfchap houdende is.

XXV.

Item, als eenige Dekens van Gilden gctnaekt wer
den, zal die Schout henlieden voor doen lefen d'arty-
kelen van der Ordonnantie, by den welken den Gil-
den verboden is fonder oorlof van den Stadhouder .
Schout ende Burgermeefters te vergaderen , ende dai
men den felven Dekens verbiede vergaderinge van den
Gildebroedersce maken, ten ware dat fy van den Stad-
houder, Schout,Burgerm.eefters oorlof gebeden ende
verkregen hadden, ende dat'er y mand geordonneert
ware van den Gerechte, die in heure vergaderinge fou
de prefent zyn,.

XXVI.

Itern, die Wet der vooriz Stad Utrecht zal alle
jare vernieuwt werden op ten eerlten dach Oftobris
cnde zal die proceflie tot gedenkeniiTe dat wy als Her
toge van Brabant ende Grave van Hollant, geworden
zyn Erf-heere der Stad , Steden ende Lande van
Utrecht, alle jaer gehouden werden ©p St. ürfelen
dach, le weten, den 21 dach der ielver maent.
X X V 1 I.

Item, dat onfen Schout,Burgermeefteren,Schepe-
nen, Raden en Cameraers,reprefcnterende 't lichaem
van der Stad, zullen alle maendagen vergaderen, om
te traóleren ende ordonneeren op die faken der felver
Stad, aengaande Politien, neeringe ende anders, dat
die Juüitie niet aen en gactj cnde indien des maen-
daegs heylich dach is, fullen zy deneerften werkdach
daer aen vergaderen ende die faken trafteren ; tc we-
ten, van Paeflchen tot Viftoris 's morgens te acht
uren, ende van Vidoris tot Paeflchen'smorgens te
negen uren.

XXVIII.

Item, dat die Schout, Burgermeeftercn en Sche-
penen fullen allen dynsdaegs voor den middach recht
houden van allen laken, groot ende klcyn, criminele en
civile, reele , perfoncle of mixte, nietuytgefondert,
zoo verre henlieden kennifTe van dien competeert 5 ten
ware het op maendag daer te voren heylich dach ge-
weeft ware, foo zullen alsdan die van den Gerechte
voorfz vergaderen ende Juilitieadminiftreren den eer-
ften werkdag,na dat den d;ig van Politien gedient zal
hebben.

XXIX.

Item, zullen den Schout ende Schepenen, 'sdaegs
nadat die rolle afgepleyt zal zyn, vergaderen, ende
tot vermaningc van den Schout, of in zynabfentievan
zynen Subftituyt, proceiTen vifiteren ende conclude-
ren, omme die ten eerften rechtdage daer na gewefen
te werden.

XXX.

Item, indien die Schout of fynen Subftituyt niet
gelegen en wave ten vooriz dage ende ure prciênt te
welen, zoo zal die Schout gehouden wefen (des vcr-
focht zynde) een van den Burgermeefteren of Sche-
penen te fubftitueren tot voorderinge van der Juftitic,

XXXI.

Item, insgelycx fullen die Schepenen ende Secreta-
ris, of zyn geëede Subftituyt, ten vooriz dage cn ure
cotnparcrcn, ten ware die fclve Schepenen rcdelycke
ontfchult hadden, daer van zy den Schout tot haerder
excufatie gehouden fullen wefen te adverteren»
XXXII.
Item, als yemand van den Schepenen ofRaden van '
Utrecht, by Schout of Burgermeefters elk in 't fyne
gefchikt wort tot eenige faken, der Stad of Juftitie roe·
rende, 't ware buyten of binnen der Stad , ende zal
zyn ontlchult daer op niet mogen nemen , noch wey-
gcringe doen,by 't verbeuren vaia drieCarolus gulden
tot behoef van den Gerechte; ten ware hy merkely-
ke nootfake hadde om daer toe niet temogen vaceren,
daer af hy den voornoemden Schout of Burgermeefte·
ren adverteren zal.

II. Fan den Voorf^raken.
I. '

Item, dat van nu voortaen niet meerdan acht Voor-
fpraken wefen en zullen, daer toe nut ende bequaem
zyndej ende zullen geaccepteert werden by Schout,
Burgermeefteren en Schepenen , cerft geëxamineerc
zynde: en fullen deiëlve gehouden wefen heuren be-
hoorlicken eed te doen , den Schout ende Schepenen
eere ende reverentie te bewyfen, ende dat fy heure
partyen met eerlyke en reverentelyke woorden (ach-
tervolgende defe onfe Ordonnantie ) dienen zullen,
fonder eenige partyen te dienen , die fy weten te zyn
in heurluyder faeken niet gefondecrt, op poene van
arbitrale correûie.

I I.

Item , dat een yegelyk voor Schepenen zyns felfs
fake mondelinge beleyden,of by eenen gefworen Voor-
fprake doenbeleyden zal mogen, ende anders niet, uyt-
geiondert dat een yegelyk in faken van perfonen hem
(00 na beftaande, als broeders ende fufters, broeders
ende fufters kinderen, geadmitteert cnde toegelaten zal
werden.

I I I.

Item, en zal niemant over oordeel dingen, op't
verbeuren van acht ftuyvers, fo dickwils hy by den
Schout daer van in boeten geilagen, ende by den SchC'
penen gekent werde, tot behoef van den Schout.

I V.

Item a insgelycx en zal d'een den anderen in zyn
woorden niet vallen; op pœiae van vier ftuyvers, tot
behoef van den Schout.

Item, of eenig van den voorfz Voorfpraken zyncs
partyen recht verluymde, die felve zal gehouden we-
fen , zyn partye tot intereft, ende noch daerenbovcn
verbeuren tot behoef van den Schout ende Gerechte,
voor elke die helfte, eenen Carolus gulden, diehy
gehouden zal wefen terftont te betalen,al eer hy weder
dienen machj ende indien hec dikwils gebeurde, die
zal by den Schout ende Schepenen gefufpendeert of
gepri veert werden van zynen dien ft , tot goetdunken
van den Gerechte.

V I.

Item, en zal niemant van den Voorfpraken part of
deel hebben in faeken, daer inne fy partyen dienen, noch
eenige aûien mogen koopen , op corre6lie van Sche-
penen; ende zal 't felve contraft daeropgemackt,nü|
en van onweerden wefen, dan fullen van heurcndicnft
geloont worden by partyen, of tot taxatie van den Ge-
rechte; ende zullen henlieden op rechtdagen nictab-
fenteren dan om kennelyke nootfaken , ende by oor-
lof van den Schout, of in zyn abfencie van ccn vao
den Burgermeefters.

Vil.

Item, die Voorfpraaken zullen hebben van elcE
termyn drie grooten, uytgefondert van verfoek, àict
van zy niet œeer hebben en zullen dan een ftuyvcr,
ende indien fy by fchriftuercn dienen by ordonneo^'®

' Vifl

-ocr page 347-

van den Schout cnde Gerechte , van elck blad twee
ftuyvcrs.

VIII.

Ircm, indien yemand geen Voorfprake gekrygen
cn konde, zal die Schout hem vaneenenbehoorlyken
Voorfprake verfien, om hem te dienen om zyn loon,
of indien hy arm ware, om Gods wille j endefoo verre
die fclve winner ware, zal gehouden wefen, alle die
Gerechteiyke koften. eerft ende voor al van den gewon-
nen penningen op le leggen ende te betalen.

i X.

item, dat geen Voorfpraken en zullen maken bey-
der partyen ichriftueren , noch helpen maken , o^
die fecreren van der partyen die zydienen,die weder-
parrye reveleren, op de veibeurtc van arbitralyk ge-
corrieeert te werden.

Item, Tullen die Voorfpraken manierlyk voor den Ge-
rechte fpreken,op dat Schout ende Gerechte daer door
niet geperturbeert en werden, op't verbeuren van acht
ftuyvers, tot behoef van den Schout als voren.

III. Fan den Gerechts Boden,
I.

Item, dat die Deurwaerders alle rechtdagen pre-
fent en tegenwoordich wefen zullen,van den begmne
tot ten eynde van 't recht toe; ende houden recht-
vaerdige regirter van alfulken weten en verdachvaer-
dingen, als zy gedaen fullen hebben, inhoudende die
mmcn van de partyen, jaer, maent en dag, van den
exploite, ende den dag wanneer die fake (icncn zal.

Item, den Deurwaerder zal hebbe van een citatie
of intimatie eenen halven ftuyver, ten ware diegene
die men citeren ioude, geiéten ware buyten in der
Stads Vryheyt, 200 zal men geven dubbelt gele.

III·

Item, cn fullen die voornoemde Gerechts-boden
niet meer voor heurlieder falaris mogen nemen, dan
hier voren gefeyt is, op poene van fulpenfie of andere
arbitrale correâie.

IV. Faii V Officie van den Secretaris, ende
zyn falaris,

Item, den Secretaris zal gehouden wefen regifter
te houden van allen plechten, overdrachten,tranfpor-
icn, van allen fententien, appoinitementen, ende van
allen judiciale aóten, zulks als die by den Gerechtegc-
wefen, of voor henluyden gedaen zullen werden,

Ji j{ ·

Item , zal ook bewaren aUe fchrlftaeren, bewysen
munimenten,dienende tot recht van pariycn,dacr ee-
rige fententien uyt gewefen lyn,en die zelve befloten
overfenden die van onfen Rade van Ucrechr, indien van
fulke fentcntie geappeileert wort, als hem zulks by
compulforiael van den Hovc ende Rade voorfz bevo-
len zal werden, ende zal hebben voor zyn bewarenif-
fe van den appellant, of die zulks vcrfoeckt, drie ftuy-
vers, dies werd hy gehouden die voorn, ftucken wel
te bewaren, ofby gebreke van dien, dergcintercfleer-
de partye van Ichadc en intereft, die hy daer by hebben
2al, te voldoen.

I I I.

Item , 200 wannœr yemand eenigc tranfporten
maeken, giften, plechten, of loftcn voor den Ge-
rechte doet, zal den Secretaris *t zelve te boeke bren»·
gen, ende zal alfoo de partyen in legenwoordigbeyc
^ Gerechts voorgelefen werden.

I V.

ren in procefle wefen zal, willende rer verificatie van
cenige van de feyten by hem voorigcftelt, produce-
ren copyenvan eenigen orginale voornoemt,ofichrif·
turen, word Ichuldig zyn wederpartye te doen cire·
ren met inthimatie voor oen voornoemden Secretaris,
om te fien de felve copyen by den Secretaris collatio-
neren ende auöentiferen tegens de voornoemde origi·
nale letteren offchrifturen: daer voren den felvenSe·
cretaris hebben zil eenen halven ftuyver, ende werd
gehouden te ftellen die date van der collatie, ende of
partye daer by gewecft is of niet.

Item, die Secretaris houdende die Roïle, zal heb·
ben van de prefentatien om eyfch tedoen,vandeffiul·
ten te begeeren, van intendit over te leggen, ende
verfoek re doen, van elke voorfz prefentatie een halve
iluyver, des en zal hy niet hebben van allen anderen
prelentatien.

V 1.

Item, den Secretaris zal de zelve Rolle op den recht*
dagoplefen, by alfulker ordene als die gefchreven is,
zonder yemand over te flaen, of den eenen voor den
anderen te voorderen.

V I I.

Item, zal den Secretaris zyn Rolle volmaekt heb-"
ben's daegs te voren,eer den rechtdag dienen zal, of
ten minften zoo lange te voren, dat het Gerecht d&er
by niet verachtert en wert, ende dat van allen faeken
die op eiken rechtdag dienen zullen, eerft ende voor
al ftellen zal die (heken daer den Schout van 'sHeeren
wegen partye is, cnde daar na de nieuwe faeken, en
voorts alle de andere in ordene, zulks als die by den
Deurwaerders ende den Voorfpraeken, of partyen hemi
aengebrocht fullen werden, uyt welcke Rolle den Se-
cretaris pariyen oproepen, ende die concluiïcn by
>artyen gedaen en genomen, mitsgaders die appoin-
dementen of uytfpraccken van den Gerechte, aldaer
aenteykenen zal j ende die Îclvc Rolk: alfo bewaren ,
van rechtdage tot recht dage j cnde ca fai geen prcfea·
tatie ontfangen,tcr aodientie fittende.

V 1 I 1.

Item, van een Gerechteiyke wect-bTÏef te fchryven,
tot verfoecke van partyen, fal den Secretaris van der
fel ver partye gelöont zyn, endacr voren hebben twee
ftuyvers.

I X.

Item, van alle willige aéten aen te teykencn ende
cc regiftrercn, fal den Secretaris hebben eenen hnlven
ftuyver, ten ware dat eenige procuratien gedaen wer·
den met ratificatie, foo fal hy hebben dubbelt geit.

Item, hy zal hebben een ftuyver voor een judiciael
ofte andere willige a<Q:c, die hy in fancyn «rhryven
izal·, met zyn hanc ondcrtcyckent, ten ware die felve
exceflivelyk groot ware, in wekken gevalle zal di#
getaxeert zyn by den Gerechte.

X I.

Item, den Secretaris fal mogen eenen Clerck heb-
ben, die by den Gerechte geced fal wefen, ende (al
die iclve geëede Clerck geaudoriieert wefen, al te
doen in nootiakelycke of redelycke abfcntie van den
Secretaris, dat hy prefenc wefende foude moj^a doen,

X 1 I·

Item, foo wie aen den Secretaris begeert eenige
Schepenen boecken ovengefien te hebben, of eenige
brieven die in der Schepenen kifte geleyc zyn, daer af
zal den Secretaris hebben eenen ftuyver,

XIII.

Item^ dieCollatiaers fullen een rechte mate drageity
200 zy naeft ramen konnen, tuflchen die borgercn
ende allen anderen dien *t aengact,cnde den Secretarie
van der gtootheyt der fchriften van den brieven, wet

Item ρ zoo wanneer eenige partyen tegen den aodc» die borger? of mdm dien 'c aen^et, dàçr af fdmldig

141

privïlegien. I BOEK. X IIT.

-ocr page 348-

544 VÀN cöSTüYMEN-, Û'SÀNTIEN;

fchrifcs'lTcbbén eenen halven ftuyver, ende dar ïullen
dieCollatiaers felve met heufe hant opte brieven fchry-
ven, dp dac een yegelyk dien't aengaet weten mag
xves hy fchuldig is, ende töéfien in \ taxeeren σρ die
grootheyd ende extenfie Van de woorden , ehde regu-
len der felver brieven.

X I V.

Item,in allen aftdcren faken,iliet gefpecificeert^fal
den Secretaris geloont worden , tot taxatie van den
Gerechte.

V. Hoe men vbor den Schout ende Gerechte pro-
cederen fal, etide eerfl van Citatien.

Item, alle citatien fullen gedaen wcfden", aen den
perfoonen van den gedaechden,indien zy binnen beu-
ren huyfcn zyn, ende tot heure domicilie ende woón-
ftede, als zy abfenti;ende niet binnen den huylen en
zym

I T.

Item,fowie een anderen met recht aenfpreken wil,
fal den ielven by den Deurwaerder doen verdachvaer-
den,vot>r den Schout cnde Gerechte te komen op ten
naeilcn rechtdag} welverftaende,dat tuiïchen die ver-
dachvaerdinge ende den eerften dag dienende, loopen
fal ten minftcn eenen dag, mee verklaringe van der
fomme en iake daer voren hy hem wil doen bicden,
ende of men op die dag daer hy tegens verdachvaerc
ware, geen recht en hielde, fo fai die citatie blyven
acnltaen, tot den naeften rechtdag daerna.

I I I.

Item, die uyt eens anders name ageren > of cenen
anderen in rechte betrecken wil, die hem nier prin-
cipalyk, dan van andere perfonen wegen fchuldig of
plichiig zyn, als momboirs, curateurs, ende dierge-
lycken^ fullen de citatien gedaen werden in zulcker
manieren ende qualiteyten ίο zy procederen, ende dar
fal men in fulcker voegen by.den Secretaris doen pre-
fenteren i ende indien d'aenlegger hier inne gebreke-
lyk ware, fal die citatie voor nul ende van bnwaerden'
geacht werden, ende den aenlegger beialen die colten
van dien dage: welverftaende nogtans, dat die zelve
aenlegger, fonder nieuwe verdachvaerdinge, fal mo-
gen tegens cien gedaechden Gerechtelyk eyfch maken
ten fel ven dage; ende fal alsdan den gedaechde mogen
dag nemen, om op alfulcken nieuwen gequalificeer-
den eyfch te komen antwoorden.

IV.

Ircm ^ als yemandby den DeurWaerdèr tc rechte ge-
citeert is,fal den felven Deurwaerder gehouden weien
alfulke citatien met namen ende toenamen van partyenj
en den beteykenden rechtdag den Secretaris aen te
brengen, 's daegs te voren eer den rechtdag dienen zal
voor den middag, daer van den Secretaris een Rolle
maken zal, als hier voren gefeyt is. . .

Item, insgelyks zullen die partyen,ofte heurevol-
machtichde, 's daags voor den rechtdag den Secretaris
voor den middag doen teykenen,ende in de Rolle ftel-
len , alle termynen daer van zy 's daegs daer na die-
nen willen, i < » . ,

VI. ^

Item, of die geboden perfoone binnen Utrecht niet
en ware, als by tot zynre woonftad geboden is, zal
zyn huysvrouwe, bode, of andere in zynen name, op
Zynen geprœfigeerden rechtdag, als hy fn dcRolle ge-
lefen word, voor den Gerechte komen, ende zynab-
I fentie allegeren , verklarende die plaetfe daer den ab-
fenten vertrdcken is, ende den dag èn ure van zyn ver-
treek, welk by den Secretaris geteykent zal wor-
den geciteerden te adverteren '; ende den dag van der
opfettinge omgekonien zynde, zoo wert die voorfz
gedaegde gehouden te compareren of gemachtichde te
feynden , om voorts te procederen met recht na bc»
hooren.

Nii

Vil.

Item, zoo wie voor den Gerechte komt , 'c fy r'at
hy te doen heeft, of komt om hooren ende iien , die
zal daer ftille ftaen zonder klappen, om goede audiën-
tie te mogen hebben j ten ware dat hem by den Schout
of ymand van den Gerechte, Secretaris, Voorfprake'i
of Dienaers gevraecht worde , op te verbeurte van
vier iluyvers, meer of min , ter difcretie van Schepe-
nen , tot behoef van den Schout.

VI. Fan de Oeffaulten in Crimmele faken^

Item, in criminele faken, zoo wnnneer die Schout
zyn informatie prœcedente nemen wil, en die getuy-
gen voor hem Gerechtelyk geroepen^ niet en komen,
zal die Schout de zelve getuygcn andermael voor hem
doen roepen, op die pœne van eenen Caiolusgulden
voor die eerite reyfe, die andere reyfe van cwee Ca-
rolus gulden ·, ende indien zy alsdan niet en komeri,
ende die voorn. Schout doceert behoorlyk den Ge-
rechte van der contumacie van den getuygen, zal die
Schout de voorfz getuygcn mogen apprehenderen, en
houden ter tyt toe zy getuycht fulien hebben5 ten
ware dat die getuygcn fulke nootlyke zaken te doen
hadden, dat fy niet komen en mochten,'t welk fy den
Gerechts-bode te kennen geven zullen^ ende daer af
doen blyken foo verre dat noot zy.

II.

Item,als die Sbhout zyn informatie prïEcèdehte ge^
nomen heeft, indien alsdan die voorn. Schout den dé-
linquant niet bekomen en konde , zal hy 't goet van
den felven délinquant befetten, ende doen inventarifè·"
ren by den Gerechte 5 ten ware borge fuffifantgeftelc'
werde, 't gewys van den Schepenen te voldoen, zoo
vele als aengaet die pecuniele boeten, of voorzoo veie
goets als daer geinventarifeert zal wefen.

.....I II., _

Item, dit gedaen zynde, zal die Schout den délin-
quant of misdadigen metter kloeken doen roepen, om
hem in perfoon te komen verantwoorden , op 'tgene
dat die Schout hem opleggen of aenfeggen wil, die
gehoort'zal werden, indien hy compareert} ende zal
die quicftie van zyn apprehenfie, of die Schout zynre
verfekert wefen zal, dan niet, terftont by dien van
den Gerechte getermineert Werden, ende zullen voorrs
procederen van rechtdage tot rechcdage ter définiti-
ve toe.

IV.

Item, indienden délinquant niet en komt, noch Bern
en verfchynt, al foo geroepen zynde, zal noch twee
reyfen metier kloeke als boven geroepen werden,van
veertien dagen tot veertien dagen, ende indien hy als
dan noch niet en komt, zal onfe Schout toegelaten
werden, zyn intendit over te leggen,met dieveriijca-
tien daer toe dienende, ende zal die délinquant vier·
demael geroepen werden ^ om 't zelve te fien doen eo
fententie te hooren.

Item, die van den Gerechte ontfangen hebbende het
intendit van den Schout, ende die verificatie van dien»
zullen na gelegentheyt van der fake ende misdaet,den
misdadigen .condemneren , of quyt ende los wy^cn»
hem niet min condemnercnd^in de koften,als fyheo

Π: wyfenj welverftaende, dat fy den delinquanten
ullantniet verder bannen en zullen,dan uytefSt»

' ^ vafl

zyn van fchryfgclt} eiide dîtaehtervôJgende die mate dcn", cnde die fake in date geiîelc tot difcretîe vandcn
daer af gemaeckc zyndej ende zal van elcke plecht Gerechte, daer af de abfeme allegeert, gehouden wcrc

ι 4

-ocr page 349-

van Ucrecht ende Vryheyc van dien, fekere jaren, of
ten eeuwigen dagen, na gelegentheyc van der faken.

VIL Fan de Oeffaulten in civile faken.
I.

ïtem, foo wanneer yemand zyn partye heeft doen
dachvaerden, ende defelve of zyne gemachtichdeniet
en compareert ten dage dienende, word die gedaech-
de geabfolveert van derinftantie, ended'aenleggerge-
condcmneert in de koften,

1 I.

Item , indien die gedaechde voor d'eerfte rcyfe niet
en compareerde, ten dage als hy verdachvaert is, zal
tot verlbeke van den eyiïcher deifault tegens hem ge-
geven werden , ende verbeuren die boete van eenen
iluyver, ende deur zyn non comparitie gepriveert we-
ien van fyn exceptie declinatoire, ende zal tot verfoe-
ke van den aenlcgger andermael verdachvaert werden;
ende indien hy alsdan niet en compareert, zal deffault
regens hem gegeven werden, ende verbeuren twee
ftuyversj ende overmits zyn contumacie gefecludeert
van allen exceptien dilatoiren, ende zal tot verfoeke als
vooren tenderdemael verdachvaert wefen i ende indien
hy alsdan noch niet en compareert, zal verbeuren vier
iluy vers, ende van allen exceptien, declinatoiren, dila-
toiren, ende peremtoiren, weren,ende defenfien ver-
fteken werden jende zal den eylfcher toegelaten wefen
zyn intendit over te leggen, metten verificatien van
dien, en die deffaillant ten vierdemael geroepen werden
om 't felve intendit te fien overleggen, verifieeren,
ende fententie te horen, met inthimatie, dat,'t fy hy
compareert of niet, fententie gegeven ende recht ge-
daen zal werden, ten principale, of anders als't behoo-
ren zal; welterilaende nochtans, indien hy op tetwe-
de of derde citatie compareert, zal met refufievanko-
ften in rechte ontfingen werden, ende mogen propo-
neren alfulke exceptien als hy heeft, ende uyt kracht
van voorgaende deffaulten niet af verfteken en is,

1 I I.

Item, alle boeten boven verhaelt, vallende buyten
der Stad ende Stads Vryheyt van Utrecht, fuUen dub-
belt wefen j alle welcke vooriz boeten fullen by den
Deurwaerdergeexecuteert,en den deffaulten afgehaelt
werden, tot profyte van der Stad, als men van ouden
tyden geufeert heeft.

I V.

Item, in aöie perfonele nae drie deffaulten behoor-
^lyk gegeven, fal deneyifcher, in faken excederende
tien Carolus guldens, geadmitteert zyn, die feyten in
zynen eyfch of intendit begrepen tc verifieeren, zoo
voren gefeyt isj ende in laken niet excederende tien
Carolus gulden, zal die eyffcher na drie deffaulten be-
hoorlyk geobtineert, zynen eyfch mogen fterken by
ccde : ten ware uyt mcrkelyke redenen 'c Gerechte
dochte partye anderfins van zyne geeyfchte fchult ic
moeten doceren } ende dien volgende, zal geproce-
deert werden tot condemnatie ofte abfolutie van den
gedaechde deffaillant.

Item, als bevonden word, dat d'acnlegger eenen
quaden eed gedaan foude hebben , hooger fwercnde
dan in der waerheyd fyn fchult bedraegt, zal den Schout
tegens fuiken meyneedigen procederen, om hem te-
corrigeren naer behoren j ende niet min zal die fenten-
binnen middeler tyde geëxecuteert werden, op
Dorchtocht bf cautie.

Item, als yemand verdachvaert is aen zynen perfoon,
omme te kennen of ontkennen zyn brieven van obli-
ί ptie, is die gedaechde gehouden die felve brieven te
i ^nnen of ontkennen : ende by gebreke van dien, of
I oat de gedaechde niet tc rechte cd koropt, al cn waer
i DecL
\ macr ten eerften geboden, hout mendievooifzbrièi·
ven voor bekent, ende word die gedaechde gecon-
demneert die geeyfchte fomrae te namptiferen, fo verre
fulke obligatien klaer ende liquide zyn 5 om welke te
lichten op cautie , zal d'eyflcher den gedaechde eens
voor al doen dachvaerden , indien ook die felve ge-
daechde kennende die voorfz; brieven proponeert beta*
linge, of andere peremtoire exceptie, by den welcken
't namptiffement niet en behoorde tegefchieden : 't welk
hy gehouden word terftont te doen blyken, of tert
minrten ten naeilen rechtdage daer aen volgende, zal
men daer op recht doen foo behooren zalj endeinge-
valle 't felfde exploiâ: aen zynen perfoon niet gedaen
is, macr rot zynre woonftede, zal gegeven werden
deffault,ende andere citatie met inthimatie te verwer-
ven} ende indien hy alsdan nieten compareert, zal die
obligatie gehouden werden voor bekent , ende zal
fchuldich fyn te namptiferen, ende die penningen ge··
licht werden als voren.

V I ï.

Item, indien yemand fyn brieven van obligatien onti
kende , ende daer na by proeve bevonden werde con-
trarie , zal betalen 't dubbelt van den inhouden van
zyne obligatie, daer af d'een helft komen zal tot pro-
fyt van partye, ende d'ander helft tot profyte van den
Heere,

VIII.

Item , met een deffault vandcngecondemneerdeop
verjaerde fententie of condemnatie , zal men hem de-
cerneren executorialen j niaer tegens den erfgenamen
van den geeondemneerde, zal men behoeven twee
deffaulten,

I X.

Item , in materie van proceflen aen te nemen, in·»
dien die gedaechde tweewerf achter blyft, zal 't pro-
ces gehouden werden voor aengenomen, en diedeffail-
lanten fullen ten derdemael met inthimatie gedachvaert
werden, om te procederen na die lefteappoindemen-
ten j ende indien hy noch achter blyft, zal verfteken
werden van 't gene daer den overleden af haddc mogen
dienen, ende voort gccondemneert in de koften van
de deiïaultcn, ende partye toegelaten voorts te procc·
deren alfoo *t behoort#

Item, in faken van garande of waerfchap als die ge-
daechde achter blyft, zal d'eyffcher protefteren op
hem te verhalen alle koften ende intereften, daer af
men ade geven zal,foo verre d'eyffcherfulks begeertj
ende indien die in garant geroepen wert,compareert,
zal die faeke ten principale aenftaen, ter tyt toe die ga·
randcur verklaert heeft, of hy garanderen wil of niet»

X I.

Item, in faken aengaende verkopinge van goederen
by executie, indien die geeondemneerde, wiens goede··
ren men by executie verkopen wil, daer tegens mec
recht yet wilde feggen, zal gehouden zyn, die rede-
ne van fynre oppoiitie den Gerechte over te-geven |
'twelk indien fy bevinden de felve prargnant te wefen,
zal d'executie furcheren, ende, partyen fommierlyk
gehoorr, recht doen fullen op de voorn, executie jen
indien die geeondemneerde ten beteyckenden dage niec
en quam, zal hy vervallen wefen van zyn redenen van
oppofitie ende weere ; ende zal die verkopinge voort-
gang hebben j maer indien die winrenietenquamete»
ielven dage, maer alleenlyk die geeondemneerde, zal
de felve winre betalen die koften van dien dage, fon-
der te vervallen van fyn executie j dan indien hy van
nieuws executie doen wil, zal gehouden wefen die
geeondemneerde van nieuws daer toe le roepen.

X I l.

Itein, in faken van ruymingen, of ontwaringen, daer
geen quaeftie van proprieteyt en is, van den genen dien
die ruyminge of omwaringe gedaen is, zal die gedacch-
Xx dç

PRIVILEGIEN, 8cc. I SOEK. X. tlT.

-ocr page 350-

άβ by à&ceriiç dçffiwltbyprpyifiiî^eçonçjfinoeert wer-
den η hanç t!B freiçken ygn 4çn ervfo, çndç ναίΐ der
huyfipgenraymingiî tç en4e w$n gfdçcernçer^

cen ap^re cis^tie, mç; ipfhimatie p;iqcip»le,

X I i L·

Itça?, den ged^ecMe comparerende ,endç vliegeren'
huere de vporn, ^yyfinge çndç ervg je hçbben»
is fchpldici) 4m' te doçn blyken by huerceduUe
bionen veçriien dsgen, podç Γμ11?η by gç^n getuygen
pf anderfin? 4'm VQQfo, huere piec mogen doeeren.

VIII. Fm de Oefaultm naer Litiscontefiatie,

Item, indien na dat partycn dingplechtig metten
anderen geworden, ende eyfch ende ancwoorde ovcr
gegeven zyn, eenig van h£n uytbleef, fal 'c Rechc
mpgen voortvaren, naer 't genc dat voor hen inge-
brocht fal wefen, na zy bevinden fullen te behooren.

ÎX. Vm den genen, die hem 'vermeten A^ïie
tegens yemant te hebben,

Item, indien hem yemand vermeet eenig recht of
aöie tegens yemand te hebben, ende't felve met regt
niet en vervolchde, zal den gene tegens wien zulck
lecht geprastcndeert word, den zeiven met rechte
mogen bedwingen, zyn aftie te moeten intenteren,
ende fai alsdan 't Gerechte hem eencn behoorlycken
. termyn pnefigeren ende iïellen, om fyn aétie re iniH-
tueren, binnen den wekken hy iulck recht inftitue-
ren fal, of by gebreke van dien, den geprœfigeerden
tyt overftreken zynde, zal van zyn recht verfteken
,wefen. j

X. Fan Rechtvoôrderingé.
l.

Item,t§iï dage dienende van cyfçh.fal d'aenlegger,
m dnt hy nyt die aoUe opgekfen wert, zyn tegen-
party^ oproepen, ende indien partye of zyn Vooripra-
Ke compareert, fal den aenlegger felve, of by fyn Voor·'
fpraecke, zynen eyfch ende conclufie pertinentelyk
met goede fpeçificatie by mpnde dóen i dewelcke in't
jçartc fommierlyli by den Secretaris in deRolIe gctey-'
ient fgl worden,

i 11.

IteRi, die gcdaechde gehoort hebbende den eyfch,
fal mogen bcraet nemen j om tot acht dagen daer na
t§ antwoorden, tenware hem die fchqlt van der doo-
der hant aengecomen ware, in welcken gevalle zal
dach mogeö nemen den tyt van een maent,

in.

Xçém* die vppr een ander in rechte intervenieren,
çf vervangen, ende hem fterk maken wil, komende
t'zynder defeofie, fal gehouden wefen, eerft en vooral
tot verfoecke v^n de wederpartye, caytie fufiifante te
Hellen, qw'ç gewysdete voldoen.

IV,

ïiem» ten dage dienende van antwoorde, fal die
gedaechde, ppgerpepen zynde. gehouden zyn t'ant-
wpprdcn % fonder voQ^rdei dilay, ten ware die gedaeg'

ten feiven dage Uegeerde te hebben eyfch by ge-
fcl^rifte, in wfleken gevalle naer dien hem eyfch by
gefçhriftf gegeven» ende by den Gerechte gegont fal
wefen, weriTchyldich binnen aeht dagen daer na per-
©mtolrlyk i'^niwoorden»

, V.

Item, die verweerder van aptwoorde verfteken fyn·
fal den eyöcher een mém citatie geconfenteert
werden mt iaihimatie, om des eyiTeher^ eyflche te
llçii als voren gcfeyc ίβ.

Ui
■5

V h

item, indien die verweerder eenige exceptie pro-
poneren wil, fal gehouden zyn tot eenemael ende by
ordene ie prappoeren alle zyne exceptien, ende die
onvermindert ten principale te concluderenj tenware
hy proponeerde exceptie declinatoire, litifpendentie,
ofte liiis fimt<s ende diergelykc, daer in by fal mogen
perfifteren.

VII.

Item, ofyemant aengefproken worde voor fchulc
by hem gemaekt, ende hem ter quadcr trouwen ver-
mate betalinge te bewyfen, ende des nieten dede,die
fal der Schepenen breucken daer om gelden j konde
hy 't ook bewyicn als recht ware, fo fal die aenleg-
ger, fo verre hy die fchult ter quader trouwe geeylchc
baddc, desgelycx der Schepenen breucken daerom
gelden, te weten vier Carolus guldens ende vier iluy·
vers, tot des Gerechts behoef.

V 1 il

Item,indien den gedaechde die fchult bekende,en-
de geerne betalen wilde naer zyn magt, wes hy den
aenlegger bekent, fal hy gecondemnecrt werden te
betalen, tot alfulcken redelyken dage als hem 't Ge-
rechte ordonneren fal ; welverftaende, dat zyiermimm
juris van vier maenden niet en fullen excederen, mits
ftellende cautie fuffifante, binnen acht dagen, indien
't by partyen verfocht wert, welcke belydinge of
condemnatie in dc Rolle geteyckent fal werden, ende
betaelt hy die fchult dan niet, zal men die execute-
ren. Ende waer 't, dat die gedaechde aen den eyfch
niet kende nog en lyde, ende hem Gerechtelyck ver-
antwoorde, zullen partyen toegelaten werden, ten
beyde zyden, te weten, elck in 't zyne, zyn ver-
vermeet te bewyfen.

I X.

Item, als de verweerders of cyiTchers dach nemen
om t'antwoorden, repliceren, of dupliceren, fullen
zy verfoecken mogen copie van de brieven daer op
die wederpartye hem fondeert ende beroemt, dewel-
ke hem die dan leveren fal binnen drie dagen daer naej
ende indien die copie ten felven dage niet begeert en
wort, cn fal die fake daer nac om gebrek van copie
niet uytgeftelt werden.

X·

Item, dat die voorganger niet en fal toegelaten wer·
den, zynen eed of onfchuk te doen, als die aenleg-
ger met wetachtige probatien, den rechte genoeg zyn-
d^e, zyn intentie, ende die fake daer van de a'èie is
fpruytende, weet te bewyfen j ende indien die aenleg-
ger of verweerder zyn intentie met een oprechtigen
getuyge wifte te bewyfen, ende die wederpartye ter
contrarie niet en dede blyken, fal hy toegelaten wer-
den pm zyn getuyge met zynen eed te fteiken, in fa'
k-cn van kleynder importaniien, ende naer gelegcnt·
heyc der faken ende perfonen.

X l.

Item, als yemant eed doen wil, fal den felven eed
by den Secretaris, in forme fo hem die toegelaten is>
geftaeft werden, ende fal 't felve doen ftaende in κ·
genwoordicheyt van den Gerechte, binnen der vier-
fchare, of binnen der bancken daer die Voorfprakeu
ftaen.

X I Γ. ƒ

. Item, wanneer yemand den anderen de fake opzf*
nen eed ftelt, fal fchuldig wefen ce fweren, of
eed te refereren j ende indien hy geen van beydcndoefl
en wilde, zul gecondemneert werden die geeyicm®
fchult te betalen j behoudelyck ende welverftaenw»
dat den eyffcher eerft ende voor al gehouden
des van den verweerder verfocht zynde, den eco
niet te calumnieren tc doen', te weten, dac hy aoo^
niet en gelooft nog weet, hy en heeft een rccö '
vmdige r χ 11 i

VAN CQSTÜYMEN, ÜSANTIEN,

-ocr page 351-

PRIVÏLEGIEN, Uc. I BOEK. X, ΤΙΊ. H7

XIII.

Item, indien den aenlegger by zyne tegenpartyc,
of by den Gerechte den eed gedefereert wort, ende
in weygeringe is van zynen eylch by eede te verifïee-
ren, in zeiken by hem zeiven gehandelt, zal vervallen
wefen van zyn recht, ende die verweerder geabfol-
veert werden van den eyfch ende concluiie cegens hem
genomen, met condemnatie van coften ende boeten
van twecGarolus gulden, tot behoef van den Schout.

X I V.

Item, foo wanneer die gedaechde by den Gerech-
te , of zyn wederpartye den eed gedefereert wort,
fal hy mogen begeeren ende nemen den tyt van acht
dagen, om hem te beraden, of hy den eed fal willen
doen, of zyn wederpartye refererenj ende indien hy
fonder merckelyke oorfake ten dage dienen Je, niet en
compareerde, fal den eyflcher tot zynen eede toege-
laten werden, ende die wederpartye gecondemneeri
naer behooren.

X V,

Item, gedupliceert zynde, ende parryen bevonden
wefende in feyten contrarie, zullen die Voorfpraken
'dag nemen, om te refponderen den artyckelcn fimps-
lyk ende pertinentelyk, ende tot dien dage eene of
meer,na gelegentheyt van der faecke,CommiflariiTen
mogen begeren, die by den Schout daer toe gecom-
mitrecrt zullen worden, ende die commiifie lal den
Secretaris op die Rolle teyckenen, voor den welcken
partyen in perfone, of by heuren Voorfpraken, den
eed van calumnie zullen doen, 't welk mitsgaders ai
dat voor den Commiflaris dier faken roerende gefchiet,
by den Secretaris, die daer prsefent wefen fal, getey-
kenc fal werden, in 't proces verbael of cnquelte.

X V 1.

Item, na dat van refponfiven gedient fal zyn, ful-
len partyen gehouden wefen bmnen acht dagen daer
na, icure flucken tewilTclen, ende gerefpondeert over
te leveren, ende binnen 14 dagen daer na heure pro-
dudie doen, ten ware dat uyt merckelycke oorfake
partye by den Gerechte langerdilay geaccordeert wer-
de, ende by gebreke van ten dage dienende gerefpon-
deert te hebben, lal partye anderwerf gedagvaert zyn,
op pœne van belydingc van de feyten in den artycke-
lcn begrepen, of andere poenen, naer gelegentheyt.

XVII.

Item, fo en fal men vorder by monde, of by fchrif-
ture niet pleyten of dienen, dan totter duplicke toe
incluys, ten ware dat by den Gerechte naergelegent
heyt van der faken, vorder te dingen of te fchryven,
tot verfoecke van partyen,toegelaten werde, in wel
ken gevalle men fal mogen dienen by additien ende
folutien ,.ende die feyten daer innc bevonden, verifiee-
ren, ende fullen alle die fchrifturen, of dingtalen van
partyen gedient werden onder den Secretaris, endeby
den feiven geappoftilleert, ende fal hebben van clcke
appoftillatie eenen halven ftuyver.

XVIII.

item, indien die fake in rechte gelegen is, ende
dat'er geen feyten en zyn te bewyfen totter fake die-
nende , fullen partyen al heur befcheyt by heuren
fchrifturen voegen ; ende in gevalle partyen niet en
accordeerden, d'eene feggende 't proces te mogenge-
wideert te zyn, fonder ieyten , d'andere fuftinerende
ter contrarie, zal 't proces by Schepenen geviiïtecrt
fyn i ende die gene van partyen die in 'c voorn, debat
bevonden word ongelyk te hebben, zal betalen tot
profyte van Schepenen, een Carolus gulden.

XIX.

Item, partye die produdie zal willen doen, zal zyn
getuygen deen bieden tegens eenen betamelykendag,
cnde overleveren den Gommiflarifen fyn fchrifturen en
een billet, mhoudende de namen van den getuygen ,
metten artykelen daer op zy geproduccert werden, die
///. DeeL
wederpartye eerft daer toe vier en twintig uren van te
voren verdachvaert zynde , om zyn irtterrogaioriea
over te leveren,ende die getuygen fienfwceren,indiea
't hem goet dunlat.

X X.

Item, fullen geen certificatien in 't Gerechte ont-
fangen werden , ten ware fake dat de getuygen daer
inne genocmt, fo verre de felve binnen de Stad of der
Stad Vryheyt van Utrecht woonachtig zyn, wede»om
van nieuws voor Commiflarifen van den Gerechte ge-
roepen en gehoort waren, die wederpartye geinthi·
meert ais voren.

XXL

Item, of yemand binnen onfe voorfz Stad ofteSradi
Vryheyt woonachtig, geboden ware om voor Gom·
miflarifengeiuygeniire te geven,ende ten gepraefigeer-
den dage niet cn compareerde, zal men wederom
doen ciïcren tegens den anderen d.ich daer na,op poe-
ne van tien ftuyvers voor die reyfe , tot behoef van
den Schout, die andere reyfe, van een Curolus gul-
den tot behoef als boven, die derde reyfe by gyfelingc
of anders, tot difcretie van den Gerechte \ ten ware die
getuygen fulke nootlyke laken te doen hadden, dat fy
niet komen en mochten , 't welk fy den Deurwaer-
der te kennen geven lullen , die *t fclve partye envie
Commiflaris rclateien zul : ende fullen de getuygen
mogen eyflchen ende ontfangen van den genen, die hedï
voor Commiilarifen heeft doen ontbieden, driegrooten.

XXII.

Item, de Commiflliriien, voor den welken dieen-
queften gedaen fullen worden op de artykelen ofte in-
cerrog-itorien by partyen fchriftdyk overgelcvert, (uilen
hebben, elcx van henlieden voor heurlieder vacatiën
's daechs vier ftuyt;crs, te weten vier uren voor Ctnen
dach gerekent, ende den Secretaris zal hebben van de
felve enqueften te ichryven , ende met Comniiffiriien
te bcfoigncren,'sdaegs fes ftuyvers,des werthy fchul-
dich voor 't felve geit de voorn, enqueile te grofteren
ende onderteykenen, fonder ter caule van dien eenige
andere dachgelden te rekenen ofte eyflchen.

XXIII.

Item, als partyen heure getuygen beleyt fullen heb-
ben, ende den tyt hem by den Gerechte geprarfigeert»
overftreken is, fullen alsdan renuncieren van voorder
produdien , ende publicatie der getuygeniflc mogen
begeren, 't welk hem 't Gerechte gunren zal, ende
Tuilen partyen gehouden wefen binnen acht dagen daer
na heure (aken, met allen heuren fchrifturen, aden,
brieven ende munimenten , daer mede fy hem behel-
pen willen met inventaris, onder den Secretaris te
brengen , ende daer na fulien partyen tegens den ge-
tuygen ende heure getuygenifle mogen^ggen dat hen-
lieden goetdunken zal, cnde dat binnen acht dagen :
ende binnen acht dagen daer na heure getuygen cnde
expoiitien befchermen cnde ûlveren , ende voorts in
de fake concluderen, recht ende Juftitic bceercn.

X X 1 V. ®

Item, den Secretaris ontfàngen hebbende die faken
van partyen, en zal henlieden daer ri niet mogen re-
ftitueren of daer van oftenfie doen, dan inpracfentie van
partyen, ende fullen in heure faeken mogen brengen
heure reprochen, falvatien, ende daÖen daer van ec^
dient, of verfteken te zyn.

XXV.

Item, dat in den inventaris geftelt zal werden,tot
probatic van dewelke artykelen eik ftuk overgeleyc
word, cnde cn fullen partyen by heurlieder inventaris
henlieden niet mogen behelpen by maniere van cm-
ploye, met eenige ftucken die in *t (elve proces 17
henheden niet overgeleyt werden i cnde indien con-
trarie van defen gedaen werde, en zal byden Gerech-
te daer op gecû regard genomen zyn.

Xx ζ

XXVi,

-ocr page 352-

fponfiven gedicnt is, d'aéle van commiffie, d'aftevan
renunciatie van produftien , ende van conclufien in
rechte} endedcfclve, mitsgaders alle andere ftucken

ter materie dienende , teykenen met Λ, B, &€. ende
den felven inventaris onderreykenen , op de pœne van
vier Ituyvers, tot behoef van den Gerechte-
X X V I 1.
Irem, Schepenen en fullen niet wyfen dan op ori-
ginale brieven of copien geaudentifeert, partye daer
op behoorlyk met inthiraatie geroepen.

X X V 1 1 1.

Item, Schepenen en fullen geen vonniiTe flyten,
dan mettet meeftendeel van twaelf Schepenen.
XXIX.

Item , als 't Gerechte vernieuwt wert, ende eenige
van de Schepenen verlaten fullen zyn, fullen defelve,
eeift by den Deurvveerder vermaent zynde, gehouden
weien al aKulke ftucken als fyontfangen fullen hebben,
onder den Secretaris te leveren, diefulks terftont den
Schout te kennen geven zal, om een anderen in zyn
plaetfe geftelt te werden.

XL Fan Tartan te condemneren of abfolveren.

Item , Schepenen fullen voortaen heure fenten-
tie définitive pronuncieren by condemnatie of abfolu·
tie , ende dat in tegenwoordigheyt van partye , of
hare volmachtichde, of defelve daer toe geroepen j en-
de zal die Secretaris daer achter acn ftcllen de date van
dien, fonder dat zy rechte of onrechte aenfprake, in-
leydinge of uytleydinge, of diergelyke woorden, of
lufpenfive conditiën meer gebruyken fullen.

Item, die Schepenen fullen by der fententie pro-
Duntieren condemnatie of compenfatie van koften, fo
zy te rade vinden fullen, tot taxatie van den Gerech-
te, fulks als zy uyt redenen geoorfaekt fullen wefen,

III.

Item, als eenich oordeel tuifchenpartyenbyfchrif-
tueren geweien wort, zal die Secretaris't oordeel tey-
kenen, en verhalen daer in in 't korte die fubftantie
van den eyfch, ende antwoorde, daer die wyfinge op
geichiet is, ende zal daer van betaelt werden tot taxa-
tie van den Gerechte.

I V.

Item, dat onfe voorfz Schout of zyn Subftituyt,
eenen yegelyken van der Burgermeefteren ende Sche-
penen , praefent zynde in de adminiftratie van der Ju-
ilitie , zyn opinie hooft voor hooft vragen, ende na
die meerte ftemmen die opkomende fiken concluderen
ende termineren zal.

-V.

Item, in faken van feer groote importantie ende
twyfelachtich, daer van die Schepenen in gelyken ge-
tale contrarie opinien fuftineren , zal die fententiege-
wefen werden naer die opinien van den genen daer die
Schout mede concludeert, daer hy felve geen partye
cn is, of niet en tendeert tot zynen profyte.

V Î.

Item, in faken van fwaerder importantien fullen die
van den Gerechte partyen mogen in de redelykheyt
doen inleggen, omme die fake met alle der partyen
fchrifturen en munimenten, aen fekere Geleerden,by
twee van den Gerechte die daer toe gecommitteert en
pricient wefen iullen, te fchicken, en confultatie te
halen, om daer na fententiegewefen te werden5 wel
verftaende , dat ioo verre de confultatie binnen die
voorlz Stad genomen werde, dat die gefchicktc vqüi:
haer falaris enJe vacatie
dan elk tien iluyvets.

XI1. Fan andemael te Ferhalen.
I.

Item, na dat die Schepenen eens gewefen zullen
hebben vonniife definityf, foo en fullen fy tuifchen dc
felve partyen ende in de felve fake geen vonnifiè meer
mogen geven, dan noch eens, in der fake niet hoo-
ger bedragende dan die waerde van tien pont, van
veertig grooten onfer Vlaemfcher munte elk pont,en
daer onder, indien die verliefer dat begeert binnen den
tyt van acht dagen3 ende andere middelen of redenen
bybrengt, dan in d'eerfte reyfe bygebracht waren;
al welk hy eer ft gehouden zal zyn fchriftelyken den
Gerechte te vertoonen, verfoekende admiffie om die
zaken te mogen verhalen, daer op dat hem een cita-
tie op den triumphant gegont fal werden, om in zyn
verfoeck te confenteren, of dat te debatteren, ende
men fal op 't felve debat fommierlyk procederen.

I 1.

Item, waer 't dat by d'andere fententie het eerfte
vonniife,na allen zynen inhouden geconfirmeert wer-
de, fal die gene die 't voorfz verhael verfocht heeft,
verbeuren des Gerechts breuken.

1 1 I.

Item, pariyen en zullen indefen gevalle heurevoor-
gaende middelen niet repeteren, dan alleenlyk ding-
plechtig werden op die nieuwe middelen by den Rer
quirant voorgeftelt; ende foo verre 't Gerechte be-
dunkt, dat de fake in gefchrifte geftelt behoort te
werden, zullen partyen heure middelen dies alleenlyk
aengaende by gefchrifte ftellen, ende voorts procede-
ren na rechten; ende dit al behoudelyk partyen haer
beroep aen onfen Hove, ende Rade Provinciael van
Utrecht.

XllL Fan Jppellatk.

Item, alle fententien by den Gerechte geweien in
perfonele aftien , niet excederende defomme van twee
hondert Carolus gulden, fullen geëxecuteert werden,
niet tegenftaende eenige appellatie, die partyegedacn
mochte hebben ; welveritaende, indien geappelleeri:
is, zal den triumphant gehouden wefen,eer hy zyn fen-
tentie ter executie doet ftellen, cautie fuffifante tefet-
ten voor defelve penningen, die hy uyt krachte van dier
fententie innen ende executeren wil, den appellant te
reftitueren, indien die fententie by Schepenen gewefen
geretradeert werde.

XIV. Fan Executie.

Item ,al]e fententien mach men ter executie ftellen,
als veertien dagen overftreken iullen fyn, nacrdiepro-
numiatie ende fommatie van vier en twintig uren voor '
d'executie, al voren gedaen, ende alle plechten terftont
als die dagen van betalinge omgekomen zyn»

Item, alle executien fullen gefchien by eencn wn
de Stads Deurwaerders, ende dat by bevel ende onder
't fegel van der officie van den Schout,met onfen wa-
penen 5 welk executoriael aen de fententie of aéte van
condemnatie gehecht, den Deurwaerder gelevert zal
werden,al eer hem geoorloft zal wefen eenigeexecU'
tie te doen, ende zal den Schout hebben voor fyn fc'
gel twee ftuyvers, ende die Secret'aris van 'tfchryveö
ende onderteykenen des executoriaels een ftuyver.

III.

Item, die Deurwaerder zal hebben van fonitDcrc"

; \ ceD

VAN COSTUYMEN, USANTIEN,

niet meer en fullen hebben

-ocr page 353-

PRIVILEGIEN. &c. T. BOEK. X. ΤΙΓ.

349

een halve ftuyver,en van executeren vier ftuy vers, ten
Λvare dat fulks gefchiede buyten der Scad ende poor-
ten van dien in der Siad Vryheyr, zoo zal hy hebben
dubbelt geit.

I V.

Item, als yemand in aftie perfonele gecondcmneert
is, fal men naer behoorlyke rommatic ü'executic daer
van doen, eerft aen de ha.flyke goederen van den ge-
condemneerde, indien hem die genoeg by den fel ven
gewefen werden} alle welcke goederen men iïil inpr.-e-
fentie van den Schout, ende twee van den Gerechte,
by goede inventaris in feker hant ftellen, ende aldacr
houden fes dagen ; ende lo verre die gecondemneerde
binnen fes dagen niet en bctaelde, fal men tot verfoe-
kc van den triumphant iulcke goederen, met voorgaen-
de proclamatie van den omroeper, by gereede pennin-
gen openbaerlyk verkopen, den winre alvoren daer
van gevende zyn toegewefen penningen metten ko-
llen, ende 'toverfchot den gecondemneerde j welver-
llaendc, dat men fulcke goederen nemen fal omme
executie daer op te doen, die den gecondemneerde
minil hinderlyk zyn, ende naer die concurrentie ende
'c bedragen van der fchult, foo na doenlyk is,

leem, waer 't fake, dat men yemand executeren
foude aen tilbaer goet, ende dat huys gefloten ware
daer men d'executie doen loude, zo zullen den Schout
en Schepenen van der Hjerlykhcyt wegen, dat huys
openen op des goets koftcn, ende d'cxecutie doen na
behoren.

V I.

Ïtcm, indien men niet roerende goets genoeg vint,
fal men mogen executeren aen de onroerende eygen
goederen j by gebreke van dien, aen de fchulden die
men hem fchuldig ware; daer na aen den thins-goe-
deren ; en indien die gecondemneerde geen eygen nog
thins-goederen en heeft, aen de vruchten van de leenen,
indien die fuffifantzyn, of indien niet, tot verkopin-
ge van den felven leenen, fonder prtejudicie van den
Leen-heere j ende by gebreke van al dat voorfz is,in-
dien 't die winre begeert, fal den gecondemneerde ge-
apprehendeert ende gevanckelyk gehouden werden tot
zyn fclfs koftenj welverftaende, dat de winre gehou-
den fal wefen tot alimentatie, ende ondeihoudeniiTc
van den gevangen te verCchieten, ten minilen's daegs
eene iluyver.

VII.

Item , en fullcn geen executeurs falaris van heurlie-
der executie mogen eyflchen, voordat zy heurlieder
executie voldaen fullen hebben, ten waje zy van der
executie te voldoen ophielden,by lafte van partye die
henlieden te werk geftelt heeft, al op poene arbitrai-
re.

V I Γ I.

Item, fullen de voornoemde executeurs fchuldich
zyn hcnlieder executie te doen,naer dat zy by partyen
veriogt werden, zoo haeftelyk als hunlieden doenlyk
is, en ontfangen hebbende by executie de penningen
van den gecondcmneerden, ofte deel van dien, zullen
binnen drie dagen daer naer de zelve penningen den
triumphant leveren, op pœnc van aibitralyk gecorri-
gcert te werden.

I X.

Item,op gelyke pœne als boven,verbieden wy den
Voornoemde executeurs geen uytftel den partyen ge-
condcmneert te geven ; ende fullen henlieden conten-
leren metten falaris als boven.

XV. Fafi Pantweeringe.
, I.

«cm, als yemant den Schout ende Schepenen, of
ncurcn dienaren,wien het bevolen wertjpantweringc
dede, te weten iiyten huyfe te fluyten,of daer uyt tc
keeren, of die panden uyter hant te nemen, of die
geen panden genomen wilde hebben5 fal vcibeuren
tien Carolus gulden, tot behoef van den Schout, en-
de foo wie eenig van den Schout, Schepenen of beu-
ren dien.iven uytcn huyfe iliete of fchoirde, of dreyg-
de te llaen, fal verbeuren twintig Carolus gulden, toe
behoef a!s boven, ende foo wie met ilocken, ftee-
nen of wapenen floege, Itake of worpe, fal verliefen
lyn hant, of anJerfmts lyflyk gecorrigeert werden,
naer de gelegentheyt van der fake, cnüc difcretie van
den Rechters.

11.

Item, indien yemand met een plecht of willekoor
niet verjaertzyndcjgcexecuteert,ende hem tegensdic
executie wil oppoferen, zal den zeiven by den Deur·
waerder eenen dach van rechte beteykent werden, om
te feggen die redenen fynre oppofitie, waer op fom-
mierlyk geordonneert zal werden, ende zal die begon-
fte executie foo lange aenftaenj ende foo verre d ege-
pande ten felven rechtdage nieten compareerde, of hem
met recht niet verantwoorden en konde , zal die be-
gonile executie zynen voortgang hebben, ende die ge-
pande betalen die koften , ende boven dien des Ge-
rechts breuken; insgelyks indien verklaert wcrde een
onrechte pandinge te zyn, zal de gene die de pandin-
geverfocht heeft ,tberalen den koften ende breuken als
boven, foo verre bevonden wert,dat d*cxccuteur niec
geexcedeert, maer volgende den lart van wegen den
winder hem gegeven, geëxccuteert heeft, ende van
'e gunt bevonden wertdiegepande fchuldig te zyn, zal
d'executie voortgang hebben.

I I ï.

Item, als yemand geëxccuteert word voor ecnïgcr-
hande goet, gout, iilver, of penningen, die niet wel
krychbaer en waren , ende geerne by den Gerechte
voldoen en betalen wil, zal fulks mogen doen tot
fchattingc ende wyfinge van Schepenen, om zyn boe*
tc daer mede te befchutten.

I V.

Item, als yemand gccxecuteert wert aen xyn on-
roerende goederen , zal men by drie klokluydingen,
elk ten minftcn van veertien dagen na den anderen, pu-
bliceren , dat men alfalke goederen op eenen beteyken-
den dag verkopen wil den meeften daer voor biedendej
bevelende alle den genen die hem vermeten eenig regc
of toefeggen op 't fclvc goet te hebben, dat fy voor
denPant-verkopers binnen den tyd van fes weeken na
de lefte publicatic, van heur recht fullen doenblyken
by goede fpecificatie, op 't verbeuren die 't ielveniec
aenbrachte binnen den geprsefigeerdcn tyt, van zyn
recht op dat goet verfteken tc iyn, daer van geexci-
pieert uytlantfche, weli^n, ende andere perfonen die
van rechts wegen geprivilegeert zynj welverftaende,
dat binnen middelcrtyt, ende tot dat van d'oppofitio
gedecidcert fy, gefurcheert zal wefen 'c decreteftienc
van de voornoemde vejkochte goederen.

Item, ren gcpraifigeerden dage van den kope, zal
by den Erl'huysmeeftcrjin tegeowoordigheyt van de
Pant-ver kopers, 't goet openbaerlyk opgeflagen, en
den mceilen daer voren biedende verkocht werden,
met alfulke laflen als daer op ftaen, ende die koper zal
by den Gerechte in't felve goet gecrft,ende Gerechts
brieven hem daer van verleent ende geeont werden |
endede penningen daer af komende,iullcngeleytwe-
fen in handen van den Pant-verkopers, omme by or-
donnantie van den Gerechte gekeert te werden naer
behoren.

V I.

Item, die eenig goet koopt dat by executie verkogt
wert, zal defelve terftonc wisheyt doen, ende borgc
Xx 3 itcllca

-ocr page 354-

35Ό VAN^ COSTUYMEN, USANTIEN^

Hellen om te betalen, op alfulke termynen als in 't ver-
kopen by 'c conient van den crediteurs bevoorwaen
zal zyn, ende indien hy fulks niet en dede, foo zal
men dat verkochte goet weder verkopen totfynenko-
fte cnde perykel.

VII.

Item , foo wanneer eenig goet by executie of an-
derfins by die van den Gerechte verkocht wert, zal
den Schout voor zyn falaris daer af hebben elke reyfe
acht ftuyvers, en die Pant-verkopers met den Secre-
taris, die duer van regiiler houden zal, elk vier ftuyvers.

XVI. Vm PrajennUe ende Concwrrentie.

Item, foo wanneer goet by executie verkocht is,
cnde dat'er veele crediteuren zyn , fullen die pennin-
gen van de verkochte goederen komende , onder die
Pant-verkopers gebrocht werden, omme die te be-
waren, totter tyt toe dat op die preferentie geordi-
neert zal zyn. Ende ten eynde dat niemant van den
crediteuren vercort en werde,zullen alle die crediteu·
ren openbaerlyk op eenmarkt-dag metter Stad-klockc
geroepen worden, omme op eenen feekeren betame-
lyken rechtdag voor 't Gerechte te komen, cnde van
heur regt vertoonen, 't zy van praefercntie of van
concurrentie, te weten, 't zy dat zy willen feggen,
dat fy voor die*anderc crediteurs betaeJt behooren te
"wefen, of dat zy gelykelyk allegader na advenant van
heuren fchulden, van de voorfz penningen betaelt be-
hooren te zynj ende die materie van pr^eferentie ge-
termineert zynde, zullen die Pant-verkoopcrs , onder
wien die voorfz penningen leggen, eenen yegelyken
van den crediteuren leveren, achtervolgende 't von-
jiiiTe by Schepenen daer af ge wefen, ende dit al op
cautie, die elk van den crediteuren lal ftellen, omme
IC reftitueren 'tgunt dat hy ontfangen fal hebben,
indien yemand na date van den voorfz vonniiTe quame,
die van beter recht dede blyken, of met hem te dey-
len naer advenant als boven, indien hy van gelyke
regt koilbewyfen. En indien die Pantvercopcrs, onder
wien die penningen ruften, anders deden of weerloos
"worden dan voorgefeyt is, zullen gehouden zyn die
crediteuren daer voren te refponderen, ter fomme van
den penningen toe, by hcurlicder anders dan voorfz
ilaet gedeylt.

I if·

Item, fo wanneer yemant gecondemneert wert fyn
-wederpartye te betalen, daer eenige boete of pœne op
ftaet, fullen den Schout, of Schepenen heurlieder boe-
ten , breucken of pœnen niet mogen executeren, ten
2y dat partye eerft cnde vooral voldaen is.

XVII. Fan Conftgnaüe van Penningen,
I.

Item, indien yemant geit of fil ver· werk onder den
Schout ende Schepenen in des Gerechts handen leyt,
daer toe fal die Schout eenen Schepen fetten om dat
t'ontfangen, ende't felve in een buydel toe befegelen,
foo dat men 't overleveren mag, den genen dien 't ge-
beuren fal met recht te ontfangen ende te hebben,al-
•foo goet ende quaet,als 't in des Gerechts handen ge
Ïeyt wert, ende aen anders geen payement 5 ende men
fal by den Gerechte Ichryven in der Schepenen boek,
in wat manieren, ende tot wiens behoef 't daer ge-
leyt wert 5 ende indien 't geit of filver open gcleyt
worc, fiil by den Secretaris gefchreven werden, hoe
vele ende wat payement datiet is, daer van die Geit-
houder fal hebben den hondertften pennink, ende die
Secretaris fal daer van geloont werden, tot taxatie van
den Gerechte; ende viel daer in ccnig gebrek, fal dat
die Schout uycrechten, cnde die gefchiktc Schepenen
daer 't gebrek by gefchieden zal, die Schout quyten ,
van zyne fchade.

XVIIL Van Rechten voor den Vjtheemfihen
lujden in aölie perjonele,

Item, wanneer een uytheemiche een borger of on·
derfaet voor regt aenipreken wil,falhydenzelven voor
regt doen ombieden tegens des anderen daegs daer na,
ende die wete aen zyn perfoon, of in abfeiitie rot fy-
nen huyfe ende woonftad doen, welken dag cue geci-
teerde gehouden wert waer te nemen, ende anrvvoor-
de te geven, op de aenfpraecke die hem by den uyt-
heemfchen gedaen fal werden, of dag van beraet te
nemen tot daegs daer na, of by gebreke van dien.fal
defFault tegens hem gegeven werden,ende fal die uyt-
heemiche voorts procederen, ende alle terrriynen hou-
den tegen den borger ofte onderfate over dwars-nagt,
gelyk als d'eene borger tegen den anderen, vervolgen
van acht dagen tot acht dagen als voren gefeyt is.

I 1.

Item, waer't faecke dat die uytheemfche in deièn
gevallen fententie tot zynen voordeel verkrege, fal
defelve fonder vertreck ter executie geftelt werden,
met verkopinge van den zeiven getaxeerden goederen
over dwers«nagt.

XIX. Fan Arreflen.
I.

Item j die borgers of onderiaten van Utrecht, of
d'ingefetenen der felverStads Vryheyt, en zullen mal-
kanderen voor genen vremde rechten buyten der Stad
in perfonele aólie in rechte mogen betrecken ,aenfpre-
ken,noch arreftcren, heure,ofte heure goederen,ten
ware dat zy vluchtich of bancquerouten waren, en·
de wie zulks dede zal verbeuren tien Carolus guldens,
tot behoef van den Schout, ende gehouden wefen al-
fulke proceduren kofteloos ende Ichadeloos af te doen.

1 I.

Item, dat men der borgeren noch onderfaten goeii
deren binnen onfe Stad Utrecht of Vryheyt van dien,
niet befetten en Eal mogen dan van huyshuure alleen,
ten ware of men die goederen geladen vonde op wa-
gens of in fchepen, of dryvende, of dragende.

Item, dat men alle uytheemfchen, woonende buy-
ten onfen Lande van Utrecht, voor perfonele fchul-
den ende adien zal mogen befetten binnen der Stad of
Stads Vryheyt 5 ende insgelycx fullen die inwoon^iers
van der Stad Utrecht, ende andere, voor gelyke fchul-
den ende aâien binnen der felver Stede ende Vryheyt
mogen doen arrefteren eenen lantman, ende ook den
eenen lantman den anderen, woonende binnen onlen
Lande van Utrecht, foo fy van ouden tyden gedaen
ende geufeert hebben.

I V.

Item, indien yemant verfochte aen den Schout of
fynen dienaers yemand befet te hebben, zal degene
die de befettinge begeert, metten Schout, of fyoeii
knecht, mogen gaen totten genen die hy befet wilt heb-
ben , ende waer 't dat den befette perfoon geen borgc
fetten en wilde of en konde, ende die befetter niette
vreden en wilde zyn mee die beloftenifle van ten be<
teyckenden dage te rechte te komen, op 'sHeereo
hoochfte boeten, dan hem *s rechts verfage aen defl
Heere, ende die Schout of zynen dienaer met den be-
fetter niet machtich en waren den man alleen te hou-
den , ende in gevankeniilè te brengen, of des befet·
ters gemoede te hebben, fullen den Schout of zyneo
dienaer ende die befetter mogen te hulpe nemcD defl
genen die fy gecrygen konnen 5 en ont oopt die geaf

rcitccf'

-ocr page 355-

reftecrdc ^acrenbovcn, ίσο aal dw Schout ofte ïynen
dienaer daeraf vry wefen, endedie befetceperfoondie
foo omkomt:, zal verbeuren 'sHeercn hti^hfte boe-
te, ende zal die befetter fyn recht legens de» ontio*
peu pcrfoon mogen vervolgen.

Irem , die Schout ende den Gerechte van Utrecht,
fullen k^nnifle nemen van den delifKjuantcn, woon-
achiig binnen eenig van den immuniteycen of vryhe-
den van den Kerckcn ofGodshuyfcn, ende fal den fel-
ven daer mogen befetten, ende var gen als Op andere
daetfen, als tot hier toe geweeft is.

^ VI.

Item, insgelycx zullen kenniiTe nemen in alten ci-
vielen faken, aengaende den ièlven in allen fchyn of
zy elders in der Siad woonachtig waren 5 ende men
zal zulcken perfoon mogen betrecken voor Schout
ende Gerechte , ende indien zy niet voort en komen,
ende met recht hem verantwoorden, die aenfpreker
magfe op ter befettinge, of op dier verdachvaerdinge
in 't recht vervolgen ende verwinnen, gelyk of hem
die befettinge, oi verdachvaerdinge op anderen Ste-
den gedaen waren, ende die aenlegger fal voort mo-
gen procederen, alfoo 't behoort.

VII.

Item, indien die aenklager geen Schouten dienatr
en konde gekrygen, fo fal hy die buyten-licden, of
haergoet.lelve mogen befetten,in prsefentie van twee
borgeren of onderfaten, daer toe geroepen, en fal alful-
ke befettinge zyn van zulke autoriteyt ende weerde,
of dieby eenen gefwooren dienaer gedaen ware, ende
zullen die twee borgeren of onderfaten, elk daeraf
hebben eenen brafpennink ; ende wie van den borge-
ren of onderfaten voorlz weygert hier van kpnniiTe
te drngen, als men henlieden den brafpennink prefen-
tecrt te geven, zal verbeuren eenen Carolus gulden,
tot behoef van den Schout} ende zullen die boi gers
ofdienaers, die de befettinge gedaen zullen hebben,
•t felve den Secretaris aenbrengen, refererende die Ia·
ken, fomme, tyt en ure van der befettinge voorfz,
behoudelyk alcyt den dienaren haer gerechticheyt en
behoorlyke faiaris,

VIII.

Item, als yemant be(êt is, fal hy tcrftont tc rechte
geilek werden 5 te weten, des felven daechs, of ten
lancxften daechs daer na, of by gebreke van dien,
fal die gearrefteerde van den arreile ontilagen wefen,
ende die befetrer gecondemneert in de onkoften en-
de fchaden, tot taxatie van den Gerechte, ten ware
dat *s daechs daer na heylig dag ware, ende indien ge-
valle 's daechs daer aen.

I X.

Item, dat alle aiTeften, gefchiedende op den pcr-
foon of goederen van uytheemfche lieden, van racuwe,
civiele,ongewefen ende ongeprivilegeerde faken, fui-
len oniflagen zyn op cautie fuffifantej welverftacnde,
dat zulken cautionaris ontflagen Γ1Ι zyTi, mitsleverin-
ge van den perfoon of goederen gearrefteert, in zul-
ken ftaie ende weerden, als die waren ten tydc van
den arrefte.

Item, datby gebreke vïin der voornoemde cautie,
die perforten of goederen, gearrefteert als voren, fullen
in arrefte ende hechtenifle blyven, ten koftc van on·
gdyke, ten uyteynde toe van der feke.

X I.

Item , indien die gearrefteerde uytten arrefte ofifla-
gen wort, by conient van pariye^mits dat hy belooft
acH des dicnacrs hant, op ten beteyckenden dach tc
rechie te kernen, ende op ten voorfz dag aldaer niet
c» quame,fonder te hebben merckelycke redeneir van
excise, daer van 't Gerechte kennen zal, zal verbcti-'
Kn 'sHceren hoochile boeten, cn zal den aealcggcr

voort toegeîàttft weirden zyn eyifeh om te geven;
vèrifieeren, ende voorn procedercn, met inthimatic
zoo vorcfl gdcyt is.

XII.

Item, ten dage dienende van eyich te doen, fa! die
befetter zynen eyfch pertinentelycfc doen, ende zoo
vele hem mogelyk is, 't befcheyt by hem gcreetheb-
ben, ende fal gehouden wefen, den bcfctte perföon,
tot zynen verfoecke, van als daer hem die befetter ia
der zake inede behelpen wilt, çopic te geven.

XIII.

Item, als yemand gearrefteert zynde, belooft by
's Heeren hoochfte boete te rechte te komen, fal ge·
houden wefen tc rechte te koöicn, ten uyteynde van
der fake toe.

X I V.

Item, foo wie befet wert met een plechtè, die hy
op 's Heeren hoochfte boete belooft heeft te betalen,
daer-'en zal den Schout zyn boete niet beuren, nog in*
winnen, eer hy Schout die plechte van den beièttcr
voldacn, of den felvcn te vreden geftelt fal hebben

X V.

Item, indien ten uyteynde van der fake bekronde»
wert arrefte ende befet quolyck gedaen te zyn, fal
den befetter gecondemneert zyn in koften, fchaden ca
intereften, tot taxatie van den Gerechte.

X V 1. V

Item, op ten gearrefteerde of op zynen borgen,
die hem voor recht verfchynen, ende mede in
faecken roerende raaelfchade of verderflyk goet,
bodeloon ende reet om reede, fal men fommierlyck
met kort onvertogen ende dweri-^nôfiht recht proce-
deren.

XVII.

. Item, insgelyCK in fakenniet excederende dtïe g\iU
den,ende roerende politiej als ambachts neringe, ert«*
de anderen, daer op by den Rade eenige poenen geor-
donneert zyn, fa! men op den overtreders van defelyö
Ordonnantie procederen, over dwers^nacht,
XVIII.

Item, alleadien, of inihimaticn, in faecken daer
men over dwers-nacht in procederen fal,gelyk voorf»
ftaet, fal men fes ureri te voren doeö, eer die zakd
dienen fal.

X I X.

Item, ten eynde dat partyen in zaken voorfz in
rechte mogen gevorderC zyn, fo fullen allt werckda-
gen des namiddachi ten twee uren, ten minften diié
Schepenen fitten by gebeufte, ter plaetfe daer nieft
recht houdende is, voor den wekken die termyneöi
van partyen gehouden zullen werden} ende indien die
voorfz drie Schepenen eenige fwaricheyt in der zake
bevonden, zullen defelvc in advys mogen houden,en-
de des ander daechs 't feive den anderen van den GeW
rechte rapporteren, omme daer na geappoin£lecrt tc
werden naer behoren.

XX. Fan Arrefl op goederen, toebehoorende de$Ê
genen die alhier niet jufliciabtl en zyn»

Item, men zal in adie perfonele, die goederen raa
den uytheemfche petfonen niet geprivilegeert wefen*
de, in befettinge ende arreft mogen ftellen, daer vait
die befetter gehouden zal wefen,binnen 14dagen naer
die befettinge, aen den Schout ende Gerechte te ver-
foeken brieven van iniinuatie, aen den perfonen wieii
defelve beiette góederen toebehoren, by den welken
hera advertiifement gedaen zal werden van 't voor-
noemde befet, ende dag wafineer men daer op proce*
deren zal, ten eynde, dat hy comparere ende zyn de-
fenfie proponere, indien'c hem goet dunkt, daer af"
dfc Schout hebben iid' acht cndc fo v&m

PRIVILEGIEN, &c. 1. BOEK. X. TIT.

-ocr page 356-

de geinthi.mecrde als dan niet en compareerde, of ye·
mant van zynen wegen,ende die gefworen Bode eerft
. by eede geafïïrmeert zal hebben, dat hy die wete ge-
daen heeft, 't welck by den Secretaris geteyckent zal
.weienzal de gene die de befettinge gedaen zal heb-
ben, voorts by citatie onder des Schouten zegel, en-
de by gichtinge van den Bode, tot elke reyfe als voren
gefeyt is,procederen,opdeiFuultcn,als den eenen bor-
ger tegens den anderen ende na dat die gene wiens
goet befet ware, by contumacie of anders gecondem-
neert is, fal rnen procederen tot executie; welver·
ltaende,dat men niet meer gehouden fal welen,op al-
fulcke executie, dan een weete te doen, uyt krachte
van dewelcke men tot reile executie procederen fal.

I I.

Item, waer 't dattet arreil: gedaen ware op eenig
goet,dar verderflyck is, zal de gene die de befettinge
verfogt heeft, 't lelve goet by Schout ende Schepenen
mogen verkopen, ende die penningen daer van ka-
mende, fullen onder den Pant-verkopers gebrocht
werden, tot behoef van den genen die daer toe ge-
rechtigt zal zynj ende indien die befeiter alzulk goet
niet en dede verkoopen, ende 't goet daer by verdor-
ve, of eenige fchade lede, fal die befetter gehouden
wefen, tot fchade ende intereftj ende indien ook by
fententie den eygenaer van de befette goederen, van
den eyfch des befecters geabfolveert wert, zal defel-
ve befetter, boven fchade ende intereft, nog verbeu-
ren eenen Carolus gulden , tot behoef van den Ge
rechte. ^

XXI. de» Inwoonders der Stads Fryheyt,

Item,de inwoonders van der Vryheyt der Stad van
Utrecht, zal men in rechte mogen betrecken voor
den Schout ende Schepenen t'Utrecht, ende zullen
aldaer jufticiabel zyn, in zaken criminele ende civie-
len, van^ fchaden , fchulden, ende alle perfonele
BÓtien, die niet verjaert ende verdaecht en fyn, in al-
len manieren als zy hier voren voor desRaets, ende
Oudermannen rechten jufticiabel plegen te zyn, en-
de de próceduren fullen tegens den ielven gehouden
werden, gelyk den eenen borger tegens den anderen
doet.

Π.

Item, alle oordelen, buyten Utrecht in der Stads
Vryheyt geweien, mag de gene die tegens gewefen
ware, beroepen voor den Schout ende Schepenen t'ü-
trecht,behoudenspartyenheure oprie ende vorder be-
roep aen den Hove Provinciael van Utrecht.

XXli. Fan Houwelycfche Voorwaerden
ende Lyftochten,

I:em, die goederen van man ende wyf, en zullen
niet gemeen wefen, ten zy dat zy eerft haer geboden
in de H. Kercke gehad, ende malkanderen voor die
kerckó getrout ende ingeleyt hebben, ende daer na
tot eenre tafele gcwceit, ende malkander bellapen
hebben, ende dat gedaen zynde, fo ial haer beyder
goet eerft gemeen zyn, ende zullen gelyck deylen,
ende zy en zullen geen goederen die zy aen malkandè-
ren brengen;, henlelvcn te voren toebehoorende, of
aenval, of i'famen gewin, aen malkanders hant mogen
verbinden, of maken, zy en fullen daer af moeten be-
talen die fchulden die zy fchuldich zyn of mogen
werden.

II.

Item, man of wyf die geen.geboorte met malkan,
deren en hebben, en mogen geen huyfingen, hoffte-
den , erven, of renten, overgeven noch weerloos

werden voor't Gerechte, ten fy metgcfamendcrhant;

1 I I.

Item, alle fchulden die man ende wyf t'famen, of
elk byfonder voor of na de vergaderinge des houwe-
lycx, gemaekt hadden ende fchuldich waren, zal men
met rechte aen heur beyder goederen mogen verhalen.
' IV.

Item, welverftaende, dat ftaende houwelyk, geen
wyf, buyten confent van heuren man, eenige notabic
of merkelyke fchulden zal mogen maken, fy en waer
een openbaer koopwyfj in welken gevalle zy fchul-
den zal mogen maken, in faken alleenlyk haer koop-
manfchap aengaende , welke fchulden men by behoor-
lyke próceduren acn de gemeene goederen zal mogeu
verhalen.

Item, waer 't dat een wyf eenige fchult maeckte
buyten conlent van heuren man, of dat diefchulthacr
koopmanlchap niet aen en ginge, of dat defelve fchult
niet gekeert noch gekomen en ware tot heure beyder
profyt, daer af en zal men geen recht doen , foo lan-
ge als man ende wyf beyde.in levende lyve zyn,macr
na die doot van een van hen beyden , mach de gene
die men fchuldich ware, die fchult met recht vervol-
gen op 't wyf, of op haren goederen, indien den man
eerft aflyvich werde, of op haren erfgenamen, of op
haren goederen, als't wyf aflyvich geworden is.

Item, een weduwe , jonkvrouw , of jongeling,
die hemfelven voor haer vyfen twintig jaren houwe-
lykt, buyten zyn ouders, momboirs, of zyn naaftema-
gen confent, den felven en fullen die vader of moeder
niet gehouden zyn eenige goederen, tot vordelc van
den houwelyke te geven.

V I I.

Item, dat man ende wyf malkanderen geen goet
geven, noch maken fullen , ftaende houwelyk, dan
lyfcochte alleene : welke lyftochten fy voor den Ge-
rechte malkanderen ten beyden zyden mogen maken,
ende anders niet.

XXIII. Van Schïftingt, Sçheydinge ende
^ Boedelrecht,

Item f foo wie eenen anderen roept omme te heb-
ben fchiftinge of fcheydinge van den gemeenen boe-
del , zal den genen daer tegens hy zulcke fcheydinge
verfocckt, laten roepen ende citeren , voor Schout
ende Schepenen, ende indien hy nietten quame,der-
dewerf geciteert zynde, ial vierdemael geciteert ende
geroepen werden, om te iien by den Schout ende
Gerechte geprocedeert te werden, tot ter verfochtc
fchiftinge ende fcheydinge, ^ dewelcke Schout ende
Schepenen van 's Heeren wegen, die geciteerde «iet
comparerende, zullen metten cyiTcher alfulcke fchif'
tinge ende fcheydinge doen als 't behoort.

I I.

Item , waér 't dat die erfgenamen, waer tegens
fchiftinge ende fcheydinge begeert is, tenbeteyckep-
dcn dage voor 't recht compareerde, confenterende in
de voorfz fchiftinge ende fcheydinge, zo zal de acn·
legger by den Gerechte een zekeren betamelycken
rechtdag aengeteyckent werden, ten welcken dage
hy gehouden is zyn boedelcedulle gercet te heb-
ben, ende zyn tegenpartye, des verfoekende, overtc
leveren, om die te debatteren, of daer inne te confen-
teren, ende voorts geprocedeert te werden naer be»
horen.

III.

Item, man of wyf, die met zyn kinderen, of met
des anders erfgenamen onvertegen ende ongefcheyàa
is, mag tot allen tyden, als't hem belieft, op dekio-

derca

VAN COSTÜYMEN, USANTIEN,

-ocr page 357-

PRIVILEGIEN/ecc.

Jercn of erfgenamen, voor den Schout endc Schepenen
Tchiftinge, Icheydinge ende deylinge begeeren, ende
zal die man of wyf gehouden welen den Schout ende
Burgermeefteren, twee goede perfonen van den naa-
llen vrienden van beyden zyden van den weeskinde-
ren, Γοο verre die bequaem daer toe zyn, of anderen
te prefenteren, omme die tot mombers van den wees-
kinderen gcftelt te werden, den welken die man of
wyf een wete van der fchiftinge enfcheydingc, ende
ecnen rechtdach doen beteykenen iullenn

I V.

Item, wat een weduwenaer of weduwe onverdeylt
van haren kinderen verkrygt, dat wort gemeyne tuf-
fchen den verkrygeren en den kinderen,als verkregen
metter gemeene h ive ; maer wat een yegelyk van hen,
't fv man of wyf,of kinderen,by m.iekingeof befter-
venifle aenkomt , zullen fy alleen behouden, iónder

felve gemeens boedel te werden.

Item, man of wyf die boedelhouder gebleven is,
zal den erfgenamen, daer tegens hy fchuldich is tedey-
len, rechte bewyfinge doen van allen goederen, dat
die perfoon die daer doot gebleven is, in 't laetfte van
zynen leven befat en hadde, .'tfydat die goederen zyη
in den fterfhuyfe of daer buyten , binnen der Stad of
daer buyten î ende indien eenig goet by den Gerechte
in den fterfhuyfe bevonden werd, alfoo verre de erf-
genamen des begeren, foo zal dat Gerechte 't goetfe-
ker wefen , dai'et de erfgenamen niet ontvoert cn
werde, endc meu hera daer aen rechten mach.

V I.

Item,als yemand boedelcedulle overleveren zal,dat
zal hy doen tot fuiken dage als hem by den Gerechte
geftelt werd -, ende als die boedelcedulle den erfgena-
men bvergelevert zal wefen, foo fullen die erfgenamen
heur beraet daer op hebben veertien dagen lang 5 en
fullen de erfgenamen alsdan defelve boedelcedulle in *t
geheel of deel mogen wederfpreken , ende haer ge-
breken, die zydaer op weten, in gefchrifte op dien dag
den boedelhouder overleveren,"daer op die boedelhou-
der dan zyn beraet hebben zal tot veertien dagen daer
na, waer op zy dan dingplechtich fullen werden na
behooren.

V I I.

Item, foo wanneer die boedelcedulle gcklaert is, te
weten by wyfinge der Schepenen, of toelatinge van
partyen , dat zy niet gewraekt en wert, fo fal die boe-
delhouder daer mede mogen volftaen; behoudelyk,
dat die boedelhouder zynen eed alsdan daer op doen
fal, indien den fel ven boedel binnen jare ende d.ge met
recht aengefproken wert.

V I ï 1.

Item,waer't dat yemand in eenigen boedel gerech-
tigt vrare, ende den boedel liet verjaren ende verda-
gen, eer hy hem daer inne liet leyden, ende daer na
tot eeniger tyt quame ende hem inleyden liet, zoo
zal die boedelhouder rechte rekeninge en bocdel-eed
doen, van alle 't goet dai'er was, doen die inleydin-
ge gefchiede,

I X.

Item, in defelve manière mach die boedelhouder,
fchiftinge en fcheydinge begerende, binnen 'sjaers of
t'eynden 'sjaers,rekenmge ende bewysdoenin manie-
f€n voorfz j behoudelyk altyt uytlandigen, ilommen,
dommen cndc onmundigen in beuren rechten tc bly-
ven.

Item, den eed alfoo gedaen zynde, zal men die
boeëclcedullen ter begeerten van eenicb van partyen
leveren den Collatiaers van den Schepenen , endc die
tullen die alsdan collationeren ende gelyk maken, cn
zullen in 't vergaderen van dc bladeren, d'een voor
ö tndcr achter met hcurfin namen ondcneykcncni co

L BOEK,

foqwes goederen de erfgenamen meer vinden konden,
na den eed van den boedelhouder gedaen, üullen de
erfgenamen alleen hebben ende behouden, ende d icr-
omme zoo zal die Secretaris debefworen boedeicedul·.
len een londerJing leeken geven, daer men fc by i^en'
nen mach.

X I.

Item. daer cn is geen boedelhouder dan man of
wyf, die van hen beyden langft in levende lyve is.

XII. ^

Item, alle termynen in materie van fchiftinge ende
fcheydinge , of te willen hebben rekeninge ende be-
wys, zullen gehouden werden van veertien dagen 10%
vecriien dagen,

X 1 I I.

Item, indien die boedelhouder van yemand geroe-
pen werd, omme van hem te willen hcbbtn Ichifrin-
ge, fcheydinge, rekeninge, bewys ende rdjqua, ea
ten beteyckenden dage niet en compareerde, zal def-
fault tegens hem gegeven werden, ende indien hyan·
dermacl ende dcrdemuel verdachvaert zynde, achter bic·
ve, zal geroepen werden om hem legens den naeilcn
rechtdach te fien condemnercn, in alfulken vcrfoecl;
ende begeerte van rekeninge als de erfgenamen doen
zullen: welken dage hy by Schepenen gecondemnccrc
zal wefen behoorlyke rekeninge ende bewys te doen j
welke fcntentie gecxccutccrt zal werden, loo Üat be-·
hoort.

X I V.

Item, foo wie hem in eenige boedel metten rechte
laec Jeyden om eriFcnifle tc hebben , ende in den on-
rechte gcwylè wert,die z.il verbeuren tot des Gerechts
behoef twee Carolusgulden, ende hy zal den voorgan-
ger alie zyne koilcn endc ichaden betalen by den Sche-
penen , na dat die Schepenen daer af ondervinden ful·»
ien ; ende daer zal den inleyder den Gerechte wishcyc
voor doen, ccr dat fy hem in den boedel leyden fullen,

X V. , ^

Item, indien daer inleydingc in cenige boedel ge-
fchiede, ende daer tegens oppofitie viel, uyt caufe van
welke die ingelcyt werde beduchtende ware, dattec
goet van den felven boedel foudc mogen gediftraheert
of gediiïipeert fyn, zal mogen begeren 't felve goet
wettelyk geinventarilecrt ende geëltimeert te zyn, en
dien volgende cautie geftelt tc werden by den befic·
ter of puiTeiFcur van den ielven goederen.

X V I.

Item, om den inventaris van de voornoemde goc»
deren tc maken, zal dip Schout twee Schepenen daer
toe ordonneren, die onder hen beyden voor koft cn
moeytc alle dage hebben zullen eenen Carolus gulden,
van foo menigen dach als zy daer over zyn j endc die
Secretaris zal 't goet befchryven, die men loonen zaj
by den Gerechte na die grootheyt endc moeytc van
der iake.

X V ï 1.

Item, insgelyks fullen hebben die tweeSchcpcner!,
die geordonneerc werden om den boedei tc fcheyden,
't welke die boedel gelyk betalen zal

XVIII.

Item, wanneer dat die Schout endc Schepenen cc·
nich goet toebefegelen, daer af zal die Schout hebben
acht Ituyvers, cndc elk van den twee Schepenen, die
daer toe gefet werden, vier ftuyvcrs} endc waer 't dac
cenich boedelhouder,'t fy mgn of wyf, cenige floten,
die metter Schepenen of Gerechts iegel beiegeit wa-
ren, ontfegelde ofbrake, of dedc ontfegelcn ofbrc·
ken, heymelyk of in't opcnbacr,by hcnfelven, buy-
ten den Gerechte, dat foude men rechtcn aen haren
ly ven, of anders na gelegenthcyt van dcrfalcc, tot dif»
jcretic van Schepenen 5 en als men dat goet weder ont-
fegelcn fal,daer af fal die Schout hebben vier ftuyvçri,
jpn elk van den twee Schepenen twee ftuyyerjs,

Y y km,

X TJZ

liÜÉHi^

-ocr page 358-

XIX.

Item, als twcè of meer in èenige goederen gclyck
bdlorvcn zyn,· diefcn^icvcn diöiii den bofedel zyn,ful-
len blyven of geléyt werden onder den oudften leen·
volger of erfgenamen van'hen allen, die de bewaerder
d'cr brieven weien fal, ende de ander mogen vidimus
uytten brieven nemen, op heur alre koft die daer in-
nc beiloryea zyn ; maer waer 't dat eenige harer dat
meerderdeel in den goederen haddé, die zal bewaer-
der der brieven weien 5 behoudelyck dat die andere
alle«y/VZ/ra^j daer uyc nemen mogen, als't voorfchre-
ven is.

XX.

Irem, indien yemand binnen der Stad van Utrecht
ftorve, die geen erfgenaem en hadde, of dat niemant
anders de eriFenifle vervólchde, ende dat die Schout
die goederen ende erffeniflc met rechte bekommer-
de van der Heerlykhcyts wégen, zo zal die Schout
die eriFeniiTe by den Rechte na hem nemen, en-
de dat by den Gerechte befchryvén, rtiet goede fpe-
cificatie van de qualiteyten van de goederen, daer
af die Schout en Gerechte elck een cedulle hebben
zullen j ende die goederen zal die Schout bewaren en-
de behoorlyk onderhouden , tot dfen tyde dât yemand
quame, den Gerechte genoeg zynde, ende betoon
brochte dat hy van den dooden perfoón gerechte erf-
genaem ware,ende alsdan zal den Schout die dat goet
onder hem hadde, den erfgenaem die goederen by
den Gerechte weder overleveren, over dwers-nacht,
na dat die Schepenen dat betoon gefien hebben, ende
cn dede die Schout des niet, fo fil hy de erfgenamen
daer en 't cynde heuren koft betalen, die zy daer na
daeromme deden, ter tyt roe dat hy hem die goede-
ren gelevert heefr. Ende waer *t dat'er eenig beder-
flyck goet ware, dat den Schepenen dochte beft ver-
kocht te wefen, dat zal men verkopen by den Sche-
penen j ende wes onkoft by den rechte op dcfe erffe-
nifle gedaen fal werden,, dat zal men van den goede-
ren betalen, ende twee Schepenen, die van den Schout
daer toe gcfchikt zullen werden, zullen onder hen
btyden 's daegs voor koft ende moeyte hebben éenen
Cafölus gulden j ende die Schout fal hebben voor fyn
bewaerniiTe ende moeyten denvyftigftc pennink j w'el-
Vcrftaertde, dat den voorfz Schout fuicke goederen
alleen bewaren fal, den tyd van vier jaren; ende te
cynde dien zullen die góederen komen tot profyre van
denHeerejniet te min, indien yemant van den bloede
van den overleden quame, binnen den tyt van den der-
dendeel van' hóndert jaien na 't overleyden, zullen
hem die goedei en gereltftueert werden.

XXL

Item, een weduwe die voor de bare uytgaen wil,
zal dat moeten doen fonder huyck ende kovel, ende
met dagelycxfche klecderen, ionder éénïg goet uyt
den boedel te hebben j ende mogt men daer na bewy-
fen, dat zy anders eenig goet uyt den boedel haddej
20 is zy des boedels plichtig.

XXII.

Item, of yemant ruymde voor fyn fchult, ende
eenig goet hier agtcr Hete, dat befet werde met Schout
ende Schepenen , zo zal men. tot verfoecke van den
bcfetters,twec Schepenen fchicken,daer men dat roe-
rende goet by verkopen zal in 't erfhuys, ende wes
daer af komt, zullen zy de fchuldenaers deylen, elck
na advenant van zyne fchult, daer af hy ge verifieert
aal hebben; welvcrftaende, dat huyshuer ende Sche-
penen plechten ofloften, ende anderen geprivilcgccr-
de fchulden f voor zullen gaen.

X X I 11.

Item, desgelycx of hier cenigc boedel verftorvc,
die niemand als erfgenaem aehtalten en wilde^ ende
die goederen voor die fchulden bcfet werden, fofal
men elck, tot verfoeck.van den befetters, twee Sche-
penen fchicken, om die goederen van fulcken fterf-
huyfe te inventariferen, ende te verkopen, ten be-
hoeve van den crediteuren , omme van heurlieder
fchulden betaelt te zyn, in manieren voorfchreven.
XXIV.

554

Item, ^at die leftlevende van man of wyf, die ge-
echte kinderen achterlaten, deylt alle eygentlycke
goederen metten kinde of kinderen, half ende half,
ende naer de doot van vader of moeder, fo deylen die
kinderen elcx even velej behoudelyck't recht van
der reprasfentatie, by ons der voorfz Stad ende Lan-
de van Utrecht, tot profyte van den kints kinderen
verleent, ende behoudelyk ook eenen yegelycken fyns
voordeels, ende voordelyke goederen.

XXV.

Item, dat van allen aengekogten leen-goederen,
buyten gemeenen boedel, verftoringe gedaen fal wer-
den van die helft der penningen, daer 'c zelve voor
gekogt ii.

.XXVI.

Item, ftorven die kinderen na des ouders doot, fon-
der wettelycke geboorte achter te laten,die erven op
heure andere broeders of/ufters, fop wel van den hal-
ven als van den geheelen bedde, ende ftorven die kin-
deren voor eenig van vader of moeder, foo erven zy
op haer vader of moeder.

X X V ί i.

Item, indien yemand ftorve, ende geen echte kinC
of kinderen, vader of moeder, broeder of fufter, ach-
ter en liet, die fal zyn goet erven op zyn naefte bloec
ende erfgename, zo wel van des vaders als des moe-
ders zydej ende zo wie even na in den bloede of van
der maegtale zyn, deylen even vele, ende fuccederen
in capita naer't getal van den'perfonen, daer inneook
begrepen zyn die beftaende van eender zyde ailecne:
behoudelyck eenen yegelycken zyns heerlycx ende
voorderlycx goet, ende 't gene hy met zegelen ende
brieven, die men met recht niet wcderlpreken cii
mach, bewyfen kan. · .

X X V I I Γ.

Item, dat die fimpele baftarden overleden zyndej
zonder wetachtige geboorte agter te laten, erven ful-
len heure goederen op de naefte mage van heurs moe-
ders Zyde alleen, in alle manieren of zy echte kinde-
ren geweeft waren.

XXIV. Fan Oriederhande Voerdeel,

Item, dat een man, overlevende zyn wyf, neemt
voordeel van zynen wyve', en 't wyf tegens den kin-
deren of erfgenamen van heuren man, ende aieoutftc
foon na zyns vaders overlyden^ neemt voordeel tegen
zyn broeders ende fuiters, als hier na volgt.

i L

Itern, een borger t^ütrccht, overlevende zyn huyj'
vrouwe, neemt tot zyn voordeel drie paerden, àei
hy fe heeft, elck paerd drie en dartig maanden oud,
daer hy dagelycx mede plag te ryden, met fyns
gefaeyde, met heuren gereydcj' of alfoo vele mio als
hy der af heeft.

III.

Item, voorts neemt hy alle iyn harnafch.wapencnï
ende kleederen, totfynen lyve behoorende.

I V.

Item, neemt ook een deken, een paer flaeplaekew,
fyn heerbedde of befte bedde, fyn oorkuifcB codc
tafellaken, een dwael, fyn macl.

Item, een vcetennapf indien hy een heeft, ti^
heeft hy geen voetennap, een fil veren fchale, dicW-
fte fonder eeo , des by der drie heeft'of meer j ht^ *

VAN CöSTüYMENi ÜSANTIEN.

-ocr page 359-

PRIVILEGIEN, I BOEK. X. ΊΙΤ. Βίί

hy der twee, die befte} heeft hy een, die felvej een
iilveren leepel, een kerel die men dageiycx pleeg te
beiigen, een koperen pot, desgelycx twee fleflchen
ende een byl.

V I.

< Item, desgelycx neemt die oudfte foon van den
overleden vader, maar die moeder neemt haer voor-
deel te vooren uyt.

V I I.

Ircm , neemt die vrouwe tot heuren voordeel heu-
re kleederen, daer fe te Hoogryden mede gaet, haer
befte faillie ofte huycke, ende haer kleederen daar iy
dageiycx inne gaat, haar befte bedde,als 't tenHoog-
tyde ftaat, haar tafel, haar fchragen, 't befte tafella-
ken, haar befte dwale ende kandelaar op die tafel,
haar voetnap of hy daar is, maar is daer geen voet-
nap , een filvere ichale, die befte fonder een, des
daer drie of meer waren; ifler twee, die befte; een,
die felve; een filveren leepel, een koperen pot, een
ketel, haren moriierfteen, haar watervat, tange, ha-
Ie, treeft, panne, rpofter ende krauwel, haar ibut-
vat, haar befte kifte of koffer, haar koffer met haer
doeken, die tot haren hoofde behooren.

VIII.

Item, Λνεβ voordeel niet en heeft, zal men niet
kopen.

XXV. Fafi Huyshuerê ende Nuyfinge j die men
tn Lyftochte befit.

Irem ,200 wie eenige huyfinge of erve in hucrwcer
beiir, ende zulcken gek als daer hy 't om gehuert
htefc, niet en betaelde binnen fes weecken, nae de-
ken termyn van betalinge, 200 mag die verhuerder gaende huerwcre gecontinueerc werden noch een half
hem doen verdachvaerden, ende procederen over jaer daer na.

dwers-;nacht, als voren gefeyt is»

I 1.

Itern, waer 't fake dat den verhuerder beduchtende
waer voor zyn verlchcnen ende toekomende pacht,
20 mag hy des huermans goer dat hy in den huyfe, of
op ten erve heeft, by den Schout doen bcfetten voor
den felven binnen-jarigen ende een half jaer toeko-
mende pachten, ende zal die huerman borge fetten,
of pant daer voren leveren by den rechte, ende by ge-
breke van dien, zal den Schout des goets zeker welen,
ende eenen daer inne fetten van der Heerlykheyts we-
gen op des goets koft; ende die alfo daer inne gefet
wcrtjfal voor zyn koft ende bewaren hebben fesltuy-
versdaegs, fonder eenige vordere koften daer op te
mogen doen, ten achterdeele van partyen, of die
Schout mag by inventaris en kenniife van twee Sche-
penen, alfo vele goets nae hem nemen als daer 'tvoor
befet ware, ende van den onkoft die daer met recht
op ginge ; ende die verhuerder mag hem *s rechts ver-
fien aen den Heere, indien daer foo vele goets in den
huyiéis, daer men hem aen rechten mag, ende dat
voort vervolgen naer behoren.

I I I.

VIII.

Item, indien yemant, 't fy verhuerder of huerman,
na dat hem de huerwere opgefeyt is, henj oppoieren
wil, mits dat hy fuftineerde den tyt van de huerwcre
noch te loopen, foo zal hy fyne tegenpartyc by den
Deurwacrder doen opfeggen, ende hem beteykenen
te recht te komen ten eerlten rechtdage, omme te (eg-
gen die redenen zynre oppofitie ; waer op de Schepe-
nen fommierlykrecht doen fullen jen indien den voorfz
oppofant ten felven dageniet en compareerde, fal vcr-
fteken wefen van fyne oppofitie, ende die acnklager
zyn conclufie toegewefen zyn.

I X.

Item , of de gene die de huyfinge of erve toebe-
hoorde, eenige hinder of fchade daer by gekrege, dac
hy zyn huyfinge of erve ter goeder tyt liiet geruymc
en konde gekrygen, die fchade zal hem die bewoon-
der rechten ende verftoren by de Schepenen, ende
fulcken onkoft gelden, als daer met recht om gcdaea
ware.

Item, een huerman en zal zyn gehuerde huysofcr-
ve niet voort verhueren, dan den genen die der felvcr

nen dat taxeren en fchatten fullen.

τ ^

Item, insgelycx fal die gene die eenig deel of part
heeft aen eenig huys of erve, geprxfcreert werden
in der huerweren, fo verre hem daer gelieft te woo-
nen of de erve te gebruycken, voor allen anderen die
o»t hueren willen, mits betalende die huere tot Sche-
penen fchattinge.

item, indien twee of meer tc famcngelycke part

Item, waer't dat twee of meer in een huyfïnge of huyfinge niet meer quetfelyk wefen en zal, dan hf
erve gerechtigt waren, zoo zal de gene die dat mee- ; principale huerman gedaen foudc hebben} behoude-
ftendeel daer aen heeft, die huyfïnge ende erve mogen lyk den verhuerder altyt zyn keurc omme die huer-
bewonen, op alzulcke huere ende pacht, alsSchepe- were van 'thuys aen hem te nemen, om *t welke die

huerman , die zyn huyiinge óf erve voorts een ande-
ren verhueren wil, gehouden fal zyn den verhuerder
't felve te kennen te geven, tot alfulke tyt als mendie
huerwere behoort op te feggen, gelyk voorfi llaet.

X 1.

Item, alfoo die huyfingen daer inne eenige wyntap-
perswoonen, tftciïc gehypothequeert zyn,voor de ex-
cyfen van den wynen daer inne geflagen , loo zal die
wyntapper die de huyfinge in huere heeft, gehoudee
wefen den verhuerder goede luifilantc borge ceftellce
Xy » voor

ende deel hadden, aen eenige huyfen ende erven, en-
de elck van dien dat begeerden te bewonen, die zul-
len in tegenwoordicheyt van twee Schepenen ten
minften, te fimen loten,wie van henlieden dat bewo-
nen fal, daer van die Schepenen, daer prefent zynde,
eenen behoorlycken tyt noemen zullen, hoe lange dc
gene die delotinge wint die huyfïnge bewonen zal ,ib
verre partyen overmits haerlieder diCcoort zulcx van
den Schepenen verfoecken, mits betalende jaerlycx
daer van 't gene dat Schepenen, in tegenwordicheyc
van partyen, voor die lotinge geordonnecrt zullen
hebben.

V I.

Item, dier twee of meer gerechtigt zyn in een ·
huyfinge of erve, foo en fal geen van hen alle eeni-
ge timmeringe of reparatie mogen doen, dan by cori-
ient ende believen van de andere die daer part aen heb-
ben , of by gebreke dat zy te famen niet en konnen
accorderen, of dat eenige van dien uytlandig waren,
zullen tot verfoeke twee Schepenen daer toe gefchikc
werden, omme by den zeiven alzulckc timmeringe
ende reparatie gedaen te werden, als naer recht be-
horen fal.

V I I.

Irem, indien yemand,'t fy verhuerder of hucrman^
die de hucrwere tuffchen henlieden gemaekt niet lan-
ger houden en wilt, daer den tyt van der zeiver huer-
wcre gecxpireert is, die zal zyn partye daer mede hy
gecontraheert heeft, 't felve te kennen geven voor
Kersavont, als hy te Paeflthen daer na die huerwerc
verlaren wil; ende voor nativitaris Joannis, als hyVi-
ôoris daer na uyt die voornoemde huerwere fcheyden
wil, of ten langften binnen veertien dagen na eiken
voorfz dage, of by gebreeke van dien zal die voor-

-ocr page 360-

Item, foo wie van den Borgeren van Utrecht lyf-
renten op de voorfz Stad heeft, en mach de felve lyf-
renten niemant overgeven, noch kommer daer op ma-
ken, ten ware dat hy eerft ende voor al die verkoop
de vooriz Stad geprelenteert hadde.

I I.

Item, indien in voortyden centge huyiingen of er-
ven binnen Utrecht belaft of gehypotequeert waren,
met eenige jaerlicxfche erfrenten , en niet ende ware
verk]aert,met hoe veel penningen men die foude mo-
gen loiTen, die fullen geloft mogen werden den pen-
ning feftiene, in fulker munte als gang hadde ten tyde
van der veikopinge, of die weerde van dien, foo ver-
re van de date van der conftitutie van der felver ren-
te blyke,ende dies niet,met fulke munte als ter date
van der loffingegevalueert is, ende coms ende gang
heeft : ende metter voornoemde loflingc zullen oock
moeten opgeleyt werden, die verfchenen renten of
pachten, na't beloop des tyds $ behoudelyk, dat hier
inne niet gecomprehendeert en fullen wefen de thinfen
of erfrenten, die by den outeygen aen hem gerefer-
vecrt zyn, federt den jare van 1472.

1 1 I.

• Item , dat men binnen Utrecht geen erven, huy-
ίJngen,of hoflieden befwaren nog belaften fal mogen,
met eenige jaerlycxfche onlosbaer thinfen of erfrenten,
maer die zyn huyiinge, of erven binnen Utrecht zal
willen belaften, zal 't lelve mogen doen,mits diehy-
pothequerende den penning twintig,ende niet hoger,
of den penning feftien, ende niet daer onder -, welcke
renten die verkopers of haer erfgenamen altyt tot haer-
der beliefte fullen mogen lolfen , mits betalende die
verloopen ende verfchenen pacht ende renten, ende
betalende den penning twintich oi feftien, ende daer en
tuiTchen.

I V.,

Item, dat als yemand hebbende thinfen of outeygen
op eenige huyfen of erven , leggende binnen Utrecht,
defelve thinfen of outeygen yemand verkoopt, zal die
eygenaer van den huyfe of erve die belaft is, die naa-
itinge hebben van den koop, ende zyn huysendeerve
vryen mogen, mits opleggende die penningen, die de
koper daer voren gelooft hadde"^te geven: ende in-
dienden eygenaer van den huyfe die renten felve lofle,
zal fuiken gevryt huys ende erve vry blyven ten eeu-
wigen dage, fonder eenige jaerlycxfche erfrenten we-
der daer uyt tc mogen verkopen of belaften, dan met
voorwaerden, dat men de jaerlycxfche erfrenten voorfz
weder af zal mogen kopen, eiken penning om twin-
tig of feftien der felver penningen,in manieren boven
gefchreven.

voor den felven excyfe, tot aider tyt als die verhuerder
des aen fynen huerman verfoekt.

XII.

Item, waer 't dat yemand yet brake of vcrargerde
aen de huyiinge of erve dat hy bewoonde, dat fal hy
weder doen maken, gelyk dat te voren was, buyten
den eygenaers koll ende fchade, al voor dat uytgaen
van der huere,op pœne dattet die Schout by den Ge-
rechte 2:ü mogen doen maken,op denderden penning

XIII.

Item, die eenige huyiinge in lyfcocht befit, die fal
de huyiinge dicht ende in goeden rake houden op zy-
nen koft, zyn leven lang duerende, als een lyftochter
na rechtenfchuldig is, van dat den huyfe behoeflyken
van nooden ware j ende fo wiedes nier endede, ende
't felve Schout ende Schepenen gebleken zynde, fal
dat moeten doen maken binnen twee maenden daer
na jende by gebreke van dien, den Schout by den Ge-
rechte fal mogen doen maken, op den derden penning
meer, als voren gefeyt is.

XXV1. Fan Verbonden ende Gehypothequeer-
de goederen.

^ 'ff

«mu

Item, indien yemand eenige huyiingen, hoffteden
of erven verkochte, daer meer oude onlosbare renten
uytgingen , dan daer hy 't op verkocht hadde, -foo
dat hy 't niet leveren en konde na vermogen des koops,
die fal eiken penning mogen verftoren den koper met
twee en dertig gelyke penningen.

A/^ Τ ·

Item, gebeurde 't dat yemant eenige huyfen, hof.
fteden of erven verkocht hadde, op zeektre oude on-
losbare renten die daer uytgaen foudcn, ende niet uyt
en gingen, foo zal die koper gehouden wefen denver-
koper voor eiken penning van dien, op re leggendcn
penning twee en dertig, of den verkoper de lei ve jaer-
lycxfche rente betalen, ter beliefte van den felven koper.

V I I.

Item, indien yemant eenigeriey verbonden, ofan-
dere goederen verkochte, die hy niet magtich cniva-
re te voldoen, noch te volbrengen, fonder argelift, en
daer voren aengefproken werde met eenigen rechtcn,
die zal men ontflaen, mits betalende fchaden enJe in-
tereften, tot taxatie van den Gerechte.

V 1 1 I.

Item, foo wie eenich goet verkochte, daer af hy
machtich is leveringe te doen, ende achter nae dies
hem ontmaekt ende anderen vei koopt, zal verbeuren
tot 's Heeren behoef fes Carolus guldens, of anders
gecorrigeert wefen naer gelegentheyt van der fake,
tot difcretie van den Gerechte.
^ IX.

Item, insgelycx fal verbeuren de gene die in *t ver-
kopen ende tranfporteren van eenige huyfen of erven,
verlwygt eenige renten of laften daer uytgaende, en·'
de yemand daer mede bedrogen werde,

XXVlï. Van Immeringe.
I.

Item, indien't gebeurde, dat yemand van nu voor-
taen wil nieuwe fondamenten leggen om te timmeren,
zal gehouden wefen 't felve zyn naeile gebuer Gereg-
telyck te laten weten, acht dagen te voren eer dat hy
dat fondament fal willen leggen, boe, waer ende in
wat manieren, ende die Gelworen daer by nemen,en-
de als hy begonnen heeft zulck fondament te leggen,
zal voorts mogen timmeren, ten ware zyn naeite ge-
I buere hem dat verbode, eer't werk vier voeten hoo·
ge boven die aerde ware; ende indien hem niet ver-
boden en werde voorts te timmeren, eer *t werk vier
voeten hoogeware boven die aerde, fal mogen voort-
varen fonder verbeuren, ende zyn begonnen werd
volmaken, ten ware dat die nabuer ablent ware, de·
welcke in zulcken gevalle in veertien dagen naer zyn
wederkomfte, die timtneringe fal mogen verbieden,
of hy verheft zyn recht van de timmeringe te mogen
doen afbreken: behoudelyck, nogtans den felven in-
dien hy befwaert is, zyn aéfcie van de fchaden ende in·
tereften.

I I.

Item, waer 't ook foo, dat yemand eenig werk of
huyiinge timmerde, fonder die wete te laten doen
aen den genen,die zulcx hinderlyk foude mogen zyHi
ende dat zelve getimmer jaer ende dag in kalk gele-
gen ende geftaen heeft, foo fiil dat getimmer mogen
blyven ftaenjmaer men fal den genen,die alzulkegC'
timmerte te na gebouwet of getimmert is, veritorin·
ge daer van doen, tot kennifie van den Gerechte.

I n.

ïccm, als yemand de lyntrcckinge begeert, fa'^deji

VAN COSTU YMEN, USANTIEN,

-ocr page 361-

157

Schout metten Schepenen gaen ter plaetfen conten-
tieux, ende dat rechten.

I V.

ïrem, als d'een den anderen zyn timmeringe ver-
biet, wie in den onrechtcn bevonden wert, i'al zyn
wederpartyc zyn koilen ende fchaden opleggen, tot
taxatie van den Schout ende Schepenen, enae lal de
gene die 't werk verboden heefc, tot behoef van den
Gerechte verbeuren eenen Carolus gulden.

Item, niemant en fal des anders lucht op zyn erve
betimmeren mogen, dan met een vierkant Iteen huys,
gelcTt in kalk, ten rninlten een roede wyt.fo verre die
erve daer is, met gefpannen dake, gedekt met harden
d.ike, ende met cenen uytgaende ichoorileen, ende
niec met eenigen loodfen ; en fo wat getimmer dat in
kley gemetielt ftaet ende gemctielt ial werden, en is
geen timmeringe van weerden, daer yemand zyn ge-
tmimer mede befchudden, of yemand zyn lucht racde
benemen mag.

V I.

Item, niemant en fal veynfteren macken, fy en fyn
beneden acht voeten hooge van zynder deelen, daer
hy licht mede fchept aen des anders erve, ende die
veynfteren zullen met yferen traliën gemaeckt wcfen,
daer men niet deur en mag.

VII.

Item, indien yemand twifte om timmeringe, of
crffcheydinge, of anders, dat des huys oferfs noot
ware, fal den Schout, tot verfoeke van partye,daer toe
fchicken twee Schepenen metten Geiworen, na or-
donnantie van welken partyen hen reguleren zullonj
ende zullen die gefchickte Schepenen ende Gefworen
voor heuren falarishebben elcx vier ftuyvers,ende die
Secretaris fal ook hebben vier ftuy vers j ten ware dat
zyn arbeyt die hy ter caufe van dien dede, ware feer
groot, in welken gevalle hy geloonc fal worden, tot
taxatie van den Gerechte.

V I I Γ,

Item, die een huys of muer, ftaende aen zyn gebue-
ren <::rve,doet afbreken,is fchuldich in de plaetfe van
iiien tot zynen koll,e een heyndmuer te fetcen, ende
indien hy 't felvc doet fetten op te gerechte palen,
tulTchen hem ende zyn gebueren, fo is de heyndmuer
gemeen, ende moet voortaen tot gemeen koften on-
derhouden zynj maer indien hy die heyndmuer doet
fetren op zyn erve, fo behoort hem die alleen toe,
ende moet die tot fynen koile onderhouden.

I X.

Item, niemant en mag den drop,ofte ankers hooi-
den hebben of fetten buytcn zyn erve, fonder'c con-
fent van zyn gebueren.

Item, die in de plaetfe van een gemeen gelint, tuyn
ci heyndinge, wil doen maken een muer, mag die doen
maecken op zynen koft, ende naer dat die muer vol-
rnacckt is, foo is delelve muer gemeen, ende behoort
tot gelyckcn koite onderhouden te werden.

XI.

Item, niemant en mag veynfteren maken, of lucht
of gefigte nemen, deur of in de gemeene muer,

XII.

Item, niemant en mag aen een gemeenen muer yct
doen maken, daer hy die gemeene rnuer racde foude
mogen verargercn, als ovens, privaten, ende dierge-
lycit, maer indien hy *t felve by die gemeene muer
^il doen maken, moet een muertuflchen beyden ma-
ten minften anderhalve fteen dickej ende die fo
h die gemeen muer daer af geen letfel cn j

nebbe, ende zyn gebueren geen ongerief.

Tr XIII.

i.etn , die een huys fetten wil op een gemeen

»ucr, daer tc voren geen geftacn w hçcft, iifchül-
dig 't water van den felven huyfe op zyn eh'C te ley-
dcn, of voren ter ftraten uyt, fonder letfel van ^ïyn
gebueren.

1' Î

XIV.

Item,indiende gebuer recht hebbende in dcnfeiven
gemeenen muer, namaels zyn huys ook opryfen en·
de hogen wil, fo mag hy met zynen huyfe eiide met-
ferie in den gemeenen muer varen, fonder yet te gcy
ven, of te betalen voor 't hoogen van der voorfz muer,
ende foo verre die gebuer loo hooge timmert met zy-
nen huyfe als d'andere, fo behoort men die gotc we#
der te leggen op de gemeen muer,ende van dan voor·
taen te onderhouden tot gemeen co île,

X V,

Item, als men op een gemeen muer een gore wil
leggen, daer van te voren geen gelegen en heeft, en»
de die voren ter ilraren niet uyt cn komt, foo behoo·»
ren die gebueren recht hebbende in den gemeenen
muer, 'c water van de gore te leyden, half ende half,

X V i.

Item, die met een jfliper komt op zyne gebueren
huys, is fchuldig de liaper foo t'onderhouden, dat
zyn gebuer daer by geen fchade of letfel en hebbe.

XVII.

Item, twee gebueren toegank hebbende tot eeri
heymelyckheyt,onder de aerdewefende,zyn fchuldig
die tot gelycken kollen te onderhouden, ende tedoeri
ruymen of reynigenj ende als die gemeen privaet of
heymelykheyt in goeden llate is, foo mag d'ccn van
henluyden, indien 't hem belieft, daer van fcheyden, fon-
der defelve meer te gebruyken j ende van dan voortaen
is hy ongehouden van eenige koftendaer aen te moe·
ten hangen , of defelve privaet tc doen fcheyden met
eenen muer tot fynen koftej ende van dan voortaen,
zal elck zyn helft onderhouden tot zynen icoftc,

XVIII.

Item, als d'een gebuer den anderen confenteert in
zyn muer te mogen varen, foo wort ende blyft alful-
ken muer van dan voortaen een gemeene muer, ten ff
dattcr conventie ter contrarie fy,

X I X.

Item, niemant en mag op zyne felfs erve «enige
vuylnifle of onreynicheyt leggen , nog eenige laft of
Iwaerte fetten, kuylen of putten graven, daer by fyn
gebueren cenen ftank of letfel gekrygen mogen.

X X.

Item, een muer uyt zyn loot wefende, ende hangen-
de over die erve van zyn gebuer, moet ingetogen zyn,
ende in loot gefet Îyn tot koften van den genen die
den muer toebehoort, of tot gemeen koftc, indien
die muer gemeen is,

XXI.

Item, als yemants boomrn over fynen gebueren er-
ven hangen, foo moet hy die doen korten, of diehelft
van den vruchten, die over hangen, fyn gebuer laten
volgen 5 daer af die gebuer, over wiens erven die boo··
men hangen, die keure zal hebben.

X X I J.

Item, een yegelyk is fchuldig fyn fchoorfteen foo
hooge te maken, dat zyn gebueren van den rooke of
anderlins geen ongerief cn hebben,

X X I I 1.

Item, een yegelyk is fchuldig 't water vallende van
zyn huys, te leyden op 't zyne, fonder letfel van fyi^
gebueren.

XXIV.

PRIVILEGIEN, &c. I BOEK, X. TIZ

Item, die fyn waterloop heeft over ofdtureens an-
ders erve, is fchuldig in 't gat van den waterloop iç
doen fl:elien een fteen met een yfcrcntralic, om tc ver-
hoeden, dat daer door geen vifchfop, piife , of ande-
re vuylnifle mach leyden, maer alleenlyk fchoon w»»
ter oi hemels water.

yy J

XXV,

-ocr page 362-

VAN COSTUYMEN, USANTlEN,

35S

XXV.

Item, niemant mach zyn erve boven den ouden
gront foo hoogen, of ook lbo nedei-en,dac fyngebuei
ccnig hinder of Ichade daer by hebbe.
. XXVI.

Item, indien dat yemand den anderen te na timmer-
de, zal de gene die 't hinderlyk is,of te na gaet,fulks
met recht mogen verbieden, en Je dat ter plaetfendaer
't werk gemaekt werd ; ende wes naderhant op of aen
'c begonnen werk getimmert werd,zal by provifie en
fonder andere kennifle van faeken, gedemoiieert cnde
afgebroken werden, tot kolle van den genen die te-
gens fuiken verbod gedaen heefti'welverftaende noch-
tans, dat defelve die allülken werk begonnen heeft,
mits ftellende fuffifmte cautie om 't werk af te breec-
Icen, indien dat bevonden wertalioo te behoren, voorts
zal moecn timmeren.

XXVII.

Item, wat getimmer dat boven een derdendcel van

hondert jaren getimmert gertaen heeft, dat zal alfoo
getimmert blyven , ende daer en zal men geen ruy-
minge af mogen bieden, noch verftoringe af doen.

XXVIII.

Item, indien eenige diiFerenten verrefen voor Sche-
penen tuiTchen partyen ter caufe var. timmeringe, en
van noode ware op die erve te gaen, zal die Schout
committeren twee Schepenen, die tot allen tydeu ful-
Icn mogen gaen ter plaerfen contentieux, ende nemen
infpeélic oculaire, ende die partyen voor henlieden
geroepen ende gehoort, fullen 't proces verbad by
den Secretaris doen aenteykenen , ende den Gerechte
heur rapport doen, om daer op by den Gerechte ge-
ordonneert tc werden.

XXVIII. Fan Overgiften ende Maken,

Item, waer 't dat yemant binnen onfe Stad van U-
trecht of Vryheyt van dien gefeten, eenich goet roe
rende of onroerende foude willen overgeven , of ma-
ken, lofien ofte plechten doen, die zal tot allen tyden
mogen komen, of zyne gemachtichde met volkomen
cnde fpeciale macht feynden voor den Schout en Sche-
penen, voor der Schepenen bank, of in der Schepe-
nen huys of daer voren, ende wes anders gefchiet,
zal van onweerde wefen : ten ware dat yemant alioo
krank ware,dat hy voor den Gerechte niet komen en
mochte \ in welken gevalle fullen Schout cnde vier
Schepenen tot alretyt mogen gaen binnen zynen huy-
fe, ende foo wes giften, cnde maken by den felven
alfoo gedaen fullen werden , fullen van weerden we-
fen 5 welverftaende, dat de voornoemde Schout ende
vier Schepenen over fulcx niet ilaen en fullen, ten
ware dat die gene die make, gifte of lofte doen wil-
de , zynder redenen ende verftant machtig ware.

I I.

Item, waer't dat yemant quame voor den Schepe-
nen, die eenige plechten of loften doen,of eenig goet
weerloos werden wilde, ende die Schepenen twyfel-
den, dattet yemant fchaden of hinderen mochte, die
hy eenige fchult fchuldig ware, of dat die plechte,
lofte of gifte niet rechtveerdig en ware, fo fal hy
fweren dat hy die plechte, lofte, ofte gifte niet en
doet om yemant 't zyne mede te ontvremden, dien
hy eenig Ichult fchuldig ware, cnde dat de plechte,
lofte, of gifte rechtveerdig fy, fonder bedrog of arge-
liftj ende desgelycx fal hy fweren die de plechte,lof-
te of gifte ontfankt, dat hy dat niet en ontfankt, om
yemant 't zyne mede te ontvreemden, van eenige
fchult die de andere die de plecht doen, of zyn goet
weerloos worden wilde, fchuldig wefen mogte, fon-
der bedrog } ende dies niet tegeoiticndc blyfc d'adic
van fraude in weerde.

I I I.

Item, als yemant aengctegen wert, dat hy eenich
goet of makingeontfangen heeft voor'tGerechte,om
yemant daer mede te bëdriegen, of daer mede te ont-
vremden den fchuldenaers van den genen die de gifte,
of make gegeven of gemaeckt hadde , foo fal hy
fweren zyn onfchult ( indien 't begeert wert,) of hy
fal die gilte quytfchelden.

I V.

Item, man ende wyf, fullen gefamender hant voor
den Schout ende Schepenen t'Utrecht, in 't Gerech·
te haren onbegeven kinderen, cnde niet uytgehyiykt,
wel goet mogen geven, of maken, of loften doen, toe
haren goetduncken,dat van weerden weien ende bly-
ven fal, fonder de gifte, makinge of lofte weder ge-
meens boedel te werdenj behoudelyk, dat dit niet ge-
fchieden fal mogen, om yemnnt zyn goet mede tc
bewapenen, voor ichulden, lofcen, of plechten, die
de ouders gemaeckt of gedaen hadden, of nog maken
of doen mogten, want hen die fchuldenaers aen't lel-
ve goet mede fullen mogen verhalen, en rechts daer
op plegen, gelyck of daer geen gifte, makinge, lof-
te ofte plechte, van den ouders tot behoei· van haren
kinderen gedaen en ware.

Item, indien yemant,'tfy rnaeg of vrient, of vreem-
de perfoon, eenige kinderen, die vader ende moeder
hadden, of die met vader of moeder in gemeen boe-
del faten, wes gaven, of maeck ten, of loofden, of ver-
plegen, dat ial van weerden blyven ter geenre behoef
dattet gefchiet ware, fonder gemeens boedel te wer-
den.

V 1.

Item, dat die knechtkens zullen mundig ende uyt«
ter voogdye zyn tot heuren achtien jaren, ende die
maechdekens tot haren twintig jaren} maer geen van
beyden en zullen heur goet weerloos mogen werden,
of erve verkopen voor haer twintig jaren, dan by con-
fente van heuren momberen ofnaeiten vrienden 5 ende
die Schepenen fullen van den magen of momberen,
daer die kinderen haer goederen mede weerloos wer-
den, of die plechten of loften mededoen, eerft we-
ten-by eede, of die kinderen genoeg hebben voor 'c
gene dat zy weerloos werden, loven of verplegen zul·
Icn 5 eer dat zy daer over ftaen zullen.

V I I.

Irem, wanneer dat yémant den anderen eenige til-
baer have overgeeft voor Schepenen, fo fal de gene
die de tilbaer have overgegeven wert, rechtevoorr die
have na hem nemen van den bodem daer fy waren, bin-
nen den eerften dwersnacht, ende niet weder op den
bodem brengen, of in des geens hant diefe overgege-
ven heeft j ende waer 't datfe weder op den bodera
daer fy af gedragen waren, of in des gecns handendic
fe over gegeven hadde, gebrocht werden, fo foudc
men dan eenen yegelyken daer aen rechten , gelyk oi
die niet over gegeven hadden geweeft.

VIII.

Item, d'erfgenamen van eenen overledenen,diebf
zyn teftament gemaeckt heeft zekere Executeurs, io
wiens handen hy geilek heeft alle zyne goederen, roe·
rende ende onroerende, om te voldoen van zyn tefta-
ment ende uyterfte wille, mogen voor Schout en Ge-
rechte t'Utrecht ilellen goede fufïifante borchtochte
van't voorfz teftament,ofte uyterfte wille,te voldoen
binnen jare, en betalen alle 't gene daer inne 't ftc^"
huys van den overleden gehouden mach zynj ende
mits ftellende defelve borchtochte, moeten denfclve»
erfgenamen volgen alle de goederen by den overleden
achtergelaten, fonder dat die Executeurs in dien gC'
valle hen eenigfins onderwinden mogen, van der ad-
mini ftratie van den feiven fterfhuyfe 5 ende indien dc
erfgenamen binnen jare 't felve leihment niet tervol-

komea

-ocr page 363-

PRIVILEGIEN, «fi, l BOER. X.tlT. m

fanger zyn, fo fullen die voorfz heugen dubbelt wefen*

I I I.

Item, die twee Schepenen, voor dewelke gétuyge-
niiTe beleyt wert by certificat:e cxtraordinarie, iuilen
voor dieexaminatie van den getuygen hebben elcx drie
grooten, dies fullen die Schepenen forge dragen ^ dac
die getuygen geexamineert worden , op de caufe van
henlieder fcientie, die welke ende *t gunt dat daer of
dependeert by den getuygen verklaert wefende, zal
by gefchrifte in *t coucheren van heurlieder depofitic
geftelt werden.

XXX. Fan Oienfihoâen.
I.

So wie,'tfy knecht of maecht, hem verhuert te die··
nen, zal gehouden wefen in zynen dienft legacnende
uyt te dienen, ende voortsfynendienft fes weken voor
eiken termyn van der vervaertyt op te feggen, enins-
gelycks wert gehouden te doen die meefter.

1 I·

Item, in gevalle yemand hem vervordert buytert
tyts uyt zynen dienft te gaen , fonder behoorlyke re-
denen daer toe te hebben , zal van zyn loon ende fa-
laris niet betaelt werden } ende van gelyken, indien
yemand zyn knecht of maecht buyten tyds oorlof geeft
fonder redenen, zal gehouden wefen hem zyn loon tc
geven van den halven jare.

XXXL Van Mombaerfchaf.

Een man zal fyn kinderen vermombaren tot haren
mondigen dagen toe, te weten , een knechtken toe
dat het achtien jaren oud is * ende een maachdeken tot
dat het twintig jaaren oud is, in fulker manieren, daC
hy der kinderen maagen van haren moeders wegen jaar-
lycx reekeningc ende bewyfinge van der kinderen goe-
deren doen zal i en en hadden die kinderen geen ma-
gen binnen Utrecht van haren moeders wegen, zoo
zal hy die reekeningc doen voor twee van den Rade, of
twee andere goede mannen, die onfe Schout en Bur·
germeefteren daartoe fetten fullen 5 en dat zal die vader
den Schout ende Burgermeefteren te kennen geven,
om die twee van den Rade of goede mannen daar toe
tc fetten j ende of hy dat niet en deede , foo valt hy
van fyn mombaarichap, ende die Schout ende Burger-
meefteren zullen dan den kinderen momboirs fetten
uytten Rade of uytten Burgeren j ende onderwonde
hem die vader daar en boven die momboirfchap, of
der kinderen goederen , dat zal by Schout ende Ge-
rechte gecorrigeert worden, na gelegcntheyt der fa-
ken.

II.

item ) desgelycx zal een weduwe haar kindéren fel-
ve vermombaarcn , tottcr kinderen mondigen dagen
toe, ende daar af jaarlycx reekeningc ende bewyfin-
ge doen der kindeien maagen van haars vaders wegen,
in alre manieren ende op het verbeuren als voorfz is :
maar als die moeder eenen man neemt,foo isdiemom-
baarfchap uyt 5 insgelycx en zal die moeder fïg der
voogdye niet onderwinden, als die vader voor den Ge-
rechte, of in fynen uytterfte wille fyn kinderen andere
mombairs eeordonneert heeft.

111.

hem i een kints niombaar, *t zyman of wyf,enzal
dat goet van het kind niet aantaften , hy en heeft al·
voorens inventaris van den kinderen goederen gemaakt,
en fuffifiifite Iwrgen geftelt voor Schout en Gerechte,
daar die kinderen mede bewaart zyn , dat goet niet te
verargeren, ende tot dier tyt toe fullen Schout ende
_ ... Schepenen den mombaar houden uyttermombaarlchapj

Indien daer meer dan ccn | 't fy overgcvcr of ont- ' ende die moiiibfers fullen gehouden wefen 't dobbel

van

tomen executie brochtcn, fullen d*Exccuteurs de ad-
miniftratic van dien wederom mogen aenvcerden * en
niet min moeten de voorfz erfgenamen de Executeurs
betalen van beuren legaten, die hem by den overleden
gelaten zyn, hoewel deielve gegeven mochten wefen
voor heurlieder moeyte ende arbeyt, die fy fouden
mogen hebben doen in de adminiftraiie van den fterf-
huyfe, ende men zal defelve Executeuren tercaufevan
heurlieder adminiftratie in rechte mogen betrecken,
ter plaetiè daer den aflyvigen in 't leile zyns levens te
rechte behoorde.

I X.

Item,die éen andereeenige renten of eenige andere
aftie wil tranfporteren ende overgeven , zal 't felve
mogen doen voor den Gerechte t'Utrecht, mitseerft
by zynen eed verklarende, wes hem ter caufe van den
felven aélien van zynen Ichuldenaer ontbreekt, ende
dat die opdracht niet en is fimulaet, maer puer ende
fuyver; en dat hy dàer van geen voorder profyt, dan
alleeniyk foo veel als 'c aengaet die penningen daer vo-
ren die adie verkocht werd, wachtende en is.

Item,een Tchuldenaerdie vaneen anderenuytkrach-
te van alfulker getranfporteerde en Gerechtelyke op-
gedragen aâie of obligatie, houdende houders briers,
daer den eyflcher geen principael af en is, aengefpro-
ken wert, mach verfoeken op dèft aenlègger verkla.
ringe van *t gunt hy voor alfulke adie den princi-
pael ende eerlte crediteur gegeven of gelooft heeft,
Waer op die aerilegger alsdan gehouden is, 't felvc by
zynen eede te verklaren | 'c Avelk gedaen zynde , fat
de verweerder niet hooger offwaerdcrgecondemneert
worden, dan ter fomme daer Voren die aciiklager de-»
felve aélie gekocht heeft gehad.

X I.

Item, waer 't dat die fchuldenaer aengefproken fyn-
de in manieren als boven, wederom ten achteren is aen
zynen crediteur die de adie getranfporteert heeft, en
daer van promptelick of ten naaften daer aen volgen-
de rechtdach dede blyken, die mach defelve fchulden
compenferen tegens die eerfte fchult ·, welverftaende,
indien hem meer ontbrake aen zynen eerften en prin-
cipalen crediteur, dan die gene die d'attie ontfangen
heeft, uyt krachte van dien foude mogen winnen
zal't ielvc op zynen eerften ende principalen crediteur,
ende niet op den anderen moeten verhalen.

XXIX. f^an Heugm die men Schepenen
geven zal.

Item, als yemant eenige willekeur of adie van con-
demnatie buyten die Rolle paiïlren wil, fonder con-
fticutie van renten, of ook gelyke aólien tranfporte-
ren wil, die alleeniyk by den Secretaris geregiftreert
werden, zal die gene tot wiens bchoeffulke willekeur
of tranfpoort gepaiï'eert werden, betalen voor deheu-
ge een ftuyver,ende van een plecht,inhoudende con-
ftitutie van renten, tranfpoórtc van dien, overgifte
van huyfingen j erve, of belydingé van hylicxfche voor-
waerden , van timmeringe , ende diergelyken , van
lofte, gifte, make, vertichte, lyftochten, ende van
al *t gunt voor Schepenen gedaen wert, daer van men
brieven onder des Stads of Schepenen icgelexpedieren
Zal, zal de gene tot wiens behoevefulksgedaenwort,
geven voor een heuge drie liuyversj welverftaende dat
yan een opdracht, verticht, gifte of make van eenige
huyfingen, hebbende voor ter ftraten uytgaende een
ppgaende fteenen gevel, zal men betalen van elkebuys
ïrt plactfe van hantfchoen voor een heuge fevcn ftuy-
vers. ^

I L

-ocr page 364-

360 VAN COSTUYMEN, OSANTIEN,

mmm

, van den inventaris, m dat fy den felven by den Colla-
tiaers gecollanoneert,ende byhem ende den Secretaris
geteykent zal zyn, in den Gerechte te leveren, om in
een Jdfte die daar toe geordonnecrc zal wefen , gefloten
te werden, mitsgaders alle 't gene dat henlieden aan-
komt ende berterft binnen den tyde dat zy in vooch
dyen fyn, boven haarlieder cerfte verfterffeniiTej ten
eynde dat die kinderen akyt wetenfchap van haare
momberichap end£ vifie daar af hebben mogen, ömte
weten den ftaat van haren goederen, foo die waren
ten cyde van haren ouders overlyden.

IV.

Item, een gebooren of geftelde mombaar, zal van
den kinderen goederen jaarlycx reekeninge en bewy-
linge doen, voor de naafte maagen ende vrienden, en
ecnige van den Gerechte die daar toe geordonneert
fullen wezen.

Item,alle mombaaren van onmundige kinderen, fullen
den felven kinderen en haar goederen eerbaarlyk, deug-
delyk ende wel regeeren ende vermombaaren, totter
kinderen oorbaar , nutfchap ende profyt, ende haar
ichulden ende renten inmaanen, en met recht inwin-
nen, naar alle hare vermogen, ende dat recht aanleg-
gen ende beginnen binnen den eerften hal ven jare, na
dat die fchuJden of renten verfchenen zyn, ende dat
recht dan voort ten eynde uy t vervolgen, fonder afla-
ten , alioo dat die kinderen by hare mombairen aan
haren fchulden ende renten niet befchadigten wordenj
ende of die mombaar dat niet en dede , ende dat ver-
fuymde, ende die kinderen daar af by hem befcha-
digt worden, fullen die mombairs hem dat oprechten
ende betalen.

V I.

Item, of eenige orimundiger kinderen goederen van
y mant met recht beklaagt of befproocken werden,'om
cenige fchulden of faacken, den kinderen aandragende,
cn die mombairs dat met regt niet en verantwoorden,
of die fchult niet en betaalden, foo verre die kinderen
anders foo veel goets hadden, foo fullen die mombaren
den kinderen dat afgewonnen goet , of anders haare
fchade verftoorcn ende oprechten by Schout en Sche-
penen , tot fulcker weerden, gelyk dat waart was,
ren tyde als het hem afgewonnen werde.
'VII.
Item, die mombaars en fullen der onmundigen kin-
deren goederen niemand leencn, onderdoen, nog la-
ren beuren, fonder renten daar af te hebben, op goe-
de wisheyt ende feeckerheyt, daar mede die kinderen
bewaart zyn,ende ten eynden der kinderen mondigen
dagen, tot haare vermaanen henlieden die wisheyt of dat
geld of goet, dat hy van der kinderen goeden uytge-
leent, uytgcfet, of y mand hadde laten beuren, over-
leveren, ende bewyfinge daar van doen, op dat die
kinderen by haaren mombaaren haar goet niet quyt
noe verbyftert en werden.

V I I Γ.

Item, als die kinderen mundig fullen zyn, zoo zul-
len die mombaars den kinderen allen haaren goederen,
erven, renten , geid ende fchulden , die fy van den
icinderen wegen ontfangen mogen hebben , binnen
den tyd baarer,momberlchap, den zeiven kinderen,
als zy van henlieden vermaent werden, overleveren,
ende hen bewyfinge daer van doen, voor den Schout
ende Gerechte van der Stad, op dat zy weten mogen
wat goederen zy hebben , endewaer die gelegen fynj
ende of die mombers afly vig werden, eer dat ly die
kinderen haaren goederen bewefen hadden in der ma-»
nieren voorfz,Bat fullen die^erfgenamenvan den mom-
bers terftont doen, ende men fal den weeskinderen
andere mombers fetten.
- , ■ IX.

Ircm» mombers die cenige onmuQdige kinderen in

haaren koft houden, en fullen van de koft niet meci·
hebben, dan alfoo vele als den Schout en Je Gerechte
goetduncken fal; aengefien die perfoon der kinderen,
ende die grootheyt haars koft, naer dat zy verteren
mogen.

Item, die eenige jongers, onder voogdye ftaande,
tot eenen houwelyck togen of rieden, daer inne den
jongers merckelycke fchade, achterdeel of kleynig-
heyt gelegen ware, fonder confent of by wefen van den
momboers of naafte vrienden, zal daer af by Schepenen
ïjrbitralyk gecorrigeert worden , naer gelegentheyt
van der zake.

XI.

Item, onmundige kinderen en zullen niet verfuy-
men, ter tyd toe dat fy tot haaren jaren gekomen zyn,
ende fullen tot a!re tyt met recht mogen fpreken te-
gens haar mombers om rekeninge van henlieden te
hebben, of om eenige goederen die zy vernemen dat
hén toebehoren.

X I I.

Item, ware yemand ftom, dwaas, of uytlandich,
die niemand en hadde die hem voorftonde, die en zal
niet verfuymen, dan men fal hem mombers fetten.

XXXII. Ordonnantie op de Fechtkeuren.

Eerft , foo wie yemand binnen onfe Stad van ü··'
trecht of Vryheyt der zei ver, in toornigen moede
(leeckt, hout, flaet, ftoot, onweerdelyk aengrypt,
zyn mes bloot uyttreckt, zyn pieck, Itock, boge,
buiTe, of andere wapenen op yemand foeckt, ende
daer mede dreycht, of met kannen, potten, tinnen
of eerden ilaet, of werpt, fal d'eerfte aenvechter ver-
Deuren tien Carolus guldens ende ieftien ftuyvers;
nsgelycx, fullen ook verbeuren gdyke keuren, d*ecn
jurger ofonderfate tegens'd'ander, die ergens buyten
de voorfe Stad, in toornigen moede ftake.

II.

Ende als 't niet bewyilyck en is, wie d'eerfte aen-
vechter geweeft is, zullen partyen die voorfz boeten
half ende half betalen. , i

III.

Iicm,waer 't dat die gewonde konde bewyiên met"
eenen getuyge, den anderen eerft hem geaggreiÏeert te
hebben, 't felfde ook affirmerende by eede, weit van
der boeie geabfolveerr.

I V.

Soo wie yemand of na yemand, in toornigen moe-
de met fteenen werpt, 'tzy dat hy yemand raektc of
niet, verbeurt boven die voorfz breucken, twee Ca-
rolus guldens.

Soo wie yemantin'taenfigteonweerdelyken fpuyti
met quadié moede, verbeurt fes Carolus guldens.

V I.

Itera,by nachte naer 't luyden van derwercklockc,
in de kercke, of op 't gewyde, insgelycx in de Vry-
heyt van der Plaetfe, of in prœfentie van denOerech;
te, zyn alle keuren dubbelt. -.

VII.

Item, alle weerden ende weerdinnen werden gC"
houden, 't gevecht binnen heuren huyfen gevallcDi
binnen vierentwintig uren-onfen Schout aen te bren·
gen, by'verbeuren Van dubbePkeuren,^ ende optlic
zelve pœne zyn de barbiers fchuldig binnen dco
Voorfz tyt, den zeiven Schout re denuncieren, of ƒ
't keurboek te doen [teyckenen, die gequctfte enae
gewonde perfoonen, die zy verbinden of mee&etetk

.ρ

xxxnt

-ocr page 365-

361

FRIVILEGIEN, &c. IBOEK. X.TIT.

XXXIII. Fm Overf^el
I.

Soo wie van nu voortaen, 't zy man of vrouwe, in
overfpel bevonden werd, fal voor d'eerfte reyfe ver-
beuren tien Carolus guldens , ende voor de tweede
rcyfe,indien hy,eens daervan gecorrigeerc zynde,an·
dermael achterhaek werd, fal verbeuren twintig Ca-
rolus guldens} ende voor de derde reyfe, gebannen
of anderfins gecorrigeert wefen, tot difcretie van den
Gerechte.

XXXIV. Van Informatie pracedente, ende
vangen om Criminde faken»

Die Schout der voorfz Stad Utrecht, fal hem in·
formeren van alle feyten ende deliden, gevallen of ge-
committeert onder zyn jurisdictie, ende niemand (be-
fondcr van goede name ende fame) apprehenderen,
fonder voorgaende informatie priccedente.

I I.

Ten ware die délinquant op't feyt, of daet bevon-
den werde, of defelve als vagebonden, of leechgan-
ger binnen der Stad Utrecht of Vryheyt van dien
converfeerde, die welke fonder eenige andere voor
gaende informatie, by den Schout geapprehendeeri
lal mogen werden.

I I 1.

Item, allen anderen uytheemfchen fal hy mogen
vangen, op vehemente lulpicie, met fulcke vooriîe-
nicheyt nograns, dat hy niemant verongelykej wel-
verilaende, dut den Schout gehouden wert icrftoni
zyn redenen van fulpicie te vertoonen aan die van den
Gerechte, omme op de detentie, of relaxatie van
den gevangen, gedifponeert te werden na behooren.

Item, al eer eenige concluiïe tegens den gevangen
genomen wert, fal hy by den Schout ende Gerechte
gevangelyck geinterrogueert ende gevraecht werden,
op de voorfz informatie, of't gene hem by den zei-
ven Schout tot lafte geleyt fal werden} daer op hy
gehouden wert te refponderen ende tc antwoorden,
by kcnninge of loocheninge.

Item , fal 't voorgenoemde examen gefchien , feer
korts naer dat de perfoon gevangen fal wefen j en voor
h voornoemde examen gedaen , en fal niemant van
den vrienden ende magen, nog andere , geadmitteeri
werden den gevangen te fpreken, of daer by te ko-
men, dan in by wefen van yemand van den Schout
ende Gerechte,'te weten, daer toe gecommittcert
zynde.

VI.

Item, indien de gevangen in manieren aïs boven
geinterrogueert zynde, yet heeft begonnen te kennen
tot zynen laften, in 't refponderen varieert jby veran-
deringe van coleur, ftamerende, of bevende, of an-
derfins hemfelven iufped maeckt, ende by den infor-
matie prœcedente te feer belaft is, of dat'er grote fuf-
picien ende indiciën tegéns hem zyn, fal den gevan-
gen die om quade ende enorme ftucken geapprehen-
dccrt is, by ordonnantie van den Gerechte ter fcher-
>er examen geleyt mogen werden, omme die waer-
ïeyt te ondertaften ende t'extorqueren : welverftaen-
^e, dat die van den Gerechte, al eer zy procederen
totter torture, vifiteren zullen die informatie prasce-
^cnte, en in deliberatie ftellcn,of d'informatievoorfz
behoort gerecoleert te werden of niet.

τ ^ *

als die ftucken oi feyten den gevangen acn-

g<^'eyt, niet enorme zyn, ende dc prseiumtien kleyn
zyn, ende de gevangen by der informatie weynig be
IJl. Deel,

laft wcrt\ ende anderfins gevonden van goeder fame
ende name, ende ftantatrelyk de opgeleyde feyten
ontkent, lin zulcken gevallen en zal men den felven
niet ter bancke leggen.

VIII.

Maer fal in dien gevalle die Schout eyfch by goede
fpecificatie, ende deduftie van der fake by geichrifte
overgeven, ende concluiîe nemen, daer op de gevan-
gen antwoorden fal, ende naer dat die fake voldingc
of volfchreven is, wert d'informatie pr£ecedente by
twee Schepenen gerecoleert, ende enquefte genomen,
op de feyten by den Schout ende gevangen Vooriz
geallegueert, ende voorts ordinaerlyck geproccdeerc
ter définitive, na behoren.

IX.

Item, indien den délinquant hem fugityf maeckt,
fal tegens hem geprocedeert werden by con'tumacic ,
ende annotatie van goederen, in manière als in 't ca-
pittel van de deffauken in de criminele faken hier bo-
ven gefeyt is.

Dat voorts onfen voorfz Schout van Utrecht, uyt
krachre van eenige informatie prœcedenie, den délin-
quant niet halen en mach uytter kerke , ten ware in
(aken by den gemeenen rechte hem gepermitteert,
maer mach die wel beleggen, om hem (indienhyuyc
quame) te apprehenderen.

X I.

Item , dat die Schout zal mogen apprehenderen
om deliâen, Clercken, wefcnde in diifoluten habyte,
ende ionder cruyne of tonfure.

X I I.

Item, fo wie forfelyk refifteert in 't apprehenderen
of executeren den Schout, zynen Subitiiuyt of die-
naers, den felven flaende ende quetfende, zal vcrlic-
fèn zyn rechter hant, of anderfins geftrafc werden,
naer gelegcntheyt van der fake.

X I I 1.

Dat van quetfuren ende wonden, die de gevangen
ontfangtin't apprehenderen, den Officier niet enhcefc
te verantwoorden, als'er van rebellicheyr blykt, ende
in *t aentaften ende apprehenderen defelve dienaersniec
geëxcedeert en hebben die behoorlyke manière van
vangen.

XXXV. Fan Fangemjfe-houders ende Fan-
geniffe-brake.

Indien eenige criminelyk gevangen, by notoire en
merkelyke negligentie of quade toeficht van den Cy-
pier,ot van fynen luyden, uytbrakeende wech liep,
zal de felve Cypier itaen in de plaetie van de genen die
omkomen is, omme criminelyk of anders gepunieerc
te werden, ter arbitrage van den Gerechte.

1 Γ.

Soo wie criminelyk gevangen leyt, ende uytbreekt
fonder forife, fal tegens hem geprocedeert werden by
contumacie, foo men tegens abiente criminelyck
fchuldich is te procederen.

III.

Die gene die ontkomt forcelyk , ende die faken
daeromme hy gevangen is bekent heeft, of daer van
by getuyge verwonnen is, alwaer *t dat 't ciiem niet
capitael en ware, is punierlyk aan den lyve, of ander-
fins , tot difcretie van den Gerechte.

XXXVI. Fan Ontflaen in materie crimine-
le op Borchtochte, ende by Procureur dii

fake te mogen beleyden.

leden,
open.

'i&k

In alka dcliden daer die punitie i« van lyvCj
Zz

-ocr page 366-

36i

openbacr fchavotteringc, geeflelingc, ofdiergelyke, en
is dc gevangen niet t'oniilaen op borchtochie j ten
ware den Officier zyn conclufic civilegenomen hadde,
cn den Rechtere dochie alfoo behooren te geichieden.

1 1.

item , niemant cn mach ontfangen zyn als borge,
om eenige perfoon te rechte te brengen, op poene van
zyn lyf of lit.

Macr die principaeÎ mach hem verbinden weder in-
né te komen , op poene van achterhaeit te zyn , van

II
!l

feyt hem opgefeyt.

1 V.

In deliftcn daer die punitic corporele zyn foude, cn
mach niemant by Procureur compareren , ten ware
omme te allegeren de redenen vanabfentie, of te pro-
poneren exceptien declinatoire of dilatoire.

Tenware in feere lichte deliólen, daer toe alleen
poene van gelde ftaende is,öf in deliólencivielyk inne-
geftelt, of ook criminelyk.fo verre den délinquant op
cautie van vangeniiTe ontilagen werdej in welken ge-
valle hy niet fchuldich en wert in perfoon tc compa-
reren , dan ten dage hem fpecialyk geboden innc te
komen.

VI.

Sullen nochtans die gevangen van criminele faken,
aen die van den Gerechte mogen verfoecken omme
met taelmans heure faken te communiceren, endeheur
defenfie te doen, daer op die van den Gerechte ordon-
neren fuilen als naer behoren.

XXXVII. Van ter Bankn te leggen.
I.

Men zal niemant ter banckc leggen, ten fy hycerft
op 't feyt geinterrogeerc fy, als boven gefeyc is.

II·

Soo en zal ook niet, als 't van te voren niet en
blykt,dathet iluk daeromme hy gevangen is,gefchiet
15, ende ingevalle hy cenich deliót weerdig van puni-
tic bekent van hem felven, zal hem informeren van
den felven delide, wetende wat'er af is, om daer naer
geprocedeert te werden na behoren.

Men zal niemant ter banke leggen als hy't ftuk ge-
lcent heeft, of kennen wil fonder pyne, ten ware dat
hy 't feyt niet alleen hadde konnen doen, want in dit
cas foudc men hem mogen pynen omme te weten zyn
complicen. ^ ^

Men zal niemant ter banckc leggen , dan by voor-
gaende judicien, vonniflc, ende ordonnantie van den
Gerechte.

Die fchevpe examinatie zal met fulke moderatie cn
getempertheyt geichien , dat 't lichaem van den pa-
tient niet geminkt, gemutileert, of tc feer gequetft
werde, ende zal de voornoemde torture wefen itraf,
middelbacr, of minder, na dc pracfumptie ende indi-
ciën die van den delide zyn, ende na de qualiteyt van
den delióle.

V 1.

Als'er vele delinquanten van een ftuk zyn, foo zal
cerft begonnen werden van den genen die dc krank-
lle, of meeile fufpeâ: is.

VIL

Itéra, als den delinqpant op de bank 't feyt beleden
heeft, foo"zal men hem 't felfdc, eenen dach ten alre
minilen daer na, buyten banden van yfere, in prse-
fentie van den Geréchte, verhalen j ende indien hy als
dan perfifteert, daer van ade maken en voegen by der
faken.

F I f I.

Die eens gekent heeft op de bank, ende daer naer
loochent, zal wederom ter banke geleyt werden ,om
hem in zyn confciTie le doen perfifteien,foo verreden
Gerechte dunkt die indiciën fuffiiant genoeg te zyn,
omme fuiken perfoon anderwérf ter banke te brenoen.

I X.

Item, indien de patient leggende op die bank, altoos
loochent ende niet kennen wil, zal wederom in van-
geniiTe fekeren tyt tot difcretie van den Gerechte ge-
leyt werden, ende daer gehouden j ende indien hyby
nieuwe indiciën niet befwaert en wert, is op han.ita-
ftinge t'ontflaen , ende tot vermaninge weder inne te
knmen, of geheel t'abfolver^n , na gelegentheyt van
der faeken.

Vrouwen die kinderen dragen, en zal men niet py-
nen, tot fy verloft zyn.

XXXVIII. Fan Confronteren,

Als twee gevangenen malkanderen belaften, ende
dat fy difcordcren,zalmen eencn yegelyken apart ende
byfonder interrogueren op de difcordantie , met alle
circumftantien, ende daer na beyde t'famen.

I I.

Ende indien zy perfifteren in heure contrarieteyt,
ende dat men anders die waerheyc niet geweten en
kan, foo werden fy ter banck geleyt.

XXXIX. Ordinar te Punitien der Stad van
Utrecht van Viefte.

I. /

. Om de cerfte kleyn iimpel diefte, en zal men den
dief niet hangen, maer zal geilagen werden met roeden,

I I.

Om.die tweede fimpel kleyn diefte, zal insgelycx
gcflagen werden met roeden, ende zyn oore gekort,

III.

Ende om die derde zal hy hangen fonder fwaricheyt,
ten ware dat om zyne groote jonckheyt, of andere
merkelyke fake, den Gerechte anders dochte.

i V.

Soo wie ileelt in 't huys daer hy woont, of in ty·
den van brand, zal hangen voor de eerfte reyie, of
anderiins'gepunieert werden, naer gelegentheyt van
der fake.

Soo wie geilolen goet wetens hcrbercht,ofwetem
kaopt, ofmcdedeylt, is punierlyk gelyk den princi-
palen.

V I.

Soo wie kerkelyk goet, als kelken, cyborienicaf·
fen, daer in eenich heylichdom is, of ge weeft heeft,
bekleedinge van den altaren, of andere geconfacreerde
habyten van der kerke, fteelt in der kerken, of op 't
gewyde , is (al hadde hy anders geen dieverye meet
gedaen ) te punieren mette galgc.

XL, Fan Ooodfiagen.

Irem, wie yemant t'onrechte doqdflaet, zal metten
fweerde geëxecuteert werden, ende indien hy 't ont-
komt, zal verbeuren tachcntich Ca rol u s guldens uyt
zyn goederen , ende niet min, foo verre hy namaels
in handen komt, gepunieert werden metten fwcerdC)
foo voren gefeyt is.

I h

Soo wie bevel doet om een anderen dood re ilaefl»
die wert gehouden in den doodllach, gelyk of hy ^
felvç gcdacn hadde. · ^^^^

VAN COSTÜ ΥΜΕΝ, US AN Ti Ε Ν.

-ocr page 367-

PRIVILEGIEN, I BOEK. X. TIZ 3^3

III.

Ende die geaggrefleert zynde in nootwcrc van zyn
perfoon den aggrefleur doodflaec, ende hem ftelc daer
na in handen van der Juftitie daer hy den doodflach
gecommitteert heefr, ende daer af behoorlykdede bly-
jten f en zal niet verbeuren.

XLI. Fan Falfche Acctifatie ende Mmïe.

So wie ymand valfchelyken accufeert, denuncieert,
of betuychc van eenigen deliÓten, ende voorfentenüc
zyn ongelyk bekent, zal 't felve partye geinterelTeer-
de ende de Juftirie profytelyk ende eerlyk beteren, of
anderfins gepunieert werden, tor arbitrage ende dif-
cretie van den Gerechte j ende foo verre hy perfiikert
in zyn valfche accufatie, denuntiatie, of getuygeniiTe,
zal gepunieert werden met gelykepoene, alsioudege-
punieert gevveeft hebben,of gepunieertgewceil is, de
gene dien hy valfchelyk geaccufeerc, gcdenundeert
ende betuychc hadde.

I I.

So wie de munte van den Heere valfcht, 't fy met
fchroyen , conterfeyten rnet coleuren , ofte ander-
fins, of die valfche munte flaet, die fal verbeuren 't
lyfï te weten, die fchroders metten galge, ende die
vallche muntenaers metten vyere.

XLIÎ; Vm Krachten ende Overdaden»
I.

Soo wie met quade evelen moet aen yemands deu-
re ileeckt, of fmyt met meiïèn, of andere wapenen,
fonder yemant te querfen, of voorder te procederen,
die verbeurt twintig Carolus guldens j ende komt hy
daer by fortfe inne, fonder yemand re misdoen, fal
verbeuren veertig Carolus gulden, en voorts arbitralyk
cccorrigeert werden} ende indien hy daer inne we-
lende, yemant misdede, met uytdrifte ende by fort-
fen, fal verbeuren't lyfj ende indien defcl^re vanye-
mand binnen den felven huyfe wefende doot geflagen
wort, en fal niet daer aen verbeurt weien,maer werd
gehouden voor nootweere.

II.

So wie een maecht, weduwe, religieufe, of andere
eerbare vrouwe verkragt, die fal gecxecuteert werden
metten fweerde.

I I I.

Insgelycx fal geftraft werden, die fulcken pcrfoone
ontichaekt, met alle medehulpers, die raec daer toe
gegeven hebben.

I V.

Die de ftrate fchent, of yemand zyn goet of gek
by fortfe of dreygementen atheemt, die verbeurt lyn
lyf, fonder verdrag.

Die een ander ilaet ende merckelycke quetft, om-
me dat hy over hem den Heere geklaecht, of tegens
hem geruygt hadde, of om dat hy tegens hem inreg-
te ilaet, die verbeurt zyn rechterbant, of fal anders
gecorrigeert werden nae gelegentheyt der fake, tot
dUcretic van den Gerechte.

XLIII. Fan Moorde.
I.

Soo wie achterhaelt is van moorde, die is cxecu-
teerlyck metten viere, of fweerde, naer gelegentheyt
oes moorts : ende wy vcrilaen moort, verholen doot-
Uagen gedaen by voorfienige rade, die de fadeur ver-
raaelycken doet, fonder roepen of waerfcbouwcn.

Item, allemoordenacrsgcexecutecrt metten fwecr-
Deel

de, fal men ftellen op raden, ten exempele van an-
deren,

XLIV". Fan Moorthrande,
I.

Soo wie yemands huys of andere iedificie, of eenig
ander goet verbrant, daer inne 't vier ftekende mee
opfetten wille, fal metten viere gecxecuteert werden»

XLV. Fan Blafphemie. .
I.

Soo wie God Almachtig, die Moeder Gods, of
den Sanften of Sandinnen blafphemeert, fal voor de
eerrte reylè geilek werden te water ende te broodc
zekeren tyt, tot diicretie van den Gerechte, ende
duerenboven verbeuren twintig Carolus guldens} voor
die tweede reyfe, fal op de kake geilek ende gegeeft
feit zyn 5 ende voor die derde reyfe, fal werden ge-
fchavotteert, gegeeflelt, deur de tonge gefteken,en-
de gebannen, al lot difcretie van den Gerechte.

XLVL Fan Injurien»
I.

Alle injurien verbael, daer yemands eereof fameaen-
kleeft, niet verjaert fynde,fullen met eerlyke en pro·
fytelyke amenden naer gelegentheyt Van der zaecken,
lot difcretie van den Gerechte gecorrigeert werden.

I I.

Welverftaende, dat men lichte perfoonenVao qua*
de name ende fame, geen eerlyke of honorable amen-
de of reparatie doen en fal.

Alle welcken punden ende artyckelen, ende eicfc
van dien, wy hebben geconfirmeert, geautoriiecrC
ende gedecreteert, confirmeren, autroriferen ende de-
creteren by defenj willende ende verklarende, dat de
felve artyckelen voortaen fullen onderhouden, ende
onverbrekelyk geobferveert werden, voor eeuwich
Edid, Coftumen, Ufaniien en manieren van Proce-
deren, binnen onfe voorfz Stad ende Vryheyt van
Utrecht, in regte ende daer buyten, ende dat voor-
taen niet van noode zyn zal, defelve Coilumen ende
Ufantien teverifieren, anders danby cxtrsâ:geteykent
by den Secretaris onfer voorfz Stad van Utrecht jabo·
lerende, af ende te niet doende alle andere Coftumen,
Ufantien, Obfervantien, en manieren van Procede-
ren ter contrarien, of van defe onfe Ordonnantie
difcreperendcj verbiedende den borneren én inwoon-
ders onfer Stad ende Vryheyt van Utrecht, ende al^
len anderen, van wat qualiteyt, conditie ende autori-
teyt die zyn, Advocaten, Voorfpraken ende Procu-
reurs van partyen voortaen te introduceren, allege-
ren, of poferen andere Coftumen, Ordonnantiën, Uian-
tien, of maniere van Procederen der voorfz Stede en«
de Vryheyt, dan de gene hier boven geinièreert. Or-
donnerende voorts, dat men in allen (aken ende ftuc-
ken, niet begrepen ende verklaert in defe onfe voorfr
Ordonnantie, fal procederen en hem reguleren, con·*
forme en naer difpofitie van *t gefchreven recht : behou·
delyk, in al onfe rechten ende Hoocheyt jende refer-
verende aen ons, ende onfen nakomelingen, Erf-hee-
ren, ende Erf-vrouwen van der Stad, Steden en Lan-
de van Utrecht, die declaratie, interpretatie, ver-
anderinge,ampliatie,of reftriftie van dele onfe voorfz
Ordonnantie, verklaringe, ilatuyt, ende decreet,toe
allen tyden als wy ende onfen voorlz nakomers bevin-
den fullen nut ende oorbaerlyk te fy ne totter welvaerr,
rulle ende oorbaer onfer voorfz Stad van Utrecht. Ont-
bieden daeromme ende bevelen ©nfen lieven ende ge··
trouwen den Stadhouder, Praefident ende Luyden van
onfe voorfz Rade Provinciad tot Utrecht, Schout,
Zz ζ Bor-

-ocr page 368-

364 VAN COSTU ΥΜΕΝ, USA Ν TIEN,

Borgermeeilcrs^Schepenen endeRgdèn aldaer, dat fy
elck in 'c zyne, en fo hem dat aengaet, dele onfe ver-
klaringe, Ordonnantie, Statuyt ende Decreet obfer-
veren ende onderhouden, endê doèfi pbferveren ende
onderhouden na heur forme ende inhouden, fonder
daer tegens yet te doen of te laten gefchien, ler con-
trarie, in eeniger manieren. Bevelen insgelycx onfe
voorfz Schout van Utrecht, dat hy defe onfe voorfz
Ordonnantie van ftonden aen kondige ende uycroepe,
of doet kondigen ende uytroepen, ter puyen der fel-
verStad, daer men gewoonly t is publicatie ende uyt
roepinge te doen, die felve doet ende laet regiitreren
by den Secretaris der voorfz Stad, in den regillers daer
toe geordonneert, teneynde dat niemant des ignoran-
tie pretenderen en mag. Ende want men van defen on-
fen brief van doen fal mogen hebbéii, in vele ende di-
verfche plaetfen, wy "willen, dat totten vidimus of
copye autentyckc van dien, gecollationeert ende ge-
lëyckent by eenen van onfcn Secretarifen, of by den
Secretaris der voorfz Stad, volkomen gelove gegeven
^y , gelyck tot defen originalen brieven : want ons
alioo belieft. Des t'oorkonden, zoo hebben wy onfen
'zegel hier aen doen hangen. Gegeven in onfe Vry-
jheyt van Turnhout, den vyfften dag van Julio, in 't
(jaers ons Heeren ï5fo, van onfcn Keyierryck 31, en-
de van onfên Rycken van Caililien ende andere
aldus onderteyckent, by den Keyfer in zynen Rade,
de Zoete.

Gecoliationeert tegen dê voorfz Coftumên , U-
fantien, &c. geregiitreert ftaende in 't regiiter van
de Ordonnantiën 's HoofsProvinciaelvan Ürrecht,en-
de is bevonden daer mede t'accorderez. Onderteyc-
kent, by my, Schryvers. Defe voorfz Ordóniiantien,
Puiiöen, endeArtyckelen,hier vöor inne gerom,fyn
van wegen der Reyferl. Maj., onfen aider-Genadich·
ilen Hcere, in tegenwoordicheyt vanmyn Hterendié
Schout, Borgermeciteren ehdé Schepenen der Stad
Utrecht, opcnbaermetier Stad-kloeke gcpubliceert,
des dynsdaechs deh leften September, in 't jaer ons
Heeren i5fo.

LXIV. INTEKPRETAÏIE op de voorfz Cofluymm of Ordonnantie, den^o Septemb, MOL.

Op huydcn is die geheelé niéuwe Ordonnantie
van defe Stad en Schepen-gerechte gepubli·
ceert} eri die voörfz Ordonnantie gepubli-
ceert zynde,is dit nabefchrevegepubliceert.

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Borgemee-
Hëren, en Schepenen dei· Stad van Utrecht, doen te
weten van Roomfch Keyferlyke Maj. wegen , onfen
Alregenadigften Heere, dar tot voordeel en expe-
ditie van Juffitie, op alle faken die voor datum van
defen geinilituecrt fyn geweefl: voor desRaads, Sche-
penen , en Oudermannen Gerechtén, geordonneert
is, en geordonneert word by deleh , hoe een ygelyc-
]ccn daer inne voorts procedeeren zal, ende dat op de
articulen nabefchreven.

In den cerftén, dat een ygeÏyk zy η aangeheven recht
zal mogen laten vallen, ende zyn.adie weder infti-
tuecren,cnde procedeeren na de nieuwe gepubliceerde
Ordonnantie.

Item, of ymand ware, die prseferentie foudc wil-
len fuftineeren te hebben, zal die felve niet geprïeju·
diceert fyn, te weten, van ruymingc , fchiftinge en
fcheydinge, ende diergelyke,maer zal men hem recht
doen na vermogen des daads van die Juftitiefyns rechts-
vordering , ende alle andere (lukken, die fouden mó-
gen verjaren en verdagen desgclycks.

Item, faken voor die pandingen van nieuw begin-
nende, behoudelyk foo verre het gebod dienlyk is tot
prsekrentie, zal niemand gepraejudiceert zyn.

Item , die over die pandinge fyn , zal men proce-
deeren, of twee defaulten gegaen waren, ende inthi-
meeren paityen op het derde defuulï, ende voort pro»
cedeereri na de nifeuwe Ofdöhnaniie.

Item, daer uytgëdaan is, 't zy dat'er beraad ge*
nomen zy, of niet, fal men procedeeren by eyich, irï
fuiken fchyn, ofberaat genomen ware, endeioovcr*
re by den Gerechte geordoiirteert wotd, den eyfch by
gefchrifte overleggen.

Item, daer veilichfchap is, zal men inténdit over-
leggen, ende foo verre aie lake ftaet in fa5ïo , die vc-
rificatien daer by, luiks als de Ordonnantie vermeit.

Item, op de fuymingen van die huyfingen los ende
ledig te hebben , daer die vólle ruymingen geboden
zyn, fal mén inrhimatie doen op het defdc default^ee
voort pröcedeereh na die nieuwe Ordönnahtie.

Item, ih fakèn van ruyiningen, vah gebreeken van
huyfingen, ende erven te na getimittert, ofte anders
diergelyken, ende niet verföfeht is bp dè erVe te gactii
zal men procedeeren tot inthimatie van htt ander dé-
faultj ende daer op dieruyminge begeert is op te er-
ven te gaéhi zal men procedeeren haerde retfóaóten.

Itèm j die tfeykenittgen voor den Rade fullen cJk eelt
faute verftrekken, ende daer by gefchrifte gedieht is,
fal men procedeeren na de rétroaden j insgelyken van
der Oudermannen recht.

Item, partyen, daer op geprocedeert is, ende de«
faulten, een, twee, of drie gegaen zyn, ende inthi-
matie gedaenis, compareerende, ende die voorgian-
de defaulten purgeerende, feilen als dafi nog mogen
proponeeren hare exceptien, daar óp fommierlyk recht
gedaen fal worden.

LXV. COSTÜ YMEN ende Ufantien, vergadert by den Schout, Borgemeefleren ^ ende Regar-
der s der Stad Utrecht, dewelke volgens den inhoud van de kajjive van
zyn Excellentie den Hartoge van Alba, Capttem Generaal ére geleveft
zyn aen den Prafident van den Rade ^wan den Hove van Utrecht ^ tn
dato den 3 February MOLXX,

jMmmaUn is'by Keyfer Karei ^ en zynen Soon Philips ^ als Graven van Holland^ en Heeren van de Stad ^ Steden (n
Lande van Utrecht bevolen^ dat alle Steden^ Plaetfen y BailUuwJchappen^c. hare Handvefien^ Privilegien^ i»
Coflüymen^ by gefchrifte fiellen, en aan hun overbrengen zouden^ om defeïve gefien^ geviftteert ende gedecreuert^
ende op de onderhoudenijfe van dien, geordonneert te worden, als bevonden Joude werden te behooren. Dus hn^n
het i.artyk. van het Grsot Placaat van Keyfer Karei van den 7 OSïob. 15*31. en het x. artyk. van het Edi^
den\OUob. \ ^Δρygehracht in Staten Placaatb. i.Boek. vi. Tyt. i.Decl.Num.-i, w.en deMiffivevm den
Hertog van Alva aan het Hof van Utrecht, den zf O^ob. ifCp. Sief m ^tf» voorn. vi.TTyt. 11. Deel-Nurn.
1. Ordonnantie en EdiU op de Criminele Juflit. van den f July if70, in het begin y en art. lxxix. Sief
voorfz Placaatb. v. Boek. vi 11. Tyt. Niim. v. Dlergelyk is ook naderhand door deStatenvan Hollandgeorèn-
fleert by haère Politique Ordonnantie van den i April 1580. art. xxxix. Siet Cau groot Placaatb. i. vol. ï·
Boek. vu. Tyt. p. 53O. Op welke ordre eenige Steden en Plaatfén in Bolland hare'Coftuymenhehbmhyeen'üer·
gadert en overgefonden y dog andere fulks geweygeri, op fondament ^ dat defe Landen van alle ouden tydefi hebbef^
gehad het Privilegie de non evocando,^^/ is^dat zy niet gehouden waren te gedogen ^dat de judicatme oDerh^'
ne perfoonen, rechten en gerechtighedent aen hunne wettige Rechters behoorende^ in handen van dcnTrince zoudf
ivêrden overgegeven. Dus getuyit Hugo de Groot,in xync Verantwoording van de Wettelyke RegicnJ^g

♦ι.

-ocr page 369-

PRIVILEGIEN, êcc. I BOEK. X. TIT.

vnn Holland cap. if. dat de Stad van Amfterdam ^neffm andere Stedenvm Holland^ beïafl zynde m dm jan
I j-pp h:m Cofluymen fchriftelyk over te leveren^ fulks niet heft goedgevonden te doen. Foeg hier by Bor Neder-
\2im^Qh.H\i\.v.^ock.€ninopfichtvandeStadLeyden^v;mLtc\x\vcn inzynnpt.op de Ordonnantie van Philips
op dc Crimineelejuftit. voorred, p. 124. en over het lxxix. artyk. p.z6().Even zoo is het ook gegaan in dii
Landfchap. De Steden van Utrecht en Amersfoort^ alsmede de Maarfchalken vanEemlmden het Overquartier,
hebben hare Cofiuymen aan het Hof vm Utrecht overge fonden ; dog zyn de Steden van Rhenen en JVyck, en de Maar·
Jchalken van het Nederquartier en Montfoort in gebreke gebleven. De Cojiuymen van de Stad Utrecht volgen hier
beneden-, die van het Overquartier en Kernland zyn te vinden in hei Sta»en Wacaaib. i. Boek. vi. Tyt. rr.
Deei. Nuin. 11. 111. Die van Amersfoort zullen luy mogelyk aan het eynde van dit Stuck plaatfen , achter dt
Or dormant ie van Keyfer Karei voor die van Amersfoort. Fan het Privilegie dc non evocando, aan de Bergers
van Utrecht competeerende ^ fiet hier boven Num. i.

geen realifatie metterdaad, hoewel die brieven tulks
inhouden 5 maar als die felve Gerechtelyk aangebragc
zyn, loo zyn die reëel.

XII. ,

Irem, alle verderfFelyke of ilyib.ire goederen, die ia
lyftogre bciêton worden, moet men verkoopen, ofte
taxeercn tot keur van den togtena ir ,by kenniÎTe van
den erfgenaam j ende die penningen daar van komen·
de gebruykt den geenen, die gelyftogt isi mits daar
voor ftellendc cautie zyn leven lang.

XIII.

Item , die eenige immeubile goederen in lyftogt
heeft, mag die viugten van dien gcbruyken tot zyn
wille , fonder de grond te verargeren , of eenig op-
gaande hout te doen houwen, en de huyfingen en
getimmer moet men in raak en daak houden.

X I V.

Item, die cenige veenen in lyftogt befit, mag de-'
felve doen graven en gcbruyken als vrugten v^n laa·
den.

Alfoo hier in groote prasjudicie kangeichiedcn, wa-
re noodig, dat, in plaats van *t voornoemde artykel,
geftelt worde, dat die geene, die in veenen gclyftogc
zyn, daar uyt zullen mogen graven en genieten, zoo
veel turft als zy in haar huys tot nooddruft van doen
hebben, en wat zy meer deden graven, dat zy daar
van gehouden fouden wefen de crfgenaamen reekening
te doen , en wat by reekening bevonden mogte wor-
den , daar van boven de kollen over tc {chicien, dat
zy dcfclve penningen zouden mogen gcbruyken haar
leven lang, onder cautie.

X V T.

Item , dat alle doodfchulden gnan van de goederen
van den oveiledenen, en worden betaalt by den tog-
tenaar, of togterfle, als daar generale togtc is.

XVII.

Item, alle landen in eene polder gelegen, moeten
den anderen uytwegen naar der Heeren wegen, ter
beite geleeentheyd, ende minile quetfing.

X V I I I.

Item, indien yemand begeert weylanden gefchey-
den te hebben, zoo zal men die felve fcheyden by
campen, en die felve pryfèeren, en daarom iooten,
zoo verre 't Land daar toe bequaam bevonden wordj
indien niet, zal men 't felve fcheyden met een ilooc
ievcn voeren wyd zynde5 verlieiende daarvan elk nai
quote van zyn land. Ende van bouwlanden, zal men
van gelyken doenj maar flooten, vooren, grippen,
paden, of anders en zullen ten hoogften maar dnc voe-
ten en een half wyd wefen, daar toe verliefendc elks
als vooren.

X I X.

Insgclyks van fcheyding van huyfingen ende getim-
mer, zo verre'tdoenlyk is5 indien niet, zal gefchcy-
den worden by manière van fetkoop.

X X.

Item, alle goed ende koopmanfchap, verkogt om
gereed geld, zoo verre den koper niet betaalt, mag
den verkooper zyn goed vry weder na hem nemen.

XXL

Item, alle levering van mcubilc paoden, dat zelve
Ζ ζ 3 heci

In den eerften , dat naar hec fchryven en ftyl des
Lands van Utrecht, het jaar altyd begint, en af-
gaat op Corsmis nagt ten twaalf uren.

I I.

Item, dat vader en moeder magt hebben over hare
onbwtieve kinderen, en wat die kinderen met hare neer-
Itü.'hcyd en aibeyd overwinnen , zynde by de ouders
in de koit, dat behoort de ouders toej ende war die
kinderen winnen ende werven,zynde bnytendenhuy-
fe ende koit van de ouders, blyft de kinderen als haar-
lieder peculium.

I I I.

Iiem , moeten ook de vader ofte moeder hare goe-
deren , die zy hare kmderen laten erven willen, uyt
redelyke oorfaken verbinJen, om te verhoeden , dat
die kmderen niet komen tor armoede.

I V.

Irem , een vader, na het overlyden zyner huysvrou^
we,bchoLi.i magt als voren over zyne kinderen j maar
niet in goederen, die de kinderen van hare moeder of
vrienden gcc· ft hebben, in welke de vader niet meer
blyft de natuurlyke momber.

Item, een moeder, na het overlyden haars mans, be-
houd magt over hare kmderen, foo lange fy haar eer-
lyk in haren weduwlykeie ftaat dragende is j maar heeft
reen raagt over der kinderen goederen , die hen van
fleren vader ofte vrienden aenbeilorven zyn % dan als
«atuurlykc momberfle , welke magt fy ook vcrlieft,
als ly weder hylikt.

VI.

Ttem, de kindskinderen acquireeren haren ouden
vader, nog oude moeder geen goed î maar wat fy win-
nen, werven, of hen aanerft, dat behoort defelve kin-
deren toe.

VII.

Indien ook cenige kinderen van hare ouders of vrien-
den gegeven, of haar geaflïgneert won, (bo
komt 't lelve, en 't geen fy daar mede wiftnen, den
kinderen toe.

VIII.

Item, de kinderen worden geëmancipeert door huw-
lyk, dat fy doen roet confent haars ouders , of naalte
vrienden, of wethouders van dc plekken, daar onder
fy geleten zyn.

I X.

Item, de kinderen worden ook geëmancipeert,die
erfenifle van hare ouders of vrienden ontfangen , ofte
buyten haar ouders ietwes verworven hebben » foo veel
die goederen aangaat, maar en mogen niet weerloos
Worden, dan volgens de Ordonnantie.

t X.

Item, alleGeeftelyke perfoonen, die geordent, en
geproieHèert zyn , mogen geen erfenifle ontfangen,
maar worden gerekcnt voor dood in de wereld.

XI.

Ifem, met alle behoorlyke rentebrieven gemaakt
onder de fchuldenaars hand of zegels, ofte gebeden
mag men renten mede maanen jende mag men
odelve tranlporteeren voorden Gerechte, ofbybly-
fccndc wiHe als gereed goed : dan en geven defelve

-ocr page 370-

VAN COSTÜYMEN , USANTIEN,

heeft jus in rem j cn mag 'c felve Geregtelyk op doen
bieden aan den genen, die 't pand gdevcrt heeft·, en
20 verre hy 't felve niet loft binnen fes dagen, na dat
hem die wete gedaan waare ,zal die geene ,die 't pand
in handen heeft,'c felve by den Gerechte mogen doen
verkopen.

XXII.

Item , dat geene huyren van landen, erven,of huy-
fen JUS in rem verkrygen tegen den grondheer, of ey-
genaar, al waar het, dat defelve huyren lo, 20,30,
40, ja hondert en langer jaren durende waren.
X X 1 I I.

Item, dat men prive zegelen van Schout, en Sche-
penen, of andere Regtsluyden, gehangen aan Ge-
rechtsbrieven, niet gewoon is te recognolceeren j maar
werden al evenwel geloof gegeven, al is daar geen
fubfcriptie van Secretaris, of Notaris by, en de per-
foonen overleden zyn.

XXIV.

Item, alle huwlykfe voorwaarden en maakgefchey-
den, wel bezegelt, en ongerafeert zynde, worden na
doode van den geenen, die defelve bezegelt hebben,
gehouden voor gerecognofceert.

XXV.

' Item, een koopman mag zyn rekenboek befwee-
ren, dat hy felfs gefchreven heeft ,fprekende van nee-
ringe en handteeringe, dnar hy hem meede is genee-
rende; mits dat die fchulden pertinentlyk by goede
fpecificatie daar inne gefchreven zyn, op wat tyd, en
aan wiens handen gelevert, fonder uytfnydingvan dier-
gelykej welcke reekenboeken alfoo belwooren, men
geloof geeft om fchulden mede te eyfchen, ten ware
uyt merkelyke redenen, dat na gelegentheyd van faa-
Icen en perfoonen den Gerechte anders dogte: ende
>vord van kerfftokken van gelyken gedaan eo verftaan.

XXVI.

Item,alle certificatien,buyten gepafleert onder be-
hoorlyke zegelen, worden in regten ontfangen.

XXVII.-

Item, alle huwlykfe vooiwaarden en maakgefchey-
den worden van weerde gehouden, zulks dat ook al·
Ie beloften van toekomende fucceffie in defelve gedaan,
200 by de ouders en de vrienden van de contrahcnten
die eenig goed geven, als by de contrahcnten felver,
ten refpefte van haare kinderen en erfgenamen, zoo
bondig en van weerden zyn, dat niet wederroepen
mogen werden, zonder dat men in defelve van ceni-
gen eed gewoon is te Hellen.

XXVIII.

Item, de giften en beloften van alle huwlykfe voor-
waarden en maakgefcheyden geven maar perfoneele
aélie, ten ware dat die voor haren competenten rech-
ter, daar onder elks van de goederen gelegen fyn,Ge-
rechtelyk aangebracht waren, in welken geval die
reëel worden voor de goederen in den Gerechte ge-
legen.

XXIX.

Item, alle goederen, gelegen buyten den Lande van
Utrecht, moeten in giften, fucceffie, maken, en lyf-
togten volgen de natuur, en de regten van dien Lan-
de , daar onder defelve gelegen zyn.

XXX.

Item, alle goederen, in huwlyk gegeven ofte aange-
bracht, ende ftaande huwlyk gewonnen , verkregen
by gifte ofte fucceffie, en anders, zyn gemeentuiTchen
man en wyf, ten ware in de huwlykfe voorwaarden
anders gcconditioneert ware.

XXXI.

Item, man en wyf houden gcenerhande recht in des
andere goed na het overlyden van een van hun beyde,
ten ware de langftlevendc ettelyke goederen in lyftogt
gegeven, ofte gemaakt waren | cn elk zyn voordeel
volgens de Ordonnantie.

XXXII.

. Item, dat geene baftaarden erfenifle ontfangen van
haren vader, ten waare by gifte, of raaake j dan een
moeder en voed geen baftaard.

X X X J I L

Item , alle teflamenten ende uytcrfte willen mag
men wederroepen, invoegen defelve gemaakt zyn.
XXXIV.

Item, tranfporten ende overgifren, die Gerechtelyk
gefchietzyn, mag men niet wederroepen, ten waare
die tranfporten ofte overgiften revocatie inhielden.
XXXV.

Item, alle giften , die by de conthoralen gefchie-
den, boven die femme van feker vyf hondert, of meer
gulden, zyn van waarde, al is 't dat 'er geen infinua-
tie gefchiede,

XXXVI.

Item, men mag eenen ygelyk in abfentie wel Ge-
rechtelyke giften of beloften doen, dat bundig is, al
en blykt 'er van geen acceptatie.

X X X V I L

Item, alle goederen, die inpandfchapgegeven zyn,^
daar loffinge aan bedongen is, mag men den geenen,
dien de loffinge toekomt, tot allen tyden lofTen ende
afkopen.

XXXVIII.

Item, dat vrouwen,ongehylikt zynde,mogen wel
koopmanfchap doen, en contra£len maken fonder motn-
boirSjdan en mogen geen immobile goederen Gerech-
telyk overgeven, fonder gckoren momboir, ofvoogr.
XXXIX.

Item, dat men alle mobile goederen mag met ter
dood weg geven, niet tegenflaande 't felve niet Ge-
rechtelyk gefchiedde, ten ware die proprietyt en pof;
feffie blyft aan den gever.

X L.

Item, dat die kinderen, dien eenig goed van haa^
re ouders uyt haren boedel voor uyt gegeven is, ge-
houden zyn 't felve goed, of die weerde van dien,
dat 't felve weerdig was ten tyden doen 't hem ge-
geven worde, te confereren, en weder inne te bren-
gen, zoo verre zy in den boedel mede deylen wiiJenj
ten ware dat by de ouders, die de kinderen zulks ge-
geven hadden, exprefTelykgcconditioneert ware, dat
die kinderen defelve goederen na haar dood behouden
fouden, zonder defelve weder inne te brengen. ,

X L I.

Item , dat een yegelyk mag viiTchen in alle gemee-
ne wateren met werpnetten, hanen, ende met ange-
lenj dan met fegens ofte andere groote netten mag
niemand viiTchen, dan die 't rccht toekomt.

X L I I.

Item, dat alle Edelluyden, Leenmannen van den
Stichte van Utrecht, en alle geboren borgeren, van
ouds genaamt St. Martens dienilmannen, mogen ja-
gen,, vliegen , ende vangen hafen, velthoenderen ,co·
nynen, vofTen, wagtelen, en diergelyke, zonder ee-
nig grof wild te mogen vangen.

X L I I I.

Item, dat alle Collégien ende Clooilercn hare goe-
deren in erfpagt mogen uytilaan, ofte verhuuren, foo
lange als 't hen gelieft, ende goed dunkt, ondethtc
Capittels of Clooilcrs'zegelen.

X L I V.

Maar alle privé Geeflelyke perfoonen mogen die
goederen, tot hare beneficien behoorende,nietlauger
verhuyren, dan zoo lange zy 't felve beneficie zynbe-
fittende, dan by confent van haren Overften, en Ca-
pittulen · ©ftc Collateurs van defelve beneficien.

X L V.

Item , dat men geene Geeftelyke gemortificeerde
goederen mag verkoopcn , nog bezwaaren, dan by
expres cçnfent en believen van den BiflchopjCDd^e"

-ocr page 371-

PRIVILEGIEN. Sec. l. BOEK. X. TIT. 367

CoIIateurj dan die Capittelen t'ücrechc zyn gewoon
te verkoopen , ende te befwaren hare goederen na
haar believen, fonder te verfoeken ymanis confenc.

X L V 1.

Item, alle aanwaiTchen komende aan uytterweer-
den, behooren aan die felve uytterweerden, en mag
een vegelyk die vervolgen of beryden, foo verre die
ilrekken.

X L V I I.

Item, dat men voor fchoordyken, om diere bewa-
ren 5 mag maken en leggen hoofden, kribben, fchoeyin-

dyk} dan mng men geen hoofden nog diergelyke ma-
ken aan uytterweerden,die refponderen tegen fchoor-
dyken.

X L V ί I I.

Item, den tiend-heer, die tiend uyt Landen heeft,
komr. den tienden fchoof oftegerf, cnmag omiever-
ticnclen inrydenen beginnen,aan wat hoek van'tkoorn
d u hem gelieft j dan als hy ingcieden en begoft heeft
te vertienden, moet voorts continuecren, londer aan
een ander eynd weder te beginnen.

X L 1 X.

Ttem , dat den tiendheer, of den geencn, die den
tiend gekogc heeft, vermaant zynde van den genen,
die den tiend ichuldig fyn, om te komen^vertienden,
en niet quame binnen 24 uren , na dat hem die weet

mag den bruyker den tiend by twee gebuyren uyt doen
fetten, en zyn Telfs koorn t'huys doen voeren, fonder
verbeuren, behoudelyk dat hy den uytgeletten tiend!

gehouden word te hoeden, en te bewaren 24 uren, ' gehouden weder in te brengen in de collatie, ten wa-
ua dat hy zynfelfs koorn van 't land gcvoert zal hebben, re zulks exprcflelyk in de hou wlyklè voorwaarden gc^

conditioneert ware.

L X V I I.
Item, in difpofitie teitamentaire is geen onderfchcyd
luffchen die leencn, die aangekogt of aaneecriV zyn.

L X V I I 1. ^

Item, dat een zoon of dogter, die by fucceflle vcr-
krygt eenig leengoed van haar vader of moeder, dac
uyt den gemeenen boedel aangekoft is, gehouden is

Ende ware het, dat ymandcontrarie, als voorfz is,
dede, ende die tiendheer 't felve klaagde, foo fal men
dat ilraffen als gewelt.

L I.

Item, van alle Novalia komt die tiende toe den ge-
nen, die in zyn tienden en blokken gelegen is.

L I I.

tien aan huylen, en binnenjaarfche huyshuur, en dier-
gelyke, zyn geprivilegeert tegen andere perfoneele
fchulden.

L I V.

Item, dat men in crimineelc faken niet mag appel-
leeren.

L V.

Irem, een borger van Utrecht, is,die t'ürrecht ge-
boren is, en van een borger gewonnen is, en die inde
Wet of Raad van de Stad geilek word, die het bor-
gerfchap koopen.

L V L

Boven defen zyn'er nog Slykborgers,die tenrcfpe-
etc van feekere dienden borgerfchap genieten,tot we-
dei feggen van den Raad, de welke mogen haar bor-
gerlchap niet voort erven.

L V I I.

Item, een Stigts leen is van nature, dat het erven
cn fuccedeien moet aan de linie ende fyde daar het af
gekomen is, en dat vorderlyk en heerlyk..

L V I 1 I.

deylbT' ^ygen goederen zya tuflchcn dc erfgenamen

L I X.

Item, een Leenman mng zyn leengoed wel verhu-
ren , 200 lang het hem belieft , ook wel in erfpagc
uytgeven, of verhuuren.

L X.

Item , alle leengoederen erven al· intcflato van dc
ouders op den oudlten foon, en daar geen foonenzyn,
op de oudite dochter.

L X I.

Item , een Stigts leen erit niet wederom opwaarts
op den genen daar *t afgekomen is, ten fy dat fulks

gen , en diergelyke, tot pra^fervatie van den fclven geconditioneert ware.

L X I I.

Item, twee perfoonen in eenen graadconcurreeren-
de aan de erfemife van leengoed,ial het Jeengoedheb-
ben den oudile op der ibaatc, altoos een mansperfoon
voor een vrouwsperfoon, gekomen zynde van 'c reg"
te bloed, daar't leen af gekomen is,
L X 1 1 L

Item, een Leenman of valal mag van zyn leengoe-
deren wel difponeeren op den genen die 't hem belieft,
mits hebbende confent van den Leenheer.

L X 1 V.

Item, men mag ook baftaarden leengoederen maa-i
ken, hebbende confcnt als voorcn.

L X V.

Item, een Leenman, die zyn Leenheer door Iveti

by twee gebuyren ofte getuygen gedaan ware, fal men telyke iiwken niet kan bekoomen, en hem die tyd ver-
hem andermaal in maniere voornoemt, den weet laten Hoopt, mag van zyn leengoed difponeeren voor twee
doen, en dat tot drie reyfen toe, elks tot 24 uren na Leenmannen , die gehouden worden den Leenheer de-
den anderen, ende komt hy dan niet vertienJen, foo felve difpoiitie ter ceriler gelegentheyd aantebrengen.

L X V~l.

Item, leengoederen, die yemand van zynen vader
of moeder ten huwlykc gegeven zyn, werd niemand

Item, een ruftelyk beiitvan onroerende goederen den boedel te verftooren zooveel penningen, als uyc
prœfcribeert met het derden deel van hondert jaren, den boedel voor 't felve goed betaalt zyn, en als eens
en gaat allulke prsefcriptie voor alle zegel en brief. verilooringe gedaan is, behoeft men ter oorfaake van

L I I I. dat aangekofte leen, geen verilooringe meer te doen j

Item, alle Heeren en Stads domeynen en excyfen, maar in collateralibus doet men geen verftooring van
alle Geregtelyke bekende fchulden,noodelyke répara- aangekofte leencn.

L X I X.

Item, alle Leengoederen mag men veralienccrcn
by contradc,met confent van den Leenheer.

L X X.

Insgelylïs mag men de Leengoederen befwaren met
renten, of anders, hebbende confcnt van den Leen^
heer.

L X X L

Item, men nnag Leengoederen ook fplitfen, met
confent des Leen heers.

L X X I I.

Item, ^lle Leengoederen in den Lande vanUtrcchr,
moet men verfoeken met fulke heergewaden als de
brieven innehoudcn ,cnde als in dc brieven geen heer-·
gewaad gefpeciiiccert is, ioo verfockt men 'c met cca
Stigts heergewaad,

L X X I I I.

Ende een Stigts heergewaad is drie oudfchild, die
men plagt te betaalen elks met een en een halve goud-
gulden·

L X X I V.

Item, dat alle Stigtie Leenmannen geen dienfl; of
feivituyc fchialdig zyn, dan fimpclc getrouwigheyd,

-ocr page 372-

YAM COS'TUYMEN. USANT!EN>

cn dat fy ook nooyt tot dicnil'e vermaant » of gebru^ykt
2yo ^wccii

L X X V.

item, een Vafal, of Leenman 'kan zyn Leengoed
riiec verbeuren, door fiiirte van verioekcn j dan als hy
by 2.yn Leenheer geboden word by twee Leentnan-
ncn, cnde den Leenbode voor hooft, en dat tot drie
rcyfen toe, elks fes weken naden anderen, en daar
ïïia nog eens geinthimeeit ware in maniere voornoemr,
om te komen zien en verklaren zyn Leengoed ver-
bcuiT t€ zyn, loo verre hy als dan nog niet compa-
reerde , zal verklaart werden by fcntentic vervallen
te zyn van 't leen.

L X X V I.

Item, dat van alle fententie gewefen by den Leen-
heer, ofte Leenmannen, men appelleeren mag aan
desKoninglykenMajefteyts, <als eens Overften Leen-
teers,} Raden der Lande van Utrecht.

L X X V I L

ïtem,erfpagt-goederenin den Lande van Utrecht,
t^lï'ven voor de eygenaars, die dire^lum dominhm heb-
ben, zulks als die van nature zyn, 't zy dat zy Leen-
goed zyn, erven vorderlyk, en zyn zy eygen, zoo
zyn zy deylbaar.

L X X V ί I I.

Item, voor den geenen, die't goed in erfpagc ont-
fflngen heeft, dewelke utile dominium toekomt, is den
crfpagt vorderlyk goed, cnde erft en fuccedeeit ah
rnteflatüy al eens ais die Leengoederen der Landen van
Utrecht i uytgefondert, die de erfpagten ontfangen
hebben binnen de Stad Utrecht, en de Vryheyc van
dien, devv'elke fuccedeeren als allodiale goederen.
L X X I X.

Welvcrilaandc, indien den Grondhecf in zyn erf-
pagt-brieven eenige conditiën bedçngen heeft, dat
men die voor al behoort te obferveeren.

L X X X.

Item, dat men van^c verkoopen ende veralieneeren
van erfpagten, den Grondheer voor zyn confent niet
anders fchuldig is, dan hy in zyn erfpagt-brieven ge-
conditioneert heeft.

L X X X r.

ïtem, erfpagtenaars ftervende zonder geboorte,
komt den ertpagt geenfints aan den erfpagtheer, maar
erft als leen, ten ware expreflêlyk anders geconditio-
necrt ware.

L X X X I I.

Item, dat van alle erfpagten, heerlyke, thinsgoe-
deren , tafelgoederen, en in genere al dat heerlyk erft,
en by den ouderen uyt den gemecne boedel aangekogt
is, het kind, dat in 't felve goed fuccedeert, gehou-
den is den boedel verftooringe te doen, als van Leen-
goederen.

L X X X I I I.

Item, men is niet gehouden de erfpagten te verfoe-
ken, ren ware in de erfpagtbrieven liilks geconditio-
neert ware. Item , alle erfpagten moeten mede fchul-
den en lallen dragen, als leengoederen.

L X X X 1 V.

Item, alle erfpagten, die de brieven van geenver-
fuym fpreeken, moet men die pachten met regt eyf-
ichen, ende innen, als andere fchulden.

L X X X V.

Item, erfpagten, die uytgeilagen zyn voor verfe-
kertheyd van losbare renten, erven als eygen goed}
niet tegengaande of in de brieven mogt ftaande clau-
iule van vcrfuym.

L X X X V L

Item, alle heerlyke thinsgoederen, die gewoon zyn

vorderlyk te erven , fuccederen en erven iö alle ïft^
nieren als leengoederen.

L X X X V Î L

Item, thinsgoederen,die niet gewoon zyn heerlyfe
te erven, worden onder de erfgenamen gedeylt, àls
andere eygelyke goederen.

L X X X V I I Î.

ïtem, van alle heerlyke thinsgoederen mag mefi
difponeeren by teilamente, of anders befwaren met
rcnten of fchulden, verkoopen, fplitfen en deylen,,
met confent des Thinsheers, in alle manieren als vaa
die leengoederen.

L X X X 1 X.

Item , thinsgoederen, die Hof of Heer hebben, 'en
men gewoonlyk is by fucceilie en alienatie te vcrfoe»·
ken, moet men verfoeken na hun gewoonte^ en
dcre thinfen nret.

X C.

ïtem, dat men geen thinsgoederen verfuymenmag^
ten ware die brieven expreifelyk fulks uytdrukten.

X C 1.

Item, alle quseftienvan thinsgoederen mag menbe»·
regren voor zynen Thinsheer ende Thinsgenoten, als
men doet van goederen voor den Leenhect.

X C I I.

Item, dat alle oudeygens, iimpele uytgangcn, m
onlosbare renten zyn deylbaar ende gemeen.
X C I I L

Item, alle overgiften oftekoopvoorwaarden, fpre·
kende fimpel van veen, en volgt niet, dan die ofgrift
van torven en foyen 5 dan als de tranfporten en koop^
voorwaarden uytdrukken veen en grond, ofteveenea
veld, foo volgt den grond en ilyk, ofte turf gelykelyk^
X C I V.

Item, dat dit: Regeerders der Stad Utrecht , PoK·
tien mogen maken in 't generaal cnde particulier, idt
welvaren van de Stad, fulks als defelve Stad, na gele»
gentheyd en vcranderinge des tyds, noodlyfc of fr^sj»-
fytelyk foude mogen zyn. ^

X C V.

Ende alle het gene voorn, word alleenlyk voor eca
fommiere en korte remonftrantie van CoftüymenovDr·
geleverr, die in gebruyk itaan, ende by memorie éft·
getuygenifle van menfchen, fulks als die kortheyd des
tyds toegelaten heeft by een te mogen voegen j wel
verftaande , dat indien men langer tyd gehad haddc,
dat men breder en rypclyker daar van geichreven foü·
de hebben.

X C V I.

Onder expreflc proteftatie, dat in defen niet begre®
pen zyn die regten,dieeenigfins die Stad van Utrecht,
en de inwoonders van dien mogen competeeren, 'tfy
uyt kragt van Privilegiën, Ordonnantiën, Vryhedcn»
Traótaten , of anderfints, in eeniger wyfe, daarvan
fchriftelyk blyken zal mogen.

EatraU uyt des Raads DageJyks Boekf den 31
mar. mdlxx.

De Raad, op huyden geladen en vergadert zynrfc»
zoo zyn aldaar gelefen dieCoftuymen en Ufanticn,!)/'
den Schout, Borgemeefters, en Regeerders der Stad
Utrecht vergadert, die welke volgende den inhouden
van de Miflïve van de Excellentie van den Hertoge
van Al va. Gouverneur enCapiteyn Generaal, voorts
gelevert zyn onder den Praefident en Raden van den
Hove van Utrecht, den 3 Februar. naaftvolgendej en
zyn de voorfz Coiluymen ook op den 28 Januar. be·
gonnen gelefen te worden.

LXVI. REQUEST en AfpoMement, waar by verflaan is, dat de voorfz Cofluymeri van de»

Hertog van Alba maar voor een projet gehouden worden, dems Septemk.
MOXCIL .

Geeft

-ocr page 373-

BOEK, X, TI7.

PRIVILEGIEN,

jâan àte Ed. Mog. Heeren die Stsiîen 's Lands vm U-
trechty ofîe Haar Ed. Gedeputeerden.

Geeft ooimoedclyk te kennen die weduwe van
zal. Aart Ram, in fyn Icvcn Procuieur voor
den Hovc van Utrecht, hoc dat zal. Jan Ram
van Botreycken, en i'yn huysvrouw, altyd
feer goedc kenniiîè gehad en gehouden hebben mec
hur Suppiiinte en haar "zal. man, en, overmits haar
Suppliants man alle die faken van den voorfzBotieyken
c» zyn huysvrouw plag te dirigccrcn, daar door dat
ook toegekomen is, dat fyluyden met malkanderen an-
ders niet en waren als broeders, cn de voorfzBotteyc-
ken voor, en zyn huysvrouw na, agnofceerendc de
vriendfchap en dieniten, hemlieden gedaan en bewce-
fen, en begeerende het icïve wederom eenigfints te re-
compenfceren, zoo is 't, dat de vooriz jan van Bot-
teyken daar na geconfentcert en belooft heeft, als dat
fy Suppliante, en haar zal. man, fcekere haar .huyfin-
ge, daar inne fy ter felvertyd woonende waren,voor
een feekere penning (ouden blyven bewoonen, cn dat
Λνεΐ {mîentur) haar leven lang geduurende j en ten
eynde fy Suppliante , en haar zal. man, haar daar op
geheel fouden mogen betrouwen, en defelve lyfhuu-
je feeker z}n, foo heeft de voorfz Ida van Botteyckcn
't fclve met haar hand onderteykent gehad, en is 't
felve mede, tot meerder iëekcrheyd, ten felven tyde
onderreyckent by Henrickvan Winterhoven cnFrank
van der Hoeven, geweeii zynde ten fclve tyde dire·
éleurs van alle haar faakenj op welkegefchrittly Sup-
pliante, en haar zal. man haar betrouwende, lyn de
voorfz huyfinge bJyven bewoonen, fonder eenigecon-
tradiâriej en is daar na gebeurt, dat zal. Aart Ram in
God geruit is, na wiens dood fy Suppliante, inkragt
van de voorfz lyfhuur, de voorfz huyfinge ook is bly-
ven bewoonen. 'T is nu foo, dat middelertytde huu-
len van de huy fingen verrefen fyn, 't welk de voorfz Ida
van Botteycken bemerkende, heeft, foo het fchynd,
ftlle middelen gefogt omme des voorfz huyfinge lyf.
huur te mogen te niete doen, en, fulksdoende,heeft
fy laten verluyden , hoe dat de voorfz huyfinge ver-
kogt foude hebben aan Johan Strick, broeder van
Coenraad Strick, haren fwager,dewelkeopdragcdaar
van verkregen h ebbende, heeft haar Suppliante daar van
ontwaringe doen doen, fulks dat, ter caufc van dien,
voor den Hove proces verrefen is gcweeil, hangende
•t welke, heeft de voorfz Jan Strick by provifie ver-
fogt ontwaarioge van de voorfz huyfinge: daar jegens,
na dat fy Suppliante onder meer andere doen feggen
haddc,alsdat zywas hebbende huur aan de voorfz huy-
finge , haar en haar mans leven geduurende, en dat
daaromme geen provifioneele ontwaaringekondeftand
grypen, wefende defelve huyfinge haar daar door ta^
tiie geafFetteert en verbonden , foo fchynd dat de
vooriz Jan Strick overleggen heeft gehad cxtraft uyt

LXVll. ACCOORD over het recht van Bxue

BrieUi gemaekt den 17

Wy Schout, Burgcrmeeilcren, Sccpenen
ende Raden der Stad van Utrecht, ende
Burgermeeilers, Sccpenen ende Raden
der Stede van den Briele, oirconden
ende kennen mitsdefen, dat wy, in den name der
voorfz Steden, omme onderlinge vruntfchappe tuf-
fchen ons ende onfen burgers ende inwoenders van
dien, refpedivelyk te onderhouden, voor ons ende
onfe nakomelingen, vruntlyk overkomen ende geac-
cordem zyn, dat onfe voorfz Steden, en heurcn bur-
gers ende inwoenderen, van nu voorts aen over ende
^^^cr over reciprocc vry ende exempt fullen zyn,
ende gehouden werden van 't recht van Exue van
allulke luccefficn, eriFcniflèn en beftcriFeniiTen, geen
"yîg<iionJerc, foo wel van de roerende als onroerpn-
öcgoederen, die d'een in d'andcrc Stede foude mo·
in, Desi,

feekere CoÜuymen en Ufantien, t'andereh tyden ver.
gadert, cn by den anderen gcrajpt,omme overgefon-
den te worden aan den Hertog van Alva, omme by
fyn Excel, geapprobeert .ofte gedccrereert te wordenj
inhoudende onder anderen, dat gene huure vsn lan*
den, erven ofte huyfinge, yW tn rem veikrygen je-
gens denGrondhcer of eygenaar, alwaar't dat defeive
huur hondert jaren duurende waar. VVnar op dat wel
fchynd dat ook regt gedaan foude zyn gewceft. Eçi
foo dan foodanige geconcipieerdcCoituymenof Ufan-
tien by den Heer van den Lande, nog by lyn Ex. (yn
perfoon rcprefentcerende, niet aljecn en lyn geap-
probeert ende gedecreccert, veel min gepubliceerr,
en de Ordonnantie der Stad Utrecht, onder ande-
ren medebrengende is de claufuie, dat daar by gea·
boleert cn te niet gedaan worden alle andere Coituy-
mcn ende Ufantien, cn dat pariycn haar voorts, in'c
gene daar niet inne bevonden word, haar fullen re-
^leeren na den befchrcvene regtcn , foo fouden fy
Suppliante verftaan, dat men opfoodanigextraftgeen
regt zoude behoren te doen. Dan geconfidercert heç
felve haar Suppliante niet en ilaat te oordcelen, enten
eynden dat fy en alle anderen goede luyden fullen mo-
gen weten, waar na dat fy voortaan haar diens aangaan-
de fullen hebben te reguleeren, zoo verfoekt zy Sup-
pliante, dut UEd. gelieven willen te doen verklarin·
ge, of men op d^cfelve geëxtraheerde Coftuymcn
regt doen mag, dan niet. Dit doende &c. was eerft
geappoftilleert ; Advis van den Magiilraat der Stad
Utrecht, gedaan t'Utrecht den 25 Scpteipb. i jpj,. en
was onderteykent, G.de Ledenberg ·, nog lager rtond.

Gciien by den Raad der Stad Utrecht defenReque-
fte, en 't verfoek daar inne gedaan, verklaart, datzy
het gefchrift van der Coiluymen en Ufaqtien , by dc
Magiftraat dcfer Stad, volgende den inhouden van dç
Miflîvc van de Excellentie des Hertogen van Alya,
doen Gouverneur en Capiteyn Generael , 6cc. anno
1570, voorleden, tan den Hove van Utrecht over·
gegeven, houden voor een projet, of ontwerp, daar
na men de Coftuymen heeft begeert gedrcfleert ofte
geconfirmeert te worden j zonder dat ccnigc confir·
matic, ofte decretement daar op gevolgt is, fulksdac
men op het felve gefchrift geen rechtdoen mag, ten
fy de Coftuymen aldaar gefteld , vorder geprobeerc
werden. Adum den 2f Septemb. ï$gz, en wason·
derteekent, G. vander Voort. Waar onder ftond; Dc
Gedeputeerden van de Staten 'sLands van Utrecht,
gcfien die bovengcfchrevene verklaaringe van dcMsi-
giftraaï der Stad Utrecht, confirmeeren haar met dc-
lelve. Gedaan t'Utrecht den i6 Septemb. 1 çpi, cn
was ondertcekcnt, G. de Ledenberg. Wat lager ilond ;
Gccollationeert tegens fyn principale als onder en als
vorens, en is bevonden daar mede te accordecrcn, by
my ondertecckenr, J. van Stccnre.

tuffchen de Stad Vtrecht ende de Stede van den
Januar.MΏL·XXl·'llL

gen opkomen ende aenbefterven, fonder 't felve regt
van Exue in eeniger manieren den eenen jegens dei
andeicn poertercn en ingcfetenen te mogen gebruy·
ken, exigeren ofte ontfangen, niet jegenttaende eeni·
ge Privilegiën ofte Ordonnantiën des ter contrarie jal-
le 't welkwy luyden, elcx refpeöive, onverbreecke-
lycken bcloeven te onderhouden ende achtervolgen,
nu ende ten eeuwigen dage. Des t'oirconde, foc fyn
hier van gemaeckt twee brieven van eenen tetjeure,
daer elck van ons eenen heeft, ende mit onfer Stede
zegel, die wy dagelyks gebruyken, ten faeken geac-
commodeert, belegelt hier aengehangen, ende by on-
fen Secretariflen doen ondertcyckenen, den 17 Janua-
ry if785 ende was op de plicke geteykent, vandcr
voort j de Langue j ende beiegck mit een root, ende
een groen uythangcnde zegelen ia dubbelde fterten,
A»a Am*

-ocr page 374-

370 VAN DEN STYL VAN PROCEDEEREN

Amgamde het recht vafi Exm tujfchm defe Stad en die van Ceulen^ fiet Buchcl. ad Hcdatn p. 104. Sooïs
ook af ie nemen uyt de fer Stads Raeds-Boeken op woensdag den ip OSiob. if4i, dat tujfchen defe Stad en die lan
Dordrecht een overkomfle aengaende het recht 'vanExue is gemaekt ge'weefl. Dus luyden de woorden. Die miiÏivc
van der Sttde van Dordrecht in dato den 13 Odob. 1541 mittcr ingelalle minute, beruerende de eenig-
heyd van der ExuVv tuflchen der Stad van Utrecht mittc vooriz Stede van Dordrecht, le bezeegelen, is
in den Raed gelelen^nde belieft by den Rade alioo tc verfegelen. Voeg hier by ons Stat. Placaetb. i.Boek.
XIII. Tyt. iii. Dcel^Num. i. ïVy halm niet op^ Ί geen in de Cofluymen cn IVetten van andere Landen en
Steden, mitsgaders by de Schryvers over dit recht^ van Exue , in het breede verhandelt word.

LXVlIi. RÉSÓLUTIE, dat de huyfen by het Pausdom Claufirditeyt ftibjïB gïweefi^ndt,

voor de Stad moeten worden getranfporteert ^ den 24 Augufl. MÏ)CXV11L

des Stads Secretaris getekenc, ende met Stads lëcrcec
zegel bcfegelt te worden; niet te min onder'cxprefle
proteftatie, dat men niet veritaet, dat, onder dekfel
van defen, de refpeélive Capitiulcn eenige adien, of
ïrastenfien blyft gereferveerc, aen eenige huyfen by
ict Pausdom Claultralireyt fubje<5t ge weeft zyndcj of
ook poifeffie op eenige Capittuiaers namen, maer dat
men die verftaet van fuiken fervituyt nu vry te zynj
ende daeromme alleen voor de Stad Tullen moeten wer-
den getranfporteert, als die cafus daer van valt.

'ier na tuflchen beyde gelcfen zynde die ge-
projeélccrde A6te, inhoudende belofte van
dat de Vroedfchap den Geëligeerden ftaet
ende goederen fal maintcneeren ende confer-
met approbatie van de üytfpraken de annis
1582 en löio &;c. ende na lange difcourfen hier op
gehouden, ende voorgaende gepaiTeerdc Aften monde-
ling en fchriftelyck gereïtereert ende nagefien, met
dewelcke defe correfpondeerde, foo is die eyndelyck,
gelyck hier na volgt, gearreftcert, met bevel van by

veeren,

LXIX. EXTRACT ΐΐβ het allerley Jâen-Boek van den Gerechte der Stad Vtrecht, ηψηάξ
het voor de baer uytgaen^ en fleutel op de kifl leggen, den 17 Januar, MDCXXIi,

eedeAart Herbuyk, doodgraver in St. Jacobs
Kerk, brengen in de Secretarye zeekere fleu·»
tel, die, fo verklaart word, gehangen heeft
aen de baer, daer mede het doode lighaam

van Jan de Viflcher, in Lauwenrecht, in de voorfz
Kerke te bcgraefcnis gebragt is, dewelke by de Wed.
van den fel ven de Vifl'cher aen defclve baer gehangen
was.

Dit dient tot opheldering van de Ordonnantie van Keyfer Karei ^ op de Cofluymen en Ufantien de fer Stad ^ van den
jaere iffo, Rubr. xxi 11. van Schifting en Scheyding. art. xxi. Wanneer nu een vroww voor de baer uytgingy
was het de gewoonte, dat zy de feut el op haer mans kifi hing ; hier van daen word voor de baer uytgaen^ en den
Reutel op de kijt te leggen, voor een en het felve genomen. Siet het Placaet van Keyfer Karei van den 4 May
if^ófin den volgenden Tyt. i. DccLNum. i. en de Keuren vanLeyden en Rotterdam^aengebaelt by Simon yan
Leeuwen j Roomfch Hollandfch Recht, v. Boek. iii. Deel. Num. xiii.

LXX. RESOLUTIE van de Froedfchap j aengaende de Ιοβηζ van de Oudeygens, den 20 Ju-

lyMDCLXlX, ^

Dc Vroedfchap heeft, in gevolge van haereRe-
folutie commiiToriacl van dato den 28 Oótob.
1661, goedgevonden endevcrftaen, dat de
Oudeygens ende renten, Uytgangen, ende
diergelycke kleyne jaerlykfe penfien, die defe Stad,
als ook de Bagyne Conventen, Armhuyicn, ende Pa·
rochiekercken ontfangen en uvtgeven, ende conti-
nueelyk veele moeyten van uytmanen, fchryven, en-
de anders aenbrengen, voortaen fullen mogen werden
afgeloftjtcn minften met twintig pcAiingen tegen een.

ELFDE Τ Y Τ Ε L.

Nopens de Forme en manier van procedeeren
voor den Gerechte der Stad Utrecht, als mede
van het Salaris van de Heeren Schout, Sche-
penen en Secretaris van den ièlven Ge-
rechte ; mitsgaders van de Procureurs, ^
Deurwaarders 5 Boden en Cipier.

EERST E DEEL.

Van de Forme en manier van procedeeren voor den Ge-
rechte defer Stad 3 als mede van het Salaris van de
Heeren Schout, Schepenen , en Secretaris van

den felven Gerechte.

Mt*

-ocr page 375-

VOOR ^T GERECHT, &c. I BOEK. ΧΙΊΙΤ.

37t

Karei, by der gratie Gods &c. allen den geenen
die defen onlên brief fullen iïen faiiiyt. Van
wegens onfe lieve , beminde , de Regeer-
ders der Stad Utrecht, is ons vertoont en
te kennen gegeven geweeil, hoe dat onlangs eenige
lbo borgeren als onderfaten derfelver Stad van ons ver-
kregen hebben brieven van beneficie van Inventaris,
blyvende mitsdien in 'c gebruyk van de nagelatene goe-
deren van den overleden , dikwils alfoo fraudecrende
hunne crediteurs, tot groote grieve van defelve bor-
geren en onderfaten deiêlver Stad,en ook deVryheyd
van dien, gemerkt die geene, die defelve brieven van
beneficie van Inventaris verwonnen hebben, alfoo in
defelve agtergelatene goederen blyven fitten, en dik-
wils niemand betalen : ende dunkt de voorn. Toonde-
dat daarommc wel behooren foude, dat eeril en-

ren

te worden in handen van heure crediteuren, ende al-
foo agtervolgende de oude gewoonte ende Ordonnan-
tie de Thoonderen by ons verleent, die tot nog toe
geobfcrveert is geweeil, deende cciîîe,als te weten,de
vrou, mits leggende hare ileurels op haar mans dood-
kift, of indien hy buyten geilorvcn is, brengende als
dan hare fleutels in des Gerechts handen, mitsgaders
aldaar doende haren behoorlyken eed , dat zy geen
goederen van wylen haren man aanvaart en heeft, of
ook aanvaarden wil, ook verklarende,dat zy zoelen-
dig en miferabel is, dat fy hare crediteuren niet beta-
len kan, en anders ter wereld niet behouden heeft,
dan hare dagelykfe kleederen ; en dat hoewel wy uyt
fonderlinge confideratie, ofte gratie verleent hebben
ymand brieven van beneficie van Inventaris, dunkt
hen nogtans,onder behoorlyke correâie, dat die van
den Gerechte van Utrecht daer van in dc Jurisdiöie
vnn Utrecht wel kenniiTe behooren te hebben, ge-
merkt defelve meeftendeel borgers en onderfaten der-
felver Stad zyn, àcvjclkc inprimainflaniiat agtervol-
gende de oude Coftuymen en Ordonnantiën nergens te
rechte behooren te Itaan, dan voor den Schout, Bor-
gcmeeileren en Schepenen der Stad Utrecht, onsfeer
ootmocdiglykverfoekende, hun die kenniiTe harer bor-
geren , verkregen hebbende brieven van beneficie
Inventaris, in de eerfle inftantic te laten, ende

van
behoorlyke forme j zo is't, dat wy defelve zaken voorfz.
overgemerkc , ende hier op eeril gehad 'c advis van
onfen lieven en getrouwen Prarfident en Luyden van
onfcn Rade t'Uirecht, genegen wefende ter bede en
fupplicatie van de voorn. Toonderen, hebben wy hen,
by advifie en deliberatie van onfe lieve ende zeer ba-
minde Sufter de Koninginnc Douairière van Honga-
ryen, voor ons Regente in defe onfe Nederlanden, en
van den Hoofd Prasiident en Luyden van onièn Secreten
Rade nevens haar wefende, gegonnen, geodroyeert,
ende gewillekoort, gonnen , odroyeeren, en willc-
kooren , uyt fonderlinge gratie met defe onfe brieven,
dat zy van nu voortaan hebben zullende kennifle, ju-
risdidie , en judicature in de eerfte inftantic van alle
de borgeren derfelver Stad, van ons verworven en ver-

MefiPïoet hier by voegen de Ordonnantiën op de Admmflratk ταη de ^αβιΐΐβ in den voorgaande Tyt. gebracht^
mor zoo verre hy defehe op den Styl en manier van procedeéren is gedifpuneert.

I. PLACAAT van Keffer Karei, waar by aan de Regeerders der Stad van Vïrecht gegeven
word de jiidtcature in de eerfle inflantie, van alle borgeren, brieven van Inven·
taris en Ceffie verkregen hebbende, den 4 May ΜΏXLFÎ.

hen daar op doen expediceren onfe openc brieven in

J ίΊ I , uni. U«.!>· liJ --------------------------· ----------- 1 ---O---------------------j , UlJVVll —

de vooral de goederen van den overkden,cn zy η huys-1 kregen hebbende brieven van beneficie van Inventa-
vrouw of erfgenamen fchuldig fouden wefen gelleltlris, roerende eenige ilerihuyfen aldaar gelegen, ende

ook verkregen hebbende brieven van Cefiie, om daar
inne te ordonneeren en decreteeren, als fy na regcen
ende oude gewoonten bevinden fullen tc behoren j ren
ware nogtans, dat wy om eenige merkelykc reden cn
confideratie de kennifle daer van aan ons behouden ofte
referveeren wilden, en die attribueerden die van onfen
voorfz Rade van Utrecht. Ontbieden daarom cndc
bevelen onfen Gouverneur van Utrecht, cn allen an·
deren onfe Regteren, Jufticicren, cn Officicrcn, die
dit aangaan zal mogen, dat zy de voorn. Toonderen
van deiè onfe gratie, oiftroye, en confcnre, cndc van
al den inhoude van dcfen, in forme en manière voorfz
verhaak, doen, laten en gedoogen ruflclyk cn vrecdc·
lyk ende volkomenilyk genieten cndegcbruykcn,fon-
der hen tc doen of tc iaten gefchieden ecnig hinder of
mocyenifle ter contrarie, want alfoo ons gelieft. Dei
t'oircondc foo hebben wy ons fegcl hier aan doen han-
gen. Gegeven in onfe iledc van Bruflcl den vierden
dag van May in 'c jaar onfes Heercn i f46. van onfcn
Kaiferryke, 27, en van onfcn ryke van Caftilicn c»
anderen, gi. Buyten op de plicque fl:ont. Gefchrç·
ven by den Kaifer in fyne Rade, ende^was ondertce-
kent, de Splege. Ende bezeegelt met een groot rood
uythangend zeegcl. Het origeneelc defes beruit in de
archiven der Stad Utrecht.

PROVISIONEELE Ordonnantie van het Gerechte de/er Stad, op de Executien mGyfelifigm

voor denfelven Gerechte vallende j den Novemb, MD LX XIL
Ifo't Gerecht van Utrecht bevint, dat over- gecondemneerde naar voorgaande fomraatie in gebreke

blyft te betalen,fal den triumphant na d'cxpiratie van
fes dagen, na de eerfle fommatic, den gccondemnecr·
de andermaal mogen doen fommercn, ommc aanwy·
finge van goederen te doen, binnen »4 uren, ende
hem daar toe dag beteykenen op de Rollc.

II.

mits daar geen feker regel geftelt of gemaakt
en is, op te forme van executien van alle
fententien, die in remjudicatam gegaan zyn,
cn andere provifioneele fententien, of appomólemen-
len niet appellabel, ende dat door dien defelve exe-
cutien verfcheydelykcn gepraâifcert worden by Re·
queflen, waar door 't Gerecht feer gemolefteert, en-
de d'executien feer geretardeert worden. Soo is 'c,
dat 't Gerecht inharrerende in efFede de manieren van
doen, voor henluyden geufeert, fo veel het moeelyk
ende dienflelyk is,by provifie geordonnecrt heeft,tot
dat anders vnn wegen Konincklykc Maj. daar innc fal
wefen voorfien, 't gene hier na volgt, daar naar par-
iyen hen zullen reguleren.

ïn den eerflen, dat voortaan die fententien of con-
aemnatien, inhoudende bctalinge van penningen, als
partye geen goederen cn weet te bekomen, daar aan
^y naar executie foude mogen dirigereu, ende dat die
M Deel,

Ende fal die triumphant tVyndcn die 24 uren, daar
van prcfentcren op te Rollc, alwaar di'e gccondcm·
neerde defelve aanwyfinge gehouden Cal wefen te doe-
nc, cndc by gebreke van dien, fal jegens hem defFaufc
worden verleent, cndc die triumphant verklarende
dat hy zyn diligentic gedaan heeft, om die goederen
van den gecondcmncerde te weten, ende geen cn weet
te vernemen, daar aan hy volgende dOrdonnantie fou-
de mogen executeren,fal, ten verfoekevan den trium-
phant, apprehenfie gedcccrnccrt worden jegens den
gecondcmncerde, indien die fommatic aan Qrn pcrfooa
is gedaan.

Aaa £

-ocr page 376-

VAN DEN STYL VAN PROCEDEΕREΝ

I I I.

Anders ζλΙ van mode wefen, andere fommatie te
laten doen, ende k\ in zulcken gevalle,op 'c tweede
deiFauk die voorfchreven apprehenfie worden gedc-
cerneerc.

I V.

Welverftaandc , dat indien die gecondemneerde
merckelyclc fufpeÓ ware de fuga ^ fal den triumphant
terilond zyn redenen van iulpicic by gefchrifte mo-
gen overleggen, met die verificatie daar toe dienen-
de, ende verfoccken, alvorens te fommeren, verleke-
ringe van dc perfoon van den gecondemneerden.

In welcke gevalle indien de redenen van fufpicie,
ende verificatien van dien priegnant bevonden worden,
fal defaSïo apprehenfie worden gedecemeert.

V 1.

Item, in alle fcntentien of appoindementen,inhou-
dende fa5li pricflationem^d^izx inne by gyfelinge gepro-
cedeert word,lal die gecondemneerde,na voorgaande
fommatie, ter eerder beteykeninge van gyfelinge, ge-
houden wefen in defelve te compareren, ende daar m-
ne te bly ven ; ende even verre die gecondemneerde
fulcx nieten dede, zal die triumphant zyn ongehoor·
faamheyt ende contumacie doen accuferen op tcRolle.

V 1 1.

Ende blyckende by relatien van 't gene voorfchre-
ven is, zal jegens den gecondemneerde deffault ver-
leent, ende pœnale gyfelinge worden gedecemeert.

VIII.

Ende even verre de gecondemneerde evenΛvcl in gc-
breecken bly ft, zal die pcene worden gedecemeert,
ende den Deurweerder geaudorifeert, ende belail de-
felve te executeren aan de gercetftc goederen van den
gecondemneerde,ende andere gyfelinge gedecemeert,
op dubbele poene.

I X.

Ende zal ten naeften rechtdage, die Deurweerder
gehouden weien den Schout (des verfocht zynde) te
verthoonen van 't pant, diens aangaan(^e geexecuteerr,
ofte hancvullinge daar voor genomen , en by gebree-
ke hy d'executie van de voorfchreven pœne als dan
niet gedaen en heeft, ofte hem diens aangaande niet
en excufecrt, den Gerechte genoeg zynde, zal den
Schout in fyn eygen name, daar van verobligeert we-
fen.

Item, indien die gegyfelde,die tweede reyfein gy-
felinge niet en compareert, fal die triumphant zyn
contumacie ende inobedientie op te Rolle accuferen
als boven, ende fal jegens den gecondemneerden def-
fault gegeven worden, ende voorgaande pcenen gede-
creteert, ende die Deurweerder geaufthorifeert als
boven, ende die derde pcenale gyfelinge verleent.

X I.

Van welcke poene die Deurweerder gehouden fal
wefen te doen, als boven.

X I I.

Ende indien die gecondemneerde nog contumax
ende inobedient blyft, Πιΐ voor de derde reyfe zyn in-
obedientie op te Rolle worden geaccufeert, ende je-
gens hem deffault verleent, ende die voorgaande pce-
ne gedecreteert, ende ten verloecke van den trium-

phant, apprehefifie van zyn perfone gedecerncert.

X 1 I L

Ende fal die Deurweerder gehouden wefen, die der-
de pœne te executeren, als voren.

XIV.

Ende indien die gecondemneerde gegyfelt zynde ^
hem daer jegens zal willen oppoferen, zal op de Rol-
le mogen verfoecken, daar toe ontfangen te worden.

XV.

Welverftaande , dat al eer die gecondemneerde ge-
hoort fal worden, hy gehouden wort in gyfelinge te
gaan, ende zyn obedieniie te vei klaren op de Rolle,
ende te betalen die koilen van voorgaende deiïauïten,
indien daar eenige zyn.

Ende dat gedaan zynde, zullen Zyn redenen fom-
mierlyck gehoort Avordeu, ende die triumphant ter
contrarie, ende zal daar op by den Gerechte gedifpo-
neert worden.

XVII.

Ende indien 't Gerecht die redenen van den oppo-
fant apparenrelyck pregnant vint, zal alsdan in oppo-
fitie ontfangen worden, miis namptiferende die boete
van dien, mits welcke hy verftaen wort ontflagen
te zyn uytter gyfelinge, tot dat de fake van oppofitie
gedecideert zal wefen.

X V Î I I.

Ende of'c gebeurde, dat die gecondemneerde uyt
eenige notelycke faacken abfent ware, ten tyden dat
die gyfelinge beteeckent wort, zal yemand van den
huyie van den gecondemneerde, defelve abfentie, en-
de die faecke van dien op de Rolle mogen allege«
ren, daer op by den Gerechte, (indien zy defelve ab-
fentie deuchdelyck ende notelyck bevinden te wefen,)
den gecondemneerde een gratiofe uytftel gegoft zal
mogen worden, na gelegentheyd van der faecke.

XIX.

Ende of die gecondemneerde immers niet te be-
komen en ware, in materie van gyfelinge, ende dat
hy hem abfenteerde in fraudent van der executie, foo
zal men jegens zulcken gecontumaceerden ende ab-
fenterende mogen procederen by arreft op zyne goe-
deren, doende deiêlve by den Gerechte inventarife-
rent ende in bewaerder hant ftellen, tot verfekerin-
ge van der executie ende koften van dien, ende inge-
valle van voorder contumacie, fal voorts geprocedeerc
worden als naar rechte , 't welck nochtans op de
Rolle eerft verfocht, ende gedecreteert zal worden.

X X.

Item, als yemand gecondemnetrt isadfaSïum^ 't
welck hem niet mogelyck en is te prasfteren, zal mo*
gen prefenteren fchaden ende intereife te betalen, en-
de daar mede volftaan, ende d'executie ontgaan.

XXI.

Die pœne van gyfelinge zal wefen ordinarie thicn
ftuyvers, 't welck op't tweede deiFauIt gedubbeleerf,
ende ®p 't derde deffault getripleert zal worden.
X X I ï.

Ende in wichtige faacken, zal die eerfte pœne mo-
gen gefet worden, (als des verfocht wort) op eenen
gulden, 't welcke op 't tweede ende derde deiFauIt
geaugmenteert zal worden, als boven. Aélum ende
gepronuncieert den i8 Novemb. anno ifyi.

lu. RESOLUTIE van het Gerecht, dat die

fuUen mogen worden, den
'yn Heeren den Schout, Burgemeefteren en
Schepenen der Stad Utrecht, hebben een-
drachtelyk verklaart, ende verklaren mits-
defen , dat zy verftaan uyt merkclyke re-
denen hun daer toe moveerende,dat voortaenniemand
in de "Wet wefende, haarlieder Secretariflen , Procu-

van de Wet, Secretarijfen &c,geen Cautiomrtffi^
12 Maart MOLXXVllL

reurs, Deurwaarders, ofte andere Suppooften, en^®
dienaars van dien , hun fel ven zullen mogen verbin-
den, ofte conftitueeren cautionariiTen ofte borgen voor

andere perfoonen, op pœne dat zulke conftitutie zal
wefen ionder ciFeit, ende van geener waarde.

-ocr page 377-

VOOR 'Τ GERECHT, &c. I BOEK. XL TIT.

VclgetiS defe Refohtie is hei alfoo verfiaan in de fmke vm de erfgenamen van Joofi Verhhck, Eyjfchers^ legen Dirk
Groet y Gedaagden y den ζ ι Jpril lófji en op dem% Decemb. 16ƒ 5, iufchen Sophia Broeckmans , s. s. a,
eyjjcherfe^ tegen Anfeïmus Dirckfe van Byflerveld, Gedaagden.

IV. RESUL υ TlE van den Raad j aangaande deRenuntiatie van de Frye markt, Maart

MOLXXVIIL

375

Gercfolvecrc by den Raad, dat men aan het Ge-
recht buyten de Tolileegpoort fchryvenial,
wat zy ontllaan uyt den arreile Jan Gcnitfe
Loo, poorter ter Goude, in deVrye markt
van Pontiaan voorleden aldaargearrefteertzynde, voor
feekerc fchuldcn de Staten van Holland aangaande,

— O J

ORDONNANTIE tegen het arrefteeren van Haysliiyden op de Marktdagen, denxSepternb,

MD LXXX,

niet tegenftaande dat partyewil fuilineeren, dat inde
conftitutie-brief gerenuntieert is van alle vrye mark-
ten} alfoo de Raad verilaat, dat men met iulke renun-
tiatie de gerechtlghcyd van de Stad cnde hare vryc
markt niet mag ladderen.

'yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
germeeileren ende Schepenen der Stad ü-
trecht, doen te weeten een yegelyken by
delen. ΑΙΓ0 men bevind, dat deweek-merkt-
dag binnen deefe Stad iter gcachtert cnde bedorven
word,door de be(cttingen,die fo door partyen, als by
den Panders gelchiet zyn op den Huysluyden cnde
anderen alhier ter mei kt komende, die welke door
dien deefe Stad fchuwende zyn, tot groot achterdeel
van her welvaren ende neeringe decfer Stadj Γ00 is 't,
dat den Raad deeièr Stad Utrecht begeerende daar in-
né voorlien , ende de weekmerkt in eeren te houden
ende doen floreeren tot dienft cnde welvaren van de
Republicque, ende gerief van den koopman , cnde
huysman, geordonnccrr en geftatutert heeft, ordon-
neert ende ilatueert by defen , dat men voortaan van
'sdaags voor de merktdag, le twaalf uuren beginnen-
de, cnde geduurende den geheelen merktdag door,
niemantvan de ingcfeetcnen en huysluyden, wooncn-
de in de Steden cnde ten platten Lande van Utrecht,
binnen delè»Stad cnde Stads Vryheyt en zal mogen
arrefteeren, befetten noch bekommeren, noch oock
eenige gyfelinge of executie mogen doen aan haren
lyven ofte goederen , ter caufc van fchaden of fchul-
den, die yemant op de lelve foude mogen pr£etendee-
ren. Ende dit alles by provifie ende op een verfoeck,
en tot dat anders by den Rade gcordonneert zal zyn,
waar naar eenen yegelyk hem zal weten te richten.

Vi. PUBLICATIE, waar by de voorfchreve Fryheyd weder ingetrokken word , den 10 Maart

MD L XX XI1.

Myn Heeren Schout ^ Burgemeeiteren en Sche-
penen der Stad Utrecht, laten eenen yge-
gelyk weten , dat de Raad defer Stad, uyt
fcekere merkelyke confideratien,weder te
niet gedaan heeft, en doet by defen de Vryheyd, den
huysluyden ten platten Lande van Utrecht gefeten.

in het voorleden jaar gegeven , fulks dat men deiclvc
alhier weder zal mogen arrefteeren, als men voor-
maals plag te docni behoudens altyd de Vryheyd van
jaarmerkten in haar geheel te blyvcn, waar na een
ygelyk hem zal weten te richten.

ρ LAG A AT, waer by verboden is, de Huysluyden op de Marktdagen voor Staten penningen
en ongdden te arrefieeren, ofgyjeleny den 1 Aprtl MDCXXXIIL

VII.

Alfoo men federt eenigen tyd herwaarts bevon-
den heeft, dat de huyfluyden ende opgcfete-
nen des Geftichts van Utrecht, alhier ter
merckt komende, groote vexatien zyn aan-
gedaan , met befetten ende gyfelen voor Staten pen-
ningen cnde ongeldcn, ende dat principalyck by per-
foonen daar toe niet gequalificeert nochte geauthori-
feeit, dewelcke door laft: van eenige Ontfangers de
vooifz huysluyden op de weeckelyckfe mercktdagen,
binnen defe Stad ende Vryheyt van dien waarnemen-
de, defclvc voor de ongeldenvan haer refpeftive Dor-
pen ende anders befetten, ende in d'een of d'ander
hei berge brengen, alwaar niet alleen groote verterin-
gen , rot lafte van de Dorpen ende Gerechten komen
te vallen, nemaar ook de gearrefteerde ofte gegyfelde
voar bewaaringe, ende anderfins groot geld afgeno-
men word j dat mede devoorlchreven perfonen ,drcy-
gende vericheyden huysluyden van een Dorp ofte Ge-
recht, voor de ongelden van 't fclve Dorp te gyfelen,
van de een voor, cnde de ander naa, om ontflagen te
zyn, geit ontfangen, daarenboven ook onder dcckfel
van manen voor haar falaris, ende anderfins geit af-
pcrflcn. Dat ook defer Stads Letterdienres, ende Bo-
den , hun tot foodanige maaningen ende befeucingen »
ofte tot aiïiilentie van dien , ende bewaaringe van de
gegyfelde, laten gebruycken. Ende dat men daarenbo-
ven nog bericht word, dat fclfs de Staren Panders, ter
inltantie van de Onfangers,de opgeferencn binnen de-
Jc Stad befetten, ende gyfelen voor reftanten, die by
f"l'^^C)"tfangcrs niet en zyn overgelevert, contra-
nc de Ordonnantie op de Colledatie van de Staten pen-
ningen ende ongeldcn, mitsgaders op de Ontfangers
ende Panders van de Stalen geëmaneert. Dat mede
de voorfz maaningen, gyfehngen ende befettingen ,
groote confufie caufcren, ende dikwils gebeurt, dat
door dien foovcle cnde vericheyden perfooncn van di-
verfe Ontfangers daur toe gccmployeert worden
vele huysluyden van een Dorp ofte Gerechte, op ee-
nen dag beict en gegyfclt worden; te meer,ook door
dien defelve gyfelingen by naa voor alle Staten pen-
ningen, ende ongelden indiftinóte gedaan worden,
daar nogtans de voorfz Ordonnantie defelve alleen toc«·
laar, in regarde van de coniumptie gelden5 ftrecken-
dc aile't Iclve tot onverdragclycke koften, cnde laften
van de refpeöive Dorpen ende Gerechten defes Ge-
ftichts , mitsgaders tot vexatie cn fchade van de par-'
ticuliere huysluyden ende opgefetencn, dewcIcke om
't ielve te ontgaen,defe Stad fchouwcn, cnde de frc«
queniatieder fel ver naalatcnde, haar goederen dooreen
ander doen verkopen, ofte in naabuurige Steden ter
merckt brengen, rot groot nadeel ende bederf van de
weeck-merckten, ende confcqucntclyck tot verrain-
deringe van de neeringe defer Stad. Soo is 't, dat de
Regeerders defer Stad Utrecht, begeerende de week-
merckt in ecre te houden cnde doen floreeren, tot
vorderinge van defer Stads neeringen, ende alle con-
cuffien cnde exaftien, fo veel in haar is, te wecrcn,
goctgcvonden hebbende, by provifie hare Letterdie-
naars ende Boden wel ichcrpelyk te verbieden, voor-
taan op de mercktdagen eenige befettingen ofte gyie-
lingen voor Staten penningen ofte ongelden meer te
doen, ofte defelve te aififtcren, ofte onder dekii;! van
x\a 3 maancn

-ocr page 378-

37^ VAN DENSTYL VAN PROCEDEEREN

rc6lie. Als mede op gelycke pœne verboden is, dc
Staten Panders eenig gyfelinge binnen defe Sradt enJc
Vryheyc van dien te doen, dan alleenlyck voor de
confumptie-gelden, ende dat niet anders dan in con-
formité van de voorverhaelde Ordonnantie. Allé 'c
vi^eicke de Heeren Regeerders voornoemt , dienilig
geacht hebben, een yder te notificeren by defen.
Aftum den i April ter Ordonnantie van de

voorgemelte Heeren Regeerders, J. van der Nypoorr.

ORDONNANTIE, nopens het aanbrengen van Arreflen, buyten de porten gedaan, den

8 Maart MOC

374

maanen, de huysliiyden eenig geit af te nemen, op pœ-
ne van privatie van haren dien ft. Gelyck ook de
voorfz ongequalificeerde perfonen, die by de refpe-
âive ÜntFangeis daar toe gebruyckt worden, gein-
terdiceerc is, eenige huysluydcn of· andere binnen de-
fe Scad ofte Vryheyc van dien, t'ecnigen tyd te gyie-
len ofte arrefteren, voor Staten penningen ende on-
gelden, ofte, onder prictext van maanen , van defelve
eenig falaris ofte geld te oncfangen, op arbitrale cor-

VÏÏÏ7

Dc Magiftraat der Stad Utrecht interdiceert by
defen de Schouten, Secretariflen, ende Bo-
den van de Gerechten , buyten defer Sta-s
vier poorten refpedive, van nu voortaan ee-
nige arreften buyten defelve poorten meer te doen, ten

ιχΓ
zy zylieden degigtiging of aanbrenging van dien,doeo
in de Secretarye van den Gerechte deier Stad , en den
rechtdag voor denfelven Gercchre partyen beteyke-
""" volgens d'Ordonnaniie der Stad Utrecht hier op

RESOLUTIE van het Gerecht ^ dat hare fententien fullen verjaren na twee jaren, den i
Juny MOXCIV.

nen

gemaakt. Adum den 8 Marty i6oo.

felven Gerechte fullen verjaren , dan na de expiratie
van twee jaren, te reekenen van dato van defelvefen-
tentie, ofte condemnatie.

X. RESOLUTIE van den Gerechte der Stad Utrecht y nopende het verfoeken van in βιΙιηΐβ%

ontfangen te worden, den ii Januar. MD XCIX.

fyn by zyn antwoord ofte advis te voegende informa-
tien op het feyt genomen, om al 'tfelve gefien, op't
verioek van den Délinquant, 't zy by adjudicatie ofte
ontfegging gediiponeert te worden na behooren> en
foo den Délinquant in fubmiffie werd ontfangen, dat
het Collegie van den Gerechte voorts zal verklaren,
en by fcntentie arbitreeren, in wat pœne ofte amende
hy ter caufe van dien zal worden gecondemneert, en
tot wiens profyt defelve zullen werden geappliceert.
Aldus gedaan t'Utrecht den ii Januar. if^p.

Alfoo tot nog toe eenige disordrc is gepleegt in
't impetreeren van fubmiflien , ende fonder-
ling in 't voltrekken en eiFeétueeren derfel-
ver, foo is't, dat het Gerecht, begeerende
daar inne te vooriien, heeft by advis van den Officier
geordineert en geilatueert , dat van nu voortaan nie-
mand in fubmiffie zal werden ontfangen , ten zy den
Délinquant daar toe zal hebben behoorlyk verfoek ge-
daan , zyn deliéè daar by bekent, en 't felve den Of-
ficier gccommuniceert zal weien, die gehouden zal

URDONMANTlEj als voor en, rakende de onder teekening van de Requefien &c. den iq

Septemb, MDCL

volgende die principale, of origineele Requeften, by
het infinueeren van den appoinélementen, partyen zal
leveren in handen, ende dat de Deurwaarders daarvan
aan de geene die hen te werk ilellen, gehouden ful·
len Λν^εη hen te geven behoorlyke relatie.

et Gerecht der Stad Utrecht heeft om mer-
kelyke reedenen en confideratiengeftatueert
ende geordonneert , gelyk het doed by de-
fen, dat voortaan in den Gerechte geneRe-

fullen mogen aangenomen worden , dan die by een
van de Procureurs zyn geteekent,ten ware dat ymand
zyn felfs requefte ofte fchriftuure had gemaakt. Dat
insgelyks geen andereaffiftenten van partyen voor Com*
miiTariiTen ende anderiïnts fullen worden geadmitteert
dan de voorn. Procureurs. Aétum den 16 Auguiï.
160Z. Onderteekent, Corn. de Goycr.

queften zullen ontfangen, nochte geadmitteert wor-
den, dan die geene, die by, of met een leesbare hand | Ordonneeerendc voorts dat van gelyken zal worden
gelchreeyen, by een van de Procureurs van defen Ge- gedaan van de fchriftuuren van antwoord, replycq,du-
rechte, ofte by den Suppliant zelfs onderteekent zyn, plicq,ende andere, die in of op de differenten, vallen-
die by defelve, ende by niemand anders weder zullen de op Requeften , gemaakt en gelevert fullen wor-
mogen werden gelicht. den.

Dat men mede op de Requeften , die men bevind , | Ordonneerende die refpeélive Procureurs en Deur-
dat partyen behooren gccommuniceert te worden, in ' waarders henluyden hier na te reguleeren. Aldus ge·
plantfe van z,y geioont, ftellen, of appoinfteeren zal, daan en gepronuntieert tot Utrecht den 15; Septemb.
%y ge Helt in handen van partyen 13 c. ende dat men dien 1601.

RESOLUTIE van den Raad ^ ten fine als voren, den 16 AugufiTMOCiï,
e Raad der Stad Utrecht, confenteert de acht
Procureurs defer Stad , van nu voortaan tc
mogen genieten en ontfangen alfulken loon
voor haar vacatiën , termynen, en andere
dienften, die zy doen zullen, als de nieuwe geconci-
pieerde Ordonnantie is medebrengende ; ende verftaat
voorts, dat geen Requeften , of andere ichriftuuren

XIIL RESOLUTIE van het Gerecht op de preferentie van de Er^chten, denYf^uar.

MD CF.

<w0rdt

nature die zyn , niet meer dan met drie jaren falpr^^·
fereeren, ende raet de refte concurreeren.

XIV. RESOLUTIE, nopens het bewys, dat aan de reprochen en

den 3 Aftgufi. MOQFJIL

-ocr page 379-

VOOR 'Τ GERECHT, &c. I. BOEK. M TIT,

37i

et Gerecht ordonneert de Secretariflen van
delen Gerechte,by het furnecren van eenige
proceiTen geen bewys te ontfangen, dat aan

de fchriftuuren van faivatic en reproche gcanncxecrc,
of bygcvocgd foude mogen wefen.

XV. EËNIGE poinBen rakende het furneeren op compel, exhibeeren van procuratie &c, den 7
Férmr.MOCXK

et Gerecht der Stad Utrecht verftaat en or-
donneert, dat van nu voortaan die geen,die
a6le van compel verworven heeft, en ièn-
teniie vervolgt, in zyn fack gehouden zal
mede te leggen procuratie van partye advers,
mitsgaders copye auihenticq van de principale fchrif-
tuuren van eyfch, of antwoord, by defelve par-
rye gedient, ende die onder een letter aan het eyndè
van zyn Inventaris, ofte by gebreeke van dien,fullcn
die proceiïen niet gehouden worden behoorJyk gefur*
neert te zyn.

zyn

Item, dar die Procureurs niet zullen mogen dienen
van eyfch, of antwoord, fonder alvoorens lecxhibee-
ren haarlieder procuratie, inhoudende expreflievande
qualiteyt, in dewelke geageert word.

Item, dat die Procureurs geen hand, nog fchuld
Ifulien bekennen, of ontkennen, ten zy zyluyden daar
' toe exhibeeren fpeciale procuratie.

ORDONNANTIE i/an de Vroedfchap ep de Forme ende maniere van Procederen, voor-

taan te houden voor den Gerechte der Stad Utrecht, met begrootinge
der Wedde van den Schout ende Schennen, als die ten dienfi van
partyen worden geemployeert, mitsgaders van 't Salaris van den Se^
cr et arts des voorfz Gerechts, Procureurs, Oeurwaarders ende Bo"
den, den 5 A^rtl MD CXXIIL

XVI.

ΑΙΓ00 de Vroedfchap der Stad Utrecht, diver-
fche klachten zyn voorgekomen over de
trainiiTementen van deprocedueren, foowel
in kleyne als grooie faakcn, tot nadeel van
den genen die hare fchult ten achteren ftaan, ook fcl-
ver tot befwaarnifle van de debiteuren, die derhalven
met groote koilen worden befwaart, dat mede ver-
fcheyde nodelofe lermynen in de proceflen worden ge-
houden , die onder anderen de voorfz trainiflementen
veroorfaaken j foo is 't, dat dc voorfz Vroedfchap ge-
hoort hebbende het rapport van hare Gecommitteer-
den, die hun op alles hadden geinformeert, gcordon-
neert ende geftatueert hebben, ordonneren ende fta-
tueren by defen, dat voortaan voor den Gerechte der
voorfz Stad geprocedeert, ende den Secretaris, Pro-
cureurs, Deurwaarders en Boden, aldaar geloont ful-
len worden, fulks als volcht, blyvende anders d'Or-
donnantie ende voorgaande Refolutiendes Raads, als
ook de refpedive forme van procederen, mitsgaders
Wedden, ende Salaris tot noch toegeobferveert,voor
foo veel de felve refpeótivelyken by defen nieten wor-
den verandert, in zyn geheel.

I·

Ecrü, dat voortaan maar een Rolle, die genaamt
word Borger-Rolle, en zal worden gehouden, des
morgens , fomers ten acht, ende 's winters ten ne-
gen uren, foo wel in faeken vanborgersendeinwoon-
ders der Stad tcgcns den anderen, als buyten-Iuyden
legens die voorlz borgers ende inwoondcrs,uytgefon-
dert in materie van arrefl:en, otitwaringe, bodeloon ,
gereet om gereet, ende maalfchade, daar van, en van
anders geen faeken een Rolle apart ge^ioudcn zal wor-
den, die mede des morgens voor alle faakcn zal die-
nen, ende fullen alle dage op de felve Arreft·Rolle de
termynen peremptoirlyken gehouden worden,ten wa-
re het Gerecht door de wichtigheyt van de faake be-
vonde anders te behoorenj beheltelyk, dat foodanige
faaken ten principaal op de ordinaris Borger-Rolle ful-
len worden gerenvoyeert, als ook alle difFerenten op
Rcquelten gemoveert, foo wanneer op de provifie is
gedifponeert, ofte dat in materie van arreften verto-
gen zyn de partyen die gearrefteert, ofte om hare faa-
ken te vorderen binnen Utrecht gekomen waren » en
daar na vertogen.

I I.

Dat alle citatien op de Borger-Rolle ten minften drie
aagcn te voren gedaan fullen worden, op pœnc van
nuUjte, daar toe de Procureurs gehouden zullen we
citatien aan den Deurwaarder te leveren, ende ande·
re citatien in materie van maalfchade zullen gedaan
worden des daags te vorens.

111.

Dat geen requeften ofte fchrifturen overgelevcrt of
ontfangen zullen mogen worden, dan die byeenvart
de Procureurs ofte partye (de requefte fel ver gemaakt
hebbende) zyn ondcrteyckent.

I V.

Dat de Procureurs gehouden zullen wefen, alle faa-
kcn daar inne zy ten dage dienende willen vcrfoeken,
provifie ofte appoindement decifoir op eenige exce-
ptien, ofte incidentale diflfcrcnten , achter den ande-
ren te ftellen in hare lappen, gefepareert van alle an-
dere notulen , die zy des mancndaags morgens voor
negen uren den Secretaris des Gerechts zullen leveren,
om op de Rolle gebracht, ende aldaar ordcmclykgc·
ftelt te worden.

Dat foodanige faaken by den anderen geftelt, het
zy op de cyiTchen ofte groote Rolle opgelelen fullen
worden, des dondcrdaags, ter prsefentie van Schepe-
nen , die by den Gerechte ter audientie van de Rolle
zullen worden gccommitteert, ter decifïe van de pro-
vifien, exceptien, ende andere incidenten.

V I.

Ende foo hem yemant by 't appoinftement van de
voorfz Gecommitteerden befwaart vind, zal daar van
mogen verfoecken reauditie, om alle ftucken ovcrge-
levert te worden aen't Collegic des Gerechts, bin-
nen acht dagen naa de verfochte reauditie, op pœnc
van recht, mits confignerende de boeten van ecnc
gulden, in faacken niet excederende dc fomme van
vyftig gulden, ende in andere faaken eene gulden tien
iluyvers, mits dat hy zyn verfoeck van reauditie ter
Rolle onder het appoinócmcnt by den Secretaris doet
aanteyckenen, ende de boete coniigneert binnen drie
dagen ,'tzedert date des appoin£l;ements,op poene van
defertie, fonder dat den requirant zyne boeten we-
deromme zal mogen lichten, ten ware by vervolch
bevonden worden het appoinüement qualycken ge-
geven te zyn.

V I I.

Alle termynen op de Borger»Rolle, totten termyn
vart bewys te dienen excluys toe,zullen wefen perem-
ptoir van veertien dagen, tot veertien dagen j te we-
ten, de eene weeck eyfTchen, ende de ander weeck
groote Rolle, beheltelyk in ïatken daar van hier naa

^ ' —·— ·-"·- «V LlUCUICUiS gV.JiUUUW.IJ V. ^iwwkw IV Hl UHMI vau IIICI lia»

« vyt dagen voor den rechtdach, dc billctten van dc 'anders woft gcordonncert, ende lal in yedcr wecck

die

-ocr page 380-

37^ VAN DENSTYL VAN PROCEDEEREN

die geheele Rolic gcftelc worden op eenc datum, te
weten op den dag als die begint te dienen, dan by de
appoinaementen difpofitief zal geitek worden den
dag als die worden verleent, beheltelyck, dat in ma-
terie van boedelfcheyding ofte reekeninge, de tcrmy-
ncn zullen loopen vier weecken.

VIII.

Gelyk ook by de Schepenen ter Rolle gecommit-
teerts vier weecken vergonll zullen mogen worden in
2aaken,daar innevan groote fchrifturen gedient, ofte
partye buyten de Provincie is, indien zulcx aan de
Gecommitteerden verfocht, de overgeleverde fchrif-
ture vertoont, en de abfentie geallcgeert wort, des
donredachs in de weeck, als van de ichiiftuere daar
tegens ten maften gefchreven zoude moeten worden,

Lopende de vacantie, die ingaan zal den eerften
Augulti, ende eynden den eerften Septembris incluys,
cn zullen geen termyiien op de Borger-Rolle dienen,
zoo dat den eerften rechtdag na de vacantie gehouden
Zftl worden voor den rechtdag,dieceflerende de va-
cantie foude hebben gedient, 'c welk ook in alle an-
dere vacantien van Paaflchen, Pincxteren, en Cors-
raiiTe plaats zal hebben.

Ten daagc dienende van eyfch, het zy of den ge-
daachde compareert ofte niet, zullen de Procureurs
hareeyflchen by monde op deRolle dineren, of fchrif-
telyken overleveren, ook doen verfoek van proviflc in
faakén daar provifie plaats heeft, ende exhiberen de
inftrumenten ofte kerfftocken, daar van zy mentio·
neren, ende daar mede zy henluyden behelpen, met
overleveringe van copye der zelver inftrumenten, en-
de fpecificatie uyt fchultboecken, binnen drie dagen
na den rechtdag, indien partye comparerende des be-
geert, ende zulcx binnen vierentwintig uren onder die
/notule van den eyfch ter Rolle doet aanteykenen, op
pœne dat die notule doorgehaalt, ende den gedaagde,
indien des verfogt wort,voor die ïç,yÏQcomparuit ver-
leent zal worden, mette koften op de Rolle te be-
groeten.

XL.

Dat provifie verleent zal worden, gelyck tot nog
toe gefchiet is,op publycqueinftrumenten, ende pri-
ve ondcrteeckende bekende gefchriften, daar by ye-
mande tot betalinge van pennings fchult is verobli-
geert, ende van nu voortaan op fchultboecken ende
kerfftocken van loofweerdige perfoonen, die dcfelve
promptelyk by eede willen ftercken, ten refpeéle van
gehaalde waren, arbeytsloon, drinckfchukien, ook
van falaris ende Bodeloon, ten ware de Rechter uyt
eenige confideratien bevonde anders te behooren.

X I I.

Des zullen de Schepenen , ter Rolle gecommitteert,
in regard van de provifien gedecerneert op fchultboe-
ken ende kerfftocken, den gecondemneerden mogen
verkenen terminum juris ^ t'haarder difcretie, naa de
groótheyt der lommen ende qualificatie van de perfo-
nen, mits niet excederende den tydvan drie maanden;
ende den gecondemneerden willende zulcken uytftel
genieten, zal gehouden wefen voor den voorfchreven
Gerechte te ftellen fuffifante cautie, tot voldoenin·
ge van cfe provifioneele condcmnatie, zonder prsejudi-
cievan zy η recht ten principaal, ende d'ade van borg-
tochte den triumphant doen infinueren binnen drie
dagen, naa dat hem de provifioneele condemnatie zal
wefen geinfinueert ·, ende eens Urminum juris genooten
hebbende, en zal daar naa geen andere mogen genie-
ten, alwaar 't dat hy de fchult ten principael quame
te bekennen, welk beken de Procureurs tot hare pe-
rykel, zonder exhibitie van fpeciaal procuratie > zullen
mogen doen , in faaken niet excederende de fommc
van vyftig gulden.

XIII.

By de provifioneele condemnatie zullen begroot wor-
den de koften van den procefletot die tydtoe gevallen,
die nefFens de principaale fomme onder fuffilante cau-
tie voor de fommatie te ftellen ende iniinucren,zullen
worden geexecureert, mits dat daarvan, ende van de
principale fomme reilitutie zal gcfchieden, metten in-
tereife tegens den pennink feftien, ingevalle den eyilchcr
ten principaal zynen eylch wort onieyt.

, XIV.

Die provifioneele condemnatie alzoo gegaan, ende
den gecondemneerde geinfinueert welendc, en ζύ den
eyfcher inzaaken,niet excederende de fomme van vyf-
tig gulden, ten principaal niet voorts procederen,ten
ware den Gedaagde fulks dede , die het vry zal ftaan
te doenj ende zulk niet doende binnen drie maanden,
zal defclve ftrecken ten principaal, en gehouden wor-
den voor gegaan in kracht van gcwysde, mits dat den
eyfcher (indien fulks begeert word) fyn (chultbocck
ofte kerfftok ende achterweien, daar op provifie ge-
decerneert is, by eede ftcrkt.

X V.

Daar op geen provifie en zal worden gedifponeert,
dan na dat den Gedaagde,die compareert, ten princi-
paal ende op 't verfoek geantwoort ,ofte daar van ver-
fteeken , ofte tegens de non comparanten het tweede
deiFault verleent zal weien, indien een van de tweeci-
tatien aan fyn perfoon gedaan is , anders op 't derde
deiFault, mits by relatie doende blyken vandecitatien»

XVI.

Dat ten dage dienende om tedifponeren op de pro-
vifie, partyen ten wederzydc hare ftukken aan de Ge-
committeerden ter Rolle zullen leveren, op pœne dat
op de ftukken by een alleen over te leggen , recht zal
worden gedaan ; ende foo fy beyde in 't overleveren
van hare ftukken gebreekig blyven , zal die notule
worden doorgehaalt, ende de Procureurs in faulte bly·
vende, yder verbeuren vier ftuyvers.

XVII.

Dat in faaken van penningfchult, niet excederende
de fomme van vyftig gulden, den Gedaagde gehouden
zal wefen , op de eerite groote Rolle die na de eylchen
zal volgen, t'antwoorden, fo ten principaal met ken-
nen ofte ontkennen van de hand , ftaande onder het ge-
fchrifte daar uyt geageert word, op pœne van de leJ-
ve gehouden te worden voor bekent, als op de pro-
vifie, ende daar by reftitueren den eyfch, indien die
fchriftelyk is overgelevert j ende in faaken excederen-
de devoorfz fomme, ofte z»/iii?oconfifterende, zal den
Gedaagde ten principaal ende op 'c verfoek antwoor-
den, met kennen ofte ontkennen als vorens, endeden
eyfch reftitueren op de tweede groote Rolle, te we-
ten, voor donderdag van de week daar inne de groote
Rolle dient, op pœne van verftek, ende dat den cyf-
fcher in krachte van dien, des felven donderdaags by
den Secretaris zal mogen doen aanteekenen notule,
daar by hy verfoekt difpofitief op fyn provifie, ende
zal voorts ten principaal den Gedaagde tegens de week
daar aan mogen doen citeren, omme te dienen vanin-
tendit, indien hem die provifie word afgeilagen, an-
ders zal ten principaal niet voorts gaan, maar hem re-
guleren na het voorgaande xiv. articule.

X V 1 II.

Als den Gedaagde niet gecomparcert wefendefyn
defFaulten purgeert, zal hy gehoudeniyn op denaaft·
volgende Rolle t'antwoorden peremptoirlyk, met ken-
nen ofte ontkennen van de hand, op pœne als vorms.

XIX.

Ende als na voorgaande verfteck van antwoort ge-
dient word van intendit, zal den Gedaagde purgeren-
de, by de purge fynantwoort met kennen ofte ^nt·

-ocr page 381-

VOOR ^T GERECHT, &c. L BOEK. XITIT.

kcnhen van de hanc, datelyk overleveren, op pœne
voorlchreven.

X X.

By het overleveren van eenige fchrifturen zal par-
jtye wederom gereftitueerc moecen worden zyn fchrif-
tuere,daarvanhylaetft heeftgedient, tenware hy wil-
de verklaren partye fchrifture vermiil te zyn,ofte niet
te weten te bekomen , ende voorts contènteerde de
felve herfchreven re worden tot zyne koften, in wel-
ken gevalle hy van zyne fchrifture zal mogen dienen,
cn anders nier.

XXI.

Die zyn tyd loopt om te dienen of te feggen, op't
gene daar van zyn wederpartye den voorgaande recht-
dag gedient heeft, zal fel ν er de notule moeten pre-
fenteeren.

XXII.

Sonder dat van noode zal wefen te verfoeken ver-
fleck op eenige termynen,'t fy van antwoort,replyk,
duplyk, bewys, reprochen, falvatien, ende diergc-
Jyken, ofte ook compel om tefurneren, dan zal voor
veriteck gehouden worden het verloop van de tyd,
binnen den welken een yder van iyn fchrifturen ofte
andere termynen , na inhout van defe Ordonnantie,
hadde behooren te dienen, ende fyne fack ende ftuk-
ken te furneren, fonder dat hyop de navolgende Rol-
Ie tot het overleveren zal worden geadmitteert, an-
ders als met refufie van koiten.

XXIII.

Waarom alle nodelofe termynen, ende fonderlinge
mede de termynen van te dienen van refponiiven, fchrif-
turen te wiiTclen , prolongatie om te dienen van be-
wys, publicatie van bewys, te dienen van inventaris
ende compel om te furneren, by defen wordengepro-
Iiibeerc, ende,fo die ter Rolle komen, by den Secre-
taris doorgchaalt fullen worden.

XXIV.

Soo yemand by additien wil fchryven,zal op de na-
volgende Rolle van d'eyfchen', als te vorens gedupli-
ceert is, moeten verfoeken daar toe geadmitteert te
worden, ende geadmitteert wefende, zal daar van
moeten dienen op de navolgende groote Rolle.

XXV.

Wanneer van bewys gedient word, zal men de ftuk
ken, metten inventaris, en alle de ilukken ende veri-
fïcatien^in den inventaris gementioneert, fonder eeni-
ge defeden ( uyrgenomen alleen de ordinaris informa-
tie) moeten overleveren, op poene dat de notule zal
worden geroyeert, ende zullen de zakken ende ftuc-
ken voorts in de Secretaryc moeten bly ven, ten uyt-
cynde van de faake.

XXVI.

Insgelyks zal gefchieden wanneer gedient word van
aften ende munimenten , op pœne van royeringe der
notule, ende dat den gene die gecompclleert word,
mede van aden te dienen zal bly ven verfleeken, in·
dien h y op de naaft volgende groote Rolle fulks eiFe-
ftuclyken niet en doet.

XXVII.

Dat voortaan geen interrogatorien ofte certificatien
van getuygen (in *t leven zynde) voor bewys aange-
nomen zu len worden, ten zy de felve of vo®r Com-
niiflaris binnen Ütrecht, ofte ter plaatie van der ge-
tuygens refidentie, of in eenige Steden, Gerechtelyk
oy eede gerecoleert, partye advers alvoorens tydely-
ken ( met nominatie van de getuygen, de ure ende
plaatfe) geintimeert wefende om dc felve tc fien pro-
«uceren.

X X V I I 1.

uen tyd om tc dienen van bewys, ende partye ïn per-
joon te hooren, zal partyen loopen vier weeken , na
«at ccn van beyden ?aa bewys zal hebben gedient,
fonder dat defelve zal worden geprolongeert, danuyc
merkelyke redenen voor een reyle,ter dilcreiievan dc
Heeren,ter Rolle gecommittecrt.

XXIX.

Ende om de productie te beter te faciliteeren, ful-
len drie Schepenen ter enquefte worden gecommit-
teert, vooreen van de welke, beft kunnende vaceren,
dc produdie der getuygen, ende refponiiven perfonccl
zal mogen gefchieden.

XXX.

Insgelyks zal den termyn om te reprocheren beydc
de partyen lopen vier wecken, na dat fy ten weder-
zyden van bewys gedient, ofte dat de tyd om van be-
wys te dienen verftreecken zal wefen , als waar na
d'eendes anders bewys zal mogen iien, ende daar van
copyc lichten.

XXXI.

De reprochen zullen gelyk overgelevert ende op dc
eerfte aanftaande groote Rolle ten wederzyden gcre-
ftitueert, alsdan van falvatien gedient, in rechten ge-
concludeert ende geconfenteert worden te furneren
binnen drie weeken, op poene van recht gedaan tc
worden op de ftucken alken van den gene, diefyn
iack zal hebben gefurncert, ende ioo beyde de partyen
den voorfz. tyd laten vcrilryken zonder tc furneren,
zal den eerften furnerende fyn furniflement partye fel-
ver, ofte infyn abfentie, aan fyn huyfinge ende aan
fyn Procureur doen infinueren , na welke infinuatic
den voorlz tyd van drie wecken alsdan cerft zal loo-
pen , ionder vorder compel.

XXXII.

In quacftie van timmeringe, by Requefte met behoor·
lyke conclufie gemovcert, na dat geantwoort zal we-
fen, zullen gecommitteert worden twee of drie Sche-
penen , die neffens den Secretaris des Gerechts ende
de Gefworens dcier Stad, in tegenwoordigheyt van
beyde de partyen, haar zullen vervoegen ter plaatfe
contentieux,om infpeélic oculair te nemen^ oock by
haar felvcn door haren Secretaris (des noot zynde)
eenige poinden fecretelyk, ofte by partyen voor haar
inllrudie doen aanteekenen, partyen mondelinge tc
verhooren en accorderen,is't doenlyk, foo niet, hare
ftukken ende verificatien te ontfangen,omdaar na aan
't volle Collegic van den Gerechte, met ovcrleverin-
ge der ftukken ende verificatien,rapport gedaan,ende
op de quaïftie gedifponeert te worden, het zy provi-
fionelyken,of ten principaal,na gelegentheyt der faa-
ke, ten ware het Gerecht notelyken bevond, dat voor-
der diende gefchreven ,ofte dc verificatien gecommu-
niceert,om te reprocheren, in welken gevalle daar toe
competenten tyd zal worden verleent.

XXXIII.

Dat geen Requeften ofte fchrifturen,in 't Gerechte
overgelevert, by de Deurwaarders gelicht ftillcn mo-
gen werden,maar by partyefelver,oftehaarliederPro-
cureur.

XXXIV.

Tegens een fommatie ende gecommineerde cxecu·
tie,cn zal geen furchantïe worden verleent,ten zyhec
Gerecht bly kt van de befwaarniflc,daar op de oppofi-
tie ofte furchantie word gefundeert jende wefende ver^
leent furchantie, zal den requirant defelve met over-
leveringc van copyc authentycque van zyn requefte
ende appoindemente, gehouden wefen te doen infinue-
ren aan zyn partye, ten langftcn binnen twee dagen,
ende binnen twee dagen daar na de felve zyn Requefte
met zyne verificatien leveren in handen van den Se-
cretaris dc8 Gerechts, om d'antwoort ende ftukken
van partyen gefien, op *t ontfangen in oppofitie ende
continuatie van dc furchantie , ofte ofdoeninge van
dien gedifponeert te worden, op pcene vante carcren
dc verleende furchantie.

Bbb

£nde

-ocr page 382-

378 VAN DEN STYL VAN PROCEDEERm^

XXXV.

Ende wefcnde den requiranc ontfangenin oppofiiie,
zal in 'c zelfde different op de Arrelt-Rolle geproce-

deerr worden, van acht digentot acht dagen,perem-
ptoirlyk,tot het furniflement incluys, zulcks dat de
tyt vei ltreecken welende, den gebreeckigen zal wor-
den verlleecken van *t gene, daar van hy binnen de-
felve ryt hadden behooren te dienen, en zyne ftucken
te furneren, zonder anders het verftck op te nemen.
X X X V 1.

Dat de Deurweerders, zonder aififtentie van den
Schout, ofte Pandverkopers, zullen mogen reclyken
executeren, aen de mobile goederen van den gecon»
demneerde, rot hondert gulden toe, in zulcker voe-
gen als zy te vorens tot vyfemwintig gulden toe by
h:iar zeiven, ende daarenboven met affillenticvan den
Schout en je Pandverkoopers, hebben gedaan, ende
nopende't executeren van meerder iomme,zullen haar
reguleren naa voorgaande Ordonnantie, ende ilyi lot
nog toe eeufeert.

X X X V I L

Dan in materie van gyfelingen, zal naa voorgaande
fommatie ende renovatie der zeiver, ende naa dat by
den triumphint de gyrelkoften,met ftellinge van bor-
ge,is't noüt, tot genoegen van den Gyfelmeeiler ful-
len wtfen afgefprooken, den Dturwecrdcr den ge-
condemneerde peifoonclycken, (indien hy te beko-
men is,) anders tot twee reyfen i'zynder woonplaat-
fe, zoo mondelinge, als met eenichriftelyken memo-
rie t'zvnen huyfen te laten gyfelinge beteyi.kenen,en-
de bevelen in gyfelinge te gaan, ter pia itle daar toe
gedeltinecrt, binnen tweemaal vierentwintig urenj
ende indien hy in gylelinge niet en compareert, zal
denDcurweerder daar van maaken zyn relatie,en den
gecondemnccrde andermaal, het zy aan zynperfoon,
ofte woonplaatfe, met fchriftelycke memorie als vo-
rens infinuer-n, als nog in gylelmge te komen, bin-
nen vierentwintig urenjenuC aljy dan niet compareren-
de, zal den Deurweerder van alles leveren zyn rela-:
tien, in hmdcn van den triumpl^ant. ofte zyn Procu-
reur, die des daachs daar aan op de Rolle van de ar-
reften zal verfoecken deffault van gyfelinge, ende in
kragt van dien ipprehenOe corporeel, dewelke hem
2:il worden verleent, neffcns het decretement van de
boete van twee gulden.

X X X V I I 1.

Na welke gedecerneerde apprehenfie, den gecon·
demneerde niet en zal worden gehoort, willende te-
gens de fommatien ende gyfelinge in oppofitie komen,
voor dat hy gyfelinge zal hebben gepareert.

XXXIX.

Den gegyfelde zal de eerfte acht dagen fitten op
feftien ftuyvers des daachs, daar voor hem goede kolt
ende drank, als twee guldens bier, voorts vuur, ligt,
en flapen by den Gyfel-meefter gelevert Z;il worden ,
ende acht dagen óvat aan fitten op twaalf ftuyvers des
daags, ende η ι advenant worden getradeert, ende fo'
hy daar naa niet voldoet, zal geitelt worden op fes
ftuyvers des daags, daar voor hem boven ilapen,vuur
ende ligt, niet meer gelevert en zal worden, als bier
ende broot.

XL.

En indien den gegyfelde, fittendeingyfelinge, niet
pracileert hetdaar voor hy gegylelt is, binnen
de voorlchreven twee acht dagen, zo zal den trium^
phant, ofte die de gyfelinge heeft laten doen op de
Rolle van arreften ofte maalfchade, de gegyfelde daar
toe geciteert, overleveren deduâie van tehade ende
interefle, om by den Gerechte (na fommier verhoor
van'den gegyfelde, ofte des felfsProcureur)getaxeert,
ende fo tot penningfchuli!,ïs *t doenlyk, geredigeert,
ende aan des gecondemneerdens goedere», gelyK an-
dere penningfchult geexecuceert y ofte anderiÏQS daar
uyt verfeekert te worden , foo veel het doenlyk is,
foo verre de gyfelinge is gedaan, om te hebben borgc
voor het gewysde.

X L I.

Van gelyken zal gefchieden, indien yemant gecon-
demneert ad fa&um na gedane gyfelinge ende gedeccr#
neerde apprehenfie, hem ablcmeert de vooriz twee
maal acht dagen.

X L I I.

Indien na de voorfz Lixatie de goederen, daar aan
de executie gedirigeert, ofte de verfeekeringe gedaan
zal worden, notoirlyke voor des triumphants achter-
wefen ofte prsetenfien fuffifantzyn, ofte dat yemand
voor de fuffifantie wil caveren, foo zal dengegyfelden
by provifie uyt de gyfelinge worden ontflagen, mits
betalende de korten van executie ende gyfelinge, tot
die tyd toe gevallen.

X L 11 r.

Alle gyfelkoften zullen van veertien dagen tot veer-
tien dagen , aan des gegyleldes goederen ( indien hy
in gylelinge blyft fitten, ) geëxecuteert mogen wor-
den,

X L I V.

Den Secretaris des Gerechts enzynSubftituyr,word
geordoniiCert fcherpelyk te letten , dat de nodelole
termynen , ende die men contrarie defe Ordonnantie
op de Rolle foude willen houden, worden deurgehaalt,
op poene van op yder notule, foo by den Secretaris als
by de Procureurs, die delelve hebben doen prefenieren,
te verbeuren fes Iluyvers.

X L V.

Tn materie van prieferentie ende concurrentie, zal
den genen die maar twintig gulden tenachicren is, mo-
gi n volftaan , mits zyn fchult ter behoorlyker tyt aan-
brengende, ende furnerende daar van d'ade neffens hec
bewys, dat rot verifica.tie van zyn 1'chult dient,fondes
eenige andere termynen te houden, ofteaélen te lich-
ten, ten ware de andere crediteuren zyn achterweicn
wilden debatteren, dat henluyden vry zal üaan, ende
den anderen daar tegens zyn defenfie.

Hier na volgen de Leges van de Heer en Schout m
Schepenen i mitsgaders van den Secretaris ^ Pro-
cureurs ^ Deurwaarders ende Boden, julks de
jelve voortaan betaalt y ende in taxatie ge-
paj^eert' /uilen worden-.

Den Schout, Schepenen ende Secretaris, fullen
hebben voor haar overiïaan van yder huys,datgetran-
fporteert ofte daarvan vertegen wort, vyftienftuyversi
van een kamer half geld j ende foo meer als ecneh·
mer gelyk word getranfporteert, fullen hebben vyf·
tien ftuyversj van conftitutien van plechten, hypo·
teecquen ende diergclyke, negen ftuyvers; van wilk-
keuren ende borchtochten, drie ftuyvers j ende fo daaf
meer als een, 't zy overgever ofte ontfanger zy,fullcfl
de voorfz Zeges dubbelt wefenj ende werd den Secre-
taris gehouden het pafieren van dien, op de minuten
dieopgelefen zyn, met de namen van deHeerendiedaar
over geitaan hebben, mitsgaders den dach, endeopdc
plechten de ure pertinenielyk te tcykenen, defelv«
wel ce bewaren ende I^iorgen geregiitrcein te wor*
den ï ende foo twee plechten op een tyd worden ge·
paflècrt, zal geteykent worden wie vaa beyde dccer=
île is.

Als na voorgaande ièntentie interlocatoir, oft^
derç ordonnantie, paiityen^ voor Sehepcncn compare·
ren, zal yder Schepen hebben fes ftuyvers, endewfl
een comparitie in Â^Oy acht iJruyvers.

Behckelyk, dat »n materie van. liquidatie, van
fcheydange,reekeninge, ende diergelyke,daar infl»^*
beiöigaf» lang ?alknéc dirfjbelt fullen ^^

-ocr page 383-

VOOR 'Τ GERECHT, && Γ. BOEk. Xf. TIt

Voör het overilaan van de ïnventarifatie ende ver-
Icopinge van goederen, zal den Schout hebben eene
gulden tien ftuyvers, ende twee Schepenen yder vyf-
tien ftuyvers.

Voor het aiîîftcren d'executie ofte het infetten van
een huys, zal de Schout hebben feftien ftuyvers, en-
de twee Schepenen yder acht ftuyvers.

Beheltelyk, dat,lb nopende de ïnventarifatie ende
verkopinge der goederen,als d'affiftentievan executie,
de leges het derde part meer zullen wefen, als die buy-
ten die Stads poorten gefchieden.

Voor yder getuyge ordinarie ende ook partyen in
perfoon te hooren , in faaken excederende de Ibmme
van twintig gulden, zullen de gecommitteerden Sche-
penen, als de articulen niet en excederen het getal van
vyftien, hebben vier ftuyvers, ende daar boven acht
ftuyvers, ten ware het befoigne geheel lang, ende de
articulen extraordinaris veel waren, ende excedeerden
't getal van vyftig , zal alsdan daar van geloont wor-
den, tot taxatie van den Gerechte.

Van defFaulten in perfoon te verkenen, drie ftuy-
vers.

Van getuygen op interrogatorien te hooren, zal
yder van de Schepenen hebben twee ftuyvers, enden
Secretaris vier ftuyvers, ende als d'articulen veel zyn,
naar advenant.

De Pantverkopers en de Secretaris zullen voel· yder
partyegelds dat gelicht word, niet excederende de fora-
me vanvyftien gulden, hebben vier ftuyvers,daar boven
tot dertig gulden toe, acht ftuyvers, tot feftiggulden,
vyftien ftuyvers, en daar boven tot twee hondert gul-
den toe,den tachtigften penning, ende defomme ex-
cederende twee hondert gulden , fullen hebben den
honderften penning.

Den Geldhouder zal hebben den feftigften penning
van alles.

Salaris ofte L&on van den Secretaris,

Voor het aanteekenen van een procuratie ai ïites
van een comparant, jichiinge van arreft, aanbrengin-
gevanfchult, appellaiie ende proteftacie, eene ftuy-
ver acht penningen, ende twee oke meer procuratien
paiFerende, ofte met eenige qualiteyten, dubbelt gek,
ende van de aften van dien als die verlbcht worden,
het zy of een ofte meer comparanten zyn, eene ftuy-
ver.

Vooryeder prefentatie op de Rolle, zoo wel groo-
te Rolle als eyifchen, zal hebben in zaacken excede-
rende twintig gulden, het zy of de notule op de Rol-
le dcurgehaalt. word ofte niet, acht penningen, ende
in andere zaakcn, als die. eiFeótuelycken op de Rolle
dienen, gclyke acht penningen, ende anders nier.

Voor een iïmpel aac van 't gene ler Rolle gedient
is, ende van het executoriaal in zaacken excederende
twintig gulden, twee ftuyvers,ende anders eene ftuy-
ver.

Voor een ade met appoinftement, daar by provifie
met begrootinge van koften verleent is, ende voorts
van alle andere aélen met appoinótementen difpofitief,
vier ftuyvers, uytgefondert van zaaken onder de twin-
tig gulden, twee ftuyvers.

Voor apoftillen op requeften , ende fchrifturen ter
Rolle gedient, eene ftuyver.

Voor het inftellen van de depofitien van getuygen,
ordinarie gehoort, ende van de perioneele relponfiven
van partyen, in zaaken boven de twintig gulden, als
de articulen niet en excederen het getal van vyftien,
zal van yeder hebben les ftuyvers, ende daar over,
twaalf ftuyvers, ten ware t'befoigne geheel lang, en-
oe ύ articulen extraordinaris veel waren, over het ge-
tal van vyftig, zal als dan daar van geloont worden
tot taxatie, voor welke falaris hy gehouden zal wc·

fen, de refponfiven, ende dcpoiîtien van dc gètuy-·
gen pertinentelyk te extenderen, ende in zaaken on-
der de twintig gulden, zal hebben half geit.

Van defFaulten in petfoon aan te teyckenen, drifc
ftuyvers.

Voor het groÎTeren van de iriforftiatie, refponfiven
ende verbalen, mitsgaders copiecren van rentebrieven,
munimenten, ende andere gelchrifieh van yder blad,
niet^onbehoorlyk geextendeert, eene ftuyver, anders
half geit.

Van eenige copyen te collationeeren, ende authen-
tiferen, groot onder die twee bladeren, anderhalve
ftuyver, drie bladeren groot,twee ftuyvers, ende bo-
ven de drie bladereh tot iès bladeren toe, drie ftuyvers,
tot acht bladeren toe,vier ftuyvers, ende daar boveii
fes ftuyvers.

Van eeden te ontfangen, ende daar van notitie te
houden, het zy op de Rolle, ofte in eenige andere re*·
gifters, drie ftuyvers.

Van zacken voor partye op te zoecken om die te
vifiteren, ende defelve^ weder weg te hangen, eens
voor al vier ftuyvers, uytgefondert van zacken onder
de twintig gulden, twee ftuyvers.

Voor een fententie interlocutoir, vyf ftuyverà.

Voor een fententie definitief, vyftien ftuyvers.

Ten ware de fententie geweien waar, in conventie
ende reconventie, in welken gevalle defelve zal we^
fendubbelt, ofte dat de fententie gewefen waar, in
materie van reeckeninge, boedelfcheydinge, ofte vart
prseferentie ende concurrentie, complederende ver*
Icheyde poinólen, daar van hy geloont zal worden tot
taxatie des Gerechts.

Van het ^/îâium van een fimpele fententie, zal heb*
ben vier ftuyvers, ende van een fententie van conven-·
iie, ende reconventie,ende andere naar advenant.

Als partyen na voorgaande interlocutoir fententie,
ofte andere Ordonnantie voor Commiflaris compare-
ren ende verbaal houden, zal den Secretaris voor zyö
afliftentie ende het verbaal te fchryven, yeJer reyfe
hebben fes ftuyvers, ende *» iaco,acht ftuyveri.

Ende in materie van liquidatie van boeaelfcheydin·
ge, ofte reeckeninge, daar de befoignes ende opteykc-
ningen lange vallen , zal hebben vyftien ftuyvers.

Dan zoo partyen fcheyden zonder te verbaliferen j
ofte in materie van boedelfcheydinge, ende reekenin-
ge, zonder de fcheydinge by gefchrift te ftellen, ofte
de reekeninge te apoftilleren, en zal niet meer heb·
ben, als op yeder comparitie, fes ftuyvers.

Van de ïnventarifatie ende verkoopinge van gcexe-·
cuteerde goederen, vyftien ftuyvers.

Voor *t aififteren van de executie, ende het infet-
ten van een huys ofte erve, dat by decreet wort ge-
executeert, ende daar van annotatie te houden, achc
ftuyvers.

Ende indien ïnventarifatie, ofte verkoopinge vale
buyten de Stads poorten, zal het derdepart meer zyn,
als in plaatfe van acht ftuyvers, twaelf ftuyvers, en-
de naar advenant.

Voor het aanteykenen van een hantftellinge, ende
daar van een billeth in deSecretarye te affigeren, twee
ftuyvers.

Voor 't ligtcn van de zak, zal betaalt worden, twee
ftuyvers.

Voor de zacken te Hoof te brengen, als geappel·
leert is, fes ftuyvers.

Van een brief van infinuatie, vier ftuyveri.

Voor letteren requifitoriaal, fes ftuyvers.

Voor etn afl:c van taxatie van koften ten princi-
paal , daar van te vooren declaratie van koften is over-
gelevert, fes ftuyvers, ende van retardement, vier

Salaris

ftuyvers.

Bbb ζ

-ocr page 384-

ΥΛΝ vST^L VANiPROCID^EREN

j5o

YpoF*t .quoteren van de fchrifturen, niet cxcedereo*
de vier bladeren, zullenihebben twee ftuyvers, ende
daar boven, vieri ftuyvers.

Voor *t diminueren van de koften , yder blad^acht
penningen.

Vpor het maaken van het calendrier in faaken daat
van fchrifturen gedient is, cnde daar de fchrifturen irt
als niet en konnen uy tbrengen het getal van acht bla-
deren, fes,ftuyvers, cnde in faaken daarvan de fchrii-
mre^i grooter zyn, twaalf ftuyvcrs.

Voor yder getuyge ofte partye in perfoon te addu-
ceren, en^de den CommiiTaris ende Secretaris te fpree-
ken, zuljen hebben vier ftuyvers.

Daar voor zy gehouden zyn de intimatien te maken
ende de relatien te vorderen.

Vpor maaken van 't billet, cnde onder Commif-
iaris tCileveren, zullen hebben twee ftuyvers.

.ypor. een comparitie voor CommiiTaris in de Sccre-
tarye, om pariyen te accorderen ende diergelyke, fçs
ftuyvers.

yopr een comparitie in materie van boedelfcheydin-
ge, ofte leekeninge, daar inne de befoignes lang val-
len, ende van partyen te doen intimeren, en dcGom-
midaiis ende Secretaris te fpreeken, twaalf ftuyvers.

Anders als de sbefoignes geringe ende in korten tyd
geeyndicht zyn, ofte de faake uytgeftelt word, fes
ftuyvers.

Voor een comparitie /» loc^o ende aldaar verbaal tc
houden , ende van de Commiifaris cnde Secretaris te
fpreeken, .ende partye te doen intimeren , acht ftuy-
vers. ^

Ten ware de comparitie viel buyten dcyryheyt^
in welken gevalle hy zal worden geloont, tot'difcre·
tic van den Gerechte.

Indien .verbaal by gefchrifte geftelt word , zal dep
Procureur van yder blad hebben, als van de fchriftu-
ren hier vorens is gepafleert.

Van alle de munimcnten te .verfaipelen om van bc-
wys te dienen, in faaken excederende twintig gulden,
z,uilen hetoendiie ftuyyers, cnde daar onder, twee ftuy-
vers.

y^an de zack ende ftucken te vj^teren om te re#
prochjcren, in zaaken boven de twintig,ende niet cx-
cederende vyftig gulden, vier ftuyvers, ende in an-
dere zaaken, acht ftuyvers.

Waar voor zy gehou^n zyn, copyen van het noo·
dige bewys te vorderen ende te ligten.

Van de ftucken te fiirneren , mitsgaders vooi 't
furniJTcment, in zaaken excederende de fomrae van
vyftig gulden, ende in fa&o confifterende, ende by
raminge van gelyckea gewichte, zullen hebben drie
ftuyvers.

Ende i,i andere mindere zaaken , zullen daar voor
hebben twee ftuyvers.

Voor 't follicrteren van fcntentie, naar de zaaclcc
ten principai^l zal wefen gefiirneert, ende fchryvenvao
biiletten daar toe dienende, fes ftuyvers, uytgcfoii·
dert in zaaken onder de twintig gulden, half g^cli^

Van de iententie te horen, pronuncieren, drie ftuy-
vers.

Vau appél te doen aanteykenen, d*aö:c tc liehten,
ende te doen infinueren, drie.fl«yvers. -

Voor 't affpxeeken van ko^n van gyfelisge»
ftuyvers.

Van de fententie ofte afte van condemnatiete laten
maaken, te ligten, ende partye ofte den Deurwcer-
der te behandigen, alkcnlyken in zaaken boven ac
twintig gulden, twee ftuyvers.

Van cS ftucken en zacken,daar innc gefcfltcnti«>t
is., te lichten, ende daar van recipiflè te geven, επ"®
partye over te leveren, drie ftuyvcrs. "

Salarù de Bmure^s.

Voor haar panyc te adducerçn tpttet pafleren van
.' de procurade ende defelve te concipier^, ofte bare
' procuratie opte foeken, eeae ftuy ver acht penningen.

Sullen hebben voor hare retenue in faaken bpven de
: twintig gulden tot hondert gulden toe , fes-iluyvers,
„ boven de-hondert tot twee hondert gulden toe, acht
lluyvers y cnde boven de twee hondert gulden, t.waalf
Huyvers, ende in alle faaken infaêlo confîfterende,çn
- na gemeen xftimatie meer .imponerende als twintig,
hondert, twee hondert cnde meer gulden, zullçn heb-
ben naar advenant.

Daar voor zy gehouden zullen wefen d'eyiTchen in
.hare lappen fommierlyken op te teylcencn, ende den
Deui Waarder daar van een billet te leveren, om de ci-
tatien te laten doen, ende is zyn partye verweerder,
Zyn dçfenfie fommier te annoteren, ommetçn dage die-
nende gereet te komen

Van alle termynen fubftantiaal, in faken excçderen-
de twintig gulden, te weten vgn eyfch, antwoort,
replyk, cjuplyk, additien, folutiçn, difpofiçiet.te.nc-

van aden te dienen, eed,van jniçt te calumnie-

■ · *■.■ ■ · -· ; j·_______

men,

ren te doen, te renuncierep van produdie, te dienen
van reprochen, zullen hebben vóór ydçriermyn, 'het
zy of ten wederiyden gedient word, ofte dgtter oock
t wee of meer perfoonen in rechten fyn , drie ûuy vers.

Ende voor den termy n, daar by van falvatien gedient
(Ende in .rechten gecQncludeert,i\^ord, dienieJe dieqen
ial .voor compef, fes ftuyvcrs.

Ende van alle andere termynen voor foo,veel hun
toegelaten word te houden , ende in faaken onder de
twintig gulden, zullen hebben twee ftuyvers.

Iniaaken van conventie ende reconventie, fullen
alle fubftantialc termynen dubbelt weièn.

Vpor het voldingen vaD provifie, ende φ ftukken
daar toe noo^dig te vorderen,' ende de Schepenen te
Vertoonpn, zullen hebben in faaken bedragende on-
der de twintig gulden, vier ûuyvers, .ende boven de
twintig tot hondert gulden, fes fluyvers, ende daar

boven acht iluyvers.

, Voor een reauditic fullen h^bep naar advenant de
gropfheyt van de'faaken, gelyke 'falaris als yqor het
voldi}3gçn»

Vppr \ piaaken ende pfefentercn van een Requefte
een blad groot, fes ftuyyers, en voor de vordere bla-
deren, als deRequefte meèr als ^cen blad groot is, zal
van yder blad hebben vièr i^uyycrs.
, Van de requel^en ende andere fchrifturen van diiFe-
renten, buyten de Rolle pver te geven, te doen ex-
ploiteren, ende relatie yan iniïnuaiie te lichten,twee
iluyvers.

Voor 't cpncipjeren yan een ade van cautie, ende
defelve te laten pafleren en infinueren, twee ftuyvers.

Voor .'t maalicn yan een fchriftuere comptes, van
yder blad in^ faaken excederende tviiintig guldpn, vyf
ituyversjcnde qnder de twintig gulden, vier ftuyvcrs.

Voor 't grofleren van dien, eene ftuyver.

Voorat piaakenvan een fchrifture articuia^ini, in fa-
ken bovep de twintig guldçn, inventaris, declaratie
van koften, *t blad twee ftuyvers acht penningen, cn
onder de,: twintig gulden, twee ftuyvers, ende voor

gros van defelve fchrifture alleen, ende niet van in-
v.çntarifen ofte koften, acht penningen

Van fpecificatien ende extraében uyt fchukboeken
te fchryv,en, van yder blad cene ftuyver acht pen-
ningen.

Vopr 't copieeten van de. fchrifturen ^ van 't blad
compres eene ftuy ver , ende articujatim half gek.

Mits dat geen onbehoorlyke extcnfie en gefchiede,
daar op den Secretaris gelaft word in het taxeren re-
gard te nemen , ende indien fulk's gefchieu, zal maar
half geld worden gepaiTeert.

Van^dc koften excederende twintig g;ulden, fflfi
extraâ; uyt haar» Rolie eodc ander« te veriikrcnr

iiuy

-ocr page 385-

voor'τ gerecht, éfec. T.ÊOEK. XI 71Γ.

381

In zaakcn daar zy vcrfogt worden om Gods wiile
te dienen, cn zullen geen miaris van hare partye rho-
gen nemen, direébelyk of indircâ:e}yk, maar zullen
dcielve om niet dienen met alle diligeniie, len ware
baar Mecflers triumpheerden mette koften, die zy
al&tdan van partye advers zullen mogen innen, ende
triuropherende raet compcivfatie van koiten,in zaaken
daar haar partye eyflcher is, zullen van haar Meeilers
geloont werden, ter difcretie van den Gerechte, ende
na advenant de Jbmme die henluyden is geadjudiceert,
ende; geëxccuteert zal mogen worden.

Salaris van de Oeurwaardm.

In faaken boven dc twintig gulden jfulien voor een
citatie , infinuatie, ende inrhimgtie binnen de Stad,
voor yder peribon hebben eenelluyver acht penningen,
ende buyten de poorten twee lluyvers, ende Γ00 de
felve gefchieden aan ecnige Collégien binnen de Stads
poorten, zullen van yder hebben fes ftuyvers.

Voor een fommatie,ende de felve eens te renoveren
in faaken als vorens, zal t'elkens hebben binnen ü-
trecht twee iluyvers, ende buyren Utrecht drie ftuy
vers, ende in faaken onder de twintig gulden zal de
belooninge van de citatien, infinuaticn, inthitttfttien,
fommaticn, ende rcnovütien , een derde part minder

zy"

Van executien te doen binnen Utrecht, in iàaken
niet excederende vyf ende twintig gulden, fes ftuy-
vers, ende daar boven, tien ftuy vers.

Ende buyfien de poorten een derde part meer, als
negen ende vyftien Ituyvers refpeétive.

Waar voor fy gehouden worden van dc geëxecu-
teerde goederen Ipecificatie, ofte inventaris cc maa-
Içen.

Van de goederen te doen verkopen, de vorkopinge
tc affifteeren , ende dc penningen aan den tritimphant
over te tellen , ofte onder dc Pamverkopers te doen
komen,m faaken niet excedcrcnde hondertgulden,tien
iluyvers, ende daar over vyftien ihiyver^.

Voor een relatie behoorlykc gefchrevcn, groot cen
blad, cenc ftayver, ende daar boven dubbelt.

Van de gecondcmneerde in gyfelingc te foeken,
twee ftuyvers.

Van de hantftellinge te doen in regard van goederen,
die zullen worden gefubhafteert, fes ftuyvers.

Voor 't billet om te publiceren ende 't felve te affi-
geren, fes ftuyvers.

Van de publicatie te doen, fes ftuyvers.

Voor 't concipieeren van dc conditiën vandererko-

XVII.

Van de Pantverkopers, Secretaris, Erfhuysmeeftcf
fende ilöeper te fprceken, om op dc infettinge te paf-
fen , fes ftuyvers.

Van de verkopinge in de Raad-kamer te doen, twaalf
ftuyvers.

Van den koper by decreet te infinueren,dat byzyn
kooppenningen furneert, drie ftuyvers.

Voor een fimpel arreft, vier ftuyvers.

Voor een reëel arreft, ende den gcarrefteerde le
brengen in verfeekeringe, ende met dienders te doen
bewaren , foo wanneer ly daar toe verfocht worden,
veertien ftuyvers.

De Deurwaarders by ycmant verfochtweicnde,om
gedient te worden, fullen gehouden wefen *t felve tc
doen, fonder haar op Quartieren tem,ogen excuferenj
ende worden dc felve Deurwaarders by defengeautho-
rifeerc, endctjok gelaft 't felve fonder eenige wcygc-
ringe tc doen, op arbitraire corrcâie.

l3e Deurwaarders en zullen voortaan geen cxploi-
den altoos doen, fonder by haar tc hebben een ftock-
jen in dc hand , met het wapen van Juttitic des Ge-
rechts , het welken henluyden van Stads wegen zal
worden gelevert.

Salaris van de Boden,

Voör ccn fimpel arreft, vier ftuyvers.

Van den gcarrefteerde te detineren , ende daar by
tc blyven, fullcn yder hebben onder dach ende nacht
cene gulden vier ftuyvers, boven fes ftuyvers, tot on·*
korten endé drank , fonder ecnige vorderc teeriflgc
of drink-gelach van den arreftant ofte gearreftecrdc te
mogen genieten.

Voor ccn biiytenrcyfe onder dach ende nacht op
haar zelfs koften, cenc gulden tien ftuyvers.

Vafn dèn Detà waardcr in 'c exeoitcren tc afliftcren,
vier ftuyvers.

Aldus gcrefiimcert, goetgevonden» ende cendrdch-
tdyk gcarrcftecrt by dc Vroedfchap voorfz , op den
leftcn Marty 1613. My Secretaris prefent, J. de Leer-
dam. Dc vobrfz Ordbnnantic op dc forme ende ma·
hiere van procederen &c. is geleien cncte gcpubliccert
in de Audientie van den Gerechte der Stad Utrecht,
ten overftaan van myne Ed. Heeren van den felven Ge-
rechte, in legenwoordighcyd ende ten aanhoorenvan
een goet getal Praûifynen, Suppooftcn, ende meer
andere pcrfoonen, op den vyfdcn Aprilis lözj. by my
Secretaris van den Ed, Gerechte voornoemt, Petrus
Bor.

fluyvcrs, ende van minder köften, twee ftuyvers. ^piiïge, inde dc felve op te lefen. veeftien fiuyvm.

RESOLUTIE, als vooren , nopende de proceduren voortaan te houden óp de RoUevan
den Officier, gearrefieert den ί i Augufii MDCXXIIL

De Vroedfchap der Stad Utrecht, gelet ende
in deliberatie gcleyt hebbende, 'c verZoéék
by Jonker van Suylen van de Haar, Heer
van der Sevender, Schout der Stad Ucfechtr
by Requefte gedaan den negemiendéii May Icftleden,
w^uneerc, dat de proceduuren op de RoUe van· den
Officier voortaan gehouden zullen wordenvolgende
de nieuwe Ordonnantie van den vyfden Aprilis Ifeltlfe-
denj ende dat van alle pecunide breucken, niet ar-
öitraal wefende, maar daar feefcerc poene is gcftatiieert,
namptiflement zal worden gedecerneert, indien uyx
öe informatie préparatoir tot gcnoeg doen blykcn kan,
aat den genen daar van- dc brcuke gecyiE word, cul-
pabel is: welverftaande, dat nopende de breuken ofte
R^ten , fpruytende van vechtinge.by provifie namp-
'«lement worden gedecerneert,tcgens-den cerften
ainvechter. Ende zo van den eerftcn aanvechter niet
en conftecrr, tegens alle die vechtcnder hant gcwccit
zyó', alwaar 't dat den Officier tot zulcx maar haddc
feoiiplcnc probat ie: ende dat als dan, te weten, in
materie van vechtingc, by de provifie mede verleent
fal worden ^ condemnatifc op de koften tot dien lyc
toe gevallen , ten behoeve des Officiers jblyvcndc den
Officier voorts uyr het proces, indien dc vechtingc in
confeflb ii·; fulks dat dc gedaagden hare zaaken voorts
tegens den anderen zullen mogeo vorderen, indien 'c
hemlieden belieft. Aârum den elfden Augufti 16%^,
Gei eekent J. de Leerdam. De vooriz Aâ:e is ter or-
donnantie van myne E. Heeren van den Gerechte der
Stad Utrecht,op de Rolle gepubliccert den negcndcq
Septembfis i^ip By my Secretarig, Pctr.Bor·

Bbb j

xvni.

-ocr page 386-

» 1

VAN DEN STYL VAN PROCEDEEREN

XVIII» PROVISIONELE nader Verklaringe, nopende d'executie van Sententiën ^ endeAppêin-

Bementen van den Gerechte der Stad Utrecht, in materie vanArrefi^
den 18 Oecemh. MT>CLIL

De Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft op 't Ende worden de voorn. Hecren CommiÎTariiTen van
aangeven van de Heeren van den Ed. Ge- gelyken geauthorifeert, in cas partyen voor haar Ed.
rechte geftatueert en Je geordonneert, fta· comparerende niet en werden geaccordeert, de faaken
rueert ende ordonneert by delen,dat alleap- die onder de twintig guldens bedragen , na verhoor
poinftementen ende fententien in materie vanarreftcn, van pmyen by provifiete mogen decideren, ende daar

maalicbadc, bodeloon, gei eet om gereec , ende dier-

welk den felven binnen drie dagen gehouden zal zyn
te vervolgen , op pœne van defertie. Aldus gedaan
en proviüonelyk gearrefteert byde Vroedfchap voorfz
den 6 Decetnb. Ende.was onderteekent, J.van
de Nypoort. Lager ftond. De voorfz provifionele
nader Verklaringe nopende d'executie, mitsgaders de
authoriiatie op de Heeren Schepenen van den Gerech-
te, is geleien ende jepronuncieert inde Audientievan
den Gerechte der Stad Utrecht, in prasfentie ende ten
aanhooren van een goet getal PraÖiiynen, Suppoo-
ften ende meer andere perionen, op den 18 December
i(if2. Lager ftond, in kennifle van my Secretaris van
den voorlz Gerechte. Ende was onderteekent, Cor-
nelis de Beer.

van aéten laten uytgeven, voorbehoudens partye ge-

gelyken faaken, daar over fummarie is geprocedeett,'conderaneerde fyn verfoek ende recht van reauditie.

na voorgaande fommatie binnen viereniwmtig uren
voortaan zullen mogen werden ter exccutie geltelt.

Ende worden by defen de Heeren Schepenen van de
week , die voor defen tot faaken van kleynder impor-
tantie gecommitteert zyn,om partyen voor haar com-
parerende te accorderen, van nu voortaan geauthori-
feert , de onwillige partyen voor haar te ontbieden,
dewelke als dan gehouden zullen wefen te compare-
ren , op de verbeurte van tien ftuyvers ( boven drie
iluyvers voor den Bode die de weete doen fal)voorde
eerfte reyfe , de tweede reyfe twintig ftuyvers, ende
de derde reyfe op poene vanprovifionelecondemnatie,
mits dat de weeten perfonelyk gedaan, ofte fchrifte-
lyke memorie aan 't huys gelaten worden.

χΓχΓ

ORDONNANTIE, volgens dewelke voortaan aan de Beeren Schout, Schepenen, ende

Secretdrifen des Gerechts der Stad Utrecht betaalt fullen worden hart
refpe^iive Leges, den 11 Septemb. MOCLXXL

lillen hebben van haar overftaan van yder huys
dac getranfporteert, daar van vertegen wordj
item, van'teftamenten , lyftochten en giften,
den Schout twaalf ftuyvers, drie Schepenen en
den Secretaris, yder fes ftuyvers.

Van een kamer onder de vier hondert gulden, half
geld, den Schout fes ftuyvers,drie Schepenenenden
Secretaris, yder drie ftuyvers.

Ende foo meer als eene kamer gelyk \^ord getran-
fporteert, fullen hebben als ut fupra van een huys.

Van conftitutien van plechten, hypoteecquen, van
accoord ende diergelykc,torduyfcntguldcn, als utfu-
fra van een kamer.

Boven de duyfent gulden , den Schout acht ftuy-
vers , de drie Schepenen en den Secretaris, yder vier
ftuyvers

Ende foo daar meer als een overgever ofte ontfan-
ger zy, fullen de voorfz leges dubbelt wefen.

Voor 't overftaan van inventarifaiie endeverkoopin-

eene gulden, de drieSchepenen, en Secretaris, yder
feftien ftuyvers.

Buy ten de Stad een vierdepart meer, ende midsdien
yeder uur, den Schout eene gulden vyf ftuyvers, de
drie Schepenen, ende Secretaris, yeder eene gulden.

Soo de boedels, ofte moeyten feer groot zyn, tot
taxatie van den Gerechte.

Voor ^t adfifteren d'executie, of het infetten van
een huys binnen de Stad, den Schout eene gulden vier
Iluyvers', twee Pandverkoopers en Secretaris, yeder
feftien ftuyvers.

Buyten de Poorten, den Schout eene gulden tien
ftuyvers, twee Pandverkoopers ende Secretaris,yeder
eene gulden.

Voor eenverkoopinge van een huys inde Audiëntie,
ofte in de Raadkamer, den Schout eene gulden vier
ftuyvers, drie Schepenen en Secretaris, yeder twaalf
ftuyvers.

Voor 't fchouwen van een nedergeflagcn, ofte an-
der verongelukt perfoon, den Schout eene gulden fe-
ftien ftuyvers, drie Schepenen ende Secretaris, yeder
eene gulden vier ftuyvers.

Voor een verkoopinge der thienden, of ander koorn-
gewafch, als'er vcelparceelcn zyn, den Schout,drie

Schepenen en den Secretaris, yeder eon outfchilc.

Van een parceel half geld, den Schout, drie Sche-
penen, ende Secretaris, yeder een half oucfchilt.

Van een executoriaal, den Schout ende Secretaris,
yeder twee ftuyvers.

Voor letteren requifitoir, den Schout enëeSecreta·
ris, te faamen, eene gulden.

Voor een brief van infinuatie, met de afle, den
Schout en Secretaris, tc famen ièftien ftuyvers.

Voor't verlenen van territorium, den Schout en Se-
cretaris, te famen achtien ftuyvers.

Voor yetwes toe tc zegelen', ende tc ontzegelen,
yeder reyfe den Schout eene gulden, drie Schepenen,
ende Secretaris, yeder feftien ftuyvers.

Comparitie om te accorderen voor Commiflarisj
drie Schepenen, ende Secretaris, yeder acht ftuyvers.

In loco, yeder twaalf ftuyvers.

In materie van boedelfcheydinge, of daar de befoi·
gnes lang vallen, zullen de befoignes dubbelt wefen,

ge der goederen binnen de Stad, yder uur, den Schout of tot taxatie na de grootte van de moeyten.

Voor yeder getuygen ordinarie, ende ook partyen
in perfoon te hooren, als de articulen niet en excede-
ren het getal van vyftien, een Commiflaris ende Se-
cretaris, eene gulden, tc verdelen, als vanouds.

Boven vyftien articulen tot dartig, een CommiiTa-
ris ende Secretaris, twee gulden, te verdelen, als van
ouds.

Ende foo voorts naar advenant, van 't meerder ge-
tal te betalen die voorfz leges van informatie, byde
produétie.

Voor welk falaris den Secretarie gehouden zal wc«
fen de articulen tc extenderen, endcpertinentcJykuyt
te drukken.

In loco dubbeld geld. '

Van defFaultên in perfoon tc verleenen, een Com·
miifaris ende Secretaris veertien ftuyvers,te vcrdeelcn
als van ouds.

Van getuygen op interrogatorienle hooren, onder
de vyftien articulen, twee Commiflarifen ende Secre-
taris, te famen een gulden acht ftuyvers, tc vcrdeelefl
als van ouds.

Tot dartig articulen, twee Commiflarifen ende Se-
cretaris te verdcelen als van ouds, twee gulden küicn
ftuyvers.

Uüic

-ocr page 387-

VOOR 'Τ GE RECHT, &c. I BOEK. M tîT.

pier belaft word den gegyfelde niet hooger
te trafteren, als volgens d'ürdonnantie, mee
interdiftie van ecoig toevoer te laten toeko-
men,

Voor appoinftementen van curatelen,ende
authorifatie op een Deurwaarder, of tot ver-
koopiiïge, of elders toe.

Van alle appoinftementen, die ten regiftre
van allerley aften werden geilelt,

Die verioek ende contra-verfoek contine-
ren, dubbelt.

Voor een appoinftemeut van advys aandcn
Officier,

Voor 't grofleren van de informatien , &c.
refponiïven ende verbalen, mitsgaders't co-
pieren van de rentebrieven, munimenten en
andere gefchriften, van yeder Wad

Voor collatie van boedel-cedullen onder
twee bladeren, voor den Secretaris
Met dubbelt van yeder blad
Van eenige copyen te collationeeren ende
authentiferen , groot onder de twee bladeren
Drie bladeren groot,
Boven de drie bladeren tot fes bladeren
Tot acht bladéren,
Daar boven,

Ende foo die exceffiefgroot 2yn,nademe«
nigte der bladeren.

V;in eeden te ont fangen, ende daar van no-
titie te houden , *t zy op de Rolle of eenige
andere regillers,

Hier onder werden niet verftaan eeden van
geruygen ende partyen, in perioon refponde-
rende.

Van facken voor partye op tefoeken, ende
die te viliferen , ende delelve weder weg cc
hangen, eens voor al. ο

voor een fententie interlocutoir, 't zy de
felve gelicht word, ofte niet, ο

Voor een fententie definitief, die fe eerfl:
licht.

Een fententie gewefen in conventie ende
reconventie, dubbelt.

Voor fententien, gewefen in materie van
rekeninge, boedellcheydinge, ofte van proc-
ferentie ep concurrentie,complefterendever-
fcheyde poinften , zal geloont worden toe
taxatie des Gerechts.
Voor yeder die fe licht, een blad groot
Anders naar advenant.
Voor het dWum van een fimpele fententie
Voor een fententie van conventie ende re-
conventie, ende andere naar advenant.

Voor 't aanteykenen van een handftellin-
'ge, ende daar van een billet in de Sccretarye
te doen affigeren,

Voor 't turniirement van facken ende diffe-
renten,

Voor 'c lichten van facken.
Van diffi;rcnten en reauditïen,
Van een reauditie a >n te teekenen.
Van de facken ten Hovc te brengen.
Van een afte van taxatie van kotten ten
principaal, daar van te voren declaratie vaa
coften is övergcle vert, belopende tot tien gul-
den, O 8 O
Tot twintig gulden, ο lÖ ο
Ende ibo voorts naar advenant.
Van retardement, ο
Voor fpecificatien te taxeren den vyfcn-
twintigften penning. ,

Van aanteykeninge van een aanbreng, in
materie vao prscfcrcmie, tot hondert gulden, oio

38|

O 4

O 4 d
Ό 6 O

O ; O

Ënde Γοο naar advenant van 'c meerder getal

Voor 'c hoeren van een gefwooren, op eenige ar-
liculen van verbale, als op de interrogatorien ge-
jfeyc is.

Voor ieftimatic van een huys binnen de Stad, als het
onder de twee duyfenc gulden is, drie Schepenen, en
den Secretaris, yder als van ouds.

Daar boven, yder een gulden viec fluyvcr$.

Buyten de Stad, tot twee duyiem gulden, als van
ouds, drie gulden vier ftuyvers.

Diar boven, yder een gulden twaalf ftuyvers.

Een kamer,, hiüfgeld.

Voor 'c overftaan van een ordinaris rekeninge, drie
Schepenen ende Sccretaris, yder twaalf ibuyvcrs.

Soo die groot zyn, tot arbitragie.

Zeges *υαη de Pandverkoopers ende Secreta-
ris , als van ouds.

0 2	ύ
0 I	S
0 a	0
0 ι	8
ο %	0
0 3	0
0 4	0
0 6	0

Voor ycder partye gelds dat gelicht werd,
niet excederende, de lomme van vyftien gul-
den. O 4
Daar boven tot dertig gulden. ο 8
Tot feüig gulden. © i f
Daarenboven tot tweehondert gulden, den
tachtiglten penning.

Ende de fomme excederendc twee hondert
gulden, den honderiten penning.

Leges *van den Geldbouder, ds van ouds,
Sal hebben den veertigften penning van alles*
Salaris van den Secretaris,

O C Ù

In den eerften.voor't aantcykenen van een
procuratie ad lites van een comparant, jich-
tinge van arreft, appellatie ende proteftatie, ο ι

Ende twee of meer comparanten zyndc,of
een^e qunlitcyten contineiende, of in/oco,
dubbelt geld, ende alfulks O 6

Ende van de aften van dien, 't zy een of
meer comparanten zyn
Als i^eielve groot zyn, ofte ad negotia
Willekcuren,
Borcluochten, eeden, ficc
Voor yeder prefentatie, op de groote ende
Eyfch.Rolle,

Daar contradiÜie vak voor yeder contine·
rende de groote van de notul,

Voor alle prefentatien die door gehaalt wor-
den, foo groote Rolle als eyfch Rolle,

Voor een fimpcle a6le van 'tgeene ι er Rol-
le gedient is,

Voor een afl:c met appoinflement, daar by
provifie met bcgrootinge van koften verkent
IS, ende voorts van alle ai^ere aden raet ap-
poinöementen difpofitief, ο 8 ο

Voor een afte daar de fchult bekent ende
voorts condemnatie verleent word.
Van aften van condemnatie van cautie.
Voor appoftil op requeften ende fchriftu-
ren ter Rolle gedicnr,

Voor appoinftementen op requeften ende
andpefchrifturen, die niet ter Rolle gedient
hebben,

^ Voor een appoinftement daar by yemand
gegyielc öp Hafenberg, by provifie ende op
ha.^taft,nge ootflagen wo.d,

tr A^^· ^PPoinft-emcnt, coniinerende iii-
Ecraictie, furcheantie,. ofte andere provifie, ο } O
y oor cea appoinftemenE, daar by den Q^

(S O
8 O

14a

IZ
8

O I

O 12 O

O I

060

O I

O ζ

040

ο
ο
ο
Q

O
O
O
O
O

5
ζ
ζ
II

O I

O ζ

S ®

ék

-ocr page 388-

bH VAN DENSTYL VAN PROCEDEEREN

Daar boven,
Aéle van dien,
' Voor de afte, als uyt handen van den Geld-
hopder penningen gelicht worden,

Van ex traden uyc de regifters, een blad
groot, O

Twee bladeren, ο

Ende foo naar advenant»
Voor 't nafienals defackengefurneert wor-
den, een A. B. groot O
Twee A. B. groot ©
Voor een brief van willig decreet, 4
Van onwillig decreet, 3
Voor yeder ftateringe ο
Indien 'er in den decreet-brief eenige on-
gewoone claufulen of narreen komen, word
gerekent na gelegentheyt.

Voor 't vergelyken van een ordinarisreke-
ninge,

4
ζ

O 8 O

4
8

O 12 O

Soo die groot is, tot arbitragie.
Van eenplechte tecalTerenjindienecncom
parant is.
Indien meer

8
16

Salaris van den Secretaris in Crimindlibus,
als van ouds.

De refpöniÏven peifoneel, of confeffien van
den gevangen,

O 6

Of O

Of noch grooter i
Depofitien van getuygen, ad idem.

Van de conclufie van den Officier, ο

groot O

6 ο

12 O
16 Q

Sententie ten principaal van den Officier, i
Voor 't groi van de cionfeflie of informa-
tie, yder blad O
Afl:e van een Advocaat te gebruyken, ο
Miffive, O
't Eerfte appoindement op Requeft, ο
Appoindement interlocutoir, ο
Provifionele fententie, of appoinólement, i
Recolement, yder ο
Leges voor een accoord, , t
Accoord op te ftellen, ο
Aéte van approbatie, ο
Yder dubbelt, ο
Executoriaal, ο
Voor't inüellen van de kofl:eu,cnde die te
taxeren, ο

Ζ
8
12
Ζ

8
16
8

J
4
4

6
11

Aldus by de Ed. Vroedfchap der Stad Utrecht ge-
arrelleert den li Septemb. 1671. Ende op de Roiic
gepubliceert den ip der felver maand. In kenniiTe van
my, J. Nieuftad.

XIX. ORDONNANTIE j wegens d'Adminiftratie der Goederen ^ van defolate of infolventt

Boedels y gearrefieert den yen gepubliceert den·) Jpril MOCCl·!!!,

Borgermeeileren en Vroedfchap der Stad Utrecht,
dagelyks klagten voorkomende, wegens de
kollen, die gemaakt worden over d'admini-
ftratie der goederen, van defolate of infolven-
Ie boedels en wegens de trainiflementen, aangaande
de reddinge, en verantwoordinge van fommige van
dien, tot befwaarhiiTe en groot nadeel van de credi-
teuren en geinterefleerdens der zélver boedels j foo is
*t, dat Haar EJ. Achtb., daar inne willende voor-
iïen, hier op ingenomen hebbende het advys van de
Heeren van den Gerechte, goedgevonden en gerefol-
Teert hebben, diens aangaande te arrelï:eren,als volgt.

Dat eeii boedel, ofte fterfhuys, binnen defe Stad
ofteVryheyd van dien, zynde gevallen defolaat, ofte
infolvent, de geinterefleerde crediteuren den ande-
ren zullen doen convoceren, om op het nomineren
Van een Curateur te refolveren.

I I.

Ende een pcrfoon door het meerendcel van haar daar
toe beraamt zynde, zullen zy aanftonts daar op Re-
quefte, by haar onderteykent, aan den Gerechte pre-
fenteren, ende verfoeken, dat de perfoon by haar ge-
nomineert, of een ander Haar Ed. Achtb. aangenaam,
tot de Curatele mag worden gecommitteert.

I I 1.

Welken Curateur alzoo gecommitteert zynde, aan-
ftonts gehouden zal zyn voor zyne adminiftratie te
Hellen fuffifante en behoorlyke cautie.

IV.

Dat den alzoo geftelden Curateur, daar op ten eer-
ftenaan den Gerechte fal prsefenteren Requefte, en daar
by verfoeken Commlifariflen, en bevorderen, dat ten

voorts beforgen ^ dat die goederen wel ende getrou-
welyk worden bewaart»

Welken inventaris alzoo gemaakt zynde, zal den
Curateur gehouden welen, ten overftaan van defelvc
ComnaiiTaniTenjna gedane affixicvan btllecten,te pro«

cederen, tot de verkopinge des boedels goederen, ea
met kennifle van Haar Ed. ftellen de conditiën, mee
een verkoopdag van de onroerende goederen, rente-
brieven , ofte andere adien. Des dat den verkoopdag
binnen zes weken na de gedecerneerde Curatele wer-
de geftelt, gelyk mede by de koop-conditien geeö
langer tyd dan zes maanden tot betalinge der koop-
penningen zal werden bedongen j ten zy by den Ge-
rechte, op 't verzoek van de crediteuren, (by Reque*
fte door haarlieder onderteykent,) langer tyd tot de
verkopinge, of termynen van betalinge, mogte wer·
den geaccordeert.

VI.

Den Curateur, gelyk ook een Geauthorifeerde tot
de verkopinge van geabandonneerde huyfingen, ofte
landeryen, zal gehouden zyn by alle conditiën van
verkopinge der onroerende goederen, tc laten influe-
ren, dat de kopers hare koop-penningen zullen heb-
ben te brengen in confignatie onder de Heeren Pand··
verkopers defes Gerechts, ad ufum jus habentium.

V I r.

En dat alleen aan zyn handen aanftonts zullen wer-
den betaalt de rantfoen-penningen, om benevens den
ontfang van dc koop-penningen der meubile goede-
ren, en van de infchulden ,tot verval van dc onkoftea
geemployeert, cn het overfchot ook geconiigneert tc
worden.

VIII.

Dat den Curateur of een Geauthorifeerde als vo-
ren , zal gehouden wefen te beforgen, dat alle de bc-
loofile koop-penningen van goederen, daar op geefl
plechten (om ongefplitft te kunnen blyven) geveligC
ftaan, binnen een maand na den verfchyndag en ter-

overftaan van dezelve, worde gemaakt oprechten en myn van betalinge, cffïïftive zullen worden geconfi
perfeden inventaris van de goederen des boedels, enjgneert, en indien als dan nog kopers bevonden mog-

ten worden daar aan gebrekig te zyn, zal den Cu-
rateur, of zodanig een Geauthorifeerde, na expiratie
van dien tyd, gehouden zyn d'aébc van condemnatic
ten eerftcn te leveren aan een van de Deurwaarders 1
ofte aan wien het anders behoort, en met alle diügcn-
tie vervorderen, dat de penningen in confignatie wor-

-ocr page 389-

den gebrsgt, en by foo verre den Curateur, of Ge
authorifeerde hier inne négligent mogcc zyn, foo za
hy voor de defeftueufe penningen felfs worden geëxe
cuteert, behoudens hem fyn regres jegens foouaoige
defeftueufe debiteuren.

I X.

En ten reguarde van de goederen, daar op plechten
als ongefplitit fullen blyven ftaan , zal hy gehouden
zyn te vigileren, dat 't gene daarenboven in minde-
ringe der kooppenningen moet worden betaalt, zulks
binnen den tyd van agt dngen , na dac daar over ien-
tentie van prieferentie ofte concurrentie zal gegeven
zyn, ook worde geconfigneert.

X·

Alle de goederen verkoft, en de kooppenningen
voldaan zynde, in manière als voren, zal den Cura«
teur, ten reguarde van de boedels, waar inne oock
varte goederen verkoft zyn, binnen den tyd van een
maand daar naj en nopende de boedels daar inne gene
vaiie goederen zyn , binnen den tyd van acht weken,
naar dato van de verkopinge der meubile goederen,
ter Sccretarye des Gerechts, doen inthimeren alle be-
kende crediteuren perfonelyk, en d'onbekende cre-
diteuren by ediâie, en aan haar, ten overitaan vanCom-
miflariiTen, doen behoorlyke rekeninge, bewys en re-
liqua van zyne adminiftratie, ontfang en uytgave, cn
ten dien eynde delèlve rekeninge, drie dagen voorden
geitelden tyd, leveren ter voorlz Secretarye, om by
een ygelyk geinterefleerde, vooraf, tc kunnen gevi-
liteert en gcèxaminccrt worden.

"X. I·

En ten reguarde van de infchulden, die als dan nog
niet hebben kunnen mgevordert worden, zal hy de-
ielve ondertuiTchen op die rekeninge brengen by me-
morie, om daar op geapoililleerc tc worden,als bevon-
den zal worden tc behooren.

XII.

Den Curateur zal geen proces inftitueren, of de-
fendeien, dan na voorgaande convocatie, ende advys
van de crediteuren , en daar in volgen 'c goedvinden
van de principaallle van delelve.

XIII.

Den Curateur zal onder zyne onkoftengeen vordere
daggelden mogen brengen, als geëmployeert fullen
wden tot d'inventarifatie cn verkopinge der goederen,
ten overftaan vanCommiflariiren gedaan,ydcr dag cot
drie gulden. En ten reguarde van de buyten-reyfen
ten dienftc des boedels , met toeitcmminge der ere
diteuren gedaan , binnen de Provincie drie gulden, en
daar buyten vier gulden.

XIV.

Dat den Curateur, of den Geauthorifeerde tot de
verkopinge van huylcn , landeryen, rentebrieven en
adien, zal hebben tien ftuyvers van yderhondert gul-
den , veor zyne moeyten in 't bevorderen van de koop-
penningen , die dadelyk geconfigneert zyn,

X V,

Ende voor den ontfang van de rantfocn-^penningcn,
ofte verkofte meubile goederen cn ontfangc inichul*
den , wanneer delèlve belopen fes hondert gulden of]

XXI. PLACAAT. àat âe Publique Mmtfkrs

Januar. MD CCXIL

ΑΙΓαο nu in korte binnen defc Stad ftaat gehou·
den te worden het Congres van de public-
que Minifters en Plcnipotentiariflcn van de
refpeétive Hoge Magten, als nu in oorlog
^ynde, omme over de algemeene vreedc tc handelen 5
IS 'c, dat Burgemeerteren en Vroedfchap der Stad
Utrecht, by deiê alie borgeren cn ingefetcnen defer
^tad willen gewaarichouwt en geadveiteert hebben,
at xig zal raogcn vervorderen, omme de

erionen, Domefticquen, of goederen wm de public-
///. DecL ^ * ^ ^

daar onder, van yder hondert gulden den twintigfteri
penning, van fes hondert gulden tot twaalf hondert
gulden, den vyf en twintigilen penning, en daar bo-
ven den daftigiten penning.

XVI.

En ingevalle by den Gerechte twee perfonén tol:
Curateurs over cenen boedel mogten worden gecom-
mitteert, foo fullen die beyde Curateurs te famen ge-
houden zyn, die curatele op enkclt (alaiis te bedkneo*
XVII.

Den Curateur ofte een Geauthorifeerde als voren ^
zyne rekeninge gefloten zynde,zal gehoudeti zyn bin-
nen den tyd van agt dagen daarna, te confignereo
het geheele flot van dien , op poene van tc fullen ca-
reren het voordeel, hem daar by goedgedaan ende ge-
pafleert.

X V 1 II.

Ende ten opzigte van de Curatelen, by den Gc·
rechte voor dato deles, over eenige inlolvente of de-
folate boedels verleent, ofte ten reguarde vun autho-
rifatien tot verkopinge van huyfen iScc. gedecertïeert «
en waar van tot nog toe geene verantwoordinge mog-
te zyn gedaan, ordonneert mede allulke geilelde Cu-
rateurs en Geauthorifeerdens , of hare weduwen en
erfgenamen, om binnen den tyd van agt weken daar
van te doen behoorlyke rekeninge invoegen .ds Vojcni
en ook binnen agt dagen na het fluyten van üien, te
coniigneren, 't gene bevonden zal worden by haar
meer onrfingen dan uytgegeven te zyn, op poenev.*n
vyf en twintig gulden , t*elkcn vier en twintig uren
te verbeuren, by den geenen die daar van ingebrclvea
blyven zal} te appliceren d'eene heltte ten behoeveï
van den Heere Hooft-Officier, ea d'andcre voor dö
Aaimoefeniers kamer defer Stad.

X I X.

Dat vervolgens de refpedivc credireurco doot een
defer Stads Deurwaarders fullen worden verdagvaart ^
gelyk hier voren gemelt is,omme hair agterwefcnuan
te brengen op de geconfignecrde penningen, binnen
den tyd van fes weken, cn daar omtrent te Worden
geprocedeert by prsefcrentie ende concurrentie, invoe-
gen gebruykelyk is.

X X.

En word aan de Sccretarificn defes Gerechts bydc«
fon gcordonncerr, wel ernftig te teicen, datai 'tge-
ne in defcn geilek i8,punâ:uclyk worde geobfervccrti
en fullen gehouden zyn op den eed, in den aanvang ha*
rer bedicninge gedaan, m cas van nalatigheyd, daar
van aanitonts aan den Gerechte kenniflc te geven.

XXI.

En ten eynde niémand hier van mogtc cenigeigno·
rantie prarcenderen, zal deie worden gedrukt, gcpu-
bliceert ende geafligcert daar het behoort.

Aldus by proviiïcgearrelieert, behoudendede Vroed*
fchap aan haar dc interpretatie, vermindering en ver-
meerderingc defes, op den g April 1708. cn is defc
van den Stadhuyfc deièr Stad more folito gepublice^it
op den f April 1708. In kenniiïc van my, E. v.
Harscamp.

, m haan Oomeftiquen nkt arreflabél zyn^ dm 5

que Minifters ofPlcnipotentisri(rcn,hier komende,re-
fiderende, of paflerende, en eenige fchulden comrade-
rende, nog op hareaankomfte, nog gcduurende haar
verblyf, nog op haar vertrek vao hier, tc arrefteren,
detineren, of aan te houden» voor eenige fchulden, die
zy zouden mogen hebben gecontraéteert. Ende dac
de borgers ende ingefetenen alhier, hare onderhande-
lingen en contraden met de voorfx publicque Mini-
fters of Plcnipotentiariflcn, en hare Domeiticqucn,
daar na konnen en moeten reguleren. Ende opdat nic-
Ccc mand

voor τ gerecht. &c. 1. BOEK. XL ΊΙΊ.

-ocr page 390-

586

mand hier van êenige ignorantie raoetc voorwenden,
zal defe worden gepubliceerc, gedrukc en geaffigcert,
daar het behoort. Aldus in de Vroedfchap gearre-
lleerd en gerefolveerd op den 4 January, jen more fo·

XXÏÏT

van den styl van procedeeren

PUBLICATIE, rakende de manier van ^rocedeercn ontrent ASÏien en iViJfels, den iG
Oecemh. MDCCXX.

Uto van den Stadhuyfe der Stad Utrecht gepubliceerd
op den s January 1712, in kennifle vanmyj E. V.
Harscarop.

Borgemeefteren ende Vroedlchap der Stad U-
trecht, maken by defen bekent,dat tot dienit
en welzyn van de borgers ende ingefetenen
defér Stad, ende van de alhier opgerechre Pro-
vinciale Compagnie van Commercie, hebben goed-
gevonden vaft te ftellen ende arrefteeren, als volgt.

Dat alle differenten en proceduuren ter fake van de
negotie van Adien, en ook van WiiTels, voor den Ed.

XXIII. AMPLÎÀTIE van de voorgem. Ordonnantie y op de Forme en maniere van frocedeeren

van den 5 April 1623-, gearrefleert den 27 Jdjy en gepubliceert den 1
Aiigïifly MDCCXXIL

Gerechte defer Stad zullen worden gehouden op de
Arreft-Rolie. En op dat niemand hier van onkundig
zy, zal defe ten overvloed nog worden gepubliceert,
gedrukt, en geaffigeert, zoo als 't behoort. Aldus
gearrefteert by de Vroedfchap den 30 Septemb. en 9
Decemb. 1720, ende van den Scadhuyfe der Stad U-
trecht gepubliceert more folito op den ló Dccemb.
1710, in kennifle van my, E. v. Harscamp.

Burgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht,
begeerende, dat, tot welzyn haarer borgeren
en ingefetenen, mitsgaders allen anderen, de
ingefloopen abuyfen en nonobfervantien van de
Ordonnantie op de Forme en maniere van procedee-
ren, den 5 April 1613 gepubliceert, midsgaders der
refpeâive ordres en reglementen by den Gerechte de-
fer Stad van tyd tot tyd geftelt, werden geredref-
feert, en de voorfz Ordonnantie en ordres exaótelyk
naagekomen, midsgaders alle verdere onordentelykhe-
den geweert, hebben, na examinatie en refumptie van
de poinften en confideratien defen aangaande by den
Ed. Gerechte defer Stad aan haar Ed. Achtbare gead-
vifeert en overgelevert, goedgevonden defelve te ara-
plieeren en te ordonneeren, als volgt.

Dat in materie van arrcften, ontwaringe, bode-
loon, gereed om gereed,maalfchade, wiflèls, en van
'c geene verder ter Arreft-Rolle geventileert moet
werden, de termynen aldaar lopen zullen van 14
uuren tot 14 uuren peremptoirlyk, en aldus ook fui-
len moeten werden gehouden, ten waare als by het
eerfte artykel der voorfz Ordonnantie op de Forme
en maniere van procedeeren is geftatueert.

I I.

Dat in alle differenten op requefte gemoveert, en
in feyten gereguleert, als mede in andere faaken» wan-
neer defelve op de Arreft-Rolle zullen zyn gerenvo-
yeert, de termynen zullen werden gehouden van drie
dagen tot drie dagen peremptoirlyk, uytgefondert in
cas van praeferentie of concurrentie, waar in geordon-
neert word des anders eyfchen te wiflelen en debat-
teren, waar in de termynen fullen loepen van acht
daeen tot acht dagen.

III.

Ende ingevalle eenige andere faaken aldaar mogten
voorkomen, dewelke grooter termynen als van drie
dagen vereyfchten, fullen partyen defelve grootere
termynen aan malkanderen niet anders mogen gunnen,
als met confent van deHeeren CommiÎTariffen terRol-
le eecommitteert.

I V.

Dat oock geene prolongatie van eenige termynen,
op de refpeftive Rollen fal werden vergolt, als in faa-
ken daar in van groote fchriftuuren gedient, of par-
tye buyten de Provincie is, indien fulks aan de voor-
noemde Heeren CommiflariÎTen op de Eyfch-Rolle,
dewelke voor den lopenden termyn dienen fal, werd
verfocht, de overgeleverde fchrifture getoont, ende
de abfentie geallegeert word5 en fulks maar voor ee-
nemaal, ten waare de voornoemde Hecren Commif-
fariflen om wichtige redenen mogten goedvinden, dc
verlbgte prolongatie nog eens te' verkenen.

■

Dat den tyd om te diénen van bewys, en partye in
perfoon te hooren,in faaken bovengenoemt, eens foo
lange fal lopen ais de voorgaande termynen; gelyfc
ook den termyn om te reprocheren,beyde de partyen
alfoo lopen zal.

V I.

Dat op de Borger-Rolle den termyn van antwoord
gekomen zynde, den gedaagden van die antwoord,
't zy ten principaal en op de provifie, of by exceptie,
ofte ook by forme^van fuftenue,fal moeten dienen des
donderdaags van de week, in welke de groote Rolle
loopt, des voórnoems voor elf uuren, ende daar toe
die antwoord dan eflfedive leveren, op poene dat dcii
eyflcher, by gebreeke van dien, en verloop van dat uur,
de notule daar toe geprefenteert, door oen Secretaris
ial mogen laaten doorflaan, en by verftek voort pro-
cederen volgens d'Ordonnantie.

V I I.

Dat ten voorfz tyde, het zy ten principaal, by ex-
ceptie , ofte by forme van fuftenue geantwoord werd,
met eenen fal moeten werden geantwoord dp 't vcr-
foek van cautie pro judicato.

VIII.

Dat geene prarfentatien om te dienen van antwoort,
repliecq, dupliecq ôcc. ter Rolle gebragt, fullen mo-
gen werden gedekt, met daar nevens te ftellen, h^
Jal het fehe doen ten ηααβεη^ of diergelyke, maar ikl
als dan eiFedive van fodanige fchrifturen moeten wer-
den gedient ? op pœne dat foodanige notule by het
naafien der Rolle, door den Secretaris iiil worden
doorgeilagen, en dat naaderhand van foodanige fchrif-
turen niet fal mogen werden gedient, als met refufic
van koften, tot taxatie van den Gerechte.

I X.

Dat ook geene notulen van te dienen van bewyJi
of van aften en munimenten, ter Rolle gebragt, on-
gedekt fullen mogen blyven, maar lopende Rolle ful-
len moeten werden gedekt « en van 't gene voorfz cf"
feótivc gedient, met overleveringe van de zak en ftuc-
ken, op pœne van royeringe derfelver notulen.

Dat ook by het overleveren van eenige fchriftuurco»
partye wederom zal moeten werden gereftituccrt fy-
ne fchrifturc,waarvan hy laat ft gedient heeft, op pœ·
ne dat defelve ten koften van den gebrcekigen Procu-
reur fal worden herfchreven, die met geen volgenden
termyn admiflibel fal zyn, voor en aleer hy die koften
zal hebben betaalt.

X I.

Dat ook de Procureurs jegens bun partyen, Γ001«

Rolle,als in differenten op Requefte, hebbende gcob-

tineert eenig dcfi^ult of verftek j *t zy van antwoort,

repliecq, dupliecq, additie, foluiie, bewys, rcpro-

cnc)

-ocr page 391-

chc, falvatie of diergclykc,' den anderen daar tegen
»iet anders fullen vermogen te admitceren, als onder
beneficie van relief, en met refufie van koften van re-
tardement j wordende defelve Procureurs, op den eed
ia den aanvang haarerbedieninge gedaan, geinjungeert
de voorfz kollen den anderen niet te remitteren.

X I J.

Dat foo haaft ten principaa!, of by exceptie geant-
woord fal zyn, ofte eenige (uftcnue gedaan, partye
geinterefleert, ter felver Rolle des donderdaags voor
12 uuren, of anderfints ter volgende grooieRolle op
de pleydoyen fal mogen verfoeken difpofitie op de
proviüe of geproponeerde exceptie,gedaane fuftenue,
ofte andere incidenten en verfoeken jen fal partye ad-
vers gehouden zyn, die notule aldaar by antwoort,
repliccq, of dupüecq voor den volgende faturdag na·
noens te voldingen, omme daar op by de Heercn
Schepenen ter Rollc gecommitteert, als dan op de
mondelinge pleydoye te konnen werden gedifponeei t,
op poene dat op de pleydoye by een van partyen alleen
le doen, en ftucken daar by over te leggen, recht fal
worden gedaan,

X 11 r.

Dat wanneer yemand buyten defe Stad ofteProvin-
cje woonachtig, een borger, inwoonder, of ymand
anders, tot voldoeninge van boekfchult, in rechten
komt te betrecken, den fclven, tot voldoeninge van
de verlochte vifie van het fchuldboek, fal vermogen
te exhiberen extrait uyc dat boek, Gerechtelyk, of
ook wel Notarieel, te zyncr woonplaatfe gcëxtraheert
cn geauthentifeerç,

X I V.

Doch in cas partye daar mede niet te vrcden moch-
te zyn, en op de vifie van het boek felfsinileerde, fal
den eylcher gehouden zyn het felve boek te exhibe-
ren , mits dac onder de koiten van den triumphant,
"werde geleden ende gecauxeert 't gene hy wegens het
over- en wederbrengen van dat boek heeft betaalt.

X V.

Dat ook wanneer partye défaillant blyfc , en uyt
krachte van defaulten, of dat, na de litisconteftatie,
de provifie voldongen en difpofitie op defelve verfpcht
werd , zal mede op de voorfz geauthentifeerde ex·
traden provifie gedecerneert mogen worden, tenwa-
re de Heere Schepenen ter Rollc gecommitteert, het
vfrtoon van het boek goedvonden te vorderen.

XVI.

D.it voorts de refpeébive Procureurs en Deurwaar-
ders defes Gerechts, niet fullen vermogen eenig falaris
van de geene die fylieden bedient hebben, te vorde-
ren, in of buyten rechten, voor en aleer derfelverfpe·
cificatien ter Secretarye dciês Gerechts zyngetaxeert,
ende die taxatie onder de fpecificatie van her falaris
met de hand van den Secretaris geftelt,ten warehaar-
lieder meefters hadden verklaart geene taxatié re be-
geeren, (waar van de Procureurs en Deurwaarders ten
allen tyden gehouden zyn, des gerequireert werden-
de, op haarlieden voorfz gedanen eed, oprechte ver*
klaringe te doen} op pcene van reititurie van *t fala·
ris, dat contrarie deiès zal zyn ontfangen: en ten re-
guarde van 'c gevordeide, en niet ontfangen falaris,
dat daar op geen recht zal worden gedaan,
X V I ï.

En werden cyndelyk de voorfz Procureurs vermaant
ende gelaft, fig ftiptelyk te reguiecrcn naar den in-
houde van haren eed en inftruitie, vervat byd'Ordon-·
nantie defer Stad, Rubrica van Voorfpraaken, en al-
fulks fich ibnderling te wachten , van malkanderen
over ofte omtrent het voeren der proccduren in eeni-
gerhande wyfe te injurieeren of misfeggen , veel min
eenige impertinente en lœfive exprcflien foo ten laÜen
van partyen, ofte derfelver bediendens, in de fchriftu-
ren ofte memorien te doen influeeren, ofte ook van
foodanige fchrifturen of memorien, (al waren defelve
niet door haar, maar door anderen ingeftelt,) te die-
nen , of die over te leveren, op pœne van daar over
door den Gerechte wel ernftelyk, by lufpenfie of an·
derfints, gccorrigeert te worden, naar bevindingevai}
faakcn,

x v 11 r.

Blyvende in het verdere de voorgaande Ordonnan-
tiën, ordres en reglementen , foo by de Vroedichap
en den Gerechte geftelt, voor foo verre door deiè daar
aan niet werd gederogueert, in hare volkomen kracht
en waarde , en een yder refpcâivelyk geordonnecrt
fich daar na te reguleeren en te gedragen.

En op dat niemand hier van ignorantie foude mo-
gen prictenderen, fal defe na behooren werden gepu-
bliceert ende geaffigeert. Aldus gearrefteert by de
Vroedfchap op den 27 July 171Ζ. en more folit9 van
den Stadhuyfe gepubliceert op den i Auguftus lyzz,
In kenniife van my, C. Λ. Wachendorit.

î8r

VOOR 'Τ GERECHT, &c. ƒ. BOEK^ XL ΤΙΤ.

ELFDE "TYTEL.

TWEEDE DEEL.
Van de Procureurs, Deurwaarders, Boden, cn Cipier.

Men houdc alhier voor ingevoegt de Generale Ordonnantiën in den voorgaanden Tyt. r. Deel geplaatfi ^ voor zoê
verre zy op de Procureurs en Deurwaarders eenige betrekking hebben', als meie H geen in de Ordonnantiën van
den f Jpril 1613, en 1 Jugufl. 1722. op de manier van procedesren^ in het voorgaande Deel van delen Tyt·
vermeit word»

h Nader ordre by den Gerechte der Stad Utretht beraâmt. op 't ftuk van van het Procureur'^
ende Deurwaarder-ampt van den felven Gerechtej den 18 Decemb. MOCL IL

E^erftelyk, dat de refpeÓtive Procureurs haar nen ende muiden, als by defelve is gcftatueert.
I ftrictelyk fullen hebben te reguleren, na de
j Rubrica van Voorfpraken,van defer Stads Or-
donnantie.

Ende fpecialyk na het vyfde articule van dien, op
poene van fes gulden, ten behoeve van den Officier te
verbeuren.

Mitsgaders na de Ordonnantie op de Forme en ma-
fiJcre van procederen gecrnanccrt, op ibodanigc poe-
///. Deeh

Dat alle citatien fullen moeten gedaan worden, drie
dagen voor den rechtdach , ende alfulks voor fatur·
dach.

Dat de Deurwaarders gehouden fullen zyn op dclap*
pen van de Procureurs aan te teykenen, of fy de felvc
citatien in diervoegen hebben gedaan, op pcene van
nullité, ende twaalf ftuyvers op yedcr notule, by dc
Deurwaarders te verbeuren,

Ccc λ Dat

-ocr page 392-

VAN DEN STYL VAN PROCEDEEREN

Dat de notulen op deRolle, daar van de citaiien by
dc Deurwaarders invoegen vooriz niet 'gedaan zyn ,
by den Secretaris fuïlen worden geroyeert.

Dat dc Procureurs gehouden fullen zyn punfluelyk
te obferveren, het lO, i5 ende 20 arricule van de Or-
donnantie, op de Forme ende manière van procederen
geëmaneeft.

Ende len eytide de Procureurs voor het difponeren
op de provifie tydelyk mogen welen voorfien van de
jelatien der gedane cicatien , zullen defelve gehouden
zyn ter Secrctarye te leveren voor 's woensdag 's mid-
dags in y der week hare memorien ,'pp poene van twaalf
ftuyvers.

Welke voorfz memorien de Deurwaarders des mid-
dags aldaar fullen moeten lichten, ende de relatien
daar van leveren aan handen van de Procureurs voor
donderdag's middags, op pœne dai by de relptdive;
Deurwaarders fes Ituyvers zal worden betaalt, voor
yeder defedueufe relatie.

Dat de Deurwaarders gehouden zullen zyn , van
alle fententien en aden van condemnatien die fy ont-
fangen, behoorlyke recipiiîe te geven.

Gelyk zy mede gehouden zullen zyn, alle fenten-
tien ofte aéten van condemnatien, binnen den tydvan!
fes weeken ter executie te leggen ·, welveritaande, dat
dc condemnatien, daar by terminus juris volgens de
Ordonnantie verleent is, ter executie fullen moeten
werden geleyt, binnen fes weeken na expiratie van de-
felve terminus juris y ten ware de voornoemde Deur-
waarders onder oen eed , by 't aannemen van haar ampt
gedaan, verklaarden geen goederen te weten, daar aanj
iy j'execuiie ibuden konnen dirigeren.

Dat fy mede gehouden fullen zyn van alle arreften,
infinuatien van ichrifturen en appoinótementcn, daags
na de infinuatie, aan de Procureurs te leveren relatie, ipet
reftuutie van defelve fchriituren ende appoinâ:eraen-
ten, op poene van fes ituyvers voor yeder deteâucu-
fe relatie ofte reftitutie van fchrifture ofte appoinéte-
mente te verbeuren i mits dat de Procureurs by de
cverleveringe fullen moeten betalen aan den Deur-
waarder haarluyden faUris.

Dat den Procureur van de Gedaagdens niet en zal
vermogen te dienen van additien, foo wanneer hy voor
duplvk daar te vooren zal hebben gcperiifteert.

Maar by aldicn foodanigen Procureur eenige nieu-
we feyten heeft over te leveren, dat den fel ven, onder
beneficie van relief ende met refuiïe van koÜen, als
noch zal mogen dienen van fchriftelyke duplyck.

Dat de Procureurs, wiens meefters in eppolïtieont-
fangen zyn, gehouden lullen zyn, binnen acht dagen
na date van den appoinftemente, te dienen van redenen
van oppofiiie, oppoenedatde provifionele geobtineer-
de furcfeeaniie zal ceiTeren , ende den triumphant ge-
permitteert zyn met iyne executie voort te gaan.

Dat in materie van prasferentic ende concurrentie,
de crediteuren,of der ielver Procureurs, hare fchulden
fullen moeten aanbrengen, ende dienen van hunnere-
fpcélive redenen , binnen fes weeken na dc gedane pu-
blicatien, op pœne dat na date van dien niemant zal
werden geadmitterrt, dan onder beneficie van relief,
by den Hove te impetreeren.

Dat de refpcftivc Procureurs haar llriktelyk fullen
moeten reguleren na het Placaat tegens de exceifive
licentie van proces te moveren gcëmancert.

Ende dat defelve by het dienen van deeyflchen,foo
in conventie alsreconvcntie,'tPlacaat-geltfullenmoe-
len betalen, volgens defelve ey (Tc hen ofte de begrotin-
ge daar van te doen, op pœne dat foodanige notulen
anderfints fullen werden geroyeert.

Dat de refpeólive Procureurs aan den Secretaris ful-
len moeten betalen, yeder half jaar *t gene defelve voor
de prefentatien op de Rollen, volgende de opmaakin-
ge, fullen hebben verfchuldicht, of dat anderfints gee-
ne vordere notulen van haren 't wegen zullen worden
geprefenteert.

Dat de produâie ende beleyden van getuygen,'of-
te in perfoon te laten reiponderen, nieten lal mogen
gedaan worden des dingsdags, woensdags, of donder-
dags voormiddags, als de eyfch- ofte groote Rollen
dienen, noch ook des faterdags.

Weiverftaande, dat het doen horen op interroga·
tonen ende recolemcnten vjin atteftatien van buyten-
luyden, of daar ptrkulum in mora is, daar onder niet
en zal zyn begrepen.

Dat de Procureurs niet en fullen vermogen eenige
informatien,ofte gefurneerde fackenuytde Secretarye
te lichten, ofte in de kaflen te gaan , maar fullen die
door handen van den Secretaris, ofte des felfs Subfti-
tuyt, moeten lichten, op pœne van drie guldens, en
arbitrale correftie

Aldus gedaan ende gearrefteert by die van den Ge-
rechte der Stad Utrecht, ende gepronuncieert in dc
Audientie van den ielven Gerechte, op den 18 De-
cember löfz. Lager ftond, in kenniiTe van my Se·
cretaris, Cor. de Beer.

ii.

ten,

belt

O 6

6 O

O 8

O 10 O

Voor 't concipieren memorie van arreft,
aöe van cautie, domiciliimt eed, willige
condemnatie, ende diergelyke

En voor de comparitie over 't pafleren van
dien, ende comparanten daar toe te adduceren, ο

Voor 't recht van retenue in alie faken,
onder, ende tot vyftig gulden incluys impor-
terende,

Ende daar boven, tot hondcrt gulden in-
cluys.

Boven de hondert, tot twee hondert gul-
den incluys
Ende daar hoven

Item, in reconventie naar advenant als voo-
ren , ende nopende alle exceptien, relieven,
ûatuytea van eed, pracfencaticn, fuftenuen.

verfoeken, ende diergelyke incidenten, ge-
lyke retenue als in de principale faak.

Item, in criminele enmatrimonielefaaken,
midsgadersin materie van boedelfcheydinge,
rekeninge, ende diergelyke, in veel qua:ftien
beftaande, als mede in reguard van Steden,
Collégien enCommuniteyten, retenue,dub-
belt. I

Voor 't opftellen, en uyifchryven van ye-
der citatie, of notule,

Ende,in reguard van twee ofte meer per-
foonen, of met extenfie van eenige qualitey t,
Voor 'c inftellen billet van publicatie,
citatie, ende andere exploiéten by ediélc

Voor 't houden van yeder fubftantiele ter·
myn, alfe van eyfch, antwoord, of debat,
cn vervolgens tot het difponeren in feyten in-
cluys, tcrmyn van aden, eed van niet te ca-
lumnieren, en cautie pro judicato, incidente·
le verfoek, fuftenuc,' confent, acceptatie,
ende verfoek van condemnatie, praeferentic
en coBCurrentie, decrctemeot van arreft, van

ORDONNANTIE, op het Salaris van

MDCLXXL

erilclyk, voor 't adduceren tot 't paf-
feren van procuratie, ende defelve te
concipieren, of exhiberen, ο g

En vaa twee of meer comparan-
of met eenige qualiteyt,of in loco^ dub-

de Procureurs defer Stad y den 19 Septeré,

O Î β

oj 0
0 tf O

-ocr page 393-

νοόδ. τ GERECHT, &c. ξ. BOEK. Χΐ.ΤΙΤ.

bewys te <δ«ΐ€η, eade te rcproCheren, het
zy pro of contra gehouden word »
En roor den termyn van falvatie
Ends van alle andere dilatoire termynen ,
In conventie ende reconventie relpedive-
lyk, dubbelt.

Vooreen «otulevan interinementvan brie-
ven van ceflie, of inventaris, en de refpeéti-
re tcr-mynen die als dan werden gehouden,
van elk,

Voor *t adfifteren van den ceffionant iti dc
Audiemie,

By het voorvallen Van ecnige incidenten
voor de refpeöive termynen, als hier vooren,
boven het voldingen,

Voor 't uytteyckenen, doen maacken ende
lichten van de ailens, tot het difponeren op
proviiien , furneren van reauditien, differen·
ten, intenditen, of proceflen , gerequireerc
wordende, refpeâtivelyk,

Voor 't fchryven memorie van de relatien,
ten fine als vóoren, ende vorderen van dien,
Voor't halen en weder t'huys brengen van
ichukboeken, of andere initrumenien, tot
exhibitie in^W/V/ff,

Voor 't voldingen van provifie, exceptie,
fuftenue, ftatuyt, reauditie, côntinuatic, of
afdoeninge van furcheantie, intcrüiftie, cau-
tiejudicato^ ende diergelyke incidenten,
cnóe de ftucken daar toe nodig te voegen,
naar advenant de waardye der faaken, gelyke
falaris als hier vorens voor retenue is geftelt.

Voor 't uytfchryven copyen van de no-
tulen, waar tegens gecontradiceert, of ge-
dient moet worden,

Voor 't inftellen van alle fchrifturen, waar
van op de Rolle, of by different op requc-
Öe, of verbaal gedïent word, van yder blad,
En voor't maken van een fchriftuure srii-
culmnti van yederblad.

Voor *t quoteren van fchriftuure, niet ex·
cederende vier bladeren,

En van vier tot acht bladeren,
En daar boven tot twaalf bladeren,
En daar boven, na advenant.
Voor *t grofleren of copieren refpedive van
de fchriftuuren, van 'tblad,
En articuïatim^

Voor yeder fchriftuure haar meefters te
Communiceren, ende inftruftie totte volgen-
de fchriftuure aan te teykenen, in reguard
van kleyne fchriftuuren,

Ende in cas defelve groter zyn als acht bla-
deren, of in materie van boedelfcheydinge,
cn diergelyke proceflen, in veel oit fwaar-
wigtige quaïftien confifterende,

Voor 't overgeven ende lichten van reque-
flen, en andere fchriftuuren van differenten
buyten de Rolle, ende defelve te doen ex-
ploiteren , ende relatie van de infinuatie te
lichten.

Item , voor de termynen van partyen

jcriftuuî-çn in differenten op requcfte, gelyke

wans, als hier voren op de Rolle.

Voor eenfpecificatie of extra^ uyt fchuld-

ooekcn te fchryven, van yeder blad,

Voor*t adfifteren de collatie van eenige co-

Pycn met den Secretaris, onder de twee bla-
deren, '

Van drie bladeren,

^nde boven de drie tot fe$ bladeren toe.
Tot acht bladeren,
cn daar boven.

O 12 O

080

0 5

4 0

O 5

0x0

060

040

0,£

O 4

O 8

8
IZ

060

O 12 O

040

ΟΖΟ

Ende als die exceffief groot zyn, nadcmc·
nigte der bladeren, en na advenant als voren.

Voor 't maaken van calendrier, in faken
daar van de fchrifturen ïn alles uytbrcngen,
acht bladeren, en daar onder, ο

En daar boven, ο

Voor 't fpreeken van de Heeren Comraif-
farifen, ende Secretaris, tothec hooren,hou-
den van comparitie, ofte andere befoignes,
Voor *t maken van een inthimatie,
Voor 't maken van billet,
Voor 't adduceren ofce fien adduceren van
yeder pedbon of getuyge, oni gehoort tc
worden, 0^0

Ende in cas van non comparitie, voor *t
obrineren deffiult, 040

Item, haarluyden meefters geinthimeerc
zynde om in perfoon te refponJcren. of gc-
tuygentefienproducfcren,voor *topfockcn,cn
voorldën der articulen, O 4 O

Epde indien de articülen exce&ren het ge-
tal ^an vyftig, ^ 080

Voor 'l doen fchry^^en ende lichten van re-
fponfiven peribneel, of andere informatien, ο | 9

Insgelyks voor 't doen fchryven ende lich-
ten cepyen van partyen bewyiên, of andere
inftrumenten, 03a

Voor 't doen fchryven, vervolge» ende be-
ftellen letteren requifitoir, ende brieven van
infinuatie, ο 6 Q,

Voor comparitie over 't fion collationeren
en authentiièren van copyen , of exti^iten
uyt eenige inftrumenten door partye ad-
vers, 94·

Voor 't verfaiiieïen y&q alle de ftukfcen,om
van bewys, aiften of intendit tc dienen, ο 6 σ

Voor 't maken van inventaris of declaratie
van koften, van yederblad, ο

En voor 't grofleren, ο

Voor 't kopen ende fupérfcriberen pley-
doye fack, ' 05 ο

Voor 't vifitcren van de fack ende ftukkeu
om tc reprochercn of falveren, gelyke falaris
als hier vorens van het voldingen.

Voor 't furneren van een proces of diflfe-
rent by aften, reauditie, of intcndit, ο

En in feyten, ο

Voor *t opfoeken , doen fchryven en lich·
ten van de procuratie van partye advejs, om
op compelte furneren, 040

Voor 't ampiieren den inventaris daar mede
ende 't gunt daar toe vorder nodig is, ende
tot dien eynde de fack te doen opfoeken, 069

Voor't folliciterenfententie,mec hetIchry-
ven van billetteii,
In reguard van differenten, of reauditien,
Voor 't hooren pronuncieren,
Voor 't doen aanteyckcnen appel reau-
ditie, aanbreng, of diergelyke, ende daar van
ade te lichten, en doen infinueren, 040

Voor 't doen maken en iigten van (entcii-
tie, aéfce van condemnatie, of taxatie, ο
Voor *t opftellen van fommatie, ο

Voor 't ligten van facken, ende daar van
recipifTe te geven, als mede van differenten,
en reauditien, 040

Voor yeder comparitie voor Commiflaris,
foo interlocutoir om te accorderen, aU waar
by termynen op verbaal gehouden worden,
't zy pro of contra y

Ende in faken van conventie ende reconven-
tie, dubbelt.
Item, in materie van bocdelfcheydinge,

Ccc Î ot

O
O

4
t

O
O
O

O
I»

8
6

4
4

- i^l

-ocr page 394-

390

of reekeninge waar innc de befoignes lang
vailen,

Item, voor een comparitie in loco.
En buyten defer Stads Poorten,
Ende als hific inde comparitie gehouden
werd, dubbelt.

Irem, voor comparitie over inventarifatie,
aeftimarie, ende verkoopinge van goederen,
geiyk falaris als den Heer Secretaris, zulcks
van ouds altyd geweeit is.

Voor een comparitie, of mondelinge pley-
doye, in het Collegie deles Gerechts,

En geftateert of deftault verleent worden-
de.

Insgclyks, voor CommiflariiTen op faaken
van kleynder importantie,
Voor yder uur befoigne,
Voor \ fchryven miifive met beilefien,
Voor de relumptie van de reicriptie daar
op, of andere ontiangen miffivcn.

18
12
16

O O

O (ï O

8
10
8

O 5

Voor 't verifieren van een declaratie van ko-
ften, onder de acht bladeren, 04 0
En daar boven, O <5 ο
Voor *t diminueren van een declaratie van
korten, of defelve diminutie te tolveren, ge-
iyk falaris als hier vorens voor 't maken ftaat.

Voor de declaratien behoorlyk geverifieert
onder den Secretaris te leveren, en taxatie
te iolliciteren, _ 04 a

- Ende voor 't horen pronuncieren, 050

Voor 't afpreken van de kollen van gyfe-
linge, 040

En voor 't vorderen van de Deurwaarders
relatie van de beteyckende gyfelingen , mee
het vifiteren van dien, 040

Aldus by de Ed. Vroedfchap der Stad Utrecht ge-
arrelleert den 11 Septemb. 1671. Ende op de Rolic
gepubliceert den ip der felver maand. In kennifle van
my, J. Nieufiad.

van den styl van procedeeren,

Alfo het Gerecht daaglyks meer en meer in er-
varinge komt, dat de Procureurs in de pro·
ceduuren alhier gehouden wordende, by het
. overleeveren van eenige ichriftuuren, partye
niet reftitueercn zyne fchriftuuren, waar van hy laatft
gedient heeft i nogte>ook geen verftekken meer ob-
ferveeren, maar den anderen fonder eenig voorgaande
relief, en refufie der kofteri van retardement, door-
gaans en op alle lermynen admitteeren» ja felfs na dat
*er in cauia is geconcludecrt. Dat zy ook haare· no-
tulen van te dienen van bewys, of van aélen en mu-
ninienten niet doen dekken lopende Rolle, maar lang
daar na j alles contrarie de Ordonnantie, en voorige
praétyquej 'c welk niet alleen is ftrekkende.tot groot
trainiffement van de proceiTen, maar ook tot merke-
lyk nadeel en koften van partyen. Zoo is 't, dat het
Gerecht, begeerende daar in te voorfien, noodig ge-
acht heeft te ordonneeren by defen, dat voortaan by
admiiTibel zal zyn, voor en al eer hy die koften zal
hebben betaalt.

Dat ook de Procureurs tegen hunne partye hebben·
de geobtineert eenig verftecq, 't zy van antwoord,
replicq, duplicq, additie, folutie,bewys,reprochen,
falvatien, of diergelyken, den anderen daar tegen niec
fullen vermogen te admitteeren, anders als onder be-
neficie van relief, en met refufie van koften van re-
tardement , ende voorts gehouden zyn fig alommc
daar ontrent te gedragen, volgens de Ordonnantie,
ende de conftante praótyque te vooren voor defen Ge-
rechte geufeert5 wordende defelve Procureurs op den
eed in den aanvang haarer bediening gedaan, geinjun*
geert devoorfz koften den anderen niet te remitteeren.

Dat ook eenige notulen van te dienen van bewys,
ofte van aften en munimenten ter Rolle wordende ge-
bracht, zy gehouden zullen zyn, om defelve lopende
Rolle te doen dekken, ende de ilick en ftukken effc-
6live over te leeveren, op pœne van royeering der-
felver notulen. Aldus gedaan en gearrefteert by den
Gerechte op den lö Januar. löpj, ende gepronun·

111 RESOLUTIE van het Gerecht, tot redres mn verfcheyde abuyfen van de Procureurs, den

21 Januar. MOCXCF,

het overleeveren van eenige fchriftuuren , partye we-
derom fal moeten gereftitueert worden zyn fchriftuu-
r^, waar van hy laatft gedient heeh, op poene dat
defelve ten koften van den gebreekigen Procureur fal .tieert den 22 Januar. 1695·
worden hcrfchreeven, die met geen volgende termyn

RESOLUTIE, op het bedienen pro Deo. den iz Maart MDCXCK
et Gerecht ordonneert de Procureurs voortaan poinóbement van permifiie fal hebben verfocht ende
niemand te bedienen pro Deo» als die zig al- verkregen. Aldus gearrefteert ende gepronuntieerc
vooren, by Requefte aan den Gerechte,en- den 12, Maart lö^f.
de daar toe van Haar Ed. Achtbaaren ap-

ÏV.

POINCTEN aangaande de Deurwaarders defer Stad, by het Gerecht gearrefleert ^ den^
Augiifl. MOCFUL
L I Deurwaarder re gebruyken na haar gelieven,in fuiken

Quartier als 't henlieden goet dunken zal, mits dat
nochtans defelve Deurwaarder des niet te min gehou»
den word fyn Quartier te bedienen ende fuyveren.

Item, de Deurwaarders en fullen, onder delcfclvan
haar falaris, geen aften noch ftucken van parturen mo-
gen onderhouden} maar defelve henluyden, als fydie
begeeren, onder cautie reftitueren, en 't guntfypra^·
tenderen aan die partye ten achteren tc welen,behoor-
lyk voor den Gerechte eyflchen,

V L

'n den eerften, dat de Deurwaarders den Schout,
Schepenen ende Raad eere ende reverentie fullen
bewyien.

I f.

Dat fyluyden haarc exploiften doen fullen met alle
ililligheyt ende beleeftheyt, fonder eenige harde ende
jnciviele woorden j ofte manière van doen te ge-
bruycken.

III.

Dat die Deurwaarder, die 't fyn weeke fal wefen
de Raad-kamer te bedienen, een halve uure voor de
vergaderinge aldaar prefent en tegenwoordich zal we-
ien , ende foo lange bly ven , als die van den Gerechte
cfte Rade fullen fitten.

i V.

Item, dat fy elk binnen haar Quartier fullen blyvenj
zal niec m min partye geoorloft fyn eenen fpccialen

Dat de Deurwaarders, Procureurs, ofte aaàerc
Dienaars van Juftitie , geen geëxecuteerde goederen
zullen mogen kopen , dircftelyck nog ïndircdrfyc^»
door hem felven, nog door anderen, op pœne van
arbitral y k geftraft tc worden j ende zullen arbcyde"»
zoo veel haar mogelyk is, dat de geëxecuteerde g^C'

Λ-

-ocr page 395-

VOORAT GERECHT» Scc. L· BOEK. ΧΪ;ΤΙΤ.

éeren ten meeften oirbaar en profyt yan partye ver-
kofc worden.

VII.

Itetn> dat de Deurwaarders in haar relatie fullen
fettcn, de peribonen aan wien het exploiö: gedaan is,
cn wat partye voor antwoort gegeven heeft.

V 1 I 1.

Item, en fullen die Deurwaarders den gecondem-
neerde raaar voor een reyfe mogen fommeren of ver-
wanen, fonder die fommaiie te vernieuwen, ten ware
door exprefle requifitie van partye die hem te wcrck
ftelt, die, in fuiken gevalle, die tweede fomraatie of
vermaning tot lalle van den gecondemneerde niet en
zal mogen brengen j en fullen van de tweede ende an·
dere fommatien celoont worden als van de eerfte.

I X.

Sullen ook gehouden weien hare executien t*cene-
maal ende t'efFens, ende niet aan parten ofte delen te
doen, ten ware dat'er voor de eerfte reyfe niet goets
genoeg voor handen ware, in welken gevalle fyluyden
met hare afliftenten gehouden zullen wefen daar van
verklaringen atteftatie te doen , by haar eerfte rela-
tie, ende fullen alsdan van de navolgende executie ge-
loont worden, als van de eerite, ten ware de partye
die hem te werk ilelt, konde betoonen ,dat ten tyde
van de eerfte executie goets genoeg voor handenwas,
daar aan die Deurwaarder fyn executie hadde mogen
t'eenemaal volbrengen, foo by in fuiken gevalle die
navolgende executie gehouden zal zyn t'fynen koftcn
te doen , fonder eenig falaris van d'een ofte d'andei
partye daar voor te mogen eyflchen.

Item, en fullen partyen. Procureurs, Deurwaar-
ders, en andere, eenige faaken aan de Secretariflcn
niet vorderen, foo lange fy in dc Raad-kamer fyn.

X I.

Dat fyluyden niet fullen mogen uyt de Stad vernag-
ten, fonder oorlof van den Schout, ofte een van dö
Burgemeefteren.

XII.

Itemj dat fyluyden gehouden fuÏIen ί^η vah alle fen*
tentien ende condemnatien, te geven recipifle aan par-
tye , die fulks van hunluyden foude begeeren, miti
dat fy daar voor fullen genieten eene ftuyver.

XIII.

Item, dat fyluyden hun voorts fullen reguleren nd
de Ordonnantie van de Stad van Utrecht, ende Sta-
tuten van den Gerechte, en na ftyl ende maniereVan
procederen, in *t ftuk van henluyder officie tot noch
toe geobferveert, en dat fy luyden hun voorts fullen
dragen als goede en vrome Deurwaarders fchuldigiyöi
ende behooren te doen.

VI.

AMPLIATIE <?ƒ> ^e bovengemelte nader Ordre t rakende de Procureurs en Deurwaarders van

ken i8 Oecemb. 165-1, in dau den i Septemb. MO CLFL
e Vroedfchap gehoort 't bericht ende advis/tie is verleent, mede binnen gelyke fes weeken na de-

Dvan den Ed.' Gerechte defer Stad, heeft tot
beter onderhoudinge ende nakominge van de
nader Ordre by den felven Gerecht beraamt,
op'c ftuk van de Procureur-ende Deurwaarder-ampten
gepronuncieert in de Audientie van den voorfz Gerech-
te den 18 December 1652. verftaan ende verklaart,
gelyk verftaan ende verklaart word by defe, dat de
condemnatien defes Gerechts, by de Deurwaarders ten
langften binnen fes weeken na de pronunciatie, ende
ingevalle daar by terminus juris volgens de Ordonnan-
felve terminus Juris ter executie (uilen moeren wordert
geleyd ; aJles op pœne dat de Deurwaarders deielvc
condemnatien in haar privé fullen moeten voldoen, ten
ware iy onder den eed ,by *t aanveerdcn van haarampt
gedaan , verklaarden geen goederen re weten, daar
aan fy d'exccutie ibuden konnen dirigeren, in welken
gevalle Cy gehouden fullen wefen,d'afte van condem-
natie aanftonts wederom te geven. Accordeert in ken<·
nifte van my, J. Quint.

VII. ORDONNANTIE.i;^» de Froedfchap, op het Salaris van de Deurwaarders, den 4,

MDCLXXL

•^erftelyk, voor *t doen van een citatie,
iniinuatie ofte inthimatie, mette re-
latie van dien ο j
En buyten defer Stads Voor· Steden, ο 4
Op de Hooge en Laage weyde, Galger-

weert, Abftede, en diergelyke Diftrift, ο $ ο

Aan Gerechten, Collégien,Broederfchap-
pen en erfgenamen, dubbelt geld,met relatie
van dien.

Voor 't fchryven van een recipis van yeder
condemnatie, tot lafte van den gecondem-
neerde,

Voor \ doen van y der fommatie, met de re-
latie ,

Voor *t doen van de renovatie met de re-
latie ,

Ende aan de Gerechten, Collégien,Broe·
üerlchappen en erfgenamen, dubbelt.

Voor 't doen van een executie, boven dc
fom:

En onder de fom :

Voor *c maaken van den inventaris van de

geëxecuteerde goederen, 080

Van de meubile goederen by den erfhuys-
raeeiter te laten brengen, de verkopinge te
tPn geld van defelve te iich-

eeld Rcrekent het overtellen van 't

j ^^^ triumphant ende gecon-

öcmneerdc te reekenen, 0180

O % O

040

4
10

Vooreen beteekende gyfelinge, op yeder
perfoon,
Voor de relatie van dien.
Voor *t fchryven van de memorie van gy-
felinge,

Voor foeken in de gyfelinge,
Voor dc relatie van dien,
Voor ^t affpreken van degyfelkoften, mits
de Deurwaarders dat ièlfs doende,
Item, voor 't doen van een appreheniïe
Komt, voor 't perfonelyk doen van een
fommatie, om te doen aanwyfinge van goe-
deren , op pœne van appreheniïe corporeel,
met fchryven van de relatie en citatie, als
zynde heel groot,

Ende de citatie ten fine voorfz niet per-
foonelyk gedaan zynde.

Voor 't maaken van een billet, noodig tot
een merkdaags gebod, q

Voor *t publiceren van dien , ο

Dubbellerenen affigcren,mits dat fulks ef-
feÖivelyk gefchiede, q

Ende voor 't maaken van yeder blad van dc
koftcn van decreet, q

Komt, voor *t fprekcn van de Hceren
Schout, ende Pandverkopers, mitsgaders den
Secretaris, ten eynde haar Ed. gelieve te ad-
lifteren de infettinge van een huys: als mede
voorat fpreckcn van den crfhuysmccfter,om-

o 4
O ι

O
O

O 10 O

080

6
6

6 0

rot-

-ocr page 396-

- f'

VAN DENSTYL VAN PROCEDEER.EN

392

8 ö

roeper ende Icruyer,

Voor het aanbreng-boek naar te Cen, en
het billet voor de infettinge roet het aengc-
brachte te amplieeren ende op te lecfen : des
dat de Deurwaarders, in cas van naarlaiigheyd
in 't voorlz nafien en amplieren, in de l'chade
van de GdnterciTeerden gehouden fullen we-
fen, 140

Voor de provifioneele infetter te verdag-
vaarden , ende de gemecne oKiftanders be-
kent te maken, van, dat veertien dagen daar
na de verkopinge in de Raad-kamer loudcge-
fchieden, 02 ο

Komt, voor de verkoopinge ende afflaan
in de Raad-kamer van devoorfz huyfinge, ο 18 ο

Komt voor 't fpreken van de Heeren Com·
mifliuiflen, ende den omroeper om de verko-
pinge in de Raad-kamer te affifteren

0 8

Voor de uytroepingc van yeder geftatecrt
decreet, ό 6 ο

Voor een citatie op dé Arreft-Rolle, mette
relatie van dien, ' ν -0 4 ο

Voor 't doen van een fimpel arreft, " ο Ö ö
Voor 'c doen van een arreft en detentie,
metten aanbreng van dien, ο 18 0

Voor 't doen van een iniïnuatie of inthi- '
matie,daar onder mede begrepen is een citatie
op de Arreft-Rolie, of voor delen Ed. Gerech-
te, met de relatie van dien, ö 4 0

Ende byaldien de Ed. Heeren van den Ed.
Gerechte ten verfoeke van de partye worden
geladen, yeder Deurwaarder, 040

Aldus by de Ed. Vroedfchap der Stad Utrecht ge·*
arrefteert, den Juny ι6ηι. Ende op de Rolle ge-
publiceert, den 4 July 1671. In kennifï'e van mv,
J.Nieuftad. ^

den eerften , fullen elcke week twee der voor-
fchreve Boo.ien, welcker beurte het is, het Stàd-
huys neerftig moeten waarneemen, omme de Hee-
ren Burgermcefteren, ende die van de Vroetichap
ende Gerechte, als ook den Secretaris en zynen Sub·
llituyt ten dienfte te weien.

1 I.

Ende fullen ook fonder weygeringe moeten doen ^
ende beftellen het geene haar by yemand van de Hee-
ren, den Secretaris ende zynen Subftituyt bevolen
wort, ofte ook by den Clercq,door laft van de voor-
fchreve Heeren, te beftellen gegeven wort.

III

Ende zullen 's morgens tot dien eynde een half
uur voor de vergadering van de Vroetfchap, ofte Ge-1
rechte, ende des middags ten twee uuren, aan het
Stadhuys moeten wefen. i

IV.

Item, zullen 's middags ofte 's avonds niet mogen
Vcg gaan, zoo lange yemand van de Heeren, of den
Secretaris , of zyn Subftituyt, of Clercq in de Raad-
kamer, Secrëtarye, ofte aan het Stadhuys zyn, ten
ware by confenc van den Secretaris ofte zyn Subfti-
tuyt.

Edog, in cas van fiekte; item, als zy met brieven
buytcn reyfen', ofte tot bewaringe van geàrrefteerden,
'ofte gegyfelden geëmployeert worden, ofte ook er-
gens in'het goet gelet worden, zullen zyluyden ge-
houden wefen, een Lïtterdienaar, ofteBoode te ver-
Aangaande het faïaris van de Boden is y et s te vinden in het eynde van de Ordonnantie op de Forme en mmerms

frocedeeren, van den f April iCi^, Siet het voorgaande Deel. Num. xv.

Vin. PROVISIONEELE Ordonnantie voor deBoodem deefer Stadeden i6 Maart MOCXXXK

willigen, die zy die weécke, geduurende haar abfcn"
tie, in haar plaatfè rubiiitueeren.

' V I.

Alles op pœne van caiTafië, ófte fufpenfie yan haa-
ren dienft, naar gelegéntheyt. . ^

Ende zullen niet te min een van de Letterdienaars,
alle weekè yder voor zyii beurte, de vergaderinge van
de Vroetfchdp ende hët Gerécht waarneemen, ilellcn.
de, die belet is, een ander in zyn plaatfe.

Aldus gearrefteert by de Vroetichap der Stad ü-
trccht, den 16 Marty

Bóoien Eed,

)

Dat fweêre ik,als ordinarisBoode der Stadlirtrechr,
dat ik myn Heeren Borgermeefteren ende Regèerders
deelèr Stadt reipeéleeren en gehoôrfàmen Zal, ook
my t'allen tyden tot haar Ed. dienft bereyd houdefi,
ende neerftig endevlytig Wefen, in het üytvoerencn·
de efFeótueeren van hèt gécne my by delelve bevolen
fal worden, ertdè de brieven, die my, zo by de Hee-
ren, als by partyen gelevert zullen worden , getrou·
welyk overbrengen ende ovei leveren j in het ftuk van
arreften, ende voorts in alle andere faaken, mymn
dienft betreffende, achtervolgen het reglement daar
op algereets gemaakt en nög te maaken^ ende Vóórts
alles dóén, dat een goed 'en getrouw Boode der Stad
Utrecht fchuldig is, en behoort te doen. Soo waar*
lyk helpe my God!

URDUNNANTIE op den Steenwaarder van^den Fleylch-huyfe ^ {nu den Ciper) èt

donderdags na Oivi/ionis ApflolwumMCCCCXLIII,

De dag van defe Ordonnantie βααί by Anton. Matthseus Analeft. Tom. 11. pag. fo. door een drukfeyl aldusHjt'
gedrukt, 1445 des donderdags na Converfionis Pauli.

der Viten, zynre vennoren, ter armer gevangen be-
hoef. Î ί ί·

Item, en fel geen Stèéhwaarder enige gevangen
lichten, nog van beneden oplaten, buten denR«ûc
daar toe gefet, nog oec verfwaren.

I V:.

Item, en zél geen Steenwaarder enige gevaogeflin
iinen koft nemen, dies niet op hem enibcgcert.

Item, en zd geen Steenwaarder weigeringe doen,
te gaan om luden te vangen, of mit gevangenen, boc
neer 't hem die Vive hcvekn.

V ï.

Ïreiïj, en zei geen Steenwaarder verminren emB^^

gg<

IX.

cepenen Rade ende Oudermans, zyn ovcrdra-
ge de'fe punten na befcveven, op ten Steenwaar-
der van den Vleyshufcj behoudelyk, anders
die voer-Overdrachten in hoerre maglen te

blive.

In den yerften, zo en zei geen Steenwaarder inden
Rade komen, nog weien, hi en werde daar geeyfcht.

Item, en zei die Steenwaarder geen bewynt hebben
van der gevangen bufle , mer die Borgemeifter van
den Vive in der tyt, zei die ilutel hebben tottcr ge-
vangen behoef, ende tot allen tween dagen of drien
ten langfte die bufle opdoen, bi hem fclvcn,of cnich

-ocr page 397-

VOOR 'Τ GERECHT, &c. I BOEK. XÏ. TIt.

gevangen bchoefliehcyt iyn lyfs, van den fclvcn hem
koemc om God, of om gele.

V I.

Item 9 nadien die Raad eniger gevangen zake ge-
fleren heeft, en zei die Steenwaardcr geen gevangen
houden voer horen koil, behoudelik hem zyns
fteengelts.

INSTRUCTIE vodr den Cipier^ dm 24
I.

In den eerften ^ zal hy gehouden zyn alle criminee-
le gevangens tot zynen laften te onifijngen ende
te bewaren, ende daar voor refpondeeren, als ge-
woonlyk is, op al fuiken loon , en wedden, ais
den overleden Cipier gehad en genoten heefr.

I I.

Sal die gevangenen met fuiken koft onderhouden,
als het behoort, en dat'er geen klachten af enkomen.

III.

Sal voorts niemand toelaten te komen,ofte tecom-
niuniceeren by ofte met gevangenen, fonder expres

* VII.

Iréöi, zoo zei die Steenwaarder alie nacnc dat nc·^
derile veniter vaft gefloten hóuden, dat die gevang
gen mit nyeraant fprake houden en mogen, nog bric-
ve, of refcap daar uyc of in kiigen.

Endealle defe punten voeriz zei die SteenWaardcf
houden op iïnen dienft.

eren by otte met gevangenen, lonüer expres men uienit, ende arbitrale correctie.

OK.DRE Op de kaerflen , die de Cipier jaarhks geniet ^ en üan de Wacht uytdeelt. ^rnii
Februar. MVCXLIIL

Novemk. MD CLXXX,

confent van den Schout, of in zyn abfentic van deri
Subihtuyt.

I V.

Ende wat hy hoort ende verneemt van de gevan*
gens, fal het felve gehouden zyn van ilonden aan le
adverteeren den vooilz Schout, of Subllituyt.

Ook zal hygecn herberge in eeniger manieren mo-
gen houden, nog ook gallen ictten, om eenige ban-
quettent olte onibycen met wyn of bier te houden
op den Cipiermcciler} alles op het verbeuren van zy-
nen dienll, ende arbitrale correâiie.

Dc Cipier geniet jaarlyks voorlicht, hondert
vyftig ponden keerfl'cn voor hem felven,

Ende zal voortaan behandigen aan de bor-
gerwacht op hetStadhuysin dc maanden van
Oólober , November , December , Januarius, Fe-
bruarius, Martius, en Aprilis, alle avonden twaalf
keerfl'en van acht in een pond, in de maanden van
May, Junius ende Julius ,alle avonden negen keerflcn,
ende in dc maanden Auguftus en September, mede
twaalf keerflen, alle van de acht in het pond.

Bedragende die twaalf keerflen in de negen maan-
den jzyöftuk, en de negen alle avonden in dc voorfi
drie maanden 818 iluk, en te famen 4104 iluk, be-
dragende in ponden,alle acht inyeder pond, 513 pon-
den, en met de voorfz 150 ponden te lamen 665 pon-
den , die dc Cipier jaarlycks zal halen tot foodani*
gen kecrsmakcfj aJs den Cameraar fal ordonneer en.

Opgelefen en goedgevonden in de vergadering vart
de Vroedfchap der Stad Utrecht, op den27Februar,

PROVISIONEEL Reglement, aangaande de koflen van verteering in de Gyfiling, den 2i

Novemb. MDCLlll; en gerenoveert den 10 O£iob, MOCXCFllL

Provifioneel reglement ofte ordre, waar na de
herbergiers haar zullen hebben te reguleren,
ten reguarde van de koften, die de garrelleer-
den, of gogyfeldens, in gyfelingc ofte deten-
tie fittende, zullen komen te verteren.

Eerftelyk, zoo wanneer yemand binnen defe Stad
ofte Vryheyd van dien, word gearrefteert, gegyfcld
ofte gedetinecrt, in een herberge, die zal aldaar tot
lalle van den arreftant oftetriumphant,niet meer mo-
gen verteren, als des daags twee gulden tien ftuyvers,
zynde 't felve te verftaan voor koft en drank, van
twee maaltyden en flapen.

Ende't geen den gearrefteerdc, ofte gecondemneer-
de meerder begeert te verteren, zal hy zelfs moeten
affprcken, zonder tiat den arreftant ofte triumphant,
daar in gehouden, of van den weerd daar- voor con-
venibel zal zyn : ende dit alles onvcrmindert den ge-
arrefteerdc ofte gecondemncerdc zyn aólic van inju-
rie , fchade cn interefle.

Wat vorder de Deurwaarders, Letterdicnaars ofte
Boden, tot bewaringe van de voorfz pcrfonen geftelt
zynde, in de herbergen komen te verteren ende tc
verdrinken, 't felve ial dc weerd, nog van den arre-
ftant of triumphant, nogte van den gearrefteerdc of-
te gecondemncerdc vermogen tc eyfchen en vorderehj
maar alleen van de voorfz bewaarders der gcarreftccr-
dens ofte gegyfeldens.

En word defelve bewaarders by deien, in plaats van
eene gulden tien ftuyvers tuflchen dag en nagt, toc-
geleyt twee gulden. Aldus proviiionelyk gearre-
fteert by de Vroedfchap der Stad Utrecht, op den
it November 1^53, ende den 10 Oólober i6p8 ge-
renoveert, In kenniflc van my. Cor. dc Ruever.

Xlll. RESOLUTIE van het Gerecht» dat de gevangens op Hafenberg eens ter weekefullen moe-
ten wordengevifiteert, den ix Maart ΑιΌC f^I 1L

Op huyden isby den Gerechte der Stad Utrecht
gerelblveert en goedgevonden, dat men van
nu voortaan alle weeke eens vifiteeren en

lange zy geapprchendeerr zyn geweeft } het welk ge-
daan zal worden by de drie Schepenen , die haar
weeke is, of ten minften by het meerendecl van de-
felve j die gehouden worden van haarliedcr wedervaren
rapport te doen aan den Gerechte, om daar na voorts
gedifponeert te worden na behooren.

Ddd

i. pu.

///. Dul

befichtigen zal de gevangenis van den Huy-
fc van Hafenberch , en die gevangens aldaar afvragen,
hoe zy getrafteert worden, van wat zake, cn hoe

TWAALFDE TYTEL.

Aangaande den aanvang van het Jaar ; No-
tariiTen-, en Eed tegen de Corruptele.

-ocr page 398-

S94 VAN SCHADE AAN W Ë G Ε Ν

1. PU BLIGATIE, ràkende den aanvang 'υαη het Jaar, àm De^emk Μΐ> L XXV.

Men niergelyke hier mede om Staten Placaatb. i. Boek. x. Tyr. i. Deel.

Dac ,van nu voirran men yerft begint den da-
tum ofte getal van 'c jaar, zee als dat wcfen
zal, tefchryven ende aan re gaan, op den
eerften January in elcke jaar, 't welck men
nochtans flyfo Traje^enfi piach te beginnen, op den
heyligen Korsdag daar re voren: ende dit overmits

Ordonnantie ende Placaat Koningl. Maj. dair op ge- kenen.

den 17 Augufi,

maakt, van date den juny anno if7$» daar by be-
volen wort in alle zyne Maj. Nederlanden 't nye jaar
voirtan yerft tc beginnen te fchryven op den eerften
January voorfz, abolerende alle coltiimcn ende ge-
woenten ter contrarie j ende bevelende 't zelve tot
een eeüwige memonfc, iïi alle regifteren aan te teyc-

PUBLICAl lE van de Froedfchap, nopens de Admifie der Notariffen
MOCXCVIL

Βorgemeeilcren en Vroedichap der Stad Utrecht,
in ervarcntheyd komende , dat contrarie de
wel hergebragteCoftuymen, federt immémo-
riale tyden geoblerveert , verlcheyde Pra6ti-
fyns, Notariifen, ende andere perfoonen binnen de-
le Stad ende Vryheyd j onderilaan Notariele aélens als
anders te pafleeren, zonder dar defelve daar toe be-
hoorlyk confent van de Vrocdi'chap hebben verkre-
gen , ofte tot de exercitie van 'c Notariaatfchap zyn
gcadmitteert. Soo is dat welgemelte HeerenBor-
gemeeiteren ende Vroedfchap om goede reedenen,en-
de ten beften van de goede ingefeetenen, goedgevon-
den hebben te intcrdiceeren ende verbieden alle Pra-
étifyns, Notariflen, ende wie het foude mogen wee-
fen, eenige Notarieele aften,ofte inftrumenten binnen
defe St3d, ofte Vryheyd,voor haar te doen pafleeren,
dire6lelyk,of indiredelyk^ voor en al eer défelve daar
toe by Haar Ed. Achtbaarhceden zullen wefen gead-
mitteert, ende behoorlyk confent hebben verkrecgen^
op pœne voor de eerfte reyfe van 300 gulden by elke
contraventeur te verbeuren, en voor de tweede reyfe
<500 gulden, boven arbitrale correéliè, t'appliceeren een
derdie voor den Heer Hoofd-Officier, een derde voor
den aanbrenger, en eeh derde voor't Stads kinderhuys.
Aldusgepubliceert van den Stadehuyfe t'ütrecht,den
17 Aug. 1697. In kennifle van my, Corn.de Ruever.

111. RESÔLUTIE, aangaande den Eed tegen de Corruptele, denjFebruar. MOCLXXXh

"Ij '^e Vroedfchap gehoorc het rapport van de Hee-
I J ren Oud JBorgemeefter Dinter, ende vorde-
■ M re Gecommitteerden om te formeeren den
eed tegen de Corruptelen , refereerendc fig
tot den eed by Haar Ed. Mog. den 31 Decemb. itfji.
gearrefteert, heeft, na leólure van dien, haar defelve wel
Jaten gevallen j ende is diensvolgens by de Vroedlchap
ih haar regard vaftgeftelt den eed luydende als volgt,

mutatis mutandïs^ riïèt aflating van de rélêrve daaran-
JDe voorfz Eed tegen de Corruptek alhier gemeït ist€ vinden in het Staten Placaatb. 1, Boek. xii. Tyr. Num. ïf*
en die den 23 Februar. i68i is gearrefleert, op Num. viii, van den felven Tyr.

IV. EED Γ tegens de Corruptelen^ by Stads kïeyne Bedienden en Officianten te doent gearrefietri
den 15 January MDCCXIF,

at fweeïe ik,datby het verkrygen van dit te-
genwoordige ampt of bcdieninge, ik aan
niemand, ook felfs niet yemant van *t Col-
legievan de Vroedfchap, haare vrouwen,kin-
deren, vricn;len ofte magen, dircételyk ofte indire-
Ételyk, yet hebbe belooft, gegeven, of quytgefcholden,
beloven,geveniofquytfchelJenzal,het zy gout, zil-
ver, gemunt ofte ongemunt 5 of andere giften of ga-
ven, het zy door my, of door yemant anders van
nvynent wegen,maar verklaare opregtelyk mitsdefen,
het felve ampt of bedieninge, vry en onbekommert
aan my tc zyn geconfereert en gegeven, zonder dat
ook yemant ter wereld my daar vooryetwes heeft af-

DERTIENDE TYTEL.

Aangaande de fchade, die door graven, als an-
dersfints, aan de gemeene wegen en lan-
den van particuliere perfoonen, mits-
gaders wegens het afweyden door
heeften 5 word toegebracht,

nex , om by de aankoomende Raden, Borgemcefte-
ren, en Schepenen, mitsgaders alle andere beamptcn,
ter difpofitie of nominatie van de Vroedfchap Itaan-
de, gepraefteert te worden. Ende zyn de Heeren
Borgemeefteren ende Gecommitteerden ter befchry-
vinge geauthorifeerr, om ,communicative met de an-
dere Leden, den gemelden eed in dier voegen te hel*
pen renoveerên ende arreileeren, Staatsgewyle.

geeyft of gevorderd, ende of yemand diens aangaande
yetwes zoude willen afeyifchen of vórderen, 20 fwce-
re ik, het zelve aanftonts de Vergaderinge van dfe
Vroedfchap zal bekent maken. VörderS of het ge-
viel (dat God verhoede) dat namaals raogte worden
bevonden, dat ik yetwes foude mogen hebben beloöff,
gegeven, of quytgefcholden, ftrydende tiegens defen
eed, zoo mag ik lyden, niet alleen dat myn ampt
of bedieninge voor een ander impetrabel worde gc*
fteld , ende vorder inhabiel verklaart, om in't toe-
komende eenige ampten of bedieningen meèr té mo-
gen bekleden j maar ook dat ik als mynedigarbitralylc
worde geftraft. Soo waarlyk helpe my God !

-ocr page 399-

EN LANDEN, /. BOEL· Xlll ΤΙΤ.

EERSTE DEEL.

lyck en weg tc halen, of doen halen, op de verbeur-
te van vyf en twintig gulden, en de wagens en peer-
den, Ichepen , of fchuytcn, daar mede luiks mochie
gedaan worden \ t nde lullen de ouders voor hare kin-
ocrcn, cn de meellers of vrouwen voor hare dienil·
boden moeten verantwoorden j te appliceercn de boe-
te tot behoef van den Officier, armen, en aanbien-
ger, elk een derdendecl.

Nopens de fchade, die door graven, als anderfints, aan de ge-
mccne wegen en landen van particulieren word toegebracht.

By dit Dreï kan men voegen de Publicatie tegen bet halen van fand uyt de Maliebaan^ van den 14 06leb. idjS.

Siet het M. Boek. ν111. Tyi. 11. Deel,
Publicatie tegen het halen van fand van deCitJgeïs^ den 4 Decemb. 1612. Siet beneden den w^Tyi. i. Deel.
Tublicatie tegen het halen van fand en aarde van defer Stads Cimeh. van den 11 O^ob. 1 f80. Siet beneden lien'SiV,
Tyt. ii.Dcei.

I. PUBLICATIE, tegen het weghalen van Aarde en Sand van den dyck en iomerweg, feynde de

lolfieeg, den 27 Septemb, MDCIL

Alfoo den Raad der Sraü Utrecht te vooren is nu voortaan cenige aarde meerjoffand, vandtnvoorfz
gekoomen, dat verlcheyde perfooncn hun ' ' ' ' - . . · ■ ■

itoutelyk onderilaan , Γ00 by dage, als by
nachte,nict fchuyten,wagens en anderfints,
van den dyk en fomer weg, t'eyndc de Tolllceg, te ver-
voeren, cn weg te halen aarde en fand, dat mengeen-
fints denkt te lyden, maar daar mede denfeiven dyck
en weg tc cfFenen ; loo word allen en een yder, nie-
mand uyr^efondert jbvdofen fcherpelyk verboden, van

II. PUBLlCAl IE Ugens het weghalen van de uytgegrave Aarde of Sand, van de kanten van

de nieuw gegraven Griften, den ζ 1 Jiily MOC LXF.

Burgermeefteren ende Vroedfchap der Stad ü-
trecht, berigt zynde dat by eenige quaatwil
lige perfoonen, die met haarc fchuyten ofte
fchepen in de nieuwe gegraven griften, ten
wellen deftr Stad, varende, era de uytgegraven aarde
ofte fand, aldaar op de kanten leggende, weg te ha-
len, niet alleen de gemelde aarde ofte fand, maar ook
fcli^ de barmen ofte gloyingen van delelve griften ko-
men weg te graven ende mede tc voeren, intcrdicccrt
allen en ie een yder, ecnig fand ofte aarde van de kan-
ten of gloyingen der gemelce griften af te fteeken, of

IIÎ7
af te graven, ofte ook in het laden ecnig fand ofte aar-
de beiyden de fchuyt in het waier te luen vallen. op
pœne van ies gulden by yder contraventeurte vcibeu-
ren, ren behoeve van Job Gerritfcn, opfichter van
de gemelde griften, die by delen geauthorifeert word
oni de beboetinge te doen, cndc ten dien eynde de
delinquanten Iiaare fchouwcn ofte ichuytcn, t'fyncn
pcriculc, te mogen aanhouden ende tc docji fluytcn,
lullende hy opfichtcr, declcn aangaande, op fyn ver··
klaringc onder cedc volkomen geloof meritcercn.

ORDONNANTIE^ tegen het ryden met wagens^ karren, paarden ende andere beeflen op

dei ^er Stads Wallen, of aldaar eenige onreynigheyd te ftorten, of de b90*
men te befchadigen y den 10 Maart MUCyiL

Alfoo veel tot feer groote koften ende londer-
ling gerief van allen burgcrscnde inwoonders
deelër Stad, fpecialyk mede voor de Burger-
wachten, gemaakt is een findpad rontomde
vellen op de wallen, cndc tot confervatie van dien,
op verfchcydene plaatfen geftelt zyn affchutfelen voor
alle wagens, karren , paarden, oifcn, kocyen, ver-
kens, fchapen cndc ander vee, die het voorfzfandpad
foude mogen befchadigen, ende dat men nochtansbc-
vint, dat verfchcyden luyden moetwilliglyk het felvc
fandpad door het overryden ende dry ven van wagens,
karren ende beeften voorfz zyn bedervende} foo is 't
dat myn Heeren. die Schout, Burgermeefteren,
Schepenen cndc Raad defer Stad Utrecht, by deefen
wel fcherpelyk intcrdicceren cn verbieden eenen ycgc-
lyken, van wat qualité ofte conditie hy zy, van nu
voortaan met eenige wagens, karren, paarden, oflen,
kocyen, verckens, fchapen, of ander vee, diehetvooriz
fandpad fouden mogen befcbadigen, op deefer Stads
wallen te ryden, of daar over te dry ven, jagen, wey-
dcn,of op tc laten gaan, op pœne van op yder paard,
oflc, of koeye, die op de voorfz wal bevonden zal
worden, elke reyfe te verbeuren twintig ftuyvcrs,en
van mindere beeften tien ftuyvcrs , t'appUceeren ccil
dardendecl ten behoeve van den bckeuruer, een dar-
dendcel voor den Officier, die de executie doen zal}
ende een dardendecl voor den armen.

Gelyk mede by declen wel Ichcrpelyk eenen yegc·
lyken verbooden word, eenige aflchc, puyn, flyck,
dreck ofte andere vuylighcyt op de voorlz wallen tc
brengen, ftorten of gieten, of doen brengen, ftorten
of gieten, of ook (met tuchten gcfeyt ; iy η gevoeg
tc doen,of natuure te reynigcn joppœncvjan driegul-
den by elke contraventeur yder reylc tc verbeuren, tc
appliceercn als boven.

Eyndelyk gebieden myn Heeren voorn, mede wel
ernftelyk eenen ygelyk, dat hem niemand en onder-
winde de palifladen, of ypenboomcn, jong nog oud,
op defer Stads wallen geict cndc geplant, te brccken,
daar aan en op te klimmen, met houwen, kerven,of
ichellcn, te befchadigen, of cenige fpykers, houwva-
ften , of anderfints daar innc te flaan, op pœne van
fes gulden by de contravcnteurs tc verbeuren , cn ar-
bitrale corredie, na gelegcnthcyd der fake.

A ifoo de Regeerders deefer Stad, tot haarlicder
groote kotten, cndc fondcrlingc gerief van
JL burgers ende innewoondersdcr fel ver, en-

de Vryheyt van dien, op de cingclen ront-
lommedc Stad, tuflchcn dcboomen, hebben doen
niaaken , goede ende bcquamc zandpaden, orame fo
wel dcswhi^rs als des zomers gcbruy kt te worden, cn-
dc men bevind dcfclve dagelyks worden ontftuckcn
gerccdcn cndc onbruykbaar gemaakt, zoo door het
overryden met wagens, karren, paarden, als dry ven
met andere beeften Scc. foo is *t , dat dc Vroetlchap
deefer Stad bcgecrcndc fulks tc wecren cndc voorko·
men, hier mede intcrdicccrt ende verbict allen cqde
ycgclyk,niemand uytgefondcrt, van nu voortaan met
D d d i ccni·

IV. PLACAAT tegens het ryden over de S andpaden van de Cingels, den 4 Maart ΜΏ CX L,

-ocr page 400-

Ai A Ν S G'H^^ Β) Ε A E.N W Ε G/E N|

cenige wagens, karren ofte paarden op de vaorfchre-
ve zandpaden rc ryden^ of eeiiige paarden^ oiTen,
koeyen, verekens, fchjpen ofre andere heeften daar
'over te,dryven, j^geq, wi^yden, Jeyderrofop te. Ia
ten gaan, op pcehe"van drie gulden ydèr reyle te ver-
beuren ten ' behoevci van die/ geen© die de Bekeurin-
ge zal of zullen dbcn, daar toege-iuthorifeert worden
by dcefen Peter CoenderÎTe van Anraat, weerd in dc
-musgiïns, o|) dc cibgel athter, het Peerdevclc, en de
Dienaars van de Juftitie, die voor de boete de bee-
iten,die op de voorfchreve zandpaden bevonden wor^·
Jen, flillen mógen aanhouden', ter tyi dcfelve Boeteia
voldaan tzyn. >

H,'

PUBLICATIES ten'fine voorfz, en^tegen her dryyen mn'eenig vee-over de-voorfz Sand^a^
den, den ^ojanuar. MDCXCIK

Β J fcherpelyk alleen een: yegelyk,, het zy jongjde bekeurdersj authorifeerende tot de bekeuringe de-
of oud, op de'Zandpaden rondfóm déle Siad'fes, neiïèns'den Heerc Hbofd-OiBcierien zyn-Ed.^
mee paarden te ryden, ofte oiTen, köeyen j fchaperrj Subiliri deièr Stads* Deurwaarders, Letterdienaars,
verekens, en ander vee te dry ven, oppœne van drie Boden, Opfichtervan Hevuylnis, Portiers defer Stads
gulden voor yeder paard, os ofre koey , en twaalfi'poorten, mitsgaders dienaars van de Juftitic.

VI. PL AC A AT, tegen het ryden, of fchuyten met paarden te trekken over de Landen aan de Oofl^

zyde van den Vaartfen Rhyn , den 5 Januar, MOLXU^ 29 Oecemhl
MOLXF; ιη Januar. MOLXXXVllls en 9 Oecemb MDXCLL

Myn Hecren die Stadhouder, Schout., Bor·, die eygenaars en bruyckers van defelve landen in hare:
gemeefteren , en Schepenen der Stad U-j vruchten niet befchadigt worden, op het» verbeuren,
trecht, laren weten ( i ) en verbieden alle , die in gebrecken bevonden , of overkent worden met
die voerluyden en fchippersj woonende injfufElante getuygen, luiks gedaan te hebben, van (2)^
'c Tollefteeg en op de Vaart, dat zy niet en rydcn , fes CaroH gulden, daar van een ygelykkeurmeefteren'
of hare fchepen laten trekken met hare paarden over ^ aanbrenger zal mogen zyn, d'een helft tot zynre be-
die landen i leggende op de Ooftzyde van-den Rhyn,, hoefj en de andere helfte tot behoef van den Oi^cier,
tuiTchen defe Stad van Utrecht, en die Vaart, op dat'die de executie doen zal.

( i) In de Ρuhlicatien van den f Januar. ifóZj en zp Decemb. fiaat ^ hiertujfchen^ van Koninglykç*Mâj.

wegen, onfen Allergenadigften Heere.
(2) In de uoorfz twee Ρ uhlicatien vind nien ^ drie Carolus gulden, tot behoef van de KöninglykciMajefteytj
defe Stad, en den aanbrenger, elk een derdendeel. En in die van demjrjamar^ ι drie-Garoli guldenj
toe behoef van den Officier, defe Stad, en den aanbrenger,

yili PLAGAAT, tegen de geenei die met hareffchuyten Ttederwa^rts koamendé mde èroekhu^J^"..

fe Weetering, defelve trekken overj de Janden. aan. b^dttzyden van dkG^^
gelegen, den 30 Januar, MDCCXXf^L

ilu)^vers van yedèr verken, fchaap ofte ander klèyn
t'elcken reyfe te verbeuren, ten behoeve .van

orgi^meeftcrcn en Vroedfchap deler Siad,Jnter-
diceeren en verbieden nogmaal by defen wel

vee

ip^orgctneefleren en Vroçidfçhap der Stad LJtrech?,
t^· meer enTn)e,er'^ kl^açhter>ivoorkomende, dat al'
Γ J derhande foort van^fchipρeίs, dpgejyks va^i^:
rende met zandpra^men , ook met meiîîe,
houti als anders, komende van Zeyft ende de Bilt,
cn van hier derwaarts aan vaarende, haare praamen
cn.andere vaartuygen, komen te trecken, of wel te
weegenj tot groot nadeel, fchaade en ongemak van
de rcfpeólive eygenaars en bruykers van haare Lan-
den, ftreckende ten wederzyde van het water, be-j

bieden by deefen, allen ende yegelyk jWie hy zy, haa- jende van den Stadhuyle der Stad Utrecht'gepubliccert
re praamen, ligters, kleyn en groot, in 't vervolg tc (more folito) den 30 JanUary 1726. In kenliiiTô vaii
trecken, ofte wegen^over de refpedive Landeryetii my, E. v. Harsjcanip»
alajtl beyde de zyden van de Broeckhuyfer weteringe, '

dèfer Stads buytengrachte^ zoo is het, dar welgerael
te Heeren Borgemcefteren en Regeerders deler Stad,
nader goedgevonden hebben te interdiceeren en ver-
bieden,' gelyk haar Ed. Agtb. interdiceeren, en ver-
(beginnpndeien eyodigende al? voren) ppwairts of ης-
derw,tari$.vaarendg,^maar zullen gehouden zyn, id
ha^r.e.ichuyten^ of; praamen haaren arbeyt te doen,
op poene van fes gulden t'elcken reyfe te verbeuren,
ten behoeve van den bekeurder 5 met authorilatiei
niet alleen van de eygenaars-», bruyckers , of hgi^re
bediendens, maar voornamentlyck den. Subftituji:
Schout, met de Dienaars van dejuftitie, eiï vocrcsdé
Deurwaarders, ende Bodens, om de contravemeurs
daar over te beboeten,zullei)de de meeilers voor hai-

jinnende van de Giltbrugge af, nederwaarts, tot in|re knegts en boden moeten jnftaant.

Ende op dat hier vamniemand^ignorantie kan pri-
tendeeren, zoo zal deefen werden gedrukt j gepubli-
ceert, en geuffigeert, daar, ende.zoo zulks behoorr.
Aldus provifionelyk gearrefteerd den z8!january'i72(?i

D Ε R Τ l· Ε Ν Ε Τ Υ Τ Ε

Τ W Β Ε D Ε b Ε Ε L.

Tegen het injagen van Beefteri, in^ en afweydçn'Vaii

een anders^ Land.

Füèg hier hy de PuUicêtie tegen het 'weyden wn beeflm^ rond/om dl MailUhmn^ den 14 Amii^
n:Böek. viii. Tyt. ii. Deel. τ aj d

Ι,ΡΟ.

-ocr page 401-

ËN LAN DÉN, &rci t BOEK, Xîîl TIT.

39?

PLACAAT tegen de. Foerluyde» en Svhuytevoerders, die haar pasrdeftj w, érc/in.een am-
der s Land jagen, den ιMay MD CL·

ΑΙΓ00. den R^adc deder Stadt ter ooren geko-
men is, dat fp^migç moetwillige voerluy-
den ende fchuyttvoerders, woonende buyren
deeTer Stads \ oorpoortcn j hun ftoutclyk on·
derftaan, niet alJecn by, nacht ende ontyden, maar
dat meer is, by.fchopncn d^ige haare j?aarjden te ja-
gen in goeder luyden landen, jegens wille ende ver-
bod van dcielve goede luyden, eygenaars van dien,
ende het gras,aldaar af te weyden, jaa du erger is,
dat zy» ouder het pi aetext van hare paarden Ungs der
lloorentc houden, dcielve paarden mede doen afeetcn
het koorn dal d^ar langs wail, ende ook aan hoeken
Ikat, wefende openbaar fpolium ende die.verye, hei
wtlk men ineen Stad, daar Juilitie floreert, niet en
behoort te tolereeren. Soo is't, dat mynHeeren
die Stadhouder, Schout, Burgermcefteren en Sche-
penen deeferStafl by,deefen wel fcherpelyk verbieden,
allen ende eenen yeder, niemand uytgefondert,
ende fpecialyk die fchuytevoerders emjie wagenluyden
van buyten St. Cathcryncn ende Tollcrteegs poorte,
ook der felvcr vrouwen ende kinderen, knechts ende
Wgden, dat zy. hen met cn v^etvorderen,, vao nu,
voortaan. cenigç haare paarden, bteilen ofte vee in
yemands Janden te jagen, anders dan.in haare eygçn
ende haar gehuurde landen,pfopk cemge goeder luy-
den landen van gras, koorn of ander gewafch door
haar of den haaren tc blooten, befchadigen of doen-
befchadigen, veel min hier. over roet: wpprden of
met werken yraand te niisfeggqn ot misdoen, op^lyf·.
ftraffe, fonder genade^ tot difcretic van den Gerechte
deler Stadj ende zullen de ouders ende meeilers voor
haare familie moeten verantwoorden: behoudens, met-
te min, partyen airede geintcreiTcert, mitsgaders, den <
Officier,, jegens foodane delinquanten haar aélic om*
racdefelve te inftiiueeren, zulks zy naar rechten zul-
len goetvinden.

PüJBblCATlE , teH.fine'Voorf&dm.ii 'Jpril MOJCXXIK^

Ifoo de Vroedfchap deler Stad krachtelyk be- Publicatien, op poe«e als.-in defelve. Authorifeeren-
richt word , dat verfcheyden perioonen, de den Subftituyt Schout, Letterdienaars, Booden^,
woonende buyten defer Stads poorten , hunnen ïe Poortiers detfer=Stad, de Dienaurs van de Jufti·
iloutelyck onderftann hare paaiden,kocyen, tiçi item de Boden van de refpedivebuyteu-Gerech-
fchapcn, verekens ende andere becften te latcnloo'pen ten, toe dc executie van de pecuniele boeten j ver*
in verfcheyde goeder luyden landen, ja, dat arg^r is, haalt in de voorichreve Placcaten ende Publicatien,
dat fy onder pra:tex,t van djen, in oèe langs de iloo- die by defen weder op nieuws gepubliceert zyn, alfe,
ten ende l^nilcheydinge te hoeden, defelve mede het het 11, ende 111 articulen van de Ampliatie ( i ) gccV
koorn laten afweyden, het felve koorn, gras, pi an tar i maneer c anno if5>J. op voorgaande Placaat derÏd.
gie ende vruchten op de· landen ftaande, mitsgaders ^ Mog. Heercn Staten 'sLands van Utrecht, regens ver-
de tu^en ende heyningen grootelyles befchadigende, Tcheyden abuyfen, inconvenienten ende. quade fcyten.
verminderende ende verargerende, alles niet tegen-' der pachters bcterfchap prastendeerendc, ende fpree«
ihande fulks by expreÎTe I^laeaaten van de Ed. Mog. kende van fchade, die gedaan word by bëeftcn, tocbc-
Heeren Staten's Linds van Utrecht,ende Publicatien hoorende daghuurders ofte andere, geen ofrc weynig
yan de Magiftraat deefer Stad, w.elfcherpelyk,endeop,^lands hebbende, ende op andere·luyden landen, dyc·
groote poenen is verboden·. Soo i^ 'r, dat: de Vroed · 'ken , wegen ende Jleegen haar b'eerten

weydendcj

Item , de refpedïve Publicatien van de Regeerders de-
fer Stad, in dato den 15 May 1601 ende {%) den i}
Juny 1617.

Ichap voorlz inha^rcrende defelve Placcaten ende Pu-
blicatien , by defcn allen ende eenen yegelyk waar-
fchouwc, ende niet te min wel fcherpelyk beveelt,
hun te reguleeren naàr de voorfchreve Placcaten ende
(1 ) Het Plaçant en Ampliatie alhier vermeit^ zyn te vinden in ons Staten Placaatb. i. Böek.xxxv. Tyt. JNfutiu

ut, IV.

(1) Dit Placaat fiaàt beneden in den xv. Tyt. 11. Deel.

fiT.n?LACAAT, 'ofhet voorfzfubjmy den ij^ May MÏ>CXXX11L·

aan de Roodebrugge buyten dc Weert» voortaan ee·
nige paarden oftc.beeÜcn in ymands landen tejaagen,
anders dan in haareygcn ende haar gehuurde landen,
pf oók eeniger goeder luyden landen yan gras, koorn
of ander gcw^fch door. haar ofte den haren te blooten,
befchadigen , ofte doen befchadigen , veel min hier
over met woorden ofte werken y mand te misfeggen,
ofte misdoen, op pcene van aan den lyve geitrarc, of
anderfiiits arbitrailyk gecorrigeert te worden , anderen
ten exemple } ende fulkn de ouders yoor hare kinde-
ren , ende de meeilers voor hare knechts moeten ref·

Alfoo de Vroedfchap deier btad kiachtclyk bc
richt word, dat fommige moetwillige buy^
ten defer Stadspoorten, hun ftoutelyk on-
derftaan hare paarden ende heeften te laten
loopcn in verfcheyden goeder luyden landen, tegens
wil ende verboc vandeiclve, ook het koorn, gras en
plantagie te befchadigen, af te mayen· ende weg te
voeren , alles niet tegenttaande fulks by Plöcaaten van
de Ed. Mog. Heeren Staten 'sLandsvan Utrecht, en
Publicatien van de Magiftraat defer Stad, wel fcher-
pelyk ende op groote poenen is verbooden·: foo is't,
dat de Vroedfchap voorfz by deefen wel Icherpelyk pondeeren.
verbict allen ende een yder, ende fpccialyk de jaagers

IV. placaat; ten fine voorfz den 26 juny ΜΌ CXL11L

Alfoo niet, tegenftaande den Placcaten der Ed«
Mog. Heeren Staten 's Lands van Utrecht,
ende verfcheyden Publicatien uyj dem naam
vao de Magifti-aat-deefer Stad gedaan, fom·
^ige moetwUlige buyten deefer Stads poorten hun
ftoutelykvonderitaan, haare paarden ende beeftsfcn te.
laten loopen in der goeder luyden landen, tegens wil
ende verbot vanr defelve , doende-daar by^grooten'
myn Heeren Burgermcefteren ende Vroetfchap deeiêr
Stadjby deefen wel fcherpelyk verbieden, allen ende
een.yedpr, voortaan eenige paarden ofte beeften te ja··
gen. in yemands landen^ anders dan in haar eygen of-
te gehuurde landen, ofte Ook uyt anderer luyden wey-
oftè hooylanden% oftJe van de kanten der bouwJandeni
ofte in de icheydelvooren eenig gras te mayen ofte te
fnyden ^ of hun boetten langs dclclvcite laten weyden;

jverlaft ende fchade in het koorn ende plantagie^ met veel min hier over met woorden oft^ wereken ymand
«et naaien ende afmaayen van gras foo is 't, dat te misfeggen of te misdoen, alles op pœne van lyfilreft

Ddd i

-ocr page 402-

398O TEGEN DE DIEVEN,

Alfoo men dagelyks klagtelyk bericht word,
dat in de Vryheyt deeler Stad groote over-
I lil ende fchadeindekoorn- ende weylanden,
dnor de verckendry vers i of die haar met het
koopen ende verkoopen van verekens geneeren ,wort
gedaan, zoo is 't, dat Burgermeefteren ende Vroet-
fchap deefer Stad daar jegens willende vooriien, heb-
ben geordonneert ende geftatueert, ordonneeren ende
ftatueeren mitsdeefen, dat niemand eenige fogen,
fchotrelingen ofte andere verekens in de Vryheyt dce-
ierStad zal mogen onderhouden,anders als in een be-
tuynde hofftecde, ende dat dienvolgens niemand ver-
mogen zal defelve haare verekens te laten loopen ofte
weyden, buyten de voorichreve haare hofiteede, an-

VI.

PUBLICATIE, tegen het weyden van beeflen tuïïchen de plantagien rondfom defiStad, den
4, May MDCLXX.

fe, ofte andere arbitraile corrcârie, naar gelegemhcyt vermaninge, aan den Heere Officier deefcr Stad ofte
der faakc} ende fullen de ouders voor haare kinderen, des felfs Subilicuyc, behoorlyke aanwyfinge ende be-
ende de meefters voor haare knechts moeten relpon- wys moeren doen, waar fyluydcn het gras, het welk
deeren : ook zulle die geene, die hun met halen ende zy verkoopen, zyn halende, op pœne van drie gul-
verkoopen van gras zyngeneerende, t'allen tyden,tot| dens t'elcken reyle te verbeuren.

V. PLACAAT, ttgens het latenloopen van verekens i fonder bequamen harderjen 26 Septemb. MDCL,

ders als met een harder, bequaam om te beletten,dat
die op geen andere luyden landen loopen, op de ver-
beurte van eene gulden op yder vereken, ende tien
ftuyvers van yder baggel, die contrarie deefen bevon-
den zullen worden op andere luyden landen gedreven
ofte geweyt te zyn , 'te appliceeren de voorfchreve
boete, ten behoeve van den Heere Officier deefer
Stad, of van de Schouten van de Gerechten in Stads
Vryheyt, die de executie doen fal, defelve Schouten
daar tóe a'uthorifeerende , boven nog de fchade die
den contraventeur daar door den geinterefleerden zal
hebben aangedaan, dewelke hy promptelyk fal moe-
ten vergoeden, tot taxatie van den Gerechte.

Burgermeefteren ende Regeerders der Stad U-
trecht, interdiceeren ende vei bieden by defen
wel fcberpelyk, allen ende een ygelyk, eenige
paarden, oÎTen, koeyen, verkcns, ichapenof
andere beeften te weyden tuflchen de plantagien langs
de moesgrachten, Leydie ende andere vaarten, om
de maliebaan, op de wallen, afdrifcen, barmen ofi
eenige publiecque plaatfen, op poene van twaalf ftuy·
vers op yeder beeft te verbeuren, ten behoeve van
den bekeurder.

Ende wort vorders eenen yegelyken gelaft geene
vaalten van mciTie, puyn, fand, modder, &c. te leg-
gen op de barmen van de wallen of cingels, pu-
bliecque wegen, plaaafen of elders, fonder conlent
van den Heere Cameraar, oud en nieuw, op pœne
dat men die,als verbeurt,fal doen weghalen,t'haaren
koften 5 authorifeerende nevens den Heer Officier en-
de zyn Subftituyt, Gerrit Dirckfe, om de contra-
venteurs te beboeten,de beeften daar over aan te hou-
den ende fchutten, tot dat de boeien zyn voldaan.

Defe Publicatie is njernieuwt in een ander Vlacaat tegen het fchenden mn de lindeboomen van den 23 Dscemh, lórf,
Siet heneden den xv Tyt. i. Deel.

der daar voor genoegfame weyde te hebben ofte te hu-
ren, ende haar niet en ontfien defelve in 't wild te la·
ten lopen, oi in een anders landen te jagen en te hou-
een, als of het alles gemeen land was > foo is 't, dat
haar Ed. om daar tegens te voorfien, by provifieheb-
ben goet gevonden en geftatueert, dat voortaan nie-
mand fig zal onderwinden eenig vee fonder huurce-
dul, of ichriftelyk confent van den eygenaar of dire-
fteur, in ymands land inne te fcharen, jagen, wey-
den ofte laten lopen, ook niet op fomervagen, oflan·

VII.

--- ' ------------ * ----- ~J O

dige tyden,niet tegenftaande voorgaande Waar-
fchouwingen, diverfe perfonen , koeyen, paar-

van 't felfde vee, ende if gulden daarenboven op yder
ftuk. Ende dat dienvolgende den eygenaar van 'tiand,
of in fynabfeniieden bruyker, of desfclfs gelafte, eenig
foodanig vee op fyn land of bruykweer vindende , 't
ve van den eygenaar of bruyker , die 't felve vee in
verfeekerder hand brengen zal, een derdendeel ten be-
hoeve van den armen van de Aelmoefeniers-kamer bin-
nen Utrecht. Interdicerende mede d'eygenaars, hoe-
ders, of bewaarders van foodanig vee, zulks te belet-
ten, of te relifteren den eygenaar , bruycker of ge-
latte , daar over te injurieren, misfeggen , of misdoen,
op poene van daar over op de aanklachte van foodani-
gen eygenaar, bruycker of gelafte, datelyk by den
Officier, of Subft. by de kop gevat, en arbitralyk

PLACAAT tegen die geene, die geen genoegfame weyde voor haar veehebbende, het jelvein
het wild laten loopen, of in een andersland jagen,dem^ April MT>CLXXIF,

orgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht felve metter daad zal mogen na fig nemen, ende in
in ervaringe komende, dat by defe tegenwoor- verieekerder hand brengen, om nafommier verhoor van

den eygenaar van 't felve vee op de verkopinge gedif-
poneert te werden j te appliceeren een derdendeel ten

den, kalveren, fchaapen ende verkens houden, fon- behoeve van den Officier, een derderideel ren behoe-

den ,die by defe conflitutie des tyds ongecultiveert ofI gecorrigeert te worden. Ende ten eynde een yegelyk
ongeweyt mochten blyven leggen, op de verbeurte; hier van kenniiTe bekomen, en geen ignorantie zal

•_____^ ____ i 1

konnen pretenderen, ordonneren wy, dat defe zal
werden gepubliceert en geaffigeert. Gedaan t'Utrechc
den 27 April 1674. kenniiTe van my, J. Quint.

VEERTIENDE Τ Y Τ Ε L.

Tegen de Dieven, het befchadigen en beroven
van publycqué werken, en particuliere
huyfen, koopen van geftole goederen,

.. ■ ■ en

-ocr page 403-

HET BESCHAOIGEN, &c. I BOEK. XIF.TIT.

en *t geen Verder aanleyding tot
dieveryen geven kan.

f(/t defcn Tytel behoort^ook 'de dieverye Un iyde van Brandy waar tegen (behulven in de Stads Ordonnanûe vdH
Keyfer Karei van denjare if fo) ook voorfien is hy bet xxvi 11. art. van de Ordonnantie van dm Grave va»
Hoogdr&ten op den Brandy van den 23 Au^fl. if^ii en het xlvi i i. art. van de Ordonnantie op den Brandy
van dén i'7 Déeemb. iïJtöj 'êh andere 'ùppW^'O rëOnmhtiènüp den Brandy te'vinden beneden in het \ i.Bock.
XVI. Tyt. I. Deel.

TublicaHe teg^n bet befchadigen en hefieekn vm boven ^c.den 15 Decemb. 1652. Stet den volgenden Tyt. ilJ
Deel.

Placaat tegen het beféadigen van deptancken van de Mailiebaan^ den 11 Decemb. t66z. Siethet i ï.Bock. vt i r.
Tyr. M. Deel.

Pïacaat tegen de Hoogduytfe Jüden en SmoUjfen, den 4 OiFui. 1711. Sièt het 11. Bock. 11. Tyt.

I. ORDONNANTIE tegen het fchenden van floepen ^ ïuyffHs, balien, traliën, en tegen het hù-

pen vangerooftyjerwerck, den 19 Januar. MD L· XXX.

ΙΓ00 dagelyks groote klachten komen van de IbhAdigen, ftrelcn, ofte weg te dragen, op pœnc
' ■ " ■ " " ' van geftraft te worden als dieven ende ttraaifchen-

A geweiden, fortlen ende dieveryen, die by
nacht ende ontyden langs de ftraatcn ge-
fchieden , aan der burgelr en ingefeetcn ttöe-
pen, luyfFelen, bailgien, traliën ende diergelycke
fonder dat men tot kenniiTe van den delinquanten heeft
konnen geraakenj endc aangefien dat fulke ende dier
gelyke zaaken niet en behooren getolereeit, maar
exemplare lylftraffingegecorrigeert te werden, tot een
ipiegel van anJeien, ende voorts alle middelen be
hoeren voorgewent te worden, daar mede gepreca-
veert Wort, dat zulcke ende diergelycke zaaken niet
meer en gebeuren. Soo is *t, dat myn Heciten dié-
Stadhouder, Schout, Burgermeeiteren ende Schepe-
nen deefer Stad Utrecht, van we^en Konincklyke
Majefteyt , onfer alregenadigften Heere ^ gebieden
cn bevelen by dcefen feer fchcrpelyk eenen ygelyken,
dat hem niemants onderwinde eenige Itoepen, luyiffelcnjl men van Stads wegen voorfyn aanbrengen Ichcnckca
bailgien, traliën ofte ander yiérwerk ^ aan ofte voor der de fomrae van vyt en twintig gulden eens.
goeder luyden huyfen en erven ilaanJe,tebreeken,be-

ders metier koorde , anderen ten exertipléj gebieden
voorts allen lineeden cnde andere pcrrooncn^ cenige ba*
lien, traliën, Fpylen, ofte ander ylerwerk van ymant
te koopen, anders dan inpriercniie van tweegcloofe-
lyke gebuuren, endc het lelve alfoo gckoft, fallen fy
gehouden zyn drie dagen lang op haren venfteren re
iétten ende toonen, op dat cenen yegelyken, üie hec
ontnomen foude UK^gen zyn, ende in de ielve tyt daar
na uyt fagen, het fclve zal mogen te rug nemen j en
alle koopen, die anders gefchieden, Tuilen krachte-
loos trtde ^an ofVWce^dcn weien, e'ndciailen dc koo-
pers van dien geftraft worden als complicen van die-
verye^ endc foo wie eenige vande vooriz dienen ken-
nen, ende hec feive myn Heeren aanbrengen, ende
foo wel doen uàc men Ccfclvc verfeckert zy, dien zal

li. OiiDUNNANTlE ii^e» de'Dieven » en kooben van ^eflóle goederen ^ éh Yot voorkoomng

dieveryen, den ^ Novemh. MDLXXXrïX en gerenoveert

van
den ^^ feltr.

MDXCl.

Alfoo in deefe Stad by nachten ende ontyden,
veele dieven met leederen endè inftrurtien-
ten , om venfters , deuren ende müuren ο'ρ|
te breeken, onimeloopen, en in dèn goedèn:
burgeren ende inwoonderen huyïcn daar mede klim-
men ende breeken, ende de goederen ileelen ende ro-
ven } foo is'^t, dat, om alfulke dieveryen ènde rove-
ryen te verhoeden , foo veel rtingelyk is, myn Hee»
ren de Stadhouder, Schout, Burgermeefteircn ende
Schepenen deier Stad, gebiedtn ende bevfeelén by de-
len wel ernftelyk eenen yegelycken, van wat quali-
teyt ofte conditie hy 7y , dat fy hen niet en vervor-
deren 'savonts, naar dat de boelklock gcluyt zal zyn,
ende veel weyniger naar middernacht, hen opdeilra-
len defer Stad te latèn vinden, gaande, ftaande ofan-
derfints, ten ware met behoorlyk licht by hem te heb- '
ben, op pœne van aangetaft, ende op Hafenberg gC'
vankelyk gebracht, ende daar naar arbitrailykgeitraftj
le Worden , het zy aan den lyve, ofanderünts, naar!
^clcgentheyt der faaken.

liem , word verboden allen foldaaten , vanwatqua-
wteyt ofte natie die zyn mogen, na dat die boefklok
voorfz Zal geluyt hebben, hen op der ftraaten deefer
Stad te laten vinden, gaande, ftaande, of andfcrfints,
op pœne van gevangen, ende daarenboven als dieven
s^^ngefprooken te worden, en tegens hen geprotedeert.

^ Dat ook gene foldaaten, van der wacht zynde, hen
vervorderen van de walltn dcfer Stad ι ofte van haarf
wacht te gaan^ maar fullen in ende by haar wacht-
hüyfen blyvén, op lyilftf affe.

Hier inne zyn uytgenomen die gèene, die als be·
velhibbers, adclborften, of anderfints dié ronde ofte

nröüille doen.

tem, oih de voorft dieveryen te meer tè mogeh
belettert, foo word by 'defen eenen yegelyken belaft
geenô goederen te koopen, dâar mén aan mag t W) fle-
leti gèltoolen te iyh , op pcerie van geacht ende ge-
ftraft re worden als heelders de»- fel ver dieven Ende
omme het felve te mogen voorkoomen, foo fullen die
geene, die voortaan eenige van fulke goederen koo·
pen, daar over moéten nemen tot gctuygen twee van
haar gebuuren, énde het gek ofte goct drie dagen lang
ten toon te leggen op hare venilers, bf hangen aan
hare luyfFelen, ende daar na eerftdebetalingevandien
doen, foo verre daar op niet gefprcoken cn is.

Item, Γ00 wie eenige dieven den Schout deler Stad
zal naatiihaftig maakch , ende foo aa'nwyfen, dat (y
worden geapprehendeert ende bevonden geftoölen te
hebben , die zal men van des Stads wegen vcreeren
met vyf en twintig guldens ende al waar het fchoori
dat hy mede geholpen hadde eenig goet te fteclcn,of
daar van part endc deel genooten, het fclve zal hem
voor de eerile reyfe vergeven woriden , ende evenwel
vereert worden met vyf en twintig guldehs, als bo-
ven.

Item > foo wàt burger ofté inwooiïder dcêr St^^

\ f

^mki

-ocr page 404-

40O TEGEN DE DIEVEN,

by nachtc ofte ontydcn ymand vind in fyn hoffteede,
huys of wooningC) geklommen, gebrooken of geko-
men te zyn, ende niec voor eerft endealvoorengcbelt,
geklopt, of die van den huyfe aangefprooken te heb-
ben , die zal den fclvcn gevangen mogen nemen als een
dief, ende den Officier overlecveren , ofte den fclven
dief vryelyk mogen flaan ende tradeeren naar fyngoet-
dunken, fonder dat die geene, die fulks gedaan zal
hébben, in eeniger boete ofte pœne tcgens den Hcc-
re gevallen zal iyn.

Item , foo wie bevonden zal worden die voorfs
dieven op te houden, ende te heclen , ofte geftoolen
goederen te huyien ofte berbergen, enfulks den Offi-
cier niet aangebracht te hebben , zal geftrafc worden
als een medehulper der dieveryen.

lli. PUBLICATIE, tegen het befchadken ν ah de Palijfaden, fiaande aan de Wallen defer Stad

&c. den lo om, MOXCV.

fwaarte daar op of aan te hangen $ desgelyks aan de
boomen langs de wallen ftaande,geenfpyckerente flaan,
en alfoo eenige fwaarte daar aan te haiigen} mitsga-
ders ook geene^fteenen te breeken , ofte weg te dra-
gen van de Stads muurcn, nog over de wallen en pa-
liiTaden, of daar ter zyden neder of op te klimmen j
alles op verbeuren van fes gulden j tot behoef van den
aanbrenger en den Officier elk dehelftci ende voorts
crimineelyk gccorrigeert te worden, (oo dat na rech-
ten en gelegentheyd der fake,totdifcretie van den Ge-
rechte, bevonden zal worden te behooren.

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Borge-
mcefteren , en Schepenen der Stad Utrecht,
doen te weten. Alfo men bevint, dat groo-
te ongeregeltheyd ende fchade gedaan word
aan dc palifladen, ftaande aan de wallen van defe Stad,
foo met breeken , overklimmen , als anderfints ; foo
is't, dat'qmme daar innc, en anderen aankleven van
dien te remedieeren, myn Heeren voorn, welfcherpe·
lyk gebieden een ygelyk, dat zy hen niet onderwin-
den te klimnien 'aan en op de voorfz pallifladen , nog
daar op te gaan fitten, ofte eenige huyden, of andere

iv.

Mmeefteren en Schepenen der Stad Utrecht
verdaan hebbende de groote ondafre, die
by de iiigefetenen defer Stad , ende ook de
foldaten van defen garnifoene gepleegt word , in het
afbreeken, verbranden van de palifla-

den , ftaande aan de wallen defer Stad welk myn
't, dat myn Heeren voornt. by defen wel fchcrpelyk
bevelen ende gebieden allen ingefetenen ende foldaten
voorfz,hare handen te houden van de voorfz palifla-
den, veel min defelve af te breeken, en verbranden,
op arbitrale correftie.

PUBLICATIE, tegen het af breeken en verbranden der Ρalijfaden, den 23 Oecemb. MOCi
yn Heeren die Stadhoiider, Schout, Borge- Heeren geenfints langer denken te gedogen. Soo is

Sitt

Stad ende burchwallen op het ys, of in het water te
werpen, op poene van vyf en twintig gulden by een
yder te verbeuren , den overtreeder van defen fonder
conniventie datelyk af te halen , dies de ouders voor
hare kinderen, ende meefters voor hare boden inftaan
fullen, en die de macht niet hebben, op arbitrale cor-
redie, tot difcretie van den Gerechte.

V L PU BLIC ATIE, tegen hetfleelen en achterhouden van fchuppen, fpaden &c. tot het maken vm

de retrenchementengebruykt wordende y den 23 July MDCX XIX,

geerders defer Stad,by deien doen te weten, dat zoo
wie fulks gepleegt mogte hebben , defelve als nog ic
voorfchyn brengc , ende dat zich niemand verftouic
voortaan eenige van de voorfz inftrumenten meer weg
te brengen, op pœne, foo deielve, 't zy geheel of ge-
broken, by hen bevonden mochten worden, al ware
het over eenigen tyd , van aan den lyve geftraft te
worden, anderen ren exempel.

V. PUBLICATIE , op het voorfz fubjeBj den 10 Novemb. CHO Cl

Men voege hier by het Vlacaat tegen het dryven vm ■paarden op defer Stads wallen l^c» den lo Maart 1607.
den voorgaanden Tyt. i. Deel. Num. 111.

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
meeileren en Schepenen der Stad Utrecht,
beveelen en gebieden wel fcherpelyk eenen
ygelyken, dat hem niemand vervordere die
palifladen rondfomme de Stad ftaande, tebefchadigen ,
of af te breeken, als ook eenige fteen , peyn , of an-
«iere vuyligheyd in ^c refpc«5tive grachten binnen defe

Alfoo men vernee.mt, dat eenige hun foo verre
verlopen, dat zyhun onderftaan te neemenen
achter te houden de fchuppen, fpaden, bj-
len, ende andere inftrumenten, die tot het
maken van de retrenchementen gebruykt worden, fyn-
de het felvc ten hoogften ftrafbaar , infonderheyd by
defe gelegentheyd van tyden. Soo is 't, dat myn Hee-
ren die Stadhouder, Schout, Borgemeefters, enRe-

"PUBLICATIE, ten fine voorjz, demi

Ifoo niet tegenftaande voorgaande Publicatien
men evenwel bevind , dat veele fchuppen,
fpaden, bylen, pieken, houweelen, kruy-
wagens, ende andere inftrumenten en mate-
rialen, die tot het maken van de retrenchementen buy-
ten defe Stad gebruykt zyn, achtergehouden en niet
weder gebracht worden. Soo is 't, dat myne Heeren
de Stadhouder, Burgemeefters en Regeerders defer
Srad,nogmaal wel fcherpelyk ordonneeren alle defelve
binnen vier en twintig uren te voorfchyn te brengen,
ende tc reftitueeren aan't Artilleryhuys, aanbanden
van de Gecommitteerden van de Magiftraat, op poe-

Ifoo niet tegenftaande verfcheyden Publica-
tien diens aangaande, foo over eenige lyd als
noch onlanks , van den Stadhuyic alhier tot
meermalen gedaan, men evenwel bevonden

Augufi, MOCXXIX,

ne van vyf en twintig gulden op elk der voorfz inftru-
menten ende materialen te verbeuren, endedaarciibD·
ven arbitralyk gecorrigeert te worden, ter difcrctïc
van den Gerechte. Verbiedende by delen wel exprcf-
fclyk allen en een ygelyk de voorfz fchuppen, fpaden,
bylen, pieken , houweelen , kruy wagens, ofte an-
der gereedfchap te' koopen, of te verkoopen, geld
daar op te doen, of te neemen, op pœne van by den
kooper ende vcrkooper, geldgeever en ontfanger, elk
tienvoudig te reftitueeren dc weerde van dien, ende
arbitrale correöie, als vooren.

Vlll. PUBLICATIE, ten fine voorfz, den s ΟΒώ, MDCXXIX,

heeft, ende noch dagelyks bevind, dat vele hun ver-
ftouten niet alleen fchuppen, fpaden, bylen,pickeni
houweelen, kruy wagens, burrien endediergelykcg®'
reetfchap, defe Stad ofte 't Land competeerendcj^ni

-ocr page 405-

haar te nemen ende te behouden, maar ook de plan-
Iccn ende andere mattfriaien van de wachthuyfen, en-
de anders, in de retrenchementen buyten defcScad te
Helen ende weg te halen,jaa der huysluyden ende an-
dere goede luydcn hecken, en ftakettingen van plan-
ken ende anders, tc berooven, met zoo groten Ucen-
lie, als of zulks gcoorloft endegecne dieverye en wa-
re, 'c welk niet langer en (laat te gedogen; Γοο is 't,
dat myn Heeren Burgermeefteren ende Vroetfchap
deferScad, inhasrerende voorgaande Publicatien, alle
*c zelve by defen pogtnaal wel Ichecpelyk interdiceren
en verbieden allen en een yegelyk, jong of out, van
wat qualiteyt of conditie die zy,op poene van aan den
lyve geilraft te worden anderen ten exemple. Ende
ten eynde de bandtdadige te beter oadekt en bekent
mogen worden, zoo beloven myn Heeren voornoemt
aan de gene die yemant weet aan te brengen, die ee-
40 ί

nige der voorfz inftrumcntcn ofte materialen naa hem
genomen ofte geftolen heefr, ofte andere diergelykc
fchade gedaan, ende moetwilligheyt als voorfz is be-
dreven heeft, of hier naamaals nog fal komen tc doen
ofte tc bedryven, zulks dat de felve in handen ko-
men, voor elk foodanig perfoon tc verceren vyf cn
twintig gulden, ende dat de naam van den aanbren-
ger fecreet zal blyven: welvcritaande, dac vry fullen
wefen, die eenig der voorfz inftrumenten ofte mate-
rialen, binnen acht dagen weder aan *t Ariilieryhuys
defer Stad, aan handen van de Gecommitteerden van
de Magiltraat leveren. Aldus gcpubliceert naar voor-
gaande klockluydinge Viui den Stadhuyfe'tütrecht,
ten overftaan van den Subft. Schout ende eenige vart
den Gerechte, den f Odob. 1619. By my, cndc
was onderteekent, C. de Ridder.

HET BESCHADIGEN, ifc. I. BOEK. Xlr. Tlf.

IX. PUBLICATIE, tegen het hopen van materialen van afeebrooke huyfen . den 8 7uÏy

MDCLXXIL ^

Βorgemeeftcren en Vroedfchap der Stad Utrecht, indireöelyk, op poene van lyfftraffe, ten ware dc
verbieden wel ftridelyk, alle ende een yejge- koopinge by affixie van biljetten wierde gedaan, ende
lyk, 't zy hy van die neeringe zy ofte niet, anders niet. Aldus gearreileert en gepubliceert van
eenig loot, yfer, hout, ofte'andere materia- het Raadhuys der Stad Utrecht, den 8 July lö/i,
len van afgebrooken huyfen tc kopen, direólelyk ofte In kenniiTe van my, J. Nieuilad.

X. PUBLICATIE, tegen het koopen van brood , vruchten &c, van de MiUtie^ denlï^^uh

MOCLXXIl.

Burgermeefteren cndc Vroetfchap der Stad U-
trecht, bevindende de naabefchrevcn contra-
ventien, tot merckelyk nadeel van het ge-
meen , verbieden by deefen allen ende eencn
ycgelyken, groot ende klcyn, tc koöpen, direétclyk
of indireélelyk, van de Militie, in decfer Stads Vry-
hey t, eenig brood, vleefch, poelen, wortelen, of ee-
nige andere eetbaare waaren, boom-of aardvruchten,
mitsgaders afgebroken materialen van de huyfingen
ten platten Lande} interdiceerendc henlieden byfonder-
lyk wel fcherpelyk by defen , iodanigc goederen felfs
in deefer Stads Vryhcyt of daar buyten te halen, of
eenig brajidhout de poorten in te brengen, andere
luyden weyden af tc weyden, ende voorts yets te doert
tot vernadeelinge van de goede luyden buyten de Stad,
op poene van arbitraile corrcörie, of aan den lyvc ge·
ftraft tc worden, naar gelegcniheyt vao zaakenj au-
thoriièerende de opiïchtcrs in de poorten de contra-
ventcurs aan te houden, met adfiftcntie van dc wagr,
of ander» defelve aanftonts den Heer Officier en zyn
Subilituyt bekent te maaken, op poene van caflàtic.

PUBLICATIE, tegen het afbreeken van fleenen van publique of particuliere gebouwen. den
β May MDCLXXilL

Burgemeefters en Vroedfchap bevindende, dat
defen aangaande, tot mcrkelyk nadeel van
gemeen, groote moedwilligheden worden ge-
pleegt, verbieden by defen wel fcherpelyk een
ygelyk cenige harde ftcenen van publique of privé
gebouwen af tc breeken, of ook defelve, los zynde,
weg te voeren, op pœnc van by dc kop gevat, cn
arbitralyk gecorrigcert tc worden j gelyk mede allen
en een yedcr word geinterdicecrt eenige bick tc koo-
ien, anders als van fteenhouwers, of kramers daar in
landelende,dewelkefulksfullen moeten inkoopen van
fteenhouwers, alles op pœnc van vyf cn twintig guU
den, by yeder contraventeur te verbeuren.

Xll· PUBLICATIE, dat de meubilen van de Franfchen gekogt, binnen acht dfigen fullen moeten

gereflitueert worden, den 22 May MOCLXXly,

Borgermeeftercn cndc Vroedfchap der Stad U·
1 recht voorgekomen zynde, dat veelcr borgcrs
ende inwoonders, gedurende dc overhcerfchin-
ge derFranfchcn,haar meubilen ontdragen,
of met gewelt ontrooft, of anderzints^ftolcn zyn j
dat ook dezelve by deze ende gene van^fcorgersende
inwoonders van foodanige, die zy wel witten of mer-
ken konden dat daar van geen cygenaars en waren,
ïtyn gekocht of geherbergt ; ende niet meer dan redc-
ïyk is, dan dat een ydcr ,ζοο veel doenlyk is, aan zyn
cygen meubilen wert geholpen , 200 word by dcfcn
alle ende een yeder van de borgcrs ende ingezetenen,
200 wel in de Stad,als Vryheyd van dien,gelaft ende
bevolen, dat zy binnen den tyd van acht dagen na dc
publicatie dezes, aan den Secretaris terSecretaryc van
dte Vroedfchap zullen hebben aan te geven, cndc tc
leveren pertinente fpecificatie van de meubilen, van wac
voor conditie die zouden mogen wezen, dewelke zy
fel ver, of door anderen hebben gekocht, of gcher-
bergt, gedurende den tyd dat dc Franfchcn dc Stad
van Utrecht hebben gcoccupecrt,omgevifiteerr,cndc
by de cygenaars vervolgt tc konnen worden jop poe-
ne van dien tyd verftreken zynde (en daar na daar van
ovcrtuygt wordende ) dat zy niet alleen ν iervout dc
waarde van dien aan de cygenaars betalen zullen» foo·
danig die den eygenaar per juramentum 'in Utem zal
willen begrooten, maar boven dien gcftraft worden
als heelders van gcftole goederen.

Xill. PUBLICATIE , tegen het afireeken van fleenen van der Stads muuren, den 14, ÓM,

MD C LX XIΚ

Β orgcmccftcrs ende Vroedfchap verbieden by dc- ren, of bor ft weeringen, of de afgebrookene ftcenen

.........

fcn allen cn een yegelyk wel fcherpelyk,
oigc ftecncQ af cc breken van dcfçr Stads mm

te vervoeren, op pœne van by de kop gevat 9 en in
het tuchthuys tc werk geft^elc tc worden.

ee-

XIV.

Eee

//ƒ. Vtcl.

Ilitlllf·^·-

-ocr page 406-

40X

XIV.

τ il G Ε Ν D Ε D I Ε ν Ε Ν,

PUBLICATIE; tegen het wegroven van materialen in de Cmventen n)an ^trvaas en
. Magdalene, den Maart MT>CLXXV,

orgemeefters en Vrocdfchap der Stad Utrecht
in érvaripg koqmcnde, ,dat daaglyks aan .de
Clooiiérs énde don venten binnen deefe 'Swd
. , !, g'"9oïc rovcryen ende weghalingen van mate-
rialen,'endebyfonderlyk in dc. Conventen van Ser-
vlas ende Magdelene gefchiedenj fo is 't, dat by'de

yegelyk, wie hy ook zoude tnogen w.efen, jong of
oud, eenig, hout, fteen, loot, yferwerk, boomge-
wafch , ofte wat fulks foude mogen wpfen,, te roven»
of weg te nemen, van eepige Conventen, Cloofters,
FCercken, ofte andere plaailen, op pœne van by de
kop gevat, ende in het tuchthuys gefet te worden,

fen wel fcherpelyk word verboden aan allen ende een of anders arbitralyk te worden gecorrigeerr.

XV/ PUBLICATIE, tegens het ophalen» endebejchaadigen der Stads Val-bruggm^den % Oecem-
' · ^ her MT^QLXXVIL

verbeuren, ten behoeve van *t Stads-kinderhuys, en·
de de bekeurder,yeder de helfte,boven arbitrale cor-
reâ:ie na vereyfch van zaaken j ende zullen de ouders
voor haare kinderen'moeten inftajn: authoriferende
tot de voorfchrevp beboetinge, nevens dc brugman,
nen van de refpeótive bruggen, defcr Stads Deurwaar-
ders, Letterdienaars,Boden ,Opfîchters van deVuyl-
nis^ ende de Dienaars van de Juftitie. In J^ennifle vaa
my, porn. de Ruever.

k. orgermeeftereri en Vroedfchap der Stad Utrecht,
in .ervaringe komende de groqte onordente·
lykheden .dagelyks gepleegt wordende aan en
op de valbruggen aan defer Stads-poorten ,ofte
daar ontrent leggende, interdiceren ende verbieden
by dêfen wel fcherpelyk, aUe ende een yeder eenige
deminfte fchaade, moedwil ofte hinderniiTeaan defel-
ve,voortaan te doen,' veel min die op .te trecken .ofte
laten vallen, fonder by de brugmannen expres tot hulp
yerfocht re zyn, op pœne van 6 guldeps t'elckens te

xTT

PCACAAT tegen, het losmaken en ^vervoeren van fleenen van defer Stads Muuren, Brug'

'...... gen„'Slmfen I 'ë-c. den 3 Septemb. MOCLXXXVllI; engerenoveett

den S July MOCXCI)^ en 18 Januar. MDÇXCIL

orgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
itrecht, dagélyks meer co* meer in ervariuge
komende', dat niet tegenilaande verfcheyde
Publicatien, deStads wallen, bruggen,!ende
ilraten, foo buyten als binnen, merkelyk worden be-
fchadigt} verbieden nogmaals-by. defen wel fcherpe-
lyk allen ende. een ygelyk, "t zy jong ofte oud, ice:
nige de miniie ileenen los te maken, ofte af te bree-
Içen aan defer Stads muurcn, ofte' borftweeringen, als
méde. van alle de brijggen, der felver vleugels,, iluy-
fen, werven, foo buyten de poorten, als in de oude
ofte nieuwe grachten leggende, ofte van eenige an-
dere publicguç gebouwen, midsgaders uyt de llratenj
chdè de atgëBrofce'óf losgèraaakte^'fteenen tè vervoe-
ren, verbrengen, veel minder defelve inde binnen
reys, en zf gulden voor de tweede reys te verbeuren,
d'^^ne helfte voqr den Hecre Hooft^Officier, ende
d'ander helfte voor den aanbrenger, ofte van by dc
kop gevat, in 't tuchthuys gebracht, ofte andçriîots
'arbitralyk gecorrigeert te worden naar cxigentie van
zaaken 5 zullende de ouders voor hare kinderen .moe^
ten inila^nj authoriferende, bcneiFensden Heere Hooft·
Officier ende zynenSubftituyt,alle ende een yegelyk,
ende wel byfonderlyk de t.etterdienaars. Boden,Opn
fienders van de vuylnis, Kleppers, dienaren van dc
Juilitie, om de beboetingc te doen, ofte de handda^
dige in handen van de Juftitie te brengen; waar naar
een yeder fig zal hebben te reguleren. Aldus provi.
iïonelyk gearrefl:eert by dé Ed. Heeren Borgermeeilc·
ren ende Vroedfchap der Stad Utrecht, op den 18
January 1691, einde gepubliceert den zi dito. O^d^

of buytengrachien (i) ophetys^ ofte in het.watert^ . .

"werpen} alles op pœne van 10 gulden voor de eerfte ftojid ; an kenniire van'my , Corn. de Ruever.
( r ) Defe woorden met curfyf gedrukt zyn in het Pïacaat van löpi bygevoegt, ^

^IL' tegen het kefchadï^

orgermeefteren ende Vroedlchap deefer Stad da-
gélyks meer ende meer in ervaringe komende,
I dat, niet tegenftaande verfcheyde Publicatien,
'de Stads walléfi, bruggen ende ftraâten, foo
buyten als binnen, merkelyk worden befchadigt', énde
fpecialyk de muuren van de wallen defer Stad, door
het inllaan van fpien,fpykcrs&c.om vellen,leeren jof
y ets anders daar aan te hangen, vaft temaaken of dier-

ren.

van defer Stads muuren, den 18 April MOCQ,
gelyke, verbieden nochmaals wel fcherpelyk by dc^*
fcn allen ende een ydcr, het zy jonk oft« oud, ecni·
ge de minfte fteencn los te ma*ken, fpiçn, of ipykas
in de muuren deefer. Stad tc ftaan, op de verbeurte vao
vyf en twintig gulden, ende de felve vellen, leercn
&c. fullende daarenboven de contraventeurs gehou-
den zyn in de rcparatievan.de bcfehadigdeStaelstpuiS·

W;-

XVIil. PUBLICATIE ,ΐί^ί» het fieïen^ vah mdtertalenMn, de Slms buyten de Weerdy den ί

. ; ' ^ NovembMOCCni:^^^^^^

orgemeefteren en Vroedfchap. der Stad Utrecht,
in ervaringe gekomen zynde, datby occafie
van het arbeyden en maken van de werken
van de Sl'uys buyten de. Weerdpoord defer
Stad, eenige quaadaardige menfchen hun niet ontfien
van by nachten en ontyden , te fteelen en verfteeken
verfcheyde materialen, tot defelve werken behoorende,
alles tot groot nadeel en ongerief van dien j foo is *t,
dat Haar Ed. Achtb, by defe allfn^epdç:^ een y^cj.yk
intèrdiccren en Verbièdéii, daar van eenige inatèna-
Icn, 'c zy yfer, hout, fteen, kalk, &c. foo oud ofte
nieuw, mitsgaders de gereedfchappen van d'arbeydcrs,
ofte iets anders, hoedanig het ook foude mogen zyn,
tc fteelen, bcfchadigen, vcrvQçrcn of verbrengen, of
daar aaneenigfints behulpfaam te zyn, alles direéielyk
ofte indireöelyk, op pœne van tegens die geenco die
zulks mogtcn komen tc ondernemen, te fullen worden
^eprocedeert, met het uyterftc rieeur als tegen? die-
ven ende heeldcrs van goederen, die niet als in/t open-
baar fouden^konnen worden bewaard. En op dai't zcl·
vc des tc beter foude konnen,worden ontdekt, zoo
zal dengeenc die, zulks wetende, bekent komt; te ma-
ken, en daf den dader daar van word overtuy^f»4wr
voor Vorden beloond met-een pracmie van vyftig guÏ'
den, en zal deflelfs name blyven ongemeld ende ge-
fecreteerd. Aldus gepubliceert van den Stadhuyji
t*ütrecht, op den ζ November 1703» In kcmm
Van myi Corn. de Kuevcr·

. XIX. Pt*·

-ocr page 407-

het béscfîadîgën, kt. L BOËR. XÏK fïf. 405

xlk. placaat tégen htt befchadigtn van Stads Falkimefi, tn de Sluvs hymdèWeerdó-^,

dtnit ΑγτίΙ MTiCCV.

Borgermcefteren en Vroedfchap defcrStad, in
ervaringe komende dc groote onordentelyk-
heyd, dngelyks gcpleegc wcrdende aan ende

grachten j als mede binnen de iliiys iö dc Weerd à mits-
gaders de rivieren in de Vryhcyd, worden veropr-
laakt} interdiceren en verbieden wel fcherpelyk hy
deze alle ende een yeder, ende ftecialyk die langs dc
voorfz grachten of kolk in de Weerd, ende binnen
dcfêr Stads Vryhcyd woonen, voortaan eenige aarde,
zandj puyn, llcenwerk, afch, afval van aardgewafch
ende moeskruyden, hoedanig het foude mogen we-
fen, in defer Stads btiyten- cn binnegrachten , als
mede de kolk in de Weerd, ende Vtoorts de rivieren
in de Vryheyd, te werpen ofte ftorten, doen inwer^
pen ofte ltorten5dircélclyk ofte indircdelykj op pœ·
ne van drie guldtn by yeder contraventeur yder rcy·
fe te verbeuren,d'cene helfte ten behoeve van'tSrads-
kinderhuys, ende d'andere helfte voor defer Stads

dienftboden moeren inftaan. Aldus gepubliceert van
den Stadhuyfe t'Utrecht, op den ii April 1705. Ia
kenniflc van my, E. Harscamp.

op de valbruggen defer Stads poorten, ofte
daar ontrent leggende, en fpecialyk mede aan en op
de valbrugge, winden,touwen,hout- ende yferwerk
van de nieuwgemaakre fluys in de Weerd, interdi-
ceren ende verbieden by dele wel fcherpclyk alle ende
een yeder, eenige de minlte fchade, moedwil of hin·
dcrnifle aan dezelve voortaan te doen,veel min die op
te trekken ofie laten vallen, zonder by den brugman
expres lot hulpc verfocht te zyn, op poene van zes
gulden t'elkens te verbeuren , ten behoeve van't Stads-
kinderhuys, ende den bekeurder yeder de helfte, bo-
ven aibirrale correâie naar vereyfch van zaakenj en-
de zullen de ouders voor haren kinderen moeten in-'Deurwaarders, Lctterdienaars,Boden, Opzigters op
liaan: authoriferende den Subftituyt Schout, de de vuylnis, en dienaars van dcjuitiiie, die van hun de
brugmannen van de refpedive bruggen, defer Stads bcboetinge doen zal, boven arbitrale corredie na ge-^
Deurwaarders, Letterdienaars, Boden,Üpfigters op legentheyd van ziakcnj ende 5sullen de vaders voor
de vuylnis, en de dienaars van dc Juftitic, om de be- hare kinderen, en de meefters en vrouwen voor hare

boetinge te doen.

Weigemelte Heeren willende mede voorkomen de
ondieptensjdie door het inftorten ende inwerpen van
vuyligheden, foo in defer Stads buyten- ende binnc-

PLACAAT tegen de Dieven, in de huyfen of erven brekende, of defelve beklimmende, den
^ May MOCCK

orgemeeftcren en Vroedfchap der Stad Utrecht, igequetile daar aan quame te ftervcn, fullen fylieden
vernomen hebbende,dat verfcheyde booswig- daar door in gecne pœnen, breuken ofte ftrafFen ver-
ten, geen agting gevende op de onlangs geda- vallen , veel min door eenig Officier dien aangaande
ne foo exemplaire executien, als tot vilipendie konnen worden gecalangeert, maar iullen worden ver-

5 'c xelve wel en wettig tot haarliedcr defeniïe

Inwoonders te breken, klimmen, ende defelve te be-
roven , hebben, tot voorkoming van dien, en tot gc-
ruilftellinge van degcedcBorgeryegeltatueerten vart-
gefteld , gelyk Haar Ed. Agtbare Ihtueeren en vaft-
ftellen by defen , dat, ingevalle eenige van lobdanige
dieven of vagabundcn op de daad geapprehendeert
worden, ofte daar van overtuygt, delèlve fonder de
minfte conniventie naar deuyterite rigeurmet der dood
naar exigentie van faken tullen worden geftraft. Ende
of het quame te gebeuren, dat ymand van onfe bor-
gers ofte inwoonders, ofte ook van der felverhuysgc-
noten, binnen defe Stad ofte Vryheyd van dien, foo-

danige booswicht ofte booswichten, aan hare huyfen Stadhuyie t'Utrecht, more foUto^ op den $ May

In kenniiTe van my, E. V. Harscamp.

brekende, op haar erven zynde, of defelve bekÏim-
nicnde, griefde ende quetfte, al was 't fchoondatden

Ende gelet de Juftitie tot conlervatie van de ruft en
fekerheyd van de Borgerye ende Ingefetencn ten hoog-
ften gelegen is, dat Zodanige moedwillige gewelde-
naars in handen van de Juftitic geraken foo hebben
Haar Ed. Achtbare goedgevonden te beloven, gelyk
zy beloven mits defen , aan die gene, die foodanige
dieven en geweldenaars, of een van deielve, weet aan
te wyfen, dat in hcgteniflê geraken, ende van 'tfeyt
overtuygt worden, een praemie van drie honderd gul-
den i fuUende des aanbrengers naam werden gefecre-
teert, al was hy een medepligtige , die daarenboven
impuniteyc zal genieten. Aldus gepubliceert van den

ditie hy ook zy, die vermits den onlangs ge-
wefene brand foo in de Gansfteeg buyten Tolleileeg
poort,als op de Voorftraat,geborgen,naar hun geno-
men , ofte ook onder hun hebben eenig goed, henlie-
den omme te bergen ter handen geftelt, of die 't fel-
ve felver om te bergen onder haar genomen hebben,
ofte daar foodanig goed verfet of verpand is, dat zy
binnen den tyd van 24 uuren het zelve goed te voor·
fchyn brengen op den Stadhuyfe alhier, op poene dat
dte gcene die alfulk goed onder fie houd <

XXI. PU BLICATIE, tegen het flelen en verbergen van goederen, by gelegentheyd van den brand

&c. den 6 Seftemb. M O CC VI,

De Vrocdfchnp der Stad Utrecht, ordonneert
hier mede allen ende een yegelyk, jong en-
de oud, niemand uytgefondert, van wat con-

///. Oeel

gepunlcerc worden na gelegcntheyd
van faken, alwaar het ook dat zulks over tien ende
meer jaren na deien aan den dag komen mogte. Gelyfc
mede een yegelyk wort belaft die onder hun hebben
eenige brand-emmers,zcylcn,bylen, pikken, fchup-
pen, of eenigerhande faken tot den brand gebruykc,
hen niet toebehorende, defelve mede binnen 24 uren
te brengen op den Stadhuyfe, op poene van arbitrale
correétie.

En ten eynde de dieven en delinquanten in defen
des te beter mogen worden agterhaalt, hebben Haar
Ed. Agtb. goedgevonden te ftatueren, gelyk gefta·
tueert wort by defen, een procmie van hondert gulden,
voor de geenc die eenige van defelve komen te ont-
dekken , zoo dat in handen van Juftitic geraken j en
zal des aanbrengers naam blyven gefecreteert. Aldus
moreJoUto van den Stadhuyfe gepubliceert, op den 6,
September 1706, In kenniÎTc van my, E, v. Hars-
camp.

Eee %

XXII. PU·

-ocr page 408-

40.4 TEGEN ΡΕ DIEVEN.

urgemeeftcren en Vroedfchap der Stad Utrecht,
vcrfcheyde klagten zynde voorgekomen over
het breken eh Ichenden van laken-raampten,
ftaandc op deier Stads wallen, bermen, het
vredenborgjinde nieuwe plantagie,en anderepUatfen
meer, aan de refpciSiive Drapiers en andere Fabric-
queurs ^ tot het ftellen van haarlieden raampten, door
Haar Ed. Achtb. vergonft j ende dat zig Veele quaad-
aardige en moedwillige menfchen dagelyks verltoiiten
jVan de voorfz raampten te fteelen, ofte te breeken ,de
ylereveeren, bouten, clavieren, houtc palen,fcheyen
cn leggers} dat ook de voprizboosdoenders iedere ee-
pigen tyd hebben derven onderdaan, de lakeneojbayen
£Ώ iiiyeo , ofte andere manufaduren aan de voorfz
faampten drogende, met ççn mes, hout, of ileenen
ie doorfnyden, gaten in tc maken, tc fcheuren, óf
anderfints te befchadigen, tot grote fcliade van de re-
ipeftive Drapiers en Fabricqueiirs, en tot merkelyke
veragteripge van de vooriz manufaduren, die Haar
Ëd. Achtb. alçoos hebben begunftigt en getragt hier
aan te queekep. Spö is 't, dat Haar Ed. Achtb. om
^e voorfz. yuylaardigheden te weeren, hebben goed-
gevonden aan alle en een ygelyk ,jong of oud, wie hy
zyn mogte, te interdiceren ende te verbieden, gelyk

Haar Edi Achtb. doen by defen, de voorfz raampten,
ofte lakenen, oif andere manufaÓuren daaraan drogen-
de , op ecnigerhande maniere te befchadigen ófte te
bederven, op pcene van 't luchthuys, ofte anderfints
na rigeur yan rechten ftre^gelyk aan den lyve geftrafc
te worden , na bevind van zaken, boven vergoeding
van de fchade door de voorfz boosdpenders aanraamp-
ten, lakenen, of andere manufailuren veroorfaakt, en
fullen, foo veel dpfe vergoedinge aangaat, de ouders
voor hare lynderen moeien inftaan,

Ende ten eynde de delinquanten in defe des tc beter
mogen worden ontjdekt, ende na verdienfte geftraft,
hebben Haar Ed. Achtb. tot een prsemie gefteld, gc»
lyk Haar Ed. Achtb. doenby defen, een fomme van vyf-
tig gulden, die een ofte meer van de voorfz boos wig-
ten weet te ontdekken, zoo dat in handen van de Ju-
ftitie geraken , en van 't feyt oyertuygt worden; en
zal des aanbrengers naam, des begerende, worden ge-
fecreteert. En op dat niemand hier van eenige onkun-
de mogte voorwenden, zal defe worden gedrukt,ge-
publiceert en geaffigeert. Aldus gedaan en gearrefteert
op den 30 July 1708. en morefolito van den Stadhuyfe
alhier gepubliceert op den 31 July 1708. Jn kenniflc
van my, E. V. Harscamp.

PL AGAAT Ugm het k^fchdigm mn de Laken-rampten, én 31 Ju]y MOCCVUli
' ^ - en geremveert den Npvemb^ MDCC^FllL

XXlil. NADER Publicatie op hef voorfz fubjeSiV den 7 Januar. MOÇCXX1I1.

chout, Borgemeefteren, en die van den Ge-
rechte dçr Stad Utrecht, bevonden hebbende,
dat niet tegenilaande de publicatie en interdi-
ftie van de Ed. Achtb. Vroedfchap defer Stad,
van den 31 July 1708, legens het befchadigen der
lakenraampten en manufaéluren daaraan hangende, ge-
daan , nograns eenige moedwilligers lig verftout
hebben, van twe ftucken gecpuleurd^elakenen, gefla-
gen aan het raampt ftaande op defer Stads walle aan
het Paardeveld, met mes of ander inftrument veder
met drie groote fneeden te doorfnyden, en dus zoo
merckelyke fchade aan den eygenaar der felver toe te
brengen. Ende confidererende het felve niet alleen te
zyn groote moedwilligheyd envilipendie van de voorfz
Publicatie en Interdiâie gepleegd, maar eene boos-
aardige feytelykheyd en bederf aan goederen toege-
bragt, dewelcke aan de goede trouwe en forge van
een yègelyk werden vertrouwt 5 hebben Haar Ed.
Achtb. ter ontdcckinge der geene die zulks hebben
gepleegd, ofte ook in het toekomende zulks aan defe
ofte andere raampten en goederen zal of zullen koo-
mcn te pleegen, belooft, zo als belooft werd by de-
fen, eene prœmie van een hondert en vyftig gulden,
aan deij geene die fodaanige délinquant of delinquan-
ten komt te ontdecken, foo dat in handen 'van de JÏi-
ftitie geraaken, en van 't feyt \^erdcn overtuygt j te be-
talen de yoorlz prœrhie, 4opr den Heer Thefaurier
defer Stad çn zal dçs aanbrengers naam niet werden
genfjcld5 "en''by aldleii hy aa^h't fcy^t mecle pligtig
Kiogfé Xyn , oöi|c dâar qyçr niet geftraft werden.

XXIV. ^

orgernieeftcren en yroedichap der Stad Utrecht,
bevindende, da^ niettegepftaandêvoorgaande
Publiça^ien hiei; tegen gedaan, defer Stads
walÎçn, bruggen eri ftraçen, zop buyten als
binnen deeie Siad, ook fpecialyk ,de verkcpskotten,
cÏóor de Pagters van de gebrapden wynen e^ï gediftil-
leercle wateren, nu nie.uwlyks gebouwd met onfe pçr-
rniflîp op dçier Stads barm, beneden de vraPaan het
paardevelt, dóer baldadige menfchen'en jongeris,met
het losbreken en afwerpen van fteenen merkelyk wor-
den befchadigt, verbieden Haar Ed. Agtb. nogmaals

Verbiedende Haar Ed. Achtb! daar benevens nog-
maals wel ernftigaan allen ende een yegelyk, jong of
oud, de vooriz,als mede eenige andere raampten bin-
nen of buyten defe Stad gefteld, ofte de laakenen en
goed>eren daar aan geflagen, in eenigerhande maniere
te befchadigen of te doen befchadigen, op pœne van
daar over publiecq geichavottecrt, ftrengelyk gegeef·
feelt, en daar beneven in defer Stads werckhuys ge-
fteld te worden 5 alles boven vergoedinge van de toe-
gebragte fchade, waar ontrent de ouders voor haare
kinderen zullen moeten inftaan.

Ordonneerende voorts aan allen ende een yegelyk,'
tot welckers kennifle mochte gekomen zyn, ofte in
het toekomende nog mogte komen, door wie fodaa·;
nige feytelykheyd bedreven is, of bedreven zal wor-
den, dat zy zulcks aanftonts aan den Heer Hpofc-
Officier, ofte een van deHeerenBorgermeefterén ko·
men aangeven en bekend maken,op pœne van ander-
fints als heelders en medeplichtigen aan 't feyt ge-
houden en geftraft te worden.

Ende bp dat niemand hiervan ignorantie praetendc·
re, fal defe werden gepubliceert, gedruckt en geaffi-
geert, aan alle de voorfz raampten, en verders, naa
behooren. ' In kènniiTe van my Secretaris, Anth. dc
Ruever· A14us gepubliceerd van den Stadhuyfe bin-
nen Utrecht (more folïto) rpet behoorlyke adfiftentic, *
pp den 7 January 172.3 , by rny ondergefchreve Deur-
waarder van den Heere Hooft-Officier, J. v. Groe-
nendaal.

PEACAAT tegen het befchadigen vati zeeker Verckens-fchot der Pachters van de hrank
wyn, den 8 July Mp CQXXIV.

wel fche^elyk by deefe alle en een yeder, jong ofte
oud, enige de minfte iteenen los te maken, ofte af tc
breiden aàn defer Stads muuren ofte borft.weeringen»
bruggen, der, felver vleugels,' kluyfen, werven, zoo
buyceo^ dç poorten als aan de oiide end,e nieuwe grag*
ren leggende, ofte ook Wn çetuge andere gebouwen»
fpecialyk ook de verkenftallen en derlelver daken hier
boven gemeld, door het afwerpen van fteenen ofaD-
ders te bçfchadigen of bederven} mitsgaders ook de
afgebroke of losgemaakte fteenen te vervoeren, vcf-
breneen, veel min defelve inde binnen· of buytcn-

grach*

-ocr page 409-

grachten te werpen, alles op pœne van den gulden
voor de eerfte reyfe, en vyf en twintig gulden voor
de tweede reyze te verbeuren, ofte van oy de kop ge-
vat, in *t tuchthuys gebragt, ofte anderfints arbitra*
lyk gecorrigeert te worden naar exigentic van zaken}
t'appliceren dc vooriz boetens, d'eene helfte voor iien
JJeere Hooft-Officiers, en d^andere helfte voor xien
aanbrenger, zullende d'óuders voor hunne kinderen
moeten betalen. Authoriferende nevens den Heere
Hooft-Officier cn zyn Ed. Subilituyr, alle en een yge-
lyk, en wel byzonder^yk dc Letièrdienaars, Bo^en,

Gpzienders van de vuylnis, kleppers cn de dienaars
van de Juiliiie,om de bcboetinge re doen, of de hand-
dadige ia handen νηη dejuftitie re brengen, waar naa
een yeder zig zal hebben te regtileien.

En op dat niemand hier van onkundig zy, zal defe
worden gedrukt, gepubliceert en geaffigcert zoo het
behoort. Aldus by Haar Ed. Agtb. gerefolveerd den
I July I7Z4, ,en (moreβΐϊίο) νün den Stadhuyfe der
bcad Utrecht gepubliceert, den 8 dito 17^4. In ken·
niflè van my, £. v. Harscamp.

HET BESCHADIGEN, &C. IBOEK. ΧΨ.ΊΙΤ.

XXV. PUBLICATIE, van geen keren ^ daar men Ibuyjen mede kan beklimmen ^ v$or de huy-

jen, erven &c. ongefioten des nachts te latenβααη, den 27 Jueufi,
MDCXIL ' ^^

Alfox? me;i ijage)yks Γ00 langer foo meer ver- de bevryden j foU ie , dat myne Heeren die Stad-
neemt, dat'er veeleende verfcheyden dievc-jhouder, Schout, Burgermeefteien. Schepenen endc
ryen op onverwachte plaatfen gepleeec, ei?- Raad defer Stad Utrecht, hier mede eenen yegelykeii'
de met feer hooge lederen op de rnaicen , foo bjijnneo deler Stad als Vryheyt van dien wel heb-
geuten ende vcnfteren van de goede luyden geklom^ ben wüllen vermaanen, ende njet te min ordonneeren «
men ende ingebrooken word: oorfaake eensdeels,«ïii6- dien dijt ingaan tpag, van des avonts, naar dat de
dien verfcheyde perfoonen timmerende ende metljelen- poQrtl|:lock ophout, tot dat die des morgens weder
de huyfen ende andere hooge wercken , des nachts Juyt, geene lederen, da^r roenhuyfen, vcniicrs,daa-
aan defelve wercken laten ftaan ongeflooten de felve ken, &c. m.ede kan beklimmen, voor hiire huyien^
lederen j dat ook verfcheyden lederemakersde lederen |erven, deuren, bergen, fchuurenofte boomen onge-
op heure erven, ende de Schouten van de gebuurten floten te laten, neniaar ddelvevaft te maaken ende te

hare brandleeren te fluyten yan gelyken negügentee
ren, als mede bogaartluyden , bouwlwyden ende an-
deren , ende men geerne den goeden burgeren ende
ingefeetenen (fqo veelmogelyk) voor die vcryen fou-

fluyten aan de boomen van de leederen, endc niet aan
de fporten, op de verbeurte van foodanigc leederen,
ende op yder noch drie gulden, by den gcenen op
wiens erve die ongefloten bevonden fullen werden.

XXVI. PUBLICATIE, van geen fchepen of fchuyten te laten vernachten in defer Stads Burg^

wallen, den Jmy MDCK

Myn Heeren de Stadhouder, Schout, Bor-
gemeeftcren, en Schepenen der Stad U-
trecht , prdonneeren en beveplen allpn
fchipperen, huysluyden, fchouwemakers,
cn allen anderen, hun in conformité van voorgaan-
de Publicaticn, mede van nu voortaan neerftelyk te
wachten van eenige harer fchepen, fchnypen, ot
fchouwen, des nacjits te laten leggen, of daar mede
te varen in defer Stads bprçhwallen, maar de/elve al*
yoorens het iluyten van de bomen, te brengen, of
doen brengen ter plaatie daar toe van ouds georden-
ncert, op pœne van ajle de fchepen, fchuyten, en
fchouwen te verbeuren, die na het fluyten dervoorfz
boomen in dp burchwallen bevonden zullen worden ,
daar van een yder by defcn nog werd gcwaarfchouwt.

Stads , „

(in de borgwal leggende) overgehaalt ende ontvoert,
endc dat men jegens fulke endp diergelyke feyten by
^le middelen behoort te voorfien. Soo is dat myn
E. Heeren Burgermeeiteren ende Vroetfchappe dee-
fer Stad ordonneeren allen den geenen, die dus lange
enige fchuyten, groot of kleyn, in der Stads buyίen grag-
ten leggende ende nog leggende hebben, als ook on-
der de boogen ende bruggen van der Stads poorten,
dat zy deielve fchuyten alle avond voor het fluyten
de bomen, ook't fchut buytcnSinte Catharynen,daar
mede defelve borgwallen worden befloten, op ver-
beurte van defelve fchuyten, groot ofte klcvn. Ende
200 veel aangaat die fchuytjens , die de bruyckcrs
van de buy ten-bol wercken gcbruyckcn, mitsgaden
de fchuytjens van de Poortiers, die in de borgwal
blyvcn leggen, die fullen defelve bruykers ende Poor-
tiers met een yfere ketting ende flot zulks fluyten en·
de verforgen, dat die by nagt by iiiemant konnen
worden gebruyckt, op pœne van t'elkcmaal, als zy
daar inne breukige bevonden worden, te verbeuren
drie gulden.

XXVIL NADERE Publicatie où het voor/z fubjeB , den 7 Maart ΜΏ C XX; geremveert

den j^July MOCXXÎF; dem May MOCXXXFl; en 15 May
MOCXXXVIL

Mm kan hier by doen<t V geen tot voorkooming van fraudes van impofitim defen aangaande is goedgevonden , den
8 Januar. 1707. Siet beneden loet iv. Boek. ii.Tyt.

Ifoo men bericht word, dat eenige goederen, der poorten, daar uythaalen ende verbrengen buytcn

die den goeden luyden by nagt endc ontyden
t'federt eenigen tyt herwaarts zyn geftppleni
by de dieven ende tteelders der ielver over
muuren zyn geworpen, ende met fchuytjens

XXVIIL PLAÇA AT, dat men gedmrende de donkere avonden, om dieveryen voor te hoornen, na

fes aren anders met langs de firaat falgaan, als met een brandende lan-
taarn, den 3 Januar, MDXCVIlL
Men kan hier voor af laten gaan het i.artyk, van het Placaat tegen de Dieven ^ van den 4 Nowmk tfdy, Siet
^oï;<r»Num. II.

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur- zy begecrende daar inne te voorfien, goedgevonden
gcmeeftcren, en Schepenen der Stad Ü- ende gercfolveert hebben, dat men van nu voortaan,
trecht, doen te weten, dat, alfoo i'harer zoo lange die donkere avonden geduuren,niet zalmo-
gen gaan des avonds langs de ftraten, na dat de kloek
ies geflagen zal zyn , anders dan met een lantaarne,
daar inne zynde een brandend licht. Soo is 'c

'yn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur-
gcmeeftcren, en Schepenen der Stad Ü-
trecht, doen te weten, dat, alfoo i'harer
. kennifle gekoomen is, dat by defe voorle-

de donkere avonden verfcheyde goede luyden hare man·
iels, huyken, lanteernen ôcc. genomen zyn, endc dat

Ece 3

dat
roync

-ocr page 410-

4o6 TEGEN DE DIEVEN,

myne Hecren voorn, by defch ordonnecren allen bur-
geren en inwoonderen defer Stad, dat zy hun hier na
reguleeren, op pœnc van te verbeutcn by dencontra-
venteurs van defen, eenen Carolus gulden, tot behoef
van dc wacht, ofte Schouten dienaars, die de bekeu-
ringc doen fullen. Welverftaande, dat men regard en
csen infien hebben zal opambachts-jongens, en meys·
kens, kooinende van hear werkj alles ren eyndemen
te beter die goede luyden licht by hen hebbende, zal
konnen ondcricheyden ,uyt de vagabunden en ledig-
gangers, des avonds fonder licht op haredieverycuyt-
gaande.

MeenigmaUn is hy de eude Ordonnantiën op de JVaakers en Borgerwachte, om alkrhanden ονετίαβ en qtutde feyte»
voor te koomen, defen aangaande ordre gefielt', welke alle wy niet fuïkn ophalen. De Lefer heeft maar na tejlaau
het II. Boek. xv. Tyt»___

XXIX. PUBLICATIE, ten fine voorfz, en om aUe moedwilU, op flraat gepleegt ivordende jmsr

te komen, deni^ Maart ΜΌ X Cl X.

AIfoo den Raad defer Stad ter ooren gekooraen ; langs de ftraat te gaan, dan met een lantaarn, ber·
is de groote moedwille,die des avond en des! nende keerfc daar inne, fonder ook de kleppers voor-
nachts by verfcheyden wosd'gepleegt, fon- noemt qualyk toe tefpreeken, hun ommegaan te be-
dcrling jegens de kleppers^die fy niet alleen letten, of eenigfinis te aggreifeeren,op pœne van ar-
injurieercu, hun devoir te doen empcchceren , maar bitrale correóliej cnde fo yemand ter contrarie op de
'ook met geweld aggreifeeren,daar inne noodlyk dient ftraat bevonden word, achter de boefklok ophoud,
voorden, tot bevrydinge van alle goede luyden, die ionder lantaarn of licht by hem te hebben, met hals-
ook des avonds de ftraten gebruyken, ende om defel- of ander geweer, dat defelve als een ftraatfchender
vc te beter te ontdekken, foo is't, dat men by defen gehouden, daar over aangetaft, en aan den lyve ge-
belaft ende beveelt allen en een ygelyk, dat hem nie- ftraft fal worden,
mand des avonds vervordere, achter de gcfette uure,

XXX. PLACAAT ten fine voorfz ^ den 27 Jmuar. MOCXll; gerenoveert den 14, Oifok

MDCXFllL

Ifoo men dagelyks leyder verneemt, ende dat jten voorfchreve norelyken dient voorfien. Soo'is

tot kenniiTe van (i) de Vroedfchap is geko
dat eenige brooddronke en moedwilli-

dat mynHeeren dc Stadhouder, Schout, Burgermee-
fteren. Schepenen ende Raad deefer Srad Utrecht,
mitsdeefen wel ernftclyk ende fcherpelyk interdicee-
ren ende verbieden, allen burgeren ende innewoon·
deren deefer Stad, van wat qualiteyt ofte conditie die
zyn,niemand uytgefondert,van nu voortaan,naar dat
de kloeke (3) tien uuren geilagen fal hebben, te gaan
langes der ftraaten, anders als met een lantaarns ende
bernende keerfle daar inne, op pœne van drie gulden
by den contraventeurs te verbeuren, cnde daar en bo-
ven nog by den Officier, zynen Subftituyt ofte wag-
te aangehouden te worden (4); ende foo yemand naar
de voorfchreve uuren op dc ftraate bevonden word,
fonder lantaarn ofte licht, met geweer by fig te heb"

men.

CI ) den Heere Commandeur e'hde den geftrengen
Krygsraad defes guarnifoen belieft heeft, tot voorko·
minge van fchadelyke inconvenienten , dieby donke-
re avonden ende nachten onder den foldaten ende an-
dere, feifs tuflchen borgeren ende foldaaten, tot tur-
batie van goede correfpondentie, foude mogen ont·
ftaan over het Guarnifoen alhier, fulke ordre te ftcl·
len ende op de parade by publicatie te fullen doen ver-
kondigen, dat geen foldaat, de wacht niet hebben-
de, hem zal vervorderen des avonds op der ilraatco
te gaan, naar dat de kloeke tien uuren zal hebben ge-
ilagen, cnde voor die uuren niet (3) van *savdndf
van acht uuren tot tienen toe, anders dan met een la""
caarne en^de een brandende kaarflè daar inne. Dat ook
dc foldaaten, de wacht hebbende (^) fcherpdy^y^'

ge perfoonen, hun by deefe donckere avon-
den onderftaan groote infolcntie, ondaft cnde moet-
wille, jaa ftraatfchenderye, foo jegens den foldaten
alhier guarnifoen houdende,als burgers, eninnewoon-
ders (1) te plegen ende te bedryven, niet allecnlyken
defelve te injurieeren ende qualyken toe te fpreeken,
nemaar ook die te aggreifeeren, fchandelyck te tra-
ûeeren ende quetfen , daar door wel eenig misver-
ftand ( het welk God genadelyk verhoede ) tuflchen
den burgers ende foldaten foude konnen komén te
verryfen, een faake voorwaar daar inne tot bevrydin-
ge van allen goeden luyden, des avonds de ftraaten
gebruykende, ontdeckinge (fo veel mogelyk) van de ben, (5) fonder die ïeufe te hebben, of ronde te^doen^zA
voorfchreve -brooddronke ende moetwillige perfoo- 'daar over aangetaft, in apprehenfie gebracht, 'enclc
nen, ende confervatie van alle ruft, vreede ende on-, voorts aan den lyve ofte anderfints geftraft worden,
derlinge eenigheyt, tuflchen den burgers ende folda- naar gelegentheyt van der faake.

{i) De Publicatie van den 27 Januar. heeftden Raad deefer Stad is gekomen, dat eenige ongerufte,

moedwillige, en fediticufe perfoonen &c.
(1) De voorfz Publicatie heeft hier nog by^ ende kleppers.
(5) In de voorfz Publicatie flaat ^ achturen.

(4) Jn de gem. Publicatie word hier nog achter gevoegt. Des men regard nemen zal op de ambachts-jongens

cnde meyskens, komende van heur mceiïers, of handwerk, nog jong van jaren zyndc.
(f ) Defe woorden met curfyf gedrukt, zyn in de Publicatie van 1618 ingekoomen.

XXXI. PLACAAT, ten fine voorfz, als mede van geen foldaten te injurieeren, nog na tien aren te
« tappen, den i OM, MDCXIX; en gerenoveert den 21 Novemb. MOCXX.

^geen verder defen aangaande in opfichte tot de Militie is gearrefieert ^ is te vindm beneden in het 11, Bock.
XX. Tyt.

Ifoo federt eenen geruymen tyt herwaarts be-

f\ vonden is, ende noch dagelyks bevonden
word , dat vericheyde goede luyden, bor-
gcrs ende-inwoonders defer Stad, groffelyk
fyn beftolen,met geweldig opbreeken van deuren, ven-
fters ende anders, ende dat men tot geen feekereken-
nifle voor als noch heeft konnen bekomen , by wie
defelve dievcryen worden gepleegt, eensdeels uyt oor-
faake dat des avonts, des 's nachts, ende by ontyden
veel geloop by der ftraaten valt, van diverfche perfoo-
nen, londer licht by ben te hebben, die by den Offi-
cier aangefprooken zynde » de eene fich excufeert tè
wefen een ambachtsman,de ander eenfoldaat,endeop
andere prietexten , waarommc hier tegens eenige an-
dere nadere provifie dient voorgengraen, gclyk ook

-ocr page 411-

HET BESCIÎADKSEN, l BOEK, Xm TI7.

hoâen is van hunne wachten ofte guarde op de firaaten te
gaan^ anders dan met fpcmle ΐαβ van een H^ftOfficier
mn de wachte^ alles op pœnc dat de contravenceurs
van dien datelyken aangfCaftgcapprehendeert cnde
aan den lyve geftraft fiiiicn wordrâ arbicrnlyk, ten
exemple van anderen. Item, dat in hec doen van de
ronde, de foldaten op de ftraat rencontreerende den
Officier defer Stad, ofte fynen Subltituyt, zal cnoeten
den felven Officier het woort geven, om te mogen
mftaan ,(of fy ioidaaten zyn of geen j mede alsde vooriz
folditen eenige borgeren met licht op der ftraaten
ontmoeten^ die henluyden in haar ampt niet te kort
en doen, defelve ronde den borgeren in geenrc manrti*
ren met eenige onbeleeftheyt fullen mogen bejegenen,
maar dieiy op ftraaien bevinden fonder licht na dege·
ftelde uure van lien in den avond, fullen fy mogen
aantaften, in bewaarniÎÎe flellen, cnde daar na in han-
den van hare competente Rechters doen leveren | niet
te min reguard nemende op de ambachts»jongens ende
meyskens,komende van haar hantwerk, noch jong van
jaaren zynde. Hebbende by de felve ordre eyntelyk
noch verboden alle toegelaten foetelaars endc tavcr-
niers, des avonts na tien uuren eenige gelagen langer
binnen haar huyfen ofte erven te houden, ofte te fat-
ten, veel min ymand na den felven tyt te ôntfangen
em te drinken , op de verbeurte voor de eerfte reyfe
van heur bier prys gemaakt, ende voorde andere rey-
fe uytter Stad endc guarnifoen gebannen te worden j
gelyk ten eerften gebannen fullen zyn die gene, die in
hare huyfe bevonden worden lichte vrouwen op tc
houden. Soo heeft dan ook goec ende hoognodig ge*
dacht, den Heeren Burgermeefterencnde Vroedfchap
defer Stad, allen endeccnen yeder van den burgers,
onderdaanen ende ingefetencn der felver, ernftelyk
te verbieden, gelyck haar Ed. wel ernilelyk verbie-
den by defen, van nu voortaan des avonts, na dat
die kloeke tien uuren gellagen zal hebben, te gaan
langs de ftraaten, anders dan met een lantcerne cnde
barbende kaarflc daar innc, op pcene van drie gulden
by dc contravenceurs te verbeuren,daar toe fy b^y den
Officier, fynen Subftituyt, ofte wachte aangehouden
fullen mogen werden 5 cnde indien ymand t'eynde dc
voorfz uure geweer by hem hebbende , word bevon·
den op der Itraat, fonder ecnig licht, of de leufe tc
hübbèn, of ronden te doen , zal daar over aangetaft,
in ap^iehenlïe gebracht, ende voorts arbitralyk ge«
ilraft worden, naar gelegentheyt der faake, andere ten
exemple. Interdicecrcnde voorts welernftig al'enende
een yder, hy zy borger ofte inwoonder ,van wat qua·
litc of conditie hy zy,den foldaten van het guarnilocn
alhier te injuriecren, misfegeen, nog dreygen, veel
min te misdoen , ende bylondcr met die van der
wachte, in het doen van de wachten ofte andere ha·
re behoorlyke officiCn, op poene van lyfftraiFc. Eyn-
télyk vO^ort nog fcherpelyk verboden, allen taverniers
of itórbergiers binricn deefe Stad, voortaan des avonds
naar dat het luyden van de boefklok fal ophouden, lan-
ger eenige gelaagen binnen heure huyfen, ofte erven
te houden ofte fetten, veel min andere naar die tyt tc
ontfangen om te drinken, maar defelve als dan ter-
ftonc endc datelyck uyt haare huyfen endc erven tc
dóen vertreckcn» op pœnc vao yedcr reyfe by den
herbergiers te verbeuren , die contrarie deede, fei
gulden, ende by yder van de gaften driegulden.

it) De VuhUcatie van den 1 OSlob, i6ip heeft ^ zyn Genadigfle Grave Ernft Cafimier van Naiîâuw

Veld-Maarfchalk &c. ende den geftrengcn Krygsraad tot &c.
(i) Defe woorden met curfyf gedrukt ^ zyn in het Placaat van lózo bygevoegt,

{ 3 ) Defe woorden met curfyf gedrukt^ zyn van het Placaat van i6io i dog het voorgaande heeft, pra:cife daar op
fullen moeten zyn, foo haaft die klokke van half tien begint te luyden , met interdictie van hun weder
van defelve wacht te mogen begeven, op paene van lyfilraiFe.

XXXII» PUBLICATIE, Un eynde voorfz, den 3 Jtdy MOCLXXIL

Borgcmeeileren en Vroedfchap der Stad Utrecht,
hebben tot fecuriteyt van hare borgeren en in-
gefetencn, cnde beveylingvan de gem«ïene we-
gen en ftraten, by provifie goedgevonden en
geordonneert, dat voortaan alle endc een yeder, van
wat qualiteyt ofte conditie hy zoude mogen wefen,
die des avonds, *t zy by ofte fonder maanfchyn, na
tien uuren dc ilraat zal komen te gebruyken, gehou-
den zal zyn een lichtende flambeau, peckrans of lan
leern te hebben, ofte in compagnie, ten hoochiten
van vier perfonen, met foodanig ligt voorfien zynde j
vergefelfchapt te gaan, op pœnc dat alle endc een yder
gcbreeckige ten behoeve van den Heer Officier defer

Stad, ofte van de nachtwagt, die van beyde de eer·
fte bekeuring doet, verbeuren zal de fomrae van fes
guldens voor de ecrfte, ende twaalf guldens voor dc
tweede reyfe, cnde dat defelve zal worden aangehou-
den ter tyd en wylen hy de voorfz boete zal hebben
voldaan: cnde in cas van onvermogemheyt, dat dc
contraventeur arbitralyk naar de gelegentheyt der faa-
ke fal Worden geftraft. Uytgefondert dat by occafic
van brand, als wanneer yeder huys gehouden is een
lichtende lanteern voor de deur te hebben, de inge-
ierenen vermogen zullen de ilraten fonder haar eygen
licht te gebruyken. Gepubliceert in Utrecht, den
3 July In kcnmiFc van my, J. Nicuilad.

VYFTIENDE TYTEL.

BetreiFende het fteelcn, fchenden, &c. van hoo-
rnen 5 ftaande langs de gemeene wegen ; als
mede van het beklimmen en beileelen van
de hoven der particulieren

5 tuynhuys-
ftakettin-

jens

van

gen, heyningen, &c.

CER.

-ocr page 412-

416, TEGEN HET STEELEN EN SCHENDEN

eerste deel.

Aaangaande het fteelen , fchenden , en andere moedwil
te bedryven aan defer Stads .boomen, ftaande langs
de gemeene wegen en ftraten. y-

Voeg hier by het PJacaat tegen het ryden op defer Stads wallen i^c, den lo Maart ι6οη. Siet hoven den ύ,μ l .Tyt.·
I. Deel. Num. 111.

I. PUBLICATIE , ugms het fchenden van boomen, langs de wallen defer Stad geplant j den 31

Oecemb. MOXCFL

ΑΙΓ00 van defer Stads wegen langs de wallen de-
fer Stad jonge ypeboomen geplant zyn, en
geftelt tot cieraad defer Srad, foo is 't, dat
royn Heeren de Stadhouder, Schout, Bor-
gemcefteren, en Schepenen der Stad Utrecht, gebieden
wel crnftclyk ecnen ygelyken , oud of jong , dat zy
hen niet onderwinden defelve jonge,nog deoudeboo-

II. PU BLICATIE ^ tegen het fchenden en befchadigen van de ypeboomen ^ langs de cingels geplant,

den 4 Oecemb, MOCXII.

men, langs de wal ftaande, te breeken, hou wen, ker-
ven , of tc befchadigen, met fchellen, fpykeren, houw-
vaften, of anderfints daar innc te flaan, laaken, leer,
of yet anders daar aan te hangen, ofte in eenigerhan-
de andere manieren, alles op het verbeuren van de fcha-
de tc verbeteren, ende voorts arbitralyk gecorrigeert
te worden tot difcretie van den Gerechte.

Ifoo het belieft heeft rayn Ed. Heere die Re-
geerders deefer Stad Utrecht, tot cieraad
niet alleen van defelve Stad, maar ook felver
tot gerief ende recreatie van allen burgers
ende inwoonders deefer Stad, mede van allen anderen
paiTanten, de cingelen buyten ende rontfomme deefer
Stad te doen verbreedcn, cfFen maaken, ende met
Jonge ypeboomen beplanten, ende dat myne E. Hee-
ren intentie ende wille is, dat defelve in dier voegen
niet fimpelyk gehouden, maar de jonge boomen van
tyt tot tyt ook mogen aannemen, ende haren naruur-
lyken ende bequamen wasdom bekomen: foo wort
hier mede, in den naame ende van wegen mynE. Hee-
ren voornoemt, allen ende eene yegelyken, van wat
qualité of conditie hy zy , zo wel vrouws- als mans-
perfooncn, jong ofte oud, wel fcherpelyk belaft de-
felve cingelen niet weder te verminderen, zand ofte
aarde daar uyt tc halen, eenige dellen of gaten daar
inne le maaken, ofte ook eenige meftvaalten ofte yet
anders daar op te vergaderen nog leggen, of defelve
ergens mede tc bekommeren, veel min de voorfchre-

iÏL
ve jonge boomen ecnigfints te befchadigen, ofte beu-
ren voortgang te beletten, het fy met daar aan te ruc-
ken of te trecken, of daar op yet te hangen, aan tc
binden, met paarden ofte anders daar door of aan te
ryden, of ook eenige andere beeften of vee daardoor
of langes te dryven, die defelve ecnigfints foudc mo-
gen befchadigen, ofte yetwes anders te doen dat ec-
nigfints tot nadeel van het voorverhaalde foude mo-
gen ftrecken, op poene van vyf en twintig gulden tc
verbeuren, te appliceeren de yoorfchrevc boeten, het
eene dardendecl tot behoef van den Heere Officier,
het ander dardendecl tot behoef van den armen, en het
derde dardendecl tot behoef van den aanbrenger,ofte
anderfints daar over arbitralyken gecorrigeert te wer-
den, tot difcretie van myn Heeren van den Gerechte}
en zal men de pecunieele boeten van de kinderen aan
de ouders, of momboirs daar geen ouders en zyn, ende
van de booden aan de heeren, meetters of vrouwen
verhalen , behoudens defelve meefters of vrouwen,
dien aangaande haar guarand aan defelve heure boo-
den.

PUBLICATIE, tegen het fchenden van boomen, langs de gemeene wegen flaande» denù
Maart MOCXXXIV.

Ifoo men dagelyks bevind, dat, niet tegen-
ftaande voorgaande Publicatien ende pa;naal
verbot, de boomen, totcieraatende recrea-
tie van de burgers ende inwoonders deefer
Srad, geplant rontfomme de cingelen, wallen ende an-
dere publiecque plar.tfen in dele Stad ende de Vry-
heyt van dien, by fommige particuliere perfoonen wor-
den ommegehouwen ende gcfnoeyt, dat ook by an-
dere moetwillige de jonge boomen, die in plaatie van
de uytgeganc weder geplinrzyn, befchadigt, uytge-
trokkcn ende anders bedorven , geruineert ende ge-
iichcnt worden) Xoo is 't , dat myn Heeren van de
Vroedichappc, daar innc willende voorfien, hierme-
de wel icherpelyk verbieden allen ende ecnen yegely-
ken, jong ende oud, niemand uytgefondert,vanwac
qualiteyt of conditie hy zy, eenige der felver boomen
ommc te houwen, te befnoeyen, uyt te trecken, daar
aan te rukken, fchuddcn, yets op te hangen ofte an-
derfints tc befchadigen, op pœne van vyf en twintig
guldens, het een dardendecl ten behoeven van den Of-
ficier, het ander voorden armen .ende het darde voor
den aanbrenger, ofte anders arbitrailykgecorrigeertte
werden, tot difcretie van den Gerechtejende zalmen
de pecunieele boeten van de kinderen aan de oudersof
momboirs, ende van de boden aan hare heeren, mee·
fters ofte vrouwen verhalen , behoudens die haar gua-
rand aan de felve.

IV. PU BLICATIE, op het voorfz fubjeÎi, den 237 OM, MOCXXXVII; en geremeert

deni^OBob. MDCXXXFIIL ^ . .

' ί
e Regeerders der Stad Utrecht, verbieden plaatfen ftaande, als ook den doorn of kookers dm de

ende inrerdicceren by deefcn wel icherpelyk boomen te breekcn, fiiydcn,. uyttrcckcn, ichuddeo,
allen ende een yegelyk, jong ende oud, van ofte anders te fchenden ofte befchadigen, het zy vad
wat qualiteyt of conditie die zy, dc gcplan- beeften, die men daar door of langs dryft, oÎic\>'J
IC boomen op deefer Stads wallen, op de kerkhoven, dag ofte by lïagt laat weyden, of andcEfints, oppœ-
op het pleynivan Vreedenburg, op de cingelen ront-'nc van vyf en twintig gulden tc verbeuren, ten bc-
fom deelerStad, ook dc boomen ende plantagiçn, om | hoçvcn van den Heer Officier, den armen ende aaO"
cndc neiFens de Paie •maliebaan, of op eenige andere | brenger eUcseen dardcndeel, ende daar en bovco er*

- ° biirw

-ocr page 413-

VAN BOOMEN, HOVEM. I BOËË. tft,

bîtràîlyk ook aan den lyve naar gelcgentheyt van het te, ende fal men de pecunieeJe boete van de Icinderen
feyt geftraft te worden, ter dilcrciie van den Gerech- aan de ouders, ofte niomboirs van defelve verhalen,

V. NADER fUcaat, àefen aangaande, den 26 Feknar, MOCXXXIX, enmenoveert dm

Λ Tifirpfnh r 'ΜΉ Γ. Y T.I/' ®

ten hebben gefchent, fonder dat men tot kenniiTc van
foodanige boomfchenders kan koomcn 5 fo is 'c, dac
myne Heercii voornoemt, hier mede ernftig verma-
nen ende wel fcherpelyk belaften allen ende een ygc-
lyk, diekenniÎTe ot wetenicbip van dcfe (5) moec-
willige overirceders van Heeren gebot hebben of kry-
gen mogen, mede van anderen, die noch hiernamaals
hun fouden mogen verftouten van gelykcn meer tö
doen, den fel ven den Heere Officier deier Stad offy-

___C..!-/!-·______· . 1 -- ' ,, . . -

V—— f---- , ^

den doorn ofte kookers om de boomen te breecken,
fnyden, uyttrekken, fchudden, of anders te fchen-
den ofbeichadigen, het zy met heeften, die men daar
door of langs dryft, ofte by dag ofte by nacht laat
weyden, ofte anderfints, op poene van vyfentwintig
guldens te verbeuren, ten behoeven van den Officier,
armen ende aanbrenger, elks een dardendeel, ende
daarenboven ook arbitrailyk aan den lyve geftraft te
worden, ter difcretie van den Gerechte, ende dat men
de pecunieele boete van de kinderen aan de ouders ofte
momboirs der felver zal verhalen j (welke Publicatie als
nu andermaal word gerenoveert mitsdeefen) evenwel
eenige moetwillige in den voorleden weeke , opferte·
Jyk verfcheyde nieuw geplante boomen op het cingel

6 Oecemb. \MOCXLK

Alfoo niet tegenftaande voorgaande Publicatien
van den 0£löbris iC^y ii Oftobris KÏjS.
( I ) ende 16 Fehruaty 1639., waar bymyne
Heeren de Regeerders deler Stad, verboden
ende wel icherpelyck geinterdiceert hebben, allen en
eenen yegclyken de geplante boomen op defer Stads
wallen, op de kerkhoven, op het pleyn van Vreeden-
burg , op de cingelen rontfomme defe Stad , ook de
boomen en plantagien om en nefFens de Pale-maille-

baanj ofte op eenige andere jïlaatfen rtaande, als ook nen Subftituyt in het openbaar , ofte in hei rêcreet ken

baar te maaken, op poene van als toeftanders van foö-
danige quade en moetwillige feyten met defelve quaat-
doenders geftraft te fullen worden: ende die dan foo-
danige boomfchenders ende quaaddoenders in manie-
ren als vooren heeft kennelyk gemaakt, fulks dat mee
'er waarheyt daar van blykt, ende foodanige daarover
geapprehendeert worden, zal van Stads wegen daar
voor vereert worden, met defomme vanhondertgul-
den, ende fynen naam fecreet gehouden j ende of den
aanbrenger aan het feyt mede handdadig waar geweeft,
ende fyne complicen melde, ende daar van blceke,
ende die geapprehendeert worden als vooren, zal van
het deha vry zyn, ook deverccringe genieten, ende
fynen naam fecreet blyven.

tuifchen de Weerd-ende (z) Wittevrouwen poor-
( I ) Defe woorden met curfyf gedrukt^ zyn in dg Publicatie van den 6 Decemb. bygevoegf,

(2) Jn de Publicatie van den 26 Februar, löjp, Weert» en Catharyne poort.

(3) De voorfz Publicatie heeft nogy defe boomfchenders, boosdoenders, en moetwillige &c.

VI. ANDERE Publicatie^ ten eynde voorjz, deni% Maart MDCLFL

Alfo niet tegenftaande de Publicatien era Waar-
fchouwingen, deefen aangaande gedaan, fo
nu als dan, en nog onlangs by eenige moet·
■ willige vagabunden verfcheyden lindeboo·
men, ftaande om de Maliebaan buyten deefe Stad by
het Waterpoort jen, zyn gefchent en gebrooken 5 foo
wort by deefe wel fcherpelyk allen ende een yder, van
wat qualiteyt ende conditie die zyn, gelaft, geenige
boomen op de cingels ende wallen deefer Stad, mits-
gaders aan de Maliebaan ofte elders te befchadigen, of
haaren wasdom of voortgang te beletten, het zy met
daar aan te rucken of te trecken, ofte yets anders re
doen, het geene eenigiints tot nadeel van defelve fou-
de mogen ftrecken, op pœne van vyftig guldens by
ydericontraventeur ce verbeuren, te appliceeren het

VIL

PUBLICATIE , ten eynde voorfz, den

Alfoo de Ed. Vroedfchap defer Stad goedge-
vonden heeft, tot meerder cieraat te doen
planten op defer Stads wallen, een goede
quantiteyt lindebomen, ende men bevind,
dat, niet tegenftaande voorgaande Publicatien, foo
nu en dan by moetwillige de jonge boomen aldaar,
mitsgaders op de cingels, om de Maliebaan, ende el-
ders ftaande , worden gefchendende befchadigt} foo
word by defen wel fcherpelyk allen ende een yeder,
van wat qualiteyt ofte conditie die zyn, geinterdi-
ceert ende verboden, de voorfz boomen te befchadi-
gen , ofte haren wasdom ende voortgang te beletten,
*t zy met daar aan te trecken, den doorn ofte de be·
kleetfelen daar af te rucken, kerven, ofte yets anders
eene dardendeel ten behoeve van den Officier, het an·
der dardendeel ten behoeve van den armen, ende hec
laatfte voor den aanbrenger, ofte anderfints arbitrai-
lyk daar over te worden gecorrigeert, tot difcretic
van den Gerechte j ende fal men de pecunieele boete
van de kinderen aan de ouders verhalen ; notifiçeeren*
de daar beneffens by deefen, dat fo wie komt te ont-
decken de perfoon ofte perfoonen, die voor weynige
dagen de voorfchreve moetwilligheyt hebben gepleegr,
in het fchenden van de bomen aan de Maliebaan, fulkt
dat hy of zy in handen van de Juftitie geraaken, voor
yder fal genieten hondert gulden, ende daar en boven
ongeftraft blyven, ingevalle hy mede handdadig ware
geweeft.

z^Novemb. MOCLVL

te doen, 't geene eenichfints tot nadeel van defelve
foude mogen ftrecken j op pœne van by de kop gevat,
gegeelTclt, of anders arbitralyk gecorrigeert te wor-
den: authoriferende tot't geene voorfz, nevens den
Officier, des ielfs Subftituyt, de Schouten van dc.
gebuurten, de Letterdienaars ende Boden deier Stad ,
mitsgaders de Opfichters op den armen ende vuylnis,
ende de dienaers van de Juftitie: ende zal de geene>
die de handdadige komt'aan te houden, tot een veree-
ringe genieten tien guldens. Aldus gearrefteert by dc
Vroedfchap voorfz, den 24 November 16^6, ende
gepubliceert van den Stad-huyfe, den 27 der felver
maant, by my, J. Q;iinr.

VUL PUBLICATIE, op het voorfz fubjeB, den May MD CL F111.

D- O /1 Vrnf^Hfrhao der Stad ecls,ende om de Maliebaan ftaande, nier en daar,en

e Borgemeefteren ende Vroe^ geis. J aeM.uiekerk by het fchouwtge,(yn

///. DtiU

-ocr page 414-

4IO TiEGEN HEX ^STEELEN.EN SCHENDEN

tc wyfenj.fuïks dat hy ofte zy in handen komen, to;
een verecringe zal genieten hondert,gulden, en zyn
naam fecreet blyven, al ware't dat defelve mede plich-
tig daar aan waregeweeftj'in welken gevalle hy daar-
enboven vrydom van het deliét zil genieten : laftende
en beveelendc nogmaals wel ernftelyk alle perfoonen,
jong of oud, hun ftriftelyk te rcguleeren na de Pu-
blicatie van den 26 Novemb. 1656. in de geaffigeer-
de bordekens op de wallen geftclt, op de pœne alsin
defelve.

NADER PlaVaat op ht voorfz [nbjeEî , 'dm ^o April C^IDCLX; geamplieert den 9
Novemb. AiDCLX; engeremveert "den 5 May MO CLXllL

ix.

Burgermeeileren ende VroedÎchap der Sraü ü-
irecht,' bevindendedat niettegenftaandevoor-
gaande Publicatien, foo nu ende dan by moet-
wiilige de jonge linden of andere bomen , op
defer Sta'ds wallen, mitsgaders op dc cingels, om de
Maillebaah ende elders itaande, worden gefchcnt en
befchadigt, interdiceren ende verbieden by defen wel
fcherpelyk^nochrnaal allen ende een yegelyk, van wat
qualiteyt of conditie die fyn, "de vcoriz bomen te be-
fchiidigen, ofte haren wasdom ende voortgang te be-
letten, 't fy met daar aan te trekken , den doorn ofte
b'ckleetfelen dâàr af te rukken, kerven ofte yet anders
tc doen, 't.géne eenigfints.tot nadeel van defelve fou·
dc mc^en ilreckcn , op pœne van by de kop gevat,
gegeeiftlt, ofte anders arbitralyk gecorrigeert te wor-
den.

Gelyk .njyn Heeren voornoemt ook verftaan ende
ordonneren by defe , dat de jonge bornen op dc cin-
gels ofte buytenwegen defer Stad geplant voor huy-
iingen ofte wooningen, by de eygenaars van dien met
doorn ofte houre kokers bekleed, beforchc, en voor
'c fchudden ende fchendenbewnartfullcn moeten wor-
den, op pœne van andere t'hiren koften in plaatfe tc
planten, ende drie guldens daarenboven opyderboom
te verbeuren.

Ende om te meer te voorkomen fchadc cn fchcnnis
aan hoven , bomen, heggen, ofre.apdere plantagien,
foo word by defe ilriktelyk noch geinterdiceert ende
( I ) Dit artykel is in de Publicatie van den 19 Novemb, 1660. hy gekomen.
(2) in de voorige Publicatien flaat^ den ^o April, en 2<3 Novemb. i6óo. 6cc.

X. PUBLICATIE, ten ejnde voorfz den 14 Jpnl MD CL XK

Defe Publicatie is ten deele vcrnictnvt dsn 21 July i66f', zo April lóóy, ^ Maart ιβγγ', 16 Maart 16815
7 O&ob. 16B1 i en'16 May iö8f. Siet in deien Tyt. het volg. Deel.

fchent ende befchadigt, word by defen belooft een
vereering van vyftig gulden, aan den geenen die den
handdadigen weet aan te brengen, en zal men zyn
naam fecreet houden, of zoo hy daar mede plichtig
aan ware, zal vryheyd genieten.

Word mede by delen wel ernilelyk verboden allen
en een ygetyk, jong of oud, met flingers te fpee/en
pf te werpen, veel min in der kercken of goeder luy-
den glafen, met ileenen of andere inftrumenten tc
fmyten,op pœne van by de kop gevat en in het tucht-

'yn Heeren Burgemeefteren' en Vroedfchap
defer Stad, bevindende, dat niet jegen-
ftaande voorgaande Publicatien, foo nu cn
dan by moedv/illigen de jonge linden en an-
dere boomen op defer Stads wallen, cmgels, orn de
IVIaillebaan, en elders worden befchadigt, interdicee-
ren b'y defen wel fcherpelyk allen en een yegelyk de
voorfz plantage eenigfints te benadeelen, op pœne
van by de kop gevat, gegeeflelt, of anders naar ge-
legentheyd gecorrigeert te vyorden. Ende dewyl nog
binnen weynigedagen, eenige boomen op de wal on-i huys geiet te worden naar gclê^ntheyd.
trent den hof van de Academie, moedwilliglyk fyn ge-

5Û7

PU BLICATIE, tegen het befcJoadigen van boomen en tuynhuysjens aan de Mailïebaan, âm

ΜΌ cl XXil

verboden , op nieuw getimmerde huyiïngen bomen
ofte tacken te ftellen tot meyen., foo men die noemt,
als ook op ftraten ofte publycque plaatfen le planten
den meyboom 5 item met groene tscken te btftel^en
de huyfingen, venilers, deuren, &c. alwaar vertee-
ringen van Gebuyrten, Gilden, Corporaalfchappen,
of andere gehouden worden, op de verbeurte van fes
guldens, ende arbitrale corredie,na gelegentheyt van
laken.

A11 de voorfz boeten teA'erbeuren ten behoeve van
dcn bekeurder, waar toe byidefen worden geauthori-
feert, nevens den Officier ende fyn Sübftituyt, dc
Schouten van de gebuerten , de Letterdienaars ende
Boden defer Stad, mitsgaders de opfichters op den ar-
men, ende dienaars van dejuftitie, fullende dc geene,
die de handdadige komt aan te houden, tot een ver-
eeringc gemeten tien guldens daarenboven.

Cl) ^tem, al foo men bevind^ dat meefi de masdom en
het leven henomen word der hoornen voor huyfingen en hof-
fieden geplant ^ foo word de hewoonders hy defen belafl ende
bevolen defelve met doorn ende anders behoorlyk tehefor*
gen ende priefervecren ^ of men zal bet daar voor houden ^
dat het flerven en uyïgaan van defelve boomen door hare
fchuld toegekoornen is^ ende over (ulks tothamliederkofien
andere in plaatfe van dien doen planten.

Aldus gearrefteert ende gepubliceert, (2) dén f
May 1C61. In kennifle yan my, j. Quinc.

geficn het Placcaat, door ordre van den Hee
re Hartoçh van Luxemborg doen cmanee-
rçn, by het welcke alle militaire perfonen op
feekere ivyare poene daaf inne vermeit, geinrcrdiceert
V7ort in dpfer StadsJ.urisdiiftie, ende fpeciaal aan eeni-
ge allées, a)s,mede omtrent de Mailïebaan, aan cenige
huyfen, eenig gewelt ofte fchade. aanjedocn., ofte
aldaar de boomen ofte eenigerhande plantagie te be-
fchadigen, ofte om te hacken , hebben.tot voorder
fecuriieyt van de voorfz huyfingen, ende. plantagie,.

defielfs Jurisdi£lie, cenige huyfen of getimmer aldaar
ftaande, te beichadigen ofte te berooven,ofte ook ee-
nige bomen of plantagien te fchendcn, uyc tc royen,
om tc hacken, ofte omgehakt zynde te amovcren,
gelyk ook wel ftriöiclyk geinterdiceert wort, eenig
omgehakte plantagie, ofte gerooft hout, te koopen,
handelen, ofte te verbruyken : alles op pœne van ar-
bitrale correélie, ende daar en boven nog vyftig gui'
dens by yeder contravenreur. ten behoeve van den
Heere van den Lande te verbeuren. Accordeert in

orgemecileren en ^roedfchap der Stad Utrecht interdiceren, aan alle ingefetenen van defe Stad ende

goetgevonden, by defen wel ftriótclyk insgelycks te kenni!?è van my, J, Nieuftadr.

XÎL

PUBLICATIE, tegen het fchenden van de Undeboomen. en het wejden tuffchen de Plantâ'
gim, den 23 Decemb. MDCLXXF.

Buw

-ocr page 415-

VAN BOOMEN, HOVEN. Ζ BOEK. XV, TIT. 4.rt

Burgcrmceftercn ende Vroedfchap der Stad Ü-
trecht bevindende, dat niet tegenftaande voor-
gaande Publicatien, foo nu ende dan by moet-
willige de jonge linden ende andere bomen op
deefer Stads wallen, cingels, om de Maliebaan ende
elders worden befchadigtj ende want men als nu een
aanvang heeft gemaakt aan de nieuwe plantagie op de
cingels , beginnende van de Wittevrouwen poort tot
aan de Maliebaan, ende daar inne van meyninge zyn
zoo vervolgens te continueeren, inrerdiceeren by de
fen wel fcherpelyk allen ende een yegelyk, de voor-
fchreve plantagie eenigfints te benadeelen, op pœne
van by de kop gevat, gegeefleelt of anders naar ge-

Ïegentheyt gecorrigeert te worden. Ende dewyle nog
binnen weynige dagen, eenige boomen van de voor-
fchreve nieuwe plantagie fyn moecwilliglyk uytgerukc
ende befchadigt, worc by deefe belooft een vereerin·
ge van liondert gulden aan die geene, die den hand-
dadigen weet aan te brengen, ende zal men zyn naam
fecreet houden, of zoo hy daar mede plichtig aan wa-
re, zal vryheyt genieten.

Ende ren eynde, alle verhinderinge van de voor·
fchreve plantagie worde ge weert, hebben haar Ed.
goedgevonden te renoveeren de ó ) Intcrdiöic van
den 4 May 1070.

( I ) Siet defe InterdiStie hoven in denxiii. Tyt. 11. Deel. Nura vi.

XÏII. PUBLICATIE tegen het fchenden van de boomen rond/om defe Si^. den 18 Miufi.

MOCLXXXF. ^

Borgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht,
bevindende, dat niet tegenftaande verfcheyde
voorgaande Publicatien , foo nu en dan, by
moedwillige, de jonge boomen, op defer Stads
wallen, de cingels, om de Maillebaan, langs de moes-
grachten, fleenftraat, en elders ftaande, worden ge-
fchend , ende byfonderlyk dat noch onlangs cenige
jonge geplante boomen aan de derde moesgracht, langs
het Lynpad, zyn befchadigt, (inhsererende hare ( i )
Publicatie van den xC May laatftleden, dewelke hier
mede word gehouden als gerenoveert) hebben noch-
maal goedgevonden, alle ende een yegelyk wel fcher-
pelyk by defen t'interdiceren ende verbieden , de voorfz
boomen te befchadigen , of haren wasdom en voort-
gang te beletten, 'c zy met daar aan te trecken, den
doorn of beletfelen afteruckeri, kerven Î of iets an-
ders te doen , 't gene eenigfints tot nadeel vandefelve
ioude ftrecken, allés op pœne als by defelve..

Ende op dat de handdadigen van de laatftegepleegde
moedwilligheyd , ofte van diergelyke , in het toeko-
mende te beter mochten werden ontdeckt, zaldea
gene die de voorfz handdadigen weet aan te wyiên,
fulks dat hy in handen vandejuftitie gemakt, tot een
vereeringe genieten honden Îilvere ducatons , en des
felfs naam lecreet bly ven : ende zal hy mede vryheyd
genieten, zoo hy zelfs daar aan medeplichtig mochte
zyn geweelt, boven gelyke vereeringe van hondert
filvere ducatons. Aldus gepubliceert van den Stad-
huyfe t'Utrecht, op den 18 Auguftus 16$f. In ken·
niilè van my, Corn. de Ruever.

( X ) Defe FubHcatie is ie vinden in defen Tyt. het volg. Deel.

Burgermeefteren ende Vroetfchap deefer Stad
bevindende, dat, niet tegenftaande voorgaan-
de Publicatien, foo nu en dan by moetwillige
de jonge boomen, foo binnen als buyten de
Stad ftaande, worden gefchent,ende byfonderlyk dat
nog onlangs eenige jonge geplante boomen op het
Jans kerkhof zyn befchadigt, hebben noemaal goed-
gevonden alle ende yder wel fcherpelyk by deelen te
interdiceeren ende verbieden,defelve boomen,fo bin-
nen als buyten de Stad ftaande, te befchadigen, of ha-
ren wasdom te beletten, het zy met daar aan te ruc-
ken, kerven, het ftorten van afch, meffie of dierge-
lyke vuyligheyt om ilcfelve te ftroyen, of yet anders
ftrecken,alles op pœne van by dc kop gevat, gegeef-
felt ende in het tuchthuys gelet, ofte anders arbitrai-
ly k gecorrigeert te worden : ende op dot de handda-
digen van de laatfte gepleegde moetwilUgheyt, of van
diergelyke, in toekomende te beter mochten worden
i ontdekt, fal den geenen, die de voor fchreve handda*
digen weet'aan te wyfen, fulks dat hy in handen van
de juftiiie geraakt, tot een vereeringe genieten hon-
dert filvere ducatons, ende fal hy mede vryheyt ge-
nieten , foo hy felfs mede pHgtig daar aan mogrc zyn
geweeft, boven gelyke vereeringe van hondert lïivc-·
re ducatons.

XIV. PUBLICATIE, ten eynde voorfz, den i6Februar. MDCLXXXlX.

te doen het geene tot nadeel van defelve ibude mogca

XV. PUBLICATIE, ten ejnde voorfz, den s jfany MD CXC

Burgermeefteren ende Vroedfchap deefer Stad be-
vindende, dat, niet tegenftaande verfcheyde
voorgaande Publicatien» ioo nu en dan by
moetwillige de boomen op defer Stads wallen,
langs de graften , op het Jans Kerkhof, en andere
kerkhoven en plaatfen in de Stad , mitsgaders de cin-
gels , Maliebaan, fteenftraat ,en andere plantagien om
de Stad, worden gefchent ende befchadigt -, dat ook
groote moetwilligheyt ende gewelt wort gepleegt in
het overklimmen, doorbreeken ende aan ftukken hak-
ken, of kerven van de heggen, ftakettingen of ande-
re aftuyningen van de hoven en boomgaarden, om en
in de Jurisdi£tie van de Stad, fcheuren van fruytboo-
®cn, ende befteelen ende wegroven van defelve,heb-

XVL PUBLICATIE, op ht νοίφ/ùbje^,

Borgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, bevindende dat niet tegenftaande voor-
gaande Publicatien, foo nu en dan by moed-
willige, de jonge linden en andere boomen,
d^iu Stads wallen, mitsgaders op de cingels, om
we Maliebaan, l:mgs democsgrachten, fteenftraat,op
///. Dee/,
ben goetgevonden nogmaal by deefen wel fcherpelyk
te verbieden, allen ende een yeder, jong of oud, de
voorfchreve boomen te befchadigen, met ichellen, ker-
ven, fnyden, afrucken van tacken, met ftocken,ftc«
nen of anderfints daar in te fmyten, ofte op eeniger-
hande wyfe haren wasdom ende voorgang te beletten,
den doorn ofte bekleeticlen daar van re trecken, mits-
gaders eenige van de voorgemelde moctwilligheedco
aan heyningen, hoven ,fruytboomen, of boomgaarden
te plegen, op pcene van by de kop gevjit, gcgeeÓ»
feit, een jaar in het tuchthuys gefet, ofte fwaarder
aan den lyve gecorrigeert te worden, het zy defelve
op de daat bevonden, of naderhand ontdekt fuiicnwor··
den.

den 2% April MOCXCFIIL

de kerkhoven ende elders ftaande, worden gefchent
en befchadigt} dat ook groote moedwilligheyd ende
gewelt wort gepleegt, door het werpen met fteenen,
aan ftucken trecken van tacken, &c. interdiceren
ende verbieden by defen wel fcherpelyk nogmaals alle
ende een yder, van wat qualiteyt of conditie by zy.
Fff a de

-ocr page 416-

416, TEGEN HET STEELEN EN SCHENDEN

412

de voorfz boomente befchadigen,de tacken te fcheu-
ren, bladeren af te rrecken, oi haren, wasdom ende
voortgang te beJeiten, den doorn af le rucken, of
yers anders re doen het gene eenigfinrs tot nadeel van
defelve foude ftrccken,miisgadeiscenigevan devoor-
gemelte moedwHIigheden of gewelden aan de voorfz
boomen of heyningen te plegen, op pœne van by de
kop'gevat, cn een jaar in 'c tuchihuy$ gefet, ©f m-
ders arbitralyk gecorrigeèrc te worden, 't zy deftlvc
op de daad bevonden,of naroaals ontdekt tullen^wpH
den; Aldiis gepubliceert van^dén Stadhuyfe t'ütrecht^
op'den 28 Apri! i<5p8. In kcnnilFe vah my, Corii. de'
Ruever.'

Xyil. PUBLIC ATIË ^ ten eynde veorfzi den 12 July ΜΌ C CU.

Burgerméefteren ende Vroedfchap defer Stad be-
vindende, dat, niet tegenilaande voorgaande
Publicatien,fonu en dan by moetwillige ver-
fcheyde boowen, fooiinden, y pen, als ande-
re, op defer Stads wallen, kerkhoven ende andel-epu-
bliecque plaatfen, mitsgaders om de eingels, ende in·
fonderheyt langs de mocsgrafien , ende in de nieuwe
plantagie &c., van tyt tot tyt worden gefchelt, ook
jonge bomen uytgerukt, ende op alderhande manieren
befchadigt, fpecialyk ook door jongens , die aldaar
gaan baden ; ende alioo het publiecq daar aan gelegen
is, datfoodanige moetwilligheden worden geween en
geftraft, hebben haar Ed, Achtb. goet gevonden te
inter^ceeren ende verbieden alle ende een yder, wie
het ook foude mogen wefen, de voorfchreve ende an- fwegen worden
dere boomen, in de Stad ende Vryheyt van Utrecht

XVIII. PUBLICATIE, tem het bejchadigen van de Moefbefieboomen'door JanBeamegepkmj

den 4 Januar, MDC QVllL

ftaande, tc fchendcn, beichadigeh, ofte'harén wasdom
te beletten, in wat maniei'eri'' het foudem'ogen gèfchie·;
den, ook met'het aftreéken'van den'doorn , om dc"
jonge boomen'geftclt j·op 'pœne Vhn'by^^ de kop ge-
vatjgegeèflelt ende in bet tuchthuys'gelet, ofte anders»
aan den lyve ^ecorrigeert; te werden , het zy de felvç
op dc daat'bevonden, pf nàmaâls'oÉtdékt fulîen worg-
den. Ende hebben haar Ed. Achtb. tot beter achter-
haling van de voorfz moetwilligheden, bydefen goet-
gevonden tc beloven aan den genen, diefobdâni^
hantdadigen weet aan te wyren,>foodat inhandétivan
de Juftitie geraaken, een prasmie van"vyfiig:guldcns,
mitsgaders impuniteyt, voor foo veel hy medeplich-
tig daar aan mochte zyn » ende dat fyn naam zal ver*

orgermeefteren en Vroedfchap der Stad U-
trecht, bevindende, dat niet tegenilaande
voorgaande Publicatien , by moetwilligen de
boomen op defer Stads wallen , kerkhoven,
ende andere publiecque plaatfen, mitsgaders om dc
eingels ende langs de mpesgragten,in de nieuwe plan-
tagie, &c. van tyt tot tyt worden gefchelt, ook jon-
ge bomen uytgerukt, en op alderhande manieren be-
fchadigt, en in 't byfonder mede de plantfoenen van
moerbefien-boomen,op verfcheyde plaatfen onder de-
fer. .Stads Jurisdidie tot aanqueken van fy wormen ge-
plant, by den koopman Jean Beaune, als daar toe van
Haar Ed. JMog. verkregen hebbende fpeciaal oilroy,
in „dato den ^^ September 1707. Ende alfoo het pu-
bliecq daar aan gelegen is, dat foodanige moetwillig-
heden wprden geweerd ende geftraft, hebben Haar
Ed. Achtb. goetgevonden te interdiceeren ende ver-
bieden alle ende een ycder, wie het ook foudewefen,
de voorfz ende andere boomen in dc Stad en Vryheyd
van Utrecht ftaande, te fchenden, befchadigeti, of*
te haren wafchdom te beletten, in wat manier liet
foude mogen gefchieden', ook met'het aftrecken van'
den doorn om de jonge boomen gefteld, oppcene van'
by de kop gevat, gegeeifelt ende in 't. tudhthuysfge-
fet, ofte anders aan deq lyve geçorrigeert te worden,
't zy defëlyc ορ*· de daat bevonden, ofte namaais ont-
dekt fullen 'worden. Ende hebben Haar E^.'Achtb.
tot beter achterhaling van de voorfchrevió'mo^lwiï-
ligers,bydefen'goédgevonden, tebelovcii,aan ^e ^
nc die fodanige handdadigen weet aan re wyfeh, ίο
datfe in^handèn van Juititie geraaken, één prcemi'é
van vyftig gulden ,rnitsgaders imptmitéyt voor fo ved
hy medepligtig^ daar aan mogte zyn, ènde" dm zya
naam zal verlwcgen worden. Aldus gea^reftcerd by
de Vroedfchap, op den ζ january 1708,· en van dert
Stadhuyfealhier, Wör^ folitoy gepublic-eerti op heden
den 4 January 1708. In kerinilTe van my, 'E.- v. Hars*
camp. · »

t ■ - I 1 t '1'

VYFTIENDE TYTEL.

TWEEDE DEEL.

■

Xegcn het bèfteelen en beklimmen van Hoven van parti-
culieren, Qpbrèeken van tuynhuysicné, eh bèfchadi-
gen van de heyningeri en ftakéttingen. ,

Voeg Èer'hy bit PUcaat tegen hit befchadigen van defer StadspoHJaàen en hoornen, den 10 OUoh. I0f.
'ven dm χiv. Tyt. Num. 111. ^

Î. PUB LIC AT IE, tegen het befchadigen m befleelen, vam boomgaarden, tuynen, en fegen het hM
van zand, aar de &c. van deftr Stadswallen mdt eingels^ den okob, MDLXXa^

Ifooeenige quaatwillige hen onderftaan heb-
bent! te vallen in de boomgaarden, cnthoven
>ende anders, vande.Carthuyfers, ende aldaar
, eenige boora.eniom te houwen, naa hen te
necmen ende tc verbrengen tot haren appetite, waar
door andere oo'rfaak fouden mogen nemen fulks naa te
doen, ende alfoo de voorfchreve boomgaarden, ent-
boven ende diergclyke géheel te vernielen ^ ten tfraic
daar inne b'ehoorlyfc voorfien worde j foo is't,
myn Heeren die Stadhouderj Schout, Burgertnéeife·.
ren ende Schepenen deefer Stad Utrecht, gebiedw co
bevelen by deefen wel feherpelyken eei^ yegèlyKW,
dat hem niemant eii ónderwinde ofte vcrvordere te
vallen in de voorfchreve boomgaardft)>€nthoven|C^

-ocr page 417-

VAN BOOMEM. HOVEN /. BOEK. XK TIT.

dc diergelyke, ende aldaar ofte ook van ecnige ande-
re plaaifen dc boomen oniirae te houwen, Ichenden
ende verbrengen, in ecniger wys ofte manieren, op
ρίΕΠβ dat zulks als dieverye geacht ende gcftrafc zal
worden criminelycken aan haaren lyven, anderen ten
exemple} permitteerende den Remmeelter ofte Ge-
machtigden van den voorfchrevcn C irrhuyfers, ende
allen anderen, dien eenige bocoïen afgehouwen ende
genomen zyn, ofte nog afgehouwen ende genomen
zullen worden, dat zy defelve boomen zullen mogen
vervolgen, recouvreeren ende weder naar iïg nee-
men ende halen, of doen halen, van alle plaatfen daar
zy die zullen weeten te bekomen, onbekroont van

413

ycmand, ende op pœne dat de curbateurs van dien ge·
ftrafc zullen worden, als complicen van de voorfchre-
ve diei'erye*

Gebieden ende beveelcn voorts, dat hen^oortaan
niemant en onderwinde ecnige fauvereerde mie zand
te haaien van deefer Stads wallen ofte cingelen, hef
zy by dage, avonde olte nachte, op het verbeurea
haars overite kleed ^ ende de karre, paarden ofrc wa^
geil', daar het mede gedaan wort,tot behoef van den
bekeurder, welcke bekeuringe alle Stads cndeSchou*
len dienaars, ende alien anderen, die hetgelielt, toe-
gelaten wort, ende daar en boven nog arbitrailyk ge-
oorrigeert te worden, tot difcretie van den Gerechte .

11. PUBLICATIE, tegen het breken in de boomgaarden, &rvm &c, om eenige aard- of boomr.

vruchten tefielen , den 29 %ny MOCXF lil ; eneermoveert dm là
Janvar, MD CXXIL

Alfoo dilgelyks meer ende meer groote klach-
ten worden gedaan, niet .alleen by de opge-
feetenen van defer Stads Vryheyt, maar ook
van die, die daar buyten woonen , ( i ) van
dat hare boomen, hecken, heggen, tuynen ende an-
ders , moetwilliglyken dagelyks in Hukken gehouwen,
gçbrooken, berooft endç weggenomen werden} dat
ook boven dien, noch de eygenaars der fel ver (fulks
konnende qualyk met goede oogen aanfien ende ge-
dogen) gemjurieert, gefcholden ende gedreygt wor-
den, daar door meerder fwarigheyt fouüe konnen ent-
Haan, en hieromme promptelyk daar inne dient voor-
fien: ende want men bericht wort, dat dit by veeje
vagabuoden, leediggangers, beedelaars ende andere
opgeieetenen in defer Stads Vryhe)^t, onder dekfel v.p
foldaten, mede gepleegt word, die hun binnen defer
Stad ende der felver Vryheyt onthouden ende fchuy
len i foo ordonnceren myn Hecren Schout, Burger*»
meerteren, Scheepenen ( 2 ) ende f^roedfchap defer Stad
wel icherpelyken by delen allen ende eenen yegelyken
inwoonder ende opgefeeten van der Sta4 ende Stads
Vryheyt, van wat qualiteyt, conditie, ofte natie hy
ook zy, hun voortaan te wachten in der Stads Vry-
heyt, ofte ook daar buyten, te gaan, om eenige der
goede Ipyden boomen, hecken, heggen, tuynen ofte
andere diergelyke hputwcrk ,vcel min het nieuwe ge·
ftelde gelint op defer Stads cingel, tuiTchen de Weert
ende Catharynen pooiten, te brecken , om ic hou·»
wen, beroven ende weg te nemen, ofte ymandceni·

f;e fchaade aan te doen, te injurieeren ,misfeggen ofte
oen, op pcene van niet alleen de aangedane ichaade
te fullen moeten repareeren , maar oc3c daarenboven
aibitrailyken aan den lyve geftraft te worden naurexi·
genticder faaken,anderen ten exemple.

( I ) Het Placaat van den zp Jmy lÖiS heeft hier nog by^ over cjie bcroovinge ende fpoliau'c haarder boomen

ende land vruchten , behalven dat hare boQipen
{z) Defe woorden met curfyf gedrukt^ zyn in de ï^ntfle hygekoomenf

lil. PUBLICATIE, i^OT hu breùm en omhmwm van flakettingen , boomen » plantagien φ-ζ,

den 27 Novemb. MOCXXFl; germoveert de» 28 Januar. MDCXLFIL

Alfoo daaglyks groote klachten gedaan wor-^fchadigen, veel min weg te dragen , of tebeileelen,
den, dat eenige moedwillige hun onderdaan ; op popnc yap arbitrale correftiei lallende de poortiers
te breken „ende te befteelenide heggen , tuy-j van de refpcfbive poorten, (3) als ook die van de numht
nen, llakettingen, plantagien, aldo^m^ neçrltig regard teneemen, op die geene die

de buyten deefe Stadj lbo verbied (2) de Vrpedfchapjeenig rys, gebroken ftakeitingen, omgehouwen bo-
der Stad Utrecht wel exprcflelyk eenen ycgelyk byimen, moes, wortelen, of diergclyken binnen defe
defen , eenige heggen, ftakettingen, tuynen, planta- Stad brengen, of dragen,
gien, of gelàayde te breeken, omhouwen, ©f te be-
( I ) Dit is in de laat fie Publicatie bygevoegt.

(2) Inde voorjz Publicatiefiaat^ verbieden myne Hecren Borgemecfteren cn Vroçdfchap,
(.5) Alsopnum. i.

IV. PUBLICATIE, ttgen het afmaayen van het gras langs d0joten van de koornlanden , en

bejchadigen van't bomgewas iden 13 fmy MOCXXVIL

Alfoo men in ervaringe komt, dat veele en ver- gehaalt, en het felvç aan voerluyden verkogt, ook de
fcheyde perfoonen, foo voerluyden als ande- rayteri en andere in de Stad met groote meenigte
rcn,haaronderftaanhetgrasopdeflootkanten t'huys gebragt, 't welk alfoo niet en behoort, maar

Ifoo men in ervaringe komt, dat veele en ver
fcheyde perfoonen, foo voerluyden als ande-
ren, haar onderftaan het gras op de flootkanten
en gruppelcnvande koornUnden daaglyks te
gaan maayen, ende met wagens, fchuyten, manden
«nde facken weg te voeren ,imytende eo ilepende ook
het felve door der goeder luvder koorn ende gewafch
op't veld ftaande, het welk zy dan pok vertreeden
ende bederven ; gelyk men ook bevind , dat by nagt
en ontyden't gras uyt de weyden en hooylanden werd

aan den lyve iirafbaar is. als openbaare vclddieveryc.
Soo is 't, dat de Vroedfchap der Stad Utrecht by deièçi
wel fcherpelyk interdiceert ende verbied een ygelyk,
van wat qualiteyt of conditie hy zy, het geen vporfz
is meer te doen, op pœne van aan den lyve geftraft,
ofteanderfintsaibitralyk gecorrigeert te worden, an-
deren ten exempel.

ORDÖNNANl lE tegen het befchadigen en beflélenvan hoven^ fiakettingen^ tappen van

herbergiers aan borger s en Joldaten na tien uren ^ ére, den 13 Î>eçemb»
MOCXXXIL

voege bier by het Placaat tegen het borgen aan foldaten ^ van flakftti^en^ tuynen^ ξβί, den 2 j Jê'

j». siet beneden bet 11. Bock. xx. Tyt.

Alibo

Fff}

-ocr page 418-

TEGEN HET STEELEN EN SCHENDEN

4^4

Ifoo dagelyks groote klagten gedaan worden,
van dat eenige moetwillige haar onderftaan
re breken ende te beftcelen de heggen, tuy-
ftakettint^en, plantagien endebelaayde

ncn.

buyten (ïeefe Stad, foo verbieden myn Heeren Bur
germ^eilercn ende Vrncdichap deeier Stad, wel ex-
jrc/Telyk een yegelyk by deelen, egeene heggen ,|fta·
zettingen, tuyncn, plantagien ofte befaaydc te bree-
Jken, om te houwen ofte te befchadigen, vèel min
weg te dragen ofte te befteelen, op pœne van aibi-
trailyk gecorrigcerc te werden; laftende de poortiérs
van de rc^peciiive poorten, als ook die van de wacht,
aldaar neerÜig reguard te nemen op die geene, die
cenig rys gebrooken , üakettingen omgehouwen,
hoornen, moes, wortelen , of diergelyken binrjen de-
fe Stad inbrengen ofte dragen. ,

Wyders verbieden m\ η Heeren voornoemt den toe-
gelaten ioetelaars, tabakvcikoopers, eenige foldaten
binnen haare huyfen, ofte haire erven om te drinken
des avonds te houden ofte te fetten, later als tot acht
ende den anderen herbergiers ende tavernicrs

uuren.

binnen deefe Stad, des avonds tor dat die boevcklok
begint re luyden, veel min naa defelve uure ende tyt
eenige folJaten ten fine voorlchreve te ontfangen, op
pœne van by yeder foetelaar, herbergier ende tabaks-
verknoper yeder reyfevan elk foldaat, die na de voor-

deur ende geilrengen Krygsraad goetgevon fea heeft
op de parade te doen publiceeren, dat geen foldaten,
de wacht niet hebbende, hun zullen vervorderen des
avonds by de ftraaten te gaan, naa dat de kloek tien
uuren fal hebben geflagen, en ναοί- die uure *s avonts
van acht uuren tot tienen toe niet anders dan met be·
hoorlyk licht, op pœne van geapprehendeert ende
arbitrailyk geftrafc te worden, anderen ten exemple;
verbiedende insgelyks alle burgers ende innegefetenen
defer Stad, van nu voortaan des avonds, naa de kloe-
ke tien uuren geflagen lal hebben, te gaan langs der
Itraaten, anders dan met behoerlyk licht, op de ver-
beurte van drie gulden, daar toe de contraventeurs by
den Officiers ofte wachte aangehouden zullen mogen
werden; ende indien yemant naa de voorfchrevc uu-
geweer by hem hebbende, op der itraat wort be-

vonden fonder eenig licht, of fonder de leufe te heb-
ben., of ronde te doen, fal daar over aangetaft, in ap-
prehenfie gebragt, ende voorts arbitrailykgccorrigeerC
worden naar gelegentheyt der faaken.

Eyndelyk alfoo, niet tegenftaande voorgaande Pu-
blicatien, men bevint, dat eenige moetwillige dieven
ftoutcjyk continueeren, in het verbreeken ende be-
iteelen van veVicheyde, zo publiecque, als privé ge-
timmeren binnen deefe Stad ende Vryheyt van dien,
ende fonderlinge in het fleelen van lobt, yfer, houc
ende andeie materialen, fonder dattmen tot nog toe
de handdadige heeft konnenattrappeeren of bekomcnj
foo is 't, dat myn Heeren Burgcrmeefteren en Vrocd-
fchapdeefer Stad, renovterende by delen haare'voor-
gaande Publicatie van den 27 January laatftleden .

fchreve uure ende tyt tot haaren huyfe bevonden zal'goetgevonden hebben te beloven,als belooft wort by
worden, re vei beuren drie guldens. ^'üeefen, aan den geenen, die de handdadige zal aan-

Geiyk ook mg tot voorkominge van alle iniblen- brengen, zulks dat defelve in handen komen, voor
tien ende ichadeiyke inconvenienten, die by donkere elk perfoon, die hy.alfulks aanbrengt, een vereerin-
avonden ende nagren onder de foidaten felfs, ook tuf- ge van hondert Carolus guldens, ende dat zyn naam
fchen burgers en loldaten tot turbatie van goede corref-'nog fecreet gehouden zal worden j jaa alwaar het dac
pondentie fouden mogen ont ftaan, den Heer Gomman- hy lelve daar aan fchuldig waar ende zyne complicen

aanbragt, dat hy in zulcken geval vry gekent zal
worden, ende daar en boven nog van elks van zyne
complicen, die hy aanbrengt, dat zy in handen ko-
men, genieten de voorfchreve vereering van honderc
guldens.

VI. PUBLICATIE, tmn het befchadigen en fieelen van aard- in boomvruchten, den 6

MD CLX il.

't geiàayde te befchadigen, ofte eenige kerÎTtn, pee*
ren, appelen, &c. uyt de boomgaarden, ofte hoven
in deler Stads Vryheyd te ilelen , op pœne van ge-
geeflelt, ofte anders arbitrnlyk gccorrigcert te wor·
den; lattende de poortiers van de refpcétive poorten,
als ook die van de wacht aldaar , neerftig regard te
neemen, op die gene, die cenig lys, gebrooken fta-
kettingen, omgehouwe boomen, ofdiergelykc bin-
nen defe Stad brengen , ofte dragen.

Alfoo daaglyks groote klachten gedaan worden,
van dat eenige moedwillige haar onderftaan
te breken de heggen, tuynen , ende ftaket-
tingen, de plantagien, ende het bcfaaydete
befchadigen, dekerfl^n, pceren, appelen, en andere
boomvruchten uyt de boomgaarden binnen deler Stads
Vryheydte ftelen; foo verbit den myn Heeren Borge-
meefteren en Vroedichap deler Stad wel expreiTelyk
allen en een ygelyk by defen,geene heggen, Uakettin-I
gen, of tuynen te breeken , noch te de plantagien en

Vil. PL AGAAT tegen het fchenden van boomen^ beflelen van hoven j befchadigen van fiakttiri'

gen, planten van meytakken &c gearrefleert den ii July MOCLXV; gt-
ampUeertden lo April MOCLXVLï; den 5 Maart M'DCLXXVLl;
en den 26 May MDCLXXXF,

Dit Pïacaat mn den z6 May 1685 word ook nog gerenoveert by een Publicatie van den 18 Augufl. lóSf. Siethtt
voorgaande Deel van delen Tyt. Num. xi 11.

Burgermeefteren ende Vroedfchap der Stad ü-
trecht, bevin lende , dat niet tegenftaande
voorgaande Publicatien , foo nu en dan by
moedwiIligen,de jonge linden en andere boo-
men , op defer Stads wallen, mitsgaders op de cin-
gels, om de Maliebaan , (i ) langs de moesgrachten^
lleenftraat ende elders ftaande, worden gelchent ende
beichadigtj (l) dat ook groote moedwilligheyd ende
geweld word gepleegt in 't overklimmen, doorbrce-
Jktn ende aan Hukken hacken of kerven van de heg-
gen, ttaketringen,of andere aftuyningen, van de ho-
ven en boomgaarden, om ende in de Jurisdictie van de
Stad} mitsgaders in het fcheurcn vandefruytboomen,
ende ilelen of ( 3 ) wegnemen van de vruchten jintcr-
diceeren ende verbieden by defc wel fchcrpelyk mcb*
maal alle ende een yder, van wat qualité of conditie
die zyn, de voorfz boomen te befchadigen, of haren
wasdom efi voortgang te beletten, 't zy met daar aaa
te trekken , den doorn ofte beletfelen daar af tc ruk-
ken , kerven of yets anders te doen, 't gene eenigGnts
tot nadeel van defelve foude mogen ftrecken j mitsga-
ders eenige van de voorgemelte moedwilligheden of
geweiden aan deheyningen, hoven,fruytboomen,of
boomgaarden tc plegen, op pœne van by de kopgC'
vat, gcgceftelt, (4) een jaar in Ί tuchthuys gefet ^ ofte
fwaarder aan den lyvegecorrigeert te worden, 'tzy ^
felve op de daad bevonden, of namaais ontdekt lullefl

^ \

worden. - ,

Enit

-ocr page 419-

VAN BOOMEN, HOVEN. I BOEK. W. Tlt.

achterhaalt, word de eygenaars énde briiykers van de ho-
*ve» gepermitteert hét feiten van voetfirtcken of angels in
defehe^ te hakn by de Stads finit ^ die daar toe^ met fe-
clufte van andere,, ivord geauthorifiert, mits dat èen y der
iiiefe komt te leggen^ fulks met een borde ken voor de dèure
Dan den hof zal hebben bekent te ma aken.

{6) PFwdmede verboden eenigepaarden,ojfen,koeyen,
fchapen, verkens, of andere beef en, te wèyden tuffch^n de
flantagten hier vooren gemeït ^ (7) op poene van drie gul-
den , op y der paarde os^ koey of ander groot vee ^ ende
twaalffluy ver s op y der fcbaap, ver eken , of ander kleyn
vee te verbeuren.

Gelyk mync Heeren voornoemt ook vcrftaan ende
ordonneren by defen, dat de jonge boomen, op de
cingcls ofte buyrenwegén defer Stad, geplant voor
huyiïngen of woningen, by d'eygenaars van dien, met
doorn ofte houte kokers bekleed, beforgt endc voor
fchudden ende fchenden bewaart zullen moeten wor-
den , op pœne van andere t'haaren koilen in de plaat-
fe te planten, ende driegulden daar en boven, op y-
der boom te verbeuren.

Ende om te meer te voorkomen fchaade en fchen-
nis aan hoven , boomen, heggen ofte andere planta-
gien, foo word 'by defen nog ftrldelyk geinterdiceert
ende verboden, op nieuw getimmerde huyiïngen,bo-
of tacken te ftellcn, tot meyen (foo men die

te planten den meyboom j item, met groene tacken
te befteeken de huyiïngen, venfters,deuren, &c. al*
waar teringen van Gebuurten, Gilden, Corporaalfehap-
pen, ofte andere gehouden worden, op de verbeurte
van 6 gulden, ende arbitrale corredie, naa gelegent-
heyd van faaken.

Alle de voorfz boeten te verbeuren ten behoeve vart
den bekeurdér, waar toeby defen worden geauthori·
feert, nevens den (8 ) Heere Officier endc zyn Subfti-
tuyc, de Schouten van de Gebuurten, de Letterdicna?re
en Bodeh defer Stad, (p) mitsgaders Commijfariffen vatt
fchuyten en ivagen^veercn·, item, portierst o'opiïchters
op den armen, ende de dien:iars van dejuilitie, zul-
lende de gene die de handdadige komt aan te houderr»
tOt een verceringe genieten (,10) hondertgulden, die
ook genoten zal worden by de geene, die yemand,
die op der daat niet bevonden was, zal komen t'opt-
decken, zulks dat hy in de handen van de Juftitie ge*
raakt, boven dat deflelfs naam ook nog iecrcet zal
worden gehouden, ende zal hy mede vryheyd genie-
ten , zoo hy zelfs daar aan medeplichtig mogte zyn
ge weeft, (i ij boven geïyke vereeringe van hondert guU
den. Aldus gepubliceert van den Scadhuyfe t'Utrecht^
op den 16 May i68f. In kennifle van my,, J*
Quint.

(f) Ènde op dut de conirâvenîeurs ie béter worden noemt,) als ook op ftraatcn ofte publieccjue pïaatrert

inen

( I ) Ύgeen met curfyf alhier flaat, is in het Placaat van den f Maart 1077 hygekoomen,

(2) Het Placaat van den io April ί66γ heeft hiernog by , endc fpecialyk dewyl voor weynigc dagen ver·*
fcheyde jonge boomen ontrent het hoornwerk aan de Maillebaan zyn bedorven, omgehakt, enuytge·
rukt &c.

( 3 ) /« vorige Placaten, wegroven.

(4) geen in curfyfis, is in het Placaat van 1677 hygekoomen. De voorige hebben aJIeenJyk, ofte andersarbÏ·
cralyk gecorrigeert te worden. Maar het Placaat van î6çf heeft aan het flot van defè periode nog defewoor*
den. Ende word by defen belooft een premie van hondert gulden aan den aanbrenger van degccncn,dïe
de bovenilaande moetwilKgheyd heeft, of hebben gepleegt, met belofte van vrydom, ingevallc mede
handdadig ge weeft is, endc dat de naam fccreet zal blyven.

(f ) Dit artyk. is in het Placaat van i(S8f bygevoegt,

(6) Dit artyk. is ten groot en deels in het Placaat van 166 j ingckoomen.

(7) Hei Placaat van löó? heeft., op pœne van twaalf ftuyvcrs op ydcr beeft te verbeuren.

(8 ) Dit woord is in het Placaat van i68f bygevoegt.

(9 ) 'ST^ii?» alhier curfyfis, is in het Placaat van i68f hygekoomen. Dat van li65 beeft nog , mitsgaders Jan
CorneliiTe de Roy.

(10) De Placaten van 166^ en hebben^ twintig gulden.

( II ) De Placaten van löéj , en 1667, hebben defe woorden rdet.

Vlll.

PLACAAT üp het voorfz [ubjeB, den 16 Maart ΜΌ CL XXXL gecorrigeert den
Attgufl, engerenoveert den 6 O^ob. MDCLXXXIL

Jboe hier by het Placaat tegen het fchenden van bóomen rondfom de Stad ^ van den f Jmty 16^0, Siet defen Tyt
voorgaande Deel. Num. xv.

Borgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, voorkomende door verfcheyde klach-
ten , dat niet tegenftaande de voorgaande Pii-
blicatien, zoo nu en dan by moetwillige en
quaataardige, de boomen op defer Stads wallen, mits-
gaders op de cingels,om deMailliebaan ,aan de fteen-
ilraat, en elders itaandc, (i) worden gefcherid ende
befchadigt} dat ook nog dagelyks grooter moetwil-
ligheyt en geweld word gepleegt in 't overklimmen,
doorbrcckeo, en aan ftuckcn hacken, of kerven van
de heggen, ilakettingen, of andere aftuyningen van
de hoven en boomgaarden,om en in dejurisdiélievan
de Stad, byfonder aan de Mailliebaan i mitsgaders in
t fcheuren van de fruytboomen, endc het fteelen of
yet anders te doen, 't gcene cenigfints tot nadeel van
dcfelve foude mogen mogen ftrecxen, {"Çi de iuynhuy·
fen op te breeken, te befelen, of befchadigen, mitsgaders
eenige van devoorgemelte moetwillighedcn of gewei-
den aan de heyningcn, hoven, iruytboomcn, of
boomgaarden te plegen, op pœne van by de kop ge-
vat, in't tuchthuys geiet, gefchavottcertigegcciTcIt^
ofte anders arbitralyk gecorrigeert te worden, *t zy
defelve op de daad bevonden, of namaals ontdekt Tul-
len worden. (4) Ende op dat de contraventeurs te bete^
worden achterhaalt, word de eygenaars ende bruykcrs'van
de hoven gepermitteert, het fetten van vêetfirikken of an-
gels in de felve, te halen by de Stads fmit% die daar tot

ben goetgevonden wel fcherpeiyk te verbieden, ge-
iyk verboden word by defen nogmaal allén en een ye*
oer, van wat qualiteyt of conditie die zyn,· de voorfz
ooomcn te befchadigen, of haren wasdom en voort-

met feclttjie van andere word geauthori feert, mits dat een
Wegroven van de vruchten, (2) opbreken van de tuyn· yder diefe komt te leggen, fulks met een bordeken voor di
'^yfen^ het befielen ende befchadigen dan dien, &c.· heb- i deur van den hof zal hebben bekent te maken.

Gelyk myne Heeren voornoemt ook vcrftaan ende
ordonncercn by deièn, dat dc jonge boomen op d#
cingcls, ofte buytenwegen defer Stad geplant, voor
huyiïngen ofte wooningen, by de eygenaars van dien

gang te beletten, 'c zy met daar aan te trecken, den met doorn, ofte houte^kokers bekleed, beforet, en
öoorn of beletfelin daar af tc rucken, kerven, ofte de ' .......

voor 't fchudden endc fchenden bewaart fullcn moe-
ten

-ocr page 420-

416, TEGEN HET STEELEN EN SCHENDEN

ten worden, op pœne van andere, t'haren koften,
in de plaatfe te planten, ende drie guldens daarenbo-
ven op yder boom te verbeuren.

Ende worden tot dé executie defer geauthorifeert
nevens den Heere Officier, ende fyn Subftituyt, de
Schouten van de Gebuurten, de Letterdienaars ende
Boden defer Stad, mitsgaders de Opfichters op den
armen , ende de dienaars van de Juftitie, fullende de
geencvdie de handdadige komt aan te houden, tot
een vereeringe genieten vyf en twistig guldcnsi 'iïc
ook genooten zal worden by de gene i die namaals
yemand, die op der daad niet bevonden was, zal ko*·
men te ontdekken, boven dat deflelfs naam ook noch
fecreet zal worden gehoaden, en zal hy mede vryhcyd
genieten, foo hy felfs daar aan medeplichtig mochtc
fyn gcweeft. Aldus gearrefteert op dcn7Marty 1681*
ende geamplieert den ip September 1681. Onder-
ftond, accordeert in kennifle van my, J. Quint.

(O Inde Publicatie van den 16 Maart iö8i, ftaat hitr mg, en nu nog onlangs op het cingel buyten dc Ca·
tharyne poort, ôcc,

( 2, 3 ) Defe woorden met curfyf gedrukt, worden in de voorfz fublkatie niet gevonden,
(4) Defe periode met curfyf gedrukt ^ vind men in de gemelte Publicatie niet.

IX. ' PUBLICATIE i /f^ew Ί weghalen van tuynen, heyningenj rys^ planken en paalwerken am

de y aart, den 1 Oecemb. MD CLXXX; en gerenoveert den 1 Septemk
MDCLXXXIL

"y Borgemecileren ende Vroedfchap der
Stad Utrecht, als Heeren van deHoo-
ge Heerlykbeyd vanVreeswyk, anders
genaamt de Vaart, gehoort hebbende
veele en iterative klagten van tyd tot tyd onfe goede
opgefetenen verooria.ikt ende aangedaan, zelfs door
onfe eyge opgefetenen, als door naby woonende per-
fóonen, met het weghalen van tuynen, heyningen,
zoo van rys als plank· ende paalwerken, mitsgaders
het berooven van de gemaakte kribben ende ryswer-
ken, als meJe van rys waarden, knoot willig of eenig
ander geboomte, hoe 't fclve foude mogen genaamt
zyn, rtrek kende tot een merkclyke ichade en agter-
deel van de eygenaars van defelve, die daar door ge-
noodiaakt zyn de gemelte tuynen en heyningen, zo
van rys als paal- en plankwerken, alle jaaren tot vey·
ligheyd harer erven en landen wederom te hermaken,
waar tegen in tyds behoort te worden voorfien. Soo
is 't, dat wy zulks hebbende geconfidereert ende in-
gefien, wel fcherpelyk hebben geinterdiceert en ver-
booden, als wy wel fcherpelyk mterd^ceeren en ver·
bieden by defen, allen en een ygelyk, van wat con-
ditie hy zy ,her weghalen van eenige der gemelte tuy-
nen, heyningen zoo van rys, als plank-en paalwer-
ken , mitsgaders hec berooven van gemaakte kribben
ende ryswerken, als meede het houwen van rys uyt
de waarden, knootwillig of eenig ander geboomte, in
\ geheel of ten decle, onder wat prastext het zoude
mogen zyn, op potne van by de kop gevat, gegeef-
felt, en een jaar in. het tuchthuys, offwaarder aan
den lyve gecorrigeert te worden, 't zy defelve op der
daad bevonden, of namaals ondekt zullen worden.
Word nog op gelykepcene verboden't overklimmen,
en doorbreken der oftuyningen van hoven en boot»·
gaarden, het fcheuren van de fruytboomen, en het
Iteelen of wegrooven van de vrugten, of yets te doea
het geen eenigfints tot nadeel foude mogen ftrekken*
Sullende deoudersofmeeftersin gelykepcene vervallen,
ingevalle zy eenigfints kennifle van de contraventie
haarer kinderen of knegts zullen hebben. Ende zul-
len die geene, die de handdadige komen aan te hou·
den, tot een vereering genieten vyftig gulden5 die
ook genoten zal worden by de geene, die namaalsye-
mand, die op der dalid niet bevonden was, zal komea
t'ontdekken, zulks dat hy in handen van de Juftitie
komt te geraken 5 boven dat deflelfs naam ook nog fe·
creet; zal worden gehouden j ende zal hy mede vry-
heyd genieten, zo hy felfs daar aan medepHgtigmogb
te zyn geweeft, boven gelyke vereering van vyftig
gulden. Laftende alomme onfen Droflaart en Schout,
mitsgaders den bode op de Vaart, op de overtreederi
en contraventeurs van defen onfen Piaccaten te inqui-
reeren, en defen te doen publiceeren, daar en zoo
zulks behoort. Aldus gedaan ende gearrefteert by dc
Borgemeefteren ende Vroedfchap voorfz, den i De-
cemb. 1680. In kennifle van my, J. Quint. Gere-
noveert den 18 Septemb.' 1682,

X, NADER Pkcaat op het nûoorfzfiéjed, den β Jugufi. MOCXCIF.

orgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, als Heeren van de Hooge Heerlyk-
heyd Vreeswyk, anders genaamt de Vaart, in
ervaringe komende,dat in defelve onleHoogc
Heerlykheyd, niet tegenftaande voorgaande Publica·
tien , groore moetwiiligheyd ende ftraatfchcnderyen
worden gepleegt , met het overklimmen,doorbreken
ende aan ftukken hacken of kerven van de heggen,
ilakettiugen of andere aftuyningen van de hoven of
boomgaarden, in 't fcheuren van fruytboomen , ende
het ileelen of wechroven van de vruchten, opfteken
van tuynhuyfen, ende befteelen ende befchadigen van
dien, hebben goetgevonden wel fcherpelyk te verbie-
den , gèlyk verboden word by defen, aan allen en een
ygelyk, van wat conditie die zyn, de voorfz boomen
te befchadigen, ofte haren wasdom ende voortgang
te beletten, 't zy met daar aan te trekken, den doorn
of beletlèlen daar af te rukken, kerven of yets anders
te doen, *t gene eenigfints tot nadeel van defelve fou-
de mogen ftrecken, de tuynhuyfen op te breken, te
befteelen of befchadigen y mitsgaders eenige van de
voorgcmelte moetwillighedenof geweldenaande hey-
ningen, hoven, fruytbomeB,of Doomgaarden teplc·
gen, op pœne van by de kop gevat, in *t tuchrÈuys
gefetjgefchavotteert, gegeeflelt, of anders arbitralyk
gecorrigeert te worden, 't zy defelve op de daadbe-.
vonden, of namaals ontdekt fullen mogen worden'En-
de op dat de contraventeurs te beter mogen werden
achterhaalt, wort d'eygenaars van de hoven geper-
mitteert, het zetten van voetftricken of angels in de-
felve, mits dat een yder, diefe komt te leggen, fulks
met een bordeken voor de deur van den hof zal heb-
bent bekent te maken, Laftende alomme onfen Dfof-
faart, Schout, mitsgaders den bode op de Vaart, op
de overtreders ende contraventeurs van defen onfen
Placate goede acht te nemen, en defelve te beboeten,
te calangeren ende aan te halen, op de poene en ftraf-'
fe voorlz, ende defen Placate te doen publiceeren,'
daar en zoo zulks behoort. Aldus gedaan ende gear-
refteert by de Borgemeefteren en Vroedfchap voarfz,'
den 6 Augufti i6p4. In kennifle van my Secretaris,
ende was onderteekent, Cor. de Ruever. Aldus ge-^
publiceert ende geafligeert aan de Vaart, ter affito,
tie van den Heer Droflaart, by my als Sccreiarii»
T. Vofch van Avefaat.

XI. fUi

-ocr page 421-

VAN BOOMEN, HOVEN. /. BOËK. fît.

Borgcrmecftcren cnde Vroedfchap der Stad U-
trechc,in ervaringc komende,dat,niet tegen-
ftaandeiterative Waarfchouwingenop deftraf-
fen daar by vermeit, moetwillige cnde quaat-
aardige menfchen, fig niet onifien in de Jurisdictie de·
fcr Stad, alderhande foo boom- aard- als veldvruchten
wech te roven ende te itelen, mitsgaders *t gras op
de ilootkanten en gruppelen van de kooi nlanden af te
maayen ende wcch te voeren, toe groote overlaften-
de fchade van de goede in- cnde opgefetencn. Soo is
*t, dat rayn Heeren vooriz daar tegen op *c ernfte-
lykile nogmaal willende voorfien, interdiceren ende
verbieden by dcfen, allen ende een ygelyk, fig in ee-
nige boomgaarden, hoven, tuynen, of gebouwde
velden, langs dc gemeene wegen leggende, te bege-
ven , daar uyt eenige boom- aard- of veldvruchten te
plucken, te fnydenjofte vertreden, noch te 'c gras op
de Ilootkanten ofte gruppelen der bouwlanden, af te
maayen en weg te voeren, of in eeniger wyfe de cy-
genanrs te verkorten ende te beroven, veel min de ge-
ne die tot hoedinge en bewaringe der vruchten zyn
gcftelt, in 't minfte te misfeggen ofte te misdoen: al-

XÏÏ7
les op pœne van by de kop gevat,gefchavotteert,gC"·
geefleit, of zwaarder aan den lyve geilraft te worueti
na exigentic van faken, 'c zy dat defelve op de daad
bevonden, ofte naderhand ontdekt worden. Blyvende
alle voorgaande Publicatien tegen het fchenden van
boomen, heggen fortferen, cnde bfeftélen van tuyn-
huyfen, in hair geheel. Refererende Haar Ed. Agt-
baarheden % verder tot de Publicatie, bymyn Hee-
ren de Staten dcfer Provintie op den 19 April desjaars
i(ïpp. tegens alle foódanige geweiden endeinfolentien
gedaan. Ende authoriferen tot de executie vàn dien,
en tot het aanhouden van fulke geweldenaars en moet-
willigen , beneffens den Heere Hooft-Officicr, des-
felfs Subilituyt, de Deurweevders, Letterdienders en
1 Boden, mitsgaders de vier Poortiers, ook mede deey-
genaars en bewaarders voorfz , en gcneralyk alle die
in Stads eed en dienft zyn. Aldus geanefteert en ge-
renoveert by de Heeren Borgcrmeclleren cnde Vroed-
fchap der Stad üirechr, ende van den Stadhuyfe ge-
publiceert op den 14 Odobcr 1710. In kenniffevari
my, E. V. Harscanip.

Nader Pkcaat, tegen het befitkn van hoven j en befchadigen van heyningeny den 22 Jü'
ly MD CCXX.

XL PLAÇA AT tegen het flelen van boom· en veldvruchten, den 7 July MOCXClXs ge^
, renoveert den 14 Oitob. MD CCX

orgemeefteren en Vroedfchap der StadUtrcchr,
in ervaaringe komende,dat, niet tegenftaande
itérative Waarichouwingen, op de Itraffe daar
by vermeld, moedwillige perioonen, fo jong
als oud, fig wederom verftouten , in deJurisdiitic de-
fer Stad, de hoven, zo aan dcfer Stads tingel, Mail-
lebaan, als mede op de bolwerken cn elders geleegen,
te beklimmen, of door deheyningen en ftakettingen te
breeken, mitsgaders de boom- en aardvrugten aldaar
te rooven en verderven, tot fchade der goede ingcfe-
tenen. Soo is 't, dat myn Heeren voorfz daar tegens
willende voorfien , inrerdicceren en verbieden by de-
fen allen ende een ygelyk, fo jong als oud, fig in eeni-
ge van de voorfz. boomgaarden, hoven oftuynen te
begeeven, veel minder daar uyt eeniggewafch te pluc-
ken, fteelen, of verderven, en allulks ineenigerhan-
de wyfe den eygenaar der felver te verkorten, oppœ-
ne van aanilonts by de kop gevat, gefchavottecrt en
gegeeflelt, of ook wel fwaarder aan den lyve geftrafc
te worden na exigentic van faaken, 't zy dat defelve
op de daad betrapr^ of naderhand ontdekt wonleu : bly-
vende alle voorige Publicatien, dcfen aangaandegedaan,
in haar geheel. En authorifeeren myn Heeren voorn,
tot het aanhouden van foodanige moedwillige,benef-»·
fens den Heer Hooft-Officier, cn fyn Ed. SubUituyr,
de Deurwaardiers, Letterdienaars, Boodens en Poor-
tiers deler Stad, als ook de eygenaars, bruykers en be-
waarders der vooriz hoven, en voorts gcneralyk alle
die in Stads eed en dicnll zyn.

Op dat niemant hier van onkundig zy, zal defe wor-
den gedrukt, gepubliceert en geaftigeert daar cn foo
het behoord. Aldus gearreiteerd in de Vroedfchap
den I z, en van den Stadhuyfe der Stad Utrecht (mûri
folito ) gepubliceert den 23 July 1720. In kenniilc
van my, E. V. Harscamp.

XIIL PU BLICATIË. tegen het fchenden van

haar honden y den 1 ζ

Β orgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht,
1er herten hebbende, dat de goede gemeente
in de geruitelykc bcfittinge en genot van hare
erven geconfcrvcert, en daar by met nadruck
»eprotegcert werde, en dierhalven (boven het geen
>y gemeene rechten tegen de turbateurs voorfien is,)
reeds tegen het fchcndtn van boomen, forceren, be-
lleleti en bcfchadigen van tuynen, boomgaarden ,6cc.
crnftige Publicatien hebbende emaneren laten ·, en ver-
nemende, datfedert eenige jaaren hcrwaards, en wel
voornamentlyk, gedurende dc laatftc jagttyd, dc ja-
gers met hare honden fig niet ontfien hebben binnen
de Vryheyd defer Stad, van in omheynde hoven en
warmoefeniers landen, door de heggen door te barften,
cnde te breeken, en alfo te foeken, en vervolgen het
wild,dat fig in defelve hoven mogte ophouden, ofte
geretireert hebben: en wel metdieairurantie,dat,als
wanneer de eigenaar» of bruykers dier hoven en lan-
den fodanig eendoen trachten te beletten, ofte de da-
ders vandaar re doen vertrekken, in diervojcgen be-
dreygt, en bejegend wierden, dat zy zeiven hebben
ken, of diergelyke mishandeling moc-

Endc want HaarEd. Agtb. niet konncn gehcngcn,

hoven en warmoefemers landen j door de Jagers en
Augufi. MDCCXXVIL

jdat, onder voorwendici van jagt, dc minfte afbreuk
ot elufie van voorgaande Publicatien, nog enige aan-
jleyding van ontruiling der gemeente defen aangaande
getolereerd werde j iöo hebben Borgemecftcren en
Vroedfchap voorfz, pcrfiilcrende by dc voorgaande Pu-
blicatien , daarenboven by deien allen en een yegelyfc
verboden wie het ook zy, met of zonder voorwendièl
van jagt, binnen defer Stads Vryheyd,ymands ander»
afgellotene en omheynde hoven en warmoefeniers lan*
den tc invadcrcn,nog enigen fchaden daar aan tc ver-
oorfaken, veel minder door de heyningen,of afiluy tin-
gen tc berften of te breeken, nogtc den eigenaars οΓ
bruykers eenig moleft met dreygen,gewapend of on-k
gewapend, aan tc doen, op de boete, boven de prompte
voldoening van den veroorfaakte ichaden, van hon-
derd gulden; een derde voor den Hcerc Hoofd-Offi-
cier, een derde voor dc aanbrenger, en een derde
voor de Aalmoefeniers-kamcr te verbeuren, cn m be-
vinden arbitralyk te worden gecorrigeerd j zullende
in cas van de geldboete de ouders voor hare kinders,
en de voogden voor hare minderjarige moeten beta-
len.

Ende op dat niemand hier van eenige ignorantie tc
prsctendercn hebbc, zal dele worden gedrukt, gepu^
Ggg blicecrs

-ocr page 422-

bliceert en geaffigeerd daar en 200 als het behoord.
Aldus in dc Vroedfchapgoedgevonden en gerefolveerd,
den II Auguily 1727, en op den iz dito van den

4IS

Stadhuyfe der Stad Utrecht (more foliio) gepubliceerd
In kennifle van my, E.v. Harscamp,

TEGEN DE HOEREN, KÖPPELAARSTEIIS,

XIV. PUBLICATIE, tegen het halen van Meytakken, den 27 Jpril MOLXXXIF; en

gerenoveert den ^o Jpril MOLXXXF,

Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Bor- men, op het verbeuren van elk perfoon , die bevon-
gemeefters en Schepenen der Stad van U- den zal worden contrarie gedaan te hebben, van vyf
utrecht, laten weten en gebieden eenenyge- en twintig Carolus gulden, en daarenboven te betalen
gelykeji, dat hem niemand onderwinde, die weerde van de afgehouwe boomen aan den genen
of vervordere op Mey-avond, en Mey-dage toekoo- diefe afgehaalt zyn, te executeeren met der daad, en
mende, ofte t'eenigen tyden eenige meyboomen te fonder yroand daar inne te verfchoonen, tot behoef
houwen en te halen van ymands erve, ot'grond, ren van den aanbrenger, den Officier die de executie doen
zy met oirlof en confent van den geenen diefe toekoo- zal, en den armen, elk een derdendeel.

XV. PUBLICATIE^ óp het voerfzJubjeB, den 29 Jpril MOLXXXVII; m tneema·^

kn gerenoveert, zoo als aan het ejnde defer Fublkatie is nytgedrnkt.

op het verbeuren van vyf en twintig gulden van elke
perfoon, die daar over doende is,geweeft ,endevoorts
arbitrale correÖie, met der daad te executeeren, fon-
der y mand daar inne te verfchoonen, tot behoef van
den Officier, den aanbrenger, en deu armen,elk een
derden deel.

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Borge-
meefteren, en Schepenen der Stad Utrecht,
laten weten, ende gebieden eenen ygely-
ken, dat hem niemand onderwindeof ver-
• vordere , op Mey-avond en Mey-dage toekoomende,
eenige meyboomen te houwen en halen, en binnen
defe Stad te brengen, en ftellen voor ymands huyfen,

Defe Publicatie is gerenoveert den 30 ^/ïr/7MDLxxxvi 11 -, 30 ^/r;/ mdlxxxixj a8 jipril mdxci 1 i j jo April
MDcj 30 ^pril MOci ·, 29 Jprit mdcii 5 ^o Jprii mdcvi ; 30 Jpril MDCVII5 30 Jpril mdcxij 30
^pril MDCXi I} 30 Jpril mdcxi i i j 29 April mdcxv} 30 April mdcxvi j 30 April mdcxvi 1 j 30 April
MDCxvii i 5 30 April 2p April mdcxx; 30 April mdcxxi j en 30 April mdcxxvi ι i.

Hier tegens is ook voorften by het Placaat tegen het fchenden van de boomen Öc. den 30 April 1660., Siet het voor-
gaande Deel. Num. ix. en by het Placaat tegen het fchenden van hoornen^ en beflelen van hoven ^ den 11 July
i66f·, 10 April 1667; f Maart 1677, en 16 May i68f, hoven in dit gebracht. Num. vii.

XVI. PUBLICATIE, tegen het beklimmen van hoven op St. Jans nacht,, den 23 Juny

MOCXXXVL en meermalen gerenoveert ^ zoo als aan het eyndis
uytgedrukt.

Myne Heeren dc Borgemeefteren en Vroed- nacht in der goeder luyden hoven te klimmen,eenige
fchap defer Stad Utrecht, doen tc weten boomen, of takken te halen, of diergelyke ondafttc
en gebieden een ygelyk, dat hem niemand bedryven , op lyfftrafFe , ofte andere arbitrale cor·
vervordere , of onderwinde, op Sr. Jans reârie.

Het felve is reets te voren, neffens het houwen en planten van meyen op Mey-avond^ verboden geweefi, gelykblyb
uyt de voorgaande Publicatien in de voorgaande Num. genoemt. Affonderlyk is defe Publicatie ook gerenoveert op
den 15 funy mdcxxxviii ·, 22 Juny mdcxxxixj ZT^Juny mdcxl, mdcxlï, mdcxli i , mdcxliii,

MDCXLV, MDCXLVIII, MDCXLIX, MDCL, MDCLI , MDCLII , MDCLIVi MDCLVI J en 1-/Ju^

MDCLXi II, en Op meer andere tyden ^ die wy onnodig achten verder aan te halen.

luyden zullen ende mogen woonen, in afterftraten by
die muur uytgaande, uytgefcheyden by SintJcronj·
mus School ende Sint Bartholomcus Gafthuys; endt
wie vari de tappers, herberchs-luyden, of lichtccn'
dc gemeene vrouwen hier tegens deden, ende datdcfl
Gerechte kenlyk ware,z;il men defelve daar vanruf'^
minge te doen gebieden; ende waar het, dat die
dan niet en ruymden, zoo zal men die breudtigÇ j"
dagen daar na of doen panden eenen Carolus gm^j
tcr.tyd toe die felve geruymt zal wefcn.

SESTIENDE TYTEL.

Aangaande de Hoeren , Koppelaarfters, en die
hare kinderen te vondeling leggen.

ï. PLACAAT, dat lichte engemeene Vrouwen, en die oneerlyke herherge houden, niet ineerh'f
firaten, maar in achterflraten fullen moeten woonen, den ι χ

Oâob. M Ό Lil

en gerenoveert den 6 Juny M'D L VI.

Meer plaatfen uyt de oude Refolutie-boeken der Stad Utrecht defen aangaande, zyn te vinden by Anton. Matthaaii
lib. I. de Fundation. Ecclefiar. cap. xxvii. ^ ·

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
gemeefteren en Schepenen der Stad van
Utrecht, doen te weten van (O Koning-
lyke Majeft. wegen, onfen Alregenadig-
ften Heere, en verbieden, alle die geene die lich-
te herberge houden, ofte in toekoomendetydén hou-
den zullen willen,ende desgelyks alle lichte ende ge-
meene vrouwen, dat zy voortaan niet zullen mogen
woonen, ende ter woon koomen en blyven in eerba-
re ftracco, gebuurcen, ofte plaatfen} maar dai zulke

-ocr page 423-

PLACAAT, tegen de lichte ende gemene Vrouwen^ en tegen die geene, diêhââr ophoudent
den 8 Novemk MD LXXXVh

Alfoo in een Stad, daar de Gereformeerde Re-
ligie naa Godes uyrgedrukte woort gepre-
dikt ende geëxerceert wort,niet en behoort
gedoogt nog toegelaten te werden, eenige
lichte en gemeene vrouwen, nog die geene die al·
fulckc ophouden, cnde hen daar mede willen genee-
ren j Γ00 is 't, dat myn Heeren die Stadhouder,
Schout, Burgermeefteren ende Schepenen der Stad
van Utrecht, begeerende daar inne (zo veel hen mo-
gelyk is) te voorfien, gebieden ende beveelen by dce-
len wel ernftelyk ende fcherpelyk, alle lichte ende ge-
meene vrouwen, fig onthoudende binnen deefe Stad
ofte Stads Vryheyt, datfe binnen vier cn twintig uu-

111. ORDONNANTIE, tegen de Hoeren, Boeren-waerden, Koppelaars, en Concubinen ^lien

iijuly MOLXXXVlil; engerenoveert, den 28 Februar. MDXCIL

Nopens de Koppelaars Hoercn-ivaerden ^ en die geene ^ die lichte vrouwluyden ophouden y of oneerlyke herherge hcu*·
den y is ook by andere Ordonnantiën voorften. Als by de Ordonnantie^ of Reglement op de taphuyfen^ herbergend
met den aankleven van dien^ den 31 Auguft, löjf 5 17 Januar, 1(540. en van den 18 Juny 16^0. Siet bet 11·
Bock. IV. Tyr.

ΙΓ00 men met de voorgaande Ordonnantie, op jlen fchuldig ende gehouden zyn by den Heere Schout

te vcrfchynen binnen drie dagen, ende haar naamen
ende woonplaatfcn te verklaren, met belofteniflè οη*
der behoorlyken eed, dat zy voortaan hen fullen ver-
myden ende onthouden van zulks ofte gelyke meer
te doen, of binnen den felven tyt te vertrecken uyt
deefe Stad ende Vryheyt van dien, op poene als bo-
ven.

Ende op dat voortaan de hoererye, onder het dek·
fel, dat men defelvc op de daat van haar vuyligheeden
qualycken betrappen kan ende achtervolgen, cn daaf
tegens behoorlyke informatie krygen, nietgctollerccrt
en worde, zoo wort geordonneert ende gcftatueertf
dat de verklaringe van de gebuuren, ofte van andere
geloofweerdigen,die van haaren lichtveerdigen handel
eenige kenniile hebben, in deefen volkoomen geloof
gegeven ende toegeftemt zal worden.

Item, of het geviele, dat eenig mans öf vrouws·
perfoon, gehylikt zynde, fittende, fpreekende, en
drinckende of ectenJe, of anderfints converfeercndc
met lichte of oneerbaarc vrouwen of mannen, al cn
ware zulke converfatie niet cnrnalc, zal nogtans ge-
corrigecrt worden volgens de Ordonnantie, by myn
Heeren de Staten van Utrecht gemaakt tegen dc Echt-
breekers.

Ende alfoo in deefe Stad diverfche alfoo genaamde
EcclefiaÜiecke perfoonen,cnde anderen mccr,by hrti
ende in haar huyfen, daar zy woonen of herbergen^
concubinen, of diergelykc zyn onthoudende, by

der faake geftraft te wor

Verbieden voorts alle andere oneerbaarc, lichte en-
de gemeene vrouwen, item, hocreweerden of weer-
dinnen, coppelaars ofte coppelareflen, en ophouders
van alfulcke perfoonen, het zy man ofte vrouswper-
fcon, van wat qualiteyt deielve zy, in deefer Stad of
Stads Vryheyt te koomen ofte tc convcrfceren, op
gelycke poene : Avclvcrftaande, dat foo binnen deefe
Stad ofte Vryheyt voorfchrcvc enige burgers ofte in·
"woonders zyn, die alfulke oneerbaarc vrouwen ende
mansperfoonen hier vooren opgehouden, gcherbcrgt,
in haar huys gehaalt, laten halen ende ontfangen heb-
ben, ende voortaan begecren ecrlyk huys te houden,
zonder hen direftclyk of indircftelyk met alfulke rof
naanfchappen of coppelaryen tc behelpen , dat die ful-
III.DeeL

Ahetftük van de Hocreryc,Concubinaatfchap
ende andere diergelycke vuyligheeden, ge-
maakt , omme defelve weg te neemen, niet
cn heeft konnen behoorlycken voorfien , en nogtans
in een Stad, daar de Gereformeerde Religie naa Go-
des uytgcdrukte woort gcëxerceert wort, gecne on-
eerbare, lichte of gemeene vrouwen, als een open-
baar ende krachtig middel van Gods rechtveerdigen
loorn over defelve te verwecken, en behooren in ce-
nigerwys gedult ende gedoogt tc worden » gelyk ook
niet die gecne, die almlke oneerbaarc vrouwen cnde
mans perióoncn, alsRoffiaans, of onder ccnigen an-
deren fchyn ophouden, herbergen, t*haarcn huyfe
halen , laten halen ende ontfangen , ende hen met
koppelaryen alfo geneercn. Soo is 't, dat myn Hee-
ren de Stadhouder, Schout, Burgermeefteren,Sche-
penen ende Raad der Stad Utrecht, omme den toorn
Godes, die over zulckc grouwelen ontfteeken word,
van deefe Stad af te keeren, genoodigt zyn daar inne
(zo veel mogelyk is)te voorfien, ende gebieden daar-
omme wel crnfbelyck, dat alle alfulcke oneerbaarc ,
lichte, en gemeyne vrouwen, fig onthoudende bin-
nen deefe Stad of Vryheyt van dien, uyt defelve ver-
trecken binnen vier en twintig uuren naar de publica-
tie van deefen, zonder t'eeniger tyt wcderomme daar
intc komen, ten zy de vruchten van becterniflic te
vooren bekent zyn, op poene van aangetaft, gevan-
gen gefet, op de kaak geftelt, gegeéiielt en geban-
nen, ofte anderfints naar eyfch ende gelegcnthcyt van| dewelke fommigehier voormaals hebben kinderen gc-

rden. procreëert, ende als nog carnaliter fouden mogen con-

niogcn

verfeeren» zoo zullen defelve mansperfoorcn fchuld^ig
zyn defelve vrouwen, hare concubincn, te trouwen,
volgende de (i) Ordonnantie by myn Heeren deefer
Stad daar op gemaakt, of defclvé van hen, of uyt de-
fe Stad ende de Vryheyt van dien te doen vertrecken.
Dog foo yemand van deefe voorfchrcvc perfoonen een
vrouwe begeerde tc houden, omme hem in fyn huyg
ofte logies te dienen in alle eerbaarheyt, zal hy het
zelve mogen doen, maar nogtans gehouden zyn voor
den Heerc Schout ènde twee Schepenen, (wcttc-
lyk verdagvaart zynde) te compareereri, cnde by eedé
fig tc expurgceren, dat hy met alfulckcn vrouwsper-
foon geene vlecfchelykc converfatie gch id en heeft f^
ofte 200' hy zulks te doen hem wcygert, zal verbal-
Ggg ^ lëf

ren, naar publicatie van deefen, hen vertrecken uyt
deefe Stad ende Stads Vryheyt, op poene van aange-
taft, op de kaak geftelt, gegeeÎTelt ende gebannen tc
worden, tot difcretie van den Gerechte.

Gebiedende voorts defelvc, ende allen anderen lichrc
ende gemeene vrouwen, daife niet en komen conver·
feeren binnen deefe Stad ofte Stads Vryheyt, op poe-
ne als boven.

Gebiedende ook alle die geenen, die de lichte ende
gemeene vrouwen ophouden, datfe hen deiêlve quyc
maaken binnen den voorfchreven tyt, ende hen me-
de voortaan wachten alfulcke vrouwen op te houden
ofte tc huyfcn, alles op poene als boven.

ËN HOERENWEERPEM. I BOEK. JCVLtlt 419

fen hadden, cnde daar en zal men ook niemand meei
rechts op vorderen laten.

juyden, die aldus uyt gebod voorfz uyt hare huyfcn
varen, cnde ruymcn moeten, zeilen voortaan onge-
houden wefen van de nabuur, die zy nog aan de huy- ^
( I ) Het Placaat van den 12 O£tob. iffi heeft^ Roomfch Keyferl. Majeft.

-ocr page 424-

410

ien zyn in der poene van d^felve te trouwen of te ver-
laten voor de eerfte reyi^e, ende voor de tweede ende
darde rcyfe volgens de Ordonnantie, tegens de Con-
{i) De Ordonnantie alhier vermeit, h waarfchynlyk die_

IV. AMPLIATIE op de Orà&nnmtit Ugm dt Hmtr^, Koppeîarye ffide Cmuhtneny dmizjn.

ly AID CU.

' Ifoo men tnet diverlche voorgaande Ordon-
nantiën ende Placaten, niet ioo volkoraent-
lyk tot hier toe en heeit konnen voorfien,
(a!s men «ochians wel gewenfcht ende ver-
hoopr hadde) tegens de nabrfchrevc misbruyken, er-
gern.flcn, quadc feyten, moedwilligheden en andere
ongeregclthcden , ( die voorwaar in een Stad , daar
Gods na,im ende fyn Heylig Woord bekent endeaan-
geroepen, ende daar ook Weereltlyke rechten ende
goede Politie in fleur zyn, niet en behooren getole-
reeri noch gelçeden te werden, ten ware men Gods
rechtvecrdigjE toorn ende confequeercnde fttaffe wil-
de op den hals hal^n, het welk verre zy) maar dar
men tot afwceringe van dien, conlcientie, eed ende
amptshalven gehouden is, met alle neerftigheyt daar
inne te voorfien ende remedifeeren. Soo is't, dat myn
Heeren die Stadhouder, Schout, Burgermectleren,
Schepenen ende Raad dcfer Stad, in conformité mce-
rendeel van voorgaande geëmaneerde Ordonnantiën,
by deefen gcftaiueert engeordonneert hebben depoin-
éten ende articulen bier naar volgende, met adverten-
tie aan allen burgers ende inwoonders, nicmant uyt-
gefondert, dat ly hen wachten van defelveniet te buy-
ten te gaan, op de llrafFen, poene ende boete daarby
geilek, daar van men niemand zal verlchonen, wiehy
ofre fy ook mochten welen , daar op dan een yder
goet reguard mag necnien.

Ènde eerft komende op het ftuk van overfpel, hoe-
rcrye, concubinaatfchap ende dependentien van dien,
foo word by deefen wel ernltelyk bevolen alle oncer-
baare, lichte ende gemeene vrouwen, die haar tegen-
woordig onthouden binnen defe Stad endede Vryheyt
van dien, binnen drie dagen na de publicatie van dee-
fen, daar uyt te vertrecken, fonder immermeer daar
weder inne te komen, op poene vati aangetaft, ge-
vangen, op de kviak geftelt j ende voorts gegceflelt en-
de eeuwiglyken gebannen te worden j anderin ten
exemple.

II.

Verbieden voorts alle andere oneerbare ende lichte
vrouwen5 item, alle hoereweerden ofte weerdinnen,
roffiaanen, coppelaars of coppçlareflen , ook alle an-
dere, die loodanige oneerlykç vrouwen ende lichte
perfoonen ophouden , herbergen, ofdaar mede omme-
gaan, binnen defe Stad meer te komen of converfee-

V. ORüONNANTlfc op de FondeUngen, en tegen diegeene, die hm kinderen te vondeling kg

gen, den 30 Jtdy MDCLXFI} geamplieert den 11 Augufi, MOÇL^Fl,
eni April MDCLXXIX, '

TEGElJr DE HOEREN. KOPPELAARSTERS,

cubinariiTen gemaakt, door myn Hccren dc Sratea
voorfchrevc, ofte alfulckc flraife, als dc Ordonnan-
tie, daar op gemaakt, is mede brengende.
van den lo May if 8f. Siet het \ i. Boek !x. Tyt.

ren, op pœne als voeren.

Ende op dat voorts de hoereryc, onderdeckfel van
dat men delelvc opter daad qualyken kan achterbalen,
ende daar tegens behoorlyk informatie krygen, niet
en worde geiolercert, foo word by defen geftatüeert
ende verklaart, dat de getuygeniflè van twee gebuu-
ren, ofte andere loofwecrdige perfoonen, die van ha-
ren lichiveerdigen handel eenige kennifle hebben, in
deefen volkomen geloof gegeven zal worden.

Item, of het geviele , dat eenig mans of vrouws
perfoonen, gehuwelykt zynde, bevonden worden in
eenige oneerlyke huyfen, fittende, fpreekende, drin-
kende ofte eetende, of anderiints converfeerende met
lichte of oneerbare mannen ofte vrouwen, ( alen ware
fulke converfatie niet carnale) fo zal foodnnigen mans
of vrouwsperioon geftraft worden, volgende de Or-
donnantie by myn Heeren de Staten 'sLands van U-
trecht daar op gemaakt.

Ende alfo in deefe Stad diverfche alfo genoemde
Ecclefiaftiecque perfoonen,ende andere meer,by hen
ende in haar huyfen, daarfy woonen,of andereplaat-
fen, concubinen, of diergelyke vrouwen zyn onderhou-
dende, by de welke'fommige hier voormaals kinderen
hebben geprocreëert, ende als noch carnaliter mogen
^converleeren, foo zullen dezelve mansperfoonen fchul-
dig zyn dezelve vrouwen haar concubinen te trou-
wen, voIgei|ie de Ordonnantie daar op gemaakt, of
dezelve van Iien ende uyt deefer Stad en Stads Vry-
heyt te doen vertrekken j doch zooymandeenvrouws-
perfoon, begeerde'te houden, om hem in fyn huysof
logies te dienen iii alle'eerbaarheyt ende deugd, zoo
zalKy fulks wel mogen doeti, mits dat hy, voor myn
Heeren de Schout ende twee Scheepenen verdagvaart
zynde, gehouden zal zyn te compareeren, endeby
eede hem te purgeeren, dat hy met alfulken vrouws·
perfoon geene vleeflchelyke converfatie gehad en
heeft i of foo hy fulks weygert te doen, zal by ver-
vallen zyn die te trouwen of verlaten, in manieren
voorlz voor de eerfte reyfe, ende voor de andere ende
darde reyfe, achtervolgende dé Ordonnantie tegens de
ConcubinariiTen gemaakt, of anderiints geftiaftwoi-
den tot difcretie'van den Gerechte. '

De Vroedfchap der Stad Utrecht, bevindende
dat nu en dan fpromige ouders hare kinderen
te von teling komçn te leggen, eo andere
ook defelve fomwykn trouwlooièlyk verla-
ten } dat mede dikwjls ongetrouwde perfoneh haar in
onkuysheyt verloopen, waar door deler Stads armen-'

huyfen feér worden befwaart, heeft orome de voorfz' haar leven lang gebannen, of andere fodaîîig geûra^t
deliften tegen te gaan, en de gntucbt van ongetrouw- als men naar exigentie van zaaken bevinden zd icbc
de lieden, zo veel doenlyk is, in te binden, daar te- hooren.
gen goetgevonden teilatueerenende te arrefteren,ge- I I I.

Jyk Haar Ed. ftatueren eodearrefteeren de navolgende
poinffcen ende articuleo.

I»

Dat alle die haar kinderen te vondeling komen te
leggen, of die daar toe coöpereren, daar over fwaar-
lyk aanden lyve, ofte aDderünte naar exigentie van

zaaken arbitralyk zullen, worden geftraft.

Dat vader ofte moedej·, die haar kind ofte kinderéi
trouwlooslyk komen te verlaten, daar over openbatf-
lyk zullen worden gefchavotteert i ttrengelyk gcgeo'
feit,ende voorts uyt c^feStad ende Vryheydi van diw

,ί; 3

Dat ^lle perfoonen, die buy ren echt kinderen k^^o
'te procreeren, gehouden fullen zyn te ftellen
te cautie, tot genoegen van den £d. Gerechte, dat
foodanige onechte kinderen niet tot lafte van dc bm
iijllen komen te vervallen : ( i) ten waredrljkerenvm^'^
gemelden Gerechte, om redenen, V felm niet mdi^von^''^

-ocr page 425-

EN HOERENWEERDER l BOEK. XFl tlT.

dekken, mitsgaders om noch andere redenen,ibofu!-·
len alle vroetvrouwen, (2) geen uytgefondert^ gehou-
den wefen op yder maandag *s morgens voor negen
uren te compareren ter momboir-kamer deiêr Stad,
ende aldaar aan te brengen alte de kinderen, en van
wien geboren in de voorgaande week, (3) met ex*
preffi^ van de vader: ende ipecialyk d'onechte meteen
fchrifielyk billet, continerende mede denaam en woo-
ninge des moeders, op pœne van fufpenfie van haar-
luyder ampt, ende arbitrale corrcdie daarenboven, na
de qualificatie van den onecht.

V 1 I.

(4) Ende word wel Jcherpelyk alle vrmwsperfoonen^
die rn onecht pwangerxyn of [uilen worden, ende geem in*
wooninge hebben , gelafl aanflonds te vertreckcn^ met in"
terdidlie aan alle ende eenygelyk defelve in te nemen, op
pœne van gehouden te zyn in V onderhoud van foodanig on»
echt kind^ of in cas van onvermogen ^ mede aanfionts tt
moeien vertrecken.

Aldus provilionelyk gearreileert ter Vergaderinge
van de Vroedfchap der Stad Utrecht den ^ojuly, cn
gepubliceert den 31 Augufti 1666. In kenniffe van
my, J. Quint.

Orame te meerder deefe ontuchtigheden te ont-
(i; Defe woorden met curfyf gedrukt ^ worden in de Ordonnantie van den 31 July 1666 niet gevonden,
(z,3 ) uil s op num. i.

(4) Dit artyk. is in de Ordonnantie van den 31 Augufi. 1666. hygekomen.

vr ^

NADER VlacâAt.o^ hit voôrfz {ubjeB, den 6 Augitfi, MOCLXXXVÏIL

e Vroedfchap der Stad Utrecht, bevindende,
dat niet tegenilaande voorgaande Publicatien^
nu en dan fommige ouders haare kinderen te

vondeling koomen te leggen, ende andere
defelve fomwylen trouwlooslyk verlaten j dat mede
dikwils ongetrouwde perfbonen haar in onkuvsheyd
verloopen, waar door deefe Stads armen-huyien feer
worden befwaart, heeft om de voorfz deliéten tegen
te gaan, en de ontucht van ongetrouwde Heden, fo
veel doenlyk is, in te binden, nogmaals goedgevon·
den te arrefteeren de nabefchreeve articulen.

Dat alle die hare kinderen te vondeling komen te
leggen, of die daar toe coöpereeren, openbaarlyk daar
over nullen worden gefchavotteert, ftrengeiyk gegeef»
feit, en voorts uyt defe Stad en Vryheyd van dien,
mitsgaders de Hooge Heerlykheyd van Vreeswyk, an-
ders genaamt de Vaart» haar leven lang gebannen,
ofte anders fodanig geftraft, als men na exigentie van
Zaken bevinden zal te behooren.

I l·

Dat vader of moeder , die haar kind, of kinderen
trouwlooslyk komen te verlaten, daar over zullen
worden geftraft ais voeren.

I I I.

Ende ten eynde de contraventeurs van het geen
voorfz des te beter worden ontdekt, word aan een
yeder die foodanige weet aan te wyfen, zulks dat zy
in handen van de Juftitie geraken, belooft een veree-
ring van 50 gulden, en zal zyn naam werden gefe·
cretcert.

I V.

Dat alle perfoonen, zoo wel vrouwen als mans,
diebuyten echt kinderen komen te procreëeren, ge*
houden zullen zyn te ftellen fuffifante cautie, tot ge·
noegen van den Ed. Gerechte, dat foodanige onechte
hinderen niet tot laften van de Stad zullen koomen te

vervallen, ten waredeHeeren van welgem.Gerechtö
om rceden 't zeive niet noodig'Vondcn.

Dat alle de geene, die foodanige cautie niet wee-
ten re ftellen, in deier Stads tuchthuys fullen worden
gebragt.om aldaar met harer handen arbeyd voor haar
zelve, cn zulke onechte kinderen de koft te winnen j
of arbitralyk gecorrigeert worden.

V it

Ende alfoo nog veele onechte kinderfen in defe Stad
gevonden worden, die of alhier gebooren,of van buy-
ten ingebracht zyn; dat alle en een yeder, die eenige
onechte kinderen in hare huyfingc hebben, 200 ey*
genaars als huurders, gehouden zullen zyn defelve ter
Scct-etaryc defer Stad aan te brengen, binrien den lyd
van een mâand, na de publicatie defer, op poene dat
denfelven tyd overftreken zynde, degebreekigendc
voorfz onechte kinderen felfs tot haar eygen koften
zullen moeten onderhouden, en daar voor ftellen fuf-
fifante cautie} en indien zy niet machtig zyn fulks te
doen, dat zy uyt defe Stad en Vryheyd van dien, met
alfulke onechte kinderen zullen moeten vertrekken,
met interdidie van daar weder inne te koomen fonder
voorgaande confent, op pœne van fwaarder ilraffe.

V 1 J.

Ende wort wel fcherpclyk alle vrouwsperiboncn,
die in onecht fwanger zyn, cn geen inwooning heb-
ben, nog behoorlyke cautie konnen ftellen, gelaft
aanftonts te vertrekken, met interdidie aan alle en een
yegelyk, foo wel eygenaar als huurder, defelve in ïc
necmen, op poene van gehouden te zyn in *t onder-
houd van zoodanig onecht kind, of in cas van on-
vermoogen mede aanftonts te moeten vertrekken.
Aldus provifioneelyk gearreft:eert ter vergadering van
de Stad Utrecht, op den 6 Aug. 1688, cn gepubli-
ceert op den 8 dito d,iar aan volgende. In kennifle
van my, C. van Steenwinkel.

411

I ν.

Dit alle die gene^ die foodanige cautie niet en we-
ten te ftellen, rn defer Stads tuehthnys zirHen werden
gebragt, 001 aldaar met haar handen arbeyd , voor
haar zelveft ende alfüicke onechte kinderen de koft te

winnen.

Ende alfoo nog f'eeie onecbte kinderen in defe Stad
bevonden worden, die of alhrer geboren, of van bay^
ten ingtbracht zyn, dat alte ende een ycder, die ee-
nige onechte kinderen iö haar höyfingen hebben,ge-
houden zullen zyn defelve ter Secrerarye defer Stad
aan te brengen, binnen den tyd van een maand na de
publicatie (kies, op pœne dat den zelven tyd over-
ftreeckcn ïynde, de gebr^kigefl de voorfz onechte
kinderen felfs tot haar eygen koilen fallen moeten on-
derhouden , ende daar voor ftellen fuiEfante cautie,
ende indien fy niet machtig zyn fulks te doen, dat fy
uyt defe Stad ende Vryheyd van dien., met alfulke on-
echte kinderen zullen moeten vertrekken , met inter-
di6tie van daar weder in te komen , fonder voorgaan-
de confent, op pœne van fwaarder ftrafFe.

VI.

__en^ en trouwloos verlaten vàn kinderen ^ den

VIL AN DER Placaai, tegen het te vondeling leg

19 July MD CC. gerenoveert den 17 Jmy MOCCX,

e Vroedfchap der Stad Utrecht, bevindende,

dat niet tegenftaande voorgaande Publicatien,
nu en dan fommige ouders hare kinderen te
vondeling komen te leggen, cn andere fom-

wylen trouwlooslyk hare kinderen verlaten, Waar door
defer Stads arme-huyfen feer worden beiwaart, hcefc
om de voorfz deliden tegen re gaan, nogmaal goed-
gevonden, (i) te arrefteren de nabefchreve articulen,
Ggg 3 Όλ

-ocr page 426-

TEGEN DE VECHTERYEN EN DOODSLAGEN

411

Dat alle die hare kinderen te vondeling komen te
leggen, ofte die daar toe coöpereren, opcnbaarlyk
'daar over fullen worden gefchavotteert.ftrengelyk ge-
geeiTelt, en voorts uyt defeStaden Vryheyd van dien,
mitsgaders de Hoge Heerlykheyd van Vrceswyk, an-
ders genaamt de Vaart, haar leven lang geduurende,
gebannen , ofte anders foodanig geftraft,als men naar
cxigemie van faaken bevinden zal te bchooren.

Dat vader of moeder, die haar kind ofte kinderen
trouwbollyk komen te verlaten, daar over fullen wor-
den geftrafc als voren.

En ten eynde de contraventeurs van 't geene voorfz
des te beter werden ontdekt, word aan een yder, die
de foodanige weet aan te wyfen , fulks dat fy in handen
van de JuiHtie geraaken , belooft een verceringe van
vyftig gulden, cn zal des aanbrengers naam werden
gcfecreteert.

( i ) Ende alfoo op den ζ 3 May 171 o. ontrent de H^eerd-
poert op diergelyke trouwlofe wyfe is 'verlaten en ter neder
gefet feker innocent ende onwys kind, zynde een mysje ,
oud na giffing [even ofte acht jaren, fonder dat men tot

nog toe heeftkonnenverneemen^'waar''tfelvekind is fhiiys
horende \ heeft de Vroedfchap ontrent dit geval [pedaal
goedgevonden te belooven , gelyk Haar Ed. Jchthare be-
loovcn by defen een pramie van honderd Carolus gulden ,
aan die iveet aan te wyfen gemelte kinds ouders, ofte die
geene die tot V voorfz feyt hebben gecoopereert, fulks dat
fy in handen van Juflitie geraaken , m zal des aanbren-
gers naam worden verjweegen.

Aldus in de Vroedfchap goedgevonden en gearre-
fteert op den 10 Juny 1710. cn van den Stadhuyiewö-
re folito gepubliccert op den 17 Juny 1710. lu ken-
nifle van my, E. V. Harscamp.

(ï ) Het Placaat van den ip July 1700. heeft hier nog, by renovatie van voorgaande Publicatien,
(i) Defe laatfle periode met curfyf gedrukt ^ is in de Publicatie van ι j 10 by ge komen.

SEVENTIENDE TYTEL.

Betreffende de Vechteryen en Doodflagen, en
het aanbrengen van defelve Delicten.

i. PLACAAT op het vmfz Juhje£i ^ den 16 Januar. MOCIF.

Ifoo daaglyks veel ongemaks en vechteryen nig gevecht in hare huyfen, ofte woonplaatfen zal

zyn gefchied, 't felve aan te brengen, of doen aan-
brengen , door haar familie, aan den Officier defer $rad,
met ekpreflie harer namen, die handgemeen zyn ge-
weeft 5 ten ware hy ,of zy, hun by eede konden pür·
geeren vah het gevecht geene kenniiTe te hebben. ,,
Als van gelyken alle Chirurgyns, die over de cufc
van den gequetften geroepen worden: alles binnen
XXIV uuren, ha dat het gevecht gefchied, ende dc
Chirurgyn een verband gedaan fal hebben, op pœne
ende ten behoeven als in de Ordonnantie.

A --

/\ vallen loo óp ftraten, als in herbergen, het
/ % wélcke van ouds gehouden zyn aan te bren-
gen de waerden, ofte Waerdinnen, tot wiens
huyfingen zulks gefchied, en ook felfs de Chirur-
gyns, die over den gequetften gaan, ende dat men
verftaat, dat fulks traaglyk word geobferveert, waar
doör men tot behoorlyke itraffe en mul6te niet en kan
geraken 5 foo gebieden myn Heeren die Stadhouder,
Schout, Borgemeefteren, en Schepenen der Stad U-
trecht, allen tavertiiers, of herbergiers, na dat'er ee-

ίϊΓ~~ ^

Nader Ordonnantie, op het voorfzfubjeêf» den 23 April MOCXXIX. engerenoveert
den 'LsFebruar, MDCXXXL

Alfoo dagelyks (Godbeetert) veele doodtflaagen
binnen deefe Stad ende Vryheyt van dien
koomen te gelchieden, fonder dat men de
hànddadigen kan attrappeeren,wat devoiren
tnen daar toe aanwent, waar toegrooteooriaake geeft,
dat de waerden en waerdinnen, in weicker huyiïngen
de vechteryen koomen tevallen, en de Chirurgyns, die
over de gequetften gaan, dewelke van ouds gehouden
zyn fulks den Schout te denuncieeren en aan te bren-
gen, het felve traaglyk obferveeren, niet jegenftaande
henluyden fulks by de Ordonnantie deefer Stad, en oo.k
by Publicatie van de Regeerders pœnalykgeinjungeert
is. Soo gebieden myn Heeren Burgermeefteren ende
Vroeifchappe deefer Stad by deien, nogmaal wel ex
preiTelyk allen taverniers ofte herbergiers, naar datter
cenig gevecht in haar huyiïnge ofte woonplaats zal
zyn gelchiet, het felve aan te brengen, ofte te doen
aanbrengen, door hare familie, aan den Officier deefer
Stad, bmnen vier en twintig uren, met expreifie van
de naamen der geener die handgemeen gewceft zyn,
ten waare hy ofte fy hun by eede konden purgeeren
van het gevecht geen kennifle te hebben; ende als
yemand i'haaren huyfe wort gequetft, ten langften
binnen tWee uuren j ende fo yemand in 't gevecht al-
daar dood bleve, het waare by dage of by nagt,date-
lyk ende in der haaft deièlvc aanbrenginge te doen,op
dubbelde pecunieele boeten, ende daarenboven interdi-
ftie van haare neeringe, het zy voor altyt ofte voor
eenigen tyt,ofte andere arbitrale correftie, terdifcre-
tie van den Gerechte, naar gelegentheyt van faaken.
Als van gelyken alle Chirurgyns, die over de cure
van de gequetften verfogt worden, van quctfuuren
niet letaal, de aanbrenginge fullen doen binnen vier
en twintig uuren naa het eerfte verband, ende van die
geene, die eenigfints letaal of periculeus zyn, datclyk
en in aller haafte, fo wel by dage als by nagte, mede
op dubbelde pecunieele boete ende arbitrale correftic,
het zy fufpenfie ofte privatie van de exercitie haarcs'
handwerks, ofte anders naar gelegentheyt der faakcni
ter difcretie als voren : welverftaande, als fulks buy
ten deefer Stads poorten naar het fluyten der ielvcr
komt te vallen, dat de herbergiers ende Chirurgyns»
refpeöivelyk de voorfchreve aanbrenginge Ibllen moe-
ten doen 's anderen daags 's morgens, f^o haaft de
poort zal zyn geopent.

Moo

111. AMPLIATIE op de vootfz Ordonnantie, geanefieert den 5 Oeçemb, MOCXLll

-ocr page 427-

Alfoo by Placaate der Ed. Mog. Hecrcn Staten
*sLands van Utrecht, in dateden No-
vembris leftleden, tcgens de vechteryen ,
doodflagers ende diergelyke delfden, nader
ordre ende fwaarder ftraiFen ende pcenen geftelc zyn j
foo hebben mynHeercn BorgermeefterenendeVroed-
fchap defer Stad, omrae 't felve lofFelyke werk te fe-
cunderen, ende *t voorfz Placaat binnen defe Stad en
de Vryheyd van dien , te beter efitd te doen forte-
fcn, goedgevonden by defen te doen renoveren de Pu-
blicatie den Aprilis i(ïip. uyt haar Ëd. naam van
den Stadhuyfe alhier gedaan, ende dien volgende als
noch te bevelen ende gebieden alle herbergiers ende
taverniers, binnen defe Stad ende Vryheyd van dien,
na dateer eenig gevecht in haar huyfinge ofte woon-
plaarfe zal zyn gefchiet, 't felve aan te brengen ofte
te doen aanbrengen door yemand van haar familie aan
den Officier defer Stad, binnen vier en twintig uren,
met expreiïie van de namen der gener die handgemeen
geweeft zyn, ten ware fyluyden hun by ecde konden
purgeren, van *t gevecht geen kennifle gehad te heb-
ben : ende als yemant t'haren huyfe werd gequetft,
ten langften binnen twee uren i ende foo yemant in
gevecht aldaar dood bleve, het ware bydageofby
nacht, datelyk ende in alderhaaftedefelveaanbrengin-
ge te doen , op pœne van interdidie van hare nerin-
ge, 't fy voor altyts ofte voor eenigen tyd , ofte an-
dere arbitrale corredie, ter difcretie van den Gerech-
te, naar gelegentheyt van faaken. Als van gelyken alle
Chirurgyns, die over de cure van de gequctften ver-
focht worden, van quetfuren niet letaal de aanbren·
ginge fullen moeten doen binnen vier en twintig uren'

IVT

Β ter harten nemende de confervatie van de ruft
ende goede ordre, en hetweeren van alle dés-
ordres en verwerringe in deefe Stad, voorna-
raentlyk by deefe tyds gelegendheyt, en den grooten
toevloet van menfchen, ter fake van het Congres en
aanftaande onderhandelinge van Vreede alhier, hebben
nodig en goedgevonden te ftatueren, foo als Haar Ed.
Agtbare doen by defen.

Eerftelyk, dat de Chirurgyns die een gequetfte ful-
len hebben verbonden, aanitonds, immers binnen het
uur na het eerfte gedane verband, ingeval de quetiu-
ren niet letaal of periculeus zyn, ende anders date-
lyk en in allerhaafte daar van aanbreng fullen moeten
doen aan den Heere Hooft·Officier deefer Stad, met
expreffie van de gequetfte, ende van de genen met
welk hy handgemeen is geweeft, op pœne van inter-
didie van hare neringe, 't fy voor altyd ofte voor ee-
nigen tyd , of anders arbitrale corredie, ter difcretie
van den Gerechte, na gelegentheyt van faken.

Ten anderen, dat alle herbergiers ende tappers, of
fchenckers van gebrande wynen en gediÜilleerde wa-
teren, wynen, bieren, of mede,&c. als mede alle cof-
fyichenckers, ordinaris-of commenfalen· billard-hou-
ders, wanneer eenig gevegt in haar huys ofwoon-

Borgermeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht,
gefien hebbende het goed en heylfaam regle-
ment voor de openinge ende de methode van
het Congres alhier , en 't geen daar toe be-
hoort, het welke de aanwefende Heeren Plenipoten-
tiarifen tot de Vredehandeling, op der felver verfoek
onder malkanderen hebben gelieven te beramen tot
confervatie van de ruft,ililheyd en goede ordre in defe
hebben, ommc van haar kant mede alles toe te
orengenjwat kan ftrekken tot genoegen van wclgenreitc

na bet eerfte verband, ende van de gene die eenigfins
letaal ofte periculeus zyn, datelyk ende inallerbaaltc,
foo wel by nacht als by dage, mede op arbitrale cor-
redie, 't fy fufpenfie ofte privatie van de exercitie
haars handwerks, ofte anders na gelegentheyd der fa-
ken, ter difcretie als voren. WelverÜaande, als fulki
buyten defer Stads poorten na het fluyten der fel ver
komt te vallen, dat de herbergiers ende Chirurgyns
refpedivelyk de voorfz aanbrenginge fullen moeien
doen 's anderen daags fmorgens, fo haaft de poort zal
zyn geopent.

Ordonneerende voorts, indien eenige fchippers ,
fchuytevoerders, of hare geadmitteerde knechts, irem,
voerluyden, fweepryders, bierdragers, fakkedragcrs
ofte houtfchilden, haar mefl'en op malicandcr ofte op
yemand anders quamen te trekken , ofte na ymanden
te ilaan, re rtooten, ofte werpen, in toornigen moede,
dat defelve boven de poenen vervat in de voorgemelte
Placaate, voor de eeritemaal den tyd van fes weeken
van haar veer ofte bedieninge fullen worden geiuf-
pendeert, fonder dat yemand middelertyd des dchn·
quants plaatiè t'fynen profyt zal mogen waarnemen j
ende indien fulks voor de tweedemaal gebeurde, zal
den délinquant boven de voorlz pcenen, vocw den tyd
van een jaar gefufpendeert worden, als voorenj ende
ingevalle het voorde derde reyfe gefchiedde, zal den
délinquant boven de voorfz boeten van zyn veer ofte
bedieninge vervallen zyn, fonder dat hy immei meer
daar toe weder geadmitteert zal vt^orden. Aldus ge*
daan ende gearrerteert by de Ed. Vroedfchap der Siad
Utrecht, denf Decemb, i64Z.vooriz. In kenniiTevan
my, C. de Ridder.

NADER Placaat op het njoorfz fuhjeÎf; als mede op het weeren van de Beedelaars, den 28
Jamm. MOCCXIL

orgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht, ' plaats, Îal zyn voorgevallen, gehouden fullen zyn 'c

lèlvc mede aanftonds, immers binnen't uur, cn in-
geval daar yemand letaal of periculeus gequetft wierd
of dood bleef, datelyk en in aller haaft, aan den Hee-
re Hoofd-Officier defer Stad aan te brengen, met ex*
preiîîe der namen van die geene die handgemeen ge-
weeft zyn, op poene als boven.

Blyvende onie verdere voorgaande Publicaiicn, van
den 25 April ïdip, en denf December 1^41 in vol-
ler waarde.

En ten derde, om te weeren den groten toevloet
van arme menfchen, en allerley gefpuys van vreemde
bedelaars, foo verbieden Haar Ed. Agtbare by deefe
aan alle en een ygelyk, buyten de vyf gepermitteerde
ilaapfteden, van gene van de voorfz arme menichen,
bedelaars cn diergelyke te herbergen ofte te huysve-·
ften, op pœne van met defelve de Stad uytgebannen,
in'ttugthuys geconfineeri,of anderfintsgeftraftte ful-
len worden na bevind van faken, bly vende voorgaan-
de Publicatien in 'c geheel.

Ende op dat niemand hier van mogte onkunde voor-
wenden, fal deeic worden gepubliceert, gedrukt en
geaffigeert daar het behoort. Aldus gepubliceerd van
den Stadhuyfe binnen Utrecht, more foHtOf op denzS
January 1711. In kennifle van my, E. v.Harscamp.

PUBLICATIE, dat geene laage Oomefliquen , Pages, Lacqueyen, Koetfiers en Knechts^
eenig geweer mogen dragen^ den ζ Febrmr. MD CCXίL

Heeren Plenipotentiarifen, tot beveylinge van *t bo-
venftaande goed eynde , en omme te verhoeden alle
disordres ende andere moeyelykheden, nodig en goed-
gevonden te ftatueeren en te verbieden, gelyk haar
Ed. Achtb, doen by defen.

Dat gene laagc domeftiquen, pages, lacqueyen,'
koetfiers en knechts , van wat ftaat, rang of conditie
haar Heeren of meefters mogten wefen , 't fy Óe^ieUc
fyn vreemde alhier vertoevende, haar op de Univerfi-
teyis tydcr-fchool defer Stad, of om andere redenen aU

hicii

EN AANBRENGEN VAN DIEN. I BOEK. XVU. m 44$

-ocr page 428-

414 TEGEN HET DRUKKEN EN DISSEMINEREN

hier onthoudende, ofte dat defclvc toebehoren aan
bergers of ingefetenen deferStad, van nu voortaan ,cn
geduurende-den tyd van de Vredehandelinge, en het
aanwefen van de HeercnPlenipotentiarifen^ in de Stad
ofte wandelplaatfen buyten defelve, fallen mogen dra-
gen eenige wapenen, 't fy ftokken, degens, fak-pi·
ftolen, meflen of ander geweer, bedekt of onbedekt,
op poene van vyf en twintig gulden,boven verbeurte
van 't geweer.

Ende word by defen den Heere Hooft-Officier en
fyn Ed. Subftituyt gelaft en gcauthorifeert, omme al-
le voorfz laage domeftiqucn die contrarie deie gewa-
pend mogten vinden, de/^i?ötc apprehenderen enin-
carcereren , ter tyd en wyle toe dat dc voorfz boete
zal wefen betaalt.

Op dat niemand hier van mogt voorwenden on-
kundig tc zyn, fullen de herbergiers en weerden aan
de vreemden t'Wen huyfc logerende, hier van kenniflc
moeten geven, op pœne dat fyluydcn de boete fullen
moeten betalen; ende zal defe worden gepubliceert,
gedrukt ende geaffigeert daar 't behoort.

Aldus in de Vroedfchap vaftgeftelt en gearrefteert,
op den eerften February 1711. ende van den Stadhuy-
fe der Stad Utrecht gepubliceert, more foUto , op den ζ
February 1711. In kenniflè van my , E. V. Hars-
camp.

ACHTIENDE TYTE L.

Tegen het drukken en diflemineren van Pafquil-
len en fameufe Libellen, als mede van Soci-
niaanfche en andere Godslafterlyke boeken ;
mitsgaders tegen de Conventiculen , en
ongeoorloofde Vergaderingen.

EERSTE DEEL.

Tegen het drukken en diffemineeren van Pafquillen, en

fameufe Libellen.

I. PLAÇA AT 5 waar ky verbooden word, in Ί heymlyk, of openbaar, van Vreede met de Sfa-
gnaards tefpreken, den i^Decemb, M O L XXX FL

ΑΙΓ00 den eed in de maand van Julio voorleden,
by den Staten van Utrecht ende de Magi-
ftraat defer Stad, gedaan aan myn Genadig-
fte Heer den Stadhouder, ende daar naa by
alle de burgerye van vendel te vendel vervolgt, aan
handen van de Magiftraat deefer Stad, onder anderen
luydende is aldus. Geloven ende fweeren wy ook in
der voegen als boven, dat wy nimmermeer trachten
nog fpreeken en fullen in het heymclyk, nog in het
openbaar,nog lyden onfes vermogens,dat in het hey-
melyk of in het openbaar getracht of gefproken zal
worden, van^ eenigen vreede met de voorfchrevc onle
vyanden aan te gaan, dan met confent van zyn Excel-
lentie ende Nederlandiche Geünieerde Provinciën :
ende dat dies niet tcgenitaande men verftaat, dat foo
wel in het openbaar als in het heymelyk,vcrfcheyden
tydingen ende rumoeren van Peys, met den Koninck
van Spangien aan te gaan, binnen deefe Stad gefpreyt
worden, fonder dat daaraf in het minfte by fyne Excel-
lentie, Raaden van Staten, ofte Staten Generaal ee-
nige verhandelinge ofte mentie begonnen of gemaokt
zynj foo is 't j dat myn Heercn die Stadhouder,
Schout, Burgermeefteren ende Schepenen defer Stad,
van wegen dc HoogcOverigheyt, wel ernftelyk ende
fcherpelyk belaften enje bevelen ecnen ygelyken, van
wat ftatc, qualité ofte conditie hy zy, dat zy hen
niet en vervorderen, nog in het heymclyk, nog in
hec openbaar met ymand te communiceercn , te trag-
ten ofte te fpreeken, nog lyden haars vermogens dat

II.

gccommuniceert, getragt ofte gefproken fal worden
van eenigen Vreede, met de voorfchreve onfe vyan-
den aan tc gaan, ofte dien aangaande eenige nieuw
maren, (onder wat deckfel het zy} te verfpreydcn, op
lyfftraiFe,fonder proceduren van rechten, aan te doen
den geenen, die den eed, fulks expreflelyk medebren-
gende, gedaan ende onderteekent hebben, ofte als
deefer Stads inwoonders hadden behooren te doen en-
de te onderteekenenj ende voor de vreemdelingen,
die den voorfchreven eed niet gedaan en hebben, je-
gens den fel ven fommieren geprocedeert te worden,
als overtreeders van dit gebot, ende perturbateurs of
verftoorders van.de gemeene rulle ende vreede, fonder
eenige genade.

Ende foo wie van nu voortaan rot eeniger plaatfcn
ofte fteeden, ofte in eenige Vergaderingc daar by cn
prafent is, daar van de voorfchreve Vreede gefproken
ofte gehandclt wort in manieren als boven, fal gehou-
den zyn het felve binnen vier en twintig uuren aan tc
brengen myn Heeren Schout ende Burgermeefteren
defer Stad, op pœne van ais complicen ende mede-
plichtig geacht ende geflraft te worden.

Ende ten eynde hier van niemand ignorantie zal
mogen prastendeeren, foo fal een uytfchrift van decfe
aan de deuren van alle kercken, daar men gewoon·-
lyk is prcdicatie tc doen, ende voorts aan den Stad-
huyfc ende Stads poorten gehegt worden, op dat een .
yder zy bedagt dit te behartigen, ende hem daar nw
te reguleeren.

PL AC Λ AT, un fine voorfz, en van de Komnginne van Enedand , of den Grave van Ιψ

cefler niet te lafieren, &c, den... SePtemb. MD L XXXFll.

* ^ - Alio®

-ocr page 429-

AlfoQ fyn Excellentie, Γοο wel by de remon-
ilrantien, die hem belieft heeft le doen den
Generale Staten, als by fyne brieven van
dsnpdefer raaand,na den Nieuwen Styl,ge-
fonden aan alle Steden van den Lande , wel uytdruk-
kelyk verklaart heeft , dat het zoo verre zy, dat de
Koninginnevan Engeland eenige Pcys metten Koning
van Spanjen foude beflooten hebben, of tot zulcken
eynde eenige CommiOarilTen gefonden aan den Harto·
ge van Parma,dat fy fclfs (niectegenftaandeverfchey-
den onweerdigheden, haar in plaatfe van lbo vele wel-
daaden beweien ) ons als noch genadelykenis aanbie-
dende iïch met ons te voegen , endehaar hulpet'ons-
waarts te continueeren,by alfo verwy onfe faken daar
na fchicken ende aanitcllen, iblks dat het maar en hout
aan onze goede correipondentie ende vlietigen wille
te voltrekken de refiftentie ende wederftant regens on-
ze vyanden., die wy van onzer zyde hare MajeÎleyt
gelooft hadden, doen wy hare byliant waren verfoe-
kende, waar in men fich tot nog toe niet alfoogeque-
ten heeft, als men hare Majefteyt wel hadde toege-
gefeyr. Defen allen nochtans , niet tegenüaande men
lich vervordert heeft, ter contrarie, over al uyc te ge-
ven foo vallche rchandelyke geruchten ende rappor·
ten, die te veel zyn om hare Majefteyt meer als by alle
voorige onweerdigheden op het hoogfte te verbitte-
ren, invoegen dat wy ons grootelyks beforgen, dar
foo'danige gerugten van Peys tot geenen anderen eyn-
de worden uytgeiTagen, ende met ftioraerkclykeemil
door uytgeleefen initrumenten verbreyt, ingedrukt en
beveiligt ook in de harten van de aldervroomfte, dan
om ons eyndelyk uytten Peys te brengen, zoo wan-
neer defe injurien ons fooden hebben doen verliefeii
die gunft ende hulpe van hare Majefteyt, welweten-
de dat wy ( menfchelyker wyze ) zonder defeJve niec

1ÎL
cn fouden konnen tegenhouden nog beftaan, gelyfc
wy ook genoeg mogen vcrfeekert zyn, dai God Al-
machtig onie laakc niet en (oude gebenedyden,ulswy
fyne middelen van eene zoo Chnftelyke Princeilc met
onwilligheyt verworpen hadden. Soo is 't, dat myn
Heeren die Stadhouder, Schout, Burgermeeftcrenen
Schepenen deler Stad Utrecht, boven dereden, die
hun tot de voorige Publicatie tegens den geenen die
hier van Peys fpreektn , Ibude veroorta^kc hebben,
iniiende wat perykel de gemeyne zauke zoude mogen
overkoomen, by alfo ver hier inne hcurs vermogen niet
voorfien en'worde,wel fchcrpelyk verboodenhebben^
ende verbieden by dezen, dat niemand, van watftaat
ofte qualiteyt hy zy, iig en vervordere van Peys met-
ten Koning van Spanjen, ofte Hartog van Parma aan
te gaan, eenige woorden of propooften te houden,
nog daar mede haar Majefteyt of fyn Excellentie ver-
dacht te manken, het wiare dan door haar felven, of
ymands anders, in het heymelyk oftein het openbaar;^
op pœne van metier dood, fonder hoope van eenige
gratie, geftraft te worden,als oproerige endeverftoor-
ders van de gcmeene rufte, toeiiemmcis ende aanhan-
gers onfer vyanden. ürdonneerende voorts dat dic ge-
ne, die myn Heeren van de Magiftraat met genoeg-
j faam bewys ymand ontdecken fullen , dic uyrgegevea
|of gefuftineert hadde, dat fyn Excellentie herwaarts
overgekomen waar, naar dat hare Majefteyt afgehan-
delt ende beflooten hadde, deoPeys met den Koning
van Spanjen om iyn Excellentie in den Gouvernemen-
te, hem gedcfereert , te beveftigen, ende door dat
middel de Provinciën ende Steeden te leveren in han-
den van de Spanjaarden, ofte diergelyke propooften,
tot een pubiyque vereeringe genieten fullen dc lommc
i van een hondert ponden groot Vlaams.

PLACAAT tegens het maaken en fiytgevm vm FafquiUm ^ en fatnenfe Libelkn^ den 18
Fcbrmr. MOLXXXIX,

VAN PASQÜILLEN. I BOEK. XVlll 717.

Alfoo op gifteren acht dagen geleden des nagts
in het openen van de bulie, daar men de
brief kens innebrengt van de vreemie gaften,
bevonden is feeker fameufe, injurieulc ende
fchandelyke pasquille jegens Coenraad ende ]ohan
Sirick, Willem Coenraads Zoon, endeClaas, Peters
zoon van de Vogelaar, ende dat gelyke pasquille in
de raorgenftondgelpelt aan de deure van denStadhuy-
fe bevonden is, al zyndefaaken van grooter inften en-
de feer boofe ende quade confequentie,als nergens an-
ders toe ftreckende, dan om meerder twift ende twee-
dragt onder de burgerye te iaayen ende te verwecken,
het welk geenGnts te iyden is, en ten hoogften be-
hoort geftraft te worden aan den Autheur van dien:
foo is 't, dat, om tot kenniife van de felve te mogen
koomen , rnyn Heeren die Stadhouder , Schout,
Burgermeeflers ende Schepenen deefer Stad laten wee-
ïen, gebieden ende beveelen by deefen wel ernftelyk,
alien den geenen die eenige kennifle ofte weetenichap
hebben van die defelve pasquille gemaakt,gefchreven,
ίπ het blok geworpen,of aan het plankjen ,aan de deu-
j^en van den Stadhuyfe hangende,gefpelt ofte geplakt
hebben gebadt, dat iy het felve binnen vier en twin-
'^'g uuren myn Heere den Schout deefer Stad aanbren-
gen ende te kennen koomen geven, op poene, in-

PLACÂÂtT^

Alfoo men dagelyks verneemt, dat niet tegen-
ftaande verfcheyden Placaaten van Keyfer
Carolus, Hoogloffelyker memorie , van de
alle h , Staten deeier Provintie , ook jegens

eer O , '^^^^"I^echten, enige moetwillige ende on-
tclvl perloonen, foo oud als jong, hun ftou-

^^ onderftaan fameufe libeilcD, pafquilleu, fchan-
De tl

dien ymand naamaals bevonden worde van fulks gc-
weeten, ende het felve niet aangebragt te hebben,
van geftraft te worden als complicen van het felve feytf
indien ter contrarie ymand is, die myn Heeren wecc
den Autheur der Celver pasquille te nomine'eren, ofte
alfulke littedcenen ofte documenten by te brengen,
waar door men tot waarachtige kenniffb van den fel-
ven Autheur iàl komen tegeraaken, dien fal men van
Stads wegen bdchencken met hondert goude rcaalen.

Voorts alfoo men verftaat, dat naa de voorlchrevc
tyt, een ander ende grooter pasquille jegens andere
burgeren uytgegeven is, ioo laat men by deefen ook
weeten, alle dic gecne die enige kennifle van den Au-
theur van dien hebben, dat zy het felve mede aanbren-
gen binnen vier en twintig uuren, op poene van ge-
agt ende geftraft te worden als complicen van dc
uytgevers van de fameufe libellen.

Gebieden voorts of hier namaals yemand hem foo
verre verliep, dat hy hem vervorderde eenige pasquil-
len ofte fameufe libellen uyt te geven, dat aJJe die ge-
ne, die daar van eenige kennifle ofte weetenfehap ftil-
len hebben, gehouden fullen zyn fulks mede binnen
vier en twintig uuren daar naa aan tc brengen, alles
op pœne als boven.

het voorfz fuhjeû, en tegen het werden met flemen op de deuren en glafen^
iGFebruar. MDCF.

daleufe ende difi'amcufe licdekcns in het licht tc brcn·
gen, tc fingen, fpreeken ende langes der ftraaten tc
verfpreyden , daar mede mccnige particuliere luydcn
in heuren naam , faam cndc gcftachtefchandelyckcn
worden gelichent boven maten, daar uyt niet dan alle
onluft, diflènfie ende oprocrigheyc cn ftaat te voor-
wachten i een faakc voorw^, dic, daar Juttiti^ en g«c-

Hhii de

-ocr page 430-

TEGEN HET DRUKKEN EN DISSfeMINEREN

dc ordre van Politie gcobfervccrt wort, in het aider·
minftc liiet en behoorc gctolerecrt, maar volgende de
voorfz Phcaaten ende bei'ch re ven Rechten geweert en
naar behooren geftrafc te worden: lbo is 't dan, dat
myn Hecren die Schout, Burgermeefteren , Schepe-
nen ende Raad dcefer Stad , by defen wel fcherpelyiï
verbieden allen ende een yder, van wat qualité oi con-
ditie hy zy, eenige fameufe libellen , paiquillen, in-
jurieufe liedekens^ofte gedichtfelen na dato deefesbin-
nen deefer Stad, ofte der Stads Vryheyt meer uyt te
geven , re fingen, fpreekcni of verbreyden, in het open-
baar op de ftraaten.of voor ymants huyfen in het par-
ticulier, of ook eenige ondaft voor ymants deuren te

vT
plegen, veel min met fteenen de glafen uyt, ofte op
deuren ende venfteren te werpen , op poene van by
eenen yder , die contrarie bevonden word gedaan te
hebben, elke reyfe te verbeuren ^vyf en twintig gul-
den, tot behoef van den Officier, die de executie doen
Zal, den aanbrenger ende den armen, elks een darden-
deel, en daarenboven noch arbitrailykcn gecorrigeert
te worden, tot difcretie van den Gerechte j ende ful·
lende oudera voor hare refpeâiive kinderen moeten ver-^
antwoorden ende boete betalen ; daarom worden de-
fel vc ouders gewaarfchouwt hunne kinderen daar toe
te houden, dat het gecne voorfz ftaat, by henluyden
niet en word gepleegt.

PUBLICATIE, tegen het maken, en fingen van pafqmlkufe Liedekens ^ en diffameer ende Libel·
len, den i8 OM. MDCX.

ftaande verfcheyde Placaaren, foo van Key
ferCarolus, Hooglofifelylier memorie, als van
de Heeren Staten deefer Provincie , ook te·
gens alle befchreven Rechten, eenige moetwillige en
ongeregelde perioonen , zoo oud als jong, hun ftou-
ielyk onderftaan fameufe pafquillen , fchandaleufe en
diffameufe liedekens in het licht te brengen , en allan-
ges de ilraaten openbaarlyken te fingen ende te ver-
Vpreyden, daar door mecnige particulier perfooninfyn
goede naam ende faam word verkort ende gefchent,
nergens anderi roe dienende, als om feditie, partye-
fchap, vyandfchap ende oneenigheyt te doen groeycn
en voedenÎ een iiiake voorwaar, die, daarjultirie cn
goede Politie geobferveert word, in het alreminfte
Tiiet cn behoort getolereert (te meer niet in deefe tyt,
dat men naar eenigheyt behoort te trachten ) maar,
volgende de voorlz Placaten ende befchreven Rech-
ten , behoort geweert ende naar behooren geftraft te
worden. Soo is 't, dat myn Heeren de Stadhouder,

Utrecht, by defen wel icherpelyken interdiceeren eti
verbieden allen ende eenen yder, jong of oud, van wat
qualiteyt ofte conditie fy Zyn, van nu voortaan eenige
fameufe pafquillen, injurieufe liedekens ofte gedichfc·
felen binnen deefer Stad ende der Stads Vryheyt, in
het openbaar op der ilraaten' of voor ymands deuren,
in het particulier t'eeniger tyt te fingen, fpreeken, ver-
breyden of uyt te geven, noch eenige der felver mal-
kanderen te communiceeren, veel min d*een den an-
deren , ter caufe van de voorleden troubelen ende alte-
ratie, met woorden, fchriften ofte werken, direde-
lyk of indireâelyk, in wat plaatfe of vergaderinge,in
het heymelyk ofte in het openbaar, het felve zoude
mogen wefen, in het minfte tefchelden, lafterenofte
injurieeren , op pœne van als calumniateurs, oproe-
rige ende perturbateurs van de gemeene lands rufte,
terftont zonder eenige conniventie ofte verdrag open··
baarlyken aan den lyve geftraft te worden, anderen
ten exemple.

Ifoo men dagelyks verneemt, dat niet tegen- Schout, Burgermeefteren ende Schepenen der Stad

y I. Ρ LAC A AT, rakende zeekere diffamatoire brieven van Des Cartes ,deni^ Jmy MDCXLllh

e Vroedfchap der Stad Utrecht in ervaringe
gekomen lynde, dat onlangs is liytgegcven
ende verfpreyt word feeker boekjt, in dit
jaar 1643. gedrukt tot Amfterdam ,byLouyδ
Elfevier, geintituleert, Epifiola Renaît des Cartes ^ ad
c^berrimim virum^ i^c. ende niet lang te vorens fee-
keren brief, daar van het opfchrift is, admodum reve-
fendo patri Dineto, ^c. ende dat in 't laatfte uytgege-
vene den naam van feeker perfoon; fynde binnen deze
Stad in publycqi>e bedieninge, doorgaans werd ge-
fpclt, ende fyn a£licn, leven, oftimeging, manieren,
Iludièn, leere ende iriftiturien zulks werden befchre-
dat na het oordeel van onpiwtydige en hun dies

ven

verftaande mannen, welkeradvys daar over isverfocht,
foodanige perfoon in humeur ende conditie daar by be-
fchreven , niet alleen onnut, maar ook ten hoochften
Ichadelyk zoude wezen in eenige publycque bedienin

wy 'L i^-VlVt. WUI 1H>H.VIJ IIUllJVl.MV, ,

bende, hoe de wnarheyd der faake beft nagefpeurt,
de geruftheyd der Stad , den dienft van de Kerke al-
hier, mitsgaders het floreren dér Academie tenhoog-
ften gevordert, alle onruft, onftichtinge en aanftoo-
telykhedeu geweert mochten worden, goed gevon-
den hebben de iaake nader te onderfoeken : tot wel-
ken eynde wel van meeninge zouden fyn den voor-
noemden des Cartes, indien hy onder de Jurifdidie en-
fer Stad lïch onthielde, te conftringeren fync voorfz
twee Traólaten,met bewys daar toe dienende, teniu-
niecren,omden perfoon daarinne gementioncert,daar
regens gehoort, alsdan gedaan te worden , zulks die
a:quiteyt der zaake, ende het befte der Academie en
Kerke foude vcreyiTchen. Dan aangefien den voor-
noemden des Cartes fich onthoud buyten deier Stads
JunTdidtie, en dat men alhier onfeekcr is van deplaat*
fe iyner refidentie , foo is 't, dat wy goed gevonden
hebben by Publicatie bekent te maaken, dat den fel-
ven des Cartes fich alhier binnen Utrecht zal mogen
inftellen binnen den tyd van drie weeken (genietende
ten dien fine vry acces ende reces ) omme den innc-
houden van de voorfz Tradaten zulks te verifiereen,
als hy Zal oordelen tot fyne intentie dienftig tewcfcn,
ende den voornoemden perfoon daar tegens gehoort,

ge, zoo van dc Academie, als van de Kerk. Waarom, ende fyn bewys gefien, voorts gedaan te worden naar
'' zelve ter herten nemende , ende overleyd heb " ' ~

behoren. Ende om dat den voornoemden des Cartes
hier van te beter kennifï'e zal konnen bekomen, heb-
ben 't zelve alomme, fulks,men Stads Publicaticn ge-
woon is, doen affigeren. Aldus gepubliceert naar
voorgaande klokluydinge van denStadhuyfet'Ütrecht
mre foUio , op den 13 Juny 1645. By my, Cde
Ridder.

VIL NADER Publicatie^ dien aangaande, den 13 Septemb. CHDCXLIIL

eVroedfchap derStad Utrecht goedgevonden .fugtuyt gefien naar foodanige mannen,-om tot Profeifo-

ί ___/! ___ in.-ii„- o u:----beroepen, die in gefcerdheyt, godvruchtig"

heyt ende vremigheyt van leven uyrfteekende waren»
ende met rypen raade ende fonderlinge circumfpc»'®
foodanige uyrgevondcn ende verkooren, die alle
gefondert dat een và^ defelve in de faake van Rc®^
des Cartes, Heer van Perron, ende des'fcIB

phie

hebbende, eerft een llluftre SchooTb binnen
defeStad te fundceren,en daar naadefelve tot
een Academie te doeri erigceren,'hadde, om-
'mc die (foo veel in hen was) recommandabel te maa-
ken , naar genomenc informatien van verfcheyden ge-
leerde ende-wel gequaliiceerdc perfoonea , fonder

-ocr page 431-

phic, fig voorder heeft bemoeyr, als men wel gewenfpht
hadde) deefe Acaderaie door haar gcleeriheyt, god-
laligheyc ende nçerftigheyt, fonderlinge dienft ende
voordeel gedaan hebben, ende nog zyn doende, tot
groot genoegen van de Magiftraai: ende alle vroomen^
onder dcwelGke D. Gysbertus VoeiiuSjS. Thcologix
Doétor 5c Profeflor nee non Ecclefise Paftor, de min·
Ite niet en wort bevonden, als gevende bundige in-
ftrudie, zyndein predicatien ftigtelyk, in fyne difpu-
latien fcherpfinnig, detefteerende ende deftrueerende
Aiheifterye, Libertmifche ende Keiterfche opinien, te-
gens deHeylige Schriftuure i);rydende, veeleverdool-
de tot de vvaare Religie, door middel van onderwy-
finge ende exempel van een godvruchtig leven,bren-
gende, overgeblevene fuperititien of bygelooven uyt
der ecnvoudigen hanen uytroeyende rfulks dat van een
ProfeiTor der Theologie ende Leeraar niet anders fou-
de mogen begeert ofte gewenfcht worden. Ende ge-
lyk alie deefe goede qualiteytcn hem by vrome ende
godvrugtigen aangenaam maaken, foo verwecken de
felve by de vyanden der waarheyt bitteren haat ende
nyt tegens hem,gelyk inverfcheydendeelengebleeken
is, ende infonderheyt door feekere twee brieven, op
den haam van den voornoemde des Cartes uytgegeven,
d'eene gefchreve aan een Jefuyt, Dinet genaamt, en
d'anderc geiniituleerc : Epiflçla Rençiti des Caries ad ce-
leherrimum 'uirum c.^ daar by den fel ven des Cartes
gemehen D. Voetium van veele godioosheeden ,boos-
heeden ende ondeugden is bcfchuldigendé, alfe, dat
hy zyne predicatien foude misbruyken tot leugenen,
guytachtige fcheltwoorden, verweckinge van twift,
leditien, mfamatien van verfcheyden perfoonen, on-
behoorly ke berifpingen van machtigen, verachtende de
hooger magt, zynde een hypocriet, hartneckig, wraak·
gierige, heerlchappye gebruyjkcnde over zyne Collegas,
ende het felve foekende te doen over alle mcnfchen,
lèditieus in zyn Reéloraat van de Academie geweeft,
ende in de Republycke nog zynde, ende diergelycke
meer, vermanende daarommc de Regeerders deefer
Stad daar op te willen letten, ende hem daar over ftraf-
fen; alhoewel hy des Cartes deielve taxeert, datfe
verboden hebben in haar E. Stad te verkoopen Regii
verantwoordinge op feekere Theiès, onaangefien alle
de weerelt bekent was, dcfelve verantwoordinge feer
cerlyk endefeedig geweeft tefyn. Van alle het welke
myn Heeren van de Vioetfchap voorfchreve kennifle
bekomen hebbende, hadden Calhoewel deinnocentie
D. Voetii een yeder, die hem te regt kende, notoir
was) op den 13 juny laatilleeden by Publicatie, naar
voorgaande klokluydinge, den voornoemden des Car-
tes bekent gemaakt, dat hy fig binnen defe Stadmogt
inftellcn binnen den tyt van drie als doen naattvolgen-
de weeken, genietende vry acces ende reces, omme
den inhouden van de voorverhaalde twe brieven fulks
te verificeren, als hy foude oordeelen tot zyne inten-
tie dicnltig te zyn. Waar op den meergemelde des
Cirtes by zyne miflive van den 6 July daar aanvolgende,
StiU Novo, aan de voorgemeltc Heeren van de Vroet-
fchap gefchreven hadde, onder andere , dat het laatft
gedrukte, daar van het affchrift hout, EpifiolaRenati
des Cartes ad celeberrimum vtrum ξ^ΰ., in fulcker voe-
was ingeft:cit,dat de bcwyfen,die vcrcyfcht wor-
den, tot verificatie van het gene hy van die man had-
427

de gcfcfaï 'even, alomnac daar b)fe wicrdcn bevonden y
fço veel men dcfelve, met reeden van hem foude kon-
nen ey^chen, en dat h y uyt foodanigen infigte agter-
wcgen gelaten hadde, vericheydeii van zyne byfon·
dere aótien, die hem bekent waren, om niet gehou·
den te zyn getuygen daar toe voort te brengen, feg-
gcnde onder andere in dcfelve miffive, dat de Vroet^
fçhap, iniiende het geene hy dien aangaande gelthre-
ven hadde, bevinden foude, dat hy nevens de recht·
matige vcrdcdinge van zynecerc,voornamenilyk ge-
tracht hadde, dien(1; te doen aan het gemeene beite,
ende de waerde van de voorfchreve Stad ende Aca·
demie te handhaven. Welcke voorfchreve mjflive by
myη Heeren van de Vroctfchap voorfchreve geleeien
ende geexamineert zynde, hadden haar Ed. deielve,
ende de twee andere in de voorverhaalde Publicatie
aangetogen, door haar Ed. Gecommitteerden en ee-
nige andere onpartydige perfoonen naarbehooren doen
viiipeeren ende examinceren, ende uyt derfelver rap-
port veritaan, dat den voornoemde des Cartes hem te
onrechi beklangt, van D. Voetio ten hoogftcn ver·
ongelykt te zyn, alfoo hy daar van geene het, minfte
bewys is produceerende, maar alleenivk conlèqueniiç
trekt uyt valfche priefuppooilen, gefundeert op on-
feekere giffingen en quade prxfumptien, daar uyt hy
D. Voetio affingeert te zyn autheur, fauteur, corre-
deur ofte coöperateur van verfcheyde gefchriften,
daar by den dik gemelden des Cartes vermeynt veron-
gelykt te wefen j ende dat haar Ed. daarenboven ge-
bleeken was, al het felve veriiert ende onwaarachtig
^te zyn, foo dat den voornoemde des Cartes geen oor-
faake ter weerelt tegens D. Voeciuna gehad hadde,om
zyncn goeden naame ende faamc foo enormelyk te
liedeeren, maar dat het feJvc veel eer was fmaakende
naa den aart der Jefuiten, wekker diicipcl hy bekent
geweeft te zyn, ende defelvc altyt meelt geacht ende
geëert te hebben, ende dat Iw geen ander bewys van
zyne vilaine ende bittere dimmaticn ende icheltree-
denca bybrachte, als van hooren feggen, ende uyc
valfche rapporten vanftoute onbefchaamde leugenaarst
vyanden van deefe Rcgeeringe, der felve Academie
ende Gereformeerde Religie. Ende dewyIe de onfchulc
Domini Voetii voornoemt de meer gemeheVroetichap
wel bekent, ende ook (hoewel onnodig) met atteila-
tien, ίο van particulieren, als verfcheydene aanfiene-
lyke Collégien vertoont is $ foo is 't, dat defelvc
Vroetfchap by defen verklaart,de voorverhaalde twee
brieven niet anders te zyn, dan diffamatoire fchriften
ende fameufe libellen, daar by niet alleen gemelte D.
Voetius enormelyk in zyne goede naam en faam worc
igelaedeerc, maar ook de Academie geintereirecrt, de
iprofeiforen in het byfonder gediiFamecrt, ende dcRe-
geeringe deler Stad gevilipendeert; verbiedende daar·
om allen ende een yeder de voorfchreve brieven, in
wat taaie dcfelve fouden mogen worden bevonden,
binnen deefe Stad ofte de Vryheyt van dien te druk-
ken, inbrengen, vcrkoopen of diftribueeren,direde-
lyk of indiredelyk, in het heymelyk of in het open-
baar, op arbitraile corredie, naar gelegentheyt der fa-
ke } behoudens den Heere Officier deefer Stad tegeni
den voornoemden des Cartes, ter faake yao het geC'·
ne voorfchreve, zyn adie.

van pasquillen, &c . l. BOEK. XFIIl TIT.

Alfoo by den Gerechte, der Stad Utrecht, op
den 27 September defesjaars feker difFama-
toir geichrifte, beginnende, Concept van
een InfiruHie ^ by my Carelus de Maats ^ en
^ntn waarden mdekroeder Gisbertus Voet beraamt^
door Jacob van Beick, Griffier 'i Hoofs van ü
na by Mr. Zeger Utenbogaart, Advocaat in den zei-
ven Hove, op den 17 Juny laatflleden , tot Amfter-
dam aan de Heeren Gecommitteerden van de Heeren
Ofdinaris Gedeputeerden der Ed, Mog. Heeren Sta-
ten *s Lands van Utrecht, overgegeven, bevonden ,
ende met eenparige flemmen verklaart is te wezen.ecïi

Vin. PLACAAT nopens zeeker pafquil \ genaamt Concept van een Inftrudie Uc.demZ

Sepmb. MOCLK

^«cht eerll uytgegeveo cndc fiedivulficert, cndcdaar valfch, code by een ander dolcufclyk ficfabricccrt li
///. ® ^ Hhh i « bcl|

-ocr page 432-

bel; foo is dat de Vrocdfchap der Stad Utrecht,
om alle vordere onhcylcn te voorkomen, ende dewe-
derweerdigheyt, die door het drukken ende ftroyen
Van 'c zelve libel de Gereformeerde Religie is aange-
daan , foo veel mogelyk, te repareren , goed gevon·
den heeft, in conformité van den Placate van de Hoog
Mog. Heeren Staten Gcncraaal der Vercenigde Ne-
derlanden , binnen defe Stad op den 13 January des
jaars 1051. gepubliceert, allen borgeren ende onder·
faten deler Stad te ordonneren, gelyk Haar Ed. ordon-
neren by dezen, alle gedrukte ende afgefchreven exem-
plaren van 'c voorfeyde fameufe libel, te leveren in
handen van den Gerechte defcr Stad, op pœne dat de
geene, die ter contrarie bevonden zullen worden te
hebben gedaan, ende noch eenigeder verboden exem-
plaren onder haar te hebben, dezelve henlieden niet
alleen afgenomen, maar felfs gehouden zullen werden
voor de autheurs, drukkers ofte uytftroyers van dien,
ende daar over metter daad in appreheniie geiïelt,om
tot volkomen achterhalinge van de geene , die daar
mede fchuldig aan mogen zyn , fcherpelyk onder-
vraagt , ende daar tegens geprocedeert te worden, als
_
men na Rechten ende Placaten bevinden zal tc behoo-
ende word wyders eenen yegelyk by dezen ge

ren

TEGEN HET DRUKKEN EN DISSEMINEREN

notificeert. Ende bekent gemaakt, dat zoo wie^al
weten t'ontdekken ende aan te brengen den autheur,
fchryver, ofte drukker van *t voorfz diftamatoir ge-
fchrifte, zulks dat defelve, ofte yemand van dien, in
handen van de Juilitie komt te geraken, ter faakevan
de gedane ontdekkinge zal genieten een prcemium
van vyftien hondert guldens, boven 't genot van zyn
aanpart in de boeten ; ende ingevalle de voorfz ont-
dekkers ende aanbrengers mochten wefen vande com-
plicen , dat der zeiver name fecreet gehouden, ende
iy ter faake van dien niet geilraft zbllen worden;ende
zal de voorfz aanbrenginge gefchieden aan de Heeren
Borgermeefteren in der tyd, ofte den Heere Officier
defer Stad. Ende op dat niemant hier van eenige igno-
rantie en prietendere , zal deze worden gcpubliceert,
ende alomme door de Stad geaffigeert. Aldus gedaan
ende gerefolveert by de Vroedfchap der Stad Utrecht,
met eenparige ftemmen, op den 28 September 16f f.
Ende was onderteekent, J. Quint.

PL AGAAT tegen het maken t drukken, uytgeven^ tn verhogen van Pafquillen en fchanda-
leufeBoekskens, den 8 Februar. MOCLFL

De Vroedfchap der Stad Utrecht, vernemende
dat dagelyks, niet tegenilaande verfcheyde
Placaten, van de Hoog Mog. Heeren Staten
Generaal der Vereenigde Nederlanden alhier
gepubliceert, eenige ongeruile en twiftgierige men-
ichen haar onderftaan, verfcheyde fchandaleufc en er-
gelyke boekskens, t'zamenfprekingen en diergelyke,
rakende foo wel Politique als Ecclefiaftique perfonen
ende faken, te digten ende maken, indruk en ge-
fchrifcen uyt te geven, ende onder de gemeente te
lbooyen, ende willende daar inne voorzien, heeft, tot
lufte ende welftand van haar Stad, goedgevonden te
verbieden en interdiceeren,gelyk zy verbied en inter-
diceert by defen een yegelyk, van .wat ftaat , ·natie,
qualiteyt ende conditie defelve zoude mogen wefen,
eenige ergerlyke, feditieufe, ofte fchandaleuze boeks-
kens ofte libellen, calumnien, lafteringen, inveóliven
t'famenfpreekingen, gedigten, refereynen of dierge-
ly ken, hoedanig die ook genoemt zouden mogen wor-
den, rakende fo wel Politique als Ecclefiaftique per-
fonen ende faaken, of der felver Rcgeringe,als andere
particuliere perfonen, in eenigerhande talen of fpra-
jken, voortaan te maken of te digten, binnen de voor-

cf in druk ofgefchrifte te laten uytgaan, te verko-
pen of ftrooyen, op pœne van fes hondert gulden, fo
wel by den auteur, drukker als aytgever, diftribu-
teur ende verkoper van dien te verbeuren , ende bo-
ven dien aan den lyve met banniifement of anderfints
naar exigentie van faken gecorrigeert te worden. Vèr-
bièden vorders alle boekdrukkers binnen defe Stad,
voortaan yets te drukken, of in druk te laten uytgaan,
ten zy henlieden de perfoon die haar het origineel ter
hande fteld,bekent zy,ende zy den naam cn den toe-
naam van den zeiven, een van de Heeren Borgemee-

XTpl^ÀÂF "

güedia éetus ξ^ nova , βνε Odium Theokgicum, dat is,
^en onverfoenïyeken haat der Theologanten ofte God-
geleerden , waar by Politique ende Kerkelyke perfoo-
nen, ende fpecialyk de Heerén van den Ed. Gerech-
te defer Stad, feer calumnieufelyk worden getraduceert _____,_____________ ^ _________„

cndc godlofelyk gdaltcrt, üynde'c zeive van fecrqüaxizaake van de gedane ontdekkinge zal genieten een P/^

^ »

fteren in der tyd, alvorens by fchriftelyke memorie
bekent gemaakt hebben, of dat den zeiven naam en-
de toenaam, voor in den tytel van de voorfz boeks-
kens of gefchriften mede gedrukt zy, nevens haare ey-
gene namenen toenamen ende woonplaatzen, mits-
gaders 't jaar wanneer zy dezelve gedrukt zullen heb-
ben, alles op de verbeurte van twee hondert guldens
voor de eerfte reyfe, voor de tweede reyie dubbelt ,
en voor de derde reyfe, boven voorgaande pœne, op
arbitrale correótie} laftende en beveelende voorts alle
boekdrukkers ende boekverkopers, foo wanneer eeni-
ge der voorgeroerde boekskens of gefchriften, na de-
fen te voorfchyn fouden mogen komen, dat zy, tot ver-
maningen van den Geregte defer Stad, te famen, en
yeder in 't byfonder haar by eeden fullen hebben tc
expurgeren, dat fy den auteur van dien,nog ook den .
drukker, of die dclelvehaar toegefonden heeit ,nict eo
weten of kennen, ende dat zy by eeden als voren be-
loven zullen, dat fo haaft zy kennifle van den auteur,
of drukker, of die defelve haar toegefonden heeft, be-
komen, zy zulks de Heeren Borgemeefteren ofte den
Officier bekend zullen maaken, op pœne van over
yeder dag dat zy weygerig zullen zyn den voorfz eed

datfe den voorfz eed metter daad gedaan en gepricltccrc
zullen hebben 5 te appliceeren de voorfz pœnen, een
dardendeel ten behoeve van den Officier', een darden·
dendeel ten behoeve van den aanbrenger,, cn een dar-
deel voor de Ambachtskamer j en dit alles boven en
onvermindert de refpedive Placaten der Hooggemel-
te Heeren Staten Generaal, ende de pœnen ende breu-
ken van dien.OnderÜond,gepubliceert denSFebruary
16^6·, lagerftond, accordeert met het voorfz regiftii".
In kenniiTc van my, cn was getekcnt, J. v. Baarlc.

den ende pernicieufen exemple, zulks dat ten hooch'
ften daar aan gelegen is, dat de autheurs oftediftn*
buteurs van dien ontdekt worden , ende in handen
van de Juilitie geraken. Soo is't, dat gemelde Vrocd-
fchap by dezea een yegelyk notificeert ende bekent
maakt, dat foo wie zal weten te ontdekken ende aan
te brengen den autheur, drukker ofte diftributcurvan

't voorfz fameus libel, fuik dat dezelve, ofte ymand van

dien, in handen van de Juftitie komt te geraken,

fchreve Stad te brengen, te drukken, doen drukken,'te doen, te verbeuren de fomrae van tien gulden, toe

tegen zeeker pafquil, genaamt, Tragœdia vetus & nova, den 7 Maàit
MOCLVL

Ifoo tot kennifle van de Vroedfchap defer Stad
gekomen is, dar alhier gedivulgeertende ge-
ftroyt word een fchandaleus en lafterlyk paf-
quil ende fameus libel, geintituleert. Tra-

-ocr page 433-

iniutn van twaalf hondert guldens, boven 'c genot van
fyn aanpart in de boeten. Ende ingevalle de voorfz
ontdekkefs ende aanbrengers mochten wezen van de
complicen, dat der felver name fecreer gehouden, en
zy ter faake van dien niet geftraft zullen worden j en
zal de voorfz aanbrenginge gefchieden aan de Hfcren
Borgermeefteren in der tyd, ofte den Heere Officier

5Ü7
dcfer Stad. Ende op dat niemant hier van ignorantie
en prartendere, is goet gevonden deze te doen publi-
ceren , ende alomme door de Stad t'affigeren.

Aldus gepubliceert van den Stadhuyfe c'ütrecht na
voorgaande Jdokluydinge, met behoorlyke afliilentie^
more folito^ op den 7 Marty 16^6. By my, J. Quint.

r ESO l ü τ ie, waar by Matthias Nethenus, wegens zeeker fchandaUus en owoerig boek, van
zyne ordinaire profejfie in de Jheokgie alhier verlaten word , dm i± Jprtl
MOCLXIL

van pasqüillen, Sce. I BOEK. XVltl. TIJ.

De Vroedfchap der Stad Utrecht, ontfangen
hebbende een miflive van de Ed. Mog. Hee-
ren Staten van de Stad Groeningen en Om-
melanden , van dato den i. November 1 <Sö i.
door dewelke haar Ed. Mog. ons bekent maken, dat
fy met groote indignatie bevonden hebben, dat Mat-
thias Nethenus, S. S. Theol. Dod. en Profeflbr in de
Academie alhier, in feker by hem uytgegeven bock,
geintituleert, defenfio Concordi<e ΡaflorumUl-

trajeElinorum, welgcmelte Haar Ed. Mog. voor de
gantfche werelt diffameert, als fouden fy, ofte hare
voorfaten, in hare publike Vergaderingen hebben ge-
conienteert in kerkroveryen, ende onderflaan van ge-
fegdc Geeftelyke goederen, de poiTeiTeurs van de felve
genoegfaam daar toe als authoriierende ende maintine·
jende j dat ook Samuel Marefius, 5. S. Theol. Doöor,
& Profeifor Primarius in Haar Ed.Mog. Academie, in 't
fclve boek feer fchandelyk en ergelyk word getradu-
ceert, als een valfch Propheet, ende een prophaan
menfche, beyde in leer ende leven, ende verleydcrder
zielen 5 verfoekende dat wy gemeltc ProfeiÏbr Nethe-
nus daar over wilden te reden ftellen, ende ook na be-
hooren corrigeren, op dat het moge ftrekken anderen
tot een exempel, cn de reputatie van Haar Ed. Mog.
Provincie, als ook van haren Profeflbr Primarius, pu-
bliquelyk moge werden gevindiceert : hebben wy
niet konnen Uil Îlaan het voorfz boek te onderfoeken,
ende hebben daar inne bevonden, dat den voornoem-
den Nethenus verhaalt hebbende uyt een brief, die van
Acroniusaan Conradum Vorftium foudezyn gefchre-
ven, dat feeker Rechtsgeleerde het onderfoek van de
keikelyke goederen in de voorfz Provincie, door or-
dre van den Stadhouder gedaan, niet wel en foude zyn
bekomen ende gefuccedecrt, daar op onder anderen
voegt, dat de welgemelte Heeren Staten van die Pro-
vincie in hare publyque Landdaags vergaderingen, in
die kerkroveryen t'iamen bewillicht ende geconfpi-
rcert zouden hebben, foo dat fy malkanderen onder-
ling abfolveerden van de fonden ; gelyk wy ook heb-
ben bevonden, dat de Profeffor Marefius aldaar word
uytgemaakt voor een valichefi Propheet van de Chri-
ftelyke waarheyd , een hater en vyand van vrede en
van de reformatie , een ware Biliam, een inftrument
van de duyvel, ende een flave van de gierigheyt,
die den Prince der duyUernifle door het vertonen
van het lock aas des bedricglycken gelds leyt en
dryft, ^raar heenen hy wil, en in zyn gcduurige fla-
vernye verplicht houd, voor cenverleyder der zielen,
bederver van de waarheyd ende Godfalicheyd, een in-
strument van de Satan om hetKoninckryke Chrifti te
bevechten, ende het ryke van den Satan te beweeren.
Voor een Advocaat van leugenen en van godloosheyt,
voor een Balaam, Simei, en Doeg, fig vertoonende
uyterlyk een veynfer van hetChriftcndom, van binnen
een vyand, een befpotter, een bcftryder, ende een
verrader, van wie,alle die haar zaiicheyd liefhebben,
"aar hebben te wagten, cn wiens veele q«ade, val-
J^ne, fchadelyke, en ergerlyke, ende voor de ziele
er tnenfchen doodclyke fchriften, niet en zyn voort
feCKomen van de Geeft des monds Gods, maar die
orrpbragt zyn uyt een krengige, en ftinckende
flcoiogicvan cca Fransman,Beëlzebub daar loc me-
de werkende. Boven dien hebben wy ook bevonden,
dat gemehen Nethenus, traöerende van 't geene de
Ed. Mog. Heeren Staten deferProvincie, ende wy in
den jare 1660 tor confervatie van de ruile, vrcedc,
ende welvaren van de Politic ende Kcrcke, gcnouc-
faakt zyn geweeil voor te nemen, met het uytfeggcn
van de Predikanten, Abraham van den Velden cnJö
Joanncs TecUng, hy het felve noemt een boofe con-
junóture van tyd, een verfeerde of verwonde ftaaC
van de kercke, een geëxafpereerde geval van faken,
een tempeeft, dat korts daar na was uytgebuyd, en-
de de twee uytgefeyde Predikanten in dat tempeeft
uytgeworpen te zynj ende occaiïe nemende, uyt hec
geenc hy feyd vernomen te hebben, dat Marefius al-
hier foude hebben gefchreven, dat de voorfz twee
Predikanten waren als twee Ghazafels in de Wocfty-
ne gefonden, daar op niet alleen voegt, dat defelve
met eere fouden hebben geleden, verdient hebbende
vergeleeken te worden met het voorbeelt van onferi
gefegenden Zaligmaker, maar ook dat zy gcmerirecrc
hadden den Zaligmaker felve, buyren de Stad uytge-
leyd zynde, ende geleden hebbende, gelykformig tc
worden, ende dat hare uytwerpinge by God glorieu-
fer foude zyn, als het verblyf van anderen, ende dac
die met Chrifto leden, ook met Chriilo t'zynder tyd
verheerlykc fouden worden \ befchry vende voorts de
voorfz uytgefeyde Predicanten, dat' het mannen fou-
den zynin geleertheyd, welfpreekenthcyd, ende uyt-
tcrlyke gaven, neerfticheyd ende geduurfaamheyd»
ende dat het principaalfte is, in y ver van finccre ende
levendige godfaligheyt uytflekende, en aan oproerige
Predicaueii onfchuldig; maakende alfulks zyne wetii*
ge Overigheden daar doorvoor degeheelewerelt ver-
dagt van een ongerechtige, tyrannique cn goddelofe
daat : daar nogtans voor de goede ingefetenen deeier
Stad, ende die defelvige eenige jaien te vooren had·
den gefrequenteert, notoir was, dat vcele rechtveer-»
dige, wettige cn hoogdringende redenen, na lang-
duurige te vergeefs gepleegde patiëntie cn veelfints
raisbruyckte verdraagfaamheyd, welgemelte haarEd*
Mog. en ons, defelveRefolutiehadden afgepcrll. Van
alle 't welcke, en nog andere aanftoielykheden, wy
de paiîàges van 't voorfz bock, gcmelte Nethenus voor
CommiiTariflen, uyt het midden van ons, ontboden»
ende gecompareert zynJe, ter hand hebben doen ilel·
len, ende nog daarenboven, op zyn verfoek, copyc
van de voorfz miflive, ende daar tcgens van hem ont-
fangen ende ingenomen zyne defcnfie by gclchriftc
geftelt,ende die mede by ons gelefenen geexamincerc
zynde}dewyIe wy niet meer ter harten nemen,als dac
de wareChriftelykeGereformeerde Religie, met alle
mogelykevlyt engoedeyver gehamhaaftcn gevordert
werde, ende dat tot dien eynde in de Academie alhier,
door alle aandringende devoiren de iluderende jeugt,
onder Gods genadigen zegen, werde ingefcherpt, de
wysheyd die fuyver, vreedfaam , befcheyden, gefêg-
gclyk,vol van barmhertigheyd, ende van goede vruch-
ten ende ongcveynil is j en daar en tegen gcweert en

fedetefteert die wysheyd, die partydelyk oordelende,
itteren nyd, ende twiflgierigheyd in 't harte baart,
dicmctopgeblafenthcyd rafende, ontrent iwilt-vragcn
ende woordcnilryt, meer nyd, twift, laileringcn^cn
Hhh $ qua»·

-ocr page 434-

430^

quade nadcnkingèn , verkeerde krack'eelingeh , cnde
verkeeringe der toehoorderen is voöftbrengelndc , dan
nuttigheyd, leeringe ende ilichtinge Gods, die in het
geloofis, ende dat dezelve jeuchc mei alle'vierigheyd
van geefte werde aange(et, om met gereynigde zielen
in de gehoorfaamheyd der waarheyd , defeTve waar-
heyd die na de Godialigheyd is , in liefde te betrach-
ten, en met alle fchriftuurlyke argumenten en reden
te beweeren, fonder fchelden voor fchelden ,ί en quaat
voor quaat te vergelden, veel minder ondeF dén broe-
deren, die even dierbaren geloove verkregen hebbeni
maar onder dezelve te houden de céhigheyd deis ge-
loofs, door den band des ν redes , cnde met alle ooc-
moedigheyd, facHtmoedigheyd , en lan'kmoedigheyd
malkanderen in liefde te verdragen, endé' te vergeven,
200 yemand regen yemand^eenigé kliichte heeft, im-
mers die te brengen vdoV wettelykc vergaderingen,
Om by alle betaamelykc middelen béflicht ende neder-
geleyt te voorden, zonder doorpublyke twift- ehdela^
Iterfchriften malkanders goéden naam te fchénderi, en
occafiete geven, dat van dé vyarideri en tç^eh|:Jartyéde
heylige reformatie gélaftert, de gdöofsgéhóteij be-
droeft, ende door aanftotelyke ergferniflen den aanwas
van Gods kerke, ende dé uytbréydihge van dë CKt'i-
fleiyke waarheyd geftuytendé verhindert wordet Gë-
}yk mede onfé ernilige intentie is, dat tot bevorde-
ringen van de Chriftclyke vrede endéeénigheyd in Po-
litie ende Kerke, in de félve Academie worden ojJgfc-

xTï
qucekt Herders ende Leeraars , die^allé ziele lecrcndêft
Üverigh'ecien cnde Machicn over haar geftclt onder-
worpen ende ondeidaèig tc'zyn , endé dégantfchege-
meente vlyiiglyk en oprtchtelyk irfchcrpendegehóor-
faamheyd , liefde ende eerbiedinge die fy dén Magi-
ftraten fchuldig fyn, ende" delelve daar ihne'met haar
goet exenipel voorgaan, eni-dat ge weert werden, die
de heerfchappye verachten, die ftout, eygcnlicfdig,
hovecrdig, laatdunkende, ende onverfoenlykzyn,üie
haar felveh behagen ; en dé Heerlykheden niet en Ichroo-
men te lafteren j en alfulks allefins beoogt en betracht
werde het cynde des geböds , de liefde uyt een reyn
herte, ende uyt een goede confcientie, ende uyt een
ongéveynft geloove. Sob is 't, dat>wy in defen niec
kunnende ledig ftaari^onfen fchuldigin en Chriftely-
ken plicht te betrachtenV dé zaakemet rype delibe-
ratie van Rade héW?én overwogen , ende willende
daar inne, voor- zöb veel orifes amp'ts is, Pölitikelyfc
voorfien,vinden wy ons,om redenen ende goedecon-
fideratien ons daar toe mo verende , bevoegt ende veil-
plicht, den gemeldenProfcflbiNethtnus uyt^ fyrtefun-
ébie eiide profeffié té Verlaten}· dcrhalvcn wy'hem de-
felve by defen opfeggen, ende interdiceren de exerci-
tie van dien j velftaande dat deze Refoiutieaangemel·
ten Nethénus zal worden bekent gemaakt , ende co-
pyè daar van béhandigt, om* hem daar naar te regule-
reö; Aâum den· 14 April lödi. Ende was óndertce·
kent, J. Qüint.

tegen het drukken en dissemin e ren;

PUBLICATIE, tegen een diffamatoire ntiffive van Cornelis van Beuverden, den 5 No·
vetnb. MOCLXIK

Alfoo Cornelis van Deuverden, Franszoon, by
den Gerechte der Stad Utrecht , met advis
van den Hove Provinciaal , onlabgs gefen-
tentieert ter faake vati zyne begane landdié-
veryen ende meermaals gepleegde falfitéyten, zyiie
gevanckenifle met force ende uyt orake gevioleert heb-
Bende,fonder zyne fententie te voldoen, zig verftbut
heeft aan de Ed. Mog. Heeren Staten 's Lands van
Utrecht te addrefleren , fekere beflotene diffamatoire
miifive, in date den40ö:ober 1664, by hem met fy-
ne eygene hand gefchreven ende ondertekent, zynde
daar op voorts menigte van gedrukte exemplaren van
defelve miffive van buyten alhier in de Stad gebragt,
cnde aanilonts gemeen gemaakt ende gedivulgeert,
waar by de refpeélive Collégien defer Provincie, ende
de Leden van dien, odieufelyk wotden getraduceerc,
cnde de rechtmatige proceduren der Juftirie met
valfchheden cnde leugcntale geblameert, wefende de
voorfz miffive vervult met notoire onwaarheden, ca-
lumnien ende lail erin gen, felfs ftrydende tegens zyns
gefententieerdens klnre confefïïe. Soois't, dat het
voorfz Gerecht, mede met advysvan den welgemelten
Ed. Hove,verltaan ende geordonneert heeft, dat eeri
der gedrukte exemplaren van het voorfz valfchlafter-
fcHrift, door een Deurwaardér déiêr Stad in de Au-
diëntie défes Gerechts zal Wordérfgeftliéurt. Ordbtt*·
nerendc by defen allen boekverk^spers endie aôdére irti.
gcfeteneiï, dé gedrukte exettipïarctt varf dien, binnen
den tyd van agt dagen, te levéren' ter fere^iaryé van
den Gerechte defer Stad ,.omme te wéfiién verbfaflt,
op poene van vyf en twintig guldeii te verbeuren van
yder exemplaar. Interdicerende vordérs ecn yegelyl
de voorfz lafterlyke mifîîve, ofte andere diergclycfec
gefchriften van den voorfz Deuverden, meer in decfe
Stad, ende voorts uyt krachte van fpcciale amborifa-
tie, van de Heeren Ordinaris Gedeputeerden der wcl-
pemelte Heeren Siaten op huyden verleent, in dcfe
Provincie-van Utrecht te brengen, re verhaTidelcn
ofte aan anderért over te geven, óp pœile dat die ge-
ne , die bevonden word cofitraiie gedaan ie hebben,
als een uytftrooyer ende feminateur vaiï defelve, naar
exigentie van fake, fal worden geftraft. A^ütii detjf
Novemb. 1664. TerOrdbrinarttié van ddclvé, eftdc
was onderteykent, G. van Liendéfl. Akïus gepubli-
ceért van den StadhuyÉ binnen Utrecht, mofe folitùy
met behoöflyke adfiftcntie, op den f Nbvemb. itföf
By my, F. v. Keftérön.

Xlli.

flaniie Behelfende, hoe dat Matthias CrafFor-
dius, ScotO'Britünnm, Student, de ftoiitighcythadde
gcbruykt van te doen drukken, 'een Trâdaat, geinti
iM\ç,txi ^Exerciiatio Jpöïogetica^c. wâar in hy Verfchey-
den ProfelToreh hai^e Peiibnen, Thefes ende Corolla·
ria fchandelyk tràduceert, ende befchuldigt van gbd-
Ibbsheyt, heterodoxie, hœrefié, ende andere grove
fauten en dwalingen meer, cnde dat zy voor delêlvc
"tmquam pro am ξβ /mjr waren vechtende, feggendé
hy Crafïbrt voorgenomen te hebben met fchryven té
voltrccken, *t gene hem (te weten by de Magiftraat)
belèt was géwcèft,door publique difpuwtien tcdéfen-
dit doen, liiet alleen publiqüelykword geVilipendceft

en gcilludeert bnfe authoriteyt ende goede ititéfitii»

vervat by bnfe Réfólutie defen aangaande, dén J Jüjy

iaatftleden génoiïnen, maar dat daarenboven het refpe«>

luyiler, eride goedé n^am vart onfé ProfeiÏbren v?óta

gefchonden, énde beledigt; ehde vorders geler, ö^t

de voornoemde Graffbrti behobriyk voor de He^»^

onfe Gecommitteerden ten defen eyndeofttbt)dcnjfï''

de, niét en is geeotiipàrmt, im'ar gefegt wörd

Schotland vertrb&fcéfi té zfn, hèbbën wy, nafeho*

ferieufc deliberacic, goedgevonden, den tobrti^®^^

Matt hial GrJiSbjt fm dfetié oftfe Aeademié re ïW'

rcfli

PUBLICATIE , tegen zeekeren Matthias Craprdius, wegens een Jraöïaat, genaamt,

Exercitatio Apologetica, den 13 Oecemk MOCLXIX.

orgemeefteren ende Vroedfchap der Stad U- deren, alles ons gebleken zyHdeby extraflen uyt Έ félvc
trecht, gehoort de leóturen der Remonftran- Tradaat, tot verificatie van 't gene voorfz aan onsgecx-
tie van den Senaat defer Acadetnie, in fub- hibeert énde vertoont. Ende cbnfidererénde dat door

-ocr page 435-

ren, gelyk wy den fel ven relcgercn by defcn. Ver-
ltaandc,dat defelve totgcnige exerdtia Academica,ίοο
fuhlica-i als frivata^ fal mogen worden geadmitteert.
Ende lailen vorâers den Hfeer Officier alle gedruckce
exemplaren van'c voornoemdeTradaat op te haaien,
met interdidie aan alle drukkers en boekverkopers *c
felvc voortaan te veylen ofte verkopen, op prene je*
gens de divulgateurs van fameufe lioellen gellatueerti
Aélum den 15 Decemb. i6(Sp, ter Ordonnantie van
de gemelde Heeren Borgémeefterea en Vroedfchapi
J. Nieuiladt.

VAN PASQUILLEN, (fee; L BOEK. Wlü. Î1Î.

Ï'LACAAT j tegen hetuytge^eH en dijjemineeren van fihanddleuje géfchriftèn enPafqmlleH,
den 5 Decemb, MOCLXXXyïil.

Borgermeefteren en Vrocdfchap der Stad Utrecht,
vernemende, dat dagelyks, niet tegenftaande
verfcheyde Placaten van de Hoog Mog. Hee-
ren Staten Generaal der Verceuigde Neder-
landen, Van tyc tot tyt gepubliceert, eenigequaataar»
dige ende ongcrufte menfchen haar onderllaan dage-
lyks meer ende meer te drukken, uyt te geven en te
debiteren, alderhande foorten van gefchriften, boek-
jens ende printen , waar inne de eere en waardigheyt
van hooge en lageStanisperfonen , op een feer fchan-
daleufe ende vilaine wyfe befpot ende getraduceert,
rtiitsgaders veele verfoeyelykheden ende ergerlykeftel-
Jingen gepofeert wórden. Ende willende daar inne
voorfien, heeft tot rufte ende welftant van dc Stad
goedgevonden te verbieden ende intcrdiceren, gelyk
verboden ende geinterdiceert word by deie alle ende
een ygelyk, van wat ftaat, netie, qualiteyt ofte con-
ditie hy foude mogen wefen, eenige argerlyke ofte

χνΓ
fchandaleufe gefchriften, boekjens, printen of libel··
len, hoedanig men die ook fouden mogen ttoemen^'
rakende hooge ofte lage Stantsperfonen, zoo wel Po-
litique als Ecclefiaftique, ofte der felver faken, ofRe-
germge,in eenigerhande talen ofte fpraaken,voortaan
te maaken ofte te dichten, bmnen defe Stad tc bren-
gen , te drukken, doen drukken, of in druk ofte gd·
Ichrifte te laten uytgaan, te verkopen ofte ilroycn ^
op pœne van vyFhondértCarolusguldens,boven arbi-
trale correöiie : te appliceren de voovfz pöcnen d'cen
helft voor den Heere Officier,ende d'ander helft voor
\ Stads kinderhuys j ende dit alles boven ende onvermin'k
dert de rcfpeftive Placaten , ende andere Ordonnan-
tiën re vorens gecmaneert, met de poenen ende breu-
ken daar by vervat. Aldus gepubliceert van den Stad-·
huyfe t'ütrecht, op den f Decemb. ιό88. By my»
C. Steenwinkcl.

PLAÇA AT, tegen het mishandelen, injurieeren &c, van de Plenipotentiarifen op de Freedi^^
handeling, of hare Oomefliquen, dem^ ^ugufl. MOCCXIL

Borgermeefteren en VroedlchapderStad Utrecht,
klagten fynde voorgekoomen, dat op verfchey-
de reyfen infolentien zouden zyn gepleegt,
en kleynachtingen aangedaan aan die van net
gevolg en domeftiquen van de Hecren Plenipotentia-
1 iflen, haar altans op de Vredehandelingen alhier be-
vindende, welkers perfooncn, volgens het regt der Vol*
keren, moeten worden gehouden voor heylig en in-
violabel, ende dierhalven de infultes, verongelyking
en mishandelingen, die aan defelve of die van haar ge-
volge en domeftiquen worden aangedaan , ten hoog-
llen en aan den lyve fynde ftraibaar. Soois't, dat
myn Heeren de Borgermeefteren en Vrocdfchap voor-
noemt daar inne willende voorfien, tot voorkoominge
van alle confuiÏe en ongemacken, aan alle en een yge-
lyk, van wat conditie en jaren defelve mogen wezen,
by defe wel ernftelyk waarfchouwen en verbieden haar
niet tc verftoutenymand van voorgemelte Heeren, pu-
blique Minifters, of die van haar gevolge of domefti
quen eenigfints met woorden of werken te befchim-
3en, befpotten, misfeggen, misdoen of verongclyken^
loedanig het ook foude mogen wezen, op poene dac
Haar Ed.'Achib. tegens diergelykeviolateurs enmoet-
willigers als tegens perturbateurs vandegemeeneruile
na rigeur van regten zullen doeii procederen,cndedc-
felve aah den lyve j of arbitralyk, na bevind van faken^
doen ftraifen. Wordende den Heere Hooft-Officier
en fyn Ed. Subftituyt, mitsgaders alle Stads bedien-
dens gelaft ende geauthorifeert om die gene die moch-
ten bevinden contrarie defes te àoen ^ de faSloie appre-
hendeeren, en op den huyfe van Hafenberggevangen
te fetten. Ten eynde niemand van defe Haar Ed. Agtb,
goede waarfchouwinge moge onkundig zyn, zal de-
zelve worden gepubliceert, gedrukt engeaffigeertzoo
als 't behoort. Aldus gearrefteert in de Vrocdfchap,
en van den Stadhuyfe der Stad Virecht, more/èlifó
gepubliceert op delen Xf Augufti 171 z. In kenniflc
van my, È. V. Harscamp.

Borgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht
in ervaririg fynde gekoomen , dat niet tegen-
ftaande voorgaande Publicatie van den 25 Au-
guft. 1712. eenige quaadaardige menfchen,ter
occaije van het Üerven van ymand van de Domefti-
quen in bet Hôtel van zyne Excellentie den Heere
Hertog van Ofluna, Ambaifadeur en Plenipotentiaris
^n zyne Majefteyt den Koning van Spagne, op de
^redehandeling alhier, federt eenige dagen veele in-
lolentien aan het voorfz Hôtel hebbtn gedaan, faraen-
rottingen aldaar gemaakt, infultes en invedives, aan
eenige van het gevolg en Domeftiquen van Hooggem.
2yne Excellentie zyn aangedaan , fonder acht te ge-
ven op den perfoon en hooge caraQ:er van zyne Ex-
cellentie, en hoe dat volgens het recht der volkeren,
g Gefanten van Hooge Machten , derfelver Hotels,
orneftiqucn,envordere van haar gevolg, zyn heylig
cn mvioUbel 5 foo is 't, dat myn Heeren de Borge-
wccitercn en Vroedfchap voorn, daar Qntrcnt willcQ-
de voorfien , by defen aan allen en een ygelyk , vart
wat ftaat ί of conditie hy zy, wel ernftelyk doen waar-
fchouwen , en verbieden, het valfche gerucht, aangaan-
de het fterven van den voorfz Domefticq, eenigfints
verder te verbreydenj veel min daar over by, of on-
trent het Hôtel tc komen, famenrottingen te maken ,
ofte Hooggem. zyne Excellentie, desfelfs domefti*
quen , ofte anderen van zyn gevolg, aldaar, of elders,·
eenige inveétivcn, bedreygingen, of infultes te doen,
difcft, of indired , op pœne van defa&o by de kop
gevat, en daar over als verftoorders van de gemcenc
ruft, na de uyterfte rigeur van rechten aan den lyv6
geftraft tc zullen worden. .Wordende den Heere
Hoofd'Officier, cn zyn Ed. Subftituyt geauthorifeerC
ende gelaft, om die geene die zy mochteri bevinden
contrarie defeS te doen, ofte te hebben gedaan, dt
fa^o te apprehendeeren, op den huyfe van Hafenberg
gevangen te fetten, en crimineelyk na bevind vad fo·
ken tegen defelvcn tc proccdecrcn.

XVI. PL AC A AT, waar by verboden word den Hertog van Offuna, en die van zyn gevolg φ

niet te infulteeren, den 16 Jpril MDCCXlV,

AC Ht-

-ocr page 436-

431 tegen het drukken en dissemineren ,

achtiende tytel.

TWEEDE DEEL.

Tegen het drukken en verkopen van Sociniaanfche, en
andere Godslafterlyke en ergerlyke Boeken.

i. pl ac a at tïgtm 't invoeren ende voortplanten vm Sociniaanfche dwalingen j mitsgaders het
drukken ende verkoopen van Sociniaanjche boeken , den 23 July ΜΌ CL F*

De Vroedfchap der Stad Utrecht, in ervannge
gekomen zynde, dat de Sociniaanfche feéie
dagelyks meer ende meer is toenemende,en-
de dat de fauteurs ende aanhangers der felver,
tot verdedinge van hare dwalingen, albereyts hebben
begonnen op verfcheydcn naabuurige plaatfen te hou-
den haar iTanienrottingen ende byeenkomften, daar
door zy haar pernicieule en zielverdervende leerpoin-
âen, onder alle foorten van menfchen fpargeren ende
voortfetten, welk quaat men beducht is, dat nog
meer ende meer zal voortkruypenj hebbende haar ook
onderwonden hier te Lande in te brengen, ende door
den druk gemeen te maacken, veele van haare Soci-
niaanfche fchriften ende boeken, alle völvan lafterin·
ge tegens God ende zyne eygenfchappen , ook tegens
de Godheyd ende voldoeninge Chnfti, ende de H.
Drievuldigheyd, evertercndc de fundamentele gron-
den ende Hoofcpoinften van de waart Chriilelyke Re-

voor de tweede reyfe zal worden gebannen. Ordon-
nerende mede de drukkers ende boekverkopers binnea
drie dagen naa defe Publicatie, alle gedrukte ofte ge-
fchreven exemplaren van foodanige boeken, over te
brengen in handen van den Ed. Gerechte deler Stnd,
omme aldaar gefupprimeert, bewaart ofte vernietigt
te worden. Ende op dat defelve te beter fouden wer-«
den achterhaalt, zullen alle boekdrukkers ende boek-
verkopers , die verdagt (ouden mogen zyn, van ecni-
ge der felver exemplaren achter te houden, gehouden
wefen, ter begeerte van den voorfz Gerechte, haar
met eede te expurgeren geene van defelve onder haar,
ofte verborgen te hebben, op poene by weygeringc
van het doen van den voorfz eed, te verbeuren voor
de eerftemaal een boete van hondert guldens, ende
voor de tweede reyfe met opfegginge ende verbot van
neeringe, ofte anders naar gelegentheyd ende exigen-
tie van faken gecorrigeert te worden. Onderftond,
accordeert in kennifle van my, çnde was onderiecc-
kent, J. van der Nypoorc.

ne, die *z felve foude mogen gedaan hebben , als een
larteraar van Gods H. Naam, ende perturbateur van
de gemeene rufte, voor de eerfte reyfe jgebannen, en-
de voor de tweede arbitralyken naar exigentie van fa-
ken geftraft ende gecorrïgeert fal worden. Verbie-
dende voorts wel expreflelyck de boekdrukkers ende
boekverkopers, eenige Sociniaanfche boecken, als
godslafterlyk ende pernicieus zynde, in wat tale hec
loude mogen wefen, binnen deefe Stad te drukken,
ofte elders gedrukt alhier te brengen, alieneren ofte
verkopen, oppcene, dat die gene, die eenige exem-
plar^en van delelve gedrukt, gealiencert ofte veikofc
zal hebben, den drukker voor de eerfte reyfe verbeu*
ren zal, boven de opfegginge van zyne neeringe,een
boete van drie duyfent guldens, ende de verkoper of-
te overgever, onder wat tytel ofte prietext zulks fou-
de mogen zyn, een boete van duyfent guldens, t'ap·
pliceeren d'eene helft ten behoeve van den Officier,
ligie, waar mede in deChriftenheyd het Chriftendom ende d'ander helft ten behoeve van den armen, ende

verloochent word : alhoewel veele der felver voor de-
fen by ordre van de Regeeringe, naar voorgaande vi-
iitatie ende examinatie, door de Theologiiche facul-
teyten deefer Landen, opgefogt, in bewaringe geno
men ende verbrandt zynj werdende daar door niet al-
leen de Name Gods fcer grouwelyken onteert ende
gelailcrt, maar de gemoederen van veele ingefetenen
ontruft, ende de Kerken gefchapen gebracht te wer-
den 5 tot meerder fcheuringe ende verwerringe : foo
is't, dat de Vroedfchap voorfz, volgens haar Ed.
plicht ,ende naar het lofïelyk exempel van naabuurige
Staten ende Overheden, niet meer ter herten nemen-
de, als de eere van Godes H. Naam, en welftand van
Chrifti Kerke, tot voorkominge van alle fcheuringe
ende vorder verwerringe, fo in de Kerke als in de Po-
litie, geinterdiceert heeft, ende interdiceert by defen
cenen yegelyken, van wat ftaat ofte conditie hy zy,
eenige van de voorfz Sociniaanfche dwalingen binnen
defe Stad ende de Vrybeyd van dien in te voeren, of-
te voort te planten, als ook daar toe byeenkomften
ofte t'iàmenrottingen te houden,op pcene dat die ge-

e Vroedfchap der Stad Utrecht, in ervaringe
gekomen zynde , dat niet tcgenftaande der
ièlver Publicatie van den July 1655·. fe-
dert eenige jaren verfcheyden fich verltout,
ende onderwoiwien hebben te drukken, verkopen,
fpargeren en voort te fctten vele Sociniaanfche, en
Ariaanfche boeken, vol van iafterlyke taal tegen God
ende lyne cygenichnppen, tegens de Godheyd, ende
de voldoeninge Chrifti, ende de Heylige Drievuldig-
heyt, waar door «iet alleen dç Name Gods fcer grou-
welyken word onteert, gelaftcrt, ende geblalphe-
meert, maar ook de gemoederen van veele ingefete-
nen oniruft j alles ftrcckende tot groote confufie ende
verwerringe j foo is't, dat de Vroedfchap voorfz dc
bovengemelte Publicatie van den zg JuJy iSif.by de-
fen houd voor gerenoveert, verftaande dat deièlvc is
en zal blyven in allen deden in haar volle kracht ende
vigeur, ende heeft voorders volgens baar Ed. plicht,
ende naar 'c loffdyk exempel van de naburige Heercn

Staten ende Overheden, niet meer ter herten nemen·
de als de eere van Gods H. Naam, en dat defelveod-
gelaftert blyve, ende tot voorkominge van alle con·
fuiïen, fcheuringen ende verwerringengeinterdiceerr,
ende interdiceert by defen alleendeeenenygelykenjvan
wat ftaat, ofte conditie hy zy, ende fpecialyk en wel
expreifelyk alle boekdrukkers ende boekverkopers,
eenige Sociniaanfche of Ariaanfche boeken, als godsla·

fterlyk en t'eenemaal pernicieus fynde, ende in 't
fondier de Bibliotheca fratrum Pohmrum, de Leviathan
vanHobbes^ Phiîofophia Scripura Interpres y Tra^^tui
l'heologico^ Politicus vm Spimfa t mitsgaders B'D·^*
opera Pofthuma^ ende alle andere van diergelvke ftof-
fc, in wat tale het foude mogen fyn, binnen aefcStaa,
ende Vryheyd van dien te drukken, ofte elders ge·
drukt alhier te brengen, alieneren, ofte verkopen,
op pœne dat die geene, die eenige exemplaren vafl
defelve gedrukt, gealieneert, ofte verkoft fal hebben»
den drukker voor d'eerfte reyfe verbeuren zal, boven

^ a'op·

ANDER P^caat, op het voorfz ftibjeay den 24 05iob, MVCLXXFIIL

-ocr page 437-

d'opfegginge van fyne neering , een boete van drie
duyfent guldens, endeden verkoper ofte overgever,
ender wat titul ofte prœtext zulks foudc mogen we-
zen, een boete van een duyfent gulden j t'appliceeren
d'eene helft ten behoeve van den Officier, ende d'an-
der helft ten behoeve van den armen , ende voor de
tweede reyfe zal worden gebannen. Ordonnerende me-
de de drukkers ende boekverkopers, binnen drie da-
gen na de publicatie dezes , alle gedrukte ofte ge·
Ichreve exemplaren van foodanige boeken , over te
brengen in handen van den Ed. Gerechte defer Stad,
omrae aldaar gefupprimeert , bewaart, ofte vernie-
tigt te worden. Ende op dat deielve te beter zouden
worden achterhaalt,zullen alle boekdrukkersen boek-
verkopers, die verdacht zouden mogen fyn van eeni-
ge der feiver exemplaren achter te houden, gehou-
den wefen, ter begeerte van den voorfz. Gerechte,
haer met eede te expurgeren gene van de felve ondet
haar of verborgen te hebben, op pœne van by wey-
geringe van hec doen van den voorlz eed, le verbeu-
ren voor d'eerftemaal een boete van hondert guldens,
ende voor de tweede reyfe met opfegginge cn verböi;
van neeringe , ofte anders naar gclegentheyt en exi-
gentie van faken gccorrigeert te worden. Aldus ge-
arrefteerc ter vergaderinge van de Vroedfchap den zo^
ende gepubliceert den 24 Üdober 1078. In kenmflè
van my , J. Quint.

VAN PASQUILLEN, &c. I BOEK. XFHLTIT

111.

te drukken, verkoopen, en voort te fetten eenige
fchadelyke en ergerly ce boeken, waar door niet al-
leen de naame Gods zeer grouwelyk word onteert en
gelaftert, maar ook de gemoederen van veele ingefe-
tenen ontruft; alles ftrekkende totgroote confuüe en
verwen inge. Zoo is'c, dat welgemelce HeerenBor-
gemeefteren en Vroedfchap, niets meer ter herte nee-
mende als de eere van Gods H. Naam , en dat defelve
ongelaftert blyve, en tot voorkooming van alle con -
fufie, fcheuring,en verwerringe, goedgevonden heb-
ben te interdiceeren, gelyk geinterdiceert word by
defen, allen en een ygelyk van wat ftaat of conditie
hy zy, en fpecialyk alle boekdrukkers en boekverko-
pers, eenige diergelyke godslafterlyke en fchadelykc
boeken, cn in het byfonder het boek geintituleert,
Sentiments de quelque Theologiens de Hollande far rhifioi-
re critique du Vieux T'eflament, als mede Hifioria Re-
format ioni s Pokmc<e auSlore Staniflao Lubomirskio^ϊώ'ιι^-
gaders een PaapfeGathechilfmus,gedrukt by ofte voor
Arnoldus van den Eynden, binnen deib Stad en Vry-
heyd van dien te drukken, ofte elders gedrukt alhier
te brengen, alieneeren, of verkoopen, op poene dat
die geene,die eenige exemplaren van defelve gedrukt,

IV.

l'LACAAT, tegen het drukken i verkoopèn» en nytgeven van fchadelyke en ergerlyke Boekeh^
den 7 Septemb. MDCLXXXVh

orgemeefteren en Vroedfchap Stad Utrecht, in gealieneert, ofte verkogt ial hebben, den drukket
er varinge gekomen fynde,dat niet tegenftaan- voor dc eerfte reyfe vei beuren fal, boven de opfeg*
de voorgaande Publicatien, federt eenige jaa- ging van zyn neering een boete vanpoo gulden, cti
ren verfcheyde perfoonen fig vcrftout hebben den veikooper ofte overgever, onder wat tytel ofte

praetext zulks foude mogen wefen, een boete van tooö

PLAG Λ AT tegen het boek van den Predikant B. Bekker, genaamt de Betoverde Wereld
den 23 Septemb, MDC^CJI.

gulden, te appliceeren dc eene helfte ten behoeven
van den Heere Officier, en de andere helfte ten bei
hoeven van den armen, en voor de tweede reyiê fal
worden gebannen. Ordonneerende mede de drukkers
ende bockverkoopers binnen drie dagen na de publi-
catie deier, alle gedrukte,ofgeichreven exemplaaren
van foodanige boeken over te brengen in handen van
den Ëd. Gerechte defer Stad. Ende op dat defelve te
beter werden agterhaalt, zullen alle boekdrukkers cn
bockverkoopers, die verdagt mogten wefen van eeni-
ge der felvcr exemplaren agter te houden > gehouden
zyn ter begeerte van den voorfz Gerechte, haar met
eede te expurgecren, geene van deièlve onder haar,
of verborgen te hebben, op poene van by weygering
van het doen van den voorlz eed, te vcibeuren voor
de eerfte reyfe, een boete van een hondert guldens,
ende voor de tweede reyfe met opfegging van neerin-
ge , ofte anders na gclegentheyd van faaken gêcorii-
geert te wolden. Aldus gepubliceert van den Stad-
huyfe t'Utrecht, op den 7 Septemb. iö8ü. In ken*
nide van my, Gorn. dc Ruevcr.

ders gedrukt alhier te brengen, alieneeren ofte ver-
koopen, dirc6tclyk ofte indireâielyk, op pœne dat diö
geene, die eenige exemplaren van defelve gedrukt^
gealieneert of verkoft zal hebben, boven de opfeg-
ginge van zyn neeringe, verbeüren zal eert boèic van
twee hondert filvere ducatons,tc appliceeren een dar-
de part voor den Heere Hooft-Officier, een darde

paarlyk goedgevonden ende verftaan te interdiceeren ί voor den aanbrenger, ende eeil darde Voor het Stads
ende verbieden, als geinterdiceert cn verboden wort ' kinderhuys. Ordonnéerende mede de drukkers ende
by deefenalle ende eenyegelyk, van wat ftaat ofte bockverkoopers alhier, binnen drie dagen , na de pui
conditie hy zy, ende fpecialyk alle boekdrukkers ehde blicatie dceies, alle de gedrukte exemplaren van héc
bockverkoopers, het voornoemde boek binnen deefc voornoemde boek over te brengen in handen van deà
Stalde de Vryheyt van dien te drukken, ofte el- Ed. Gerechte deefer Stad.

V. PLAG A AT tegen zeeker boek van een Luyterfch fafloor, gtnaamt Erdman Neümeyïïéri
den 31 July M'BCCXXIl.

Schout, Borgermeefttren en dievandenGerech-i fpreekwyfen van gemelten Neumeifter , gedrukt al-
te der Stad Utrecht, bevindende ,dat binnen hier j benevens ook exemplaren Van het felve in de
Qcfe Stad werden gedebiteert en verkoft het Franfe taal, tot Hamburg in'ε ligt gegeven j ende dat
tot Η werk van Èrdman Neumeifter, Paftoor in de voorfz gefchrifien werden gevonden, verfchey*

Bine » tegens het loffelyke werk der vereeni- de aanftootelycke en haatelycke expreffien tcgens dc

foj^/^'J^^^creformeerdencnLuyterÎTen,uytgegeven Gereformeerde Leere, waar door die van de Augs-·
^erkl^^ ^ byjohan van Septeren; als mede dc burgfe Confcflie, tegcns dc belyders van dcGereför*
^nteTt^^^u" ^^"oog van de gefamentlyke Predi- meerde Religie al verder werden geaniftieertj hebben
/Vr aangaande de bewoordingeen goedgevonden, tot voorkoominge van alle verdere

Ïieel iii gç*

Burgermecfteren ende Vroedfchap deefer Stad
bevonden hebbende , dat federt eenige tyt
alhier wort vcrkofc ende uytgegeven, feeker
boek vijn D. Balthafar Becker, geintituleert,
de Betoverde JVeerelt ^ waarinne meenigvuldige fcha-
delyke, en de Heyiige Schriftuure verdraayende Hel-
lingen ende uyileggingen zyn vervat , hebben een

tiftiiiâiiifiiai

-ocr page 438-

m TEGEN HET DRUKKEN EN aiSSEMPNEREN

gevolgen i te inrerdiceeren aan'alle boekdrukkers en
boekverkoopers binnen defe Stad, en alle anderen ,
die zig zulks fouden willen onderwinden, gelyk de-
felve geinterdiceert werden rnirs defen, eenige van de
voorfz exemplaaren te verkoopen of debiteeren, veel
min defelve te'drukken of doen drukken ,dire<a of in-
direft, op poene van daar over rigoreus en arbitralyk
gccorrigeert te'worden naa behooren.

Ordonneerende daar benevens aan alle de voorfz
boekdrukkers of boekverkoopers, die nog cenige ex-
emplaaren Va-n 't geene voorfz ( boven de geene die
reecs zyn opgehaalt,) onder fig mogten hebben ofte
bekoomcn, defelve terftond, na de publieatie defes,
in handen van den Heer Hooft-Officier defcr Stad te
leveren, met verbod van defelve onder haar le.tehou^
den, of anderfints weerloos te worden, op poene voorfz»
Ende op dat niemand hier van ignorantie praeten-
deere, fal defe werden gepubliceert, gedrukt en gc·»
afBgeert naa behooren. in kennifle van my Secreta*
ris , -^Aht. de Ruever, Aldus gepubliceert van den
Stadhuyfe binnen Utrecht, (more folito) met behoor*
lykc adfiftentie, op den 31 July 1722 ,'by my onder-
gefchreven Deurwaarder van den Heere Hooft-Offi-
cier, J, V. GroenendaaL.

ACHT I E Ν D Ε Τ Y Τ Ε L.

D Ε R D Ε DEEL.

Tegen het houden van ongeoodofde Vergaderingen.

I. PLACAAT, tegmhet houdmvanVergadtringmmCmvmticulenjdeh^Juny MDLXXXVII.

Ifoo by verfcheyde voorgaande Ordonnantiën
fcherpelyk verbooden zyn ge weeft, alle
heymelyke ende openbaare Conventiculen
en Vergaderingen, als ttreckende tot feditie,
oproerte ende perturbatie van de gemeene rufte,ende
dat dies niet tegenftaande dagelycks alhier by cenige,
200 binnen alsbuytendeeferStad,openbaare Conven-
ticulen gehouden worden, ende gehouden zyn ge-
weeil, fonder dat de Magiftraat deefer Stad, eenige
kenniffe ofte weetenfchap daar van heeft gehad, het
welk zyn faaken van quadc confequentie , daar inne
dient geremedieert i foo is't, dat myn Heeren die
Stadhouder, Schout, Burgermeefteren ende Schepe-
nen deefer Stad, begeerende daar inne te voorkomen
ende voorfien, ordonneeren en beveelen wel hoog-
lyk, fcherpelyk ende ernfl:elyk,dat nieaiand voortaan
hem en vervordere, eenige Vergaderingen of Conven-
ticulen, heymelykofte openbaarlyk, binnens ofte buy-
tenshuys, ofte ook binnen ofte buyten dcefe Stad,
in wat manieren of onder wat prastext het foude mo-
gen zyn, te houden, of maaken, of komen ter plaat-
fen daar die gehouden of gemaakt worden j fonder
exprefle voorweeten, wil ende conient van famentlyk
myn Heeren den Stadhouder, Schout ende Burgermee-
fleren deefer Stad, op pœne naar rechten daar toe
ftaande, ofte ander arbitralyk gecorrigecrt te worden,
naar gelegentheyt der faaken.

gaderingen te maken ^ den

Alfoo de commotien en oproerten op dingsdag
voorleden des nagts begonnen, nu (God
dank ) geflecht en geftilt zyn, en dat men
verilaat, dat verfcheyde perfoonen en onru-
ftige geeften, ter caufe van de veranderinge daar na
gefchied, foo inde Borger-hopluydenals Bevelheb-
beren, ende principalyk om het geene by eenige bur-
gers op defelve nagr, onwetende, ot misleyd, zonder
den regten grond tc weten, mede gedaan is gcweeft,
veele woorden, kyvagien, en injurien, tegens den
anderen gebruycken, daardoor gefchapen ware,
weder een nieuw ongemak onder de gemeynteteryfen,
ren ware in tyds daar inne voorfien werde. Soo is't,
dat myn Heeren de Stadhouder, Schout,Borgemee-
iteren, Schepenen, en Raad deler Stad, begeerende,
dat alle liefde, rufte , vreede, en eenigheyd, onder
de burgerye waiTchen, en toenemen mag, gebieden
en bevelen by defen wel ernftelyk een ygelyk van de
burgeren, en ingefetenen defer Stad , van wat ftaat,
qualiteyt en conditie hy zy, dat hy hem niet enon-
derwinde d'een den anderen, om 't geene op de

III.

11. PUBLICATIE, waar by verboden word den een den ander te inpirieeren^ of oproerige ver*

om, MDLXXXFIIL

voorfz nacht, en daar na, tot nog toe gefchied is, te in-
jurieeren, misfeggen, of misdoen , met woorden of
met werken, in wat maniere dat het foude mogen
wezen, alles op lyfftraiFe, of andere arbitrale corrc-
dic, tot difcretie van den Gerechte, en na gelegent·
heyd der fake. Ende foo verre ymand wil den ande-
ren aantygen en opfeggen , zal het felve de Magi-
ftraat defer Stad te kennen geven , die de faken tot
haar trekken, informatien doen nemen, en den fchul-
digen doen ftrafFen zal, naar uyteyfch der faken. Ge-
bieden en beveelen voorts, dat foo verre ymand van
de burgers eenige van de Bevelhebberen , die by den
Burger-hopluyden op nieuw geftelt zyn, wil ofweet
te reprochéeren , dat zy het felve ook de Magiftraat
aandienen en te kennen geven metallegefchiktheyd,
om daar in voorfien te mogen worden, indien bevon-
den word alfoo te behooren ; fonder dat ymand ict
caufe van dien, aan den ring , of anders, eenig ru·
moer, of affpraak zal mogen maken, op arbitrale cof-
re6lie, tot difcrçtrc van aen Gerechte.

PUBLICATIE, ten fine voorfz, den 22 July MOLXXXIX,

Alfoo men bevint , d at niet tegen ftaande die
Publicatie , den i Oftobrislaatitleden gedaan,
daar by eenen yegelyk van 'de burgers ende
inwoonders deefer Stad Utrecht, wel fcher-
pelyk ende op fwaarc pœne verbooden is, d'een den
anderen met woorden noch met werken te misfeggen,
noch misdoen, ter caufe van de conftjfie des dings-
daags te vooren, ende t'federt tot deefen dag toe ge-
vallen, verfcheyde onruftigCj feditieufe ende oproe-
rige geeften niet op en houden, foo in gelagen, op
de wachten, achter ftraaten ende elders, die voorlce·
den faake^ die in vergeetenifle behoort geftelt te we-
fen, weder op te halen,ende tegens haaren medebur-
gers ende inwoonders deefer Stad te gebruyken vcc·
Ie fchempere injurieufe^ende fcheldige woorden, d'®
in een Stad van Juftitie niet geleden en behooren tc
werden, foo daar in alle partyfchap ende twcedragt
geyoct wort, maar epparentelyk meerder ende m^^JJ

-ocr page 439-

VAN PASQUILLÉN, &c. I BOEK.

XVllL ΊΙ7.

43;

der inconvcnienten, als oproer, feditie cnde dierge )
Jyke jgefchapen fouden zyn te volgen, wefende het
eenige fundament dat een vyand heeft , deefe Lan-
den , ende fonderlinge deefe Stad Utrecht onder zyne
gcwçldige tyrannye te brengen, ende duar op hy fyn
aanflagen, waar van men meenigvuldelyk veradver-
teert wort, is maackendc} foois't, dat, om alle die
voorfchreveende meer andere inconvenienten,die daar
uyt fouden mogen volgen, te voorkomen, myn Ge-
nadigften Heere de Grave van Nieuennaar, Stadhou-
der, Schout, Burgemecftcren en Schepenen'deefer
Stad, by deefcn andermaal wel ernftelykgebieden en
beveelen, allen burgeren ende inwoonderen defer Srad
Utrecht, van wat llaat, qualireyt ofte conditie die
zyn,datfe hen warren omd'een den anderen, ter oor-
laake van de voorfchreve commotie, ende het geene
t'federt die tyt tot nog toegepafleert, daar uyt nage-
volgt is, d'een den ander met woorden of werken te

IV. PUBLICATIE, tegen het aanflelkn van Samenrottingen en Conventicukn , den 6 Juh

MOCLXXIL ^

orgemeeftcren en Vroedfchap der Stad Utrecht, Conventiculen, t'harcn huyfe aan te ftellen , ofte te
gead verteert fynde van den Heer Gouver- gedogen, dat die aldaar worden gehouden, ofte ook
neur defer Stad, dat des nachts eenige t'fa- foodanige vergaderingen by te woonen, op pœne dac
menrottingen, of Conventiculen van beden- alle ende een yder contravcnteur, fonder conniventie
kelyke gevolge worden gehouden , met verfoek van aan den lyve zal worden gellraft. Aldus gearreileerc
daar inne te voorfien, interdiceren alle ende een y der en gepublicecrt van het Raadhuys der Stad Utrecht,
wel ftriktelyk by defen,eenige t'famcnrottingen, ofte den 6 July 1672. In kennifle van my, J. Nieuilad.
Men kan hier by doen het Placaat tegen de famemottingen van perfoonen^ als den Officier van de Stad eenig exploit
doet^ den 2 Februar. 1644. Siet het 11. Boek. 111. Tyc. i. Deel.

negentiende TYTEL.

Tegen allerley ongeregeltheden en iniblentien,
die zoo op de ftraten, als aan de kerken, en
huyfen van particulieren, met elteren, flin-
geren, tegen den anderen te ftormen, met
kaart of dobbelfteenen te fpelen, kol-
ven , rafen, glafen in te fmy ten, fchel-
trekken &c. bedreven worden-,
mitsgaders tegen het hollen en
rennen met wagens en paar-
den langs de ftraten.

EERSTE DEEL.

Tegen allerhande ongeregeltheden en infolentien, die zoo op
de ftraten, als aan de Kerken en huyfen vanparticuheren,
met elteren, ilingeren, tegen den anderen te ftormen, met
kaart of dobbelfteenen te fpelen, kolven, rafcn, glafen
in te fmy ten, fcheltrekken &c. bedreven worden.

i»cr al'wUUn iny dtn Lefer verwittigt hibim, dat al het geen in defen fytel ver iaden mrd, ten grtitflm

lii j deelt

injurieeren, misfeggen of misdoen, in eeniger wys of
manieren , ende londerlinge d'een den andere, of ook
hem felven te noemen moortbranders, fchelmen ofte
anderen gelyke nanoem te geven, daar voor te agten,
houden ofte (chclden, op die pœne van 25 Caroli
gulden te verbeuren by die geene, die bevonden ful-
len worden contrarie van deefen gedaan te hebben,
ende daarenboven, foo daaryet meer uyt gevolgt fou-
de mogen wcfen, arbitralyk geftrafc te worden, naar
exigentie van der fiake. Ènde foo ymand is, die iig
eenigfinrs door deefe voorfchreve ofte gelyke fchek-
woorden, ofte ook anderfints ter oorfiake voorfchre-
ve Iaat duncken geinjurieert tc zyn, die fal het felve
myn Hecre den Schout ende Burgernieefteren te ken-
nen mogen geven, om daar in vooriïen te worden
naar behooren. Aldus {lepubliceert van den Stadhuy·
fe t'Uirecht, df-n zz July 1589.

-ocr page 440-

43$ TEGEN ALLEKLEY ONGEREGELTHEDEN EN INSOLENTIEN,

deek ook verboden word in de Ordonnantiën op het vieren en onderhouden van den Sondage met de opgevolgde Am^
flUtien^ alle ie vinden in defer Stads Ordonnantie-boek^ ii. Boek. i. Tyt. 11. Deel.
I. PUBLICATIE j tegen het fchieten met bu^en, of bogen, fiingmn, fleenen te werpen .ftormen,

kolven &c. op de kerkhoven, firateuy toornen, en aan dejer Stads muur en ^
denejanuar. MOLXXXI, den 9 N»vemb. MOLXXXlll; 10
Novemb. MOL XXXV; % Novemb·. MDLXXXFl; 30 Decemb.
ΜΌ LXXXVII; 9 Novemb. MOL XXXV111; en 27 Septemb,
MDLXXXIX^

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor- nigc andere manieren, op pœne van aangetaft, en
gemeeiteren, en Schepenen der Stad U- voor een tyd te water en te brood geftelt te worden,
trecht, gebieden eenen ygelyken van de tot difcretie van den Gerechte} (i) gebiedende voorM
jonge gelêllen en kinderen, dat fy hen niet alle ouders^ dat zy haare kinderen daar toe houden^ dat
onderwinden tegen den anderen te ftormen, of te veg-1 ζΛ ah voorfz hy hen niet geattenteert word^ op poene
ten, het zy met Hokken, fteenen, roeden, of in cc-\van drie Carolus gulden.

( I ; Defeperiode met curfyf gedrukt^ flaat alleen in de Publicatie van ifSj, en is in de volgende uyt*
gelaten, __________

iïT^ NADER PlacaatiOp het voorfz fubje[i, den 15 July MOC,

Alfoo men dagelyks befpeurc die groote ongc-
regeltheyt, die daar is, ende moetwiiiig-
hcyt, die daar gebruykt wort by de jonge
jeugt deefer Stad, in het maaken van verga-
deringen, niet om met malkanderen in het vriende-
lyk ende alre modeftiete fpeelen, maar te verfamelen
met verfcheyden gewecren, ftocken, fteenen ende
anders, treckende daar mede door verfcheyden ilraa-
ten,op de wallen ende elders, en aggrefleercnde d'een
troep d'andereiï, daarover niet fiiupeiyk verfcheyden
jongens met ftocken ende fteenen geflagen, gewor-
pen ende gcquetft worden, maar dat ook meerder in-
canvenienten tuflchen de ouders der felverfouden ftaan
re verwachten, ten ware men daar inne behoorlyke
verfag. Soo is 't, dat myn Heeren die Stadhouder,
Schout, Burgermcefteren, ende Schepenen der Stad
Utrecht, wel fcherpelyk alle jongens, Jong ende oud,
by deefen verbieden, eenige vergaderingen met ftoc-
ken, geweer, fteenen ende anders te maaken, ende
daar mede door de Stad ofte op de wallen te trecken,
veel min met defelve eenige infolentie van ftormen of
vechten te bedryven, op poene van aangetaft ende
voor een wyle tyts op Hi\/enberg gefet te worden te
water ende te brood, tot difcreiie van den Gerechte,
ende daarenboven nog te verbeuren drie Carolus
gulden, by eenen yder die hier op achterhaalt fal we-
ien tot behoef van den Officier, welke boete den
ouders afgehaalt fal worden.

PL AC A AT, tegen de ongeregeltheden in der Stads poorten, op de wallen den 17 Juny
MDLXXXV

111.

Tjk ify" Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
1% /I g^i'^^^^ft^J'C" code Schepenen deefer Stad
I § Utrecht, doen te weeten eenen ygelyken,
dat de Raad deefer Stad, om te remediee-
rende^çroote ongeregeltheeden, die men dagelycks
bevind te gefchieden in de poorten, op de wallen ,
op ter ftraaten ende anderiints ,geordonnccrt ende ge-
ftatueert heeft die poinóten hier naar volgende.

In den eerften,dat hem niemand en zal mogen be-
geven in of omtrent de poorten, aan de muuren, op
de wallen, nog in toornen deefer Stad, dan die gee-
ne, die daar befcheyden zyn met de Magiftraat ende
Bevelhebbers van andere vendelen, op poene van drie
gulden} ende zullen de ouders voor hare Jcinderen hier
inne moeten verantwoorden, en die geene, die geen
macht en hebben, zal men met roede geeiTelen} te
appUceeren die pecunieele boete tot behoef van den
Officier, de wacht ende den armen, elks een dar-
dendeel.

Ende of'er bydage ofte nachte yet te doen quame,
zullen alle vrouwen ende kinderen hen binnens huys
ende van der ftraaten houden, op pœne als boven.

Gebiedende voorts alle ouders op haar kinderen al-
fulcke opfigt te hebben by dage, datle geen rumoer
langs der ftraaten en maaken, ende defelve haare kin-
deren des avonds naar beiettinge des wachts van de
ftraat houden, alles op poene als boverr.

Ende indien yraand , die van de wagt, ofte andere
bevelhebbers, die de bekeuringedoen fullen, ter cau-
fe van deelen injurieerde met woorden , ofte met
werken, zal corporelyken giftraft worden naar gele-
gentheyt der zaaken.

IV. PLACAAT, tegen hetfmyten met Sneeuwballen, den 11 Februar. ΜΌ LXXXVL

Voeg hier by het Placaat van niet op Bondagen te kolven t^c. von den 21 Novcmb. i^io; en 18 Februar,
S iet beneden Num. χ 11.

Alfoo op gifteren door het fncekluyten groot, dat zy hen niet vervorderen tegens de Engelfche fol·
onveiftand verreefen is geweeft tuflchen de daten, ofte anderen, wie het zyn, te fneekluyten,
Engelfche foldaien,en die burgerye,'t welk op de boete van drie gulden, tot behoef van der Stad,
immers dient vermyd en voorkoomen, om ofte Schouten dienaars,die de bekeuringe doenAiHW)
alle inconvenienten te verhoeden. Soo is 't, dat myn d'een helft, en den armen d'anderehelite; en dieou-
Heeren die Stadhouder, Schout, Burgemeefteren, ders fullen in defen voor haare kinderen moeten vif'
cn Schepenen der Stad Utrecht wel ernftelyk gebie- antwoorden,
den, en beyeienieen ygelyk, zy zyn oud, ofte )ong.

PUBLICATIE, tegens het weghalen vanfieenen,en fmyten m de glafin van de Bmrhtrck
den 15 Jpril MOLXXXL

Ifoo die Kerkmeefters van de Buurkerk den_ gclyke,verfbekendedaar innegeremedieert te
Rade defer Stad klachtelyk te; kennen gege-' ■
ven hebben het ongelyk, dat de voorfz kerk,

beveelen by deefen wel ernftelyk eenen yegclyk

gedaan word» met graffteedea te beleggen,
fteenen weg te neemen, en gliifen ie.brcken,en cticr·

hem niemand cn yervordcrcccnige grafllced^ffo icF *

jtD>

-ocr page 441-

DIE ZOO OP DE STRATEN, &c. I BOEK, XIX. TIT. 457

ren, met farken te beleggen, of met klcyne blaauwe
Itcen, namen, of wapens, te teykcnen, zonder eerft
den Keikraeefters in der cyd zulks te kennen gegeven
te hebben , op dat deféke mogen Gen, ofzy daar toe
gerechtigt zyn, dan niet, op de boete van fes Caroli
gulden, tot behoef van defe Stad, de Buurkerk, en
den Officier, die de executie d^cn fal, elk een der-
dcndeel.

Gebieden desgelyks, dat niemand eenige fteenj't fy
blaauwe, witte, ot gebakken ellrikken, uyt devoorfz

VL~

ORDOJN NANTIE tegen de mfolentien m ongiregeltheden, in en ontrent de Kerken ^ onder t

voor en na den kerktyd; als mede tegen het fchieten, βmgeren^ dóbbe'
lenj &c. op de kjerkhoven^ toornen^ en muur en van defe Stad, den 5
Januar. MOLXXXI; gmnoveert den 5 Januar. MOLXXXW,
het tweede Ut met eenige veranderingè geremveert den 9 Novemb,
MOLXXXIII ; 10 Novemb, MOLXXXy; 50 Oecemb,
MOLXXXVll; 23 Febrmr. en 11 'Decemb MDXC.

ΙΓ00 grootc klagten gedaan worden over de ipeelen, met vuyiigheyt daar inne te brengen, of ee-
grooie onbehoorly.ke ongereegekheden, die nige andere onreejighcyt tc bcdryven,op het verbeu-
dagelyks (i) in den Dom, Buurkerk, St. ren van het overite kieet, ende nog eeneCarolus gul-

Jacobs en andere Parochie-kerken geplecgt
worden, loo van mans als jonge gefellen ende kinde-
ren, met klappen, rafen, roepen, kooten ende ftee-
nen te werpen, foo onder de iermoenen, als voor en-
de naa, waar door veelc menfchen in haar aandagtig-
heyt van het gehoor des Goddelykcn Woorts belet
worden, alle welke moctwilligheyt niet gekcden ,
nog verdragen en behoort tc worden. Soo is 't, dat
myn Hccren die Stadhouder, Schout, Burgcrmeefté-
ren ende Schepenen deefer Stad Utrecht, door over-
komen des Raads, begeerende in htt gene voorfchrc·
vc is te remedieeren, gebieden ende beveelen by dee-
fen wel fcherpelyk ende ernftclyk allen ende eenen ye-
gelyken, oud of jong, datfe hen niet en onderwin-
den, als men dc fermoenen voor-ofte naar de middag,
ofre het avond gebed doet, eenige wandelinge, roe-
pinge, klappinge, raQnge ofte eenige andere onge·
fchikiheyt ofte onmanierclykheyt te bedryven in der
kerken voornoemt, nogte ook voor of naar der pre-

den, foo dikwils ymant , hy zy oud ofte jong, hier
inne breukig bevonden zal worden, tot behoef van
den bekeurdersj ende zullende ouders voor hare Icin-
deren hier inne moeten boeten ende verantwoorden ^
ende waar ymant, die den bekeurder ofte executeer-
der hier omme injurieerde ofte misdecde, zal arbitra-
lyk gcftraft worden , tot difcretié van den Gerechte.

Voorts zoo laten myn Heeren voorfchrevc wecten
ende gebieden eenen yegélyken , datze hen niet en
onderwinden met eenige buflea, ofte bogen te ichie-
ten, metilingeren ileen ofte anderfints te werpen,
nog ook te kolven, de kloot te fchieten, te dobbe-
len, met kaarten tc fpeelcn, met penningen tc wer-
pen, of andere gelyke faaken aan tc rechten, (2) op
de kerkhoven (3) deefer Stad, geen uyrgefondert,
nog insgelyks op dc toornen ende aan dc muuren van
decfe Stad, (4) op het verbeuren van de bufTen, bo-
gen, kolven, kloot,bal, troeffpel of penningen, die
de bekeurders mettcr daat zullen mogen aan\eerden ,
(f ) e» daarenboven nog arbitraïyk gecorrigeert t( worde»

dikaticn, of tiHTcheniyJen in der felver kerken, of

op de kerkhoven eenig getier te maaken, met rzkn Λ tót difcretie van den Gerechte.

met fteenen te werpen aan de glafen of banken, met ι

(1) In de Publicatie van den f "januar, 15B1 fladt^ in de Buurkerk, te Minnebroeders, St. Niclaas , cn St.
Jacobs Kerken.

(2) Achter aan te rechten, βααΐ in het Placaat van lySj, in de kerken nog op &c.

(3) In de Publicatien van den'9 Novemb. ifSj, en ίο Novemb, if^f, Jiaat mg,^ van de vyf Ecclcilcn cn
Karfpelkcrken &c. V welk in volgende is uytgelaten.

(4) In het Placaat van 1585. word hier nog tujfchen gevoegt^ in decfe Stadhuyfe , nog op eenige ftfaten,
ofte merkten binnen defe Stad &c.

(f ) geen curfyfis, flaat aldus in de Publicatie van den 15 Pcbruar, ifpo. In die van den 9 Novemb. 1581,
en 10 Novemb. ifSç vind men, cn daarenboven nog haar over île kleed, en een Carolus gulden, die men de-
fclve, of de ouders van de kinderen uytpanden zal metter daad, ende daarenboven nog arbitraïyk gecor-
rigeert te worden tot difcretic van den Gerechte 5 ende men zal de kinderen vaft ende zeker mogen hou-
den, ter tyd toe men die ouders van dezelve kenti ende niemant zal in oppoiÏtic ontfangen worden, ten
zy die breuke eerft genampiifeert zy. Het Placaat van den 30 Decemb. ifSy heeft^ en üaarénboven nog
aan een paal daar toe verordineert een tyd lang geftelt te worden, en daarenboven tc verbeuren eene gul-
den, die men dezelve, of de ouders van de kinderen, met der daad zal uytpanden.

VÏI. PLACAAT, ten fine voorfz, den 10 Febrmr. WoLXXXFIÎ ^

kerke haalt, neg doet halen, dan by confent als voo.
ren, op poene als vooren.

Gebieden voorts, dat hem niemand onderwinde,
énige ftceheh te werpen ddor de glafen van de voorfz
kerk, op dé poene van haar overite kleed, en de ou-
ders van dien twee Carolus gulden j ende foo wie ye-
mand aanbragt, die zulks gedaan hadde, die zal voor
zyn aanbrengen van Kerkmeeileren genieten en ont-
fangcn ics ftuyvers.

katié eenige wandeling, roepinge, klappinge, rafin-
ge doorlopinge , of eenige andere ortgefchilïiheyd in
de kerken te bedryven i nog ook voor of na, of ge·
duiirende de predikatiën, op de kerkhoven eenig ge-
tief te m^kéri mét'rafen, fteènen te werpen tegensdc
glafen, of banken, met fchieten met buflen, of bo-
gen , met kolven, de kloot tc fchieten, tc dobbelen,
te kaatfen, te kaarten, oftecenigè andere onbehoor-
lyckeyd aan le rechten, op het verbeuren van dc buf-
fen, boogen, kolven, of ander fpel, daarmede ge-

Ifoo groote klachten gedaan worden over die
groote ongcregcltheyd , en infolentié, die

daaglyks gepleegt word, foo van mans als
êefellen cn kinderen, foo in de ker-
ken als op de kerkhoven , foo geduurcnde die prcdi-
, als daar buytcn, die niet geleden nog verdra-
gen behoren te worden. Soo is 't, dat myne Hccren
aie Stadhouder, Schout, Burgemceilercn, en Sche-
penen der Stad van Utrecht, begeerende daar inneie
^emedieeren, ordonneercn, gebieden en beveelen by _

«elen wel ernftclyk een ygelyken,hy zy oud of jong, J fpeelt word , ende daarenboven aangetaft , gcbon-
eat zy hen niet onderwinden, geduufendc de predi· |den, eo geftelt tc worden vier uren lang, aan palen.

l?oo-

lii $

-ocr page 442-

4S8 TEGEN ALLERLEY ONGEREGELTHEDEN EN INSOLENTIEN,

boomen , of andere plaatfen , op yder kerkhof daar betalen voor haar moeyte tien iluyvers.
toe verordineert, en den dienaars van de Juititie te

Vlll.

PLACAAT, tegen het fpelen en geraas maken by of in de kerken ^ ten tyde van den dienfi.
den i8 Novemb. ΜΌ LXXXl·^!,

Alfoo groote klagren gedaan worden over de
infolentien ende ongercgeltheeden , die by
eenige, foo oude als jonge lieden, wordep
gepleegc onder de fermoenen ende avond-ge-
beeden, waar door de Predikanten in haar fermoenen
verhindert, en de toehoorders in haar aandagtigheyt
bclec worden > foo is 't, dat mynHeeren de Stadhou-
der, Schout, Burgermeeileren ende Schepenen dee-
fer Stad van Utrecht, begeercnde in het geene voor-
fchreve is te remediceren, gebieden ende beveelen by
deefen wel fcherpelyk ende ernftelyk eenenyegelyken,
van wat Üaat, quafiteyt of conditie hy zy, datfe hen
niet en onderwinden, als men de fermoenen voor ofte
naar de middag, ofte her avond gebed doende is, ee-

IX.

PUBLICATIE, ten fine voor/z, den ii Februar, MD XCl; geremveert den^Februar.
M'DXCVi en lo Novemb. MOCIL

nige wandelinge, roepinge, klappinge, raaiïnge, of
eenige andere ongereegeltheyt, ongefchiktheyt, on-
feedigheyt ofte onmanieilykheyt te bedryven in der
kerken, ofte op de kerkhoven, daar men predikende
is, op het verbeuren van het overile kleet, ende nog
een Carolus gulden, foo dikwils ymand, hy zy oud
ofte jong, hier inne breukig bevonden zal worden,
tot behoef van de bckcurders5 ende zuilen de ouders
voor haare kinderen hier inne moeten boeten ende
verantwoorden. Ende waar yemand die den bekeur-
der ofte executeerder hieromme injurieerde of mis-
deedc, zal aibitralyk geltrafc worden, tot difcretie
van den Gertchte.

Ifoo men daaglyks fiet en fpeurt de groote on-
geregeltheyd, die zoo by oude luyden als
jonge gefellen en kinderen daaglyks gepleegt
worden, in het turbeeren en ve»ftooren van
de predikatiën des Godlyken Woords, ende andere
openbare oefeningen der Chriilelyke Religie, met
wandelen, klappen, en rallen in der kerkei foo is't,
dat myne Heeren die Schout, Borgermeefteren , en
Schepenen der Stad Utrecht, begeerende daar inne
te remedieeren, gebieden en beveelen by defen wel
ernrtclyk een ygelyk , zy zyn jong of oud, dat zy hen
niet onderwinden eenige wandelinge, roepinge, klap-
pinge, rafinge, doorloopinge, of diergelyke onge-
Ichikiheyd, onfedigheyt, of onmanierlykheyd te be-
dryven in de kerken , daar men predikt, na dat men
de tweede reyfe geluyt zal hebben, die predikatie,
ofte avond-gebed , ende foo voorts, foo lange depre-
dikatie geduurt, ofte andere Chriftelyke oefeningen
gedaan worden, op het verbeuren van yder perfoon
drie gulden met der daad af te panden, tot behoef
van de Stad, ofte Schouten dienaars , die ze daar op
bekeuren fullen , ende voorts arbitralyk gecorrigeerc.
te worden na gelegentheydder fakej ende die ouders
zullen in defen voor de kinderen moeten refpondeeren
en verantwoorden.

Gebieden voorts, dat hem niemand onderwinde,
geduurende de voorfz predikatiën ofte avond-gebeden,
op de kerkhoven eenig getier te maken, met rafen, of
ileenen te werpen, ofte met buiTen , of boogen tc
fchieten, te kolven , ook de kloot tefchieten, te dob-
belen, of eenige andere fpelen, ofte onbehoorlykhe-
den aan te richten, op het verbeuren, ente applicee·.
ren, als boven.

PÜBLlCATIE , tegen het kolven ^ kloot fchieten j dobbelen &c. op Ί Heeren firaten , den
Vecemb. MDXCIX,

ander onbehoorlyk fpel aan te rechten, op pœnc van
fes gulden j en iullen de ouders voor hare kinderen
moeten inneftaan en refpondeeren. ?

XI. PUBLICATIE^ op het voorfzfubjeB, den 51 Vecemb. MOC,

Alfoo men bevind, dat niet tegenftaande ver-
fcheyde Publicatien , ende beveelen van niet
te kolven , kaatfen, of de kloot te fchieten,
op eenige kerkhoven of ftraten, &c. fulks
evenwel niet gelaten, maar meer en meer gedaan word,
in kleynachting van de voorfz bevelen, dat men geen-
fints langer wil gedogen i foo is 't, dat myn Heeren
Schout, Burgemeefteren en Schepenen defer Stad wel

wie zy zyn, kleyn of groot, jong of oud, niet te kol-
ven , kaatfen, of de kloot tefchieten op eenigekerii-
hoven, merkten, of ftraten, tot behoef van den be-
keurder ; daar toe geauthorileert werden des Stadsdie-
naars en boden, met ook de buyten dienaars van den
Officier ; ende fullen de ouders voor hare kinderen
moeten verantwoorden ; ende die geen middelen heb-
ben, fullen daar over arbitralyk gecorrigeert wordcii,
tot difcretie van den Gerechte.

ernftig nogmaal by defen bevelen , allen en een yder,

Men voege hier by het Placaat tegen het brengen van dooden in de kerk onder de predikatie ^ en tegen het geraas rnH'
ken ten jelven tyde^ den 10 Novemb. 158^ j en van den ^ Decemb. if88. Siet het 11. Boek. x. Tyt. ili·
Deel.

Ordonnantie tegen hetfmyten van vuyligheyd op de kerkhoven (^c. of aldaar te kolven.., dobbelen c. den ziDecetnh.
ifpli 25) Novemb. i<f9'7i i Septemb. Ifp8i 7 Februar. 1611. Siet het 11. Boek. xix. Tyt. i. Deel.

PLACAAT, van niet op Sondagen, ef eenige andere dagen, op ^publique plaatfen te koken f
kloot fchieten &c.ofJtieeuwballen te werpen, den 21 Novemb. MDCXXi ^
geremveert den Februar. MOCXXXFL

Ifoo niet tegenftaande voorgaande Ordonnan- vind , dat zulks niet nagelaten, maar in vilipendie van
tien ende Placaten, geëmaneert op de groote de voorfz beveelen meer en meer gedaan word} ƒ

welk in een Stad , daar goede Politie geoefFent woro,
niet behoort getolereert, nemaar ge weert en geftraft
te worden. Soo is 't, dan, dat myne Heeren Borge-
.mecftcren ende Vroedfchap voornoemt by defen tiog^

XIL

infolentien endeongeregeltheden, die by vee-
Ie zoo oude als jonge luyden gepleegt wor
den, op de kerkhoven, deiêr Stads plaetfe, op de Neu
de, ende andere publique plaatfen, men evenwel be

-ocr page 443-

DIE ZOO OP DE STRATEN, &c. I BOEK. TIT> 430

maal wel fcherpelyk ende ernftig ordonneeren ende
beveelcn allen en een ygelyk, jong of oud, kleyn of
groor, van war qualitey t hy zy,fig van nu voortaan neer-
itelyk te wagten, en onthouden van op eenige kerk-
hoven, deier Stads plaatfe, Neude, merkten, ftra-
ren, ofte andere publique plaatfen binnen defen Stad,
tot ceniger tyd op fondagen, ofte eenige anderedagen
tc kolven, kaatfen, kloot té fchieten, met lleenen
( I ) offneewwballen te werpen , met buflche of bo-
ge na duyven of tinnen te fchieten , met kaart of
dobbelfteenen, met bikkelen of knikkers te fpee-
te bedryven , veel min eenige andere verg^^deringen
ce maken , om met houte Itokken , roeden , itcc-
nen, of ietwes anders te llormen, oftetevechten,op
pœne van by yder te veibeuren fes gulden, foo dick-
maal hy of zy bevonden zullen worden'tgeene voor!ζ
ftaat gedaan te hebben, tot behoef van den bekeur-
der ende Officier, die de executie doen zal, elk de
helfte, ende daarenboven nog op Hafenberg re water
ende te brood geftek te worden, tot korten harer
ouderen, ende voorts arbitrale correétie, tot difcretie
van den Gerechte } ende fullcn de ouders voor hare
kinderen, zoo veel de pecuniecle boete aangaat, moe-

ien, legpenningen aan te werpen, vloeken of iwee- v^x.

ren , of eeryge andere diergelyke ongefchikcheyd ten verantwoorden.
(.1 ) Dit woord is in de Publicatie vm 162,6. bygekomen. .

Men kan by dit Placaat voegen verfcheyde Ordonnantiën op het vieren mn denSondag^metderemvatten mAmplta*
tien van dien-, te vinden in het 11. Boek. i. Tyt. 11. Deel.

XÏÏÎ PLACAAT, te^ênhèt naroepen en befpotten van krankβnnige en onmfele mnfchen, àem^

TJecemb. MOCXXIV.

Hier tegen is-mede voorfien by het Placaat tegen het rafen in den Dom , van den ig O5iob. ι6ζγ, en Oüob,
1520, hier na gebracht onder Num. xv. en aldaar in de noten num. 7.

orgemeeiteren en Vroedfchap deferStad, daag-
lyks. hoorende, dat eenige fimpelc ende onno-
fele perfoonen , van God Almachtig in haar
finnen gekrenkt zynde, gaande langs de ftra-
ten, by veele en verfcheyde moedwillige jongens,en
ongeregelde menfchen, nageroepen, beipot, geiàrt,
ende met fteenen geworpen worden, daar door lich-
relyk meerder fwarigheyd foude konnen ontilaan, or-

χΰ^ "".....

ORDONNANTIE, tegen de ongeregeltheden die m de kerken gepleegt worden y voornaam-

Ijk in de Buurkerk , des avonds onder bet branden der kaarfen, en
fpelen der orgelen ; mitsgaders tegen het kolven, kloot fchieten y&c. op
de kerkhoven, en andere publique plaatfen, den 16 .Januar, MT)CIV;
gerenoveert den iz Œkcemb. MΊJ C1F; 6 Novemb. MDCFl;
24. Januar. MOCIX; 5 Novemh. ΜΊ)€ΧΠΙ; 8 Januar
MDCXXIIl ', % Januar. MDCXXIF^2X Oecemb.MDXXXIF;
en 6 Decemb. M D XX F.

donneeren by defen wel ernftelyk allen en een ygelyk»
hy zy jong of oud, hun te wachten devoorfzon·
nofele perfoonen van nu voortaan meer na te roepen,
befpotten, furen, tergen, op teritfen, ofte hunde-
felve in het minitc te bemoeyen, veel min met ftec·
nen te werpen, of eenig ander leet of quaad tc doen,
op pceue van arbitrale correólie.

ΑΙΓ00 niet tegen ftaandc diverfche voorgaande
Ordonnantiën ende Placaten,geè'maneert op
de groote infolentie, moetwil ende ongere-
geltheden, die by veele, foo oude luyden,
jonge gelellen , als kinderen gepleegt worden in de
kerken, op de kerkhoven, ( i) dejer Stads plaatfe,
op àe Neude ^ ende andere publyque plaatfen binnen der
leiver Stad, men bevint dat luiks niet gelaten , maar
meer en meer, in vilipendie ende kleynachtinge van
de voorfz Ordonnantiën, gedaan word, het welk m een
Stad, daar Gods naam (2) bekent ende aangeroepen
word, en Politiecque regeeringe geoefïcnt, niet be-
hoort te worden getolereert, nemaar behoorlyk ge-
wcert ende geftraft te worden.

Soo is dan, dat myn Heeren de Stadhouder ( 3 )
Burgermcefteren, Schepenen ende Vroedfchap defer
Stad, by defen wel ernftelyk ende fcherpelyk inter-
diceeren ende verbieden eenen yegelyken, wiehy zy,
jcng ofte oud , kleyn ofte groot, van nu voortaan
eenige infolentie, onfeedigheyt ofte ongefchiktheyd
hinnen eenige defer Stads kerken, (4) ende voorna-
^ientlyke in de Buurkerke t'ctmgtv tyt te plegen, fon-
derlinge des avonis onder het branden der kaariïèn en
fpeelen der orgelen, (f ) noch daar voor noch naar het
^ellie den goeden ingefeetenen defer Stad ter eere
ende recreatie gedaan wert, het zy met klappinge,
rafinge, roepinge, over oi op de banken (ö) mde
miuerk te loopen, (7) het houtwerk te bcfchadigen of
onreyn te maken , met fteenen in de glafen ofte aan
ae orgelen tc werpen , met de klinken van de kerk-
oeuren te rammelen, ofte eenigeanderediergelykeon-
Q^tofte onmanierlykheyt te bedryven, op pœne van
oy een yder, die decfen zal komen tc contraveniec-
ren, t'elken reyfe te verbeuren fes gulden, tot behoef

van den bckeurder (8) enden Officier die de executie
doen fal, elksde helfte ^ ende daarenboven noch op Ha-
fenberg te water en te brood geftelt te worden, toe
koiten van haarlieder ouderen , ende voorts arbitrai-
lyken gecorrigeert te werden , tot difcretie van den
Gerechte, (p) Ende zullen de ouders voor hare kin·
deren, fio) meeflers ende vrouwen voor hare bpdens
(foo veel de pecunieele boeten aangaat) moeteo
verantwoorden.

(11) Als ook eenen yegelyken mede wel fcherpelyk ver^
bodenword, de O^cianten van de kerken^ ende de die'
naars van de JuJlitie, over het doen van hare officie ofte
executie aan de moetwillige contraventeurs defes, ie inju'
rieeren^ qualyk toe te fpreeken ofmisfeggen^veel minmis"
doen, op pœne ende te appliceeren als boven.

Voorts gebieden myn Heeren voornoemt, mede
nochmaal wel ernftig ende fcherpelyk eenen yegely-
ken, oud ofte jong, kleyn ofte groot, van wat qua-
lité ofte conditie fy zyn, dat fv hun van nu voortaan
neerftelyk wachten ende ontnouden van op eenige
kerkhoven, defer Stads plaatfe, Neude, merckten,
ofte andere publiecque plaatfen ende ftraaten bin-
nen defe Stad, tot eeniger tyt op Sondagen , ofte
eenige andere dagen te kolven, kaatfen, kloot tefchie-
ten, met fteenen te werpen , met kaarten ofte dob-
belfteenen te fpeelen , legpenningen aan te werpen,
vloeken of fweeren, ofteeenige andere diergelyke on-
geregeltheden te bedryven, veelmin eenige vergade-
ringen te maken, en met houten, ftokken, roeden ,
fteenen of yetwes anders te ftormen ofte vechten, op
pœne ende ten behoeven als vooren. ( 12 ) Lallende
over zulks den ouders ι ( ij ) meefim endf vrguwen^

dac

-ocr page 444-

44b TEGEN ALLERLEY ONGEREGELTHEDEN EN INSÖLENtlEN.,

dat fy hare kinderen ende booden daar toe houden , nen deefe Publicatie tegens den overtreedcWs fonder

dat het geene voorfz ftaat by hén niet en werde ge- conniventie zal doen executeeren: ende zal ait dienen

daan of gepleegt, alfoo men fonder aanfien vanperfoo- yder voor waarfchouwinge.

( I ) Όφ woorden met curfyf gedrukt, zyn in het Placaat van den f Novemb. 1613 bygekomen.

(2) In het Placaat van den lö Januar. 1Ö04, en volgende ^ βaat hier mg^ en heylig woord , weïk mdtrhand
is uytgeïaten. ' '

(3) De Pïacaten voor denjare 1623 hehben hier nog het woord, Schout, V welk in het Placaat van lözg en
volgende uytgeïaten is.

( 4 Î 5 Î ) geen alhier in curfyf flaat, is in het Placaat van J hygevoegt. , .

(7) De Publicatien voor het jaar van \6ii hebben bier, het houtwerk, ot glafen te befchadigen, ofte ande·
re obdaft &c. ' ^ ^

Jls op num. 6.

De Placaten voor het jaar van 1523 hehben hier mg hygevoegt ^ daar toe geauthorifeert word den Officier
defer Stad, ende den genen , die zyn Ed. daar toe laiten zal, Ôcc. het welk in heiPlacaat vaniCi^ envol-
'gende achtergelaten is. y ' ' ^

(10) Jls op mm, 4, f, <ï. ''

(11) DeÇe periode is in de Ordonnantie van 1Ö23. hygekomen.

( tz) In het Placaat van den {Ήovemb. löi^. vind men mg de volgènde uùoôrdeH ^ die daar na zyn uytgehten.
Ende zullen ook alle die geene die hen by, of ontrent de perfoonen, of gefelfchap, die cenige der voorfz
infolentien bedreven, làten vinden, geacht, gehouden, en geftrafc worden, als öf zyluyden ielver daar
over doende, en mede handdadig waren geweeft.

(13) Ah op num. 4, f, Ö.

XV. PLACAAT j ten fine *uoor(z, ten regarde van den Oom; mitsgàders tegen het kolven &c,

den II T>ecemb, MOCXXVIi gecorrigeert en gerenoveert den 23 OM,
MDCXXVII; 31 OBoh. MOCXXVlil, en 8 Rovemb, MVCXLlX.

^iss

Alfoo niet tegenftaande voorgaande Publicatfen
en verbot, men evenwel verneemt, dat da-
gelyks groote infolentie, moetwil ende on-
gereegeltheyt gepleegt word in deier Stads
kerken, ( i ) ende principalyk in den Doms kerke , fon-
derlinge onder het fpeelen op den orgel, zynde een
lüfiufyk ter eere defer Stad, ende tot vermaak van de
toehoorders gedeftineert. Soo is 't , dat de Vroed-
fchap defer Stad, hier mede wel crnftig ende fcher-
pelyk irtterdiceert ende verbiet eenen yegelyken, jong
ende oud, kleyn ende groot, van nu voortaan eenige
infolentie, onfedigheyt ofte ongefchiktheyt binnen
eenige defer Stads kerken, ( 1) endeinfonderheyt in den
Doms kerke t'eeniger tyt te bedryven, ende byfonder
des avont's onder het branden der kaarifen ende fpee-
len der orgelen, noch daar voor noch na, het zymet
klappen, rafen, roepen, over of op de banken of kift-
Tverk te loopen, het houtwerk te befchadigen ofon-
reyn te maaken, met fteenen in de glafen ofte aan dè
orgelen te werpen, met de klincke van de kerkdeure
te rammelen (3) ofte eenige andere diergelyke ondaft
ofte onmanierlykheyt te pleegen, op pœne van byeen
yder , die defen zal komen te contravenieeren, t'el-
ken reyfe te verbeuren fes gulden, tot behoef van den
bekcurder, ende Officier die de executie doen zal, elks
de helfte, en daarenboven noch op Hafenberg te wa-
teren te brood geftelt te werden, tot koften van haar·
3ieder ouders, ende voorts naar exigeiitievan defaake
«rbirrailyk gecorrigeert te worden , tot difcretie van
den Gerechie. Ende fullen de ouders voor hare kinde-
ren, meeilers ende vrouwen voor hare boden (zoo
Teel de pecuniele boeten aangaat) moeten verantwoor-
den. Ende worden daar beneffens by deefen by pro-
fyluyden over het geene vooriz fouden mogen achter-
halen, terftont ((5) aldaar onder de orgelen te bren-
gen, ende den tyt van 24 uuren te detineeren, mee
ipeciale laft van alfulke afliÜentie in deefen te mogen
gcbruyken, als de geleegentheyt ende mecnigie van
de jongens en het geboeft fouden mogen vereyiTchen*
Gelyk ook eenen yegelyken by deefen wel fcherpelyk
verboden word , den voorfz Officianten van de ker-
ken, en anderen , over het doen van hare officie, ofte
executie aan de moetwillige,teinjuriecren,qualyktoe
te fpreeken of misfeggen, veel min misdoen, op poe-
ne van arbitrale corrcdie.

Voorts verbiet de voornoemde Vroedfchap,,mcde
nochmaal wel ernftig ecde fcherpelyk eenen yegely-
ken, jong ofte oud, kleyn ofte groot, van wat qua;
lité ofte conditie fy zyn, dat iy hun van nu voortaan
neerftelyk wagten en onthouden van op eenige kerk-
hoven, defer Stads plaatfe, Neude, merkten of an-
dere publycque ftraaten en plaatfen biftncn defe Stad,
tot eeniger lyd op Sondagen ofie andere d%en te
kolven, kaatfcn, kloot te fchieten , met flecnen te
werpen , met kaarten ofte dobbelfteenen te fpeelen,
legpenningen aan te werpen, vloeken ofte fweeren,
(7) ofte eenige andere diergelyke ongeregeltheden
te bedry ven~, veel min eenige vergaderingen te maa-
ken, om met houten , ftokken, roeden, fteenen, of
yetwes anders te itormen of te vechten, op poene en'
ten behoeven als vooren. Lallende overfulks den ou-
ders, meefters ende vrouwen , dat fy hare kinderen
ende boden daar toe houden, dat het geene voorfz
ftaat by henlieden niet en worde gedaan ofte gepleegt,
alfoo men fonder aaniïen van perfoonen defe Publicaitc
tegens den overtreeders fonder conniventie zal doen
executeeren: en zal dit dienen eenen yder voor waat'

■vifie geauthorifeert (4) Willem Janfze, Scopator ten
Dom, ende Henrik Janfze (J) omme die geene, die fchouwinge.
(1,1) 'T' geen met curfyf ftaat, is in de Placaten van 1617 en 1628 uytgeïaten, dog in 1649 weder ingevoegt*
il) In de Placaten van \6tj 1628, ftaat nog, taback te rooken, welk in 1*^49 uytgeïaten is.
(4) De Placaten van 1626', 1627 en i6zS hebben , Henrik van Malborg, Scopator ten Dom, en Hennes

Janfze. .

( $ ) Metï vind hier in de Placaten van 1627 i5ï8 dit navolgende, V welk in 16^9 is uytgeïaten. Mitsgaders
die geene, die by de Kcrkmeefters van de andere kerken daar toe als nog geftelt, ende by de Vroedlchip
geapprobeert fullen worden. ,

{6) De Placaten van ι^ιγ en 1628 hebben hier iets meer, Ίgeen in 16^9 uytgeïaten is', in den Dom onderoc

orgelen, en in de andere kerken in het een of ander huysken te brengen &c.
(7) In de voorfz. Placaten van 1627 en 1628 ftaat hiernog, eenige onnofcle perfoonen te quellen, tergen»
na te loopen Sec. ^en in 1Ö49 is uytgeïaten*

\ \

-ocr page 445-

44«

DIE ZOO OP DE STRATEN, &c. L BOEK. XlX. TÏT

D gekomen zynde, dat, niet tegenftaandehaa-
re laatilgedaanePublicatie, meer ende meer
onder de Predicatien ende Avond-gebeden ,
als mede onder het fingen ende Icefen van Godes Hey-
lig Woord, voor ende na defelve met wandelen ende
loopen in ende door de kerken, ende ander geraas te
maaken, word gecontinueert jdat mede op werk-da-
gen in het branden van de keerflen in den Dom ende
andere kerken groote infolentie ende getier van de
jongens ende geboeft word geplcegt, daar door eer-
Jykc luyden in het wandelen ende het hooren fpelen
op den orgel worden belet ; ftrekkendc alle het felve
tot groore kleynachtinge van Godes Heylig Woord,
ende disreputatie van een goede Policie j foo is't ,
dat haar Ed. goet gevonden hebben by deeien wei
fcherpelyk te verbieden alle ende een yder, groeten-
de kleyn, van hoedanige conditie die fouden mogen
ΛνεΙεη, geduurende bet prediken, fingen, ofte leefen
van Godes Heylig Woord»^ te wandelen ofte loopen
in ofte door de kerken,de knegts ende maagden haar
volk met licht t'huys halende, met klappen ende an-
ders de Avond-Gebeden eenig belet te doen , op de
verbeurte van dnc gulden, ten behoeve van den be-
keurder. Ende worden hier byzonder de jongens ende

XVlI. PUBLICATIÉ, lèjaar by het fpel, genoemt, Elccren, verboden word, den 18. Maart

M'DCXXXIK en geamplieert den zi. Maart MTiCXLF.

verboden , uytgeiondert op het Vrcedenburg, op poe-

ne van eene gulden te verbeuren, die den Officiers ,
Letterdienaars, Boden, oplichters van de vuylnis, en
dienaars van de Juftitie datelyk fullen mogen execu-
teercn aan de kleedingen} ende fullen de Ouders voor
haare kinderen ook moeten inilaan en voldoen.

virtd ίμεη in de Ph*

fen, op diverfe plaatfen binnen deeiê Stad
fonder dat men tot nu toe in fekerheyd heeft
konnen weeten, by wien fulks gedaan is. Soo is't,
dat de Hceren Borgemeefteren ende Vroedfchap heb-
ben goedgevonden te belooven by defen aan den geen,
die de handdadigen fal aanbrengen , fulks dat die in
handen koomen, eene vereering vanhondertguldens,
cn dat fyn naam fal fecreet gehouden worden, en by
{00 verre den aanbrenger mede een van de complicen
>s» fal vry gekent worden, en daar en boven nog ge-
meten de voorfz. hondert guldcnsi

Ende interdiceren voorts myne Heeren Borgemee-
Itcren en Vroedfchap voornoemt hier mede wel fcher-
pelyk allen en een ygelyk,jongenoud, niemantuyt- j--------

gclondert, vanwatqualiteyt of conditie hy zy, voor- 'poort.

het infmyten van glafen is ook eenigfints voorfien by zeeker Placaat legen het maaken van Vasquillen, en met
Peenenop deuren en gUfen te werpen, den Februar, ιΰο^,βΐξί den xvi 11. Tyt. Dejel. Num.

IIL titel

ï^kk

Alzoo niet tegenftaande voorgaande Publica-
tien daar tegens gedaan , men alomme door
deeze Stad (i) en frincipalyk op St. Jam Kerk'
hof, dagelyks iiet fpelen het fpei , dat ge-
naamt word Elteren, daar uyt verfcheyde ongeluk
ken zyn gefchied , ende alle dagen te verwachten
Haan ·, foo word het felve fpel hier mede fcherpelyk

(1) 'tGeen in curfyfflaat^ is in de Ρ heat en van f. bygevoegt : maar in plaatfe van diet}

hlicaüe van 1654. ^^ wallen &:c.

'Dit fpel van Elïerenisook by de rejpeüive Ordonnantiënophet onderboudenvandenSondagvandemj. May löij

volgende, verboden. Siet het 11. Boek i. Tyi. 11. Deel.
Publicatie ophet onderhouden van den Sondag, den 15 Jpril ii»4o; en 28 Decemb. alwaar wyaangetekent

hebben, dat het verbod van Elteren verniewwt is den zo. Januar. i6<< , en ?o. Januar. i6r<S. Siet het n.
Boek. I. Tyt. II. Deel. » 5 ^ )

Ordonnantie tegen het fpelen, Elteren , fcheltrekken , (^c. den p, Januar. 16^4. Siet hier beneden Num. xx.
Ordonnantie tegen het langs de firaat fpelen , Elteren, glajen infmyten, Ç^c. den 30. Januar, i666, Siet hier bene*
den Num. xxi.

En vorder kan de Le fer hier by voegen de volgende Placaten, die tegen diergelyke ongeregeltheden en Jpelen , in het
vervolg van dit Deel gebracht worden, waar toe wy kortheyds halve ons gedragen.

XVllI. PLACAAT tegen het infinyten van glafen, den 6. Novemb. MDCXXXIX ; en

vernieuwt den 19. Septemb. MOCXLIII.

Ifoo in de voorlede week groote moedwillig- taan eenige glafen meer in te fmyten , pp pœne van
heyd is gepleegt, met het infmyten van gla· lyfttrafFe ,of andere arbitrale correétie. Ende of defen

niet tegenilaande , hem evenwel iemand verftoute
eenige glafen moedwilliglyk in te fmytën , ende men
tot kcnnifle van foodanige boosdoenders niet konde
koomen, zoo word hier mede belooft den gecnen ,
die alfulke moewilligequaaddoenders kennclyk maakjr,
fulks dat raet ter waarhcyd daar van blykt, en die
daar over in handen koomen, van Stads wegen tot een
vereering de fomme van vyftig gulden , en fal zyq
naam fecreet worden gehouden : ende of den aanbren?·
ger van hec faid mede handdadig ware gewecû , en
fyne complicen melde, en daar van bleeke en die ia
handen quame, fal over het dehe: ongeftraft blyven,
ook de vereeringe genieten , en zyn naam nietgemelt
worden. Accordeert in kennifle van my, J. van Ny-

XVI. PLACAAT, tegen de inpolentien en onordentelykhedcn ^ die gepleegt wçrden in de Kerken^

den 29. Novemb. MD CL XlV,

e Vroedfchap der Stad Utrecht in ervaringc| ander geboeft wel ernftelyk verboden,alsdan, end»

ook op de andere dagen van de week, in het brandefi
van dckaarflen, te loopen door de kerken, aldaar tc
roepen, rafen,kloppen in de geftoeken ende andere
ondafc te bedryven, als mede in het uytgaan ofte fluy-
ten van de kerk, met de klinken van de deuren tc
rammelen,en gefchreeuw by der ftraat te maken,veel
min cenige onreynigheyd in de geftoelten achter hec
Choor oft elders in de kerken te leggen ofte plegen,
op pœne van by dc kop gevat ende in het tucht huys
gebracht, of aan den ly ve geilraft te worden naa ge-
legen theid i gelyk mede gedaan fal yrorden aan den
gecnen, die de nabefchreven geauthorifeerde in hec
excciitecren dce^es cenig belet Tullen doen j zal der-
halven niemand voortaan, dan, ofte ten eenigen tyd al-
daar mogen wandelen met eene rye, ofte maatltok ,
jof diergelyke, op pœne van drie gulden, ten behoe-
ve als vooren. Ende op dat het geene voorfchrcve tc
beter geobferveert ende gccxecuteert worde,Γ00 wor-
den by deezen geauthorifcert, nefFens den Heer Offi-
cier en fyn Subftituyt, David van Benthem , ende de
andere opfichters der refpeófcivc kerken , mitsgaders
de dienaars van de Juftitic, die yder op haare vcrkla-
ringe by provifie geloof fullen meriteeren·

-ocr page 446-

442 TEGEN ALLERLEY ONGEREGELTHEDEN EN INSOLÈNTIEN,

En hy een Plaçant tegen hetfchenden van de lindeboomen , 'den 14 uipril Sict den xv. Tyt. i.Dcel*

Num. X.

En verder hy de volgende Placaten , die in dit Deel fullen voorkomen j te veel om te melden.

XIX PUBLICATIE, tegen het fpelen en getier maken in degaleryt van de Academie, den 6

Maart MDCXLllI,

e Regeerders der Stad Utrecht , interdicercn
ende verbieden by defen allen ende eenyge-
lyk, in degalerye van de Academie, ofte 't
pand van den Dom, te fpelen ofte getier te
maaken , op de verbeurte van 't opperile kleed, te
redimercn mee een gulden , die komen zal ten profyte
van den bekeurder , tot welke bekeuringe by delen
geauthorifeerc worden de Pedel van de Academie, de
Deurwaarders, Letterdienaars ende Boden deferStad,
d'opiichtcrs op de vuylnis, cpfichiefs op den armen,'
en dienaars van dejuftirie .,die deinobedicnten ofte re-
iirtenten fullen hebben t'adduceren op den Stadhuy-
fe, om arbitralyk gecorrigccrt te worden. Aétumden
6 M art y IÎÎ43. J. van der Ν y poort.

XX. PLAÇA A Τ tegen het/peelen, kaatfen^ elteren, Jchel-trekken, en andere infolentien ^ op de

kerkhoven, en publique firaten, op Sondagen en andere tyden, den 9 Januar.
MOCLIl^; vernieuwt den 25 May MDCLVlll; ^l Oecemb. MVCLX;
en 30 Decemh. MOCLXFllL

zal hebben^ Ende op dat 't gene voorfz te beter ge-
obferveert ende geëxecuteertmogtewordenj foowor-
den by defen nefFens den Heer Officier ende zyn Sub-
ilituyt, ook geauthorifeei t de relpcdive Letterdie·
naars ende Boden van defe Stad, ende van de buurten,
mitsgaders dc deodgravers ende andere dienaars ende
opfichters der refpeÖive kerken , de reipeólive op"
fichters op de armen ende op de vuylnis , met de die-
naars van de Juftitie, om de contravenieurs te beboe-
ten} ende zal de transgrciÏle der kinderen aan der fel-
ver ouders ofte voogden worden verhaalt j biyvende
de articulen in de Ordonnantie op 'c vieren van den

Ifoo niet tegenftaande voorgaande prohibitie
ende verbod, verfcheyden jongens ende an-
dere hun vervorderen op Sondagen ende an-
dere dagen van de weeke, in, ende ontrent
de publique kerken met kaat(en ende anders tcfpee-
len, ende met ilcenen in der kerken glafcn te wer-
pen , ook op kerkhoven , ftraten, wallen ende cin-
gels defer Stad de kloot te fchieten, kolven , citeren,
en met llingers te werpen^ foo heeft de Vroedichap
defer Stad nodig geacht nochmaal by defen alle 't fei-
ve wel ernilelyk te verbieden, als ook met koten en
met geld, 't fy in 't groot ofte kleyn, op de voorfz
ende andere ,pubh'quc plaatiên te fpeelen, ofte fig by. Sondag, tegens deze ende diergelyke infolentitn ge-
foodanige fpeelders te vervoegen; mitsgaders aan de'itatueerc, in vollen vigeur ende weerde j ende zuilen
huyfen te kloppen, ofte de fchel te trekken, allesop |de beboeters op haren eed geloof hebben, en decon*
de verbeurte van hun hoed, ende drie guldensdaaren- 'traventeurs daaropprovifionelyk gecondemneert wor-
boven, t'appliceren d'een helfte ten profyte van den den, tot difcretie van den Ed. Gerechte. Accordeert
Officier, die d'executie doen zal, ende de ander helft: in kenniflc van my, J. van der Nypoort.
ten behoeve van de geene die de beboetinge gedaan

^XI, PLACAAT tegen het langs de ftraat Jpelen in het donker op eenige inflrummten; alsmede

tegen het elteren, glafen infmyten, &c. den ^oJanuar. MOCLXVL De
tweede periode tegen het elteren gerenoveert deni^Oecemb. MD CL XVli
geamplieert den 17 Februar, MOCLXXF; en^ Febrùarx MOCLXXFL

"Tadien men ondervind, dat des nachts ver-
fcheyde ongeregeltheden ende ondaftenge-
fchiedcn by moed willigen, die langs de ftraat
Jopen vagabundeeren, met inftrumenten,
daar uyt dan in het ontmoeten van malkanderen krac-
keel en gevecht komt tc ontilaan, word by delen
fcherpelyk geinterdiceert allen en cenygelyk, jong
of oud, langs de ftraaten in het donker , met of fon-
der gefelfchap te fpeelen op de viool, lier , of eenige
andere inftrumenten, ofte fchandaleufe liedekens te heyd van faken.
( I ) Defe periode tegen het elteren is by Publicatie géremveert den 18 Decemb. 1666. en by Publicatie van den 17
Februar. 167)" j alwaar men nog defe voorreden vind, Borgemeefters en Regeerders der Stad Utrecht, be-
vindende, dat niet tegenftaande verfcheyde Avaarfchouwingen, nog daaglyks word gecontiaueertin 'tw·
befchreven , tot merkelyk quaad daar algereets uyc ontftaan , en nog wordende gevreell, verbieden by
deièn Scc.

(1) Defe woorden met curfyf gedrukt, zyn in de Publicatie van den 5 Februar. i6y6 hygekomen.

XXIL PUBLICATIE ^ tegen het fingenn~r~dteren , glafen injmyten &c. den 8 OÛé.

MD CLXXXVl; gerenoveert den 10 OBob. MDCLXXXVlh
" en 16 OM, UDCLXXXVllL

fingen, op pœne van by de kop gevat, en geüraft tc
worden naar gelegentheyd van faken.

(i) Word mede verboden, jong of oud,metflingc-
ren, koten, elteren, of y et anders te fpelen, of wer·
pen, veel min in der kerken of goeder luydcn glafen
met ftenen of andere inftrumententefmyten, (i)aa»
de muur en rondfom de ivaUen met koten ^ of anderfmt s te
werpen, of befchadigen^o^ pœne van by de kop gevat,
ende in het luchthuys gelét te worden na gelegent·

Men kan hier mor aflaten gaan het Placaat tegen het fieelen om geld y en fmyten mn flangetjens, den 16 JanuAf*
1683. ^^^^ ^^ 'ï· Soek. XVI. Tyt. u. Deel.

inftrumenten in de kerken, ofte andere luydcn glaftfl

te fmyten, endebyfonderlyk dcsSondagSjOpdekeric-

hoven , wallen , ofte andere publique wegen,
geld, koten, of iets anders te fpelen, of werpen,
pœne van by de kop gevat, en in'het ttichthuys ge*
fet te worden, m gckgentbeyd van faken.

XXÎÎÎ·

•yn Heeren Borgemecfteren en Vroedfchap
defer Stad, inhacreerendc hare voorgaande
Publicatien , verbieden nogmaals allen en
een yder, jong of oud met (i) flingeren^
koten, elteren, kolven, ofte diergelyken te ipelen,
ofte werpen, veelminder met ileenen, ofte andere

(,i ) Dit woord is in de Publicatit vm den ι^ΌξΙίΒ, löSy. hygekomtn.

-ocr page 447-

DIE ZOO OP DE STRATEN, &c. /. BOEK, mx. Ί1Ί.

XXIII. PUBLICATIE, Ugm het werpen met fingers , den 4. July ΜΌ LXXVIL

geren, ofte eenige andere inlirumenten te fmyten, of
te werpen , op poene van by de kop gevat , in
het tuchthuys gelet, ófte verder naar gelegenthcyd van

orgemeefteren en Vroedfchap defer Srad,inhas-
rerende haare voorgaande Publicatien, hebben
als nog tot voarkooming van ongelukken goed-
gevonden, allen en een ygelyk, jong of oud ,
wel fcherpelykteinterdiceeren en vcrbieJen, met flin-

faken arbitralyk gecorrigeert te worden.

XXIV. PUBLICATIE tegen het flingeren, elteren, en de fleenen met trekkeren uyt de firaat te

trekken, den Jtmy MOCXC.

4Φ3

orge mee ft eren cn Vroedfchap defer Stad verbie-
den nog by defcn, jong of oud, met ilingers ,
koten, elteren, kolven, ofte iets anders, door
defe Stad, op kerkhoven en wallen te fpelcn,
ofte werpen, veel min met fteenen in de glalèn te
fmyten, mitsgaders met trckleeren de fteenen uyt de
ilraten te trekken, op pœne van vyfcn twintig gul-
den , boven arbitrale correilie, naar gelegcathc7d
van faken.

tegen de moedwilligheden en fcheltrekken des avonds ^ mornaamlyk ten tyde
'van de begraaving der dooden, den 8 Februar. MD CXCl II,

XXV. PLACAAT

Borgermeefteren en Vroedfchap der Stad
Utrecht, voorgekomen zynde de groote in-
foleniien, moedwilligheden en ilraatfchende-
ryen die federt cenigen tyd herwaarts des
avonds, byfonderlyk ten tyde van het begraven der
dooden, langs de ftraten defer Stad , door baldadige
menfchen werden bedreven , hebben , tot weeringe
van foodanige infolentien, goed gevonden ende verftaan,
wel fcherpelyk te interdiceren ende vei bieden, alsge-
inrerdiccert en verboden word by defen, alle ende een
ygelyk , 't zy jong of oud, man ofte vrouw, des a-
vonds , byfonderlyk ten tyde van het begraven der
dooden , ecnige de minfte moedwilligheden langs de
ilraten, 'tzy met flaan en kloppen op deurenen ven-
iters, trekken of afrukken van fchellen , inflaan en
infmyten van glafen, ofiers diergelyks te plegen , op
pœne van by de kop gevat, gefchavotteert, of an-
ders arbitralyk gecorrigeert te worden.

Ende op dat het gene vooriz. te beter werde ge-
obferveert, ende geëxecuteert, lbo worden by delen
nevens den Hecre Hoofd-Officier ende iyn Ed. Sub^
ftii uyt, geauthorifcert de Letterdienaers en Boden
defer Stad, deler Stads Kleppers ende Noodhulpen ^
midsgaders alle de Sakkedragers ende Houtfchilden,
omme dusdanige moed willigen by de kop te vatten en-
de in vérfekeringe te brengen ; ende word een yder
van de voorfz. geauthoriièerdens, die een diergely-
ke baldadigen aanhoud ofte aanwyft , fulks dat hy in
handen van de Juftitie komt te geraken ende fchuidig
bevonden word, belooft een premie van 25. gul-
den , ende fal iyn naam fecreet werden gehouden.
Blyvende niet re min voorgaande Publicatien tegcns
het inflaan en befchadigen van lanteerns en glafen int
fyn geheel. Aldus gepubliceert van den Stadhuyfe'
t'Utrecht, op den 8. February i6pj. In kenuiflèvan
my y C. van Steenwinckel.

XXVI. PUBLICATIE , op het voorfz. JubjeCiy den 16 05iob, MOCXCllL

urgermeefteren ende Vroedfchap defer Stad be-

vindende , dat , niet tegenftaande iterative

voorgaande Publicatien , de jonge jeugt blyft
continueeren in het fpelen met citeren , kol-
ren, kooten, als anders , hebben nogmaals tot voor-
kominge van ongelukken , goetgevonden alle ende
een ygelyk, jong ofte oud , wel fcherpelyk te inter-
dicccrcn,als gcinrerdiceert word by decfen,met elte-
koiven , kooten ofce iets diergelyks door deefe

ren

Stad op kerkhoven of wallen te fpelen of werpen, op

pœne van drie gulden by yder contraventeur t eiken
reyfe ten behoeve van de geauthorifeerdens te verbeu-
ren , boven de verbeurte van haar opperkleet, ofte
anders naar gelegenthcyd van faaken arbitrailyk te wor-
den gecorrigeert : werdende tot de beboetinge deefes,
neftens den Heer Hoofd-Officier ende fyn Ed. Sub-
ftituyt, geauthorifcert de Deurwaarders, Letterdie-
naars ende Boden deefer Stad , mitsgaders opfichters'
van de vuylnis,ende dienaars van de Juftitie.

XXVII. PUBLICAIIE, op het voorfz. fubjeêi, den 13 Jugufi, MDCXCFj tn eenigfmtsge^

amplieert den 29 Septemb. MD CCXIL

orgemeefters en Regeerders deler Stad hebben uyt de ftraten te trekken, op poene van vyf en twin-
nogmaals, tot voorkooming van ongelukken, tig gulden, boven arbitrale corred:ie , naar gelegent-
goedgevonden te verbieden allen en een yge- heyd van faken : werdende tot de beboetinge defer
lyk, jong of oud, met ilingers. koten, elte- nevens den Heer Hoofd-Officier eride fynen Subfti··
ren, kolven, ofte iets anders, door deefe Stad (i) op tuyt, geauthor^èert de Deurwaarders,Letterdienaars,
depleynen en merkten^ op de kerkhoven en wallen, te en Boden defer Stad, mitsgaders de opfichters van dc
fpelen ofte werpen, veel min met fteenen in de gla- vuylnis, en dienaars van de Juftitie.
fen te fmyten, mitsgaders met trckleeren de fteenen j 1

(i) Defe woorden met curfyf gedrukt^ zyn in de Publicatie van denz^. Septemb. bygevóegt.

XXVIIL PUBLICATIE, té^het aanredoten van fpokeryen óp de Verkenmarkt^ den 19

gufl. MDCLXII.

De Vroedfchap in ervaringe gekomen zynde ,
hoe dat feekere quaadwilnge perfoonen be-
dcktelyk eenigen tyd herwaarts fich hebben
onderdaan de erve ende huyiinge,ftaande
a^n de ooftzyde van de Verkenrterkt, desavonts door
cenig gefabriceert inftrument ofte ander inventie met
«^cakleynendeftikkerende lichtte doen befchynen
«nae le inquieteeren, in fchyn of àldaar eenig fpook

de^r^ r liçht-geloven-

inenlchen worden ontroert, ende de cygenaars
Deel.

ί.ί',ί·

der felvcrhuy fingen met overlaft: en ongefondcerde
finiftre fufpicien beleedigt, nemaar»ook ten felven
tyde aldaar by de ftraten onordentelyke lamenrot-
tingen verfchynen , alles ftrekkende tot nadeel van
de gemecne rufl:e ende goede genegentheyd, waar
mede den eenen ingefeeten den anderen behoorde re
bejegenen 5 heeft tot weeringe van de voorfchreve
pra^ycquen en onordentelykheden gaetgeConden te
ordonneeren, gelyk haar Ed. wel ltri£lelyk ordon-
nceren by deefenj

Kkk 2 Dat

-ocr page 448-

4ff TEGEN ALLERLEY ONGEREGELTHEDEN EN INSOLENTIEN,

Dat niemant zal vermogen op deverkenmerkr, ofre
de Üraaten daaromtrent gelegen, naarSonnen onder-
gang te verfchynen, mee zoodanige lanteernen ofte
cenige andere afïchynende inftrumenten, waar door
alleenlyk een kleyn en flickerend licht op een huy-
iïnge , invoegen als voorcn , foude konnen worden
gedirigcert, veel min van de voorlz ftraatcn, ofteuyt
cenige huyfinge ofte erve, daar ontrent gelegen, de
vooriz huyfingen ofte erven , of ook eenigc andere
huyfiiigenmetdevoorfeyde affchyncncie inftrumenten,
hoedanig die ook fouden mogen wefen, invoegen als
vooren te verlichten ofte doen befchynen , op pœne
van by yder contraventeur te vei beuren hondert gul-
dens, ende daarenboven arbitraile corredie naar exi-
gcntie van faaken.

Dat mede ingevalle ymant aan den Heer Officier

XXiX. PTJBL 1 Cat 1 ë^tegen de infolentien^ die aan den Ticqtmir , en het Picqueur-parck φ

het Vreeburg gefchieden, den 5 Juny MIJCXC.

quame aan te brengen foodanigcnperfoon, welke voor
ofte na dato deeics , op de νυοι Iz huyiingeeenig flik-
kerend licht, invoegen als boven, haddegedirigecrc,
waar door zoodanige famenrottingen waren oi wier-
den veroorfaakt, fulks dat de pei ioon in handen van
de Juftitie quam te gcraaken , den aanbrenger daar
voor genieten zal de lomme van twechoiidert gulden,
ende lynen naam verivi/egen blyven.

Dat ook niemant zul vermogen naar Sonnen onder-
gang op de verkenmerkt ofte itrauten , ofte onder de
luyffels daar ontrent eenige vergaJeringe ofte famcn-
roitinge tc maaken, ofte defelve by te woonen, veel
min aldaar cenige moetwil tebedryven, op pœne van
by yder contraventeur te verbeuren vyf en twintig
gulden, alles ten behoeve van den Heer Officier.

•yn Heeren in ervaringe komende , dat da-
gelyks het picqueurperk of Menegie, op
het Vreeburg, veele infolentien en moet-
willigheden gefchieden , waar door den
Picqueurendc des felfs diidpulen niet alleen verhindert
worden in het exerceercn van hunne funétie, maar
door het gedrang en werpen van fteenen , als ander-
iints, in pericul van ongeluk worden gebragt. Soo is
*c, dat Burgermeeileren ende Vroedfchap der Stad
Utrecht daar in willende voorfien,by defen welfcher-
pelyk verbieden alle ende een yder, jongof oud, om-
trent de voorfz plaarfe ofte perk op het V^rceburg,al-
waar den Picqueur Fufy fyn Manege hout , ende fy-

xxx7
ne difcipulenonderwyft, ofte paarden exerceert, eeni-
ge infolenrie', moeiwilligheyt ofte aandrang te doen ,
ofte den felven op eenigerhande wyfe in iyne funâic
te verhinderen , ofte ongemak toe te brengen , op
poene van vyf en twintig gulden by yder contraven-
teur te verbeuren, boven arbitraile cornclicifullendc
de ouders voor hare kinderen, ende dc meeilers voor
hare dienilboden gehouden zyn in re ilaan; wordende
tot dc beboetinge by decfen, benefFcns den Heere Of-
ficier ende des lelfs Subiiiiuyt, geauthorifcert de Let-
terdienaars ende Boden deler Stad, mitsgaders de die-
naars van de Juititie.

PL AC A AT tegen het geraas , 't welk op den Ooms toorn gemaakt word ^ den 2 S Νφ-
'üemb. MDCCXXIK

fpitfe, of anders te doen, ofte ook eeniggeraas ofge-
welt met roepen, fchreeu wen of anderfints te maken;
veel min fteenen, leyen, drek of iets anders vanboven
neder te werpen, gelyk mede met eenige roers of
ander fchietgeweer op de voorfz toorn te fchieten, met
vordere ordres dat alle dekykersvan den voorfz toorn
af zullen moeten zyn ,alvoorens dat de Godsdienft be-
gint 5 alles op poene van twaalf gulden , ten re·
guarde van den Cuflos turris, en van fes gulden ten op-
figte van yder ander perfoon , ten behoeven van den
Heere Hooft-Officier, ende den aanbrenger, yder voor
de helfte. Op dat niemant hier van ignorantie foude
konnen voorwenden, zal deze worden gepubliceert,
gedrukt en geaffigeert, aan de deur van den Doms-
toorn en vord^er daar ontrent. Aldus in dcVroedÎchap
gearrefteert den 20 November 1724. en gepubliceert
den 28 dito. In kennifle van my, j. V. Baarle.

weer,

Tof defen Tytel moeten ook gebracht worden de Placaten tegen het dobbelen en fpeJen op de publique flraten , en püi'
banen op te rechten &c. S'tet de T^lacaten tegen het borgen aan ruyteren en foldaten van den f Januar, lyojj i
Decemb. lyo^ i 7^0 April ΐηο^>ι η Novemb. 17 ii-, ζ 8 Jmy 17133 en 19 May ijzz ^ alle gebracht iaktt
11 Boek. XX. Tyt.

Placaten tegen het infmyten en befchadigen van lantmrns, Siet het 11 Boek. xvi i. Tyt.

N.EGENTIENDE TYTEL.

TWEEDE DEEL.

Tegen het hollen en rennen met wagens en paarden

orgemccfteren en Vroedfchap der Stad Utrecht, lyk, van eenige fchadeaan den voorfz toorn,'t zyraec
door veele klagten bevindende, dat van tyd 1 breken van iteenen, leyen, ook aan 't leyen dak op dc

I J tot tyd, ook dikwilsop Sondagen cn andere da·
gen, felfs onder het plegen van den Godsdienft,
groot geweld en geraas word gemaakt op den Doms-
toorn, ook aldaar veele moetwilligheden worden ge-
pleegt, foo met breken en afwerpen van ftèfcnen, leyen
cn vuyligheyd, ook felfs door fchieten met roers en
ander fchietgeweer,hebben, omme tegens de voorfz des-
orders en moet willigheden (waar door de voorfz toorn
word bcfchadigt, ook,bchalven de belemmering ten
tyde van den Godsdienft, veele ongelukken itaan te
vreefen ) te voorfien, goetgevonden by deze aan den
Cufios /«mV,inder tyd teinterdiceren,als gefchied by
defe Î dat hy op Sondagen en alle andere tyden, wan-
neer in den Domskerk word gepredikt, gedurende den
H. Dicnil, ymant op den Domstoorn zal mogen Ja-
ten gaan, ofte ook aldaar verbly ven, ook mede nooy t
ymant op den toorn zal mogen laten met fchietge-
met gelyke interdidie tegens alle en een yegc-

langs dc ftraaten.

".is.

-ocr page 449-

Ifoo door de onachtfaamheyd van de voerluy-
den, huysluydcn,molenaars, ook brouwers
knechts, verfcheyde ongelukken (God be·
tert ) gefchied zyn , fonderiing vermits, zy
op hare wagens, karren , en pacrden refpeftive in
het door en over ryden van der Stads ftracen blyven
fitten, daar inne men behoort, foo veel mogelyk,te
voorfien. Soo is'c, dat myn Heeren Schout,Borge-
meelleren, en Schepenen der Stad Utrecht, by delen
wel fcherpelyk verbieden allen voerluyden , huysiuy-
den, molenaars en brouwers knegts,die.jnet wagens,
karren, ofilellen binnen defe Stad langs dc ilratcn
ryden, dat zy hun niet vervorderen, op hare wagens,
karren, of paerden te fitten, foo lange zy binnen de Stad
zyn, maar bezyden hare wagens cnde paerden gaan,
op pœne van by yder te verbeuren, die contrarie te
doen bevonden word , dertig ftuyvers , tot behoef
van den bekeurder , daar toe alle Stads dienaars en
boden , ook des Heeren Schouten dienaars by delen
worden geauthorifeert.

DIE zoo OP DE STRATEN, «cc. L BOEK. XIX, m. 44^

i. publicatie , dat de voerluyden &c. in defe Stad neffens haar karren moeten gaan, den 11

Septemb. MOCl; engerenoveert den 17 Αψύ MOCFL

II. ORDONNANTIE

De Vroedfchap der Stad Utrecht , corifiJcre-
rende en apprehendcrende d'ongelukken voor
dcfen gebeurt, ende die noch meer fouden
konnen gebeuren, door *tongefchikt ryden
met pacrden ende wagens, ende diergelyke, door de-
fe Stad ende de Voordeden , heeft noodig geacht tot
voorkominge van dien, te ftatueeren ende ordonneren,
llatucert ende ordonneert by defen.

I I.

Eci ftelyk , dat alle Borgjïrs ende ïnwoonders van
defe Stad en de Vryheyd van dien, die karoflen, wa-
gens, (i) karren^ chaifen.t ftellen , iledcn , (z) en
andere rytuygen houden,beryden,ofte door anderedoen
beryden ofte voeren, ( 3) geïyk mede alle vremde hier
palerende., of huysliiyden^ goed reguard ende toeficht
fullen moeten nemen, ende die voorfieningc plegen,
dat voortaan met hare paerden , karofièn , wagens ,
(4) karren^ chaifen , ftellen , Heden, (f) mitsgaders
alle andere rytuygen^ binnen defe Stad en Vooriteden,
niet en worde gerent ofte niet fterk gedraaft.

ΙΊ I.

Item dat gecne fledevocrders met hare fleden ko-
mende ryden, vermogen fullen op defelvc fleden tc
ftaan, ofte die fittende te mennen , maar fullen ge-
houden zyn, die op een behöorlykke pas te voeren.

I V.

Insgelyks fullen mede na de voorfz. ordre van niet
boven den ordinaris pas van de paerden te ryden, haar
hebben te reguleren , die eenige paerden te water
brengen, ofte om andere redenen uytleyden , ende
daarenboven gehouden wefen yder paerd met een man

(ij 2, 3,4, Ç,) het geen in dit i.artyk. met curfyf gedrukt is ^is in de Ordonnantie 'van den i Septemb*

ï 711, en volgendei bygevoegt.
(ï ) Defe woordenbuyten de Vryheyd woonende, zyn in de Ordonnantie van den 50 januar. l6$6. uylgela-

tengeweefi, dog in die van 1711 weder ingekoomen.
Om voor te koomen het hollen by ongeluk^ kan hier by gebracht mrden hetPlacaat^ tegen het behangen van Stads balien
en borfiwecringen met vellen ξβί. van den ^ Septemb. 1721. Siet het 11. Bock. xix. Tyt. i. Deel.

iifi

twintigste tytel.

Aangaande de regeering en bewind van het
Tuchthuys ; en den Meefter, of Opfichter

van het felve.

instructie , voor het nieuw opgerechte Collegie van Regenten van het Tuchthuys , by dt
Heeren Gedepudcerden van Haar Ed. Mog, gtapproheert , den ^o Jpnl
MOCXXL

Kkk 3 Ach·

tegen het hollen en rennen met wagens ^ paarden &c. gearre^eert den
16 July tMOCLV; gerenoveert den 50 Januar. MOCLVl;
en19 Januar. MOCL IX;geamplieertden 1 Septemb.MOCCXl;
18 Januar. MOCQXVlil; en xMaart MOCCXXV.

ofte knegt te befeiten, ende geen paerd ofte pacrden
daar neffens ofte anders los le laten loopen , ofte ioo
na de (lallen ofte weyden te jagen, uytgefondert der
voerluyden ofte karluyden peerden, mids dat defelvc
aan den anderen geftacrt fullcn moeten zyn,

1 V.

Ende fullen de contraventeurs der voorfz. articu·
Icn verbeuren, voor de cerile rcyfc drie guldens,voor
de tweede reyle fes guldens , ende na gelegéniheyd
arbitralyk geftraft worden, t'appliceren de pccunielc
boeten, d'eene helfte ten behoeve van den Homd-
Officier, ende d'ander helftc ten behoeve van die de
bekeuringe doen fal, welke bekeurder in*t aanbici>
gen op fyn eed geloof fal meritcrcn.

Ende ingevalle de voornoemde boeten niet rerftond
betaalt en worden, fullcn dc paerden van de contra-
venteurs ((2)buyten de Vryheyd woonende) voorde-
zelve mogen aangehouden werden, tcrtyd toe de boe-
ten voldaan zyn, cnde fullen d'ouders voor hare kin··
deren, cnde dc Heeren voor hare knegts hebben tc
betalen.

Ende werden by defen tot de bekeuringe ende be·
boetinge geauthorifeert, neffens den Hoold-Officier ,
ende Subftituyt, de Deurwaerders, Letterdie-
naars, Boden, Portiers, ende voorts anderen in dien il
van de Stad zynde. Aldus by renovatie van de Publi·
Catien van den 16 July 1 September 1711. en

17 January 1718. by dc Vroedfchap gerefolvecrd en
gearreiteerd op den rp February i72f., en f?jore fo·
litQ van den Stadhuyfe der Stad Utrecht gcpubliceei t
opdcnzMiart lyif.inkenniiTcvan my,E.V.Harfcamp.

-ocr page 450-

VAN HBT TUCHTHUYS

44^

Achtervolgende de Commiffie van de Vroed-
fchap der Stad Utrecht in dato den zi De-
ccmb. i6io: hebben de tegenwoordige Re-
genten van het tuchthuy: binnen de vooriz.
Stad Utrecht, mitsgaders de Heeren MedenbHk en
van der^Hoolck, Raden, als ook den anderenCame-
raarCornelis van WeeJe, na voorgaande communi-
catie en vifitatie van diverfe concepten , goedgevonden
de Ed. Heèren Super-Intendenten voor te dragen, dat
vooral nodig is, tot opficht van het voorfz tuchthuys,
mee haren appendcntien,teerigeeren endecommittee-
ren een Broederfchap, gelyk als in het Weeshuys,
Dolhuys, Peft Galthuys. Melateu-huys , ende meer
andere Armhuyfen binnen de voorfz Stad, , door de
welke de goederen geconferveert, geregeert, ende
huyfen in goede ordre ende difcipline gehouden wor-
den.

Ende gelyk de Broederfch^ppen in de voorfz Ar-
tnehuyfen beftaan in veel perfoonen.

Dat van gclyken defe behoort te hebben het getal
tch minften van vier en twintig perfoonen, als we-
tende een huys dar veel tocfichts vereyft.

Ende dat de perfoonen tot de vooriz. Broederfchap
ontfangen en gecommitteert foude mogen worden
op defe navolgende Inftrudie.

Ordonnantk, óf InflmBie voor de Régenten j ofte
Broederfchap , geérigeert tot opfichte van
het Juchihuys binnen Utrecht j den 20
April MDCxxi.

Eerft zal de Broederfchap beftaan in vier en twin-
tig perfoonen , die genaamt fullen worden Regenten
van het huys.

II.

Dewelke alle twee maanden eens, te weetèn den
cerften niaandag van dè maande des nanoens , na Paa-
fchcn ten vier uren, ende na Remigii ten tweeuren,
vcrgd'^eren zullen , in het vooriz tuchthuys , in een
kamer apart daar toe verordineert, ende die genaamt
zal worden der Regenten kamer , omme aldaar tere-
folveeren ten meeiten dienlle van het huys , alle voor-
vallende faken het huys aangaande , beheltelyk dat
nieuwe opkoomende faken, of dié van eenige impor-
tantie fyn,de Superintendenten fuilciiwerden gecoiïi-
inuniceert^ omme daar op ordre geltelt te worden.

III.

Ende als eenig van de voorfz vier en twintig per-
foonen komt te iterven , ofte onbequaam word, om
het hays te dienen, ofte ook langer a!s voor een jaar
uyt de Stad Utrecht met der woon trikt, zoo zullen
de Regenten, Ïn plaatfe van den afgaande, twee an-
dere perfoonen nom ineeren, om by de Heeren Super-
ïntendenten een van dien gtëligeert, en tot een me-
debroeder of Regent gecommitteert te worden, op
dat de Broederfchap alfoo gefuppleerc , permanent
bïyve.

De voorfz Regenten zullen, met advys ende op ap-
probatie van de Heeren Super-Intendenten, verforgen
ende cömmitteeren een bequaam pcrfoon,diedetuch-
telingen, yder nafyn ouderdom, in goede feden en
godvruchtigheyd ondcrwyll, op alloodanigetydenen
Honden, als ly bequaam züllen vinden'.

Sullen ook forge dragen , dat de tuchtelingen na-
komen de particuliere Ordonnantie iiif haarfegardge"'
naakt, ende de quaadwilligen met goede moderatie
na gelcgcntheyd der perfoonen, ende na exigentievan
haar misbruyk doen ftruffenjcnde dat wederommede
tuchtelingen, foo in koft, als Idéederenworden on-

derhouden , ende die gebreekigen , ofte fieken ver-
forgt , volgens de ordre, daar op te maken, fulks fy
met gemeene itemmen na gelegentheyd goed vinden
zullen.

V I.

Sullen voorts verforgen dat de provifie, tot onder-
houd der vooriz tuchtelingen nodig, op zyn behoor-
lyken tyd, als die tot de minfte prys beli te bekoo-
men is, worde gekogt, als ook de waren , of koop-
manfchappen , die in het voorfz huys by de tuchte-
lingen verweria fullen worden. »

V I 1,

Ende op dat de provifie ende waren tot meerder
profyt ingekógt foudep mogen worden, foo zal alles
gekogt worden met gereed geld , ofte anderfints op
dag, mits rabatteercnde ten profyte van het huys,
fulks de Regenten, elk in zyn tyd den dienil waar-
neemende, bevinden fullen oorbaarlyk te wefen.

V I 1 1.

Ende indien henluyden daar roe geld ontbreekt,
fullen den Super-Intendenten fulks te kennen geven,
om daar op ordre tc iiellen, als wefende voor het huys
veel profytelyker, eenige capitalen, des nood fynde,
op te rieemen, als de Waren ende provifie op dag te
koopen. '

I X.

Sullen voorts forge dragen , dat den binnen-vader
ende binnen-moeder haar devoir doen, volgens de par-
ticuliere inilruélie , die defelve zal worden eelcvcrt.

Sullen ook macht hebben om uyt merkelyke ree-
denen ende oorlaken , tot verbeteringe des huys ,de
vader ende moeder met advys van de Broederfchap
te verlaten, ende ook by vertrek ende verfterf, an-
deren in dé plaatfe aan te neemen, veranderende op
fyn behoorlyken cyd het huys van maachden , als hec
henluyden goeddunken zal.

X 1.

Gelyk fy mede fullen aanneemen een getrouw be*
quaam perfoon tot een boekhouder, dewelke zal heb-
ben te dienen op alfoodanigen Inftrudie, als hem zal
worden gelevert.

X I Γ.

De voorfz. Regenten zullen fès uvt den haren cöm-
mitteeren, die voor een geheel jaar zullen dienen, en
als het jaar omgekoomen zal wefen , zullen drie van
defelve fes by lootinge afgaan, ende in plaatfe van de
drie afgaande, fullen by lootinge uyt de achttien over-
blyvende Regenten drie anderen worden gecommit-
teert , die met de drie bly vende een geheel jaar zullen
dienen} ende haar jaar omgekomen wefende , zullen
de drie oude afgaan, en wecerom drie nieuwe by loo-
tinge worden gecommitteert uyt den geenen , die niet
gedient en hebben, die met de drie bly vende een jaar
zullen dienen, ende alfoo voorts van jaar tot jaar,tot
dat alle de Regenten gedient zullen hebben, om als-
dan wederom op nieuws te laten dienen , die eensge-
dient hebben,, ofte die in des overledens, ofteafgaan··
dens plaatfe fyn gecommitteert.

X I I 1.

De voorfz fes Gecommitteerden zullen tweemaal
des weeks, als des dingsdaags, ende laturdags na dea
middag des Somers ten vier uren, ende des Winrc^
ten twee uren in het voorfz. huys verichynen,omrac
te verforgen,'t geene hier voorens tendeele word ge·
fpedficeert, edde voorts ten dienfte des huys noodig
isi ende in cas van fwarigh"eyd, fullen de vorderc Re-
gpten extràordinarife mogen doen laden, door den
binnen-vader , ofte ymand anders daar toe te cöm-
mitteeren, op poene van vier ftuyvers t'elken revfe te
verbeuren , by dén geenen, die op de beftemdc ure
niet en compareert, ten ware door wettige cxcufe·

XIV.

-ocr page 451-

447

EN DESSELFS OPSICHTER, /. ΒΟΕΙζ^ XX. TIT.

X I V.

De voorfz Gecommitteerden zullen des faturdags
yders werk opneemen , cnde de aibeyders, die haar
loon moeten hebben, voldoen, volgens de rolle, of
]y île daar van temaken, en fullen door den Boekhou-
der in hare tegenwoordigheyd alles perfeélelyk doen
opreykenen, met den in- en uytkoop der waren ende
koopmanfchappen, in een journaal, by den fclven Boek-
houder daar van te höüdcn, het welk den Boekhou-
der alle weck in een ander groot boek zal overdragen,
cnde met de voorfz dienende Regenten collationeeren,
ende daar na het felve boek leggen in een cafle, daar
toe verordineert, daar van de bewaringe zalwefenby
de dienende Regenten j ende zal in een ander bocck
apart overgedragen worden den inkoop van de pro-
vilie, ende van alle daaglyckfe behoeften , ook de
onkoilen op de rafperyen, ende 't geene betaalt zal
worden aan de verwerà cnde volders, welk bock ge-
noemt zal worden, onkoflboek.

X V.

De voorfz dienende Regenten zullen alle week in
een kamer apart doen opfluyten, ende met dénombre
doen teykenen de gemaakte ftoffcn, cnde van de felvc
by den Boekhouder perfeétc annotitie laten doen, cn
de overdragen, als vooren.

XVI.

Ende als een goede partyc van ftoifen gereed ge-
maakt is, fullen de voorfz dienende Regenten voorde
eerfte reyfe, de boden van de Gilden aan dc borgers
en inwoonders der Stad Utrecht,die foodanigciloiFcn
gewoonlyk fyn te ko'open, denuntieeren de ure cnde
vei koopdag daar van tc houden , om te fien, of de-
felve onder de borgers ende inwoonders ten meerten
profyte vcrkogt konnen worden 5 welke verkoopih-
gc gefchieden zal ten ovcrftaan ten minften van twee
of drie van de Regenten, cnde in het by wefen van
den Boekhouder, als hy by der hand is, die dc iloiFcn
yder op zyn prys tydelykcn zal forteeren mee haar
nombren 5 ende zullen de vooriz dienende Regenten
de borgers ςη inwoonders alsdan aandienen de verkoop-
dagen, die men voortaan gewoonlyk zal wefen ordi-
oaris te houden.

XVII.

Ende indien de ftofFen binnen Utrecht ten profyte
niet verkogt konnen worden, zullen defelvea met ken-
nis van de dienendçRegenten,op andere plaatfcn,het
zy tot Amfl:erdam,ofelders gevent,ende ten meeilen
profyte verkogt, ende by den gecnen, die dc vcr-
koopinge doet, perfeéte annotitie gehouden , ende met
pe kooppenningen overgebracht worden, om op het
journaal, ende tc boek gcftelt te worden, als voo-
ren-

XVIII.

De penningen foo van het jaarlyks inkoomen, als
van dc waren , en van de inkoomende tuchtclingen
procedeerende , zullen na voorgaande optcykeninge
ten journaal, en de overdraginge in het principaal
boek opgcfloten woiiden in een kifte met drie fleute-
Jen, daar van drie van de dienende Regenten elk een
fleutel zullen hebben.

XIX.

De Regenten fullen de tuchtclingen laten wercken
bevdi"'®® ftoiFcn, als fy beft en bequaamft zullen

Sullen van alle de laobilenin hethuyswcfcnde,per-
cctc inventaris doen maken, en defclvc in bewaaring
«en van den binnen-vader ende moeder, dicecndub-
inventaris zal worden gelcvcrt, cnde ge-
^'ouden fullen wefen defclvc wel te bewaren. dat die
Senoomen, of anderlints verbragt en worden.

Sullen ook na haar difcretie ordre Mlcn op de be^

looning van denbinnen-vaderenbinnen-moedcr,mits?
gaders den Boekhouder ende anderen,dieiy tendienft
des huys zullen gebruyken.

XXII.

Ook mede op deflelfs huyshoudinge, foo vankoft,
als van drank, daar toe ende principalykcn mede op
de toefigt van 't wolle ende linnen, mitsgaders dedi-
ilribuiie van de fpys ende drank aan de tuchtelingen.
De dienende Regenten in der tyd zullen als buyten-
moeders gebruyken hare refpeöive huysvrouwen ,die
daar toe by gebeurre eens, of tweemaal in de weckc
in ^c huys zullen komen,op foodanigc dagen en fton«
den, als de voorfz Regenten goed zullen vinden.
X X I i I.

Voorts fullen de dienende Regenten , elk in iyn
tyd, goede annotitie houden van de in- en uytgaandc
tuchtclingen, en op wat tyd die in- en uytgaan.
XXIV.

Dan en fullen niemant ontfangen, als jna voorgaan-
de convocatie van de Regenten.

XXV.

Dat mede ter inftantie van cenige vrienden of par-
ticuliere perfoonen, niemant als tuchtclingen zullcti
mdgen aanneemen, dan na dat henluyden prxgnantc
reedenen, waaromme fulks verfogt word, by gcfchrif-
te met goed bewys overgelevert fullen wefen, ten wa-
re perykel ware van aufugic ; in welken gevalle de
Regenten fecretelykcn fullen mogen ontfangen de per-
foonen 5 die men in hec tucht huys verfoekt te bren-
gen , cnde defclvc ilellen voor den lyd van acht da-
gen in een kamer apart, geheel fecreet, indien de voor-
geftelde oorfaken pregnant iyn, ende de vrienden,
of particulieren defclvc binnen den voorfz tyd van acht
dagen aanneemen volkomentlyk en ten genoegen van
de dienende Regenten te bewyfen, cnde haar onder
haar handen verbinden, indien iy fulks niet cn doen ^
dat fy na expiratie van den voorfz tyd van acht dagen
ten behoeven des huys fullen betalen hondcrt gulden*
ofte foo veel min , of meer , als dc Regenten goed
fullen vinden, ende dat de Regenten den perfoon, of
perfoonen, in de voorfz kamer bewaart,by famcvan
bewys, vry en los fullen laten paifecren,

XXVI.

De Regenten fullen geen confent dragen tot y mant
in het tuchthuys te laten koomen, om te befien, en
met dc tuchtelmgen tc fprceken, dan aan den gecnen,
die noodwendig by enige van de tuchtclingen te doen
hebben, ofte uyt eenige andere confideraticn,tcnop-
figte van de qualifïcatie der perfoonen, die fulks'vcr-
foekenj het welke zal ilaan tot difcretie van dc die-
nende Regenten.

X X V n.

Defelvc dienende Regenten, yder in fyn tyd, fullen
alle fcndbrievcn,het huys betreffende, doen liaiï'eercn,
om, des nood fynde, by alle de Regenten gclefcn te
worden.

X X V I I 1.

Ende als ymand van de dienende Regenten uyt d#
Stad moet wefen, zal een van de andere Regenten mo-
gen verfoeken, om geduurende fyn abfcntie iyn plant-
ie te bewaren.

XXIX.

Sullen voorts een boek apart houden, daarinnc,
gelyk in andere huyfcn, alle der Regenten Rcfoluiie»
vergadert, ende opgeteykcnt fullen worden.

XXX.

En'dc alle jaar, op dingsdag na Meydag, fullen dc ]Re-
genten, ten overitaan van dcHeeren Super-Intendcn-
ten, des morgens vroeg tyds vergaderen, om ftaat te
maken van hec geene het geheele jaar gchandclt cndc
gencgotieert is, cnde daar na van nieuws haar nego-
tiatie , handelingen, ende annotitien aan re vangen
ook de vcrkicfinge van de nieuwe aankoomende .Re-
genten

-ocr page 452-

448

genten te doen , ende fullen des middags, gelyk in
andere huyfen, hebben een eerlyke refeôtie maakyd,
toe minfte quetfinge vanher huys, daar toe de wyn
gegeven zal worden by de Heeren Super-Intenden-
len.

Die Gedeputeerden van de Staten 's Lands van U-
trecht, dit concept geilen, vinden het lelve by pro·
viiie alfoo goed by defen, te vreden fynde, dat de

e Gedeputeerden van de Staren 's Lands van
Utrecht, gehoort het rapport van de Hee-
ren Super-Inrendenten van den tuchthuyfe
binnen der Stad Utrecht, aangaande de ver-
kiefing van dexxiν perfoonen, by deielve gedaan vol-
gens de Refolutie van den vierden defer maand May,
omme als Regenten van den voorfz tuchthuyfe te die-
nen, advoyeeren en approbeeren defelve nominatie by
defen, en authorifeeren de voorfz Heeren Super-In-
tendenten, de voorfz Regenten te inilalleeren, mits-

ÏII.

Dc Gedeputeerden van de Staten 's Lands van
Utrecht, gehoort het rapport van de Hee-
ren Super-lnrendenren van den tuchthuyfe
te Utrecht, confenteeren by defen,om ree-
denen daar by verhaalt, dat het getal van dexxivor
dinaris Regenten, geaugmenteert zal worden, gelyk

Ed. Mog. Heeren Staten, ofte Gedeputeerden voor-
noemt te worden geprefenieert , ofte cenig groo-
ter getal, daaruyt men devoorfzxxiv.perfoonenfou-
de raogen verkiefen , mits dat dele Ordonnantie, of
InftruSie, t'allen tyden de Heeren Super-lntcnden-
ten ende Heeren Regenten, by de Ed. Mog. Heeren
Staten, ofte Gedeputeerden voornoemt , over defen
tuchthuyfe teitellen,t'allen tyden,desdienfligennoo-

Ed. Vroedichappe der Stad Utrecht zalmogen difpi- dig gevonden fynde, zullen mogen veranderen, ver·
cieeren en nomineeren de vieren twintig perfoonen, meerderen, of verminderen. Gedaan te Utrecht den
omme als Regenten van den Tuchthuyfe, hier innege-j 20 April 1621. Onder ftont, ter ordonnantie als
roert te worden geëmployeert , ende defelve aan dei boven , onderteekent, Ant. van Hilten. .

II. ACTE van Approbatie der welgem. Heeren Gedeputeerden van Haar Ed. Mog. op de verkie-
fmg der voorfz. Regenten, den 22 May MOCXXI.

RESOLUTIE van de welgem. Heeren Gedeputeerden^ dat het getal van xxiv totopx^K
Regenten zal worden vermeerdert, den 4 April MOCXXllI,

men augmenteert mitsdefen met nog fes Regenten,
zulks dat voortaan in den voorfz tuchthuyfe zyn (ui-
len dartig ordinarisRegenttn, in plaatfevanxxiv.ge-
qualificeert, genomineert, ende geëligeert wefende,
volgende de ordre dien aangaande gemaakt. Gedaan
te Utrecht, den 4 April 1625.

VAN HET TÜCHTHUYS

gaders een bequaam perfoon te difpicieeren, ende te
ftellen om te dienen als Boekhouder van den voorfz
tuchthuyfe, ende daar beneiFens de voorfz tuchtelin-
gen te catechifceren, ende onderwyien in de funda-
menten van de Chriftelyke Gereformeerde Religie,
als mede haar in het ftellen van alle andere noodige
Officieren, in den voorfz tuchthuyfe, te reguleeren
volgens de ordre van den 20 April laatftleden dien aan-
gaande gearrefteert. Gedaan te Utrecht, den iz
May 1021.

Het is hekent dat het tuchthuys tegenwoordig alïeenlyk door mer Heeren uyt defer Stads Regeering word geregeert^
en overfulks de voorfz Broederfchap is afgefchaft.

IV.

INSTRUCTIE voor Wemmert Croes, bydeVroetfchapdenio January 1707 aangeflelt tot
Opfichter van het 7uchthuySy gearrefleert den ij^Jmy MVCCXFII.

Maandag den i^Juny mdccxvii.^

Gehoort het rapport van deHeeren Ormea,en
verdere Gecommitteerden tot het tuchthuys,
hier toe verfocht by Refolutie commiiTo-
riaal van den 26 April 1717,heeft deVroed-
fchapby provifie eenparig gearrefteert, en geappro-
beert de navolgende Inftruûie, voor den tuchthuys-
meefter WemmertCroes, en zyn de Heeren Gecom-
mitteerden voor der felver genomen moeyte bedankt.

Eerftelyk, zal den tuchthuysmeefter ende zyne fa-
milie hebben de wooninge van de huyfinge, daar toe
algereets geapproprieert, ende in yder jaar van de Stad
genieten drie hondert facken turf, boven een jaarlyks
traflement van een duyfent gulden,te betalen by haar
Ed, Mog.,onder aftrek van drie hondert guldenhuys-
huur aan de Heeren van de Stad, ingegaan den Ju-
ly 1717^

I I.

Ende zal hy foodanige boeven, fchobbejacken en-
de andere ondeugende, ais hem by den Ed. Gerech-
te, ofte den Hove Provinciaal, ende die van deStee-
den Amersfoort, Rheenen, 'Wyck ende Montfoort
>vorden toegefonden, fcherpelyk hebben te bewaren.

1 I I.

Waaromme hy zal hebben ende onder fig behou-
den de fleutels van het boeven-pleyn, ende derhuys-
kens ofte hoeken, ende voorders goede forge ende
toeverfigt dràgen, ten eynde door geen verfuym van
hem of zyn familie, y mand van defelve uytbrceke of
onikome, waar toe hy gehouden ende geneotfaakt fal
wcfen, de huyskens niet alleen van binnen, maarfclfs

.. Ji .. - : j

van boven ende van alle kanten in perfoqn te gaan vi-
fiteeren , ende foo wel des daags als des nagts een
waakend ooge houden omtrent breeken of graven, om
het felve in tyds te pràevenièere'n ende te ftuyten, erj-
de daarenboven fulksmet aflïftentie van twee der Stads
Dienaars, tweemaal ter week te achtervolgen.

IV.

Sal niet vermogen,hy ofte ymand van de zyne,ce-
nige perloonen op het pleyn ofte andere plaatfen van
het huys te laten komen,dan in het bywefenvan hem
of de zyne , ende alfoo wel toefien, dat de gevange-
nen niets .worden ter hand geftelt, om (waar het mo-
gelyk) uyt te breeken, ende om het boeven-pleyn tc
beter te konnen naoogen, zal iii zyn keuken een ligt
of venfter, met fpylen of traliën vooriien, worden
gemaakt. r

Dog by die geene, die in het heymelyk of apart
fitten, zal hy niemand, wie het ook zy, mogen toe-
laten, als op fpeciale ordre van die geene, daar zy
van gefet zyn, ofte der Heeren CommiflariiTen tot
deefen huyfe.

V.i.

Hy zal niet vermogen yemand, komende van een
ander Stad of plaatfe buyten deefe Provintie, in te nee-
men, als naar voorgaande laft ende ordre van dc Hee-
ren van deefen Gerechte.

I VIL

Gelyk hy ook niet zal vermogen ymand, eens g«o-

mitteert zynde, weder uyt te laten, als op gelykc or-
dre als voorfchreve.

VUL

Sal mede van de ouders, momboirs ofte yiienoff >

uâ

-ocr page 453-

449

EN DESSELFS OPSÎCHTER. Λ BOEK. ΧΚ. m.

ïulks begeerenc^e, in de koil mogen aanneemen (bo-
nen ofte dogrerenvan quaad comportemcnr, miis dat
2ulks gefchiede mer goetvinden van den Ed. Gerech-
te, ende'voorkenniiîe van de CornmiflariiTen tot dee-
fen huyfe, immers zal binnen vier en twintig uuren,
naar het ontfangen of inneemen, dlar van kennifle
moeten geven.

I X.

By aldicn het mogte gebeuren, dat eenige tuchte-
lingen, in bet voorichreve huys geconfineert, om
met werken de koil te winnen, onbequaam waren
ofte wierden orn eenigen arbeyd te doen,zal daar over
met den tuchihuysmeellcr door die gene, die defelvc
hebben doen fetten, moeten worden geaccordcert, of
aan hem goetgedaan twee en een halve iluyver daags,
als zy alleen fitten op water ende brood, ende wan-
neer zy warm ceten krygen, drieën een halve iluyver.

Den Tuchthuysmecfter zal gehouden zyn forge te
dragen, dat de kolt ende dranck, die aan het volck
wort gegeven ,in zynfoortzy goet ende onbedorven,
rot erkenteniÎTe der Heeren CommiiTariiTen.

1 X.

Ende op dat het volkCfo veel mo^elyk)blyve buy-
ten lafte van het publiecq, fa! den Tuchthuysmeefter
alle vlyt hebben aan te wenden, om het felve aan
bchoorlyken arbeyd te helpen ende te houden.

XII.

Het zal hem geoorloofc zyn (foo nodig) de wedçr-
fpannige matig te caftigeeren, om haar tot haar werk
ende pligt aan te letten

X I I Γ.

Dog geene verdere kaftydinge mogen ocfFenen,
maar is het dat die by hem noodig wort geoordeelt,
daar van kenniiTe geven aan de Heeren van decfcn Ed.
Gerechte.

X I V.

Van Stads wegen zullen de gevangenen van het
Gerechte des Wmicrs met eenige pyen ende ilrooy
worden voorfien.

X V.

Den Tuchthuysmeefter fal pcrtinentelyk aanteekc·
nen,den lytvan het inkomen ende uytgaan der tuch-
lelingcn, met haare naamen , mitsgaders ontfangen
ende bewaren haare fenteiitien.

XVI.

Ten eyndcj de voorfchreve inftruftie te beter wer-
de onderhouden, fullen de Heeren Burgcrmeelltren
commitreeren vier Heeren uyt de Vroetfch.ip, daar
van jaarlyks twee fullen afgaan, welker lail ende com-
miifie zyn zal den opiïchter tot zyn devoir te hou-
den, alles daar heen te dirigeeren, d it het geboeft en
andere in het huys te befteilen, tot beeter Unnen, toe
werken of andcrfints worden gebracht, ten dien fine
fullen die vier,ofie ten minften twee uyt defelve,alie
drie a vier weeken in het tuchthuys gaan,ende infor-
meeren op het comportement ende tradement van dc
tuchtelitigen, die vermogen fullen fodanige prompte
ordre te Ïtellen, als bevinden fullen te bchooren, of
naar gelegentheyt van faaken, en des noot zynde , de
Heeren Burgermeefteren, of die van den Ed. Gerech-
te kennifle geven. ^

X V I r.

Ende fal deefe inllruótie den opiïchter worden
voorgeleden, ende gehouden wefen tot nakomingc
van dien den bchoorlyken eed te doen, waarvan hem
als dan copye fal worden gegeven, om fig daar naa
exadelyk te reguleeren, en zulks met doende ^ de faclo
te worden gecafleert. Aldus gedaan ende proviiio-
neelyk gearrefteert, ter vergaderinge van de Vroed·
fchap der Stad Utrecht, op den 14 Juny 1717.

in, Poli

Uil

-ocr page 454-

4ÎO

PLACATEN, ORDONNANTIËN,
INSTRUCTIEN, RESOLUTIEN,
REGLEMENTEN, &c.

V A Ν D Ε

ED. GROOT ACHT Β. HEEREN
borgermeesteren en vroedschap

der stad utrecht.
TWEEDE BOEK,

Ver'vattende al het geen flrekt om den Gereformeer-
den Godsdienfi mort te feiten^ alle ongeregelt^
heyd en ongebondentheydte weeren^) en voorts
de goede ardre , rufie, en cieraad van de
Stad van Utrecht te bevorderen.

ε ε r s τ ε τ y τ ε l.

Betreffende de bevordering van de ware Chri-
ftelyke Gereformeerde Religie.

Ε Ε R S Τ Ε D Ε Ε

Van de Ruft en Vrede der Kerke, en de vreedfame oefening van
den Gereformeerden Godsdienö 5 en desfelfs bevordering.

*ïot opheldering van defen Tytel mo€t de Lefer alhier herhalen.y, Ί geen aangaande den Godsdienfl even na de iyden
der Reformatiet in het i. Boek. i. Tyt. i. Deel. defer Scads Ordonnantiën, te vinden is-, en voorts denfelven
aanvullen met de Refolutie^ waar by aan de Gereformeerde Fluchtelingen om den Godsdienfl^ verfcheyde voorrech-
ten vergunt zyn^ den 16 Novemk i6S^,^Siet hven het i. Bock. ι·χ. Tyt. i. Deel. Num. xxxvi 11.

1. PLACAAT mn de Heeren Gedeputeerden en Magiflradt der Stad Utrecht, tegen het houdtn
van Vergaderingen en Conventmlèn y om de Gereformeerde Religie te oeffenen^ àtn
2^MayMDXC.

De Verklaringen en Glojfen, die hier op door eenige misnoegden gemaakt en verfpreyd luierden^ zyn inhcthreede ver
haalt by Bor Nederlants. Hiilor. 2. vol. xxi. Bock. p. 842.

Ifo tot kenniiTe van de Gedepu-
teerden van de Staten van den
Lande van Utrecht en de Ma-
giftraat defer Stad gckoraen is,
dat, niet tcgenftaande menigvul-
dige voorgaande verboden by
Placaten gedaan, dat hen niemant
foude vervorderen te houden of
hem te laten vinden in eenige
vergaderingen of conventiculen, in't hcymelyk of o-
penbaar, binnen of buyten de Stad, in huylen bin-
nen of daar buyten, verfcheyden perfonen haar ver-
vorderen dagelyckfe vergaderingen binnen en buyten

de Stad te houden, met toeloop van veel volks, ca
dat namentlyk gebeurt is, dat op Sondag leftleden,
den vier en twintigilen defer maand , veele foo manS"
als vrouwsperfonen tot een feer groot getal haar
vonden hebben buvren defer Stads poorten

ontrent den

Dile, en aldaar in't velt fekere Pfalmen gcfongeo» en
eenige Capittclen uyt den Bybel (Γο zy leggen) doen
lefen hebben, onder 't dekfel en praetext van dat zy
exercitie begeren van de Gereformeerde Religie, gC'
lyk en in der manieren als of hen 't felve binnen dee-
feStad verboden of verhindert worde: daar nogtans
d'opregte Gereformeerde Etiangelife Religie binneo
defe Stad alleen, en geen ander, openbiiarlyk^n ^^^

-ocr page 455-

EN DESSELFS BEVORDERING 11 BOEK. l TIT.

Icerken geleert, gepredikt en geëxerceerc word , door
Miuiiters of Predicanten, die over iange jaren profef-
iie gedaan hebben van de voorfz, Religie, en in Hol-
land fonder oppofiiie gedaan, geleert en gepredikt
hebben, en als fuyver en gefont in de leere gekent,
geagt, en gehouden zyn geweeil, ook by de gewefen
Kerkenraad van Utrecht zelve. En dat zy voor alful-
ke,ter ernftiger begeerte en cominueel aanhouden van
de Migiilraat defer Stad, by de Staten van Holland,
en zyn Excellentie van NaiTau, als Gouverneur van
den Lande van Holland,alhier gefondenzyn gewecih
om de Gereformeerde kerke en gemeente dcefer Stad
met d'uytdeelinge van Godes Woord en de Sacramen-
ten, na d'mftelhnge onfes Heeren Jefu Chrilli ,re die-
nen , gelyk zy nu een tyd gedaan hebben, alfoo dat
zulke perfonen nog reden nog oorfake hebben de voorfz
vergaderingen buyten nog binnen deefe Stad te hou-
den, anders dan om haar moetwil te bedryven, tot
verachtinge van haar wettige Overheyd , en om d'au-
toriteyt van deielve re fupplanteren en onder de voet
te treden. En alfoo dan zulke vergaderingen, 't zy in
't heymelyk of in 't openbaar gelchieden, niet alleen
narechten, maar ook by verfcheyden Placaten, foo
voorfz is, verboden zyn, fo is 't, dat de voorfz Ge-
deputeerden van de Staten, en myn Heeren de Schout,
Borgemeefteren, Schepenen en Rade van de StadU-
trecht wel fcherpelyck mitsdefen belaften en bevelen
een yeder, van wat ihat, qualiteyt of conditie hy fy,
hem te wagten van eenige vergaderinge te doen leg-
gen, maken, op te houden, of haar ook in ccnige
vergaderingen of conventiculen, het zy heymelyk of
openbaar, binnen of buyten deele Stad, in huyien,
kerken, kloofteren of andere befloten of onbeiloten
plaatièn te laren vinden, by dage of by nagte, onder
watcoleur , dexel, ofprseiext 't felve foude mogen

II. PLAÇA AT vau de Magiflraat ^ tegm het loopen ter predikatie buyten de Stad na Tielfleyn;
den^iJulyMOXC.

'Tot meer licht van dit Placaat^ ftet Bor Nederlandf. Hiftor. z. vol. xxi. Boek. p. 846. en de onluflen^ die ΟΠ'
trent het Kcrkelyke inden jaare ifii)} verder voorgevallen zyn^ ftet mede door den [elven befchreven in het 3 vol,
XXX. Boek. p. 72,8.

Ifoo tot kennvfle van de Magiftraat defer Stad myn Heeren die Staten van Holland , ende fyn Ex«

l\ gekomen is, dat verfcheydenpcrfoonen,foo
ƒ ^ mans als vrouwen , hun niet contenteeren-
de met die predicatie des oprechten Euan-
geliums, ende fuyvere woort Godes, dat alhierdage-
lyks gepredikt ende geleert wort , tot verfmaatheyt
van dien haar nu een geruymentytonderwonden heb-
ben , des Sondaags in grooten getale te trekken tot
Yilclfteyn, om aldaar de predikatie der Gereformeer-
de Religie te hooren, onderweegen veele onbehoor-
lyke propooften houdende , tot verachtinge der Pre-
dikanten decfer Stad, ende van hare wettige Overig·
heyt, ende dat de voorfz perfoonendagelyks meer an-
deren inciteeren om haar met hun te voegen, ende
ter voorfz predikatie te gaan, ende ten laatften foo
vermeetel geworden zyn , datfe tot de voorfz predi-
katie reyfcn met wapenen, ende daar mede defe Stad
uyttrckken ende weder innckomen , dikwils wel by
drank wefende, waar medegcfchapenis,dat tuifchen
defelve,ende andere goede ende vrome burgeren, die
iulks qualyk konnen verdragen, eenich vechtelykop-
loop of ander commotie foude mogen ontftaan , ofte
aangevangen worden, daar bloetftortinge foude mo-
gen volgetï i ende aanmerkende dat alfulke perfoonen
geen wettige redenen hebben, om elders dan hier bin-
nen ter predikatie te gaan, nademaal alhier Predikan-
ten zyn van de oprechte Gereformeerde Rel'g»e, puur
ende fuy ver in de leere, ende die ons voor fulks by

cellentie van Naflauw, Gouverneur over Holland en
Utrecht, i'onfer ernftiger begeerte, toegefenden zyn,
ende dat overfulks het uytloopen tot YiFelftcyn niec
en procedeert dan uyt naakte moetwil, rebellie endc
wederhoorigheyt tegens hare wettige Overigheyt,
daar mede hen vermengen perfoonen , die de princi-
pa ale hoofden geweeft zyn van voorgaande oproerte
ende alteratien, ende van niet anders dan van gelyke
te vervv^achten ftaat, ten ware dat in tyds daar tegens
voorfien worde. Soo is 'c, dat myn Heeren den Stad-
houder, Schout , Burgermeefteren ende Schepenen
defer Stad, volgende de gemeene refolutie des Raadr,
wel fchcrpelyk by deefcn verbieden eenen yegelyck,
van wat itaat, qualité, fexe ofte conditie hy zy,
voortaan te trekken ofte reyfen tot Yflelfteyn, of-
te in andere naby leggende Steeden , alleenlyk otn
aldaar de predikatie te hooren, op het verbeuren van
elk foodanige perfoon twaalf gulden , ende die hoof-
den ofte principalen van dien , dubbeld, en dit voor *
de eerfte reyle, ende voor de tweede reyic het dub-
beld van dien , ende voor de darde reyfe uyt deefer
Stad, Steeden ende Lande van Utrecht gebannen te
worden den tyd van tien jaren ·, ende foo verre ymanc
die macht niet en hadde die pccunieele boete te beta-
len , zal arbitrailyk geftraft worden j en zal <Je voorfz
boete geappliceert worden tot behoef van den Offi·
^^ ^ cier, die de executie daar van doen zal.

^iï. ^L·^Qίî^η;Πι;~afJΓde M^ der Stad Vtrechty tegens degenen die, onder dekfel~van de

Gereformeerde Religie^ pogen fcheuringe ende onrufi aan te rechten, den 31

Maart MDCXVIL
Dteh LU ζ Myo

wefen,alwaar'cook omPfalmen op de Gereformeerde
wyfe te fingen. Predikatiën van de Gereformeerde,
Roomfe, of andere Religie te horen, of ook om ye-
mant van de voorfz Religie te horen iefen uyt deHey-
lige Schrift of andere boeken, of om eenige andere
exercitie te doen van de voorfz ofte andere Religien,
anders dan die openbaarlyk op gewoonlyke dagen en
uren, en tot gewoonlyke plaatfen zullen gelchieden
en gedaan worden j op pœne dat yeder van de ge-
ne, die contrarie van defe bevonden zullen worden
gedaan, en haar in eenige van de voorlz vergaderin-
gen, 't zy heymelyk of openbaar, buyten of binnen
defe Stad, by dage of by nagte, gevonden Tullen heb-
ben, verbeuren zai de fomme van vyf en twintig gul-
den, t'appliceren tot behoef van den Officier die de
executie doen zal, 't weeshuys en dolhuys binnen de-
le Stad, elks een derdendeel, en boven dieniubitra-
lyk geftraFt te zullen worden na gelegcntheyt der fa-
ken. En dat de autheurs, inlligaieurs, en hoofden
van zulke vergaderingen, en die de defelve doen leg-
gen, opgehouden , in haar huyiingen of op haar erven
gedoogt, aldaar geleert, geiden of gepredikt zullen
hebben , daar over gelbatt zullen worden als oproe-
rige, ieditieufe, en perturbateurs van de gemene ru-
ite,andere ten exempel. Blyvende niettemin de voor··
gaande Placaten en Ordonnantiën, foo van de Staten
als Magiftraat, op't Ituk van de heymelyke en open-
bare vergaderingen gepubliceert, in waerde. Aldus
gedaan op den acht entwintigften dag van May lypo.
Onder ilont my prefent, getckent, G. de Ledenberg,
en nog lager gelchreven, ter Ordonnantie des Raads
der Stad Utrecht, ondertekent, G. van der Voort.
Aldus gepubliceert van den Stadhuyfe te Utrecht den
negen en twintigftenMay ijpo, by my ondertekent,
G. van der Voort.

-ocr page 456-

452 VAN DEN GEREFORMEERDEN GODSDIENST;

'yn Heeren den Schout, Burgcrmeefteren,
Schepenen en Raden dei. Stad Ucrccht, doen
te weeten ; alhoewel de E. Mog. Heeren
'V T^ Staten van den Lande van Utrecht, van
dier tyt af, dat het God Almagtig genadelyk gelieft
heeft defe Landen van de Spaanfche tyrannye,· ende,
het PauiTelyke jok tc verloiTen ,haar gceneXaake meer
en hebben ter herten laten gaan, als neiFens het iWel-
varen haarer Onderfaien, de vryheyt der conlcientie,
mitsgaders den publiecquen voorftant cnde voorrplan-t
tinge der ware, ende na Gods H. Wobrt Gerefor-
meerde Religie, hebbende tôt dien fine geopent de
publiecque kerken, ende de gcmeynten,(o in de Ste-
den, als ten platten Lande, niet fonder grote moey-
ten cnde kollen, verforgt met goede Herders ende
Leeraars, latende niet te min yedcr een in zyn privé
ende particulier in alle ftilligheyt zyns geloofs vry le-l
ven, ende God den Heere dienen, foo als hy im
confcientie vcrftaat te behooren : dat haare Ed. Mog.t
insgelyks om alle misverilanden te voorkomen, die·
over 't ftuk van de Praedeilinatie met den aankleven
van dien in fommige nabuuritedcn waren ontftaan,
in den jare 1611. by dc Chrillelyke kerken-ordenin-
ge defer Provincie (by alle de Predikanten , daar toe
onder d'autoriteyt van hare Ed. Mog. Synodaliter ver-
gadert zynde , ingewilligt ende gearreitcert') ordre
hebben gellelt, hoe haar de verfchiliendePredikanten
in onderlinge verdraagfaamheyt , ioo wel onder mal-
kanJeren a)s in 't leeren van den volke, tot de mceile
fiichtinge der kerke fouden hebben tc dragen, wiens
volgende ook daar na doorgaans goede 'vrede en Je
Chillelyke eenigheyt onder de Leeraars, dooir des Hee-
ren genade, onderhouden is ge weeft , ende als noch
onderhouden word, fulks dat niemant eenige wette-
lyke redenen en heeft, ommc in weerwil fyner Magi-
itraat, ende tegens de voorgaande^Verboden, eenige
Gohvcnnculen te houden,Veel tóirf οώ^ hen onder den
dekmantel van de Gereformeerde Religie af te fonçle-
ren te fepareren, of te fcheuren van de Chriilelyke
gemeynte ende leere , die van den aanbeginne der
Chriltelyker Reformatie doorgaans onder de publyque
auihoriteyt in defe provincie is toegelaten ende geicert
geweefl;, ende als noch fuyver, in conforniiteyt van
Gods Woorden de algemeyne Gereformeerde kerken,
uytwyfens de verklarmge by harp Ed. Mog. in de
vooriz kerken·ordeninge gedaan, endéby alle de Pre-
dikanten goed gevonden ende aangenomen , tegen-
woordig geleert cnde gepredikt word. Soo bevintmen
nochtans , dat des niet tegenÜaande fommige ongc-
juftige menfchen , van voorgaande muyterye niet vry
zynde, rnet den name van de Gereformeerde Religie
ioO weten te loeien, dat zy met verachtinge der ge-
ner die God over haar beeft gcitelt, haar (èer licht-
veerdig en temerairlyk van de openbare ChrifteJyke
gemeynte en kerke komen af te fcheyden, anderen tot
allülken affonderinge tc trekken,omme alfofcheurin-
ge bcyde in de kerken ende Policie tc veroorfaken,
alhoewel de Predikanten met haar eeniins gevoelende,
met d'andefe hare medebroeders ende dienaap feer wel
accorderen, ende den bant der eenigheyt in alle liefde
onderhouden, wel wetende dat d'oude godvruchtige
Leeraars altyd hebben verftaan , dat men de Chriile-
lyke gemeynte ofte kerke daaromme niet en behoort
te veroordeelen , tefchouwen, noch te fcheuren 5 dat
ook ycder een vry gelaten word van de Praedeftinatie,
foo hoog te gevóelen als zyn verftand kan begrypen,
zonder dat men daarom yemant de Chriilelyke ge-
mcynlchap in 't aldermintte 'ontfeyt, oftç weygerc :
datfe ook daarenboven niet te vreden zynde, datfe in
ha.u huyfen in alle ftilte mogen leven', onder deckfel
van de exfercitic der'Gerefö kcHgie, infóndér-

hej't nu onlanksV eÎdefÎgeiïen hebbende'ftoütig-
heyc dergecften van gelyken humeur, mee troupen
buyten op de grenfen van de nabuurlanden ter predi-
katie hebben beginnen te loopen, daar van zy haar
dan noch by haars gelyken, cnde die haar. hier toe ra-
den ende animeren, niet en fchamen te roemen} alles
contrarie de voorgaande Placatcn van dcfen<Landc^
ende met namen van den jare 15 90. daar mede alle ioo-
danige vergaderingen, t'famenrottingen, ende uyt-
loopingen op feekere poenen zyn verboden, llrekkçn-
de 't gene voorfz is, omme neffens deontruftinge ve-
ler gemoederen de publique'authoriteyt tevfupplantc-
ren ende onder de voet te treden , de gemeyne ruile
ende ftaat onies lieven Vaderlands in perykei -te (lel-
len , ende den welftant der goede ingefetenen tetrou-
bleren ende te vcrftooren, daar vaw de fchadelyke en
fchandelyke inconvenienten hier ende elders in voorty-
den ende onlangs gebeurt, ons ende anderen niet dan
al te veel exemplcn ende waarichouwingen gegeven
hebben, ende noch geven, ende tot arger fouden loo-
pen, ten fy dμar inne behoorlyk werde verben. Soo
is *t, dat de voorfz Ed. M^giftraat,geljen hebbende 'c
gene.by hare Ed. voorouderen ende voorfaten tegens
defe ende gelyke misbruyken qnde inconvenienten in
voortyden gedaan is,begerende der felvergoede Chri-
itelykc ende godvruchtige intentie ende voetllappen
na te volgen , ende daar inne door Godes genade te
volherden , 't gene voorfz in ry.pe deliberatie geleyt
hebbende tot confervatie van de gemeyne rufte ende
verfeekcringe van de goede ende getrouwe onderdanen
cnde ingefetenen defer Stad, nodig gevonden hebben
wederom te verbieden, gelyk hare Ed. verbieden by
defen, allen ende eenen ygelyken, van wat qualiteyr,
fexe, ofte conditie hy zy , onder den deckmantel ofte
prœtext van de Gereformeerde Religie, eenige verga-
deringen te doen leggen, maken, opte houden, of
fich in eenige vergaderingen, ofie conventiculen, 'c
fy heymelyk ofte openbaar, in huyièn,kerken,kloo-
liefs, velden, ofte'ander beflote'n plaatien te laten vin··
den, by dage of by nachte, anders dan in de verga-
deringen, die openbaarlyk op de gewoonlyke dagen en
tot gewoonlyke plaatfen met harcr Ed. confent gedaan
werden; gclyk hare Ed. by deien mede verbieden,in
gefellchappen ofte met troupen te trekken of te rey-
len tot eenige Stéden, Dorpen, ofte Plaatfen, buy-
ten defe Provincie , alleenlyk om de predikatie aldaar
te hooren, of de Sacramenten te gebruyken, allesop
poene dat een yegelyk, die ter contrarie van defen zal
bevonden worden gedaan te hebben, verbeuren zal
voor de eerile reyie zyn ofte haarneeringe,hantwcrk,
ofte ambacht niet te mogen exerceren, den tyd van
fes weekenj de tweede reyfe het borgerfchap deefer
Stad, met devrydommen, rechten, ende privilegiën
daar toe behoorendcj ende voor de derde reyfe, uyt
de Stad ende Vryheyt van dien te moeten vertrekken,
fonder daar weder inne te mogen komen,dan byfchrif-
telyken confente van de voornoemde Magiilraat, 't
welke niet gegeven en zal worden dan nagedanever-
klaringe van leetwefen der voorfz begangen fauten,
ende belofteniire van voortaan in fedigheyt, gehoor-
faamheyt, eride getrouwighej'd der Ed,Mog.Heeren
Stateq ende Magiilraat voornoemt te zullen levefi.En-
de alfoo aan de goede onderhoudeniÎTç ende executie
van defen voor de confervatie van de goede ruile ende.
welvaart defer Stad merkelyk gelegen is, foo bevelen
myn Heeren voornoemt, allen ende eenen yegeiyken,
ende fonderlingc den Olfiçiers , mitsgaders die dee-
kens, broeders, ende boden van de Gilden binneit
dele Stad ende Vryheyt van dien, hier op fcherp re-

gard tc nemen, ende tegens den overtreders ofteco0·

traventeurs van defen te procederen ende doen proce-
deren, tot de effejaen^ende executicn van dc.pœncn
ende verbeurten' liicf vooren geilatueertj blyvcnaede

voorgaande Placatcn ende Ordonnantiën, voor foo veel

defelvc by dcfê tegenwoordige oiet verandert en

-ocr page 457-

IL BOEK, Ι. ΊΓΤ. 453

EN DESSELFS ^BEVORDERING.

den, in haar geheel, vollen kracht, ende vigeur.
Ende op dat niemant hier tegcns eenige ignorantie en
hebbe te pr^etenderen , foo heeft de'Ed. Magiftraat
voornoemt geordonneert defen van den Stadhuyfe ver-
kondigt endcgepubliceert te worden. Aldus gedaan
cnde eendrachte yk gearrefteert<by den Raad derSrad
Utrecht, op den laat ft en Marty in 't jaar ons liefs
Heeren endc eenigen Saligmakers Jefu Chrifti 1617.

IV^

twiften en oneenigheden hebben beginnen te onftaan
vermoedelyk meer ende meer zullen komen toe te
nemen 5 ende ten hoogften behartigende, dat de ee-
nigheyd cnde gemcene rufte onder de ^burgeren ende
ingefetenen worde geconierveert, hebben, tot voor-
kominge van ongelucken en fwarighedcn, die hier uyt
fouden mogen refulteeren, goedgevonden, wel ftride-

PUBLICATIE, tegen de twifien en oneenigheeden, ter fake van den Godsdienfl, den 87«-
ly MO CLXXIL

orgeraeefteren en Vroedfchap der StadUtrecht lyk by defen te interdiceeren allen ende een yder, van
in ervaringe komende, dat iedert cenige tyd ! Wat qualitej't ofte conditie hy ook zoude mogen we-
herwaarts onder de ingefetenen, zynde van ifen, den cén des anderen Religie oft'Oödsdienft te
verfcheyden geiintheyd, ter fake van Keligie, fchelden diFfe tfe laïteren, ofte eikanderèn'óver faaken

Ende was ondertcykerit, % i^e Leerdam. Nog la·
ger ftorit, gepübliceért van den Sradhuyfe t'Uirecht,
naar Voorgaande kloklüydinge, ter próifentie van dc
ïEd. Heeren Subilitü^t Schout , Riitsgâdérs Nyhbf,
'Duyverden, vander Lith, Dompfelaar^ Pallaats, en
INÏluyden, Schepenen , op den laatften Marty 1617.
By my Steretaris der félvér Stad. Ende was onder·
teyckent, J. de Leerdatn.

van Religie te injurieeren ofte rtiisdodh, op poéne dat
de contraventfcurs gcapprehendedrt, ende rigoüreuie-
lyk naar gclegcntheyt van zHakdn zulldn wói'den ee-
drafc. Aldus geifreft^ert en 'gepübliccert van net
Raadhuys der Scad Utrecht, den 8 july 167^. Ia
kenniflè van my, j. Nicurtadc.

eerste tttêl.

TWEEDE DEEL.

Nopens het vieren en onderhouden van den Sondâg, eil
andere gebode Feeft- of Vierdagen.

jDe Le fer vergelyke met defen tytel^ den xix. Tytel. van het f. Boek.

En voege hier by de Refolutie, van het Gerecht Όαη Lautvenrecht niet méér '/ inflalkèrén op een So'ndag , dèny, Fè*
hruar. i6f i. Siet boven het 1. Bock. i. Tyt. 11. Deel, Num. xli.

Placaat tegen het fpelen en citeren op Bondagen tjc. den 9. Jannar. Siet het i. Bock. xix. Tyt. I. Deel.

Num. XX. en van den ip ORob. 1687. Siet mede aldaar Num. xxu.

Placaat tegen het werpen van flangetjem (^c. van den 16 jaMar. 168 3. Siet beneden den xvi. Tyt. 11. Deel.

VPlacaat tegen bet luyden en brengen van doode ïyken in de kerk, tén tyde van de predikatie^ den loNov'emh. 158f 5
eni^ Decemb. 1588. Siet beneden den-χ.. Tyi. iii t>eel. Num. i, ii.

L ORDONNANTIE op het vieren en onderhouden vân den Sondag , den li Oecemb,

MDLXXXFIL

Ifoo men (God betert) fiet ende bevind de
groote ongereegeltheeden,die des Sondaags,
ons Γ00 hooglyk bevoolenteheyligen ,allent-
halven gefchiedcn,'in het koopen, verkoo-
pen ende arbeyden, min of meer, of maar werckdag
ware, ende dat men daarom boven al van God ende
confcientie weegen fchuldig is daar op eenige ordre te
ftellcn, waar mede alfulcken fchandaale geweert ende
wcggcnoomen mogen worden, foo veel mogelyk is.
Soo is 't, dat myn Heeren van den Raade ende Ma-
giftr?,at daar op geordonneert hebben de poinden cn-
de articulen hier naar volgende, die men van weegen
den Stadhouder, Schout, Burgermeefteren cnde Sche-
penen decfer Stad gebiet eenen yegelyk tc achtervol-
gen ende voldoen, op de keuren cndc breucken daar
inne begrepen.

In den eerften, dat voortaan niemand geoorlofi: en
ïal zyn Sondaags eenige winkelen tc openen, ofte
ten fclven dage tc toonen met eenige waren, of te ar-
oeyden, op pœne van drie Carolus gulden voor de
^rfte reyfc, ende voor de andere reyfc dubbelde boe-
?» cnde indien het meer gebeurt, gelyke boete, en·
e voorts arbitrale corredicj tc applicecrcn de boete,
m^ ^^^ ^an den Officier, ofte zyn die-

aars, die de executie doen zullen, cndc d'artder helft

behoef van den armen.

Î I.

Wclverftaandc j dat diegccne, die het belieft, fyii
traliën wel zullen mogen uytfteekén, fonder binhen
de traliën op dc vcnftércn, oftfe buyten dc traliën tö
mogen toonen j ende en Zal zülcks voor geen opcoin·
ge van winkelen gerceként worden.

1 I I.

Item, alle die eetbaare waarein verkoopen, voörts
moes, ooft ende diefgelykè,nadeitïaa] dc fchaAfiel ge-
meente daar mede gc'dient wort, wort toegelaten des
Sondaags daar mede voor té mogen iïaan tot het bc-
ginfel van de hooft- prcdicatie toe, het welck ïi des
Winters tot half tienen, cn des Somers tot negen uu<·
ren toe, cnde langer niet, op pœne als boven.

Ende Wort by het gccne voorfch^cvè is vcrüaan,
darmen na de voorfchrevc uure, dén geheclch Son-
dag door, met geen koek, aardaakclcn , appelen ^
pceren, nooten ende diergelykcn, penfen, vogelen,
tcelingen, cnde byfonder met geen meerder of ande-
re waarell of koopmanfchappen, op eenige bruggen,
hoeken van ilraatch, in ófte voor de poortén van de
Stad ende diergelycke cn zal mogen voorftaan, nog
defelve langs dc ftraaten veyl roepen, op pœne als
bovco.

ItCöi, dat niemand des Sotidaags hcm en zal laten
LU 5 fim

-ocr page 458-

2614 VAN DEN GEREFORMEERDEN GODSDIENST;

414

vinden in eenige herbergen, om brandewyn, of an-
dere wyncn otte bieren le drincken, van dat de klok
negen geflagen zal hebben, tot des naarmiddaags toe
tc vier uuren, op pœne als boven.

V 1.

Welverftaande, dat den gaande ende koomende
man ofte paflanten hier inne niet begrepen en zyn.

V I 1.

Itemdat ten tyde van de predicatie, niemant hem
2al mogen vervorderen de trommel langens de ftraaten

ORDONNANTIE op het 'voorfz fubjeB , als mede tegen andere ongeregeltheden, den 22^

Jiily MOCll. en ten deele gerenoveert den 11 July MD CXX.

^tont hier m in ordre te volgen de Publicatie op het onderhouden van den Sondag en Goeden Vrydag^ van den
Maart 1608 ; dog om dat defelve ten opfichte van den Goeden Vrydag meermalen vernieuwt is , hebben wy die
beneden^ Num. xvi. gebracht.
Placaat^op het onderhouden van den Sondag , als St. NicoJaas avond op een Sondag komt y den 3 Decemb. 1615.

Siet in dit boek. 111. Tyt. 11. Deel. Num. x.
Placaat van niet op Sondagen^l^c. de kloot te fchieten·, of fneeuwballen te werpen^ den 21 Novemb. i6zo. Siet
het I. Boek. xix. Tyt. i. Deel. Num. xii.

tot elt uuren, fig mogen laten vinden in eenige her-
bergen , binnen ofte b^uyten de Stad, om brandewyn,
alfemwyn, of eenigerhande wynen, gediftilleerde wa-
teren, of bieren te drincken, immers foo weynig in
kaats- klos- of beugelbaanen, op pœne van by een ye-
dcr tc verbeuren drie gulden, ende by den weert foo
meenigen drie gulden, als t^en tot zynent drinkende,
kaatfende, kloiTende of beugelende bevint : welver-
ftaande,dat die rcysbaareluyden in dit drinken niet en
zyn begreepen.

V I.

Item, dat niemand Îîg voorts fa! mogen vervorde-
ren onder de predicatie, ίο voor als naar de noen, mee
trommelilag ag[er ftraaten tc lopen, wyn of bier om
tc roepen, met roers ofte bogen op de kerkhoven tc
fchieten, tekaatfen, kolven, klooc te fchieten, mee
fteenen te werpen,met kaart of dobbelfteenen te fpe-
len, legpenningen aan te werpen, vloecken offwee»
ren, nog ook door de kerken te loopen, eenige goe«
deren of waaren door te dragen of kruyen, daar inne
te wandelen, roepen of fnappen ,of eenigerhande on·
gefchiktheyt te bedryven, daar door de predicatie of-
te vermaningc ecnigfints geftoort, of het toehooren
belet foude mogen werden , op de verbeurte van het
boverifte kleet, ende daar by nog eenen gulden} en··
de zullen de ouders voor haare kinderen moeten ver-
antwoorddn.

V I r.

Geduurende de predicatien voorfchrevc, foo voor
als naar de noen, van negen tot vier uuren naar de
middag, en fal niemand mogen frequenteeren eenige
fcherm-ofte dansfchoolen, op verbeurte van drie gul-
den , by den geenen, die daar gevonden wort, ende
by de meefters, die foodanige ontfangt, of toelaat,

ende in wiens huys of wooninge zulks gebeurt, elk
fes gulden.

(5) V I I 1.

Item, dat geene jonge gcfellen,-jongens of kinderen,
hen onderwinden eenige vergaderingen te maaken op
eenige ftraaten, kerkhoven, markten of wallen , om
eenige ondaft en infolentie langs de weg te bedry-
ven , veel min met houten, ftokken, roeden, üiO'
gcrs, fteenen of yet anders te ftormen of vechten, op
pœne van aangetaft ende voor een tyd lang, totko-
Iten van de ouders , cndc ter difcretie van myn Hee-
ren van den Gerechte, te water ende te brood geitel:
te werden op Hafenberg j gebiedende alfulks ae ou-
ders, dat fy hare kinderen daar toe houden , dat hec
gecne voorfz ftaat by hen niet en word gcplecgt. op
pœnc van by de ouders noch te verbeuren, benencflS
deefen, drie Carolus gulden.

Vóórts

tc roeren, wyn of bier om te roepen, met roers ofre
anders te fchieten, ofte de prcdicutien in eenigcr ma-
nieren te turbeeren, op pœnc als boven.

V I ï 1.

Desgelyks ful niemand, geduurendede hooftpredi-
catie, voor de middag eenige wandelingen of byeen-
komften mogenmaaken , ofte houden op de Plaats,de
Neude, ofte andere plaatfen binnen decfe Stad, op
pœne als boven.

Alfoo men bevint groote ongcrcgeltheeden, die
daar op den Sondag, die foo hoog bevoolen
is te heyligen, ende van alle handwercken
ende neeringen te docn^ ophouden, gefchiet,
in het koopen ende verkoopen, ook met arbeyden,
min ofte meer of het werkendagc ware. Soo is 't,
(i)dat myn Heeren die Stadhcudcr, Schout, Bur-
germeefteren, Schepenen ende Raad der Stad Utrecht,
by deefen allen ende een yder beveelen, die nceringe
ofte handwerken doen, des Sondaags haare winkelen
ende venfteren gefloten te houden, niet te arbeyden,
nog te toonen, of yetwes voor te fetten, op pœne
van drie gulden voor de ecrfte reyfe te verbeuren,
voor de andere reyfe dubbelde boeten, eode voor de
darde reyfe gelycke boeten, mitsgaders op arbitrale
correétie.

I I.

Welverftaande, dat, die het belieft, zyn traalie
wel zal mogen uytfteeken, fonder daar binnen of buy-
ten, of ook op de venfteren yet tc mogen voorfetten
van fyn handwerk of neeringe, op poene als vooren.

111.

Item, niemant, wie hy ook zy, zal mogen eenig
vleyfch (2; in het vleyfch-huys, of daar buyten,
«enig fpek, worft, penien met den dependentiën van
dien, vogelen, teylingen, fnippen, hoenderen, co-
«ynen ofte ander kleyn gebeente, nog ook wortelen,
moes, falade, appelen, peeren, nootcn, kar (Ten, bef-
fen, koek, oliekoecken, ofte eenigerhande eetbaare
waaren, hoe men die oock noemen mag, des Son-
daags voor de noen, van negen tot elf uuren (3) dat
de predicatien geeyndigt zyn y nog ook des naar mens ^ voor
vier uuren^ dat die ook gedaan zyn^ mogen verkoopen,
of daar mede (4) in het vleyfchhuys ^ nog daar buyten^
nog ook op openbaare markten, flraaien, bruggen, nog
elders, waar het zy, voorftaan of langes de ftraaten
veyl roepen, of dragen, op pœne van te verbeuren
defelve waaren.

I V.

Ende foo veel het vleeshuys aangaat, word bevoo-
len den keurmeeftcrs van dien, foo haaft de kloeke tc
negen uuren begint voor de laatfte reyfe ter predica-
tie te luyden, (onder vertoeven het felve tc fluyten,
op caflatie van haaren dienft jen of eenig van de vlees-
houwers, haar vrouwen, kmderen ofbooden nietda-
telyk wilden uytgaan, op des keurmeeftcrs vermaa-
Dinge,foo fal hy zulcke perfoonen daar vryelyck mo-
gen iniluyten , die dan voorts elck nog verbeuren ful-
len driegulden.

Item, niemand zal ook voor den noen, va· negen

MiliiMlltiillill

-ocr page 459-

EN DESSELFS BEVORDERING. IL BOEK. L ΤΙΊ,

I X.

Vôofts wort noch verbooden wel fcherpelyk allen
ende een yder,. nicmant uytgefondert, van nu voor-
taan eenigen tyd des avonrs ot's nachts langes derilra-
ten of elders te gaan in mafqties ofandere gedeguiiecr-
de manieren en habyten, mec toorifenof fonder licht,
mec inftrumenten of yet anders, op pœne van vyf en
twintig gulden , by eenen yder te verbeuren, ende
van de klecderen, tot iaften van den geenen, die die
celeent of verhuurt heeft.

Als hem een yder ook zal hebben te wachten eeni-
gc buur- of dansfpeelen te beroepen, of aldaar i'eeni-
ger tyd te verfchynen, op pcene van tien gulden ,hy
cencn yegelyk te verbeuren, die aldaargeweeft zal heb-
ben , ende by den geenen die daar toe fyn huys of

plaatfe verleent zal hebben, dubbelde boete.

X I.

Eyndelyk zal ook niemant uyt mogen hangen cem-
ge kranifenj of des avonts daar onder komen daniïen
ende fingen op ter ftraaten, noch ook op kerkhoven
of elders, op poene van drie gulden by een ydcr tc
verbeuren.

X I r.

Te appliceeren een dardendeel vandevoorfz boeten
tot behoef van den Officier , een ander tot behoef van
den aanbrenger, ende het darde van den armen voor-
fchreve.

Alfulks wert by deefen ook een ydcr tot bekeurin-
ge van alle voorverhaalde poinden gelait ende gcau-
thorifeert, met belofte van maintenue, ftyvinge ende
ilerkinge als vooren.

(i) De Ordonnantie van den 11 July 1610 beeft, foo wert by defen door myn Heeren Borgemecfteren ende

Vroedfchap defer Stad wel expreflelyk bevolen &c.
(i) De woorden^ in het vleyfchhuys, of daar buyten, zyn in de 'voorfz, Ordonniintie uytgelaten,
(5,4) ^ Τ geen alhier curfyf is ^ is in de voorfz Ordonnantie bygevoegt.
(f) Dit en de volgende artykeïen tot het eynde /«<?, zyn in^ de voorfz Ordonnantie uytgelaten.

111. ORDONN ANTIE, op het voorfz fubjeB] gearrefleert den 16 May ΜΌ CXXIIIj ge·.

corrigeert en geamplieert den 13 Jtdy MDCXXIXt en 18 Maart
MDCXXXFII.

huys, ( 3 ) mitsgaders pens ende fachten in V felve vleys-
huys ofte binnen haar huyfen , te verhopen , van Paaf
fchen tot Fi^oris ^ s mor gen s tot acht urnen, ende vanVi"
Etoris tot Ρaajfchen tot negen uuren toe : item, foete melk
h dekraat om te dragen ende tc verhopen des morgens
voor negen uuren, ende des namiddags na vier uur en,van
gelyken op de jaarmerkt ofte kermijfe de kramen voor ende
na de predikatie te openen·, item, de zeevifch ende /alm
af te Jlaan, ende daar mede voor te fiaan des Sondaags
mede voor ende na de predikatie : gelyk men ook na de ge-
dane namiddags predikatie, ofte na vier uuren , zal mo-
gen voorflellen ende verhopen aiderhande fruyten, mits·'
gaders falade, cmcommers endè dier gelyke gr oenen, alles op
de verbeurte van de waren, die contrarie defen veyl gedra-
gen ofte voorgeflelt zullen worden, ende daarenboven t'*eU
ken reyfe dertig fluyvers -, ende fullen de ouders voor hare
kinderen, ( 4 ) ende de meeflers ofte vrouwen voor haie
dienflboden, moeten verantwoorden.

I V.

Sullen ook van nu voortaan geene fchipperst voerluydea
efte fchuytevoerders op de voorfz vierdagen uyt noch inba-
re fchepen ofte fcbuytèn mogen toffe η noch laden eenige gce-
deren, koopmanfchappen ofte waren, ten ware kerffen^
druyven, pruymen ende dicrgélyke, o fte eenige andere ver-
derffelyke ofte nootwendige waren ^ die men naar gelegent-
heyt van Jaaken, met kenniffe ende confent van de Heeren
Burgermeefteren ^ ende anders niet y voor ofte na de re-
fpeitive predikatïen\ zal mogen laden ofte loffen, op poene
als boven.

Gelyk ook des Sondaags , ende op andere geboden vier-
dagen gene flepers ofte kruyers eenige goederen, waren ofte
pakken langs de firatén fullen mogen flep^n ofte kruyen ten
ware koffers ofte pakken voor de reyfende luyden: fullen
ook geene wagens met fieen, kalk, hout, noch met eenige
andere materialen ofte waren , geladen noch gelofl, noch
door de Stad gereden mogen wordên : imgelyks en fullen
gene bleykers op de voorfz. dagen eentge klederen mogen ha-
len, f huys brengm noch bleycken j noch en fullen ook ge-
ne waren in de wa^ gewogen mogen werden,uytgefondert
fruyt ende andere verderffelyke waren ^ mettonfem als vo-
ren: van gelyken en Julien geene molenaars^ molendra·
gerst ofte yemants anders eenig korén, V fy met of fonder
wagen, op de molens mogen brengen, noch eenig meel we-
der t'huys brengen ofte halen noch en fullen ook gene wy
nen uytgefiagen , noch by de kraankinders gearbeyd ofte by
der firate gedragen mogen werden -, alles by verbeurte van
drie guldens f eiken reyfeφοΒ^ de bleykers ^waagmeeflers^

mih-

ΙΓ00 den Heeren Burgermeefterenende Vroet-
fchap defer Stad , hoe langer foo meer ter
ooren komt, dat onaangefien foo verfchey-
den vermaningen en Ordonnantiën ter klok-
ke van deien Stadhuyfe verkondigt, op het vieren en
onderhouden van den heyligen Sondag, metabftinen-
tie van alle neeringen , kooptnanfchappen ende hant-
werken, metten gevolge ende dependentien van dien j
ook van op geene Paulclykeheyligedagen huyfennog
winkels tc fluyten , maar alle veniler-neeringen ende
hantwcrken opentlyk te doen ende t'exercerenj her
contrarie evenwel, het geheele jaar door gefien ende
gefpeurt word, tot misnoegen van veele godvruch-
tige perfoonen, ende fchandaal van vreemde paflerende
luyden : al ftrekkende tot vilipendie van de Overig·
hcyd, ja van de Chriftelyke kerke felfs, het welke
Innger niet en kan noch en mach voorby gefien wor-
den, om door conniventie van dien, den rechtveer-
digen toorne Gods, niet meer ende meer op den hals
te halen. Soo hebben myn Heeren voornoemt, allen
ende een yder borger ende inwoonder defer Stad, van
wat qualité of conditie hy zy, by defen ernftelyk wil-
len vermaant hebben tot naarkominge van 't gene na
volgt, ende met een fulks ordonneren op de poenen
ende boeten na befchreven.

In den eerftcn , word allen ehde eencn yegelyken
bergers ende inwoonders van defe Stad ( i ) endeFry-
heyd van dien, die neeringen of hantwerken doen,
geordonneert ende belall, des Sondaags, endcopan-
dere geboden vierdagen, hare winkelen ende venfte-
lente fluyten,en den geheelen dag geflooten te hou-
den, niet te arbeydcn, noch te toonen,noch ook y et
voor tc fetten, op verbeurte van drie gulden voor de
ccrfte rcyfe, voor de tweede dubbelde, ende voorde
derde reyfe gelyke boete , mitsgaders arbitrale cor-
rettie.

XTr I I·

Welvcrftaandc, dat die 't belieft, zyn tralie wel'
ial mogen uyt fteeken , fonder nochtans daarbinnen

ouyten, of ook op de venftcrcniyettcmogenroor-
bovcn neeringe of hantwcrkop poene als

M I I I.

wie hy ook zy, en zal op de voorfz

-ocr page 460-

VAN DEN gereformeerden GODSDIENST,

45^

molenaars, ende de geene die de waren ofte materialen
fullen laden,ofte door de flad rydenofte dragen^ah ookby
den genen die ' heur waren in de wage Julien brengen , ofte
haar kleederen in de bleyke befie Hen , of eenig koor en ter
Tnolengedaan, ofte eenige wagens bevracht^ofte wynen uyt-
gefa^n fulkn hebben , interdicerende tot dien eynde de
kraankinderen, op poene van fufpenfte of prLvatie van ha-
ren dienfi y op de voorfz dagen eenige wynen te bearbey-
den: gelyk ook opgelykepxnegeinterdiceertwordde re-
fpe5live potortièr s van de fer Stads porten gene geladen
wagens^ 'foo van bleykers als anders op de voorjz dagen
in ofte uyt te laten ^ uytgefonderï wagens met friiyt ende
verderffelyke waren ^ vot^r''s morgens te acht uur en ^ ende
na die uure niet, d'an reyfende luyden -, welverftaande ook
dat den draf van Pnajffchen tot Fi6ioris des Sondaags
s morgens tot feven uuren, ende van Fi6loristot Paajffchen
tot acht uitren^ endeniet later ^ geladen^ gelofl ofte uy ter
Stad gevoert, ende het meel 'j namiddags na de predikatie
t'huys gebracht z.al mogen warden.

Ende ten eynde V geene vcorfz is te bequamer nageko-
wen ende achtervolgt foude mogen werden, foo worden by
defen vermaant de bergers ende ingefetenen van defe Stad
ende Vryheyd van dien , die eenige perfoonen te werk fyη
houdende\ dat fy defelve tydelyk met geld willen verjor-
gen, op dat die haar provifie des Saterdags mogen koopen^
en aliulks den H. Sondag na behooren vieren,

Y I 1.

Item, nicrpant fal pok des Sord.iags, nog op an-
dere gtboJen vier-dagen, voor vier uren raa de mid-
dag, % mogen Jacen vinden in eenige herbed-gen,
tabjkshuvfcn, of andere tavernen, nog op fchermlcho
len, ioo binnen als buyten dee(e Siad, om branue-
wyn, alfemwyn jofeenigerha,nde wyncn, gediililleer-
dc wateren of bieren, tabak 6cc. te drinlten, immers
foo weynrg in caaisbanen, dos- of beugelbanen, op
pœne van by yder te verbeuren drie gulden, ende by
den weert, rchermraeefter,meeilers van de caatsbanen,
dos-ofte bcugçlbanen, foo meenige drie gulden, als-
men tot harent drinckende, fchermende , kaatfende,
kloflthde of beugelende bevinden falj welverftaande,
dat de reysbare luyden in dic drinken nicc en zyn be-
grepen.

VIII..

Verbiedende wel expreflelyk van nu voortaan zoo
wel op Sondagcn als alle andere dagen in de wcecke,
het ophouden ende frequenteren van de dansfcholert,
op pœne als in de voorgaande articuler,

1 X.

Voorts dat niemant fig fal mogen vervorderen, ge-
düuiende den gantichen Sondag, nog op eenige an-
dere dagen van de weke, met trommelflag achter lira-
ten te lopen, fonder daar toe te hebben expres con-
sent, (5) nog ook de cloot te fchieten op de flraten^ kerk-
hoven^ wallen t ofte cingels defer Stad^ ook niet met
roers of bogen op kerkhoven ofte andere publiecque
plaatièn naa duyven ofte vogeltjens^ tinnen van huy-
fen, uythangende borden j of andere dingen te fchie-
ten , met fteenen te werpen, met kaarién ofte dob-
bel fteenen te fpelen, te kegelen of keyfen, met leg-
penningen of andere penningen aan te werpen, vloe-
ken nog fweeren < veel min eenige vergaderingen te
maaken,om met houten , ftocken, fteenen, ofte yet
anders teftormen, ofte te vechten^ ofte na het twee-
de geluyt voor de'predicatie ^ ende geduurende de pre-
( O Tilt is in de Ordonnantie van 1^37 by gekomen.

III, IV, V,

dicatien door de kerken te lopen, eenige goederen of
waren daar door te dragen ofte kruyen, daar iane te
wandelen, roepen ofte fnappen, of eenigerhande on-
gefchiktheyt tebedryven, daardoor de predicatien of
vermaningen eenigfints geftoort, of het toehooren be·
let foude mogen worden, op pœne van yder te ver-
beuren fes gulden, foo dikmaals hy ofte fy contrarie
defes bevonden worden gedaan te hebben, ten behoe-
ve van den bekeurder ende den Officier die de exe-
cutie doen zal, ende daarenboven nog op Hafenberg
te water ende te brood geftelt te worden, de kinde-
ren tor koften haarer ouderen, ofte anders arbitralyk
geftraft te worden, tot difcretie van den Gerechte,
ende zullen de ouders voor haare kinderen mede moe-
ten inne ftaan ende verantwoorden.

Wyders word ook verboden met koeck, poppen-
werk , ofte ooft voor te ftaan, ende daar toe eenige
kramen of tafelen te ftellen, voor eenige kerken, of
op eenige plaatfen, opfulke dagen ende tyden, als in
den. tyd des Pausdoms plag'gedaan te werden, daar
het kermifle was, ofte foude zyn, ook niet op S. Ni-
daas avond, op de verbeurte van de koeck, poppe-
werk, ende ooft, ende nog'drie gulden daarenboven,
uytgefondert op de ordinaris jaarmerkt, beginnende
den if july, ende eyndigende den 4 Augufty in eiken
jaar.

X I.

Word voortsvcrboden alle herbergiers, tabaksver-
kopers, ende andere taverniers, eenige Wees- ofte^m-
bachts-]oï)gçm<y wyn, brandewynjgeüiflilleerde wa-
teren, bier of diergelyken drank, of tabnk te verko-
pen , op gelyken pœne van drie gulden t'elke reyfctfe
verbeuren. ,

X I Γ.

Gelyk dan mede gcneralyckeh verboden word het
fpeljdat genoenit word Elteren,omme d'orgelucken
daar deur aireede gebeurt, voortaan te ftuyten; alsi
van gelyken mede verboden word met bickelen ofte
knickers opSondagen ende geboden vier-dagcn te fpe-
len , op pœne van eenen gulden , by yeder te verbeti·
ren, ende fullen de ouders ook voor de kinderen iii-
neftaan ende voldoen moeten.

X I I Γ.

Eyndelyk, gelyk hier voren op het vieren ènde
heyligen der Sondagen ordre geftelt is, foo heeft dé
Vroeifchap, renoverende voorgaande Publicatien,
mede geinterdiceert ende verboden, interdiceert ende
verbiet mitsdeien allen den genen die opene winckels
houden , koopnianfchap, neeringe ofte handwercken
doen, op eenige dagen inde weeke hare huyfen ofwin-
kels toegeiloten te houden,ofte traliën uyt teftceken,
maar de geheele weeke deur re openen, hare neerin-
gen,kóopmanfchappen ende handwerken voor te ftel-
len j ende te doen,* als men op werckdaagen gewoon
is, anders als alleen opSondagen, ende foodanige dic
fpecialyken geboden zyn^ of fullen worden te vieren,
op poene van drie gulden voor de eerfte reyfe, voor
de tweede dubbelde, ende voor de derde reyfe gelyke
boeten, mitsgaders arbitrale corréöie.

Aldus goedgevonden en gearrefteert by de E. Hec«
ren Burgermeefteren ende Vroedfchappe voornoeint»
met bevel om ( 7 ) van den Stadhuyfe metter klokke
verkondigt te worden, (8) op den i8 Martii itfj/·
Myprefent,' J. vander Nypoort.

( 2 ) Het III, IV, V, VI, ariykelen\ zyn in de OrdannaMien van deri 13 Julyióz^ bygevoegt. t>og in
fe van dien, vind men in het Placaat van den 16 May Kîig, het navolgende 111, i v> v, artykelen.

lil.

Item, niemant, wie hy ook zy, zal eenig vleyfch, fpek, wortelen, perifen, metten dependenticn van
dien, vogelen, telingen,' fmeenten, hoenderen,conynen,of andèr kleyngebeent,nog ook wortelen,m^»
fabde, appelen, peeren, noten, caftanien, aartakelen, kraakelingen &c. karlTen, beÎTen, koek, olyko^'^'
ken, of eenigerhande eetbare waren, hoe mendie ook noemen mag, des Sondags voor den noen, van

-ocr page 461-

EN DESSELFS bevordering.

Il BOEK.

ι τιτ.

4Î7

gen tot elf uuren , en des naarnoens van een tot vier uuren, tot dat de predicatien geeyndigt zyn, mogen
verkopen, of daar mede in't vleyfchhiiys, nog daar buyten, nog ook op openbaare merkten, ftraten,brug·
gen, nog elders, waar het zy, voorftaan, oi Jangs de ftraten veyl roepen, of dragen, op dcverbeurte van
deielve waren, en daarenboven by yder contraveuteur, dertig ftuy/ers.

I V.

Gelyk dan ook niemand, hy zy jong, of oud, op den Sondag, nog voor, nog na de middag,en xal mo-
gen op de ganfenmarkt, nog op cenige andere publiecque plaatfen veylen,nog verkoopen eenige vogeltjens,
conynen , duyven, of yet diergelyke, op de verbeurte van defelve vogeltjens, conynen, duyven, &c. en·
de nog een gulden daar boven j ende lullen de ouders voor haar kinderen moeten verantwoorden.

Ende foo veel het vleyfchhuys aangaat, om defe ordre aldaar te beter te doen obferveeren, wort den keur-
meefters van dien bevolen, foo haait die kloeke voor den middag ten negen uuren begint de laatfte reyfe ter
predicatie re luyden, fonder vertoeven , 'c felve huys te fluyten, op caflktie van haren dienilj ende of eenig
van de vleyfchhouwers, haare vrouwen, kinderen, of boden, niet datelyk wilden uyrgaan, op des keur-
meeiters vermaaninge, foo fullen zy zulke perfoonen daar vryelyk mogen innefluyten, die dan nog voorts
elk verbeuren fullen drie gulden.

(3) Oefe'woorden ^ mitsgaders pens ende ilachten in *t felve vleyfchhuys, of binnen haare huyfen, zyn in
de Ordonnantie van 1657 bygevoegt.

(4) Dele woorden^ en de meefters of vrouwen voor haar dienftboden, zyn in het voorfz Placfiat in^ekomn.'
{')) De ivoor den met curfyf alhier gedrukt, zyn in het voorfz Placaat bygevoegt,

J'6) Dit ivoord. ofte Ambachts-, is in het voorfz Placaat bygevoegt,
( 7 ) Jn de Doorfz Ordonnantie bygekoomen.

(8) Plet flot der voorga&nde Ordonnantiën luyd^ op den löMey KÎIJ , my Secretaris prxfenr, J. dcLecrdam$
en op den 13 July 1629, my prasfent, J. vander Nypoort.

IV. RENOVATIE van het ix , en mi artyk. njan de voorfz Ordonnantie^ den 13 J^ril

MOCXL; en gerenoveert den 28 Oecemb. MDCXLVL delaatfl$
periodei rakende het elteren, vernieuwt den^ojAnuar. MOCLVj en 30
Jannar. MOCLVL
Voeg hier by dePubïicatte van den i8 Aiaart 1634. Siet het χ Boek, xix. Tyr. i. Deel. Num. xvii.

De Vroedfchap renoveercnde het ix ende xii.
aniculen van de Ordonnantie, den if Mar-
ly 1637. gearreileert op het vieren ende on-
derhouden van den heyligen Sondag , met
ten dependentien van dien, verbiet hier mede wel ex·
prefl'elyk , geduurende den ganichen Sondag, nog
op eenige andere dagen van de weeke, met trommel-
ilag achter ftraaten te loopen , fonder daar toe te heb-
ben expres confent, noch ook te kolven, de klootte
fchiccen op de ftraten , kerkhoven, wallen of cinge-
len defer Stad, ook niet mee roers of bogen op kerk-
hoven of andere publieque plaatfen na duyven of vo-
geltjens, tinnen van huyfen, uythangende borden,of
;indcre dingen te fchieten, met fteenen te werpen,
met kaïrten of dobbelfteenen te fpeelen , te keegelen
ofkeylen, metkooten, legpenningen of anderepen-
ningen nan te werpen, vloeken noch fweeren, veel
min cenige verg ideringen te maaken,om met houten.
Hokken, fteenen ofte yet anders te ilormen, ofte te
vechten ; ofte m het tweede geluytVoor de predika-
tie, ende geduurende de predikatiën , door de kerken
te loopen , eenige goederen ofre wanren daar door te
dragen ofte kruyen, daar inne te wandelen, roepeq
ofte (happen, of eenigerhande ongefchiktheyt te be-
dryven, daar door de predikatiën of vermaningen cc-··
nigfints geftoorii, of bet toehoren belet Îbude mogea
worden, op poene van by yder te verbeuren fes gul*
den , foo dikmaal hy ofte fy contrarie deefes bevon··
den worden gedaan te hebben, ten behoeven van den
bekcurder ende den Officier, die de executie doen zal,
ende daarenboven noch op Hafenberg te water ende
te brood geftelt te worden, de kinderen tot kotten
harer ouders, ofte anders arbitrailyk gecorrigeert tc
worden, toe difcretie van den Gerechte jende fullen dç
ouders voor hare kinderen moeten inneilaan cn ver·
antwoorden,

Gelyk dan mede generalyken verboden word het
fpel, dat genoemt word Elteren, omme de ongeluk-
ken, daar door airede gebeurt, voortaan te ftuytenj
als van gcjyken mede verboden word met bikkelen of
knickers op Bondagen ende geboden vierdagen te fpee-
len, op poene van eene gulden by yder te verbeuren;
ende fullen de ouders ook voor de jkinderen inneftaan
ende voldoen moeten.

Alloo de Heeren Borgermcefteren ende Vroed
fchap defer Stad, hoe langer foo meer iner-
varingc komen, dat, onaangefien de verma-
ningen ende Ordonnantiën van defen Stad-
nuyfe verkondigt , op het vieren ende onderhouden
van den heyligen Sondag, metabftinentie van aliéné-
ringen, koopmanfchappen ende hant werken, met den
gevolgen ende dependentien van dien, ook van opge-
"e Paufelyke heylige dagen huyfen noch winkels te
uytcn,iBaar alle venfter-neeringcn ende handwerken
'^pcntlyk tc doen ende t'cxerceren, het contrarieevcn-
jvel gedaan word, tot misnoegen van vele Godvruch-
perfoonen, ende fchandaal van vreemde paflcrcn-
rwh^ ' ^^ ^^'ckkende tot vilipendie van de Ove-
^P'^yd, ja van de Chriftelyke kerke felfs , het wel-
anger niet en kan noch en mach voorby gefien
Deeh

worden , om door conniventie van dien den recht-
veerdigen toorne Gods niet meer ende meer op den
hals te balen ; foo hebben myn Heeren voornoemt al-
len ende een yeder borger en inwoonder decfer Stad ,
van wat qualiteyt of conditie hy zy, by defen ernilc-
lyk willen vermaant hebben tot nakominge van 'tge·
ne na volgt, ende met een fulks ordonneren op dcpœ·
nen en boeten nabefchrevcn.

Eerflelyk , word allen ende eenen yegelykcn bor*
gers ende inwoonders van defe Stad ende Vryheytvan
dien, die neeringen of handwerken doen , geordon-
neert ende belaft, des Sondagsende op andere geboden
vier-dagen, hare winkelen ende vcnitcren te fluyten,
ende den gcheelen dag gefloten tc houden, niet tear·

noch ook yet ?oor te fet-

tcn »

NADER Ordonnantie op het voorfz fubjeSt j gecorrigeert en geamplieert den 9 July MDCL·,
den 17 July ΜΌ CLIF;den5 JunyMD CLXXiy, gerenoveert den5 Maart
MDCLXXFII, den 25 Jprü MOCLXXXV; en i^May MDCLXXXFIL

beyden, noch tc tooncn
Mm m

-ocr page 462-

ten, (O ofte traliën uyt tefieken, op verbeurte van
drie guldens voor de cerftc reyfe, voor de tweede dub-
belde, ende voor dc derde reyfe gclyke boete, mits-
gaders arbitrale corrcdie, ( 2 )
^ I Î.

Item y niemant,'wie by ook zy,cn zal'opdevoorfz
dagen mogen met eenige waaren publiquelyk , op
merkten , ftraten of bruggen, voor ( 3 ) ofte in de
poorten, voor baar ofte ymants anders buyjenyohe elders
voorftaan, noch defelve langs de itraten veyl dragen
of omroepen, op de verbeurte van de felve waaren,
cnde drie guldens daarenboven.

(4) ^ ί Ι·

Doch word by provifie toegelaten foete melk by de
ftraàt om te dragen ende te verkoopen, des morgens
voor negen uren,,ende des namiddags na vier uren.

Cr) IV.

Item, fullen de bakkers op de felve dagen nietmo-
^en bakken, (6) brood om doen roepen, of met den
loorn blafen, mede op pœne als voren, ( 7 ) gelyk
mede den omroeper 'verboden word, binnen of buyten de
Stad, 'vifchf of y et anders om te rnepen^ op pœne van
cajfatie»

Ende word mede geinterdiceert ende verboden de
tichelaars ende poticbakkers op defelve dagen te ar-
beydcn,ofte hare dienftboden te laten arbeyden , wen·
den, keeren, dekken ende onrdekken, opdcvoorfz.
poene.

V I.

De lakenkoopers, lakenbereyders, (8) mitsgaders
alïe verwers , word verboden op de felve dagen des
Somers, alsfe van den if Marty tot den if Sepcem-
bris incluys, hare lakenen aan raampten aan te ilaan,
ofte (p) linnen of andere geverfde ivaaren publiquelyk
te droegen, (10) of ten dien eynde uyt te hangen^ op
pœne als voren.

VIL

Item a zal niemant op de voorfz dagen mogen kuy-
pen, malen met wint- of rosmolens, noch ook billen,
ofte met de wagen draf halen , *c en waar by noot,
met fpeciaal confcnt van de Heeren Borgermeefteren,
op pœne als voren,

VIII.

Item, fullen geene barbiers ofte chirurgyns op de-
felve dagen vermogen te barbieren ofte hayr te fchee-
rcn, 't zy op haar winkels ofte elders,op gelykepœ-
ne : in hoedanige pœne ook vervallen fullen die gene

de geauthorifeert worden de Dekens van den felven
Gilde , daar voor fy genieten fullen de helfte van de
boete, ten profyt van 't Gild.

I X.

Ende word by defen geinterdiceert ende verboden
de oiTenweyders ende vleeshouwers, die op de Gan-
femerckt ofte Marie-plaats refpeétive (11) vleys ver-
koopen,daar mede opSondagen of geboden vierdagen
voor te ftaan, op pœne van t'elken reyfe te verbeuren
het vleys, ende vyf en twintig gulden daarenboven,

(12) gelyk mede op defelve dagen exprejfelyk verboden
noord het vleyshuys te openen^ vley^in *t vleyshuyi H
verhopen^ ook op de voorjzpœne»

Item, zullen geene vuylnis-rapers ep de voorfz da-
gen in hare Quartieren mogen gaan halen de vuyinis,

(13) ook zal men als dan geen floepen , goten of flraten
Tfiogen fchoon maken of vegen, op verbeurte als in't écr-
ite articule.

Χ ί.

Ende word by dcfen mede expreflelyk verboden
alle Gilden, Buurten, Rotten ende Corporaalfchap-
pen der compagnien fchutter^^e-, op de voorfz dagen,
noch ook in de genoemde Vaftcnavonts dagen , hare
vergaderde gelden te vcrtecren, op dc verbeurte fan
vyf en twintig guldens»

X I I.

Word mede de Portiers, op pœne van fufpenfie of
privatie van haren dienft (14) belaft , op de voorfz
dagen des morgens de poorten geopent hebbende,des
Somers ten fes, ende 's Winters ten feven uren weder
te fluyten, cnde niet vierkant open te fetten. ( 15 )

XIII.

Van gelyken zal niemant op dc jaarmerkt fyne kra-
men des Sondags mogen openen , ( lö) op pœne als
in 't eerflc articule.

X I V.

Sullen ook van nu voortaan geene fchippers,fchuy-
tevoerders ofte voerluyden op de voorfz vierdagen uyt
noch in hare fchepen of fchuyten, (17) nochte ook
van ofte op hare ivagens, mogen loflen noch laden ee-
nige waren, koopmanfchappen ofte goederen, 't en
ware kerflèn, druyven, pruymen cnde diergclyke,
ofte eenige andere verdcriFelyke ofte nootwendige wa-
ren, die men naar gelegentheyt van faken voor ofte
naar de predikatiën zal mogen laden ofte loflen, op
pœne als boven.

X V.

Gelyk ook des Sondaags ende op andere geboden
vierdagen geene ilepers ofte kruyers eenige goederen,
waaren ofte packcn langs de ftraten zullen mogen fle-
pen ofte kruyen, 't en ware kolïers of packen voor
de reyfende luyden : fullen ook geene wagens met
fteen, kalk, hout, nog met eenige andere materialen
ofte waaren geladen, nog geloft, nog door de Stad
gereden mogen worden: insgelycks en zullen geene
bleykers op de voorfz dagen eenige kleederen mogen
halen, t'huys brengen, nog bleyken : nog en zullen
ook geene waaren in de wage gewogen mogen wor-
den, uytgefondert fruyt ende andere vcrderiFelyckc
waaren, met confcnt als voren: van gelyken en zul-
len geene molenaars, molendragers, ofte yemant an-
ders cenig koorn, *t zy met of fonder wagen, op de
molens mogen brengen, nog enig meel weder t'huyi
brengen ofte halen : nog en zullen ook geene wyncn
ofte bieren uytgeflagen, nog by de kraankinders ofte
bierdragers gearbeyt, ofte by de ftrate gedragen, of-
te met Hel ofte flede t'huys gebragt mogen werden,
alles by verbeurte van drie guldens t'elken reyfe, zoo
by de bleykers, waagmeefters, molenaars, ende dc
geene die de waaren ofte materialen zullen laden, of-
te door de Stad ryden ofte dragen, als ook by den gc-

die fulks laten doen: tot beboetinge van 't welke me- nen die haare waaren in de wage fullen brengen, ofte

haar kleederen in de bleyke beftellen, of cenig koorn
ter molen gedaan, ofte eenige wagens bevragt, ofte
wynen ofte bieren uytgeflagen fulien hebben: intcr-
dicerende tot dien eynde de kraankinderen ende de
bierdragers, op pœne van fufpenfie of privatie van ha-
ren dienft, op de voorfz dagen eenige wynen of bie-
ren te bearbeyden.

XVI.

Ende worden by deefen vermaant de borgers ende
ingefetenen van deefe Stad en de Vryheyd van dien,
die eenige perfoonen te werk zyn houdende, dat zy
defelve tydelyk met geit willen verforgen, op dat die
haar provifie des iaterdaags mogen koopen, cndc al-
lulks den heyligen Sondag na behooren vieren.

XVII.

Item, niemant fal ook des Sondaags nog op ande-
re geboden vierdagen, den geheelen dag over, "g
mogen laten vinden in eenige herbergen, tabakshuy
fen, ofte andere tavernen, (18) ίο binnen als buyten
defeStad, om brandewyn, alfemw^n, ofte eernger-
hande wynen, gediftilleerde wateren, of bieren, ta-
bak, &c. tedrincken, ( 19) uytgefondert de reyiendc

luyden, op pœne als in 't eerfte articule by
verbeuren, ende by de herbergiers fo mcenige drie g

VAN DEN GEREFORMEERDEN GODSDIENST;

-ocr page 463-

EN DESSELFS BEVORDERING.

IL Boek: ι ίιτ.

dcns als men tot haarcnt contrarie doende bevinden
2al, (2,0) geiyk ook niemant op eenigen anderen dag van
de week des avonds na tien uren ter plaatje ende faake ftg
zal mogen laten vinden, op pœne als voren.

(11) XVIII.

Gelyk ook by defen geinterdiceert ende'verboden word
allen ende eenen ygeïyk, den geheelen Sondag ende geboden
vièrdagen hun te exerceren op JchermrchoJen, in de mailk"
haan^ kaatsbanen^ beugelbanen^ ofte op troktafels^ ende
diergelyken, in herbergen ofte tavernen j ook daar te tik
tackeuy verkeeren, of anders met dobbelfleenen ofte kaar-
ten te [pelen i op pœne van by yder drie guldens, ende by
den weert t maillemeefler ^ fchermmeefler ^ mee fier s van
kaatsbanen^ klos-of beugelbanen % te verbeuren als vortn.

XIX.

Verbiedende wel cxpreiTelyk van nu voortaan, fo
wel op Sondagen, als alle andere dagen in de weekc,
het ophouden ende frequenteren van de dansfcholen,
op pœne als in 'c voorgaande articule.

X X.

Gelyk ook verboden word eenigc kranflen uyt te
hangen om daar onder te danflen, op pœne van drie
gulden te verbeuren, ioo wel by de gene daarfe uyt-
gehangen worden, als die daar onder danflen ; ende
dat dien onvermindert den Officier ofte fyn Subftituyt
defelve kranflen zullen mogen de faëio afhalen ; ende
2ullen de ouders voor haar kinderen, ende de mee-
llers ofte vrouwen voor hare dicnftboden moeten ver-
antwoorden.

XXI.

Voorts fal nicmant fig mogen vervorderen, geduu-
xende den gantfchen Sondag, nog op eenigc andere
dagen van de weeke, met trommelflig ageer fl:ratcn
te loopen, fonder daar toe te hebben expres confent ;
nog ook de kloot te fchieten op de ilraten, kerkho-
ven, wallen of cingels defer Stad, ook niec met roers
of bogen op kerkhoven ofte andere publiecque plaat-
fen naa duyvcn ofte vogeltjens, tinnen van huyfen,
uythangende borden, of andere dingen te fchieten,
of met fteenen te werpen, op poene als voren: (zz)
ende laort voorts geinhareert de Publicatie van den 9 Ja^
nuar. i<554.

XXII.

Item, fal niemant op publiecque wegen ende plaat-
fen vermogen met kaarten ofte dobbelileenen te fpe
len, te kegelen of keylen, met legpenningen of an-
dere penningen aan te werpen, vloecken nog fwee-
ren, veel min eenige vergaderinge te maken, om met
houten, ftocken, ileenen ofte yet anders te ftormen
ofte te vechten, ofce na het tweede geluyt voor de
predicatie, ende geduurende de predicatien, ende an-
dere Godsdienft met lefen ofte fingen, door de kerc-
ken te loopen, eenige goederen ofte waaren daar
door te dragen ofte kruyen, daar inne te wandelen,
roepen ofte fnappen, of eenigerhande ongeichiktheyt
lebedryven, waar door de predicatien ofte vermanin-
gen eenigfms geftoort, of het toehooren belet foude
mogen worden, op pœne van t'elcken reyfe fes gul·
dens by yeder te verbeuren,die contrarié defes bevon-
den fal worden gedaan te hebben, ten behoeve van
den bckeurder, ende den Officier die de executie doen
"1, ende daarenboven naar gelegentheyc van zaaken
op Hafenberg te water ende te brood geftelt te wor-
den, de kinderen tot koften harer ouderen, ofte an-
ders arbitralyk geftrafc te worden, alles tot difcretie
van den Gerechte i authoriferende den Heerc Officier,
2yn Subftituyt en de nabenoemde perfolbncn, en elks
van dien in't byfondcr,de contraventeurs aaji te hou-
den, ende in hechtenis te brengen,

XXI η.

Werl r*"^ ^ort ook verboden met koek, poppen-
^ ofte ooft voor te ftaan, cndc daar toe eenige

in. Deel.

I kramen of tafelen te ftellen voor eenige kerken, gail-
'huyfen, of op eenige andere plaatfen, op alfulke da-
gen , als in den tyt des Pausdoms plag gedaan te wor-
den, als het daar kermifle was, ofte foude zynj ook
niet opNicolaiavondiop vei-beurte van de koek, pop-
penwerk ende ooft, ende nog drie guldens daarenbo-
ven: uytgelondert op de ordinaris jaarmerkt, begin-
nende den if July, ende eyndigende den 4 Augufty
in eiken jarej (25) dog zal men opgeene daagen mogen
koek hacken, op pœne als voren.

XXIV.

Wort voorts verboden alle herbergiers, tabakver-
koopers en ta verniers, eenigc jongens dieby het Wees-
huys ofte Ambachts-kamer onderhouden worden,
wyn, brandewyn, gediftilieerde wateren, bid?, of
diergelyken drank, of tabak te verkoopen, op gely-
ke pœne van drie guldens t'elcken reyfe tc verbeuren,

XXV.

Gelyk dan mede generalyk verboden wort het fpel
dat genoemt wort Elteren, om me de ongelucken daar
door aireede gebeurt, voortaan te ftuy ten ; als van ge-
lyken mede verboden wort met bickelen of knickers,
koten of hoepelen, endede pincxtcrbloem opSonda-r
gen ende geboden vierdagen te fpelen, op pœne van
cene gulden by yder te verbeuren ; ende lullen de ou-
ders ook voor de kinderen inneftaan cndc voldoco
moeten.

XXVI.

Item, gelyck hier voren op het vieren ende hcyli-
gen van den Sondag ordre geftelt is, foo heeft dc Vroed«
fchap, renoveerende voorgaande Publicatien, mede
geinterdiceert ende verboden, interdiceert ende ver-
bied mits defen allen den genen, dïe opene winckcls
houden, koopmanfchap, neeringe of handwercken
doen, op eenige dagen in de weecke haarc huyfen of
winckels toegelloten te houden, ofte traliën uyt te
fteeken, maar de geheele weekc door te openen, ha-
re neeringe, koopmanfchappen ende handwercken
voor te ftellen, ende tc doen als men op werckdagcn
gewoon is, anders als alleen op Sondagen, ende fo-
danige die fpecialycken geboden zyn, of zullen wor-
den te vieren , op de verbeurte van drie guldens voor
de eerfte reyfe, voor de tweede dubbelde, ende voor
de derde reyfe gelyke boete, mitsgaders arbitrale cor^
reitie.

XXVII.

Ende wort nog by defen verboden crucifixen, pa-
ternofters ende diergelyke fuperftitieufe waaren t'ee-
niger tyd publiecquelyken veyl te hangen ofte te ver-
koopen, op pœne als voren, boven de verbeurte van
defelve.

XXVIII.

Ende op dat deefe Ordonnantie te beter geobfer-
veert ende gecxecuteert mogte worden, foo zyn by
defen, ncifens den Heere Officier, ende zyn Subfti-
tuyt, ook geauthorifeert de refpeÖive Letterdienaars
ende Boden defer Stad, mitsgaders de Opfichters van
de armen ende vuylnis, met de Dienaars van de Ju-
ftitic, om de contraventeurs defer Ordonnantie te be-
boeten , ook in hechtenifle te brengen, in conformi*
tc van 't 21 Articule voorfz.

XXIX.

Ende zullen die gene die de voorfz contraventeurs
zullen achterhalen, genieten d'eenc helfte van de pe-
cunicle boeten, blyvende d'ander helft ten behoeven
van denOfficièr, uytgefondert daar van hier voor an-
ders is geordonneert. Aldus goedgevonden ende ge-
arreftecrt by deEd.HeerenBorgemecftercn enVroed-
fchap voornoemt, met bevel om van den Stadhuyfe
metter kloeke verkondigt tc worden, op den ? July
i6f4. Eade gerenovecrt met eenige vcranderinge op
den (24) 18 May 1674. My preient, J. Quint.

(O i^r

Mmm X

f - r·^}^

-ocr page 464-

460 VAN DEN GEREFORMEERDEN GODSDIENST;

(1) De woorden alhier met curfyf gedrukt^ %yn in de Ordonnantie van 1654. bygekoomen.
(i) Achter dit artyk. vind men in de Ordonnantie van 16fο dit navolgende 11. artyk, Ί vjelk in de andere Ordm*
nantien is uytgelat en. ^ ^

Welverftaande, dat die 't belieft, zyn tralie wel zal mogen uytftellen, rfonder Jiochtans daar binnen, of
buyten,of ook op de venfteren yec te mogen voorfciten vanzyn'nccringe,orhandwerk,op pœne als boven,
(i) Ms op num. i.

(4) Het IV. artyk. van de Ordonnantie van lófo j vjaar uyt dit 111. artyk maar een kleyn gedeelte is, luyd aldus :

1 .

Doch word by provifie toegelaten vleys op Bondagen in 't vleyshuys, mitsgaders pens ende flachten in'c
fclve vleyshuys, ofie binnen 's huys te Verkoopen, van Paaiïchen tot Viöoris *s morgens loc acht uren, ende
van Vidoris tot.Paaflchen tot negen uren toe: item foetemelk by de ftraat om te dragen ende te verkopen,
des morgens voor negen uren, ende des namiddags na vier uren: item, de zeevifch ende falm af te ilaan,en
daar,mede voor te il'aan des Sondags mede voor ende na de predikatie: gelyk men ook na de gedane namid-
dag! predikatie, ofte na vier uren, zal mogen voorftellen ende verkopen alderhande fruyten , mitsgaders fa-
lade, comcommers ende diergelyke groenen j alles op pœne als voren, ten regarde van dewaaren, die con-
trarie defen veyl gedragen ofte voorgeftelt zullen worden j ende zullen de ouders voor hare kinderen, ende
de meefters ofte vrouwen voor hare dienilboden moeten verantwoorden.

(y) In de voorfz. Ordonnantie van 1650, word achter hst gem, iv. artyk. dit volgende ^^ gevonden-, Ί geen in de
nadere Ordonnantiën uyt gelaten is.

tV^.

.Word mede by defen fpecialyk toegelaten de brouwers, ofte verwers, pp Sondagen door hare knechts te
mogen Jaten water putten, om te brouwen, ofte verwen, doch niet anders als's morgens voor, ende 's nanoens
na de predikatie, op gelyke pœne.

{6) Jn de Ordonnantie vax\ 16fο vind men alhier mgt wegen.

(7) Defe woorden met curfyf gedrukt, zyn in de Ordonnantie van het jaar 1(^74 ingekomen.
(8 , p, 10) Als op num. i.

(11) In de Ordonnantie van KÏJo flaat hier nog^ gefond of ongefond oflenvleyfch.
iit ) Ah opnum.7.
( 12 ) Als op num. i.

(14) De Ordonnantie van 16^0 heeft ^ verboden, op de voorfz dagen hare poorten te openen, om in of uyt
de Stad te Jaten ryden eenige caroÎTen , ofte wagens, dan 'smorgens voor feven, en 'snanoens na vier
uuren.

( I j ) De Ordonnantie van i5f4 heeft, dan 's nanoens na vier uren.
( 16 ) In het Placaat van löfo vind men hier nog, als 's nanoens ten vier uren;

(17) Alsopnumi.

(18) In het Tlacaat van 1650 fiaat bier ook^ nog op fchermfcholen, &c.

(10) Het voorfz Placaat van 16 f ο heeft hier nog hy^ nog ook in de maillebaan, kaatsbanen, klos- of beugel·
banen te fpelcn, ticktakken of verkeeren, op pœne van by yder tcyefbcuren drie gulden,' &c.

(20) Als op num. 7.

( II ) Dit artyk. is in de Ordonnantie van itfyo hygekoometi,

(21) Als op num. 7.

(23) Als op num i.

(24) De refpeEiive datumsdewelke onder alle de Ordonnantiën door ons in een gefmolten^ geflaan hebben^ kanis
Lefer nagaan in het opfchift defer Ordonnantie. _

VI. PÜ|5LICAT1E, ttgm het houden van fchermfcholen, kaatsbaan, herberg Sondagm,

en andere vierdagen, den 17 Se0emb. J^*DCLIL

Men kan hier hy doen het Placaat tegen het fpelen, en elteren op Sondagen (^c. den 9 januar, iif4. S\et heti.

Boek. XIX. Tyr. i. Deel. Num. xx.
Placaat, ten fine voorfz van den ip OM. 1687. Siet ^ als voor en, Num. xxii.

Placaat, tegen het werpen vanflangetjens ^c. van den 16 Januar, i68j. Siet beneden den xvi. Tyt, 11. Deel
e Vroeifchap der Stad Utrecht, confidere- banen, beugelbanen, çfte op trocktafels, ende dier·

'gelyke, in herbergen ofte tavernen j ook daar le tik-
takken, verkeeren', ofte anders met dobbelfteenen of
kaarten te fpelen j op poene van by yèder te verbcu·
ren drie guldens, ende by den weerd, n?aillemeefter,
fchermmeefter, meefters van kaatsbaanen, klos- of^e
beugéibaanen, foo meenige drie guldens,, "àlsmçnipt
harent contrarie doende bevinden zal. A^ccordeert io
kennifle van my). van der Nypoojrt.

VII. EUBLICATIE, tegen het dobbelen ende fpeelen op Sondagen ende andere, eebodeh Vierdagm»

den loOBob. MDCLK ^

D rende de groote ongeregeltheyd , die in de-
fen op Soridagdn ende andere geboden vier·
dagen gepleegt word, binnen defe Stad en-
de Vryheyd van dien, tot fchandale ende ergernifle
van eerlyke layden -, heeft goed gevonden te interdi-
céfen ende verbie'dcn, gelyk geinterdiceert ende ver-
boden word by delen allen ende een yegelyk, den ge-
heelen Bondag ende geboden vierdageri over, hun te
exerceren op fchermlcHolen, in de maillebaan, kaats·

e Vroedfchap der Stad UtrecHt in ervaringe
kóniende, dat,niet tegenftaandevoorgaande
mcenigvuldigePublicatien regens het dobbe-
len eride fpeelen,in fonderheyt bp Sondagen
ende andere geboden vierdagen, daar inne tot groote
profanatie van dien wort gecontinueert, heeft, ten
cynde het felve te beter worde gewcert, geauihori-
feert den Bubftituyt Schout,omme niet aUeendcdob·
belaars endé fpeelders ,'^η ernaar'ook de qm'ftanders te
appreHendeeren eridé boven'te brengen, ofte te beboe-
ten , op pœne als in het zi artiifule van dé Ordonnao·
tie op den Bondag, naar gelegentheyt van faackcn.
Ende alfomenbeyiiit dat'den SubftituytJSchoutvoor^
noemt in het weèren van hec gene voorfchreve^j^^'J

ÎâiÉ

-ocr page 465-

gadcrs in het executeeren van vorderePIacaten, groot
belec wort gegeven door het gevolg op gemeltc da- '
gen, van jongens, ende ander volk, die tot vilipen-
die van des felfs ampt, xyne byhcbbende dienaars met
eenige bynaamen zyn naaroepende, wortby deien al-
len ende eenen ygeiyken gcinterdiceerr,den fel ven met
zynen dienaars te volgen, ofrc de dienaars van Jufti-
tie naa te roepen, op pœne dat defelve mede dafaBo
zullen worden geapprehendeert ofte beboet als voo-
ren, waar toe gemcItenSubilituyt Schout mede worc
geauthorifeert by defen.

462

EN DESSELFS BEVORDERING 11 BOEK. l TIT,

VIII. PUBLICATIE, tegen het gam ter herberge op den Sondag, of aldaar eeCelfchappen by een

tempen, den 17 JulyMOCLX, j tt j

orgermeeftcren ende Vroedfchap der Stad _ü- ingeietenen, den voorfz geheelen dag over hun te la-
ten vinden in eenige heibergen, tavernen, brande·
wyn- ofte tabakshuyfen, of diergelyke, 't zy in de
_ Stad ofte Vryheyd van dien, of Ëuyteo defelve, ma-
niet voorfien is, of delelve word nog op veelderley | kende aldaar byeenkoraften tot gelagen of gefelfchap,
manieren misbruykt ende gefchend, fonderlinge door ^beftaande uyt perfonen van vericheyden familien, op
't frequenteren van herbergen ende tavernen, in de pœne als in 't xvn articule der voorfz Ordonnan-
welcke fwelgeryen, fuyperyen, ontuchtige propoo- tie, by yder t'elcken xeyfe te verbeuren, ende by de
ften, tuyÎTeryen, ende allerley ongerege theeden in tappers, bran3ëw^-'oFt'e tabaksverkopers, ofte dier-
fwang gaan, waar uyt dikwflskyvagien ende vechte- gelyke, foo menige drie guldens, als men perfonen
ryen, jaa dootflagen komen te ontftaan, en daar door tot harent contrarie doende, bevinden zal, ten eynde
Godes rechtveerdigen toorn over de Stad, ende de alzulk den voorfz daggehcelykGode geheylicht ende
inwoonders van dien, meer en meer word verwekt,'geviert worde na behoren. A£tum den 6 February
hebben hoognodig geacht provifionelyk te interdicee-j i<ï6o. Ende was ondertekent, J. van der Nypoort.
ren ende verbieden, gelyk wel ftriktelyck geinterdi- Gepubliceert van den Stadhuyfe t'ütrccht,«ii?r<r foUio^
ceert ende verboden word by defen allen borgers ende'den 17 July i6(5o.

IX. RESOLUTIE, van geen perfoonen op Sondagen in koffyhuyfin, of kaatsbanen te ontfanzml

den^Februar. Mi)CLXXFlll.

Rakende de Koffyfchenkers en Bïlliardhouders ^ fiet beneden den v. Tyr. 11. Deel welk hier hy kan gevoegt wordeni
en ook het 11. ariyk. van de Ordonnantie op het houden van den Sondage van den 17 Decemh. 1725·. Siet hier
onder^ Num. xiv.

beuren , boven *t verval van fyn borgerfchap % laden-
de defelve hun pracifete reguleeren na de ordre daar
op defelve lyn geadmitteert,oppœne daar by vcrmelr.
Ende werden de pcrmiilïen,ende confenten, (dieaan
de kofFyverkopers fouden mogen fyn verleent ) byde«
fen ingetrokken, ende defelve, mitsgaders allen ande-
ren, gelaft haar van die neringe op Paaifchen ι<ίη%.
ende vervolgens, te onthouden, op vervdl van haar

De Vroedfchap voorgedragen zynde de con-
traventien gepleegt in dekofFyhuyièn, ende
kaatsbaaneni, befonderlyk op den dag des
Heeren, heeft goedgevonden te interdicee-
ren ende verbieden, de houders van de kaatsbanen eeni-
ge perfoon, of perfoonen in hare baan, of huyfen te
admittercn,geduurendede.n_Sondag en andere gcbode

A^ierdageo, alwaar'tdatfe defelve geen wyn, of bier _____^

trecht, bemerclcende dat by voorgaande Or-
donnantiën op 't vieren van den dag des Hee-
ren , tegcns het profaneren van dien fodanig

quaiwen te fchenken , op poene van vyf cn twintig borgerfchap.
gulden op yder perfoon , by den kaatsmeefter te ver-

X. RESOLUTIE, op het voorfz fuhjeB. geamplieert den 1 July MD CL XXVIIL

De Vroedfchap gehoort 't advis van hare Ge-
committeerden , heeft verftaan, by ampliatie
van hare Refoluiie van den 4 Februar. aatft-
leden , daar by de houders van kaatsbanen
word verboden op Sondagen &c. gene perfoonen in
hare huyfen of banen te admitteren; dat defelve ook
niet zullen vermogen op werkdagen wyn , of bier
(uytgefondert alleen een glas kleynoier voor den dorft)
aan yemant te fchenken, diredelyk of indireftelyk,
of 't felve buytens huys te verhandelen : dat ook in

Xi^ -
hare huyfen of banen niet zal worden gefpeelt met
dobbelfteenen, kaarten, of eenig ander lotfpel: dat
mede fyluyden niet fullen vermogen foodanige inftru-
menten onder haar te hebben, nog te gedogen , dat
aldaar worden gebragt, alles op pœne van vyfen twin-
tig gulden by ydercontraventeur te verbeuren, boven
't verval van borgerfchap} wordende tot beboctinge
van dien geauthorifeert, als in de Ordonnantie op 'c
vieren van den Sondag.

PUBLICATIE, tegm het ryden met Narre- anders Sneeuw-fieeden op den Sondage den 17
Decemb, MOCLXXX^

Burgermecfteren en Vroedfchap der Stad Utrecht
in droevige ervarentheyt komende, dat, niet
legenftaande verfcheyde Publicatien, den dag
des Heeren feer wort geprofaneert, ende be-
ïnerckende, dat by defelve fçodanig niet is voorfien,
of wort nog op veelderlyke manieren misbruykt ende
gefchenc, fpnderlinge mede door het ryden met de
joo genaamde Narren- anders$neeuw-fleeden,hebben
noognoodig geacht te interdiceeren ende verbieden,
gelyck wel fcherpelyck geinterdiceert ende verboden
^ort by defen alle ende een ygelyk, den voorfchreven
geheelen dag over met narrenileeden, of diergelyke
ys- of fneeuw-lleedente ryden, op poene van vyf en
twintig gulden t*elcken reyfe te verbeuren j ladende
ende bevelende eenen ygelyk, fpecialyk ook de bley-
kers ende moolenaars, ten reguarde van hare wagens
ende karren, item, nopende het drafryden, hun prx-
cife te reguleeren naar de laatft gepubliceerde Ordon-
nantie op den Sabbath , wordende defelve by deeièn
gehouden voor gerenoveert, fo men van meyninge is
de poenen, by defelve vermeit, in allen deelen flriétc-
lyk te executeeren, ten eynde alzulks den voorfchre-
ven dag geheelyk Gode geheyligt ende geviert, mits-
gaders door waare boete cniÏe bekeeringe deij recht-
veerdigen toorn Gods aigeweeri worde.

PUBLICATIE, tegen het prtfaneeren van den Sondag, dm 3 Decemb. MDCLXXXIF.

AUo

Mmm 5

-ocr page 466-

te fpeçlen, te kegelen of kcylen, met legpenningen
aan tc werpen, vloeken nog iweeren, veel min eeni-^
ge famenrottingen te maakcn tot ftormen of vech-
ten, ofte den Godsdienft te ftOoren, met het loopen,
dragen, wandelen &c», in ende door de kercken, op
pœne van t'elcken reyfe fes gulden by yeder te ver-
beuren, ten behoeve van den bekeurder ende den Of-
ficier, die de executie doen (al, ende daarenboveii
naar gelegentheyt van faaken op Haienberg tc water
en te brood geiet te worden, de kmderen tot koüen
van haare ouders, ofte anders arbitrailyk gecorngeert
te worden, alles tot difcretie van den Ed. Gerechre^
authorifecrende den Heere Officier, zyn Subftituyt,
ende alle de fuppooften, in de gemelde Ordonnantie
genoemt, ende elks in het byfonder, de contraven-

XiV. ORDONNANTIE, σρ het vieren van den Sondag , en andere Feeftdagen, gepnbliceert

den 27 Oecemb. MDCCXXFj engerenoveert den ly Februar.
MOCCXXFIIL

tot 's namiddags ten vyf uuren, eenige gelagen aan
hun huys re zetten, of eenigen drank te tappen (uyt-
gefondert alleen aan reyfigers) op poene van daar door
de faSlo vervallen te wefen van hun burgerfchap^ cn
interdidie van hunne neeringe.

I I J.

Word mede aan alle burgers en inwoonders, die
eenige koopmanfchap of neringe zyn doende, verbo-
den des Sondaags, geduurende den Godsdienft, ten
haaren huyfe eenige koopmanfchappen of winkelwaa-
ren te verkopen, of defelve met uythangen van bor-
detjes te koop aan te bieden, maar geordonneert hun-
ne winckels gefloten te houden, veel min daar mede
onder de poorten defer Stad, of andere publiecque plaat-
fen , te koop te zitten, of defelve langs de llraaten tc
veylen, op verbeurte van defelve waaren, en daaren-
boven te incurreren een boete van tien guldens.

I V.

Ordonheerende verders Haar Ed. Achtb. dat des
Sondags, defer Stads vleefchhuyfen van morgens ten
acht uuren tot *s avonds ten vyf uuren zullen moeten
zyn en blyven gefloten, fonder dat defelve geduuren-
de dien tyt fullen mogen worden geopent, onder wat
prœtext zulks ook foude mogen wefen.

En alfo Haar Ed. Achtb. bevinden dat op nieuw-
jaarsdag verfcheyde menfchen omtrent de kerkenjon-
der den Godsdienft, groot gewelt maken met fchic-
ten, tot merkelyke verhindering van defelve, hebben
Haar Ed. Achtb. goedgevonden te ordonneren, dat
niemand op dien dag ecnig geweer fal vermogen

VAN DEN GEREFORMEERDEN GODSDIENST

Ifo^niet tcgenilaande voorgaande Publicatien)
verfcheyde jongens ende andere, mitsgaders
der Hecren knechts oflacqueyen, hun ver-
vorderen, byfonderlyk op Sondagen , in en-
de omtrent de publiecque kerckcn alderhande ondaft
te bedryven,toc ergelyke proflinaiie van den dag des
Heercn, hebben de Heeren Burgermeertercn ende
Vroedfchap deefer Stad goetgevonden, inh£ereerende
Jiaare Publicatie van den 3 Juny 1674, wel Icherpe-
Jyfc alle endc een yder, wie hy zy, te verbieden, in-
gevolgen van het xxi en xxii arciculen van dien, in
en omtrent de publiecque kercken , ook op de kerk-
hoven, ftraaren, wallen, cingels ende andere dierge-
lykc plaatfen, geduurende den ganfchenSondag, nog
<Dok op ecnige andere dagen van de week, met kaar-

op ^ ^ „ . .

ten of dobbelfteenen, mitsgaders met geld of kooten' teurs aan té houden ende in hechtenis te brengen.

PL AGAAT, op het Onderhouden 'van den Sondag; tegen het vloeken en jweeren; en tap-
^en aan AmbachtS'ofWeeskinderen, den 5 QBoh. MD CG XXI11.

ul-gemeeileren en Vroetfchapder Stad Utrecht, len beboet, en d'onvermogende voor fekeren tyd na
laten by dezen allen en een ygelykop'tferieu- bevind en arbitragie van den Ed. Gerechte, in defer
fte waarfchouwen, dat Haar Ed. Achtb. nauw- Stads werkhuys geconfineert j en de tappers of drank-
keurig agt Tullen laten geven op die geene de· iverkopers, die bmnen den voorfz tyd , ofte ook aan

'Wees- of Stadskinderen eenigerhanden drank fchen-
ken , een half jaar lahg van hunne ncering vervallen
verklaart worden, boven de boete airede ge fta tu eert
tegcns die geene, welke zich onder den Godsdienft
in foodanige huyicn laten vinden , tot hetgefin van den
waard of Iclicnker niet behorende. Tot beboeting en
aanbreng van alle het welke aan den Heere Hoofd-
officier defer Stad te doen, alle de lagebcdiendens,en
die in Stads eed zyn niet alleen geauthorifeert, maar
ook wel uytdrukkelyk gelriil worden, zith daarom-
trent, fonder eenige oogluyking, van hunnen plicht
te quytéil, op'p&ne van caiThtie. Aldus gearrcfteert
in de Vroedfchap op den 40ii:aber 1723 en gepubli-
ceert den f dito. In kenniife van my, E. V. Hars·
camp.

welke fig onderwinden Gods H. Naam te misbruy-
ken, ligtveerdig te fweeren ofte vloeken j mitsgaders
op die gcenen, dewelke op Sondag of andere vierda-
gen van half negen uuren voornoens rot half vyven
nanoens gelagen zetten, of t'harcn huife eenigeiterke
of andere dranken fchenken, anders als aan doorrey-
fende liecJen, als mede opalfulke, die Stads-en Wees-
kïfideren, op wat dagen het ook zy, op-of aanhou-
den met eenigerhanden drank te verkopen j want Haar
Ed. Achtb. nadrukkelykeintentieis,( zonder daarme-
de van een eenig artikel van de voorgaande Ordon-
nantiën en Publicatien defen aangaande geè'maneert,
af te gaan ) dat de misbruikers van Gods H. Naam,
ligtveerdige fweerders en vloekers na de Publicatie van
den 2 February 1672. fonder eenige conniventie iul- !

Borgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht,
tot haar groot ongenoegen ondervindende,
dat, niet'tegenftaande Haar Ed. Achtb. voor-
gaande Ördonnamien en Publicatien op het
vieren van den Sondag, en andere geboden vierdagen
gcëmaiieert, fig fommige ongebonden menfchenniet
ontfien veele onordentelykheden te plegen, met loo-
pen , rafen en fpeelen , foo in als omtrent de kerk,
gedurende den Godsdienft j als mede dat verfcheyde
menfchen die neeringe of handwerken zyn exerceren-
de, fig verftouten,des Sondags,gedurendedenGods-
dienft,defelve tc verkopen, en defelve met uythangen
van bordetjes te koop te veylen} alles direót ftryden-
de tegens voorgaande Ordonnantiën op dit fubjeót
gearrefteert } hebben Haar Ed. Achtb. tot weering
van foodanig fchandelyk bedryf, goedgevonden tear-
refteeren de articulen hier na volgende.

Word aan alle en een yegelyk burger en inwoon-
der defer Stad en Vryheyt van dien, by defen wel
fcherpelyk verboden en geinterdiceert, enige de min-
fte inlolentien te plegen, met fpeelen 9 rafen, loopen,
in of omtrent de kerken, gedurende den Godsdienft,
op poene van aanftonts by de kop gevat te worden,
cn foodanig aan dén ly ve geftraft als de Heeren van
den Ed. Gerechte na bevind van faaken fullen oordee-
len te behooren.

I I.

Wordende alle koifyhuysmeefters , billiardhouders
cn herbergiers, foo in de Stad als Vryheyt van dien,
verboden des Sondags van 's morgens ten acht uuren

-ocr page 467-

EN DESSELFS BEVORDERING. Il BOEtC. /. TIt.

fchieten na *s morgens ten feven uuren, op pœne van
tien guldens j by den contraventeur te verbeuren, fo
dikmaals a!s bevonden fal worden dit articul te heb-
ben gecontravenieerr.

V I.

Worden de kofters, doodgravers en ftodlenfettcrs
van de refpedive kerken by dèfe geordonneert, om
wanneer eenig geraas of defordre, contrarie deefe Or-
donnantie, in ofte ontrent de refpedive kercken gè-
waar worden, aanftonts derwaarts te gaan, en aile
mogelyke vlyt tot weeringe van dien, en tot ftflte aan
te wenden, op pœne van filfpenfie ofte caflatie van
haarlieder dienften.

V I L

Aile wclke pecunieele boeten zullen worden geap-
pliceert de eene helfte voor den aanbrenger, en de
wederhelfie voor den armen.

v'iir.

En op dat deze Ordonnantie te beter mag worden
geobiêryeert en geëxecuteert;, foo worden by defen,
nevens den Heere Hooft-Officier en zyn Èd. Subiti-
tuyt, ook geauthorifeert de refpeftive DeurwaarderSé
Letterdienaars en Boden deicr Stad, mitsgaders de op-
fichters van de armen en vuilnis, met de dienaars van
de Juftitie ^ Om de cOntraventeurs van defe Ordon-
nantie te beboeten , en ook in hegteniflè te bren«
gen.

Blyvende alle VoorgaahdeOrdonnantiën, defen aan-
gaande geëmaneert ^ in hare volle kragt en vigeur ^
ioo verre als by deiè niet zyn gealtereert. Op dat nic-
mant hier van onkundig zy, zal defe worden gedrukt,
gepubliceert en geaffigeert, daar en foo het behoort.
Aldus gerefolveert en gearrefteert by de Heercn Bor-
gemeelteren en Vroedlchap der Stad Utrecht, op den
24 December 172.5. en van den Stadhuyie der Stad
Utrecht {more folito) gepubliceert den 27 December
1725 , en gerenoveert den ip Februar. 17x8. In ken-
nifle van my, E. V. Harscamp.

XV. PUBLICATIE , tegms het openen van winkels op Nieuwjaarsdag ^ den 31 OecemB,

MOXCl; en meermalen gerenoveert , zoo ais aan het eynde defir^
is uytgedrukt,

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Borge-« winkelen openen, nog eenig handwerk exerceeren,
meetteren en Scheepenen der Stad U· maar den felven dag vieren,als men denSondagfchuU
trecht, gebieden eenen ygelyken , dat zy dig is te doen, op het verbeuren van drie gulden,
op morgen (zynde nieuwjaarsdag) geene
Defe Publicatie is "jcrnieuwt^ den τ^ο Decemb. mdxcii, -^i Decemb.nmciii^ mdxcivj mdxcvj mdxcvi 5

mdxcviii j mdxcix j mdc 5 mdci } mdciv5 mdcvi j mdcixj mdcxiiij mdcxvi,* mdcxviiiji»
mdcxx. ____

XVI. ORDONNANTIE, op het vieren van den Sondag; en dat men op den Goeden Frydag;

geduurende de predikatie ^ zyne winkels gefoten zal houden, den
Maart MOCVlll; tngerenoveert den 17 April MOCXVIL·
en het laatfle gedeelte meermalen vernieuwt, zoo als hierna is vermeit.

Alfoo men bevint groote ongeregelrheden j die
daar op den Sondag, die foo hoog van God
Almachtig bevolen is te heyligen, gefchiet,
in het kopen en verkopen van alderhande
waaren, min of meer of het werkendag warej foo
word by deefen door de Magiftraat defer Stad verbo-
den allen ende eenen yegelyk, wie hy ook zy, eenig
vleys in het vleyshuys, of daar buy ten, eenig fpeck,
worften, penfen, metten aankleven van dien, voge-
len, teylingeo, fnippen, hoenderen, konynen,oftc
ander kleyn gebeente, noch ook wortelen, moes, fa-
lade, appelen, peeren,nooten,kariren,beiren,koek,
ofte eenigerhande andere eetbaare waaren, hoe men

yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-,
gemeefteren en Schepenen der Stad U-
trecht, gebieden eenen ygelyken, dat zy op
donderdag naaftkoomende , weiende onfes
negen tot elf uuren te mogen verkopen, ofte daar me-
de elders, waar het ook zy , 'voor te ftaan, of langs
de firaaten veyl te roepen ofte te dragen , op poene
van te verbeuren de felvc waren.

Eyndelyk ordonneeren ende gebieden myn Heercn
voornoemt by deefen wel fcherpelyk eenen yegelyk,
hy zy borger ofte inwoonder defer Stad , dat fy op
morgen, wefende Goeden Vrydag,des voormiddags,
geduurende de predikatie, hare winkels ende venfters
geflooten houden, fonder eenige handwerk ofte nee-
ringe te exerceeren of doen, op pœne van drie gul-
den by den contraventeurs te verbeuren, die menfon-
der conniventie ftriktelyk zal doen executeeren.

die ook noemen.mag, des Sondags voor de noen van

Het tweede Ut van defè Ordonnantie^ rakende den Goeden Vrydag is meermalen vernieuwt 1 als den ïj jfpril
MDCIXj 4 uipriï MDCx j 21 Maart mdcxi j 9 ^/ir/7 mdcxi l j zi jipril mdckiv ; l}^r//mdcxx| tf
-^pril mdcxxvi j 7 jipril mdcxxxx j 6 April mdcxxxvi i\ tn η April mdcxli r,

XVIL PUBLICATIE, dat men op den Hemelvaartsdag geen winkelen openen zal ^ den 17 M^

ΜΌ XCVl ; en meermalen vernieuwt, als hier na is uytgedrukt.

liefs Heeren Hemelvaartsdag , geene winkelen ope-

tiwiti -------- --------O » r>----- ------------ "f">'

nen, nog eenig handwerk exerceeren , maar denièl-
ven dag vieren , als meh den Sondag fchuldig is te
doen, op het verbeuren van drie gulden.

3 ^yiuy mdcxxiv} 2f May \ \ j /k/â^'Mpcxxv i i 2 may mdlxxvii j II jnaay mdcxxviii j

-^^^mdcxxixj f MDCxxxi i8 Μλ^» MDcxxxi > 9 May mdcxxxiij 14 May mdcxxxiv ; 5 May
mdcxxxvj 2y May uOCtxuLW j 17 May MDcxxxvu i « May mdcxxxix; 15 my^mdcxli % Juny

MDCXLI j MDCXLIII.

I. CR.

-ocr page 468-

Alfoo in een Scad, daar Gods Heylig Woord
geleerc ende geëert worti goede Politie en-
de juilitie vigeert, niet en behoort onge-
ftraft, veel min toegelaten tc werden eenig
vechten, fweeren, vloecken, fchelden, of onnutte
propooften te houden , daar mede GoJes eere gebla-
meertjveeleGodvruchtige met leetweefen gefchanda·
lifeert,ende der jonge'jeuchts ooren merckelyken ge
quetil worden, ende dat men nu bericht wort, dat
zulks hier als nog foude worden gepleegt, ende by·
fonder op dc Ν ude ende Koornmerkt, Backer- ende
Smcebruggen, aan de Kraan ende Beyerbrugge. Soo
interdiceer't de M.igiitiaat deelèr Stad, ende verbiet
wel expreflelyck by dcefcn allen ende een yeder, nie-
mand uyrgeiondert, emie ipecialyken den fackendra-
gers, turfvulfters, houtfchilden, arbeyders ende an-
deren , de voorichreve plantlen dagelyks frequenteren-
de, als oock âlie fchippers, ende ^oerluyden op alle
veeren, hun nccrilelyk te wachten en te onthouden van
nu voortaan te vechten, by den naanie des Heeren,
fynes Soons wonden, of lyden,of in eenigerwys ligt-
veerdelyken te fweeren, vloeken, fchelden, blafphc-
mccren, eenige onnutte propooften of woorden te
houden of gebruyken, of eenige infolentie, ondaft of
moetwilligheyt te bedryven , op poene van aangetaft,
op Haicnberg geftelt, ende arbitralyken gecorrigeert
ende geftraft te worden tot difcretie van myn Heeren
van den Gerechte, anderen ten exemple: ende wort
den Heere Officier 'met zynen Subilituyt van nu af
geauthorifeerc (zulks hoorende,of in het feeker gead-
verteert zynde) foodanige moetwillige overtreeders de-
fer beveelen terftont, ende fonder eenige voorgaande
informatie , by de kop te vatten, en boven tc brengen,
ten fine voorichreve, waar op eenen yder verdagt fy,
ende fig daar voor wachten mag, foo hier inne nie·
mand fal worden verfchoont.

464 VANDEREMONSTRANTEN

eerste τ y τ ε l.
DERDE DEEL.

Tegen het Vloeken en Sweeren.

Men kan hier byvoegen het Placaat tegen het [pelen opSondagen, en tegen het Vloeken en Sweeren y den iiNovemk

i6iö. Siet het i. Boek. xix. Tyt. i. Deel. Num. xii.
Ordonnantie op het vieren van den Sondag-, en tegen het Vloeken en Sweeren, den 4 OSlob. lyij. Siet het voor-
gaande Deel. Num. xi i.
I. ORDONNANTIE, tegen het Vloecken endt Sweeren, denzsAugufl, MDCIX.

PLACAAT, ûj> het voorfz fubjeBi den 21 Jmy MDCLIÏI; geampUeert den 2 FebruAr,
ΜΌCLXXII; enden 25 April MOCLXXVI.

Ifoo men bevind, dat des Heeren toorn te^
gens ons Vaderland is ontfteken ,en fyn regt-
veerdige hand opgeheven, om t'huys te foe-
ken ende te ftrafïcn, d'uytfteekende en roe·
pende fonden, onders ons in fwang zynHe, ende dat
onder defelve niet de minfl:en,maar een van de fwaar-
fte is, Ket lichtveerdig ende moetwillig misbruyk van
Gods Heylige Naam j mitsgaders het latlerlyk ende
lichtveerdig vloecken ende fweereh , wfelcke fonde
God de Heer iiytdruckelyk feydniet ongeftraft te wil-
len laten; foo is't, dat myn Heeren Borgermeefteren
ende Vroedfchap defer Stad, foeckende defelve fon-
de, foo veel in haar is, te weeren, ende de welver-
diende plagen voor te komen, interdiceren, gelyck
Haar Ed. wel ftriélelyk interdiceren by defen, alle en
een yeder, Gods Heylige Naam met lichtveerdig
ende moetwillig fweeren, vlotcken ende lafteren, te
misbruyken ofte te fchelden, op wat wyl'e fulks mog-
reyfe te verbeuren, waar van geappliceert fal worden
een derde ten profytevan denOiEcier, een derde,yoor
den aanbrenger ofte bekeurder, ende een derdendcel
ten behoeve van den armen : en fullen de ouders voor
de kinderen moeten betalen, ofte andérfints by d'en
Ed. Gerechte daar over arbitrelyk gecorrigeert wor-
den : welcke arbitrale correftie ook plaats hebben fa!
over die geene, die niet machtig zyn de voorfz boete
op te brengen: ende fullen nog die geene, die meer-
maals achterhaald worden, tegens deefe Ordonnantie
gepecceert te hebben , met verdubbelinge van dc
boeten, of anders mede arbirralyk gecorrigeert wor-
den, tot dilcretie van den Ed. Gerechte ; gelyk ook
daar over mer, caflatie ofte fufpenfie van hun dienit,
na gelegentheyd geftraft fullen worden, de fchippers,
voerluyden, bierdragers, fackedragers, turfvuiilers,
houtfchilden, grommers, arbeyders aan Stad» werc-
ken, kleppers, dienaars van de Juftitie, ende allen
anderen in Stads dienft wefende. (i) Wordende totte

tc gefchieden, alfe met het fweeren van by Godj foo
waarachtig als God leeft j by Gods wonden \ Gods Sa- heboetinge geauthorifeert^ nevens den Heere Officier en fp
cramenten, Jefusj ohe by myn ziel; ick moet God Subflituyt, defer Stads Deurwaarders, Letterdiemm
noyt fien; als ook feggende, de Duyvel haalt my,[ende Boden, ende alle andere in den eed zynde, dewekkt
ofte, de Duyvel haalt uw, ofte, vaart u in 't hert,'oj!> dien haren eed geloof fullen hebben, en de,^ contraven·
ende diergelyke lafteringen ende vervloeckingen, op teursdaaropprovijionelykgecondemneertworden,iotdifcrt'
pœne van fes guldens by yeder gebreekige i'elcken tie van den Ed» Gerechte*
(i) Defe laatfie periode is in het Placaat van ι6γζ ingekomen.

tweede τ y τ ε l.

Aangaande de Remonftranten en Joden.

Ί'egen de Socimanen^ hare boeken^ en andere Godslaflerlyke boeken, fiet het i. Boek. xvi 11. Tyt. 11. Deel.

L PUBLICATIE^ tegen de Vergaderingen ende Convtnïicuhnder Remonfiranten^ den 17

MDCXIX.

ΑίΓοβ

-ocr page 469-

Ε Ν J ο D Ε Ν. 1L BOEK. 11 ΤΙΤ.

Alfoo men dagelyks meer ende meer bcmerlcr,
dat niec tegenihande de Placaaten van we-
gen de Ho®g Mog. Heeren Sraten Generaal,
alomme in defe Vereenigde Nedei landen gc-
publiceert, daar by verboden is te houden of te frequen-
teeren eenige aparte vergaderingen ende conveniicu-
Jen, onder dekfel van oeiTeninge uan de leere der geen-
re, die by occafie van het prsefenreeren van leekere
Remonftraniie, Remonftranten genoemc zyη gewor-
den 5 behalven dat foodanige conventiculen endehey-
melyke vergaderingen naar befchreven Kcylerlyke
rechren verboden, ende ten hoogiten Ibatbaar zyti,
evenwel verfcheyden ongerufte perfoonen indeieStad
Utrecht , hen niet en ontfien foedanige heymelyke
vergaderingen ende verbooden convenriculenby avont
ende by ontyden te beroepen, houden en iiequenree-
ren , predikatiën van afgefette predikanten te laien
doen, ende colleéten te vergaderen, houdende in het
uytkomen haar aangefichten met iluycrs bemomt,
met mantels ofte fchorteidoeken fulks bedekt, dat fy
gantich niet bekent konnen werdeni jaa dat meer is,
dat eenige met malknnderen confpireercn, ende (foo
hec fchynt) haar te famen verbinden, omme (daar
op achterhaalt zynde; op geen interrogatorien, dien-
aangaande by den Officier doen inftellen, yetwes ic
antwoorden, ook niet tegenftaande henluyden fulks
by refolutie van den Gerechte belaft: werd, het welk
anders nergens toe ftrekken en kan, dan omme depu-
bliecque authoriteyt van de Hoog Mog. Heeren Sra-
ten Generael, mitsgaders van den Gerechtedefer Stad
te viliperideeren ende fupplanteeren , ende alfulks de
goede gemeente deefer Stad in geftadige partye-
ichappen, faftien ende ongeruftheyt te houden, ende
tot meerder ongehoorfaamheyt regens hare wettige
Overigheyt te verwekken. Soo is 't, dat Burger-
meefteren ende Vroedfchappe deefer Stad, het geene
voorfz is, rypelyk overwegende, ende niets anders
voor oogen hebbende, dan omme te conièrveeren de
ruft ende welftand van de Stad , voor te komen ende
te weerenalle vordere inconvenienten, fwarigheden
ende beroerten , die daar uyt tot meerder troublen
van Politien (gelyk als in eenige nabuurige Sleeden
deefer Landen) fouden mogen ontftaan , nochmaal
wel fcherpelyk belaften en beveelen eenyegelyk, van
wat qualiteyt ot conditie hy zy, hem naar het voorfz
Placaat van de Hoog Mog. Heeren Staten Generaal
te reguleeren, ende het felve in alle fyne poinében en-
de articulen naar te komen ende te achtervolgen, op
de poenen, breuken ende verbeurteniflèn by den fel-
ven Placaaten geftarueert. Ende omme klaarlyk ont-
dekt te mogen worden, wat perfoonen in fulke ver-
gatieringen (uilen zyn geweeft, zal een yder, van des
wettigbefchuldigt fynde,gehouden iynniet alleen van
zyn feifs perlbon cathegorice, onder den eed van niec
te calumnieeren,te refpondeeren, maar ook nominatie
te doen van de perfoonen die aldaar prarfent ge weeft
ende hun bekent zyn, ende inionderheyt van den Pre-
dikant, ofte den geenen die de vermaaninge, voor-
ieeiinge, uytdeylmge der Sacramenten dcc. aldaar zal
hebben gedaan, mitsgaders van den geenea , die de
vergadermge beroepen of hem geinlinueert hebben
daar te komen i al volgens ende op pœne a!s in den
voorfz Placatenj ende dat daar beneifens die gene,die
in gebreeke fulien blyven (desverfocht zynae) aan-
gaande fyn felfs perfoon cathegorice a!s vooren ïe re-
ipondeeren, ofte die voorfz nominatie te doen, in de-
tentie aangehouden fulkn werden, ter tyt ende wylen
toe fyliedcn invoegen voorfz gereipondeert, ende die
nominatie refpeftive gedaan lullen hebben. Verbie-
dende voorts ende interdicecrende wel fcherpelyk,
dat nicmant, van wat qualiteyt hy zy, voortaan hem
zal vervorderen, komende uyt foodanige aparte vcrr
naderingen, des avonts by der ftraatente gaan, heb-
Dende fynaangeficht met fluyers, mantels, fchortei-
doeken ofte anderfints fulks bemomt ofte bedekt, dac
men fyn aangeficht niet fien ofte hem bekennen kan,
op pœne van vyf en twintig gulden , boven die voo-
rens geftatueerde boeten ende breuken. Te upplicee-
ren het een dardendeel toe behr.cf van den Officier,
die de executie doen zal, het tweede dardendeel tot
behoef van den aanbrenger , ende het darde darden-
deel tot behoef van den armen.

II. PUBLICATIE, tegen de Joden en Smouffen» geamfleert dm 3 , en gepubliceert den 4 Οξίο-

berMDÇCXIL

Borgermeefteren en Vroetfchap der Stad Utrecht,
bevindende uyt de confeffien van de Joden,of
Smouflen, altans hier op den huyfe van Ha-
ienberg, en op andere plaatfen in de nabuur-
fchap gevangen, dat genoeglaam alle de diefftallen en
huysbrakcn,federt eenige jaren herwaarts in defe Stad
en Provincie voorgevallen, zyn gedaan door Hoog-
duytfe Joden, of ίο gefeyde Smouflen, die onder pre-
text van oude klederen, hoeden, hayr en diergelyke
te kopen, en wederom andere kleyne koopmanfchap-
pen van lynwatcn,tabak, fafraan, pelteryen en dier-
gelyke te verkopen, ofverruylen, als mede geldwif-
ielingcn, behalven veelerhande bedriegeryen in haar-
heder koopmanfchappen en handelingen, by dag de
goede luyden haare huyfen befpieden, ende *s nagts
pefteien, de deuren, venfters, kiilen en kaften op een
lubtile wyfe,en fonder veel geraas te maken, openbo-
fcndci en mede niet fonder reden bekommert zynde,
dit de fteets aannadcrendebefmettelykeiiekte ons hier
niogre worden tocgebragt, door de voorfz herom
jwervende en heen en weder trekkende, ook beede-
^cndç Hoogduytfe Smouflen, door't alhier inbrengen
cn verkopen van befmette klederen en koopmanfchap·
f?' fekerheyt berigt is, datver-

c Ρ A Duytsland zyn befmet geworden,

Me de quade fiekte aldaar van andere plaatfen door
® SjnouiTen overgebracht} foo is *t, dat Haar
jj^ ■^^^"^oare.omme de goede ingefetenenjegeos fo-
^ΙΐΓJ^^f'^y^^^^S^^wdicvcnfecuur te ftcllen,

' als mede omme alle mogdyke prazcautien te gebruy-
ken, waar mede onder Godes i'egen de befmettelyk-
heyd van hier mogtc worden geweerd, nodig en dien-
ftig gevonden te verbieden j als gefchied by dcfen,dac
gene vremde Hoogduytfe Joden of Smouflen, der fel-
ver wyven of kinderen, binnen defe Siad, felfs niet op
de vrymerkten zullen mogen komen, of alhier langs
de huyfen haar koopmanfchappen lopen doen, veel
min daar inne vernagten, op pœne van by de kop ge-
vat , in defer Stads tuchthuys geconfineerc, ofancfer-
fints arbitralyk geftraft te worden na bevind van fa-
ken.

Verbiedende alle borgers en ingeferenen defelvc al-
hier te huysveften en herbergen, op pcene van vyftig
gulden, fo ymand een of meer van de vremde herom
trekkende Hoogduytfe Joden of Smouflen, der felver
wyven of kinderen, contrarie defesmogten hebben ge-
herbergt, boven arbitrale en felfs lytftrafFen, fo be-
vonden mogt worden, dat door de voorfz Smouflen
alhier geftolen, of befmette goederen waren ingebragt,
onvcrmindert de Placaten van den Landen, airede op
dit fübjeÖ: geëmaneerd.

Wordende den Heere Hooft· Officier en zyn Ed.
Subftituit, mitsgaders de portiers, opfigtersop de be-
delaars en dienaars van de Juftitie, gelaft en geauthori-
feert omme alle HoogduytfeJoden,offo gefeyde Smouf-
fen, der felver wyven cn kinderen, die geen behoorlyke
of Gcrcchtelyke atteftatie konnen vertonen dat in de-
fe Provincie'i*huys horen, cn fimm dmidlium zyn
Nnn beb«

-ocr page 470-

TEGEN DE JESUITEN, MONNIKEN.

hebbende, aan te houden ,cn gevangen te fetten,om-
me voorden Ed. Gerechte defer Stad te regt gefteh

te worden. ' j

Op dat «iemand hier van moge voorwenden on-
kundig te zyn,zal defeworden.gedrukr, gcpubliceert

in.

PUBLIGATIE , dat de Smouffen geen goederen langs de huyfen zullen veylen, den 13 Juh

MDCCXIll

orgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht, poene van by de kop gevat, ajbitralyk geftraft, dfin
verbieden by deefen allen Joden, Jodinnen, deier Stads werkhuys geftelt te worden, na bevind van
SmouiTenjSmouffinnen jgeene goederen langs faken,
de huyfen te loopen kopen , oF verkopen, opi

DERDE TYTEL.

Tegen de Jefuiten, Monniken , Vergaderingen
der Roomfchgefinden, en derfelver aanftote-
lyke Superftitien en Infolentien.

Tot defen fytel behoort ook àe Ordonnantie , rakende de Huwelyken tujfchen Roomfchgefinden en Gereformeerden^
den if Féhruar. \6ηη, en Ίgeen daar verder op gevolgt is- Siet heneden den ix. Tyt.

Pïacaat tegen het 'verderen van de lyken, met rofekransjens en andere koflelykbeden^ den 9 ^ug. 1598 j en van den
14 July 17 O6lob. i^zf, en if ^ugufi. 1616. Siet beneden den x. Tyt. iii. Deel.

Éy de Ordonnantie op het vieren van den Sondag van den 9 ^«/jv en volgende^ is verboden eenigepaterno·

fiers ^ crucifixen Ùc. pubiiecq te koep te hangen. Siet boven den 1. Tyt. 11. Deel.

JMen zoude by defen Tytel ook konnen voegen alle de Ordonnantiën rakende demommeryen, mafquerades, vafien·
avond houden t3c. 'maar om dat zulks ten deele ook al ten tyde der regeering van den Koning van Spagne verho'
den', en bet misbruyk naderhand zoo wel by de Gereformeerden, als Roomfchgefinden gepleegt is ^hebben wy dsPkt
caten daar tegen uytgegeven, gevoeglyker onder den volgenden Tytel gebracht,

EERSTE DEEL.

Tegen de Vergaderingen der Roomfchgefinden, Jefuiten,
Monniken ^ en andere Geefteiyken.

ORDONNANTIE, tegem de exercitie van de Roomfihe Religiej en dragen van Qeefie\k

klederen,-den 18 Jmy MOLXXX,

466

en geaffigeert als *t behoort. Aldus gerefolveerd en
gearrefteerd in de Vroedfchap,op den 3 Odob. ijii,
en gepubliceerd van den Scadhuyfe t'Ütrecht', (more
foliïo) op den 4 O6lober 1712. In kenniiTe van my,
E.v. Harscamp.

^ Ifoo om merckelyke reedenen by Ordonnantie
. f\ van de Staten 's Lands van Utrecht, de ex-
ƒ ^ ercitie der Roomfche Religie, met den aan-
' kleven van dien, by provifie gefurcheert en-

de gefufpendeert is binnen deefe Stad ende Vryheyd
van dien, ende dat niet tegenftaande eenige perioonen
hen dagelyks vervorderen by den anderen te vergade-
ren , ende aldaar defelve Roomfche Religie, mcc den
aankleven van dien, te excrceeren, daar door gefcha-
pen fouden fyn eenige quade inconvenienten te komen,
daar inne dient vooriien ende voorkoomen te worden.
Soois 't, dat myn Heeren die Stadhouder, Schout,
Burgcrmeefte'ren ende Schepenen deefer Stad, door
overkomen desRaads,welernftelykcn verbieden, en-
de interdiceeren eenen ycgelyken van den geenen die
men noemt Priefters ofte geordende perfoonen, die
felveRoomfche Religie, met den aankleven van dien.

/ \

lus gulden ende arbitrale correâiej te appliceeren het
een dardendeel tot behoef van den aanbrenger, het an-
der dardendeel tot behoef van den Officier die de ex-
ecutie doen fal, ende het laatfte dardendeel tot behoef
van de gemeene faakej ende dit al by provifie, ende
tot anders by fyne Excellentie ende de Staten voor-
noemt , op het poinót van de Religie vooriien cncfc
geftatueert zal zyn.

I I.

Interdiceeren ende verbieden voorts generalyk ,endc
fpecialyk alle Gecftelyke perfoonen, geordent of on*
geordent, mans of vrouwen, fig langs der ftraaten te
begeven in kleederen ofte habieten, die men noemt
Geeftelyke ofte geprofeiTyde kleederen, op het ver·
beuren van die felve kleederen.

III.

Ordonneerende voorts alle Paters ende Maters van
de Conventen, haareConventualen, die zulks begee*

binnen defe Stad ofte Stads Vryheyt te exerceeren, di-1 ren zullen, te laten gebruyken ende genieten de v^·
redelyk of indireélelyck, op het verbeuren van haar heyt, hen by de naadere Unie ende Religions vreeoe
beneficium of officium\mdien zy eenige hebben, en- geaccordeert ende toegelaten, op verbeuren van arbi·
de anderen, die zulks nieten hebben, van tien Caro- trale corredie.

IL ORDONNANTIÈ, Jegen jde Vergaderingen en Conventiculen der Roomfchgefinden, dm^^

July ΜΊ)LXXXVlll; gecorrkeert en gtamplieert dems ^^'
cernbmDLXXXlX, ?

M/fl

-ocr page 471-

Myn Heeren die Schout, Burgermeefteren en
Schepenen der Stad van Utrecht, doen te
weeten eenen yegelyck, dat de Raad der
felver Stad verftaan hebbende, dat, niet
tegenftaande verfcheyden voorgaande Ordonnantiën en
verboden , die van de Roomfche Religie op veele
pla^tfen ende oorden binnen deefe Stad in het heyme-
]yk exerceeren defelve hare ReHgie, ende daar over
grootc vergaderingen ende conventiculen houdende
2ynj ( I ) ^^^^ behoorengeleden ie laordeny^nâthitr
op rypelyk gelet hebbende, om alle fwarigheyt, die
uyt het geene voorizfoude mogen ryfen, te voorko-
men, geordonneert ende geftatueert heeft de poinélen
ende articulen hier naar volgende, die men gebiet ee-

poenen hier na verhaalt.

Inden eerften, dat niemant van de geene, die men
noemt Geeftelyke of geordende perfoonen, fig zullen
mogen vervorderen binnen deefe Stad ofte Stads Vry-
heyc te exerceeren, oeiïenen oftegebruykendevoorfz
Roomfche Religie, opdepœnevan (2) vervallen te
zyn van haar prtebende ofte alimentatie,ende daartoe
op te moeren brengen vyftig (3) gulden, tot behoef
van den Officier, den aanbrenger ende den armen, elks
een dardendeel} ende die de macht niet en hebbende
poene te betalen , (4) zullen arbitrailyk gecorrigeert
nwden, tot difcretie van den Gerechte,

II.

Item , dat niemant, van watftaat, qualité ofte con-
ditie hy zy, genoemde Geeftelyke of Weereltlyke,
eedel ofte oneedel, burger ofte onderfaat, man ofte
vrouwsperfoon, iïg zal mogen laten vinden ter plaat-
fe daar de voorfz Roomfche Religie geëxerceert ofte
gebruykt word, op het verbeuren van vyf en twintig
zyn, tot behoef als boven, ofte by gcbreeke van macht,
arbitrailyk gecorrigeerc te worden, toe dücrecie van
den Gerechte.

^l") gulden, by elk perfoon, die aldaar geweeft zal
il) In plaatfe van defe woorden^ met curfyf gedrukt, heeft de Ordonnantie van ijSS, daar door in deCe pericut

leufe tyden wel lichtelyk eenige fware inconvenienten fouden mogen opftaan, als onlanks gefpeurt is.
(l) De voorfz Ordonnantie heeft^ van voor de eerfte reyfe vervallen
(3 ) In de voorfz Ordonnantie fiaat^ goude realen.

i^) De voorfz Ordonnantie heeft ^ van gebannen te worden uyt de Stad, en Stads Vryhcyd,dcn tyd van vyf
jaren5 ende voor de andere reyfe, van eeuwiglyk gebannen te worden, op lyfilraffe.

(5) Als op mm. 5.

(6) De voorfz Ordonnantie heeft ^ hondert goude realen.

(7 ) Defe woorden^ met curfyf gedrukt ^ zyn in de laat fie Ordonnantie bygekomen.
(8) De Ordonnantie van heeft^ zynen Lieutenant.
( 9 ) ^)it artyk. is in de Ιααΐββ Ordonnantie bygekomen.

III. PUBLICATIE, op het voorfz fubje£i, dm 5· Januar. MOCFIIL

I I I.

Item, die geene, die naderhand bevonden zullen
worden, dat (y hare huyfen ofte erven verleent ende
geopent hebben, om de Roomfche Religie aldaar te
exerceeren, fullen verbeuren (ö) vyltig gulden, toe
behoef als boven, ofte foo fy de macht nttt en hebben
om de felve boete te betalen,fullcn arbitrailyk gecor··
rigeert worden tot difcretie van den Gerechte.

J V.

Ende omme te verhoeden jjlle confufien, die by de
foldaaten ofte anderen, weetende eenige plaatien, daar

nen yegelyken te achtervolgen ende voldoen , op de defelve Roomlche Religiegeëxerceertword,gepleegt

zouden mogen worden , zoo verbieden myn Hteren
voorfz alle foldaten ende andere perfoonen, hoedanig
ly zyn, dat fy hen niet en onderwinden de executie
van deefe Ordonnantie in het werk te Hellen, ofte yét-
wes anders te attenteeren, ten zy iy luyden eerftdaar
by gehaalt fullen hebben den Officier,fynSubftituyt,
ofte burger Hopman deefer Stad, op lyfftrafFe ; maar
fullen middelretyt wel mogen aanhouden den Prieller
met iyn ornamenten , met ook de toehoorders (7)
foo verre fy uytten buyfe wilden verhopen, ofte fich ver-
wecken ^ fonder nochtans in de huyfen te komen , ter tyt
toe den felven Officier, fynen (8) Subftituyt, ofte
burger Hopman, gekomen fullen wefen, die hem als
dan fullen reguleeren volgende deefe Ordonnantie.

(9) Voorts gebieden myn Heeren voorfz eenenyegelyk y
van wat fiaat, qualité ofte conditie hy %y y datfe hen mt
en onderwinden eenige nieuwigheden aan te rechten ofte te
attenteeren, op arbitraile corre^ie, tot difcretie van dm
Gerechte,

407

EN ROOMSCHGESINDEN, &c. IL BOEK. IIL Ί1Ί.

Alfoo veele perfoonen hun ftoutelyk onderftaan
te exerceeren die Roomfche Religie, ende
hun dagelyks in de vergaderingen van dien
op verfcheyden oirden te laten vinden. ook
diverfche heure huyfingen, wooningen ende plaatfen,
ende erven daar toe te verkenen, ongelet nog agt ne-
mende op foo veele ende diverfche Ordonnantiën ende
Publicatien,daartegens geëmaneert ende geftatueert,
daar inne des Raats ernftige meeninge is, omme ftri-
ftelyken te voorfien. Soo is't dan, dat myn Heeren

iv:

Heylige Woort, ende fchandaale van de oprechte en·
de waareChriftcIyke Gereformeerde Religie, dat lan-
ger niet en kan worden toegcftaan. Soo is 't, dat myn
Heeren Burgermeefteren en Vroedfchappe deefer Stad
nogmaal doen waarfchouwen en ordonneeren by defen
allen Mis-Papen, geordende en gewyde perfoonen,
ook foogenoemde Geeftelyken , dat zy hun wachten
van nu voortaan te gaan ende te converfeeren iij ee-
nig Convent, Kloofter of Gafthuys,binnen nog buy·
ten in de Vryheyt deefer Stad, onder wat prsetext

publicatie, waar by aan de Frieflers verboden word te gaan in eenige GajJJmyfent
&c. den i^July MDCXXlV.

Alfoo men hoe langer hoe meer in ervaringe
komt , dat veele geordende en genoemde
Geeftelyke perfoonen hun ftoutelyk onder-
ftaan, op verfcheyden plaatfen, ende mercke-
|yKen mede in Conventen, Kloofters en Gafthuyfen,
»00 binnen als buyten deefe Stad, haare Atgodifche
en andere Roomfche fuperftitien te exerceeren,
aaar door zy vele fimpele ende kleyn-verftandige per-
[oecken van de waarheyt af te leyden, ende
ter ^^ Pausdom te trecken, gelyk fy daar op hun

ocm vermetelyk dragen,tot verachtioge van Godes het foude mogen zyn, op verbeurte van heure bene
Deel. Nnn ζ ficitn

die Stadhouder, Schout, Burgermeefteren ende Sche-
penen deefer Stad, als nog verbieden de exercitie van
de voorfchreve Roomfche Religie, de vergaderingc
van dien, ende het openen der huyfen, plaatien ende
erven tot defelve, op poenen van de flraf, poenen en-
de breuken in de voorichreve Ordonnantiën endePJa-
caten begrepen, daar men niemant van de contraven-·
teurs van dien van fal verfchoonen j ende fal daarom-
me deefe nogmaal dienen eenen yeder tot waarfchou-
wingc uyt overvloet, om hun daar n<ia te reguleeren.

-ocr page 472-

TEGEN DE MONNIKEN, JESUITEN,

fieien; officie»ófalimentatien,die zy mogen hebbens jdifcretie van myn Heeren van den Gerechte deefcr
eftde drc gccné en hebben, op arbitrale corredie, terScad.__

ΈL·KC^^.T'tegen de Jefuiten , Prieflers ^
MOCX XX,.en gerenoveert

Ifoo men dagelyks bevinr, dat hoe langs foo
meer binnen defe Stad ende dc Vryhcyd van
A dien komen, ende hun onthoudenverfchey-
^ den vreemde Jefuiten, Prieilers » Monnicken
ende andere geordende perfoonen van deRoomsgefin-
denj dat ook veele fchaadelycke conveniiculen der
voorfE Roomsgeiinden, alhier Teer licentieurelyk ende
vermetelyk gehouden werden, alles conirarie dePla-
caaten der Hoog Mog. Heeren Scaaten Generaal der
Vereenigde Nederlanden, ende fonderlinge die van de
jaaren i6\z ende i6iz, als ook de Publicatien diens
aangaande van Stads wegen gedaan, waar tegens hoog-
noodig dient voorfien te worden, Soo is 'c, dat myn
Heeren Burgerineeileren ende Vroedfchappe deefer
Stad Utrecht, tot voorkominge ende weeringe van
dien ,noodig geacht hebben,als nog te ilatueeren en-
de te ordonneren, llacueeren ende ordonneren by de-
fen.

Γ.

Inden eerften, dat alle Jefuiten, Papen, Prieilers,
Monnicken, ende alle andere geordende perfoonen
van de voorlz Roomsgefinden, die ièdert de Publi-
catie van'c voorfz Piacaat anno 1622,, binnen deefe
Stad ofte de Vryheyd van dien metter woon zyn ge-
komen , ofte haare refidentie alhier genomen hebben,
't zy of defeive ingeborenen zyn ofte niet, binnen fes
daagen naa de Publicatie defes uyt defe Stad ende de
Vryheyt van dien zullen moeten vertrecken, fonder
immermeer daar weder te mogen komen, alles con-
form den voorfz Placaate, op pœne van voor goede
prinfc gehouden te worden, ende rantfonnabel als
*s Lands vyandcn, in conformité van den felven Pla-
caate. , ,

II.

Ende aangaande de Priefters, Papen, Monnicken,
ofte andere geordende perfoonen van de voorfz Room-
fche Religie, geen Jefuiten wefende, die voor den jaa ■
re lózz alhier gewoont, ende naa de Publicatie van
den voorfz Placaate haar in conformité van dien be-
kent gemaakt hebben, defeive zullen op nieuws bin-
nen acht dagen naa de Publicatie defer, haar naamen
ende woonplaatfen aan de Vroedfchap defer Stad moe-
ten aangeven, omme aldaar gcëxarnineert te werden,
( I ) 'I^geen alhier met curfyf gedrukt is, is in de laat fie

en andere geordende perfoonen, den 10 Septemk.
den 11 Januar. ΜΌ CXXXVL

of fy veritaan kunnen worden van ouds hier gewoont
te hebben, ende haar gedragen hebben volgende den
voorfz Pl'icaate, omme daar naa by de voorlz Vroed-
Ichap op haar verblyf of vertrek gedifponeert tc wor-
den , zulks men ten dienfte deier Stad bevinden fal te
behooren, op pœne van die tyd overftreecken zynde,
datelyk uyt deefer Stad ende de Vryheyt van dien te
moeten vertrecken, ende tegens heniuyden voorts gc-
procedeert te worden, in conformité van 't geene in
'c voorgaande articule gefeyt is.

II 1 ·

Ende wat belangt die geene, die naa de voorfz exa-
miny ie getolereert zullen worden binnen deefe Stad
ende de Vryheyd van dien te mogen; blyven, delelve
word by defen wel expreflelyk bevolen ende geordon-
neert, hun in alle modeftie tedraagen, conform de
voorfz Placaaten, op poene van't effeéfc van dc voorfz
tolerantie te verliefen, ende te incuireren de poenen
by defeive Placaaten geftatvieert.

IV.

Aangaande de genoemde Gceftelyke perfoonen,die
buyten deefe Stad ende de Vryheyd van dien, dog
binnen de Geünieerde Provinciën getolereert worden,
ofte met behoorlyke paspoort daar innefouden willen
komen,,defeive zullen binnen deefe Stad, ofte Vry-
heyt van dien niet mogen komen, fonder haar aan de
Heeren Burgerraeeileren aangegeven te hebben, ende
niet mogen verblyven of vernachten, fonder expres
fcliriftelyck confent van de Heeren Burgermeefteren,
( I ) enie mids dat zy hun componeren in Sle flilheydy in
conformité van de voorfz Placaaten, welk confent in al-
len gevalle niet langer fal duuren,als twee daagen,cn
foo fy langer fouden willen bly ven, zullen daar toe
moeten verfoecken confent van de Vroedfchap, op
poene van over eiken dag die zy langer verblyven,by
heniuyden, endeby die geene die haar logeeren, ver·
beurt te werden by elks hondert guldens. Aldus ge-
publiceert naar voorgaande klokluydinge vanden Stad·
huyie t'Utrecht, ten overftaan van den Schout, en-
de eenige van den Gerechte der felver Stad, op den
II January 16^6. By my, ende was onderteckent,
C. dé Ridder.

Ordonnantie hygekomen^.

VI ρ LAC A AT i waar by aan een y der geboden word de toegangen tot andere huyfen aan te wy-
' ' fen, den 27 Jiily MDCXL·

Alfoo men bevind, dat veele huyfingen ende er-
ven binnen defe Stad toegangen tot malkan-
deren zyn hebbende, waar door des te vryer
ongeoorloofde heymelyke byeenkomften en-
de convcnticulen gehouden konnen worden , tot on-
dienft van den Lande, ookfufpeéteperfoonen verftec-
Jken, ende alfulks geilludeert de Placatenby deHoo-
ge Overigheyd defer Landen, endede Magiftraat de-
ler Stad tegen de Roomfche Paapfche fuperftitien en-
de conventiculen geemaneert, foo hebben myne Hee-
Ten Borgemeefteren en Vroedfchap defer Stad dienftig
geacht eenige uyt den haaren te authorifccren ende
te laften, omme, nefFens den Heer OfRcier defer Stad,
en desfelfs Subilituyt, te vifiteeren, en oculaire infpeftie
te neemen van alle foodanige huyfingen ende erven,
als haar Ed. fullen goedvinden, ende aanteekeninge te
doen van alle de door- toe- uyt- en ingangen derlelve
op of tot de naailgelegene huyfingen, er ven, kelders,
kluyfen, ofte gangen, Sec. laiten endebeveelendaar-
émme alle ende een ygelyk, zoo eygenaare, als bc-
woonders, van de voorfz huyfingen iofte erven, ter
begeerte van de gemelte Heeren, pertinente aanwy-
finge te doen van alle door- toe- uyt- en ingangen der-
('elver hare huyfingen, ofte erven, alwaar 't, dat de-
feive met kaften, kiften, ofanderfintsbefet, oftebe-
dekt waren, op pœne van hondert gulden , boven ar-
bitrale corredie, by den eygenaar, huurder, ofbe-
woonder te verbeuren over yder der voorfz door- toe-
uyt- ofte ingangen, die by haarluyder verfwegen, ot
niet aangeweefen fullen zyn 5 laftende mede een yg^'

lyk ter begeerte als vooren, ten fine voorfz, alle dek-
felen , ofte beletfelen der voorfz door-toe-uyt-ende
ingangen te openen, ofte teamoveeren, fonder de
meergem. Heeren, ofte hare dienaars daar over tefflis-
feggen , ofte te misdoen, alJes op pœne als vooren.
. Verbiedende ook op gelyke pœne voortaan eenige
door-toe-uyt-of ingangen meer te maken, ofteope-
nen, fonder *t felve alvoorens de Magiftraat te kennen
gegeven, ende derfclver confent daar toe verw^
te hebben. Adum ter yergaderinge van de Vr^

-ocr page 473-

fchap voorfz, op den 4 May 1040. Lage? ftont, my
prielènt, ende was onderteekent, J. van der Nypoort.
Gepubliceert by klokluyding van den Stadhuyfe te

viT

PUBLICATIE, tegm defamenretUngen van het Folk, als den Officier heftg is met deFer-^
gaderingen der Fansgefindm te fioonn, den 29 Januar. MOQXLIF,

EN ROOMSCHGESINDEN, IL BOEL· lil JIT.

Utrecht, wwV fiUto^ op dçn 27 July i(Î4o. Bymy®
C. de Ridder.

Alfc/o den Heere Officier deeier Stad op gilte-
ren,geadfifteert met fyn Subftituyc,knechts
ende dienaars van de Juftitie , befig zynde
om vergaderingen der f aapsgefinden te lloo-
ren, groote meenigte van volkeren by den anderen ge-
komea is, ende eenige vaa dien hen onderftaan heb-
ben iwee van fyn Ed. knechts,, ftaande aan een deur
aan de wal, te fchelden voor verklikkers, fchelmen,
diefleyders, duyveis,ende meer anderediergelykefma-
delyke woorden, fmytende defelye daarenboven met

de deur aan, defelve uyteyfchende endedreygendeby
andere gelegemheyt te fullen afroflchen ; dat daaren-
boven den gemelten Heer Officier , met fyn Subili*
tuyt ende knechts, fyn Ed. liverye dragende, heenen
gaande , fpottelyk nageroepen is, ende niet tegen-
itaande fyn EJ. verbod daar inne gecontinueert ·, uyt
welke ende diergelyke aótien lichtelyk commotie ende
oproer foude konnen ontilaan , behalven dat de felve
zyn itrekkende tot vilipendic ende kleynachtinge van
de Hooge Overigheyc ende Regceringe, ende daar··
omcae in een Stad , daar goede Policie ende Juilitic
vigeert, niet en behooren geleden of ongeftraft gela-
ten te worden.. Soo. is 't, dat myn Heeren Burger-
meefteren ende Vroedichap goct gevonden hebben te
belooven aan den geepen, die de voorfz naaroepçrs,
ofte eenige van diei\, als ook die geene, die de voorfz
knechts met drek gefmeeten, geilooreh, uytgeëyfçhc
ofce gedreygt hebben , Tullen bçkent maaken, luiks
dat die in handen komen , een verççringe van twee

drek, ilootende een van defelve met fyn hooft tegen 1 hondert guldens, ende zal fynen naam fçcrçeç gehou-

den worden jende by foo verre hy aan het fcyt mede-
plichtig is, zal vry gefcent worden, ende niet temin
genieten de. voorfz vereeringe ; iktueerende ende or-
donneetepde daarenboven, dat die gçenen , die fuiki
ofte diergelyks in toekomende hen verftouten zullen
te doen, daar over rnetter daat geapprehendeert, en*
de aan den lyve ofte anders arbitrailyken , naar gele-
gemheyt van faaken, geftrafc fullen werden.

Vlil. PUBLICATIE, ten fine voorjz, den %

ΑΙΓ0 dik wils gebeurt, dat den Heer Officier de-
fcr Stad, de een of de ander exploid ergens
doende, 'meenigte van allerhande foorten van
menfchen komen famen te rotten, ende te
vergaderen, en, ongeacht des Officiers bevelen, by den
anderen blyven, tor vilipendic van de authoriteyt der
Regeering foo hebben de Heeren Borgemeeilers en
VroedfchapdeferStad noodig geacht,by defen te fta-
tueeren een boete van twaalf gulden, tegen die geene

ÏX^ ~

Fei^ruar. MOCXLIF.

die by den Heere Officier in fuiken gevalle vermaant
zynde te vertrekken, niçt terllont weg ga^n j en an-
dermaal vermaant zynde, vier en twintig gulden.· en
fullen de ouders voor hare kinderen moeten verant-
woorden 5 gelyk ook de onvermopgende perfooqen
voor de voorfz boete geen borge konnende ilellen,
met der daad daar over geapprehendeert, en voorts
arbitralyk geftrafc fullen worden.

Ρ LAC A AT, waar by aan de Kloppen, en andere Geefleljke 7)ochters, die alhier niet geboor en
zyn^ de Stad en Fi^heyd van dien ontfeyt word j den 28 Novemb.MDCLV,

DeVroedfchap der Stad Utrecht, dagelyks meer
ende meer bevindende, dat de vergaderingen
of byeenwoningen van ongehoude vrouws-
perfonen, die men Quefels, Jefuiterflen, Gee-
ftclyke dogters, Klop-fufteren ofte Kloppen noemt,
de gemeene rufte defer Landen feer fchadelyk fyn, en
de dat by defelve veele Paufelycke fuperftitien ende
leeringen, by de Placaten van deHogeOverheyt ver-
boden, werden gepleegt ende geoefFent, daar door
de jonge jeucht, ende ook wel bejaarde luyden, van
den rechten weg haarder zalicheyt,op verkeerde ende
tegens Gods Woord ftrydende wegen geleyd werdenj
welcke voornoemde vrouwsperfonen ook tendeele by
haar eygen Paufen, Johannes de XXII. ende Clemens
de V., ali fchadelyke tacken zyn gecondemneert om
uytgerooyt en geëxtirpeert te werden, gelyk zy me
worden by defen alle fodanige Qyefels, Kloppen, Gec-
ftelyke dogters, Jefuiterflen, of hoe fy genoemtmogon
wefen, die alhier niet geboren zyn, deefe Stad ende
Vryheyt van dien ontfeyt,ende gelait daar uyt te ver-
trecken, binnen den tyd van vier weecken, naa de Pu-
blicatie defer, fonder daar inne langer te blyven, of-
te weder te komen, fonder fchriftelyk confent van dc
gemeke Vrocdfchap,op poene van voorde eerfte daar
aanvolgende maant teverocuren vyftig guldens, ende
voor de twede maant hondert guldens,de derdemaanc
gelyke hondert gulden, ende boven dien daar over ar-
bitralyk te werden gecorrigeert. Ende fullen dejefui-
terifen, Quefels, Geeitelyke dochters, Kloppen, of-
te hoezy genoemt mogen wefen, ingeboornen alhier,
binnen gelycken tyd van vier weeken na de Publicatie
van defen, haar ter Secretarye defer Stad moeten be-

de by den Paus Urbanus de VIII. verklaart zyn voor kent maken, ende haaren naam ende woonplaatfe la
een fchadelycke feóle, by zyne bulle, gepubliceert ten aantekenen,om te ontfangen fodanigen ordre, als
ende aangeilagen tot Rome, op den 21 May 1631. haar zal werden gegeven, op de verbeurte van haar
daar by hy defelve ontflaat van alle beloften ende ver-; borgerrecht ofte inboorlingfchap, ende dat zy zullen
hmteniflen, ook van eeden die zy mochten gedaan ; ftaan in gelyken graad, ende onderworpen zyn defcU
hebben, defelve ftriktelyk verbiedende de voorfz or-| ve corredie, als hier vooren van tJen buyten gehoor-
are te volgen, op pcene van den ban, ende vordere ne kloppen is gefeyt. Aldus gepubliceert met behoor-
cxcommunicatie, breder verhaalt in defelve Bulles foo, Jyckc affiftentie naar gewoonte, by my, J. Quint.

DERDE

Nnn 3

-ocr page 474-

4/0 TEGEN DE JESUITEN. MONNIKEN,

DERDE Τ Y Τ Ε L.

TWEEDE DEEL.

Tegen verfcheyde Roomfche aanftotelyke Superilitien

en Infolentien.

Tot dit Deel behoor en ook de Placaten tegm het ver eieren van de ïyken met roofekransjens ^^c. Siet beneden den x.
Tyt. III. Deel.

Het V. artyk. van de Ordonnantie op het vieren van den Sondage den 27 Decemb. Jyzf, ivaarhy verboden is^dat
niemand na feven uren des morgens op Nieuwjaarsdag zal mogen fchieten. Siet boven den i. Tyc. 11. Deel.
Num. XI11.

Ordonnantie tegen het eyjfchen van aahnoejen langs de huyfen^ op Cors- en Nieuwjaars avond ^dem^^. Novemb. 1623,

en meer volgende. Siet beneden den xi 11. Tyu. i. Deel.
L PUBLICATIE, tegen het fingen m trommen op Nieuwjaars avond j en den geheelen nachts

en mer eken voor de deuren te fchryven, den 51 Decemb. ΜΌ L XXXIII,
en meenigvuldige reyfen gerenoveert y zoo als aan het eyndedefer isuytgedrukt.

by defen wel icherpelyk en ernitelyk een ygclyk, by
zy oud, of jong, dat zy hen niet onderwinden defen
avond, of te nacht te gaan langs de ilratenfpelen mee
eenige inftrumcnten, hoedanig die ook mogen zyn,
ofte loopen fingen voor de deuren, en merckcn voor
de deuren te fchryven of te Hellen, op pœne van'aan-
getaft, op de kaak gcftelt, en gegeeflelt, of anders
arbitralyk gecorrigeerc te worden, tot difcretie van
den Gerechte.

Iil

'yn Heeren den Stadhouder, Schout, Borge-
meefteren cn Schepenen der Stad Utrecht,
infiende de groote ongeregeltheyd en on-
gebondentheyd , die men tot hier toe op
Nieuwjaars avond en den geheelen nacht gepleegt
heeft, met trommen, bommen, en fingen langs'de
ftraten, *c welk men anders niet kan verftaan dan te
zyn een Heydenfc maniere van doen, daar inne be-
hoort geremedieert te zyn, gebieden ende beveelen
Deβ Publicatie is meenigvuldige reyjen vernieuwt^ alsden 31 Decemb. If84 j ifSj , 27 Decemh. ijSSj jo De-
cemb. ^x Decemb. 15P3, If5i4, I)î?Jî 1597» ifpS, 15oo, i5oi, i6oi, 1603,1606, iöo8, i6op,

J614, lóif, i6i5, ι6ιγ, i6i8, ΐ(ίιρ, 1620, lözi, 1622,'1623,1624, i<)2f, 1626,1627,1628, 1630, idjr,
1032,1633,1634,1635, i63<i, 1637,163P, 1640,1641,1642, 1645,1644, i(54j·, 164Ö, 1547. £n in volgende
jaren meermalen nog vernieuwt, gelyk blykt uyt de Publicatie van den 30 Decemb, 1Ö48, dewelke insgelyks bynn
van jaar tot jaar vernieuwt entier na gebracht is onder Num. 111.

JI, PUBLICATIE, dat niemand op Drie Kooningen avond, eenige brandende kaarjfen voor de

glafen in zjn huyfen zalfetten, den^i Decemb. MDCXFI en metrmg,^^
Len gerenoveert j zoo als hier na vermeit word,

M yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur- naamden Drie Koningen avond, ofte dag, des avonds
gemeefteren, Schepenen en Raad der Stad eenige brandende kaarfen (weeibnde een Heydenfe ma-
Utrecht, interdiceeren en verbieden by de-' niere) voor de glafen voor in haare huy'fingen te ftel-
fen wel fcherpelyk allen en een yegelyck, len, of re fetten, op poene van drie gulden, by yder
niemand uytgefondert, van nu voortaan op den ge- contraventeur jegens den Heere te verbeuren.
Defe Publicatie is meermalen vernieuwtalsden 31 Decemb. 1616, 1618, 1620, i62f, 1Ö28,1631,1052, KijJ,
1654, 163Ö, 1637,1639. i(i4o, 1641,1043,1544, IÖ4Ö, 1647.

IlL PLAÇA AT op het voorfz [ubjeB, geampUeert » waar by ook aan de Kaarjfemakers verbo-
den word jenige Kooningkaarskens te maken, den 30 Decemb, MDQXLyiU»
en meermalen gerenoveert, zoo als hier onder te fien is.

'yn /ieeren Borgemeeiteren en Vroedfchapj Gelyk mede niemand op morgen zal mogen gîian
dcfer Stad, begeerende te weeren cn te troggelen, ofte eenige Nicuwjaren,7ofte aalmoeflcn
voorkomen de groote ongeregeltheyd, die eyiTchen, op pœne als in de Ordonnantie op het iluk .
voor defen op Nieuwjaars avond, en den jop den Armen. ».

geheelen nagt, met trommen en fingen langs de ftra- Insgelyks word by defen verboden allen en een ye-
ten plag te geichieden, verbieden by defen wel fcher- gelyck, niemand uytgefondert, op den genoemden
pelyk eenen ygclyk, jong en oud, t'avond of te nagt. Drie Kooningen avond, of dag, binnen defeStad en-
ook op den dag, geoaamt Drie Kooningen avond, te, de Vryheyd van dien, eenige brandende kaarflenCwe-
gaan langs de ilraten fingen, ofte met eenige inftru-1 fende (i)een Heydenfche manier) voor de glafen voor
menten te fpelen, mercken voor de deuren te fetten, in haare huyfen te fetten 5(2) interdiceerende de kaars-
of eenige diergeiyke infolentie te bedryven, op pœne femakers ende allen anderen eenige kooningkaarskens
van aangetaft, op de kaak geftelt, gegeeifelt, of ar-' te maken, verkoopen, of weg te geven, directelyic
bitrafyk gecorrigeert te worden ,tot difcretie van den ; of indireólelyk} alles op pœne van fes gulden, ten be-
Gerechte. i hoeven van den Officier en aanbrenger, elk half en nair.

Dit Tlacaat is vernieuwt^ den 30 Decemb. Ki^S j 31 Decemb. 1Ö49,1650,1Ö51, i6f2, i<Jf 3,1^54, i^f^^ïö?*^»
I<5f7,i<?f8,i660yi66i,i66z,i66^y 1664, i6<Sf, i6(Ï6,1ÓÓ8, liiöp, 1670,1571, ió7f. De laatjiepf'
riode, Insgelyks word ^c. gerenoveert dem:^ Decemb. i6j6·, 31 Decemb^ 1680, en 2 Januar.
{\) De woorden in defe parenthefts gefloten^ z.yn in de Renovatie van den ζ Januar. löSf uytgelaten.
(2) Defe periode^ interdiceerende &c. is in het Placaat van den 31 Decemb. löó'j ingekoomen·, maar in
gaande Publicatien achter het woord, fetten, ft ont alleen, op pœne van drie gulden, jegens den HcercOffl'
cicr tc verbeuren.

-ocr page 475-

IL BOEk. m. TIT. 471

ÏV. PUBLICATIE, tegen het fuperfiitieus vieren van den dag van ΡduU Bekeering , den 25

Jamtar. MOCLI; engerenoveert den 23 Januar. MDCLIL

ΑΙΓ00 niet tegenilaande men by voorgaande Or- te paard om te voeren , niet anders dan of men miJ-

dorinantien en Publicatien veele Paapfe gril- den in hec Heydcndom waar. Soo is 'c,dat de Vroet-

' " ' " "" " "......

fchap defer Stad allen ende een ydcr in- ende opgefe-
tenen van deeie Stad ende Vryheyc van dien, by de-
fen wel fcherpelyk verbiet, foodanige figuuren meer
op hunne vaalten ofte elders te Îlellen , veel min de-
ielve om te vôeren, df hunne paarden daar toe te ge-

len ende fuperftitien heeft afgefchafc, evea-
wel tot noch toe noch in fwang gebleven
de fuperftitieufe ende infolente manière van. doen,
die men gewoon is te plegen op de genoemde Pauli
Bekeeringe dag, met een Itroye figuur oneerlykende

droog

ernftig allen en eenyder, 't zy Ideyn, of groot, jong
of oud, verboden, zulk geloop of ommegangen ach-
ter ftraten na defen meer te doen,of gebruyken,t'ee-
niger tyd, op verbeurte by yder van drie gulden,en-
de daarenboven de kleynodien, juweelen, of ander
iilverwerk, daar mede zy behangen,of verciert zyn,
tot behoef van den armen-, ende fullen de ouders voor
haare kinderen moeten 'reipondeeren.

ergerlyk te vertoonen op mesvaalten, ende dclelveby bruyken, ofte te leenen,op pœnevan hondertgulden
droog weder 's avonts triumphantelyk in te h:ilen,en t'elken reyfe te vejbeuren , boven arbitrailc correétie.

PUBLICATIE, tegen het fingen van de Pmxterbloem, den 13 May MOC XVI; enge^
renoveert den 28 April MOCXIX.

ΑΙΓ00 ( I ) niet ïegenflaande voorgaande Publica'
tien, en verbod^ men evewduel jiet ende bevind^
dat eenige dagen lang, ende fonderling mede
op Sondagen » ende anderen, onder de pre-
dicatien veele en verfcheyde jonge perfoonen cn an-
deren hebben gaan, loopen, ende fingen dePinxter-
blocm Cgelyk zulks genoemt word) dienende tot in-
folentie, ende voor veelen tot een aanftootj Γ00 werd
hier mede (2) by de Fröedfchap Üefer Stad Jcherpelyk en
(1, 2) De woorden aïhier met curfyf gedrukt^ zyn in de ïaatfle Publicatie ingekomen.

VI PUBLICATIE, tegen het uythangen van M^kranjfen, en fingen van de Pinxterbloem ^ den

4 May MDCXLVIL

Gelyk óok by deïèft verboden word de kinderen by
dë ftraat, fonderling des Sondaags, ende in de t?inx-
rcrdagên,dcn pinxterbloem, (fo men die noemt) om
te leyden , op pœne als vooren j ende ilillcn de ou-
ders voor hare kmdcren moeten inilàan.

De Vroedfchàp der Stad Utrecht, begèetehdè te
weeren de infölentie voor delen gepl'èégt in
het danfen endé fpringen onder dèMèykfân-
fen. intèrdieeert ende Terbied by d&fêh âÎlèn
en eéHygélyk,vah hü VodttaatiéeïiigeMéykrèhfenüyt
te hadgefi, op de verbeurte van drie guldèrt.

'ïegen het fpelen^ en fingen tmn de Pinxterhkem op Sondagen, is ook voorften by de Ordonnantie op het vieren van
den Sondag, van den 5? july i<Ïfo, en volgende. Siet boven den i. Tyt. ir. Deel. Num. v.

EN ROOMSCnGESINDEN, &c.

PUBLICATIE, tegens het loopen met brandende fakkels langs de firaten ^ ep St. Mariens
avond, den 9 Novemb. MDL·XXXIII; gerenoveert den 10 Novemb,
ΜΊ)ΙΧΧΧμ; en 8 Novemb. tMDLXXXFL

yn tieèren die ÔtacJhouder ^ Schout, Bor- hy zy oud ofte jong , dat zy hen niet onderwinden
gemecfteréh , èii Schepenen der Stad U- defen avond, of morgen avond met brandende facke-
trecht, dóèrj te weten. Alfoo men op St. len op de ftraten te komen, nog daar mede langs de

ftraten te loopen, oniluur endeinfolcntietebedryvéh,
op poene van twaalf ftuyvers, die men hun , of hare
ouders afpanden zal, ende daarenboven ter caufe van
hare info

avond met brandende fackelen langes de ftraten te loo-
pen, ofte eenige onftuur, of infolentie daar mede te
bedryven, (i) blyvende alleenlyk βααη binnen de floepen
van bare huy/en^ op poene van drie gulden , dis men
hem, ofte de ouders van de.kindcrcn, uytpanden zal,
ofte andere arbitrale corredie , na gclegentheyd van
faken.

entie arlïitralyk gecorrigeert te worden, toe
difcretie van den Gerechte.

PUBLICATIE j op het voorfzfubjeB, den loNovewb, MDXCIL en meermalen ver-
nieuwt , foo als in het eynde defer is uytgedrukt.

O mme te prtevenieeren allen periculen van
brand, en te vermyden allerhande onfedig-
heyd, foo laten my ne Heeren die Stadhou-
der, Schout, Borgemeefteren , cn Sche-
penen der Stad Utrecht weten, en gebieden wel ex-
ïrcflelyk eenen ygelyk, wie hyzy, oud of jong,dat
lem niemand onderwinde defen avond , of morgen

Derί Publicatie is vernieuwt den i ο Novemb. i f p j, i jpf j f f j ρ Novemb. 1604 ; 1 ο Novemb. 1606 ; î ο Novemb.

1Ö08, i6iOi 9Novtmb. ιβιι,ιΰι6; ïoNOvemb. i6i8, iöio, löii, i6ii, löij, 1024,1625, lótÖ.

( i ) De/e woorden met curfyf gedrukt, zyn in de Publicatie van ifp^ ingekoomen.

IX. PUBLICATIE, op het voorfz fabjeêi; en dat memand metfulke fakkelen meer veyl zalfit^

ttn, dm Omb. MDCXXVIL

VII.

Marryns îùvortd groote infolentie pleeg te
bedryven met de fackeléh, het welk men niet Dchoort
te tolerecrén , als geiprotéh uyt der Hcydehen af·
godendienft; daar ook door het felve groote inconve-
nienteh van brand zyn te verwachten j foo gebieden
myn Heeren VOorlz wel expreflelyk eenen yegelyk,

VÏÏÏ7

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Borge-
meeiierén en Schepenen der Stad Utrecht,
begeerende te prsevenieeren alle periculen
hc d ' · vermyden alle onfedig.

dat Η · " ^^^ ordonneeren wel expreflelyk,

nem nitmand, jong of oud, cn vcrvordcrc ,op Mar-
tini dag, of avond, of op eenige andere dagen, eeni-
ge fackelen te branden, al waare het fchoon tuflchen
de ftoepen van haare huyfen, op pœne van drie gul-
den, die men hun, ofte de ouders van de kinderen,af-
panden fal, ende voorts op arbitrale corredie, na ge-
cgentheyd der fake. En hebben toe dien eynde een

yg«·

-ocr page 476-

TEGEN DE JESUITEN, MONNIKEN,

yeelyk wel willen waarfchouwen, en verbieden, mee len, en daarenboven nog drie gulden,Γ00 dikwils 2y-

food^nige fackëkn'nÏë^ meer veyf te fitten, of defel- lieden daar mede voorftaan.
vc om te dragen, op de verbeurte van defelve facke- __.__^__

X. PL AC A AT , rakende het openen van kraamen ^ of winkels op St. Nicolaas avond , vallende

op een Sondage den 3 Oecemb. MOQXLIL

is, op zulcke dagen eenige winckelen te openen, of
met eenige waaren te tooneni fo laten myn E. Hce-
ren Schout, Burgermeeitercn ende Schepenen deeier
Stad, daarorame allen ende eenen yegelycken waar-
fchouwen ,ende by deefen beveelen, dat niemand fig
en vervordere, op Sondag toekomende eenige winc-
kelen of kranmen te openen, voor te ftaan ot te loo-
nen, maar die alle geilooten te houden, tot dat ten
iêlven dage de kloeke des voornoens fal geilagen heb-
ben elfuuren, op pcene als in voorgaande Placaaien,

Alfoo tot kennifle van myneEd.Htcren van de
Magiftraac deefer Stad gekomen is, dat ee-
nige vreemde luydeqende kraamers,ook an-
deren binnen defer Stad woonachtig, heu-
fe winckels ende kraamen algereets op deefer Stads
plaatfen, ende op andere bruggen ende plaatfen heb-
ben voorgeilelt onitije heure waaren ende kraa-
meryen op de aanftaande S. Nicolai avond ofte merkt
te verkoopen, ende dat den avond van dien op eenen
Sondag komt, die men van Godi weegen vieren moet,
ende ook by voorgaande Placaaten pœnalyken verboden

XI.

_ ________ '_:____________- ^ ■ i -^t-i»

PUBLiCATlli. 5 waar by verboden word op St. Mcolaas avopd met kramm, of tafelen,

472

voor te βάαη , den 2 Oecemb. MDCXXlil; geampUeert den 4 Oe-
cemb. MT>CX X XFl 11', en voorts meermalen gerenoveert, zoo als hier
'na vermeit word.

Siit

Dit is ook lerhclen by de Ordonnantie op het vieren van den So?idag^ van den 27 May 1613, en volgende^

boven den 1. Tyt. 11. Deel.

De Vroedichap deefer Stad interdiceert en ver-
bied by delen wel fcherpelyk,in conformité
van de voorgaandePlacaten, allen en een ye-
gelyk, wie hy ook zy, (Oop den genoem-
den Nicolaas avond , met eenige koek, poppenwerk,
ooft, of diergelyke waren, ende koopmanichappen,
»£ zy in kramen, of met tafelen voor te ftaan, op ee

Befe geamplieerde Publicatie is gerenoveert den 27 Novemb. 1639} 4 Decemb. 1640,1641,1(^43 j γ Decemh,
1644) 4 Decemb. 16455 ^ Decemb. i6^6·, ^Decemb. i6/{y-, ζ Decemb. 16485 Decemb. 1649,165Ό, ι5|·ι,
1655 , en 1Ö54.

( I ) In de Publicatie van den 1 Oecemb, 162.3 /λλ/, op vryJag toekomende, wefende Nicolai avond,
(z) * Τ geen alhier curfyf is ^ is in de Publicatie van den 4 Decemb. 16 5S bygevoegi.

XII. PUBLICATIJE, als vooreHj en waar by ook de brood- en koekbakkers verboden word van

deH I tot den 8 Oecemb, eenig St. Nicolaas goed te bakken, deniG Novemb.
MOCLV; m meermalen vernieuwt, zoo als hier na uytgedrukt is.

deefen, alle foo brood-als koeckebackens binnen déc-
fe Stad ende Vryheyt van dien, van den eerften tot
den achtften December eenige taflen, ruytere, man-
nekens of andere beelden, van wat deeg defelve fou·
den mogen wefen, te backen, voor te letten ofte tc
verkoopen, diredelyck ofte indireftelyck, ofte haar
brood, wittebrood ofte koecken, geduurende defelve
tyt, in eenige andere forme te backen,dan fy een ge-
heel jaar door gewoon zyn, op de verbeurte van de-
felve, en fes gulden daarenboven, de eene helft voor
den aanbrenger, en de andere helft voor den Officier
ofte zynen Subftituyt, die de executie fal doen, die
by deefen geauthorifeert worden foodanig brood ofte
koek, als verbeurt, defa^o mede te neemeni gelyk
voorts verboden wort, ook buyten den voornoemden
tyt het geheele jaar door eenige fteene ofte anàetc
beeldekens in brood ofte koek te backen, op poene
als vooren.

De Vroetifchap ordonneert ende beveelt by de-
fen, allen winckeliers binnen deefe Stad ende
Vryheyd van dien, van den eerften tot den
achtften December, des avonds met het be-
gin van het luyden vari dé A^aakklok, haar huyfen en
venfter^ te fluyteri, ende voorts den geheelen avond
geilooten té houden j verbiedende wel expreflelyk op
ofte omtrent defelve tyt met eenig koek, ooft, pop-
penwerk of diergelycke waaren ende koopmanichap-
pen,het fy in kraamen ofte met tafelen, voor te ilaan
op eenige bruggen, merkten ofte andere publiecque
plaatfen, als mede eenige huyfen, venfters ofte trog-
gen daar toe te verhuucen, ofte laten gebruycken, al
ies op de verbeurte van de waren ende koopmanfchap·
pen, en fes gulden daarenboven, ten behoeve van den
Officier ofte zynen Subftituyt, die de executie doen
zal, ende den aanbrenger, half en half

Ook fo interdiceert enJe verbiet de Vroedfchap by
Dίβ Publicatie is vernieuwt den ly Novemb. i6$Ö} 27 Novemb. kSjSj i6 Novemh. l6fp} het voorfiegeietl^f

gerenoveert Jen 29 Novemb. 1660-, het laat fie gedeelte den 29 Novemb* 1678 , en 3 Decemb. 1683.
Men kan hier by doen de Publicatien tegen het bakken van Cors- Nieuwjaars^ en Paafchkoeken^ van demi
i6p8; en 23 Decemb. 1709. Siet het 111. Boek. Tyt. xix.

XllI, PLACAAT , van met geen ooft y koek, of eenige kramen voor kerken y of op de pl^tsvan

het Dolhïtys, Gafihuyfen &c. voer te ftaan, als het aldaar Kermis fli^ê ^^
wefen, den 15 April MDCXXX.

Men kan hisr voor af lat en gaan het Placaat tegen het houden van Dansfpelen^ den ρ Auguft, 1585. Si^t den vol-
■ genden Tyt. Num. xv.

nige markten, bruggen, of andere publiecque plaat-
fen binnen defc Stadj (1) ook geen deuren, ofvenflerst
ten dien fine open te feiten na het luyden van de waakklohy
verbiedende mede eenige huyfen, venfleren, of trochgen
daar toe te verhuuren, of te laten gebruycken 5 op ver-
beurte van de voorfz hare waren ende koopmanichap-
pen , ende nog drie gulden daarenboven.

Dit is ook verboden geweeft by de Ordonnant ie op het vieren van den Sondage van\den 27 Maart Siit
" I. Tyt. 11. Deel. Num. iii. ^

Slioo.

-ocr page 477-

dentien van dien,expreflelykverboden wort
met koek, poppenwerk, of ooft voor te liaan, ende
daar toe eenige kramen, of tafelen te flellen, voor
eenige kercktn, of op eenige plaatfen, op alfulke da-
gen ende tyden, als in den tyde des Pausdoms pleeg
gedaan te worden, daar het kermiilc was, of Ibude
zyn, op de verbeurte van de koek, poppenwerck,
ende ooft, met nog drie gulden daarenboven, men

XIV. PLAÇA AT, tegen het βηβίη van winkelen op dè ApofleU Lieve Vrouwe, in anàtt^

Roomfche BeyUge dagen^ den ii Septemb, MOLXXXVL

Bet felve is naderhand ook verboden by de Ordonnantie vp het vieren vun den Smdag^ van dm vj May 1613. Slet
//f» I. Tyc. II. Deel. Num. III.

EN ROOMSCHGSSÎMDEN, 6fc. Il BOEK. TIL ΤΙΤ.

Ifób niet tegenftaande by het χ artyk. van de eveqwel bevind, dat cenïge daar mede gaan voorftaan
Ofdonnantie, op het vieren ende onderhou- | binnen op de plaaifen van het Dolhuys, Gafthuyien,
den van den heyligenSöndag,nietde depen- &c. contrarie den fin ende mceninge van hctvoorver-

' ' ' haalde artykel} 't wélk ïy daar mede pogen illufoir tb
maken j,ibo is 't, dat Burgemeeileren enVroedfchap
der Stad Utrecht by defen wel fcherpelyk verbieden,
voortaan meer op zulke dagen ende tyden me't koek,
poppen werk, ofte ooft voor te Ihan, 't ty binnen,
of buyten de Conventen, Gafthuyien, of Godshuy-
fen &€. op de verbeurte als boven.

Ifoo verfcheyde perfoónen hen onderftaan op
de Apoftel- lieve Vrouwe- en andere dagen,
die men m de Roomfche maniere plag te
vieren, heure huyiingen en winckelcn toe-
gcfloten te houden, tot groote fchahdale vati andere
gebuuren, en van den gaanden en koomehden man 5
foo is't, dat myn Heeren de Stadhouder, Schout,
Borfiemeeftercn m Scheepenen defer Stad, begeeren-
'de Jaar inne tevoorfien , ordonneeren en beveelen by
defen wel fcherpelyk alle die geene, die opene winc-
kcls houden met koopmanfchap, ofte handwerck tc
doen, dat ly van nU voortaan op alle alfulcke dagen
harewinckelen openen, haar koopmanfchap çn hand-
werk doen, als zy op andere werkdagen doende zyn',
fonder hen te onderwinden defelve heure winckelcn
gefloten tfe houden, anders dan op Sondagen, Cors-
dag, of andere Vier-ofBeededagen, die geboden lul-
len wordeö, op de boete van twaalf Caroli guldens,
tot behoef van den Officier, en zy ne Dienaars, dié
de executie doen zullen, de cene helft, en den armen
de andere helft.

vierde tytel.

Tegen allerley Ongebondentheyd, Wulpsheydj
Dartelheyd, en 't geen daar toe aanleyding ge-
ven kan 5 als Mommeryen , Mafquerades,
Balen en Baletten, Dans- en Jongfpelen,
oneerlyke Taphuyfen, Haanevechte-
ryen, Buurmaaltyden,Gomœdieh,
Koekhackenj Baden in defer Stads
grachten, en diergelyken ; als
mede ontrent de CoiFyhou-
ders en Biliardhouders.

EERTSE DEEL.

Tegen allerley Ongebondentheyd > Wulpsheyd, Dartel-
heyd , en 't geen daar tóe aanleyding geven kan,
ais Mommeryen &Ci en diergelyken.

Men kan dit DeHaanvullen met dé Pîacaîen ttgtn bet iyfchsn van Nieuwjaars giften^ vereeren van Almanakken
^c. Siet heneden denxiii. Tyt. i. Deel.

I· PUBLICATIE^ tegens ongeregelde perfoonen» tndie een ongebonden leven kfdehi -den 3 JmI)

moclxl

orgermcefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, in ervaringe komende, dat door *t ge-
boefte alhier veblüntS de jeucht aankydinge
gegeven tot leedig Ibptn, tnde andere
Deeh

ongeregeldheyd \ càuferende *t felvc verval van de fa*

lüilien, ende alfulks ftreckende tot groote befwaar-
niiÏe Van de Àrmen-beforgers} dat mede dikwils dooi
bejaarde perfoneti, (feïfs ook die bedeclinge zyn ge-
O 0 O oieccQ-

-ocr page 478-

■w

474

gietende,) een ongebonden leven gcleyd word in dronc-
kenfchap, gekyf, vloecken en fweeren, mitsgaders
vechteryen daar uyt ontftaande ·, hebben tot voorko-
minge van dien, weder het tuchthuys alhier doen o-
penen, ende ordre geftelt ten cyndc de genen, die
men daar inne fal brengen, tot den arbeyt mogen
worden gehouden.

Weshalven de ouders cnde andere, die de forge der
Jcinderen bevolen is , wel fcherpelyk by defen als nog
vermaant ende gewaarfchout worden, defelve van 't
bedelen te houden, ende op een goed handwerçk te
beftellen, die anders door de dienaars zullen worden
cpgehaalt, ende ten fine voorfz in 't tuchthuys op-
gefloten 5 gelyk mede gedaan zullen worden de jon-
gens en meysjene, die langs de ftraat ende publiecque
piaatfen lopen vagabunderen, of hier cnde daar dob-
belen , of met de kaart fpclen, of eenige moedwillig·
tcyd bedryven.

Word nog wel ernftelyck verboden alle mans of
vrouwsperfonen van geringe conditie, ofte die alge-
reets van den armen leven,heibergen te frequenteren,
ofte haar te verlopen in't drinckcn van ftercken drank,
als gebrandewynen of wateren, of dat men fe anders in't

11. PUBLICATIE, Ugeu de A^meryen Tlrmmen, en Trompetten des avonds langs dejftraten,

TEGEN ALLERLEY ONGEBONDENTHEYDi

tuchthuys zal doen brengen ende bewaren, tot datfe
boven hare koft aldaar verdient zullen hebben de geit-
boete by den Èd. Gerechte t'arbitreren.

Die malkanderen komen t'injurieeren,qualyk toe te
fprcecken, of eenig buurgeruchte te maken, fal fulks
by den gemelde Gerechte worden geinterdiceert op
een feeckere geldboete, dewelcke zy komende te o-
vertreden zullen hebben te verdienen als vooren.

De geene die voortaan komen te vechten, of met
den anderen handgemeen te worden , of diergelyck
yets anders te doen, daar op een geldboete is geftelt,
ende door armoede defelve niet konnen voldoen, ful-
len zulks boven de kóft moeten met haren arbeyt o-
verwinnen in 't voorfz tuchthuys, onvermindert 't
Placaat tegens de vechteryen gfëmaneert. Aldus ge-
daan ende geftatueert by de Heeren Burgermeefteren
ende Vroedfchap voornoemt, met iaft om defelve te
doen publiceeren, cnde alomme affigeeren, ook dc
Schouten van de refpedive gebuurren toe te fenden,
om de gebuuren, hier toe geconvoceert zynde, voor
te lefen, op den 3 July 1661. My Secretaris prefent,
J. van de Nypoort.

den 31 January ΜΌ LI 11

mommen, ook eenige fteekfpelen, te paarde , of te
water en doe , ofte ook met eenige openbare trom-
men , ofte trompetten by avonde , ot nachte langs
der ilraten tc gaan, op het verbeuren die in eenig van
defe punden breuckig bevonden worden, van arbitrale
correctie, tot kennifie van den Gerechte, na gelegene-
heyd der fake.

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
gemeeiteren , en Schepenen der Stad van
Utrecht, doen re weten van Roomfch
Keyferl. Maj. wegen, onfen Alregenadigften
Heere, en verbieden eenen ygelyken, van wat quali-
reyt, of conditie hy zy, dat niemand hem van defen
tyd af, duerende defen oorloge en onderwinde te gaan

iÏL

PUBLICATIE , ten fine voorfz^ den 20 Septemb. ΜΏ LXVIL

yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor- niemand onderwinde by avond, of nachte, hcyme-
gemeefteren , en Schepenen der Stad van lyk of openbaar, te gaan mommen tot eenige plaat-
Utrecht , doen te weten van Koninglyke fen, Geeftelyk of \Ceereldlyk, en dit op arbitra-
Majeft. wegen, onfen Alregenadigften Hee Ie corredie.
ende verbieden een ygelyken, dat hem voortaan | . '

re,

IV. PUBLICATIE, op het voorfz fubjeB, den 17 Oecemb, MOLXFUl

Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Bor-
gemeefteren , en Schepenen der Stad van
Utrecht, doen tc weten van Koninglyke
Maj. wegen, onien Alregenadigften Hee-
re, en verbieden een ygelyken, van watftate enqua-
liteyt die felve zyn, dat zy by avond of nachte niet
gaan mommen in eenige habiten,of maniere van klee-

V. PUBLICATIE, ten fine voorjz , den

Myn Heeren die Stadhouder , Schout,,Bor-
gemeefteren, en Schepenen der Stad van
Utrecht, doen te weten van Koninglyke
Maj. wegen, onfen Alregenadigften Hee-
re, en gebieden een ygelyken , van wat ftaat enqua-
liteyt die felve zyn , dat zy by avond of nachte niet
gaan mommen in eenige habiten , ofte maniere van
kleedingen , hoe het' lelve foude zyn toegeftelt, of
gemaakt, of bcreyd, op het verbeurte van elke per-
foon drie Carolus gulden, tot behoef van de Koning·
dingen , hoe het felve foude zyn toegeftelt, of ge-
maakt, of bereyt, op het verbeuren van eikeperfoon
drieCaroli gulden, tot behoef van de Koningl.Maj.,
defe Stad, en aanbrenger, elk een derdendeel, en
daarenboven nog arbitralyk gecorrigeert te worden,
na gelegentheyd der faake.

OM.MDLXXK

lyke Maj., defe Stad, en aanbrenger, elk een derden-
deel , en daarenboven nog arbitralyk gecorrigeert tc
worden, na gelegentheyd der fake.

Voorts werd verboden een ygelyken mommen aao-
fichten, kleederen, of anders tot dc mommeryedieo*
lyk, y mand te vcrkoopen, nog te verhuuren, op het
verbeuren, als vooren.

Insgelyks word verboden alle tromflagers, pyper*»
en alle andere fpeelluyden, te gaan fpelen voor eenige
mommen, op het verbeuren, als vooren.

Vl^AChàTÏ tegen deMommeryen, Cocquerellen, Fafien-avonds fpelen, en onbehoorlykeBuur-
maaltyden , den 6 Januar. MDLXXXL en geamplieert den 12 Fekuar-
MD LXXXIJ; gerenoveert den 7 Februar. MD LXXXFL

yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur- manieren, met toortfen of fonder toortfen , met troö-
gemeefteren , en Schepenen der Stad U- men of fonder trommen , alles op het verbeuren vao
trecht, doen te weeten , gebieden en be- twaalf Carolus gulden, te verbeuren by eiken perfooo,

foo mommer als trommer ofte anderen fpeelluyden,
tot behoef van den Officier, aanbrenger ende (i)
armen, elks een dardendeel, metter daad geëxccutccrc
te worden, ende daarenboven noch arbitrailykgc^®'''

- ' . ' jigecrt

Vi.

vcelen wel ernftelyk eenen ygelyk, hy zy
cedel of onecdel , oud of jong, datfe hen niet enon-
derwinden by dage, avonde of by nachte tc gaan mom-
men in maskers, ofte in eenige andere gedeguifeerde

-ocr page 479-

WW·!

WULFSHEYDi DARTELHEYD, 11. BOEK. IF. ΉΤ. 475

den den anderen niec en fuîîen mogen belaften met ha-
revergaderingen, noch niemant daar toe dringen,nog
uyt hare ofte andere goeder luydcn huyfinge halen,
ende in haarluyder geielfchap met op de burg te fet-
ten ende dragen , of met anderen manieren en bren-
gen of leyden, noch ook den anderen eenige fcham-
perheyt aan doen ofte vertoonen, dan dat elles den an-
deren, die het gefelfchap nieten foekt noch te begeert,
in fyn iliiligheyt ende vrecde laat om fyn ambacht cn
neeringe te doen. Voorts en fullen diebuurluydenden
anderen, die in haar gefelfchap niet geweeft en heb-
ben, met haarluyder leeringe mogen befwaaren , en
defelve daar inne reekenen ; alles op het verbeuren van
drie Carolus gulden, toe behoef van den Officier ende
den armen, cndc daarenbovenarbitrailykgecorrigeefc
te werden·, tot difcretie van den Gerechte, ende naar
gelegentheyt van der faakc.

geordonncert ende bevolen,dat vooriaan die buurluy-
(i) In het Placaaï van den 6 Januar. 15-81 flaat% en Fortificatiën defer Stad.
( 2 ) Het gten alhier volgt, tot het eynde van dit Placaat^ is in het Placaaï van i f8z bygevoegt.
Men voege hier by de Ordonnantie op het vieren van den Sondage van den ζ λ July i6oz. S iet boven den i. TyR
II. Deel. Num. ii.

VII. PUBLICATIE, tegen het gans trekken, of Vaftenavonds fpel te bedryven ^ den 8 Februar.

MOXCn'l; gerenoveert den ζ Februar. MD CL

rigeert te worden , tot difcretie van den Gerechte, en
hier inne fullen de ouders voor hare kinderen moeten
verantwoorden.

(1) Desgelyks gebieden myn Heeren voorfz alle
beedelaars, troggelaars ende diergelyke , datfe hen
nieten onderwinden langs de ftraaten tc gaan cocque-
rellen met valtenavond Ipullen te fpeelen , of dierge
lyke manieren van doen, waar onder men mede be-
grypt ende verbiet, de vreemde Mclaten haar trom-
men ende pypedaniTcn, alles op pœne van aangecaft
ende uytter Stad gebannen te worden, anderen ten
exemple.

Voorts omme te voorficn en remedieeren die i.buy-
fen ende onbehoorlykheden , die den eenen buurman
den anderen des vaftenavonds aandoende is, als fy by
den anderen tefren ofre drinken, foo word by deefen

•yn Heeren die Stadhouder, Schout, Borge-
meeiteren en Schepenen der Stad Utrecht,
gebieden wel ernitclyk, dat hem niemand
onderwinde met paarden, of anderiints de
gans tc ftrekkcn.nog de wan tefteeken, nog de kloot
te fchieten langs de ilraien , nog eenige andere info-
lentien, of vaftenavondfpel te bedryven,op pœne van
les gulden , cn arbitrale corrcdie, tot behoef van den
Officier, aanbrenger, cn den armen, elk een derden-
deel , en voorts arbitrale correétie.

VIII. PUBLICATIE, tegen allerhande Mommermn en Mafquerades^ den 18 Februar. MOCL

Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Bor-
gemeeileren en Schepenen der Stad U-
trecht, gebieden enbeveelen wel ernftelyk
. allen cn een yder , hy zy edel of onedel,

jong of oud, niemand uytgefondert, dat zy hün niet
onderwinden, by dage, avond, of nachte, te gaan
mommen in masques , of in eenige andere gedegui-
feerde manieren , met toortfen, facquelen , initru-
menten, pypcn, trommelen, of yetwes anders, op de
pœne van vyf en twintig gulden, by een yder te ver-
beuren , foo wel by den geenen die in masques gaan,
die de klederen daar toe verhuuren , in wiens huyfen
zy hun toemaken, en die defelve in hare huyfen ont-
fangen, als ook die foodanige gemasquineerden mcc
inftruménten, toortfen , of anderiints aifiileeren jmec-
ter daad te executeeren tot behoef van defe Stad, den
Officier en aanbrenger, elk een derdendeel} en daar-
enboven nog arbirralyk gccorrigcer; tc worden, tos
diloietie van den Gerechte.

IX. PUBLICATIE, ten fine voorfz, den 16 Januar. MDCIF.

'yη Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
gemeefteren en Schepenen der Stad U-
rrecht, vei bieden by defen wel fcherpe-
lyk allen cn een yder , niemand uytgefon-
van nu voortaan t'ceniger tyd des avonds, of
's nachts langs de llraten, ofte elders te gaan, in mas-
ques, of andere gcdeguifcerde habyten, met toortfen,

χΓ~
of fonder licht, met inilrumenten, of ycrs anders, op
pœne van vyf en twintig gulden by een yder tc ver-
beuren , cn de klcederen tot iaften van den geenen,
die ze geleenc of verhuurt zal hebben, te nppliceeren
ten behoeven van defe Stad, Officier, die de execu-
tie doen zal, en aanbrenger,elk een derdendeel.

dcrt

PUBLICATIE, tegen de Infolentien op den Vaflenavond y ende Masquerades of Mommé-
ryen'\ den 11 Februar. MOCXXIX, en meermalen gerenoveert^ zoo als
hier onderftaat uytgedrukt.

■yn Heeren Borgemeeileeren en Vroedichap
der S:ad Utrecht, begeerende te weeren
cn voor te koömcn de groote infolentie en
ongeregeltheyd, die men federt eenige jaa-,
ren herwaarts,op,ofte ontrent den Vaftenavond, foo
"udc als jonge luyden, zeer licentieuielyeke en met
groote ergerniiie heeft iïenaanrigten ,interdiceeren en

J I t . · ^ « · ^· 1 f *

verbicdcn by delen wel fcherpelyk eenen ygelyk,jong) ten, de gans te trekken, ofre ccnigc andere iniblcn-
of oud, van wat qualiteyt of conditie hy ly, niemand tien,ofvaftenavonds fpel te bedryven, op de verbeur-
uytgefondert, by de ftraaten eenigen ondaft te bedry- tc van drie guldens ende arbitrai corrcdie, naar gc-
J-'cn, 't zy mans met vrouwe kleederen, ofte vrouw- legentheyd van de faake, ende fullen dc ouders voor
'^yden met mans kleederen, met het hembd over de de kinderen moeten verantwoorden.

Publicatie is gerenoveert den i<» Februar. 16575 i Februar. ιδ^Β', ζί Februar. löjp; Februar. 1640 ;
4 Müart 1641 ; 14 februar. 1641; 9 Februar. 164?} 29 Februar. 1544·, % Februar. 16^6% zf Februar.

10 Febrüar, 1648} i Februar. 1645^; ζ Febrmr. Februar. lifj Februar. 1657; i Maaft

ïöOoi ^^ Februar. 16671 en if Februar» i6jz.

kleederen, met masque ofecnig ander fpottelyk ge-
waad gcdeguifeert,of te ook met rommelpotten Jangs
de ft rat en te lopen, ( ι ) binnen defe Stad en Fryheyd
turfkens te rapen ^ potgem te fchieten ^ο-ψ pœne van aan-
getaft, in hegtenifle geftelt, en arbicralyk geftraft tc
worden, ter difcretie van den Gerechte. Gelyk me-
de verbooden word langs de ftraten de kloot te fchie-

alhier in curfyf is^ is in de Publicatie van den f Februar. ï6fy bygehomen.

TÈoH

PUBLICATIE, op het νοφβΗβζί, den 29 Deceml^. MD'VxUJ
Ui. Deel. ^ J J J ' ^ ^^^

i ,

-ocr page 480-

φ TEGEN ALLERLEY ONGEBONDENTHEYD,

Borgemeefters en Vrocdfchap defer Stad, inhas-
rccrende voorgaande Publicatien, hebben nog-
maal toe weeringe ende voorkoomingc van al-
le difordres en onordentlykheden federteenige
jaren herwaarts, byfonderlyk ontrent delen tyd, ge-
'pleegc wordende, goedgevonden wel fcherpelyk te
interdiceeren en verbieden, als Haar Ëd, Achcbaarcn;
doen by defen allen en een yder, jong of oud, van wat
conditie of qualiteyt hy zy, met eenig gemaskert of
beipoitelyk gewaad, 't zy mans met vrouwe kleede-
ren of iets diergelyck, by dag of des avoiid langs de
ftraat te gaan, op pœne van aangetaften in verfeeke
ring gebragt te worden, boven de verbeurte van een
boete van vyftig gulden. Interdiceerende daarenbo-
ven de foodanige gcmafqueerde pcrfoonen eenigc de-
fordres ofte infolentie, 't zy aan den voorbygaandcn
man, met aankloppen aan huy fingen, of yets diergelyks
te bedryven,op pœne van insgelyks by de kop gevat,
en boven de voorizboetensgeliraft te worden , tot dif·
cretie van deefen Ed. Gerechte. Te appUceercn de
voorfz boetens de eene helfte ten behoeven van den
Hr. Hoofd-Officier, en de andere helfte ten profyte
van den bekcurder : tot welke bekeuring nevens wel-
gem. Hecre Hoofd-Officier en zynen Subftituyt, by
defen werden geauthorifeert en gelaft deier Stads Deur-
waarders, Letterdienaars en Boden, mitsgaders dc
refpeólive kleppers.

den

aESOLüTlE tegen het f^kn op Balen, ofBaletten, met eenigerhande inflmmenten
9 Januar. MDCXLIIL

te fpeelen op eenige balen, ofte balletten, op pœne
van vyftig gulden by yeder contraventeur te verbeu-
ende arbitrale corredie.

ren

dat eenige binnen deefe Stad, ongeacht de
(i) fwaare plagen, daar mede den rechtveer-
digen God dcei'e Landen is befocckende,en-
demet de roede in de hand nog meer ende meer drey-
gende, ook niet tegenftaande Haar Ed. voorgaande
prohibitien, mitsgaders infinuatien ende Publicatien
ter contrarie, hun onderftaan fouden mogen pr^pa-
ratien te maaken tot baaien, baletten ende diergely-
ke lichtveerdige aftien te plegen, interdiceert ende
verbiet by defen allen ende een ygelyk, van wat qua-
ïiteyt ofte conditie die zyn, zulks in het werk te ftel
anders, direârelyk ofte indireöelykjveel min tot dien
eyndegefelfchap te convoceeren,oftedoen convocec-
ren, mitsgaders hun huys ofte gemak daar toe te ver-
leenen, alles op de verbeurte van twee hondert gul-
den, ten behoeve van den Heer Officier ende Aul-
moeiTeniers-kamer, half ende halfj ende zal yder mu-
fiek-fpeelder ofte dans-meefter, die fig daar toe laat
employeeren, verbeuren ten behoeve als vooren hon-
dert gulden, blyvende voorts in weerde de Publica-
tie van den 28 February iC»44, dewelke by defen gc·
renoveert wort. (2)

Xlll.

publicatiej tegen het houden van Balen, ofBaletten den 9 Januar. MDCLU
gerenoveert dén i% OecembrMVCLlII; den 30 Januar, MOCLV;
zi Januar. NmCLVlU; en 30 Januar. MT> C LXP'L
e Vroetfchap der Stad Utrecht, bedugt zynde, len , by occafie van byeenkomfte van gefelfchap ofte

( I ) Dus flaat 'er in het laatfie Placaat. De voorige féggen, de plagen van duuren tyd en anders &c.

(^) De voorige Plaçai en voegen hier nog by y '/ welk in de laatfie Publicatie van 1666 is achtergelaten. Ende al-
lbo dikwils gebeurt, dat de Stads Trompers, of eenige derfelver, over tafel op bruyloften , maaltyden,
banketten, ende anders gemuficeert hebbende, daar na noch verfocht worden om te fpelen tot daniïèn,
ende de danfleryen met hare inftrumenten te bedienen, foo word hun by defen wel fcherpelyk verboden,
hun daar roe te laten gebruyken, 't zy hoe 'c foude mogen wefen , op pœne van fufpenfie , of privaiie
van hun dienft, na geiegentheyd van faken.

XIV. PUBLICATIE , ten fine voorfz , den

De Vroedfchap der Stad Utrecht, interdiceert
en verbied wel fcherpelyck by deefen, allen
' en een ygelyk , van wat qualiteyt ofte con-
ditie hy zy, voortaan eenige balen of balet-
ten, ofte andere Jichtveerdige adien, al w^ar't ook
by occafionecie byeenkomiten, aan te ftellen, ende
te plegen, ofte hare huyfen daar toe te verleenen, al-
les op verbeurte van twee hondert gulden,ten behoe-
ven van den Hr. Officier ende Aalmoefleniers-kamer,

2 Februar. MT>CLXXIL

half en half; en zal yeder mufyckfpeelder, ofte dans*
meeiter, of wie het ook zy, al ware het een gebroe-
de knegr, die fig daar toe laat employeeren, verbeu-
ren ten behoeven als vooren hondert gulden; ende
zullen de Heercn of Meeilers, of die van den huyfe,
in cas van vermogen, voor haar knegts en dienaars
moeten iuftaan. Gepubliceert van den Stadhuyfe
t'Utrecht, den 2 Februar. 1672. In kenniiTe van my,
J. Nieuftad.

ΙΓ00 op gilleren nacht, door ieekere verga-
deringevan jonge luyden ende dansrpul,fec-
ker ongemak verreeién is geweeft, daar uyt
gefchapen wasgroQt inconvénient te komenj
foo is 't, dat myn Heeren die Schout, Burgermee-
fteren. Schepenen ende Raad deefer Stad Utrecht,
omme daar in te voorfien ende nlle inconvenienten te

foo by dage als by nagte, op het verbeuren van tien
gulden voor, elk perfoon, die in alle alfulcjcc fpellen
geweeft fal hebben, ende die de plaatfe daar toe ver-
Jeent of hetfpel beroepen fal, hebben dubbelt geit,een
derdendeel tot behoef van deq Officier, een dardendeel,
voor het Dolhuys ende Weeshuys, ende het derde
dardendeel tot behoef van den aanbrenger.

Gebiedende voorts eenen yegelycken, dat zy hco
niet en onderwinden onder ende gcduurende de pjÇ'
dicatien op eenige kerckhoven ofte plaatfen, naa by
die kerk gelegen, tekaatfen, dobbelen ofte fpeelen,
op het verbeuren van fes gulden, ende voorts arbitra-

PLACAAT tegen het houden van Dans/pelen, Buur fpeelen , van ionze luyden &c. den 9
Augufl. ΜΌLXXXVI. j j ^

voorkomen, wei exprcflelyk ende ernftclyk verbieden'lyk gecorrigeert te worden.

allen buurfpullen- ende dansfpullen van jonge luyden, Desgelyks dat niemand met koek, poppenwerk of-

for» Kw A^ry^ oic K,r .ncrrr^ u^. ------fg QQf·^ gj^ J^j^j mogen, voorttaan, voor eenige kcTcm

op de daagen dat aldaar kermiife zoude zyn, of daar
eertyds. kermiffc plag κ zyn y op het verbeuren vao

drie gulden.

Men

-ocr page 481-

WÜLPSHEYD, DARTELHEYD, &c. 11 BOEK. IF. ΊΙΤ. ^fj

Men voege hier hy, dat het houden van Dansfpeelen en Damfcholen in de Ordonnantiën op het vieren van den Son·

dag verboden is, den ly Maart 1625 , en volgende. Siet boven den i. Tyc. 11. Deel. Nuni. 111.
Placaat tegen het hangen van MeykranJJen en fingen van de Pinxterbkem^ den 4 May 1^47. Siet den lil. Tyt.
II. DeeJ. Num. vi.

Tegen het uythangen van kranjfen om onder te danjfen, is hy de Ordonnantie op het vieren van den Sondag ook voor*
fieny den ρ July 1650, en volgende. Siet boven den i. Tyt. 11. Deel. ISÏum. v.

XVi."PÖBLrCATIË, op het voorfz

den 31 Decemk MO XCIX,

allen en een yder, geene buurfpcilen, en dansfpellen
meer te beroepen, nog ophouden, op pœne van te
verbeuren by de beroepers der fpeelen, ioo wel den
gecnen, die daar vcrichynen, als die hare huyfen daar
toe verleenen, elk vyf cn twintig gulden.

ΑΙΓ00 men bevind, dat vermits die buur-en|
danslpellen, die men by nacht en onryde
houd, groore infolentie, moedwilligheyd,
en ilraatlchenderye gelchieden, daar inne

men met alle mogelyke middelen begeert te voorfien.
Soo is 't, dat men by deefen wel expreflelyk beveelt

XVII. PLACAAT tegen de Jongfpelen, den 8

Burgermeefteren ende Regeerders der Stad U-
trechtjin ervaringc gekomen fynde,dat huy-
dendaags in deefe Stad ende Vryheyd van
dien, de jongfpeelcn meer ende meer komen
toe te nemen, in welke allenthalven veele ende groo-
te onordentelykheeden door braflen, fuypen, vech-
ten, onkuysheden, ende fpecialyk met het misbruy-
ken van Godes Heyligen Naam, werden gcpleegt,
daar nogtans de ingefeetenen door de jegenwoordige
befmettelyke dangereufe ende bekommerlyke tyden,
hun veel eer rot een geheel gercgelc leven behoorden

Jïily ΜΊ)€ύΧΚ

te laaten aanmoedigen, willende jegens de gemelde
ongeregekheden voorfien, hcefc goedgevonden by
defen alle ende een yder re interdiceeren , eenig jong-
fpel in haare huyfen naar deefen aan te itellen ofte cc
houden, op poene van twaalf gulden, gelyk ook alle
ende een yder geinterdiceen: ende verboden wort, in
eenig van die gefeyde jongfpeelen te komen, of die by
te wooncn, op pœnc van drie gulden, by ycder die
daar inne bevonden wort t'elcken reyle te verbeuren )
alles ten behoeve van den Officier déefer Stad.

XVIIL PUBLICATIE, ep het voorfz. JubjeB, geamplieert den 4. July MDCLXXXFII; en

gerenoveert den 3 July MDCLXXXVlIl· ^

' terdiceren, ende te verbieden, aan alle borgers ende
ingefetenen defer Stad, ende de Vryheyd van dien,
niet alleen gedurende de aanitaande jaarmcrkt alhier,
nemaar ook in 'c toekomende eenige foo genaamde
jongfpeelen ofte andere ongeoorlofdé exercitien ofte
wuÏpsheden in hare huyfen te doen, houden, ofte toe
te laten , op pœne van hondert gulden, by den be-
woonderder huyfinge, in dewelke foodanig jongfpcl
word gehouden, ende twaalf gulden by yder perloon,
't zy jong of oud, die aldaar mochte worden bevon·
den, te verbeuren ·, te applicerend'eene helfte ten be-
hoeven van den Officier, ende d'ander helfte ten pro-
fyte van 't Stads kinderhuys. Aldus gedaan ende ge-

Borgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht,
bevonden hebbende, dat niet tegenftaande
verfcheyde Waarfchouwingen ende Publica-
tien, tot voorkominge van alle disordres ende
onordentelykheden, ter occafic van de ordinafis jaar-
merkt voorvallende, vele van hare borgeren ende in-
gefetenen fig verftouten om in de Stad van Utrecht
ende de Vryheyd van dien, jongfpelen te houden,
waar,door niet alleen veele jonge ende andere perfoo-
nen worden gedebaucheert, ende onnuttelyk haar
geld verquiften, nemaar wel principalyk oorlâak ge
ven tot alle onheylen, ende ergerniflèn, welke ineen
goede Politie niet en konnen worden getolereert, en

waar door den rechtveerdigen toorn van God Almag- publiceert van den Stadhuyfe t'ütrecht, den 4 July
tig over den Lande word ontfteken. Soo is 't, dat 1687 Onder ilond, ter Ordonnantie van dcfelvc,cn
defelve daar inne willende voorfien , hebben goedge- j was geteekenr, Cornelis de Ruever.
vonden ende verftaan, by defen wel fcherpelyk te m-(

XIX. PLACAAT, op het voorfz fuhjeôi ; waar by ook verboden is te tappen, by die geene die

het Tappers gild niet gewonnen hebben j den 9 July MDC XC,

orgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht, die daar mogten gevonden worden, zullen verbeuren
van tyd tot tyd bevonden hebbende, dat ter ycder een boete van vyf en twintig gulden.

occafie van den ordinaris jaarmarkt, vele de-
fordres en onordentlykheden worden gepleegt,
met het houden van foogenaamde jongfpeelen , en'
byeenkomllen van jonge lieden, \vaar door veele wor-
clen gedebaucheert, ende dat niet tegenftaande ver-
fchevde Waarfchouwingen en Publicatien daar tegen
geda in, hebben goedgevonden en verftaan, wel fcher-
pelyk te interdiceeren en verbieden, gelyk defelve in-
terdicccren en verbieden by defen, het houden van
alle foodanige byeenkomften, het danfièn op defelve,
fpeelen op fiolen, of andere inftrumenten , op poene
dat den bewoonder van foodanige huyfinge za zyn
vervallen van zyn borgerfchap, boven de verbeurte
van hondert guldens, mitsgaders dat alle die geene,

Interdiceeren en verbieden ook alle ende een yder,
die het tappers gild niet behoorlyk hebben gewonnen,
eenigen drank, wyn, of bier &c. te tappen, op ge-
lycke pœne van hondert gulden? re appliceercn de
voorfz boeten, eene dcrdendeel ten behoeven van
den Heere Officier, een derde voor den bekeurder,
ende een derde voor defer Stads kinderhuysj autho-
rifeerende tot de bekeuring den Heer Officier, en dei^
felfs Subilituyt, de Deurwaarders, Lctterdienaars,
en Boden defer Stad.

Aldus gedaan ende gearreftcert by de Ed. Hecren
Borgemeelleren en Vroedfchap der Stad Utrecht, op
den gojuny iöpo,endc gepubliceert den 9 July 16^0,
In kennifTe van my, Corn. de Ruever.

PLACAAT, dat de lichte herbergen naneimuren des avonds niet Julien tappen, den 9

lyMOXLIIL '

yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
gemeelleren , en Schepenen der Stad Ü-
trecht, doen te weten en gebieden van

onfen Alregenadigilen Heere, cn gebieden dat alle die
geene, die lichte heibergen houd^ende zyn, en voor
lichte herbergen te zyn, geacht worden, dat ;ty niet
Roomibh Keyferlyke Majefteyc Wegen ,1 fullenymand houden fitten drinken,nog ook tappen,

Ooo 3 n»

-ocr page 482-

478 TEGEN ALLERLEY ONGEBONDENTHEYDi

na dat die klok negen uren geflagen zal hebben, op in haar huyfen dan Tullen hebben,en nogdaarenboveh
het verbeiiren van haar tapkannen, en 't bier, dat zy) arbimlyk gecorngcert te worden.

e Regeerders der Srad Utrecht, aanmerken-
de dat veele perfoonen binnen defe Stad en-
de Vryheyt van dien , fonder ordre hun be-
geven tot tappen en herberge hoiidcnj mits-
gaders in confideratie nemende de groote ongeregelt-
heden ende inconvcnienten,diedaar uyt ontilaan, heb-
ben d'ienft'ig ende nodig geacht proviiionelyk te fta-
tucren ende te ordonneren , itauueren ende ordonne-
ren by defen de poinöen ende articulen hier na vol-
gende.

Ecrftelyk , dat niemant voortaan binnen defe Stad
ofte Vryheyt van dien, zal mogen tappen, herberge
houden , nachrgaften ofte reyiende luyden logeren,
ofte daar inne van nu voortaan continueren,ten fyde·
felve daar toe fpcciaal confent van de Vroedfchap de-
fcr Stad bekomen fullen hebben, op pcenevan vyfen
twintig guldens re verbeuren , ten behoeve van den
Officicr, aanbrenger ende Ambachis-kamer, eikseen
derdendeel, ende niet te mm haar neeringe te verla-
ten , ende lullen tot dien eynde die tegenwoordig de
neeringe van herberge te houden ofte tappen exerce-
j-en, hun binnen acht dagen ter SecretaryedeferStad
moeten aanbrengen. ^ ^

Dat het tappen ofte herberge houden niemant
zal worden gcconlcnceerr, dan alleen by proviiie, en
niirs dat alvoorens blyke,dat diegene, die iulks ver-
foeken ,fyn defer Stads burgers, ende hun eerlyk heb-
ben gccomportecri:, fonder van eenig quaat berucht
le zyn.

III.

Ende wat aangaat die gcene,die alleen bedden fpreyen
willen voor reyiende luyden , zal 't lelve henluyden
( na d.it alvoorens geblcelien zal zyn van haar eerlyk
comportement) mede by provifie geconfenteert wor-
den, mits dat fy voor hare wooningen uythangen een
bordeken met Stads wapen, continerende dat menal-
daar bedden fpreyt voor reyfende luyden , op de ver-
beurte van fes guldens, ten behoeve als vooren.

XXI.

I V.

Dat die geene die voortaan bevonden zullen wor-
den oneerlyke herberge te houden , foo wel mans als
vrouwen, openbaarlyk iullen wordengefchavocteert,
gegeeflek, ende haar leven lang gebannen , ofte an-
deriints gecorrigeert, ter difcretie van den Gerechte.

Dat in gelyker voegen fullen worden geilraft die
geene die haar als koppelaars ofte koppelaarilers, toe
bevorderinge van de voorfz oneerlykheyt, laten ge·
bruyken.

V f.

Ende fullen de namen ende woonplaatfen van alle
geadmitteerde tappers , herbergiers ende logeerders
van paiVerende luyden, geregiitreert wordenj fullen
ook diensvolgende alle loodanigeperfoonen, ioo wan-
neer ly haar wo.mi plaat (en binnen defe Stad ende Vry-
heyt van dien komen te veranderen , gehouden we-
fen zulks binnen acht dagen, na date van dien, ter
Secretarye van de Politie defer S a i aan te brengen,
om 't felve aldaar geannotecrc te worden , op pœnc
van fes guldens, t'appliceren als vooren.

V I 1.

En zullen alle taverniers en herbergiers hun voorts
reguleren na de Ordonnantie op 'ttappen, alreetsge-
publiceert en noch te publiceren , op pœne als in de
felve.

Aldus gepubliceert, na voorgaande klokluydinge,
van den Stadhuyfet'Ütrecht, inorefolito, opdenlaat-
ften Augully anno 1655 i en by renovatie den ζγ Ju·
nuar. 1540. By my, C. de Ridder.

ORDONIÎANTIE , op het ^den van herberg, en Ugen degeene, dieoneerlyke herberg

houden y den 31 Augufl. MT>CXXXf^; en gerenoveert den 27
Jmuar. CHOC XL.

XXII. O R DO Ν Ν A Ν ΤI b, of Reglement, op het voorfz fubjeB, den 18 Jtmy MT>C LX.

orgcrme·. fteren ende Vroedfchap der Stad U- I I,

trecht,in confideratie nemende de groote on-
geregeltheden, inconvenienten , ende allerley
vuyligheden, ontilaande uyt de menigte van
taphuyfen en kroegen, die 'c meerendeel gehouden
worden by luyden van een diflbluyt leven, waar door
vele perfoonen,en mfonderheyd de jeugt aanleydinge
Word gegeven tot débauché, en andere lichtveerdig-
heden, wordende ook dikwils in defelve bevonden
ende opgehouden geringe perfoonen, ook wel die van
aalmocilen moeren leven ihebben dienitig ende hoog-
noodig geacht te ilatuercn ende ordonneren als volgt.

Eerftelyk, zal niemand binnen deefe Stad ofVry-
heyd van dien, tappers neeringe opilellen, herbergen
houden, nagtgaiten ofte reyiende luyden logeren,
ten zy defelve zyn defer Stads borgers, perfoonen met
eere , ftaande ter goeder naam, ende daartoe alvo-
rens fpeciaal conlent hebben verworven, mitsgaders
ter fomme van drie hondert guldens cautie geftelt, in
reguard van de poenen, die zy t'ccnigcr tyd zouden
mogen komen te incurreeren, by contraventie van
d'Ordonnanrie op de Wynen en Bieren: welke cautie
mede gehouden zullen zyn le prxiteren, op't yerfoek
van den Heer Officier ende Pachters, met goedvinden
van den Ed. Gerechte, die gene dewelcke voor de
Publicatie defes foodanig confent hebben geobtineert,
alles op de verbeurte van vyf err twintig guldens.

Beheltelyk, dat die gene die alleen bedden fpreyen
willen voor geringe reyfende luyden, henluyden (na
dat alvorens maar gebleken zal zyn, van haar eerlyk
comportement) zulks by provifie zal worden gecon-
fenteert 5 mits voor hare wooninge uythangcnde een
bordeken met Stads wapen,continerende, Hierfpreyd
men bedden voor de reyfende luyden^ met de hand van
den Secretaris onderteekcnt, op 't verbeuren van fes
guldens.

III.

De tappers ohe herbergiers in defe Srad ende Vry-
heyd van dien, van wooninge veranderende, zullen
alvoorens't zelve den Heer Officier hebben bekent tc
maken, om op der felver continuatie gedifponeert tc
worden, op pœne als vooren.

I V.

Ook zullen egeene voerluyden, die na date van da
Oidonnantie op 't Voerwerck den ty February
gcëmanecrt, de voorfz neeringe hebben gedaan, (al
waar'c fy daar toe confent haddten verworven) vcilno-
gen tc continueren in 't tappen of herberg houden,
op poene als in defelve Ordonnantie.

V. ,

Gelyk ook voortaan tot't exerceren van de tappers
neringe niet zullen worden geadmitteert, fchippcrs»
kraankinderen, bierdragers, of der felvcr knechts»
fackedraagers .of houtfchilden ; ende ingevalle defewc
eygener authoriteyc zulk« quacnen tedoon» fuUc»

-ocr page 483-

WÜLPSHEYD, DARTELHEYD. àc. Π. BOER, m Tîîi 47^

ren de pœne van vyf en twintig gulden, hier vooren
vcrhaala, de faSfo vervallen van hare reipcdive dien-
ilen.

V r.

De tappers zullen voortaan verfterven op fcker ge-
tal, na delen t'arbitreren ,cnuyt dcfclve gene gemaakt
mogen worden tot Dekens van andere Gilden, cn wor-
den de poenen in de Ordonnantie op de Bieren, daar
by een jaar de neeringe word verboden , in reguard
van de tappers, by defen geëxtendecrc tot voor altydj
ende verftaan dat defelve ten derdenmaal gecalangeert
over de contraventien van de Ordonnantie op't vieren
van den dag des Heeren, in plaatfe van arbitrale cor-
reàie, die neeringe zullen moeten verlaten, ook de
Stad ruymen, na eelegentheyd van zaaken.

VII.

Die gene die voortaan bevonden zullen worden on-
cerlycke herberge te houden, foowel mans- als vrou-
wen , zullen openbaarlyk worden gefchavotteert, ge-
geeflelt, ende haar leven lang gebannen, ofte ander-
ünts gecorrigeert, ter difcretie van den Ed. Gerechte
defer Stad.

VUT.

In gelycker voegen zullen worden geftraft die gee-
ne, die haar als koppelaars ofte koppelaarfters, ofte
hare huyfen (ook buyten tappers neeringe) tot bevor-

Tegen het houden van hoerhuys^ of oneerlyke herbergen, is albereyds by voorgaande Ordonnantiën voor/ten. S iet de
Ordonnantie tegen de Hoeren^ Hoeren-weerden ^ Koppelaars (^c. van den 11 July 1588 , in het i Boek. xvi.
Tyt. Num. iii.

Ordonnantie op het voorfz fuhjeU^ vm den zi July i5oz , mede aldaar Num. i v.

Aangaande de Herbergiers, zyn elders nog andere faken geordomeert, die wy in V voorhygaan aanhalen. JIs na-
mentlyk, dat de herbergiers op Sondagen ^c. niet fullen tappen, S iet alle de Ordonnantiën op het vieren van deH
Sondag, in den 1. Tyt. 11. Deel.

Pïacaat^aangaande de Drinkfchulden en Drinkgelagen, in herbergen en kaatshaanen,deniZFebruar» itff7. Sietdm
volgenden Tyt. Nura. iv.

Puhlicatien^ waar by onder anderen verboden word, na tien uren te tappen^ den 1 Oüob. i<ifp, en 21 Novemb,
161Ό. Siet het i. Boek. xiv. Tyt. Num. xxxi.

Ordonnantie op de Wacht^ van den zjr Maart ifSf. Siet heneden den xv. Tyt. i. Deel.

Placaat^ tegen het fchenden van boomen, en aan Soldaten na tien uur en niet te tappen^ den 13 Decemb. 16 iz, Siet
het I. Boek. xv. Tyt. 11. Deel. Num. v.

Meenigmalen is ten opfichte van de ruyteren en foldaten by Ordonnantiën verboden^na fekeren tyd niet te tappen. Siet
beneden den xx. Tyt.

Placaat, tegen de Dans-en Jongfpeelen, ende tappers die het gild niet gewonnen hebben ^ den ^ July i6ço. Siet ba»
ven op Num. xix.

Placaten,tegen het tappen aan jongens van het WeeS' of Jmbachtshuys^ den i Februar. 1Ö87 , en 18 July i/u,
Siet heneden denmii, Tyt. 11. Deel.

XXlIi. PL AC A AT, ttgm de Haanevechteryen, en weddingen daar op aan te rechten, é^den

i^Januar. MDCLiX,

Ifoo men in ervaringe komt, dat eenige bin- len, ofte haare huyfingen, ofte erven daartoe re ver-
nen defe Stad ende Vryheyd van dien, haa· leenen, op de verbeurte vati de haanen met de toege-

y % nen· vechteryen, in matten daar toe geprsepa
·*· reert, ende anders ex profefjto zyn aanftellen-
dc, alwaar dan onbehoorlyke weddingen ende vertee-
ringen koomen te vallen j foo word by defen allen
cn een ygelyk wel fcherpelyk verboden voortaan foo-
danige vechteryen, ofte weddingen meer aan te ftel-
deringe van devoorfz oneerlykheyd,laten gebruyken)
laftende den Officier fig op foodanige huyièn t'infor-
raeren, ende foo wanneer hy eenige daar van fufpeft
bevint, *t zelve den Gerechte bekent tc maken, orti
dien aangaande by Haar Ed. gedifponeert te worden ,
zulks deielve bevinden zullen tc behooren.

I X.

Ende vindende in foodanige huyfen vrouwsperfoö-
nen,van lichtvccrdigheyd fuYpeól, zal hy die hebber!
t'adduccren voor den Ed. Gerechte, ofte aldaar te de-
tineren , naar gelegentheyd.

Ende zal den gemelden Officier naeuw onderfoek
doen,of perfoonen die van aalmoefTen leven,ook her-
bergen frequenteren, ende defelve na waarfchouwin-^
ge den Ed. Gerechte bekent m.iaken, ten eynde die re
water ende brood worden gefet, of anders gecorri-
geert; met auchorifatie op zyn Ed. om,op 'c verfoek
van de refpedive Armen-beforgcrs, foodanige mans- of
vrouwsperfoonen,in den dronk haarverloopende,voor
hem tc ontbieden, ende fcherpelyk daar over te be-
llraffen, met bedreyginge van arbitralyk gccorrigeerc
te worden, in cas van continuatie. Aldus gedaan en-
de provifionelyk gearrefteert ter Vergadennge van
de Ed. Vroedichap der Stad Utrecht, den 18 Juny
1660, My prefent, J. van der Nypoort.

ftelde matten, ende fes gulden daarenboven, ren be-
hoeven van den geene d)e de bekeuringe doen zalf
waar toe by defen neifens den Officier,ende zynSub-
ftituyt, mede geauthorifeert worden de Deurwaarders
cn andere in Stads dieuil zynde.

XXIV. PL AC A AT, tegen de onordentelykhedenvan deBuurmaâltydenj denGÂugufi, MDLtij

Het fehe is ook vernieuwt hy het Placaat tegen de Mommoryen , van den iz Februar. ifSz. Siet boven^
Num. VI.

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
germeefteren, en Schepenen der Stad van
Utrecht, doen te weten van Roomfch
Keyf. Maj. wegen,©nfen Alregenadigften
Heere, dat omme te vooriien ende remedieeren die
aouyfen ende onbehoorlykheden, die daar vallen bin-
nen defe Stad ende Stads Vryheyd) in kermiiTen, va-
enavond, ende andere dagen,alfe die gebuuren met
we d vergaderen, omme te eten, ofte drinken,
u , geordonneert ende bevolen, dai voortaan die
ouuriuydcn den anderert niet zullen löogen belaften
met haare vergaderingen, als voorén, nog niemand
uyt hare, of andere goeder luyden huyfen halen, eri
in haar gefelfchap, rhits dp de burch te fetten, en tc
dragen, of met andere manière leyden, nog brengen,,
of ook maikanderen eenige fchampigheyd doen, of
vertoöncri, dan dat elk den anderen in zyn vrede laar,
omme fyn ambagt en köopmanfchap te doen. Voorts
en zullen die buurluyden ook den anderen, in haar ge-
felfchap niet geweelt hebbende,met haarluyderteenn-
ge niet mogen befwaren, en daar inne mede reekenenj
op het Verbeuren,die ineenig van defe puntenbreuc-

kig

-ocr page 484-

XXV. NADER Ordonnantie ende

MDCLFIIL

ΑΙΓοο men in ervaringc is gekomen, dat in fom·
mige ende meeft in geringe Gebuerten bin-
nen dcfe Srad , by occafie van het houden
haarder buurmaakydcn en drinkeryen,veele
exceflen werden gcpleegt, ilreckende tot fchandaal en
ergerniiTe, ook tot lalt ende befwaarnifle van veelc
der felver. Soo is 'c, dat myn Heeren Borgermeeile·
ren ende Vroedfchap defer Stad , tot weeringe van
dien, noodig geacht hebben tc ordonneren ende fta-
tueren 't geenc volgt.

ï»

Dat tot geene ryden eenigc wcekelyke, maandlyke,
ofte andere extraordinaris colleóten van geld, tot het
houden vari buurmaahyden ofte drinkeryen lullen mo-
gen worden aangeftclt, op poene van vyf en twintig
guldens, t'elkens tc verbeuren by den genen die fulks
komt tc doen , ofte daar toe laft tc geven.

I I.

Dat mede by de Gebuurten geenige drinkeryen ful-
len mogen worden aangeftemt, op poene als vooren
by yeder contraventeur tc verbeuren.

I 1 I.

Doch in gevalle eenige Gebuurten mochten goet
vinden eene vriendelykc maaltyd te houden, iullende
Schouten ende Buurmeefteren defeive niet eerder mo-
gen aanftemmen dan op het derde jaar, te reekenen van
de iaatfte maaltyd of leeringe by haar gehouden, op
poene van hondert guldens te verbeuren, by den ge-
nen die contrarie dcfes hare huyfinge daar toe kömeii
te verleenen.

4So

I V.

Item, dat defeive maaltyt niet langer dah twee da-
gen ten langften zal mogen duuren, op poene van
tien guldens by yder te verbeuren, die den derden dag
aldaar pfefent bevonden zal worden.

Sonder dat eenig nagelag gereckcnt ofte meer ver-
teert zal mogen worden dan ih de refpedive buurten
te goede is, op pcene van by yeder der contravenceurs
te verbeuren als vooren.

V I.

Als mede dat foodanige maaltyden ofte byeenkom·
ften, noyt op Sondagen of andere geboden vierdagcti
fullen mogen worden aangeftemt,op pœne als boven.

Item, dat geene kinderen van de refpeftive buur·
luyden, ofte van andere, aldaar fullen mogen komen,
op poene van drie guldens voor yeder kind by de ou-
ders te verbeuren. ■

VIII.

Alle defe poenen te appliceren een derdèndeel voor
den Officier, een derde voor den aanbrenger, en hec
refterende derdepart voor de Aalmocfeniers^katoer.

Aldus by provifie gearrcfteert by Borgermeeftereö
ende Vroedlchap der Stad Utrecht, den 6 Septemb.
löjS. My Secretaris prefent, J. van der Nypoort. ^

kig gevobdeH word, zal daar van arbitralyk gecor- nen bevonden zal wpi'deii tc behoorcn, tta gdcgtftt^
rigcerc worden, Γοο by Burgemcefteren en Schepe^ hcyd der fake.

Reglement op de Bmirmaaltyden, den lo September

TEGEN ALLERLEY ON GEBON DÊ N T HE Y D i

XXVI. PLACAAT, tegen het oprechten mn Spelen op de Kermis, fonder behoorljkconfent, den

i^July MDCXXiy.

Alhoewel by deefe vrye markt acces gegeven
word allen koopluyden, en andere, om ge-
duurende defeive markt, met haare koop-
manfchappen ende waren voor te ftaan, en-
de defeive te verkoopen ; foo verftaan nochtans myn
Heeren deBorgermeefteren en Vroedfchap defer Scad,
daar onder niet begreepen te zyn eenige vertooningen
van geboutfeerde llomme perfonagien, ook leevendi-
ge dieren , ofte bec ften , mede niet comediamen,
koordedanfcrs, beyntelaars, ryfelaars, loteryen,kaar-
ten- of dobbelfteenefpeclders, guychelaars, koocke-
laars, nog geenderhande diergelycke, eensdeels niet

befien énde gebruyk vati het geene voöreiis véfhaalt
ftaatj wefendc faaken, die in een Stad, daarGodeï
Heyiig Woord gepredikt, en de goede Politie geest-
erceert word, buyten opfpraak ende fchandale alle
niet konnen, nog behooren toegelaten te Wördeöj
verbieden daaromme en ordonneeren allen ert een yder,
die met het geene voorfz is ommegaan, ende Mat
werk daar van maken, zulks binnen defe Stad üog de
Vryheyd van dien voor te ftellen, nog te doen^ óp
poene van alle het zelve te verbeuren, énde by den
borgeren en inwoonderen, die daar toeharé huyfen,
kameren, erven, ofte'plaatfen verleenen, alle dagen
dan alrehande lichtvcerdigheyd ende fchandale voort- vyf en twintig guldeflj tcft ware om eenige mercke-
brengende, andersdeelsoorlaak gevendedergoede luy- lycke coniÏderatien by den Hecren voorn, daarilïne
den kinderen, ende ook ongetrouwe boden haare ou-, fpecialyk Worde gedifpenfeertj ende ymand daar tóe
ders, meeilers, en meeiterflen het haare te ontfteelen verkregen had behoorlyk en fchriftelyk coöfedt.
en re ontvoeren, ende zulks te employeeren tot het ' î

XX V II. PLAÇA AT, tegen het oprechten van Comœdien ende andere fpeelen, door jongelieden, dm

^ Jpril MDÇLXXI t . , ^

urgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht,bericht zynde,dat opverfcheydenrey-
fen en plaatfen worden aangerecht Cotóóedien
^ en anderen fpeelen door de jonge jeugt, met
groote confluentie van menfchen , het welk is ftrec-
kende tot ondienft van het gemeen, en ftrydende te*
gens de fedige opvoedinge van de jeugt,ilepeifdemet
nch veele andere quade gevolgen, hebben wel fcher-
pelyk geinterdiceert ende verboden , gelyk gedaan
word by decfen allen ende eenen yegelyk, eenige co-
mœdien of andere fpeelen in hunne huyfingen, erven,
ofteeenigc publiecque of private plaatfen, door de jeugt
of ymand anders te laten doen of fpeelen , diredelyk
of indireélelyk, mitsgaders de jeugt ende allen ande-,
ren de coinœdien of fpeélen te dóén , ende Vóórts alle
de geene, wie het zy, groot of kleyn, van watftaac
of conditie dié Wefen mochfefl, op dêfèlve plaatfen tc
verfchynen,' defeive te fien of aanfchoüwctl, allés ep
pcene van twee hondert guldens, by die geene die
haar plaatfen daar toe laten gebruyken als vooren,f^
guldens by de fpeeÏders, ende drie guldens by dcaâd*
fchouwers t'elkens te verbeuren, d'een helfte ten be-
hoeve van den Heer Officier, ende d'andefC belfte
voor den armen; ende fullen de'ouders gehouden zyn
voor hare kinderen te refpondeeren ; wordende totde
executie van het geene voorCz is, nevens den Heere
Officier ende fyn Subftituyt, gelaft deefer Stads Deur-
waarders, Lettçrdienaârs ende Bodens.

XXVIII. PUBLICATIE, tegen hetfnyden ende hakken van Koeck\ den ι Mam MDCLtÏÏ'

ΑίΓοο

-ocr page 485-

Alfoo men daageïycks bevind, dat verfeheyden
burgers ende ingefeetenen defcr Stad, hun
onderilaan tafelkcns ende blocken in of voor
haar deuren, of op andere plaatfen binnen
deefe Stad te hebben,daar op zy de jonge jeugc koek
laten fnyden ofte hacken, ende dat daar door veel on·
gelucken algereets ontftaan zynjende nog meer mog-
ten komen voor te vallen j foo is 't, dac de Heeren
Bufgermeefteren ende Vroedfchap der Stad Utrecht
daar inne willende voorfien , allen ende een yder by
defen incerdieeeren ende verbieden, voortaan in ofte
voor haare huyfingen, of op andere plaatfen binnen
deefe Stad ende de Vryheyt van dien, daar zy met
koek mogten vooritaan ende verkoopen, eenige koek
op haare tafelkens, blocken of anders te laten fnyden
of hacken , veel min daar toe een mes , byl ofte hak-
mes te leenen j alles op peene van drie gulden, te ver-
beuren by die geen, die de koek Çnyàm of hacken j
ende zullen de ouders voor haare kinderen moeten be-
talen } ende op pœne van twaalf gulden te verbeuren
by die geene, die de voorrchreve koek laten fnyden
of hacken, ofte daar toe mes, byl ofte cenig ander
inftrument laten gebruycken, boven arbitraile corre-
öie.

WOLPSHEYD, DARTELHEYD, 8cc. ïl. BOEK. Tlt.

XXIX Ρ ü BLIC ATIE, t€gm het baden in defer Stads grachten, deni4 Juny MOLXXXl i

meermalen gerenoveert, zoo als hier na is uytgedrukt,^
'yö tlecren die Stadhouder , Schout, Bor- Faartfen Ryny 't zy by dage, avond, of nachte, op

dat de wateren reyn en fuyver mogen blyven, op het
verbeuren van heur overlle kleed , t*clker rpyfeyraan4
daar op bekeurt zal worden, tot behoef van der Stad^
of 's Heeren dienaars, die ze daar op bekeuren zul-
len.

Mgemeefteren, en Schepenen der Stad U-
trecht,gebieden, dat hem niemand, hyzy
oud of jong, en onderwinde te baden in
defer Stads grachten, oud of nieuw, ( i ) «ö^ ook om

eenige bolwerken van de Stad^ nog in de nieuwe Min^ mg

Defe Publicatie is vernieuwt den 14 Uaj i f8j j %% Juny 1584} 13 July i fss î tl July ifSj j 17 May 1 fpyj
May ifp7} en 21 July ifpp. Siet ook het laatfle artyk, van de Ordonnantie op het onderhouden van de y aart
inde tVeerdy den 31 May liJoj, beneden in denxi-a, Tyt. ix. Deel.
(1) Ύgeen alhier curfyf is ^ is In de Publicatie van den 17 May ifps bygekomen. In die van i;88, sn if^g
nog in defer Srads borchwallen &Ç. _

XXX. NADERE Publicatie, op het voorfz JubjeB, den if July MDCj mermaïm^rmç^

veert, zoo als hier na vermeit word.

ten ende te onthouden by daage, avonden ende nag-
ten,ter plaatfe voorfchreve te baden, op pœne van by
elcke contraventeur, foo meenigmaal als hy achter-
haalt fal worden, te verbeuren zyn opperlte kleet,
ende nog driegulden daarenboven, tot behoef van den
Qiïicier deefer Stad j ende zullen de ouders voor haa·»
re kinderen moeten verantwoorden. (?) Ende die de
kleedprenvan foodanige perfoonen in haar kelders, klμyfèt^,
fcheepen ofte fchuyten ontfangen, innemen ende bewam
ren, of die de perfoonen gf kleederen voor den Officier foe^·
ken te verbergen^ fulUn mede y ten behoeven als voorm^
verbeuren drie gulden.

Alfoo niet tegenftaande diverfche Publicatien,
men dagelyks bevint, dat verfcheyde perfo-
nen,foo jong als oud, hun verftouten ende
vervorderen lbo by dage, avonden, als nag-
ten te baden in deefer Stads oude ende nieuwe grag-
ten, in de borgwallçn ende om de bolwercken, ook
in de Vaartfcjhen,Ouden,ende Krommen
nieuw f^egraven griften ^ daar dagelyks vçele paflagiç
valt, tot grooten fchandaaie yan eenen yegclycken j
foo is *t, dat (2) de Heeren Borgçrmecfteren ende
Regeerders deefer Stad, by deefen wel ernftig ende
fcherpelyk ailep ende eenen yegelyk, jonck ofte oud,;
by zy burger ofte innewponderjbclaiten hun te w^g'
Oefi PubliçatU is gmnoveert den 18 Juny iöq^ï zo July 1608·, 19 May idit; ιγ Junyi6i6% % Juny 161
iZ July löif > l^Juny 1619-, 19 May i<5$0i ζ g Juny 105 ij z^May iöjtj γ Juny löjS} jjuly 1^405

14415 ^ιymy 1.6435 ^^y ^2.Junyi6ft\ 17 J^iyi^fVt^l May

if May i60Zi Jt^^py 16765 15 May 16815 en 18 Juny 1683.
(1) JDe woordfin alhier met curfyf gedrukt ^ zyn in de Publicatie van den May,ióSi bygevoegt. Dog in 4ie vah

kin 18 Juny 1083, zyn de wmden. Ouden en Krommen Rhyn , en nieuw gegravc griften, uytgekten.
{l) In de Tublic0tifin voor den jan ié^o fiaat, Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Borgemeeilcrcn cn

Schepenen deièr Stad Utrgchi,
( 5 ) Defe periode met curfyf gedrukt ^ is in de Publicatie van den jare 161 ^ ingekomen.

VIERDE TYTEL.

TWEEDE DEEL.

Van de Coffifchcnkers cn BiliardhouderS,

Men kûn by Ut Deel voegen de Refolutien tegen het ontfangen van perfoonen in Coffihuyfen en Kmtshanen 9 ah meie
tegen het groffpelen aldaar, den 4 Februar. en I 'July ·678. als mede het 11. artyk' van de Ordonnatftie pp het
houden vm den Sondag , *υαη den 17 Decemb. Siet boven den i. Tyt. n. Deel. Num. ïx, x, en jçiv,

ORDRE ende Eeglement, waar na de gene die Coffi ^ 7hee, Chmhtiy é'C. verhopen, haai"
fullen hebben te reguleren, gearrefleert op den ï6 Decemb. MOCLXXKFl 1.

I. hy alvorens daar toe zal hebben verworven confenC

erftclyk,dat voortaan niemand binnen defe Stad
ende de Vryheyd van dien, zalmogen exer-
ceren de neringe van coffi, chocolati,thee,of
diergelyke drancken tc verkoopen, 't en zy
lilDeeL·

ende permiffie van de Vroedfchap, ende voor 't lig-
ten van dien betaalt, ten behoeve van't Stads kin-
derhuys, twaalf gulden tien ftuy vers.

tfiï

Pp ρ

-ocr page 486-

TEGEN ALLERLEY ONGEBONDENTHEYD,&c.

I ï.

dan

Dat defelve permiifie niet fal werden vergunt,
alleen aan borgers defer Stad.

I I L

Sullende voortaan geen Roomsgefinden meer wor-
den toegelaten.

IV.,

Dat foo lange ymand de voorfz neringe blyFc exer-
ceren , hy gehouden zal zyn, van half jaar tot halfjaar,
te betaa en aan *t Stads kinderhuys, een recognitie
van 2f gulden.

Dat de gene, die in rnanieréh als voren, permÎiîîe
«nde confent tot de exercitie van de voorfz coffie-
ôCc. neeringe hebben bekomen, fig ftriftelyk zullen
hebben te reguleren na deefe Ordonnantie, algereeds
gemaakt ofte nog te maken, ende vervolgens t'allen
tyden moeten gedoogen het vifiteren harcr huyfingen,
door den Heerc Hooft-Officier, ofte deflelfs Subiti-
tuyt.

V I.

Dat defelve ook xullen gehouden zyn, indien eenig
gevecht in haar huyfen mogte voorvallen, het zelve
aanftonds aan den Heere Hooft-Officier, ofte deflelfs
Subftituytjfchriftelyk aan te brengen,ende fig voorts
te reguleren na het vi 11. en ix. artic. van de Ordon-
nantie, by Haar Ed. Mog. den zz November 1641,
op het mes- ende ander geweer- trecken geëmaneert,

ÏT

coiFy-neringe, direél of indireót, te exerce-
ren, ende daarenboven gelail en geordonneerd, als ge-
fchied by defen, omme binnen vier en twintig uuren,
iiaade infinuatie defes, uyt defe Stad te vertrecken met
zyne domeftiecquen en bedienden, op pœne van twee
honderd en vyftig gulden, ten behoeven van deefer
Stads Aalmoefeniers kamer te verbeuren j ende word
mitsgaders na onfe Publicatie, van den f Dcccmb.

VIT.

Dat niemand deefe neeringe exercerende, in zyne
huyfinge zal toelaten of gedoogen eenige lotfpellen,
met dobbeUteenen, kaarten, of diergelyke.

V 1 1

Gelyk mede niemand defe neeringe zal mogen exer-
ceren op Sondagen, ofte andere gebode vierdagen.

I Xi>

Verftaande Haar Ed. Achtbare, dat die geene die
een van defe bovenftaande v, vi, vii en viii artic.
komt te contravenieeren, verbeuren zal een fomme van
vyftig gulden, de eene helfte ten behoeve van den
Heere Hooft-Officier, ende de andere helfre t'applice-
ren ten behoeve van defer Stads kinderhuys.

Ende zullen geene weduwen zyn gequalificeert, of
mogen continueren in de voorfz neringe, maar defel-
ve aanftonds, na't verloop van fes weeken, moeten
ftaken.

Sullende de geene die ten tyde van het arrefteren
defer Ordonnantie, aéte van permiffie hebben geobti-
neert, moeten uytfterven en verminderen tot een ge·
tal van fes perfonen. Aldus provifionelyk gearrefteert
by de Vroedfchap der Stad Utrecht, op den z6 De-^
cemb. 1687. Onder ftond, Cor.deRuever.

RtSÜLüTlE tegen het grof fpekninde Coffi- enBilliardhuyfen y den η Maart MDCCXll
ρ de klagten wegens het groffpcelen. Haar by defe insgelyks verboden aan N. Pouflet, Galeani,
Ed. Achtb. voorgekomen, heeft de Vroed-jen alle andere coffy-luy den, en biljarthouders,groffpeI
fchap aan N. Benacchi verboden alhier dc ten haaren huyfe te laten fpeelen, ofte te eedoeen.dat

het felve t'haaren huyfe gefchiede, op pcenc.van ver·
val van haare conceflie ; lullende deefe ten dien eynde
aanderefp. cofFyluyden en biljarthouders worden gein-·
finueert. En worden den Heer Hooft-Officier en fyn
Ed. Subftituyt geauthorifeert en verfogt, omme van
tyd tot tyd de voorfz huyfen te vifiteren, ca goede
opfigt op defelve te hebben.

III. RENOVATIE en Jmpliatie van de voorfz Refolutie, demi Oecemb. MOCCXIL

Ter vergaaderinge voorgebragt zynde, dat het
grof fpeelen, niet tcgenftaande des Vroed-
fchaps ernftige Refolutie van den 7 Maart
1712, ter dier tyd geinfinueert aan alle cof-
fymeefters en biljarthouders, nu erger ais voor defen in
iwangging,en tot bederf vande jcugt en de Academie
gefchied in vele cofFyhuyfen en biljarts j heeft de Vroed-
fchap, omme daar innetevoorfien,goedgevonden,aan
alle cofFymeeilers en biijarthouders wel ernftelyk te
verbieden, als Haar Ed. Agtb. doen by defen, van ten
haaren huyfen niet te laten gebruycken dobbelfteenen
of fpeelkaarten, ofte te gedogen, dat daar mede
t*haren huyfen werde gefpeelt, op pœne van verval
van nering, en de faSïo uyt deie Stad gefet te zullen
worden. En fal defe ten dien eynde aanftonds aan alle
coffyluyden, en biljarthouders worden geinfinueert.
En word den Heer Hooft-Officier en zyn Ed.Subfti-
tuyt geauthorifeert en verfogt,omme van tyd tot tyd
de voorfz huyfen te vifiteren, en goede opfigt op de-
felve te hebben.

IV. NADERE Fuhlicatie, defen aangaande, den ix Tiecemb. MD CC XX IL

Borgermeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht,
in ervaring zynde gekomen, dat het groffpe-
len , niet tegenftaande des Vroedfchaps ité-
rative ernftige Refoiutien van den 7 Maart
en 11 December 1712 ter dier tyd geinfinueert aan
alie cofFymeefters en biljardhouders, nu weder erger
als voor deefen in fwang gaat, en tot bederf van de
jeugt ende de Academie alhier weder gefchied in ver-
fcheyde coffyhuyfen en biljards, hebben omme daar
tegens met ernft te voorfien, by deefe goedgevonden
aan alle coffymeefters en biljardhouders wel expreflè·
lyk te waarfchouwen ende te verbieden, foo als Haar
Éd. Achtb. doen by defen, dat zylieden ten haren huy-
fe niet zullen laten gebruyken dobbelfteenen of fpeel-
kaarten , of te gedogen, dat daar mede ten haren huy-
fe worde gefpeelt, op pœne van verval van haarlieden
neering, ende de faSfo uyt deefe Stad gefet te zullen
worden. Ende worden de Heeren Hooft-Officier en
zyn Ed. Subftituyt geauthorifeert en verfogt, omme
van tyd tot tyd de voorfz huyfen te vifiteren en goe-
de opfigt op defelve te hebben.

Ten eynden niemand hier van moge voorwenden
onkundig te zyn, zal deefen worden gepubliceert»
gedrukt en geaffigeert foo als 't behoort. Aldus ge-
refolveert demi ,en more folito van den Stftdhuyfe der
Stad Utrecht gepubliceert, den ζ2, Decemberijiî™
In kennifliè van my, E. v. Harscamp.

•A··,

VYF-

-ocr page 487-

4SJ

VAN DRINCKSCHULDEN &c. II. BÓEK. V. TIT.

v y f de τ y τ ε l.

Aangaande andere Onordentelykheden, tegen de
goede Ordre eh Politie aanloopende, als dob-
belen, het onnuttelyk fchulden maken door
jonge luyden , Drinkfchulden , Wed-
denfchappen en Loteryen.

Tot defen Tytel kan ook gebracht -worden het Pïacaat tegen het geven van Almanakken, van den 4 Januar. 1650.
Siet beneden den xiii. Tyr. i. Deel.

oncer ende groot bederf van haar fel ven, tot groot
verdriet van haar ouders ende vrienJen, ende tot ver·
quiilinge van haare goederen, foo dat fyluyden, tot
verilant gekomen wefende, haar felven bevinden foo
qualycken belaten, dat zy geen middelen en hebben
haar tot eenige ftaat ofte neeringe te begeven, om
voorts met alle ftilligheyt door die weerelt te geraa-
ken. Soo is't, dat myn Heeren die Stadhouder,
Schout, Burgermeefteren ende Schepenen, mitsga-
ders Raad deefer Stad Utrecht, begeerende daarinne
le voorfien, tot voorftaud van de jonge jeugt, ende
welvaart van deRepubliecque,(voor fo veel het doen-
lyk zy) geordonneert ende geftatueert hebben, dat
niemant, van wat neeringe ofte handeling hy zy,
eenige ongehoude perfoonen, alhier binnen Utrecht,
ofte de Vryheyt van dien woonachtig, ftaande nog
onder het gebiet van haare ouders ofte mombers, en-
de nog geen vier en twintig jaaren oud wefende, het
zy of defelve in eenige goederen zyn beilorven of
piet, fonder expres confent haarer ouders ofte mom-
boirs, indien zy eenige hebben, anders buyten con-
fent van de Burgermeefters deefer Stad, yetwes zal
mogen atkoopen, borgen, lecnen, beloften ontfan-
gen,ofte hen uydenvoor defelve borgen conftituee-
ren jofte anderfints eenige permutatie ofte handelingen

L ORDONNANTIE, tegen het onnuttelyk fchulden maken van jonge luyden ^ en borgen aan de^

Jelve, den 22 Ckay ΜΊ)€,

doen, dire£telyk of indireöelyk, in ceniger wys, op
pœne, dat die geene die ter contrarie ioude mogen
doen, daar van ofte ten refpeftc van dien, niec en zal

Ifoo dagelyks hoe langer hoe meer diverfche
klachten voorkomen, dat verfcheyde jonge
luyden jbuyten confent ende in weerwil haa-

rer ouders, mombers ende naafte vrienden,' raogen eyilchen,al waar het dat foodanige jonge per-
veel ende diverfche fchulden onnuttelyk maaken, tot foonen iiaarmaals toe haar goederen quamen, of wec-

telyk houwelyk deeden , jaa ook willig waren de-
felve fch uit te betalen} gelyk zy ook gehouden zul-
len zyn fchadeloos te reftitueeren alle het gene fyluy-
den, het zy by forme van donatie , permutatie ende
gifte, ofte anderfints, van foodanige onbejaarde perfo-
nen ontfangen zullen hebben, het zy by haar felven
ofte door andere, in wat voegen zulks gepradifeerc
foude mogen worden, ten waare dat den crediteur
promptelyk konde doceeren,dat foodanige fchult ofte
obligatie geftrekt ende geëmployeerc ware tor merke-
lyk profyte van foodanige perfoonen , het wcik men
verftaat, dat nimmermeer van gcdroncken gelagen en
diergelyken kan gefchieden, in welcken gevalle daar
oprecht gedaan lal worden, voor foo veel het zelve
tot profyte van de jonge perfoonen heeft geftrekt,en-
de voorder niet. BcheUelyk, dat hier onder niet be-
grepen en zyn de jonge luyden, die dikwilsdoor goede
oeffcningen vóórhaar ouders, vrienden, eenigekoop-
luyden , ofte anderen by expres conibnt van de-
felve negotieeren ende beloften doen, obligarien,
plechten ofte diergelyken paiTeeren, ende dat ook een
yder jonkman, gekomen zynde tot zyn behoorlycke
ouderdom, wel zal mogen van zyne goederen tcftec-
ren, zulks hy te raade vint, waar inne een yder heni
zal hebben te reguleeren naar de befchreven regten.

A Ifoo men dagelyks bevind, dat verfcheyden fo
ijL oude als jonge perfoonen, ook van geringe
^ conditie, haar geld in herbergen onnuttelyk
verteren, tot ruine ende ondergang van hen-
luyden, ende hare familien, ook verdriet van den ha-
ren , foo dat ook vrouwen en kinderen daar door ko-
men gebrek te lyden, ende tot lafte van de beforgers
der armen te vervallen j dat mede drinkgelagen ge·
^^•■gt» ende dikwils lang na doode van de overleden
dronckaarts, geeyfcht worden van de nagelaten we-
ende kinderen, tot groot verdriet ende droef-
lenifle van defelve ; ioo is 't, dat myn Heeren Borger-
^eeftcren ende Vroedfchap deefer Stad, begerende
aaar inne foo veel doenlyk te voorfien, ende de wel-
^nt van de goede gemeynte ende borgerye te befor-
çen, geftatueert endeecordonneert hebben,ftatueren
code ordonneren by ddbn.

frh?M bierdragers, fackedragers, hout-

«cmiden voerluyden, fchuytcrocrdcrs, ofte diergc-
üetU

ii. ordonnantie, aangaande de Drinkfchulden, en het betalen van Drinkgelagen in her-
bergen, en kaatsbanen, den 18 Februar. MDCLyiL

lyke andere van geringe conditie, fonderlinge mede
geene die van de armenbeforgers worden bedeelt, ial
mogen borgen eenige biergelagen j op pœne dat daar
op geen recht gedaan fal worden.

Item,dat men kinderen ofte jongens,geen veertien
jaren out zynde, niet zal mogen tappen, fchoon zy
het konden betalen, ten ware een mingelen bier voor
den doril, ende meer nietj op poene dat de tappers
daar over fullen geftraft worden,met fufpenfie of pri-
vatie van hare neringe ofie anders, ter arbitragic van
den Ed. Gerechte.

1 I I.

Gelyk mede geene kaatsmeefterseenige jongens, be-
neden hare veertien jaren zynde, zullen mogen toela-
ten, tot hare kaatsbanen·, op pœne van vyf en twin-
tig guldens i'elcken reyie te verbeuren , ten behoeve
van den Officier ende Ambachtskamer, half en half.

1 V.

Voorts zullen ook geene herbergiers ofte tappers,
Ppp i eeoigc

-ocr page 488-

4?4

TEGEN O^Siï^f^U Τ S GWül·D β M^ K^E N' Sec;

ccnîgejonge Iuydcn,alhier woonachtig'ofte refideren-
de, boven de voorfz veertien jaren zyndè, code nog-
tans onder de vyf en twintig jaren, ende ftaande on-
der voogdye van hàare ouders ofte mombers, eenig^
drinkgelagen mogén borgen j ο|)*ρ€εη&^ dàt'dâar'op'
geen recht zal woirden gedaan.

Insgelyks zullen ook geene kaatsmecfters vermogen
te borgen eénigé jonge iuyden bbven'de voorfz veer»-
tien, ende onder de vyf'en twintig, jaren zynde, op
pœne als voren.^

V I.

Item, dat men andere drinkgelagen niet langer fal
mogen borgen als fes maanden , te rekenenen vari da-
te van de eerfte drinkfchult, end'é dat binnen dien tyt
de fchult in rechten geeyfcht zal moeten worden j op
poene dat defelve tyt verllreken zynde, daar op geen
recht zal worden gedaan.

vu:

Item, dat voor drinckeelagen geen mantels, ofte
yétwes andèrs,<töt yemandslyf behoorende , alsOok
cënig ander ohdefpant, hoedanig het felve foüde mo-
gèn weibn, tègèn 'wil èftdé' dank afgenomen ofte aan-
gèhóuden falïtrièg^ii'wórden; op pcéne van'VyP en

Ili Ρ£ AG A AT" Ugm het JVed^en m^ JVeddenfchapp£n, den ïo Fthruar, M J>^C X ; gmnoveert

den 29 Decemh. MD'CXX.

deefer Stad, by deefen wel ernftig esnen y^gelyk wil-
len gewaarfchouwt hebben , hun voortaan van fulke
endediergelykeuytieggingen, weddingen, endemal-
Ie kobpmanfchappen te wachten , foo daar op, de ca-
fus aM'choon gevallen weefende, η iet alleen geen recht
gedaan zal wordfen, (2) nemaar dat ook Joodanige uytleg»
gtr^ ende wedders boven haar uytgeleyde en 'verwedde pen'
ningen'j die fy veriiefen'ende quyt bïyven fuUen ^ nog vtr'
beuren fuikn tweemaalJoo veel^ofte de weerde van dien ^
tor behoef van dér S'taà^ den armen ende den Officier ydia
de executie doen zal\ elks een dardendcel. Geiyk mede
die geene, die eenige contraden van foodanige wed-

Iföo" vëèïc'eft diVerfchtperfoonen-dik- en mee-
nigm'aal weddètf, gelaageri ende geld uytleg-
geh', op' verdvéfirigen van' Steedèri, op peys,
trevtó , en ooVlogeh', op'vei-fè reyftn, Hee-
réii" endéf a'iidcre lùyden Jeven", op-kindérèrf te pro-
crèëèreri, item-, als'-die οιή geld kortten maanen , op
vb'rfttyd, endé' diergeiyicd &:c., daar óver veefe en'
vè'rfcheyde' proCeiTen', difftreiiteil^ diifenlÏèn erfd^ön-
gfemakkfch'vdor dclfeH'zyn verreefen, ende noch dâge-
iVks vei-ryfesd-, gëlyk by experieötie' voor myri Ed.
eeréri van deri Gei'ech'te bövóndön Wërd , end^ dat

ifiert goedgevdndèn heeft^ foodanige proceiTen en dif-
féfentén re iluytiiri eiide vcrmyden. SooMs 't, dat dingen ende uytleggingenichryven, eikereyle tenbc-
frtyn Heerèn (i)' Burgermeeftefen'ende Vroedlchap hoeve als vooren verbeuren fulicn tien gulden»

(r) i)i P'tiblicàfie van \6\o heeft^ Stadhouder,,Schout, Borgemeefteren,, Schepenen, en. Raad &c,
ζί) DefiperiMe mef curfyf gedrukt^ is in de laatje Publicatie hygevoegt. ,

IV. PILACAAT tegen hn oprechten van Loteryen y den 22 Jnlj M OCX CV; gerenoveert

dm ii OM, MD C CX, en 4 Janmr, MD CCXVIIL

T'egeff het ópfechten van Lot'eryen is ook voorfien by zeeker Placaat tegen het ombrengen van Almanakken^vm dm^
^anuar. i6fo~. Sièt beneden den xiii. Tyt. i. Deel.

orgermeefteren ende Vrocdfchap der Stad U- Gelyk mede alle en een yder verboden word, fn

defelve eenig lot of loten te leggen, op pœne van tien
g\ildi?n 6p yder iïigeleyt lot te verbeuren. Endeaan-
giaa^ftrfcr de gene die tegenwoordig een begin van dier-
gelyke Loüeryen mögcen gemaakte hebben, werd dc-
lelve gelaft de ingeleydepenningen,binnendcn tydvan
agt dagen na de Publicatie deles,aaH de refpedive cy-
genaars te reftitüeren, op pœne als boven î de voorfz
boetcns te appliceren de eene helft ten behoeve van
den Heer Hooft-Officier , en d'andere ten behoeve
van de Aalmoefenicrs-kamer. Aldus in de VrocàÎchp
gerefolveert ( 3) op den io Odober 1710. en van

SËSDE

trecht, in ervaringe komende, dat federt
èiénjg^ iyd, ( i )" niet tegenftaande voorbaande
Publicatien daOr tegêns , vetfcÎieyde Lo-
teryen,fonder perraiifieen eygener authoriteyt,alhiei
worden opgerecht, hebben tot ftuy tinge van dien goet-
gevonden en verfiaan , wel feherpelyk te interdiceren
ende verbieden, gelyk Haar Ed. Achtb. interdiceren
en verbieden by d^efe, (2) aan alle en een yder ^ wie hy
foude mogen wefen^het zy borger^ inwoonder^ofte vrem-
de^ eenige foodanige Loteryen , 't zy voor haar of ha-
re kinderen, binnen défe Stad ofte Vryheyd van dien

op te rechten of in 't werk te ilellcn,op de verbeurte den Stadhuyfe der Stad Utrecht gepubliceert, tntrt
van drie hondert gulden, boven detc trekkenewaren folitofoi^ den 21 Odober 1710. In kennifle vanmy»
en goederen. E. v. Harscamp.

( 1 ) Ê'efe periode met curfyf gedrukt, is in het Placaat van 1710 bygekomen.

( 1 ) Dus luyd het voorfz. Placaat, Maar dat van lópj heeft^ alle borgers en inwoondcrs binnen defc Stad ca
Vryheyd Van dien, &g.

( 3 ) Het fiot van de voorige Publicatie Juyd^ op dett 22 July In kennifÏè van my, C. van Steenwiokcl

En van de laatfle Publicatie luyd^ gerenoveert den 4 Janüaf. 1718, in kennifle van my, E. v. Harscatop.

twintig guldens ten behoeve van den Officier cndc
Ambachtskamer , half en half te verbeuren, ende niet
le min datelyk de aangehoudene panden te moeten rç·
ftiïuercn.'

v'rn:

, Dat'medé op fchriitelytós^obligaticn tigenaaak'ti.van
difnk^Êheklefï, ofte daaruyt*dife6telylc ofte indirefte-
lyk fpruytende, geen recht gedaan zal wordeir, ten
war© binften fes^^ maanden na^dace van diàï tkari over
in rechten geageert worde.

IX.

' Gelyk ook geen recht· zal'worden gedaan'^op eeni-
ge fchriftelykc.oblïgatien,^of andere beloften, gecau-
ièert ter fake vanxlöbbeten ofte fpelen, onder wat ty-
tel ofte priEtcxt 't felve foude mogen wcfen.

Ende word voorts· gcinhierecrt voorgaandè^ Pùblica·
tien, tegens^het^onnuttelykifchult^maaken van jonge
Iuyden, buyten confent ende weerwille van hare ou-
dèrs ende naaftb vrienden. Gepubliceert van den Stad-
huyfe't*(Jtrecht, na voorgaande'kloklbydinge, met
gewoönlyke afliflentic, den 18 Feb. löfj. Byi-rny,
ende was'onderteekent', J. Quint;

-ocr page 489-

iSf

VAN DE ACADEMIE &c. /ƒ. BOEK. VI TIT.

s ε s d ε τ y τ ε l.

Betreffënde de Academie , ea \ gceo daar ver-
der toe behoort, ats den, IDirukker vain de
Academie, Cuftos vaa der Stads Bibliotheecq^
BedeHen, en Irimtm Academicus.

Ε Ε R s τ Ç Ε Ε t.

Aangaande de Academie , mitsgaders de Profeflbren

ea Studenten.

Meemalên heeft men in ernflige en rype overweging gebrachi , om binnen defe Stad een Hooge School, of, Academe
op te rechten^ uyt aanmerking zoo van dé bequame en .aangename gelegentheyd defer Stad^ als van de grooïe voor··
deeïen^ die daar uyt by vervolg van tyd voor hare borgerye fio^eh voort te vloeyen: ge (wegen de gefondheyd van
de lucht ^^ en-beleefden omgang der borgeren^ die allerleyjoort' van vreemdelingen met groote vriendelykheyd altyd
hebben ontfangen ; :zulks dat de natuur daar toe defe Stad fehen als gefchikt te hebben. Invoegen men fig met Caf-
par Barl^eus in Epift. 269, verwonderen moet ^ dat dit nuttige wérk niet eer e^enen gelukkigen voortgang gehad
hebhe. Dus vind'men door Johan Niepoort^ Secretaris defer Stad , in zyae Reeden voering tot opening van
de Illuftre School, en gem. Cafpar Barlaus aanget eekent ^ dat Paus Adrtaan ^ de Sefde van dien mam ^ onder
meer andere faken ^ die hy voorgenomendog laten fleken. heeft ^ voornaamlyk ook defen toeleg heeft gehad ^ om zyne
geboorte-Stad door x^ulk eene. loffelyke faak vermaart te maken. Met-den aanvang van de Reformatie in het jaar
1580 is dit werk weder op de baan gebracht j dog met geen beter uytflag. Niet te min (chynt het my toe ^ dat het
by de Regenten dèfer Stad van tyd tot tyd levendig gehi{den is. Bejeeden^ waarom dit voornemen, niet. yveriger
voortgefety ofwel niet. eerder volbracht zy^^ moet men toefchryven. aan de kóften., die tot jaarl^ks onderhoudvande
Academie nodig zyn. ERer van daan is het ^ dat de Regenten defer Stad'by de EdiMog Heerlen Staten aangehouden
hebben y dat de Academie ^in navolging van die vanLeyden^ Franiker ^c, door Hoöggem, Haar Ed. Mog.moefle
opgerecht,y en onderhouden worden. Maar de Heer en Staten overweegende de fchaarsheyd van geld ^ en % Jwa'
re laflen van eenen langdurigen oorloge waar door ^sLands kaffè uytgeput^ en daar mg geen eynde van tevoorften
was., vonden niet raadfaam in dat verfoek te bewilligen', te min ^ onl· dat de groot fie voordeelen zoo %.ccr niet by
de opgefetemn ten platten Lande ^ ah van de Stad van Utrecht jouden genoten worden. Eyndelyk, na veelvuldi'
ge onderhandelingen en raadplegingen tujfchen de Heeren van de twee voorftemmende Leden van Staat, en de Stad
van Utrecht y in.de jaren 1651, en \ 6gehouden^ heeft de Regeering defei' Stad befotenj om op Stads kofien een
Jllufire^t of Gr ooi e Schvol op te rechten., waar in alle fraaye konfien y wetenfchappen ^ en talen /oudtn.geker.twor·',
den. Het is te gelooven^ dat welgem. Regeering des te eerder over alle fwarigheden been gefiapt zy, om dat eeni-
ge van de vQoriiemjnend^ Leden ^ oordq^lend^ defe St,ad te v&e\ aan dp., fiMde.eren(ie jeu^t te verfchaffcn^ fig

lieten νοοηβαοη.^ d0. de Sjia^ van. AnfersfqQrt. vopr eertjjilfier en bequ^ner hffyijefii^ aan de fang^qdinnen konde
ve.rftrekk^n, Éy, mdsr^, χ ^βίβ. bj d^ geleerden vond d^efe ζοονκί in^a^ng ni,et. Î^ant'Bonaventura
Vtdcaniu^ ùefk fidks aan. Jonker QcmW y O^^Èorg^m^efier d^er Stad^ een ^rooi voorflandervan d^gf^eer·
den en alle wetenfchappen ^ uytdruhkelyk af^ ίη^μβη brtej·. van den I li^ay j t*ytge^even door Anc. Mat-
thaeus,in SyllogeEpiftql. ep. xi i. De Illufire Schooldjan by welgem. Bfiirm Rfg^nten in dmjare löj^ zyndi
opgerecht y zy^n· tot Brqfe£<^en· bmepen^ als iiide theolme ^ Qisbçr.tus Voetii{s\ in de, R^chi^n.y Antonius Mat»
t h (eus I in de Hifiorien y 4rHoniius Mmilius\ in deLatynfche ènGriekfe talent Ju/lus Lyrausy en inde.Phtïofo0e^
HmiiM Re.mrins, InmyÂng van dife. lUuflre School is op den 17 Juny 16^4 met groote plechttgheydge-
viert y School, eerfi. door eene vaelgepafte ndenvoermg van den Heer ^.ohan van der l^ypoort ^ Secretaris

éfm Stad y en d<m na door de voor gem. ProfefforengeopenX. Al Ipet w^lk in het breede in defer Stads Refolutien
vem,e\t word* Maar om d^n g^ooten aanwas en bJoéy defer SchooU j die in getal van Studenten zoo merkelyk van
tut dag toenam y ^ig meer te bevor^ren^ hebbm de Hooggem. neer en Staten op het te kennen geiden van de
Heeren Reg^.dm defip Stad-i de. lljufire een Academie verandert} mei gelykc voorrechten ^ eere ^ 'en

'Ji-mrdigheydy als andere 4cademien waren genietende ^ en (^({t toe oflroy^ op den lö Februar. 16^6.

^m na d^ inwyding vm d^ voarfy Academie met geen minder p\ecl}\igbeyd is gefchied. dp den \6 Maart (O.S..)
daar aan volgende. En is het eerfi tot Reüor M,agnificu^s ver koor en Bernhardus Schotanus, Profeffor in de Rech-
Un en Math^fis. De andere Profefforen op de Academie waren Gisbertus Vntius, en Antonius Matlhaus zoo even
genomt'y Guilielmus Stratenus., Profeffor in de Medicyne-, Antonius Mmilius ^ Jufli{s Lyraus^ en HenricusRe·
nerius\ waar van men meer fm kan op de lyfte van de Profefforen ^ hier na volgende.
*ot defenTytel behoort ook de Publicatie van niet te fpekn in de Galerye van de Academie, den 6 Maart 1^45.

iw/ ^?/I. gpek.xm. Tyt. I. Deel. Num. XIX.
^mlutien, ηJυaar by aan verfcheyde perfoonen^even na het oprechten vm de Academie ^ het Bormfchcip defer Stad
'Vereertis,den 10 Januar, lé-^y·,^Novemb. i6j8} i April 16^9.Siet het i.Bqpk.ix.'tyu j.βίρΙ.Νμπι.^^χχιν.
Woiutie, rakmde de Exemtie van de IVacht^ den ij Maart 1640$ en zt Juny i^fi, SietbenedendensisiΛsi.
i.Ded. ^

'^aar by aan die geem^ diçpubU^cq met de kap gepromopeert worden, vereert w^rd, e»

^Jmd van de IVacht, 4enj Decemb. i(58f. Siet j.^gpk. iJC-Tyt. ï. Qeei.iiwpi'.
vifl de M^emtie Vên dff Studenten Wyn- m Bier-exchp, den 4 july löf j} pçbruar. m 9

Siit bet IV. Bock. lu. Tyt. i. Dccl. ......

Ppp ι In-

< .M

-ocr page 490-

4^6

VAN DE ACADEMIE. EN /T GEEN DAAR

Interpretatie van zeekere Re[olutie, betreffende het van buyten inkoomen vm wyη voor Studenten^ den 5 JuJyijoe,
Siet het iv. Boek. iii. Tyr. i. Deel.

I. OCTROY van de Ed. Mog, fJe^en Staten *t Lands van Vtmht, om de lUuflre School
in een Academie te mogen^ veranderen^ den 16 Febir, M'DCXXXFL

enauthoritcyt,als andere ÜDiveriïteyten,ofAcademien
van haare Souveraine Princen en Heeren, onder haar
Hecrfchappyen ofjurisdidien gebeneficeert en verfien
mogen weefen. Dienvolgens ioo aurhorifeeren en ge-
ven wy magt by defen den Profeflbren en Leeraars ia
defc gemelte üniverfiteyt of Academie , algereets
aangenomen, ofte nog t'eeniger tyd aan te neemen,
in wat faculteyt, fcientie ofte wetenfchap't felve fou-
de mogen weefen, omme in defelve faculteyten, fcien-
tien en wetenfchappen , na voorgaande wetteJykc
examinatie en onderfoek, te verleenen Tirulen van
Doétoren, Licentiaten, Meefters&c. onder behoor-
lyke Letteren en Brieven daar toe dienende. Ver-
klaarende mede by defen, dat defelve dienaangaande
van gelyke kragt fullen weefen, als die in andere U-
niverfiteyten, ofte Academien geacht, gehouden,en
gereputeert zyn. Ordonneerende allen en een ygely-
ken onder onfen gebieden ftaande, en verfoekende al-
len anderen, die defen foude mogen aangaan, de meer·
gem. Heeren der Stad Utrecht, en de Profeflbren
voorfz refpedive, neiFens allen anderen, het ciFc£t
van defc onfe gunninge endeOólroye te laren en doen
genieten volkomentlyk, ende geruilelyk : want wy
't felve ten dienfte ende oorbaar van defe Provincie en
gemelte Stad bevinden te behooren. Des ten oir-
conde foo hebben wy defen met onfe gewoonlyke pa-
raphureendc uythangende grooten feegele, mitsgaders
de fignature van onfen befwooren Secretaris doen be-
veftigen. Gegeeven tot Utrecht den lóFebruar.
was geparapheert, Jac. van Afch vanWyck vt. On-
der itont, terOrdonn. van myne voorn. Heeren die
Staten, ende was geteykent, Ant. van Hilten. Heb-
bende eenen uythangenden feegel in roden waflche
)be]en fri

De Staten van den Lande van Utrecht, na voor-
gaande Λvettige befchryvinge ftaatsgewyfc
vergadert zynde', 'gehoort het aangéven van
de Heeren Gecommitteerden der Stad U-
trecht, als dat de Heeren hare Principalen in den jaà"
re 1634, merkelyk proiyt van defe Provincie,ge-
erigeert hebben een llluitre'Schoole, en defelve alge-
reets met voornaame trefFelyke Profeflbren voorfien,
waarommc en in erkentenifle van dien verfoekende,
dat wy,om de gemelte Heeren der Stad Utrecht, tot
onderhouding en bevordering van foo loiFelyken werk
te meef teanimeeren, gelieven wilden de Profeflbo-
ren ende Leeraars, in defelve Schoole algereets aange-
nomen, ofte nog i'eenigertyd aan te neemen, in wat
faculteyt, fcientie,oftc wetenfchap't felve foude mo-
gen weefen, macht te geeven, én t'authorifeeren,"
omme in defelve faculteyten, icientién, en weten-
fchappen , na voorgaande wettelyke examinatie ende
onderloek, te verleenen Titulen van Doétoren, Licen-
tiaaten, Meefters&c. onder behoorlyke Letteren en-
de Brieven daar toe dienende, ende dat defelve in de-
fen van gelyke kragt fullen weefen, als die in andere
Univerfiteyren, of Academien verleent of gegeeven
worden. Doen te weeten, dat wy na voorgaande de-
liberatie op het voorfz aangeeven , verfoek, ende daar

ijelet, ende niet meer in recom-
an 't geene is ftrekkende tot
profyc, eere, en luyiter van defe Provincie, van nu
en voor altyd gcgunt, geconfenteert, en geoétroyeert
hebben, gclyk wy gunnen, confenteeren, ende o-
étroyeerera van nu voor altyd by defen, eendrachte·
Jyk, uyt onfe Souveraine magt,dat de voorfz lllullre
Schoole verandert en geërigeert fal worden, foo wy
defelve veranderen en erigeeren by deefen, tot eene
Üniverfiteyt, ofte Academie ,foo en met allulke magt

JlCX'iClLIV Vip tM\.l. rvFwi.t, MM

by verhaalde reedenen gc
mandatie hebbende, dar

aan eenen dobbelen franc^nen fleert.

II, leges &Statuta Academie UlcrajediniK , fancita die is Martii MDCXLIV.

Quicunque ad ham Academiam fiudiorum caufa
ventent Ιβ immunitatibusejusfrui volent ^Jefe
RsUori Magnifico Ciflunto, eique data. dextra
^i^poïlicentor ^ fe ReÙori ts? Senatui Academico
iehitam obfervantiam honoremque delaturos, omnibusque
jieademia decretis légitimé mandatis atque interdiSlis
obtemperaturos i ac nihil fe adverjus Reipublica aut Aca-
demie bonum machinaturos.

I I.

' Infuper nomen fmm Reüori danto profitentor^cuia-
ies fmtt cuife ftudio dederint ^ daturive βηΐ, nee nonubi
habitent, Ö pro infcriptime ReUori duodecim fluferos ,
Bedellotres.

TIL

^otannis fub novam Reüoris inaugurationem intra χ i ν
dies opines fiudioft Jefe mminatim recenferi curmto, £5?
p·» recenftone fluferos tres in ufum Reüoris Secretarii^
Bedello mum perfolvunto,

Τ V.

Studiofi eni Schola Triviali hujus civitatis prodcuntes^
'Albo Academico non infcrtbuntor y neque immunitatihus
fruuntor , nifi exhibito prius teflimonio , quo SchoU Re-
£tor eos dignos pronunciaverit ^ ut ad capiendumuberiorem
ingenii cultum ad Academiam amandeniur,

Infuper omnes f3 finguli cujufcunque ordinis aut loeifue-
rint, ante infcriptionem folenniter pollicentor , fe non da-
turos unquam nomen probibitis collegiis^' qués mtionHtia
previmialia; vocant,_

V I.

ReBory ProfefforeStStudiofi^ quique aliquo munere in
bac Academia funguntur , liberi immunesque ob omnibus
ordinariis tam diurnis quam noSturnis excubiis^ iisque^
qua in public a opera ac munimenta conferuntur^ contrik·
tionum oneribus, funto.

VII.

Profëffores vinum honorarium annuaiim habento»
VIII.

Studiofis ufque ad centum vini cantharorum quantita'
tem in fingulos annos refunditor , praftatorve dimïdium
ejus^ quod cives ÜltrajeElini ratione publicarumimpofttio-
num totum perfolvunt. Itidem fexdecim feflertii de urn-
quoque fex va forum eerevifia {quod efi fere dimediumejuSt
quod cives folvere tenentur ) ipfis remittuntor,

IX.

Studiofi quoque liberi immunes funtoh fumptUusitt'
prtmendarum Thefium, qud publice in hac Academie
difputandum proponentur, juxta fiatutum fiatuendufffüf
modum.

X. .

^icunque in hac Academia eruditionis fua gmum
conjequuntur ^ numifmate aureo condecorantor ^ 6? immtt'
nes ab excubiis juxta decretum anni mdcxl praflantor·

Controverfias inter fiudiofos hujus Afadcmia , w tft'
Jurias, five re ^five verbis y fa6las ^ReSlor ξβ Jpp^^^^
quantum fieripoterit^ componunto.

Mdmfludiofirum^ ^uos refciverint fe

-ocr page 491-

VERDER TOE BEHOORT, &c.

il boek:

yi. m.

Φ7

ta propofitiones mn defenduntor. Et ita Philofephia Λ·
cetor^ ut ne doürina Ecclefia traducatur , aut imtiks
reddantur y qui adfpirant ad fiudia Juperiorum facultatum*

X i X.

^od fi hic aut in quavis alia facultafe controverfié
incidat aut difficultas, penes Rcilorm Ajjijjures pote*
ftas efio y adhibita in confilium illa facultate ^ negotium
ifiud determinandi,

XX.

A difputationihus rixa. ahfunto ζ*? ^erbor.um injuria ^
opponentes quoque commodis atgumentorum folutienibui- at·
quiefcunto.

X X L

The fes non proponuntor pubiice aut typt s exeuduntor, m
quidem inaugurales^ntfi examinata probata a difputa·
tiünis Prafide, aut moderatore.

X X M.

Ita nee declamationes a fludiofis publice recitantw^ auf
imprimuntor , fine confenfu Magmfici ReStoris ξ^ AJ/ef'
forum»

XXIII.

Programma nullum quod extraordinaria rei aliquid^
habeat^ publice affigiter Reüore infcio,
XXIV.

Famofos libellos fcribere aut fpargen , diBar$

aut recitare nemo audeto, audentes gravem peenam ex'·
fpeSlanto.

XXV.

^orum omnium Statutorurn amplificandi^modcranH%
immutandty atque interpMtandi putefiaiem fibi imegrum
refervat amplifftmus hujus urbis Senatus» AÜum in eO'
dem Senatu dte χν. Ma tii < lo lo cxliv.

RESULÜTIE het getal der Prrfefforen; undeelm van Dijputatim; en dat de ten

Profejfor des anders Faculteyt met zal mogen roeren, den 13 Januar, MDCxLK»

micandüm provoéajfe, conatm impedtre adnituntor^ ö* fi
wceffe fit, in eam rem ope Pratoris urhani utuntor j de-
inde eos omni meliore modo conciliare comntor.

X 1 1 J.

si qui fiudioforum fspiüs peccarint y altquoties ad-
vnoniti reprehenfique ad meliorem frugem rtvocari noluc'
rint, horum nomina Alho Àcademico expunguntor.

XIV.

Nemo autem hifce immmitaiihus pramiisque gaudeto,
quant qui ut fludiofus Albo Academico adfcriptus efi ^ id-
que quoad DoUoratum injure aut Medicina adepius erit.

X V.

Collegia privata facultatum artium Unguaram ne-
•mo inflituito, fine confenfn Aiagnifici ReUoris C^ Profef-
forum.

XVI.

Sicut 'Jurifconfulti non nifipofi exhihitas Curi<e liter as
fromotoriales prajlitum folemne juramentum^ad caufas
in for O agendas admitt untur-, itanec cuiquamniji juflo Di"
plomate promotionis facultati Medicina ofienj'o , praxin
medicam in hac urbe exercere licttum efio,
XVII.

^tem quisque Profejforum authorem aut librum fitpré·
ÏeSlurus» vel quod argumentumdoSlurus^ Re6lor 0 AJfo-
res fiatuuntOy adhibito Confulum conftlio ^ quorum hac
de re decretum Profejfores tam ordinarii quam extraordi-
narii fequuntur,

X V I I I.

Philofophiah Ariflotelispbiïofophianonreceduntoi ne-
que publice neque privatim propugnatores abfurdorum ^pa-
radoxorum , mvorum dogmatum ab Ariflotelis doStrina
difcrepantium non feruntor -, profana opiniones, aut damna

iÏL

Op het rapport endc advys van de Heeren Ge-
committeerden tot de Academifchc faakcn,
is goedgevonden ende gerefolveert, dat de
Proftfflbren deefer Academie voortaan zul-
len beftaan in twaalf perfonen, alfe drie inTheologia,
drie in Jurisprudentia, twee in Medicina, ende vier
foo in Philofephia, als in Literis, fonder ecnige ex-
traordinarife aan te nemen, veel min tradement te
geven.

Item, dat den druckcrvan deThefes, die bedifpu-
teert zullen worden, by de hand der Studenten, aan
dewelcke hy die uytgedeelt heeft, Magnifico Re£to-
ri zal moeten vertoonen, hee veel hy van dcfelveThe-
fes heeft gediilribueert, ende die onder hem overge-
bleven zyn, dengemelten HeereReflor, daags voor

de dilpuutic » ondci recipiflc overleveren.

Hebben nog de welgcmclte Hceien aangenomen
Re£tori Magnifico, ende de vier eeilte Profcflbrtn in
elcke Faculteyt le communiceeien ende voor te hou-
den, d:it de Vroeifchap goe lgevonden heeft ordre te
beramen, dat de Profuflbren niet en zullen mogen de
een des anders Faculteyt romn, bet zy inColÎcgien,
Difputatien, LeiTcn ofte Or.tcien, dan met cdnfcnc
van den Reftor en Senatus Academicus. Ende in cus
defelve malkander daar over niet konnen verit an,lul-
len het felve de Magiftraat hebben aan te dienen , fon-
der wekkers toeftant zylieden ook niet en fullen heb·
ben te tradeercn faaken, de Regecringe alhier aan-
gaande.

IV. RESOLUTIE, nopens het getal der Prrfejforen. den 15 Augufl, MOCLXIF.

^xhibeerde de Heer Burgermeefter Hamel een
ordre en reglement, by de Heeren Gecommit-
teerden tot de Academifche faaken, vermogens
Refolutie van demi July laatftleden geconci-
pieertjwaar na het getal der ordinarisProfeflbren dee-
ler Academie in yder Faculteyt, na deefen te beroepen,
Zoude worden gereguleert j welk concept gelcfcn en
de in coniideratie genomen zynde ,dat door die redres
cn middel hst inkomen tot onderhoud en fubfiftentie
van de Academie,met den aankleven van dien, gede-
«ineert, zulks fal worden geconferveert endc geluble-
vcert, dat voortaan deefe welgelegene Univcrfiteyt
met geleerde en vermaarde mannen fal voorfien, en-

de alfoo by haare jegenwoordige luyfter en renommé
konnen werden behouden. Heeft de Vroeifchap .con-
form het voorfchreve advys,cenpaarlyk goedgevonden
endc verttaan, dat na deefen by het berotpen van dc
ordinaris Profeflbren, yder Faculteyt, omtrent het ge-
tal en funélie der felvcr,beftekworden,invoegen naar·
volgende, in Theologia twee ordinaiis Profeflbren,
in Jurisprudentia insgelyks twee, in Medicina mede
twee Profeflbren, waar van den cenen Phyûcam zal
doceren, in Philofophia Pradica, Logica en Ma-
thefi, Hiftoriis, Eloquentia&Linguii insgelyks vier
ordinaris Profeflfbren.

De Vroedfchap in ervaringe gekomen zynde,
I flat van den Profeflbr Efl'enius op den 30
Juny laatftleden gehouden is een publiecque
S hu ^'^P^tatie, de Origine primava obligaïwne
van Author cn Refpondens wasMath.

ranordiusjScoto-Britannusi in welke difputatie den

V. RESOLUTIE, rakende het beftryden van malkanders gevoelens, den s July MDCLXIX,

felven Authcur examineert ende beltryd de argumen-
ten , die den Profeflbr Burmannus, in ordre zy ne difpu·
tatien vervolgende , in zyn Thefes de Ecclefia «c.
den 19 Jany daar bevorens voor het contrarie gevoe-
len , aangaande den Sabbath, hadde ter neder gcfl:elr.
Bchalyen dat by in defelve iodanige termen is gebruy*

kende.

-ocr page 492-

rechtfinmge Theologanten , deefen aangaande foekt
verdacht te maken van Heterodoxie j ende confidere-
rende, dac die maniere van doen is ftrydende tegens
de goede ordre cnde het reglement by den Senaat de-
fer Academie, den 13 December 1658 hier omtrent
beraamt, ende dat daar door niet anders dan groote
difputen en oneenigheeden, Γ00 onder de Profeflbren,
als Studenten ftaan te verryfen. Heeft na rype deli-
beratie, tec voorkominge van alle nieuwe dilFenfien
cn twiiien, goctgevonden ende veriban, dat de Pro·
feiToren deefer Academie, van wat Facukeyt defelve

VAN DE ACADEMIE, EN 'Τ GEEN DAAR

Coroilaria, met dewelke de eene Profcflbr den anderen
komt te provoceeren, ofte zyn opinie beilryden j ende
ingevalle in haare difputatien ten opfigte van de ma-
terie yets vereyfcht geftelt te worden, hetwelk Itry-
den mogte tegens het gevoelen van een ander Profefi
for, dat het lelve fal moeten gefchieden met foodani-
ge moderatie, dat daar omtrent geen fcherpe verag-
tclycke of fcheldende woorden en worden gebruykr.
Laftende den Secretaris deefe onfe Refolutie aan den
Reftor Magnificus over te brengen, om in aétisAca-»
demicis geinfereert te worden, ende te mogen ftrec-·

leende, waaf door hy D. Burmannum cnde andere | onthouden van te difputeren foodanige Thefes ende

fouden mogen wefen, hun voortaan zullen hebben telken tot der ProfeiToren narichtinge.

RESULÜTIE, dat de Kerkenraad zig niet zal hebben te bemoψn met Academtfchejakm,
den x6 Januar. MUCLXFIL

De Vroedfchap gehoord de leélure van de me-
morie, en de voordere fttikken wegens den
Re6l:<ïTende Senaat harer Academie ter ver-
gaderinge ingedient, by dewelke haar E. E,
vertonen, hoe dat Abiolom Malecotius, Student, den
J^ jtiny des laatfte jaars ^prafih Dno Francifco Bur-
manno, agter iekere Difputatio Theobgica gevoegt,
ende gedefendecrt hebbende onder andere deie Coroi-
laria :

Smmanorum errori imprudentes velificantur illi^ qui
dicunt fuhVeteri Tejtamento ^plemm peccatorum con-
donaüomm fiiijfe , quoniam ad illam Oecommiam
η«(ΐ«<Γίί Jiu praUrmiffiOi id efl^ non punitio pecca-
twum fiu rtmiffio tantim , ad N. Ί'. quoque

pertimt»
Item,

Objermüo diei Jepiima^ qualisnunc efi fuh NS. mn
introdüUa efi pér βΐβάΛΐβ alipoddivinuifi pracépum^
jed fér poUtidm-i eccleftaflicami qttae

eert urn ordinem cuUhs évini ΪΙΛ obfirwndum duait.

Den lèifden MakccrtiUs op den 16. July daar aan
volgende vieifogt haddefyBckerkelyke atteitatiej wel-
k-e hem Malecoot by den Kerkenriiaöl alhier was ge-
difiiouitceri en niet tocg£ttaan,dan met defeClauiirfe.

AhjOhn MakcOtius ^ Smdent ^ verfoekendc kerkelyke
atteflatie^ is eerfi gehmrt ever een Cerolïariumjende
daar ever mpi de 'vergdtkringe genoegen gevende,met
hetooninge 'Om berouw ^ is dejeive hem toeg^flaan.

Dog. dat defe Atteftatie op den 25 Jm'ly des felfdcn
jaars wat was verfigt, ènde aldiis te boek gefteld.

N* N. verfeskendé kerkelyke atteflatie, ii eerfi gehoord
ever een Corollarium en daar over aan de Fer-
gaderinge genoegen gevende , met bekentenis van on-
voorfigtigheyd, die manier van [preken gebruikt te
hebbeni is dejeïve hem toegeflaan.

Verfoekende de meergemelde Reéfcor ende Senaat
om redenen in *t brede by haare voorn, memorie ge-
deduceert, dat foodanige exorbitantieningetoomtjen
in 't toekonïende, vö%ens het exempel van naburige
Aciïdemien, belet en tegengegaan mogten werden ,
gelyk dan op drergclyfce klagten, by den Redtor Scho-
ranüs, Gisfeertus Voetius, en A-nt.Matthieus, AiTeflb-
res, lil den ^are 1657. aan ons gedaan, ter occafie dat
de Ed. Glaflis van Rhenen en Wyk, in de Oafficale
vergaderrnge van Utrecht een gravamen haddé inge-
bragtj waar iby geprsetendeert wierd, dat de-Deputa-
tis Synodt. compenicrde de mfpeétie ofte examen van
de Theologifche Difputen, foodanige pogingen, door
ons effedivelyk fo ter dier tyd waren geÜuytj en ver-
voVgens mede gelefen iynde , het fchrifiélyk Iwsrigt
tvegètts deiiKdrkcriraad ,dèfen aahgaandeovergegeVen,

.verfoekende dat fy in de voorlz hare oeffeningen
' niet verhindert , nemaar in de felve by ons geprote·
geert, ende befchermt mogen worden. Op alle hec
welke naar behoren gelet, en gedeiibereert zynde^
heeft de Vroedfchap, tot confervatie van behoorlyke
libertyt van hare Academie, en tot voorkominge van
alkï onluften en verwyderingen, die door dusdanigen
altercatien tuflchen de Academie en Kerkenraad meer
en meer fouden mogen komen te verryien, goedgevon·
den enverftaan, dac de Kerkenraad onbevoegd is, fig
te bemoeycn met faken in de Academie omgaande, en
alfulks Profeflbren of Studenten tecenfureren,of ook
kerkelyke atteftatien t€ weygeren , of die te cJaufulec-
ren, over ende ter faken vanleflen, Difpuratien,Co-
rollarien^ofte onvoorfigtige, ibo fy die noemen, ma-
nieren van fpreken, in deièlve gebruykt j en dat voor
foQ veel ^le foodanige pöiii^en by de confeiïie, ge-
meene formuliercii ende beflu^ten Van de Nationa··
Ie Synoden niet en zyn gedecideert, nogte gecon·
dcmneert. Ende dewyi de Kerketwîfâd toekomîde op·
figt ende keniîifie, niet alleen over ieren , maar ook
ov€r de leere, fuiks die by de Synode Matiôiieal van
Dordregt is vaftgeite]t,^ende dat ten regarde van alle
de Ledematen harer geraeynte, ende Voor foö veelóók
over Profeflbren code Studenten, die Ledematen zyn,
verftaat de Vroedfchap, dat ibo wanneer de gemelde
Kerkenraad t'ecnigertyd mogreverniynen,'byde'Pfó-
feflbren ofte Studenten tegen defelve leere te zyn ge-
pecceèrt, ofte door on voor figt jge ilellingen dewair-
heyd van dien in eeniger wyie te welefl geprajuiïi*
ceert, ende dat by Profeflbren oft€ Studenten con-
trarie wierde gefuftineertsZalde Kerkenraad, alvorens
daar over te oordelen, of eenige cenfurcn te ocifenen,
gehouden welen de Heeren Burgemeefteren en Oe-
jcommitteerden tót de Academifche faken, ofte ook.
de' Ed. Aclitb. Vroedfcto daar van 'kennilTc te ge-
yen , ten eynde by haat Êd.over ibodanige gevallen
in dier Voegen moge Worden geoordêelc, ende gedtf·
poneert, als men t<!>t rail en vrede tuifcheo A^djC-
mie €n Kerkenraad béviaidön zai tebeïióren. Èn wor-
den de Heeren CómtóiiTariflen geïaft defe oniê Refo-
lutie ter eerfter vergaderiftge van de Kerkenraad ovct
te bréngèri, cnde aldaar te doen regiftreeren tot àe$
Kerkcnraads narigtinge, ende wyders te beforgcfl»
dat het genotuleerde, rakende het geven Van attcfta-
tie aan den Student M^leciaot, uyt het Kerkenboek
worde -géligt -, gelyk méde den Secretaris by defcn ge*
laft Wörd, deldve Refolutie aan den Rèftor vflfl àe
Academie te verhandryken, omme in hetregifter van
de Senaat 4er Academie insgelyks aangetQbeBt teWor'·
den , odk tot harer narigtinge.

î'"

¥11. RESOLU Ti E aangaande htt drukken van Catahgen van Boeken , den 16

MDCLXXXK

i^^Wtffa

-ocr page 493-

489

resolutie j dat de Profejforen elk tienmaal op Stads koflen zullen mogen dilputeeren;

en nopens het diflribueeren van de Ihefes ; als mede de Ordre op het hou-
den vandè Di/puten, den 22 Septemb, MOQXLK

VIII.

VERDER TOE BEHOORT, &c. 21, BOEK. . W. ΊΙΊ

âor Magnificus defer Acadenïie, cn den dag van ver-
kooping by zyn Ed. gepracfigeert. Item, dat ook al-
le programmata vanlnvito, &c. op deflelft naam Tul-
len worden geftelt, ook by zync abfentie.

c Vroedfchap heeft verftaan, dat volgens het
oude gebruyk geenc vendu van boeken zal
worden gehouden, ten zy alvoorens dc Ca-
talogus vaö dien wcrde vertoont aan den Re·

Op het rapport vnn de Hcercn Burgermee fle-
ren ende vordere Gecommitteerden, die
bier over met de ProfeÎToren van de Acade-
mie alhier meermaals geconfereert hadden,
isgoetgevonden, dat de ProfefToren, volgens haar voor-
ilag, elk niet meer als tienmaal in het jaar rot Stads
kotten difputeeren zullen, ende dat elcke difputatie
niet excedeeren zal een quaterne.

Item, dat den drukker of diftributorThefium, die
gedifputeert zullen worden, onder recepiiïê zal ver-
klaren, hoe veel Thefes onder hem zyn gelaten, om
te diftnbueeren, ende gehouden zal wefen defelve ge
trouwelyk te diflribueeren, fonder eenige achter te
houden ofte te verkoopen, ofte daar voor yets te ge-
nieten, op de verbeurte van twaalf gulden, foo na-
maals bevonden wort contrarie gedaan tc hebben,bo-
ven arbitraile correélie.

Om te voorkomen, dat niet op cene tyt verfchey-
den difpuratienconcurreeren, nogte ook de Thefes te
laat gediflribueert worden, zal den Bedel (alvoorens de
titels te aiïigeeren) denMagnificoRcftori, een exem·
plaar van dien ten minfteh acht dagen voor den dag
van de difputatie communiceeren, fonder die alvoo-
rens te mogen aanflaan, op de verbeurte van fes gul-
dens, ende fullen de Thefes moeten gedrukt zyn
's woensdags te voren, als men farurdags daar aan dif-
puteeren zal, ende faturdags, als men 's woensdaagS
daar aan difputeeren zal.

Dat de Inaugurale difputatien ten negen uuren praS·
cife beginnen zullen, ende tot tien uuren of een quar-
tier daar over in het opponeeren geprjefereert zulleii
worden Siudiofï, ende na die tyt Dofbores en Magi-
flri, ende onder deftlve die geene, in wiens faculteyc
het is.

Dat dePricfes, of Moderator difputationis, reguard
neeme , dat gcwecrc worde het drincken voor de
difputatie, als ook de maaltyt in het geheel, tenmin-
flen geuieert worde moderatie in getal van gailen<
ende overdaat van fpys, ende fonderling fuyckcr ban-
quet.

IX. RESOLUTIE, op het voorfz Jubjeói, den 23 Μαγ MD CL F,

Β y refumtie van de notule van den 2 3 April voor-
leden,is verilaah,dat inplaatlevan dien in het
betalen van het drukken der difputatien ach-
tervolgt zal worden de Refolutie van den 22
Septemb. 1medebrengende , dat de ProfefToren
yder niet meer als tien Collegiale Difputatien in het
jaar tot Stads koflen fiillen difputeeren , ende dat elke
difputatie niet excedeeren zal eenquatern. Ende zyn
gecommittecrt de Hceren Ram en van der Voort, om

X. RESOLUTIE, ten fine voorfz, den 10 i\

■TT^^c Vroedfchap inhxrerende haar Ed.Refolu-
1 J tic van den 25 Miy i<5ff, verftaat als nog,
1 Ë dat niet meer als tien Collegiale Difputatien
van yder ProfefTor in 't jaar tot Stads ko-'

lovemb. MDCLFL

Hen zullen worden gedrukt; en alfulks ook geene In*
auguralen, nog de bilietten van invitatie tot het fieil
der promotien.

XI. RESOLUTIE, ten fine voorfz, den 30

ρ het geproponeerde delen aangaande, is ver-
Ê ^ flaan , dat yder ProfefTor in de Theologie
% Β ch Philolophiein de Academie alhier, jaar-
lyks tot Stads koflen zal mogen laten druk-

Augufi, MDCLvni,

ken veertien Difputatien » blyvende het oude getal vart
tien difputatien vry voor de ProfefToren in de Rechten
ende Medicyne refpeörivc.

ΧΠ. RESOLUTIE, ten fine voorfz^ den 1 Februar. MDCLXIX.

eeft de Vroedfchap, amplieerende hare rcfpe-
£11 ve Refolutien van den 25 May i^jf.ende
den ρ Auguft. 1658. tot voortfetting van
depublicque Academifche Difputatien, goed-
gevonden ende ver liaan, dat yder Profeiror in de Theo-
logie en Philofophie de vrydom zal behouden, om
jaerlyks veertien Collegiale Difpwtatien, en yder Pro- _

χιιιγ resolutie, nopens den Titel van de vTdicatien aan dé Froedfihap, voor de Ihefes ti

dienvolgendc notitie te doen houden van de difputa·
tien van yder Profeiïbr.

Gelyk dan ook nog goedgevonden is voortaan geen
vereeringen meer te Betalen voor de Dedicatien van
Thefes aan de Heeren Borgemeeileren ende Vröed-
fchapj waar van de Difputanten zullen gewaarfchouwt
worden door de Heeren Profefïbren, die daar toevcr*
focht worden by delen.

feffor in de Rechten ende Medicyne tien vaii zoo-
danige Difputatien op Stads koflen te mogen doen
drukken, behoudens dat van yder der Voorlz Difpu-
tatien, grooter zynde ais anderhalf blad, echter niet
meer als anderhalve quiterneiofte blad,tot laflen van
de Stad zal worden gebracht*

fiellen, den 9 LMay M'DCLlll

a deliberatie en omvrage isverflaan, dat men
door de drukkers ende anders bekent fal ma-
kea, dat dc Dedicatien van Thefes ^ ende

diergelyken aan dcMagiilraat, voortaan geflelt fullen
worden, aldus: NobUiffimis AmpliJfimUque DDi Cm*
fulibus ξβ Senatui Reip, Ultraje6t.

^iv. resolutie, nopens de maaltyden der Sludêniëth na degedam l)ifputatkn ~den Θ

Septemb, WDQXLL

Ced$§

Λ/. Oeet

-ocr page 494-

VAN DE ACADEMIE, EN *T GEEN DAAR.

Gedeliberecrt zynde aangaande het affchaffen
van dc maakyden cndc baocquetten, die by
de Srudemen gehouden worden na gedaane
Dilputatien^ als ook na het eyndigen van de
Collegia van de privé inftitutien der ΡτοίείΓοτέη, tot
grootc koilen def Studenten, ende derfeiver ouders j
β dén Secretaris gekft, D. ReÖrorem Mignificütti te
verioeken, dat zyn Ed.de famenilyke Profeflbrcn
voordragen, dat de Vroedfcbap vcrftaat, dat om dc
voorfz korten tc amputeeren, de Profeflaren geene
Difputarren of Coltcgien zullen aanneemcn, of zulten
de Studenten eerft doen belooven, foodanige fc^nc-
quetten, of maaltydcn t'eeneraaal te zullen nalaten.

Belangende het moderceren der Fromoric-n)aalty·
den, ten eyndedcfelvc mede niet koftelyk vallen,isver-
ftaân,dai men met de Profcflbren zal communictcren.

XV." PUBLICATIE, tegen de Nationale Coll^ien der Studenteneden 13 OÎJok MDCXLIIL

ΑΙΓ00 men bevind, dat, daar de Studenten dee-
ier Academie een fonderlinge goede renom-
mé boven andere plachten te hebben, van
módeftieende gefchikthcyt, cenigevanhun
federt korten tyd herwaarts hebben beginnen iamen
tc rotten , ende veele otibehoorlykheden ende inib-
lentien te plegen, procedcerende het felve meeft uyt
de prietenle genoemde Nationale ofte Provinciale
Collégien, die defelve gepoogt hebben op te rechten
ofte te foveeren, ende welke door de authoriteyt en
"wys beleyt van de Heeren Magnificus Redor, ende
PïofcfToren der voorfz Academie, op de ernftige be-
geerte ende aanmaninge van de Magiftraat, by na alle
gcJiiTolveert ende vernietigt zyn. Soo is 'c , dat myn
Heeien Burgermeelkren en Vrocdfchappedcfer Stad,
tc gemoet fiende de onheylen, dicte verwachten ftaan,
indien het voorfz kruypende quaid nier in tyds tegen
gegaan ende gekcert worde, gdyk daar van (God
beetert) in andere Academien droevige exemplen ge-

4lt'

veeren en verkondigen. Aldus gedaan ter Vergade-
ringe van de Vroedfchap der Stad Utrecht, den u
Odob. 1545. Lager ftond , ter Ordonnantie van de

ilen zyn, noodig geacht hebben, tot confervatic van
de goede rufte ende welftand dtefer Academie, ende
voorkominge van de voorlz onheylen , wel fcherpe-
lyk ends ernftclyk te verbieden ende interdiceeren,
gelyk verboden erde geinteidiceert wort by defen al-
len ende eenen yegclyk, van wat qualitcyt ofte con-

ditie hy zy, van nu voortaan' foodanige Collégien te|demie ende elders t'affigeeren , mitsgaders jaarlyks by
erigceren, maintineeren, figdaar in te begeven, ofteide inauguratie van denRcdorMagnificus, ncffens de
andere daar toe ïe porren , ofte fig te bemoeyen om wetten en privilegiën der voorfz Academie té rcno-

ymant daar in aan te nemen, het zy by gefchrifte,
handtallinge,ofte mondelinge beloften, ende fonder-
linge hun daar inne als Praetor, AiTcitor, ofte in eenige

andere qualiteyt ofte ampte te laten intituleeren ofcc Vroedfchap voorlZj ende was onderteekent, J. van
gebruykenjofie de boeken ofte gefchriften der voorfz'der Nypoort.

"XViT~PjlXgaAT7Ö^^ voorfz fubjcd^ gerenoveerd, den 15 ûdobT MDCLXXiV.

prastenfe Collégien te ontfangen, ofte bewaren; ne-
maar deielve, Jco haait die haar ter handen komen,
te leveren in handen van den Heere Magnificus Re-
dor , alles op pœne van niet meer te fullcn gaudee-
ren het privtlegium fori, ende andere prterogativen,
immunittyren ende beneficien,dic Lidmaten der Aca-
demie gcnieten^maar metier daad van alle defelvever-
vallen ende gcprivcert gehouden te werden , alsfe die
eenige pr^tenle fundic vanPriCtor, AiTcflbr ,of dier-
gelyke bedienen, ofte andere tot de voorfz prcetenfe
Collégien vorderen ofte aanraden, of ook de boeken,
papieren ofte munimenten der fel ver onifangcn ofte
bevVaren, ofte aan anderen ten dien fine overleveren,
elks in een amende van twee hondert gulden t'elken
reyfe, boven arbitrage corredie , ende die hun finif
pelyk in foodauige verboden Collégien begeven ofte
hare namen vcrleenen,honJert gulden , boven de boe-
te van vyf en twintig gulden, diefylicden elks incur-
recren lullen, foo meenigmaal fy bevonden fullen wor-
den, in foodanige ongeoorlofde vergaderingen ofcon·
venticulen gewceft le zyn.

Ende ten eynde niemand hier van ignorantie cnpraj-
tcndeere, hebben myn Heeren voornoemt goedge-
vonden deefen van den Stadhuyfe te doen public^eren,
ende voorts in het Laiyn getransfcreert aan de Aca-

Confules ξ^ Senaiores Reip. Ulir^ije^na , Cura-
tor es iflius AcadtrmJey Le£im fàlutem. Q^·
niam certo nobis confiât y alibi ^ atque etiam hie,
nonnulla ante annos aliquot Collegia Nationaliêy
Provincialia, 'vel etiam Municipaiia , ah Acadëmiarum
Memhris infiituta ejjc ; ad qu^e Studio ft modefli ac dili-
gentes , magno Studiorum fmrum temport [que ^trimento,
nee exiguis imtilibufque fumtibus^ in^rinris autem magno
corruptcU morum ac fedu^lionis periculo , etiam inmti,
pertrahantur, itsque interejfe cmpellantur % -adeofue ac-
ceffum ad Academiam, Ijj difce£um ex ea, nee non Dif-
futationes puhlitas ^ Promotiones^ haud mediocrJ éere^
in ufum Colkgiorum pradiilorum , re-dimere cogantur ;
quam pecuniam, i^el femel qmtannis , vel quoi ie s vïfum,
indecoris epuUs impendunt, ea quandoque petulantia ac
luxH, ut rix^e ξ^ pugn^ int er ipfos populares, 'vel etiam
tasdes mmmqu^m, inde oriantür ; atque ubi difcedunt,
ehrii interdum domum abeunt, vis puhlica in alias con^
Jkquatur ; quihus malis alii pro fuis Academiis prudent er
iverimt obviam^ t^feiiciter adhibuerunt remediutn, Nos^
ut etiatn confula?nus Academia noflrabono, confervationi
Membrorum ejusy ac difdplina ^ fecuritati ac quieti
Civtum at que Imolarum Urbis mfl* le ^potiffimumpofi tre·
mertda Supr^f^ ^ Sixn^liffimi Numinis judicia , Pro-
vinei α ^ Urbi^ at que etiam Academia noflrte ^ nuper im-
utiüum fumtuum , ut ^ catera qu£ ex tali licentia prt)'
ce dunt difirimna , praveniantur j re mature delibtr^a
flatuimus, injunximus, im ndavimus, quemadmodtmfia·
tuimus, injungimus, mandamus, ne qui Studiofi^ aut ulk
Academi<e noflr^e Metnbra, in pofierum iftiujmodi coetus
aut convemus Popuïarium^ vel collegia ^ quotum memini·
mus y infiaurent, vel infiituant ^ iisque infimrandis vel
infiituendis operam dent^ affifiafit^ vel interfmt·, qitem'
admodam ^ cateraj qua vulgo Pennaüa vocantiar, atia·
que ejus generis convivia^ iïtudiofis primum ad Acaà-
miam accedentibus, reSla vel obliqua via extorquecmiy
exigant^ aut ipft pr^beant% ex quibus etiam diBa dififi'
mina at que injbkntiit oriuntur: idque bac lege ^ pemUi
ut turn Pratores AJJeJforefque ^ qms mcant, 6?
ifliufmodi Colkgiorum cufiodiunt, quique ejufmodi coJ^'
via extorquent exiguntve , ad biennium ex Academia 6
UHe Wtrajeüina relegentur\ turn cateri, fi qui ΟΙΙίξϋί
ifiis pTOhibitis nomen dare ρrcεfunφrint, ColUgiorum Jub
DD. Profejforibus cujufcunque Fmultatis ^ Difpu^'
num item^ ac Promotionum commodis^ •vel eti^mi^Jf^^'
nhtaiibus^ ac donativis, primum mul£lentur-i fi^
per gant, pro arbitrio puniantur,

Re^ori itaque ^ Profejforibus Academia nufirs εχρτφ
mandamus, ut in Au&ores , Fandatores, fnfiatlratorel'
ψίβ C-dk^orum ifiorum prohibitorum , ncc non i» ^^^
convivia ifiiufmodi extorquent ^ aut in tis fe ββ'^*'^*^ Jf .

» . ^

mija } tum ut hujus reflaurationi^ fplendori, ac incre .....................^______, ..........^

mento re^ïe profpiciatur t pratereaque omnes occafiones cor- lo inquirent\ nee ad infiitutionem fuam, aut pf^i'*
rtmpenda juventutis Stadio/a, psrniciojorumque ^ in' Academica illos admittant, Jübemus porro injungimm"^*

-ocr page 495-

491

VERDER TOE BEHOORT, ^fc. IL BOEK. VL ΤΙΤ.

hoc mfirum. Decretum atque interdi£lum loco foîito afigi, difcrimim avertenàa^ £5? adpromovendum pradiU^ Aca*
iic deinceps quoiamis îterart'i utfinguU^ ad quoshmcres demiiS ηοβτα communiumque Studiorum bomm ^ id effe
perîinet, juxtd illud fe componant : quoniamcenfemus^ad necejfarium, Adîum Uhraje6ti y ipfis Idibus Oàoh. A,
quietemprecurandam^ ad fedandas infokntias^ adceetera\D, cId Idc lxxiv. J. Quifit.

XVII. RESO LU Γ1Ε, dat de Studenten, de Privilegm willende genieten, geimmatrmkert moeten

zyn, den 7 Jmy MD CL FI IL

s op hec geproponeerde defen aangaande veritaan,
dat de exemtie en vrydom, die de Studenten de-
fer Academie roegeitaan is, van borgerwachr,
drinkkoften van Diiputatien, item van een goude
medaille ende Siads kannen ,νποΓ de geene die publî-
ce gepromoveerc worden, niet zal worden genoten
by die geene, die in Academico niet zyn gcimma-
triculeeic, ofte gerecenieerc.

XVIII. RESOLUTIE, tegen het koopen van boeken van Studenten, en andere minderjarigen,

den 13 OM. MDCCXXL

text het ook foude mogen weien, op een pœnalitcyt
van vyf en twintig gulden, by yder contraventie tc
verbeuren,boven fuipcnfie van haar neringe voor fes
weeken, en verbeurte van de voorfz boeken j en ten fine
dcefe voortaan behoorlyk worde geobferveerd , zal
defe in het Boekverkopers Gildebock gefchreven wor-
den , en de Dekens van de Boekverkopers gerecom-
mandeerd , defelve aan alle de Gikiebrocdcrs voor tc
lefen tot haar naarigt, om exa£telyk door alle te wor-
den geobferveerd. Accordeert, in kennifle van my,
E. V. Harscamp»

Is gehoort het rapport van de Hecren van Bronck-
horft^envordere Gecommitteerden tot het Boek-
verkopers Gild, die volgens Refolutie van den
18 Auguft. 1711 hadden geëxamineert,en ook de
Dekens van den voorfz Gilde hadden gehoort, nopen-
de het middel, waar door de quade praöyken van ee-
nige Boekverkopers, door het opkopen van boeken
van jonge Studenten, en minderjaarigen, op 't befte fou-
de konnen worden geweerd. Waar op gedelibereerd
zynde, verbied de Vroedfchap by defe eenpaarig aan
alle de Boekverkopers, om van minderjaarige perfo-
nen te kopen eenigerhande boeken, onder wat prae-

xöe

Defe fes navolgende zyn in de Blufire School
beroepen geweefl.

NTONIUS MATTHiEUS, Doftor in bey-
de Rechten, den 27 Decemb. 1601 te Her-
born gebooren, is eerfl: Profeflbr in de
Rechten in de Academie van Harderwyck
geweefl;Î en den 10 Februar. 1634 in deefe Illuftre
School beroepen. Heeft in Maart van den jaare
1641 den tytel van eerfte Profefl()r in de Rechten
gekregen} en is den 2f Decemb. 1654 overle-
den.

ANTONIUS iEMILlUS, is alhier gebooren den
20 Decemb. if8i> j en in het begin van het jaar 1634
tot Profeflbr in de Hifl:orien en Politica beroepen,
en den 12 Novemb. 1660 overleden.

JUSTUS LYRiEUS, is alhier beroepen totProfef-
for Humaniorum Literarum, of befchaafde Weten-
fchappen, den 25 Decemb. 1635, en in Novemb.
van den jaare 16^6 overleden.
HENRICUS RENERIUS, Ph.Doa. en Profeflbr
in de llluftre School te Deventer,gebooren teHuy
aan de Maas in den jaare ifp3, is alhier tot Profef
för in de Philofophie beroepen in het begin van den
jaare 1634, en geitorven den 3 Maart 1Ó3P. Siet
meer van zyn leven in de Lykreden van Anton, A-
milius, gedrukt onder zyne andere redenvoeringen,
num. V.

CÎISBERTUS VOETIUS , Doftor in de Theolo-
gie, gebooren den 3 Maart (N. S.) ifSp, is van
Heusden, alwaar hy Predikant was, op den 9 Ju·
ny 1634 alhier beroepen tot Profeflbr in de Theo-
logie en Hebreeuwfche taaie i en heeft den zi Au-
guft. 103^ xyne intreerede gedaan. Hy. is den i
Novemb. 1070. (O. S.) geftorven.
BERN ARDUS SCHOTANUS, Dodor in beydc
Rechten en Philofophie, gebooren te Franequer in
den jaare 1598, is den 27 Auguft. 163$, van Fra-
nequer alhier beroepen·, en den 17 Februar. 1641
na Leyden, alwaar hy in den jaare 16f ζ overle

tien

IS.

Deek

LYSTE van deProfefforen, die foo in de Vtrechtfelllufire Schoolj als JcademieJn allerley
konflen en uuetenfchappen gebloeyt hebben,

I. I Î.

Defe navolgende zyn op de Academie, die op den
16 Maart (O. S.) 1636 plechtig ingewyd
is, beroepen,

GUILIELMÜS VAN DER STRATEN, Heer
van Williskop on Kort Hceswyck, Doótor in de
Medicyne, gebooren in het jaar ifpj , is tot Profef-
for in de Medicyne, Pra6byque, en Anatomie be-
roepen den 2Z Februar. 163Ó, en met dentytel van
eerlte Profeifor in de Medicyne vereert den 6 O-
ftob. 1641. Is Lyfmedicus van den Prince Frede-
rick Henrick geworden in den jaare 1646, cn dies-
wegen na 's Gravenhage vertrokken, is naderhand
in dien feliden dienft geweeft van de Princen Wil-
lem den Tweeden, en den Derden. Wyders toe
Borgermeefter deier Stad verkooren in den jaare
. 1074, is in den jare iö8i overleden.
MEYNARDUS SCHOTANUS , Doftor in de
Theologie, is van Franequeralhier tot Profeflbr in
de Theologie beroepen, den6 April 1Ö37, en den·
6 April 1644 geftorven.
HENRICUö REGIUS, Dodor in de Medicyne,
en Philofophie, gebooren in den jaare if98, is tot
Profeflbr extraordinair in de Medicyne ι Theorie en
Botanie aangeftelt den 10, of 11 July 1Ö38, en
ordinair geworden den 18 Maart 1639 j eerile Pro-
feflbr in de Medicyne den ζ Deccmb. 1661, en gc-
fl:orven den 18 Februar. itfjp. Siet breeder van
zyn leven in'de Lykreden van den Heer Grtevius.
ARNOLDUS VAN GOOR, Ph.Doa. gebooren
te Meurs, is tot Profcnbr extraordinair in de PMo'
fophia PfaStica beroepen den 11 July 1538} en ge-
worden zynde Theiaurier van den Prince vanOran-i
ge te Meurs, is den 8 Odob. 16j8 na Meurs ver-
trokken.

ARNOLDUS SENGUERDIUS, Ph.Doa.is tot
Profeflbr extraordinair in de Metaphyfiea en Phyfiii
ca beroepen den 11 July 1538, en ordinair gewor-
den den II Maart 163p. Den i8 Februar. 1648
na Amfterdam beroepen, is aldaar overleden den 8·'
Maart (N St.) 1657.
MARTINUS SCHOOK, is tot extraordinair Pro--
Qq.q % foiSjp

-ocr page 496-

49^ VAN DE ACADEMIE. EN Ύ GEEN DAAR

feiTor in de Welfprekcntheyd alhier beroepen den
tl July 1058, cn na Deventer vertrokken den 15
O£fcob. deflelvcn jaars.

CARÖLUS DE MAATS, gebooren in den jaarc
15P7, Predikant te Middelburg, is tot Profeflbr in
de Theologie beroepen den 17 Novemb. 163 (5,
maar heeft het beroep in Decemb. 1639 eerft aan-
genomen. Is in het jaar 1651 geftorven.

DANIEL BERKRINGER, gebooren den a Fe
bruar. i fp8, is tot Profeflbr in de Philofophia Tra-
eiica beroepen den 27 Februar. i <?40 5 en in de>5i^el-
fpreekcnthqrd, in den jaare 1646. Is den 22 July
1657 overleden.
CYPRIANUS REGNERI AB OOSTERGA,
Doétor in beyde Rechten, gebooren in het jaar 1614,
is Profeflbr Infiitutknum Juris geworden den 3 Maart
1Ö4Ï, en geftorven den 25 Odob. 1687,
JACOBÜS RAVENSBERG, Ph. Dod. is tot Pro-
feflbr extraordinair in de Mathefis beroepen den 3
Maart 1641} en ordinair geworden den 17 Juny
1644. Is in April 1Ö50 overleden.

PAULUS VOETjDoaor in beyde Rechten enPhi-
lofophie, gebooren den 7 Juny i6ip, is tot extra-
ordinair ProfeflTor in de Metaphyiica aangeftelt den
24 May 1Ö41, en ordinair den 17 Juny 1(544. Is
Profeflbr in de Rechten geworden den 2y Apiil
i6f4, en geitorven den i Auguft. 16^7.

HENRICÜS MOREELSEN, Dodor in beyde
Rechten, gebooren den 17 Decemb. 161J, is tot
Profeflbr in de Rechten aangefl:elt den 25 Maart
1644. Is Raadsheer van het Hof van Utrecht ge-
worden. dctt 24 April Kif^i en Raad inde Vroed-
fchap defer Stad den 26 O6tob. ι6δι·, den i Oftob.
166ζ Borgemeefter der voorfz Stad : in Oftob. 1664
weder Raadsheer ten Hove, is den 21 May ï666
geûorven, Siet van defende Lykredenvan denHee-
re Gracvius, gedrukt onder zyne andere retJenvoe-
ringen.

JOHANNES HOORNBEEK j Do£torindeTheo-
logie, geboren den 4 Novemb. 1617is alhier tot
Profeflbr beroepen den May »044 j en in het
jaar i6f4 na Leyden vertrokken, alwaar hyden2 3
Auguft. i66<5 overleden is.
ISBRANDUS DE DIEMERBROEK, Doétorin
deMedicyne, gebooren den 23 Decem-b. 1609,
k tot Profeflor extraordinair in de Medicyne aan-
geftelt den 8 Juny 1^49, en tot ordinair den 14
April i6fi. Is den 6 Novemb* 1074 overkden.
Siet de Lykrcden van den Heere Grsevios, onder
zyne andere reden voeringen gedrukt.
JOHANNES LEUSDEN, Ph. Doftor,gebooren
den 16 April 1624, is extraordinair Profeflbr in de
Hebreeuwfche tale geworden den 2 July itffo, en
ordinair den 3 Janaar. löjj· Is geltorvcn den 30
Scptemb. 169p.
JOHANNES DE BRUYN, Όοάογ in dePhilo-
fophie, gebooren den 15 Auguft. 1620, is tot ex-
traordinair Profeflbr in de Phyfica en Mathefisaan-
geftelc, den 21 April 1052$ en ordinair geworden
den 31 Maart itfjö. Is geftorven den 21 Oéfcob.
1^75. Siet dc Lykreden van den Heere Graevius,
onder zyne andere reden voeringen gedFukt.
GUALTERUS DE BRUYN,Doa:oFindeThfo.
logie , is tot Profeflbr in de Theologie aangeftelt
den 18 Decemb. i6fZy en den 7 July ge-
ftorven.

ANDREAS ESSENÏUS, Doaor in de Theolc^e,
is, benefitns Gualterus deBruyn, Profeflbr in de
Theologie geworden den 18 Decemb. i<S52, en
den 18 May ι6γγ in den ouderdom van jÏ jaren
overleden.

DANIEL VOET, Dodor in de Phüofophie , ge-
booren deo 31 Pecemb. lóipy is tot extraordinair

Profeflbr in de Philofophic aangeftelt den 18 De-
cemb. 1^52, en tot ordinair den 5· April 1656. is
den 2p July 1660 geftorven.
MATTHIAS NETHENÜS, Dodor Ïn de Philo-
fophie cn Theologie, gebooren den 27 0£lob. 1618
is tot Profeflbr in de Theologie beroepen den 24
April i(5f4, en door een Refolutie van de Vroed-
fchap van den 14 April 166λ afgefet. Is naderhand
Profeflbr in de Theologie te Herborn geworden,
en den ρ Odob. lö 86 geftorven.
ANTONIUS MATTtÊEüS, Soonvan Ant.Mat-
thïBus, der beyde Rechten Dóétor, gebooren den
18 Decemb. 1635 is tot extraordinair Profeflbr in
de Rechten aangeftelt den 6 Auguft. 1660, en tot
ordinair den 14 Novemb. 1^52, is in den jarè 1672,
of 1673 Leyden vertrokken , en aldaar den 25
Auguft. 17IQ overleden.
ABRAHAMUS WYCKERSLOOTH, der beyde
^Rechten Doétor , is extraordinair Profeflbr in de
li-Rechten geworden den 13 Auguft. 1660. Is den 2
rFebruar. ï66^ tot Raad in de Vroedfchap, en den
*?a8 Odob. i66ç tot Raad ordinaris in het Hof ver-
-e-kooren, cn den 5 Februar. 1673 geftorven.
REGNERÜS A MANSVELT, Dodor in dc Phi-
lofophic , gebooren den 21 Oftob. 163P , is tot
Profeflbr in de Logica cn Metaphyflca aangeftelt
den 7 Novemb. itftfo, en geftorven den 2p May
1671. Siet de Lykrcden vattden Heere Grsevius, on^
der zyne andere redenvoeringen gedrukt.
JOHANNES GEORGIUS GRiEVIÜS, is tot
Profeflbr in de Hiftorien en Welfpfeekéntheyd van
Deventer alhier bcrucpen den 7 Auguft 1661, en
den II Januar. 1703 geftorven.
FRANCISCUS BÜRMANNÜS, Doaor ίη de
Theologie, is tot Profeflbr in de Theologie alhier,
beroepen deo 16 July lödj^ en den li Novemb.
itf7P, in den ouderdom van ^rjarcn, ovérléden.
LUDOVICUS WOLZOGEN, Doélror in de Theo-
logie, en Pr«3ikdni in de Walfche gemeente iilhier,
is den 21 July 16^4 tot Profeflbr extraordinaifin
dc Kerkelyke Hiftorien, cn^dcn f Septeiüb. 1670
tot ordinair aangeftelt. Is in het eynd van het felve
jaar na Amftcrdam verirokkcrt ) alwaar by den ij
Novemb. i<Spo overleden is.
HUGÖ RUYSCH, Dodor inde Philóföphiej is
tot extraordinair Profeflbr, om de öeoifietriè ift het
Nederduyts te onderwyfen, op döö 26 &ptcmb.
1664 aangeftelt.
PHILIPPUS MATTHiEUS, Do^orin deMe-di-
cyne, is tot Leétor in dc Medicyne aangêftdi den
f Decemb. 1667 , en tot cxtraoidinair Pi'ofisiÏoi·
den 24 Jannar, 1^70. lis in dat feïvc jaaf iiaFfane-
qoer vertrokken.
LUCAS VAN DE POL, der beyde Rechten Do-
élor, gebooren den 6 Februar. itfjo^ is den ƒ Dc-
cerab. lóóy tot Leftor in de Rechten aangeftélti
tot extraordinair Profeflbr den 24 Januar. lö^öj ea
tot ordinair , den 11 May 1674. Js den 24 Np-
vcmb. 1713 overleden. Van zyn geflacht zynecDi^
ge dingen aangereekent door den Heere BwmnJn
not. ad Lipf. epiflçl Tom. ï, ep. i ip.
JOHANNES VOET, Soon van PauÏus, rtief fan
Gysbert Voet, Dodor in beyde Rechten, geboren
den 3 Oaob. 1^47, is tot Profeflbr ordinaif J" de
Rechten alhier van Herborn beroepen den 1 i
1674, en na Leyden vertroiiken den é Febi'ü^r,
1680, alwaar hy den 11 Scptemb. 1713 overle-
den is. '
GER ARDUS DE VRIES, Doftor in de PhilofopR'^.
gebooren den i j Auguft. 1048 ,Ϊ8 tot Profeflbr or-
dinair in dc Philofophic beroepen den 11 May
cn tot extraordinair Profeflbr in de Theologie, dcfl

2 Maart löSj·, is den i Deccmb. 170^

-ocr page 497-

VERDER TOE BEHOORT', &c.

JACOBUS VALLAN, Dodor in de Medicyne, is
tot ordinair ProfcïTor in de Medicyne, Praólyque
en Anatomie^ beroepen den 8 Maart löjy ; heeft
denif Februar. ιί>8© dcsn tytel vanÎfoièflbY-^v^iéi&i
injlituiiomm gekregen j tü iïs deii ίδ May 1720
overleden.

PETRUS VAN MAESTRtCHt, Doàor in de
Theologie, geboofen in Novemb. 1Ö30 , is van
Duysburgtot Prefeflbrin de The^ilogie alhier W
roepen den 12 Juny 1(^7 fj en den 8 Februar.i/cxS
overledeii.

MELCHIOR LEYDEKlCERjOoacHndeTheo-
logie, is toe ordinair ÎProFeÎTor in de Theologiebe-
roepen den zi Januar. 1678, en den7jànuer. ιγΐί
overleden.

JOHANNES MUNNIKS, Doaor in de Medicy-
r.e, is tot Leólor in de Anatortiie aangeftek den
29 O£tob. 1^77 j tot extraordinair ÎProteÔbr den 2.
Decemb. 1078} en den 9 Ftbruar. ióSo tot ordi-
nair Profeflbr in de Medicyne » Anatomie cn Bo^
tanice. Is deii 10 Juny 17« i gcftorveo»
JOHANNES LUYTS, Dodor in de Philofophie,
geboreh den ip Septemîî. lôff , is coc l?roieÏibr
extraordinair ih de PhiloFophie aangeÖieït den 2.9
06töb. i«77, en tot ordinair den 9 Februar. iö8o.
Is den 12 Maart 1721 overleden.
HERMANNUS WlTSlUS, Dodor in de Theo-
logie, is van Franequer tot ProfeiTor in de Theo-
logie alhier beroepen in April i68i j en in het jaar
van i6p8 na L?yden vertrokken, alwaar hy gewor-
ven is.

JOHANNES VAN MUYDEN, Do^or inbeyde
Rechten, is op den Decemb. i(S8o totextraor-
dinuii- ProfeïTor in de Rechten aangefteÏt, th tot
ordinair den 8 Odob. i<ï8jk
HERMANNUS VAN HaLÊN , Do^or in dè
Theologie, en Predikant alhier, isopdcni4M«art
1681 tot extraordinair ^Profeflbr in dé Theologie
aangeftelt} en tot ordinair den jo April lö^j. Is
den 4 Maart 1701 ceftorven.
GERARDUS NOOTDT, der beyde Rfechrcn Do-
Ö:or, is van Franequèr alhier tot ordinair Profeflbr
in de Rechten beroepen den 8 ööob. 1Ö85, en
in Auguil. 1680 na Leyden vertrokken | alwaar hy
geftorven is.

PAULÜS ÈAÜLDRY, Doftor in de Theologie,
is tot extraordinair ProfeiFor iri de Rerkelyke Hi»
ftorien aangeftelt den 4 May 168 f, en tot ordi-
nair dën kf Maart löpf. Is den Fébruar. 1706
geftorven.

HENRÎCUS COCCEJÜS , der beyde Rechten
Doö:ör,is tot ordinair ProïbiTor in deRethteii van
Hcydelbem alhier beroepen den ρ April idSS} en
weder na Fr-ancfurt aan den öder vertrokken in den
m t(5i)i.

CORNELIÜS VAN ËGlC, der beyde Réchten
I^ödor, Is vanlFraneker tot ordinair ProfeiTor in de
Rtthten alhier ï^eroepen deii gijuly idpz,
petrus BURMANNÜS , der beyde Rechten
Dodór, is tót iïxtraordinaïr l^roFeftbr In de Mifto-
rieh âahgéftelt den 10 Decemb. 1696', tot ordinair
den ίδ April i(5p8| tot Pfofefior demp

Maart 1703 j en den zpMay i/if na Leyden ver-
trokken.

CÜNRADUS ËARCÏCHÜSitJS. Doèor Ïn de
Medicyne , is tot Le^or In de Ghyfeiè aangeftelt
den 6 Oftob. en tót extraordinair t^refeifor

Qcil ip Maart 1703. Is den i Oàoh. iyz}. geiior-

^feNRlCUS Ϊ^ΟΝΤΑΝϋδ, Doaor in de theo-
^^gie , is van Lingen tôt ProFeîîor in de Theologie
a;nier beroepen den if Februftft 1700 j en den if
*Jeccmb. 1714. overleden.

//. B ÖËK.

HÀpRlANUS RELANDUS, Dodor m de Phi-
loTophie, ie van Harderwyk toc Piofeflbr in de
Oofterfche taleh alhier beroepen den 21 Februar.
enden γ Ftbrùaf. i^ïS. giefttfrven.

RODOLpHüS LEüSDENw Soon van Johannes,
t)o6tor in de Philofophie en Medicyne , is den ip
Maart 1705 extraordinair Piofeflbr in de Anatomie
cn Chirurgie geworden i en den 16 Maart i70f tôt
ordinair aangeftelt. Ïs den 29 May 1726 in het lit
der Meuren Gecligeèrden verkooren. .
HERMANNUS ALEXaNDER tlÔËL,Doaor
in de Theologie, is van Franeker alhier tot ordiw
nair Proieifor m de Theologie heroepen , en inge-
wy(3 den 22 Septertib. 1704^ en is den i2july 1718
geftorvert.

JOSE^HUS SERRURÏER, Doftor in de Medi-
cyne tn Philofophie, is tot ordinair ï^rofeiTor in de
Philofophie en Mathefis auflgeitek-en ingewyd, dcti
5 FeWuar. 17ÎS6; en daarenboven tot Profeflbr in
de Medicvne en Èotanrce den 6 April iji6.

JOHANNÉS^COÊUS VÏTRIARIUS, der bey-
de Rechten Woiabr, is ven Heydelberg tot ordinair
Profeflbr in de Recnten eihicr beroepen , en inge-
wyd den 17 Septemb. 1708 j en is inhetcyndevan
hét jaaV 171P na Leyden vertrokken.

HIERONYMüS VAN ALPHEN, Do&or inde
Theologie, is ordinair Profeflor in de Theologie
geworden, den zc Februar. ïjif,

FRANCISCÜS ËÜRMANNUS, Soon vanFran-
ciftus, Doâor in de Theologie, is ordinair Profef-
forin dcTheolôgîe geworden den 2 (S Februar. ï7ifj
éngeïlorven den iz Septemb. 1719.

ARNOLDÜS DRaKENBÖRGH, xfer beyde
Rechten I)oâ:or, is tot ordinair ProfêlÎbr in de Hi-
ftöriên én Welfprekentheyd aangeftelt den 6 April
171Ö.

CAROLüS ANÖREAS DÜKÉfeUS, is tot or-
dinair ProfeiTor in deHiftorien en Weifpiekemheyd
âangeftelt den 6 April 1716'.

DAVID MILLIÜS, is ordinair ProfeÖbr in de Oo-
fterfthe talen geworden den 21 Maart 1718, en in
de Joodiche en OoÖ^rfche Oudheden:, 'cten g No-
vemb. 1727.

JOHANNES ENS, Dodor in de Theologie, is
van de llluftre School van Lingen, ai waar hy Pro·
ielfor was, tot Predikant in de Nederdu^fe kerk
alhier beroepen in den jaare 171P} en tot Profeflbr
extraordinair in de Theologie aangcfl:ek den i€,Ju-
ny 1720 j en voörts tot ordmiiïr den 4 Januar. 172.5.
FRIDERICUS ADÖLPHUS LAMPÈ^Do^ï in
dè Theolofi ie, is ordinairProièiïbr in dcTIïeologic
geworden den 24 )ùny 1720, en ia het faar 1727
weder na Bremen rertrokkenv

ËVËRARÜÜS ÖTTÖ, der beyde Rechten Do-
dor, is van de Academie vanDuysburg tot oitlinaii
ï^rofeilor in de Rechten alhier beroepen, en ingc-
wyd den 18 Novemb. 1720.
PÉTRÜS VAN MÜSSCHENBROEGK, Doftor
in de Medicyne en Philofophie, is van de Academie
van Düysburg, alwaar hy ordinair Î^rofeÎîor irt dc
Philofophie en exrraardinair in de Medicyne wiiïS%
tot ordinair ProfcÎfor in de f^hilofophic en Mathe-
fis alhier beroepen , en ingewyd den 13 Septemb.

CMRISTIANUS BERNHARDUS ALBINÜS,

Soon van

Bcrnârd, DoÖor in de Medicyne en Phi-
lofophie, is tot extraordinair Profeflbr in de Medi-
cyne j Anatomie en Chirurgie aangeftelt, en inge-
wyd den zo Septemb. 172^5 j is ordinair geworden
den 17 Januar. 1724.

JAGÖÉÜS ODÊ, Doàpr in de )?hilofophie, is toé
extraordinair Profeflbr in de Philofophie aangeftelt,
cn ingewyd den 20 Septemb. i/iji is ordinair gc-
Qcjq 3 Woi-

vL r/T.

-ocr page 498-

494

worden deniy januar. 172,45 enProfeflbr extraor-
dinair in de Theologie den if Decemb. 1727. ·
JOHANNES VAN DEN HQNERT, Soonvan

VAN -DE ACADEMIE , EN. Τ GEEN DAAR.

Tako Hajo, is tot ordinair PiofeiTor in de Theolo-
gie aangeltelt den 2.0 Odob. 1717.

Profeilor

in de Rechten, is her eeift Reftor Magni-
ficus geworden den 16 M larr 16^6, en hééft
die w<iardigheyd vyf jaaVen achter den ande-
ren bekleed, als in de jaareii i<537» 1639,
en 1540.

GISBERTUS VOETIUS, Pi'ofeiTor in de Theo-
logie, is Reöor Magnificus geworden den 16 Maart
1641, in Maart 1601, 1671, en 1675.
ANTONIUS MATTHiEUS , PrófelTor in de
Rechten,is Re£tor geworden in Maart 1641, löfg,
en i<5f4.

GUILIELMUS STRATENUS,' ProfeiTor in de
' Medicyne, is Reder geworden in Maan 1643.
Onder het Redoraat van defen is aan de Studenten
eenige vrydom van exchyfen gegeevendie' in het
jaar i6f6 , of 165-7 weder ingetrokken is.
ANTONIUS iEMILlUS, ProfeiTor in de Hifto-
rien, is Redor gi worden in Maart, 1044, eniöfp.
ARNOLDUS SENGUERDIUS, PröieiTor in de
Philofophie, is Redor geworden in Miart 1645*.
HENRICUS MOREELSE, ProfeiTor in de Rech-
ten, is Rcdor geworden in Maart 1640.
CAROLUS DE MAATS, ProfeiTor in de Theo-
logie, is Redor geworden in Maart 1Ö47.
DANIEL BERCKRINGER, Profeiïc^r m de Phi-

iofophie, is Redor geworden in Maart 1648. '
HENRICUS REGIUS, ProfeHor in de Medicy-
ne, is Redor geworden in Maart 1649, i66%.
JOHANNES HOORNBEEK, ProfeiTor in, de'

Theologie is Redor geworden in Maart i6fo.
CYPRIANUS REGNERI AB OOSTERGA,
ProfeiTor in de Rechten, is Redor geworden in
Maart i5fi, i6f8, 1609, 1677·
PAULUS VOET, ProfeiTor in de Philofophie, is

Rcdor geworden, in Maart idyz.
ANTONIUS MATTHiEUS.ProtciTor in de Rech-
ten , is ten tweedemaal Redor geworden in Maart
• 1 j in welk jaar by de Vroedfchap beiloten wiérd,
dat om de Vryheyd van exchylen voortaan het Rc-
doraat met den i Februar. foude ingaan j en is o-
verfulks aan den Heer Matthacus ook voor het jaar
16f4. deefe eer opgedragen : dog is hy in Decemb.
delelven jaars i6f4 gertorven.
ISBRANDUS DIEMERBROEK, ProfeiTor in de
Medicyne, is in Januar. löfy Rcdor geworden,
en in Maart idöS.
ANDREAS ESSENIUS, ProfeiTor in de Theolo-
gie, is Redor geworden den i Februar. i6f6, en
' gebleven ook in het jaar 16^7. Als wanneer door
de Vroedfchap de Vryheyd van exchyfen weder ver-
nietigt is} en om die reeden verilaan, dat het Re-
doraat ,als van te vooren, foude ingaan met den 16
Maart, in elck jaar. Is wederom Redor geworden
den 2,4 April 1674.
CYPRIANUS REGNERI AB OOSTERGA,
ProfiiiTor in de Rechten, is ten tweedemaal Rcdor
geworden in M-iart i6f 8. '

ANTONIUS iEMILIUS . ProfeiTor in de Hiilo-
rien, is ten tweedemaal Redor geworden in'Maart

-GISBERTUS VOETIUS , ProfeiTor in de Theo-
logie,isten tweedemaal Redor geworden in Màart
lööb. -
JOHANNES LEUSDEN,'Profeilor móc He-
bTeeuwfche tale, is Redor geworden in Maart
c %'66i fiójótcn lósip ' " '

> (r- j

\
i-

is KeCtor ten tweedemaal geworden m Maure
î66z.

JOHANNES DE BRUYN, ProfeiTor in de Phi-
lofophie, is Redor geworden in Maart 10(55,1672,
en in het jaar 1675 gebleven tot den 24 April 1Ó74.

FRANCISCUS BURMANNUS, Profciïbr in'de

' Theologie , is Redor geworden in Maart I6<i4,
en 1670.

REGNERUS VAN MANSVELD, ProfeiTor in
de Philofophie, is Redor geworden in Maart i65r.

ANTONIUS MATTHiEUS,Soon van Antonius.
Profeiïor in de Rechten , is Redor geworden in

■Maart 16

JOHANNES GEORGIUS GR^EVlUS, Profef-
forin de Hiftorien en Welfprekentheyd, is Redor
geworden in het jaar 1667,1680, i6po,en 1700.

ISBRANDUS DIEMERBROEK, ProfeiTorin de
Medicyne, is ten tweedemaal Redor geworden in
Maart 1668. '

CYPRIANUS REGNERI AB OOSTERGA,
ProfeiTor in de Rechten , is ten deidcmaal Redor
geworden in Maart ï66ç.

FRANCISCUS BURMANNUS , ProfeiTor in dc

' Theologie, is ten tweedemaal Redor geworden in
Maart 1670.

GISBERTUS VOETIUS, ProfeiTor in de Theo-
logie, is ten derdemaal Redor geworden in Maart
1671·.

JOHANNES DE BRUYN, ProfeiTor in de Phi-
lofophie, is ten tweedemaal Redor geworden in
Maart 1671, en in 1673 gebleven.

ANDREAS ESSENIUS, ProfeiTor in de Theolo-
gie , is ten tweedemaal Redor geworden den 24
April 1674.

GISBERTUS VOETIUS, ProfeiTor in de Theo-
logie, is ten vierdemaal Redor geworden in Maart

JOHANNES LEUSDEN , ProfeiTor in de He-
breeuwfche tale, is ten tweedeiiaaal Redor gewor-
den in Maart 1675.

CYPRIANUS REGNERI AB OOSTERGA,
ProfeiTor in de Rechten, is ten vierdemaal Redor
geworden in Maart 1677.

G ER ARDUS DE VRIES , ProfeiTor in de Philo-
Ibphie , is Redor geworden in Maart 1Ö78, en
I6p2.

JOHANNES VOET , Soon van Paulus, en neef
van Gisbertus, ProfeiTor inde Rechten, is in Ma irt
1Redor geworden j dog beroepen en vertrok-
ken zynde na Leyden den 6 Februar. i<58o, heeft
de afgegaane Redor,onder dentytelvan Proredor,
het Redoraat waargenomen,

JOHANNES GEORGIUS GRiEVIUS, Profef-
for in de Hiftorien en Welfprekentheyd , is ten
tweedemaal Redor geworden in Maart idSo.

LUCAS VAN DE POL, ProfeiTorin de Rechten,
is Redor geworden in Maart i ö81,16ç6 ,en Ι7^ί'

PETRUS VAN MAESTRICHT,ProfeiTor inde
Theologie, is Redor geworden in Maart 1682.

JACOBUS VALLAN, ProfeiTor in de Medicyne,
is Redör geworden in Maart 1683,
en 170p. i .

MELCHIOR LEYDEKKER , Profeflor in dc
Theologie is Redor geworden in Maart i<iö4·
en 171 f. f - j'

JOHANNES MüNNiKSV ProfeiTor in de

LYS TE van de ReBons Magnifici der Vtrechtfe Jcademie, federt de inwjding, dewelke

gefchiedisop den 16 Maart (O.'S.) MOQXXXVL

ERNHARüUS SCHOTANUS, Profeilor HENRICUS REGIÜS, ProfeiTor inde Medicvne,

Reótor ten tweedemaal geworden

-ocr page 499-

cync, is Rc£l:o>r gewojfde» m Maart
en 1710.

HERMANNÜS WITSIUS, Proftflar iudcTheo-
logie, is Reftor geworden m Maart i(S86» De
Hceren Borgcmeelteren en Vroedfchap hebbende
goedgevonden, dat de afgaande Reftor met eenc
openbaare reJenvocring voortaan zyne waardigbeyd
rederkggen zoude, is defe de eerfte geweeit, die
met ecne redenvoering aan zynen opvolger de voorn,
bediening heeft overgegeven. Is wederom Rcâ:or
geworden in Maart 1697.

JOHANNES VAN MUYDEN, ProfeiTar in dc
Rechten, is in Maart 1687 Reétor gewordenj en
Maart 1701, 171g , en 171p.

JOHANNES LUYTSjProkiTor in dePhilofophie,

is Rcâor geworden in Maart 1688.
HERMANNUS van halen. Profcflbr inde
Theologie, is Redor geworden in Maart lóSpi,
en i6p9

JOHANNES GEORGIUS GRiEVIUS, Profef-
for indeHiftorien en Welfprcekentheyd ,is ten der-
demaal Reftor geworden in Maart lópo.
JACOBUS VALLAN, Profeffor in de Medicyne,
is ten tweedemaal Reftor geworden in Maart idpi.
GERARDUS DE VRIES, ProfeiTor in de Philo-
lophic , is len tweedemaal Redor geworden in
Maart iSçz.

JOHANNES LEÜSDEN, Profeffjr in de He-
breeuwiche taaie, is ten derdemaal Reûor gewor-
di'n in Maart löp?.
JOHANNES MUNNIKS. Profèflbr in de Me-
dicyne, il ten tweedemaal Redor geworden in het
iaar 1694.

CORNELIUS VAN ECK, ProfeiTor in de Rech-
ten, is Reétor geworden in Maart 1, 1704, en
1716.

LUCAS VAN DE POL,ProfeiTor in de Rechten,
is ten tweedemaal Rc£tor geworden in Maart i6p6.
HERMANNUS WITSIUS, ProfeiTor in dcTheo-
Ic^ie, is ten tweederaa d Rector geworden in Maart
1697.

JACOBUS VALLAN , ProftiTor in de Medicync,
IS ten der.lemnal Rcétor geworden in Maatt f698.
HERMANNUS VAN HALEN, ProfeiTor inde
Theologie, is teo tweedemaal Rector geworden in
M^art 1Ö99.

JOHANNES GEORGIUS GR^EVIUS, Profef-
for in de Hiitorien en Welfprcekentheyd, is ten
vierdemnal Rcftor geworden in Maart 1700.
JOHANNES VAN MUYDEN, ProfeiTor inde
Rechten, is ten tweedemaal Reder geworden in
Miart 1701.

HENRICUS PONTANUS,ProfeiTor in deTheo·

logie, is R((5bor geworden in Maart 1701.
PETRUS BURMANNUS, ProfeiTor in de Hiilo.
rien en Welfpreekentheyd , is Rcftor geworden in
Mjart 1705 en 1711.
CORNELIUS VAN ECK, ProfeiTor in deRech-
ten, is ten tweedemaal Redor geworden in Maart
1704.

LUCAS VAN DE POL, ProfeiTor in de Rcch-
1 tço>istendefticmaaî Reélor geworcknin Maart 170 f.

HERMANNUS ALEXANDER ROËL , Pro-
feiTor in de Tbedogic, is Rcdor geworden in Maart
1706.

RODOLPHUS LEUSDEN, Profeflor iji de Me-
dicyne,is Róboigcwoi; en inMiart 1707, en 1710.

HADRIANUS RtLANDUS,. ProftiTor indx;Go-
ilerfc he talen, is Rcdur geworden 'm Maart ^708.

JACOBUS VALLAN. ProfeiTor in de Mcdicyne,
is len vierdemaal Rcdor geworden in Maart 1709.

JOHANNES MUNNIKS., Profcflbr inde Medi-
cyne , is ten derdemaal Redor geworden in Maarç
1710.

PETRUS BURMANNUS, ProfcfTor in deHillo·
rien en Welfprcekentheyd, is ten tweedemaal Re-
étor geworden in Maart 1711,

JOSEPHUS SERRURIER., ProfeiTor in d« Phi·
lofophie, 15 Rcdor geworden in Maart 1711.

JOHANNES VAN MUYDE.N , ProfeiTor in de
Rechten^is ten derdemaal Rcdo-r geworden in Maarc

^JOHANNES JACOBUS VITRIARIUS , Pro-
feiTor in de Rechien, is ia Maait 1714 Reàor ge-
worden.

MELCHiOR LEYDEKKER, ProfeiTor in dc
Theologie, is ten tweedemaal Redorgeworden io
Miart 17·)*.

CORNELIUS VAN ECK,ProHiTorindcRechten,
is ïcn derdemaal Rcftor geworden in Maart 1710.

HIERONYMUS VAN ALPHEN , ProfeiTor in
de Theologie, is Redor geworden in Maart 1711,

FRANCISCUS BURMANNUS, Soon van fVan-
cifcus, ProfeiTor in de Theologie, is Re<5torgewor#
den in Maart iriS.

JOHANNES VAN MUYDEN, ProfeiTor inde
Rechten , is ten vierdemaal Reàor geworden in
Maart 1719.

RODOLPHUS LEUSDEN, ProfeiTor in de Me-
dicyne , is ten tweedemaal Rcöor geworden in
Maart 1710.

JOSEPHUS SERRURIER , ProfeiTor in de Me*
dicyne en Philofophie , ia ten tweedemaal Reö:qr
geworden in Maart 1711.

ARNOLDUS DRAKENBURG, ProfeiTor in dc
Hillorien en Welfprcekentheyd, is Reitor gewor-
den in Maart 1722.

CAROLUS ANDREAS DUKERUS , ProfeiTor
in de Hiitorien en Vl^elfprekentheyd, isReétor ge-
worden in Maart 1715.

EVERARDUS OTTO, ProfeiTor in dc Rechten,
is Redor geworden in Maart 1724.

DAVID MILLIUS, ProieiTor in de Ooftcrfchcta-
len, is Redor geworden in M-iart l/zf.

FREDERICUS ADOLPHUS LAMPE, Profef-
for in de Theologie, is Redor geworden in Maarc

JOHANNES ENS, ProfeiTor in dc Theologie, is
Rrdor geworden in Maart 1727.

CHRISTIANUS BERNHARDUS ALBINUS,
ProfeiTor inde Medicyne, is Redor geworden in
Maart 1728.

EN VERDER TOE BEHOORT» IL SOEK. VI ΊΙΊ.

SESDE TYTEL.

TWEEDE DEEL.

Van den Drukker der Academie , Cuftos van de Stads Bi-
bliotheccq, Bedellen. en Hortus Academicus.

^ I. IN-

-ocr page 500-

VAN DE ACADEMIE, EN 'T GEEN DAAR

L ÎNSTRUCTIE νοστ dm Jcadmie-drukker, dm 16 Maart MOCLXXXV.

Eerftclyk fullen de Dilputationes gedrukt worden
met een goede bequame letter, mediaan foort,
ende fal het formaat genomen worden gelyck
tot nog toe gebruykelyk is geweeft, ofte foo-
danig als de Difputath Philofophka de Cognitione Dei
Congenita laatft is gedrukt, of anders naar üc keur van
de Candidaien.

I I.

Sal voor't drucken van elk blad derThcrcs,tot het
getal van vyf hondert incluys, betaalt worden vyf
gulden, 't zy dat het groot ofte kleyn formaat is, ot
dat het ook met grooter letter, *t zy auguftyn ofte
text-letter gedrukt worc, blyvende het ter keure van
de Candidaten, zulcken letter, formaat, ende getal
te nemen, als hen beft behaagt, des dat van deThefcs
boven de vyf hondert betaalt worde naar advenant.

I I ï.

Ëy aldicn marginale aanwyfingen op een Difputatie
ftonden, fullen delelv'e of onderaan worden geplaatil,
of aan de kant geftelt, behoudende met defelve de
breette en lengte van het grootfte formaat, ende zal
ook niet meer voor deielve als de voorn. Ibcnme gere-
kent worden. ^

h V.

Ingevalle een Candidaat ongenegen mogte zyn de de knechts, en tot een Inauguraal Diipuyt vier fchel-
éorrcdie zyner Difputatie te doen , zal den druk- lingcn, waar mede de knechts haar ten vollen zullen
ker op zyn eyge koften de eerfte proefjaren corrige-
ren, door een die des verftaac,dog zal by den Candi-
daat de Reviiïe van de proef in zulcken geval moe-
ten worden gedaan.

Sal voor het drucken van ee.r\ Programma ^ ofte In^
vito met het pampier tc famen betaalt worden eendu-
caton, ende voor een tytel van een Difpuyt met een
kransje rontom op een half blad, een halve ducaton,
dog voor een tytel op een quart je, gelyk voor de
Thefés ftaat, zal niet dan alleen het pampier gere·
kent worden, ftaande aan den Candidaat ioodanigen
tytel te verkicfen, als hem beft behaagt, waar van
hy het aanplacken (zynde tien ftuyvers) nog daaren-
boven zal moeten betalen, als den drucker niet ra-
kende* -

VI.

Den drucker zal moeten leveren behoorlyk wit
groot pampier, poftruyter, ende zal hem het boek
worden betaalt tot fes ftuyvers, mits de boecken tot
vyf en twintig bladen vol makende, ende voor de
proef- of correétie-bladen niet rekenende.

V 1 1. '

Soo yemand der Candidaten genegen waare kleyn
papnpierte hebben, fal den drucker hem leveren goe-
de witte fchilt, het boek tot vier ftuyvers, mits ook
de boecken vol makende als voren , ende voor de
proefbladen niet rekenende, ende zal voor het druc-
ken (als het felve formaat zynde) mede worden be-
taalt de voorfz fomme van vyf gulden ; dog zal deo
drucker in zulcken gevalle vyf en twintig Theles voor
deHeeren ProfeiToren doen-drucken op groot pam-
pier ende het formaat op zyn eygen koften verfte-
ken, op dat alfo allé de Difputationes by malkanderen
gebonden konnen worden. '

V J Î l.

Den drucker fal forge dragen, dat alles op zyn be-
hoorlycke tyd vaardig ende gedrukt zy, ende dat de
Candidaten met alle bcleefthcyd op zyn winckel ont-
fangen worden; ende zal tot een Difputatie«y»^
fidio^ ftaan tweie fchellingen, tot een vereering voor

moeten vergenoegen.

I X.

Den drucker fal voor dc Academie van yder Diipu-
tatie een over drucken, ende defelve alle jaaren, met
het afgaan van den Heer Reétor Magnificus, vervolgens
na malkanderen binden in een hoorne band, ende de-
felve aan de Academie vereeren, ten eynde altyd na-
geiien kan worden, wat Diiputaüones onder yedcr
Heer Redor gehouden zyn.

Eyndelyk zal de rekeninge des druckèrs defen aan·
gaande, by de Candidaten voldaan worden, al eer hen
hunne Bu len worden overbehandigt. Aldus provifio-
nelyk by de Vroedfchap der Stad Utrecht gearreftecrr,
op den 16 Maart 1685.

1Î. INSTRUCTIE voor den Cufios Bibliotkca JJltrajeBina, dm 30 Novemb, MDQXL.

VII. ,

Naar ontfang van welk billet den Cuftos het felve
zal liafleercn , ende de geannoteerde boeken overle-
veren.

VIII.

Met welke boeken diegeene, die de felve gebruy-
ken, fig fullen onthouden aan de groote tafel.

I X.

Ende zal den Cuftos middelerwyl verblyven binnen
het heek, neerftig reguard nemende, dat de voorfz
boeken niet gefchent ofbcfmet, veel minvcrfteeken,
ofte verbracht worden.

Ten dien eynde (alvoorens ymand uyt telatcn)op
des felfs cedullen ofte billctten 'naarfien,of alle debC'
handigde boeken by hem gereftitueert zyn.

Ook mede defelve boeken folietterenondeweMoor·
fien, of die niet gelacereert of getnaculeert zyn. ·

XII.

Soo ja, daar van pertinente aan teek eiïinge docn,
efide den Bibliothecaris tc kennen te geven.

XIII.

In den eerften , zal den Cuftos Bibliotheek wee-
kelyks op woensdag ende faturdag, desnaarnoens
ten twee uuren fig laten vinden op de felve Bi-
bliothcecq , ende aldaar geftadig verblyven tot
vyf uuren toe.

ï i.

Inlatende aileenlyk bekende,geleerde,of gcquàlifî-
ceèrde perfoonen.

ï I I.

Ende acces weygeren diegeene, die jong vanja-
ren ofte hem onbckent 2Syn, ten ware die met de hand
van den Bibliothecaris deden blyken van fyn confent.

IV.

Gelyk hy ook op andere dagen acces geven zal al
len den geenen, die confent als vooren zullen hebben
vertoont,

Èdoch fal niemand binner» het heek admitteeren,
dan in tegen woordigheyt ende met toelatirige van den
Bibliothecaris voornoemt.

V I.

Ende fullen die geene, die tot het gebruyk van de
Bibliotheecq geadmitteert zyn , op een cedulle, met
haar naain onderteckent, ftellen de numéros, waar me-
de foodanige boeken, als fy fullenvcreyflchcD, op de
Catalogus getcekcnt ftaan^ ^

De gereftitueerde boeken , behoorlyk toegefloted
ofte toegebxïndcn 'zynde, herftéUen op baai
plaatie.

XIV.

-ocr page 501-

VERDER TOE BEHOORT, «fc IL BOEK. Vh Ί1Ζ

X I V.

Insgclyks alle de boeken, boekkaiTcn, tafels, &c.
afveegcn endc rcynigen, foo Avanneer hyeenig ilofop
defelve bemerkt, otte hem fulks van den Bibliothe-
caris ίύ worden belaft.

Aldus gedaan ende gcarrcftcert by de Vrocdfehap
der Stad Utrecht, op dçn 50 November 1640.

III. INSTRUCTIE voor de Bedellen der Academie van Uirècht, dén 21 Juny ΜΊ) CL L

In den eerften, zullen de Heeren van deMagiftraat
ende de Profeffbren refpeéteeren, ende hare bc-
vcelen obedieeren naar behooren.

I I.

Een van henluyden zal by beurte den Redor van
de Academie, volgens andere Academien gewoonte,
geleyden in de Academie ende ter kerk, endc voorts
in alle folemnecle occaiîen dienen.

I I 1.

Voor, endc geduurende de predikatie, zal een van
henluyden weeren, dat by geen andere het geftoelte
der Profeflbren geoccupeert worde.

I V.

Item , fulien by beurten dagclyks de Auditoria ty-
delyk openen ende fluyten, ende fpecialyk van twaalf
tot een uure geflooten houden, ende voorts de Au-
ditoria , als mede het pand ende plaats ichoon hou-
den , de ftoelen der Profeflbren alle dagen het Hof
uytvegen, ende al het geraas ende turbe daar uyt
weeren.

Item, Tullen fy by beurte, als vooren, de Profeflbren
de uur, op welke de lefli;n ende difputatieneyndigen,
behoorlyk fignificeeren.

V r.

Wanneer de Profeflbren fulien vergaderen , zal een
van de Bedellen fulks tydelyk aanicggen, ende geduu-
rende de vergaderinge voor de deur oppaflrn.

VII.

Studenten, van nieuws op dc Academie komende,
fulien fy tot den Reöor brengen, om geinfcribeerc
tc worden, ende voor de infcriptie genieten fes ftuy-
vers.

Vilt.

Voor de recenfic twee ftuyvers.

I X.

Item, fulien naar voorgaande bevel van den Redor,
ende anders niet,ter plaatfe daar toe gedeftineert, afiï-
geeren titels van Thefes en van üratien, billettcnvan
auétien van boeken, ende diergelyke, de Academie
raakende , aftrekkende alle andere, aldaar geafBgeerr,
ende voor het affigeeren genieten twee ftuyvers, waar
voor fy forge fulien moeten dragen, datfe niet voor
de tyd afgcicheurt Λvorden, endc afgerukt zynde, an-
dere in de plaats afligeeren.

Sullen ook de exemplaren van de Thefes aan de Hee^
ren van de Magiftraat ende Profeflbren behandigen,
ende daar voor genieten een gulden,latende den Rei^
pondens die voorts aan andere uytdeelen i gelyk iy
ook in tyds aan de Profeflbren lullen bchandigen de
Catalogus van auöien van boeken, volgens de Refo»
lutie der Ed. Vroedfchap van den 15 januar. id4.f,

XL ^^

Ten tyde van Oratien en Difputatien, ofte dierge-
lyke publiecque folemneele aftien, zal een van deBes·
dellen geduurig praefent zyn , ende aanfienelyke pcr-
foonen met de bedelftok io de hand haar plaats aan-
wyfen, ende daar voor genieten van yder Refpondens
of Orator een gulden.

X I I.

In alle promotien,en wat dien aangaat,zal ook een
gehouden zyn op te paflên, gelyk op andere Acade-
mien gefchiet, ende daar voor genieten van private
promotien drie gulden, ende van publiecque les gul-
den , fonder daar boven voor het uytdeelen van Car·
mina yets te mogen eyflchen.

XIII

Yder der voorfz Bedellen zal genieten jaarlyks twee
hondert gulden voor gagie, ende twee cn dartig gul-
den voor wyn- ende mantel-geld.

XIV.

Eyndelyk zullen beyde de vooifz Bedellen gehou-
den zyn, alle ]aar den eerllen maandag in Odober
haren dienft neder te leggen, endc ftellen m handen van
de Vroedfchap, met vcrfoek van continuatie voor den
aanftaanden jare. Aldus gedaan ende gearrefteert by
de Vroedfchap der Stad Utrecht, op den ti Juny
itffl.

IV. INSTRÜ CTIE voor den Hovenier van den Hortm Academicus, den July MDCLXh

Eerftelyk fal hy van alle de boomen en kruyden,
ten overftaan van Stads Gecommitteerden, en-
de den Profeflbr van den Hof van de Acade-
mie, aanteykening of regifter maken en hou-
den, mitsgaders derfelver ordres behoorlyk nakoo-
men.

I I.

Sal hy de voornoemde boomen en en kruyden, foo
veel doenlyk, trachten te conferveeren, ende met al-
le moegeiycke middelen te avanceeren.

I I f.

Item, zal zyn eygen kruyden ende boomgewaflen,'
die hy zal koomen in den Hof te brengen, den voorn.
Gecommitteerden en Profeflbr by een memorie heb-
ben op te geven.

I V. ^

Ende indien den voorn. Pasquicr quame te overly-
den, fal de Stad in zulkcn gevalle de wed. ofte kinde-
ren, daar voor vergeldinge doen. Aldus gedaan cn
provifioneelyk ter vergadering van de Vroedfchap ge-
arrefteert, den if July idór.

iatuta a PrafeUo htra Hertum ingredi fas efio',
examine finito, - ad figmm datum, egreditor»
I J.

I f. ^^Φ^fiiYfesmderelkety çdorari Uc€t 1 Uneï-
"i» jmrefcentesve tradlare Udereve non Heet,

Ρ III.

^ ^^wos^ flores y femina dempere', fcapos confringere
^^dimveeveJlere^ Hprtum injuria afficere ^ mfas

V. ARTICULEN, betreffende den Academic-tuyn, den 12 Juny MDCXLIII.

I V.

PuîvilloSi aredasve ne conculcato^ tranfiîitovt,

Nihil invita PnefeSto attentato,

V 1.

Contrarium qui feceritf tribus flmnis ah Hortuhnf
muWator,

V I I.

Hortuïannm injuria vel contumelia afficiem ^ gravis
fidCy pro arbitrio Magiflratus^ reus eflo. Jlta decrevit
StnamUltrajemnusuLii.Juny^ Annç do lo cxwii,

Ktt

5Et

i '^i

-ocr page 502-

49$ VAN DE LATYNSCHE, EN ANDERE

sevende tyt el.

Aaii^aande de Latynfche, en andere ge

meene Scholen.

EERTSE DEEL.

Van dc Latynfche Scholen.

'nfiitutioSeholaUltrajedlinie^ in eam formant redacla^
quam proximo pafchate hujus anni if6f, fortman-
te Chriflo aufpicabimur. Scbola hac difiributa erit in
Clajfes oBo,

O C τ A V A M.

Uic fiptima hora tradetur brevis ac rudis expUcatio O-
ratimis Dominica.^ Salutationis AngelicaySymboli Apofl.
Mhanafii^ Decalogi, & his fimilium ad Chrifiianam
pietatem pertinentium : ubi praceptor non ofcitanter ad ea
vocabula, qua in his occurrent, vernacule reddenda ab
ipfis pueris pofialabit. Nonaautem usque ad medium un·
décima docebuntur feite latina legere fcribere^ ut di-
Nantis verba expedite calam» aj/equi poffint, ac citra ha-
fitantiam difiinöie voces jufias periodos pronuntiare.
Prima ξβ quarta familiares quasdam 6? paffim obvias di-
itiones tenuiter ac paulatim infle^ere dijcent.,ut expeditio'
res ad Septimam adfcendant. Dominicis ^ feriatis die-
bus^ froponentur pia is? faciles aliquot precationes ex E·
tafmo^ Five^ aut alio quodam catholic9*
Septimam.

*In hac deinde feptima hora continuo audituri funt prima
latina Ungua rudiment a Corn.Vakrii ^quorum praceptio··
nes diligens praceptor fermone vernaculo proprie 6? perfpi-
tue expticabit. Nona breviores quasdam fententiulas ex
iierentio ^ Cicerone a Corn. Valerio in hoc excerpt as ^
fuis rudimentis adjeSîas vernacule redder e conabuntur^at-
fue in his paulatim ufup praceptorum commonflrare. Pri-
ma redibunt ad rudimenta Grammatices. ^arta ex di-
ilmariolo qmdam ftve Croci^Îm Murmellii^ ftve etiam
tilterius cujusdam, earum rerum vocabula, qua plurimum
9bvia funt jproporuntur, Dominicis ac fefiis fimiliter hic
facrarum precum aliquid edifcent.

S Ε X τ A M.

Jn ea deimtps hora feptima ejusdem Corn. FfilerHpra·
ceptiones Etymologica^ feupotius Analogica tradentur. Ubi
genera (β genitivi nominum, item praterita fupina
verborum breviter 13 dilucide explicabuntur ^ accurateque
repetentur. Nona porro enarrabitur Terentii aliqua Co·
mosdia, fed fibrie ac nude evitatisficubi occurrant archa-
ifmis, ut ad hujut diSlionem a temris {â loqui fcribere
difcani, quod, hoc nemo fit latinior ob factlitatem pue-
ris accommodatior. Rurfus prima tradentur inβitutiones
Grammatica^ fed quarta graeas liter as primum noffe
redle pingere ^ legere incipient ^adje^a quarundam facilio-
rum Vocum infieBione. Dominicis fefiis diebus propo-
mtur Euangelium latinum. Caterum praceptor fingulis
feptimanis diüitabit hk fermone vernaculo argumeritum
ffifteU, quod pueri in latinum çùnvertant. Nec fatisfue*
rit praceptoriipfum hoc fedul» recognoviffe atque emendaf-
yi, nifi^ipfe eandem epifiolam a Je verfamproferat^ έ?
^uamsdo fingula reSe converti potuerini, ofiendat,
Q^U I Ν * A M.

Hic porro feptima fiàeliter expUcabitur ejusdem Corn.
Val^rii Syntaxis ca perfpicuitatty m pueri citra magnum

optime loquendi modo s colligant, ^ in quotidianum fermo·
nem convertant. ^arta folidius paulo grdca lingua fm-
damentum jacere incipient ex rudimentis Gracanicis Ma^
cropedii. Sed unaquaque hebdomada bis dabitur argumen-
tum epifiola^ quod latine eodem modo ut in fexta claffît
reddent. Diebus fefiis dominicis proponetur Ludov^
Vivis IntroduUio ad veram fapientiam, ut hinc cum pie·
tate fmul mores formentur.

C^U A R τ A M.

In hac brevem faciendorumverfuum rationem yfive Pro-
fodiam ejusdem Corn. Falerii habebunt feptima^ Nona
vel jEneida FirgtUiyVel Metamorphofm Ovidii^ cui mox
media hora addentur Schemata Pétri Mofellani. Hora
a meridie prima exponetur aureailla Epitome de verborum
copia Johannis Rivii. Deinde hora quarta Grammatica
graca Jacobi Ceporini. Hic fingulis hebdomadis pueri thema
aliquod bis a praceptore propofitum exhibebunt, tum profa
tum carminé^ ut jam jacla fundamenta cumfruUucon*
firmentur: quibus accedet variandarum orationum juxH
verborum copiam exercitatio quidam. Diebus dominicis

fefiis Euangelia Graca interpretabuntur.

Τ Ε R τ I A M.

Hic hora feptima Dialectica Corn. Falerii incukabituT'
Hora nona aliqua ex facilioribus Orationibus Ciceronist
quam pueripofiea periphrafiice reddant. Hora prima fuc-
cinEiam facilem aliquam benedicendi rationem propone·
mus : hora quarta aliquid Luciani^ vel Ifocratis^ vel
Plutarchi, quod φ· ipfi pueri in latinum pofiea comerfum
praceptori exhibebunt. Hic femel in hsbdomadt praceptor
proponet fimplex aliquod thema tra&andum puerit fecm·
dunt artificium Rhetorices Dialetlices: quibus fempr
adjicient carmen aliquod^ ut in utroque fcribendi gencre
exercitatiores reddantur. Diebus dominicis fefiis nu»*
quam fatis laudatum libellum Johannis Chryfofiomi gv^t-
cum de orando Deum praceptor explicabit.

S Ε c Ü Ν D A M.

Hora feptima Partitiones illas Oratorias Ciceronis pr*·
ceptor enucleabit. Hora nona Homeri Iliada vtlOdif
fea. Hora prima officia Ciceronis. Hora quarta PoUti'
ca Arifiotelis velOeconomicaXenophontis^ ut jam adgra'
viores altiores difciplinas infiruUiores évadant, Bc
puer fingulis hebdomadibus fuo Marte domi elucubreta»
declamatiunculam praceptori fuo exhibebit, Pueri quoque
fervabunt hic viciffitudinem declmandi illis hcriSi
primarii ad fecundarios redeunt, Fraterea fi%yd\s btf
domadis praceptor diSlabit argumentum epifioU Ιαϋ^"^
pmris convertendum in gracum. Diebus donùnitis
fiis gracus aliquis libellus vel Chryfofiomi i 'ütl
magni enarrabitur,

Ρ R I M A M.

Hujus çlaffis auditores hora feptima ξ^$rm fi ί^^^^φ

My dft Beeï moet ookgevoegt worden het iv artyk. van de Ordonnantie op de Schoïen^ van den 25 Oettmh. 1531 j
14 Decemb. 1646 j en het 111 artyk. van de Ordonnantie van den 12, Augufl. 15j-o. Siet het volg. Deel. Num. i.

f. INSTELLING van acht Claflcn der Latynfche Schole, Paaflchen M DLXV.

InfiitutioSehoJaUltrajeSlina^ in eam format» redacta^ aliquod negotium ipfam facile percipiani, Nonafikmo^.
quam proximo pafchate hujus anni If6f, fortman- res aïiquot epiflolaCiceronis in ufum puerorum enarrabun-
te Chriflo aufpicabimur. Scbola hac difiributa erit in tur^ at que deinde prima 'Terentii aliqua fabula ^ ut ex bis

-ocr page 503-

rïos acceàent, uHum iis Partitiones Oratorias officia Cl·
eer ont s audiant. Fer urn nom Spharam Procli adporcipienda
Mathefeos prima fundamenta gr ace docehimus. ^arta
Phyfica Sel/afliani Foxii tradcntur^ ubi praceptor com·
monflrabit rerum caufas ^ ut iis jam fiàeliter perceptis ido
nei magis fint ad quamcunque facultatem. Diebu$ domi-
nicis (^fefiis dialogum aliquem Platonis, qui videbitur ac-
commodatiffimus ^ interpretabimur. Hic vicijfim declama.'
hunt cum fècundariis. Si qui forte in hac clajfe ö* inpra-

ΐίΓ
cedenti erunt^qui cupiant aliquando ad facramTbeoïogiam
afpirare^ ut fibi bebraica Ungua cognitionm cum utilem
turn necejjariammeritoexifliment^iisbora aliquafubfeciv^
ejus lingua rudiment a coronidis vice tradentur, Ö nun mi'
nori fide y qui addifcere voient jurisprudentite ac medicinnç
rudiment a horis ad hoc fuffuratis breviter enarrabuntur ^
ut hinc ad quaslibet Academias expeditiores(^ majort cum
fruStu proficifcantur.

PL AC A AT, m welftand van de Latynfche Scholen, en tmn de By-fcholen, den 11 Jpriî
MOLXXXVL ώ /j ^

499

GEMEENE SCHOLEN. //. BOEK, VIL 77T,

Myn Hceren die Stadhouder, Schout, Bur-
germeefteren, Schepenen ende Magiftraat
deefer Stad Utrecht, procedeerende tot re-
formatie van defchoolen van Sc. Hierony-
mus.cnde de voorgaande Refter ende Schoolmeefters
hebbèfidc af doen danken, andere in plaatfe van dien al-
hier gereepen en aangenomen hçefc , die men opmor-
gen in de v©orfz fchoolen zal doen introduceereo , en
cxtraordinarias leéfciones doen houden, toe datdeRe-
£tor aangekomen zynde, op alles ordre gefteltzalzyn
naar behooren. Soo is 't ,dat myn Heeren voornoemt,
gebieden endc bevelen by defen wel fcherpelyk allen
ende eenen yegelyk , van wat ftate, qualité of con-
ditie fy zyn, oud ofte jong, datfe hen niet en on-
derwinden den Conreftor ende Schoolmeefters,gcnc-
raalyk of particulierlyk, met woorden ofte werken tc
injurieeren, misfeggen nog misdoen, dircéfcelyk nog
indiredelyken, nogte aan of omtrent de fchoolen ee-
nige infoleniie van roepen, ftcenen werpen en dier-
gelyke re bedryven , alles op dc poene van tien gul-
den, te appliceeren ten behoef van den Officier, den
aanbrenger ende den armen,elks eendardendeel,ende
daarenboven arbitrailyk gecorrigeert te werden, naar
geïegentheyt van der faak, ende tot difcretie van den
Gerechte j endc de ouders fullen in decfen voor hare
kinderen moeten "erantwoorden.

Gebiedende voorts alle de voorgaande meefters, en
allen anderen, datfe hen niet en onderwinden parti-
culier Latynfche fchoole, ofte privatas k^tiones tc
houden, op pane als boven.

IlL PLAÇA AT, tegen het houden van Latynfche, Franfche, en TJuytfche Scholen ^ fonder con^

fent van den Raad defer Stad, den ix OM. MOLXXXVl; en ver-
nieuwt den 29 Novemb. ΜΌXCVll,

Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur-
germeefteren endc Schepenen deefer Stad
van Utrecht, doen te weeten eenen yge-
lyken, dat de Raad deefer Stad, tot vor-
deringe der fchoolen deefer Stad geordonncert en ge-
ftatueert heeft, dat voortaan niemand binnen deefe
Srad, ofte in deefer Stads Vryheyt zal mogen houden,
exerceeren, ofte gebruyken eenige particuliere Latyn-
fche, Francoifche,Duytfche ofte eenige andere fchoo-
len , hoedanig het foude mogen zyn, ionder cerft en
alvoorens hem gepraefcnteert te hebben voor den Re-
flor ende de Gecommitteerden tot opficht der fchoo-
len geftelt, ende van de felve aangenomen ende be-
quaam gekenttezyn, ende daar op verworven tc heb-

Dit Placaaiis ten opfichte van de kleyne Latynfche By'fchokn verniewwt, den ip Novemb, lfP7.

IV. PLACAÂT^i&ii voorfzfubjeif, den 10 Februar, MD CXI il.

Alfoo daarfeer veel aan gelegen is, dat de jon-
ge jeugt in de ware Godlaligheyt, gehoor-
faamheyt tegeiis hare ouders ende Overig-
heyt, ende andere Chriftelyke deugden van
jongs op geoeffent ende wel geftileert worden , ende
men contrarie bemerkt uyt verfcheyde gewichtige
reedcnen, dat de opvoedinge van dien merkelyke be-
let word door verfcheyden byfchoolcn, die eenen ye-
gelyken naar fyn eygen goetdunken ende licentie in
deefe Stad aanneemt ende gebruykt, door dien dat de
Overigheytmet andere fwaarderefaaken belaft ge weeft
Zynde, daar op foo nauw niet heeft konnen lettenj
maar alfoo nu by dc Ed. Mog. Heeren Staten deefer
Provincie op dit ftuk, gelyk ook op andere vandier-
g^lyke natuure, goede Chriftelyke kerkenordeninge

ben approbatie des Ràads deefer Stad, op het verbeu-
ren van tien gulden, tot behoef van den Officier,den
aanbrenger ende den armen deefer Stad, elk een dar-»
dendeel, voorde eerfte reyie, foo ymand bevonden
zal worden contrarie gedaan te hebben, ende voorde
andere reyfe dubbelde boeten, ende voorts aibitrailc
correftie lot difcretie van den Gerechte. Ende heb-
ben dienvolgcnde myn Heeren voornoemt gecafleerc
ende te niet gedaan , caileeren endc doen te niet by

dcefen alle particulière Latynfche, Francoifche, Duyt-

fche ofte andere Ichoolen, die binnen decfe Stad ge-
houden worden, loo wel by vrouwen als by mans-
perfoonen, ordonneerende eenen ygelyk, hem na dç
bovengefchrevçn Ordonnantie te reguleercn,

geftelt is. Soo is *t, dat de Ed. Raad deeiêr Stad
Utrecht, willende dat defelve Chriftelyke kerken-
ordeninge behoorlyk in het werk geftelt mochte wor-
den, wel cxpreiTclyken gebieden allen rcekenmee-
fters, fchoolmeefters ende meyfterfchen , het zy van
Latvnfche , Franfche ofte Duytfche taaien, dat fy
naaftkomendc May geen fchoolkinderen meer fullen
aannemen of fetten , om die te leerenjeefen, ichryven
of reekenen, ten zy dat fy daar toe alvoorens aöe van
volkomen confent ende authoriiâtie des Ed. Raads de-
fer Stad fullen hebben verkregen, op pœnevan byde
contiaventeurs te verbeuren voor dc eerfte reyfe fes,
ende voor de andere reyfe twaalf gulden, ten bchoc·
ven van den armen.

resolutie^ behelfende een ordrevoor de Latynfche Schooien, den 2 ζ Septemb, MDCXLK
p't voordragen van de Heeren Borgermeefte- Eert ander zal geduuren van den if July tot den
ren ende Scholarchen , die gecxamincert jz Aug.

hadden den voorflag defen aangaande ge- Pe derde fal wefen van den 18 Deccmb. tot den ζ
daari , by den Re&r Scholae Hierony-Januar. in elkten jarc.

Voor alle dc voorfz drie vacanticn zal den Redor
in de refpeöive ClalTen examineren, ten ware voor een
van dc twee kleync vacanticn in dc een of dc ander
Clafle gcene bevonden wierden, bcquaam om gepro-
Rrr ^ moveert

alhier, is goedgevonden de examina, endc va-
cantien der voorfz fchole te veranderen als volgt.

c-ene vacantie zal i^rlyks ingaan agt dagen voor,
^^^ cyndigen tgt dagen na Paalchenf
///. Deel

-ocr page 504-

VAN DE LATYNSCHE, EN ANDERE

foo

moveert te worden, die dan voor die tyd fulkn wor-
den geprgeterieert.

In de Claflè daar noen examineert, Tullen alle die
van dicClaiTe fyn, pr«ient moeten wefen.

Ende op dat voortaan niet meer en gefchiede, dat
onrype ende onbequame jongelingen te vroeg uyt de
triviaie fchoien op de Academie komen, zal men den
Redlor vermanen , dat fy foodanige geen atteftatie,
ofte afte van dimiffie en geven, en de Profeflbi en der
Academie recommanderen, datdenReélor Magnificus
^/h Academieo niet ïnfchryve, nog dc andere Pro-
feflbren in haar Collégien, ofte private iniliiutien ad-
Biitteren ,borgers cn inwoonders kinderen, uyt de tri-
viale fchoole komende , ten fy defelve verioonen des
Redors ieftimonium,dat fy lieden bcquaam fyn op de
Academie te gaan.

Ende om de jonge jeugt re animeren tot voltrek-
kinge haardcr ftudien iij de triviale fchoolen, is goed-
gevonden , dat die geène die publico aliquo fpecimifie ;
editoh^zr dimiflie verkrygen , vereert lullen worden
met een filvere medaille ofte penning, van de weerde;

van drie ofte vier d'halve gulden, omrae waar van eert
ftcmpel te doen maken, by defe gecommitteert wor-
den de Heeren Cameraars.

Voor minerval ofte fchoolgeld, zal voortaan voor
elke vacantie by yder fcholier betaalt worden drie gul'
den , makende in 't jaar negen gulden , alfe vier gul-
den voor de Stad , ende vyf gulden voor de fchool-
meefters, by den Redor te ontfangen, ende de diftri-
butie te doen aan den Cameraar van de Srad ende de
relpcftive meeilers, mits dat in tertia Clafl'e medefoo
voor- ak namiddag een half uur langer gedoceert wor-
de ,ende fii 11 en voortaan ceiTeren alle de repetitienofte
leerkamers, iëlfs ook de Iciïen in de vacantie.

Word mede conform des Rc<5l-or.s voorflag goed-
gevonden , dat in de geheele ichoolc alleenlylc eenen
in-ende uytgang zal weien.

Item, dat men in oSiava Clafle zal maken een
ichoorfteen, foo mede daar boven inquinta^ ten dake
uyt te leyden , ende dat men in tertia zal liejlen een
ftoof, oice kagchel.

RESOLUTIE j waar by de morfz Refdutie van dm 22 Septemb. 164^, gecorrigeeri
word, den 18 Maart MOCLXVi /.

den Tullen zyn re doen in defelve boecken, die in ha-
re reipcólive Claflen worden ge-leert.

Ende dat voor de mïddkig, ttn minften een en een
halfuur lang.

Gchoort het rapport van de Heeren Oud-Bur-
germeellercn Deuverden ende Nelleileyn,
die dc Requelte van Joannes Sloot, JEgi-
dius Mudenus, ende Joannes Bociladius, ge-
fawentlyk Meefters in de Triviale Schooien, haduen

Suliende loo wel deMeefters als de Tcholieren, ge-

vifie goedgevonden ende verftaan}

geëxamineert, als mede gelet op de ReTolutie van den duurende deeTe private inltrU(aie, gehouden zyn, hun
ziSeprember iÖ45,dceTen aangaandegenomenjheeftjten reguarde van de abientien ende andere naarlatig-
de Vroedfchap by alteratie van de voorlchreve ReTolu- heeden ,te reguleeren naar de ordre, die in dereTpedi-
tie, tot meerder avancement van de leerlingen, by pro- ve fchoolen wort geobferveert.

Voor welke exiraordinaris onderwyfinge cn rooef-

Dat de Meefters, geduurende de twee jaarlykTe of. ten, geduuren'de yeder geheele vacantie, gedaan, de
groote vacantien, vermogen zullen privatim te inftitue- Mecliers der drie beneden ite ClaiTcn, van yeder der
ren alle hare Tcholieren, die daar toe alvoorens fchrif- voornoemde difcipulen, tojcbelooninge reTpedivelyck
telyk conTent van haare ouders ofie opfichters zullen genieten fullen, ecne gulden en tien ftuyvers, ende
hebben vertoont. van dc bovenfte Ciaficn twee gulden.

Welcke inilitutie de voorfchreve Meefters gehou-

Vll. ORDRÉ van een nieuwe Broederfchap van 't Coïlegie IViliebrordi^ ende Oomus Pauperum^
binnm Vtrecht ^ by den Raadgeapprobeert den 15 Jmuar. MOXCllL

ot Ereâie van een nieuwe Broederfchap van
't Coïlegie Willebroi-di, en Domus Paupe-
rum binnen Utrecht, fyn geraamtdeie nabe-
noemde perfoonea.

Super Intendenten,

Myn Hoere die Dom-Deeken.

Myn Heere die Schour.

Den eeriiea Burgemeeftcr in der tyd van der Stad.
Tût de Broederfchap gmamt.

Jonker Dirk Canter. Hendrik van Helsdingen.
Dirk de Goyer, Jacob Quarebbe. Oth Janfze van
Royen. Jonker Jacob van der Maath. Gofen van der
Voort. Goort de Rode. Allert van Helsdingen. Wil-
lem van Drielenburg. Beernt Stel. Mr. Hendrik de
Wild. Jonker H^jgo Ruyfch. Jacob van Bemmel.
Dirk van Weftrhenen.

Dat men voor cerft twee huysmeefters kiefen zal,
daar of d'eerfte hebben zaldeadminiftratievan de goe-
deren aan 't Fraterhuys Willebrordi, en den anderen
van de goederen aan 't Domus Paupcrum vanSt.Hie-
ronymös fcholc behoorende.

Dat het eerftc jaar omgekomen fyide , den twee-
den huysmeeftcr des eerften jaars aanvangen fal de ad-
miniilratic vm dc goederen vwi St Willisbrwclus col-

Hegje, en den nieuwen huysmeefter, die men dankic'·
Ten z^l , hebben zal voor 't eerite jaar d'admijjiftratie
van Domus Pauperum, en voor't tweedejaar vanSi;.
Willebrordus Coïlegie, en foo voorts vervolgende van
huysmceiter tot huysmeeiter.

bat den Rentmeeftr van St. Willebrordus Coïle-
gie , tegenwoordig Tynde, alleenlyk weTenzaleenuyt-
maander van de pachten,, renten, en andere inkoo-
men derTelver Coïlegie, ende zal de penningen by hem
ontfangen, teritont oTte eerildaags ten comtoire van
den huysmeefter gehouden fyn te brengen, teneynde
die op 't manuaal afgefchreeven mogen wordennabc-
hooren, tot ontlafting van den geenen die de betaa·
linge gedaan heeft, mits dat men denfelvcnRentmee·
fter voor fyne moeyte fal latea volgen jaarlyks victca
twintig gulden, als tot nog toe geweeft is.

Belangende het inkoomen van het Domus Paupe-
rum, alToo het Telve kleyn is, en meeft renten fynop
't OudTchildgeld, Impoften,ende anderiints fprekeo-
de, fiil 't felve ontfangen en geadminiftr^ert worden
by den tweeden liuysmeefter m der tyd, fonderccni-
ge Rentmeefter of uytmaander te beftgcn.

Die gemeene Broeders, hier boven geftelt,Rebben
die broederfchap geaanvcert , en voorts goe^^^P"'
den, dat Hendrik van Heljdingen voor 'c eerflejaar
hebben zal de adrointftratie van'cCoïlegie Willebror-
di, ca JonkerDirkCtnter van'tDomusPaoperum.

Aöum den ^ Januar. if^j.

Gelefcn in dcfl Rade, ende is aldaar gcapprd^

-ocr page 505-

GEMEENE SCHOLEN. ÎL BOEK, FIL ΤΙΊ. foi

en beliefc, en heeft yoortj belooft de Broederfcbap de Melaten ende Dalhuys doende is. Aélum den if
tot haar refcilie te Vereerço, als men de Broeders van / Januar. ifpj.

sevende tytel.

TWEEDE DEEL.

Aangaande de gemeene Nederduytfche Scholen.

Jlbier kati mn voor af laten gaan de Plaçaten ttgen het opmhtçn Schelen^ fmder confmt vm dm den

iz O^ob. if8(S, en zo Fçbruar. iCi^. Siet hçt voorgaande Deel, Num. li , iii.

I. ORDONNANTIE Scholen binnen defe Stad ende Fryheyd ν m dient gearrefleert den

33 T>ecemb M'OCXKXl; gecorrigeert en geampUeert^ den 14 De-
cmb, HOQXLVI; en 12 Ai4gujl MD CL·

In den ecrftenjcn fal niemand,'t fy man of vrouw,
binnen defe Scad ofte Vryh^yd van dien, eçnigç
Lacynfche, Franfche ofte Duytfche fcholen mo-
gen houdgn, ïen fy defelvc profeiHe doen van de
ware (i) Gerffern^eerde Religie, ende alvorena daar
toe hebbe verworven confent van de Vroedfchap de-
ferSrad, (z) mitigad§rι geteekent de a^e by de Synode
Nationaal anno 1619 /0/ Dordmht gehouden ^ de fchool·
mee ft er s geprafcribeert i (3) op pme van drie guldens te
verbeuren ^ ten behoeve'van de op fichier s der /φφη, by
de Froedfchap daar toe geftelt, dçg in c^s mn fKCCUtie^
een derdendeel voor die de execum doen ml·^ ende tifjee
derdendeelen voor de opficht^rf voorfz,

II.

Ende wat aangaat die geene die a1gcre$ts fchoole
houden,ende daar toe conlènt verkregen hebben,de-
felve lullen daar inne niet mogen coniinueren, ten zy
fyluydcn mede alvorens Tullen hebben onderreeckent
de (4) voorjx a£ïe van de Synode Nationaal'. (5) naelk
ωφηί fyluyden aan de voorJz opftchterSi tot vermanin·
ge, fullen moeten vertonen, op pœne van dartig fluyvers^
tappliceren als voren.

I I Î.

Sal ook niemand private Latynfche fchole mogen
houden, vorder, dan alleen om de jonge jeugt te le-
ren I^^yn kfco, miwgsiikrs dcelinercn ende conjuge-
ren.

I V.

leem,niemand fal by de huyfen mogen gaan leeren,
%y hy hebbe «çoeieiit (7) van de Vroed^fchap, (8)
ende zy gequalificeert als in V eerfie ende tweede articule,
op pcene van (ès gyldens verbeuren, foo menige
maal dcfelve achterhaalt zal worden, 't appliceren
(9)· aje i^fm-

Vorders word by defen wel expreflelyk verboden,
opSondagcn ofte op andere geboden vierdagen, voor
ofte naa de middag, op die uure als in de Parochie,
daar den fçhoolmeeiler woond,gepredikt wor4,fcho^
Ic te houden , op de vierbcurtevan drie guldens j wel-
verrtaande, dat Nicoki ende <ïcertruydeq Parochiën
in defen als een gerepuceert luliea w=a-dcn.

V I.

Sil ook niemand eenige fchryfkaarten mogen uyt·
hangen, dan die met fyn eygen hand gefchreven fyn^
op 4c verbeurte als voren. i

Vil.

Item , fullen geene boeken geleert mogen wordenj
(ïo)4aii4i€ gencdte hier ma geexpreifeicrt zyn^ ^u}
poene van voor de eerftc reyfe te verbeuren fes giil·
dcns, t'appliceeren als boven j voorde tweede reyfe
gcUifpendeert, gccaffeert, ofte anders gemulfteert te
worden, ter difcretie van de Vroedfchap.

V ï 1 I.

item, fullen de fçhooîmeefters haar kinderen, (12)
diç fy daar toe bequam mdeelen^ des morgens als fy in
de fchole jkomen, by beurte doen opfpreeken *t mor-
gen gebed, tegen de middag uytgaande't gebed voor
den eten , ende na de middag wederkomende, 't ge-
bed naa den eten, ende weder uyrgaande 't avond ge-
bed, mede op fufpenfie ofte caifatie, ofte andere ar-
bitrale porreÓie gis voren.

I X.

Tot welcken eynde de fçhooîmeefters hare fcholie^
ren de voorfz gebeden van buyten iulJen doen Jeercn,
als mede 't gebed onies Heeren, 'c Gelopf ende de
tien Geboden, (ijj item V gebed voor de Predicatief

welk fyktydm gehouden ζμΙΙδ» zyn alle Jaturdag de kin*
deren ίβ dm (^pfeggen; C14) mtsgaders de Pfalmm Da*
vids, ende de felve ten minfien tweemaal ter wseke in hμ*
re fchole doçn fingen.

De Parochie-fchoplnjeeflers zullen gehouden zyn
de arme kinderen, Ίη haarluyder refpeaive Parochiën
woonende, ende zulks begerende, om Gods wille te
leeren, fonder yemand zuïks te weygeren, (15) Doh
gens de repartitie daar pp gemaakt ^ den ζ8 Okober 1044.

^ i»

Item, fullen de fchoolmeefters gehouden zyn de
kinderen, die tameiyken wel kunnen lefen , alle wee-
ke de Vragen ende Antwoorden, die de naaftvolgcn·
den Sondag uyt den Chfiftelycken Gereformeerden
Catechifmo fullen worden uytgeleyd, te doen van buy-
ten le£ren, na dat h^af iïcgryp ende memorie verdra-
gen kan, ende defelve des faturdaags na de middag ίο
de fchole) mù ook (16^ des Sotmendaags in de kerken^
ende andere weeckelykfche Catechifatien, naa geiegsntheyt
van haare refpeêlivM womplaatfiH, doen opfeggea : ten
ware de ouders zulks niet en begeerden,

X ï I.

Sullen ook alle de kinderen des faturdaage na den
middag opfeggen alle de Gebeden die fy konnen^cn-
de den overigen tyd in 'c leeren der felver hefteden.

XIII.

Item, luJlen de fchoplmecilers hare fcholieren met
ailp naarfiigheyd inplanten, de onderdanigheyd endç
eerbiedinge die zy hare overheden, leeraars, ouders,
®ômboirs,endeander€.cerlyfcepcrfoonen ichuldig fyn^
ende daar pp letten dat zy in alleiedigheyd uytte fcho-
le gaan, heoluyden 't vloeckenende fweercRy Ib veel
mbgclycken, afwennei^e. , i

iij) X IV.
de gefleÙe effipers merfielyk hkbm te m*
derfoèkm de huyfen van naàyfiers ^ fpeldewerkflers endi
dien anderen^ daar vermeynen dat de kinderen^ onder
het dekfel van bet keren van handwercken^ mede leeren
lefen ofte fchryven : ende foo ymand henlieden zulks wey»
Rrr 3 gerde^

-ocr page 506-

VAN DE LATYNSCHE, EN ANDERE

gerde..^ of daar o'vsr hjurieerde^ misfeyde ofte misdedet
direSielyk of indireSlelyk, verbeuren fes guldens, fap-
pikeren als 'voren y ende naar gelegentheyd arbitralyk ge·

s&rrkeeri 'worden,

■ XV.

Item, fullen alk fchoolmeefiers ofte meeflerfen, fpelde-
werckflersj mayflers^ ^c. gehouden ivefen^ geduurende
den tyd ofte uure van fchoolhouden ^door hun deuren een
riem uyt te fieeken, ofte daar aan te hebben een draay-
klink^ ten eynde de opjïgters faïkn tyden fonder belet de
fcholen mogen vifiteren, op pœne 'van tien fiuyvers yeder
reyfe ten behoeve van de voorfz opftgters ie verbeuren,

XVI.

' Item, fullen de fchoolmeefiers '/ geheeJe jaar door, alk
àagenmoeten fchoolhouden (i8) voornoen van acht tot elf
uur en ^ ende naa de middag van een tot vier uitren^ ge-
duurende luelken tyd de fchoolmeefiers felfs prefent z.ullen
moeten zyn j dog zullen hier van uytgefondert fyn de Son-
dagen ende gewoonlyke fpeeldagen y mitsgaders andere da-
gen , die by publyke ordre van de Overigheyd gtordonneert
•morden te vieren, fonder fg op e enige Paapfche fuperflitieu-
fe vierdagen uyt haar fchook te mogen-ahfenteren^ al ιυα·
ren niet meer als drie kinderen prefent, op pœne van der^
tig ftuyvers t'ticken reyfe te verbeuren , t'appliceeren als
veorfeyd is.

XVII.

Item, word belaft den Kerkenraad (ip) ende fon·
der linge den Predikant ende Ouderling, elks in hun ^ar-
tier , de fcholen dikmaals tevifiteeren, ende neerfte-
lyk acht te nemen, of de fchoolmeefters genoegfame
devoiren doen in 't achtervolgen van de voorfz or-
dre, en die fy tra-ig of nalatig bevinden, tot betrach-
tinge baars ampts te vermanen, ende foo defelvc niet
te min in hare nalatigheyd voortgaan, de namen der
felver de Vroedfchap defer Stad bekent te maken, om

(t) De Ordonnantiën van itfji en 1646 hebben^ ware Chriftelyke.
( X ) Defe periode is in de Ordonnmtie van I (5f ο bygevoegt.
( 3 ) Defe pœnaliteyt is in de Ordonnantie van 1646 bygekomen.

(4) In de Ordonnantiën van iC^i en 1646 flaat^ de'Ade by de Synode Nationaal ,anno idip tot Dordrecht

gehouden, de fchoolmeefters gepraslcribeert.
(f ) Dejeperiode met curfyf gedrukt^ is in de Ordonnantie van 16^6 bygekomen.

(6) 'Ïuffchen dit \i. en 111. artyk. flaat in de Ordonnantiën van 1651 en nog een artyk. '/ ivelk in het l,
artyk, van de Ordonnantie van lófo reet s is ingelafi^ en daarom alhier uytgelaten.

I I I.

Gelyk ook defelve A6i:c fullen moeten onderteckenen die geene, die voortaan tot fchoolmeefters geadmit-
teert iullen worden. e ^

(7) Oe Ordonnantie van 16^1 heeft^ Scholarchen.
(8 ) j4ls op num. 2.

( 9) In de Ordonnantie van 1651 flaat ^ de eene helfte ten behoeven van den armen , d'andere helft tot pro·
fyte van den Officier.

(10) De Ordonnantiën van 1631 en 1646 hebben , ftrydende tegen de Gereformeerde Religie en de eoe'
de zeden. & > .

(11) De Ordonnantie van iC^i heeft^ op pœne van fufpenfie of caflàtie , of andere arbitrale corredié, ter
difcretie van den Gerechte, na gelegentheyd van faken.

(12) Als op num, f.
(13} Als op num, z.
(14.^1^) Als op num. y.

( 16) De Ordonnantie van heeft, ende ook des.verfocht zynde, des Sonnendaags in de kerke opfeggcn.

Die van 1646, ende ook des Sonnendaags in dc Kerke en andere Catechifatien doen opfeggen.
( 17 ) Met dit XIV en twee volgende artyk. is de Ordonnantie van 1646 en i6fo vermeerdert.
(18) Defe wooorden^ voornoen &c« tot-j moeten zyn, zyn in de Ordonnantie van lóro ingekomen.
( i5>) uilsop num. j.

(20) Dit artyk, is in de Ordonnantie van 16^0 bygekomen.
(ZI ) Dit artyk. is in de Ordonnantie van 1646 bygekomen.

(22) Hetfiot van de voorige Ordonnantiën ïuyd^ den 28 Novemb. 1Ö31 , my pr^feut, J. van de Nypoort)
en y den 7 Decemb. 1Ö4Ö, myprxfent, C. de Ridder.

(23) Defe Lyfle is in de Ordonnantie van löfo bygekomen.

,IL AMPLIÀTIE op de Or^nantie op^âe Scholen bimmdeStad Utrecht inde Vrihtidwè^*

den i^ Augufi, MVCLlll. ^

502

daar inne voorfien te worden na behoren.

XVIII.

(a) Wort noch geinterdiceert allen fchoolmeefiers^ eé-
nige kinderen^ komende van andere fchoolmeefiers ^ die fy
noch van leergeld fchuldig zyn, in haariuyder fcholen aan
te nemen, ende daar van kennijfe hebbende, aan te houden
om defelve te leeren , voor ende aleer aan de voorgaande
fchoolmeefiers het fchoolgeld voldaan fy, op poene van drie
guldens te verbeuren, ten behoeve als voren , n» dat ben
dit artikul genotificeert zal zyn

XIX.

( 21 ) Ende ten eynde defe Ordonnantie te beter onder*
houden ende nagekomen worde ^fullen jaarlyks by de Vroed*
fchap ge fielt ofte gecontinueert 'worden twee fchoolmeeflerSy
die tot opficht ende executie defer Ordonnantie geauthm»
fecrt fullen zyn^

Ende behouden de Heer en van de Vroedfchap aan haar
d'interpretatie defer Ordonnantie ^ ende de macht om die
te vermeerderen ende verminderen na haar Ed. goeddunken.

Aldus gedaan ende provifionelyk gearrelteert by de
Vroedfchap der Stad Utrecht, (22) den izAuguft;
16 f O. In kenniffe van my, J. van de Nypo®rt.

( 25 ) · Lyfie van de boeken , die, volgens't viii ar»
ticule , in de Scholen geUert fullen 'worden.

Het groot ende kleyn A. B. C. boeck.

Dc Heydelberchfe Catechifmus.

De Euangelien ende Epiftelen.

De Trap der Jeugt.

Dc Hiftorien van David.

Proverbia Salomonis.

Den fpiegel der Jeugt van de Nederlandfe oorlogen.'

De Sendbrieven van de nieuwe editie , met eenige
ftichtelyke dichten daar achter.

-ocr page 507-

gemeênêscholên. jî ÉÓER. t^ÏL tit.

De Vroedfchnp der Stad Utrecht, heeft by prb-
vifie, en tot een proeve, goedgevonden, dat
men de tegenwoordigegeadtniiieerikrchool-
meefters, dewelke binnen defe Stadendc de
Vryheyd van dien fcholc houden, zal Jaren verfterven,
ende komen op hét getal vah dartig, boven de vÏcr
Parochie fchoolmeeffcrs: ende de meuchjens of mee-
ilerfen die de jcugt Iceren Icfen of fchryven , tot het
getal van tien.

^ I I.

Dat defelve meefters ende nseeilerfen gehouden ful
len wefen, door de Stad ende de Vryheyd van dien,
verdeelt te woonen , op bequame plaaticn ( by Ge-
committeerden te ordonneren) tot het meeftc gerief
der kinderen.

I I I.

Dat de fchoolmecfters ende mecfterfen refpcftive
gekomen zynde op 't voorfz getal, ende eenvanhen-
luyden komende tc fterven, of van hier te vertrekken,
of uyt het fchool houden te fcheyden , die geene die
als danindesfelfs plaatfe geerne geadmitceert ware, 't
felve by Requefte zal hebben te verfoeken , waar op
by de Vrocdfchap twee of meer Heerenfullcn werden
gecommitteert, in praefentie van de welke den Sup-
pliant zal fchryven , ftaande , lopend ende Italiaans
fchrift, ende zal 't felve in 't Collegie van degemelte
Vroedfchappe worden geëxhibeert, om aldaar daar
van geoordeelt, ende vervolgens gedifponeert tewor-
den j eiide indien dts Suppliints fchrift voldoet, zal
defelve voorts aan die van den Kerkenraad worden ge-
addrefleert , omme aldaar over de vordere eereqUi-
réerde bequaamhcyd, in conformiié vift tk Oidonnan·
lie op de fcholen, nader geëxamineert, ende daar
van blyk uytgebracht te worden.

I V.

Gelyk dan noch omme verfcheyden ccûfîderatieiî
verftaan wofd, conform het xix. articule van dc
voorfz Ordonnantie, dat d'opfichters op dc fchoolen
jaarlyks verandert fullen worden.

Ende worden de famentlyke fchoolmcefters by de-
fen geauthorifeert, noch twee i^t den haren yder vie-
rendeel jaars by de voorfz twee Stads opfichters te mo-
gen voegen, fonder gagie of traftcment, tot beter
onderhoudinge ende executie der voorfz Ordonnan-
tie, die 1'f.imen aan dc boeien part ende deel hebbeû
fullen.

V I.

Behoüdelyk dat men niet re min boven *t voorf2ï
getal, een ofte meer uytftekende meefters ofte bequa-
me roaitreflèn, van buyten alhier komende , zal mo-
gen admitteren} dog dst men dan in plaatfe van d'af-
ftervendc ofte vertrekkende, geen ander zal furroge-
rcn, voor dat weeder gekomen zy op *c voorfz gear-
refteerde getal.

Aldus gedaan by de Vroedfchap voorfz, op den if
Auguft. My prefent, J. van de Nypoort.

III. RESOLUTIE, vervattende een ordre op de Parochte-fiholent den 28 OBob, MDCXLIF,

De Vroedfchap gehoort het rapport van de
Heeren, op den ap July voorleden gecom-
mitteert, omme te beramen ordre en plaat-
fe , op ende voor der armen kinderen fcho-
le, by Mr. Abraham Adriaanfe voor deefen bedient,
heeft goedgevonden ende gearrefteert de naavolgen-
de poinéten, omme voortaan geobferveert te worden.

Eerftelyk, fullen dc fchoolmecfters van deParochic-
fcholen gehouden zyn te leren de kinderen van fuiken
Quartier, of Quartieren, als hun hier na fullen wor-
den geafligneerij ook fullen de relpeftiveQuariier-
meefters van de Aalmoeifeniers-kamer, ende Diaconie
tot dien eynde de kinderen met een billetje aan de
refpeótive fchoolmcefters fenden.

Ende ingevalle het getal van dc kinderen komt te
excederen, te weeten in de Jacobi-kerk het getal van
yyftien, in de Buur-kcrk vyf en twintig, ende Ni-
colai-kerk twaalf, ende in de Geerte-kerk acht, ful-
len de refpcflive Quarticrmeefters van dc overige kin
deren fchoolgelt betaalen, alfevan die gccnc die ke-
ren lefen, vier ftuyvers, ende die Iceren Ichryvcn, fes
iluyvers ter maand. ^

De ^artiermcefters van de AalmoeiTeniers-kamer
ende Diaconie, fullen de kinderen beftellen aan dc naa-
ftc fcholen daar de kinderen woonen, cndc daar voor
betaalen tot fchoolgelt als vooren.

Item, dc refpeaive boekhouders, ende bcdeylders
van de Arabagts-kaamer cndc Diaconie, fullen haarc
kinderen beftellen ter fchole naaft aan de plaatfen daar
de ouders woonen, ende daar voor betaalen als voren.

deren gratis mogten werden geleert, fullen defelve
door de Predikanten,op *t befoeken, of by de refpe-
étive bedeylders naar gelegentheyt van faken werden
gewefen in *t Stadhup, om aldaar een briefje te
naaien j ende falmen de fchoolmecfters, daar foodani-
ge kinderen fchool koomen , op *c felve brieije van
Stads wegen door den Clercq Doeyenburg betaalen,
mits daar van alle vierendeel jaars ter Secrctaryc leve-
rende perfe£i:e fpecifÏcatie.

De Idnderen, die op voorgaande wvfe ter fchoolc
fullen werden beftelt, fullen ten minften vyf jaaren
moeten oud zyn.

De Buur-kerk fal moeten lecren de kinderen van
*t I ζ ende 13 Quartier.

Jacobi-kerk lal moeten leeren de kinderen van *t
15 C^artier.

Nicolai-kerk fal moeten leeren dc kinderen van't
8 Quartier. ^

Dc Geerte-kcrck fal moeten Iceren de kinderen
van 't 10 Quartier.

Ende of uy tte voorfz Quartieren, 't getal yder kar·
fpel opgcleyt, niet compleet worde bevonden, fullen
uytte naafte Qyartieren foo veel moeten daar toe ne-
men, dat yder heeft den taux, daar op hy isgcftcld.

Ende fullen de refpedive Quartiermceiters van de
voornoemde Qaartieren, geen fchoolgeld tn rekenin-
ge brengen van 't getal der kinderen daar yder Paro-
chie op gcfteld is, maar in cas de kinderen 't felve ge-
tal komen te excederen, fullen fy de fchoolmeeikrs
van yder der fclver volgens de gegeven briefjcns be-
taalen als vooren. Adum den 28 Oûob, 1044.

Ende ingevalle ymant van geringe luydcn in de Stad,
niet van aalmoeiTen levende, begeerden,'dat haar kin·

ÂCHt^

-ocr page 508-

VAN DESER STADS MUSICIENS, OF

ACHTSTE TYTEL.

Jn den eerilen,fullcn de voorfz muficiens hun heb-
ben te voorficn van bequame inftrumenten tot
haren dicnft noodig, boven die gecne , die hun
van Stads wegen gelevert zyn.

Ënde fullen alle dagen prseaTe ten half twaalfuuren
gehouden welen te ipeelen voor het Stadhuys , ende
dat in compleeten getale, op pœne Van tien üuyvers
by yder abfente te verbeuren.

I I I.

Deefe muficiens fiillen geprivilegeert zyn, om al-
leen, met exclufie van allen anderen, ie fpeelen op fo·
lemneele maaltyden,banquettencnde bruyloftén,bin-
nen deefe Stad ende de Vryheyt van dien.

I V.

Ende of ymand anders, het zy alhier woonende of
van buyten komende , fig vervorderde te fpeelen op
foodanige maaltyden , bancquetten ofte bruyloftén,
die fal verbeuren,boven ende benefFens fyninftrumen-
ten, twaalf guldens, te appliceeren ten profyte van de
voorfz muficiens, armen van de Ambachts-kamer en
den Officier, die de executie doen zal, yder ccn dar-
de part.

Des fullen hun de voorfz muficiens onthouden ter
Voorfz plaatfen te fpeelen eenige onbehoorlyke danfe-
ryen, op pœne van fufpenfie van haren dienft , bly-
vende niet te min van waerde de Refolutie, den pja-
nuar. 1643. tegens de Balen en Baletten genomen.

V I.

Van de voorfz muficiens drie, vier ofte ook alle op
een ander verlooft ofte verfeyt zynde,zal hetvryftaan
neffens de felve, ofte (alle verfeyt zynde) alleen, te
verfoeken andere perfoonen , hun met mufiekfpeelen

ipeelen f op eenige bruyloftén ofte maaltyden binnen ren, cienguldeos.

na het voorfz articule te reguleeren , op pœne als in
het IV articule. ' ' '

V I I.

Ende zal tot beter nakominge deefér Ordonnan-
tie , ende onderhoudinge van goede ordre, onder de
voorfz defer Stadsordinaris muficiens, jaarlyksuytde
felve by de Heeren Burgermeefteren een tot Priefes
verkofen ofte gecontinueert worden , die de voorfz
muficiens refoefteeren zullen, ende fyne beveelen,
conform deeie Ordonnantie, pareeren, op arbitraile
correótie.

VIII.

Ende zal niemand van henluydèn', op de verbeurte
van drieguldens, mogen trafteeren of aanneemen te
deéfe Stad, ofte Vryheyt van dien, fonder voorgaan-
de kennifll· ofte communicatie van den Prasfes, die
dan het felve het Collegie zal hebben bekent te maa-
ken.

IX.

Ende of maar drie ofte vier van het Collegie be·
geert wierden , op bruyloftén ofte maaltyden, zoo
zuilen die geene , die voor die reyfedaar niet geweeil
zyn, in toekomende geprsefereert worden.

x; ■ ^

Deefe muficiens zullen yder reyfe voor falaris heb-
ben ende genieten elk vyf guldens, fonder meer te
mogen eyflchen, mogende het niet te min acceptee-
ren, foo ymand ter liefde van de konfte hun meer wil
geven.

X I.

Ider van henluyden fal moeten te vreeden zyn met
foodanige partye, het zy in het fingen of in het fpee·
len, als den Prasfes, ofte in deflelfs abfentie den oud-
ften in dienft, goedvinden ende ordonneeren fal, op
pœne van drie gulden by den onwilligen ofte weyge-
rigen te verbeuren.

X I I.

Ende fal niemand zyn partye mogen verlaten, ofte
t'fyner welgevallen voor den tyt naar huys gaan, me-
de op de verbeurte van drie gulden.

XIII.

Soo yemand van henluyden fig onbehoorlyk quatn
te dragen, het zy met dronckcnfchap, kyvagie, of-
te anderfintSj fal verbeuren als vooren, ende de eer·
fte reyfe daar aan t'huys gelaten werden.

X I V.

Item, fal niemand van henluyden fig vervordcreo
uytter Stad te reyfen, fonder confent van de Hecrcn
Burgermeefteren ofte een van henluyden, endefön-

crneerende, die dan mede gehouden fullen wefen hun der kenniflc van den Prasfes, op de verbeurte van fe»

guldens.

X V.

Item, fullen fyluyden, ergens van Stads wegen fpe-
lende, hare filvere letters op hunne mantels ofte rok-
ken móeten dragen, mede op pœne van fes guldcflji
by yder naarlatige te verbeuren.

XVI.

Item,fullen gehouden wefen jaarlyks hunnen dicnlt
te ftellen in handen van de Vroedfchap, om naar me-
rite gecontinueert of verlaten te worden.

XVII.

Aangaande deefer Stads Muficiens, ofte Stads
Trompers ; Beyermeefter , en Organift van
den Dom, mitsgaders van de Maillebaan.

EERSTE DEEL.

Van defer Stads Muficiens, of Trompers, Beyermeefter, .

en Organift van den Dom.

L ORDONNANTIE efide InflruSïie voor de fes Muficiens der Stad Utrecht, vanouds de Stads

7rompersgenaamt, den 30 OBob. MDCXLIIL

Foeg hier by deRefoîaîie tegen het fplen op eenige Balen^ van den 9 Januar, ^alhier in hetw. artyk.aangehaalt
Siet boven den iv. Tyt. i. Deel. Num. xn.

Die in plaatfe van een afgeftorvene ofte verlatene
komt te fuccedeeren, ende geadmitteert te worden,
fal voor fyn intree aan het Collegie hebben tc veree·

XVIII·

-ocr page 509-

XVIII.

Item, Tullen alle voorverbaalde boeten, uytgefon-
dert daar van hier vooren artik. iv en vi anders ge-
ftatucert is, komen alleen tot profy te van het geraec-
ne Collegie, ende fullen defelve datelyk , ofte ten
)angftcn binnen den tyd van een maand, geint worden
by den Praefes.

XIX.

Ende of het gebeurde , dat y m and weygerde fyne
verbeurde boeten te betalen, foo zal den Prasfes de
felve, ende daarenboven nogdai tig ftuyvers voor amen-
de deefer weygeringe, ontfangen van den Cimeraar
defcr Stad , die by deiên geauthoiifcert word , om
fulks te korten aan de gagie van den onwilligen.

XX.

Den Praefes zal gehouden wefen van fyn ontPung
ende uyrgeven jaarlyks pertinente reekeninge te doen
aan het Collegie, ende zal voor fyne moeiten genieten
een vereeringe van vier kannen wyns, ofte drie gul-
den daar voor.

X X r.

Ende foo eenige differenten onder het Collegie qua-
men te verryfen , die by henluyden niet gevoeglyk
konden worden bellecht, foo zullen defelve by Ge-
committeerden uyt de Magiftraat gedecideert wor·
den.

Aldus gedaan ende provifioneelyk gearrefteerr by
de Ed. Vroedfchap der Stad Utrecht , die aan haar
behout de interpretatie, vermcerderinge , verminde-
ringe ende veranderinge deier Ordonnantie. Aöutn
den 30 Odober i<Î4J.

TROMPERS, BEYERMEESTER, &c. II. BOEK. VIILTIT. s^i

II. PLAÇA AT , dat defer Stads Muficims, oflrompers, alleen, met exclufie van anderen, op

folemnek maaltyden , of bruyloften fullen mogen fpeelen , den 28 Februar,
MOCXLIV; gerenovecrt den iz Fehruar. MVCL ; en 9 Januau
CHD C L li en geamplieert den 3 Januar, MOC L· XL
Ifoo de Muficiens defer Stad , van ouds ge- ίhebben laten employeren. Bly vende niet te min van
naamt Stads-trompers, by 't derde Articule 'weerde de {x) Rcfolutie den p January 1645. tegeni

ƒ ^ van hunne Ordonnantie of Inftrudie vanda-
tc den 90 Odobris i<545. geprivilegeert zyn
om alleen, met exclufie van allen anderen, te f^elen
op folemnele maaltyden, banketten ende bruyloften ,
binnen defe Stad ende Vryheyd van dien, ende daar
by tegens een yder, 't felve contravenierende, gefta-
tueert is een boete van twaalf guldens j ende dat men
bevind , dat eenige de voorfz Ordonnantie pogen te
illuderen, ende onder dekiel van collation,, muficie-
ren, ofte diergelyke, hun gefelfchap convoceren, en
andere mufykipeelders employeren. Soo is , dat
Borgermeefteren ende Vroedfchap by defen interdice-
ren, in fulke'ofre diergelyke gelegentheden, eenige
andere, als defer Stads Muficiens te gebruyken, op
pœne van twaalf guldens over yder mufiekfpeclder,te
vei beuren by die gene die foodanig gefelfchap heeft
geconvoccert of doen convoceren , ofte zyn huys of
gemak daar toe verleent. Gelyke twaalf guldens zal

inftrumenten. Alle welke boeten , ( i ) fappliceren
ten behoeve van de voorjz Stads trompers ^ Ambachts· ka-
mr,enden Officier d'executie doende, den felven Officier
zal mogen in 't geheel verhalen aan yea^d, die in 't
' " nTeh

de Balen en Balelten genomen. Ende foo yemand des
niet tegenftaande indireöiclyk in eenige manieren de
voorfz Refolutie , ende defer Stads Muficiens inftru-
die, quame te contravenieren, tot illufie der gnedc
meyninge ende intentie van myne Heeren voornoemt,
fo fullen defelve daar over arbitralyk gemulfteert wor-
den, ter difcretie van den Gerechte, na gelegentheyd"
van faaken. ( } ) Verfiaandc mch Haar Ed. dat geem
muficiens fullen vermogen binnen de ft Stad te doceren mu·
ficam vocalem vel inftrumentalem, danmetfçhtiftelyt
confent van de Froedfchap^op gelyke poene ais boven. Vet·-
klarende voortsj dat al!e perioonen , da onder pras-
text van te zyn militair, defe Ordonnantie alreeds heb-
ben gecontravenieert , ofte namaals fullen komen tc
contravenieren ofte illuderen, alwaar 't Ichoon fy die
militie quamen te verlaten, hun niet lullen mogen la-,
ten gebruyken om yemand te inftrueren in mufiek,
in danfen, in talen, ofte in eenige andere konften of

verbeuren yder mufiekfpeelder, boven zyn mufieck- wetenfchappen, ook niet tot eemge handwerken of-

gefelfchap is geweeft , behoudens deniclven zyn re-
gres tegens die gene, die haar huys daar toe verleent,
convocatie doen doen , ofte hun tot foodanig fpeÎen

( ï I 3 ) 'T geen alhier curfyf is ^ is in het laat fie 'Placaat va» i66ï bygekomen.
( i ) Defe Refolutie is te vinden boven in den ιv. Tyt. 1 Deel. Nunj. xi i.

te ambachten, die onder de Gilden zyn gcreguieert ,op,
pœne van hun de frequentatie defcr Stad verboden, oi*
anders arbitralyk geftraft te worden. Aldus gepubli-
ceert van den Stadhuyfe t'ütrecht, naar voorgaande
klokluydinge , more felito, den gjanuar. lööi. lo
kenniife van my, J. van de Nypoort. ■ » ^

Eerftelyk, zal hy hebben te befpeelen de kloe-
ken van denDom,jacobi enNicolai kercken.

I I.

Te weeten, die van den Dom des 's maan-
dags, dinsdags, donderdags, vrydags ende faturdags,
op yder der voorfchreve dagen ten minften een uur,
Ipeelende mede des donderdags op de groöte kloeken.

III.

Op die van Jacobi kerk des maandags ende don-
derdags ten drie uuren, ende des faturdags voor mid-
<3àg, mede ten minften een uur.

1 V.

Ende op de kloeken van Nicolai kerk, fal hy heb-
ben te fpeelen dinsdags naarnoens, van drien tot vier
uuren des winters, ende des fomers van vier tot vyf
uuren, 's vrydags morgens des winters van acht tot
ende fomers van feventot acht uuren.

ς 1

oai nog gehouden zyn op de tonnen van de horo-
///. DeeU

111. INSTRUCTIE voor defer Stads Beyermeefler, den 31 OM, MOCLFll

iogien der voorfchreve kercken alle vierendeel jaars
nieuwe voyfen te ftellen, met communicatie van dc
Kerkmeefters refpeûive.

Ende voorts opöcht te nemen op de horologien en- i
de kloeken, foo van de voorichreve kercken, als van
het Stadhuys, alle dewelcke wel geftelt zynde, zal
hy die moeten onderhouden, dat 'er geen extraordina·
ris onkoften worden gebragt tot lalten van de voor·
fchreve kercken, waar toe hem op zyn ve^foek de
refpedive kotters, ofte die daar toegeftelt zyn, zul·
len hebben de hand te bieden.

V I 1.

Eyndelyk zal hy zynen dienft perfoonelyk hebben
waar te neemen, ende te belooven zyn domicilium
hier te houden, fonder die elders te tranfporteeren,
dan met confent van de Vroetfchap. Aldus gedaan-
ende provifioneelyk gearrefteert by de Ed. Vroetfchap j
der Stad Utrecht, den μ OÎlob. ιό^γ, ,.

Sss

i..
% I.î

IV. ΝΑ.

-ocr page 510-

5g6

IV.

NADER InfiruBtt voor twee defer Stads

Eeritelyk, zullen zy beydc gehouden zyn by e-
gale beurten op dc naarbel'chreve dagen ende
uuren, ten miniten een geheel uur Jang, te
befpeelen de kloeken ofte fpeelwerk,hangen-
de op de Doms, Jacobi ende Nicolai toornen, na-
men tJyk:

0/> den Ooms Toorn,

*$ Maandags ten tien uuren , dinsdags ten tien uu-
ren,woensdags 's winters ten twee uuren, fomcrs
in May, Juny, July en Auguftus, als meede door-
gaans in de week van de jaarmerkc ten fes uuren ofte
halffevenen, donderdags ten tien uuren, vrydags als
des woensdags j faturdags ten tien uuren , fondags
ten elf uuren, ende daarenboven fomersten fes uuren :
dog dat op deefen dag alleenlyk Pfalmen zullen wor-
den gefpeelt.

In May des avonds een uur voor het (èo'ÎderdÎs:
iuyden van de waakklok, CSaturdags.

Jacobi Toorn.

*s Maandags ten drie uuren, donderdags ten drie
uuren, faturdags ten acht uuren.

Beyermeeflers y den 25· Februar. MT) C L XVIL
Nicolai Toorn.

Dinsdags 's winters ten twee uuren, ende fomers
ten vier uren,vrydags 's winters ten acht ende fomers
ren feven uuren.

Nog zullen defelveBeyermeefters gehouden zyn dc
tonnen der horologien ,beruften'Je op de voorfchrevc
toornen, met bequame ende melodieuie voorfpeelen
te beileeken ofte te vooriicn, ende defelve voifen ten
langften alle vierendeel jaars, ofte foo dikwils hun
zulks geordonneert fal worden, te veranderen; des
dat tot het voorfpel van de heele uuren,niet dan voi-
fen Van Pfaimen zullen worden gi bruykt.

Ende voorts goede opficht te necmcn op dc gemel-
de horologien ende kloeken, ten eynde defelve wel
worden gehandelt ofte geregeert, ende met iaiecrcn
onderhouden, ende yets bevindende; dat aan de voor-
fchreve werken eenige verhinderinge ofte fchade fou-
de konnen toebrengen, zullen zy het zelve aan de
efpedive Cameraars ofte Kerkmeeftcrs aanftonts heb-
ben bekent te maaken, om geremedieert te worden.

Eyhdelyk zullen zy voornoemde Beycrmeefters de
voorfchrevc dienften met alle vlyt perfoonelyk heb-
ben waar te neemen. Aldus provifioneelyk ter ver-
gaderingc van de Ed. Vroetfchap der Stad Utrecht
gearreüeert, den 2f February 1067.

VAN DESER STADS MUSICIENS, OF

Eerftelyk, zalhy op de naarbeichreven dagen en
uuren, ten minften een geheel uur lang, befpe-
len de kloeken ofte fpeelwcrcken, hangende
op den Doms ende Nicolai toornen, begin-
nende ten allen tyden met een Pfalm.

den Ooms Toorn.

*s Maandags ten elf uuren, fomers in May 's avonds
driemaalen ter week, dinsdags, 's woensdags en vry-
dags, van feven tot acht uuren. Als mede doorgaans
in dc eerfte week van de jaarmerkt ,van half leven tot
half acht uuren, donderdags ten tien uuren, fatur-
dags ten tien uuren.

fen van Pfalmen zullen worden gcbruykr,icn fy fulks
hun exprcifelyk anders wierdc gcinjungeert.

Ook zal hy goede opficht ncemcn op de gemelde
horologien ende kloeken,ten eynde drfelve wel wor·
den gehandelt, ofte geregeert, ende met fmeercn on-
derhouden, ook forge dragen , dat het yferwerk, daar
dc kloeken innc hangen, jaariyks behoorlyk worde
gcvcrft, ende yets bevindende dat aan de voorfchrevc
wercken eenige verhinderinge ofte fchade foude kon-
nen toebrengen,fal hy zulks aan de Hcercn Commif-
fariiTcn van het beyerwerk, refpedivc Cameraars ofte
Kerkmeeftcrs van de Nicolai kerk, aanftonts hebben
bekent te maaken, omme met alle fpoed geremedieert
tc konnen werden.

Voorts zal hyuyteygenc authoriteyt geenc de min-
ftc verandcringe mogen maaken, het zy aan dc ftoe-
len, klavieren, pedaalen als anderfinis, ook geenc
yferdradcn van dc klavieren afneemcn of onbruykbaar
maaken , maar de wercken alfoo laten, als die hem
zyn overhandigt.

Ook fal hyBcyermeeftcr, fonder expres confentvan
dc Heeren Burgcrmecftcrcn ende Dom-Dtcan, niet
vermogen uyt dc Stad tc gaan ende vcrblyven.

EnJe zal den voorfchreven Beyermeeller dc voor-
fchrevc dienften, met alle vlyt perfoonelyk hebben
waar tc necmcn, hem injungeerende geenc onb'cqua-
me perfoonen op defelve klokfpeelen tc adraittecren.

INSTRUCTIE voor den Bejermeefier defer Stad, dm i^Oecemb. MOCCVI.

Op de Nicolai Têorn,

Dinsdags 's wintei^s ten twee uuren, ende des fo-
mers ten vier uuren, vrydags 's winters ten acht, en
fomers ten feven uuren des morgens, uytgenomen
dc maand van May, ende de eerfte kermis weekc.

Nog zal hy Beyermcefter gehouden zyn dc tonnen
van dc horologien,beru(tendeop de voorfchrevc toor-
nen, met bequame en melodieufe voorfpeelen t'c bc-
fleecken ofte tc voorfien, ende defelve voyfen ten
langften alle vierendeel jaars, ofte foo dikwils hem
zulks geordonneert zal worden, tc veranderenj des
dat tot het voorfpel van dc gchccle uren niet dan voy- ende Vroetfchap deefer Stad, mitsgaders Dom-Decan

Sal ook gehouden zyn eens ter weekc waar tc nee-
men het Collegium Muficum , altans gehouden
wordende in dcAalmoeiTeniers-kamer deefer Stad,om
de baiTo continuo tc fpeclen.
Laaiftelyk, behouden de Heeren Burgermeeflercn

ende Capittule ten Dom alhier, aan hair dc verandc-
ringe, mitsgaders vcrmeerdcringc ende vermindcrin"
ge deefer inftruilie. Aldus gcarrcftcert, op den 24
December 1700. Ende was geteekenr, E. v. Harscarap»

VI. ANDERE InflruBie voor den Beyermeefler van den Oom, gearreüeert by de Gecommiïtetr'
dens van de Froedfehap, en van het Capittel van den Oom ^ den 24 Oecemb.
MOCCVI

Dc Ed. Heeren Vice-Dom-Decan ende Capit- 8 November 170Ö laatftlecden, naar voorgaande gc-
tulc ten Dom t'Utrecht, Capittulariter ver- fprek ende communicatie met dc Heeren Burgermec-
gadert, rapporteerden de Heeren Hccuft, fleren en Gecommittcerdens vandc Ed. Achtb. HéJ·
ende andere haar Ed. Gecommittcerdens en- ren van de Vroetfchap deefer Stad, conjunilini

de Gcauthorifeerdens, dat haar Ed., ingevolge van gefamentlyk met defelve toe Beyermcefter deler wrc-

dcs Capiccels rcfolutic en authorlfatic, van dato den ke hadden aangcftclt, den perfoon van Jacobus Haiji

-ocr page 511-

TROMPERS, BEYERMEESTERS, Scc: IL BOEK: VlIlTIT.

op het traólcment daar toe ftaande, cnde foo als het 1 preflclyk wierde geinjungecrt.
2elve by den laacft overleden Beyermeeftergenoten isi IV.

te weccen drie honderc en vyftig gulden by de Stad, Ook Zal hy goede opijgt nemen op het voorfchre^
ende twee hondert gulden by het Capittei jaarlyks re ve horologie en kloeken, ten eynde defelve wel wor-
betalen. Dat haar Ed. verders, uyt krachte van de den gehandeit ofte geregeert, endc met fmceren on-
voorfchreve authoriiane, de concert met Welgemel-(derhoudeni ook zorge dragen,dat het yferwerk,daar
de Heeren Burgermeeiteren ende Gecomniiiteeraens de kloeken in hangen , jaarlyks behoorlyk worden

gcverft; endc yeis bevindende,dat aan het voorfchre-
ve werk eenige fchade zoude konnen toebrengen, fal
hy zulks aan dc reipcaive Heeren Cameraars aanilonts
hebben bekent te maken , om met alle fpoet geremc-
dieert te konnen werden.

Voorts zal hy uyt eygene auroriteyt gcenc de min-
fte veranderinge mogen maacken, het zy aan tloclen^
klavieren, pedaalen, als anders, ook gecne y Ier draa-
den van de klavieren afneemen of onbruykbaar maa-
ken, maar het werk alfoo moeten laien, als het hem
overhandigt is.

V I.

Ook zal den Beyermeeiler, buyten expres confertt
van de Heeren Buigermeefteren ende den Dom De-
can, ende by deflelfs abicntie van den Vice-Dccaa
in der tyt, niet vermogen uyt de Stad te gaan ende tc
verblyven.

V I I.

Ende /al den Beyermeefter den voorfchreven dicnif
met alle vlyt perfoonelyk hebben waar tc neemen,
hem injungeerende geene onbequame perfoonen op
het felve klockeipel te admicreeren.

V I 1 1.

Laatftclyfc behouden de Heeren Burgermeeftereri'
ende Vroeti'chap deefer Stad, mitsgaders Üom-De-'
can endeCnpittule ten Dam alhier,aan haar de veran-
deringe, mitsgaders de vermeerdennge en vcrminde-
ringc deefer Inlbudie. Aldus gearreileert, op den
24 Deccntber 1705.

INSTRUC riE voor den Organifl van dm Dom, den 24 "Decemb. MOCCVL

het eyndigen van detelve Godsdienil, zoo wel dei
voor- als naarmiddags moeten repeteeren dien Pfalm,
welcke het Latil gefongen is, ende als dan fpeelen ten
minilen een quartier uurs. |

I V.

Wclverilaande, dat den Organifl niemand in fynd
plaaife zal mogen fubilituecren , noch op de orgelen
laren fpeelen, dan met voorwecten ende confent van
den Heere Dom Decan, ofte Vice-Dom-Decan, by
abfentic van den eerilen.

Sonder wiens believen en pcrmiiCe hy herri ooÎc
niet uyt de Stad zal mogen begeven.

VI.

Den Organiil zal ook gehouden wefen , wanneer
yets aan het orgel mochte ontbreeken , daar van aan-
ftonis aan den Heere Cameraar des Capittels kcnniifô
te geven, op dat, tot voorkominge van verval, hec
felve met den cerften geremediccrt mag worden. ♦

VIL

Sal mede goede forge dragen, dat den orgelmaker dd
voorfz orgelen na bchooren op fyn verfoek accordee-
rc} fonder de correâtie, die noodig bevonden zal wor-
den , na te laten,ofte eeniger tyt uyt tc ilellen, dari
om merkelyke reedenen.

V I Τ T.

Laatilelyk behouden de Hccrcn van den Capittuld
aan haar de veranderinge , mitsgaders de vermeerdè-
ringe Cnde verminderinge! van deefc Inilru^tic.

Op alle het welke gedelibéreert zynde, hebben
haar Ed. het felve geapproheert en geratificecrt, als
haar Ed. zyn doenae by deden, en welgemelde Hee-
ren Gecommitteerdens voor haire moeytcn, in delen
genomen , bedankt $ fullcndc aan den voornoemde^
Sss % ' Ja-

van de Stad voor den felven H n, invoegen als voor-
fchreve is, tot Beyermeeiler aangeltek, hadden ge-
concipieert ende gearreileert de volgende inlhuébic.

hpruSlie voor Jacohus Hein, ah Beyermeefler vm
den Dam, gearrefleert by de Heeren Bmgermee-
peren ende Gecommitieerdens van de Froetfchap
der Stad Utrecht, ende Gecommitieerdens van het
Capittei ten Dom alhier»

In den eerilen, dat den Beyermeeiler op de naabe-
fchreven dagen en uuren, ten minilen een geheel uur
lang, fal befpeelen de kloeken of fpeelwerk, hangen-
de op den Doms toornj le weeten, des maandags ten
elf uuren, donderdags en faturdags ten tien uuren.

II.

Ïn de gcheele maand van May, als mede in dc eer-
He week van de jaarmerkt, des dinsdags, woensdags
envrydags *s avonds ten feven uuren, dog zal als dan
op donderdae en faturdug 's morgens niet fpeelen.
^ III.

Item, zal den Beyermeeiler gehouden zyn de ton
van het horologie,op den toorn beruftende, met be·
quame en melodieuie voorfpeelen te beileecken ofte te
voorfien, ende defelve voyiçn, ten langilen alle vieren
deel jaars, ofte foo dikwiis hem zulks geordonneert
2al worden, te veranderen ; des dat tot het voorfpel
van het geheele uur niet dan voyfen van Plalmen ge-
bruykt zullen worden, ten zy zulks anders hem ex-

VIÏ.

Rapporteerden wyders de WclgeinejUe Heeren
Hœuft, ende verdere haar Ed. Gccommit-
teerdens, dat haar Ed. uyt krachie van des
Capictcls Relolutic en auihorifatie daar by
verleent, in duo den 8 November 170Ö voorfz, den
gemeldcn Jacobus Han hadden aangeilektor Organiil
dseier kerke, op het traktement van een hondert gul-
den jaarlyks, daar toe ilaande, ende volgens de In-
llrudic by haar Ed. geconcipieert cn gearreileert.

In den eerften, dat den Organiil op alle Bondagen
voor- en nademiddag, als mede des wmtcrs 'savonts,
ook des woensdags ende vrydags 'savonts, voor en
na dc predikatie, onder het fingen der plalmen per-
ibnelyk de orgelen deefer kerke zal befpeelen , gelyk
ook op PaaiTchen endc Pinxter-maandagen, eerilecn
tweede Kersdag, Nieuwjaarsdag, Heemelvaartsdag,
Goede vrydag, mitsgaders den Dankdag overde ver-
loiîînge van de Franflchen, ende voorrs generalyk op
alle tyden als de Godsdienil in de kcrcke zal wor-
den geplcegt, uytgefondert wanneer her Hcylige
Avondmaal zal worden uytgedeelt, in de Voorberey-
dings predicatien, Vail- endc Beededagen, als mede
des fomers in de vroeg·predicatien, als wanneer, ge-
lyk van ouds, op de orgelen niet gefpeelt zal wor-
den.

ï I.

Op alle welckc dagen den Organifl iïg tydclyk op
het orgel zal vervoegen, en voor het ecrfte fingen
den Pfalm zal moeten ipeelen, welckc als dan ge-
fongen zal worden.

tS J I I·

Des Sondags ende andere dagen, wannecr.de gc-
oeclen dag den Godsdienil gepiceet worc, zal hy naa
m.Dich

-ocr page 512-

ço8 VAN DESER STADS MUSICIENS, OF

Jacobus Hm copye van deefe Refolutie ter handen
worden geftelt, omme hem te dienen in plaats van
commiffie als Beyermeefter en Ürganift. Onder ftonc,
accordeert met de voorfchreve Refolutie. Nog lager
ftont. In kenniiTe van my, endewas geieeke.lic, E»
V. Drakenborg.

ACHTSTE TYTEL.

'n den eerften, fal niemand in de voorfz baan mo-
gen fpelen fonder kennilTe ende confenc van den
Maliemeeiter, op pœne van by yder contraven-
teur te verbeuren, eicke reyfe dartig ftuyvers.
I I.

Ende fal yder perfoon, die in defe baan wil fpelen,
den IV'IuIiemeefter, alvorens betalen drie ftuyvers, en
voor de huur van een malie» foo hy cene begeert,ge-
lyke drie ftuyvers, ende dat ook foo menigmaal, als
hy, daar uyc gcfcheydea zynde, weder fal willen
fpelen.

1 I I.

Item, fuIJen de fpeelders, ten eynde een yder, in
ofte ontrent de baan zynde,gewaarfchouwt mag we-
ien, gehouden zyn overluyt te roepen, garde^ ofte
diergelyke, anders fal de nalatige, yemand komende
te quetfen ofte befeeren, gehouden zyn in de koften
van 't meefterloon, fmerte ende verfuym, boven ar-
bitrale correâiie.

I V.

Een yder fpeelder zal zynen bol op de gelyke gront
laten leggen, fonder defelve op hoopkens te fetten,
op de verbeurte van drie ftuyvers t'elcken reyfe, ende
fal de bol, uyt de baan geflagen zynde, voor een flag
met de hand daar weder in moeten fehieten, recht
over de plaatfe daar die buyten defelve gelegen had-
de, op de verbeurte van gelyke drie ftuyvers.

Ook ü\\ niemand,'tzy oud ofte jong,als in de baan
gefpeelt wort, in defelve mogen gaan wandelen, bly-
ven ftaan, op de planken fitten,nog daar door lopen,

ÏL

dan alleen defelve over dwars pafleren, op de verbeur-
te van twaalf iluyvers.

γ v i.

Item, fal niemand in de voorfz baan mogen de kloot
fehieten, kolven, ofte ergens anders mede fpelen, dan
alleen met bol ende malie,op de verbeurte van 't ge-
ne daar mede gefpeelt wort, ende t'elckens twaalf
ftuyvers daarenboven.

V I 1.

t'Appliceren alle de voorfz boeten tot behoef van
den Maliemeefter,die tot executie der fclver by delen
mede geauthorifeert vvert. ·

VIII.

Ende indien yemand den Maliemeefter in 't exerce-
ren van,zyn ampt misfeyt ofte misdoet, lal verbeuren
drie guldens, t'appliceren de eene helfte tot behoef
van den Officier, ende de andere helfte voor denMa«
liemeefter, boven arbitrale corre6bie.

I X.

Soo wie de baan ofte planken, om defelve zynde;
komt te fchenden ofte breken, die fal gemuldeert of
geftraft worden naar gelegentheyd ende difcretie van
den Gerechte.

Ende fullen de ouders voor haar kinderen, defe Or-
donnantie contravenierende , gehouden wefen te ver-
antwoorden. Aldus provifionclyk goedgevonden en-
de gearrefteert by myn Heeren Burgermeefteren en
de Regeerders der Stad Utrecht, den i6 0ô:ob.
Ende was geteekent,by my Secretaris prefent, J.van
de Nypoort,

TWEEDE DEEL.

Rakende de Palemaliebaan defer Stad.

ORDONNANTIE op't fpelenin dePalemaliebaan,gegrrefleert den leOÜohM'DCXXXVlI;

en gerenoveert den 29 Maart ΜΌ CXLI.

ORDONNANTIE tegen het oprechten van Tapfleeden binnen de 100 roeden van de Ma-

Itebaan, demo May MTJCXXXVIL

Ifoo men tot cieraat deeier Stad, mitsgaders
tot eerlyk vermaak en exercitie van de bur-
gers ende inwooaders van dien, ende der
geener, die de /icademie alhier frequentee-
ren, heeft doen maken een maliebaan, met verfchey-
den allées ofte wandelpaden, ende dat men beducht is,
dat rontfojn ende omtrent defelve veele tavernen ende
tapfteeden fullen worden opgeftelt ende gemaakt,en-
de dat daar uyt verfcheyden infolentien ende inconve-
nienten fouden konnen komen te ontftaan, tot tur·
batie ofte divcrfie der geener, die haar in de voorfz
baan exerceeren, ofte daar omtrent wandelen. Soo
heeft de Vroedfchap deefer Stad by provifie dienftig

ÏÎL

bliceren fal de Ordonnantie op de Palemaliebaan,
den 16 Oftober Icftleden by de Vroedfchap gear-
refteert, als ook dat men op hondert roeden na
by de voorfz baan geen malies ofte bollen fal mogen

ende nodig geacht te verbieden ende interdiceercn,
verbier ende interdiceert by deefen allen ende een ye-
gelyk, die geen jaar voor dato deefer aldaar getapt of
taverne gehouden hebben, genig wyn, bier ofte ta-
bak te verkoopen, ofte taverne te houden, binnen dc
hondert roeden, van de voorfchreve baan af te mee·
ten, op poene van hondert gulden t'elcken reyfe, als
zy daar op bevonden fullen worden, te verbeuren>
een dardendeel tot profyte van den Officier, die àc
executie doen fal, een dardendeel ten behoeve van
den armen van de Ambachts-kamer, ende het darde
dardendeel voor den aanbrenger.

verbeurte van alfulcke malies ofte bollen, tot t
van den Maliemeefter. Accordeert, in kenniife van
my, Corn. de Ruever.

IV. IN-

RESOLUTIE, van binnen de 1,00 roeden van de Maliebaan geen malies of bollen te 'νφ^'»
ofte verkoopen y den Decemb. MDCXXXFIL

's goedgevonden, dat men van den Stadhuyfe pu- te koop ftellen, veyl dragen ofte verkopen, op

VfrKpiirr<· vor» nlfïili-L·/» moltpo nfrf hnllfn _ tOt DeflOC

-ocr page 513-

e Vroedfchap der Stad Utrecht in ervaring
gekoomenzyndcjdat eenige hun derven on-
derÜaan, ontrent de Palenfiaïiebaan, uyt de
gruppels nciFens de allées,fand te doen uyc-
graven, ende halen, intcrdiceerc cn verbied by delen

TROMPERS, BEYERMEESTER, 7/. BOEK, FUI. T17. 509

IV. INTERDICTIE, tegen het halen van aarde of fand ajt demmeïs langs de Maliebaan » den

24 OBob. ΜΏ CXXXVLil,

allen en een yegelyk, eenig fand ofte aarde uyt dc
voorfz baan, al ices, wandelpaden, of gruppels daar
neffens, uyt te halen, ofte roven, op pœne van vyf
en twintig gulden i'clcken rcyie tc verbeuren, boven
arbitrale correftie.

'ί

V. PUBLICATIE, tegen het uueyden van beeflen ontrent de hoornen van de Maliebaan, den 14

Âugtifl. MOCXXXIX,

e Vroedfchap der Stad Utrecht interdiceert
en verbied hier mede allen en een yegelyk,
niemand uytgefonderr, eenige oiTcn, koe-
yen , paarden jfchapen, verekens, ende dier-
gelyk vee, of beelten te weyden,ofte doen weyden,
op Stads Land, by of ontrent de geplante boomen

viT
om de Maliebaan, op pœne van drie gulden y'der rey-
fe te verbeuren j auihorifeerende tot de bekeuring van
dien den Officier, Maliemeefter, en Stads Letter-
dienaar J m Jacobfe, voor welcke boeten zy foodani-·
ge beeÜen,aldaar weydendc, lullen mogen brengen,
ofte doen brengen in het fchuthuys.

PUBLICATIE, tegen het befchadigenvan het houtwerk van de Maliebaan^ den iiOecemb,
MOCLXIL

orgermeeileren ende Vroedfchap der Srad ü-
trecht in ervaringe gekomen zynde,dat eeni-
ge moetwillige ende boosaardigemcnfchen fig
hebben onderitaan het houtwerk van de ma-
liebaan met een byl, diftel ofte andere inftrumenten
grootelyks te befchadigen ende te bederven, hebben
goedgevonden te interdiceeren, gclyk een yder wel
fcherpelyk geinterdiceect wort by deefen, geene foo-
danige moei wil, waar door de voorfchreve Maliebaan
ofte delïclfs houtwerk foudc worden gefchonden ofte
verergert, te bedryven, op pœne van geapprehen-'

Vil. PUBLICATIE tegen het aanrechten van ïVedlopen binnen de Maliebaan» den 24 Januar.

MOCCXllL

deert, ende naar gelegentheyt van faaken arbÏtrailyki
boven refufie van de gelcdenc fchade geccrrigeert te
worden} ende hebben haar Ed. nog verftaan, dat in-
dien yemand aan den Officier deeier Stad fal hebben
aangebragt foodanigen pcrfoon ofte periooneni welc-
ke de Maliebaan invoegen als vooren mogten hebben
befchadigt, zulks dat defelve in hechtcniiïe quam of-
te quamen te geraaken, tot een vcreering genieten
zal hondert en vyftig guldens, cndezyn naam fecrcec
'gehouden worden.

orgermeeileren ende Vroedfchap der Stad U-
irecht,in ervaringe komende, dat federteeni-
gen tyd defe en geene perfoonen fig vermeten
om van tyd tot tyd te paard te komen ryden
binnen en tuflchen de planken van defer Stads Malie-
baan , ja fclfs foorten van wedlopen te paard aldaar
aan te regten , waar door de voorfz gefchulpte Ma-
liebaan gantfchelyk word bedorven , t'onbruyk en
buyten itaat gebragt, om in 't vervolg tot de ordina-
ris exercitie en fpel gebruykt te kennen worden j heb-
ben, ommc daar inne te voorfien , goedgevonden alle
en een ygelyk wel ernilelyk te verbieden, als Haar
Ed. Achib. doen by defen,van binnen de planken van
de voorfz Maliebaan tc paard te ryden, met eenige
paarden, koeyen of beeften daar inne te komen, of
aldaar eenige wedlopen met delelve aan te regten ,op
pœne van honderd gulden t'elkensen voor yder paard
of beeft teverbeuren, een derde voorden HeereHooft-
Schout defer Stad , een derde v®or defer Stads Aal-
moefeniers-kamer, en het laatfte derde voor den aan-
brenger, êcc. Op dat niemand hier van onkundig
zy, zal deze worden gepubliceert, gedrukt en geaf-
figeert daar 't behoord. Aldus gepubliceert van den
Stadhuyfe binnen Utrecht, 7nore jolito^ op dcn24Ja-
nuary 1713. In kennifle van ray, J. V. Baarle.

NEGENDETYTEL.

Betreffende den Houwelyken Staat.

Mm kan hier voor af laten gaan de Ordonnantie tegen de Hoeren^ Hoeren-PF^çerden t en Concuhinen , 'van den 11

July if88} zS Febrmr. 1592,} en i% July 1602. Siet het i. Boek. xti. Tyt. Num. 111 , iv.
Tot defen Tyteï behoort ook bet Plaçait op het hegraven der dooden, ivaar by de boete op het trouwen in een geleen·'
de of gehuurde Carojffe^ is gereguleert ^ den 7 Januar. i6ff. Siet beneden den x. Tyt. 111. Deel.

I. ORDONNANTIE, aangaande het aanteekenen der Hotmlyks Proclamatien by die van den

Kerkenraad y den χ Januar, ΜΌ XCill.

f van i'elcken reyfe de wete by tyds zal gedaan werden
aan den genen die het hare beurt is, hy den dienaar
van den Kerkenraad.

I I.

Defc te famen gekomen zyndc, cn zullen niemand
op 'c regifter onfangen nog aanteykenen, dan eerft
van de navolgende poinden, na elk's conditie ende ge-
legentheid, wel verfekert te wefen.

I I I.

Indien de contrahenten beyde jotjge lieden zyn, nog
minderjarig, ofie ook tot hare» mondigen dagen gc-
"ss 5 komen

O mme de opfchryvinge der genen, die hen ten
huwelyken ftaat willen begeven, met de
meefte ftigtingc en zekerheid van nu voor-
taan te doen, ende alle inconvenientien
Qien aangaande (foo veel mogelyk is) voor te komen,
iullen alle zaturdagen tot deelen eynde eene van de
Predikanten met twe Ouderlingen,by tour ende om-
^^gang, vergaderen, ter plaatfe daar toe by myne
Hecren dcMagiitraat te ordonneren, des Zomers ten
^yveujcn 's Winters ten drie uren nademiddag}waar

-ocr page 514-

5ïo VAN DEN HOUWELYKEN STAAT.

komen zynde, van 't eonfent van hare ouderen, ten
beyden zyden} ofte foo defelve defer wereld overleden
fouden mogen wefcn, van hare voogden ofte naafte
vrienden. Tot welken eynde goed zal weien, dat de-
felve met de cöntrahentcn mede verichynen. Ende
ia! hier op foo fcherpclyk regard genomen werden ,
dat ook de gene, welker ouderen hier met en woonen,
gehouden zullen wefcn,blyk hier van te doen, al eer
men Ie opfchryft , 'c zy door brieven of getuygen ge-
loofwaardig zyndc.

I V.

Soo 't ter contrarie perlbnen zyn, dewelke te vo-
rens gehuwelykt zyn gewceftj'c zy beyde , otte een
van bpyde, die zullen gehouden zyn voor al te doen
blyken van de dood van de afgeftorven > item, dc tyd
cnde plaatCedaar defelve overleden is, omme(wat den
tyd aangaat) te overleggen, oF de veranderinge van't
huwelyk met ftigtinge, ende zoo haaft (infonderheid
in de vrouwen) toe te laten zy ofte niet, waar in ge-
let ende acht zal genomen werden, zoo op de oude
difpofitien dien aangaande in dc regten, by voorgaan-
de Placaten oFte anderfints gemaakt, zoo ook op die
gemeene cerbaarheyd, en conditie der perfonen zelfsj
ende indien hier inne eenige fwiirigheyd zoude mo-
gen voorvallen, zullen de gene die 't haar beurte is,
daar van raport doen aan de Kerkenraad, omme by
defelve,of met gemeen advys,gedaan te werden naar
beïioren', ofte partyen aan mynHceren deMagiftraat
te renvoyeren. ^

Dcfer àingen zekerhcyd voor al gefchied zynde,
zuJlcn de comparanten wyders wel ende naarllelyk
ondervraagt werden, ofze ook malkanderen enigfints
verwand zyn,ofte van fwagerfchap beihan, lot ver-
hoedinge van alle bloedfchande. Item, of ze ook met
ymand eenige beloften van te voren gedaan hebben ?
omme alfoo alle onordeninge, die namaals zoude mo-
gen voorvallen, le prsevenieren.

V I·

Boven deefen zullen ze wyders gehouden zyn ter
goeder trouwe te verklaren, datie hen by de kerke, ;
daar fe hare uytroepinge verfoekcn, ende nergens an-
ders en zullen laten trouwen, 't en ware dat cene vaa
de partyen op eene andere plaatfe hare refidcntie had-
de , alwaar 't zelve ook zal mogen geichieden : wel-
verftaande, dat de proclamatien ook aldaar gaan zul-
len, zelf wanneer ze hier enige jaaren zouden mogen
gewoont hebben } ende wyders bchoorlyke atteftatic
van dc andere plaatfe zal gebragt werden aan den Ker-
kenraad , daar de beveftiginge des huwelyks verzogc
word.

V I I.

De namen der genen die aldus opgetckent zyn,
zullen den felven avond by den dienaar van de Ker-
kenraad aan de andere Predikanten overgedragen wer-
den j ten eynde de uytroepingen in alle kerken te
gelyk gcfchieden mogen.

VIII.

Ende indien op defelve eenige verhindcringe voor-
valt, die zal men den Kerkenraad aandienen, als ook
alle andere iwangheden, omme aldaar gcdecideerc
ende afgedaan te werden j ofte indien zulks niet ge-
ichieden kan 5 zullen partyen aan myn Heeren de Ma-
giitraat gewefen werden.

I X.

De gene die getrouwt zyn, zullen met aanteykc-
ninge van jaar en dag, wanneer 't felve gefchisd is,
te boeke geftek worden. Tot welken eynde de ko-
fters, op alle laatile zaturdagen van elke maand, de
gene zullen overbrengen, die binnen dien tyd beve-
iligt zynj ende zullen met eenen als dan de regifters
overfien werden,omme regard te nemen, ende ordre
daar 't behoort te mogen geilek worden, op den ge-
nen die na de uytroepinge by malkanderen ongetrouwe
blyven fitten.

Soldaten,ende andere vreemden,en zullen niet tot
de proclamatien ontfangen werden, fonder te voren
aan den genen, die fitten, behoorlyke kenniiTe ge-
dain te hebben , dat fe vry zynj in zulker forme ais
de Kerkenraad tot ter meeile verzekeringe zullen be-
denken ende bevinden re behoren, uyt de examina-
tie die zy gedaan zullen hebben.

II. PLACAAT , rakende den tyd van het aanteekenen der Houwlykfe proclamatien voor de Ma-

giflraat j en dat een maand na de laatfie proclamatie het houwlyk zal moeten
voltrokken worden y den 23 Âprd ΜΌ CXXIX.

'yn Heeren den Stadhoud r , Schout, Bur·
germceftcren ende Vroetfchappe decfer
Stad , doen te weeten eenen yegelyken,
dat voortaan alle vrydage 'snaarmiddags
van twee tot drie uuren, deGecommkteerden van de
Magiibaat in de Secretarye deefer Srad fullen fitten ,
om te doen aanieekenen de houwelykfe geboden ofte
proclamnticn der geencr,die hare trouwe op den Stad>
huyfe gefolemnifeert willen hebben y worden over-
fulks by deelen vermaant alle die geene, die hare pro-
clamatien van den Stad huyfe voortaan fullen begeeren,
ten voorfz dage en ure aldaar te verfchynen, geadfi-
fteert niet haar vader, indien fy een in het leven heb-
ben, anders hahr moeder, ofte by gebreeke van bey-
de, indien fy beneden haar jaaren zyn , te weten de
mansperfoonen onder devyf en twintig,en devrouws

c Vroedfchap der Stad Utrecht, perfifteeren-
de by de Ordonnantie den ζ January iÇp^
by de Heeren Regeerders défer Srad gearre-
fteert ,op de aanteekeningen der houwelyks
gebooden, verftaat en ordonneert, dat de geene wel-
ker gebood^n verkondigt worden in de kerken alhier,
öftc tfók hier en elders, daar fy volgens het Plaüaat
ofte na:iite vrienden , ofte die mombers geweeft zyn
ofte fouden behooren te weefen , op poene dat anders
deverfogte geboden niet aangeteekent zullen worden,
Ende fullen alle perfoonen , hare behoorlyke pro-
clamatien gehad hebbende , gehouden wefen haar
houwelyk te folemnifeeren binnen een maand na de
hiatlte proclamatie, ofte binnen den felven tyt tecorn-
pareeren voor den Gerechte , om re feggen dc rede-
nen van weygeringe,omme defelve gehoort,byhcn-
iuyden daar inne gedifponcerr te worden naar behoo-
ren j ende dit op poene van vyf gulden te verbeuren
voor de eerfte weeke na de expiratie van de voorfz
maant, ende voor de navolgende weeken elke Weekc
tien gulden, geduurende ter tyt tot fy den Gcrechtc
hare reedenen van weygeringe ofte vertrek verklaart
fullen hebben j te appliceeren ten behoeven van den

op de verbeurte van vyftig guldens voor den arfflco
der Diaconye alhier. Aétum detl 5 Auguft. iö3f·
was oïidcrteekent, J. Quint. ^--

JV'. Rü-ï

perfoonen onder de twintig jaren, met haar mombers! armen.
1ÎÏÏ

RESOLUTIE, dat de Houwlyken zullen moeten voltrokken worden ter plaatje j alwaar de'
geboden gegaan 'zyn, 6p pœne van ο gulden, den 5 Aug. MDCXX^^'

' op den Hnuwelyken ilaat geproclameert moeten wor-
den, haarluyder houwelyken zullen hebben te doen
folemniferen, alleen ter plaatfe,alwaar haarluydergc-
booden geproclameert worden, en nergens anders,

-ocr page 515-

Gehoort het rapport van dc Heercn Borgemec-
ilcren cn Gecommitteerden tot de kcrke-
lyke faken, op dc Requeile daar otnme ge-
prefenieert by de Diaconie van de Nedcr-
duytfcbe*Gereformeerde Gemeente alhier, heeft de
Vroedfchap, tot elucidarie en interpretatie van Haar
Ed. Arhtb. appoinftement in dato den 5 Aug. i<S5f.
waar by een boete van vyftig gulden voor den armen
der Diaconyc is geftatueert, te betalen by die welker
houwelyken biiiyten defe Stad werden gcfblemnifeert,
alwaar haarlieden geboden niet waren verkondigt, of
gelait defelve te doen proclameren, eenparig voor 't toe-
komende goedgevonden en verilaan, dat voortaan dc
voorfz boete van vyftig gulden alleenzalmoeten wor-
den betaalt, aan de Diaconie van de Nederduytfche
Gereformeerde Gemeente alhier} en is goed gevonden,
dat copye defes zil worden gefondenaan de Walfche
ende Engeliche Diaconien alhier, tot haarlieden narigt,
en omme haar daar na te reguleeren.

VAN DEN HOUWELYKEN STAAT. //. BOEK, IX. Ί1Ί. 511

IV. RESOLUTIE, dat de voorfz boete alleen 'üoor de Neder dunfe Diaconie is, den 7 lanmr,

MDCCXK

RESOLUTIE van het Gerechte defir Stad, dat de Weduwen met fullen mogen ten tweeden
houwlyk treden, als na verloop van 20 weeken na haar mans dood^ den 13
Septemb. MOCXVIL

efien by den Gerechte der Stad Utrecht, en· | vorder houwlyk j d.it ook de goede Politic daar aan
de in Haar Ed. vergadering gelefen wefende gelegen is, dat de ha:rediteyt van den overleden niet
de miiïïve van de Predikanten en Oudcrlin-i werde genoten by anderen, als de gene, die het naar
gen der Gereformeerde Kercke Chiifti bin- alle rechten ende wetten behoort 5 heeft gcordonneert,

cnde ordonneert by defen, dat geene weduwen, wil-
lende treeden tot het tweede ofte vorder houwlyk,
publiecquclyk fullen t'famen gegeven worden, dan na
de expiratie van twintig weken na het ovcrlyden van
haaren laatften man,tcn ware by den voorfz Gerech-
te uyt eenige merckelyke confideratien anders fpecia-
lyk geaccordeert mogte werden. Ende zullen dc
Kerckendienaaren ende Ouderlingen hun by provific
hier na hebben te reguleeren. Aélum den 11 Septemb.
1617. Onder ilont, in kennifle van my Secretaris
van den fel ven Gerechte, ende was ondcrtcekent,
P. Bor.

nen Utrecht, van dato den if Augult. 1617, ver
foekende henlieden ordre gegeven te worden, waar
na zylieden hen voortaan (ouden hebben te dragen in
het verleenen van de houwelyks proclamatien > ende
beveiliging in deo houwelyken ftriat, in regarde van
alle weduwen, wiens mans niet zeer lange van te voo-
ren deier wereld zyn overleden. 'T voorfz Gerecht,
hier op geh.id het advys van eenige kerckendienaren,
gepraftifeerdeRechtsgeleerden, ende Doftoren in de
Medley ne, ende gelet, dat uyt vcrfcheyde confide-
ratien de publyque eerbaarheyd vereyft, dat wedu-
wen, na het overlyden van haarlicder mans, eenigcn
rcedelyken tyd hen abftineeren van haar tweede of

RESOLUTIE van de Vroedfchap ^ rakende de Houwlyken tujfchen de Gerejormeerden en
Roomfchg^nden; den 1S Januar, MD CLXXV11.

c Vroedfchap gchoort het rapport van haare
Gecommitteerden volgens Relbluiie Gom-
miiforiaal van den4 Septemb. ló/ó.heeft na
itérative lefture cn rype deliberatien gearre-
ftcert de nabefchreeve articulen.

Eerftelyk , dat ingevalle een Roomsgefinde komt
te trouwen met een van de ware Gereformeerde Re-
ligie, 't zy op het Stadhuys, of in de kerke, denfel-
ven by het aanteekenen van de geboodcn aangefeyt
zal worden, dat by aldien naderhand de Gereformeer-
de partuur komt te pleegcn eenige aélen van deRoom-
fche Religie, direéèelyk, W indiredclyk , hoedanig
of recht van inwooning, en ongequalificccrt gchou·
den, om het felvc ooyt te fullen obtinecren.

Ende zal de Roomfchgefinde voor het aanteekenen
van de geboden gehouden zyn te beloven , de Gere-
formeerde partuur niet te lullen verhinderen, maar
vrcedelyk te fullen laten gebruyken alle plichten van
de Gereformeerde Religie , foo binnen als buytcn
'shuys, foo wel in gefondheyd als in fiekte.

Item, dat fy alle kinderen, by hun te procreëcrcn, zul-
len laten dopen, ende opvoeden in de Gereformeerde
Religie, alles op poene als voren , zoo wanneer hy,
of zy, contrarie decfe beloften zal hebben gedaan.

die fouden mogen wefen, 't zy willig , of onwillig. Accordeert, in kennifle van my, E. V. Harscamp.
alsdan zy bcyde vervallen fullen van het borgcrfchap.

NADER Refolutie op het voorfz fubjeâ»

Op de memorie aan Haar Ed. Agtb. geprefen-
teerd by de Eerw. Kerckenraad.behelfende
eenige projed-artikulen tegens de vcrley-
dinge des Pausdoms, door huwelyken van
Gereformeerden met Roomsgefinden,heeft de Vroet-
fchap by renovatie en ampliatie van Haar Ed. Agtb.
Refolutie,den ijjan. lózzdefen aangaande genonien,,
naa rype deliberatie, op nieuws vaftgefteld en gear-
rclleerd de naabeichreve artikulen, omme fonder ce-
çig conniventie ter executie gefield te worden.

Eerftelyk, dat ingevalle een Roomsgefinde quame
tc trouwen , met een van dc Gereformeerde Religie,
zy op het Stadhuys, of in de Kerke, den felven by
t aanrekenen van de geboden aangefeyd zal worden,
Qai by aïdien naderhand de Gereformeerde pariuur
kpmt te plegen eenige aöen van Roomfe Religie,
Qircftelyk oi indiredelyk, hoedaanig die zoude mo-
Ren wefen, *t zy willig ofte onwillig, als dan fy bey-
^ vervallen zullen van het borgerfchap , ofte regt
° Jnwooningc binne».defe Stad ,cn ongequalificcerd

den i) Decemb: MT> CCIX.

gehouden, om *t fclve oyt te fullen obtincrcn.

Ende fal de Roomsgefinde, voor het «antckcncn ran
de geboden, gehouden zyn, te beloven de Gerefor-
meerde partuur niet te fullen verhinderen, maar vre-
delyk te laten gebruycken alle pligten van dc Gere-
formeerde Religie , foo binnen als buytcn 's huys.
foo wel in gefondheyd als in fiekte.

Item, dat fy alle de kinderen, by hun te procrccercn,
zullen laten dopen cn opvoeden in de Gereformeerde
Religie, op pœne als vooren, foo wanneer , hy ofte
fy contrarie defe beloften zal hebben gedaan.

Ende ten cynde dcefe artikulen des te beter mogen
worden geobfer veert, is goedgevonden, dat den Eer-
waarden Kerckenraad zal .worden toegefonden een
lyfte van foodaanigé pcrfonen, welckers huwelyckfc
geboden op 't Stadhuys zyn aangetekend, en die dc
refolutie van den if Jan 1677 haarlieden voorgclcfcn,
zederd dato voorfz tot nu toe belooft hebben tc
agtervolgen j ten cynde door dc refpeftivc Prcdikan·
tcQ cn Lecdcn van den Kcrckenraad, in haarc Quar-

ticrcn

-ocr page 516-

VAN DE PESTE, EN ANDERE

lieren kan worden afgegeven,of en hoe verredc voor-1 de namen van de^pcrfonen,^die dit bovcaftaandc by'c
fchreven beloften by gemeke perfonen werden naage- ' . ,.

komen of overtreden, en zullen vervolgens ten lelven
cynde van tyd coc cyd, ofcevan halfjaar tot halfjaar,

, 13 CHDXCFIII.

kerk twee, ende alle anderen ten minftcneenkleet,hct
zy van fwart alleen, of van wit en fwart, beyde ge-
reet doen maaken , ende op een feekere plaatfe doen
leggen zullen , daar men alle dooden, van de pefte
geltorven , mede begraven zal, welke kleeden by dc
Cellebroeders, ende niemand anders, gehàalt, op dc
doodkiften geleyt, inde daar weder afgenomen ende
t'huys 'gebracht fullen moeten werden , op poene als
bovei>} ende fullen die geene, die yan geen of kleyn·
der qualité zyn, betalen voor de leeninge van het
fwarte kleet alleen fes ftuyversj ende die van gemeen
qualité zyn, ende alleen het fwart laken begeeren,
fullcn betalen twintig ftuyvers ; ende die van qualité
zyn, ende wit endfc fwart begeeren, die fullen beta-
len der kerken gerechtigheden, van ouds daar toe ge-
ftaan hebbende, tot difcrètic vao de Kerkmceftcrs.

IV.

Item, dat voortaan niemant met eenige honden
langs der ftraten zal mogen gaan, of dc honden langs
der ftraten laten loopen, maar zullen defelve binncns
huys vaft moeten leggen, op het verbeuren van vier
ftuyvers, by den geenen die de honden tocbchoorcn
t'elker reyfe ende van eiken hond tc verbeuren, tot be-
hoef van de Stad, ofte den Officier die fe daar op be-
keuren zal.

TIENDE TYTEL.

Aangaande de Pefte, en andere befmette-
lyke iïektens ; Sieke Gafthuys ; en de
Begraaving der Dooden.

ÈER STE DEEL.

Nopens de Pefte, en andere befmettelyke Siektens, met
het geen daar verder toebehoort.

toi dit Deel kan eok gebracht worden het Placaat tegen de Hoogduytfche Joden en Smoujen^ den \OUoh. 1711.

Siet boven den 11. Tyt. Num. 11.
I. O a DO Ν Ν A Ν ΤIΕ 0/? Pefle geampUeert

aantekenen van haarlieder huwelyks geboden hebben
belooft, aan den Eerwaarden Kcrckenraad worden
gelondcn.

Myn Heeren die Sradhouder , Schout, Bur-
germceileren ende Schepenen der Sud Ü-

trecht, laten weten eenen ycgejyken, dat
de Raad deefer Staddeefc navolgendcpoin-
éten geaddeert heeft, tot de Ordonnantie op de Peil
gemaakt, gebiedende eenen yegelyken defelve teach-
tervolgen, op de boeten daar innc verhaalt.

In den eerften, dat van nu voortaim nog in de Stad,
nog in Tollefteeg, nog buycen eenige andere poorten
deler Stad, eenige dooden, aan de pefte geltorven,
anders tc kerke gedragen zullen mogen werden, als
alleen by de Cellebroeders, op het verbeuren van fes
gulden tot behoef van den Officier, den armen ende
dc Cellebroeders, elks een dardendeel.

I I.

Dat insgelyks alle dooden, die aan de pefte geftor-
ven zullen zyn, ende volgende de Ordonnantie bin-
nen vier en twintig uurcn daar na begraven, voortaan
ter kerke gebracht fullcn worden des avonts tuiTchen
vier en vyf uuren, op pœne als boven } en fooymand
op contrarie uurcn overluyt worden , foo zullen Γ00
wel die geene, die fulks belaft hadden, als de kofters
,felver,nog verbeuren fes gulden,tot behoef als boven.

I I L

Voorts word geordonneert, dat die van de Buur-

11. ANDERE AmpUaïie op de Ordonnantie mn de Pefie, den 1 Septemb. MOXCVlH-

Ifoo de Raad deeierStad goedgevonden heeft,
om merckelyke reedencnencoiifidcratien, de
Ordonnantie op de Pefte ofte contagieufe
fiekte gemaakt, te ampliecren met de naar-
volgende poinden, ordonncerende daaromme eenen
yegelyken defelve te achtervolgen, op de boeten daar
toe geftelt.

In den eerfien, iridien van nu voortaan in eenig
huys yemand fiek word aan dc contagieufe fiekte,
ende alfulcke fieck daar uyt gedragen wort in het
pefthuys of andere plaatle, toegelaten zynde , ende dat
daar naa eene andere in het felvchuys fiek ende mede
uytgedragcn worde , eer hy geftorven is, zoo zal
men alzulcken huys veertien dagen lange toegelÏoten
houden, aan deuren ende venftercn beneden aan de
ilraate inde eerftc verdieping, fonder eenige neeringe
daar inne tc doen, te rccckenen defelve veertien da
gen van den tyt af dat die laatfte daar uytgedragcn
is, ende desgelyks te doen van de andere fiecken, die
duar naa in het zelve huys nog fiek ende uytgedr^cn
zullen werden, alles op de poene als in dc principale
Ordonnantie.

Jtem, dat men van nu voortaan alle doodc ligh®'
men, van de contagieufe fieckte geftorven, foo Π!»®
ofte kort te kercken dragen ofte brengen zal,
het mogelykis, fonder eenige omwegen daar inne te
foecken of gebruyckcn, zonder ook meer luydcti tc
groef te doén bidden dan de vrienden ende gebuuren,
latende het Gild ongcbeeden voor defc tyt.

Item, alfoo den Officier klaagt, dat hy zyn cxe^-
tie niet en kan volbrengen aan de contravcntcurs,oia
naa de ies weecken, ende dat daaromme de Ordon-
nantie te qualycker geobfervcert Wort, foo wort α«ι
Offiçier geauihorifcert, zyo executie te volbrcogcjj

-ocr page 517-

aâfî de creditcn ende mobile ofte immobile goederen
van de contravenieurs, Γ00 waar hy die bevinden of
bekomen zal konnen, hec zy door de Deurwaarders,

Scads-dienaars,Schouten-dienaars,ofte Ccllebrocders,
niet tegenftaande de Ordonnantie van de Stad coniia-
rie vermeit, die in dit poinéb gederogeert wort. ,

BESMETTëLYKE^SÏEKTENS, &c. IL BOEK, X. m. 515

germeefteren ende Schepenen defer Stad,
doen te weeten eenen yegelycken} alfoo
(God beetert) de pefte op fommige plaat-
fen binnen deefe Stad weder begint te ontlteecken,
ende het nu ter tyt het faifoen is, dat defelve lichte-
lyk voortfpruyt, ende derhalven alle occafien ende
oorfaacken, defelve contagieufe fieckte provoceeren
de , dienen weggenomen ende voorgekomen} foo
word by deefen voor eer ft gerenoveert de Ordonnan-
tie op de Pefte gemaakt, ende weder voor deefen
Stadhuyfe uytgehangen,waar naar cenenygelyk gcor
donneert wort iïg te reguleeren.

Item, wort mede wel ernftelyk belaft ende bevo-
len allen ende cenen yegelyken, die haar eygen huys-
iens ofte kameren felfs bewoonen, of aan anderen
vcrhuuren, daar inne geen fecreeten of privaten en
zyn, dat fyluyden als nog ten minüen een fecreetiin
clcke huysje of kamer doen maaken,' ten langften
binnen fes weeken naaftkomende, oppœne, fo fulks
dan niet en is gedaan, van defelve huysjens of knme-
ren als dan toegenagelt, ende de eygenaars van het
gebruyk ende huure van dien gepriveert ende gefru-
ftreert te blyvenj quiteerende in fuicken gevalle de
huurders van haare huure j ende dat foodanige huys-
jens of kameren leedig ende onbewoont fullen blyven,
£ot dat de voorgaande bevelen zullen wefen naarge-
komen.

En verftaat men ook,dat alle Collateurs van Gods-

iv7
len in haare geconfereerde kameren, daar geen en
/.yn, zullen laten maaken, op poene dat den Officier
zulks zal laten doen op zyn gewin van den darden
penning meer.

Als op gelyke poene niemand van nu voortaan ee-
nige huysjens nog kameren enfil mogen maaken, nog
bouwen, dan met fecreeten daar inne.

Item, aiioo men bevind, dat niet tegenftaande foo
meenigvuldige beveeïen ende Publicatien ter contra-
rie, veele ende verfcheyde bruggen, foo op de nieu-
we , als fonderlinge op de oude grachie, dagclyks
met aich, puyn, menlchen drek ende andere vuylig-
heyt (al mede liekte caufeerende) önreyn gemaakt
ende beftort word, foo word by deefen bevoien Wil-
lem Willems foon, onder-Cameraar, tot koftcn ende
lallen der gebuuren aan wedcrfydcn der grachten ( tc
weten van de een poort aan de ander, ende van het
een hek tot het ander) alle bruggen fchoon te doen
maken , ende alfoo te doen onderhouden,doende daar-
toe contribueren dc voorfz gebuurenj te weten, aan
wederfyden der grachten van de eene brugge ter hal-
ver wegen de ander , ende van daar voorts de ander
helft aan weerfyden tot de naallc brugge; ende foo
voorts ten uyteynde toe. Behoudens den voornoem-
den onder-Cameraar daar van iyn filarisj ende die men
bevint middelertyt eenige van de vuyligheyt voorfz
weder op een brugge gcleyt of gebracht te hebben,
zal daar van verbeuren eene gulden.

ANDERE Ampltatie van de VGorfz Ordonnantie^ den 12 Juny MDXCIX,

yn Hecren die Stadhouder, Schout, Bür-Aameren,insgelyks binnen denvoorfcydentyr,iècree-

NADER Ordonnantie op de Féfle, den i^^July MOCllj gerenoveert den 26 Augufi.
MT>Clïl,

en daarenboven zal in het felve huys, voor den tyd
van een vierendeel j;iars,geen neennge gedaan mogen
worden} ende indien de fiekte gebeurde in huylen,
daar men geen neeringe en deede , ende de inwoon-
ders eenig point van deefe Ordonnantie contraveniecr-
den en niet en achtervolgden, lullen delelve inwoon-
dersvoor elkereyk van de contraventie verbeuren, tot
profyt als boven, twaalf gulden j welverftaande, dac
die geen neeringe en doet, de fïeke binnens huys zal
mogen houden ,miis fluytcnde deuren ende venfteren
als vooren.

I I.

Ende desgelyks zal men doen van dc huyfcn, daar
ymant binnen veertiendagen naaft geleden inne geftor-
ven ofte fiek geworden is, al op puene als voren.

I I i.

Item, ingeval ecnig man, vrouw, jongeling,maagt
of kint fiek geworden is van depeile,of rooden buyk-
euvel, in de huyfinge daar hy woonende is, loc fal
men die fiecke daar uyt by dage, avonde ofte nachtc
niet vcrbrengen mogen in andere huyfen, ofte woon-
plaatfen, dan allen in den Pefthuyie, daar toe geor-
donneert, op het verbeuren van drie Carolus gulden,
toe behoef a s vooren.

I V.

Ende waar het faake dat ymand zulcke fiecke luy-
den in zyn huys ofte woonplaatfe onifonge ende lo-
geerde, zullen insgclyks verbeuren drie Carolus gul-
den, tot behoef als boven.

Ende indien ymand van de gebuuren ofte perfoonen
van den plaatfe, daar de fiecke voorfchreve gebragc
is, daar over klaagde, 200 zal men van ftonden aan
defelve fiecke uyt den voorichreven huyfe, daar de
fiecke voorfchreve laatft ingebracht is, weder bren-
gen in den huyfe daar den fieckcn laatft uytgedragcn
Ttt is.

Alfoo de peftilentie (God beetert) tot fommige
plaatfen binnen deefe Stad fig openbaart,
ende men beducht is, die te mogen voort-
gaan binnen deefe Stad, ende want het fel-
ve een aanklevende iïekte is, daar men wel wat voor-
raars op doen mag, op dat eenen ygelyk hem te bee-
ter daar voor zal mogen wachten, fo laten mynHee-
ren die Stadhouder, Schout, Burgermeefteren ende
Schepenen der Stad ütrecjhc eenen ygelyken weeten,
dat de Raad deefer Stad een Ordonnantie daar op ge-
maakt heeft, die men gebiet eenen yegelyk defelve
aangaande, te achtervolgen ende onderhouden, op
de keuren ende breuken hier naar volgende.

In den eerften, waar het dat yemand binnen deefe
Stad ende Vryheyt van dien aan de voorfchreve fiek-
te fiek worde, ende den inwoonder van den huyfe
den zulcken terftont niet uytten huyfe en brachte,fal
men in het zelve huys, zoo lange den fieken daar in-
ne is,geendcrhande neeringe mogen doen, nog voor-
doen, maar zal die bewoonder de deuren ende venfte-
ren beneden geflooten houden,om daar by te vertoo-
nen, dat in den huyfe een fiecken is, ten eynde nie-
raand daar van ignorantie en prœtendeere ; ende waar
het dat die fiecke in den huyfe of beneden in den kel-
der ftorv€, 200 zal men dat huys geflooten houden
»an deuren ende venfteren beneden in de eerfte woo-
ninge, opgaande aan de ftraat, mits opdoende alleen-
lyk die bovcn-venfleren, zonder, nochtans daar inne
ofte uyt eenigerhande klederen, ofte anderen huys-
raad te hangen ofte in te leggen, ende dit voor den
iyd van fes weeken na dat die lieke geftorven fal zyn,
®P poene van tien Carolus guldens, van eiken reyfe dat
^ant contrarie van defen dede, tot behoef van de
"ooge Overigheyt, deefe Stad ende den aanbrenger,
cues een dardendcel, fooder y mant des tc verdragen i
///. Dtil, ^

■

-ocr page 518-

IS, ofte in het peftilentic-huys, ende dit tot koften
van den brcuckigen 5 ende foo wie de zulcke weygcrt
weder te ontfangen, fal boven de breucke arbitrailyk
geftraft worden tot difcretie van den Gerechte.

VI.

Welverftaande, indien ymand eenige hiiyfcn ofie
woonplaatfen heeft aan zyn huyfen^ ot erven in zyn
gebfuyk, die zal zyn fieekea i» defelve plaatie mo-
gen brengen, ionder verbeuren.

Ook zal eenen ygelyk, hebbende huyfcn en woon-
plaatfen aan de muuren ofte hoven, hem toebehoo-
rende, ofte in huure, zyn lïecken ook aldaar mo-
gen brengen fonder verbeuren,ten ware daarmerckc-
yke ende behoorlykc klachten vielen van de gebuu-
ren, 200 zal men als dan door verklaringe van den
Gerechte, die fiecke weder bnerigcn ter piaatfe daar
die fiek geworden is, ofte ie het peftilentie huys.

VIII.

Item, foo wie naar date van defen van buyten ofte
vanbinnen eenigerhande meubile goederen, Iioedaraig
die genoemt mogen worden, offuyvel, melk, bo-
ter, kaafen, of andere fuyvel verkorte, of dede ver-
koopen, op ter merkt, ofte uyttcn huyfe bragte,en-
de ymand gave om Gods wille ofte anderfints, welk
goet üyc eenige huyfen gekomen ware, daar ymand
iïek ofte innc geftorven waare van de peftücntie, bin-
nen de fes weecken, naar dat die perfoon fick ofte ge-
ftorven ware, foudc verbeuren het verkoi'c goet, en-
de al foo het fcl'vc fmaakt ende komt by opfetiinge,
vergifFeniiTe ende intoxicatie des gemeenen voicfcs,
daar door veel menlchen ter dood gebracht worden,
zullen zulcke perfoonen verbeuren haar lyf, ofte ten
minften gegecflelt, ende gebannen worden drie ja^-en
uytterStad, ofte anders geftraft worden tot'difcre-
tie van den Gerechte,naar gclegentheyt der faackenj
ende of yet van het gunt wes voorfchreve is,gepleegt
cndc gedaan worde oy den fchrobftercn, ofte ande-
ren, die om loon ofte fonder loon de geinfeéteerdc
huyfcn ende lïecken bewaaren, fullcn zulcke perfoo-
nen metten vuure verbrant worden, ofte anderseri·
mineelyk gecorrigeert, tot difcretie van den Gerechte.

Item , foo wie van nu voortaan van de voorfchreve
fiekte iïek worde, ende hy op der ilraate gaan , ofte
hem buyten verwandelen woude, desgelykt die iiec-
ken, die fiek geweeft zyrb, endle weder aan de bee-
ter hand gekoomen zyn, waar het dat zy hen ook
op ter ilraaten ofte buyten verwandelen wouden, dat
2ullen zy doen, ende haare wandeïingc neemen mo-
gen op de paardemarkt, achter het Sr. Jacobs, ofte
buyten der Stad, ter pkacfe daar het volk minft con-
verfeert,ende dragen inde handeenen witten gefchel-
den ftok, anderhalf el lank, ende eenen vinger dik ,
ende dat openbaar buyten alle zyne klederen, dat men
het merckelyk fien mag, by het verbeuren van ies
Carolus gulden, tot behoef als' boven.

X·

Item, alle het huysgefin van dien huyfe, en ook
den bewairders van den fiecken, het zy man of
vrouwe, daar ymand inne iïek of uyt geftorven ware,
als zy buyten den huyfe gaan willen » en zullen niet
mogen uytgaan, dan na den middag tttiTchen twaalf
en twee uren, en favonds na» der Sonnen ondergang,
ende fmorgens tot'er Sonnen opgang, ende langer
niét, ende hebben altyt een witicft gefcbelden ftok
in haar handen, in manière» voorfchreven.

X I.

Item, foo wie hem vint eens in een huys, daar een
fieçke is van depefte, of binnen fes weeken geftorven
is geweeft, fèl in dien gevalle ook gehouden wefen een
ftok te dragen,en hem te regufcercn als boven, voor
dea tyl van 14 dagen lang, op poene vao te verbeu-
ren elcke reyfe, toe profyt als boven,twaalf gulden^
ten ware hybereyt ware by eede te verklaren niet ge-
weeten te hebben , dac in zuleken huys ymand ftck
lage, ofte uytgeftorven ware van de pefte.

X ί Î.

Irem, foo wie van nu voortaan oude kleederen ofte
ander eenigerhande goet verkoopen wilde, ende ter
merkt brogte uyt eenige huyfen>, daar ymand uyt ge»
ftorven wane binnen de voorfchreve fes wcekai, uyc-
gefondert potten, pannen,, yferwerk, iilvciwerk,
metaalwerk, tiniiewenk ofte goutwerk, foude ver-
beuren dat verkofie goet, ende daarenboven geftraft
worden aan haar lyve, ofte anders arbitrailyk gecorri-
geert worden, tot difcretie van den Gerechte.

X I I 1.

Item, fo ial men van deefe ty t voortaan voor eiken
huyfe, daar yfnand geftorven is. van der peftilentie,
eenen dakfchoof voor uyrhangen aan de gevel-, daar
men fe bcfcheydelyk fien zal mogen, lts weeken lang
geduur.cndc,by het verbeuren van les gulden), tot be-
hoef als boven.

X I V.

Item,. dat men de fiecke luyden, ofte de doode
luyden, die van de peftilentie befmet zyn, haar kke-
deren, liniacwaai, ofte andere vuylSgheyt niet ea
I zal mogen wjiTchcn nogte dragen, buyten den fterf·
huyfe op eenigerhande plaatfen , dan binnen den iêl-
ven fterfhuyfs te waiïchen, ofte graven,, by het ver-
beuren van fes guldem, tot bchoet als vooren.

X V.

Irem, dat van deefe tyt voortaan geen barbiers ee·
nig gelaten bloet, dat zyluyden van de luyden laten,
I gieten in het water ofte op der ftraaten, maar dat fy-.
I iuyden dat gelaten bloet onder de aarde als voouen gra-
ven lullen, by verbeurte van twaalf gulden, ten be-
hoeven als vooren.

XVI.

Item, dat men geen doodcn, die van der peftilen-
tie ofte rooden-buykeuvel geftorven zullen zyn, lan-
ger dan vier en twintig uuren boven der aarde fal mo-
gen houden, op het verbeuren van fes gulden, ten
behoef als vooren.

XVII.

Als ook by deefen wel fcherpelyk verboden wert,
dat hem van nu voortaan niemant en onderwinde by
de ftraate te verkopen, ofte ter merkt te doen bren-
gen, om verkoft te werden,eenigen braam,c^ arbi*
bitraile correftie, boven het verbeuren vaa fes guidai
by een yder, die contrarie defes bevonden zal wor·
den gedaan te hebben, ten behoef als voren.
XVIII.

Item, dat men de lighamen van de doodeft, die
geftorven zullen zyn van der peftilentie ofte roodai*
buykeuvel, begraven fal des morgens en desavonts,
op de nabefchreven uuren, in dier voegen dat de pre·
dikatie daar door niet verhindert en werde , en dat
binnen den tyd van vier en twintig uuren, naar dat
fuiken eenen geftorven zal zyn, by het verbeurenvaa
drie Carolus gulden tot behoef ais bovea.

XIX.

Item, dat fulke lighamen ter kerke gd)racht fullce
worden by de Cellebroeders, ende het ligbaam w^
diepe begraven zynde, van ftonden aan dal graf
fteenen te fluyten, ofte op die kerkhoven die aarde
te doenüechten, opdat men niet en fie, dat daar ecDei*
begraven is, op den felven keur.

X X.

Voorts laat men weten ende gebiet noen eenen ye·
gelyk, dat niemant tuflehen dit ende St. Martensd^
ge in de Winter naaftkomende, op St. Marien
ofte daar omtrent geen goet nogte kleederen ter mcrst
en brengt, nogte inkoope , nochte verkoope,
nieuwe wolle laakcnen, nieuwe linnckikedcn, y^^"

-ocr page 519-

BESMETTELYKË SÎEKTENS, Sec. Il BOEK. Χ. ΤΙΤ. ^if

werk, tinnewerk cnde koperwerk, by het verbeuren
van drie Carolus guldens, tot behoef als vooren > die
men niemand verdragen en zal,

XXI.

Item, dat geen Cellebroeders meer langs tér ftraa-
ten gaan, nogte geen converlatie nemen ofte houden
en zullen, ten ware gaaödc toe de fieken,daar fyluy-
den ontboden worden, ofte die dooden ter kerken te
dragen, op pc6ne van drie Carolus gulden, te halen
t*eïken reyfe van haaren Overfte.

XXII.

Irem, ten fine dat deefe Ordonnantie wel gcobfer-
vecrt werde , zoo zal cenen yegelyk hier inne keur-
meefter mogen wefen, den welken doende eed van
het exces hier tegens gecommitteert, ende het icive
probeerende met eene getuygen, zal in zulken gevalle
iden geenen, die gedeiinqueert zal hebben, gehouden
worden, al eer men hem in oppofitie ontfangt, van
de boete, by hem verbeurt, handvulliBge te doen en
die te namptifeeren.

X X I I I.

Item, dat die gecne, die gebreukt zullen hebben
tegens defe Ordonnintie, ende geen machten hadden
de pecuniecle boete, daar op geftelt, te betalen,fut-
len in plaatfe van dien gebannen, gegeeflelc ofte an-
ders arbitrailyk gecorrigcert worden, tot difcrctic van
den Gerechte.

XXIV.

Item, dat van nu voortaan, nog in de Stad, nog
buyten cenige poorten van defe Stad, eenige dooden,
aan de pefte geftorven , anders ter kerke gedragen
zullen mogen werden dan alleen bydc Cellebroeders,
op het verbeuren van fes gulden, tot behoef van den
Officier, den armen ende den Cellebroeders, elks een
dardendeel.

XXV.

Dat insgelyks alle dooden, die aan de pefte ge-
ftorven rullen zyn, volgende de Ordonnantie bin-
nen vier en twmtig uuren daar na begraven moeten
worden, des avonts tuffchen vier en vyf uuren, op
poene als bovert 5 ende ibo ymand op contrarie uuren
overluyt worde, foo fullen foo wel den genen die
fulks belaft hadden, als die kofters felver nog verbeu-
ren fes gulden, ten behoeve als voren.

XXVI.

Voorts word geordonneert, dat die van de Buurkerk
twee, cnde alle de anderen ten minften een kleeti
het zy van fwart alleen , ofte van wit ende fwart,
beyde gereet doen maaken, ende öp èen feekere plaat·
fe doen leggen fullen, daar mén a le dooden, aan de
pefte geftorven, mede begraven ial, Welke kleedCn,
by de Cellebroeders, ende niemant anders, gehaalt, op
de doodkiften geleyt, ende daar weder afgenomen en-
de t'hüys gçbracht fullen moeten werden , op poene
als boven j eöde fullen die gecne , die van geen ofte
kleynder qualité zyn, betalen voor de leeningc van
het fwarte kleet alleen fes ftùyvers, ende die van ge-
meen qualité zyn , ende alleen het fwart laaken be-
gecren, fullen betalen twintig ftuyvers, énde die van
qualité zyn,ende wit cnde fwart begeercn, die fullen
betalen der kerken gerechtigheden van ouds daar
toe geftaàn hebbende, tocdilcrctic van dc Kerkmce-
fters.

XX y i l.

Item, dat van fiu voortaan niemand met eénigehon-
ien langs de ftr^aten zal mogen gaan, of die honden
jangs der ftraatén laten lopen , maar fullen de felve
binnens huys vafi: moeten leggen, op het verbeuren
Van.vier ftuyvers', by dén gccnén die de honden toc-
oehooren t'elken rcyfc éndc van eiken hond' te ver-
beuren, tot behoef van der Stad of den Officier, die
κ daar op beboeten zal.

III, Deel.

X X V I I i.

item, indien van nu voortaan in cènig huys ymand
fiek worde aan de contagieufe fiekte, cnde alfulkeft
fieke daar uytgedragen worde in het Peft-gafthuys,
ofte andere plaatfen, toegelaten zynde, ende dat daar
fia ecncn anderen in het felve huys fiek ende mede uyt-
gedragen werde, eer hy geftorven is, foo zal men
fuiken huyfe veertien dagen toegeflooten houden aan
deuren cnde venfteren beneden aan de ftraay in de
eerfte verdiepinge, fonder eenige neeringe dlTar innè
te doen , te reekenen de felve veertien dagen van de
tyt af, dat de laatfte daar uytgedragen is , ende des-
gelyks te doïn van de andere ficken, die daar na in
het felve huys nog fiek ende uytgedragen fullew wer-
den, alles op pœneais in die principale Ordonnantie.
XXIX.

Item, dat men van nu voortaan alle doodé ligha-
men, van de contagieufe fiekte geftorven, foo' na ofte
kort ter kerken dragen ende brengen zal, als het mo-»
gelyk is, fonder eenige omwegen daar inne te foeken
ofte gebruykcn , fonder ook meer luyden te groef te
doen bidden dan de vrienden ende gebuuren, laicndc
het Gild ongebeeden voor deele tyd.,

XXX.

Item,alfoo den Officier klaagt, dat hy fyne execu·
tie niet en kan volbrengen aan de contravenieurs.dan
na fes weeken, en dat daaromme de Ordonnantie te
qualyker gcobferveert word, foo word den Officier
geauthorifeert fyne executie te volbrengen aan uc im-
mobile goederen van de contraventeurs, foo waar hy
die vinden of bekomen zal konnen , het zy door dert
Deurwaarders, Stads dienaars,Schouten dicnaars,oftc
Cellebroeders, niet legenftaande de Ordonnantie van
der Stad contrarie vermeit, die in dit poinéb gedcro-
geert word. - , . ^

X X X Î.

Voorts word by deelèn ernftelyk bek ft allen Kerk-
meefters, cnde kofters, of andere, laft hebbende van
de kerken, daar men gewoon is over dooden te luy-
den ende defelve te begraven , van nu voortaan over
eenige dooden des middags meer le luyden, als van
twaalf tot een uure, alwaar het dat'er twee, drie of
meer boven de aarde ftonden, doch iullen de kerken
evenwel haar leges genieten van eiken doode,die hun
namen op de deuren van de kerken of toorens laten
ftellen, alsof elk een uurc ware overluyt gewteft,
op het verbeuren van les gulden by yder contraven-
teur, tot behoef als boven.

X X X I i.

Ende foo veel aangaat dé dooden, van de pefte over-
leden die fullen begraven moeten worden m'confor-
mité vari de yoorfz Ordonnantiè, des voornocns tuf-
fchen acht ende negen uuren.

XXXIII.

Dar men ook voortaan over de lyken vah de doo-
den , het ±y oude of jonge perfoonen , of kinderen,
alfoo wél, die fonder pefte geftorven , als die aan de
pefte óverleeden zyn, gcene roofehoedjens,nogtcnig
ander kruyt zal mogen hangén, nog dèfelve daar me-
de tér kerke brengen,' op het verbeuren van (es gul-
den van elke perioon,dic contrarie deeles niet rooien·
hoedjens ter aarde ende in de kerken gebracht fullen
werden, te execüteeren aan de ouders ofnaafte vrien-
den van den felven, te appliceëren tot behoef van den
Officier/den aanbrenger ende den armen,'elks eeii dar-
dendeci.

XXXIV.

Ende de buurmaagden of andere, die fulke roofen-
hoedjéns gemaakt, of de lyken met eenig kruyt om-
hangt hebben, fpllen verbeuren driegulden,'te execü-
teeren ende applicecren als vooren.

XXXV.., ;

Word nog wél fcherpclyk bevolen allen «len gce-
Ttt ζ Dcn,

'11

-ocr page 520-

fî6 VAN DE PESTE; EN ANDERE

nen, die met pefte bcfmet zyn, ende van aalmoeffen
moeten leven, dat fy hun wachten ten huyfe van den
Boekhouder ofte Diaconen te komen ornme eenige
aalmocflen te begeeren, op pœue van gefchayoucer^
ende voorts uytier Stad gpbannen te worden.

Alfoo Godt Almaehtig belieft heeft deefe Stad
te befoeken met de fiekce des buykloops of
root melifoen, daarveele mede befochtzyn,
ende noch dagelyks befocht worden, ende
verfcheyden daar aan fterven -, ook hier en daar een
van de pefte, waar door veele endeverfcheydegraven
dagelyks inde kerken open leggen,tot raerkeiyke in-
feâie, ende dat mede onordentelyk op veele en ver-
fcheyde uuren des daags defelve overluyden en begra-
ven worden, een fchrik gevende aan diverfche men-
fchen,en fonderlinge aan de vreemde paiïèerende luy-
denj foo heeft de Vroetfchap deefer Stad goec gevon-
den by proviiïe voor deefe tegenwoordige tyddaarop
te ftellen de navolgende ordre, te weten.

1 h>

Dat de doodgravers in de Parochie kerken (als al-
daar gepredikt word ) geene kelders of graven fullen
mogen openen , voor dat die predikatiën geeyndigt
iyn, enck het volk uyt der kerke is.

1 1.

Gelyk defelve doodgravers geen graven fullcn mo-
gen open laten leggen geduurende de predikatie.

Ende word den fel ven doodgravers wel ernftig be-
laft, terftont na dat eçnige dooden fuJIen wefen be-
graven in kelders of graven, defelve al datelyk mede
weder te Iluyten ende met aarde gelyk te bedekken.

I V.

Alles op priVatie ende verbeurte van hare dienften.

Dat voorts alle dooden voor ende naar de middag
ep een uure fullen moeten werden begraven, alsfe voor
de middag tuflchen elf ende twaalf uuren , ende des
nademïddag tuflchen vier ende vyf uuren, op pœne
van vyf en twintig gulden by een yder te verbeuren,
die contrarie liet doen, ende dit tot behoef van den
armen der Diaconie alleen.

V I.

Ende defen volgende en zal over de dooden op ge-
ne andere uuren j als die twee hier voor verhaalde,
voor ende naar de middag mogen worden geluyt, op
pccne van by de kofters (daar ter contrarie geluyt
word) t'elken reyfe te verbeuren fes gulden.

VII.

Wyders en zal des middags ook niet langer voorde

den

eerfi» reyfe over de dooden mogen geluyt worden,
als mede een uure lang, te weeten van twaalf toteenç,
alwaar het fchoon dat 'er verfcheyden ende meer als
een overluyd werden, op pœne als voren. ,

Defe overluydinge en zal nergens anders mogenge-
daan worden als m de Collegiale en Parochiale ker-
ken , ende niet in eenige andere Kerken, Klooilers
Conventen, nog Gafthuyfen, ten ware over die gee-
ne, die aldaar zal worden begraven , op pcene mede
van fes gulden.

IX.

Ende al is het dat de dooden op een uure moeten
worden overluyt, foo fullcn de gerechtigheden van
dien, van ouds daar toe geftaan hebbende, evenv7cl
van yder in bet particulier betaalt moeten werden,aan
de kerke, daar de partyen begeert ende doen luydea
hebben.

Item, dooden aan de pefte, die (Godlof) noch
weynig is, geftorven, fullen by niemant als alleen by
de CeJlebroeders uyt den huyfe gehaalt, ende op uc
baare geftelt mogen worden.

X I.

Welke dooden dan voorts ter aarde gebracht fullen
worden by de iêlve Cellebroeders, of by die geene,
die ly daar toe fullen verwillieen.

X I 1.

Sonder nochtans dat hier toedegebuurencenigiïnts
verfocht, veel min gebruykt fullen mogen worden,
op de verbeurte van drie gulden, foo wel by dçnver·
foeker, als gebuuren te verbeuren. -{

XIII.

Alle de voorfz boeten , uytgefondert die vyf ca
twintig gulden, op het misbruyken in het begraven
geftelt, fullen geappliceert worden tot behoef van den
Officier, die d^e executie doen zal, ende den armen
voorfz, half ende half.

XIV.

Eyndelyk of het de noot vereyfchte, by meerder
fterfte van de befmettelyke fiekte der pefte voorlz,
(dat God genadelyk afweeren wil) ende dat meer per-
foonen nefFcns de voorfz Cellebroeders m oeften gc*
bruykt worden , foo fullen den felven Cellebroeders
van Stads wegen die bygevocgc worden.

V· PLAÇA AT, rakende het begraven der dboden, die aan de ^efl of buykbop gefiorven zjn
2 Septemk MDCXXtF.

Vi. ANDERE Ordonnantie op de Pefl, den 14 Septemb. MDCXXIF,

Alfoo het God Almachtig gelieft defe Stad me- ven, foo fullcn de inwoonders van dien huyfe, daar
de te befoeken met de liekte eflde ftraifeder
pefte, waar van alreede eenige huyfen zyn
ontfteeken , ende menbedugtis, alfoo de-
felve fiekte is contagieüs ende aanklevende, dat die
•wel mochtevermeerderen ende voortgaan, waaromme

de te befoeken met de liekte eflde ftraifeder : die geftorven is, in fes weeken, naar dat de laatfte

overleeden zal zyn , geenderhande neeringe mogen
doen, noch voordoen, maar de deuren ende venftc"
ren, geduurende den lelven tyt, beneden in deceriie
wooninge opgaande, aan de ftraat geflooten houden,

nochtans daar inne ofte uyt eenigerhande kleedercn
ofte huysraat te hangen, om daar by te vertoonen dat
in den huyfe een geftorven is, op pœne van tien Ca-
rolus guldens t'elken reyfe dat ymand van .defen con-
trarie deede, te verbeuren, tot behoef van den Officia
en den aanbrenger, elk de helft; ende indien die fiek-
te gebeurde, ofte ymand ftorve in huyfen daarmeo

geen neeringe en deede j ende de inwoonders van dien
eenig punt van deefe Ordonnantiecontravenieerden,
fullen de felve mede elke reyfe verbeuren, totbebo«

als voorcn, twaalf gulden.

I I. i

Ende desgelyks zal men doen van de huy^c"

daar op in tyds wel goede ordre dient geftelt, op'mits op doende alleenlyk die boven-venfteren, fonder

dat een yder hem te beeter daar voor zal mogen
wachten. ,Soo hebben de Ed. Heeren Burgermeefte-
ren ende Vroedfchappe defer Stad goedgevonden,
voor deefe tyd by proviiïe daar op te ftellen de navol-

gende ordre, die een yegelyken, de felve aangaande,
elaft word te achtervolgen ende na te komen, op
pcene ende breuken daar ^ geftatueert.

In den eerften , waar 'c dat ymand biftnen deefe
Stad ende Vryheyt van dien, aan de peftilentiale iïektc
iiek worde, ende de inwoonders van den huyfe den
fuiken terftont daar naar niet uyt den huyfe en brag-
ua ofte decdea brengen, mm daar inne lieten fter-

-ocr page 521-

BESMETTEI^YKE; ^El^TENS, II; ΒΟ^Κ: Χ. ΤΙΤ.

Item, geue fackendragers, houtfchilden, qf {|nd(5re
ambachts- of arbeydtsluyden, zy zyn mans of vrouws-
perfoonen, woonende in eenige huyf(?n, daar ymand
van de pefte inne geftorven is, en zullen mpgen buj-
tens huys gaa« wercken ofte arbeydcn, nochte ondel·
het volk converfeeren, dan aaar den iy% van fesjwee-
ken, naar dgt de laatfte in haar huyfen ofte woonplaat·^
fen overleeden zal zyn, op pœnç van driç guldea eor.
de arbitrale corredie. -

X I.

Item, foo verre van ntt voorcain ythand eenige ou-
de kleederen, ofte ander ce«igerhande goet verkopen
wilde eiide rer merkt brochte, gekomen uyt eenige'
huyièn, daar yemand inne geitorven ware binnen de
voorichrcvc fes weeken, uytgefondert potten, pan«».
nen, yierwerk, filveiwcrk, metaalwerk, tinnewerk
ofte goutwerk, foude verbeuren dat veikofte goet,
ende daarenboven geflraft worden aan haar lyve, ofte
ander-fintsarbitralyk gecorrigeert, tot difcretie van den
Gerechte.

X I 1.

Item, zal men der fiet ken ofte der dooden luyden,
die van de peft€ fic k ofte geftorven zyn, haare klee-
deren, linnewaat, ofte andere vuyligheyt niet mogen
waiTchen ofte dragen buyten den ft er i huyfe op eenige
andere plaatfen, maar dat bmnen der» felven fterthuyie
moeten waflchen ofre graven, by het verbeuren V|a
fes gulden, tot behoef als vooren.

XIII.

Item, dat van nu voortaan geen Barbiers eenig ge-
laten bloed, dat zyluyden van de luyden, die aan dc
pefte fiek zyn,laten,zullen mogen gieten in het wa-
ter ofte op der ftraaten, rnaar dat gelaten bloed onder
df aardç als vooren moetisn begraven, pp pœne vaa
twaalf guldçn^ ten behoçf als vooren te verbeuren.

XIV.

Iteni, dat geen dooden, die aan de pefte geftorven
zullen zyn, Imger dan tweenidal vier en twintig uu-
ren boven de aarde onbegraven gehouden zullen mo·
^en worden, by het verbeuren van Ces, gulden, tot
lehoef als vooren.

XV.

Voorts en fal niemant tufichen dit endeSf. Martens
dage in de Winter naaftkomende,opSt. Marien plaat-
fche of daar ontrent, nog ook op geen andere publy-
que plaatfen, eenige kleederen of huysraad ter merkt
mogen brengen, nog inkopen, nog verkopen, anders
alsyferwerk, koperwerk ende tinnewerk, op poene
van drie gulden, te verbeuren tot behoef als boven.

XVI.

Itepi, dat geen van de Cellbbroeders meer lances
der ftraaten gaan, nogte cpnverfatie necmeR ofte hou-
den zullen mogen, veel min in eenige huyien gaan,
ten wagre dat zy gingen tot den fiecken, daar zyluy-p
den ontboi^en worden, ofte om die doQden ter kerc«
ken te dragen, op pœne van drie Carolui gulden,en-
de arbitrale corredic.

X V I Î.

De voorfzCellebroeders, ten eyndedie van ecnyder
beter bekent mogen zyn, fullen, gaande langs de ftra·
ten, om haar hoeden moeten dragen banden van wie
ende root deor malkandcren gevlqgten, op pœne als
vooren.

XVIII.

Ende ten eyndc dat deefe Ordonnantie wel geob-
fervecrt mag worden, foo zal eenen ycgelyk hier inne
keurmeefter mogen wefcn , den welken ^loende eed
van bet exces hier tegens gccommitteert, ende hec
felve probeerende met een getuygcn , zal in fuiken ge-
valle jdicgedelinqueertzal hebben , gehouden worden,
al ccr men hem in oppofitic ontfangt, vandc boeten,
Ttt I by

yiïiand binnen vecrw^ dagcii, nf^iil gelje^e,»
ilorveo is, op popnç als boven.

ï I I·.

Item, ingeval eenig naan, ν rouw ,}pugeïj ng i mai^gi
ofte kind fieck geworden is aan de pefte inde huyfifl'
ge daar inne fy woonen,, foo e« zal men die fieken
daar uyc by drage ^ avonden ofte n^hten niet na(>gcn
verbrengen in andere hijyfçn Qfte. wopnpli\gifen, cjan
alleen in den pefthuyfe daar toe geordp>?fli|erc, opbet
verbeuren vaq drie CiroluSi guidens.,, tot bihoei; als
boven.

IV.

Ende waar het fâake dat ymand fulke fieke luydçn
in fyn. huy^s ofcc woonplaatle ontfinge ende logeer-
de, die fullen insgelyks verbeiiren drie Çarolus gul-
dens, tot beboet als boven.

Ende indien yraand van de gebuuien ofte perfooncn
van de plaatfe, daar de voprfz fieke g^'bracht is, daar
over klaagden, foo zal men van ftondeo aan deielve
iïeke uyt den voorfz huyiè , daar die laaift ingebragt
is, weder brengen in den hu.yfe daaï die- fieke u.ytge-
bragt is, ofte in hef peftikntiebuys, ende dit totko-
ilen van den breukigen j ende foo wi« de fulke wey-
gert weer te onifangen, zal boven de breuke iwaar-
lyk eeftraft worden, tot difcretie vaq den Gerechte.

VI.

^i'elverftannde , indien ymand eenige huyfen ofte
woonplaatfen heeft aan fyn huyfen ofte erven in iyn
gebruyk, die zal fyn fieken in de felve plaatfe mogen
brengen. Tonder verbeuren.
^ ' VII.

Ook zal een yegelyk, hebbende huyièn en woon-
plaatfen aan dc rauureo of hoven » hem toebehoren-.
da j ofte in huure, fyn öeken ook aldaar mogen brçn-
gen,foncier verbeuren,ten ware daar merkeiyke ende
behoorlykc klachten vielen van de gebuuren, foo zal
men als dan door verklaringe van den Gerechte den
fieken brengen ter plaatfen daar die fiek geworden
is, ofte in bet pefthuys.

V I I T.

Item, foo wie naa dato van deefen van buyten ofte
van binnen eenigerhande meubiIe goederen van wol-
len, of linnen, of eetbaarewaaren, of fuyvel, melk,
boter, kaas of diergelyke verkofte, ofte deede verko-
pen op de markt, of uyt den huyfe bragte, of ymand
gave om Gods wille, ofteanderfints, dat uyt eenige
huyfen gekomen ware, daar ymand binnen fes weeken
inne geilerven is aan de peite, foude verbeuren het
verkofte goet j ende alfoo het fêlvc fmaakt ende kornt
by opfetiingejvergîiFeniiTe eniie intoxicatie des gemee-
ncn volks, daar door veel menfchen ter door konnen
gebracht worden, fullen zulcke perfoonen openbaar
lyk gefchavQïteert, gegeeiTelt, gebannen ofte andçr
finis gecorrigeert worden, tot difcretie van den Ge-
rechte j ende of yet van het gunt voorfchreve is gç
pleegt ende gedaan worde by den fchrobfteren ofte
anderen, die om loon of fonder loon de geinfeékeerde
huyfen ofliecken bewaaren, zullen zulcke perfoonen
metter dood geftraft worden, ofte anders crimineelyk
gecorrigeert, tot difcretie als boven.

IX.

Item, foo wie van nu voortaan van de voorfchreve
ficckte fiek worden, of die fiek geweeft ende weder
aan de beeterhartd gekomen zyn, ende zy hun op der
llraaten ofte buytea verwandelc» wouden , zullen dat
mogen doen, ende haare wandelinge neemen op dc
paardemerkt, achter St. Jacob, op dc wallen, op
Vreeburg of buyien der Stad, ter plaatfe daar het volk,
ininil converfeert, zonder hen te mogen begeven!
onder het gedrang van eenig volk, op poene van fes'
fiuUca, u appUcecren ï^s boven.

-ocr page 522-

VAK OE IPESTE, EN ANDgRE

by hem verbeurt, handvullinge te doen,ende die te
namprifeereh.

XIX.

Item , dat die geene , die gcbreukt fullen hebben
tcgctïs deeiè Ordonnantie , end^e geen macht en had-
den die pecunieele boeren, daar op geftelc, te beta-
len j fuJIen in plaatfe van dien gebannen, gegeeflèlt
ofte anders arbitrailykgecorrigeert worden j totdifcre-
tie van den Gerechte.

X X.

Wyders word geordonneerc, dat die van de Buur-
kerk twee, ende d'andere kerken tenminftenydereen
Içleed, het zy van fwart alleen, ofte .van wit en fwart,
beyde gereet doen raaaken, ende op een feekere plaat-
fe doen leggen fullen, daar men alle dooden, aan de
pefte geftorven, mede begraven zal, welke kleeden
by de Cellebroeders ofby fulke perfonen, als den Cel-
lebroeders nog bygevoegt iullen mogen worden, ende
niemand anders, gehaalt, op de doodkiften geleyc,en
daar weder afgenomen ende t'huys gebracht fullen
moeten werden , op pœne van fes gulden ten behoe-
ven als vooren te verbeuren5 ende fullen die geene,
die van geen of kleynder qualité zyη,betalen voorde
leeninge van het fwart kleet alleen fes ftuyvers, ende
die van gemeen qualité zyn,ende alleen het fwartlaa·
ken begeeren , fullen betalen twintig ftuyvers, ende
die van qualité zyn ende wit en fwart begeeren, die
fullen betalen der kerken gerechtigheden, vanouds
daar toe geftaan hebbende, tot difcretie van de Kerk-
meefters.

XXI.

Ende word nog wel fcherpelyken bevolen, allen den
geenen, die mette pefte befmet zyn, ende van aal-
moeflen moeten leven » dat iy hun wachten ten huyfe
van den Boekhouder of Diaconen te koomen om eeni-
ge aalmoeiTen te begeeren , maar fullen haren noot
door eene van hare vrienden , gebuuren ofte andere
perfoonen, niet befmet zynde, te kennen moeten ge·
ven,op poene van gefchavotteert,cnde voorts uytter
Stad geoannen te worden.

XXII.

Eyndelyk word mede by defen wel fcherpelyk ver-
boden allen en eenygelyken, binnen defeStad, ofte
buyten de vier poorten in defer Stads Vryheyd , van
voortaan eenige feugen, ofte verkens langs der ftraa-
ten, ftegen, of wegen te laten loopen , omme haar
koft te loeken, al ware het ook, dat de felve gehoed
worden, op poene van defelve verkens te verbeuren.
Welverftaande, dat hier inne niet niet begreepen fyπ die
koopluyden, die met hare verekens ter merkt trekken.

VII. AMPLIATIE op de voorfz Ordonnantie^ den 16 Augüfi. MOCXXV.

voorkominge van meerder infc6tie, foo veel in haar
is, goedgevonden te ftacueren ende ordonneren , fta-
tueren ende ordonneeren by deeien de poinóten ende
articulen hier naa volgende.

in deh eèrftèn, zullen aan de huyfingen daar inne
yemant aan de peft komt te fterven, den tyd van zes
Weeken, naar dat aldaar de lefte overleden zal zyn,
de deuren ende alle de venfteren in de benedenile ver-
diepingen, fo wel flagvenfteren met haar blieken, als
ïihdere ter ftràatwaart, ofte op ander luyden erven
refponderende, gefloten moeten blyven, fonder die
deuren te openen dan om uyt ende in te gâan, ende
fonder eenige neeringe té doen, of yets voor te doen,
οψ poene van tien guldens t'elcken reyfe te verbeuren.

I I.

Gelyk ook de huyfingen, in dewelcke algereets ye-
mand aan de voorfchreve fiekte overleden is, nu date-
Ïyk gefloten zullen moeten worden, ende als vooren
gefloten moeten blyven, ter tyd toe de fes weecken
om zullen iyn^ te reeckenen van de tyd af dat left in
defelve huyfingen yemand aan dc peft geftorven is,
op poene als boven.

I I Γ.

Ende zullen geduurende den voorfz tyd uyt de bo-
ven fte venfteren ter ftraatwaart, ofte anderfints buy-
tens-huys, ofte o,ρ eenige heynmuuren ofte heggen,
ofte over ander luyden erven, geen klederen,,dcec·
kens ofte ander huysraad om te verluchten gehangen
diogen worden, op de verbeurte van fes gulden·

s gerenoveert de Ordonnantie op de Pefte , gepu-
bliceert den 24 Septemb. i<Î2,4, endenu geam-
plieert met dele navolgende arty kelen, die gele-
ien zyn achter het xiv artyk.

"VJi'elk voorfz dooden by niemand anders, als alleen
by de Cel/ebroers uy t den huyiè gehaalt, ende op de
baare geftelc fullen mogen worden.

VIU. NADERE Oirdonnantie op de Pefie, ende hegravinge der doden^JearrëÖë^

MT>CXXXyi;engecomgeertdeÊ2<iJulyMJJCLK

Alfoo de droevige iïeckte van Peftilentie binnen [ V"

defe Stad ende Vryheyd van dien gelyk in Item, zullen in de huyfingen ende wooningen die
andere naabuurige Steden ende Plaacfen be- uytfterven ofte befmet zynde verlaten worden, geen
gint te öntfteken · foo hebben myn Heeren andere binnen den tyd van fes weeken, na dat delefte
Burgermeeileren ende Vroedfchap deefer Stad, tot aldaar overleden zal zyn, metter woon mogen komen

Die dan voorrs ter aarde gebracht fullen worden by
de felve Cellebroers, ofte by die geene, die zy daar
toe fullen vcrwilligen.

Sonder nogtans dat hier toe de gebuuren eenigfints
verfocht, veel min gebruykt fullen mogen worden,
op verbeurte van drie gulden, foo wel by den verfoe-
ker, als by yder van de gebuuren te verbeuren.

op pœne van vyf en twintig guldens by den verhuur-
der te verbeuren.

Item, fullen de herbergiers ende tappers^ welker
huyfingen met de voorfz fiekte befmet zyn , binnen
den voorfz tyd geen volk mogen logeren of gelagen
fetten, op pœne van vyf en twintig gulden t'ellicn
reyfe te verbeuren, ende arbitrale correólie.

V I.

Ook fullen gene zyde, wolle nogfaeyette, alsme-
de geen linnen of nnder gaarn , nog ook vlas of dier-
gelyke waren offtofFen, binnen deii voorfz tyt, ende
voor dat die wel ende na behooren verlucht ende ge-
reynicht lullen zyn, uyt eenige befmette huyfcn gc·
bracht ofte gehaalt mogen worden in andere huyfeii
of winkels, om te verwerken of te fpinnen, op pœ-
ne van twaalf guldens by den eygenaars eiide werk·
luyden reft)CÖ:ivelyk te verbeuren.

VII. ,

Die gene die venfterneeringe doen,ofte eenige wa-
ren 't fy in 't gros , ofte by de elle, ofte in !t kleyn
uytflyten j ende met de voorfz fieckte van den Heere
befocht worden, en fullen na den laps van de voorfz
fes weeken, hare waren niet mogen verkopen of uyt·
flyten, ten fy defelve te voren behoorlyk fchoon ge-
maakt, gewaÎTen ende verlucht zyn, op de verbeur-
te als vooren. ;

VIII.

Item, en zal men geene meubelen, Îtoftcn,ofKlc*
deren, geen vifch,. ν leefch, fpek, boter, kaasj m^^»
ofte andere eetbare waaren uyt de voorfchreve huyitfl-

gCD,

-ocr page 523-

besméttelyke smktens. a. BOEK. jp. Ί1Ί. si^

gcrt:, ra©gcn weggeven,,, ofre» fcheneken,, verjkppco
ofte doen verkopen, nog ook in het crfhuyjSh;of lotn^r
baart brengen, of doen brengen., ofte by dc ftraat
omdragen om. tc verifcopen). voor ende aleer t^n min-
llen de· fessWiseken· al&vQonen gcespimert füJIcn zyn,
niiisgad»rs de huyfen^ ende goederen bcfepQriyfc ver-·.,
luchD» geAvaflcn.cndc.fchoan gcwn^kt, op pœnevanj
'c verkoftc gocrdc y endti twaalfi guldens daarenboven
te verbeuren , foo wel by de cygenaers-van 't voorfz!
goed, als by die geene die daar^ van kennifle hebben-,
dc,*c felve kopen:,daar,gpdd op,doen, ofte h^ar laten
gebruykcm!, onn be®^ felsie bione^i den voorfz tyd om
te dragen, verkopt ofic, in) de· Ipmbaarti ofte;erihuys
re brengen, ook naar exigentie van de fake fwaarder
aan den ly ve of anders geftraft tç werden.

1 X.

Gelyk ook verboden word ecnige boedels by erf
huys te verkoopcn, voor d^expicatie- van. de voorfe fes
weeken:, ende voor de voorfz ijeyniginge eniverluch-
linge van de huyfen ende huy»aaij, mitsgaders voor
ende aleer de Heercn Burgermeefteren daar van ge-
bleeken j ende van defclve confeaf· verworven fy, op_
posnc van, vyi en twint^ guldens > fóo.wel by dis ey·
genaars van *t goedialBide effhuysiaeefters. le Mecbeu-
ren*

item, en zal niemand in hefmette huyièn îîiyude,
binne» den. tyc van iês weken, naa ckt di® Içfte aJda^
ovetliedBn zai ssyn , met eenige wiuieo. uyc onbefinette
huyfen gekomen, mogen voorftaan, nog ook dcfelvq
by de ftraat veyl dragen.,, οψ. de verbeurte van tien

maters, fakkedragers, vifchgrommers , houtfchilden
ofte tuîfvulftcrs, zyndç in befmette huyfen, en ful-
len de vporlz fes wecken geduurende om eenjg wer^
mogen dobbelen ,veel min buytens huys gaan perken
pfte arbeyden, ende aUulks pnder de mcnlcheu cpb·
verièren, op Jubitrak correftie.

XX.'

Gelyk ook niemand geduurende den yporfz tyd tç
werk zal mogen ftcllen jotme ofte oude perfoonera,
^çt (y vrpuwçp ofte ^in,deren , uyt befmette

( I > of(4 h^yftn komeùe, op p^ne_ van fei
gttldcQ ir'elkea xçiyÇç te verbei^ren.

XXI. I

Als mede in de geinfefteerde huyJ^ tJifitaaat tf
werk geftelt zal n^ogen worden binnen den voorfz
çy4 , end&voor d^f de huyfen ^iel ende na bej^porert
fçhpoo gctpaajtc fuUen zyn, op ppepç φ VPicq. '
X X I I.

Item, fttWen ^yt foPdanige huyfpn geen kinc}erct|
tçr fchoole geipnden, nog ook by de meeftçrs ofte
meefterfen geadmitteert mogen werden , op ppçne ali
boven,

X X I I f.

gullen ook geen fchippers ofte vöerluyden, ^n fppf
danige huyfçn zynde, bmnen den yoprfz tyd ymap·
4en tppgen yoereüf op pœne als vorcm arbitra<i
Ie corrç^ie,

XXIV.

Itiîfp, en ίμΐΐβΐΐ ia de huyfen. ^et de voorfz conta-
gieufe fipktç bçfmet| binnen de vpprf? fes weekeri
geen honden mogen vefj?n,tcn Ware mendefelvecon··
tinuelyk geduurende den vporfz tyd gieOoten hielde^
pp 4c veraeurce van drie guldens.

XXV.

hm 9 ftt^ea 4c gfoeit^iddcii 'm geeàc beimettè

bùy-

guMcns.

X l.

Insgelyks en zullen geene oude bedden, kuilêns,
dekcna, klederen of diergelyke, gedurende de voorfz
concagieufe fiekte, van buytea in def^ Stad ofte Vry>
heyd van dien gebracht mogen worden , op de ver-
beurte van defelve,ende vyftig guldens daarenboven,
ten ware dat de inbrengers fuffiiantelyk deden blyken,
defclve ia geene bcfnaecte huyfen. gewecft te zyn.

X ü I·

Item, zullen geen© fehipp(H-s nogte voerittyden ee-
nige fiecken, binnen defe Stad ofte Vryheyi vm die»
niet t'huys hoorende, buytcn uyt eenige andere
Steden, Dorpen ofte piaatfen, binnen defê Sta,d ofte
Vryheyd van dien mogen brengen, <ψ p«ne v^e pifi·,
vatie van hun veer,ende arbitralec^rçàie,
X U l.

Item, zal men nieaiaiHj, met ^oqrfo fiekt-e bç-s
fogt zynde, in eenige ander® huyfen ofte woonplaat-
fcn mogen verbrcng€n,m»ax all^n ift'tPfiV^afthuys,
op pœne van twaalf guldens t^fkken rfyiç |ç vçrbiu'
ren, foo wel by diege^nç, wyi wiens Huyfinge
voorfz fieçke verbragt word, als hy d^e geone diç
felve in zyn wooninge ontfan^t ende logeert.

XIV.

Ende indien ycra^nd vandQ gebqurtn ofte pcrfojien
van de plaatiè,daar de üecke voorfz gebri^ehç is,
over klaagden, fop fal men datçlyk dçfçlve.ij^^e uyç
den voorlchreven huyfe daar diç Iaat ft ingebraçbç iç,
^vederbrengeninden huyfçda^T uytgebracht is^of-.
le in 't pefthuys, ende dit tot koften van de breuçki?
gen} ende foo wie de zulcke weygert weder te ont-
vangen, zal boven de breuçkç fwaarlyk geftra/t wor-
«cn, tot difcretie van den Gcreç^tç.

X V.

Wclverftaandc, indien ycm^nd huyfen ofte woon-,
plaatfcn heeft a^n ïyn huyfen pftç çryen in zyn ge-
oruyk, die zal zyn fieckçn in defelvc plaatffn m<?gfn
orengen, zonder verbeuren.

ni, * V

vJok Zal cenen ygelylç, hebbende huyfen en wPPn-
piawfcn aaa de Stads wallen, ofte in hoven ,hçm |oc-

beîiporftndcr, offe die hy in huure gebruykt, zyn
Îîçckenialdaar: moge^n brengen , ibnderiVerbejjren, icn
ware daar gefuridçeixjç klachten vielenjvap de gebuu-.
ren, in welken geval men alçdan ter ordonnantie van
^den Gerechtp. den ijckfiiïiWedeïr-brengefl zal;, ^rr plaat·
;fe daar die ziek g^wprdenj is, ofte in *t pcftiiuys*

X V Γ I.

Item,, en^z^ i^iemBn4 in. befmette huyien, zyndcj.
jnog ook de geene dip. dgfelyq frequçntcren, binnea
'den voorfi tyd hen ipo^en begeven op eenige merk-
ten of andçre puWyk^.-piaiitfen,^on4erh^t gedrang van
het vplk, ook nifiP; door qenigç> fteçgjens, ten
Ware-zy, aldaiirnoptlaiifîfeilyk. te doen, hadden, gelyk
zy.ihagr qqk niet zu)j)sn mp^en vervoegen, iQ^eenigo
verg^eringen, vqp gijdc^ ,gcbuui;ten;,^corppraalf<;haf:^
pen., heibergen, gelagen,, pf diergejy^emede niet
in^dfi kqrken.Qiite prediQ^itsien, pnder 'c vplfe, nemaar
ïullen'geh«u4en ^n in dç kercken buyten aÎ te gaan
zitten-ofte ti^fta^n, miitsg'iderSiin,*c gagp by de ftra-?
ten ende in't wandelen, de luyden foo veel mogelyk^
bç myden, endp mitedien achterftraten ende buyten-
wegen, ea4e geen ordi naris wandelplaMfcp, te ge^
bruycken-,, op poene vanTes gulden » by yder, çontra*
venteur t'elckerii reyfè te vcrbetiren»
X V I ί L

Item, ^ord verboden allen den geeaçn di& met âê
peft bçfmec zyn,, ende vap aalmoeifen leven, t^ ko--
men in de vergaderinge der Diaconen, /l^ii^pGÎÎeniçM
ofte Ambachts-kamer^ ofte elders, daar eenige prp-
vens, i'çhptds pf aalmoeflèn uytgedeelt wordéi?, als
ppik ten huylê van. de Diaconen , Aalmpefleniçrs, Ge«
çpmnHtteerden van 4e Ambachcs-karaer, pftc andere
armen befprgers, ©mi eenige aalmpeflcn te begeeren»
m^ar zulle« haren npot door yemand v^n hare vrien-f
den, gebuuren, pf andere peribnen, niet befoet fyn-t
de, moeten te kennen geven, pp arbitrale correitieé

X 1 ^

Item, geen kraankinderen, bierdragers., koorn-

-ocr page 524-

<20

huyfcn mogen gaan, ofte 'kinderen daar uyt ten gra-
ve dragen, op pœne van fufpenfie ofte privatic van
baren dienil, tot difcretie van den Gerechte.

XXVI.

Item, Tullen de Gellebroeders de converfatie der men-
fchen vermydenjfoo veel mogelyk is, endealfulk s niet
in eenige huyfen gaan, ten ware dat fy gingen om de
iïeken ofte dodden te dragen, ofte andere diergclyke
dienft te doen, op arbitrale corredie.

XXVII.

Sullen ook de fieken uyt de huyfen die befmet zyn,
niet halen by lichten dage, maar 'savonts, en's mor-
gens vroeg, ook niet uyt onbefmette huyfen by da-
ge, ten ware het geen uytftel kondc lyden, in wel-
ken gevalle fyluyden de fieken, foo veel mogelyk,
over de wal ende door achterftraten, endc niet door
*£ befte van de Stad dragen fullen, fonder nochtans
daar mede te gaan door engecnnaauwefteegjens,daar
men defelve met wel kan myden, op pœne als voren.
XXVIII.

Item, daar ymand op fyn fterven leyt aan de voorfz
contagieufe fiekte, en zal men gene gebuuren mogen
inhalen, op de verbeurte van twaalf guldens.
XXIX.

Gelyk ook tentyde der begraaffeniflevandc doden
aan de voorfz fiekte geftorven, geene vrienden , ge
buuren of andere in 't ilerfhuys te komen, verfocht
Tullen worden, op poene als boven,

XXX.

Ende fullen de dooden ,aan de voorfz fiekte overie
den, by niemanc als alleen by de Gellebroeders, ofre
die geene die by de M.igiftraat henluyden bygevoegt
fouden mogen worden, uytten huyfe gehaalt, enter
kerken gebracht werden, fonder dat de gebuuren ofte
andere hier toe verfocht, veel min gebruykt fullen
mogen worden, op pœne van fes guldens by den ver
foeker, ende drie guldens by yeder van de dragers te
verbeuren.

XXXI.

Ende fullen die geene die in beftnettc huyfen iyn
binnen den voorfz tyd van fes wecken óp geene be-
graveniflèn mogen gaan, dan alleen van hare naaÜe
vrienden, mits niet gaande als dan nefiPens andere,uyt
onbefmette huyfen komende, ende fullen dezelve geen
gehuurde roumantels mogen gcbruyken , alles op de
verbeurte van fes guldens.

XXXII.

Item, zullen alle doden ,aan de ρείΐ geftorven j bin-
nen tweemaal vier en twintig uuren begraven moéten
werden, op de verbeurte vantwaalfguldènsoveryder
dag datfe langer onbegraven gehouden worden, ende
arbitrale correftie.

X X X 1 I ï.

Item, zal men voortaan alle dooden den naaften
ende bequaamften weg na de kerk doen dragen , ten
ware het fterihuys foo na by de kerk ware , dat men
een ftraat omgaan moefte^om 'tvolk in ordre tebren
gen, op pœne van fes guldens, foo wel by den bid-
der, als by 'i fterfhuys te verbeuren.

XXXIV.

Ook en zil men geene lyken mogen vercieren met
roofenhoedekens, rofemareyn , nog met kranskens
ofte kroonen Van bloemen, kruyden^ ofte eenig an-
der goet, noch ook yetwes diergfelyk op de baren
ftroyen, ofte daarommme winden, op pœne Van vyf
en twintig guldens by de geene die fulks laten doen,
ende drie guldens by yedcr van de knechts, maagden
ende jonge lüyden die 't felve doen , tie verbeuren.

XXXV.

Öclyk ook geduurende de voorfz contagieufe fiek-
te , geene fterfhuyffcn met laakenen t>fte baayen be-
hangen zullen mogen worden j noch ook eenige doo-
den met lange foumantels gedragen , öp ceö boete

van ( 2 ) hondert guldens, by die van 't fterfhuys tc
verbeuren.

XXXVI.

Item, fullen de doodkiften van binnen gepeckt,en
met mos foo dicht gemaakt moeten werden, dat geen
water ofte andere materie uyt defelve kan loopen, of
daar door dringen, op pœne van fes guldens by de
maaker, ende die deiêlve anders doet maaken, t'elken
reyfe te verbeuren.

XXXV M.

Item, fullen de baren voortaan niet geftelt worden
voor eenige fterfhuyfen , dan alleen op den dag der
begraaflFenilTe , op pœne van fes guldens te verleu-
ren.

X X X V I I 1.

Item, fullen de doodgravers in de kerken op de da-
gen als daar gepredikt word, geene kelders ottegraf-
iteden mogen openen, vooor dat de predikatien ge-
eyndigt zyn, ende 'c volk uyt de kerke is, op 't ver.
beuren van haren dienft.

XXXIX.

Gelyk ook defelve doodgravers geene kelders ofte
graffteden zullen mogen open laten leggen , geduu-
rende de predicatie, op de verbeurte als vooren.

X L.

Ende word defelve doodgravers wel ernftelyk be-·
laft, terftond naa dat eenige dooden zullen wefen be-
graven in kelders of graffteden, defelve datelyk we-
der te fluyten, ende mee airde gelyk te bedecken, op
pœne als voren.

X L I.

Item, zullen deKerkmeefters van de refpeftivePa-
rochie-kercken, lekere laakens daar toe moeten hou-
den, om over de kiften van peftdoden geleyt le wor-
den , ionder dat men defelve over eenige andere doo-
den zal mogen gebruycken, op de verbeurte van fes
guldens.

X L 1 I.

Item,zal'tvoorfz laaken, als ook het eygen laaken
der luyden, insgelycks de pellen, binnens huys niet
geleyt mogen worden over de lyken ofte doden voor-
fchreve,nemaarbuyten als de kitten op de barenftain,
op pœne als vooren.

X L I I I.

Ende fullen de laakenen ende pellen die over fóda-
nige lyken gebruykt worden, continuelyk op bequa^
me plaatfen gehangen moeten worden om te verluch-
ten, mede op pœne als vooren, by de Kerkraecftcrs
ende Dekens refpedive te verbeuren.

X L I V.

Item, xal men de klederen ofte linneWaat der fieci
ken ofte dooden, aan de peft ziek ofte geftorven Tyn*
de, niet mogen waflchen, ofre ongewaflchen dragen
buyten den fterfhuyfe, op de verbeurte vin twaalf
gulden.

X L V.

Gelyk ook geen zeepfop, vuyle materie, gelaten
bloet, of diergelycke, uyt de huyfen met de peft bj'
focht, gebracht ofte gegoten zal mogen worden in c
water, ofte op de ftraaten, of elders buytens huys,
op pœne van twaalf guldens t'elcken reyfe té verbeu-
ren.

X L V I.

Sal mede geen ftroy uyt fodanige huyfen, op de ftra-
ten of werven verlucht ofte verbrand mogen wórden,
nog in 't water geworpen, ook niet in aichkuyknot
elders buytens huys verbracht, op pœne als voren.
t'Appliceren alle de voorfz pecuniele boeten ten
rofyte Van den Officier, den aanbrenger ende oen
armen, elks een derdendeel j ende die defelve boeten
niet en konnen opbrengen , zullen aan den lyve on
anders arbitralyk gecörrigeert werden. .

Aldus gedaan ende provifionelyck gearreftcerr Py

VAN DE PESTE, EN ANDERE

-ocr page 525-

BESMETTELYKE SIEKTENS, 6fc. IL BOEK, X ΤΙΊ.

5ii

niyn Heeren Burgcrmceftcren, cnde Vrocdfchap der
Stad Utrecht, op den ι Auguft. 16 jö. Ende gere-
folveerc,naar geuaane correâiie articuluxxendexxxvi
op nieuws te doen publiceren, op den if Juïy lifj.
My Secretaris prefenc, J. van der Nypoort.

( I ) In de Ordonnantie van lö^ö, mjorden de woorden met curfyf gedrukt niet gevonden.
De voorjz Ordonnantie heeft^ vyf en twintig gulden.

IX. INTERPRETATIE op de Ordonnantie

A ΙΓ00 de Ordonnantie, onlangs op het ftukvan
f\ de Peil ende begravinge der dooden geëma-
ƒ V neert, articulo xxx continecrt, dat de doo-
den, aan de vooriz fiekte overleden, bynie-
K.-^nd als alleen by de Cellcbroeders, ofte andere daar
toe geftelde perfonen, uytten huyfe gehaalt, ende ter
aarde gedragen Tullen werden, fonder dat de gebuu-
ren ofre andere, hier toe verlocht, veel min gebruykt
fullcn mogen werden, oppœne van fee gulden by den
verlbeker ,cnde drie gulden by yder van de dragers te
verbeuren} ende dat meo nu by experientic bevind,
dac eenige, fockende de voorfz Ordonnantie te illu·
deeren , de dooden, aan de voorfz fickte gcftorven,

van de Pefl, den 28 Septemb. MOCXXXVL

door deCellebroedersjof andere daar loegeltelde per-
roonen,wel laten uytten huyfc halen, op de baar fet-
ten, ende voorts ter aarde dragen, maar dat dan nog
de gebuurcn ofte andere nefFcns de geftelde perfoonen
ofte Cellebroeders hun ten wederfyden van het lyk ver-
voegen. Soo is 't, dat de Vroedfchap defer Stad 'by
deefen wel fcherpelyk interdicccrt,de gcbuuren,jon·
geluyden, bierdragers, fakkedragers ende allen ande-
ren, daar roe by publieke authoriteyt niet aangenomen,
voor ofte neffens de lyken ofte doode lighamen, aan
de pefte geftorven, te gaan, op pœne van drie gul·
den by yder van de gebuuren ofte dragers , als vorea
te verbeuren.

X. publicatie, ί/^ί niemand , gedmrende de Pefl, op de Maria plaats met eenige goederen

zal voorflaan, den 30 Jmy MOL LX IV.

Dewyl het God de de Heere gelieft eenige na-
buurige plaatfen te befoeken met de conta-
gieufc fiekte 5 foo hebben Borgemeefteren
en Vroedfchap der Stad Utrecht goedgevon-
den . dat geene perfoonen, foo van buyten koomen-
de, als hier woonachtig, eenige zyde, wolle,catoe-
nen, fayetten, linnen, gaarn, vlas, hoeden, of an-
dere diergelyke waren, of itoffen, gemaakt, of on-
gemaakt , op de Marise plaats, of andere publyque
plaatfen, fullen verkoopen, of daar mede voorftaan,
op verbeurte van delelve waren, of andere arbitrale
correétie.

INSTRUCTIE nioor den Peflmeefier defer Stad, den izNovemb, MOCXXIF; g<t-
amplieert den 12 OBob. M'DCLK

Vroedfchap deeièr Stad, nog ook niet buyten der Stad
vernachten, fonder expres confent daar toe van dc Hifec-
ren Burgermccftcren in der tyt verworven tc hebben.

(4) V I.

Saï voor het befchoawen en vifiteeren van ofiverm*
gende niet mogen genietenals mede van die geene ^ di%
hun verklaren zulks te zyrt.

V I L

Fan andere fal hy hebben voor het fchouiven vyf en
twintig fiuyvers , en voor het vifiteeren van fieken, bet
zy met of [onder verhand, van yder reyje twaalf fiuy»
vers,

VIII.

Welverfiaande , dat ryke ende wel vermogende ïuyden
betalen fullen duhbeld geld refpüivelyk , fonder dat hy
Peflmeefier meer zal vermogen te ey/Tchen.

IX.

Alle het welke hy neerftelyk zal hebben te achter-
volgen , op pœne van datelyk van fynen dienft te wor-
den gepriveert, ende daarenboven arbitrailyk gecorri-
geert naar exigentie van de overtredinge , tot difcrc»
tie van den Gerechte deefer Stad.

Waar op hy doen zal den gcwoonelykcn eed.

Aldus gearrefteert ende goet gevonden by de Vrocd-
fchap deefer Stad (f ) op den i* Odob. i6ff.

Gclyk ook de voorfz Peftmeefter geen meer andere
dienften zal mogen aanneemen, buyten confent van de

{i) De Inflruaie van den 22 Novemb. heeft ^ ophouden cn uytftellen den tyd van acht min of mccrda·
gen, omme middelertyd te fien, wat*cr vorder onder het huysgefin zal mogen na volgen, fonder daar voor
m 't minfte tc cyflchen, veel min te genieten.
( ï ) Jchter dit artyk. volgt in de voorfz InfiruSlie nog, cn dat fonder ccnig loon daar voor tc eyflchcn, of ge·
meten, alsvooren.

Infiruilie heeft hier mg, aan den Heere Officier.
( 4 ) ^i·/ VI, V11, V111 artyk. worden in de gem, InfiruUie niet gevonden,
(i ) Het flot van de voorfz Inflruüie heeft ^ op den 22 Novemb. 1Ö24.

^lï. RESOLUTIE ^ rakende des Pefimeefiers Infirumt, den 5 Hmmb, MDÇLK

i//. DeeJ. Yyy U

In den eerflen ] zal den voorfz Peftmeeller, ver-
focht zynde, om eenige kranken ofte qualyk fig
gevoelende menfchen te vifiteeren, gehoudenzyn
die te befchouwen , of fy met de pefte befmet
zyn, dan niet, ende daar op geen uyttcriyk ofte ab-
foluie vcrklaringe te doen , ten zy hem voor oogen
klaarlyk biyke eenige merkteekenen ofte indiciën van
dien, ende daar foodanige teekenen failleeren, zal hy
dien aangaande fyne verklaringe ophouden ( 1 ) voer
een dag ofte meer, naar gclegentheyt ende toeval van
de fiekte.

I L

Gelyk hy mede, verfogt zynde, gehouden zal wefen
alle de doode lighamen te vifiteeren, of die aandepcft
geftorven zyn, of niet. ( 1 )

I I J.

Ende die hy bevint aan de Pefte geftorven te zyn,
zal hy foodanige moeten terftont aanbrengen ( j ) ter
plaatfc hem te ordonneeren.

1 V.

Item, zal ook de voorfz. Peftmeefter fig moeten
reguleeren conform de Ordonnantie onlangs op de
peft gepuhliceert, voor foo veel hem die aangaan
mag.

-ocr page 526-

522 VAN DË PESTE, EN ANDERE

s by âe Vroedfchap vcfftaan , dat dèti Peftmee-
fter aan geiniefteerdcn, wordende bfedeylt, niet
gehouden zal zyn, meerder als een of cweever-
bandén, öf vifitcn in hare huyfen te doen, maar dat
defeive alvoorens vorder te worden gecureert, in het
Peftgafthuys fullen worden gebracht.

aà ]

M ailCCll lU UC UilUUUll^*- J^ia^m-U 9

ƒ \ zelfs in deefe Stad ontftooken is, ende vaft
J» ^ perfonen door onervarentheyt, ongele-
gentheyt, ehde door gebrek van nodige advyfen, en-
de behulpielen (veroorfaakt door 't getal van de ziec-
ken ende fchaarsheyd van de behulpelyke perionen,)
niet behoorlyk verforgt ende onderregi kunnen wor-
den, van't gcene,foo toe voorkominge, alsgenefin-
ge defer fwarigheyd vereyfcht word > ioo hebben de
Ordinarii Medici defer Stad, ter b<;geer,te van de E.
Heeren Regeerders,goetgevonden, ten dienfte van de
geheele Gemeente, yeder een te onderrichten van 't
geene defes aangaande te doen ftaat. Hoewel haar-
luyden niet onbewuft en is, dat in deeie materie op
verfcheyden tyden ende plaatfen, by veele tteffèlycke
pérfonen, veel zy gedaan ende geichreven (welcke
allen zy gaerne haar eer laten j; evenwel, om dat het
yder eens werk niet en is, de veelvoudigheyd der ge-
recommandeerde remedien, recht te onderfcheyden,
ende het nodigfte daar uyt te kiefen, foo hebben zy
niet wijlen ilil ihan, maar haare genegeniheyd too-
nen in 'c voorftellen van weynige bequame remedien,
i^elkc op dat niet al te koftelyk, nog al te moéyelyk
om te onderhouden fouden weelen, foo zy u lieden
verwitticht,dat niet vereyfcht word,dat yder een al-
le de vooi fz remedien gobruyke, maar uyt yder foor*
te ten minften een-, beneflfens dat 'er mede ordre ge-
ilek zy, om met goede ende niet al te koftelycke re-
medien te verforgen perionen van minder vermogen.
Voorts alfoo alle particuliere toevallen, foo in 't kor-
te niet en kunnen voorgeftelt nogte verforgt worden,
200 zy u lieden indachtig, over 't gene buyten deefe
memorie overkomt, of over naarder uytlegginge van
't gene hier geflelt is, te confuleren met u lieden or-
dinaris Medicyn} vermiis't oogmerk alleen is om in
't generaal yder een aan te wyfen, eenvoudiglyk wai
in 't gros ende in't byfonder in 't eerfte te doen ftaat.
Omme alfoo fonder verlies van tyd, (die in defe ziek-
te koftelyk is) 't gebrek behoorlycken te bejegenen,
ende middelertyd naarder ordre te mogen halen. Ver-
hopende ondertuiTchcn,indlen ymand fignaa't voor·
gefielde wel ende verihndig reguleert, dat daar door,
ook geringe perfonen,met weynig ander behulps haar
zelven, ende de haaren goeden dienll zullen kunnen
doen. Daar toe dan God den Heere gebeden zy zy·
nen zegen té willen verleenen.

Voorkominge van de Pefie,

i'f'

fpreyt ende behaalt word, zoo komen, om zig zelfs
daarvan tepraeferveren,in confideratie defe drie poin-
ften} dat men de oorfake vermydej dat men de lucht
vcrbeetcrt ende fuyvert} en dat men't lichaam fulks
bereyde, dat het te mindef befm'et worde. .

Tot het eerfte is dienftig, dat men fchouwe (zoo
veel de Chriftèlycke medelydéntheyd toelaat) geinfe-
âeerde perfonen en plaatfen , kledingen, ende andere
meubilen daar zig't fenyn in houden kan,gelyk zulks
yeder een genoeg bekent is.

Ende om dat het niet wel mogelyk is,dat yder een
t'allen tyden alle oorfaaken vermyde, zoo zal men ten
tweede arbeyden óm te zuyverèn eiide te vefbdref^n
de lucht, en alles waar door \ fenyn verfpreyd word,
myrrha, bakelaar, kruytnagelen, benzoin, ftyraks,
of diergelycke op 'c vuur gelmeeten j met azyn ende
wat camphors op gloeyende iteenen te gieten, mee
buspolver aan te lleeken, ëcc.

Alle geuten ende aftochten zal men forgvuldelyken
reynigen, ende door het dikwils doorfpoelcn reyn
houden.

De dooden krengen zal men bequamelyk, ende by
tyds weg brengen.

Men zal behoorlyken waflchen alle kleeden, deec-
kens, ende alles wat by of ontrent de geinfeóteerde
perionen, of in der felver huyfinge gewecll is^ende 't
gene niet gewaflchen kan worden, zal men verluch-
ten, wel kloppen ende beroocken..

De befmette huyfen ende huysraat, zalmen niét
alleen neerftig havenen, waflchen ende beroocken,
maar de muuren ook ter degen met kalk witten ende
ververfchen.

Over ilraat gaande, zal men ruycken aan azyn daar
wynruy, falvie, angelica, zedoar, kruydnagelcn of
diergelyke in geweyktzyn , of een ruyk-appel.

Teil derden, zal menom't lichaam tebercyden ,dac
het te miiidèr de b.fmettinge aanneeme, eensdeels 'c
f^ilvige zuyver houden, van aldcrh^nde quade humeu-
ren, Ioo door een bequame maniéré van leven, ge-
bruyckende fpyfe die licht van digeftie is, ende goec
voetfel geeft, ais doör fachte, ende de aângroeyende
vuylicheyt iuyverende remedien, en fonderlmge door
foodanige, die eygentlyk mede tegens het fenyh ftry^
den, gélyk dan zyn pillen ruffi, ofcede pilletjens νάή
aloë, ende vordere daar toe dienende droögen,by onS
geordineert, ende te vinden by de reipeftivé Apöthé-
cars, daar van men des avonds, of des mórgens hóg-
teren een , twee, drie of vier, naar yeders particulie-
re natuure, nemen zal twee of driemaal ter week. M'a
dat het lighaam los, gefloten of vervult van humeu-
ren zy.

Anderdeels, zal men't lichaam wapenen tegen het
fenyn, met te nemen fmorgens nuchteren de gróötc
van een haafenoot, van de hertilerckende confcrven,
(num. 1. of 2. naa yeder een zyn vermogen,) of
een halven romer van de medicinalen wyn of bier,
van dcweicke als mede van de conferven, iïien iiisgc-
lyks op onfe ordre by de Apothecars zal kunnen wor-
den gerieft.

Jonge kinderen ende teere delicate perfonen, dié

deefe remedien niet wel kunnen netnen, mogen ge
bruycken een lepeltje van de fyrope, of wat van de
Vermits de peile ongetwyfelt doorbefmettinge ver-! luyckerkoekjens by ons geordonneert.

Men zal zig wachten door al te groote ende ongc-
woone exercitie, de krachten van 't lichaam te kren-
ken, te feer te verwarmen , en de fwèetgaten'te ope-
nen , ook zal men 't gemoet, zoo zeer als men kan,
ftercken tegens alle ichrik, vervaartheyd, &c.

Men zal in de mond kauwen, door den dag, fo^*
derlinge komende by fufpeéte menfchen of plaatfen
myrrha, kruydnagelen, angelica, zedoar, cardafflo-
mum of y et diergelyks.

Ook zal men op 't hert dragen, feekere fakjeris m
den apotheècq te vinden.

ί^βηεβφ van de Pefie,
Soo haaft ycmand generale teyckenen van

Xlli. KORT bericht, tot voorkommge endegenefnge van de Fefle, beraamt ter begeerte van de
E. Heiren Regeerders dèf Stad "Vtrecht ^ door haar E.Ordmaris Medicyns^ in den
jaare MDCXXXf^L
Ifbo de bedroefde ziekic van peftilentie, nietiende daar toe groote vuüren ftooken, ende't huys
alleen in de niibuurige plaatlen , maar ook 1 twee of driemaal daags beroöken met geneverbèflen,

-ocr page 527-

ziekte verneemt,als daar zyn benautheyd aan 'c harr,
•walginge, heece koortfen, hooftpyo', ydelheyd, en
fonderlinge foo men gew^eeft is by befmette perfonen
of plaatfen, (en foo daar nog geen uytwendige klie-
ren, kolen, vlacken, of andere teyckenen zig en o-
penbaren ,) foo fal men datelyk 'c lichaam foecken te
ontlaften, door een medicyne tot overgeven llrec-
kende, ex Sak vitrioU^ Cr. Metall: of Azaro, naa
gelegentheyd van faaken, alles te vinden mette be-
hoorlyke ordre by de Apothecars} ende't lichaam al-
foo gefuyvert ende wat geiler kt zynde, zal men hem
begeven tot fvveeten mette volgende remedien ende
ordre j dog foo daareenige uytwendige teyckenen al-
gereeis geopenbaart zyn,foo lal men het braaken niet
beftaan.

Belangende het ader laten, moet in defe ziekte niet
ligcelyk gefchieden, ten ware al te grooten overvloet
van bloet ende hevigen brand riede, dat men daar op
dochiei dog fal men niet in 't werk Îlellen, zonder
particulier advys van de Medicyns,

Maar foo daar geen walginge, nog^>enautheyd,of
fpanninge aan 't hart of in de mage is, ofte foo daar
eenige uytwendige teyckenen zig openbaren, foo fal
men ionder te braacken of purgatien, metten eerften
de nature foecken te ontlaften door 't fweeten, te
verwecken in volwaflcn perfonen, met een fweetdrank-
je,uytdenapotheec<5 te halen, num, 3., of met een ro-
mer van een van beyde de decodien, (dceene num.4,
van minder, ende de ander num. f. van meerder pry-
fc,) geteyckent num. 4. en $. (de minderjarige naar
advenant,) ende daar op met ilil te leggen, dekfels,
heete fteenen, ftoven, fleiTen, doen fweeten twee of
drie uuren lang, wat minder of meerder, naa dat de
krachten van den patient wel kunnen toelaten y zoo
den patient in 't fweeten flaauw wort, zoo zal men
hem itercken met te doen rieken aan goede azyn, daar
kruydnagelen ende kaneel, &c. of gelycke fpcceryen
in geweykt zyn, of met hem in te geven twee of
drie lepelen wyns met fap van citroenen ende peerle-
fuyker vermengt, ofte kaneel-water, of eenige aan-
gename confituuren.

Indien y mand gelieft yan de kruyderen tot de voorfz
dranken geordineert, een water te laten diftilleren,
ende d'overblyffeïen tot fout gemaakt, daar onder te
mengen,fal men 't felvige,in plaatfe vandedecodien,
töt f^svceten mogen gebruyken.

Het fweet zal men wel afdroegen, ende den pa-
tient van hembden ende linne laakensververfchen,vry
na ydcr reys fweeten, of anders foo veel zyne gele-
gentheyd fulks zal toelaten.

Den patient alfoo ververfcht zynde, foo zal men *t
hert wat iterken met vleysnat, daar fuyring ende ber-
nage in opgefoden is, met wat fap van citroenen,
orangicn, verjuys, azyn ofte wyn vermengt, of met
diergelyke andere luchtige fpyfen.

OndertuiTchen zal men den patient onthouden van
onmatige onnatuurlyke flaap , foo veel doenlyk is.

Indien de voorfz vuurige teykenen ymand overko-
men met een volle tnage, terflont naden eten, zoo
zal men met azyn, olye, ende laauw water te drin-
ken, of door een lacht braakdranksken, de raagedoen
uytwerpen de ingenomenfpyfe, ende terftond daarna
den patient aan 't fweeten helpen, als voorcn.

Na het fweeten, en twee, drie uurcn na h-it ver-
fterken ( als gefeyt is ) dat is tegens dat dq fpyfg vaft
verteert zal wefen, foo zal men den pf.Vient wederom
doen fweeten, mette gefeyde fw^-c^ranken, dekfels
ende behulpfeien, ende dao Wederom afdroogen,ver-
^^üChen ende fterken, aUeerften.

indien dc ftdelgang öndertuflchen traag is, foo fal
jpcn die maak.en inet çen fteekpille van honich ende
fout gemaakt, of fachte clyfterien, of men zal den
patient ingeven een half uure voor den tweeden fwcct-
///. Deel,

drank, twee of drie van de laxerende pillckens,ofwac
manna, en niet te min daar op fweeten, als gefeyt is,

Soo dan des anderen daags geen ftoelgang daar op
en volgt, ende foo men uy t het voorgaande onordent-
lyke leven, of voorgaande ongefontheyt, waarfchyn-
lyk oordeelt, datter veel vuyligheyds in 't lighaam is
vergadert, zoo zal men den buyk fachtgens openen
met wat pruymnat,of kleyn bier met manna, of daar
een halve, of drie vierendeel loots fennebladeren , of
gelyke quantiteyt van rhabarbar (min of racer na dat
de patient oud , en de ftoelgang traag is) met een
weynig annysfaat, een of twee uuren warm in zal
hebben geweykt j ende by foo verre nU vyf of fes uu-
ren daar geen ftoelgang op en volgt, foo zal men de
natuure vorders aanporren mette fteekpille ofte fachte
clyfterie.

Daar na (te weten als *t lighaam wederom met ee-
nige luchtige fpyie zal wefen gefterkt, ende die fpyfe
verteert ) foo zal men ten derdenmaal met het fwéet·
dranksken trachten te fweeten, daar na afdrogen ende
ververfchen,al$ voren, ende dan dc natuure insgelyks
verfterken.

Indien 't lighaam geoordeelt word reyn te zyn,en
niet al te veel vuyligheyds by hem te hebben, zoo
mag men fonder de voorgaande purgatien in 't werk
te ftellen, allcenlyk met de fteekpille, clyfterie, of dc
laxerende pillekens 't lighaam geopcnt zynde,den pa-
tient op dien dag ten derdenmaal aan 't fweeten hel-
pen als voren (alfoo't voornaamftefucces in defe ziek-
te door 't fweeten te verwachten is,) ja ook des no-
dig zynde (naar behoorlyke ververfching ende ver-
fterking, als vooren ) ten vierdemaal.

Daarom is 't beter dat men voor de ziekte, 't lig-
haam met een goede maniere van leven , ende fachte
fuyverende remedien, reyn maake ende hoüde,om by
overvalle van defe ziekse, de rechte weg tot gene-
iïnge te mogçD houden.

Dit alles ibo in 't werk zynde geftelt,.zoökanmen
by voorvallende nood, nader ordre aan zyne ordinaris
medicyn verfoeken, met particuliere ondcrrcchtinge
hoe zig alles toegedragen heeft.

De i'pyfe der patienten zy, gelyk gefeyt is, niet be-
fwaarlyk, maar licht om te vcrteeren, uiet met veel
heete fpeceryen verhit, maar liever amper ende iuur
gemaakt mette gefeyde kruyden ,fappen,en insgelyks
fuure appelen, geftooft met wat wyn,corcntên,écc.

Dat de patient drinke matig biet·, met wat olie van
zulpher vermengt, of daar fuuring ende bernage in
opgefoden zyn , of met wat fap van citroenen, of
orangien amper gemaakt, of (byluften en gewoon-
te) wey van gekarnde melk, met diergelyke kruyde-
ren ende fuure appelen opgefoden. Indien het de pa-
tient doen kan, foo is 's beft, dat men byde gefeyde
kruyderen ziede vry wat carduus benediaus, ofJaat
hem drinken gerft water, daar de voorfz kruyderen mee
tamarinden in gefodeii zyn, met fyrope van citroenen
en olye van zulpher aangenaam gemaakt zynde.

Indien den derft ende droogte heel groot is, zoo
mag men iiem op de tong leggen de tamarinden,
fyroop van citroenen , fuuring, huyslookbladeren,
ampere confituurcn, &c.

Indien daar gantfch geen ruft en wil volgen, zoo
mag men die foetelyk bevorderen met amandelmelk,
daar toe gcpr«parecrt.

Voor de flauwten van *t hert zal men hem (neffens
*t gene boven in het fweeten verhaalt is) geven ftuks-
kensvan citroenen, met of zonder fuyker, na den luit,
aalbefienkruyt, conferve van berberis, wat wyn van
fuure granaten, of wat rynfche (of andere niet het fi-
ge) wyn, met fap van citroenen, weynig cancelwa-
ter, ende peerleluyker vermengt, of wat confcôie
alcherines (welverftaande, die den reuk wel kunnen
verdragen) beftrykende dc neus ende Üapen van *c
V V V i hooft

BESMETTELYKE SIEKTENS, ôcc. II. BOEK, Χ. Tl Τ,

-ocr page 528-

f24

VAN DE PESTE, EN ANDERE

hooft met goeden flicr, goudsbloemen of rofenazyn,
daar eenige aangename ipecerycn in geweykt zyn.

Indien yemand al te grooten ftoelgang krygt, die
zal men niet al re fchielyk fl:oppen,maar de loopvcr-
fachten mette amandelen melk, en bequannclyk ftuy-
ten met theriakcl, conferve van roderofen, met wat
gefcgelde aarde ende fantalhoud vermengt : doch foo
veel de gelegentheyd lyd, zal men daar op verzoeken
nader advys van den Dodor : als mede indien yemand
cenige overtollige ftórtinge van bloed overkorae.

De Bubo,^ (dat i$ esn v.ierig klier of gefwel in de
lieflen, onder den oxel, of achter of dicht onder de
ooren, 't welk in 't particulier parotis genoemcwerd)
zal men neffens de génerale gefeyde voorforge des lig-
haams, zoeken na b^uyten te trekken , met een ftoo-
vinge, yder verband te doen,met een fpongie of doe-
ken nat gemaakt, in een warme decoftic van camil-
Ifen, althaea, meliloicn, wynruyt, fcabiofa, angeli-
ca, &c. daar op leggende na de floovinge een warme
pappe ( vry dik gelmeert ) van vygen, wortelen van _
althïca, van witte lelien, met wynruyt, fcabiofa,'des noot zyndfe,met wat unguenti/Egyptiac: of apo-

ftol: daar onder vermengt zynderof een weynigprse^
cipitaat, of ol. vitrioli j ende na dat het lang genoeg
open zal hebben ge weeft, zoo zalmen die toe laien=
lopen·, gelyk als andere fweeringen.

Indien de pyne, eer dar de koole uytvalt, al teon-
verdraaglyk den patient quelt, zoo zal'men die ver·
(achten met de partye op eik verband te ftoven, met
warme foetemelk, daar wat malve, flier, camillen
ende violen , &c. in opgefoden zyn.
Terwyle men beiïg is om de vuurige klieren, ende

nuchteren, min of meer, doe fweeten , na den nood
vereyfcht, mette gefeyde fweetdranken, yderreyfc'C
lighaam daar op te verfterken , als voren.

Hoewel men*hier byveel foudekunnen voegen,foo
word het nochtans voorby gegaan, om dat d'infichc
principalyk is, 't noodigfte in 't kort'voor te ftellen,
endé dat men van 'tgeene daar aan refteert, doorge-
haalde advyfen beter kan werden onderricht.

malva, gekookt tot het morwe zy, en dan geftampt
zynde , zal men daar onder doen een goet deel van de
plaafter, diachylon mette gummen, of ('t welk nog
krachtiger is) een-merkelyke quantiteyt van de gum-
men ammoniac, fagapcnum , galbanum , onder deeib
pappe te roeren , of mi^ zal van de voorfz gummen
met olye van camillen, fchbrpioenen, Scc.een plaafter
maaken , ende op dëBubo leggen, welke plaafter niet
aïs allc daag eens ververfcht zal worden, maardcpap-
pe alle dagen tweemaal, ende dat zoo lang tor dar |
men eenige rypmaakinge verneemt} (want men hier peftkoolfen aldus te genefen , foo is denftig dat men
niet wachten moet totte volkomenerypnrai^kinge) en den patient mette voorfz pillekens, ofgelyke raiddc-
alsdan of met een cauterium, of (dat nog beter is) len, de ftoelgang fachtelyck opene, ende in 't eerft
met ccn lancet openen, ende fuy veren, mei:eendigc^ alle daag, daar na alle twee of drie dagen 's morgens

iiyf, daar aloc, myrrhe ende faffraan onder vermengt
is (alles te vinden by de Apothecars) endfc voor al
niet vroeg toe laten lopen, ende ondertuifchen't gene
nog hert is, voorts vermorwen mette voorfzpappeof
plaafter daar op te leggen.

Den< Anthrax of Peftkoole (die zig elders aati *t
lighaara buyten de voorfz plaatten van de Bubo ver-
toont, met een hardea knobbel,grooten brand,vecli·

τ I Ε Ν D Ε τ Y τ Ε L.

TWEEDE DEEL.

Rakende hed Sieketi' Gafthuys.

I. INSTRUCTIE voor dm Bofptadineefttr vm het St. Catharyne Gaflhuys, gèarrefleert hy

de Ed. Heeren Gedeputeerden van de Staten 's Lands van Utrechti
den 11 May MOCXLlil; gerenoveert den ic, Janmr. MDCLXXi
en 10 Jamar. MOCXCllL

tyds met een blaayerken, of met een· blaauw ©f purper
hooftleken ) moet m-en terftond' openen- met een ian·
eet , met vcrfcheyden dwerfehe fneden ende vry diep,
tot het leven toe, ende dan wel' walTchen met water
of wyn , met fout vermengd, daar na dàar op te leg·
gen een pappe van een hand vol wynruyt, twee looc
iuurdfefems vier vygen , anderhalf vierendeel loots
fout, met wat faifraan , onder den*anderen geftooten,
of een pappe van fuuTdefem, terebinthyn,boter ,fouc,
feep, fcabiofa, wynruyt, hecmswörtei endemalva,
met wat fafFraan ende mithridaat, t'zamen (of'tmec-
Ïrendèel van dïen) tot een pnρ gekookt ende geiloo.
ten, welk men-noch'krachtiger maken zal met daar
onder te mengen 2, 3. oneen plaatlers diachy). cuni.
gummi, of de gummen in de Bubone verhaalt.

Defe pappen zal menmlle daag tweemaal verver·
fchen,, ende de afgenomen pappe in 't vyer branden,
tot dat de koole uytvalt. *

De Peftkoole uytgevallen zynde,zo zal men d'ope-
.ninge fuyveren met falve van apio, of nicotiana, of.

In den cerften, zal hy geen foldatca,Heç %y gequet-
ften, ofte krankcn, inden voorfzGafthuyfe mo-
gen ontfangeo, dan die geene, die zullen heb-
ben haar verlofbrief (1) van haren Çolpael, of-
te Capiteyn, daar hy onder behoort.

X·

Item, fal van alle foldatcn, die daarkoqipen in het
voorfz Gafthuys, datelyk afvordereq, overncc?nen,
cn bewaren haar geweer, met perfe^P memorie aan
ket zelve geweer te attacheeren, om by Iiaar ver-
trek yder een zyn geweer na zig geniompp, ende alic
misveritand dien aangaande verhoed te worden.

I I I.

Ende word by defen de foldaten, leggende in het
voorfz,Gafthuys, verbodentuyt te gaan^ fonder con·
fent van den voorfz H©fpitaaiinecfter, van vrekken
ojorlof hebbende, zullen niet mogen gaan bccdd^n
langs de ftraten, ende voorts te paflên· op haar maalj
te weten, morgens ten acht uren, 's middags tco
eif^ren, çn's avonds, ten ν,y f uren j ende w'c aoo^·^'
doet , in tiet yoorfz Gafthuys niet weder werden
ontogen, dan by onfen confence.

^ I y.

Dcsgelyks ziillen geen foldaten haar bçddeti
gen veran^rep, άμι çi'et cpjjfent van den HoW^'

-ocr page 529-

BESMETTELYKE SIEKTENS, Ïl Ε O Ε Κ: Χ ΤΙΤ.

X V I L

Om Kulks beter tc efFeóèueeren, zal iniZyn aankQ»^
men gehouden zyn, pcrcinenten inventaris tc maken^
ten overftaan van den R ntmeefter, van alle meubile»
endè proviûe,nu tendienflœeniie behoef van hetGtfto
huy^zynde, voorts alle diie maanden, ten overftaan
ende met advys van.den voorn. Rentmeefter als boven
revideeren^ ende vernieuwen, om in tyds te vooriien
van alles dat nodig foude mogen zyn.

XVII I.

Laftende den voorlz Rentmeeft'er, volgens onfeRe-
solutie van den 8 Novemb. i6ii, ook te ondericeke-
nen alle de cedulïen van de behoeften voor den voorfi
Gafthuyfe noodig,. alvooréns daar op betaalinge tc
doen,, ende dhaglyks vifiteeren het keuckenboek van
dien, dé moeder van den felVeGafthuyfe daar op eeri
hoorendé, omme te letten, of de aanteekeninge by
den Hofpitaalmeeftér gedaan, correâ: is, mitsgaders.db
1 waren en goedbren daar inne geroert, op haren be«
hoorlyken prys geftelt zyn.

X r X.

Ende van den gemaakten inventarit voorlz copyé
te leeveren, een ter kamere van de Staten, ende èen
aan den voorn. RentiUi-efter van den Convenic. van
Catharyne.

XX.

Sar ook gehouden zyn, alle dagen péttinentcaan-
teekenmge te doen., hoe veel yedfcr der perfoonM op
den Gafthuyfe zyn portie zy geweeft, ook medé wac
de keuckenmoeder ten dien fine héefc uytgegevcn®
daar van màakende een fommiere reekenihge, alle
maand defelve by den voorfz Rentmeefter ook laten-
de vifiteeren· ende onderteekenen ^ om.alibo overgele·
vert te worden , ter kamere der Welgem. Heeren
Staten.

X X Γ.

Sal ook apart aanteykenen allbnanien en toenamc%
geboorteplaats ende qualiteyten der fiecken, mitsgp^
ders den dïig haarer inkomft'e, uytgang , en fterfdag»,

XXI' I'.

Sal mede de namen en toenamen van alle foldaten
pertinencelyk aanteekenen, mitsgaders de namen en
toenamen van haar Overften, ofte Capiteynen, cndis
den dag wanneer zy daar ingekomen, cndfc uytge-
gaan zyn.

XXIII.

Voorts fal forge draagen, dat alle noodige provifie
op zynen behoorïycken tyd, ten overftaan van deri
voorlz Rentmeefter, op het oorbaarlykfte gekogt mo·
gs wordbn.

XXIV.

Sal ook forge dragen , dat alle provifie in. den huy-
fe zynde, by den bakker eode maagden wei bewaart,
ende ten meeften oirbaar g^bruykt moge wordén ;
ook nog pertinente aanteekening doen, van alle gc-
backen ende gebrouwten, hoe veel koorn, mout en^
de hoppe daar toe geconfumeert is.

X X V,

Daarenboven nog zynuyterflie devoh- doen, dat al-
le ihfolentien > onheusheden, endé onbehoorlykhedon
van de fieken ende boden verhoed' werden ende foa
verre daar eenig gebreek mochte voorvallen, zal' ge-
houden zyn daar van den voorm Rentmeeftfer, ofic
foo de zaake zulks mochte vercyflchen, de Ëd.Mog.
Heeren Staten, ofte HaarEd» Mog. Ordinaris Gede-
puteerden, tc adVifeèren, om daar inne voorfien tc
worderi naar behooren.

X X V i.

Sal nog forge dragen om te bekootnen goede lid·
den, die getrouw, neerftig, endfc den huyfc dienlyk
zyn, ibo wel by de fiecken, als in de keucken, en-
dé· die met adVyfc van den voorfz Rentmceftier aanne-
ractr cndc afdanken. Alle weicke poinélen den voorn.

y V V } Hofpi·

Ende zullen alle de foldaten, zynde in het voorfz
Gafthuys, machtig wefcnde om te gaan, haar bege-
ven voor haar bedde, als men zal gaan eten, ende al-
le anderen,in Het gaiHiuys niet hoorende, zuilbn als-
dan gchoudeö wefeii uyt den gaithuyfe tc verirckken.

V I.

Alle foldaten, zynde in het voorfz Gafthuys, fullcn
gehouden wefen haar ftil ende heufch te dragen, op
dat zy geen hinder of letfel doen aan andere kranckc
perfoonen, in Het gafthuys leggende.

Ende zullen niet mogen fmyten, ftooten, iïaan,
of qualyk toefpreeken, ae maagden van het gafthuys,
maar foo haar yets gebreekt, 't felvc den Hofpicaal-
meefter te kennen geven.

V 1 I Γ.

Ende zullen niet mogen zitten drinken na dé maal-
tyd in den heert, of voor haar bedden, maar's avonds
als zy gegeten hebben, ten l'angften een uUr daar na,
gaan flapen ,ende zullen daar na geen keerÎTen, mogen
hebben, dan dié lampen,die daar hangen en branden.

I X.

Alle die geene, die gefond van herten zullen zyn,
zullen haar moeten contenteeren, met de gemeene
portie, achtervolgende de ordonnantie en het oude
gebruyk van den Gafthuyfe daar van zynde.

Geen foldaten, leggende in het voorfz Gafthuys, ful-
len mogen vertrekken met haar vendels, fonder eerft'
te hebben paspoort van den Fourierj en dé andere
krancken , van den Hofpitaalmeeller.

X I.

Alle het weicke den Hofpitaalmcefter, den nieu-
wen aankoomelingen in cJen voorfz Gafthuylê gehou-
den zal wefen voor te dragen, op dat zy weetcn mo-
gen , haar daar na te reguleeren.

Λ I I.

Den Hofpitaalmeefter faldie gequctfte foldaten doen
leggen, ydcr op een bed alleen.

Geen foldaten, nog andere gequetften, of kranckc
perfoonen, zullen in het voorlz Gafthnys ontfingen
mogen worden, fonder eerft gefchouwi te wefen van
den Doè:or in de Miedicyne, ofte den Chirurgyn van.
het voorfz Gafthuys, op dat daar geen perfoonen met
pefte,, pocken, ofte lalerye befmet zynde, ingebragt
werden, ende dat denFourier daar op z\l letten, dàt
db voorfz befchouwinge alVoorens behoorlyk gedaan
zy.

X r V.

Gelyk ook ïn 'c voorin Gafthuys niet zullen mogen
worden onifangen, oude, kreupele, en diergelycke
)erfoonen, die van meyninge fouden weien, alle haar
even daar inne te blyven, aangemerkt dit Gaftrfuys
alleen gefundeert is, tot hulpe van de gaande en koo-
mende menfchen.

X V.

Soo haaft als die gequetften, ofre kranken, na het
oordeel van den Medicyn,. ofte Chirurgyn, zullen
. genefenzyn, zal den Hofpitaalmeefter, die met ge-
woonlyke paspoort, twee brooden, ende een ftuk kaas
weder doen vertrekken, na haar compagnie, ofgar·
nifoen* met paspoort van den Fourier.

X V i.

Ende ten fine defelve na gelegent heyd van haar ge-
breeken mogen op het beft' geaccommodeert worden,
ïal alle dagen gehouden zyn-opden gaftïiuyfe te com-
Pareeren, twee, dricof meermalen, na de fak^n ful-
lcn vereyifchen, endé goede opficht neemen, dat foo
den Medicyn, Chirurgyn, als de maagdco haar
devoir doen tot behoef van' dc fieken.

-ocr page 530-

^lLTf Haar Ed. Mog. Gecommicteerden , die ge-
examineert hadden de refpeélive Inftrudien
van den Rentmeefter van den Convente van Cathary-
rte, en van den Hofpitaalmeerter van den Gailhuyfe
des voorfz Convents , is na deliberatie eenpariglyk
goedgevonden ende verft'aan , dat des voorfz Rent-
mcerters Inftruftie met de navolgende articulen zal
worden geampliecrt ende gedreiTeert : alfe

Dat den voorn. Rentmeefter van den Convente van
Catharyne alhier, door geen bruykers van zyne lan-
den , ofte door zyne bloedvrienden eenige leeverantie
aan het voorfz Gailhuys zal mogcri laten doen.
, Dat alle proviiie in het toekoomende by den Hof-
pitaalmeefter, tot de meeile menage van het voorfz
Gafthuys, by de grofllers fal worden ingekogt, mits den
Rentmeefter twee dagen van tevoren waarfchouwen·
de, om aldaar procfent te konncn zyn,indien hy wil.

Dat den voorn. Rentmeefter de maandcedullen van
verfchot,navifitarie aanftonds zal hebben te voldoen.

Dit den gem. Rentmeefter met het aanneemen van
boden in den voorfz Gafthuyfe fig niet zal hebben tc
bem oey an. _

ilT

h den eerlïen, zal den voorn. Chirurgyn gehouden

>itaalmecit:(

'"ji)

IWefen, als hy by den Hofpitaalmeerter ontboden
word, omme tc vifiteeren eenig krank perfoon,
die in den Gafthuyfe verfoekt ontfangen te wor
den, zelfs in perfoon te koomen, ende de vifitatie
zelfs te doen, fonder zulks op zynen knecht te laten
aankomen, omme te oordeelen, of daar wettige ree-
denen zyn, waaromme den zieken, of gequetften in
den Gafthuyfe niet foude behooren ontfangen te wer-
den, ofte geen i omme dienvolgende den fieken, of
gequetften gerefufeert, of in den Gafthuyfe ontfangen
ende gecureert te worden naar behoorcn.

II.

" Ende foo verre hy eenige fwarigheyd vind ; te we-
ten, dat de patient te oud, lam, kreupel,incapabel,
ofte met contagieufe fiekte befmet ware,zal den Hof-
pitaalmeefter daar van waarfchouwen, omme zulken
patient by hem gerefufeert te worden.

III.

Sal gehouden weefen de patiënten in het Gafthuys
zelfs in perfoon, ten minften tweemaal daags, ende
meerder, als de nood vereyiTchen zal,te koomen ver-
binden, om naar behooren gecureert te worden, en-
de dat in den Somertyd 's morgens ten fes ende *s a-
vonds ten vyf uren, ende des Winters 's morgens ten
feven uren, en 's avonds ten vier uren.

Dat den Rentmeefter ook geen betaaling aan de bo-
den Zal hebben te doen, als op verklaaringe van den
Hofpitaalmeefter, dat zy denielven huyfe wel en ge-
trouwelyk hebben gedient.

Ende is voorts daar benevens goedgevonden en ver-
ftaan, dat uyt het χχνι. artyk van des Hofpitaalmee-
fters Inftruélie, luydende,^iï/ hy zal Jorge dragen om te
behomen goede boden, die neerfiig ende den huyjè dienïyk
zyn ^ foo wel by de fteken.^ ah in de keuken^ ende diemet
advife van den Renimeeficr, aanneemen, ende afdmken ,
fullen worden gelicht de woorden,die^met adu'ï*
fe van den Rentmeefter, aanneemen ende afdanken.

Ende zal extrad van defe Haar Ed. Mog. Refolu-
tie aan den Rentmeefter, Lodewyk Plucqué, en den
Hofpitaalmeefter, Alexander Carel van Wachendorf,
worden toegefonden, om te ftrekken tot der fel ver na-
richt , ende haar daar na pundueiyk te gedragen.
Ende zal hier vafi aanteekeninge worden gedaan , op
de refpeétive Inftruélien van den Rentmeefter ende
Hofpiraalnicefter refpcöivelyk , omme by cxtraditie
van defelve Jnftrudien , achter defelve gevoegt re
worden, ende tc ftrtkken tot ampliatic van de voorfz
Inftruólien.

Hofpitaalmcefter by cede beleoven zal na te koomeo, de gearreftecrc te Utrecht, op dcn lo January.
code achtervolgen naar behoorcn. Aldus gedaan en-i

(i) De InfiruSlie ναηΐβ^ΐ heeft, van zyn Hoogheyd, of van haren Colonel 6cc>

RESOLUTIE, als vooren, waar by de Inflru^iie van den Rentmeeflervan St.Catharyne^en
van den Bofpitaalmeefter van bet Catharyne Gaflhuys word gecorrigeert en
geamplteert, den iβ Novemb, lMOCXCFIL

INSTRUCTIE voor dm Chirurgyn in St. Catharyne en Drie Koningen Gafihuyfen binnen
Utrecht, gearrefteert^ als voorm.'den 18 Decemb, MDCXXXIL

1 V.

Sal zyn woonplaats foo na by het Gafthuys nemen,'
als eenigfints doenlyk wefen zal, overmits hy dikwils
féer haaftelyk aldaar ,van noden is, op dat de inkoo-
mende fiecken,of gequetften te eerder gerieft mogen
werden.

Sal gehouden wefen alle plaafterpappen, wiecken,'
oliën, falven, ende wat voorts van buyten tot de ac-
cidenten der kranken van nódis is, op zyn eygen kü^
ften te leeveren, en te dragen, fonder yetwes daar
voor te mogen in reekening brengen, ende zyne cu·
ren in alles op het fpoedigfte doen, ten eynde het Gaft-
huys van fiecken en gequctllen te eerder ontlaft mag
warden.

V I.

Ende tot wat tyden hy by den Hofpitaalmeefler of
Doétor in het Gafthuys te koomen ontboden word,
zal gehouden weefen aldaar terftont te compareeren,
om te doen het geen de nood der patienten vereys·
fchen zal.

Voor al het welke hy jaarlyks tót gagie ende loon
trekken ende genieten fai,defomme van twee hondert
feftig ponden, van veertig grooten Vlaamfch het pond.

Ende dit alles by provifïe ende geduurende tot on-
fe wederfeggen. Gedaan te Utrecht, den 18 Decemb.
1652. , .

IV. PLACAAT van de Heeren Borgemeefleren en Froedfchap ^ rakende het vifiteeren derfekm,

al eer die in het Catharyne Gafihuys gebracht mogen worden y den xi 00à*
MOCLXIIL

Burger'meefteren ende Regeerders der Stad U-
trecht, bericht wordende , dat voor ende in
het Catharyne Gafthuys worden gebragt zie-
ken, foo van binnen, als van buyten de Stad,
zonder alvoorens volgens dc ordre gevifitecrt te zyn,
interdiceeren ende verbieden by deefen wel fcherpe-
ïyk, dat voortaan eenige zieken na ofte in het voorfz

Gafthuys zullen mogen worden gebracht, ten zy
felve alvoorens door den Chirurgyn van het fclvebuys
behoorlyk in haare huyfen ofte Ûaapplaatfen zullen zy
geviiiteert, ende het billet daar v«n geteekent, op
pœne dat die gee'ne, die de, zieken zullen hebben ge*
dragen, daar over arbitrailyk zullen worden
geert, Verbiedende mede alle fchippers ende voerjoy-

d€0|

-ocr page 531-

BESMETTELYKE SIEKTENS, ftd. /7. BOEK. X. ΤΙΊ. ftf

den, ofte hare refpeftive knechts, eenige zieken in of vel, te bfengcn voor of in het voorfz Gafthuys, tefl
op te neemen en herwaarts te voeren, mitsgaders alle zy alvoörens expres confent by dcHeerenBurgcrmee-
houtfchilden, kruyers, ende andere arbeyders, foo- ftéren diiar toe worde verleent, op poene als boven*
danige zieken, alhier gebracht tegens het voorfz be-

met den aankle-

TIENDE TYTEL.

DERDE DEEL·

JL/CIVI^ JD JLf JU L

Aangaande de Begraviög der Dooden,

ven van dien.

Ferfcheyde faken,rakende de Begraving derOooden^zyn ook gereguJeert hy de Ordonnantiën op de Pefle en Begraving
der dooden, den I Auguji. en 14 July i<ïff. Siet bovenin het i.Dcel. Num.viii. En by de Ordon*

nantien en Refolutien op de Groefbidders^ ere. te vinden in het volgende Deel.
Placaat tegen de infolentien by het begraven der dooden gepleegt 'wordende ^ den 8 Februar. ιβρ^ j 16 06iob. 1695 s
13 Auguft. i5pf, en 29 Septemb. 1712. Siet het i. Boek. xix. Tvt. i. Dsel.Num. xxv, en volgende.

I. PLACAAT. tegen het luyden.en inbrengen van doode ïycken, ten tyde van de predikatie. den 10
Novemh. MDLXXXF; gerenoveert den Ζ Novemb. MT> LXXXFL

\ ook de lyken mécnigmaal ohdèr het fermoéh
ingebracht, en aan den eènen hoek, of den
ilnder, of ook wel recht voor den'ftoèl,met veel gê-
fthals begraven worden , niet fonder moeylyke ver-
iiooniig van de predikatie, beyde door het kloeken
geluyd, êh Het ihkoómèn van dé dooden ; het welk
alfoo het geenfints behoorlyk, en lot groóte verach-
ting van Godes Pîèylige Wobrd isftrekkèndej foo ge-
bieden myne Hceren die Stadhouder;, Schout, Bor-
gertieeftercn en Schepenen defer Stadalle de kofters
van niét te luyden, en alle bidder^ van geene dooden
in te brengen, ter tyd als dié predikatie gedaan word,
(i) ï^e Publicatie vm 158f heeft^ eene guldén. ^

if. PLaCAAT op het voorfz. fubjeB » den 19

Myn Heeren die Staohouder, Schout, Bur-
germeeiteren ende Schepenen der Stad van
Utrccht, doen te weeien eenen yegelyc-
kert, dat Haar È. gehooft hébben de klag-
ten die gedaan worden, Over des dat die predicatie
des Goddelykén>Ói^oörts, ehde andere openbaare oef·
feningen der Chriftelycke Religie, dagelyks grootς-
lyks geturbeert ende verftoort worden, foo door het
wandelen in de kercken, âls over het luyden van de
doden, ende het begraven der felver ; mitsgaders de
infolemie, die by oude ende jonge gerellen,ehde kiri-
derén gepleegt worden, onder die predicatie, énde
andere oeffeningen voorfchi-even; ende bégeérende
daàr inne te remedteeren, gebieden ende beveeién by
deeten wei ernftelyk ende ^herpelycken eénen yége-
lyckcn, zy zyn oud ofte jong,dàt zy hen niét onder-
winden eenige wandèlihge , roepinge , kl&ppinge,
raafinge, doorloopinge, of eenige andere ongefchikt-
heyt te bedryven óf maaken, in der kerken daàr men
predikt,terwylen ende zoo langé de predicatie duurt,
^nde andere Chriftelycke oeffeningen gedaan Worden,!

Ifoo dikwils onder die predikaticn tot die be-

graafcnifle der dooden geluyt word , én dan

en foo lange die duurt, op de boete t'elken reyfevan
twintig ftuyvers, zoo wél by de kofters, als bidders
ce verbeuren, die bevonden zullen worden contrarie
gedaan té hébbén.

Voorts gebieden myne Heeren voorfz eenen ygely-
ken , dat zy hen niét onderwinden, geduurende de
predikatieh, de prédikatie te hinderen met doorlopen,
doordragen, én doorkruyért van alletlcydingen, nog
met rofepen, kryten, oféenig rumoef tc ifiakén, op
het verbeuren van ( i ) drie gulden, met der daad af
te panden,én daarenboven nogarbitralykgecorngeert
te worden, na gelégentheyd der faken; en die ouders
zullen voor hare kinderen moeten betalen.

MOLXXXFIIL

op het verbeuren van drie gulden, metter daat af te
panden, tot behoef van de Dienaars, diele daar op
bekeuren, en voorts arbifrailyk gecorrigecrt te wor-
den naar geleegéntheyt dér faake j ende de ouders ful-
len voor haar kinderen in deefen moeten rcfpondeerén
ende betalen.

Desgelyks Woft verbooden allen kofters, van niet te
luyden, ende alle biddérs, van eéen doden in te bren-
gen in de kerken dàar mén predikt, Γ00 lange dc pre-
dicatie duurt, op het verbeuren van drie gulden, fo
wel by den kofter als biddef, die contrarie deede, toe
behoéf als Voren.

Gebiedén voorts, dat hém niemand en onderwinde,
voor, of nâa, of geduurende die predicatien, ende
avond-gebéedtn, op dé kerékhoven eenig getier tc
maacken, inet raafen ofte ftéeften te werpen, nog
mét buflen ofbôog te fchieten, te kolven, de klooc
tefchietén, te dobbelen, te kaatfen ofte eenigé an-
déré fpéélen, ofte ofibehoorlykheeden aan te rechten,
op hét verbeuren t'elckens van drie gulden, tot be-
hoef als bovên, ende voorts arbitraile correftic.

HL PLACAAT tegen het het verderen van de lycken met roofenkranskm , den 9 Augufi^

ÊOXCVIIL

angefien de groote infolentie ende ongeregelt-
heyd, die by de kinderen en jonge luyden
in de kercken gepleegt word, als aldaar ye-
mand met rofenhoedjens begraven word, 'r
^y of die doden zonder pefte, of aan die pefte geftor-
^yn, dat ook de kinderen van de roofenhoedjens,
gehangen hebbende over die lycken, die aan de peft
geftorven zyn, wel befmet konnen worden. Soo is
't, dat myne Heereh Schout, Borgeniéefteren, en
Schepenen defer Stad Utrecht, begeerende daàr inne
te vöorfien, ordonneeren en beveelen by deefen, dac
mén voortaan over de lyken van de dooden, 't (j ou-
de, of jonge perfoonen, of kinderen, allbo wel die
fonder pefte geftorven, als die aan de pefte overleden

zyn,

I
»1

-ocr page 532-

aanbrenger, en den armen, elck een dardendeel.

jiV. ORDONNANTIE t£gen het florïen van drek van menfchen.aan de roode loop gefiorvehiop

de flraïenj en tegen het verderen van doode lycken, den 14 July
MDCXXF, ten deelegerenoveerty dm 17 OM.MVCXXF.

Bet fehe is ook mrhoden hy de Ordomanüm op de Pepe, van den 14 July 1602. i i Auguft, idjiS, en 14 JuÏy
t6ff. Siet boven in defen Tyt. i.Deel. Num. i v.en xl i.

leen van bloemen cn van kruyd , maar daar by kinde-
ren met goude ketenen ende andere koftelykheyd be-
hangen, als of men daar mede ter feefte ioude gaan,
dat immers niet behoort 5 tnaar veel eer in alle itillig-
heyd ende deftigheyd te gefchieden. Soo is 'c ook,
da^ myne Heeren voorn, hier meede verbieden, voor-
taan geene lycken, of dode lighaamen meer ter aar-
de te br'értgcn, iriet eenige vercierfelen van rofenhoied'·
jens, rofmaryn, nog van geenerhinde andere bloemen,
'of kruyden, met kransjens, of kroonen daar op ge-
fet, nog van enige andere ftof,hoe het ook genoerat
mag zyn, mitsgaders yet op de bnaren geftrooyt, of
daaromme gewonden, maar deielve als voorfz deftig
ende alleen met het bloot laaken, of pellen over dc
kift ter begraafenifle te laten brengen, op pœne van
te verbeuren by de perfoonen, die zulks laten doen,
elckereyfe vyf en twintig gulden 5 ende by de knegrs
of maagden, jong of oud , die zulks gemaakt, vcr-
ciert, óf behangen hadden, elck eenen daalder van
weg van het fterfhuys af ter kercke te doen dragen, dertig ftuyversj te applicceren de voorfz boeten, dé
(i) Ende nadien men ook onlangs gciÏen heeft, tot eene helfte tot behoef van den Officier, die de execu-
groot mifnoegen van veelen, groote en pompeuic ce- tie doen zal, en dc andere helft toe behoef van den
remonien, met vercierfelen ende bchangfelen, niet al- armen deler Stad.

(1) Dit Uatfie gedeelte is met de navolgende voorreden vernieuvût^ hy Publicatie van den 17 OSloh. löif. Alibo
niet tegenftaande voorgaande verbod, by Publicatie gedaan, van geene lycken, ofte dode lighaamen mec
cenige vercierfelen van roofenhoedjens, rofmaryn, nog van geenerhande andere bloemen, of kruyden &c.
ter aarde te brengen, men evenwel bevind, dat by verfcheyde, töt groot mifnoegen van veelen,daaglyks
in vilipendie van de voorfz Publicatie ter contrarie word gedaan j foo is 't, &c. .

VTTPUBLICATIE op het voorfzfubjioVden 15 ^ugufi. M'DCXXFL

VAN DE PESTE^EN ANDERE

aerden, en in de kerke gebracht zal worden j tc exc·
cuteeren aan de ouders, of naafte vrienden van deiel-
en te appliceercn tot behoef van den Officier, den

^n, geen rofenhoedjcns nog ecnig ander kruyt zal
ç^ogen hangen,nogdcfelve daarmede ter kerke bren-
gen , op het verbeuren van fes gulden van clcke per-
loon, die contrarie van deefen met rofenhoedjens ter

Alfo het God Almachtig bdieft defe Stad, en-
de veele borgers ende inwoonders van dien
t'huys te befoeken met den roden buykloop,
genaamt rood melifoen, wefende een befmei"
tende fiekte, foo hebben myn Heeren de Stadhouder,
Schout, Borgemeefteren,Scheepenen en Vroedfchap
der Stad Utrecht by defen wel ernftelyk willen beve-
len den geenen, daar het in huys komt, geene mate-
rie, den fieken afgaande,te doen brengen, ofte ftor-
ten op publiecque merkten, plaatfen, of ftraten,me-
de niet in de geuten voor heuren deuren,nog ook by
dage in het waater der grachten, op poene van drie
gulden, by yder contraventeur t'clcken reyfe te ver-
beuren.

Ende zullen van nu voortaan alle dooden moeten
begraven worden binnen den derden dag, na den dag
dat zy geftorven zyn, op poene van vyf en twintig
gulden, zonder in het begraven derfelver eenige om-
wegen te foeken, maar den naaften en bequaamften

Alfoo niet tegenftaande voorgaande Publicatie
van den 14 July y waar by onder ande-
ren wel expreflelyk verboden was, gene ly-
ken,ofdode lighaamen ter aarde te brengen,
met eenige Vercierfelen van roofenhoedjens, rofma-
ryn, nog met kransjens, of kronen, van bloemen^
kruyden, of eenig ander goed, nogookyetwes dier-
gelyke op de b.iare te ftrooyen, of daar om tc win-
den, men evenwel bevind, dat <iéele en verfcheyde
perfonen weder beginnen fodanige verciierfelen ovét
de lycken te gebruycken. Soo is 't, dat de Vroed"·
fchap defer Stad, omme het zelve in tyds te ftuytcn,
en te voorkomen,by defen doet waarfchouwen eenen
yegelyk, hen voortaan te wachten, van zulkà in eeni-
ger manière meer te doen, of dat men de boeten en
poenen daar toe ftaande,tegens de overtreeders falexc-
cuteeren, zonder eenige conniventic, ^ .

ACCQORD ttijfchen de vyf Capittelen ende Kerkmeefters van de Buurkerk , over het ver-:
deylen der lakens over de doode lycken, den 8 May MOXCIL

dat over alzulcken lyk zal hangen, geen genot heb-
ben en zullen j als zy van gelyken niet hebben en ful-
len van 't jaacken ,dat hangen zal over die lycken van
de litmaten van DudemurSler, die zullen komen tc
fterven in de immuniteyt van Öudemunfter, codc
begraven worden in de Doms kercke.

I ï.

Ten twecdën, dat van den geenen, Oefende lif-
maat van cenige van de vyf Collégien, die komen
te fterven buyten de immuniteyt van haare refpcâivc
Collégien, ende begraven worden in dé kcrcke van
de vyf Collégien, daar hy gebeneficeert is, dat die ker-
ke daar hy begraven word, van *t laacken hebben zal
de eene helfte, die Parochie daar hy geftorven is ecu
vierendeel, ende het fterfhuys een vierendeel.

III.

Ten derden, dat die geene die in de immuojreyt
van de refpeélive ColFegien fterven, ende io defelvc
begraven worden, nochtans geen litmaat wcfcnw
van de zelve kcrcke, is geaccordeert, dat

Alfoo verfcheyden difFerenten verrefen zyn ge-
weeft tuiTchen de Heeren Deeckenen en Ca-
pittelen van de vyf Collégien alhier binnen
Utrecht, ter eenre, ende die Kerckmeefters
van de Buurkerk ook binnen Utrecht, ter andere fy-
de, beroerende het genot ende profyt van de laacke-
nèn, die over de lyken van de overledenen, die in
de refpedive Collegiaale ende Parochic-kèrcken fter-
ven, ende begraven worden i foo is*t, dat parthyen,
omme alle vorder diiFerenteri, tWift ende tweedracht
te eviteren, dien aangaande, in praefcntie ende door
toedoen van de Gedeputeerden van de Magiftraat der
Stad Utrecht, in vriendfchap veraccordeert en over-
komen zyn in manieren als volgt.

Ende eerft, voof zöo veel belangende is die perfo-
nen , die woonende zyn in de immuniteyt van cenige
van de vyf Collégien, wefende litmaat van dcfelve Col-
légien, ende begraven wordende in de kerke daar hy
gebencficecrt is, dat die Kerckmeefters van 't laaken,

-ocr page 533-

BeSMETTELYKE SIEKTENS. êcc. 11. BOEK, X. Tlf:

Ïicrke daar hy begraven word, van 't laaken dat over
't lyk hangt, hebben fal een derdendeel,die Buurker-
kc een derdendee), ende het fterfhuys een derdendeel.

IV.

Ten vierden, dat die geene die in de refpeétive im-
munireyten fterven, hec zy dezelve zyn litmaaten van
de kerke, ofte geen litmaten, ende begraven worden
buyten de immuniteyt van defelve kerke j in de Buur-
kerk, is geaccordeert, dat die Kerkmeefter daar van
de eene helft hebben zal, die kerk daar hy gebenefi-
ceert is een vierendeel, ende het fterfhuys eeu vieren-
deel , ende fo verre hy begraaven word in eenige an-
dere kercke, foo fal hec laacken gedeylt worden in
vier deelen, als op 'c tweede punót.

Ten vyfden, dat van de geencn die komen te fter-
ven buyten die immuniteyten van de vyf Capittelen,
in eenige van de Parochie-kerken, 't zy Geeftelyke of-
te Wereldlycke perfonen, ende begraven worden in
eenige van de kerken van de vyf Collégien, is geac-
cordeert, dat van *t laacken van dien hf bbcn zal die
kercke daar den overledenen begraven word, een der-
dendeel, die Parochie-kerke daar hy geflorven is een
derdendeel, ende het ftcrthuys een derdendeel. De$
t'oirconde zyn hier van drie cedullen gemaakt, aleens
luydende, daar van de eene beruftcndc is onder de
Heeren van den Dom, die tweede onder de Regeer·
ders der Stad Utrecht, ende die derde onder die Kerk·
nieefters van de Buurkerk der Stad Utrecht, welckc
te famen by den Secretaris van de vyf Collégien ende
Stad Utrecht refpeftive, mitsgaders die Kerkmeefters
voorfz, onderteeckent was. Adum den 8 May anno
ifpij onder ftont gcfchreven, ter ordonnantie van
de Heeren Deeckenen en Capittelen van de vyf Col-
légien binnen Utrechtj ende was onderteekent, P.
Jooftens, Notaris Capittuli j nog lager ftont, ter
Ordonnantie van myn Heeren van de Magiftraat, en-
de was onderteckent, H. van de Voort, Secretaris^
Jan Splinter, Henrik Helsdingen.

VII. ORDONNANTIE, vervattende'uerfcheyde poinifen, tot behoef van deefer Stads Huys^

armen, van wegen het begraven der doden, en doen van tem weeke·^
lykfe coime, den 17 OM. MOCXXyilL

Alfoo de bedieninge van den armen bijanen de
fe Stad, hoe langer hoe fwaarder, ende al-
fulks ook voor de bedienaars der felver ver-
drietig is gevallen, mitsdien de colleden
door de Scad, ende andere gegeeven aalmoeflen. op
verre na niet en konden innebrengen het geene de be-
dcylinge wel vereyfchte, rcdundeerende het kort van
dien tot laften van des Stads itinekomen,het welk fo-
ber genoeg is omme der Stads laften daar uyt te ver-
vallen } waaromme by de Vroctfchap goedgevonden is
geweeft, uyt het Corpus deefer Stad, fonder aanfien
van geûntheyt, omme alle nadenckem ende fufpicie
van faveur weg te neemen, te erigeeren een Collegie,
tot bedieninge van den huys-armen, omme defelve
huys armen indiftinélelyk (daar den noot vereyfcht) te
bedeylen, waar roe eenige extraordinarife middelen
moeften werden bedacht, omme deefe Stad van de
fwaare fubventien, van ly t tot tyt den armen gedaan,
foo veel mogelyk te ontlaften. Soo is 't, dat myne
Heeren van de Vroetfchappe voornoetrit, hier mede
doen te weeten eenen yegelycken, dat haar Ed. met
advys van het voorfchreve geërigeerde Collegie, tot
bedieninge van den huys-armen, goedgevonden ende
gearrefteert hebben deefe navolgende middelen; or-
donneerende eenen yegelyken hen'naar den inhouden

ben geobferveert, ende in alles naargekoomen.

Eerilelyk» dat de bedeylders der voorfchreve huys-
armen, yeder in zyn Quartier, alle weeken op Son-
nendag voordemiddag naar dc predicatien, in elcke
buurte zullen doen, ofte doen doen, door alfulcke
perfonen als iyluyden beft zullen oordcelen, een col-
lege of ommegang ; lallende alle Schouten ende ge-
buuren , die daar toe by het voorfchreve Collegie ful-
len worden verfocht, het zelve aan te neemen, ende
daar by vriendelyk ende ernftelyk vermanende eenen
yegelyk, ende byfonder die God Almachtig rykelyk
ende met tydelyke goederen en middelen heeft voor-
fien, dat zy dog alle wecken,elks naar haar faculteyt
ende macht, haare harten ende handen tegens den
'Voorfchreve armen met medelyden willen openen,
het welcke zyne Goddelycke Majefteyt duyfenc fout
Zal vergelden.

I I.

item, allen den geenen, die den bidders overdo-
Qcn ter bcgraafFenifle nodigende,in het zelve nodigen
U/, Dml

mee eenige knechts of dienaars doen adfifteeren, ful«
Icn voortaan gehouden weeien te betalen, ten behoe-
ven van den voorfchreven huys-armen, voor yder fo-
danige knecht of dienaar, eene gulden, die den bid-
der den Boekhouder zal moeten brengen alvorens hec
lyk te begraven, op pccncvan fulpenüeof privatievan
zynen dienft.

III.

Alle die geene, die in den Domkercke alhier meé
het grootegeluyt overluyt worden, zullen voortaan
gehouden weefen te betalen, ten behoeven van delen
armen, fes gulden.

ί V.

Ende die met het tweede geluyt overluyt worden ^
vier gulden.

Alle fterfhuyfeö, vallende binnen deefe Stad eiidc
de Vryheyt van dien, fullen boven het geene den ge-
buuren belooft wort, nog yetvves naa haar goeidun-
ken dceien armen betalen j welverilaande,dat het fel-
ve niet minder zal zyn dan een derde van de fomme
de gebuuren belooft} te weetcn,fo y mand aan de ge-
buuren belooft drie gulden, die fal niet minder mogeti
den armen geven als eene gulden, meerder ende min-
der fomme naar advenant, het weik die geene, dié

van deefen te reguleeren, op de pœnen daar toe ge- de weeckelykfe colleöe in dc gebuurten vergaderen,
llcitueert, alfoo men deefe poinéten ftriâelykwilheb- alle week fullen overbrengen aan den geefien, daar zy

de buflche aan leveren.

V I.

Alle dc refpeéiivê Gildens binnen deeiêr Stad worC
hier mede expreiïèlyk verboden, voortaan eenige tee-
ringen te doen, ten zy zy alvoorens betalen, ten be-
hoeven van defcn armen, den twaalfden penning van
het geene dat zy in voorraad of om te verteeren heb-
ben, welke verteeringen van nu af niet en zullen mo-
gen gefchieden, dan met expres confent van de Bur-^
germeefteren deefer Stad in elcker tyt : welk confent
die Deeckens van de refpeftive Gilden in der tyt .ge-
houden zullen weeiên te verioeken, op poene van vyf
en twintig guldens, aan deDeeckcns te executeeren,
ten behoeven van den voorfchreve armen, ende niec
te min te betalen den voorfchreven twaalfden penning^

v I I.

Wyders wort hier mede wel expreflelyk gcordon-
neert ende bevolen, den refpeûive kofters ende dood-
gravers binnen deele Stad, ook den geenen die eeni-
ge fleuiels hebben vanKloofters, Conventen,, of dier-
gelycke plaAticn^ daar doden begraven warden» dac
Xxx Vf

-ocr page 534-

van de peste, en andere

530

zy voortaan des voormiddags, foo haaft den Dom-
klocke zal geflagcn hebben half twaalf'uuren, ende
des naarmiddags van PaaiTen tocViftoris fes uren, en-
dc van Vidoris tot PaaiTen vier uuren, terftont haare
kerkdeuren toeiluyten, fonder eenige lycken inne
te laten, ai waar het fclioon dat fyluyden defelve van
verre fagen kootnen, op privatie baares dienft, ende
arbitrale correftie ·, ende wort hier mede een yder ge-
waarfchouwt haare doden voor de voorfcbreve refpe-
étive uuren in de kercken te doen brengen, tot wel-
ken cynde als nu gepermitteerc wort des werkendaags
van half elf tot half twaalf, ende des Sonnendaags van
quartier voor elven rot half twaalf uuren te doen luy.

νϊϊΓ

ι y

Dat men fal iniïnueeren diegeencn, die het be-
wint hebben van hét laacken te ontfangen
in de Parochiale ende Conventuale kercken,
dat zy het felve laacken voortaan fullen laten
volgen den geenen, die by de Magiftraat tot den ont-
fang van dien geauthorifeert zullen worden.

I I.

Dat de bidders, foo haaft zy over enige doden bid-
den, ten minften vier en twintig uuren voor de be-
graaiFeniiTe, gehouden fullen wefen in de Secretarye
van de Stad te laren aaniecckenen, waar, ende wan-
neer de dooden, over welcke zy bidden, begraven
zullen worden, ende of daar laacken zal gefcheurt
worden, ofte datter gehuurt laacken zal overhangen,
of een pel,

I I I.

Item, dat men alle de portien van hec laaken, die
tot behoeve van de Ambachts-kamer worden genoo

NADER ordre op het Laacken, het welk in de Kercken gefchenrt wort, den 28 A^il
MDCXXXV.

1. ten, aan den anderen laten fal, ende alleen affcheurcn

de portie van het fterfhuys.
^ IV.

Soo wanneer op twee ofte drie plaatfen te gelycfc
dooden begraven worden, ende alzulks den Opfich-
ter by het fcheuren van het laacken niet prsefent kan
zyn, foo zullen de kofters ofte doodgravers van de
refpeótive Parochie-kercken, het felvelaaken opfluy·
ten ende bewaren tot naarmiddag, als wanneer den
voorfchreven Opfichter het felve zal komen halen.

Item, als in een Parochie-kerk het laacken gehuurt
wort, ende de doden in een ander kerk, geen Paro-
chie-kerk zynde, begraven worden, foo zullen de
Kerkmeeftersnogfo veel gelds,alsdie huure bedraagt,
ontfangen, ten behoeven van de Ambachts-kamer,
zonder dat in zulcken cas yets betaalt zal worden aan
de kercke, daar de doden begraven worden. Aldus
gedaan ende provifioneelyk gearrefteert den ζδ April

den. Dog indien men cvcnweJ eenige doode h'ghaa«
men naa de voorichreve uuren in eenige kerckcn of
klooftere foude willen begraven, foo wort hier mede
verftaan, ende expreflelyk geordonneert, dat die ge-
ne, die met de Domklocke overluyt zyn, voor hec
openen alsdan der kercke, tot behoef van deefen ar-
men, fullen hebben te vereeren twaalf gulden, en-
de alle andere fes gulden} voor welcke reipeótive ver-
eeringe de kofters, daar de dooden begraven worden,
zullen moeten reipondeeren, bly vende de Ordonnan-
tie op het begraven der doden, voor deefen gepubli-
ceert, in hanre voordere poinélen van waerde.

I % tot begraving van haar doden alleenlyk een
pelvantryp, fluweel, of laaken gehadc ende
gebruykt hebben, van laakens brectte, ende omtrent
maar vyf ellen lang, met hun Gilden teeckenen daar
op geftelt, ende anders niet, ende dat men als nu in
crvaringe komt, dat enige Gilden ten fine voorfchre-
ve beginnen te doen maacken ende gebruycken lange
fwarte laakenen, van anderhalf elle laakens breette,
die zy over die lyken feer lang ende breet, genoeg-
faam ter aarden toe, overhangen, gelyk men verftaat
den armen, van het laaken, het welk in de kercken
geicheurt wort, ende de refpeétive Parochie-kercken
van de huur van haare kerklaakens, gefruftreert wor-
den 5 foo is her, dat deVroetfchap defer Stad Utrecht
by defen interdiceerc, die voorfchreve Kleermaakers,
ende allen anderen Gilden, eenige fodanige laakenen
voortaan meer over haare lyken ter begraafFeniiïèn te
gebruycken» op de verbeurte van delelve laackcnen,
ten behoeven van de Ambachts-kamer.

IX. PL AC A AT j op het laaken, 't welk de Gilden over haare doode Ijken leggen, demi Sebtemh

MT>CXXXV,

Ifoo de refpcftive Gilden binnen deefe Stad dat die van het Kleermaackers Gild algereets gedaan,
ende de Vryheyt van dien, van ouds altyt, ende in hec werk hebben geftelt, ende dat daar door

X. PUBLICATIE, waar by de bovengem. Ordonnantie van den 17 OM. i6zdgermsveert

word, den 3 Fekuar. MOCXXXFIL

e Vroetfchap renoveerende de Ordonnantie,
anno 1628 op het begraven der doden gepu-
bliceertj foo wort hier mede nogmaals wel
exprcirdyk geordonneert en bevoolen, den
refpeftive kofters ende doodgravers binnen defer Stad,
ook den geenen die eenige fleutels hebben van Kloo-
llers, Conventen, ofte diergelyke plaatfen, daar do-
den begraven Worden, dat zy voortaan des voormid-"
daags, foo haaft de Doms kloeke zal geflagen wefen
half twnalf uuren , ende des naarmiddaags vanPaafleu
tot Viftoris fes uuren, ende van Viöoris tot PaaiTen
vier uren, terftont haare kerkdeuren toefluyten, fon-
der eenige lyken inne te laten, alwaar het fchoon dat
fyluyden defelve van verre iligen komen, op privatie
haares dienft, ende arbitraile correéliej ende wort hier
mede eenen yder gewaarfchouwt, haare dooden voor
de voorfchreve refpeârivc uuren in de kerken te doen
brengen, tot wekken eynde des werckendaagt van
half elf tot half twaalf, en des Sonaendaags van quar-
tier voor elven tot half twaalf uren wort geluytj dog
indien men evenwel eenige doode lighaamen naa de
voorfchreve uren in eenige kercken of kloofters foude
wijlen begraven, foo wort hier mede verftaan, «ide
expreflelyk geordonneert, dat die gene, die met de
Doms kloeke overluyt zyn, voor het openen als dan
der kercke, tot behoef van den huys-armen, zulicn
hebben te vereeren twaalf gulden, ende alle andere f«
gulden, voor welcke refpeiStive vereeringen de ko'
fters, daar de dooden begraven worden, zullen
ten refpondeeren j bly vende de Ordonnantie, op net
begraven der doden, voor defen gepubliceert, innj"
re voordere poinélen van waerde 5 verbiedende fflcdc
wel fcherpelyk allen ende eenen yegelyk,
uytgeiondert, voortaan eenig linnen ofte kruysbeeic
over de lycken, het zy kleyn of groot, tebaogcof
op poene van fes gulden yder reyfe te verbeuren» tco
behoeven als voren.

XtRS-

-ocr page 535-

BESMETTÊLYKE SÎEKTENS, àa, //. BOEK. Ζ ΤΤί, fji

XI. RESOLUTIE, dat de Ambachtskamer haar fortie in het laken moet hebben, ook van doff^

den, die buyten de Stad begraven worden, den 25 OBob\ MOCXLVlL

tie van het laakcn,over de dooden leggende, ten be-
hoeven van de arrne kinderen van de Anibachtska-
mer, fo wel genieten zullen,als of dcfelve binnen dc-

De Vroedfchap verfta^t en verklaart by deelen,
dac van doden, die alhier geftorvenzyn,èn

de buyten decfe Sràd begraven worden, de

kercken alhier hare gerechtigheyd ,ofte por-jfe Stad begraven wierden.

ΧΠ. RESOLUTIE, rakende de doden, die in fiilte gefonken, of elders vervoert worden j den 2 4,

Januar. MDCLIK

graven re worden, gchoaden weefenv te betalen ten
behoeven van de Ambachtskamer, eene recogniiic, bo-
ven de kerckelycke gerechtigheyd, ter dilcrctie van
de Heeren Borgemeeilercn.

uilen die geene, die cenige verilorven lichaa-
men binnen decfe Stad, ofte buyten, overle-
den, voortaan,na verworven confent, alhier in
itilte doen finken, of vervoeren, om elders bc*

nen,

bedeylt worden, de ilaat van defelve kamer
in groot verloop geraakt was, ende fonder
tydelyk redres geheel foude komen te vervallen} foi
is't, dat de Vroedfchap deefer Stad, om de voorfz
Armenbeforgers, die 't niet te vergen was langer het
hare re veiichietcn, te encouragei en tot continuatie
in hare trouwe bedieninge, tot fubfidie van dien no-
dig geacht heeft te ftatueren ende ordonneren deefe
middelen.

In den eerden, fal voortaan van yeder knecht ofte
dienaar, die de bidders in 't nodigen ter begravenifle
aififteren, betaalt worden, twee guldens.

I I.

Van doden, die in de Domkercke overluyd worden
met het grote geluyd, zal voortaan ten behoeve van
defen armen, gegecven worden negen guldens, en
van de gene die twee uren overluyd worden, achtien ende die alleen bier tappen, dertig ituyvers, ten bc-

culdens, ende die drie uren,feven cn twintig guldens. ' < - .....

I I J.

Van de geene die met het tweede geluyd overluyd
worden, zal gegeven worden, fes guldens.

Item, half foo veel als de gebuuren van*t fterfhuys
ten tyde der begraaifenifle belooft word, zal men ten
behoeve van delen armen moeten geven.

Item, zal men van doden,die naa de refpeótive ge*
ftelde uuren, foo voor als namiddag, in cenige kerken
ofte kloofters begraaven worden, betalen als tot nog
toe, ende van de gene die een half uur laater komen,
dubbelt geld.

XV. ORDRE, 'i verhuuren van de Lakenen over de Dooden, ende Ίopenen van de keldert
ofte graven, beraamt by de Kerkmeeflers in der tyd van de Parochie-kerken binneri
Utrecht, mtt approbatie van de heeren Borgermeefieren, als OpperkMmeeflers
den iJanuar. MT>CL1U.

INTERPRETATIE van de twee voorenflaande Refolutien, den 13 May MDCLK

e Vroedfchap verklaart onder de woorden, de tie voor het vervoeren van dode lichaaraen iJhier ge-

kerckelykegerechtigheydm^xï gçhonâm is, ilorven, mtedc begreepen te zyn, de portie ofte dc

in conformité van de Refolutie van den 2f helfte van het Kiakcn, over deiclve dooden leggende,

Odob. 1647,tc voldoen, nejffenseen recogni- ten behoeven van oe Ambachtskanier.

ORDONNANTIE, behelfende verfcheyde middelen, zoo van het begraven der Dooden^
' als anders, voor de Aelmoejjemers-kamer, den 14. Auguft. MÜCXLiX.

Ifoo vermits de menigte van arme huysgefin- V I.

die by de Aalmoefleniers-kamer alhier Van yeder wapen-bord, 't welk in de kercken op-
gehangen word, fal men betalen, vier en twintig
guldens.

V Î I.

Item,fulïcn de aalmoeflen der gener,wekker hou-
welycken op den Stadhuyfe gefolemnifeert worden j
ten behoeve van Oefen armen komen.

VIII.

Insgelyks 't geenc ten tyde der Verpachtingen, fo
in de Ed. Mog. Heeren Staten-kamer, als op^c Stad-
huys, in de buiTen gefteecken word.

ί X.

Item, alle de buflen die in de herbergen beruften,
zullen voor defen armen zyn, uytgefnn lert de bufle
van de deylinge der ichippcis op 't Amilerdamfe veer.

X·

De herbergiers, die wyn tappen binnen defeStad of
de Vryheyt van dien, fullen alle halfjaar drie guldens.

XIIT.

XIV.

hoeve van defen armen, moeten furneren, by't lich-
ten van 't billet ofie appoindement van confent tot
continuatie haarder neeringe, ter Secretarye deefer
Stad.

X I.

Word nog gcordonncert, ten cynde de Sondaagfe
colleden in de buurten te meerder mochten uytbren-
gen, dat yeder op zyn beurte perfonelyk, ofte door
een zynen buurman, ende door geen andere,dc voor-
fchreve colleéte fal doen, op pœne van eene gulden,
ten behoeve van zyn gebuurte t'elcken reyie tc ver-
beuren. Accordeert in kenniiTe van my, Jf. van der
Nypoort,

1 erftelyk, zal van nu voortaan van huur van een
* dubbelt laaken betaalt worden ten minften agt
gulden, ende meer, indien de Kerkmcefters
levinden, dat den overleden van groter ver-

mogen IS

I I.

Wanneer het doode lighaana in een ander larfpel
begraven word, als daar't felve geftorvcnis, fal'c la-
ken gclevert worden by die Parochie-kerk, daar'c fel-
ve begraven word,- ende fal dan aan yder kerk betaalt
IIL DfdL

worden van het dubbelt laaken,' fes guldens of meer,"
maar niet minder.

III.

Van een laaken van acht ellen fal' betaalt worden
drie guldens, ende in twee kerken, twee gulden in ye-
der kerk, wel meer, maar niet minder.

I V.

Die geene, dewelke in den Dom laten overluyden,
ende niet in haar cygen karfpel, ztillen evenvrel gehöu-
deh weefen de gerechtigheyd van'/t luyden van haar
karfpel te betalen , als of zy aldaar overiuyt waren.

Xxx » V. Va^^

-ocr page 536-

Van het begraven in een kerken-kelder fal betaalt
worden van een dode,die op een baar begraven word,
vier guldens, ende van een kind, dac onder den arna
gedragen word, eene gulden tien ftuyvers.

Van een kerken grafileede zal van een dode, die
op een baar gedragen word, betaalt worden drie gul-
dens , en van een kind eene gulden.

V 1 1.

Voor 't openen van een eygen kelder, zal betaalt
worden eene gulden van een oude dode, en van een
kind tien iluyvers.

VIII.

Voor 't openen van een eygcn grafileede van een
oude dode twaalf iluyvers, ende van een kind fes iluy-
vers j welverftaande, dat ten aaniîen van een fwartc
kift ofte baar betaalt zal worden dubbelt, foo van 'c
oved«ydcn, als van *t openen van kelders of grafile-
4en.

5ΐδ

I X.

Item, zullen de bidders gehouden zyn de Kerkmee-
ilers, voor het begraven der doden,tydelyk le verwit-
tigen, wat laaken over de dode geleyd zal worden,
op de verbeurte van dardg iluyvers.

Dq Borgermceilers der Stad Utrecht, als Opper-
kerkmeefters van alle Parochie-kerken binnen detelve
Stad , gefien ende gccxamineert hebbende de voorfz
articulen, hebben deielve geapprobeert, gelyk Haar
Ed. die approbeeren by deefen. A6lum in Utrecht,
den 3 Januar. löfj. Énde was onderteekent, J. van
der Nypoort.

VAN DE PESTE, EN ANDERE

XVI. PLACAAT, vervattende eenige middelen, foo van het begraven van dooden, als anders^

ten behoeven van de Aalmoejfemers-kamer, den 4 Januar. MDCLI il

De Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft, op karoÎTen of wagens gevoerc worden naa't Sradhuys,
't vertoog van de Gecommitteerden van de ofte naa kerken, 't zy binnen of buyten de Stad, om
Aalmoeileniers-kamer, tot beneficie van 't aldaar beveilicht te worden inden houwelyken Staat,
inkomen der felver Kamere, goedgevonden zullen ten behoeve van den armen moeten geven, over
te ilatueren ende ordonneren, als volgt. iyeder karoiTe ofte kaleiTe, twaalf guldens, ende van

1. I een andere overdekte wagen, fes guldens.

Eerilelyk, dat van doden die met fwarte baren ter ' i V.

aarde worden gebracht, fonder geluyt van de grootc' Sullen nog, in conformité van voorgaande Ordon-
klok in den Dom, voor den armen fal worden gege- nantien, alle weerden ofte herbergiers die wyn tappen,

ven, acht guldens.

I !.

tyd te mogen tappen j ende fullen de reipeélive Pag-
ters aan fodanige tappers geen cedullen mogen geven,
om wyn ofte bier in te leggen, op poene van ies gul-
dens t'elcken reyié te verbeuren, ten behoeve van de
AalmpeiTenierS'kamer. Accordeert inkenniiïèvan my,
J. van der Nypoort.

tt!
f

If:

elcke half jaar jaar drie gulden , ende die alleen bier
tappen, dartig iluyvers, ten behoeve als voren moe-

Item, word by deiên verboden ecnige doden, 'c zy ten furneren,by't lichten van adeofte appoirétemen-
binnen deefeSrad, ofte elders buyten overleden, oud te van confent, tot continuatie haarderneenngc terSe-
ofte jong, (uytgefoudert misdrachten ende niet vol- ;cretarye deefer Stad, op poene van niet meer naa die

dragen vruchten,) voortaan by avond ofte ontyden in
ililte te begraven ofte finkenj op poene van driehon-
dert guldens te verbeuren voor den armen, ende niet
te min der kerken gerechtigheden te moeten betalen.

I I 1.

Item, die geene die met geleende ofte gehuurde

XVII. AMPLIATIE van de voorfz Ordonnantie, den 24 Augnfi, MOCLIV,

De Vroedfchap der Stad Utrecht, gerefumeert
hebbende Haar Ed. Publicatie van den vier-
den January ordonneert by naarder
Interpretatie ende Ampliatie van dienj dat
geene dooden, oud ofte jong, alhier overleden, of
van buyten in deefe Stad gebragt, zullen worden ge-
foncken, ofte in Ililte begraven, op poene van drie
hondert guldens, de eene helfte van dien ten behoe-
ve van de AalmoeiTeniers, ende de andere helfte ten
behoeve van de Ambachts-kamerente verbeuren 5 ten
ware in reguard van de buyten·doden bleke, tot ge-
noegen van de refpeótive Boekhouders der gemelte
kameren, over defelve dooden ter plaatfen van haar
overlyden ofte elders, behoorlyke uytvaart gehouden
te zyn, ^

ï I.

Dog zullen onder de voorfz doden niet begrepen
zyn, misdrachten ende niet voldragen vruchten, die
mede niet anders als na verklaringe van de vroetvrou-
wen, ende confent van de Heeren BorgermeeÎleren,
zullen mogen werden geforickeni

Ifl

Wordende de doodgraavers van de reipeélive kcrc-
ken by defen wel cxpreiTelyk verboden, eenige begra·
vinge ofte finckinge te doen , anders dan invoegen
voorfz, op ptene van caiTatie,ofte arbitrale correSie.

I V.

Word mede by defen verboden, eenige doden bin-
nen defe Stad overleden, te vervoeren, om elders be-
graven te worden, ten ware met cônfent van de Hee-
ren BorgermeeIleren in der tyd, ende mits boven de
kerckelycke gerechtigheyd gevende een recogpitic,
ter difcretie van Haar Éd. tot behoef van de Am-
bachts-kamer, ende daar toe gebruyckende een van
de groefbidders, op'c falaris daar toe ftaande. Ac-
cordeert in kenniiTe van my , J. van der Nypoort.

XVIII. NADER Ordonnantie, op het voorfz fubjcB, den 12 Januar, MDCLV.

De Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft, op het
vertoog van de Gecommitteerden van de Aal-
moeiTeniers-kamer, tot beneficie van het in-
komen der felver kamere, goedgevonden te
llatueeren ende ordönneei èn, als volgt.

Eerilelyk, dat van dooden, die met fwartc baren
ter aarden worden gebracht, fonder geluyd van de
groote klok in den Dom, voor den armen fal \foï'
den gegeven acht gulden.

li i'

1 I.

Item, wort by deefen verboden, eenige dooden »
het zy binnen deie Stad ofte elders buyten overleden,
oud ofte jong, uytgefondert misdrachten, cndcnict
voldragen vruchten, voortaan by avond ofte ontyden
in der ililte te begraven ofte fincken, op pœoe vifl
vyf hondert gulden, te verbeuren voorden arménien
niet te min der kerken gerechtigheden te moetea be-
talen.

III.

Item, die geene, die met geleende ofte

-ocr page 537-

jkaroÎTcn ofte wagens gevoerc worden naa het Stad-
huys ofte naa kercken, het zy binnen ofte buyten de
Stad, om aldaar beveiligt te worden in den huwely-
533

kenftaai;, zuHen, ten behoeve van den armen, moe-
ten geven voor yder k^olïc ofte kalefle, twaalf gul-
den, ende van een andere overdekte wagen, les gulden.

BESMETTELYKE SlEKTENSi Sec, //. BOEK. γ X Γ/Γ.

XlX. NADER Ordonnantie op het voorfz fulfjeB, gecorrigeert m geamplieert, den j May

cognitie, ter difcretie van Haar Ed. by advys der Boek-
houders van beyde devooriz kamers in der tyd, mede
tot behoef als vooren.

ï I ï.

Ende zullen in zulcken gevalle tot het vervoeren
pfte linken vap de rcfpcétive doden, moeten gebiuykc
worden een van de groeibidders, op'c falaris daar toe
ftaande.

I V.

Dog zulien onder de vooriz dooden niet begrepen
zyn, misdrachten ende niet voldragen vruchten, die
nieede niet gnders, als naa verklnaringe van de vroet-
vrouwen, ende confent van de Heeren Borger mee Ite··
ren, zullen mogen werden gefoncken.

Wordende de doodgravers van de refpeeive kerken
by defen wel exprelTelyk verboden, eenige bcgr^vin-
ge of finckinge te doen, anders dan invoegen voorfz,
op pcene van calTatie, ofte arbitrale correâtie. Aldus
provifionelyk gearreftcert ter Vergaderinge van de ge-
melde Vroedfchap, den 5 May 16^6. My praelent,
J. Quint.

gehouden zal zyn de vervoeringe ende Îînkinge t'afll-
ileren : wordende de relpeâive doodgravers by decfen
verboden, zonder der iielver affillentie eenige finckin-*
ge te doen,

I I I.

Dog zullen onder 4e voorfz dooden niet begrepen
zyn misdrachten ende niet voldragen vruchten, die
niet anders,als naa verklaringe van vroedvrouwen, en-
de confent van de Heeren Borgermeefteren,fullen mo-
gen worden geloncken, ende dat mede in 't bywefen
van een der groefbidders; alle 'c welcke fyluyuen aan
den armen, of zulks om niet begerende, gratis z^Àïm
hebben te doen.

I V.

Welke rcfpeftive aften van confent tot vervoerin·
ge ofte finckinge, zullen voortaan motten worden
geobtineert van de Heeren Burgermeeileren in der'
tyd, ende ter Secretarye alsdan aangebrocht, alwaar
pertinente aanteyckeninge daar van zal worden ge-
houden.

Wordende de doodgravers van de refpcftive kerç-
ken by defen wel expreifeJyk verboden, eenige be-
gravinge ofte iiUpkinge te doen, anders, dan naa dac
haar gebleecken zy van 't gcimpetrcerde confent der
Borgertneeileren,ende afle van rcgiftrature alsvorenj
op poene van hondert guldens t'elcken reyfe te ver-
beuren, ten behoeve van beyde de kamers, half ende
half, ende daarenboven arbitralyk te worden gecorri-
geert. Aldus provifionelyk gearrefteert ter Vergade-
ringe Fan de gemelde Vroedfchap, den 14 May i6f8,
My prefent, J. van der Nypoort.

NADER Reglement op het begraven der dooden, ten hhoeven van de Aalmoe(fenkrs-kameri
den 14 May MDCLFllL

e Burgermeefteren ende Vroedfchap der Stad
Utrecht, gerefumeert hebbende haare Publi-
catien,van tyd tot tyd gedaan, verltaan en
de vmden goed by deefen, dac voortaan de
geene,die haare doden', jong ofte oud, alhier overle-
den , willen doen fincken, ofte by avond ende onty-
den in ftilte begraven, alvorens daar toe fullen hebben
leverfoecken fchriftelyk confent ,ende te betalen, bo-
ven de kerckelyke gerechtigheyd, tot een recognitie
de fomme van vyf hondert guldens,voor deAalmoes-
feniers ende Ambachts kameren. haif ende half, op
pœne van dubbelt by de transgrelTeurs: te verbeuren i
ten waare de Heeren Burgermeefteren in der tyd om
merckelyke redenen, haar daar toe movcrendÉ,goet-
vonden acfelve recognitie eenigfints te modereren.

Gelyk ook geene doden, binnen defe Stad ofVry-
heyd van dien overleden, fullen mogen worden,fon-
der folemnele uyt vaart, vervoert, om elders begraven
te worden-,als mede geene doüen,buyten overleden,
alhier zullen mogen worden gefoncken,ofte by avond
in ftilte begjaven, op poene van vyf hondert guldens,
dan met confent van de Heeren Burgermeefteren in
der tyd, ende mits boven de kerckelycke gerechtig-
heyd gevende een recognitie, ter difcretie van Haar
Ed., by advys der Boekhouders van beyde de voorfz
kamers in der tyd, mede tot behoef als voren, van
welcke recognitie exempt zullen zyn doden, die ter
plaatfe van haar overlyden folemnele uytvaart gehad
hebben i tot het verfoecken van wçlcke eonfenren
Voorfz, een van de groefbidders zal moeten worden
gcëmpioyeert ende gebruykt, wekken groefbidder

XXI. RESOLUTIE, rakende fee^e fomme voor den Armen te betalen van elcken doode, die

alhier begraven wordi den 2 May MD CLIX.

Borgermeeftcren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, bericht zynde,dat,vermits het regie-
men? op de buurmaaltyden, als nu feer wey·
nig belooft word voor de gebuuren by het be-
firaven der do. en in de kerckeo, ende dat daar mede
Komt te vervallen de portie, die de Aalmoefleniers-ka·

roer daar van pleeg te ontfangen, hebben in plaatfe van
defelve portie (die voortaan lal ceifcren} gacdgevon·
den, tos foulagcmcnjt van den armen tc doen geven,
als volgt.

Van yeder .doode, die door acht <3ragers ter aar-
den gebracht word, twee guldens, ten waare ver·
Xzx 3 k\mt

De Vroedfchap der Stad Utrecht, gerefumeert
hebbendeH.ire Ed.Pubiicatien van den4ja-
nuary 24 Augufty i6f4, ende den

12, January Kïjy, ordonneert by defen, dat
voortaan geene doden, oud ofte jong, alhier overle-
den , zullen mogen worden gefoncken, of by avond
ende ontydcn in ftilte begraiven, op pœne van vyf
hondert guldens, de eenehelfte van dien ten behoeve
van de Aalmoeifeniers, ende de andere helfteten be-?
hoeve van de Ambachts-kameren re verbeuren, ende
niet le min de kerckelyckt gerechtigheeden betalen-
de.

I I.

Gelyk ook geene doden, binnen defe Stad of Vry·?
heyd vun dien overleden, zullen mogen worden,fon-
der folemnele uytvaart, vervoert, om elders begra-
ven te worden} als mede geene doden, buyten over-
leden, alhier zullen mogen werden gefoncken, ofte
by avond in ftilte begraven, ten waare met confent
van de Heeren Burgermcelleren in der tyd, ende mits
boven de kerckelycke gerechtigheyd gevende een re-

-ocr page 538-

I i

RESOLUTIF, mpem het begraven van dooden by dag y met karoffen, den n May
MDCLXXXFL ,

met karoiTen zal mogen begraven, zonder alvoorens
daar toe verkregen te hebben confent, ingevolge van
defclve Ordonnantie, op pœne daar by geëxpreiTeert.

dat, boven de bloedvrienden ^ niet minder damaar perjoonen ter ht'
graafenijfe mogen worden verfocht, den 26 July ΜΊ)€LXIX^ cn
gerenoveert den 28 Vecemb. M Ό CLX Χ Κ

vrienden, (3)gcnoodigt zullen hebben vyf cn twintig
paar perfonen, op pœne (4) van vyhig gulden, by
yder contraventeur te verbeuren, ten behoeve van de
AalmoeiTeniers ende Ambachts-kamer, elk half ende
half. Interdiceerende by deefen wel fcherpelyk de
groefbidders, eenige lyckenpubliecquelyk ter aarde te
jeftellen, anders als vooren is geüatueert, op pœne
van caflatie, tot wekken eynde zy gehouden zullen

urgfermeeftcren errde Vroedfchap der Stad U-
trecht, bevindende, dat, (i) met tegengaan-
de voorgaande Refolutie van denxGjuny lóóp,
verfcheyde haare dooden publiecquclyk doen
begraven, met gevolg vaneen of twee peribncn,waar
door het Placaac op het fincken der doden, wort ge-
maakt illufoir, verilaan ende ordonneeren {z)negmaal
'wel fcherpélyk·, dat van nu voortaan niemand hunne

doden, groot of kleyn, in het openbaar zullen mo- zyn, tot vermaninge van de Heeren Boekhouders der
gen doen begraven,dm naar dal zy,boven haar bloet-' refpeétive kamers, de groefcedullen te vertoonen.

(i , 2) 'Tgeen alhier curfyfis^ is in de Refolutie van lóy^ hygekomen,

(3) Oe Refolutie van i(iSp heeft hier nog^ ende gebuuren.

(4) In de voorfz Refolutie fiaat^ van vyf en rwmtig gulden.

χΙΰΛ'ΓΤίΤΪΈRP^È/ÎÂTilTvan de voorfkTRefolutie, den 29 Maart MDCLXXXFL "

TIENDE TYTEL.

DEEL.

ρ het verfoeit van dc Groefbidders, is verilaan,
dat geene verftorve lichaamen uyt defe Stad
zullen mogen worden vervoert, of alhier
gefonken , anders als ten overftaan van een
van de groefbidders, die daar van den aanbreng me·

Van de Groefbidders, Luyers, Keilers, Doodgravers, ^
Cellebroeders, en Branders van Doodkiften.

Aangaande de Groef bidders y Doodgravers ^^c. zal de Le fer verfcheyde dingen vermeit vinden in de voorgenûemdeOr*
donnantien op het begraven der dooden^ die noodfakelyk tot haar ampt behoor en ^dewelke wy onnodig achten alkier
te herhalen. Het zy genoeg, dat ivy zulks met een woord herinneren.

flier toe moet ook gebracht -worden de'Refolutie , dat men de Groef bidders zal doen heëedigen^ nopens het getroww
aanbrengen (^c. den 3 OSlob. lózf. Siet het i. Boek. vi. Tyt. Num. iv.

Nadere Refolutie dien aangaande ^ den 10 Jonuar. 1640. Siet mede aldaar ^ Num. v.

1. 'RESOLUTIE, dat geen Ijken uyt de Stad vervoert, of alhiergefonken zullen worden^ ds

ten overflaan van een Groefbidder, den 5 Septembr. MOCLllL

ui
i

F
l·

ÏL

Br
i* ■

Ifoo men by experientie bevinc, dat dagelyks
hoe langer ibo mecSr groote ongércgcltheyt,
moetwil endeoverlaft gepleegtwort infterf-
huyfen, op de begravingen van dooden, by
fommige kofters, luyers,. doodgravers, cellebroeders
ende diergelycke perfoonen, hen met ordinaris ende
billyk falaris ende arbeydsloon niet contenteercnde,
maar nog geld, wynen, bieren ende anders den goe-
den luydcn affchattendej een iaacke, die men geen-
de zal hebben te doen, ende daar van genieten half
geld van het ordinaris loon der groefbidders, op de
verbeurte van het dubbcld van dien, naa voorgaande
waarCchouwing.

fints langer en wil gedoogenj foo hebben myo Hee-
ren Schout, Burgermecfteren, Scheepenen en Raad
deefer Stad, willende promptelyk daar tegens voor-
iien, geordonneert ende geftatueert, ordonnccrcnj»
rtatueeren mitsdeefen de naarvolgcndc poinâen, αϊ®
ecnen yder in zyn reguard zal moeten naarkotncn co-
de achtervolgen, op pœncn ende breucken daar inoc
begrepen.

i, In

ORDONNANTIE op de Luyers, Kofiers, ^Doodgravers, ende Cellebroeders , den 9 Âp^

MOCVL

-ocr page 539-

Inden ccrften, zullen alIeFabrycq-endcKcrkmce-
ilers van de vyfEcclefien, Parochiën, endc andere
kercken binnen defè Stad, gehouden zyn, de koilers
heurer refpedive kercken , mitsgaders den luyers,
luyfters ende doodgravers der felver, terftont naar de
Publicatie defes, te convoceeren, en by een te doen
komen, ende henluyden voor te leefen deefe Ordon-
nantie , daar van elk een copye geleverc zal worden,
met vermaaninge om hen naar den inhoude der felver
te reguleeren, op dar fyluyden naarmaals geen igno-
rantie en hebben te prsetendeeren ;ende fullen die voor-
/fchreve Fabrycq-ende Kerkmeefters voorts opfigt ne-
men ende forge dragen (foo veel doenlyk is,) dat al-
les mag worden achiervolgr.

1 /.

Ende naar de leéluure ende het voordragen van de
voorfchreve Ordonnantie, zullen die ielve geleevert
worden den refpeâive kofters der kercken, den wel-
ken ende elks van hun bevoolen wert, t'eicke maa-
le, eer dat die luyers oF luyfters beginnen te luyden,
ende den doodgravers voor het openen der grafftee-
den, defelve Ordonnantie (hier naar volgende) hen-
Juyden voor te houden, op poene van iufpeniïc van
heuren dienfte.

I I 1.

Item, die voorfchreve kofters en fullen voor de gc-
rechtigheyd der Fabrycken ende kerken van luyden,
nog voor haar loon, niet meer y mand mogen afeyiTchen,
veel min nemen, als het geene ordinaris en van ouds
daar toe geft;jan heeft, fonder cenig drinkgeld, wyn
of bier van het fterfhuys te vorderen, of ook eer om
geld van het luyden daar te komen, dan naar dat drie
dagen de dooden zullen weeièn begraven, op pœiiii
als boven.

IV.

Die kofters zullen die luyers en luyfters, terftont
naar het voorhouden of leefen dtefer Ordonnantie,
aanieggen, dat zy haar arbeydsloon van hen zullen
hebben te ontfangen, ende niet in het fterfhuys,en-
de dat zy hun daar inne wachten te gaan, of yemand
van hen te fenden in hec fterfhuys om eenig loon,
weggen, drinkgeld, wyn, bier, of anders te heb-
ben, onder wat dekfel het mochte weien, niets uyt-
gefondert.

Ende foo deefen niet tegenftaande eenige van hun,"
of ook ymand van deCellebrocders, fig evenwel ver·
ftoute contrarie te doen, die zal datelyk by den Of*
ficier gcapprehendeert ,te water ende te brood geftelt^
gefchavottteert, gebannen, ofte anderfints geftrafc
worden, naar gelegentheyt der faacken, tot difcretie
van den Gerechte.

V I.

BESMETTELYKE SIEKTENS, 6rd. iL ÈÓÈk. fit ïif

Eyndelyk zullen die doodgravers ook hun hebbent
te wachten zulks yetwes te beftaan, nog ook mccc
als het ordinaris loon en gerechtigheyt voor het opc-
van kelders ende grafiteeden te eyflchen, nog»

nen

ontfangen, ende dat ook eerft t'eynde drie dagen naar
de begraaffeniiTe des lyks, op pœne mede vaniufpen*
üe van heuren dienfte.

III. OK.DONΝ ANTIE efu/e InfiruSïk mor den Brander der doodkiflen, den y Aug, MDCLK

Alfoo in de (i) Ordonnantie, onlangs by de
Regeerders deeier Stad doen emanceren, op
het ftuk van de Peft ende begravinge der do-
den, articulo xxxvi geftatueert is, dat de
doodkiften van binnen gepekt ende met mofch zoo
digt gemaakt moeten worden, dat geen water of an-
dere materie uyt defelve kan loopen,of daar door drin-
gen, op pœne van fes gulden by den maacker, ende
die defelve anders doet maaken, te verbeuren, te ap-
pliceeren de eene helfte ten behoeve van den aanbren-
ger , ende de andere helfte ten hchoeve van den Of-
ficier die de executie doen zalj ende men dagelyks
bevint dat fulks niet en wort naagekomenj foo heb-
ben de Regeerders voorfchreve goedgevonden te in-
terdiceeren, ende interdiceeren by deefen allen tim
noerluyden, kiftemaackers, ende andere, binnen dee-
fe Stad en Vryheyt van dien, voortaan eenige dood*
luiten aan yemand , het zy in of buyten de Stad ten
platten Lande, te leveren, ten zy defelve alvoorens

gebrand zyn met deefer Stads wapen, op pœne van
boven de voorfchreve fes gulden te verbeuren dartig
ftuyvers, ten behoeve van deefen brander, op yder
kift, die zylieden zullen leveren , fonder alvoorens
gebrand te zyn.

I ï.

Gelyk ook alle maackcrs van doodkiften, die voor

1 V.

Ingevalle de doodgravers mogren bevinden in het
begraven, dat eenige kiften niet dicht waren, zullen
den brander het zelve terftont naar het begraven aan·
geven, ende noemen de plaatfe van waar het lyk ge-
komen is, op dc verbeurte van drie gulden, ten be-
hoeven van den aanbrenger ende brander, half en half.

SaÏ mede den voorfchreven brander geen kiften mo-
gen branden, dan die hy bevind gemaakt te weefen
conform het voorfchreve xxxvi articule, daar voor
hy zal genieten voor yeder kift, die op een baar ge-
dragen wort, twee ftuyvers, ende onder den arm,
eeneftupers, ende van een fwarte kift dubbeld geld^
welvtrilaandc, dat hy van de kiften, die foo van de-
fer Stads wegen, als van de Gafthuyfcn aan de arme
luyden worden gegeven, ende hy mede zal moeten
vUitcercn ende branden, niet zal genieten.

V I.

De kiften zullen moeten gebrand worden aan hec

door Harmen Aalbertfe van Deyl,, timmerman, als boven eynd, ende de fwarte met root, ende de ande-
daar toe gcauthorifeert, gevifiteert, ende behoorlyk re met wit gemerkt

âeeierStads GaÜhuyfen ofte particulieren worden ge- by de Vroetfchap der Stad Utrecht, den 7 Augufty
Waakt, gehouden zullen zyn den brander te laten ha-
Jpn, als defelve kiften van binnen geheel bequaam, en
fondcrlinge de boodemplancken doorgaans gepekt,
met mofch dïgt gemaakt zyn, op pœne van dar-
[ig ftuyvers, ten behoeve van den brander te ver-
^•^uren, alsvooren.

Ρ . III.

«î-iwe zullen de fpyckers op de voorfchreve kiften,
Nvyder dan feven duym van den anderen mogen
worden geflagen, op pœne als vooren.

Lyfle van het loon der Doodkiflen.

Van ζ voeten, ο 8 ο nu ο

Van 2|, en 5 voeten, ο 11 ο nu ο

Van 3f, en 4 voeten, ο 14 ο nu ο

Deefe ende volgende hebben dubbelde bodems.
Van 4i, f en fi voeten, ο 17 ο nu i 2
Van 6, en 7 voeten, i 4 ο nu i iz
Van ccn dubbelde,

O
O
O

M
iH

% 8 O nu a^ 14 O
Dffo

V I I.

Ende zal hy brander, zoo haaft hy by yemand tot
het voorfchreve vifiteeren erïde branden wort verfogt,'
gehouden wefen datelyk mede te gaan, ende zulks fdfs
te doen, fonder het felve anderen te bevelen, of door
andere te laten doen, op pœne van fuipenfic of pri«
vatie van zyn ampr. Aldus gedaan ende gearrefteerc

■mp

-ocr page 540-

VAN DE DOCTOREN IN DE MEDICYNE

Den maker van dien,Ν.Heemert.fegt,volgens de cordeert te zyn, ende volgens de tweede nu te levé-
eerfte lyfte, voor eenige jaaren met de Heeren geac- rcn,vermits deefe Inftruéfcie.

{i) De Ordonnantie alhier vermeit^ is van den ι Aug, 1656, ƒ« 14 fuly i(5j-f, ente vinden in deefen Tyt. i.
Deel. Num.viu._' _____

IV AMPLIATIE ^an de Infiruófie voor den Brander van de doodk^en, den 19 Septemk

MD CLrIIL

Dc maackers van de doodkiiten zullen gehou-
den zyn defelve opgemaakt ende gereet te
ftellen met water, ten minften drie duym
hoog, voor ende aleer zylieden den brander
doen halen, op pœne als in de Ordonnantie.

Dewelcke alleenlyk zal mogen worden gehaalt of
luiTchen acht ende negen uuren, item, twaalf ende
een, mitsgaderstuiTchen vier ende vyf uren, ten wa-
re merckelycke nootiaackelykheyt anders vereyfchte $
iaftende den brander op de voorfchreve uuren praecife
by de hand te wefen.

y. NADER Refolutie defen aangaande, den 5 Jfril M'DQLXX,

eer dikker als dunder, met heele bodems, en die ge·
heel gepekt, op 6 of 7 duym naa de ordre gefpykert,
en wel gemoft, en voorts wel opgemaakt zyn, fuffi-
fant voor peftdooden en waterfuchtigen, van fes, fes
en een half, en feven voet, om . . . . i i

Om de moeylykheyd van het verfoeken van
dubbelde doodkiften voortaan af te wefen,
is goedgevonden en verftaan de lyfte van de
doodkiften te veranderen, als volgt.

Doodkiften van breede balk-deelen, drie quart dik.

Sal hy voortaan, in plaatiê van twee ftuyvers op y-
der doodkift, genieten drie ftuyvers, ende van een
fwarte kitt, fes ftuyvers.

Ende ten eynde (ie frauden te beter worden achter-
haalt, zuilen de doodgravers, die van het fterfhuys
hebben af te vragen, ende des maandags, nevens de
dooden, ter Momber-Kamereaan te brengen, wie de
kiften hebben gemaakt. Aldus gearrelteert by de
Vroetfchap der Stad Utrecht, op den 19 Septemb.
lófS.

ehoort het rapport van de Heeren Borgemee-
fteren ende Gecommitteerden tot het voer-
werk, geëxamineert hebbende het verfoek
van de koet fiers der huurkarolTen , heeft
de Vroedfchap goedgevonden en verftaan, dat tot de
begraafeniflen, die met karoiTen gefchieden, benef·^
fens de lykkoetiè, nog twee rouwkoetfen gebruykt
zullen worden van de voorfz koetfiersj des dat zy
zullen verforgen altyd van welgeconditioneerde koet-
fen voorfien te; zyn j en dat voor de lykkoetfe alleen-
lyk zal betaalt worden vier gulden, en voor de ande-
re twee yder een ryxdaalder.

RESOLUTIE, aangaande de I^ouw^koeifeny den 12 Februar. MDCXCIK

Ε L F D Ε Τ Y Τ Ε L.

BecrefFende de Dodoren in de Medicyne, Apo-
thekers 3 Chirurgyns, en Vroedvrouwen.

EERSTE DEEL.

Van de Doéloren in de Medicyne.

ï. ORDON NANTIE ^ waar naar de Doöioren in de Medicyne, binnen defelve Stad praBferéndt,

haar zullen hebben te reguleren, gepubliceert den 23 July MDCLV*

I. Catien pertinentelyk uyt te drucken, het getal van

"Tiemand zal vermogen de pradyke in de Me· hare gedane vifiratien, met expreffie van dc dagen,op
dicyrte binnen déefe Stad ende Vryheyd dewelcke die gedaan zyn.

Ν van dien te exerceren, dàn die metier daat
Dodor ofte Licentiatus Medicinac gepro·
moveert is, ende daar van alvoorens behoorlyke brie-
ven aan StadsDoótoren vertoont heeft, op poene dat
de contraventeurs fullen verbeuren voor de eerfte maal
vyf en twintig guldens , voor de tweede vyftig gul-
dens, ende voor de derde reyfe arbitralykgecorrigeert
worden 5 welcke boeten komen zullen voor de eene
Helfte ten behoeve van den Ofiicier, ende de andere
helfte tot profyte van den armen.

I Γ.

Item, fal niemand die Apothekers winckel houd,
te gelyk mogen praétiieren als Doótor ; nogte ook een
praftilerent Dodor Apothekers winckel mogen aan-
houden, in't openbaar ofte ook fecretelyk ende bin-
nens kamers, op pœne als boven.

II f.

I ' ' -
It '

i î

ili '

■Éi

I V.

Een Dodor zal voor yeder vifitatie genieten ties
ftuyvers, foo wanneer de patient van vermogen is,
anders niet meer dan fes ftuyvers, welk onderlcheyt,
in cas van verfchil, by den Ed. Gerechte deefer Stad
zal worden gearbitreert.

Ende by aldien twee of meer Doéloren over een .
patient gaan, zal yeder van henluyden genieteflf
tien ende negen ftuyvers refpedive, fonder ycrsoicer
voor regt van confultatie, cure, ofte wat naam ©eti
het foude willen geven,te mogen pretendereni ende
zal van gelycken genieten, een Dodormct een ofte
meer Chirurgyns pradiferende.

V I.

Een Doftor,des avonds naa tien uuren, item, no

den 1 y Maart tot den i f September des morgens voor

Be Doftorcn zullen gehouden zyn in hare fpeciii·, vier, ende van den if. September tot den if Maart

. i voqT

-ocr page 541-

APOTHEKERS ,'CHlRURGYNS,&c. IL EO Ε Κ. XL ΤΙΊ. 537

gekomen is, zal den ecrftên hiér toe verfogten pra£li-
ierende Doôor gehouden wefen fodanigcn parient tc
vifiteren, alwaar *t dar defclvc arm ware , in welkén
gevalle hy hem om Gods wil fal dienen, op pœnc van
Ïes guldens by den weyeerigen te verbeuren.

IX. . ^ ■ . . _ , ^
Een Doélor, voorgevende eenige Secreta Medica-
menta gebruikt te hebben, aal voor defelve niets ^toc
lafte van den patient in rekeninge mogen brengen.
Aldus gedaan ende provifionelyk gearrefteen by dc
Vroedfchap der Stad Utrecht, die aan haar behoud
de veranderinge ende interpretatie defesjtot haar Ed.
goetduncken, op den i4July lófj. My Secretaris
prefent, ' J. van der Nypoorc.

voor fes uren gehaalt wordende, fal voor foodanigen
vifitatiegenieten dartig ende achtien ftuyvcrs refpedi-
ve, zonder dat in zulcken gevalle onderfcheyd ge-
maakt zal worden, of een of meer Dodoren, of ook
een Dodor met een ofte meer Chirurgyns, ovefden
patient gehaalt mögten worden.

VII.

Indien eenig verfchil quame te ryfen, overde'prys
van de vifitaüen, verre buyten de poorten defer Stad,
ende nogtans in de Vryheyd van defelve,gedaan,zal
't zelve by den Ed. Gerechte deefer Stad gearbitreert
worden.

V I I T.

In cas van fchielycke nootfakelykheyd, alfe wan-
neer yemand gequetft,ofte eenig ander ongeval over-

II. A M PLIAT IE van de voorfz Ordonnantie

Is,op 'tfchriftelykverfoekvan Stads Dodoren,by
Ampliatie van het i art. van de Ordonnantie, de
Dodores Medicina? verleent , by provifie ver-
ilaan, dat de Stads Dodoren de boeten by het
felve art. vermeit, fullen mogen door een defer Stads
Deurwaarders, ofte Letterdienaars, aan de gebreeki-

, dén ^ May MDCLXlV.

gen, tot pericule van hun Supplianten, des nood fynde »
doen executeeren , en dat de boete daar van 'proce·
deerende, voortaan komen fullen, de'eene heÎftevoor
de gemelte Stads Dodoren", tot verval van de onko.-
ften, by defelve defen aangaande te doen, endcwc-
dcrhelfte ten behoeven van den Officier defer Stiad.

ELFDE TYTEL;
TWEEDE DEEL·.
Van de Apothekers. .

ï. QRDÔNNÀNtiE, op de Apothecarijfen, den 25 05fob. M^D CXLIIL

Myn Heeren Burgermeeiteren ende Vroet-
fchappe deefer Stad doen te weeten by de-
fen, dat haar Ed.^ tot voorkomihge van
inconvenienten, goetgevonden ende gere-
iolveert hebben.

r. , ,

II. . .

Ten anderen, dat defer Stads ordinarii Medici, cn die
defelve believen zal te aflumecren, eens of meermaals
in het jaar, in alle de Apothecars winckels alhier cu-
rieus onderfoek doen zul en , of defelve riaa behooren
voorfien iyn van goede verfche fimplicia , endè wel-
gemaakte compofita, notecrende de gcbreekeri, om
daar inrie voorlien te worden naar gelegeniheyt j or-
donneerénde alzulks m'y η Heeren voornoemt, ende
beveelende by defen allen Apothecars binnen dele Stad,
de voorfchrevc Medici, doende het voorfchreve on-
derfoek, behoorlyk te refpedeeren, ende fonder,ter-
giverfatie van alles^ dat vereyfcht zalWöfden, aati-
wyfinge te doen, medé öp'de verbeurte Van vyf ca
twintig guldens, te appliceeren als boven.

Eerftelyk, dat vöortaaft niemand binnen deefe iStad
ofte de Vryheyt van dien, Apothecars winckel zal
mogen opletten, fonder daar toe by Rcquefte van de
Vroctfchap voorrchreve,vcrfochtende geobtineert te
hebben, Ichriftelyk appoindement van confent, op
pœne van vyf en twintig guldens te verbeuren over
elcke weccke, ten behoeve van de Ambachts-kamer
ende den Officier, half ende half.

ÎI. NADEK Ordonnantie op 't Jpothekers Gtld, gearrefleert denz^ July MOCLK

Eerftelyk, Zal niemand binnen defe Stad, ofte de
Vryheyd van dien , vermogen Apothekers
I winkel aan te houden , ofte op te ftellen,dan
die borger defer Stad zy j ende by Requëile
van de Vroedfchap daar toe verfocht, en verkregen
hebbe fchriftelyk confent ^ op poene van vyf en twin-
tig guldens te verbeuren , ten behoeve van dit Gild
ende den armen ,half ende half.

I I. ,

Alle Apothekarifen zullen beloven by goeder tröu-|
"we , ook by eede, des begeert zynde, dat fy alle ha-
re medicamenten, volgens de lyfte daar van zynde,
als mede volgens de particuliere recepten der Dodo-
ren op hare winkels te vertonen ^ na hare befte ken-
öifle gctrouwelyk prepareren , vermengen ende uyt-
leveren fullen.

Sullen vorders de Apothekers gehouden wefen ha-
re winkels te voorfien met alle de medicamenten,
WO finiplen als eecompóneerde ύπ dè Voornoemde ly-
UL D%U ^

rte vervat , op pœne van voor yeder der.gefpecifi-
ceerde medi'catnenten ^ welk by de vifitateurs te defi-
cieren bevonden zal werden', te betalen fes ftuyversî
ende zal het den Apothekers vry liaan, hare winkels
buyten defe lyftc met foo veel meer medicamfcnten tc
voorfien, als haar welgevallen zal.

. ; „ I V. , . „ ■

In defen Gilde zal niemand Worden geadmitteert,"
teh fy hy alvorens fyn eXameh en proeve uytgeftaan
hebbej dog en zal niemand tot de proeve toegelaten
werden; terï fy hy met goede certificatie aan de Stads
Dodoren , code Dekens defer Gilde vertoont hebbe,
dat hy eenen meefter ,als winkelknecht, drie jaren
aan dch anderen getr'ouwelyk hebbe gedieht en der
Dodoren recepten code ordonnantiën lefen ende vcr-
ftaàn kan. ·· '

. , . V. _ .

Die tot de proeve als voren geâdmittecrtial zyn^de "
felve zal ten huyfè van den oudfteh Deken, in't by-
wefen van Stads Dodoren , om te betonen de ken"
nifle die hy heeft van fitnple ende gecomponeerde mc-
Y y y dicâ»

-ocr page 542-

dicamenten, bchoorlykc geèxamincert worden, cnde
makcn wel ende s. a. drie verfcheyden compolîtien tot
lyheri koften, als hem tot welgevallen van de exami-
nateurs fullen worden voorgeftelt, cnde betalen aan
yder der felver voor hare vacatiën de fomme van twee
guldens, fonder in vorder onkoften gehouden te zyη 5
cnde by Γ00 verre de proeve niet goed gekeuft wier-
de , foo zal den requirant een jaar en fes weeken ftil
moeten ftaan, na verloop van welken tyd hy vermo-
gen zal de proef te hervatten»

V I.

Het geene voorfz voldaan hebbende,zal hy tot een
Giidebroeder werden aangenomen, mits betalende,ten
profyre van den voorfz Gilde, twaalf guldens, ingc-
valle hy een geboren burger defer Stad, ofte aan een
burgers dochter eetrotwt is, foo niet, dubbelt geld.

VII.

Vordcrs zulien geene kruydeniers, ofte ymand an-
ders mogen verkopen eenige purgantia, narcotica, of
mercurialia, als zyn fol. fenœ, agaricus, rhabarba-
rum, gutta gamba, fcammonium, hiera picra, the-
riaca, mithridatium, req. Nicolai, mercurius fubli-
niatus, ofte prascipkatus, cnde diergelyke, tenware
by fpeciale difpenfatie van de Ed. Vroedfchap deefer
Stad, op pœne dat defelve anders t'elcken reyfe ver-
beuren zullen drie guldens, ten profyte als vooren.

VIII.

Een Apothekaris fil voortaan niet vermogen te ma-
ken theriacam, mithiidacium, diafcordium, ofte a-
quam vitse Matchioli, fonder de ingrediënten van dien,
alvorens door Stads Doóloren ende Dekens defer Gil-
de te laren viiiteren, daarvan de geene die defelve of-
te eenige van dien willen maken, eenige dagen te vo-
ren kennifle zal moeten geeven aan d^e voornoemde
Dodoren ende Dekens, omme op fekere uure tTy-
nen huyfe te compareren, ende defelve ingredienten
te vifiteren, op pœne dat de nalatige zal verbeuren
twaalf Carolus guldens, tot behoeve van defenGilde.

I X.

Gelyk dan ook alle Âpothekarifen by defen verbo-
lgen word, de vier voornoemde compofita medica-
menta, van buyten ofte uyt andere Steden te haaien,
ènde defelve alhier te verkopen, op pœne van gelyke
twaalf gu'ldens, ten behoeve als boven te verbeuren,
foo menigmaal als fyluyden daar van agterhaalt zullen
worden.

De weduwen der afgeftorvene Apothekarifen, ful-
len haare ^winckels met een meefter-knegt, daar toe
èerfl: invoegen als voor verhaalt is, geëxamineert en-
de geprobeert zynde, mogen onderhouden, ende ne-
vens den raecftcr-krtegt een leerjongen fetten, ende
dat fo lange het haar gelieven ial, ofre dat zy haar ten
anderen houwelyke quame te begeven: dog foo het
geviel dat een weduwe hare winckcl verkogte, ofte
uyt de neeringe fcheyde , ztl zy daar naa geen winc-
kcl vermogen weder op te fetten.

X I.

Een meeiler·knecht, als vooren gecxamineert ende
geadmitteert zynde, zal niet vermogen binnen defe Stad
voor fig zelven Apothekers winckcl opte fetten, of fig
opeen ander winckel te vervoegen, voor en aleer zyn
huurtyd, met de weduwe aangegaan, geëxpireert zal
zynj en naa die tyd winckel voor fig felvcn opfetten-
de, Zal fig aangaande de leges van 't Gild, regule-
ren naa 't geene hier voor in 'c fefdc articul gefeyt is.

, X I I.

Niemand zal mogen aannemen een knegt, die by
een ander Apochekaris binnen deefe Stad aangenomen
ende verbonden is, geduurende den tyt van 't ver-
bant, ten zy den Apothekaris, aan den welcken de
knegt verbonden was,daar inne confenterc met fchrif-
iclyk b]yk, op pœne dat een knegt, contrarie doende,.

11
ί I

ende een Apotheker in dier voegen een anders kiiè^
aannemende, verbeuren zullen yeder twaalf guldens,
ten behoeve van defen Gilde.

XIII.

Ende zal yder knecht die aangenomen word, fig
binnen den tyd van 14 dag^n hebben te prticnteren
aan de Dekens van defen Gilde, ende als dan betalen,
ten behoeve van 't Gild,drie guldens, aleer hy fig in
de bedieninge van een winkel zal mogen begeven, aan
welken knecht de Dekens defen GildebrieHüllcn heb-
ben voor te lefen, om te weten waarna hun te regu-
leeren.

XIV.

Item , fullen defer Stads ordinarii Medici, ende de
Dekens van defen Gilde, tweereyfen ,ofte, naar exi-
^entie van faken , meermaals in 't jaar in d'Apothc-
cers winkels curieus onderfoek doen , of de felve nt
ïehoren voorfien zyn van goede verfche fimplicia, en
wel gemaakte compofita,noterende de gebreken,tèn
eynde alleveroude, bedorvene ende ondeuchtfâam be-
vondene verbetert of wechgeworpen worden ; ende
word by dcien d'Apothekers bevolen de voorfz vifita-
teurs, doende 'c voorfz onderfoek, behoorlyk te re-
fpe6teeren, ende fonder tergiverfatie van alles datver-
eyfcht zal worden aanwyfinge te doen, op de ver-
beurte van vyf en twintig guldens, ten behoeve van
dit Gild ende den armen, half en half.

X V.

Indien 'c gebeurde dat eenig Doólor , ordonneren-
de yets dat niet in 't gebruyk en ware, ofte dat den
Apotheker niet en hadde,zal den Apotheker niet ver-
mogen c[uidpro quo te nemen, maar gehouden zynaaa
den Dödor te vragen, ofte doen vragen, wathyia
de plaats van dien wil genomen hebben, ende in ge-
valle den Dodor niet en Ware te bekomen, zal hy mé
een ander Dodor beraatllaan , wat beft daar voor b^
hoorde genomen te werden, op de verbeurte vaö ics
guldens, ten behoeve als voren.

XVI.

Veel min fullen de Apothekers vermogen de iic·
ken te gaan vifiteren, ofte buyten het voorfchrift of
toeftemmen van een Doétor, eenige mcdicamentéiiin
te geven , ten ware die by name ende in Ipecie tèn
huyfe des Apothekers gcëyfcht, ofte het recept bydc
hand van den eyfcher vertoont wierde, op pœncvaô
drie guldens, mede ten behoeve als voren te verbeu-
ren.

XVII.

Item, zal een Apotheker wel vermogen pleytef
pappen ende ftovingen te prepareren, fonder de felve
nochtans te mogen appliceren, ten fy in faeken vah
kleynen gewichtè, als emplnflrutn 'temporale, op poe-
ne van fes guldens , te appliceren ten profyte van 'c
Chirurgyns Gild, indien ly by de 'felve bekeurt wer-
den.

XVIII.

De Apothekers fullen de brandewyn ,dicfy totdc
medicamenten zyn gebruykehde, fonder impoft aan
de Pachters te betalen , mogen inleggen met twaalf
kannen, doch niet minder, maar wel meerder, miW
de Pachters fulks aanbrengende.

X I X.

Item, zal de Apothekers voortaan geoorloft ζψ
by minder als vyf en twintig ponden in te kopendeie
navolgende fimplicia ofte drogen, als fafraah, caneci,
nagelen, notemufchaten, foulie, rhaberber, aloc,
fenebladeren, fcammonium, cnde van diergelyke na·
ture: fonder dat daar onder fuyker, pruymen, raiy-

nen, corinthen, vygen en diergelyke fullen begrcpc»

zyn.

X X.

De Apothekers fullen gehouden zyn te geven
tinente ip^ecificàtie van hare geleverde

van de doctoren in de medicyne

-ocr page 543-

cnde by aldien yemand vermcynde defelvc te hoog ge-
itelt te zyn, zal iïg aan den Ed. Gerechte defer Stad
addreflcren, dewelke als dan de recepten, in de lelve
fpecificatie gellelt, met advis van den D 'ftor die de
felve heeft geordonneert, nefFens eenige derSradsDo-
öoren cnde Deekens van delen Gilde, in alle billik-
hcyt fullen taxeren.

X X i.

Endc op dat defe Ordonnantie wel geobferveert,
cnde het Gild in goede ordre gehouden mochte wer-
den, zyn tot opiichu rs van dien geftelt, defer Stade"
Doétoren,ende dcD.kens in der tyd vandefen Gilde:
welke Dekens tot on.ierhoudinge ende executie vad
dele Ordonnantie,by delen worden geauthorifeert.

Aldus gedaan ende provifiunelyk gearnfteert by
de Vroedlch.p der Stad Utrecht , die aan haar be^
houd de veranderinge ende interpretatie defer Ordon-
nantie, op den 14 July lóff. My Secrccaris prefeiit^,
J. van de Nypoort. . .

APOTHEKERS, CHÏRÜRGYNS, &c. tl ÊOËK, XI Tit f^^

111. WAARSCHOÜWINGE , voor de Apothekers en anderen, ontrent het verkopen van Arfi^

nmm, ofte Rottekruyt, dm 12 Februar. MDCLXlX.

Borgermeeftercn ende Vroedfchap der Si ad U-
trecht, ter herten nemende de groore onhey-
len, die nu en dan kojnen voor te vallen door
het onvoorfichtig gebruyk vanhetrottekruyr,
ofte wel door de quade praélyquen en boole feyten,
die daar mede worden gepleegi ; hebben foo veel doen·
lyk, tot voorkominge van foodanige ongelukken en
onheylen, goctgevonden te interdiceren , gelyk haar
Ed. mtcrdiceren by defen , allen ende een yder, ioo
wel Apothekers, aïs anderen, eenig wit ofic rofch
Arfenicum, of rottekruyt gena.imt, binnen defe Stad,
ofte Vryheyt van dien, veyl te houden, te verbande-
len ofte te verkopen, op poene van vyftig guldens by
yder contraventeur, yeder reyfe, ten behoeve van den
gen veyi gehouden ofte verkoft wonlen by eenigö
perfoonen, die hun alhier met verf verkopen pubiyc(|
erneren , ende hier toe by de Vroedfchap Ipecialyk
fullen welen geauihorifeert : welke geauihonfeerde
pafonen gehouden fullen zyn peninenie aanteykenin*
ge te hou !en van de namen ende woonplaats der luy-
den, aan de welke 't voorlz rolch Arfenicum'zal wor-
den verhandrey kt, als mede op wat tyd, ende hoè'
veel Arfenicum , ly komen ie verkopen , ofte te de-
manueren, op pœne van fes guldens» hy de voorizge·
authorifeerdens, m cas van nalatighevt, ten b' hoeve
als voren , te verbeuren j cnde zyn daar toe ep de
vooriz conditiën by defen geauihorifeert John η van
Byler, konftfchilder , en Vincent van Santen. Aduni

Heer van den Lande, te verbeuren: behoudens , dat .den it Februar. ió6p. Was onderteekent, J. Nieu-
alleen het rolch Arfenicum, ofie rottekruyt, falmo- ftad.

ELFDE TYTEL.

DERDE DEEL.

I f

Van de Chimrgyns.

Men kan dit Oeeï aanvullen met de Plaçai en, réikende het aanhrengen van Fecbteryen (T'c. door de Chirur^m ,<//1
het eeifle verband gedaan hebben. Siet het i. Boek. xvi i. Tyt.

den 7 OiioBi

erftelyk, zal den Chirurgyn voor yder verband gu den refpedive, en zal dan ook voor yder totaal

van een gecomponeerde wonde ofte ulccratie, ' · ·
, 't welk iiefchiec in 't byzyn van een Medi-

cina Dudor , van de patient geroepen, ge-
nieten tien iluyvers, of fes fluyvers van onvermogen-
de Î fonder Medicins Doétor voor yder verband
fes iluyvers, ofte vier ftuyvers refpedivelyk} en twee
Chirurgyns over een patient praâ:iferende,fuSlen voor
yder verband foo veel genieten, als of een Medicina;
Do£tor prefent waar.

I I.

Voor yder verband van een fimpele wonde ofte ul-
ccratie, 't welk aan het huys van de patient gelchiet,
2al betaalt werden fes iluyvers, ofte vier iluyvers re-
fpedive : ten huyfe van den Chirurgyn, vier Ituy-
vers, ofte twee iluyvers refpedive : ende fullen de
ielfde leges ook plaats hebben omtrent de verbanden
van alle apofiematien » naar defelve groot ofte kleyn,
meer ofte min periculeus zyn, en nobile partyen be·
lettende, ofte quaadaardig bevonden worden j en ful-
len de cataplafmata, en fomentatien, die den Chirur-
gyn daar omtrent komt te appliceren , apart betaalt
Worden.

Voor het herilellen van een gecomponeerde fraftu-
re otie diflocatie des heupbeens, zal betaalt werden
tien gulden , ofte fes gulden refpeitivc , ca van ccn
lil Deeh

fimpele fn â:ure ofte diflocatie fes gulden , ofte drie

verband, voor de voorfz gecomponeerdefraâ:ureoftè
diflocatie, betaalt worden eene gulden vyf iluyvers^
ofte twaalf iluyvers refpeébive , en van een fimpele
frafture ofte diflocatie, vyftièn ftuyvers , ofteachli
fl:uyvers refpedive.

IV.

Voor het herilellen vaneengecompofteerde Tradu·*
re ofte diflocatie van eenige der andere ledematen, als
claviculi, fchoudeiblads, ilierbeen, &c. een ducaton,
olte ryksdaalder refpedive, en van een fimpele fradu-
re ofte diflocatie der felve, twee gulden tien iluyvers,
ofte eene gulden tien iluyvers refpcdive,en voor yder
totaal verband van de voorfz gecomponeerde fradure
ofte diflocatie , vyftien iluyvers, ofte acht ftuyverâ
refpedive , en voor een fimpele totaal te verbinden
twaalf iluyvers, ofte fes ^lyvers refpedive.

Voor yder vifite die den Chirurgyn aan foodanige
ofte andere patiënten komt te doen, fchoon hy niec
verbind , zal hy , als'er een Dodor mede by is ge»
rot pen, genieten fes ftuyvers j fonder Medicihaï Do*
dor, ofte buyten ordinaris van den patient geroepen,
genieten vier iluyvers t'elkens.

Voor het doen van een'cruciale, triangulaire, ofte
andere extraordinaire incifien, om het been te oitt-
Yyy ζ blo©i

Wc» tsctjfa VC·/ l^WMW ^l.wi·»'/* rJl,Ut/Ï,ff. Utb» Λ/Ε» t· JLJV^V-IV. 1 X ƒ L·

Î, LYSTE, waar naar het falarts van de Chirurgyns zal worden getamrt
M'DQLXXVL

Lô'ilft

-tr §1,

-ocr page 544-

^40

blooten, ofte eenige fiftulcufe ulceratien te openen,
als anders, eene gulden, ofte twaalt ftuyvers relpe-
dive.

VII.

Voor het ftellen van een trepaan, de incifie inge-
reekent, tien gulden, ofte vyf gulden reipedive.

V 1 I 1.

Voor het fettcn van een feton , of fontanel in den
hals of elders, eene gulden tien ftuyvers, oiwyhicn
ituyvers refpeâ:ive. ^ ^

Voor het fnydcn van een hafemond, drieducatons,
ofte een ducaton refpedive.

Voor het lichten van den huyg, het fnyden van
den tongrienï, het uythalen ofte nederilooten vaneen
graat uyt de keel, twaalf ituyvers, ofte vier ftuyvers
refpcftive.

X I.

Voor het uytfnyden des kankers in de borft, vyf·
tien gulden, ofte fcvcn gulden tien ftuyvers.

X I 1.

Voor een paracentcfin in de borft ofte buyk , vyf
gulden, ofte een ryksdaalder refpeólive. -

XIII.

Voor het aftappen van het water door dc catheter}
het openen van het pr^putium en fondament.

Voor het uyihalen van een fteen uyt de watergang
fonder opening.

Voor het inbrengen van hernia inteftinalis, ofomen-
tajii in fcroto , ofte in de lieichen, eene gulden tien
fluyvers, ofte vyftien ftuyvers.

XIV.

Voor het inbrengen van een uytgefakten inteftinum
redum, twaalf ftuyvers, ofte fes ftuyvers.

X V.

Voor het extirpeeren van een arm ofte been, tien
gulden, ofte feven gulden tien ftuyvers refpedive.

XVI.

Voor het extirpeeren van eenig vleefchnchtig uyt·
was, het zy dat defclveafgebonden,ofte, ex Umpffre,
geextiipeert word, alsook voorts voor 't uyiinyden
van eenige gefweilen , in haar eygen vlies beiloten,
zal betaalt worden een, twee of meer guldens, na
proportie, of, in cas van verfchil, na het oordeel van
een der Stads Medicyns Dodoren.

X V 1 1.

Voor het uythalen van een doode vrucht, dertig
gulden , ofte vyftien gulden.

, XVIII.

Voor het infetten van een veficatorium, het medi-
cament ingereekent, twaalf ftuyvers, het eerfte ver-
band daar in begrepen.

XIX.

Voor het aderlaten op den arm, tien ftuyvers,ofte
fes a vier ftuyvers refpeóHve 5 op de voet twaalf, ofte
fes ftuyvers refpedive.

XX.

Voor yder verband dat den Chirurgyn boven de
voorfz opera'tien komt te doen, zal fig hebben te re-
guleercn na het geen boven gementionccrr is van won-
den en ulceratien j ende zal de nader inierpretatie van
de voorfz articulen, gereicrveert blyven aan den Ed«
Gerechte der Stad Utrecht.

De Vroedfchap der Stad Utrecht gehoort 't rap-
port van de Heeren CommiiTariiTen, die hierop inge-
nomen hadden *t advis van Stads Doöroren,heeft pro-
vifioneelyk gearrefteert defe boven ftaande lyftc van
taxatiën, en is gelaft defelve te regiftreren in't Gilde·
boek. Adum den 7 üdcber 1676. Enwasgetee-
kenc, J. Quim.

van de doctoren in de medicyne

ELEDETYTEL.

VIERDE DEEL.

Aangaande de Vroedvrouwen.

JÊaf^aande het aanbrengen van de kinderen door de Vroedvrouwen^ word ook v&melt by het vi artyk. van de Of-
dmnêtttie op de Fondelingen^ van den 30 July 1666. Siet het i. Boek. xvi. Tyt. Num. v.

I, ORDONNANTIE, op het admitteren ende onder den eed brengen van Vroedvrouwm, den

26 Augufl. M'DLXX.

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur- welk alfoo niet en behoort, en begeerende hier innc
germeefteren ende Schepenen der Siad van r r ,. ,

» V

I
j

te voorfien , foo gebieden myn Heeren voorfz allen
ende eenen yegelyken van de vroedvrouwen, die bin-
nen deele Stad ende Stads Vryheyt gefeten, ende den
voorlz dienft exerceerende zyn, datiy binnen dentyd
van drie dagen komen voor den Schout ende Wet-
houders deefer Stad, ende doen aldaar den behoorlyken
eed, daar toe ftaande, op poene, die hier inne ver-
fuymig bevonden zal worden, van arbitrailyk geeor-
rigeert te werden naar gelegent heyt der iaake.

Voorts foo laten myn Heeren voorfz weten, cn^
gebieden , dat geene vrouwen haarden voorfz dienft
voortaan en onderwinden, binnen deefe Stad ofte Vry-
heyt van dien te doen, ten zy datfe eerft daar toe,als
vooren, behoorlyken eed gedaanfullcn hebben, eo^c
dit op pœne als bovco. ,

Utrecht, doen te weten van Koninglyke
Maj. wegen, onfen Alregenadigften Hcere,
alfoo in dc maand van Junio in den jare 156p. voorle-
den, alle de vroedvrouwen , die binnen deefer Stad
ende Stads Vryheyt gefeten waren, voor den Schout
dcefcr Stad den behoorlyken eed gedaan hebben ge-
had , omme alle die jonge kinderen , die fy voortaan
winnen fouden, van ftonden aan tedenuntieerenende
aan te brengen den Paftoren van de Parochie, daar
onder die ouders van die kinderen gefeten waren bcc.
Ende alfoo midlertyt veele van de voorfz vroedvrou-
wen geftorven zyn, ende anderen op nieuws hen den
felvcn dienft onderwonden hebben,fonder eed te doen,
als myn Heeren voorfz tc kennen gegeven is, het

twaalf-

-ocr page 545-

EN SCHILDERS. IL BOEK, XÎL fIT,

TWAALFDE TYTEL.

Rakende de Landmeeters en Schilders.

EERSTE DEEL.

Van de Landmeeters.

ï. ORDONNANTIE voor de Landmeeters, gearrefteert den ii Juïy Mt)XLlP\i

In den eerften , foo zal den Landmectcr, die dit
ampc hebben zal, gehouden zyn goede regifter
te houden van alle raeetingcn eufcheydingen ,die
hy, ten verfoekc van partyen , doen zal, met
fpecificatie van dien, ende van der tyd van fyn mec-
tinge of fcheydinge , ende zal daar af voor de eerile
reyib pariyen ( indien fy des begeeren ) leveren , in
fchrift onder fyn hand, die fcheydinge ende meetin-
ge by hem gedaan, op fyn behoorlyke falaris en dag-
gelden: behoudens, foo wanneer partyen andermaal of
meer copye begeeren uyt fyn regifter , foo zal hy die
lelve, die fulks begeeren, copye daar uyt geven, en
daar voor ontfangen vier ftuyvers.

I ]·

Item, foo zal deefen Landmeeter hebben van alle
meetingen offcheydingen,op fchrift als vooren te Hel-
len ende te regiftreeren, foo verre partyen des begee-
ren geregiftreert te werden, ende anders niet, van el*
ker reyfe in eene faake fes ftuyvers, die departyc, die
des ve'rfocken aal geregiftreert te hebben, bef alen zal»
ende indien partyen beyde het felve begeeren, te bcta··
len half ende half.

1 I I.

Ende nog foo zal die Landmeeter hebben van eene
mergen lands te meeten binnen deefe Stads Vryhcyt,
drie groot, ende van de halve mergen ende vierendeel
len, naar advenant.

I V.

Ende van eene mergen , die deefen Landmeeter j
ten verfoeke van partyen, meeten zal, buyten die
Vryheyt defer Stad, daar van zal hy hebben drie ftuy-
vers , van de halve mergen ende vierendeelen naar ad-
venant} ende indien hy meer dan een mergen meet»
daar van zal hy hebben van den mergen naar advenant
als boven, ende fyn teeringe ende koften vry.

TWAALFDE TYTEL.
TWEEDE DEELt

Nopens de Schilders.

PUBLICATIE, mn nérgens anders fchilderyen te verkoopen^ ah op de Mariéiplaats, ieni%

July MDCXXXIX.

De Vroedfchap der Stad Utrecht interdiceert en
verbied by defen allen en een ygelyk, eenige
fchilderyen door defe Stad om te dragen, of
daar mede op de bruggen, of ftraten, voor
te ftaan, om te veylen, venten, ofte te verkoopen,
anders als op de Marieplaats , of daar ontrent, op de
verbeurte van defelve fchilderyen j beheltelyk, dat
yder ftuk by de contraventeurs zalmogen werdenge-
loft met fes gulden, te appliceerende eene helfte ten
profyte van den Officier, die de executie doen zal,
en de andere helfte ten, behoeven van den artnen van
de Ambachtskamer.

II. ORDONNANTIE op het Schilders CoUegie, den 24 Fekuar. MDCXLIK

erftelyk, zal niema«d, het zy vreemt ofte in-
woonder , de fchilderkonft in deefe Stad als
. meefter mogen exerceeren, of eenige fchilde-
ryen maaken,hyen zy alvoorens in hetvoorfz
Collegie geadmitteert , (ende voor de felve adrniffie
hebben betaalt tien gulden, oppœne vanopyder ftuk
werks, ter contrarie gemaakt, ten behoeve van dit
CoWegie, te verbeuren drie guldens, fondereenigbe·
gonnen werk, daar over hy bekeurt is, te mogen vol-
trekken, of door andere te doen voltrekken, voorde
voorfz admiiïie , op de verbeurte van nog fes guldens
op yder ftuk werks.

I I.

De groffchilders, die men noemt kleerfchryvers,
gclyk ook die geene, die lyften vergulden, ende de
konft-of fchilderye-verkoopers, fullen gehouden zyn,
alvoorens het felve handwerk ofte koopmanfchap re-
ipecfcivelyk te exerceeren, haar als aanwerpelingen te
"ten aanneemen, ende ten aanficn van dien te betalen
yder vyf guldens , op poene dat de contraventeurs,
van yder ituk werks, fonder de voorlz gerechtigheyt
van dit Collegie voldaan te hebben, gemaakt ofte ver-
koft refpeébive, fullen verbeuren drie guldens.

III.

Ende zal niemand in het voorfz Collegie, ofte als
aanwerpeiing, geadmitteert worden , dan die betoo-
ncn zullen burgers deefer Srad te zyn.

I V.

Item, en fullen defelve by de Deekens, of die dat
toe ftaat niet bekeurt worden,foo lylieden datelyk de
gerechtigheyt willen voldoen.

Item, en zal niemand binnen deefe Srad ofte Vry«»
heyt van dien, een ander, in dit Collegie niet aange-
nomen zynde, mogen te werk ftellen, of eenige fchik
deryen, of andere werken, daaraan raakende, laten
mâken, op poene van , naar voorgaande waarfchou-
winge, op yder ftuk wercks, ten behoeven van het
felve Collegie, te verbeuren , fes Carolus guldens.

V I. ®

Ende zal niemand, alhier vreemt zynde, ofte van
buyten inkomende, eenige fchilderyen ofandere wer-
ken, daar behoorende, openbaarlyk öfheymelyk
Yyy } mogen

-ocr page 546-

mogen verkoopen, tc koop dragen, of veyl houden,
op pœne, dat de ilucken, ter contrarie verkoft, te
koop gebracht of geftclt, ten behoeven van hetvoorlz
Collegie, fullen weien verbeurt, mits dat yder ftuck
met ies gulden geredimeert zal mogen worden.

Waar beneiïens den erfhuysmceftersdecfer Stadge-
interdiceert word, eenige fchilderyen, die fy weeten
van buyten in deefe Scaü gebracht, of by vreemde
meefters , of ook anders contrarie deele Ordonnantie
gemaakt te zyn , te verkoopen, op poene van yder
reyfe vyf en twintig guldens, ten behoeven van die
Colleeie, te verbeuren.

^ V I I 1.

Ende zullen van nu voortaan geene openbare ven-
duen of verkoopingen van Ichilderyen ( uytgelondert
aan ilerfhuyfen of üefolate boedels behorende) gehou-
den mogen worden , ionder Ipeciaal confent van de
Heeren.

I X.

Ende fullen dan deerihuysmeefters nog aandeDee-
lïens van het ielve Collegie, drie dagen voor den ver-
koopdag, moeten leveren pertinentefpecificatie van de
fchilderyen, die fyluyden verkoopen zullen, inhou-
dende mede wie de felve toebehooren ende doen ver-
koopen»

Ende op dat daar inne geen fraude gefchiede, zal
den Bode van dit Collegie ue verkoopinge van fchil-
deryen aiîîftecren , toeiiende of ook eenige fchilde·
ryen, deeien contrarie, worden verkoft, ende van de
veikoopers daar voor genieten 's daags eene gulden
vier iluyvers.

X I.

Welverftaande ,dat een yder op de vrye Jaarmerkt
fyne fchilderyen op of omtrent de Marieplaatfe (edog
nergens anders ) zal mogen te koop ftellen ende ver
koopen.

XII.

Alle meefters fullen gehouden zyn haarlieder difci-
pulen, die fullen keren Ichilderen, binnen een maand,
mar dat fy defelve zullen hebben aangenomen, de
f)eekens aan te brengen, ende te doen aanteekenen ,
voor welke aanteekeninge van yder difcipel, ten be-
hoeven als vooren, betaalt fullen worden twee guldens,
die de meefters fullen moeten verfchieten.

XIII.

Ënde fooymand van de meefters in gebreeke bleve,
de voorfz aanbrenginge fyner difcipulen binnen den
voorfz tyd te doen, zal den felven de voorfz gerech-
tigheyt van twee gulden promptelyk moeten betalen,
ende daarenboven nog, ten behoeven als vorens, ver-
beuren van elke difcjpel, by hem niet aangebracht,
cene eulden.

XIV.

Een difcipel, voor een feekeren tyd befteet zynde
teleeren, ende, voor expiratie van den felven tyd,
fyn meefter verlatende , zal evenwel aan den felven
fynen meeller moeten betalen het geene hy ( zoo hy
den beftemden tyd uytgeleerthadde} belooft hadde te
eeven.

^ XV.

Ende ten eynde de meefters te beter mogen worden
voldaan, zal niemand vermogen de difcipulen, dieby
andere van dit Collegie hebben geleert, aan te nee-
men, ten zy het alvoorcns blykc,dat den laatft voor-
gaande meefter tot lafte van defelve difcipulen niet en
heeft te prsetendeeren , op pœne van yder reyfe, als
*er waarlchouwinge gefchiet is, te verbeuren drie
guidées.

ν.

ï iï
ί

542'

XVI.

Ende de difcipulen, willende fuftineeren, dat de mee-
fters aan haar zyde haarlieder devoir naar behooren
niet en doen, zullen hun addrelTeeren aan deDeekens
van dit Collegie, by dewelke de faake onderfocht,
en partyen geaccordeert zullen worden, (ishetdoen-
lyk) anders aan de ordinaris Juftitie gerenvoyeert. ^

Een meefter zal fyne kinderen in de voorfz konfte
mogen inftrueeren , zonder ten dien reguarde ietwes
te betalen.

XVIII.

Der meefters kinderen, de voorfz konfte exercec-
rende, zullen, byhet leven van haarlieder vaders, ofte
binnen 'sjaars naar doode van defelve, in het voorfz
Collegie geadmitteerc worden , mits betalende yder
drie guldens.

XIX.

Yder fchilder, onder deefen Collegie reforteeren·
de, zal, tot avancement, endeten behoeven van het
felve Collegie, elke half jaar, alsfe i July ende i Ja-
nuary refpeétive, contribueerea twaalf ftuyvers.

X X.

Ende ten eynde de fchilder-kamer, by de Heeren
Regeerders deefer Stad aan dit Collegie vergunt, en-
de ten behoeven van het felve geappropriecrt, met hec
werk van de refpedive fchilders, volgens belofte van
wegens defelve gedaan , werde verciert ende in eerc
gehouden, zoo zal yder fchilder , onder dit Collegie
reforteerende. gehouden zyn , binnen drie maanden
naar date deêfer Ordonnantie, in de voorfz kamer te
leveren een ftuk werks, by^hem gemaakt, op poene
van tien ftuy vers elke weeke, die fy daar inne naarla·
tigblyven , te verbeuren, ende het zelve aldaar la-
ten, tot dat het verkoft zy , by welke verkoopinge
hy, ten behoeven van het voorfz Collegie, zal beta-
len den twintigften penning der kooppenningen van
dien: beheltelyk, dat den felven twintigften penning
niet en excedeere de fomme van vyf Carolusguldens:
ende zal binnen fes maanden daar na, in plaatiè van
het verkofte, een ander ftuk fyns werks leveren} op
poene van yder maand , naar het voorfz half jaar le
verloopen, ten behoeven als vooren te verbeuren cenc
gulden j ende dit alles foo dikwils de refptétive gele;
verde ftukken werden verkoft.

XXI.

Den eerften July van yder jaar, zullen by de Hee-
ren Burgermeefteren deelèrStad, nieuwe Detkehsge-
kooren , of de oude gecontinueert worden, na haar
Ed. welgevallen.

X X I 1.

Ende binnen veertien dagen daar na, zal den^Dcc-
ken of Bufchmeefter , die de adminiftratie heeft ge-
had, alle de fchilders, daar toe geladen zynde, doen
bchoorlyke reekeninge van den ontfang ende uytgc-
ven , by hem over den laatft verledenen jaare gehad
ende gedaan refpeftive.

Gearrefteert by de Vrostfchap der Stad Vttecbtf
den 24 February ι<?44. . ί

VAN DE LANDMEET ERS

III. ARTICULEN,'iöf ampUatie van de voorfz Oràonnantit j dm 22 Augufl, MOCXllV*

De Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft, op
I het ernftig verfoek van het Schilders Colle-
gie alhier, henluyden geaccordeert defe na-
volgende articulen.

Eerftelyk, zal niemand, hy zy vrecmt of inwoon-
der, de fchilder-konft in deefeStad,als meefter,mo-
gen exerceeren, of eenige fchilderyen maaken,Ïiy en
zy alvoorens in het voorfz Collegie geadmitteert, en
hebben voor de felve admiffie betaalt tien gulden, op

ï'

Ut
t

poene van op yder ftuk werks, ter contrarie gemaaW,

ten behoeven van dit Collegie, te verbeuren drie g"»"

" deos,

-ocr page 547-

^cns, zondereenig begonnen werk, daar over hy be?
keurt is, te mogen voltrekken, of door andere doeri
volmaaken voor de voorfz. admiffie, op de verbeurte
van nog fes guldens op yder Ituk werks.

1 I

De groffchilders, die men noemt kleerfchryvers,
•gelyk ook dc'gecne, die lyilen vergulden, endede
konil- of fchilderye-verkoopers, fullen gehouden zyn,
alvorens het felve handwerk of koopmanfchap rcfpe-
^ivelyk te exerceeren, haar als aanwerpclingén te la-
ten aanneemen, ende ten aanfien van dien'te betalen
yder vyf guldens > op pœne datdecontraventeursvan
yder ftuk werks, fonder de voorfz gerechtighbyt van
het Collegie voldaan te hebben, ^gemaakt ofverkogt
refpeélive, zullen verbeuren drie guldens.

I I I.

Ende zal niemand in het voorfz Collegie, ofte als
aanwerpeling, geadmitteert worden , dan die betoo-
ncn zullen burgers deefer Stad te zyn,

I V.

Item, en zullen de geene, die by de Deekens, of
die dat toeftaat, bekeurt worden, foo fylieden date-
lyk de gerechtigheyt willen voldoen, de verbeurde
boeten geen afilag ftrecken aan het geene om in het
felve Collegie, ot als aanwerpeling aangenomen te
werden, als voorens te betalen ftaat.

Item, en zal niemand binnendefeStad ofte deVry^
heyt van dien, een ander, in dit Collegie niet aange-
nomen zynde, mogen tewerk flellen, ofeenigefchil·^
deryen of andere wérken , daar aan raakende, laten
maaken , op pœne van, na voorgaande waarfchou-
winge, op yder ftuk werks, ten behoevevan hetlel-
ve Collegie, te vcrbcurén'fes Carolus guldens.

V I.

Ende zal niemand, alhier vreemt zynde, ofrcvan
buyten inkomende, eenige fchilderyen of andere wer-
ken, daar aan behoorende, openbaarlyk of heymelyk
mogen verkoopen, te koop dragen, of veylhoudeii^
op pœne van dat de ftucken, ter contrarie verkoft,
te koop gebracht, of gcftelt, ten behoeven van hec
voorfz Collegie zullen wefen verbeurt j mits dât yder
ftuk met fes gulden geredimeert zal mogen werden.

VI!.

Welverftaandc, dat een yder opde vrye Jaarmerkt^
fyne fchilderyen op of omtrent dc Marieplaats ( dog
nergens anders) zal mogen te koop ftellen, ende ver-
koopen.

EN S C H l'L Ό É R S. î/. 20ÊX. 'tîl. 7IÎ.

IV. NADER, jimpltatk op de voorfz. Ordonnantie^ den 31 T:)ecemh, ΜΊ)ΟΧΏΐν,

De Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft, op
het verfoek van de Dekens en Overluyden
van der Schilders Collegie alhier, nogmaal
verboden , ende verbied by defen het hou-
den van loteryen, of ryfeleryen, van fchilderyen, di-
reételyk of indÎre6telyk,op de verbeurte van de fchil-
deryen daar toe gedeftineert.

Statueerende tot een pœne tegen die geene, die con-
trarie het vu I. artyk. van der voorfz Schilders Ordon-
nantie, openbare venduen,of verkoopingen van ichil-
deryen houden, de verbeurte van deielve fchilderyen;
des dat yder ftuk zal mogen geredimeert worden met
fes gulden. En tegen de Erfhuysmecfters, contrave·
nieerende het ix. artyk. der voorfz Ordonnantie, dc
boete van twaalf gulden.

tot ampliatie van haar Gilde Ordonnantie , goedge
vonden ende gearrefteert de navolgende poinéten.

Ecrftelyk, dat die geene, die in het voorfz Colle-
gie geimmatriculeert, ofte ingefchreven zyn, na het
verkenen der Gilde Ordonnantie, ende niet verto-
nen kennen burgers deefer Srad te zyn, de fchilder·
konft alhier niet voorder zullen mogen exerceeren,
voor ende aleer deefer Stads Burgerfchapby haarlieden
ial wefen geimpeireert.

I I.

Doch dat die geene, die alhier fouden mogen ko-
men als paflanten , twee , drie ofte vier maanden
vcrblyven, ende als meefters wilden fchilderen, in het
begin van hare komfte gehouden zullen zyn het felve
den Deekens bekent te maaken j ende indien fy lan
ger verblyvcn als fes maanden, ende haar konft exer-
ceeren, het Collegie, volgens het i articule der Or-
donnantie, te voldoen, tiaar mede fy, fonder burger-
fchap te winnen , fullen mogen volftaan j ende indien
foodanige fchilders alhier jaar ende dag qUamen te ver-
blyvcn, ofte domicilium te houden, zullen fy het bur^
gerfchap moeten winnen, ende voldoen.

V. ANDERE Ampliatie op de voorjz. Ordonnantie^ den 17 Maart MOCLL

De Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft, op
het rapport van haareGecommitteerden,die
geëxamineert hadden de articulen, by de
Deekens van het Schilders Collegie verfogt

II i.

Dat ook die geene, dieals gepermitteerde meefters
fchilderen, niet zullen vermogen eenige vreemde, of
bok inwoonende perfoonen, op tytél als difcipulen,
ofte voor haar fchilderende,en echter van haar hande-
'linge niet zynde, ende haar eygen naam teekenende,'
aan te houden , ofte in het werk te ftellen j op pœne
als by de voorfz Ordonnantie, articule ν. ende ver-
beurte van defelve gemaakte fchilderyen , ten behoe-
ven van het voornoemde Collegie. Ailum den 17
Marty ï6ft.

VI. RESOLUTIE, tot renovatie van het xx. artyL der meergemelte Ordonnantie, den 26

Maart M'DCLX.

De Vroedfchap, gehoort de ledure van de Re-
quefte, by de Deekens van het Schilders Col-
legie geprœfenteert, ende willende dat het
XX. articule haarder Ordonnantie in praélycq
jvordc gebracht ende gehouden, op pœne als in dei
l^'ve, heeft als nu verftaan, dat alle de fchildcrs, die
"ct gefchrift hebben geteekent, ende haar daar mede
, ende alle andere fchilders, op driederley

formaten, elks hare ftukken met de lyften zullen le-
veren in de fchildèr-kamcr , voor den laatften juny
eerftkomende , ende gehouden zyn fulks praccilis na
te komen} op pœne van twaalf ftuy vers yder dag daar
na by het felve, niet prsefteerendeV té verbeuren',tcn;
behoeve van het voorfz Collegie, ende den Oificier
die de executie doen zal, half ende half.

VII. NIEUWE Ordonnantie op het Schüdm Colkgie, den 10 OBöb, MDCLXÏK

erftelyk, fal niemand, het zy vreenót ofte ih
gebooren, de fchilderkonft in deefe Stad, als
l^ieefter mogen exerceeren, hy en zy alvoorens
iö het voorfehrevc Goll^ie geadmitteert,· op
pœne van op yder ftuk werks, ter contrarie gemaakr^'
tén behoeve van dit Collêgre, te verbeuren drie gaU
den, fonder eenig begonnen werk, daar over by be-
keurt is, te mogen voltrecken, of door andere doen'
volmaaken,· voor de voorfchreveadmiffie^' of dê^vct-

beuirtd

-ocr page 548-

VAN DE L A Ν D M Ε Ε Τ Ε R S,

Ende zullen van nu voortaan geene openbare veri-
duen of verkoopingen van fchilderyen ( uytgefondert
aan fterihuyfen ofdefolate boedels behorende; gehou-
den mogen worden , zonder fpeciaal confent van de
Heeren Regeerders deefer Stad , op de verbeurte van
dcfelvc fchilderyen , dewelke mede yder met fes gul-
den zullen wefen redimibel.

X I.

En zullen dan dcErfhuysmeefters nog aan de Dee-
kens van het felve Collegie, drie dagen voor den ver-
koopdag, moeten leveren ^pertinente fpecificatie van
de fchilderyen, die fylieden verkoopen i^ullen, inhou·
dende mede wie defelve toebehoren en doen verkoo-
pen, op de boete van twaalf gulden.

X I I.

Ende op dat daar inne geen fraude gefchiede, zal
den Bode van die Collegie de verkoopinge van Ichil-
deryen aiTiitceren , toeliende, of ook eenige fchilde-
ryen, dcefen contrarie, Worden verkoft, ende van dc
verkoopers daay voor genieten 's daags eene gulden
vier iluyvers.

X I I i.

Welverftaande, dat, op de vrycJaarmarkten , alle
kon ft verkoopers , van wat plaatfen en fteden fy zyn,
züllen vermogen ( foo lang de felve duuren, ) haar
goederen ende konft verkoopen, ofte verhandelen,
zonder tegenfeggen ofte verhmderinge van het voorfz
Collegie.

X I V.

Sullen ook gene loterycn, ofte ryiFeleryen van fchili»
deryen, direételyk ofirtdireételyk, gehouden mogen
werden, op dc verbeurte van de fchilderyen, daartoe
gedeftineert,

X V.

Alle m'iecfters, onder dit Coliegie rcforteerende,'
zullen gehouden zyn, haare difcipulen , by haàr ke-
rende fchilderen, ofte penfeel gebruykende, binnen
een maand, ten langften, naar dat fy defelve hebben
aangenomen, de Deekens van dit Collegie àan te bren-
gen, ende te doen aanteekenen, op dc verbeurte van
eene gulden , als fy zulks hebben nagelaten} van
welke aanteekeninge van yder difcipel, ten behoeve
van het felve Collegie, zal betaalt worden eene gul-
den , by den meefter , tot Jafte van den difcipel, te
verfchieten, ende by de aanteekeninge te voldoen.

X V L

Alle quicftien , die zouden mogen komen te ont-
ftaan tuilchen den meefter ende difcipulen, h et zy over
den aanbeftedentyt, ofte beloofde penningen, zullea
ly de Deekens van dit Collegie worden genccordeerr,
is het doenlyk, anders aan de ordinaris Juftitie gercn-
voyeert.

XVII.

Een meefter zal zyn eygen kinderen vermogen in de
voorfz konftc te inftrueeren, fonder ten dienreguardc
^etwes aan dit Collegie fchuldig tc wefen, oftetcbe-,
talen.

XVIII.

De meefters kinderen, de voorfz konfte exercee*
rende, ende haar daar mede geneerende, zullen, by
het leven van haar lieder vaders, ofte binnen 's jaarsj
naar dode van defelve, als zy haar voor meefters uyt-
geven, ende haar naamen onder haar ftucken ftellen»
in het voorfchreve Collegie geadmitteert worden»
mits alleen betalende de fommc van vyf gulden} ende
zullen onder de meefters kinderen begrepen zyn, d'®
aan haare dogters quamen tc tröuwen. '

XIX.

beurce van fes gulden op yder Huk werks.

1 I.

Ende zal een burger, ofte ingcbooren, voor de-
fel ve admiiîîe betalen tien gulden, ende die vrecmr
van buyten ingekomen is, dubbeld geldj te weeten,
twintig gulden i de helft gereet, ende het ander op
termynen : brengende tot verfeekering van dien een
ftuk fchiiderye, van zyn cygen hand opgemaakt fyn-
in de Collegie-kamer.

I I I.

"Welverftaande, dat die geene, die alhier fouden
mogen komen als paflanien, twee a drie maanden tc
verblyven, ende als meefters fchilderen, iti het begin
van haare kom île gehouden zullen zyn het felve de
Decckens bekent te maken , ende betalen aan het
zelve Collegie vyf guldensi op poene als in het eerfte
articul ; ende blyven zy langer als fes maanden, ende
haar kon ft exerceeren, zullen betalen wederom vyf
gulden j ende indien foodanige fchilders alhier jaar en-
de dag quamen te verblyven, zullen alsdan moeten
betalen itvintig guWenj op pœne als vooren, waar
voor hy dan in het Collegie fal konnen aangenomen
werden.

I V.

Dckonil- offchilderyeverkoopers, uytgefondert de
oude kleervedcoopers, zullen gehouden zyn, alvoó·
rens het felve handwerk of koopmanichap refpcdive
lyk te exerceeren, haar als aanwerpelingen te laten
aannemen, ende derhalvcn yeder te betaalen vyf gul
den.

hem, zullen die geene, die by de Deekens, of die
dat toeftaat, bekeurt worden, 200 zy datelyk de ge
rechtigheyt willen voldoen,de verbeurde boeten geen
afflag Ihecken aan het geene te betalen ftaat, om in
het zelve Collegie, of als àanv^erpelinge'n, aSngèno
men te vs^-orden.

V L

' Sal ook niemand binnen deefe Stad ofte Vryhcyt
van dien, een ander, in dit Collegie niet aangenomen
ïyndej mogen te werk ftcllen, ofte eenige fchilde-
ryen, ofte andere wercken, daar aan raakende,te la
ten maaken, op pœne van, naar voorgaande waar-
fchouwinge, op yder ituk werks, ten behoeven van
het zelve Collegie, tc verbeuren ibs gulden.

VII.

Gclyk ook die gee'ne, die als gepcrniittcerdc mee-
fters fchilderen, niet zullen vermogen eenige vreem-
de, of ook inwoonende perfonen, op titel van difci-
pulen-, ofvoor haar fchilderende, en echter van haar
handelinge niet zynde , ende haar cygen naam teeke
nendc, aan te houden, ofte in het werk te ftellen,
op pœne als in het voorgaande articule, ende verbeur-
te van defelve gemaakte fchilderyen, ten behoeven
van het voornoemde Collegie.

V I ί i.

Ènde fal niemand, alhier vreemt zynde, ofte van
buyten inkomende , eenige fchilderyen , of andere
werckén, daaraan behoorende, openbaarlykofhey-
melyk mogen verkopen, tc koop dragen^ofveyl hou-
den } op poene van dat de itucken, contrarie verkoft,
tc koop gebragt of geftelt, naar voorgaande waar-
fchouwinge, ten behoeven van het voorfchreve Colle-
gie, zullen wefen verbeurt, mits dat yder ftuk met
fes gulden geredimeert zal mogen worden.

I X.

"WaarbenefFens de ErfhuysmeeftersdeferStad wort
geinterdiceert, cènige fchilderyen, die zy weten van
buyten in deefe Stad gebragt j ofte by vreemde mee-
ilcrs, ofte ook anders, contrarie deefe Ordonnantie,

Ider fchilder, onder dit.Coilegic refortetrendcifal,

gemaakt tczyn, te verkoopen, op pœne van yeder tot avancement, ende ten behoeven van het fclvc
reyfe vyf en twintig guldien, ten behoeven van dit Collegie, contribuecren yder jaar, op Sr. Lucas dag,
Collegié, te verbeuren. i zynde dco 18 Oaobcr^ vier fchellingen, op p^^^®

-ocr page 549-

beyde eeril geflagen hadde, zullen beyden de conten
tieufen verbeuren yder de helft, onvermindert de adie
van den Officier.

X X Γ.

Ende ten eynde de fchilderkaaraer, by de Heeren
Regeerders deefer Srad aan dit Collegie vergunt, en-
de ten behoeven van hetfelvcgeapproprieert ,met het
werk van de refpeftive fchildcrs, volgens belofte van
■wegens defclve gedaan, werde verciert, ende in eere
gehouden, foo fal yeder fchilder, onder dit Collegie
geadmiiteert ende reforteerende, gehouden zyn,bin-
nen drie maanden na zyne admiffie, in devoorfchre-
ve kamer te leveren een ft uk werks, by hem zelfs
gedaan, principaal geheelyk opgemaakt,met fyn ge-
woonelycke coleuren, op een aangeweien formaat,
op pœne van tien ftuyvers, yde-r week die hy daar in-
né naaflatig 1>lyft, te verbeuren, ende het felve al

behoeven van het voorfchreve Collegie, zal betalen den
twintigften penning der kooppenningen van dien, al-
eer dat het felve ftuk uyt de kamer zal mogen gehaalt
worden , ende dat met fchriftelyk conlent van de
Deeckens, op pœne van drie guldens j beheltelyk,
dat den felven twintigften penning niet en excedeere
de fomme van vyf Carolus guldens. j

XXII. I

En zal binnen drie maanden daarna, in plaatfe van
het verkofte ofte vermangelde, een ander ftuk zyns
werks, als boven, leveren, op poene van yder maand,
na de voorfchreve drie maanden, te verlopen,ten be-
hoeven als voren,te verbeuren eene gulden j welver-
ftaande, dat voor de negen groote ftucken verleent
Avort fes maanden, op gelycke pœne j ende dit alles
foo dik wils als de refpedive geleverde ftucken wor-
den verkoft, ofte vermangelt.

XXIII.

kens, welcke by de Heeren Burgermeefteren deefer
Stad, op den i July van yeder jaar, gekooren zullen
^vorden, ofte de oude gecpntinueert,na haar Ed. wel-
gevallen.

XXIV.

Ende zullen defelve Deekens vier Overluyden en-
de een Busmeefter ofte Penningmeefter afluraeeren,
naar haarlieder goetduncken, dewelke burgers deefer
kens te verbeuren drie guldens, ende gehouden zyo
tot hernominaüe.

EN SCHILDERS. tl BOEL· ΧΪΙ.ΊΙΪ. s^f

van daar laaa, in gebreeke blyvende, te verbeuren Stad zullen moeten wefen, op pœne van by dc Dee

dubbeld.

X X.

Indien yemand op eenigc tyden , in de Collegie-
kamer vergadert Siynde, cenige infolentie gebruykre,
ofte den anderen groocelyks kooit te injurieeren, ofte

X X V.

Ende binnen veertien dagen daar naaj zal den Dee·
ken ofte Busmeefter, die de adminilhatie heeft ge-

te flaan, zal verbeuren les gulden, ten behoeven van]had, aan de Overluyden, ter prEclentie van de Hee
dit Collegie, ende in cas daar niet en bleeke,\vie van ^ren ordinaris CommiiTariflen, doen behoorlyke ree-

keninge van den ontfang ende uytgave, by hem over
den laatftleeden jaare gehad ende gedaan refpedivc.

XXVI.

Ende op dat deefe Ordonnantie te ftrikter .onder-
houden, endede vervallen boeten te prompter, ende
Ibnder langer dilay, geëxecuteert moogen worden,
wort aan dit Collegie vergoft parate executicj autho-
rifeerende daar toe haarlieder Collegie-bode, omme
alle de vervallen boeten, als mede het verfchuldigde
Ichellinggeld, naar voorgaande fommatie ende reno-
vatie, by hem te doen, met adfiftentie van den Sub-
ftituyt Schout deefer Stad, des noot zynde, tot ko-
ften van den verfchuldigde, te mogen doen executee-
ren j ook aan de ftucken van kinderen, onder haare
ouders ftaande.

XXVII.

Sullen ook alle boeten, hier vooren geftipulecrt,

daar laten, tot dat het verkoft ofte vermangelt zyj vervallen ten behoeven van dit Collegie, ende haaren
by vvelcke verkoopinge ofte vermangelinge, hy, ten armen, half ende half, ende promptelyk binnen een

maand moeten werden voldaan, op pœne van, naar
voorgaande waarfchouwinge , te betalen dubbelde
boeten.

XXVIII.

Voorders, tot meerder avancement van de voor-
gemelde Collegie· kamer, fal al Je drie jaaren prxcies,
ofte foo dikwils als zulks by het voorfchreve Colle-
gie verfogc wort, in de weeicvan de Jaarmarkt, op
den eerftcn dag na der burger-optogt, of dien dag als
de Dcekens, met con»fent van de Ed. Vroedfchap de-
ferStad, zullen goedvinden, gehouden worden een
generale verkoopinge van alle ftucken, in gemelde
kamer hangende s des zal yder fchilder gehouden we-
fen een nieuw ftuk fchilderye, by hem zelfs gedaan,
ende op een van de aangewefen formaten,in de voor-
fchreve kamer te leveren, ende dat, ten langften,
daags voor de verkoopinge, omme datelyk, naa de
verkoopinge, de plaatfe wederom te mogen vullen j

Sal dit Collegie geregeert worden door twee Dee» ' op pœne van by de gebreeckige te verbeuren de helf-

te van de penningen, procedeerende van zyn ftuk,
aldaar hangende, het welk evenwel verkoft zal moe-
ten worden j ende zal de voorfchreve helfte van de
verkopinge onder den Erfhuysmeefter, ten behoeven
van het Collegie, gearrefteett blyven. Aldus provi-
fioneelyk gedaan ende gearrefteert, ter Vergaderinge
van de Vroedfchap der Stad Utrecht, den lo Odo-
ber 16Ö4} ende was onderceeckent, J. Quint.

DERTIENDE TYTEL.

Behelfende de Placaten en Ordonnantiën tegen
de vreemde Beedelaars ; en op het onderhoud
van de Armen binnen defe Stad ; als mede
van de Diaconie, Ambachtskamer, Am-
bachts- of Stads Kinderhuys , Wees-
huys, en andere Godshuyfen·, en

Deih Zz Tt tegen

-ocr page 550-

'^4,8 TEGEN DE VREÊMDE BEEDELAARS EN OP HÉT ONDERHOUD

tegen het Colleaeercn van pen-
ningen fonder confent

EERSTE DEEL.

Tegen de Vreemde Beedelaars , en op het onderhoud
van de Armen binnen defe Stad.

Men voege by dit Deel de Publicatie op de Vechteryen^ en tot weering der Beedelaars, den 18 Januar. ijit^ Sief
het I. Boek. XVII. Tyc. Num. v.

I, ORDONNANTIE tegen dlerley uitbeemjche Beedelaars, en die defelve in hare huyfen enka^

meren logeeren, den 19 Februar. ΜΏLXXXIIL

Ifoo contrarie voorgaande Ordonnantiën cnde
geboden, verfcheyden uytheemfche bedelaars
binnen deeze Stad gekomen 2yn,cndefom-
niige zoo onfchamelyk haar gebreken ver-
toonen, dat de fwangere vrouwen daar door verfchrik-
ken ende pericliteeren ·, Γ00 is 'c, dat myn Heeren de
Schout , Burgermeefterent ende Schepenen der Stad
Utrecht, door ordonnantie des Raadsbegeerendédaar
inne le remedieeren, beveelen ende gebieden alle va-
gabonden, leeggangers, mans ende vrouwen, jong
ende oud, kreupelen ende blinden , die binnen den
tyd van drie jaaren binnen defe Stad metter woon ge-
komen zyn , het zy fy zeiver vuur"ende licht houden,
of dat fy met anderen inwoonen ende logeeren , hen
geneerende met beedelen, ende voor der goede luyden
deuren aalmoeflen dagelyks colledeerende, dat fy bin-
nen den tyt van drie dagen vertrekken uyt defe Stad,
op poene van aangetail, op de kaak geftelt ende ger
geeiTelt te worden, anderen ten exemple.

Insgelyks verbieden myn Heeren alle. vagabonden,

leeggangers ende vreemde beedelaars, mans en vrou·
wen, jong ende oud, datfe voortaan henlieden nieC/
en onderwinden te komen binnen deefe Stad, ende
Stads Vryheyt, op het verbeuren als boven.

Verbiedende voorts allen ende eenen ygelyken van
de burgers ende ingefeetenen deefer Stad, allulke per-
foonen eenige huyfen ofte kameren te verhuuren, ofte
alfulke in hare huyfen ofte wooningen te ontfangen
ofte logeeren, eeten of te drinken te geven, nog fla·
pinge re verleenen, op poene van eene gulden en tien
iïuyvers van elke perfoon , tot behoef van den OiE-
cier, den Schouten dienaars, ende den aanbrenger, elks
een dardendeel.

Insgelyks vçrbiet men allen anderenperfoonen,hen
geneerende niet brood by de deuren te bidden , dat fy,
het felve niet en zuilen mogen doen,dan des voornoens
van elf uuren tot twee uuren, ende des avonts van fes
uuren tot negen uuren, op pœne dat men defelve rer
)oorte uytleyden zal, ende daar niet weder inne te
comen in den tyd van een jaar.

II. ORDONNANTIE op, het logeeren van Vagabmden, Vreemde luyden , en Beedelaars y den

30 OM, MOLXVIJI; gecorrigeert den 15 Januar. MDLXXl;
ten deele gerenoveert den% May MDLXXl; gecorrigeert àen 21JU'
ly MDLXXXVI s en gerenoveert Aen 24, Oecemb, daar aan volgende,

fchen voorleeden haar huyfingen' of kameren eenige
van de uytheemfche luyden voorfz verhuurt hebben,
ofte ymand vreemds in kofte ofte^huure · aangeno-
men hebben, gehouden zyn. te komen^ binnen (j)
vier dagen by den voorfz Gecommitteerden, en ver-
klaren henlieden* die namen ende. toenamen ,van den
geenen, die fy haar huyfingen ofte kameren verhuurt,
ofte in kofte ende huure ontfangen hebben, ophcc
verbeuren als vooren.

Ende niemant en zal voortaan eenige uythamfchc
ofte vreemdelingen fyn huyfinge ofte kamer verhuu-
ren, nog ook in koft ende huure in fyn huyfinge ende
kameren ontfangen, ten zy dat hy het felve binnen
drie dagen,daar na den Sclaout deefer Stad te kennen
geve, ende in fchrift overleevere de naam ende toe-
naam van defelve, op het verbeuren als vooren.

Voorts,fop laten myn Heeren «voorfz wceten cnde
gebieden alle uytheemfche., wefende vagabonden,lee-
diggangers, krygsluyden, hebbende genen dienftfÖ)
eqdejvoorts,alle vreemde beedelaars, dfitfe als wgbY
Sonnenfc|iyn van defen" dage vertrecken uit defe Stad
ende^die Vryheden van dien, op.pœnevan aaflg^i^"»
ende arbitrailyk gecorrigeert te worden.

Voorts verbied men defelve jende allen anderen va-
gabunden , leeggangers., krygsluyden ende ance/e
vreemde beedelaars, datfc voortaan henluyden "κε
en onderwinden te kqmen binnen deefe Stad en Staus
Vryheeden , op het verbeuren als vooren.

V 1 ƒ , υρ» iJCL VWlUCUJCll ai» VUWJ«-1I. .

• Voorts foo verbied men eenen yegelyken 1 datic öJ^
Vborgenoemde vagabunden , leeggangers,

'yn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur-
" germeefteren ende Schepenen deefer Stad
^ Utrecht, doen te weten ende gebieden
( I ) 'allen vreemde luyden, endeuytheem-
ichen , van mannen , vrouwen en jonge luyden, die
in der Siad van Utrecht ënde Vryheyt van dien niet
gebooren zyn , ende t'federt Paaflchen herwaarts al-
jbier binnen deefe Stad ter woon gekomen , ofte mits
ym-ants in kofte gaande ofte dicnendezyn, datfyluy-
den komen, binnen den tyd van (2) vier dagen, by
den Subftiruyt Schout deefer Stad, endeJoachimvan
Sc hafienbroek .Schepen, als daar toe gecommitteert,
ende laten haar namen ende woonfteedenopteekenen,
vertoonen Je by goede certificatie van de plaatfe van
ha;ir laatfte refidentie, dat fy van goede naame ende
faamezyn, ende (3) om geen quaüe faakcn, fcyten
ofce mefufen van daar getoogen zyn , en voorts ach-
tervolgen fulks henluydcn by den Schout voorfz ge-
ordonneert zaj worden, op verbeuren, dieingejjree-
ke bevonden worden, van drie Carolus gylden, tot
behoef van (4) den Officier, deefe Stad, endeden
aanbrenger elks een .dardendeel , ende daarenboven
nog arSitrailyk gecorrigeert te worden,'tot difcretie
van den Gerechte , ende naar gelegentheyt van. der
faake anderen ren exemple 5 ende gelyke vertoon zul-
len gehouden zyn te leeveren diegeene, die voortaan
nog ter woon binnen deefe Stad zullen willen komen,
of en zullen daar toe niet gcadmitteert worden.

Voorts foo zullen alle burgeren ende^inwoonders
van deeie Stad ende Stacis Vryheyt, die tTedcrt Paai-

-ocr page 551-

fes Carolus gulden van elk perfoon, tot behoef van
den (7) Officier, deefe Stad , ende den aanbrenger
elks een dardendeel j ende waar y mand die maehtniec
en hadde die voorfz boete te betalen, zal corporeely ken
gestraft worden tot difcretie van den Gerechte. ( 8 )

(1) De Ordonnantiën mn iy<S8, en ifyii hebben hier nog hy^ van Koningl. Majeil.wegen, onfen alregena-
digften Heere.

(2) Inde voorfz. Ordonnantie van if68, veertien dagen by den Subflituyt Schout defer Stad :dievm\%7i^
veertien dagen by den Schout defer Stad.

(3) Z)^ Ordonnantie van iföS heeft^ otn geen ketterye, geuferye, nog andere quade feyten, of mefufen&c.'
De voorfz twee Ordonnantiën hebben, van de Koningl. Majeft.

( 5 ) Inde voorfz Ordonnantiën fiaat ^ drie dagen by den Schout defer Stad.
\6) De voorfz Ordonnantiën voegen hier by^ van de Koningl. Majeft.
( 7 ) Als op num. 4.

(8) voorfz twee Ordonnantiën voegen achter dit artyk. de twee navolgende artykelen\ die in de Ordonnantie van
I j-85 zyn uytgelaten.

En om te beter tot kenniflè van de beedelaars, die tegenv/oordig in de Stad zyn, te mogen geraken, en
ook een geregeltheyd daar inne te maken, foo gebieden myn Heeren voorfz alle beedelaars , die binnen de-
fe Stad en Stads Vryheyd woonachtig zyn, dat zy binnen den tyd van veertien dagen naaftkoomende gaan
en hen verfchynen voor den Paftoor van elk zyn parochie, daar hy onder woonachtig is, en laten aldaar haar
namen en toenamen, met de ilraten, of de ftegen, ofte by wien zy woonende zyn, mitsgaders die Sleden
of vlekken, daar zy gebooren zyn, en hoe lange zy hier gewoont hebben, opteykenen.

£nde dat ook niemand hem en onderwinde &nnen defe Stad ende Stad Vryheyd te gaan bedelen , ten zy
hy als boven zyn naam en toenaam &c. op doen teykenen heeft, op pœne van aangetail en arbitralyk gecor·*
rigeert te, worden , tot difcretie van den Gerechte.

De Ordonnantie van ifyi heeft daarenboven nog de twee navolgende ar t y keien j die mede in die van ijSi? zyn
achtergelaten.

Voorts zoo laten myn Heeren vooifz weten, en gebieden allen weerden enweerdinnen, mitsgaders allen in-
gefetenen defer Stad van Utrecht, niemand uytgefondert, Geeftelyk nogWeerlyk, vanwatftate, of quali-
té zy zyn, dat zy voortaan alle avond binnen een half uur, na dat die waakklok geluyt heeft, brengen op
defer Stads Raadhuyfe den geenen, die daar toe gedeputcert zullen worden, die namen en toenamen van die
geenen, die by hen zyn komen logeeren, mitsgaders die plaatfe daar zy woonachtig zynj ende dit in goed
leesbaar gefchrifte, op het verbeurte, die in gebreeke bevonden word, elke reyfc van fes Caroligulden, toe
behoef van de Koninglyke Majeft., defe Stad, en aanbrenger, elk een derdendeel.

Item, foo worden alle inheemfche beedelaars en gaande llapers geordonneert, dat zy niet fullen mogen
gaan, en hen laten vinden op der ftrate, na dat die waakklok geluyd zal zyn, ende van defelve tyd af, toe
het afblalen, of luyden toe des morgens, als men die poorten openen fal, in haar huyfen en logyfe blyven^
op het verbeuren van aangetaft, en arbitralyk gecorrigeert te worden.

III. ORDONNANTIE op het voorfz fubjeÎf, den li Febrmr, MDXCIs Un dede^erenà^

veert den 6 Novemb. MD XCV.

den,ofte andere vreemde beedelaars niet in hare huy-
Ten ontfangen, omme tc herbergen ende te eeten of
drinken te langen, nog ook te laten flapen of te ru-
llen, heymelyk of openbaar, op het verbeuren, die
verfuymig ofte wederhoorig bevonden worden , van

ïi
s'

I ' 1

Itl

van de armen; '11 boek: xnim.

( I ) JTy" Heeren de Stadhouder, Schout, Bur-
germeefteren ende Schepenen der Stad
Utrecht, doen te weten eenen yegelyk.
Alfoo contrarie verfcheyden Ordonnan-
tiën ende geboden, veelé uytheemfche beedelaars bin
nen deefe Stad gekomen zyn, ende fommige foo on-
fchamelyk haare gebreeken yertoonen, dat de fwang-
baare vrouwen daar doorverfchricken en pericliteeren.
Soois't, dat myn Heeren voorfchreven begeerende
daar inne te remedieeren, gebieden en bevelen by de-
fcn allen vagabunden, leeggangers ende vreemde bee-
delaars, mans ende vrouwen, jong ende oud, kreu-
pelen ende blinden, die binnen den tyt van twee jaa-
ren binnen deefe Stad gekoomen zyn, het zy zyluy-
den felver vuur ende ligt houden, of dat zy met an-
deren innewoonen en logeeren, hen geneerende met
beedelen, ende voor der goeder luyden deuren aal-
ïïioeflen dagelyks te colleaeeren, dat zy binnen den
tyt van acht daagen vertrecken uyt deefe Stad ende
Stads Vryheyt, fonder ook naarmaals hen. te onder·
"Winden daar weder inne te koomen, op de poene van
aangetaft, op de kaak geftelt,"cndegegeeflèlt te wor-
den , anderen ten exemple. (2)

Verbieden voorts eenen yegelyken van de burgers
ende ingelcetenen decferStad, alzulke luyden eenige
nuyien ofte kameren te verhuuren, of defelve in haar
huyfingen of wooningen te ontfangen ofte logeeren,
eeten oF drincken te geven, nog flapinge te verlee-
ncn,op pœne van twee gulden van elke perfoon,tot
behoef van den Officier, zyn dienaars, ende aanbren-
ger, elks een dardendeel.
(J) Voorts foo gebieden myn Heeren voorfchreve
///. Dtel
alle vreemde luyden ende uy theemfche perfoonen, van
mannen, vrouwen, of jonge luyden, geen vagebon-
den, leediggangers ofte beedelaars zynde, die in de
Stad Utrecht ofte Vryheyt van dien niet gebooren
en zyn, ende t'federt PaaiTchen herwaarts alhier met-
ter woon zyn gekoomen, of met y mant in de koifc
gaan, of flapinge hebben, dat fyluyden koomen bin-»
nen den tyt van acht dagen by den Subftituyt Schout,
Nicolaas van Velpen en Jacob Snoek,Raaden, als daar
toe gecommitteert, en laten haare namen ende woon-
fteeden, ofte flaaplleeden opteeckenen, vertoonende
by goede certificatien ofte getuygeniÎTen, dat zy van
goeder naame ende faame zyn , ende om geen quade
iaacken, feyten of mefufen van haar laatfte refidentie
vertoogen zyn, ende voorts achtervolgen het geene
hen by den felven Gecommitteerden geordonneert fal
worden, op het verbeuren by den geene, die in ge-
breecken bevonden zullen worden , van drie Carolui
guldens, tot behoef van den Officier, defe Stad ende
den aanbrenger, elks een dardendeel, ende daarenbo-
ven nogarbitralyk gecorrigeert te werden, tot difcretiè
van den Gerechte} ende gelyke betoon fullen gehou-
den zyn te leveren die geene, die binnen deefer Stad
nog te woon zullen willen koomen 4 of €n zullen daur
toe niet geadmitteert worden.

(4) Voorts foo zullen allebufgers'ende in^oonders
van defe Stad ende defer Stads Vryheyt, die t'federc
PaaiTchen voorleeden haar huyfingen ofte kameren ^
eenige van de uytheemfchen luyden voorfchreve ver-
huurt hebben, ofte yemant vreemds in koft of huu·
re aangenomen hebben, gehouden zyn te koomen
binneo vier dagen by de voorfchreyc Geconamittecr'*
Ζ ι,'ΐ' ζ dcnf

, ί
: ι

Γ.
ΐί

'ί! ί

-ocr page 552-

'^4,8 TEGEN DE VREÊMDE BEEDELAARS EN OP HÉT ONDERHOUD

den, ende verklaarcn henluyden die namen ende roe-
naamen van die gene, die zy haar huyfingen ofte ka-
meren verhuurt, ofte in kofte ende huure ontfangen
hebben, op het verbeuren als boven,

Ende niemanc en fal voortaan eenigc uytheemfche
ofte vreemdelingen Zyn huyfingen ofte kameren ver-
huuren, nogte ook in kofte ende huure in zyn huy-

iïngen ofte kameren ontfangen, ten zy dat zy het fel- den zal, ende daar niet weder innc te komen, ia den
ve binnen drie dagen daar naa den Schout deefer Stad tyt van een jaar.
te kennen geven,ende in fchrift overleveren den naam

{i) De twee eer fie artîcuïen mn defe Ordonnantie mn den 12 Fehr. ^erenoveert den 6 Nov. i îoç.'

{ζ) In de Ordonnantie van den 6 Novemb. i j^f word bygevoegt^ desgelyks word Verftaan van vreemde Clerck^.

gens van buyten de Geünieerde Provinciën alhier gekoomen, en gaande beedelen
( 2 ) Het 11 i/artyk. van de Pubtic at ie van If9r. luyd aldus.

Voorts word gebooden allen herbergiers, en allen anderen, die ymand vreemds zullen ontfangen, datzy
alle avonden binnen der ure na het luyden van de waakklokke by goeden leesbaren gefchrifte aanbrengert de
naamen van alle de vreemde ende uytheemfche perfonen, die dien avond by hen zullen logeerén, mitsgaders
van waar zy zyn, op het verbeuren van drie Caroli gulden van elke perfoon, die alfoo niet aangebracht en
zyn, ende daar toe nog arbitralyk gecorrigeert te worden, tot difcretie van den Gerechte, na gelegentheyd
der faken, te appliceeren de voorfz boeten tot behoef van de wacht, ende het vendei, ende den Officier»
die de executie doen zal, elk het derdendeel.

( 4) Dit, en de twee volgende artyk. worden in de Publicatie van if pf achtergelaten.

ordonnantie het verbuuren vanhuysjens ende kameren aan fildaten weduwen^

beedelaars, vagakmden, ende kediggangers^ kfwaart met kinderen,
den 6 Maart mDC,

Burgermeefteren ende Schepenen der Stad Utrecht by
deelen verklaaren, of hier naa gebeuren mogte, dac
eenige kinderen (in manieren als vooren) alhier naar*
gelaten worden, dat men tot onderhout van dien vaa
Stads weegen niet eenèn penning en denkt te geven,
veel min tot der felver laftentebeftadcn. Waarfchou*
wende alzuks by deefen allen Ingefeetenen defer Stad,
dat zy mogen reguard dragen, aan wie zy eenige ka-
meren of huysjens verhuuren, of ook by hen logee-
ren : want foo daar eeriige kinderen, het zy by ver-
fterf, of verloopen van de ouders, naar blyven, foo
zullen zulcke kind of kinderen blyven tot laften vâa
henluyden, die de ouders ende kinder&n ontfangea
ende gelogeert hebben gehad, omme onderhouden,
ofte by haare naafte vrienden beftelt te worden, buy-
ten koften deefer Stad, waar naar êén yder hem mag
reguleeren 5 en zoo ymand naderhand achterhaalt wort,
die alfoo willens gaan loopen zyn, of haar kinderen
achtergelaten hebben, die zal men ftraiFen aan dea
lyve, ionder genade.

Alfoo t'federt eenige jaaren herwaarts defe Stad
feer is befwaart geworden met veele jonge
kinderen, daar van de ouders overleden wa-
ren, ende geen aanhout en hadden, dac zulks
ook nog dageJyks gebeurt, ende apparcntelyk meer
gefchieden Π1Ι, herkomende meeftendeel dat niet al-
leen vreemde verjagen ende verdorven luyden, ook
foldaten weduwen, belaaden met kinderen, hun hier
binnen metter woone begevende ende aldaar fterven-
de, defelve ouderloofe kinderen deefe Stad aan de
hand blyven·, maar dat meer ende erger is, verfchey-
den beedelaars, vagabunden ende leeggangers, abu·
fcerende foodanig deefer Stads goedertieren medogent-
heyt jegens de onnofele naargelaten kinderen, bin-
nen deefe Stad kameren huuren, of elders gaan logee-
ren voor een korten tyt, ende daar na heymelyk ont-
gaan, latende heure kinderen ter plaatfe zy gelogeert
hebben, daar mede dan de Stad ook geimportuneert
ende geinfefteert word, omme te beiwaaren, gelyk
nog onlangs gebeurt is, daar inne dannotoirlyk dient
voorfienj foo is 'c dan, dat mynHeeren die Schout,

V. ORDONNANTIE, op het 'voorfofiibjeit^den zi^ob. lMT^,

ende roeiiaatn van den fcïven, op het verbeuren als
boven.

Voorts gebiet men alle toegelaten perfoonen, hén
geneerende met brood by de deuren te bidden, datfy
het felvc niet doen, dan des voornoens Van'elf uiiren
tot een uure,cnde des avonds van fes uuren tot tiegen
uuren, op poene dat men defelve ter poorten uytley-

Alfoo, contrarie meenigvuldige voorgaande Or-
donnantiën ende bevelen , veele ende ver-
fchcyden uytheemfche beedelaars binnen de-
fe Stad gekomen zyn , ende nog dagelyks
komen, die elders uytgefetofte verjaagt zyn, daaron-
der ook zyn foodanige, die openbaar voor de kerken
ende op verfcheyden ftraaten hare gebreeken onbe-
fchaamt vertoonen , niet alleen tot fchandale, maar
ook tot verfchrickinge van bevruchte vrouwen ftrek-
kende ; dat men ook meer als genoeg befwaart zal zyn
in deefen aanftaande winter met den armen , hier ge-
booren, ende andere ingefeetenen. Soois't, datmyn
Heeren die Schout , Burgermeefteren ende Schepe-
nen defer Stad, door ordonnantie des Raadsbegeeren-
de hier inne (foo veel mogelyk is) te retnedieeren,
by deefen bevelen ende gebieden alle de vagabunden,
lecdiggangers, foo mans als vrouwen , jong en oud,
kreupelen ende blinden , niemand uytgefonderc, die ι
de dagen vertrekken uyt deefe Stad ende 'der Stads
Vryheyt, op pœne van datelyk aangetaft , op de
kaak geftelt, gcgeeiTelr, ende voorts ter Stad uytge-
bannen te worden, anderen ten exemple.

Ende gebied men ook niet alleen deefe voorgefpe-
cificeerde beedelaars, maar ook allen anderen, daar
buyten zynde, nimmermeer weder binnen deefe Sraa
ofte Stads V^fyheyt re komen, op pœne als voren.

Item, verbiet men voorts allen ende een ygelyfeι
burgers ende ingefeetenen deefer Stad, geenehuyfifv·
gen of kameren aan foodanige perfoonen te verhuu-
ren, of alfulke in haar wooningen té ontfangen, te
logeeren, ilapinge te verkenen , eeten of drinken te
geven, op pœne dat fy anders defelve perfoonen zul-
len gehouden zyn voortaan onderhoud te doen, ten
eynde fy van beedelen defifteeren.

Ende op dat defe Oidonnantie te beeter mag wor-
den onderhouden, foo word bevolen wel fcherpelyi^

binnen den tyd van fes jaaren herwaarts binnen deefer |by deefen der borgeren dagwacht inde poorten, fflCt-

Stad metter woon gekomen zyn, het zy fy luyden iel-1 ten refpedive pooriiers, goede toeiÏchtteneemen,<3at

ver vuur ende licht houden , of by anderen logeeren 'er geene vagabunden, beedelaars, kreupelen ofblm·

ende inwoonen, hen geneerende met beedelen, ende den, fy zyn ook jong ofte oud, weder binnen deefe

voor der goeden luyden deuren de aalmoeifen dagelyks Stad komen, op pceus foo anders bevonden word gé-

te halen, dac fy bmncn den tyd van drie naaftkoraen-' daan te zyn, van elke.reys by de wacht tc ycrbfUf^

(liiC

1 ^
"SS

-ocr page 553-

VAN D Ε A R M Ε Ν. //. Β Ο Ε'Κ, X1IL ΠΊ. U9

drie gulden , tot behoef der oprechte armen , den
Rotmeefter af te halen, behoudens hem fyn regres op
iyn rotgefellen, énde foo fulks geichiettloorfeutevan
dc poortiérs,'öp verbeurte fyns dienils.

Énde Γοο veel aangaat allen anderen Icharaelen bur-
gers , ende ingefeetenen , 'hare vrouwen ende kinde-
ren, die voor fes jaaren herwaarts alhier haar koft voor
de deuren gefochc hebben , defelve zullen daar inne
met alle feedigheyt mogen'continuecren,mitsnictden
geheelen dag door , maar alleenlyk van elf uuren des
morgens , tot des middags ten een uure, ende des
avohts van fes'uuren toe negen uuren haren ommeg;ing
doende, op pœne foo ymand buyten deefe tyd werd
beedelchde bevonden, van datelyk ter Stad uytgeleyi
te wérden , ende daar buyren te moeten blyven een
jaar lang, waar naar eenen yegelyk iig mag weten lö
reguleer en.

VL NADER Ordonnantie op Ί fluk van de Armen, ende het onderhoud der felver^ met den
aankleven 'van dien^ in dato den i6 Novemh. M'DCIV; gerenoveert den 24
Januar. MOCIX; ï Oecemb. MDClXi d Mruar, MDCX; en den 11
OM. MOCXIX,

Ifdo die Heeren Executeuren van den Tefta-
mente wylen Mr. Everhard v^n de Poll, in
zyn leven Advocaat der Ed. Heeren Sta-
ten 'sLatids van Utrecht, met toedoen en-
de authoriteyt, van de Magiftraat der Stad Utrecht,
hebben beginnen ter executie te ftellen de uytterfte
Avilie van den voornoemde Téftateur, die zulks is, dat
men zyns zal.Teftateurs overgebleven goederen foude
aanleggen ende adminiilreren, tot creébie ende infti-
tutie van een werkhuys, oinme alle lediggangers en-
de bedelaars van de ftraten tè houden, ende die felve
daar binnen op een eerlyk handwerk te doen onder-
houden, &c. wefende een eerlycke ende Godlycke
faacke, de Magiftraat deefer Stad hartelycken aange-
naam , die tei* oorfaacke van dién te nieer geneycht
zyn, zulke goede brdre op aile arme luydeh binnen
der voorfz Stad ende de Vryheyt van dien te ftellen,
dat niet alleen de magtige haars lighaams,in 't voorfz
werkhuys op heur handwerk nootelyk onderhout zal
werden gedaan j niaat· daar benefïcns te vorderen en-
de verforgen, door toedoen ende goede aiïïftentie
van de Ed. Heeren Staren voornoemt, van de Regeer-
ders der SradUtrecht, énde der goede burgeren ende
inwoonderéfl van dien, dat alle andere eerlycke ende
deuchtfame arme perfoonen (die om rederten hier naar
breeder verhaalt, oribequaam zyn,in 't vooriz werk-
huys te kunnen aibeydén,) mede nobtwendig onder-
ftant zalwerdien gedaan, in zulker voegen, dat voör-
taan geenderhande arme luyden zullen behoeven heu-
ren koft endé onderhout langs der ftraten, voor ker-

den, lediggangers, jaa dieven felfs, die fchaamte en-
de eere afgélèyt hebbende, hun luy, leckerende le-
dig hebben óndferhoüden, op de generale ende pai-tï-
culiere deylingen, dus lange in Commendeurien, Ab-
dyen,Balyen, Conventen, fterihuyfen, bruyloften,
ende anderfins open baar ly eken gedaan, die nu ceflee-
ren ende geconverteert zullen werden ten fine naab'è-
fchreven , van welcke vreemde bedelaars, vagabon-
dcn, lediggangers, ende diergelyke, de vooriz Stad
ende Vryheyt, eérft ende alvoorens nootwendiglyk
dient gefuyvert. Soo is't dan, dat myne Heeren
Schout, Borgemeefters, Schepenen ende Raad der
Stad Utrecht, daarop by provifie gemaakt hebben
de naabefchreven Ordonnantie, bevelende wel ern-
ftelyk allen ende eenen yder, die zulks aangaan mag,
hun daar naa te reguleren , op de poenen ende breu-
ken, daar inne verhaalt, die men fonder fimulatie of
gratie , ftriktelyk fal doen ftellen ter executie, daar
op een yegelyk verdacht mag zyn.

»n den cerften, foo zullen alle vreenide ende uyt·
neemfche vagabonden, lediggangers,bedelaars:,mans
ende vrouwen, jong ende oud, kreupelen ende blin-
ende voorts generalykcn alle andereyreemde per·

foonen, van aaïmoeflen levende, buy ten den Geftigtc
van Utrecht geboren, ende die niet volkomelyk kan
doen blycken, dat hy of zy geftadig vier jaren lang,
van date defes af te reekenen, binnen dctè Stad ge-
woont, ende hun eerlyk ende ftille gedragen hebben,
't zy defelve zelfs huyshouden, of met anderen inne-
woonen, moeten vertrecken, uyt defe Stad ende dq
Vryheyt van dien, binnen acht naaftkpmende dagen,
fonder hun naamaals te onderwinden weder daar bin-
nen te komen, dan met behoorlykeconfent, op pœ-
ne van aangetaft ·, te water ende te brood geftelt, ge»
fchavotteert, of anderfints gccorrigeert te werden, toç
difcretie van den Gerechte,

I r,

, Ende die fodaüigc weder innegekomen vagabonden
ende bedelaars, in hare hoyfingen of woningen ont*
fangen of logeren, eeten, drincken, of llapïnge ver-
kenen, die fal men (naar voorgaande correÖrie van da
voorfz weder innegekoitien, boven verbod ende fon-
der confent) m'ette zelve ter Stad ende de Vryheyt vaii
dien, uyt doen gaan, met gelyke beveel, van nieç
weder inne te kömen, als door toelatinjge, ende op
pœne als boven.

I I I.

Wiensvolgeride, endç ommc te beter te ontdecken
dusdanige perfoonen. Ook fcherpelyk eenen yeder van
defer Stàdi borgers ende innewoonders belaft wert,
van nu voortaan, niemant van buyien vreemt inne-
komende, in meninge om alhier metier iwoonc tö
vetblyven, inharc huyiingen te omfangen, ofkame»
ren te vei huuren, ten zy dat zulks binnen drie dageiï

Α·ΛίΐΓ t-»<iorJ 'nn rlrn ^t-irlVintjfi» ί ρηΛ/» jm C-»''

ίΐ·

me by de Gccoiimitteerden daar toegcftelt, g'^csia»
mineert ende ondervraagt te worden naar behooren ^
ende diem^ölgende toegelaten; of geördohneert te
werden te vertrecken , óp poene van drie gulden,
teappliceren tot behoef van den armen,' ende arbitra^·
ie corredie, ter difcretie als voorcn.

IV.

Voorts word wel fcherpelyk bevolen alle andere
fcharnêle perfooiien^ jdng ende out , b'innèn deefer
Stad, endè Geftichte geboren, of over de vier jaren
continudyk alhier ge woont, ende in alle ftilheyt hua
gedragen hebbende, hun te wachten van naa maani
dage den derden Pecemb. löoA toekomende, meer
té mogen gaan bedelen, troggelen, of ineeniger ma·
nieren aaïmoeflen te eyflchen, bidden of ontfangen ,
binnen defer Stad ende de Vryheyt vootC^ , voor of
inde kercken, op de ilraaten, pf merkten, voor ds
poorten, opkermiflen, offeeftdagen, op bcgravfn-
gen van, dooden, op bancquetten, bruyloften, op
Eoogtyden,' korsavonden oi nieuwjaren direâelyk ot
indire^elyk, onder wat dekfel of fchyn zulki ook
zoude mogen werden gecxcufeprt, njemanr uyïgefort··
dert, 't zy ambachts-jongens,Clercken,marskramers,
of eenige anderen, wie pók foüde jno^gejo zyn, op

Zzz 3 pm)»

ken, of poorten , of op eenige andere plaatfen defer ------ -----------, .... ____________«..gw,

Stad ende Stads Vryheyt, te gaan foecken. Dog |daar naar^ öp den Stadhuyfej ende in der Stads Sei
naardien ondéir den armen défer Stad tót hier toe ge· jtretarye werde aangebrogt, ende daar by geprefeh-
fcholen hebben, veele vreemde bedelaars, vagabdri-/teert föodanige vreemde innegekomen perfooiien,orh·

-ocr page 554-

'^4,8 TEGEN DE VREÊMDE BEEDELAARS EN OP HÉT ONDERHOUD

p(cne van" te moeten vcrtrecken als vooren.

, V.

Maar fullen alle , cnde een ycgelyken, foo oud als
jong, tot negen of tien jaren toe, magtig zyndehaars
Jighaams ende leden, hun vervoegen by den Regent,
oHe tocfiender van 't voorfz werkhuys, ftaande al-
hier binnen Utrecht op Sr. Niclaas kerkhof ,genaamt
Lubbert Lubbertfz van Vollenhoof, in den felven
huyfe woonende, omrae aldaar opgeteekent, cnde te
werke geftelc te werden, volgende d'Inftruftie airee-
de daar op gemaakt, ende als nog te maaken j daar
voor henluyden, ende elks van hun, noocelykonder-
houd zal werden gedaan } of zullen foodanige perfoo-
nen magtig om le arbeydcn, ende niet willende ar-
beyden , ook moeten binnen drie dagen vertrekken,
ende niet weder daar binnen komen, oppœne als vo-
icn.

V I.

Ende foo veel aangaat alle andere geoorlofde per-
fonen om le blyven, die al ie jong zyn, of al te oud,
impotent, fwangbare vrouwen, beladen met jonge
kinderen} item ambachts gefellen,endeanderfintson-
gequalificeert, om te kunnen werken in 't voorlchre-
ve werkhuys, die fullen ten langften binnen den tyd
van acht dagen , hun moeten praefenteeren op den
Stadhuyfe, voor de Gecommitteerden van der Stad,
daar toe men op morgen voor de noen te negen uren
zal beginnen te vaceren, omme by de felve op heure
qualificatie ende comportement geëxamineert, ende
voor goed aangenomen zynde, voorts opgeteekent,
ende gereguleen te worden , volgende den laft den
voorfz Gecommitteerden gegeven, fonder dat fy daar
na iüllen mogen gaan bedelen.

V I 1.

Ende of foodanige perfoonen hen daar na verftou-
ten,. openbaarlyk te gaan, of fitten bedelen, binnen
de Stad ende Vryheyd voorfz, die zal men ook date·
lyk daar uyt doen gaan, met bevel van niet weder daar
binnen te komen, dan met confent als vorens, op de
poenen by 't eerile articule geftatueert.

VIII.

Om welke openbare bedelarye te beter te weeren,
aireede geftelt zyn twee bequame mannen, die alle
dagen geiladelyk , elk in zyn Quartier fullen omme-
gaan, cnde icherpelyk bevelen den geenen, die fy be-
delende bevinden , fulks te laten, ende te gaan wer-
ken , of hun te contenteren mette aalmoeiTen, na hare
qualificatie hen toegevoegt j op pœne van ook datelyk
uytter Stad ende de Vryheyt van dien gefet te wer-
den, fonder wederkomlle, dan by toelaiinge,en op
pœne als vooren. Welke geftelde mannen fullen optcy-
lï,enen de namen ende toenamen, ook de werk- ende
llaapplaatfen, van foodanige moetwillige overtreders,
cnde dcfelve overleveren den Gerechte der Stad U-
trechtjomme by haar Ed. daartegensvoorfieniewor-
den na behoren.

I X.

Sonder dat fulke overtreders, over de vermaningen
ende examinatien,hun by degeftelde mannen te doen.

onderteeckent, J. C. de Leerdam.

f ï) Be/ê Ordonnantie is meermalen vernieuwt, zoo als in het opfchrift vermeit word-, als den 24 'Januar. en I,
Decmb, i6op. 8 Februar. löio. met de navolgende voorreden.

Alloo men daaglyks hoe langer hoe meer bevind, dat eenige beedelaars, vagabunden, ambachts-jongcns,
cnde andere moedwilliglyk weder gaan bcedelen, voor der goeder luyder deuren, en op derftratenjdacook
eenige burgers cnde inwoonders, miflchien uyt commiferatie, caritaten, en aalmoeflenaan fodanige publicquclyk
doen, daar door defelve oorfakc gegeven word, om hare beedelarye weder in het werk te ftellenj al regel-
recht contrarie de voorgaande Placaten en Ordoiinantien, met feer grootemoeyte in train gebracht, diemen
als nog wil ttriftelyk achtervolgt en nagekoomen te worden, daar toe dan ook twee goede mannen tot op-

iichters fpecialyken fyn geftelt. Soo is 't, dat myn Heeren die Stadhouder,Schout,Burgemeefteren,Scbe.

penen, en Raad, by delen wel fcherpelyk belaften allen en een yder hun van nu voortaan te reguleercnvol-
gende het voor-gementioneerde Placaat van den 26 Novemb. 1604, op pœne als in het felve·, cnde op dat
niemand daaf van ignorantie en prœtendeere, fóo word het felve hier by gerenoveert, luydende aldus.
Fiat infertig,

' - Xf(

defelve eenigfints zullen mogeninjurieren,misfeggpn,
of misdoeni op pœne van dateïyk aangetaft, open-·
baarlyken gefchavotteert, gegeéflelt, ende voorts uyc
ter Stad gejaagt te werden, tot difcretie van den Ge-
rechte voorlz,

Ende want defe Ordonnantie by den Raad gemaakt
is, om goede Politie te onderhouden , tot vordering
van de gemeyne inwoonders, tot extirpatie van alle
vreemde vagabonden ende beedelaars, ende tot beter
onderhoud van alle goede en fchamelc perfoonen, daar
aan de aalmoelTen behouden zynj foo verbieden myn
Heeren voornoemt, allen borgeren ende ingefetehen
defer Stad ende Vryheyt van dien, ook allen bedien-
deren van Abdyen, Kloofteren ende Conventen, die
dus lange eenige openbare deylingen,op fekere preci-
fe dagen ende uren , hebben doen doen, fulke, nog
geenderhande andere deyhngcn,publiekelyken op der
itraten, voor poorten of deuren , na de expiratie van
acht dagen, naar date deefes meer te doen, of laten
doen 5 op pœne van drie gulden t'elken reyfe te ver-
beuren, ende te appliceren tot behoef van den rech-
ten armen.

X I.

Welverftaande, dat hier inne niet en zyn begrepen
deelingen van Provens, in Kercken, Cappellen ende
Gailhuyfen gefondeert.

X I Γ.

Maar die geene die geneygt zyn cantaten aan den
opregcen armen te bewyfen, die zullen zulks milde-
lyken believen te doen, als men voor armen, deur 't
bevel des Raat, een generalen omgang zal doen, zoo
op korsavond, den goeden vrydag, als op andere da-
gen, als nog te ordonneren, naar den noot der ar-
men metter tyc bevonden fal worden te verey-
fchen.

XIII.

Eyndelyk wort by deefen ook de frequentatie van
der Stad ende de Vryheyt van dien verbooden, alle
die met melaatsheyt of laferye zyn befmet. Ordonncf»
rende alzulks allen den genen, die hun tot hier toe
daar inne onthouden hebben, meede binnen acht da-
gen daar uyt te vertrecken, fonder weder daar bin-
nen te koomen, op pœne van aangetaft, gevangen
geftelt, gefchavotteert, of anderfints gecorrigeert te
werden, tot difcretie van den Gerechte voorlz.

XIV.

Ende op dat niemant van defen ignorantie en heeft
te pretenderen, fo hebben myn Ed. Heeren, Schout,
Borgemeefters, Schepenen ende Raat voorgenoemr,
geordonneert defelve openbaarlyken van den Stadhuy-
fe te doen verkondigen, ende voorts in drucke uyt
te laten gaan. Referverende aan haar Ed. omrae de^·
ie te vermeerderen, verminderen, of te veranderen»
naa dat de gelegentheyt van deefe by experientie be-
vonden zal werden te vereyfchen. (2) Gedaan te U·
trecht, den z6 Novemb. 1604. Ter ordonnantie van
myn Heeren de Regeerders voornoemt. Ende was

-ocr page 555-

VAN DE ARMER Π. BOER. ΧΠΙ.ΤΙΤ.

De Voorreden mor de Ordonnantie van den il. 06îob. lâip. îuyd aldus,

Alfoode Vroedfchap dder Stad dagelyks klachtelyk bericht word, dat de armoede alhier, hoc langer
foo meerder,endede Diaconen bcfwaarlyker vak, dat ook door de menigvuldige armen die nu ende dm
foo in de Scad ,als de Vryheyd van dien, heymelyke ingekropen iyn, den oprechten defer Stads ingèborene
armen telobcrlyker moeten worden getraaeerr,ja luiks,dat indien daar inne nietnader voorfien cn werde.en
geiluyt die gene die nog dagelyks van buyten inkomen, gefchapen is eyndeiyk noch d'een nochd'ander le
lullen konnen helpen, ende behoorlyken met aalmoeiTen byilaan. Item, ende dateenige aheede van binnen,
ende ook anderen, hun verilouten weder te gaan bedden, ook by donker, ontyden, ende in den avond mee
kloppen ende bellen voor der goeder luyden huyfen , ftoutelyken aalmoeilen t'eyfllhen onaangefien luiks
tot meermalen Γοο ilriktdyken is verboden, het welk menderhalven geeniims en Haat te lyden Soo is 'c
dat myn Heeren Burgermeefteren ende Vroedfchap voornoemt, voor eeril dan wel ernilig ende fcherpdvk
verbieden, alle vreemde, uytheemfche perfoonen, vagebunden,lediggangcrs ende bedelaars, mans ende vrou-
wen, jong ende oud, kreupelen en blmden, ende voorts allen anderen vreemde luyden, van aalmocflen le-
vende, van nu voortaan bmnen defer Stad ofte de Vryheyt van dien te komen, om langer als vier en twintig
uren te verblyven, ende dan door tepaiTeren.fonder bedden voor der luyder deuren, of on pubiycque plaat-
len, op poene van aangetail, gefchavorteert, ende voorts gebannen, ot anderfims eecorriiieert ta worden,
tot difcretie van myn Heeren van den Gerechte. & ^ »

GeJyk dan ook niemand, wie hy fy, woonende in de Stad of Vryheyd, Ù1 mogen cenige der vgorgenoem-
de perloonen langer als eenen nacht logeren of accommoderen, veel min die ophouden , of een^e plaatfen
te verhuuren,fonder fulks des anderen daags den Officier op 't Siadhuys te komen aan ende te kennen ge-
ven, ende daar op (om merkelyke redenen ) confent verworven te hebben j op pœne van nelfens het felve
gefelfchap uytter Stad ende Vryheyt voorlz geitelt te worden, ende niet weder daar inne te komen, daa
met confent van de Vroedfchappe vooriz j op pcenc van bannilfemenr.

Gelyk ook dan den voorgenoemde perfonen , van aalmoeiTen levende, ende die foodanige huysvefting fon-
de mogen geven, wel fcherpelyken belaft ende bevolen word,niet te buyten te gaan de Ordonnantie,of hec
Placaat by de Regeerders defer Stad, op't ftuk van den Armen gepubliceert, den lóNovemb. 1604. lanrltle-
den, maar hun in alles daar na te reguleren 5 op poene ende breuken daar inne begrepen. Énde op dat van
defcive Ordonnantie niemant ignorantie en prasteodere,foo word de voorfz Ordonnantie mits defen nogmaal
gerenoveert, ende op nieuws gepubliceert, luydcnde defcive aldus.

Fiat infertio,

(2) Alhier volgt,nog in de Renovatien van den t Decemh. lio^, % Fehruar. 16lo, en u O£ïoh. 1619 eenOrdxt
op de Ambachtskinderen en hare meefters; maar overmits van het Amhachtshuys in het volgende Dtel van
dejen Tytel gehandelt word^ hebben wy dïe aldaar geplaatfi.

fîl

yii·

veert, men berigt word, ende metter daat bevind,
dat evenwel nog eenige hun onderilaan vreemde en-
de van buyten inkomende luyden, die niet anders
als van aalmoeflen konnen leven, in haare huyfen
of kamercn te ontfangen , defelve daar aan te ver-
huuren, fonder het felve naar behoren,ende in confor-
mité vamde voorfchrevc Ordonnantie , te kehnen te
gevenj jaa dat eenige hun zulks verilouten, dat zy
vreemde jongens van buyten in hunne flaapplaatfen
ontbieden, om met defelve, ende door hare beedela-
rye haar profyt te mogen doen; foo is 't, dat myn
Heeren Bórgermeefteren ende Vroetfchap defer Stad,
by deefen nog wel fcherpelyk verbieden ende inter-
(iiceeren eenen yegelycken, van wat ftaat ofte condi-
tie hy zy, woonende in de Stad ofte Vryheyt van
dien, eenige vreemde van buyten inkomende luyden
ofte ambachts-jongens, weefende van geringe condi-
tie, in haare huyfen, kaameren ofte flaapplaaifen te
ontfangen, omme langer als een nngt te logeeren, of
haare huyfen, kameren ofte looifen aan defelve
te verhuuren, fonder zulks den eerften maandag daar
aanvoïgende, des naarnoen tuflchen twee ende drie
imren aan te brengen ende te kennen te geeven aan

VÏÏL

defelve Gecomraitteerdens verwofven te hébben con-
fent omme alhier te mogen woonen, van welk con-
fent, by fchrifrelyck billet van den-felven Boekhouder
zal moeten blyken, op pœne, ingevalle hier ymanc
inne naarlati^ bevonden mochte worden, dat den
zèlven gfeiîh liuurpennîilgén'ofte flaapgeld van defelve
met regt zulleh mógen eyfchén, ende daarenboven
nog verbeuren de boeten van drie gulden, by voor-
gaande Ordonnantie geftatueert.

Interdiceerende voorts alle Huysmeefters van Gaft-
huyfen, Gifters ende Adminiftrateurs van Godskame-
ren, yemand van buyten inkomende, ende die bin-
nen Utrecht ofte de Vryheyt van dien geen vier jaa-
ren , voor date van de laatlle Publicatie van de voor-
fchrevc Ordonnantie, op (den II Odob. ιίί ρ gedaan,
gewoonten hebben, in de refpeóliveGodshuyfenofte
Godskameren in te nemen, fonder voorweeten ende
confent van de voorfchrevc Gecommitteerden, t'elc-
ken op drie gulden te verbeuren, die bevonden fullen
worden contrarie gedaan te hebben.

Bly vende die voorfchrevc Ordonnantie, ende vordc-
re poinében in zyn volle vigeur.

PLAGAAT, tegen het imeemen en logeeren van vreemde arme luyden en Ambachtsjongens^
zoo in huyfen van particulieren, als Godshuyfin, ofGodskameren, den 11JU"
ly MD CXX; engerïnoveert den 2 2 April MOCXXF.

Ifoo niet tegenftaande de Ordonnantie, voor de Heeren Gecommitteerden, daar toe geilekzyn-
deefen op het ftuk van den Armen, ende te- de , ofte den Boekhouder der felver, die wdckc
gens de bedelaryen geëmaneert,ende op den daartoe fitten fullen in feekere kamer, (taande in hec
II Oftob. 161 ρ voorleeden laatft gereno- portaal van de Domkercke , ooilwaarts boven hec

Choor, befyden den ingang van het pand, ende van

NADER Placaat, tegen het tnneemen m logeeren van arme en onvermogende petfoonen, en
tegen de eygenaars j die fulks in hare huyfen toelaten ; en nopens die gecne die
van de Diaconie onderhoud gemeten , gepubliceert den y Septemh. MOlXXU ;
gerenoveert den 15 OBob. MOCXXIllApril MDCXXIF: %τ
jprtl MDCXXV; em% OStob, MDCXXFlL·

AlCùo

-ocr page 556-

Ifoo men dagelyks bevint, dat verfcheyden
perfoonen haar onderftaan hare huyi'en, ka-
meren ofte loodfen te verhiiuren aan vreem-
de van buytcn inkomende luyden, zynde van
geringe conditie, ofie defelve te ontfangen ende te lo-
geren, Tonder daar toe te hebben vefwerven confent
iiaa behooreni hoewel zulks by voorgaande Ordon-
nantiën en Publicatien op feekere pœnen is verbodenj
cn dat dikwilsgebeurt, dat foodanige luyden komende
te overlyden, ende nalatende kinderen,defelve kinde-
ren, door gebrek van middelen, komen tot lait van
deefe Stad ende Diaconie, waar door andere armen te
min konnen worden gefouhgeert, daar in dan noot-
faakelyk dient voorfien.

Soo is 't, dat myn Ed. Heeren van de Vroetfchap j
der Stad Utrecht by defen ordonneren, of'c geviele.
dat eenige perfonen van geringe conditie, fonder daar
toe conicnt, nchtervolgende de Ordonnantie ver.wor·
ven te hebben, by yemant ontfangen, ingenomen,
ofte gelogeert zynde, quamcn te overlyden, kint of
kinderen nalatende, dat de verhuurders der huyfin-
gen, kameren ofte loodfen, daar innc de voorfz on-
vermogende perfonen fullen wefçn overleden, ofte de
gene, die defelve Ïullen hebben ojitfangen ^ ingeno-
men ofte gelogeert i de nagelatene kint ofte kinderen,
t'haren kofte zullen moeten onderhouden en opbren-
gen. Ende foo yemand de macht niet en hadde om
zulks te doen, dat defelve aan den lyve geilraft, ofte
anderfints arbitralyk gecorrigeert zal worden, ter
difcrctie van den Gerechte.

II.

Ende indien zulk inneemen ofte logeercn gefchiet
ware met confent, ofte by toelatinge van den eyge-
naar ofte verhuurder der huyfen, kameren ofte lood-
fen, ende die gene die foodanige onvermogende pp-
foonen ingenomen ofte gelogeert hadde, de magt niet
cn hadde de kinderen te onderhouden en op te bren-
gen, zal zulks komen tot laften van den eygenaar,
ofte verhuurder i ende fal den ontfanger ofte innemer,
ofte die foodanige onvermogende perfoonen gelogeert
hadden, niet te min geftralt Worden foo geieyt is.

1 I I.

Welverftaande, dat hier inne niet begrepen cn fyn
foldaten alhier in garnifoen leggende, ende die by de
burgers ende inwoonders om de fervicc gelogeert
•worden. '

I V.

De Dekens van de Gilden en fulïen geenc leerjon*
gens in haar Gildeboeken aanteykenen,ofte doenaan-
teykenen , veel min het leerkints geld daar van ont-
fangen. ofte doen ontfangen, haar en zy alvorens ge-
bleeken, dat defelve binnen defer Stad ofte Vryheyd
van dien geboren fyn, ofte aldaar te woonen toegela-
ten zy, op pœne van drie Carolus gulden.

Item, indien ymand binnendefeStad ofte Vryheyc
van dien, quame te fterven, die van de Diaconie on-
derhout waar genietende, ofte genoten hadde , ende
eenige göederen achter lieten, zullen de felve goede··
ren komen ten profyte van de Diaconie, ten ware de
goederen merkelyken meer importeerden, als 't gene
oen overleden van de Diaconie hadde genoten : in wel-
ken gevalle de Diaconie niet meer en zal hebben te re-
peteren dan't gene aan den overleden, ofte den fynen
gedeylt mochtefyn geweeft, latendederefte totpro-
fyt van de erfgenamen, behoudens de Gafthuyfen,
Weeshuys ende andere Godshuyfen, ende Gifters ofte
Adminittraieurs van Godskameren haar gçrechtig-
heyd.

V I.

Item,indien die gene die van dc aalmoeÎTen leven,
bevonden wierden in eenige herbergen ofte op ande-
re plaatfen te drinken, fpelen, ofte eenige lichtveer-
digheyt te gebruyken , ofte ook binnen hare huyfen
fulks te bedryven , ofte anders haar geld onnuttelyfc
te verquiften, fullen defelve datelyk in den tuchthuy-
fe geftelt, of anderfints gecorrigeert worden, ter dif·
cretie van den Gerechte.

V I 1.

Ende op dat al ende een yeder hier van kennilTc
mag krygen j foo fal defe gepubliceert ende gedrukt
worden, ook aan de Schouten van de Gebuurten bin-
nen dcefe Stad ende de Vryheyt der felvcr, elk een
exemplaar daar van gelevert, om heure refpeâive ge-
buuren voor te lefen j ende dat dan voorts geen igno-
rantie naamaals hier van en wcrdegeprsctcndeert, foo
fal deefe mette principale Ordonnantie, alle half jaar,
regt voor de vervaartyt, by Publicatie gerenovecrc
worden. Aldus provifionelyk by de Vroetfchap der
Stad Utrecht gearrefteert, den ip Augufty lózi.
My preient, J. C. de Leerdam.

tegen de vreemde beedelaars, en op het onderhoud

Ρ LAG A AT, Uge» het halen en eyjfchen van giften op Cors- en Nieuwjaars avond, langs de
ftraten en aan de huyjen j den 14 Novemb MOCXX11L

e Vroetfchap deefer Stad, overwegende dat geene andere oorfaaken, die ymand foude mogenwe-
het hoogty t van Corsmiflè ende het Nieuwe- ten voor te wenden, van nu voortaan binnen defe Stadi
jaar zyn aanftaande, ende dat als dan diver- nog ook in de Vryheyt van dien , eenige Corsavond

ofte Nieuwejaaren meer te eyifchen of halen, van wie

het ook zy, op arbitraile correétie 5 gelyk ook allen
burgers ende inwoonders deefer Stad ende der felver
Vryheyt, by defen ook wel expreflelyken verboden
word , geene Corsavond ofte Nieuwejaar in fulkct
voegen te geven, op pcene van by yder te verbeuren
eene gulden, tot behoef van den Officier ende den ar-
men, elks de hclftc} dog om de dienften ende laften,
die de fakkedragers,by tyde van brand (datGod ver-
hoeden wil) onderworpen ende fubjeft zyn, word

hcnluyden by de Vroedfchap voorfz geaccordeerrende

toegelaten haren ommegang op Vaftenavond, als
van ouds.

fche foorten van menfchen, de eene onder
titule zyner dicnften , de andere onder een ander
dekmantel, hun weder zullen meynen te onderftaan de
goede luyden langs de llraten , aan hare huyfingen
ende elders, Corsavond ende Nieuwjaar te eyifchen,
ende anderfints onbefchaamdelyk af le vorderen, het
welke door de meenigte groote penningen impor-
teert , het welke myn Heeren voornoemt gerefolveert
zyn langer niet te gedogen, maar volkomentlyk af
te fchafièn, te meer, om de jegenwoordigen koüe-
lyken ende duuren tyd , interdiccert ende verbiet al-
fulks allen ende eenen yder , hy zy oud ofce jong,
mans ofte vrouwen, onderdekfel van eenige dienften

of ampien, die fy fouden mogen hebben, nog onder

Ι//£τ tegen is ook voorfien hy de Ordonnantiën op het Onderhoud van den Armen ^ van den lö Novemb. tóo^i tn
' naderhand by die van den 8 Septemb, i6z8 , en opgevolgde Remvatien. Siet op Num. i v, en xvi 11.

x. ^ÏO^hlCKTl^. tegen het bedelm,onder pratext^^Corsavond, demi Dec.

'en meermaakn vernieuwt ^ foo als hier onder vermeit word,

Mya

-ocr page 557-

Î5I

VANDEARMEN. ÎL BOEK. ΧΙΙΙΤΙΊ.

Mya Hceren Schout, Borgemeefteren, Sche-
penen, cn Vióedlchap Jeefer Stad, inter-
dicceren by defen wel cxprciTelyk en fcher-
pelyk cenen ygelyk, hy zy jong, of oud,
onder prietexc van Coisavond by de huyfen te gaan

Defe Publicatie is meermalen vernieuwt, als den 11 Decemb. i6^%, 1548^ ιόςΐ- lï Γ}Ζρ*ηΙ \ ΓΓΓ'"' 1

I66I, 165., ,66, ; ζχ Decemb. DecemL 16

XI. PLACAAT op het voorfz fubjeêi , geampUeert den 22 'Decemb. MOCXXVIÏl m

meermalen vernieuwt > geïyk aan het eynde defer vermeit word.

Alfoo dc Regeerders deefer Stad , tot weeringe
van alle bedelarye, ende beeter onderhoud
van den oprechten armen, onlangsdoen pu·
bliceeren hebben een bequameOrdonnantie,
waar'door de openbaare beedelarye lïierkelyk is koo-
men te cefleeren, tot ontlaftinge van de goede ge-
meente} ende dat by defelve Ordonnantie onder an-
deren mede wel fcherpelyk verboden vvorc, op Gors-
avonden ende Nieuwe-jaaren te gaan beedelen, trog-
gelen, ofte in eenigerley wylb aalmoeflen te eyfchen

ten eynde eenmaal de voorfchréve exceflive
grootc licentie ende ongeregeltheyc mochte ophou-
den , renoverende de voorgemelde Ordonnantie, nog-
maal wel fcherpelyk by deelen interdiceeren ende ver-
bieden eenen yegelyk, }ong ende oud, op Gorsavond,
Nieuwejaar, ofteeenige andere dagen te gaan beede-
len, troggelen, ofte in ceniger manieren aalmocflcn
te eyfchen, binnen deefe Stad ofte de Vryheyt vau
dien, ofte ook elders ten platten Lande, aifoo men
van mceninge is tegens foodanigc moetwillige over-
n'^m- van uvtier Stad te moeten vertrecken öcc. treeders llndelyk te executeeren dc pœnen in de
End^at men in voorgaaiide jaaren bevonden ii^eeft, ^rdonnantie begrepen, fonder eenige connivcntiej

Doemr,

dat verfcheyde perfonen, fonder agt te geven op hét
verbod, t'elcken reyfegedaan, hun niet ontfien heb-
ben, op defelve dagen , ftoutelyk, en met grote im-
portuniteyt, voor der goederMuyden deuren te gaan,
ende defelve de aalmoéifen genoegiaam af té dwirigenj
waar toe mede groote oorfaake gégevcn hebben, dat
eenigéluyden,'uyt een quade gewoonte, op fodanige
dagen,fonderonderfcheyt ende fonderkenniflète dra-
gen, of dc aalmoeflen welbefteed waren of nict,gro-
re deylingcri hebben gedaan, ook Γ00, dat fommige
BeedelaVs,' boven het'geld, dat hun gegeeven was,
nog foo veel broods vergadert hadden, dat men be-
vonden heeft, dat zy het ièlve tot meftinge van hoen-
deren endé verckcns vcrkoftj jaa, dat erger is^ aan
deefer Stads wallen ende elders weggeworpen hebBenj
misbruyckende alfulks feer fchandclyk de aalmoeflen,
henluyden by de goede luyden gegeven, dewelcke,
indien gegeeven waren aan de armen-beforgers, die
de conditie endé nood der felver beter bekent is, had-
den konnen ftrecken tot foulagement van meenigê be-
droefde eerlyke harten, die hun ontfien de goede luy-
den moeyelyk té vallen.

^ . ' O- -........^

Igelyk dan ook by deelen gewaarl"ch©uwt worden al-
len borgercn ende ingefeetenen deefer Srad, duï zy
géenderhande deylinge publiecquelyk op der ftr.uitcn,
voorpoorten ofte deuren meer doen, ofte laten dc;n,
op de verbeurte van drie guldens,die hun metterdaad
afgehaalt zullen worden, by de geene die by de Or-
donöantie daar toe geauthorifeert zyn ; maar die gee-
ne, die geneygt zyn caritate aan den oprechten armen
te bewyfen, defelve fullen believen zulks mildelyk te
doen aan dc Diaconen der Gereformeerde kertke, of
de Gecommitteerden tot de bedeylinge van den huys-
armen, die, naar voorgaande informatie ende kennif-
fe van der armen gelegentheyt, de deylinge, naa ver-
eyfch van een yeders nood, met fonderlinge forgvul-
digheyt ende difcretic zyn doende.

Wyders wert by deefen wel expreflelyk geinterdi-
ceert, den Diaconen ende anderen armen-beforgerj?,
voortaan te bedeylen der foldatcn vrouwen, welckec
mans in ander guarnifoen vertrocken zyn; maar lul-
len defelve met haare kinderen hun moeten trans-
porteeren , ter plaatfc daar haar mans in guarnifoen
leggen.

Soois 'ti dat myne Heeren de Regeerders voor

Oen inhoud van defe Publicatie ^ is met weynige woorden gerenoveert^ den j i Oecemh. 1^29, 1650, 1631,1622,

165}, 1634, i63f, 16^5, 1637J 1639, 1640, 1641, ^»1644, in defer voegen'.
Gclyk mede niemand fal mogen gaan troggelen, of eenige nieuvvjaren, of aalmoeflen eyfchen, op pœne
als in de Ordonnantie op het ftuk van den Armen.

Xli. PLACAAT tegen het Nieuwjaar eyjfcheny onder pratext van het geven van Jïmanakk^ ^

en tegen de Loteryen^ den 4 Januar, MT>CL·

zy , op arbitrale corrcdie j geÏyk allen burgers ende
inwoonders defer Stad, en derfeiver Vryheyd, by de-
fen ook expreflelyk verboden word, eenige nieuwja·
ren in fulker voegen tc geven, op pœne van by yücr
te verbeuren drie gulden, tot behoef van den Öificicr
en den armen, elk de helft. ^

Gelyk nog by delen verboden worden de Lote-
ryen, die eenige binnco defe Stad ende Vryheyd van
dien voor haar felven, oite hare kinderen , Icdert eeni·
gen tyd herwaarts, eygener aiidoritcyt, hebben op-
gerecht, annullerendc en vernietigende alle defelve by
defen, met bevel van de ingeleyde penningen refpe-
â:ive te reftitueeren 1 ende inierdicceren daar mede
voort tc varen , ofte foodanige loteryen in het werk
te ftellen, op de verbeurte van dc Waren , ende goe-
deren , daar over geloot word, ten behoeven van den
Officier ende Ambachiskamer, half en half.

Alfoo , niet tegenilaande Voorgaande Publica
tien ende Verbod , verfcheyde perfoonen,
foo van buyten, als van binnen defer Stad,
hun onderftaan met het geven van Almanak-
ken, ende anders, de een onder pretext van zyne
dienften, cn de andere onder een anderen dekmantel,
nieuwjaar te eyflchen , ende anderfints onbeichaam-
delyk af te vorderen , 't welk myn Heeren Regeer-
ders defer Stad'gerelblveert zyn langer niet tc gedo-
gen. Soo is 't, dat by defen geinterdiceertende ver-
boden word allen en een yder, hy zy oud of jong,
mans ofie vrouwen .onder dekfel van eenige dien rten,
of ampten, die zy fouden mogen hebben , nog on-
der eenige andere oorfaken, die y mand foude mogen
weten voor te wenden, van nu voortaan binnen de-
fe Stad, nog ook in de Vryheyd van dien , met het
geven van almanakken, ende anders , eenige nieuw-
jarcn meer tc eyflchen , of halen, van wie het ook.

'^ψη de Loteryen zyn nog nadere Puhlicaiien gedmn^ ah van den iz July il O^ob, 1710, en ^Januar,

17^8. Siet boven den v, Tyt. Num. iv.

III, Dal. '' Aaaa' XIII. AM-

beedelen, op pœne van aangetaft, gefchavotteert,of
anders arbitralyk gecorri^eert te worden, tot difcrc-
tie vân den Gerechte. Ende die gene, die bevonden
worden die voorlz beedelaars yets te geeven, zullen
verbeuren driegulden, ten profyre van den Officier.

-ocr page 558-

'^4,8 TEGEN DE VREÊMDE BEEDELAARS EN OP HÉT ONDERHOUD

DeVroetfchapdoor de daaglykfe occurremien
, in ervaringe komende, dat, onaangefien de
' Ordpnnaotie, geëraanpert en doen publice-
ren,fop op het Huk van den Armen, als te-
gens de beedelaars ,'ende van buyten inkoomende cp-
vermogende .perfonen, mitsgaders die foodanige in·
neemen ende logeeren, c>f aw iwlîce.haare huyferi en^,
dek^meren, in't geheel of deel, verhuuren, even*
wel defelve Ordonnantie niet word volkonxentlyk ge·
obferveerrj foo is't, dat de Heeren Byrgemeefteren
ende Vroedfchap^deefer Stad, daaromme de vporfz
Ordonnantie en gevolgde Aropliatie by defen doen re-
noveeren, luydcnde, als volgt.

Fiat infertio van de Puhlicatte van den ii July
MDcxx, en de Ampïiatie van den 19 Augu^.

XIII. AMPLIATIE *van het Flacaat van den ii July 1620, tn 19 Augufi. den iz

JprilMUCXX/,

Voorts Iaat men weten alle burgeren en ingeÎeteBee

Siet hier boven Num. ν 11, ν i .

MDCXXII.

deferStad ende de Vryheyd van dien, dat zy, ende
elk van hen, die den vreemde inlcoomende pcrfoneoi
voorgenoemt logeeren, innèemen, of yet aan defelve
verhuuren, ten langften binnen acht dagen na der fel-
ver aankomfte, fulke perfoonen zullen hebben te ad.
djjcperen, ende brengen voor myne Heeren van dea
Gerechte, omme aldaar te betonen van haar compor-
tement, wettelyk befcheyd van de plaatfe daar zy
laatft hebben gewoont, of anderfints goede Îîitisfaâne
ende antwoord te geven, op \ geene hen gevraagt
zal worden j op verbeurte by den logeerder, ofte ver-
huurder, zulks niet doende,van driegulden, deeene
helft tot behoef van den Officier, en de ander helft
voor den aanbrenger j en eens gewaarfchouwt zyndc»
ende niet compareerende, elke acht dagen daar na ge·
lyke drie gulden.

XIV. ORDONNANTIE ^ dat de Schippers en Schuytevoerders geen vreemde Beedelaars na de

Stad fuUen voeren, dent^Januar. MDCXXXIL

ÉL ' ΙΓ0Ρ men dagelyks hoe langs foo meer bevind,
f\ dat, ni,et legenftaande alle dcvoirenter con-
# \ trarie gedaan, alhier binnenjdeefê Stad koo·
^ men , ende by dehuyfen gaan beedèlen, vee-
Ie vreemde beedelaars ende vagabunden,, meeft, ge'cau-
feert doordien dé fchippers endje fchuy te voerders de
feïvê van andere plaatfen hier bren^gen, waar door dik-
wüs gebeurt, dat defelve binnen 'deefe Stad blyven,
fchuylen, ende, by verloop ofte vcrfterf, hare kin-
deren tot lafte van de Sta(J alWci; laten. Soo is 't,;dat
de Vroedfchap der Stad Utrechi; alle de fchippers en-

xv^

PLACAAT, van geen perfoonen in Gafthuyfen i of Gödskameren in te neemn, cf met ge·
fundeerde gif ten te beneficeeren^ als met een ûùe van de Ambachtskmer ^ m
isAprtlMDCXXXr.

de fehuycevoerdexs, alhjertehii^i horende,wel fcher-
pelyk interdicéert ende verSjed ,'. voortaan eenigebee-·.
delaars , hare vrouwen ofcé tónderen, binnea dèefe
Stad'ofte Vrybeyc van, dien, racer tc breng^sn , op'
poene van fufpenüe ofteprivatie van hèt veeir^ èndc.
dat fy 'foodanige beedelaars ^^ t'haren boften, fuMen
moeten wederom doeó^voereh, ofte felvW'onderhou-
den j, ende fullèn allen and wen fchippers ^eldc,'f s t^huy»
horende boven dat fy defelve beedelaars fiillen
moeten weder te rugge voeren,"daareobovcea nog at·
bitrailyk gecorrigeert worden.

De Regeerders der Stad Utrecht, bevindende
dat het getal van dç armen ende onyermo-
Bfindc perfonen endp famijien binnçn deçfe
Stad., hoe langs fo n^er toeneemt, tot g^o-
té befwaajrnifle van de rçfpeitive CoJHegipn vp^deAr·
m'en-belorgersi tendeele mede gecauleert door'tin-
nemen van vreemde onvermogende luyden in Gods-
kamçren, ende 't beneficeren van dçfçlve mçt gefun-
deerde giften , tot groot naadeel van de oprechte de-
fer Stads ingeborene armen, hebben goe'tgevondén by

provifie te interdiceren, gelyk geinterdiceert word by j len mogen voorfien. Aótum' dén 13 April kSjj*. Lager
defen, de Huysmeefters en Regenten van de Gailhuy^ ftont, my Secretaris prefent, ende was onderteekenr,
ien , mitsgaders de Gifters cnïe Adminiftrateurs van J. van der Nypoort. Gepublicecrt by klokluydiflgc
dé Godskameren binnen defe Stad ende Vryheyd van van den Sjtadnuyfe te Utrecht,wor^ l'oUtoy op denii
dien, als ook dePotmeefters van der armen potten in May iÖ3f. By my, C.'de Ridder.
ée refpcébive kercken, mitsgaders de Collatéurs van

XVi. PO^AAÎT^^^î^î:/^ fiihjf^î, geampUeert den 4 FebruarTUO CLllïT

AIfoo de Vroedfchap der Stad Utrecht bevind, teurs van andere gefundeerde giften, mitsgaders die
dat, alhoewel d'armoede binnen defe Stad van de Diaconye ende AalmoefenierS'kamer, ende
.hoe,langer hoe meer toeneemt, echter dage-
lyks óngequalificeerde perfonen, van buyten
inkomende, in Gafthuyfen ende Godskameren inge-
nomen , ende tot allerley bedeylingen geadmitteert
werden , ende de ingeborenen daar door gefruftreert,
immers te foberder moeten werden bedeylt , onaan-
gefien by het xxx. ende xxxi.'articulen van de Or-
donnantie, den 11 April löjo.op't ftukvan den Armen
geëmaneert, fulks ftriktclyk is verbóden 5 foo is *t,
dat de voorfz Vroedfchap , omme te beter daar inne
Ée voorfien, goedgevonden endé nodig geacht heeft
op nieuws te interdiceren alle Huysmeeilers ende Re-
genten van Gafthuyfen, Giftersende Adminiftrateurs
van Godskameren binnen defe Stad ende Vryheyt van
dien, dePotmeefters in de rcfpeólive kerken, Coll>-

andere gcftindeerde giftea, van nu vooj'taan gccnc
perfonen in Gaflhuylen ofte Godskamercsi in te ne-
men, ofte met fchotels, ofte giften te beneficeren,
ten zy^ henltyden alvorens by fchriftelykje adç van, de
Ambaçhïs-kamer blyckc, dat foodanige perfonen gc-
.qualificeert fyn om alhier te mogen wormen, op poe-
ne dat de collatie van fodanige plaats ofte gifte, voor
die reyfe metter daat vervallen zal aan de Gecoromit^
teerden van dé Amba'chts-kamer voor'fz, die een an-
der gequalificeert' perfoon ofte familie daar medé zul·

van de

alle andere, eenige adminiftratie vanbedeylinge heb-
bende, van nu voortaan eenige perfonen van buyten
ingekomen, ende geen borgers fynde \ hoe langé ja·
ren defelve binnen defe Stad ofte Vryheyd van dien,
ook buyten lafle mochten hebben gewoont, in Gaft-
huyfen of Godskameren in te nemen, met fchotels
ofte giften te beneficeren, ofte tot eenige bedcyling®
te admitteren, voor ende aleer by de Gecommi^ecf'
den van^ de Ambachtskamér op der ièlver qualifica^e
geinforineert, ende daar van fchriftelyk vertoon ge-
daan, ofte behoorlyk confenttot iηwooninge verwor-
ven zal zyn j welke Gecommitteerden van de Am-
bachtskamer alleen daar van kenniilè fullen hebben te

of de voorfz perfonen gequalificeert zyn
het geene voorfz ofte nicti' alles ©p poene dat «e

nemen

-ocr page 559-

VAN DE armen. IL BOEK. ΧΙΙΠΤΤ. ίίί

Jatie van foodanige plaats ofte gifte voor die rcyfe met-
ier daat vervallen zal aan de Gecommitteerden van de
Ambachts-kamer vooriz , die een ander gequalificccri
perfoon of familie daar mede fullen mogen voorfien :
gelyk nog by defen verftaan ende veiklaartword,dat
<jie onvermogende perfoonen, die alhier geboren ofte
borgers geweeft zynde, ofre confent vanmwooninge
gehid hebbende, elders fig mettcr woon begeven,
ende aldaar jaar en dag gewoont hebben, indien zy-
luyden naderhand wederom hier metter woon willen
komen, gehouden zullen Tynjfo wel als andere vreem-
delingen, op nieuws confent tot inwooninge tc ver-
foeken. Accoideert, in kennifle van my, J. van dç
Nypoort.

XVII. ORDONNANTIE tegens de Beedelaars, dm 27 Novemb. MOCXXXFIL

Alfoo niet tegenftaande by de Ordonnantie te-
gens de Beedelaars, ende van buyten inkoo-
mende onvermogende perfoonen, wel ilrifte-
lyk verboden is alhier te gaan bedelen,trog
gelen, of met kloppen, bellen of anderfints voor der
goeder luyden huyfen aalmoeflen te eyfchen, het fsl-
vc eenigen tyt herwaartsfeer gecontravcnieert is, waar
toe groteoorfaake gegeven heeft, dat herwaarts over
vcele uytDuytsland verdrevene ende verlopene arme
perfoonen gekomen ende geweett j^yn, dewelke haar
tot wercken ende arbeyden willende begeeven, men
genegen is volgens Chriftelycke liefde voort te helpen
ende te adfifteeren; maar geenfints onder dat priçtext
alle vreemde ende uytheemfche lediggangers ende va-
gabundcn alhier te locken ende toe te laten} foo is'c,
dat de Vroedfchap deefer Stad, om foodanige open-
baare beedelarye te weeren, goetgevonden heeft by

XVIII. NADERE Ordonnantie, foo op't fluk vandenArmen, als tegens de Bedelaars ende van

buyten inkomende onvermogende perfonen, als ook die geene die fodanige in haare
' huyfen, kamer en ofte bod/en ontfangen ofte logeeren, ojte defelve daar aan ver^
huuren, den 8 Septemb. MT>CXXFIII; gerenoveert den i Oecemb,
MOCXXIX; 20 April en den Novemb. ΜΊ)€ΧΧΧΙ; x6 Oâfob.
MDCXXXII ; 8 April MOCXL; gecorrigeert m geamplieert dei$
11 April ΜΊ) CL,

Alfoo (1) de Vroedfchap deefer Stad cjMgelyks
klachtelyk berigt word, dat de armoede al-
hier hoe langer fo meerder, ende de bedeyl-
' ders der fel ver befwaarlyker vak} dat ook
door de menichvuldtge armen, die nu ende dan, foo
in dc Stad, als de Vryheyt van dien, van buyten ge-
komen ende heymelyk ingekropen zyn, de oprechte
defer Stads ingeborenc armen le foberlycker moeten
worden getraóteert, ja zulks, dat indien daar inne
niet naader voorfien en werde, en geftuyt die geene
die nog meer van buyten fouden willen innekoiaaen ,
gefchapen is, dat men eyndelyk nog de een nog de
ander en zal konnen helpen, ende behoorlykmet aal-
moeflen byilaanj dat mede eenige hun niet en ontfien
daagelyks te gaan bedelen, ook met kloppen ende bel-
len voor der goeder luyden huyfen itouielycken aal-
moeflen te eyfchen, onaangeiien zulks tot meermalen
ilriételyk is verboden; foo is't, dat de Vroedfchap
voorfz, omme behoorlyk daar inne te voorfien, ge
rcfumcert hebbende voorgaande Ordonnantiën daar te.-
gens gecmanecrt, goedgevonden heefr op nieuws te
ordonneren ende ûatueren by defen, de poini^ten en-
de articulen hier naa volgende.

In den eerften, foo zullen alle vreemde ende uyt-
hcemfchevagabunden, lediggangers, bedelaars,mans
ende vrouwen, jong ende oud, (2) ende voorts ge-
neralyk alle vreemde perfoonen van aalmoeifen leven-
de, ende die niet volkomentlyk aan de (g) Gecommit-
tierden 'van de Amhachts-kamer konnen doen blycken,
dat zy geftadig (4) fes jaren lang,fonder aalmoefiente
genieten, binnen defe Stad gewoont, ende hun eer-
lyk ende ûille gedraagen hebben, 't zy defelve zelfs
Huys houden, ofte met anderen inwoonen, uyt deefe
Stad ende de Vryheyd van dien moeten vertrccken,
cjnnen veertien naaftkomcnde dagen, fonder hun na·
wiaals tc onderwinden weder daar in te komen, dan
«net behoorlyk confent, op poene m aangctaû, tc
IIL ΌξβΙ

waterente brood geftelr,gefchavotteert, of anderfints
gecorrigeert tc worden , tot difcretie fgn den Ge-
rechte.

I 1.

Ende die foodanige (5) vagabunden ende bedelaars
in haare huyfen ofte woningen ontfangen, ofte meer
als eene nacht logeeren, (6) die fal men (naar voor-
gaande çorre£tie van de voorfz boven verbod ende fon·
der confent weder innegekomen perfoonen) hiet de^·
felve ter Stad ende Vryheyd van dien uyt doen gaan,
met gelyk bevel van niet weder in te korsien, a^s dopr
toelatinge, ende op poene als boven,

1 I 1.

Ende omme tot kennifle te mogen komen van de
behoeftige perfoonen, mitsgaders bedelaars, die haar
alhier, contrarie de Ordt)nnantie, zyn onthoudende, en·
de (7) geen fes jaren in defe Stad of de Vryheyd vat|
dien, continuelyk hebben gewoont, ende mede van
foldaten vrouwen, welker mans io andere guarnifoe·
nen zyn vertrocken, ofte hen in andere Heeren dien-
iten hebben begeven, foo word geordonneert ende
belaft de Schouten van de refpeébive gebuurten defer
Stad ende Vryheyd van dien, binnen veertien digen
na de publicatie dçefes, aan de (8} Ambachts-kamer
over te leveren een memorie , gefchreven in leesbaren
fchrifte, inhoudende de namen van de perfonen, lyn^
de van geringe conditie, jnsgelyks van foldaten vrou»
wen, welcker mans »yη vertrocken, die in hare re-
fpeârive (p) gebuurten woonen ofte logeeren, daar
by voegende hoe lange defelve alhier hebben gewoont,
ende in wat gebuurte, op |^œne van by yeder gebi€.
kigeSchout verbeurt tc worden drie guldens, ten be-
hoeve van den Officier, (10)

(II) I V.

Ende zullen daarenboven binnen defe Stad de Hooft*
mannen van de Schutterye, yeder in zyn ^mrtler, en·
dt in de Fmfteden de Scboutm endfGertwten r^fj^ifir
Aaaa % Vf

deefen wel fcherpelyk te verbieden allen ende eenye*
der, jong ende oud, mans ende vrouwen, wie het
ook loude mogen wefen, van nu voortaan alhier tç
gaan beedelen, troggelen, ofte in ceniger manierert
langs de huyfen aalmoeifen te eyfchen, op poene daf
delelve in het luchthuys gebracht iullen worden, on
aldaar by deHeeren Gecommitteerden inhaarlicdçrre-
guard gedaan ende gedifponeert te werden, zulks dc«·
felve bevinden gullen te behooren, fonder dat y mand
foodanige leediggangers en beedelaars voor de deuren
ofte langes de llraaten deylingen zullen mogen doen ,
op de verbeurte van driç gulden i ponder ook den
Officier ofte Opficbters iii het exccuieeren van defcn
te mogen misf^^ggen of misdoen, op pcçne als in do
Ordonnantie op het ftuk van den Armen, die men
verttaat in alle zyne poinften vordcrs te blyven van
weerden.

-ocr page 560-

)

556 TEGEN DE VREEMDE BEEDELAARS, EN OP HET ONDERHOUD

ir j fcherp reguard ende tocficht nemen,
'voorfz is naagekomen -werde.

Tnsgelyks zullen de Diaconen ende (ii) Aalmoeje-
niers^ yder in haarQuartier, onderfoeckcn, hoe lan-
ge de arme ende behoeftige perfoonen, die by hen·
Juyden, foo ordinaris, als extraordinaris worden be

de "

hebben gewoont
vinden den tyd van fes ("i^) jaaren hier gewoont te
hebben, daar van zullen zy de naamen, mitsgaders
ook van der foldaten vrouwen, wekker mans alhier
geen guarnifoen en houden, binnen den voorfz tyd
van veertien daagen (14) aan de voorfz Ambachts-
'kamer fchriftelyk overleveren.

V I.

Wyders word geinterdiceert alle andere uytheem-
fche perfoonen, vagabunden, lediggangers ende be-
delaars, mans ende vrouwen, jong ende oud, (if)
ende voorts alle vreemde luydenvan aalmoeHen leven-
de, hier te vooren niet gewoont hebbende, van nu
voortaan binnen defe Stad of de Vryheyd van dien te
komen, om langer als vier en twintig uuren te ver-
blyven , ende dan door te paflercn, fonder bedelen
Voor der goeder luyden haar deuren, ofte op publyke
plaatfen, op poene van aangetaft, gefchavotteert, eni
voorts gebannen of anderfints gecorrigeert te worden,
tot difcretie van myn Heeren van den Gerechte.

VII.

Gelyk dan ook niemand, wie hy zy, woonende bin-
nen defe Stad of Vryheyd van dien, zaJ mogen enige
der voorgenoemde perfoonen Janger als eenen nacht
logeeren of accommoderen ^ veel min'ophouden of
©enige plaatfen verhauren, fonder daar toe dés ande-
ren daags van denHooftman van 't Quartier confent
verworven te hebben, op pœne van nefFens het felve
gefelfchap by den gemelten Gerechte uytter Stad en-
de Vryheyd voorfz geftelt tè worden, ende niet we-
der daar inne te komen, dan met confent, op poene
van banniiïêment.

(15) V I I I.

Ende indien eenige foodanige vanbuyten inkomen-
de perfoonen, die by (17) den Hooftman van't Quar-
tier toegelaten waren langer als eenen nacht te verbly-
ven, van meyninge waren nog langer hier te blyven,
zullen die geene die defelve met confent als voren ge-
logeert hebben, den eerften maandag daaraan volgen-
de, (18) voornóens, 't felve de Vroedfchap te ken-
nen geven , daar die voorfz van buyten inkomende
perfoonen zullen moeten verfoeken confent om hier te
mogen blyven : ende en zal niemant, van wat ftaat
ofte conditie hy zy , foodanige perfoonen alsdan lan-
ger mogen logeeren, veel min zyn huys, kamer ofte
lootfe aan defelve te verhuuren ,fondergéiïen te hebben
't fchriftelyk confent van de (ip) Vroedfchap voorfz,
op poene van geen huur ofteflaappenningen met rech t
te mogen eyflchen, ende daarenboven te verbeurende
boete van drieguldens, t*appliceren als boven.

I X.

Gelyk ook niemand foodanige perfoonen oftë am-
bachts-jongens zal mogen innemen , logeeren, ofte
huyfen, kameren ofte löotfen aan defelve verhuuren,
alwaar 't dat fy te voren eens of meermalen van ande-
ren ontfangen , gelogeert ofte ingenomen Waren ge-
wecft, ofte ook huyfen, kameren ofte lootfen in hu-
re hadden gehad, ten fy hem blykeby fchriftelyk (zo)
appoinftement, dat defelve confent om hier te mo-
gen vvoonen, verkregen hebben, of den tyd vaii (zi)
fes Jaren in de Stad ofte Vryheyd van dien continue-
Jyk hebben gewoontop pœne als voóren by yeder
van de contraventeurs tc verbeuren.

Edde of 'c geviele dat eenige perfoonen van gerin-

ge conditie, fonder daar toe confent C achtervolgen-
de defe Ordonnantie) verworven te hebben, ofte geen
(il ) fes jaren in de Stad ofte Vryheyd van dien ge-
woont hebbende , quamen te overlyden, kind ofte
kinderen nalatende, fullen de verhuurders der huy-
fingen, kameren ofte lootfen, daar inne de voorfz on-
vermogende perfonen zullen wefen overleden, ofte de
geene die defelve zullen hebben ontfangen, ingeno-
men ofte gelogeert, de nagelatene kind ofte kinderen
t'haren kofte moeten onderhouden ende opbrengen ,
alwaar 't dat fy te voren by anderen gelogeert waren
geweeft , ofte eenige andere huyfen, kameren ofte
lootfen in huure hadden gehad j ende foo yemand de
macht niet en hadde om fulks tedoen, zaldefelveaan
den lyvegeftraft,of anderfints arbitralykgecorrigeert
worden, ter difcretie van den Gerechte.

X I.

Ende indien 't felve innemen ofte logeren gefchicc
ware met confent ofte by toelatinge van den eygenaar
ofte verhuurder der huylën, kameren ofte Ιοοιίεη,εη
die gene die foodanige onvermogende perfonen inge-
nomen ofte gelogeert hadde, de macht niet en hadde
de kinderen'te onderhouden ende op te brepgen, zal
zulks komen tot laften van den eygenaar of verhuur-
der j ende zal den omfanget ofte inneemer, ofte die
foodanige onvermogende pWfoncn gelogeert hadde,
niet te min geftraft worden foo gefeyt is.

X I I.

Dog zoo zulk innemen ofte logeeren ware gefchier,
buyten confènt ofte ^toelatinge van den eygenaar ofte
verhuurder der huyfen, kameren ofte lootfen, ende
dat de onvermogende overleden perfonen te voren by
andere ingenomen ofte gelogeert waren geweeft,ofte
van anderen huyfen, kameren ofte lootfen in huure
hadden gehad, foo zullen de achtergelatene kind ofte
kindereó, komen tot laffe van de eerfte verhuurders
ofte l^eerders, ende zal den lèften verhuurder ofte
logeerder ^dies niet tegenftaande geftraft werden als
voren.

XIII.

Ende foo de eerfte logeerders ofte verhuurders insgc*
lyks niet magtig en waren foodanige kind ofte kinde-
ren tc onderhouden, zullen alle mede worden geftraft
gelyk den leften logeerder ofte verhuurder.

Welverftaande, dat hier inne niet begrepen en zyn
foldaten alhier in guarnifoen leggende , en die by dc
burgers énde inwoonders om de fcr^ice gelogeert
worden,

X V.

(2,3) Dog fullen die geene die eenige foldaten in
hare huyfen, kameren, ichuuren of andere plaatfen,
hoedanig die genaamt Ibuden mogen worden , loge-
ren, of die ook aan foldaten foodanige verhuuren, ge-
houden wefen, fowanneer eenig van deCompagnien
van heure gelogeerde foldaten, of daar zy logimentcn
aan verhuurt hebben, uyt dit guarnifoen in een ander
zyn vertogen, ende delelve foldaten dies niet te min
alhier weder inkomen , ende zy ofte heure vrouwen
ende kinderen alhier blyven reiideren , zulk aan de
(24) Ambachts-kamer aan te brengen j gelyk zy ook
gehouden zullen wefen aan te brengen, ioo wanneer
heure gelogeerde foldaten, of daarzy huyfen, kame-
ren ofte lootfen aan verhuurt hebben, 'tzy met ofte
zonder paspoort of verlof uyt den dienft zyn gefchcy
den, ende alhier dies niet tegenftaande haar woon-
plaatfe houden 5 insgelyks de vrouwen, welker nwns
in andere Heeren dienften zyn vertogen, ten langften
binnen fes weecken, na dat defelve foldaten hcuren,
dienft zullen hebben verlaaten, ofte haar in andere
Heeren dienfte zullen hebben begeven, alles roet na-
men ende toenamen, ook van de vrouwen,ende hoe-
veel kinderen daar zyn, ende van wat Cowp^goic,

dat Ί geene

:yk, in deStad ofie Vryheyd van dien, cominuelyk
ibben gewoont j ende alle die geene die zy niet be·

-ocr page 561-

VAN DE ARMEN. II. BOEK, XlIL TI7,

557

opjpoene van'drie guldens, t'appliccren als boven;
,ende|dat al;wi]ke kinderen,als byaflyvigheyd of weg-
lopingc, hier fouden mogen blyven, zullen komen
,cnde welen tot lafte van ,de gebrekigCt ende in cas fy
daar toe niet magii^ en zyn, zullen geftrafc worden
als in vjoorgaandc articulen.

XVI.

Word nog geintcrdiceert eenige gelicentieerde fol-
daten, of die beuren dienft zullen hebben verlaten,
ofte ook foldaten in een andere plaats guarnifoen hou-
dende, insgelyks foldaten vrouwen, wekker mans in'
andere guarnifoenen, ofte andere Heeren dienften zyn
vertogen, te logeeren, in te nemen, ofte huyfen,
kameren ofte loocfen daar aan te verhuuren, afwaatj
't dat zy te vooren eens of meermaalen van anderen
ontfangen, gelogeert ofte ingenomen waren geweeft,
ofte huyfen , kameren ofte lootfen in hure hadden
gehad, ten ware by (if) appoinótement van de Vroed-
ichap bleecké, dat delelve confent,om alhier te mo-
gen woonen, verworven hadden, op pœne als voo·
ren.

XVII.

Endé by aldien de lefte verhuurders ofte logeerders
niet machtig en waren de nagelatene kind ofte kinde-
ren te onderhouden, zoo zullen die komen tot lafte
van de voorgaande logeerders ofte verhuurders; ende
zal den leften verhuurder des niet te min geftraft wor-
den v^olgens de voorgaande articulen; ende fo zy geen
van allen daar toe fuffifant en zyn, zullen zy alle daar
i)ver, in conformité als voren , werden gecorrigeert.
{16) XVIII.
De Deeckens van de Gilden en zullen geene leer-
jongens in heure Gildeboekcn aanteykenen, ofte doen
aanteykenen , veel min het leerkinds-geld daar van
ontfangen ofte doen ontfangen , haar enzy alvorens
gebleeken, dat defelve binnen defe Stad ofte Vryheyd
van dien geboren zyn, ofte aldaar te woonen toegela-
ten fyn, op de verbeurte van drie guldens,

X I X.

Voorts word wel fcherpelyk bevolen alle andere ar-
me perfoonên, jong ende oud , binnen defe Stad ofte
de Vryheyd van dien geboren , of over de ( 27 ) fes
jaren alhier gcwoont, ende in alle ftilheyd hun gedra-
gen hebbende, hun te wachten van nu voortaan te
gaan bédelen , ivoggeXcvi^ {z^) aankloppen ^ ofte in
çenige manieren aalmoeflèn te eyiTchen , bidden ofte
ontfangen, binnen defe Stad ende Vryheyd, voor of
in de kerken, op de ftraten of merkten, voor de poor-
ten , op kermiiTen of feeftdagen, op begravingen van
dooden, op bancquetten , bruyloiten, Hobgtyden,
Corsavondeh of Nieuw jaren, direébelyk of indircâe-
lyk, onder wat dekfel of ichyn fulks ook foude mo-
gen werden ^cëxculëcrt , niemand uytgefondert, /t
zy ambachts-jongens , klerken , marskramertjens of
eenige anderen , wie 't ook foude mogen zyn, op
pœne van te moeten vertrekken, met bevel.van niet we-
der te komen , dan met confent als voren gefeyt is,
op pœne by 't eerfte articule geftatueert.

X X.

Otn welke openbare bedelaryc te weeren, geftelt
iyn vier mannen, welcker laft is alle dagen geSadig-
lyk, elk in zyn Quartieromme te gaan, ende fcher-
pelyk te bevelen, die zy bedelende bevinden, zulks
le laten ende te gaan werken, of hun te contenteren
met aaJmoelTen naa haar qualificatie hen toegevoegt;
\velke geftelde mannen zCillcn opteyckenen de namen
ende toenamen, ook de werk- ende flaapplaatfen van
^danige moetwillige overtreders, ende defelve myn
Heeren van den Gerechte overleveren, omme by
«enluydcn daar tegensvoorfien te werden naa behoren.

Ç , XXI.

ponder dat zulcke overtreders, over de vermanin-
gen ende examinatien, hun by de geftelde mannen te
doen, defelve zullen mogen injurieren, misièggen of
misdoen, op pœne van datelyk aangetaft, openbaar-
lyk gefchavotteert, gegeelfelt, ende voorts uytter
Stad gejaagt, of anderiints geftrafc te werden, ter
difcretie van den Gerechte.

X X 1 I.

Gelyk ook niemand (zp) de voorfz mannen in '.c
exerceren van haar ampt, zullen mogen eenige ver-
hinderinge ofte beleifel aandoen, misleggen ofte te
misdoen, met woorden ofte met werken, op de ver-
beurte van fes guldens, ende arbitrale correftie.
XXIII.

Ende want defe Ordonnantie (30) gemaakt is om
^oede politie te onderhouden, tot extirpatie van alle
vreemde vagabunden ende bedelaars., ende tot beter
onderhoud van den oprechten armen, daar aan dc
aalmoeflen behouden fyn ; foo word alle borgeren en-
de ingeletenen defer Stad ende Vryheyd van dicn(j i)
verboden, eenige deylingen publyckelycken op ler
ftraten, voor poorten of deuren, naa date dcfes meer
te doen ofte laten doen, op pœne van drie guldens
t'elckera reyfe te verbeuren, appliceren de eene
helfte van dien ten behoeve van den aanbrenger, en-
de de andere helfte ten behoeve van de geene die de
bekeuringe doen zal; ende fullen de ouders voor ha-
re kinderen, ende de meefters ende vrouwen voor ha-
re boden moeten verantwoorden.

XXIV.

Tot welke bekeuringe ende executie van dien, be-
neifens den Officier defer Stad , mede geauthorifeert
zyn, de voorfz vier mannen, mitsgaders defer Stads
Letterdienàars , Boden, opfichters op de vuylRis,en
dienaars van de Tuftitie.

XXV.

Welyerftaande, dat hier inne niet en zyn begrepen
deylingen van Provcns, inKercken, Capellen, ende
Gafthuyfeo gcfundeert.

XXVI.

Maar de gene die geneygt zyn cantaten aan den op-
rechten armen te bewyfen, die zullen zulks mildelyk
believen te doen (31) in de Sondaagfche buifen, en-
de als men voor den armen, door bevel van de Ed.
Vroedichappe, een generaale omgang ende colleile
zal doen, op daagen aireede geordonneert, ofte als
nog te ordonneren, naar dat den noot der armen be-
vonden fal worden te vereyfchen.

(Π) XXVII.

Word mede geinterdiceert, alle borgeren ende in·
gefetenen defer Stad ende Vryheid van dien , eenige
particuliere Colleden voor yemand te doen , of ee-
nige aalmoeiTen voor anderen te gaan bedelen, op dç
verbeurte van drie guldens, waar van de eene helft
zal komen ten behoeve van den aanbrenger, ende dc
andere helft ten behoeve van den Officier, ofte den
geenen die de executie doen zal.

XXVIII.

Item, indien yemand binnen defe Stad ofte Vry·
heyd van dien quame te fterven, die van de Diaco-
nye ofte Aalmoeflenierskamer, onderhoud ware genie-
tende ofte genoten hadde, ende eenige goederen ach-
terliete, zullen defelve goederen komen ten profyte
van de Diaconye ofte Aalmoefleniers-kamer, ten "ware
de goederen mcrckelycken meer importeerden, als 't
gene den overledene hadde genoten, in welken gevalle
men niet meer zal hebben te repeteren, dan 't geene
aan den overledene ofte den zynen gedeylt mochte zyn
geweeft, latende de refte tot protyt van de erfgena-
men, behoudens de Gafthuyfen, Weeshuyfen enJç
andere Godshuyfen, ende de Gifters ofte Adminiftra"
teurs van Godskameren hare eerechtieheyd.
.XXIX

Item, indien die gene die van dç aalmoeiTen zyn Îeven-
Aaaa^ de,

-ocr page 562-

'^4,8 TEGEN DE VREÊMDE BEEDELAARS EN OP HÉT ONDERHOUD

de, bevonden werden in eenige herbergen ofte op an
dere plaatfen tc drincken, fpelen ofte eenige ligtveer-
digheyd te gebruycken, ofte ook binnen hare huyfen
2ulks te bedryven, ofte anders haar geld onnuttelyk
te verquiiten, zullen defelve datelyk in hechtenis ge-
ftelc ofte anderilnts gecorrigeert worden,ter dilcretie
van myn Heeren van den Gerechte, ofte andere daar
toe geauthorifeert.

XXX.

ren, eenige adminiibatie van deylinge hebbende, van
nu voortaan eenige vreemde uythecmfche perfoonen
te mogen bedeylen,:enzy dat hen blycke, dat defel-
ve den tyd van (34) fes jaren in de Stad ofte behoor-
lyk confent,om alhier te mogen vvoonen,zullen heb-
ben verworven.

XXXI.

Interdicerende mede alle Huysmeefters van de
• G ifthuyfen, Gifters ende Adminiftrateurs van Gods-
kameren, yemand van buyten inkomende, ende die
binnen deefe Stad ofte der felver Vryheyd geen (jj·)
fes jaren gewoont cn hebben, in de rcfpeftive Gods-
huyfen ofte Godskamercn in te nemen, zonder voor-
weten ende confent van de Gecommitteerden van de
Ambachtskamer, t'elckenop drie guldens te verbeu-
ren , die bevonden zullen worden contrarie gedaan tc
hebben.

XXXII.

Laftende insgelyks de Armenbeforgers, niemand te

Interdicerende voorts deDiaconen, ende alle ande- beJeylen,die heur kinderen totlediggaanhouden,ne-

maar dat zy zoodanige perfoonen de aalmoeflen on-
trecken, ter tyd zy heur kinderen aan handwercken,
ofte om de goedeluyden te dienen,zullen hebben be-
itelt. Aldus gedaan en gearrefteert, by myn Heeren
Burgermeefteren en Vroedfchap voornoemt, den n
April 1Ö50. My prefent, ende was onderteekent, J.
van der Nypoort. Gepubliceert van den Stadhuylc
t'Utrecht, naar voorgaande klokluyding, met gc^
woonlyke afliftentie, op den 24 April By my,
en was onderteekent, C. de Ridder.

( I ) De Ordonmnïün voor den jare 1650 hebben deze navolgende voorreden.

Alfoo de Ordonnantie, loo op het ftuk van den Armen, als tegen de beedelaars ende van buyten Ïnkoo·
mende onvermogende perfoonen gemaakt, federt eenigen tyd weynig is onderhouden ende geachtervolgt ge-
weeft, daar inne men, vermits de groote meenigte der vreemde Duytfche foldaten met derfelvergevolgen,
niet behoorlyk heeft konnen voorfien, waar door die weekclykfe en jaarlykfe coltóen , federt eenigen tyd
herwaarts op veel na foo verre niet hebben ingebracht, als wel voor defen , ende dat de oprechte armen de·
fer Stad daar door grootelyke worden verkort} foo is't, dat myne Heeren van de Vroedfchap, omme dc
goede bergers ende ingefetenen van alle beedelaryen voor haar deuren tc ontlaften , ende ten eynde eenydcr
des te liberaaldef in de weekelykfe ende aanftaande jaarlykfe colleélen mag contribueeren , goedgevonden
hebben defelve Ordonnantie op den Armen tè doen renoveeren ^ omrae voortaan ftriktelyk onderhouden tc
worden, op de poene daar inne geftatueert, luydende defelve als volgt.
il) In voorige Ordonnantiënfiaat Mer nog^ kreupelen en blinden.

(3) *Tgeen alhier curjyf is^ is in de laatfle Ordonnantie van itffo hygekoomef.

(4) voorige Ordonnantiën hebben, vier jaren lang, van dato dcfes aftc reekcncB,
(f ) In voorige fiaat hier nog hy, weder ingekoomen.

{6) De voorige Ordonnantiën voegen'er nog by, eten, drinken of flapen verleenen.
(y ) In voorige^ dc naatl voorleden vier jaaren.

(5) In voorige, Heeren Gecommitteerden van dc Ambachts-kamcr, ofte den Boekhouder.

(p) De voorige hebben, gebuerten binnen den tyd van vier jaren met der woon zyn gekomen, of by anderen

zyn komen inwoonen, of logeeren.
( 10 ) De voorige voegen achter dit artykel nog hy. En fullen de voorfz Heeren Gecommitteerden , of heurcn
Boekhouder daar toe fitten, in de kamrr daar zy heure vergadering zyn houdende , ftaande in 't portaal
van de Domskerk, ooftwaarts boven het Choor, bezyden den ingang van het pa'nt.
(11) Dit artyk. is in dé Ordonnantie van i6yo bygekomen.

( 12 ) De voorige Ordonnantiën hebben, Heeren Gecommitteerden tot de bedeyling van dc Huysarmcn.

(13) 1% voorige, vier.

(14) In voorige vind men, na de Publicatie defcr aan dc Heeren Gecommitteerden van de Ambachts-kamcr»

( 1 f ) Jls op num. i.

(16 ) De voorige Ordonnantiën hebben hier nbg twee artykelen, die in die van 16^0 zyn uytgelaten.

Art. VII.

Ordonneerendc overfulks allen den geenen, die foodanige perfoonen fullen komen te logeeren, denaaraen
van defelve perfoonen, mitsgaders hare eygene naamen en woonplaatfen,in een briefken met leesbaar fchrifc
gefchreeven , denfelvén avond, als fy die fullen logeeren, in den Stadhuyfein zekere bufle daartOCgeordon·
necrt, aan te brengen, by verbeurte van drie gulden, te appliceeren deen helfic ten behoeven van den Ofi·
cier, en d'ander heifte ten behoeven van den aanbrenger.

Art. VIII.

Welke briefkens de opfigters op de armen gehouden fullen wefen ^le morgen tc vifitccren, en daar na
een yeder van ben luyden in zyn Quartier tegaan fien, of foodanige perfoonen weder fyn vertoogen, op poe-
ne van caflatie van heuren dienft.
<17) In voorige, by myn Heeren van den Gerechte.

(18) In voorige, des nanoens tuflchen twee en diie uuren 't felvcdc Heeren Gecommitteerden, of denBocIc*
houder van de Ambachtskamer.

(19) In voorige leefi men^ van de Kamer.

(20) In voorige fiaat, billet van den Boekhouder van de Ambachtskamcr.
(2.1, 21) In voorige, vier jaren voor de publicatie defer.

( 25 ) Het begin van het xvi artyk. in de voorige Ordonnantiën luyd aldus. Ordonneerendc mitsdien, dat van
nu voortaan alle borgeren, in- en opgefetenen van de Stad en Vryheyd van dien, die eenige foWatcn &c.
( 24) De voori^ Ordonnantiën hebben, luiks den eerften maandag daar aan volgende, aan de Heeren Gecom-
mitteerden van de Ambachtskamer, of heuren Boekhouder aan tc brengen &c.
(2f ) In de voorige fiaat, by fchriftelyk billet van den Boekhouder van de Heeren Gccommittcerdeo van de
Ambachtskamer bleeke &c.

( z6) Tuffchen defe artykelen zyn in de voorige Ordonnantiën nog twee andere gevosgt, die in dt Qrdm^ntie van
tófo zyn uytgelaten^

Are.

-ocr page 563-

VAN DE ARMEN. Π. BOEK. ΧΙΪΙ. ΤΙΖ m

Art. XIX.

De Hccren Gfecommitteerden van de Ambachtskamer fullen aile aangcbragtc, of vap buyten ingekome
perfoonen, fynde van geringe conditie, ambagtsjongens, gelicentieerde, of beuren dienft verlaten hebbende
ioldaten,aIs ook de foldaten,welker Gompagnien van hierfyn vertoogen, ende haar in deieStad onthouden^
ende medé alle foldateii vrouwen, welkers mans in andere garnifoenen y ofte in anderen Heeren dienft fyn ver-
trokken, voor hun ontbieden, en allen den geenen, die ly bevinden fullen buyten de Stad, of Vryheydvan
dien geboofen te fyn, ende niet volkoomlyk kunnen vertoonen , dat fy buyten laft van de Diaconie ofte
anderen konnen leeven, als ook dat by verfterf ofte auiugie,heure vrouwen,weduwen,ofte kinderen, nieç
fullen wefen'tot befwaaariheyd van de Stad, ordonneeren te vertrekken,

X X<

Laflende de Heeren Gecommitteerden voornoemt geen kinderen aan te neemen, welker ouders tegen de
oi dre alhier fullen hebben gewoont, nog ook welker ouders buyten dcStad, ofte Vryheydvàn dien fyn over·*
leden, fonder expres confent.
(17) In voorige Ordonnantiën.^ vier jaren.

(28 ) Dit woord met curfyf gedrukt ^ is in de Orâoiinantie van i<JfO hygehomen,
(zp ) In voorige Ordonnantiën ^ van de borgereiï ot ïngefetenen.
( 50) In ie voorige fiaa4. hier npg Aj» by de Regeerders defer Stad,

(31) De voorige hebben hier nog, ook alle bediendens van Abdyeö, Gloofteren ende Conventen.

(32) De voonge^Ordonnantien luyden, als men voor den armen door bevel van de Ed. Vroedfchap een gene»
raie omgatig zaj dóen op Corsavqpd, den goeden Vrydag, en andere dagen, aireede geordonneert,

(3^) InyoArige Ordonnantiën mrd hier nog een artykelgevonden, '/ wHk in die van « uytgeïaten,

Art* X X X.

' Woi-d ook by défe^e iVequentatie van der Stad , en de Vryheyd van dien verboden alle, die met melaats·
heyd of lafarie iyn befmet, ordonneeren alfulks allert den geehen, die hun tot nti toe daar inne mogten ont·
houden hebbéiii 'ntóde hinfteh^veerden dagen, daar «yt'te v^^ fonder weder daar binnen te komen,'

op poeae van aangetaft, gevangen geftelt, gefçhavotteerc,of anderûnts gecorrigcerc te wigrdcn, tot difcretie
van den Gerechte,

( 54,.3f ) -^Is oj> futm. ff. _ _

XIX. ÇliAGAAT, dat der Soldaten vrouwen, van Compagnien die na een ander garnifoen ge^
^ ' tré^n zyn, alhier niet fullen mogen bhven, en bedeelt worden, den 4, ΐ$·'

bruar, M'DCLlll

AIfoo niet tegengaande by de Ordonnantie op
het iluk van den Armen, den24 April i6fO
van den Stadhuyib alhier laatftgepubliceert,
de ioldaten vrouwen, wdker mans in ande··
re garnifoenen, ofte in andere Heeren dienft zyn ver-
togen, fcherpelyk verboden word alhier te verblyven,
ende de burgers ende inwoonders deefer Stad gernter-
diceert die tt bgeeren, ofte huyfeii, kameren ofte
loötfen aan defclve te verhuuren , op poene van drie
gulden te verbeuren, ende geen huur ofte flaappen-
ningen met recht te mogen eyil^ben, ende daarenbo·
ven, dat, in cas van overlyden ofte wcgloopen der
felver, de naargelaten kind ofte kinderen lullen komen
tot laite van defelve verhuurders ofte logeerders, men
evenwel van tyd tot tyd bevind, dat foodanige vrou-
wen , in plaatfe van met hare kinderen baar mans te

XX. AMPLIATIE Van de Ordonnantie op

MOCLIK

De Vroedfchap der Stad Utrecht, naarder be-
richt zynde, dat de vreemde armen binnen
defe Stad ende de Vryheyd van dien (eer toe-
nemen, tot nadeel van de ingeboornen , die
felfsi vermits de menichte, befwaarlyk koftncn wor-
den bedeyIt, heeft goedgevonden dOrdonnantie öp
't ftuk van den Armen t'amplieren,als bier na volgt:
Dat voortaan aan niemant de inwooninge fal wor-
den vergund, dan die effedivelyk acht jaren buyten
bedelarye, ende fonder eenige bedey linge genoten te
hebben, haar eerlyk binnen defe Stad hebben ge-
neert.

Dat geene gelicentieerde foldaten, nochte harewe-
volgen, ende met deiêlvc te vertrekken , alhier zyn
verblyvende > tot onverdragelyke lafte van de armen·
bsforgers, die by deefe tyd nocb Veelc te kort ko^·
men, ende de gequalifîceerde armen niet en konnen
naar behooren aduileeren ; foo^ hebben myn Heereti
Burgermceftcren ende Vroedfchap deefer Stad nodig
geacht,by deefen nochmaal teordonjieeren ende be-
veelen, dé foldatfen vrouwen,van de compagnien die
Van hier in andere garnifoenen vertroldcen zyn, hun
na deiêlve te begeven , met interdi(5lie aan de Diaco·
nen ende Aalmocfeniers van aan de felve bedeylinge te
doen, ende waarfchouwinge aat) de logeerders ofver·
huurders der huyiingen ofte kameren, van hun fcha*
de te verhoeden > aifoo men van meeninge is de pœi>
nen van de Ordonnantie aan henlieden te executee«
ren.

*t onderhoud van den armen, dm CMaart

duwen , inwoninge zal worden vergund, dan die al-
hier in guarnifoen leggende, binnen defe Stad gecaf*
feert ofte gelicentieert zyn.

Dat mede geene inwooninge zal worden toegeftaae
aan foldaten , welker compagnien van hier verleyd
wordende, ^luyden alsdan vanfelfs alhier, ofte ter
plaatfe daar zy komen, haar pafporten nemen,

Ënde dit alles op foodanige pqenen, als in reguard
van alle ongequalificeerde perCbnen, by de lefte Ordon-
nantie, foo'tegens de bewoondcrs als verhuurders der
huyfingen ende kameren,fyn geftatueert. Accordeert,
in kenniiTe ven my, J. van der Nypoprt,

XXl. publicatie, tegens *t verblyven alhier van vrouwen ende kinderen van Perfoonen ^dii

haar in vreemde Heeren dienfl begeven, den 18 Maart MDCLVL

Alfoo tot kennifle van de Heeren Borgermee- tinge van krygsvolk, die alhier te Lande voor , en·
fteren ende Regeerders der Stad Utrecht ge- de tiytten naam van vreemde Heeren, (onder confent
komen is,dat,hiett€genftaandeverfcheyden gedaan worden , defelve lichtingen niet alleen niet op
^ Placaten van de Hoog Mog. Heeren Staten eo houden, maar hoe langer hoe meer van allen kan-
'^cneraal gemaakt ende gepublicccrt^ tegens de lich-1 ten toepçmeo ende gepieegt worden, tet Bjerkely

Jken

-ocr page 564-

ïr

^So TEGEN DEIVREEMDE BEEDELAARS, EN OP HET ONDERHOUD

ken oiidienft van den Linde, cnde infonderheyt van
defe Stad, foo is 'c, dat myne voornoemde Heeren
hebben geordonneertende geilatueert, ordonneren en
ibtueeren mits defen, dat niemant van hare onderda-
nen (binnen haar El. Stad woonende) zullen vermo-
gen haar te begeven in andere vreemde Hecrendiepft,
op pœne , dat zoo wie ter contrarie komt te doen,
ofte algereets zoude mogen hebben gedaan, ende on
der dat dekfel hare vrouwen ende kinderen verlaten ,
omme tot lafte van de armen-beforgers alhier te ver-
blyven, daar över aan den lyve,ofte anders arbitralyk
fullen worden geftraft, tot difcietievandenGcrechte:
willen ende ordonneren mede, dat fuike verlatene
vrouwen met hare kinderen, aanftonts uyt deze Stad
zullen hebben te vertrekken, ende hare mans te vol-
gen. Verbiedende voorts alle borgers ende inwoon
ders defer Stad, alfulke verlateiie vrouwen te logeren,
huyfen, kameren ofte lootfen aan defelve te yerhue·
ren, op poene van fes guldens te verbeuren, ende geen
huere of ilaappenningcn met recht te mogen eyiTchenj
ende daarenboven dat in cas van overlyden ofte wech-
lopen der felver vrouwen,de nagelaten kind ofte kin-
deren zullen komen tot lafte van dezelve verhuerders
ofte logeerders. Interdicerende ten dien eynde die van
de Diaconye, Aalnioeflenierskamer, ende andere ar-
men-beforgers , aan de voornoemde verlatene vrou-
wen ofie kinderen eenige bedeylinge te doen; ende
zal de voorverhaalde pecuniele boeiegekeert worden,
voor de eene helfte ten behoeve van de Ambachts-
kamer, ende de ander helfte ten behoeve van den aan-
brenger. Accordeert, in kennifle van my, j. van der
Nypoort.

RESOLUTIEV rakende de giualificatie Ut het recht van inwooning ; den 31 May
MOCLXXK

ΙΓ00 men bevind, dat veek haarqualificeeren
tot de inwooning, door acht jaren verblyf
alhier, zonder zig te erneeren als huyshou-
dende luyden, tot merkelyke befwaaring
van der armen bedeylinge j word mede bekent ge-

XXII.

maakt , dat de acht jaaren, by de Ordonnantie ver«
eylcht, alleen zullen worden gereekent , dewelke
ymand in formeele huyshouding alhier heeft doorge-
bracht, zonder te genieten cenigc- bedeyling , of on-
derftant, ' j

■■.fi

XXlll. ELUCIDATIE op de voorfz Refilütie» den- i6July MOCLXXXVIIL

' deyllnge genoten, ofte fig met'bedelarye beholpen.

Dat aan eenige ouders werdende geaccordeert het '
recht ran inwooninge, van het zelve recht niet en
zullen mogen jouiïTeren der felver kinderen| buyten
iéfe Stad ende dé yryhçyd yàn dienj voor date van"
't'Vböifz vèrkrégen régt, geboren, maar zullen fo-
danige kinderen r t'eeniger tyd het recht van inwoo-
ninge komende te vcrfoecken, haar moeten regule-
ren en 'qualificeren naar gemelte Refolutie van den
May i67f op't ituk van de inwooninge genomen'^

«vj,., „v» .j ww.w.,»,_________ _____O.....dewelcke by defen wort gehouden voor gerenovcerc.

van inwooninge, den'tyd van twee jaaren alhier een Accordeert, in kennifle'van my, C. van Steenwinc-

huyshoudinge zullen hebben gehad, ende geene be- kei., r j

XXïV. ΡÜBLICATIE , tegen het^ logeeren van Soldaten vrouwen, welkers maris elders in gar»

, ' . nijoen leggen j den χ May M Ό C L XXX; gerenoveert demi
t.;/ .May MOCLXXXIL

e Vroedfchap gehoort het rapport van haare
' Ëd. Achtb. Gecommitteerdens, heeft, tot
elucidatie ende ampliatie van haar Ed. Refo-
. lutie van den 31 May löjf., nopende de qua-
Jificatie ende recht Van inwooninge genoomen, pro-'
vifioheiyk göedgéVOnden éiide veribani ' " --

Dat een foldaati foo lang hy in den dienft is, niet
zal worden gerekent eenige huyshoudinge te hebben.

Dat geene perionen by de Gecommitteerden van
de Aalmoefleniers-kamer zullen mogen worden be-
deylt, ten fy defelve naar dato van het verkregen regt

urgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, bevindende, dat de armoede dagelyks
meer ende meer toeneemt, foodanig, dat de
armen-beforgers onmachtig zyn haare eygene
armen te onderhouden , heeft nochmaal goedgevon-
den allen ende een yegelyken te waarfchouwen, dat
fy haar ftriktelyk zullen hebben te reguleeren na de
Ordonnanrie,op het llukvan den Armen, met de na-
dere Ampliatien van dien,van lyi tot tytgecmaneert}
verilaandc cnde ordonneercnde by deefen nogmaal wel
ernftelyk , dar alle vrouwen van foldaten , elders in
guarni/ben leggende, ofte van deferteurs, aanftonts

met haare kinderen uyt deeze Stad zullen hebben te
vertrekken, en hare mans te volgen ; verbiedende voorts
alle burgers ende inwoonders deefer Stad , foodanige
vrouwen, gelyk alle andere ongequalificeerde totdc
inwooninge, te logeeren, huyien, kameren of loot-
fen aan dezelve te verhuuren , op pœne van fes gul-
den, cnde geen huure of flaappenningen met rechtte
'mogen eyflchen } ende daarenboven, dar, ïnas nn
overlyden of wegloopen der felver, de nagelaten kind
of kinderen zullen komen tot lafte van de verhuurders
of logeerders,volgens de Ordonnantie, dewelke men
gefint is voortaan fcherpelyk re executeeren.

XXV.

orgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U
trecht, bevindende dat de armoede dagelyks
meerder ende meerder toeneemt,foodanig dat
de Armenbeforgers onmagtig zyn haare eyge-
ne , ofte ingeboorne, armen te onderhouden, heeft
nogmaal goedgevonden alle ende een ygelyk te waar-
Ichouwen, dat zy haar ftriclelyk zullen hebben te re-

NADER Placaat, tegen het verhuuren van huyfen of kamers aan Joldaten vrouwen^ of
andere tot de inwooning onbevoegf^ den 5 Maart MDCLXXXFL

de haar mans te volgen : verbiedende voorts alle bor-
gers ende inwoonders defer Stad, foodanige vrouwen
ende kinders (gelyk alle andere ongequalificeerde tot
de iowooninge) te logeren, huyfen, kamers ofte loot-
fen aan defelve te verhuuren, op pœne van fes gul'
dens, ende geen huur- ofte flaappenningen metrcgf:
te mogen eyfchen.'ende daarenboven, dat in cas van

guleren na de Ordonnantie op 't ftuk van den Armen, overlyden of wegloopen der felver , de naargelatcn
met de naadere Ampliatien van dien, van tyd tot tyd kind, ofte kinderen, zullen komen tot lafte van dc
gcëmaneertj verftaande .cnde ordonnerende by defen eygenaars, verhuurders of logeerders, in conforff»^
wel ernftelyk, dat alle vrouwen van foldaten, welc- van de voorfchreve Ordonnantie, cnde Amplia"^®
kers Regiment, ofte Compagnie , uyt defe Stad ko- van dien, op 't ftuk van den Armen geëraaneert: la*
men,te vertrecken, ofte elders inGuarnifoen zyn leg- ftendc ende ordonnerende de Schouten van dcgcbuur-
gende, ofie van deferteurs, aanftondi met haare kin- ten, aanftonds na het ontfangen defes, defcRefolu"®
deren uyt defe Stad zullen hebben te vertrecken, co- haar gebuurenvoor te lefen, ende foo voorts vanjaaf

-ocr page 565-

van de armen. îl ÈOÉK. αΐΠ.ΤΪΤ.

tot jaaf, acht daagcn na Vcrvaartyd van PaaiTchen,
naar voorgaande convocatie, daar inne tc continue-
ren, ende defclvc te renoveren} op poene dat by na·
latigheyd van dien, den Schout van de gebuurte» ten
behoeve van 't Stads kinderhuys, de iomme van fes
gulden zal verbeuren ι ende binnen den tyd van drie
dagen een memorie van de gemelte földaten vrouwen^
ende kinders, die in haar gebuurte mogte gebleven
zyn, ter Secretarye deefer Stad over te leveren, op
gelycke pccrck Aldus gepubliceerc van den Stadhuy-
ie te Utrecht, op den 5 Maart itfSi. Onder iVondï
In kennifle van my, Corn, de Ruever.

Burgermeefteren ende Vroedfchap deefer Stad ,
inhsereerende hare voorgaande Publicatien, en
fpecialyk die van den f Marty laatftle-
den, laften ende ordonneercn nochmaal allen
vrouwen van földaten , welkers regiment of compa-
gnie uyt deefe Stad komen te vcrtrccken , ofte elders
in guarnifoen zyn leggende , aanftonts roet hare kin-
deren uyc defe Stad te vertrecken, ende haar mans te
volgen} laftende wel expreflelyk de vrouwen der föl-
daten , dewelke binnen weynig dagen uyt decfe Stad
na Breda , of elders tullen 'vertrecken^ lYamèntclyk
hare mans mét hare kinderen te volgen j verbiedende
voorts alle burgers ende inwoonderis deefer Stad i foö·
danige vrouwen ende kinderen te logeeren , huyfen,
kameren of lootfen te verhuuren, op pœne als by dé
voorfz Publicatie.

XXVI. RENOVATIE van het voorfz Placaat, den 13 A^rtl MDCLXXXÏÏ.

XXVII. JN ADER Renovatie van het voorfz Placaat, den ï8 ÖÜok MD CL XXXIX; gO

renoveert den 8 Novemk MDCXCVIL

Borgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, als nog inhasrerende voorgaande Publi*
catien , ende fpecialyk die van den 5 Marty
iö8(5. laatftleden , defen aangaande gedaan »
laften ende ordonneren nogmaal alle vrouwen van föl-
daten ende ruyters, aanftonds met hare kinderen uyt
defe Stad te vertrekken, ende hare mans in de refpe-
ftive guarnifoenen te volgen.

Verbiedende voorts alle borgers ende inwoönders
defer Stad , ende de Vryheyd van dien ^ foodanige
vrouwen en kinderen ( gelyk alle andere ongequalifi-
ceerden tot de inwooninge)te logeeren, huyfen, ka-
mers ofte lootfen aan defelve te verhuuren j op poenö
van vyf en twintig gulden , t'elkèn reyfe te verbeu-
ren , en geen huur- of Îlaappcnningen mec recht lé
mogen eyflchen} ende daarenboven, dat,by ftervert
of wegloopen van de moeders, de nagelaten kind 0^
kinderen fullen komen tot lafte van de eygenaars,
verhuurders of logeerders, in conformité van de Or-
donnantie en Ampliatien op 't ftuk van den Armen ge-
emaneert. Aldus gedaan ende gearrefteert by de Ed.
Heeren Borgermeefteren ende Vroedfchap der Stad
Utrecht, op den 2,8 Oftober En gepubliceerc
den 2p dito. In kennifle van myGor. de Ruever.

XXVIII. PLAÇA AT, ten firn voorfz ^ den 13 May MDC X Cl X.

Borgermeefteren ende Vroedfchap deefer Stad,
als nog inhicrerende voorgaande Publicatien,en
fpecialyk die van den f Maart iö86 laatftle-
den, deefen aangaande gedaan, laften en or-
donneren nogmaals alle vrouwen van földaten, aan-
ftonds met hare kinderen uyt defe Sud te vertrecken,
en hare mans in de refpeftive guarnifoenen te volgen,
ende wel fpecialyk de vrouwen der földaten, dewel-
ke binnen weynig dagen na 's Hertogenbofch ftaan te
vertrecken , hare mans met hare kinderen aldaar te
volgen. Verbiedende voorts alle borgers en inwoon-
ders deler Stad ende de Vryheyt van dien, foodanige
vrouwen en kinderen (gelyk alle andere ongequalifi^
ceerden tot de inwoningc)te logeren,huyfen, kamerS
of lootfen aan defelve te verhuren, op pœne van vyf
en twintig gulden t'elcken reyfe te verbeuren ^ en
geen huur of ilaappenningen te mogen eyfchen j en
daarenboven, dat by fterven of wegloopen van de
moeders, de nagelate kind ofte kinderen zullen komert
tot laften van dc eygenaars, verhuurders of logeerders,
in conformité van de Ordonnantie ende Ampliatien op
het ftik van den Armen geëmatieert. Aldus gepu-
bliccert van den Stadhuyfe te Utrecht, op den zj
May In kennifle van my. Cor. de Ruever.

XXIX. ORDONNANTIE op het voorfz fubjeB» geamplieert den 21 Àpril MT)CCF,

Borgermeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht,
bevindende, dat, contrarie de Ordonnantie
op 't ftuk van den Armen, van dato den 14
April 1650, en vCrfcheyde Publicatien tegen
het logeeren van iöldaten vrouwen, die haar mans in
andere guarnifoenen leggen, en andere geringe per-
foonen, die geen recht van inwooninge hebben, eg-
ter verfcheyde van fodanige alhier logementen weten
te vinden , en eenige dâgen aan dén anderen langs de
ftraten gaan bedden, en daar door ook dikmaal komt
te gebeuren, dat, by verfterf, de kinder~en tot laften
dcfer Stads Aalmoefleniers-kamer komen; foo is 't,
dat Haar Ed. Agtbare daàr tegeii op 't ernftigile wil-
lende vooriien, interdicören en verbieden by defen al-
le ende eenyegelyk in defe Stad en Vryheyd van dien,
in haare huyfen ende Wooningen te ontfangen, niet
alleen eenige vreemde ende uytheemfche perfoonen,
vagabunden, lediggangers, bedelaars, mans of vrou-
of oud, maar ook földaten vrouwen , wiens
inans alhier niet in guarnifoen leggen, en geen recht
van inwooninge hebben, ende voorts generalyk alle
vreemde luyden, van aalmoeÎTen levende, op poene
van niet alleen daar door de fa&ó vervallen te zyn van
naar borgerfchap of recht van inwooninge, maar ook
van ^nftonds, fonder eenige conniventie, met de ge-
nc die zy logeeren, uyt decfe Stad en Vryheyd van
UI, Deth
dien, by den Ed.Gerechte geftelt te worden, ommé
noyt daar inne wederom te mogen komen.

Gelyk ook welexpreirelyk opgelykepœtift aan een
ygelyk in defe Stad en de Vryheyd van dien , verbo-
den word, eenige bedden, en ftroyj of diergelycke
te fpreyen, voor geringe reyfende luyden, ofte defel-
ve op eenigerhande manieren te logeeren, uytgeno-
men alleen die geene, die zulks, by een fpeciaal ap^
poinâiement van de Vroedlchap,is vergunt, en naar
alvorens, by ingenomc advys van den Hcere Hooft*
Ofiïcier, gebleken 2al zyn van haar eerlyk compor^
tcmcnc en goet gedrag.

Dat die perfoonen voor haare wooningén zullen
moeten uyrhangen een bordeken, met Stads Wapen,
continerende, Hier fpreyt men bedden voor de Re/fende
luyden^ met de hand van den Secretaris ondertekent,
op verbeurte van fes gulden ydcr reyfe, die daar van
in gebreken blyven} dat fy ook hare ilapers ofte nagt^
gaften niet langer zullen mogen logeeren als eene
nagt, fonder daar toe des anderen daags van denHéë-
re Hooft'Officier, ofte Hooftman van *t Quartier j
om redenen,fchriitclyk confent verworven te hcbbenj
ende foo vagabunden, dieven ende dief-eggcn of an-
dere fufpeöe perfoonen fig daar onder bevinden, ge-
hóuden wefen zulks aanftonts den Heeie Hooft-Öfii-
cier, of deflelfs Subftituyt, bekent te mafccn, allt«
Bbbb op

-ocr page 566-

op poene van arbitraire corrcétie.

Dac cyndelyk de opfichters op de bedelaryen, me-
de gehouden zullen wefen alle dagen geitadelyk in de
Stad, y der vooreen dardendecl ,om te gaan, en haar
pligccegens de bedelaars, volgens hare inftru6lie en
XX. arricul van de gemeke Ordonnantie, op'c ftuk
van den Armen, wel exaftelyk waar te nemen, en
neerilclyk te onderfoeken, waar die bedelaars meer als
eene nacht gelogeert hebben, op pœne van caflatie.
Aldus gepubliceert van den Stadhuyfe te Utrecht^,
morefolito^ op den 22, April ijof. In kenniÎTe vaa
my, E. V. Harscamp.

TEGEN DE VREEMDE BEEDELAARS, EN OP HET ONDERHOUD

XXX AN DERE Publicatie, ten fine voorfz, den i^Novemb. MT> CC IX; geremveert den 14

CMaürt MOCCXllL

orgermeefteren ende Vrbedfchap der Stad U-
trecht, dagelyks meer en meer gewaar wor-
dende, het groot befwaar ende lalt die de Ar-
men Kamers alhier komen te lyden, door 't ver-
blyf van veele vreemde arme luyden , hier geen recht
van inwooninge hebbende, ook van veele foldaten
vrouwen en kmderen , welkers mans of ouders elders
in guarnifoen zyn leggende , hebben , omme daar je-
gens te voorfien, goetgevonden te gelaften ende or-
donneeren, gelyk gefchiet by defen, dat alle vreemde
behoeftige perfonen , hier geen recht van inwoninge
hebbende, iïg binnen veertien dagen fullen hebben te
begeven na de plaatfen van hare geboorte, of va île
woonftcdej item, dac alle foldaten vrouwen, of kin-
deren , fig binnen den voorfz tyd Tullen moeten bege-
ven na de guarnifoenen van hare mans of vaders j ende
waarfchouwen Haar Ed. Achtbare by defen wel

Ifoo de Vroedfchap der Stad Utrecht dagelyks
klacht elyk bericht word, dat de armoede al-
hier, hoe langer zoo meerder, en deBedeel-
ders derzelver befwaarlyker valt, dat ook
door de menigvuldige armen, die nu en dan , zoo in
de Stad'als de Vryheyt van dien, van buyten geko-
men en heymelyk ingekroopen zyn, de oprechte de-
fer Stads ingeborene armen te foberlyker moeten wor-
den getradeert, ja zulks, dat, indien daarinne niet na-
der voorfien worde, en geftuyt de gene die nog meer
van buyten zouden willen innekomen, gefchapen is,
dat men eyndelyk nog d'een nog d'ander zal konnen
helpen , en behoorlyk met aalmoeffen byftaan; dat
mede eenige hun niet ontfien dagelyks te gaan bede-
len , ook met kloppen en bellen voor der goeder luy-
den huyfen ftoutelyk aalmoeflen te eyflchen, onaan·
gefien zulks tot meermalen ilriktelyk is verboden jioo
is 't, dat de Vroedfchap voorfz om behoorlyk daar
innete voorfienjgerefumeert hebbende de voorgaande
Ordonnantiën daar tegensgeëmaneert, goetgevonden
heeft op nieuws te ordonneren en ftatueren by de-
fen , de poinden en articulen hier na volgende.

In den eerften , zoo word by deze, aan alle vreem-
de geringe en arme menlchen , van wat Religie die
ook mogten wefen , het zy huyshoudende als onge-
trouwde, onder wat priEtext het ook zy, verboden,
voortaan in defe Stad, Voorfteden en Vryheden van
dien, met'er woon te komen, maar zulkn genood-
Isakt zyn, alhier komende, aanftonts te vercreliken,
©p pœne van de fa^o daar weder te worden uytgefet.

II.

Sullen ook die alhier, op dato van de Publicatie,
rog geen jaar hebben gewoont of verbleven zyn,
fchoon fig (volgens voorgaande Ordonnantiën) al aan
de Schouten der refpeélive gebuerten, hebben aange-
geven gehad , gehouden zyn, en genoodfaakt wor-
den , ( na dac fulks hen door den Schout van die
huysveften, huyfen of kameren te verhuuren, vorde-
re huysveiling , huur van huyiingen of kameren te
vergunnen,op poene van, conform de voorgaande Or-
donnantiën en Publicatien,gehouden te zyn de voorfz
perfonen, de lïood fulks vereyiTchende, ofte by ver-
fterf hare kinderen , felfs te moeten onderhouden,
fonder enige afllftentie van de ArmenKamersjfullende
dcrfelver perfonen ende goederen voor 't onderhoud
van de voorfz behoeftige perfonen en kinderen, con-
trarie dezen ingenomen ofte gehuysveft , wefen aan-
fprakelyk. Ende ten eynde niemant hier van ignoran-
tie mogte voorwenden, zal deze werden gepubliceert,
gedrukt ende geaffigeert na behooren. Aldus by re-
novatie van voorgaande Publicatie van den i8 Novem-
ber 1709. gearreiteert in de Vroedfchap op den 13
Marty i/ij.endevan den Stadhuyfe alhier,folito,
gepubliceert den 14 Marty J713. Inkenniffevanmy,
E. V. Harscamp.

■ÉÉI

buertc, daarinne die arme menfchen thans woonen, zal
wefen geordonneert ) binnen den tyd van tweemaan-
den,na de publicatie defes,te vertrekken, enby man-
quement van dien, zullen defelve defa£lo, uyt defe
Stad en Vryheyt van dien, worden uytgefet j en in
cas fulks nog niet word nagekomen, zuilen defelve
worden geftelt in defer Stads werkhuys : wordende
de voorfz Schouten verfogt en geordonneert,eenlyft
te formeren, en die aan den Aahnoefeniers-heer,waar
onder behoren, over te leveren.

I I I.

En die alhier langer dan een jaar hebbep gewoond,
doch minder dan den tyd van vier jaren, fonder lîg toc
nog toe te hebben aangegeven, fullen, binnen den tyd
van vier maanden, gehouden zyn hunne namenen roe-
namen, met hunne voorige woon- ofgeboorteplaatfen,
en van wat Religie dat fy fy.n, te gaan opgeven, aan dien
AalmoeiÏeniers-heer van déier Stads Aalmoeilèniers·ka-
mer, in wiens Quartier tans woonen: zonder dat daar on-
der begrepen fyndie hun burgerbrief bekomen hebben,
en ook dienftknegten en dienilmaagden, ofdiebyde
refpedive bafen defer Stad eekomen fyn om te werken.

I V.

Vervolgens zullen door gemelte Quartiermeefters,
aan hunlieden een gedrukte recipiiTe worden gegeven,
omme het zelve aan den Schout van hunne buert tc
vertoonen, die daar op met een woord fchrifts, aan-
tekenen of laten aanteekenen zal, dat aan hun zulks
vertoont is, op poene van verval van hunne verdere
inwooninge, naar bevindinge van zaaken, en voofis
op poene Van drie gulden, t en behoeve van den Schout
te verbeuren, by fodanige eygenaars, of bewoonders,
waar fodanige arme lieden bevonden worden by «n
te woonen. Bly vende defelve als nog gehouden zulks,
binnen den tyd van nog eene maand, naa te komen,
op pœne van defa6ïo te moeten vertrekken.

En op dat deefe nadere Publicatie of OrdonnaBW

(I )

ernftelyk , aan alle en een yegelyk van de borgeren
ofte mgefetenen , geenc van de voorfz perfoonen te

{i) De voorige Publicatie heefi hier nog, En alibo 't Regiment van den Collonel Keppelfox in weynige da·"
gen van hier ftaat uyt te trekken, om tot Cortryfc garnifoen te houden, word by defen wel expreffelyk
gelaft aan alle Soldaten vrouwen en kinderen, met het gemelte Regiment derwaarts te vertrekken

XXXI. NIEUWE Ordonnantie op de vreemde Armen ^ die in defe Stad komen woonmTlÎênÎi

April ΜΌ CCXXVL '

-ocr page 567-

VAN DE ARMEN. IL BOEK, XIIL TIT.

jes te punibuëclder mag worden naagekomen, en
aèobferveerc, foo verilaan Haar Ed. Achtb. dat de
fefpcóbve Schouten van de Gerechten of Gehuchten,
jpuyten de vier Poorten en Vryheyt van defe Stad re-
forterende, en voorts de voorfz Schouten in deefe
Stad» yder in hunne buurten, met hunnen Bode, of
een ander perfoon die fchryven kan, binnen den tyd
van veertien dagen, zullen opfchryven, als voorfz
fodanige perfonen, getrouwtof ongetrouwt, in manie-
j-en als in het i articul uytgedrukt ftaat, le weten van
alle die geene, die hun nader blykt, dat nog geen
jaar in't geheel in defe Stad, of Vryheyt van dien,
hun verblyf hebben gehouden,om dcfelve vervolgens
een dubbelt van die lyfte aan de Aalmoefleniers Hee-
ren, binnen acht daagen daar naa te konnen averleve-
ren.

V I.

Sulks naagekomen zynde, worden die Hecren ver-
fogt verder te fpreken met den Heere Hopman van
die Ccmpagnie, waar onder die vreemde lieden tans
hooren, om te faamen te procederen, ten effeóVe van
defe onfe foo hoog nodige nadere Ordonnantie.

V 1 1.

Dat daar inne by de refpeóbive Schouten, in 't ver-
volg, van fes maanden, tot fes maanden, fal moeten
worden gccontinueert, en een dubbelt van eene ly-
fte, aan den Quartiermeeiler moeten worden over-
handigt.

V I I Γ.

Voorts zal dc laft, (foo alsze meermalen is geila-
Ctieert) van fodanige lieden, of naamaals hunne kin-
deren, koomen ten laffe van de cygenaars dier woonin·
gen, waar inne die geringe menfchen naa dato van
^eefc Ordonnantie, of ten langilen binnen de voorfz
twee maanden, bevonden zullen worden fig nog te
onthouden.

IX.

Worden de boden van de refpeftive Compagnien,
gelylt ook de bodinnen van de refpeélive Quariieren
defer Stads AalmocÎTcniers-kamer, op poene van caf-
fatie, gelaft, in allen deefen goede toefigt te nemen,
en de Schouten der gebuurtens behulpfaam te zyn.

Word een yegelyk , dien het aangaat als voorfz

toont eene ade declaratoir van de Regeeringe van dc
plaatfe, van waar van daan koomen, dat, indien tot
armoede quamen 5 ofwel desfelfs kinderen aldaar ter
plaatfe geboren, dat defelve die weder naa haaf ne-
men ende onderhouden zullen, en zullen zy die aüc
moeten overgeven aan den Schout van de buurt, die
dan'defelve zal" moeten overgeven aan den AalmoeÎîç-
niers Heer van't Quartier ,omme in de AalmoeiTeniers-
ka^ier te worden geregiiti-eert.

XI. ' '

Dat op de klagten der refpeélivè baafen, vóortaart
de bedeelinge zal worden ontzeyt, die (de bedeeliri-
ge genietende) met verfuym van hun werk, dagelyks,
en wel voornamentlyk des maandags, fig van de win-
kel abfenteren, en ter kroege gaan.

X I I.

Werdende hier meede alle winckelieren gewaar-
fchouwt, van niet le crediteren aan lieden die bedeelç
werden, alfoo de bedeeling daar voor niet aanfpreke·
lyk zal zyn, gelyk ook dc bodinnen daar niet vooi:
zullen initaan.

XIII.

Sullen die geene die bedeelt worden ^ ingevolge
van het oude reglement van dc Aalmoefleniers· kamer,
gehouden zyn, hy of desfelfs vrouw in perfoon hun-
ne bedeelinge tç komen ontfangen, ten ware om wet-
tige redçnen daar inne fpeciaal gedifpenfeert wierde.

XIV.

Dat voortaan ook niemant totdeordinaris bedeelin-
ge zal worden geadmitteert, als met den aanvang van
het vierendeel jaars.

X V.

Dat alle vorige Ordonnantiën (die alhier in deeicn
niet worden verandert) in haar volle kracht blyven,
voornamentlyk omtrent de bedelaars cn vagebonden,
en foldaten vrouwen en kinderen, wiens mans elders
guarnifoen houden j en ook dc bewoonders en cyge-
naars, die die geringe vreemde liederi in hunne huy-
fen aireede ingeilagen hebben, zullende daar op in *t
vervolg nauwkeurig worden agt genomen, cn gecxe-
cuteert. Aldus in de Vroedichap by provifie gearre-
ileerddenS April 172,6, en {more Joiito) van den Stad-
huyfe gepubliceert, den 2,7 April 1726, vervolgens

verboden, geen verhuuringe te doen aan vreemde ge- |na behoren geaffigeert. In kénnifle van my, E. V»
ringe menfchen, ten waarc aan defelve wierde ver· Harscamp.

DERTIENDE TYTEL·

TWEEDE DEEL.

Van der Armen Noodhulpen, Ambachts- en Stadskindèr-
huys, Diaconie, Weeshuys, en andere Godshuyfen.

Mei een "djoord moeten ivy den Lefer hier erinneren , dat tot dit Deel ook behooren de Ordonnantiën op bet Onder*
houd van den Armen^ voer zoo verre daar in vajlgefielt is, hoe verre de Diacènye enÀmbacht'skamer erfgenaam
men zyn van de geene, die van defelve Coliegien hedeelt zyti geweefi, in dato den 19 Augufi, 102I5 8 Septmb.
1628 , 11 jiprii Siet het voorgaande Deel. Num. vi i i, en xvi 11.

ΛΙί mede dat perfoonen, die van de eiaJmeeffen leven, niet ter herberge mogen gaan. Siet de gcmeïte Ordonnantiën ;
en de Ordonnantiën tegen dé ongeregelde perfoonen, en die een ongebonden Uven leyden , den July 1661, Siet

bovenden IV.Tyn.'Hum. i. , ·

Refohifiet 'waar hy aan het Ambachtshuys, gelyk aan het Weeshuys, en àlle andere Godshuyfen, vryheyd van im

pofitien vergunt voord, den 21 July i67f. Siet ons Staten Placaatb. het iv. Boek. 1 Tyt. Num. xxi.

^ 1· - i

1· ORDONNANTIE mn den Armen Noothulp binnen Utrecht, geaccordeert by degemeene

Broeders van St. Barbara en Lmirens Gaflhuys, en St, Sebafliaans G^r
huj s ^anders genaamd denHeyligen Κηψ j op den 1 Augufli MOhlh

ÎU. Deeh

Î. Ecrft,

Bbbb ζ

-ocr page 568-

I erft, dat men alle twee iaren een bcquaam man
uyc de gemeene Broeders van de drie Gafthuy-
fcn eligeren zal, die tot fynen laften zal aan-
nemen den jaarlykfcnontfang van de pachten,
renten, aalmiflen ende andere extraordinaris inkomen
des Noothulps voornoemt.

I I.

Item, dat men voor de eerfte tweejaren, den prin-
cipalen Ontfanger kiefen zal uytten huyfe van den H.
kruys, ende daar na uyt St. Barbaren Gailhuys, ende
daar na uyt het St. Bartholomeus Gailhuys, ende zoo
Toorts pr wees vervólgende.

III.

Item, den voornoemden Ontfanger zal genomineert
ivorden by de Huysmeefters ende gemene Broeders
van den Gafthuyfe, alwaar d'eleélie dat jaar vallen zal,
ende als dan aan d*andére Huysmeefters prefenteren,
omme daar na den toekomenden Ontfanger te gaan
verfoeken, ten eynde hem zal believen ( om de liefde
Gods) den voorfz ontfang ende moeyte aan te willen
nemen.

I V.

Voorts zal men tot affifteniie van den voorn. Ont-
fanger eligeren drie Noothulpmeefters,te weten,uyt
eiken Gafthuys een, die by de gemeene Broeders van
yder Gafthuys gekoren zal worden j ende zullen de·
felve drie Noothulpmeefters alle weken van den Ont-
fanger halen fekere penningen, omme die den armen
huysfitten te adminiftreren, naar yder den noot ende
armoede vercyiTchen zal.

Item, elk van de drie Noothulpmeefters zal toege-
leyd wouden, een derdendeel van de ftraaten ende lie-
gen binnen ende buyten dc Stad van Utrecht, en elk
zal in fyn Quartier goede kennifle nemen van den ar-
men aldaar wonende, omme volgens dien de diftribu-
tie te ordineren.

VI.

Item, den Ontfanger zalfyne diligentie doen, om
te vei krygen die cedullen en de namen van de arme
luyden, die binnen Utrecht ordinaris onderhout heb-
ben van Gods-kameren, Potten, Provéns, denHey-
ligen Geeft ende anderen, omme daar uyt kennifle te
krygen van den rechten defolaten arrhen.

VII.

Ook zal den Ontfanger gehouden zyn, alle koorn,
lakenen ende andere proviiie te kopen ende te betalen
tot der armen behoeven, ende 't felve· üyc te reyken
aan de drie voorn. Noothulpmeefters, omme by elk
van hun drien gediftribuéert te worden, ook den re-
geerder van de Veenen goed tyds vermanen, omme
turf tegen den winter κ kopen.

Des en zal den Ontfanger voornt. geen particuliere
diftributie doen , maar- zal defelve laten gefchieden
by de drie Noothulpmeefters alleen, ten ware zulks by
de gevers anders belaft of toegelaten Worde.

Item, den Ontfanger voornoemt zal gehouden we-
fen, zyn reekeninge jaarlyks te doen ende reliqua be-
wyièn , ende dat voor de Huysmeefters van de drie
Gafthuyfen, ende op alfülken dage, als men daar toe
ordonneren zal.

In alle faken van fwarighéyd, zal den Ontfanger met
dé drie Nöothulpmeeiteis haar recours nemen aan de
Huysmeefters van de drie Gafthuyfen voorn.

X I,

Item, den Ontfanger ende dè drié Noothülpmee.
fters voornoemt, en zullen binnen haarluyder jaar mee
geene andere adminiftratie van de Gafthuyfen beiaft
worden.

564 TEGEN DE VREEMDE BEEDELAARS, EN OP HET ONDERHOUD

Ij. plaça at 3 Ugm het injuriemn der §^artiermeefiersvanden Armen Noothulp ^ den iide-
cemb. MDXa

Alfoo het getal der armen binnen defe Stad en-
de Stads Vryheyt, vermits de defolatie van
veele Frontier-Steeden, tegenwoordig feer
groot, ende het innekoomen van de armen
noothulp fober is, ende dat men door dien den armen
niet foo mildelyk kan te hulpe komen, als haren nood
ende elende wel vereyfchendc is, waar door eenige
onweetende ende impatiente perfonen, den Quartier-
meefters van den Noodhulp in het bedienen van haar-
lieder officie zyn belettende, met roepen ende qualyk
fpreeckenj fo is *t, dat myn Heeren die Stadhouder,
Schout, Burgermeefteren ende Schepenen defer Stad
begeerende daar inne te voorfien, en den dienftc.van

lIL PL AC A AT, aangaande het doen van de Sondaagfe weekelykfe Colleife j ten behoeven vm

den Huysarmm, den 24, Novemb. MOCXXXI; gerenoveert den 16Vt-
cemb. MOQXLIV; 12 Januar, MOCLV; en^July MDCLXL

den oprechten armen te vorderengebieden eöde bc«
veelen by deefen wel fchefpèlyk èénen ye^elyk, dat
zy de voorfchreveQuartiermeefters van den Noodhulp,
ende voorts allen anderen Dienaars der armen refpfefti-
velyk, in het bedienen ende exerceeren van haarliéder
ampt ende officie om de armen te beföeken, te troo-
ften ende te hulp te komen, naa haarlieder faculteyc
ende macht, ruftelyk èndc vreedelyk laten bewer-
den, zonder defelve daar inne te turbeeren, te beroe-
pen , ende met woorden ofte wercken te injunceren
in eeniger wys, op pœne van aangetaft, gefchavot-
teert ende gebannen te worden, anderen ten exem-
ple.

Men moet hier voor aflaten taan verfcheyde PoinUen tot behoef mn den Huymmen^ en het doen van een weeklykft
ColIeSieideniyOölob. lóZö^en van den 14 Auguji. 1549. Siet hoven den x. Tyt. 111. Deel. Nurii. vii.enxiv.

weekelykfeColleélen, waar te nemen, fonder daartoe
jongens ofte kinderen (i) te gebruyken, op pœne
dat die gene die op zyn beurte in't doen van de voorfz
Colleóle nalatig bevonden word , verbeuren zal dne
guldens, ten behoeve van den armen, ende nog daar-
enboven eene gulden tot profyte van de gebuertc daar
inne defelve woont. Accordeert, in kennifle van my >
J. van der Nypoort.

De Vroedfchapder Stad Utrecht, in ervaringe
komende, dat eenige gebuuren van de refpe-
étive gebuurten binnen defe Stad, nalatig zyn
des Sondags op haar beurte te doen de wee-
kelykfe Colleéte, ten behoeve van den huysarraen, tot
groot nadeel van der felver armen inkomen , ordon-
neert by defen alle borgers ende inwoonders van defe
Stad ende Vryheyt van dien, van wat qualiteyt ofte
conditie die zyn, hare beurte in 'tdoen van de voorfz,

{\) De Publicatie van den 16 Decmh. i(Ï44. heeft hier mg by^ onder de aehttien jaren j welke morden i» ^
êndtre PuHictttien niet gevende» iv9rd»n.

IV. RE-

-ocr page 569-

VAN DE AKMÈU:

IL BOEK,

xm, τι T.

IV. RESOLUTIE op het voorfz. fubjeB , den ii Novemk ΜΌ CL XIX; ^eampïieert dets

6 May MOCLXXXIF, en i Maart MOQCXXVlll.

De Vroedfchap in ervaringe komende, dat cc-
nige van de refpedivc gebuurten binnen de-
fe Stad nalatig zyndesSondagsop harebeur-
te de weekelykle Colleöe waar te nemen,
tot groot nadeel van het inkomen van den huysarmen,
ordonneert by defen alJcn borgers ende inwoonders
defer Stad ende de Vryheyd , die gehouden zyn de
weekelykfe Goilcéle te doen, dcfelve op hare beurte
perfoonlyk waar te nemen , ofte in cas van noodfaa-
kelyk belet, een van hare medegcbuuren oftegebro-
de dienaars, zynde van competenten ouderdom, daar
toe te gebruyken, fonder jongens, meysjens ofte kin-
deren te mogen employercn, (i) en dat yder perfoort
fyn eyge bujfe ter Aaîmoejfenîenkamer moet brengen, en
geen buJfe 'van andere overnemen^ op pccne van driegul-
dens, by yder contraventeur ofte nalatigen yder rey·
fe te verbeuren, ten behoeven van den lelven armen»
ende nog daarenboven eene gulden tot profyt van de
gebuurte, daar in defeïve woont. En is defe van den
Stadhuyfe der Stad Utrecht {mwe foUto) gcpubliccerc
den 2 Maart 1728. Accordeert, in kennifle van my,
E. V. Harscamp.

U) De woorden alhier met curfyf gedrukt ^ zyn in defe laatfle Publicatie bygekoomen. De Refolutie van 1684
heeft^ laftende hun wel ernltelyk geen huyfen over le ilaan, ende de buflen len felven dage te brengen in
de Aalmoeflenierskamer, voor half een uur.

V^ resolutie, rakende de kinderen, die ten behoeven van de Jmbachtf^kamer in het Wees-

huys worden ingenomen, dem% Maart MOCLlll,
e Vroedfchap verÜaat, dat,van de arme kin- niet en zal worden gegeven dat geld, *t welk by 'C
deren, die tot ontlaftinge van de Ambachts- inkomen der weeskinderen in 't huys plag gegeven tc
kamer in 't Weeshuys worden ingenomen, worden.

VL ORDONNANTIE, waar naar deMeeflers en de arme Ambachïs-ktnderen, hen fuüm heb^

ben te reguleren, den i Decemb. ΜΊ)€ΙΧ; gerenoveert den 8 Fe-
bruar.MDCX; 11 OM.MOCXIX; % Septemb. MOCXXVIU;

^^CXXXl; 26 OM,
MOCXXXll; 8 Aprtl MDCXL ;gecorrigeert den 14 April MOCL.

Alfo defe Stad met vele vreemde ende van buy-
ten innegekomen bedelende ambachtskinde-
ren vervult, ende de ongeregeltheyt der fel-
ver meeft veroorfaakl werd, door dien veel
mecfters ende meefterfen, onder deklel van haar cha-
ritaat tc bewyfen, ende een anibacht teleeren, dik-
wils een, twee of meer ambachtskinderen opnemen,
die zy veel jaren lopende hoûden, ende meer gebruy-
ken tot ilaven, als tot ambachten te leeren, ende te
onderwyfen naar behoren, latende het onderhoud der
zeiver tot tafte van de Gemeente, fonder te gedenc-
ken, dat by gebreke der zei ver zy het werk zeiver
touden moeten doen, ofte knechten huuren, of gro-
ten loon daar voorgeven 5 ende dat zy zo wel de leer-
jongens gehouden zyn te voldoen, als de leerjongens
hcnluyden, daar door de ambachtskinderen ίο onor-
dentlyk ende godloos opwaflchen, dat zy geen pre·
dicatien horen, nog God, nog den menfchen leeren
vreefen ofte eercn.

Soo verbieden myne Heeren van de Vroedfchappe
alle meefters ende meefterfen, eenige ambachtskinde-
ren, die nu binnen deefe Stad zyn, ofte nog zouden
mogen komen, jong ofte oud, naar date deles aan te
flaan,ofte ten haren huyfen te houden ofte te ontfan-
gen, dan die gene die zy zelfs met koft,klederen en-
de flapen in haar zelfs huyfinge begeeren te verforgen,
ï;onder defelve te laten bedelen in eeniger manieren,

ofte meefterfen te verbeuren, voor eik ambachtskind.

I ï·

Ende foo yemand van nu voortaan eenig arm am-
bachtskind, ofte kinderen,(2)van de ambachtskamer
begeerde aan te nemen, die tegenwoordig hier zyn
ofte komen mogen, oud ofte jong, ïullen daar van
accorderen mette Gecommitteerden van defelve ka-
ïoer, (5) fonder dat de ambachtskinderen als vooren
aangenomen zynde, in eeniger manieren zullen mo-
gen bedelen, maar zal de meefter of meefterfe gehou-
zyn't ambachtskind ofte kinderen, die zy aange-
nomen zullen hebben, tot difcretie van de voorfz Ge-
committeerden (4) tc onderhouden van montkofte,
arank, klederen, linnen ende woUe ter noetdruft,
ende flapen als voren j des zullen de leerjaren verlangt
worden, zulks als de voorfz Gecommitteerden (f) in
rcdelykheyd zullen bevinden te behoren, (ί).

I I 1.

Die voorfz meefters zullen gehouden wcfên* hiarc
ambachtskinderen te houden in behoorlyke tugt ende
onderdanigheyd, foo wel op der ftraten, als in huys,
ende ten minften alleSondagen een prédicatie te laten
horen, ende foozy haar misdroegen, vaderlyker wy-
fe te vermanen, ende ook te ftra&n met de roede ofce
anderfints, (is't nood) tot goetduncken vaii de voorfz
Gecommitteerden. (7)

I V.

Niemand zal hem voortaan mogen vervorderen fy-
ne ambachtskinderen, die hy met voorweten van dc
voorfz Gecommitteerden (8) aangenomen heeft, ge-
duurende ende nog lopende den tyd van hare aanne-
minge, zonder voorweten ofte confent van defclfde,
oorlof te geven ofte laten vertrecken, hier ofte elders
by een ander meefter te wercken. Van gelycken zal
een yegelyk hem wachten het verlaten ambachtskind
te werk tc ftellen of ontfangen, op de verbeurte van
de boeten in yder Gild-Ordonnantie begrepen^ indien
defelve Ordonnantiën zulks raeede brengen ^ midcrs
ter difcrciie van de Gecommitteerden (9) voornoemt.

Ende indien yemand van de voorfz ambachtskinde-

oppœne van (i)drie guldens t'elckensby de meefters ren, met kennifle van de voorfz Gecommitteerden

(10) aangenomen zynde, tegens dank ende wille vap
zyn meefter ende meefterfe wegïiepe, fal den meefter
ende meefterfen in zulken gevalle gehouden tyn> *c
zelve terftond de voorfz Gecommitteerden (i i) aan tc
geven, om te vernemen waar het gebleven of geloo-
pen zy, ende zelve wederom te doen halen, ende
na voorgaande vermaninge ofte kaftydinge^ den mee-
fter ofte meefterfe, indien het haar belieft, wederom
te leveren voor de eerfte reyfe, ende ten tweeden
zulks doende, dat *t zelve ambachtskind in (12) heg-
teniflegebragt, ende aldaar tot difcretie van den Ge-
rechte defer Stad te water ende te brood geftelt, ofte
tot zulken werk gebruykt zal Worden, als myn Hee-
ren van den Gerechte zullen arbiircren.

Bbbb 5 VI. Ende

irif . ^^^Λ^ίί

-ocr page 570-

'^4,8 TEGEN DE VREÊMDE BEEDELAARS EN OP HÉT ONDERHOUD

• VI.

Ende indien het weggelopen arnbachtskind niet ge-
vonden word, zal het uyt defeStad ende deVryheyd
van dien moeten bly ven, fonder weder inne te komen^
op pœne van ftrengelyk gegeeiTelt te worden, ten
ware hy als vooren zyn meeiter ofte meefterfe te vre-
den hadden geitelt, met kennifle van de voorfz Ge-
committeerden. (13)

V I I.

Ende opdat defe Ordonnantie te beter geexecuteert
worde , ordonneren myne Heeren van de Vroed-

fchappe'een ygelyk, ontboden zynde door den Deur-
waarder ofte Bode , alsdan te compareren voor de
voorfz Gecommitteerden (14) ter beftemder plaatfe
ende tyd, op poene van iès iluyvers voor de eerfte
reyfe, ende voor de tweede reyfe twaalf ituyvers te
verbeuren.

y I 11.

Ende zullen de voorverhaalde pecuniele boeten ge-
keert werden, een derdendeel ten behoeve van den

(1) De Ordonnantiën voor het jaar 1Ö50, hebben, twee gulden.

(2) De voorige Ordonnantiën hebben, van de Gecommitteerden der Vroedfchappe, oi üiaconen.

{-^.A.iç) In de voorigeOr donnantienflaat hier nog, λ u 1 1·^ -jji··

iC) Inde voorige Ordonnantiën-word hier mg bygevoegt ; ende zal het geene de AmbacKskmdercn middeler-

tyd met haar handwerk verdienen, koomen tot profyt van den meeiter, of meeiterie.
(7,S,9,10,ïi ) jïls op num.i^.
(ii) In voorige Ordonnantiën βααί, hechtcniiie.

(13,14; Jhepnum. 3. τ , 7/ · j· χ. .

Of) In voorige Ordonnantiën ivord nog het navolgende ix artyk. gevonden, t welk tn die van 16 f ο is uytgelatenl

Art. I X.

Ende op dat de voorfz Heeren Gecommitteerden ofte Diaconen mogen kennifle hebben, hoe de meefters
mn de aangenomene ambachtskinderen beyde en elk in haar regard hun jegens den anderen dragen 5 fooful-
Jcn de meeilers,2eduurcnde den tyd van dat fyluyden het ambachtskmd of kinderen hebben aangenomen, ge-
houden weefen t'famen alle halfjaar, naamlyk op den eerften Mey ,en den i Novemb. ende foo een vande-
felvekomt op een Sondag,alsdan daags daar aan volgende,te compareeren in de vergadering van de voorfz
Gecommitteerden en Diaconen, 's morgens ontrent acht uuren , en verklaring doen van de gehoorfaam-
heyd, die de ambachtskinderen hunluyden zyn bewyfende , ende van gelyken zullen de ambachtskinde-
ren met hare meefters aldaar mede verfchynen, doende elk verklaring van 't geen fy fouden mogen te feggen
hebben; op pœne van twee gulden by de meefters, en een gulden by de ambachtskmderen te verbeuren,
(lö) In voorige Ordonnantiën fiaat, Vroedfchappe voornoemtjgeordonneertdefelveopenbaarlyk van den Stad-
huyfe te verkondigen, en voorts in druk te laten uytgaan > referveerende aan Haar Ed. de interpretatie
van alle het geen voorfz is, mitsgaders om 't felve te mogen vermeerderen , verminderen , ofte verandc:
ren, naar dat de gelegentheyd by experientie bevonden zal worden te vereyiTchen.
(17} De refpeElive datums van de voorige Ordonnantiën zyn reets in het hoofd van defe vermeit.

yil. RESOLUTIE, 'waar by de Aalmoejfenierskamer wordgedijfolveert, çneenCoïlegievdnâcht

perfoonen weder opgerecht, 'den 28 Juty MD C LX X IK

aanbrenger, ende de twee andere derdendeelen tot
voordcel van de voorfz armen.

(I f) Ende op dat van alle 't geene voorfz is, nie-
mand ignorantie en pra;tendere, fo hebben myn Hee-
ren Burgermeefteren ende Vroedfchappe (lö) deefer
Stad goedgevonden, defe Ordonnantie te doen druc-
ken ende publiceren, ook aan de Schouten van de
gebuurten binnen deefer Stad ende de Vryheyd van
dien, elks een exemplaar daar van te doen leveren,
om heure refpedive gebuuren voor te lefenj referve-
rende aan haar de interpretatie, verminderinge, ver-
meerderinge ende alteratie van dien. Aldus gedaan
ende gearrefteert, by myn Heeren Burgermeefteren
ende Vroedfchap voornoemt, ( 17)den 11 April 1
My prefent, ende was onderteeckent, J.van derNy-
poort. Gepubliceert van dera Stadhuyie te Utrecht,
naar voorgaande klokluydinge, met gewoonlyke aifi-
ftentie, op den 24 April löjo. By my , ende was
onderteeckent, C. de Ridder.

e Vroedfchap bevindende, dat hareFinantien
foodanigfyn verachtcrt, dat defelve nauwlyks
fyn te herftellen, heeft naar rype deliberatie
om te voorkomen het totaleverderfvandicn,
onder andere goedgevonden by provifie de Aalmoefle-
nierskamer te diiToJveren , ende de bedeylinge van
dien voor den i Septemb. 1674 te doen cciferen.

Ende om niet geheelyk af te wyfen d'armen van de
Gereformeerde Religie, geen Ledematen fynde, is ver-
ftaan, dat by de Heeren Borgermeefteren acht van de
gequalificeerfte foo uyt de Regeeringe als Burgerye
zullen worden aangeftelt, om gemeld armen onder-
ftant te doen , volgens fekere proviiionele Inftruétie.

VIII. INSTRUCTIE, het Amkchu kinderhuys. gearrefteert den 26 Julj

I . . III.

Dit Collegie zal de Vroedfchap mede dienen vati
advys van de qualificatien tot de inwooningen en m
dere kleyne bedieningen ende beneficien.

IV.

Ende zal alle veertien dagen het geheele Collegie
vergaderen, te weten, den anderen woensdag ren drie
uuren des fomers,ende ten twee uuren 'swinters,oni
overalle voorvallende faken het huys aangaande te dcli-
bereeren, ende belangende de inwooninge en andere
voorvallende faaken te adviferen, ende te difponcrcn -,
in welke vergaderinge een in ordre zal pr^üdcreit
voor den tyd van een maand , beginnende van den
oudften af.

V. Ps

iierftelyk, zal de opper-regeering van 't voorfz
huys zyn by twaalf perfoonen , beftaande ten
deele uyt de leden van de Vroedfchap , ende
ten deele uyt de gequalificeerfte van de bor-
gerye , haar leven lang gedurende.

II.

Ende in cas yemand uyt de Regenten mochte ko-,
men te overlyden, ofte van de bedieninge van 'thuys
om redenen worden geëxcufeert, foo fullen degemeU
te Heeren Regenten ih reguard van die geenen , die
uyt de borgerye gecommitteert zyn, nomineeren een
dubbelt getal, ten eynde uyt het felve by de Heeren|
Burgermeefteren jn der tyd wederom een ander be-
quâam pcrfoon tot Regent werde gecommitteert.

-ocr page 571-

VAN DE ARMEN, Il BOEK, ΧΙΙΙ TJZ 567

De Regenten zuilen worden verdeelt in vier Claf-
fen, waar van yeder Clafle voor een maand het opfigt
van 't huys zal hebben , en alle week des faterdaags
nanoens met de vader ende moeder, mitsgaders met
den CJycmaander afreekenen, ende den oncf'ang ende
uytgifc van dien te boek teekenen , ofte te doen tee-
kenen , omme daar uyt jaarlyks de reekeninge te for-
jneeren»

V I.

Sullen uyt dit Collegie vier Gecommitteerden aan·
geftek worden,tot opficht ende diredie vaïi de klee-
dinge der kinderen , die alle veertien dagen des na-
noens ten twee uurin züllen vergaderen, ende hun
reguleeren na de ordre, dien aangaande tot nu toe ge-
praftifeert,

VII.

Dat ook de kinderen, die buyten het huys worden
hefteed, op cedullen zullen worden geftelt, dewel-
ke by Gecommitteerden uyt dit Collegie zullen wor-
den waargenomen.

VIII.

Ende zal het koftgeld vandefelve kinderen worden
voldaan uyt de winiten van de kinderen, die in het
huys zyn , fonder tot yets anders te mogen worden
geëmployeert j edog indien defelvewinften minder als
hec koftgeld in yder vierendeel jaars mochten komen
te bedragen, foo zal de minder ibmme uyt het ander
inkomen van het huys worden geiuppleertj ende foo
de winften meerder, als het vooriz koftgeld in yeder
vierendeel jaars mochten komen te rendeeren , fo zal
het felveoverfchot wederom tot voordeel van het huys
komen*

I X.

Een van dit Collegie zal met den Boekhouder van
de Armenkumer altyd hebben te accordecren over het
lïncken ende vervoeren der doode lichamen,op 'tbe-
hagen van de Heeren Boreermeefteren

Sullen ook de Regenten acht nemen, dat de kin-
deren wel onderwelen worden in het leeren Icefen,
ichryven , bidden , en in alle andere Godsdienftige
burgerlyke plichten,

X L

De beftedinge van de jongens en meyskens zal al-
tyd aan de Regenten van her huys alleen blyven, die
haar ter bequamer ryd op eerlyke ambachten zullen
hefteden, lettende op de genegentheyd ep bequaam-
hcyd der kinderen,

X I I.

Sullen mede acht nemen in het verhuuien ofte he-
fteden van de kinderen op een ambacht, dat fy wel
cxpreflelyk zullen conditioneeren, dat de meeftersaan
haar een gantfche week arbeydsloon zullen goetdoen,
fchoon felfs eenige Bede-ofte Heylige dagen daar in
komen mochten j foo eenig kind van fynmeefterqua-
me weg te ioopen, daar voor zullen de Regenten îîiet
rerponiabel zyn.

XIII.

Dat ook geen kinderen van haar werk zullen mo-
Ren werden genomen , om eenigen tyd in het huys
ie werken, ten fy met fpeciaal confent van den Prie·
"dent in der tyd, of Gecommitteerden van de maand.

XIV.

Soo de kinderen komen fiek te worden, zullen door
Qen Do£lor, Barbier ende Apotheeker van het huys
gedient worden, dog foo de ftekte befmettelyk word
geoordeelt, foo zullen defclve uyt het huys in de pu-
onque fiekhuyfen ( daar toe van de Heeren geordon-
^^ert) gebracht worden.

X V.

haar wel gullen gedra

,, XV.

h. r ^'nderen uyt het huys komen te gaan,

ï^«arfelfstcerneren(nadatfeha

gen hebben) defelve alsdan te voorfien eerlyk van kle·
dinge, naar difcrçtie van de Regenten, de kinderen
tot Godvreefentheyd, ende alle deugden te vermanenj
item, quaad gefelicbap te vermyden, çnde foo wan·
neer het haar (door Godes zegen ) wel gaan moch-
te, ende fonder wettige kinderen komende rcftçrven,
alsdan door teftament als anders ook te gedenckcn aan
het huys, waar doorfy hier toe geholpen zyn.

XVI.

Ende zal aan het Collegie ftaan de correö:ie endç
ftraffinge van de kinderen, tot uytfettinge toe, na ge*
legentheyt van de misdaden.

XVII.

Dat ook de Regenten niet zullen vermogen eenige
kinderen in defen huyiê in te nemen, dan door fpepiaal
appoinöcment van de Vroedfchap.

X V I 1 I.

Worden mede na het exempel van het Weeshuys
alhier verlbcht ende aangeftek acht gequalificeerdQ
Matronen ende Vrouwen , om byionderlyk 't oog te
hebben op de maagdtkens, ende te verforgen, dat de-
felve behoorlyk worden opgebracht, ende voorften
van alle andere noodigheden.

X 1 X.

Sal ook haar plicht zyn te letten, dat in de keuken
alles tot de befte menagiewordaangeleyt,datdemoe*
der ende maagden hare devoiren verrichten j gelyk fy
ook de opficht zullen hebben over het lynwaat, endç
de meubilen tot het huys behoorende, en voorts me;
de Regenten helpen bevorderen den welftund van 'ç
voorfz huys, bylönderlyk in 't koopen van alle mate#
rialen, eetwaren, ende andere behoeften van meubi»
len, kleedinge, &c,

Ordre wr de Binmvader in Binnmotd^,

Sal in defen huyfe zyn een binnevadereneen binnc·
moeder, te verkielen de binnevader by de Regenten ,
ende de binnemoeder mede by de Regenten, met com*
municatie van de Matronen.

1 I.

Geen andere zullen toegelaten nog verkoren wor·
den tot binnevader ofte binnemoeder, als die in der
daat Ledematen zyn van de ware Gereformeerde Ne-
derduytfche Gemeente JefuChrifti,godvruchtige Jie»
den, ftatig, getrouw ende vooriigtig.

, I I 1·

Defe zullen hare lyftocht ende onderhoud in hec
huys hebben nevens hare dienftboden , ende zullen
ook gehouden wefen, alleen te eten van de fpys olte
koft, die voor de kinderen word gekookt ende opge#
fet, ende is haarlieden niet geoorloft te veranderen oi
te verdragen eenig ding buytetishuys, gelyk ook met
vermogen zullen te traéleren ofte logeren, yernan^
die in het huys niet behoort.

I V.

De binnevader ende binnemoeder zullen ook ge*
houden zyn, de Regenten ende Matronen in alles te
gehoorfamen, 't geen haarluyden by defelve fal wor»
den aanbevolen.

Als de Regenten ende Matronen zullen vergadert
zyn, zoo zullen binnevader ende binnemoeder ver-
bonden zyn, haarlieden te dienen in het geene be-
langt de faaken aangaande den welftand van het huys,
getrouwelyk rapporterende van het geene gepaiTeert
is, ofte nog paneert in het huys, als ook van de klag-
ten die daar zullen te doen zyn, op dat terftond daar
inne voorfien worde.

V I.

De binnevader ende binnemoeder zullen het oog
houden ende nauwe opfigt nemen over alle de kinde-

fÇfif

Ùéu

-ocr page 572-

'^4,8 TEGEN DE VREÊMDE BEEDELAARS EN OP HÉT ONDERHOUD

prxfent moeten wefen,ten eynde geen onordentclyk*
heyd ende onbehoorlykheyd aan de tafel gefchicde,
waar op hy in alle deelen goede acht zal hebben tc
nemen.

X V I I t.

Ende zal de naayfter,nefFens een andere mcyd,dcs
middaagsende des avonds, geduerende het eeten van de
meysjens,mede prxfent moeten wefen,om alle onor-
dcDtelykheyd ende onbehoorlykheyd mede aan de ta-
fel voor te komen.

XIX.

Na het .avondmaal zal dc binnevader gehouden zyn
acht te nemen, dat de kinderen modeft van de tafel
opftaan, de Godsdienftige oeffeningen (naar het re-
glement ) waargenomen worden, ende dat de kinde-
ren terftond fonder uytftel flapen gaan, fonder geraas
te maken , ofte dertelheyd te plegen, het licht uyt-
gedaan, en 't felve voor negen uuren door hem wer-
de weggenomen.

X X.

Snl de binnevader mede gehouden wefen van het
koorn , 't welk opgedaan werd , pertinent boek tc
hoüdeq j als mede vân 't gene van tyd tot tyd ter mo«
len word gedaan.

XXI.

Ook zal hy gehouden wefen hctkoorti, *t welk ter
molen word gedaan, eerft te wegen, ende het meel
vah de molen komende, weder over te wegen.
X X I Γ.

Gelyk hy mede het meel aan den backer om te bac-
ken uyrgevende , eerft zal moeten wegen, ende hec
brood van den backer ontfangende , mede gehouden
zal zyn het felve brood na te iien, of het felve mee
het uytgegeven meel is accorderende,welk gebacken
brood hy gehouden zal zyn aanflonds op te Iluyten.

XXIII.

De binnemoeder zal voor al gehouden wefen, for-
ge te moeten dragen, dat des middags,en des avonds
de koft oftefpyle tydelyk gekookt zy, ten eynde dc
kinderen öp het behoorlyk uur fonder verfuym mogen
eeten.

XXIV.

Gelyk haar plicht mede is forge te dragen, datdc
bedden alle daag des voornoens werden gemaakt, en
het huys naar behooren gereynigt.

XXV.

Ende zal mede al het vuyl lynwaat blyveninbcwa-
ringe van de binnemoeder, die gehouden zal wefen
het felve te moeten opfluyten.

XXVI.

Gelyk de binnemoeder mede gehouden zal wefen,
het vuyl lynwaat, als het zal gewaiTen worden, eerft
droog aan de wafters te tellen, ende't fel vegewaflchen
zynde, zullen de wafters gehouden zyn het felve we-
derom nat aan de binnemoeder over te tellen, die het
felve gehouden zal zyn te ontfangen, ende opte iluy-
ten, tottcr tyd ende wylen hec lelve van denblcyket
werd gehaalt.

XXVII.

Het linnen uyt de bleyk te huys komende, zaHc
binnemoeder het felve in handen van de naayfter over-
leveren , die gehouden zal zyn het felve volgens de
aangeteykende lyft van de binnemoeder na te fienj^

in cas mochcc bevonden worden eenig lynwaat vermift

te zyn , foo zal de naayfter gehouden wefen 't Iclve
aanftonds aan de binnemoeder bekent te maken, tm
eynde op het fpoedigfte aangaande het vermiftc lyn*
waat, by defelve mag werde geinquireert.

Reglement ofte ordre op het fchoolhoudm 'VOor
den Schoolmeefier.

I. . .

De ordinaris tyd tot het fchool houden voor de jon-

ren, cndc dat tot dien cynde , datfe wel onderwefen
ende gemaiïierc worden, gehoorfaamheyt bewyfende
aan die gene die over haar gettelt zyn, ende levende
in vrede ende goede eendragc onder malkanderen ende
mee een yder , boven al forge dragende, dat de vrefe
Gods haar worde ingeplant.

V I i.

Syn ook gelaft de binnevader ende binnemoedcr agt
te nemen, dat de fpelen ende oeffeningen der kinderen
op oorlofdngen, om haar te vermaken, wclgeordön-
ncert, ende in alle eerbaarheyd ende modeltie zyn,
zonder dat zy vermogen met eenig geld te fpelen.

V 1 I I.

Sullen mede goede toeiigt nemen, dat niemand van
de kinderen en kome in de keucken ofte kelder, als
met haar expres confent, ofte dat de meysjens ende
jongens met malkanderen geen converfatie houden,
'ende daartoe alle voorvallende occafien, naar vermo-
gen ende goede voorfichtigheyt, wegnemende.

I X.

De binnenvader zal gehouden zyn te letten op de
klcederen van de jongens, ende de binnemoeder op
de kleederen van de meysjens, als mede de binnemoe·
der op de bedden, lynwaat ende meubilen, op dat in
het ganfche huys, ende de keucken, ende dat daar
aan dependeert, eerlyk ende fuyverlyk gedaan ende
onderhouden werde, volgens ordre ende pradyk vaa
een wel gereguleerde huyshoudinge.

Gelyk ook de binnevader ende binnemoeder, als
mede de maagden ofte de meysjens by deefen wel ex-
prefTelyk verboden werd, diredelyk ofte indiredelyk,
ecnig geld te nemen ofte genieten van de perioonen,
die hec huys komen befigtigen, maar ter contrarie
zullen zy gehouden zyn, de geraelte perfoonen de
armenbuiTe te recommanderen.

X I.

Defc zullen boven haar tafel nog hebbeo een'jaar·
lyks traftement, zoo als de Regenten bevinden zullen
te bchooren.

XII.

De binnevader ende binnemoeder zullen een fonder-
linge forge dragen, dat alle ordres (daar aan zy ver-
bonden zyn,) precifelyk onderhouden ende bewaart
Λvorden, ende ipecialyk de binnevader, het gene hem
in de ordre van de Godsdienftige oeiFeningen is raa-
kende.

X I I I.

En byfonderlyk zal de binnenvader gehouden we-
fen, des morgens de kinders tydelyk op te wecken,
ten eynde zy op haar behoorlyke uure naa werk mo-
gen gaan, gelyk hy mede forge zal moeten draagen,
dat de kinderen des naarnoens op haar tyt weder naa
haar werk mogen gaan.

'XIV.

En de binnevader zal mede gehouden zyn forge te
drngen, dat des avonds alle de deuren ende venlters
van het huys tydelyk gefloten worden, ende geen
kinderen na negen uuren des avonds mogen ingelaten
worden.

X V.

Gelyk ook debinnevadér gehouden ζλΙ wefcn, da-
gelyks by de bafen ende meugjens van de kinderen te
onderfoecken, of de kinderen wel tewerk komen,
ende hoe zy haar in hec waarneemen van haar werk
comporteren.

XVI.

Ende zal de binnevader mede gehouden wefen, te
allen tyden, des noot ende verfochc zynde,de winiten
van de kinderen te moeten uytmanen ende invorderen.

X V ί 1.

De binnevader zal des middags en des avonds, nef·
fens een meyt, geduurende het eeten van dc jongens

-ocr page 573-

faterdags des fomers ten vier uujen, ende des winieis
ten drie uuren fpeeltyd gegeven zal worden.

1 1.

Voor de meerderjarige, die een ambacht leeren, zal
ook buytens tyds fchooTgehouden worden, te weten,
voor de jongens des voorde middags van elf uuren tot
twaalf uuren, ende voor de meysjensvan een tot twee
uuren.

I ! I.

Den fchoolmeefter zal defen beilemden tyd tot het
fchoolhouden, forgvuldelyk waarnemen, ende de kin-
deren daar toe houden, dat zy by tyds haar in defcho-
Ic laten vinden.

I V.

Daar zullen in de fcholc geen andere boecken ge-
bracht worden, om daar m de kinderen te laren leeren,

i^eilclt,em de raisveritanden ende ongeregeltheden te
beter weggenomen ende geweert te worden.

V I I.

Het verkiefen van een fchoolmeefter, zal altyd ge-
fchieden door de Regenten.

VIII.

Eyndclyk zal den fchoolmeefter fcnderlinge forge
dragen jdat alle ordres,daar aan hy verbonden is,prx-
cifelyk achtervolgt worden, ende fpecialyk de ordres
hem in het reglement van de Godsdienftige oefFenin-
gen betreffende.

Ordre i waar naar dagelyks de Godsdienflige oef-
feningen gekomen zullen worden,

Dat foo haaft de kinderen op haar gefetten tyd

morgens zullen opftaan, oud ende jonge, met ge-
bogen knien voor haar bedfteden,haar morgen-gébed
tot God zullen fpreeken, 't welk door een der oud-
ften ofte bequaamften onder haar overluyt ende met
behoorlyke aandacht zal gefchieden, gelyk als ook de
jongde het Vader Onfe zullen bidden } ende op dat
yeder een hier toe eenigfints geoefïent foude werden,
l'oo zal het dienftig zyn, dat in defen (foo veel mo-
geiykis) eenige beurten onderhouden werden.

I I.

Als de kinderen des morgens uyt haar flaapkamer
Komen, foo zullen deielve, eer fy nadefchoole, ofte
na haar werk gaan, in de eetzale by malkanderen ko-
"^cn , ende zal aldaar de binnevader van het huys by
Pjovific foo voor de knechtkens als meyskens, uytde
"eylige Schrifiure een capittel leien, en een huys-
gehed (daar toe in het by fonder in te ftellen; flaandt·
op de gelegentheyd van de armen weefen, ende garn-
ie hehuyshoudiuge, doen.

ς 1 1 ^ ï

ûai onk gloede forge gedragen worden, dat het ge-
gehoort werden: ende met dat de maaltyd geëyndigc
IS, zal overluyt een capittel gelefen , ende daar op
een dankfeggingé, met het ordinaris gebed na den eten,
gefchieden,

I V.

Des avonds zal defelve ordre foo voor als na de maal-
tyd gehouden werden , met dit onderfcheyd alleen,
dat men na het fluyten van de maaltyd met de ordi·»
naris dankfeggingé tot God, met eenen in defelveza-
le uyt de hiitorifche boeken des Ouden ende Nieuwen
Teftamenrs een capittel lefen, daar op dan de binne-
vader van het huys, dien dag met een gemeen huys-
gebed zal fluyten , gelyk die in ckn morgenilond is
aangevangen.

De kinderen, des avonds in haar üaapkamer, het fy

dm die in de Ordonnantie by de Vroedfchap op het jong ofte oud, zullen daar toe gehouden worden,dac
fchoolhouden, of> den iz Augufty 1Ö50, en de Am- zy voor haar bedileden op haar knien nedervallende,
pliatie van dien, in datoden ifAugulti I(5j3 geëma- gefamentlyk haar avond-gebed tot God zullen Ipree-
neert, zyn geftipuleert. ken, op defelve maniere, als haar in den morgenilond

V. is voorgefchreven»

Ende zal den fchoolmeefter voorts in het houden van | V I.

het fchool, hem in alles na de voorfz Ordonnantie, en Ende alfoo de Suppooften Van het huys, by het
^e Ampliatie van dien, hebben te'reguleeren. huysgebed, dat 's morgens cndc*s avonds met de kin-

VI. deren door dc binnevader in de zaal zal gedaan wer-

Salmede alle week, als de Regenten vergadert fyn,^ den, niet alle konnen tegenwoordie zyn, zoo zullen
defelve pertinentclyk onderrechten, wat in de weck defelve Hoofden van het huys alle ae Suppooften ,en-
mogte wefen gepalfeert, daar op eenige ordre dient de's morgens ende 's avonds by malkanderen roepen,

ende den dag met een by fonder gebed, (flaande op den
dienft van het huys,) beginnen ende, eyndigen.

, Ende by fonder op dm dag des Bem% [al
daar op gelet moeten worden,

V I I.

Dat de kinderen des morgens tydelyk opftaan, en-
de op de gcwoonlyke wyfe, voor haar bedfteden op
haar knien God gebeden hebbende, in de zale te za-
men komen, alwaar het ordinaris huysgebed, naa de
tegenwoordige gelegentheyd van den Sabbathdag des
Heere, door den fchoolmeefter ende huysvader, elk
by de hare zal gedaan worden, ende ook een capittel
uyt de Heylige Schriftuure geleien worden, die daar
op de kinderen zullen vermanen, om in de predicatiiï
aandachtelyk toé te luyfteren, ende alle de delen van
de publiecque Godsdienft eerbiedelyk waar te nemen,
ende tot voordeel van hare ziele te betrachten,

V I I L

Dat de kinderen des morgens voor half negen uu-
ren , naa de kercke zullen worden uytgeleyd, en dac
twee en twee naar malkanderen, fo dat zy onder wé-
gen , en op de ftraat door de Suppooften van het huys,
en byfondet" de kncchtjens door den fchoolmeefter, en
de meysjens door den binnevader van het huys, in alle
zedigheyd ende burgerlycke beleeftheyd gehouden
werden, ende infonderheyd fonder eenig gedruys ofte
getier het huys des Heeren inkomen, ende onder dc
Godsdienft, fonder eenige praieryen met malkanderen,
naarftig toeluyfteren.

Î X·

Uyt de predicatie t^huys komende, zal den fchooI-
meefter ofte binnevader van het huys, de kinderen
naar de voormiddags predicatie onderibecken, over
wat Text dat'er is gepredikt, wat Pfalm dat'er isge-
fongen, en wat yedet uyt de predicatie oathouden
heeft.

Cccc X. De

VAN DE ARMEN.

gc kinderen, die den gantfchen dag in huysblyvcn,
cn nog geen bequaamheyd hebben om eenig ambacht
te leeren, za) zyn des fomeis voorde middags vanagc
uuren tot elf uuren, ende des winters van hegen tot
elf uuren, des namiddags van twee uuren tot vyf uu-
ren des fomers, ende des winters van twee uuren tot; ge ftemmigheyd gehouden worden, datter geen uyt-·
vier uuren, mits dat haar foo des donderdags als des; terlyk geraas ofte geklap , veel min eenige propooften

ÎL BOEK, XI2L Τ17.

bed, foo voor als na de middags maaïtyd, door een van
de oudile kinders, alle opilaande, overluyd endemec
allefedigheydjin tégen woordigheyd van den binnevadec
gedaan worde, ende dat oiidertuflchen de kinderen
aan de tafel fittende, geduurende dé maalryd in fcdi-

-ocr page 574-

De middaags maaltyd met den gcbede aangevan-
gen zynde , zal men ook mee dankfegginge eyndi-
gen, voor en al eer dat 'er een capittel uyt dc Heyli-
gc Schriftuur zal geleien zyn.

X ί·

Het avondmaal met gebed endc dankfegginge be-
floten zynde, zal men cenige capittelen uyt de Hey-
lige Schrifture lefen, ende ook Pfalm fingen, ende
dien dag des Heeren met een hu.ysgebed, opdeiclvege-
legentheyd ilaande, befluyten.

XII.

Sal by provific de catcchifatie van de kinderen ge-
fchieden door een PredicantjdesSondags nademiddag
na de predicatie,ende zullende kinderen tot dien eyn-
de in het huys, door den fchoolmeeiler in het verho-
ren van de vragen by een gehouden worden, van twee
uuren, tot dat den Predicant fal wefen gekomen.

Ordre voor de Ambachtskinderen, om haar
daar na te comprteren.

Alle de ambachtskinderen, *c zy jongens of meys-
jens, zullen gehouden zyn, ende word haar geboden
te betoenen het refpeft, dat zy aan alle foorte van
cerlyke lieden* Îchuldig zyn, en voornamentlyk aan alle
die gene, die in Policiecqen ende in Kerkelyken dienft
zyn, hanr groetende, ende haar eere bewyfende in
alle bchoorlyke manieren, 't zy in 'c gemeen, ofte in
'£ particulier, in; alle voorvallende gelegentheden.

Des fomers fullen de jongens, op ambachten gaande,
ende de grootfte meysjens over de twaalf jaren oud, des
morgens opilaan ten vyf uuren, en op het geluyt van
de klok zullen fy moeten in de zaal komen, om vol-
gens d'order op de Godsdienftige oeffeningen geftelt,
het morgen-gebed by te woonen, en 'c leezen van
een capittel 5 fulks gedaan zynde, en de binnevader
cn binnemoeder gegroet hebbende, zullen fy aan haar
beroep gaan, de jongens op haar ambachten, ende de
meysiens na haar werk.

III.

De kleyne kinderen zullen opilaan ter uuren als
men haar zal feggen, en op het geluyt van de kloeke
in de zale zyn, om daar aandachtelyk uyt te fpreeken
of te hoorcn 't Gebed des Heere, 't Geloove ende de
Tien Geboden, ende dan ter fchoole gaan.

I V.

AÏIe de kinderen zullen haar klecderen geteekent
hebben volgens 't getal haarer bedfteden , endc haar
kleedcren zullen bewaart werden (afgefloten zynde)
door den binnevader en binnemoeder , diefe haar zal
, geven ter bcquamer tyd.

De kleederen en hel lynwaat van het huys zullen
onderhouden worden, het benaayen aangaande door

ρ î

ι!»

de meysiens van het huys felfs.

De jongens fullen *s middags ten een uur, ende de
meysjens ten twee uuren prascies na haar werk gaan,
ende wederom komen 's avonds ten feven uuren des
winters, ende des fomers ten acht uuren, en later ko-
mende (door haar fchult) ende naar dat de tafel afge«
nomen is, foo zullen fy van haar eeten verfteken zyn,
en doende het meermaals, zullen naar difcretie fwaar*
der geftraft werden.

Vil.

De kinderen in *t fitten aan de tafel, zullen aanfic-
ten volgens den tyd , datfe in 't huys geweeft zyn,
of volgens haar comportement, na difcretie van den
binnevader ende binnemoeder.

V I I f.

De gebeden voor en naden eeten,zullen eerbiedig*
lyk en fonder te miflen gedaan werden.

I X.

Niemand vermag in de keuken of kelder te komen,
fonder nootfakelykheyd en verlof van den binnevader
en binnemoeder.

Sy zullen haar wachten van te krackeelcn, verwy·
tingen, dreigementen van flaan, vuyle woorden,
lichtvaardig fweeren, yloeken, lafteren en oneerlyke
boeken &c. wie hier aan fchuldigzal zyn,zal geftraft
worden naar goetvinden van de Regenten.

XI.

De jongens nog meysjens zullen niet converferen,
nog de meysjens komen.op de plaatfe, daar de jon-
gens logeeren, nog de j©ngens, daar de meysjens lo-
geeren : fy en zullen niet vermogen te famen difcou-
reren, nog eenige familiariteyt houden , ook niet al$
zy tot jaren gekomen zyn om ten houwelyk te ver-
loven, foo lange als iy nog in huys zyn.

X 1 I*

Niemant zal vermogen des nachts uyt het huys tc
blyven, nog yemant zyn vrienden befoeken,nog uyt
het huys gaan, fonder confent van den binnevader of
binnemoeder.

XIII.

Geene van de kinderen zullen buyten dc Stad rcy-
fen fonder confent van de Regenten.

X I V.

Soo door haar ambachten yemand wat meerder ali
fyn loon mochte overwinnen door neerftighcyd,fulki
zal hy niet vermogen te verfrioepen , vcrfpillen ofte
verfpelen, maar zal het mogen hefteden met kenniflc
van den binnevader en binnemoeder,

X V.

Indien de experientie mochte leeren ] dat ten befte
van dit huys in dit Reglement eenige veranHeriflgc,
vermeerdering of vermindering vereyfcht mogte wer·
den, zal 't felve by de Heeren Regenten gefchieden.
Aldus provifionelyk gearrefteert by de'Vroedfchapder
Stad Utrecht, den z<> July 1575. J. Quint.

TEGEN DE VREEMDE BEEDELAARS, EN OP HET ONDERHOUD

ÏX. REGLEMENT, ofte nieuwe ordre„ volgens dewelke voortaan de Informatie en beformt

van de armen der Stad Vtrecht fuUen worden genomen ^ en gedaan i η
de refpeifive Kamer en van deT)iaconie der Gereformeerde Nederduytfi Kerks
Jefu Chrifiii en de tegenwoordige Gereformeerde JalmoeiTenierskamer, dm
6 Novemb. MD CLXXF.

I. van dien fchriftelyk overleveren , om te voorkomen,

dat by een huys geen dubbelde bcdeylinge wcrdc gc-.
noten.

II. _ .

Dat alle huysgefinnen , daar in dc maoncn Ledc

maten zyn ofte werden , zullen hare beà^/hngc
ontfangen van de Diaconie, alwaar dat de vroU"
wen geen mede Ledematen waren.

Pat

erftelyk fullen, in gevolge van 't geene voor de-
fen op den Marty i66f tuifchen de voorfz
kameren is overkomen ende gcrefolveert ge-
worden, yder halfjaar in de maanden na de re-
fpeftive Vervaartyden, elk Quartiermeefter van bey-
de de kameren met hare Adjuncten, endealfulks vier
in getale, hare Quartieren viiïteren, ofte de huysgefin-
öen in defelvc, malkanderen aanwyfen, cn de namen

-ocr page 575-

VAN DE ARMEN. IL BOEK. mi TÎT

f7«

I I I.

Dat dc huysgefinnen daar in dc mannen gercfor-
tneert, dog geen Ledematen zyn , ofte van een ande-
re Religie, dog niet paaps, zullen onderhouden wor-
den by de Aalmoefleniers kamer, het zy dat de vrou-
wen Ledematen, ofte geen Ledematen zyn.

I V.

Een huysgefin, daar in de man paaps is, dog de
vrouw Litmaac, en verfoekende eenige aiHftentie.zal
(ïg moeten addreflèren aan de Diaconie, die als dan
gehouden blyft te informeren, wat daar ontrent te
doen ftaat.

Maar wanneer de man van het huys paaps is, doch
de vrouw geen Litmaat, en om eenige byftand fpre-
Jcende, zal de voorfz informatie moeten werden ge-
nomen by de Aelmoefleniers kamer.

V I.

Alle huysgefinnen, daar in de mannen wel Lede-
mnren, dogabient, fugitief, uytlandige, na Indien,
of elders, ofre levende met een ander in onecht, foo
lange fy in het leven zyn , ofte niet Gerechtelyk ge-
fcheyden , zullen worden by dc Diaconie bedeylt,
onaangefien der felver vrouwen geen mede Ledema-
ten waren.

V I Γ.

Ende wederom de huysgefinnen, daar in mannen
geen Ledematen zyn, dog abfent, fugitief, uytlan-
dig na Indien of elders, ofte levende met een ander in
onccht, fo lang fy in het leven zyn,ofte niet Gereg-
telyk gefcheyden , züillen hare afliftentie krygen van
de AelmdeiTcniers kamer, fchoongenomcn de vrouwen
van defelve Ledematen waren.

V I I f.

Wanneer dc man van een huysgefin, (welk huys-
gefin by dc Diaconye word bedeylt,) komt tc over-
lyden en na te laten een weduwe ge^n Litmaat zynde,
zoo z\\ het zelve huysgefin aanftonts komen tot lafte
van dc Aalmoefleniers kamer.

I X.

Ende vice vcrja, wanneer de man van het huysgefin
by de Aalmoefleniers kamer geafliileert zynde, komt
le fterven, agterlatende een weduwe, welke Lidmaat
is, zal het zelve huysgefin komen ten laften van de
Diaconyc.

Alle huysgefinnen van weduwen Ledematen zyn-
de, ofte ook van getrouwde vrouwen ,mede Ledema-
ten, dog welckers mannen geen Ledematen, en in
een blyvend Gafthuys zyn, zullen worden onderhou-^
den by de Diaconye.

X I.

Ter contrarie, alle huysgefinnen van weduwen geen
Ledematen zynde, of andere getrouwde vrouwen me-
de geen Ledematen, dog welckers mannen Ledema-
ten en in een blyvend Gafthuys zyn, zullen werden
gefubfidieert by de AalmoeflTeniers-kamer.

X I 1.

Een innocenten foon ofte dochter,welckers ouders
de Diaconye bedeylt, meerderjarig wordende, blyfc
fo lange der felver ou^rs leven, tot lafte van de Diii·
conye.

XIII.

Dan wanneer een foon ofte dochter na zyn meer·
derjarigheyd innocent won, ende geen Lidmaat zyn-
de, aififtentie van nooden heeft, zal komen tot lafte
van de Aalmoeifeniers kamer, ichoongenomen dc
ouders by de Diaconye wierden bedeylt.

X ï V.

Wederom een foon ofte dochter Lidmaat zynde ζ
en na zyn meerderjarigheyd innocent wordende, zal
komen tot lafte van de Diaconye, alhoewel desfelft
'ouders by de Aalmoefl'eniers kamer wierden onder^
houden.

X V.

Eyndelyk is goetgevonden, dat alle perfonen, de-
Iwelke tegenwoordig,contrarie het voorfz reglement,
by de refpeétive Kamers cfFedivelyk worden bedeylt,
voortaan en altoos zullen blyven tot laften van defelve
Kameren, alwaar 't dat zy hier na voor een tyd buy-
ten bedeylinge wierden gehouden, ende ommc voor
te komen alle abuyfeni zullen de opgedagte Kameren
aan malkanders refpeétive Boekhouders overleveren,
pertinente lyfte van de namen der voorfz perfoonen,
op dat alle die gene, dewelcke op defelve lyften niet
en ft^an bekent, haar in toekomende zullen moeten
reguleren naa de voorfz nieuwe ordre, fchoongeno-
mcn, zy contrarie defelve ordre voorheen by de eenc
ofte de andere Kamere enige afliftentie mogcen heb-
ben genoten. Aldus naar voorgaande examinatie en
approbatie der refpeftive bovengedagte Kamers gear-
rcfteert, en door derfelver refpedive Boekhouders en
dc vordere Gecommitteerdens ondertekent binnen Ü-
trecht, op den 6 Novemb. lö/f. En was onderte-
kent, A. Boflchaart, 1675, JohanVoet, G. v.Cuy-
lenborg, Ant. Vermeer, Henr. Junius, Car. van
Doorn,

X MIDDELEN voor Ί Ambachtshuys, gearrefleert den 27 'Decemb. CHOCLXXK

Onder de middelen^ die ten profyte van het jimbachtshuys koomen% zyn geen van de minfle^ die op het hegraven van

de dooden zyn opgefielt·, waar van men in het hreede vinden kan boven in den χ Tyt. 111. Deel.
hsgelyks die op het trouwen zyn ge fielt. Siet boven den ix. Tyt.

■Ah mtde het Poortgeld^ te betalen by de geene^ die na het luyden van de waekkkk binnen de Stad home» ^ volgem

Placaat van den ζ lóy^, en iz Maart 1(588. Siet heneden den xv. Tyt. 11. Deel.

Om nog vee le andere middelen voorby te gaan ^ die hier en daar in de Ordonnantiën voorkoomen»

Burgermeefteren ende Vroedfchap der Stad ü-
trccht, ter herte nemende dc goede opvoe-
dinge der ambachtskinderen, hebben van tyd
tot tyd merkelyke fommenuyt Stads comptoir
boven de ordinaire middelen verftrekt tot het voorfz
onderhoud , ende direftie van een huysj ende want
8'β nu Stads Finantic fulks is vervallen, datfe daar roe
J'crder onmachtig is, hebben provifionelyk gearre-
«cert de nabefchreven middelen.

Eeraelyk zal van ycder wapen of Gild-
^ord dat langer als een jaar in de kerken defer
ötad ie opgehangen, op den i January 1676,
JJ'ordcn gegeven , en van jaar tot jaar foo lang
^ive ophangt, een recognitie van i O ο

Jjclyk mede zal gedaan worden van de borden,die
naderhand zullen werden opgehangen.

Ju. Deel.

Sal geen lyk-laken by de Kerkmecfteren of Dire-
£beurs van eenige kerken worden verhuurt, ten fy al-
voorens een billet by een der Huysmccfters van 'tam-
bachtshuys geteekent, zy vertoont, die by defe wor-
den gcauthorifeert om t'accorderen met het ftcrfhuyi,
over een recognitie, regard nemende op de gequalifi-
cccrden,daarover*t laken placht gefcheurt te worden.

Sullen voortaan op yder Baar, die uyt de
kerken word gehaalt, betaalt worden, die
van acht dragers word gedragen l 10 ο

Van twaalf dragers » 10 ο

Van feftien dragen 400

En van een fwarte groot of kleya ö ο ο

Welverftaande, dat de geene die een nieuwe laten
maken,boven de baar,gehouden zullen fyn in *t ge-
ne voorfz.

Cccc » Bal

-ocr page 576-

Sal aan alle hooge Officianten ende Beneficianten,
die by den Thl-cforÎer ende Cameraar défer Stad worden
betaalt, op yder betalinge die van nu af zal worden
gedaan, worden gekort àch vyftigften penning, çn
aan de lege dienaars den honderden penning.

Sal nog'jaaflyks'by de gene,op wien by de Vrocd-
fchap, οΓορ desfelfs nominatie by andere eenig ampt
of beneficie word gecbnfereert ,buyten belaftinge van
de Stad, worden van gelycken betaalt den vyfcigften'
penning, over het welcke voor 't uytgeven van de
commiifie,'metten gebenificeerden in minnelykhcyt
2al worden gefprooken.

Sal voortaan komen ten behoeve van defe Kamer,
de helfre van de gerechtigheyt,daarop de aankomen-
de Gildebroeders, foo ten opfigt van 't gildegelt als
•van de proef, zyn geftelt, des dacin gevalle'çgeheele
van dien mogte zyn onder de agc gulden, 'c felve tot
de voorfz forame word verhoogt by defen.

Sal gelycke helft worden genoten ten regarde van
sanwerpelingen ; mitsgaders dc helfte van 'c leer·
knechts geld.

Item, de helfte van *t gene de Gildebroeders ver-
beuren, vermits de abfentie op de begraafFeniflen.

Ende een derde part van alle de boeten, daar van
den Arrrien geen portie is toegeleyd, wordende door
dsnArmdn, gèëxpreiTeert in de refpeótive Ordonnan-
tiën , verftaan het Ambacbtshuys.

Ende ten eynde hier inne de Armen niet worden ver-
kort, zullen de Deeckens ende Busmeefters jaarlyks
■vo^or den zf January behoorlycke reekeninge doen,
voor de Heeren ordinaris Commiflariicn, ende aan-
ilonts de portie der Armen goet doen, volgens fekerc
lyftcn by haar Ed. te formeren.

Sal By^yder herbergier jaarlyks, voor de continuatie
van de t appers-neringe, by den ingang, beginnende den
i'january 1676 worden betaalt een recognitie naar drie
Claflen, daar vandeeerfte zullen betalen fes, en de vol-
gende 4 ende 2 gulden refpeftivelyk, volgens een apar-
te Ivfte daar van gemaakt, die jaarlyks by de Heeren

Colonel ende Hooftmannen zal worden naagefien ,en
gedreiTeert naar gelegentlieyt.

De fchippers deefer Stad zullen betaalen mede jaar-
lyks,' ende voor de eerite reyfeop den i January 1676,
als volgt. Ende die in toekomende zullen worden
geadmitteert, zullen voorat lichten van hare aâ:ens
geven dubbelt, daar inné gereekent dat lopende jaar,
alfe

5· guld.
50. Ituyv.

guld.
guld.
guld.
guld.
guld.
guld.
guld,
guld.
. guld.
30. ftuyv.
3' guld.

3'
2·'

ORDRE, waar naar de Gecommitteerden van de Jalmoejfeniers kamer der Stad Virecht, b)
provtfie in het bedeylen der armen haar fullen hebben te reguleeren , den 20 Febrmr.
MOCLXXXFllL

Schippers op Amfterdam jaarlyks
De fchlet-fchuyt fchippers
Leyden
De Vaartfe
Rotterdam
Dordrecht
Schippers op Delft
Den Haag
Gornichem
Breda

Middelburg
's Hartogenbofch

Antwerpèn ^____

De voerluyden op 'c groote veer, zullen jaarlyks
metten ingang geven tot een recognitie een ducaton,
beginnende voor de eerfte reyfe, den i January 1675.

Sullende by de voerluyden op 't kleyne veer gege-
ven worden half geit.

De voerluyden die voortaan zullen worden gead-
mitteert tot het voorfz Veer, zullen voor intrede ge«
ven twee ducatons.

De bierdragers en de kraankinderen, zullen meede
op den i January 1Ö7Ö geven yeder 30 ftuyv. haare
knechts half geit, en foo vervolgens.

Ende die gene die zullen worden geadmitteert,
zullen voor *t lichten van haare aden geven dubbelt.

De /ackeiraagers zullen voor 'c lichten van haare
commiifie geven 30 ftuyv.

Aldus provifionelyk gearrefteert by de Vroedfcftap
der Stad Utrecht, den 27 December ι6γ^. J.Quint.

TEGEN DE VREEMDE BEEDELAARS, EN QP HET ONDERHOUD

'n den eerften , dat het Corpus ofte Broederfchap,
zal beftaan uyt een Boekhouder en twee toefien-
de Gecommitteerden uyc de Vroedfchap, mits-
gaders acht Gecommitteerdens uyt de Borgerye,
dewelke yder twee Quartiëren zullen bedienen i ende
dat die drie Noothulpen uyt derefpeébive Gafthuyfen,
mede fcffie zullen hebben met een concluderende ftèm,
fonder eenige Quartiëren te bedienen j ende dit onder
de opfigt ende diredie van de Heeren Borgemeefte-
ren in der ryd, als Superintendenten.

D it de Gecommitteerden alle arme perfoonen, die
fy toe nog toe hebben bedeylt, de bedcylinge zullen
opfcggen, tot fekeren korten tyd , daar toe by hen-
ïuyden te beramen, ende dat defelve armen alsdan de
mvo zullen mogen verfoeken, tot de bedcylinge we-
der, geadmitteert te worden.

11 r.

Dat de ordinaris bedeylingen, voortaan op de Ka-
rner zullen moeten worden gedaan, ende zal de man
ofte vrouw die bedeylt worden, hare bedeylinge ge-
houden zyn felfs te komen afhalen, dog by ijekte of
ander ongeval, zal den Boelihouder demoeytenemen'
cmme fig daar van ernftelyk te informeren, fonder
haar (buyten dit) yets te geven,
ί I V. ^

Ende zullen alle extraordinarisbedeylingen,in fiek-
te ofte ander extraordinaris toeval, by fpeciale refolu-
tie van het Collegie moeten worden geaccordecrr.

Irem , dat voort niemant tot de bedeylinge zal
worden geadmitteert, ten fy de man met fyn Jdnde·
ren, of daar geen man is, de vrouw defelve perfone-
lyk komt te verfoeken,

V I.

De perfoonen die eenigeaffiftentie verfoeken,7,uilen
by den Prœfes worden ondervraagt na de quantitcyt,
ouderdom, handwerk, ende winft van hare idnderen j
Irein, wat giften, provens ofte fchotels fyluyden fyn
genietende, ofte eenige Godskameren bewonen, en
het bovcnftaandc onderfoek alle iaar op nieuws doen.

y II

Dó Gecommitteerden zullen alle jaar , ende voorts
van tyd tot tyd, goed reguard nemen op dc vermeer-
dei;inge van de winfte der kinders, mitsgaders op bet
affterven 'ofte ontlaftinge derfelver , als mede op dc
provens, die fy gedurende de bedeylinge verkrygen.

V I I I.

Een huysgefin, belaft met vier ofvyf kinderen,·cn
inkomen hebbende door winft ende gift® j vier gul'

den, ofte meerder's weeks, zal fonder extraordinaris

ongelegentheyt van ..fiekte, by defe Kamer niet geal-
fi (teert mogen w.orden.

I X. . Ç

Insgelyks ook niet huysgefinnen belaft met fes 0
feven kinders, winnende ter week vyf of meer gulden·

Dat ook aan geen huysgefin, waar van de man in het
leven is, ende alleeolyk belaft met twee kinders,

-ocr page 577-

Jl, BOEK. XIII, TIT. 5*7?

VAN DE ARMEN.

âcyVwge znl worden toegedaan, geduurende de fo-
mermaandcn, beginnende met den eerflen Marty toe
den laatften Odober, ende des winters aan geen huys-
geiin met een kind, ten ware uyt feer pieflante re-
denen.

X Î.

De foldaten vrouwen, welkers mans in anderegar-
nifoenen, ofre in dienil van andere Heeren zyn ver-
trokken , zullen niet bedeylt mogen worden.

X ΓΙ.

Ds Gecommitteerden zullen niemant mogenbedey-
len, die haar met bedelen erneren, ofte die haar kin-
ders tot ledig gaan ofte bedelarye houden, nemaar
zullen deielve dc bedeylinge onttrekken , ter tyd toe
fy hare kinders aan handwerken , ofte om de goede
luyden te dienen, hebben befteed.

X I ί I.

Ende zoo defelve Gecommitteerden bevinden, dat
eenigevande armen haar geld qualykgebruyken, foo
zullen iy defelve , in plaatle van geld, met brood ver-
lorgen , of anders eantfch affnyden.

XIV.

S90 ymand van de armen met onwaarheden de Ge-
committeerden, op het examen ofte onderfoek haddc
geabufeert, foo zalfoodanigen perfoon, ofperfoonen,
aanftonds fyn bedeylinge afgenomen , ende niet vor-
der bedeylt worden.

X V.

Voorts foo zullen, gedutircnde de forner-maanden,
geen andere perfoonen, als oucjc ende gebrekkelyke,
mitsgaders die met een feer onereufe familie,belaft /
zyn, mogen bedeylt worden

xn:

In den eerften, fal den Scriba gehouden zyn J alle
woensdag des naarnoens ten twee uuren priecies
in de vergaderinge van de Gecommitteerden van
de Ambachts-kamer te compareeren,ende voorts
op fodanige tyden, als het Collegie fal vergaderen, en-
de hem belaft zal worden.

I I.

Ende zal hy gehouden zyn, van alle refolutïen per·
tinente notitie te houden,ende defelveneiFens de rap-
porten, die gedaan zullen worden, te boek te ftellen
ende dan weder opleefen.

I I I.

Dat den Scriba alle de advyfen, die van deefe Ka-
mer worden verfogt,te boek zal formeeren, ende dan
ook op de refpe£tive requeften, ofte anderfints naar
ilen eyfch ftellen ende gereet maaken,ende beforgen,
dat defelve den naaftvolgende maandag in de vergade-
i'ing van de Heeren van de Vroetfchap werden gele-
vert, omme by defelve Heeren daar op gedifponeert
te Worden, iiaa der felver welgevallen.

• I V.

Sal mede een apart regifter houden van alle inkoop,
alfe wollen, linnen,&c. ende wat tot der kinders be·
fepefvereyfcht wort.

Van gelycke zal hy ook perfed regifter ofte boek
Jouden, met expreffie van dag en datum, wat tot kle-
ding van elk kind geexpendeert wort, gevende elk
kind eenige bladeren apart in het zelve bock.

V I.

Item, fal insgelyks een apart regifter ofte boek hou-
den van de naamen van de kinderen, die by defe Ka·
aangenomen en van nootdruft vcrforgt worden,
expreifie van den ouderdom van deielve, ende
^vie de ouders geweeft, ende waar defelve geftorven
vcrtrocken mochten zyn, mitsgaders op wat am-
ten tyde van de winter-.maanden, na dat de nood be-
vonden zal worden , ende 'c felve zal komen te vér-
eyflchen.

ende anders niet; dog

XVI.

Gelyk de Gecommitteerden insgelyksgepermitteert
word aan die geene , die de Gecommitteerden komen
bekent maken, dat ymand van de voorfz armen een
ongeregeld leven leyd, ofte de bedeylmgemisbruykt,
mitsgaders van de Gecommitteerden qualyk ipreekt,
daar voor eenige beloninge te doen, naardifcretiet'au
de Heeren Gecommitteerden.

XVII.

Ende worden de Gecommitteerden by defen geau-
ihorifeert ende gepermitteert, de armen t'haarder be-
deylinge itaande, die een ongeregelt leven leyden, of
de bedeylinge misbruyken, ook'de geene die de Ge-
committeerden qualyk bejegenen, ofte van defelve
qualyk komen te fpreken, met kenniiTc van de Hee-
ren Schout ende Borgemeelleren,te mogen voor drie
maanden, ofte minder tyd, in het tuchthuys te doen
fetten,omme aldaar aan het rafpenjofandeien arbeyJ
beüeld te worden, ter difcretle van de voorlzGecom»·
milteerden} ende indien defelve oordeelen, dat fooda-
nige perfoonen langer in het tuchthuys behoorden te
blyven, ofte met iwaarder ftrafFe geftraft te worden,
zullen het felve de Heeren van den Gerechte te ken-
nen geven, omme by defelve daar inne gedaan te wor-
den naar behoren.

Aldus provifionelyk gearrefteert by de Ed. Heeren
Borgermeefteren ende Vroedfchap der Stad Utrecht,
op den 20 Februar. iö88. Onder ftond, In kenniflc
van my, Cor. de Ruever.

INSTRUCTIE voor den Scriba vm de Jmbachts-kamer y waar naar hy hm fal hebben
te reguleeren^ den ii Afril MOCL.

Xllh

Cccc 5

bacht de kinderen beftelt zyn, ende wat zy jaarlyks
winneu ei| verteeren,

V I I.

Dat den Scriba Îîg mede fal vervoegen by het uyt-
fnyden van de kleederen, op alzulcke tyden als hem
daar toeby de Gecommitteerden zal worden geprsefi-
gcert, ende daar van mede pertinente notitie houden
als voorfchreve,

VIII.

Item, iàl mede aanteeckeninge doen van alle laak-
kenen, die van de begraaiFeniire komen, ten behoeve
van de Ambachts-kamer.

^ I X.

Mitsgaders notitie houden, nopende de qualifi-
catie van de aankomende houtfchilden ende turfvul-
fters, neffens van die geene,die in de refpéftivcGaft-
huyfert ende Gods-kameren worden beitelt, als van
gelyken die mee armen-provens worden vooriien.

Insgelyks fal gehouden wefen memorie te houden
van alle perfoonen , die geordonneert zyn uyt deefc
Stad te vertrecken , omme daar op by dengecnen,
zulks incumbeerende, beter reguard genomen te wor-
den.

X I.

Dat vorders den Scriba, alle j aar i ende als eenige
nieuwe Gecommitteerden aankomen, in de vergaade-
ringe fal opleefen de Inftruótie van de Ambachts-
kamer, op dat een ygclyk daar naa fig mag reguleren,

X 1 I.

Eyndelyk fal hy, geduurende de vergaderinge, fig
hebben te gedragen in alle modeftie, ende onder het
voteeren ende refoiveeren de Gecommitteerden niet
interrumpeeren, maar ftilfwygen, ter tyt toe hem by
den Prœfes werde gevraagt. Aldus gedaan en pro-
vifioneelyk gearrefteert, by dc Vroetlchap der Stad
Utrecht, den Π April 16j-o.

-ocr page 578-

urgermeefteren ende Vroedfchap deefcr Stad, be-
vindende,dat, niet tegenftaandc verlcheyde Pu-
blicatien, ende deReoovatienvandenif April
löSj- , het XXIV. artikel van de Ordonnantie
op den den Sabbath dagelyks word gecontravenieert,
hebben als nog goedgevonden by nader Publicatie en
Ampliatie wel fcherpelyk alle herbergiers, tabaksver-
koopers ende taverniers te veibieden , als verboden
word by defen, eenige jongens, dieby hetAVeeshuys
ofte Ambachiskaaier onderhouden worden, wyn,
brandewyn, gediltilleerde wateren, bier ,of diergcly-
ke drank, of tabak te verkoopen ,oppcenevan twaalf
guldens op yder jongen het zy jong ofte oud, te
verbeuren , boven fufpenfie van hare nceringe voor
den tyd van fes weeken voor de eerile reyfe, endeop
verlies van haar haar burgerfchap voor de tweede reyfe.

ΧΙΙΙ.

PUBLICATIE, vdfi aau jengens van het fFees- of Ambachtshnys niet te tappen, de» ι
Februar. MOCLXXXFIL

Hier tegm is ook voorfien by de Ordonnantie op het vieren cn onderhouden *oan den Sondage den 17 Maart ,
en die daar na gevolgt zyn^ en onder anderen by die van z $ April 1685·, en f O£ïob. 1713. Siet boven den
ï. Tyt. 11. Deel.

TEGEN b'fe VREEMDE'ÊEEDELAARS, EN OP HET ONDERHOUD

orgerpeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht
bevindende, dar, niet tegengaande voorgaande
Ordonnantiën cn Pubücatien, ter contrarie
eenige herbergiers en tabakverkopers fig ver-
nieten, om aan jongens, in deferStads Weeshuys en
Stads Kinderhuys,ie tappen, ilerken drank en tabak te
verkopen, hebben, om daar inne te voorfien, goetgc-
vonden, te verbieden, als gefchied by defen, aan alle
herbergiers, tabakverkopers en taverniers enige jon-
gens of kinderen, die in defer Stads Weeshuys of Kin-
derhuys worden onderhouden, wyn, brandewyn,ge-

XV. INSTRUMENT van de Fundatie van de Broederjchap der arme Melaten^ aan de Steen*

firaat buyten defe Stadj, den x6 Maart MD L XL

By het eer fie ontwerp van om werk^ hadden ivy voorgenomen de Fundatie-brieven van de Gafi- ofGodsbuyfiu^ waar
in de armen ^ jong of oud^ onderhouden 'worden ^ by een te vergaderen \ maar dewyl wy vernemen, dat dit PU-
caatboek^ boven gedagten^ aangroeyt^ ft aken wy dit voornemen^ den Le fer wyfendena Fun-

dationibus Ecclefiarum. HoeweVer verfcheyde Fundatiebrieven by dçnfçlven in Ί geheel^of ten deele ontbreeken^
ah van het Barbara en Laurentii^ Kruys^ Antony GafihuySf en andere^ gelyk in den eerften opflag kan gefm
*worden. Waarom wy dan de twee navolgende inftrumenten van de Broederfchap der Melaten^ en van deMindef
Kalander^ die om medegedeelt zyn^ plaats gegeven hebben. Van het Collegium IVillebrordiy fiet bovenden s 11,
Tyt. I. Deel. Num. viii i en van het Tuchthuys^ het i. Bock. xx. Tyt. Num. i.

XIV. NADERE Fublicatie 'op het voorjz fubjeB, den ι8 July ΜΌ CCXllL

diftilleecrde wateren ybier of diergelyken drank of tabak
te verkopen, op pœne van 2f guldens t'elken reyfe te
verbeuren; te applicertn een derde voor den Heer
Hooft-Officier, en een derde voor den armen,en het
overige derde part voor den aanbrenger.

Op dat niemand hier van onkundig zy, zal deefc
worden gedrukt, gepubliceerc en geaffigcert na be-
horen. Aldus gearreileert den 17 , en gepubliceerc
van den Stadhuyfe der Stad Utrecht, more folito^ op
den i8 July 1713. In kennifle van my, E. v. Hars-
carap.

y Dirk van Zuylen, Heer van der Se- fe, daar inne, boven den Schout endeBufgermeefte-
vender. Ridder, &c. Schout, Hen- ren in der tyt der Stad Utrecht, zullen wefen twin·
drick de Voocht van Rynevelt, ende tig Weereltlykc perfoonen, die den voorfchreve huy-
Johan Taats van Amerongen, Burger- fe ende armen bm Gods wil zullen m®gen dienen,'
meefters in der tyd der Stad van Ütrecht, als Re- weicke Regeerders ende Broeders alle jaar, op dondcr-

dag voor den Melaten kermiiTe dag, vergaderen zul-
len, ten huyfe van den Huysmeefter in der tyt, ende
aldaar kiefen uyt haar Collegic een Procurator} wel·
verilaande, dat voor deefen eerften jaar gekoreo zul-
len worden twee Procurators,daar van de oudftevoor
defen jaare, cn den jongften het toekomende jaar,dat
bewind van het voorfchreve Melaten hüys aantaften
ende de adminiftratievan dien hebben zullen} welcké
gcciigeerde Procurators, ende andere toekomende, en-

te geven ofte af te Itellen} ende de voorfchreve moe-
der daar toe te houden, dat zy alle weecke haar rec-
keningein handen van de Procurators in der tyt over·
levere, voor het geene zy voor den dagelykfcn ko-
itcn van dcfelve weecke verfchoten ende uytgcgcven
zal hebben. Sullen insgelvks de voorfchreve Procu-
rators magt hebben, den 'lïekcn, tot haardifcretical-
leen, ofte by advys van eenige Broeders, uytdenni^ic
te fetten, ende andere weder in de plaatfe tc onttan-
gen; welverftaande, dat zy het getal der ficken nicc
augraentccrcn of verminderen en zullen, nog g^^^

genten van den armen Mclaten, woonende aan den
Steenweg buyten die Wittevrouwenpoorte; verftaan
hebbende, die goede v/ille ende affci]:ie,die fommige
goede ende deugdelyke perfoonen fouden Hebben, tot
vorderinge, verbceieringe ende welvaren van den ar-
men Melaten ofte leprofen voorfchreve, praefenteeren-
de tot profyte van de voorfchreve fiecken of leprofen,
by alfoo, dat wy Schout ende Burgermeefteren fou-
den willen verftaan, omme tot behoef der voorfchre-

ve ficcken op te rechten ende doen onderhouden een de elks van henluyden, byfonder in fynen tyt, wy
Broederfchap, daarin fouden mogen vi^cefen tvt^intig Overften ende Regeerders voornoemt, vooronsende
weereltlyke perfonen, van ftate ends zuicke conditie, onfe SucceiTeurs, gegeven hebben ende geven mits·
dar zy den voorfchreve huyfe ende fiecken, om den deefen magt, bevel ende autoriteyt, omme alle die
minnen van God (ouden begeeren te helpen, dienen, renten, pachten ende inkomen totten voorfchreven
adminiftreren, vorderen ende verbeteren na haar ver- Melaten huyfen behorende, ende die in toekomende
mogen, blyvende nogtans alle fundatiën, den zeiven tyden.nog toebehoren zullen, te ontfangen, admini-
liuyle ende fiecken aangaande , in haaren weerde} ftreeren ende weder uyt te geven, zulks als het beho-
dat, aanmerckende de goede Wille ende aiFfilie voor- ren ial, mitsgaders, om moeder ende meyden van
fchreye, ende byfonder het groote voordeel cndc ver· den voorfchreven huyfe aan te neemen, ende oorlof

beteringe, die het voorlchreve huys zal mogen aan-
komen van goede luydcn, aanmcrckende die goede
direólie ende regimente deslèlves, ende dit onvermin·
dert eenige fundatiën, die daar fouden mogen wefen.
Wy ter eeren Gods, Marie zyn gebenedyde Moeder,
ende allen lieven Gods Heyligen, geordonneert ende
geaccordcert hebben, ende dat by advys, raad, ende
goerduncken van Schepenen, Cameraars ende Raa-
den der felver Stad, ordonneeren ende accoordeercn
by deefen onfen brieven, dat 'er van nu voortaan een
Broederfchap wefen zal van den armen Melaten huy-

-ocr page 579-

VAN DE ARMEN. . IL BOEK. ΧΙΪΙ.ΤΙΊ,

Itentmçciler, noch Onder-Procurator ftellen, noch
ymandcn eenigh huur van landen, erven, ofte huy-
len Tullen geven noch accordeeren, dan by convoca-
tie van de gemeene Broeders ende confenc van den
geenen, die in de convocatie prcefent fullen wefen :
behoudclyek nochtans dat de voorfchreve Procura-
tors ende gemeene Broeders geen aankopinge, noch
oock aÏienatie van eenige landen, huyfen, noch er-
ven en fullen mogen doen, dan by conlènt van Schout
ende Burgermeeileren in der tyt, ende dat die brieven
daar van gepafleert fullen worden op den naam van de
Regeerders ende gemeene Broeders voornoemt: be-
heltelyck oock dat die Procurators elcx infyntytvan
fyn adminiftratie gehouden wert, alle jaar over te le-
veren goede pertinente reeckeninge, bewys ende rc-
liqua, ende die felve te leveren op ten voorfchreven
refedie dagh, omme 's daags daarnaaby den geenen,
die daar van den voorfchreven Regenten ende gemeen
Broeders toe gecommitteert fullen werden, gehoort,
gevifiteert, gelaudecrt, geroyeert eûde gefloten te wer-
den naar behoren , mits elcx van de.voorfchreve
Gecommitteerden ontfangende vóórhaar moeyte ( foo
verre het hemlieden belieft ) een taack wyns. Ende
nlfoo in eenige andere Gafthuyfen die gewoonte is,
dat als een van de Broederfchap fterft, dat alsdan tot
een tcftament het Gaithuys, daar hy broeder is ge-
v/eeft, gegeven wort fyn beften tabbert, ofce een
Roofendbe ; foo wort, in plaatfe van dien, oirbaar-
lycker ende profytelycker gevonden, dat die voor-
fchreve Broeders in haaren leven het voorfchreve Me-
latenhuys met raadt en daat byftaan ende dienen, toe
welcken eynde die voorfchreve Regenten ende Bros··
ders viermaal 's jaars by den anderen geroepen of gein-
thimeert fullen worden, te compareeren op den Stadt^
huyfe, te weeten, alle Woensdagh quatertemperj om·
me tc raden ende tradceren de faacken van den voor-
fchreven Melaten· huyfe, ende allen aankleven van dienj
op pœne, foo wie daar van de Broeders abfemcerc,
van elcke reys te verbeuren twee ftuy vers, tot behoef
der voorfchreven huyfe, ten wareymandmerkelycke
onfchult hadde, in welcken geval hy de gemeenè
Broeders fal adverteeren. Ten wekken dage den Huys·
meeller ofre Procurator in der tyt in gefchrifte by ar·
ticülen fal proponeerbn al het geenc dat van nooden is
te communiceeren, waar op de refolutie van elcknr·
ticul geappoftilleerc fal worden , ende foo voort tct
Regifter gebracht, toe memorie voor den nakome-
lingen. Des t'oirconde hebben wy Regenten in der tytj
boven genoemt, deefen jegenwoodigen brief met on·
fen handen onderteeckent, ende met onfen refpcdi-
ve zeegelen doen befeegelen. Ende want wy Schout^
Burgermeefteren, Schepenen, Cameraars ende Raa-
den der Stade van Utrecht (voor foo veel als in ons is )
in het geene voorfchreve is, geconfenteert ende hec
felve gelaudeert, geratificeert ende geapprobeert heb-
ben, laudeeren, ratificeeren endeapprobeerenby dee-
fen, foo hebben wy dest*oircondedeefes Stadisfignec
voor aan deefen doen hangen, ende dccfe brieven zyn
twee al eens fpreeckendc, daar van dên eenen is inde
archives van de Stade, ende d'ander in hec Melatcn"»
huys. Gegeven in het jaar ons Heeren 1571 op den
i6 dagh van Martio.

approbatie , van het Hof vm Utrecht op de voorfz Fundatie , denij Maj
MDLXXL

XVf.

Die Prxfident ende Raaden des Koningsin den
Hove Provinciaal van Utrecht , allen,die
geenen, die deefen onfen brieven fullen fien
ofte hooren leefen, faluyt. Alfoo die Schout
ende Burgermeefteren der Stadt Utrecht ons vertoont
Ciide te kennen gegeven hebben, dat wylen die Grave
van Hoogftraaten, als Stadthouder van Hollande ende
Utrecht, belaft ende bevolen hadde die Schout ende
Burgermeefteren der voorfchreve Stadt in der tyt, onder
anderen te hebben ende tc nemen goede ende fcherpe
tocficht op den Armen Melaten, buyten Utrecht, aan
(Je Steenwegh woonende, ende op haare goederen;
ende dat om het felve tc doene, geftelt ware geweeft ee-
nen Rentmeefter over den felven huyfe ende goederen,
die onder hem fupplianten hec regiment van dien
gehadc ende bedreven hadde j dan alfoo fy luyden door
goede inftrüótie bevonden hadden den voorfchreven
Armen beter ende bequamer gedient te fullen worden
van veel goede eerlyke luyden, dan door eenen fin-
gulieren Rentmeefter, hadden fyluyden , by advys
ende goetduncken van Schepenen ende Raaden der
felver Stade, geordonneere ende gemaackt een Broe-
derfchap van twineigh perfoonen, die met hem fup-
plianten hec regiment van den felven huyfe ende Ar-
men hebben ende bedienen fouden, in manieren als
andere Gafthuyfen binnen Utreche bedient worden ^
naa vermogens de Ordonnantie daar van by hemluy-
dcn gemaackt i verfoeckende daar op approbatie ende
bcliefteniflc van deefen Hove. Doen te weéten, dat
wy, om leedenen voorfchreve, ende genegen wefen*
de tot de verbeteringe van den Armen ende haare goe-
deren , (voor foo veel als in ons is) geapiprobeert
ende belieft hebben , approbeeren ende believen by
deefen die Ordonnantie voorfchreve. Des t*oirconde
hebben wy deefen onfen brieve van approbatie cnbe-
liefteniflè door die felve Ordonnantie met het Zegel
van Juftitle van den voorfchreven Hove doen bevefti-
gen, ende onder aan deefen doen hangen, op den
17. May if7i} op de ploijc geteeckent, De Gouda.

XVII. ORDONNANTIE, njdn onfer Vrouwen Broederfchap van der Minder Kalander tôt

Buurkerk te Utrecht, des findags te midvafien MCCCCXK

^er gelegefitheyd^ dat wy zoo even van eenige Fundatie-brieven van Kercken^ Gods-en Gaflhuyfen^ en onder ande*
ren van de Broederjchap van de Melaten^ SJ^'^^^g gemaekt hebben^ zyn wy ook te rade geworden om de OrdoH*
nantie , of Fundatiebrief van onfer Frouwen Broederfchap van der Minder Kalander tot Buurkerk binnen defè
Stad^ alhier onfen Lefer mede te deelen, om dat wy fulks elders niet gevoeglyk konnen doen. Het flak is raer^ en
heeft, ge lyk ook dat van de Melaten Broederfchap^ nooyt het licht ge ften. Te meer is dit infirument te achten^ om
dat'er zoo veele voorname Familien<t die leden van defe Broederfchap geweefl zyn^ in vermeit wordtn. Oefe
Kalander Broederfchap word ook wel Kalender Broederfchap genoemt \ waer uyt men de nden vm haere bena·
fou mogen afnemen. De Schooljongens weten^ dat Kalendic by dehatynendeneerhndag^myderrnaandbetee'
kent: op defe Kntendac, of eer fien dag van y der maand ^ pamen de leden van de Broedeifchap by malkanderen i
'ivaer van zy den naem van Kalender-Heeren ^ of Kalender-Broeder s gekregen hebben. Zoodanige Kalender- Broeder ··
fchappen zyn 'er in Sa:<en, Ïhuringen, Meiffen, Pomeren, fFefiphalen, Hongarye, en Γrankryk, eertydts verfcheydeti
gtweefi. Binnen deze Stad fchynen 'er twee te zyn ingéflelt 5 en de Minre Kalénder-Èroederfchap van de andtre
^^derfcheyden. IVaer eygentlyk het werk tn bediening van defe Broeders in befiaen hebben is zoo licht niet tebepa^
Du Gange in Gloflar. Médias Latinitat. in verbo, Calendie, fegt^ dat zy ad pias caufis, of toteengoed
tn Godvruchtig eynde by-een qumen: zonder echter am te roeren, tot waf voor (aken. Anton. MatthiÉus ad Al-

ciat.

-ocr page 580-

TEGEN DE VREEMDE BEËDELAARS, EN OP HET ONDERHOUD

ciat. Sc Varior Epiftol. p.f35. & lib. i. de Fundat. Ëcclef. c. i j. p.ifi, mynt, dat zy ten deelè^God-
^vruchtke oomerken, ten deele om te eten en te drinken by een vergaderden. Het komt my rnet de Opfieilers-uan
het Groot Algemeen Hiftorifch Woordenboek, ophetwoord, Calenderbroeders, waerfchynlykvoor, datzy
ordre fielden op de Feefi-en andere dagen, ter gedachtenijje van byfondere perfoonen of faken tngefielt ·, op de uyt-
deeling der Aelmoeffen s op het houden der Faflen, en op meer andere faken. Detydvan haer mflelhng is ook on-
feker. Het voorfz Woordenboek brengt ze tot den tyd der Waldenfm. In de eerfle plaets uyt Matthaus hier bo-
ven aeniehaelt^ müord aen de Kaïender-broederfchap alhier een legaet in zeekertefiament van het jaer gemaekt,
Defe kalender'broedeifehappen verfchilden van de hipnniken ordres, om dat Geefielyke en Wereldlyke , en ook
getrouwde en ongetrouwde daer in verkoren wierden. Uyt het volgende inflrument blykt, dat de Minder Kalen-
der-Broeder fchap alhier beflaen heeft uyt twintig perfoonen^ en daer onder uyt twee Canonikken, of PriefIers, m
achtien Leken i dat de echte foons van de overlede Broeders voor andere getrokken wierden ·, dat defe Broedm
alle menfchen van aenften en ranggeweefl zyn, nadien men daer geen Voorfpraaken, of die inde Confi^orie dienden^
of die eenig ambacht met de hand voerden, of om geld dienden, ofopenbaere woekenaers ^c. in mocht nemen. W%nmtr
defe Broederfchap vernietigt zy, kan met geene fekerheyd gemelt worden. Bnyten twyfel heeft de Reformatie een
eynde gemaekt van defe en diergelyke Broederfchappen. Men kan van de Kalendar^Broederfchappen nafien Fellc-
ri Orarion. de Fratrib. Calendar.
'BxtraEï uyt zeeckere Boeck geinHtuleert, die Minre werden. In den eerften, 20 wanneer dat cnich van

Galander Broeders t gejchreven infrancyn.

Dit is die Ordinanci van onzer (^rouwen Broeder-
fchap van der Mynder Kalander tot Buerkerck
f Utrecht

In den cerften, dat die Broederfcap hebben zeilen
twintich Broeders, alsze, twee Canonicken ofte
Priefters, en achtien Leken cn niet meer. En zoo
wanneer een Broeder fterft, zo zeilen die Broeders
'die in live zyn dat eerfte dat zi te zamen comen enen

die hier na van woerde te woerde befcreven ilaer.

Wy Ermbrecht UtenleenjCanonic tot Oude-Mun-
ftcr, Henric Zoudenbalch, Canonic tot SunteMarien
t'ütrechr, Henric Vos, JohanUtenleen, Gheryd Zou-
denbalch , Willam van Alendorp, Glwsbrecht over
de Vecht, Braem van Compoftelle, Goedfcalc van
Winiên , Johan Pot , Johan Damafche , Yzebrant
vander A, Henric de Wirte, Matheus Pot, Claes van
Compoftelle, Ghizebrecht van den Ryn, Vrancke de
.Witte, ClaesSloyeren Johan overde Vecht,alzeghe-
mene Broeders van onzer Vrouwen Broederfcap die
Minre Galander te Buerkerc t'Utrecht, doen cont en
kenlic allen luden, hoe dat wi mit goeden voerfien en
wel beraden om nutfcap en orbaer onzer voerzey-
der Broederfchap en die altoes in eerenen in eendrach-
ten te houden, alle zamentlic mit onfen vryen wille een-
drachteliken overdraghen zyn te houden voer ons en
voer onze nacomelingcn duerende tot cwigendaghen,
zulke punten en verbande alze hier na befcreven ilaen,

ons Broeders oflivich wert, die provende daer of zei-
len wi gheven tot der eerfter Feeften die wi dan daer
na houden, na zire doet, alzo verre alzemen ons daerom
bidt zonder arch. En yft dat die dode Broeder enen
geechten zoen aftcr laet die ons bidt, die zeilen wi die
provende gheven voer yemant, alzo verre hi achtien jacr
out is of daer boven. Ên waert dat den doden zoen te
jonc waer, of buten lants waer, ofte dat hi zyn bede ver-
fumede op die tyd, zo mochten wi die provcnde ghe-
ven enen anderen perfoen: macr waert datdesdoedcn

anderen Broecfer wederkiezen, nae inhout des briefs ^^^ bade op een ander tyd, zo zoud men een pro-

«n wTri-vofH/a t/» 1Tm*»fH|!» ΙτΪΙΡΓ J L ι 1 « i

vende gheven voer yemant anders, alzo verre al ze dic
tiegenwocrdighe dode ghenen zoen en hadde, die daer
om bade. In zulken manyeren dat wi onzeprovende,
tot gcene tyd nyement gheven en zeilen die voerfpra-
ke is, of die in de Confiftorie dient, of die ambochc
mit zinen handen doet, of die dient om ghelt , of 0-
penbaer woekenaer is, of die hem zeiven zo regiert
dat hi hem zeiven nyet nutte en is, zonderarch. En
om dat wi ghemene Broeders voorghenoemt willen,
dat alle deze punten en verbande voerfz. vafte en fta-
de ghehöuden en on verbroken bli ven, totewigheo
daghen voer ons en onze nacomelinghen, zo hefcn
widefen brief bezeghelt, mit den zeghel onferBroedcr-
fcap zegel. Ende om die mere oircunde en vefieniiTe
dezer dinghen voerfz, zo hebben wiErmbrechtüten-
leen en Henricvan Zoudenbalch, Canonicken, en me-
de Broeders voorfz. onze zeghelle mede aen dezen
brief ghedaen. T'enen oirconde ghegheven in 't jaer
ons Heren dufent vier hondcrt en vyftieneoptenzom

Willam van Alenderp.
Jan Pot.

Johan Utenleen.
Henrick Vos.
Braem van Compoftel.'
Braem van Lanskroen.
Henrick van den Rhyn.
Jan van Lichtenberich.
Claes Sloyer.
Jan van Damafche,
Wouter van Coelenbcrich,
Tyman Nypyfer.
Reynier van Tetv/yck.
Claes van Compoftel.
Roetert van Lanscroen.'
Hubert Zoudenbalch.
Gysbert van Ryn-
Pecter over die Veclit;
Henrick Vrenckc,
Henrick dic Wit.
Jan die Wit.

Braem van LattikenhuysJ
Willem van Gcndt.
Heer Volkier van Lichtenberich.
Peter vao Kueïenbcrich van Zucica.
}an over die Vecht Hermanfï.
Hugo van Gruncnberich.
Godfcalc van Winfen.

ten waer dat wi ghemene Broeders voerfz. of onze na- ^lenà^ch te mit Vaften.
comelineen namels eendrachtelic eens beter te rade

melingen

CATALOG ÜS nominum Ratrum Fraternitatis, vulgo diCfte 't Minre Galander, in Tem^Jo Civm

Heer Ermbrecht Utenleen. Gherit Coman Hermanfz.

Heer Henrick Zoudenbalch. Heer Melis Houweninge.

Pafieire». Tyman Zoudenbalch.

Wouter van Colenberich^
Jan van Alendorp.
Jan van Dryel.
Heer Gherit Ermskerck.
Henrick Triende.
Aernt van den Velde*
RoeloffPyl.
Henrick die Wit.
Tyman Meufz.
Willam over die Vecht.
Gherit van Damafche.
Willam Hugen foen.
Heer Jan van Compoftel.
Heer Gherit de Bole.
Gherit Vrencke.
Jacob Sloyer.
Weernaer Bertout foen.
Aernt de Vreefe.
Gherit Zoudenbalch.
Godfchalk van Winfen."
Gysbert over dic Vecht.'
Vrancke die Wit,
J^Q van Sterrcnberich.
ifebrant vander Â.
Matheus Pot,

Heer Gysbert van BuerkcrkJ
Heer Ottovan Oemeren.

Alaert van den Veeo.

•Godfcalc dc Vreefc.
Gherit Pyl.
Alaert Koeyl.
Hein Craeg.

Bertout Wermaers Socni
Peeter Machelin.
Tyman Mouwer.
Alaert van den Doem.'
Dyrick die Bole.
Tyman van Luttik^nhuys.
Frederick die Bole.
Louwe van den Veen.
Florys van Jutphaes.
Jan Witvoet.
Gherit van den Veen.
Machelem van der Stricpci
Aclbert Alvekyn.
Aernt vander Oey.
Jan van Velde.
Henrick van HOrmdcn.'
Acrnt Proeys.

-ocr page 581-

van de armer II.BOBK. XHI.TIT.

Î77

Jan over die Vecht.
Braem van Lichtenberich.
Heer Gherit Vrencke Deken 's Jans waS.
Hubert van Blockhovea,

ian van Lichtenberich.
.ubfaert van Alenderp.
Hcnrick die Wit.
Adriaen van Lanskroen·
Jan van Daratfche.
Willem van Alenderp.
Jan Pyl Reynerfr.
Mennek van Gendt.
Frederick die Voicht van Rynevelt,
Jan Utenhara.
Jan van Lanscroen.
Egbert van Gruenenberich.
Goiert die Koeninck.
Ecrft van Drakenburich.
Florens van Pallaes.
Jan van Amerongen.
Alfir Ruyfch.

Henrick van Leuwenberich.
Henrick van Alenderp.
Wiliem van Winfen.
Steven van Sevender,
Henrick van Voirde.
Dyrick Ruyich.
Jan van Damafche.
Soude van Ryn.
Peeter van Winfen.
Ecrft van Lichtenberich.
Adriaen Utenham.
Willem van Steenre.
Jan die Koeninck.
Jacob over die Vecht.
Oherit Zoudenbalch.
Heer Evert Zoudenbalch, Proeft van] Mae-
flricht, Canoniek en Thezauryr'in den
Dom.

Heer Johan van Drakenbarich > Canoniek
in den Dom.
Evert van Zoudenbalch.

Gysbert van Lanscroen.
Frederick van Drakenburich.
Henrick die Voecht van Rynevelt.
Adriaen Pallaes.
Heer Frederick die Koeninck, Canoniek

in den Dom.
Heer Gherit Zoudenbalch , Canoniek cn
Thefauryr in den Dom.
Johan van Cuelenberich.
Godfcalc van Winfen,
Johan Ruyfch.
Heer Henrick vanZoudenbaich, Canoniek
in den Dom.
Gherit van Zuylen van Nyevelt.
Lubbert van Alenderp.
Johan Ruyfch Al fers Soen.
Heer Johan van Huichtenbrouk, Ridder,
Beernt van der Haer.
Goiert van Voirdt Henrickfz.
Willem die Wael.
Johan van Leuwenberich.
Frederick die Voecht van Rynevelt.
Johan van Drakenburich.
Melis ut den Enghe.
Joelt van Baern vin Scoenauwcn.
Henrick van der Borch.
Adriaen van Lanscroen.
Godfcalc van Winfen.
Henrick Ruyfch.
Lubbert de Wael.
Heer Johan die Koeninck, Canoniek S.
Pieters.
Johan de Wael.
Goefen van Voirdt.
Frederick die Koeninck.
Heer Johan Zoudenbalch, Ridder.
Egbert van Gruenenberich.

'lorens van Pallaes.
Johan van Wyck.

Heer Cornelis ut den Enghe , Canoniek
Scolafter S. Pieteri.

lek Ludolph Adriaan de With, Advocaat voor den Ed. Hove Provinciaal van Utrecht, hebbe in de
qualiieyc als Notaris by den voornoemde EJ. Hove van Utrecht, het vorenftaande geè'xirahcert, uytzcecke-·
re Boeck geintituleert, Die Minre Kalander-Broeders ^ gefchreven in *tfranchyn, behorende aan den Ed;
Hoochgeleerden Heere M. Everard Booth, Raad Ordinaris in den welgemelten EJ. Hove van Utrecht,
ende verclare ick deien Extrade, voor foo veel den inhouden van dien is aangaande, daer mede le accorderen.
Ten oorkonde myn gewoonlycke handtteeckeninge en Signature. Adum in, Utrecht den dMay lÖpj.Stilo
veteri. L. A. de With, Noparis.

lohan van Cuyck.
h

Johan Ruyfch.

Johan Taets van Amerongen»

Wil

illem Bor van Amerongen,
Bartolomeus van de Wade.
Henrick die Voecht van Rynevelt»
Henrick Valckenaer.
Adriaen de Waell.
Willem vart Snellenberich.
Frederick Wten Enge.
Helias van Winfen
Henrick van der Burch.
Anthonis van Zuylen van Nyveft.
Jan van RenelTe van Moirmondt.
Adriaen Pallaes.

RoeloiF van Baern van Schoenauwesi
Aelbert van Huchtenbroick.
Evert Zoudenbalch Heer'Jansjtoen»
Gysbert van Lianscroen.
Jan Ruyfch.

Dirck Boern van Amerongea.
Heer Alphart die Coninck.
Willem van Winfen.
Jan van Renes van Baern. ^

Gherit van Zoudenbalch , Herc Johatfi
toen.

Alfert Ruyfch, objit ί6ο$. î8 May.
Ghysbert van Baern vaa Scoenauwcn,
Frederick van Nyvelt.
Roetert van Lanscroen.
Heer Johan Tacts van Amerongen»
Amelis uten Eng.

Joeft diç Voecht van Rynevelt, Ritten'
Johan van Meerten van Abcoude.
Willem die Voecht van Rynevelt, objit

1606 xp Decemb.
Roelof Grauwert.
Men Heer jaCob Taets van Amerongen,

Land-Commandeur tot Utrecht.
Heer Gerrit Borre van Amerongen, Ci'
nonick S. Marie t' Utrecht, objit 13
April 1Ö08,
Eerft Taets van Amerongen.

DERTIENDE TYTEL.

DERDE DEEl··

Tegen het Colleóteeren van penningen, tot reparatie
van Kercken &c. fondert conient.

I PUBLICATIE, tegm het ColleHeeren van pemningen^ m reparatie van kerken, lojjingevan

gevangens by den Turckt fonder confent, den 8 Septemb. MOCLylL

welk d'oprechte drefer Srads armen alfulks ontogen
wortjfoo is't, dat de Vroedfchap dezer Stad Utrecht,
willende daar "regens voorfien ende ordre ûellcn,
goedgevonden heeft wel ftriktelyk te interdicercn
ende verbieden, gelyk geinterdiceert, ende verboden
wort by defen, voortaan fulks meer te doen, fonder
fpeciaal confenc van de Heeren Burgermeefteren in
der tyd, op arbitrale corredie. Gepubliceert van den
Stadhuyfe t'Utrecht, na voorgaande klokluydingC|
{more filito) den 8Septemb. lóf/, by my,J.(iiiDt.

Alfoo men van tyd 'tot lyd bevind, dat ver-
fcheyde perfonen van buyten alhier komen,
die hun onderftaan binnen deeze Stadt ende
Vryheyd van dien, foo aan Collégien ende
Communiteyten, als aan particuliere huyfen ende per-
fonen , om te gaan, ende te collefteeren penningen,
tot fubfidie (foo fy voorgeven) van 't opbouw ende
•reparatie van Gereformeerde kerken ende fchoolen,
joffinge van gevangens by den Turk, ende dierge-
«yke practcxten meer, verfamelende in dier voegen,
ende van hier brengende groote fommen gelds,

VEERTIENDE TYTEL,

Aangaande de Dienftboden, en Vervaartyd foo van
Dienftboden, als van Huyfen.

ULDeeU Dddd I. GR.

-ocr page 582-

ORDONNANTIB, Op de Dienfi-boden,

orgermeeftèren cnde Vroedfchap der Stad U-
trecht, in conildmtie nemende de klachten,
die by vcrfcheyden van haare Ingefetenen van
tyd tot tyd zyn gedaan, over de groote li-
centie, ongeregeltheyd, cnde quaad comportement,
het weik hedcnsdaigs by dc knechts, dienftmaagden
cn minnens, ontrent haren dienft word gepleegtj tot
groote vexatie en ongerief van hare meeitcrs of vrou-
wen, hebben, tofvoorkominge van lodanige incon·
venienten, by defen geordonneerc ende geftatueeert,
gelyk Haar Ed. ordonneren en itaiueren mits de-
len»

Eerilelyk , dat alle knechrs^ dienftmaagden cnde
minnens, die haar in dienft van yemand verbonden,
ende daar toe een handpenning ontfangen hebben,
gehouden Tullen 2,yn binnen den gewoonlykcn ende
gepraefigéerden tyd inharehuyr ofte dienft tetreden,
tonder dat de zelve Tullen vermogen defen haarendienit
te verlaaten , op te feggen, oftedert handpenning we-
der te brengen , veel mm haar binnen den lelven tyd
aan andere te mogen verbinden, op pœne van twin-
tig guldens , boven arbitrale correâie, na dg gele-
gentheyt der faake ; ende daarenboven evenwel ge-
houden bly ven den voarfz dienft te pricfteren, op pœ-
ne, dat fy by den Officier, of deszelfs dienaars, tot
haaren koften, datelyk uyt den huyfe gehaait j ende
tot haaren voorigen, ofte eerften aangenomen dienft,
^econftringeert fulien worden , mede op arbitrale
correâ:ic.

ί I.

Datreciproquelykde meeftersen vrouwen de voorfz
dienftboden, als fy defelve in huure hebben aangeno-
men , ende een handpenning gegeven, niet en lullen
vermogen de huure op rC;feggen, nemaar gehouden,
fyn de felve op den behoorlyJcen en beftemden tyd,
in haaren dienft ofte huure te laten komen ofte in
te nemen , op pbene van een half vierendeel jaarsi
huure by de meelters ofte vrouwen, in cas van'con-
traventie, aan de voorlz dienftboden te voldoen.

I 1 I.

Dat de voorfz knechts, dienftnwagden^ ofte min-
nens, gehouden iuUen wefen binnen den derden dag
dat de huure ingaat, hun in haaren dienft tebegeven,
op poene van eene gulden yederd;ig die ly na denge-
praefigeerden tyd in den dienft koinen lullen, te ver-
beuren: welke boete by hun mecfters ofte vrouwen
aan het bedongen loon fal worden gekort en inge-
houden.

I V.

Dat alle ende een yeder van de voorfz dienftboden,
hun eens in haaren dienft begeven hebbende, gehou-
den fulien fyn denfclven doorgaans in allegetrouwig-
heyd ende neerftigheyd waar te nemen, ende haare
meefters en vrouweiï, als mede die van haar familie,
met behoorlykrefpeét, en^gehoorlaamheydi tebejege-
joen en te dienen, ende voorts hun in ftilligheyd, eer-
baarheyd ende matigheyd te gedragen , dat haare
meeftcrs en vrouwen in haaren handel en handel een
goet genoegen komen te nemen

II. 'FUBLÏCATIE nopens den Férvaariyd van de Oiefiflboden, die van hierna holland, ^

Bolland herwaarts komen, den May MOQLXXFi en mmktitti^
Oaob.MOCG,

e Heeren Borgermecfteren ende Regeerders
der Stad Utrecht, bemerclcende, dat groo-
te dcfordrerontftaan, door deyerfcheydent-
heyd'vdn de vörvaartyden der dienftknegtenv
cnde maagden, uyt de Hollandfche Stéden komende,
of van hier derwaarts Vertreckcnde, hebben verftaan,

(i) In de PubUcalie van den jare 1675 fl^^h 2-0 April , en op;den zoOiïob.

(ii) Ds νοθτβ FiMcaîU Aldus gepubliceerc vaa^den.Stadhuyie te Utrechcy den j'i May ^^^

dm IFebruar. MOÇLXXL

\ V.

Ende by aldien eenige meefter ofte vrouw, in den
dienft ofte comportement van deszelfs knecht, dienft-
maagd of minne geen contentement, maar misnoe-
gen heeft, foo fal in fuiken gevalle de voorfz meefter
ofte vrouw vermogen aanftonts de huure aan zooda-
nige knecht, dienftmaagd ofte minne op te zeggen>
ende haar te laten gaan, mits als dan aan de felve be-
talende haar verdient looo tot den uyieynde van het hal-
ve vierendeel jaars ^daarinne defelve getreden fulien zyn^
te reekenen na proportie van de bedongen huurpen-
ningen, waar mede de voorfz meefter ofte vrouw,
zal mogen volftaan, zonder gehouden tczyn, daar
van reden re geven, ende fal de voorfz knecht, dienft-
maagd ofte minne daar op datelyk moeten vertrek-
ken , blyvende evenwel zoodanigegecaifcerde knecht,
dienftm.aagdiofte minnemoer, in gevallezy haar moet-
willig aan ftellen , ofte eenige infolentie plegen on.
trent haare meefter ofte vrouw, fubjtétde ftraffehicr
Î boven gemeld.

VI.

Dat vorders dezelve dienftboden niet cn fulien ver-
mogen haaren dienft, fonder wettige redenen, te ver-
laten, ofte voor den tyd daar uyt te loopen, oppœ·
ne van een vierendeel jaars ofte halfjaar loon, ter ar-
bitragie van. de Heeren van den Ed. Gerechte, den
meefters ofte vrouwen te adjudicerenj ende daarenbo-
ven op de klachte van dezelve meefters ofte vrouweii
met; her publyecq? werkhuys, totdifcreticvandeHèé-
ren Schepenen, gcftraft te worden.

V I 1.

Dat de voorfz dienftboden, willendé na expiratie
van haaren dienft^ ofte huur, verhuyfen, ofte haar in
anderen dienft begeven gehoudeli fulien fyn Kaareii
dienft fes weefcen voor eiken termyn van vervaartyd
op te zeggen, gelyk ook in foodanigen gelegentheyd
gehouden fal fyn te doen yeder meefter ofte vrouw |
niet genegen zynde haare voorfz dienftboden in den
dienft te continueren, op poene dat, by ftilfwygen
van partyen, den dienft wort gehouden Voor gecon-
tinueert.

V I I Γ.

Dat mede de befteeders ofte befteedfters, die hun
behelpen met knechts en meysjens teverhüuren, niet
vermogen zullen de zelve voor de voorfz fesweecken,
dat fy haaren tyd uytgedient èn voldaan zullen heb-
ben, op een ander te hefteden, daar toe te raden, ofte
'helpen, direótelyk ofteindireételyknochtedezelve^'
uyt hunne huure geloopen wefende , te aflifteren,
huyfen ofte hoven , nemaar dat zy alvoorens by
de meefters ofte vi ouwen zullen onderftaan, of de
huure van de voorfz dienftboden ten uyt-eynde vari
de fcS weecken fal expireren, ende of de huure'van
een- van beyde zyden isopgefegt, alles op poene van
twintig gulderis, by de voorfz befteeders ofteb.eftcct-
fters, ten behoeve van den Officier te verbeuren.'
Aldus ter vergaderiûge van de Ed. Vroedfchap gear-'
refteertop den jo January KÎ71. Onder ftond, ter or-
donnantie van de gemelie Hoeren Borgerroeeftereû
ende Vroedfchap, getekent, ]. Nieuftadt.

VAN DE DIENSTBODEN

dat vôbftaan de vervaartyd der gemelte dienftboden,
alhier zal zyn op den (Ο eerflen Mày\ endè op deneer'
flen Novembir^ in eiken jare, gelyk ten reguanlc van
de huyiingen is geftatueért. Aüum Üirecht» («/
den z<? OÖober 1700.

-ocr page 583-

Myn Heeren Borgemeefteren en Vroedfchap
defer Scad, confidereerende de inconve-
nienten, fchade, en ongelegcnthedcn, de-
wel cke ontlban ende veroorfaakc worden,
door het verfchil tuflchen defe Scad, cn de nabuurige
Steden, fonderling die van Holland, in de vervaartyd
van dc huyfingen endekamercn, behalven de onie·
Jçerheyd van den dag van Vervaartyd van Paaflchen,
als niet koomende jaarlyks op een en den felv^n lyd,
hebben noodig en dienfti^ geacht daar inne te voor-
den, cn twee vafte en feekere dagen te fteîlçn,op de
wekke de voorO?; verhuyünge gefchicden ial binnen
defe Stad ende Vryheyd van dien, yder halfjaar, als
namentlyk , op den 20 April en zoOdober in eiken
jaar , aanvang neemende niet den aanftnanden Ver-
vaartyd, ten ware foodanige quam opeen fondag,in
welken gevalle de Vervaartyd ial wefen daagsdaarnaj
waar na een yeder, die 'tzelve aangaat, lig fal heb··
ben te reguleeren.

579

EN VERVAARTYD, JI. BOEK, Xlt^, TIf.

III, PLACAAT, aangaande den Fervaartyd van de Huy/en^ den 21 Maart MOCtlV.

, nûpens den Vervaartyd komende op faafch-fondag. of maandaz
JprÜMDCLXlÏL

IV. PUBLlCAÏie

den 17

Borgemeeileren en Vroedfchap der Stad U-
trecht bemerckende ,dat vermits de aanftaan-
de vervaartyd fal koomen op Paafchmaandag,
daar door groote difordre en aanftoot foude
werden gegeven in den publicquen Gods-dienft,heb-
ben goedgevonden eenen ygelyck bekent te maken,
dat voortaan de Vervaartyden, koomende op een fon-.
dag, of Paafch-maandag fullen worden verleyd op
den naaftvolgenden dag , ende fal dien volgens deele
aanftaande Vervaartyd wefen Paafch-dingsdag, zynde
den XI dezer maand.

orgemeefteren en Vroedfchap dezer Stad ma-
ken by defen bekent, dat, vermits de ordi-
naris Vervaartyd van den zo April,in" dit jaar
komt op Paafchdag, zynde fondag , en dat

v. renovatie van de voorfz Fublicatiey den 11 Jpril M7)CXC.

des maandags mede word gepredikt, Haar Ed. goed
gevonden hebben den Vervaartyd te ilellen op dingsi
uag den 5 ζ April > waar n;»ecn yder jjich kan reg4·
Iceren.

VYFTIENDE TYTEL.

BetrefFende de Borgerwacht en Schutterye,
Matoor van de Schutterye, Klepperwacht,
en verderen aankleven van diea

EE RSTE DEEL.

Van de Borgerwacht en Schuttcrye.

By de navolgende Ordonnantiën word dikwils verboden^ dat^ om dieveryen en andere infolentien langs de firaten
Door te koomen^ niemand na het luyden van de JVaackklock , fonder licht langs de flraat fal gaan. Ferfcbeydç
Placaten dejen aangaande hebben 'wy onder den Tytel van Dieveryen gebracht, ^Is van den χ Januar. if^S, en
volgende, Siet het iBoçk.xiv. Tyttl.

Men voege, ook by defen Tyt. de Refoiutie^ ivaar by aan zeekere Drapiers vryheyd van de wacht vergunt is, den tg
Decemb.16^6. Siethet i.Boek.ix, Tyt. Num.xxxvi.

Molutie, als voor en , inoor de gevluchte m der Gedfdienfi wille ^^ den i^ï^ovemb. l6Sf» S iet dcnfclfden Tyr,
Num.xxxvi II.

I. ORDONNANTIE, waar na de vier

Foorten te houden, hun fullen

indeneerften, dat voortaan geen Poorten geo-
pent fullen worden , dan in orxfentie ende by-
wefen van den voorfz. Bevelhebbers , die ook
des morgens geen poorten geheel laten ope-
nen fullen, ten fy dal fylieden met de wachteerftaan
hameyde geweeft , ende vernomen hebben van
de buy ten wachters, hoe de faken aldaar geftelt ende
Relegen zyn, ende ooic deur eenige van de wacht
daar toe uyt te laten , doen befichtijgen liillen heb-
ben, ende verfekert fullen zyn, dattergeenfwarigheyt
"pg perikel voor handen is.

Item, dat in elke poort geilek fal worden een rot-
te Borgers, iulks die inelck vendel zyn, met de wa-
penen ende gewceren daar zy op gemonftert zyn.
üie welke gehouden fullen zyn., allen morgen goet
ïyjï, voor het aflaten van dc waacklock, met dc
lil. Dtel.

O ov .......^'wagtindt

hebben te reguleren, den isJulyMDLXXXL
voorfz. Bevelhebbers te komen op de plaatfe, en al-
daar te werpen of loten om de poort daar zy de dag-
wagt fullen houden , ende daar na van den Hopmaii
van de nagtwagt de ilcutclcn t'ontfangen , endç de-
felve te brengen elck in de poorte hen te lote geval-
len , ende des avonts weder le brengen ende leverei)
op den Stadhuyie.

Item, fullen die van de dagwagt in vollen getale op
haar wagt moeten verfchynen ende zyn, voor ende
al eer die poorten geopent worden, ende dan voorts
den geheelen dag aldaar moeten blyven , tot dat djc
naaftvolgende wagt daar jegenwoordig zyn fal, fon·
' der eenigSns uyt te poorte te mogen gaan, 't zy orn
te gaan eten, drincken, ofte om eenige andere oor-
faken. Welverftaande, dat men des middaags de poor-
ten een «re lang fluyten ende toehouden tel, en desf

Dddd i gsm

-ocr page 584-

de hoofdpredicatie.

Iicm j en fal niemant van defelve wagt onder den
rotten verfchoont zyn , in fuiken fchyn, dat of je-
mandbuyten, krank, of anderfins geoccupeert waar,
defelve gehouden fal zyn een ander in zyn plaatfe te
ilellen, eer hy uyt de poort fal mogen blyven, ofte
daar zynde, verrrecken , op dat altyt hetaentalvan'c
rot daar vol blyve.

Item, fal defelve wagt een fchiltwagt geftadelyck
houden binnen , ende een buyten der hameyde , met
haar brandende lonten, ofte andere hare wapenen daarfe
op gemonfterc zyn.

Itèm, alle die t'famenilyk wagte , fullen haarlie-
der roeren met fcherp geladen , ende alle haar ander
wapenen in goeden hoeden hebben , ende haar roers
niet ontladen, voor dat de poorten gefloten fullenzyn.

Item, alle die gene die defe poinólen ende articu-
len niet en obferveren nog onderhouden, maar defel-
ve te buyten gaan, fullen verbeuren twee-gulden, fo
dick als 'c gelchict, welke boeten men datelyk uyt-
panden ende doen executeren fal aan den Rotmees-
ter, die zyn garand hebben fal op de breuckingen,
d'eene helft tot behoef van 'c vendel, ende d'ander
helft tot behoef van de bekeurders of aanbrengers.

Ende op dat 'tgene voorfz. is, datelyk nagekomen
mag worden , fullen de Capiteynen en Bevelhebbe-
ren , wiens wagt het zy, de poorten ende wagten neer-
llclyk alle dage viilteren, de rotten oplefen, en dien
zy in gebreke vinden, datelyk endefonder eenige dis-
iiinulatie ftrafFen en corrigeren.

En foo hem ymanc on willig hielde , ofte. jegen de
ftrafFe ende executie oppofeerde, fal verbeuren dub-
bele boeten, en neiïens dien geftraft worden na exi-
gentie eqde gclegentheyt der faken.

Item , fullen defelve wachters hen wagten van
droncken te drincken, vegielyk of rum^o^er le maken
in der poorten, op arbitrale cprrpftie.

Item 5 fullen alle defelve dagwagters goede regard,
opfigt ende kenniffe nemen ende dragen, wie uyt en
in defe Stad-poorten gaan ende komen, cnalle vaga-
bunden , vreemde bedelaars en dicrgelyke die zy niet
cn kennen, buyten de poorten houden , ende defelve
gebieden te vertrecken.

Item, fullen den uytlandigen ende vreemde perib-
nen, die binnen defe Stad komen met geweer, ofte
fonder geweer, neerftelyk afvragen, van waar zy ko,*
willen, doen op teekenen, en daar van alle avont âcn
cedulle doen overleveren aan de Wagt op de plaatle.
En indien zy op ymand fulpicie oftequaat vermocdea
krygenvan verraat, veripiedinge ofte dicrgelyke, fuU
len den fel ven feker nemen, en in goede bevvaringe
Hellen i en myn Heeren Schout en Borgemcefiércn
dcfer Stad daar van adverteren, om by delèlve daarin
voorts gedisponeert te worden , na.behoren.

VAN DE Β O R G Ε R W A c H τ

gclyksdçs fonnendaag? voor de middag, geduerende hare name, wooriftede, ende Iierbcrge darsr zy gaan

! ί

Sullen voorts alle vreemdelingen en onbekende in-
komenden heur geweer doen afeyfchen, en het fclve
in bewaarder hant doen leggen en houden , t^ tyd
toe defelve \Kcder uytreyferi , of ymant van qualité
voor defelve geloof fal hebben.

Sullen niemant vrcemders, van waf qualité die zyn,
indefchepen, fçhuyten of wagens en karren fittende,
binnen der Stad laten varen , dan te vocte binoen la-
ten gaan.

hem, fullen fcher-pelyk doen letten en toefien op
de wagens en fchuytcn,die binnen defe Stad lullen va^
ren en komen, en Je goede kenniiTe dragen, wie in de
fchpyten of op de wagens zyni: ende en fullen geen
gedekte fchuyten nog ichepen binnen laten varen, ten
zy defelve zyn eerft geheel deurgaans aan depoort-zy-
de ontdekt en gevifiteert, wat ter in geladen is. Sul-
len desgelyks de wagens vifiteren en befien watter op
geladen is, en die koorn-en hoywagens fullen zy écrit
doen deurfleken met den yier , eerie defelve bjnnen
der hameyde Jaten inkomen,^regard nemende dattci"
maar eenen wagen tcfïens deur en vaart.

Item, die van de wagt fullen geen foldaten , het
zyn Schotten , Engelfchen, Duytfchen .ofanderena-
tien, geenfchriftelyk paspoort hebbende geteekent by
zp Excell.de Vcltmaarfchalk, Gouverneur ofMa-
giftraten , in-ofte ujjt laten , -maar die, fonder pas-
^poorte te toonen , fouden inkomen wijlen , defeh'e
aan te houden eti te le.veren in handen van myn Heere
cfe S.ciioü.t ,, fonder van, dc^ te dofm in gebreke te bly-
ve, op arbitrale corrcftie.

Item, fullen nog die van de wagt goede opfigt ne-
men, dattcr geen koorn altoos, onder watdekfelhetzy,
fonder paspoort van de Stad uytgevoert en werde. En
van 'tgene zy contrarie van dien gedaan te zyn be-
vinden, ontdeckçn en aanhalen, fullen zy genieten'c
dardendeel, half voor hem , ende half voor de folda-
ten , met hun de wagt houdende , des fullen zy we-
derom genieten de helft van 't derdendeel, dat defol-

men, ende waar dat zy gaan logeren willen , ende daten ontdeckçn en aanhalen fullen.

II.

ORDONNANTIE op de Borgerwacht ^ toefigt ende bewaarnijfe van de Stad dmi^
' Maart MO L XXXV.

Ifoo men (Godbetert) bevind, datdenvyant
dagelyks meer ende meer is profpereerende,
niet alleen door het feytvan %yapenen, maar
principalyk door twifl: en oneenigheyt, die
daar is tulTchen de inwoonders en ingefeetenen van de
Steden, ende de quade toefigt ende wagte , die ter
oorfaake van dien op de bewaarniiTe ende verfeekert-
heyt van de Steeden gehouden wort, foo is 'c dat
myn Heeren die Stadhouder, Schout, Burgermees-
teren ende Schepenen der Stad Utrecht, begeerende
in tyts tot alles behoorlyk te voorfien, ende gelycke
inconvenienten, als anderen overkomen zyn, te ver-
hoeden , voor goet gevonden hebben te ftatueeren de
poinóten en articulen hier naar volgende.

In den eerften, wort by defen gcreqoveert en ver-
nieuwt de Ordonnantie, gemaakt op de Wagt en be-
waarniiTe defer Stad, van den Stadhuyfe gepubliceert
op den (i) 7 Fcbr, if/S. verleden , gebiedende als
nog eenen jegelyken defelve in hare poinften te ob-
ferveeren ende achtervolgen, op de pœnen daar inne
geftatueert, welke Ordonnantie , ten eynde nie-
mands daar van ignorantie fal mogen prietendeeren,
men voor defen Stadhuyfe uythangen fal.

I I.

Voorts gebieden myn Heeren voorfchreve, dac
hem niemant en onderwinde den foldaten, binnen de-
fe Stad leggende , ofte die daar als nog geleyt fullen
worden, met woorden ofte met werken te miiTeg·
gen ofte misdoen , nog gedogen mifTeyt of misdaan
te worden, dan wel met defelve te houden allee^n·
dragtigheyt ende correspondentie , op pœne van ar-
bitraile correö-ie, gelyk fulks den voornoemde foWe-
ten by hare wettige Overigheyt pok belaft is,
wyders belaft fal worden. ,

111. ,
Item , dat niemand voortaan na 't luyden van de
nagtklock, langes der ftraaten fal mogen gaan met
eenig lang. geweer ofte roers, ten ware myn Hec®
Gouverneur met fyn gevolg, ende die van de Mag^*

ftraat, of datfede \vagie hadden, oplietvcrbeure van
het geweer, ende daar en boven aangetaft ende arbi-
trailyk gecorrigçertte worden, tot difcretie van
Geregte. ^r

-ocr page 585-

EN SGHUTTERYE. &c. IL ΒΟΈΚ. W. ΊΤΙ.

I V. ilreckende tot ièdûie, commotie ofte oploop, alles

Item, dat niemand hem fal onderwinden by d.ige, op de poenen , naar rechten daar toellaande, ofte an-
avonde of nagte eenig vechrelyk aan tegrypen, on- ders arbitraalyk gecorrigeert te worden , naar gele-^
icdigheyü of rumoer op der ilrauen te maaken , op geniheyt der iaaken.

pœne boven die pecunieele boeten daar toe ikande,
van anngetail ende arbiirailyk gecorrigeert te ΛVorden
naar gelegeniheyt der faaken,.

• Item , dat niemand hem fal onderwinden eenige
fcheepen of fchuyten, groot of kleyn, of eenig hout
te laten vernagten ende leggen in deborgwallenj ofte
voor de hecken van deefe Stad , op het verbeuren van
defelve fcheepen, fchuyten of hout, dat bevondenfal
worden aldaar vernagt te hebben, een dardendeel tot
behoef van deefe StUd , het ander dardendeel tot be-
boei^van den Officier, ende het darde dardendeel tot
behoef van den aanbrenger, of die van der wagt.

VI.

Irem, die geene, die eenige teen met hoopen ge-
leyc hebben op de boKveiken, cachematten, of in de
borgvvailen, fulleo gehouden zyn defelve te ruymen
binnen achidagen naaitkomende , op het verbeuren
van de teen , te appliceeren als boven , waar onder
niet begreepen en fiillen zyn den teen , langes der
Stads muuren by bolTchen ilarnde.

V I I.

I X.

Item, foo verre wie eenige quade tydingen ftrooyr,
ende lynen auteur niet en weet te noemen, falgeitrafc
worden arbitraalyk, naar gelegeniheyt der faaken.

Voorts gebiet men alle uyihcemfche , wefende va-
gabunden, leediggangers , krygsluyden, geen dienft
hebbende van de Generaale Staten der Geünieerde
Provinciën, ende voorts alle vreemde beedeJaars, det-
fe by foncenfchyn van deefen dage hen vertrecken uyc
deele Stad ende Vryheyf van dien , op pœne v..n lan-
getafl: ende arbiirailyk gecorrigeert te werden, uytge-
Ibndert die krygsluyden, dieaan myn Hecren deRaa·
de van Staten, myn Heeren de Gouverneur ot Sta-
ten van Utrecht , eenige faacken te vorderen bcb·
ben.

X I.

Gebiedende voorts delelve, ende alle andere vaga-
bonden, datfe voortaan hen niet en ondéiwinden te
komen binnen deefe Stad ende des Stads Vryheyr,op
het verbeuren als boven j ordonneerende de poorticrj
deefer Stad fcherpc reguard te neemen, ten eyi.dc

't aflaten van de nachtkIock,dieluydcn falten haUtien
uuren tot tien uuren, in de herbergen blyven fitten
drir.cken, desgeiyks fullen dietaverniers ende herber-
giers geene burgers , of inwoonders , ofymand van
der wagr, mogen fetten of tappen naa den voorfchrc-
ven geii:clden tyd, op pœne, dàt een jegeiyk van de bur-
geren ofte inwoonders , die contrarie deede, ver-
beuren fal telken reyfe, dat hy daar op bevonden fal
worden, driegulden, ende ί00 eenige van de wagt
daar op bevonden worden , iullen verbeuren enckcl-
de poenen, ende den herbergiers,.diè de voorfz. per-
foonen naar de voorfz. uure gefet ofte laten fitten fal
hebben·, 1'al verbeuren foo veel als alle die perfoonèn,
die hy gefet fal hebben, verbeurt fullen hebben, te
appliceeren die boeten a!s boven : hier innezyn uyt-
gelondert de gailen, van buyten gekomen ende in de
heibergen gelogcert zynde.

VIII.

Item, dat niemant hem en fal onderwinden eenige
heymelyke lufpe^re vergaderingen ofte conventiculèn,
binnen ofte buyten zynen huyle, te houden, nog hem
Jaten vmden ter plaatiên, daar die gehouden worden,
nog ook te digteti, fingen, fchry ven of onderdie ge-
meente te ilroyen eenige feditieufe, fameufe, fchanda-
leufe ofte andere gefchriften, daar uyt die Staat van de
Republtcque eenigfints gealtereert of geperturbeert
foude mogen werden, mitsgaders te feggen , fpreyen

Ircm , dat niemandt en fal mogen des avonts naar niemand van delelv.e door die poorten in en koome.

opprivatie van haaren dien ft*

X I r.

Item, men verbiet eenenjcgely eken de voornoem-
de vagabunden, leeggangers, krygsluyden ,'ofte an-
dere vreemde beedeJaars, in h .re huyfen te ontfan-
gen, te heibergen, te laren Hapen, eeten of drinc-
ken te langen, alles op bet verbeuren van drie gul-
den van elck perfbon, tot behoef van den Officier
ende de wacht, ofte den aanbrenger, elck de helft,
en waar yem md die de macht niet en hadde die boete
te betalen, fal corporeelyck geftrafc worden, totdif·
creiie van den Gerechte.

XIII.

Item, of ymand ware gekomen binnen deefe Stad,
ofte Stads Vryheyt, die uyt andere Steeden uytgefeyc
ofie uyt doen gaan ware , als houdende of favoi ifee-
rende die pariye van den' vyand , dien wort bevolen
by fonnenfchyn van dcelen dage hem te vertrecken
uyt deeie Stad ende Stads Vryheyt, ende daar niet
weder inne te kennen, op pœne van ai bitraile cor*
redie.

X I V.

op gelycke pœnen wort geordonneert den gee·
nen, dic tot andere plaatfen of Steden nog uytgeleyc
of uytgeftelt fullen werden, uyt faacke als boven,
hemlieden binnen deefe Stad of Stads Vryheyt nicc
te begeven, of zich aldaar te onderhouden.

gemaackt by fyn G, van Nieuwenaar, als Stad-
der Stad VtrechU den 6 July M'DLXXXVllh

bruycken, op een boete van xxftuyvers. Wel ver-
ftaande , dat die geene , die over haar feiligile jaa-
ren oud zyn , nochtans gequalificecrt ingoet, gehou-
den fullen zyn, indien hun niet gelegen is felver in
perfoon te waacken, tot de wachte tecontribueeren,
ofte een ander in haar plaatfc te huuren, den Hopman
aangenaam. ^

Item, dat een jegelyck, die de voorfchreve wachc
als boven fubjed is, fchuldig fal zyn , als haar ven-
del zyn beurt is, die wacht te houden, des avonts
goets tyts, terwylen men die poortklock luyt, wel
gewapent zynde, fonder mantel, ende met fuik ge-
weer, ak daar by by den Gedeputeerden tot demon·

Dddd 5 fieringe,

of laten verluyden eenige woorden ofte propooiten,
(i) Bi Ordonnantie alhier vermeit^ hebben wy in die van 159P, die flrax volgen zal^ ingefmoUen»

lïlT'lmDONNANfllË njan der Wachu,

houder, ende die Magiflraat
1.

58X

'n den eerften, dat alle mansperfoonen, fy zynge-
hnuwt ofte ongehouwt, weder fy alleen of met

anderen inwooncn, van nu voortaan fchuldig
ende gehouden fullen zyn die wachte te houden
inperfoon aan de poorten, wallen, rondeelen, of an-
dere plaatfen, daar zy gevoert fullen worden, het zy
met het geheel vendel, half vendel, rotten of halve rot-
naar gelegentheyd van den tyt, fonder yemand
in haarplaatfe te ftellen, dan die geene,die fulks naa
toegelaten wort, ten ware fy uytter Stad waren, ofte
^enige wettige redenen hadden, daar door fy in per-
loon niet waacken en konden , daar den Hopman,
niemand anders, zyn difcretie in fal mogen ge-

-ocr page 586-

YAΝ DE BORGERWACHT

ôeringe, cnde fyncn Capiteyn, op geftelt fal zyn, te
koomcn vdor het logement van fyncn Vaandrager,
dm alfoo famentlyk mec hec ophouden der poortkloc-
ke te koomcn op de Stads pîaatic, cnde van daar voorts
te trccken aan de poorten , * toornen, bolwercken,
Neude, cnde andere plaaifen, op de boete van fes
ituyvers, by elck Van den defFaulten daar aan te ver-
bcureniendetenfelVeneyndelal den Hopman ofieRot-
meeiter elke rot by naamen ende toenaamen oplee-
feh mo^n, om te weeten "Wic datter abfent fai be-
vonden Worden ofte niet.

1 I i.

; " Item, niemand en fal zyn geweer, daar hy op ge-
fet ende gemonftercis, eenig^fints mogen veranderen
crfte verinten fonder confent van fyncn Hopman, op de
boete van twee gulden.

I V.

Item, niemand en fal ook zyn wapenen, daar hy op
geftelt IS mogen verkoopen, verfciteo of verman-
gelen , op het verbeuren als boven.

Item, die gecne, die op de wacht getrocken zyn, en
(Uilen rtiet weder daar van daan mogen gaan om te
eeten of te drincken, miar fullen op der wacht bly-
ven tot des morgens , dat die poortklock afgelaten
lieeft, ende fullen haar nootdruft ncemen eer ly op de
wacht koomen, alles op de boete van fes ituyvers.

V I.

Item, die geenc, die van haare wacht den gehee-
len nacht, ot eencn geheelen dag, abfenteeren ende
achcerblyven, fullen verbeuren voor eicke nacht xx
iluyvers, ende voor elcke dag ook fooveel, ende
daar en boven ftaan op arbitraile correâie van den Ge-
rechte, naar gelegeniheyd van der faacke.

V I I.

Item, die rotten, die de nachtwacht op de Stads-
plaats hebben ende houden fullen, fullen aldaar bly-
ven, ende die felve befetten ende bewaren naar be-
hooren, ende fulks als hemlieden by den Hopman
ofte Bevelhebbers belaft ial worden, fonder oockvan
daar te mogen gaan , voor dat die poortklok des
morgens afgelaten, ende het vendel mede in den lo-
gemente helpen brengen, op de boete van twee gul-
den.

V I I Γ.

Item, niemand ial des morgens van de wacht mo-
gen trecken, ten zy dat die poorten van deSiadgeo-
pent zyn, ende fy by eenen bevelhebber met de trom
van de wacht gehaalt fullen zyn, op het verbeuren
van XX ftuy vers,

IX.

Item, die geene, die de poortwacht fullen hebben
by dage, fullen gehouden zyn des morgens goettyts,
met dat de poortklock luyt, te koomen met haar ge-
weer ais voeren op de plaats, om met de poortiers de
ileutelen te halen, ende voorts te trecken na der poor-
ten, om die poorten te openen, op het vei beuren van
cenen gulden.

Item , die de dagwacht hebben, fullen gehouden
zyn in de poorten te blyven den ganfchen dag, mits
dat het rot looien fal drie uyt den haarcn, die ful-
len t'huys gaan eeten te elfuuren, endeten twaalf
uurcD wederom koomen, cnde als dan foo iullcn die
r«fte van twaalf uuren tot een uur gaan eeten, ende
paffen weder in de poorten te zyn, eer die poorte
geopent wort, op de boete van elk te verbeuren tien
Ituyvers.

r X I.

Item, die gcene, die de dagwacht hebben, fullen ge-
houden zyn een van haar rot te ftellen buyten der
ameyden, met haar geweer, om alle vreemdelingen
af le vragen, van waar zy koomen, cnde waar zyhec-
nen willen, op de boete van fes ftuy vers, het félve
op de Rotmeefters te verhalen, indien hier inne fau<·
ten bevonden worden.

Ν;
hl
m

XII.

Item, die geene, die dc wacht in de poorten heb-
ben, fullen alvoorens die poorten te openen ,yemand
van den haarcn met zyn. geweer door het klincket uyt-
laten, om buyten in de voorfteeden te verneemen, of
daar eenig vreemt volk, vyant ofte onraad voor han·^
den is, ende geadverteert zynde datter geeniwarig-
heyt is, zullen als dan de poorten openen , ende in-
dien zy hier van in gebreeckcn blyven, fal het zelve
rot verbeuren een gulden.

XIII.

Item , dat niemand op de wacht, naar dat hcc
woort omgebracht zal zyn, en (al mogen drincken,
ofte van de wacht gaan drincken in,cenigehuyfen,op
de boete van drie gulden, ende zoo wie op de wacht
bevonden wort droncken te wefen, bet zyin het op-
trecken by dage of by nacht, fal verbeuren fes gul-
den , ende by laute van betalinge, arbitrailyck ge·^
corrigeert worden.

XIV.

Item , dat niemand zyn roer ofte piftolet cn zal
mogen aflchieten na den ring geflooten ofte gebrooc-
ken is, noch naa het befetten van de wacht, ende
voor dat die poort des morgens geopent is, op de
boete van twee gulden j cnde indien yemand in hec
trecken naa de plaats bevonden wort zyn roer mee
fcherp geladen te zyn, weetens of onweetens, zal
verbeuren fes gulden, ende daar en boven aibitrailyk
gecorrigcerc worden, tot difcrctie van den Gerechte.

X V. ^ '

Item, dat niemand, geduurende dc wacht, cnfal
mogen den anderen ecnige fpytige of injurieufe woor-
den toeleggen, of eenige infolentie van vloeckcD,
fingen, roepen ofte andcriintsgebruyken.', op de boe-
te van twee gulden.

XVI.

Item , als den Hopman ofte Bevelhebber mette
Bevelhebbers van dc foldaaten ofte alderborften, ymand
verfoecken fullen van den geenen, die aan de plaats
waacken, om ronden te doen, foo en fullen zy hec
zelve niet mogen weygeren, maar terftont fulkscfic-
ólueeren, op de boete van tien ftuyvers.

XVII.

Item, alle die geene, die met roers op de wacht
koomcn, zullen gehouden wefen haar ftormhocdcii
op het hooft te dragen, mitsgaders kruyt, loot cnde
brandende lont by haar te hebben, opdc boete van
tien ftuyvers,

XVIII.

Item, alle bevelhebbers fullen gehouden zyn des
avonts mede op de wagt te trekken, om de burge-
ren ende ingefeetenen in goede ordonnantie te ftellen
ende houden, ende op haar wagtplaatfe te brengen,
ende des morgens ook van daar te voeren, endcful··
len d'eene helft van dc bevelhebbers s*nagts by hec
vendel blyven, ende d*ander helft fullen de dagwagc
waarnemen, vcribecken ende in goeder ordonnantie
houden, en voorts alles doen , dat hem by fyncn
Hopman bevolen fal worden, op de boete van iwfc
gulden.

XIX.

faï

Item a die Vaandrager ofte zynen Luytenant ♦ ··"
gehouden zyn den geheelen nagt by fyn vendel te bly-
ven in perfoon, houdende een irommeilager by hcw,
op de boete van drie gulden voor den Vaandrager»
die tromracflager ofte pypertieo ftuyvers.

XX.

Item , een jegelyk fal gehouden zyn
meefter te obedieeren, als hem belaft wort op de öC'
hoorlykc tyd op dc fchihwagt te gaan , ende fta^o »

-ocr page 587-

met alftilcken geweer ^ als daar op hy gemonfterc isi
ter piaacfe daar hy geordonneert worc by fyncn Rot-
ineelter ï Hopnian, of y mand van de Bevelhebbers,
ter tyd toe hy afgeh ialt wort, ende een ander in zyn '
plaaife komt ^ op de boete van een gulden > en
daar benefFens arbitrailyck gecorrigeert te worden j
cndc indien de Rotmeefter» in eenige faulten bevon-
den worden van fyn fchiltwachte quuJyck befec re heb-
ben , Tal verbeuren twee gulden, nciïtns arbitraile
correótie.

XXI.

Item, indien ymand zy leus vergeet, ofte yöiand
in het verfoecken van de wacht fyn leus van hem geefr,
anders dan haaren Hopman ofte de Wachtmeefter,
fâl verbeuren voor de eerfte reyfe dartig ftuyvers,
ende daarenboven arbitrailyck eecorrigeert worden.

XXII.

Item, indien ymand flipende bevonden wort op de
fchiltwachc, fal verbeuren fyn geweer, ot drie gul-
den, tot keure van den Capiteyn, ende-voorts tot ar-
bitraile correélie.

XXIII.

Item, ymand gaande naa de fchilt wacht ^ ert fal an-
ders geen geweer mogen gebruycken, dan daar op hy
gemoniterc is, op de boete van clcke reyie dartig
Iluyvers.

XXIV.

Item, eenen jegclyck fal gehouden zyn^ fyn lang
geweer te itelten buyten het wachthuys, op de boete
van ekke reyfe tien ftuyvers.

XXV.

Item^^dat niemand uytter Stad en fal mogen vertrcc-
ken fonder fulks. den Hópman, daar onder hy behoort,
te kennen te gevenj op de boete van tien ftuyvers.
XXVI.

leem, indien ymatïd des nachts bevonden wort by
der ftiraaten met verbooden geweer, ofte eenig on-
Itner, onfedig ofte rumoer ter ftraaten te maacken,
fal die wacht, omgaande, defelve vafl: ende verfeeckert
houden, ende brengen op het Stadhuys, in handen
Van den nachtwacht aldaai", die diefelve des anderen
daags den OiHcier'overleevereti , om voorts met hem
gedaan te Moorden naar behooren.

X X V 1 I.
Item, niemand fal mogen, vervorderen op de wacht
cenig gefchal ofte oproer te maacken, noch tegens
ymand eenig rapier, poingaart, opfteecker,oftedier-
gelycke uyt te trecken-, noch eenig veehtelyck aan
grypen, op de boece van xxv gulden,, ende arbitrai-
lycken gecorrigeert te worden. Dan indien fy eenig
onverdant verkrygen, fullen fülks remitteeren aan haa-
ren Hopman ende Bevelhebbers, om by denfelvenin
liet vriendelyck beflift ende geaccordeerrte worden,
ende foo' verre"des zelfe de HopluydenendcBevelheb
bers fulksniet cm konden doen, foofuHen fy hetfel-
^e de Magiftraat te kennen geven, om by dèfelve daar
inne gedaan te worden naar behooren.

XXVIII.

Icon , niemand en fal hem vervorderen ymandsftoe-
pcn, tonnen, balien, bancken, hout of diergelycken,
oydaage ofte by nachte te neemen ende verbranden ,
op de boete van' het felve by hec geheele rot nieuw
pmaakt ende verbeetert te mogen worden, ende die
«landadige fullen noch- arf)iirailyck gieftraft worden,
tot difcretie van den Gerechte.

X 3t I X. , ,

, «tem, insgelyks fo» en fal niemand mogen fchie
ten naar eenige tinnen van huyfen, gevels, leeuwen
^<φεπειτ, weerhaaneni ende uythangende ofte u^tftee·
^ae borden», op dé boete van' twee gulden,' cndc
^J en boven noch bceteren die féhade by hem

XXX.

Voorts àlle Rotmeefters ende RotgefelÏen, fullen
haaren Capiteyn ende Bevelhebbers relpedeeren ende
gehoór geven, in alles dat fy hun fullen beveelen tot
dienft ende welvaart iiefer Stad, op de boete van twee
gulden ende arbitraile corredie j naar gelegentheyC
van der faacke;

XXXI.

Item, die Hopltiyden fullen aüthorïteyt hebben die
?eehe , die tiytter wacht vergeeten is, mede in dc
wacht te ftellen, fonder dat ymand hem daar tegens
fal mogen oppoieeren^ op de boete van eeneguldetï
voor de eerfte reyfe, twee gulden voor de andererey·
e, ende voor de darde reyfe uytter Stad gelcyt té
wordeoi

X X X ï Γ.

Defgelyks fullen defelve Hopluyden haar rotten mo^
»en veranderen ende vermaacken naar heuren goet »
duncken, ende fulks als fy naar geleegentheytdestytJ
bllen bevinden te behooren, ende indien ymaïid daat
tegen feydej fal verbeuren twee gulden.

X X X I I 1.
Item, in tyde van brand, fal hem een jegely ck met fy ti
geweer terftont gereet vinden aanfyndeure^ ende die
van het vendel y daar onder die brand föude mogeti
vallen j fulliên met haar geweer die ftraaten bewaa-
ren, vry ende veylig fonder het woort af te vorde-
ren dengeenen, die koomen om hun devoir té doen^
om den brand te leiïen, ende dit op arbitraile correc-
tiei Ende indien het felve vendel de wacht heefr, zo
lillen de twee naafte vendelen elks vyfen twintig man
uytmaacken, om te doen als boven;

XXXIV.
Oock ten tyde van eenig alarm, Îâl een jcgelyck
fchuldig zyn met hun geweer, daar hy opgefet is^
zich te laten vinden terftont by fynen Roimeefter,en
met hem te gaan naar het vendel, doen ende laaten
tot bewaarnifïe defer Stad, fulks als die tyt uyteyi^
chen fal, ende hy by de Magiftraat van de Stad of
laaren Hopman belaft ende bevoolen fal worden te
doen ί op de boete van hondert gulden , lot behoef
van het vendel, ende voorts arbitrailyk aan den lyvé
geftraft te worden, tot difcretie van den Gerechte, en
naar gelegentheyt van der faake.

XXXV.

Item, ymand van de wacht niet zyndej en fal mo-
gen het gefchut op de veften ende elders eenigzintà
aanroeren, op het verbeuren van haar overfte kleet j
tot behoef van de" wacht.

XXXVI.

item, alle pecuöieele boeten, boven verhaalt, zul-
len den onwilligen afgepand worden by den provooft
op dubbelde boeten , welcken provooft de panden
niet langer en fal mogen onderhouden dan drie dagen^
ende daar naa verkoope» , of defelve ia de lomberc
brengen^ ende fullen defelve geappliceert Worden tot
profyt van hét vendel, ende lbo wie eenige pandwee-
ringe doet, fal verbeuren .vyfen twintig» gulden, en
daar en boven arbitrailyck gecorrigeert worden, toe
difcretie van den Gerechte.

. X X X y 11 , .
Itemden vóorfchreven provooft fal hem goetwiU
5 laten vinden om de voorfchreve boeten te execu-
teeren,. terftont als hem des vermaant wort by zy-
nen' Hopman ende fal eenige fchutten tot fyn afli«
ftentie neernen , die hem beft gevallen epde naaft ge-
legen zyn , fqnder dat ymand den provooft zulksTal
mogen weygeren, op het verbeuren van twee gulden^
elk voor fyn hooft, die onwillig zyn j dan die hem
fouden willen oppofeeren , fullçn eerft handvüilinge
moeten doen, ende da^ naa verfoecken in rechtonc-
'fangen te worden.

58J

ËN SCHUTTERYE. Sre, U. BOEK. m ψΐΐ.

itiifniii iiiffi·

-ocr page 588-

punften daar op eenige quaeilicn gemovecrt foudca
mogen worden , mitsgaders om defe Ordonnantie t*
allen tyden te mogen verminderen, vermeerderen
corrigeeren ende verbeeteren naar haar goetdunclcen '
ende loo fy naar geleegentheyt des tyts bevinden fuUen
te behooren. Gearrefteert den xvii Juny if88.

χ, Χ Χ V I I ί.

Irèm , indien den 'provooft hem onwillig ttiaakte ,
cnde in gebreecke bleet, daar toe by den Hopman ver-
maant zynde, die boeten, die hem aangebracht wor-
den , te executeeren, fal verbeuren vier gulden.

'Ende dit is al behoudelyck ende wel verilaande,
dat de Raat aan haar behout de interpretatie van de

den Fehruar, MDXC.

yn Heeren die Stadhouder , Schou^,

M' gcmeefteren , en Schepenen der Scad U-
trechr laten weien, dat de Raad deferSrad
by defen vernieuwt de Ordonnantie laatft
op de Burgerwachte gemaakt, ordonncerende byfon-
der, dat elck in perfoon gehouden fal zyn te waacke

dat zy hen wachten eenige pandweennge te doen,
tegen haren hopman, ofte bevelhebbers, die hun ter
oorfake van de wacht fullen executeeren j dan indien
zy hun bedunken by de executie beiwaart te zyn,foo

den, omme by defelvè daar innegeremedicert tcwor-
den} en indien zy aldaar niet tor belcheyt konnenge-
raken , fullen hun als dan addrcfleeren aan de Magi-
ftraat deier Stad, alles op arbitrale corrcûie.

te koomcn, of ten minilt-n eenen huurh'ng re fenden, fullen zy hun beklagtc doen aan de gemeene Hopluy.

die by den Hopman geadmitteert en toegelaten fal
zyn, en anders geen , die hem ook fal moeten prse·
fentceren met aHuIck geweer, als hy by den hopman
belaft fal zyn, ende voorts doen al het geen zynprin«
cipale, volgende de Ordonnantie van de Burgerwacht

t^MOÏcy; ^Novmb.MOXaX:tn^Novmb.MDCFJ.

voor 't logement van zyn Vaandrager , om allo t'fa-
inenilyk met het aflaten van der poortklocke te ko-
men op der Stadplaatfe, cnde van daar voorts te trek:

ken aan der Stad poorten, toornen, bolwercken,
muyren ende andere plaatfen, (6) daar zy fullen ver.
fcheyden zyn, op de boete van tf ftuyv. by elck van
den defaiilanten daar aan te verbeuren, ende ten fclven
eynde fal den Hopman ofte Rotmeefter elck rot by
namen ende toenamen opleien mogen , om te weten
wie dattcr abient fal bevonden worden ofte nier.

I V.

Item, niemant en fal zyn geweer daar hy op gcfet
ende gemonttert is, eenigfins mogen veranderen ofte
verlaten, fonder confent van zynen Hoproan^opcie
boete van (7) zo ftuyvers.

Item, niemant en fal ook zyn wapenen, daarhy

nige wettige redenen hadden, daar deur zy in perfoon ' op geiet is, mogen verkopen, ver fet ten ofte verman-
nier waken en konden, daar den Hopman ende nie- gelen, fonder van beter verfien te zyn, op 'tvcrbeu·
mant anders zyn dilcrctie in fal mogen gebruycken, ren als boven,
op een boete van 20 ituyvers. Welveritaande , dat V I,

die geene , die over haar feilig jaren out zyn, ende Item, die genen die op de wacht getrockenzynj
nogtans gequalificeert, (2) gehouden zullen zynjndien en fullen niet weder van daar mogen gaan om te «en
hun niet gelegen en //, felver in perfoon te waken , ofte of te drincken, maar fullen op der Wacht blyven(8)
tot de wagt te contribueren^ een ander goet borger ofte in- tot des morgens dat zy mette tromme lullen afge-
woonder, van goedername ende fame^ maaregeen vreem· haalt wefen.
deling·, in haar plaatfe te huyren^ den Hopman aange-

V I I.

Item, die gene die van hare wacht den gcheelen
nacht of eenen geheelen dag abfenteren ende achter
biyven, fullen verbeuren voor elcken nagt ao ihiyi^.
ende voor elcken dag ook fo veel, ende daarenboven
Haan tot arbitrale correitie van den Gcregte, nagc·
legentheyt van der faken.

I I I.

Item, die rotten die de nagtwagt op de Stad plaats
hebben ende houden lullen, iüUen aldaar blyven, cn
die felve befetten ende bewaren naar behoren, cndc
fulks als henluyden by den Hopman ofte Bevelheb-
bers belaft fal worden, (onder ook van daar te mogen,
gaan, voor dat die poortklok des morgens afgelaten,
{9) ende Ί vaendel inden logement medt falbehhtnhtlpti
brengen^ op de boete vao (10) i gulden.

IX.

vaam. (3) Die welke Hopman by zynengedanen eed^ mits
defen fchetpelyk belaft wort egeene andere huyrlingen, als
loorfchreven toe te laten,

I I.

- (4) Item, dat niemant van de voorfz. wachten vry
en ial zyn als myn Heeren die Praefident van den Ho-
ve Provinciaal van Utrecht, ende die van den Rade,
ende Griffier van den ielvcn Hove, (uilen mogen vol-
jftaan, mits contribuerende jaarlyks *t geene daarop
zy by de Magiftraat getaxeert zyn. Edog als 'tnoot
is, fullen zy in perfoon compareren, cnde doen als
een ander burger ende ingefeten deler ftad.

III.

Item, dat eenen yegelyk die de voorfz. wacht als
boven iubjeób is, fchuldig (alzyn, als haar vendel zyn
beurte is om die wacht te houdea, des avonts goct

'yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
germeeiteren, en Schepenen der Stad ü-
trechr, (i) laten weten , dat tot beter
confervatie defer Stad , by de Magiftraar
defer Stad , de Ordennantie op de Burgerwacht in
zeekere punden verandert, en gemaakt, ofte geor-
donneert is, in navolgende manieren , daar na een y-
gelyk hem fal hebben te reguleeren, op dc boeten en
breucken daar inne begrepen.

In den cerften, dat alle mansperfoonen, zy zyn ge-
hout ofte ongehout, weder fy alleen ofte met ande-
ren inwoonen, out zynde over die achtien jaren, ende
niet boven die fcilig jaren , van nu voortaan Ichul-
dig en gehouden fullen zyn die wacht te houden ïn
perfoon, aan poorten , wallen , rondeelen, ofte an-
dere plantfen daai zy gevoert fullen worden , het zy
met geheel vendel , half vendel, rotten ofte halve
rotten, na gelee;eniheyt van der tyd, fonder ymantin
haar plaatie te (lellen, dan die gene die fulks na toe-
gelaten won, ten ware zy uyter ftad waren, ofteee·

-ocr page 589-

EN" SCHUTTERYE. &c. ÎL BOËK. m fît.

I X.

Item, nicmant en ilil des morgens van de wagtmo-
gen trecken, ten zy dat die poorten van de ftad geo-
pcnt zyn, ende zy by eenen Bevelhebber mette trom
van haar wacht gehaait fullen zyn als voorfz. is, op'c
verbeuren (ii) van loftuyvers.

(iz) Item ^ den Roimeefler t nog xyn Unspajfade^ en
fullen niet mogen eenigvan hun rot ge feilen^ die opdewagt
gekomen zyn binnem tyds , anders dan in V voorgaande
artikel verhaaltflaat, Ucentieren om van de wacht t' huys
te gaan βαρεη, dan om wettige oor faken, ende by kennijfe
i;an den Hopman , ofte {in zyn abfentie) van zyne Be-
velhebbers , op de boete van lo fluyvers^ den Rot mee fier,
ofte zyn lanspajfade , diens fchult het zy , datelyk af ie
halen. Ende die foo afgegaan ware , fal insgelyken ver-
beuren^ de boete daar toeflaande , als of hy geheel ge&b·
fmleert hadde,

X I.

J)ie op de plaats^ ofte in V Stadhuys waaken , ende
lyfonder diegedeflineert zyn^ om met den Hopman ofteBe-
'velhebbers de ronden om de wallen ofte door de Stad te
helpen doen, fullen ook gehouden zyn, tenminfieneentef-
fens, van gelyken f affifleren den ÏVachtmeeflers , ofte
PTachtmeefler, methenluydengelyckelyk de wacht houden-
de, op poene van lofuyvers by den onwilligente verbeu-
ren,

X I Γ.

Sullen ook alle de burgers ende inwoonders defer Stad
in 't gemeen, ende elcx by fonder, aan poorten, aan wal-
len , ofte op andere plaatfen de wacht houdende , den
TVachimeefiers in Ί generaal ende particulier gehoorjamen,
in alle Ί gunt zy henluyden, de wacht aangaande , ende
'/ gene tot welvaren ende dienfle vanje fiad mag firekïken,
hevelen t op arbitrale correctie.

XIII.

Gelyk ook hy tyden van nood, fo den Hopluyden, ofte
'Bevelhebbers de wacht hebbende , daar niet tegenwoordig
waren, de IVachtmeefiers ofte fVachtmeefier die rotten
heel en half van d*een plaatfe op d'ander fullen mogen voe-
ren, fulks zy naar gelegentbeyt der faken en tot meeflever-
fekertheyt fullen bevinden te behoren. Ende en fal hem
nimant hier inne mogen weygerig betonen , op poene als
hvm.

XIV.

Item, die gene 'die de poortwacht fullen hebben
by dage, fullen gehouden zyn des morgens goet tyts
met dat de poortklok luyt, le komen met haar ge-
weer als voren op de plaats, om met dc poortier die
llcutelente halen, ende voorts te trekken naderpoor
ten, om die poorten te openen, op 'tverbeuren(13)
Van loftuyvere.

X V.

Die de dagwagt hebben, fullen gehouden zyn in
der poorten te blyven den gantfchendag, mits dat die
een helft te tien uren fullen gaan eten, ende d'ander
helft te twaalf uren, als die ander wederomgekoinen
fullen zyn, ende indien ymant langer dan twee uren
uyt blyftj fal verbeuren van clcke ure een ftuyver.
XVI.

I^at die de dagwagt hebben , fullen gehouden zyn
van haar rot te ftellen buyten der hameyden inet
zyn geweer, om alle vreemdelingen af te vragen, van
^aar zy komen ende henen willen, op dc boete van
oftuyvers, 't felve op den Rotmeeftcr te verhalen.',
'naien hier inne fouten bevonden worden. (14)
X V 1 1.

Die de dachwagt in de poorten hebben, zulleti al-
▼oren de poorten te openen, ymant van den heuren
jnct haar geweer deur 't klincket uytlaten > om buy-
•cn indc voorfteden te vernemen, of daiir eenig vreemi

olie, vyant of onraat voor handen is , ende geadver-

ccrt zynde, datter geen fwarigheyc cn is, fullen ah-
-^/Z. Deeh

dan die poorten openen , ende indien zy hief van ia
gebreke blyven, fal 't felve rot verbeuren ioftuyvers.
X V I 1 I.

Item, dat niemant op de wacht zynde, fal mogen
droncken drinken, of van de wacht gaan drincken ia
eenige huylen, op de boete (ij) van lö ftuyv.

X I X.

Dit nicmant zyn roer of piftolet en fal mogen af*
fchieten na den ringc gefloten ofte gebroken is, ende
voor al de poorte des morgens ^eopent is, opdeboé·
te (i6) van zoituyvers ende arbitrale corredie.

XX.

Ende indien ymant in t'trekken na de plaatfebevoH*
den wortzyn roer met fchsrpgeladentehebbcn, wc*
tende of onwetende, fal verbeuren (Sgulden,en daar*
enboven arbitralyk gecorrigcert worden , tot difcrc-
tie van den Geregte.

XXI.

Item, dat nicmant, geduercnde de w.igtc , en fal
mogen den andereneenige fpytige ofte injurieuse woor-
den toefeggen, ofte eenig inl'olentie van vlbeckcni
fingen, roepen , ofte anderiins gcbruycken, op dö
boete van (17) ioftuyvers.

XXII.

Item, als den Hopman, ofte Bevelhebbers, yemant
verfoeken fal, van den genen die aan de plaats waken
fullen, om de ronden te doen, foo en fal defelve luiks
niet mogen weygeren, maar tcrftont effcduercn, op
de boete van 6 ituy vers.

XXIII.

Item, alle die geenc die met roers op de wacht ko*
men, fullen gehouden wefen, kruyt, loot ende b r-
nende lonten by haar te hebben , op de boete van 4
ftuyvers, (18) ende die gene die flormhoedenhebben,fullen
daar mede op de wacht komen.

XXIV.

Alle Bevelhebbers fullen gehouden zyn des avonti
mede op de wachtte trekken, om die borgeren ende
ingefetenen in goeder ordonnantiën tè ftellen ende hou-
den, en ophaar wachtplaatfen te brengen , ende des
morgens ook van daar te halen , cn fuUend'een helfe
van de Bevelhebbers des nachts by *tvendd blyven,
ende d'ander helft fullen de dagwagt waarnemen , ver-
foeken ende in goede orden houden, ende voort alles
doen dat hen by den Hopman bevolen fal worden ^ oji
de boete van ioftuyvers.

XXV.

(19) Item, die Vendrager of zyncn Luytcnanr, fal
gehouden zyn den geheelen nacht by zyn vendel t<i
blyven in perfoon, houdende een tromflagerof pypei
by hem, op de boete van 3 gulden voor den Vendra*
gcr, ende die tromflager ofte pyper ló iluyvers.
XXVI.

Een ygelyk fal gehouden zyn , zyn rotmeeftcr té
obedieren als hem belaft wort op die behoorlyke tyd
op dc fchiltwacht te gaan en te ftaan,ter plaatfedaar hem
geordinccrt wort by zyn Rotmcefter, Hopman of ye-
mant van zyn Bevelhebbers, ter tyd toe hy afgehaalé
wert, ende een ander in Zyn plaatfe komt, 'op de boe-
te van 8 ftuyv. ende indien dc Rotmeeftcr in foutert
bevonden wort van iyn fchiltwacht qualyck befet tö
hebben, fal inseelyks verbeuren 8 ftuy verSé

X X V I i.

Item, indien ymant zyn leus vergeet, bf ymânt iii
t verfoeken van de wacht zyn leus van hem geeft,(20)
anden dan haren Hopman ofte den IVachtmeefter , voor
de èerfle reyfe , fal verbeuren ^o fiuyv. en arbitralyk ge-
corrigeert worden, gelyk ook den rotmeefier niemant van
zyne Rotgefellen, anden dan z^nen Imspaffade, de lm
fal mg$n gevtn.

X X V I 1 I.

Indien ymant flapende bevonden \rort op de icHilt-
wacht, iai verbeuren zyn geweer, 'twelkhy ialmo-

Eece ged

-ocr page 590-

VAN D Ε Β O R G Ε R W A CΗ Τ

gen lofTen met zofluyvcrs, ende ftaan voorts tot arbi-

iiale corrcdie van den Gerechte.

XXIX.

(ir) Datingelyke pœm vervallen fulkn die gene y die
hun fcMlfwacht verfuymen» of daar van gaan ^ voor hun
ure omrnegekomen ^ ende een ander in zyn plaaïfe gefchikt
zy. Ende feo V felve toekomt by verjuym of ook conni-
ventie van den Rotmeefler ^ of zynen lanspajfade ^ Julien

die felve in gelyke boete vervallen.

XXX.

Ό at alle Rotmeeflers, of in hun ahfentie, heur lanspas·
faden^ des winters^ beginnende ontrent Fiiiorisy gehou-
den [uilen wefen hun fchiliwachten uyt tefeilen, des avonts
te negen uren^ ende defelve continueren tot z.y des morgens
afiebaalt werden.

XXXI.

Ende des fomers naar dat den avont een uregeweef fal
zyn,

X X X I 1.

Item, yemant gaande na de fchiltwagt, en fal mo-
gen gebruyken ander geweer dan daar hy op gemon-
Hert IS, op 't verbeuren (üj vanö ftuyverselckereyfe.
X X X I I I.
Een yegelykfal gehouden zyn, zyn lang geweer te
ftcllen buyien het wagthuys, op de boctevan 2 ftuyv.
XXXI V.
Dit niemant uyter Stad en ü\] mogen vertrecken,
fonder fulks den Hopman, (x 3) ofie ymand van de Be-
velhebbers^ daar onder hy is, te kennen te geven, op

depccne vao lo.ituyv.

XXXV.

Indien des nachts ymant bevonden wort bydcrftra-
ten met verboden geweer, ofeenigonftucre, onfcdig-
heyt of rumoer op ter ftraten te maken , fal die wagt
omgaande,dcfclve vart ende verfekert houden , ende
brengen op't Stadhuys in handen van de nachtwacht
«Idaar, die defelve des anderen daags den Officierover-
leveren fullen, om voorts met hem gedaan te worden
na behoren.

XXXVI.

Item , niemant en fal hem mogen vervorderen op de
wacht eenig gefchil oi oproer te maken, nog tegens
ymanc eenig rappier, pongiaert,opfteeker, ofdierge-
Jyke uyt te trekken , nog eenig vechteiyk aan tegry-
pen, (2,4) op de boete van logulden., ende arbitralycken
gecorrigeerc te worden, dan indien zy eenig onverftant
verkrygen, Tullen fulks remitteren aan heuren Hop-
man en Bevelhebbers, om bydenfelven in 'c vruntly.
ken befligt en geaccordeert te worden. Endefoo ver.
re defelve Hoplieden ende Bevelhebbers fulks niet en
konnen doen , foo zullen zy 't felve die Magiftraac te
kennen geven, om by dcielve daarinne gedaan te wor-
den na behoren.

XXXVII.

Item , niemant en fal hem vervorderen ymants floe-
pen , tonnen, baelgens, bancken, hout ot diergelycke
by dage of by nacht te nemen en verbranden, op de
boete van 't felve by 't geheel rot nieuw gemaackt
en verbetertte moeten worden, en dichantdadige ful-
Jcn nog arbitralyk geftrafc worden, tot difcretie van

den Geregte.

XXXVIII.

Item, insgelyks en fal niemant mogen fchieten na
eenige linnen vanhuyfen , gevels, leeuwen, wapenen,
weerhanen, en uythangende ofuytftekende borden,
op dc boete van loiluyvers, ende daarenboven nog ie
beteren die fchadc by hem gedaan.

XXXIX.
Die van den dagwacht cn fullen niet gedogen meer
dan eenen wagen t'feffens door de poort te laten pas-
Icren, zonder defelve ook aldaar ftilte houden, ende
iodien yemant, des vermaant zynde, ftil bleve ftaan
fftctzyn wagen, zal verbeuren zyn opperftc klect,

tot behoef van de wacht.

XL.

Voorts alle Rotmeefters ende rotgefellen fullen haren
Kapiteyn en Bevelhebbers refpeéteren ende gehoor jgc-
ven, in alles dat zy hen fullen bevelen, toe dientten
welvaart defer Stad, op de boete van 30 ftuyvers ende
arbitrale correéiie, na gelegeniheyt van der faaken.
(2f) X L I.
De Hoplieden fullen haar rotten mogen veranderen
ende vermaken na haren goetduncken, ende fulks als
zy na gelegeniheyt des tyds bevinden fullen te beho-
ren , en indien ymant daar tegen zeyde , fal verbeu-
ren (26) zeulden.

X L I I.

In tyden van eenig alarm, fal een yegelykfchuldig
zyn, hem met zyn geweer daar hy op gefet is, terftonc
te laten vinden by zynen Rotmeelter, en met hem tc
gaan na het vendel, doen ende laten tot bewaarniiTe
üeferStad, fulks als die tyd uyteyiTchen fal, enhenby
deMagiflraat van der Stad ofte heuren Hopman belait
ende bevolen fal worden te doen , op de boete van 100
gulden, tot behoef van 'c Vendel, en voorts arbitra-
lyk aan den lyve geftraft te worden, tot difcretie vaa
den Gerechte, na geleeentheyt der faken.

X L I I I.

Item, ymant van der wacht niet zynde, en fal mo-
gen het gefchut op de veilen of elders itaande, eenig-
fins aanroeren, op 't verbeuren van haar overite kleet,
tot behoef van de wacht.

X L I V.

Item, alle pecunieele boeren voren verhaalt > fullen ge-
appliceert worden, voord'een helft totprofyt van den
Bevelhebbers, ende d'ander helft voor'trot, daar het
felve onder gevallen is, ende die fullen den onwilligco
afgepant worden by den Provooft op dubbelde boeten,
welcke Provooft die panden niet langer en fal mogen
onderhouden dan drie dagen, ende daar na verkopen,

(2.7)

X L V.

Indien den Provooft hem onwillig maakt, ehde in ge-
breke blyft, daar toeby den Hopman vermaant zyn-
de, die boeten die hem aangebrocht worden te execu-
teren 5 fal verbeuren foo vele als die boeten bedragen
die hy executeren foude.

X L V I.

(28) Gebiedende en ordinerende voorts eenen ygelyk^idt-
fe hen wachten eenige pantiveringe te doen jegens bmsti
Hopman ofte Bevelhebbers, die hun ter oor fake van de m^
fullen executeren, dan indien zy hun beduncken by de exe»
cutie befwaart te zyn^ foo zullen zy hun beklachtedoen
aan degemeene Hopluyden, omme by defelve daar inneierC'
medieert te warden, Ende indien zy aldaar niet tot bc
(cheyt konnen geraken^ zullen hem als dan addrefferenam
de Magiflraat defer Stad^ alles op arbitrale correUie»
X L V I I. /

(ip) Voorts^ alfoo defraffe van Ί overtreden defer Of-
dimntie meefiendeel belafi ende vertrout word den ΗορΙψ
den met zyn Bevelhebbers^ foo wort defelve HophydentH
Bevelhebbers by heuren gedanen eed y wel fcherpellkmits^
defen bevolen, den overtreders van defen, Hoi^ exigtntit
der faken, ende defe Ordonnantie te firaffen^ fonder ee»%
faveur offimulatie , oppœne {foo zy anders deden) dat
gelyke flraffe henluyden opgeleyt fal worden, endt desnitt".
temin ook gefraft den voorfz. overtreders,

X L V I I I. . ,

Ende dit al behoudelyk ende welverlï:aande,aatdeQ

Raet aan haar behout d*mterpretatie van de poinacn,

daar op eenig quceftie gemoveert zal mogen werden,
mitsgaders om defe Ordonnantie t* allen tyden te mo-
gen verminderen, vermeerderen, corrigeren en vcr^
beteren na heuren goetduncken , en foo zy na gele"
gentheyt des tyds bevinden fullen te behoren.

Ende ten eynde niemand v«n defen Ordofloaotic

jgno<

-ocr page 591-

EN SCHUTTERYE. &c. II. BOEK. Xr. TIT.

ignorantie en pratcndcre, foo hebben myn Heeren bliceren , ende toc gerieve Van cen yder voorts in
liûrgemeeilers geordonneert defen openbaarlyk te pu- drucke uytgegeven te worden,
(i) D^ Ordomantie van den jFebruar, 1578 litydhieraïdas^ doen te weten van Konmgl. Majeft.wegen,on-
fen Alregenadigften Heere, dat ten eynde van nu voortaan cen goede en betere regel en ordonnantie ge-
lieuden fal mogen worden op de wacht en bewaarnifle dezer Stad, na uyteylTchen van den tyd ^ de Raad
dezer Stad Utrecht by advyfe van de acht borger Hopluyden daar op geordonneert en gcftatueert heeft,
erdonneert en ftatueert by dezen de poin£ten en articulen hier na volgende > die ygelyk borger ende in-
gefeten dezer Scad fchuldig zal zyn te onderhouden, ende hein daar na te reguïeeren , op de poenen ert
boeten daar inne gementioneerr.
(ï) De voorf. Ordonnantie fluyt dit artykel met de navolgende woorden 9 cn magtig zyn om te waken, gehouden

zullen zyn die dagwacht mede te houden.
(^) Defe periode is in de Ordonnantie van 15-94 hygekomen.

(4; Dit 11. artyk. is in dezer voegen gecorrigeert in het jaar ι Het zeïveluyâin de Ordonnantie vm\^y%aldui.
Item dat niemand van de Voorf. wachten vry en zal zyn, beheltelyk dat alle geeilelyke perfoonen, die
Heeren van den Rade Provinciaal van Utrecht, ende Rekenkamer van Holland , refideerende binnen Ü-
trecht, fullen mogen volilaan, mits ftellende in haarlieder plaatfb eenen anderen eerlykeii gcqualificeer-
den ende weerachtigen mansperfoon in den eed van de Stad , ende wel gewapent iynde , gelyk hier ηβ
gefeyt zal worden, geenen dronkaart, of ihfaatn weitnde , pp pœne van zó iluyvers, dan alis 't nood
IS &c.

Het 11 artyk, in de Ordonnantie van ifp4 Juyd in de fer voegen.

licm dat niemand van de voorf. wachte vry zal zyn, beheltelyk dat die Heereh van den Rade Provinciaal
van Utrecht, fullen mogen volftaan, mits ftellende in haar plaatfe een anderen eerlyken gequaUficcerdcn
weerachtigen mansperfoon in den eed van de Stad, ende wel gewapent zynde , gel^k hier na gefeyt zal
worden, geenen dronckaart, of infaam wefende, op de boete van 20 ftuyversj dan als het nood is j ful-
len zy in perfoon comp u eeren, ende doen als een ander borger cn ingefeten dezer Stad , ende de Raad
van der Stad fullen hun reguïeeren na de verklaringe gedaan den iSOftob. if88. Wel verftaande, dat
die geene, die van buyten hier koomen woonen, geen neeringe, handwerk, nog koopmanfchafdoende,
binnen nog buyten deze Stad, maar alleen haar inkoomen, ende geld verteeren, vry zullen wefen, oftè
ten minilen gereferveert worden aan de Magiftraat dezer Stad, omme nopende die contributie tot ter
wachte by dezelve geiielt te worden, na haarequaliteyt, en gelegenthcyd, zulks bevonden fal worden
te behooren.

(f) Defe ivoor den met curfyfgedrukt ^ zyn in if94 hygekomen.

(5) De Ordonnantie van i j-78 beeft ^ daar zy by hare Bevelhebbers met de trom gebracht 2uIIcn worden.' "

(7) In de Ordonnantie van ifyS, loftuyvers.

(8) In de voorf. Ordonnantie fiaet, tot des morgens, dat de poortklok afgelaten heeft, ende zullen haar noodt
druft nemen, eer zy op de wacht koomen, allës op de boete van 6 ftuyvers,

(9) Als opnum.').

(10) De Ordonnantie van 1^78 heeft, 6 ftuyvers.
{li) In de voorf Ordonnantie^ 6 iiuyytï^.

(12) Het X, XI, XI f, i» X111. artyk. zyn in de Ordonnantie van i fp$ hygekomen,

(15) Jls op num, 11.

O4) Jchter dit xvi artyk. lüordin de Ordonnantie van 1578 dit navolgende {aldaar bet %ιι\) Artyk',gevonden!
Item die de dach wacht hebben, fullen een van haar rot uytmaken moeten, die letten fal op alle vreemdelin-
gen, om die haarcn naam af te nemen, en op te teykenen met de herberge, daar zy logeeren willen, cn
het zelve des avonds over te leveren in de wacht op de plaatfe, des fal delelve Ichouwergecnfchildv^acht
houden.

(ïf) In de Ordonnantie van if78, 12 ftuyvers.
(ló) In de voorf. Ordonnantie, op de boete van 6 ftuyvefs-
(17) de voorf^ Ordonnantie y op de boete van vier ftuyvers;
(rS ) Hei geen alhier curfyf is ^ word in die van 1578 niet gevonden.

Dit artyk. luydin de Ordonnantie van t^j'^ aldus.
hem die Vendrager fal gehouden zyn den geheelen nacht by zyn vendel te blyven iri perfoon , zonder een
Luytenant in zyn plaars te hebben, houdende cen tromflager, en pypcr by hem, opdeboetc van Zô ftuy-
vers vóór den Vendrig, en den tromflager of pypcr 10 ftuyvers. ,
(2.0) Het geen alhier curfyf is, ts aldus 'geamplieert in de Ordonnantie van Dit van If78 heeft hiér_ alleen^

ial vei beuren 8 ftuyvers tot elksr reyfe.
(zï) Dit en de twee volgende artyk. zyn in de Ordonnantie van lypj hygehomen.

In de Ordonnantie van t ζ
^H·)^^) 'l" geen alhier curfyf is ^ is inde Ordonnantie vani^^/^bygevoegt.

(M) In de Ordonnantie van lyj'èt 'word nogdit artyk. {aldaar het ·χ.%ΐϋΐν ) gevonden y ^t welk naderhand is uytgeUtenl
'icm de Hopluyden fullen de auihoriteyt hebben, die geene, die uytter wacht vergeten is, mcdeindewachç
te ftellen, fonder dat ymand hem daar jegens fal mogen oppofeeren, op de boete van 10 ftuyvers, voorde
eerrte reyfe, : ο ftuyvers die andere reyle, ende voor de derde reyfe uyt der Stad geleytte worden.
W In de voorf Ordonnantie^ 10 ftuyvers. Èn word voorts achter dit artyk. aldaar dit navolgende artyk, gevoni
welk daar nats uytgelat en, , , ,,

. . XXXVI.

'tem in tyde van brand fal een ygelyk met fyn geweer hem terftont gereed vinden àan zytideUre,. en die van
het vendel, daar onder de brand fal mogen vallen, fullen inet haar geweer de ftraten bewaaren vry cn
^eyiig houden, voor den geenen, die koomen om heür devoir te doen, om den brand te leflen, cn dit
op arbitrale correaie. ,. _ ,

J Imgelyks werd achter dit artyk. nog een ander, {in de Ordonn. van 1578 ^i/ χ l ) gevonden, daar na uytge/aten:
cm die voorf. provooft fal hem goedwillig laten vinden om de voorf. boeten te cxecuteeren , terftont als
ny des vermaand word by zynen Hopman , ende fal mogen ccnigc fchutten tot zyn6 afliftcnticncemen,'
J^sei, Êeec a die

îS;

-ocr page 592-

58δ

VAN DE BORGERWACHT

"n den eerden fullen zy goede reguard, opzicht
ende kennific neemen ende dragen, wieuytende
in dezer Stads poorten gaan endekoomen, ende
alle vngebunden , vreemde bedelaars ende dierge-
lycke , die zy niet en kennen, buyten der poorten
houden, ende dezelve gebieden te vertrecken.

i i.

Item , fullen den uytlandigen ende vreemde perfoo-
nen, die binnen deze Stad komen, met geweer ofte
zonder geweer, neerftelyck afvragen van waar zy ko-
men , ende waar dat zy gaan logeeren willen , ende
haare naame, woonlleedeendeherberge, daar zy gaan
willen, doen opteeckcnen, ende daar van alle avond
een cedulle doen overleveren aan de wacht op de plaatfe,
ende indien zy op ymand fufpicie ofquaad vermoeden
kregen van verraad, vcrfpiedinge ofdiergelycke,zul-
len den felven iéecker neemen, ende in goede bewaa-
ringe flellen, ende myn Heeren Schout ende Burge-
meeileren dezer Stad daar van ad verteeren, om by de-
zelve daar voorts inne gedifpóneert te worden naabe-
hooren.

III.

Sullen niemand vreemts, van wat qualité die zyn,
in de fchecpcn, fchuyten, of op wagens ende karren
fittende, binnen de Stad laten vaaren , dan te voete
binnen laten gaan ten w.e Gedeputeerden van de^ue^ritimog'e^VeVÎen^;
fteeden, ofte gequahficeerde ende bekende përfoonen, en ook den poortier seordonneert dinΤ.Γ ■ "
daar op men d.fcret.e dragen fai. teerden van d'e Stad én?e°Btger/H'optde''nSr

de wagens ende Ichuyten, die bmnen deze Stad ful-sfal worden op arbitrale correaie. bevolen

Vil. PUBLICATIE tegen het af/chieten γη mufque^t^ii'^i^^ tot Ίmorgens naktlm-

den van de waakklok, &c, den Maart MD CX,

13 en de Pu^lLie ναίΙΤ,"^^^^^ fcf, ^^· Γ;

de Ordonnantie op de Schutterye van den ziDeceL·.

die hem befl: gevallen en naift gelegen zyn, fonder dat ymand den provooft fulks fal mogen weygeren,
op het verbeuren van 6 Iluyvers, elck voor zyn hoofd, die onwillig zyn.

{1%) Dit artyk. is in de Ordonmntk vm

(29) Dit artyk. is in de Ordonnantie van ifpf bygevoegt : gelyk ook in defelve Ordonnantie ook word gevonden dit

navolgende artyk. 'twelk in de Ordonnantie van i6o6 weder uytgelaten is.
Ifem dat een ygelyk borger ende inwoonder met de wapenen, daar op hy,geftelt zy, op de wacht mag
Icoomen, foo fal men een yeder daar op weder monfteren ter eerfter gelegener tyd , op dat zy daar inne
continueeren op de boete daar toe ftaande.

VI. ORC^ONNANTIE, waar naar de Gecommitteerden des Raat s ende Burger-Hoplieden met

de dagnacht in de poorten hun fullen hebben te reguleer en y boven de artikulen m
de Ordonnantie van de Burgerwachtgeflelt, den 6 Novemb. MD XCF,

len vaarcn endekoomen, ende goede kennifle dragen,
wie in de fchuyten ofte op die wagens zyn , ende en
zullen geen gedekte fchuyten noch fcheepen binnen
laten vaaren , ten zy defelve zyn eerft aan de poort-
zyde ontdekt, ende geviiiteert, waiter inne gelaa-
den is.

'Sullen ook gecne'foldaaten, het zy Schotten,En-
gelfche, Duytfche of andere natiën, geen fchriftelyk
of behoorlyk pafpoort hebbende van zyn Excellen-
tie, ofte van haaren Kapiteyn, of vandeMagiftraten
daarfe van daan koomen , in der Stad laten komen,
maar dezelve daar buyten houden,

V Î.

Sullen voorts goede opzicht neemen, darter geen
koorn noch meel, week noch hart altoos, onderwas
deckfel het zy, fonder pafpoort van de Stad, uytge-
voert wort, ende van het geene zy contrarie van dien
gedaan te zyn bevinden, onidecken ende aanhalen,
zullen zy genieten het dardendeel van de boeten daar
toe ftaande. Wel verftaande, dat een huysman, in
het Sticht van Utrecht woonende, wel een half mud
koorns voor zyn huysgefin, fonder teecken, fal mo·
gen uytdragen ofte uytvoeren.

^S^ ί J ·

Ende ten eynde defe Ordonnantie te beetergeefFec-

ί.

•yn Heeren die Stadhouder, Burgermeefte-
ren. Schepenen ende Raad der Stad U-
trecht, interdrceeren ende verbieden by de-
fen wel fcherpelyeken, foo die van de Bur-
gerwachte als allen anderen , naar dat des avonts den
ringe van de wachte fal wcefen gebroocken, ook des
morgens voor het luyden vande waakklocke, eenige
mui'quettcn of roers af te fchieten, ten waare in tyde
van nóót, op pœne van (Jguldenyderreyfeby decon-
traventeurs te verbeuren, ende arbitrale corredie.

Endé alfoo voorts bevonden wort, dat des avonts in
het optrecken van de Burgerwachte, verfcheydeam-
bachtgefellen, jongens ende anderen, van dewaahte

tiiet zynde, hun in grooten getale op dezer Stad plaar-
le laten vinden, ende onbehoorlyck getier maackcn-,
loo IS t, dat myn Heeren voornoemt by dcefenmcde
Icherpelycken verbieden allen ambachtgefellen, jon- '
gem ende diergelycke peifoonen, op defer Stad plaat-
le, ten tyde van het optrecken dér Burgerwachte of
daar na, te komen, of hun aldaar tc laten vinden, op
nee verbeuren van het bovenfte kleet.

Gelyk de voorfchreve perfoonfen ook geordonncert
ende belaft wort, hun tc onthouden endeteabfenree-
ren van der Stads wallen, veel min tegenaakenofaan
te roeren het gefchut daar op ftaande, op pœaeals bo-

ven.

viii. resolutie van de Ed. Mog. Heeren Staten 'slands van Utrecht, vervattende de Or-
donnantie van den Raad van Staten voor de Schutterye der Stad Vtre(hU
deniijuny MDCX, -

-ocr page 593-

EN SCHÜTTERYE. &c. IL BOEK. iÎF. tlT.

IS gelefên dOrdonnantie by den Raade van State
ingefteit, op de ereétic van de Schutterye binnen
de Stad Utrecht, met den eed, daar toebehoo-
rende, ende goedgevonden en geordonneert aan
de Gecommitteerden der Stad Utrecht daar vandub-
beld gelcvert te worden, omme dezelve by haar Ed.
in 't Wrk geftelt ende ten effeéte gebragt te worden,
luydendc de voorfz; Ordonnantie ende eed , als hier
naiyolgc ;

Ordonnantie voor de Schutterp
der Stad Vtrecht,
I.

In den eerften zullen binnen de Stad Utrecht we-
fcn vier Schutteryen, elks van !fo hoofden, die vol-
gende de uytfpraake van de E. M.Heeren Raadenvan
Staie, zullen wefengequalificeerde, aanzienlyke, zee-
dige mannen, liefhebbers des Vaderlanis , ende niet
fadieus.

I T.

Daar van de eerfte Schutterye Zal hebben den name
van Voeiboge, die tweede van de Haaks, de derde van
de H:.ndbooge, ende de vierde van de Calibres, hoewel
dat zy zullen gewapent wefen, met wapenen naden
tegenwoordigen tyd.

I I 1.

Over welke vier Schutteryen, een van de twee Bur·
germeeilers zal welen Collonel.

I V.

Ende zil voorts elke Schutterye hebben een Hoofd·
man of Kapitcyn, wefende vandeMagiftraacderStad
Utrecht.

Ende benefFensdien,een Luytenant, eenVaandraa-
gen, twee Sergeanten, drie Corporaals, twee trom-
ilagers.

V I.

BenefFens welke Officieren zullen wezen onder el-
ke Schutterye 6flaglwaardenmetruftingen, Sgfpief-
fen met ruftingen, ii mufquetten, ende 30 calibres,
met haare fournituren.

VI!.

Der welker ampt ende plicht zal wefen, de Stad
Utrecht, en alle goede borgeren ende ingetenen van
dien , le helpen belchermen tegens alle gewelt, op-
rocïie ende moedwüle van binnen ende buyten, alles
tot goede verzekirtheyd, rufte en vreede van een yege-
lyken, zulks als hem luyden het zelve by den Collo-
nel, door bevel van de hooge Overigheyd ende Ma-
giftrait, zal worden aangezeyt ende bevolen, welke
bevelen zyluyden gehouden zullen wezen te obedie-
ien en na te komen.

VIII.

Tot welken eynde zy gehouden zullen wezen te
allen tyden ende plaatfen te compareren met hare wa-
penen, ende hun vlytelyk te laten gebruy ken, daaren
20 als de Collonel, Hoofdmannen ende Bevelhebbers
rcfpedive na de voorvallende nood endegelegentheyd
in voegen voorfz hemluyden, zulks zal bevelen, en
dat op de verbeurte van al zulken boete, als t*eiken by
den Collonel ende Hoofdmannen, na gelegentheyd
oes tydsj bevonden zal worden te behooren.

I X.

Zullen haar wapenfchouwinge, alle jaar doen op den
'^ïfii July des voornoens, beginnende des morgens te
J uuren, zo dat zy die voor de middag gedaan heb-
ben . zonder haar tot drinken of eenige onzedigheyd

le Staten van den Lande van Utrecht, aan
merkende, dat door verloop van tyden ende
feeden, de bovengez. Ordonnantie met ee-
nige poinften dient geamplieert te worden j

hieven.

Ten welken dage zy na de gedaane wapènfchou-
wing, Zullen vereert worden, te weten, den Collo-
nel met fes kannen goeden WeÜerfchen wyn, yder
Hoofdman met vier, yder Lieutenant en Vendrig»
met drie , yder Sergeant ende Corporaal met twte^
ende voorts yder Schutter met eene kannc van den
voorfz wyn, die zy zullen mogen laten haaien tot zul-
ken wynkooper, als den eerften Burgemeefter hem
luyden alle jaar nomineren zal.

X I.

Ende zullen ook de voorfz (Collonel, Hoofdman^·
nen en Schutters vry wezen, van de voordere ordina-
ris wagten, ende van zulke waukgeiden , alsduarop
geftelt Zullen mogen worden.

X I I.

De Schutterye in wapenen weiênde, en zullen nie-
mand onder hun mogen toelaten, die van de Schut-
terye niet en is, maar zullen al zulketerttontdatdyk
doen vertrekken.

X 11 i.

In het marcheren, zal de Schutterye van de Voetho-
ge d'eerfte zyn, ende d'andere voorts daar aan, gelyk
die hier voren in 't tweede artykel in ordre liaan.

X I V.

Den Collonel ende Hoofdmannen zullen blyven j
zo lange hy Collonel Burgermeefter ende dè Hoofd-
mannen in dc Magiftraut wefen zullen , ende als, by
veranderinge van de Magiftraat ofte verlicrf, het Cul-
lonelfchap ofeenig Hoofdmanfchap komt re vaceerenj
zo Zal by de Magiltra.it de vacerende piaatfe, volgen-
de de uytfpraake van de E. M. Heercn Raaden van
State weder vervult worden.

XV.

Ende als een Bevelhebber of Schutter komt te qï·
verlyden of te vertrekken, zulks dat zyn plaatfe va-
ceert, zo zal dezelve vacerende plaatlê by de Magi-
ftraat met een bequaam ende gequalificeert perfoon ·
als hier voren in 't i.artikel gezeyt is» weder vervult
worden;

X V 1.

Als een Schutter overleden zal zyn i zo zal die Schüt^
terye, daar onder den overleden gewet 11 is, met den,
zeiven ter begraaiFenifl'e gaun, ten waar yemand van
hemluyden uytter Stadj ziek, ofte anders wettelyk
belet waren.

XVII.

Tot onderhoud van alle defe poinileni ordöfinan-
tien ende artykelen, zullen de Collonel, Hoofdman-
nen ^ Officieren ende Schutters, in handen van den
Officier defer Stad, mede ten overftaan van eenige uyt
de Magiftraat daar toe te committeren , hebben lo·
lemnelyken te doen den eed hier na volgende;

Dat fweer ik, dat ik myne Heeren die Staten van
den lande van Utrechr, ende de Magiftraat deler Stad,
als myne wettige Overigheyd, gehouw ende getrouw
wefen zal ·, dat ik my niet en zal begeven in raad of
daad, daar yet tegen de Heeren Staten ofMagiftraac
zal worden beraadflaagt, gehandelt ofte voorgenoo·
men, maar dat ik, zulks verftaande, zelve terftont
de voornoemde Magiftraat zal te kennen geven ende
openbaren} ende dat ik zulke beraadflaagingen, han-
delingen ende voornemen, na myn vermogen zal kee-
ren ende weeren, ende derzelver Heeren befte zal be-
waaren ende fchaadc zal fchuttenj ende dat ik my
voorts zal reguleeren na de bovengemelde Ordonnan-
tie. Zoo moet my God helpen !

IX· ^M?UATlETals vooren, de gemelde OrdrnnónH^denii OM. MD CXFIl,

hebben defelve geamplieert, gelyk Haar Ed. Mog die
amplieeren by dezen, met de navolgende pointetï.

De Schutters fullen gehouden wefen haar in alle
Ecee $ voor-

-ocr page 594-

voorvallende faken ] foo wel in tochten, wachten, als
alle andere faken, de Schutterye aangaande, in alle ge·
trouwigheyd, feJigheyd . redelykheyd , en defcig-
heyd te dragen, gelyk dat eerbare vroomeluydenbe-
taamt, op pœne, foo y mand anders deede, by den
Colonel endc Hoofdmannen daar overgemuléteert te
worden , by caflatie uyc de Schutterye» ende fulke
vordere correftien, als den Colonel en Hoofdmannen
arbitreeren fullen : welke pœne door auftoriteyt van
de Ed. Magiftraat der Stad Utrecht, en ook is't nood,
van de Ed. Mog. Heeren Staten gecxcuteert fal wor-
den, door d^n Officier der Stad Utrecht, ófte fulke an-
dere, als na gelegeniheyd van tyden en laken, daar
toe gecommittecrt fal mogen worden,

1 I ·

Soo wie volgende de voorfz Ordonnantie tot fchut-
terVal werden gekooren ende geilek, enfal'tfelve
niet mogen weygeren, op pœne van xx ν gulden, endc
voorts gemuléteert te worden, ter difcretic van den
Ed. Gerechte defèr Stad , ten behoeven van den ar-
men derDiaconye, ten ware hy wettige reedenen had-
de van excufe , die den Colonel ende Hoofdmannen
dachte genoeg te fyn,

I I I.

De Schutters, wekker beurte fal vallen op het Stad-
huys te waken, fullen gehouden wefen aldaar in aller
fedigheyd , fonder tromllag des avonds te compa·
reeren , voor het ophouden van de poortklocke, ende
te verblyven tot 's morgens dat de fleutclen van het
Stadhuys by de poortiers weder gehaalc fullcnfyn;
daar by de Magiftraat der Stad Utrecht, ydermaal
fal committeeren , een of meer perfoonen uyt Haar
Ed. Collegie , dewelcke fullen waacken als Gecom-
mitteerden van de Magiftraat, der welker ampt we-
fen fal te verrichten, *t gunt hun van tyd lot tyd by
de Magiftraat bevolen fal worden. Ende fullen dc
voorfz Gecommitteerden vry ende exempt fyn van op
de fchildwachtc te ftaan j blyvende niet te min refor-
teerende onder de Schutterye , op dat, cefleerendc
haar ampt in de Magiftraat,fy weder waken fullen als an-
dere Schutters. Ende indien de voorn. Gecommitteer-
den, of Schutters haar wacht verfuymden, endc niet
waar en naam^n, fal yder van hen luyden ingebreeke
gevonden fynde, verbeuren twintig ftuyvers *sdaags,
€ndc gelyke twintig ftuyvers'snachts: welverftaan-
de, dat de helfte van de Schutters, die op het Stad-
huys waken fullen inde maanden van Odfcober, No-
vember , December, Januarius en Februarius, des
avonds ten leven uuren fullen mogen t'huysgaan,doen
haar maaltyd, ende foo fpoedig wederom koomen,
dat de ander helfte haar ma iltyd ook doen mogen voor
het luyden van de boefklokke, fulks dat fy alle voor
het ophouden van deboefklokke, wederopde wach-
te fyn, op de verbeurte van fes ftuyvers: alle te ap-
pliceeren ter difcretic van den Hoofdman, Lieute-
nant, ende Vaandrig.

I V.

Ider fchutter fal gehouden wefen te hebben fyney-
gen geweer, iulks als daar c\p hy, volgende de voorfz.
Ordonnantie geftelt fal zyn, dewelke hy gehouden
fal zyn t'allen tyden gereet en veerdig te hebben.

Tder fchutter geftelt fynde op een musquet, ofte
calibre, ial gehouden wefen altyd in voorraad te heb-
ben ten minften een pond kruyd, ""een half pond loot,
met de lonten na den eyfch, op de verbeurte van fes
ftuyvers, foo dikwils anders bevonden fal, worden: te
appliceerea, als vooren.

> . . V I. ^

pe Ed. Magiftraat der Stad Utrecht fal aati'de Of-
ficieren van de fchutterycj leveren foo. veel ponden
kruyds, of buspoeder, als van oïids, of haar Ed. ge-
lieven fal, omme't felve onder haarluyder fchutters,
dragende musquetj of roer, gediftribuecrttc worden;
ais na behooren.

ί
til

V I l.

De Musquettiers, of Roerdragers fullen ten tninftea
op de wagt moeten hebben elck vyf fchoten kruyds,
looden, en lonten, naar advenant, op pœne van fei
ftuyvers , telken reyie te verbeuren j t'appliceeren,
als vooren.

VIII.

Die't woord, of leufe ontfangenheeft, fal defelvc
aan geen ander mogen overgeeven , dan aan de Ge-
committeerden van de Magiftraat, en aan de Bevel-
hebbers van de fchutters, of garniÎoene, dlc de wagt
of ronde fullen hebben te doen j ende foo ymand an-
ders *t woord heeft, fal vaft gehouden en bewaart wor-
den, tot dat hy verklaart heeft, van wien dat hy hec
felve ontfangen heeft.

I X.

Sullen gehouden wefen haar fchildwagt uyt tellel-
len, 's winters des avonds ten negen uren, en des fo-
mers ten tien ure, of foo vroeg , als den Hoofdman,
of Officier vandewachte, naden voor val lenden nood,
of gelegentheyd des tyds , bevinden fullen te behoo-
ren } ende voorts te pareeren, 't geene henluyden by
den Gecommitteerden uyt de Magiftraat, Hoofdman,
Lieutenant, ofte ander Bevelhebber van haarluyder
Schutterye bevolen fal worden.

Ider Schutter fal gehouden wefen fyn geprdonnecr*
de wachte, foo wel dag nacht- als fchildwacht, feJ·
ver in perfoone waar teneemen; ende die defelve ver·
fuymt ende niet waar en neemt, fal verbeuren, foo
wel daags, als nachts, yder reyie twintig ftuyvers, te
appliceeren, als vooren : ten ware hy zyne wettelyke
excufe tydelyke van te vooren aan den Hoofdman, of
zynen Lieutenant gedaan hadde. Maar foo wie uytper-
tinacie, of moedwilligheyd afterblyft, daarvan fal dc
boete ftaan tot arbitrale corredie van den Ed. Gereg-
te der Stad Utrecht.

X I

Indien de Schutters knegt, of bode, in gebreeke
blyft, de refpedive Schutters, of aan ymand van dien,
haare aanftaande wachte tedenuntiecren, fal de boete,
die zy daar door verfuymen, gehouden wefen felfs te
becaleo.

X I I.

Geen Schutter fal geoorloft zyn, zyn musquet',of
roer af te fchieten, na-of voor dat de nachtwacht op-
of afgetogen fal zyn 5 ten ware ingevalle van nood,
ofte tot waarfchouwing van eenig perykel voor de
Sfad, of ander merkelykquaad; op pœne van fesCa-
rolusgulden Î de eene helft tot behoeven van den Of-
ficier der Stad Utrecht, die daarvan de executie doert
fal, en de andere helft tot behoeven van den aanbren-
ger.

X I I L

Indien ymand de fchüdwagt van de Schutterycmet
fortfe ende tegens dank wilden pafTeeren , of defelve
onderkruypen,. of te na by koomen , fonder te willen
wachten, tot dat den Hoofdman, Lieutenant, ofan-
dcr Bevelhebber, ende andere van de Schutterye ge-
roepen , ende tot zyne aftiftentie voortgekomen zyn,
fal den Schutter hem mogen keeren j ende gebeurd®
hem yet ongeluks daar over, daar van fal den Schut-
ter vry zyn, ende hyals een moedwillig perturbareur
van de gemeyne rulte geftraft worden na behooren.
Tot welke cynde de Schutters fuiken moedigen
op dé huyfe Hafenberg gevangelyck fullen houden,
ende den Ed. Gerechte der Stad Utrecht ovcrlceve-
ren.

XIV.

Niemand van de Schutters en fal mogen in het offl^
trekkin,, zyn musquet, of roer, met fcherp, prop'

. pc*^ >

VAN DE BORGERWACHT

-ocr page 595-

EN SCHUTTERYE. &c. IL BOEK, XK m.

f9t

XXVI, XXVI I, XXVIII, XXIX, XXX, XXXI,
XXXIX, XL, XLI, XLII, xLiII, en XLIV.

T·

In den eerften, fullen binnen der Stad Utrecht we-
fen acht vendelen Schutterye , verdeylt in acht
diftinde Quartieren, elcx van hondertende vyf-
tig mannen, daar van twee fullen hebben de naam
van Voetbogc, twee van de Haecx, twee van de Hant-
boge, ende^tweevan deCahbres, hoewel dat zy ful-
len gewapent wefen, met wapenen naar den jegcn-
woordigen tyd.

X X·

Over welcke acht vendelen Schuttefyc een van de
twee Burgermeefteren Colonel fal weien.

III.

Ende fal voorts elckc vendel Schutterye hebben een
Hoofdman ofte Gapiteyn, wefende van de Vroetfchap-
pe der Stad Utrecht, ende benefFens dien een Lieu-
tenant, Vendrig ende dry Sergeanten.

Ende fal het ampt ende pligt van de voorfz Schut-
ters v^efen, die Stad Utrecht ende allen goeden Bor-
geren ende Ingefetenen van dien, te helpeu befcher-
men jegens alle geweld, oproer, endemoetwille van
binnen ende buyten ; alles, tot goede verfeekertheyd,
rufte ende vrede van die Stad ende Inwoonders van
dien, fulks als hunluyden 't felveby de Colonel, ofte
haare refpeéiive Hooftmannen, door bevel van de
Vroetfchappe , fal worden aangefeyt ende bevolen,
welcke bevelen iyluydefi gehouden fullen wefen naar
te komen ende te gehooriamen.

Tot wekken eyride fyluyden gehouden fullen we-
ien t; allen tyden ende plaatfente compareren met haar.
Wapenen, ende hun in alle voorvallende faaken, foo
in tochten, wachten als anderfins vlytelyk te la-
ïen gebruy eken, daar ende foo als den Colonel, Hooft-
niannen ende Bevelhebbers na de refpeétive voorval-
lende nood endegelegentheyd invoegen voorfz. henluy-
den fulks fullen bevelen , ende dat op de verbeurte
^n alfulcke boete als telckens by den Colonel, ende
Hooftmannen na gelcgentheyc des tyts bevonden fal
borden te behoeren.

. V L _ .. , ..

Γ L . voorfeyde Schutters haarc wapen-

j^ouwinge alle jaar doen, inde jaarmerkt van Miiia
i>2agdalcoa, opalfulken dagals den ColonelenHooft,

mannen fullen beramen ende goet vinden: beginnende
des morgens ten fes uren, fulks dat zy voorde middag
gedaan hebben, fonder haar totdrincken ofte andere
onfedigheyt te begeven.

V I Γ.

Ten welken dage fyluyden na dc gedane wapen-
fchouwioge fullen vereert worden, den Colonel mec
fes kannen, yder Hooftman met vier, yeder Lieute-
nant en Vendrig met dry, yeder Sergeant met twee,
ende voorts yeder Schutter met een kanne goede Wes-
terfche wyn, ofte anders met een Schutters pennink,
die verilrecken fal twaalf ftuyvers in wyn.

V 1 I I.

Die Schutterye in wapenen wefende en fullen nie-
mants onder hun mogen toelaten die van de Schutte-
rye niet en is, maar'lullen alfulcke terilond datelyck
doen van hun vertrecken.

I X.

Den Colonel ende Hooftmannen refpedive; fullen
alle jaar den eeriten maandag injanuario verandert mo-
gen werden, ende foo wanneer by verilerf het Colo-
nelfchap, ofte Hooftmanfchap komt te vaceren , fal
die vacerende plaatfe by de Vroedfchap weder vervult
werden.

I·... ■ X.

Ende als een Èevelhebber, Officier, ofte Schuttej?
komt te overlyden, ofte uyt fyn Quartier te vertrec-
ken, fulks dat zyn plaatfe aldaar vaceert, foo fal de-
felve vacerende plaatfe by de refpeéliyc Hooftmannen
met een bequaam ende gcqualificeert perioon weder·
om vervult worden. .. ,

, . ; XI. , .

Soo wie tot Schutter fal worden gekoren ende ge-
ftelt, en fal 't felve niet mogen weygeren, ten ware
hy wettige redenen hadde van excufe, die den Colo-
nel ende Hooftmannen dachten genoeg te zyn , op
pœne van if guldens ten behouve van den armen der
Diaconye, en voorts gemuldeert te werden, ter di-
icretie van den E. Vroetfchappe defer Stad.

Die Schutters, wekker beurte fal vallen op *t Stad-
huys re waacken, fullen gehouden wefen aldaar in al-
ler gefedigheyd, fonder tromflag, des avonts te compa-'
reren, voor,het ophouden,van, de pooriklockc, ende te
vcrblyvçn tot des morgens dat defleutelenvaa 'tStad-f

huys

pen, pampicr, ofyet anders ladcn, daar ongeluk door'
loude mogen koomen j op pœne van drie gulden, t'
appliceeren ter difcretie van den Hoofdman , Lieute-
nant, en Vaandrig, ende arbitrale corredie van den
Ed. Gerechte der Stad Utrechte

Χ V.

Ider Schutter fal gehouden wefen , zyn musquet,
of roer, in 'taffchieten boven een mans lengte hoog
IC houden, op dat daar geen ongeluk van gebeurc j op
pœne dat den délinquant fal welen incxcufabel, enby
den Ed. Gerechte der Stad Uttecht geftraft worden
na rigeur van rechten.

XVI.

Ende op dat foo wel op de wachten, als anderfints
alle ongelukken, ontuchtigheden, ende ongeregelt-
heden meer ge weert endevermyd mogen worden, foo
cn fal niemand van de Schutters, na dat de klokke
des avonds tien uren fal hebben geflagen, eenige wyn,
of bier op de wacht meer mogen halen, ofte doen ha-
len, veel min na de voorlz. ure vandc wacht te gaan,
in eenige herberge te drinken , op pœne by de con-

X. ORDONNANTIE van de Schutterye^ ende Schutters wachten binnen der Stad Dtrccht^

den ^Januar. M Ό CXl Χ.

Op den iOBoh.i66f hebhen Borgemeefieren en Vroedfchap de nabefchreve articuJm uyt defe Ordonnant le goedgevon*
. den te doen op nieuwspubliceeren ·, <ï/j xi i, xi 11, xv, xvi, xvi i, xvi 11, xix, xx, xxu, xxi 11, χχιν,

XXXII, XXX lit, XXXIV, XXXV, XXXVI, XXXVII, XXXVI 11,

traventeur yder reyfe te verbeuren fes gulden , t* ap·
phceeren tot difcretie van den Hopman, Lieutenant,
en Vaandrig.

XVII.

Ook en fil niemand gehouden wefen ^ tot den wyn,
of het bier voor de voorfz. ure gehaalt, iets te beta-
len, dan die daar inne geconfenteert, ende mede ge-
droncken fullen hebben.

X V I I I.

Ende of in 't geene voörfz.is, ietduyilerof twyfel-
agtig bevonden mog(c worden, daar van refervceren
Haar Ed. Mog. aan haar de interpretatie, of vcrklaa-
ring.

X I X.

Gelyk Haar EJ. Mag. ook aan h.iar behouden de-
fen i'allen tyden te mogen verandeien, amplieeren^
vermeerderen, of verminderen na haar Ed. Mog. goe-
de geliefte.

Blyvende anders de bovengcf. Ordonnantie van den
II Jurii lóio.in haar volkomen kragten vigeur. Ge-
daan t'Utrecht den 2. i Oftob. 1617.

-ocr page 596-

VAN DE ËORGERWACHT

huys by dc póorticrs wedergehaalt fullen zyn, op de
verbeurte van 6 ftuyvers. Wel verftaandc, dat die
helfce van de voorfz Schutters, die op'tStadhuyswaa-
ken fullen, in de maanden van Oftober, November,
December , Januarius ende Februarius des avontstc Te-
ven uuren fullen mogen t'huys gaan,doen haarmaal-
tyr, ende mits foofpoedig wederom ko«ïcnde, dat d'an-
dcr helft haar maakyd ook doen mogen voor hetluy-
den van de boefklok, fulks dat zy alle voor het afla-
ten van defelve boef klokke weder op de wacht zyn»
op de verbeurte van 6 ftuyvers, ende van yeder uure
daar naa noch 6 ftuyvers , al t'appliceren tot behoef
van 'trot, onder welk fulks komt te gebeuren.

XIII.

Maar foo wie den gehelen nacht verfuymt, ende
fyn wacht niet waar en neemt, fal verbeuren20ftuy-
vers tot behoef van'trot, daar onder den abfentenge-
ftelt is, ten ware yemand uyt pertinacie ofte moet·
willigheyd fonder redenen van excufe achterbleve,
daar van de boete ftaan fal tot arbitrale correélie van
den Colonel ende Hoofdmannen.

XIV.

Ènde ingevalle der Schutters bode in gebreekc ge-
bleven ware , de refpc£tivc Schutters, ofte aan ye-
mand van dien, hare aanftaande wacht te denuncieren,
fal dieboetejdie fy daar door vcrfuymen·, gehouden
wefen zelfs te betalen.

X V.

ftrafn worden naar

der faaken.

Γ gelegntheyt

Sullen ook die voorfz mufquettiers niet mogen fchie-
ten naa eenige tinnen van huyfen, gevels, leeuwen,
wapenen, weerhanen, uythangende ofteuytfteeken-
de borden, noch diergelyken, noch ook in de ven-
dels, op de boete van 10guldens, ende daarenboven
noch te beteren die fchade by hem gedaan.
XXVI.

Die het woort ofte leufe ontfangen heeft, fal daar
op letten dat hy 't zelve niet cn vergeet, n©di ook
aan niemand anders ovcrgeve, dan aan de Bevelheb-
bers die op de wacht commanderen,ofte yemand, ΐ
zy van de Schutters, of Garnifoen die de wachthou'
den, ofte de ronden zullen hebben te doen, op dc
verbeurte van 3 gulden, ende arbitrale corredicjendc
zoo yemand anders het woort heeft, fal vaft ge-
houden worden tot hy verklaart heeft, van wie dat hy,
't zelve ontfangen heeft.

XXVII.

Item fullen gehouden wefen de fchiltwacht uyt te
fetten, 's winters des avonts te negen uuren,ende des
fomers te tien uuren, ofte foo vroeg als den Hoofdmaa
ofte Officier van de wacht, na de voorvallende gelc-
gentheyt des tyds bevinden fullen te behooren.
X X V II I.

Een yegelyck fal gehouden wefen zyn Rotmccfter
ende Officier van de wachte te obedieercn,als hem belaft

werd, op de behoorlycketyd op de fchiltwacht te gaan

ende ftaan, ter plaatfe hem geordineert wert, tertya
toe hy afgehaalt wert, ende een ander in zyn plaatje
komt, op de boete van 10ftuyvers. Ende indien p'

fchilt-

Rotmeefter in faulten bevonden werd van zyn

wacht qualyk befet te hebben, fal insgelyks verbeur
ren loiluyvers.

XXIX.

F Gelyk ook als den Hoofdman ofte Bevclhebbert

van de wacht yemand verfoecken zullen om dcronae

te doen, de poortiers te conduiferen, ofte by ander
occurrentien, d'felve fulks niet fal mogen weyg^^ »
maar terftonc ciFeducren , op de boete van zo «uy-
vers.

Item den Corporaal noch zyn Lanspailade, fullen ' gebeure , op pœne dat den délinquant fal wefen inex
niet mogen ecnig van haar rorgeleJlen, die op de wacht cufibel, ende by den Gerechte der Stad Utrechtgc-
gekomenzyUjbinnen tydsliccntiecren, oftebyconni-
ventie toeftaan, dat zy luyden eenige afwerpen om
van de wacht te gaan , dan om wettige oorfaaken,
ende by kennifle van den Hoofdman, ofte in zyn abfen-
tie van zyn Bevelhebberen, op de boete van 10 ftuyvers,
den Corporaal ofte Rotmeefter ofte zyn LanspaiTade
diens fchulthetzy, datelyk af te halen, ende die alfo
binnens tyds van de wacht gegaan waare, fal verbeu-
ren die boeten daar toe ftaande, als of hy geheel geab-
fenteert hadde.

XVI.

Tot welken eynde die Bevelhebbcren, die haar
beurte vallen zal te waacken , 'ook gehouden zullen
zyn tot fmorgens toe op de wacht te bly ven, ende ook
niet toe te laten dat de Schutters haare Corporaals of
Rocmeeflers oorlof geeven van de wacht te mogen
gaan.

XVII.

Ende dts morgens als die fleutelen by de poortiers
gehaalt werden, zullen die voornoemde Bevelhebbers
ende Corporaals ordre geven, dat van den Schutters
die boven gewaakt ende geen fchiltwacht geftaan en
hebben, twee mannen met yeder poortier gaan,ende
defelve tot de refpedive poorten conduiferen zullen),
ende aldaar zoo langs verblyven, tot dat die poorten
eeopent zullen zyn.

XVIII.

Yeder Schutter fal gehouden wefen te hebben zyn
eygen geweer , fulks als daar op hy geftelt ende ge-
monftert zal zyn, 'twelk hy gehouden is t'allen ty-
den gereet ende veerdig te hebben, fonder'tzelveec-
iiigfins te mogen veranderen ofte verlaten, fonder con-
fent van zynen Hoofdman, op de boete van zo ftuy-
vers.

XIX.

Gelyk ook niemand zyn wapenen daar op hy gefet
is, fal mogen verkoopen, verfetten of vermangelen,
fonder van beter vooriien te zyn, op 't verbeuren als
boven.

X X.

Yeder Schutter geftelt zynde op een mufquet, fal
gehouden wefen altyd in voorraat te hebben, ten min-
ilen een pont kruyts, een half pont loots, mee de

lonten naa den eyfch , op de verbeurte van 6 ftuy^
vers, zoo dikwils anders bevonden fal werden.

XXI.

Ende fal de Vroetfchappe der Stad Utrecht aan den
Officiers van yeder Vendel der voorfz Schutierye leve-
ren zoo veel ponden kruyts, als van outs, ofte ha-
re E. gelieven fal , omme,'tfelve onder haarluyder
Schutters dragende muiquetten, gediftribueert te wor-
den , als naar behoren.

XXII.

De mufquettiers fullen op de wacht moeten hcbw
ben, elk ten minften vyf fchoten kruyts , loden ende
lonten naar advenant, op pccne van 6 ftuyvers t'el-
ken reyfe te verbeuren, by den genen die in gebreekc
bevonden wort.

XXIII.

Niemand van de mufquettiers en fal mogen in 't
ommetrecken , naa de wacht gaande ofte daar van ko-
mende, zyn mufquet met fcherp, proppen, patnpier,
ofte y et anders laden, daar ongeluk door foude mogen
komen, op pœne van 6 gulden, t'.appliceren terdif.
cretie van den Hoofdman, Licvrenant endeVendrig,
ende voorts arbitrale correótie van de Vroetfchappe
der Stad Utrecht.

XXIV.

Tot welken eynde zy ook gehouden fullen wefen
hare mufquetten in 'taflchieten boven een mans leng-
te hoog te houden, op dat daar geen ongeluk vanen

-ocr page 597-

EN SCHÜTTERYE. &c. IL BOEK, XV. ΤΙΤ

XXX.

Indien yc'mand flapende bevonden wertopde fchilt-
wacht, fal verbeuren zyn geweer, *twelk hyfalmo-
gen lonen met zo ftuy vers, ende ftaan voorts lot arbi-
trale correûie van de Vroetfchap.

X X X J.

In welcke boeté mede vervallen zullen de gene die
hun fchikwachc verfuymen, ofie daar van gaan voor
dat haar uure ommegekomcn, ende een andere in ha-
j-c pbatfe gefchilct zy. Ende foo 'tfelve toekomt by
verfuym , ofte ook connivcntie van den Rotmee-
iler of zynen Lanspaflade, fullen defelve in gelyke boe-
ten vervallen.

X X X I r.

Indien yemand de fchiltwacht van de Schutrerye
met fortfe ende tegens dank wilde paiTeren , ofte
delclveonderkruypen, oftetena bykomen, fonder te
willen verwachten tot dat den Hooftman, Lieute-
nant , ofte andere Bevelhebbers ende andere van de
Schutterye geroepen, ende tot zyne affiftentie voort-
gekomen zyn, fal den Schutter hem mogen keeren,
ende gebeurde hem yet ongeluks daar over, daar van
fal deielve Schutter vry zyn, ende den anderen, a Is een
perturbateur van de gemeene rufte geftraft werden
naar behooren. Tot welcken eynde de Schutters fui-
ken moetwilligen op den huyfe van Hafenberg gevan-
kelyk fullen houden, ende den E. Gerechte der Stad
Utrech: overleveren.

XXXIII

Gsen Schutter en zal geoorlofc wefen des nachts
ïyn mufquet af te fchieten , des avonts na ofte des
morgens voor het luyden van de poortklokke, ten
ware in gevalle van nood, ofte tot waarfchouwinge
van eenig perykel voor de Stad, ofte ander mercke-
lyk quaat, op pœne van fes Carolus guldens, d'een
helft tot behoef van den Hooftman, ende d'ander
helfte tot behoef van de wacht.

XXXIV.

Item, niemand cn fal hem mogen vervorderen op de
wacKt eenig gefchil ofte oproer te maaken, noch te-
gens yemand eenig rappier , poingaart, opfteeker,
otte diergelycke uyt te trekken, noch eenig vechte-
ling aangrypen, op de boete van lo guldens ende ar-
bitrale corre6bie j dan indien zy eenig misverftant ver-
krygen, zullen zulks remitteren aan haren Hoofdman
ende Bevelhebbers, omme by defelve in'tvruntlyck
btflicht ende geaccordeert te werden, ende zooverre
dcièlve Hooidman ende Bevelhebbers zulks niet en
kpnnen doen, zoo zullen fy 't felve die Vroetfchappe,
ofte die van den Gerechte naa gelegentheyd der faa-
ken te kennen geven, om by de felve daar inne ge-
daan te worden naa behooren.

XXXV.

Van gelycken en fal niemand, geduurende de wach-
tc, den anderen eenige fpytige ofte injurieufe woorden
fnogen toefeggen , ofte eenige infolentie van vloec-
kcn, iingen, roepen, ofte anderfintsgebruyeken,op
üe boete van lo ftuy vers.

XXXVI.

Ende, op dat foo wel het geene voorfz is als ander-
fins, alle ongelukken, ontuchtigheden, ende onge-
^cgeltheden te meer geweert ende vermydet mogen
J^erden, foo en fal niemand van de Schutters, na dat
klokke des avonts tien uuren fal hebben geflagen,
fenige wyn ofte bier op de wacht meer mogen halen,
^fte doen halen, veel min na de voorfz uure van de
Wacht mogen gaan in eenige herberge drinken, op
pœne van by de contraventeurs yeder reyfe te verbeu·
i^cn 6 guldens, t'appliccren tot difcretic van den Hoofd-
Lieutenant ende Vendrig.

XXXVII.

^ok en fdl niemand" gehouden wefen tot den ge-
oaawcn xvyn ofte het bier ycts tebetalcn, dan die
Deeh

gene die daar inne geconfenteert ende mede gedron·
ken fullen hebben.

XXXVIII.

Indien des nachts yemand bevonden wort by der
ftraten met verboden geweer, ofte eenige onftuure,
onfedigheyr, ofte rumoer op de ftrat en te maaken, foo
fal die wacht defelve vail ende verfeekert houden,op
't Stadhuys brengen, ende des anderen daags den Offi-
cier overleveren, om voorts met hem gedaan te wor-
den naar behooren.

XXXIX.

Die Hoofdmannen fullen haar rotten mogen veran-
deren ende vermaacken naar haar goeddunken, ende
fulks als zy luyden naa gelegentheyd des tytsbevinden
fullen te behooren, ende indien yemand daar tegens
feyde, fal verbeuren twee guldens.

X L.

In tyden van eenig alarm, fal een yegelyk Schut-
ter fchuldig zyn hem met zyn geweer daar'hy opge-
fet is, terilont te laten vinden by zyn Rotmecfter j
ende met hem te gaan naa het vendel, doen en laten
tot bewaarnifle der Stad, iulks alsdentydvereyflchea
fal, ende hem by die van de Vroetfchappe, den Co-
lonel ofte haaren Hoofdman belail ende bevolen fal
werden te doen , op de boete van hondert guldens,
tot behoef van 't vendel, ende voorts arbitralyk ge-
ftraft te worden tot difcretic van de Vroetfchappe,
ende naa gelegentheyd der faacken»

X L I·

Alle pecuniek boeten voorens verhaalt, fullen van
den onwilligen afgepant worden by de refpeâive bo^
den van de vendels, op dubbelde boeten 5 welke bo-
den daar toe behoorlykgeauthorifeert werden mits de-
fen, ende fullen in cas van afhalinge van panden de-
felve niet langer mogen onderhouden dan drie dagen^
ende dan daar naar verkopen.

XL 1 L

Ende indien yemand van de voorfz boden hem on-
willig maakte, ende in gebreeke bleve (daar toe bjr
den Hoofdman vermaant zynde ) die boeten, die hem
aangebragt zyn, te executeren, fal verbeuren foo veel
als die boeten bedragen die hy executeren foude.

X L I I I.

Gebiedende ende ordonnerende voorts eenen yege*
lyken , dat zy hun wachten eenige pantweringe te
doen , jegens haaren Hoofdman ofte Bevelhebbers,
mitsgaders den voorfz boden, die hun ter oorfaakevan
de wacht, ende defe Ordonnantie fullen executeren.
Dan foo zy beduncken by de executie befwaart te fyn,
foo fullen zy hun beklagte mogen doen aan de Vroet-'
fchappe, omme by defelve daar inne geremedieert tc
worden.

X L ! V.

Voorts, alibo de ftraffe van 'tovertreden defer Or-
donnantie meeftendeel vertrouwt, endeooic belaft wert
den Hoofdmannen met hare Bevelhebbers, foo wort
defelve Hoofdmannen ende Bevelhebbers wel fcher-
pelyk mits defen bevolen, den overtreders van defen
naar exigentie der faacken, ende defe Ordonnantie tc
ftraffen ende doen beboeten, fonder eenig faveur of
fimulatie, op pœne (foo zy anders deden) dat gely*
ke pœne hemluyde« opgeleyt fal werdeo , cndc des
niet te min ook geftraft den overtreders.

X L V.

Ende dit alles behoudelyk ende welverft^aande, dat
de Vroetfchappe aan haar behout die interpretatie van
de poinften, daar op eenige quaeftien gemoveert fou-
den mogen werden, mitsgaders om defe Ordonnan-
tie t'allen tyden te mogen vermeerderen ofte vermin-
deren , corrigeren ofte veranderen na hare E. goede
geliefte, ende fulks fy na gelegefttheyt des tyts bevin-
den fullen te behooren.

F fff

XL VI.

-ocr page 598-

f94

X L V r.

Tor onderhout van alle welcke poinâren cndearti-
culen van dele Ordonnantie, fullen de Colonel, Hoofd-
mannen , Officieren cnde Schutters, in handen van
dtn Officier dtfcr Stad, mede ten overilaan vaneeni-
^e Schepenen daar toe te comniittercn , folenjne·
]yk hebben te doen de refpeclive eeden daar toe
Ibande,

]Γοο (i) vi^cdcrom geordonneert ende aange·
ilelt zyndegeëcde fchryvers, in de vier Stads
poorten, om alle vreemde perfoonen, vanbuy-
ten binnen deze Stad koomende, te cxami-
neercn, ende voorts hare namen ende plaatlcn, daar
fy willen gaan logeeren, op te fchryvcni fo is't,dat
de Vroedfchap dcfer Stad by deien welfcherpclyk ge-
bied allen heibcrgiers, ende'allen anderen, dieyraand
vreemds fullen ontfangen ende logeeren, dat iy alle
avonden binnen der uure na het luyden van de poort·
ot waakklock , by goeden leesbaren gcichrilt aan·

X L V I I.

VAN DE BORGERWACHT

'Ende ten eynde niemand van defe Ordonnantie igno·
rantie cn prcetendere, foo hebben die Heercn Regeer·
ders defer Stad geordonneert, defcn openbaarlyck tc
publiceren , ende tot gerief van een yeder voorts in
drukke uytgegeven te worden. Gedaan in denVroct-
fchappe op den Stadhuyfe t'Utrecht, vergadert dcm
4January 1619. My prtefent, j. G. de Leerdam.

XL PLAÇA AT, dat de herbergiers alle avonden de namen der vreemde perfoonen, die by haar

fullen logeeren, moeten aanbrengen^ den j^Fehruar. MVÇXXlll; en pc-
renoveert den lejuly MD CXXIX. ^

brengen (2) die namen van alle vreemde cn uytheem'

(!) Het begin van de Publicatie van den /s^Febr. 1625, luyd aldus. Alfoo de poortiers van de vier dcfer Stad-
poorten aangefeyd en ernltig op haaren eed belait is , om &c.
(i) De voorfz Publicatie heeft hier nog, in het block op defer Stads Raadhuys daar tot gedeftineert.
ix) De voorfz Publicatie heeft, ende die van der wacht elks de helfte.

(4) Ύ geen alhier curfyfis , is in defe laat ft e Publicatie hygekoomen. Die van 16 z^ heeft, welverftaandc dat die
vreemde perfoonen, die des avonds ten acht uuren,by het openen van de poorte innekoomen , insgelv·
ken in manieren als vooren aangebracht fullen moeten worden, ten langften voor het ophouden van dc boe-
vekiok, op pœne ende te appliceeren als vooren. ,

iche perfoonen, die dien avond by hen fullen logee-
ren, mitsgaders van waar zy zyn, op het verbeuren
van drie Caroli gulden van elke perfoon,die alfooniet
aangebracht zyn, ende daar toe nog arbitralyck ge-
corrigeert te worden, tot difcretie van den Gerech-
te, na gelegentheyd der faaken; te appliceeren dc
voorfz boeten tot behoef van den Officier, die de cxe·
cutie doenfal, (^)endedenarmenelkdehelft, {^)ende
fullen de ceduUekens alle avond geviftteert worden by den
Subfi. Schout ende den JVachtmeefler van der JVaehte^die
evenwel niet fullen vermogen eenige executie te doen^ dan
by kenniffe van myne Heeren Borgemeefieren.

PUBLICATIE ten f ne voorfz den z^ Sepïemb, MT>CLsXF,

~ en uytheemfche perfoonen, die dien avond by henlie-
den zullen logeeren, mitsgaders van waar zy zyn,cn
waar heen die reyfen , op pœne van te verbeuren op
elk perfoon, invoegen voorfz niet aangebracht, drie
gulden,ende arbitralyk gecorrigeert te wordcn, naar
- '-----' yan faaken.

XIL

órgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht,
ordonneerea en gebieden by dezen wel fcher-
pelyk alle herbergiers,ende allen anderen,die

^ nachrgaflen logeeren, dat zy lieden alleavon- . ^_______^

den by goeden leesbaren gefchrifte zullen aanbrengen, 'gulden, ende
cnfteckenindebufleinhetStadhuys, voor het ophou- gelegentheyd
den van de boef klok , de naamen van alle dc vreemden '

XIIL PUBLICATIE tegen het jcbieten des avonds op de parade y den ^ijuly MT> C XXIX.

Voeg hier by di Publicatie van den Maart 1610, hier voor gebrachtop^^nm, en\ 'tgeen aldaar is mgt
teekent \ en het xix artyk, van de Ordonnantie op de Schutterye^ den zi Decemb. 1702. Siet beneden Num

XXIV.

órgemeefteren en Vroedfchap defer Stad

hoeven van het rot, daar onder behoort die geene, die
gefchoten heeft, ende niet na de parade, oplyfftraffc}
ende indien de Corporaals dc voorfz boeten niet uyt-
halen, fullen zyluyden zelfs daar voor wordengccxe*
cütcert.

ver-

bieden en interdiceeren by defen wel fcherpe-
lyk, allen borgeren, en inwoonderen van de
Stad ende Vryheyd van dien, van nu voortaan
niet meer te fchieten des avonds op de parade, op het
verbeuren van twaalf ftuyvers op elke fcheut, ten be-

XIV. PUBLICATIE tm fine voorfz,, geamplieert, den η Augufi.MOCXXlX.

Ifoo niet tegenftaande voorgaande Publjcatie Vryheyd van dien, niet meer te fchieten fonder nood
men evenwel bevind, dat eenige hun onder- op de parade, nog in het marcheeren na de parade op
iïaan,by nagt ende na bèfeite wagt, te fchié- de verbeurte van twaalf ftuyversj ten behoeven van
ten met musquetten,zyndc in defegelegent- het rot, daar onder behoort die gefchoten heeft, en-
heyd van tyden een fake van quade confequentiej foo de niet na dat de parade des avonds gedaan is, eodc

voor dat de poorten van de Srad des morgens gcopent

zyn, op pœne van aan den lyve geilraft te worden,
anderen ten exempel.

't, dat myrie Heereö Borgemeefteren en Vroed-
ichap als nog wel expreiîelyk verbieden en interdice·
ren allen borgers en inwoonders van deefe Stad ende

PUBLICATIE / dat zich niemand fonder hjuettige reden van de wacht fal abfenteererh ^^
iójtfgufi.MTiCXXIX

XV.

Ifoo men bévind dat veele Schutters hen des Ifulks dikmaals'groote onordentelykhcyt met drincken

nachts van de wachten abfenteeren ende op
haar boeten afblyven, welcke boeten als dan
by de prxfente rotgefellen verteertende al

1®

if.

en anders gepleegt worf, het welk alfoo nietenbehoorti
infonderheyt in defe conjundauren van tyden, «aa
mea curieus ende forgvuldig op de wachten

-ocr page 599-

EN SCHÜTTERYE. Scc. ÎI. BOEK. XV. Τ/ί.

Î9f

•wecfcn» Soo is 'c, dat myn Heeren Borgermeeileren
cnde Vröètfchappe deier Stad, omme de voorfchreve
abuyfen voor toekomende lepraevenieerenjgeilatueert
ende geordonneert hebben, Itatueeren endc ordon-
neeren by deefen, dat Γοο wse voortaan des nachts
van de wacht blyft ofte abfenteert, fonder wettige
reeden van excufe , dat defelve, boven de boete van
20 iluyvers, by de Ordonnantie daar toegeftelt, noch
fal verbeuren drie gulden. Ende Γοο bevonden wort
dat onder de Rotten ofte Corpoi^aalfchappcn eenige
hun uytkoopen, ofte anders van de wacht vry maac·
ken, Tuilen de gefamentlycke rotgefellen op elk per-
foon , die zich al fulks vry gemaakt ofte uytgekofc
heeft, verbeuren vyf en twintig gulden, waar voor men
den Corporaal ofte Rotmecfterial mogen executeeren,
bly vende de Ordonnantie op de Wachten in hiare voor*
dere poinóten van waarde cnde in volle vigeur.

XVI. l^OBlACAll^tegenhetfchietennaeenige vendelen, den Jtdy MOCXXXV,

Diergelyks vind men ook in het xxv. arïyk. van de Ordonnantie op de Schuiterye van den 4 Januar. löio. Biet h'
i}en Num. x. m in het xx. artyk. van de Ordonnantie op de Schutterye van den 21 Dccemb. ijoz» Sietbenedchi

van fulks gedaan te hebben , 't felve vendel moeten
betalen, ende daarenboven nog verbeuren de fom'me
van vyftig guldens, t'employeren totdifcretie van de
Heeren Colonel ende Hoofdmannen, ten ware de fel-
ve gelederen wiften aantewyfen, de genen die iulkS
gedaan hadden, die boven de betalinge van 't vendel
ende vyftig guldens, arbitralyck fullen gecorrigcert
worden. Aldus gepubliceert van deriStadhuyfe i' U-
trecht more folito<j op den July 165 j. By my , en.
ide was onderteekent, C.de Ridder.

orgemeefteren cnde Vroedfchap der Stad U-
trecht, in ervaring gekoomen zynde, dat'er'
fommige van deSchutterye , foo musquettiers
als pieckeniers, onwillig zyn te gaan in fooda-
nigc geleederen, als den Hoofdmanen Bevelhebberen
der refpeóbiveCompagnien goeddunkt , hebben geor- dat ymand fulks foude willen doen, ''t felve te belet-
donneert, gclyk zy ordonneeren wel ftriételykby de- tenj enioo evenwel contrarie defen ymand hemquam
fcn een yder Schutter, foo wie hy foude mogen zyn,j te verftouten de vendels te befchadigen, fal hy't felve

» W r^M/t·^ 1« ^ M *· ^ w η A J^ An a·^ a^ I · k ^ i Ir" Λ tnr λλ ^ â^*· ν « ^ M J ^ 1 ma ^ ^^ Λ ^ L_. — ^ ^ I ^ J _ _ .. ^ _ L^ _ ^ ____I— ____

JSum.-χ,χιν.

ord mede expreflelyk verboden allen'
Musquettiers te fchieten naar eenige
vendelen , ende den Pieckeniers hare
piecken daar naar te vellen , fulks dat
daar door het-vendel foude konnen befchadigt werden,
maar word hun hier mede belaft, by foo verre zy kon-
den mercken, dat yemand fulks foude willen doen, het
felve te beletten , ende foo evenwel contrarie defen
ymand hem verftoute de vendels te befchadigen,
fullen de gelederen daar jegens demeefte indiciën zyn

XV IL PUBLICATIE, dat de Schutters in foodanigen gelit fullen gaan , als de Officiers aoeâ-

vinden , den 15 Jtdy MDCXXXIX.

De Vroetfchap der Stad Utrecht, in ervaringe te voegen in alfulcke gelederen ('t zy voor ofte ach-
gekomen zynde, datter fommige Schutters ter*t Vendel) als denHooftmanofzyneOflSciersfullen
in 't Hellen van de Compagnien , onwillig goedvinden , op poene van by yder contraventeur te
zyn te gaan in fodane gelederen , als den verbeuren drieguldens, tot behoef van 't rot daar on-
Hooftman ende Bevelhebberen der refpeöive Compa- der den contraventeur reforteert, of anderfiuts vool*
gnien goetdunckt, hebben geordonneert, gelyck zy den armen , fulks het den Hooftman lal believen,
ordonneren wel ftrikιelyIς by defen, een yder Schut- A£tum den if July 1039. My preient, C.de Riddefk
ter, foo wie hy foude mogen zyn , te gaan, ende haar

XVIII. PUBLICATIE, waar by dè twee voorenflaande Fublicatien vernieuwt worden» demp

Juny MDCLIX,

Word mede expreflelyk verboden allen musquettiers
te fchieten na eenige vendelen, en den pieckeniers ha-
re piecken daar na te vellen, fulks dat daar door het
vendel foude konnen befchadigt worden i maar word
hun hier mede belaft, by foo verre fy konden merken.

te gaan en haar te voegen in alfulke geleederen, 't zy
voor of achter het vendel, als de relpeótive Officiers
fullen goedvinden, op poene van by yder contravcn-
tcur te verbeuren driegulden, en dubbelt, ingevalle
fulks niet wordende gerepareert, by den Hoofdman
daar en boven het wierde geordonneert , tot behoef
van 'trot, daaronder den contraventeur reforteert,

vendel moeten betalen , en daar en boven verbeuren
de fomme van vyftig gulden, te employeeren tot di-
fcretievan de Heeren Colonel en Hooftmannenj en
fai hy nog boven de betaaling van het vendel en vyf-
tig gulden vootfzarbitralykgecorrigeert worden. En-
de op dat dehanddadige te beter werde ontdekt, ful-
len alle de Schutters penningen van die Compagnie

dat by defen word geauthorifeert door haren Corpo-| worden ingehouden , ter tyd het vendel ende poene
raaide executie te doen. daar by vermeit, zy betaalt ende voldaan.

XiX. AMPLIATIE de Ordonnantie van de Schutt^ye^den i^ May MDCXXXVIL ^^

e Vroetfchap der Stad Utrecht, heeft tot Am-
pliatie van de Ordonnantie op de Schutterye
defer Stad , goetgevonden te arrefteren de
poinften hiernaarvolgende, omme voortaan
iiricktelyk onderhouden endc haargekomen te wor-
den.

I·

^Eerftelyk dat niemand fal vermogen, in conformi-
tcvan 'txxxiir. articule van de Ordonnantie, des
nachts zyn musquet ofte fchieten , des avonts naar,
morgens voor het luyden van de waakklok, λ\·
^aar 'tfchoon dat een nieuwe Capitain , ofte eenige
sndere nieuwe Officiers genomineert ende gecommit-
[eert fouden mogen zyn, op poené van fes guldens in
^ voorfzxxxiiI. articule vervat,

hy yder Schutter

contrarie doende té verbeuren.
III. Deel,

II.

Dat mede de aahkomende Capiteins yeder Corpo·
raalfchap niet meerder, maar wel minder, fullen mo-
gen vereeren als vier kannen wyns , die Licutenantè
endc Vaandragers j yeder Corporaalfchap drie kanneh
wyns, endede andere aankomende Officiers , yeder
twee kannen wyns, alwaar 't ook dat eenige Schut-
ters henluyden des avonts, des nachts, ofindenmori
genftbnt, met fchieten quamen vereereo, op. poene
van hondert guldens by yeder Capitein oite Officier,
contrarie doende te vérbeiiren , ten behoeve van de
Ambachts-kamer, uytgefondert alleenlyk , als een
nieuw aangekomen Vendrig, het Veiidel fal wordcb
t' Kuj^s gebragti

1 ί Ι· f

Item j foo wanhefcr een iiieüWe V^ndri^ fâl i^b
F ff fi aaili

lillih··'·'^"'·-^""·^"

-ocr page 600-

den^ Num.xxxi 11.

Op het geproponeerde by den Hr. Colonel van
Lit de Jeude, is gerefolveert, dat van nu
voortaan de fleutels van alle de Stads poor-
ten, foo groote als kleyne in de kiftcdaar
toe van ouds gebruykt, op de bovenwagt fuVlen wor-
den bewaart, en de fleutel van defelve kift, door den
M.ijoor , gcadfifteert met vier borgers aan het huys
van den oudlien Hr. Borgemeefter des avonds fal wer-
den gebragt, en des morgens gehaak, endoordebor-
gerwagt de refpeótive poorten geopent.

Js mede gerefolveert by provifie, dat de borgerye
met den 11 Mcy 1702. fal beginnen te waken met fes|
fchieten, op pœne van fes guldens by yder Schutter tc
verbeuren, ende vyf-en-twintig guldens by yder Ca-
pitein ofte Officier , die daar toe andere ordre, con-
trarie defen, foude mogen hebben gegeven. Aftuai
den 13 May 1657. Ende was onderteeckent, C. de
Ridder.

aangekomen , foo fal het Vendel door den Lieute-
nant, ofte een van de Sergeanten ende trom, mette
twee Corporaalfchappen , daar mede den Vendrich
waakt, fonder meer Schutters , des avonts een ure
voor hec Juyden der poortkïocke, den fel ven worden
t'huys gebracht, fonder dat ymand van de Schutters,
na hec layden van de poort-kloeke meer fal mogen

e Vroedfchap der Stad Utrecht, interdiceert
en verbied by defen wel fcherpelyk allen en
een ygelyck te fchieten, of haare roers te
loifen, mitsgaders eeriig vuurwerck aan te

fteeken binnen defe Stad ende Vryheyd van dien, van garde van de wacht in haar geheel.

des avonds ten vier tot des morgens ten acht uren,
op pœne van fes gulden telken reyfe te verbeu-
ten behoeven van den Officier en den aanbren-

ren

ger half en half, blyvende voorgaande ordre ten re-

rotten, of de halve compagnie te gelyk , te weeten,
twee rotten met een Officier op het Stadhuys, en aan
yder der vier poorten een rot, en fal yder rot ten min·
ften twaalf mannen fterk moeten wefen, cn fullen dc
voorfz rotten in dier voegen in completen getale, tot
het luyden van de poortklok des morgens gehouden
zyn ter wagt te blyven.

Zynde mede verfogt de Heeren Hoofdmannen, yder
in hare compagnie te willen onderfoeken by de nu tc
doene omfchryving, den ftaatvan het geweer der bor·»
gerye en daar van raport te doen.

VAN DE BORGERWACHT

PUBLICATIE te^e» hethjfen van roers des avonds ^ den -^oOBoh.MDQLXy.

RESOLUTIE van de Heeren Colonel ende Hopluyden van de Schutterye^ nopens het bewa.

ren der Jeutels van de poorten, en ordre op het waken, den 8 May MDCCII,

Siet hïer mn nader hy het xxvi 11. artyk. van de Ordonnantie op de Schutterye^ van den li DecmK 1702. hene-·

OHr. Colonel, is tot beter ordre op de Schut
terye en borgerwagt by Colonel en Hop-
luyden vaftgeftelt ende gerefolveert.
f·

Dat alle borgeren , foo wel die geene , die in rot-
ten zyn aangeichreven, als dewelke door eenige pri-
vilegiën , ofte uytkoop van de wagien geëxcufeert
zyn, fig van nu voortaan fullen moeten voorfien van
een goed roer, offnaphaan, om fig in alle voorvallen
daar van te konnen bedienen, het fel ve aan den Hoofd -
man van het Quartier op zyn begecren mottenvertoo-
en op gegeevene ordre daar mede ter geordon-

nen

ncerdeplaatie compareeren

I ζ ·

Ten dage dat yder compagnie, of het gedeelte der
felver de wagt fal hebben, fal den tamboer door het
Quartier de vergadering flaan des avonds een uur voor
*t Juyden der poortklok.

I I Γ.

Van de Compagnie of gedeelte derfelver , dat ter
________υ --—··

lip

wefen precies voor 't luyden der poortklokke, mee
een goed roer of fnaphaan , patroontas of bandelier^
vyffchoten kruyd, loot en lont na advenant, ofzyn
piek, waar op hy mogt geilelt zyn, en goed zyd-gc-
weer tc verfchynen voor het huys van den Corporaai,
die aanftonts marcheeren fal na het huys van den Of·
ficier, wiens beurt het fal wefen dien nagt de hoofd-
waet waar te neemen.

I V.

Alwaar de Corporaals fullen trekken om de beur-
ten van de poorten , en na fulks verricht te hebben,
fal den Officier van de wagt zyn volk in goede ordre
rangeeren, en met flaande trommel na de Hoofdwagc
marcheeren , aldaar de rotten , die aan de poorten
fullen waken , met goede ordre doen aftrekken, en
dair op felve de poft op zyne Hoofdwagt neemen.

De refpedive ronden fullen in 't doen van harevid·
tatie aan alle de poften het woord geéven.

XXIL NADER Refolutie en Ordre op het Waken^ den 15 Jmy MDCCIL

ρ t'geproponeerde defen aangaande by den j wagt moet gaan , fullen de rotsgefellen gehouden

Op 't geproponeerde door den Hr. Colonel,
rakende het opkoomen van de borgerwagt
des avonds voor het Stadhuys ^ is na deli-
beratie goedgevonden , darde rotten, die
op haar beurten moeten waken , voortaan tot meer-
der gemak , in plaatfe van onder bet luyden van de
poortklok, by proviiïedes avonds precies ten achtu-
ren voor het Stadhuys fullen moeten weefen, en dat
ten dien eyndede trom fal beginnen te ilaan ten feven
uren, en de rotsgefellen voor half acht uren voorbet
huys van den commandeerenden Officier fullen fieb-
ben in de wapenen te verfchynen. ___

kxilli RESOLUTIE, ö/j voor en, rakende het optrekken van de Borgerwacht, den i^OM

MT>CC1L

XXIV. NIEUWE Ordonnantie óp de Schutterye en Schutters wagten, hinnende StadVtrecht.
. , i^^^^kt by de Ed. Vroedfchap derfelver Stadeden zi Oecemb, MVCCIL

^'dendedi!f. o'mende geobferveerr, heeft, ommc daar innete voor-
denJe dat de Ordonnantie van de Schutte- fien, en tot goede verfekèringe, ruft en vrede harer

borgen en inwoonders , de gemelte Ordonnantie en
AmpJiatiengederogeert, verandert, geampl/certende
gedreiTeert, gelyk Haar Ed. Achtb. doen by defen in

naaDic-

rye den 4 Januar. löip. gemaakt en gcè'ma
neert, als mede verfcheydene opgevolgde
Anipliatienj niet naar behooren worden nagekomen

-ocr page 601-

EN SCHUTTERVE. &î. Il BOEK. XP'. ΊΐΤ.

manieren,alsby de volgendearticulen is geexpreiîcert.

ϊπ den eerden fal de borgerycder Stad Utrecht be-
ilaan uytncht Vaandelen Schutterye, volgens de achc
diftinde Quartieren, genaamt,
Turckyen. Papenvendel, Forruyn. Bloedkuyl. Zwart-
te Knegten. Oranje Stam. Pekftocken. Handvoet-
boog.

I I.

Over welcke acbt Vaandelen der Schutterye de
tweede Burgermeefter Colonel fal wefen.

I I i.

En fal yder Vaandel der Schutterye hebben eenen
Hoofdman of Capitein, zyndeeenLid vande Vroed-
fchap der Stad Utrecht, ende benevens dien eenen
Lieutenant, Vaandrig, en vier Sergeanten,

1 V.

En fal de pligt van de voorfz. Officieren en Schut-
terye wefen, de Stad Utrecht ,j:n alle goede borge·
ren en ingefetenen van dien , t'ê helpen befchermen
tegensalle geweld, oproeren rnoedwille van binnen
ende buyten , alles tot verfekertheyd, rufteen vreede
van de Stad ende inwoonders van dien, fulcks hun
luyden het felve by den Colonel, of de refpedive
Hoofdmannen, door bevel van de Vroedfchap , fal
worden eelaft en bevolen,

Tot welken eynde zyluyden gehouden fullen we-
fen, ten allen tyde en plaatfe te compareren , met
hunne wapenen, en hun in alle voorvallende faken,
foowelin tochten, wagten, alsanderfints, vlytelyk
te laten gebruycken, daar en foo als de Colonel,
Hoofdmannen en Bevelhebbers, naar voorvallende
noden en gelegentheden , fullen goedvinden te be-
hooren, 'en dàt op de verbeurte van fulcken boete,
als by den ColonePen Hoofdmannen t'elckens naar
gelegentheyd van tyd en faken daar toe fal worden
eeftelt.

VI.

Ten tyde van eenig alarm fal een yder Schutter ge-
houden zyn fig met zyη geweer, daarhy opgefet is,
aanftonds te laten vinden by zyn Corporaal, en met
hem te gaan naar het Vaandel, voorts alles doen en
laten wat hem tot verfekertheyd van de Stad door de
Vroedfchap, Colonel ofte Hoofdmannen fal worden
gelaft,op de boete van honderd guldens, tot behoef
van het Vaandel j en voorts arbitralyk geftraft te wor-
den tot difcreiieder Vroedfchap en naar gelegentheyd
van faken.

V I I.

En fullen de voorfz. Schutters hunne wapenfchou·
>vinge janrlyks doen op de jaarmarckt, vallende in de
maand Julius, of op alfulcken dag en ure als de Co-
lonel en Hoofdmannen daar toe fullen beramen en goed-
vinden.

V I I Γ.

Een yder Schutter fal gehouden wefen te gaan en
% te voegen in foodanige gelederen, het zy voor of
agter, als de Hoofdman, of zyn Officieren , fullen
goedvinden, op pœne van by yder contraventeur te ver·
beuren drieguldens, ten behoeve van het rot daar on-
der de contraventeur behoord, of anders voor den ar-
^en » fulks het den Hoofdman fal believen.

\ X^

Ten welken dage zyluyden, na de gedanè wapen-
jchouwinge fullen vereert worden , de Colonel met
lts kannen, yeder Hoofdman met vier, yder Lieute-
ïiant en Vaendrig met drie, yder Sergeant met twee,
€n voorts yder Schutter meteen kanne goede Wefter-
lev/yn, ofte anders met een Schutters pennink, die
veiftrecken fal twaalf ftuyvers in wyn.

Onder de voorfz. Schutterye fal niemand j dan een
borger, of die in de refpedive Compagnien onder
een rot is aangefchreven, worden toegelaten.

XI.

Een Bevelhebber, Officier ofte Schutter, komen-
de it overlyden , of uyt zyn Quartier te vertrecken^
fulks dat zyn plaatfe aldaar vaceert, fal defelve vace-
rende plaatfe by de refpedive Hoofdmannen met een
bequaam ende gequalificeert perfoon weder vervult
worden: waartoe jaarlyks twee omfchry vingen, als
eene omtrent Vervaartyd van May, en eenc van No*
vember fal worden gedaan.

X I I.

Den Hoofdman fal vermogen iync rotten te vcran·
deren, of te vermaken , naar zyn goedduncken, ert
fulks hy naar gelegentheyd des tyts bevinden fal tebe-
hooren, en indien ymahd daar tegen feyde , fal ver-
beuren twee guldens.

XIII.

Soo wie tot een Schutter fal worden gekoren, fal
het felve niet mogen weygeren, ten ware hy wettige
redenen daar toehadde, dieby den Colonel en Hoofd·
mannen daar voor geoordeclt wierden, op een boete
van Zf gulden, ten behoeve van de Aalmofeniers-ka-
mer, en voorts gemuldeert te worden ter difcretie
van de Ed, Vroedfchap defer Stad.

X I V.

Een yder Schutter fal gehouden wefen te hebben
zyn eygen geweer, waar op hy geftelt en gemon-
ftert fal zyn, *t welck hy tot allen tyden fal moeten
gereed en vaardig hebben, fonder het felve te mogen
i^^randeren, verlaten, verkopen, ofte verfetten,voor
en aleerhy van een beter fal verfien zyn, alles ter ar-
bitrage van iynen Hoofdman.

X V.

De Schutters, wekkers beurte het fal weien op het
Stadhuys of aan de vier poorten te waken, fullen ge-
houden wefen fig te vervoegen voor het huys vandert
Officier die de wagt fal hebben, ende vandaar, onder
tromflag, in alle fedigheyd te marcheren , om voor
half negen uren, of op iodanigi een uer als by Colo-
nel en Hoofmannen na gelegentheyd van tyd cn faken
fal worden geordonneert, op haare poften te zyn, eri
te verblyven tot desmorgens, dat de fleutelen van het
Stadhuys by de Poortiers wedergehaalt, en de poor-
ten geopent fullen wefen, fullendede geene die te laai:
komen , ofte eerder van haar wagten afgaan, gere-
kend worden hare geheele wagt verfuymt te hebben^
ende vervallen zyn in de boete van twintig ftuyversi
de voorfz. boeten teappliceren ten behoeve van'trot.

XVI.

En wie den geheelen nacht verfuymt i ende fync
wacht niet waarneemt, fal insgelycks verbeuren xt
ftuyvers, ten behoeve van het rot, daar onder deab-
fente geitelt is, ten ware yemand uyt pertinacie,of
moed willigheyd, fonder wettige redenen, afblevc,
waar van de boete ftaan fal ter arbitrale corredie van
den Colonel en Hoofdmannen,
XVII.

De Schutters, wiens beurt het Ivefen fal ter wacht
te gaan, fal die des daigs te voren worden aangefcgt
door den bode van de Compagnie, ende ingevalle de
bode in gebreke ware gebleve de refpedive Schutters
zelve i ofte aan hunne huyfen, de wachten aan te feg-
gen, fal hy bode gehouden wefen, de boete van het
verfuym daar toe Itaande, zelf te bfetalen.

X V i 11.

En teh eynde de Schutterye van hunne aatiftaande
wachten te meerder kenniife mogen hebben, fullen
voortaan de tamboers des middaags tuflchen twaalfèn
een uure de vergadering ilaan dbor het Quartier,dat died
avond ter wacht moet trekken.

XIX.

De Schutters metbehoorlyk geweer gdcomen zyh-
Ffff i de

-ocr page 602-

VAN D Ε "Β G R G.E R W A C Η Τ

niéré als voorfz. verfeit worden ] ende aldaar blyycn
tot dat de poorten gefloten of geopent zyn.

XXIX.

Gelyk mede de Officier ©f Corporaal van de boven-
wagt, des avonds en des morgens, t' elkens twee man-
nen fal commanderen , om nevens de Majoor van dc
Stad , den fleutel van der Stads kifte, aan en van het
huys van de Borgermeefter te brengen, of te halen op
poene als boven.

XXX.

Item , fullen gehouden wefen den fchildwagt aan-
ftonds by het bctrecken van de wagt uyt te feiten.

XXXI.

Een ygelyk Schutter vermaand of aangefproken zyn-
de, op'zyn fchildwagt te ftaan , ronden te doen, ©f
elders te gaan, zal gehouden zyn het felve te doen op
poene van tien ftuyvers, fonder echter daar van ver·;
fchoont te blyven.

XXXII.

Gelyk de voorn, fchildwagt mede gehouden ïs,2y-
nen tyd ten vollen, en in aller iVilte fonder eenig ge-
raas tc maken uyt te ftaan, en niet eer zyn poft te ver-
laten , voor dat hy door een ander behoorlyk daar van
IS afeeloft, op poene als boven.

X X X 1 I I.
Geen fchildwagt zal vermogen na befloten wagt
yemand van buyten toe te laten in de corps de garde
of onder zyn geweer te laten komen : maar eenig ru-
moer horende, aanftonds,wie daar, en vervolgens den
Corporaal roepen, die niemand, al ware hy ook van
hec felve Vaandel, dan na het geven van het woord
zal hebben binnen te laten.

XXXIV.

Soo wie op zyn fchildwagt ilapcndegeyonden word;
zal verbeuren 20 ftuyvers, en voorts liaan ter arbi^
traie correélie van de Vroedfchap.

XXXV.

En zullen de Corporaals of LanspalTaden in decfcn
geen gunfte of faveur mogen bewyfen aan yeinand,
en zoo wanneer by hunluyden verfuym de poften niet
naar behoren veriorgt en befet waren, zullen zy zelve
in de boeten van 10 ftuyvers vervallen zyn.
XXXVI.

Indien yemand den fchildwagt van de Schutteryc
met force of tegens dank wilde paiTeeren, of den fel-
ven onderkruypen of te na by kgmen , fonder tc wil-
len wagten, tot dat den Hooftman, Lieutenant of an-
dere Bevelhebbers nevens die van de Schutterye ge-
roepen en tot zyn affiftentie voorgekomen zyn, zal
den Schutter hem mogen keeren} en gebeurde hem
eenig ongeluk daar over, daar van zal den zelve Schut·
ter vry zyn , en den andere als een perturbateur van
de gemene rufte geftraft worden naai behoren, ten
welken eynde de Schutters zulk eenen moedwilligeö
op den huyfe vanHafenberg gevangen zullen houden,
en den Ed. Gerechte der Stad Utrecht overleveren.
X X X V I L

Die het woord ofte leufe ontfangen heeft, fal het
zelve wel te onthouden hebben, ende niet vergetcnj
ook niemand mogen overgeven,dan aan de Bevelheb-
bers die op de wagt commanderen, ofte yemand, 't
zy van de Schutters of garnifoeii, die de wagt hóu-
den, of die de ronde, of yet anders hebben te doeni
en indien yemand anders bevonden Wiert het lyoofd
of de leufe te hebben, zal die aangehouden worden,
eer tyd toe dat hy verklaart, wie hem het zelve ge-
geven heeft, welke als dan, foo wel als die het heeft,
verbeuren zal drie gulden boven arbitrale correctie.
XXXVIII.

De geene die eenige ronden doen, zoö hoofdron-
den als andere, die aan eenige Wagten gefonden
worden, zullen gehouden Weien in het doeu vao
iïare v,iiitatien,aan alle de poften het woord ofdc jcu'^

de ter plaatfe hubluyden geordonneert, fullen van
daar in goede ordre hebben te marcheren, naar het
Scadhuys en andere poften} en niet vermogen in het
ep- ofte aftrekken hun geweer te loflen, dan op fpe-
ciaal bevel van den Commanderende Officier, op poe-
ne dat yeder Schutter voor elcke reyie fal verbeuren
ten behoeve van iyn fot^ daar onderhy behoort, ii
Iluyvers.

X X.

^ Veel min fal yemand des nachts fyn geweer mogen
JoiTen , des avonis na 't betrekken van de wacht, ofte
des morgens voor het ophouden van 't luyden der poort-
klokke, ten ware in gevalle Vijnnood , ofte totwaar-
ichoxiwinge van eenig gevaar voor de Stad, oppœne
van 5 guldens, te applicerenvo'gens arbitrage van den
Hoofdman.

XXI.

Gelyk ook wel fcherpelyk een yeder word geinter·
diceert, naar de wacht gaande, ofdaar van afkomen*
de, zyn muiquet ofte Inaphaan, metfcherp, prop-
pen of anders ,daar vaneenig ongeluk kondc komen,
te laden, op poene van fes gulden, ter difcretie van
den Hoofdman, en voorts arbitrale correótie van de
Vroedfchap defer Stad.

XXII.

Sullen ook de voorlz Schutters niet mogen fchie-
ten, naar eenige tinnen van huyfen, gevels,leeuwen,
wapenen , weerhanen, uythangende of uytftckende
borden, of diergclyke, noch ook in de vaandels,op
de boete van tien guldens, en boven dien te vergoe
den de ichade by hem gedaan. «

XXIII. ^

Yeder Schutter fal gehouden wefen altyd in voor-
raad te hebben ten minilen een half pond kruyt, en
een pond loot, nevens lont of fteenen naar den eyfch,
op de verbeurte van fes ftuyvcrs , foo dikwils anders
bevonden fal worden.

i X X I V.

En fal dezelve ter wacht gaande, by zich moeten
ht bben, elk ten minften vy t fchoten kruyt, loot, lont,
of fteenen naar advenint, op poene als boven.

XXV.

Geen Corporaal noch zynLanspaflade fal vermogen
beneden her getal dat geordonneert fal worden , de
wacht waar te nemen, eenige zynerRotsgefellcnbin-
nens tyts te licentieren, ofby conniventie toetc ftaan,
dat zy van hunne poften gaan , dan om wettigeoor-
faaken, en by kennifle van den Hoofdman ot Offi-
cier van de hoofdwacht op de boete van tien ftuy vers $
den Corporaal of Lanspaflade, diens fchuld het zy,
datelyk af tc halen.

X X V L·

Ten welcken eynde de^BevelhebberS) wiens beurte
het fal vallen om te waken, ook gehouden zullen zyn
tot des morgens toe op de wagt te blyven : en niet
toe te laten, dat mede de Schutters hunnen Corporaal
of Lanspaflade oorlof geven, om van de wagt tc mo-
cen gaan.

X X V I L·

De Corporaals aan de poorten de Wagt hebbenie,
fullen de poortiers des avonds cnde des morgens be-
hoorlyk affifteren, en de wagt hun geweer doen pre-
fcnteren in het fluyten en openen der Stadspoorten,
en des avonts en des ogtens yder met twee mannen t'
elkens doen vcrfellen, om de fleutels op het Stadhuys
te brengen , en van daar af te halen, en vervolgens
Avederom naar de poorten te geleydcn, op de boete
van tien ftuyvers by de onwilligen te verbeuren.
X X V 1 1 I.
En wanneer goctgevonden wort, dat geen borger-
•wagten aan de poorten zullen zyn , zullen de vier
pooniers yder met twee mannen van de bovenwagt,
foD in 'chalen als in 'c brengen van de fleutels, in ma-

-ocr page 603-

EN SCHÜTTERYE. &c. IL BOEK. XF. TlT.

S99

te geven, 200 lange by Hare Ed. Achtb. in defen met
anders zal worden geftatueert.

XXXIX.

De hoofdronde komende om de refpeélive poften te
vifiieren, zal de Corporaal of zyn LanspaiTade, die
de wagt aan de poorren waarneemt, gehouden zyn
met zyn byhebbende rotsgefellen voor de corps de
garde met hun volle geweer te verfchynen , om alfoo
de gefeyde ronden door te halen, ente laten pafleren,
op de boete van tien ftuyvers, te verbeuren by yeder
die in gebreke zal blyven het zelve na te komen.

X L.

Niemand zal vermogen droncken zyndc op te tree-
ken , nog ter wagt te komen, of fig aldaar droncken te
drincken, foo dat hy onbequaam zy om zyn togt of
wagt waar tc nemen, op de verbeurte van drie gul-
den, ten behoeve van zyn rot: al het welcke itaan
zal ter kennifle en arbitrage van den Officier of Bevel-
hebber.

X L I.

Insgelyks zal niemand op de wagt eenig gefchil of
qua:ilie mogen maken, veel min tegens yemand eenig
rapier of geweer opnemen, nog hem in euvelen moe-
de aangrypen, op de boete van tien gulden, ende ar-
bitrale corredie, dog indien eenig misverftant ont·
ilont, zullen zy zulks hunnen Hoofdman of Bevel-
hebbers bekent maken, om by defelve in der minne
ge.iccordcert en beilift te worden, en by aldien het
zelve by den Hoofdman of Bevelhebbers niet konde
worden bygelegt, fo zullen zy't zelve de Vroedfchap
of die van den Gerechte, na gelcgentheyd der faken,
te kennen geven, om by den zelve daar in gedaan te

worden naar behoren.

X L I I.

Gelyk ook niemand, geduurende de wagt,den an-
deren eenige fpytlge of injurieufe woorden zal mogen
geven, ofte eenige infolentie van vloecken, fingen,
roepen of anderfints gebruyckcn, op de boete van
twintig ftuyvers.

X L I I I

Ende zoo yets in de wagt of corps de garde gebro-
ken ofte befchadigt zal worden, zal het geheele rot
daar voor refponfubel zyn, ten zy de rotsgefellen den
auteur daar van weten aan te wylen, die de fchade als
dan in zyn particulier zal moeten vergelden, en bo-
ven dien ftaan ter corredic van Colonel en Hopluy-
den.

X L I V.

En op dat het geene voorfz is, als anderfints, en
alle ongelucken, ontugtigheden en ongeregeliheden
le meer geweert ende vermyd mogen worden, zal
niemand, na dat de kloeke des avonds tien uuren zal
gcflagen hebben, eenige wyn of bier op de wagt mo-
gen halen, of doen halen, veel min na den voorfz
uren van de wagjc gaan, in eenige herbergen of elders
drincken, op'pcene van by de contraventcurs yeder
reyfc te verbeuren fes gulden, te appliceren ter difcre-
tie van den Hoofdman.

X L V.

Ook zal niemandt gehouden weien, tot den gehaal-
de wyn of bier yets te betalen, dan de gene die daar
'n geconfenteert of mede gedroncken zullen hebben,
X L V I.

Indien des nagts y mand bevonden wort by de ftra-
en rumoer te maken > foo fal de wagt-den felve vaft
en in verlèkering houden, op het Stadhuys brengen,
en des anderen daags den Officier overleveren, om
met den felven gedaan te worden naar exigentie van
zaken.

yn de Heeren Hoofdmannen verzogt om yder
in haare Compagnien te bezorgen, dat den
Officier ende de twee rotten die de borger-
^vagt onder en boven op \ Stadhuys hebben,

X L V I I.

Ook zal de wagt, als zy van yemand die eenige o*
veriail in zyn huys ofop de ftraat is lydende, tot hulp
verfogt word, en ook wanneer zy gewelt hoord, ten
fpoedigtten aififtentiç bieden, en met de moetwillige
handelen als boven.

XL VJ I I,

Alle pecuniele boetens, voorens verhaald, zullen
van den onwilligen afgepant worden by de refpedive
boden van de Vaandels, op dubbelde boete, welke bo-
den daar toe behoorlyk geauthorifeert worden mits
defen,en zullen, in cas van aihalingevan panden,de-
felve niet langer dan drie dagen onder hen mogen be-
houden, en daar na defelve moeien verkopen.

X L I X.

En indien yemand van de voorfz. boden zig onwil-
lig betoonde, of in gebreke bleeve, daar toe by den
Hoofdman vermaand zynde , die boete die hem is
aangebragt, tc executeren, fal verbeuren foo veel alâ
de boete bedraagt, die hy executeeren foude.

Gebiedende en ordonnerende voorts een yegelycki
dat zyhun wagten eenige pandweringe te doen, regens
haaren Hoofdman of Bevelhebbers, midsgaders den
voorfz boden, die hun ter oorfakc van eenige boete
van de wagt en defer Ordonnantie zullen executeren j
dog indien zy oordeelden by de executie befwaart te
zyn, zullen zy hunne klagten mogen doen aan de
Vroedfchap, om by defelve daar in voorfien te woi-
den.

L Γ.

Voorts alfo de ftraffen van het overtreden defer Or-
donnantie ten meeften delen vertrouwt en belaft wor-
den de Hoofdmannen met hunne Bevelhebbers, wort
den felven by defen wel fcherpelyk bevolen, de over-
treders van defen, naar exigentie van faken en deefé
Ordonnantie, te ftraffen, en te doen boeten, fonder
eenig faveur of iimulatie, op pœne foo zy anders de-
den , dat gelyke pœne hunluyden zal worden opge-
legt, en des niet te min de overtreders geftraft wor-
den.

L I I.

En by aldien eenige mefufes of fauten, in defe Or-
donnantie niet vermeld, wierden gepleegt, behoud
de Vroedfchap aan haar de corredie der felve, ge-
lyk ook de interpretatie der poinden, waar op eeni-
ge quasftie gemoveert mogte worden, midsgaders van
defe Ordonnantie ten allen lyden te mogen vermeerde-
ren of verminderen, corrigeren of veranderen naar haar
Ed. goedvinden, en zulks zy naar gelegentheyd van
tyd en faaken zullen achten te behoren.

L I I I.

En ten eynde niemand van defe Ordonnantie igno-
rantie prasiendere, heeft de Vroedfchap dcferStad ge-
ordonneert , defen openbaarlyk te publiceren, en toe
gerief van een yeder gelaft defelve in druk uyt te ge-
ven. Gedaan in den Vroedfchappe op den Stadhuyfe
t'ütrecht, vergadert den n December, en gepubli-
ceert den zi dito daar aan volgende ijoz, In ken-

"luicu ucs nagiis yiiiaiiu ucvuuuwu w^jh. L·^J uw 4na- i. é.». «.ww

tc met verboden geweer, ofte aldaar eenige moetwil niiTc van my, E. v. Harscamp.

XXV. RESOLUTIE mn Colonel en doofmannen,, dat de twee rotten, die op het Stadhuys de

wacht hebben, elk twaalf mannen flerk moeten zyn, den 12, Novemb,
MOCCFÏII.

compleet opkomen, ende tot het luyden der poort·

—' I----- — j----------7 ------------— ---w

klok des morgens aldaar verblyven, ten minften yder
rot twaalf mannen fterk, op de boetç als by de Or·
donnantie. Accord, in kcnniflè van my , E. y, Harscamp,

XXVI.

-ocr page 604-

rAN DE BORGER WACHT

XXVI. RESOLUTIE, dat die op de Academie alhier gepromoveert worden » wachtvry zynl

den Maart MDCXL.

Is provifionelyk verftaan, dat, fo die aireets in de fe optogt, ende wapencieringe, mitsgaders van dc
Academie alhier tot Doftoren, Licenriaten, ende jaarlyks ordinaris wagt-contributien j beheltelyk, dat
Arrium Magifters gepromoveert zyn, als die nog zy tot Lieutenants, ende Vendrigs verkofen zullen
geproraoveert zullen worden, vry zullen wefen mogen worden, ende vorders van fodanïge conditie
van defer Stads ordinaris borgerwagten,ende jaarlyk- zyn, als andere borgers ende contribuanten.

XXVII. ÊMoÏArïÜET^T^ 'üoorenfiöön^Refolutie zich niet uytfirekt tot de Weduwen^

6oo

den 21 Juny M'OCLil.

a deliberatie is verftaan , dat het privilegie,
den Maart 1(^40 by de Vroedfchapgege-
ven aan die geene, die op de Academie de-
fer Stad haar promotie bekoomen, datna-

mentlyk, defelve vry zyn van de contributien tot ver-
val van de onkoften van de borgerwngt, fig niet ex·
tendeert tot derfelvcr Weduwen.

^XVlIl. resolutie, dat luydenuyt Holland alhier koomende woonen, fes jaren wachtvry

zyn, den ^4 Oecemb, MD CL XXXV.

ρ het gerepriefenteerde delen aangaande, heeft ders in defe Stad komende wonen, te vergunnen,

de Vroedfchap goetgevonden, aan alle per-
ionen van conditie , uyt Holland ende el-

exemptie van tocht ende wacht voor den tjd van fes
jaren.

XXIX. RESOLUTIE, dat de Schouten van de Gebuurten wachtiry zyn, dm 13 May

M'DCCXXVL

Gehoon 't rapport van de Heeren Gecommit-
teerden ter dire£tic van Stads Finantie, verftaat
de Vroedfchap , dat alle de Schouten van de
Refpeftive gebuerten, waar inne vreemde ge-
ringe menfchen thans wonen, of naamaels mogten ko-
men te woonen, voor haarlieden moeyte tot de exaéte
obfervantie van Haar Ed. Agtb. onlangs gepubliceer-
de Ordonnantie op dat fubjeÛ aan te wenden, by pro·
vifie mids defe word vergonft, vrydom van togccn
wagt, foo fulks gepraetendcerd word, ende ook foo
lange als b^ den Heer Hooftman ( waar onder die
Schouten reforteren) geoordeelt word, dat zylieden in
haaren yver, rot bereykmg van des.Vroedfchaps faiu^
tair oogmerk, blyven continueren.

VYFTIENDE TYTEL.

TWEEDE DEEL.

Van den Majoor en Schermmeefter van de Schutterye, Klep.
perwacht. Poortiers, luyden van de Poortklok,
Poortgeld, en Courtwachter.

I. INSTRUCTIE 'voof den Majoor der Schutterye ofte Borgerwachten, den 8 MayMDCXLUl

voor 't luyden van de poortklok , moeten komen op
deo Stadhuyfe, ende weder oplefen die namen dergc·
ner, dewelke aldaar die nacht de wacht gehad heb-
ben. Ende fullen die gene, die hy alsdan (behalven
den Officier) onder de dertien perfoonen abientvind,
verbeuren de volle boete van zoftuyvers, volgens hcc
voorfz. XII. articule » daar van het rot feftieoi ende
den Pfovooft vier ftuyvers genieten zal.

Den Majoor zal alle morgen aan den Hoofdman van
de wacht rapport doen, hoe hy dien nacht de wacht
bevonden heeft, endede namen der abfenten ichrif-
telyk aan hem overleveren , op de verbeurte van dc
boeten dien nacht voor hem vervallen, ende vyftic*
ftuyvers daarenboven.

V L

Item, fal den Majoor tot vermaninge van den Ca·
piteyn van de wacht, t* allen tyden ende uuren van de
nacht, alleen of metten Capiteyn, de wachten op c
Stadhuys ende de poorten moeten gaan vifiteren, co
het gene hem den Capiteyn belaft, necrftelykvcrrig-.
ten.

V IL

Gclyk hy mede foodanigc viiîtç by hem

Eerftelyk, fal den voorfz. Majoor gehouden we-
fen, voor foo veel hem aangaat, te doen on·
derhouden de Ordonnantie ende Ampliatie op
de Schutterye, aireede gemaakt ende noch te
maaken, ende infonderheyd in treyn te brengen het
twaalfde articule van dien.

I ?.

Tot welken eynde hem fal worden overgelevert,
onder de hand van yder Capiteyn , een per tóe Ivfte
van de perfoonen, die onder yder van hare refpeftive
rotten zyn, ende waaken.

I I I.

Met welcke lyfte hy alle avonden ter gefettcr uure
fal moeten komen op't Stadhuys, ende oplefen dena-
men der gener die aldaar die nacht de wacht zullen
houden , ende defelve met naam ende toenaam aan·
teyckenen, ende die als dan abfent is , fal verbeuren
boven die fes ftuyvers in 't voorfz, χ 11. articule van de
Ordonnantie geftelt, nog fes ftuyvers , ende aliulks
twaalf ftuyvers , daar van 't rot twee derdendeelen,
ende den Majoor, die defelve boeten fal moeten uyt-
halen, een dcrdendcel genieten zal.

1 V.

Van gelykeii fal den Majoor alle morgen, cenuurc

-ocr page 605-

EN SCHUTTERYE. IL BOEK, XV. TIT,

601-

njogen doen, t'alîcn tyden alshy zulks raadfaam cndc
goed vinden zal.

VIII.

Ende omme dieborgerwachten, als die aan de poor-
ten waacken,in haar devoir te houden, fal dcHooft-
wachc in eiker cyd, gehouden welen alle morgen, een
uur voor't iuyden van de kloeke, ronden uyttefenden
aan de vier poorten, alfe aan elcke twee poorten een
ronde, die notitie fullen doen, of kenniiTe nemen van
de perloonen die zy aldaar vinden , ende of de poor-
ten wel bewaart zyn geweeft , welke notitie defelve
ronde aan den Hoofd-Officier van de wacht, ende in
deiïêlfs abfentie aan den Majoor zullen moeten over-
leveren of bekent maacken: ende zullen die gene,die
als dan aan de poorten abfent zyn bevonden, verbeu-
ren gelyke boete, als in 't iv. articule , t'appliceren
als in het felve.

I X.

Ende ingevalie de Hoofdwacht in gebreeke waare
gebleven , ronde uyt te fenden , ende voor 't Iuyden
van de klok rapport te doen, in manieren als vooren,
Γ00 ίίΐΐ defelve verbeuren een boete van drie guldens,
daar van de rotten in de poorten, die door de ronden
niet gevifiteert zyn , fullen genieten twee derdepar-
ten, ende de Majoor die foodanige boeten fal moeten
uyt halen 5 een derdepart.

Niemand van de borgerwacht, Γ00 wel Officiers
als rotgefellen. zullen den Majoor in 't exerceren van
zyn ampt qualyk mogen bejegenen of mijdoen , op
pcenedat yder die fuïksdoet, verbeuren fal elckercys
fes guldens, boven arbitrale correilie van Colonel en
Hoofdmannen.

X I.

Omme alle 't gene voorfz. is, te achtervolgen ende
naar te komen, ial den Majoor doen den behoorlykea
eed, aan de Heeren Colonel ende Hoofdmannen.

XII.

Ende of het gebeurde , dat den Majoor fich nieten
queete volgenszyne lnftruâ:ie,endeiîgquame tebuy-
ten te gaan , zal daar van moeten verantwoorden voor
de Hetren Colonel ende Hoofdmannen , ende niette-
min ftaan tot arbitrale correâie van de Vroedfchappcj
of myneHcercn van den Gerechte, naargelegentheyd
van zaaken.

XIII.

Ende zal hy Majoor alle jaar zyn dienil ftellen in
handen van de Heeien, als andere officianten en die-
naars , om naar merite gecontinueert of verlaten te
worden.

X I V.

Ende behouden de Heeren van de Vroedfchappe
voorfz. aan haar d'interpretatie defer inilrudie, mids-
gaders de macht, orn defelve t'allen tyden te mogen
veranderen , vermeerderen of verminderen, t' haar-
der E. goetvinden. Aldus gedaan ende gearrelteerc
by de E. Vroedfchap der Stad Utrecht, op den 8 May
i(Ï43. My Secretaris prefent, J. vander Nypoort.

INSTRUCTIE voor de Schermmeeflers deefir Stad in het exerceer en van de Schutteryt^
den i(yJmyMDCLXlL

e twee Schermmeefters deefer Stad, zullen ^optocht aanftonts weder in den zelvigen ftaat, alfe
voortaan gehouden zyn vier weeken voorde die ontfangen hebben , over te leveren , of dat men
wapencieringe, alle werckendage des avonds,, het anders aan haar fal verhalen , fullenue het laat-
van fes tot acht uuren, te oefFenen in de wa- kruyt by yder Schutter felfs moeten bckoiligt worden,
penen'alken de burgers, die hun met een briefken Ende ten eynde het geene voorlz. ordentelyk mo-
vandenHooftman worden toegefonden, op haar fcboo- ge gefchieden, zullende Hoofdmannen verdeylingc
Icn, zonder aldaar y mand anders toe te laten, dan de onder hun maaken, ende vier en vier een leeker Scherm-

refpeólive Bsvelhebbers.

m bevindinge van haare goede devoiren yetbydeStad
giaiicufelyk vvorden toegeleyt, des zullen zyalleyver
ende neerüighcyt aanwenden, cat tot reputatie der
Schucterye defelve wel ende naar behooren in de wa-
penen worden geinftrueert ende geoefFent.

Sullen nog gehouden welen de musquetten , die
haar tot tien a twaalf yder by den Cameraar zullen
worden vcrichaft, geduuriglyk, fchoon ende fuyver
te houden, dagelyks na de exercitie op te leggen,ter
plaat Ie, by de Stad daar toe te maaken, ende na den

meefter kiefen ende houden , aan de welke zy alleen

Ider Schutter zal in den aanvang by het overle- haare Schutters zuilen genootfaakt zyn te fenden, fulks
veren van het briefken, betalen aan den Schcrmmecs- dat den anderen Schermmeefter niet zal vermogen die
ter zes (luyvers eens, zonder meer, ende zal hem nog laan te neemen; authonleerende hem, deielve nevens

alle anderen, die geen ichnftelyk confent hebben van
zyn Hooftman, naar twee a drie waarichouwingen te
beboeten op tien ituyvers, ende daar voor te execu-
teeren, met aa nhoudinge van het opperkleed.

De Schermmeerters zullen niet gedogen, dat ophaa· -
re refpeófcive fchooien ,wyη of bier worde gehaalt of
gedroncken, op pœne ais vooren.

11.

Aldus·provifioneelyk gearrefleert ter vcrgaderingö
van de Vroedfchap der Stad Utrecht den 16 Juny
i66z.

III. PROVISIONELE Ordre op de Klep^erwacht, den 28 OÛolf, MDCL.

Eerftelykjdat de ordinaris kleppers ende die hun
zyn geadjungeert, zullen gehouden wefen,de
Heeren Schout, Burgermeeiteren , Vroed-
fchap, en de Capiteyncn in haar refpeótive
Qjiartieren,behoorlyk terefpefteren ende gehoorfaam
te zyn,ende voor verraad,oproer, ende andere com-
motie getrouwelyk te waarichouwen ,ende der felver
bevelen naar te komen, mitsgaders neerftelyk ende
garouwelyk te waken.

* ï·

Item,zullen de kleppers ende der felver bygevoeg-
^en, gehouden zyn favonds een half uure naar't Iuy-
den van de poortklok, te komen in de bierdragers ka-
ffer aan de Ganfemerkt, ende naa het oplefen van
^are namen by den Majoor, aanftonds hare ronden
öoen, ende voorders hare nachtwake waarnemen tot
^ofgcDs een uur, voor 'c ophouden van 't Iuyden van

ULDjèC

de voorfz poortklok, ende alsdan wederkomen in de
voorfz bierdragers kamer,fonder van daar te gaan,als
met kenniiïe van den Majoor.

I I 1.

Soo wie des avonds ende des morgens abfent ïs in *t.
lefen van de Wiïgt, ter geordonneerde tyd, foo wel
de kleppers, als die de wagt voor defelve fouden mo-
gen hebben aangenomen,fal in een halve maand geen
wagt mogen doen, nog weekgeld ontfangen, cxige-
ren of doen uytvorderen, ende voorts tot difcretic
van den Capiteyn gemuldeert worden.

i V.

Ook en zal geen klepper, *t zy by iiekte ofte ari-
dere nodige oorfaaken, van zyn \^agt abienteren, of
defelve wagt aan een ander aanbefteeden, fonder hec
felvige aan den Capiteyn of Hoofdman, behoorlyk
ende tydelyk, daags voor zyne wagt, bekent te ma-
ken, op pœne van 14 nagten niet tc mogen waakcn,
Gggg cndc

-ocr page 606-

ende geen wedcclyk klepgeld Voor die tyd te tree ken
ofte genieten. ^

Soo wie gedtiurende.zyn wagt bc\^nden word in
zyn Quartier abfent te zyn, fal verbeuren zyn week-
^Id, i'appliceren de eene helft ten behoeve van den
Majoor, ende de andere helfte ten behoeve van de
li leppers in de refpedive boven- ende neder-Quartieren,
ende daar beneffens datelycken gedeporteert worden
van zynen dienil, naar gelcgentheyd der faaken.

V I.

Soo wat klepper verlegen is om een noothulp, zal
gehouden weefen voor dc kloeke twee uuren desnaa·
middags, een noothulp te verfoecken, die alsdan de
Wïgc niet en heeft, omnve zyn wagt waar te nemen,
des zullen de meede-kleppers van datQiiartier'c zelve
riet mogen weygeren -, ende by aldien de kleppers in
Ihaar eygen Quartier het niet konde gebeuren, by fick-
te ofte eenigc andere wettige oorfaake, zullen als dan
vermogen van hairnaaileQ^iartieren noothulpen op tc
zoecken j ende wie bevonden word contrarie te doen^
Zal in veertien da;igen geen wacht mogen doen, nog
haar geld ontf;nigen,ende lot difcretie van den Capi-
teyn gemuldeert worden.

VII.

Ende zullen yeder by hun hebben tot zydgeweer
een houwer, ende daar neffens een halve piek, mits-
gndefs een klep, omme dcf lvigc te reppen by tyde
van brand, ibaatfchenderyc,huysbraek,dieverye,ge-
welt of eenig ander ongemak, ten eynde de wagi en-
dt andere goede luydén zuiks horende, haar te hulpe
inoMcn komen.

V ï I I.

Ende by aldien de vnc noemde klepperwagt alzul-
ke huysbreekers, dieven ofie andere gewelddoenders,
machtig worden, zullen gchou len welen die op het
Stadhuys te brengen, ofte tc ftellen in handen van
den Offitier olte SubHiituyt ; en by lo verre zy ddel-
ve niet en kunnen vermeclteren of machtig worden,
5;ullen die vervolgen, ter ty l ende wylen toe, zy in
eenige huyfen of plaatfen inga in, ende defelvt huy·
finge ofte plaatfe beletten, ende daarvan den Officier
deicrSrad, mitsgaders den Hoofdman van de wagt,
op ter daad verwiitigen,ende notificatie doen of laten
doen.

I X.

By foo verre zyluyden eenig onbehoorlyk rumoer
in herbergen ofte burger·huyfen vernemen, of eenige
deuren ofte beneden-venfteren opvinden, zullen al-
daar bchoorlyk aankloppen, ende vermanen op haare
huyien te letten.

Ende by aldien zy eenige verfamelinge van gewa-
pehdéri in merkelykeii getale vernemen, zullen *c felve
in aller haàft de Heeren Schout, Burgermeeftèren,
Colonel ende haren Capiteyn, mitsgaders den Capi-
teyn van 't naaile Vaandel, als mede de Capiteyn of-
te Luytenant van deSchutterye, de wagt op 't Stad-
huys jofte eenige andere corps duGuardes hebbende,
aandienen.

X I.

Gefyk zy ook alle de gene die haar op ftraat beje-
genen, vriendclyk aan zullen fpreeken, ende die fy
met geweer ofte fonder licht tegens de Ordonnantie
defer Stad vinden gaan, 't zy burgeren, foldaten of
vreemden,vriendclyk vermanen, 't huys ende in haar
logement te gaan, de felven ende allen anderen, die
haar pogen louden qualyk aan te ipreken, verklaren,
dat fy gcfworen kleppers zyn, ende haar kleppen to-
nen.

XII.

' Soo wie van de klepperwagt hem vervordert d'Of-
£ciers onbchi^orJyk te bejegenen', t'injuricren, met
fcheltwoorden, fpotreden of anderfints, *t zy op haar
wacht, of daar buyten, ter oorfaake van de wacht
die zal datelyk van zyn di.«ift worden gedeporteert

< t%.

XIII.

" Soo wie in hoecken, hecken, winckels, ftoepcn
ofte anderfints, bevonden word teflapen, zal in een
maand voor eerft geen wagt mogen doen, nog,ooic
zyn weekgeld voor fes weeken ontfangen, maar zal
het weekgeld by d'anderc kleppers van't lelvige Quar-
tier genoten worden.

XIV.

Soo wie in zyn Quartier niet behoorlyckende ronde
doet, ommegaat, ende alle half uuren zynen roep
en doerop den behoorlyke tyd,ial in fes weeken geen
wagt mogen doen, nog weekgeld ontfangen ofte ge·'
nieten, ende voorts tot diicreue geftraft worden.

X V.

So wie op de wagt zynde,bevonden word,dronc-
ken' ofte befchoncken te zyn, zal in acht nagten niet
mogen waaken, nog weekgeld ontfangen, ende voor
de tweede reyfe geftraft worden,tot difcretie van dea
Hoofdman.

XVI.

Soo wie bevonden word hem te verlopen Î geduu-
renie zyn wacht, 't fy in herbergen, brouweryen
ofte anderfints, ende aldaar droncken te drincken,
fal in 14 dagen geen wacht vermogen te doen, nog
weekgeld ontfangen, ende voorts geftraft worden tot
dilcretie als voren.

XVII.

Soo yemand opgelefen zynde, ende gednurende iy-
ne wagt, van defelve weggaat ofte vertrekt, ende
de Capiteyn zulks t'eeniger tyt gewaar wordende,
zal dtlelve van zyn dienfl worden gedeporteert, of
toe difcretie van den Capiteyn geraulfteert.
XVIII.

Sullen'alle kleppers, fo wel die wacht hebben, als
die geen wacht en hebben, in tyden van brand, tu-
multe ende oproer,gehouden zyn datelyken met haar
geweer te compareren, ende hun te vervoegen in de
vooriz bierdragers kamer, 'ten ware zy door den Ca-
piteyn daar af verwitticht zyn, wiens laft zy zullen
gehouden wefen precys naar tc komen: ende wie be-
vonden word-in gebreeke te blyven,zal van dendicnit
worden gedeporteert, of anderfints geftraft worden als
voren.

X I X.

Soo yemand van de klepperwacht voorfz, hem
vervordert met eenige onbjhoorl) ke manieren, mid-
delen ende redenen te yerlopen, tegens eenige borgers,
foldaten ofte yemand anders, 't zy met vloecken,
Iweeren, injurieren, (laan, ftooten of anderfints, fal
datelyken van zynen dienit worden gedeporteert, tot
difcretie van den Capiteyn.

X X.

Sullen die van de klepperwacht gehouden zyn een
yeder die eenig overlaft gefchiet, alle hulpe ende by-
ftand te doen. ^

XXI.

So in eenigc Quartieren voorvallen quade refcontre»
van moetwillige perfonen, fullen die van de kiepper-
waet gehouden weefen maikanderen getrouwelyk tc
aiflilteren, met behoorlyke middelen, manieren ende
Voorfigtigheyt, defelve moetwilligen teapf^rehcnderen,
ende te brengen in verfeekeringe by de borgcrwacht,
ende zullen als dan datelyk den Capiteyn daar fan ver-
wittigen 5 ende wie bevonden word contrarie gedwn
te hebben, zal datelyk van zyn dienft worden gcdc·
portecrr,ofte anderfints tot difcretie van den Capiteyn
geftraft worden.

XXII. ..

Voorts ïiullén de kleppers ende der felver geadjiw-
geerden, hun moeten reguleren, cndc hare wacfl^n

tan de borgerwacht

-ocr page 607-

EN SCHÜTTERYE. &c. Il BOEK. XV. tîT.

waarnemen, volgens de ordre die henluyden van tyd Aldus goedgt'.fôndcn by de Heeren Colonel cnde
tot lyd by de refpeâ:îve Hoofdmannen, ende in abfen· Hoofdmannen dtîrSchutterye binnen de Stad Utrecht,
tic van den felven, by de Officiers van de wagt, ΖλΙ op den z8 Oftoher löjo. in kenniÜe van my, C.
worden gegeven. de Ridder.

INSTRUCTIE, voor dePooriiers, den ii Januar, MtxSLlIj eeamplieert den s
'vemb, MD CLIXL

Van den lö July tot den laatfien^ naa negenen·
Van den 1 Augiifiy tot dén if inclüys^ naa half negen.
Fan den 16 dito tot den laatften, naa achten.
V%n den i September tot den 15 incluys, naa half acht*
Fan den 16 dito tot den laatfien^ naa fevenen.
Van den i OUober tot den 15 incluys ^ mahalf feven.
Van den 16 dito tot den laatften, naa feffen.
Van den 1 November tot den 15 incluys y naa half fes.
Fan den 16 November tot den 15 Jamary^ naa vyfen*
Fan den 1 <5 January tot den laatflen j naa half fes.
Van den^ 1 February tot den if incluys y naa feffen»
Van den 16 dit0 tot den 1 Maart, naa half feven uren*

V ï.

Van yedcr perfoon^ die V avonds naar het fluyten vati
de poort door het kUncket yby haar inde S: ad ingelaten wor·
den, 7M.llen niet meer hebben ende genieten als een halve
fiuyver y fonder meer te mogen eyjjcheny welver ft aande ^
dat hier vanvry zullen wefen de inwoonders van de Voor-
fleeden, als ook de Ambacht s-ge feilen ende jongens of té
kinderen van haar handwerk ofte fchoole naar huys gaan*
de, gelyk ook vry zullen zyn, die haar volk ofte vrien*
den aan de aankomende fchuyten gaan wachten.

VII.

Op Sondagen ende andere geboden Vierdagen, ful-
len zy de (4) vier groote Stads poorten Îluyten, des
morgens ten feven uuren, (het Iclincket allcenlyk o-
pen houdende,)ende de fleutels aanilonts brengen ten
huyfe van deHeeren Burgcrmcefteren,cndc des naar-
noens ten vier uuren weder halen, op pœne van fuf-
penfie of privatie van haaren dienft.

VIII.

(f) De Stads Bolwerk- cnde Waterpoortjes, fulleti
Zy des avonds metten aanvang van het luyden van dc
waakklok fluyten, cnde des morgens voor fes uuren
niet openen, de fleutels van dien weder brengende
ter gcdeftineerder plaatfe.

I X.

Ook zullen Zy de poorten altyts neerftelyk waar-
neemen, cnde daar innc doorgaans blyvcn, weerendc
alle beedelaars ende vagabönden.

(6) Item , wanneer deefer Stads poorten komt te nahn
eenig volk van oorlog, het zy te voet ofte paard ^ met of
fonder Vaandel, alwaar ht ook by kleyne troupen van
tien of twaalf perfoonen ^ zullen de poortiers de hameyen
fluyten y ende niet weder openen fonder confent van de Heem
ren Burgermeefteren ^ alles op poene van fufpenfie ofte caf-
fatie^

X t.

De bruggen ende ftraaten binnen dc poorten, ^u^
len de pooi tiers reynigcn vanflyk, puyn, afch cnde
andere vuyligheeden, achtervolgens de Ordonnantie of»
het fchoonhouden van de ftraaten geemaneert.

X I h

(7) Eynddyk zullen zy op den ccrflen maandag in
Oârober, alle jaar haar dienil in dc Vergaderinge van
de Vroetfchap nederleggcn» Aldus gearrclleert cnde
geftatueert by dc Vroetfchap der Scad Utrecht, den
f November liTfj.

CO de Inftru^tie van 1651 ftaat, perfoonen ftaande ter goeder naam en faamj wefendc Van de Waare &c.

Het III. artyk. van de voorfz. Inflru£lie luyd aldus,
iJe Sleutels van de kift, ftaande op het Stadhuys by de Hoofdwagt, daar de andere fleutels worden inge·
^ïcn, zullen zy des morgens halen, en des morgens voor tien uuren wedcrbrengen, ten huyfe Van de
, ."^fen Borgermeefteren, op pœne van dertig ftuyvers ten behoeven van dc AalmoeÎTenicrs.
r 1 η volgende v, en ν 1 artyk. word in de oude InftruCiie niet gevonden.

4; JJe voorfz. oud^ JnftruSlie heeft^ de Stads poorten niet openen, oname met Cenige karoflèn, ofte fpcelwa"

öggg λ geöi

Eerftelyk zullen de poortiers moeten zyn(i) van
de waare Chriftelyke Gereformeerde Religie,
zulks die in de publiecque kerke alhier gelcert
word, ende daar van profeffie doende.

1 1.

Sullen mede gehouden wefen (alvoorens te treeden
in bedieninge van haar dienft,) eed te doen,en fwee-
rcn, dat zy de Stad Utrecht gehouw ende getrouw
welen zullen, de poorten, boomen, cnde hec|cen
waarnemen, ende die ter behoorlycke tyc, ende foo
dikwils hen zulks by de Magiilraat fal worden geor-
donneert, openen ende iluyten, ook derfelver ilcute-
len getrouwelyk bewaaren, mitsgaders haaien ende
brengen ter plaatiè daar toe geordonneert, ende nog te
ordonneeren, ende voorts alles doen, dat een opregt
en getrouw poertier fchuldig is ende behoort te doen.

I I f.

' (2.) De fleutels van de Stads ileutelkift, ftaande by
de Hoofdwagt op het Stadthuys, zullen zy des fmor·
gens met. den aanvang van het luyden van de Waak-
klok halen, ende des avonds voor tien uuren weder
brengen ten huyfe van de Heeren Burgermeefteren,
op poene van drie gulden, de eene Helft tot behoeve
van.de Aalttioeflèniers-kamer, ende de andere helfte
tot behoeve van de Majoor van de wachte te verbeu-
ren, voor de eerfte reyfc, ende voor dc tweede reyfe
op pœne van fufpenfie ofte caflatie.

IV.

(3) Des morgem zullen zy de Stads-poort-fieutelen
tydelyk hakn^ ende geduurende het luyden van de waak-
klok, ofte ten langjlen met het ophouden van dien weder»
jteeren naar haare refpeElhe poorten, ende defelve aan-
jionts, immers binnen een quartier uur s daar naa opentn^
alztilksvan dm i Martii tot den 15 incluys ^voor half fes.
Fan den 16 dito tot den^laatften, voor vyfen.
Van den i jipril tot den laat ft en ^ voor half vyf.
Fan den I May tot den lautften July^ voor vieren.
Fan den i ^ugufiy tot den ïaatfien, voor half vyf.
• Van den t September tot den if, voor vyfen.
Van den I'S dito tot den laatfien^ voor half fes.
Fm den i OBober tot den 15, voor f effen.
Fan den lö dito tot den laatfien^ Voor half feVen.
Van den i Novemb. tot den laaiflenjan.^voor fevenen.
Fan den i February tot den 15, voor half [even.
Fan den 16 dito tot den laatfleny voor fes uuren.

Bes avonds als de waakklok geluyt heeft y zullen zy
àm bingel ofte poortklok tweemaal trekken^ y der reyfe ten
fninflen vyftig jlagen aan den andere, ende ah dan de ha-
^ψη^ poorten^ boomen ende waterbekken flayten^ im-
^ers binnen een quartier uur s naar bet opbauden van het
itiyden van de waakklok^ alfe ,
Van den 1 Maart tot· den i^incluys^ naa fiven uren.
Van den i6 tot den laatfien^ naa half acht.
Van den i April tot den i f incluys, tiaa achten.
Van den τ 6 dito tot den laat fient half negen,
V%n den 1 May tot den 1 f incluys, naa negenen.
Van den 16 dito tot den if July, naa half tien.

-ocr page 608-

VAN DEBORGERWACHT

gens in of uyt de Stad te ryden, dan des morgeni voor feven» en des nanoens v^oor vier urenj op
van fufpenfie, ofte privatic van haar ampt, volgens het xiv artyk. van de Ordonnantie op het vier
den Sondag gcëmaneert^
(5) Dit artyL· word in de oude In^ruSïie niet gevonden,
(Ö) Als op num. f.

Het XII artyk. en voorts het eynde van de voorige h^ruSlïe luyd aldus*
Op den i Oâ:ob. in elcken jaar zullen zylieden haar ampt in de Vergaderinge van de Vroedfchap nederleg-

gen, omme daar in gecontinueert, of verlaten te worden, na haare verdienften.
Eyndelyk zullen de Regeerders defer Stad, defe Inftrudie t'allen tydco tnogen verminderen, vermeerderen,

cnde veranderen na haar Ed. goedvinden.
Aldus gearrefteert by de Ed. Vroedfchap der Stad Utrecht, op den iz. Januar. i6fz.
De Ordre op het luyden van de poortklok^ is met het aanneemen van den Nieuwen Styï ^ in den jam 1700 eenigfints
verandert, gelyk hier na volgt,.

poene
vieren van

'X Avonds.

. i. January ten half f.
l^i. dito ten vyf uuren.

I. February ten half 6.
iy. dito ten fes uren.

I. Maart ten half 7.
if. diro ten Teven uuren.
t. April ten half 8.
Ij*, dito ten acht uuren.
I. May ten half p.
i$. dito ^
I. Junyj

dito ^ ten p. uuren.
I. Julyi
if. ditoj
I. Augufty ten half 9.
IJ. dito ten 8 uuren.
I. September ten half8.
ly. diro ten 7 uuren.

I. Odober ten half 7.
IJ. dito ten d uuren.
I. November ten half ö.
if. dito ten 5 uuren.
I. Dcccmber ten half f.

*s Morgens.
I. February ten half <>.
if. dito ten j* uuren.

I. Maart ten half vyf.
if. dito ten 4 uuren.
I. April tot ten leilen, den half vieren:

I. May]

I. Juny>ten 5 uuren.

I. Juiy i

I. Augufty tot den lellen i ten half 4;
I, September ten 4 uuren.
if. dito tot den leften, ten half vyf.

Oólober tot het midden, ten vyf uurca;
15. dito tot den leften, ten half fes.

X. November]
I. December >ten 6 uuren.'
I. January j

V. RESOLUTIE, waar by aan de poortiers van de Weerd- en Tolfleeg-foort ïoegefiaan woràl

feeker poortgeld te mogen eyffchen, den 17 Augufl. MDCX L·

Op het verfoekvan dePoortiersvan deWeerd- haar in de Stad ingelaten word, zullen hebben en-
ende Tolftceg-poorten is verftaan, dat zy de genieten een halve ftuyver, zonder meer te mogen
van yeder perfoon, die des avonds na het eyflchen. Accoordeert, in kenniiTe van my, J, van

jong of oud, wie het ook foude mogen zyn, niemand
uytgefondert, t'elckens als die door defer Stads poor-
ten in- of uytgaat, even naar *t ophouden van dc
waakklok, fal hebben te betalen eene ftuyver, fon-
der meer, authoriferende de Poortiers nevens deLct-
terdienders ende Bode d'onwillige de faSio op te hou-
den , en niet door te laten % tot datfe fullen hebben
voldaan. Aétum den ζ Augufty

der Nypoort.

VI. PUBLICATIE, dat yeder perfoon, de poorten doorgaande na het luyden van. de waahBok,

een fiuyver fal moeten betalen y den 2 Augufl, MDCLXXK

urgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, maken by deefen bekent, alfoo met
groote koften is toegeftelt, een huys tot beter
opvoedinge van dc Ambachts-kinderen 5 ende
want tot verder onderftant van dien, merkelyke pen-
ningen zullen worden vereyfcht, waar toe Stads fi-
nancie als nu onmachtig is, dat haar Ed. hebben ver-
liaan, dat tot foo een Chriftelyk werk, yder perfoon

orgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, hebben by renovatie ende ampliatie
van Haar Ed. Refolutie van den 18 Juny 167^
goedgevonden en verftaan, dat ten behoeve
Van defer Stads kinderhuys, van yeder perfoon, jonk
of oud, wie het ook foude mogen zyn, niemand uyt-
gefondert, t'elkens als die door defer Stads poorten,
in-of uytgaat, even naar het ophouden van de waak-
klok, fal worden betaalt eene ftuyver, fonder meer j
dog kinderen onder de tien jaren, fullen geven half
geld, ende van een wagen met dc voerman drie ftuy-
vers, behalven de ftuyver van yeder menfch die daar
op fit,van een chaife, karre ofte flede, met de vragt
drie ftuyvers, en van een hand- ofte ry-peert, twee
ftuy vers : authoriferende de Poortiers ende de oplich-
ters, nevens de Letterdienaars en Boden defer Stad,
omme d'onwillige te beboeten met drie gulden,
fâ£lo op te houden, cnde niet door te laten, tot dac
zy zullen hebben voldaan, de ftuyver, met de boete,
zullende die gene die met geweld doordringt, arbitra-
lyk worden gecorrigeert. Aldus gedaan op den xii
Maart 1Ö88. In kennifle van my, Cor. de Ruever.

VIL NADERE Publicatie defen aangaande, den 12 Maart MOCLXXXVIII,

Vin. RESOLUTIE, dat de Heeren van de drie Leeden met haare Secretariffin, en dte^^

haar gefelfchap zyn , vry zyn van het poortgeld, den 15 OctPtf»
MDCXCIK '

t ' Qi"

-ocr page 609-

Gchoort het rapport ende advys van den Heer
Raadsheer Bâarle, als Boekhouder ende de
vordcre Gecommitteerden van 't Stads kin-
derhuys, heeft de Vroedfchap gocdgevon-
(3en ende verftaan,dat voortaan, van de betaHngc van
het poortgeld des avonds aan de vier poorten deefer
Stad zullen vry ende exempt zyn, de Heeren van het
cerfte en twee<ie Lid, ende de Heeren Borgemeefte-
ren en Vroedfchappen der Stad Utrecht, met der fel-
ver refpeftivc Secretariflen, foo voor haar perfonen,

XL
als de geene die van haar familie ofte anderfints, mec
haar Ed. in een gefcifchap zullen komen te pailèren,
ende verder niet.

Wordende de Heeren Boekhouder ende verdere
Gecommitteerden van *t Stads kinderhuys verfocht en
geauthorifeert, om de refpeftive Poortiers voor haar
te ombieden, met defelve finalyk af te ipreeken, en-
de't geene vooTfz met den ccrften wcrkiiellig te doen
maken.

RESOLUTIE, waar by aan de Officieren van de Borgerye, en Regenten van de Aalmoejfe'
nier s kamer, exemtie van het Toongeld word geaccordeert » den lAVecemk
M D CC XXIL

EN SCHÜTTERVE. &c. IL BOEK. :Κν.Τ1ΐ.

Den Heer Borgemeefter Strik van Linfchoten,
als Colonel, heeft ter Vergadering voorge-
bragt, en laten leefen de navolgende Refo-
lutie van de Heeren Colonel en Hoofdman-
nen van de Schutierye deefer Stad, van den ii de-
fer ace.

Waar opgedelibereert zynde,accordeert de Vroed-
fchap uyt confideratien, daar by vervat, aan de re«
fpedive Officieren cn Scrib.ias van de acht Borger-
Compagnien alhier» mitsgaders aan dc Regenten en
SecretaniTen van deierStads AalmoeiTcniers- ende Am-
bachts-kameren, eenparig miisdefcn,cxctniie van de-
fer Stads Poortgeld voor der Îêlver perfooncn, ende
foo lange zy in fundie zyn. Accordeert, in kenniflc
van my, J. van Baarle.

INSTRUCTIE voor denCeurtwachter op de Buurkerks Toorn, den 31 Maart MOCLVIl.

^erftelyk, zal hy gehouden zyn des nachts alle
uur te blaafen op de vier lyden van den voor-
. fchreve toorn, beginnende priEcies des avonds
' ten tien uuren, ende foo voorts tot fmorgens
een uur voor het luyden van de poort-ofte waakklok,
fonder dat hy nogtans gehouden zal zyn, oyt langer
op den toorn te verbly ven, als tot vier uuren ; wel-
verftaande, dat hy een ende de volgende uuren met
blaafen op de trompet fal exprefleeren » op poene van
dartig ftuyvers voor de eerfte reyfe, de tweede reyfe
dubbeld, ende de darde reyfe caÎTatie ofte arbitraile
correélie.

I I.

Sal hy ook ten tyde van brand ofte onraat aanftonts
fjgop den toorn begeven, ende blaafen met den hoorn,
als naa ouder gewoonte, op pœne als vooren, dog
by dagen niet als op ordre van de Heeren Burgermee*
fleren, ofte Tynmeeflers.

1 I ï.

Item, zal hy niet mogen buyten de Stad vernach-
ten , ofte een noothulp in zyn plaatfe ftellen , ais met
kenniflc ende weetenichap van de regeerende Burger-
meefteren, ende ingevalle hy iiek mogte komen te
worden, zal zulks haar Ed. voornoemt tydelyk heb-
ben te doen notificeeren, op pœne als vooren.

I V.

EyndelykjZal hy hem in alles gedragen als een ge*
trouw dienaar ende onderdaan toebehoort, het welk
hy met eede zal hebben te beloven. Aldus provifio-
nelyk gearrefteert, ter vergaderingc van de Vroet-
fchap, den 31 Maart 1657.

VYFTIENDE TYTEL.

Myn Heeren die Stadhouder,Schout,Burger
meefteren ende Schepenen deefe Stad U-
trecht, doen te wceten (i) eenen yegely·
ken, dat de Raad defer Stad vernieuwt de
Ordonnantie op het byten van het ys gemaakt, den
ijanuaryanno 157^, ordonneerende eenen yegelyk
nein daar naar te reeuleeren, ende luyd foo hier naa
volgt.

In den eerften, foo wanneer men van der Stads we-
gfn gebied, der Stads graften ofte borgwallen open te
y^en, Γ00 zullen alle burgeren ende inwoonders, die
ccnïge huyfen ofte kameren binnen deefe Stad bewoo-
"cn oftcbefitten, gehouden zyn , te komen met die
chouten ende gebuurten, daar zy onder behooren,
Qaar Zy by den Raad ónder geordonneert zullen
J"» voorficn van bylen, haaken ende andere inilrü-
entcn, daar men dat ys mede brcecken cndc voorts

optrecken ofte onderftooten kan, op de gedeiïgnecr-
de plaatfen, hier onder genoemt, ende ook op alzul-
ke uuren als zy gebodenjlullen worden te byten te gaan.

Item zal een ygelyk van de voorfchreve perfoonert
gehouden zyn ielver te komen, ofte een ander bc-
quaam perfbon, boven die feftien jaren oud, in haar
plaatfe tefenden, op de verbeurte van vier ftuyvers,
tot behoef van den anderen gebuuren* daar onder die
breuckige behoort.

III.

DERDE DEEL.

Nopens het Ys byten.

ORDONNANTIE j enCedulle^ waar na alle de Gebuurten haar zullen reguïeeren in kt

Tsbyten van de BorgwaU den ζ Januar. ΜΌ LXXVl, en gerend-
veert den 25· Januar, ΜΏ L XXXL

Item, die vöorfchteve Schouten ende gebuurten
zullen gehouden zyn, elks haar vak op te byten naar
behooren, ende wyt tc maaken, ten minften twintig
voeten, ende het ys ofte ichollen opte trecken, ofte
onder het ander ys te floten, naar 't bequaamfte vallen
zal 5 al ccr zy dsar van fcheyden zullen tnogen.

I V.

Pggg 3

-ocr page 610-

I V.

Itctn, indien daar ccnige gebuurten zyn, die geen
Schouten en hebben, die zullen hec felve den Re-
geerders deefer Stad te kennen komen geven, binnen
vier en twintig uuren, om daar inne voorfien te wor-
den naar behooren, op pœne van tien ftuyvers,

Indien ook eenige tyn, die dus lange onder geen
Schout ofte gebuurte geweeft en zyn, die fullen me-
de doen als boven, op pœne als vooren.

V 1.

Item, indien eenige buurten in gebreeke bleven ten
ys te komen, om te byten of haar vak niet op en by-
ren naar behooren, zullen verbeuren voor eiken rey-
fe eenen Carolus gulden , mciter daad te executeeren
van den Schout van den felvcn buurte, behoudens
hem zyn regres op die gebuuren, door wiens faulte
het zelve toegekomen zal zyn, re appliceeren defelve
boete tot behoef van der Stad ofte Schouten dienaars,
diefe daar op bekeurt zullen hebben, ende daarenbo-
ven zal men het zelve vak anderen aanbefteeden, tot
koften van de onwillige gebuurte voorfchrcve , te
executeeren als vooren.

V I I.

Beheltelyk, dat van deefe bytinge te doen vry en-
de exempt zullen bly ven die geenen, die »in Gods-
kameren woonen, ende ook alle fchamele burgers,
ingefeetenen ende weduwen,die fiek of te bedde vaft
leggen, ende de macht niet en hebben een ander in
haar plaats te huuren.

V I I L

Zyn mede daar van uytgefondert alle die fakkedra-
gers, die welcke wederomme gehouden zullen te by-
len voor de hecken, foo wel van buyten als van bin
nen deefe Stad, te weeten die van het overeynd aan
de Tollefteegpoort ende Sinte Servaas hek, ende die
van het beneden eynd aan deWeertpoort ende Plom-
pen Toorn, bytende van buyten tot der burger(byt
toe.

. 1 X.

Icem,alfo de burgwal hier onder gedeylt is in twaalf
quartieren, endeopelcke quartier geordonneert zee-
kere gebuurten, foo wort by defen belaft den Schou-
ten van defelve gebuurten met den anderen, een fmal·
deylinge te doen, van de lengte of roeytaalen, die elk
in het felve quartier te byten fal hebben, ende indien
zy daar inne niet en konnen accordeeren, foo zullen
zy hem addrefleeren aan Gecommitteerden desRaads,
die henlieden daar inne vergelyken zullen.

Ceduïle gemaakt anno ι 6, waarna alk die gebuurten
van defe Stad fullen weeten ^ivaar dat fy voortaan by-
ten Julien in de Burgwalle.

Van Sinte Cataryne poort tot den eerflen toorn voor

by Bollaarts toorn toe.
De Viefteege, Sinte Catarynevelt, ende voor Sin-
te Catarynepoort, by de ftapel ende de Koeftraat,dc
Brrgftraat, SinteCataryneftraat, die Hamfteege, die
Sloojerfteege, dieWaterfteegetot het Paardcvclt toe,
die Verkemerkt.

Fan den eerflen toorn naafl Bollaarstsorn, tot het

hek van de Weertpoort toe*
Op het Zand ende die Zandfteege aan de Weert-
poort, by de Weertpoort tot Sint Jacobsbrug, ooft-
ende weftzyde, van Sint Jacobsbrug, öoft-ende weil-
zyde totde Viebrugge, van de Viebrugge tot de Bac·
kerbrug aan de weftzyde.

ίο6

Fm de TVeertpoort tot de Pkmpenteorn toe.
Louwerftraat, lange ende korte Jacobieneftraat,"
Hoog- ende Leeg Loef-ballemaakersltraat, met de
Pauwefteege, van de Viebrug tot St. Janshrug ooft-
zyde, van St. Jansbrug tot de Beyerbrug ooftzyde,
achter dat Vleeshuys, met St. Jansftraat.
Fan den Plompentoorn tot de Witte-vrowwenpQort toe.
Die Schoutenfteege de Neude rontfomme, mee
Vinckenburgs ende Drakenborgsfteege, St.Jans velr,
van de Neude tot de Wittevrouwenbrug toe , die
Breeilraat by het Bagynhof, die Potterftraat.
Fan de Witten vrouwen poort tot Sint Jerom^
musfcbool toe.

Witte-vrouwenftraat, tot die Plompentoorn toe,
Oudekerkhof ende Vuylfteege , Ganfemerkt, Am-
bachtftraat ende Sint Jansdam , met de Minnebroc-
dersftraat, de JoiFerenftraat ende Vuylefloot.
Fan Sint Jeronimus fchool ^ tot den toorn vo»r
by Leepelenburg toe,
Agter Sint Peters endeden Regenbooge, met Jcw
rufalems ende WinÎTensfteege, de Kampende Bri·
gittcnfteege, de plaats ende Laackenfnyders.deSnip.
pevlugt tot de Backerbrug toe, die Vifchmerkt tot
de Sinte Martensbrug toe, Sinte Martensdam, tot
Sinte Pauwelsbrug , ende van Sinte Martensbrugge,
tot de Gaartbrugge-
Fan de toorn voor by Leepelenburg ^ lot ie punt van

het Bolwerk achter SintServaas,
Schoenmaakers Hal, Marflegarft, Backerfteegcn
f urrien Roodenborgfteegc, Nieuwftraat dat voor eynd,
van de Gaartbrug, tot de Reguliersbrug ooih-zyde.
Fan de punt van het Bolwerck achter Sïnt Servm tot't
beginfel van het Bolwerk van Adaanenburg. '
Nieuwftraat middeleynd , Nieuwfl:iaat het bovc/i
eynd, de Lynmerckt heel, van de Reguliersbrug tot ;
deSmeebrugge ooftzyde, die ooft Smeefteege. (z)
Rontfomme het Bolwerk van Maanenburg veorts
tot die Bylhouwers toorn toe.
Van Sinte Pauwelsbrug, tot Sint Servaas heek aan
beyden zyden, Schalckwyk fteege,Kreupelftraaten-
de A.B.C. ftraat, het Wyeftraat heel, van de Vol-
rebrugge ooftzyde tot de Smeebrugge.

Fan de Bylhouwers-toorn^ tot den toorn voor
Sinte Geertruyden Kerk.
Achter het Wyeftraat, van de Volrebrug, totSr.
Geertenbrug weft-zyde, met Roofendaal, ende Sr.

(t) De voorige Ordonnantie heeft ^ van KöningK Majeft. wegen, onfen Alregenadigften Heere, dat de Raa^
defer Stad, deie nabefchreve Ordonnantie gemaakt heeft, op het byten van het ys in tyde van noot,· ^
men gebied eenen ygelyken diens aangaande van nu voortaan te achtervolgen cndc voldoen, op de pff
daar inne begrepen.

(ï) Den 28 Januar» 1600 zyn dit van de Groot Elyfleeg hier hy gevóegt.

il NA-

Geertenfteege, van Sinte Geertenbrugge tot deSmee-
brugge, van de Smeebrugge tot de Reguliersbruggc
met de Brandfteeg, de WefterfcheSmceftege cndc by
Sint Geert.

Fan Sinte G eert en kerk^ tot den toorn achter dtn
Duytfchenhuysfleege,
. Die geheele Springweg tot die Smeefteege toe,vaa
die Reguliers brugge tot de Lynmerkt toe, de Gort-
fteege. Steenweg tot de Backerfteeg toe, de Saal-
ftraat. '

Fan den Toorn achter den Ouytfchenhuys tot
Freeburg toe.

Steenweg by Claarenburg, ende vaa de Backcr-·
fteege tot Vreeburg toe , Sinte MarienftraBt cndc
Plaats, Donckerftraat ende van de Vifchbrugge toc
de Sinte Martensbrugge weftzyde, de Stroyltcege»
de Botterftraat met de ViiTcherfteege.

VAN DEBORGERWACHT

-ocr page 611-

IL NADËR Vtrdtding op het voorfz. fubje^

Myn Heeien de Stadhouder , Schouc, Bor-
gemeefteren , en Schepenen dcfer Stad,
doen te weten eenen ygelyk , dat om te
voorfien op de abuyfen, in hec by.ten ge-
vallen, geordonneeic is, dat die Stad gcdeylt fal wor-
den in achc Qtiartieren onder die acht vendelen, te
weten , tulTchcn elcke poorie twee Compagnien,
die met den Capiteynen en Bevelhebbers by trommcr
jflag optiekken, en nagedaane bytinge weder aftreJi-

Ili^ ^

den. i%Novemh. C^ïOLXXXVL

ken.fullen, daar toe een yder, in defelve Quartieren
woonende, het zy of zy onder de wacht behooren,
dan niet, gehouden falzyn te compareeren in perioon,
of een ander bequaam mansperfoon in zyne plaatie re
lenden, voorfien met bylen, haacken, en ander toe-
behooren, op de boete van tien Uuyvers, ordonnce-
rende dairorarae een ygelyk hem daar na te regulec-
ren , op de boete als boven.

PUBLICATIE ^ waar by de voorgem. Ordonnantiën worden eerenoveert en peamplieert, den

zejmuar.MOa

6of

EN SCPTUTTERYE. IL EOEK. ÏK Tit

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
gemeefteren en Schepenen der Stad ü-
trecht, doen te dat de Ordonnan-

tie gemaakt op het Byten van hetYs, den
2 Januar. If 7(5. word gerenoveert , luydende als hier
na volgt, utSLïïnb 1581.den 2f Januar. üytgefondert
dar in plaatfe van hec leÜe anyk. beginnende, item^
aïfoo deborggwal (^c. gelefen is hec arryk. hier na vol-
gende.

Item, alfoo de bor^wal. gedeylt is in twaalf quar-
tieren , en op elck quartier geordonneert verfcheyde
gebuurten , die ook over eenige jaren met een nume-
rus al iyn gefmaldeclt $ Γ00 word by defen belaft de
Schouten van defelve gebuurten hier inne haar devoir
te doen, dat elk na zyn behooren byte; en of eenige
vakken hier na befchreven niec na behooren waren
.gefmaldeelt, foo fullen defelve Schouten fulks alsnog
daielyk doen j en indien zy hier inne niet wel kennen
accordeeren , fullen zy daar over te roepen hebben
hare reipeéliveCommisfaiiflen daarï)p geilejc, ender-
felver uytfprake daar inne hebben te achtervolgen,op
pœne van drie gulden, den Schout af te hulen, be-
houden hem zyn regres als boven ·, en wordby defcn
allen en een yder voorfz bevoolen te. mdemtódag ten
een ure te byte te gaan in maniere als vooren, op de
nabefchreve plaatfenj ende om de aerde bolweickcn
fullen byten, die van de buyten poorten mer harecon-
foi'ten, gelyk dat hier voormaals is geordonneert op
de boeten daar toe ftaande.

PUBLICATIE dat de 'verhuurders fullen bedingen, dat de huurders van de huyjm een man
tot bet ysbyten fullen moeten fiellen, den 20 July MD CXXi Κ

teyckenen fyn alle gebuyrten binnen defe Stad,
en dat naar deriêlver quantiteyt en qualiteyt ook
naar proportie, de voorfcyde burgwallen met di-

die aarde buyten-bolwerken tot lafte van dc buyten
Geregten als van ouds; ende van het heek af, aan de
brugge byde Weertpoort, tot aan numero 1 denfak-
kendragcrs van Jiec beneden eynd 5 ioo is *t dan dat
ilien volgende beraamt ende innegeftelc is defe Or-
iionnantie; waar na fig een yder fal hebben te regu·
Ieren, foo wel binnen der Stad , als van de buyten
Gerechten , op de panen ende breucken daar by
geftatueert.

In den eerften fullen alle die genen die ten ysbyten
geroepen worden, gehouden zyn ter aangcftemdeure
by tkn anderen te vergaderen 1 op foodane plaatfe als
Iicn van den Schout fal aangeièyt worden, ende dan foo
famcn in een troupe te gaan, elk naar zyn geftelde
vack, op poene van te verbeuren drie lluy vers, tot
behoef van de gemeene gebuyren.
E'k fal moeren komen met fulke bylen, haacken,
andere inftrumenten , als daar op hy by zynen
Schout fal wefen geftelt, op verbeurte by elke con·
iraventcur van fes ftuyvers, tot behoef als voren.

Ende die nieten komen, maar geheel afterblyven,
julien Terbeuren gelyke fes ftuyvers , ten profyt als

Jen waare ymant konde betoonen geen weete ge-
J^a te hebben , in welke gevalle de Schout ofte de
fulks fal boeten,
^icmant fal vermogen te feynden ten byte eenige

Borgemeeileren en Vroedfchap defer Stad ordon-
néeren ende bevelen by delen wel ernftig cn
fcherpelyk allen burgers ende inwoonders de-
fer Stad, ende de Vryheyd van dien, die ee-
nige huyfen ot kamerenverhuuren, dat zyluydenver-
dagt zyn in het verhuuren deriêlver mede wel expres-

V. üp het voorfz. fubjeâ, den zo VecëmbTMOCXXIF,

ftinde numeris afgedeylt zyn, ende elke buyrtc telafte Item, fal yder burgeu ende inwoondcr , die eeni-
gcleyt is een vack, orn 't felvc te byten ende openen, ' gc huyfen, of kamerpn verhuyren, gehouden zyn tö
lerilont des vermaant zynde , latende het byten om conditioneren, dat zyn huyrder fil moeten tot hec ys-

felyk te conditioneeren, dat ibodanig huys of kamer,
die zy verhuuren , een manspei loon op hec ysbyten
in den winter fal moeten uytmaken ende verforgen ,
op pœne foo fulks by henluyden niet gedaan word,dac
de boeten daar van aan de cygenaars iüllen worden
geint ende geëxecuteert.

byten uytmaaken een bequaam perfoon , op pœne dat
alle die boeten, die by faülte van dien fullen komen
te vervallen, by den eygenaat of verhuerder, fullert
moeten worden betaalt, fonder -de mioûe excufe^
op pœne van executie,

Ende die hare huyfen, of kameren aan foldaren, ot
andere onvermogende perfoonen verhuyren , die tul-
len moeten verforgen, dat daar voor ook bequame
perfoonen ten ysbyten komen, op pœne als voren.

Op 'c ys gekomen zynde, fal ticke Gcbuerte be-
ginnen te byten in hun vack , van de ecne numerus tot
a'ander, ende dat in 't middel van de Burgwal , indö
wyte van dertig maat-voeten, op verbeurte van dria
gulden, tot behoef van defer Stads Wachtmeeftersi
die tot Opfichters ende Contrerolleurs van defen wor-
den geftelt ende geaudoïifeert, om alle de fauke«tc
doen beteren.

ΒλΙ voorts elk Gebuyrte voor de eerfte reyfe moe-
ten die gebyte Ichollen ten beyden zyden op^t ys op-
halen , ende fchuy ven of flepen tot aan de barmçn vati
de Stads muyren of aan de fingel-muyren , fonder die
een ander te laçten toedry ven, op pœne van ftS ftuy-
vers, tot behoef van defelve Wachtmeefters.

Ε ide foo wie eenige vacken in 'c geheel, of deel
laaien leggen ongebyc, of ook niet en maaken naar
behooren, die fullen de vooifz. Wachtmeefters by
aanbeftadinge, of adders, doca maacken naar behoo-

ïcn^

η den eerften, alfoo mee groote moeyten op doen jongens nog meyskens onder die leftien ]arenout, cn-

C..^ ___1___________ L!______ J _ r* 1 __________... «-A·-^

de waar mansperfoonen ten huyfe zyn, en fullen geen
vrouwsperfonen in de plaats mogen komen, op pœne
ende ten behoeve als boven.

-ocr page 612-

ten, tbt koftcH van de gebrekigen , ende voorts op
haarluyder gewin van de helft meer. Al 't welke ty
ftietter daat Tullen mogen executeren, aan den Schout
van de gebrekigen, behoudens hen fyn garand aan de
ielve gebrekigen. . , -n-

Ende op dat alles met ordre ende goede kennifle
mag gefchiéden, fonder eenige pra:tenfie van ignoran-
tie, foo wel onder de burgers ende innewoonders de-
ferStadj als onder den buy ten-Gerechten, (over den
welken defe Ordonnantie gelykclyk geduydet fal
■worden) foo fullen alle Schouten der Gcbuerten,
ioo binnen als buyten , toegefonden worden elk een
ade onder de hand van der Stads Secretaris, ^of fyncn
Subftituyt, inhoudende die numéros waar yder be-
ginnen , ende weder eyndigen fal.

"Welcke Ordonnantie ook goet gevonden is tot dien
eynde te doen drucken , ende den gebuyrten toe tc
ieynden. Aldus gedaan ende gearrefteert by de E.
Heeren Burgermeefteren ende Vroedfchap vöorge-
noemt, op den 20Decemb. 1524. J. de Leerdam.

Defe voorverhaalde Ordonnantie, is naar voorgaan-
de klockluydinge van den Stadhuyfegepubliceert, ten
overftaan van myn Heeren die Subftituyt Schout en-
de eenige van den Gerechte. By my, Cor. de Goyer.

VANDENBRANDENHETBRAND.

SESTIENDE TYTEL.

Aangaande den Brand en het Brand-gereetfchap,
Werpen van Slangetjens, Vuurpeylen, en
't geien verder tot den Brand aanleyding
geven kan ·, mitsgaders op het onder-
houd van de Brand-trappen.

EERSTE DEEL.

·· - '-A

Nopens het voorkoomcn en bluffchen van den Brand,

en op het Brand-gereedfchap.

I. ORDONNANTIE op den Brand, den 3

Alfoo de Raad decferStad, hun fpiegelende aan
hun nabuuren, hoe ligtelyk door een kleyn
vonxken (als men feyt) een groot vuur kan
ontfteecken , waaromme men niet te veel
cn kan voorfien , nog voorkomen de inconvenientcn
endefchaden, die doorbrand (daar God genadelyck
deefe Stad voor wil bewaren; iouden mogen verry-
fen, fondérlitige ih deefe dangereule ende benaude ty-
den, goetgevbndcn heeft , daar jegens te llatueeren
cn ordonneeren het géene naar volgt. Soo is het dat
myn Heeren die Schout, Burgermeefteren ende Sche-
penen deefer Stad, renevecrende alle voorgaande Or-
donnantiën jegens den Brand gemaakt, ende daar by
perfifteerende, uyrgefondèrthetgeeneby deefcnwort
gealtereert , daar en boven nog bevolen ende geor-
donneerthebben,onderhouden te worden deefe naar-
volgendc articulen.

Eerftelyk dat van nu voortaan geen vuur geftookt
fal mogen worden in eenige huyfinge oftckameredee-
lerStad, anders als in fteene fchoorfteenen , ten min-
ften hoog wefende feven voeten ende ecnftcen dick,
op pœne van tien gulden.

I Γ.

Gelyk ook alfulks egeene Brouwers, Verwers,fo0
wel van laackencn , fchorieldoecken als anders,
Wafchsmelters , Zeepfieders , Koperflagers , Bac-
kers, Lootgieters, Tinnegieters, Brandcryen , oFte
andere water-diftilleerders, Slootmaackers, Smits van
gout, filver, yfer ôcc. Smeerfmouters, Geelgieters,
Olieflagers, Hoedemaackers, ende generalyken alle
anderen | die tot vorderinge van heurluyder neeringe
meer vuurs gcbruyken, of noodig hebben , als zy
cot nuyshoudinge behpevcn , en Tullen mo·;

tMaart MOXCFIIL

gen van nu voortaan eenig vuur , op boven kamm,
of folders daar toe gebruyken , ofte het felve haar
handwerck ook elders doen , alsgelyksder aarden,
ofte beneden in kelders, of kluyfen , infulcker voe-
gen ende manieren, dat haare nagebueren daarbynicC
en zyn geinterefleert, of befchadigt, op de boetevan
hondert gulden te verbeuren by de Brouwers, Ver-
wers ende Zeepfieders, ende vyftig gulden by dean«
dere voorfchreve contraventeurs van deefe Ordon-

nantie.

I I I.

Bevelende alfuicks allen den geenen, die nu ter tyd
fulks op boven-kamers, of folders doen , datelykdaar
van op te houden, ende dien volgende hun forntiyfen,
ovens &c., af te breeken, op pœne van vyftig gul-
den ende arbitrale correftie.

1 V.

Dat ook geene Brouwers , of Moutmaackers vao
nij voorts aan eenige neeften fullen mogen maaclcen,
of üellen, ten zy defelve bewrocht zyn met goede
yfere ft a ven in plaatfe van de balcken daar de latten op
ruften, ende die jegenwoordig in dier voegen nieten
zyn geformeert, defelve alfoo te formeeren endedres-
ieeren, dat daar door geen fchaade en gefchiedeopde
boete van vyf en twintig gulden , alles binnen àùo
naaftkomende maanden.

Verbiedende mitsdien ook alle Timmerlieden, Met-
felaars , eode andere werkende , dat zy deefen con-
trarie hen niet en onderftaan, eenig nieuw werkte
maacken, op poene van tien gulden, op yderftufcte
verbeuren. ' ' t

V I.

Dat ook niemand cn fal mogen eenigen wrfjhc^^

-ocr page 613-

reyrch, of andere brand op twee voeten na fal mogen
leggen aan fchoorfteenen , ovens, neeilen, of daar
nien vuurt.

V I I.

Sullen ook geene Smeeden, Backers ende alle an-
deren, die kooien dooven , delelve kooien mogen
fmooren , dan in fulcke backen , potten, ofte el-
ders, daar uyc geen peryke) is te verwachten, ende
defelve» alfoo geimoort zynde, niet op folders, maar
in kelders laten ilaan , op pœne van te verbeuren
t'elken reyfe fes gulden.

VIII.

Ircm, en fal ook niemand Gg onderwinden door
hun booden, kinderen ofte anderen, eenige heeteafch,
ofte gloet, nog vuurig zynde , op de werven , in de
bakken, ofte andere plaatfen, daar toe gedeflineert,
re doen brengen, ofte ftorten , ten zy delelve koud
ende uytgegaan is, op pœnc van drie gulden.

1 X.

Ende foo veel de Heeckelilers aangaat, die en ful-
len geen vlaibh op boven-kamers, of folders mogen
heeckelen, maar gelycx der aarden » in voorhuyfen ,of
in kelders, op pcene vao tien gulden.

Het welk men ook niet en iàl mogen doen voor
vyf uuren des morgens , ende na negen uuren des a-
vonrs, daar toe geen ander lichc gebruyckende als
keeriien in beflotene lanteernen hangende j op pcenc
van drie gulden.

X I.

Gelyck ook defelve Heeckelfters by wintertydcrt
geen vuurmanden^ of ftoven met vuur fuUen mogen
gcbruycken, anders dan alleenlyk met befloten ftoven
ter zyden geen gaten hebbende, op pœne van
twee gulden.

X I I.

Als men ook van nu voortaan geen vvinckel vati
vlafchen fal mogen houden, daarin defelve eenliniih
gebruykc wort, op poene van twaalf gulden.

G Ε R Ε Ε τ s C H A p. IL BOEK. Wh fIT.

'n den eerilen,en fal van nu voortaan niemant hard
noch week dack , van eenige huyfen mogen

breeken in/C geheel nog deel, ende weder ^ --------

met ftroy, riet, of weeck dak decken, maar al | ders als in fteene backen, otpoiten^ of beneden in

• ' ' ' de kelders, daar uyt geen perykel flaat te verwachten,

als ook defelve kooien geimoort zynde , niet op fol-
ders , of elders in de huyfen fullen mogen werden ge-
ftelt, maar moeten bly ven in kelders, op pœne van
fes Rulden.

V I I L

Item^ niemand fal iïg onderwinden eenige heetë
afch, ofte gloet, of yet anders daar vuyr by is, buy-
tens-huys te gieten , of door den heurcn te doen gie-
ten, of brengen, op pœne van drie gulden by yder
te verbeuren.

I X.

Ende foo veel de Heeckelfters aangaat j die en fuK
len geen vlas op bovenkamers, offoldersmogen heec-
kelen, maar gelyks ende op der aarden, invoorhuyfeöj
of in kelders, op pœne van tien gulden^

Ook niet des morgens voor vyf uren , ende des
avonts na negen uren, daar toe geen ander Ji'et ge-

I____ t J 1 f i- · 1 rt " . ■

X I.

By wititer-tyden fullen defelve Heeckelfters geen
vuyrmanden , nog ftoven met vuyr mogen gebruyc-
ken , anders dan alleenlycken die befloten zyn, ende
ter zyden geen gaten hebben , op pœne van twee
gulden.

XII.

Gelyk men gantfch geenwinckcl van vlafchfalmow
gen houden in huyfen, of kameren, in de welke een
(mith gebruyckt word , op pœne van twaalf gul-
den.

XIII.

Niemant fig met buspoeder ernerende^ fal mogen
in zyn huys hebben meer als tien ponden in gewigte,
ende het felve moeten fteilen in opperfte van zyn
huys, op pœne van twaalf gulden.

Men fal ook geen vuyr nog ligt mogen houden in
eenige fchepen, of fchuyten des avonts naar die kloe-
ke acht uren, gelyck fulcks by de Inftruâie van den
Haafmeefter verboden is | die evenwel blyft in weer-
den.

X V.

Word voorts geordonneert allen den genen, die laft
ende opGgc van ouds gehad, ende nog hebben op al-

Hhhh Ie

Olyflagers, Hoedemaackers, engeneralyken allenan- bruyckende als keersfen in bcflooten lanteernen , op
deren die toe vorderinge van haarluyder neringemeer ipœne van drie gulden,
vuyr gebruycken, ofte noodig hebben , als zy ordi- '
naris tot huyshoudinge behoeven, vermogen van nu
voortaan eenig vuyr op boven-kamers , of folders te
gebruycken , of defelve haare hantwercken ook el-
ders te doen, als gelyk der aarden , of beneden in de
lït-lders, of kluyfen, in lulker voegen ende manieren,
dat haare naabueren daar by niet en worden geinte

^ IJ»

reffeert , of befchadigt, op de boete van honderc
gulden by den Brouwers, Verwers, of Zeepfiedcrs,'
ende vyftig gulden bydie van de andçre voorfchreven
neringen, contrarie defen doende, te verbeuren.

Dat ook van nu voortaan geen Brouwers, of Mout'
ïnaackers , eenige eeften fullen maacken , of fteilen,
dan met yfere latten en ftaven, fonder datfe op eenig
hout fullen mogen ruften, ende die alfoo niet en zyn
geformeert, fullen defelve moeten reformeren, bin·
"en den tyd van drie jaaren naaftkomende, op pœ-
ne van vyftig gulden, ende evenwel daar naar defel-
ve alfoo moeten maacken.

V I.

Interdicerende ende verbiedende allen Timmerluy-
ΰεη, meifelaars, ende andere werckluyden van nuaf,
eenige andere nieuwe wercken van gevels , dacken,
ceiten, ócc. contrarie defen te doen, ofte maacken,
UL Ded,

II. ANDERE Ordonnantie op den Brandy m het Brand-gereetjchap, den 27 Oecemb. MDCX,

op pœne van tien guiüen op yder ttuck te verbeuren.

Vil.

Geen Smeden, Backers, ofymand anders diekoo·
len doven of fmoren, fullen 'c felve mogen doen

an«

het ielve moeten doen met harden daacke , op ver-
beurte van fes gulden, ende evenwel met hard dack
te moeten decken.

1 I.

Ais men nieuwe gevels maackt, of vernieuwt, fal
fuikx moeten gedaan worden, niet van hout, maar
van iteen, op pœne als voren»

III.

Van nu voortaan fal niemant vuyr mogen ftooken
in eenige huyfen, ofte kameren , anders als in fteene
fchoorftcenen, ten minften hoog wefende zeven voe-
ten, ende een fteen dick, op pœne van tien gulden.

IV.

Voorts en fullen geene Brouwers , Verwers foo
wel van Laacken , Schorteldoecken , als anders ,
item, Wasfmelters, Zeepfieders,Koperilagers,Bac-
kers, Lootgieters, Tinnegieters, Brandewyn- ofte
Waterdiftileerders, Slootmaackers, Smeden van
gout, filver, yfcr &c. Smeerfmouters , Geelgieters,

-ocr page 614-

VAI^ DEN BRAND EN HET BRAND^

4ib

■Ie brandtrapTien, foo aan'de oude als nieuwe graftcn,
oock den eygenaars van dc trappen van gemak, de-
felVe geftadelyk, fuyver,klaar,'en reyn te houden, fon-
der te gedogen, dat daar op eenige afch , drek , of
-ïHidcre vüyligbeyt geftort , ofte gegoten word, op
pœne van drie gulden by defelveopfigters ende eyge-
ïiaars refpeólive te verbeuren , behoudens henluyclen
haar garand op de perfonen uyt wiens huyfen, of ka-
tneren 't ielve gekomen is.

XVI.

Ende fóo waar jegenwoordig èenige vuyligheyt, of
«ndere materie op, of voor eenige brandtrappen, of
trappen van gemackis leggende, word geordonneert
den opiichters voornoemt, die datelyk , immers ten
langften binnen acht dagen te doen verbrengen, ende
de brand-trappen daar van te ontledigen, tot koften
van de gemeene buyren daar onder behoorende , op
poene dat die tyd overftreeken zynde , den Officier
fulks fal laten doen t' haarluyder koflen, ende op zyn
gewin van den derden pennink meer.

XVII.

Gélyk ook de bygenaars van de trappen van gemak
defelve mede fullen moeten doen reynigen als voo
ren.

X V I I I.

Des word allen ende eenen yder geordonneert van
nu voortaan niet meer te brengen, of itorien, eenige
vuyligheyt voor, of omtrent eenige der voorichreven
trappep, op pene van drie gulden te verbeuren ^ cn
fullen de ouders ende meefters voor hunkinderen ende
boden moetèn verantwoorden.

X I X.

Als ook belaft wort, allen Schouten ende Ge-
buyrten in voorraat te hebben, die brandhaaken mette
vleugelen, ofte ftocken, mitsgaders die brand-leeren
als van oudsgeordineertis geweeft, tot heur refpedi-
ve brandtrappen behoorende, ende daar by nog twet
formen van fchippers haaken met lange veeren, ende
de ftock daar van lank.achtien voeten , die by tyde
van noot te veerdiger ende by eenen man kan worden
gebruykt, doende defelve brantmerken ^ op dat naai

gibruyck van dien, men weien mag waar die we
der te beftellen : al mede binnen den voorfz tyd var
veertien dagen, op pœne van driegulden.

X X.

- Ende dit aldus in voorraat zynde , fal men defelve
leggen ( daar fulks niet en is gedaan, ) ten naaften by
elcke gebuerte, op fulke bequame plaatfeh, dat men
des noot, terilont daar by komen kan , defelve met
kettens ende floten verforgende, ende houdende daar
Van de fleutels fulke bcquame perfonen daar ontrent,
als de gebuerendaar toe nut ende bequaam zullen ken-
nen ^ welke perfonen egeen der felver brandhaacken,
ofte leeren en zullen mogen uytleenen , of ergens
toe laten gebruycken, dan alleen voorden brant,daar
toe die gedeftineert zyn, op poene als vooren.

XXI.

Voorts Ί^ιΙ elck huys van nu voortaan moeten in
Voorraat hebben, goede ende bequamc leren emmers,
alfoO elk kleyn huys, ofte twee kameren voor een
huys géreekent, eenen emmer , ende andere groote
huyient\vee, drie, of meer, tot taxatie van myne Hee-
ren die Schout en Gerechte defer Stad, boven die em-
mieren die de gebuyren gemeen hebben, gelyckfulkx
al den 23 Augufti anno 1Î32. is geordonneert ge-
weeft, \ivelke leren emmeren by de eygenaars fullen..
Worden bekofligt·, die in't vei'koopen der huyfen,
ofte kameren aldaar fullen blyven , ende den kooper
^volgen.

XXII.

In conformité van de voorfchrcven oude Ordonnan-
tie fullen die vyf Gbdshuyfen, ofte Capittelen élck
houden if leren emmers, eenen haackmet vleugelen,
ende drie lederen , mitsgaders dc fchippers haacken,
gelyck hier vooren op de branttrappen articulo xix
geordonneert is.

Jlg

XXIII.

Item, de Abdye van St. Pauwels, deBalye van Sr.
Catarine, de Landcommandurye van den Duytfchen-
huyfe, mitsgaders de Abdye van Sr. Servaas , lullen
ook elck houden if leren emmers, drie lederen, en-
de haacken als vooren.

XXIV.

De Abdyen van Ooftbroek , Outwyk , den Daal,
Vrouwen·kloofter, mitsgaders die van de Carthuy-
fers, elck fes leeren·emmers,

X X V.

Die van de Wittevrouwen , Regulieren ( nu hét
Weeshuys ) de Conventen van de Braamdolcn , St.
Cecilien, ende St.Niclaas, elkx ι ζ leeren emmeren
XXVI.

Die Conventen van Jerufalem , Sr. A8;nieten,'
Magdalene , St. Anna als Arckel ende Brigitien,
elks vier emmeren.

X X V ï I.

De Regierders van St. Barbaren Gailïiuys , ende
Bartholomeus, elck 10 emmeren. .

X X V 1 i I.

Die van St. Jacobs Gafthuys, ende Margriet, elkx
tien emmers.

XXIX.

Die van den H. ÏCruys buyten de Wittevrouwen
ende St.Meertens Gafthuys in de Weei r , eik fes eal·
mers.

XXX.

Die van 't Dolhuys ende St. Jobs Gafthuys, ende
den H. Geeft , elkx vier emmeren.

X X X L

De voorfz emmers lullen allé ende elck in byfon-
der voornoemt, gereet moeten hebben binnen veer-
tien dagen naar de Publicatie van defen, foo men ais·
Jan delelve fcherpelyck fal befchou\ven , ende den
breukigen op yder emmer af doen panden tien ftuy·
vers.

XXXII.

De voorfz. Capitulen, Abdyen ^ Conventen, Kloo-
fteren , mitsgaders d'andere Gods-ende Gaflhuyfen
fullen heure brand^eeren ende haacken leggen opbe-
quame plaatfen gefloten, ionder die aan ymandenuyC
te leenen, of ergens elders te laten gebruycken alj
vooren.

X X X I 11.

Oock heure leeren emmeren byden anderen opeen
bequame plaatfe doen hangen, daar men die in tyde van
noot terftont gereet vinden, ende hebben mag.
XXXIV.

De gemeene buyr-emmeren fullen by Schoutcnvis
gebuyren in elk heure buyrte befielt ende gehangen
worden in een van de gebuyren huyfen, daar fulkx
bequanielikft vallen kan,

XXXV.

Alle dc voorfz. emmers fullen gemaakt, ofandef
fins opgefchreven worden, op dat naar gebruyck der
felver, een yder de zyne mag kennen ende wederkry
gen.-

X X X V T.

Ende als bet gebeurt (dat God genadelyk vcrftoe-
den wil) datter ergens eenigen brant ontfleekt of in
huys komt, fal de'bewoonder van *t huys h^c Î^lvc
terftont openbaren en op der ftraten brand roepen,
omme voor eerft by zyne-gebuuren * (foo veel inoge-
lyk) geholpen , ende daar na voorts geaiÏÏilccrt cc
worden fulks als volgt, op pcehe'foo hy 't felve ver-
fweege, ende by andere luyden eerft worde gcopen·
bnart, tc verbeuren vyf en twintig gulden. ,

χχχνιΐ;

-ocr page 615-

XXXVII.

Soo haafl: cÏen brand openbaar wórd , 't ty door
blafeh öp dcntoorrî -^ klokgeflag , of anderfins j fuileïi
die tynmceilers endc fackedragcrs, van beyden eyn-
dcn,niei: hare brandtonnen cnde andere gcreetfchap
hun by den anderen vinden op heur oude loopplaatiCj
ende hun voorts terftont vervoegen ter plaatfe daar
den brand is, ende aldaar doen a le mogelyke devoir
omme den fel ven brand te leflen, doende de voorich re-
ven tonnen onder ende boven met yferen banden be
ilaan.

XXXVIII.

Alle ende eenyder fal als dart terftont voor zynhuy-
finge, of Wooninge fetrcn 5 ofte uyihangcnj een lan·
tecrne niet een brandende keerfe daar in , latende die
foo lange branden tot dat defwarigheyt van denbrand
over is, op poene van twintig ftuyvers.

XXXIX.

De voorfz Capittulen, Gods-huyfen, Abdyen,
Conventen, Klooileren, Gafthuyfen ficc. fuilen hare
Dienaars ( daar toe in voorraat te ftellen ) als dan ge-
reet hebben, met heure haacken , leeren, ende em-
mers ^ orame die terftont tot vermaninge ten brant
te brengen, of te laten volgen , omme aldaar gebe-
iigtte worden, op poene van fes gulden, als ook lul-
len doen de refpeilive gebuuren.

X L.

Des word een ygelyk wel fchcrpelyk bevolen ege·
ne haacken, leeren, of emmeren te verfteecken, veel
min te nemen, op verbeurte van twintig gulden, en
daarenboven arbitralyk gecorriecert te worden,

X L I.

Item, dat niemand en fal mogen ten brand gaan,
of loopen met ecnig geweer , op pœnc van datelyck
geapprchendeert ende aan denlyve geftraft te worden,
tot diicretie van myn Heeren van den Gerechte,
X L' I i.

Gelyk voorts wel fcherpelyk belaft endc verboden
word, allen vrouwsperfooncn jonck ende oud, mits·
^ders alle jongens onder de vyftien jaren , by den
brand te verfchynen, of hun daar ontrent te laten vin-
den, op rcene van te verbeuren het opperfte kleed.
X L I 1 L

Defen volgende Îùllen geen vreemdelingen ten fel-
ven tyde mogen op ftraate komen a maar moeten bly-
ven in heur herbergen , op pœne van drie gulden,
daar van de herbergiers gehouden werden dc felven
te waarfchouwen, of foo zy fulks niet en hadden ge-
daan, foo fal men die boeten op hcnluyden verhalen.
X LI V.

Die geene die den brand leflen, fuilen hun in alle
beleefdelykheyt ende voorfigtigheyt dragen in 't ne-
derwerpen van de emmers omme niemand te quetfen,
ook den goeden luyden die den brand overkomen is,
niet mogen eenig geit affchatten, maar henluyden
voorts onderdaniglyken reguleren naardc bevelen van
<Ïe Tynmeefters, op arbitrale corredie.

X L V.

Doch foo ymand van henluyden in het leflen des
brands eenig ongeluk ovcrqüame, fal hem daar van
verftoringe gedaan worden, totdifcretie ende taxatie
van myn Heeren van den Geregte.

X L V I.

Niemand fal fig onderftaan , als dan eenig gekyf,·
ofte gevegt aan te rechten, op pœne van bovend'or-
dinaris boete, nog arbitralyk gecorrigecrt tewordeni
tot difcrctie vàn myn Heeren van den Geregcc voor-,
noemt.

X L V I I.....

Gelyk öok niemand eenig goct alsdan fal mogen
verbrcngen onder dexel van te bewaren, ten 5!;y by
'kennifle van den Tynmeefters, reftituerende hetfelvC
binnen 24uren op arbitrale correélie.

X L V I I 1.

Voorts foo ymand fig verftoute een'g goe't te ver-
vreemden, ofte. re verfteecken , ende ciat iulks naà-
maals lot kcnniiTe quame, die fal gehouden zyn 't zel-
ve als van ouds , viervout te reftitueren 1, ende dauir-
enboven aan den lyve geftraft worden volgende d'Ür-
donnantic dcfcr Stad.

X L I X.

Ende alfoo het altyds , ende op alle plaatfen daar
Garnifoen leyd,onder hetKrygsvolck gebruyckelyck
is, dat de ioldaten in tyden van brand, hun met haar
geweer datelyk vervoegen ter plaatlen ly verl'chey·
den zyn, foo word insgelyken allen borgers ende in-
woonders geordonneert hun niet t'onderftaan eenig
foldaat in vougen voorfz naar zyn gedeiftineerde.plaat-
fche marcherende, op te houden, den weg te belet-
ten, of eenig de minfte hinderniflète doen, op j^œne
van aan denlyve geftiaft tc worden, ter arbitrage van
myne Heeren vah den Geregte vooifz.

Lt'

Ende op dat de Tynmeefters met raad fouden mo-
gen werden geaffifteert (indien 't ijoot ware) en daar
toe gebruyken des Magiftraats authoriteyt, ook om-
me te beter te remeuieren in andere faulten cnde oc·
currentien, die geduyrende den brand, ofte daar naar,
fouden mogen opkomen, foo fuilen myn Heeren die
Schout, Burgermeeftcren , Schepenen, Cameraars ^
ende Raden , Subftituyt Scholtus, en Sccretaiinen
met heure Subftuuten endc Ciercken, naar dat zy kcn«
niflevanden brand hebben, en die Cour op den tooi ni
ofte kloeke hebben gehoort, hun terftont op deö
Stadhuyfe begeven.

Li. '

Als van gelycken daar gehouden zyn hun te laten
vinden de Deurwaarders, Stads Dienders, cndeÔodcn>
mitsgaders de Procureurs, Siadmeeftcrs,cnde alle an-
dere werkluyden in den eed endc dienft van de Stad
zynde, omme gebruykt te worden ter ordonnantie
van myn Heeren voornoemt, londcr van des te blyven
in gebreeke, op pœne van iufpenfie, of privarie van
heuren dienft, tot diicretie van myn Heeren van dc
Magiftraat. Aldus eyntelylc ende leftelyk ^carrciiccrc
ende befloten op den Stadhuyfe t'Utrecht) den 24
December löió naa deii ouden ftyIe. Kly prefent,
J. de Leerdam.

6tt

GERËETSCHAP. IL BOEK. WL ΊΤΤ,

lil. PL AGAAT ûp het maken vm Keften met yfire flaven^ den 24 Novemk MDCXXXIs

en gerenoveert den April MD CL·
ffttfihe is ook reet s vaflgeflelt by het v. artyk. van de Ordonnantie op den Brandy ύαη den 17 Decemh. ι6ϊ0,
alhier aangehaalt 5 en naderhand by de opgevolgde Ordonnantiën van den Brand vernieuwt.

Alfoo de Ordonnantie, by de Magiftraat defer
Stad op het ftuk van den Brand gemaakt,
ende op den 2 7 December 161 ο van den Stad-
huyfe alhier gepubliceert, het articul vi ex-
P^ciTelyk diöeert, dat geen Brouwers of Moutmaak-

*crs eerHDP «^αΠ-α» ^^nlran r\C ΑάΙΙι^π Ann mr»!·
ren zulks moefte reformecren, op pœnc van vyftig
guldens, ende evenwel defelve daar naa alfö maaltenj»
cnde dat men dies niet tegenftaande bevint d it ceni-
ge Brouwers 4 Moutmaakers, Grutters ende Gorters^
federt dien tyd haare eeften toegcfteÎt hebiicn mee

, —WQV-U iUllCU, cnuc UIC aiiuu UIV-I. IMWUW uiivvti ^W» w v» uktl, viv. Lfvvv.v.ivu

gciortneert, dat men dcielve alsdocn binnen drie iaa- endc Or4>nnantie by de Regeerders decfcr Stad ten
Deel. ' Hhhh ai beftd^

-ocr page 616-

■ /

VAN DEN BRAND EN HET BRAND-

beften van haar Gemeente gedaan ende gcëmaneert,
maar ook hier uyc brand te verwachten ilaat, gelyk
de eKempIen daar van meermiials gefien zyn ; foo is 'c,
dat Burgermeefteren ende ViOetlchappe deeier Stad
als nog verbieden eenige eeften te hebben ofte ftellen, _ _
dan met yfere latten ofte ftaven, ende fonder dat die 'ger ende armen, clks een darden deel.
op eenig hout zullen mogen ruiten. Ordonneerende i

(i) Hef voorige Placaat van lö^i heeft ^ twee maanden. _

tiît

alle Brouwers ende Moutraaakers, Grutters en Gor-
welker eefrcn allo niet en zyn geformeert,, de-

ters

felve in conformité van defen te roaaken binnen (i)
acht ddgen na de Publicatie defes, op de verbeurte van
vyftig gulden ten behoeven van den Officier ,aanbren·

IV. NADER ordn, gemaakt op 't fluk van de Leeren Br andemmers, metten aanklevrnvan dien,

gearrefleert den ι$ Februar. M D C X L I F; en gepubliceert den 30 Jmy

MOCXLK
i. VIII.

'n den eerften, zullen de eygenaars van alle huyfen
ende kameren, ftaande in defe Srad ende de Vry-

dens, ende daarenboven arbitralyk gecorrigeert wor-
den.

I X.

Die geene,die een van fodanige perfonen komt tc
ontdekken, zulks dat den délinquant daar van ovcr-
tuygt werde, zal tot een vereeringe genieten van
yeder fodanigen délinquant vyf en twmtig gulden, cn
zal zyn naam fecreet gehouden worden.

Niemand zal t'eynden 's jaars na de Publicatie dee^
fer, eenige leren emmers voor zyn particulier in huys
mogen hebben, nog het leer van dien doen Verarbey-
den, ofte verkopen, op pœne van drie guldens, bo-
ven elcken emmer te verbeuren.

X I.

Sullen ook geene borgeren ofte ingefetenen van de
Stad ofte Vryheyd van dien, na expiratie van den
voorfz tyde, van ymanden eenige leeren emmers ofte
het leer van dien mogen kopen, nog by mangeling
aannemen, nog ook verwercken, op pœne van fes
guldens t'elcken reyfe te verbeuren, boven arbitrale
correctie indien 't geftolen goet ware.

X H.

Die gene, in wiens huyfen de emmers gehangen,of-
te de bewaarniiTe van dien bevolen fal worden, en ful-
len defelve tor haar particulier behoef niet mogen ge-
bruycken, nog aan yemanden uytleenen, op pœne
van eene gulden t'elcken reyfe, als zy van zulks ach-
terhaalt zullen worden, op yder emmer te verbeuren,
gelycke pœnen zuilen verbeuren diegene, die defelve
geleent zullen hebben.

X I JI.

De Regeerders defer Stad, zullen alle de emmers,
nefFens de brandleeren ende haacken, jaarlyks door
hare Gecommitteerden doen befigiigen,om re weten
in wat ordre die gehouden worden, ende of'c veror-
dineerde getal niet en word vermindert, als mede of
defelve ook ter reder hand zyn hangende.

XIV.

De pecuniele boeten , zullen .geappliceert worden
ten behoeve van den Officier ende aannemer, elksdc
helfte.

X V.

Blyvende^de Ordonnantie in den jarci5io op'tftuk
van den Brand geëmanecrt, voor fo veel die by defen

nieten wordverandert, in 2;yn geheel. Aldus gedaan

De fackedragers fullen gehouden wefen binnen vier, ende goedgevonden by de Vroetfchap der Stad Ütfecht,
en twintig uren, na dat den brand geleftzal zyn^de- den 15 February 1644.' My Secretaris praefeah J·

van der Nypdbn. ,

^Patroon ofVoorfcbrift ^^waarnaa de leer en kani-em'
^ binnen Utrecht zullen moeten gemaakt
inde gelevert worden.

Zo yemand bevonden worde eenige leeren-emmers,
genomen, verfteecken, verbragt, ofte niet te voor-

heyd van dien, mitsgaders de gebuurten, onderilchyn gebragt te hebben, zal verbeuren twintig gul-

derefpedtive brandtrappen behorende, als ook de
Capittelen, Abdyen, Balyen, Conventen, en Regenten
van de Gailhuyfen, gehouden weefen aan de H?eren
Stads Gecommitteerden ende rcfpedive Hoofdmannen
van elk Quartier, op fodanige tyd ende plaatfe, als
yeder zal worden geinfinueeri, te leveren het getul
van de leeren-emmers» wel ende naa behoren gecon-
ditioneert, waar op zy rcfpeÖ:ivelyk geltek zyn, op
poene van tien ttuyvers op elcken emmer te verbeu-
ren.

I I.

Endeindieneenige van de geleverde emmers bevon-
den worden, niet bequaam (wanr van de Heeren Ge-
committeerden uytte Vroetfchap ende Hoofcman, y-
der in zyn Quartier, zullen oordelen) foo zullen de-
iel ve emmers datelyic aan flucken gefneden, ende de
Ilucken de eygenaarsgereftitueert worden,die gehou-
den zullen zyn in plaatfe van de aan ilucken geiheden
emmers te betalen binnen drie dagen daar naa, voor
yeder emmer drie guldens,aan den genen die daar toe
Zal worden geauthorifeert, op poene van yeder week
daar naa te verbeuren tien ftuyvers, op yeder emmer,
tot Stads behoef. * 1

III.

De voorfz emmers alfo gelevert zynde, zullen dc
voorfz Gecommitteerden ende refpcélive Hoofdman-i
iien ordonneren, op wat plaatfen deielve in de refpe
étive Quartieren defer Stad, als ook in de Voorfteden,
ende in wat vougen die gehangen zullen worden.

ί V.

Zo haaftden brand gebluft zalzyn, zullende Hoofd-
mannen, dksin zyn Quartier, ende dcTynmeefters,
de emmers door de fackcdragers doen verfamelen, en-
de in een verieekerde plaatfe doen brengen, fonder dat
yemand anders hem met de emmers zal mogen be-
moeyen, op pcene van by yeder contraventeur te ver-
beuren, drie guldens.

Ende op dat de emmers na den brand weder ge-
bragt worden op de geordonneerde plaatfe, fo zullen
de refpcftive Hoofdmannen, yeder in hun Quartier,
door dejï bode van *t Vendel doen afeyflchen, een
memorie van de geene daar de emmers hangen, con-
iinerende hoe veel emmers aldaar gehaalt zyn, ojume
aldaar weder gebragt te worden, <

V I.

mrs.

' Een lecreiî brandemmer fal worden gemaakt,
goet geloyt ende wel geongelt fwartoilèn ofte koeyc

foolieer, van drie ihicken, wel met pckdraat m inj^

ft'lve emmers weder te halen, ende te brengen ter
plaatfe henluyden alsdan fal worden geordonneerr.
'· VIL

Ende fo eenige emmers in den brant vermift of ge-
broken worden, zullen de aannemers de gebroken
emmers behoorlyk moeten repareren, ende in plaatfe
van de vermifte weder nieuwe leveren, volgens 't pa-
troon.

-ocr page 617-

G Ε R -Ε Ε τ s C H A p. îl. BOEK. ΧΡΊ. TIT.

6iî

Jcandcr-genaayt, cnde van buyten befet mec fchilden,
van boven to: beneden, tea minilen twee duym breet
van 'c Telve leer, ende zal yder fchilc moeten genaayt
worden,mec twee nadea over de naden van drie Ituc-
ken.

De binnendicptc van den bodem af, tot boven toe,
zal weien elf duymen.

De wytte van den bodem binnen zyn kant, zal
wefen fes diiymen,ende zal den bodem gemaakt wor-
den , van dik geongelt foollecr.

De wytte van den emmer boven in de binnenkant,
zal wefen negen duymen, ende zal boven omme heb-

νΓ " ^
ben een gepekt tou, ten minften een duym dik, be-
kleed met een rant van goet vet koeyleer^

De oren zullen mede wefen van goet vet koeyleer,
binnen gevult met een teugen na den eylch, de oo-
ren zullen elk moeten genaayc zyn, tweemaal binnen
den rant.

Den hengel zal moeten wefen mede van goet vet
koeyenleer, van een (luk, gevult met een gepekt tou
van een duym, foo groot datfe flaat op de ronre van
den emmer, ende fal moeten om het tou genaayt fyn
met een goeden pekdraat na den eyfch.

PUBLICATIE, dat de Lontmakers en Lyndrayers onder haar werk geen tabacq fillen roo'
ken, den ij^Juny MDCLFUL

Burgermeefteren ende Vroetichap detfer Stad,
apprehendeercnde het groot pericul van brand,
die ligtelyk foude konnen ontftaan, door het
drincken van tabak by lontmaakers ende lyn-
drayers, dcwyie zylieden in het werk zyn, interdi-
ceeren ende verbieden henlieden by deelên, ais dan
ofte ook i'eeniger lyt omtrent haar baan ofte werk-
huys tabak re drinken,op pœnc van drie gulden t'elc-
ken reyfe te verbeuren, de cene helft tot der Gilden
armen-buffc, ende dc andere helft tot der geener be-
hoef, die dc bekeuringe doen zullen. Authorifeeren-
de daar toe nevens den Heer Officier, deflelfs SubiU-
tuyt, StadsLctter-dienaars ende Boden, ook de De-
kens van het Gild. Op gelyken pœne ende met au-
thorifatie als vooren, word de beefemmaakcrs verbo-
den tabak te drinken in haar werkhuys, ofte omtrent
haar heyde, Adum den 14 Juny 1658,

NADER Ordonnantie^ op den Brandy den %Tiecemh. MOCLXIIL
urgemeettercn ende Vroedfchap der Stad U- gieters, olyflagers, moutmakers, gorters, hoedema-

' " kers, cnde generalycken allen anderen die tot vorde-
ringe van haarluyder neeringe meer vuur gebruycken
ofte nodig hebben, als zy ordinaris tot huyshoudinge
behoeven, vermogen van nu voortaan eenig vuur op

trecht, bevindende dat by dc Ordonnantie op
den Brand anno i<>io, niet genoegfaam foo
tegeos de gebreken, waar door veelfints den
brand word gecaufeert, als op de ordres tot heclef-

haar oude ftaat, tot wederfeggens, ionder daar aan
eenigc dc minfte reparatie te doen, op pœne als
vooren.

I Γ.

Niemand zal vermogen vuur tc ftoocken in cenigc
huyfen ofte kameren, anders als in ftecne fchoorftc-
nen,'t welk mede verftaan word van fnuyvers,ovens,
fornayien, cnde allcrley andere heerden, die alle in
boven-plaatfen zullen moeten wefen van fteen onder-
wuift i dan zullen geen fodanige fchoorfteenen mo-
gen worden gcftelt in ftallingen, ofte door hooyfol-
ders geleyd; ende ingevalle die ftaan annex defelve,
zullen van de muur moeten gefcheyden zyn een fteen
dikte, gelyk mede de fchoorftenen die maar een roey
lengte daar van ftaan, zullen worden opgetogen,vier
voccen boven de naald van 't dak der voorfz ftallingen
of hoyfolders,dewelcke men ook voorfien fal moeten
met digte houte vcnftcrs, alles op pœne van twaalf
guldens, ende niet tc min gehouden zyn,het gebrek
conformité van defcn artikel te repareren.
III.

voorts en zullen geene brouwers, verwers, fowel
van kaken, fchorteldoecken, als andersj item,was-i
'melters, zeepfieders, koperflagers, backers, lood-
veters, tinnegieters, brandewyn-ofte waterdiftilcer-
iloormakers, fmeden van goud, iilver, yfer,
"yckerbackers, ftccnbackers, fmeerfmoutcrs, geel-

fchen is voorlienj ende de Stad ende ingefetenen tenj bovenkamers of folders te gebruycken, of defelve ha-
hoogften daar aan gelegen is, hebben dc voorfz Or- re handwcrckcn ook elders re doen, dan gdyks der
donnantie doen reiumeren, ende in plaatfc van dien aarden, of beneden in de kelders of kluyfcn, in zul-
gefl-atueert ende geordonneert, als volgt. ker voegen ende manieren, dat hare naabuuren daar

I. by niet en worden geintcrciTeert of befchadigt, op de

Eerftelyk, fal een yegclyk gehouden wefen, zyne boete van hondert guldens by de brouwers, verwen
huyfingcn ende kameren, ilallingen , hooyfolders, of zeepfieders, ende vyftig guldens by die van dc an-
fchuuren ofte lootfen binnen defe Stad te decken, of derc voorfz neeringen (contrarie defcn doende) t'clc·
gedekt tc hebben met hard dak, cnde niet met ftroy, kens te verbeuren,
ried, of week dak ; item de voor- ende achtergevels, IV.

mitsgaders de zydelmuuren, ook buyten de Stad in Niemand van dc voorfz necrings-luyden fal eenigc
de \^orileden, te maaken van fteen, ende niet van ovens, fmitfen, ceilen, furnaifen, of andere diergc-
hout, op pœne van vyfen twintig gulden, cndc da--1 lycke werken mogen fetten, dan met confent van de
delyke demolitiej permitterende de houtc gevels van j Vroedfchap ter aanwyfinge van den Capiteyn van 'c
wooningen cnde niet van ftallingen tc verblyven ini Quartier, cnde Kameraar,met aifumptie van denFa-

bryk, die daar op zullen letten datfe geftclt worden
beneden op een üeene vloer, cndc rontsom vry van
allcrley getimmer, hebbende fo veel mogelyk vier
duym fpelens, cndc dat de kruyn van dien aan geenc
foldcringe naarder komc dan op twee voeten, met in-
terdidie van op dcfclve te leggen, hout, turf, of
dicrgelyk, alles op poene van vyfen twintig guldens,
cndc 't werk te moeten hcrftellen,

Sullen ook van nu voortaan geen ecften binnen dc
Stad cndc Vryheyd mogen weien, dan met yfcrc lat-
ten, fonder datfe op ecnig hout zullen mogen ruften,
op pœne van vyftig gulden j cndc zullen de brouwers,
moutmakers, ende brandewynbranders, deiclvc ne-
vens hare brouw-ichoorftcenen gehouden zyn, alle
maanden ten minften eens te doen rcynigen, op pœ«
ne van fes gulden.

V 1.

Interdiccrende cndc verbiedende allen timmerluy-
den, metfelaars ende andere werkluyden, van nu af,
eenigc andere nieuwe werckcn van gevels, daken,
fchoorftecnen, ecften, &c. contrarie defe Ordonnan-
tie te maackcn ofte doen maad^cn, op pœne van tien
guldens op yeder ftuk tc verbeuren, cnde verval van
haar borgcrfchap.

V I I.

Smeden, backers, of y mand anders, die kolen do-
H h h h 3 ven

-ocr page 618-

.VAN DEN BRAND EN HET BRAND-

feive geftadelyk fuyver , klaar ende reyn te houden»

r_____J ___ J_J · ri . . '

re, yfere, of'fteene backen, of potten, met deck-
, fels van defeive ftoiFe , beneden in de kelders , cn de-
.felve gefmoort zynde, fulleninsgclycxby eenygelyk, ^
ook diefe van de backers halen, in fodane backen
moeren worden bewaard , fonder die te leggen
op folders, of elders in de huyfen, op poene van fes
guldens.

VIII.

In de plaatfen daarwinckels van vlas gehouden wor-
<3en, fullen geen fmitfen mogen wefen, op poene van
twaalfgulden ende demolitie: cnde foo veel de heec-
kelfters aangaat, die en fullen geen vlas op bovenka-
mers, folders, ofte in achterhuyfen mogen heecke-
len,maar gelyks,ende op de aarde in de voorhuyièn,
of in kelders met open venfters cnde deuren , ende
dat niet voor vyf uren des morgens, ende na negen
uren des avonts , daar toe geen ander ligt gebruyken-
de dan keerfen in befloote lanteernen, des dat fo lange
fy wercken byde keers,geen vuer in ftoven, ofte an-
ders fullen mogen by haar hebben, permitterende hun-
luyden des winters op den dag vyer te gebruycken al-
Ïeenlyk in befloten ftoven fonder gaten, alles oppoe-
»e van drie guldens.

I X.

Sal ook niemand ccnige heyde, turf, hoütj vla^,
hennip, peck, was , fmeer, ftroy, ofte cenig ander
goed dat ligtelyk aan brand komt, mogen leggen in
huyfingen, kelders , of andere plaatfen daar men ge-
woon IS te vuyren , ofte buyten defeive op een voet
ra aan de pyp van de fchoorftecnen , ofte op defeive
plaatfen tabak te drinken , ofte met een kecrs, ofte'
licht daar by gaan , anders als in beilote lanteernen,
op poene van les gulden, cnde verbeurte van 'cvoojfz.
goed.

Ten tydc van nat en vogtig weder, als'er door het
broeyen van 't hoy pericul van brand ftaat te ver-
wachten , fal men 't felve niet mogen opdoen fonder
de Heeren Tynmeeilcr, ofte Capiteyn van Quar-
tier bekent gemaakt te hebben , op pœne als voren.

X I.

Niemand fig met buspoeder ernerende, fal mogen
in zyn huys hebben meer als tien ponden in gewigte,
ende 't felve moeten ftellen in het opperfte van zyn
huys, op pœne van twaalf guldens.

X I I.

Gelyk ook niemand bearbeydende buspoeder,turf,
hout, hoy, ftroy, hey ende diergelyke materie den
brand licht fubjcét zynde , geduerendc fynen arbeyt
taback fal vermogen te drincken , op pœne van drie
gulden t'elkens te verbeuren.

X I I 1.

Men fal ook geen vuyr nog ligt mogen houden in
cenige fchepen, of fchuyten des avonts naar diekloc-
ke acht uren, gelyk fulcks by de Inftrudie van den
Haafmeefter verboden is, die evenwel blyft in weer-
den , op pœne van drie gulden.

X I V.

De kinderen fullen niet vermogen des winters vuyrt-
gens op ftraat te maken, en daar toe turf by de huyfen
verfamelenj gelyk ook niemand fal mogen bedftroy
in, of buyten de huyfen aanfteecken , nochte eenige
heete afch, of gloet, of yet anders daar vuyr by is
buyten huys te gieten , of brengen , tlles op pœne
van drie gulden, fullendc de ouders voor hare kin-
deren, ende demeefters en vrouwen voor hare dienft·
boden moeten inftaan.

X V.

Word voorts geordonneert, allen den gcencn die laft
cn opfigt van ouds gehad ende nog hebben, op alle
brandtrappen, foo aan de oude als nieuwe graften,
ook den eygcnaare van de trappen van gcmack, de-

fonder te gedogen dat daar op eenige afch, dreck of
andere vuyligheyt geftort ofte gegoten worde, op
pœne van drie gulden by defeive üpfigters ende ey-
backen!genaars refpedive te verbeuren, behoudens hunluy-
den guarand op de perfonen, uyt wiens huyfen, ofic
kameren 'c felve gekomen is.

X V I.

Ende foo waar jegenwoordig eenige vuyligheyd,
of andere materie op, of voor eenige brandtrappen,
of trappen van gemack is leggenJe , word geordon-
neert de opfigters voornoemt die datelyk , ofte ten
langften binnen acht dagen te doen verbrengen, ende
de brandtrappen daar van te ontledigen tot koftenvan
de gemeene bueren daar onder behoorende , op poe-
ne dat die tyd overftreecken zynde, den Officier luiks
fal laten doen t'haarluyden koften , ende op fyn ge-
win van den derden pennink meer.

XVII.

Des word allen cnde eenen yder geordonneert, van
nu voortaan niet meer te brengen, of ftoi ten eenige
vuyligheyt voor, of omtrent eenige der voorfz trap.
pen, op pœne van drie gulden te verbeuren, en ful.
len de ouders ende meefters voor hun kinderen en bo-
den moeten verantwoorden.

XVIII.

Voorts alfoo men bevind, dat de brandleeren ende
haaken by de refpeilive gebuerten niet wel worden
onderhouden , cnde men die foo gereed niet kan be-
komen, is goedgevonden dat na 't exempel van de
leeren enimers 't onderhoud ende befte) van dien, mits-
gaders van de zeylen, touwen, wateifpuyten , ende
ander nodig gereetfchap byde Stad fal worden beforgr,
ende mede opgehangen , ofte geleyt inde refpcitivc
Quartieren , ter plaatfen na belchreven, daar van de
onkoften in redelykheytomgenagen,ende uyrgcmaanc
fullen worden met het emmergeld , uytgefondert dac
de twaalf brand wagens onderhouden fullen worden, als
te voorenjte weten, by deBuer-ende Jacobikercken
yder twee, de Nicolai ende Geertenkerk yder een,
den Dom twee, ende de vier andere Capittulenydcr
een.

XIX.

Is dienvolgens yder Quartier gereguleert op twee
zeylen met bequame touwen en catrollen, 4foleerc
emmers, 24 brandleeren, fes van dien lang voeten,
gelyke fes van 28 ende nog fes van 2Ö voeten, alle tot
vaftigheyd onder hebbende twee yfere pin voeten, en
de vordere fes van 22 voeten Tonder yfere pinnen, om
op de daken te konnen gebruyken'j mitsgaders 12
brandhaacken, vier van dien24, vier25, endedevcr·
derc vier 28 voeten lang ; alle getekent met de nom-
bers van de Quartieren, cnde verdeylt als volgt:
Het Qiiattier N. i daar van Hoofdman is de Heer, hcefr,
In de Buerkerk aan de noordzyde 2 zeilen, zfo em-
mers. 8 leeren. 4haacken.
In't Stadhuys. 80 emmers. ν

De noortzydevan deMariekerck.Sleeren^ 4haackcn.'
In Clarenburg, Stemmers.
In de banck van leening, 3f emmers, 81eeren.4ta·
ken.

Het Quartier Ν. ζ daar van Hoofdman is de Heer,heeft,
In de Marienkerk, 2 zeylen. 200 emmers.
Onder de Galery aldaar, 24 leeren. 12 haacken. ^
In de Buerkerck, aan de zuyd-zyde, looemineï'^·
Ten Duytfchenhuys. ifoemmers.
Het Quartier Ν. î daar van Hoofdman is de Heer, hcefr,
In Nicolaus-Kcrk, 2 zeylen. 100 emmers, óleeren. J
haacken. .

In Cataryne-Kerk. 100 emmers. 6 leeren. 3 haacpo·
InMagdalene-Kerk. 100 emmers. 6 leeren. 3 haacken.
In het Fraterhuys. 7f emmers.
In Braam'doicn.kerk.7f emmers. <ï leeren, ^naacgn.

ven of fmorcn , zullen 'c felve moeten doen in kope-

-ocr page 619-

G Ε R Ε Ε τ s C H A p. IL BOEK. XVI. TIT.

Het Quartier N.4 daar Hoofdman van is de Heer, heefr,
In Sr. Jans-kerck. 2 zeylcn. 100 emmers. 5 lecren. 3 haa-
ken.

IndeStaten-kamer. 100 emmers, öleeren. jhaacken.
In 't Keyferryck. looemmers. öleeren. 3 haacken.
In 'c Apoitel gafthuys. foemmers.
ByHieronymiichool. iqo emmers. (Sleeren. 3 haacken.
Het Quartier Ν. f daarvan Hoofdman is de Heer, heeft,
IndeGcerten-kerck. zzeylen. 200 emmers. löleeren.
8 haacken.

Tc Reguliers. i fo emmers. 8 leeren 3 haacken.
In Bartholomei gafthuys, looemmers.
Het Qu irtier N. 6 daar Hoofdman van is de Heer, heefr,
In St. Paukjs kerk. ζ zeylen. 200 emmers. 8 leeren. 4
haacken.

In Sr. Peters-kerck. ifoemmers. 8leeren. 4 haacken.
IndeCapelle by den Dom. 100 emmers.
In Bisfchops ftal. 8 leeren.4haacken.
Het Quartier Ν. η daar van Hoofdman is de Heer, heeft,
In Jacobi-kerck, 2 zeylen zao emmers. 16leeren, 8

haacken.
Inde Munt. looemmers.
Bylhouwers kamer. 150 emmers.'
In de Catryne poort. 8 leeren 4 haacken.
Het Qjartier N. 8 daar Hoofdman van is de Heer, heeft,
In 'c Bagyne kerckgen. 2 zeylen. izf emmers. 8 lee-
ren. 4 haacken.
Inde Witte vrouwe kerck. 125· emmers. 8 leeren. 4 haa-
ken.

In 't Vleeshuys. ioo emmers. 8 leeren.4haacken.

X X.

Ende fallen de refpedive Hoofdmannen , yder in
haar Quartier alle jaar des vrydags na Hemelvaarts dag
voornoen met tvree Gecommitteerden uyt de Vroed-
fdiap wel fcherpelyk befchouwen de brandemmers,
haacken , leeren , feylen , ende alle andere gereed-
fchap : ende des naarnoens fullen worden gevifiteert
de emmers, 6cc. van de buyten-Gerechten , te we
ten, de Weerd ende Cataryne by de Tynmeefters op
'c beneden eynde , ende Tollenfteeg en Wittevrou-
wen by de Tynmeefters van *t boven eynd teraffiften·
lie van Schout ende Gerechten aldaar, met authori-
fatie om de quadeemmers aan ftuckentefnyden, maa-
kende de gebreken, foo haaftdocnlyk, ter Stads Secre-
larve bekent.

XXI.

Yder Hoofdman fal t' zynen huyfe in bewaringe
hebben een kopere deler Stads waterfpuyt , ende een
dubbelt van de ileutelsder refpeftive plaatfen, daar dc
emmers ende *t vooifz. gereedfchap beruften , nevens
de gene die deordinaris direftie van yder plaatfe is heb-
bende, des die voorfieninge worde geplcegr, dat by
hunluyden afwcfen geene de minfte verhinderinge
Avorde gegeven.

X X Î I.

Ende als't gebeurt (dat God genadelyk verhoeden
^vil ) datter ergens eenigen brand onfteekt, of in huys
komt, fal de bewoonder van *t huys hetfelveterftonc
openbaren, ende op de ftraten brand roepen, omme
voor eerll by zync gebueren , ( foo veel mogelyck )
geholpen, ende daar na voorts geaflïfteert te worden,
iuiks als volgt, op poene foo hy het felve verfwege,
ende by andere luyden eerft worde geopcnbaart , te
verbeuren vyf en twintig guldens.

XXIII.

Ende fal de koerwachter terftont van de Buerkerks
toorcn brand blafen op den hoorn, ende de kleppers
ten tyde van hare wagten de kleppen roeren > die nevens
de Boden van 't Vendel het felve aanftonts fullen be-
J^cntmaacken aan den Capiteyn ende Tynmeefters van
^Quartier, op pcene van fufpcnfie, of caflatie naar

XXIV.

Soo haaft den brand openbaar wort, 'c zy door *t
blaien op den looren, *t roeren van de kleppen, klok-
geflag , of anderfints, fullen de fackedragers van bey-
deeynden, met hare brandtonnen en ander gereec·
fchap , hun terftont vervoegen ter plaatfe daar den
brand is, gelyk mede voortaan gehouden fullen zya
te doen , alle de Houtfchilden , met de vorder ge-
reedfchappen, en aldaar doen alle mogelyke devoiren
om den brand te lesfchen , voorts fodaiïe ordre ont-
fingen, ende uytvocren, mettet aanbrengen van en^·
mers, leeren, de groote ende kleyne waterfpuyten »
brand wagens, ôcc, als haar by de Hooftmannen ende
Tynmeeiters fal worden gegeven, die derhalvenmet«
ten eerften fullen wefen by den brand, eode daar ver*
blyven ten uyteynde toe.

XXV.

Gelyk ook tot hulp van de gene die den brand les-
fchen hen fullen hebben te voegen de Fabrycq, Stadi
titnmerman, Metfelaar, Steenhouwer, Smit,met ha·'
re refpeftive knechtsendegereedfchap, en hun te dra*
gen mede na der felver ordre, op poene vnn caifatiet
gelyk ook gehouden fullen zyn te doen,alle de geenc
die ten brand komen, fonderlingedebafen cnknechts
van de voorfz. handwercken , mitsgaders de Schip-
pers, hare knechts en andere die eenige ampten, of
beneficien genieten, die daar toe wel crnftelyk «nfe-
rieufelyk worden aangemaant.

X X V 1.

Op \ voorfz. feyn fal de Compagnie borgers gele-
gen naaft aan 't Quartier, daarinneden brand is, vol·
gens de nabefchreven ordre , aanftonts fonder trom-
ilag komen yder met zyn zydgeweer, ende een halve
pieck, ter plaatfe daar den brand is, om by haar Ca-
piteyn ende Bevelhebbers geplaatft ende gebruyckt te
worden, als defelve ten meeften dienfte tot conferva-
tie van goede ordre , ende der goeder luyden mobi-
len, midsgaders weeringe van alle fouten ende moet·
willigheden fullen bevinden te behoren, op poene van
twintig ftuyvers , by yder nalatige, ten behoeve van
't rot, waar onder hy is reforterende te verbeuren.
XXVII.

Als den brand ontftaat in't Quartier N. i,fal de Com-
pagnie N. 7in de wapenen komen, ζ^ vice νενβ fal
N.7.gefecondeert worden van N. i.

X X V I ί [.

Insgelycx fullen de Quartieren van N. 2 ende 6 van
N.g ende 5, midsgaders van N. 4ende 8 raalkandcrcn te
hulpe komen,

XXIX.

De emmers ende alle het vordergereedfchap, vart
het Quartier daar inne denbrand is, ende van 'tnaaft-
gelegen Quartier, fullen eerft aangebragt moeten wor-
den , en ingevalie den brand fig verhefte, ende by
Hooftmannen ende Tynmeefters nodig geacht wier-
de , fullen op der felvcr ordre vervolgens die van dc
Quartiers daar aan worden gehaalt, fulks dat de em-
mers dcc. van de verft afgelegene Quartiers laaiftful·
len worden toegebragt.

XX X.

Sullen nog gemelte Hooft-mannen eti Tynmeefters
goede toeverfigt op alles hebben, ten eynde defe Or-
donnantie ftriàelyk worde achtervolgt, en daar op
letten, dat de huyfingeü > ofte andere plaatfen daar
geen brand is, niet worden ontdeckt, maar dat de
daacken van dien worden nat gehouden, en met nat-
te zeylen overtrocken, indien 't nood zy, mitsgaders
dat geene huyfingen, ofte mueren worden ter neder
geruckt, fonder haar bevel , met authorlfaiie om dc
huy fingen en plaatfen in , of ontrent den brand t'o-
penen, de heyningenteamoveren j voorts allestcdoen
*t geene tot leffinge van den brand fullen dienftig ag-
ten, interdicerende een ygelyk haar E. E. in 't txecu»

lerea

-ocr page 620-

teren van der felver bevelen eenig belet te doen op

arbitrale corrcdie. , '

, XXXI. <

Alle ende een yder lal by nacht, of in donckere, als-
dan terftond voor fynhuyfinge, ofte woninge fetten,
ofte uythangen eenlanteerne met een brandende keer-
fe daar in, latende die foo lange branden , tot dat de
fwaricheyt van de brant over is, op pœne van twin-
tich ftuyvers.

X X X I Î.
Item dat niemandt anders cn lal mogen ten brand
gaen,of lopen met eenich geweer, op pœne van date-
lyck geapprehendeert ende aen den lyve geftraft te
worden, tot difcretie van myn Heeren van den Ge-
reste.

XXXIII.

Gelyk voorts wel fcherpelyk geinterdiceert ende
verboden wort, alleen vrouwsperfoonen , jonk ende
oud, mitsgaders alle jongens onder de vyftien jaren,
by den brand te verfchynen , of hun daar ontrent te
laten vinden, op pœne van te verbeuren het opperfte
kleed.

XXXIV. ,

, Die geene die den brand lesfchen, fullen hun in alle
beleefdigheyt, ende voorfigtigheyd dragen in 't ne-
der werpen Van de emmers, omme niemand te quet-
ien, ook den goeden luyden die den brand overko-
men is, niet mogen eenig geld .affchatten , maar
henluyden voorts onderdaniglyken reguleren naar de
bevelen van de TynmeeÜers ende Hoofdmannen, op
arbitrale correâ:ie. '

XXXV.

Dog foo ymand van henluyden in 't leflchen des
brands eenig ongeluk overquame , fal hem daar van
verftoringe gedaan worden tot difcretie ende taxatie
van myn Heeren van den Geregte.

XXXVI.
Niemand fal fig onderftaan als dan eenig gekyf, of
gevegt aan te rechten , op pœne van het dubbelt van
de ordinaris boete, ende daarenboven nog arbitralyck
gecorrigeert te worden tot difcretie van myne Heeren
van den Gereste voornoemr.
, XXXVII.]

Gelyk ook niemand eenig goed, alsdan fal mogen
verbrengen onder dexel van te bewaren , ten zy by
kenniiïè van de Hoofdmannen ende Tynmeefters, re-
ftituerende't felve binnen 24uren, op arbitrale cor·
reólie^

XXXVIII.

Voorts foo yemand fig verftoute eenig goed te ver·
vreemden ofte te verfteeken, ende dat zulks namaals
tot kenniiTe quame, die zal gehouden zyn 'c felve als
van outs viervout te reftitucren, ende daarenboven
aan den lyve geftraft worden, volgende de Ordoenan-
tie defer Stad.

XXXIX.

Ende alfo het altyts ende op alle plaatfen, daarGar·
nifoen leyt, onder 't Krygsvolk gebruyckelyk is, dat
de foldaten in tyden van brand,hun met haar geweer
datelyk vervoegen ter plaatfen zy verfcheyden zyn,'
foo wordinsgelyken,allen borgers ende innewoonders
geordonneertjhun niet te onderftaan eenjg'foldaat in-
voegen voorfz, naar zyn gedeftineerde plaatfe marche-
rende op te houden, den weg te beletten, of eenige de
minfte hinderniire te doen, op pœne van aan den ly..
ve geftraft te worden , ter arbitrage van myn Heeiea
van den Gerechte voorfz.

terdiceeren en verbieden allen en een ygelyck
by defen wel ernftelyk, byfonderlyk brood-
ende koekebakkers faagmeel te branden in

X L.

Ende op dat de Tynmeefters ende Hoofdmannen
met raad louden mogen werden geaififtecrt (indien 'c
nood ware,) ende daar toe gebruyken des Magiliraats
authoriteyt, ook omme te beter te remediëren in an·
dere faulten ende occurrentien, die geduurende den
brand, ofte daar naa fouden mogen opkomen, ίο lul-
len de Heeren Borgermeefteren ende Woedfchap, dc
Schout, zyn Subftituyt, ende Secretariflcn met haa-
re Subftituyten ende Clercken, mitsgaders de Deur-
waarders, Stads-dicnders en Boden, naar dat ly ken-
niiTe van den brand hebben, en denblaferop den tooren
ofte kloeke hebben gehoort, terflond haar op dea
Stadhuyfe begeven.

X L I.

Soo haaft den brand gelefcht zal zyn, zullen dc
Hoofdmannen elks in zyn Quartier, ende de Tynmee-
fters ten byweefen van de aunneemer?, alle de emmers
door de fackedragers doen verfamelen, en in een ver·
feeckerde plaatfe doen brengen, om aldaar te worden
gevifiteert, en de bequame aanftonds ter behoorlyke
plaatfen weder opgehangen, en de andere, of vermiib
gerepareert of vernieuwt, volgens dencontraile, fon-
der dat ymand anders hem met de emmers zal mogen
bemoeyen, op pœne van drie giilden by yder contra^
venteur te verbeuren.

X L I I.

De Hoofdmannen ende Tynmeefters zullen med·
alle de brandleeren, haacken, wagen, feylen', fpuy-
ten, &c. naa dat den brand geleft zal zyn , door de
houtlchilden doen brengen op d'ordinaris plaatfen,
mits dat defelve wel en behoorlyk worden belchouwt,
alvorens die weggeiet , opgeleyd of gehangen wor-
den j en zullen derhalven de fackedragers en houtfcbil-
den hun naa 't gene voorfz precife hebben te regule-
ren, op verval van hare dienften.

X L I 1 I.

Soo yemand bevonden word eenige leere emmers
genomen, verfteecken, verbrigt, ofte niet tevoor-
fchyn gebragt te hebben, ζλι verbeuren twintig gul-
den, ende daarenboven arbitralyk gecorrigeert wor-
den 5 ende die een van dien komt t'ontdecken, (fulks
dat den délinquant daar van overtuygt word,) fal tot
een vereeringe genieten vyf gulden, lullende iyn naam
fecreet gehouden worden.

X L I V.

Niemand zal eenige leeren emmers in zyn huys mo·
gen hebben, veel min het leer van dien zelfs of door
andere doen bearbeyden, kopen, of verkopen, ver-
mangelen, &c. op verbeurte van fes guldens t'elcken
reyfe te verbeuren, boven arbitrale correétie. AlduJ
gedaan ende provifionelyk gearrefleert by dc Vroed-
Ichap der Stad Utrecht, den 30 Novemb. 1(^63. En-
de was onderteeckent, J. Nieuftad.

___ζ____________——____-____I ____■—--

VII. PUBLICATIE tegen het branden van faagmeeh den i^Januar. MOCLXXXIP"-
I orgemeefteren en Vroedfchap defer Stad , in? haar huyfen, ovens, ofte eenige andere plaatfen, op

t^n irofKÏo/^otl nllon Λη t^an .>/-..«I.. ^ U ...nr.no ...m ««.i^r!^ .-oA Uol··/lAV^n Vflfl

pœne van vyf en twintig gulden, ten behoeven van
het Stads kinderhuys telken reyfe te verbeuren.

VAN DEN BRAND EN HET BRAND-

,νΐϊΐ. publicatie tegen het branden van duyfi in deeeflenen ovms^ deni^ Decemb,

MDCXClh

j. gerenoveert den ^Decemb.MDCXCK y

Borgermeefteren en Vroedfchap defer Stad, heb- verboden wort by defen ^ o11eBackers,Grütteri,Gor·
ben tot voorkominar van hranH f»n onAfrf t^rc nÇ anAfrf ΡΊ-ηΙσι· Αηνβ in prftcn. ofoVCnS

orgermeeftercn en Vroedfchap defer Stad, heb-
ben tot voorkominge van brand en andere
' ongeluckengoetgevonden , (i) nogmaalsitm-
icrdiceren en verbieden, aU geinterdiceert cn

ters, of andere,eenige duyft in hare eeften,
binnen defe Stad, ofte Vryheyt van dien,te brandy
op pœne van Vyf en twintig gulden , yder reyz^ ^^^

-ocr page 621-

G Ε R Ε Ε τ s C H A ί II. BOE'K. Xn TIÏ.

ëï7

behoeve van *t Stads Kindcrhuys te verbeuren.

Ordonnerende mede alle de voorn. Gorters, en
Grutters, de inftrumenten, tot het branden van den

(i) Dit woord is van de laatfie Publicatie.

ν{Λ)ΓΓζ. duyft , aan haar eeften gedaan makén, bïnneii
den tyd Van acht dagen te doen afbrêcken , en am&·
vcFcn ^ op pdeile als voren.

orgermeeftercn en Vroedfchap der Stad Utrecht,
bevindende, dat by voorgaande Ordonnantie op
den Brand, (i) niet genoegfaam is voorficn
tegen de gebreecken, waar door veelfints de
brand word gecaufeert,endc dat defelve in het geheel
niet applicabel is op de nieiiw-geinventeerde Slang-
brandlpuyten , mitsgaders de blufch-gercedlchappen
daar toe behoorende ,ende confidererende, dat de SiaJ,
en de goede ingefetcnen van dien, aan het weeren en
fpoedig bluflchcn van defelve ten hoogften is gelegen,
hebben de voorfchreve Ordonnantie doen refumeren,
ende in plaatfe van dien gcilatueert en geordonneert,
als vólgt.

Τ »

Eerttelyk, zal een ycgelyk gehouden wefen, zyne
huyfingen, kameren, itallingen,hoyrolderen,rchuu-
ren ofte lootien binnen defe Stad, te decken, of ge-
dekt te hebben met hard dak, ende niet met ftrooy,
riet, ofte week dak. Item, de voor- ende agter ge-
vels , mitsgaders de zydelmuuren, ook in de Voorfte-
den, te maken van (leen, en niet van hout, op pœ-
ne van 25 gulden, en dadelyke demolitie, wordende
gcpermitteert, dat de houre geevels van woningen,
ende niet van ftallingen, zullen verblyven in haren
ouden ftaat, tot wederfeggcns toe, londer nogtans
aan enige van die, de minfte reparatie tc doen, op poe-
ne als voren.

1 I.

Niemand zal vermogen vuur te ftooken in eenige
huyfen ofte kameren, anders als in fteene fchoorftee-
fien, t welck öieede te verftaan is van alle fnuyvers,
ovens, fournayfen ende allerley andere heerden^ die
•11e in bovenplaatfen zullen moeten wefen van Heen
onderwulft j dan zullen gene foodanige ichoorfteenen
mogen worden geftelt in ftallingen, ofte door hooy-
foldcrs gelcyt, ende ingevalle die liaan annex defelve,
zullen van de muur moeten gefcheyden zyn een fteen
dikte ; gelyk mede de fchoorllcenen die maar een roe-
de lengte van daar ftaan, zullen wprden opgetogen,
vier voeten boven de naait van het dak der vooi fz ft.il·
lingcB, ofte hooyfo|der, welcke men ook voorfien
2;al moeren met digte houte venfteren, alles op pœne
van II guldens, blyvende den eygenaar niet te min
gehouden, het gebrek, in conformité van deeiên ar-
ticule, te repareren.

I I I.

Voorts zullen geen brouwers, verwers, fo wel van
lakencn, (chorteldoeken, als andersj item, wafch-
•meliers, zeepzieders, koperilagers, backers, loot-
endc tinnegieters, brandewyn-ofte waterdiilileerders,
flotemakers, fmeden van goud, filver, ofie yfer, fuy-
kerbackers, fteenbackers, fmeerfmouters, geelgie-
j^crs, olyeQagers, moutmakers, gorters, hocdema-
Kcrs, kuypcrs, gladpariîers, ende generaiycken allen
>naeren, die tot vorderinge van haarluyder neringe
Jecr vuur gebruyeken, of noodig htrbben^ alsly or

c «rtiu hand wercken ook el-
crs te doen, dan gelyks der aarden, ofte beneden in
« kelders ofkluyfen, in 2ulcker voegen, dat haaré
fchT^" ^aar by niet worden geinteiefleert ofte be-
^ aiJigt, op de boete van 100 guldens, by de brou-
verwgrs en zeepzieders, ende fo guldens by
Degl.

Niemant van de voorfz ncringsluyden fal eenige o-
vens, fmiticn, eellen, fournayfen, ofte andere djcrge-
lyke wercken mogen fettcn, ofte eens gefet zyndc>
naderhand verfetten ofte veranderen, dan mer coniènc
van de Vroedfchap, ter aanwyfinge van den Capittyrt
van't Qiiartier, en den Camera.ir, met aflumptie vail
den Fabi ycq die daar op zulien ietten, datle geftelt
worden beneden op een fteenen vloer, ende rondonl
vry van allerley geiimmer, htbbende vier duym fpe·
lens, ende dat de kruyn van dien, aan geen folderin·
ge naader kome, dan op twee voeten, met imcrdi-
dtie van op defelve te leggen, hout, turf of diergély-
ke, alles op de pœne van iƒ guldens^ ende het werJk
te moeten herftellen.

Geen eeften zullen voortaan in deefe Stad, cndé
derlelver Vryheyd mogen wefen, dan rnet yiere lat·
teni fonder datfe op eenig hout zullen mogen ruften,
op pœne van fo guldens, cn zulien de brouwers^
moutmakers, ende brandcwynbranders, defelve, ne-
vens hare brouWfch oor fteenen, alle maanden ten min-
ften eens moeien laten reynigen, op poene van 6 gul·
dens.

V 1.

Interdicerende cndt verbiedende allen timtacrfüy-
den, meifelaars ende andere^ van nu af, eenige nieu-
we wercken van gevels, daacken, fchoorftecnenj
eeften, &c. contrarie defen, te maken,doen maken^
ofte eens gemaakt zynde, naderhand te vermaatkeni
ende veranderen, op poene van lo guldens op yedfcr
ftuk tc verbeuren, ende verval van haar borgerIchapi

Geen kuypers zullen infteegen ófte ftrat'ert, wedifi·-
zyds betimmert, en niet breder iynde als twaalf voe-
ten , op ftraat mogen blaakeren, maat *t fcelve moe-
ten doen binnens huys, in tteenp fchoorfteenen5 met
confent van de Vroedfchap, en ter aaiïWyfinge vaii
den Capiteyn van't Quartier, geftelt ende gevifiteerti
op pœne van a guldens tVlckens te verbeuren.

V I I i.

Smeden i back&rs§ of ymand anders die kolen doo*
ven of fmoren, zullen 't zelve moeren doen in kopè*
re, yfere of fteene backen, met dekteh van dcfelvfe
ftoffe, beneden in de kelders, ende defelve geimoorfc
zynde, zullen insgelyks by halar,cnde alle die defelve
van haar komen halen, in foodattige backen moeten
worden bewaart, Fonder die te leggen op folders oftè
elders in de huyien, op pœne van tf gulden.

i X.

Gelyk ook niemand eenigen afch ïal taogen opfchfcji-
pen, ofte houden, als in potten ofte backen vnn d6
vooriz harde materie, op poene van 5 guldenis i'elb-
kens te verbeuren ^ ten behoeve van de vuyln'is-liedèni

IX. JNIEÜWE Ordonnantie op den Brand, nevens een InflruBie op V gtbruycken der Blufch*
gereedfchappen, gearrefieert den i6 May MDCLXXXf^U; gemmeért m
geamplieert, den 19 Âpnl MOCCXi^llL

BorgermeefterenenVroedfchap der Stad Utrecht, die van de andere voorfi neringen, (contrarie dcefcil
bevindende, dat by voorgaande Ordonnantie op doende) t'eickens le verbcüren.
den Brand, (i) niet genoegfaam is voorficn 1 V.

dinaris tot de huyshoudinge behoeven, vermogen die fpecialycken gelaft worden daar op agt tc'geven^
van nu voortaan, eenig vuur op bovenkamers of lol- ende de contraventeurs aan te brcngeti.
^egcbruycken, ofte hare hand wercken ook el- X.

" ' ïn de plaatfen daar winckels van VlaS gehouden woh

den, zullen geen fmitfen mógcü \vefen, op pœne vaii
li guldens, en demolitie j en foo veel de hekelftcrè
;iangaat,diezullen geen vlas op bovenkatoers, fólderé
ofte achtcrfauylen mogen hckelei^, maak* gelyks ertde
Itii op

-ocr page 622-

morgens, ende na negen uuren des avonds, daar toe
geen ander licht gebruyckende dan keerflen in beflo-
ten lanieernen, des dat zy , foo lange zy wercken
bydekeers, geen vuur in iloven of anders by haar
'zullen mogen hebben, met permiflïe nogtans, omdes
winters op den dag vuur te gebruycken, alleenlyk in
befloten ftoven, fonder gaten, alles op pœne van 3
guldens, tc executeren aan de bewoonders, die haar
regres weder word gegeven tegen hare bedienden, of
andere, die contrarie defes mogten hebben gedaan.

X 1.

Niemand zal ook eenige heyde, turf, hout, vlas,
hennip, pek, wafch, fmeer, ftroy,papier, of eenige
andere licht-brandende ftofFe, mogen leggen in huy-
lingen, kelders of andere plaatfen ^ daar men gewoon
is tc vuuren, ofte buyten defelve op een voet na aan
de pyp van de fchoorfteenen, of op defelve plaatfcn
tabak te drincken, of met een keers of ligt daar by te
gaan, anders als in beOoten lanieernen, op pœne van
6 guldens^ ende verbeurte van het felve gocd^

XII.

Soo wanneer by teeckenen bevonden wordj dat
keerflen tegen eenige muur ofte befchot aangekleeft
zyn geweeil, zal den bewoonder des huys verbeuren
3 gulden, weder te verhalen aan die gene, die^t fel-
ve zal hebben gedaan.

X 11 r.

Ten tyde van nat ende vogtig weder, als men door
liet broeyen van hooy perykel van brand heeft te vre-
fen, zal men 't felve niet mogen opdoen,fonder ken-
niiie van de Heeren Tynmeefters of Capiteyn van 't
Quartier, op pœne van 6 guldens, cn verbeurte van
'L hooy.

XIV.

. Niemand zig met buspoeder ernerende, ial mogen
ïn zyn huys hebben meer als tien pond in gewichte,
cn *c zelve moeten ftellen in 't opperfte des huys, op
pœne van 11 gulden. Ook zal men binnen defe Stad
geen fwavel of falpetermogcnrafineren,ofvermilioen,
vernis, campher of terpentyn maaken, op pœne van
90 gulden t'elckemaal tc verbeuren , ende evenwel
öèfelve neeringe aldaar niet te mogen doen , nogte o·
lye koken tot druckersinkt,of om tot verf te gebruy·
ken, op gelycke boete van 30 gulden, maar zal het
koocken van de voorfz olye, moeten worden gedaan
«an de muur van de Sçads wal, buy ten het waterpoor-
tje, by de Marie kerk, alwaar daar toe een plaats (al
aaneewefen worden.

X V.

Gelyk ook niemand bearbeydende bufchpoeder,
turf, hout, hoy, ftroy, hey, of diergelycke ftoiFe
den brand licht onderworpen, gedurende zynen ar-
beyd , tabak zal mogen drinken, op pœne van gul-
dens t'elckens te verbeuren.

XVI.

Item, wordbydeefen wel fcherpelyck verboden,
alle leydeckers ende derfelver knechts, vuur tot het
fmeken van loot of fouldeerfel te hebben, of tc ge-
bruyken, op kameren, folder of daacken van de huy-
fiogen daar zy wercken, maar zullen het voorfz loot
of fouldeerfel gehouden zyn te fmelten beneden· in
fchoorfteenen, ofte in de open lucht, daar geen pe-
iyckel tc wachten is, op pœne van vyf en twintig'

tuldens, zullende de bafcn voor hare knegts aanfpra-

elyk zyn, welckc ook in cas daar door brand ont*
ftonde, gehouden zullen zyn in dc vergoedinge van
de fchade die de cygenaars ende bewoonders van de
huyfingen door den voorfz brand mogten hebben ge-
leden, gelyck zy ook, geduurcnde haar werk, geen
tabak zullen mogen drincken, op pœne van fes gul-
deii&} dog dit alles behoudens der baafeo regres cçgen

van den brand en het brand.

hare knegts, die daarenboven nog fubjcft blyven'^e
arbitrale corredic van den Ed. Gerechte.

XVII..

Men zal ook geen vuur of licht mo'gen houden in
eenige fcheppn, of fchuyten, des avonds na de kloek
acht uren, gclyk by de inftruftie van den Haatmee-
ftér verboden is, die evenwel blyft in weerden, op
pœne van 5 guldens.

XVIII.

Niemand zal vermogen vuurpylen, (langen, 'voet·
foeckers, klackebuflen, of eenige andere vuurwerken
in de Stad, ofte de Voorfteden, fonder fpeciaàl con·»
fent van de Heeren Borgermeefteren, aan te fteeken,
op pœne van fes guldens by de contraventeurs voor
yeder van de voorlz vuurwerken te verbeuren. Wor-
dende mede verboden aan de kinderen, vuurtjcns op
de ilraat le maken, ende daar toe turf by de huyfen
te verfamelenj gelyck ook niemand zal mogen' cenig
bedftroy in of buy ten de huyfen aan te fteecken, ofte
eenige heete afch of gloet, of yets anders daar vuur
by is, buytens huys te gieten, of brengen, op pœne
van drie guldens, die de ouders voor haar kinderen
üullen moeten betalen, ende de meefters ende vrou-
wen voor hare dienftboden, dog behoudens de laatftc
haar regres tegen de dienftboden.

XIX.

Word voorts geordonneert allen den geenen, die
laft en opfigt van ouds gehad hebben^ otte nog hcb«
ben op debrand-trappen; foo aan de oude als nieuwe
grachten, ook de eygenaars van trappen van gemakj
defelve geftadelyk fuyver, klaar, ende reyn te hou-
den, fonder te gedogen dat daarop enige afch, drek^
ofte andere vuyligheyd geftort ofte gegoten worde,
op pœne van 3 guldens by defelve oplichters of eyge-
naars refpeétive te verbeuren, behoudens haarlredet
guarand op de perfonen, uyt wiens huys of kameree
'c felve gekomen is.

XX.

Ende foo waar tegenwoordig eenige vuyligheyd,'
of andere materie op, of voor eenige brandtrappen ij
leggende, word geordonneert de opiichters voor-
noemt, die dadelyk ofte ten langften Hnnen acht da-
gen te doen verbrengen, ende de voorfz trappen daar
van te ontledigen, tot koften van dc gemeene gebu-
rcn, daar onder gehoorende, op pœne dat .die ryd
overftreken zynde, den Officier zulks zal laten doen
t'haarluyder koften ,en op zyn gewin van dén derden
penning meer. . ^

XXI.

Des word allen ende een yegelyk geordonnecrr,'
voortaan geene vuyligheyd te brengen of ftorten, op,
voor ofte omtrent eenige der voorlz trappen, op pœ-
ne van 3 gulden, zynde de ouders voor hare kinderen
refponiabel, ende de meefters ende vrouwen voor
hare dienftboden.

x X 1 i.

By vriefend weder of befloten water, zal voor ofte
nevens yeder van de voorfz brandtrappen, een byt
moeten worden gemaakt vsn jó voeten lang, cn 8
voeten breed, doofde vuylnislieden van derefpcÖive
Quartieren, die defelve by continuatie van vorft, alle

op d'a&rde, in de voorhuyfen of in kelders, met open
venfteren ende deuren, en dat niet voor vyf uren des

Ι!

morgen wederom open ende klaar zullen moeten ma-
ken } en ten tyde van fneeuw, de brandtrappen ook
te reynigen, op pœne van ii ftuyvers voor ydcr byci
foo menigmaal Wonden fal worden, 't felve nagela-
ten ofte verfuymt te wefen, wordende de Schouten
van de refpeéfcive buurten gelail hier op dagelyks per-
tinente acht te nemen; ofte tc doen nemen > als me-
de om, dc voril over zynde, de vuylnislieden voof
haren arbeyd na rcdelykheyd te beloonen, ende daar
toe een omflag te maken over de gemeene geba-
ren , defelve aan den Capiteyn van 'c Quartier te
toonen,cndcnji dcflclfe approbatie te doen

-ocr page 623-

G Ε R Ε Ε τ s σ H A p. IL BOEK. ^VL Tît

éi^

χ χ I Ι I.

Ende terwyl men bevind, dat , door dc verande-
ïinge der br.andrpuyten , veel van de blufchgereed-
Ichappen» die men plagt te gebruycken , van geen
dienft geworden zyn, welke derhalven konnen wor-
den gemeriagcert, ende dat ter contrarie weder ande-
re worden gerequireert, is goedgevonden, dat in plaats
van dc oude onnodige initrumenten , nieuwe nood-
iaakclyke, by de Siad, fulicn worden beforgt, on-
dei houden en opgehangen, terplaatfen nabefchreven,
waar van de onkoiten in redelykheyd orageflagen ,εη
gclykvoor defe, met, ende onder het emmergeld uyt-
gemaant lullen worden: ende Tullen de Kerckenende
Capitcelen, die te voren gehouden waren te verfor-
gen, de t waal f groote brand wagens ,';die om hare fwaar-
le ende laage raderen ondienllig geoordeeit, cn daar-
om afgefchaft zyn, daar van in het toekomende zyn
ontheft, mids jaarlyks tot onderhoud der generale
blulchgereedichappen contribuerende :
Den Dom in plaatfe van twee wagens <ï - ο - ο
Oude-munller voor een wagen 5-0-0

Si. Peter , ut fupra 5

St. Jan, ut fupra 5

Sr. 'Mariic, ut fupra g

De Buur-Kerck in plaats van twee wagens 5 -
Jacobi, ut fuprA β -

jNicolai, in plaatfe van een wagen 3 ■ ^

Geertruyde Kerck, ut fupra 3-0-0

XXIV.

Ts dienvolgens voor het bovcneyndevande Stad, op
't Catarine Kerkhofgeplaatft, een nieuwe llang-brand-
fpuyt, ende vier lampetten metpekkranflen voorfien,
(2) waar van twee door een houtjchilt geduerende den-
brand , gehouden fuUen worden by de twee trappen daar

water -zal worden gefchcpt, de darde hy debrandfpuyt^
en de vierde by de brandwagen , waar aan twee emmers
hangen y cm de fpuyt aan gaan te maken , twee zeylen
en twee ladders van tweeentwintig voeten lang, Item^
twee leydeckers keren, y der lang vyftien a feflien voeten,
hebbende aanyder eynde een touw, ten minflen een vadem
lang , m defèlve te leggen op de daken, en door dst mid-
dd de zeykn bequamelyk daar over te konnen uytfpreyden^
en de fangen te leyden , alles tot gemelte fpuyt fpecialyck
gmffe&eert.

Voor 't midden van de Stad, is geplaatft een gely-
ke fpuyt, aan de noordzyde van de Jans Kerk, mede
niet vier lampetten, en in de voorfchreven Kercke
een brandwagen , met defelve foorten van gereed-
icbappen , als in de Catarine Kerk , tot dele fpuyt
mede Ipeciaal gcafFcéteert.

Ende voor het beneden-eynde , is mede eeh fpuyt
mcr het vooriz tocbehöoren, in de Jacobi Kerk, ter
ncdergcfer.

Het vordete blufchgereedfchap geteeckent als van
ouds, met de nombers van de refpeitive Qnartieren,
ÎS verdeylt als volgt.

In Ί etrfie Quartier genaamtTurckyen, daar
Hooftman van ïs, de Heer, ....

In dc Buer Kerck, aan de
(5) Noordzyde 2 zcylen, 3oemmcrs.4lecren. ahaaken.
Stadhuys i zeyl. 20 emmers. 2 leeren. 2 haaken.

Öjnck van Leening. 10emmers.

60 «J 4

Htt tweede ^artier genaamt de S war te Knecht en^
daar Hoofdman van is^ dg Heer» ... *

Maria; Kerck, aan de
(4) 5?,uydzyde % zeylen. 40 emmers. 2 leeren. 2 haaken.

v»alcryc-----2 leeren. 2 haaken.

- ο - ο

- ο - ο
ο - ο
ο - ο

- ο

i^ucr.Kerck zuydzyde 20 emmers.

'60

UI Dseh

In het derde panier genaamt de Oranje Stam,
daar Hoofdman van is, de Heer.....

C5) Nicolai Kerck. 30 emmers. 3 leeren. 2 haaken.
Catarine Kerk. 2 zeylen. 30 emmers. leeren. 2 haaken%

60 6 4

In het vierde Quartier genaamt Ί Foriuytjy
daar Hoofdman van is, de Heer. . .·. ;
(6) Staten Kamer. 90 emmers. 2 leeren. ζ hascken;
St. Jans Kerk. 2 zcylen. 50 emmers.4 leeren. 2 haacken.
Latynfche School. - 2 leeren. 2 haacked.

60 8 6

In het vyfde Quartier genaamt de Peckflocken,
daar Hoofdman van is de Heer,
(7) Geerte Kerk 2 zeylen.40 emmers.5 leeren. 3 haakeni
Reguliers Kerck. 20emmers. 2 leeren. 2 haaken.

öo ^ j.

In het fesde ^artier genaamt V Pape Vaandel,
daar Hoofdman van is, de Heer.....

(8) Capel van den Dom. 20 emmers. 2 leeren. 2 haakeni
Pieters Kerck. 20 emmers, ζ leeren. 2 haakeni
Oudmunfter 2 zeylen. 20 emmers.
Aan de Gyfelkamer. - 2leeren.2haaken4

60 6 6

In 't fevende ^ ar tier genaamt de Hand-Voetbeog^

daar Hoofdman van is, de Heer.....

Jacobi Kerk 2 zeylen.30 emmers. 4 leeren.4 haitkcrt.
De Munt. - -----------

I y emmers.
I ƒ emmers
jü " "

Bylhouwers Kamer.
Catarine Poort

2 leeren. 2 haakerii
6 6

In V achtfle ^artier genaamt de Bloed-kuyï,
daar Hoofdman van is, de Heer.....

(10) Agtcr't Bagynhof aan de wal. 2 leeren. 2 haaken!
Wittevrouwen. 30 emmers, α leeren. 2 haakem

Op de Neude by 't Gafthuys. 30 cm. 2 leeren. 2 haaken^

öo 6 6

XXV.

Yder Hoofdman, fal t'zynen huyfe in bewaringe
hebben, een kleyne defer Stads waterfpuyten, met
een dubbelt van dc ileutels der reipeftive plaatfen ^
daar het voorfz gereedfchapis berullende, nevens die
gcene , die de ordinaris direâie van yder plaats is heb-
bende, midsgadersde refpedivc brandfpuyt-meefters,
des dat die voorfieninge worde gepleegt, dat by hun-
lieder afwcfen, geene dc minile vcrhinderinge worde
gegeven,

^ XXVI.

Ende op dat het gecne voorfzis., endeook dat hier
na volgt behooilyk worde gevordert , foo fullen de
refpcdive Hoofdmannen, yder in hun Quartier vier-
maal des jaars wel fcherpelykbefchouwen deipuyten,
zeylen, leeren, haaken, ende brandwagenè, die in
hunne Quartiercn verdeelt zyn, gclyk ook mede ful-
len doen de Tynmeefters, in reguard van 't gereed-
fchap van de Buytengeregten, te weten,die van het
boveneynd,de Tolfteeg ende Wittevrouwen , en die
van het benedeneynd, de Weerd en Catary ne , ter ad -
fiftentie van den Schout en Geregte aldaar, met au-
thorifatie om de quade emmers in ftucken te fnydcn 4
makende de gebreecken foo haait docnlyk is bekent,
aan Collonel ende Hoplieden.

XXVII.

Item, worden de Capiteynen , yder in hun Quar-
tier, geauthorifecrt, om met hunne refpedive Oflï·
liii 2 cicrca

-ocr page 624-

VAN DEN BRAND EN HET BRAND-

cieren, foo dikwüs, ende op fodanige plaatfen als Ty
het felvè oirbaar fullen vinden, endc len minrtcn ecn-
tnaal des jaars, tegaan befiende haarditeden envuur-
plaatfen» die tot handwerken, ofneeringen gebruykt
worden, in het iv artykel gemeld , mitsgaders hoe
der felvcr fchoorftrenen , ioo binnen als buyien de
daacken, zyn gccondiiioneert, hoe na turf, hout en
andere ligtbrandende ftofFe aan de voorfz. vuerfteden
en pypen der fchoorfteeren leyt, of de backcrs haar
kolen behoorlyk dooven en bewaren , of ergens cenig
hoy, ftroy, matten, ofheydeop periculcufe plaat-
fen leyt, ofte ook elders eenige periculeuie neringe ,
buyten coniêiit ende tegen de ordre in defen vailge-
ilelt, wort gedaan, endc van hare bevindinge rapport
te doen, ten eynde tegen de contraventeurs van de
voorgaande articulen behoorlyk worde geprocedecrt,
ende der fclver verichuldigde boetens gtëxecuieert.
X X V i ï I.

En als 't gebeurt (d t God verhoede) dat'er ergens
eenigen brand ontileeckt, of in huyskomt, fal debe-
woonder van het felve dat terllond openbaren , endc
op llraat brand foepcn, om voor eerft by zyne gebu-
ien , foo veel doenlyk, geholpen , en daar na voorts
geadfillecrt te worden, luiks als volgt, op pœne foo
hy 't felve verfwege,ende by andere luydeneerft wier-
de geopenbaart, re verbeuren 2γ gulden.

XXIX.

De coiirwachter j fal ten eerften van de Buerkerks
toorn brand blafen op den hoorn , ende de naait aan
den brand waackende kleppers , nevens het roeren
van hare kleppen, niet alleen brand roepen , nemaar
ook uytroepen de plaatfe daar de brand is ontdaan, 't
Welck dan de vordere kleppers fullen moeten volgen
ende contmueren, ten eynde her l'elvealomme bekent
worde, en ipecialyk aan Capiteynen ende Tynmee-
ileren , mitsgaders Braiiofpuytmeefteren ende Adfi-
ilenten, aan welckcrs huylen hei door de kl' ppersen
boden van de vaendels van het Quartier, daar yder van
dieji in woonr, ren eerften fal worden genotificeert,
óp pœne van caffatie, of fufpenfie naar gelegentheyd
van faaken.

X X X.

De kleppers fullen het felve roepen niet alleen moe-
ten doen op alle ftrnten ende grachten , maar ook iu
alle ilecgjens ende poortjens, waar hec foude mogen
weien, op,pœne van die boetens te betalen, die de
gcafÏcdeerdcns tot de reipeftive blufchgereedfchap-
pcn door 't verfuym van roepen komen te verbeuren,
en daarenboven arb'itralyk gecorrigeert te werden.
XXXI.

Soo haaft de brand openbaar wort, 'c zy door het
blafen van den courtwachter op den toorn , het roe-
ren van de kUppen,- Idockgeflag , of anderfïnts, ful-
len de Brandfpuyt-meeiiers ende Adfiftenten, zigten
eerften vervoegen yder nnar fyn fpuyt, ende vorder
blüfchgereedichap 5 om te helpen belorgen dat het
felve ordenteiyk en fpoedigby den brandgebragtwor
de, door de hputfchüden , die daar toe zyn gcaftec
^ïeert, te weten,, ( 11 ) foo de brand ontjlaat in 't boven
'eynd^ foo fullen die van 'i ho-venepide fulks mosten doen-y
cn den brand ontpaande in V benedeneind fulkn die van
V benedeneynde^ fulks 'moeten doen.

Itpn^ fullen geene 'andere perfoonen dan in dit articul
•vermeit flaan, bevoegt ivefen o?n de blufchgereedfchappen
van hunne plaat β n. df te halen en aan den brand ie bren*
gm^ dan by abfentjê van φ geaffe6leerden\ cn dat op/pe-
daal verfocck van de^prefenten tot hunlïeder hulpe.
* Dat ook de refpeüive Brandfpuytmeeftcrs^ Jdfiflenten
en HoutfchiUkn van het boven-of benedeneynd^ maarinne
de brand niet is ^ zig by iyde van ontftaanen brand even-
wel met alle diligentte (uilen vervoegen , by hunne reffec-
tive fpipten en vorder blufchgereedfchap , om felve op
^de eer ffe ordre aan den brandt s kennen brengen^ op pœne

vm fufpenfie^ caffatie^ of anders gecorrigeert te worden
naar bevind van zaken.

Dat de tien houtfchilden , tot yder van de ilang-
brandfpuyten geaffeéleert, zig mede op het fpoedigüc
fullen begeven na defelvc fpuyt, en die met voorfig.
tigheyd brengen naar denbrand, foo dat daar aan niets
ontramponeert worde.

Desgelyks de vier houtfchilden, die tot yderbrand-
wagen zyn geaffbéteert, met hunne wagen.
Ook de fes houtfchilden met hunne twee leeren.
Ende nog andere fes met huiine twee zeylen.
Item, nog vier met de lampetten met peckkraniTen,
ingevalle de brand by nagt is.

XXXII.
Welk getal van 30 houtfchilden , invoegen voorfz
tot yder brandfpuyt , ende daar toe behoorende ge-
reedfchappen fpecialyk geaiFc6teert , ende onder een
Deecken gerangeert zynde, met hunne namen fullen
worden opgegeven aan de refpeótive Brandfpuytmee^
fters en Afliftenten , die tot dire6lie van yver der re-
fpeftive brandfpuyten zyn geordonneert, op dat zy
hun volck fouden kennen, endekonnen letten op hec
leven en de woonplaats der felve, ten eynde by afly·
vigheyd, ofte verhuyfen van ymand van dien,andere
in derfelver plaatle gelurrogeert mogen worden by Col-
lonel cn Hoplieden.

X X X 1 I I.
Ende alfoo volgens het bovenftaande articul, totde
feven ilangbrandlpuyren,mer den aankleven van dien,
boven de Brandfpuytmeefters en Adfiftenten , maar
geafteéteert is een getal van (iz) 210 houtfchilden,
foo fullen de overige, die tot geenfpeciaal werkgeaf-
feéteert zyn , zig moeten laten gebruyken tot hec
fcheppen van water, vollen van ledige tonnen, mits-
gaders anderedienften,die haar, na exigentie van fa-
ken, fullen worden geordonneert. Welke derhal-
ven , ende op dat alles in goede ordre moge toegaan,'
mede in (13) acht Quartieren verdeelt, ende yderon·
der een Deecken gerangeert fullen worden.

XXXIV.
(14) Brandfpiiytmeefiers , met hunne Adftflenten^

fullen ten tyde van brand^ορΊ hooft moeten hebbeneem
witten hoed, met Stads ivapen op den bol, met wekkm
zy van Stads wegen fulkn worden voorften.

Dat ook de refpeSïive Heeren Burgeroffcieren^ foovm
de Compagnie, waar in de brand onïflaan is, als mn às
adfiflerende Compagnie^ met een char ρ fullen moeten we'
fen aangedaan, om des te beter te worden gekent engere·^
fpeSteert.

Alle de Houtfchilden fullen tot teecken van hunne
funélie, moeren zyn voorfien met een kruyzeeJ van
rood en wit, volgens des Vroedfchaps Refolu£ie,yan
den 2 ο April 1685. ende het 4artyckel van hunne io!
ftrudie.

XXXV.

Vnn gelyken fullen ook alle de (ackedragcrs, bier·
dragers ende der fel ver knechts, aanftonts tot den
brand komen, met hare brandtonnen , draagbomen
en fcheppers , omme het water tot blusfchinge van
den brand vereyfcht wordende, aan te brengen, fon-
der fig eenigfints op te houden met het halen van de
brandfpuyten , ofte ander gereedfchap , daar toe dc
Houtfchilden fpecialyk zyn geaffedecrt, ten'ware
haar fulks by Capiteynen ende Tynmeeftercn wierdc
gelaft. (if) En indien de gang te lang migt vaWn om
te dragen y foo fullen den anderen in Ί^ gelid flellm tn ttt
halver wege poffen.

XXXVI.

Welke alle, foo Houtfchilden'in het aanbrengen
cn bearbeyden der fpuyten , brandwagens,
zcy len, emmers ende verder gereedfchap>iteni,fcncp·
pen van water in de ledige tonnen j als de fackedra-
gers, bierdragers en hunne knechts in het water c^"

-ocr page 625-

X L I L

By de perfoonen, die hicrvooren fpecialyk tot den
brand geaffedeerc zyn, zullen fig iiebben te voegen
deFabryck,Stads-timmerman, metfelaar, leydecker»
fteenhouwer , fmit, met haare refpeitive knechts
ende gereedfchappen. {i6) En dat die zulhn heforgen^
dat de aangebrachte zeykn behmlyk imrden gefpreyt over
de daken, daar ben fulks door de refpeüive Officieren van dé
Compagnie, ^j)aar in de brand zal zyn onfflaan, dewelke
daar toe mits defen fpecialyk worden gelafi ^geordonneert, ett
geauthonfeert fal worden ^mitsgaders fig verders gedragen
na d'ordres van deKapiteynen enTynmeellers j gelyk
mede zullen moeten doen, alle die eenige Benehciert
van de Stad genieten, op puene van caifatie, ende
voorts des nood,alle andere die tot den brand komen^
en ledig ftaan kyken, (17) ivelkeperfonen op ordre vari
de Heeren Kapiteyns of Tynmee.fiers geobligeert zullen fyn^
fig aan ryen te flellen, en de fiangen die ander fint s op dé
β raat leggen^ en veeltyts met voeten getreden worden^
met de handen van de firaten op te houden, alles op ver-
beurte van haar opperkleed, of wel fwaarder ftraflTej
naar exigentie van faken.

X L I I I.

Ende op dat met des te meerder yver ende vigilan-
tie, by ontftaanen brand, het blufchgereedfchap aad
den brand gebragt en gaande gemaakt worde, heeft
de Vroedfchap goetgevonden defe navolgende prœ-
mien te ftellen, te weten,dat die gene, die de cerftc
flangbrandlpuyt aan den brand gebragt zullen hebbeni
genieten zullen een fomme van ao gulden, de tweede
10 gulden, die de eerfte brand wagen aan den brand
brengen, zullen genieten 8 gulden, de tweede4gul·
den, die de eerfte twee leeren aanbrengen 6 gulden ^
de tweede 3 gulden, in welcker voegen ook zullert
gehandelt worden,die het eerfte ende het tweede paar
zeylen aangebragc zullen hebben.

X L I V.

De voorfz prœmien zullen alleen worden verdient
en genoten by fodanige perfonen, welke (t8) volgeni
V XXXI. artykel defer Ordonnantie bevoegt zyn, V blufch-
gereetjchap van zyne plaatfe te halen en aan den brand té
brengen, en van die geene welcke tot hare hulpe fpecialyk
ver Jogt mogten wee fendais by V felvex^Ki artyckel bredef
vermeit fiaan.

X L V.

Welcke prœmien zullen worden betaalt^ by dcH
HeerCameraar ,die de penningen daar toe uytgefcho-
ten,by parate executie fal repeteren van den bewoon-
der der huyfinge, daar de brand in is ontftaan.
X L V ï.

Op het voorgemelde feyn j zullen de Oificiereh eii
burgers Van't Quartier, alwaar brand onftaat, (ipj
{except de naafte gebuuren aan V huys daar de brand is 0
als ook de Offivieren en burgers van dè Compagnie y welke^
volgens de nabefchreve ordre ^ (20) gehouden is daar
ie adfifleren, aanftonts fonder tromflag yder met zyn
zydgeweer en een halve piek komen ter plaatfe daar
de brand is^ (i i) op pœne van 20 fluyvers bj yed'er na'
latigen ten behoeve van V Rot ^ waar onder hy is re for'
terende^ ie verbeuren^ alwaar defelve door hunne Ca-
piteyns en Bevelhebbers in ordre gerangeert, geplaatft
en gébruykt zullen worden, föo defelve ten meeften
dienfte en confervatie van de goede ordre, der goeder
luydén meubilen, mitsgaders weringe van alle foulen
en moetwilligheden zullen bevinden te behoren, ch
fpecialyk de ftraten, dwarsftraten, bruggen en ver-
dere advenuen naar den brand, yder met een Corpo-
raal en onderhorige rotsgeféllen te befetten, en te be-
letten, dat ziilke perfonen,dewelke volgens 't lii ar-
tykel defer Ordonnantie verboden iâ by den brand ta
komen, buyten den ring blyvcn;en zal deÔubftituyt
Schout defelve, die alvorens mogten ingekomen Îyn,
obligeren om buyten dc vooifi betóitinge te gaanj
liii I gclyk

gen, mitsgaders de vordere bedienden in hec hante-
ren van dc fpuyren zig fulien hebben te reguleren na
de Inftrudie, hier achter by gevoegt, en na de or-
<1res, die haar by Capiteynen en Tynmeefteten ( wel-
ke fig ook met den eer-ften by den brand julien bege-
ven, ende daar blyventot den eynde toe) fullen wor-
den gegeven, op pœne van drie gulden, of arbitrale
correctie.

XXXVII.

Wordende de Deeckens in der tyd van'de fickedra-
gers, bierdragers en houtfchilden op het ferieuile be-
jail, nauwkeurige aanteeckeninge te houden van de
perionen onder hare Gilden behoorende, die by de
inonfteringen na den brand , ten overllaan van de
Brandfpuytmeefters te doen , abfent bevonden wor-
den, en lbo veel doenlyk, wie van defelve te iaat ge-
kamen zyn, iullende alle de geenedie fonder wettige
redenen abfent zyn , ofte hare Deeckens in het nako-
men van 't geen haar bevolen fal worden, ongehoor-
laam zyn, ofte defelve qualyk bejegenen, gecaflecrt,
ende daarenboven arbitralyk gecorrigeert worden, en
die te laat komen, vervallen in een boete van ....
De brand by nacht zynde ο . . lo . ♦ ο
By dag ο . . 6 .. ο

Die aankomen als de brand
gcbluil is, fullen verbeuren
De brand by nacht zynde i . . ο . . ο
By dag ο . . li , . ο

Welke boetens de Deekens van de Gildens, fullen
fteecken in de refpeébive gildebuifen, daar onder dc
boetfchuldige behooren.

X X X V I I 1.
Dc Brandfpuytmeefters en Adfirtenten die ten tyde
van brand abient zyn, fullen verbeuren.
Een Brandfpuytmeefter 3 · · ο . . ο
Een Adfiftenc χ . . lo . . ο

Te laat komende,
Een Brandfpuytmeefter !.. ο . . ο
Een Adfiftent ο . . lo , . ο

Na hec bluflen van
den brand komende.
Een Brandfpuytmeefter 2 . . ο . . ο
Een Adfiftenc i . . ο . . ο

En fullen de boetens, by de Brandfpuyrmeefteren
cn Adfiftenten wordende verbeurt, komen ten behoe-
ve van de gene die prefent zyn geweeft.

XXXIX.
Niemand van de geene die tot her bluffen van den
brand zyn geaffefteert, fal vermogen uyt het werck
te fcheyden , als by verpoofinge, nog van den brand
weg te loopen , fonder wettige redenen, voor ende
aleer defelve volkomen is uytgcbluft, ende dat hem
luiks by Capiteynen ende Tynmeefters fal zyn gecon-
fcnteert, op pœne van voor abient gerekent te worden.

X L.

Ende in cas eenige van de boetfchuldigen weygerig
^'aren , hare verfchuldigdc boetens te betalen , fal
fulks binnen den tyd van acht dagen worden aange-
geven aan de Heeren Collonel en Hoplieden, die de
gene die geen wettige reden van hare abfentie, ofte
ïe laatkominge, kennen allegeeren, paratclyk fullen
«oen executeren aan der felver goed , of huysraadj
ïnct de koften over de executie te vallen.

X L I.

Tot verfchooninge van welke boetens geen andere
onfehuld sangenomen fal worden als van ziekte, uyt
de Stad wefen, ende dat den brand by nagt zynde,
de kleppers volgens eenparige getuygeniifc der gebu-
l^^n geen brand geroepen hebben , in welken geval 1<3
y kleppers defelve boetens j in plaatfe van de geene
uyc krachte defes verbonden zyn tot den brand te

, gehouden fullen zyn te voldoenj

6lt

GEREETSCHAR 11 BOEK. ÎCVl fît.

-ocr page 626-

gelyk ook de burgers in manieren als voren, in 't ge-
weer zynde, Γο haaft de brand gebluft is, iïg in goe-
de ordre zullen hebben te begeven naar de zaal van 't
Sradhuys, orn aldaar van hunne Officieren gemonftert
ïeworden, op pœne als voren, de gebrekige aange-
tckcnc, en de boetens iondcr eenige oogluykinge op
hec ipoediglte paratelyk te worden geexecuteert.
X L V 1 I.

Als de brand ontftaac in het Quartier Ν. i. zynde
de Compagnie genaamtTurckyen, fal als dan'tQuar-
tier Ν 7· zynde de Compagnie gcnaamt deHantvoet-
boog, defelve moeten adfiiïeren en in de wapenen ko-
men 5 en 'uice verfa fal de Compagnie Turckyen, te
hulpe komen de Hantvoetboog. Insgelyks als de
brand is in N. 2. zynde de Compagnie genaamt de
Zwarte knechten, zal die gefecondeert worden van N.5.
zynde het Papevaandel, en wederom brand ontflaan-
de in 't Papevaandel, zal van deZwarteknechten, tc
ihulpe worden gekomen. Item, dc brand ontftaande
in de Compagnie N. 3. zynde d'Oranjeftam, fal ge-
fecondeert worden van N. f. of de Compagnie ge-
raamt de Pekdoeken, en zal mede in tyd des bfands,
d'Oranjelbm moeten adiiÜeren aan de Compagnie gc-
naamt de Peckftocken. Eyndelyck in ongeval des
brands, ontftaande in 't Quartier Ν. 4. zyndeideCom-
pagnie 't Fortuyn, zal moeten worden geiccondeert
van N. 8. ofte het Vaandel genaamt de Bloedkuyl,
gelyck meede fubje£t zal weeiêni in tyden des felven
iinods, de Bloedkuyl te adiiileren de Compagnie 't
Fortuyn,

X L V I Γ Γ.

(il) De hranàfpuyteny wagens^ emmers, ladders^
ende alle het vordere gereedlchap van het Quartier,
daar inne de brand is, ende van het naaft aangelegene
Quartier, zullen eerft aangebragt moeten worden, en
ingevalle de brand fig verhefre, ende by de Hoofd-
mannen en Tynmeeilers nodig geacht wierde, fullen
op der felver ordre vervolgens die van de Quartiereni
daar aan worden gehaalt, zulks dat' de blulchgereed-
Jfchappen van de verit afgelegene Quartieren het laatft
werden toegebragt.

(25) Dat mede (onder fpeciaal confent en ordre van de
Heeren, Èurgemeefteren of Kapileyn van '/ ^artier, '
waar inne brand ont ft aan is ^ of van Tynmeefiers y geen ,
brandfpuyten, wagens, zeylen, ladders, en in V generaal,
geene blufchgereedfchappen van V benedeneynde of Quartier
der Stad naar Ί boveneynde, mImogen vervoert worden^
wanneer aldaar brand ontftaan is, en dat van gelyke van
'/ boveneynde niet naar V benedeneynde*
X L 1 X.

De Hoofdmannen enTynmeefters zullen ook goe-
de toeverficht op alles hebben,ten eynde defeOrdon-
nantie ib-iftelyck worde achtervolgt , ende daar op
letten, dat dc huyfingen ofte andere plaatfen daar geen
brand is, niet worden ontdekt, maar dat de daacken
van dien worden nat gehouden, ende met natte zey-
len overtrokken, indien het nood zy, mitsgaders dat
geen huyfingen ofte muuren worden ter needer ge-
rukt, fonder haar bevel, met authorifatie, omme de
huyfingen of plaatfen, in, of omtrent den brand te
openen, de fpuytilangen des nood daar door, ofte
over te doen leydcn, de heyningen te amoveren,en-
de voorts alles te doen, 't geen zy tot leflchingc van
den brand zullen dienftig achten, interdicerende een
yegclyk haar E. E. in 't executeren van der felver be-
velen cenig belet te doen, op arbitrale corrcélie.

Alle ende een yeder zal by nacht of in doncker,als
dan terftond voor zyn huys ofte woninge fetten, ofte
uythangen , een lanteeine met een brandende keers
daar in, latende die Ib lange branden, tot dat de brand
eVer is, op poene van 20 Iluyvers.

LI.

Item, zal niemand anders tot den brand mogen
gaan of loopen, met cenig geweer,op pœne van da-
delyk geapprehendeerc ende aan den lyve geftraft tc
worden, ter difcretie van de Heeren van den Ed. Ge-
rechte, uytgefondert de Hoofdmannen endeTynmee-i
fters, mitsgaders de Officieren van de Borgerye, die
daar door iullen konnen onderkent worden.

L I I.

Gelyk voorts wel fcherpelyk verboden ende gein-
terdiceert word, aan alle vrouwsperfoonen,jong ende
oud, mitsgaders alle jongens onder de if jaren, byden
brand te verfchynen, of hun daar ontrent te laten vin-
den , op de verbeurte van het opperfte kleed.

L I I I.

Die geene die den brand leflchen, zullen den goe-
den luyden die den brand overgekomen is, niet mo-
gen eenig geld afichatten, maar henlieden in alle on-
derdanigheyt reguleren, naar de bevelen van de Hoofd-·
mannen en Tynmeeilers, op arbitrale corredie.

L 1 V.

Dog foo yemand van henlieden in 't leflchen des
brands eenig ongeluk overquame, zal hem daar van
verftoringe gedaan worden, tot tauxatic van den Ge-
rechte.

L V. I

Niemand zal fig onderftaan (24) de Capitaimn^
Tynmeefiers en Officieren te refifieren of injurieren, mgte
ook als dan eenig gekyfof gevecht aan te rechten, op
poene van het dubbelt van de ordinaire boeten, ende
daarenboven nog arbitralyk gccorrigeerc te worden,
ter difcretie als voren.

L V I.

Gelyk ook niemand eenig goed als dan zal mogcü
verbrengen buyten de befettinge van de Borgerye,
onder dekfel van te bewaren, ten zy by kenniife van
de Hoofdmannen ende Tynmeefters, reftituerende'c
zelve binnen 24 uurcn, op pœne van arbitrale corre-
ótie. .

L V I I.

Ende foo yemand fig verftoute eenig goed tc ver*
vreemden of verfteecken, ende dat zulks namaals tot
kennifle quam, die zal gehouden zyn 'c felve als van
ouds viervoudig te reftitueren, ende daarenboven als
publycque dieven aan den lyve geftrafi: wordenj vol·
gens d'Ordonnantie defer Stad.

L V I I I.

Alle de voorfz articulen, als mede de navolgende,
in reguard van den brand in huyfen gearreftccrt^
worden verftaan, plaatste moetengrypen, incascc-
nige brand quame te ontftaan in fchuyten of fcbepcn,
in defer Stads grachten leggende, voor foo veel defel-
ve daar op eenigfints konnen geappliccert worden.

L I X.

Ende alfoo het altyd ende op allen plaatfen, daar
Guarnifoen leyt, onder het Krygsvolk gebruykelyk
is, fig ten tyde van brand, met haar geweer te ver-
voegen , daar zy verfcheyden zyn, foo word insge-
lyks allen borgeren ende inwoonders verboden eenig
foldaat, invoegen voorfz na zyn gedeftineerde plaatle
marcherende, op te houden, den weg tc beletten,
ofte eenigen hinder te doen, op pœne van aan den ly-
ve geftraft tc worden, ter arbitragic van de Heeren
van den Ed. Gerechte.

LX.

Ende op dat de Hoofdmannen ende Tynmeefters j
met raad fouden mogen worden geadfifteert (indien t
nood ware,) ende gebruycken desMagiftraats autho-
riteyt, ook omme te beter te remedieren alle fauten
ende occurrentien, die geduurende den brand, ofoaar
na fouden mogen opkomen, fo zullen de Heerenlîurj
gemeefteren ende Vroed fchap, den Schout, zyn Sul?·
ftituyt, en de Sccretanifen met hare Subftituyten en-

VAN DEN BRAND EN HET BRAND-

-ocr page 627-

deClcrcken, mitsgaders de Deurwaarders, Stads Die-
naars cnde Boden, na dat zy kennilÏc van den brand
hebben, fig ten ecrften na den Stadhuyfc begeven.

L X I.

Soo haaft de brand gelefcht, en het pericul van
weder op te branden, over is, zullen de Hoofdman-
nen ende Tynmeefters, alle de brandtleeren, haakcn,
wagens, zeylen, fpuyten , emmers, &c. door de
houtfchilden, foo als defelve by het 51 articule van
defe Ordonnantie zyn gereguleert, doen brengen op
d'ordinaris plaatfen, mits dat defelve wel en behoor·
lyk worden befchouwt, gcreynigt, gedroogt, gerepa-
reert, ende in (laat gebracht, om de nood voorval-
lende, fonder manquement weder gebruykt te kon-
nen worden, alvorens die weggefct, of gehangen
worden.

L X I Γ.

Item, zullen de Brandfpuytmeefters aànftonts naa
den bratid gehouden zyn op te geeven, door wie, en
met wat fpuyten,·en andere gereedfchappen de pioe-
mien, by het 45 articule geftelt, verdient zyn, zul-
kodede prxtenüenten, binnen acht daagen daar naa
hare verklaringe moeten overleveren, op ρœne van
verileetken te zyn van haare praïtenfienj item, of
eenige fpuyt of ander gereedfchap gemanqüeert heeft,
cnde van alles wat flg wel ofqualyk toegedragen heeft,
rapport te doen ter eeriter vergaderinge van Colonel
cnde Hoplieden, om na voorval en exigentie van faa-
ken op alles te difponeren^ foo als bevonden fal wor-
den te behooren.

L X I I Γ.

Ende op datdc Brandfpuytmeefters, haar Adfiften-
ten ende vordere geaffeâieerdcns, volkomen kenniiTe
mochten hebben, van het werk der brandfpuyten, en
gereedfchappen daar toe behoorende, cnde met delêl-
ve behoorlyk fouden weten om te gaan, foo beveelt
de Vroedfchap dat (25) verfcheyde reyiên des jaars,
onder toefichc cnde diredie van Gecommitteerdens
ende Tynmeefters, tnet een brandfpuyt zal worden
geëxerceert, door de voorfzBrandfpuytmeefters,Ad-
fiftenten, en GeaiFeûeerdens, op het aanfeggen van
de Gecommitteerden, Hoofdmannen ende Tynmee-
fters, daags te voren tc dóen, zullende alle de voorfz
perfonen als dan moeten compareren, ter plaatfe daar
zy zullen worden bcfcheyden, omme de exercitie te
doen, ofte ficn doen, op pœne van voor
Een Brandfpuytmeefter t . 10 . 0

Een Adfiftent 0.15 , ο

Een Geaffefteerden ο . tf , ο

Waar tegen de geaiFe£teerdcfackedrager$, bierdra
gcrs ende houtfchilden, die befcheyden zyn, tydelyk
comparerende 5 ende het werk vlytig doende, voor
haare moeyte, ende verfuym , zullen genieten yedcr
fes ftuy vers.

En zuilen de gene die fig ontrent defe exercitie on-
^''illig gedragen, met hevige woorden uytvaren, of
iets diergelycks plegen, daar zy dit werck eenigfints
mede verhinderen, vervallen zyn van dc beneficien,
die zy van de Stad genieten.

L X ï V.

By aflyvigheyd ofte andere wettige excufen van de
Brandfpuytmeefters, Adfiftenten, en andere GeafFe-
weerdens, zullen by de Heeren Colonel ende Hoplie-
den , wederom andere bequame perfonen in der felver
plaitfen worden gefurrogeert, die daar toe aangeftelt
^ynde , fig den opgeleyden dienft, fonder goede rede-
nen, niet zullen mogen ontrecken, op pœnc als vo-
ren.

L X V.

Wiemand, wie hy ook foude raogcn weefen, xal
^ertnogen eenig van bet voorlz blufchgereedfchap, 't
y leeren, emmers, zeylen, branttonnen, &c. te
fcnco, cnde van haar bewaarplaaticn tc halen, ofte

te doen halen, ende tc gebruyckcn, anders als in ty-
de van brand, op poene van 11 guldens, by den gene
te verbeuren , die delelve gehaait , ofte gebruyckc
heeft, ende ögulden te betalen by den gene die de-
felve aan ymand foude mogen hebben uytceïeent.
L X V 1.

Item, foo ymand bevonden word, eenige leere em-
mers genomen , verftekcn , .vetbragt, ofte niet tc
voorfchyn gebragt te hebben, fal verbeuren 20 gul-
dens, ende daarenboven arbitralyk gecorrigcert wor-
den; ende dieeene van die komen te ontdecken ( fulka
dat den délinquant daar van overtuygc woide) fal toe
ren vereering genieten yguldeu , en zynen naam fal
fecreet blyven.

L X V f Î.

Alle de boetens in dele Ordonnantie geftstueert,
ende daar niet by ftaat , ten wiens behoeve defelve
fullen komen, fullen genoten worden voor de eene
helfre by den aanbrenger, ende de wederhclfte by 'c
Stads kmderhuys. Aldus gedaan ende provifionelyck
gearrefteert by de Ed. Achtb. Heeren Burgemeefte-
ren, cnde Vroedfchap der Siad Utrecht, op den 19
April 1718. Onder ftond: ter ordonnantie van de-
felve, tnde was'geteekent, J.v. B.ierle.

InflruStie vanhetgebruyk der Slavgbrandf^t^un»
in ongeval van brand.

Brand ontftaanzynde, moet de brandfpuyt met zyn
toebehooren , mitsgaders de daar toe geaflïgneerde
brandwagcn, met dc daar aan hargende emmers, ζ
zeylen ende 2leeren, door de perfooncn, daartoe by
het articule vart de Ordonnantie op den brand geai^
feéleert, uyt de bewaarplaatfe gehaait, endeten Ipoe-
digften by den brand gebracht worden , alwaar dc
fpuyt dan bequamelyk geplâàtft zynde, moetaanftonts
delinne watetflaiig, achter defelve uytgebracht wor-
den, foo verre die kan reycken , en net eynde van
dien foo vaften digtals doenlyk is, gebonden worden
aan de pyp van dcbrandwagen,clieten dieneyndeook
diarby gebragt, ende met zyne touwen aan weder-
zyden van de fpuyt vaft gemaakt moet worden, ibo
kort dat de voornoemde linne waterflang op de ftmat
kan blyven leggen, ende door onvoorfigtigverfetïen,
van de fpuyt, of wagen niet geforccert, ofte gcbro·
ken worde.

I I.

Soo haaft de brandwagen invoegen voorfz gcpliatfl;
is, fal defelve aanftonds door de fackedragers , bier-
dragers en hare knechts met hare brandton^ien mee
water gevult, ende continuelyk volgehouden moe*
ten worden, tot dat de brand gelefcht zy, ende haar
gepermitiecrt fal worden op te houden.

Ende op dar dit water dragen tc vaardiger voort
gaan mag, fullen fig op de naafte gelegene werf, daar
men het water bequaamft fcheppen, en boven dragen
kan, een genoegfaam getal van houtfchilden ( niet zyn-
de tot eenige van de blufchgereedfchappen ge.ifîeârecrr,
metfcheppers vervoegen, om de tonnen diegeduurig
by de fackedragers, &c. afgehaalt ende ledig weder
gebracht worden, tc vullen.

® IV.

Ondcrtuflchcn moet aanftonts de fpuytpyp ende
fpuytilang van de fpuyt afgenomen, en naar den brand
toe uytgeleyd worden, door den bequaamftenen naa-
ften weg, *t zydoor 'tvoorfte van het brandende huyl
felve, foo de brand in de achterdeelen is, of door een
van denaaft aanftaandehuyfen, als de brand is tot voor
aandeftraat, en boven het dack uyt brand, enfpohec
leyden van de flang fal moeten gefchiedco door een

boo'

GEREETSCHAP. IL BOEK. XFI. ΊΤΤ,

-ocr page 628-

hoog vcnftcr, of overeen dack, foomoct van daar 't
ophaalt OU w (dat tot dieneyndeby defpuyt is) aan de
naaite lis bydefpuytpyp vaft gebonden, omdefpuyt-
pyp geflagen,endc lborarocntciyk opgehaalt worden.

• En moeten die gene, die de ilangvan defpuyt afvie-
ren, niet meer bot toegeven, als degene die de Hang
uyileggen, of ophalen, na haar trecken, tot dat zy
klaar zynde, roepen ^Gaat ww gang, dan moetenfe de
reft voort teflFens van de fpuyt afnemen , ende op de
ftraat in een ronde bogt uytleggen.

VI.

'Insgelyks, moeten ondertuflchen mede de geafFec-
recrde houtfchilden aan de fpuyt in goede ordre wor-
den geftelt, om te pompen, gietende alvoorens een
weinig water in de buflen op de fuygers.

VII.

Onderst fchieten van het water doorde waterflang,
moet gelet worden, of 't water over al onverhindert
kan door fchieten.

VIII.

Die pompen» moeten foo haaft als zy eenig water
in de ipuyt ontfangen hebben, eerft een korte wyl
roet fachte ilagen pompen , ten eynde foo de fpuyt-
llang niet wel mogte gereed welen ,hetfelve onderwy-
len loude konnen gelchieden, waar toe a a 5 perfoonen
langs deilang moeten gaan, de omflagennahet voor-
eynde doen uytfchieten, ende detoenypende bochten
rond uytleggen , maar alles klaar zynde , moeten fe
niet ophouden te pompen, voor dat de brand geblufcht
iï.

I X.

Achter de hand van de gene, die met de fpuytpyp
het water in denbrand ftuert, moet altyd y mand ttaan
om de flang in een ronde bocht te houden, ten eynde
die, door haar zwaarte neder hangende, geentoeny·
pende bocht kort achter de pyp vcro'orfaakei

De fpuytpyp vierplaatfl moetende worden j moet de
flang, om niet te Hepen, opgehouden ende nagedragen
worden.

X 1.

Als defpuytilangtekort is, foo kanfe verlangt wor-
den met een deel van een andere fpuyt daar aan te Ichroe-
ven, zynde de fchroevenvan de igroote fpu"yicn loo
gemaakt, datfe alle op malkanderen paffen , ende op
defelve wyfe kanfe verkort worden.

X 1 1.

Om aan te fchroeven moeten aan de grooie fpuy-
ten 8 , ende aan de kleyne 6 omüiigen verkeert m de
flang gedraayt worden, om door het fchroeven geen
omflageninde flangiekrygen, entuflchen de fchroe-
ven moet een leere ring zyn, om fewaierdigt tema-
ken. ' '

XII 1.

By vriezent weder, moet foo veel doenlyk de fpuyt
vol water, en in gedurige beweginge gehouden wor-
den , om het bevriefen van de fpuyi en flang voor te
komen.

X I V:

Eenige leckagie in de flang zynde , moet defelve
digt gemaakt worden, met een leere digiblindlap,
(die ten dien eynde in de gereedfchaplack is) in ma-
nieren als hier nevens ftaat aangeweien, leggende dc

woelingen van de
midden (y/)af,raa«
kende aan malkan·
der na de eynde toe,
en dus konnen de ga-
ten , hoe groot die
zyn, ja al waren fe langer dan een vinger , met flyf
aan te trecken , en de flagen digt aan malkander le
leggen, volkomen digt gebonden worden.

X V.

Als de brand geblufcht is, moet men beyde deflan·
gen laten uyiwateren,ende wel gedioogt en gefmeert
zynde, fonder eenigeomdraeyinge heen en weder over
de fpuyt flaan, hangende de bochten ten wederzy-
den ruym een hand lengte van de ftraat, en foo voorts
na bekomen ordre, met al zyn toebehooren, ydcr in
zyn-bewaarplaatfè brengen.

van den brand en het brand-

(1) In de Ordonnantie van 1687 flaat mg^ in den jaare idtf^ geemaneert^

(2) Dit artyk. is aldus geamplieert in denjaare 1718. De Ordonnantie van heeft hier^ oth den brand by
nacht zynde, daar mede te lichten, en in deCatharine kerck een nieuwe brand wagen, waar aah tXvec em-
mers hangen, om de fpuyt aan het gaan te maken,twee zeylen ende twee leeren van tWee en twintig voe-
ten lang, om op de daacken te gebruyken, foo tot het overhalen van de zeykn, ende het leyden derikat
gen, als anders, alles tot gemelte fpuyt fpecialyk geaiFedeert.

(5) De voorfz Ordonnantie van 1687 luyd aldus.

Noordzyde 2 Zeylen. fo
Stadhuys . . 20
Mariae kerck, Noordzyde
Clarenborg . ,20
Banck van Leening 10

Emmers;

Ëmmers.
•

Emmers.'
Emmers.

2 Leeren. 2 Haacken.
2 Leeren. 2 Haacken.
2 Leeren. a Haacken.

100 6 6

(4) Ifi dn voorfz Ordonnantie flaat in defer voegen,
Zuydiyde 2 Zeylen. fo Emmers.
Galerye . . . . 4 Leeren. 4 Haacken.^
Üuytfehen huys 4f Emmers.

Buurkerk ^iuydzyde Emmers.

100 4 4

(f) Oe gem. Ordonnantie beeft hier,

Nicolai kerk , .. 2f Emmefs. % Leeren. 2 Haacken."

Gatharine kerck 1 Zeylen. 2$ Emmers. 2 Leeren. 2 Haackem

Magdalene kerck . . 2f Emmers, t Leeren. 2 Haacken.
Abramdoly kerck . . 25 Emmers.

Stites

100

(t?) ïn de gem. OrdonnantU βaat aïdtis^

-ocr page 629-

Staten kamer

Sc. Jans kerck ζ Zeylen,
Latynfche School
Keyferryck, of Waag

100 8
(7) In de meergem. Ordonnantie ftaat aldus.

2f Emmèrs.
2f Emmers,
if Einmers.
2.f Emmers.

2 Lceren.
2 Leeren.
ζ Leeren.
ζ Leeren.

2 Haacken.
2 Haacken.
ζ Haacken.
ζ Haacken.

ζ Haacken.
2 Haacken.
2 Haacken.

GEREETSCHAF. 11. BOEK. XFI. TIT.

Geerte kerck χ Zeylen 40 Emmers. 2 Leeren.
Reguliers kerk . jo Emmers, ζ Lceren.
Banholomei G.ifthuys 50 Emmers, ζ Leeren.

ico

(8) In de voorfz Ordonnantie βααί.
C ipel van defï Dom 40 Emmers.

Pieters kerck . . 30 Emmers.
Pauls kerck 2 Zeylen 30 Emmers.

2 Leeren.
2 Leeren.
2 Leeren.

2 Haacken.
2 Haacken.
2 Haacken.

lOQ 6 6

(p) Di voorfz. Ordonnantie luyd in defer voegen.

Jacobi kerck 2 Zeylen fo Emmers. 4 Leeren. 4 Haacken.
De Munc . . Zf Emmers.
Bylhouwers kamer 2f Emmers.

Ciicharine-poorc ... 2 Leeren. 2 Haacken.'

100 6 6

(!o) De voorfz. Ordonnantie luyd aldus.

Bigyne kerck 2 Zeylen 30 Emmers. 2 Leeren. 2 Haacken.

Wittevrouwen . 30 Emmers. 2 Leeren. 2 Haacken.

Vleeshuys. . . 40 Emmers. 2 Leeren. 2 Haacken.

100 6 6

(11) 'Τ geen alhier curfyf is y is ih de Ordonnantie van 1718 hygekcmenl

(iz) De Ordonnantie van lóSj heeft, <>0 houtfchildcn.

(15) In de voorfz Ordonnantie ffaat, drie Qyar^ieren.

( 14) yils op num. 11. ·

(if) /ils op num. 11.

(16, 17) 'STgeen in dit artyk. met curfyf geflelt is, is in de Ordonnantie van 1718 ingekomni

(18) De Ordonnantie van \6%η heeft hier alleen, het gemelte gereedfchap eiFeâivelyk aan den brand gebracht^
ende bearbeyd hebben, fonder dat zy aaö anderen haare mede geaiFcâ:eerden daar van yets zullen behoe-
ven mede te deylen.

(19, 20 21) ^Is op num. 16.

{ii) Als op num. 11.

(13) Als op num. 11. Dog heeft de Ordonnantie van 1687 achter't woord toegebracht, defe navolgenie periode,
dewelke in die van 1718 « achtergelaten.

Mei dcfen verrtandenochtans, dat defe ordre geen plaats fal grypcnin regard van de drie flang-brandfpuyten,
mitsgaders de gereedfchappen by het xxiv. artyk. defer Ordonnantie daar roe fpecialyk geaiFeâreert ; wel-
ke aile fonder onderfcheyd van plaatfen, daar den brand mochte voorvallen, ten eeriten zullen moeten
x^'ordcn aangebracht.

(14) Jls op num. ï6.

(15) In de Ordonnantie van lóSy, fes malenJ

urgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trechtjbedugt zynde voor de fware en droe-
vige gevolgen van een brand, foo God Al-
machtig de Stad daar mede mochte befoeken,
by deefe extraordinaris ftrenge en harde aanhoudende
vorit, waar door jegenwoordig meeft alle pompen en
putten vaft , en alle de grachten en wateren tot diep
in de grond zyn bevrooren, en mede contidererende,
dat by defe hevige vorft ingeval van brand, (datGod
verhoede) de fpuyten en 't andere brandgereedfchap
v^n vveynig gebruyk of dienft zouden zyn, hebben
om het voorfz droevige toeval, foo veel mogelyk
voorkomen, goedgevonden, aan alle de goede
borgeren ende ingefetenen deefer Stad, wel ernttelyk
te vermanen en te waarfchouwen, van yeder in hunne
f-imiiien goede toezigt en zorge te dragen, voor de
Waririgc van vuur en licht.

Veibieden vorder wel expreflelyk, alle en eeii yeder
JPcenige meiïie-vaalten, of andere periculeufe plaat·
J^'n binnen deefe Stad, eenige heete aifchc of vuur te
Wen of te ftorten.
Ln vorder ter occafie van den aanftaandc Dankdag,
III. Deel.

over de groote en glorieufe overwinningen van de
voorledene Campagne, ofte vervolgens foo lange de-
fe voril cn beiloote water duurt, cenigc vuurwerken,
hoedanig die genaamt mochten zyn, binnen defe Stad
of Vryheyd aan te fteecken, op poene van arbitrale
correaie, boven de boete by publicatie van den ö No-
vember 1708, die Haar Ed. Achtb. verdaan, dat ία
zyne volle waarde en kragt biyfi: daar tegens geila·
lueert.

Ende ten eyndc, hetgeene voorfz is, te beter wor·
de geobferveert en geexecuteert, foo worden by de-
fen neffens den Heerc Hoofc-Officier en zyn Ed.Sub·
ftituyc geauihorifecrt, de Deurwaarders, Letter die-
naars, en Boden deefer Stad ende van de Gebuurten,
de pooriicrs, mitsgaders de doodgravers van dc refpe-
divekerckcn,alledc fakkedragersen houtfchilden, dc
opfigters van de vuylnis, mitsgaders dc dienaars van
dejuftitie, om de contravenicurs, ook zelfs die mef
brandende lonten of vuurwerken voorfien mogtcn
vhidcn, defa6io te apprehendercn.

En ten eynde niemand hier van onkunde mochte
voorwenden, zal defe worden gepubliccert, gcdrukc

Kkkk m

PUBLICATIE, Ut verhoeding en voorforge tegen den Brandy deni^Januar.MOCCIX^

-ocr page 630-

VAN DEN B-RAND EN HET BRAND·

en geaiïigeert, foo als'r behoort. Aldus^ gepubli-1 den 15 Jan^aif i^o^). In kenniflc van my, K. Vi
cecrt van den Stadhuyfe t'lïtrecht, op ι Harscamp.

Xi7~PüBL1CATIE ten fne voorfz. den 2,1 JanuariΜΌ CcTx,

urgermeefterenen VroedfchapderStad Utrcchc,
vernemende, dat by ecnige borgers en ingefe-
tenen vry rcuckelooslyk werd omgegaan met
haarlieder vuur en lichc, endc veeie fchoor-
fl:eenen,waarinne fterk gcftookt wert,nict behoorlyk
geveegc of gereynigt zyn, waar door 't gevaar van
brand , welkers droevige gevolgen by dcfe ilrenge vorft
f«o feer zyn te apprehenderen, dagelyks is te vreeien,
hebben om daar inne te voorfien goedgevonden ,
aan alle herbergiers, die ordinarilen, coffihuyfen of

biljards houden, alle wyn-en biertappers, en gene-j defelve worden fchoon gehouden
raai alle die gelagen fectcn, te ordonneren hare fchoor- ' ilrooyr.
ileenen binnen 24 uuren op nieuws te doen reynigen i En op dat niemand hier van eenige onkunde mog^
cn vegen, ende voorts aan alle ende een ygelyk te ge- te voorwenden, zal deefe worden gepubliceert, oe-
laften goede tocficht te nemen, dat niet onbehoorlyk drukt ende geaffigeert, foo als 't behoort en
ten haren huyfen warJe geftookt, op pœne dat inge- - de aan alle de reipedive Schouten van de' gebuurd
valledoor haarlieder verfuym of onachtfaamheyd brand ten worden toegdbnden, om aan haare gebuuren te
wert veroorfaakt, de fchade daar van aan haarlieder communiceeren. Aldus gepubliceert van den Stad·
perfoonende goederen zal worden verhaalt, ook t)p huyfe t'ütrecht, {more folito^) op den zi January
poene van arbitraire corredie voor de onvermoo· 170p. In kenniiTe van my, E. v. Harscamp.
gende. ^

X ü. A M PLI A Τ1Ε ö/? ^fi X L VI. arîicul van de Ordonnantie op de^rand, den 7 May MOCCXF

Ende ten eynde deefe Haar Ed. Agtb. goede inten-
tie na behooren mag worden achtervolgt, foo wor-
den bydcefen, benevens den Heere Hoofd-Officier en
zyn Ed.Subftituyt geauthorifeert, de Heeien Hoofd-
mannen van de borgerye endcTynmeefters, benevens
de Schouten van de gebuurten, om alle herbergen,
ordinarifen, coffihuyfen, ende alle huyfen,daar gela-
gen gefet werden, le vifiteren, ende alwaar gevaar be-
vinden , bchoorlyke ordre te ftellen j ook mede op

I het behoorlyk byten voor de brandtrappen, ende dat
' ^ - - - - - ^^ ^^^^

trecht, door verfcheydeklagten, ook begin-
felen van brand reeds ontdaan , en dewelcke
van zware gevolgen hadde konnen zyn, be-
vindende de groote agteloosheyd ontrent het vuur,
foo met tabacq rooken, als anders van koetiiers, en
knegis in de italien by 't hooy, ook van fackedraa-
gers, en andere Stads bedienden , als mede van ver-
fcheyde ambagtslieden by haarlieden werk, gelyk me-
de nog in ervaaring komende, dat veeltyds de facke-
diaagers, en turftonftersi de goede ingefetenen boven
haarlieden gefet te loon feer indifcrerelyk, dranck,of
yets diergeiyks afeyflchen, en vorderen, hebben om-
me daar jegens te voorfien, en de voorfz abuy (en te wee-
tot voorkoming van ongelucken van brand, ook

ren,

ten dienile van de goede borgerye, goedgevonden by
ampliatie van de Ordonnantie op het ftuck van den
Brand, artic.xv.cnxvi,by welcke articulenHaar Ed.
Agtb. ais nog perfiiteren by defen , te arrefteeren, en
volders op nieuws te flatueren,~als volgt.

Ampliatie op 'i xv en xvi artic. op de
Ordonnantie van den brand,

--- r··. -

Op Ί XV ArtikuL

i)ht mede geene koetfiers , knegts, of andere be-
diendens, in eenige ftallen, hoyfolders, ofte in Iioy
^'erkende, ^eduurende haarcn dienft, ca voor Kerc-
fteelen der meubilen als anders ; en zullen na het bluf-
fen van den brand haar in goede ordre moeten bege-
ven naar de zaal van het Stadhuys, om aldaar door
haare Officieren gemonftert en de abfenten aangete-
kent ic worden, pp pœne als by 'c xlvi. articul van
de Ordonnantie op den Brand ftaat geexpreflèerr.

orgermeelleren en Vroeulch ipder Stad Utrecht
hier op ingenomen hebüeude het advys van
Colonel en Hoofdminnen, hebben tot eluci-
datie van 't xLvi. articul van de Ordonnantie
op den Brand, en om alle confufie en deiordres by
diergelyke droevige voorvallen re weeren, goetlge-
vonden te ordonneren en ftatueren, als Haar E. Agtb.
doen by defen.

Dat dc Officieren cn borger Compagnie in 't.Quar·
tier daar den brand oniftaat, except de naafte gebuu-
ren aan't huys daar den brand is, gehouden zullen
zyn, aanftonds by den brand tekomen met haar zyd-
gcweer op 't feyn in de Ordonnantie vermeld , fo tot
confervatie van de goede ordre, het beletten van het

Xill. NADERE Jfmpliatie en renovatie van het xv, en xvi, artyk der meergem. Ordonnantie

den 15 Sepiemb. AIOCCXXilL
orgermecfteren en Vroedfchap der S tad U-jken, tabak fullen vermogen tc rooken, op poene van

Op dat niemand hier vap onkundig zy, zal deeiè
worden gedrukt, gepubliceert cn geaffigeert daar 'c
behoort j mitsgaders de gedrukte exemplaren deefes
aan de refpedive Officieren van de agt borger Com-
pagnien worden toegefonden. Aldus gerefolveert in
de Vroedfchap den 19 April, en van den Stadhuyfc
der Stad Utrecht more .joUto^ gepubliceert den 7 May
171J· In kennifle van my. E. van Harscamp.

by dc kop gevat, en na bevind van faaken arbitralyk
te worden geftrajfr.

Gelyk ook geene fackedragers, kraankinderen, en
houtlchilden, nog eenige andere Stads bedienden, op
fchepen , nog fchuyten 6cc geduerende haar werck
fullen vermogen tabak te rooken, op pccnc van caiTatic.

^ O/· '/ XVI. ArtikuL·

Als roede timmerlieden , metfelaars \ opperlieden
&c., word vciboden tabak tc rooken, fonder fpeciael
conlent der geene in wiens dienft zy zyn, op deboe-
te van fes gulden, en arbitrale correótie na bevinding
van iaaken.

Word nog by defe wel fcherpelyk verboden alle
fackedraagersenturftonfters, by'tdragen, ofopdoen
van turf, van de borgers, ofte ingefetenen, eenigen
drank af te eyflchen en te vorderen, veel min defelve
dien aangaande te injurieeren, maar te vreede zynmcc
't geene haarlieden goed wiiliglyk word ter handen ge*
ileld, pp poene van caiTatie, boven arbitrale correiiic,
na bevinding van faaken.

Endc op dat niemand hier van mogte onkundig
zyn, fal deie worden gedrukt, gepubliceert, en geai-
figecrt, daarjcndefoo het behoort. Aldus bydc Vroed-
fchap op den 13 September 172,3, gearrelleerd,
( more Jolito) van den Stadhuyfe op den if dito gepu'
i^lieeert. In kenniiTe van my, E. v. Harscamp.

-ocr page 631-

CEREETSCHAP. IL BOEK. ITl Tlf.

XlV. ordonnantie tegen het uytgieten van heeten afch op de firaten . denxi Oecemkr

MD Cl

en kan hier 'voor af laten gaan , het PIacaat tegen het fmyten van vuyligheyd op de kerkhoven^ (^c. denzzDc"
cimh. 15PI. Sht btneden den xis. Tyt. i Deel. en hier by dom het χ 111. artyk. van de Ordonnantie óp den
Brand ταη den 8 Decemb. ι66γ^ en het iii van die van den iö May 1687. en ï^ April 1718, hier VQorge^
bracht op Νum. ν i, en i x.

6tf

'ynHeeren die Stadhouder, Schout, Bur-
gemeeUeren ende Schepenen defcr Stad,
bevelen by deefen wel icherpelyck, allen
ende eenen jegelycken burgers ende onder-
laten dcfer Stad, neerflelyken te onderhouden ende te
nchcervolgen de Ordonnantie, gemaakt ende gtpu-
bliceert den 15 Novembris ifP3. , oock daar na
fchoon te maaken, ende fchoon te houden alle ftraa-
ten, geuten ende andere publicque piaatfen , fonder
aldaar eenige afch, puyn, vuyligheyc ende diergely·
Ice te ftorten, oftebrengen , en daarfulcks foude mo-
gen leggen, het felve jegens het aanftaande Hoogtyd
van kermiile weg te brengen , ook egeen verkens
langes de ftraaten te laten loepen, of yetwes te doen
contrarie de voorfz Ordonnantie, op pœne als in dc-

felve : ende wort fonderlinge fpecialyk by deeieftvcr-
booden , egeeneglocyende, ofte heeten aiTcheuytten
huyfe te brengen ende eldeis te ftorten, waar hét οοίς
foude mogen wefen, voor en al eer defelve ailchc in
huyle uytgegaan, of vei keur, of anderfints mtr wa-
ter uytgegoten fal zyn, op pœne van drie gulden {jy
yder te verbeuren , ende ook de fchade , die ymami
daar door foude mogen komen te Jyden , te fullcri
moeten opleggen ende vergelden 5 ten waare her ibo-
dane waren, die de macht niet en hadden, die men
in fulcken gevalle daar over arbitraalyk fal coriigcc-
ren, tot dilcretiç van den Gercgte j ende fullen de ou·»
ders voor haare kinderen, ende die booden houden,
voor haare booden inftaan ende voldoen , daar naar
hem een yder mag reguleeren.

XV^. PL AC AAT , ten fine voorfz, den 1 Februar. MOCLFUL

e Vroetfchap der Stâd Utrecht , berigt wor-
dende, dar,fondcrlingdesavonts en des mor-
gens, hier ende daar vuur ende heeten afch
wort geftort , daar van by deefe ftrenge
vorft merckelyk pericul van brand ftaat te vreefen,
inierdiceerten verbied wel fcherpelyk by deeien allen
ende een jegelyk, eenige heeten afch, daar inne het
minfte vuur wort bevonden, op de publicque piaat-
fen, bruggen, ftratcn , werven, ofte elders binnen
deefe Stad , ofte Vryheyt van dien, t' eeniger tyd te
gieten, ofte neder te leggen, op pœne van 2f gulden
boven arbitraile coircitie, by yder contraventeur te
verbeuren, ten behoeve van den OfHcier ende bekeur-
der, half en half, fullende de ouders voor haarekin·
deren , ende de meefters ende vrouwen voor haare
dienftbooden voor de pecunieele boeten hebben te re-
fpondcerenj ende worden rot Bekeurme^fters vànhcç
geene voorlz , nevens den Heer Officier ende zynen
Subftituyt geauthorifeert de rpfpeâ:ive burger-en fol-
daten wacht, de letterdienaars, boden deefer Stad ça
van de Buurten, opfigters op de bcedelarye endevuyl-
nis, kleppers, mitsgaders al c Stads perfoonen, enda
voorts die in Stads eed , ofte dienit zyn, ordonnee-
rende daar benevens , de refpedive Schouten van do
Buurten, debyten voor de brandtrappen des morgens
ende des avonts tydelyk te doen ophouden, op pcçnQ
als in de Ordonnantie, met authoriCaiie op de pcrlboi
nen voornoemt^ om defelve daarovçr mçde iç bebop·
ten.

XVL PUBLICATIE, ten iïne voorfchreve, den x^Januar. MDCLXXXIF; 6 January

MDCLXXXF; en 17 Vecemb.MDCXCI,

orgemecfterenen Vroedfchap der Stad Utrecht, van driegulden} fullende de ouders voor de kinderen,
verbieden wel expreflelyk by delen, allen en ende heeren en vrouwen voor haar dienftboden mpç·
een ygelyk, eenige heeteafTche, ofvuuropftra- ten inftaan,
ten, ofte grachten uyt te ftorten , op pœne

' y

SESTIENDE TYTEL.

TWEEDE DEEL.

Tegen het werpen van KlackebuiTcn, Slangetiens, aanftee-
ken van Vuurpylen, en diergelyken.

Mm voege hy dit Deel het Kv 111. artyk. van de Ordonnantie op den Brand , van dm 16 May 1687, en\^ April
1718. Siet het voorgaande Deel. Num. i x.

^· PUBLICATIE tegen het Jchenden van brandende fecktonnen » en werpen van KlackebftJTen,

den ^Septemb, MOCXLIK

Ifoo men voor defen, by gelegentheyd van het ken na hun necmen , en brandende ftukken bouts
triumpheeren , en bewyfen van vreugdetee- over ftraat, en ontrent de huyfen werpen, waar uyc
' ■ ' ' ligtelyk brand kan koomen te ontftaan, gelyk ook

kenen over viÓorien ende anders , meerma-
^ len bevonden heeft, dat moedwillige perfoo-

door de Stad loopende , aan de brandende peck

met het aanfteecken en werpen van klackebufïèn. Sa
is *t, dat myn Heeren Borgemeefteren en Vroedfchap·

^nen fchudden, hoepen, ftaken, cn andere ftuk'^e, alle het felve verbieden by defen, in het toe-
iri.DeeJ. ^ Kkkk % ko&é

-ocr page 632-

618

III,—_

^mm

ΥΛΝ den brand en het brand.

Ie corrcâlie.

ii.

koomende in diergelykegelegentheeden meer tc doen,
op de veibcurtevan hetbfjperile kleed,'en op arbi'ui-

PUBLlCA ilE tegem het optrekken van de jongmsi metroers, Jeutelbuj[fen, &c. denyju"
ly^MDCXLl^L " ' '
e Vroetfchap bevindende, dat diverfe jongens, gefondert, hun te vcrftoiuen van nu voortaan met ce-
ende kinderen,hun verilouten met tromme- nige trommen, roers, piftolen, loopen flcutelbus-
Jen, roers,piitolen ,loopcn, fleutclbuiTchen Ten &c., by malkandertn le komen, ende daar nude

J · Jf_____ï-_l__· J____ .J Î «.Λ ·>^^fV1-Λ ΐνΊ-ιί/ϊΓ^»^ r\¥tf^ C tp rrprk'pn . ο

re fchieten, ofte op te trecken, op de verbeurte van
defelve, mitsgaders haar opperfte kleet ende. fes gul-
den daar boven 5 ende fullen de ouders voor haarekin.

ende diergelyke door de Sta'd'te trecken,
en die onvoorfigtelyk af te ichieten , ook groote in-
folentie daar mede te bedryven', daar door al eenige

loicniic uaar meuc ic ucuiyvcii , uaai υυυι an-vm^u ".ι»· —----------—

' oneeluckcn zyn gefchiet, ende nog meer gcfchapen deren moeten refpondeeren» laitcnde den Officierdee-
'zyn te gefchieden, indien daar ihne niet promptelyk fer Stad , deefe onfe Publicatie tegers de ovcrtreeders
wort voorfien, interdiceert hier mede allen ende ee- 'liridelyk te executeeren ende doen executeeren.
nen jegelyk der felver, jonk ende oud , niemand uvt- ■ _ '

iii.^UBLlCATiE tegen het aanftetken van imurpylenen andere vuurwerkenden 22 o^y

MDCLXFL

c Vroedfchap der Stad Utrecht, bevindende
' nu en dan brand ontlftaan te zyn, tot.merc-
kclyke fwarigheyd en gevolge voor de gc-
meénte', heeft goedgevonden, allen en een
ygelyck te wanrfcboiiwen, Itnftelykte achtervolgen
de cirdonnantié dnhnx op den Brand gcëmaneert, al-
foo men defeU'e in allen deelen fonder eenige conni-

ivT

PUBLICATIE tegen het aanfieecken van vunrpjlen, klackebidjfen , Jlangetiens', en andere
'vmrwercken den OMerMOCLXXlFi geremveert den ^ OMer
MOlLXXXF.

en diergelycke, aan te fteken, binnen defe StadenJc
Vryheyd van dien , op pœije van fes gulden teiicen
reyfe te verbeuren , ten behoeven van den Qfficipr
ende aanbrenger half en half, fullcnde de ouders.voor
haare kinderen'moÊleninilaan.

orgemeefters en Regeerders der »Stad U-
trccht, in ervaring komende, de ongeluk-
ken en pe'riculen.daar door ontilaan, ende
tot voorkooming 'van meerdere , interdi-
ceert en verbied by delen wel fcherpelyk, eenige vuur-
wercken, als vpurpylcrt,:klackebufi(sn , flangen,(2)
(t) Dé voofige Publicatie beeft, de Vroedichap. i

(2) Het liüOord, Duveltiens, te vinden in de Publicatie van TÖ74, ^^ uyt^elaten.

pygLiQ^I^I^,- ^oorfzgëamplieer; den léjanttar. MOfiLXXnÏÏ.

urgei raeeiteren ende Vroedfchap decier Stad, fen, ilangen ende diergelyke aan te fteecken, binnén

deefe Stad endede Vryheyd van dien , op gelykepœ-
ne als vooren, te appliceeren^de eene helfte ten,prp-
fyte van den Officier j die de executie doen fal, ende
de ander helfte ten behoeve^van dengeene, diedebe-
boecinge getiaan fd hebben > ^ende op dat hét geeiie

in ervaringe komende dat de jonge jeugtfig
felfs verloopt in verfcheyde ongeregehheden,
ende dewyle ten hoogiteri daar aan gelegen is
voor het gemeen, dat daar.inne wortvoorfien, heb-
ben hoognodiggeacht,hier mede te houden voor ge-
renoveert , haare Placaten tegens het ontheyligen voorfz te beter geobferveert eride geëxecuteert'mag
van des Heeren Heyli^ien Naam en dag, mitsgaders , werden, foo worden by deefen , neiïens den Heer
in het byfonder wel fcherpelyk tc verbieden, het fpe- .Officier endeïynen Subftituyt, geauthorifeert de ke-
len rnet geld, op hoedanige wyfehet zy, op deftraa- 'terdicnaars ende boden van deefe Stad , ende vandc
ten ende andere publicque pliiitfen niet" alleen op| Buurten, mitisgaders de doodgravers ende andere op

figters der refpeftive kercken, om de contravcnteurf
te beboeten -, ende fal de boete van de kinderen aan der
felver ouders , of voogden worden verhaalt, fullendc
de bcbocters op haaren eed geloof hebben.

Sondag, maar ook op werckdagen, op de verbeurte
van den hoed en twaalf gulden.

Verbiedende mede by deefen , tot voorkominge
van meerder ongelucken,defelvejeugtendea]len ande-
ren eenige vuurwerken, alie vuurpeylen, klackehus-

νιΓ

PUBLICATIE op het voorjz fubje^i, den ιβ Maart MDCLXXXFI; gecorrigeert den 16
- ' Maart MDCLXXXJX; en i Décemb. OiiDCXC, ' ,

urgermeeileren ende Vroctfchap defer Stad, (i) de onvermogenden, op pœne van by de kop gevat,
inbcfverende haare voorgaande Publicatie van den ende arbirralyk gecorrigea t te worden. Ende opà^
1 <5/Ϊί/^ΛΓ/1089, hebben tot voorkominge van het geene voorfz te beter worde geobferveert ende"

foo worden by deefen, neffens den

geéxecuteerc,
Heer Officier, ende fynen Siibftituyt, gcauthorirpert
de Letierdienaars ende Boden défer Stad, endevande
guur ten, 'mitsgaders de Doodgravers (4) ende andere
Opjigters yan^e reipediye 'Kerken , als mede alle dc
fackedragers'/ende houtfchilden, (5) mitsg&àm all^
kleppers^ ifi^â^refpeUîve ^iariieren , om me de contra·
venteurs te béboeceri, eiide lal de bocfe der kindereit
aan der felver ouders, ofte vôogderi worden verhaalt,
lullende rie hp.höeters^o haarefi eed eeloof hebben.

vanden

lullende de beboerers^p haaren eed geloo

In die νβη ί öSp fiaat

V Γ - alle ongclucken, goet gevoriden ende veritaan,
wel fcherpelyk re Verbieden, als haar Ed. Achtbaare
verbieden by deefen , alle ende een jegelyk voortaan
eenige vuul-werGken, alfe vijurpeylenkjackcbuflcn,
fl;ingen ende diergelyke binnen deefe Stad, ofte de (2)
VooiÖeeden van dien aan te fteecken, op pœne van
vyf en twintig gulden by yder contraventéurt^'èlfcens
re verbeuren, (f) d'eene helften-ten behoeve van den Hier
Officier, ende d'ander helfte 'ten behoeve vkn den geehe, die
de beboetmge-gedaan falhebbéni 'tnéQicn reguarde van

(i) Het gm alhier it^Jyf is^ isin% Psiblichim van löSg, eh i^^olngekomn,

ventie fal executeeren , en daar beneiFens wel fcher-
pelyk te interdicceren , gelyk geinterdiceert word by
delen, eenige vuurwerken en byionderlyk vuurpeylcn
aan te fteecken, ofte op te fchieten, bydag oi nagr,
op pœne van vyf en twintig gulden', ten behoeven
van den Officier en aanbrenger half en half.

-ocr page 633-

G E.R Ε Ε τ s C Η Α Ρ. II BOEK. Χή Γ/Γ.

ϊβ Maart 1685.

{ι) De Publicatie 'van iö8ö heeft^ Vryheyd,

De woorden met curjyf gedruckt^ zyn in de Publicatie van i6Sp ingekomen.

(4) Deje womden met curjyf gedruckt, worden in de Publicatie van 1089 niet ievondejt,
(|-) Ah ϋ^ r.um.T^, ^

VIL·

PLACAAT op het voorfz fubjeB, ^en ^ Septemb. MOCXCV; geamplieerî den iSeptemb^
MDCXCVl; 11 May MDCXCFII; 13 SeptembMDCXCFIl; 3 OM.MOCCU^

orgcrmeeiteren cnde Vroedfchap der Stad U-

teert, Γ00 werden by defen nevens den Heere Hoofr-
Officier, cndefyn Subftituyr, geaurorifecrt de Letter-
dienders, ende Boden deler Stad ende van de Buurten,
(4) de Poortiers , mitsgaders de Doodgravers van de
refpedive kercken, alle de Sackedragers ende Hout-
fchilden, als méde alle dc Kleppers inde refpeélivc
Quartieren , (5) d'Opftglers van de vuylnis, mitsgaders
de Dienaars van Juflitie^ om de contraventeurs té be-
boeten, ende fal de boete der kinderen aan der feiver
ouders , of voogden werden verhaalt, fullende debe··
böetèrs op haren eed geloof hebben. (6) Ordonne'
rende alle Schouten van de refpeütve Buurten , Joo in di
Stad als Foor β eden ^ aanfionds hare Gebuurten te doen con^
voceren ^ ende de bovenfiaande Publicatie voor te le/en»
Aldus gepubliceerc van den Stadhuyfe t'Utrecht,op

trccht, inhœrcrende haar voorgaande Publica-
tien, (i),hebben tot voorkorninge van alleon-
gelucken, goetgevonden cnde verftaan , wel
fcherpelyk te verbieden , als baar Ed. Achtb. vei bie-
den by delen , alle cnde een ygelyk eenige vuurvsrerc·
ken, alfe vuurpylen, klackebuflèn, flangen, (z) hand
fifiolen cnde diergelyke, binnen defe Stad endc Voor-
iteden van dien aan te ftekcn, oppœnevanifgulden

by yder contraventeur t'clkens te verbeuren, de eenc
hclfte ten behouve van den Heer Officier, endé d'an·
dere helftc ten behoeve (?) van de geene, die de be-
boetingc fal gedaan hebben ; endc tenreguarde vandc
onvermogcnden, oppœnevan by de kop gevat cnarbi-
tralyk gecorrigcert te worden : ende op dat het gee-
ne voorlz te beter werde geobferveert cnde geexecu- den 3 Ödob. 1702.

(i) In de Publicatie van den i Sept, i6$6 ftaat^ publicatie van den i Decemb. i6(jo,

(2,) Dit woord is inde Publicatie van lópö bygekomctt,

(j) In de Publicatien van 1695,«·« I6p6 β^Λί^ aanbrenger.

(4, en 6) Het geen alhier curfyf is ^ is'in Publicatie van 16^6 ingekomen;

Vlll. PLACAAT op het voorfzfuhjeB ; entegen die geene die muurwerken fonder confent vir-
koopen; en die met flambemitjens langs de flraat flingeren ^ den i6 Novemb. MDCCFI;
gerenoveert den 6 Novemb, MDCCniT; 8 OM. MOCCIX; 12 Novemb. MDCCIXk
iDecemb.MOCCX; geamplieert den 14, Decemb. MDCCXII; gerenoveert den ς No-
vember MDCCXFIly en -jjanuary MDCCXXllI.

Men kan hier ook by voegen de Publicatie tot verhoeding van den hrand^ den i^Januar, 170p. Siei het voorgaan-
de Deel. Num.x.

Burgermecfteren en Vroedfchap der Stad U-
trecht,(i) in crvaringe.gekomen zynde , dar,
niet tegenftaande verfchcyde Publicatien hier
tegen s gedaan, de jongens en andere baldadige
mcfïfchen egter des avonts langs de ftraten wederom
werpen, ilangetjes, of voetzoekers, klakkebuflen, en
diergelyke vuurwerken, {i) ook des avonts langs flraat
hopen met kleyne flambeautjes^ defelve gins en wederflin-
geren en daar mede werpen^ luiks daar άοοχ reeds peer-
én zyn verfchrikt, en koetfen zyn op hol geraakt^ ook
ecnfigeluydendoorde voorfz vuurwerkjcns fyn befcha-
<iigt, en by continuatie meer ongelukken van brand,
(3) hollen van wagens en koetfen ^ cn diergelyke ftaan-
te vrefen, hebben, om het zelve te verhoeden , goet:
gevonden en verftaan wel fcherpelyk te verbieden,
-gelyck Haar Edele Agtbare verbieden by defcn, al-
le endc ygelyck eenige flangetjes , voetzoeckers,
klakkebulTen , en diergelycke, binnen defc Stad eh
Voorlieden vanl^ien (4) aan te ftcken , of te .wer-
pen, (5) ook veorts met kleyne flambeautjes dus onbefon

pcene van vyf cn twintig ^Iden , byyder contraven-
ïeur t'elkens te verbeuren, d'eene helftc ten behoe-
ven van den Heer Officier, en d'ander helft ten be-
hoeven van den gceiten, die dè beboetinge gedaan zal
hebben; en ten reguarde van de onvermogende, op
poene van by de kop gevat en arbitralyk gecorrigeci-t
te worden. En op dat het geene voorfz te beter mag
borden geweerd, verbieden Haar Ed. Achtb. by de-
fen alle en een ygelyk ,de voorfz ilangetjes, óf voèt-
zoekers, {6). klakkebujfen, en kleyne flambeautjes ie

verkopen, of op de koop te maken , anders als met
pcrmiffie en kenftiÎTe van Haar Ed. Achtb. , op poe-
ne van hónderd gulden daar over te verbeuren. ( 7 )
En de^yl Haar Éd. Achtb. is voorgekomen, dat lelfs
eenige menfchen , of jongens, de quaadaardigheyd heb-
ben gehad van de voorfz voetzoekers ^ of ilangetjes
te maken j verkoopen, of aan te ftcken, met haakjes
voorfieb, om dezelve aan de goede lieden hare klee-
deren als anderfints te doen hegfen, cn alzoö te be-
fchadigcn i zullen die geene die bevonden worden
zulcx gedaan re hebben, boven de voorfz geltboctc de
faöloy zonder cönnivëntie worden by de kop gevat en
arbitralyk gcftraft na bevifld van zaken. En ten eyn-
de het geene voorfz is, te beter worde geobferveert en
gecxecuteert, foo worden by defen nevens den Heer
Hooft-Offidcf cn fyn Ed.Subftituyt geauthorifeert de
Deurwaarders , Lcttcrdienaars en Boden defer Stad
ende van de Gebuertende Poortiers, midsgaders de
Doodgravers van de rclpeélive Kercken, (8) de Klep-
pers en Nootwakers ^ alle de Zakkedragcis ende dc

dersde Dienaars van de Juftitie, omdecontraventeurs
te beboeten 5 endc fullen dc boeten der kinderen aan
der felvcr ouders, ofte voogden worden verhaak, cn-
de de bcboetcrs op haren eed geloof hebben.

(9) Ten cyndeniemand hiervan moge voorwenden
onkundig te fyn, fal defe worden gcdruckt, gcpubli-
cecrt en geaffigeert daar 't behoord. Aldus gepubli-
ceerc van den Stadhuyfe t* Utrecht, ( m§refoUto) op
den i4Decctfjb. 1712, en f Novemb. 1717. In kcnuis-
ie van my, Ε V. Harskamp.

r ï Vjy υανί H ΊΙΚ* liiejjtn jm/ufcttittjui um Vfêi/Çjuii' ^ ^ί,ι J J. » i/v»· w/wivn J , aiiv- ww α btJUt. uc

ne langs flraat te lopen^ enongeregeltheden te bedrfven^ op Houtfchildfeh , dc Opfigters van de vuylnis, mitsga-

0) Het begin van de Publicatien van den ix Novemb. Î70P, eH i Decentb. ijio lujd aldus.
^orgemeelters en Vroedfchap der Stad Utrecht voorgekoomen zynde , dc klachten over ongelukken dont,
het werpen van flangcties, ot voetfoekers, klackcbuflcn cn diergelyke vuurwerken vcroorfaakt, cn waar
i^oor by continuatie ècc. ^ - . -,

h H(t geen alhier (Hr(yfis ^isinUPlücaat van ijii ingekoomn^ dogindat vanlanüar, wider üytgeï^tcn,

Kkkk } 14) Dc

-ocr page 634-

chout, Borgerme^ilerco, en die van aen Ge.
regte.der Stad Utrecht, door klagten aan haar
gebragt, inervaaringe zynde gekomen,dat niet
tegenitaande voorgaande en dikmaals gereite-
reerde Publicatien, en verboden defcn aangaande ge-
..daan, onlangs veele baldadige jongens des avonds iig
, verltouten,o»et brandende flambauwtjens langs de ftra·
ten te loopen , daar mede teflingeren, en doordefclve
.onder de paarden, als ook op de daacken te werpen,
groot gevaar van hollen en brand te veroorfaaken ·, in
foo verre, dat deefer Stads brand-gereedlchap al tot
is gebragt, en by vervolg meerder gevaar te
'dugten itaat,loo niet met ernft d ar tegen werde voor-
iïen, hebben ingevolge van de ipeviale authoniatie van
de E. Achtb. Hteren Bor'germecfteren en Vroedfchap-
pe deler Stad, van den go Augufli iaatlllede by dcc-
Ïen nogmaals naderden wel fchcrpclyk goedgevonden
te verbieden, gelyk verbooden werd mitsaeien, aan
alien endc een ygeiyk, van voortaan met eenige flam-
bauwtjens, toonsjens ofeenigc andere brandende ftof-
fe binnen deiè Stad en Vooriteden van dien, langs de
Uraat te gauri'^ re loöpcn, daar mede tc iïmgeren, te
Verpen, of eenige ongeregcltheyd te bedryven , nog-
te ook ecnige ilangetjens , voetioeckers, klackebul-
icn,ofdierge!vcke vuurwerckenaan te Itecken, ofte te
werpen, ook met pillooltjens te ichietcn, of ander
fchietgeweer te loiten, op pœne van 25 gulden by j
yeder contraventcur, en over elckc coniraventie te
verbeuren , de eene belfte ten behoeve van den Heer
Hooft· Officier defer Stad cnde de wedcrhelfte ten be-
hoeve van den geene, die den aanbreng ofte de beboe-
tinge zal hebben gedaan.

Èii ten reguarde van onvermogende, op pœne van
by de kop gevat, op den huyfe van Hafenberg ge-
fteld, en vervolgens fonder verfchoninge aan den ly-
ve geftraft te worden : gelyk mede boven dc vooriz
pecunieele boete arbitralyk aan den lyve geftraft zul-
len worden, dewelcke aan de voornoemde flange-
tjens, voetibeckert of andere vuurwcrcken eenige
haackjens als anders gebragt, ofte met defclve die
vuurwerckcn aangcftoocken of geworpen zullen heb^
ben, zullende de ouderen, ten opfigte van de pecu-
nieele boete, voor haare kinderen,en de voogden voor
haare pupillen moeten inftaan en betalen.

En ten eyndc 't geene vooriz is te beter werde ge-
weert, verbieden Haar Ei. Agtb. by defen mede aan
allen ende cenyegelyk, de vooriz flambauwijehs of
tooi tsjens, ofte ook eenige van de voorfz vuurwerckcn
te maakcn of te verkoopen, op poene van ico gulden
t'clckens cnde len behoeve als voorfz te verbeuren,
boven fufpenfic van haarlieder bcdieninge, fo zy eeni-
ge mogten hebben, ter difcretie van den Geregte.

Ende op dat de contraventeurs te beeter ontdeckt
ende geftraft mogen werden, fo worden by defen, ne-
vens den Heer Hoofd-Officier en deiTelfs Subfliiuyc
ook gelaft cn geauthorifeert ,de Deurwaarders, Let-
terdienaars ende Boden deefer Stad, de Schouten
BodensderrefpeótiveGebuurten, de pooriiers, dood-
gravers, iloelefetters, kleppers, noodwakersalle de
iackedragers en houtlchilden, de opfigters der ftraa-
ten, de dienaars van dejuftitie, cn generalyk alle de
geene die ui eenige klcyne bcdieninge defcr Stad ge-
Iteld zyn om op de contraventien deefer naukeurig
agt te gcevcn, en de overtreders te beboeten en aan te
brengen, en fal aan defelve op haarlieder eed geloof wer-
den gegeven. Ordonnerende daar benevens aan de
Schouten der refpeétivc Gebuurten binnen defe Stad
en Vryheden van dien, dat na het óhtfangen van defe
Publicatie, aanitonts haare gebuuren doch cohvocee-
rcn, en defe aan haarlieden voorlefen en bekent ma-
ken j ten welken eyndc een gedruckt exemplaar aan
haarlieden ter hande fal werden gefteld.

Endc op dat niemand ignorantie moge prjetendce-
ren, fal defe gcpublicccrt en geaffigeert werden na
bchoorcn. In kenniiTe van my , Ant. de Ruever.
Aldus gepubliceerd van den Stadhuyfe binnen Utrecht,
(mre Jolito) met behoorlyke aiîîftentic op den if Sep.
iemberi7X3. by my onderfz. Deurwaarder vandca
Heer Hooit-Officier, J. v. Grocnendaal.

van dèn brand én het brand-

4) Oe Puhlïcatien van den iz Novcmh, 1709 en ι Decemb. 1710 hebben hier mg^ '/ geen daar na is uytgelaîe»
en wc] fpecialyk op den algemeenen Dankdag, over de gelukkige fucccflcn van de wapenen van den Slaat'
en haare Hooge Geallieerden, geduurende defe Campagne, dewelke gcviei t zal worden , dcc. '

(f) y/// o/> num. z. ,

(6) Als op num 2.

(7) Het Placaat van den 8 OSloh, 1709 heeft hisr nog, of by dc kop gevat, en arbitralyk gecorrigcert te wor-
den , welke periode naderhand uytgelaten is. '

(8 Als op num. z.

(p) Als op num. ï. - ,

NADER Flacaat het voorfz fubjea, den 15 Septemb, M Ό CC ΧΧΠΊ. ^

S Ε S Τ I Ε Ν D Ε Τ Υ Τ Ε L.

DERDE DEEL.

Nopens het oncierhouden van dé Brandtrappen/

ύί Lefermege hierhy^ Ίgeen aangaande het onderhoudenreynigen^ en fcho'onhouden van de hrandtrappenie vhiin
is, m de Ordonnantiën op den Brand van den 27 Decemb.16101,^ Decemb.Ï66y, ζβ May 1687} i ρ April j
alle gebracht in bet voorgaande Deel van defen Tytel. En in de refpeÙive Ordonnantiën en Placaten op bit
fchoonboudm en reynigen van defiraten , en publique plaatfen. Siet beneden deniiiy.. Tyt. i. Deel.p

Î. Ï'ÜBLICATIE tegen het optrekken van fljpfleenen en fware balken kngs 'de Mdïrapftn, àin
, %Februar.MDLXHL · ■ , ^

yn Heeren die Stadhouder, Schout,' Bor- Heérc, door óverkoomeh des Raads'defer Stad»
gprmeefteren en Schepenen der Stad van verbieden een ygclyken , dat voortaan niemand ee
IJtrecht, doen te weten, van Koninglyke ge flypfteencn, of andere fwaarc fteenen, ® .
Majeft. wegen , onfêm Alicgenadig'lkiÏ kcn,eriflcepc cn.t)jptrcckc liïct

-ocr page 635-

GEREETSGHAP. ÎI. BOEK. ïi^î. Tlt.

éjt

rcetfcli-ippen ï over eenige brandtrappen ^ nog ande-
re trapp^'n van gemack binnen dele Stad endc Stads
Vrvheyd gelegen ,op het verbeuren van ecnen Caro-
lus gulden, rot behoef van diefe bekeurt en aanbrengt,
daar een ygelyk Keurmeefters of weren fullen, ioö
dickwilsals ymand hier inne breuckt.

mecfteren ende Schepenen der Stad van ü-
trecht, doen te weten van Koninckiy-
ke Majefteyts wegen, onfen alregenadig.
ilen Heerc, dat op den 24 Aprilis voorleeden, by den
Raad leeker Ordonnantie ende verklaringe gemaackt
is, waar naar eenen j egel y ken deelen aangaande,
hem ial mogen weeten te rcguleeren , luydende ende
inhoudende van woorde te woorde foo hier naar volgt.

Overkomen ende verklaart by denRaade, ommete
remedieeicn alle quieftien ende gcfchillen , vallende
tuilchen deefer Stads burgeren ende inwoonders, in
het opbrengen en betalen van deuytfettingen, fpruy-
tende van onkoften ende ongelden, die vallende zyn,
door het maaken ende remedeeren van de brandtrap
gaande ileenen, of houte gevel hebbende, voor aan
de ftraaten, alle die gemeen huyfen hebben, prscten-
deeren niet hooger te willen gelden ende betalen, dan
die gemeen kleyn kameren betalen : te weten , half*
geld naar advenand die huyfen betalen. Alfe , dat voor-
taan alle dwarshuyfen ende wooningen , jaarlyks te
huur geldende, ende weerd zynde te huur ΐΛν33]ί Ca-
rolus gulden, ende daar over , dan onder niet, tot de
uytfettingen van te betalen die behoorlyke onkoiten
ende ongelden, voorenverhaalt, gelden fullen,gely-
kerwys alfe die huyfen gelden ; endc op dat deele ver-
klaringe voor goetende eiFeâ" onderhouden fal mogen
werden, heeft die Raad belieft het voorfz overkomen
met deefer Stads klockluydinge verkundigt te wer-

ORDONMANTIE ep de taxatie van de huyfen ende kameren, die betalen moeten tot onder^
' houdmge van de brandtrappen , den ζ 7 jipril MIjLKIV,
yn Heeren die Stadhouder,Scheur, Burger- die dwarshuyfen ende andere wooningen , geen op-

11.

pen , brandhaacken , brandleeren , leeren emmers, [den, op dat niemand tot cemger tyd hier tegens en
brandputten, aafdochtenendediergelyken, waar inne fal mogen querelleeren.

III.

Averfcheyden gebuurten verfogt is, interpre-
tatie ende verklaringe , of huyfingen endc
kameren, onder een gevel ftaande, en nog-
tans in twcen gedeylt, ende by twee verfcheyden par-
tyen bewoont wordende , tot de onkoften van de
brandtrappen &c., gelden fullen voor een huys, of
meer, ende hoe men fig hebben fal met den geenen,
die twee, drie, of meer wooningen tot een maaken,
voorts haar kameren ende winkelen aan anderen ver-
huuren ende diergelyke , heeft de voorfchrcve Raad
daar op verklaart endc gcordonneeri:, verklaart en or-
donneert mitsdcden.

In den eerften, dat alle huyfingen , dwarshuyfin-
gen ende kameren van ouds tou de brandtrap gecontri·
bueert hebbende, ende geldende in huurejaarlyx twaalf
gulden ende daar over, voor een goet huys geldenen
comribuecren fullen tot de voorfz'onkoften , en wat
daar onder geld, half g-eld.

Item, huyfingen ende kameren j onder eth geVel
ftaande, ende gedeylt, ofte afgefchooten zynde in
twccn, ende by twee verfcheyde perfoonen bewoont

IV.

A op de contributie tot de brandtrappen ge
ftatueert is, dat alle dwarshuyfen en kame-
ren, geldende twaalf gulden en daar over,
voor een goed huys gereekent worden, en contribueren
ioudtn 2cc. daar over veele borgerenen onderfaten fïg
dolecren , overmits men alianS om twaalf gulden jaar-
over , foo fullen fy elcks contribueeren voor een goec
huys, gelden fy minder, half geld*

I 1 I.

Desgelyks fal men doen naar advenand van huyfen^
die in drie partyen, ofte meer verdeelt ende verhuurt
worden.

I V.

Welverftaande, dat men alfuicke huyfïngen endc
kameren, als zy wederom tot een wooninge gebragc
werden , maar voor een huys gelden fullen , als zy
pleegen te dqen. ^

Indien ook ymand fyn winkel, een andwten hal^
ven, ofte minder overdoet, ofte verhuurt, meteen
kamer in het felve huys, ende maackt hy daar af jaar-
lycks twaalf gulden ende daar over, ioo fal den eyge-
naar van dien dubbeld contribueeren

V I.

Soo wie ook twee^ drie, ofte meer huyfingen,of
kameren tot een getogen heeft, ende nog treckeniàl
willen ί fal voor alle de felve moeten contribueeren naar
advenand defelve gelden, doenzyclcxte huer gingen.·

NADER. Reglement deftn aangaande , den 11 Jmy ΜΌLXXXf^IlL
Ifeo aan den Raade deefer Srad Utrecht, van wordende, gelden zy jaarlyks twaalf gulden ende daa^·

PUBLICATIE, by het voorfchreve Reglement gecorrigeert word^ den 10 Nevembef
MOXCIL

Ifoo zeekere jaren geleden,in de Ordonnantielyks niet veel gemaks huuren kanj foo is't dat dé
■ ■ ■ ■ ■ Raad defer Stad diefelve Ordonnantie gemodereert

heeft j verklarende, dat dwershuyfen ende kameren,
geldende jaarlyks in huure twintig gulden, ende daar
overj voortaan voor een goed huys contribueeren ful-
len , ende wes daar onder geld , ial volftaan met half
geld j waar na hem een ygelyk ial weten te richteni

SEVENTIENDE TYTEL.

Aangaande het opfteeken van de Lantaerns,
de Lampbeforgers, en tegen het béfcha-

digen der Lantaerns.

i· ordonnantie Bf hetflelknendtaanfleeckmder Lantaerns, denij7)eeeml>.MDCtX^f^

-ocr page 636-

urgermeefleren ende Vrotiithap der Stad
trecht, hebben om merkelyke reedenen,
byfonderlyk tot gerief der burgeren ende in-
woondcrs alhier, goet gevonden üoor de Stad
ter bequaamfter piaaifen lantecrnen te llellen, οπϊ daar
'innc alle avonden in de vyf wintermaanden van den
i Odober tot den laatften Februiry, by ende tot la-
He van de gibuuren uvt de geldercn , die ly gewoon
Zyn te verteeren, jic ht, ofte platie keeiiTcn van vier
in een p<ind, ofte lampen te bnnden , ende hevm-
Idendc dar de ordres dien aangaande niet nasi behoren
worden gepareert , laften en bevelen noen:i;ial wei
fcherpelyk de Schouten van de refpedive gebuurten
hun tydelyk van foödane licht te \ oorfien , en door
haare Boden het felvetedoen aanfteecken cjide bran-
den , van het ophouden van de waacklock, tot hei
aflaten van de brefklcck , (nytgelcndcrt alleen als de
Maan dien gehetlen ryd klaar libvnt ) cn voorts alle

TT·

van het opsteeken van de

orgermecilcren ende Vroedfchap der Stad U-
trechc , hebben om imerckclyke redenen,
en byfondei lyk tot geriet van de bergers ende
ingeletenen alhier, goedgevonden 't hunluy-
âer koften , door de Stad ter bequaamfter plnatfen
lantcerns te fteilen, Waar inne alle avond, inde vyf
,winrei:maanden van den eerlten Odober tot den leften
;February , by ende tnede toe lafte van de gebuyren
-uyt de geldercH j die fy gewoon lyn te verteeren,ligt
.óf platte keerien van vier in een pont, met tvveepit
ten, door de boden van de reipcéliveGebuyrten,('ui-
len woiden aongefteecken ende gebrand, van hetop-
Jiouden van de wjackklock tot het aflaten van dcbocf-
lilock, fuy.tgefonderc alleen als de Maan dien gehelen
tyd klaar ichynt) ende voorts alle maand door defelvc
ichoon gemaiikt , op de boete van twaalf ttuyvers t'
elckcns te verbeuren by vie rcp-éirive Boden: inter-

U KD O IN Ν AiN Tl b op het voorfz fubjeEi, den τη OBob, MOCLXVlll ; gmnovïtn àen%

Aovemb MDCLXIX.

U', maand door defelve Bode laten fchoonmaaken , op de
boete van twaalf ftuy vers , te verbeuren by yder der
refpeftive Schouten ende Boden : interdicecrende en-
de vei biedende by deefen wel fcherpelyck , allen ende
een -)egelyk nan de lanteerns, het ligt, ofte de Boden
eenïge ichade, moetwil, ofte verhinderinge le doen,
op pœne van zy gulden , by yder contraventcur tc
vc)beuren, alles len behoeven van den Officier ende
bekeur'er, yder dehelftcj endefullen de ouders voor
haaie kinderei\ moeren inllaan 5 ende ingcvalle ymand
onmagtig ware te betalen , fal by de kop gevat, in
het Tüchthuys gefet, ofte anders arbitrailyk worden
gecorrigeert, nÎiar gtlegentheyt van iaaken j autori-
Icerenae, nevens den Heer Officier, ende de Hoofd-
mannen van de refpcólive Quartieren , alle ende een

yder van de gebuuren, tot de voorfchreve bcboetin·

g^·

dicerende ende verbiedende by döfcn wel fcherpclyk,
alle ende een y der aan de lanteerns , 't licht, oFic de
Boden cenige fchade, moetwil, of verhinderinge te
doen, op pœne van vyf en twintig guldens by yder
roniraventeur t'elkens te verbeuren, ten behoeve van
den Officier en de Bekeurder yder d'heifre 5 ende ful-
len de ouders voor hare kinderen moeten inilaan , en
in gevalle ymand onmachtig ware te betalen , Tal by
de kop gevat, in 't Tuchthuys gefet, ofte anders ar-
bitralyk worden gecorrigeert na gelegentheyd van fa-
ken :authoriferende, nevens den Hccre Officier endede
Hoofdmannen van de refpedtive Quartieren, alle ende
ten yder van de Gebuercn tot de executie van voor-
gemelte beboetinge. Aldus provifionelyk goedgevon-
den ende gearreikert ter Vergadcringe van de Vroed-
fchap der Stad Utrecht, op den 17 December 1666.
In kenniiTe van my Secretaris, J. Nieuftadt.

111. INS TRUCTIE 'Vûûr de Lafnpbejorgers, den i Juny MDCLXXXIL,

e bcforgcrs der lampen, Tullen gehouden zyn
defelve olye en katteen ttJt de lampen te ge-
bruycken, diehaarvau den Opfigterfal wer-
den ter hand geiielt j de lampen met volle
inatc, volgens het dagregiüer, met olye te vooriien,
cn al de lemmetten op eene wyfe en lengte^ conform
.haar model, uyt de lemmet-pypjens te doen uyifte-
ken, ten eynde al de lampen egaal, en op haar maat
.mogen branden, ^ ^

Het nieuwe lemmet in de lampen geftcecken zyn-
de, moeten fy onder 't vuHcn doorvogtig niaackcn
met olye, doopende des felfs uytfteekcnde top in de
volle maat , en gietende in 't laarft nog een weynig
daar over j en wanneer het gebrand heeft, moeten zy
t'élkcn het zwart met een kherpe icheer platachtig
daar van boven aflnyden, ook alle onl'uyverhcyd, die
0Άλΐ in, of aanhetlcmmet-pypjcrnogtegegroeytzyn,
fthoon affuyvereu.

Î I I.

Des avonds moeten fy h :ar wyck doorgaan, om
te fien, ofde lamptn egaal en naar bchooren branden,
cn eeniggebreck bevindende, htt 'elve verhelpen, ih-
fondcrheyd des anderen daags, in't wedervullen der
lampen, of (00 het mogt bykomcn door eenig ge-
brek aan den olye , Öf aan 't lemmet ^ df dat de lampen
achter overhangen , ot de lemmet-pypjens te hoog
zyn opgèdroiigeni iöo moeten iy (ulks den Opfigter
bekent maaken: ofanderfints bykomende, doordien
de lemmet-pypjens te nauw zyn, foo moeten ly die
felf met haar ftift opbuygen; of lat de lemnlctten tc
"ftreng gedrayt.zyn, foo moeien f; die los drayen.

1 V.

op den eerften, en tweeden avond, van yderduy-
ftere maan, als wanneer de lampen altyd met weynig
olye gevult worden , moeten fy al de lampen voor
over, en alleen in d'onderfte haack hangen, om den
olye voor aan *t lemmet te doen fchicten.

Als 't gebeurt dat eenige lemmetten ten eynde loe-
pen , eer de duyftere Maan verftreken is, foo moeten
fy maar een derde van een nieuw lemmet daar in ftee-
ken, om met heteyndigen van de duyftere Maan ge-
lyk verbrand te wefen, en moeten in alle foodanigc
lampen, die met nieuw lemmet verfien zyn, eenbalf
uur olye meer gieten als in d'andere.

V I.

De glafen moeten Zy altyd fchoon en klaar houden,
en niet alleen ter gelette tyden fchoon maaken , maat
ook alle dagen , als zy maar eenige fmetten aan het
glas komen le vinden , 't zy datfe van binnen beOa·
gen, ofte van buyten beftoven zyn.

V I ï.

De fnuyvers moeten fy op gefette dagen volgenshct
dagregiüer reynigen, en de rookgaten infonderheyd
wel uytfuyveren.

VIII.

De luchtgaten.moeten iy altyd open houden, cn
daar inibiiderd voor forgen in de maanden
September, Odober, en November, als wanne^^"®
rpinnckoppen meeft wercken, en alle gaten met tig
verftoppen.

' IX. .

- Op de ligte Manen ,235 dagen voor
den der lampen 9 moeten de lamp-beforgcrs al

-ocr page 637-

Inntaerns en lampen geheel fchoon maaken, de over-
^cfchoten lemmeiten uytwerpen , en alle de lampen
met nieuw letnmec voorfien.

De lamp-beforgers Tullen ook gehouden zyn, opfigt
te nemen op d'aanitekers van baar wyck, om voor
le komen, dat niemand ontydig moge komen aan te
jleken, en fullen tot dien eyndcj voor en na hetaan-
ikken, in haar wyck moeten zyn , haar ganifche
wyck overfien, verbiedende diegene, die te vroeg ko-
men aan te fteecken, en helpende die te Iaat komen,
en moeten by den Opfigter aanbrengen al het genefy
qualyk bevinden gedaan te zynj waar voor (y de hal-
ve boete, by d'^anllekers volgens haar inftrudie ver-
beurt, fullen genieten.

X Γ.

Eenige ondtgtigheyd, of andere gebrcekcn aan de
lampen, ot lantaerns vernemende, lullen fygehouden
zyn,daar van voorts by notitie t'adverteren den Op-
iigter, om het felvc voor den avond te doen verhel-
pen.

XII.

De lampen, die door voorvallende ongelegenthe-
den niet en konnen branden , daar van fal den lamp-
beforger notitie houden, om den Opfigter daar na te
dienen van berigt.

X ï I I.

De lamp-beibrgers fullen het vullen van de lampen,
en het opletten van *c lemmet, felfs in perfoon moe-
ten doen, fonder ymand anders, of voor het geheel,
of voor een gedeelte daar in tc mogen gebruycken )
cnde wanneer^het haar door fieckte, of andere on ver-
inydelyke belètfelen verhindert wierd , felfs te kon-
nen waarnemen , fullen zy gehouden zyn, dat ter-
ftond bekent te laaten worden aan den Opfigter, die
dan een ander in haare plaats,op haarc kollen fal be·
Hellen.

X I V.

En fullen de beforgers der lampen,in cas van nala-
tigheyd, verbeuren, om van haar bedongen loon gekort
le werden, als volgt :

X V,

Van yder reys dat fy bevonden worden
lier voorbeeld van 't opfetfel niet by haar
IC hebben, .... 20 Îluyv.

XVI.

Van een lamp die niet behoorlyk gevult
fal worden bevonden, . . . iz ftuyv.

XVII.

Vaneen lamp die het lemmet niet be-
hoorlyk afgefneden, of niet wel na 'c mo-
del geiet is, . . . » Î iluyv,

XVIII.

Van een lamp die na het vullen van 'c
lemmetpypje verftopt word bevonden· t ftuyv,

XIX.

Van een lamp die niet behoorlyk kan
branden, door dien achter over hangt, of
lat het lemmetpypje hoog is opgedrongen,
en zy daar van geen advertentie gedaan
hebben, ,,,, 6 ftuyv,

XX.

Van yder reys dat fy op den eerften a-
vond der duyilere Maan, haar lampen , of
een deel daar van , in beyde de haaçken
hangen, . . . . if ftuyv,

XXI.

Van elke lantaern, die, na dat de lam-
pen met olye gevult zyn, niet behoorlyk
fchoon gemaakt fal worden bevonden, 6 ftuyvj

XXII.

Van een fnuyver, die twee dagen over
den geictten lyd word vuyl gevonden, 2 ftuyv.

XXIII.

Van een lamp, die in't vullen verfuymt
word met olye tc voorfien6 ftuyv,

XXIV.

Van een lamp, die fy door een ander,
als een daartoe geordonneert perfoon, ful-
len hebben laten bedienen, , , ftuyv,

XXV.

Van yder reys datfy verfuymen, voor, of
na het ontfteken in haar wyck behoorlyck
tc vifiteren, . . . . 2< ftuyv,

XXVI.

Van yder lantaern , waar van Cy *t ver-
fuy m by d'aanftekers gepleegt, niet aanbren-
gen, . , . 6 ftuyv,

XXVII. ^

Al het gereedfchap dat de lamp-beforgers van noo·

den hebben , fullen zy felfs moeten bekoftigen, uyt-
genomen d'olye-kruycken, en olye-maten, foo grooç
als kleyn, die van Stads wegen gemaackt fullen wor-
den. ^

(•ύ

L A Ν τ A Ε R Ν s «cc. Il BOEK: XFll 7JT,

IV. INSTRUCTIE voor de Aanfiekers van de lampen, den 1 Jmy MDChXXXlL

.III. . .

Alle haare lampen ontftecken hebbende,
Hillen defelvè weeder voorbygaan , en be-
iien, of eenige daar van mogen uytgegaan
jyn» of qualyk brandende, en fulks bevinden-
de, die andermaal ontfteecken, ofverhelpenj

''gloo 'c mogte bykomçn , door diea dc
of van olye, ofte van kattoen niet
Τ ^"O^fien en waren , fullen fy het felvc
üpiiender op dien eygen avond bekent

aakcn, en van yder kmp daar-voor genic-
......3

R. Λ ï V.

voof^ van dc lampen fulïen zy mei alle

"'gtighcyd moeten doen» foo in bctaanfcticnvan

///. O ee/: '

e aanftekers fullen de lampen beginnen t'ont-
fteken, met het ilaan van het uur, by dege-
druckte lyfte gefpecificeert.

En fullen rot het ontfteecken van de lampen, geen kan branden,
snder als de kleyne deur mogen openen, en wanneer'
^c lampen ontfteecken zyn, defclve wel moeten fluy-
tcn.

ftuyv.

de leeren, dat het pit door't fl;ootcn ven de lantarent
of paal niet en komt in tc finken , als in het aanvoe·»
ren van de keers, dat fy het pit, of ook de le.mmet-
pyp daar mede niet en komen aan te raken, alfoo hec
lemmet eenigfints ingefonckenzynde, niet behoorlek

Sullen gehouden zyn,de lampen , op die dagen cn
uren uyt tc bluftchen , die in 't hooft in yder maand
zyn uytgedruckt, ^

De aanfteekers fullen gehouden zyn, felfs in perfoon
de lampen aan te fteecken, foilder daartoe ymand an-
ders te gebruycken, en by voorvallende ongelegent·»
heyd, fullen gehouden zyn, den Opficndcr daar van tc
adverteren, dewelke tot lafte van dien aanfteker, fo
lange hy wettelyk belet fal zyn , ymand anders in de
plaats fal ftellen, om het werk waar tc nemen.

VII.

Eti fullen de aanftekers, in cas van nalatigheyd ver-
beuren , om van haar bedongen loon gekort te wor·
den , als volgt.

V 1 I I.

' Van een lamp, die een half uur vroeger,

LUI fC

-ocr page 638-

of later qntftecçken word, te weten ^ voor
of na her'iiaan van hèc,uur, op welke begon-
nen word, . . . , ' 2 ftuyvi

I X. ί

Van een deur^ die na het ontÎleken van
dc lamp word open gevonden^ . . 3 ftuyvi

Van een lamp , die niet gebrand fal heb-
ben, · . . .l i δ ftuyv.

X I.

Van een latnp die fy fclfs niec ontfteken !

ïuHen hebben, maar door y mand anders ful-.
len hebben'doen ontfteken, mede · . 6 ftuyv.

X i I.

defelve gebluft moeten werden, een uur 0-
ver den cyd.wórd brandende gevonden, ♦ · 1 fluvvi

X 1 I 1. , -

Met dien verftande nogtans, dat foo zy den Op-
fiender advferteren, van eeiiig manquement van olyc
of pit, of andere beletfelen, waardoor defelve niet
en konnen ontfteken werden, ofte brandende blyven,
of van eenig mancquement aan de deuren, waar door
defelve niet en ,konnen gefloten worden, dat zy dc
voorfi boeten niet zullen fchuldig zyn.

X I V.

De aanfteekers zullen tot het werk moeten gcbruy*
ken haar eygen kacrflen, floniTen en ladders^ ende de
Heere Cameraar dies wegens niets in reeckening mo-
gen brengen.

Voor een lamp, die op diedaagen, dat___ _______

v^ ORDRË hîfbtàimm van defer ' Stads Lantaernsy voor den Jaare MD C L XXXJU,

VAN MET p p S Τ È Ë C Κ Ε Ν VAN ΏΜ

10 tot den ij06iober worden de Lampen geblüfi
rgens tlin 5 uuren ^ van den 2,1 tot den 31
'V morgens ten 6 uur en.

Worden aangefteken als volgt^
Oilober. ' uuren.

10
1 ï

'5
14

zó
21
2i

2Γ
2<Ï

6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6

4
fi
6i

Glaicn
rcynigen.

Send.

ύ
Pi

12
12
12
12
12

fi »5
η »5
η »5

i II

9 10

Glaicn
rcynigcn.
Snuivers
ïcynigcn.

Glafcn
rcynigen.
Snuivers
xcynigcn.

*s avonds ten
's avonds ten
's avonds ten
's avonds ten
's avonds ten
's avonds ten
's avonds ten
*s avonds ten
's avonds ten
's avonds ten
's avonds tch
avonds ten
's avonds ten
's avonds ten
's avonds ten
's avonds len
*s avonds ten
's avonds ten

iS 's βνοηφ ten lo^ '
S 2 ρ 's nachts ten 12'
3Q *s nachts ten i 6
31 's öachts ten 2 j

Va» dm I tot d^ni^Nevemb. worden de Lampengebîufi^
Ί m'érgens ten 6 uuren ,' en 'van den 'ij tor den 30 '
*s morgens ten 6j uuren.
Worden aangefteken als volgt.

avonds ten
'5 avonds ten
's avonds ten
's avonds ten
's avonds ten
*s avonds ten
's avonds ten
's avonds ten
's avonds ten
's avonds ten
' avonds ten

5
öi
sr
pf
II

»4

14·

GUicn
rcynigen.

f·!

liîfe

tien,brceder by derfelver Publicatie,van dato

uuren.

November.
I

4 Reynigen.

r
6

P
10

I I

12
Π
Η
If

Van den

'j morgens

18
lp

20 's avonds ten

21 *s avonds ten

22 's avonds ten
25 's avonds ten
24 's avonds ten

's avonds ten
's avonds ten
's avonds ten
*s nacftts ten
's pachts ten

α»

Va»

de» I tot denij^Oecmher worden de LatHpen gebluf
's morgens ten S uuren^ en vétn den i% ïet '
den 3 i ten uure».

"Voorden aangefteken al|s Volgt,

uuren.

avonds teti
avonds ten
avonds ten
avonds ten
avonds ten
avonds ten
avonds ten
's avbnds ten
's avonds ten
's avonds ten
's avonds ten
's avonds tein

's
's

5
4

Ti
7

I2i-

H
»4

ΊΖ

11
10

s. Gkfcn
rcynigcn.

Glafcn
réynigcn.

; s'

ISnuivers
reinigen.

φαϋέη
rcynigcn.

avonds ten
avonds ten
avonds ten
avonds ten
avonds ten
avonds ten
avonds ten
avonds ten
avonds ten
avonds ten
avonds ten 12
nachts ten i

iii 8

7
6

Deceniber.

3 Reynigca.

I I

11
H

ï7
18
lp

H
H

2-r

^β

Glaièa
rcynigen.

's avonds ten
's avonds ten

f
f
5
f
ί
r

12
Ζ

Η
Η
14
Η
Η
14

Η
ΙΡΙ

Pi
8

7
(S

Snuivers

Xf-

rcynigen.

VI. PUBLICATIE tiegfn fÉt àr Lanîaarm^ dm zj Aiiguft, "mdclxxxi^·

prgemcefteren en Vroedichap der Stad U^recht, ]
hebbende öm goede rcedenen en confidera-

deo, dat tot gerief, van de borgers en ingefctcnco»
mitsgaders doorpafleerende luyden, door de ganlcpe

Stad lapt^arnen fouden geftek worden j met^^^.
tQVftrbAcdw naiii dcfen, wel

"M^L· ï

-ocr page 639-

L A Ν τ A A R N^S ècc. II. BOEK. XFII. TIT.

feâefy aan dc paaien of lantaarnen, mitsgaders aan
<ie reipeâive opfigters en bedienden, eenig moedwil
ofte verhindering, fo in 'c ftellcn, als ook naderhand
in't opfteeken vandefelve, tedoen,op pœne van hon-
dcrt guldens, boven arbitralecorreftie, byydercon-
traventeur lelckens te verbeuren, ten behoeven van
den Officier en bekeurder, yeder de heifre, zullende
(ic ouders voor haare kinderen moeten inftaan. Endt
ingevalle yemand onmagtig ware te betalen, fal fon-
der eenige verfchooning aanftontsby de kop gevat,in

VIL AMPLIÂT1E 'van het ^oorfz Placaat, derTJNÔ^nà, ΜΏ ClTxXXIL

4}f

het tuchthuys gefet,' of anders arbitralyk werden ge-
corrigeert na gelegentheyd en exigentie van zaakenj
authorifeerende tot de beboeting nevens den H. Hoofd·^
Officier en Hoofdmannen van de refpeótive (panie-
ren, alle deeler Stads Deurwaarders, Letterdienaars,
endeBoden,mitsgaders,derefpeótiveOpfigters en op-
ftekers der lantaarnen, ende kleppers. Alaus gepubli-
ceert van den Stadhuyfe te Utrecht, op den zz Au-
guft. löSi. In kennifle van my, J. Quint.

ten van de glafen, of met eenige andere diergelyckfl
boosdadigheden,op pœne van fes hondert guldenbo·
ven arbitrale correftie, naur gelegentheyt van faakert^
bly vende alle het andere van gemelde Publicatie in iyn
geheel i ende op dat de contraventeurs te beter ΛνοΓ-
den ontdekt, word een yder, die de hantdadïge komt
a.m te wyfen, belooft een proemie van vyfiig gulden,
ende zil zyn naam fecreec gehouden worden, ende

Toaal te verbieden, de lantaerns, het zy die branden of^ nog genieten vryheyt , ingevalle hy zelfs diiar aan
niet, te befchadigen, met het uytilaan, werpen,of fto-;plichtig foude mogen zyn geweeft.

yilL PLACAAT op het voorfz fubjeB, den 6 November MDCLXXXF; 8 OMct

MDCLXXXrj; i<)OM. MDCLXXXFIU ιβΟΜ, Μ'ΏαύΧΧΧ^ΙΙΙχ
26 Féruar. MOCLXXXIX; en z^O£îob, MDCLXXXIX,
urgermeefterenendc Vroedfchap deferStad ,be-|Op pœne van fes hondert gulden, boven arbitraile cor*
vindende,dat niet tegenftaande itérative voor-
gaande Publicatien, nog onlangs eenige lan-
taerns, door de Stad ftaande, zyn befchadigt,
en zulks aanfiende voor groote moetwilligheyt, ende
ilraatfchenderyc,hebben goedgevonden, al Ie ende een
yeder by deefen nogmaal wel icherpelyk te verbieden

1 « 1- - - J· _ 1 1 r·' .

de lantaerns, het zy die branden of niet, met uyt- vryheyt genieten, indien hy medeplichtig daar aan
ilaan, werpen of llooten eenigfints te befchadigen, mochte zyn geweeft.

ACHTTIENDE TYTEL.

Betreffende het Timmeren, maken, en veran-
deren van Huyfen, en andere Timmer- of
Metfelwercken ; mitsgaders den prys
van Pannen, Vorften, enLeyen.

.EERST E DEEL.

Van het Timmeren, maken, en veranderen van Huyfèn,
en andere Timmer- of Metfelvvcrcken,

I- OVERDRACHT, a>/iar by tmig voordeel word toegeflaan, voor die zyn huys met leyen dek·

keuwil,desmtandags na otijerVrouwen dagNativitatis.MCCCLXXlt.

urgerraecileren ende Vroetichap defer Stad ter
harte nemende, dat, niet tegenftaandede Pu-
blicatie van den 2 ζ Augufty laatdleden, bin-
nen weynige daagen eenige lantaerns zyn be·
fchadigr, ende zulks aanfiende voor defwaarfte ilraat-
fchenderye, hebben tot voorkominge van dien, by
ampliatie vat» de voorfchreve Publicatie goetgevonden,
by deien, allen ende een yegelyk wel fcherpelyk nog-

reétie, naar gelegentheyt van faacken. Ende op dac
de contraventeurs te beeter mogen werden ontdeckt,
wort een yeder, die de hantdadïge komt aan te wy-
fen, zulks dat hy in handen van de Juilitie geraakt,
belooft een prœmie van hondert filvere ducatons,en-
de zal zyn naam fecreet gehouden worden, ende hy

, ^ ""____-____ · 1· 1 1 t l.

Stad leeveren, ende die Stat zei hem geven tot elcke
roede leydaacks drie guide, of vier pond daar voor,
ende dat geit zei men hem betalen trends jaars na dien
dage, dat hi gedecket heeft.

OVERDRACHT, vmgëene nieuwe huyfen te dekken, als met harden dake, op St. Lam*

berts dag MCCCXC.

Die Raat van der Stad, out ende ny we, zyn
overdragen, alzulcke punten alfe hier na be·
fchreven ftaan, ende zyn voertyts ter kloc-
ken uytgelcfen ende gekundicht.

° Qcn eerften, dat nyemand van deefer tyt voert
ilL Deel,

enige ny we hufe tymmeren en zei, tuflchen den Ro·
den toerne ende die Weerde poerle op beyden zidert
van der gracht, hi en zelfe decken met tegellcn of
mit leyen.

Voert en fel nyemant nergent anders waar binnen
LUI i dcc

verdroech die Raat out en nywe, waar ye-
mand, die zyn huys mit tegelen gedekt
heeft, ende die tegelenotbreken wil, ende
mit leyen dekken, die zei die tegelen der

-ocr page 640-

der Stad nywe hufe tymmeren, hicn felfe decken mir
tegelen, of mit leyen, ten zi bi verlovc des Raats
van der Stad.

Voert ίο wve mit tegcllen deckcn wil, die zei de
Raat van der Stad geven te hulpe,tot eiken duyient,
vyFrien ftuvers.

Ende wye mit leyen decken wil, die fel de Raai
van der Stad te helpe geven van eiker roeden , dartig
ftuvers.

Ende yemand, die zyn riet ofte ftrodak oibreekcn
wil van linen hufe, ende mit tegellen weder decken
wil, ofte mit leyen, die zei dc Raat van der Stad tc
helpe geven,, gelyk hier voer befchreve ftaat, dat is,
te weten tot eiken dufent tegelen vyftien ftuvers,en-
Je tot eiker roeden leydaaks dartig ftuvers.

Voert fo fel men die ftoptegele geven,voer dat fcl-
ve geit daarfe de Stad voer ftaan.

van het timmeren, maken, en veranderen

lu. overdracht, voor/z eynde,des woensdags vanSt.Margrieten dag, MCCCXCFI.

verdroech die gemeene Raat, out en nywe,
eendrachtelyken, dat van deefer tyt voert,
nymanc geene nywe hufinge tymmeren en
zullen bynnen der Stad , zi en zeilen 't dec-
ken mit leyen, ofte mit tegelen5 ende zulk gelt,alfe

de Stad den luden tot leyen ende lot tegelen te gevea
pleeg na der lefter overdracht des Raats out ende ny-
we, dat geit zeilen der Stad Cameraars van der Stad
goeden betaalcn, dat eerfte dat die hufinge voldeckt
zyn.

van den Raad, op het voorfz fiibjeB, op den vrydag na den H. Sacra^
mentsdagy MCCCCIL

verdroeg die Raat van der Stad out en nywe, Ende zoe wye van dcfen tyt voert met leyen dec·
zulke punten, als hier na befcreven ftaan. 'ken wil, dien zei men geven tot elcken roede drie

In den yerften, foe wie zyn ftroedak af-' pond Stat pay.
breekcn wil, dat men hem tegelen geven Ende van defer tyt voert,en zei men geen hufe tyra-
>m nyet. meren, nog doen maken binnen der Stad, men felfc

Dcsgelyks die nywe hufe tymmeren willen, die fel decken met tegelen, of mit leyen, alfoo als 't ook
ïïien diergelicken die tegelen daar toe geven om nyet.'voortyrs mit out Raat ende nywe overdragen is.

iv.

zei

üVbRDRACHT, ten eyndevoorjz, des woensdag. na Simon enjuda MCCCCLXXyi

loeifcn, nog eenigerhande nieuw geiymmer tymme-
ren ie], ten zy dat hy ze decke mit harden dake, ten
ware by openbaare confent van den Râde.

vi. overdracht, ten eynde voorfz^ des vrydagsna Tranfationis MartiniΜΊ>ΧΙΙ

vercomen by den Scepene, Rade ende Ou-
dermannen, dat voertaan nyemand bynnen
Utrecht decken en zei,dan met harden da-
ke, en ofter ymand zyn week dak,'t waar
heel of deel verbrake, die zei oick t^eh^uden weefeti'
mei harden dake weder te decken, om meerder peri
kei van brandc, by der gracie Gods, daar doer vcr-
hued te mogen blivenj ende dit's oick ter Stad cloc-
ke gekundigt.

VII. PUBLICATIE, op het voorjz Jubjea, den 27 April MD XXXVL

dekken nog ftop pen fal binnen Utrecht, dan met ijqr.·
den dake, om den brand te mogen vermyden,hy het
verbeuren na vermogen der Ordonnantie daar voonyà
af gemaakt.

Vill. PLAÇA AT 'op het voorfz fubjeB geamplieert, den 4, Vecemb. MOL lil.

•yη Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
gemeeileren ende Schepenen der Stad van
Utrecht, doen te weeten van Roorofch
Keyf. Majeft. wegen, onfen Alrcgenadig-
ften Hecre, omme te verhoeden alle periculen van
brand, dat niemand voort meer hem onderwinde,zyn
ftrooye huyfen, fchuuren, oi kameren, met ftrooy
weder te dekken en te ftoppen, dan zei zulks moeten
doen cn ftoppen met tegelen , pannen, of ander har-
den daacke, op het verbeuren van drieCaroli gulden.

Ook werd een yegelyk verboden, voortaan eenig
huys, fchuur, kamer, loot-fe, ofandere nieuwe tim-
meringe.met weecken daacke te dekken,op het ver·
beuren van fes Caroli gulden.

gemeefteren ende Schepenen der Stad van
Utrecht, doen te weten van Koninglycke
Maj. wegen, onfen Alregenadigften Hee-
re, dat men onderhouden wil hebben die oude Or-
donnantiën, en verboden gemaakt, en geordonneert
op den ftrooyen Jiuyfen , te weten, dat niemand in

geheel, ofte deel die felve dekken, nog ftoppen
X)e Leefer kan hier verder
Dccemb, 1063, M»y

en IX. /

Voort laten myn Heeren voorfz weten, ware liet
dat yemand eenig huys met weecken daacke gedeckc
welende, geheel verdecken foudc willen met harden
daacke, omme daar of te genieten het voordcel van
deefe Stad, foo nu geufeert wert, die zal gehouden
wefen, eerft daar of die Raad het ièlve te kennen tc
geven , omme daar toe gefchikt te worden, of en fa!
daar na geen bate, of voordeel vah defeStad genieten
cn hebben.

Ende alle dcefe voorfz boeten feilen wefen tot be-
hoef en profyte van de Keyf. Majeft. deefe Stad, en
aanbrenger, eick een derdendeel, en die overtredem
zullen in oppofitie niet ontfangen worden, ren zy,
ds voren, die voorfz boete by hen genamptifeert^^

PUBLICATiE tenjnëvoorjz den 25 May M'DLXVT,

y η Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-jdoen ftoppen fal, op het verbeuren van fes Caroli gul-

den, tot behoef van de Koninglyke Maj. deefe Stad,
en aanbrenger, elk een derden deel, en die breudige
fal men doen executeeren, op der daad, fonder ίη op-
pofitie ontfangen te mpgen worden, voor al die fclve
heeft eerft zyn breucke genamptifeert, en zyn huy-
finge, kamer, of wooninee gedekt met hardenüa-
ke. » / -

; dekken, nog ftoppen, ofike.

bydoen het i drtyk, van de Ordonnantie op den Brandy van den 27 Decemh. lóiOf ^
' 1687, en lp hvsngebracht in dtn xvi. Tyt. i. Peel. Num. n, vi,

-ocr page 641-

ν A Ν H υ Y s Ε Ν. IL BOEK, XVlll TIT.

x. overdracht op hei timmeren van nieuwe houte huyfen, des vrydaps na St. ^ohamàaz

te midfomer MCCCXCIF,

Overdroeg de Raat van der Stad, oud endeny- ftcken maken en zei , nogte vorder uyt tymmeren,
we, waar't dac van defer lyd voert ymanc dan dat fiecnhuys getimmcrt is;maar aan de ander zi-
enig nieuwen houte huys tymmeren wouds de mogen zi wel overlttken, aïfo verreaiib zynnaaite

nederiten zoïre, ofte kamer van der delen opwaarts,
daar hy lucht mede fceppen wil α..η des anders erve,
dan fevenden halve voet hoich , van den zoire op-
werts; ende deze veynfteren zelienoick gemaickt we-
zen mit yiere tralyen , of mit yfere roeden, zoe dat
daar geen menfchen hoeft door en mach} uytgefon-
dert die twee voeren erfs hebben , of meer, buten der
muren, daar zy lucht door fceppen. Ende dit zei
wezen, behoudelik ene ygelike zyns rechts.

binnen der Stad naaft eénigcn ileenhuien,
dat men aan die zide ten fteenhufewaarts geen over·

XI. overdracht van den Raad, op het maken van Fe^nfieren, dte op een anders erf licht

fcheppen, des fat urdags na Converfionis FauU ^ C^LClQLLXXIV,
verdroegen die Raide , out en nywe, dat
nyemant gene veynfteren en fel maken,be-
neden achte voeten hoich van zynre delen,
daar hy lucht mede fceppenwil opeens an-
derserve, en die veynfteren zeilen mit yfere traliën,
ofte roeden gemaickt wefen , alfoodat daar geen men-
fche zyn hooft doorfteken en mag : uytgefondert die
twee voeten erfs hebben, ofte meer buten der muu-
ren daar zy die lucht doer fceppen willen. Eodedes·
gelyx en iel niemant geenc veynfteren maken op zyne

xii. overdracht aangaande het timmeren van de BrouwhujJèn, des vrydaes na Hemel-

vaartsdag, MOXXF,

buer overfieken is, ende nyct vorder.

, leren die Raide en Meentemannen, dat men ten
begeeren van den Gilden achtervolgen en vol·
doen fel, ende dat men nyet alleen Cornelis
Zem en brouwhuys , 't welck te hoech is,
nier oick alle andere brouwhuyfen, die te hoich zyn,

afbreken zei, zoc veel zy te hoech zyn , ende nyet
weder hoeger opmaken, danfe van outs plegen re we-
fen, te weten, na de hoechte van de vlocgelen, of
't hoogÜe van de naalle bruggen, over der Stat grafc
gaande.

Myn Heere die Grave van Hoogftraaten, Stad-
houder, voort Schout , Borgemeefteren,
en Schepenen der Stad van Utrecht, doen
te weten, van Roomfch Keyf. Majeit. we-
gen, onfen Alregenadigflen Heere, waar ymand, die
der Stadcingel, erve, of wegen, binnen, ofbuyten
der Stad, te na ware, of aan hera getogen hadde, of
ergens der Stad diepten gevullet, bepoot, beheynt,
of betimmert had , dat zy het ruymen binnen acht
dagen naaft komende j en die dan niet geruymt hadde
die verbeurde twintig Caroli gulden, endeby gcbree-
op haren koft. Ende ware imand, die van defen da-
ge voort immermeer der Stad erve, cingelen, wegen,
of diepten, binnen, ofbuyten der Stad, aan hem to-
ge, die vei beurde twintig Caroli gulden, en noch-
tans weder afgebroken , en geruymt ie werden, op
koiten , als voorfz. Ende op dat niemand hier van
ignorantie en fal mogen prsetendeeren, loo fal men
fulks by klockluyding aan defer Stads huys hechten ,
op dat een y gel y k hem daar na fal mogen weten te re-
guleeren.

XilL PLACAAT tegen die geene, die in het timmeren , der Stads cingels , erven, of wegen^ te

na komen y of aan haartrekken, den 19 May MDXXXFi ; gerenovurt den
2j[Januar. MOL,

ke van dien, fal men het afbreeken en ruymen doer»

xiv. placaat op het uytfleken van venfleren, fioepen, hyfens , trochgen , &c. den xijidy

MDXLFIL

Men kan hier hyuoegen het Placaat tegen het uytfieeken 'van houte privaten over defer Stads binnen-grachten , den 9
Augiifl. I5'3f. Siet heneden dm Tyt. 111. Deel. Num. 1.

Myn Heere die Stadhouder, Schout, Borge- ilylen van de huyfingen, dan een elle lang, mer wel
meelleren en Schepenen der Stad Utrecht, 'minder, die ftoepen nyet voirder miite voirfte ibn-
doen te weten , van Roomfch Keyferly- der dan drie voet, ende die leyffcnen nyet voirder uyt
ke Mijefteyis wegen, onfen Alregenadig- te fteken boven die breede van de veynfteren, dan
ften Heere, dat die Rayt heeft een verklaringe ende een halve voet, ende men fd voor de ftoepcn geen
oveikomen gemaakt ende gedaan, opte gebreken ende groete fteenen , boven een voet in het breete nycc
qua:ftien, vallende op het uyïfteken van de veynfte- moegen fetten; die troeggen onder die veynfteren en
rt^n, (toepen, leyfenen, trochen,ende anders derhuy- fel men nyet voirder uyiftckcn , dan een halve elle

ingen, foo hier na volgt.

Item, fal elcx gehouden wefen in de Heerftraten,
ende dubbelde ftraaten, ende ftegen , namentlyk die
Vyeftege, die Backerftege, derSchoenmaackers hal,
öic Snippevlucht, die Soutmerckt, mitte Gnarde,
dinges die Lyndmerckt, ende andere ftraaten en fte-
gen van dele Stad , daar die ftraaten niet wyder en
van de gevel der huyfingen gereekent, dan 20
Roeten, ende voorts minder tot 12 voeten breetentoe,
Qic veynfteren niet voorder uyt te fteekenbuyten ter

breet, enJe men fel geen bancken maicken nioegen,
voir die troggen, dan wel opflagen, omme desHey-
ligen daiges die neder te flaan , omme op te fitten
moegen. Ende wairtdat yemant hier tegensfyn veyn-
fteren, ftoepen, leyfenen, troggen, ofte anders uyt-
gefteecken hadde , gebieden dairomme, dat een ye-
licken het felve doen remedieren ende vei maicken bin-
nen den tyd van een maant, op het verboeren daar
van alle daige eenen Karolus gulden , tot bchouf

Mya

van de Keyferly ke Majefteyt ende deler Stad.

xv. placaat tegen het betimmeren van de flraten met eenige uytfieeckfils van flakettingen^
wafchhuyskens &c. den 3 Augufi. MVLyiL

lui $

-ocr page 642-

VAN HET TïMÎ^îERENj MAKEN. EN VERANDEREN

M' yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
gcrmeefteren cnde Schepenen der Stad van
UcT.echt, doen tewetene van Koninckly-
kc Majefteyts wegen, onfen alregenadig·
ilen Heere, dat die Raad van deefe Stad overkomen
is, door dien veele klachten gevallen zyn van den
burgeren endc inwoonders van deefe Stad, dat fyluy-
dcn verkort ende verachtert werden in haarlieder too-
ninge ende uytgefichtc van haare huyfingen en woo-
ningen, overmits veele perfoonen hem onderwonden
hebben decfer Stads ilraaten te occupeeren, ende te
betimmeren tijet wafchhuysgens, ftakettingen ende
andere timmeringen, ίο» van hout als van fteen, endc
te beduchten is, het felve te vermenigfoudigen , tot
groote achterdeele van de neeringen, ende welvaren
van de burgeren ende koopluyden van deefe Stad , en
omme het ielve te remedieeren,ende voœrtaan te ver-
hoeden, gebieden eencn jegelyke, hyzy Geeftelyk, of
Weereltlyk, die hem onderwonden hebben , eenige
uytfteeckfelen als vooren gedaan te hebben, delelve
binnen den tyd van acht dagen naaftkomcndc te dtf-
molieeren ende af te breeken , op het verbeuren, die
in verfuymeniiTe, ofie in gebreecke bevonden worden,
van drie Carolus gulden , mitsgaders die materialen
van hout, of ileen, tot behoef van de Konincklyke
Majefteyt ende deefe Stadj ende boven deefen lal men
van Stads wegen het felve doen demolieeren ende
afbreeken, tot koften van den onwilligen, ende waar
het , dat ymands die afbreeckers'in woorden, of in
wercken mifleyde, ofte misdede, fal daar af arbitrai-
lyken gecorrigeert worden naar gelegentheyt van der
faaken.

Ende verbieden myn Heeren voorfchrcven voorts,
dat nyemands voort meer van gelyken hem en onder-
winde te doen maaken , op gclyke pœnen als vooren,
cnde desgelyks fullen mede verbeuren die timmerluy-
den, ohe metfelaars, elcx in fonderheyt, tot behoef
van de Konincklyke Majefteyt, deefer Stad ende aan-
brenger , elcx een dardendecl.

XVI. Ρ LA CA AT ten fine voorfz den 2 ο Juny CHOLFHL

'yn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur-
germeefteren ende Schepenen der Stad van
Utrecht, doen tewetene vanKoninklyke
Majcileyts wegen , onfen alregenadigilen
Heere, ende gebieden cenen jegelyken van den bur-
geren ende inwoonders defer Stad , cnde Stads Vry-

ilraaten , fteegen ende _

timmert hebben met wafch-huysgens, ichoorfteenen,
hooger ftaande dan die muuren aan de ftraaten, ofte
graften, ftakettingen cnde andere timmeringen, foo
van hout, aU van fteen ^ contrarie voorgaande Or-
donnantiën endc verboden met decfer Stads klockluy-
dinge gedaan, endc tot achterdeel van anderen haa-
ren gebuuren , benemende, cnde behinderende daar
mede haar tooningen, neeringe cnde uytgcfigte, dat
fe als nog binnen drie dagen naaftkomende demolieeren
ende afbreeken haar voorfz wafch huysgens, fchoor-
ftecnen, ftakettingen ende andere timmeragien, ende

heyt, van wat qualité hy zyn mag , die deefe Stads/dit al op het verbeuren als dat voortyts den 3 Augufty

werven geoccupeert cnde be- laatftleden verkondigt is geweeft , '

ende waar het dat
ymands eenige merkelyke reedenen hadde,omme hec
voorfchreve gebod niet te obedieeren , den felvcn
wort roegelaten, omme op morgen ten acht uren te
komen voor den Raade , op den Raadhuyfe, endc te
feggen haar reedenen Van dien.

XVli. tLAGAAT, waar by aan de Timmerluyden, Metfelaars ére. verboden word aan emigt

ujtfleekjelen te arbeyden^ den 3 Februar, MDLXIV.
yn Hefcren die Stadhouder, Schout, Bur- ren ende daar inne voorfien , cnde amplieerende by-

de die voorfz Ordonnantiën , heeft geordonnecrt, dat
alle metfelaars, tihimerluydèn , leydeckers ende gla-
femakers, die aan eenige uytfteekfelen over deefer
Stads ftraaten , graften cnde werven, tegenwoordig,'
of toekomende fiillenarbeyden, hei zy diefelfdceerft
begoft worden, ofte volmaakt fullcn wefen, nogbo-
ven die pœnen, in de voorfz Ordonnantie begrepen,
verbeuren fullcn tot haaren gilde behoef voor de
eerfte rcyfetwce Carolus gulden, voor de tweedcrey-
fe vier Carolus gulden, en een halfjaar zyn gild niet
re mogen gebruycken, ende ter darde reyfe, op het
verbeuren van acht Carolus gulden, fyn gild endcfyn

weten te gekrygen metfelaars , timmerluyden, dec-
kers ende glafemakers, die henlieden die felfde uyt-
fteeckfelen timmeren, metfclen, decken ende ftop-
pen j cnde die Raad willende het felve remediee-

Xviii.

M' germeefteren ende Schepenen der Stad va»
Utrecht, doen te wetcn Vin Koninklyke
Majefteyts Wegen , onfen alregenadigften
Heere , dat de Raad deefer Stad , feekcr ampliatie
cnde verklaringe gemaakt heeft, op de faaken van de
uytftcekfelen ende timmeragien hiernaar geroert, ge-
bieden daaromme ecnen jegelyken, deefen aangaande,
dat fyluyden elcx in het fyn hem daar na regulecren,
op de keuren endc breucken hier na gefpecificcert.
Item, alfoo van wegen deefe Stad by openbaareklok-
luydinge, op den ^ Augufty anno iff7. ende op den
^o Juny anno IÇ58. laatftleden feekcre Ordonnantiën

verkondigt zyn, die geordonncert ende gemaakt wa- borgerfchapj ende indien die Deeckens van de voor
ren op de uytfteekfelen , uytfteeckende over deefer fchreve gilden, elcx in de fynen, die felve overtree-
Stads ftraaten ende graften , ende dat diens niet te- ders niet en executeerden binnen 14 dagen, nadien zy
genftaande diverfche uytfteeckfelen nog dagelycx ge- kennifle van de voorfz gcbreeken gekregen fullenheb-
maackt cnde uytgefteecken worden ; ende daar toe ben, fullcn vervallen in gelycke poenen endc amenden

als die voorfz breuckige fchuldig zyn, ende die teap-
pliceercn tot behoef van de Konincklyke Majefteyt,
deefe Stad, der gilde ende aanbrenger elcx een vieren-
deel.

ampliatie êp het voorenflaande Flacaat van den 21 July IC47, den 2 OBoher^
MOLXXVL

verkomen by den Rade , dat men onder-
houden zal die voorgaande Ordonnantiën
en klokluydingcn, op de uytfteekfels over
defer Srad ftraten,stegen, en erven, uyt-
ile^tendc, gemaakt en gepubliceert, daar by voegen-
de, dat Zy verftaat uytfteekfels te ayn, die verboden
zyn, alle timmeringen , die buyten de muuren van
huyien ter ftraatwaarts getimmcrt worden, gelyxder
acrde , mitsgaders alle timmeringen , die boven die
IcyfFcl gemaakt fullcn worden, geen negen voeten v»a
der aarde , of van de dele wefende, ende verder uyt·
ftcekendc dan het ondcrfte overfteekfcl. Ënde aan-
gaande de opgaande gevelen,daar en fal men geen uyt-
Itcekfelen an mogen maken, dan gebruykeo tralicn,
als 't van ouds ge weeft is j te weten, dat van nu voor-
taan geen traliën vorder uytgefteken, nog geftelt ful-
lcn worden, dan een voet uyt ter muurc, van degÇ"
velen; cnde fullen defdvc traliën open zyn, opd^ataic
nagebuuren daar door geen profpeét, ofte

nea

benomen en werdcj ende alle limmcringco-

-ocr page 643-

A '

mer-^ als by winter· tyd fal konnen gebiruy
ken ^ ende dat men öp morgen gelïnt is de reftemede
aan te befteedcn, ende dat op defelve peyle als het
voorgaande, te weeten ^ aan de kanten ih de lengte van
drie voeten gelycx het water; ende dan voorts fchuyns
af, fulks dat men op de andere drie voeten komt, op
de diepte van twee voeten , onder het water, welke
diepte de grafte voorts doorgaans hebben fal moeten,
ende, öfte ymand-aan de fundamenten fynre muuren
mochte twyiïelen , of die goet waren j foo hebben
inyn Heeren Schout, -Burgermeefteren ende Schepe-
ren, in naame des Raats, by deefen, eenen jegelyk wel
willen gewaarfchouwt hebben , dat zy daar op re-
guard nemen, ende naar dat hetàan dé kanten tot on-
der het water afgenomen is , fy datelyk haar quade
muurs aanfchoeyen ^ of anderiinis veriorgen , datter
egeen fwaarigheyt naar en volge, want men van nieu
iDec eenige doleantie denkt àan te neemen, dus zy een
yder op fyn hoede.

Ende want by oculair infpeóbie bevonden is, dal
van St. Meertens Dammc af, tot het heek by den
Plompen toorn , de grafte fecr enge vak , ende te
dé ende uytfteèckende , ja felfs onder dê bruggen^
^aar dobr de ftroom des waaters grootër gcltuyt
wert, foo heeft de Raad voorfz goet gevonden, alle
de fteygers, leggende voor de brandtrappen, die Voor-
der uytlteecken, als de vleugels vart de bruggén , o|i
te chieren, ordonnbrende deielve innegetogcn te wor-
den , tot binnen de voorfi vleugels, öf gemaakt mee
eenen fteyger ter zyden af te gaan, alà aan de Backer?
brug ende elders in de Oüde grafte gedaan is.

fjeh 'sjaai-s anders gemaakt zyn , fal men moeren aF- dien dit aangaan mag, dat zy dit fcherpclyk doen on-
breckeni prdonneerende den Dekens van den gilden, dcrhouden, ende die breukigen bekeuren.

ORDONNANTIE op het maken van de fiey^ers in de Niewwe et aft. dm 27 Mâi

MDCni. ^ ^ ^

Ifoo men nu tot groórekoften heeft aanbeileed, meer, mitsdien niet alleen de brandtrappen al re verre
een pariye van de Nieuwe grafte ^ om te met haar iteygers, ter graftewam innc eggen, maar
verdiepen, fulicx dat men die loo wel by fo- dat veele fteygers voor de kluyfen ook zyn leggen

XIX.

Opfchouwende voorts generalyk alle lleygers irt
het voorfi vack, leggende voor de kluyfen j én or-
donneerende de eygenaars van defelve , elck de fync^
binnen drie naaftkomende dagen op te trecken, of
dat men fulcx tot haaren koften fal laten doen.

Ende lal een yder in fyn kluyfen eenige graden j of
treeden mogen wachten, fulcx dat hy met dclangfte
koome gelyk zyn muur, ofte deure der kluyiè.

Maar wes fteygérs iouden mogen leggen, annex de
vleugels der bruggen voorlz, bénedcns ftrooms, ende
binnen defelve vleugels j fulxs dat die geen ftroom-
iluyten kennen, die (uilen mogen blyven leggen by
keinnifle van de Gecommitteerden.

Si9

VAN HU Y S Ε Ν, Il BOEK. tl t.

XX, PLACAAT Ugen het betmmren van de (Verven aan de Oude gragt met lootjen, en Wi^^

re timnuragieny dm i^A^il MDQXIL

Verwers, die zulks in heure prive neeringen gebruyc-
ke-n, behalven dat vermits den opflag van goederen en
'^arenjook by noot van brand en anders, defelve wer-
ven feer worden bekommert ende gedifcommodeert
met ioodanige betimmeringen. Soo is voor eerft ex-
preiTelycken gerefolveert, van nu voortaan geene
gelycke confenten als vooren meer te lullen mogcri
jdragen^als alle te pr«judiciabel, ten ware aan Brou-

wers, Zeepfieders of Verwers, die zulcks noodig tot
heure néeringe van doen hebben, alléenlyken als vai^
ouds ende anders geene, naar dat van de plaatfe faÎ
zyn genomen volkomen kenniiTe ; ende want ook allé
gedragene confenten voor deefen maar en zyn provi-
fioneel, foo word hier by wel fcherpelyken belaii, al-
len dén geenen, die eenige lootfen of gebouwen op
werven verhuuren, daar eenig handwerk of neeringe

άΐ voorfchreve Oude grachte, maar in verfcheyden
binncn-ftraaten woonachtig} dat .ook de I^aad dagelyks

De Raad deefer Stad, byexperientie bevinden-
de, dat heure provifioneele gedragen con-
fenten j op de ernftige ende dembedige ver-
foecken van veele defer Stads burgers en in-
woonderSjdie heurehuyfenhebbenftasn aan beyde zy-
ie van de Oude grachte alhier, tot ereftie van verfchey-
<ie lootfen, op de werven voor haar refpeétive kluy-
fen, de eene onder deckfel van te vermyden afch-
hockend'andere om te gebruycken tot fyne necrin-
ge, ende andere koopmanfchappen inne te leggen, wor-
den misbruyckt, contrarie den fin,' wille,ende inten-
tie des Raads voorfchreve, daar op feekere betimfne-
lingen expreflelyken by provifie zyn toegelaten, maar
dat foodanige lootfen ende gebouwen > zyn, en nog
worden geapproprieert, tot winckelen van vérfchey-
den handwercken ende neeringen, ende ten duurften

verhuurt, tot groote praejudicie ende nadeel van veele! in word gedaan, of daar de eygenaarç van dién iêlver'
andere goede burgeren ende innegefeetenen, niet aari neeringé inne doen , datelyken,^ immers ten langftetf

l^f ____ f · A J ^ .^wEs W M·*^ M M M · Kto ^ΛΛΜ L» ^m0m. · Mtm. Λ^ΛΛ A ^ w% W· «« a* ^m^rnm. -■ la^ J __1*

binnen den tyd van een m^nd, alle die te demoliee-
ren ende weder af te breeken, ftellende de werven in

Word hoe langer fo meergeimportuneert ,om nogge- , zulcken ftate,^als die geweeft zyn voor date van de
lycke confenten te dra3gcn,waar inne promptelycken betimmeringe, al op pœne van vyf en twintig gul-
dient voorfien, te meer, fo men bevint, dat van ou- den tegéns deHeeren ende armen te verbeuren, ende
den tyden,niemand foodanige timmeragie van werven !dat evenwel den Officier deefer Srad, zulks ial doen
is toegelaten geweeft, als Brouwers, Zeepfieders en doen op zyn gewin van den darde penning meer.

XIüT^NTERPRETATIE op het voorfz Placaai, den 7 May MD txiÏ7~7

ΙΓ00 de Raad deefer Stad bericht word, dati fen,dat alle lootfen,op de voorfz Oude grachte pnw

vifioneel met conient geftelt, ende die te huure ge-
gaan hebben,'t zy of men daar inne ecfiig handwerk^
ofte neeringe gedaan heeft, ofte maar fimpelyck be-
woont, ende die voortaan nog fouden mogen werden
verhuurt, famentlyk zullen moeten werden gedemo·*
liça-t ende afgebroken binnen den tyd, ende op po^
hé, als in de voorfz gedane Publicatié.

i\ eenige mede hebbende geftelt lootfen voor
haarlieder erven op de werven van de Oude
gracht, de R'efolutie daar tegens genomen,
^ dc Publicatie daar opgevolgt, niet ronde yken ver-
ftaan, ende daarom feggen niet wel te weten, of iul-
«nRefolutie generacü ,.of particulier is, injterpxctcert
verklaart mits defen,dé meyning ende fin te wêfén,

het niet duydelyk genoeg uytgedrukt mogte wee-" ...

^^ - , .1,. ________— III ^ III-, f — ,.,...I|..I.I|..(·——..........,^ι,Λ.- -t ...................."■■ i"; ""ijl ' '' ;"' .' ...................'.'"' Ι"·^ι'·ι ftf

NADER FUcaat defeu aangaande, dm 4 Juny ΜΊ> QXVL

-ocr page 644-

VAN HET TIMMEREN, MAKEN, EN VERANDEREN

ν"»-

e Raad deefer Stad op gifteren vergadert we-
fende, ende uyt het rapport van myn Ed.
Heeren van den Gerechte verftaan hebben-
de, dut niet alleen de folemneele haarer Ed.
]k.eroluiie, gedaan publiceeren den 24 April lóii, van
te demolieeren allen getimmer ende bekommeringen
.op de werven, daar bevoorens gedaan, uytgelbndert
brouweryen,zeepfiederyen enverweryen,dieinfwank
waren , was gepareert of naargekomen , maar dat
nog veel erger was, veele en diverfche perfoonen daar
naa hun hebben ondcrilaan, op nieuws verfcheyde ex-
ceiTen van uytfteeckfelen, betimmeringen, aflchutfe-
len,ende andere bekommeringen op de werven,gnde
ook aan de muuren van deler Stads oude ende nieuwe
graften te doen, mede buyten de Stad , van de Roo-
de brugge af, tot aan de Weertpoort,ende voorts van
Tollënfteege leege brugge, tot de hooge toe, gelyk
haar Ed.op gifteren zulks op de fchouvve metter daad
liebben bevonden, weiende niet alleen pracjudiciabel
voor de neeringe ende koopmanfchap, die met fche-
pen ende fchuyten moeten werden aangebracht en af-
gelcheept, tot avancement van dewelke geene ko-
iten en zyn gefpaart om de Rivieren te diepen, ende
als nog niet en worden gefpaart in het vernieuwen en
verwyden, foo van den Hinderdam als andere, maar
ook een groote kleynachtinge ende vilipendie van de

Magiftraat deefer Stad, die veel eerge'ftraft ab langer
geconniveert behoort te werden. Soo is't, dat de
Raad voorichreve iterativelycken geperfifteert, ende
op nieuws eendrachtelycken gerelolveert heeft," dat

menais nog binnen een maand naar date defes zal hebben

af te breecken ,ende de muuren ende werven ten bey-
den zyden der graften te ontleedigcn van alle lootfcn
affchutfelen, betimmeringen,gebouwen of andere be-
kommeringen, uytgefondert alleen die voorfchreve
Brouweryen, Zeepiiederyen ende Verweryen, die
aótueelycken worden gebruykt, dewelcke voor dtfe
tvt nog proviiionelyken zullen mogen blyven jftaao,
Ordonneercnde voorts allen ende een yder, die voor
eenige trappen van gemak,of particulierlyk voor haar
huyfen,hebben leggen eenige uytfteeckende fteygers,
defelve te verleggen ende brengen binnen haar wer-.
zulks dat niet voorder en komen, dan gelyks

ven

haare fchoejingen of weribalckenalles mede binnen
den voorfchrcven tyt, op pœnc van vyf en twintig
guldens te verbeuren , als in voorgaande Placaten,
ende dat voorts den Heere Officier, tot koften ende
op zyn gewin van den darden penning meer, het ge-
ne daar na niet en zal weefen opgeruyrat, fal doen
opruymen ende weg neemen, die daar toe voor nu
alsdan, ende dan als nu word geauthorifeert.

De Vroetfchap deefer Stad Utrecht, uyt het
rapport van de Ed. Heeren Burgermeefteren
ende Scheepenen, die op maandag laat ft Ic-

,........ den vodr de eerfte reyiè gevifiteert ende be-

fchouwt hebben, deefer Stads watergangen van de
Oude ende Nieuwe gragten, ook buyten der Stad in
de Tollefteeg ende Weert ôcc. de werven, werfbalcken,
muuren &c. vèrftaan hebbende, dat haare Ed. bevon-
den hebben, foo wel binnen als buyten de Stad ver-
fcheyde mesvaalten, ook andere materien ende mate-
rialen j item, huysjens, hekjens, tuyntjens ende an-
ders, leggende ende ftaande op die kanten van het wa-
ter , den generalen opflag ende voetganck langs het
zelve water belettende, ende begeerende daar tegens
te voorfienende remedieeren als naar ouder gewoonte3
doét hier mede te weeten allen burgeren ende ingefe·
tenen, die daar woonen op de voorfeyde watergan-
gen , foo binnen als buyten, loo verre de Stads Vry-
heyt is ftreckende, ende allen anderen, die zulks aan-
gaan mag, dat eendrachtelyk by haar E. gerefolveert
ende geordonneert is,dat van nu voortaan op die kan-
ten al langs de voorfchreve watergangen fal moeten
gelaten worden, doorgaans (fonder eenig het minfte
beletfel) een fpatie van drie en een halve voet breette,

ilag ende vrye paiTagie voor eenen yegelyk. Laften
end^c beveelen daaromme allen ende een yegelyk op te
neemen ende weg tc ruymen, alles dat tegenwoordig
is ftaande of leggende binnen de voorfeyde vierdehal-
ve voet breette ter water waart , ende dat voor de
andere aanftaande ichouwe op maandag toekomende
te doenj dog dat men voor deefe.tyt daar mede niet
cn verftaat eenig fteene gebouw of getimmer, op pœ-
ne van drie guldens elcke reyfe te verbeuren by den
contraventeurs, ende die van des te doen in gebrecc-
ken zullen blyven, énde dat dep Subftituyt Schout
zulks voorts zal laten doen , tot haarlieder refpeétive

MT>CXXXL

ΙΓ00 men dagelyks bevind, dat veele perfoo-
nen hen onderftaan'de ftraaten ende 'geutetï,
die wel eer door ordre van de Regeerders de-
fcr Stad, wel ende behoorlyk genjiaaki: ende

meer, die welcke Schout daar toe by deeien voor nu
als dan, ende dan als nu word geauthorifeert, ende
ook hier by belaft, op het geene voorfeyt is, ende hier
naa nog fal \ olgen,goet reguard te neemen,ende die
contraventien te corrigeeren in manieren als voren,
. Gelyk dan voort fpecialycken belaft word, de ey-
ïenaars of bewoonders (die dit aangaan nïag) van de
luyfingen in de Lynmerkt gelegen,alle die getimme-
ren en beletfelen onder ^e ielve huyfingen langs die
gracht, op haar werven datelyk weg te neemen, ge-
lyk zulks tot meermalen geordonneert is geweeft, op
de poenen daar by geftatueert ende hier boven verhaalt.
. Ordonnecrende henlieden voorts, ende allen ande-
ren, die eenige fecreeten in haare uytfteeckfelen op
het water mogen hebben, defelve terftontweg te ne-
men ende niet meer teftellen, op^pœne van'démoli-
tie van haare geheele overfteekfels.

Ook het water dat zy uyt hare refpediv€ huyfen
ende erven, door een uytfteekende geutedus langeïn
de gracht hebbén geloft, tot grooie prejudicie van dc
pafleerende fcheepen ende fchuyten, van nu af, ende
voortaan zullen hebben te loiTen ende te leyden,dooE.
een nederhangende geute neiFens de werf. ·

xxiiï. ander Flacaatop het voorfz fubjeB, den 7 Juny MOCXXFL

Ende gelyk de voorverhaalde reiblutie is generaal,'

van de waterkant af te reekenen, tot eene vryen op- ;omme doorgaans vierdehalve voet opflags,ten beydcn

zyden van het water tc hebben ende te behouden, fo
wel binnen als buyten der Stad, foo word bier bf
mede verftaan, dat deefen volgende ook die houtko-
pers haare jucken op de werven fullen hebben te hcr-
ftellen ende innewaarts te trccken, tot pp gelyckc
vierdehalve voeten van het water af, ende alfulks ook
haare plancken, deeien ende ander hout daar naa tc
leggen ende te ftellen, op gelyke pœne van driegul-

Als insgelyken gehouden zullen weefen te docn dic
metfelaars ende anderen, die op haare werven eenige
materialen van hare refpeótive neeringe of anders heb'

koften, ende op zyn gewin van den darden pennink ben leggen ofte^ftaan, op pœne als voren

xxiy. plaça at ié^e» hei maken *υαη heulen en overdekte geuten voor de huyfen» den 26 Jp'i^^

geleyt zyn geweeft, op haar eygen auchoriteyt tev^
maacken^ ende in plaatfe van open geuten, neuiCT
ende gedekte geuten, mitsgaders groote heuvels vo
de huyfen te maackeo, waar door de ftraaten

-ocr page 645-

gelyfe gemnackt ende gedcformecrc worden, mitsga-
ders door het verhoogen of verlegen van dc geuien,
den cours van hec warer belet, ende daar door niet
alleen iwift endequseftic onder de gcbuuren , maar
ook groote vuyligheyt, flank, ende veelfints infeöie
gecauleerc word, het welk'in een Stad, daar een goe
dc politie vigeert, niet en mag gecolereert worden,
dat mede verlchcyde ftraaten binnen dcefe Stad, door
liinkheyt van tyden zulks zyn vervallen enJe loo on-
gelyk geworden,dat defelvenootwendig moeten wer-
den gerepareert; Γ00 is 't, dat myn Hceren Burger-
meefteren ende Vroetlchap deefcr Stad, begeerende
daar jegens (Γοο veel mogelykj re voorfien ende goe-
de ordre tcîiellen, dat de itraaten ende geuten naa
bchooren gemaakt ende Onderhouden worden, nodig
geacht hebben, de ttraaten ende geuten binnen dcefe
Srad, daar inne eenige faulten zyn, door defer Stads
ftraatmaacker te doen repareeren ende refarrneeren,
fot kollen van de eygenaars der huyten ende erven,
voor dewelcke defelve ftraaten ofte geuten gelegen
zyn.

Ordonneerende allen ende een yeder zulks te gedo-
gen, Tonder Snds werckluyden daar inne te beletten,
ofte daar over te misfcggen ofte te misdoen, mee
woorden of met wercken, op arbitraile correctie.

Sonder oock de Heeren Gecommitteerden van de
Vroetfchap ,die de voorfchreve reparatie" ordonnceren
zullen, daar over moeyelyck te vallen , maar foo yc-
mand eenige belwaarniflè meynde te hebben, die zal
zulcks by Rcqueile de Vroetfchap te kennen mogen
geven, omme by defelve daar op gelet ende gedilpo-
neert tc worden naar behooren.

Interdiceerende voorts eenygelyk van nu voortaan,
eenige ftraaten ofte geuten op te breecken, te ver-
maacken, ofte te verleggen, alwaar het ook om ee-
nige kelder ofte kluys tc graven ofte tc vermancken,
fonder daar toe verworven tc hebben fchnftclyk con-
fent van de Vroetfchap, op pœne van tien gulden,
ende dat zy gehouden zullen wcfcn, de opgebrooken
llraateii ende geuren te herÜellen in voorige ftaut.

Gelyck ook wel fcherpelyck verbonden word, de
flraatmaackers , metfelaars , timmerluyden, ende al-
len anderen, haar daar toe te laten gebruycken, fon-
der alvorens appoinftement van confent van de Vroet-
fchap geiien te hebben, op verlies van haar burgur-
fchap.

XFIIL TIT.

641

VAN H υ Y S Ε Ν. IL BOEK.

XXV. ΈΙαλΟ k AT tegen het maken van Stakettingeni Hekkens, Trochgen, &c. fonder confent vm

de Froedjcha^^ den 25 Juny MDCXXlI; gerenoveert by het Placaat te-
gen de uytfleekende gevels, den ^Juny ΜΌ C XX IIL

,orge mee fleren en Vroedfchap deefer Stad, in-
terdiceeren en verbieden by deefen nogmaal
wel fcherpelykallen timmerluyden,metfelaars,
fmeden, ende andere van nu voortaan eenige
ilakettingcn, hekken, troggen, ende andere dierge·
jytkc wercken, voor, achter, ofbefyden de huyfen
ter ftraatewsarts uytftekende, ofte op de werven voor
Icluyfen, of al langs het water, 'tzy groot ofkleyn,
te maacken, of door haare knechts daar aan te doen
wercken, of eenige materialen daar toe nodig te ke-
veren, ten zy dac henluyden alvoorcns gebleken zal
zyn, van het confcnt by de Vroedfchap daar toe ver-
leent, op pœne van by de çontraventcurs te verliefen
haar borgerfchap, ende by den geenc, die eenige der
voorfz ftakettingen, hekken, ende troggen, &c.
doen maken, fonder confent als vooren, re verbeuren
tien gulden, ende zullen de meefters voor hire knegt*
moeten verantwoorden.

Voeg hier by de Refolutie defen aangaande genomen , van den 30 ji^ril en ty 06lob, iiSii, heneden in het
III. Bock. vx II. Tyc. Num. vi 11.

iCXVl. ~ PÜBLICATÏË~i»p het intrekken vm de uytflekende Geuten, den 25 Jm^MOCXXIU

gerenoveert den 26 Septemb. MOCXXFU.

Gelyk myne Heeren voornoemd by defen nog-
maal mede wel fcherpelyk ordonneren ende
bevelen , alle de borgers ende inwoonders
defer Stad, voor wiens huyfingen dat nog ee·
nigc geuren ter flraatewaarts uytfleken, alle delelve
in te trecken, ende haar water te leyden met een lo-
den bak, door een nederhangende geut al langs dc
muuren, ofte gevel van haare voorfz huyfinge, ende
dat nog binnen den tyd van vier weecken, naar dac
henlieden hier van infinuatie zsl weefen gedaan, op
poene van by yeder gebrekige te verbeuren drie gul-
dens.

XXVil. i>lADERË Publicatie op het voorfz fubjeB . den 19 06iob, MOCXXXI; gecorrU

geert den 25 Maart MOCXLIL

den door een geute langs de gevel, of muur van haar
huyfen nederhangende, tot beneden toe, fonder het
felve water over haare luyfFcns te mogen leyden, op
pœne van drie gulden by yder gebrcekige tc vcrbcu·
ren. ( z)

De (i) Vroedfchap der Srad Utrecht, ordon-
neert en beveelt hier meede wel fcherpe-
lyk, alle borgers en inwoonders defer Stad,
voor welcker huyfingen nog eenige geuten
ter Ibaarwaarts zyn uytileekende, alle defelve bin-
nen fes weken in te trekken^ ende haar water te ley-
(ij De Publicatie van den lp 05lob. 1031 heeft^ Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Borgemeeftcrcn,
en de Vrocdlchap 6cc.

(i) De voorfz Publicatie heeft hier mg^ ende dat den OfHcier niet tc min 't felve zal doen doen op zyn ge#

^vin vr.n den derden pennmg meer.

XXVlll. PLACAAT teeen de uytfteekende Gevels, den z6 Maart MDCXXII; gerenoveert

- ~ 4Ό(

Ifoo men bevind ,dat nog contrarie voorgaan-
de gedane Publicatien, dagelyksveele ende
verlchcyde timmeringen alhier binnen U-
trecht worden gedaan, daar by de eene voor

den 30 April MDCXXllI; engeamplkert den^Juny MDCXXIIL

den houte huyfen met een of meer overfteken zynde,
defelve ofte eenige van dien met ftecn voorts op le
trecken, latende ftaan die oude raampten ende ftylen
boven die voorpaay gefteld, alzuks dat die felve huy-

J , ------- "«-"WW·! , ν...... ^J «ν, TW.^. ,ι^ι^τ^.·. ------,------- —-

CC andere met haarlieden fleden, die zy op haarlieden ; finge boven niet nieuw gemaakt, maar genoegfaara
' - . . . yçrlapt worden, waar door den gehelen toon van an-

^oorpaayen brengen, merkelyk zyn uytftekende,niet
*i'etn tot groot nadeel van de gebuuren, maar ook
iw meikelycl^jjjfcieraad van deefeStadj dat voorts
Hele luyden tot noe toe hebben onderilaan, haarlie-
ni.Deel.

ι»

iiÊûia

dere welgemaakte gevelen, daar neven ftaande,bclec
ende het cieraad defer Stad benomen word, Ende al-
foo raen daar toe behoord tc iragten, dat de Stad van
M m mm Utrcehç

-ocr page 646-

VAN HET TIMMEREN, MAKEN, EN VERANDEREN

Utrecht in goede gebouwen toeneme, foo is \, dat
niyne Heeren van de Vioedfchap begerende hier in
wel ende in tyds te voorfien, ten meeften voordeel en-
de cieraad defer Stad geordonneert hebben, ende or-
donneren by deefen, dat van nu voortaan alle limme-
ringen binnen defe Stad alfoo zullen moeten werden
gemaakt, dat men gelyks die voorpaayen recht op.
waarts zal moeten timmeren, fonder eenige overfte-
ken of uytwinningen op eenige ileden, ofte ander·
lïnts te mogen maken,hebben ofte brengen;dat men
ook, foo men op die oude voorpaay zal willen opva-
ren , alle het houtwerk boven delelve voorpaay ftaan-
de, als ook foo daar een overttck is, die courtonfen
ende fleden, ofte ander houtwerk, daar men mede o-
vér(leekt, zal moeten afbreken, ende maken een nieu-
we'fteene gevel opdefelve voorpaay , ofte bovcndor-
pel fonder overflek als voorenj welverftaande, dat
den bovendorpel, die op de voorpaay zal worden ge·
lèyd, een uytwinninge ofce vaas zal mogen hebben
Van vyf duym ten hoogden overilekende, ende meer
liiet, mits dat alsdan daar voorts recht op ende ge-
lyks werk zal werden getimmert: ende dit alles op
pœne, dat die geene die hier na direftdyk ofindire-
itelyk hier tegens fouden pogen te'timmercn ,dadelyk
defelve haretimmeriogç zullen moeten demoliecren en
afbreken , makende diefelve in voegen boven verhaald,
verbeurende boven dien tot een amende in gelde vyf en
twintig guldens, te appliceren volgens de Ordonnan-
tie deler Stad.

Inrerdiceerende voorts by defen wel fcherpclyk,al-
le timmerJieden ende metfelaars, ende een ygelyk van
dien, zulke verboden timmeringen hier na dircéfcelyk
ofindireótelyk meer te maken, oft^yctwes daar aan te
werken, op de verbeurte van haar borgerfchap, bly ven-
de evenwel in waarde,de Publicatie van den 27 Decemb.

löio., op de houte gevels gemaakt ende gecmancert.

(i) Getyk de voorfz timmerluydhkende metfelaaru
mede op pœne als ν oor en , fcherpelyk vehkoden word, geen

(1) Hetgeen in defe Ordonnantie met (urfyfgç^rnkt is, is in het Placaat va» den à^Juny KÎij hygekoomen.

(2) Voeg hier by de Refoiutie, dat de timmerluyd?n aan dier'gelyke ftakettingen niet fullen mogen perken,' den ^oj,
pril 1621; en de Ampliatie, van den if OM. ipii. Siet bet iii. Boek. Tyt. Num. ν 111. ix.

XXΙΧΓΊΡΪΪΒLieàTlETop h^toomn van hflen, kafien, &c, voor de deuren van de Ktfiem

kers, den 16 May MDCXniL

Alfoo de Vroedfchap groote klachten gedaan ganfchelyk; werd benoonaen j foo word by defen wel
worden , dat verfcheyde kiftemakcrs hun fcherpelyk geinterdiceert ende verboden allckiftcma-
daaglyks onderftaan ende vervorderen hare kers binnen defe Stad , van nu voortaan cenig kiil*
. k iften , kiften , ende kiftwerk om te ver- werk meer tc tooncn, of te fetten buyten dc geuten
koopen, toonen,ende ftellen, verre buyten de geu- van haarluyder huyfingen , çonforcp defer St^ds oydc
ten, ende by na midden op hare ftraten, waardoor Ordonnantie, op pœne van drie gulden byydcrcon-
dén toon, profpeét, en uytfigt van hare gebuuren traventçur elcke reyfe te verbeuren.

XXX. NADER Placaat tegen de uytflekende Luyffelsy Stoepen en Venflers &c. den 2 Janm,

MDCXXIX.

64>Z

voorpaye» te flellen, nog eenige gevels, ofte muuren tê
fonderen, of te leggen aan emige hoeken van firaten, ten
zy dat fylieden alvorens zulks aan den anderen Kameraar
defer Stad fullen hebbengedenuntieert, die daar op alsdan
zal letten, dat de oude limiten niet en worden geexce^
deert', ende zal die geene die alzoo timmeren , ofte met-
felm wilde , den voorn. Kameraar veorfyne befotgne bg.
talen (5ftuyvers.

' (z) Voorts interdiceren ende verbieden 'Λ/yne Bieren
voorn., by defen nogmaal nvel fcherpelyk , βΙΙε timmer,
luyden, metfelaars·, fmedentnàe anderen, van m voor.
taan eenige ftakettingen, hecken ,troggen,ende andere dier.
gelyke werken voortaan achter , ofte bezyden de huyfett,
ter flratewaarts uytflekende, ofte op de werven voor kluy^
fen, ofte allangs het water, Ί zy groot, ofte kleynte
maken , ofte door hare kmcbten daar aan te doen wer-
ken, ofte eenige materialen daar toe nodig te leveren,
ten zy dat hen alvoren geblekens zal t.yn , van het cot/^
fent by de Froedfchap daar toe verkend : welk confent
fig in allen gevalle niet verderen (al ^rekken, als volgens
de Refolutie op de limiten van darde halve voete, op f m.
ne van by decontraventeursteverliefen haar borgerfchap,
ende by den geene, die eenige der voorjz ftakettingen, bek-
ken ende troggen doen maken zonder confent als voren,
te Verbeuren tien guldens , inde zullen de meeflers voor
hare knechten moeten verantwoorden.

Eyndelyk^ zoo eenig timmettpan, ofte metfelaarcontri»
rie defe voorfz Publicatie bevonden mçgte worden , aan
eenige overfieeken van geveU , ofte flellen van ftakettin-
gen , troggen, hekken t^c, te arbeyden , ofte daar aatjif
doen arbeyden hebben, ende mitsdm da^r over vervalk»
zynde van baar borgerfchap, galden Officier Ufelve én
Secretaris defer Stad, zoo haafi als het tot zyne kennifi
gekomen zal zyn, te kennen geven, die dan de Dekens
zulks zal laten weten » en op haren eed van wegens de
Vroedfchap hevelen, dat zy den fslven niet metr als meef
fter toe en latsa te weri^n,.

Alfoo over het uytfteken van luyffels, floepen
ende venfters, mitsgaders het toonen van
winckelwaren , dik ende menigmaal qua;·
ftien ende gefchillen onder de gebuuren ko-
men te ontilaan, zoo heeft de Vroedfchap defer Stad,
om zulks te voorkomen,ende teneynde eenyder mag
weten, waar na hy, iig in 't geene voorfz fal hebben
te reguleren, ( hier op nagefien hebbende, dc refpe-
öive Refolutien ende Publicaticn, zoo van den jare
1471 als if47.) nodig geagt te ftatueren ende te or-
donneren, ftatueert ende ordonneert by d efen,depoin·
éten ende articulen hier na volgende.

in den eerften, zal men in alle de ftraten ende fte-
gcn bmnen defe Stad, die niet wyder zyn, van de ge-
vels der huyfingen af te rekenen, dan twintig voe-
ten, de venüers niet verder , dan een elle mogen uyt-
flcken buyten de ftylen van de huyfen , de ftoepen
niet verder met de voorfte ftander, dan drie, voeten,
en de luyfFds niet verder boven de breettc van dc ven-
fters, dan een halve voer, alles op pœne van jofiuy-
vers, ende dçmoîitie van het gene contrarie defen ge-
maakt mogte werden.

Ende men zal in de ftoepen van de voorfz fieegen
ende ftraten geen groote iteenen , boven een voet in
de breete mogen ftellen.

Belangende^'t uytfteken van troggen, hekken ende
ftakettingen perfifteert de Vroedfchap by 't geene
diens aangaande , in dç ipaand van Juny , zoo iii den
Jare 1622 , als 1613. gepublicert is, ordonnerende
nogmaal eenen ygelyk fig na de felve te reguleren,
op dc verbeurte van de poenen daar in begrepen.

Item , niemand zal zyne winkelwaren verder toneo
mogen dan een elle breed van dc ftylen af, ende niet
hoger dan een el op de venfteren fetten , daar door
die gebuuren belet, ofce verhindert zouden rnogco
weien.

Ook zal niemand eenige banken nog fcoelen, ofte
yetwes anders om op te toonen mogen fetten buytw

-ocr page 647-

VAN huysen. II. BOEK. XFlIlTIf,

643

<j'e venfccrs op de ft raar.

Item, zal niemand den anderen onredelyk mogen
voortooncn met eenig hangend werk, maar hy zal 't
hangen taocten, niet verder, als een halve elle van de
i'iylen , ende een half el boven 't goet op de venftei s
ieggende, zulks dat dé buurendaar door heenen kon-
ncn ïien, ( behekelykdatdeklecrkopersgepermitteert
werd hare klederen boven hare luyffens te hangen, )
alles mede op pœne van 30 ftuyverà , by de contra-
venteurs te eiken reyfe te verbeuren , ten behoeven
van de geene die de bekeuringe doen zullen, tot het
welke by delen hevens den Officier geauihoriiceit
werden alle dtfer Stadis letterdienaars ende boöden.

Gelyk de killemakers haar kiilwtrk r.iet en Zullen
mogen toorien , ofte ietten buyten de geute van hard
huyien^ op de verbeurte van drie guldens in confor-
mité van de Publicatie van den iS May 161 j. die by
deien gehouden word voor gerenoveert.

xxxi. plag a at tegen Ί verwen enrepareeren van boute Gevels, den 17 April MOC^XX^b

Ttgen de houïegevels is ook voorfien by het ζ artyk, van de Ordonnantie op den Brand van den 27 Decemh. löio*
hetiartyk. van de Ordonnantie van dm 8 Decemb. i6Sy, z6May lôSji eni^April 1718. Siet boven den
XVI. Tyr. i. Deel. Num. 11, vi, en ix.

Vacg hier ook by het Placaat tegen de uytfieeckende Gtvels, van den 4 Juny 1(^13. Siet hiér boven op Num;

Ifoo niet tegenftaande voorgaande Publicatie,,ten deele te doen verwen, zonder voörgiande con-
waar by verboden is^geen houte gevels met fent van de Vroedfch;ip , op de verbeurte van if guU

den, t'appliceren ten behoeven van den Öiïicier, ar*
men, ende den aanbrenger, elks eeh derde deel.

Gelyk mede de fchilders ende alle anderen verboden
werd haren arbeyd, of vei wfc daar toe tedöén, op de
verbeurte van tien guldens te appliceren ials voreii.

op dc verbeurte van hun borgerfchnp j gelyk ook by
defen verboden word, eenige houtegevels, in't geheel
of ten deele te verwen , londer voorgaande confent
van de Vroedfchap » op de verbeurte van vyf en
twintig gulden , te appliceeren ten behoeven van
den Officier, armen, én aanbrenger, elck een der-
den deel ί interdiceerende de fchilders en allen ande-
ren, haren arbeyd , of verwedaar toe te doen, fonder
gefien te hebben het voorfz confent j op de verbeur·
te van tien gulden, te appliceeren als voorcp.

ΧΧΧΙΓ. AN DEK Placaat op het voorfz fubjeSf, den i^Augufi. M'DCXUIL

A Ifoo niet jegenftaande voorgaande Pubiicaticn
ende verbod, men evenwel bevind, datver-
fcheyde houte gevels binnen defe Stad met
hout gerepareert en verlapt worden, tot dis-
cieraat defer Stad; foo is't, dat myn Heeren by defen
nogmaal wel fcherpelyk interdiceeren en verbieden ee-
nige reparatie te doen aan houre gevek, op pœne van
hunne gevels te fullen moeten afbreeken, ende in plaat-
fe derfclver fteene gevels , conform de Ordonnantie
doen maken, interdiceerende voorts die van het Byl-
houwers^ild, foodanige verbode reparatie te doen,

xxxui. placaat van geen fmijfen te fiellen fonder confint van de Froedfchap , demy ^à*

nuary MOCXXX.

XXIV.

A - ^

hout te repareren, vericheyde houte gevels
gelapt werden, ende tot illufievan de voorfz
publicatie , het oude ende nieuwe te famen geverwtj
foo is 't,dat de Vroedfchap defer Stad,by defen me-
de verbied eenige houte gevels in 't geheel, ofte

ordonneeren, gelyk zy ftatueeren en ordonncerçn by
deien, dat van nu voortaan niemand een fmis lal mo·
gen ilelien< *t zy in zyneygen^ of gehuurde huyfin··
ge, ofte erve i fonder daar toe alvoorens verworven

yn Heéren van de Vroedfchap der Stad U-
trecht, by experientie bevindende , dat
veele en verfcheyde quaeilien en proceiTen
φgelyks komen te ontftaan, tuflchen de

ren, eh daair en boven nog vyf en twintig gulden tè

verbeuren.

fmeeden enhaargebuuren, over het ftellen van fmiiTen, 1 te hebben fpeciaal confent van de Vroedfchap defer
ende het exerceeren van haar handwerk , in defelve Stad, op poene van defelve te fullen moeten demoliee-

gebuurte, hebben om foodanige qUiettien en protes-
fen voor te komen , noodiggeacht te itarueeren ente

A Ifoo men bevind , dat in vele van de princi-
paal fte ftraaten binnen defe Stad j ontrent i
ofte neiFens groote fchoone huy fingen, Gods·
kameren zyn ftaande, ende fomwylen nog
gemaakt worden, huyièn, kameren ofte andere ge-
timmeren , maar een vierkant hoog, ftreckende
sl'tfelve tot discieraat defer Stadj foo is *t, dat myn
Heeren Eurgermeeftcren ende Vroedfchap , fonder-
lingebehartigende,datdeStad ingoede gebouwen toe-
'leme, ten meeften voordeele ende cieraad der felver,
gcftatueert ende geordonneert hebben, ftatuèrenêndé
ordonneren by delen.

Eerftelyk , dat merf voortaan in de nagcnoemde
y^aaten, of plaatfen geen andere huyfen , kameren,"
fchuyren, ofte italien fat niogen timmeren ., of doen
"^Ilcn,nog ook vernieuwen, ofte doen vertimmeren j
als twee vierkanten hoog, ten minften 2 5 voeten ón-
Qer de muürplatert , op pœne van vyftjg guldens te
verbeuren, ende dat nïeitemiti 't felvegetimmer op de
Voorfz hoogte gemaakt fal moeten \^orden.

Verbiedendé op gëlyke pôsne eenige ftalÏen, ófté
^nuuren in defelve ftraten, ofte plaatfen tot woonin-
UL Ded, '

^en te approprieren, anders als die bequaame hoogte
lebben om tot woöningen twee vierkanten hoog gc^
maakt te konnen werden.

,111.

Tenware eenige huyfen, kameren , fchuuren, óf
ftallen fubjeâ: waren, de fervituyt van niethoogerge-
timmert te mogen worden, ende de Regierdcrs ddèr
Stad verftonden, dat het hooger ophalen van cjeiclve
tot, enorme lafie van de eygenaars der huyfen dies rechc
hebbende foudé llrecken.

i v. , . .

AndèriÏns fal voortaan geenètïtnmeringe ter plaats
fe nabefchfeven gedaan mogen werden, ( niet legen-
ftaaiide de voorfz fervituyt) anders ais in coriformitc
van defe Ordonnantie.

Ende fal iri fulcken gévalle dc eygenaars van de huy-
fen, dewelke foodanig regt is coropeterende ver-
ftoringe gedaan worden tot aeftimatic ófte taxatie van'
den Gerechte.

v l

Dog én fal niemarid hier na foodanige Icrvituytèn,'
in de nagedefigneerde plaatfen voor aan de ftraate, oê
eeuige huyfen, kameren, fchuuren, of ftalÏen^ /t fy'
M ni m m ζ, dcfel-

XXXIV. ORDRE Öp het Timmeren, gearrefieert den ^April MOCXLII.

Ι^ϋϋίάΗ

-ocr page 648-

■ 4 iwit^îJ»»! J-JtAS'ÎiW!!'!

644 VAN HET TIMMEREN, MAKEN, EN VERANDEREN

defelve aireede getimmert zyn , ofte nog namaals ge·
timmerc fouden worden, mogen imponeren, oppoe·.
n€ va« nullité.

V I Γ..

Ordonnerende voorts uyc de nagenocmde ftratcn.
de Gods-kaméren daar inne ftaande, binnen den tyd
van twee jaren na de Publicatie dcfes, in andere itra-
ten, öfte ftegen alhier niet gecxprimeert, te trans-
porteren, uytgefondert die in eenige poorten , ofte
gangen iyn ftaande, uytgefondert mecde de kaame-
ren van 't Weeshuys in de fpringweg, dewelke om
redenen voor als nog aldaar worden getolereert, fon-
der dat in defelve ftraaten hier na eenige Gods-kaa
meren ( alwaar 't ook in gangen) op nieuws gcfun.
deert, of geiimmerc fullen mogen ^worden. ^

VIII. , ,

Ende word 'vcrftaan dat de oude huyfen , kame·
ren, ftallen , ofte fchuuren vernieuwt, ofte vertim-
mert worden, foo wanneer de voorgevel, ofte voor-
rauurc afgebroken, ofte de kap daar af genomen word.

IX.

De voorgemelde ftraaten, ofte plaatfen zyn langs
de oude gragt , van de Tolfteeg-poort af, tot de
Weertpoort toe , mitsgaders in't Wyftraat, onder
de Donckergaarde, in de Lynmerckt , Choorftraat,
onder de Lakenfnyders ende Snippevlugt. - 5
^ X.

Item, aan wedeïzyden van de nieuwe gracht, be-
ginnende van 't Servaas heek , tot aan den plompen
loorn toe.

X r. »

Item , in de Nieuwftraat, van de Koninginne
flraat ende het Teerlingileegjen af, tot aan de Ro-
merborgerftraat.

. X I I. _

Item , in de Grojeneftraat, in de Vrouwjuttcnftraat,
de Oófter fmecfteeg, SuylensftraatRonierborger-
ftraat, in de korte Nieuwftraat, op 't Oudemunfters
kerkhof, in de Oudemunfters Trans,in de Brigitten-
fteeg, op dc Camp, in de Heereftraat, in de Hieru-
lilemsftecg, aan de Martens dam, op 't Doms kerk-
hof, mitsgaders onder den Doms toorn, ende in den
Domsfteeg endé Trans,'ende voorts by St Peters.

XXXV.

Alfoo men bevind , dat veele en verfchcyde
timmeringen binnen defe Stad werden ge-
j3aan, daar by de een voor de ander uyt-
fpringc, niet alleen tot groot nadeel van de
gebuuren, maar ook tot merckelyk difcieraat deefer
Stadj foo is 't, dat myn Heeren Borgemeefteren en
Vroedfchap, begeerende hier inne te voorfien, gefta-
tueert en geordonncert hebben, ftatueeren en ordon-
neeren by deeien, dat voortaan geen voorpayen, ge-
vels , of muuren aan ftraaten geftelt, of gefundeert
zullen mogco worden, ten zy daar over alvoorens ge-
haalt , ofverfogt zy den anderen Cameraar defer Stad,

XIII.

Item, op het oude Kerkhof, in de Minrebrocder-
ftraat, korte Minrcbroedeiftraat, Annaftraat, korte
S.Jansftraat, aan ende ontrent S. Jans Dam, op S.
Jans Kerkhof, in S.Jansftraat, in de Teelingftraat,
by Kyntjens have, op de Ganfemerkt, in de Schou-
tenftecg, ende Vinckenborgsfteeg, op de Neude,
agter het Vleyshuys, aan de Voorftraat, in de Wit-
revrouwenftraat, in de Jofferenftraat, agter deMunr,
op de Vuylefloot tot aan het Rietfteegjen, ende van
daar , in de Dwarsftraat tot aan het Apoftel Gaft-
huys, in de Ambachtftraat, mitsgaders in de Nobel-
ftraat.

X I V.

Voortîî op deBreeftraat, op het Bagynhof, aan S.
Jansveld, in de hooge ende leege Jacobyneltraten.in
dePotterftraat, Locf-berg-niakersftraat, op't Predi-
caren Kerkhof, mitsgaders in de Lauwerffraat, van
de Oude gracht af, tot deOoftzyde van het Predica-
ren Kerkhof, item, in de korte Lauwerftraat.

X V.

Insgelyks in de Waterfteeg, beginnende van de
Oude gracht af tot aan het Zand, in S. JacobsÎteeg,
op S. Jacobs Kerkhof, op de Verckenmerkt tot aao
de Catharyneftraat , in defelve Catharyneftraat j
voorts van'tjacobiKerkhof tot aan Vredenborg, itide
Koeftraat,aande Noordzydc van de Catharyne poort
aan de Wal. Voorts om Vredenburg, van de Ca·
tharyne poort af tot aan de Steenweg of Elifabeths-
ftraat, in de Viefteeg, aan de Steenweg, beginnende
van Vredenborg af tot aan de Buurkerk, onder dc
Schoenmakers Hal; item, in beyde de MariTegaiTcni
item, achter ende ontrent Klarenborg, in de Meen·
ftee^, in deBackerfteeg, in de Marieftraat, op 'tMa-
rie Kerkhof ende Marie plaats, in de · Bottcrftraat,
in deZaalftraat, Donkerftraat, Kcrkftraat^ ende om
't Buur-Kerkhof. - î

X V ï.

Item, in de Springweg, in dc JufTrouwcnftraat
aldaar tot aan dc Geerteniteeg, in de Geertenfteeg,
ende Wefrer fmeefteeg, mitsgaders in de Gortfteeg
ende Stroyfteeg. Aldus gepubliceert na voorgaande
klokluydinge van denStadhuyfe t'Utrecht, morefoU'
/β, op den 4 April 1042,. By my, C. de Ridder.

PLAÇA AT, van geen gevels, voorpayen, of mmren aan de firaut te fitten, fonder^
conjent van den Cameraar^ den 15 Maart MD CXL HL

die als dan daar op zal hebben te letten , dat goede
royinge geobferveert warde, op pœne dat die gccnc,
die hier inne nalatig bevonden zal worden, gehouden
zal worden zyne timmcringe te demoliecren, ende
boven dien tot een amende verbeuren vyftig guldensj
interdiceerende voorts allen timmerluyden, en met-
felaars, op de verbeurte van haar borgerfchap eenige
voorpayen te fcellen, ofte eenige gevels, of muuren
tefundeeren, ofte te leggen aan de ftraat, voor en
al eer de Cameraar de vooriz royinge gedaan, of ge*
geven fal hebben.

XXXVI., LAG A AT, van geen huyfen, of kameren te' timmeren, ofrepareeren^ op de Cm£eis

rondfom de Stad, fonder confent van de Vroedfchap&c. denióMa^rt
ΜΌCXL Vi gerenoveert den 1 Jpril MDCLFL

heyningen langs dc cingels, ofte andere publiecquc
,wegen in de Voorfteden te maken, ofte^ftellen, fon-
der alvoorens daar op verfocht, ende gehaalt te heb·
ben, den anderen Cameraar defer Stad, die dand^r
op zal letten, dat de cingels en weegen haar breedte
behouden, en daar van niets geincorporeert werdc.
Ènd'e zullen die van hetBylhouwers en Steenbikkers-
Gild hun hebben te wachten, contrarie defe PubU-

'yn Heeren Borgemeefteren en Vroedichap
defer Stad , interdiceeren ende verbieden
by defen allen en een ygelyk van nu voor-
taan eenige huyfen, of kameren op nieuws
te timmeren, (,i) ofte oude te repareeren, ofte te vsr-
grooten, aan ofte op de cingelen om deefe Stad, ofte
elders in de Voorfteden, fonder alvoorens fpcciaal con-
fent van de Vroedfchap daar toe verkregen te hebben,

pp pœne van deraolitie. Ende word op gelyke pee- catie te wercken, op dc verbeurte van haar borgefi
ne vet boden eenige fchuttingen, ftakettingen, ofte fchap.

Cl) 'fi'^n niet (urfyf is^ is in dg Publicatie mn den t ji^ril ï6f6 hygehomtn, %%Vll

-ocr page 649-

64^·

VAN H ύ Y S Ε Ν. IL BOEK, XVllL J/7.

XXXYIL RESOLUTIE, rakende hetmaaken ofte veranderen van Met/el^ en linmer'werkm,

gearrefteert den 30 Septemb. MDCL Flii ■· veremveerl. den^Ju^
ly MDCLXXr.

buyten in de StaJs Vrylieyd aah de gemeenc wegens
end.e landpaden worden geiteic, dau met confenc van
de Vroedichap, in wclcken gevalie 't ieh'e alvoorcns
den Cameraai; lal moeten worden gecxhibccrt, φε als
dan door de <Îrie gcauihorifeerde de limicèn eerlt fal
doen aanwyfen, in conformité van de Publicatien,in-
londcrheyd van den 2, January 1619, op gelycke poe-
ne by den concravenieur re verbeuien, voor weickc
aanwyfingc mede betaalt fa! worden half geld.

AuthoiifercndeVoorrs hun dricn, om te letten op al-
le timmeringen, mccfclwerJc ,öf yet anders, ftrecken-
de [ot discieraad van deScad, vcrhindcringe van de
toonen, ofte uytfichtcn der gcbuuren, cnde andere
iiïcommoditeyten, midsgaders 'c verwen, ofte repa-
reren van gevels, en contrarie de Placaten algcrceds
geëmaneeit, ofte nog tc emaneren } notificerende
zulks aanitonds den Caaieraar,dicdanzil hebben t'in-

caten.

Ende worden nogmaals allemcefters, mctfelaars,
ende timmerluydcn, wel fcherpelyk gelaft, geenige
loodanige wei eken temaken, ofte door haar knegts
te doen maaken. op de verbeurte van haar borger-
fchap, cn vyf én twintig gulden daar en boven, ook
niet defe geauthorifeerden met woerden ofte werken,
in 't gene voörfchreve, eenig hinder of belet te doen,
op pœne van 3 gulden.

De Vroedichap heeft goedgevonden, dat geene
werven of werfbalcken, fulle0 worden vernieuwt, als
met confenc van den Cameraar, ende ten overiUan
van den Fabrycq.

Van alle welcke pœnen de cene hclfte zal 7,yn ten
profyte van hun drien, ende de andere hclfte van den
Officier die de executie doen zal. Accordeert/, in ken··
niflc van my, J Quint.

orgermceilercn cnde Vroedfchap der Stad U-
trecht, bevindende, dat Γ00 nu en dan ver-
fcheyde metfel- en timmerwerk word gemaakt,
contrarie de Publicatien van tyd tot tyd ge-
daan, die haar E.als nog inhiereren , inrerdiceren cn-
de verbieden by defen wel fcberpelyk allen en^e een
yegclyk, hare voorpaayen reede te maaken, of in den
anderen tewercken, 'ten zy dat de hoogte van de
ilagvenJfters te voorens worde aangeweefenj ook de
voorpaayen ende gevels op cenige hoccken der ilra- j
ten, 't zy in defclve ofte elders binnen defeStad ende
Vryheyd van dien te ftellen, ófte fundamenten daar
van te leggen, dan met kennifle van den Cameraar,
cnde naa dar door degfelfs ordre by deefer Stads mee-
üers timmerman ende metfelaarj ten by welen van den
Onder-Cimeraar de lyntreckinge gedaan, en de ge-
rcchtigheyd van vier eu twintig ftuyvers, onder hun
dricn [e verdcelen, voldaan zy, op pœne van demo- quireren, of da»r confcnt toe is gedragen, anders de
litie, ende vyf en twintig gulden daar en boven tc contravcnteurs ic doen exccutercn, conform de Pla·
verbeuren.

Men zal niet vermogen de kluyfen t'ontblooten of
te openen, dan met kenniiTe van de Gameraat, op de
verbeurte van 5 gulden.

Gelyk ook geene kluyfen zuilen mogen we^er toc-
geflagen werden, dan met kcnniffe cnde ter aan wy-
lioge als vooren, daar van zylieden zuilen hebben half
geld,op pœee van tien gulden te verbeuren, ende te
moeten herftellen,

Welcke drie by defen worden gelaft nauw reguard
te nemen, dat gene ftakettingen, heckens, troggen,
Hoepen, balyen, luyfFels, bogen, kelderdeuren ende
de raampten van dien, afdacken of andere dicrgelykc
wercken, voor, achter, of bezyden de huyfen ende
kelders, ter itraat-of grachtwaart wordpn gemaakt,
ofte vernieuwt; dat ook geene heyningcn, bergen oi
fchuuren , nochte ook ander getimmer, ofplantagie.

XXXVIII. PLACAAT, rakende het betimmeren n}an de leedige en geruïneerde erven in deefer^

Stads Vryheyd, den 29 C^aart MnCCXiV.

Borgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, ondervindende, dat verfcheyde fo le-
dige als geruineerde erven in Stads Vryheyd,
buyten verwagting en na verloop van veele ja-
ren, niet wederom worden geaanvaard, nog de on-
gelden duar van voldaan, ftrekkende defclve erven me-
de tot merkelyken misftand in het gemeen j doen by
deefen allen ende eenen ycgelyken, dien't aangaan
mig, bekend maken, dat ingevalle binnen den tyd
van fes wecken, de vooriz ledige of verlatene erven
niet na behoren worden aanvaard, en ten oorbaar her-
fteld, nog ook dc agteriledige ongelden daar van vol-
daan, deielve van Stads wegen ais geabjndonnecrde
erven, fonder enige grondlaft of voorkommer aan
de meeftbicdcnde zuilen worden vcrkogt, of tot Stads
gemeen behoef d:iar van worden gediiponeerd. En-
de opdat niemand hiervan onkundii| zy,zal dele wor·*
den gedrukt, gepubliceerd cn gcamgecrd fo het be-
hoord. Aldus by dc Vroedfchap der Stad Ütrcchc
gearrelfeerd den ld Meert, cn van den Stadhuyle,
{more folito^) gepubliceerd den iy Meert 1714. Ilï
leen ni ifc van my, E. v. Harsc.imp.

XXXIX. OVERDRACHT, op het maken van doorgaande ftegen en flraten^ opSt.Remys da^

MCCCLXXXIX.

Dit punt, dat hier na bcfcrevcn ftaat, is over-
dragen mit out FUat cnde mit nywe.

Waart dat van defer tyt voert yemant ce-
nige nywe doergaande flegen maken woude,
fo en foudede gene, die naaft der ftegen geerfc waar,
<licr felver ftege aan die een fiJe allanges nyet gebru-
iken, mit opflaandevenxfteren ofte mit doeren ter fi-
^cn in der ftegen te comcn, ten waar bi wille code
confente des geens, die de ftege hadde doen maken,
den en confte, ίο foud de Raat van der Stad fcheyden,
ende hoe fyt icheyden, dat feilen fi op bcyden lïdca
houden.

Voert fo en fel nycmant van defer tyt voert geene
nywe ftraten nochte ftegen maken, fi en feilen wyc
weien achcien voete na der Stat mate ofte wider, of
fi willen, ten zi bi oerlovc des Raats van der Stat,
die wefen fel in der tytj ende daar en feilen dieOvcr-
fte van der Stat gene macht in hebben, büten den

ofte fynre nacomelingen} ende of fys nyet eens gewer- meenen Rade van der Stad.

xl. overdracht , van geen willige boomen tefetten^ 50 roeden na bj een Wmdmokn^

MCCCXCf^lL

Dit punt is overdragen met out Raat ende miCj In den eerften, fo en feilen geen opgaande willigen
nywe, in het )aar van 1397» alfe van don ftaan, op vyftig roeden na enigen wyntraoien, die ia
willigen, die den wyntmoclen hoeren wynt der Stad Vrybeden ftaan.
benemen. I

Mmmmj XLI4

-ocr page 650-

VAN HET TIMMEREN, MAKEN, EN VERANDEREN

overdracht, van den Raad, om viergfwooren Lyntrekkers aanU flellen^ des don^

der dage s na beloken Paaphen, MCGCCXLl F,

verdroegen die Raie oud cn nye, dat men twee van den metfelaars, en twee van den timmerlu-

den, op dat die ludcn en *c Gerecht daar bi geen ge-
brek en hebben i en die gene die bi der ludeö lyn-jfel-

XLI.

f t ^II ____ ___ ·

diar luden, dagen van erffceidinge, aifc,'len dat gewoenücke leen hébben, en niet meer.

.... 5 I. -, .
'k beïovè ais gefwooren deefcr Stad, my Gerechte-
lycke'n niet te fulleq laten gebruycken, in quac-
ftien, of difFerenten, tuiÏchen eenige p.irtyen, in-
gevalle ikdirea:elykoFteindir.'a:clyk ben in dienft
van'de eene ofte de andere der fclver partyen.

, i κ

, ïtem, dat ik overquxftien ofte difFerenten verfogt
kynde ,alle mógelyke devoir fal aanwenden, om partyen
'met den anderen te accordeeren, ende tot dien eynde
alle foodinigc voorflaagen te doer>, als ik naar myn
befte kennilFe ende weetenfchap iàl vermogen,fonder
nogtans myne opinie aangaande defelve quEcftien ofte
difFerenten te openbaaren,ofte diens aangaande eenig-
fints te oordceien , al waar het fchoon, dat partyen
delelve haare quieflien ofte difFerenten aan my alleen,
ofte nefFens anderen hadden verbleven.

III. I

Dat ik in het doen van meetingen ende lyntreckin-
geri, mitsgaders , het geene voorder tot mynendienft

rpeébeert, my getrouwelyk fal dragen ende quyten
mitsgaders n:iar myne befte kennifTe ende wetenfcbp',
oprechte verklaringe doen van alle her geene, daar op
' ik ten verfoecke van partyen by CommiiFariiFen of-
te by den Rechter ex officio fal worden gevraagt, fon.
der eenige gunft ofte haat aan de eene ofte de andere
van partyen te dragen* ^

Dat ik over eenige quaeftien, met een van dfc Ge-
fwoorens verfogt zynde, het befoigne met defelve fai
aanneemen, fonder op de adfiftentie van de andere
Geiwoorens te infifteeren, uytgefondert in lyntrec-
kingen.

^ V.

Dat ik my ook fal laten contenteeren met gelyk
falaris, ais de Heeren Schepenen genieten, ende met
half geld voor myne vacatiën, ingcvalle het befoigne
zyn voortgank niet en heeft. Aldus gearreftecrtjdcii
5? April 1638.

XLll. EEDT, ψϋ Inflrn^ie voorde Gefivoorens deeferStad, den^Jpnl MD CXXXp^m

ACHTTIENDE Τ Y Τ Ε L.

TWEEDE DEEL.

, ί

Àangafindc den prys van Vorftcn^ Pannen, cil Leyed.

Rakende het telampt van de Leyen^ ftet beneden het iii. Boek. ix. Tyt. ii. Deel. Num. vi. ί

1. ORDONNANTIE op de prys van de vorften, pannen en teyen, dem^ July MDCLXXIF,

urgermeefteren ende Regeerders der Stad U- reyft leyen twaalf gulden, by provifie zullen mogen

worden verkoft, op poene van vyf en twintig guldca
op yeder duyiènt pannen of reyft leyen te verbeuren,
ten behoeven van den armen 5 verftaande, dat alle de
koopen, algereets gedrian,tot die prys zullen wordca
gereduceert; gelyk meede verboden word, pannen
ofte leyen uyt de Stad re voeren op defelve pœnenî
item, van de kercken eenige materialen weg te nc-
naen, op pœne van by de kop gevat ende arbitraiiyk
geftraft te worden.

Brrecht bericht wordende, dat de prys van de
pannen en Je ieyeri feer wort opgefteygert,
niet tegenftaande Gods wonderlycke hand in
dit droevig voorval, en de Chriftelycke barmhanig-
heyt in ons moefte Wroorfaakcn andere belveginge,
hebben goedgevonden allen ende eenen ygelyk bekent
te maaken^ dat het duyfent blaeuWe pinnen niet ho-
ger als vècrtig gulden, ende het duyfent roode pan-
nen dartig gulden, de vorften naar advenand, het

ÎÎ

andere Ordonfiantie op het voorfz fiéjeâf, den 10 Oecemb. MOQCLlI; engerenovtért
den 6 Septemb. MD CC X Vl L

Borgermeefleren en Vroedich .ρ der Siad Utrecht
in ervaringe komende, dat ter oorCiake van
den fwaren ftorm van voorlede (i) woensdag,
en de groote fchade aan' de daken der huylen
en gebouwen doorgaans in de geheele Stad eri Vry-
heyd toegebragt, de prys van pannen, vorften en
leyen feer is gefieygèrd ^endat baaifoekende mehfchen
van dit ongeval opeen onbehoorlykewyfe dus doende
foeken te profiteren , hebben om daar tegens te vóor-
lïen, goedgevonden en verftaan, gelyk defelve goed-
vinden en verfiaan by defenjby provifiè den prys van
de voorfz materialen te reguleren, en dat defelve niet
hoger zuilen mogen worden verkogt, als-
't 1000 Blauwe Pannen om 30* gulden,
't looö Blauwe Vorften om 35 gulden,
*£ looo Rode Pannen om ζ5 gulden,
(i) De Publitatie van 1705, heeft faturdag.

't 1000 Rode Vorften om
'c Reyft Leyen om

Laflende een yegelyk zig hier naar te reguleren.

Verklarende vorders ten reguarde van de kopen en
leverantien tot meerder pryfe aireede gedaan, dat de-
felve tot de voOrlz pryfe zullen moeren worden gere-
duceert , alles op poene van 2f gulden by den contra·
yenteurâ ten behoeve van de AalmoefFeniers srmen»
t'eiken reyfe te vcrbeüren. Verbiedende wel exprcW
felyk , geene van de voorfz materialen buyten de Stad
en Vryheyd zonder kennifTe van de Heeren Borgcr-
meelteren te mogen vervoeren, op poene als vo/fj.»
boyen verbeurte van de materialen. Aldus gepubl»-
ceerd van den Stadhuyie, mre Jolito, op den 10 UC'
cemb. X705, In kennifTe van my, E. v. Harscamp.

30 gulden.'
14 gulden.

-ocr page 651-

ν A Ν H ü y s Ε Ν, //. ΒΌΕίξ. XHlh m

NEGENTIENDE TYTEL.

BecfeiFende het reynigen en fchoonhouden van
Markten, Straten ^ Geuten, Bruggen, Grach-
ten 5 Cingels, en andere publieque plaat-
fen; het belemmeren, befchadigen, en
onderhouden van defelve ; het Haven-
recht , &c. alles met den gevolgen
en aankleeven van dien.

EERSTE DEEL.

Aangaande het reynigen en fchponhouden van Markten, Stra-
ten, Geuten, Bruggen, ende andere publieqqe plaatfenj
en tegen het werpea van afeh, dreck, peynjCn ande-
re vuyligheyd pp defelve, mitsgaders van de
Vuylais-rapers, of Afchlieden,

tot dit Dedh^ooren ook de Placatttiy mkende bet uyt^Un van heetm afch op ie firaten^ tot voorkoming van
brandy van den 31 Decmb. i6oi 5 I Februar. i6f8s 14 Fibrmr, 1Ö84, en de refpeaive Ordonnantiën op den
^rand, alle gebracht boven in den xvi. Tyr. i, DceJ.

1. ore>0nnantie op het fcbonboudm 'van Stmten&e. àm^Jmmr. MOLXXX; geam*

lieert den 6 Septemb. MDLXXXyil; gerenoveert den 13 Novemb.
ΜΊ)Χαΐ1ί en 16 Februar. MDXCFL

yn Hcercn die Sradhouder, Sphout, Bur- ,brengen als voorcn, op poene, indien ymand anders

Mgermeeiteren ende Schepenen der Si^d U
treçlît, dopn rp weeten (1) ecpen ycgely-
ken, dat dp ]^aad decfer Swd, ppmc te
verhoeden die groote ftank, wefende ende komende,
door dien dat die ilraaten ende geuten zeer onreyn
blyven leggen, ende niet fchoon gemaakt en worden,
daar op gemaakt ende geordonneert heeft het geene
hier njia volgt, ordonneerende ende bevelende daar-
omme eenen yegelyk hem daar naa te rcguleeren op
de boeten daar iuhe begrepen.

i»

In den ecrfteu,'dat voortaan eenen yegelyk gehou-
den fa) zyn,zynftraaten, geuten, werven en heulen,
voor, ende langs haare erven alle faterdagen of merkt-
voor Sonnen ondergang fchoon, fuyver ende
i^laartc maaken, die geuren re doorfpoelen, dat het
gemeen water bequamelyk zynen loop hebben roag,
ende den vuylnifle ende drek, van der ftraaten ende
geuten komende, overeen hoop te vergaderen, om
fot koften; van de gemcene gebuuren van dien a vont
'"^eggebragt worden, op het verbeuren, indien ye-
mmd in gebreeke bleve zyn ftraaren ende geuten wee-
J^ks fchoon tc maaken, van fes ftuyvers, tot be?
"oefvan de Srad ende Schouten dienaars, ofte ande-
ren, diefe daar op bekeuren zullen.

1 ^ '

. «em, zal eenen yegelyken gehouden wezen dicf uyl-
binnen zyne huyzen ende erven vallende, bin-
"en shuvs ofte op zynen erven tc vergaderen, ende
vv7 ftfavijLcn tp brengen oftp werpen, maar

ffifftonc ofte ten langften del faierdigs weg tc

deedë, te verbeuren als vooren.

Iteip voorts WQrt geordonneert alle Schouten van
de buurten, datfe alle ^e voorfchrevevulniflènvanhaa-
ren gebuuren, weekelyks weg doen halen ende doen
brengen {i) buyten der Stad^ of in de graft van Vree-
denbürg, ofte andere behcorlyke plaatfe, tot koften
van den gemcene buuren, op poene, indien hy daar
van in gebreeken bicve, van twintig iluyvers tot be-
hoef als bovenj des fal den Schout van zyn moey re ge*
Gontcntecrt worden by de gemeen buuren, tot diicre-
tie van de gefchikten van den RaadedceferStad voor·
fchreve.

r V.

Gebiedende voorre dat niemand eenige fteen, afch,
puyn, aarde ofte andere vulnifleen werpe, ftortc,ofic
giete, op, voor, oftebezyden eenige brandtrappen,
noch daar bergen ftaan , noch ook in deezcr Stads
oude ofte nieuwe grachce, ofte op de werven daar
beneffens gelegen, maar wel inde afchkuylen , ende
ter plaatfen daar toe geordonneert, op het verbeuren
van twintig ftuyvers toe behoef als boven, ende die
ouders fuUen voor haare kinderen, ende die Meeftcrs
voor haare booden verantwoorden.

; Voorts gebieden myne Heeren voorfchrevc, dat
niemand eenig hout of zyn vulniiTe, ofte puyn en
brenge op eenige van deezer Stads bruggen, op hec
verbèureri van tien ftuyvers tot behoef als boven jende
pf het gcbpurde, dat by avont of by ontydcnopeeni·
ge van de voorfchrcvc plaatfen, ofii; vpor der Bur-
ger

-ocr page 652-

VAN HET RÉYNIGEN EN SCHOONHOUDEN VAN MARKTEN,

gcr huyfen op de werven, bruggen, trappen,erven
ofte ftraaten-bevonden wort eenige afch, puyn, aar-
de, ftrooy ofte andere vulnifle gebragt te worden,
dat men in het feekere niet en witte den gecnen, die
het zelve gedaan hadde , ende men ymanden bèvon-
de ofre bekeurde, die daar diergelyke yctwes byge-
bragc hadde , dat de zelve gehouden fullen zyn den
" geheelen hoop tot iynen kotten weg te doen brengen,
ter plaatfe daar hem zulx geordonneert fal worden,te
doen, binnen xxiv. uuren, oppœne van xxv. ttuyvers
boven diegewoonlyke boeien, daar toe ttaande , on-
vermindert haar regres jegens den geenen , die den
voorfchreven hoop aldaar eertt gemaakt hadde , zoo
verre zy des zullen konnen vernemen. ^

V I.

(3) Voorts verbieden inynen Heeren voorfchreven
cenen yegelyken, dat elcx zyn ilraate voor zyn deu-
re ende erve, die gebrooken, gekuylt ofte keefelin-
gen uyr zyn, doen repareer.en ende maaken naar be-
hooien binnen een maand naattkomende, op poe-
ne, dar dezelve daar naar by den anderen Cameraar
deefer Stad gemaakt fullen werden tot kotten van den
onwilligen, ende op den darden penning meer, die
men metier daad fal executeeren,

V I t

ltem,aïzoo tot verfcheydenplaatfen grootehoopen
mee puyn ende vulnifle tegenwoordig leggende zyn,
foo wort by deezen belaltende bevolen, den naaften
gebuurten van de plaatfen , daar die vulnifle leg-
gende is, dezelve vulnifle tot gemeene koilen binnen
xivdiigcn weg te brengen in der grafte van Vreeden-
burg, op pœne,dat men den voorfchreven tyt over-
itreeken zynde ,defelve van Stads wegen fal doen weg-
brengen tot kotteo van den onwilligen, en op den dar-
den penning meer metter daat le executeeren aan de
Schouten van de gebuurten, die 0 rö/e haar regres
voort foeken en Je vinden zullen mogen aan de gebuu-
(i) In de Ordonnantie van 1580 vindMTien mgy van Koninglyké^Majeft. wegen, onfen Alregenadigftcq
/ Heere, , , . , , . *

(i) Devoorfz. Ordonnantie heeft^ aan der Stads wallen, achter Sr.Geert, achter St.Servaes &e.

(3) Dit vi.artyk, is in de Ordonnantie van den \6Februar. uytgeJaten»

(4) Dit en het volgende artyk. zyn in de Ordonmntie van 1587 bygevoegt.

II. PUBLICATIE tegen bet uytgieten van afcb , vuyligheyd, &c,kolven, ftomen,

ten, enfpeelen op de firaaten, den zjDecemh. MDXCI.

trarie quam te doen, verbeuren fal drie gulden,ende
fullen de ouders voor haar kinderen, ende diebooden
houden, voor defelve moeten inneftaan ende opleg-
gen.

Voorts alfoo men ook verftaat, dat hem veele we-
der onderwinden op de kerkhoven en op verfcheydeo
ftraaten alle dagen te kolven, te kooien, te dobbe-
len , te ftormen, met fteenen te werpen ende andere
ongeregeltheden meer te bedryven, niet tegenftaandc
fulx tot meermalen is geinterdiccert, ende dat door
het zelve niet alleen opde ordinaris predikdagen,dc
Minifters ende toehoorders in het exerceeren vanhaa·
re Godsdienften werden geturbeert, maar dat ook de
glafèn van kercken worden uytgeflagen, endeprinci*
palyk den pafleerendcn man den vryen pas belet,ende
ook fomwylen door het kolven ofte klootfchietenon-
verfienelyk eenige liefie aangedaan ; foo verbieden myn
Heeren voorfchreve eenen yegelycken, nieraant uyt·
gelondert, van nu voorts aan op eenige van dckerK-
hoven deefer Stad endere andere plaatfen cndciftraa-
ten te kolven, de kloot te fchieten, metflingersofte
fteenen te werpen, te ftormen, te dobbelen, tefpce-
len ofte andere ondaft tc bedryven, op het verbcarca
van drie gulden, ende voorts arbitrale correctie.

■ y

"yn Heeren die Schout, Burgermeefleren
ende Raad der Stad Utrecht, doen te wee-
ten een yegelycken, dat alhoewel totver-
fcheyden reyfen by klokluydinge is verbo-
den cgeen puyn , aflche, itrooy, ofte eenige andere
vuyiigheeden op de kerckhoven ende hoecken van
llraaten te ftortcn, maar het ielve te brengen aan de
wallen ende andere daar toe gedettineerde plaatfen,
verfliaan zy nochtans d;it dngelyx al evenwel zoo op
S. Marien ende S. Jans Kerkhoven, alsook op ver-
icheyden andere plaatfen, alle vuyligheyt , 'heeteaf-
fche , ftrooy, puyn ende andere onnuitigheeden
werden gebragt, waar uyt zoo niet alleen eenige on-
geluk van brand by deefe wintertyt foude mogen vol-
gen,, maar dat ook daar benevens'de ftank van dien
liekte foude konnen caufeeren, behalven ook dat men
by voTchte dagen de voorfchreve Kerkhoven ende ver-
fcheydtn ftiaaten niet en mag frequenteeren noch paf-
feeren, foo is't dat by detfen nochmaal ecnen yege-
lycken wel fcherpelyeken verboden wert, eenige puyn,
ftrooy, aiRhe of andere vuyligheyt op de voorichre-
ve kerkhoven ofte andere ftraaten van nu voorts aan
le brengen ofte te werpen, het zy by dage ofte by
nachte, anders dan ter gedeftineerder plaatlen voor-
fchieve, op poene dateenenyegelycken, dietercon-

lü. RENOVATIE van voorgaande Flacaten op het voerjz. ffthjeB, den xjuny UUK^^V-

Mye

ren, onder hem gefeeten.

VIII.

Gebiedende voorts, dat nicmants hem en onderwin·
de in der graften van Vreedenburg, noch ook in der
Stads grafien oude ofte nieu we, te brengen eenigdrefc
ofte vuyligheyt, gekomen uytter fecreeten of priva^
ten, op een boete van fes gulden, te verbeuren by
den hùysheer, daar die vuyligheyt van daan gekomea
is, ende openbaare fchavotteeringe van den geenen,
die daar toe gearbeyt ende geholpen zal hebben, des
men niemand verdragen zal-- ^

IX.

Voorts 200 laten myn Heeren voorfchreven wec<
ren ende gebieden allen hoekhuyfen , die gehouden
zyn toezicl^t te neemen op de brandtrappen,datiede.
zelve brandtrappen, die gebrooken ende ontrampo-
neert zyn, weder doen repareeren,ook die vuylnilTe,
puyn, afch ende ohreynigheyt, daar op ofte bezyden
leggende, weg doen brengen binnenxivdagennaaft
komende, op het verbeuren van drie Carolus gulden
metter daad te executeeren van den zeiven hoekhuy-
fen, die bevonden fullen worden in gebreeken te zyn
gebleven , behoudens heurlieder regres op heur ge·
büuren. f

(4) X·

Gshieden voorts ernflelyk allen Stykhurgers, datfe de
plaatfen y daar toe zygeflelt zyn ^ weekelyxfcboon maaktUi
op het verbeuren van haar hurgerfchap.

X I.

Voorts gebieden myn Heeren voorfchreven , dat hm
niemand en onderwinde eenige mefjie op deefer Stadshui'
gen te brengen om voorts in fcheepen geladen te noorden^
noch ander/mts ^ op het verbeuren van drie CarolusguU
dett^ ende de meffie wederom van daar te halen ^ ofte dat
den Officier dat doen fal tot ko ft en van den oniuilligm
ende den darden pennig meer.

-ocr page 653-

STRAATEN. GEUTEN, BRUGGEN. Scc. IL BOEK, ΣΪΧ. Tlt,

yn Hecrcn die Stadhouder, Schout', Bur- Unge op, ofte aandevoorfciirevc kerckhoven cefcirenr

gen, olte doen brengen, anders ter plaatfen daar toê
gedeftineertmaar dat zy hun reguleeren achter-
volgende de Publicatie dsar van |;edaan den 15 No··
vcmber i fp^ laatiHeden, op pöene van by dçii
contravenicurs ohe gebreeckigen in deezcn te ver-
beuren, elke reyfe eenén gulden, die men datelyc-
ken den leiven , of foo het de kinderen ofte b,oo·
den doen, h;iare Ouders ofte Mcefters afhalen tal^
authorifecrende mitsdeefen alle Stads Dienaars, Boo-
den ende Schouten Dienaars, ende allen anderen par-
ticuliere perfooncn , ο m me allen ende eeneiï yegc-

y η Heeren die Sradhojder, Schout, Bur-
germeefteren ende Schepenen der Stad U-
crecht, doen te weeten eenen ygelycken,
alfoo dagelyks gefien ende gefpeurt 'wort,
dat niet tegenftaande foo menigvuldige Placaten ende
l;)evclen daar over gepobliceert, evenwel dic möetwil·
ligheyd ende kleynachtinge gcplecgt word, van te
ftorten cnde gieten alderhandc puyn, vuyligheyt, afch,
drek, ende diergelycken, niet alleen in achterplaatfen
ende ftraaten ,nemaiir op verfcheyde notable ende pu-
bliecquc plaatfen, kerckhoven ende ftraate.n, ende
willende dan tnet erhfl: daar inne voorfien, tc meer,
ifoo verfchisyden ftraten tot groote koften zyn gercpa-
reert i föo wor.d by deefen een yegelyk deefer Stads
borgersendeinwoondersjwelernftelyk belaft cnde be

Mgermeefteren cnde Schepenen der Stad U-
trecht , doen tewecten eenen yegelyçken,
dat alfoo hun dagelycx klachten gedaan
worden over die groote ongeregeltheyt ende moet-
willigheyt der geene, die hun Itoutelyk onderitaan,
niet jegenftaandc verfcheyden ende exprefle voorgaan-
de bevelen ende Pübhcatien , dagelycx hoe langer hot
meer alrehande puyn , vuyligheyt, aflche, dreck
fnde dierge.lycke onreynigheyt op verfcheyden pu
blycke, ende notable plaatfen, ende byfóndcr op de
S. Marie ende S. Jans kerckhoven te brengen ende

te ftorten, ofte door den haaren doen brengen ende lycken, 'die decfe ende voorgaande bevelen conira.-
ftortcn, ende dat zy willen met ernft hier innevoor- venieeren, hier op tebeboeien, endefal mcnhem hec
iïen, zoo wrt men alle ingefeetenen deefer Stad wel zelve afhalen op de affirmatie van de Voor'fchrevç
willen vermaant, ende niet min fcherpelyk belaft heb- geautliorifeerde ende eicx van hun, cnde en lullen di:
ben, dat zy hun niet en onderfta;\neenigeafch, puyn, ibreuckigc cnde_beboete,perfoonen niet mogen gchoorc
dreck , ende generalyck ecnige andere ontygheyt op i worden, voor en aleer dc boete en zy geconfignccrt.
eenige publieque ende norable plaatfen , ende fonder-1

îV. ANDERE FuHmUe op het voorfz, Jubjeà, den 19 Novmb. M'T)XCVIL

Myn Heeren die Sradhojder, Schout, Bur- ecnige onreynigheyd ergens gevonden worde , dïe
germeefteren ende Schepenen der Stad U- men niet en wilt uyt wat huys die gekoomen waarel
crecht, doen te weeten eenen ygelycken, foo zullen die geauihorifeerden voor de boete van dienj

««γ,,^,.^γ J (nogen eiiccui'eeren den Schout in den naam van de
buurte, in de welt ke het felvc bevonden wierd, daar
over hy de voorfchreve boeten mag omÛi;in,gcrefcr-
veert hem ende zyne gebuuren dubbelde boeten tégens
dçn overtreeders, foo wanneer zy hen bekomen kon-
nen, die men hen ook datelyk zal afhalen in manie-
rert voorfchreve.

Voorts alfoo ttjeri medé dagelyks cnde byfotidcr op
Sonnendagen bevint, groote iniolentie ende ondaft tc
gefchiedcQ op kerckhoven, op ttraaten met 4e kolF

loorlyk loopen ende andere infolenticn tcbedryverij
Γ00 worc nogmaal allen cnde een ygelyk, het zy jonÉ
of oud, wel ernftelyclç belaft, y an nu voortaan oiec
meer op eenige plaatlcn, kerckhoven of ftraatcn l?in-
ncn deefe Stad tç loopen, kolven, kloóc ofte bal te
fchieten, of Cmytçn, ofte ook met teerlingen té dob-
belen, of in de kercken eenige infolemien of rumoer
tc maken, op poene v^n dne guldtn by de,overtree-
ders van decfe tc verbeuren, waar voor men den felf
ven ,. of foo , het by den kinderen gefchiet, den ou-
ders fal darelyck cxecuteeren, die ook niet cn zullen
worden gehoort, dan naar voorgaande handvullingç
van dc boete, ende die,de macht niet cn hebben dc
boete te betalen, Vfin openbaarlyk op dc kaak geftelt
ende gefchavotteert tc fuUen worden.

te rtaan, ook met teerlingen ojp de kerkhoven tc leg-
gen dobbelen',mede voor, onder, cnde na de jprcdica-

volen, dat zy hem wachten van nu voortaan op kerk· 'tien ende avondgebeden groot geroep, getier, onbc

Ij^pvcnj publiecque plaatfen, heereftraaten, achter
ftraaten, of fteege/T,eenige afch, puyn, yuyligheyd,
dreck,ÓFdiergelykc te doen werpen, leggen of ftor-
ten, nlaar defelve óp kàrren of drekwagens, of in de
ithouwen weg te doen voeren, ofte aan wallen te
brengen , op pœne van by den contraventeurs of ge-
breeckigen in deefen te verbeuren, elcke rcyfe drie
gulden, die mea datelyk den felven,,ofΓ00 het kin-
derehof boden dóien, der felver ouders ofte meefters
afhalen zal. Authorifeerende mitsdeefen allen Stads
Dienaars, Boodftn, Schouten Dienaars ende allen an-
deren particuliere perioonen, omme den contraven·
teurs van Het voorfchreyen hier op tè beboeten, en-
de zal men henlieden óp affirmatie van den bekeurder
dc boeten afhalen, die niet éh lullen mogen werden
gchoort,dan naàrde coniignatievan dien ; enfoó daar

V. V\3^>UCkti% imfine voorfZy deni Sep^^^^

bchoorlytrke 'cn contagieufe materie op ccnlge kër'cki?
hoven, of andere nbtabilc plaatien ende ïtraàten tc
werpen, ifonderlinge bp den kerkhbvc van 8. Jahs,al-
waar die Heeren Staten én andere goede Iiiyden haar

Myn Heeren die Schout, Burgemeefteren en-
de Schepenen der Stad Utrecht i doen te
weeteri eenen yegelycken, dat haarE.yer·
ftaan hebbende, dat niet tegenftaande foö
mcenigvuldige voorgaande Publicatien > men nog niet
op en hout van alle onreynigheyt tc brengen cnde
itorten op dp kerkhoven binnen deeie Stad , eride al-
foo men in deefe peftilentiale ende geinfedeerde luch-
ten ende tyden, op zulcke ende diergelycke dingen,
daar uyt eenige meerder infcdie is te verwachten, B'e-

DeeL

paflTagie nceüien i of ook in ceriiae grafteia of Üooten :
gelyk men mede wel fcherpelycken verbiet, dat hfetià
niemand onderftaat eenige vercket^en, fc.hapen ,.οίΤβπ^
koèyen of èenig andér Vee op hét felvc S. fans kerck-
hof te vfeyden öf tc hoeden, nog ook aldaar met kol-
ven, kaatièn, ttcen te werpen, ofte diergelycke iög

Wt fonderlmge acht te neemenj foo is't ; ,dat myn té oefFcnen, nog met bogen of roers te fchieten, mee
Heeren voornoemt nogmaal wel fcherpelyk by delen fpuyteri te blafen, nog ook eenige anderç onbehoor-
ocveelen allen cnde een yegelyk, dat zy hen niet én lycke cxeicitie te doen, oF infoleritie te gebruyckens
^crvotdcren by haar felven, ofte door den haaren,^lles op picene van fes gulden, te appliccercn die cène
aflche, vuylniife, dreck, modder, materie van· helft tot behoef van den executeur, cndc dcandcr helft
^«^nfchen ofte beeften ^, Ijloed, bcdftrooyj krepgeh tot behoef van den eanbrenger, cnde zuHeti dèeic be
Van honden, katten of anders, of ook eenige andere OB-

boetihgc mogen doen alle deefer Stads Piéoaars ende
Ν non boo·

-ocr page 654-

Cso VAN HET REYNIGEN EN SCHOONHOUDEN VAN MARKTEN;

booden, metten Schouten Dienaars, endc fonderlin-j gelbiafer , die fpecialyk daar toe word gçauihorî-
ge mede op S. Jans keikhol· Willem Willemfe, or-Meert. __

VI. PUBLICATIEfne voorfz, den 3 Maart MDXCIX.

hcuren dienaars daar op een ygelyk te beboeren j foo
hebben myne Heeren voorn, nogmaal wel willen al-
len borgeren en ingefetenen vermanen en waarrchou-
wen, dat zy hun wagten eenige onreynigheyd op de
ilracen, plaatfen, en kerckhoven te brengen, of te
werpen , anders als op pUaiien daar toe gedeftineert,
op pœne, van die ter contrarie bevonden word gedaan
tc hebben, te verbeuren elcke reyfe eene gulden.

Alföo men daaglyks bévind,dat niettegenilaan-
de voorgaande interdiftien, en ook dat vee-
Ie ftraten hermaakt zyn, in verfcheyde Iha-
ten, op diverfche markten, openbare plaat-
fen en k kerkhoven, allerhainde peyn, vuyligheyd,
afch, dreck, en diergelycke gellort ende geworpen
word, 't welk myn Heeren die Stadhouder, Schout,
Β )rgemeefteren en Schepenen der Stad Utrecht gecn-
fints btigeeren te lyden, en dci halven gelaft hebben

Vil. PUBLICATIE, dat de Shkborgers op verlies van haar borgerjchap, deflraatenfullm

Jchoon houden, den τ j Vecemh. MDXCIX.
Men voege hier hy het Placaat op het uytgieten van heeten afch c* van den i^iDecemh. i5oi. Siet hoven denxvi,

Tyt. I. Deel. Num Num.xvi.
De Siykborgers^ ivelker werk het was^ de aafdochten^ kerckhoven, bruggen^ en andere fuhVtq^ue flaatfenjchomti
houdmy zyn in dcnjaare 1^03 afgefchaft, Siet de aanteekingen over het i. Boek. ix. Tyt. I. Deel. Num.xin.

dat zy datelyk hun refptétivc plaatfen, bruggenende
aafdochten ichoon maaken , ende alzoo reyn onder-
houden, op verbeurte van haarburgerichap. Alsftien
daar benefFens allen ende een yegelyk dcefer Stads in·
woonders wel expreflelyk verbiet, egeenafch, üieck,
puyn of vuyligheyt , ook balcken ende hout öp ee-
nige publiecque plaatfen , Heere ftraaten, bruggen,
ende aafdochten te leggen of werpen, veel min haa-

mand den bekeurders mifleyde ofmifdeede metwoor^·
den of wercken, fal verbeuren gelycke boete, endc
voorts ftaan tot arbitrale correftie.

ΙΓ00 men by cxperientie dageïycx bevint het
quaat devoir, dai de Slvk-Burgerszyndocn-
de, inhet reynigen endc fchoon houden van
declcr Stads bruggen, aafdochten, Heçre-

ftraaten ende andere publiecque plaatlen, daar op hen
luyden clcx haar relpcâive Burgerfchap gegontt is,
dat men mede daar bsncfFens beipeurt,dat menigvul-
dige perCoonen ook niet op en houden van de voor-
fchreve bruggen, aafdochten, plaatfen ende ftraaten, re kinderen daar op, alsvooren, te laten gaan, op
niet alleen niet afch, dreck, vulmiTe ende andere vuy- poene van drie gulden, daar van de Slykburgers ende
ligheyt te beftorten, nemaar dat erger is, hunkinde- Schouten Dienaars bekeurders zullen wezen, op wiens
ren aldaar te ienden, omme met luchten haar natuu- verklaringe, ende tot wiens behoef dezelve datelyck
Te te reyn'gen, het welk in een Stad van Politie niet zullen worden geëxecuteert j endc 200 hier over yc

cn behoort geleden te worden} zoo is't, daimenby
deeien wtl icheipclyk belaft ende beveelt allen Slyk-
burgers deefer S.ad, t'iampt ende elcx byzonder.

ende Maarflen refpcâive toe, daar men zoo lange naar
gcwenft heeft , ende nochtans in hondert en dartig
jaaren niet en is gefchiet, endc d it alle de fwaare en
cxceflive koften gedaan, ende noch te doen, vruchte-
loos endc te vergeefs zouden zyn, ende alzulx ook in de-
ze Stads ende Stads Vryheyt, ten zy dat alle midde-
len endc occafien gewe^rt ende benomen werden, die
de voorfeyde ondiepten weder zouden mogen caufceren
ende veroorfaacken. Soo hebben myn Heeren die Stad-
houder , Schout, Burmecfteren ende Schepenen, mits-
gaders Raad deezer Stad eendrachtelyck gerefolveert
het geene hier naar volgt, het welk zy willenbyec-
nen y der in hetzyne, neerftelyck zal moeten achter-
volgt worden, op poene ende breucke daar op geilek,
die jegens eenen yegelycken zonder conniventie ofte
aaniien der perfoonen, zullen ter executie geftelt wor-
den.

In den eerften, dat van nu voortaan niemand, hy
zy jonk of out, zalmogen eenigcaflche,aarde,fteen»
puyn, flyk, dreck, hooy, ftrooy, ofte eenige ande-
re materie , daar mede de graftcn onrcyn ofte ondiep
gemaakt konnen worden, brengen, ftortcn ofte leg-
gen , doen brengen, ftortcn of leggen, op eenige
Itraaten aan de graft gelegen, of bruggen, veel min
aan oitc op brandtrappen , wedden of wery.cn, op poe
ne van tien gulden by den overtreder tc verbeuren,
ende zullen de Heeren ofte Meefters ende Vrouwen
onreynigheyc weder weg brengen ler plaatfe naarbc·
fchreven.

Izoo men alrcedc eenigen tyt doende is ge-
gewceft, ende noch in het werck is, omme
de Oude grafie op de behoorlycke diepte tc
biet-igen binnen de Stad ende Stads viyheyt,

I L

Ende of men niet praecife enwift, uyt wiens huys
ofte erf zulcx gekomen ware, zoo zal daar voorcn
geexecutcert worden den Schout van debuurte, in der
welcken het zelve bevonden fal worden, behouder<s
hem gelycke recht jegens zyne gemeene gebuuren,
ten ware hy middelertyt den breuckigen kondebeko-
men, die in zulcken geval de boete oi ftraf fal moe-
ten gelden ende dragen.

III.

Ende om het flonen van alzulckeonreynigheytop
bruggen, werven, brandtrappen of wedden te meer
te benemen, zoo wort by deeien bevolen de re ptdi-
vc Schouten, onder wiens Gerechten eenige alchkuy·
len, of hoecken ter plaatiè voorfchreve, t' anderen ty-
den zyn gemaackt, of afgefchoten, het felve datelyk
op te breecken ende open te maacken.

Tot deefen fine %vori by dcefen ook crnftig verbo-
• den, dat geene afchichouwen, die tot hier toe gewoon
zyn gewceft afch ende vuyligheyt dageïycx te halen»
racer mdeeze Stad, Oudeende Nieuwegrafte,noch
ook in de burgwallen zullen mogen koomcn of var-
ren om eenige onreymghcyt inne te necmcn, m^ai
dat zy wel zuilen mogen modderen.

yiIL ANDERE ORDONNANTIE op het fchoonhouden en reynigen van de flraaten, wtrm^

en andere publique plaatfen ^ den 14 Juny MOCIL

voor haar knechts ende boden, ende ouders voor faaa-
re kinderen moeten verantwoorden j cndc die geen
middel hebben dezelve boete te vervallen, die zullca
openbaarlyck of anderfints geftraft worden tot difcrc·

daar naar dan volgen zal die verdiepinge tot de Vaart tie van den Gerechte, ende evenwel moeren zoodanc

MÜÉ·

-ocr page 655-

STRAATEN, GEUTEN, BRUGGEN, &c. //. BOEK. XIX, IIT.

V. imen, ook omme den Armen tc gerieven, zoo woft

noch by deczen, in conformité van voorgaandè Pu«
blicatie ecnenyegelyckenernftelykbevolen, die huyS-
kens ofte kameren binnen deeze Stad , het zy waar zy
die ftaande hebben, die bewoont worden, als "noch
binnen een maand daar inne fecreeten of andere ge-
macken te laten maacken, op pœne als in de voor-
fchreve (i)Ordonnantie de anno lyp^. den ι ζ Juny
uytgedruckt ende mede voor den Sudhuyfe uyihaa-
gende is.

XIV.

Ende of ymand ware, die in het reynigen der fê-
creren, op zyn erve geen plaatle en hajde de ma-
terie van dien te laten, maar zulcx met fchouwc η moeite
weggevoert enJe gebracht worden, die zal gehouden
zyn aân te fpreeken den geenen , die men da ir toe
laften zal oplicht te neemen i dat zulcx niet in het
water en geraakt, op poene van fes gulden,

Ende zal deeze materie moeren gebracht worden
buyten de vryheyt deefer Stad, op poene van xxv.
gulden, ten ware dat ymand dat op zyn iand begeer-
de tc brcn-gen.

XVI.

Specialyck wort voorts verbooden, alle Verovert
binnen deefe Stad gcene weemoes ofte eenigiTh:inde
materie, daar mede geverft is, te latenilortcnof^sc-
ten in eenige van de graften of burgwallen, maai dc^
zelve te laten brengen met fchouwentcrpl atfevoor-
fchrevc, daar men dc materie der fecreer-n he fc gé-
deftineert, op pœne van honderigoudereialen^ende
fal men den knecht of arbeyder daar over arbitrailyck
ftraffèn.

XVI i.

Niemand en zal ook mogen eenige meffie, of
aarde op de bruggen ofwerven mogen brengen cifleg-
gen, omme met fcheepcn j fchuyten ©i fchouwcn te
water vervoert te worden, maar zal zulcx met wa-
gens moeten weg doen brengen ^ op jpocne van fes
gulden.

XVI II.

Endé op dat dan alle bruten van ftraatmcflÏe, hér*·
koomcnde van quaad wecder, ryden van wagens ende
diergelycke, alle faterdaeen bequamelyck fchoon ge-
maakt mogen werden, net welk te doen, ende oqIc
het reynigen der aafdochten, by deefen allen Slyck-
burgers wel fcherpelyck bevoolen wort, op het ver-
beuren van haare Burgerfchappe, foo wort mede een
yder bevoolen ^ ende fonderiihge den houtkoopers,
dat zy haar wachten immermeer eenige balken «plan-
ken , horden, of yetwes anders, wat hét ook zy ,van nu
voortsaan daar op tc brengen , maar dezelvie bruggen
vry ende leedig te laren, op pöene van de plancken j
balckenj horden of anders, daar op leggende.

X I x.

Ende hist hoüt ende horden, dat jegenWoordig foo
óp die bruggen als langs der ftraaren, ookindegraftc
is leggende, zullen zy moeten binnen den ιyd van acht
dagen mede Weg ruymen, ende op haar jucken leg-
gen ^ op pœne van houd ende horden tc verbeuren.

X X.

Sal hem ook niemand onderwinden eenige beytel-
fchéépen, fchictfchuyteq, grootc kaag-ofte dierge-
lycke groote fcheepenj van nu voortsaan binnen deefc
Stad op ftapel tefettenj of timmeren, noch^okoudé
repareeren, anders dan buyten de Stad, ter plaatfe daar
toe bequaam , alfe buyten Tollefteeg aan dc ooft-
zyde, daàr mdn fulcx gewoörilyk ïs tc doen, op pœ-
ne van jcxv.gulden ^ tch ware zy kelders, of kluy-
fen, of voorhuyfen hadden, daâr zy zulcx konneni
doen, buyten y mands prsejodicié, hét welk evenwel,
alvoorens te beginnen, eerft den Raade te kennen ful-
Icn moeten geven, op pœne als voorèn^' ende die nù
Nnnn 2; ter

Item wort noch wel cxprcflelyck geinterdiceert, al-
len ende een yder, ende ipecialyckallen denbewoon-
dércn achter op het water met haare huyfen refpon-
deerende, eenige onreynigheyt, voorens uytgedrukt,
te werpen of gieten in het water der graften ofborg-
wallen, ofte ook in het repareeren der daackcn ende
fchoon maacken der geuten, eenigepuynoftevuylig-
heyx te laten werpen óf vallen, noch in het fchoon·
maacken en waiTchen der huy fingen eenige onreynig-
heyt in de grafre te laten loopen, ofdoorfpelen, op
pœne van tien gulden.

VI.

Maar fullen alle inwoonders JeeferStad, gehouden
zyn alle onreynigheyt in haare huyzen ende Λνοοηίη-
gen, ofre op haare erven vallende, daar binnen ende
op te houden, totdat hemluyden, het zy byratelge-
flug of anderfinrs ruchtbaar gemaakt fal zyn, dat de
karre voor handen is om zulcx op te neemen, zonder
midaelertyt in het alderminite yetwes buytenshuystc
brengen op ftraaten, openbaare marckten ofplaatfen,
kerckhoven of ergens anders, op pœne van drie gul-
den.

' VII.

Welverftaande , dat hier inne niet begrepen en zyn
die geene, die eenige reparatien of nieuwe wercken
maacken, ofdoen, aanhaarchuyfen, keldersofkiuy-
fcn, die hun zullen moeten reguleeren naar ouder Or-
donnantie, ende alfulcx binnen veertien dagen naar de
opmaackinge of reparatie die materie , daar van ko-
mende, eweg doen voeren tot zynen koften.

y 111.

Ende aangaande het flyk ofte ftraatmiifie, door het
ryden van de wagens , ftof of onnut weder voortko-
mende op dér ilraaten, zal een yder gefiouden zyn
elk op een hoop op zyn erf te vergaderen, tegens dat
dc karren koomen, omme het Zelve weg te halen,op
dat alzoo de ilraaten, geuten ende heulen ichponge-
maakt zynde, het Heemels water zyn behoórlycken
fchcut mag hebben.

I X.

Ende .omme voorts tc vcrmydcn datter by tydcn
van reégenachtig weder, geene onreynigheyt door de
geuten of heulen en geraacke op de werven, ende in
degrafte, zoo wort by deefen mede bevolen allen den
geenen, die eenige geuten of heulen op de werven of
grafte refpondeerendc hebben , binnen den tyt van
veertien naaftkomende dagen, voor yder te doen ftel-
len een yzere tralie, zoo dicht van ribben, het zy
leggende of ftaande naar de gelegentheyt der geuten
of heulen, datter niet anders als bloot water door en
'Ώ^Εί op pœne van drie gulden.

Ende zoo veel de traliën voor gemeene brandtrappen
aangaat, die zullen geftelt worden ter aan wyfinge van
geiworeijs tot koften van dezelve^

X I.

Voorts wort noch eenen yegelyk fcherpelyck ver-
boden eenige mcnfchen-dreck of materie te leggen of
ftorten op eenige openbaare merckien,plaatfen, kerk-
hoven , ilraaten ^ fteegen of ergens elders op brug-
gen of werven, op pœne van fes gulden.

X I I.

Veel min zoodane materie te laten werjien of bren-
gen in het water van de Oude of Nieuwe grafte, ofte
ook in de burgwallen, als niet alleen ondiep maaken-
Qe dezelve grafren, maar inftâieerende het water by
peüilentiale tyden, tot befmetiinge vande ganfchege-
nicente, op pœne van tien gulden, endé dat die gee-
die zulcx gedaan zal bebben, arbitrailyk gecorri-
gi^ert fal worden tot difcretie van den Gerechte;

VA ^ ^ '

^nde f»m dan dit tc meer ende beeter le voorko-
lil Deel,

-ocr page 656-

leggen, tot nadeel van de paiTeerende fcheepen ende
fchuyten, ende anders, fullen defelve binnen acht da-
gen moeten brengen ter plaatfevoorfchreve) oppœne
als vooren.

X X I Î.

Niemand fal ook by winter·tyt op het ys of mid-
delretyt eenige fteenen, of yet anders in de graften of
borewallen mogen werpen op arbitrale correélie.
X X I I 1.

Ende of evenwel yetwes op het ys geworpen lage,
fullen degebuuren gehouden wefen , in wiens gebuur-
te dit gefchiet, defelve uyt te halen, eer het ys komt
te flyten, op poene van driegulden, behoudens haar
guarand tegens den geenen , die fulcx gedaan hebben,
of der felver ouders, meefters of vrouwen.
XXIV.

Item, niemand fal mogen eenige verkens, feugen op
werven, in kelders of kluyfen, noch in haar huyfen
hiogen houden, daar door eenige onnutligheytopde
werven in het water of op de ftraaien kan komen, of
daar door ook fyn gebuuren eenige ftankofonreynig-
heyt fouden mogen lyden , op pœne van te verbeu-

Iten veertien dagen naaftkomende,

XXV.

Ende al fulks fal ook niemand eenige verkensal langs
der ftraaten mogen laten loopen om haarkoft tefoec-
ken, al waart dat die gehoed wierden j op pœne van
defelve te verbeuren: wehverftaande dat hier innc niet
en zyn begrepen die koopluyden, die ter merckt komen.

^t VAN HET REYNIGEN EN SCHOONHOUDEN VAN MARKTEN.

ter tyt onder handen zyn^ fullen zy mogen voltrekken
binnen een maand, brengende die dan voorts buyten
de Stad op de riviere van der Ledke.

XXI.

pen, op het verbeuren van driegulden, endedemof-
ièlvoerders haar luyder fchuyte , te appliceeren alle
deefe boeten tot behoef van den Officier , aanbren-
ger ende armen, elcx een darden deel.

XXVII.

Ende omme dan dagelycx den inwóonderen deeter
Stad haare vergaderde afch, aarde ende anders,fooin
haar huyfen , als op haar erven ende flraaten verfa-
melt, af te haaien, foo fal men van Stads weegen hou-
den acht karren, die elckemaal, elcx op fyn Quartier,
met een ruchtbaar teecken door de ftraaten en Iteegen
fullen ryden , daar op dan een yder fyn materie, in
huys zynde , fal moeten brengen, ende het gecne
op de ftraat verfamelt Icyt , ial de karreman felfs
moeten opladen, daar men de aanbeftadinge van doen
fal, op maandag toekomende over acht dagen, aU
les volgende de lyfte ende Ordonnantie , die men
daar van voor den Stadhuyfe mede fd uyihangen.

XXVIII.

XXVI.

Verbiet men ook alle fchippers, die hun met vifch
ofte moflclen te verkoopen geneeren , dat zy hua
wachten, eenige moÎTeien, doode vifch, of anders yet-
Item die nu ter tyt al in het water binnen de Stad | wes binnen der Stads ofStadsVryheyts grafrentewer-

Eyndelyck worden by deefengewaarfchouwt, alle
inwoonders der huyfen aan beyde zyden der graf-
ten op het water, dat de Raad alle jaar tweemaal

ren de verkenen, ende die aireede eenige verkens in ίΐιΐ doen fchouwen ende peylen die diepte van dien,
prœjudicie van het voorgaande articule leggende heeft,'ende foo waar men eenigerhande ondiepte vind , meer
die ial deielve moeten verkoopen of hem quyt maac- als de peyl jegenwoordig is, dat men fulcx fal ver-

' " , ende doen maacken.

haaien , ende doen maacken, den geenen voor of ach-
ter wiens erve foodane ondiepte bevonden wort, of
tot der felver koften, ende op den darden penoincfc
meer fulx doen doenjwaaromme fy luyden, ende cÎx van
hen goeden reguard mogen dragen, dat in defelve
graften niet en wort geftort of geworpen eenigerhant
de materie, die ondiepte maakt ende veroorfaakt.

(i) De Ordonnaniie ^ alhier vermeit^ is, die op de Pefl ge'émaneert is , en gebracht boven in den x. Tyt. l. Deel.
Num.iii. .

IX. PUBLICATIE, waar by,het iv.artyk. van de voorfz Oràomantkgcconigmt wwà, dm

i^Januar. MDCIIL

der fullen mogen vaaren in de Oude ende Nieuwegrafte
ten fine voorfchrevej welverftaande dat de voerders
van dien -hen fullen wachten van boven de bruggcQ
of muuren af eenige onreynigheyt in haar fchouwente
werpen., of gedoogen geworpen te worden, maar-
fulcx in een mand, emmer of pot te dragen, endcla-
ten dragen beneden aan de fchouwen, die hy al voo-
rens gehouden wert tc merren, ofte aan de fteyget

gepeckt zeyl ofte diergelycken, doende als dandefel·
ve manden , emmers of potten properlyk daar inue
ftorten, op dat daar door geen ondiepte gemaakt en
werde, op pœne daar toe ftaande j ende fal een
yder, ende fonderlinge op de Oude ende Nieuwe
grafte woonachtig, ook buyten de poorten op het wa-
ter , hier op mogen doen reguard neemen : want de

υ ------y —---1 ---J

v,erbooden is, eenige affchç, aarde j fteèn, puynj

Alfoo men in den voorlcdenen jaare, naar de
gedaane verdiepirge, in de Oude cn Nieuwe
grafte binnen deeie Stad, doen publiceeren
heeft een Ordonnantie, waar naar hem een
yder in het vergaaderen, leggen ende wegvoeren, of
brengen van allerley vuyligheyt in haar huyfen, op
haar erven ende ftraaten vergadert, fouden moeten re-
guleeren , fo laten myη Heeren die Stadhouder, Schout

Burgermeefteren,Schepenen ende Raad deefer Stad U- dicht vaft te maacken, ende op de kant re leggen een

trecht by deefen, defelve Ordonnantie weder renovee
ren, ordonncerende eenen yegelycken die te onder-
houden ende naar te komen, op de poenen ende breu-
ken daar toegeftelt. Alleenlyk altereerende het vier-
de poinót der felver , daar by bevoolen word, dar
gecne fchouwen , die gewoonlyk waren van te voo-
ren alle vuyligheyt te hilen , meer fouden mogen vaa-

ren,&c. In plaatfe van de welke in elke Quartier geor- Raad gefint is, de vordere poinden, in de voor-
donneert was een wagen of karre. Ende want men by fchreve Ordonnantie begrepen, necrftelyck te doen
experientie heeft bevonden , dat de gemeente daar by 'obferveeren,. ende fulcx doende,, een yder fyn diepte
ganfch niet, immers feer weynig is gedient ende ge- ' voor fyn erf te doen onderhouden naar de peyle der
rieft ge weeft j foo heeft men defelve Ivagens daarvan gedaane verdiepingc, op de pœne mede daar bygefta·
gelicentieert ende ontflagen, confenteerende alfulx by tueert , waar van men by deefen eenen yegelykenwcl
provifie, dat van nu voorts aan alle afchfchouwen we- heeft willen waarfchouwen.

a m pli at ie ende renovatie 'van^'voorjz Ordonnantie, den ijuly ΜΊ)€ν.

IhoeWel töt verfcheyden reyfen, ende nog 1 ilyck , dreck , hooy , ftrooy , meflïe, of eenigcr
fpecialyk op den 14 Juny i(Ïo2 laatftleedenj hande andere materie,daar mede de voorfchreve g^^
terftoni naar de gedaane verdiepinge der ten weder onreyn, of ondiep konnen gemankt wor
graften binnen deefcr Stad, wel expreÖelyk den, te brengen, ftorten of leggen, ofte ook tcdoe

_ --------- brengen, ftorten of leggen op eenige ftraatcD aan

-ocr page 657-

StrRAATEN, GEUTEN» BRUGGEN, //. BOEK. XiX. TIT.

voorfch/revegraften gelegen, of op bruggen^ veel min buuren. Te \veercn,de brugge voor hetToIleftceg,
'aan of op brandtrappen j wedden of werven, op poe- jende de Volrebrugge by die van het Wycllraat ten

ren.

Dat mede om te bevryden by recgeriachtig weer^
dat gei ïne onreynigheyd door de geuten of heulen en
foude geraacken op de werven of in dcgrafien, ais
doen I;eordonneert is allen de geenen,dic eenige geu-
ten of heulen op de werven of graften hadden refpon-
dceren de, voor yder te doen ftellen zulcke yfere tra-
,lie, el.ide foo dicht van ribben, dat daar niet anders
als bh )ot water door en mogte.

Irein, en dat in het vernieuwen der ftraaten ende
fteegc n binnen deefe Stad, feer veele nieuwe houte
'heulen, met plancken of deckfels daar op, zyn doen
maachen, ende voor de eerlte reyle bckoiligt, mits
dat die felve ten eeuwigen dagen foude worden on-
dcrhc»uden by de gemeene gebuuren, wiens waater
door foodanige heulen word geleyt.

Ëiide dat naar de hermaackinge der voorfchreve

ne van tien gulden by elcken overtreeder tt verbeu-

beyden zyden j ende achter het Wyeftraatj irémj
de Geertruydsbrugge by de gebuuren van de Volre-
brugge ten beyden zydert tot defclve Geertruydà
brugge woonendë, ende foo voorrs nedciwaans in
geiycke manieren, doencfe brengen alle deefe materie
ter naafter by aan deefer Stads wallen, in dellen ende
garen van Vreeburg, of mei fchouwen, fchuyten of
wagens buyten deelcr Stadj ter plaaife daar niemand
by befchadigt ty.

Gelyk ook een yder, hebbende eén heüje bf geute
voor zyn huys of erve,öpbeydc de graften Voorlchre-
vCj daar door het water op de wei-ven of iii de graf^
ten loopt, ende als nog met geene bequaame yiere
tralie vocrfien en is, by dcefen bevoolen word, daar
voor tc doen ftellen een gobde ende bequaame roofter
of tralie, foo digt van ribberi , datter met anders als
water door en mag.

Voorts foo wort allen Schouten Van de ^ebuurcenj

reparatie te onderhouden.

Ende dat men nochtans metter daad bevint, dat
evenwel het brengen der vuyligheyt ter plaatfen
vootfchreven niet op en hout, het ftellen der yfere
traliiin , de reparatien van de .voorfchreve heulen ende
ftraaten, op veele en diverfche plaatfen wort naarge-
lateni.

3(50 is't dan, dat myn Heeren Schout» Burger-i
piecfteren ende Schepenen defer Stad Utrecht begee-
rende daar inne te voorfien naar behooren, mits de-
fen ordpnneeren ende ftaiueeren het geene naar volgt.
Te weten,

Dat een yeder burger ende ingefeeten deefer Stad,
fal moeten doen reynigcn en fuyveren voor zyn huys

ftraaten, eenen yegelyk voor zyn huys en erven me- door de geheele Stad, in wiens bedryf ot refoit dac
de wel ernftelyk belaft is, defelve voorts aan in goede leggen eenige der voorfchreve houte heulen, gebroo-

ken, vergaan, of ongerepareert, by defen j mede ern-
ftigbevoolen,defelve heulen te docn vernieuwen of re-
pareeren ι naar de gelegentheyt is, tot koftert der gee-
nen, die daar onder behooren^ ende Zal men de'elve
Schouten, foo hier van, als van het rcynigen der
voorlchreve bruggen fchadeloos hóuden, énde tegeni
den on willigen contribuanten datelyk exe'.utic verke-
nen ^ desfy Schouten refpedivclyk gehouden worden
in deeien re doen haar bchoorlyk devoir, op pœne ,
van dat devoorderefchadc,die de gebuuren door haar
negligentie voorders fouden mogen koomen te lyden^
op hem zal worden verhaalt.

Eyndelyk wort mede by defen bevoolen, allen en-
de eencn yeder binnen deefe Stad, wiens ftraate ge-

Alles voor huyden acht dagen, zyriJe dinsdüg den
j, defer maand July toekoomende, op pœne, dac, fo
wie van des te doéne by de befchouwinge (als dm té
beginnen) in faulte bevonden wort, men het felve da-
telyk fal laten doen, tot der gebrcekigen koften, en-
de op den darden penning meer, daar vari eenen ydct
by deeien fig mig houden voor gewaarfchouwt, ioo
men niemand des verdragen zal.

endc erve, in allen ftraaten ende fteegen, mitsgaders broocken, dellig, puttig ofte ongerepareert leyc^
op «de werven aan de Oude ende Nieuwe grafien, van mede naar behooren defelve faultcn ende gebreecken
alderhande materie, hier vooren gefpecificeert, al- te beeteren.

daar leggende, elcks tot zyn zelfs koften, behoudens
piet te min den geenqn, die hun hier by fouden mo>
^en houden geinterefleert, al of y mants anders eenige
materie op zyn erf haddc gebragt, die hy nu moet
cweg voeren,^yn adie van intereflevan fodanige per-
feonen. Ènde foo veel de bruggen aangaat, die zul-
len de Schouten van de refpeftive gebuurten, woo-
nende aan wederfyde van beyde de graften, doen
reynigen ende ichoonmaacken tot lafte der felver ge-

xi. publicatie te^en hetfinyten van drek, ajchy &c. óp eenige publiecque plaatfent deh j

FebruaryMDCXL

Men voege hier hy het Pîàcaat tegen het ryden o;p der Stads wallen, C^i". den lo Maart 1007. Siet het ι. Bocic
XIII. Tyt. I. Deel. Num. 111.

A ^^.aglycks, onaangefîen verfcheydc voor- den, ende pailanten aldaar frequenteerende, fdèword
j\ gaande Placaten, veele luydén hun onder- nogmaal allen en een yeder verboden, zulks van nu

ΙΓ00 daaglycks, onaangefien verfcheydc voor-
gaande Placaten, veele luydén hun onder-
ftaan,op de kerckhóven, en andere marck·
ten, ende publiecque plaatfen, peyn, drek,
vuyligheyd, afch, ftrooy,ende andere ftinkende ma-
terie te doen ftorten, of brengen, principaal medé op
liöt S.Jins kerkhof, ende ook aldaar kaaifen, kolven,
de kloot fchieten, ende diergelycke infolentie bedry-
^'en, belettende en empecheerende allen goeden luy-

voortaan meer te doen, alles op pcène van fes gulden,
te appliceeren, de cehe helfte tot behoef vnn den a in-
brenger, endede andere helft ten behoeven van den
OfficierÎ ende zullen deefe behpétinge mogen doen,
alle defer Stads Dienaais ende Boden , metdenSrhou·
ten Dienaars, als ook Willem Wdlemiè, orgeiblifer
der kercke van S. J -m voorfz.

xll. publicatie, dat dehuysjens, bf kamers, daar geen leer eten gmaakt wordeù, toegtfpj.

kert fullen "duordetty den ζ7 Novemb. MDCXK

Alfoo den Raad deefer Stad , hoe langer foo, door, dutter zyn veelè huy-jens ende kamertjens bin-
meer verfcheyden klachten voorkomen, dat; nèn deefe Stad, die geene f creeten en hebben, en-
. op ende beneifens diverfche brandtrappen j de de inwoonders van dien daaromme moeten ut-
en(|c werven, ook op publiecque plaatfen,'gedrongen worden buytens huys te gaan, oorfaacke
'iraaten, bruggen, &c. verfcheydé vuyle materien, ^waar door, ende om allé de voorfchreve plaatfen vari
endemenfchen drek gebragt ende geleyt word,ftrec- !de voorfeyde onnutte ende contagieufe materiën reyn
jicnde tot groot oncieraad, ongerief, ftank, ende lende fuyver te houden, daar op (ij anno ifppden
•"ccktea caufccrende, herkomende principalyken dear'iijuny goede ordre gcftelt is ge weeft, reftecrcnde

Nnnn 3 allee-

-ocr page 658-

^ac rtïyn Heeren Schout, Burgeriöeefteren endeStbe-
penen der Stad Utrecht goedgevonden hebben, dat
'Zulks als npg volkomen naargekomen zal worden,cn-
de ordonnecren alzuks ende beveelen allen ende eenen
Vegelycken, die haar eygen huysjens of kameren felfs
bcwoonen, of anderen verhuuren, daar inne geen fe-
Creeten of privaten en zyn , dat zyluyden als nog ten
minilen een fecreet, m elcken huysje of kamer doen
O ) Alhier 'Word gefun op den Ordonnantie op de Ρββ.

xïïT ~
mende, op pœne, foo zulks dan niet en is^gedaâff'
van defelve huysjens of kameren als dan toegienaeelr'
ende den eygenaars van het gebruyk ende huure va'
dien gepriveert ende gefrultrcert leblyven, quiree-
rcnde in zulcken gévalle de huurders van haarf; huure'
ende dat foodanige huysjens of kameren leed ig cuj*
onbewoont zullen moeten blyven, tot dat voorgaan-
de beveelen zullen welen naargekomen. |

65Φ VAN HET REYNIGEN EN SCHOONHQUPEN VAN MARKTEN,

Eillcene, dat defelve wel word geobfervecrt. Soo is't, maacken, ten langften binnen fes weecken naaftko·

Siet boven den x. Tyt. i. Deel. Num.

Α Ν DE Κ Ε Ordonnantie op het fchoonhouden van flraten^ geuten y markten j en andt re pu
bliecque plaatjeny den i% July MD CXFIL

II Γ-

Alfoo de Ed. Raad delèvStad, als nu ordre ge-
ilek heeft 5 om alle publiecque plaatfen,
marckten, kerkhoven, bruggen , ftraaten,
fteegen , wedden , werven , trappen &c.
binnen defelve Stad t^ ontleedigen van alle meilvaal-
ten, afch, drek, aarde, vuyJnis, puyn ende voorts
van andere materien , op dat die dan voortaan leedig,
klaar ende fchoon gehouden worden, ende dat door
mannen, die alle daagen met fchouwen vaaren ende
met karren door de Stad ryden zullen» Soo laren
niyn Heeren voornoemi daar toe renoveeren,eendeels
de Ordonnantie gepubliceert den 14 Juny i6oi,waar
naa als ook naar de vordere poinften daar by gevoegi
ende hier navolgende, wel fcherpelyk by deefen be-
laft word, alle burgers endé innewoonders van deeiè
Stad hun te reguleeren, op de poenen ende breucken
daar by geftatueert.

In den eerften, en fal niemand van nu voortaan,hy
zyjonk ofte oud, eenig afch, aarde, fteen, puyn,
ilyk, drek, hooy, ftrooy of eenige andere materie
mogen brengen, leggen of ilorten , op eenig der voor-
verhaalde plaatfen, op de verbeurte van tien gulden,
ende zullen die Héerçn, Meefters,ofte vrouwen voor
haare booden ende knechts, ende die ouders voor haa-
re kinderen moeten verantwoorden , ende die geen
|;rifödelen en hebben deeie boete te betalen, fullen hier
over arbitralycken gecorrigeert worden, tot difcretie
van myn Heeren vân den Gerechte.

II.

Ende of evenwel ter contrarie gedaan te zyn, be-
vonden word, foo fal die verbeuren voor of op wiens
erf zulks bevonden word, fes ftuyvers, alwaar het
fchoon, dat hy, of de zynen zulks daar niet en had-
den gebragt, behoudens hem niet te min zyn guarand
jegens den geenen, die het felve heeft gedaan.

Wes ook foo 'mogte gebragt worden op eenige pu·
bliecque plaatfen, merkten, bruggen, wedden ende
brandtrappen &c. geen particulier perfoon alleen con-
cerneçiende, fal oaar voor worden geexcuteert die
Schout van de gebuurte, in de welcke zulcks word
bevonden, behoudens hem gelycke regt op zyne ge-
mcene gebuuren, ten ware hy middelretyts den breu-
kigen konde bekomen, die de boete of ttraiFe dan lal
gelden ende dragen.

I V.

Ende foo veel de kerkhoven van de vyf Gollegien,
ende die vier Parochie-kerken aangaat, lullen die elks
in het zyne daar voor gelden moeten.

Die men vcrftaat, dat heure refpeftivc Schobators
of Dienaars zullen h^cbben te reynigen, ende dé mate-
rien alle daagen op een hoop te brengen, om by de
karluyden weggehaalt td worden, op poéne van drie
culden.

V I.

Ende orti te berer dit brengen, werpen of ftorten
der vporfchreve materie op trappen, bruggen, wer-
ven ^c. te beletten j fo Word by defen geordonnecrt

den refpeftive Schouten, onder wiens gebuurtt! eeni-
ge afchkuylen zyn gemaakt,of hoecken afgefclioten
defelve datelyk te doen opbreecken en tc ruymçn. '

Vil. . si ■

Allen burgers ende innewoonders deefer Stad^Wort
belaft alle vuylniÎTe, drek, aarde, of andere mai:erie
vallende in haare huyfinge ende op haare erven,' daar-
binnen ende op te houden, tot dat by ratelgeflag xugt-
baar gemaakt zal zyn, dat de karre of fchouwe voor
handen is, om zulks Op of in te nemen, ende aullen
deefe materie dan dragen in goede dichte potten ton-
nen of vierkante backen, ende niet over die bruggen
of muuren ilorten, maar de trappen afbrengen, cndè
foo uytgieren in de fchouwen,ionJer middelretej^t ia
het alreminfle yetwes daar van buytens huys te Éren·
gen, op pœne van drie gulden. -

V 11 i.

Item, of bevonden worden dat by yemand zdicfcg
in een van beyde de graften, ofte in de burgwallen
waare gegoten of-geworpen, of dat ook de huyfen,
op het water ftaande, eenige vuyligheyt ift het waf-
fchen of reynigen haarder huyfen, repareeren der
felver, of anderfints hadden gevèegt, uytgegotenof
laren lopen in de voorfchrcve graften,* binnen of buy^
ten, die fal verbeuren tien gulden.

I X.

Die eenige reparatien doet, ofte nieuwe wcrcken
maakt aan huyfen, kelders, kluyfen ôcc., die fal die
materie, daar van komende, niet langer op, ofvoor
zyn erf laten leggen mogen,alstot denfaterdaginelc·
ken weecke, ten welken dage die repareerder, of mee-
fter van de nieuwe wercken defelve tot zynen kofteû
fal moeten laten wegbrengen, op pœne van drie gul-
den , ten waare men daar van yetwes tot het werck
weder van doen hadde, datter fal mogen blyven leg-
gen ende anders niet.

Aangaande dieflyck, ofte ftraatmeffie, door het
ryden van de wagens, flof, of onnut weder voort·
komende op ter flraaten, fal een yder gehouden zyn
elk voor fy η erf die op eenen hoop te vegen, of verga-
deren , jegens dat de karren, of fchouwen komen om
het felve eweg te halen, op dat alfoo die ftraatichoon
gemaakt, geruymt ende gereynigtzynde, door die geu-
ten ende heulen het Heemels v/ater zyn fcheuc heb-
ben mag.

X I.

Voorts om te myden, dat by reegenachtig weder
geen onreynigheyt door de heulen, of geuten en gc-
raake op de werven ende graften, foo wort by defen
nogmaal bevolen allen den geenen, dieegeene fooda-
ne yfere traliën, ende foo digt van ribben , dattèr
qiet als water door en mag, ftaande, of leggende heb-
ben voor haare heulen , of geuten, ter graftwsart res-

pondeerende, defelve als nog ten langften binnen veer-
tien dagen naaftkomende te laten msaken, op
beurte van drie gulden.

X I I.

Soo veel die traliën aangaat voor de gemeeoe
brandtrappen , die fullen geitelt "moeten

-ocr page 659-

aanwyfinge van deGefwoorens defer Stad, tot kgften
der gt^eier, die daar onder behoorcn.

X I ï J.

Wyders en fal fig niemard mogen verftouten eeni-
ge menichen drek, of materie te leggen , of Horten,
op eenige der voorvcrhaalde plaailen , op pcene van
fes gulden.

XIV.

Vcel min foodane materie te werpen, of te doen
werpen, of brengen in het water van de oude, of de
nieuwe gracht, als ook in de burgwallen, als nietal-
ken ondiepte, maar infeftie van water caufeerendeby
pcftilentiale cyden, ilreckende tot befraettinge vandc
gani'che gemeente, op pœne van tien gulden, te ver-
beuren by den geenen, die fulcks laat doen, ende die
fulks gedaan , of· beai beyt heeft, fal daar over ge-
corrigeert worden ter difcretie als vooren.

X V.

Tot wegncerainge van de occafie, daar toe wort
nog wel fi herpelyk bclalt, den geenen, die nog de voor-
gaande gepubliceerde Ordonnantie niet hebben naar-
gekomen, in het maakcn, of ftellen van lecreeten, of
iieymelykheeden in heure huyskens, ofkameren, het
zy waar die ook binnen deefer Stad ftaan, fulcke als
nog ten langften binnen een maand te doen maaken ,
op dubbelde boeten, ende anders,als in voorige Or-
donnantie.

X V I.

Ende, of ymand waare , die in het reynigen van
fecreeten op fyn erf geen plaatfe en hadde,om de ma-
terie van dien te laten, maar fulks met ichouwen moe-
lle weg doen brengen, die fal moeten aanfpreeken
den geenen, die men laften fal daar roe opfigc te ne-
men, ten eynde daar van niet in het water en geraac-
ke, op pœne van fes gulden.

X y 11.

Voorts fal deefe materie gebracht moeten worden,
buyten die Viyheyt deeler Stad, op verbeurte vanvyf
cn τ wintig gulden, ten waare ymand die naarder bren-
gen wilde op fyn land.

XVIII.

Gelyk dan voorts fpecialyken wort verboden, al-
len verwers, egeeneweemoes, of eenigerhande mate-
rie, daar medegeverfc is, te laten ftorten , of gieten,
in cenig van de gragten , of burgwal voorlz , maar
die te laten brengen ter plaatien, daar de materie van
de (ecreeten is geftineert, op pœne van hondert goiu
de realen, ende fal die knecht, of arbeyder daar over
cxemplaarlyck ter diicretie als vooren geftraft wor-
den.

X I X.

Niemand fal mwgen eenige aarde, meflïe, of eeni-
ge andere materie v>p bruggen , of werven brengen,
of leggen, omme met feheepen, fchuyten, offchou-
wen vervoert te worden , maar fullen fulks met een
^agen moeten dden weg brengen , op pœne van les
gulden.

X X.

Gelyk ook niemand , op de bruggeti, langens der
jtraaten, nog ook in het water fullen mogen houden
leggen, cenig hout van balken, plancken &c., ende
daarfuiç^s mag leggen, wort den eygenaar van dien,
ernftig belaft het lelve op haar jucken, of elders op
naar erven , ofte op de hout-plaatfen te brengen ten
jangften binnen acht dagen, op verbeurte vanhetfelve

V XXÎ.

^'etnand en fal mogen by wintèr-tyd , op het ys,
ook voor, nog na, eenige fteenen, ofyet and

" I, I ' . f ■ . I I ' I. . .

daar op, of in de grachten , of borgwallen werpen»
op arbitrale corrcdie.

X X I Γ.

Ende of evenwel op het y s yetwes geworpen
worde , fullen die buujlieden , in wiens gebuurte
iulks is gefchiet, gehouden zyn het felve daar van te
haaien, ofte doen haaien,eer het ys vergaat, op ver·
beurte van drie gulden , behoudens hemluyden haai
guarant jegens den geenen, die fulks gedaan hebben,
of der iciver ouders, meeilers, o£ vrouwen.
XXIII.

Wyders en fal niemand eenige verekens, of feugen^
op werven, in kelders, of kluyfen, nog ook in haa*
re huyien mogen houden , daardoor eenige onnuttig-
heyt, op de werven, in het water , of op der itraa-
ten kan komen, of daar door ook zyn gebuuren ee*
nige Itanck , of onreynigheyt foude mogen lydenj
op verbeurte van de verekens.

X X I V.

Ende die aireede eenige verckens, in praejudicie
van het voorgaande articule leggende heeft, die fal de-
fel ve moeten verkoopen, otie hem quyt maaken lea
langften binnen veertien naaftkomende dagen, op ver·
beurte van drie gulden.

XXV.

Als ook niemant eenige verckens fal mogen laten
loopen langens derftraaten, ombaar koft te foecken,
als waar het fchoon, dat die gehoed worden, op ver*
beurte van defelvej welverftaande, dat hier inne niec
en zyn begrepen die verckencn) daar mede koopluy·
den ter marcltc komen.

XXVI.

Wort voorts verboaen allen fchippers, die met
vifch, of mosfelen te verkoopen, haar geneercn, een^
ge moflelen, of doode vifch , of anders yetwee biifc
nen der Stads vryheyts grachten , of burgwallen tö
werpen, op verbeurte van drie gulden,ende(tie mos*
(blluyden baare fchuyt.

X X V 1 I.

Alle voorverhaalde boeten , fullen worden gcap·
pliceert lot behoel van den Officier , die de executie
doen fal, den aanbrenger ende armen, elcks een dar*
dendeel.

X X V 1 II.

Ende omme alle den inwoonders, haar vergaderde
aflche, aarde ende anders , op haar erf ende in huys
verfamelt, quyttemaacken, loo fullen dag voor dagi
inde gragten fchouwen vaaren, ende op de marckten,
plaatfen , ftraaien , &c. karren ryuen, daar inne
ende op een yder zyn vergaderde materie fal hebben
te brengen.

XXIX.

Ende wcs des faterdags over hoop by den anderen
geveegt is op der ftraaten, dat fal Uen karman, ofi€
fchouwman felfs moeten laaden , ende het geene hy
in de fchouwen brengen wil, fal hy moeten dragen^
endeniet kruyden, in een houten digte bak.

XXX.

Ende of ymand met weynig puyns , of fteenachti^
ge materie belaadcn waare, hoe wel onbequaam on#
dermesfie, dat op een reyfe in een mand kan wor*
den gedragen, dat fal evenwel by den kar· of fchouw·*
man aangenomen moeten werden.

XXXI.

Welcke fchouwen ende karren haareli aanvahck
Tullen nemen, op den if Augufti toekomende, ende
uytgcflaagen werden, den 4 Augufti daar bevooreni
volgende de kaarteo daar van uyihangende.

^iv. publicatie het voorfz, fubjï^ $ den xiNovtmb. MDÇXX.

STRAATEN, GEUTEN, BRUGGEN. &c, 11. BOEK. XIX. TIT. 6if

Kaafa

-ocr page 660-

^aaniien by de Heeren Borgermeefteren cnde
Vroetfchap der Stad Utrecht bevonden
word, onaangefien-verlcheyden voorgaan-
de interuiftien endePlac.iién.dat by diver-
fe tóöetwilligc pérfoonen , op opcnbaare maicktcn,
kerkhoven, bruggen, Wedden, itraaten, &c. alder-
hande puyn, vuyligheyt ende onreynigheyt word gc-
bragt en geftort, waarinne ook nootelyk dient voor-
fien i foo is 't, dat fnyn Hecren Burgermeefteren en-
de Vroedfchappc voornoemt^ interdiceercn ende ver-
bieden, alsnog wel ernftelyk by deelenallen ende ee-
nen ygelyken, hy zy jonk of oud, eenige afch, aar-
de-, ftecn, puyn, ilyk, drek, hooy, ikrooy, mate-
rie van menichen , bloet ende vuyligheyt van hee-
ften, ofte eenige andere diergelycke onbchoorlycke
materie te brengen, ilonen of gieten, op eenigé
markten, kerkhoven, bruggen, itraaien, Üccgen,
weddenj werven, trappen, &c ofte op andere pu^
blycque plaatfcri, ïiemaar, zullen alle defelve maicriè
moeten doen brengen, ter plaatle dâar niemand by en
zal welen gcprjcjudiceert, op pœné van tien gulden
by ydcr contraventeur te verbeuren, ende zullen de
Heeren, Meeiters of Vrouwen', voor hare bodens en-
de kncchts j ende de ouders voor haar'e kinderen moe-
ien verantwoorden, ende die geen middelen hebben
deefe boeten te betalen, liillen hier over arbitrailyck
gecorrigeert worden § tot difcretie van myn Heeren
van den Gerechte.

van het lleynigen en schoonhouden van markten,

xv. nadere Ordonnantie op het voorfz fuhjeâf, den 25 April M Ό CXXl; gecorngeert eh

geampUeert demZApnl M^DCXXIV; m den 31 Januar. MVCXXXl

ftaat, dal heure relpeâ:ive Schobbaters ef Dienaars
zullen hebben te reynigen, ende de materie alle daags
op een hoop te brengen ,we!k zy zullen moeten doeb
weg voeren, (11) op ptiene van twintig ftuyvers,
( I i) ivelcke Schobbaters alle ende een yeder die contrarie
defes , eenige materie of onreynigheyd op de kerkhoven breti'
gen, florten of gieten^ daar op fullm mogen bekeuren ^ge.
lyk ook een yeder ^ çp wiens erven ^ eenige materie of on-
reynigheyd gehragt werd^ mits deefe isoord geauthorifmt\
om den [elven brenger mede daar op te mogen bekeuren.

' Item, of bevonden worde, dat fey yemand zulki
in een Van beyde de graften, of in de borgwallen wa-
re gegoten of geworpen, of dat ook de huyfen op het
water ftaande, eenige vuyligheyt in 't waflchen of
reynigen haarder huyfen, repareren derfelver, ofan-
derfints hidden geveegt, uyigegoten, of laten lopeii
in de voorlz grafte binnen ofte buyten,die fal verbeu-
ren, (13) eene gulden ende tien Ituy vers; Î
. . v

Die eenige reparatien doet, of nièiiWe wercieii
maakt aan huyfen, kelders, cluyfen, &c.^dieenraÎ
de materie daar van komende niet langer op of voor
zyn erf laten leggen, mogen, als tot den faterdag in
elcken weecke^ ten wekken dige die repareerder of
meeftcr van de nieuwe wercken, defelve tot zynen *
kollen zal moeten laaten wegbrengen, op poene van
drie galden, ten waare men daar van yetwes tot hec
werk weder van doen hadde,datter ful mogen blyven
leggen, (14) daar toe hy yeder reys alvorens fchrifte-
lyk confent van den anderen Camcraarof Subilituyt
Schout fal rnóeten vertoonen. »

(if)· V I I.
Temand zyn flra»t vegende, fal niet termogen dt fiji
of vuylniffe op de flraat te laten leggen^ maar gekudm
zyn^ defelve datelyk bp te fcheppen, óp poene van twaalf
ftuyvtrs.

V I ï I.

Gelyk ook een yder gehouden fal we fen y de modder uft
zyne geuten op te fcheppen, fonder defelve over de firaun
te mogen vegen ^ op pœne als voor en»

I X.

Voortsom te myden, dat by i-egenacbtig weedcr
geen onreynigheyd, door de heulen of geuten en ge-
raake^ op de werven ende graftehj foo word by de-
fcn nogmaal bevolen, allen den genen die geenè foo-
danige yfere tralie éndè fö digtvan ribben,' datter niet
als waater deur en mag, ilaande of leggende hebberi
voor heure heulen of geuten ter graftwaart refpon-
derende, defelve als nog ten lankften binnen veertien
naaftkomende dagen te laten maakcn, op dc verbeur-
te van drie Carolus guldens. /

V · i ' J

So veel die traliën aangaat voor de gemeene htm'
trappen, die zullen geftclt moeten Worden, leraao"

• wyûofi®

e Vroctfchappe deefer Siad, renoverende de
' ordre op den 18 July i^if, geilek om alle
publiecque plaatlen, marckten,kerckhoven,
bruggen, itraaten, fteegen, Werven, wed-
den, &c. fchoön te houden, ende defelve ook eens-
deels amplieercnde, foo als nu (i) boven de ordinaris
Dienaars nog twee OpÎichtcrs daar .op zyn gcltelt,
ordonneert ende ftatueert't gunt hier naa volgt, om-
me by den borgeren ende inneWoonderen deefer Stad
fcherpelyckcn onderhouden te wordert j op de pœne
inde breucken daar inne verhaalt.

Ïn den eerften i en zal niemafid vdn nü vbortaah,
hy Ïy lofik of oud, eenige afch , aarde , ftecn, peyn,
ilyk, drek, hooy, ftrooy, ofte eenige andere mate-
rie mogen brengen, leggen, of ftorten, op eenig der
^öórverhaalde plaatfen, op de verbeurte van (2) twaalf
^ftuyvers, (3) ende indien hy yemand a£che waar gegoten
man boven van de flr at e af, op de werve, (4) of ook in
menige afchkuylen op de werven ftaande, die fal verbeuren
twintig fiuyvers, ende zullen de Heeren, Mecfters of
Vrouwen voor hare bóden ende knegts, ende de ou-
ders voor haare kinderen moeten verantwoorden, des
de meeftefs ende vrouwen, zulks 'haare knegts ende
maagden aan haar huure zullen mogen korten j ende
die geen rhiddelen hébben defe boeten te betalen ,ful-
len hier over arbitrailykcn gecoÏrigeert worden, tot
difcretie van myn Heeren van den Gerechte.

Ende of evenwel ter cönirahe gedaan té zyn be-
vonden worde, ioo fal die geenè verbeuren, (j·) op
wiens ftraten of erven zulks bevonden word,fes ftuy-
vers, alwaar het fchoon dat hy of den zynen 'c felve
daar niet en hadden gebragt,ende die bevonden Wort
zulks gedaan te hcbbm, ial verbeuren (6) twaalf ftuy-
vers, d lar ain de beboete zyn garant hebben fal, (7)
aan den wekken de afgehaalde boete in zulcken gevalle,
h den Opfichier datelyk fal werden gereflitueert.

I I I.

Wes ook foo mogte gebragt werden öp eenige pu·
bîycke plaatlen, mcrckten, bruggen, wedden ende
brandtrappen, (8) als ook op eenige ftraten voor de kley·
ne fièegjens, &c. geen particulier perfoon alleen con-
cernerende, zullen d iar voor worden geexecuteert die
Schout van de.gebuurte, in de Welcke zulks werd
bevonden, (9) of die gene die laft hebben van de brand-
trappen, wedden^ ξ^ε. behoudens henluyden gelycke
iegt op haar gemeene gebuuren, teh ware hy midde·
lertyd den breuckigen konde bekomen, die de boete
of ftrafFe dan fal gelden ende dragen, ('ló) ende βΐ in
zulcken gevalle die afgehaalde boete VJOrden gereflitueert
4ls vooren.

I V.

Endé foo veel de kerkhoven van de vyf Collégien,
éndc de vier Parochiale kercken aangaat, zullen die
elk in 't zyne daar voor gelden moeten ^ die men vcr-

-ocr page 661-

STRAATEN, GEUTEN, BRUGGEN 6fc. IL BOEK. XIX, TIT, 6^7

ivyfinge van de Gefworen defer Srad, tot koften der
' 2CDen die daar onder beboeren.
^ XI.

Wyders en zal fig niemands mogen verftouten, ee-
nige menfchen drek, of (^\6\diergelycke flinckende ma-
terie te leggen of ftorren, op 'eenige publycke plaat-
icn, markten, kerkhoven, bruggen, ftraten, wer-
ven, wedden, &c. (17) op pœne van drie guldens
by de contraventeurs elcke reyfe te verbeuren.
^ XII.

Gelyk ook niemand, hy zy jonk ofte oud, en fal
tnogen op eenige bruggen, op de Oude ofte Nieuwe
graft, nog op eenige kerkhoven of op gene ande-
re pubïycke plaatfen binnen defer Stad^ zyn gevoeg doen
of natuur reynigen, (19) foo ter oorfaake van dien alom-
me langes defer Stad wallen heymelykheden zyn gejielt,
op pœne van drie ftuyvcrs,ende zullen de ouders voor
bare kinders moeien verantwoorden.

XIII.

Veel min foodanige materie van menfchen te wer-
pen, of doen werpen, of brengen in 't water van de
Oude of Nieuwen graftçn, of ook in de borgwallen,
als niet alleen ondiepte, maar infedie van water cau-
ierende by peftilentiale tyden, ilreckende totbefmet-
lingc van de gantfche Gemeente, op pœne van tien
gulden te verbeuren, by den geenen die zulks laat doen,
cnde die zulks gedaan of bearbeyt heeft, fal daar over
gccorrigeert worden, tot difcretie van myn Heeren
van den Gerechte.

XIV.

Tot wegneminge van de occaiïc, daar toe word
cogmaal wel fcherpelyk belaft den geenen, die de voor-
gaande gepubliceerde Ordonnantie niet en hebben na-
gekomen , in 't maaken of ftellen van fecreten of hey-
melyckheeden in haar huyfen of kameren, *t zy waar
die ook binnen deier Stad ftaan, fulcke als nog ten
langften binnen een maant te doen maaken (20) ende
wnneer die in quade fiate zyn, datelyk te doen ruymen,
tnde wederom bruykbaar te maaken^ op pœne van drie
gulden, die men aan den inwomder der felver huyfen
ofte kameren, daar ahdan geen fecreten bevonden zullen
Oitrden^ fal mogen executeer en y welcke inwoonder defèlve
Ojeder fal mogen korten^ den eygenaar aan zyn huure·,
en dat foo dikwils ende menigmaal als fulks bevonden
•werd, tot vifitatie van dewelcke geauüoriftèrt worden
de Opfichters defer Ordonnantie.

X V.

Ende,of yemand waare, die in 'c reynigen van fe-
crcten op zyn erf geen plaatfe en hadde, om de ma-
terie vanüien te laten, maar zulks metfchouwen moe-
lle weg doen brengen, die zal moetenaanfpreekeneen
van de Opfigters by de Vroetfchap daar toe geftek,
ten eynde daar van niet in 'c water cn geraacke, op
pccDc van twee guldens.

XVI.

Voorts zal deefe materie gebragt moeten werden
buyten de Vryheyd defer Stad, op 't verbeuren van
vyfen twintig gulden, ten Ware yemant die naarder
bïengen wilde op zyn land.

XVII

Gelyk dan voorts fpecialycken word verboden, al-
len verwers geene week moes of eenigerhande materie
oaar meede geverft is, te laaten rtorien of gieten, in
cenig van de grafcen of borgwallen voorfz, maar die
J^e làaten brengen, ter plaatlè daar de materie van de
'eereten is gedeftineert, op pœne van hondert goude
realen, ende fal de knecht öfte arbeyder daar over
«^ïtemplaarlyk geftraft worden.

X V I 1 I.

^iemand fal mogen eenige aarde, meffie of eenige
^TOerc materie, op bruggen nog werven leggen, of
mengen, omme met fchepen, fchuyien,offchouwen
ervoert te werden , dan roet voorgaande Ichriftelyk
ULDetl, ^

confent van den anderen Cameraar (21) in elcker tyt,
die hun dan voorts ordre zullen geven, hoe die van
daar gebracht fal moeien werden, op pœne van drie
gulden.

X I X.

Gelyck ook niemand op de bruggen, langes der
ftraten, nog ook in 't water fal mogen houden leggen
eenig hout van balcken, plancken, écc. ende daar
zulks mag leggen, word dén eygenaars van dien,wel
ernftelyk belaft, 't felve op haar jucken, of elders op
haar erven, of op de houtplaatie te brengen, (21)
op pœne van drié gulden t'elcke reyfe te verbeuren.

X X.

(25) Jls mede niemand eenig hout fal mogen leggen op
defer Stads Cingelen^ dan alleen met kemiijfe ende fchrij'^
telyk confent van den anderen Ctmeraar, dog geen eyken
hout, op pœne als vooreH.

X X T.

(24) Desgelyks fal ook niemànt eenige vaalten mogen
leggen op de Stads Cingelen^ holwerckm of eenige barmen
aan der Stads grachten, op pœne van fes guldens^ ende dé
vaalten daarenboven.

XXII.

Ordonneercnde den genen^ die eenige vaalten aldaar leg-
gende hebben, de felve binnen den tyd van veertien dageù
na de Publicatie de fes te amoveren ^ of fullen de felve ter'*
β ont daar na tot Stad behoèf worden ν er koft.

X X I I J.

Niemand en fal mogen by winter-tyd op het ysj
nog ook voor, nog naa,eenige fteenen of yet anders
daar op of in de graften of borgwallen werpen, (2f)
ep pœne van fes ftuy vers ^ tnde fullen d'e ouders voor haar
kinderen moettn verantwoorden,

XXIV.

Ende of evenwel op 't ys yetwes geworpen wor-
de, fal de Stad door haare geftelde Keurmeefters 'c
felve daar van laten halen, of doen halen, eer het ys
vergaat, ende dat tot koften van de buurluyden, iri
wiens gebuurte fulcks bevonden fal worden, (26)
welcke koflen de Opfichters zullen mogen afhalen, den ge-
nen die Ιαβ van de brandtrappen zyn hebbende, die Ί fel"
ve fullen brengen tot lafi van de huyfm, onder de refpeSii*
ve brandtrappen behoorende.

XXV.

Wyders en fal niemand .eenige verekens of feugenj
op werven in kelders of kluyfen, nog ook in heure
huyfen mogen houden, daar door eenige onnuttig-
heyd op de werven, in 't water, of op der ftraten kan
komen, of daar door ook zyn gebuuren eenige ftank
of onreynigheyd fouden mogen lyden, op verbeurte
van de verckenen,

X X V 1.

Ende die airede eenige verekens in pra^judicie van
het voorgaande articule leggende heeft, die fal defel-
ve moeten verkoopen, of hun quyt maken, ten lang-
ften binnen veertien naaftkomende dagen,op verbeur-
te van drie gulden.

XXVII.

Als ook niemand eenige verekens fal mogen laaten
loopen langes der ilraaten, om haar koft te foecken ,
alwaar het fchoon dat die gehoed worden, op ver-
beurte van defelvej welverftaande, d tt hier inne niet
zyn begrepen die verckenen, daar meede koopluydert
ter markt komen.

X X V I I I.

Voorts foo werd verboden, allen fchippers die met
vifch ende moflelen te verkoopen,hun generen,eeni-
ge moflelen of doode vifch, of anders yetwes binnen
der Stads ofte Vryheyds gratten ofte borgwallen te
werpen, op pœne van drie gulden.

X X fx.

Gelyk mede geene fchippers,van groote nog klei-
ne fchepen oÎfcfiuyten,en fullen vermogeni't fy ftil.

Oooo Ié

-ocr page 662-

' ƒ

658 van het reynkïen en schoonhouden van markten.

XXXV.

(50) Ende -word de Opfichters van de vuylnU hier

de wel fcherpelyk belafl-^ foo haafi eenige vuylnis rapers
haar na deefe Ordonnantie niet en reguleer en, de Burger"
tneeflers 't felve te kennen te geven, op pme van piivatïe
van haren dienfi. -

X X X V Γ.

(51) Word voorts lOel ernflig klafi, eenen yegelyeken-
de geuten ende heulen yeder in zyn refort of bedryf^ alle
faterdag te doen reynigen ende fchoon maaken, op pœne van
fes fluyvers.

XXXVII.

T'appliceeren die boeten die gedecreteert ende ge-
execuieert fullen moeten worden, van twee gulden,
ende voorts opwaarts, de eene helfie tot behoef van den
Officier die de executie doen fal, ende de andere helfc
tot behoef van de Opfichters, (31) of die geene die de

gevalle den eygenaars, ofte knechts derfelver waagens zal hebben gedaan, endede boeten onder de

belaften ende doen ryden, ter plaatie daar fy niemant ^^^^ gedecreteert nog geexecuteerc fui-

hinderlyk zullen zyn, op poene van fes ftuyvers by jen blyven, tot behoef van de Oplichters alleen, die

by deefen geauftorifeert worden, om deielve te mogen
execuieeren.

XXXVIII.

(33) De Opfivhters van deefe Ordonnantie werda
ivel fcherpelyk geordonneert, alle de boeten hier inne ^e*
mentioneert datelyk te executeren^ fonder met yemankn
dien aangaande te mogen compoferen of accorderen, mm
dm contraventeurs die felve in V geheel af te nemen^ çp
''pœne van caffatie.

XXXIX.

Eyndelyk, word een ygelyk mede wel icberpelyk verh*
den y hun tegens d'executie van de boeten ende breuckitt
de fer Ordonnantie te oppoferen^ of denOpftchters ende k'
keurders ter caufe van dien te injurieren miffeggen oftnif-
doen, op pœne van arbitrale correMie.

Aldus gerefolveert goeigevonden en gearreilcert,
by de Ed. Vroetfchap der Stad Utrecht voorfz, mee
bevel omme van den Stadhuyfe gepubliceert te wor-
den, op den leften January kJji. Ter ordonnantie
van myneE.Heeren voornoemt, J. van der Nypoort,

den on willigen te verbeuren. (27)

XXXII. I

(28) Den i'faamentlycke vuylnis-rapers, word by^
deefen wel fcherpelyk belaft ende bevolen, alle daag,"
ook des Sondaugs morgens ten acht uuren te komen
in hun refpeótive Quartier, ende elks met een raatel-
gellag door haar Quartier te gaan, om eenen ygelyc-
Ken zyn vuylnis ende onreynigheyd af te nemen, op
I?œne van twintig ftuyvers elcke reyfe te verbeuren.

' XXXIII.

(29) Gelyck fyluyden ook de bruggen^ foo op de Oude
als Nieuwe graf ten, yeder in zyn Quartier fullen moeten
van alle onreynigheyt ^ tweemaal ter week reynigen ende
fchoon maaken, als des woendaags ende faterdaags^ op
pme als vooren.

XXXIV.

De voorfz vuylnis-rapers^in wiens ^artier daar wed-
άβη zyn y en fullen ook niet mogen eenige vuylnis, of on-
rejnigheyt in defelve wedden brengen ofte leggen, op pœne
als vooren.

(i) Defe woorden zyn in de Ordonnantie van i $24 ingekomen,
(t) In Je Ordonnantie wan i^iiflaat, twee Caroli gulden.

(5) Het geen alhier curfyfis, is in de Ordonnantie van 1024 bygekoomen.

(4) Het geen alhier curfyf is ^ is in de Ordonnantie van 16^1 bygevoegt. .

(f) De Ordonnantiën van 162.1, en 1ÖÏ4, hebbent VOor, of op wiens erf&c. j

(6) Als op num. z. , . '

(7) Als op num. 3.

(8) Als op num· 4. ^
(9, 10) Alsopnum.'i*
(ïï) dis op num.%. ;
iii) Als op num. 3.

(13) Als op num. z.

(14) De Ordonnantie van i6ii heeft, daar toe hy alvoorcns confent fal moeten hebben verworven!!
(if) Defe twee art y kelen zyn in de Ordonnantie van 163 i by gekomen. In de voorgaande vind men dit vli.
Aangaande de flyck- of ftraatmcffie door het ryden van de wagens, ftof of onnut weder voortkomende op

der ftraten, ibo fal een yder gehouden zyn elck voor zyn erf op een hoop te vegen, of vergaderen jegens
dat de karren, ot fchou wen komen, om 't felve eweg te halen, op dat alfoo de ftraat fchoon gemaakt, en«
de gereynigt fynde', door de geuten erjde heulen het hemels water zyn fcheut mag hebben , fonder dat
y mand middelretyd eenige alch, of andere vuyligheyt uytte huyfen daar by fal inogen brengen, op f®'
ne van fes ftuyvers. ^^

(16)' Ah op num. 4. '

(17) Defelve boete vind men ook in de Ordonnantie van i6ll', dog die van heeft, twintig ftuyvers.
(18, 19) Als op num.

(20) Het geen alhier curfyfis, is in de Ordonnantie van ingekomen» Dievani6ii beeft alleen achter de
den, te doen maken, dit volgende, op dubbelde boete, ende anders als in voorgaande Ordonnantie.
(11) In de Ordonnantie van 1624 vind men nog, of Subft. Schout, '/ welk in die van 16^1 is uytgelalen,
(22) In de Ordonnantie van 1621 flaat, op pœne van het felve hout.
i^i) Dit artyk. is in de Ordonnantie van ingekomen.
(24) Dit en het volgende artyk. is in de Ordonnantie van 16^1 bygekoomen,
(25-) De Ordonnantie van 1621 heeft hier alleen, op arbitrale cbrredie.

(26) Als op num.

(27) Mhter dit artyk. 'word in de Ordonnantit van 1611 dit artyk. gevonden^ aldaar het xxx: V welk dm
uytgelaten, ^ ' ......., .. ^^

Ie leggende of doorvarende, ecnlge mul, drek,peyn,
vuyligheyd, afch ,nog geenderhande materie daar uyt
inde graften ofic rivieren, le werpen of ftorteo, op
verbeurce van tien ftuyvers.

XXX.

Item, of yemand met weynig pcyns ofte fteenag-
tige materie beladen ware, -hoewel onbequaam onder
meflle, dat op een reys in een mande kan werden ge-
dragen , fal die geene die de goede materie van afch ,
aarde, &c. halen, het felve mede gelyckelyk weg
moeten nemen, op pœne van tien ftuyvers.

XXXI.

Ook fullen de voorfz Opfigters goet regard mogen
dragen, dat op de marktdagen, de ledige wagens op
de markten, bruggen ende andere pubiïecke plaatfen,
niet te dik ofte lang ftil blyven ftaan, ende in fulcken

-ocr page 663-

STRAATEN. GEUTEN, BRUGGEN, &c. 11. BOEK, ΧΙΧ,ΊΙΊ, $59

Des dc voorfz. Opiigters, in het doen obferveeren van defe Ordonnantie fullen gaan, na difcretic, ende voor

de ecrfte reyfe geen boeten neemen, maar delelve remitteeren lot een waarfchouwing.
CzS) Het XXXII. artyk, van de Ordonnantie mn \6zi Juyd wat anders.

Ende op dat alomme de goede luyden kennifle mogen hebben, dac de fchouwen by de hand zyn , zoo Tul-
len zylieden ook elk met een ratelgeilag gaan door haare refpedive Quartieren, op dat een yder zyne vuyl-
nis ende onreynigheyd mag brengen,
(lp) J^^i ^^ ^^^ volgend artyk. is in de Ordonnantie van 1624 bygekoomen,
(50) Dit artyk, is in de Ordonnantie van 16^1 bygevoegt.

i) Dit artyk. is in de Ordonnantie van 162,4 bygekoomen,
(32) op num. 3.
(jg) Als op num. 29.

xvl publicatie, rahnàt het nfnigen der geuten, den %ijuny MOCXXXVL

Dat ook een yder gehouden fal welen, aldaar defel-
ve modder, ofte vuyligheyd op te fcheppen, fonder
die over de rtraten te mogen veegen, volgens voor-
gaande Publicatie , op poene als vooren.

Ende fullen de ouders voor haare kinderen, endede
Heeren» meeilers, of vrouwen , voor haare boden
moeten verantwoorden. Blyvcnde voorgaande Or-
donnantiën op het fchoonhouden van de ftraten, mark-
ten &c. geëmaneert,van waaide.

De Vroedfchap der Stad Utrecht, omme te
voorkomen alle onluilen, die daaglycks tus-
fchen die gebuuren ontftaan , over het rey-
nigen ende fchoonmaken van de geuten, door
dien zy de vuyligheyd veeltyds den anderen toeveegen,
hebben geordonneert , dat van nu voortaan een yder
in het fchoonmaaken van zyne geuten , gehouden fal
zyn, de vuyligheyd , ofte modder te vegen, opwaarts
ten eynde zyner huyfinge , ofte erve toe , op pœne
van twaalf ftuyvers.

χνΤίΤ

ORDONNANTIE het fchoonhouden van Straten , Marckten^ Kerckhoven^ Brug·

gen^ Werven^ PFedden^ ende andere publieque plaatfen, mitsgaders
het reynigen van geuten ende heulen, &c. met de dependentie van dien^
den IJ Juny M Ό C Χ Χ ΧIΧ gerenoveert den 19 November
MOQLXXlV;tsApr, M'I)CLXXXf^;i<) April MDCLXXXVL

Borgermeefieren (i) ende Vroedfchap der Stad U-
trecht y bevindende y dat in, en na de Franfche over-
heerfchinge, de flraten ende publike plaatfen in
de Stad met allerUy vuyligheden, tot groot diS'
eieraat worden befet, ende behartigende^ dat mede onder an-
deren daar inne een goede Politie worde gehouden , beeft
de voorgaande Ordonnantie gerevideert^en met eenigever-
anderinge gerenoveert als volgt. Ende op dat niemand
hier van ignorantie pratendere, laflen ende bevelen by de-
fe wel fcherpelyk de Schouten van de Buurten , defe Or-
donnantie* hare gehueren voor te Ie fen, ende van tyd, tot
iyd de aankomende defelve bekent temaaken^ op poene van
mede te vervallen in de boeten by de nalatige buerman te
verbeuren,

In den eerften , cn fal niemand van nu voortaan ,
hy zy jong , ofte oud , eenige afch, aarde , Heen,
puyn, ilyk, dreck, hoy, ftroy, ofte eenige andere
materie, mogen brengen, leggen, ofilorten, op ee-
nige publique plaatfen, marckten,kerkhoven, brug-
gen , ftraaten, itegen , werven , wedden , ôcc. loo
in Stnd als in de Voordeden , op de verbeurte van
twaalf ftuyvers, over yder contraventie, ende indien
by ymand aÎTchc waar gegoten van boven van de ftraat
aFop de werve , of ook in eenige afchkuylen op. de
werven ftaande, die fal verbeuren twintig lluyvcrs.

I I.

Ende, of eenige foodanige materie op ymandsftra-
tc, ofte erve bevonden worde, ende onbekent waar,
door wien defelve aldaar gebragt, ofte geftort waar,
Tal den bruycker, ofte bewoonder van 't felve huys,
ofte erve, alwaar 't fchoon dat het by hen, ofte den
lynen niet gedaan en ware, verbeuren fes ftuyvers,die
by de Opfigters gereftitueert fullen worden, foo wan-
neer men tot kennifle fal komen , by \vien fulks ge-
^aan zy, die dan gehouden fal zyn de volle boete te
betalen.

11 r.

vonden, of die gene die laft: hebben van de brandtrap-
pen, wedden, ôcc. behoudens hen luyden gelykeregt
op haar gemeene gebuuren, ten ware zy middelertyd
den breuckigen konden bekomen , die de boete dm
fal gelden ende dragen, ende fal in fulcken gevalle diç
afgehaalde boete worden gereftiitueert ais vooren.

1 V,

Ende foo veel de kerckhoven van de vyf Collé-
gien ende de vier Parochiale Kercken aangaat, fullen
die elck in 't zyne daarvoor gelden moeten, die men
verftaat dat heure refpedive Scopaters, oF Dienaars
fullen hebben te reynigen, ende de materie alle daags
op een hoop te brengen, dewelcke fy fullen weg voe-
ren, op de verbeurte van twintig ftuyvers : welcke
Scopaters alle ende een yder die contrarie defes eeni-
ge materie, of onreynigheyd op de kerkhoven bren-
gen , ftorten of giéten, daar op fullen mogen bekeu-
ren : gelyk ook een yder, op wiens erve eenige mate-
rie , of onreynigheyd gebragt werd , by delen word
geauthorifeert, om den felven brenger mede daar op
te mogen bekeuren.

Item, of bevonden word , dat by ymand fulks in
een van beyde de graften, of in borgwallen ware ge-
goten, of geworpen, of dat oock de huy fen op hec
water ftaande eenige vuyligheyd in 't wasfchen, ofte
reynigen haarder huyfen, repareren der felver, of an-
derfints hadden geveegt , uytgegoten , of laten loo-
pen in de voorfz graften, binnen , ofte buyten, diç
lal verbeuren eene gulden ende tien ftuyvers.

VI.

Die eenige reparatien doet, ofte nieuwe werckcn
maakt, aan huyfen, kelders, kluyfen, &c. die en fal
de materie daar van komende niet langer op, of voor
zyn erf laten leggen mogen, als tot den faterdag in el-
ke weecke, ten welken dage die repareerder, ofmee-
fter van de nieuwe werckcn,defelve tot zynen koften
__ fal moeten laten weg brengen, op poene van drie gul-

Wes oock foo mogte gebragt werden , op eenige den, ten ware men daar van yetwes tot het wercfc

publique plaatfen, marckten, bruggen, wedden, en
brandtrappen, als ook op eenige ftraten voor kleyne
"cegjens, &c. geen particulier perfoon alleen concer-
nerende, fullen daar voor worden geëxecuteert die
«chout van de gebuurte, in dewelke fulcks werdbe-
Deel.

weder van doen hadde, datter fal mogen blyven leg-
gen, daar toehy yderreys alvorens fchriftelyk confcnc
van den Cameraar fal moeten vertoonen.

V 1 I.

Ymand zyn ftraat vegende,fal niet vermogen deflyk,
O000 ζ of

-ocr page 664-

' m VAN- mr REINIGEN ÊR sGHDONHoupENcmtir MARKTBN.

. of vuylnifle op de ftraat te laten leggen, maar gchou-
- ^en zyn defelvc daielyk opte fcheppen, oppœne van
twaalf iluyvers.

y 11' Γ.

(ζ) fFerd me^e een ygelyk gelais ten minflen driemaal
des weecks zyne ftraten ende gooien behoorlyk te reynigen^
als des ding^aags ende donderdaags voor^demidd^g^ enàe
des faîet daags , van den i JpriÎ tot den ι Ocîober des
mmddaags^ ten ^uuren , ende van den ι Oktober tot den
I Jpril des namiddaags ten 2 uur en , ende wie fulcx niet
en dede, ende bevonde wier de fyn flraat ^ of goot e nietbe
hm'lyck 'gereynigt ^. of dçi fonnéMaags .eenige vuylighey4op,

_________loiTen, ten ware deiv-eyg^ar-vaa^

hare'βrL·en tÏhebbin^ Jullenyder reyfe verbeuren twaalf fecreten die dede brengen_op fyn-land.· ^ . ' ^

I X.

' (;) Ende foo wie tujfchmtyden ^ zyne flraaten vegen^
of reynigen wilde-y fal niet,vermogen de flyk.^ oftevnylnis'
fe op de flraat,te laten leggen^ maar gehouden zyn defelve
dateïyk opte fcheppen ^ ende te bewaren tot dat de vuylnis-
raper defelve [al gehaalt ende weggevoert hebben^ op pœ-
ne van twaalf fluyvers.

Word mede een y der. bdafi, de goten^ ofte ^heulen voor
hare'ervenziÜe^faterdagen endejfoQ dick^ib^die by*het,

X V I 1 h
Gelyk dan voorts fpccialyken wprd·verboden,alîçn
Verwers^ geenc weekmoes, ofte eenigerhaniç niarci^
daar mede-geverft is^ te laten^ ftorten j.qf gietèn in
eenig van de^grafren., of borgwalknt vpprf^;, maa^,
die te laten brengen , ter plaatfe daar de materie vao dc:
fccreten is gedeftineert ·, op de verbeurrc^van hondert
goude realen, ende fal dc knecht, ofte a|be,y dei, daar.,
over exçmplaarlyk geftraft. wordçn.,

X I X.

"Wlord OQlq.een yder verboden , hy. fyjonk, oftt^

fiuyvers.

ontdo.yen.mn de/neeim·, hardç flgrtvkgfn , geduyrigeri, ojJ^Wgebruggen , op de Oude, ofte Nieuwe
of andeh,ongfUgenïhfiden^^kQmer^,,ve,rPüpt^ op kérckhoven, {6) wallen ,trappen^ofte hol-

ende.dmrMor over,te loopen^jejpen reynigen 'enjchfign, ^^^ der felven ^ aan e enige huyfen^ midden op der firaaten^

ofte op eenige. andere pubiicque plaatlen binnen dclc
Stad, haar gevoegite doen, (7) ofte tegens eenige dcU'

^ofkeldejvmÂers.haûf Oi^tW te m^ktrti
νβϋ Ί oppfxfiHk^^et^ oftet^ fi^y^fvs daar, φ.Κ*

ι (8) , End^. beJafi, a^lle ouders y hm^

haa^, kleymMi^^frmi^der^^^^ op derfiraten.i of in
\t.fy ofu^ andm,, geveeg. ^ïé^

^erd^^. gefei,·^^ maa^yfu^lengehoudett fynhβre. k{n^derenfulks
7», hare ^ hnyfe^ /f. laten,, doen,of' t^ti, minfien, onder hm
menfiers op een fipeltjey t^fii eenpptd^ar onder.y op é^,
te^ va^.geîyk^JeSsfiuyvet'Stt

f ei^n^r^yfe^ te verkeém.

I XXI.

! Spo wie van nu voprtaap eenige dppdc,paArden,oSf
fen, ofte koeyen, in 't geheel ofte deelj itcm^^ççni-,
ge dode kalveren , fchapen, honden, katten, ende
diergelykei afte^ookingewani van beeften,brengt,,cn-

maaken, op meergefeyde poene van iwa^lf fuyver$»

'Xl:

In 'c-fchoonmiiak^n van geuten, fal een ydcr,^ge-
houden-zyn de vuyiigheyd , ofte modeler tc· vegenppr
Waarts i* eynde zyn huyiinge, ofteerve toe,, ςφ poe-
ne (4) van twintigrftü^'ersy

Endè-op dat by'regenachtig»weder geen onreynig-
heyd door heulen, of geuten op de werven en in de
graften en kome, foo word^byidefen nogmaal. bevo-
len allen den genen die eenige yfere traliën , ende foo
dicht'van ribben , datier niet·als water, door en mag,
ilaandcj of'leggendehebben , voor hare heuleni, ofte
geuten, tergrafcwaartrerpondcrendc, defelve alsnog
ten langftenbinnen veertien naaftkomende dagfntelar
tén-maaken, op de verbeurte vanrdrie Garoluç guh
dcnSé

X I I I.

iinge van den (5) Cameraar defer Stad , tot koften
dfcr gener die daar onder behooren»

Xl.V. .

Wyder en fal fig niemand mogen verftoutef), eeni-
gen menfchen-ireck, of diergclyke ftinckende materie
re leggen, ofte.ftorren op eenige publique plaatfen,.
raarckien, kerckhoven,bruggen, Üraaten, werven
\T^cddcn , ócc/op poene van drie gulden by de conira?,
vénteurs elcke reyfe te verbeuren.

X V.

Ende die eenige menfchen dreck, oftediergelyckc
ftinckende miiteriè brnchte, olie dede brengen in het
Water van dc Oudeof Nieuwe grachte, ofte ook in
defer Stads graften , ofte antiere Itroomen, en vaarten
in defer Stads Vryheyd , iullen ydcn reyie verbeuren,
die fulks laten doen,tien Carolus guldens, ende die
fuiks gedaan, ofte bearbeyd hebben, fullen daar over
flrbitralykgecorrigeert Worden, tot difcretic vanmyn
Hceren van den Geregtc*

X V L

Tot wegneminge van de occafie om fulké tc doen,
fülien alle,éygenaars van huyien, oftekameren, 't zy
waar die ook binnen defe Stad ft^an, gehouden zyn,
in dcielve, of op het erve aan yder huys, ofte kame-
re refponderende, te hebben een heymelykheyd, ofte
fcerecc, ende foo wanneer,die in qunden l^ïttezyn.,de·

Soo veel de traliën aangaat voorde gemeene brand- de laat leggenpp eenige puhliecke, ofte anderçppcnei
trappen, die lullen gcftelt moeten worden ter aanwy-1 plaatlen, ofte in graften, ofteiÏpten binnendcfeStad,
" " · - - . . of;Vryheyd van,dien5, fal da?ir over by de opfigtcrs

achterhaalt zyndc, t'elckçinj reyfe verbeuren driegul-
dens., ^
j X X IL
1 Nien)and, fp) ook met de,vuylnis-rapers, fullcnvcr-
mogqn eenige aarde, meffie, of eenige andere tnate-i
rie op bruggen , nog werven te leggen , of brengen^
omme metilchepcn ,. fchuyten,^ offchouwen,vervoert
jte werden, dan met voorgaande fchriftelyk canfent
van^den (ip), Gameniar in dpr, tyd, welk confçntien
iJgngften maar acht dagen fal duurcn , op de verbeur-
jte van drie guldens, (i i)en demeffie.^ dewelke deffCa·
iperaar t'fynen profyte fal weg voeren, tot kof en isandt
'gtbreeidge. '

XXII I.

Diegecne die va.nbruggen, Itraaten, ofte wcvco

lecnige aarde, puyn ofte^ieiîie , iqvoegen als voren
willen vervoeren, fullen gehouden wefenin 't inladen
behoorlyke forge te dragen, dat defelve niet cnkoroc
in *t water te vallen, op pqenevan drie gulden tc ver-
beuren by. den,vervoerder, ofte inlader, diç da^r ^^o
fchuldig bevonden iaj worden : (12; en ingevalle nt»
fulks wil dm met, de 'magen^ fal den Stads voermnii*
houden, zyti yder^ vracht te voeren om fes fluyvers,

XXIV. '

ItfiQi, fül oiomaod op dc bruggen, langiocr ^

felvc datelykitC; doen ruytnçn wedctoiç .bfuyj^
baarite raaakei?, op de verheurite^van drie g|ildAn., dic
men aan den eygenaar,.of»>cwpoB|def,van, foadapjg<j
huyfen, of kaineren,'falexfcutercn;^ dac^e

bewoonder dc voorfe. boete dfOjCygenaaij aan zyac
huurpenningen fal mogen korden*

χ.ν,ι I.;

' De. matçric uytte, gereynigde., fc^reten kon^ndc, faj
gebracht ropctcn-^werden,b^^ytçnidç^ VryJieyd (^fçr
Stad, op poene van vyf en twintig gulden, te vcri^J
ren by den genen ^die defelve convariç-. Jos,'

fen, ofte dede ' ~

-ocr page 665-

STRAATER^, GEUTEN, BRUGGEN, &c. 11. BOEK. XlZ Γ/Γ. δ«ι

ten , nog ook in *t water mogen houden leggen ccnig
hout van balcken, plancken, &c.medc op pœncvan
(driç guldens elc-ken reyfc te vei beuren.

X X V.

Als mede niemand ccnig hout fal mogen leggen op
dçicr- Stads cingclen, dan alleen met kenniiTe en fchrit-
leiyk confent van den (i 5) Gameraat voor acht dagen
teo langden , dog geen eycken hout, op pœne als
vooren.

XXV I.

Desgclyks en fal ook niemand eenige vaalten, mes-
ÎÎÇ, ofte aarde, mogen leggen, ofre vergaderen op de
Stads cmgelen , bolwercken , ofte eenige barmen,
aan defcr Stads grachten, nog ook op eenige publi-
que plaat fen, ftraaten, wegen , ofte werven binnen
dele Stad, ofte in de Vryheyd van dien , arjders als
op. de verordineerde mesplaatfen, ofte voor de huyien
aan 'tSwarte water , endeaan de Vecht beneden de
Rode brugge, op poene van| fes gulden t'eiken rcyfe
over yder vaalte, ofte hoop aarde , die den (14) Ca-
raeraar defer Stad ten behoeve van de Stad fal doen
verbrengen, ofte verkopen.

X X V I I.
Die geene, die'verfpeclç:en fullen eenige aarde, ofte
meifie op defer Stads cingelen, ofte barmen temogen
leggen, omme weder te verbrengen, fal den ( i ç) Ca-
mcraar fulks fchriftelyk mogen confentcren voor den
tyd van acht dagen, ende langer niet, endefoode-
fefve binnen, den'voorfz. tyd niet geamoveert en ware,
fullen. vervallen in de poene by de Ordonnantie vervar
in aile fçhyn , of fukks fonder confent gefchiec ware.
XXVI I I.
Die gene die confent, in voegen als voeren fullen
hebben, fullen de meifie , ofte aarde fulcks moeten
dq^ça verbrengen, datdçrStads^rond, daar op die ge·
Jegen heeft, daardoor niet berooft en worde, op poe-
ne van vyftig guldens te verbeuren , by den genen,
wiens aardç,. ofte meifie daar.gelegen heeft, en vyf-
en twintig guldens by yder van de arbeyders, die in
fooianig werk hen hebben laten gebruycken, ende
fulïen,dë arbeyders,die niet machtig en zyn de boeten
t^bet^eq, daar; oyergecorrigeertworden, terdifcre-
tie van dçiîiGerechte} daar en boven fullen die gene
tot M^elkcrj,beihoeve de aarde gerooQirfal zyn, gehou
den wefen Stads grond weder te doen ftellenin fuiken
ftate, als die geweeft is voor date van de beroovinee.
XXIX.

Niemand en fal, op ,. ofte achter defer Stad wal-
len , nog ook op deefer Srads Cingelen j ofte bar
men, eenige puyη mogen brengen, ofte doen bren·
gen, dan met confent van den (\Ö) Cameraar, ende
dat ter plaatfe hen by den (17) Fabryk defer Stad aan
geweefen fal worden, op de verbeurte van drie gul
dens, ende fal defclve tot kofte van den contraventeur
verbragt worden.

XXX.

Ladende mitsdien den Fabryck deefer Stad, ten
Tninften eens 's weekis de wallen, cingelen ende barmen
tebefichtigenende fcherpelyk daar op te letten, of
de Siads grond niet en is berooft^ ende wat aarde,
I>uyn, ofte meffie daar leyd , ende te onderfoecken
wien dcfelve toebehoort, mitsgaders by wien die daar
gcbragt zy, ende yetwes bevindende daar van des na-
volgenden maandaags, een fchriftclyke memorie bin-
nen te levercni

X X X I

Niemand en fal inogcn by wiüterptyd oj) het yf^,
Jög ook voor nog,na, eenige fteenen of yet anders
"aar op, of inde graften ofte borgwüllen te werpen op
poene van fes ftuy.vers.
^ XXXII.

andc of evenwel op ,it ys yetwes geworpen wier-
f*l dc Stad door haat gefteldc Öpüchtcrs, 'tTel.

ve daar van Iaj;en halen, eer het ys vergaar, ende daç
tot koften van de buurluyden , in wiens gebuurte
fulks bevondcQ fal worden , welcke koften de Opiig-
ters fullen mogen afhalen, den genen die lall van ue
brandtrappen zyn hebbende, die 't felve fullen bren-
gen, tot laft van de huyfen onder derefpcdive brand-
trappen behoorende.

XXXIII.

Wydersen zal niemand eenige verkens offeugen op
werf en, in kelders of kluyfen, nog ook in hcuren
huyfen mogen houden, daar door eenige onnutiig-
heyd op de werven, in 't water, of op der ftraien
kan komen, of daar door ook zyn gebuuren eenige
ftank of onreynigheyd fouden mogen lyden, op ver-
beurte van de verkens.

XXXIV.
Als ook niemand ecnig verkens fal mogen laten lo-
pen langs der ftraten, om haar koft te foecken, al-
waar het fchoon dat die gehoed worden, op verbeur-
te van defelve; welverftaande dat hier inne niet zyn
begrepen die verkens, daar mede de koopluyden ter
marckt komen.

XXXV.

Voorts foo werd verboden allen fchippers, dicmet
vifch ende moifélen teverkoopen hunerneren, eenige
moÎTelen, ofdoode vifch , of anders yetwes ie wer·
pen in de Stad , ofte Vryheyd van dien, in eenige
graften, of Itroomen, op de verbeurte van drie gul-
dens.

XXXVI.

Gclyk mede geene fchippers van groote, nogkley-
nefchepen, oflchuyten, en fullen vermogen het zy
ilille leggende , of doorvarende, eenige mul, dreck,
puyn, vuyligheyd, afch, noggeenderhande materie,
daar uyc in degrafren , ofre rivieren te werpen, ot*
itortcn , op verbeurte van tien ftuyvers.

XXXVII.

Niemand cn fal voortaan hem als vuylnis-raper inee«
nig Quartier mogen laten employeren, als met con-
fent van de Heeren Borgermeefteren in der tyd, ende
ulvoren zy daar van a£tc by den Secretaris defer Stad
onderteeckent, bekomen fullen hebben, op pœne van
arbitrale corredie.

XXXVIII.

De vuylnis-rapers fullen gehouden zyn alle dage*
uytgefondert des fonnendaags, ende op andere gebo-
den vierdagen , haar refpcétive Quartieren , met een
ratelgeflag door te ryden, ende alle afch ende vuylnis
aldaar te ontfangen, ende alle hoopenoptcfcheppenj
ende de ftraten fchoon en klaar te maaken , op pdcne
van twintig ftuyvers t'eiken reyfe te verbeuren.
XXXIX.

Sullen ook gehouden zyn, de bruggen foo op dâ
Oude als Nieuwe grafte, als ook de trappen, ftey-
gers ende werven, insgelyks de geuten leggende voor
ofte door de ftratenin haarrefpcâ:ive Quartieren,coih
tinuelyk fchoon te houden ende te rcynigen^ op pœ*
ne als vooreni

X L.

Sullfcn insgelyks gehouden zyn voor de trappen ofi
te ftcygefs, daar fy eenige vuylnis afryden ofte ink«·
den, mitsgaders een halve roede boven ende benedert
defelve fteygers, te houden behoorlyk diepte volgent
de peyl, op pœne van caffatie van haaren dienft, h·
ftende deHaven-meefters daar op goed reguard te ne-
men, ende de naamcndergebreekigen ter Secrctarye
aan te brengen.

X L I.

De vuylnis-rapers, in welcker (Jaartier weddeh zyn j
en fullen niet mogen eenige vuylnis ofte onreynigheyd
in defelve wedden brengen ofte leggen, op pœne vart
twintig ftuyvers yeder reyfe tc verbeuren.

000 3

±uu

-ocr page 666-

.. V^H HET REYNIGEN EN SCHOONHOUDEN VAN MARKTENî

van riji. .„n de Oprichters, of die geene die de bekeuringefaP

IC L I T. τ L /^Aoan cnde de boeten onder de twee gul- ♦

ofye.andi'etweynigpuynsofte i^^^^^^^^^^^ Opüchters ofte bekeurl^. ■

alleen. X L V 1 Γ."

De boeten van twee gulden cnde voorts opwaarts/·
fullen naar mondelinge verhoor van part yen gedecre-
tecrt moeien worden, alvooren men die fal rnogen
executeren, endede boeten onder de twee guldens,
daar voor fullen de Opfichters fonder decretement de
Sboeten, naa dat ly defelve daar over tweemaal aan-
uefprooto ende getommeert fullen hebben door een
fetwrdienaar mogen doen executeren, met fes ftuy-
vers voor. alTiftcntie^es^Utterdienaars.

DeHeeren, Meefters ende Vrouwen, fullen voor
haar dienftboden, ende de ouders voor hare kinderen »
moeten verantwoorden, des de meefters ende vrou-
wen zulks hare knechts ende maagden aan haar huu-.
Te fullen mogen korten, ende die geen middelen heb-
ben deefebotten te betalen, fullen hier over arbitra- ·
lycken gecorrigeert worden, tot difcretie van myii^
Heeren van den Gere^t^. ^ ^

Evndelyk word een yegelyk wel fcherpelyk verbo· ;
den ; hun tegens de executie van de boeten ende breu-
ken deefer Ordonnantie te oppofcren of de OpGch- ■
ters ende de bekeurders ter caufe van dien, ofte over '
het exerceren van haar ampt ofte laft te injuneren,

mifleggen ofte misdoen, ^ poene van arbitrale cor- <
reótie. (ip) Aldus provifionelyk gcarrefteerc, ende '
met eenige verandering gerenovcert den ip Novemb.
____________ , »<^74· By my, J. Quint.

{i) Defe voorreden^ met curfyf gedrukti is in de Ordonnantie mn i6j^bygevoegt. , - ' '

(2; Dit artyk. is uyt het vu i en xi artyL· van de Ordonnantie van 1^39 jamengevoegt', welcke ariykeJen aldus^
, luyden,

VUL

Word mede een yder belaft de geuten en heulen voor haare huyfenj of erven, alle faturdagen tc doen rcy- '

nioen cnde fchoonmaken, op pœne als voren. ^ .

XI. .

Voorts Word een yder belaft des faturdags, op dat de vuyligheyd tydelyk en bequaamlyk döor de vuyinisra- '
pers weggehaalt mag worden, zyne ftraaten cnde geuten te doen vegen ende reynigcn van den i Aprilis
tot den I 06fcob. des nademiddags ten vier uren, ende van den i Oélob. tot den i.Aprilis , des nademid-
dags ten twee uren 5 ende wie fulks niet dede, ende bevonden worde op fonnendagen eenige vuyligheyi '
op hare ftraten te hebben, fullen verbeuren als boven.
(O Dit en het volgende artyk. is in de Ordonnantie van 1674 hygekomen.

(4) in de Ordonnantie van 1Ö39 fiaat ^ twaalf ftuy vers.

(5) In de voorfz. Ordonnantie ^ anderen Oameraar.

(6) Het geen in dit artyk. curfyf is, is in de Ordonnantie van 1674 bygekoomen. '

(7) De Ordonnantie van 1659 heeft ^ of natuur te reynigen op pœne van drie ftuy vers,
(S) Dit artyk. is in de Ordonnantie van 1674 bygekoomen.

(p; Het geen alhier curfyf is , is in de Ordonnantie van 16 bygevoegt.

(10) uils op num, f.

(II, 12) jlls ϋρ num p.

(15, 14, if, 16) Als op num.

(17) Jn de Ordonnantie van 1639 fiaat^ den Onder-Cameraar.

(18) Jls op num. 9.

(19) Het Jlot van het jaar 1639 luydy aldus gerefolveert goedgevonden ende gearrefteert by de Ed. Vroed·'
Ichip der Stad Utrecht voorlz met bevel omrae van den Stadhuyfe gepubliceert te worden, op den tfju-
ny löjpi ter ordonnantie van myne Ed. Heeren vnornoemc, J, van der Nypoort.

XVill. publicatie, waar by deplaatjen aatigewefen worden, daar mm de puynfal mgtn

leggen, deni<yjuly MDCXJ(X1X,

Alfoö de Ördonnaritiè den 17 juny leftleden ge-
publiceert , op 't fchoonhouden van ftraten,
marckten ende andere publyke plaatfen, art.
XXVI11 ftatueert, dat niemand op, ofte ach-
ter deler Stads wallen, nog ook op defer Stads cinge-
len^ ofte barmen eeriige peyn^fal mogen bréngen,of
doen brengen, dan ter plaatfehenaangewefen fal wor-
den j foo hebben myn Heeren Burgermeefteren ende
Vroetfchap defer Stad, dienftig ende nodig geacht^

____________I________n" «

V Viv.it.> kfiau , UlClJill^ CIIUC lJUUIg ^CHCllL , | U CCI IIC liiUICIJ ΛΛΙΙ U 1. alWi UCVCIU , lltl uat Ö*" ,i

ten eyndc een yder voor cerft fat weten, waar hy zyn zyn de gaten aan 'tcingelover 'cvoorfz Paerdevcld

puyn zal hebben te brengen, ofte doen brengen, dc
gemeente bekent te maken, ende te defigneren deni-
befchreven plaatfen, omme aldaar de voorfz puyn ge-
bracht te wórden tot naarder ordre.

Aiette Wagens,
.Op het cingel, achter de muyr van Koft vcrlören,
daar wel eer Annes Cape! geftaan heeft.

Item, op en aan defer Stads wal, tuirchen'tSandcn
d'eerfte molen aan't Paerdeveld , na dat gevultrullc»

% · · 1 · r η___

M*i

XLCili , «Jl. ----- .. —j j

tigc materie beladen ware, hoewel onbequaam onder
meflie, dat op eene reys in een mande kan werden
gedragen, fal die gene die de goede materie van alch,
aarde, &c. haalt, het felve mede gelyckelyck weg
moeten nemen, op de verbeurte van tien iluyvers.
X L I I I.

De Opfiehters van de vuylnis fullen gehouden fyn,
alle dage de Scad ende Voorfteden door te gaan, ende
de contraventeurs defer Ordonnantie fonder conniven-
tie te beboeten, (18) gelyck mede des avonds ende des
nachts fullen moeten doen, de kleppers in 't omgaan vm
hare refpe6ïive ^artieren f op pœne van pnvatie van
haaren dien il.

X L I V.

Sullen ook gehouden zyn, foo hanft yemand van
de vuylnis-rapcrs hen na deefe Ordonnantie niet en re-
guleerde, 't ielve de Burgemeefteren in der tyd te
kennen te geven, op poene als voren.

X L V.

Ook fullen de voorfchreven Opfichters goet regard
moeten dragen, dit op de marktdagen de ledige wa-
gens op de markten, bruggen, ende andere publieck^
plaufen niet te dibofte Imig ftilblyven ftaan, ende in
fulcken gevallen den eygenaars ofte knechis der felver
wagens belaften cnde doen ryüen , ter plaatfen daar fy
niemand hinderlyk fullen zyn, op pœne van fes ftuy-
vers by den onwilligen te verbeuren.

X L V I.

t'AppIiceren die boeren van twee gulden,ende daar
over, de ecnehelfce tot behoef van den Officier die de
cxccutie doen fal, ende de andere helfte tot behoef

-ocr page 667-

STRAATEN, GEUTEN. BRUGGEN &c. //. BOEK. XIX. 717.

Mei Schuyten ende Schouwen.

Op ende aan defcr Stads cingel, tegen over 't Ser-
vaas hek, alwaar een fchoeying gemaakt fal worden.
Item, aan ende op de afgegraven voet van 'c bol-
werk, tegen over den hof van de Heer Rentmceiler
Heurnius.

Gepubliceert by klockluydinge van den Stadhuyfe
t'Utrechr, vmefiliio, op den ijjuly 1639. Bymy,
C. de Ridder.

ampliatië 'van de Ordonnantie op het fchoonhouden van de ftraïeny van den 17 Juny
1639,gearrefieert den 1Β JprüMOCLXIV.

Ifoo de Vroedfchap in ervaringe is gekomen,
dac hare Ordonnantie op het fchoonhouden
van de ftraaten, den 17 Juny 1639 gepubli-
ceert, in allen deelen niet naar genoegen en
wierde geobferveert, heeft goetgevonden dcleJve te
amplieren, als volgt.

Eerilelyck , werd een ygelyk gelaft, ten minften
driemaal des weeks, zyne Itraten ende gooten behoor-
lyck te reynigen, als des dinsdaags ende donderdaags
voor de middag, ende des faterdaags van den i April
tot den I Oótober des naamiddags, ten 4uren, ende
van den 1 üólober tot den i April , des naamiddaags
ten 2, uren, ende wie fulks niet en dede, ende bevon-
de wierde fyn itraat, ofgoote niet behoorlyk gerey-
rigt, of des fonnendaags eenige vuyiigheyd bphaare
ilraaien te hebben , fullen yder reyie verbeuren twaalf
fluyvers. I I.

Ende worden daar toe wel fcherpelyk belaft , alle
vuylnisrapers, omme op die gefette tyden door hare
Quanieren te ryden , endede vuylnis op hopen ge-
voegt, als dan weg te ryden , op pœne van twintig
Iluyvers telken reyfe te vei beuren.

III.

Ende foo wie tuflchcn tyden , fyne ftraten vegen,
of reynigen wilde , fal niet vermogen de ilyk , ofte.
vuylniiTe op de ftrate te laten leggen, maar gehouden
2yn, defelvedatelyk op te fchcppen,ende tc bewaren,
tot dat de vuylnisraper defelve fal gehaalt ende weg
gevoert hebben, op pœne van twaalf ftuyverï.

Waarom de vuylnisrapers gehouden zullen zyn,bo-
ven de gefpecificeerde dagen , uytgenomcn fonnen-
daags, ende andere vierdagen, alle dage hare refpe-
ôiveQuartieren met eenratelgellag door te ryden,en
alleafch en vuylnis aldaar te ontfangen, en die nog
op de ttraten mochte leggen op te icheppen, omme
de ilraaten alfoo fchoon ende klaar te houden, op ge-

lyke boete als vooren.

by het ontdoyen van de fneeuw, harde ftortvlagen,
geduyrigen regen , of andere ongelegentheden, ko-
men verilopt te zyn, ende daar door over lelopen, te
doen reynigen ende ichoonmaaken, op mecrgeleyde
poene van twaalfituyvers.

V r.

Word ook een yder verboden, hyïy jonk,ofoud,
op eenige bruggen, op de oude, ofte nieuwe gracht,
op kerkhoven, wallen, trappen, ofte hollen der fel-
ven, aan eenige huyfen, midden op der ftraaten, of-
te op eenige andere piiblyque plaatfen binnen uefc
Stad, haar gevoeg te doen, ofte tegens eenige deu-
ren, ofte keldcrveurters haarwater temaken, op ver-·
beurte van't opperfte kleed, of fes ftuy vers daar voor.

V I i.

Ende werden derhalven belaft alle ouders, hare kin-
deren fulks te verbieden , ende ook niet te gedogen,
dat hare kleyne kinderen midden op de ftraten , ofte
in de geuten, 'c %y op ftoeltjens,ohe anders,om haar
gevoeg te doen, werden gelet.

V 1 1 I.

Maar iullen gehouden zyn , hare kinderen fulcks in
hare huyfen te laten doen, of ren minften onder hare
venÜers op een ftoelrje, met een pot daar onder , op
de boete van gelykc iès ftuy vers, t'elken rcyii: te ver·
beuren.

I X.

De Heeren, Mcefters, ende Vrouwen fullen voop
hare dienftboden, ende de ouders voor Jiare kinderen
moeten verantwoorden , conform het xlvi i articule
van de Ordonnantie op *t fchoon houden van dcftraa·
ten gepubliceert.

Ende worden hier toe de Opfigters van dc vuylnis
wel fcherpelyk gelaft, reguard te nemen, ende de con-
traven teurs defer Ordonnantie , fonder conniventie,
te beboeten, op de poene by defelve Ordonnantie ge-
ftatueert j blyvende deièlve voor foo veel die by de-
fen niet word vermindert, van weerden, ende invoU
1er vigeur. Aldus provifionelyk gcarrefteert ter Ver-

Word mede een yder belaft de geuten, ofte heulen, jgaderinge van de Vroedfchap den 18 April iö<54. En
voor hare erven alle faterdagen , ende foo dikwilsdie'de was onderteekent, J. Nieuftadt.

xx. ordonnantie op het, reynigen ende fcheon houden derjiraaten, dem^ September

MDCLXXIIL

Burgermeefteren ende Vroetfchap der Stad U-
trecht ,, hebben op het reynigen en ichoon
houden der ftraaten , provifioneelyk gcarre-
fteert de naar befchreve ordre.

Eerilelyck , dat de Schouten ende Buurmeefters
van de relpeftive gebuurten,geauihorifcert fullen wor-
de^^de ftraat, ofte ftraaten, onder haar gebuurte re-
iortcerende , tweemaal ter week te doen reynigen,
fnde fchoonhouden tot lafte van de bcwoonders van
je ^uyfen, ende in reguard vandeleedig ftaandehuy-
'CQ tot lafte van de eygenaars.

II.

.Dat ty daar toe fullen verwilligen, yder haare vul-
nisluytjen, ende by onwilligheyt van de felven, daar
aanneemen een ander perfoon , op alfulcken
als zy .met de felve vuinisluyden, ofte perfoo·
'^cn in redelykheyt fullen konnen accordeeren.

^at het felve loon , by de gefamentlycke gebuuren

op yders huys, naydersgelegentheyt, fâl worden om·
geÜagcn.

I V.

Edog, dat alle Herbergiers, Brouwers, Vleeshou-
wers ende allen anderen, die tot haar eygen profyc,
eenige paarden, koeyen, oflen, ofte andere beeften,
ftallen, der felver mcflie van de publyque ftraiten toe
haar eygen koften fullen doen reynigen, ende amo-
veeren , ende echter gehouden zyn, in de yoorfz.ge*
meene laften te contribueeren.

Authorifeerende de reff^élive aannemers, yder zyn
geftelde loon, volgens de gedane omflag, weekelyks
te mogen innen, op pcene dat die onwillige het dub·,
beid van dien fullen moeten voldoen.

V I.

Dat yder aannemer zyne vuylnis fal hebben te bren-
gen , ende neder te leggen , op de naafte publyque
)rug, ontrent zyn buutte gelegen , fullende defe vc
vuylnis als dan door ordre van den Caraeraar deefer

St»d

-ocr page 668-

gcftelt is, die in hec geene voorfchreve 'naaarlatig is
gewecft, op pœne van drie gulden, by yderSchour
yder reyfe te verbeuren.. Aldus proviûonelyk by dc
gemelde Heereh gcarrefteert &c.

XXl ORDRE ΰϋ het Jchoonhouden van het Vreeburgh , gearrefleert den 19 Novemkr

MDCLXÀl f^i geremveert den 25 Jpril MOCLXXXV; enz^Jpril
MDCLXXXFL
(. , der verken te verbeuren, fonder defelve des nachts of

orgermeeftcren ende Vroedfchap der Stad U-' by donckeren daar op te laten, maar die tydelykiij'c
trecht, interdiceren by defcn wel fcherpelyki fchoc te brengen, op gelyke pœne.
oU^ ^«rJ/. vpCTfluk- ficniuc VUvlnïs . sfch. 1 V.

Voorts en fal niemand, jonk ofte oud, vermogen
zyn gevoeg te doen op de voorfz twee pleynen, nog-
te aldaar te keegelen, dobbelen, geraas of getier te
maaken, met fteenen te werpen, op de verbeurte van
12 ftuyvers, boven hetopperkleei^ ende fullen de ou-
ders ende meefters voor haare kinderen ende knechts
moeten verantwoorden.

Authoriferende
foo om de voorfz boeten met aiîîftentie van een Let·
terdienaar ofte Stads Bode te fynen profyte te execu-
teren, als tot vordere opficht ende fchoon houden van
'c voorfz Vredenborg, daar voor hy jaarlyks fal genie-
ten 25 guldens, uyt de huyfingen ende erven, aan,of
trochen te maaken, ter aanwyfinge van de Cameraar. omtrent Vredenborg ftaande ofte gelegen, als in fee-

111. - kere lyfte te fien is ,boven de meffie die hy vergadert,

€64 van het reynigen en schoonhouden van markten,

V I I.

Dat de Scbouten van x3c refpéaive gebuurten, alle
week ter Secretaryisïvan de Politie Tullen hebben aan
te brengen den vuylnis-raper, of die daar toe by hem

alle ende een yegelyk, cenigc vuylnis , afch,
aorde, iteen, puyn,ilyk, drek ,hooy, ftrooy,
fintcls CÎ1 (lub van fmits, of andere diergelyke mate-
rie, te brengen, legden, ofteilorten op de groote en
kleyne pleynen van Vrcderborg, op de verbeurte van
twaalf ftuyvers over yeder contraventeur ; des fal tot
gerief van de meeft geincommodeerde een afchback
voor de afch, hooy, ftrooy , ende ftraatmeflie alleen,
ende een fintelbak voor de fmiis worden gemaakt.

ï I.

Gelyk ook veiboden word, cenige meÎfie aldaar
uyt d'omleggendc Italien te brengen, ofte vaalten te
maaken, op pœne als vooren, nevens de verbeurte
van dien, dog zullen vermogen, by, ofte annex defelve

Word mede verboden, verekens op Vredenborch iop het voorfz Vreborg tot aan de geut van dc Straat,
tc weyden ofte voeden,voor dat die ten minften twee Aldus provifionelyk gearrefteert, den ip November

üuren achter de wal, ofte elders uyt het fchot ge-
dreven zyn geweeft, op pœne van fes ftuyvers op ye·

XXII.

1674. j· quint.

RENOVATIE van de Ordonnantiën op het fchoonhmden van de firaten, den η Septmk.
MT>CXCIIL

urgcrmeefteren ende Vroetfchap deefer Stad,
bevindende, dat, niet tegenftaande itérative
gedane Publicatien van haar Ed. Achtb. Or-
donnantiën , op het fchoonhouden van de
ilraaten geëmaneert, defelve niet behoorlyk worden
geoblerveert ende naargekomen , hebben nogmaal
goetgevondén ende verltaan, alle ende een yder te la-
ften ende ordonneeren, als gëlaft ende geordonneert
word by deefen, fig ftridclyk te reguleeren na de
voorfchreve Ordonnantiën ,interdiceerende derhalven
allen ende een yegelyk, het zy jong ofte oud, afch,
aarde, fteen , puyn, llyk, hooy, ftrooy ofte eenige
andere materialen te brengen, leggen of ftorten op
eenige publiecque plaatfen, markten , kerkhoven,
bruggen, ftraaten, werven, trappen ofte wedden,
ioo m de Stad, als in deVoorfteeden, alles op pœne
als inde gemelde Ordonnantiën jlaftende de reipeâive
geauthorilèerdens, ende fpecialyk de Opfigters op de
vuylnis, nauw reguard hier op te nemen, ende de
cnnrraventeurs fonder conniventie te beboeten.

XXÏII. PUBLICATIE ten fine voorfz. den 26 Septemb. MD CXCVl.

orgermeefteren en Vroedfehap der Stad U-
trecht, inrcrdiceeren by defen welfcherpelyk,
aan alle ende een ygelyk, op ernigepublyque
plaatfen in defc Stad ,'tzy kerkhoven,markt·
pleynen, endede legplaatfen, daardeordinarismarkt-
fchepen gewoon zyn hare waren te loiTen ende laden,"
chdc wel voornamentlyk ontrent defer Stads Kraan,
ende de wedden aldaar , en in dePoticrftraat gelegen,
ook in de doorgangen naar het Stadhuys , ofte daar
ontrent, eehige Jjuyn , vuylnifle, ofte afch te wer-
pen i ofte ook aldaar haar gevoeg, ofte ander onrey-
fiighcyd te doen, op pœne van fes gulden, boven het
opperfte kleed by yder contraventeur te verbeuren,
ten behoeve van dié gene die de beboetihge fullenko-
men te doen , als daar toe fpecialyk geauthoriieert
zynde defer StadsLetterdienaers ende Boden, deOp-
figters van de vuylnis, endede afchrapers, mitsgaders
de fackedragers ende houtfchilden, als mede de klep-
pers, hare noodhulpen, ende de dienaars vandcju-
ftitie, &c. zullende de ouders voor hare kinderen moe*
ten caveren. Aldus gearrefteert by dc Vroedfchapder
Stad Utrecht, opdènzöSeptetnb. Inkennis-

fe van my, Cor. de Ruever.

XXIV. ORDONNANTIE tegen bet behangen van de balien en borflweermgen, op de bru0^

over de Stads gr aften, met vellen , Unnen doecken &c. den^Se^·
tember MDCCXXI.

ben goedgevonden by deefen, allen en een ygelyk
verbieden, de voorfz balien en borftweringen op «e
bruggen over Stads binnen- en buyten graften, a's

__l___Γ.____ C______1- t.er «ro I

^ ·0α V» τ V.» iyujri.1,.1 p,-------

meede eenige plaatfen op Stads cingels j het zy niet

huyden, vagten, vdlen, linnen of wolle doeken,ft"

jetten of eenige diergelyke dingen te behangen, nog
op defelve te di-ogen , op de verbeurte van het opgc-
hange goed, en de boete van fes gulden j t'elkens te
incurrejren j fuUende de ouders voor hunne kiDdcrs,en

orgemecfteren en Vroedfchapder Stad Utrecht,
berigt zyndfe, dat de baliën eh borftweringen
op de bruggen over Stads binnen- én buyten
graften, als medé verfcheyde plaatfen Van Stads
cingels, niet alleen tót groot misftand, tiiaar voor-
naan^Iyk niet fonder perikelvoor de paflcrende rytuy-
^eh en paardfeh, dikwils met huyden, vagten, vel-
leri, linnen en wollen doeken, fajetten en andere
'dingen worden bEhangeti ,dm aldaar telirogfcn, heb-

■

-ocr page 669-

straaten, geuten, bruggen. //. BOEK. ^IX. TIT.

dc mecflcrs of vrouwen voor hunne dienftbodcn moe-
ten inftaanjde voorfz verbeurte en boetè te verdeelen,
een derde voor den Heer Officier defer Stad, een der-
de voor den aanbrenger, en een derde voor 't Siads
Kinderhuys.

Ordonnerendc.cn authoriTerende tot dc bekeuringe,
niet alleen den Subftituyt Schout, maar ook alle be-
ëdigde Stads Officianten.

En op dat niemand eenige ignorantie hier tegen te
pretenderen hcbbc, fal deefc worden gepubliceerd,
gedrukt, en geaffigeerd, daar en fo behoord. Aldus
provifionelyk gearreileerd in de Vroedfçhap, op dé^i
8 September ijai, en van den Stadhuyiè, (mre foli-
to^) gepubliceert den ρ dito, In kenniflc van my,
C. A. van WachendoifF.

xxv. ordonnantie , mvaar by een zeeker getal vuylnis^ of afchluyden werd aangefielt ^

den β Septemk. MUCV.

Meer fiaken den dienft van de Vuyhis-rapers en Jfchlieden betreffende, kan men mfien in de Ordonnantiën op het
Jchoonhouden van de flraaten, hier voor reet s geplaatfi, als den 14 Juny i <5oi 5 18 July 16175 2f Jpril i δι 1 j
a8 Jpril 16245 51 Januar, 1651} 17 Juny 1^315 18 Jpril 16645 en ip JSlovemb. 1Ö74.
A Ifoo men by experientie bevint, dat niet je- doen door den Schouwman, in de fchouwen, fon-
j\ genltagnde yerfcheyde ftride Ordonnan- der der felver materie moetvvilliglyckcn, ofte door
rj^ tien, rot meermilen gepubliceert jegens het onachtfaamheyt te werpen , of te ftorten, van boven
brengen of ftorten van eenig hoy, ilroy, de bruggen, muuren of ftraaten af nederwaarts, ot'
afch, dreck , puyn , aarde, meiïie ende diergely-jook van de werf af in de fchouwen, daar door yetwes
jke materien, op kerckhoven, merckten, plaaclen , mochte geraaken in de graften, op pœne van driegul-
Uraacen, ileegen, bruggen, werven, trappen, &c.'den ten behoeven van den bekeuder te verbeuren, en
fulcx evenwel naar behooren niet enwort naargekoo- fullen de ouders voor haare kmderen, ende mcefteis
maar alsnog dagelycx worden bevonden, diver- ende vrouwen voor haare boodcn moeten verantwoor-
den.

I I I.

Welverftaande, dat hier inne niet en fullen zynbe-
greepen die materien, van aarde, puyn, ileen &c.
die herkoomen fullen van nieuwe werken , of repa··
ratien, maar fullen die moeren verbragt worden, door
den geenen, ofte tot derfelver kolten , in wiens
werck die fullen vallen , ende dit in de ongevulde
graften van Vreedenburg, binnen drie dagen naar dac
defelve hunnen nieuwe wcrkçnof reparatien fullen fyn
voltoogen,op pœne van tien ftuy vers yder dag te ver-
beuren tot behoef van den belçeurder.

ί v.

Ende alfoo tegenwoordig leggen verfcheyden afch-
hoopcn , mesvaalten, aarde ende anders, op diver-
fe plaatfen van kerkhoven , markten, ftraaten ende

ende weg te voeren,alderhandematerien, diehenluy- fonderlingc ook aan dc Voorftraat, voor ende achter
den by de inwoondersderhuyfingen, ondcrelke trap- het Vleeshuys, &c. foo word by deeien eenen yder
pe refortcerende, fullen toegebracht worden, die ook gcordonneert, die fulke aangaan, tc verbrengcn, en-

daags ten minften eens met een rarelgeflag lullen moe-
ien gaan door hunne refpedive Quarticren, om daar
door eenen jegelycken kennelyk tc maacken, dat de
fchouwen ten fine voorfchreve.veerdig ende gereetleg-
gen, endc^ulcx gedaan zynde;, hemluyden voorts
fullen gaan reguleercn, volgende de inftruótiehier op
gemaakt: zoo is'c, dat myn Heeren Schout, Bur-
germeelteren ende Schepenen deefer Stad Utrecht, in
den naame des Raads voorfchreve , renoverende die
geëmaneerde Ordonnantie van den 14 Juny lioi.laatft-
leedcn , allen ende eenen yegelycken by deefen wel
Icherpelyck beveelen, hun naar den inhouden der zel-
vcr te reguleeren ende draagen, op de poenen ende
breucken daar by geftatueert, uytgefondert het gee·
re hier by eenigiints wort gealtereert ende gemo-
dereert.

In den eerften foo en fal niemand naar den voor-
fchrcven xx Septemb. toekoomende, vermogen eeni-

de daar van alle de voorfchreve plaatfen tc ontlcedigen
ende reynigen, voor den voerfchreven 10 September
nu aanftaande, op pœne van by eenen yder tc vei beu-
ren, die fulks niet en hadde gedaan, of laaten doen,
van dan voortaan, alle dagen tien ftuy vers, tot be-
hoef van den bekeurder, boven nog allulcke afch en»·
de mesvaalten, als men nog ergens ter voorfchreve
plaatfen fal bevinden, tot voordeele van den fchouw-
man, in wiens Quartieren fulcke leggen, die zy da-
telyk fullen mogen weghaalen, fonder den Schouw-
luyden daar over te misfeggen of misdoen, op pœne
van by den Geregte deefer Stad daar over geftraft cn-
^de gemulfteert tc worden, naar gclegenthcyd der faa·
ken,

Ende want defe Schouwluyden gehouden worden,
prascife alle dagen in heure refpeûivcQiiartieren met-
te fchouwen te vcrfchynen,c]k aan fyne brandtrappen,
Jende dat het mogte gebeuren voor haare aankomfte,
gerhande der vootfchrcvc materien weder te brengen,'dat voor eenig derfelver trappen fammerciifen, fchec-
kggen of vergaaderen op eenig der voorfchreve plaat- ' pen of fchuytcn mogten vatt leggen, foo word den

fchippers cn fchuytcvocrders derfelver,bydefen fchcr-
pclyk belaft, fonder tcgcnfprcccken, de voorfchreve
fchouwluyden re wycken ende plaatfe te mnken, aan
ftcygers ofte werven, daar zy gewoon fullen zyn aan
te leggen ten fine voorfchreve, of andcrfints malkan-
deren accommodecren, alwaar het fdioon, dat zy in
het laadenofontlaadcn waren van turf of andere koop-
manfchappeo, op pœne vau tien ftuyvers tekens dcij
fchouwman tc verbeuren. »

Pppp

y ί.

len, op poene van darrig ftuy vers jegens den Schouw
man tc vei beuren, in elcken Quartier daar fulcx bevon-
den wort, ende daar en boven de afchhoopen ende
iBciTie.

1 I.

Miar fal eenen yegelycken van dien tyd af, gehouden
deefen foodaane materien infynehuyfingen, of op zyn
"ven ende ftraaten vallende , te brengen ofte doen
V^cngcn aan de voorfchreve fchouwen, elk in zyn
bartier , ftortendcdie propcrlyk, of latende fulcx
///. Deel.

men

fche hoop'en, van aarde, puyn , dreck , ende mes-
vaalten op verfcheyden kerckhoven, ftraaten, ftee-
gen, ende byfonder ook omtrent hetvleeshuys, voor
ende achter, al contrarie de voorfchreve Ordonnan-
lien , expreflc wille ende meeninge des Raads decler
Stad, het welke fommige fchynen te willen excu-
fceren, daar op, als datternictenzyn ördinarifeafch-
Jiaalders met wagens, karren of fchouwen, van dier-
gelyke materien, oorfaake, waaromme, ende omme alle
cxcufen van non obfervantie der voorfchreve Ordon-
nantie weg te ncemen, als nu by den Raad is innegc-
llelt,een feeker getal van twee en twintig pcrfoonen, die
voortsaan alle dagen na den xx. Septemb. toekoo-
mende fullen koomen leggen met goede bequaame
Ichouwen aan dc brandtrappen in de Oude ende Nieu-
we graften, ommc aldatr van een yder te ontfangen

-ocr page 670-

VAN HET REYNIGEN EN SCHOONHOUDEN VAN MARKTEN,

V I.

Eyndclyk word by delen eenen ycgclyken gewaar*
fchouwt, dat gelyk dc ichouwluyden gehouden zul-
len zyn , by winter-tyden de voorfz heure fchou-
wen , elk in haar Quartier te laten'bevriefen, om daar
inne,ende voorts daar omtrent, alderhande materie te
verwagren ende waar te neemen , dat die niet en ge-
raake in dç graften, ende dat eenen yder dan in het
brengen van fyn materie aldaar ook alfoc drage, dat-
ter niet van en koomein de graften , op pœne van
drie gulden tot behoef van den bekeurder te verbeuren.

NEGENTIENDE TYTEL.

TWEEDE DEEL.

Tegen het leggen van Meftvaalten , en diergelyke drekhopen
op defer Stads ftraten ^ cingels, en andere publique wegen.

Aargaande het leggen 'van meflvaaJten en diergelyke dreckhoopen, op de firaaten^ werven^ ctngeJs^ (^c* is ook alhy
de Ordonnantie op het fchocnhouden van de ftraten Crc. in het voorgaande Deel van defcn Tyt. gebracht^
voorften-, als hy het Placaat van den i^July i6oiy i8 July \\6 \ 7-y 25 April ïózi} i'è Aprili 31
Januar.\6->,is 17 Juny ιβτ,^^ en 19 1674·, mitsgaders ook by zeeker Placaat tegen het fchendenuan

de hoornen langs de 'cingels geplant, den ^Decemb. 16iL. Siet het 1. Boek. xv. Tyt. i. Deel. Num. mi.

Placaat tegen het weyden van heeften , tu^'chen de plantagien langs de moesgracht , den â^ May 1Ö70. Siet bet 1
Bock. XI u. Tyt. 11. Deel. Num. ix.

I. ORDONNANTIE nopens het leggen 'van Meflvaalten ^ en tegen het trekken vanfchuytm

met paarden m defer Stads Fryheyd, den i^Jmy MOL.

'yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
germeefteren ende Schepenen der Stad van
Utrecht, doen te weten van Roomfche
Keyferlyke Majefteyts wegen , onfen alre·
'genadigftc Heere, ende gebieden eenen jegelycken,
die mcsvaalien "voorop de werven, aan deeler Stads
grafte buyten defe.Stad, in de Vry heeden van deefe Stad
Tullen willen leggen,dat zy die felve mesvaalten, vier
voeten van de kante van de werve leggen, ende daar
voor een tuyn Haan, ofte een planck letten, wel ge·
veftigt, van een voet hoogte ten minften,op hetver-
beurenjdiein gebreke bevonden worden, van drie Ca·
rolus gulden, tot behoefvan de Keyferlyke Majefteyt,
deefe Stad en aanbrenger, elcx een dardendeel.

Vooris foo laten myn Heeren voorfz weten, en ge-
'bicden, alle fteenbackers, pottebackers ende dierge-
lycke, woonende aan deefer Stads graften buyten in
het Tollefteeg, die Weerdt ,Lauwenrecht, 't Hoog-
land, ende daar ontrent, dat ly een tuyn flaan boven
op haar werven, ofte een planck fetten, welgeveiligt
van een voet hoogte, op twee voeten na van de kant
van haar werve, omme haaracrde endefand daarover
te leggen , ende op te fchieten , op het verbeuren,
die contrarie bevonden worden te doen, ofte gedaante
hebben, van drie Carolus gulden tot behoef van de*
Keyferlyke Mnjefteyt, deele Stud ende aanbrenger,
elcx een dardendeel.

Voorts foo laten myn Heeren voorfz weten , ende

gebieden eenen jegelycken, dat niemandeenigmeffie,
aerde,fand,puyn ende vuylnifle uyteenigefchuytejof
fchouwe, opwerpe, ofte ook inlade, ofte die zelve
ley t een horde over die boorde van de fchuyte, offchou-
we, ende op de kant van de werf, van fes , of acht
voeten lengte ende vier voeten breeten , op het ver-
beuren, die in gebreeke bevonden worden,vandrieCa-
rolus gulden, tot behoef van de Keyferlyke Majefteyt,
deefe Stad ende den aanbrenger, elcx een darden-
deel.

Voorts zoo laten myn Heeren voorfz weten, ende
gebieden eenen jegelycken, dat niemand met eenigc
paarden kome ryden , of trecken eenige fchouwcn,
offchuyten in deefer Stads Vryheyt, langes die Vcgr,
op het verbeuren, die daar op bevonden ende bekeurt
worden, van drie Carolus gulden , tot behoefvan dc
Keyferlyke Majefteyt, deefe Stad, ende den aanbren-
ger, elck een dardendeel.

Voorts foo laten myn Heeren voorfz weten, ende
gebieden eenige jegelycken, dat niemand met cenigc
veen, aân zyn fchouwe gebonden hebbende, daarme-
de kome varen uyt haar Veenwyken , in der Veg-
te gelegen in deeier Stads Vryheeden , op het verbeu-
ren , die daar op bevonden, ende bekeurt worden, vin
drie Carolus gulden , tot behoef van de Ktyferlycke
Majefteyt, deefe Stad ende den aanbrenger, elckccn
dardendeel.

Utrecht, doen te wetene van Koninckly-
ke Mijeileyts wegen, onfen alregenadig-
ile Hcere. Alfoo bevonden wort, dat diveife per-
fonen haar vulnis-hoopen , ende meiTen vergaderen ,
ende leggen op de kanten van de burgwallen, ront-
fomme deefe Stad, vervullende daar mede deielve burg-
wal, gebieden ende bevelen daaromme eenen jegely-
ken, die het felve gedaan hebben, datfe binnen den
'tyd van veertien dagen naafl:komende die meffie , en
vulnishobpen ruymçn ende wegdoen, ook die burg-
worden , van defelve mciîîe, ende nog tc verbeuren
drie Carolus gulden voor de cerfte reyfe, ende indien
ymands nog weder bevonden worde, tegens acw
voorfz bevelen gedaan te hebben, zal verbeuren dub-
belde boeten, alfe fes Carolus gulden t'eiker reyie;tot
behoef van de Konincklyke Majefteyt, deefe Stad, en
den aanbrengerelcks een dardendeel, ende hiercnbo-

ven zal men die meflie, ofte vulnishoopen weg doen

ruymen, cndc den borgwal verdiepen ^gp

11. 'PLACAAT tegen het leggen van meflvaalten en vuyïmshopen op de kmten van de burgwd-
len rondsom de Stad, den ^Decemb, MOLXlll.

'yn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur- wal aldaar verdiepen naar behoren, ende voorts hem
germeefterenende Schepenen der Stad van wachten van gelyken meer te doen , op het verbeu-
ren, die in verfuymenifle ende gebreeke bevonden

-ocr page 671-

toften van dc breukigcn j cnde deefc pœnen zal men
doen uytpandcn van de breukigen, meccer daac, zonder
in rechten daar tegens te mogen oppofeercn, ten zy die
breuke met de onkorfen by de breukigen eeril gennm-
ptifeert wort.

Voorts zoo laten myn Heeren voorfz weten, cnde
verbieden alle jongegefellenendekinderen,datfevoor-
taan kern niet en onderwinden, in het heymelyk, of
in het openbaar, op gewyde plaatlen , ende op ter
llraaten le dobbelen, te hutfelen, die bock te flaan ,
noch met werppenningen te ipelen , op.het verbeu-
ren vrm aangetalt, en vafl:gehouden te werden, ter
tyd toe die ouders van de kinderen, die breukigen ko-
men loflen, mi's daar by leggende eenen Ciiroius gul-
den, tot behoef diefe bekeurt heeft.

Voorrs zoo laten myn Heeren voorfz weten jaizoo
cenen bewaarder geilek is, omme reyn ende zuyver
te houden die ftcege,die Schupftoel genoemt, gele-
gen naaft het Voorburg van V^reedenburg j veibiedcn
daaromme eenen jegeiyken, datfe aldaar geen puyn,
vulniflè, afch nog andere onreynigheyt en brengen,
ende nederllorten, op het verbeuren, die in gebree-
ke bevonden worden, t'elcker reyfe by dage eene Ca·
rolus gulden, ende byavonde, ende nagte twee Ca·
rolus gulden, daar die bewaarder voorfz ende alle die-
naars, hooge en laage, keurmeefters van weien zullen
tot haare behoef, ende niemants en zal in oppofitie
omfangen worden, ten zyhy diebrcucke voorfz eeril
namptifeert.

Voorts foo laten myn Heeren voorfz weeren, ende
verbieden eenen jegeiyken, datfe voortaan geen doo·
de krengen, fteen, vuyiniire, nog eenige onreynig-
heyt en werpen in de grafcç rondfomme Vrceden-
burg , op het verbeuren, die in gebreecke bevonden
worden, van drieCaroIus gulden, daar af die foldaa-
ten cnde huysgefin op Vreedenburg, ende voorts ce·
nen jegeiyken keurmeefters wefen fullen, ende daar
en boven oog arbitrailyk gecorrigeerc re werden, en
defe pœne van drie Carolus gulden , fal gaan rot be-
hoef van de Konincklyke Maj- lleyt, ende deefc Stad
d'een helft, ende den aanbrenger d'andere helft , endç
niemants en ial in oppofitie ontiangen worden, ten
xy hy die breuckc voorfz eerit namptifeert·

STRAATEN, GEUTEN, BRUGGEN, êcc. //. BOEK, Z/X TIT

Ili. PUBLICATIE tegen het leggen van Meflvaalten op eenige bruggen , firaaten &c. den 3

Februar. MDLXXlK

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
gemeetteren, ende Schepenen der Stad van
Utrecht, doen te weten van Koningiyke
Ma jeft. wegen, onfen Alregenadigften Hee-
re, dat een ygelyk borger, of ingefeten defer Stad,
hebbende eenige vaalten , of meiïie, leggende op haar
werven, of op der ftraten, achter, ofvoor haarflal-
linge 5 ofte huyfinge, daar eenige beeften in ftaande
zyn , dat zy defelve vaalten, of meflle binnen den tyd
van acht dagen buyten der Stad voeren, of doen voe-
ren, op de verbeurte van de vaalten, ofmeflie, mèt
nog drie Carolus gylden, tot behoef van de Koning-
iyke Majcft. defe Stad, cn den aanbrenger, elck een
derdendeel,

. Ordonneerende voorts» dat men geen meerder, of
fwaarder vaalten, of meflie op eenige werven, of op
eenige ftraten zal mogen vergaderen van haar bceftenj
dan alleen voor foo veel, als haar bectten by brengen
voor den tyd van acht dagen, tot acht dagen toe; de·
welke zy altyd op den negenden dsg gehouden zullen
zyn uyc der Stad te voeren, of doen voeren, oppœ·
ne en tot behoef als vooren.

Jnsgelyks word nog verboden , alle mesrapers, en-
de een ygelyk, die hem daar mede geneert, eenige
vaalte, ofmeflie, op eenige werven, of Stads brug-
gen, ftraten, of ftegen re vergaderen overhoop,om-
me defelve te willen laten leggen langer dan eenen dag:
na welcken dag , zy gehouden zullen wefen, delelve
meflie, of vaalten van ilonden aan uyt der Stad tc
brengen, of te doen brengen , te weten, des daags
na dat zy die vergadert hebben ; ende dit al op poene
en tot behoef als vooren.

at alhoevvel tot meermalen verboden is ge-
wceft, geenehoopen, ofte vaalten van ftraat-
ofte andere meflie ende vuyligheyt te maa-
ken, of leggen op eenige openbaare marck-
ten, planfen, ftraaun, fteegen, bruggen, of wer-
ven, ook nietop decingelen, rontfomme deeferStad,
cnde veel min beneden op debarmcn, ofte kanten van
de burgwallen, als alrehandeÜanck ende fiekte,mits-
gaders ondiepten in de grafte, binnen ende buyten
caufeerende, ende dat men nogtans dagelyksfiet ende
befpeurt, dat fulks evenwel wort gedaan j foo is 't,
dat myn Heeren die Stadhouder , Schout, Burger-
meefteren ende Schepenen der Stad Utrecht by dee-
fen confentecren, accordeeren ende toelaten, allen en-
de cencn jegeiyken , niemants uytgefonderr, dat zy
zullen mogen veigaderen ende. v^egvoeren tot haaren

alle afch, vuyligheyt, meflie ende andere onrey-
nigheyt , .vallende op eenige plaatfe voorfz, ( uyt-
gclondert. de Neude, die den buurluyden van dien be-
volen is) maar ook alle hoopen ende mesvaalten, ai-
reede ergens ter plaaife voorfz, vergadert ende byden
anderen leggende. Welverftaande . dat fulks t'eeni-
Ê^t plaatien beginnende , niet alleen haar gerief en
genoegen daar van zullen halen, maar gehouden zyn
zulke plaatlen geheel te ontleedigen, op pcene van
ies gulden, des wert den geenen, die eenige hoopen,
mesvaalten op eenig der voorfz plaatfen, al tegen-
woordig leggende hebben, by deelen toegelaten bin-
den veertien daeen.naar defePublicaiicfelfs temogen
///. Dcet
de voorfeyde hoopen ende mesvaalten te doen vervoe-
ren ende weghaalen, die voor defelve tyc voor allean-
deren werden geprœfereerr.

Ende alfoo ( gelyk voorfz ftaat ) den gebuuren ront-
fomme de Neudc , by provifle cnde lot wederfeggens
bevolen, ende toegelaten is, het reynigen, ende (choon
houden van defelveNeude, voor't genot daarop val-
lende , ende op da: fulks te bequaamer mag werden geef-
fedueert, zoo ordonneeren myn Heeren voornoemt,
voorts bydeezen eenen jegeiyken, die eenige aich, of
vuylnifle daar op brengen, dat zy dezelve nergens en
ftorten, dan by de palen, daar toe opgerecht,op poe-
ne van eene gulden, by elcks te verbeuren, die con-
trarie deezes deede, tot behoef van den bekeurder en
Officier, die de executie doen zal, half ende half, en-
de zal een yder hier van bekeurder mogen zyn, ende

voordcele, ende onbckroont van ymand, niet alleen'londerlmge mede de gebuuren rontfomme de Ncude

voorfz, die by deezcn daar toe fpecialyk mede wor-
den geauthorifeerr.

liem, alfoo men ook by experientie dagelycx be-
vint, dit door het veifamelen ende weghalen van het
hoy, endedreck , datter blyft leggen op het pleyn
van Vreedenburg, naar de verkopinge van de magere
oflen, die aldaar worden gemarckt, men ook mede
wegneemt de aarde ende flyk, van het zelve pleyn,
groote dellen ende gaten aldaar maackende , fulcks
dat by reegen het zelve pleyn qualyk gebruyckt kan
worden , waar inne men mede wil voorfien,· ίυο
wort by deelen ook wel fcherpelyck , allen ende een
yder (nicmant uytgefonderi)bevolen,hem te wach-
Pppp i ten

ORDONNANTIE op het voorfzden April MDCIL

-ocr page 672-

<S6S VAN HET REYNIGEN EN SCHOONHOUDEN VAN MARKTEN,

ten van nu voortaan eenig hoy , ftroy, dreck ende
diergclycke , daar vallende, te vervoeren, maar het
icive aldaar te laten leggen, op het verbeureu by een
ydir, endeelckc reyfe, ter contrarie doende, fes gul-
den, te appliceeren de voorfz; |;)ecunicele boete half'

ter aanbrengers, ende l:alf ter Officiers behoef ^ die delftek tyn in een lyfte, ende voor den Stadhuyfe uyt·

executie doen zal. _

Evndelyk, op dat voortaan alle bruggen ende aaf-
dcchtcn ichoon , ende reyn gemaakt mogen werden
ende biyven, zoo wert by deezen bevolen ende wel

ernftelyck belaft , allen ende clck by zonder van de
Ilyckburgers , de bruggen ende aafdochien , daar op
hem luyden refpcélive het burgerfchap isgegoDftjVan
nu voortaan alle wecken te reynigen, ende fchoon tc
[ maaken, ende fonderlinge, die flyckburgers , die ge-

' hangen, op verbeurte van haar burgerfchap. Ordon-
nerende voorts den Deecken der Gilden, onderwelc-
kedeilykburgers reiorteeren,den breukigenzynhand·^
werk ook te verbieden.

PLACAAT, waar by aan hk Swarte water , en latigs 'de gracht van de PFeerd ^ fief^^
plaatjen om mefivaalten ie leggen^ zyngeordmeert, den is Oiiob.M'DCXXXiy^

Ifoo de Vroeifchap deefer Stad , tot groote ' '
Jvoften heeft doen approprieCren, veelemes-
plaatfen buyten de Weerdpoort , langs de
Weerds grafc, ende het Swarte Waater, tot
aan de Hofiteede vanGroveileyn, omme lot het leg-
gen van vaalten en nieiîîe gebruykt te worden , zOo
ΛνοΓΙ hier mede verhoeden, alle ende eenen jegelyc-
ken buyten de Stads poorten, iii der Stads Vryheyt,
op de Üraaten voor haare deuren, op haare werven,
op de bermen aan het water , ofte 'sHeeren wegen
ende andere publiecqüe pïaatfen le mogert leggen ,
hebben^, ofte houden eenige meflie, vaalten, ofte
dier-gelyke vuyligheyt , op de verbeurte van deielve
meiïje, die men datelyk tot Stads behoef zal doen
verkoopen, ofte wcghaaien, ende daar en boven nog
zes guldens t'eiken reyfe, d'een helft ten behoeve van
den Officier, ende d'ander helft van den armen, or-
donncerende alle die geene , die eenige vaalten, mes-
fie, of dicrgelyke vuyligheyt, op eenig der vooriz
pïaatfen jcgenwoordig leggende hebben, deielve bin-
ren zes weecken, naar datodeefes te amoveeren,fon-
der eenige andere aldaar weder te brengen, op pcene
als vooren, uytgefondert dac die geene, di'c op het
Swarte water woonen, haare vaalte voor hàare deu-
ren zullen mogen hebben ende houden.

Voorts wort wel fcherpelyk belaft , alle die geene,
die haare vaalten meffie , aarde ende diergelycke ge-
bnacht ende leggende hebben, ofte hebben doen bren-
gen , ende leggen op eenige deefer Stads bolwerken,^
cingelenende diergelykepïaatfen, defelvebinnen veer-
tien dngen naar dato deezes te doen amoveeren, ende
van daar ruymen, op prene van zes gulden.

Ende dat men die tot Stads behoef, door den on-
der-Cameraar van daar zal doen haaien, oF ter Stads^
behoef doen verkoopen, met verbot van eenige aldaar
weder te brengen , ofte doen brengen, op gelyke poe-
ne yder reyfe te verbeuren, bly vende de Ordonnantie
op het ichoonhouden van de ftraaren, marckten,'
kerkhoven, &c. grpubliceert den laatften Januar, 1631.
in zyn geheel.

Ende op dat een jegelyk des behoevende, bequame-
iykmet piaatzen, omme zyne mcffie, vaalten &c. te
leggen , aldaar buyte de Weerde, op de geapproprieer-

Vl. PUBLICATIE tegen het leggen van Meflvaalten langs deflraten^ barmeUi cimlSf &c,

den 10 Jïdy MDCXLV.

de plaaizen mag werden voorfien, zo zal men defel-
ve uytflaan op maandage den ïodefer toekomende op
deezer Stads Raadhuys ten twee uuren.

Tot welken eynde alle die geene, die eenige plaat·
fen aldaar begeeren, gehouden zullen wezen, op woens-
dag, donderdag, ende vrydag toekomende, te ver·
fchynen in de Secretaryc deezer Stad , ende aldaar
aan tc doen teeckenen , haare naamen ende toenaa-
men, mitsgaders hoeveel pïaatfen fy begeeren te heb-
ben.

Ten dage meii de plaatfcii üytflaan, zullen ge.
maakt worden 200 veel looten alsfer perfoonen zyn,
die haar invoegen voorfchreve hebben doen aantecc-
kenen, omme té looten, wat plaats yder fal te beurt

vallen.

Die geenen, die meer als een plaats begeren, luU
len ter zyden de plaatfe, dk: zy by lootinge trecken,
nog zoo veel naaft malkanderen hebben , als ter Se·
cietarye is doen aanteekenen dac zy begeeren.

Jmand by lootinge toegevallen zynde, eenige plaat·
fe, of pïaatfen, alredc by andere bellagcn, ofte mei
meffie beleyt, zal die geene , die dcfclve heilagen
heeft, binnen fes weeken ren langften daar na gehou-
den wefen die plaatfe te ruymen, ende leedigte maa-
ken ten behoeve van den geenen, diefe by lootingcis
toegevallen^op pœne van drie gulden naar expiratie
van de voorfz zes weeken, op yder plaats te verbeu-
ren, ende nog yder week daar na » tertyt toe fooda·
nige pïaatfen geheel leedig zullen zyn, ecne gulden,
ten behoeve van den geenen , die defelve plaatfe is
te beurte gevallen : gcduurende welcke zes wccden,
die geene, die eenige foodane beflagen pïaatfen teloo»
te fyn gevallen, zyn meffie ende vaalten zal mogen la-
ten leggen ter plaatze die jegenwoordig leggen, ende
langer niet, op de verbeurte van de meffie en nog fes
gulden daar en boven ten behoeve als vooren.

Ende zal voor yder plaats, jaarlyks tot huur be-
taalt worden drie gulden, precies alle half jaar te be-
talen, of fal men meffie, op de pïaatfen leggende,mo-
gen doen verkoopen , ende de huurjperiningen daar
aan innen, en fal de meffie, ofte vaal ten voorde huur·
penningen verbonden blyven.

e Vroedfchap defer Stad, uyt het rapport van
de Heeren Borgemeeitercn, ende andere
Gecommitteerden , die nu tot twee reyfen
befchouwt hebben de werven, werfbalken,
icc. verftaan hebbende, dat Haar Ed. bevonden had-
den op vecle pïaatfen , en fonderlinge van de Weerd-
poort af, tot deRoode brug,mesvaalten, endierge-
lyken vuylniste leggen op de ftraten en werven, niet
jegenftaanic voorgaande Publicatien, waar by zulks
wel expreflelyk verboden is,interdiceert als nog,allen
en een ygclyk, binnen dcfe Siad ende Vryheyd van
dien, dewelke daar toe geen fpeciaal confent hebben,
op de ftraten voor haare deuren , op haare Werven,
op de barmen aan het water, ofte Heerewegen, en-
de andere publiecque pïaatfen, uytgenoaien de geap·
proprieerde meftplaatfen , te mogen leggen, heb-
ben , of houden, eenige meffie , vaalten , ofte dief'
gelyke vuyïigheyd, op de verbeurte van defelve mes-
iïe die men datelyk tot Stad behoef zal doen verkoo-
pen, of weghalen, ende daar en boven nog zes gul-
den t'eiken reyfe, de eene helft ten behoeven van den
Officier, en de andere helft van den armen. Gelys
nog by defen geordonneert word, de modder, puyn,

en diergelycken, uy t de grachten, foooode als nieuwe

opgeworpen op de werven, of bermen, binnen achtoâ·
gen te doen amoveeren, ende weg brengen, op
beurte van eene gulden op yder erf, endatden Officier
niet te min 'tfelve fal laten doen op zyn gewin.

-ocr page 673-

Burgermeèfteren énde Vrocdichap der Srad U-
trecht,bevindende dat, niet tegcnftaande ver-
fcheydé Pübiicatieh tegéns hét leggen van vaal-
ten, ten beyden zyden der Stads grafceri, en-
de de rivieren in de Vryheyt, tot raerkélyck difcie-
raat cnde benadeelinge van dien ^ defelve vceifints
worden gecontravenieert, hebben nogmaal goetgé-
vonden,aileende een yegelyk, wel itnaelyk te ver-
bieden, eehigé vaaltep, meflie ofte aarde te leggen
of vergaderen op de Stads cingelen, bolwercken ofte
eenigs barmen, aan deefer Stads graften ofte rivieren
in de Vryheyt, nogte op eenigé publiecque plaatfen,
ilraaten, wegen ofte werven binnen deele Stad ofte
Vryheyt'van dien, anders als op dê ordinarii meil-
plaatfen, ofte voor de huyien op het Swartc water,
op pœne van fes gulden t'eicken reyfe, op yder vaal-
le, hoop aarde te verbeuren, die de Cameraar als ver-
beurt, ten behoeve van de Stad fal doen verbrcngen
ofte verkoopen·, wordende by deefcn de vuylnis-raa-
pers en allen anderen gelail, hare vaalten aan de Vege
beneden de Roodcbrug te amoveeren, ende de wer-
ven aldàkr in behoorlycke ordt-e te brengen, binnen
den tyt van veertien dagen j op pœne als vooren, ver-
nietigende ten dien reguarde het xxvu articule var»
de Ordonnantie, op het fchoonhoudei) van de ttraa»
ten. Word nog wel fcherpelyk verboden alle voerluy-
den, fchippers ende andere, mee haarê waagens of
fchuycen, puyn of anJere noaterialen te voeren ende
ibrten op de voorgemelde plaatfen, ibnder fchrifce-
lyk confent van den Cameraar, op de verbeurte van
wagen, paarden ende ichuyteft; ende worden deFa-
bryck, de poortiers ende de opiigtefs van de vuylnis,
geiail hun ilridclyk deefen aangaande te regulecreii
naar hunne inrtrud-ie, op pœne als in defelve.

STRAATEN, GEUTEN, BRÜÖGÊN. &c, //. BOEL· XIX. m. ^^
VIL PUBLICATIE of het voorf^ fubje^Ï, den 19 Juny MOCLXXX,

Btrccht, in ervaringe komende, dar, niet te-
genitaahde verfcheyde Publicatien gedaan te·
gens het naarvolgende, hebben nogmaal wel
ernftelyk geinterdiceért ende verboden, gelykgein-
terdiceért ende verboden word by deefen allen ende
een yegelyk, eenige vaalten van meilïe, puyn, fand,
modder ende anderfints, mitsgaders afgehouwe boo-
men te leggen op de barmen van de wallen of cingels^
op de publiecque wegen, plaatfen of elders, fonder
confent van den Heere Cameraar , ende al confent ver-
------, -----------------..g WL.» pi iX.-

ciefelyk te wagien van defelve te leggen foodanig,daç
daar door de Plantagie eenigfints foude worden bi3-
nadeelt of befchadigt, op pœne daç men die als ver-
beurt fal doen weglfialcn, ehde dat nog, tot haarciï
korten ten profyte van den bekeurdcrs, waar toe ge-
authorifeert worden, neflièps den Heer Officier ende
zyn Subftituyt, mitsgaders den Heer Cameraar, de
Deutwaarders, Lecterdienaars, Boden cnde Opfig·
ters, blyvende alle andere Publicatien, defenietcon·
trarieerendc, in haare volle kragt.

VIII. PUBLICATIE ten fine voorfz, entegen het leggen van boomen op de barmen van de wal

lent cingels &c. den 16 Maart MDCLXXXl
urgermcefteren ende Vroetfchnp der Stad U-.worven hebbende, word hunlieden gelaft Îîgwel prsc-

trccht. in ervarinse komende, dar, mee te· i ciefelvlc rpwiiorfi>n vnn cipfi^lw»» 1«>rr/<r»n

IX.

veert η , - ^ ,--------r J V\/r· * - - * ------- ,1-------- 7 , —.·■·&&'>··· , «nvtvi α (

rifeerende den Heere tïoofd-Omcicr, na verloop van permitteérde plaatfen , op pœne als vooren.

X. PLAÇA AT ten fine voorfz, den 14, Maart ΜΌ CXCIL

publicatie tem het leggen van Meflvaalten op defer St^ds barmen en cingels^ den l
(Jâîob.MDCLXXXK

oreermeeileren en Vroedfchap deefer Stad or-'den vöorfz tyd, defelve te doen weghalen op zyn ge-

donneeren by defen, alle de meft vaalten om winj interdiceerende wyders allen ende een yder cem-

de St-^d en fprcialyk buyten de vier poorten, ge meftvaalten, ofte andere onreynigheyd op deefer

binnen dén tyd Van acht dagen te doen amo- Stads cingels endïbermcn, mitsgaders buyten de vier

OD Dœnc van verbeurte van defelve i autho- poorten, te maken, ofte te leggen, anders als op ge·
S L tl____tl__CA rSiK^ïi— ------1-------------- j <

Borgermeefteren ende Regeérders der Stad U-
trecht bevindende , dat ter occafie van het
befloten water op de bruggen en werven,foo
aan de Oude als Nieuwe gragten, mitsgaders
op de markten, kerkhoven en andere piubliecque plaat-
fen door de Stad, als meede öp de cingels, pleyrien
cn bermen buyten de Stad, veele vaalten en hoopen
van meflïc, afc'h ende aftdeVe vuylighcdén zyn tér neer
gelegt en geplaatft, fonder dat defelve als nog zyn
Nveggehaalt, ende de bruggen, werven, pleynen cii
amlcrc plaatfen, behoorlyk ende conform de Ordon-
nantie op 't fchoonhouden van de ftraten geèmaheert,.
zyn gereynigt ende fclioon gemaakt} foo is 'c, dat
haar Ed. Achtbaarheden goedgevonden hebben by
difen te waarfchóuwén cside orclonneren, allCh ehde
ccn yegelyk, 't zy v'uylnisluyden, ofte andere parti-
culiere perfoonen die het eenigfints aangaan mag, de
^^ch, meifie ende andere onreynigheden, foo binnen
als buyten de Stad, van de bruggen, ftraten, wer-
^^iij markten, kerkhoven, cingels, bermen, ende
a^ere plaatfen te amoveren ende weg te brengen,
ofte dóen amoveren en wég brengen, binnen den tyd
van acht dagen na de publicatie defcs,oppœnedardic
tyd overilreken zynde, den Heere Hooft-Officier en
deii Cameraar défér Stad, defclv^e vaalten ais-verbeuri:
fullen doen amoveren énde wegbrengen, tot koften
van de gébrekigé, dp gewin van den derden penning
meer. Sullende defe Publicatie door de Schouten vai?
de gebuurten, haarc gébuuren wordén voorgeleefcn
•tot déi'felvér narigtinge, öp dat niemand ignorantie
én prflctendefe.

Voorts laften en ordonneren Haar EJ. Achtbaarhe-
den alle ende yegelyk, en Wel ^ecialyk de viiylnis-
luyden, hun ftriélelyk tc rcguleeren naar de Ordon-
nantie op het fchoonhouden der Straten ende werven^
in dénjare i(574 geëfnan*eeVr, fondör daar van te bly-
ven in gebreken, op pœnen als by defelve. Aldus
gedaan ende gearrefteert, by de Ed. Hceren Borger-
meefteren ende Vroedfchap der Stad Utrecht, op den
14 Marty iöpi,ende gepubliceert den if dito. In
kenniiTe van my, Cor, de Ruever.

Borgemeefteren en Vroedfchap defer Stad, heb
ben goedgevonden en verftaan, dat van nu
voortaan geen aarde, puyn, ofte andere vuy-
. Hghcden binnen defe Stad, öfte elders gela-
den, buyten op de cingels, bermen, ofte andere pu-
oJiccque wegen, en plaatfen fal mogen worden gc-
ftort, buyten kennifle cn confent van den Heere Ca-
meraar in der tyd, en dat de poortiers en opfichiers
in de poorten, alle de wagens, die met puyn, aarde^
ende diergelyke materie geladen,door dc poorten ko-
men te palTeei-en, een briefje fullen hebben af te vor-
deren, i?y den Heere Cameraar, of Fabriecq onder-
Pppp } tcc-

PUBLICATIE, op het voorfz fübjeB, den 3 Septemb. M DCC

-ocr page 674-

anders, fal worden gebragr, en geftort, op pœne,
dat de geene, die met foodanigen brie^c niet zyn gemu-
nieerr, voor de eerfte reyfe zullen verbeuren fes gul-
den, ten behoeven van den aanbrenger, en voorde
worden geftraft, na bevind van faken. Aldus gepu-
bliceert van denStadhuyfc te Utrecht, den 3 Septcmb.
1700. In kenniiTe van my. Cor. de Ruever.

(ί/ο VAN HET REYNIGEN EN SCHOONHOUDEN VAN MARKTEN,

teckent, inhoudende waar defelvc puyn, aarde, als tweede reyfe twaalf gulden, ofte anders arbitralyk te

voorgaande Publicatien hier tegens gedaan,
vcele meftvaalten, aarde, fand, modder en
andere vuyligheyd, ook boomen worden gelegt ten
bcyden zyden van defer Stads buyten-gragcen, langs
de rivieren in de Vryheyd, op de bermen van de wal-
len en cingels, op de publiecque wegen ofte plaatien
binnen of buyten deie Srad, ionder eenig voorgaande
confent daar toe te hebben'geobtineerd î alles ftrec-
kende tot groot difcieraat, en waar door ook Stads
buyten gragcen en andere wateren in defer Stads Vry>
heyt, fcer worden gcincorporeerr enkomen te ver-
landcn; hebben,ommedaar tegens tevoorfien, nog-
maals goedgevonden te verbieden, aan alle en een ye-
gelyk als gefchiet by deefen , eenige vaalten, meffie,
aarde, land, modder, puyn of andere vuyligheyd,
ook boomen, te leggen of vergaderen op de pluOifen
voorfz bmnen de Stad, of de Vryheyd van dien, an-
ders als op de ordinaris meftplaatfen, of voor de huy-
fen ,op 't Swarte water, op pœne van twaalf gulden
op yeder vaalte of hoop aarde te verbeuren; en or-
donneren H^ar Ed. Achtb. by defen, alle cn een yder
die reeds cenige^meilvaalren, hopen fand, aarde, bo-
men of anderfints ter plaatfen als vooren hebben leg-
gen, defelve van daar te amoveren cn te verbrengen,
binnen den tyd van een maand ; mitsgaders de werven
en bermen, waar op defelve hebben gelegen in be-
hooriyken Haat weder te brengen, ende de verlandin-
ren,

XII.

andere belemmeringe, als ren behoeve van de Stad
verbeurt, zal doen amoveren ende.de bermen en ver-
landingen zal doen herftellen en uythalen, tot kollen
en laÜen van den gebrekigen op zyn Ed. gewin.

Ende word nog wel fcherpelyk verboden, alle voer-
luyden, fcHippers en andere, met haare waagens of
fchuyten, eenige puyn, meiîîe, fand, modder, boomen,
of andere materialen te voeren en ftorten opdevoorge-
melte plaatfen, zonder fchriftelyk confent van de Hee-
ren Burgermeelteren en Cameraar, op verbeurte vandc
waagen, paarden en fchuyten, en dat men die materia-
len als verbeurt zal doen wegh^alen, en dat nog t'haaren
koften, ten profy te van de bekeurders. Waar toe geau-
thorifeerd worden neffensdenHeereHoofd-Officierea
zyn E. Subftituyt,den Fabriecq, Deur waarder, Letter-
dienaars, Boden > portiers,en opfigters op de vuylnis. En
worden den Fabrycq,de poortiers,ende opfigters van
de vuylnis gclaft,hun ftriftelyk defen aangaande te re-
guleren na hunne inftruétie, op pœne als by defelve.

Op dat niemand hier van onkundig zy, zal deelcn
worden gepubliceert, gedrukt en geaffigecrc daar 'c
behoort. Aldus by de Vroedfchap gerefolveert op
den 21, en van den Stadhuyfe der Stad Utrecht,«wi
folito, gepubliceert op den January 1714. In ken-
niiTe van my, E. v. Harscamp.

Ν ADER Placaat op het voorfzfubje^f, en tegen het leggen van hoornen, op de harmen^

de wallen, cingelsy ■&€. den 23 Januar. MD CCXIK '
urgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht, gen en incorporatien van Stads buyten-gragten en r'

m ervaringe komende,- dat niet tegenftaande vieren, inStadsVryheyd weder na behoren uyt taa-
ien , en ais voor defen te herftellen, op pœne als vo-
en dit den Heer Cameraar de voorfz vaalten of

NEG E N TIENDE Τ Y T E L:

DERDE DEEL.

Tegen het werpen van drek, groente, en andere vuylig-
heyd in dei er Stads grachten.

Tegen het werpen van drek en andere vuyle fioffe in defer Stads grachten ^ is ook voorfien hy het Placaat, ephtl
reynigen van firaten en geuten, van den $ Januar. 1580; i^Juny 1601-, July τ6ιγ', j4prUi6ii\
28 Jprili6i^·, Januar. i6]i', 17 Juny en içNovemb. 1Ö74, alle geplaatji in hei i.Otd\m

defen Tyt.

Placaat tegen het befchadigen van defer^ Stads valbruggen^ en werpen van drek in de grachten^ demz April ijof.
Siet het 1 Boek. xiv. Tyt. Num. xix.

I. PLACAAT tegen het uytfteken van houte pypen van fecreten, over defer Stads graehtm» dm

9 Jugufl, MDXXXF.

Dit Placaat is nader bevefligt, by een Placaat op het reynigen van de flraten en geuten^ van den 14 Jun') x<5o2.
Siet boven het i. Deel. Num. vi n.

yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor- vaalten op der werven aan de Stad gragten binnen
gemceüeren, en Schepenen der Stad van" ' ^ - ^ ' , . .. .... -n

Utrrcht, doen te weeten van Roomfch
Keyferl. Majeft. wegen , en gebieden, dat
alle die houte uytftckende pypen van privaten,die uyt-
fteeken uyt der huyfen, ende die drek daar door en
uytloopt in der Stad gragten, en voort alle die meft·

II. PUBLICATIE tegen het fmyten van fleenen in defir Stads grachten^ den 1 'Decemb.

, ' ' Na·

dele Stad leggende hebben, zy die ofbreeften en
wegdoen feilen, tuflchen dit en vrydag toekoomen-
dej want die op.huyden by Schout en Gerechte af-
gefchouwt zyn 3 ende ook immermeer in gelycken wc
der maken, of leggen feilen, by het verbeuren vau
twee Carolus gulden, foo dik dat gefchiede.

r t

i I

î^ -Î,

-ocr page 675-

!/f

STRAATEN, GEUTEN, BRUGGEN. II BOEK. XIX, ΤΙΊ. 671

N~ ' adien tot feer groote ende cxceffivc koften
ende laften van der Stad, de gragten Oud
en Nieuw binnen, de rivieren en borch
wallen buyten, eenige jaaren herwaarts fyn
verdiept, en men dan niet moedwilliglyk deielve we-
éer cn behoort te vullen j foo word nogmaal by re-
novatie verbooden, allen en een yder, jonk en oud,
nicmant uytgefondert, geene ileenen, of yet anders
in de voorfz grachten, rivieren, of borgwallen, nog
op hetys daar inne leggende, te werpen, op arbitra-

IIL

Ie correftie.

Ende of evenwel contrarie gedann ware, fuÏlen die
gebuuren gehouden wefen, in wiens gtbuurie luiks
geCchied , het fclve weder uyt te haaien, eer het ys
komt te ilyten, op pœne van drie gulden, te appli-
ceeren als in de voorgaande Piacaten j behoudens hen-
luyden haar gamnd tegen den geenen, dic. (ulks ge-
daan hebben, ofte derielvcr ouders, meefttrs, ofte
'vrouwen, die elk voor den haaren zullen moeien in*·
ftaan, en verantwoorden.

PUBLICATIE tegen het wajfchen 'van vellen in defer Stads grachten, den 17 Septmb.
Άΐ D Cf L· XI Χλ

orgemeefters en Regeerders der Stad Utrecht,
in confideratie necmende, het tegenwoordige
laage en langfaam afvloeyende water, en dat
daar door eenige onheylen fouden mogen wor-
den gecaufeert, interdiceeren wd ilriótelyk by defen
allen verwers, drapiers, en velleploters haare waren,
wolle,en vellen of vachten, indefer Stads binnengrag-
ten tc waiTcherï, of te fpoelm, als meede alle vuylnis-
luyden en baggeraars aldaar te baggeren, mitsgaders
allen en een yeder van de ingefeteiien eenige darmen,
ofte afval van geflachte beciïen, ter tyd en wyle de-
fer Stads water weder op de ordinaris peyl zil zyn,op
pœne van vyf en twintig gulJen, by yder contravcn-
tcur, ten behoeven vun dén Officier rc verbeuren.

IV.^ RESOLUTIE tegen het werpen van aar-dgewas^ en andere moeskruyden &c. in defèr Stads

\ grachten, den 12 Angufl, MD CLXX.

De Vroedfchap der Stad Utrecht, by occafie
van het verdiepen van deefcr Stads binnen-
graften, willende voorkomen de ondiepten,
die door het inftorten ende inwerpen van
vuyligheden worden veroorfaakt, interdiceert wel
llridelyk by defen ,alle ende een yeder, ende fpecia-
lyk die langs de voorfz graften woonen, voortaan
eenige aarde, fand, puyn, tteenwerk,afch,afval van
aardgewafch ende moeskruyden, ofte eenige andere
materialen en vuylniiTen, hoedanig die fouden mogen
wefen, indefer Stads binnengraften in tcftortenoftete
werpen, ofte te doen inftorten ofte werpen, dire£te-
lyk, ófte indireételyk, op poene van drie gulden by
yeder contraventeur, yder reyfe ten behoeve van den
Heer Officier, mitsgaders Deurwaarders, Letterdie-
naars, Boden, Opfichters van de vuylnis, ende dien-
ders van dejuttiiie, die van allen de beboetinge doen
zal, te verbeuren, boven aibitralecorreétie ,naa ge-
legentheyd der iaacke, ende zullen de ouders voor
haare kinderen, de meefters cn vrouwen voor haare
Dienftboden moeten inilaan. Accordeert, in kennifle
vanmy, J.Nieuftadt.

PUBLICATIE ten fine voorfz , den 7 OBob. MDCLXXXII.

Ifoo men met groote koften heeft doen ver- fnoeylel van boomen, of wyngaarden en dlergelyckö
diepen de Nieuwe gracht, word by deefen materie te werpen, of ftorten in de vooriz gracht j
allen en een yder wel fcherpelyk verboden, op pœne als in de Ordonnantie op het fchoonmnken
eenige vuylnis van afch, aarde, puyn, af- van de ftraten is geftitueert.

VÏ—ÏHJBLÎeATlfc ten fine voorfz^ den χ Oecemù. MD C LXXXI^II; geremveertden 4

Septemb. MBCXa

Bureermeefteren ende Vroedfchap deefer Stad,'pen of ftorten, diredelyk of indireaelyk, op pœne
{i)bevindmdejat, niettegenftaande-voorgaande van drie gulden by yder contraventeur yeder reyfe re
PubUcatien, wr/?W^ondieptens door het in--verbeuren, te appliceeren de voorfchreve boete, de
ftorten endé inwerpen van vuyligheeden, foo eene helfte ten behoeve van het biads kmderhuys,
in deefer Stads binnengraften, als (z) in de Weerd, ende de andere heltte voor deefer Stads Deurwaarders,
worden veroorfaakt, hebben goetgevonden (5) Leiterdienaars. Bodens, Opfichters van de vuylnis,
maaï^t\ fcherpelyk te interdiceeren ende verbieden, ende dienaars van de Juftitie, die van hun de beboe-
als haar Ed. Achib. interdiceeren en verbieden,by dee- linge doen ial, boven arbitraile correftie naar gele-
ien allen ende een yder, ende fpecialyck die langs de gentheyt van faaken, ende lullen de ouders voor haa^
voorfchreve eraften (4) in de Stad ende de Weerd re kinderen, ende de meefters ende vrouwen voor ha-
v^oonen, voortaan eenige aarde, fand, puyn, fteen- re dienftboden moeien_inftaan. Aldus gepubliceert

van den Stadhuyfe te Utrecht, op den 4 Septemb,
i6go. In kennifle van my, Corn. de Ruever.

werk, afch, afval van aardgewafch en moeskruyden,
hoedanig het foudc mogen weefen, (5) m de voor»
noemde graften te werpen, of ftorten, doen inwer-
(I) De Publicatie van 1687 heeft alleen, willende voorkomen de ondiepten,
(i) üc voorfz Publicatie heeft, binnen de ftuys in de Weerd.
(?) Dit woord is van de laatfie Publicatie. , , , . , ,χΓ - ^

VU. ^-LkQKKi: ten firn vowfz, den iijmy MOCCVIIL

BorgermeeiVeren en Vroedfchap der StadUtretht,
bevindende, dat, niet tegenftaande voorgaande
Publicatien, verfcheyde ondieptens door her
inftorten en inwerpen van vuyligheden, foo
in dcfcr Stads binnegragten ,aïs in de Weerd, worden
^'croorfaakt, ook verfcheyde klagten zynde voorge-
komcn, dat door *t inwerpen van ruygte en Inoeyfel
"yt de tuynen. voornamentlyk van doorn en afparge-
groen, dcviffchery en indefer Siads buyiengragten,de

Vegt, cn de andere Rivieretï in de Vryheyd , zeer
woiden belet ende t'onbiuyck gemaakt, tot merke-
lyk nadeel van de Stads pagt der voorfz Visfcheryen,
hebben goed gevonden , nogmaal wei fcherpelyk tc
interdiceren ende verbieden , als Haar Ed. Achtb. in-
terdicercn en verbieden by deie, alle en een yder, ende
fpeciaiyk die langs de voorfz Stads binnen- en buytcn-
graften, ende de Weerd, als mede, die langs de vor-
Idere wateren , ende Rivieren in deler Stads Vryheyd

wonen.

-ocr page 676-

672. VAN HET REYNIGENT EN SCHOONHOUDEN VAN MARKTEN,

voortaan eenigc aarde , zant, puyn, fteen- hun de beboetinge doen zal, boven arbitrale cerreöie

'Werck, a(ch , afval van aardgewafch en moeskruy
den, hoedanig het foudemogen wefen, en fpccialyk
,hei fnoeyfel van doorn en andere boomen, als mede
nspargegroen in de voorn, grachten , of wateren re
porren, doen inwerpen, of ilorten , direélelyk, of
indireéteiyk, op pœne van fes gulden, by yder con-

traventcur yder reyle te veibeuren, de eene'helfteten 'pretenderen,fal defe wordengedruckt, gepubliceSr'
behoeve van 't Stads kinderhuys, ende d'andcre voor, en alomme geaffigcerd. Aldus gedaan en gearrefteerd
den Heer Hooft Officier deler Stad , ofte zyn Ed. op den 4 Juny 1708. en more J^ito^ van denStadhuy,
Subiiicuyt, Deurwaarders , Lerrerdienaars , Boden, fe alhier gepubliceert op den izJunyijoS. In ken^
de refpeö:ive Pagters van Stads Viflcheryen, Opzigters nifle van my, E. v. Harscamp.
op de vuyinis, en Dienaars van de Juftitie , die van ^

vlll. instructie nopens het verdiepen en inbehoorhke diepte houden ihmde Nieüwi^ft

den 16 Oiaart MOCCXXF, ^ '

•wonen.

naar gelegcntheyd van zaken·, ende zullen de ouders
voor hare kinderen, demeefters en vrouwen voor ha-
re dienftboden moeten inftaan} en fal daar cn boven
het ingeitorte, ofte ingeworpene tot haren koften
worden uytgevift.

Ende ten eynde niemand hieraan ^ignorantie mogte

ders in de graft werpe, dragc, of ftorte,maaral]c,en
een ygelyk, die hen fulks onderwinden , mogen be-
keuren, en de boeten van drie gulden volgens de Pu-
blicatie van den ii Augufty 1670. daartoe ftaandevan
yder contraventeur genieten.

v i.

Sal hy mede verpligt zyn, wel te letten op de or·
dinaris vuylnis-rapers , en alle meffie , en aardevocr-
ders, dat door defelve in het loflen, of laden, door.
vaaren , ofte ianderfints den loop van 't water in de ,
voorfz graft niet verhinderd, ondiep , of onklaar ge-
maakt worde , op gelyke bekeuring als vooren, en
met authorifatie omd^e vaanuygen, waar uyt fulks ge·
fchied, aanftondste laaten fluyten.

V 1 1.

Voorts fal den aannemer felve , en over al de ge-
heele Nieuwe graft door, voor alle de defeften van
verdieping, of diepte moeten verantwoorden, en dc·
feifde uyt de fchouwe houden op de boeten daar toe
ftaande , en dadelyke aanbefteding te zynen laftcn:
blyverde alleenlyk ten laftender reipeftive eygènarcn,
en bruykers, of bewoonders, dc reparatie, onderhou-
ding, en hetfchoonhoiiden van de bermen, werven,
en werfbalcken.

VIII.

Dog zal hy aannemer voor dieploon,ondei watpr«-
texc het ook zy, van de voorfz eygenaars, bruykers,
of bewoonders niets mogen eyflchen, nóg mogcnaao-
nemen , op pœne van viervoudige reftitutie,en fwaar-
der correétie naar exigentie van laaken, wordendede
vuyinis·rapers op pœne van cafTatie geinterdiceerd in
de voorn, graft te modderen, of onder practext van
fchoonmaken, of uy tdiepen, de grond eenigfincs te
roeren.

IX.

Den aannemer fal defe eerfte reyfe , de verdieping
moeten opleveren, voor den 15 Juny defcs jaars, en
voorts op den ordinaris fchoudag, dog in de volgende
jaaren, niet alleen op den fchoudag van de orànaris
ichouw, maar ook foo dickmaals hem veertien da-
gen te vooren daar van de weete gedaan word.

Ende op dat niemand hier van eenige ignorantie mo-
ge voorwenden, fal fulcks worden gepubliceerd, ge-
druckt , en geaffigcerd na behooren. Aldus by dc
Vroedfchap gearrefteerd den 12. , en van denStad-
huyfe (moreJolito) gepubliceerd den 16 Maart i/ii·
In kennifle van my, E. v. Harscamp.

orgemceftercn en Vroedfchap der Stad Utrecht,
ondervindende, dat, niet jegenftaande de Pu-
blicatie van den it Augufty 1670. en de jaar-
lyx gedaane waarfchouwingen, voor hel doen
van de fchouw ovtr d^ werven, en werfbalken, de
ISIieuwe graft, van voor't Servaas heek af, tot on-
der den Plompentoorn door, niet op behoorlyke diep-
te gehouden is , tot raerkelvk ongeryf van de goede
borgerye , rmme daar inne,fooveel doenlyk, te voor-
iïen} hebben op den lóFebruary 172.5. de navolgen-
de inftruótie voor den aannemer, en Ordonnantie op
het verdiepen, en onderhouden van defer Stads Nieu-
we gragt, met het kleyne grafie benoorden Sr. Jans
kerckhof goedgevonden te arreftecren, en de Heeren
Gecommitteerden ter diredlie van Stads Fmantie, tot
iiet aenbefteden van deitlve te authorifeeren.

Γ.

Den aannemer fal de verdieping vier voeten in Stads
buy (cngraft, buy ten 't Servaas heek moeten beginnen,
<»η ίοο van boven af na beneden vier voet m Stads
graft buyten den Plompen-toorn moeten werken.

I I.

De geheele Nieuwe graft, doorgaans, zal hy ge-
houden zyn, eenc diepte te maaken van twaalf voe-
len breet, en vier en een half voet diepte onder Stads
peyl. ·

i i î.

Sal hy t'eiken zyde , of aan weerkanten van die
twaalf voet breedte, fyne gloeying, óf doflering na de
zydcn , bermen , of muuren foo moeten aanleggen,
dat'er by afloop van water op de Schouwdagen, of
by het laagfte fomer water , aan de kanten de grond
Biet bloot ligge, ende dat voor de brandtrappen ten
niinllen twee voet waters blyve.

1 V.

Het kleyne grafjen , langs de noordzyde' van 't
Jans kerkhof, falhy moeten met't laagftefomerwatcr
loo diep houden , dat het op de fchouwdagen niet
bioot bevonden worde.

v. ^ . ..

Den aannemer fal mede nevens de opfigrers van de
Tuylnis natuwe agt cn toefigt hebben moeten, dat
niemand van de borgeren, en ingefetenen haare dienft-
boden, werkvolck, of ander van 't huysgefin eenig
ftrooy, ruygte , yuylnis , fand , puyn, Itcenen, of
yets, dat de grafteh belemmerd , of onrcyn maackt ,
't zy van de ftraat, of van de bermen, of uyt de kel-

Btrecht, by Haar Ed. Agtb. Publicatie , foo
van den i ζ Augufty 1670, als nog onlangs in
bet ven vi artykel der Piiblicatié van den j6
Maart i7ïif. ferieuslyk hebbende gedaan interdiceren
allen en een ygeil^k, ccni^e itiygie, ftrooy, vuyinis,
merd, of onreyn maakt, in defelve grachten te wer-
pen, ofte ftorten, op de boete van drie gulden,dajr
bygeftatueerd j üog bevindende, dat Haar Ed.Agtb.
tot geryf en nutte van de goede borgerye allecnlylc

ftrekkende intentie, niet van alle ingefetenen eveige-

hoef'

ix. nader Placaat tegen het fmyten van drèck, vuyinis^ in defer Staderacht, den tl

jum mjccxxv.

orgèrmeefteren ende Vroedfchap der Stad U- fand, puyn, fteen, of yets dat de grachten bclem·

-ocr page 677-

hoorfaamîyk opgevolgd , en in de huyshoudingen
den kinderen, en dienftboden daar van den behoorly-
Icen indruck niet gegeven wórd, en alfulks de fchuld
van onagtfaamheyden ongehoorfaamheyd, tot merke-
]yk nadeel van het gemeen, op de hoofden in fooda-
nige huysgeiînnenkomt te vallen j foc is*r,dat Haar
Ed. Agtb,, by defen nadruklyk inhacreren,de voorfz
publicatien , en allen ouderen en voogden van kinde-
ren , meefteren en vrouwen van dienftboden, met al-
len ernft waarfchouwen , die forge in den haren te dra-
gen, dat die van Haar Ed. Agtb. falutair oogmerk niet
onkundig mogen zynj want defelvc verftaan , en een
yder doen weten, dat de beboeting fal gedaan wer-
den, fonder enig aanfien van perfoon, jonk, of oud,
en dat de ouders en voogden voor de kinderen, en de
ineefters en vrouwen voor de dienftboden fullen moe-
ten inftaan en betalen.

Laftende en ordonnerende den Subftiiuyt Schout,
de Deurwaarders, Bodens, Let'tcrdicnanrs, Portiers,
Opfigters van de vuylnis, en Dienaars van de Juftiiie,
naauwe agt cn toefigt op de contra vecteurs van
de voorfz. Publicatien te hebben, de beboeting ionder
conniventie te doen, de jongens en andere onbekende,
met het afnemen van hare hoeden, mutfen, of ander
kenteken bekend te maken, fullende de gedecreteer-
de boeten by den bekeurder geheelyk genoten worden.

En op dat niemand hier jegens eenige onfchuld fal
mogen voorwenden, fal dele worden gedruckt, ge-
puSliceerc en geaffigeert, daar en foo als het behoort
en gebruykelyk is. Aldus by Haar E l. Agtb. goed
gevonden en gearrefteerd den ii Juny i7Xf. en ( more
folitó) van den Stadhuyfeder Stad Utrecht, gepubli-
ceert op den 21 Juny 1725:. ' In kennifle van my, E.
v. Harscamp.

straaten/ geuten. bruggen, ^c. .. Il BOEK, χ/χ j/t. 6η

NEGENTIENDE TYTEL.
V I E R D Ε D Ε Ε L.

Tegen het werpen van doode Beeften in defer Stads grachten.

Het fehe is naderhand hevefiigt hy de Ordonnantie op het fehoonhouden vm de firat en , den 17 Juny 1659, en 19
Novemb. 1674. Siet het i. Deel. van defen Tyc. Num. xvi i.

I. PLAG A AT tegen het werpen' van deode Beeflen in defer Stads grachten, den December
MDCXXIK

Borgermeefterén en Vroedichap defer St«d, hoog-
nodig achtende, dat foo veel mogelyk moet
en behoort geweert te worden, dat 'er geene
verckens , honden , katten , of dicrgelycke
krengen ^van doode beeften geworpen worden in de-
fer Stads grachten, daar door defelvc grachten wor-
den geinfeéteert, ende groote ongefondheyd onder de
menfchen caufeert, interdiceeren ende verbieden by
defen wel ernftelyk ende fcherpelyk allen borgeren ,
in-cn opgefetenen van de Stad ende Vryheyd van dien,
eenige der voorfz beeften, ofte doode krengen, hoe-

ÎI. M ADER Ordonnantie op het voorfz'fubjeB

E^erftelyk , foo wie van nu voortaan eenige doo-
de peerden , oiTen, koeyen, ofte diergelycke
j groote beeften, in 't geheel, ofte deel brengt
ende laat leggen, op eenige publiecque, ofte
aiidere opene plaatfen , ofte in'graften, ofte floten
binnen defe Stad, ofte de Vryheyd van dien, fal daar
over by de Opfigters achterhaalt zynde t'eiken reyfe
verbeuren drie guldens.

I I.

Item, die eenige doode kalveren , fchapen, hon-
Qcji, katten ende diergelyke, ofte ook ingewand van
beeften , binnen defe Stad, ter plaatfen voorfz, werpen
ende laten leggen, fullen verbeuren cene gulden ende
Jien ftuyvers, ende buy ten de poorten in de Stads Vry-
heyd cene gulden.

III.

Niemand en fal vermogen eenige beeften, groot,
kleyn binnen defe Stad, ofte Vryheyd van dien ge-
korven , te doen villen door ymand anders, als die
yan hare familie, ofte de nabenoemde Opfigters elck
l" ^yn Quartier, op pœne van te verbeuren , vanos-
^Π) koeyen ende paarden, dartig ftuyvers, ende an-
dere half geld.

d' ^fli ^^ meefters, ende vrouwen voor haare
'cmtboden, mitsgaders de ouders voor haare kindc-
Deel

daöig die ook (ouden mogen zyn , te werpen, ofte
doen werpen, in deler Stads binnen-ofbuytengrach-
ten , in de Rivieren van de Rhynen boven, nog m
de Vecht, beneden in de Vryheyd , maar fullen 100-
danige doode beeften ende krengen moeten begra-
ven , op pœnc van twaalf gulden van yder kren-
ge, of doode beeft, byden geenen te verbeuren ,die
defelvc daar inne geworpen hebben , te appHceeren
het cene derdendeel, tot behoef van den aanbrenger,
en de andere twee derdendeelen tot behoef van den
Officier, die de executie doen fsl.

den 15 July MOCXXXllL
ren moeten inftaan ende verantwoorden,

Gelyk dan by provifie tot Opfigters gcftelt zyn,
binnen defe Stad ende buyten de Wittevrouwc , St,
Catarynen ende de Weerd.poorten, Willem Dirckfz.
vin Biockhoven, ende buyten de Tolkftccg poorte
ende in Abftede, Tymcn Frederickfz. die by defen
geauthorifeert worden , ommedecontraventeursdeicr
Ordonnantie yder in zyn Quartier te bekeuren, ende
dc boeten t'haren behoeve te executcercn naar behoo·
ren, fonder met ymanden daar over te compoferen,
op poene van caflatie.

V I.

Des zullen de voorfz Opfigters, voor *t villen van een
paart, ofte, koeye,endedicrgelykegcnieteneenegul-
den , ende voor*t verbreneen van dien tien ftuyvers.

VII.

Ende zullen de Opfigters, elcx in zyn Quartier ge-
houden weren,allc publyke plaatfen ende graften bin-
nen defe Stad ende Vryheyd van dien, van de vooriz
krengen ende doode beeften fuyvcr tc houden , ende
ioo haaft zy die bevinden, defelvc t' haarcn koften
weg te brengen, ende begraven ter plaatfe daar*thaar
by den anderen Cameraar defer Stad fal worden geor-
donneert, op dc verbeurte van drie guldens,foo dik-
maals zy in gebreeke bevonden zullen worden , ende
aibitrale corredie.

Qiiqq yiii.

-ocr page 678-

den gaande , ofte ftedelyk dry vende, op der ftratçn,
op het verbeuren van drie gulden, van elck verken,
tot behoef vaq den Q^icier , dcfc ^iaii , en aanbrçBf
ger, elclç een derdçoi^l.

Voorts en fal niemand eenige verckenen onderhou-
den onder haar venfteren, ofte in haare huyfingen en
kelderen, daar van die drek, ofte onreynigheyt, en,
die quade.lucht loopt, ofte komt op ter ftraaten ende feert. (4)

(1) De Ordonnantiën van ifdS, if öp, 1574 hebben de voorreden çm weyni^ anders, Vao Koninglycke
Majeft. wegen, onfen Alregenadigften Heere. Omme te voorfien op dè groote klachten, vallende door
het ophouden en meften van verkenen, en van de quade lucht van dien 5 loo is 't, dat men vernieuwt die
voorgaande Ordonnantie daar op gemaakt den ι ρ May i $6f voorleden, die men gebied een ygelyk aelel·
ve aangaande te achtervolgen, op de keuren en breueken, foo hier na volgt.

(2) In de VQorfz Ordonnantiën fiaat^ dne Carojus gulden van elck verken.

(3) In degem Ordonnantiën^ van Koningl. Majeft., Officier.

(4,) In de voorfz. Ordonnantifin word hier nog dit navolgende gjsvonden^ 'tgein in die van ifpj en diif ^^
gelaten.

Ende want fake, dat eenige van de Deurwaerders, en Stads, of Schouten dienaars, eerft vermaant
de , die bekeuringe met de executie der boeten voorfz , niet deden (in de Ordonnantie i j"8i, tuiichen
dit , en elfduyfent maagden dag!) binnen vier en twintig uren daar na, ial defelve ook verbeurend^
Carolus gulden t'eiker reyfe, tot behoef van de Koniglycke Majçft» defe Stad, erfaaobrengerjclcic
derdendeel.

■ίίΧΙ-Ι!'-·'

VAK HET REYNÏGEN EN SCMDONMOÜDIN VAN MARKTEN^

misdoen, op.ppne van.arbitrale corrc£fcic. Aldus ge-

daan ende provifionelyk gearrefteert by de Vroedfc hap
der Scad Utrecht, op den if July 1653. My Secrc-
caris pjrefenç, l· van deiNypoprt,

Eyndelyk word een ygelyk wel fcherpelyk verbo
den , hun tegens de exccutie van de boeten en breuc-
ken defer Ordonnantie te oppofdren, ofte den Opfig^
ters ter caufe van dien te iojurieren, mifleggen , ofte

Ε Ν Τ I Ε Ν D Ε Τ Υ Τ Ε L.

V Υ F D Ε D Ε Ε I,.

Tegen het houden van Vcrckens op defer Stads werven 5 en het
loopen van defelve langs de ftraaten, om de koik te foeken.

De Le fer kan by dit Deel voegen de Ordonmntie tegen het werpen van drek y en vayligheyd op de firat en ^ din i Sep*
temb. 15p8; en deOrdomantim op het fchoon houden van de jkaten^ van den \\Jmy idoi; i8 July KJiyj
^prili6ii', JpriliCij^'^ iijanuaryieii-^iyjunyiûi^·, en i9Novemh.i67^y aïle gebracht in het i.Dt^l
van defen Tyt.

I. PUBLICATIE, tegen het laten loopen van Vmkens langs de flraten^ den 19 December

MDLXXXIX:

tmne. te retnedieren, de grootevuyligheydcn niemand eenige feugen, nog verkens Γ%1 mogen hoy-

Oftank, die daar komt van de feugen en ver
kens, die langs de ftraten gaan, foo gebie-
den myn Heeren, die Stadhouder, Schout,
Borgermeefteren en Schepenen der Scad Utreeht,4at

ORDONNANTIE ίψ het imud^fivm mwfigeert m

gerenoveert den i8 May MVLXIX; i^MmMMIéX·

tetnLMOLXXXhi^ Nüfvemb. MJ>XQni; mi^ JprilMDÇXI^Ij,

lieegen ψΑη deefe Stad ,; op hec verbLeurea als voo*
ren,

ï V.

Ook mede en fal niemants eenige verkenen houden,
leggende op zyn erven, daar van 2yn nabuureo vao
den dreck , piife ende âanck gebreck ende quade
reucke of ibuden mogen leyden, ende dit tos difcr^
tie, ende kenniCô van den Gerechte^

Voorts dat alle burgeren, ende onderiaten van dee-
fe Stad, die eenige verçkçnen çoijtrarie deefe Ordon-
nantie in haar huy fingen, kelderen, ofte fchotten leg·
gende hebben, ende opvoedende zyn , hen die felve
quyt maaken ende verkoopen binnen 14 dagen, op het
verbeuren, van die hier van in gebreecken bevonden
worden, van drie Carolus gulden , van elck verkeO)
tot behoef als boven.

V ï.

Ende op dat deefe Ordonnantie wel ende khtt^t·
lyk onderhouden mag worden,' foo zullen alle dcefer
S cads hooge ende laage dienaars, mitsgaders des Schou-
ten dienaars hier van Keurmeefters wefen, endeqie-
mand en fal in oppofitie ontfangen mogen worden,
voor ende al eer- die breucke zy eerft genarapti-

Myn Heeren die Stadhouder, Schour , Bur-
germeefteren erjde Schepenen der Stad U-
trecht, doen te weeten (i) eenen jegelyk,
dat de Raad éeefer Stad, omme te evitee-
ren die quade lucht endeftanek, komende van de ver-
kenen, geordonneert endegeftatueert heeft, hetgee·»
ne hier na volgt, gebiedende eenen jegelyken, hem
daar naar te reguleeren, op de boeten daar inné be-
grepen.

In den ecrften , foo en lâl niemand ^ wie by ,
eenige verckenen houden, gaande, ofte fteedelyken
dryvende op der ftraaten , op het verbeuren van de
(i) verckenen, tot behoef van φ den Officier, dec-
fe Stad 9 ende aanbrenger, elcx een dardendeel.

II.

Ende voorts en fal niemant eenige verckenen hooi-
den, leggende in fchotteq, op haare werven» nog in
cenige kelderen, ofte kluyfen aan de graft gelegen,
op het verbeuren van drie gulden, van elck vereken.

I 1 1.

-ocr page 679-

STRAATEN, geuten, bruggen II ÔOËK, XJZ tit en

ill. PüBLICATIE op het voorjz fubjeSÎ, dm x^January ΜΌ CIX.

Die Stadhouder, Schout, Borgemeefteren, ger, eick een derdendecl ; ende voorts re onderhnq·
Schepenen, en Raad , verbieden alle bur- den de Ordonnantie op het houden van de vercktnsj
gers en ingefeienen defer Stad, hun met het annoij-93 den 13 Novemb.gepubHceert, daarioede-
houden van verekens erneerende , defelve t* fer Stads hooge en Jage dienaars geaurhorifeert, en als
huys te houden, fonder die te dry ven langs, en op keurmeefters by defen gellelt worden j endeniemand
defer Stads ftraten, op het verbeuren van de verekens, ial in oppofitie ontfangen worden j voor en al eer die
tot behoef van den Officier, defe Stad, en aanbren- breucke eerft zy genamptifeert.

NEGENTIENDE TYTEL,

SESDE DEEL·

Tegen het befchadigen , en belemmeren van de Straten ^ cn
Gragten met bakken en ander houtwerck.

Jiyverfcheyâe Ordonnantiën is verboden de ftraten^ grachten , cingeïs en harmen defer Stad mt hakken en ander
hout te belemmeren i ah van den i^Juny i6oz op het fchoonhouden van de ftraten en den i'èjuly liïiji if A*
frili6ti·, 28 April51 Januar, 1631} lyjuny 163P; 19 Navemb. 1674, alle gebrasht in het 1. Ocel,
van defen Tyt.

Ordonnantie tegen het leggen van meftvaalten langs de cingels^ ftraten den i6 Maart itfS l, em\ Januar, 1714.

Siet in defen Tyt. 11. Deel. Num. ν111, χu. -
Ordonnantiën op het Havenrecht. Siet beneden het νi\\. Deel.

I. PLAÇA AT op hetgelyk maken van de firatenlangs de Oude m Nieuwe Gracht, den 3 Februar.
M^>XCyL

Defen aangaande kan men ook iets vinden in de Ordonnantiën op het fchoonhouden van de ftraten ^ den f Januar^
15805 zjuly i6of. Siet boven in defen Tyt. i. Deel. Num. i, x.

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
germeefteren ende Schepenen deefer Stad
Utrecht, doen te weten eenen jegelykenj
all'oo die Heerftraaten langens de Oude en
Jslieuwe grachten feer oneffen ende onbequaam, d'ee-
ne hooger dand'ander leggende zyn, met groote del-
len ende geuten tuffchen de kluyfen , daar door men
ook geilen heeft, foo nu foo dan groote periculen en
fchaadeti, foo aan de wagenen als aan de (lellen ; be-
halven dat het een groote raisftand voor deefe Stad
isj foo is 't, dat myn Heeren die Schout , Burger-
mcefteren. Schepenen ende Raad , omme daar inne
te remedieeren, ende het cieraat deefer Stad te vor-
deren, geordonneert ende bevolen heeft, ordonnee-
ren ende beveelen bydeefen, allen eygenaars derhuy-
fen langes de Oude ende Nieuwe grachten gelegen,
tl.ufe haare ftraten ende geuten , mitsgaders alle on-
behoorlycke dellen, ende laegtens ciFenen , reparee-
i^en ende doen maaken, volgende voorgaande refolu-
lien ende infinuatien daar op gedaan: te weeten,haar
ftiaten maakende fchuyns afgaande van haare huyfin-
gcn, tot omtrent eenen voet van de muur des werfs,

ΐΓ
aldaar het water eerft Icydende na degeute, daar het
voort inde gracht, ofteop de werf loopt, verhogen·»
de alle de geuten, tuiTchen de kluyfen zynde, gclyks
de andere ftrate, foo na doenlyk ende mogelyk, tnde
dit te doen ende te volbrengen tuflchen die ende May·
dag naaftkomende, want men in de week daar naeeq
generale fchouwe daar op doen fali ende den geenen,
die als dan bevonden fal worden, zyn ftraie en gcute
niet naar behooren gemaakt te hebben, ial verbeuren
voor de cerfte reyfe ies gulden, tot behoef van de For·
tificatie deefer Stad , ende fal voorts gehouden zyn
defelve te verbeeteren binnen alfulcken tyd, als men
hem als dan weder ordonneeren fal, ende indien hy
als dan zyn werck niet verbetert en hadde, zal verbeu·»
ren gelyke boete, ende fal daar en boven fulck onge·
maakt werk van 's Heeren wegen terftont aanbefteed
woçden, op den darden penning meer, voorden Ofi·
ficier, die de penningen,verfchieien ende weder uyt-*
panden fal 5 gebiedende voprts, dat men in den voor-
noemden tyd alle andere ilraten buyten af gelegen,
die gekuylt, of oneiFen zyn, mede doe effenen endç
gelyck maalcen, op poene als boven.

PUBLICATIE waar by de Houtkopers ^ Rademakers &c. verboden word, defer Stads waU
Jen, ftraten, en bruggen, met hout te benaeuwen, den 1 Oecember MD X LH

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Eor-
gemeefteren, en Schepenen der Stad van
Utrecht, doen te weten van Roomich
Keyf. Majefl:. wegen, onfen Alregenadig-
jjen Heere, ende gebieden alle houtkoopers, rayma-
ende andere, die hout leggende hebben by de-
'•^rStads wallen, ook by het wedde aan de Wittevrou-

wen brug, ende daar ontrent, ende voort op eenigc
ftraten ende bruggen van defe Stad, dat zy die bin-
nen acht dagen ruymen ende weg doen, op het ver·
beuren van het felve hout, dat *er ongeruymt fal bly·
ven; en voortaan van gelyken ook niet meer tcdocn,
op het verbeuren als boven.

ίΐΓ

PLACAAT, waar by aan de Houtkopers verboden word, in defer Stads gragten balken t$
laten finken, den i<)Juty MDLXX VL
yn Heeren die Stadhouder , Scheut, Bur- re. Alfoo verfcheyde Houtkoopers hen vervordefefi
germeefteren ende Schepenen deefer Stad, haare balcken ende maften binnen deefe Stad , ende
doen te weten van Konincklyke Maje- Stads Vryheeden, in deefer Stads graften te doen fin·
ftcyts wegen, onfen alregcnadigften Hee- ken ende laten dry ven, tot groot achterded v$n dc
UL Deel ^ gc»

-ocr page 680-

clcx een dardendeel ; ende daar en boven fal dc voor-
fchrevc Havenmeefter,den fel ven, die het hout toe-
komt, ofte indien hy die niet en kent, die naafte
gebuuren van de plaatfc , daar het hout gelegen is,
advcrteeren, dat hy het hout beboet heeft, endedea
felven in perfoon bevelen , ofte door de voorfz naafte
gebuuren doen bevelen, dat hy het felve hout alsnog
ruyme binnen drie dagen daaraan volgende, ende in·
dien het voorfz hout , als dan nog niet geruymt cn
ware, foo fal het felve hout verbeurt zyn tot behoef
van de Konincklyke Majefteyt, deefe Stad, den Ha-
venmeefter, ende aanbrenger, elck een vierendeel.

676 van het reynigen en schoonhouden van^ markten,

gemeene vaarr, ende contrarie de Ordonnantie , daar
op gemaakt , ende gepubliccert j foo is 'c, dat rayn
Heeren vooriz, begeerendedaarinne te voorfien, or-
donneeren ende bevelen by deefen allen Houtlcoopers,
dat zy voorraan alle balcken ende maften, die zybin-
nen deefe Stad ende Stads Vryheyd brengen fullen,
metten eerftcn, ende ten langften binnen twee dagen
iiyt deefer Stads graften ruymen , ende' opftapelen^
fonder cenige van defelve in de grond te doenfinckcn,
ofte te laten dry ven, op het verbeuren van eenenCa-
rolus gulden, tot elcker reyfeymandt daar op bevon·
den, ofte bekeurt fal worden, tot behoef van de Ko-
nincklyke Majefteyt, deefe Stad, ende Havenmeefter,

ANDER Placaat op het voorfz fubjeâ, den ii Avgufi. MT>CXXX,

als buytengràften deefer Stad, nog op de werven, of
bermen der felver, als ook niet in de Rivieren, daar
boven, of beneden gelegen, dog wert hemluydenby
provifie ende tot revocatie gegonft , eenig der felver

andere publycqueplaatfen, maar ook deefer Stadsbin- te leggen op haare jucken , ende werven voor haare
ncn-ende buyten-graften met hout worden beleyt en-J rcfpeÖive huyfen, mits het foo bequamelyk vlydende,
de geoccupeert, iulcx dat daar door de vrye paftagieidat van de jucken het fclveten langften niet meeruyc

en iteeke als vyf voeten over het water , ende een
voet op de ftraate, ende dat zy lieden laten vyf vee-
ten op de werven, tot een opflig, ommc daar vrye-
lyk ende onbekommert temogen paiTeeren, al oppœ·
.ne van drie guldens, by yder contravcnteur t'élken
reyfe te verbeuren, ten behoeven van den Officier,die
de executie doen fal.

wen belet, alles contrarie de Ordonnantie daar opj
deefer Srads houtplaatfen buyten Tollefteeg'^'zyn ver-
pacht interdiceert hier mede wel fcherpelyk alle de-
felve Houtkoopers , ende andere Gildebroeders van
het Bylhouders^Gilde, van nu voorts aan eenighout,
kleyn, ofte groot, te mogen leggen op eenigebrug-
gen, ftraaten, plaatfen, dycken, cingelen, bolwer-
ken^,nóg ook in>het water foo van de' l)inncngjafrerr

» '

PLACAAT ten fine voorfz; en dat men met geen oude kleederen ergens anders fal mogen voor
" flaam· als op de Mariée plaats, den 22 July M Ό CXXXI.

e Vroetfchap deefer Stad Utrecht', bevinden- 'de jucken het felve ten langften niet meer uyt enfle.

,dè,' dat by den Houtkoopers ende andere Gil
dcbroeders van den Bylhouwer Gildè, niet
alleen deefer Stads Bolwercken, ende ande-
re'· publycque plaatfen, maar ook deefer Stads binnen-
cnde buyten-grachteni metthout worden beleyt öndc
geoÈcupeert, fulcx dat daar door de vrye paiTagie wort
belet V alles contrarie de Ordonnantie daarop'deefer
Stads houtplaatfen buyten'.Tolleftdcg zyn verpacht^,
interdiceert hiér mcde« wel fcherpelyck alle defelve
Houtkopers ende andere Gildebroeders van het Byl-
houders Gilde van nu voortsaan cenig hout, kleyn
of groöt, te mogen leggen op eenige bruggen, ftra-
ten , plaatfen j dyken, cingelen, bolwercken , nog
ook in het water^ foo van debinnegraften, als buy-
tengraften deefer Stad, nog op de werven of bermen
der felver , als oock nier in de rivieren , daar boven
of beneden gelegen, dog wert hemlieden by provifie
ende tot revocatie gegonft eenig der felver te leggen

ke als vyf voeten'over het water , en een voet op de
ftraate, ende dat fyliedén vyf voeten laten op dewer·
ven tot een opilag, omme daar vryelyck ende onbe-
kommert temogen paiTeeren, al op pœne van drie
guldens by yder contravcnteur t'elcken reyfe te ver·»
beuren ,' ten behoeven van den Officier , die de exe-
cutie doen fal.

Alfoo men bevind dat federt korten tyt herwaarts
eenige perfoonen bun onderftaan hebben met oude
kleederen ende lappen voor te ftaan op de Backer-
brugge, St. Jacobs ende Snieebruggen , ende meer
andere plaatfen, beflaande daar mede de bruggen en-
de ftraaten tot groot difcieraat der felver , ioois't,
dat de Regeerders deefer Stad, als nog verbieden ende
interdiceeren eenen jegelycken, met oude kleederen
ofte lappen voortaan meer voor te ftaan op dc voor-
fchreve bruggen ofte andere publiecque plaatfen,uyt·
gefondert alleen op het Maria; Kerkhof tergeordon-

op haare jucken , ende werven voor hare refpcófcive neerde plaatfe, op pœiie van i'elken reyfe driegulden
huyfen, mits het foo bequamelyk vlydende , dat van te verbeuren, ende arbitraile correétic.

PL A CA AT tegen het fepen van fware bakken langs de flraten, deni 9 Maart MVXWl'
Ifoo die gebuuren ende geërtden aan de ooft- dc huyfen, met inftorten of anders, als ook vankin-

deren ende paiTanten , die dickwils in foo haaitigen
aanloop, als fy'daar mede doen, qualycken in tycs
konnen wycken, het welck immers alldo niet en be-
hoort} foo is 'r,dat myn Heeren Stadhouder, Schout,
Burgermeefteren ende Schepenen begeerende alle in-
convenienten, periculen ende fwarigheden , die uyt
het ileepen , op- ende afwinden van alfukkc fwaare
bakken voorders mogten gebeuren, weg te nee/ncn
na behooren, geordonneert ende geftaiueert hebben,
ordonneeren ende ftatueeren mits defen, dat die hout-
koopers voortsaan geen fwaarder bakken langs der
ftraten en fullen mogen fleepen,dan die ten hoogikn
met vier paarden getogen konnen werden, ende dat
fy in het opwinden alfoo voorfien ende verfeeckcrcn»
dat haar naafte ende overbuuren aan hare werven en-
de werf'bakken geen. fchade en gefchiede, alles op

zyde der'oude graft tuflchcn die Volre-ende
Geertruycienbrug klaaglyk te kennen gege-
ven hebben, hoe dat iy langen tyd ende dik-
wils geleden hebben, ende nog dagelyks hoe langer
hoe meerder lydendc zyn overtollige laft endefchade,
niet alleen aan hare ftraaten , maar ook aan hare kel-
ders , kluyfen ende confequentelycken haare geheele
huyfen , mitsdien die houtkopers hem wei vermee-
tclyken onderftaan, niet tegenftaande derbuurenwe-
derfprcckens, fulcke bakken langs der ftratentedoen
lleepen ende ryden"·; die met ies, acht, tien ofte
meer paarden getogen werden , der welcker fvvaarte
ende dreunen niet alleen de ftraten en bederft, maar
Qok die kluyfen doet barften, ende oock die geheele
huyfen alfoo doet dreunen, datter apparentelyk meer-
der pcrykels af is te wachten, foo van perfoonen .cn"

-ocr page 681-

STRAATEN, GEUTEN, BRUGGEN &t. II. BOÈK. XIX. TIT. 677

het verbeuren , dat fy niet alleen die gedane fchade
en fuilen repareeren cnde het gebroocken maacken,
foo het te voorens was, of van 's Heeren wegen op
fijn gewin gemaakt te werden, maar oock oprechten
allen hinder , fchade ende intereifen , die de gebuu-
ren, ofymants van hemlieden aan hareperfoonen en-
de goederen door foodanig fleepen of winden eenig-
fints fuilen lyden, boven arbitrale correéfcie, indien
ymant aan lyf of leven daar door gekrcncki ofte ver··
liiinckc werde.

NEGENTIENDE TYTEL.

S Ε V Ε Ν D Ε DEEL.

Behelfende Reglementen op dè Marktplaatfen van zekere
Waaren, als koorn, groente, oude klederen, &c.

M^» hrmge tot dit Deel de Publicatie^ dat men de fchilderyen nergens anders Jaï mogen veyjen^ als op dt Mark*
f laai 5 y den ifjuly 1639. Siet boven deniiii.Tyt. i.Decl. Num. i.

Flacaten aangaande de plaats voor de Beefienmarkt. Siet het ί 11. Boek. xxv.Tyt. 111. Deel. en xxvi. Tyt.

ï. reglement op het plaat/en njan de wagens en karren, die met koor η op de Mooge Kooru'

markt koomen, den 29 OÏtob. MOCLX.

De Vroetfchap der Stad Utrecht ordonneert ^ Tullen zyn, te verbeuren, ten behoeven van den Sub-
dat alle de wagens ende_karren der huysluy- fticuyt-Schout, of een van de Booden deefer Stad, die

den, ende andere, het fy of die van het bo-
veneynd of van het benedeneyrid van de
Stad aankomcojdes faturdags niet anders als van de zyde
van de Reguliersbrug, ofte van het Weeshuys af op de
hooge Köornmarkt iullen mogen ryden , fonder al-
daar te mogen bïyven ftil ftaan, als alleen voor die
korten tyd, datiè laden of lofl'en, fonder oock op de
voorichreve brugge , ofte de Roemerburger brug,
xn€t hàare leedige wagens of karren te mogen blyven
ftaan , of haare paarden uyt te fpannen of te voede-
ren ^ permitteerende hun het felvö te doen alleenlyck
langs het Duytichenhuys in de Springweg, alles op
p&ne van dartig ituyvers by de contraventeurs t'elc·
ken reyie, naar dat fy hier van eens gewaarfchouwt

de bekeuringe doen fal : ordonneerende voorts een
yegelyck op marktdagen op de voorfchreve Koorn-
merckt van het Weeshuys af tot de Swaanfteeg toe
hare fackén met graanen neder te fetten, ende daar
mede tc merckten tuflchen de muur ende den regel
van de witte keefelfteen aldaar, fonder de voorfchre-
ve facken buyten den voorfchreven reegel te mogen
fetten, op de verbeurte van fes ftuy vers op yder fack,
naar dat fy eens hier van gewaarfchouwt fuilen wc-
fen j cnde verbiedende op gelycke pœne de voor-
fchreve facken buyten de ftocpen der huyicn teiiellen
voorder, dan in de breette van een fack. Adum t'U-
crecht den 29 Odober liöQ.

rapport van hare Gecommitteerden, die or-
dre beraarnt hebben op' het ftellen van der
huysluyden wagens en de molenaars kar-
rci) des fàturdags op de Neude, ten eyndc de merkt
hiirc ruymte mag behouden , heeft goecgevonden te
ordonncercn.

In den eerften, dat alle molenaars gehouden fuilen
, hare karren te ftellen over de geut op de Neu·
^e» van het glint opwaarts naar de Vinckenburgs
Itecg, op poene van tien ftuy vers.

Gelyck oock de ^huysluyden , wanneer fy haar
Koorn of koopmanlchap iullcn ontladen hebben, me·
gehouden fuilen zyn over de geut op de Neude
xvagens te iètren , op poene, wanneer fyliedcn

ii. ordre op het pellen van de wagens tn harren , die met koorn op de Neude komeni den
2<)06tob. MOCLX.

De Lefer voege hteY by V geen de opficbters van de Vuylnislieden defm aangaande is aanbevolen by de Ordonnantiën
op het fchoonhouden van de Jlhten, van den if April 1621 } 28 Jpril 1Ö24 j 31 Januar. Kijij 17 Juny
1639, en is)Novemb. iÖ74. Siet in defen Tyt. i. Deel.

De Vroetfchap der Stad Utrecht, gehoort het gewaarfchouwt fuilen zyn, cnde niet cn pareercn,tc
rapport van hare Gecommitteerden, die or- verbeuren als vooren.

^ III.

Ende op dat deiê Ordonnantie mag worden onder-
houden , foo fuilen alle huysluyden , die faturdags
met koorn, rog, ofte boeckweyt, ofte ccnige waa-
ren ter merckt komen , gehouden zyn hare ikcken
omtrent de geut, ofte ten hoogften niet meer als vier
of vyf voeten daar van te ftellen , op dat de Neude
ruymte genoeg behoude voor wagens ende molen-
karren.

i v.

Authorifeerendc tot de executie der voorfchreve
boeten den Subftituyt Schout , Letterdicnaars ende
Booden defer Stad.

Gedaan provifioneelyck by de Vroetfchap voor-
fchreve den zpOétober ï66o.

reglement op het houden van de markt des faturdags op de Backerbrug, den 13 or-
tob.MDxa

i i.

Alle de buytenpoorters ende huysluyden, komen-
de met melck, boter, eyeren,cnde diergelycke, fui-
len ftaan na ouder gewoonte, doch foo veel plaats
laten, datter een bequame ganck voor de gemecne
man ojien blyve.

aqqq 3 Hit

e Pachters en fuilen niet vorder ter brugge-
waart mogen toonen , dan op de bancken,
by hem gebuurt, ende tuflchen de bancken
ende de muur van de brug,

-ocr page 682-

Ilt. -

Item, die met moes, appelen , peeren, wortelen
cnde'diergelycke dagelijcks merckcen, fullen ftaânal
hngëns op ter ftraien van Vinckenborgs fteege ha
ouder' ge^oortie, doch een bequaöie ganck opeh la-
tende als boven.

I V.

, Item, niemand fal mogen met eenige kruywagens
op de brug ofte die afgangen van dien, ilreckende
van Vinckenborgs fteege tot de Backerfteege toe,
mogen merckten) op het veirbeuren van de kruywa-
gens ende de waar, daarop weiende, tot behoef van
der Stad ofte Schouten dienaars, diefe daar op bekeu-
ren iüilen.

678 VAN HET REYNIGEN EN SCHOONHOUDEN VAN MARKTEN

V ·

Item, niemattd eri fal oock mogen met eenige wa-
gëns op de brug mogen blyven ftaan ofte ftilhouden,
ten zy datfe aldaar iet hadden tc ioffen, het welck
fy foo geringe fullen moeten afdoen, als het mogelyck
is, op het verbeuren van zö iluyvers tot behoef als
boven.

V I.

Welverftaande , dat die huysluyden ende buyten-
3oorters des fatèrdaags op de brug al langens voor de
)ancken , al ftaande hare waaren fullen mogen ver-
coopen onbekroont van ymand, mits latende een be-
quame ganck tuflchen beyden.

iv. nadek Reglement defen aangaande, den lOM. MTiCLXXK

^erftelyck fal de Geauthorifeerde gehouden zyn,
tydelyk des fatèrdaags op de Backerbrugge
j te ftellen behoorlyck getal van bancken, buy-
ren dewelcke niemand , van wie hy oock ly,
op of omtrent de voorfz. brug fal vermogen voor te
ftaan, op de verbeurte van drie iluyvers.

Vorders Word aan alle huyslieden, die met hunne
•waaren ter merckt komen , wel fcherpelyk bevolen,
hunne waaren te verkopen, ende te brengen op de
Backerbrug, alwaar bancken toi hun gcbruyck zyn
gefteld, fonder elders op andere luyden bancken,floe-
pen, ftoelen, venfters, tafelen, of iet anders, fulks
meer te doen, op verbeurte t'elcken reyfe van dei tig
iluyvers.

gelieft, en die na komen, fullen fig moeten genoe-
gen , en te Vreden zyn met die plaatfe, die fy vinden,
ende te betalen als vooren.

De mercktdag over wefende, of eerder vandeban·
ken fcheydende , cn fal niemand mogen weg gaan,
ten zy den banckftelder alvoorens van 't fteegeld is
Voldaan, of geconfenteert, op pœne van dertig ftuy-
vers. - · -

Word oock wel fcherpelyk verboden, wagens, kar-
ren ende ftellen, of kruywagens ftil tc doen ftaan of
te plaatfen op de voorfz. Backerbrug, geduurendede
merckt, op pœne dat defelve prys verklaart fuilea
worden.

Gelyck oock niemand met koetfen, wagens, kar-
ren , flceden , of ftellen zal ryden, ofte vaaren over
de voorfz. mercktbrugge , voor en al eer de merckt
is geëyndigt, op pœne van drie gulden , by yder

De banckftelder fal dan alle farerdag de voorver-
haalde bancken verhuuren by de voer, en van elcke
voet, die dc verkopers fullen gebruycken in't voor-
ilellen van hunne korven, manden ende waaren, foo^contraventeur te verbeuren, alles ten behoeve vanden

banckftelder van de voorfz. brugge^en fullendeHec··
ren of Meefters voor hunne knechts, of dicnftboden,
moeten inftaan , die het felve in hunne huuren ver-
mogen fullen te korten. Aftum den i Oftober 167^·,
Accordeerd, in kenniflevan my, E. V.Harscarop.

wel bovçn , of onder , voor , of befyden, of achter
defelve, hebben, en genieten, een oorr ftuyvers, of
vier penningen 5 ende dit generalyck op ofte van alle
plaetien even veel, ende die eerii komt, lal het vry
ilaan, en gcoorloft zyn te nemen die plaetfe die hem

V. resolutie ' op het morjz, fubje^f, den i'y OBob. CMDCCXXF,

Gehoort het rapport van de Hceren Gecom-
mitteerden tot de marckten op de requefte
van Mechteld de Ruyter , huysvrouw van
Hendrick Reeds, dewelke by aâre van den
iFebruary 1721. door de Heeren Borgermeefteren is
aangefteld tot het ftelleh van bancken op de marckt
van de Backerbrug, verbied, en interdiceertde Vroed-
fchap by defe, alle de gebuuren daar ontrent voor ha-
re huyfinge te ilellen eenige banken, tafels , ftoelen
of diergelyke, en eenige boeren met, hunne waaren,
'om te verkopen aldaar op de marktdagen te plaatfen/
tot praejudicie van de fuppliante , op een boete va»
dertig ftuyvers t'elckens te verbeuren j en word dc
fuppliante by defe geauthorifeerd om de overtreders
daar over te beboeten 5 en is voorts noch proviiionee-
lyck gearrefteert het reglement en ordre op 't ilellen
van de voorfz. bancken op de Backerbrug op de markt*
dagen, en fal 'c felve geregiftreerd worden in een van
de inftruâlie-boeken. Accordeerd, in kenniifc van my,
E. V. Harscamp. '

V1. PLAG A AT aangaande den tyd en plaats van de vrye markt, den 14 Juh ΜΌ CXlV.

Oit Placaat is langen tyd daar m van jaar tot jaar vernieuwt ; fonder dat ivy behoeven de jaren daar van op U
tellen,

•yn Heereri die Stadhouder, Schout, Bur-
gemecfteren. Schepenen ende Raad dee-
fcr Stad maken kond eèn jegelycken, dat
haar Ed. van de Ed. Mog. Heeren Staten
's Lands van Utrecht geimpetreert hebben, expres en-
de fpeciaal 06broy, uyt krachte van de welcke jaar-
lycks binnen defe Stad gehouden fal worden een vrye
jaaimerckt, die innegaan fal op morgen den ifdefer
maand July des morgens metter Bonnen opganck, en-
de duuren roe den vierden Augufty des avonts totten
Sonnen onderganck daar aan volgende, makende een
tyt van drie geheele weccken, ende dat die foo voorts
alle jaar fal worden onderhouden: wiensvolgende al-
len den geenen, die deefe voorfchreve vrye jaarmerkt
begeeren te frequenreeren , geoftroyeert ende geuc-
cordeert wort , goec ende vaftgeleyde, omme gedu-
rende den voorfchreven tyt alhier vryelyck, vreede-
lyk ende onbelet te mogen komen hanteeren ende

verkeeren , koopmanfchapgewyfe ende anderlïnts,
uytgefondert alle ballingen , crimineele pèrfoonen,
haar Ed. Mog. vyanden ofte anderen, houdende dec
felver tegenpartye : des fal hier mede ophouden ende
voortsaan ceifeeren de oude geprivilegeerde jaarmerkt,
genaamt Ponciaans , die van ouds ende tot hier toe
plag gehouden te werden tuifchen vrydag na darticB·
dag ende Pauli converfionis dag in elcken jaare.

Voorts laten myn Heeren voorfchreven , aÜcn
ende eenen yder weeten, dat alle kramers, die met
kramen of winckels ende heurluyder refpeârivekoop-
manfchap ende goederen, geduurende deeiê merckt,
alhier fullen begeeren voor te ftaan, om tc verkoo-
pen, daar toe geordonneert is het pleyn van St. Ma-
rien plaatfe , ende langes de muuren van het kerk-
hof, foo wel naar den Uuytfchen huyfe als St. Ma-
rie· ftraat ftreckende , daar haarluyden op morgen
middag ten twaalf uren clck een plaats fal worden

-ocr page 683-

STRAATEN. GEUTEN, BRUGGEN. &c. BOEK, JtlX, TIT 679

der grachten tuiEhen deiêlve bruggen, nog van Sr.
Martens-brugge onder den Doms roorn totreningank
der kercke toe, Γ00 men alle defe plaatfencnde brug-
gen begeert leedig ende open te houden toteenevrye
paflagie, op poene van fes guldens.

belieft heeft, deefe Stad te beneficeeren met
een nieuwe jaarmarkt omtrent Magdalene
in eicken jaare, ende myn Heeren van de Magiftraat
dcefer Stad, tot accommodatie van allen koppluyden,
met haare kraamen ende waaren, defelve marckt fre-
quenteerende, hebben doen approprieeren een feer
Ichoone groote , ende open plaatfe, ofte plain, fop
op de St.-Marie plaats , als op het Kerkhof, nuaan
een geknoopt, ende dat de tyd van defelve marckt,
die maar duurteen en twintig dagen in het jaar, geëx-
pireert zynde , het voorfz plain leedig leyt, medç
reguard genomen hoe eng ende benauwt dat desfater-
daags valt de paÎTagie om den hoek van de lakenfny-
ders, daar mea gaat naar de fteeaweg, mitçi^en foo
veel langs de kerk, als de huyien ten beyden zy4en
gelegen, de huysluyden met hare kaas, boter, eye-
ren, hoenderen , duyven ende andere waaren , die
men dus lange daar gemarckt heeft, defelve ftraat foo
befetien ende beflaan , dat men nauwlycx daar door
kan gaan, veel min mee. wagens, bierftellen , of yets
anders groots paÎTeren, da^n met groot gevaar ende pe-
ricule voor de meenigvuldige frecjuentanten aldaar,
behalven dar de goede luyden, daar woonende, haar

VII. FLAGAAT, waar Ιη/ de fFeeklykfe mankt 'van oude kleederen, kaas, boter, eyeren, duy*

ven, en hoenderm, voortaan op de Marieplaats Ïeordonneert word , demi
Augufl. MOCXf^L

Men voege hier hybet Ρ hemt tegen heileggen van balken op defer Stads Bolwercken , en veylen van oudekïeederen^
elders als op de Marie plaats, den zz Juiy i <> 31, Siet het voorgaande Deel. IN um. v. en het Placaat van den
18 Decemb. i(5z8, ^«21 July 1042, hier heneden volgende, Num. χi.

Ifoo het dieEd.Mog. Heeren Staten *s L^nde deuren, venfters ende den toon haarer winckeïs wor-
van Utrecht, by haare Ed. Mog. Odroye den afgenoncn ende belet} ja ook foo, datmenqua-

lyk uyt ende inne dcfelve huyfen kan komen, daar
door zylieden niet alleen gediscommodeert, maar ook
in haare neeringe groot beletfel lyden. Soo heboen
myn Heeren van de Magiftraat dcefer Stad goet ge-
vonden , deefe oude marcke te transporteeren op het
voorfcyde plain van St. Marie , ende tot accommo-
datie ende avancement van defelve marckc te doen
maaken , een Waterpoort door de wal achter St.Ma«
riekerk , met een opflag daar men dan met fchepen
ende fchuyten fil konnen aanleggen ende loflen, ende
foo met wagens als anders , alle die waaren van daar
aan de voorlz marckt voeren ende brengen rordonnce-
rende allen dengcenen, die gewoon zyn ter pliat-
fe , cndc a^n de Steenweg voorfz mee eenigerhun-
de warren, ende andere voort te ftaan om tc vcnren,
dat zy fuJlen hebben deefe oudcfteede te verlaten,je·
gens den eerften faterdag na Vidions toekomende, en
tçn felven d$ge, als ook allefatcrdagen daar naar haar

verbiedcnde daaromme allen encenygelyk, niemand
uytgefondert van nu voortaan, meer aldaar op de Ma.
rieplaats, ofte op eenige andere plaatfen binnen delè
Stad, met oude kleederen , lappen oud linnen , en
diergelycke oude waren , voor te ftaan anders ;Js in
haare wooniogen, op pœne van drie gulden, telken
reyfe by dc contraventeurs tc yerbeuren } des defelve
alvoorens eens hier van fulleo wefen gewaarfchnuwt.

marckt , ende verkoopdag te houdién, op de plaatle
ende plain by St. Marienkerk voorfz , op veibeurte
van de waaren, die contrarie deefes ter ouder plaat-
fen voorfz naar die tyd foude mogen worden voorge·
ftelt.

VllI· PUBLlCA'l IE, dat men om de brfmetklyhefiekte voor te komen , nog op de Marieplaats,
mg elders, met oude hleederenfal mogen voor ftaan ^ den ^xiiecemh. MDCXXXlf^.

De Vroedfchap bevindende, dat men op het Ma- achtig, heeft goedgevonden daar inne te voorfien,
rie-kerkhof, niet alleen met oude kleederen - · « « · " ...

artflg^wcfen. Ende verbiedende daaromme allen en-
dc een yder met eenige fcraamen of koopmanfcbap
voor te ftaan op deefer Stads plaatfe, onder de La-
ïicnfnyders, nog ook op de Vifcbbrug, nogSr.Nlar-
teos·brugge , mede niec aan eenig van beyde zyden

&c. maar ook vuyle lappen , verfleten lin-
nen , en andere oude vuyle, en mede uyt
contagieuie plaatfen gekoomen waren voorilaat, om-
me te verkoopen, en principalyk op de marktdagen,
tot grooc oncieraad van defelve , ende miscontçnte-
ment van veele gequalificeerde borgeren en inwoon-
deren deler Stad , infonderheyd daar ontrent woon-

IX. PLACAAT dat men de Galerye op de Marte plaats met geen wagens befetten fal, den 6 De-
cemb.MDCLXIL

Burgermeefteren ende Vroet'chap der Stad U-
tiecht , in ervaringe gekomen zynde, dat de
Galderye op de Marie plaats, veeltyts by
particuliere tot het plaatfen van wagens, kar-
ren, kruy wagens &:c. wort gebefigt, dat mede de
koctfcn, wagens, karrenftellen, veelmaals daar door,
ofte onder ryden, ftreckende tot ruine van de voorfz
Galderye, en des felfs pleyn , alsmede tot ongerief
ende vcrftooringe van de luyden, aldaar ordinaris ter
marckt voorftaande, hebben goet gevonden teinter-
diceeren , gelyk haar Ed. verbieden wel fcherpelyck
by deefen, allen ende een yder van nu voortaan, geen
Wagens, karren, kruywagens aldaar tc plaatfen, op

PUBLlCATIli, tegen het voorftaan met fruyten op publiecque plaatfen ^ langer als des avonds
tot fes uren. den 21 Novemb, Mp C XX.
c Heeren Borgemeefteren en Vroedfchap de-j hoven, of andere publique plaatfen voor te ftaan, met
fer Stad, verbieden bydefen wel fcherpelyk; koeck, caftanien, aardakelen, kraeckelingen, noten,
allen ende een ygelyk, die gewoon zyn opj appelen, peeren, ofeenige anderediergelyke fruyten,
eenige bruggen, ftraten, marcktcn, kerk-lom tc verkoopen , met dcfclvc hare voorfz. waren

van

D
pœne dat de voorfz wagens, karren, kruywagens,
&c., welcke onder de voorfz Galderye bevonden ful-
len worden geplaatft re zyn, goeden pryfe fullen
worden verklaart i gelyk ook niemand fal vermogen
koetfen, wagens , karren , ftellen , &c., door dc
voorfz Galderye te voeren, ofte doen voeren, op poe-
ne van drie gulden » by yder contraventeur yder rey-
fe te verbeuren, alles ten behoeve van den Pachter der
plaatfen onder de Galderye } ende fullen de Heeren ,
ofte Meefters voor haare boden ofte knechts , moeten
inftaan, dié het felve aan haare huuren fullen vermo-
gen tc korten.

-ocr page 684-

680 VAN HET .REYNIGEN EN SCHOONHOUDEN VAN MARKTEN,

van nu voortaan langer te toonen, of voorilaan, dan 1 gen, op pœne van twintig Iluyvers, by den contra-
toc de klokke des avonds ies uren fal hebben gefla· | vcnteurs yder reyfe te verbeuren.

XI. PLAÇA AT , Takende de plaatsalwaar men met fruyt, melk, ende andere waamTm^g
' ' morflaan, deni^ Oecemb. M T> CX XFlll-, gereneveert den 2 ο Novemk

MDCXXXII; emijtdy MDCXLIL

bruggen dèfpatie van vyf voeten, endc voordemim-·
ren van de ftraten vier voeten, van de reipcétivemuu-
ren der bruggen en ftraaten, af te reeckenen.op pœ-
ne van eenc gulden t'elken reyfe by de overtreders tc
verbeuren, die men hemlieden metter daat afhalen
fal.

(i) Gelyk ook niemands met eenig groen oftean-
dere waaren fal mogen voorftaan in de Vinkenburgs
ileege , nog ook voor de huyfen tcgens over eenige
bruggen relpondeerende, maar de paiTagie aldaar vry
ende onbekommcrt laaien, op de verbeurte als voo-

ren.

Eyntelyk' wort mede gcordonneert met oude klce-
deren nergens anders voor te ftaan, dan op Sr. Ma-
rie plaatfe, ter plaatfe daar toe gedeftineert, op ge-
lykc pœne.

, Laftende den Officier, ende Dienaars op her geene
voorfchreve naeuw reguard te nemenjende tegens dc
contraventeurs te procedeeren fonder eenige conni-
ventie. '

ΪΓ00 niet jegenftaande' voorgaande pcènale in-
térdi£lien, men evenwel bevinc, dat gehéele
bruggen endc ftraaten hier ende daar binnen
deeler Stad geoccupeert ende5,befefWordcn
by den geençn, die aldaar niet wcrrclen , moes,ap-
pelen, knollen, nielck ende andere wiaren, ja ook
met oude klecderen voorftaan , impedicerende daar
nïcde niet alleen de paiTagie van menfchen, wagens
ende paarden , ende door het gedrang dikwils onge·
ïucken caufeerende, nemaar ook belaicnde het pro-
fpcóï van de gebuuren daar omtrent ende den vryen
tocgank tot die huyfen van neeringc. Soo is 't, dat
myne Ed. Hecren Burgcrmcéfteren ende Vroetfchap-
dce'fer Srad begeerende daar inne te voorfien, ge-
ordonneert hebben, ende ordonneeren by deefenjdat
van nu voortsaan niemani langs of voor eenige huy-
fen fal mogen ftnan ofre fitten, om fruyt ofte eenige
andere waaren aldaar te verkoopen , mair wel op de
bruggen, ofte ook aan de ander zyde van de llraaten
op ofte voor de muure, mits niet excedeerende op de
(i) Fan dit 'artyk. is gedifpenfeert by Refoïutle -van den 6 Jugufl. ió^i '.

χιΓΠΚΕΟΣΪΛ^Τ

T. . .

an de Noortzyde op het; Oude Kerkhof^ be-
/^innende van den hoek van (fe Plaats, inde
iira;it te leggen een reegel van klinkert vier-
dehalf voeten uyt de gevelmuur van het Stad-
huys f ftreckende van daar lynrecht op, lot den in-
gang van de kelder van de huyfinge , genaamt de
Stads Kelder tot een voet uyt de geut. - -

IJ. ' . . ^v,-.· V

• Gelyke reegel te leggen aan .de Zuydzyde van het
Oude Kerkhof, beginnende van de huyfinge den
Hulk excluys vyf voet uyt den dorpel, leggende voor
de geut, lynrecht tot de huyfinge de Valk viervoe-
ten min een quart uyt den geutdorpel.

III. .

Item op de Vifchmerkt, beginnende van de huy·
iinge van Reycr Klaafle incluys , vyfdehalf voet uyt
de muur lynrecht op , tot de huyfinge van Jan van-
der Horft excluys, tot vyf voet uyt de voorfchreve
muur.

op de groen- etide ooffverkoopers fleeden op het Oude Kerckhof^ de Fifch^
marc kt, ende. daar omtrent y den Septemb. MD CL VL
' I V.

Ende» van de huyfinge van Jannigje Pas excluys,
vyidchalf voet uyt de voorfchreve muur ftreckende,
mede lynrecht tot het begin van dc vleugel van.jie
Mcertensbrug. ' i ' ;

Gelyk mede die groen- ende ooftverkopers, die
aan de Noortzyde van de Meertensbrug fouden mo-
gen komen te fitten , miet verder uytwaarts dan vyf
voet uyt de muur fullen mpgen toonen , alles op de
pœne van drie gulde-n boven de waaren j te verbeu-
ren by een yder, foo meenigmaal hy bevonden wort
buyten de voorfchreve limieten refpeftive te toonen, '
ten behoeven van den geenen, die de bekeuringe doca
fal. Authorifcerende tot de executie van het gecne
voorfchreve, neffens den Officier en fynen Subftituyt,
de refpeótive Stads LetterdienaarSa Boodens endeDic-
naars van de Juftitie:

Aldus gedaan endc. provifioneclyk gearrefteert by
de Vroctfchap der Stad Utrecht , den if September
16 f6.

NEGENTIENDE Τ Y Τ Ε L.
ACHTSTE DEEL·

Betreffende het Havenrecht, voorde Icomende en paffeeren-
de fchepen, fchuyten en ichouwen.

A^et (Ut Deel kan ook vergeleken 'imrdeny V geen 'my in het vï. Deel van defen Ύ^χ.,gebracht hebben.

^en kan hier ook by doen de Ordonnantiën op de Bierkaey van den 2 Februar. 1548 ^ en 11 Novemb.
/^ίί iv.Boek. iv.Tyt. i.Deel.

ί. ordonnantie op het Havenrecht mor^ekomende ende pafeerenà fcheepen, fchuytmi

Siet

en fchouwen,'den 5 Januar. MD LXIIl.

■yn Hecren die Stadhouder , Schout , Bur-
germeefteren endc Schepenen der Stad van
Utrecht, doen te wetenc van Koninklyke
Majeftcycs wcgéh , opfcn alregenadigften

Heere , dat die Raad decfer Stad deefe nabcfchrcve
Ordonnantie gemaakt heeftop dc komende endepal-
feercnde fcheepcn, groot cndc kleyn, die binnen eO"
de door deefe Stad lullen willen komen paiTeeren co-

-ocr page 685-

STRAATEN, GEUTEN, BRUGGEN, &c. II. BOEK. XIX. ΊΙΤ. 68ί

de ftillc leggen, daar toe twee Haventneeftcrs geftelt
fuHen "werden omme opiïchc daar op tc hebben, ge-
bieden daaromme eenen jegclykensdie felvc aangaan-
de 5 datfe hem daar na reguleeren en defelve vol-
brengen, op de keuren ende breucken daar inne be·
grepen. ^

In den eerften, alle fammareufen , boeken , ende
gelycke groote ende breede fcheepen, en lulien niec
mogen (li 11e leggen ende loflen in der Stads graften
ran 's morgens ten acht uuren tot !savonts te fes uu-
rcn aan de trap van de Plaats aan het Oude Kerkhof,
ende voorts op plaatfen daar het foo enge is, dat ter
een gelyk groot fchip ende minre niet daar voorby
foude mogen pafleeren , op het verbeuren van vier
ftuyvers tot des Havenmeefters behoef.
_ I I.

Item, foo fullen die fammareufen, boeken, groo-
te fcheepen ende turffchouwen op de week-merktda-
gen, nog 's daags voor de week-mcrktdag des naar-
noens niet ftille mogen leggen tuÎTchen Sinte Meer-
tens brugge ende Sinte Jans brugge : welverftaande,
indien eenig van de fcheepien ladende ofte ontladen-
de waren, fullen alfoo veel plaats in de graften open
hebben , datter een groot fehip voorby mag paflee-
ren, ende die grafc door haar kheepen niet verftopi
en worde, op het verbeuren van vier ftuyvers tot be-
hoef als voeren.

11 r.

Item, die turfichouwen en fullen in der Stads graf-
ten tot allen buytentyden van de week-merktdagen,
en 's daags voor de week-merktdag niet dicker aan
den anderen leggen dan twee dick , op dat die graft
te vryer vaart heeft, op het verbeuren ende tot be-
hoef als vooren.

I V.

Item I alle fchuyten ende fcheepen ^ groot ofte
kleyn , fullen op die mercktdagen, ende naarnoens
voor die merktdagen gehouden wefen aan de werven '
leleggeft dwars, endeniet met het achtereynd ftrec-
kende in de graften op het langde, ende dit al mede
op het verbeuren als vooren.

Item , twee fcheepen ofte fchuyten en fullen niet
mogen aan den anderen leggen » omme d'een in den
anderen te Iaden ende ontloflen, dan tot fulkerplaat-
fe varen, daar die grafte foo wyt is , dat die varende
fcheepen , het zy opwaarts ofte nederwaarts, daar
voorby pafleeren mogen onbekrompen, ende dit ook
op het verbeuren als vooren.

V I.

Item, foo en fullen tuflchen Sinte Meertcns brug-
ge ende Sint Jans brugge geen fcheepen, groot of
kleyn, ontladen wefende, llille mogen leggen » dan
die felve voeren ende leggen tot fulker phiatten, dat
die pafleerende fcheepen daar by niet belet en wor-
den, ende dit infgelyks op het verbeuren als vooren;

Vil.

Item, als ymant by de Havenmeefters ofte gefwoo-
ren dienaars deeferStad bevolen wort fyn fchip, ichuy-
te ofte fchouwe te ruymen , omme daar mede op-
waarts ofte nederwaarts te varen, fal zulks gehouden
wefen terllont te doen fonder weygeringe, op het
verbeuren ende tot Havenmeellers behoef als vooren.

V I 1 1.

Item, een fchipper by zyn ichip niet wefende,alfe
die Havenmeefter fier, dat het ichip in de weegcleyt,
ende die vaart Hopt, foo fal dieHavenmeetier hei fel·
ve fchip mogen doen afbinden ende laten voeren bo-
ven of beneden, tot fulker bequame plaatfe daar het
niemant en hindert.

I X.

Ende, waar het dat ymant die Havenmeefters in
het doen van hare officien met quaade woorden ende
werken mifleyde of mifdeedc , fal die lelve verbeu-
ren eenen gulden, ende daarenboven nog arbitrairly-
ken gecorrigeert worden naar gelegentheyt der iaa-
ken.

X. .

Ende die Havenmeefters fullen üyttet fchip aan.
touwen ofte ander gereetfchap iôo veel uytpandeti
mogen, weerdig wefende foo veele ofte «jeer, ab
die breucke beloopt, ende die felve bewaren ter tyc
toe hy betaalt ùl wefen.

X I.

Ende alle die geene, die dienft begeeren van eenig
van de Havenmeefters, fullen den fclven daar af
betalen een halve ftuyver , des lal die felve Haven*
meefter van ftonden aan fyn dienft gehouden zyn te
doen.

II ORDONNANTIE op het Havenrechtgeam^lkert, den 5 Januar, MOL XIX,

Myn Heeren die Stadhouder > Schout, Bur
germeefteren ende Schepenen der Stad van
Utrecht, doen te weten, van Koninklyke
Majefteyts wegen , onfen alregenadigften
Heere, dat die Raad deeier Stad van Utrecht deefe
nabcfchreve Ordonnantie ende geregeltheyt hebben
geordonneert ende gemaakt op deicheepen, groot
ende kleyn , die binnen ende door deefe Stad iullen
willen komen pafleeren ende ftille leggen, ende ook
op de fcheepen, fchuyten ende fchouwen, die bin-
nen deefe Stad ende des Stads vryheeden gemaakt en-
de gere pareert fullen worden, mitfgaders nog op de
bakken ende ander grof hout, waar toe deeiè Stad
feeckere Havenmeefters uytten Raad deefer Stad ge-
ftelt heeft, die geordonneert ende macht gegeven
is, omme met behulp van eenen ofte meer van defer
Stad ofte Schouten dienaars, diefy in haar hulpeful-
len willen eligeeren, opficht daar op te hebben, ge-
bieden daaromme eenen ygelycken deefen aangaande,
hem daar naar te reguleeren, ende dit al op de keu-
ren ende breucken als hier naar befchreven ftaat.

,1. ........;

In den eerften, foo en fullen geene famereufen, boe-
iden , Bog eenige andere graote ende breede fchee-
pen mogen ftille leggen, ende loflen,in der Stads
griften van 's morgens te acht uuren tot 'savonts ten
///. Detl. ^

fes uuren aan de trap van de Plaats aan het Oude Kerk^
hof, nog onder die Gaart, ende voorts op plaatfen,
daar het foo enge is, dat ter een gelyk groot fchip
ende minre niet daar voorby foude mogen pafleeren ,
op het verbeuren van twaalf ftuyvers.

Item, foo fullen die famereufen, boeken, groote
fcheepen ende turffchouwen op de weeck-mercktda-
gen, nog daags voor de weeck-mercktdag des naar-
npens, met ftille mogen leggen tuflchen Sinte Mer-
tens brugge ende Sint Jans brugge, nog infgelyks
tuflchen die Reguliers brug ende die Roodenburger
brug, die geen koorn geladen hebben : welverftaan··
de indien eenige van de fcheepen ladende ofte ontla-
dende waren, fullen alfoo veel plaats in der graftent
open hebben , datter een groot fchip voorby mag
pafleeren , ende die graft door hare fcheepen niet
verftopt en worde 9 op het verbeuren van twaalf
iiuyvcrs.

II L

,Item>, die turffchouwen fullen haar markt houden
in der Stads graftcn, beginnende op de zyde van Sint
Jans brugge, voorts nedergaande naar deWeerdpoore
toe, ende en fullen tot geenen tyden aldaar breeder
legden aan den anderen , dan twee fchouwjcn. brect,
op dat die graft te vryer vaart hebben mag. Ook eo;

Rrrr fal

-ocr page 686-

■■ül!

VAN HET REYNIGEN EN SCHOONHOUDEN VAN MARKTEN,

woorden ofte wercken mifieyde of mifdeede ,
die'zelve verbeuren die fomme van drie CaroH gul dei,
ende daarenboven nog arbitrairlyk gecorrigeert wor^-'
den naar eeleeentheyt der zaaken. .
® ^ X 1 I 1.

Ende die Havenmeefters zullen uyttet fchip aan tou-
wen ofte ander gereetfchap zoo veel uytpanden mo-
gen, wecrdig weezcnde zoo veel ofte meer als die
breuke beloopt, ende die zelve bewaren den tyd van
acht dagen, in welcken tyd die bekeurde gehouden
fal zyn die breuke te betalen, ende by gebreekcvan
dien, zalmen die afgehaalde panden alsdan verkoopen
tot köften van den bekeurde ; ende zoo wes die pan-
de minder goldej zal men aan de bekeurde perfoon,
of zyn fcheepe ofte fchuyte met allen intcreft ver-
halen.

X I V.

Item, alle die geene, die dienft begeeren vanee-
nig van de Havenmeefters, zullen den zeiven daar af
betalen een halve ftuyver, des zal die zelve Haven-
meefter, ofte zyne dienaars, van ftonden aan fyn dienft
gehouden zyn te doen, >

X V.

Item 5 zoo en zullen geen fchippers van de wyn.
fcheepen, famereufen, ofte andere groote ofte kley-
ne Icheepen, in haar ichepen voorfchreve, eenig vuur
ofte licht barnende ofte lichtende hebben, zoo lange
die binnen deeze Stad zyn, van Viétoris tot den eer*
ften dag vaftens toe na acht uuren, ende voorts van
den eerften dag vaftens tot Viétoris toe na negenüu-
ren in eiker tyd, op het verbeuren van acht ituyvm
tot behoef van den Havenmeefters ende zyn mdc
toefienders.'

XVI.

Item, 200 zullen geen fcheepen- ichuyten- ofte
fchouwmaackers, binnen nog buyten in de Vryhecdcu
van deze Stad, haar fcheepen mogen leggen vóórhaar
werven in de diepten van dezer Stads graften, àn
alleen gebonden geftreckt leggen langes haar werven,
ende die fchouwen insgelyks niet meer daatweebrect,
op dat die varende ende paflèerende fcheepen niet ver-
hindert en worden , op het verbeuren, die in ge-
breecke bevonden worde., t'elk'er reyze van twaalf
ftuyvers.

XVII.

Ook cnzal niemand zyn fcheepen, groot oftefeleyn,
ende fchouwen onbe waart laten dry ven ende leggen,
op het verbeuren als vooren.

XVIII.
Voorts zoo en zal niemand zyn fchepen gczonkm
laaten leggen den ryd van 24 uuren in dezer Stads
graften, ofte in de Vryheyd van deeze Stad, ende
waar hec, dat contrarie bevonden worde, zal bet zel-
ve fchip verbeurt zyn,ende voort by den Havenmee-
fter van het boven- ofte benedeneynd, dûârhct zelve
gebrek gevonden is, metten eerften uytgeheyft, ge-
ruymt ende weggevoert worden, tot behoef van de
Koninklyke Majefteyt, deze Stad, ende Havenmee-
ïler^ in welk quartier die breuke valt.

XIX.

Item, 200 zullen die houtkoopers alle balken ende
maften metten eerften , of binnen twee dagen ten
angften uytter graften ruyraen ende opftapelen, zon-
der eenige in de grond te finken ofte te laten dryveo,
op het verbeuren van twaalf ftuyvers.

belec worden in haar water tc Icheppcn , ende mede

inrgelycks, dat een ygelyck aan de brandtrappen zyn
water bequaam fcheppen Enag, op het verbeuren als
boven.

I V.

Item , alle die kleyne fchuytgens, komende uyt
Abfteede oke van andere plaatfen met moes, melck
ende anders, om haar waaren aan deBickerbrug tc
verkoopen, fullen haar fcheepen leggen aan de weft-
zyde tuffchen die Backerbrug ende Sint jans brugge
geftreckt langens der werven, op het verbeuren als
vooren.

Item, alle fchouwen, geladen wefende met hout,
rys ofte teenen, ende diergelyken, fullen daar mede
haar merkt houden, in manieren als op de turffchou-
wen hier voören-geordonneert is, op hec verbeuren
als vooren.

V I.

Item, alle fchuytenende fcheepen,groot ofkleyn,
fullen tot allen tyden gehouden wefen aan 'de werven
geftrekt tc leggen, ende niet met het achtereyndftrec-
kende in de graften op het langile , ende dit al me-
de op hec verbeuren als vooren.

VII.

Item, tot vordernifle van de negotiatien , fullen
die rnwöonders van die hoekhuyfen vin de brandtrap
pen, gelegen aan defer Stads oude grafrcn , gehou
den wefen op de buuren koften onder elke brandtrap
gelegen voor eiken huys op de werven aan de graf-
ren gelegen , een of twee paaien ofte yfere ringen,
geveitigt aan de werf'balck, te fetten ofte veftigen
naar gelegentheyt van de breette van de huyfen, ende
dit binnen den tyd van een maand , op dat die lêhee
pen ende fchuyten daar aan fuUen mogen meeren, en
de foo wie in gebreecken bevonden worde , fal danr
af verbeuren van elke paal öf ring, datter gebrccke
lyk fal mogen bevonden worden ι tot eeniger lyt,
vier ftuyvers.

VIII.

Item, twee fcheepen of fchuyten en fullen niét aan
den iindefcn mogen leggen ömme dVen in den ande-
ren te laden ende ontlofifön, dan tot fulker plaatfeva
ren daar de grafce foo wyt is, dat die varende fchee-
pen, hec zy opwaarts ofte nederwaarf^, daàrvoorby
paiTeeren mogen, ohbelet, ende dit ödk op" het ver-
beuren van twaalf ftuyvers.

IX.

Item, foo en fullen tuÎTchen Sinte Maftyns brugge
ende Sint Jans brugge, geen fchecpen,grootnogkleyn,
ontladen wefende, ftille mogen leggen , dan die lèlve
varen ende leggen tot fulker plaatfen, dat diepafleeren-
de fcheepen daar by niet belec en worden, ende dit
inigelyks op het verbeuren als vooren.

Item, als ymand byde Havenmeefters ofte gefwoo-
ren dienaars deefer Stad bevolen wort zyn fchip ,
fchuyte ofte fchouwe te ruymen , omme daar medé
opwaarts ofte nederwaarts tc vaaren , fal fulcks ge-
houden wefen terftont te doen zonder weygeringc,
op het verbeuren als vooren.

X I.

Item , een Schipper by zyn fchip niet wefende, als
de Havenmeefter fiet dat het fchip in de wege leyt,
ende die vaart ftopt, foo fal die Havenmeefter het fel-
ve fchip mogen doen afbinden ende laten voeren bo-
ven ofte beneden tot fulker bequame plaatfe, daar het
niemand en hindert tot koften van den geenen, die
het fchip toebehoort.

X I I..

Ende waar het dat ymand den Havenmeefter ofte
haren dienaars in het doen van hare officien^ met quads

ίΐι

Item, Zoo wie met eenig vlot hout zal willen paf·
êeren door deeze Stad ende Stads Vrybeden, zal
zelve doen, ftracks door pafleerende, ende wel be-
waart, vyfoHes breet ende niet breeder, zonder ee-
nige fcheepen haar vaart te beletten : welvcrftaanûc
op alle mercktdagen, ende mede des naarnoens voor
dc merktdagen, cn zullen fy met eenig vlot heuE öin·

ial niemant zyn fchouw€ leggen , dat éc brouwers

-ocr page 687-

STRAATEN, GEUTEN, BRÜGGEN, &c. //. BOEK. ^IX. TIT. 69$

metter daatdoen executeeren tottebekeurdcns koften,
ende niemand en fal by den Gerechte inoppoficieont*·
faneen worden, vooral ten zy den oppofant die geval-
len boete metten interefle namptifeere.

X X 1 1.

Item, die Havenmeefters zullen gehouden wezert
t'allen tyden tot vermaaninee, ofte in het afgaan van
haar jaar die Koninklyke Majefteyt en deefe Siad van
de gevallen breucke goede reeckeninge, bewys endc
reliqua te doen, ende en Tullen ook niet met ymands
en mogen accordeeren van de gevallen breuken, buy-
ten coniènc van de Schout ende Burgermeefters, op
pœne van het felve dubbelt te betalen.

Deefe voorgaande Ordonnantie fal men uythangen
voor deefen Stadhuyfe van Lichtenberg, op dat een
ygelyk die felve fal mogen leelên ende hem daar naar
reguleeren.

den i^Se^temb. MDLXXXIs gerenoveert den

III.

Item, als die Lourdennen koomen, foo fullen an-
dere fcheepen, leggende onder denbocge van de ooft-
zyde van de Backerbrugge, moeten wyken, endc de
Lourdennen aldaar plaats gunnen , op de poenen als
boven. I V.

Item, dat van de Beyerbrug, tot de trap voor
Thiell toe, aan beydc zyden de Ichepen maar een dik
fullen mogen leggen , ladende, of loflende, fonder
dat de fcheepen op malkanderen fullen mogen leggen
twecdick, of diergelyke , foo die vaart daar mede
geflopt wort, op poene van twaalf ftuyvers.

Item, dat geene fackedragers, houtfchiWen, turf-
vülfters ende diergelyke , den Havenmeefter in het
exerceeren fynder officie en fullen mogen injurieeren,
miflèggen, noch misdoen, met woorden, nog mee
wercken, op het verbeuren van aangetaft,opdekaak
geftelt j endc gegeelTdt te worden, anderen ten exem-
ple.

V L

Item, als de Haaimeefter eenige*van de Schouten
Dienaars, ofte Booden deeièr Stad verfoeken fal, oin
hem te helpen executeeren, die gebreuckt fullen heb-
ben 5 foo fullen zy gehouden zyn hem daar inne teas-
iifteercn, mits genietende van elckcn executie het dar·
dendtcl van de boeten.

nen deeze Stad, of in de Vryheyd van deezeStad niet
'mogen komen nog ftil leggen, op het verbeuren van
twee Carolus gulden , ende boven dien fal men het
felve vlot hout, t'haaren kollen, brengen endc voeren
daar het niemand in de vaart hinderlyk is.

XXI.

Ende alle deeze voorfchreve breucken , houdende
u iluyvers ende daarenboven, fullen wefen ende gaan
tot profyt van de Koninklyke Majefteyt, deefe Stad,
cn den Havenmeefter, in welck quartier die breucke
valt, waar van die dienaar ofte dienaars van elk quar-
tier genieten fal den achtften penning van de breuke
voor fijn uytmaanen,ende foo wie in wcygeringe iïjn
de breuke tot vermaninge van de Havenmeefters, die-
naaren ofte dienaar fonder oppofitie te betalen, zul-
len die Havenmeefters elks in iïjn reguard die ge-
vallen breucke, by eenen van de Deurwaarders alsdan

III. AMPLIATIE of de voorfz Ordonnantie

x-S Novmb.MDCXlX,

Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur-
germeefteren ende Schepenen der Stad U-
trecht doen te weeten eenen jegelyken,
dat men by deefen vernieuwt de Ordonnan-
tie op het Havenrecht, alhier gemaakt ende gepubli-
ceertden vyfden January annoifdp voorlecden, ende
heeft voorts de Raad deefer Stad, by defelve Ordon-
nantie geaddeert ,de poindenhier naar volgende , or-
donneerende eenen jegelyk deefen aangaande defelve te
achtervolgen, ap de keuren ende breucken daar inne
bcgreepen. ^ ^

Eerftelyk, dat des woensdags, endevrydags, alle
de fchepen met ooft aankomende, allefchietfchuyten
endc Vriesfche fcheepen , al zynfe al in het laden,
fullen moeten wyken, ter tyd toe de aankomende fche-
pen geloft zullen zyn , ende de aankomende fchee-
pen geloft zynde, fullen ook terftont weder moeten
verfchieten ende wycken , op de boete van twaalf
ftuyvers.

II.

Item, dat van nu voortsaan die marcktfcheepen,
komende van Antwerpen , gehouden zullen zyn aan
Sc. Martens brugge te blyven leggen , ende aldaar te
loflen ende laaden, fonder dieper in de Stadte vaaren,
op poene van twaalfftuyvcrs.

IV. NADER Ordonnantie op het Havenrecht

DeVroedfchap der Stad Utrecht, renoverende
de Ordonnantie ende Reglement, van den
5" January 15^9, ende Ampliatie van den 14
Septemb. ifSi, daar op gevolgd , gemaakt
op de fchepen ende Ichuyten, die binnen, ende door
dcfe Stad zullen pafleren, ofte ftille leggen j ook op
de fchepen, fchuyten ende fchouwen, die binnen de
Stad ende Vryheyd van dien gemaakt, ende gerepa-
reert zullen worden, ende defelve ook eensdeels am·
ilierende j ende als nu twee bekwame perfonen, tot
■lavenmeefters, ommp dàar op opfigt te nemen, gefteld
lebbende -, ordonneert ende ftatueert 't gunt hier na
volgt, gebiedende daaromme een ygelyk die 't felve
aangaat, hun daarna te reguleren, op de pœnenende
breucken daar by gefteld.

In den eerften, zoo fullen geene famareufen , boe-
ken, nog eenige andere groote , ende breede Ichee-
pcn mogen ftille leggen , ende loflen in der Stads graf-
van des morgens ten acht uuren tot des avonds te
jcs uuren, aan de trap van de plaats van 't oude Kerk-
hof) nog onder de Gaard , ende voorts op plaatfen
daar 't foo enge is, dat *er een gelycke groot fchip,
endc minder, niet daar voor by foude mogen paflieren,
///. DetU

^ den Jfril ΜΊ)€ΧΧΙ.
op 't verbeuren vaii twaalf ftuyvers.

I 1.

Item 5 zoo zullen de famareufen , boeken, groote
fcheepen, ende turf-fchouwen op de weeck-markt-
dagen , nog daags voor de week-marktdag, des nà-
noens niet ftille mogen leggen, tüiTchen St« Martyns-
brugge, ende Sr. Jans-brugge,noginsgelykstuflchert

de Reguliers-brugge , ende Rodenburgerbrug , die
geenkoorn geladen hebben: welverftaande indien ee-
nige van de ichepen ladende, ofte ontladende waren,
zullen al zoo veel plaats in de grachten open hebben,
dat 'er een groot fchip voorby mag paiTeren, ende dié
gracht door hare fchepen niet verftopt en Worde, op
't verbeuren van u ftuyvers.

III.

Item, de turffchouwen zullen heut markt hoüden,
in de Stads graftcn, beginnende op de weftzyde van
St. Jans-brugge , voorts nedergaande na de Weerd*
poort toe, ende en zullen tot geenen tyden , aldaar
breeder aan den anderen leggen j dan twee fchouwen
breed, op dat die gracht te beter vaart hebben magi
ook en zal niemand fyne fchouwen leggen , da: de
brouwers belet werden , in haar water te fcheppen |
ende mede insgelyks, dat een ygelyk aan de brand-
Rtrrz ' trap·

-ocr page 688-

trappen fyri water bequaam ichcppen mag, op't ver-
beuren als voóreri.

I V.

Item, alle dé feleyne fchuytjens, komende uyt Ab-
llede, ofte van andefe plaatfén met moes, melcken-
de anders, om haar waar aan de Backerbrugge re ver-
kopen, zullen hare fchepen^ leggen aan de weftzyde
tuffcHen de Backerbrugge, ende St. Jans-brugge ge-
ilreckc laiigs der werven, op 'c verbeuren als voren.

Iteni, allé fchouwcn geladen wefende met hout,
rysofte teilen ende diérgelyken, zullen daar mede
haar markt houden, in maniere als opdeturffchouwen
hier voreö eeordonneert is , op 't verbeurte als voo-
reri. V 1.

Item, alle fchuyten , ende fcheepen , groot ofte
kleyn , zullen tot allen tyden gehouden wefen, aan de
werven geftrekt te leggen', ende niet met^het achter-
cynd^ilVeckendé in de gragt, op 't Îangfte ende dit
almede op het verbeuren als voren.

VIL .

Item, twee fchepen, ofte fchuyten en fullen niet
aan den anderen mogen'leggen, om den een in den an-
dereii' te laden , énde te ontlaften , dan tot fulker
|)laatfe daar de gracht zoo wyt is j* dat de varendip
fchepen 't zy opwaarts, ofte nederwaarts, daaronbe-
lét voorby paiTéren'mogen , ende byfóndef niet in de
Ooft-tyd , mede op 't verbeui-en'van twaalf ftuyvers.

V I I 1.

Item', foo en fullen tüiTchen de St. Martensbrug,
cndé' St. Jansbrug , geen fchepen , groot ofte kleyn,
ontladen wefende,ftille mogen leggén, maardefelve
voeren ende leggen, tot zùlker plaatfe, dat de paifc-
rende fchepen'daar by'niet bélét én WerdénV ch dit
Ïnsgélyéks op 't verbeufëh als vbfcn.

I y^m

Item ,· als'ymand'by db Hàvenmcéfters, ofte Ge-
fworene dienaars défcr Stàd bevolch vftM , iVn fch'i^',
fchuyte, ofte fchoüwe te riïymén', omme daai^ rtïfcae
opwaarts , ofte nederwaarts te varen, zal zulks'gé*
houden zy η terftond te doén , zonder "^eygeringe,
op'hét verbeuréii als vöfeh.

Iténï, een fchipper by fyn fchuyt niet wefende,
als db Havenméefter fiet, dat het felve fchip in de
weeg leyt , eri de vaart Hopt, foo fal de Havenmeefter
zulken fchip mogen doen afbinden , en laten voeren
boven, ofte beneden, totfoodanigen bequamenplaats,
daar 't niemand verhindert, tot koiien vat»den geeneii
die het fchip toebehoord.

X I.

Ende waar 'tdatymandde Havènmeefters, of heu-
re dienaars in 't doen van hare officie mét kwaade
woorden, of werken meszeycJe, ofte misdede, zal
den ielvén verbeuren dé fomme van drie guldens,
ende daar en boven nog arbitralyk gecorrigeert wor-
den na de gelegentheyt der zaake.

XII.

En de Haverimeeilers zullen uyt het fchip aart tou^
wen, ofte ander gereedfchap zoo veel uytpandenmo-
gen , waardig wefende, zoo veel ofte meer als die
breücke beloopt, eridé hét felve bewaren den tydvan
acht dagen, binnen welkèn tyd dé bekeurde gehou-
den zal zyn de breuke te betalen , ende by gebreekc
van dieh , zal men de afgehaalde panden als dan ver-
kopen, tot koften van den bekeurden, endézcowes
die panden rhinder golden, zal men aan de bekeurde
perfoon, of iyn fchip, of fchüyte met allén interëli
verhalen.

XIII.

Item, allé de gcene die dienft van dë Havenmee-
fters begeren , zullen den felvèh daar af betalen eenc
ftuy ver, des zal dcfeJ ve Havenmeefter, ofte fyne dienà;

ren,van ftondenaan zyn dienft gehouden zyn tcdeeïw

XIV. 5

Item, foo en zullen geen fchippers i vanwynfchee-
pen, of famareufen, of anderegroote, ofkleyne fche-
pen in hare voorfz fchepen eenig vuur, ofte ligt bran-
dende, ofte ligtende hebben , zoo lange die binnen
defe Stad zyn, des àvonis van Viâforis, tot den eer-
ften dag vafteiis toe, na agt uuren , ende voorts van
den eerften dag vaftens, tot Viétoris toe , na negen
uuren, in eiker tyd j op *t verbeuren vaa acht ftuy-
vers. X V.

Item, foo en zullen geen fchepen, fchuyten, ofte
fchouw-makers, binnen nog buyten in de Vryheden
vandcfer Stad, hare fchepen mogen leggen voor hare
werven in de diepten van der Stads grachten, dan al-
leen gebonden , geftreckt leggen langs heur werven j
ende de fchouvi^en, insgelycx niet meer dan t\vée
breed, pp ^at de varende, ende paiferende fcheepen
niet verhindert, of belet eri werden, op 't vcrbêiiren
die in gebréke gevonden word, elcke rëyfe van it
ftuyvers. XVI.

Ook eri zal niemand fyn fchepen, gróbt ofte kleyn,
nog fchouwen, onbéwaart laten dry ven, eude leggen,
'op 't verbeuren als boven.

XVII.

Voorts 200 en zal niemand zyhefchepen, offchuy-
ten gefonken laten leggen, den tyd van 24 uuren, in
défer Stadsgrachten, ofte in de Vryheyd van de Stad:
ende wâar 't dat contrarie bevonden werd, zal 'c fd·
ve'fchip , ofte fchuyt verbeurt zyn ; ende voorts by
den Hayenmeefter, van 't boven-ofte beneden eynde
daar't felve bevonden word metten eerften uytgehcyft,

géruymd ende weggevoerd worden, tot behoef van
defe Stad ende Havenmeefter, itf wiens Quartier dc
breuken vallen.

XVIII;

Itèm, zoo zullen de Houtkopers, alle heure bal-
kén'éridb maften', tértlangftén binnen twee dagen uyt
dé grachten moéten fuymeh , Öp ftapelen , zonder
eenige der zelve in de grond te linken, ofte te laten

dry ven,
balkéh, d
vonden zu

t verbeuren van twaalf ftuyvers, en wes
te maften langér in 'c water te leggeö, be-
ien worden, zal déeygenaar derfelvcralle
'daag daar na verbeuren twaalf ftuyvers.

XIX..

Ende zoo wie met eenig vlot hout zal willen paiTc-
ren, door defe Stad en Stads Vryheden , zal 't felve
doen dadelyk door pafleren, wel bewaart, vyf offcs
breed, ende niet breder , fonder eenige ichepen haar
vaart te beletten : welverftaande op alle marktdagen,
ende des nanoens voor de marktdagen , en zullen zy
niet eenig vlot hout binnen deieStad, nog inde Vry-
heyd van de Stad niet mogen komen , nog ftille leg-
gen , op 't verbeuren van twee Karolus guldens, en-
de daar en boven , fal men het felve vlothout t'haren
koften brengen, ende voeren, daar het niemand inde
vaart hinderlyk zal· zyn.

X X.

Item, dât des woensdags, ende des vrydags als de
fchepen met ooft aankomen, alle fchietfchuytcn,en-
de Vriefche fchepen, als zynfe al in 't laden , zullen
moeten wyken ter tyd toe , de aankomende fchepen
geloft zullen zyn, en de aankomende fchepen geloft
zynde, zullen ook ter ftond weder moeten verfchicteD,
ende wyckcn op pœne van 12 ftuyvers.

XXI.

Item, zullen van nu voortaan, de marckifchepcn,
kohiende van Middelburg,ende Rotterdam,gehouden
zyn te leggen , oni te laden aan de Bisfchops trap, op
verbeuren van twaalf ftuyvers :dan zullen, komende
binnen defe Stad, hare waaren ende koopmanichap·
pen wel mogen loflên , voor de koopluydcn ,Ot eyi
genaars civen. ^jj

6U VAN HET REYNIGÉN EN SCHOONHOUDEN VAN MARKTEN,

-ocr page 689-

STRAATEN, geuten, bruggen, kc. IL BOEK. xix. TIT.

XXIII.

Item, dat geenefackedragers, houdfchilden ,turf-
vulftersende diergelyken,den Havemeefters in 'texer
ceren van hare officien, en fullen mog€n injurieren,
raisfeggen nog misdoen, met v/oorden nog met wer-
ken , op pœne van aàngétaft, op de kaak gefteld en-
de geêeesiek te worden , anderen ten exempel.

XXIV.

Item , als detÎavenmeeiîers, eenigevan deièr Stads
Boodens, ofte Schoufeh DiéniarS verfoeken zullen,
om hem te helpèh executeren die gebreukt zullen
hebben, foo zullen zy gehóuden zyn , hen daar inné
re adfifteren, mits genietende van-elkç executie het
derdendeel van dé böeteh.

/X X V.

Te appliceren de voorverhaalde boeten , die gede-
creteert ende geéxècutcert zullen moeten worden van
twee gulden, ende voorts daar boven , de ecne helf-
te tot behoef van den Officier, die de executie doen
zal, ende de andere helfte, tot behoef van den Ha-

Gelyk méde tot ampliatie der inftruöie op de-
zer Stads Mavetfniééfters géarrefteert zyn dé
naiarvölgéndé pditi£fen.'

Eerftélyk,dàt fy gèerie fchepen öftefchuy-
ten fullen laten paiÎTéereri buyten öni de Stad, ten zy
de vaart binneri dé Stad fülks is geftopi, of belet dat
men defélve niet kan paiféeren , of dattet water zoo
hoog is V dat tnéndoör dé bruggén niet kan vaaren ,
in welken gevalle fiilèit met kennifle van de Heerén
Borgermeefteren in der tyd, ende anders niet fal mo-
gen gelchieden.

Sullen mede gehouden wefen goede toefigt te dra-
gen, ende fcherpelyck daar op letten, dat geen bak-
ken, fparren, planken, ofdiergelyké materialen op
de werven, jukken, ende in 't water worden geleyt,
tlan in conformité van de Ordonnantie op de hout-

VL ^

y an V Bovcn-eyndt af. Foor den Afdrift bezyden di
Vilkrbrug, ende van daar voorts na de Ί'οΙΙβη-

fieeg'poort aan de Ooflzyde,
Alle de fchuyten den Grommen-Rhyn afko-
mende, alfe van

Dwarsdyck.
Werckhoven.
Odyck.
Bevcïwéért.

Overlang-bfoeck.
Coten.

Nederlangbroek.
Sterckenbiirg.

Van de Volder brug ^ voor by de Geertenhrugge \ tot
mh de Snieehrk^éjOofizyde.
Schàlkwyck. j Hónswyck.
't Geyn. Achterfloot.

'tWael.

-^an de Smeebrugge voor de Brouwerye de telie,

Bunnick ende | Houten.
Vechten. j

XX IL

Item, als de Lordéniién komen , zoo fullen de an-

Heeren van den Gerechte deier Stad.

XXVII.

De voorfz Havenmeeliers fullen mede opfigt ne-
men , op alle bruggen, werven, ende ftraten langs
byde grachten gelegen , dat die wel fchoon gehou-
den werden, conform de ordre daar op gepubliceert:
ende wes zy diens aangaande contrarie bevinden, zul-
len zy de boeten participeren met de Keurmeefters,
ofte opfigters daar op medé, ende door de Stad ge-
fteld.

X X V 11 r.

Als zyluyden ook zullen hebben te letten , dat 'cr
geen twee fchepen regts tegen den anderen over, in de
grachten en léggen, otn te laden , ofte te loslen ten
eynde niemand in dé paflagie Werde belet.

XXIX.

Mitsgaders ook goed reguard te nemen, dat geene
fchepen groot nog kleyn, nog fchuyccn, nogfchou-
wen over nagt bÏy ven leggen iri de borgwallen, rond-
fomme defe Stad, of onder de bogen, ofte bruggen

venmeéfter, op wienscyndc dié Zullen vallen : ende van der Stads poorten, in conformité van de (i) pu-
boeten ondér de twee guldens, zullen blyven totbe* blicatie dien aangaande, op den 7 Maart 162.1, gedaan,
hoef van de Havenmeefters alleeii', dieby dezen geau- op pœne daar by geftatueert.

thorifeert werden^ defèlve te mogen executeren.
XXVI.

' Des de Havenmeefters, hun zullen hebben te wag-
ten van ymând wie het óók iy, yéts âf te fchatten,
te eyiTchen nog af te vorderèn, van fooy , of anders,
(i) Hier wordgëfièn op dé Pùhlicàtie^ U vinden in het i. Boek.xiv. Tyt. Num.xxvil.

AMPLÏATIÈ ^ 5ΓVoorfz, Ordonnantie, den iijamar, MDCXXXIL

XXX.

Eyndelyck zullen de voorn. Havenmeefters, den
vooriz haren dienft by beurten waarnemen, van jaar
tot jaar, dan op het beven-, dan op het beneden eynd.

plaatien, ende de opgevolgde Publicatie.

Gelyck hènÎuyden mede op haar eed word belaft
daar op te letten,dat geene houtvlotten indeezer Stad
binnen- ofte buyten gragten worden eeleyt, cnde in-
dien fy aldaar eenige derielvér bevinden, fulcx aan-
ftonds de Heeren Borgermeefteren te kennen te ge·
ven.

De Havenmeefters zullen gehouden wefen, dagelyx
de Heeren Borgermeefteren in der tyd aan te brengen
de gelegentheyd van de peyl in deezer Stads graften ,
ende hoe hoog ofte laeg *c water is.

Ende zullen deeze Havenmeefters mede gehouden
wezen, zoo wanneer iy eenige droogten binnen of
buyten in de Stads graften vernemen, fulx den ande-
re Cameraar aan te geven, omme by hem gereme-
dieert te worden.

RÉSÖLÜTiE, öp Je UgpÎaatferà van fchepen en fchuyten op demarktdagen in de Oude graft.
dmsAprilM^DCLX.

Foor de trap voor Hendrtck de Roy en fieeg.
Nyepoort. j Hagefteyn.

Langeraack. :· Everdingen.
Lexmont» | Beufichem.

Boven de ReguHersbrug fFefizyde.
Rhenen. | Ingen.

Heteren. J Maurick.

t'Oudeveer. i Ravefwaey.
Beneden de Regulim^hrug voor de Weeshuys trap*
Dordrecht.

Foor de Koornmerckt aan de JVeflzyde van de graft.
De koornfchepen ende fchuyten, mits dat aan
de Koornmarckt niet meer dan twee fchiet-
fchuyten t* eftens komen aan te léggen om te
ladçn.

onder wat pfasiext her ook zoude mogen wefenjmaar
hun alleen te laten contenteren met haar jaarloon, en

dcrc fchepen, leggende onder de booge aan de ooft- boeten die zullen mogen vervallen , op privatie van
zyde van de Backerbrugge moeten wyken, cnde diej haren dienft ende arbitrale correétie , naar gelegent-
Lordennen aldaar plaats gunnen , op pcéne als boven, heyt der faken , ter arbitrage ende difcrctie van mync

Foor de trap vm de Haverflraat,

Ameydcj

Fan

Haeftrccht.
Rrrr j

-ocr page 690-

Γα» de Roàenhurg'hrugge tot de Gmthraggs ·
aan de Wî^zyde,
• Yfelfteyn. Lopick.

Vreeswyck. Benfchop.

Jutphaas. Polsbroek,

't Gcyn. Willige Langcraack.

Capel. Jaarsvelt,

Voor de îrap am de Gaartbrug Ooflzyd»
Cuylenburgh. i Antwerpen.
Vianen. j

" Tusfchen de Gaarihrugge ende Oomkergaarî^
Delfr. I Goude.

Gornichem: ! Oudcwatcr,

Foor Bîsfchops trap,
Rotterdam. | 's Hcrtogenbofch.'

Middelburg. j Brcda.
ran de Meertens-hrugge toi de Vifihbrugge: ^
De vifchkorven: mits dat vrydags , nog fater-
dags geen vifch uyt andere fchuyten in de
korven worde overgegeven.
Voor de trap aan de Ooflzyde van de plaais

voort V Oude kerkhof.
Schoonhoven. \ Wyck.

Jan de Kraan voor Ί Gafihuysl
De platte fchuyten aldaar koorn loflènde. Be-
heltelyk, dat de Ysfelfteynfe , ende Vaartfe
fchuyten niet langer dan tot lo uren toe,daar
' V fullen komen leggen, als het dc pasfagic ly
den mag. ^

tujfchen de Beyer-ende Backer^hruggen.
Schepen en fchuyten met ooft, cnde fruyt. ..
tujfchen de Backer-en Jam bruggen aan de Oofizyds
Leyden. - | Müyden.

Foor de trap van de Drttharingfleeg,;
Meertensdykfe fchouwen.

Vanjaar,na de Jam brug^
, ,Wcftbroeckfe fchouwen.

Foor Drakenburger trap
Haerlem. I Naarden.

Fan daar 'Ut de Viehruggei
Overmecr. i' Nyecop,

Nichtevecht. » -Myfydc.
Ten Bergh. Cortehoef.

Loenen. Abcoude.

Vreeland. j Bambrug.

Daar tegen over aan de Weflzydc.

Mom foor t.

Linfchoten.

Hermeien.

Cockengen.

Spengen.

Themaet.

Vleuten.
De Meern.^
Ouden Ryn.
Suyien.
De Bilt.
Seyft.

Tujfchen de Fie-ende Jacohi bruggen vm het Wed,
d'Amfterdamfe fchietfchuyien.

Fan daar tot de Pauwfleeg,
Wcefp. Mydrecht.

Woerden. Wilnis.

Bodegravc. Maarfen.

Camerick. Loosdrecht. |

Segvelt. Hilferfum.

Uythoorn. '

Beneden ^acobibrug aan de Ooflzyde,
Breukelen. Demmerick.

Ter Aa.

Oe refierende plaats na de Weertpoort t@e.

Schepen cnde fchuyten, die koorn cnde andere
waaren in hebben.

Aan de wefl zyde voor Gaïijfen,
Portengen. . | De Haar.

Buyten de Weertpoort ten Ooflen:

Tegen over de kuypen nevens de poort.
Harder wyck ende Deventer..

In de eerfle Jffchuttinge, '

Amfterdamfe veerfchuyten.]
In de tweede affchuttinge, t - ^ '
Schietfchuytcn op Amfterdam.'. *
Aldus provifîôneelyk gearrefteert ter vergadcringc,
van de Ëd. Vroedfchap, met laii: aan de rcfpeâive
fchippers, om hun hier naftriâelyk te reguleren, op
pœne van vier ftuyvers , t'clkene te verbeuren, ten
behoeve van den Havenmeefter. Aftum den J April
16<ίο. ί My prefent. J. van der Nypoort.

an de r υ y te r ε ν en s ο l d a τ ε n>

twintigste tytel.

Aangaande de Ruyteren en Soldaten, en 't
geen verder tot de Militie behoort.

^ot defen Tytel konnen ook gebracht worden de Placaten en Ordonnantiën op het inuaoonen van Soldaten^ en SoUiU^
vrouwen^ van den i^Sepiemb. 1628 en volgende^ met de AmpUatien van dien-, alle gebracht wditBoek. xi"·
Tyt. i.Dccl.

Aangaande de Militaire Jurifdiüie^ kan de Le fer ^ hehalven het geen wy gebracht hebben in de Staten OrM
nantien, het i.Boek. xv.Tyt. 111. Deel. ook nafien Anton. Matthasus de Jure Glad. cap. xxxiv·

I. PLACAAT tegen, het onordentehck aanneemen van Ruyteren en Soldaaten , den < Jamar.

MOCLXXII,

alvoorens aan den Schout van de Stad, en den Hooft-
man van de borgerye, in wekkers Quartier dcfdve
woont, woi-de bekent gemaakt ί ende by Haar M
geconfenteert, op pcéne van vyftig gulden by den
geenen, die den foldaat ofte ruyter fal hebben aange-
nomen , te verbeuren, ten behoeven van den Heer
Officier voor twee derdeparten, en van de AaJ®®® ^

Burgermeefteren en Vroedfchap defer Stad, gelet
op het onordentelyk aanneemen van foldaten
nlhier, tot nadeel van de ambachten, of hand-
werken , hebben goed gevonden by provifie
te verbieden, dat voortaan niemand binnen defeStad,
ofte Vryheid van dien woonachtig, fal mogen worden
aangenoomcn tot foldaat, ofte ruyter , ten zy fulcke

ÊÊ

-ocr page 691-

borg^'rs en ingefetenen , bevindende dat eeni-
ge vrèemde en andere wervers, zonder kennifle
ofte confent van Haar Ed. Ach tb. ofte de Heeren Bor·
germeerteren, fig veritouren alhief onder de hand te
werven, ende de jonge lieden, felfs onmundige kin-
deren van borgers en ingefetenen deefer Stad tot den
Militairen djenil te voet ofte te paarde te engageren,
ende met verfcheyde liften , in weerwil van ouders
en nabeftaanden, daar roe te verleyden, ende tedebau-
cheren, hebben omme jegens foodanige onbehoorly-
ke en clandeftine wervingen te voorfien, goedgevon-
den alle ende esn ygelyk wel ernftelyk te verbieden
ende te interdiceren, gelyk Haar Ed. Agtb. doen by
defcn, binnen defe Stad ende de Vryheid van dien,
eenige wervingen te ondernemen, ofte ymand tot den
Militairen dienll te engïigéren , fonder alvorens daar

ïïT ~~

EN HET GEEN VERDER, &rc. IL BOEK. ΣΧ.ΤΙΤ,

feniers kamer voor een derdepart 5 endc dat boven te ruyter fal worden behouden,
dien hec aanrits-geld by den aangenomene foldaar, of-

6S/

PLACAAT, tegen het wervm van Ruyter m, of Soldaten, fonder confent van de Fmdfchap,
den ziFebruar, MOCCFIL

orgermeeftcrenenVroedfchap der Stad Utrecht, toe verfogt, en van de Heeren Borgermceiïeren ver-
dagelycks door veele klagten van yerfcheyde kregen te hebben confent, om alhier binnen defe Stad

en de Vryheyd te mogen werven, op pœne dat lbo

PUBLICATIE, dat geen Soldaten van hetgarnifoen in de Foorfteden alhier fullen logeeren^

den 5 Januar, MT>QXKXF11L

ymand, fonder confent als bovengemeld, binnen de-
fe Stad eenige Militaire wervingen mogie onderne·
men, de voorfz wervingen fullen zyn nul en van on-
weerde , ende niemand daar door fal wefen tot den
Militairen dienft verbonden en geëngageerd. Ende
fullen fodanige wervers niet bevoegt zyn, ominrcg-
ten ofbuyten regren, van de perionen aldus gewor·
ven, eenige reftiiutie te mogen eyilchen van haarlie-
den uytgefchoten aanritsgelden , ofte eenige andere
onkoften, op foodane clandeftine wervingen aange-
wend. En op dat niemand hier van ignorantie prae·
tendere, fal defe worden gedrukt , gepubliceert en
alomme geaffigeert na behoren. Aldus, more folito,
gepubliceert van den Stadhuyfe op den zz February
1707, In kennifle van my, E.v. H^rscamp

Myn Heeren Borgemeefterèn en Vroedfchap
dcfer Stûd, in ervaaring gekoomen zynde,
dat veele foldaaten van het gàrnifoen alhier,
in de Voorfteden gaan logcercn, waar uyt
veele inconvenienteti fouden konnen komen te ont-
ftaan, interdiceeren by. defen alle de inwoonders der
VoOfftédcn rondsom defe Stad, van nu voortaan ee-

iv.

PUBLICATIE , te^en het logteren van Soldaten, fonder vertoon van een pafpoort^ den

J^ü MDCLXXVli gerenoveert den 18 April MD ^LXXFLL·

nige foldaten meer te logeeren, ofte haarc huyfcn, of
kameren , aan defelve te verhuuren , op pœne, dac
men henlieden van defelve loldaten geen fer vice-gcU
bctaalen, of billctten geven fd ; ende daarenboven
drie gulden by de Iogeerders,ofte verhuurders re ver-
beuren, de eene helfre ten profyre van den Officier,
de andere helft voor den ainbrençer

Borgermeeftersen Regeerders der Stad Utrecht,
Ircducht fynde, dat eenige foldafen, byfonder-
lyck van het Regiment alhier garnifoen ge-
houden hebbende , geduurende defe Campa-
gnie mogteo deferteeren, ende fig in deefe Stad ont-
houden, tot merkelyken ondienft van den Lnnde,la-
ften ende beveelen by defcft wel Icherpelyck, allen en
een ygelyk binnen defe Stad en Vryheyd, geen fol-
daat, ot foldaten uyt het leger koonicJ.de te logee-
ren, ofte op eenig ambacht of werk te ftellen, voor
en al eer delelve aan den Provooll Schipbevgen ver-
toont zullen hebben behoorlyk pa0.eel ·, verbiedende
een ygelyk den gem. Schipbergen genffilKtrtnietden
Schout eenigen ninder te doen , diriâ:t lyk, of indi-
reûelyk, in het onderfoccken na foodanige foldaten,
op arbitrale correftie.

V. PUBLICATIE op het voorfz fubjeâi, den i6jany MOCXCL

Borgermeefters en Regeerders defer Srad, bericht
zyndfc, dat verfcheyde foldaten, byïonderlyk
van de Regimenten hier in garnifoen hebben-
de gelegen, deferteeren en uyt den dienft lo-
pen, ofte buyten confent haar binnen deze Stad ont-
houden, interdiceeren by dezen wel fchërpelyk, allen
cn een ygelyck binnen deeze Stad ende Vryheyd van

Burgermeefteren ende Regeerders der Stad U-
trecht berigt zynde , dat, niet tegenftaande
(i) by ramvatk van voorgaande Publicatien ,
verfcheyde ruyters, dragonders, foldaten en-
de andere volkeren van oorlog, dienft genomenheb-

den ofte wepiicn te doen, op pœne vao arbitraile
correôie,

(O J^ezè woorden zyn in de Ptiblicaiie van i6p6 bygevoegt.

vi. andere Pubücatie op het voorfz fubjeit, den 29 May ΜΌ CXCF; gerenoveert den
xjjuny MD CXCF 1; en 27 May MDCXCFIL

foo van deze als voorgaandeCampagnes, die hare re-
fpedive Compagnien zonder verlof ofte palpoorr heb-
ben verlaaten, in eenigerley wyzc te logeeren , ofte
in het werck te ftellen , maar ter contrarie dezelve
aanftents bekent te maaken, met fpeciale verbod van

bende, malitieus haar Compagnie verlaten , ende uyt den Heer Hoofd-Officier, fijn Subftituyt, ende den
den dienft loopen, ftreckende het zelve tot merkclyk Provooft Generaal over de Militie in deze Srad ende
nadeel ende ondienfte van den Lande ; foo is 't, dat Provincie, of ymand anders, in het onderzoecken of
Haar Ed.Achtb, by dezen wei fcherpelyk interdicee- apprehendeerenvandefclve.cenigerefiftentiemet woor-
rcntnde verbieden, allen ende een ygelyk binnen de-
fee Stad en de Vryheyd van dien, eenige deftrteurs,

vil publicatie tegen het tappen aan Soldaten, na het luydeh van de boef klok» denxi May

MDCX; gerenoveert den 7 Januar. MOCXIL

^(n kan hier by doen ie Publicatie te^en bet voorkomen vm dieveryen, den 4 Novmh I/87, Siet bet i,

8oa.xxv,Tyt.Num.U. ^^^^

dien, dezelve in eenigerley wyze te logeeren, ofte in
het werk te ftellen, laftende dezelve zoodanige fol-
daten aanftonts bekent re maaken , met fpeciaal ver^
bod van den Hcere Hoofd-Officier , fijn Ëd. Subfti-
tuyt, en Geweldiger, of ymand anders, in het opzoe-
ken van dezelve, eenige vtrhinderinge te doen, op
pœne van arbitrale corre^ip.

-ocr page 692-

éU van DE RüYTEREN EN SOLDATEN.

Placaat tegen het fchenden van hoornen y en na tien uren aan foïdaten en anderen niet te tappen ^ den i^Be*

cemb, 1631. Siet het i.Boeïi. xv.Tyt. 11. Ded.Num.v.
By de volgende Ordonnantiën tegen het borgen en geld kenen am foldaten-, ah mede tegen de moedwil van de
fiïdaten, is het voor/z verbod meenigmaal herhaalt^ gelyk met den eerflen opflag kan gefien worden.

M y η Hecren die Stadhouder, Schout, Bor- ofte erven re houden, ofte fecten , veel min na den
germecfteren en Scheepenen der Stad U- '
trecht, interdiceeren en verbieden by de-
' zen, welfchcrpclyk, allen foetelaars, taver-
niers, ofte herbergiers binnen deeze Stad, van nu
voortaan des avonds, na dat het luyden van de bocf-
klock %ύ ophouden, eenige gelagen van foldaten, al-
hier garnifoen houdende, langer binnen hare huyfen,
(i) Het geen met curfyf is ^ is in de Publicatie van 1612 bygekoomen.

zeiven tyd om te komen drinken, te ontfangen, haar
wyn, ot bier te tappen, maar dezelve-tcrftont nahet
ophouden van heti luyden der voorfz kloeke uyt hare
huyfen, ende erven te verlaten , op pœne van fes gul-
den, by den overtreders te verbeuren, (i) ende hyy.
der van de gafien drie gulden-, ende dit alles by provifie.

, die genegen zyn foldaten te logeeren , gelaft,
haare namen bekent te maken aan der burgers Capi.
teyns, in welckers Quartier zy woonen 5 ende word
by defen verfcckering gedaan, dat de voorfz fervicien
ten langften alle maand fullen worden betaalt.

nen

yilL PüBLlCATiË uuaar by het fervicie-geld op feven fluyvers ter week, voor y der Joldaat ge-

reguleert word, den iCMay MOCLXXIF.

urgcmeefters en Regeerders der Stad Utrecht,
maken by defen bekent, dat men voortaan
fal geven tot fervicie feven ftuyvers 's weeks ,
voor yderfoldaat, die alhier in garnifoen legt,
ofte gelegt fal verorden j Word derhalve allen de gee-

ÏX^ PUBLICATIE, waar by het [ervicie-geld fes fiuyvers vermindert word^ den

tober MOCLXXIF,

orgermeeileren ende Vroedfchap der Stad U- geaccordeert ende toegeftaan, by provifie te geven tot
trecht, maken by defen bekent, aan de bur-ierviciegeld aan yderfoldaat fes ftuyvers des weeks,ende
gcrs en inwoonders alhier , dat de Ed. Mog. een ruyter,naar advenant,waar na een yder fig fal heb-
Hceren Sraten 'sLinds van Utrecht, hebben' ben te reguleeren.

PLACAAT, van aan geen foldaten te borgen buyten kenmjfe van hàare Officieren^ den Ja-
nuar, MDCXL

ΑΙΓ00 de Heeren Commandeur, ende die van
den Krygsraad des guarnifoens alhier, den
Raade deefer Stad hebben geadvifeert , dat
verfchéyde burgers ende ïnnewoondcrs,nee-
ringe doende , heure Geftrengheden dagelyks klach-
telyk vielen , over het geene fylieden aan diverfe fol-
daten teri achteren quamen , ter caufe van verkofte
en geleverde waaren, ende nooddruften op den borg,
daar van zy feyden geen betaalinge te konnen gekry-
gen, ende dat de voorfz heure Geftrengheden den fel-
ven goeden luyden wel gaarnefagen betaalt, endege-
contenteert, het welke evenwel qualyk doenlyk was,
mitsdien veele meer borgen, als heurefoWyç beloopt.

Waarom me , ende omme verdere fchadè der ge-
meente, neeringe doende, te ftuyten,heureGeftreng-
heeden, op hec behagen des Raats voorfz, niet onge-
raden en vonden, by openbaare publicatie, allen ende
eenenyder, waren veylhoudende, tfc wwrfchouweo
ende te verbieden voorts, aan geenc foldaten, ecnigc
waaren meer te borgen, dan met confent van ecncl-
ficier der Compagnie , ^daar onder elcke foldaat bc-
hoort, die henluyden dan begrooten fal,tot hoe veel
foodane foldaat fal mogen worden geborgt , om iar
van betaalt te worden , op pœne dat die geene, die
yetwes meer borgden, fulks fal ftaan.eade redundec·
ren tot zyri felfs laft ende pericule : ende dat alle hec
felve by den Raade voorfz in deliberatie geleyc 2yn«
dc, ende overwogen te ftrecken, toç dienftendepro-
fyte van den gemeente, foo heeft den Raad, hun
daarmede geconfirmeert, en de diens volgende belooft,
dat eenen yder by publicatie kennelyk te maakcii,gc«
lyk dan by decfen wort gedaan , om heur fchade tc
voorkomen, ende naarmaals daar van geen ignorantie
tc praetendeeren.

; !

XL PLACAAT, tegen het borgen aan foldaten, en dat bet fervicegeld voor de kamerhuur allem

verbonden ir , den Jugufl. MOQXIV ; gerenoveert den < Augufim
tMDCXFL

Alfoo niet jegenftaande, die goede waarfchou-
winge ende verbot, aan een yder den ifja·
nuary 1611, (i) endeden \^Augüfly\6\éf daar
aan volgende, by publicatie gedaan, van gee-
nc foldaten, eenige waaren , of nootdrufcen op den
borg te verkoopen, dan ten by wefen van een Officier
der Compagnie , daar onder elcke foldaat behoort,
om by hem begroot te worden , hoe veel foodane fol-
daat geborgt zal mogen worden, men evenwel door
den Hecre Commandeur, ende van den Krygsraat des
Guarnifoens alhier , die daar over dagclycx groote
klachten worden ,'gedaan , men berigt wort, dat by
vedcheyden perfoonen , het zy door onwetentheyt,
^Is geen kennifie van de voorfz publicatie hebbende,
ofte anderfints ter contrarie wort gedaan j foo is *t,
dat de Raad decfer Stad begeerende, ( zoo veel mo-
gelycken ) de fchade van haare goede gemeente, en-
de dngelykfe klachten te voorkomen, by deeien nog
maal,, allen, ende een yder , neeringe doende, ofte
waaren vcylhöudcnde, wel willen vermaant ende ge-
waarfchouwt hebben, van nu voortaan geenc foldaten
meer tc borgen eenige waaren, dan met confenc van
een Officier der Compagnie, daar onder elcke foldaat
behoort, die hemluyden begropten fal, tot hoe veel
zoodane foldaat ial mogen worden geborgt, om daar
van betaalt te worden, op pœne, dat die yetwçs racct
borgen y zulcks zal ftaan ende redundeeren, tot zyn
zelfs laft ende pericule, waar van men nogmaal een
yder wel wil gewaarfchouwt hebben.

Voorts, alfoo dagelyx mede klachten gedaan wor-
den, aan myn Heeren van de Magiftraat defer Stad,
zoo wel by den geenen, die eenige huyskens, of ka-
meren aan foldaten hebben verhuurt, over quade bc
talinge der zelvcr, hérkomende, door dien zyluyden
vertrouwende I op goeder betalinge , zonder den fol-
daten haare billetten af tc nemen , meenig van Ben
die verfetten aan brouwers, hackers, laakenkoperSf
ende anderen voor heuren waaren ende koopman*
fchappen, fruftreerende alibo den verhuurders \ i'®
ook by dert brouwers, ende die andere necrin^çn»

-ocr page 693-

EN HET GEEN VERDER, &c. /7. BOEK. XX. TIJ.

iic, fchoon die billetten hebbende, dikmaal moles- hier verkoopen. dat zy lulcx mogen doen rot h„r.
i,e aangedaan wert, by den verhuurders der. woonin- luyder pericule, in dier voeeen ofiv frLÎ^ ■

g.„aan defoldaten .en >nnede betalingevandien belet, b.Îlet,hadden νοο7ηί Γη^

Λ „cfende favcegeld. Ende omme dan van deefe ah zynde Oaapgeld , met bevel oofc aan den gêe" η
calange eens e welen ontQaagen, wp„ h>cr medeals die eenige woonpla«fen aan loldaaien vXuren'
„og {gelyck Unge voor deefen ) gewaa^chouwt allen van voor haarer huurc verfeeckertheVt j de wS
cnde eenen yder, die yetwes aan het Guarnifoen al- den huurders afte nemçn. D'Uctten

(1) De woorden met curjyf giirmkt, zj'» in het Uatfte TUcm ingikoomen.

χίΓ'PL·ΛeAAT o^fddatm «li^iSiilto^^

Alfoo dagdycx veele gefchillen vdlcnjtuiTchen
eenige burgers , cnde innewoondcrs , met
die van het Guarnifoen alhier, over het le-
nen, borgen, verletten van goederen , bïl-
ieiten van fervicie &c., endc dat defeive dienen weg
genomen ende beler^ foo veel mogeiyken is, iooinrer-
diceeren mynHeeren, Burgermeefteren endc Vroed-
fchappe van Utrecht, ende verbie.den wel expreflêlyk
bydcefen , allen endc een jegelycken, van wat nee-
ringe, ambachtc, öfte qualific.itie hy zy, van nu voor·
laan gcene ibldaten van defenGuarnifoene , foo te paard
als le voete , op hpre kleederen, kafacken , kculde»
ren, ofte ook eenig van haar geweer, ofte wapenen,
ofte ook opbilletten van ferviçe, (fop dpfclve alleeq,-
jyk gea.flfeftceri; zyn voor het flaapgeld ofte hüysl
hucrcn) eenige de minftewaaren, koft, drank, ofte

χΰΓ

andcrfints yetwes te borgen , oftccenig goed daar op
te leenen, op poene, dat op al foodanige pantfchap
geen recht gedaan en zal worden, maar dat die pj^ndi·
ontfangersjibnder eenige vordere kenniiîè van faaken
gehouden zullen zyn, ajfulcke panden datelyfc cnde
tcrftont te reilitueeren.

Ende in gevalle yroand alreede eenigefoodancpan·
den van foldatcn ontfangenj ofte onder fig mochtç
hebben, dat defeiveeewaarfchouwt worden, dezelvé
te brengen by de Officiers van de refpedivc fCompa·
pagnien, die hemluyden by de oVcrieevcringe van
dien, haarluyder achter^eefendatelykzullenbctalcOf
gelyk zulcx ook by trommelilag, in den naame van
2;yij P,ooï;1. endç den Krygsraade alhier verkondigt, en
uytgeroepen zal worden.'

--0~ ·■ ----- - ' ·, ■ ■ r

verkoppen, dan ten by wcfen van een Officier der Com-
pagnie , daar onder elcke foldaaç behoort , om by
hem begroot te worden, hoe veel fodane foldaat ge-
borgt zal mogen worden , men evenwel bevint endc
bcricht wort, dat dagelyks groote klachten gedaan,
ende meenigvuldige Requeilenby vcrfcheyde perfoo-
ncn ende burgers, foo tappers als andere neeringevan
manufaftuuren , aan den Hecre Commandeur, endc
den Geftrengen Krygsraad worden gepriefenteert,
omme te hebben betalinge van haarluyder afgeborgde
waaren i foo is 't, dat myn E. Heerçn Borgermeefte-
rcn ende Vroedfchap deefer Stad, begeerende ( zoo
veel doenelyken ) de fchade van ^lle goede Gemeen-
ten , ende dagelycxe klachten tc voorkomen, bydec-
fcn nogmaal, allen ende eenen yder, neeringc doende,
ofte waaren vcylhoudende, wel willen vermaant ende
gewaarfchouwt hebben, van nu voortaan, gcene fol-
tiatcn eenige waareo tc borgen, dan met confent van
een Officier der Compagnie, daaronder clckc foldaat
behoort, die henluyden bcgrooten zal, tot hoe veel

(boS; ÏoMaa^S moi η
van betaalt te werden, op pœne dat
borgen, zulcx zal ftaan, ende redundecren tot zyn

vallen , tulTchen eenige burgers endc mwoondermet
dicvan het Guarnifoen alhier over't I«nen, borgen,
terfetten van goederen , billetten van iervicic iSCC.»

foo interdiceertn myn Hccrcn voornoemt, endc ver

bieden wel expreiTelyk by deefen , aUen eenen

jegelyken, van w.t neeringc, achtergelaten. ■
(O In de Placaten -van den ti -A^

MDCXXiX*

NADER Flaca&t op bet voorfz fubjeB ; waar by [ulks ook ααμ de bank van leer/mg w-
boden word ; als mede tegen het tappen aan fildaten na acht wen y en oen andt*
ren na tien uren, den 26 May € X X I f^; germoveert dm xi Apr^
MDCXXFI; ιη No^emb. MBQXXVl; 21 Novemb.MDCXXX Π s
12 OM. MD CXXX Fllh tn 21 Novemb. MD C X L IL

Ifoo niet legcnftaande voorgaaode Publicatien ficatie hy zy, geenc foldatcn van dcczcn Guarnifocne
cnde goede wa^rfchouwinge, endc vçrbod op haare kleedercn, kafackco, kolders, ofte ook;cc-
aan eeu ydcr gedaan, van geene foidaten ec- nig van haar geweer, ofte wapenen , ^te ook op
mee waaren, of nootdruftén op dçnborgtc billeticn van fervicie ( zop defeive alleenlykgeaffeaeerc
° - - ^^ . . ^ ' 2yn voor flaapgeld, of huyshuuren ) eenigé deminlte

waren, koft, drank, of andcrfints, yetwes te borgen^
ofte eenig geld daar op te leenen, op pœnc.dat op al
xoodane pantlchap geen recht gedaan en zal worden,
maar dat die pand-ontfangers londcr eenige voordere
kenniÎTe van zaaken , gehouden zullen zyn alzukke
panden terftont, cnde datclyk te reilitueeren.

Gelyck den tafelhouder van lecningc , hier mede
ook wel fchcrpelyke geinterdiceert, cnde verboden
wort, zoodanige kleederen,'kolders, luiacken^ of an-
dere militaire behoeften aan te neemen, om eenig geld
daar op tc doen, het zy, of defeive hem worden ge-
pra:fcnteert by de foldatcn in perfoon, of door ymand
anders, op poene dat zoodane verfettc kleedcrcn, kol*
ders &c., by den Hecre Officier , of zynCn Subfti-
tuyt uyt de tafel weder zullen worden gehaalt,fonder
eenig Syerftaangeld daar voor tc betalen > of yetwes tc
reilitueeren.

(I ) Eyntelycken verbieden myn Hccrcn voornoemt,
ook den toegelaten foetclaars , endc tabackvcrkopers,
eenige foldatcn langer binnen haar huyfcn, endc erven,
om tc drinckcn te houden, of fetten | aie des avonts
tot acht uurenj cnde den anderen herbergiers, cnde
tavcrniers binnen deefe Stad des avonts ^ tot dat de
boeveklock begint te luyden, veel min na defelvq
uurc endc tyd eenige foldatcn ten fïftc voorfz tc ont-
fangcn» op pœnc van by ydcr foetclaar, herbergier,
enac tabaksverkoper, yder reys van clckc foldaat,die
na dc voorfz uurc cndctyd^ tot haren huyfc drinckco-
de bevonden 2al worden > te verbeuren drie gulden·

m. DieJ.

Aliôo

Stss

-ocr page 694-

van het νοοΓΓζ geweer te koopèn, ende de vreemde
luyden 't zelve uyt der Stad te voeren, maar alle de-
zelve in het artilleryhuys dezer Stad le leverbh, aan
handen van den Gecommitteerden van de Magiftraar;
alles op pœne van by de contraventeurs op elke mul-
quet, piek , of ander geweer , verbeurt le worden
I vyf ende twintig gulden boven arbitrale correûie.

nigfints te bekommeren ofte aan te houden, nadien,
gelyk voorichreve is» de betalinge van de voorfzfcr-
vice-geldcn van 'sLands wegen zal gedaan worden.

Gelyk ook bevolen word die geene , die 'op de
kleederen, kofacken, kolders,, of eenig geweer ofte
wapenen van de voorfchreve foldaten, koil;, dranck
ofte yetwes anders geborgt.ofte geld daar opgeleenc
hebben, defelve panden dateiyk te reftitueeren, gtlyck,
fulks meermalen, ende nog laatft in April by publi-
catie van den Stadhuyfe alhier geordonneert is ge-
weeft , op pœne dat den Officier defelve panden der
weygerigen datelylcfal afhaalen, ende dat defelve daar-
enboven arbitrailyk fullen gecorrigeert worden.

XVI. 01:ID0N Ν ANTIÉ tegens het borgen aan [oldaten, beβeelen van flakettingen , ende m

folentm 'des 's avonds op de parade tè döen , den 23 Janmr,
MOCXXXV.

ifoo verfciieyden burgers ebde innewoohders Ënde alzoo dagelyks groote klachten gedaan wor^
deefer Stad, die alhier neeringe doen,dage- den, dat eenige moeiwiilige hun onderdaan te brec-
IvJcs klagen , dat iy aan veele foldaten> al- ken ende te belteelen, de heggen, tuynen, ftatettin-
ftier guarnifo'en houdende, ten achteren zyn, gen j plantagien ende gefayde buytendeezeStadi foo

ter caufe vanverkogte en geleverde waaren ende noot-
druften, die fy op den borg hebben gehaalt, daar
van fy geene betaaling weeten te krygen , het welke
daar by toekomt, dat defelve burgers ende innewoon-
ders foodanige foldaten meer borgen , als haar foldye
komt te bedragen} foo is 't,dat,omme fulks te voor-
komen 5 myhe Heeren Regeerders deefer Stad hier me-
de allen en eenen ygclyk, waaren veyl houdende, wel
hebben willen waarfchouwen ende verbieden de fol-
daten te borgen eenige waaren, dan met confent van
dep Officier der Compagnie , daar onder elke fóldaat
behoort, die hemlieden begrooten fal, hoe veel men
foodanige foldaat zal mogen borgen , omme daar van
betaalt te wórden, op pœne dat die iccwes meer bor-
gen , zulks zal ilaan ende redütideeren tot hün zelfs
laft ende pericuïe.

Voorts interdiceeren ende verbieden myne Heeren
Voornoemt, allen ende eenen ygelyk , van wat neerin-
ge, ambachtc ofte qualificatie hy zy, eenige foldaten
van deezen guarniroene op hare kleederen, kofacken,
kolders , of ook eenig van haar geweer, wapenen of

die alleen geaÖèdeert zyn

ook billetten van fervice , _ ,

voor flaapgeld ofte huyshuur, eenige dë minite waa- de contraventeurs re verbeuren , ofte arbïtraile bor
koft, drank ofte anderiints yetwes te borgen of reilie naar gelegentheyt der faake 5 laftende hier me-
cenig geld daar op te leenen , op pœne, dat op al fo- de allen ende eeneri ygelyk den Heere Officier dezer
danige pandfchap geen recht gedaan zal worden, maar ! Stad ende desielfs Subftituyt, in het geene hy deacri

dat diepand-ontfangers zonder eenig vordere kenniiTe
van zaacken gehouden fullen zyn alfulke panden ter-
ftont ende dateiyk te reftitueeren.

aangaande zal cömrtiandecren i tc gehoorfamén ,
gelyke pócac.

verbieden myne Heeren voornoemt, wel expreireiyckj
eenen ygelyken by deezen, eenige heggen , ftakcctin·
gen, tuynen, |)lantagie oftegelayde te breeken, om-
me^ te houden ofte te bcfchadigen, veel min^cwegie
dragen ofte te befteelen, op pœne van arbitraile oor-
rcéiiej iailende de poortiers van de refpedive poorten,
als oock die van de wacht aldaar, neerftig regUard tc
nemen op die geene, die eenig rcys, gebroockenfta·
kettingen , ommegehoude boomen , moes , wor-
telen ofte diergelycken , binnen deeze Stad brengen
öfte dragen.

Voorders ï^oo heeft de Vroetfchap goct gevonden,
ten eyhde dat dé paradde des avonds bcquamelyck
ende rriet goede ordre mag gefchiedcn , ende de fol-
daten in het doen van dezelve te beter acces ende re-
ces hebben mogen in het op- ende aftrecken van de
Neude, te ordonneeren alle burgers ende inwoonderi
dezer Stad, dat fy, geduuiendc dezelve paraade,zul-
len hebben te ftaaiï tuiTchen de huyfen ende de geu-
ten rondSomme de Neude, ende riiet overdegeutej
waar door het gezicht van de geene, die voor de huy-
fen ftaan, wort belet, op poene van drie guldens by

VAN DE RUYTEREN EN S 0\ D A T^ Ε N^

Alzoo men verneemt, dat de vreemde foldaten
binnen deze Stad aangekoomen , hare muf-
quetten, piecken, ende ander geweer jdaag-
'lyks om'een geringen prys veikoopen, het
welk alfoo niet behoort j foo is 't, dat niyn Heeren
dit: Stadhouder , Schout, Borgermeefteren , en Re-
geerders dezer Stad by dezen \vel expreifclyk verbie-
den allen burgers ende inwoonders dezer Stad, eenig

PUBLICATIE tegen het bergen en hekenen van foUaïen kleederm en ^wapenen, den ic
Atigtifl.MDCXXiX.

Alzoo men bericht word , dat,niet jegenftaan·
de op den zSJuly laatÜleden gepubliceert is,
dat eenen jegelyk zoude willen innemen het
irygsvolk, alhier in guarnifoen gekoomenj
ende dat daar van alle maand prxcife het ferviesgeld ,
van 'sLands wegen zoude betaalt worden, eenigenog-
tans hun bevorderen de foldaten, die gecommandeert
2yn uyt der Stad te vertrecken , ofte haare goederen
daar voor aan te houden } foo is 't, dat myn Heeren
die Stadhouder, Schout, Burgermeeileren ende Re-
geerders dezer Stad, gebieden, allen ende eenjegelyk,
dezelve foldaten daar over ongemoleileert te laten,
zonder hemluyden ofte haare goederen daar over ee-

dm S

tegen het beleenen van de kleederen , eh wapenen der Soldaten
Juny MOCLXXIK

op kleederen, of wapenen van foldaten alhieringt
nifoen leggende , op de verbeurte van de fchuld,
dadelyke reftitutii; van ioodanige panden.

XVII. PUBLICATIE

uar-
en

orgermeéfteren en Vroedfchap der Stad U-
trecht interdiceeren en verbieden by dezen wel
fcherpelyk allen burgers en inwoonders, eenig
geld, of waren te crediteeren, ofvcrpanden,

XVIII. f LAC A At op het voorfz JubjeÎÎ ; mitsgaders tegen den moedwil der Soldaten; houdt
• ' van Fasbaanen; en aan defdve na negen nren des avonds mette f^PP^^i

njuny MD CXCIX ; geamplieert den 19 Jmy MDCC ;

-ocr page 695-

EN HET GEEN VERDERi &c; II, Β O BK. fit

691

MOCCI; 5 Januar, MBCCIll; iDecemb. MDCCF; 30 Jprü
M'DCCIX; ijNovemb.MDCCXli 2% Juny MOCCXlIIi m
t^May MbÇCXXÏL

IV,

(10) Ênde op dat in het toehtnende te heter belet mo'
gen worden de infikntiettf die des avonds dmr ruyteren^ of
foldaten worden gepleegt ^ (i i) wort aan een y der itgefe-
ten defer Stad geinterdiceertj aan defehe te kenen eenigi
kleederen of hoeden, waar door fy baar cnbekept makcH $
op poene van zf gulden t'elkem te verbeuren.

( I i)Gelyk mede welexprejffelyk aan alle Militaireperfoo·*
η en·, /ào wel ruyteren als foldaten j βο van dit als var^
andere guarnifoentn, die fig Voor eenigen tyd alhier ont-
houden , vcrbooden word, de minfle molefle of faule >
't zy by dage of by nachte aan te rechten, tegeni de ingefc
tenen, borger s, hare familien of goederen , op pœtit vUn
daar over rigorsufelyk te fullen worden gefiraft.

boven zal komen te borgen, fulx doet tot fynen pe-
ricuie en redundecren Tal tot fyn zelfs laften.

I I.

Gelyk ook mede aan alle en een ygelyk verboden
wort, eenige {C>) ruyisren ^ o/foldaten van dit guarni-
ioen, (7) of van andere guarnijoenen , alhier fig eenigen
tyd onthoudende^ op hare klederen of geweer, derain-
Ite waaren, koft of drank, ofte anders te borgen, of-
te geld daar op te leenen, op pœne als boven.

III.

Verbiedende mede den (8) Caffier van de Banck
vajo Leeninge, eenig geld aan ruyteren, of foldaten
te geven op haar klederen , ofte andere Militaire be-
hoeften, 't zy die by de (9) rwj'/çre'», o/foldaten zel-
ve, ofte door ymand anders worden gepraefenteert,
op pœne, dat zoodanige verzette panden zonder capi-
taal, en verftaangeld te betalçn, zullen moeten wor-
den gereiticueert,

Ende word mede by defe alle en een ygelykyWie hyfou*

^ de mogen wefen , wel firiStelyck verbooden op publiqui

fuldaat behoort, die als dan begroeten zal hoe v^ù\plaatjen offlraten met kaarten of dobbelfleenen te fpeelen^

eborgt fal mogen worden , op pœne, dat die dazT^of ook eenige pasbanen op te richten^of defehe te frequen'

teeren^ veel min defehe als breuteurs te patrocinment op
/ ·, j Î-. ■ *

hoo myn Heere van Borgnival, Stadhouder
van Roomfch Keyferl. Majeft. wegcn> over
Stad, Steden en Lande van Utrecht, laten
weten en gebieden heeft, allen ruyteren en
infchten,datze niet en vorderen eenige ondaften, van
huyfen op te floten, of glazen üyt te fmyten, oF y-
n^and van de borgeren , ofte onderfaten dezer Stad
overlall te doen, met woorden , of met werken, in
%Γεη, of op der ftraten, by nacht, of by dag , by
iict verbeuren en fwaarlyck geftraft te worden, tot
IIL betl

len daarömme myn Heere die Stadhouder vooriZi
Schout, Borgermeefteren en Schepenen j allen dezer
Stads burgeren en onderfaten , datze van gelyckeii
wederomme den ruyteren cn knechten hiét mifdöen,
met wóórden of wercken j in huyzen of öp dei· ftra»
ten, by nacht nog by dage , by het verbeuren en
fwaarlyk geftraft le werden nà gelegentheyd der %%*■
ken»

Sss^ i K^ü

pœne van arbitrale correüie.

V I I.

C13) Jnfgelycks word aan de herbergiers ende tappers
gelafl, des avonds^ 's winters na acht, en des Jomers na
negen uren^ geen ruyters of foldaten eenigen drank /f tap-
pen^ Gp poene ^van voor y der van defehe die na die tyd tot
haren huyfe gevonden wort, te betalen gelyke 2f guldeny
ende dat daarenboven, die ruyteren , ·ƒ foldaten niet
fullen gehouden zyn voor den drank , dié ni den voorf:t
tyd getapt fal zyn^ yeti te betalen. En ten eynde het oog'
merk van defe Publicatie ρ beter worde bereykt, word
den Heer Ηοφ-Officier en fyn E^d. Subfituyt Schout fpe·
cialyk geauthorifeerty om op de minfle fufpicie (14) foo^
danige huyfen te gaan vifiteeren, ende de contraventeurs
te beboeten of apprehendeeren naar gelegentheyd vanfaken^t
Aldus gerenoveert den i8, en gepubliceert van den
Stadhuyfe t'Utrecht, op den ip May 1712.. In kea^
nifle van my, E. v. Harscamp.

{\) De voorgaande Ordonnantiën begînnen^fCiÇoo niet tegenftaande voorgaande Publicatien enwaarfchouwingéi)
defen aangaande gedaan, men echter bevind, &c.

(i) De woorden met curfyf gedrukt ^ zyn in de Ordonnantiën van \jQO bygekoomen.
'fgeèn alhier curfyfis, is in de laatfie van bygekoomenu

(45f ,6) Als op num. i.

(7) Als op num. 3.

(8) In voorige Ordomàntien^ tafelhoudeh

(9) Als op num. z.

(10) Dit artyk. is in de Ordonnantie van 1700 bygèkóomèn.

(11) \n de Ordonnantiën van 1700, 1701, 1703 flaat hier nóg, ehde hét Placaat by den Hcere GravévaH
Athlone, Generaal Veld-Maarfchalk van den Staat (in het Placaat van 1700, Krygsraad) gefemaneert
tegen de ruyteren en foldaten, die des avonds na negen uren over ftraat gaahjachtervolgt.

(ii) Dit en het volgende artyk. is in de Ordonnantie van 1703 ingekomen.
Oï) Dit artyk. is in de Ordonnantie van 17O0 ingekomen.

(>4) In de Ordonnantiën van 1700, en 1701 flaat, met den Capiteyn Geweldiger op deszelfs verzöck , zo-
danige huyzen te gaan vifiteeren j en den zeiven tot hel apprehendeeren van de ruyteren» of foldaten, die
daar bevondén worden behulpzaam te zyn, mitsgaders de contraventeurs tc beboeten.

XiX. Ï^LACAAT , tegen den moedwil en overïafi vm~RJy7ëren m -Soldaten , den 6 Am\

MDXXXll

Alzoo myn Heere van Borgnival, Stadhouder goeddunken van myn Heere den Stadhoudet voorfz^
van Roomfch Keyferl. Majeft. wegcn> over ende na gelegentheyd der ^ake j gebieden en bevee*

Ifüo ( 1 ) Borgérmeefteren en Vrocdfchap der
Stad Utrechc, niet tegenftaande voorgaande!
Publicatien, en waarfchouwingcn defen aan-
gaande gedaan, echter bedugt zyn, dat da-
gclyx menigvuldige Iclagten zullen voorkomen, we-
gens hec afborgen van (1) ruyteren , of foidaren alhier
in gjtrnifoen leggende, (3) of elders uyt andere gHarni-
[oenen, alhier voor eenige t)'d verblyvende^ zoo aan nee-
ring· luyden, herbergiers, als andere borgeren j foo is
't, dat welgemelte Heercn Borgerniicefteren ende
Vroedfchap dezer Srad, begeerende zoo veel moge-
lyk, de fchade van de goede gemeente te voorko-
men, alle ende een y der die neeringe doen, wel wil-
len vermaant en gewaarfcheuwt hebben,dat2y van nu
voortaan geene (4) ruyteren, <ƒ foldaten eenige waa-
ren borgen , dan met confent van den Oificicr der
Compagnie, onder welke foodanige (y) ruy/er , of

-ocr page 696-

Myn Heeren die Sradhouder , Schout, Bor-
"^germeefteren, en Schepenen der Stad ü-
trecht, dóen te weten , dat zy, om voor
tê kooien alle difordre , onluil, en dieve^
rye, die by foldaren , alhier in garniioen leggende,
endé die voorts onder dexel van dezelve zoude mogen,
zoo wel in de Stad by avond , als in de Voorfteden,
cn ten platten lande by dage gcpleegt, ende gecom-
mitteert worden , goedgevonden, enjie geordonneert
tiebbéh , als ^y ordönbéeren by dezen, dat devoorlz
foldaten hun niet zullen vervorderen by avond, na dat
de poortklock gduyt zal hebben , op de ftraten tc
begeven, maar hun binnfcn hare logementen te hou.
den i dat zy hun ook wachten by dage uyt der Srad,
in de Voorfteden, of ten platten lande te gaan, zon-
der expres confent, en verlof-brief van zynen Capi-
teyn, of Lieutenant, op arbitrale correétie, tot dif-
cretie van deri Gerechte.

VAN DE RÜYTER^EN ËN SOLDATEN,

XX. PL AC A AT, dat de Soldaten na het luyden\m d'e foértklock zdg niet zullen op flraat èi-

geijen, nog uyt dé Stad gaan zonder conjent , den i^Novemb. MDXCPII,

XXl^ PLACAAT»~dat de Soldaten, om alle moedwil *voor te komm, na feven urennietopfiraat

[uilen gaan, den zFebruar. AÎDC,

AKoo men bericht word , dat by de foldaten ,
alhier garnifoen houdende, zonderlinge drc
Françoifen,zoo by dage als by avond, groo·
te moedwilligheyd gepleegt word, daar uyt
lichtelyk tuflchen die burgeren en henluydeneenmis-
verftand zoude konnen ryfen j foo ordonneeren myn
Heeren die Stadhouder , Schout, Borgermeefteren',
cn Schepenen der Stad Utrecht, allen foldaten dezes

garnifoens hun langs de ftraten in alJe fedigheyd te
dragen, op poene van die bevonden word contrarie
gedaan te hebben, by den Officier aangetaft, cn ar-
bitralyk gecorrigeert te worden, onaangefien of zy
foldaten zynj beveelendc den zeiven foldaien, ach-
tervolgende voorgaande Publicatien hun des avonds
na zeven uren niet op de ftraten te laten vinden, op
pœne als vöoren.

XXIL ORDONNANTIE tegeris het uytloopen van de Sóldaien huyten de fer Stads poorten^ en

het gaan op flraat des avonds na /even urent den 30 Septemb, MDQ,
gerenoveert den 25 OBob.MOClV.

dié buyten dezer Stads poorten loopen, ho-
ven ende erven vaii moes, wortelen , ende
aihder fruyt beroven , toe groot nadeel der felver
goede luyden j dat ook by avond ende ontyden veel
ondafts by de foldaten eensdeels, ende onder deckzei
der zeiver, by anderen gepleegt word , waar inne
men by tyds (zöo veel mogélyck) begeert te voor·
£àn i foo is *t, dât myn Heeren die Stadhoüdër,
Schout, fiorgermeefteren ende Schepenen der Stad
Utrecht by defen wel ernftelyck beveelen, allen fol-
daten , binnen de^ Stad güarriifóen hóudertdé, riiet
uyt defe Stad te gaan , maar daar binnen te blyvèn,
ten ware hy hadde fchriftelyk corifetit vdn fyn Over-
fte ofte Capiteyn, om elders fyri affaire te gaan ver-
rigren,' op arbitraiIfe correâie , laftende de borger-
wachté hier op in dér poorte goede toeverficht tc ne-
men , ende niemand uyt te laten gaan , dan als met
confcnt als vooreri. Oi-doftneerdnde voorts den voor-
Ichreven foldatön defes guarnifoen hun laogesde ftra-
ten , foo'by dage als by avond, in aller ffilheyd te
dragen, zonder eenige tnoeciwil ofte infolentie te be-
dryven, ende terftond, naai dat de kloeke desavonts
fevren uüreii geflaageri zal hctiberi, fig van der ftraten
bitinen haar lögeinfent te begeven , zonder daar we-
dtr uyt te gaan, voor dat den naaftkomenden dag61
wezen aàngëkomtii, óp pœne van die defé qüanic tc
contravéfiicercn , by den Officier defcr Stad aange-
taft j éndë in y zere te watef ende te btóod geftclt te
worden, ende zoo hy dan nog eenig ondaft daarby
bedryft, zal daar over arbitrailyk wofden gecorri·
geert andere ten exemple.

ΙΓ00 aireede klachten worden gedaan ever de

foldaten, alhier guarnifoen houdende, dat

XXlll. FLACAAT op het voorjz fubjeCt, den 6 Decemb. ΜΌ CVllL

Alfoo dagelycks groote klagten gedaan wor-
den over de loldaten , alhier guarnifoen
houdende, dat die buyten dezer Stadspoor-
ten loopen, ende der opgefetenen hoven
ende erven van hoenderen, moes, wortelen ende ander
fruyt beroven tot zeer groote fchade ende nadeel der
zeiver goede luyden opgefetenen : dat ook by avond
ende ontyden , ende inzonderheyd op deze donckere
avonden , veel ondeugs, ja ook verfcheyden dieve-
ryen eensdeels byde foldatenVen onder dekièl der fel-
ver by anderen gepleegt ende bedreven wCrt , het
welk men geenfints en denkt te gedoogen, maar daar
inne in tyds ( foo veel mogelyk is ) te voorfien ; foo
is'c, dat myn Heeren Schout, Borgermeefteren,
Schepenen ende Raad dezer Stad Utrecht by dezen
wel ernilelyk verbidden, alle foldaten, binrièn defe Stsid
guarnifoen houdende, uyt dezer Stad te gaan, maar
daar binnen te blyven, ten ware hy hadde fchriftelyk
confent van lyn Overilen of Capiteyn, omeldcrsfyn
affaires te gaan verrigten, op arbitrale correöie. Or-
donneerende voorts den voorfchreven foldaten dezes
guarnifoens, hun langes dé ftraaten, zoo by dage, als
by avond in alle ftiUigheyd ende fedigheyd te dragen,
zonder eenig moedwil ofte infolentie te bedryvcn,en-
de terftont, naar dat de kloek des avonts fes uurcn
geflagen zal hebben , fig van de ftraten binnen haar
logementen te begeven, fonder daar weder uyt te gaan
voor dat den naaftkomenden dag fal wefen aangeko-
men, op pœne, dat de contraventeurs by den Offi-
cier dezer Stad aangetaft, in yfere te water ende te
brood geftelt fullen worden; ende foo hy dan nogce-
nige ondaft daar by bedryft, arbitralyck geftrafc tc
wörden, àtidèren teh exemple.

XXIV. ^^^^^ Placaat tegen de moedwilligheden der foU.t.n ^ rr. '

gerenoveert den isjanuar μώΡΡυιΨ ' ^^

rmar.muccxil. enNovemb. MDCCXF.

Zfc fJ^^'^Ji tot groot ongemak van onfe goede bor-
λγΙΙΓκΤ^^^^"^"' moedwilligheden langs dc
rf^r » ^^ van hei hare beroven,

Z^Z «^n , 200 met, als zooder

geweer, aanvallen, geweldopde huyfen, oimytien
plegen, ende allefints der Heeren ftraaten onhïuyck^
Daar maken, zrg mede niet ontziende, wanneeriic

fOOl'

Borgermeefteren , en Vroedfchap der Stad U-
trecht, berigt zynde, dat, niet tegenftaande
diverfe voorheen gedane Publicatien, en fwa-
re, ja zelfs capitale daar opgevolgde ftrafïen,
de ruyters, dragonders ende foldaten, die fig alhier,
200 niet, als jegens ordre ophouden , gelyk ook die
nieuw geworven zyn, mitsgaders andere booswigtcn,

-ocr page 697-

(je verdere agt maande»!, met haar geweer op de ftraat
ïullen mogen komen, ende 't geheele jaar door, des
avonts na negen uren met, of zoiider geweer, niet
op dc ftraat zullen mogen verichynenj (i) zuUenme'
de met haar geweer van de iva^ïen niet mogen gaen.

Dat yder ruyter, dragonder, en foldaat , de poor-
ten na het luyden dér waakklok inkomende, zonder
tegenfpreken, poortgeld, gelyk alle ende een ygelyk,
zullen hebben te betalen.

Dat die geene, die boven hun verlof alhier vertoe-
ven, of diedeminfte moleftie, of geweld op de ftra-
ten, ófte aan de huyfen , of aan de tuynen komen te
plegen, ofte met haar degens , of ander geweer na
den voorfz geftelden tyd worden bevonden, of die
aan de poorten geweld bedryven , ofte geen poort^
.geld betalen , aanitonts by de kop gevat, in defer
Stadi* xt^erkHüy^ gfeileit', ofte zodanig, anders met de
grootfte rigeur aan den lyve geftraft zullen worden ,
als na exigentie van zaken bevönden 2Sal worden te
behoren.

(i) Het geert curfyf is^ ii in àé Ordonnmttitvm lyi f hygekmtn,
'Om te beletten de dieveryen^ vroedwilUgheden^t en inColentien der foldaten, is ook hy andere Ordonnantiën νοονββη\
AhhyPühlkatie ^ dUf de foldaten n» het ïuydenmnde hoefHok niHopdefirmtfullen mo^nkomen^ den^Novemh

I f87. Siet het ι. Boek. xiv; Tyt. Num; 11.
Publicatie y dat de foldaten geen paliffaden fullen mogen nemen en verbranden^ deni^ Decemb. 1600. Siet m als VOO"
ren, Num. iv.

Tlacaat, van geen brood^ vruchten ^ of materialen van de Militie ie koopen^ den Z^July i6jt. Siet, als voo·
ren, Num.x,

Jlle de Placaten tegen het borgen aan foldaten van den ^January 170 j. en daar na, Siet boven^ Num.xvi 11.

XXVT'PLACAATT 'yii» Soldaten op de parade niet te bekttm, dm tiftkuör^MDCXlXi^

Het feïve is ook verboden by het Placaat tegen het borgen a<m foldaten , van den 25 Januar. lö^f. Siet èoven^

Num XVI.

Myn Heeren die Stadhouder, Borgemeefters,
'ende dié Van de Vroedfchap der Stad tu-
trecht , gebieden en ordonneeren mits de-
fen , wel fcherpelyk eeften ygelyk, van
^atqualiteyt, of conditie fty zy , niemand uytgefbn·
hun te onthouden van de Neude, al^ die parade
ioldaten des avonds word gedaön » of defelVe pa-
rade in het op-of aftrekken eenie beleticl re doen,
•"aar hun aan allen zyden te houden buyten die geu-
omme die voorfz Neude lopende , op dat dk

ineefteren en Vroedfchap voornoemt goetgevonden
htbbcn op nieuws te ftatueeren mitsdefen.
Dat alle ruyters, dragonders en foldat'en , zonder

6 gulden, te appliceren als boven, by de contraven·
teurs, wegens yder perfoon te verbeuren.

Ende op dat defe onfe ialutairc intentie des te beter
mogte worden agrervolgt, zoo word den Subftituyt
Schout geauthorifeert, om de pas, of perraiffie-briefj
van een yder af te vorderen ente vifiteren, die geene
pas hebben, of welkers tyd omgekomen zal zyn, als
mede alle geweld, of moédwilligheyd plegende, bydc
kop te vatten.

Werdende de poortiers, kleppers ende andere wagt-
houdende perfonen insgelycx gelaft , de genoemde
moedwilligers te apprchenderen.

Blyvende niet te min alle voorgaande Publicatien
ende Placaten defen aangaande geemaneert , in voltó
vigeur en wefen.

en het geen verder, &c. II. BOBK. XX.TIT.

poorten na het luydcn van de waakklok moeten in- Verbiedende voorts wel expreflèlyk aan alte ruytc·»
komen, geweldiger hand, zonder aan de poortiers te | ren, dragonders, ibldatea, midsgi^ders andere moed·
betalen, ja met mishandeling van dezelve , de poor-> willigen, haar te verkleden., om onbekend tc wefen,
ten in te dringen j foa is't, dat de Heeren Borge- om des te beter hare fchelmftükken te konnen uyt-

voeren, op pœne van arbitrale correftiej ende zpUen
die geene, die aan defelve ecnige kleederen , hoeden,
of paruyken komen te leenen , verbeuren een boete

confent van hare Officieren hier zynde, ofte hareza- van 2f guldens,, te appliceren ten behoeve van den
ken, waar toe ordre hadden, alhier verrigt hebbende, Hooft Officier defer Stad ', en den aanbrenger half
zig zonder uytftel, na hare Guarnifoenen zullen heb- en half boven het geleende, of verhuerde goed.
ben te begeven. Eyndelyk werd'hier mede aan alte herbergiers^'

Dat geene ruyters, dragonders , nog foldaten, des tappers van bier, ofbrandewyn verboden, des avonds
avonds na f uren in de vier maanden van November,! na agt uren, eenige ruyters , dragonders, of foldaten
December, January en February , en na agt uren injin hare huyfen re houden, of tappen, op poene van

Aldus by renovatie van voorgaande Publicatie vatl
den 28 January 1712, gearrefteerd in de Vroedfchap
op den 4 November 171,^, ende van den Stadhuyfe al-
hier, more foHto, gepubliceerd op heden tien f No-
vember 17'i In kennifle van my, E. v. Hurscampi'

foldaten mógen hebbea ^ vry acces ende reces ^ op dé
poene van drie gulden, te verbeuren by eenen ygely-
ken, die bevonden fal worden ter contrarie gedaan
te hebben 9 of anderfints arbitrale correftie van deü
Gerechte der Stad Utrechtna gelegentheyd der fa-
ke Î gelyk ook wel expreflelyk belaft wórd eenen y-
'gelyk te refpeâieeren en te gchooriâmen den Officier
defer Stad, ofte zynen Subftituyt in het gunt zy de-
fen aang^nde fullen hebbeh te commahdeeren ^ oj^
"pœne als vooren.

^e Vroedföhap der Stad Utrecht heeft goedge-
vonden , ten eynde de parade des nademid·
dags bequaamlyck ende met goede ordre mag
gefchieden ^ ende de foldaten in het doen
Jan defelve te beter acces en reces mogen hebben in
njt op. en aftrekken van de Neude , te ordonneeren
uilenburgers ende inwoonders defer Stad, dat zyge-
juurende defelve parade fullen hebben te ftaan, tus-
^«en ö€ huyfen ende geuten tondsomme de Neude,

XXVL PLACAAT op het voorfz. fui^B , den 8 Januaf^OCXXXlX, gerenoveert den it

OM, MDCXXklX.

De Vroedföhap der Stad Utrecht heeft goedge- ehde niet over de giïute, waar door het geCcht vati
vonden, ten eynde de parade des nademid· de geene, die voor de huyfen ftaanj word btlet, o^

pcfene van drie gulden by de contraventcurs te Ver··
beuren I ofte arbitrale coirefliie na gelegentheyd 5 laç·
tende hier mede allen en een ygelyk den Heere Offi-
cier defer Stad, ende desfelfs Subftituyt j ofte andere
daar toe fpecialyk geauthorifeerde Stads dienaars j irt
'c geene zytdefen aangaande fuUeo commandeéretjjna it
koomen, op gelykc poene.

Ssss }

mvü,

-ocr page 698-

^94

conditie hy ook zy, den foldaten, alhier in Guarni
ioen leggende, te injurieeren , ofte misfeggen, veel
min deielve met eenig geweer te dreygen, ofte ander-
iints te misdoen , op pcÉne van lyFftraffe , men dies
niet jegenftaande verftaat, dat by eenigc moetwillige
opfettelyk qusettie gemoveert, ende querellen jegens
de voorfz foldaten gefocht worden, ende dat den voor-
fchreven foldaten op lyfftrafle verboden is, niet deal-
derminfte ooriaàke den burgers , ende innewoonders
deefer Stad te geven , daar.uyt onluil foude mogen
verryïen j Γ00 hebben myne Heeren, die Stadhouder,
Schout, Burgermeefteren ende Schepenen deefer
Stad Utrecht, nogmaal wel fcherpelycken wil-
innewoonderen alhier , hun le Wachten van eenig ge-
fchil, ofte quade woorden jegens den foldaten voor-
noemt aan te n-emen, oftegebruyken, veel mineenig
gevecht da^r tegens aan te vangen, op poene van daar
over geftraft te worden aan den lyve, ofte ariderfints,
naar exigentïe van der faake, .

Gelyk ook niemand fig fal mogen ondciftaan, eenig
moetwillig overtreeder van deeien, in gckyf, of ge-
vecht tc adfitteren, op gelycke ftrafte als vooren.

Maar foo ymand van de burgers , ofte innewoon-
ders eenige quade woorden, injurien , gekyf, ofte
gevegt by eenig van het krygsvolk aangedaan worde,
foo zullen foodanc gcinjurieerde, ofte geofFenfeerde
burgers ende innewoonders het felve te kennen geven
myne Heeren van de Magiftraat deefer Stad, diedaar
\inne fullen doen voorfien naar behooren.

XX νΐί. PLACAAT i van de Soldaten me te wprieeren, den 24 May MD CX,

Het fel*üê is ook verboden by het Pïacaat^ dat men des avonts na fes uren fonder licht niet lan»s de ffraiu Cal σ

van den \ enzi Novemb. 1610, Siet het l.Boek.xiv. Tyt. Nurn.xxxit '

Bet 11 artyk. van de Ordonnantie op de Bormtioacbts m bewaarniffs van de Stad. den Maart ipRî· e;
den XV. Tyt. i. Deel. Num. 11. ' ^

Alhoewel op den kaften Marty voorleden, by, len ordonneeren endc beveélen den burgeren ρπη

, Publicatie geinterdiceert, ende verboden is, ^---------^---------------- --'

allen endc eenen jegelyken bürger, endein-
newoonder deefer Stad , van wat qualité en I

V A Ν D Ε R υ Y Τ Ε R^ Ν Ε Ν S Ο L D Λ Τ Ε-N,

XXVlll. PLACAAT. óp het morfz fubjeSt, den lyjanuar, MT>CXIL

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
gemeefteren, en Schepenen der Stad ü-
trecht interdiceeren en verbieden by defen
wel ernftig , end&fcherpelyk, allen en een
jder,hyzy bprger, orinwoondçr, van watqualiteyt

XXiX. PLACAAT, ^^ ^^^ doen vanheYufiitie niette turheerenTdenYJi^

ofte conditie hyzy,den foldaten alhier in garnifoen leg-
gende, te injurieeren, miifeggen,ofte dreygen,veel min
die te misdoen, fonderling die van der wachte in hec
doen van de rondens, ende andere haarluyder behoor-
lyke officien, op pœne van lyfftrafFe.

Myn Heeren'die Stadhouder , Schout, Bor-
gemeefteren, en Schepenen defer Stad,
ordonneeren en gebieden by defen wel ern·
ftelyk een ygelyk , hy^zy oud , of jong,
man of vrouw, dat zy hen niet en onderwinden, als
van de Staten, of van wegen des Krygs regiment ju-
ftitie gedaan Îal worden, deièlve juftitie, nogdenge-
weldiger Provooft, of zy ne dienaars, die over de exe-
cutie van dien doende zyn, in ceniger maniere tciar-
' beeren, of molefteeren, racc woorden, of met wer-
ken, op lyfftrafFe, of andere arbitrale corrcdie tot
difcretie van den Gerechte.

pta

itf )

-ocr page 699-

«9?

PLACATEN, ORDONNANTIËN,
INSTRUCTIEN, RESOLUTIEN,
REGLEMENTEN, Sec,

V A Ν D Ε

ÊD. GROOT ÂCHTB. HEEREM

BORGEMEESTEREN EN VROEDSCHAP

DER STAD UTRECHT.

DERDE Β O Ε Kj

Behelfinde al het geen de Munt, Kêopmanfchap,
Traficquen, yimbachten, en Gilden, mei den
toebehoor en en aankleven van dien aangaat.

EERSTE TYTEL·

Aangaande de Mutite, ofte Cours van de Goude,
Silvere, en Kopere Geld-ij3ecien ; mitsgaders
van defet Sta;ds Müntmeefter , Waer-
deyn, Aflayeur, en Yferftiyder·

EERSTE ÖEEL.

Van de Muntc, ofte Cours van dé Goudé, en

Silvere Geld-fpeGien^

m Heercn die Stadhouder,
Schout, Burgcrmeefteren ende
Schepenen der Stad van^ U-
trecht, doen te weten van Kg-
nincklyke Majefteyt wegen ,
onfen alregenadigften Heere.
ΑΙΓ00 men voor leefeer onder
riehtis, dat alle goude ende fil-
vere penningen, alomme in de
iaaft gelegen Provinciën ende Steeden, veel hoger gaan
tnuyigegeven wordeii , dan binnen deefe Stad ende
Stads Vryheyt, waar door de gemeente deefer Stad
iT> haar traiïccque, neeringe ende koopmanfchap van
"sgeicdaage, meer ende meer gefruftreert , veràg-
jcrt ende Vermindert wórt, foo men by experienlie
i dat de gemeene man , overmits het profyt
at hy met fy^ penningen weet te doen , deefe Stad
aldaar haar nootdruft |. ende behoeften koopende is ;
foo is *t, dat de Raad deefer Stad , om me daar inne
te voorfien , tot voordeele van dç gemeente deefer
Stad byprovifie gepermit'teert, ende toegelaten heeft,
dat alle goude ende filyere penningen, gank eii cours
hebben fullen binnen déefe Stad, ende Stads Vryheyr,
ten pryfe hier naar volgende \ geduurende ter tyt toe
anders daar inne voorfien, ende geordonneert zal zyn.

In den eertten, den gouden Reaal, tot vier gulden
dartien ftuyvers.

Den halven naar advënand.
t)en Angelot, tnet die O., vier gulden acht ftuy-
vers.

Den iialven, en vierehdecl naar advenand.
Den gouden Leeuwe, drie gulden dartien Îluyveri;
î>en halven öndc vierendeel naar advenand.
' Den

ï> ORDONNA>JT1E of den cours Dan ^erfcheydeüoudeenSüvére GeU-fpecien den %ijanuar.

MD LXXIX.

abando.nnecrcnde ende andere Steden verfoekende, era

-ocr page 700-

Den dubbelden gouden Philips gulden , drie gul·

den achtien ftuyvers.

Den gouden-Philips gulden, ecnen gulden feftien

ftuyvcra. ^

Den dubbelden Ducaat van Caftilien , met twee

hoofden, fes gulden twaalf ftuyvers. ^

Den Ducaat van Spangjen, Hongaryen, driegul-
den vier iluyvers.

De Millirefen ende dubbelde Ducaten van Italien,

fes gulden acht ftuyvers.
Den halven naar advenand*
Den gouden Saluyt, drie gulden twee ftuyvers^
Den Roofenobel , acht gulden.
Den halven en vierendeelen naar advenand:
Den Henricus cnde Vlaamfchen, fcvcn gulden.
Den halven ende vierendeelen naar advenand.
Den gouden Ryder*, drie gulden drie ftuyvers.
Den dubbelden Nymeegichen Ducaat , met Sint
Steven, vyf gulden veertien ftuyvers.

Den grooten Crüyfaat van Portugaal, twee cndar-

tie gulden. , , , ,

Den Kroon van Portugaal met het korte kruys
driegulden, met dat lange kruys twee gulden negen

tien ftuyvers. . r

Die Franife Kroone nsetter Sonne, cnde Keyfcrs

Kroone feven en vyftig ftuyvers.

Den dubbelden Piftoler, vyf gulden tien ftuyvers.
Die Piftoletten van Spangjen , Italien , de oude
FraniTe Kroonen vyf èn vyftig ftuyvere. __

ii7

als vreemde en uytheemfche , hen onwillig maken ,
in 't ontfangen van de Rofennobelen,'Dalers, enStuy-

vers, alhier en elders, op eenen voet geflagcn,waar
door groote difordre onder de gemeente gelchapen is

te ryien, ten zy daar inne voorfien worde j foo is jens eiTDuyten^ alhier geflage'n , op^ het'verbeuren
dat myn Heeren voorfz gebieden , en bevelen by de- van drie gulden i'elken reyfe, t'appliceeren als boven.

iv. plaça at op het inwiffelen van Nobden^ alhier, of in Gelderland gemunt, deni9 Jmmt'

ΜΊ)ΐαΧΧΧ.

Men laat weten van wegen de Staten 's Lands
van Utrecht, dat zy doen flaan, en mun-
ten hebben, een gouden Rofennobel van
acht gulden, en een Daalder van twee en
dertig ftuyvers , in alloy'en gewichie, 'alsvolgt, foo
is 't, dat de voorfz Stitèn bevolen hebben, endebe·
veelen by defen allen en eenygelyk, dat zy denvoor-
fchreve Rnfennobel van Utrecht. fullcn oncfatigen

IÎL ~ '

Die nieuwe Sraien Kroonen , van herwaarts ovef
twee ende veertig ftuyvers.

Sint Andries gulden, den ouden ende nieuwen, drie
en veertig ftuyvers.

Den gouden gulden van Duytfchland , twee gul-
den drie ftuyvers.

Den gouden Cafolus gulden acht en twintig ftuyvers.

Den Gelderfchen Ryder, dar tig ftuy ver;.·.

Den gulden van Campen, Deventer, Swoll,Enib·
den » Olivier gulden, acht en twintig ftuyvers.

De Davids gulden van Utrecht, vier en dartig ftuy·
vers.

Den Poftulaat van Hoorn twaalf ftuyvers.

Den Berch-Wilheltnus gulden, elf ftuyvers.

Den filvercD Philips Daalder, vyf en veertig ftuyvers.

Den penning van fcvcn ftuyvers, negen'ftuyvers.

Den Bourgonfchen ende Rycx Daalders, een ca
veertig ftuyvers.

Dc nieuwe Daalders van de Staten , fes en dartig
ftuyvers.

Den Hollantfchen Daalder , vyfendartig ftuyvertï

Den filveren Garolus gulden , acht ende twintig
ftuyvers.

Eea vier ftuyvers pennieg met den arm, fes d'hal»
ve ftuyver-

Ende een Brabantfe ftuy ver, een braspenning.

Ende alle fcleyne monnoye nade lefte evaluatie, die
ncgenduyts ende braspcnninck, twee blancken.

é^s van de mui4t. ofte cours van de

Den dubbelden ftuy ver, twee ftuyver en een blank.

FUBLICATIE van de Ed, Mog Heeren Staten, nopens zeekeren Rofenokl, enT>aalder,aU
hiergeflagen, den Afril ^ΜΏL XXIX,

ORDüNNANTIE op den cours Όαη eenigt Geude , Sihereen Kopere

^ftgufi. MDLXXiX.

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
gemeelteren , en Schepenen der Stad U-
trecht, doen te weten, van Konincklycke
MajefteyIS wegen, onfen Alregenadigften
Heere. Alfoo groote klachten koomen, dat verfchey-
de perfooncn, foó borgeren en ingefetenendeferSiad,

voor acht gulden, als wefende van foo goeden alloy
en gewichte, als den Rofcnnobd van Engeland , en
den Daalder voorfz voor twee en dertig ftuyversj als
weelende na advenant zyn gewichte en alloy, foo
goed, aie de® Hollandfchen Daalder, ordonnecrcride
daaromme allen en een ygelyk dèfelve, te ontfangen,
uyt te gqven, ende voorts hen daar na te reguleeren,
als 't behoort.

ecieni dm 21

zen, dat niemand, hy zy borger, inwoonder of uyt-
heemfche , alhier fal mogen weygeren te ontfkn^en
de Rofennobelen, die alhier, of in andere van dc Ge-
ünieerde Provinciën, op gelyke voet gemunt zyn, en-
de dat ten pryfe defclve geftelt zyn, op het verbeu-
ren van tien Garolus gulden, van elcke reyfe ymand
daar op bekeurt fal worden, tot behoef van de Ko-
ninglyke Majeft. defe Stad , en den aanbrenger eick
een derdendeel} gebiedende voorts, dat niemand ciï
fal mogen weygeren te ontfangen , de kopere Oort-

Alfoo onder de gemeente defer Stad feeker on-
verftant verreefen is, door de fettinge van
de munt, onlangs tot Antwerpen, ende in
Holland gepubliceert, fonder het advys van
de Gedeputeerden der Geünieerde Provinciën, daar
op gehoort te hebben j foo is *t, dat de Raad dezer
Stad, begeerende het verlies van haare gemeente te
▼oorkoomen, foo veel mogelyk is, aangezien dezel-
ve Gedeputeerden doende zyn, om op de voorfz Pu-
blicatie, ende cours van den gelde, ordre te ftellen,
verkondigt ende laat by dezen weten, allen borge-
ren en ingefetenen deezer Stad ende Stads Vryheyd,
foo gecfteïyck, als weereldlyck, die eenige Nobelen,
alhier, of in Gelderland gemunt, by hen hebben,dat
2y dcfclvc b/ fonnefchyn van defen dage brengen, op
'den Stadhuyfe, in handen van Gooien van der Voort,
Secretaris defer Stad, als daar toe gccommitteerf,dic
dezelve by leeninge van henlieden ontfaiïgen zal, toC
achthalve gulden het ftuck j mits daar van gevende
van deeier Stads wegen zyne obligatie , van dat üc
Raad dezer Stad dezelve opgebrachte en geleende pen-
ningen fal reftitueeren te midvaften toekoomcnde,
zonder eenig langer vertreck, in zulcken gelde, als
dan gangbaar zal wezen. Ende achter dezen dag ψ
men den Nobel van Engeland, Gelderland , en m-
trecht, alhier niet hoger uytgeven , nog ontfangen,
dan feven gulden , gedurende tot dat by den Statco
der Geünieerde Provinciën, of haarlieder Gedeputeer·
den hier op anders geordonneert fal zyn, waefo*®^®
ygelyk hem zal weten ce richtca.

-ocr page 701-

Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Bor-
gemeefteren cnde Schepenen deefer Stad
Utrecht, doen te weten eenen ygelyken.
ΑΙΓ00 men bevind , dat verfcheide gierige
^eeften, hun wetende mee wiflelen van gelde te be-
helpen, dagelyks praótifeeren alhier te brengen, en-
de, onder de gemeente uyt te geven de Spaaniche dub-
belde Ducaten, tot Teven gulden ende vyf ftuyvers ,
daarfe in Holland niet meer en doen dan feven gul-
den en twee üuyvers, tendeerendc tot groot achter-
deel van de gemeente dezer Stad , byfonder van die
geenen, die in Holland moeten negotieeren 5 foo is 't,
dat den Raad defer Stad, begeerende fig in het ftuk
van de munte te conformeeren roet die van Holland,
len eynde die gemeynte hier naarmaals in het afletten
ofte reduceeren van de goude penningen, te minder
fchtde zullen hebben te dragen , gerefólyeert heeft,
dezelve Spaanië dubbelde Ducaten alhier niet hooger
te tolereeren cnde permitteeren, dan het ftuk tot fe-·
ven gulden en twee ftuyvers, ende de helft naar ad-
venant, cnde de ütrechtlche Nobel ende andere No-
bels van gelyke valeur, niet hooger dan tôt feven gul-
den tien Ituyvers,· ende de helft naar advenant ende
dit alles by proviiie, ende tot dat anders by de Ge-
neraliteyc op het ftuck van de munte fal zyn voor-
fien. Ordönneerende daaromme by deefcn eenen je-
gelyken, hem daar naar te reguleeren j ende dit alles
op pcenen, onlancx by den Staten 'sLands vanütrechc
geftatueert, op den geenen , die de Vlaamfche ende
diergelycke Nobelen hooger uytgeven, ofte ontfan-:
gen dan les gulden acht ftuyvers.

697

G Ε L D-S ρ Ε C I Ε Ν: TIL BOEK. L W.

V. PLAÇA AT op dm cours van de Spaanfche dubbelde Oücaten, en Utrechtfe Nobels, den 28 May
MDLJiXXt^,

VI. PUBLICATIE op den cours van eeniggoud en filver geld, den iGJuly ΜΊ) CXLX,
Defe Publicatte is mg voor twee maanden verlengt^ tot den Novemb, löip, by Publicatie van den iz SeptemÎr»
161 p', en tot den Januar. 1620, volgens Publicatie van den \%Novemb. i6ip.

A Ifoo het die Ed. Mogen Heeren Staren 's Lands
l\ van Utrecht, belieft heeft, den HeerenRe-
/ geerders defer Stads fchriftelyk te advertec·
. ren, als dat die Doorluchtige Hooge en Mog.
Heeren Staten Generaal der Vereenigde Nederlanden,
Haar Ed. Mog. hadden verwittigt, van dat met ge-
Hieen advysgerefolveertendegeaccordeert was, den je-
genwoordigen cours van gelde, nog voor twee ande·
re maanden na den leften defer, te weten, tot den le^
ften September toekoomende incluys, ( nieuwer fty-
le) te continueeren, met begeeren van fulks den vol-

VIL

PUBLICATIE, op het voorfchreven fubjeB , den ιη Maart, ao UHay^ en x^Ai^uflui
MOCXX; enioJanuar,M7)CXXL

lie te doen verkondigen van defen Stadhuyfej foo is
't; dat myn Ed. Heeren Borgemeêftereh cn Vroed-
fchap defer Stad, allen haren borgeren en inwoonde·
ren by defen kennelyk doen maken, dat de jgoudeeo
filvere penningen, fulks dielaatft getolereert zyn, en
nog haren loop hebben, by defclve pryle fullen bly-
ven ontfangen ende uytgegeven worden , tot dea
voorfô leiien Septemb. (nieuwer ftyl, ) öf twintig·
ften C ouden ftyl ) incluys toekpomende ; daar na een
yder fig fal hebben te reguleeren j ende mag dit de een
de ander voortfeggen.

is 't,dat myn E. Heeren Regeerders deefer Stad voor·
noemt, allen haaren Borgeren, ende innewoonders
hier mede kennelyck doen maken, dat de goude ende
filvere penningen , fulcx die laatft getolereert zyn,
cnde nog haren loop hebben ,by delelveprys fullen bly-
ven, ontfangen ende uytgegeven werdeö , tot den
voorfz laatften Marty lóii lockómende, nieuwer ftylc,
of den 21, ouder ftyle, incluys: endte Wort by deefcn,
nog wel fcheipelyck verboden , allen ende een yder
borger , ende innewoohder deefer Stad het opfteyge-
rtn", te hoog uytgeven ende ontfangen van den Ryx-
daalder, ook het ontfangen ende uytgeven van den
twee blancx-, ende blancx- penningen , oorden van
Rycxdaalders, Schellingen in het Ryck gemunt, ca
andere payementen,in haare voorfz Hoog. Mog.laatft
geëmaneerde Placaatvàn den Januar» lözogemen-

Hyck gemunt, ende andere payementen, in haar Hoog; tioneert, waar naar een yder fig iâl hebben te regu-
Mog. laatft geëmaneerde Placaat gementioneert j foo! leeren, ende mag dit d'een d'ander voortfeggen,

^φ Publicatie is op de datums hier boven gerneït^ verlengt geviieefi ^ als eerfl tot den ^ i May 16101 tot den 3 ï jfw
g^fl' 1610', en tot den laatflen Novemb. 1620,

VUL~PirBLICATIE "ö^ibei verwipïen van afge^e Jacobi penningen, den 19 September

MDCXXIL

De Vroedfchap in confideratie nemende , dat henlieden daar voor binnen acht, ofte tien naaftkoo·
van daag komt te expireeren , ende te ces- mende dagen , defelve Ryders wederom fel leveren

Alfo het die Ed. Mog. Heeren Staten 's Lands van
Utrecht, belieft heefr, den Heeren Regeerders
cjeefer Stad fchriftelyck te adverteeren , als
dat de Doorluchtige Hooge ende Mog. Hee-
ren Staten Generaal der Vereenigde. Nederlanden,
hare Ed. Mog. hadden verwittigt, van dat met ge-
meen advys weder gerefolveert, cnde geaccordecrt
was, den jegenwoordigen gepermitteerden cours
van gelde, nog naar den laat ften deeier lopenden maants
January flilo novo té continueeren, tot den laatftender
toekomende maand Marty (lilo novo incluys, met be-
geeren fulcks de gemeente van den Stadhuyie te doen
verkondigen j mitsgaders als nog te verbieden het op-
fteygeren van den Rycxdaalder, het ontfangen ende
uytgeven van de twee blancx-, cnde blancx- pennin-
gen , oorden van Rycxdaalders, Schellingen in het

e Vroedfchap in confideratie nemende, dat
van daag komt te expireeren , ende te ces-
fceren, de tolerantie ende het uytgeven van
de goude Jacobi penningen , die daar na
het Placaat van de Hoog ende Mog. Heeren Sta-
Jcn Generaal deefer Vereenigde Nederlanden , voor
biljoen zyn verklaart, cnde willende haarc gemeenten
^R^c onderdaanen, foo veel mogelyk, in de fchadc
dien tegemoet koomen, ende daarvoor hetmeer-
fubleveeren, hebben gerefolveert, dat alle die
^sne, die voor yder Jacobi pennink begeert te heb-
eenen Ncderlandichen Ryder by wilfclingci meö
///. Deel,

mits by elck leggende twee ftuy ven voor de wiflelin-
ge i laten daaromme myne Heeren voornoemt allen
endé een yder deefer Stads borgers, cnde innewoon·
ders weeten, dat die begeeren foodanige permutatie te
doch, mogen koomen van daag ende morgen terwoo-
ninge van Cornelis de Goyer, Subftituyt defer Stads
Secretaris, gelegen naaft het Stadhuys, op deeiêr
Stads plaatfe, alwaar naar dc middag ten een uure»^
endie voorts op morgen des Vroetfchaps Gecommit-
teerdeas fulleo fiitcn, om die Jacobi penningen, die

Tttt ém

-ocr page 702-

VAN DE MÜNT. OFTE COURS VAN DE

daargrfjracbt fulkn worden, by gewichte óvef tclin dc voorfchreve tyd vcrgoct te worden in voegen
pet men, ende daar van opteykeningete doen, ommelals vooren.____

j)^P^LACAAT tegm het inbrengen en vérwijjekn vmgoude Specien t^enjïlverden

iJjCé,

deefe Stad, ofte Vryheyt van dien te brengen, om,
me voor (2) ander gvut^ ofte filvergeld te verwiflelen,
op poene, dat die geene, die bevonden fullen wor-
den fulcx contrarie deefes gedaan te hebben, fulicn
verbeuren al foodanig goud j ende nog eens ibo veel
daar en boven, ren behoeve van den Officier , aan·
brenger, ende ambachtskamerj yder eendardepart.

Gelyk ook mede wel fcherpelyk wort verboden al-
le burgers ende innegefeetenen deefer Stad , ende de

laten verwiflelen, omme haar profyt daar medete doen,
foo wel binnen deefe Stad ende Vryheyt van dien,
als daar buyten , ook niet buyten de Provincie, on·
der wat prsctext fulks foude mogen wefen i ορρά·
ne als vooren.

i^Augufi, MuCXXXVlUi gmnoveert dm ii Novemk MOCXLII ; en
dm ziOeïoh.MDCXLlK
Ifoomen in ervaringe komt, dat verfcheyden wat fpecie die ook mogien zyo, van buyten, binnen

A' perfoonen, buyten deefe Provincie woonen-
de , hun onderftaan binnen deefe Stad ende
Vryheyt van dien, te brengen, grootequamif
teyt van goude penningen, endedefelve alhier te ver-
wiflêlen tegens filver geld (i) ende weerdiger goude
fpecien^ alken ommc onbehoorlyk gewin daar uyt te
trecken, waardoor deefe Stad vanfilvergeld ontbloot
ende met alderhande fpecien van goud, het welck
verre boven de weerde Wort uytgegeven, vervult

Wort, tot grootcprœjudicie van de gemeente ende on- Vryheyt van dien, geen filvergeld voor gout, (3)
celeeenthevd van vecle; foo is 't, dat myne Heeren, ofte ook goude voor goude fpecien te verwiflelen, ofte

ommefulck te voorkomen, hier mede interdiceeren
ende verbieden wel fcherpelyk , foo wel de burgers
ende ingefeetenen deefer Srad, als alle ^dereuytheem*
fche perfoonen, van wat qualiteyt die mogen wefen,
niemand uytgefondert, eenige goude penningen, van

(1,2,3 ) ^^^ ^^^^^^ curfyfist is in het Placaat van i6/^bygekoomen.

X. PLACAAT, waar by zeekeregoude t>ucatons, en Brabantfe Kroonen voor bilioen verUam

wordeni den Maart MDCXL.

Alfoo niet tegenftaande het PJacaat en provifi-
oneele redudie, of tolerantie van de Hoog
Mog. Heeren Staten Generaal dcièr Veree-
nig£ Nederlanden , op den cours van den

alhier met grootc meenigte worden gebrajcht $ foo i$
't, dat de Vroedfchap , om foo veel mdgelyck» de
fchade van hare burgers en ingefetenen te voorkoo-
men, goedgevonden heeft te notificeeren , dat men
het felve Placaat eerftdaags weder fal doctt publiceer
ren, omme ftridelyk ende fonder infraftie naargelco-
men en onderhouden te Worden , verklaarende voor
bilioen de goudeDucatons en Brabandfe Kroonen, in-
terdiceerende een ygelyck defelve binnen defe Stad,
ofVryheyd van dien, uyt te geeven, ofte te ontfan·

geldejin Oâob. 1^38 doen emaneeten , als mede de
renovatien van dien tot meermalen gedaan, men be-
vind, dat niet alleen diverfche goude fpecien, tot veel
tioogcr prys, als die zyn geftelt, en boven haar va-
leur worden uytgegeven, maar dat nog erger is, dat
vcrfcheyde ongetolereerde fpecien alhier zyn gangbaar

■w m'^^M^j ------—-------/ ^----gp- « - —— ^ ^ ^-------y ,

verre boven haare waarde, oorfake waar door defelve gen, op pœne als in 't gemelte Placaat.

XL ORDONNANTIE tegm de ongeregéltheyd van het geld ^ en /onderling van de Goude f^l·

eten, den iNovemkMDCXLL

M'yn Heeren die Borgermeelleren ende Vroet·
1% /I fchappe defer Stad, aanmerckende degroo»
1 I te ongeregeltheyt van de opiléygeringc
~ van gelde, fonderlinge van goude fpecien,
ende dé inconvenienten ende confufie daar uyt gecau-
feert ende gevolgt, hebben, omme ( foo veel doenlyk
is) daar inne te voorfien, noodig ende goetgevonden,
provifionelyk te arrefteeren ende ordonneeren by dee-
fen, dat niemand fig fal vervorderen , eenige goude
penningen te onifangcn, ofte uyt te geven tot hoger
prys , als in de provifioneele reduétie ^ of tolerantie
by de Hoog Mog. Heeren Staten Generaal, in den
jare 1Ö58. geëmaneert, ende t'federt meermalen ge-
renoveert, op de pcenen daar inne begrepen j endeis
de voorfz prys deefe.

Den grooten gouden Nedcrlandfen Ryder, mits-
gaders den ouden Jacobus van Engeland , ten pryfe
Van ' la guld.

M' fcha'p der Srad Utrecht, aanmerkende de
groóte ongeregeltheyd van opftcygeringe
van gelde, fonderlinge van goude fpecien,
ende dMnconvenienten ende confufie daar uyt gecau·
fecrt ende gevolgt, hebben, omme, 200 veel doen-
lyk is, daar inne te voorfien, nodig ende goedgevon-
den , by provifie, ende tot dat by de Hooge Ove-
righeyd naarder ordre op de cours van 't geld fal zyn
gelteld (die met verlangen verwacht word) waar-
fchouwinge te doen, dat niemand eenige goude fpe-
cien fcooger zal mogen uytgeven, als volgens de pro-

Den halven van dien, als me-
de den Albert^n tofc

Den dubbelden Ducaat tot
Den enckelden tot
De Franfche Kroon tot
Den enckelden Spaanfen Pifto-
let tot 4 guld.

Den dubbelden ende die van
vieren na ad venand.
Den Roofenobel tot tö guld.

Den halven naar advenand.
Den ouden Engelot van En-
gelant tot « guld.

Den gevalueerden goudgul·
den tot j guld.

^ iluyVi

gul

Zynde alle andere goude fpecien by de voorfz to-
lerantie de anno 1638 verklaart geweeft voorbillioen.

OKOOl^NkNTlE ofFet voor^ubjeB, dm t^Oecewk MTiCXLlI^

-yn Hoeren de Borgermeefteren ende Vroet- vifionele tolerantie van de Hoog Mog. Heeren Stst-

ten Generaal van den ipNovembris 1541.

Verbiedende eenige fpecien tot hooger pryze yc'
mands aan te dringen, onder eenig prastext van proin-
pter betalinge, langer uytftel ofte anders, op pœnc,
van dezelve, en 't viervout van dien te verbeuren.

Ende alfoo men bevind, dat den Jacobus penning
van Engeland, die in gehalte ende gewichteniet weer·
digeris,als den gouden Nederlandfchen Ryder,even-
wel een gulden hooger opgefteygert is, ende den
Engelfen Carolyn mede opgedrongen word op àe
weerde van den voorfz Ryder · daar dezelve twee

Engelfc

è guld.
9 guld.
4 guld.
4 guld.

iluyv.

iluyv:

-ocr page 703-

Engelfc fchellingen of ii ftuyvers Hollands minder
wcerdig is ; dàt van gelyckcn den Franfchen kroon
door ecnige baatzoekende mcnfchen mede word op-
gedrongen boven zyn innerlyke weerde, ende geftelt
neflfens den Nederlandfchen ducaat, die in gehalt ineer
als fes ftüyvers beter isj ioo word exprelTelyk verbo-
den by dezen , dezelve penningen hoger uyt te ge-
ven ©fte te omfangen , als conform de voorfö pro-
portie, mede op poene voorfz, foo wel by den ont-
faiiger als uytgever elcx in *c geheel te verbeuren, ten
ware een van beyden, terftont na den ontfang ofte
uytgeve, hem prefenteerde aan den Officier ofte Ma-
giftraat, denuncieerende 't felve fai£t, in welken ge-
valle hy vry fal zyn van de voorfz pœne.

Den Brabandfchen kroon word by dezen voor bil-
lioen verklaart> ende verboden alhier uyt te bieden,
op pœne voorfz.

Laifende den Officier op 't geene voorft fcherp
rcguard te nemen,cnde zonderlinge zig op de merktda-
gen te laten vinden , ende de coniraventeurs te ca-

Xlll. FLACAAT
langeeren waar . op fommierlyk ende d€ plano recht
gedaan zal worden.

Ende omme te voorkomen de iquieftien ende vcr-
fchillen dezen aangaande, tuiTchen de kopers ende ver-
kopers tot nadeel van de voorfz merkten, zullen
Gecommitteerden van de Magiilraat zitten des fater-
daags voornoens van tien tot twaalf uren ίή 't Ceci-
lien Kloofter, ten regüarde van de Neüde, ende
voor aan in 't Weeshuys, tot geryf van die hooge
Koornmerkt, aan de welke party en dezen aangaande
verfchil hebbende , hun zullen hebben te addreflec··
ren.

Ende alfoo veel licht filvergeld binnen decïe Stad
uytgegeven v(ord , zoo zal voor yeder aas van dien,
betaalt moeten worden een duyt, in conformité vao
't voorfz Placaat ende tolerantie van de Hoog Mog.
Heeren Staten Generaal. Aldus gedaan ende gearre-
iteert by de Ed. Vroetfchap der Stad Utrecht, den
liDedembris '16411 ende voorts aanftonds van den
Stadshuyfe gcpubliceert, by my, C. de Ridder.

tegen zeeckere byflagen van enckele Nederland/e Ducaten , den 5 Janudr.
MT>CLK

G Ε L D-S ρ Ε C i Ε Ν. lil BOEK. I TIT.

Ifoo men in ervaritige komt, dat binnen de-
ze Stad en de Vryheyd van dien, gebracht,
ende onder Üe gemeente uytgegeevcn wor-
den , byflaagen vart enckele Nederlandfche
Ducaten, die, doorgefneden zynde , bevonden zyn
van binnen filver te wezen , dewelke, hoewel lictit
voor valfch te kennen zyn,als wezende weynig gro-
ter als ordinaris, ende daar by vitieus en flodderig
gemunt, alèze onder anderen aan de letterzydc
een punétgen in het midden van » 'toe-dér , en jeg. in
plaatfe van leg ; zoo heeft niet te min de Vroetichap
defer Stad noodig geacht de goedé gemeynte daar van
by defen te waarfchouwen, en de afbeelding van dc
voorfz valfche penningen nier onder opjgeplackt voor
den Stadhuyfe alhier op te hatigen.

XIV. PLAGAAT aangaande de

MDCLK

De Vroetfchap der Stad Utrecht coniideree·
rende de abuyfen ende misverftanden, eeni-
gen tyd herwaarts ontftaan, over het wegen
van den dubbelden Nederlandfchen Ducaat
met de letteren, die op de Provinciale munten dezer
Landen Worden gemaakt, ende onder de gemeente
uyrgegeven,meer als voor dezen j door dien onervaren
perfoonen hun onderftaan hebben,eygéne'r authoriteyt,
ende zonder laft ofte kennifle van de Regeering^ te
inaacken ende verkoopen, nieuwe blocken ofte ge-
wichten van den voorfchreven dubbelden Ducaat, fijn-
de fwaarder als de inftruótie ende Ordonnantie op de
munten mede brengt, ftreckende niet alleen tot dif-
reputatie van de Muntmeeftefs, maar ook tot confu-
fie ende verwerringe onder jparticuliéren j gelyck de
Heeren Generaalmeefters van devoorfehreve munten,
het zelve haar Hoog Mog. hebben geremonftreert,
ende dat men befig is om door publiecque authoriteyc
de voorfchreve blockgens te doen drclfeeren ; foo is
'tjdi^t de Vroetfchap voorfcbrieve goedgevonden heeft
de gemeente ondertuÎTchen b^ deezen te waarfchou-
wen van het voorfchreve exces in de wichte der voor-
verhaalde dubbelde Ducaten blockgens,ten eynde al-
hier niet meer daar mede gewogen werde, nemaar
by provifie ende tot naarder ordre met het oude blok
van den dubbelden Ducaat niet twee hoofden.

wichte van zeekere dubbele 'Ducuten , den 16 JanuaK

XV. PUBLICATIE, tegen zekerefilverepenningen , met de effigie van Albertws en Elifabeth,

&c, den 21 Novemb, M'DCXXKllL

Alfoo men bevind, dat zedert eenigen tyd her-
waarts binnen deze Stad gebracht,ende uyt-
gegeven zyn^filvere penningen j in Éraband
geflagen , zommige met de effigie van Al-
bertus ende Ehlabéth, ende zommige met de effigie
van Philippus Quartus, ende uytgégéven worden tot
driegulden twee, ende drie gulden drieituyvers,on-
der dewelke bevonden worden die geen ryxdaaldef
waardig zynj foo is 't, dat de VroedlchapdeÎerStad,
de gemeente hier van by dezen heeft willen waar-
fchou\^en, met verbod aan een yder , van foodanige
pènriingeb binnen deze Stad, of Vryheyd van dien tc
brengen, uyt te geven, ofte te ontfangen, op de ver-
beurte van diezelve.

XVI. PLACAAT tegen zekre byflagen van Franfche Kroonm^ den ^Augufi. MOCLVIL

Alzoo men in ervaring komt, dat binnen deze jaar 1645 ofte 1644 hebben, zynde wat grooter, als
Stad endé Vryheyd van dien, gebracht, en- de ordinaris, ende zoo curieus niet geflagen j foo heeft
de onder de gemeente uytgegeven worden de Vroedfchap dezer Stad noódig geacht de goede
Κίί-ΠοΐΎΛΓί irin Franfrhp Kronncn.die. door-1gemeente daar van by deien te waarichouwen, ente

Stad endé Vryheyd van dien, gebracht, en-
de onder de gemeente uytgegeven worden
byflagert van Franfche K.rbonen,die, door-
gefneden, bevonden zyn van binnen filver te \veftn,
van zommige geen datum , ende zommige het

vermaanen op het geene voorfi. alvoorens dezelve te
ontfangen, naeuw regard te nemen,

tegen zekerenfilveren imisr^en lÏAftguft, MDCLPlIL

XVIL PUBLICATIE

Alzoo men in ervaringe komt, dat zekere val- gelyk zoude trachten onder de gemeente alhier mede
fche munte , ofte penningen , zyride een
filveren Louis, dog van binnen koper, en van
buyten met een fyne filvere plaat ende rand

uyt td geven 5 Zoo hebben myn Heeren Borgemee-
fteren en Vroedfchap dezer Stad, noodig en dienftig
geacht, daar van by dezen een ygelyck te waarfchou-
wen, lot voorkooming en verhoeding van fchadc.

XVIIÎ,

Tttt X

overtrokken, onlangs uytgekoomen is, die men mo-
UL Deel

-ocr page 704-

ν A Ν D Ε M UNt . OFTE COÜRS VAN DE

fÖO

I200 het den Hoog Mogende Heeren Staten
Generaal der Vereenigde Nederlanden be-
lieft heeft, den Heeren Staten van Utrecht
te adverteereni dat onder de gemeente
geilroyt endc onder gemeene Kycxdaalders uyrgege-
ven wort, een Daalder van Mantua, hebbende op de
eene zyde een gewapent borftbeeld ende een fweerd
in de rechterhand, het gulden vlies om den hals, en-
de in den rant gecircumfcribeert, Fmentius D. G. {
Dux Mmt., cnde op de andere zyde eenen enckel-
den arent met een fchildeken in dc borft, een Har-
togs kroone boven het hooft, ende in den ranr, Fer-
rati -Z., die welcke meer als een dardendeel ilimmer
bevonden word als een rycxdaalder, ende dat devoor-
fchreve Heeren Staten van Utrecht ook goedgevon·
den hebben daar van mede te adverteeren de Magi,
ilraat dezer Stad, op dat by het verbieden derzclver,
in tyts de fchade van de gemeente alhier zoude mo·
gen worden voorgekomen; foo is 't, datmyneHee-
ren die Stadhouder, Schout, Borgermeefteren ende
Schepenen defer Stad, bydeefen eenen jegelyken daar
van waarfchouwen, ende voorts verbieden egeenedcr
zelvcr te ontfangen nog uyt te geven.

XVIII. PL AGAAT ttgen zekeren RypcdaaUer van Mantua, den 5· Oecemb. MDC X

XIX. PLAÇA AT op het voorjz. fuhje^, en tegen zeekeren Sweedfen gouden penning ^ den n

Oecemb. MDCX.

ΑΙΓ00 de Heeren Staten Linds van Utrecht
belieft heeft den Heeren Schout, Borger-
meefteren en Regeerders defer Stad nader te
adverteeren', dat de filvere pennmgen, gefla-
gen by den Hertog van Mantua , ende alhier den f
Decemb. leftleden by Publicatie verboden, ter or-
donnantie van de Hoog Mog. Heeren Staten Gene- ;
raai, by de Generaal Meeiiers van der munte door
den AiTayeur Generaal bevonden is maar weerdig te
zyn drie en dertig ftuy.vers en fes en dertig myten. En-
de dat defelve ook hebben geprobeert eenen gouden
penning met den naam en titule van den Koning van
S weden, die uytgegeven worden voor les gulden fes,
en oock acht ftuyvers , ende die niet weerdiger be·
vonden zyn,als vyf gulden en dertien ftuyversjfoois'c,
dat myne Heeren dic Stadhouder, Schout , Borger-
meqfteren, en Schepenen dezer Stad, by deefen eenen
y^elyk van den voorfz. filvere penning, of daalder,
en voorts van defen nieuwen gouden penning doen
waarfchouwen van in geen fchade te geraken.

XX.

Alfoohet die Ed. Mog. Heeren Staten 'sLands
van Utrecht belieft heeft, myne Ed. Heeren
van de Magiftraat deler Stad te adverteeren,
dat die nieuwe uytkomende Quarten d'Ecus
byeiîàye bevonden zyn,ontrent de helft minder weer-
dig, als die goede oprechte quarten d'ecus, ende Haar
Ed. Mog. met goedvinden van de Hooge en Mog.
Heeren Staten Generaal, defelve verklaart hebben
voor billioen, begcerende, dat men de gemeente de-
fer Stad by publicatie 't felve kenlyk foude maackenj
foo is 't, dat myn Heeren Stadhouder, Schout,Bor-
gemeefteren, en Schepenen deefer Stad, dan't felve
allen en een yder kenlyk maken by defen, metwaar-
fchouwing van hun daar voor te wachten, endefcha-
de te voorkoomenj ende omme defelve te beter te
kennen, foo is het afbeeldfel van dien openbaarlyck
hier aan de deure van den Stadhuyfe geilagen.

PLAG A AT, tegen zekere G^uarten d'Ecus, den 10 July MOCXF.

XX L PL A C A A Τ, tegen het uytgeven van gefchrooyde penningen, den 7 May MOCX LIV.

Alfoo myn Heeren van de Vroedfchap in erva-
ringe koomen, dat defe Stad vervult word
met meenigte van ^lart d'Ecus^ ende andere
gefchrooyde penningen , waar door ver-
jfcheydc baatfoekendeluyden oorfaake word gegeven,
lot too fchadelyken bedrog, endede goede gemeente
van iyd tot tyd fulks befwaart, dat het felve namaals
riet dan met overgroote fchade geweert en wegge-
lïoomen fal konnen worden } foo is 't , dat myne
voorfz Heeren hier mede willende voorfien, eenen
ygelyken mits defen inrerdiceeren ende verbieden ee-
nige derfelver gefchrooyde penningen, tot wat prys
het foude mogen zyn, uyt te geven,of té ontfangen,
op poene dat die geene, die bevonden fullen worden
contrarie gedaan te hebben, fullen verbeuren de uyt-
gegeven, of de ontfangene gefchrooyde penningen,
cnde daarenboven nog de dubbelde waarde van dien.

XX11. Ρ LAG A AT, tegen het uytgeven van Heeljche Daalders, te Bommel gemunt, den iju-

ny MD LXXX.

Myn Heeren die Stadhouder , Schout', Bor-
germeefteren ende Schepenen der Stad U-
trecht, doen te weten, allen ende eenen jc-
gelyken. Alfoo niet tegenftaande by het
Placaat onlancx gemaakt, ende den 28 Aprilis voor-
leden gepubliceert, op het ftuck van de munte, de
Heelfche Daalders te Bommel gemunt, ende voorts
alle andere hooge munten expreffelyken verbooden,
ende geinterdiceert zyn, te ontfangen of uyt te geven,
op het verbeuren van het geld, ende nog tien ftuc-
ken op elck ftuck, dat ontfangen of uytgegeven zal
zyn , men dagelycx verneemt, dat de voorfchreve
Heelfche ende andere dicrgelyke Daalders met groote
hopen alhier gebracht ende uytgegeven worden, tot
groot verlies ende achterdeel van de gemeente, foo
by de Gedeputeerden van Staten bevonden is door

den AiTay, daarvan gedaan, defelve daalders niet meer
weerdig te zyn , dan 19 ftuyvers, jegens de Konink
Daalders gereeckent op 45 ftuyvers j foo is 't, dat
myn Heeren voorfz, door overkomen des Raads ,dsar
van eenen jegelycken wel hebbéji willen waarichou-
wen, gebiedende ende bevelende voorts bydeefe,wel
ernftelyken ende fcherpelyken eenen jegelycken, dat-

fe hem niet en onderwinden eenige munten, enprm·
cipalyk die voorfchreve Heelfche,ende diergelyke Daal-
ders te ontfangen, ofte uyt te geven , of te bieden,
op poene van rigoreufelyk gefi:raft te worden » ve-
gende de voorgaande Placaten, daar inne dat niemanü
verfchoont fal worden.

XXIII. PLAGAAT, tegen de Embder Eoreynen, den 1 Decemb, MD CXXFIIL

tegenftaande het Placaat der Hoog Mog.
Heeren Stateh Generaal, den 7 Auguftus
laatftleden gearrcftcert, tegen het uytgeven,
tig ftuyvers penningen tot Embden geilagen ^^
felven penning evenwel alhier, daaglyks

e Vroedfchap defer Stad bemerkende, dat niet en ontfangen van filvere Florejnen, ofte

en ontfangen word. beeft goed-

meenigte uytgegeven

-ocr page 705-

G Ε L D S ρ Ε C I Ε Ν. UI. BOEK. 1. ΤΙΤ.

gevonden, omrne te verhoeden meerder fchadcjdie de breuken daar by geftatueert regen de contraventeurs

goede gemeente hier door foude konnen koomen te
lyden, eenen ygelyk by defen te waarfchouwen , en
niet te min te ordonneeren, fig te rcguleeren na den
voorfz Placate, of dat men anders de pœnen , ende

Ytat infertÏQ, .Ï/i/Cau groot Placaatb. i.Vol. iii.Boek. xii Tyr. ïv.Deel. Num.xxiii.

rige Steden verboden te wefen, heeft goedgevonden
by defen, de goede gemeente daar van te waarfchou-
wen, om hunne fchade te verhoeden, ende met een
by defen tc verbieden, defelve te ontfangen,ofteuyt
te geven, alfoo men van meeninge is, eerildaagsyor;
dere poenaal verbod daar tegen te doen.

XXIV. PUBLICATIE o^ het voorfz. ftéjeói, den loTiecemk MD CL·

De Vroedfchap der Stad Utrecht in ervaring
gekoomen zynde, dat binnen defe Stad en-
de Vryheyd van dien, gebracht, ende onder
de gemeente uytgegeven word, een nieuw
ilag van Daalders van achtentwintig Üuyvcrs in Emb-
derland gemunt, die men oordeelt op veel na foo veel
niet weerdig te zyn, ende veritaat in eenige nabuu-

701

ftridelyck ende tonder eenige conniveniie fal exccu·
teeren ; tot welken eynde gerenoveert word dê Pu'
blicaiie van den vooriz Placare, luydende als volgt.

orgermeeileren en Vroedfchap der Stad U-
trecht, doen te weten. Alfoo tot hare ken-
niiTe gekomen is, dat by Placaat van de Ed.
G root-Mogende Heeren Staten van Holland
cndc Weft-Vrieiland van date den ρ May 1705 alle
de D iaïders ofte 30 fluyvers penningen van de Nim-
wecgfe mumflag,v?.n jonger datum als den jare i<ïpi,
en fpecialyk die van den jare 1703 en 1704, verklaart
zyn biljoen en verbeurt, om redenen by het felve
Placaat gededuceert} en te bedugten is, dat onfe Stad
daar mede fal worden vervult, gelyk voorheen met
de gereduceerde fchellingen is gefchied , rot groote
fchade van de goede ingefetenen alhier; foo is 't, dat
Haar Ed. Achtbaarheden, daar tegen willende voor-
fien, by defen, alle ende een ygelyk wel hebben wil-
len waarfchouwen, gelyk defelve ^ewaarfchouwt wor-
den by defe, eenige iboJanige Daalders ofte 30 ftuy-
vers penningen, hier voren gementioneert,indeStad
en Vryheyd van dien in te brengen , ontfangen ofte
uyt te geven i en dit by provifie, tot dat nader defen
aangaande fal wefen gedilponeert. Aldus gepubliceerc
van den Stadhuyfe t^Utrecht, more folito , op den 8
Juny 170J5 in kennifle van my, Corn.deRucver.

XXV. PLACAAT, tegen zekere Nimweegfe Daalders, den 8 Juny MD CC Κ

XXVI. PLACAAT, ttgen Fhefche enckele guldens van het jaar 1714, den 10 Augufi.

MD CCXI F.

Borgermeefteren en Vroedfchap der Stad U-
trecht, gefien hebbende, dat de Ed. Groot-
Mogende Heeren Staten van Holland en Weft-
, Vricfland het inbrengen en uytgeven , in der
felver Provincie, van de enkelde Vriefie guldens van
den jare 1714 by Placaat hebben verboden, om rede-
nen, dat dezelve bevonden waren , zoo in gewigte
als alloy, omtrent eenen een half ten honderd, n^inder
waardig te zyn, als deiêlve volgens de uyterftereme-
die, by de Placatcn geordonneert, behoorden tezynj
Haar Edele Achtbaarh. dugtende, dat defelve Gulden-
Hukken in deze Stad of Vryheyd daarom te meer mog-
tcn worden ingevoerd , en daar tegens ten beften van
de goede borgerye en ingefetenen willende vooriîcn j
doen by defen allen en een ygelyk, wie het ook fou-

XXVIL PUBLICATIE
de mogen wefen, met allen ernft, by proviiïe waar-
ichouwen en verbieden, om geene van de voornoem-
de FrieiTe enkelde guldens van den jare 1714 binnen
defe Stad of Vryheyd van dien in te brengen , 'c zy
by groote of kleyne quantiteyt, direélelyck of indi^
redelyk, op poene van verbeurte Van defelve guldens,
een derden ten behoeven van den Hoofd Officier de·
zer Stad , een derde voor de Aalmoefeniers-kamer,
en een derde voor den aanbrenger ; alles onvermin-
derd de voorgaande Placaten len diergclyken opfigtc
geëmaneerd. Aldus by provifie in de Vroedfchap ge-
arrefteerd op den 9, en van den Stadhuyfe , more fo"
Hto, gepubliceerd den 10 Augufty 1714, in kenniiïc
van my, G. 4· Wachendoril·.

tegen valfche Wyn- of Schutters penningen
MDCLXXllL

den I Novemh,

Ifoo men bevind, dat jcgenwoordig onder het
gangbaar geld eenige valfche deferStadsWyn-
of Schutters-penningen onder deingefetenen
werden géftrooyt, en uytgegeven j too word
yder ingeicten gewaarfchouwt omzyne fchade te ver-

XXVIllT'PLACAAT ^^

tegen feeckere Sweedfe en Poolfche tien fluyvers fluckn, den 27 Januar,
MDCXXX IK

Ifoo men bericht word, dat in eenige Steden Vroedfchap goedgevonden hebben, by provifie tc

'ordonneeren de voorfz penningen binnen deefe Stad
ende Vryheyd van dien, niet hooger uyt te geven, of-
te te ontfangen als voor negen ftuyvers 5 ende dat op
de verbeurte van defelvie penningen , de ecne belfte
ten behoeven van den Officier, cn dc andere helftc
ten behoeven van den armen.

van Holland afgefet ende verboden zyn de
Sweedfehe en Poolfche penningen , die al-
hier voor tien ftuyvers worden uytgegeven,
ende men bevind,dat binnen defe Stad ende Vryheyd
^an dien, groote meenigte derfelver word gebracht,
cndc dat die penningen geen tien ftuyvers in alloy
^yn } foo is 't , dat myn Heeren van de '

PLACAAT, tegen zekere drie duMde, enkele, en halve fluyvers ftucken, dm 29 De-
cemkM'DCL

hoeden j interdiceerende allen en een yder foodanige
vaHche penningen uyt tc geven, op pcene van vyf-
entwinrig gulden op yedcr Îluck in cas van contra-
ventie defes te verbeuren, boven arbitrale corrcdie.

Ifoo op gifteren verboden is, by Placate van
de Heeren Staten van Utrecht, dat men al-
hier, nog. in deefe Provincie, van doen voor-
taan onder andere ipecien van gelden niet

meer cn foude mogen ontfangen , nog uytgeven drie
dubbelde, enckelde, nog halve ftuyvers, buyten dee-
fe Provincie geilaagen, ofte als nog te flaan, op poe-
ne als in het felve, dog dat men hft fdvc nog op'g
Tttt 3 Land$

-ocr page 706-

VANDEMUNT, OFTECOÜRSVANDE

Lands Comptoiren, foude mogen brengen achtdagcn
Ihng geduurénde, in betalinge Van het geene men daar
fchuldig is \ al ten fine de meènigte der vooriz fpe-
cien van gelde onder anderen , mede fouden alhier
mógen worden geftuyt, als geflagen onder den voet
van der jaare if 8ö laatftleedcn j te meer , foo fulcks
al in de voorleden M^eeke in Holland is gedaan, ende de-
felve derhalven alhier le overvloediger waren te ver-
wachten , ende de Raad deefer Stad nogtans wel kah
aafimercken, dat veele deefer Stads burgers ende in-
Wconders, ook fonderlinge eenige geringe ambachis-
luyderï, ende de fchamele gemeente^ op dc voorfchre-
vè'Comtoiren niet en hebben te doene, ende hcn-
Ïuyden derhalven feer moeyelyck foude vallen, fülcx
om een geringe fommebuyten deefe Provincie by wis-
felingen te beftelien : foo is 't, dat de Raad voorfz,

mme haare goede gemeente , by fonder geringe am·
lagtsluyden ende fchamelen voorfz ( foo veel moge-
|lyck)*te beneficeeren , ende daar van te ontlaften,
'hoewel tot haare groote ongerief ende interefle, by
('deefen laten weeten , dat elck huysgefinne der voor-
fchreve haare borgeren , ambachtsluydenende ingefe·
tenen,fchamele gemeente, fal mogen brengen op den
Stadhuyfe, foo aan drie dobbelde ende enkele, als
halve ftuyvers ter fonime van dart.ic ftuyvers,die men
hemluyden doOr de Gecommitteerd^ des Raadsvoor-
fchreve fal doen afnemen, ende weder vergoeden mee
ander goet payement, tot S)velcken eyndé defelveGe-"
cómmicteerdens des naarnoens fullen fitten , op den
Stadhuyfe, ende het felve beginnen ten een uure;
den een feggc het den ander voort.

XXX. PLACAAT ίψη zekere Nimweegjè ScbdUngeny den 7 J^Jàarf CHD CXX.

Alfoo 'het belieft heeft de Hooge en Mog.
Heeren Staten Generaal, den Ed. Mog. Hee·
ren Staten *sLands van Utrecht, bymifllve
te ad verteeren , als dat binnen Nimwegen
gemunt worden, Schellingen met den dubbelen arent,
die onder de gemeynte beginnen uytgegeven te wor-
den voor fes Iluyvers, gelyk andere fchellingen inde
refpeÖive Provinciën gemunt, hoewel die niet meer
"weerdig zyn als vyf ftuyvers, met verfoek , dewyl
iiet felve is ftrekkende tot feer groote fchade van de
goede gemeente, ende dat daaromme Haar Ed. Mog.

XXXL
om fulks te voorkoomen, ende goedtyds daar inhe te
voorfien, in defe Provincie van Utrecht het ontfan-
gen en uytgeven der voorfz Nimweegfe Schellingen
in deefe Provincie verbieden j in'et begeeren van
Haar Ed. Mog. , dat men fulks van den Stadhuyfe al-
hier den volcke ook foude doen vicrkondigenj foo is
't , dat myn Heeren Burgemeefteren, ende Vroed·»
fchap defcr Stad Utrecht, het felve verbod by defeii
wel hebben willen kennelyk maken, op dat eenygei
lyk fig voor fchade mag wecten te wachten.

PLACAAT teeen de Oldenburgft Schellingen m Cleeffe Stajvers, den n Februari
MD CLIL

AJfoo men in eryaringe komt, dat langs foo meer
binnen defe Stad, ende Vryheyd van dien,
word gebracht ende onder de gemeente uyt-
gegeven, ilecht payement van Schellingen
ende Stuyvers, contrarie d'ordre by de provifionele
tolerantie op het Îlukvan den gelde, by Haar Hoog.
Mog. geëmaneert} foo hebben myn Heeren Êurger·
meefteren ende Vroedfchap defer Stad nodig geacht,
't felve als nog in conformité vain de voörfz ordre te
verbieden, ende de goede geineettte daar van by defen
te waarfchouwen, ende fpecialyk van dén Oldenbur-
ger Schelling, hier onder geprent, fchoongenomen
die al uytgegeven worden tegen vyf iluyvers, foo als
die tegens d'intentie van haar Ed. Achtb. cours ne-
mtn, daarfe geen vier ftuyvers wecrd zyn 5 gejyclt
ook de Cleeffche Stuyvertgeris, waar van mede 'c af-
druckfel hier onder geftelt is, weynig meer als een
halve ftuy ver weerdig zyn: ende over fulcx niét vcr-
dragelyk, dat deielVe door baatfoeckende menfchcn,
om haar vuyl gewin, de goede gemeente worden
geobtrudeért : verbiedende daaromme by defen fpecia*
lyk§ eenige vaii defelve Schellingen, ofte Stuyvers
meer te ohtfangen, ofte uyt te bieden, op de ver-
beurte van defelve, ende vyf ende twintig guldens op
yder ftuck, boven arbitrale correélie, tegens de gee-
ne, die defelve van buyteh alhier inbrengen ifullen.
Accoordeert, inkennilÏevanmy, Jan van der Nypoorr.

N'adien men voorts in ervaring komt, dat bin-
nen defe Stad en Vryheyd van dien , word
uytgegeven een nieuw flag van Schellingen,
met een leed^v aan de eene, en eert vreemd
wapen aan de andere zyde, verre in waardye van de

XXXII. PUBLICATIE tegen zeekr nieuwflag van Schellingen, den 3 Novemb. MDCLVll

Brabantfche verfchillende, worde de gemeente by de-
zen gewaarfchouwt defelve niét te ontfangen , alzoo
men van meeninge is eerftdaags dezelve pacnalyck te
verbieden.

Nadien de gemeente voor weynige dagen ge-
waarfchouwt is, van eenige Schellingen ,
hebbende aan de eene zyde een leeuw met
een kruys onder de voet, en op de andere
zyde een vreemd wapen, verre van Brabantfche fchel-
lingen in waardye verfchillende , foo Word by defen

'XXXIV. PLACAAT, rakende het verkenen van paspoorten aan de i^^eieneni^iegereduceerde

Schellingen willen inbrengen, den ziFebruar. MDCXCUL

Borgermeefteren en Vroedfchap der Stad u- geven, om onder behoorlyke paipoort, by de Mag''
trecht, doen te weten een ygelyk, dat alfoo ·.· . » i^^ftpn aan

by Placaat van de Ed. Mog. Heeren Staten
defer Provincie, op de reduóUe en verbod der
Schellingen den 23 January löpj gearrefteert, goet
gevonden is aan de ingefetenen Van defe Provincie,ren-
ten, intereifen, mitsgaders uytftaande fchulden, in

XXXIII. PUBLICATIE, Un fine voorfz den 30 Novemb. MOCLVll

allen en een ygelyk wel fcherpelyck verboden, foo-
danige Schellingen binnen defe Stad te ontfangen, of-
te uyt te gevcH, op pœne van twintig ftuyvers, op
yder van dien te verbeuren : gelyk mede aan denlyvc
zullen worden geftraft, die defelve in eenige qusBti·
teyt alhier lullen koomen in te brengen.

^wiwij, wlij v/ijubi L/^iiuuJ rjTJ^w pttej^uvivf "j - —

ftraat haarder Domcilie buyten haarlieden koften aan
defelve te verleencn,de voorfz Schellingen te mogen
brengen,hebben goet gevonden en verftaaOi^X ^^^.
adverteren alle ende een ygelyk, dat zy bcgecrenöc in
eenige andere Provinciën te ontfangen eenige rente »
len, mtcrencn, musgaaers uytitaande ichuiden , m intcrcflèni of uytftaande fchuldéuj ende dat geit
andere Provincie hebbende te ontfangen , vryheyd te in te brengen, in fchellingen, ®f andere payement

-ocr page 707-

G Ε L D-S ρ Ε C I Ε Ν. III BOEK- Ι TlT.

70|

by den voorfz Placate verboden, of gereduceert, dat
zy daar toe alvorens ter Secretarye alhier zullen heb-
ben te halen behoorlykc paspoort, inhoudende de net-
te forame, die daar op willen ontfangen , ende niet
meer, mitsgaders de plaacfe , alwaar die betalinge fal
gerchieden, ende den perfoon, met, ofdoorwien't
lelvefal werden overgebracht, ende dat 'c felveop het
arrivement alhier aan den Heer Hooft-Officier fal wer-
den vertoont, ende 't voerfz paspoort afgefchreven,
geroyeert, ende fulks maar eens gebruyckt werdien,
fonder twee, drie, ende meermalen geld op een en
het felve paspoort in te brengen.

Ende dat ook geene payementen beneden den voet
fullen werden ingebracht, al waar *t fchoon om alleen
door te paiTeren ; ende of al wel geprietexeerd wierd,
dat die gecleftineert waren voor het Comptoir Ge-
neraal, om te dienen tot betalinge van de quote van
de een, of d*ander Provincie, dat defelve niet anders
zullen mogen werden ingebracht, of doorgevoert,
als door een publiecq perfoon , en in facken verfe-
geit, met het zegel van de Provincie, voor reecke-
ninge van dewelke die werden gefonden, en dat het
felve ook plaats fal hebben , ten reguarde van *t geld
dat tot foldye der militie door defe Provincie fal -^er·
den verfonden.

Sullende mede onder , of op een th het felve pas-
poort, waar mede eenig geld , gedeftineert voor het
Comptoir Generaal, in defe Provincie fal werden in-
gebracht, ofte ten behoeve van de militie door defe
Provincie fal werden verionden, geenfints mogen wer-
den ingebracht eenig geld , particuliere perfoonen
Concernerende, maar fal fulks foo ten reguarde van 't
een als het ander, apart onder eén behoorlyke paife-
poort, als hier vooren is gefeyd, moeten gefchieden,
Op poene dat regens foodanige penningen, die contra
TÏe defen alhier werden ingebracht , by wegen van
confilcatie, gelyck jegens de payementen die tegens
het voorfz verbod werden ingebragt, geprocedecrt fal
werden. Aldus gepubliceert van den Stadhuyfe t' U-
trecht, op den zi Fcbruar.KÏpJ. In kennifle van
my, Cor. de Ruever.

FrrmuUer van een Fasj^óört*

Borgemecfleren ende Vroedfchap der Stad Utrecht,
permitteren en confentercn by defen , ingevolge van
het Pkcaat by Haar Ed. Mog. de Heeren Staten dc·
fer Provincie van date den Janüar. i^p^. aan

in dele Provincie
in te brengen, of doen brengen de fomróc van
in Schellingen, als
dé Provincie van
te vorderen heelt wegens
dog fal i'ngevalle

de voorfz Schellingen büyten deie Stad;,
op het arrivement, ih dele Provincie , foude willen
loiien, gehouden zyn, de ingebragte Schellingen aan
den OÖïcier aldaar aan te geren, met vertooning van
dit paspoort, óm door den gemdten ÖfEcier in dor·
fo van dien geteekent te worden, Hoe veel Schelliö·
gen op dit paspoort binnen deie Provincie ftillen we-
fen ingebragt j en dit paspoort alloo geindorfeiert zyn-
de, fal het lèlve binnen vier en twintig uren na de
te ruggekomft aan den ö'fficier van defe Stad moeten
worden overgelevert, dog ingevalle de voorfz Schel-
lingen diredelyk worden overgebragt, en geloit in
dele Stad, foó fal mogen

volftaan met het overleveren van dit paspoort, ende
zullen defelve Schellingen niet anders mogen wordicn
uytgegeven, als volgens de prys , by 't opgemeke
Placaat vaftgeftelt, op pœne daar by uytgedruckt·
Adam önder defer Stads fignet den

Ter ordonnantie van defelve,

XXXV. FUBLlGATIü U^e^ fiekere vier Stuyversfiukken, den 3 OÜob. MD CXFIL

Alfoo het die Ed. Mog. Heeren Staten's Lands
van Utrecht belieft heeft myn Ed. Heeren
van de M agi ft raat defer Stad te ad verteeren,
dat op den naam van den Hertog van
Bourbon geilagen word een filvere penning, die alhier
te Lande begint uytgegeVen te worden voor vierftuy-
vers, daar defelve nogtans maar ten hoogften twee
ftuyversen een oort (na den dubbelden ftuyver,hier
te Lande geflagen^ gereekent) weerdig is, als maar
houdende twee penningen, endeeen en twintig grey-
ncn in alloye , begeerende over fulks , dat men de

XXXVL PLACAAT tegmÀtGnminger vier

Alfoo de Vroetfchap in ervaring^ gekomen is,
dat hier in het Land werd gebracht een
groote quantiteyt van penningen, gelyketide
te wefen Groeninger vier Ituyvers pennin-
gen, waar voor die ook in diverfe Steeden worden
onifangen en uytgegeven , daar defelve op veel na
niet foö veel Weerd S^yns foo is 't, dat haar Ed.goet-
gevonden hebben by deefen, omme voor te komen
ende te weerende fchade van haare burgers eninnege-
iétenen,defelve te waarfchouwen foodanige penningen
'^'et te ontfangen : verbiedende allen ende eenen je-
g^iyken, niemand uytgefondert, eenige der voorfz
penningen te brengen, uyt te geven., ofte te ontfan-
gen binnen deefe Stad ende de Vryheyt van dien, op
gemeente defer Stad by Publicatie daar van foude wil-
len waarfchouwen 5 loo is *t, dat myn Heeren die
Stadhouder , Schout, Borgemeefteren , ende Sche·
penen defer Stad, by defen dan 't felve allen en een
yder kennelyk maaken, met waarfchouwing van hun
daar voor te wachten , ende fchade te voorkoomen ,
ende verbieden voorts geene derfelven te ontfangen
ende uyt te geven j ende omme èe voorfz penningen
beter te kennen, foo is het afbeeld van dien openbaar-
lyk aan de deure Van den Stadhuyfe ende de vier de-
fer Stads poorten aangeilagen.

Siuyversflükken, den 20 Decemb, MDCX L IK
de verbeurte van defelve penningen, en daar en boven
nog op yder iluk tien iïuy vers, d'een helft ten behoeve
van den Officier , diç de executie doen Π1Ι, en d*an-
der helft van den aanbrenger j fullende niettemin die
geene, die hun verftóuten een raerkelyke quantiteyt
der voorfchreve penningen te brengen binnen deefe
Stad ende dc Vryheyt van dien, boven de voorfchre-
ve geldboete arbitralyk worden gecorrigeert. End«
op dat eert yder mag kennen Het onderfcheyt van dei
oprechte vier ftuy vers penning, ende deefen byilag,
foo fullen de figuuren , vand'een en d*ander voor den
Stadhuyfe worden uytgehangen j ofgeplaclttj alwaar
men het felve onderfcheyt fal konnen fien.

^XXVU. PUBLICATIE tïgm dt Camfenfi Stoters y den ^oOBok M'DXCl

Ifoo myn Heeren van den Raad van Staten,
de Staten van Utrecht gewaarfchouwt heb-
ben , dat in de Geünieerde Provinciën on-
^er de gemeente uytgegeven en geilröoyt
word , een groote meenigte van Stoters in defen jaare
ΐ|·ρι geidagen binnen de Stad Campen, op den naam
Van de Stacen van OveryiTel, diewclke genocgfaara
een tiende part lichter, en minder van valeur zyn, als

-ocr page 708-

VAN DE MUNT. OFTE COURS VAN DE

de andere ftoters , van wegen dc Geünieerde Provin-
ciën geilagen ; foo is 'c ,dat myn Heeren die Stadhou-
der, Schout, Borgermeefteren en Schepenen dezer
Stad, van alle *t geen voorfz is, een ygelyck by de-
fen wel hebben willen waarfchouwen , ten eynde %y
tot verhoeding van haar fchade , alfulcke rtoters m'cc
ontfangen} verbiedende ook een jegelyk, alfulke ilo-
ters alhier onder de gemeente te itrooyen , cnde uyc
te bieden, pp pœne,begrepen in de Ordonnaniie,op
het ftuk van de Munte gemaakt.

XXXVII!. PLACAAT tegen fekere heele en hdveBraspenmngeny den 28 Februar. M7jXCII^

Myn Heeren die Schout, Borgermeefteren
ende Schepenen der Stad Utrecht, doen
re weten eenert ygclyk. Alfoöiufichen de
Ontfangers ofté Cameraars dezer'Stad,en-
de de Impoftmeeilers, Accynsmeefteri endeanderen,
die de Stad fchuldig zyn, ende ook onder de borge-
fyedagelyks verrchillen,twiften en onverÜandcn ver-
j-yzen, inhet overleveren ende ontfangen van de heele
ende halve braspenningen , daar onder veele karre-
mans onder gemerkt worden , dat maar oude halve
ftuyvers en zyn, en ook veele ende meeftendeel der
felver braspenningen ende halve braspenningen, verfle-
ten, gebroken, en gefcheurt zyn, foo dat menfe feer
iljualyken cnde niet dan met fchade weder uytgeven
kan, ende dat men veritaat, dat de quâde en lichte
halve braspenningen, meeftuyt andfcre Provintien al-
hier gebragt worden , ende noch tneer fullen, 200
verre daar inne niet voorfien ert ^ord 5 foo is 't, dat
de Raad deier Stad , om alle de voorfz twiften ende
onverftanden t'eencmaal ^weg te nemen, geordonneert
cnde geftatueert hiebben, ordonneeren en ftatueeren
mits defcn, dat men na defen dag, binnen deefe Stad
ende deefe Stads Vryheyd, geen halve braspenningen,
nog heele braspenningen meer uytgeven ofte uytbie-
den fal mogen, ende overfulks alleen geacht ende ge-
houden zullen worden voor billoen : ende omme te
voorkomen de klachten cnde doliantien , die de bor·
geren ende ingefetenen deier Stad zouden mogen doen
over defe Ordonnantie ende veranderinge ·, zoo fullen
alle Middelmeefters , Impoftmeeilers , Accynsmee-
fters endere anderen , die de Stad fchuldig zyn, alful-
ke braspenningen, als fy by h.nar hebben , van de-
zen dag mogen overleveren, ende brengen aan den
Ontfangers, ende Cameraars,in betalingevanhetgee-
ne fy fchuldig zyn, op de reipeélive Gomptoirenjen-
de a len anderen borgeren ende onderfaaten deier Stad,
hebbende alfulke penningen, fullen dezelve van defen
dage, ofte by fonnefchyn brengen op den Stadhuyfe,
in handen van de Gedeputeerd^en dezer Stad, die daar
van notule maken , ehde over 14 dagen reftitutieen-
de betalinge doen iulien in anderen gelde , waar na
een ygelyken hem zal weten te richten.

XXXIX. PLACAAT, waar by feekere Utrechtfe Stuyvers een blanck vermindert 'worden, dm

23 Septemb. MOLXXIX.

\Coo men voor feeker onderricht is,' dat den
iluyver, die van dezer Stads wegen gemunt
word , in den Landen van Braband, Hol-
land, Zeeland, Vriefland, ende atiderePro-
vinciën, boven alle billykheyd, afgezet is, cndenie'c
hooger gepermitteert en Word , dan voor een blank,
cnde alzoode vierde part minder, dan ze alhier gank·
baar is, waar door gefchapen is, dat alle de ttuyvers,
die dus lange feer willig geweeft; zyn , ende in alle
Landen getogen ende gegaan zyn, nu weder-
om herwaarts gebracht, ende uytgegeven zullen wor-
den , ende dat verfcheyde perfoonen hier van haar
koopmanfchap maaken zouden , als aireede by veele
gefchied is, om de voorfchreve ftuyvers in andere
Landen op te koopen, ende alhier voor ft;uyvers uyc
te géven , ende alzoo de gemeente alhier met ftuy-
vers te vervullen, die dezelve in andere Landen oiet
wederom en zouden weten te befteeden, dan tot ha-
ren grooten verlies ende achterdeel; foo is 't, dat de
Raad deefer Stad , begeerende daar inne in tyds te
voorfién, cnde de fchaade van haar gemeente, ende
onderfaten te voorkomen , geordonneert ende gefta·
tueert heeft, ordonneert ende ftatueert bydezenidat
niemand , naar Publicatie van deze, eenige dervoor-
Ichreve ftuyvers hooger ofte duurder en zal mogen
uytbiedenj lioch ontfangen, dan voor een blank, en-

XL. PLXCAAT Op het inwijfelenvan de voorfz Stuyvers, den 27 Jprd MD LXXXTl

Men voege bier by het Pïacaat op den cours van de Utrèchïfe oortgem ; en tegen de valfche of quads fitiyven ,
7Maart 158-2. Siet het volg. Deel. Num. vi n.

de dat geduurende, ende ter tyd toe , generalyk pp
alle munten ordre geftelt, ende voorfien fal zyn.
Ende ten eynde geene borgeren, noch onderfaaten,
eebige der vcórfchreve ituyvers by hem hebbende,
reeden hebben, fig hier over te beklaagen j foo JaaCv
de Raad weten, allen den gcenen , die eenige ftuy-
vers onder hem^hebben , datfe dezelve van ftonden
aan brengen op deezer Stads Raadhuys, in handen van
den Gecommitteerden van der Stad , die daar op
wachten zullen , ofte ten huyfe van den Hopman,
daar onder fy reforteeren ,uytgefonderi Ryk van BoJ{·
hoven, die fitten zal ten huyie van Jan Buth dejon-
gç, aan de Kraan , om defelve te ontfangen , ende
de fomme op te reeckenen , welke ftuyvers de Raad
deezer Stad zal doen teyckenen , met een byzondcr
teyken, daar toe geordonneeit, om ftuyvers te bly-
ven, ende voor fulks uytgegeven te mogen worden,
ende als dan doen reftitueeren den geenen, diefe ge-
levert hebben, om voor ftuyvers uyt, te mogen ge-
ven, onder dc gemeente alhier , cnde zoo wie van
dezen dage niét en komt zyn ftuyvers brengen, dlc
en zal het voorfchreve voordeel niet genietçn, inter-
diceerende ende verbiedende voorts eenen Jegeiyken,
op lyfftraffinge, het voorfchreve teyken te contcrfcy-
ten, ende op andere ftuyvers mede te flaan.

ètn

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
germeefteren ende Schepenen deefer Stad
Utrecht, doen te weten eenen yegelyc-
ken. Alfoo men dagelycksbevint, dat de
ftuyvers, van defer Stads wegen gemaakt, met ver-
fcheyden geconterfyte kloppen nageklopt, ende ook
op andere plaatfen veele ftuyvers, defelve gelyk, ge-
munt zyn, zoo dat menie niet, of zeer qualyk, kan
önderfcheyden van de Utrechtfe, ende dat daar
mede de gemeente defer Stad dagelycks meer cnde
meer vervult word , tot haar groote achterdeel j te
meer, 100 die omleggend^ Steden ende Previncicn,
defelve onze ftuyvers gedrongen hebben, op eenen
blank , hoewel defelve in alloy beter zyn j ioo is
dat de Raad dezer Stad, om alle valfche kloppen en-
de conterfeytinge der voorfchreve ftuyvers le reine·
dieeren, oöck de groote vervullinge voor te komen,
ende (zoo veel mogelyk is) te maken , dat de ge-
meente dezer Stad met dezelve penningen in andere
Steden yoort zal mogen , ende alhier met een
fcheydelpenning gerieft blyven , goed ende raatraaffl
bevonden heeft,de ftuyvers, van defer Stads wegen
gemunt, op te nemen, ende dievalfche endegecon-
tcrfeyte uyttc monfteien, by eenige (des

-ocr page 709-

ïicbbendc ) daar toe te committeeren , ende dezelve
quade geklopte ftuy vers op eencn bïanck, daarfe op
gefec zyn, te reduceeren ende gangbaar te laten, met
alje andere ftuyvers, die niet opgenonnen en zullen
zyn, en die andere te hermunten van gelykegewich-
te ende allooye als die jegenwoordig zyn, mee het
wapen van der Stad aan d'eene zyde,ende een kruys-
ken op d'andere zyde, ende dat alleenlyk tot een lo-
mere quantiteytaanheele ftuyvers , halve ftuyvers en-
de oortgens, tot nootdruft ende geriefzaamheyd van
der gemeente; waaromme aiyn Heeren die Stadhou-
der, Schout, Borgermeefteren ende Schepenen voor-
fchreven laten weten , ende beveelen by deezen, alle
die geene , die eenige ftuyvers by fig hebben, ende
dcfelve vergoet of verandert begeeren , datfe dezelve
tuiTchen twaalf uuren , ende t'avond te feven uuren
l>rengen op defer Stads Raadhuyfe, in handen van de
Gecommitteerden deezer Stad, daar toegeittld) die
defelve aldaar voor het eerft ontfangen , ende optee·
kenen zullen, om de quaden daarna daar uyt te fchie-
ten , en de partyen te reftitueeren, ende de andere
te doen hermunten, als voorfchreve, ende daar na
partyen te vergoeden, mits vcrliefende op elke ftuy-
ver eenen penning } ordonneerende ende beveelcndc
voorts achter deze tyd , de voorfchreve oude geklop-
te of ongeklopte ftuyvers, hooger of dierder uyt le
geven, dan voor eenen blanck, ende de nieuwe ge-
munte zullen alle gangbaar zyn , ende blyven voor
ftuyvers, halve ende vierendeelen , naar advenand
daar voorfe geflaagen zyn, ende de Srad voor goed
houden ende beichermen zal, nu ende altyd, waar
naar een ygelyk hem fal weten te richten.

7of

G Ε L D-S ρ Ε G I Ε Ν. ÎIL BOEK. l ΤΠ,

XLl, PLACAAT tegen Jekere Over-lfelfcbt Stuyvers^ den i-j Februar. MD CXL F.

Ifoo binnen defe Stad gebracht , en onder de
gemeente uytgegeven worden, enkelde ftuy-
vers , gcflagen in de Provincie van Over-
YiTel, conform de ftempel, hier onder ge-
plackt, fijnde het aloy van dezelve merkelyk min-
der weerdig als 't behoort ; foQ is 'c, dat myn Hee-
ren Borgermeefteren en Vroedichap dezer Stad, om-
me daar inne te voorfien , ende de fchade van de
g-^ede gemeente voor te koomen, by defen ïnterdi-
ceeren en verbieden allen en een ygelyic, eenige der
voorfz ftuyvers te brengen, uyt te geven, of te ont*
fangen , binnen defe Stad ende Vryheyd van dien ,
Qp de verbeurte van defelve, en daarenboven nog op
yder ftuk vier ftuyvers ·, de eene helfte ten behoeven
van den Officier, die de executie doen fal, cn de an-
dere helft van den aanbrenger -, fullende niet re min
die geene, die hun verftouten een merkelyke quanti-
teyt der voorfz ftuyvers alhier te brengen, boven de
voorfz geldboete, arbitralyk worden gecorrigeert.

XLil. RESOLUTIE tegen feekereOeefJe Stuyvers, den 9 Maart MD CL VllL

De Vroedfchap in ervaringe komende, dat,niet
tegenftaande de roeenigvuldige Publicatien,
conform Haar Hoog Mog. proviiïoneele to-
lerantie, op het ftuk van den gelde, gedaan,
binnen deefe Stad en Vryheyd van dien, gebracht,
en onder de gemeente uytgegeven word, ilecht paye-
ment van ftuyvers, heeft noodig geachc, het felvete
verbieden, ende een ygelyck daar van te waarfchou-
■wen, ende fpecialyck foo van de CleefTche ftuyvers,
als van feecker nieuw byflag , van de voorfz. Cleeffe
Biunte onder aifgedrukt, die men verneemt hietgroo^
te quantiteyc alhier te worden gebracht, niet boveii
een oortgen weerdig in valeur 5 intcrdicéerende en
verbiedende daaromme by defen wel fchcrpelyck, al-
len en een yder, eenige foodanige ftuyvers, inzoh-
derheyd van die nieuwe munte , voortaan te ontfân-
gen, of uyt te gfeven j op pœne van drie guldens oji
yder ftuck, Contrarie delès ontfangen, ofte uyrgege-·
ven, te verbeuren, boven arbitrale correâ:ie,oftelyf-
ftraffe, tegens die geene, die defelve van buytcn ful-
len koomen in te brengen. Accordeert, in kenniilc
van my, J. Quint,

XLlll. PüóLICATIH; tegen zeeckere Franfche Stuyvers , den 2a Juny MDCLXXX -

gerenoveert den 27 Septemb. WD CL XX Z. *

orgermeefteren en Vroedfchap der Stad U-
trecht, in ervaring kooménde, dat, iiiet te·
genftaaiide de doorgaande Publicatien, bin-
nen deefe Stad ende Vryheyd van dien, ge-
bracht, ende onder de gemeynté , door eenige baat-
foekende luyden, uytgegeven word ilecht payement
van ftuyvers, ende fpecialyck groote quantiteyt van
Franfche ftuyvers, hebbeii noodig geacht, het felve
te verbieden, ende een ygelyk daar van te waarfchou-

wen , interdiceerende en verbiedende daaroihme by
defen wel fcherpelyck, alleh en een ygelyck, eenigé
foodanige ftuyvers voortaan te ontfangen , ofte uyt
te geven, op pœne van drie gulden op yder ftucki
coritrarie defes ontfangen, of uyt te geven , te ver-
beuren, boven arbitrale correftie of lyfftrafte, tegen
de geene, dib defelve van buyten fiillen komen in te
brierigen.

xliv. publicatie

tegm zeeckere Deventerfcbe m Gfoeninger Stuyvers, ie^ 15 jiprit
CHDCXCl

orgermeefteréh en Vroedfchap der Stad U-
trecht, bevindende , dat i niet tegenftaande
voorgaande Publicatien, binnen déie Stad en-
de Vryheyd van dien , gebracht, ende door
baatfoekcnde luyden uytgegeven word flecht paye-
öient van ftuyvers, ende ipecialyk ftuyvers op de mun-
ie <ler Stad Deventer, inden jare 1691, en op de
tnunte der Stad Gröeningcn, in den jare 1690 gefta-
penj waar inne willende voorfien , hebben Haar Ed.
•Achtbare goedgevonden, alle ende een ygelyk te in
lerdiceeren ende verbieden , als geinterdiceert ende
verbóden word by defen, eenige foodanige ftuyverà
binnen defe Stad en Vryheyd van dien, voortaan in
re brengen , te ontfangen, of uyt te geveti, op poe-
ne van ies gulden op yder ftuk, contrarie defes inge·
bracht, ontfangen , of uytgegeven , te verbeuren ^
boven de verbeurte van defelve ftuyvers , mitsga·
ders arbitrale correctie, in reguard van de geene, die
eenige quairititeyt van de voorfz verbode ftuyvers al-
hier fal komen in te brengen. Aldus gepubliceert vaii
den Stadhuyfe t'ütrecht, op den if April i<5pt j in
kenniiTe van my, Corn. de Ruever,

XLV. PLACaAT tegen het brengen van kleynepayemntm op de Comptrnrén , &c. dm 4

iolMDCLK

Itlibö

III Deel.

-ocr page 710-

ΪΓοο de Heerèn Gedeputeerden der Ed. îl^og.
Heeren Staten 's Lands van Utrecht, dagc-
lyclîs bevindende , dat op lîaar Ed. Mog.
Comptoircn, de betalingen van ongelden en-
de pachtingcn worden geidaan, ten deelc met verbo-
den rpecien van gelde , als oock andere veele' kleyné
ende vuyle payemcnten, contrarie de Placaten endé
Ordonnantiën, &c., in de conditiën van verpachting
gen gcëxprcfleert, ende bedon^'n hebben, dat de '
Pachters gehouden rullenjwefen hare pachtpènningen
ten Comptoiren te bréngènVende te betalen mèt^oe-
de gevalueerde fpecien van gelde, daar van de minile
moeten zyn dubl)eldc ftuyvers, gebruyke'nde minder
fpecién alleen tot pafgeld, met bevel aan de refpec-
tive Ontfangers , Rentiiieeftérs ende Pachters , van
het ielve punétiielyk te achtervolgen, op de poenen
ende amenden daar tegens geftatueert ^ gelykooltbe*
voleh is de Kameraars defer Siad ·, foo heeft de Vroct-
fchap der Stad Utrecht noodig ende dienftig geacht,
alle borgers ende invt^ooriders defer Stad endede Vry.
heyd van dien, by dëfen liter van te waarfchouwen,
teneynde deïelve in het betalen van chyfen, impoi
ften, ehdè andere oiigelden, haar daar na reguleeren,
inhaereerendë ende renoveerende by defen voorgaan-
de Publicatien, tegens het inbrengen, uytgeven ende
ontfangeh van ftuyvers en duyten , niét geilagén op
dë Provinciale muiitc defer Landen , ende by de Pla-
caten van de Hoog Mog. Heereh Staten Generaal niet
gevalüeért, permitterende niet te min , by provifie
voor éenigën'tyd dèfelve alhier uyt te geven, te we-
ten de iiuyvers voor blanckcii , halve ftuyvers voor
oortgeris, ende duyten voor penningen.

ιί

VAN D E^ Μ^ϋ NT, O^ F Τ Ε C Ο'ϋ R: S V Α Ν DE

È Ε IC S Τ Ε Τ Y Τ Ε L .

TWEEDE ÔEEL.

Ëakende de Kopere Geld-^fpecien.

i. publicatîè ϊφη zëèkère Pemingskens
y η ^Heeren de Staflhouder, Schout, Borge-
mWfterenjèn Schepenen der Stad Utreéht,
doen te,wet en, van Koninglyke Maj. wé-
gen ; alfoo ^root bedrog en praÎfcyqiie ge-
ufeert en gepjeegt word onder de^peiiningskens, on-
der dewelke foratnige alhier gel^racht en uyigé^evpn
worden, die maar half geld waaVdig zyn j foo is 't ,
dat myrie Heeren^voprfz, begeerende daar inne te re-
mediçeren, daar pp geordonneert en geftatüeeft H^;

, den 1% Mgufl. MD L XX VI.

ben, dat men voortaan anders geen penningen voor
penningen uytgeven fal mogen, dan die by dé Ko-
ninglyke Majeft. Muntmeeiters geflagenzyn, en een
Ρ met een krooh daar boven, op de eene zydêilaan-
de héb1?en j ende ook die oude penningen, die van
ÏCéyf. Majeft. wegen geflagen zyn , ende alle andcfe
oe^nînpn jfaîl men die twee voor eenen penning mo*
jen uytgeven, ende anders niet, waar na een jegelyk
lem fal mogén weten te reguleeren.

II. PLACAAT tegen het idrérihn'bdh ^éèthde Öortge^, Bnjtèn, en Fmingen^ den xOC'

tob.MOLXXf^llL

•yri Heeren die Stadhouder , Schout, Bof-
germeefteren ende Schepenen derScïld van
Utrecht, doen te weten , van Koninkly-
ke ,Majefteyt wegén, pnfen alrégênidig-
ften Heei-e ; alibo den Raad defer Stad grobte klach-
ten gedaan worden, datter fommigé hém vervorde-
ren met grooten hoopén uyt Holland j ende andere
Provinciën, te brengen kopere oortgéns, ^duyten en-
de penningen, ende defelve alhier onder de gemeen-
ten te begeven ende deylen, ende in plaatfe van dien
wederom groot geld, ende ander fil ver geld te ver-
voeren , ende in andere Landen over te fetren ; foo

l y dat myn Heeren voorfchrevev begeerende daar
inne te vóorfien, ende ordre teftellen^ geordonneert
ende bevolen hebben, ordonneeren ende bevelen by
defen, dat hem voortaan niemand en onderwinde cc-
nige andere kopere oortgens, duyten ende pênniö-
gen , na de publicatie van defen , meer te ontfangen
of uyt te geven, dan die alhier binnen Utrecht ge-
flagen zyn , op poene, die daar van culpabél bevon-
'dén fal worden, t'elcker reyfe te verbeuren drieCa·
rolus gulden, ende daarenboven noch arbitrailyk ge-
corrigeert te worden, tot difcretie van den Gerechte,
te appliceeren devoorfchreve boete tot behoef van dc
Konincklyke Majefteyt, deefeStad, ende aanbrenger,
elks een dardendeel.

tegen het inbrengen van vreemde Penningen, dm i Vecmk
ΜΊ)ΏΧΧνΐίΙ.

yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor- hier anders geen penningen voor penningen uytgeven fel
germee'ftëren ende Sbhepehén der Srad U- mogen ^ dan die by Koninklyke Majefteyts Munt-
irecht, doen te weten , van Konincklyke meefters geflagen zyn, ende een Ρ met een kroon daar
Majéftfeyts wegén , ohfêh |lregenadigften bóven , öp de een zyde ftaande , hebben , ende ook
alfoo eenige hem onderwinden alhier te bren- die oude penningen, die van Kèyferlyke Majefteyts

Heere } « . .,

gén ënde üyt te geven vreemde penninkskens, diefy
op andere munten haaien^ ende wetfen te krygen tot
twee en dartig, drie én dartig, ende nieer, vooreen
ftuyver, énde den felven alhier beitecden het ftuck
voor een penning , waar Üobr de gemeente groore-
lyks bedrogen word | foo is 't,dac myn Heeren vöór-
ichreve, begeerende Haar inne te voorfién ,ordonnee-
ren ende ilatueeren by defen , dat men voortaan al-

' ' ^ ' ' wegén , ofte die niéuwe penningen, die van defer
Stads wegen geflagen zyn, ofte geflagen fullen wor-
den i verbiedende alle andere penningen üyt te geven,
ofte te ontfangeh, op poene, dat die geene, dié dàar
van culpabel bevonden fuHen worden, verbeuren ful-
len t'elken reyfe drie Carolus gulden, tot behoef van
Koninklyke Majefteyt, defe Stad, ende aanbrenger,
clks een -dardendeel.

ΛίΓοβ

iii. publicatie

iv. flacaat ^ ten fine voorfz, den 27 Juny MD LX XIX,

-ocr page 711-

G È L D-S ρ È C I Ε Ν. IIL BOEK, 2. TIT.

707

ΪΓοο men bevind , dat alhier dagelyks hoe Jan-
ger hoe meer veel koper ge]d,in andere Pro-
vinciën geilagen,gebracht ende uytgcgeven
word, procedeerende eensdeels door de groo-
te winninge , die andere munren daar op gegeven
word , waar door de gemeente alhier, die genoeg
beladen Is met het 'koper geld , dat alhier geflagen
word, hem te meer beevaart vind, byzonder, over-
mits die meenigte van het koper geld, ende dat het
zelve ailreede in andere Provinciën afgezet is , als men
zeytj.foo is 't, dat de Raad dezer Stad, bcgeerende
eenige ordre daar op te ftellcn, geordonneert ende
geftatueert heeft, ordonneert ende ftatueert by de-
zen, dat men voortaan alhier anders geen koper geld
uyt en zal mogen geven voor oortjens, duyrcn ende
penningen, dan die alhier jgemunt ende gefljgenzyn,
ofte die oudeKoninks penninkskens, hebbende de P·
met een kroon daar boyenj ende aangaande alle vreem-
de oortgens, duyten ende penningen, alhier t'ütrechc
niet gefUigen, dat men dezelve niet hooger uyt en fal
mogen geven, noch ontfangen , dan de fes vreemde
oortgens voor een ftuyver, duyten en penningen naar
advenand', op het verbeuren , indien ymana anders
deede, van het koper geld , dat hooger uytgegeven
ofte ontfangen fal zyn, ende daarenboven twintig
ftuy vers tot behoef van den aaiïbrcnger, ende den ai-
men, elks half ende half,

V. PLACAAT, tegen de Hoïlandfche Oortgens , &c. den ^July MD L XXIX,

ΑΙΓ00 de Raad dezer Stad ; zedert de laatib
Publicatie, op het kopergeld gedaan, vcr-
ilaan heeft, dat men in Holland de Utrecht-
fe oortgens ende duyten geheelyk verboden,
ende haarlieder oortgens afgezet heeft tot minder pry-
ze, waar door gefchapen is, dat alle het vreemde ko-
per geld van Holland ende anders, in korte da-
gen hier komen Zal , ten ware hier inne voorfien
worde ; foo is 't, dat de Raad voorfchreve , begee-
rende in tyds daar inne te voorfien, ende het meefte
verlies met het mintte te verhoeden , alle koper geld,
dat alhier binnen Utrecht niet geflagen ende gemunt
en is, afgezet ende verboden heeft, fet af ende ver-
biet by dezen, fulcks dat men alhier voortaan geen
ander koper geld uytgeven en zal mogen, dan ü-
trechtfe oortgens, duyten ende penningen, ofte oude
Jeiminkskens met de P, waar na hem een ygelyk zal
lebben te reguleeren. Ende teneyndc geene inwoon- jeen vierdendecl.
ders dezer Stad reden en hebben , hem over deze af-1

VI. PUBLÏGATIE, nopens de Utrechtfi Oortgens, dm lóSepumh. MD L XX/χΓ

Alfoo by veele fwarigheyd gemaakt word,om-llyk weten, dat dezelve mede van Stads wegen gefla-
me te ontfangen de kopere oortgens, daar gen zyn, en dat daaromme niemand en weygere de-
in het wapen van deze Stad met wat lofwerk'zelve te ontfangen , op het verbeuren van-twintig
geitelt is, meencnde,dat deieive geconter- Î ftuy vers t'elcker reyfe, dat ymand daar op bekeurt
fcyt zouden zyn 5 lbo laat men by dezen eenen yge- |word

VII. PLACAAT, waar by de Tenningengereduceert worden, den i^Juny CHOLXXXJ,

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bar- dat in tyds hier inne dient voorfien, op dat dcgemeen-
gemeefteren, en Schepenen der Stad U- te roet het felve kleyn geld niet te fccr befwaart cn
trecht. Alfoo eenige hen vervorderen al- worde $ fbo is 'c, dat myn Heeren die Stadhouder,
hier te brengen, en uyt te geven metgroo- Schout, Borgermeefteren, en Schepenen der Stad U-
lehoopen nieuwe penningskens , die zy de vieren-1 trccht, laten weeten by deien eenen ygelyken, dat
iwimig koopen om eenen ftuy ver -, dat ook alle de, de Raad defer Stad om in 'tgccn vooifz is , te reme-

verboden penningen gcmengt worden onder de goe
en alfoo met meenigce gebracht op de Comtoi-
■"en van deOntfangers van de exchyfen en impoften,
voorts den Cameraars van de Stad, en Ontfangers
^an de Staten daar mede furne-ren , dewelke defel-
ve niet wederom en weeten quyt te worden , fulks

dieeren, όvertoornen en gerefolveert is, dat men voor-
tasn alle penningen hoe zy zyn , die by voorgaande
Publicatien niet geheel verboden zyn, niet hooger en
zal mogen uytgeven,dan de twc^e voor eenen penning cn
de twee en dertig voor eenen ftuyvcr, waar na een
ygelyk hem fal weten te reguleeren.

Vill. PLACAAT op den Cours van de ütrecht(e Oortgéns en Duyten ; en tegen eenige valfche^

of quade Stuyvers, den 7 Maart MDLXXXlL

zettinge te beklagen, zoo laat de Raad weten, allen
jegelyken van den borgcren iendc ingcletenen dezer
Stad, ende Stads Vryheyt, die eenige van de voor-
fchreve vreemde kopere gelden noch onder hem heb-
ben, datze dezelve van dezen dage brengen op dezer
Stads Raadhuys, in handen van den Kameraar dezer
Stad , die voor de fes Hoïlandfche oortgens gtven
ende betalen zullen eenen ftuy ver, volgende de leftc
Publicatie j wel verftaanJe , dat men die geene, die
van dezen dage aan den Stadhuyfe by de Kameraars
voorfchreve niet en komen, geen vergoedinge doen
zal, ende indien ymand achter dezen dage eenige van
de voorfchreve Hoïlandfche ofte andere kopere gelden
uytbode ofte ontfange , zal verbeuren het zelve ko-
pere geld, ende daar toe noch twaalf Carolus gulden
van eiker reyfe, tot behoef van de KoninklykeMaje-
fteyt, deze Stad , den aanbrenger, ende armen, clks

Ifoo men verftaat dat eenige quade geeften,
in andere Provinciën gefeeten , praétifeercn
om de kopere oortgens , van deefer Stads
wegen geflagen, te conterfeyten ende na te
®^2akenom een weynig genots dat zy daar op weeten,
^vaar door die gemeente alhier te feer met kopergeld
Waart.foude v/orden, ende het verlies daarop te
J'crwachten fouden hebben , ten ware daar inne tyde·
'yk voorfien Worde ·, foo is 't, dat de Raad deefer
oud daar inne begeerende te remedieeren , ende de
'^nade vart de gemeente te voorkomen, alle de kope-
εoortgens, alhier binnen Utrecht geflagen, ofge
J't ende gefct heeft , om voortaan uytgegeven tt
orden voor duyten» ende dc Ütrcchtfe duyten voor
Deel,

penningen} ende om een jegelycken te recompcnfce-
ren van het verlies dat hy hier by lyden fal mogen,
foo zullen alle die geene, die ütrechtfc oortgens en-
de duyten hebben , defelve van deefen dage ten een
uure beginnende, brengen op den Stadhuyfe, in han·
den van de Gedeputeerden van de Magillraat, die de-
felve overtellen, ende het verlos daar op loopendc,
weefende de rechte helfte , vergoeden iullen 5 ende
die verfuymt van defcn dage te komen, die en fal men
géén verftooringe doen, waar naar een jegelyck hem
mag weeten te rechten.

Ende alfoo men verhoopt met deefen , dat dc ge-
meente g''noeg met kleyn geld voorfien fal blyven,
ende ten eynde de gemeente alhier met het kopergeld
V τ V V A van

-ocr page 712-

run andere particuliere Provinciën niet overvallen en
> foois 't^ dat de Raad by deeièn geheelyck
verbiet I als tot meerrhaü gedaan is , alhier uyt te ge-
ven, of onrfangen,het koper geld van Holland, ofte
andere particuliere Provinciën , het zy tot wat pryie
dat het zy , want hun geen verftooringe daar afge-
daan en fal worden.

Item, alioo nien bevint datter veele valfche, ende
quade ftuyvers dagelycx uytkomen , ende ook roet
Jbct wapen van der Stad gedut zyn by eenige quade
geeften » foo wil de Raad eenen jegelyk daar van ge-
waarichouwt hebben, verbiedende eenen jegelyk ce
ke geconterfyte quade ftuyvers, gedut, of ongcdut
uyt te geven, of te ontfangen, op het verbeuren Van
drie gulden tot behoef van den Olficier, denaaftbren-
ger, ende den armen, elcx een dardendeel.

IX.

7oS

Waar ook ymand, die aan den Officier deeferStad
denuDcieerde eenige, diedefelve quade ftuyvers alhier
brengen , ofdefelve valfchelyk dutten, ende men tot
apprehenSe van defelve geraakt, ioo ial den Raad
den denunciateur voor elck perfoon doen betalen die
femme van twaalf gulden, endede ichuldigers zullen
geftraft wórden aan den lyve, naar gelegenthcyt der
faaken. /

nige Heclfche, Batenborgfe,Bommeirche, ofdiergely-

PDBÛCÂTÎE tegen delhoornje, en andere vreemde 'Duyitn ^ Hen 3 MafMOCXIf^

VAN DEM ü Ν Τ, OFTE COURS van DE

Ifoo het belieft heeft de Ed. Mog. Heeren
de Gedeputeerden van de Staten 's Lands
van Utrecht, den Raad deefer Stad fchrifte-
lyk te vermanen, dar haar E.d. Mog. voor-
gekomen waren, feekere nieuwe duytgens van koper
gemunt , by de AbdiiTe vanThoorn, die gefeyt wor-
den in groote meenigte gemaakt, ende in deefeLan-
den gebracht te worden, tot groote fchade ende ver-
lies van de gemeente, ende voorts te begeercn , dat
men alhier daar op foude willen letten, ende by Pu-
blicarie. of anderfints allulke inÎînuatie, of notificatie
aati dc Cameraars, Önifangers ende ingefetenendeefer
Stad doen doert, dat defelve duytgens ende alle andere
uycheemfche gelykc munten mogen worden geftuyt
&c., ten eynde alibo de goede ingefeetenen mogen
worden voorkomen ; foo is 'c, dat myn Heeren die
Stadhouder, Schout, Burgermeefteren ende Schepe-
nen deefer Stad in conformae van haar Ed. Mogende
voorfz ernftige vermaninge ende waarfchouwingc
den goeden gemeenten alhier ten beften , hier mede
verbieden allen ende een yder, niemand uyrgefonderr,
eenige der vooHz Thoornfe, of andere uytheemfchc
duyten, buyten die Geünieerde Provinciën geilagen,
binnen deeie Srad, ofte Stads Vryheyt te brengen
om uyt te geven, op de verbeurte van defelve duy-
ten , ende iwaalf gulden daar en boven j als ook vaa
gelyken verbeuren fullen die geene, die defelve ont-
vangen, of willen uytgeven, endedat tot behoef,het
eene dardendeel van den Heere Officier, die de exe·
cutie doen fal , het ander dardendeel toe behoef van
den aanbrenger, ende het darde dardendeel tot behoef
van den armen deefer Stad. Sal daaromme dit dienen
voor eene generale waarfchouwinge, ende mag d'cen
d'ander dit voort feggen.

PiAGAAT, tegen het mge^en van andere Duyten, als'die hier^ of m Hólland gejageni^,
den 13 A^ü MOCXIX; gerenoveert den 6 OM, MOCXX.

om vordere fchade der Comptoircn ende ook van al·
ien borgeren enöe ingeiètenen defer Stad te ftuyren,
ende voorkoomen. Soo heeft de Vroedfchap defec
Stad gerefolveert, dat van nu voortaan geene koopc-

gens^ foo wel binnen als buyten de Geünieerde Pro- re duytgens, het zy waar die ook mogen geflagen
vincien geilagen, die met tonritn ende fakken volbin- zyn, binnen defe Stad en de Vryheyd van dien,meer
Ben defe Stad zyn gefonden ende gebracht, die men fullen mogen ontfangen, of uytgegeven worden, an-
ook door bevel aan de Chyskamers gedaan , gemeynt ders dan alleen, die in defe Stad ende in de Provincie
hadde , dat fouden hebben worden geftuyt , maar van Holland geilagen zyn, op verbeurte vandeduy»
dat de Chys-en ïmppftmeefters verklaren daar toe geen ten contrarie defcn ontfangen, of uytgegeven, en
raad te weten, foo de gemeente fuftineert, als zyfeg- daar en boven by yder twaalf gulden, tot b^ehoefvan
gen , dat defelve by Publicatie niet zyn verboden,en den Officier, die de executie doen fal, den aanbren-
daaromme als nog hier in ne noodlyk dient voorfien, ger, en den armen elck een derdendeel.

xl TlaCAAT, waar by de verbode Ouytén öp eerTFenninz meduceerrworden^densxT^'

cemk MDCXIX.

Ifoo hoe langer foo meer met der daad bevon-
den word , dat defe Stad, ende de goede
gemeente derfelver worden boven maten o·
verladen, ende belaft met veele kleyneduyt-

ΤΊ

Β M gekoomen zynde, datonaengefien verichey-

^ de pœnale interdidien tot meermalen gedaan,
ende nog fpecialyk op den 13 April leftleden, jegens
het inbiengen, fenden , en uyrgeven , van kieyne
duytgens, foo wel binnen sis buyten de Geünieerde
Provinciën geflagen, uytgefondert van de Provinciën
van Holland en Utrecht, evenwel nog defelve duyt-
gens niet op en houden, maar met meenigte nog bin-
nen dePe Stad gebracht ende geftrooyt worden, door

gulden, te app.liceeren als in voorgaande Publicatie,
eenigé negótianten, daar op haar profyt doende,met continueerende , ftadhoudende niet te min , enw;
ook.twifttig, endeook dertig ten hondert, tot winft haar cours houdende die duyten, geilagen in de voorfe
trekkende endè genietende, jegens dewelke na beh-o- Provinciën van Holland, Weftvriesland en Utrecht

χπ. publicatie tegen de vreemde OuytenTdm 25 Jmy MOcYxil; gerenovem dm

26 Septemh. MOQXXVli; i^OM. MDCXXmh ^
vemb.MDCXXlX.

A Ifoo men, niet jegenftaande voorgaande Pu-/veriaaden ende belaft wort met veele vreemde duyten»

blicatie ende verbot, metter daat bevind, foo is 't , dat myn Heeren Burgermeefteren endC

dat déefe Stad ende de goede gemeente der Vroedfchappe der Srad Utrecht, By deefen ecnenje-

felver hoe langer hpe meer boven maten o· gelyken wel willen laten wceten , ende waaficno»

- ·' - ifcOï

e Heeren Borgemeefteren ende Vroedfchap | ren fal worden geinformeert, ende voor de hand geen
deler Stad , tot waare en zeekere' kennifle ; nadere middelen vooriiende, om die als nog te Ituy·

ten, als defelve te verminderen op de helfte, enderc
ftellen op eenen penning 5 foo is 't, dat myne Ed.
Heeren de Borgemeefteren en Vroedfchap voornoemr»
hier mede verbieden allen en een yder van nu voortaan
geene foodam'ge alreede verboode duyten meer binnen
defe Stad ende de Vryheyd van dien te ontfangen,of
uyt te geven, anders als voor een penning, daar van
de feftien uytbrengeneen ftuyver, op pœne van 1 waalt

-ocr page 713-

G Ε L DtS P^Et: Ιΐ Ν. 2II/BÖEK. ΧΤίΙ:

innc re brengen meer als voor twee flüyvers, op poe-
ne van tien ttuyvers op het ftuk te verbeuren, ende
op arbiti-ale correétie, ende wie oök bevonden worc
eenig koper geld hooger uyt te geven, of gegeven te
hébben, als hier boven geféyt, i'al mede voor'yder
,ituk tien ftuyvers veibeuren. OrHnnheerende den
Officier hier öp fcherp règuard le neemen, ende je-
gens dc ^over treeder s van dien fonder connivenue ie
proccdeercn in confofmité van defen.

PL AC A AT, dàt de VtrecMfe 'Duiten hiér aUeen gangbaar fullen zifi, den i Jmufius

Alfoo niét jegenftaande verfcheyde voorgaande
Publicaiien ende verbod, men met der daad
bevindidat défe Stadendede goede-gemeen-
te derfe^ ver hoe langer hoe meer bovenmate
overladen ende belaft word met veele vreemdediïy-
ctcn V ioö is 't, dat myne-Heeren de Borgenieeftcien
cnde Vrocdichappe defer Stad by defen een ygelyck,·
doen weeien, ende waarschouwen, dat van nu voor-
taan alhier gdene andere duyten fullen gangbaar we-
fen, oftiytre^venTîiogë^nljvorden/dân airéendtéW

ne, die binnen dèfe Stad gcflagen éhde gemunrzyn.
Tonder eenige andere van Vat munte die óok foüden
mogen Welien 5 énde foo wie betonden lal tvoi^den
hier na 'eenigerhande ^kooper geld, als o^ de munte
dèfcr Stad gêflàgén, tiyrgégeven , ofte omfângên te
-hebbèn, fal vcrbeurén op yder ftuck tiéj» iluyvers5
ördonnccrènde den Officier hiér op fèherpelyk rcgatd
te neemén , ende jegéns de overtfecdcrs fonder con·
niventïe fe jJröcédeefen, in conformité van delen.
Έεη ygdyckTéjÏöedeTjTn fchade.

XIV- PüBUCATlfc- op het voorfz 'fuhjèâi, ^en 'iö ÎâaarJldOCXXXyII j gerem^i

wcn j 'dât vanüu voorcaan alhier gcene andere duy-
ten en fullen getolcreert worden , «als die op de Pro-
vinciale Munten deefer Geunieei^e Nederlanden gç-
•inaakt zyh, cnde alle ander koper>geld , niec zynde
van de flaagen van de Provinciale Munten,-worden
•nog om reedenen by provifie mede getolereerc, om
te naogen uytgegeven worden., tor een pdnninek het
ft uck, <loende der fel ver feftien eeneftuyver Hollands
ende hooger nier.

Gelyk mede verboden word, eenig ko^er igeld'hier

XÏÎI ^

den x3 Mày M D C XX XVIL
Iföo (i) mïfet tegenftaande verfcheyde v<5or^
gaande Pu'bh'eatien, ende irirei'diâîèn, méni
'evenwel bxivind, dat defe Stad ende de goe-
de gemeente der felver, hoe langer foo'méerjj
•ja onlydelyk belaft Word met allerhande, foo vréém-
de als andere duyfen ; foo hèbbeth mytfe Heeren Biir-.
'germeefteren en Vioedfchap defér Stad nood jggeachc
te ftatoeeren, dat van nü vóoriaün alhier geehe andie-i
re duyten fullen gangbaar wefen, ofte uytgegeven taiö-
gcn wordén , dan ■alleen die btnncfj dtefe St^d géfla-:
gen , cnde gemunt zyn , en geen andere j van wat
(i) De Renovatie van den 23 May^^gint aldus. D'e Vroedfchap renoveei^nde haaifc Pu'blÏcatie vfen dien io
May voorleden, heeft goedgevonden nochmaal te ftatueeren, dat alhier geene andere öcc.

hlünte die ook Tóudèn md^cn wefen, op de yeibcur-
cé van tién ftuyvers óp yder ilticfc ; ende alle ander
kooper^geld niét ïynde binnen dèfe Stad geflagen,
Kvord hog fay próvifie ^etöleiecrt dentyd van leswéc-
kén na da tb defer Publicatie*, dm te liiogeh uytgegé-
véh wolken, 'tot één peiining hét ftiik, döende dér-
felVer feftieh ëeh ftuy ver, en hooger niet ^ ojp jîœrtc
âls'voorèh,'cn t' eynde dfc'vööÏ-fz fes wéckçn , worden
defelvé voor hQ^els dan, en dan als no vcrklaiift Voor
bîîlioen.

tm fm vóorfz. dén 18 July MD CXXXVN ; ^trenovtm den 26
Septemk en 7 Decefnkr MDCXXXVII; 20 Mam en 12 OBob.
MDCXXXVIIl; en T^Juny MDCXLTL

op yder ftulc, (i) zoo by den ge enen, die 'ze uyt geeft ^
als die ze onifangt <i te verbeuren \ ende wofden hier
mede alle andere duyten binnen defe Stad niét geflà·
gen, volgens de voorfz Piiblicatien verklaart vóör
billoen : (z) blytende voorts vhorgadnde Publicatièn óp het
inbrengen van koper geld in *wkarde.

KV. PUBLICATIE

De Vroedfchap, renoveerende haare voorgaan-
de Publicatièn, heeft goedgevonden nodi-
maal te 'ftatueeren , dat alhier geen andere
duyten fullen gangbaar welen, of üytgege-
ven mogen worden, dan alleen die binnen defe Stad
geflagen en gemunt zyn, op poene van tien ftuy vers
(i) Be woorden met eur/jf gedrukt, zyn in de Publicatie van den ιζΌΜ. ιβ^^ ingekomen,
(t) Defe laatfle woorden zyn in die van den zo Maart 1658 ingekoonten.

Alfoo men, niet tegenftaande voorgaande Pu-
blicatie ende Verbod , metter daad bevind,
dat defe Stad , ende de goede gemeente der
felverj hoe langer hoe meer overladen cnde
"claft Word met veele vreemde duyten (i) ^ndeûort-
l^ii foo is 't, dat myn Heeren Borgermeefteren en-
Vrocdfchap defer Stad, by defen eenen yegelyck
oen weten ende waarfchouwen,dat van nu voortaan
minier gcene andere duyten en fullen getoléreert wor-
dan die op de Provinciale munten deefer Geu

jj^fcrde Landen gemunt Zyn, waar ónder niet ver-

worden, die op de munten Van Over-Yifei ge-
"''gen zyn.

i^Qde alle ander koper geld j niet zyndc vin de
by provifie getolereert, om te mogen uyrgegcVeh
worden tot een penning *t ftuk. (i)

X VL PLAG A AT, tegen alle vreemde Duyten ; ah mede van niet meer in te brengen, uïïtwie flüy-
vers aan koper geld, den i^Decemb MT> C XL HI; gerenoveert den 19
fuly MDCXLIVi 17Septemb. MOCXLy; i^Augufl. MDCXLFl;
izSeptemb, M^DCXLVH^ lôFér.ùn^ AprtlMDCXLlX; ^A-
pril MDCL; 13 Jmuar, MT>CLIs 9 J^br, MDCLII; en 31
nuar. MT>CL1IL

voorfz Provinciale munten, wórd noch om redenen

den

Gelyk mede verboden word eenig koper geld van
buyten alliier te brengen, meerder alsvoor twee ftuy-
vers, op pœrte van tien ftuyyersop *i ftuk te verbeu-
ren , ende op arbitrale correékie ; ende wie oock be-
vonden fal woiden eenig koper geld hooger uyt tc
^even of gegeven te hebben, als hier voren is géfeyt,
fal mede voor yder ftuk tien ftuy vers verbeuren. Or-
donneerénde den Ofificier hier op fcherp regaird tc ne-
men, ende jegens de overtreders fonder conoiventic
te procedeeren in conformité van defen. Belovende
den geenen, die jrémand aanbrengt, die koper geld
Vvvv i »Uïici

-ocr page 714-

alhier heeft gebracht, van yderc 2f guldens die inne een vcreeringe (j). Accordeert, in kenniffe vanH3y,'
gebracht zyn , een geiyke fommc van 25 guldens tot j. vanderNypoort.
(i) Defe woorden^ en oortgens, zyn in de Publicatie van den zCFebruar. 1(^49 ingekomen,
(i) De Publicatie van den \%Decemh. 1645 , en eenige volgende, hebben hier noch by , doende der felvèr feftien
een ftuyver Hollandfch, ende hooger nier. Maar dit is in die van den 16 Fcbr. 1049 uytgeïaten-^^ dewUkke
alhier nog heeft, ende de Vriefle oortgens noch les weken voor oortgens, en daar na voor een duyt, cndfe
hooger niet. Dit byvoegfelis in de Publicatie van den 5 Âpril 16 f ο en volgende ook uytgelaten.
(5) In de Renovatie van den ijSepemb. 1545, nvord hier nog by^evoegt ,iende word de goede gemeentel>yde-
fen fpecialyck gewaarichouwt, hun te wachten van te ontfangen en uyt te gaven, zeekere byfla^ van
vreemde duyten, genoegfaam geilagen met het wapen van Utrecht , ende kleynder zyndc, dân 't be^

hoort. Dog 4it is in het Placaat van den 24 Augufi. 16^6 , en volgende weder uytgeluten,

,_. __________;__^ '' ''________^^ ■ ■ "· < · ' ' ·'

xvii. publicatie, ttn fine voor/z., den ιη Augufl. MD C XLIX.

ΑΙΓ00 men in ervaring komi, dat ali noch ge-
coniravenieert worden de Publicatie en
Waarfchouwinge, den 16 Februar, en ρ A-
pril leftleden van den Stadhuyfe alhier ver-
kondigt, tegen het inbrengen en uyrgtVen van ver-
boden duy ten 5 foo is't,dat myn Heeren Borgermee-
ileren en Vroedfchap dezer Stad , als nu nochmaal
een ygelyk doen weten, dat van nü voortaan alhier
geene andere duyien zullen worden getolereert, dan
die op de Provinciale munten defer Geünieerde Lan-
den gemunt zyn, ,waar onder niet verftaaïj worden,
die op de munten van Over-YiTel geflagen zynj en
dat men de VriciTcheOortjens niet hooger ful mogen
uytgeven als vöor een duyt, op de verbeurte van tien
iïuyvers op yder ftuk ·, ende die eenig koper geld van
buyten inbrengt, meerder als voor twee Ituyvers, fal
verbeuren tien ituyvers op ydef ftuk i boven arbitra-
le correctie.

placaat. ophètjelvefubjeêf, den iiJu^MDCLF,

XVIII.

ΑΙΓ00 nitt tegenftaande voorg ianue meenigvul-
dige Publicatien en Waarlchouwingen ter
contrarie, men evenwel mee der daad be-
vind, dat dele Stad ende goede gemeente,
langs foo meer overladen en belalt word met ilechc
payement van ftuyvcrs en duytenj loo is 'r, dac myn
Heeren Borgermeeileren en Vroedichup dezer Stad ,
noodig geacht hebben , fcherpelyck te interdiceeren
en verbieden, gelyk geinterdiceert en verboden word
by deftn , eenige andere fpecien van ftuyvers, ofte

Zelàndfe , Utrechtfe , ende VrieiTe munten geflageö
zyiî.

Ende alle andere duyten, niet zynde van de voorfz
tnuDten, worden noch'om redenen by provifie geto-
lereert , om uytgegeven te mogen Wrden tot een
penning *t ftük·, op pbene van te verbeuren tien fluy-
vers, op yder van dien, hooger uytgegeven alsvoo-
renj Wordende tot die bebdetinge geauthorifeerr,ne-
vetiS derl Heere Officier ende zyn Subftituyr, deLet-
teJrdienaars ende Boden deier Stad. Accordeert, in
kenniiTe van my j J. Quint.

A ^

duyten, binnen defe Stad en Vryheyd van dienj te en twintig gulden, geiyke fommc van vyf en twintig
ontfangen , ofte uyt te geveh, dan die op deiProvin- gulden tot een vereeringe ί ende dat men denamen fal
ciale munten defer Vereenigdc Nederlanden gemunt lecreet houden.

3ÇIX. Ρ ÜBLIC ATIE, ten fine voorfz, den i/s^Augufl. MOC LFligerenoveerïdeni Maart)

z3 Jmy, en 3 Novemb. M D CLVII.

Ifoo , niet tegenftaande voorgaande menig-
vuldige Publicatien en Waarfchouwingen,
ter contrarie, men evenwel metter daad be-
vind , dat deefe Stad, ende dé goede ge-
meente, langs foo meer overladen j ende belaft word
mét v'eele vreemde duyten} foo is 't, dat de Heeren
feorgérmeefteren ende Vroedfchap der Stad Utrecht,
noodig geacht hebben , fcherpelyk te interdiceeren
ende verbieden, gelyk geinterdiceert endeverböoden
word by defen, eenige ander fpecie van duyten bin-^
nen deze Stad , ende de Vryheyd van dien, te ont-
fangen, ofte uyt te geven, dan die op de Hollandfe,

zyn, waarvan noch by defen uytgezondert worden
deOver-Yflelfche duyten.

Gelyk mede verboden word eenig kopei-'geld van
buyten alhier te brengen, meerder als voor twee Jduy-
vers, op de verbeurte van tien ftuyvers op yder ftuk,
boven arbitrale eorreflriej ordonneerende den Officier
hier op fcheirp regard te nemen j cn jegens de conira-
venteurs te procedeeren fonder conniventiej beloo^
vende de geenen,. die ymand aanbrengen, die koper
geld alhier heeft gebracht, van yder ingebrachte vyf

"XX. A^ÜBLICATIE , ten fne voorfz.» den 30 Novenib. MDQLVIl ; gerenbveert dén η

Jmy MT>CLVIIIs den iSO^aart MT>CLIX; den iCMaart
< MDCLX i 3 Jannar. en 29 Augnfl. MT>CLXI ; 29 py
MTJCLXII; loJulyen^iVecemb. M7)CLXIIIi z^Feknar.
en i^July MOCLXK

te gang hebben ; interdiceerende ende verbiedende
dienvolgens wel fcherpelyk by defen, eenig andere
kopere fpecica *t fy alhier, ofte elders. gémunr, tc
ontfangen, ofte uyt te geven, op poene viwi tien ftuy'

__________« _____________j Λ___i_ ________'.Λ. A^Cic ntli"·

met byflagen van defer Stads^ ende anderen voor de
zen gepermitteerde munten, feer licht ende van qua
den ftofFe j foo heeft de Vroedfchap defer Stad, tot

ι -

l' -f ,

Alfoo , niet tegenftaande voorgaande menig-
vuldige Publicatien ende A¥aarfchouwin-
gen'^ier contrarie, men evenwel metter
daat bevind, dat defe Stad, ende de goede ^
gemeente, langs lbo meer belaft word, niet alleen jvers te verbeuren op yder ftuck, contrarie dcfesoni-
-met duyten , op vreemde munten geOagen, maar ook ' fangen, ofte uytgegeven} doch worden nochbypW'

vifie, ende voor eenigen tyd getolereert de Vriciicne
oortgens tegen een duyt j fullende de geene, dic m
«WM j .uv. iiww.u V.V » defe Stad , ofte Vryheyd van dien , fouden mogen

.befte gerief, ende verhocdinge van fchade voorde komen tç brengen eenige quantiieyt van byflagcno*^
gemeente , noodig geacht, te doen munten feecker voórfz nieuwe muntc , daàr over arbitralyk of^^j^^*
nieuw flag van duyten, van foodane gewichtcj dat-1den lyve worden geftraft (i). Accordeert, '
• ter geene apparentie is, van nageflagen te fullen wor- nilïc van my, J. Quint.
den, omme defelvc alhier alleenlyk te laten cours of-' . .

-ocr page 715-

ϋ Ε L D-S t> Ε C ϊ Ε Ν. Ï1Î. ΒΌΕΚ. Ι ΤΙΪ. ^it

(ι) 1η âe FuhUmfkmn den ι% Jmy i5f8 word in heteyndmg ditbygevoegt-, het ivelk in volgende uytg^Utenis-l
Lailende den Heer Officier en lynen Subilicuyt, mitsgaders de Deurwaarders, Letterdieiiaars i en Boden
dezer Stad, 'c geçne voorfz ftriaeJyk te exccuceeren, mee authorifaiie omme der koopluyden ende an-
dere Jaeyen te openen, en beften ten aHen tyden , ten eynde de contraventeurs te beter mogen Wordeii
aihcerhaaki ende fuHen deonwiliigen Voor de eerfte reyfe verbeuren fes gulden , en voor de tweede
dubbelt, ten behoeven van den geenen, die de executre doen fal, en de armen van de Aalmoeflcniers-
kamer half en half.

xxi. publicatie, imfinTvoorfa., dm ^ Jpril MB CL XVlL; gmnovmt dm ix Όί*

<er^.MOCLXVlL·

Borgermeefteren enVroedfchap der Stad Utrecht,
beritht zyndc > dar de vreemde dûyteri weder
mee groote qüantiteyt komen in te fcruy-
pcn, onaangefien verfcheyden Publicatien daar
tegens gedaan», ende dat tot fuppletic van defelve,
ende gerief der ingcfetenen, van t.yd tot tyd een goe-
de quantiteyt nieuwe duyten alhier ter munte waren
gcfl.igen ende gediilribueert, van foodane gewichte,
dacter geen apparentie is, van nageflagen te fullen
worden ; hebben derhalvein , tot eiïeüiv« weeringe
van defe flechte payementen, verftaan , ende vervol·
gens goedgevonden, by Publicatie- bekent te maken,
dat alle de duyten , buyten defe Provincie geilagen,
fils mede die alhier voor den jare 1057 fyn gemunt,
van nu voortaan voor,de waarde van een penning, en-
de niet hoogef fullen mogen worden uytgegeven en
ontfangen } uyrgefondert dat de Vrieiïche oongensj
als voor deffen^ gangbaar fulJen blyven voor een duytj
alles met ilri^ verbod , jegens alle ende een yder,
defelve duyten hooger als vooren uyt te geven, te ver*
wiflelen, ofte te ontfbngçn, op poene van tien öuy-
vers op yder ilük, contrarie defes, refpeétive by ye-
der te verbeuren.} fullende de geene, die indefe Sradj
ende Vryheyd van dien , foude mogen komen te bren-
gen eenige quantiteyt van byflagen der voorfz nieuwe
muntc, daar over arbitralyk of aan den lyve 'worden
geftrafr. Adum den 2f Maart 15^7, ende gepubliè
ceert den 3 April 16(^7. In kenniife van my Secrcta«i
ris, J. Nicuüad.

(

eenige duyten , buyten defe Provincie geflagen , als
mede die alhier voor den jare zyn gemunt, in
eenigcrley wyfe te ontfangen, of uyt te geven, op
poene van tien iluyvers tc verbeuren op yder iluck ^
contrarie defes ontfangen, ofte uytgegeven j doch
worden noch by jproviiïe , en voor eenigen tydj ge-
tolereert de VrieUchc oortgens tegen een duyt 5 lul-
lende die geene, die in dele Stad, ende Vryïieydvart
dien, fouden mogen komen te brengen eenige quan-
titeyt van byflagen der voorfz nieuwe munte, daar
over arbitralyk, ofte aan den ïyve , worden geftraftk

(1) De Publicatie vm den 8 'Juny i6(S8 heeft hier nog , ende fpecialyk door het ftcUen van defelve op eencri
penning, tc meer, &c,

(i) In de voorfz Pubïicafieβααί hier nog^ te niet doende by defen de left voorgaande Publicatie , daar by dé
quade duyten geftelt waren op eenen penning.

xxiii. flacaat, ten fine voorfz. j den 9 Maari MDCL XX; meermalen ^ zoo in 'tgè-

heeli als ten deek vernieuwt, gelyk in het eynde dejer is uytgedrukt.

flacaat, tenfinevoorfz., àtn%ymyMi:)ÇLXVÎlligerèmvmtdenisMaaù
MD CLXIX

XXII.

Borgermeeilers ende Vroedfchap der Stad U·
trecht, bevindende, dat, niet tegenftaande
meenigvuldigp ende verfcheyde Publicatien,
tegen quadé duyten , (i) de goede gemeente
belaft word inetuythècmfche duyten, hebbenhoog-
noodig geacht, allen en een yeder, als noch bekent
le maken, dat men van tyd tot tyd , ende oock nu
heeft doen munten, foodanig nieuw ilag van duyten,
dat'er geen apparentie is van nageflagen te fullen wor·
dön, omme defelve alhier alleenlyk te laten cours of
gang hebben; (i) interdiceerende daaromme by de-
icniiöGhmaal wel fcherpelyk, alleo en een ygelyck

Borgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, bevindende, dat jOiiaangefien de me-
nigvuldige Publicatien) jegens het inbrengen,
verwiffelen ende uytgeveh van quade of uyt-
Heemfche duyten gedaan j defelve duyten weder ko-
^εη in te kruypen, ende gangbaar te worden, ftrec-
bnde 't felve tot groot ongerief enfchade vandenee-
rings-luyden, ende andere goede ingefetenen j hebben
ais noch hoog-noodig geacht, by defe te llatueeren
jn te ordonneeren, dat van nu voortaan geen ander
koper geld tot payement fal worden getolereert, als
ûlleenlyk de duyten, die alhier ter munte na den jare
ΐ^ϋδ . met defer Stads wapen zyn geflagen, uytge-
fondtrt dat de Vrieflche oortgens by provifie fullen
gahgbaar blyven, des dat defelve niet hooger als voor
een duyt fullen mogen cours hebben (i). Interdi-
cecrenderhalven iiochmaals wel fcherpelyk, alle en-
deeen ygelyk, binnen defe Stad ende Vryheyd, ee-
jjige andere ah de voörfz gepermitteerde duyten in te
jrengen, uyt te geven, tc ontfangen, ofte te verwif-
op pœnè van tien ftuyvers op ydef ftuk, van
«e voorfz quade of uytheemfche duyten , by yeder
Jontraventcur, ten behoeve van (i) den bckeurder te
merkuren. (3)

Ende fal daarenboven die geene , die binnen dezé
Stad , ofte deszelfs Vryheyd, boven (4) de tvirintig
guldens aan foodanige quade ofte uytheemfche duy ren
hebben ingebracht, daar over by den Ed. Gerechte
alhier arbitralyk, na gelegentheyd van de tranfgrcfiiei
worden gecorrigeert

Ende ten eynde alle *c geene voörfz des te beter
foude mogen worden geoblÉrveert, foo hebben wyj
benevens den Heer OËcier endezynen Subftituyt,by
defen fpecialyk geauthorifeert ende gelaft, (f) Hend;
van Hees, A. Refant, H. Witjens , B. van Deven^
ter, dcfer Stads Letterdienaars ende Boodenjomteii
huyfe van de backers, brouwers, brandewyn-vcrko*
pers, kramers, vettewariers,ende generalykallewin-
lieliere, als mede aan devis- en vleysbank-ftedenj ftal-
len van de groenmarkt, ende elders op publique mark-
ten, naarftig onderfoek na de voorfz verbooden duy-
ten te doen ^ ende defelve gevonden hebbende, na
haar tc nemen, ende de contraventeurs fonder eenige
conniventie te beboeten. Lattende alle een yder^ dé
laden in hare winkels, ftallen, ende de plaatfen daaif
fy de duyten, die fy dagelycks ontfangen, inne ber-
gen, ten verfoeke van de gemeltc Geauthorifeerdcnsi
iVlkens te openen, fonder defelve met #oordeilc»fré

-ocr page 716-

V A Ν D Ë M Ü Ν Τ, Ο F Τ Ε C Ο ϋ R S V A Ν D Ε

werken quàlyk te bejegenen, op pœne, dat decon- geert. Aöum den 28 February 1670,· gepublifceerc
travtnieur daarover aiburalyck lal worden gecórri- den S) Maan, 1670, my Secretaris prelcni, J.Nieuftad.

Ùit Placaat is geheel vernieuwt den 50 Juny 1670 ', 4 ^pril en 9 OUoh, 16^1·, den Zf uiprtl en zOSlgb^
\6y6 i dèn 9 'OÛob. lèfj-, i^Juny en 'zj September i<s'8o j de eer fie periode tot am het woord ^ ver-
beuren, is .gereno'veert den i Februar. i6j6 -y 12, juny 1681 i 18 July ióSi j iC Maarten 3 December
1683 ; 5> July 1684; May 1685 ; de eerfte , en laatfie per iade ^ beginnende , En len eynde &c. gen^
mveert den 10 Septemb. 1085 i 13 Maart 1688} enit Februar. 1689.
(0 De Publicaiien van den 14 JUny emj Septemb. l<58o hebben hier nog^ derogecrende hier mede de Publica-
tie van den zFcbr. laatltleden, daar by gepermicteert word , de quade duyten voor een penning uyi te
geven.

{^) De Publimienvan den^Öckh.iójjen volgende^ hebben., ten behoeven van den bekeurder cn Am·

bachiskinderen {ofgelyk in die van 1688 en ió8p, Stads kinderhuys) half en hJf te verbeuren.
(3) De Publicatie van den i Febr. 1676 heeft hier nog by, Ί welk in volgende is uytgeiaten. Ende want alhier
worden uytgegevcn nituwc Brabantfe, of Spaanichc duyten van zeer hchten gewichte, daar van men
prœmmeert particulieren autheurs te zyn, word den aanbrenger van dien belooft een vereering van vyf,
tig gulden.

In de PubUcatie éàn den ifOüoh.fiaaf ^ vy^ g\ùàcr\. ,

Cf) In de vöorjz Publicatie worden de namen van de Stads hoden uytgelaten. De Publicatie van den lo SeptemK
iC'éf heeft\ B, van Deventer, en Nicolaas Godron.

X'KlvnPLACÀAi op het voörfz fubje^i , den ^ojuny Mi>C LXXlXs gerenoveert den ζ

Februar. MDCLXXX.

Burgermeeileren ende Vroetühap der Siad U
trecht, bemerckende, dat niet tegenftaanct Γ00

rneenigvuidige Publicaticn , ende waarlchou-
wingen gedaan tceens het inbrengen , ver
wiflelen ende uyigeven van quude ende uyiheemichf
duyten, hebbende tot iupplttie van defelvc ende ge-
lief der ingefeeienen, van tydtot tyd,etn goedequan·
titeyt nieuwe duyten alhier ter munte doen flaan, en
diilnbuCeren, van loodanigen gewichte, datter geen
appareniie is van naargeflagen te zullen worden, edog
door toedoen van veele quaadaardige menfchen, dage-
lycx veele quade ende uytheemiche duyten komen
in tekruypen, ende gangbaar te wcrdtn , htbhen
derhalve tot efFedivt weeringe vr.n defelve flegic

payement nogmaal verftaan , ende derhah'en goetge- daar over arbitrailyk, of aan den lyvé worden geftraft,

XXV. NADERE Publicatie op het voorjz fubjeif , den 3 Mr, ΜΊ) CX^I ; gerenovm

denyjuly CHT>CXCL

vonden by deefen bekent te maaken , dat alle de duy.
ten, buyten deefe Provincie geflagen , als mede die
voor den jare 16f 7 zyn gemunt, van nu voortaan
'oor de waarde van een penning , ende niet hoo-
ger fullen mogen worden uytgegeven , ende ontfan-
gen, uytgefonderr, dat de FrieÎTe oortgens, als voor
deefen, gangbaar fullen blyven voor een duyt, mee
ftnd verbod jegens alle ende een yder, defelve duyten
hooger als vooren uyt te geven, te verwiflèlcn, ofte
re outfangen , op pœne van tien fluyvers op yder
ituck , contrarie dcefes refpeôive by yder ic verbeu-
ren, fullendc de geene, die in deele Stad ende Vry-
heyt van dien foude mogen komen te brengen, eenigc
quantiteyt van'byflagen der voorfz nieuwe munte,

Borgermeeftcren ende Vioedfchap der Staü U·
trecht, bemerckende, dat onaangcfien de me-
nigvuldige Publicatien , tegens het inbren-
gen, verwiifelen, ende uytgeven, van quade
ende uythcemfche duyten gedaan , defelve wederom
komen in te kruypen , ende gangbaar te worden,
llrcckende 't ielve tot groot ongerief ende fchade van
de neiingluyden , ende andere goede ingefetenen,
hebben als nog by renovatie en eenigc ampliatie van
voorgaande Publicatien hoognoodig geacht, voorde
laat lie reyie, te interdiceren ende verbieden, eenig
ander kopergeld uyt te geven, t'ontiangen , ofte te
ve> wiflelen , als alleen de duyten, die alhier termun-
ie naar den jare met defer Stads wapen zyn ge-
iligen , uytgefondert dat de Vriefche üortjens by
provifie zullen gangbaar blyven, des dat defelve niet
Iioogfr als voor een duyt fullen cours hebben, op poe-
ne van tien iluyversop yder quade duyt ,by yder con-
traventeur, ten behoeve van den bekeurder, ende het
Stads Kinderhuys, half ende half, te verbeuren.

Interdicerende daarenboven allen ende een yder, ee-
rige goede, ofte quade duyten op té wiflelen , om
wmft daar mede re dötni op poene van vyftig gulden
boven de opgewifl'elde duyten, tVlcken reyle te ver-
beuren.

Item, dat geenige neeringluyden , ofte bedeelders
van armenv, meer dan een vyfde part van het loon,of-
te bedeelinge, lullen vermogen te geven in goedeen-
de gepermitteerde duyten, op pœnè van fes gulden.

Bif

Ende ten eynde 't voorfz, des te beter foude mo·
gen worden geobferveert, foo hebben myne Heeren
vqornoemt, benevens den Heere Hooft-Officier,en-
de zynen Subftituyt, by defen geauthorifecrc, ende
gelait defer Stads Lctterdienaars, ende Boden , ende
fpecialyk de Boden Beernt van Deventer, ende Nico*
laas Godron , omme ten huyfe van backers, brou-
wers, kramers, ende generalyk alle winckeliers, als
mede aan de vis- ende vleesbanck-fteden , ftallen vao
de groenmarckt, ende elders,op publycke marcktenj
ncerftig onderfoeck na de voorlz ver bode duyten, tc
doen, ende defelve gevonden hebbende , na haar tc
nemen, ende de contraventeurs fonder eenige conm*
ventie te beboeten : lattende alle ende een yder, de
laden in haare winckels, ftallen ende plaatfen ^ oa^
zy'de duyten , die zy dagelyx ontfangen , inneber-

gen, ten verfoecke van de gemelte Geauthorifeerdens,

t'elckens te openen, fonder defelve met woorden,oi
wercken qualyk te bejegenen, op pœne datdeo con-
traventeur daar over arbitralyk fal worden gecorn-
geert. Aldus gepubliceert van den Stadhuyic t U-
trecht, op den 3 Februar. 1691. In kennifle vantoy^
Cor. de Ruever.

XXVI. rüBLlCATlE Un βΜνϋΟϊ/ζ, deniRbrmr. MDCXCllL

Bor-

-ocr page 717-

G Ε L D-S ρ Ε C I Ε Ν. IlL BOEK. 1, TIT.

orgermecftcren en Vroedfchap defer Si ad, be-
merkende dat, onaangefien de menigvuldige
Publicatien, tegens hec inbrengen, verwifle-
len, cnde uytgcven,vanquade ende ijytheem-
fe duyten gedaan, dcielve wederom komen in te kruy-
pen ende gangbaar te worden, ftreckende hec zelve
tot groot ongerief cnde ichade van de neringsluyden,
endc andere goede ingeieienen, hebben by renovatie
en ampliatie van voorgaande Publicatien goetgevon-
den, te interdicercn endc verbieden, als gemterdiceert
cnde verboden word by defen, eenig ander koper gek
uyt te geven, te ontfangen, ofte te verwiflelen, als
alleen üe duyien , die alhier ter muntc met defer Stads
wapen, mirsgadeis by provifie die op de munten bin-

JOV[ IΓ PL A ClAT^ophêtfilflTJiéje^^

urgermeeileren ende Vroedfchap der Stad U- fal worden ingebracht, boven de confifcatie van heC
trecht bemerckende, dat , niet tegenftaande ingebrachte geld, vandefchuyt, wagen, karren, en
voorgaande nieenigvuldige Publicaiien tegens |paarden, daar mededelëlveduyttrnfullen wordenbevon-
het ii.brengen ende verwiflelen van quade en- den gevoerrtc zyn, lullende tegen de onvermogende^
de uytheemicheduyten,veelebaatfoeckendemenlchen die de voorfz boete nier konnen voldoen, crimmelyk
onderitaan dagelycx groote quantiteyt van uytheem- tot lyfltrafFe , ofte andere arbitraile corrcftie t naar
fche ende veiboüene duytenin te brengen, te verwis- gelegentheyt van faaken , worden geprocedeert.
felen, cnde onder de gemeente te verfpreyden, tot groot Ende ten eynde het geene vooriz uts te beter mag

werden geobferveert, ioo hebben myn Hceren voor-
noemt, beneiFcns den .Heer Hooit· Officier ende zyn
Subilituyt, daar roe by deefen geauthorifeert endc
igelaft, alledeeler Stads Deurwaarders, LetterdienaarS|
Boden ende bedienden , mitsgaders allen ende een je-
gclyk, die de contravenrien m deefen fullen weeten
aan te wyfen, endc weickers naamen zullen werden
geiccrcteert, zullende dc boetens worden genoten by
den Heer Hooft-Officier ende den aanbrenger half en

ongerief ende fchade van derieeringsluyden, ende den
koophandel, mitsgaders de goede ingefetenen , hebben
als nog goct gevonden ende hoog nodig geacht, voor
deladille reyie te interuiceeren ende verbieden, ee-
nig ander kooper geld binnen deefe Stad, cnde Vry-
hcyt van dien m te brengen, dan dat by voorgaande
Publicatien is gepermitteert , ende niet expreflclyk
verboden, op pœne van ies hondert gulden op yder
fak, pak, ton, ofte minder quantiteyt , die contra-
rif deefes binnen deefe Stad ende Vryheyt van dien half.

XXVllI.

Ρ LAC A AT tegen het inbrengen ^ verwijfelen, en uytgeeven der quade duytén j den 30

myMDca

ncnde Geünieerde Provinciën geflagen zyn, oppœne
van drie gulden op yder quade duyt, by yder conrra-
venteur, 'c zy den uyrgever, ofte ontfangerj ten be-
hoeve van den Hceie Hooit Officier , ende den be-
keurder, half en half te verbeuren.

Verbiedende vorder wel expreifelyk,alle ende een
ygelyk, eenige uythccmfe duyten als voorfz j binnen
deièStad, ofte Vryheyd van dien^ te brengen, op
de verbeurte vandelelve duyten, boven een boete van
hondert filvere ducatons te appliceren als boven. Al-
dus gqjubliceert van den Sradhuyfe t' Utrecht , op
den 2, Fcbruar. 16^3. iii kenniile van my, Cor. de
Ruever.

orgemeefteren ende Vroedlchap-der Stad U- unieerde Provinciën geflagen siyn, op de verbeurte van

de ingebragtc, ontfangene , ofte uytgegevene duy-
ten, cn daar en boven een boete van twaalf gulden 1
op yder duyt, die contrarie deie Publicatie ingebragt,
ontfangen , ofte uytgcgeven fal zyn.

Ende ten eynde t' vooriSt des te beter fóude mogcii
worden geobferveert, foo hebben myne Hecren voor-
noemt , beneven den Hcere Hoofd-Officicr , cn zy*·
nen Subftituyt, by defen geauthorifeert, en gelaffc, al-
le defer Stads Letterdienaars en Boden, omme tcyi

worden opgedrongen , fl;rckkende tot groot nadeel
van de neenngluyuen , en den koophandel, mitsga-
deis de góede ingefetenen deier Stad, hebben als nbg
boognoodig geacht, by renovatie , ende ingevolgen
van voorgaande Publicatien , fpecialyk die van Haar
Hoog Mog.deHeercn Staten Generaal der Vereenig-
ilc Nederlanden , van dato den 24 May 1700,nieuwen
alhier gepüblicecrt den zi ditoj, ouden ftyl,daar
aan volgende, voorde laatfte rcyfe te interdiceeren,
cnde te verbieden, allen cn een ygelyk , eenig kooper

Β trecht, bemerckende, dat onaangefien de niee-
nigvuldige Publicatien, tegen het inbrengen,
verwiflelen, en uytgeven van quaade en uyt-
heemfe duyten gedaan, cgter doorbaatfoekendemen-
fchen vantyd tottyd ingebragt, en onder de gemeen-
teti gedebiteert worden groote meenigte van duyten,
met fecr veel quaden vermengt, ja dat foo verre daar
in word geëxtravageert, dat met pacquetten van lo,
a liituyvers gepaft, aan arbeytsluyden, winckeliers,

en andere necring doende luydcntot groote it-hade huyfe van backers, brouwers, kramers, cnde gene

ralyk alle winkelicis , als mede aan de vis- en vlees-
bankftceden, italien van de groenmarkt) ende elders,
op publicque markten, neeritig onderfoek na de voor*
fchreve verboode duyten te doen, en defelve gevon-
den hebbende, na haar te neemcn, en de contraventeurs
fonder eenige conniventie te beboeten: laftende allen
en een yder^ de laden in hare winckcls, italien endc
plaatfcn, daar zy de duyten, die zy dagclyks ontfan-
gen inne bergen, ten verfoeke van de gemelte geau-
thoriièerdcns, telkens te openen, fonder defelve mee

geld binnen defe Stad cnde Vryheyd van dienrn te'woorden, ofte werken , qualyk te bejeegenen, op
'brengen, nog te debitceren, dan alleenlyk foodanig,) pœne, dat den contraventeur daar over arbitralyk fal
alsbyde voorfz Publicatien en laatfte Placaat is ge-1 werden gecorrigeert. Aldus gepubliceert van den
permitteert, cn nietexpreflilykverboden} derhalven|Stadhuyle i'Utrecht op den pMay 1700. in kennis·
îîHoneerende en voor ongangbaar verklarende, alle fe van my, Corn. de Ruever.
^yten, die elders als op de Munten binnen de Ge-

^XlX. NADER Placaat op het voorfz fubje^t ^ den 22 Vecemb. HDLC

orgermeeileren en Vroedfchap der Stad U-
trecht, bevindende, dat niet tegenilaande ver-
fchcydc Publicatien jegcnwoordig meer als
, oyt in defe Stad , ende Vryheyd word inge-
wscht, gedebiteert ende uytgegeven alderhandeduy-
tot merckelyke nadeel van de goede ingefetenen
«fer Srad, hebben hoognodig geacht by defen lein-
lU, Deel.

terdiceren cnde verbieden , geen duyten , van wac
foorte, ofte muntflag defelve foüden nibgen weftn,
geen uytgefondert, in defe Stad en Vryheyd intebren-
gen, op pcene van fes hondert gulden , by yder fak,
pak, ton, ofte minder quantiteyt, die contrarie de-
fes binnen de Stad ende Vryheyd van dien fuUcnwor-
den ingebracht, boven de confifcatie v»n het Ingc-

Xxxx bragtc

-ocr page 718-

VAN DE MUNT. OFTE COURSVANDE

bragtc geld, ende de fchuyten, wagens, karren en paar-
den, daar mede d^felveduytenfullen worden bevonden
gevoert 2,yn. Ende verftaan daarenboven, dat voor-
taan na de Publicatie defes, geen ander koper geld fa!
mogen worden uytgegeven, onifangen ende verwis-
lelt als alleen de duyten, die alhier ter muntc na den
jare i6f6. met deier Stads wapen zyn geilagen , op
pœne van lo iluyvers, op yder ander voorfz duyt,
foo by den ontfanger als uylgever te verbeuren , te
appliceren een derde voor den Officier, een derde voor
den aanbrenger, ende een derde voor deièr Stads Kin-
derhuys.

Ende^ten eynde *t voorfz des te beter foude mogen
worden gcobferveert, foo hebben myn Heeren voor-
noemt , benevens den Hcere Hooft-Officier , en zyn
Subftituyt, by deien geauthorifecrt ende gelaft defer
Stads Letterdienaars ende Boden, omme ten huyfe

XXX. ORDONNANTIE op het fiempelen vanheOuyUn, Ten \6Januar.ldOQClL

7ΐφ

van de backers, brouwers, kramers, ende gcneralyk
alle winckeliers, als mede aan de vis- vlees- banck-
fteden, ftallcn van de groenmarckt, ende elders op
publiccjue markten , iieeiftig onderfoek na de vooriz
verbode duyten te doen , ende defelve gevonden heb-
bende, na haar te nemen, ende de contraventeurs
fonder eenige conniventie te beboeten 5 laftende alle
ende een yder, de Jaden in hare winckels, ftallen en
plaatfen, daar fy de duyten, die zy dagelyk ontfangen
in bergen, 6cc. ten verfoeckevan de gemeite geautho-
rifeerdens t' elckens te openen , fonder defelve met
woorden , ofte wercken qualyk te bejegenen, op
pœne dat den contraventeur daar over arbitralyk zal
worden gecorrigeert. Aldus gepubliceert van den
Stadhuyie t' Utrecht, op den 12 Deccmb. 1701. Iq
kenniiTe van my, E. v. Harscamp.

Borgerraeefteren en Vroedfch.p der Siad U-
trecht, in ervaringe komende , dat niet te-
gen ttaandc de gedane leer ernftige Publicatie,
-ende verbod van den ï2Dccemb.i70ï menig-
vuldige duyten dagelyx worden iiïgebragt ende gede-
biteert, en dat defelve ingebragte duyten zyn ver·
mengt met alderhanden byflag, alhier ter munre niet
geflagen, alles ftreckende tot merkelykefchade en na-
deel van de goede borgeren, ende ineefetenen defer
Stad ; foo is 't, dat Haar Ed. Achtbaarheden ,om daar
tegen vorder te voorfien, goedgevonden hebben en
verftaan, gelyk defelve goed vinden ende verftaan by
defen, dat alle de ineefetenen defer Stad, die eenige
duyten alhier in conformité van de voorfz Publicatie
geflagen, onder fig zyn hebbende , defelve op mor-
gen, zynde dingsdag den i7january 1702 des voor-
noens ten negen uren fullen hebben aan te geven, aan
de Heeren Hooft-mannen, ende Officieren van de bor·
gerye, die ten dien eynde in de refpeitive Quartieren
de aantekening fullen komen doen, op dat de voorfz
Ütrechtfe duyten ( den byflag hier onder niet begre-
pen ) buyten koften van de eygenaars en tot lafte van

de Stad, ter niunte mogen worden geftempelt.

Ende alfpo by velen , geen gulden aan duyten fal
worden gevonden , fulJen die geene die een geringe
quantiteyt van duyten , minder als een gulden bedra-
gende by fig mogten hebben, defelve by die van ha-
re naabuyren, ofte anderen voegen, om in manicrc
voorfz le worden aangegeven.

Ende verftaan haar Ed. Achtbaarheden, dat de duy-
ten die in de te doene aantekeninge niet aangegeven,
nog vervolgens geftempeit zullen zyn, niet hoogcr
als tegen een penning gangbaar fullen welen.

En fal een ygelyk, des gerequireert, gehouden zyn,
by eede te verklaren, dat zy dc vooriz duyten niet
federt en contrarie de Publicatie van den 22 Decetnb,
1701. hebben ingebragt, ofte door haar weten, ofte
toedoen van buyten alhier doen inbrengen.

Dit alles by proviiie, blyvende de voorfz Publica-
tie van den 22 December 1701 in haar geheel en van
vollen waarden. Aldus gepubliceert van den Srad·
huyfe t»Utrecht, op den lö January 1702. In ken·
nifle van my, E. v. Harscamp.

XXXI. ORDONNANTIE, waar by alle Omïen op tenen penning worden zereduceert, ànx

MamMDCClL ^ ^

Bor^ermeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht,
in ervaringe komende, dat hare itérative Pu·
blicatien,en ernftige Refolutientot nutte van
de borgerye en ingefetenen ontrent de Duyten
genomen, door quade praÖycken van baatfoeckende

't inbrengen en nafteiüpelen

van defelve duyten en byflag van dien , worden ver
ydelt tot merkelyke fchade van de goede ingefetenen
cn belemmering van de koopmanfchap en handel, ook
niet tegenftaande haar Ed.Achtb.nog laatftleden door
't ftempelen van gepermitteerde duyten , jegens alle
de inconvenienten hadden gedagt te hebben voorfien,
hebben tot wering van vordere confufie goedgevon-
den en verftaan, te reduceeren alle de duyten alhier
federt den jare 16^6, geflagen, ende defelve te ftellen
op eenen pennihg,of feftien op een ftuyver, foo wel
de geftempelde als de ongeftempelde , gclyk defelve
worden gereduceert by defen, cn voortaan niet hoo-
ger gangbaar fullen wefen , ter wekker weerde dc
Stnd defelve t'allen tyde fal aannemen.

Edog hebben haar Ed. Achtb., om de fchade der
goede borgerye, en ingefetenen foo veel doenlyk te
voorkoomen , goedgevonden en verftaan , dat de gc·
ftempelde duyten ter kamere vaii defer Stads Finantic
voor goede duyten, van agt op een ftuyver, vnn nu
tot huyden over fes weken , in betalinge van 'tFami·
liegeld fullen worden ontfangen.

mitsgaders

menfchen

Te weten, fullen die geene, die in*t voorfxFami»
liegeld op den taux van fes gulden en vyf ftuyvers fyn
geftelt, alle hare achterftallige Familiegelden mer dc
voorfz geftempelde duyten vermogen te betalen bin-
nen den voorfz tyd van fes weken.

Ende die geene, die op den taux van twaalf gul-
den en tien ftuy vers zyn geftelt, fal infgelycks in de
betalinge van de vooriz hare achtèrftallige ÏFamiliegcl-
den worden gcvalideert, ende voor goede beta ing
worden aangenomen de fomme van fes gulden cn vyf
ftuyvers aan voorfz geftempelde duyten , op cickcr
heffing, die iylieden binnen dien tyd fullen komen tc
betalen : blyvendc de voorgaande Publicatie en ver-
bod , jegens het inbrengen van duyten, in vollen vi-
geur. Aldus gepubliceert van den Stadhuyfe t'Ü-
trecht, op den 3 Maart 1702. In kennifle van my,
E.V. Harscamp.

orgermecftcren ende Regeerders der Stad U-
trecht, ayt de klachte van dcDeeckens en
Hooftmannen van dc Marsluyden gilde, ver-
nemende , dat onder dc duyten , op dcezer

Stads munte geflagen, ènde by Refoltitie van den J

Maart 1702 gereduceert tot op eenen penning, efoc

daar voor , met groot gerief van het gemeen, eeni-

gen tyd gangbaar geweeft, van tyd tot tyd weder bc-

ginnefl

XXXII. ORDONNANTIE op het voorfz. fukjeéf, den 4 May M^>CCII1; en teni^At

geamplieert den Juny MDCCFIL

-ocr page 719-

ring doende borgeren en inwoondei s defer Stad, met
groote quantiteyten in betalinge van hare waaren wor-
den opgedrongen , tot der fel ver merkelyke fchade,
en beducht zynde, dat door baatioekende menfchen
dat quaad meerder en meerder fal aangroeyen, heb-
ben , tot voorkominge van verdere fchade van haare
goede ingefetenen, en om alle confufie in de com-
mercie te verhinderen , goedgevonden, in gevolge
van de vooriz Publicatie van den ü December 1701,
ende den ^ Maart 1702, {z)m â^M&y 1703 opnieuw
tot waarffhouwinge van alle en een ygeiyk te publi-
cceren :

Dat voortaan , na de Publicatie defes, geen koper
geld ful mogen worden uytgegeven , als alleen de duy-
ten die alhier ter muntc na den ]are liij-Ö met deler
Stad5 wapen zyn geilagen, ende by de voorfz Publi-
catie van den 3 Maart 1702 , ζυο wel geilcmpeldeals
ongeftempelde, tegen een penning, of leftien op een
iluyver zyn gelleld en gangbaar verklaart, op poene
van tien liuyvers wegens yder anderen duyt, (5} ofte
penning , ende ivel in fpecie de Zutphenfe en Chef Je pen-
ningen ^ zoo by dén ontfanger als uytgever, tip ver-
beuren.

Vei^iedende Haar Ed. Achtb. by defen mede wel Utrecht , ende' van den Stadhuyfe gepubficccrt op
cxprelielyk,hec inbrengen ende verwiflelen vaneenig den λϊ Juny ïjoj. ïn kehnifle van my,E.v.Harscamp.

(I ^iï 3) "Tgeen alhier cur/yf is, is in de laatfie Publicatie hygemegt.

XXXiiJiv r^ACAA Γ op ioëfü^gïven van nieuwe Omen, erTMlifJèÏÏen mn de Pennim^

gepubliceert dm 11 Maart MD CC XL ^

catie van het ingebrachte geld , ende de fchuyten,
wagens, karren ende paarden, daar mede defelve fuU
len worden bevonden gevoerd te zyn , tc appliceeren
de voorfz refpeÖrive boetens, een derde voor den Offi-
cier, en twee refteerende derdens voor den aanbren-
ger , zullende de onvermogende arbitralyck aan den
lyvc , ofte ahderiints worden geltraft, na exigentic
van faken. ,

Ende ten cynde *t geene voorfz des rc beter foude
mogen worden geoblerveert, Zoo hebben myn Hee-
ren veornoenit, benevens den Heere Hoofd. Officier
en fyn Subftituyt, ook by defen gcauthorifccrt ende
gelaft, defer Stads Letterdienaars en Êoóden, om-
me neerftig onderfoek na de voorfz verboode duyten
te doen, ende defelve gevonden hebbende, na haar
re nemen, ende de conuavcnteurs zondereenigecon·
niventie tc beboeten. Verbiedende alle en een yder,
defelve in 't doen van dit onderfoek met woordien of
werken qualyk te bejegenen, op pccne, datdencon-
traventeur daar over aibitralyck fai worden gecorri-
geert : blyvende niet te min voorgaande Püblicatien
in haar vigeur en volle kragt. Aldus gearrclleert by
de Heeren Borgermeeileren ende Vroedfchap der Stad

ginneii te worden vermengt, mee ani^ere diergelykc koper geld, van wat foorteofte muntflagdefclvefou-
Jcopere munten, buyten defe Stad en Provincie gefla- den mogen wefen, geen uytgefonderd, op pœnevan
gen, by voorige Püblicatien, en infonderheyd by die fes honderd gulden, by yder iak, pak, ton ofte min-
van den 21 December 1701, (O ^Meert 1702,, en 4 der quantiteyt, die contrarie defes binnen de Stad en
May 1705 foo ftriöelyk verbooden,ende aan de nee- Vryheyd Tullen worden ingebracht, boven de confif-

G Ε L D-S ρ Ε e I Ε Ν. HL BOEK. 2. m.

Borgermcefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht,
federt eenige jaren hebbende ondervonden, het
groot ongerief en difordre , veroorfaakt door
de penningen, voornaraentlyk federt dat in de
naburige Provinciën nieuwe duyten zyn gemunt ge-
weeft, ende de Utrechtfe penningen aldaar geweertj
hebben, ommedaar inne te vooröen , ten verfoecke.
van de rcfpeótive Armenbeforgers, mitsgaders van de
refpeâive Gildens, en neering doende borgeren bin-
nen defe Stad , goedgevonden j te doen munten een
iortable quantiteyt duyten , op defelve voet en ge-
wicht als de Hollandfe , en die van de andere nab^u-
rige Provinciën , welcke nieuw gemunte duyten op
heden naarnoens ten tvi^ee uren , en twee navolgende
dagen, als wanneer daar toe in de munte alhier door
Haar Ed. Achtb. Heeren Gecommitteerdens fal wor
tien gevaceerd» by afgepafte fakken van tien gulden^
tcgens filver geld konnen worden afgehaald.

Eii verklaaren Haar Ed. Achtb. dieshalven by defe
alle de Utrechtfe penningen, die tot nu toe cours ge-
bad hebben , na Publicatie deéfes, voor biljoen, en
niet gangbaar , met verbod van defelve penningen.
Publicatie deefes, meer voor geld uyt te geven,
ofte te oncfangen, op een boete van fes guldens, by
tien ontfanger en uytgever yder in foUdum^ voor elke
onifungen of uytgegeven penning te verbeuren, ten
behoeven van den Heer Hoofd-Officier ,deefer Stads
Aalmocfcnicrskamer, ende den aanbrenger, ydereèn
^erdc part.

Vorder hebben tïaar Ed. Achtb., om de goede
borgery eenigfints te gemoet te komen, endeteont-
laften van hare Utrechtfe penningen , goedgevonden

xxxiv:

PLACAAT

orgermeefteren en Vroedfchap der Stad U-
trecht, in ervaring komende , dat op de Pro-
vinciale munte van Zeeland, in den voorleden
jare 1714 zyn,en noch worden gemunt, Duy-

liL DeeL

en verftaan, dat op heden naarnoens van twee tot fes
uren, en de twee volgende dagen, van*smorgens van
negen tot twaalf uren, en *smiddags van twee tot fes
uren, en langer niet, in de munte alhier iiil i^ordcn
gevaceert door Haar Ed. Achtb. Heeren Gecommit-
teerdens , ende aldaar de Utrechtfe penoingen^or-
den aangenomen tegeni tien ftuyvers het pond.

Doch word een ygelyck gewaarfchouwd, defelve
Utrechtfe penningen aldaar te brengen fuyver en on-
gemengt, op poene, dat in cas daar onder worden
gevonden andere vreemde reeds gebiljoertneerde duy-
ten of penningen , de ganifche party fal wcfert ver-
beurt en geconfifqueert.

Ende ten eynde 'c geene voorit. des te beter öiag
Worden geobfervéert, en de Utrechtfe penningen, na
Publicatie defes, niet meer voor geld mogen uytge-
geven óf ontfangen worden, foo hebben mynHeeren
voornoemt, benevens den Heer Hoofd·Officier en
zynen Subftituyt, ook by defe geauthorifeert en ge-
laft defer Stads Deurwaarders, Lctterdiertaars en Bo-
den, om naarftig onderfoek defen aangaande te doen,
de contraventeurs fonder eenige connivcntic te beboe-
ten, verbiedende alle en een yder, defelve in 't doen
van onderfoek , met woorden of werken , qualyk tc
bejegenen, op poene van arbitrale correébie.

Ende op dat niemartd hier van mochtc onkundig
zyn, fal defe tot een yders waarfchouwing ende na-
richt worden gepubliceert, gedrukt en alommc geaf-
figeert daar het behoort. Aldus gepubliceert νβα den
Stadhuyfe t'Utrecht, ^ofe foliio , op den ii Maart
17U. in kenmfle van iïiy, E. v.Harscamp.

'op het petten van de Zeeuwjche Vuyten. gepubliceert den χ January

MT>CCXV. ^^^ ^ raerkelyk lichter. flecbter en minder van waar-
de,* als die op onfe munte alhier, en die van Holland
en andere Provinciën,,federt eenige jaten zyn gefla-
oen, welke Zceüwfe Duyten ook by Publicatie van
^ Xxxx i

-ocr page 720-

de Ed. Groot Mog. Heeren Staten van Holland en
Weit-Vriefland van den 14 December 1714 bereyds
Eyn gebiljoenneert , en 't uyibieden en ontfangen,
mitsgaders den invoer der felver,op groot pœnaalver-
booden.hebbenHaarEd.Achtb.jom te beletten datde
voorfz nieuwe Zeeuwfe duyten in defe Stad en Vry-
hèyd niet worden ingebracht, uytgegeven of ontfan-
gèn , tbt groote fchadc en nadeel van 't gemeen , en-
de de borgers en ingefetenen defer Stad, als mede, dat
dé korten door defe Stad , tot het flaan van de nu
gangbare duyten, en waar van de gemeente nu eeni-
ge jaren met vrucht is gedient geweeft, daar door
niet geheel worden t'onbruyck en vruchteloos ge-
maakt, na deliberatie goedgevonden, de voorz nieu-
we Zeeuwfe duyten te verklaren voor biljoen, met
verbod van defelve in defe Stad en Jurifdiétie in te
brengen, uyc te bieden of ontfangen , op pœne van
tien gulden op yder foodanige duyt of lluck kopere
munte, dewelke bevonden loude mogen worden in-
gebracht, uytgebooden of ontfangen te zyn , te be-'
t;ilen, foo wel by den ontfanger als uytbieder, of in-
brenger der fel ver duyten, yder in foUdumy te appli-
ceren de eene helfte voor den aanbrenger, ien de we·
derhelft voor den Officier , die de calange fal komen
te doen j en by aldien een van beyde, het zy ontfan-
ger of uytbieder, de overtreding felfs komt aan te
brengen, in dier voegen , dat de medeplichtige van
zyne overtredinge kome overtuygt te worden,de aan-
brenger niet alleen falvryzyn van de boete, maar daar-
enboven genieten de helfte van de boete van fyn voorlz
medeplichtige. En foo het fou komen te gebeuren,
dat de overtreders van den voorfz onfen Placate niet
in ftaat zyn, de geïmponeerde geldboerens op te bren-
gen, defelve arbitralyk, by gevankenifle, of aan den
lyve , na dat fy het felve meer als eens mochten heb-
ben gepleegt, fullen worden geftraft.

En op dat niemand hier in onkundig zy, fal defe
worden gedruckt, gepubliceert en geaffigeert, foo 'c
behoort, tot een yders naricht en waarfchouwing.
Aldus goedgevonden en gearrefteert in deVroedfchap
den 31 December 1714, en gepubliceert, zwori /ii/i/ö,
den zjanuary 1715·. In kenniife van my, E. v-Hars·
camp.

VAN DE ΜϋΝΤ, ΟΪΡΤΕ COURS VAN DE

EERSTE Τ Y Τ Ë L.

DERDE DEEL.

Van defer Stads Munte, Muntmeeftcr, Waerdeyn,

Aflayeur, en Yfcrfnyder.

liet is lu^m alkn tegenfpraak, àat de Stad van Utrecht, mn zeer oude en onbekende tyden af, het recht heeft
gehad, en hel felve nog gelruykt , van fiuyvers , halve flujvers , oortgens , duyten , en penningen te fiaan,
€n tot dien eynde oenen Muntmeefler , Waerdeyn , Jjffayeur , en Tferfnyder , aan te flellen. Veele plaatfin uyt
de Buurfpraak- en Daaglyckfe hoeken, ter S eer et ar y e defer Stad berufiende ^ fouden wy , indien het noodig ware,
tet bevefliging van het gefigde , konnen te berde brengen. De Lefer fal hier van overvloedige bewyfen vinden by
Ajiton. Matthacus lib. 1. de Fundat. Ecclef. cap. i. num. 31. lib. z. de Nobilitat. cap. iz. alwaar ook de
oude Commiffien op den Waerdeyn , JJfayeur , en Tferfnyder van de munte by de Stad van Utrecht verleent, te
vinden zyn -, die wy ivegens den grooten aanwas van ons werk , geen plaats konnen geven, Wy voegen'er al-
leen by zeekere authorifatie, en accoord met den Muntmeefler opgerecht 5 hier beneden geplaatfi onder Num.
I, II.

Maar of de Stad van Utrecht ook een onbetwifibaar recht heeft, om groot er geld te munten, fullen wy nu mi
intreeden, veel min beflijfen. Bchter konnen wy niet voorby zyn, om defen aangaande, dit navolgende aan it
teekenen. Het is bekent, dat de Raad dejer Stad op den i Decemb. 1578 beflooten had, om Daalders (of
om klaarder te fpreeken, Ryxdaalders) te doen munten, foo goed van gehalte en waardy, als die vàn Hol-
land, en de ftempels of y fer s daar toe te laten gereed maken \ en by onwilligheyd van den Muntmeefler, metp'
mand anders dien aangaande overeen te komen. Op den ρ Deccmb. daar aan volgende wier den de Heeren Jmbvan
Afch en Henrick van Zuylen^ Raden, by den Raadgemachtigt, om de gemaakte ftempels in handenvandemunt-
gefellen te leveren, ten eynde men vyftig Ry χ daalder s tot een proef daar mede foude munten : gelyk* er ook foo veel
gemunt zyn. De afbeelding van defen Ryxdaalder is te vinden in de befchryving der Nederlandfche Htflorie-ft»'
ningen van den Heer en Mr. Gérard van Loon ( een voortreffelyk werk, V welk den naam van zynen fchryver
zal vereeuwigen) in het i.Deel. 11 i.Boek. γ. Meer ryxdaalders , als die vyftig, zyn* er naderhand

niet geflagtn', en is het by die proef gebleven. Of nu de verdere voortgang van het werk op ordre van de Staten
ge/laakt zy, gelyk de Heer van Loon met volle fekerheyd ter neder flelt., is my zoo klaar niet gebleken. Bet komt
my dm voor, dat tu(fchen de Staten 'van dit Landfchap en den Raad defer Stad , verfchil over het munten "van
den voorfz Ryxdaalder zynde ontflaan^ de Raad eenige weynige weken daar na , zo dra de Utrechtfe Unie in
nuar. 15 7P gemaakt was, den 9 Februar. daar am volgend* beflooten en toegeflaan heeft, dat men uyt naam van
de Staten., de Konincklycke Majefleyts munte aan flaan, en de voorfz Daalders op den naam van de Stat en,munten
Joude i onder dit beding, ( waar mede het verfchil ter dier tyd eenigflnts fchynt uyt den weg geruymt geiveefi te
zyn) dat het voordeel daar van komende , tot de Fortificatie van defe Stad en de andere Steden van dit Land*
fchdp aangelegt foude worden. Den Ryüdaalder in dit jaar 1579 geflagen heeft Anthon. Matihsus
heelt ^ in lib. z. de Nobilit. cap. iz. p* 284. Maar dat de flempel door ordre van Haar Ed. Mog·
gebroken zyn, gelyk'er door den Heer van Loon word bygevoegt, is zyn Ed, niet wel opgegeven ,
y'ers nog op het Stadhuy s geheel en ongefchonden voor handen zyn. Het zal den Leef er niet onaangena^n^
zyn, dat wy het terneder gefielde met drie Refolutien bekrachtigen.

Gcrc-

ExtraB up het Daaglycks Boek der Stad Vtrecht, Aknendags den

1 December ΜΌ LXKVl 11

-ocr page 721-

t; Ε L Ö S ρ Ε C I Ë κ. ÏIL ÊOEK. ). fit.

Gerefolveert by den Rade, dat men van dercr Stads wegen ook doen munten fal, Dalers, fo goet en waar-
dig, als den Djier van Holland, en de yfcrs daar toe doen prxpareeren, en rede maken'ial. En indietj dc
Muntmeefter hem onwillig hier in lier vinden, foo is den Raad gerefolveert , dat men met een ander dies
aangaande accordeeren ende overkomen fal.

ï ï.

Oïs TJpsdachs den 9 Oecmh, MO L XXVUI

jacob van Afch ende Henrick van Zuylen, Raden, zyn gecommitteert ommc te namiddage in handert
van de Muni gelellen te leveren de yfers gemaikt tot Dalers, en daiï of, tot ontrent vyfüg toe 'tot een pieU·
ve te laten nkunten.

11 r.

Des Maendachs den 9 Mruar, ΜΌ L XXIX.

De Raad defer Stad, voir fo vele henlieden aangaat, es gerefolveert, dat men vuyt den nsam vnndcSta-
ten van Utrecht, dc Coningl, Majeils. munte als aanflaan, en den Muntmeeiier ordönneeren fal, te ilaari
Dalers, op de voet van die van Holland, enookDucat.cn, op de voet van de Simmerenlche Ducatenj
mits dat de profyten van dien geëmployeert fullen worten tot fortificatie van defe Stad, ende oickdecleyne
Steden, daar de Staten fulx van node bevynden fullen.

Mtn kan hier hymegen , V gten ivy aangaande het Stads ixjapsn gemeït hebben^ boven in het i. Boek, i. Tyt.

IV.Deel.

I. AUTHORISATIE van de Beeren van de Fmantie van den Koning van Spagne, op deé

Muntmeefier, om van Stads wegen te mogen munten, fltiyvers, halvè
fluyvers, oortgens ende duyten, den iZ Januar. MiyLxXF1 /ƒ.

nende, om die welke hy oitmoedelicke is biddende.

Die voorfz van der Financien 't geene des voorfz
is opgemerckt, ende daar op gehad 't advys van dc
Generaals van zynder voorfz Maj. munten van her-
waarts over , hebben , om den redenen daar inne
verhaalt, ende andere fekere coniïderatien ^econfen-
teert ende geaccordeert, confenteeren ende accordee-
ren uyten naam ende van wegen der felver, den vooriz
Remonftrant Henrik Joeften daar roe authoriferende,
mitsdefen te mogen, by manière van provifie, endé
ter tyd doe anders daar inne fal zyn geordonneert^
munten tot behoef der Voorfz Stad Utrecht, cndé
gerieve van de gemeente aldaar aliülke ftuy vers, hal-
ve ftuy vers, oertkens ende negenmannekens, als ach-
tervolgende *t voorfz privilegie , eertyds gemunt moe*
gen hebben geweeft , ftellende voOrts den tytel vaii
lyne Majeft. op d'eene iyde , ende den tytel van dé
Stad op d^andere zyde, ten eynde alle onbehoorlyke
verhoginge in den voorfz kleynen gelde mag verhueC
worden. Gedaan tot BruiFel , ten burcle van de Fi-
den 18 Jan. if^S , ende was ondertekent^

Op vertooch gedaan den Hoofd-Treforier Ge-
neraal ende Gecommitteerden van de Finan-
cien 's Konincx. van wegen Henrick Joe-
ften, Muntmeeiier van zynder Majeft-.mun-
te binnen der Stad van Utrecht, inhoudende , hoe
dat hy Remonilrant geadverteert is, als dat die felve
Stad privilegie is hebbende, om te munten, ftuyvers,
halve iluy vers, oerden ende negenmannekens, tot ge-
rieve van de gemeynte, waar van die yfers eertyds
gedient hebbende tot defelve munten , als noch in
ciTe zyn , ende dat volgende 't felve privilegie die
voorfz Stad in meyninge foudc wefen wederomme
een munte op te rechten, om die vooriz ftuvers, hal-
ve ftuvers, oerden ende negenmannekens te munten,
ende daar toe eenen Muntmr. te committeeren, fulcx
daticr als dan twee munten binnen der voorfz Stede
foude vvefen, om het welke te verhueden , befunde-
le alfoedie felve Stads munte foude tenderen tot groe-
ten achterdeele endepracjudicie van zyne Majeft.mun-
te, die Remonftrant hem geprefenteert foude heb-
ben , aan die voorfz Stad, om tot behoefFder felver jnancien
infgelycx te munten de penningen voorfi.mits nochtans G.Schetz. Damhouder. Vingout. Oeyenbrugge.
behoirlyke auflorifatie van zyne Majeft. daar toe die-

ftuvers, van welke ftuvers men malcen fal
vuyt het merck trois hondert ende vyii ftuk, holden-
'ic dry penn. fyn iilvers in alloy, waar van defelve
Muntmr. tot fyne verieeckering'e hebben fall te reme-
J'c op elk mark wercks anderhalf greyn, welkander-
nalf greyp hy nochtans gehouden lal fyn de Regier-
ûers van der Stad te betalen, foo verre hy defelve ge-
uruykt heeft. Voorts foc fal de voorfz. Muntmr.
hebben op elcke marck werks in gewichte derd'hal-
^'en engels te remediie, mits dat hy van gelycken daar
m \ niaecken van de voorfz bus gehouden fal fyn
^ Ivegicrders te betalen eenen engels. Item de voorfz
""trnr. zal gehouden zyn uyt een mark fyns tema-
^^ vier hondert en twicitigh ftukken van de voorfz
uvers, ende halven na advenant , ende fal daar van
η coepman ende wiflelaars geven voor elck marek
jers van twaalff penn. een ende 'c feftig fcell. Noch
ac vooriz Muntmr. de vooifz Regierders van elck

groot.

II. AGCOORD met den Mmtmeefier gemaekt» mitsgaders Ordonnantie^ waar na hy van Stads

wegen munten fal,fluyvers ende halve fluyvers, oirigens^ duyten ende penningeà
van koper iden 2 ^Januar. MOLXXVllL

e Muntmr. van Co. Majeft. munte t'Uytrecht, mark fyn Jfilvers voor hoir referve geven vier fcelJ.en-
heeft angenomen van deRegierdersderStad de thien groet , ende foó fall de voorfz Muntmr. bç-
Utrecht ommc te maken ftuvers ende halve hóuden voor fyn loon ende voor fyn gefellen van 'c

marck fyns drie fcell. ende acht groten, ende voor'tal^
loeyeren van *t coepcr op elck mark fyns voorfz feâ

Noch heeft de voorfz Muntmr. angenomen tè ma-
ken oortgens, duyten ende penn. Van coeper, 'c welk
hem der Stad daar toe levferen fall, ende fullen in *c
mark tröeys gaan 53 ftuck an oirtgens j dey ten endé
penn. na advenant, ende foo veel coepers als hem ge-
leverc word in gewicht, foo veel gewichts aan paye-
ment fal hy gehouden fyn daar icgens over te leve-
ren , ende lal hebben voor fyn ende de muntgefellcii
hoir loon van 't mark troeys feftalvc ftuverj ende dit
all te faraen by provifie ende op een prouve, perthye
an beyden zyden onbehaalt. Aéfcura den i8 January
if78. Leger ftond. Gelefen en geapprobeert In dert
Rade den 19 January if78. Oirconde vaö my, endfc
was ondertekent, vandcr Voort.

tWEÈ-

Χπχχ I

-ocr page 722-

hebben goetgevonden , tot nut en gemack
van den koophandel ^ ten Stadhuyfe alhier op
teregten , eenepublicquegeld-of wiiTelbank^
oader de direótie van CommiiTariflcn oyt Haar Ed.
Achtb. gekoren j zullende aanvang nemen opdeneer-
ften November 1720, onder volgende conduien.

I·

Haar Ed. Achtb. verklaaren tot fecuriteyt en volle
geruftheyt van een yder, Stads wegen, te zullen rc-
fponderen en inftaan, voor alle penningen die ter ban-
ke worden ingebracht j en zal het een yder vry ilaan,
zyne penningen ten allen tyden daar weder uyt temo-
een haaien^

I T.

t>e geene die rekehinge in defe bank gelieft, zal
zyne fol. worden opgegeven , en daat voor gedebi-
teert worden met tien gulden;

1 1 L

Een yder die rekeninge in bank wil hebben , zal
200 veel geid daar in konnen brengen als 't hem ge-
lieft, mits daar toe fournerende twee derde in grof
geld, en eenderde in feil'halven : wordende alleen
onder grof geld gerekent dukatons, driegul(Jenftuk-
kcïi, ryxdaalders, daalders, enguldenftukken, zon-
der daar voor iets te betalen , waar voor hem, door
de Heeren CommiflariÎTen, quitantie, of recepiiïcfal
•Worden gegeven.

IV.

Dog zal niet minder , dan drie hondert gulden te
gelyk ingebragt, of uytgehaalt mogen worden, of
men zal zes Ituyvers daar by moeten geven.

Yder zal, van hetgéene hy inbancóheeft gebragt,
én aan hem is ingefchreven * des anderen daags, en
vervolgens, (zoo veel als 't hem gelieft) konnen dis-
poneren, zoo wel door affchryvinee voor zig zeiven,
of eén ander, aan de geenen die ook rekeninge in bank
hebben: als door af haaien van penningen, of affigna-
tie om in fpecie te betaalen, aan die geen rekeninge in
de bank hebben; en zal hy, die disponeert» voor y-
der afgefchreven partye gedebiteert worden met twee
iluyvers, en voor de gelden aan hem, of zyne ordre
betaalt, met eene gulden, van duyfent guldens, of
twee iluyvers van yder hondert guldens

V I.

Des morgens, van acht tot negen ueren, zal yder,
zonder iets te betalen, berigt konnen krygen van het
geene op zyne rekeninge gekomen isj dog laetcr vra-
gende, daar voor drie ftuyvers geven moeten.

Tot den ontfang en uytgifc der gelden , zullen de

TWEEDE TYTEL.

BetreiFende de Wiflel, en WiiTelbanck.

àefen Tytel^ behoort ook de Ordonnantie, nopens de Ftrme en manier mn procedeeren in Julien en Wijfeh^ den
i6Oecemh.ijio. Sut het i. Boek. xi. Tyt. i. Deel. Num.xxi i.

I. REGLEMENT op de dtre^fie van de ïViJfdbanck binnen Utrecht, gepubliceert den ii OEiob

MOCCXX.

urgermeefteren cn Vroctfchap der Stad Utrecht

7iS. VAN DE WISSEL. EN WISSELBANCK} EN VAN DE BANCK

Heeren Commiflariflen vaceren,des dinsdaags, wocns·
daags, vrydaags en faterdaags 's morgens, van negen
tot elfuuren, en tót het ontfangen der bank- ofaf-
fchryfbriefjins, zullen de ISoeckhouders, alle dagen,
buyten feeft-of zondagen, gereet zyn , des morgens
van tien tot twaalf uuren.

V I I ï.

Die van *t geene hem 'smorgens ingefchreven is,
ten zeiven dage nog bericht eyfcht,zal het konnen heb-
ben, des nademidd^iiags van drie tot vier uuren, mits
daar voor betaalende zes iluyvers, en die desnade-
middaags op dien tyd nog wilde affchryven, zalzulx
worden toegeftaan , mits ook voor yder partye be-
talende zes ituyvers.

I X.

Tweemaal des Jaars, namentlyk in January,enJu·
Jy ^ zullen de boeken gefloten, en de reilen vaiiydcr,
op nieuwe rekeninge gebragt worden, waar toe de
bank dan vier a vyf dagen zalv gefloten zyn j en zal
yder binnen zes weken, na het weder openen , zyn
reft, in de bank , komen vraegen, en by different
adjuileren, mits voor yder abuys betaalende zes iluy-
vers } wanneer hem zyne nieuwe fol. zal worden op-
gegeven: en zal, die zulks verfuymt, verbeurentieo
guldens.

Yder zal zyne ondertekende briefjens van affcÏiry"
vinge, zyne aiîîgnatien , en quitantien ook zelfs in
bank, of door ymant by procuratie, voor de Heeren
CommiflariÎTen daar toegemachtigt, inbrengen moe-
ten : voor welke procuratie, die twaalf maanden va-
lideren zal, twintig iluyvers zal betaalt wordenjdog
de buyten wonende zullen volilaan met eene wettige
procuratie, ter plaatze hunner wooninge gepaiTeerr,
mits dat die hier ter bank geregiftreert worde.

X I.

Die meerder komt te disponeren , of af te fchry-
ven, dan by op zyne rekeninge te goede heeft, zalj
van het te veel gedisponeerde , twee per cento, tot
boete betaalen , en zyne afichryvinge niet valideren
voor hy gerepareert heeft.

XII.

Die geld inbrengen, moeten op yder Zak een brief-
je binden, getekent met de fpecie en haar naam» oiil,
zoo door het te veel gelyk inbrengen, niet aanflonts
konde worden nagefién, het te weinig, of te veel by
de eerile occaiie bevondene, terecht te konnen bren-
gen. Aldus eenparig door de Vroedfchap byproviGe
gearreüeert op den 7 Oétober 1720, en mre foWu
van den Stadhuyfe t'Utrecht gepubliceert den π O-
dober 1710. In kennifle van my , E. v» Harscamp.

DERDE TYTEL.

Aangaande de Banck van Leening.

-ocr page 723-

VAN L Ε Ε Ν I Ν G. ///. BOEK. IIL ΤΙΤ. ji^

'fit opheldering van defin Brieft kan men nafien V geen wy hebben aangeteekeiü op het I. Boek. vu. Tyt. v. Deel.

Het voorrecht by defen Brief vermeit ^ is vergunt, om daar mede der Stads (chulden , veroorfaakt door het maken
van defluyjen aan de Vaart, ofte Vreeswyck, te betalen. fFaarom wy defen Brief, waar van alleen een kleyu
gedeelte by Anton. Maitbicus de Jure Glad. cap. xiv. num. i. te vinden is, geheel den Lejer hebben willen
mede deelen.

I. COPYE van een Lombard-brief, van den jaare MCCQLXXV. op St. Johansdag temid-
fomer.

Wi Borgermeyfters, Scepenc , Raad en
gemeneOiidermans, van den ouden Ra-
de en van den nywen der Stad van U-
trecht, maken cont, en kenlik allen
luden,dat wi bi wille, en confente der gemeene Gil-
den van onier Stad geloeft hebben, en geloven mit
goeden trouwen, Antonys Domeyne, ThomaeSjJan,
Peter endejacobgebroedere, Willam Royerskyndere,
Thomaes en Michiel gebroeders , Azeniers, Peter,
cn Thomaas gebroedere, Mat heeus Ylbaerts kyndere,
die alle van Aeft, zyn, mit hem zeftienden van horen
gezellen, en gefinde die fi mit hem nemen, in horen
gcfelirchip te houden en te voldoen , alle die punten
en vorwarden , die hier na befchreve ftaan , alfe tot
twintig jaren toe naaftkomende,'na der daten van de-
fen briefe , om te vervallen zulke fcout, alfe onfe

Stad voorfz fchuldig was, roerende van den oorloge
dat nu laatfte was,tuirchen der Greeflicheyt van Hol-
lant en ons, en daar wi voert onfer Stat fluzen mede
gemaket hebben op teNyevaart. In den eerilen,dat
Antonys Domeyne, Thomaes, Jan, Peter en Jacob
gebroedercn. Willam Royerskyndere, Thomaasen
Michiel gebroeders, Azeniers, Peter en Thomas ge-
broedere, Matheeus Yfnaerts kyndere, en hoer gezel-
len en gefinde voorfz, borgers van Utrecht zyn en we-
ien zullen, tot defen vorgenoemden twintig jaren toe,
ende zi zeilen hebben , cnde gebruken alle Rechte,
Vryhede, Statuten ende Privilegien van onfer Stat
van Utrecht, gelike anders onfen borgeren die tien
jaar lang borgers t' Utrecht geweeft hebben , en wi
zullen hem helpen troeften , en bcfchermen binnen
en buten onfer Stat, gelike anders onfen borgeren,
die tien jaar lang onfe borgers van Utrecht geweeft
hebben, tegensalremale, ende zonderlinge tegens on-
fen Here van Utrecht , die nu is, ofte namaals we-
fen mogtein der tyd, die hem crafte, ofte gewout,
ofte ongelyk doen wouden, gehke onfen anderen bor-
gers , die tien jaar lang borgers t' Utrecht geweeft heb-
ben , defetwintich jaren wt voorlzj wtgefet dat men
fe ter Stat Rade niet kiefen en fal. Voert zo zullen die
Sccpcne van onfer Stat, die nu zyn, ofte namaals
weien zullen indertyd,bereet wefen te ftaan, overal-
ïulke lafte alfe hem die lude verbynden willen , ende
diebrieve daar af befegelenj wtgezet, dat fi gene erve
nochte itaende tymmert in geefteliker hant brengen
enfullen. Voert zoo zullen Antonys Domeyne, Tho-
maas, Jan , Peter ende Jacob gebroederen , Willam,
Royerskyndere, Thomaesen Michiel gebroeders Aze-
niers, Peter ende Thomas gebroederen, Matheeus Y·
fnaerts kyndere, en hoer gezellen en gezinde voerfz
vry wefen van alre fchattinge, van dienft, ende
van heervaerde, defe voerfeyde twintig jaren wt,
maar waart dat fi ander komanfchap dede, het waar
2an wine, aan gewande, aan koerne, ofte aan ander
^aren, daar zouden zi afife of geven , gelike onfen
andren borgeren. Voert fo mogen fi hoer Comanfchap
ende bate doen, mit horen gelde te kopen, verco-
PCHj te wiiTelen, ente lenen, hoe dat fi willen, zon·
oer cnich becroen van ons, ofte van onfer Stad, of-
te Van yemande, en daar en. zei men hem niet of ne-
^^^ i ofte laten nemen , defe voerfeyde twintig jaren
En eenig goet dat in horen huze gefec worde,
y f qualiken gewonnen, ofte geftolen waar , dat en
^eimen hem niet ofnemen , nogte laten nemen, hem
«n waar ecrfte voldaan van zulken gelde alfe zi daar

op geleent hadden, alfo verre als men't herofculdich
waar, ende des horen gezinde te geloven mit horen
fömpelen woerden. En wat pande hem gezet werden,
alfe die een jaar lang geftaan hebben, to mogen zizc
verkopen, ende horen wille, ende oorbaar duarmede
doen, en des horen gefinde tegeloven mit horen fcm-
plera woerden. Voert, fo wat paymenr, ofte munten
da: men hem loeft, zei men hem geven. Oec fo en zul-
len anders gene Lombarders nochte ander lude binnen
onier Stat, nogte binnen onier Stat Vryheden woe-
nen, die alzulke komanlcap doen , ofte dr iven wou-
den, binnen den twintig jaren voorgenoemt. Ende
Antonys Domeyne, Thomaas, Jan, Peter, ende Ja··
cob gebroedere, "Willam Royers kyndere ,Thomaas,
ende Michiel, gebroeders Azeniers, Peter , ende
Thomaasgebroedere, Matheeus Yfnaerts kyndere, en
hore gezellen voerfz, moegen hem binnen defer voer-
feyder tyd veranderen , die tafel en comanfcap hou-
den, gelyk voorfz is, tot alfo menig perfonen tever-
fettenj en die hier dan quamen in horen fteden, de
zeilen borgers t' Utrecht wezen , en alle vryhede,
voorwarde, en punten genieten , en hebben in allen
manieren, alfe in defen negen woerdigen brief befchre-
ven ftaat, en dat zeilen ziden Rade van der Statreg-
tevoert laten weten. En waart dattec gevieJe, dat
hem enig van horen gezinde niet en genoechde, di
mogen fi ofzetten , en wi zelleaze hem veranderen,
alfoo dicke, alfe fys, ofte ecnig van horen meyfteren
begeren, zonder archeytin allen manieren, allcvocr-
fchreve is i ende die gene , die van den voerfeyden
Lombaarden, ofte van horen gezellen ende gezinde
voerfz, dan van heen gefceyden waren alfe voorlz is,
die zyn dan hore borgerfchap, en alre punten eude
voerwarden voorfz qwyt. En waar ook dat fake, dat
van dien Lombaardcrs, ofte van hóren gezellen ende
gefinden voorfz eenig ftorve, die zei zyn goet erven
na den rechte der Stat van Aeft in Lombaardien, ten
waar, offi teftament makeden, dat fel ftadicheyt hou-
den. Voert fo fynt vorwarden, dat die Lombaarders
voorfz t' ends den eerften zeven jaaren naaftcomende,
alie van den twintig jaren vorgcnoemt, ons jaarlix ge-
ven fullen tot onfer Si at behoef, tot allen St. Johans-
dagen te middezomer hondert goede gulden Vranck·^
rycfche vrancken , ghoet van goude cnde van volre
gewichte, of die weerde daar voer aan anderen goe·*
den goude, alfe inder tyd d'betaling goet, daar voer
is die lefte dertien jaren wr, alfe van den twintich ja-
ren vorgcnoemt, alfoo verre alfe zi hier woenaitich
zyn alfe voorfz is. Ende waert dat û wech varen
wouden , eer die voerfeyde twintig jaren verleden wa-
ren, ofte alfe die voorfeyde twintich jaren ommege-
comen waren , zo zouden wize geleyden mit horen
gezinde, goet ende have, totten palen van den lan-
de toe : maar waart dat fi binnen defen voerfeyden
twintich jaren, alinge mit hore tafel ende comanfcap
van heen gefceyden waren , zo waren alle dsfe voer-
feyde vorwarden qwyt endedoot,na dier tyd ,alle are·
heyt wtgezet. En want wi Borgermeyfters, Scepene,
Raad, ende gemene Oudermans van den ouden Rade,
eri van den nywen der Stat van Utrecht voerfz,die
nu zyn, ofte namaels wezen zeilen, willen dat alle
defe voerfeyde vorwarde , die in defen brieve befcre*
ven ftaan, vaft en ftadeen onverbroken bliven, van
ons ofte van yemand van onfer weghen,2o gheloven
wi mit ghezamenderhantelc voer al en oogeiceyden,

-ocr page 724-

VAN DE BANK

op oni cn onfe gbemenc borgherc, allcdefc voer-
khrcven voerwardcn,vail,en (lade te houden, en te
voldoen, mit goeden trouwen, zonder eenich ver-
tree ofte wederzegghen , en hebben delen brief be-
zeghele mit onier S:ac grote feghel, in orconde der
waarhcyt, a!le dier vorwarden , die in defen brieve

II.

ACCOORD , gmaackt mt den Tafelhouder , of houder van de Bank van Leening binnen
Utrecht, den iZJugafi. MDLXXXL

y Schout, Borgemeeiteren,Schepenen, en fyne compagnie, die hy daartoe fal willen nemen,
en Raden der Stad van Utrecht, doen geconfenteert by maniere van tolerantie , dat hy ge-
kenlyk eenen ygelyk. Alfoo men be· duurende den voorn, tyd van alle panden, die tot ly-

nen huyfe gebragt en veronderpand fullen worden,
voor wat fomme dat het zy , fal moogen neemen en
ontfangen elke weeke drie ooi t-ftuvers, ofte een blank

van meerder of minder fomme na advenant, ende meer
nyet, met fulke reftridie, dat zoo veel voor intereit
gelden of betaalen fal 'c pand, 'c welk in dcLeentaa'
iel geweeil is eenen d:ig, twee dagen , of drie, als
of het aldaar geweeft hadde een geheele week.

Item of hec gebeurde , dat geduurende den voorn,
tyd in de Leentafel gebragt worden eenige goederen^
dewelke by avonture geitolen ofte verloren mogten
weien, fonder dat den Tafelmeyiler in tyds daar vao
geadverteert ware , foo en fal hy in fuik geval nyet
gehouden fyn defeive goederen tc reilitueeren, ten iy
hem eer ft en alvoorens betaalt waren fyn geleende
penningen met den intereft van dien. Maar geadver-
teert iynde te vooren, dat fuik of fulke faken gerto-
len of verloren ware, foo fil hy 't felve moeten op-
houden, tot behoeve van den geenen , die daar tuc
gerechtigt is, fonder iet daar van te genieten.

Voorts alle die panden en goederen, die onderden
Tafelmeyfter gebragt en gefec fullen zyn , ende een
jaar lang contmueelyk geftaan fullen hebben , en by
den geenen diefe toekoomen nyet geloft en worden,

vynd, dat de fchameleborgeren en on·
deriâten dezer Stad en Stads Vryheyd, die in armoe-
de vallen en geraken , en duer eenigc gefchaften of

inconvenienten benoodigt worden,geld op te nemen,{voor een pond groot, dat'er op geleent word, ende

en hare roerende goederen te verpanden, al te excef-
iief belaftigt , opgegeeten ende verdorven worden
met fware en bedekte woekerie van eenige gierige
onweetende en onbeichaamde menlchen, die geene
conicientie maken , hoe zy heuren evennaailen trac-
leeren en heymelyk uytluypen ·, foe is 't, dat wy,,
om het meefte fret mee hec minfte te verhuedenjcn
onfe onderliuen in heuren noot met billikheyd aan geld
te voorderen, goedgevonden hebben, alhier te tole
reeren de exercitie van de Tafel van Leening.

Ende hebbende overfulks aangenomen , en nemen
aan by dezen N. N. om alhier binnen Utrecht een ta-
fel van Leening te mogen houden , en exerceeren
voor den tyd van ieilicn jaaren continuelyk, ingaan-
de op datum van dezen,'in manieren en op conditiën
hier na volgende.

In den eerften, foo hebben wy, uyt fpccialc gratie,
den voorn. NN. met fyn huysgeiin en dieners geno-
men, en nemen by defen inde protedieen fauvegar-
de van defe Stad, beloovende hem te fullen defende-
Γ(ϊη tegen alle ordonnantiën en commiffien vanSupcr-

of particulier, en fpecialicken jegens Johan Laiguier,
woonende in Brabant, en François Maflaflea gecom-
mitteert in dit ftuk over den Lande van Holland, en
andere gelyke Commiflariflen in de Linden van her-
waarts over; dat wy hem voorts fullen houden in fyn
gerechtigheyd nabefchreven, en hem ook in rechte
hooren, ende recht laten wedervaaren, achtervolgen-
de de Ordonnantie en rtyl van borgerrecht, gelyk an-
dere onfe medeborgeren en ingeletenen , infonder-
heyd jegens eenen Michiel d'Ardes, en andere Con-
trerolleurs.

Vooits foo hebben wy den voorfz NN. geaccor-
deert, dat hy , geduurende den tyd voorn. , eenige
andere duegtfame en vrome perfoon van zynder natie
fal mogen fubitituceren, en m zyn plaatfe ilcllen,om
de voorfz taafel van leeninge ter vromigheyd in zyn
plaatfe binnen defe Stad te exerceeren en gebruyken,
doende de voorfz perfoonen daar vanceffie endetranf-
porc voor de Magiitraatdefer Stad, op alfulcken or-
donnantie cn vrydommen , als zyn eygen perfoon by
defen toegelaten word, 't zy om geld te leenen, of
koopmanfchap tc doen ende hanteeren.

intendenten, het fy van de Heeren Generale Staten, defelve (al defen Tafelmeyfter gehouden fyn byopen

baar erfhuys te doen verkoopen, volgendede gewoon-
te defcr Stad, ende defelve verkoopinge te doen vier-
maal 's jaars, alle van drie maanden te drie maan-
den.

Ende of het gebeurde, dat eenige panden hooger
verkogt mogten worden, dan de penningen daarop
geleent, en het intereft van dien , loopende tot den
verkoopdag toe, t'eynde de expiratie van 'tjaar fon-
de mogen bedragen, foo fal hy gehouden fyn te doen
reftitutie van het furplus cn overfchot van dien , en-
de 't felve by goede pertinente fpecificatie t'elken te
leveren in handen van de Magiliraat defer Stad, om
't felve voorts gehandreykt te worden den geenen,die
daar roe gerechtigt te zyn bevonden fullen worden.

Ende in recognitie van dat wy den voorn.NN.ge-
permitteert en toegelaten hebben de exercitie van de
tafel van Leeninge, in maniere en op conditiën als
boven, hier binnen Utrecht te exerceeren ende ge-
bruyken, foo fal hy, ofte die geene, die 'c recht van
hem hebben fal by ceffie of tranfport, als boven,ge-
houden fyn te rcfpondeeren ende betalen aanbanden
j van den eerften Cameraar defer Stad in der tyd , tot

Van gelyke, of het gebeurde,dat den voorn.NN. j onderhout van den armen defer Stad, de eerite vier
geduurende defe voornoemde jaaren overleede, zoo jaaren lang, alle jaar vier hondert Carolus gulden,en
fuli'en zyn vrienden , erfgenamen , of andere, recht j d'andere twaalf jaaren alle jaaren drie hondert cnvyf"
van hem hebbende, by tranlporie of ceflie, mogen tig gulden, den gulden toe twintig ftuyvers gerec-
genieten en gebruyken de voorfz taafel van leeninge kent.

voor de refteérende jaaren , in manieren , en op ter Ende wy Schout, Borgcmeefteren, Schepenenen-
conditien voor- en nabefchreven. Dat mede geduu· de Raden voorn., gelooven wederomme voor ons en

Jlö

befcreven ftaan. G hegheven in 't jaar ons Heeren
I37f op Sinte Johans dach te middezomer. Aldus
gtexnaheert uyt hec affchrift van een oud Copyeboek
der Stad Utrecht, getekend mee de Letter E, aldaar
ter Secretarye beruitende.

rende den voorn, tyd niemand, van wat ftaat of con-jonfe nakomelingen, den voorn. N. N. Tafelhouder,

ditie hy fy, en fal mogen in .defe Stad Utrecht, of

Vryheyd van dien exerceeren de voorft tafel van lee-______^_________________________________„ .

ninge, noch op hoogsr noch op minder pryfe, dan komelyk te houden, en hun defelve te laten gcbruy·

ken i zonder eenig indracht, ferpel ot argelilt.

loovcnde mede, dat wy, loopende deie jaren, fyn noy-

hem by defen toegelaten word.
Voorts foo hebben wy den voorn. NN. voor hem,

en d'adie van hem hebbende,by tranfport als boven,
alle de poinden ende faaken in delen begi'cepcn. voJ-

-ocr page 725-

ν A Ν L Ε Ε Ν I Ν G. ΠΙ. BOEK. ΠΙ Γ/7.

721

iînge ofte woonplaatiè vry houden Tullen van logie-
ringe, of fouricringc yan knechten. En hebben des
tot eenen oirconde der waarheyd deefer Stads groote

111.

ACCOORD, als voonn^ gemaakt den 25 July MUXCFIL·, engeampUeertden 6 Jur^
M7)CXX,

fegel aan defen brief doen hargen. Gegeven in *c jaar
onfes Heeren duyienc vyf hondert een cn tachtig, op
den 28 Auguiti,

ve N.N. ende N. N.^ of een van hemluyden binnen
de voorfchreve jaren quamen te overlyden , zoo zul-
len des overledens vrienden ende erfgenamen , ofte
anderen, het recht van hun hebbende, by tranfporte
ofte ccflie, (4) ofte der zeiver erfgenamen j mogen ge-
nieten end€ gebruyken de voorfchreve Tafel van Lee-
ninge^ of alzulke portie^ als den overleden daar inne
toequam, voor de refterende jaren > in manieren en-
de op conditiën nabefchreven.

V 1.

Dat mede , geduurende de voorfchreve tyd ^ nie-
mand anders, van wat ilaat , qualité of conditie hy
zy, en zal mogen binnen dezer Stad Utrecht, ofte
de Vry heyd van dien, exerceren Taiel van LeeningCj
noch op hooger, noch op minder pryze.

Voorts 200 hebben wy den voornoemden N. N,
ende N.N., voor hun ehde heure compagnie,die zy
daar toe zullen willen nemen j geconlentccrt by nla-
nieren van tolerantie, dat zy , geduurende den voor-
noemden tyd (^) der nieuwegemaekié huure, ende meU
ten ingang der l'elver beginnende , van alle panden, die
in de tafel gebragt ende veronderpand zuilen worden^
voor wat fomme dat het zy, zullen mogen nemen
ende ontfangen , elke weeke (6) eenen halven fiuyver
voor een fond groot t in plaatfe van een blank ^ die fy voor
defen genoten hebben, ende van meerder ofte minder
fommen naar advenant, ende niet meer.

y I ί I.

Met fulcker reftriébie , dat zoo veel voor interefts
gelden betalen zal.het pand, het welck in de Leen-
tafel geweeft is eenen dag, twee ofte drie dagen, als
of het aldaar geweeft hadde een geheele weeke. (7)
Ende nopende de panden, met gebroocken fommen beleent ^
fullen fy hun reguleeren volgms de lyfle, hemluyden dacer
van verkent, onder de hand van den Secretaris deezer
Stad.

ί X.

Item, of't gebeurde , dat, geduurende die voor-
noemde tyd, in de Leentafel gebragt worden eenige
goederen, die by avonturen geftolen of verlooren
mogten wezen, zonder dat die Tafclmeeftersdaarvan
in tyds veradverteert waren, zoo en zullen fy in zul-
ken gevalle niet gehouden zyn defelve goederen tere-
ftitueren, ten fy hem eerft ende alvoorens betaalt wa-
ren haare geleende penningen, metten interefle van
diens maar veradverteert zynde te voorens, dat fuik
of fulke zaken geftolen of verloren waren, zoo zui-
len zy het zelve moeten ophouden , ten behoeve van
den geenen , die daar toe gercchtigt is ^ zonder itc
daar van te genieten;

(8) Item j indien het gebeurde , { het weUk Göd veti
hoede) ^ dat de panden^ in de Tafel van Leeninge verfet^
door brandy plunderinge ofte anders extraordinxris qua*
men te verongelucken^ dat in fuiken gevalle alk eygenaars
hare panden, ende de Tafelhouders hare penningen , daaf
op geleent ^ fullen moeten verliefen, fonder dat de Tafel'
houders^ tot refiitutie van de panden \ noch de eygenaàn
tot refiitutie der penningen fullen gehouden zyn.

Voorts en fullen de Tafelhouders geen partden ofte
goederen, onder hemluyden gebragt» mogen verko-
pen, dan nadien defelve een jaar en fes weeken con-
tinuelyken fullen geftaan hebben , na welk ftaan van
een jaar ende fes weeken , fy dezelve panden zullen
moeten verkoopen, op het cerftu erthuye^ dat oa
Y y y y date

Wy (i)Borgermeefteren ende Vroedfchap
der Stad Utrecht, doen kennelyk ee-
nen ygelyken. Alloo (i) de tyd van vier
en twintig jaren, dieN.N. met zyne
compagnons, Jby onze voorzaaten gegonft is, omme
die Tafel van Leeninge binnen dezer Stad te exerce-
ren op den Oólroye j hemluyden van wegen deezer
Stad verleent ëcc., zullen komen te expireren den 28
Augurti in den naailkomenden jare iCzi, ende eeni-
ge continuatie van dezelve tafele van ons verfocht heb-
ben voor gelyke 24 jaaren, na^r expiratie van den
voorfchreven~jare j foo is 't, dat wy goedgevonden
hebben, op nieuw in onderhandelinge daar van te tre-
den met N.N., ende hébben daaromme defelve N.
N. en N. N.j ende hare erfgenamen aangenoomen,
ende nemen aan mits deezen , omme die Tafel van
Leeninge van deze Stad Utrecht, ende Vry heyd van
dien, noch te continueren , houden ende exerceren
voor den tyd van vier en twintig jaren als boven, in-
gaande den 29 Augufti 1621 toekomende , ende dat
op de ordonnantie in manieren, ende op conditiën,
hier na volgende.

ït

In den eerften hebben wy den voornoemden N.N.
ende N. N., heure huysgezinnen, familien ende die-
naars, ook by haar afflerven hare erfgenamen^ ge-
nomen , ende nemen mits dezen in de protectie ende
iiuveguarde van deze Stad , belovende hemluyden te
zullen defenderen tegens alle ordonnantiën endecom-
miifien van Contrerolleurs , ofte Superintendenten,
het zy van de Hoog ende Mogende Heeren Staten
Generaal, ofte particulier , hoe die genoemt zullen
mogen worden , die hemluyden ter caufe van deeze
Tafele , of die exercitie van dien, eenige proceifen,
ofie moleitie zouden willen aandoen.

I ï.

Dat wy hemluyden voorts zullen houden in hcur·
luydcr gerechtighcyd, voor-ende nabefchreven, en-
de hemluyden ook in rechte hoorên, ende recht we-
dervaren laten, achtervolgende de ordonnantie ende
llyle van borgerrecht, gelyk anderen onze medebur-
geren , ende ingezetenen gedaan word.

I 1 i.

Ende zoo verre (dies men niet en verhoopt) je-
mand hem zoude willen vervorderen, om hemluyden
te accuferen van eenige malverfatie,alzuïke en zullen
wy niet hooren , noch admitteren, ten zy hy alvoo-
lens cautie fuffifant geftelt zal hebben , voor alzulke
fchade ende interefle, als de Tafelhouders daar door
pra:tcnderen ende lyden zullen mogen.

I V.

Wyders hebben wy de voornoemde N. N . en N.
N. geconfenteert ende geaccordeert, gelyk wy hem·'
luyden confenteren ende accorderen by dezen, dat zy,
geduurende den voorichreven tyd , eenige andere
dcuchtfanie ende vroome perfoon of perfoonen zul
lenmogen fubilitueren ende in haare plaatze Hellen,
omme de voorfchreve Tafel van Leeninge ter vro-
niigheyd binnen deze Stad te exerceren ende tc ge-
bruyken, doende de voorfchreve perfoon ofte perfoo-
nen daar van ceiTie ofte tranfport voor de Magiftraat
dezer Stad, op alzulke ordonnantie ende vrydommen,
a's haarluyder perfoonen by dezen toegelaten word,
hetzy om geld teleenen, ofte koopmanfchap te doen
ende hanteren.

Van gelyken, of het gebeurde, dat de voorlchre-
///. Deel; ^

-ocr page 726-

va ν d ε β λ ν κ

7X2

date van dien refpeétivelyken gehouden zal worden,
genietende daar van den inierefle tot den verkoopdag
toe, welke erfhuys ende verkoopingb iyluyden doen
zql|en open.baarlycken viêrmaal 'sjaars, alsie van drie
maanden te drie maanden, naar oüder gewoomei

X 1 I.

Welverftaande, dat fy ter reqüifitie van partyen
(mits hebbende confent van de Magillraat, ende an-
ders nogte verders niet), de verzette panden langer
iiillen mogen ophouden , dan voorfchreve ftaat, ge-
nietende ende ontfangende daar van haare intereit tot
den dag van de loifinge, ofte verkoopitige derfclver,
waar inne de Tafelhouders op haare verklaringc, of-
te foletnnelen »eed (is hcc nodig) volkomen geloof
ceeeven zal worden.
^ ^ XIII.

Item, zullen de voornoemde Tafelmeefters oock
met haare penningen winninge mogen doen, niet al-
leene op panden, maar ook op rentebrieven, obliga-
tien, ende onroerende goederen , in alier manieren,
als fy met de goede luyden zullen konnen accordee-
ren; ende dit al fonder pracjudicie van de Placcaten,
Ordonnantien,of Statuten dezer Stad.

XIV.

Item, of het gebeurüe., dat eenigcpanden hooger
verkogt mochten worden , dan de penningen, daar
op gelecnt, ende het interefle van dien, loopende tot
den eerften verkoopdag toe, t'eynde dc expiratie van
het jaar ende fes wecken, met de onkoften, op de
verkoopinge gevallen, fouden mogen bedragen j zoo
zullen fy gehouden zyn te doen reilitutie van het fur·
plus, ende overfchot van dien, aan den geencn, die
daar toe gerechtigt zyn, ende indien het zelve binnen
'sjaars by de .partyen niet gehaalt en word, zullen
als dan gehouden zyn, alle het felve by goede perti-
nente fpecificatic te leveren in handen van de Magi-
ftraat dezer Stad,omme het zelve voorts gehantreykt
te worden dén geenen , die daar toe gerechtigt te
zyn bevonden zullen worden, ende het geene niet
gehaalt en word, geemployeert te wordeii tot behoef
van der Stads armen,

X v: .

Ende in recognitie dat wy den voornoemden N. Ν
ende N. N. gepermicteert ende toegelaten hebben de
exercitie van de Tafel van Lceninge, in manierenen-
de op conditiën als boven, den voornoemden tyd ge-
durende, binnen deze Stad Utrecht te exerceren en-
de te gebruyken , zoo zullen fy , ofte de geene', die
het recht van hem hebben zullen, by ceffie oftetranf-
port als boven, gehouden zyn te refponderen ende
betalen aan den eerften Kameraar deefer Stad-^in der
tyd, tot onderhoud van den armen deefer Stad, des
jaars fes hondert gulden, tot twintig ftuyvers het
Iluck, tc betalen alle jaar, na ouder gewoonte.'

XVI.

- Cp) Dat voorts^ mits dit nieuwe Derïéende Odlrêy.ge
7mrtific'eert ende te niete gedaan worden de tien duyfent
gulden, die voprige 'Tafelhouders in den aanvang haarer
jaren, deje Stad fonder interejje vobr dén fehen iydhad-
den geleenti ende gefiipuleert was ^ datelyk naar expiratie
van de felve pacht y ende by het fiil β aan de fer Tafek ge-
reβitueert te moeten worden , daar van de Stad oock by
defen word ontfhgen 'en gequiteert.

. Ende wy (10) Borgermeefteren ende Vroedfchap
voornoemt, gelooven voor ons en onfcn nakomelin-
gen, den voorfchreven N.N. ende N. N., ende ha-
re erfgenamen,, ofte de aÖrie ende tranfport van haar
hebbende, alle de poinöen ende faken, in defen brief
begrepen, volkomentlyk te houden, ende hun defel-
vc te laten gebruyken fonder eenig indracht, ferpel
of argçliit, .(l i)endc daar beneftens , dat wy loopen-
de dele jaren hiarluyder huyfinge ofte woonplaatfe,

(12) daar defe^ Tafel geexerceert word, vry houden ful-
len van logeringe, ofte foerkringe van knechtcn,cn·

de van alle borgerwachten, ende contributien van dien

'verbindende ten fyne voorfchreve,.ons, en onfe nako-
melingen, perfoonért endé goederen, jegenwoordig
ende toekomende, zoo waar die bevonden zullen wor-
den, omnië het gebrek van dezen daar aan 'te verha-
len, renuncieerende alle behulpen van rechten, gra.i
tien ende exCeptien,dezenednigfinis coqtraricerende.
Des t'eenen oirconde hebben 'defer Stads groot zegel
aan defen brief doen hangen. Gegeven in het jaar ons
Heeren IÓ20, op den <5Juny.

(13) Lyfle waar na den Tafelhouder vandeLeCn
ninge hem in het gemeten van zyne intereffen

over de panden, ^die met gebroken fom-
1 men fullen beleent worden , fal
hebben te reguleeren.

Van een pand, beleent met tien ftuyvers, het fy
dattet een, twee, drie ofte vier weecken ftaat, zal
hy 'genieten^een duyt·^ ende ftaande vyf ofte fes we-
ken," een oortgen, ende voorts naar advenant.
• Van een pand , beleent met Vyftien ftuyvers, het
zy dattet fta'at een ofte tΛvee weeken, fal hy génieten
een duyt, ende ftaande drie ofte vier weecken , een
oortgen, ende voorts naar advenant; ^

Van een pand, beleent met twintig ftuyvers,ftaan-
de een ofte twee weeken, fal hy genieten een duyt,
drie weeken 'een oortgen, vier of vyfweeken een half
blanck, fes weeken een halve ftuyver , ende' voorts
naar advenant.

- Van'een pand, beleent met vyf en twïiïtigcftuyw
vers, ftaande een ,weeckial hy genieten een duyt}
t^eè weecken een oortgen', drie weecken èeri half
blanck, vier ofte vyf wceken een halve ftuyver,' en·
de'voorts naar advenant.

Een daalder geeft een duyt ter weeck.
. Van eeti pand i beleent met vyf en dertig ftuyvery,
ftaande een weeck, fal hy genieten een duyt, twee
weecken een oortgen , drie weecken een halve ftuy<
verj vier weeke'n vyf duyten , ende voorts naar ad-
venant.

Van een pand, beleent met twee gulden , ftaande
een weeke, fal'hy genieten een duyt, twee weeleen
een oortgen^ drie weecken een halve ftuyver, ende
voorts naar advenant.

Van een pand, beleent met twee gulden vyf ftuy-
vers^ ftaande een week, fal hy genieten een oortgen,
twee wceken een half blanck , drie weeken vyf duy-
ten , vier weeken een blanck , ende voorts naar ad«
venant.'

Van een pand, beleent"met vyftig ftuyvers,ftaan-
de een week , fal hy gCTieten een oortgen,' twee we-
ken een half blanck, drie wecken Vyf duyten, ende
voorts naar advenant.

Van een pand, beleent met vyf en vyhigftuyvers,
ftaande een weck, lal hy genieten een oortgeni twee
weeken een halve ftuyver, drie weeken een blanck,
vier weecken fevcn duyten , ende voorts naûr adve-
nant.

Drie gulden geven ter weeck een oortgen.
Van alle de panden, dewélke boven de driegul-
den in het gebrooken beleent fullen wördcn, fal t^^n
Tafelhouder voor intereftè genieten , naar advenant
de partyénhicr voorcns'geftelt, na den daalder be-
ginnende.

Aldus gedban ende gearreftecrt by Borgermeeftercfi
ende Vroedfchap der Stad Utrecht den djuny K^zo.
3nder ftont, gecollationeert die twee hier vooren
[laande gefchreven copyea, alsfè de eerfte jegens φπ
principalen brief'in francyh gefchreven, ondertekent

-ocr page 727-

van L Ε Ê Ν Ι Ν <3. m. BÖÈË. m. ΤΙΤ.

cnde béfegelf als voqreh ^ ende voorts jegens die ori-
ginale inftfuélie, gelchreven in papier, mede onder-
teeckferit als vooren * ende zyn daar mede bevonden te
(i) Hét Accoord van wy Schout, Borgemecfteren, Schepenen, en Raden,

(z) De voorreden van het Jccooyd van het jaar 1597 ïuyd aïdm. AUoo N. N. met N. N. zyne Compa-
gnons nu ettelyke jaren die Tafel van Leeninge binnen defe Stad geëxerceert hebben , op den OétroyCf
hen daar van verleent, ,van defer Stad wegen , d^ar van den tyd kortelyk expireeren zalj lbo is *t, dat
wy goedgevonden hebben met den felven op nieuws in onderhandelinjg le treeden , en hebben daaromme
den ielven N.N. cnde zyn huysvrouw voorde eene helft, en N. N. voor de andere helfte, aangenomen,
ende aannemen mits deien , omme die Tafel van Leeninge van defe Stad Utrecht ende Vryheyd van dien
nog te continueeren, houden en exercceren, voor den tyd van 24 jiiaren , ingaande op den 2,8 /^uguitue
defes jairs naaftJcomende, ende dat op de ordonnpntie en manière , en op condition hier na volgende.
(5,4, f) Het geen alhier curfyf is^ is inhei Jccoord van 16zo ingekomen.

(6) De Ordonnantie van 1^97 keefi, drie oort iluyvers, of een bianck, van een pond groot, dat ópgc·
leent word.

(7) Jls op num. 2.

(8) Dit artyk. is in de Ordonnantie van i6io hygevoegt.

fp) In plaats van dit artyk. vind men in het Jccoord van 1 fP7, het navolgende.

Ende lullen daar en boven , aangereede penningen aan handen van den klven Cameraar opbrengen, cnde
betalen, defomme v^n tien duyfent gulden, tot twintig ftuyvers hcc ftuk, welke penningenalfoo deSrad
onder haar houden zal, fonder ecnige renten, of intereft daar af te geven, den tyd van 24 jaren , gelyk
dele pacht geduurt ; dan cJie felve pacht geëxpireeft zynde , foo fal defe Stad gehouden wefen datelyck
by het^til Itaan , ende cefleeren van de Tafel v^n Leeninge den voorn. Ν Ν. ende zyne huysvrouw,
N.N. ende N.N. oftegebraeke haar, haare erfgenamen, ofte aétie ende transport van hcnluyden heb-
bende, refpeétive, die voorn, iooqo gulden wederom te reftitueeren en betalen in goeden goude en fil-
veren gelde, als dan gangbaar cn toegelaten zynde. Ten ware defe Stad als dan met defelve een ander
accoord maakte.

(10) Ah op num. i.

(11) Het voorig Jccoord van ifp7 heeft hier nog,, dat γτγ ook die 10000 gulden by ons hier op onrfingeni
t' eynde die 24jaren, gelyck voorens verhaalt is, deugdelyck fullen reilitüeeren, a^n handen als boven j
&c.

(11) Als op num. TL.

O 3) Defe navolgende Lyfle is in.de Ordonnantie van 1610 hygehmeyi.

IV. ORDOiNNANTlE , mde OBroy van de Jafd van Leeninge der Stad Utrecht, in datà

den ^ecemb. MPCXLUl.

accorderen, by my Secretaris der vooriz Stad Utrecht,
en was geteeckent, J.de Leerdam.

orgermeefter^n eiide Vroedfchap derSt^d U-
trecht, dpen te >yet;en. Alfoo den tyd van
het O^roy in 4en iare 1.Ö20. aan N. N. cn
N. N. y,erlecnd, <?rame de tafel v^i Leeninge
defer Stad , ende Vryhey t van dien, publicquelyk te
liouden ende exerceren, op den voet, regel, ende or-
donnantie dpcnmaals gearj-eiteert, zoude komen t,e
expireren den 28 Augufty 164;·, foo hadden "vyy al
voor eenigen jtyd in deliberatie gelejgt, of wy, na *t
exempel van andere Steden deèfer Geünieerde Pro-
vinciën, de exercitie van defelye tafel aan ons behou-
.den, ofte gelycx tot nog toe alhier gefchied is, an-j
dcre bevelen zoyden , pp foodanc ordpnnantie , als^
men foude komen goed ce vinden, finde alles, wa,t
ter materie dienende was, gecpnfid^eert iiynde , had-
den wy met rypen rade , tot qieeile ypordeel van
paTe ingefetenen, ,nut'ende welvaren defer Stad verr
Aaan ende goedgevonden , de vöpriz tafelhoudingey-
^and anders te bevelen 5 over fulck nodig achtende,
tydelyk te voorfien , ten ey.ndc d'c?:ercitie van defel-
ve tafel alhier, volgende de voet ftappen van onfe Pr£e-
;dcceffeurs, en andere welbeftelde Republ^icquen ende'
Sfedcn, in góede ordre mogte wordcp gecontinueert)
ïicbben wy aangenoqien , gecpm mit teert ende geo-
jâroycejt, gelyk wy aannemen, committeren ende o-
öroyeren by defen, N. N. m.itsgaderis N. N. t'fanien,
Cnde elks voor de gereshte helt'te , pmmc de voorfz
van Leeninge ^Ihier te houden, ende exerceren,
ofte door h^re Gp.mmyfena Caffiers ende Dienaars te
"οεη houden ende exerceren ^ voor den tyd van 24
^E^er een volgende jaren , fullende ingaan , den 2p
""gufty ende dat pp d'oidpnpantie j in maniere
CRdc op conditiën hier na betejireven.

. in den eerfteh \ hebben ^y de vooi"n. Ν Ν. cnde
^•N. hare familien ende dienaren, ook by haarÜe-
εΐ" affterven , hare erfeenamen genomen, ende ne-
///. DeeL ^

men defelve mits defen,in de fa^vcgarde ende fingu-
lierei prptedie van defe Stad, b.elovende hsmlieden t,c
zullen protegeren , ende befchermen , niet alleen te-
gens alle de geene, die hun zouden willen qualifice-
ren als Superintendenten, ofte Contretolleurs, ende
henlieden, tercaufe van defe tafel, ofte exercitie van
^dien, eenige proceiTcn j ohe moleftien zouden willen
aandoen,onder wat prsctext felve ook zoudemogcti
wefen } nemaar ook t^gens allerhande injuiien endé
tradu£i:ien van allen en een ygelyk ,van wat qualiteyt j
ofte conditie , defelve zal mogen weien : want wy,
de publicque exercitie der voorfz leentafel, mirsga-
d^-s de Chriftelykc j pp.liticque,'cnde Gereformeerde
prdrc ende middel op 't ituck vap de voorfz leeninge,
by pns gecpnftitucert ende goed gekent , ten dienite
van onfe Stad, veröaan cnde beVonden hebben te be-
horen. Ende by zooverre (des menhiet en verhoopt)
ymand hem zoude willen vervorderen, omme hen-
juyden te accuferen van eenige maleverfatie, defelve
fullcn wy niet horen nog admitteren ^ hy hebbe al-
vorens cautie fufRfant geïtelt j voor aliulken fchade
ende interefle, als de lafelhpudctcn d^ar door-zouden
mogen komen te lyden,

II.

De voorfz Tafelhouders, ofte dérfelvcr Caiïîerjen-
de Dienaars, zullen belcenen alle panden , die ter ta*
fel .puilen gebragt ende gelevcrt worden; mitsgaders
tot haar goedvinden geld mogen verttrecken, op on·
gevcftigde rentebrieven ende obligaticri, item, op al-
lerhande waren, ende koopmanfchappen , hoedanig
die zouden mogen wefen, bok op perfoncel credit
fonder panden.

III·

Van alle fom'men , minder als hóndert gul<Îens be-
dragende , zullen de Tafelhoudcb onFimgen van yder
gulden, elcke weke, ofte feven dagen , eenen pen-
nink j maakendc feftien guldens ende vyf ftüyvfersieti

Yyyy t hort*

-ocr page 728-

ΪΗ

honde'rt in ^t jaar^

I V.

Beheltelyk dat de intereft van vier guldens \ ofte
minder fomme by den Tafelhouders verftreckt , fal
cefferen t'eynde de twee en denig weken, endeal-
fuiks in 't jaar, niet meer bedragen dan tien ten hon-
dert.

: ^ V.

Van alle fommen , van hondeft "guldens tot vyf-
hondert guldens toe excluis > zal voor intereil be-
taald worden, alle vyf weken een ten hondert, wel-
ke intereft niet langer zynen loop zal hebben, als den
lyd van vyftig weken, zynde mede tien ten hondert
in 't jaar.

V I.

Ende van alle fommen , vyihondert guldens ende
meer belopende, zal men betalen alle vyt weken van
y der hondert guldens achtien ftuyvers , den intereft
ophoudende als vooren , ende bedragende in jaar
ïiegen ten hondert.

VI I.

^ Edo'g in gevalle eenige panden, met wat fommen
"delëlve ook beleend zouden mogen wefen, langer dan
een geheel jaar in de meergemelte tafel ongeloft , of-
te cenige fomme op credit verftrekt, ongereftitueert
worden gelaten , zal als dan den intereft met d'expi-
ralie van de twee en vyftig weken, terftond wederom
zyn cours nemen ende behouden in manieren voor-
Ichieve. . ·, »

V I i i.

Welverft.iande, dat wes tyden de panden zullen
worden geloil, ofte de geleende penningen gerefti-
tueert, als dan de weeke, ofte vyf weken refpeftive,
binnen welke de loffinge , ofte reftitutie gefchied,
,voDr vcrfcheenen 'gehouden, ende gereputeert zullen
worden.

IX.

Aangaande de 'gebrooke fommen, fal men hem re-
guleren na de lyfte, den Tafelhouders daar van gele
' vert, ende onder de hand van den Secretaris defer
Stad.

·■-;■ · ■, " , ^· ' " .

Verbiedende voorts, allen ende een ygelyk,' eeni-
ge panden tot hoger intereft, als tegen den penning
feitien te belenen, in eeniger manieren, direitelyck,
ofte indireftelyk, op de verbeurte van den intereft,
ende daarenboven tien ten hondert, van de geleende
forti me. ·

.XI· ^^ :

t)e Tafelhouders zullen op de panden , die ter
Voorfz tafel zullen worden gebrast, fonder daar on-
der te verilaan, obligatien, of rentebrieven, hebbenen
genieten regt Van praîferentie , voor alle andere cre-
diteuren, wie, en hoedanig defelve zouden mogen we-
fen, omme h^ar uytgeleende penningen , mitsgaders
de verfchecnen intereiTe, 't zy by loffinge, oite ver-
kopinèe daar àan te verhalen.

.XI ·· ,

De Tafelhouders zullen de panden ter tafelegebragt,
by de betalinge van de geleende penningen, endeden
intereffe v^n d^ien, rcftituerenaan den geenen, diede
léencedullén fullën Vertoonen, fonder aanfien, of de-
felve daar van eygenaars zyn of niét , ten ware hun
klaarlyk bleeke van derfelver quader trouwe, in wel·
ken gevalle die voorfz panden aan den eygenaar zul-
len worden gereftitueert, mits betalende de geleende
metten intereiTe, ende ftellènde Cautiefuf-

ant, ten behoeven van de Tafelhouder^.

XJ I I. · .
pdog zullen de Tafelhouders niet mogen Ibeleenen
iïenige geftolen, ófte verloren goederen, als zyluy-
den te vooren daar van geadverteert zyn, by pertinen-
te memorie j miisgadèrs defignatie van foodanige ken-
tekenen, door welken de voorfz goederen vangelyke
fpecie merkelykonderfcheyden konnen worden, maar
zullen defelve moeten aanhouden , ten behoeve van
den geenen die daar toe gerechtigt is, fonder yetsdaar
van te genieten , mits dat de voorfz advertentie ten
minften alle vier weken behoorlyk gerenoveert wor-
de.

X I V.

Item, zullen de panden, waarvan de leencedullen
verloren, ofte niet te bekomen zyn,geloft worden in
voegen ende onder cauiie als voren.

X V.

Item , of ^t gebeurde ('t welk God verhoede) dat
de panden in de voorfz lafel verfet door brand , plon-
deringe,ofte openbaar geweld quamen të verongeluc-
ken, ofte verloren te worden , foo zullen deeyge.
.naars haare panden, ende de Tafelhouders hare pen-
ningen daar op geleend, quyt zyn, fonder dat de Tafel-
houders tot vergoedinge der panden, ofte d'eygenaars
tot reftitutie der penningen iüllen gehouden zyn.

XVI.

De Tafelhouderen fullen geene panden , ofte goe-
deren, onder henlieden gebragt, mogen verkopen;
dan na dat defelve een jaar , ende fes weken conti-
nuelyk geftaan zullen, hebben: na verloop van welc·
kentyd, ly defelve panden fullen moeten verkoopen,
op de eerfte veridu , ofte verkoopdag , na date van
dien te houden , genietende daar van den intereft,
naar advenant als voorfz is , tot den felven verkoop-
dage toej weicke verkoopinge fy luyden doen fuJlen
openbaarlyk viermaals jaars, alsfe van drie maanden;
tot drie maenden naar ouder gewoonte : ten ware de
Tafelhouderen, ofte der felver Commyfen ende Die-
naars, doorfiekte, ofte andere merkelyke fwarighey-
den wierden verhindert, in welken -gevalle fyluyden
ter naafter gelegentheyt defelve goederen zullen ver-
kopen » fonder· dat over den tyd , die de verk(^ingc
boven het' ordinaris Vrérd uytgefteld , interefle zal
worden genoten , ten ware by ons 't felvc om, goede
redenen anders bevonden werde te behooren· wcl-
verftaande dat fy ter requifitie van partyen, de verfette *
panden langer fullen mogen ophouden, dan voorfz
ftaat, ontfangende daar van haren intereft tot den dag
van de loffinge i ofte verkopinge der felver: waarinne
de Tafelhouders op haare verklaringe , ofte folemnc-
len eed ( is 't noot ) volkomen geloof zal gegeven
worden. . .

XVII.

De panden tot hoger'prys verkoft wordende, dsij
die penningen daar op geleend, ende den intereiTe van
dien, met de onkoften op de verkopinge gevallen,
komen te bedragen , fullen de Tafelhouders gehou-
den wefen te doen reftitutie van het furplus ende
overfchot van defelve', aan den geenen die daar toe
gerechtigt zyn, ofte daar var» de leencedullen komen
te vertonen : ende indien 't felve binnen des jaars by
de partyen niet gehaald en word , fullen als dan ge-
houden zyn alle *t felve by pertinente fpecificatie tc
leveren ende configneren onder den Geldhouder van
den Ed. geregte defer Stad.

XVIII. ■

Wyders ïullen de gemelte Tafelhouderen, endé
een yder van defelve voor zyn portie, by hun leven,
ofte naar hun overlyden^ derfelver erfgenamen refpe·
ftivè, het regt hemluyden aan defe tafel competc'
rende, in *t geheel, ofte voor een deel, mogen over-
dragen aan eenige andere vroome, getrouwe ewc

déugtfameperfoon,ofte perfonen,doende daar van celiie,

ofte transport voor den Ed. Gerechte déier Stad, op
alfulke ordonnantiën , vrydommen ende privilegien,
als haarluyder perfoonen by dcfen worden loegeltaa
ende geactordeert.

XI Xi

A Ν DE BANK

-ocr page 729-

van leenin g; IIL BOEK, Ïll TIT.

X I X.

ÏncHen ook gevicle dat de voorfe Tafel houderen^
ofte ymand derfelver binnen de voórfchreve jàren ,
defer wereld quamen, of quame t'overlyden, fullen de
overledens ertgcnamen, ofte anderen 't regi van hun
verkregen hebbende , by Transport, ofce ceffie, ofie
derfelver erfgenamen mogen genieten ende gebruyc-
ken^de vooriz tafel van leeninge, of alfulke portie, als
den overleden daar aan toequam, voor de refterende
jaren , in maniere ende op conditiën als voor endena-
bcfchreven.

XX.

Ende naardien den intereft voor defen geconfti-
tueert, op het verfoek ende vrywillige prxlentatie,
der vooriz Tafelhouderen, merkelyk is vermindert,
lullen delelve nogte hunne erfgenamen , ofte ande -
ren 'c recht van henlieden verkrygende, voortaan niet
gehouden zyn aan defe Stad, ter fake van de exercitie
defer leen-tafel» eenige vereeringe , ofte recognitie,
't zy comptant) ofte jaarlyx te geven ^ ofte te beta-
len.

Belovende wy Burgermeefteren , ende Vroedfchnp
voorn, voor ons ende onfe nakomelingen, de voorn.
N.N.ende N. N. mitsgaders hare refpeétive erfge-
namen, alle de poinden ende faken in defen begre-
pen, te zullen houden , ende hun defelve laten ge·
bruykenende genieten, volkomentlyk ende geruftelyk,
fonder eenigen indragt, ofte verhinderniiïe, en daar
bcneffens lopende de voorfzjaren, haarluyder huyfin-
ge endewoonplaatfe ( daar defe tafel geëxerceert word)
vry te houden van logeringe^ of fourjeringe van krygs-
volkjook haarluyder perionen ende domefticquen van
dc bprgerwacht, ende contributien van dien ; ende
hemluyden voorts generalyk doen genieten, alle bor-
gerlyke privilegiën ende vry heden. Des t'oirconde
hpbbcn wy deier Stads groot zegel hier onder aan doen
Jiangen , op den 4 December 1643. Lager ftond: ter
ordonnantie van myne Heeren Borgermeefteren ende
Vroedfchap voornoçmt. Ende was ondertekent, J.
]van der Nypoort : zynde befegeld met een groot uyt-
Jbangende zegel in rooden waifche , aan een dubbel-
de franchyne ileerte,

Extra^ uyt de Refohtien van de Vroedfchap
der Stad Vtrecht des Maandaags
den ij Augufiy mdcxlv.

Is om redenen verdaan ^ dat d'ordonnantie ende
oftroy van dc tafel van leeninge defer Stad , by de
Vroedlchap dien 4 Decemb. 1Ö43. gearrefteert ^ aan-
vang nemen ende ingaan zal op den i Sepfcembris naaft-
komende, toi welken dag toe jegenwoordig lopende
oftroy geprolongueert word by defen. Onder ftond :
na collatie t'accorderen bevonden by my, ende was

ondertekent, J. van der Nypoort.

Lyfle ende Ordonnantie^ waarnaardeTajelhouderè
hun zullen hebben te reguleren ^ in 't ontfan-
gen van den intereft, overgebrooke fom*
men by heuluyden verflreckt ^ ófte
op panden geleend.

Van een pand beleend met tien ftuyvers, *t zy dàC
het felve een, twee, drie, of vier weken ftaat, zul-
len de Tafelhouders genieten een duyt j ftaande vyf,
feven, of agt Weken, twee duyten; vorder na adve*
nant alle vier weken , een duyt, in twee en dartig
weken agt duyts, ofte een iluyver.

Van vyftien ftuyvers een, twee, drieweken^ een
duyt 5 vier, vyf, fes weken, twee duyts j feven, agç
weken drie duyts j in twee en dertig weken twaalf
duyts, ofte een ftuyver agt pennipgen.

Van een gulden, een, t wee weken een duyt, dricj
vier weken twee duyts: in twee en dertig weken fes-
tien duyts, ofte twee ftuyvers.

Van vyf en twintig ftuyvers, een, twee weken een
duyti drie, vier weken twee duyts ; fes;, feven we-
ken vier duyten : acht, negen weken vyf ^uyten : in
twee en dertig weeken ^ twintig duyten, ofte twee
ftuyvers agt penningen.

Vaneen daalder, of dartig ftuyvers, een, tweè
weeken een düyt ; drie, vier weken drie duyten î in
twee en dertig weken, drie ftuyvers.

Van twee gulden , elke weke een diiyt : in twee
en dartig weken 3ζ duyten, of vier ftuyvers.

Van vyftig ftuyvers, eene week een duyt ; twee
weeken drie duyten : drie weken vier duyten : in
weken 40 duyten, of f ftuyvers.

Van drie guldens, eene week een duyt: twee we«^
ken drie duyten; in 31 weken 48 duyten,ofte (ί ftuy-,
vers.

Van drie gulden tien ftuyvers, eene week twee
duyten : twee weken drie duyten : drie weken vyt
duyten: in jtweken 56 duyten, ofyftuyvers.

Vier gulden geven elke weeke twee duyten : in jà
weken 54duyten, ofte 8 ftuyvers.

Van alle icmmen , wélke boven vier guldens in *t
gebroken geleent zullen worden,fullen de Tafelhou-
deren Voor intereïfe ontfangen ende genieten , naaf
advenant de partyen hier voorens gefteld.

Gedaan ende gearrefteert by Borgermeefteren,ende
Vroedfchap der Stad Utrecht den 4 December 1643.
Onder ftont: accordeert, in kenniiTe van liny, ende wai
onderteekent, J. van der Nypoort, Aldus gepubli-
ceert vari den Stadhuyfe t' Utrecht, na voorgaande
klokluydihge op den i<5 Augufty ïó^y. by my,endc
was ondertekent, C. de Ridder.

nader. Ordre op het houden van de Banck van Leeninge binnen de Stad Vtrecht, gedr're^
fleert den 19, en gepubliveert den ^oSeptemb, M DC LX IV,

I. , leenen, dan dat ten minften vier guldens na hun befte

e Banckhouders * of der felver Caiîîers ende

kennis , ende oordeel weerdig gefchat fal werden j
daar onder, nogtans verftaan wort geen gout nog fil-
ver begrepen te zyn j des dat fy niet iullén worderi
achterhaalt, nochte νύη cohtraventie gecalangeert^
indien 't felve op de vendu tot minder prys als vier^
oblieatienj t guldens verkocht foude mogen worden.

III..

I 1 Dienaars, fullen beleenen allerhande toerly-
M β ke goederen, die ten comtoire der leenban-
ke gebracht ende gelevert fullen werden :
j^itsgaders tot haar goetvinden, geit mogen verftree-
^en op ongeveftigde rentebrieven ende obligatienj
jjem, op allerhande waren ende koopmanfchappen,
"oedanig die fouden mogen wefen \ ook op perfobneel
fonder panden.

op dat defe leeninge niet misbruycktcn wer-

Soo echter nog eenige panden ; roebehoorcnde
perfonen , ofte, huysgefinnen boven geroert, in. de
bank van leeninge t'eeniget tyd bevonden mochteri
worden, fullep de bankhouders ,.des yerfogt,. defélve^

intereft daar

Ç* Van aelmoes-genietende perfoonen, ófte huysge-ina reftitutie van de uytgeleende hooftibrny, de befor-
fuiien de houders van de banck van leeninge, gers der armen laten volgen , ende den i " '
ie der felver Cafficrs, ende Diepaàrs geen paöt bé- op verfchenen, gratieufelyk cjuytfchclden.

Yyyy 5

-ocr page 730-

VAN DE BANK

ï V.

De Bankhouders, ofte der fel ver CaiÏÏers ende Die-
naars , waarlchynïyck prieiumeremdc , dat deefe ofte
geene panden, ter Leenbank gepriefcnteert, fouden
mogen zyn eeniglle dekfels , werkgereetlchap, oirte
van diergelycke nootiakdykheyd, lullen defelve niet
beleenen , ten ware den inbrenger daar vad anders
verklaarde.

Van alle fommcn, minder als hondert guldens be-
dragende, fullen de Banckhouders van yder gulden,
ftlle weeck, of te Teven dagen , ontfangen eenen pen-
hinck , maakende ieltien guldens ende vyf ftuyveis
ten hondert in jaar.

V r.

Be'hcltelyk, dat van de fommen, vier guldens ofte
m-inder bedragende , alle veertien dagen van yeder
gulden voor intereft fal worden betaalt eenen pennink,
dat is, acht gulden ende een ftooter ten hondert in't
jaar.

VII.

Van alle fommen van hondert guldens, tot vyfhon-
dert guldens toe excluys, fal men betalen alle vyf we-
ken van yeder hondert guldens fefticn ituyvers, wel-
ken inierelt niet langer fynen loop (al hebben dan den
tyd van vyftig weken, dat is, acht ten hondert jaar-
lycks.

VIII.

Èntfe van alle fommen , vyf hondert guldens endt
meerder beloopende, fal men alle vyt weecken voor
Infcreft betalen van yeder hondert guldens veertien
Ituyvers , 'den interelt ophoudende als voeren , ende
bcJrai>eflde in 't jaar feven gulden ten hondert.

IX.

Edoch ingevalle cenfge panden , met wat fommen
defelve bok beleent fouaen mogen weien, langer dan
'een geheel jaar in meergemelte*>Banck vun Beeninge
ongeloit, ofte eenige fommen op credit verftreckt,
ttngereitildeert worden gelàten , fal a!s dan den mte-
yelt met d'eXpiratie van de twee en vyrng weken ter-
ftont wederom fyn cours nemen ende behouden m ma-
tiicren voorfz.

'X.

Welvcfftaande ^ dat wes tyden dé |5anden zullen
\)(rörden geloft , ofre de geleende pennmgen gereiti-
tueèrt j als dan de Weke, veertien dagen , ende de
vyf weken r'efpedive, binnen welke de loflinge ofte
teftitutie gefchied, voor verfchenen gehouden ende
gerepüteert fullen'· worden.

Word óok verilaan, dat yder eén^ die eenige
'ningen in de Öa^ck van Leeninge fal h'ebben ontfan-
gen, ofte eénige goederen gelóll, defelve aldaar, ter-
wylen hy noch in 't'Comptoir is , lal mogen nafienj
omj of rnogelyk eenig abuys, of mistelUnge ontrent
de'gekende permingen, ofte gelofte goederen gefchiet
ware, 'ende fulks bevonden Wierde, hem vergoed te
Worden} doCh uyt het voorizComptöir'vertfockeh^
Vefendc , dat géenderhandeifoodamge allegatre van
'abuys ofte mistcllrnge vanipenningen als anders ial wor-
<Jen gepermiiteen.,H'cel min eemge vergoedinge daar
' over orden ^geprœtcindeert; · - ^l· Τ '

Κ I I.

■ Vaih^lle föÏnmen,wel;ke in't gcbwken fullen wor-
den geleent iullen^de -Baiikhoudere' ontfangen ende
genieten na advenant inrerciten , hier voren ge-
cxpreiTeert, Volgens de lyife daat'vanïte leveren $Ïon-
• der'de hant vah aeniSec^etaris defer Stad. . ' '

JX 1 I 1.

Verbiédendé'Voörts öllen anderen j van .wat ftaat
öfte conditie'dte zouden-mogen 'Wezen , ^eenige goe-
deren óf panden tot hoOger intereft, als'tegen^den
pennink feöicnj te bdecnen , in eeniger manieren,
direftelyk ofte indireaelyk, &p de verbeurte v<in den
iritereil, ende daarenboven tien ten honderc van dc
geleende, fommc.

X I V.

De Bankhouders zullen op de panden, die ter vooriz
banke zullen worden gebracht, zonder daar onder te
verftaan obligatien ofte rentebrieven , hébben ende
genieten, recht van prceferentie voor alle crediteuren^
wie ei>dc hoedanig defelve zouden mogen wcfen, om-
me haar uytgelcende penningen, mitsgaders den voorfz
intereft, 't zy by loffinge ofte verkoopinge, daaraan
te verhalen.

X V.

Sullen ook de Bankhouders alle panden, ter Leeir·
banke gebracht jby de betalinge van de geleende pen-
ningen, ende den intereft van dien, reftituerenaande
geene die de leen-cedullen fullen vertoonen , fonder
aaniîen, of defelve daar van eygenaars zyn ofte niet j
ten ware henluyden klaarlyk bleke van der felver qua-
der trouwe, in welken gevalle de voorfz panden aan
den eygenaar fullen worden gereftitueert, mits beta-
lende de geleende penningen met den interefle, ende
ftellende cautie fuffifant, ten behoeve van de Banck-
houilers,die ook parate executie word verleent tegen
de cautionarifen ofte borgen , foo namaals bevonden
mochte worden , dat de panden t'onrecht zyn ge-
loft.

X V J.

Edoch fullen de Bankhouders niet mogen beleenen
cenige geitoïen ofte verloren goederen, als fyluyden
daar van te voren geadverteert zyn by pertinente me-
morie, mitsgaders dcfignatie van foodanige kenteke-
nen , door welke de voorfz goederen van gelyke fpe-
c:e merckelyk onderfcheyden konnen worden, maar
lulien deklve moeten aanhouden ten behoeve van den
genen, die daar toe gerechtigt is,fonder ietsdaarvan
te genieten} mits dat de voorfz advertentie ten min^.
ften alle vier weken behoorlyk gerenoveert worde.

X V i 1.

De panden, daar van de leen-cedullen verlored of
niet te bekomen zyn, fullen geloit worden , in voé' '
gen ende onder cautie als boven. ^

XVIII.

Ende of *t gebeurde { *t welk God verhoede) iJat
de panden, in de voorfz Leenbank verfet,doorbrant,
plonderinge ofte openbaar gewelt, qaamen teveron-
gelucken ofte verloren te Vorden , foo fullen de ey-
genaars hare panden, ende de Bankhouder? barepen-
pingen, daar op geleent, quyf zyn , zonder dat de
Banckhouders tot vergoedinge der panden, ofte dé
eygenaars tot reftitude der penningen fullen fyn ge-
houden. '

X I X.

De Banckhouderen fullen geene panden öfte gnc*
deren , onder henluyden gebracht, mogen verkoo-
pen, '<}sn na 4at defelve een jaar ende fes weken een»
tinuelyk geftaan fuUen. hebben ; n^ar verloop van wel-
ken tyd ly defelve panden fullen nioeten verkoopen^
op de eerfte vendu ofte verkoopdag^ na date van di|n
te 'houden, genietende daar van den intereft j na ad-
venant als voorfz is, tot den fel ven verkoqpdag toe,
wélke verkoopinge fyluyden doen fullen openbaarlyk^
viermaal ^sjaarsy alsfè van drie maanden tot drie maan-
den , na ouder gewoonte j ten ware de Banckhoude»
ren, ?ofte der felver Commyfèn ende Dienaars, door
iïeckte, 'Of andere me'rkelyke 'fwarigheden, wierden
jverhindert, in wel eken gevalle fyluyden, ternaaiier
gelegentheyt, defelve goederen fuJIen verkoopen ι
fonder dat over den tyd ,· die de verkoopinge boven
herordinaris word uytgeftelt ^ intereffe zal "'•vordcn
genoten, ten ware by ons Vfelve otn goede rede^

anders-bevonden wierde te behooren j welverftaanoe ί

dacJfy ter requifitie van partyen j de vcrfcite jjafl^e^

-ocr page 731-

iangende daar van haren intereil tot den dag van de
loflinge ofte vcrkoopinge der ielver 5 waar inne de
Bankhouders op hare verklaringe ofte folemnelen ee-
de (is 't nood) volkomen geloof zal gegeven wor-
den.

X X.

De panden, tot hooger prys verkocht wordende,
dan die penningen daar op geleent , ende d'interefle
van dien, met de koften op de verkoopinge gevallen,
Jiotnen te bedragen, fullen de Bankhouders gehouden
wefen te doen reöitutie vanhec furplus endeoverichot
van dezelve ί aan den genén, die daar toe gerecht igt
z,yn , ofte daar van de leen-cedullen konnen vertoo·
nen ; eride indien het felvè binnen jaars by part^cn
niet gehaalt en word , fullen als dan gehouden zyn,
alle 't fclve by pertinence fpecificatie^te leveren ende
coniigneren onder den Geldhouder van den Ed. Ge-
rechte defcr Stad.

• XXI.

Wyders zullen de gemeltc Banckhouderen y ende

ν A Ν L Ε Ε Ν I Ν G. ΠΙ. BOEK. 111 Τ1Τ, ηιη

langer fullen mogen ophouden,dan voorfz ftaat, ont- een yder van defelve voor zyn portie by bun leven.

Is gehoord het omftandig rapport van de Heeren
Oud-Borgemr. de Jong, en vordereGecommit·
teerden, die volgens Refolutie van den z6 Juny
1719, vericheydemaal met Gecommitteerdenuyt
de Broederfcbapivan het Weeshuys hadden conferen-
tie gehouden, over den voorfl^g, om het regt tot het
houden van de Bank van Leening aan het Weeshuys
alhier toe te voegen, deden ampel opening van alle de
gemoveerde fwarigheden op *t felve fubjeâ:, en dat
alle defelve tot genoegen waren opgeloft , de voorfz
knk op een goede voet en met fucces door de Re-
genten van'c Weeshuys kan waargenomen worden >
"t voorfz Weeshuysdoor defe fonds uyt haar verval

en
ofte na bun overlyden, der ielver erfgenamen refpec-
tive, het recht henluyden aan defe banken compere-
rende, in 't geheel, ofte voor een deel,ondcr de hant
mogen overdoen atan m.ilkanderen , ofte aan eenige
andere vrome, getrouwe en deugcfame perfonen of
perfoon, ons aangenaam, om defelve in hare plaatfe
te exerceren ende gebruyken, doende de voorfzper-
foon ofte perfoonen daar van ceiTie of tranfport voor
den Ed. Gerechte defer Stad, op alfulcke ordonnan-
tiën, vryhedènende privilegien, als haarluyder per-
foonen by deezen worden toegeftaan endegeaccor-
deert.

Blyvende voorts d'Ordonnantie ende Odroy vandc
Banck ofte Tafel van Leeningc defer Stad , op den
vierden December 1^41 gearrefteert, voor 200 veel
deielve by deze naarder ordre niet is verandert, in haar
volle kracht en vi^ur. Aldus, naar voorgaande klok-
luydrnge, van de» Stadhityie t'Utrecht gepubliceerr,
den 30September 16Ö4. In keaniflevan my,J.Nicu·
ftad.

resolutie, waar by de Bank van Leenmg aan het JVeeshuys voor zekeren tyâ vergunt
word, den i^July M'DCCXIX,

van fïnancie kan woirden gered, cn in goeden ftaat
gebragt, van alle borger-wefeti te konnen waarnemen,
en alimenteren} waar op gedelibereert zynde,accor-
deert de Vroedfchap by defen aan het Weeshuys «1-
hier het odroy, of het regt tot het houden vân de
Tafel, of Bank van Leeninge, binnen defe Stad,
en Vryheyd voorfz, voor den tyd van vyftien achter
een volgende jaren , in te gaan met den 12 Oélób.
i7ipj en dat op de ordonnatitie, voet, en conditiën,
als het zelve op den 19 en ^oSeptemb. 166^ was ge-
arrefteert, en gepubliceert j en fullen daar van nieu-
we brieven van oétroy in forma worden uyrgegeven,
ook fonder reftimptie;

VII. ORDON Ν AN TIB tegen het beleenen van panden door particulieren, en op de Inbrengers

in de Bànk van Leeninge den 19 May MDCCXXIL

Bergemeefteren en Vroedfchap der Stdd Utrecht,
gehoord hebbende dé dolearitien wegens Huis-
meefteren en Regenten van *t Borger-Wees-
huys , alhier by Requefte gedaan, op hêt fub-
jcö: van het beleenen van meubile góederen, by par-
ticulieren wordende ondernomen, hebben, naar in-
genomen advis van de Heereft der zélver Geeommit'·
teerden , na 't exempel van andere Steden en Publi-
atien aldaar gedaan, goedgevónden^ vàft· te ftéllen; en
arreileren} dat geene particulieren , van wat ftaat of
conditie die zouden' mögen wefen , voortaan géper-
niittéerd of bevoegd fullen zyn, (contrarie hetodroy,
aan de Regenten van *t Borger-Weeshuys alhier ver-
leent,) eehige meubilaire goederen , van wat nature
«defelve fouden mogen zyn, en infönderheyd, ook geen
gouc, filver, gemunt en ongemunt, juwelen , fyde-
en andere ftukken ftôiFen te beleenen , direétèiyk of
indireftelyk, door fimulate koopen of andere hande-
1'ngen, waar by eenige intereÎTe word bedongen, ge-
rabatterd, of anders eenigfints genootcn , op de ver-
beurte van de verpande of fimulate verkogte goede-
ren, en alle de penningen die daar op fullen zyn uyt.
S'^fchoten, te appliceeren een derdepart ten behoeve
van den Heere Hoofd.Officier dezer Stad, een defde
^'oor den aanbrenger , en het refteerende derdepart
voor het Weeshuys alhier, en ingeval dien aanbren-
ger zelfs eygenaar van 't verpande goed mogt zyn,
aat hy niet alleen de geheele fomme, daar op genoo-
fal behouden, maar ook dat verpande goed vry
belaftingc van den beleender mogen repe-

öes dat het alleen aaff partictrliercn fal vry ftaan,
sout- of filverwefk eti juweëleti tc beleenen, mót, en
boven de drie hondert guldens, en niet minder, cn
dat tegens den penning if, of vier gulden per cent
in 't jaar, en dat die handeling gefch^reven en gete-
ken't fal moeten zyn op een gezegeld contraét, op
poene als boven.

Derogeerende in 't verdere het 15 articul derna-
dre Ordre op het houden van dé Banck van Leeninge
alhier, den 19 September gearrefteerd.

En op dat de voorfz verbbdene beleeningen of fi-
mulate köopen, te eerder mogen werdén ontdeckt,
dat den Kaftier dieswegen op iemand fufpicie hebben-
de, het fel ven dezen Ed. Achtb. Gerechte zal heb-
ben te kennen te geven, dewelke, dezelveprsegnanc
bevindende, daar ontrent fodanige voorfieninge tot
onderfoek als anders zullen doen,als Haar Ed. Achtb.
vernneynen zullen te behoren.

Geiyk ook die geene, dewelke foodanigc fimulate
kopen fullen hebben aangegaan, ter inftantie van den
Kaffier, (met voorkennifte van het Gerecht ) gehou-
den zullen zyn haar onder ecde tc expurgercn, dac
fy dieswegen geene interefle hebben gerabatteerd of
genomen, of ook fullen genieten,of wagtende zyn.

ErU voor foo veel reeds eenige panden by particu-
lieren mochten wezen beleend , ofte invoegen voor#
fchrevc fimulate verkogt, dat defelve binnen (es we-
ken na de publicatie defer, aan de eygenaars zullen
moeten werden gereftitueert, of wel in de Bank vaa
Leeninge overgebragt, alwaar deielve zullen worden
ontfangen, mits niet boven de waarde beleend zyn-
de, op poene dat de voorfz tyd overftreken zyndc,
foodanige beleenders, ingevolge van defe Publicatie,
zaHen werden gemeldeerd.

En dcwyic dc goede luiden door forrnnige inbren-
gers

-ocr page 732-

728

gers meermalen feer ontrouw zyn behandeld , dat
voortaan niemand voor andere eenige panden in de
Banck van Leeninge fal mogen brengen , als die daar
toe behoorlykc aâ:e fullen hebben verkregen van de
Heeren Huismeefteren en Regenten van den voorfz.
Weeshuyfe, of der felver Gecommitteerden, enden
eed gedaan voor den Gerechte, op de inilru£lie,daar
loe op heden geformeerc en gearreileert, hier na ge-
infereerd.

InfiruBit voor de Inbrengers in de Bamk
van Leening.

Dat de voorfz inbrengers voor haar zeiven geene
beleeningen altoos, in 't kleyn of groot, direét of

Dat de inbrengers de panden, dewelke zy , om te
beleenen, fullen hebben ontfangen , binnen 24 uren
daar na, in de bank fullen moeten overbrengen, ten

Men kan by defen Tytel voegen alk ^e Placaten, waar hy aan de Bank van Leening verboden is, op fol·
daten kïeederen^ wapenen, ξ^ο, geld te lemen. Siet het 11. Boek. xx.Tyt.

beleende panden en de penningfen daar op beleend

Dat fy oock geene beleeningen altoos voor andere
elders buiten de bank fullen mogen doen, of daar toe
defelve eenige aanwyfinge geven , alles dirc£t ofte
indireft, op pœne van caffatie en arbitrale corrcétie
als vooren.

Dat de voorfz inbrengers eenige panden, om in de
banck te beleenen, ohtfangende , defelve niet fullen
mogen fpliiten , of van een tot meerder panden ma-
ken, op poene als vooren.

Dat den Kaffier, daar op fufpicie hebbende, foda-
Bige panden fal mogen wcygeren te beleenen , ten
ware dien inbrenger met eede wilde verklaren, foda-
nige fplitiïnge te voren niet te hebben gedaan ,dire6t
ofindireét.

ware fy binnen den voorfz tyt aldaar niet konden wer-
den geholpen, wanneer de Kaffier haar naderetydfal
ftellen , die iy niet fullen mogen overtreden, op poe^
ne als voren.

Dat wanneer eenige klagten van particulieren te·
gens de inbrengers over der lelver mishandelingen
mogten inkomen, den Kaffier, met kennifle van de
Heeren Gecommitteerden tot de bank, op vehemenie
fufpicie foodanige brengers voor een tyd, of altoos
uit de bank fal mogen weeren. ' .

Sullende defelve, om defe, en meer andere rede-
nen, voor hare funótie, borgen ^moeten ftellen, ten
genoegen van de Heeren Regenten, ten minllen toe
drie hondert gulden. . »

Dat den Kaffier, met adfiftentie van een beëdigd

indireót fbllen mogen doen , op pœne van caiTatie en iperfoon, ten allen tyden de huifen van de inbrengers
arbitrale corre6tie, boven de verbeurte van alzulcke Ifal mogen villteren , om te onderfoecken , of aldaar

geene goederen contrarie defe worden opgehouden,
zonder dat hem 't felve Γιΐ mogen worden geweygert
of belet, direâ; of indireét, op pœne nis boven.

En op dat de gelderen, die by verkopinge der pan-
den fullen komen over te fchieten, den regtcn eyge·
naar deugdelyck ter hand mogen komen, zoo zullen
geene inbrengers, die gelderen, dircét of indircd,van
den Kaffier mogen vorderen en lichten, doen of la-
ten lichten , maar dat d'eygenaars fucks ielfs fullen
doen , een jaar na de verkoopinge, en langer niet.

Op dat niemand hier van onkundig mogte zyn, fal
defe worden gedruckt, gepubliceerd en geaffigeerd,
daar en foo als 't behoord. Aldus by de Vroedfchap
der Stad Utrecht goedgevonden en gerefolveert, den
11 May 1722,., en more foUto van den Stadhuyfe der
Stad Utrecht gepubliceert, den ip May 1722. In
kennifle van my , E.v. Harscamp.

VAN DE GlLDENi EN VAN DE GOUD-.'

VIERDE TYTEL.

BetreiFende de Gilden.

ben gcobtineert $ op pœne van amotie, ende vyftig gul'
dens by de Dekens,ten behoeven van den Officier,ende
den armen, half en half te verbeuren j roet laft, dat
deze Refelutie in de refpcdive gildcboeken zal wor-
den geinfereert.

Verfcheyde faken^ Aangaande de Gilden, konden ivy hier byvoegen, ten ware fulks reeds gefchied was in kt i.

Boek. 11. Tyt. alwaar de Gildebrieven gebracht zyn.
By de i. Ruhr, art. i. van de Cofiuymen der Stad Utrecht des jaar s iffo , is verboden aan de Gilden ee*
nige andere dingen te verhandelen, als die haar Gild aangaan. Siet het i.Boek. x. Tyt. Num. LXin.

I. RESOLUTIE , op het hangen van taferelen in de Kercken door de Gilden , den 29 J^n)

MOCLXIJI

γ·''·-·---—

dat de refpeftive gilden voortaan niet en zullen
vermogen eenige memorie· tafels ofte taferelen in
S de kerken alhier, boven ofte ontrent hare kelders
ofte graffteden te doen ophangen, ofte ftellen, zonder
voorgaande confent by de Vroedfchap daar toe te heb-

IL RESOLUTIE

raackende de executie van der Gilden Ordonnantiën ^ den 4 -^f^i^ri
MOCXLIF,

e Vroedfchap authorifeert den Heer Officier
dezer Stad, en zyn Ed. Subftituyt , om de
executie van alle boeten der refpeftive gil-
den ordonnantiën, des nood zynde, te adiiftcreoj δ*
dog ten pericule van die van den gilden.

V Y F D Ε TYTEL.

f' -

Betreffende de Goud-en Silverfmeeden.

mmttÊÊÊÊÊÊIÊk

-ocr page 733-

EN silversmeeden*. //i.^oèîir. etît. 7%^

fTy houden làhUr mor herhaalt de Ordonnantie mn Keyfer Kareî^opdeGoud-en Silverfmedtnvanden\\ ApriU^%\%
( m onfen flyl, en de Interpretatie daar op gevolgt van den 6 Septemb, 1beyde te vinden in ons Staien

Placaaib. i.Boek. xvi.Tyt. 111. Deel. Num. i, cn 11.

I. ORDONNANTIE op het Goud en Silvtrfmeden Gild, den Septemb.MDXCFIL

Schout, Burgcrmecftcren, Schepenen ende Raa-
dcndcr Stad Utrecht, hebben om verfchcy·
den reedenen ende confideratien, die van den

kinderen vyf en twintig ftuyvers , ende voor vreem-
delingen, oi buyten deefe Stad gebooren drie gulden,
Ende of den leerjongen fynen meefter onrginge bin-
nen zyne voorlchreve leeijaaren , foo fal de meefter
evenwel betalen dat leergeld , dus fal hy dat mogen
verhalen aan die leerjongens ouders, ofte vrienden,
die hem aanbeftaayt hebben, ende alfulcken leerjon-
gen en fal niet mogen vrye meefter worden, voor hy
en heeft fynen meelter van fynen leerjaaren voldaan.

VIII.

Item, alle die geene, die meefter willen worden
van defe neeringe , ofte Gilde, fullen moeten maac-
ken een ftuck werks,tot een proeve van zyn meefter-
ftuck: te wc eten een goud-wercker , een goude
bage , of eenen gouden ling , geamillecrt met een
fteen daar in verfet $ ende een filverfmit een koppe,
ofte een fchaale, efjde dit tot des Deeckens huys, of
ter plaatfe hem fulks geprdonneert fal worden, welc-
ke proeve by den Deecken, ende Gefwooren , foo'c
naar behooren gemaakt zy ende anders niet, opgene-
men fal worden, ende zullen voor haare vacatiën, en
moeyten ontfangen van den aankomenden meefter
elcx tien ftuyvers.

I X.

Item , niemand fal mogen opflaan eenigerhande
werk, ten zy dat hy vry meefter, ende gildebroeder
deefer neeringe ende Gilde zy, ende geene juweliers*
kramers, tafelettiers, ende andere diergelyke lullen mo-·
gen in haarlieder winckel, ofte kraamen opflaan ee-
nige beflaeen, zy zynvergult, ofte onverguit, maar
fu len fulcks moeten dragen tot eenige vrymeefters ,
ende gildebroeders huyfe , ende laten het aldaar op-
flaan, op datmen fien mag, ofalle dinck dekeurge*
lyk is, op pœne van t'elcker reyfe, ymands contra-
rie doet, te verbeuren ^drie gulden, tot behoef aU
boven.

Item, alle vreemde gefellen, die het goud-ende fil-
verfmeeden exerceeren ende geleert hebben, uytwat
Landen defelve zyn, die in deefe Stad haar brood be-
geeren te winnen, ende by eenen meefter te werken,
ofte woonen, het zy by daghuur, in dc koft , of by
de ftucken, lullen het felve mogen doen, fonderde-
fcn Gilde, ofte neeringe daar eenig geld af te geven,
anders dan t'elcken St. Looyendag ies ftuyvers : maar
waar het, dat ymand by hem fel ven eenig werk aan-
name ende wrochte, binnen, of buyten in de Vryheyt
deefer Stad , foo fal defelve daar over verbeuren fes
gulden, foo dick hy daar op bevonden wort, ende
indien bevonden worde, dat eenige van alfulke gefel-
len ftonde tot quade naameende faame, foo fullen zy
hem niet aanneemen, ende ware hy onwetens aange-
nomen, foo fal men hem uyt den ambacht docn,fon*
der zvn inkomen· geld weder te geven.

XI.

Item, gene kramers nog tafelettiers, iullen tnogert
met eenige goeden, tot deefen ambachte ende nee-
ringe gehoorig, mogen voorftaan binnen deefe Stad|
ofte Stads Vry hey t, meer dan eens ter weeke, ende
dat fal wefen op den Marktdag, op de verbeurte van
vier gulden t'elcker reyiê, als men hein bevind anders
te doene.

x I I.

Item, indiën eehigen Gildebroeder vóór ymand*
eenig werk gemaakt hadde, dat te Vooren niet be-
dingt en ware, ende hy daaraf onrcdelyk looneyfch-
te, of hebben wilde, ende den eygena^. hem gedram
gen wil aan de Deeckens, ende GcfwoörpnSi nopewdê

Ztzt ■ het

neeringe ende ambachie van Goudfmeden, ge-
fepareert van het Smeeden-gilde , ende hem gegonft
een gü^e apart te gcbruycken op de ordonnantie,
punften, ende articulen hier naar volgende.

I ·

In den eerften, waar het, dat ymand van buyten
binnen deefer Stad metter woon quame, ende begeer-
de het Gild van den neeringe, ofte ambachce van het
goutlmeeden te hebben ende te gebruycken , Tal ge-
houden wefen, het Gilde voorfz voor iyn gildegeld te
geven de fomme van fes guldens , tot twintig ftuy-
vers het ftuck ende niet meer , ende daar en boven
nog vier en twintig iluy veis tot een randfoen, tot be-
hoef van den Deeck^cn, Gefwooren, ende Bode.

I 1.

leem, waar eenig burger, ofte gebooren burger
kinderen , van dcefen Gilde ende ambnchie·, die een
ander» en meer Gilden van deefè Stad hebben, ende
gebruycken woude, die fal gehouden wefen het Gil·
de, dat hy winnen wil, te geven half Gildegeld,
fulcks op elke Gild reipeöivelyk gefpecificeert Haat,
ende een jegelyk zyn randfoen.

I I I.

Ende desgelyx waar het, dat yraand van den bur-
ger ende gebooren burger kinderen van anderen Gil-
den, deefen Gilde mede winnen wouden, dat fullen
zy ook mogen doen met half Gilde-geld van hetgee-
ne boven gefpecificeert ftaat, behouden eenjegeJyck
fyn randfoen als boven.

IV.

Item, ibo fullen die Deeckens van deefen Gilde in
clkcr.tyt, niemand mogen aanneemen, ten zy dat hem
' gebleecken is by de hand van den Secretaris deefer
Stad, dat zy burgers zyn, ofte openbaarlyk van een
jegelyk voor burgers kinderen geacht ende gerepu-
teert worden, op het verbeuren van dubbeld burger-
geld, tot behoef van de Hooge Overigheyd en deefe
Stad.

Item , alle die geene , die van buyten alhier ter
woon komen, ende deefen Gilde begeeren,te winnen,
fullen gehouden zynby behoorlykecertificatie tever-
loonen, dat zy het ambacht van goud- of iilverfmee-
dtnineenbcmuurde Stad, by een vry meefter geleert
hebben den tyd van driejaren, of ioo veel min , of
meer jaaren als de Ordonnamie van de Stad , daar zy
geleert hebben , medebrengt j ende haaren meefter
Jehoorlyk voldaan.

V I.

Item, dat elck meefter, wefende burger ende vry
^«'erkman van deefen Gilde, eenen wettigen foon fal
mogen leeren ende meefter daar inne maaken , mits
betalende gereet, tot behoef van deefen Gilde, eenen
gulden acht ftuyvers voor leerkindi-geld, ende als hv
meeilerye opfetten fal, half Gilde-geld, met het rand-
foen hier boven geftelt.

VIT.

'tem, elck vry meefter van deefen Gilde, fal mo-
gfη aanneemen boven zyn foon , die hy leert, noch
jenen leerjongen, ende die geenenfoon en leert,twee
leerjongens, ende niet meer j dewelcke gehouden
gullen zyn drie jaaren lang te leera^ ende als defelve
leerjongens achtdagen by haare meefters om te proe-
Jcri ful en hebben gettaan, foo is de meefter fchuldig
«ct leergeld te voldoen : te weeten, voor dc burgers
///. Deel,

-ocr page 734-

VAN D Ε GOUD·

het loon cnde arbcyd des wercks, foo fullen partyen
moeien volgen het geene defelve daar van feggen en-
de uycfpreecken fullen , op het verbeuren van eenen
gulden , by den onwilligenie betalen, tot behoef van
het Gild.

X I ï I.

Item, als ymand van deefen Gilde eenig werk aan-
genomen heeft te maaken « ende het felve niet en
maakt naar inhoud der voorwaarden luflchen beyde
verfproken, fooiullendie DeekensalfulkenGildebroe-
der fyn werck mogen verbieden, ter tyd roe hy dat
aangenomen werc c volmaakt fal hebben, fonder ee-
nig ander werck aan teneemen, of te maaken mogen,
op het verbeuren van twee gulden.

XIV.

' Item, dat een meeiter, of knape van de ncerin-
ge, by nachteniet wercken fal mogen,ende desavonts
liiet langer dan tot lienuuren , by keersfen,dcs win-
ters, nog fomers, ende des morgens niet voor vyf uu-
ren, op de boete van twee guld^en , ten ware dat hy
van den Deecken ende Gefwoorens oorlof daar toe
hadde.

X V.

Item, niemand en fal mogen op dc geboden bee-
de-dagen wercken , op de boete van twee gulden,
tot behoef van het Gild.

XVI.

Item, als die Deeckens, ende Gefwoorens diege-
meene Gildebroeders doen laden , om tot nut en pro-
jet van haaren ftaat, ende neeringe te fpreecken , of
aat ly by den Bode geladen worden, om terbegraeffe-
niiTe te komen , met eenige overleden Gildebroeder,
ofte haare huysvrouw , foo fullen die Gildebroeders
gehouden zyn te compareeren, op de boete van drie
ftuyvers, tot behoef van de areie Gildebroedersj fiek-
ten, cnde nootfaaken hier inne uytgefchéyden.

XVII.

Item, waar het dat eenig gefelle van de neeringe
met der goeder luyder goederen , filver, goud, ofte
juweelen ruymde, ofte het felve ontdroege, foo fal
men alfuicken perfoon in den Gilde, of Ambachte
nimmermeer weder ontfangen, ofte toelaten die nee-
ringe te moeen doen in eeniger manieren.

XVIII.

Ttem, men fal geen filver mogen teeckenen, dan
groote keur, ende daar op fal de meefter, die het ge-
maakt heeft, flaan fyn teeken alfoo verre, als het
twee oneen weegt, ende dit op de boete van twaalf
engelfche filvers op elck mark , ende voor het min
naar ad venand des gewichts: ende worde eenig filver,
dat geteeckent ware, niet loo goet bevonden, als
voorfz is, foo fal de meeiter dat beteren tot zynen
koften , ende daar toe verbeurende pœnCj als boven
te appliceercn.

X I X

Item , de kleyne keur fal men moeten maaken van
elf penningen naar ouder gewoonten.

X X.

Item , men fal geen goud minder mogen maaken
dan van twee en twintig caraten, gelyck dc naalden
daar van zyndc; desgelycx van het fyn goud te doen,
op de boete van yderonce een engels gouds, te appli*
ceeren als boven.

XXI.

Item, foo wat meefter eenen anderen meeCler fyne
knape, ofte gefelle ontreckt metoverhuur, oftean-
derfints, die lal verbeuren fes gulden, te bekcerenals
boven.

XXI I.

Item, daar en fullen van nu voortaan geen juweliers,
kramers, ofte andere, met filver, of met goud om-
gaande, die winckel opftellen, of hem behelpen mo.
gen met alfulcke neeringe, hy en zy een burger dee-

fer Stad, ende hebbe het Gild, ofte neeringe van dié,
Goudfmeeden gewonnen cnde voldaan , als een ander
Gildebroeder, ende voortaan te dragen, die koften
ende laften van het Gilde , als de andere Goudfmee^
den.

XXIII.

Item, dat die Deeckens ende Gefwoorens gehou·
den fullen zyn, alle jaars op St. Andries dag in prjc-
fentie van de gemeene Gildebroeders, ende ten over*
ftaan van twee Gecommitteerden van de Stad, reecke·
ninge, bewys, cnde reliqua te ,doen van alle ingeko-
men Gildebroeders ende leerjongens , voorts van de
boeten, breucken ende andere vervallen, den Gilde
toekomende, voorts betjilendeden Heere ende Keur^
meeiters het geene defelve daar van toekomt.

XXIV.

Item, indien de Gildebroeders, jegens den anderen
discordeerden over goud, filver, getou we, of werk,
dat den een den anderen belooft had te maaken, ofte
te leveren, ofte dat zy eenig gebreck onderlinge had-
den , haar neeringe aangaande , ofte ook malkande·
ren geinjurieert mochten hebben , foo fullen zy eerft
haare quseftien, ende gefchillen dragen ende brengen
aan haaren Deecken ende Gefwoorens, om by defel-
ve verhoort, vereenigi, ende nedergeleyt te worden,
is het mogelyk, des fal die geene, die recht begeerr,
den Deeckens ende Gefwoorens voor haare moeytcn ·
aantellen ende verfchieten fes ftuyvers, die welckc
betalen die geene, die in onrecht bevonden wort,
op pœne van twee gulden , te appliceeren als boven.

XXV.

Desgelyx fal gedaan worden van alle quacftien, en
gefchillen, die vallen fullen mogen, tulTchen den mee-
fter, ende zyn knape, of gefelle, ende ook tuflchen
de meefters ende leerjongens , ende alle faaken , die
by de voornoemde Deeckens ende Gefwoorens niet
beflicht konnen worden , die fullen zy renvoyeercn
voor den Schepenen Gerechte.

XXVI.

Item, en fal geen meefter een knecht mogen aan· ^
neemen, hy en heeft driejaren fyn ambacht eerftge-
leert onder een meefter, ende dat beweftn, of hy fal
moeten werken voor een leerknecht, ende leerkinds-
geld fchuldig wefen.

XXVII.

Item, waar.het, dat eenig Gildebroeder, die met
deefen Gilde diende , en de jaarlycxe onkoilen mede
betaalde, ftorve, foo mag zyn oudfte foon fyn Gilde
verheergewaarden binnen s'jaars met tien ftuyvers,
ende wil den oudften foone het Gilde winnen by zy/i
vaders levenden lyve, foo fal hy geven een en twin-
tig ftuyvers met randfoen als vooren.

XXVIII.

Die Deeckens ende Gefwoorens van deefen Gilde,
en fullen hem geene faaken onderwinden , dan allee-
ne fulckc,die haeren Gilde aangaan , ende en fullen
ook niet mogen doen vergaderen haare Gilden, dan
by confent van de Heeren Schout, ende Burgermee-
fl:eren deefcr Stad, in der tyd, op pœne vangeilraft
te worden volgende de Ordonnantie, daar op ge-
maakt, cnde als hem fulcke vergaderinge veraccor·
deert is, foo fal altyd een van de MagiÜraat daar by
prsefent moeten zyn.

XXIX.

Item, foo fullen alle jaars op'st. Andries dag ver-
gaderen de Deekens cnde Gefwoorens ia der tyt, en-
de fullen eendrachtelyk nomineeren , fes van dc dc-
quaamfte Gildebroeders, ende die in het gefchntt o-
verleveren rayn Heeren Schout ende Burgermeclte-
ren, die uyt defelve twee Deeckens voor dat jaar Kic-
fen fullen, ende fullen ook eenen van den voorgaan-
den continueeren , Deecken van den yfere ge
naamt fal worden, χχΧ*

-ocr page 735-

EN SILVERSMEEDEN. HL BOEK, F, TiT.

731

XXX.

Voorts fullen dcefe. Gildebroeders gehouden zyn,
hemluyden tc reguleeren , ende in allen poinâ:en te
achtervolgende articulen in denPlacareby KeyferKa*
rel de V. , op het ftuck van de Goudftneeden binnen
BruiTel in den jaare ïff i, op den i g April gemaackt
ende geëmaneert, gelpecificeert cnde begrepen.
XXXI.

Ten katften is deefen Gilde geconfenteert , dat haar

:n laatiten IS deelenLrilde geconienteert jdathaar-

lNTERPRETAÏlE op het XV artyk van de Ordonmntie vm Keyfer KanL den ^^uh

MT>CX1. > J J

II.

lieder Bode den ommegang van de houtkoolen j die
onder den Muntmeefter ende Goudfmeeden gebruyckc
worden, hebben eride genieten fal in allen manieren,
als den Bode van ,hec Smeden Gilde , vfln de y-
fer'e kooien hebbende ende genietende is. Aldus in
den Raade gearreileert ende belieft, den iρ Sep-
tember 1 jpj. ende waS ondenecckent, G. van der
Voort.

Ρ de Requefte van de Dekens en Gildebroe-
ders van de Goudimeedén alhier binnen U-
trechc, is geappoinéteert. De Raad ge-
hoort het rapport van de Heeren Nyhól en
Bemmel, Schepenen, in defenGecommitteerden,en
eenige deliberatie daar op gehouden hebbende, perfi-
Ikért by het xv artyk. van de Ordonnantie ende Pla-
cate by Keyier Karei den V. hoogl. mem. αρ der
Goudlmeden Gilde gemaakt ende geëmaneert , ordon-
neerende de Supplianten, hen daarna r"ercglileeren:
welverftaande, dat zy Suppliaritert de penningen ,
daar voor aylieden ioodamge. goederejn , als. in het
voorfz artyk. ftaan gertientio'neert, Tullen hebbengc-
kogt , gelykentyd van fes dagen fullen mogen orider-
1 houden, alwaar het ook, dat zy die met gereet geld
'hadden belooft te betalen.. Aótum. den 8 July löii;
Ende Was onderteekent, Oor. de Goycr.

verre iyn afgeweken, dat fylieden eygenër authorityt,
cn bayten kenniife van Borgemëefteren , en Gecóm-
initteerdens tot dien Gilde, eenen geheel anderen voet,
cn ordre hebben beraamt, als waar toe de voorfe PJa-
caten en Ordonnantiën haar waaren veirpligtende, de
groote keure aldaar gefixeerd op elf penningen agt
grain, gantfch vernietigende, en dekleynek'éurejge-
ltaiueert tot elf penningen, in plaatfe van de groote keu-
re, in voerende, fulxen in diervoegen, dat ten opfig-
te van de kleyne keure geen royinge meer gehouden
wierd j het welcke fynde faaken van quaden gevolge,
hebben Borgemeefteren en Vroedfchap defer Stad om
daar inne te voorSeti, onvermindert de voorgaande
Placaten ende Ordonnantiën van dejaren 11 ,en,i j'P7
geordonneerd ende geftatueerd als volgt.

Eerftelyk , dat de groote keure fal moeten hóuden
elf penningen acht grain fyn filver, ter remedie van
drie grain, en niet hoger verkogt fal mogen worden
als lot 31 lluy vers het loot.

J[ I.

Jtoften te leveren , ende zal de kleyne keur niet ho-
fier verkogt mogen werden als tégen 3b iluyVers het
ioot. ,111.

Dat niet alleen de groote, maar ook de kleyne keur
^'oortaan naar naeukéurig onderfoek (foo door de toets
de fteeck) fal moeten worden geteeckent, te
^eten, groote keur met het marck van de meefter, de
Jetcer van het jaar , ende tweemaal het wapen defer
Stad met een "króón daar boven.
„ I V.

Ende de kleyne keur met defeive teeckeneh', üyt-
gefondert, dat, om daar ontrent een evidente diilindie
niakcn, het Stads wapen , dog maar eens , op de
keure geflagen fal worden fonder kroon.

ïii.

I^at nicmant tneet I als tweederhatide gout fal mo-
fç verwercken, ofte door andere doen verwerken,
)?eicn ^ ducaten-goud t^i drie en twintig car aten

///. Deel,

de groote keur", ende het werkgoud als het filver vam
de kleyne keur, geVyk hier vören attyk. ï 11, en ïν
is geftatueert.

VI.

Dat alle het gemaakte filver , en gotid,Van mïndelr
alloy wefende, als hier voren, ten opfigte ran de rei^
peûive keuren is geftatueerd , binnen den tyd Van iès
itïaanden, na 't publiceren en afiigeren defer Ordori-
nantie fal moeten wefen veibrooken , ofte verbetert,
op verbeurte van d'onverbrooken , 'en met verbeterde
ftucken, 't zy filver ofte goud, en daar en boven een
pœne van twee goude Nederlandfcheducaten , opy-
der ftuck wercks, *t geen nâar verloop Van dien ^e·
ftipuleerden 'tyd onverbeterd, of niet verbroken zal
zyn bevonden j ende inmiddels als oud werk , gelé-^
ktnd met de letteren O. W.

VI!.

Dàt de refpedive Cafliers, ófte winkeliers, diege-
maakt goud, ofte filver doof andere iaten verwerc-
ken, het felve niét dan door vrye meeftérs binnen de-
ie Stad mogen laten doen, welcke vrye meeilcrs we'·

Als mede dat de kleyne keur, faï moéteh houden derom geen onvrye meefters büyten hunne huyfenful
plf penningen fyn filver , ter remedie van vier grain, len mogen t^ werck ftellen , eldc op posne vàn %o
in conformité van de twee refpedive ftalen en patro- goude ducaten voor de cerile reyfe, dubbeld voorde
hen henlieden door de Vroedfchap daar van tot yders tweede', en tWee dubbeltvöorde derdenjaal', boven ar-.

bitraie corrcétie.

VIII.. ,
Gelyk bok fy Caiïïers, óf WinckelieW , aan de
voorfz vrye meefterS gehouden iullen zyn, gefmolten
goüd, ofte filver om te verWercken te geven , hec
geen in conformité van de voorfz keuren fyn volkó-
men gehalte fonder remedie is hebbende , en geteec-
kent met hec marck van de Winckelrer ^ ofte Gas·
lehoüder.

I X.

Ènde het welcke, by de refpedive vrye meefters
contrarie bevonden wordende, fullen fy hec felvenicc
mogen verwerken , maar aanftoinds in handen van dc
Heeren Gecommiticerden tot defen gilde levertTi, om
als dan naar gedaan onderfoek, verder gedisponeerd le
werden, als naar behooren'.

, X. . ■

Dat by Vcr^nderinge , verwiflèlÎDge I ofte rcrruy-
Zzzz ζ linge

REGLEMENT, en Ampliatie op de Ordonnantie van het Goud· en Sdverfmeden Gilde, ge^
publiceert den 26 Apnl MOCCXIi.

orgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht, ^ acht grain ter remedie Van een 'grain, tnde hëtwerfc-
zynde te vorehgekomen,dat die van de Goud gout tot zicaraien fyns ter remedie vàn eeu quartvaü
en Silver-fmeden Gilde van devoet en ordre, een caraat jalles achtervolg'cnsde twee relpeûivenaal-
welcke zy ingevolge van voorgaa,nde Plaça- den en ftaïen , henlieden mede dool· de Vroedfchap,
ten cn Ordonnantiën ontrent het bewerken van goud dàar van tot yders kóften ter hand te ilellen, iuÜenUc
en filver gehouden zyn te obierveren , daar vàn foo het dücaten goud getekeïit Worden, als het fil ver van

-ocr page 736-

Hngc ▼aftïfilver de refpectivé Winckeliers, ofte'Gas-
houders, tea opfîgte van degrootekeure tot ftuy-
vcrs het ioot, niöt meer voer verbeteringe fullen mo-
gen vorderen dan een ftuyver?, cndeby inkoop het
voor geen minder prys aannemen dan negen en twin-
rig ftuy vers 5 ende ten reguarde van de kleyne keure,
insgelyks niet meer dan eene ftuy ver voor :verbeterin-
ge, en den inkoop niet minder dan tot z8 iluyvers,
op pœne vaa lo goude Nederlandfe ducaten.

©at fiiemand, 't zy Cashoüder ;οΐ Werckmeefter
fal vermogen eenig gemaakt goud, of filver van buy-
ïen in defe Stad tc brengen, ofte te ontbieden , van
minder gehalte als hier hier voren is geftawieerd, op
pœne van zoo goode Nedeiilandfe'ducaten.

X I 1.

Dat alle , foo goude als filvere wercken, welcke
conform de 'vöorfz keuren gewrogt, van buyten in de-
fe Stad in tyden en wylen fouden iftogen werden in·
gebragt, alhier terkeurkamerinvoegen,als by hetder-
de articul hier voren is geftatueerd (niet tegenftaan
de bereyts in andere Steden geteeckend ) alleen met
het wapen van defe Stad iiiUen werden herteecfcent,
fonder dat defelve onder prœtext van oud iilver fonder
fetfoen fûllen mogen werden verkogt, op pœne van
iooducatenj als vooren.

XIII.

Dat niet alleen de Deeckens, en Keurmeefteren
van defen gilde, maar oock de refpedive Gashouders
cn Werkmceftersi binnen den tyd van een maand, of
uyterlyke fes wecken, gehouden fullen zyn, met ib-
lemnelen eede te verklaren, dat zylieden haar pundue-'
lyk naar den inhoud van dit geftatueerde fullên regu-
leren , op pœne van verbot van werk en neringe,
mitsgaders haare winclïels fullen moeten fluyten , en
by verder dilay , of vertrek, op pœne van verval van
der felver borgerfchap j wordende de Heeren Haar
Ed. Agtb. Gecommitteerdens, geautorifeert, om de

felve in den eed te nemen.

XIV.

Dat gene generale , of particuliere vergaderingen
van defen Gilde fullen mogen worden igelegt, alsiitrct
voorkennifle van de Heeren Gecommitteerden tot de»,
fen Gilde, om aldaar prsefent-te konnen.zyn, itïge-
volge van het xxvi ι articul, van defer Stads Ordon-
nantie op het Silver- en'Goodfmeden Gilde , in date
den IQ Septemb. TfP7.

.XV.

Ten welken eyndc, de refpeéVive Deeckens en CK
verluyden in der tyd , niet fullen mogen naarlaten,
daarvan tydelyk aan haar Ed. Agtb. HeerenCommis-
farifen tot defen Gilde kenniflè te geven , op pœne
van twee goude 'Nederlandfe ducaten'by de reipeâîi^
ve Deekens en O verluyden te verbeuren,

X V I.

Ende op dat dit alles te beter foude konnen wor^
den naar^evorftv, fuïlen de refpedive ,pœn€n «η breu-
ken , foo in defen als de voorgaande Placaïenen Or-
donnantiën van den jaare if^ i en ifp^. geftatueerd
werden geappliceerd , voor een derde ten behoeve
vsn den Heer Öooft'.Officier, een derde ten behoevt
ven de Aalraöefenierfr^Gamer, en een derde voor den
aanbrenger.

XVII.

Ende om aan het vervolgen der gebreekigen , tn
contraventeurs defer Ordonnantie geen vcrhinderii^
toe te brengen , fullen de rcgtsplegingen daar ontrent
te houden, fummarie werden voorgebragt, ende de
plano getermineerd.

Op dat niemand hier van onkunde moge voorwen-
den, fal deie werden ,gedruckt, gepubliceerd en gcaf-
figeerd na behoren. Aldus geftatueerd, en gearre·
fteerd by de Vroedfchap , op den 18 April 1712, en
more fslito^ van den Stadhuyfe der 'Stad Utrecht ge-
publiceerd , op den 16 April 1712. In kenniflê viöi
my, E. v. Harscamp.

VAN D E G O « ü D-

IV. NADERE Ordonnantiei op het Goud^ en Süver/meden Gilde, gearrefitert den m

gepubliceert den 6 dito MD CCXIL *

Borgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht,
zynde te voren gekomen, dat die van den Gout-
cn Silverfmeden gilde, van den voet en ordre,
welke fyluyden , ingevolge van voorgaande
Placaten en Ordonnantiën, omtrent het bewerken van
goud en filver, gehouden zyn,fonder eenigedemin-
itc verandetinge , ftiptelyck te obièrveren, daar van
foo verre zyn afgeweken, dat fylieden eygener auto-
riteyt, en buyten kenniÎTe van Borgemeefteren en
Gecommitteerdens tot dien gilde , een gehelen ande-
ren voet en ordre hebben beraamt, als waar toe de
voorfz Placaten en Ordonnantiën haar waren verplig·
tende, de groote keure aldaar gefixeert op elf pen-
ningen agt grain , gantfch vernietigende , ende de
kleyne keure geftatueert tot elf penningen, in plaatfe
van de groote keure invoerende, fulx cn in dier voe-
gen, dat tenopfigte van de kleyne keure geenroyin-
ge meer gehouden wierde j het welcke fynde zaken
van feer quaden gevolge, hebben Borgemeefteren en
Vröedfchap, orame te voorfien, dat hare goede in-
gefctenen, in het koopen van goud en filver, als an·
derfints, niet werden bedrogen ende q^geligt, na in-
genomen advys van de Raden en Generaalmeefters van
'sLands munten,en verfdieyden gehouden conferen-
tien en delibcratien, önvermindert de voorgaande Pla-
caten cn Ordonnantiën van de jaren ij'fi cn 15P7,
'<als de welke in alle verdere pointen wortogehou·
den voor alhier gcinfereert) op nieuws geordonneert
ende geftatueert als volgt.

il.

Eerftelyck, dat de groote keur fal moeten houden
tlf penningen agt grainen fyn filver ter remedie van
drie grainen, en niet hooger fal mogen worden ve^
kogt, dan het loot tot ftuy vers.

1 I.

■ Dat de kleyne keur, ingevolge van 't Placaat van
de Unie, in dato den 21 Maart i6o6y fal moeten hou-
den elf penningen fyn filver, ter remedie vancendar-
depart van een .penning ofte agt grain, in conformité
van de twee refpedive ftalen ofte patronen, hunlie-
den daar van door de Vroedfchap tot de uyierfte re-
medie t*haren koften te doen leveren ; van welcke
remedie vier grain by de Kashouder, ende vier grain
by den werkmeefter fullen worden geprofiteerd,naiti
de daar van te werkene ftucken niet fullen vermogen
te excederen hetgewichtc van een once, uitgefondert
alleen eenig vrouwen-tuyg, als kettingen, tasbeu-
gels, mes-fchaar· en naaldekokers, ook broekskno-
pen eri gefpen, mitsgaders boek- en riembeflag j en
zal de voorfz kleyne keur niet hoger mqgen worden
verkogt, als het ioot tot ftuyvcrs.j

X 1 X·

Dat niet alleen de grooie, maar ook de kleyne kcör

voortaan, na nauwkeurig onderfoek, ( foo door den
toets als met de fteek ) zal moeten worden getekeot;
te weten, groote keur roet het merck van den mee»
fter, de letter van het jaar, en tweemaal het wapen
defer Stad, met een kroon daar boven.

IV.

Ende de kleyne keur met defelvt "'έ·'

fondert, dat, om daar ontrent een evidente
te maken, het Stads wapen, dog raaar eens, op
kleyne keure geÛagen fal worden fonder kroonj
dc fullen by de refpeftive Keurmccilers geeœwer&w

-ocr page 737-

EN SILVEkSMEDEN. lîL BOEK. F. T2T.

het felve niet dan door vrye meefters binnen defe Stad
mogen laten doen, weicke vrye meefters wedérom
geen önvrye meefters buyten hunne huyfen fullen mo^
gen te werk ftelien, elk op pœne van twintig gou-
de dücaten voor de eerfte reyfe, dubbelt voor de twe-
de, en twee dubbelt voor de dardemaal, boven arbi«
trale corredie.

Gelyk ook fy Kaffiers of Winkeliers,aan de voorfz
vrye meefters gehouden fullen zyn, gefmoken goud
ofte filvèr, om te verwerken te geven, het geen in
conformité van dc vôorfz keuren, zyn volkomen ge-
halte is hebbende, en getekent met het merk van den
Winkelier of Kashouder, te weten, het ducaten goud
breder ais by het 5 art. tot 11 caraat 8 grain , hec
werckgoud tot ïi caraat corred , hèc filver van de
groote keur tot elf penningen 8 grain , en het filver
van de kleyiïe keur tot 10 penningen zo grain , ak
Wel (cxpreflelyk werdende geordonneerd, dat buyten
de remedie van 4 grain, xen opfigte van de kleynie
keur art. 2, ten behoeve van dc|Kashouderen gelaten,
allé vordere remedién by de werkmecfteren fullen wer-
den geprofiteierd.

X I.

Ende het welke by de refpeaive vrye meefterscofi-
trarie bevonden Woedende , fullen ffiieden het fèlvc
niet mogen verwerken, maar aanftönds in handen van
dè Heeren Gecommitteeirden tot defen gilde leveren,
om als dan, na gedaan onderfoefc, verder gedifponeert
tê worden na behoren.

X I I.

Dat by verattderinge, vcrwiiïèh'nge, ofverruyïin-
ge van filver, de refpedive Winkeliers ofK^shoüders,'
ten opfigte van de groote keure , tot cen en dartig
ftuyvers het lood, met méér voor verbeteringe fullen
mogen tordieren, dan'éfene ftuyver, ende by inkoop
het voor geen minder prys aannemen, dan negen cii
twintig Ruyvers^ endie ten reguarde vah de kléyne keu-
re, inigelyks niet meer dan eene ftuyver voor verbe-
teringe, én dén inkoop niet minder , dan tot agt en
twintig ftuyvers} ende ten opfigte van de goude ftuc·
ken, gcwcrckt van ducaten goud 1 niet minder dan
tegen fevén en veertig ftuyvers hét engels, ende van
werkgoud gewrógt, niet minder dan het engels fot
drie en veertig, en een halve ftuyver, alles op poe·
né van twintig goude Nederlandfche ducaten.

X I i I.

Dat niemand, 't zy Kashouder of werkmeefter, fal
vermo^n eéhig gemaakt goud óf filver van buiten in
deie Stad te brengen, ofte te ontbieden , van minder
gehalte, dan hier voren is géftatueert, op pccne vart
honderd éoudè Nederlandiche ducaten,

XIV.

Dat alle foo goude als filvére werkén , welke con-
form de toorfz keuren gewrogt, van buiten in dezé
Stad in tydeh en wylfen zouden mogen worden inge-
bragt, alhier ter keurkameré, invoegen alsby het dar·*
de articul, hiér voren is geftatueert (niet tegenftaan-
de bereyds in andere Steden getekend) alleen met hec
wapen van defe Stad zullen woi-den herrekend, zoh-
der dat defelve, onder pretext van oud filver, fonder
fatfoen fullen mogen worden verkogt, op pœne van
hondert göude Nedfcrlandfché ducaten.

X V.

Dat voortaan ook alle knopen, en diergelyk kleyn
tuyg, infgelycx ter keurkameré fal moeten worden
gcbragt, om aldaar oock geëxariaineerc, gckeurt cn
getekend te worden, en wel fpecialyk gelet,datgèe-
ne knopen llillen wórden voor goet gekeürt, ten ày
die alleenlyck van buiten zya gefoudeèrt, gèijk ook
dat de kettingen met de réfpeétivc keurtekenen rullen
worden gemerkt, van half elle tot half elle, en zoo
fêrvöletns van het eene teken tot het andere.

Zzzz 3 XVI,

' om te Iceurcn mogen worden aangéBomcn, ten fy de
Telve geheel en al zalieii wefen opgemàackc, gelydc
ook yder ftuk, dat door de faudûer of fchroevinge is
aan den anderen gebragc » apart fal moeten worden
gekeurt en getekent, op pœaevan vyf gulden by den
Keurmcefteren te verbeuren.

Dat niemand meei dan tweedèrhande'goud fal mo-
gen verwerken, ofte door anderen doen verwérkën,
te weten, dukaten goudt tot drie eh ttS'intig karaten
acht grain, ter remedie van een graift,ëndehet werk-i
goud tot twee en twintig karaten fyns, ter remedie
van een quart van een karaat j alles agtervoJgem de
twee refpedive naalden en ftalett, henlieden mede
door de Vroedfchap daarvan , tot yders koften, ter
hand te ftelien, fûllende het dukaten gdud gëtekent
worden, als het fil ver van de groots keure, eiïdehec
werkgoud, als het filver van de klcyne keure,geïyk
hier voren articul 3 en 4 is geftatuiE€i"t j fcn zal hdt
dukaten goud niét hoger mogen Worden Verkogt, dan
het engels tot vyftig ftuyvers, etide hèt Wercfcgöud
het engels tot fes en veertig fttiyvers.

VI.

Dat alle het gemaakte filver en goud, vaïi mindfcr
alloy wefende, als hier vooren , ten opfigte van de
lefpedive keuren is geftatueert, binnen den tyd van
een maand, na het publiceren en affigeren defer Or-
donnantie, foo welby defCashoudeï^h,^lsbyde Werk
bafcn, tet keurkaitter fal moeten wordten gebrâgt,
om aldaar ten overftaan van de Heeï^n Gecommit-
teerdens te worden geëxamineert, en âls oud wcrck,
getekfcnt met lèker poinçon, waar in gefnédèn fullen
2yn de letteren O. W., en waar van den ftempel al-
hier ter Secretarye dèefer Stad fal blyven beruften j
welverftaanda nogtans, dat geen tekening falWürdcn

fedoögt, dan alleen aan m op Ibdattige Werken, die
evonden fullen worden , te höuden van negen tot
tien penningen welke ftucken foo getfekèrtd wefen-
de , als dan voor oude klcyne keurfulienmogèii wor-
den verkogt het lood tot fts en twintig ttuyvers, tfe
gedueren , ten opfigtè van het filver, den tyd van
een jaar, en langer niet -, alles op verbeurte van de
oHverbrokene itucken, eh daarenboven twee goude
dukaten op yder onveibroken ftuk te verbeuren j en
h) voorts, om daar op beter agt te konnen worden
geüagen, oock een ftial ter gehalte van négen ^cn-
ninecn worden eemaakt.

VII.

En belangende het foo gènaamde krooncn goud,
houdende circum circa 19 karaten , tot nog toe by
henluyden verwerkt en gewrogt, dat het felve op de
wyfe van *t filver, méde als oud werk fal Worden ge-
tekent , ende binnen den tyd van Cen jaar, en langer
niet, fal mogen Wordeb verkoft 5 cdog niet hoger
iian het engels tot veertig ftuyvers, en figer afdalen-
de, dat het felve aanftönds fal moeten worden ver-
broken , op poene van vyftig guldens op yder ftuk te
verbeuren i ten wekken eyhde méde een ftaaltje zal
"vvordcn gemaakt tér gehalte van 19 karaat.
VIII.

En foo het mogte komen te gebeuren , dat eénige
fodanige werckefi van de oude kleyne keur, by ver-
'■uylinge of vcikopinge van particuliere irtgefttenen
^en Kashouder of werckbafen mogten in handen ko-
dat defelve Ïn hare forme noit weder fullen mo-
gen worden verkoft ( onder prflêtèxt van defelve tegt-
^'en fonder faifoen,of na de intrinfique waarde)maâr
dat defelve aahftonds fullen moeten worden verbro-
^en, op een boete van vyftig guldens, op yder ftuk
le verbeuren.

Dat de refpeaive Kaifiers of winckeliers, die ge-
Oïaakt goud of filveï dóót andere laten verweicken,

-ocr page 738-

V AN DE GOUD.

734

Χ V Ι.

Dat \v}^crs by de Dekens en Keurmeefters, in 't
onderfocken en keuren der refpeótive filvere en gou-
de werken, naeuwkeurig zal worden gelet, dat de-
fel ve met geene overtollige fauduer en amauflen wer-
den overladen,'alles op de verbeurte en boeten, by
vóórgaande Placaten en Ordonnantiën gellatuecrt,

XVII.

Ende om jegens'het overladen der goude werck-
ftukken, met veelvuldige amaufen, en andere fware
fubihntien, foo aan pendanten, ringen (foowelmet
onfyne gepermitteerde, als fyne fteenen) en andere
diergelyke wercken, met geftampte kaffen gemaakt,
en dat men defelve amaufen, en iware vulfelen, doet
betalen voor goud, des te beter voorfien , foo fuilen
van nu voortaan geene fodanige Λverken mogen wor-
den gemaakt, tenzy daar innc worde geobferveertde
navolgende proportie 5 namentlyk, dat aan een werk
van goud, gewrogt ter fwaarte van twee, drie a vier
engelfchen gewichts, geen verder of meerder amaus,
of ander vulfel zal worden gebragt, dan een gerechte
vierde portie van 't goud uytraakende , ( de fwaarte
van de fteenen daar niet onder begrepen.)

Ende het gewichte vyf,fes, a feven engelfeu uitma-
kende, niet meer dan een vyfde portie amaus.

Ende aan acht a negen engelfchen niet aieer dan

engels iamaus.

En aan tien, elf, a twaalfengelfen, niet meer dan
twee engelfen aan amaus.

Ende rot meerder gewigt uytkomende, niet meer
dan i portie amaus, (de fwaarte van de fteenen , als
voren , daar onder niet begrepen , ) de parelfloten,
crochecten, en andere diergelyke werken, daar on-
der gerekend.

Dat aan de ringen^met onfyne gepermitteerde ftee-
nen, ter fwaarte van 1} tot engels, nietmeer fui-
len mogen wefen, dan acht afen amaus.

Van 3 tot 31 engels niet meer dan elf afen.

Van 4 tot engels niet meer dan 14 afen.

Én fwaarder wegende, niet anders dan naar de laat-
lie genomineerde proportie ( het fement, of ander
vulfel, daar onder begrepen) op poene, dat by den
Kashouder of werckmeefter j die fodanige oyerladene
en opgevulde werken, buyten devoorfz geftatueerde
proportie fal hebben verkoft. ofte gemaackt, op de
eerfte drie afen, die aan yder ftuck werks overtollig
zullen worden bevonden , zal worden verbeurt een
ryxdaalder tot vyftig ftuyvers, op de tweede drie afen
vyf gulden, en nog verder overladen wefende, de boe-
ten t'elken reyfe vierwerf te multipliceren, makende
op de overladinge van negen afen de fomme van feven
cn twintig gulden , en ioo vervolgens, ten opiigte
van de verdere overladinge, de eene helfte der voorfz
boere, in dÎLarticul vermeit, ten behoeve van defer
Stads Aalmoefenierskamer, ende de andere helfte ten
behoeve van de Dekenen en Keurmeefteren van defen
Gilde, welcke oock by defen het tekengeld , tot de
kcure gcftatueert, word toegelegt, op dat fylieden ,
foo in hunne ordinaire als extraordinaire omgangen,
op defe en alle verdere abuyfen, des te beter en exac-
ter zullen agc nemen.

XVIII.

Dat wyders van nu voortaan geen geftampte kaf-
fen van goud of filver(waar onder het meefte bedrog
van amaufen word gepleegt ) aan, ofte op eenige wer-
ken zullen mogen worden gebragt , veel min ver-
kogt , op een boete van tien goude Nederlandfche
ducateiïj zoo wel by den werkman, als by den Kas-
houder , daar defelve zouden mogen worden gevon-
den , te verbeuren , en defelve aanftonds te worden
in ftukken geilagen of verbroken, en voor zoo verre
eenige in voorraad mogten worden bevondeti, dat
defelve den houder zullen wórden afgcnometa, ende

in handen van de Heeren Gecommitteerdens geftelt,
om na gedaan onderfoeck wyders, ingevolge van de
Ordonnantiën en Placaten van den Landcj geprocedeerc
te worden.

X I X.

Ende op dat de borgeren en goede ingefetcnen des
te beter verzekert zouden worden geftelt, foo word
wyders geordonneert en geftatueert, dat alle de voorfz
Zoo goude als filvere wercken, fubjeâ: fullen wefen
het examen en onderfoek van den aflay, invoegen eh
manieren als men op |de munten defer Landen gewoon
is 5 en dat ten dien eiFeâ:e , dat een yder die van ee-
nige der voorfz, foo goude als filvere werken, isey-
genaar geworden, by alle occafien fal vry ftaan, daar
van te laten nemen een behoorlyk aflay, binnen den
tyd van tien jaren, te rekenen van den dag van den
eerften inkoop, of den ontfang van het gemaacktc
werk, omme in conformité van de Wetten,Ordon-
nantiën en Placaten van den Lande, daar van vergoe-.
dinge te erlangen, en ook dienswegens koft· en icha-
deloos geftelt te worden, ten welcken einde de Kaf-
fiers en werkbazen zullen gehouden ,wefen, de koo-
pers van hunne gekogte goude en filvere ftukken een
pertinente rekeninge en quitantie te geven.

X X.

t)at infgelyx de refpcétive werkbafehenKashoude·
ren fullen gehouden wefen, hunne oude ftempelsof^-
te poinçons, aanftonds , na 't publicereri deefes, ter
keurkamer te brengen, om aldaar verbroken te wor-
den, ende haar voorts van nieuwe te voorfïén, eer
eenig nieuw werk fullen mogen beginnen, op pœne
van vyf gulden op yder gemaakt en ongetekent, of
qualyk geteként Ruk, te vÉrbeuren.

XXI,

Dat ook, om alle bedenkelyke fraudes voor te ko-
men , de mercktekenen op de op nieuws te makene
poinçons te brengen, wel klaar en duydelyck zullen
moeten werden uytgewerk't, en vervolgens ook by
Dekens en Keurmeefteren gelet, dat die in het teke*
nen van *t gewerkte goud en filver , niet ten halven «
of duyfterlyk worden uytgedrukt, op pœne als by
voorgaande articul.

XXII.

Dat niet alleen de Dekens en Keurmeefteren van
defen gilde, maar ook de refpe6tive Kashouders ea
werkmeefters binnen den tyd van een maand, of uy-
terlyk fes weken, gehouden fullen zyn met folemne-
len eede te verklaien , dat fyluyden fig punétuelyck
na den inhoud van dit geftatueerde fullen reguleren,
op poene van verbod van werk en neeringe , mitsga·
ders hunne winkels fullen moeten fluyten, en by ver-
der dilay of vertrek, op poene van verval van derfel-
ver borgerfchapi wordende de Heeren HaarEd.Acht-
bare Gecommitteerdens geauthorifeert om defelve in
den eed te nemen.

XXIII.

Dat geene generale of particuliere vefgaderiogen
van deefeh gilde zullen mogen worden gelegt, daii
met VoorkennifTe van de Heeren Gecommitteerden
tot defen gilde, om aldaar prefent te konnen zyn,in-
gevolge van het 27 articule van defer Stadsordonnan-
tie, op het Silver- en Goudfmeden gilde, in datoden
ip Septemb. ifpy*

XXIV. ^ .

Ten welken eynde de refpedive Dekens en Overluy-
den in der tyd, niet fullen mogen nalaten, daar ^
tydelyk aan aan Haar Ed. Achib. Heeren Commilla-
rifen tot deien gilde, kennifTe te geven, op
twintig goude Nederlandfche dufcaten, by de reipc -
tive Dekens en Overluyden te verbeuren.

XXV. ' _

Ende op dat dit alles te beter foude konnen wo
den naargevorft, fullen de refpeétive pœnert ea ore^-

-ocr page 739-

hen, foo in defen, als de voorgaande Placatènen Or-
donnantiën van den jare iffi en lypj geftatueert,
worden geappliceertjvoor een derde len behoeve van
den Heere Hoofd·Officier , een darde ten behoeve
van de Aalmoeienierskamer,eneen derde voor den aan·

XXVI.

Ende om aan het vervolgen dergebrefcigenen con·
iravenieurs defer Ordonnantie geene verhinderinge toe
te brengen , fullen de rechtsplegingen daar omtrent
te houden, fummarie worden voorgebragt'en de pla-
no getermineert.

Op dat niemand onkunde hier van moge voor-
wenden , fal defe worden gedrukt, gepubliceerc en
geaffigeert na behoren. Aldus geftatueert en gearre·
Iteert by de Vroedfchap op den 4july 1712., en mo-
re folito van den Stadhuyfe binnen Utrecht gepubli-
ceerc op den 6 Jaiy i^ii. In kenniflè van my, E. v.
Harscamp.

735

EN SILVERSMEEDEN. III BOEK. F. TI7.

LYSTE, waar na het Reurgeld van het Goud- en Silverwerk fal betaalt worden-y gearre-
fleert by R^lutie van den 14 November MD C CXIL

Gehoort het rapport van de Heeren Gecom-
mitteerdenstot het Goud- en Silverfmitsgil-
de 5 heeft de Vroedfchap, na deliberatie,by
provifie eenparig het keur- en herkeur-geld
van goude en filvere ftukken, gereguleerd als by de
navolgende lyîle,getrokken uyt die van de Stad Am-
ilerdam, en luydendeals volgt.

Ljfle, waar na het Keur- en Herkeur-geld
van goude en filvere fiukken wercks
fal werden betaalt.

GOUD.

Goude ringen, groot of klyn, \ ftuk
Bellen of pendanten, het paar
Bootjes per ftuk . .

Hiirnaald
Kettingen d'ell
Henibd- en mouwknopen
Oor-ringen . ·

Yler- en paruykftukkmi

2 Crullen . . . 2- iï^·

Belhaken . ·

Akerhaakjens · ·
Rottingknop

Een kinderklater met bellen, by't once
Ende voort van alle kleyn goed per ftuk.
En van alle grote ftukken per once 2 ft.

S I L V Ε R.
Van alle grote keurftukken per mark i ft.
Lepels en voiken kleyn, het ftuk \ ft.

KLEYNE KEUR.
Een tasbeugel . . i ft. 't ftuk.

ftuyv.
ft.
ft.
ft.
ft.
ft.
ft.

I
I
I
I
I
t
I

ft.

Schuyver

Een paar bockiloten
Vierkoeken
Een fnofdoos

Voor *t bos knopen twee ftuyver'.
Een bos knopen, van 6 douzyn gruoc
Ofte kleyn
Een meskoker

Een naald- of vingerhoedkoker
Kettingen de ell . ,

Gefpen of kuytfloten 't paar
Een hairnaald ^
Een oiryfer

Yfer- ofte paruykftukken 'c paar
Een trompje of tandftoker
Een paar broekknopen ' .
Een icheer . . ,
Dito beugels
Een tas- of ftrikhaak
Een fignec

En voort generalyk van alle andere
ftukken, het ftuk.
Noch gehoort het rapport van defclve Heeren Gf#
committeerdens, totden Goud· en Silverfmits gilde,
heeft de Vroedfchap , conform het 6 articul van de
laatfte Ordonnantie van 'c voorfz gilde , gepubliceerc
den <5 July i^iz , eenparig goedgevonden , de re-
fpedive Keurmeefters van 't goud en filver te auiho-
rifeeren, omme ten overftaan van de Heeren Gccom-
mitteerdens voorfz, ofte eenige uyt defelve, de re-
fpeólive Silver-en Goudfmids; winkels en kaften te vi-
fiteren, en de oude werken te hertekenen, conform
de nieuwe Ordonnantie. In kenniftc van my , J. v.
Baarle.

ift.

ftuk
ft.
ft.
ft.

ft.
ft.
ft.
ft.
ft.
ft.

d ftuk I ft.
4 ft.

I
t

ft.
ft.
ft.
ft.
ft.

6 ftuk I ft.

RESOLUTIE j nopens den Eed van de Goud- en Silverfmeden ; mitsgaders een Jmpltaiie
op de voorfz Ordonnantie van den 6 July ij 12, den 1 AprilMUCÇXiK

VI.

Gehoort het Rapport van de Heeren van Bronk-
horft en vordere Gecommittéerdens tot het
Goud en- Silverfmeden Gild 5 heeft de Vroed-
fchap na deliberatie eenparig gearrefteerd het
Formulier van den eed,omme ingevolge vanhetxxii.
articul van de Ordonriantie op de Keurevanhet goud
en filver gepubliceerd den 6 July 171Z, tq worden ge-
pra:fteerd niet alleen by de Dekens en Keurmeefters,
maar ook by de refpedive Kashouders en werckmee-
fters.

Eed der Goud- en Stlverfmeeden.

Ïk belove en fweere , dat ik geen goud of filver fal
herwerken, of doen verwerken, keurest ter Keurka-
^«ren tekenen^ of voor goed latenpajferen ^ het welk ik
J^cte dat is beneden den voet, ofte keur by de Or-
Qonnantie van de Ed. Agtb. Heeren Borger m eefteren
jn Vroedfchap der Stad Utrecht gepubliceerd den 6
W171 ζ daar opgefteld en beraamt, te weten,onder
^^.elf penningen cnagt grein, ter reneedie van drie

treyn (dat is onder de 11 penn. en 5 greyn ) ten aan-
en van het filver vandegroote keur, en onder de 25
caraten en 8greyn, ter remedie van een greyn , (dac
is onder de 23 caraten en 7 greyn, ) ten aaneen van de
werken van goud , het welk men-noemt fyn goud,
ende onder de 22 caraten ter remedie van ^ caraers,
( dat is onder de ζ i caraten en ρ greyn ) ten aanfien van
het goud dat men noemt werk-goud j ende ten aan-
fien van filverwerken, die by de voorfz Ordonnantie
gepermitteerd zyn te maken van de kleynekeur,datifc
defelve niet anders fal verwerken , of doen verwer-
ken , keuren ter Keurkatner tekenen , of voor goet laten
pajferen^ dan van filver van elf penningen ter remedie
van een derde van een penning, ofagt greyn , maar
dat ik de yoorfz refpeÛive keuren en voorts generalyk
de boven gemelte Ordonnantie gepubliceerd den 6
July 1712, onder de interpretatie en ampliatie, op den
5 April 1714 door de Vroedfchap daar op gedaan, fal
onderhouden, en doen onderhouden na myn befte
vermogen. Soo waarlyk helpe my God Almachtig!

NB, Het

-ocr page 740-

NB. Hef gedrukte met curfyffe letter ^ fweeren De·
kern en Keurmeefkrs, dog word afgelaten ·ναη
den Eed eter gmeem Gildebroeders.

Vorder nog gehoórt het Rapport van de Hceren
Gecojmrhitieerdens voornoemt, opeen Memorie van
die van den fclven Gilde , houdende cenige befwaar-
cn regeris de voorlz Ordonnantie , heeft de Vroed-
fchap by ampüaiie en interpretatie, op defelve Or-
donnantie gepubliceert denöjuly 1711, eenpariggoec-
gcvonden en veritaan^ al^ volgt.

Alsfe ahlcül'iV\ wor'd het geJatcii aan de difcretie
van de Dekens en Keurmeeftdrs, om dé goude enfil-
verë Hukken , alle aajï malkander gebngr, of anders
te keuren, gelyk mede-om alle , en yder ituck door
lauduur, of ichroef aaneen gebragr, te keuren, en te
teekenen, of alleen enige ftukken uyt defelve, alles
mits hier ontrent betragtende haar eer en eed.

Op anicul XII heeft de Vroedfchap , ontrent de
werken van de kleyne keur, aan die van den voórix
Gilde tot verbeteringe geaccordeert twee ftuyvers,
ende alfulcx den inkoop vaft geflcld, tenuyterften.en
niet minder dan op 27 ftuyvers het loot, blyvende dc
groote keur , en generalyk in 'c vordere de voorfjs
Ordonnantie in haar geheel.

Ende heeft de Vroedfchap goedgevonden, dat het
voorfz Formulier van eed, alsmede defe Ampliatie en
interpretatie van de voorfz Ordonnantie fal worden
gedruckt, en' aan die van den Gilde gefonden, om
haar daar na exaftelyk te gedragen. Accordeert,in
kennifle van my, E. v. Harscarop.

VII. NADER. Refolutie óp het voorfzJuhjeB, den 20Augufi, CMOCCXIV.

e Hfceren van^ Bronckhöriiy en vordere Ge-
committeerden , tot 't Goud· en Silverime
deri Gild , deden in 't brede rapport aan-
gaande de beiwaaren , door die van den voorfz
Giide ingebfagt, by Requefte tegens'des Vroedfchap
Refolutie, den 3 April 1714, op der felver fubje£tgc-
norrtbn, als mede, aangaande de twee miifives, de eerlte
van den 13 July 1714 van deHeeren Generaal Mee-
llcrs &c., en Raden van de Munten, houdende haar
Ed. verfogt àdvis, en confideratien op de.voor/chreve
beiwaaren van die van den ièlve Gilde, ende,de twee-
de, een miffive van den Aflayeur Generaal Emantz,
geichreve, den i<5 Auguit. 17Î4, uyt de naam en van
wegens de weigemelteHeerenGéneraal Meefters, en
Raden van de Munten, nopende den inkoop van het
lilvervan de kleyne keur : waar op gedelibereerd zyn-
de, heeftde Vroedfchap haar eenparig geconformeen
rrset het advis , en de coniïderarieii van Welgemelre
Heeren Raden , en Generaal Meefters van den Mun-
te> en dienvolgens eenparig goedgevonden, en ver-
ftaan , dat by provifie, en tot nader ordre de filvere
kleyne keur fal mogen worden verwerkt tot 10 penn.

f greyn ter remedie van f greyn, en voorts des felfs
inkoop vaft geftelt het loot op 26ftuyvers, 8 penn.,
en niet minder, voor werken met geen foudeerbefer,
en op 2(5 ftüyvers voor werken met foudeer, cxcepc
knoopen, en kettingen, welke prys by inkoop by dc
fen word vaftgefteld, op 2j-ftuyvers 't loot, blyven-
de in 't vordere, de Ordonnantie op dekeure van het
Goud- en 't Silverfmits Gilde werken , gepublicecrr,
den 6 July 1712, onder de ampliatie en interpretatie,
op den 3 April 1714) door de Vroedfchap daar op ge·
'maakt, en gegeven, volkomen, en in haar geheel j cn
' zyn de Heeren Gecommitteerden van den voorfz Gil-
de, voor haar genome moeyte, eii gedaan Rapport
in defen bedanckt, en voorts verfogt , en geauthori-
feerdom te beforgen, dat de voorfz Ordonnantie onder
de ampliatie van Jen 3 April 1714, en by defe geno·
men , als mede den eed gearrefteert op den 3 April
1714, worde in train gebragt, en geëxecuteerd , en
dat ofttrent de ftalen, en naalden voor de kleyne keur,
tot 10penning, f greyn, ter uytterfte remedie vanf
greyn, worden agtervolgc dc confideratien van dc
Heeren Raden, ende Generaal Meefters van de Munte,

yiii.

DeHeeren van Bronckhorft , en verdere Ge-
committeerdens tot het Goud- en Silverfme-
den Gild, defen aangaande, ingenomen heb-
bende verlcheydeadvy fen, deedenin 'tbree-
de rapport , aangaande de beiwaren , door die van
den voorfz Gilde by requefte ingebragt.

Waar op gedelibereert zynde, heeft de Vroedfchap
eenparig gocrgevondpn en verftaan , dat by provifie
en tot nader ordre, de iiilvere kleyne keiir zal mogen
worden verwerkt, tot 10 penn. ƒ greyn ter remedie
van f greyn, en voorts deszelfs inkoop vaftgefteit,
het loot op 2 6 ftuyvers, en niet minder, except kno-
pen en kettingen,, welkers prys by inkoop , by defe
>vord vaft gefteld, op vyf en twintig ftuyvers'tloot;
mitsgaders dat de goudegroote keur , ofte het duca-
ten goud by uytkoop, volgensde Ordonnantie fal bly-
ven op vyftig ftuyvers het engels, en den inkoop nüby

tweeenveertig ftuyvers het engels, en niet minder.
,, Nog vèrftaat de Vroedfchap , by deze , dat yder
Siivcr-ofGoudfmit,verpligt en gehouden zy,de wer-
ken, op hare winkels gewerkt, en met ïiaar merck,
of ponçon getekent, voor de prys als boven, en by
de laat fte Ordonnantie gefteld te moeten aannemen en
inkopen,, oock dien aangaanden voorden Aflayin te
ilaun^ conform 'txix anicul van de Ordonnantie.

Blyvende in 't vordere d'OrdonnantieopdeKeure,
van goud en filverwerk gepubliceert den 6 Julyi;i2,
onder de ampliatie en interpretatie , op den 3 April
1714, door de Vroedfchap daar opgemaakt, engcge-
ven, volkomen en in haar geheel, en zyn de Heeren
Gecommitteerdens van den voorfz Gilde, voor hare ge-
nome moeyte en gedaan rapport in defe, bedankt, en
voorts verfogt en geauthorifeert, om te bezorgen, dat
de voorfz Ordonnantie , onder de ampliatie van den
3 April 1714, en by defe genomen, als mede den eed
gearrefteert op den 3 April 1714, en defe conform ge-
dreflberd, luydende als volgt 5

Eed der Goud- en Siïverfmden.

Ik belove en fweere, dat ilc geen goud, of ûher
fal verwerken, of doen verwerken, Âeuren, ter Km'
hameren tekenen^ of voor goed ïaten pafferen^ het welke

resolutie, op het voorfz Mjeöf, deniOM.MTfCCX IF.

provifie stal zyn op 4Öen een halve ftuyver 't eneels 'ik ^ · J - . «

cnniec «.'"der ende dat de goude kleynkeur/ofhct^L^nnr'^^^ voetof keur'by de Or-

p.ftoletten goud, waar van den uy tkoop is gefixee/t on ' e^vZ^T Borgermeeilcren,

4Ö ftuyvers het enge 5, den inkoop àli nuVpί?^^^fie ,^'· ' gepubliceert den5

word geftejd, tegen drié en veertig iiuy vers blt^c^ deV/ ê^^^^^cn beraaml,^ te weren oiidef

cnnietmindef i^doggoudeknopenenkettingen telen^of.!n Sreyn, ter remedie van drie

• · ' ® g'^ ^^^ ÎS onder de 11 penn., en j greyn ) ten aan-

iien van het filver van de groote keur, en onderdeaj

ter remedie van een greyn, (dat is

onaer de 23 cafaten en /greyn ) ten aanficn van dc

werken van goud , het weJk men nocrot fijn goud,

enae onder de aicaratcn ter remedie van :icaraatsCdat

IS onder de 21 caraten, en ρ greyn) ten aanficnvan'c

goud dat men noémt werk goud 5 ende ten a&nûm

van lil ver werken ,die by dc voorfz Oidojjnamiegcpcr-

flih··

-ocr page 741-

mittcert zyn, tc maken van de kleyiie keur, dat ik
^cfelve niet anders fal verwerken, keuren ter Keurka-
fjicr tekenen^ of voor goed Îaîen pajf$ren\ dan van fiWer
van tien penn. vyf greyn, ter remedie van 5 greyn,.
maar dat ikde vooriz reipeftive keuren, en voortsge-
neralyk dc bovengemelte Ordonnantie , gepubliceert
den 6 July 1711, onder de interpretatie eia ampliatie,
op den 5 April en 1 üétober 1714, door de Vroed-
jchap op gedaan , fal onderhouden, en doen on
derhouden, na myn beile vermogen. Soo waarlyck
hclpe rny God Almachtig]

i^B, Hetgedrucktemetcurfyffe letter, fweeren De-
kens en Keurmeeflers^ dog ivord afgelaten van

den eed der gemene Gildebroeders,

Worde in train gebragt, en geëxecuteert \ tndö
de onwiliigen daar toe conform *t xxii articul van dc
Ordonnantie, tot obediemie van defeJve geeonftrin-
geert, en dat omtrent de ilaalen, en naalden voor de
iïlver kleyne keur, tot tien penn. greyn teruyteiftc
remedie van vyf greyn, worden agiervoigtde confide-
ratien van dc Heeren Raden , cn Generaalraeefters
van de Mante.

Wordende in zoo verre des Vroedfchaps Refolutie,
van den 20 Augufty 1714. by defen gealtereert. Ac-
cordeert, in kennifle van my, E. v. Hajscamp.

EN SILVERSMEDER UI. BOEL· V. ΤΙΊ.

IX. RKSOLÜTIE, ten fine voorfz den iiOBob. MT^CCXIV,

De Heeren van Bronckhorft , en verdere Ge-
committeerdens tot den Goud- en Silverlme-
den Gilde, hebben ter Vergaderinge gerap-
porteert , dat Haar Ed. voor haar hadden
ontboden de refpediveGoud-en Silverfmeden , zoo
wel liashouders als werkbazen, ende dezelve hadden
voorgehouden haar Ed. Agib. Refolutien van den i
Üftobtr 1714 en afgevordert den eed, op de Ordon-
nantie gearreileert den 3 April 1714, dog dat genoeg-
fiam alle hadden geweygert dien eed af te leggen,
prstexerende, dat bet onmogelyk zoude zyn dien eed
na le komen, ende de Ordonnantie te obferveren.

Waar op gedelibcreertzynde, heeft de Vroedfchap
eenparig geperfifteert, by voorgemehe hare Relblu-
tie van den eerfttn deles, en woit ren overvloet aan
de Goud- cnSilverlmitsnog veertien dagen tyd na in-
iinuatie defes vergonft , om den vooriz eed le komen
afleggen i en wort den Heer Hooft Officier gel.ilUn
geauihorifeerc voor nu als dan, en dan als nu, om den
vooifz ryJ overftreken zyn -e, het recht vande Hee-
ren van den Lande tegens de onwilhgen wiiir te ne-
men, ende voorfz Ordonnant ie m Ipecialyk her xxiï
articul te willen werkitellig maken. Accordeert, in
kenniffe van my, E.v. Harseamp.

RESOLUTIE, teufineals vooren, den ι<) Novmb. MD CC XIV.

oor de Heeren Gecommitteerden weder ge- ontrent het werken op den AiTiy, en nier op de ge

halte van het zilver, en goud , heeti de VmeJichip
geperfilteerd by dc Ordonnantie, en vooigaandetcnf
paarigc Refolutie defen a .ngaande genomen.

rapporteert zynde , nopende dc Iwaari^he-
den,by deRefpeélive Goud-en Zilvcrfine-
den gemoveert, by ingeleverde Requefte,

XL RESOLUTIE, teafine als vooren, den loDecené. MT^CCXIV,

ter vergadering weder voorgebragt, en ge- fchrevc voorgaande Relolutien, cn vordergoedgevon
^^ lefen de Refolutien van den 21 Oftober, cn ip

den cn verftaan , defelve te Hellen in h.uiden van d( η
Heer Hooft Officier,ten eynde deielve in tram wor-
den gebragt , en tegens de onwiliigen dien conform
geprocedeert , en als by de Oidonnantie. Accor-
deert, in kenniffe van my,H r^camp.

November 1714 ontrent het bewercken van
Ç goud en filver, ende het doen van den eed
door de Goud- en Zilverfmids : waarop gedelibereerd
zynde, heeft de Vroedfchap geperfifteert, by devoor-

XII.

GENERAALE Ordonnantie» rakende het onderhouden vande juyfie Keure of de werken^
van die van den Goud- en Silverfmeden Gilde, gearrefieert den b July^ en
gepéliceert den 11 dito MOCCXK

Burgermecrteren en Vrocdichap der Stad U·
trechr, zynde te ν oren gekomen, dat die van
den Goud- en Zilveri'meden Gilde, van den voet
en ordre, welke zyluyden ingevolge van voor-
gaande Placaten en Ordonnantiën , omtrent het be-
v/eikenvan goud en zilver, gehouden zyn, zonder ee-
nige dc minile veranderinge, ftiplelyk te obferveren,
daar van zoo verre zyn afgeweken, dat zy lieden eyge-
wrautoriteyt, en buyten kennifle vanBurgermeefte-
ι·ίη, en Gecommitteerdens tot dien Gil,de, een gehelen
anderen voet en ordre hebben beraamt, als waar toe
voorfz Placaten en Ordonnantiën haar waren ver-
plichtende . de grootekeur aldaar gefixeert, op elf

oude kleyne keurde geftatueert tot elf penningen , in
pkatfe van de groote keure invoerende, zulxenindicr-
dattenopfigte van de kleyne keure. geen
p'inge meer gehouden wierde, het welke zynde za-
ten van zeer quaden gevolge, hebben Burgermeefte-
fenen Vroedfchap, omme te voorfien dat hare^oede
'"pfetenen in het kopen, en verkopen van goud en
^'ivcr als anderfints, niet worden bedrogen en opge-
ingenomen advys van de Raden, en Generaal-
^eefters van 'sLandsMunten,en verfcheydcgchoude
<^onferentien en deliberatien, onvermindert de voor-
gaande Placaten en Ordonnantiën, van dc jaren 1 f f i,
(als dewelke in alle verdere poinö:cn wor·
Deek

den gehouden voor alhier geinfereert, ) op nieuws
geordonneert, ende geftatueert als volgt.

Eerftelyk, dat de groote keur zal moeten houden
elf penningen, agt greynen fyn zilver, ter remedie ν an
drie greynen, en niet hoger zal mogen worden yer*
kogt, dan het lood tot 21 ftuyvers.

I I.

Dat de kleyne keur zal moeten houden tien pen-
ningen , vyf greyn fyn zilver, ter remedie van vyf
greyn, in conformité van de twee refpeöive flalcn,
of patronen hunlieden daar van door dc Vrocdichap, toe
de uyterfte remedie ten haren koften gelevert, of nog

penningen acht greyn, gants vernietigende,ende de te leveren , mits te daarvan tc werken ftukken niec

zullen vermogen te excedercn , het gewigte van een
once,op pœncvanzygulden, opyderftukte verbeu-
ren: uytgetondert alleen eenigvrouwen-tuyg, als ket-
tingen , tasbcugels , mes- ichaar- en naaldekokcrs,
ook broek&knopen en gespen , mitsgaders boek- cn
riembeilag, item, tabaxdofen, fnuyftubaxdofen,rot-
tingknopen, horologiekaflèn, en met confent van dc
Heeren Commiiîariifen van defen Gilde , nog andtre
diergelyke galantcrïcn meer, cn zal dc voorfz kleyne
keur niet hoger mogen worden verkogt , dan hec
lood tot 29 ftuy vers.

ï I L

Dat niet alleen de groote, maar ook de kleyne keur
Aaaaa voort·

-ocr page 742-

I X.

tweemaal het wapen deler Stad, mee een kroon daar
boven.

IV.

Ende de kleyne keur met defelve tekenen j uytge-
fondert, dat, om daar omtrent een evidente diftindie
te maken , het Stads wapen , dog maar eens op de-
felve geflagen fal worden , fonder kroon } en lullen
by de rcfpeS:! veÉi^eurmeefters,geenc werken om te keu-
ren mogen worden aangenomen, ten zy defelve ge-
heel en al zullen wefen opgemaakt. Wordende het
gelaten aan de difcretic van de Dekens en Keurmee-
ilers, om de goude en zilvere ftukken alle aan mal-
kander gebragc, of anders te keuren , gelyck mede
om alle en yder ftuk door fauduer of fchroef aan een
gebragt, te keuren en te tekenen , of alleen eenige
Itukken uit defelve, mits hier ontrent bctragtende
Ïiun eer en eed.

Dat niemand meer dan tweederhaede goud fal mo-
gen verwerken , ofte door anderen d©en bewerken,
re weten , ducaten goud tot drie en twintig karaten
acht grain, ter remedie van een grain, ende het werk-
goud tot twee en twintig karaten fyns , ter remedie
van een quart van een karaat j alles ngtervolgens de
twee refpe£live naalden ende ftalen , henlieden mede
door de Vroedfchap daar van totyders koften ter bant
geftelt, of nog re ftellen, fullende het ducaten goud
getekent worden, als het iilver van de groote keure,
ende het werkgoud als het filver van de kleyne keu.
re, gelyk hier voren articul 3 en 4 is geftatueert j en
zal het ducaten goud niet hoger mogen worden ver
kogt, dan het engels tot vyftig ftuyvers , ende het
werkgoud hst engels tot fes en veertig ftuyvers.

Dat alle het gemaakte-iilver en goud , van minder
alloy weiende als hier voren, ten opfigte van de re
fpeàive keuren is geflratueert, by meefters of kashou-
ders, na publicatie defcs, noyt in hare forme , onder
wat praitext het foude mogen wefen , weder fal mo-
gen worden verkogt, maar dat defelve na fes dagen
vertoon, zullen moeten worden verbroken, op een
boete van vyftig guldens op yder ftuk te verbeuren $
uytgefondert curieufe werken , die na permiiÏie van
de Heeren Gecommiiteerdens vaii defen gilde zullen
mogen worden veikogt.

VIL

Dat de refpcÖive cifliers ofwinkeliers,diegemaakt
goud of iïlver door andere laten verwerken, hetfelve
niet dan door de vrye lïieefters binnen defe Stad mo-
gen laten doen, welke vrye meefters wederom geen
onvrye meefters buyten hunne huyfen zullen mogen
te werk ftellen, elk op pœne van twintig göude du-
caten voor de eerfte reyle, dubbelt voor de tweede,
cn tweedubbelt voor de derdemaal, boven arbitrale
Correótie.

VIII.

Gelyk ook zy kaiîîers of winkeliers, aandevoorfz
vrye meefters gehouden fullen zyn gefmolten goud
ofte filver om te verwerken te geven , het geen in
conformité van defe Ordonnantie zyn volkomen ge-
halte is hebbende, en getekent met het merck van
den winkelier of kashouder, het welke by de refpec-
tive vrye meefters, contrarie bevonden wordende,ful·
Jen zylieden het zelve niet mogen verwerken, maar
aanftonds in handen van de Heeren Gecommitteerden
tot defen gilde leveren , om als dan , na gedaan on-
derfoek, verder gedifponeert tc worden saar behoo·
ren.

voortaan, na nauwkeurig onderfoeck ( Γοο door den
toets, als met den iteeck) fal moeten worden getee-
kent} te weten, groote keur ract het merk van den
meefter en kashouder, de letter van het jaar

f3»'

Dat by veranderinge, verwiflelinge, of verruylin-
ge van filver, de refpeótivc winkeliers of kashouders,
ten opfigte van de groote keure , tot een en dartig
ftuyvers het lood , niet meer voor verbeterinec zul-
len mogen vorderen dan eene ftuyver, ende hy in-
koop het voor geen minder prys aannemen , dan ne-
gen en twintig ftuyvers , ende ten reguardc van dc
kleyne keure, niet meer dan twee ftuyvers voor ver*
beteringe, en den inkoop niet minder dan tot fes en
twintig ftuyvers, knoopen en kettingen tot vyf cn
twintig ftuyvers het lood , cn niet minder, ende ten
opzigte van de goude ftucken, gewerkt van ducaten
goud, niet minder dan tegen fes en veertig ftuyvers
en een halve het engels, en vanNverkgoud gewrogt,
niet minder dan het engels tot drie en veertig ftuy-
vers 5 dog goude knoopen en kettingen tegens twee
en veertig ftuyvers het engels, en niet minder ( alles
op pœne van twintig goude Nederlandibhe duca-
ten.

. X.

Nog verftaat de Vroedfchap wel cxpreiTelyck by
delen, dat yder Silver- en Goudfmit verplichten ge-
houden is, de werken op hare winkels gewerkt, en-
de met haar poinçon of merk getekent, voor den prys
als boven geftelt, te moeten aannemen en inkopen,
ook dien aangaande voor den aiTay in te ftaan, ten wel-
ken eynde, en om de goede borgerye en ingefetenen
v^olkomen verfekerc en lecuer te Hellen, foowordby
defen wyders geordonneert en geftatueert, dat aliedc
voorfz, foo goude als filvere werken, fubjed fullen
wefen het examen en onderfoek van den aiTay, in-
voegen en manieren, als men op de munten dezer
Landen gewoon is ; en dat ten dien cfïede , dat ecil
yder, die van eenige der voorfz , foo goude als fil-
vere werken, is eygenaar geworden, by alle occafifn
lal vry ftaan, daar van te laten nemen een behoorlyk
aiTay, binnen den tyd van tien jaren, te rekenen vari
den dag van den eerften inkoop of den ontfang van
het gemaakte werck , omme in conformité van dc
Wetten, Ordonnantiën en Placaten van den Lande, *
daar van vergoedinge te erlangen, en oock dienswe-
gens koft- en fchadeloos geftelt te worden, ten wel-
ken eynde de kafliers en werkbafen zullen gehouden
wefen, de koopers van hunne gekogte goude en fil-
vere ftucken een pertinente reekeninge en quitantic
te geven.

X I.

Dat niemand, *t zy kashouder of v^erkmeeiler, fal
vermogen eenig gemaakt goud of zilver van buyten
in dele Stad tc brengen, ofte ontbiedeH,' van minder
gehalte dan hier voren is geftatueert, op pœne van
honderd goude Nederlandfche ducaten.

X I 1.

Dat alle, foo goude als zilvere werken, welke con-
form de voorfz keürcn gewrogt, van buyten in defe
Stad in tyden en wylen zouden mogen worden inge-

bragt, alhier ter keurkamer, invoegen alj by het der-
de articul hier voren is geftatueert (niet tegenltaande
bereyds in andere Steeden geteekent) alleen
wapen van defe Stad zullen worden herrekent op dub-
belt keurgeld, zonder dat defelve onhertekent, on-
der practext van oud zilver , ionder fitfeen zullf^n
mogen worden verkogt, op pœne van honderd gou-
de Nederlandfche ducaten. t

XIII.

Dat voortaan ook alle knopen en diergclyk kl^o
tuyg, infgelycx ter keurkamer zal ^^

gebragt, om aldaar ook geëxamineert, gi-'^e

getekent te worden, en wel fpecialyk gelet, dat gt
ne knopen zullen worden Voor goed ^

die alleenlyk van buyten zyn geliiudeert, exccp
vaftfetten van het oogje. En toe voorkoiDïDg-

VAN DE GOÜD-

-ocr page 743-

en SILVERSMEDER IIL BOEK. V,TiT,

739

alle verval, zoo word by deezen gelaft en geordon-
neert de refpeótive Keqrmeeftcrs op der zelycr eed,
om zonder conniveniie of diifimulatie, geene knopen
te tekenen, of ter keurkamer voor goed te laten paf-
leeren, ten fy van yder partye of bos een ofte twee
knopen zullen hebben gecafleert, en alfoo geëxami-
neert, of defelve zyn overladen, en by aldien onbe-
Jioorlyk fauduer van binnen bevinden , fullen iy niet
vermogen , die onverbroken weder uyt te geven j
maar zullen de voorfz onbehoorlyk overlade knopen
zyn verbeurt, boven een boete van twintig ducaten,
by den gcbrekigen kaffier of werkman tc verbeuren,
te appliceeren als in 't zz articul dezer Ordonnantie,
en verbod van werk en neering, voor den tyd van fes
weken. Gelyk ook dat de kettingen met de refpec·
tive keurtekenen zullen worden gemerckt, van half
die tot half elle, en foo vervolgens van het eene te-
ken tot het andere.

XIV.

Dit wyders by de Dekens en Keurmeefters in*t on-
dcrfoeken en keuren der refpeftive goude en zilvere
werken, naauwkeurig zal worden gelet, dat defelve
met geene overtollige iauduer en amauiTen werden
overladen, alles op d^e verbeurte en boetenj als by
v'oorgaahde 11 articule is eeftatueert.

X V.

Ënde om jegens het overladen der goude werkftuc·
ken met veelvuldige amaufen en andere fwaare fub-
ftanticn, zoo aan pendanten, ringen , ( zoo wel met
onfyne gepermitteerde als fyne Iteenen ) en andere
dicrgelyke werken met geftampte kaiTen gemaakt, en
dat men defelve amaufen en fware vulfelen doet beta-
len Voor goud, des te berer te voorzien , foo zullen
van nu voortaan geene zodanige werken mogen wor-
den gemankt , tc« fy daar inne worde geobferveert de
navolgende proportie j namentlyk dat aan een werk
van goud gewrocht, ter fwaarte van twee, drie, a
vier engclfchen gewichts, geen verder of meerder
àmaus of ander vulfel zal worden gebragt ^ dan een
geréchte vierte portie van't goud uytmakende, de
Iwaarte van de fteenen daar niet onder begrepen.

End'e het gewichte vyf, zes, a zeven engelfclien
uytmakende, niet meer dan een vyfde portie amaus;

Ende aan acht, a negen engelfchen gewichts, niet
meer dan engelfchen amaus.

En aan tien, a twaalf engelfchen niet meer dan twee
engclfchen amaus, ,

Ende tot meerder gewicht uytkoménde,niet meer
dan| portie amaus, (de fwaarte van de fteenen, als
voren, daar niet onder begrepen,) de parelfloten,
crochetren, en andere diergelyke werken, daar on-
der gerekenr.

Dat aan ringen met onfyne gepermitteerde fteénen,
ter fwaarte Van tot engelfch , niet meer zullen
raogen wefen,, dan acht afen amaus.
" Van 5 tot ^ engelich niet meer dan elf afen. Van
4 tot 4« engelich niét meer dan 14 azen.

En fwaarder wegende, liiet anders dan n^ de laat-
je genomineerde propörtie,(het fement ofandervul-
fel daar onder begrepen) op pœne, dat by den Kas-
houder of werkmeefter, die zodanige overladenc en
opgevulde werken, buyten de voorfz geftatueerde pro·
pon ic zal hebben verkoft ofte gemaakr»op de Çerftédrie
die aan yder ftuk werks overtollig zullen wor-
den bevonden^ zal· worden ^verbeurt een ryxdaalder
tot vyftig ftuyvers, op dc tweede drie aï^eb vyf gul-
den, en noch verder overladen wezende, de boeten
* elcken reyze vierwerf tc multipliceeren , makende
de overladinge van negen azen de fomme van fe-
^cn en twintig gulden ,. en zoo vervolgens, ten op-
^'gte van de verdere overladinge, de eené helfte der
Voorfz boete , in dit^ articul vermeit, ten behoeve
^an dezer Stads Aalmoeflfenierskamcr, cn dc andere
///. Deeh

helfte ten behoeve van dc Dekenen en Keurmeefte-
ren van dezen gilde, welke ook by dezen het teken-
geld, tot de keure geftaiueert, word toegelegc, op
dat zylieden, zoo in hunne ordinaire , als extraordi-
naire omgangen , op deeze en alle verdere abuyzen,
des te beter en exaókr zullen acht hemen.

X V 1.

Dat wyders van nu voortaan geen geftampte kaf-
fen van goud of zilver (waar onder het meefte bedrog
van amaufen word gepleegt ) aan ofte op eenige wer-
ken zullen mogen worden gebragt, veel min verkogr,
op een boete van tien goude Nederlandfche ducaten,
zoo wel by den werckman , als by den Kashoudeir,
daar dezelve zouden mogen worden gevonden , tc
verbeuren·, en dezelve aanftonds te worden ih ftuc-
ken geflageh, of verbroken , en vóór zoo verre ee-
nige in voorraat mogen worden bevonden , dat de-
zelve den Houder zullen worden afgenomen, ende
in handen van de Heeren Gecommittcerdens geftelt^
om, nagedaan onderzoek, wyders ingevolge van de
Ordonnantiën en Placaien van den Lande geproce-
deert te worden.

X V r L

Dat ook, om alle bedenkelyke fraudes voor te kó-
men, de biercktekenen op de op nituws te, makene
poinçons te brengen, wel klaar en duydelyck zullen
moeten werden uytgewerkt, en vervolgens ook by
Deekens en Keurmeefters gelet, dat die in het teke-
nen van *t gewerkte goud en zilver, niet ten halvett
of duyfterlyk. worden uytgedrukt j op pioene van vyf
gulden op yder ftuk, en zoo yniand werken van goud
of zilver ongetekent ter keurkamer mogt hebben ge*
zonden, zal volgens praélyk , tot noch toe geobfer-
veert, verbeuren i ζ ftuyvers op yder ftuck, ten be-
hoeve van Dekens en Keurmeefteren,

X V 11 r.

Dat geene generale of particuliere vergaderingcrt
van dezen gilde zullen mogen worden gelegt, dan met
voorkennifle van de Heeren Gecommitteerden toe
dezen gilde-, om aldaar prefent te konnen zyn , in-
gevolge van het 17 articule van deezer Stads Ordon-
nantie, op het Silver- en Goudfmeden gilde, in dato
den lp September 1597.

Ten welken eynde de refpedive Dekens en Ovér-
luyden in der tyd, niet zullen mogen nalaten, daarvan
tydelyk aan Haar Ed. Àchtb. lleeren Commiflariflèn
tot dezen gilde kennifle te geven, op pœne Van twin-
tig goude Nèderlandfche ducaten , by de refpeàivc
Dekens en Overlüyden té Verbeuren;

XIX.

Dat achtérvolgens voorgaande Refolutieh j niet al-
leen de Deekens en Keurmeefteren van dézen gilde,
maar ook de Kashouders en werkmeefters , alvorens
tot de voorfz funftien, ofte in den gilde geadmitteerd
te worden, zullen ttioeten afleggen den t-efpcdiven
eed, tot onderhouding van de keuren van goude cn
zilverie werken, by deze geftatueert, cónförm 't foir-
mulier hier na volgende.

Eed der Goud- en Silverfmuden,

Ik belove en fweere , dat ick geen goud 'óf zilver
zal verkerken, of doen verwerken, keuren^ ter Keur »
kameren teeckenen, of voor goed laten pajfetnn, het
welke ik wéte dat is beneden den voet, oi" keur by
deze Ordonnantie vart de Ed. Achtb. Heeren Borger-
meefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht, daar op
geftcld en beraamt, te weten onder de elf penningen
en agt greyn, ter remedie van drie greyn (datiis on-
der de II penningen en f greyn) ten aanfien vanhec
zilver van dc groote keür, en onder de ij caraten en
8 greyn, ter remedie van een grleyn ( dat is onder dc
zj caraten cn 7 greyn) ten aanfien van de wcrckcn
Aaaaa χ van

-ocr page 744-

van goud, het welk men noemt fyngoud, endcon-
^er de zicaraten ter remedie van ^ caraats (dat is on-
der de 11 caraten en ρ greyn, ) ten aanfien van het goud,
dat men noemt werk· goud 5 ende ten aanfien van zil-
verwerken, die by de voorfz Ordonnantie gepermit-
teerd zyn te maken van de kleyne keur, dat ik defel·
ve niet anders fal verwerken , keuren ter Keurkamer
Ukemn^ of voor goed laten pajjeren^ dan van fil ver van
tien penningen vyf grcyn, ter remedie van ƒ greyn,
maar dat ik de voorfchrevc refpcélivc keuren fal on-
derhouden en doen onderhouden na myn befte vermo-
gen. Soo waarlyk helpe my God Almachtig Î

'NB. Het gedruckte rneteurfyffe letter fweeren De-
kern en ICeurmeeflers ^ dog word afgelaten van
den eed der gemeene Gildebroeders

X X.

Nog wort agtervolgens VroedfchapsRefolutievan
den 14 November 1712, het keur- en herkeurgeld van
goud en zilvere ftukken , gereguleerd als by de na-
volgende lyite, getrokken uyt die van de Stad Am-
frcrdam, en luydeude als volgt.

Lyfle waar na het Keur-en Herkeurgeld
vangende enfilvere fiukken-werks
fal werden betaalt»

GOUD.

Goude ringen groot, of kleyn, 't ftuk
Bellen, of pendanten, het paar .
Bootjes per ituk

Hairnaald ... «

Ketting d'ell
He-mbd- en mouwknopen
Oor-ringen.

Yier- en paruyck-ftukken het paar
2 Crullen . . ·
Belhak η het paar ; ; .
Akerhaakjens · . *
Rottingknop i

Een kmdcrklater met bellen, en van allé

grootc ftukken per once . · ____j..

Ende voort van alle kleyn goed perftuk 1 ft. | ftuyv.
^ ftuyv. na dat het groot, of kleyn is,

ZILVER.

Van alle groote keurftukken per mark i ftuyv.
Lepels en vorken kleyn, het ftuk, ; i ftuyv
KLEYNE KEUR.

Een tasbeugel . . - i ft. 't ftuk
Schuyver . . . . tf ftuk i ft.

Een paar boekfloten . . | ftuyv.
Vierhoeken ... * I ftuyv.
Een fnofdoos . : . . | ftuyv.
Voor 't bos knopen twee ftuyvers tot fes

dozyn. ....

Een meskoker , . »1 ftuyv.

Een naald- of vingerhoedkoker I 4 ftuyv.
Ketring de ell ' . · 5 ftuyv.

ftuyv.
ftuyv.
ftuyv,
ftuyv.
ftuyv.
ftuyv.
ftuyv.
ftuyv.
ftuyv.
ftuyv.
ftuyv.
ftuyv»

2 ftuyv.

Gefpen, of kuytiloten 't paar.
Een hairnaald . . . <

Een oir-yfer . ·
Meshechten tot de tafel ^
Kleyne dito
Kraiiehaakjes *t paar
' Vingerhoeden fes ftukken
Yfere, ofte paruyk-ftukken *t paar
Een trompje, of tandftoker
Een paar brock«kn®pen
Een fqheer

Dito beugels . I w
Een tas, of ftrikhaak
Een fignet

En voort generalyk van alle andere ftuk-
ken , htt ftuk i ftuyv. na het groot,of
kleyn is ... ? ftuyv.

Ende het geenevan buy ten, uyt andere Steden reeds
getekent inkomt, en hier volgens 'txii articul vandc*
ze Ordonnantie moet worden hertekent, zal worden
betaalt dubbelt keurgeld als boven, wordendederef·
pedive Keurraeefters van goud en zilver by deze ge·
auihoriieert, ommc ten overitaan van de HeerenGe·
commitieerdensvoorfz, of eenigeuyt defelve, deres«
peftive Zilver- en' Goudfmits winkels, en kaften, ten al-
len tyden tevifiteren,de werken, die dezen conform
niet getekent, of hertekent mogten vinden , zonder
conniventie na haar te nemen · en de contraventeuri
daar over conform deze Ordonnantie te beboeten.

X X 1-

Wort voonlsaan die van den voorfz Gilde, bydefc
geinterdiceert, van voortaan geen zilver met eenige
andere fpecien te mogen alloyeren, dan met root ko-
per, direéfcelyk, of indireftelyk, op poene van 20 gou-
de Nedcrlandfe dukaten, by de contraventcurs tc ver^
beuren.

X X I L

Ende op dat dit alles te beter zoude konncn worden
nagevorft, zullen de refpeftive pœnen en breueken,
zoo in dezen, als de voorgaande Placaten en Ordon-
nantiën van den jare 1551, en i j 97 geftatueert, wor-
den geappliceert, voor een darde ten behoeve van den
Heere Hooft-OfÉcier, een darde ten behoeve van de
Aalmoefeniers kgmer, en een darde voor den aaobrco*.
ger.

XXIII.

Ende om aan het vervolgen der gebrekigcn 1 ca
contraventcurs dezer Ordonnantie , geene verhindc-
ringe toe te brengen, zullende Rechtsplegingen daar
omtrent te houden , fummarie werden voorgebracht
en de plano getermineert.

Op dat niemand onkunde hier mogen voorwenden,
zal dezen worden gedruckt, gepubliceert en geaffigeert
na behooren. Aldus by refumptievan voorgaande Or-
donnantiën en Refokitieninde Vroedfchapgeiiaiueerr,
en gearrefteert den 8 July I7if. €ώ (mre füUtfi) vaa
den Stadhuyfe binnen Utrecht gepubliceerd , op den
10 dito. In kcnniftc van oiy > £, v. Harscamp·

$ ftuyv.\
S ftuk, I.ft,
\ ftuyv.
I ftuyv.
^ ftuyv.
4 ftuyvé
I ftuyv,
\ ftuyv,
i ftuyv.
i ftuyv,
^ ftuyv.
i ftuyv,
i ftuyv.
ituk. ift.

Van de smeeden, en de smeekolenî

S Ε S D Ε Τ Y Τ Ε L.

Aangaande de Smeeden, endeSmeekolen;
als ook de Tinnegieters.

EERSTE D Ε Ε L.
Betreffende de Smeeden, ea deSuKsefcolcn.

M»

-ocr page 745-

EN VAN DE TINNEGIETERS, llî. BOEK. Fl. ΤΙΤ,

Men hrenge iet Ht Deel^ de Refoîutie van geen fmijfm te fétîen fmifr confent van de Froedfcbapy den VJ Janrnr^
1050. ii/V/^fi 11. Bock, xviiï. Tyt. i. Ded. Num.xxxi 11.

I. υ RDON Ν A Ν TIE tegen allerhande vreemde Ketekars ^den 21 Februar. MD L· XXIX,

74t

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
germecileren ende Scheepenen der Stad U-
trecht, doen tewetene van Konincklycke
■— Majefteyrs wegen , onfen ah'egenadigflcn
Heere. Alfoo de gemeen ambachtsluyden van den am -
bachie van ketelarye, deefer Stad burgers , den Raad
dcefer Stad tc kennen gegeven , ende geremonftreert
hebben, hoe dat dagelyx verfcheyde perfoonenende
gefellen , foo uyc den Landen van Luyck, Kleve,
Gelre, Braband , als andere Landen, daageJyx ko-
men, lbo in den Lande van Utrecht, als binnen dee-
fe Stnd ende Stads Vryheyt, gebruyckende, of exer-
ceerende het voorfz ambachre van keteJarye, fonder
datfe zyn vrymeeilers, ofte in deefen Landen baar
Iceijaaren volbracht hebben , galles tot groote praeju- i
diae ende nadeel van de burgeren en ingefctenen dee-
fer Stad, vandenfelven ambachte, die daar door fon^
der neeringe fitten, ende haar onderhout miiTen, en-
de hun ook qualyken buyten der Stad met haarekee-
tclen ende handwerk fouden derven transporteeren,
doorvreefevandoor den voorfzuyiheenifchen geflagen
ende berooft te zyn, in dier voegen, dat de burgers
en ingefeetenen deefer Stad, door fulks benomen wort,
het middel omme haare huyfen , ende kinderen te ali-
nicnreeren j ende dat de burgers ende ingefetenen dee-
ier Stad , die geduurende de troublen , verfcheyden

li. PL AC A AT tegen het veylen van yferwerck langs de deuren, door vreemde perjoonen
Maart MUCXLIK

contributicn ende andere laften hebben moeten fuppor·
teeren, als fy nog dagelycx doende zyn, in haar am-
bacht ende neeringe behoorden gepracfereert te zyn
voor uytheemfe : lbo is 't, dac de Raad deefer Stad,
genegen wefendc tot den welvaren van de burgerye
deefer Stad, ook om te voorkomen diverfche abuyien
ende inconvenienren, die van de uytheemfe gefellen
ende vreemde landloopers te verwachten ftaan, geor-
donneert ende geftatueert heeft, ordonneert ende fta-
tueert by deefen, d-it voortaan geene keetelaars , of
die hem met den lelven ambachte zyn geneerende,
het zy binnen, ofte buyrens Lands, en lullen mogen
binnen deefe Stad , ofte Stads Vryheyd gaan nogver-
keeren omme eenige neeringe tc foeken, het zy met
kiften, facken, korven, ofanderfims, tenwaaredat
die geene, die hem alfoo willen geneeren , burger
ende Gildbroeder waar van deefe Stad, ende fynam-
bacht by een vrye meefter drie jaaren lang geleerc en
voldaan hadde, ende daar van certificatie, ofte ander
befcheyt by hem hadde , op het verbeuren t' elcker
reyfe van den keetelen ende waaren , die fy by hen
hebben fulien , ende daar en boven nog fes Carolus
gulden, tot behoef van de Konincklyke Majefteyt,
deefe Stad , ende den aanbrenger, elcx een darden·
deel.

den 4

De Vroedfchap der Srad Utrecht, interdiceert
ende verbied by defen , alle vreerode perfo-
nen , geen burgers, ofte Gildebroeders van
der Smeeden-Gilde zynde, alhier by de huj^·
fen Jaogsde ftraacce gaan vcylen, ofte verkopen cenig
yferwerck, alfe fchoenmaackers, kleerroaackers , ofte
fchrynwerckers gereetfchap , ofte eenige y 1ère pan»
nen, deckfels , chaufFoirai, fnuyters, kandelaars,
hengfels, flootwerck, ofte diergelyke, op poene van,
daarvan eens gewaarfchouwt zynde,te verbeurent'el-
ken reyfe drie gulden ten behoeven vandenvoorfchre-
ven Gilde , welcke boete die van den fel ven Gilde
door een van de Dienaars,ofBoden deferStad^by aan-
houdinge van de perfoonen, ofte anders,fullen niogen
execvJteeren tot harren pericule. Behtltelyk, datdc
vree^mde man jaarlycx opde vrye jaarmarkt , als ook
weeJEfilycx, van vrydag · snaarmiddags ten twee uuren
tot faturdag naar middag ten twee uuren , mettec
voorfchreve yferwerck falmogen voorltaan opdeMa-
rie-plaats, cndc nergens anders, op de verbeurte als
vooren. Aftum den 4 Marty 1544J ende was onder-
ceeckent, J. van der Nypoort.

DCommiiTariflcn, op het verfoekvan de Dee-
kens van het SmeedenGiid, provifioneelyk
verftaan, dat geene buytenluyden binnen de-
fc Stad ende Vryheyt van dien fullen vermogen te vey-
len, ofte verkoopen, direéteiyk, ofjindireöelyk, fig·
tot de bouweryebehoorende, aan y mant, niet zynde
van deefen Gilde, op pcene van drie gulden naar de
eerfte waarfchouwinge te verbeuren, voor den armen,
ende het Gild half ende half.

III. RESOLUTIE, tegen het veylenvan 'fergerfetfchap tot de houwerye noodig , den 6 Maart

UnÇLXXVL

e Vroedfchap heeft conform het advys van ten, feyilèn, ftr©ymeiîcn,ende andere inftrumenten.

IV. PLAÇAAT het namakenvm de Sleutels, den iijmy MD CL XXXV^

f^ bruycken derileutelen by de dienftboden,en
de anderen wordende gepleegt , hebben naar
'"genomen advys van haare Gecommitteerden, ver-
ftaan ende geordonneert, dat voortaan geene Smeeden,
ofteymand van haarenGilde, offelfs, ofdoorymand
anders op haare winkel, fullen mogen maacken, ofte
^ocnmaaken eenige fleutels ,'t zy van koper, ofyfer,
Qeu-eike in loot,tin,was, ^yctwes andersiti zytiaf-
gedrukt op papieren geteekent, ofte uytgefneden,
J""sgaders iÏeutels na fleutels temaakefl, maar fullen ,
oy aldien haarluydenfulki voorkomt, de perfôon,of-
perfoonen, dewelcke haarluyden fulcke komen te
^"ςεπ, moeten afvragen , voor wien defelve fleutels
wüden wcfcn, ende ten welken huj'fe die fouden ge-
bruykt worden} ende als dan gehouden zyn, daarvan
de voorfchreve perfoon ofte perfonen , misgaders de
hoofden van de femilie, kenniffe te geven , cn haar-
luyden mondeling, ofte fchriftelyk confent daar toe
te verfoekcn, op pœne van zf gulden boven fufpenfie
van haare neeringe, voorden tyd van (5wecken, of
andere arbitrale corredie naar gelegentheyd van faac-
ken.

urgermcefteren ende Vroedfchap der Stad U-

trecht, nu en dan voorkomende eenige mis-

* .. m. Λ ^ m

)dc

Ende fullen mede geene floten mogen opfteccken,
ofte afflaan, fonder expres confept ^ op poene als voo-
ren.

Item , fullen ook niet vermagen haaren bos met
haken, of initrumenten, wordende gebruykt tot het
opfteken van floten, aan y mand te leenen, pppœnç
als vooren. Accordeert, in kenniflè van my, J-Quint,

V, Bor-

Aaaaa 5

-ocr page 746-

Ir^ orgcmeedéren ende Vroedfchap dezer Stad U-
^ trecht,tot volkomen kenniiTe gekoomenzyn-
J de, dac veele brouwers, hoedemakers, ende
00k vah andere nceringen, niet alleen by den

voorleden wintertyd, dat'er, overmits die langdurige

voril, qualyk turf te bekoomen was, maar ook nog
tot hier toe meenigte van fmeekolen opgedaan, en tot
heurluyder neeringen en handwerken geftookt, endc
gebruykt hebben, het welk in den winter, mits den
nood, by conniventie is voorby gefien, ende nu lan-
ger niet kan worden gecolereert, nog toegelaten, uyt
oorzake, voor eerft, voor het gemeen interefle aller
borgeren en inwoonders dezer Stad, cndezonderlin-
ge der geene,die venfters-neeringe zyn doende, ende
ontrent zoodanige woonen, diedeeze kooien ftoken
ende gebruycken, daar over al veele en verfcheyde
klachten zyn gehoord , behalven dat het zelve alhier
ganfch nieuw, en buyten allen ouden gebruycken is.
^Waar by dan nog komen doleantien van de pachters
der exchyfen en impoilen op den turf, die hier door
iiaar gerechtigheyd op den zeiven turf vruchteloos
gemaakt, ende die comptoiren merkelyk vermindert
worden. Item , om dat door het gebruyk dezer ko-
len, de Vriefcheen andere Schippers met haare turf-
ichepen zouden worden gediverteert ende gedrongen,
een anderen cours te neemen, daar by dan oock de
voorfz comptoiren haar interefle zouden hebben, dc
gemeente daar van gefruitreert worden , ende den
.iakkedraagers, met haar gevolg, in haar broodwinning
groote indracht gedaan, dienvolgens dan oock zoude
Jtomen te ceÎTeeren den handel ende koopmanfchap-
pen van de waanen, die dezelve fchippers, na ontlof-
fing des turfs, weder gewoon zyn te koopen, in te
neemen ^ en te vervoeren, daar mne mede het pro-
fyt, ende welvaren van de gemeente is gelegen. Alle
het welke daaromme, ende omme nog meer andere
redenen, niet en dient in de lucht geilagen, maar in
alle manieren geconferveert , ende weggenomen die
impedimenten der zelverjfoo is dan by Borgemeeite-
ren en Vroedfchap voorn, tot meermaal gerefolveerr,
ende als nog daar by geperiifteert, dat van nu voort-
aan geene Iteen- of imeekoolen by de borgers ende
inwoonders dezer Stad , van wat neeringe die oock
zyn, meer zullen mogen worden opgedaan, geftookr^
of verbrand , op pœne , van by yder contrave«ieur
vyftig gulden t'elken reyzc te verbeuren, anders als
by de Imeden van grove en kleyne wercken, floot-
ende buflemaakerSjmeiTenmaakers, ende harnafchma-
kers, dewelke van ouden tyden in poiTeflie van dien
zyn, ende die oock hare handwerken zonder dezelve
niet konnen exerceeren, met feclufie voorts van alle
andere neeringen ende handwerken j dog mede uyt-
gezondert die mout maacken , die zoodanige kooien
onder hare eeften mede zullen mogen gebruyken, en-
de niet vorders. Ordonneerende allen en een yder in
het zyne, iïg daar na te regulceren, op poene als ve-
ren; evenwel willende hier inne voor een korren tyd
difpenfeeren , ten regarde van de brouwers , die nog
eenige fmeekolen hebben , accordeerende henluydert
gratieufelyck, dezelve nog te mogen verfloken, lul-
fchen dit ende Magdalene toekomende , ende langer
niet, op pœne als voren; welverftaande dat dit bene*
ficie niet zullen mogen genieten, die fodanige kolen
tegen'de gedane interdiótie, ênde in kleynachting van
dezelve, nog naderhand hebben opgedaan, opgely
ke pœne.

^ van de smeeden. en. de sm.e.ekolen5

ordonnantie , 4αί buyten de Smeden en Moutmakers , geen brouwers . en andere,

finee- of fieenkolen fîdlen mogen gebruyken, den Juny MDGXXII

De Vroedfchap , gehoord het advys van hare
Gecommitteerden, heeft de articulen in de
Ordonnantie op het Smceden gild, raac-
kende hetverkoopen van de Smeekoïen, ge-
amplieert als volgt.

Eerftelyk, zal den fchipper of koopman, hier ko-
'mende met fme^koolen , niet vermogen de koop van
dien te maken, als vereyfcht word in de voorfchreve
articulen, ( die hier door niet worden vermindert ) ten
xy alvorens de proef daar van by twee beëdigde Proef-
ineefters genomen word, tot welken eynde hy ge-
houden fal zyn , te laten volgen twee proeven, yder
van een halve maat, uyt een fchuyt, mhebbende van
tjcn tot twintig hoeden, zullende anders mogen be-
ftaan met een halve maat ; dan zal uyt bytel-aken en-
de groote fcheepen , inhebbende 50, 40, fo, do,
ende meerder hoeden, by aldien aan kooien getwyf-
felt word, nog twee halve maten, ten fine voorfchre-
ve , hebben op te geven , op pœne van eene gulden
tien ftuyvers.

' I I.

Den Voorkoper of Smit, die uyt Holland , of an-
dere Provinciën van de Unie , een fchuyt met kolen
van fes Hollandfe hoeden, ende daar boven, ontbied
voor zync provifie, zal geven eens fes ftuyvers, eiide,
ininder inhebbende , drie ftuyvers , ten behoeve van
den Armen van het Eloyen gafthuys.

, "Welverftaande , dat van de fes ende drie ftuyvers
refpeétive vry fullen zyn, dewelke foodanige kooien
willen hebben gemeeten, die dan van yder hoed zul-
len moeten geven een ftuyver , ten ware dezelve te
vooren in Holland gemeeten zyn , in welcken geval
maar betaald zal werden half geld, ten behoeven als
vooren , op pœne van drie gulden , ende zullen de
maaten, die over den hoed komen te fchieten, voor
den hoed worden gereekent.

yi. OKDRE op het koopen en verhopen van de Smeekoïen, den 23 Janmr. MD CL XV,

1 V.

De twee Proefmeefters, moetende wezen Grof-
fmeeden, zullen by de Heeren Borgermeeiteren jaar·
lyx worden verkoren, uit de nominatie van vierpcr-
foonen, by de Deeckens te doen, die by eede zuilen
beloven, getrouwelyk haar ampt te betrachten, fon-
der gunft ofte partyfchap tuflchen den kooper endc
verkooper , zonder daar voor iets te genieten, dan
alleen de kooien tot de proef te gebruyken.

De twee ordinaris Meeters zullen mede eed v.in
getroüwigheyd doen, ende haar in alle gefchiktheyd
hebben te gedragen, by het werk moeten blyven loC
den eynde toe, de maat in het meeten recht zetten,
aan dc maat niet ftooten, nog uyt de maat eenige qua-
de ftucken uytnemen , voorts haar met het geftelde
loon, te weten, van yder hoed.fes ftuyvers, re fa-
men te vreeden houden , zonder iet meer direâclyck
of indiredlelyk te ontfangen , op pœne van drie gul-
den, offufpenfie van haar ampt, naar gelegentheyd.

VI.

De Sackedragers van het boven-eynd Cals daar r^
alleen van ouds gerechtigt ) fullen voor yder hoed,
die zy in de kelders aan de gracht, ofte over boord dra-
gen, niet meer mogen genieten als acht ftuyvers^ op
pœne van dartig ftuyvers t'elkens te verbeuren, dan
fal het een jegelyk vryftaan de kooien weder te laten
uytdragen door de geene, die het haar belieft.

f VII.

Te appliceeren alle de voorfz boeten, ten behoeve
van den armen van het Eloyen Gafthuys, het weicK
by decfen worc gcauthoriftcrt door een Lettcr-U» *

-ocr page 747-

EN VAN DE TINNEGIETERS. IIL BOEK. VL m.

naar of Boodc, paratelyck die te exccatccren tot ha- refteert, ter vergadcringe van de Vroedfchap , den
Tcn periculc. Aldus provifioneclyk gedaan cnde gear- ij January 1665·.

SESDE TYTEL.

TWEÉÜE DEÈL.

Van de Tinnegieters / en het Waerdeynfchap van

hec Tinwefck,

ORDONNANTIE óp hét ïVàerdejnfchap van het Tinwerk , den 26 Novemh.

MI^CXXXVlllitnbyPublicatie^erenoveert den 25 Septemb,

mycLx.

743

e Vroediehap der Stad Utrecht heeft op het
verzoeck van de Keurmeefters, en refpeili-
ve Tinnegieters, binnen deze Stad woonen-
de , goedgevonden ende verftaa'n, dat de
OrJonnantie op het Waerdeynfchap van Tin, den
lö Novemb. r5j8 gearreileert, van den Stadhuyfe
alhier, na vöorgaandé klockluyding, zal worden ge-
publiccert, ten eynde niemand daar van ignorantie
pnctcndeere, en dat luyden , van buyten alhier koo-
mende met tinnewerk op de jaar- of weekraarckten,
na dat zy eens door een Stadsboode ofte gildeknecht
gewaarfchouwt fullen zyn, de voorfi. Ordonnantie
overtreedende, daar over zoo wel als anderen beboet
ende gemuldeert zullen worden, luidende deVóorfz
ordonnantie als volgt.

Provifioneele Ordonnantie, hy de Ed. Vroedjchap
der Stad Utrecht gemaakt, op het JVaerdeyn-
fchap van het Tm binnen deefe Stad» "Juaar
naar die linnegieters , ende die van ha»
ren handwercke zyn, gehouden fullen
■ wefen haar te reguleer en, op de pœnen
ende breuken hter naargefiatueert.

ïn den ecrften zullen gefteld worden twee Keur-
meefters, van het voorfchreve handwerk zynde, de-
welke, alvoorens in haar ampt te treeden,by deHee-
ren zullen worden geëedt, ende alle jaar op den 1 De-
cember verandert of gccontinueert, tot difcretie van
dc Heeren Boreermeefteren.

11.

Dat de gcfamentlycke Tinnegieters, ende die van
den zeiven handwerke zyn,niet anders fullen maken,
efie doen maken, als tweederley tin ^ in conformité
vfin de oude Ordonnantie, te weten , fyn tin, ende
keur-tin.

! I I.

Ende het fyn tin fal men teeckenen met de roos
cr.de kroon, mitsgaders de naam van den meefter daar
inne, ende het keur-tin met het wapen deefer Stad,-
cndc daar in de eerfte letters van den naam ende by^
mam van den meefter, die het gemaakt heeft.

I V.

Ende fal in het keur-tin, onder ydcr honderd pond
niet meer mogen wefen alsfeitien pond loot, te
^eten, vier en tachtig pond fyn tin, ende feftien
powi loot,

V»

Eidc wie bevonden word erger werk gemaakt te
öcbben, fal verbeuren, boven het wcrck , op yder
«uck dertig fluyvers.

^•it ook niemand cenig tinnewerk fal wcrkcü van

ftofferinge , te weten, hengels, hals, lid cnde voet,
of eenige andere ftoffcringe , tcn fal alioo goed we-
fen, als het werk, daar het aan gewrocht word, op
pœnc als vooren.

V I i; '

Nog oock geen platte fchootelen, nog faucieren
tftogen verkoopen^ dan van Fyn tin^ met de roos ge-·
teeckent, mede op pœne als vooren.

V II I.

Item , zal niemand eenig tin mogen verkoopen,
ongeteekent zynde, op de verbeurte van het werck,
ende drie gulden op yder ftuck. ■

I X.

Oock en zal niemand , van het voorfchreve hand-
werck zynde, of daar onder behoorende, eenige af·
iaypenningen mogen gebfuyken, om fyn werck daar
na te maken, als die hem by de Keurmeefters, in der
tyd, behandigt zullen worden, op pœne van dertig
ftuyvers.

Item, dat de Keurmeefters in der tyd, geen af-
faypenningen zullen uytreyken, als die gegooten zyn
van de gegonten koecke , ofte flaper in de kiftc,daar
toe geordonneert, leggende.

X I.

Dat defelve kifte niet en zal mogen worden geo-
pent, om iet te doen, ten zy in praefentie van beyde
de Keurmeefters, tot welken eynde ydcr van hemlie-
den een llcutel daat van fal hebben , van den anderen
onderfchcyden.

X I I.

Ï3at niemand, van defen handwerke zynde, of daar
onder behoorende, eenig tin fal mogen tekenen, voor
en al eer hy het yier, daar mede hy zyn wcrck zal
teekenen, aan de Keurmeefters in der tyd, Π1Ι heb-
ben vertoont, op pöene, van yder reys te verbeuren
drie eulden.

X I I F.

Dat oock de vóorfchreve Keurmeefters geen con-
fent, om met het voorfchreve yfer eenige teeckens
te ilaan, fullen mogen geven, voor ende al eer iy hec
felve teecken geflagen zullen hebben op de koeke, of-
te flaper in de kifte, daar toe zynde , om alzoo des
meefters teecken altyd bekend te zyn.

X I V.

Sal ook niemand het voorfchreven tecken-yfer mo-
gen veranderen!, of daar inne eenigfins iets corrigee-
ren, ofte by verflytinge doen vernieuwen , anders
dan by kenniflè van de Keurmeefters, in der tyd, op
pœae als vooren.

X V.

Dat de Keurmeefters in der tjid , gehouden ζΰΐ-
len zyn, in de voorlchreve kifte altyd te houden twee
tceckcB-yfcre, oodericheydcn V«n de andere mee-
fters

-ocr page 748-

'ilers teycken-yfers , daar mede elcke tinnegieter zyn
tin teekenc, om daar mede te teekenen de aflay-pen-
ningen, foo van fyn als van keur-tin , om aan dege-
meeneGildebroeders behandigt, endc haar tin daar naar
gemaakt te worden.

.XVI. .

Dat niemand eenig tinnewerck fal mogen verkoo-
pcn, het welck hy van buyten gekregen heeft, of
buyten deefe Stad gemaakt is, niet accordeerende
metten aflay-penning, op de verbeurte van hetwerk,
cnde op yder ftuck dartig ftuyvers.

XVII.

Dat de Keürmeefters in der tyd, gehouden Tullen
zyn viermaal ccsjaars, wel meer, maar niet min,
te gaan viiïteeren alle winckels van deefen hantwerke
zynde, ende aldaar nafien; wat tin aldaar is ge werckt,
cnde verkoft wort.

X V I I I.

Waar inne haar niemand e^nig belet fal mogen doen.

of laten doen, direételyk', of indiredelyk, of ook het
viiïteeren weygeren, veel min daar over qualyk beje-
genen of injurieeren, op poene van yder reyfc te ver-
beuren fes gulden boven arbitrale correélie, en dat de
meefters voor haare knechts cnde haare familie fullen
moeten inftaan.

X I X-

Te appliceeren alle de voorfz boeten ten behoeve
van de Keurroeefters, endeden armen van het Eloyen
Gafthuys half endc half.

XX.

Ende fullen dc voorfz Keurmeèfters. voor haar
moeycen van yder aflay-penning*ende veranderingc
van yfers hebben 24 ftuyvers.

XXI.

Behoudende de Heeren van dc Vroedfchap voor-
fchreve altyts aan haar de interpretatie , vermeerde-
ringe, of vcrminderinge defer Ordonnantie.

van de sl'ootien- EN tOOPMAK^ersj

S Ε V Ε Ν D Ε Τ Y Τ Ε L.

Rakende de Slooten- en Loopmakers; en
defer Stads Conftabel, of Proefmeefter
van Loopen, en Vuurflooten ; mits-
gaders de Lonten.

. orgTmeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht,
fonderlinge behartigende, dat het Slooten-en
Lademakers Gilde, in zyne necring en hand-
teering te beier florere , en- de ingcflopen a-
buyfen ontrent het vermengen en leekencn van vreem-
de Üooten daar van werden geweerd, hebben ,gehoort
het advis van der felver Gecommitteerdens tot den
voorfz Gilde, na rype deliberatie , goed gevonden
en verftaan,te ordonneren en te Üatueren , by provi-
iie, gelyk dcfelve doen by defen.

In den eerften, dat alle floten by een baas op fynen
v/inkel alhier gemaakt fullen moeten worden geteec-
kent, met fyneygen merk, of teeken,en vervolgens
gebragt by den Proefmeefter daar toe by provifieaan-
gefteld , omgevifiteerd te werden , ofde floten fyn van
goede ipecie, offweeds y fer, of die zyn goed en fuf-
fi .'ant van werck, van goeden gang en veeren , en de
goede geteekent te werden met defer Stads wapen.

Ten tweeden, dat niemand wie het ook foude mo-
gen wefen, hem fil vervorderen eens anders teeken,
of merck le conterfcyten, nogteook fyn eygen teec-
ken, of merk te flaan, oftetefctten op floten by hem
op fynen winkel alhier niet gemaakt, of gewerckt,
op de verbeurte van 't geweer, boven een boete van
vier en twintig gulden, voor twee derde parten by *t
Eloyen Gafthuys, alwaar mede de modellen tot eeni-
ge leverancie opgegeven, fullen moeten werden be-
waard, en een derde by den Proefmeefter, of diege-
ne welcken den contraventcur fal agterhalen» te pro-
fiteren. , .

Sal vervolgens, en ten derden op de vooriz gcprö^
beerde floten, ofte geweer, ten dienfte van de inilitie,
't zy regimenten , compagnien , of magazynen, foô
wel binnen als buyten *s Lands af te leveren, alleen^,
lyk moeten worden gegraveerd defer Stads naam ü-
TRECHT,fonder eenigen naam van een meefter,ofle·
verancier, op gelyke boete, als boven te verdeden.

Verbiedende ten vierden allen en eenenygelyken van
de Lademaackers , op defelve pœne , cenige andere
floten, invoegen voorfz, tot de leverantie aan te lac-
den , in te laten, of te verwerken.

Ten vyfden, fal niemand op pcenc van gelyke vier
en twintig gulden, en verbeurte van *t geweer hem on-
der ftaan by de te doene leverantie , eenigerhandcy
vreemde floten, of die niet conform defe Ordonnantie
gemaakt, geteekent en geproeft zyn, onder de an·
deren te mengen, maar feilen foo wel de Icv.eranciers
als alle andere, of die fig daar mede bemoeyen, moe-
iten gedogen tot voorkooming van de contraventie,
dat den Proefmeefter de kiften, balen, of merkelyke
partyen veerdig leggende om geleverd te werden, los
maeke en vifitere, voorts over al conform desfelfsin-
ftruöie fyn ampt onverhinderd exercere, fonder den
felven op eenigerley wyfe daar in te misfeggen, tc,
misdoen, of te mishandelen, op poene vanvyftiggul-
dens, t'appliceren als boven. Aldus proviiioneelyck
gearrefteert, op den ifAuguft., en gepubliceert van
den Stadhuyfe den iSeptemb. 1710. in keanifle van
my, J. V. Baarle,

plaça at op het maken van Slooten en Laden y den iSeftemb.MOCCX,

PUBLICATIE, dat geen Musquetten, Piflolen^ &c, uyt defe Stad fullen worde» vervoert^
' ^ teji zy alvoorens door den Conflabel daar toe geflelt j geprobeert zyn» den 1

Oâûk MDCXXFIIL

Î1.

lycx feer toeneemt, ende wd weetende hoe veel daar
aangelegen is, dat defelve wel ende behoorlyk wor-
den geprobeert, heeft tot avancement van de koop

manlchap , cnde toe yoorkoomisge van

-ocr page 749-

en van de lonten. III. BOEK. VIL 71%

74ί

luckefl ende fchade, φε door quade toeiïchc enonor-
dentelyke manieren van doen,foudenkonncn koomen
le oniftaan, noodig geacht te ftaiueeren ende ordon··
neeren, ftatueert ende ordonneert by deefen, dat van
nu voortaan niemand eenige musquetten , bandelier-
joers, lange roers, piftolen, groot of kleyn , hoeda-
nig die ook fouden mogen welen, fal raogen verkoo-
pcn, ofteuyt deefe Stad, ofVryheyt van dien ver-
icnden, ten zydefelve alvoorens by den Konneftabel,

IIL ■

'η den eerden, fal hy fcherpe toefigt neemen over
het buskruyd, en geen loopen mogen laden om

gam voor het probeeren van de loopen.

Het kruyd gevifiteert en goedgevonden hebbende,
fal hy de loopen felver moeten laden , met zoo veel
kruyds, als elcke kogel, ofte loot, dat daar op gaat,
groot of kleyn naar advenant fwaar weegt 5 en zal
den kogel, (?-) die daar op klemmen en βuyten moet,
met een yieren ftamper daar op feiten na behooren.

I I I·

(j) Deje Ρ roef mee fier fal niet vermogen ^ eenige foorten
van loopen, die van huyten hier gebracht worden, te pro-
beerent veel min defelve met defer Stads wapen te teekenen^
Jen zy alhier de heden tot defelve gemaakt zyn , op posne
van cafjatie^ offuspenfte van zynen dienfi.

' Hy en fal geen loopen raogen laden , die hy be-
vind van binnen al te vee met olie gefmeert te zyn,
fulks dat de kracht van het kruyd benomen word,
maar fal deielve eerft weder doen uytwiiîèn.

of Proefmeeiler , daar toe geftelt ende geëJigr, be-
hoorlyk geprobeert, goet gekeurt, ende geteykent
fullen zyn, op de verbeurte van defelve musquetten 9
roers, of piftolen, en daar en boven drie gulden op y-
der iluck, d'een helfte ten behoeven van den voorfz
Conftapel , oite Proefmeefter, en de d'ander helite
ten profyte van den OiScier 1 die de executie doen
zal.

op yder loop.

VII.

Defe Proefmeefter fal gehouden wefen, foodikwils
als hy daar toe verfocht word, daatelyck te koomen
probeeren ^fonder de verkoopers door vertoeven tc ver-
korten 5 (4) ende fullen in het probeeren prafent mogen
wefeny teneyndevoorfztdievanhet Loopfmeden, of Lat'*^
demakers Gild,

VIII.

De loopen geprobeert zynde, fal hy defelve welmoe-
ten befichtigen, of die in hec probeeren gecne fcheu-
ren, ofte quade fauten gekreegen hebben j en die hy
bevind goed gebleven te zyn, fal hy met dcfer Stads
wapen, en twee letteren van zynen naam teeckenen,
eer hy van daariàl moogen fcheyden, op deverbeur^
te van tien ftuyvers op yder loop.

i X*

Eyndelyk ial defe Conftapel, ofte Proefmeefter,
voor het probeeren en teeckenen van yder loop , hec
zy van musquetten , roers, pi ftoolen, groot of kleyn.

instructie voor dejer Stads Conflapel, of Prodmeefler der hopen &c, den 1 O^iober,
MVCXXVlIhgeamplieert den iijpril M'DÇLIX.
i.

dienfts, naar gelegenthcyd van iaken,

_ Sal ook, om ongelukken en fchade te verhoeden, de

te probeeren dan met goed verfch buskruyd, loopen nederleggen, ende alfoo het vuur daar in ftee-
droog en goed op der Heeren Staten proeve, (1)^« ken, fonder defelve over eynd te fetten, om gepro-
alfulcks bevonden hebbendei niet uyt fyn handen te laten beert te worden , op de verbeurte van eene gulden

De loopen aldus met goede ordre eeladen zynde, niet meer genieten , nogte mogen eyflchen, dan een
fal den Proefmeefter gehouden wefen die te gaan pro- halve ftuyver van het ftuk. Aldus gedaan en provi-
beeren, ter plaatfedaar toe geordonneert, en nergens fioneclgearrefteertbydeVrocdfchapdcrStadüirecht|
anders, op pcene van fufpenfie, ofte privatie zyns op den 11 April idfp.

(1,1,4) Het geen alhier curfyf is, is in de InflruSlie van 1ρ bygevoegt,
(5) Dit artyk. is in de voorfz InfiruSlie ingevoegt.

IV. nader Infirume voor denfelven, den 17 Juny MÏ)CLXFIL

In den eerften, wort hy Conftapel geauthoriieert,
met exclufie van allen anderen , te probeeren,
musquetten, carabyn- of pi ftool-loopen , ende
■ voorts alle andere, hoedanig die fouden mogen we-
fen, ende dat in conformité van de naarbefchreven ar-
liculen.

i i.

Ende fullen derhalven geene loopfmeeden ; lade-
tnaackcrs, flootemaackers, ofte wie het ook foude mo-
gen wefcn, niet vermogen, eenige loopen, het zy dat
defelve van buyten ingekoomen, ofte alhier gemaakt
2yn, felfs probeeren, ofte doen probeeren, op poene
van drie gulden op yder loop, byden contraventeur,
ten behoeve van de famentelycke Meefters" Loopen-
fmecden, ende den Conftapel yder half ende half, yder
rcyfc te verbeuren.

III.

pecfen Proefnaeefter fal gehouden weien, lbo dik-
wils als hy daar toe verfocht wort, datelyk te komen
probeeren , fonder de verkoopers door vertoeven te
verkorten, ende fullen in het probeeren de verkoo
pers prœfent mogen wefen, als mede die van het Loop-
»ncedcn, of LaademaakersGild, by fonder die geeoe,
"'e het aangaat.

///. Dnl

i v.

Ende ial hy fcherpelyk toefigt neemen op het bus·
kruyt, door hem alhier op de kruytmolen gehaalr,
ende geen loopen mogen laden om te probeeren, dan
met goet verfch droog buskruyt, ende bequaam om
uyt te ftaan de proeve , by de Heeren Staten gearre-
fteert, ende aliulcks bevonden hebbende, niet uyt ly-
ne handen te laten gaan, voor dat het probeeren van
de loopen fal zyn gedaan.

Hec kruyt gevifiteert ende goet bevonden hebben-
de , fal hy de loopen felver moeren laden met ibo veel
kruyts, als elcke kogel ofte loot, dat daar opgaat,
groot ofte kleyn , naar advenant fwaar weegt, ende
fal den kogel, die daar op klemmen ende fluyten moet,
met een yferc ftamper daar op fetten naar behooren·

v i.

Als de loopen geladen naardegedeftlncerde probecr-
plaats gereeden worden, (al den Conftapel gehouden
zyn de koogels op yder loop met een yfere ftamper
weder aan te fetten.

v i 1.

Hy en fal geen loopen mogen laaden , die hy he*
vind van binnen al te veel met olie gefmeert te zyn,
Ifulcks dat de kracht van het kruyt wort benomen,
'maar fal defelve eerft weder doen fchoon uytwiflchen.

Bbbbb νΠί. de

-ocr page 750-

VIII.

'De loopefl aldus geladen zynde, faî den Proefmce-
fter gehouden wefen , die te gaan probeeren, ter plàat-
fc, daar roe geordonneert ende nergens anders , op
poene van fufpenfie, of privatie fyns dienft naar gele-
gcniheyt van faaken.

Sal ook, om ongelucken ende fchade te verhoeden,
de loopen nederleggen , ende de plaatfc fulcx appro-
priecrcn, dat defelvige achter tegen een balck , ofte
yfere ftaaf ftuyten, ende defeive boven ©vervangen met
yfere bouten, ofte fta^ven , op dat de loopen niet te
rug, ofte omhoog komeniefpringen, ende alfoo het
vuur daar te fteecken , fonder delelver over eynd te
fetten, om geprobeert te wordea , op de verbeurte
van ecne gulden op yder loop.

X·

De loopen geprobeert 2,yndc, faî hy defelvc ^vel
moeten befigtigen, of die ook geloft zyn , ende of
die in het probeeren geen fcheuren, of quadc faulten
gekregen hebben, ende die hy bevint goet gebleven
te zyn^ de vreemde loopen met deefer Stads wapen^
ende de loopen, alhier gefmeet , met het Stads wa-
pen en een kroon daar boven teeckenen, ofte ycken,
eer hy van daar fal mogen fcheyden, op de verbeurte
van tien ftuyVers op yder ftuck.

X I. ^

DénCönftapelfal geen vrcemdeloopen,buytendee-
fe Provincie gefmeet, mogen probeeren, ten zy dat
hy verfeeckert is, dat defeive loopen hier in der Stad,
ofte Vryhcyt van dien , om te beladen zyn aanhe-
ft eed , op pœne van drie gulden op yder loop.

XII.

Ende fal hy ten dien eynde , hem nefFens den gee^
nen ^ die defeive doet probeeren , alvoorens moeten
addrelTeeren aanden-HeerNicolaasvan Soliiigen,Raad
&c.,die daar toebyde Ed.Vroedfchapby defen wort
gecommitteert, op dat den felvigen Commiffaris uyt

74^

deMeeitersLaademaackers, die de loopen aanbeilect
zyn om te beladen, daar van fouden konnen zyn ver-
feeckert, op poene als vooren, by die geene , die de
loopen doet probeeren, te verbeuren j gelyk ook de
laademaackers, ofte die des foude mogen aangaan
niet fullen vermogen de geprobeerde loopen onbelacd
direételyk, ofie indire£telyk te verfenden, ofte tege-
dogen dat fulcx gefchiede , insgelycx Qp poene vatj
drie gulden by'yder contraventeur op yder loop te vèr-
beuren. X I I I.

Ende ingevallc het gebeurde, dat de Loopenfmee·
ien , Ladenmakers, ofte die des mogten aangaan
hun met den Gonftapel over het laadcn , probeeren
van het kruyt, ofte wat daar omtrent foude mogen
wefen, malkanderen niet en konden vergelyken, lul-
len defeive hemluyden hebben te addrefleeren aan den
voornoemden Heere Commiflarisjomde gereienever·
fchillen te decideeren, ofte by te leggen ( is het doen-
lyk,) ofte anders naargelegentheyt aan de Ed. Vroed·
fchap rapport te doen, foo de faaïce fulcx mogte ver·
eyiTchen.

XIV.

Sal den Conflapel , ofte Proefmeefter voor het pro*
beeren, ende teekenen van yder loop , het zy van
musquetten, roers, twee piitoolen , groot of kleyn,
voor een roer gereekent, niet meer genieten, nochte
mogen eyiTchen dan twaalf penningen, waarvan vier
penningen fullen komen ten behoeve van zyn prœde-
ceiîèur, foo lang hy leeft, fullende het kruyt en loot)
tot de proef vcreyfcht wordende, by den eygenaar worg-
den gelaft.

. ..... X-y.

Eyndelyk fullen alle de boeten j by de voorfz In·
ilruaie vervat, komen ten behoeven van den Heere
Officier, uytgefondert de boeten articul. ii,ten bci
hoeven van de loopfmeeden gedecerneert. Aldus
gedaan ende proviiioneelyk gearrefteert byde Vrocd-
fchap der Stad Utrecht op den 17 July 1667.

RESOLUTIE, nvaar hy de vOorfz. InfiruSliegecorrigeert mgeamtilieert word^ demi
y tob.MOCLXFll.

VAN DE SLOOTEN-EN LOOPMAKERSs

Op de refpeftive Requeften van de Loopfmee-
den , Laademaakers , flootemaakers, Stel·
lingmaackers, ende loopen-opmaakers, heeft
de Vroedfchap gehoord het rapport ende
advys van de Heeren , die de Supplianten verfchey-
den reyfcn defen aangaande hadden gehoord, by alte-
ratie van het 10 articule van des Conftapels inftruc·
tie, gearreflecrt den 17 Juny laatftleden, tot confer-
vatic van der Supplianten refpeftive neeringe,by pro-
vifie goed gevonden ende verftaan , dat den voor-
noemden Conflapel, de loopen, na^dat defeive de proe-
ve, conform het voorfchreve articul , hebben uyt·
geftaan, zal hebben, invoegen naarvolgende boven
op de loopen te teeckenen ofte te ycken , alsfe al-
der hande iborten van loopen , die in deefe Stad ofte
Vryheyd van dien gemaakt zyn, met het wapende-
fer Stad, gekroont met fleurons, de mufquct-Ioo-
jen, die elders van buyten ingebragt worden, mee
iet felve wapen, voorfîen met een kroon met firn·
pele pQ^rlen, dog dat op de loopen van de vuurroers,
pittoolen, carabyns ,, fnaphaanen , ende alle andere
diergelyke kleynder ofte fyne werken, in andere ftc'
den O fee plaatfen gemaakt zynde , ial moeten geilaa-
gen worden het meergemelde wapen alleen , Tonder
kroon, in voegen ende op pœnc breeder by hetielvc
articule vermeld. Ende is vorders by ampliatie van
defeive inftruébie verftaan, dat de Gonftapel gehou-
den fal zyn de Ipopen te probeeren met de fteertfchroe*
ven, die tot yder loop gemaakt zyn, ende daarinnc
zullen blyven ; fullende d^e loopen by het doen van de
proeve moeten aangefteecken worden door het laad-
gad, daar de pan aangeleyt word.

VI. NADER Re/oktie defen aangaande, den 9Oecemb. ΜΌ CLXFIL

Gehoord het advys van de Heeren, die gecom
mitt:ert waren op de Requefte van de Lopen-
Imeeden, Slootemaakers , ende Laademaa-
kers} is by alteratie van de Refolutie,in da-
to den 21 Oótoberlaatftleeden defen aangaande geno-
men , conform het verioek van de Supplianten ver-
ftaan, dat den Gonftapel zal vermogen alle de loopen,
daar de fchrocven nog in vaft gemaakt zyn, te pro-
beeren met loiTe fchroeven ; dat wyders geen Mee-
fters ofte Graveerders, alhier woonende , voortaan
zullen vermogen dezer Stads naam, ofte ook eenïger
Utrechtfe meefters naam te flaan , ofte te graveeren
op uytheemfche loopen ofte flooten ; gelyk ook de~
2elve Meefters ofte Graveerders niet en fullen vermo-
gen op de loopen , flooten, of eenig gedeelte van
loodanig werk, hier t'Utrecht gemaakt, te ilaan of
te graveeren de naam van eenige Stad ofte Meefter,
buyten deze Stad woonende, op pœne van vyfticn
gulden by den Meefter, als mede den Graveerder, in
cas van contraventie defer Refolutie , op yder ftuck
wercks, ofte yder paar piftolen, ten behoeven van
den Officier , het Smeeden gild , ende den aanbren-
ger yder een derde part te verbeuren, bovenalle het
werck, het welk bevonden zal worden contrarie dc-
fe Refolutie gegraveerc te zyn , welk werk veritaan
word, verbeurd te zullen worden , allecnlyk ten be-
hoeven van het Smeeden gild.

VIF. ΙΝ·

-ocr page 751-

EN VAN DE LONTEN. 111. BOEK, FIL Tlt.

VII. INSTRUCTIE voor den Pro^neefler van de Vmrflooten, foo van fnaphanen.ntufquetterii

carabynen ^ pifloolen , ofte ander geweer , gemaakt btnneH deejé Stad,
gearrefieert den 25 Jiigufiy MT>CCX.

omtrent het geweer, haar defen kan wórden gcweerr»
ende mede geen vreemt floocwcrk, als mede Hellin-
gen onder dè Utree ht fe flooteh of ftellingen mogen
wórden gemengt, zoo word den voornoemden iProef-
meefter by defen gelaft, ende geordonnéer'c , óm by
de leverantie van groote pariyen , de kiften te vif»-
tecren j ende naar te lien de ilucken gewtcr, en daat
bedrog omtrent ?ind, daar uyt te nemen , ten eyndc
de contràventeurs dien aangaande konnen worden ge-
ftraft, conform de oude Ordonnantie van den 4 De-
cember 1(504, welke boete den Proeimeefter fal
genieten, voor fyn mpeyte , eèn daVde-part, wor-
dende de refpcétive laademaackers , flootemaackersj
geweer-handelaars, ende allen anderen verboden, dein
zeiven in het doen van de voorfchreve vifitatie eenig
belet te doen, te misfeggen oite mifdoen , op pœne
vati vyftig gulden.

VI.

Den Proefmèefter fal tot het vifiteeren ende pró-
beeren van de flooten voorfchreve, dageiycx moctcil
ten fynen huyfe vaceeren> ende zullen by het probee-
ren prarfent mogen zyn, die van de Slootenmaackers
ende Laademaackers gild, byfonder die het aangaat.

VII.

In cas van groote leverantien , die conform de pp^
gegeven modellen moeten werden afgelcvert, fal een
van de voorfchreve modellen op het Eloyen Gafthuys
moeten werden bewaart, ende by het viiïteeren van
de flooten door den Proefmeefter, als een onpartydig
perfoon, van Stads weegen beëedigt, oock moetca
wordea acht gegeven , of de voorichreve flooten le-
verbaar zyn conform de modellen, ofte die niet konneit
voldoen van gang, veeren ende gefonde ilucken hec
opgegeve model, moeten uytfchieten,

VIII.

Den voorfchreven Proefmeefter zal voorts gcnerai
lyk alles doen wat een eerlyk , getrouw ende onpar-
tydig Proefmeefter fchuldig is, en behoort te doenj
dat en fal hy niet laten om lief of om leed,om vriend-
fchap oftemaagfchap, haat of party fchap, giften of-
te foyen, nog om geenerhande iaacken.

747

In den eerften word hy Proefmeefter geauthóri-
feert, met exclufie van allen anderen , teprobee·
ren de flooten tut mufquetten , fnaphanen, ca-
rabynen , piftoolen , ende voorts van alle an-
der geweer , hoedanig het zelve zoude mogen we-
fcn, ende dat in conformité van de nabefchreve ar-
ticulen.

I I.

En zullen derhal ven geen Slootemaakers ofte Gra-
veerders , op eenige flooten mogen graveeren ü-
TRECHT, ofte eenige lusademaakers defelve mogen
aanlaadcn , inlaten en verwerken , alvoorens defel-
ve by den Proefmeefter zullen wefen gevifiteert, en,
voor goed gekeurt zynde, met deier Stads teeken of-
te wapen, dat hem ten dien cynde zal wprden ter han-
den geftclc, zullen wefen geteeckent, op poene van
vier en twintig gulden , ten behoeven van den Armen
van het Eloyen Gafthuys , voor twee darde parten,
ende voor den Proefmeefter het overige darde part te
verbeuren.

I J I.

Den Proefmeefter zal wel fchcrpelyk, endeïoo veel
doenlykis, toefigt nemen, of de flooten, alhier ge-
maackt, zyn gewerckt van goede fpecie, ofte goed
Swcedfch yfer ; item , of de refpcdive ftucken, tot
een flot behoorende , behoorlyk zyn gemaakt, ende
famen geyoegt, ende aldus mede een goede gang in
het flot is ; de goede flooten zal hy met de ftempel,
hem daar toe ter handen te ftellen, teeckenen , dog
de quade flooten , en daar hy fout aan heeft bevon-
den , ongeceeckent aan den meefter te rugge moeten
geven,

IV.

Den Proefmeefler fal voor zyn falaris genteten,
vpor yder flot, by hem geprobcert ende geteeckent,
acht penningen , het leverantie-goed by den aanbe-
ileeder of leverancier en particulier , of fyn goed by
den werkbaas contant te betalen.

Ϋ.

Ten eynde de ingeflopene a^uyfen , ende bedrog

Vin. INSTRUCTIE voor den Keurmeefier van de Lonten, den 13 iFebrudr. MtCXXPl

In den eerften fal den Keurmeefter gehouden zyn,
wel te letten in het keuren, of de lonten gelyk,
van goed ftof gefponnen, wel geloógr, geiooden
zyn, ende wat hy alfoo niet en bevind, zal hy ge-
houden zyn uyt te keuren, ende niet te loyen.

I 1.

beuren ende loyen, latende die gcenen ,
cn zyn gekook, oneeloyt.

1 1 I.

Item , om fulcx te beter te konnen bevinden, als
oock of de lont wel kooit, zalhy uyt yder hoop lonts,
i^'c hy zal keuren, fchieten drie boften lonten, van
«Jeilechifte die hy zal bevinden, ende defelve befoe-
ken op de kool ·, foo hy die goed vind op de kool, fal
ilie rcft voorts voor goed keuren, ende loyen, ende
foo hy bevini defelve niet wel te kooien, fal hy dan

koorts andere van de flechtfte daar uytkiefen, foo lan-1 bequame plaatle , daar men defelve wei kan befien^
tot dat die wel kooien , ende dc reft voorts goed om by hem gekeurt ende geloyt te worden.

die niet wel ' VI.

Ëndc defelve lonten alfoo ter hequamer plattfe ge*.

________leyt zynde , ende den Keurmeefter gekomen oinme

Öen Keurmeefter fal gehouden zyn , t'allen tyden fynen dienft te doen, fal den eygenaar van defelve lon-
hem gereed te houden om te keuren, des fomers van ten daar niet mogen jsy zyn , loo lange de keuringe
s morgens ten vyf uuren tot 's avonds ten acht uurcn, fyner lonten duurt, op poene van drie gulden te ver-
ende des winters van *s morgens ten acht uuren tot beuren.
*avonds ten vier uuren , encie in de herfft ende len-! V I 1.

Den Keurmeefter fal hebben Van yder boS lonten,
die hy goed keuren en loyen fal,drie penningen,daar

VIII.

^CD naar advenant des tyds, in alle diicretie,

n· * V. . _

^ic gcene, die haar lonten fullen hebben willcB; in gcrecckent fal zyn het loot, fpoder raccr;
Deel, Bbbbb t

gekeurt ende geloyt , fullen gehouden Wefen, dert
Keurmeefter diar toe re verfoeken, die als dan ten
langften binnen een halven dag , naar dat hy fal zyn
verlbgt, fig daar tóe fal laten gcbruycken, ten ware
hy alvorens van een andèr vcrfogt Svare^ in \^elckeh
gevalle hy den gcenen, die hem eerft fal hcbbch ver^
fogt, fal imoeten dienen in het fclVe keuren, ende
loyen, ende daar na den anderen , in fuiken tyd ais
voreii.

Den Keurmeefter Tal niet gehouiÏen zyn j dé lon-
ten felfs te halen , maar fulien die gcehe , die defelve
willen hebben gekeurt, hem defelve leggen op een

ÈÊÈ

-ocr page 752-

VAN HET BYLHOÜWERS GILD5

74«

VIII.

Ende fal voorts ,den Keurmee&er gehouden
liem te reguleeren naar de Ordonnantie, by de Ed.,
Hoeren van de Vroedfchap , denlontmaackers alrects
gegevea, ende nog te geven ^ voor foo veel het felve
fyn ampt is concerneerendej gelyk ook de lontmaac-
kers den Keurmeefcer fullen toedragen behoorlyk re-
fpeét, fonder hem in het ftuck van zyn ampt te mo-
gen injurieereo of mifdoen , nog gedogen dat fulcks
door zyn vrouw, zyne kinderen, knechts of maag-
den gedaan worde , alles op pœnen en breucken by
de Ordonnantie, alreeds daar op gemaakt, vervat.

Ende om de interprefatie (als het noot fy ) hier
op te doen, oock defen te veranderen, vermeerdei^n
ende verminderen , houd de voorfchreve Vroedfchap
aan haar. Aélum den 13 February 1616.

ACHTSTE TYTEL.

Van het Bylhouwers Gild ; en van den

Planckmeeter.

ORDONNANTIE ^ rakende het verkoopen van hout àoor vreemde /chippers of koophyden,

als mede van kafleUi floekn, &c, alhterniet gemaakt ^ den i Jvgvü.
MDCIX,

e Raad der Stad Utrecht heeft op het ver-
zoeck van de Deekens van het Bylhouwers
Gilde,ende rapport haarder Gecommitteer·
den, der fclver gilde-Ordonnantie by pro-
vifie geaugmenteert met deefe naarvolgende articu·
Icn.

In den eerften , dat van nu voortaan niemand de-
ien gilde en zal mogen onderwinden nog exerceeren,
ten zy hy alvorens voldaan ende betaalt hebbe de ge-
rechtigheyd daar toe ftaandc » op poene van fes gul-
den by yder te verbeuren, te appliceeren ten behoe-
ven van den Officier, ende den Armen van deelen gil-
de, elks de helfte, boven dc leges van executie daar
toe ftaande ; te weeten , den Heer Officier voor het
dragen van confent tot de executie, vier ftuyvers,den
Deeckens, Bufmeefter, Proefmeefters ende den Bo-
de van defen gilde, elcK fes ftuy vers. -

I I.

Item 5 dat alle vreemde koopluyden offchippers,
van buyten binnen defe Stad om te verkopen komen-
de, het ielve hout niet en zullen mogen verkopen, dan
alleen des woensdaags ende des faterdaags in elcken
weecke, ende dat niet by het ftuck , nog ook min-
der als een quartier t^effens, nog ook daar van eenige
burgerlyke toon doen : op poene van by den conira-
venteurs ydér reyfe te verbeuren boven de voorfchre*
ve koften van executie, fes gulden, te appliceeren als
boven.

I I Î.

Ende zooverre de voorfchreve koopluyden of fchip.
pers haar hout anders begeeren te verkopen, fulkn
daar van mogen doen een omlegge, ende daar toe difi
van defen gilde laden door haren bode.

I V.

Eyndelyken, en zal niemand van defen gilde mogen
eenig werk, het zy van kaflen, koeifen, taföls, ld·
ften, ftoelen of diergelyke kleynder of groter wcrc-
ken kopen of laten maacken in Holland, of elders
buyten defe Provincie, om binnen deefe Stad te ver-
kopen , op pœne van twaalf guldens boven de voor-
fchreve koften van executie yder reyfe by den óver*
freder te verbeuren , te appliceeren als boven. Ac-
tum den i Augufty i6op : endç was onderteeckent,
Corn. de Goyer.

11. NADER

^Fehruar, MT>CXL

De Raad der Stad Utrecht, horen leefen heb-
bende feeckere Rcquefte, geprsefenteert by
de Dekens, Proef- ende Busmeefters, mits-
gaders gemeene Gildebroeders van het Byl-
houwers Giide,verfoekendedat de vreemde fchippers,*
met hout binnen deefe Stad , om te verkopen , ter
markt komende, geordonneert mogte worden haar
verkogte hout niet te mogen loflen dan *s woensdaags
ende faturdaags in elcke weecke 5 verftaat, dat de
vreemde fchippers oock zullen mogen haar verkogte
hout op andere dagen loflen, mits (des verfogtiyn·
de) by eede verklaarende, dat fulke verkopinge ge-
daan is op den ordinaris woensdag of faturdag. Ac·
tum den 4 February löii , ende was onderteekem,
Corn. de Goyer.

Refolutie, rakende de Schippers met houtwaren ^ alhier ter markt koomendCi dm

III. AMPLIATIE op de voorenflaande Refolutie, m 15 Decemb, MOCXXyilL

OP het different tuiTchen die Deeckens ende
Gefworens, mitsgaders eenige van den Byl -
houwers Gilde, Requiranten ter eenre,ende
Frans Dirkfe van Schayk, cum fociis^ Gere'
quireerdens ter andere zyden , ftond geappoinéleert y
ïilgefien ende hierop gehoort het rapport van haare
Gecommitteerden , verftaat de Vroedfchap, dat de
vreemde koopluyden ende fchippers in het verkopen
van haar hout binnen deeze Stad, hun zullen hebben
te reguleeren na de Ampliatien van der Requiranten
Gilden Ordonnantie, zoo van den 1 Augufty i6op,alS
van den 4February i6n j dat mede defelvc Vreemde
luyden vry ftaat haar hout door een Fafteur , wefen-
de een Güdebroeder van der Requiranten gilde, te
verkopen j edog alleenlyk op fodanige dagen ende ift
geen minder quantiteyt t'eiFens , als de voorichreve
vreemde luyden by de gemelde Ampliatie toegelaten
is 5 ende mits dat de FaSeurs hun t'allen tydcn by ee-
de zullen moeten purgeeren, dat het hour, het welK
fy op andere dagen ofte in minder quantiteyt komen
te verkopen, haar eygen ende niet eenigei'vreemder
luyden hout zyj alles op pcenevan fes gulden t elc-
ken reyfe by den contraventeurs, het zy vreemde
luyden ofte Faéteurs.te verbeuren ende te apphceren ais
in de voorfchreve Ampliatie. Aaum den Jf Decerom

itfzSj cndc was onderteeckent, J. vanderNypoort.

IV. RE'

-ocr page 753-

EN VAN DEN PLANKMETER. ///. BOEK. Vlll, TIT.

iV. RESOLUTIE , dat alle omlagen van hout fullm moztm gefcJnedm in het GildenhuySt den

2β Maart MDChXlL

De Vroedfchap gehoort hetadvys van hafeGe«» Gildénhuys, mits gevende de halve ftuyver opde gul-
comrnittcerden, heeft op het verfoeck van den, als nu ten behoeve van het voorfchreve Gilden-
hec Bylhouwers Gild verftaan, dat voortaan jhuys, ende zal voortaan by yder nieuw Gildebroeder
alle venduen of omleggen van hour, hiervan in plaitze van vier gulden tien fluyvers tot intree ge-
buyten wordende gebragt, zullen gefchieden in het geven worden fes gulden voor de Sieken buiïè..

V. NADEll Refolutie op het voorfz fubjeB, den 25 M^^dVCCXXFi get^ge&t dm 15 Au-
guflusMDCCXXK

Gehoort het Rapport van de Heeren Gecom-
mitteerdens tot het Bylhouders Gild , op de
Requefte defen aangaande geprefenteert by
Dekens en Overluyden van den voorfz Gilde,
heeft de Vroedfchap (i)ampli^tie mnàcrklvcr Ke-

per cento} dat ook geen Gildebroeder, ('3 ) alfulk hout
kopendej 't felve naderhand weder by (4) vendue lal ver-
mogçn te verkoopenj maar gehouden zyn, dat hout
zelfs te. verbruyken, ofte flycen ,op poene van(f)yo<»
wel by Jeu kooper ah den verkoper te verbeuren twaalf

folutievan den i6Mmy i66ij{i) en nog laatfivanden- gulden, voor elcke transgreffie, (6) hoven de ver
28 May I72f, goedgevonden en verftaan , dat geen. beurte van bet hout , contrarie dezes ver koft : te ap-
jchippers, of kooplieden met befaagt hout van buy-! pliceeren een derde part {η^ναη de voorfz boete ^ voor

1J ** a B^ · η Iv ^ ■ «o^AA ^ Λ m. I f ______ __ I— 1 TY,____^^^ a^V /1"* _ ' J ^ i". ^ ^ J ^ _ J .

den Heere Hooft-Officicr defer Stad, een darde voor
den aanbrenger, en hei overige darde part voor het
Gild. (8) Aldus gepubliceertvan den Stadhuyfe t'U-
trecht {^more folito) pp den f Septemb. lyif. loken-
nifle van my, J. v. Biarle.

ten in deefe Provincie komende, fufién vermogen het
zelve alhier te verkoopen, anders dan by omlegdoot
hun zelfs voor het Gild te doen, en dat by geen min-
der quantiteyt als eeji quartier t^ effens , en mits daar
voor betalende ten behoeve van het Gild van yder gul-
den, agt penningen, of tWee gulden, tien ftuyvers
(i) Z)i? Refolutie van den 28 May 1725 heeft^ perfiftecrende by &c.
(i) Het geen alhier curfyf is ^^ is in de laat fie Refolutie van jiugufl. 1715 ingekomen.

(3) In de Refolutie vm May ijif fiaat nog^ of ander borger 5 het wiek in de laatfie uytgeïaien is.

(4) In de voorfz Refolutie i by publique vendue.

(f) De vüorfz Refolutie h^eft, op pœne van by yder contraventeur te
^Is op num.z.

(8) In de Refolutie van May ijz,^ word hier nog hygevoegti dog by verfterfvart een Gildebroeder blyft her ge-
permitteert, des overledens nagelaten houtwaren by publique vendue, doof den Erf-hu^smeeilcr te doen
verkoopen. Nog blyft het een yder vryom,uyt de hout-negotie fcheydcnde, eens by zyn leven zyne hout-
waren als vooren, publiquelyk te verkoopen,

Vl. RESOLUTIE, dat geen nkuw houtwerk in Holland gemaakt » alhier of erjhujfm &c. zal

mogen verkogt worden^ den 9 Maart MOCXIL

en Raad deefer Stad gefien hebbende, het ver- weder fal mogen Averden gevent, ofgefleten, oppœ«
foeck van Cornelis Lauwermanj Erf-huys- ne van het houtwerck , dat contrarie deeies weder
meeiler by Requefte gedàan, jegens die van , gevent, ofte verkoft fal Worden , te verbeuren; dog
het Bylhouwers Gilde , ook de Antwoort i dat niet te min het fodanig houtwerck voor datodee-
van defelve Bylhouwers daar op gevolgt, ookdaarby |fes, by de flyters, ofuytdraagiiers alhierin het voor-
voorts gehoort het Rapport van haare Gecommit- fchreve erfhuys gekeft, fal mogen als nog uytver-
tcerden , die de gravamina ten beyden zyden van koft, ende gefleteη worden, daer van de Bylhouweis
partyen nader hebben verftaan, ende op alles wel ge- voornoemt by opteyckeninge, ofceanderiints kennis-
let, verklaart ende ordonneert provifionelycken by fe fuilen mogen doen neemen, ende dat oock kofte-

loos ende fchadeloos fal worden gereftitueert, het af-
gehaalde ende gepande houtwerk: compenfeerende
de verdere koften van deefen differente om reedenen.
Aélum den ρ Martyiiii. Ende wasondertcckent.
Cor. ,de Goyer.

door haare knechts ie doen maaken , ofte het hout-
werk, daar toe nodig , te leveren , ten zy dat hem
alvoorens gebleecken fal zyn van het confent by de
Vroetfchap daar toe verleent, op pcfenc van by den
contraventeurs te verliefen haar burgerfchap , en Tul-
len de meefters voor haare knedhts moeren verant-
woordem Aélum den laatftcn April 1621} endewai

^an nuvoortaan eenigeftakettingen,hecken, trog- onderteeckent ,Cot. de Goyer.

Vllir AMPliATIE op de voorfz Refolutie, den 15 MDCXXÎ

ken, voor, achter of befyden dehuyrenterft:raatwaarts
uytftecckende , het ly groot, of kleyn te wercken,
of door haare knechts daar aan te doen wercken, of
het houtwerck» daar toe noodig, te leveren, ten zy

Bbbbb 5 dat

aargefien zynde de Refolutie van den laatften
April löi I, daar by geinterdiceert wortdie
van den Gildeaaneenige ftakettingen,hec-
ken, trochen ende andere diergelyke wer-

deefen , dat van nu voortaan geenderhande nieuw
houtwerk, buycen deefe Provincie gemaakt, ende
by de maakers van dien , ofte buyten-neringsluyden
van fchrynwerk, alhier in het erfhuys gebracht, of
doen brengen , ende verkoft, voort aan anderen ofte

Vil. KE'^OLOTIB j dat geen timmerluyden aan tenige hekken , troggen, offlakettingen Jutten

mogen werken ^ fonder dat haar gebleken zy van het confent van de yroed*
fchapy den ^o Jprtl MD CXXL

Voeg hier by 'tgeen defen aangmüde ts vinden is in het ii. Boek» xvi i r. Tyt. i. Deel.

De Vroedfchap bericht zynde ende byexperien- gen, of andere diergelycke gröote, ofte kleyne ter
te bevindende, dat verfcheyden burgers ende ftraatewaart uytfteeckende wercken te raaacken , oftö
innewoonders deefer Stad , hun dagelycx
onderftaan, buy ten confent, tot merckelyke
^iscieraat Vin de Stadsvoor» achterende befydenha-
rehuyfingen te doen maaken, endeftellen^ ftakettin-
gcn, hecken, trochen ende diergelyke, ende begee-
rendc daar 'iane te voörfien, interdiceerr. énde ver-
bied hier meede wel fcherpelyk,· die van deefen Gil-

749

-ocr page 754-

7ίο van het bylhouwers gildj

dat hen n1 voorcns gebleecken zy van het confcnt by ven ende langs het water, als op der araaten , daar
de Vroedfchap daar toe verleent, op pœnevan lever- toe de geftatueerde pœnen by decien worden gereno-
liefcn by den contraventeur haar burgerfchap , moe- veert, met bevel van fulcks die van den Gilde kenne-
tendede meefters vóórhaar knechts rerpondeeren&c.|lykie maken, in manieren als by voorigellerolutie is
De Vroedfchap decfer Stad daar opdoende naarder! gedaan. A£tum den if Odober lóai j cndewas on-
verklaringe , verllaat , dat defelve Relolutie foo wel derteckeni, Cor. de Goyer. '
plaats fal hebben jegens gelyke wercken, op de wer»___

IX. RESOLU TIE, dat de vreemde Stoelematters geen fioelen mogen matten, fonder alvoorèmht

Bylhowwers Gild gewonnen te hebben y den ij;Septemb. MD C XX X.

dien komende, ende hun het maacken, of binden van
iloelen onderwindende, fonder het Bylhouwèrs Gild
gewonnen te hebben, daar over te bekeuren volgen-
de de Ordonnantie van den voorfz Gilde, ende die ge.
nc, die de boeten nieten konnen betalen, ie verja.
gen. Lager ilont , naar collatie tc accordeeren be-
vonden by my Secretaris der voorfz Stad Utrecht
ende was onderteekent, J. van der Nypoort. '

Op het fçhrifteîyck verfoeck, by de gemeene
Stöeldrayers deefer Stad gedaan, ten eynde
van hier geweerc mogten werden de land-
loopersende kaliflen, die van huys tot huys
loopen , om ftoelen te maaken ende te binden , heeft
de Vroedfchap goet gevonden te laften den Officier
déefer Stad, gelyk den felvcn gelaft word by dcefen,
alle perfoonen, binnen deefe Stad ende Vryheyc van

RESOLUTIE tegen het verwercken van timmerwerck buyten de Stad en Fryhejd van dm
gemaakt y den ι s CHay MD C XXX VIL

binnen defe Stad ende Vryheytvan dien te ftcllen,''of
te vertimmeren, dircdelyk ofindireólelyk, op pœne
van twaalf gulden by den meefter, yder dag dat daar
aan gearbey t wort, te verbeuren, de tweedardendee-
len ten behoeven van het Gild , ende het ander dar·
dendeel ten behoeve van den Officier, die de execu-
tie doen ial: ende fulleu die meefters voor de knechts
moeten refpondceren. Aftum den 15 May 16373 eo
was onderteeckent, C. de Ridder.

De Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft ten
verfoeckevan deDeekens, Bufch- en Proef-
•meefters van het bylhouwers Gild binnen
deefe Stad , haarluyder Ordonnantie geam-
plicert'met het volgende poind: te weten, dat nie-
mand van den felven Gilde fal vermogen eenige voor-
payen, raampten, reede gemaakte bal eken, deelen,
ende ander timmerwerck , groot ofte kleyn , binnen
deefe Stad ende die Vryheyt van dien, niet gereetge-
maakt , ofte geprxpareerc zynde , van nu voortaan

RESOLUTIE, dat geen Caroffin^vf Caïeffen buyten defe Stad gemaakt, door de Sadelma-.

kers &c. alhier fullen mogen worden gebracht » en verkogt y den 15 Septemb,
MDQLVL

Gchoort het Rapport van de Heeren Gecom-jkaleiren met fyn toebehooren , mits dat defelve ge-
mitteerden, op het different, hierover on-^ maakt worden binnen deefe Stad, ofte de Vryheyc
der deSadelaars , ende die van het Bylhou- van dienj ende by foo verre den aanneemer defelve
wers Gild ontftaan , verklaart ende fta- karoifen, ofte kaleffendede maaken in andere Steden,
tueert by deefen proviiïonelyk , dat kiftemaackers, ofte plaatfen, ende van daar alhier brachte om telee- ^
radejrtaakersj fadelmakers ende anderen, onder eenig veren, fal op yder foodane gemaakte karoifen, ofka·
Gild alhier reforteerende, wel vermogen fullen aan te leifen verbeuren ten behoeven van het geintereifeerde
ncemen het maaken, ende opleveren van karoifen en Gild hondert guldens.

XII. NADER Refolutie op het voorfz fitbjeü y den Septemb. M^ CLXXX,^

De Vroedfchap gehoort het advis van hare Ge-
committeerden , op de Requeftevan die van
het Bylhouwers Gild, heeft by naarder am-
pliatie van der felver Refolutie , op de Or-
donnantie in datoden if May iö37verftaan, dat geene

χΐϊϊΓ """

fchaps Refolutie van den if May 1637. als volgt.

Dat niemand van den Bylhouwers Gilde fal vermo-
gen eenige voorpayen, raamten , gereed gemaackte
balken, deelen, en ander timmerwerk , groot ofte
kleyn, binnen defe Stad,ende Vryheyd van dien,niet
gereed gemaackt, ofte geprepareert zynde, van nu
voortaan binnen defe Stad ende Vryheyd van dien,te
ftellen, of te vertimmeren, direélelyk, ofte indireÓe-
]yk, op pœae van twaalf gulden, by den meefter y-
der dag, dat daar aan gewerkt wort, tc verbeuren,
wagens, of chaifens, gemaakt buyten de Stad eildc
Vryheyt van dien, alhier in defelve fullen mogen wor-
den geveylt, of verkoft, op gelyke poene van twaalf
gulden, te appliceeren als in de voorfehreve Refo-
lutie. "

aanklagte fal worden gedaan, en aldaar decretement
van de voorfz boete en verbeurte als voorfz is fal zy"
gegaan.

Ten eyndc niemant hier van onkundig zy, Tal de-
fe worden gedjuckt, gepubliceêrt, cn geafigcert foo
als 't behoort.* Aldus gerefolveert als boven, en van
den Stadhuyfe der Stad Utrecht gepubl/ceert ( more
foltio) den zpjuly ijii, In kenniife van my* E-V·
Harskamp.

RESOLUTIE het voorfz fibjeB, geamplteert den iijuly MD CC XXL

Gehoort het Rapport van de Heeren Strik van de twee derde deelen, ten behoeven van 't Gild, cn
Linfchoten, en vordere Gecommitteerdens 't ander derde deel ten behoeven van den Oficier,clie
tot het Bylhouwers Gild, op de Requefte de executie doen fil. Ende fullen de meefters voor
daar omme gepracfenteert by Deekens, Bus-'de knegts moeten refponderen: alles boven verbeurte
meefters en Proefmeefters van't voorfz Gild, verftaatvan de voorfz materialen en gereed gemaakt hout. En-
de Vroedfchap by renovatieenampliatievan des Vroed- de mits hier over voor den Edele Geregte dcfcr Stad

XIV. ARTICÜLBN rakende het Bylhouwers Gild y uyt der felver Ordonnantiën getrokkm.

by de Vroedfchap doen drukken. '

I Eer-

-ocr page 755-

EN VAN DEN PLANKMETER. ///. BOEK. Vllh TIT,

moeten aanbrengen, 'binnen den tydvan acht
dagen , en terftond met gereed geld betalen,
fonder hem te mogen befoecken , alfoo hy terftond
leerkinds-geld fchuldig is , waar voor de meefter fal
moeten vallftaan , op de boeten van yder dag te ver-
beuren ( naar de acht dagen )vyffchellingen. En of het
gebeurde, dat eenig meeiter meer quam te fetten als cene
leerjongen, fal niet alleen gehouden zyn, delelvc te
Jatcn gaan, maarals hem door den Gilde-bode hetfel-
ve is aangcfeyd, en niet en pareert, voor yder dag daar
na fal moeten betalen cene gulden , behalven dc
knoop-vormdrayers, die wel meer leerjongens mogen
fetten, mits haar in alles te reguleren na de voorfz
Ordonnantie.

li.

Item , alle leerkinderen , die eenig ambachtc van
deien voorfz gildeleeren willen, fullen gehouden we·
len te beialen vier en veertig ftuyvers voor het leer-

kindsgeld.

^ III.

Niemand van de Gildebroeders fal vermogen voor
ymand te wercken , die een ander Gildebroeder niet
voldaan heeft, op de boete van yder dag vyf fchellin-
gen, naar dat hem de Deeckens door 4q Gilde-bode
fulcks hebben laten aanleggen.

1 V.

Ook en fal niemand vermogen eenig knecht te werk
te ilellen, die van buyten inkomt, voor cn al eer hy

Niemand en vermag ook meer als op een plaats too-
nen, of winckel doen, ende als hy des faturdaags op
de merkt ftaat, fal hy gehouden zyn , fyn winkel ic
fluyten, op de boete van dertig ftuyvers.

VI.

Ook en vermag niemand eenig Gild roeren, waar
van hy het Gild niet voldaan en heeft, op de boete
van twaalf guldens.

V Î ï.

Wie niet ter begraeiFenis gaat met eemge Gilde-
broeder ofte fufter, wanneer hy door den 'Gilde-bode
daar toe gebeden word, fal verbeuren eene ftuyver.

VIII.

Soo by aWien eenige van de Gildebroeders onwil-
lig waren , om de twee ftuyvers in tïc bus alte maand
te betalen, foo fullen de Deekens, Buflemeefters,
cn Gecommitteerden , tegen defelve mogen gebruy-
ken*t recht van parate executie. Aldus gcëxtraheert
uyt het Gildeboek van het Bylhouwers Gild, door de
Dekens, Bus en- Proefmeeftcrs , dewelke waren in
der tyd, Eduart de Vries, en Hendrik van den Bofch,
Deekens,CornelisKelfkens, Bus-raeefter, Pietervan
Lobbrecht, Gerrit Bofch , Steven van Rietvelt,
Gysbert van Werckhoven, Frans de Voogt, Proeft
meefters j en is daar mede bevonden t'accordeeren ^
in kenniflè van my, J. Quint.

bctoonen kan, dat hy twee jaren in een bemuerde
crftelyk, en fal geen raeefter vcrniogén meer;Stad geleert heeft, op de boete van twintig fluyvcrs,
re fetten als een leerjongen, en den felvenj boven het leerkinds-geld.

XV.

A ' .

j\ fen, gefchapcnwaren,tuffchendeKiftemaa
/ % kers ende Timmcrluyden 5 foois*t, dat par·
tyen voornoemt, op approbatie van de Ed.
Vroedfchap defer Stad geaccordeert zyn, dat alleen
by de gemelte kiftemaakers, ende niet by de voor-
noemde timmérluyden fullen mogen worden gemaakt,
als namentlyk,

Alle kaflen groot en kleyn.

Item , alie koetfen die van glat befchot gÏat ge-
werckt zyn met lyften daar aan, zy architrabe, of
fpringende lyft.

Item, allerhande tafels , behalven alleenlyk die de
ftylen achtkant gemaakt, ofte gefchaaft zyn , alfoo
die by hunlieden niet gemaakt , ofte gefchaaft zyn,
alfoo die by hunlieden niet gemaakt en fullen mogen
worden.

Item, alle vergaderde koetfen met poften en pan·
neelen.

Item, alle verfteken glas«raamten.
Item, alle ledekanten.

Item , alle verfteecken deuren, te weten met bos*
pannelen, beleyde panneelen , flechte pannelen ende
compertementen, ende die met glad befchot zyn, fon-
der fchaaf jens daar aan gefteken.

Item , alle verfteeken fchoorfteenmantels, foovan
vuerenhout, als anders.

Ende mede alle verfteecken lyften, voor foo veert
ftlve kiftemakers werck is.

Mitsgaders ook bekleeden alle deiirraampten, be-
halven of't geviel dat 'er eenige oudedeur-raampten te
"ckleeden quamenmet ilecht befchot, dat (ulcksfoo
by d'een als by d'ander van partyen alhier gedaan
lal mogen worden.

Als mede foo wel by d*een, als by d'ander van par·
^y^n alhier gemaakt fullen mogen werden , alie buy-
ïcndeurcn,die met eenig werk bdileed zyn, te we^

Als ook alle vierkante glasraampten , doodkiften^
ende baren groot en kleyn, misgadersalle vueretoon-
bancken , voetbancken, boeckc-kaflèn , en 't be^
fchieten van winckels, met het geene daar aan vaft
is, foo wel by d'een als d'ander vali partyen gemaakt
fal mogen werden.

Eyndelyk is overkomen , dat geene van partyen,
d'een in des anders werck tteden, ofte *t felve aanne-
men fal mogen, op poene van fes Garolus guldens y-
der reyfe ten behoeve van partye ad vers te verbeuren.

Ende alle welke voorfz poinilen ende articulen,
partyen refpedive voornoemt, malkanderen beloven
by defen in aller oprechtigheyd naar te komen , ende
t'achtervolgen, onder verband van hunne refpeótive
perfonen ende goederen ; ende voorts op pœne van
ies Caroli guldens op yder ftuck wercks te verbeuren,
ende boven dien op de verbeurte van 't werck , 'c
welk bevonden mochte worden by ymanden contra-
rie de voorfz articulen gemaakt, ofregewerkt te we·
fen , ende dat partyen advers 'tfelve werk vindende,
datelyk als verbeurt na hun nemen fullen mogen. En-
de alle welcke boeten ende pœnen plaats hebben ful-
len , 't zy den contraventeur metter daat op 't werk
geattrapcert word, of dat men (lilcks eerft, 't zy een half
jaar oflanger daar naar komt te ondervindcn.Dest'eenea
oirconde heb.ben partyen , op approbatie van de Ed.
Vroedfchappe defer Stad het ft^lve ondertcekent, óp
den II Decemb. i(Ï4p. In margine ftont geappoin-
ftecrt. De Vroedfchap der Stad Utrecht gehoort de
leè:ure van defen accoorde, nefTens bericht van haar
Ed. Gecommitteerden » voor dewelcke partyen ge-
compareert waren , heeft geapprobeert ende appro·
beert by defen 't felve accoort. Adiim den laatften
December 1(549. Naar collatie jegens fyne principa-
le daarmede t' accorderen bevonden, by my, J. van
der Nypoori»

ACCOORD tuffchen dé Kiflemakers en ByV^ouwers ^ byde Froedfchap geap^okirt, m

^oen drukken, den Oecemb. MT>CXH X,
Ifoo qua^ftie ontftaan, ende verdere te verry- ten met pylafterSjkappetelen, barcmenten,ofku$iêns.

XVI. AC<

-ocr page 756-

XVI.

e Vroedfchap gehoort het advys van de Hee-
ren Commiflariflen tot den Bylhouwers Gil-
de , die partyen hadden geaccordeert, en
dien aangaande de naarbelchreven articulen
opgeftek , heeft defelve prcviiionelyck gearrefteeri
tot ampliatie van den voariz Gilde.

Eerftelyk, Tullen d'aankomende lyftemakers, ofeb-
benwerckers gehouden zyn tot een proef te maken,
een bolwtrcks lyft van goed ebbenhout, ende betalen
de gerechtigheyd daar toe ftaande.

Item , fullen voortaan de lyftemaackers, of ebben·
werckers niet anders mogen maken als lyftenom fchil-
deryen, fpiegeis , en andere van diergelyke natuer,
benevens gefineerde fchryf-layen, tabellerjens , gÏa-
fe of poppe filver-kasjens ende cabinet jens met laeg-
jen», of perfpeftiefjens , dog fullen niet grooter mo-
gen zyn als drie voeten in 't vierkant, ionder noch
cenig gefineert, of ander werck , rakende de kiftema-
kers, te maken, endefpecialyk met het werk om de
rouwborden, doodkiften of baren, op pœne als in de

Ordonnantie.

I 1 I.

Dog fullen by dispenfatie geëxcipieert zyn van de
proef der kiftemakers , mits betalende de gerechtig,
heyd, de tegenwoordige ly lie makers, of ebbenwerc-
kers, ende word haar toegelaten, het werck dat ge.
heel gefineert is, te mogen maacken, fonder dat van
buyten eenige gronden, lyften, of yetwes anders van
eycken, vuren, of ander hout fal mogen gefien wor.
den, nog dat haar fullenbemoeyen, met eenig ander
kiftemakers werck, ook niet met het rouwwerk bo-
ven genoemt, ende fullen tot het maaken van't voor-
fchreve gefineert werk , niet meer mogen te werck
ftellen, als een knecht ende jongen.

De lyftemakers, of ebben werckers, fullen voortaan

geen knecht der kiftemakers, endedefegeen knechts
der lyftemakers mogen fetten, of te werck ftellen.
Alles op pcene als in de Ordonnantie vermeit.
Aldus provifionelykgearrefteert den SJanuar. i6-jj,
J. Quint,

VAN HET BYLHOÜWERS GlLDj

AQCOOViO.tuffchen de Lyfiemakers m het Bylhouwers Gild , geapprokèrt tngedruckt
als vooren, den ^Jamar. MDCLXXVIL

XVII. APPOINCTEMENTj tegm de beunafen van het Bylhouwers Gild^ gedruckt ah voo-
ren y den η May MOQL XXVIL

werk 'c voorfz Gilde rakende, fal maken, op pœne vaa
twaalf gulden reijpcfl:ive te verbeuren , ten behoeve
van de fieckebus j ende foo ymand achterhaalt wor-

ρ de Requefte van de Deekens ende Gecom
mitieerden tot de direâiievan 'tBylhouweri
Gild, heeft de Vroedfchap verftaan, con-
form 'c advys van de CommiiTiriflen , dat
geen meeftcr, of gildebroeder , eenige beunnafen fa)
mogen bevryden , nochte dat ymand geen roeefter
zynde, ofte jiiet by een meefter werckende , eenig

dende , niet genoegfaam konde worden overtuygt,
ende niet wilde bekennen, fal gehouden zyn, figmec
eede daar af te fuy veren., Accordeert, in kennifle van
my, J. Quinr.

ende daar op ingenomen de confideratien ende het ad-
vys van de Heeren Gecoinmittecrdens tot de zaaken
van den voorfz gilde , hebben tot beter onderhoud
der arme en fieke Gildebroeders, mitsgaders tot het
doen begraven van der felver doden provifioneelyck
gearrefteert de poinólen en articulen, hier na vol.
gende.

Dat voortaan alle ende yder der Gildebroeders ge-
houden zullen wezen maandelyk te betalen twee ftuy-
vers, als van ouds, tot fupportvan dc ordinaris enex-
traordinaris lallen van het gild ; zullende defelve wer-
den ontfangen en verantwoord, in voegen als tot nu
toe is geibhied, ende het furplus van dien werden be-
ileed tot ibulaas van de armen en fieken.

I I.

Dat daarenboven nog maandelyks by yder der zei-
ver zullen werden betaalt gelycke twee ftuyvers, die
fpecialyk zullen werden gccmploycert tot het begra-
ven der doden, onderhoud der fieken en armenj weU
verftaande nogtans, dat de betalinge van deze laatfte
twee ftuyvers zal wefen vry willig, mits zig yder Gil-
debroeder by den aanvang van defe colleâe daiar op
verklaare.

I I I.

Dat diegeene die verklaren zullen ongenegen te zyn
tot dc betalinge van de gefeyde laatfte twee ftuyvers,
van defelve ook niet gauderen of daar van profiteren
zullen, in cas van armoede of ziekte, of tot het doen
begraven harer doden.

I V.

Dat hec gecolleaeerde van de cerftc gcmeltc twee
te doen, ter adfiftentie van een der vier en twintigen, β
en den bode van het gild.

Dat het gecolledeerde van de laatfi: gemelde twee
ftuyvers, zal komen in handen van een buyien-Bus-
meefter, dewelke deze penningen zal bekomen door
overhandinge van twee aparte buyten-Busmeefters,
die dezelve maandelyk op tyde , ende te gelyk, wan-
neer de eerfte twee ftuyvers werden ingevordert,mc·
de zullen colleiiercn, ter adfiftentie als voren.

V I.

Dat die geenen, die na deefen meer als driemalen
ki)men te mancqueren aan de betalinge van de eerlle
twee ftuyvers, daarvoor als van ouds paratelyk zullen
worden geexeciiteert, en die als voren oiancqucren
in de tweede twee ftuyvers,niet zullen gauderen aan
het geene, waar toe die penningen gedeftinecrt zyn,
ten ware alfulke Gildebroeders haar armoede en nood
quamen te kennen te geven,als wanneer defelve(fulx
verfoekende) na vermogen en difcretie uyt de kafle
van den gefeyden buyten-Busmeefter zullen worden
geadfifteert.

V I I.

Dat verder, wanneer een Gildebroeder komt rc
fterven, zal voor desfelfs begraafFenilTe uyt de voorfï
tweede twee ftuyvers (zulks veribgt wordende) ge-
noten eri gegeeven worden een iommc van dartig
gulden.

VIII. ^ , .

Wanneer de vrouw van een Gildebroeder^ oi öc
overgeblevene weduwe binnen 's jaars mede Komt tc
overlyden, zal tls voren tot de^m i^egraaffeniMcgc-

XVIlI. NADER, reglement, op het Bylhouwers Gilde, gearrefleert den 31 Januar. MOCCVUl.

urgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht, (ftuy vers, als van ouds zal komen in handen van den
gezien en geëxaraineert hebbende de Requefte ï Huysmeefter, dewelke defe penningen mede als van
by eenige Gildcbroeders van het Bylhouwers ouds zal bekomen dporoverhandinge van de twee buy-
Gilde,aan Haar Ed. Achtbare geprasfenteert,! ten-Busmeefters, die de collefte daarvan gewoonfyn

-ocr page 757-

geven worden dartig gulden,mirs incdo continueren-
de in de betalinge als vooriz, en anders niet.

I X.

Dat boven dien ymand van den voorfz gilde , het
fy man ofte vrouw, komende le overJyden^ by alle
die GiJdebroeders, die de betalinge der laatfte tWee
Ituyvers hebben aangenomen , noch eens twee iluy-
vers zullen worden betaalt (terwyle het lyck boven
aarde ende onbegraaven ftaat) aan handen van den
buyten-Busmeefter , die defelve twee Ituyvers inlge-
lyk ial verantwoorden.

De lycken der Gildebroeders, of van hare vrou-
wen, het zy arm of vermogende, zullen mogen be-
graven worden in de Geertekerk in een der drie Gil-
denkdders.

X I.

De Gildebroeders fullen gehouden zyn,terbcgraaf-
feniiTe te ga;)n van haren mede gildebroer, of vanfyn
vrouw, londer onderfcheyd vart perfonen of begraaf-
plaats, op pœne van eene iluyver te verbeuren ^ 'en-
de te betalen aan den binnen · Busmeeilerals van
ouds.

X I r.

Het begraven van fodanigen Gildebroeder, of fyn
vrouw , waar voor, als voorfeyt, dertig gulden wert
gegeven, fal men gehouden zyn te doen by d^ag, op
een voordemiddag, ende te gebruyken het grooie la-
ken over de ki(l, en zal den Gildebode voor het lyk
vöoruyt moeten gaan , ende daar voor genieten van
den ibrfhuyfe eene gulden.

X 1 I i.

AVanneer, als voorzeyt, een gildebroer , of zyn
vrouw , komt te overlyden, waarvan de dertig gul-
den tot de begraafFeniife niet wert gepractendeert, fo
fal zulx op het gildeboek aangeteykend „ ende als ver-
eerd aan den gilde geboekt werden.

X 1 V.

Een ziek gildebroer > fal zyn fiekte moeten te ken-
nen geven aan de Deeckens in der tyd van het gild,
' ende fal als dan een der Deeckens , geadfifteert met
den gefeyden buyten-Busmeefter, lïg daar op infor-
meren, ende na bevind van faken weekelyx aan foda-
nig een uytreyken eene gulden tien Ituyvers, of ook
minder, na dat haar de nootzaackelyckheyd voor-
komt.

X V.

Dat voorçaan van de omleggen van het hout, het
gdddiar van komende, geheel en al zd moetenbly-
ven ten profyte van den gilde, te weten van yeder
gulden acht penningen, fynde tWee gulden tienituy-
Vers per cehtó.

XVI.

Eert gildebroer. die een leerjongen ofbuytenknegc
aanneemt,zal gehouden weien binnen veertien dagen
ielfs op het Gildenhuys te gaan, en fien den leerjon·
gen of buytenknecht aantekenen, en daar voor beta-
len , als van ouds; twee gulden Vier Ituyvers , ende
ingevalle een gildebröedèr daar inne komt te manc-
queren , zal verbeuren fes gulden , alsie drie gulden
ten behoeven van 't Gild , en drie gulden voor de
twee Deekens en binnen·Busmeefter in der tyd, bly-
vende hy echter gehouden fodanige aantekeningc tc
laten doen.

X V 1 I.

Dat alle de verdere bbetens en bekeuringen, inde·
fen gilde voorvallende, door een Deurwaarder, ofte
een defer Stads bodens, ter adfiftenrie van den Dee-
ken en binnen-Busmeefter , paratelyk naar behoorly·
ke maningen of waarfchouwmgen zullen gefchicden,
ende geëxecuteert worden, en dat na aftreek van de
koften, een derdepart fal komen voor den Hoofd-
schout , een derde voor 't Gild , en een derde voor
de Deekens en Busmeeftfer.

X V I Τ ï.
Dat voortaan den Huysmecfter, den binnen-Bus-
meefter, als oock den buyten-Busmeefter, hare re-
fpeélive rekeningein op een en den felven dag zullen
hebben tc doen ,ifen overftaan van tweeHeerenCom-
miffariiTen van deefen gilde, op oi voor den lo Juny
in eiken jaar , ten bywefen van het CoIIegie der vier
en twintigen, ende oock van den eenen buyten-Bus-
meefter , wiens rekeninge als dan, als gefeyt is, me#
de word gefloten, en dit op de boete van fes gulden
by ydergebrekige rendant te verbeuren.

XIX.

Dat de Deekens en binnen-Busmeeftcr in der tyd
jaarlyx voor falaris fullen mogen profiieeren vier gul-
den , zynde voor hun drie perfonen twaalf gulden»
Aldus by Burgemeefteren en Vroedfchap der Stad
Utrecht-by proviGe gearrefteert , blyvende de oude
Gilde-ordonnantien en Poinóien daar by vervat (voor
zo veel die hier mede niet zyn verandert) in haar
volle kragt, houdende wiet le min Haar Ed. Achtba-
re a:in haar de interpretatie, vermeerderingeendever-
minderinge dcefes, na bevind van faken j op den 51
January 1708. In kenniife van my , Corn. de Ruc-
ver.

EN VAN DEN PLANKMETER. UI. BOEK. j^lIL TIT,

XIX. AMPLIATIE op het voorjz. Reglement^ niet eenige reUtte tot het Steenbikkers Gild, den

^Januar. MDCCXXllI.

Is weder voorgebrngt het rapport van de Heeren din.iris laften van 't gild, zullende defelve worden
Gecommitteerdens tot den Bylhouwers Gilde,den ontfangen en verantwoord, invoegen als tot nu toe is
18 December 1722, alhier gedient, enfedertheb* gefchied.
bende gelegen in de Secretarye, nopende eenige
vcrandcringe en ampliaris op der felver Gilde-ordon-
nantie, en fpecialyk op der felver bufle tot defieken,
en de begravinge van de doden, conform het verfoek
iJoor Dekens en Overluyden van den gilde, daar toe
^ Requefte gedaan j waar op gedelibereeri zynde,
heeft de Vroedfchap by proviiie vaftgtfteh en gear-
refteert de navolgende articulen, fpecialyk het 10 ar-
ornme door die van 't Sceenbikkers Gild, con-
form der felver verfoek , by Requefte gedaan, mede
tc Worden nagekomen, ten welken eynde het voorfz
io ai'ticul mede in der Steenbikkers Gildeboeck zal
Worden geremftreert, en luyuen de voorfz articulen
als volgc.

ï Γ.

Dar daarenboven noch maandelycx by alle en een
yder Gildebroeder zullen worden betaalt gelyke twee
ftuyvers, die fpccialyck zullen worden gce/nployeert
tot het begraven van de dooden cn onderhoud der
zieken.

I Î I.

Dat de collecte van de eerfte en tweede bufch zal
gefchicden op een en den zelven dag , door een van
de Vier en twintigen , en den bode van 't felve gild,
met eene bufch, die na den ontfang zal worden ge-
fepareèrt voor yder die den ontfang daar νώι heeft.

1 V«

Dat het gecolleöeerde van de eerfte twee ftuyvers
zal komen in handen van den Huysttieefter, en van
de andere twee ftuyvers in handen van den Bufch·
raeefter van de fiekenbuflche*

uen zullen wefen maandclyks te betalen twee ftuy
»ls van ouds, tot fupport van de ordinaris en exu aor-
///. Deel.

vers

V. D»t

Ccccc

voortaan alle en een yder Gildebroeder gehou-

-ocr page 758-

van het bylhouwers gildj

754

pat die gcenc, welke meer dan driemalen Komen
te nitinqueercn in defc buÎÎche te betalen, als vanouds,
p.uareïyk zullen worden geëxccuteert,en 't geen iy aan
'c gild fcbuldig 2,yn , vaa hun begraafgeld lal worden
afgetrokken. ^ ^

'Wanneer een Gildcbroeder komt te overlydcn, fal
voor desfelfs begraafFcnifle, uyt de fiekenbuich (fulx
veribcht wordende ) gegeven worden eenfomme van
dartig gulden.

VII.

Wanneer een vrouw van een Gildebroeder , of
overgebJevcne weduwe na haar mans dood, binnen
een jaar komt te fterven , fal als voren tot haare be-
graaftcniile gegeven worden dartig gulden, mits me-
de coiuinuecrcnde in de betalinge als voorfz , en an-
ders nier.

VIII.

Dit boven dien ymand van defelve Gildebroeders,

fy man of vrouw, komende te overlyden, by alle
de Gildebroeders, foo als voorfz is , noch vier ftuy-
vers fal worden uyrgehaak, terwyle 't lyk bovenaar-
de, en onbegiavcn ilaati welke uytgehaalde pennin-
gen fullen komen in handen van den Bufchmeeilcr
van de fiekcnbufch, die dat infgelyks zal verantwoor-
den.

I X.

De lycken der Gildebroeders, of van hunne vrou-
wen, het iy arm of vermogende, iuHen , des bcgee-
rende, mogen worden begraven ^n dc Qecrtckerck,
ia een der drie Gildekeldeis.

De Gildebroeders fullen gehouden zyn, tc gaan
ter begraaiFeniflé van hunne mede-Gildebrocdcrs, of
van hunne vrouwen, fonder onderfchçyd van perfo-
nen of begroafplaatfe, op pœnc van eene ftuyvert'el-
kens te verbeuren, welckc fal ontfangen worden by
den bmnen-Buichmeefter, als vanouds.

X I.

Een gildebroeder, of een giWebroeders vrouw, ko-
mende te overlyden, fullen die van den gilde, wegens
'c fterfhuys, door den gildeboJe ter begraaiFeniiTc
moeien worden verfochc , en , by weygeringe , of
nalatigheyd van dien, ten behoeve van den gilde ver-
beuren drie guldens.

X I I.

Debegraaffenifle van een gildebroeder,of fy η vrouw,
zal riióeten gcfchieden by dage , op ecne voordemid-
dag , en daar toe over de kilte gebruyckt worden 'c
groote laken: zullende de gildebode met het lyk voor
uyt moeten gaan , en voor fynen dienft, van het Gild
1er begraaffeniiïe tc verfoeken, van het fterfhuys ge-
nieten eene gulden tien iluyvers , als van ouds.
XII I.

Dochzil het aan die van het fterfhuysvryftaanden
overleden gildebroeder of vrouw, wel met meerder,
maar niet met minder flaatiie, tc doen begraveu.

X I V.

By aldien door die van het fterfhuys van een over-
leden de dartig gulden tot dc begraafteniiTe, artic. 6
en 7 hier veorcn gemeld, niet gepra:tendeert word,
fü zulx op 't gildeboek worden aangetcekent,alsaan
het gild vereerd te zyn.

X V.

Een kranke gildebroeder fal zyne fiekte te kenneh
moeten peven aan de Deekens in der tyd , en fal als
dan een Deecken, geadfifteert met den Bufchmeeiter
van de fiekenbufch, fig informeeren, of de fieke ook
plat te bedde legt , fonder leeringfiekte, en na bevind
der fake, weekelyks aan eenen fodanigen uytreyken
eene gulden tien ftuyvers of minder, naar daihtnlic-
den de nootfikelykheyd voorkomt.

X V Î.

Een gildebroeder, die een leerjongen, of leer- of
buytenknecht aanneemt,zal gehouden wefen binnen
veertien dagen lelf op het Gildenhuys te gaan, en ficn
den leerjongen, leer- of buytenknecht aanteykenen',
en daar voor betalen, als van ouds, twee gulden vier
ftuyvers, dan by aldien een gildebroeder daar in qua*
me te mancqueeren , zaj verbeuren fes gulden, ten
behoeve van den gilde, en drie gulden voor de twee
Deekens cn den bmnen-Buichmeéfter in der tyd,bly·
vende echter gehouden foodanige aanteeckeninge te
doen. '

XVII.

Sal ook geen Meefter een leer jongen of knecht van
een ander atnbacht, onder deefen gilde behoorendc,
mogen aanftellen , fonder op nieuw weder leergeld
te betalen, felfs niet die van het kiftemaken aan het
timmeren, en van het timmeren aan het kiftemaken
gaan, als van ouds gewegft is.

XVIII.

Dat niemand fyn proef zal mogen doen, dan van
dat handwerk, waar in hy zyn Ictrjaaren heeft vol-
daan.

X I X.

^ Dat alle, die hun gild willen winnen , boven het
volle gildcgeld, lullen betalen aan de fiekenbufch diic
gulden.

X X.

D.it oock niemand van den Bylhouwers Gilde ee«
nig werck zal mogen aanneemen , het Steenbikkers
Gild rakende, gelyck mede niemand van den Steen-
bikkers Gilde, infgelyx eenig werk fal mogen aanne-
men, het Bylhouwers Gild rakende , diredelyk nog
indireételyk, op poene van t'elken reyfe ten profyic
van de beyde gildenste verbeuren vyf en twintig gul-
dens, foo het werk beloopt vyf hondert gulden, of
daar boven, en onder de vyf hondert gulden, tc ver-
beuren twaalf gulden, fullende in deefen opGchte de
beyde gildens den anderen gehouden zyn te adfiilce-
ren.

XXI.

Dat voortaan de Huysmeefters, de binne^Biifch-
meefter, en de Bufchmeeiler v;in de fiecken, hunne
refpeétire rekeningen zullen hebben te doen op een
en den felven dag, ten overftaan vandeHeerenCom·
miiTatiiTen van defen gilde, voor het collegie vandc
vier en twintigen, voor , of op den laatften Februa-
ry in yder jaar, op poene van fes gulden by yder ge·
brekigen rendant te verbeuren.

XXII.

Dat alle de verdere boetcns en bekeuringen, ind&-
fen gilde voorvallende, door een deefer Stads Deur-
waarders , Letterdienaars of Bodens, ter adfiitentic
van de Dekens en bJnnen-Bufchmeefter zullen worden
gedaan, en, na voorgaande fummatie, paratelykge-
executeert, die daar toe geauthorifeert worden by de-
fen j fullende daar van een darde komen ten behoeve
van den Heere HoofdOfficier defer Srad , een darde
part voor den gilde, en hetrefterende dardepartvoor
de Dekens enbinnen-Bufchmeefter in der tyd.
XXIII.

Dat de Dekens en binnen-Bufchmeefter in der ryd,
jaarlyx voor hun falaris zullen mogen profiteren ydef
vier gulden, zynde voor hun drieën twaalf gulden.
Aldus by Borgermeefteren en Vroedfchap der Stad Ü-
trecht provifionelyk gearrefteert, blyvende de oude
Gilde-ordonnantie en poinften daar by vervat, voor
foo veel die alhier niet zyn verandert in hunne volle
kracht, houdende niet te min Haar Ed. fig de inter-
pretatie, vermeerderinge en vcrminderinge defer, naar
bevind van faken,op den4january Accordeert,
in kennifle van my, E. v. Harscamp.

XX.

-ocr page 759-

ï.

erftelyk j dat hy in het mecten op fyn eed ge-
houden fal zyn te letten , dat den koperende
den veikooper eick het fyne gegeven cn toe-
gemeeten werde, foo nae het doenlyk zal

Î i.

, ïn het meeten fal hy hem ftelleb, of ftaan in het
midden van het block plancken , dat hy meet, en
overfien naar beyde de eynden, of die plank niet ge·
fcheurt, vuurig , roetelig , Iproetig , wormfteec-
kig, of mullig, mitsgaders fpintig, oF wankantig is.

I 1 1.

Sal dé mate, ófte linie, dwarS ofrecht in het mid-
iden over de plancken leggen, de wankantigheyt met
zyn handen taftèn, ofte voelen, eride de linie foo veel
inne leggen , als hy meent dât de gebreeken, in de
plank zynde , fal mogen beloopen.

IV.

item, foo in eeiiigè blocken plancken komeft te
vallen, een, twee, drie, of meer jplancken, die haar
van ongavigheyt mogten fchamen , fal hy vermogen
die te doen uytfchieten , ende iiiet mefeten, ende de
ieitc, foo het v'oor kobpmans goe't geëftimecft mag
zyn, voorts af meeten.

Soo medeeenige blocken plancken dóórgaans mul-
lig, vuurig , wormileeckig, of andere fullen bevon·
den worden , foo fal hy defelve ni(ic méeteh, maar
verklaren dat defelve voor geen koopmans goct mo-
gen geleverc nog gemeeten worden.

Sal mede in het bedienen zynder officie hem ftil,
ende gedienftig dragen, niemand een oprfaake geven
van miscontentement, ende foo eenige koopers, ofte
verkoopers in het meeten , hem in zyn eere te na ,
ofte op zynen 'eed fpraken , fal het felve mee ftilfwy-
■gen vergelden, uyt het meeten fcheyden, ende zyn
wedervaren daair na klagen, daar, en alfoo het behoort,
örame defelve daar na geftraft, of gecorrigeert te wor-
den als het behooren fal.

V I I.

Sal hem altyt t' huys gereet houden , omme den
koopman te gerieven, ende uyt zyn huyfe gaande,
iyn hüysgeiin feggen,waai:hy gaat, ende te vinden
ial zyn.

VIII.

Alle koopluyden , die eenige plancken begeeren
gemeeten te hebben, fullen eerft den gefwooren plank-
meeter daar omme aanfpreeken, ende foo hy haar daar
niet mag helpen, ende zy niet mogen vertoeven,ful-
len als dan met confent van de Deeckensvan deHout-
koopers, den noodhulper , omine te meeten mogen
aanfpreecken, die als dan gehouden wort te meeten,
ende anders niet, ende fullen in het meeten de plane-
ren, die daar naail werden opgefet, of verflegen,
gepritfereert zyn die geenei diè gchuyil werden.

zyn.

ï x.

Den rneeter fal gehouden zyn , fig te genoegeirt
met het löon, by de Vroedfchap daar toe geilek, of
teftellen, op privaiie van zyn officie, fonder eenig
biergeld, ofte kqftgeld te eyflchen, maar indien den
kooper, ofte verkooper hem verfoeckt in fcheepenj
ofte in de herberg de cedutle te gaan rceckeuen, zal
dat vermogen te doen, en anders niet.

hem , alle plancken ende anders, dat gemeeten
wort , fal den gefwooren planckméeter gehouden
zyn te meeten met de Weefciie houtmaate, ten wa-
re Ütrechtfe, ofRynlandfe maat bedongen Was, op
pœne als meyneedig geilraft te worden, ende anders,
tot corredie van Schepenen.

X I.

Aangaande het loon van den meeter, fal zyn teoht-
fangeri van elcke duyfent voet plancken j die uyt dc
fcheepen gemeeten, gehuyft, ofin plaatfen, oflood-
fen geilek, ofte verflegen Worden, tien ituyvers, by
den kooper ende verkooper half ende half te betalen.

X I I.

Encleeycke plancken, die van Dordrecht âfkomeh,
fal den koopman gehouden wefen half geld , als voo-
ren aniculo l i van die plancken aan den meeter te ge-
ven, of weder te laten meeten , ende geen koopman
fal zyn eygeh plancken mogen meeten j meerder als
twee, ot drie honderc voeten.

X M i.

Het raamfteyl, dat van buyten inkomt , fal oofe
moeten gemeeten worden van den meeter, ende fal
daar van hebben dartig ftuyvers van de duyfent voer,
ende van de plancken , vyven en vieren, van duyfettc
voet twintig ftuyvers.

XIV.

Sal den meeter hebben dartig ftuyvers van de
duyfend voet nooteboome plancken , ende foo daaï
minder is als duyfend voet, yder hondcrc voet drie
ftuyvers.

X V.

Wanneer den meeter wort gehaalt, om te mieeteh
een kleyne quantiteyt plancken , fal ten minften be-
taalt moeten worden tegehs duyfent voet, van raam-
ftyl, vyven , vieren, óf nooteboome plancken vyif
honderc voet'.

X V i.

Den meeter fal van het geene hy gctóëeten heeft ^
nette dagteekening houden, en daar by noemen den
kooper en verkooper, omme daar van , op begeerte
van defelve, te konnen geven een ordentelyk üyttrek^
of extrad.

X V I Γ.

Wat aan de Vaart, of in Stads tlooge tïeerlyck·
heyt Vreeswyck verkoft wort, fal aldaar ook moeten

femeeten \yórden, ten zy het verkofte in de Stad of
'ryheyt ftaat geloft , gelevert , of te lande gefet te
worden. Aldus by de Vroedfchap provifioneelyik
gearrefteert op den ij Novcmb. 1713.

ÈN van öém plankmeter. IIL ÉOEË, Vlll Tlf, y^'Ç
xx. instructie voor den Plank-meter, den ijNovemb. MT>CCX1II.

negende tytël.

Betreffende hetSteenbikkèrs Gild; alsmé<
de de Kalkmaat, Sementmaat i en het
Telaniipt van de Leyen.

W. ûprf. Ccccc ί

ÊERi

-ocr page 760-

VAN HET STEENBIKKERS GlLDi
EERSTE DEEL.
Van het Steenbikkers Gild.

Men kan hier bydoen de Ampliaüe van het Reglement op het Bylhouwers Gïld^ mtt relatie tot hit Steenhtkkerf
Gild, den ^Januar. 172.5. Siet den voorgaandcn Tyf. Num. xix.

Î. ORDONNANTIE i dat niemand eenige fteene wenken fd mogen aanbefleedm, ah aan de

Gtldebroeders van het Steenbikkers Gild ^ den 10Maart M'DCXIX,

ζ Vroedfchap deefer Stad hooren leefen ende
gfëxnraineert hebbende,de Requefte by de
Deckcns,cn Gildebroedersvanhet Sieenbic·
kers Gild aan hare E. geprsefenteert met de
memorie daar bygevoegt, verfockende dat haarer Gil-
den Ordonnantie daar mede mogte worden geam-
plieert, ende ook gehoort het mondeling rapport van
de Gecommitteerdens, den fupplianten hier op naa-
der verhoort hebbende , heeft naar verfcheydene de-
liberatien goetgcvonden cndegerefolveert, by manié-
ré van provifie , dat niemand van deefer Stads bur-
gers, ofte innev;roonders eenige fteene werken aany-
mand anders fullen vermogen te befteeden, als alleen
aan die, die burgers ende Gildebroeders zyn van dee-
fen GiWc, ende liilcx gedaan zynde, dat den aanne-
mer gehouden fal zyn het felve aangenomen werck,
conform de conditiën van aanbeiladinge op te maa-
Iccn, ende daar niet uyit te fcheyden, voor dat het
werk volkomentlyk voltogen is, nogte ook het felve
wcrck in her geheel, ofte deel aan ymand anders,als
die zyn van decfen Gilde , ende niet daar buyten, o-
ver te fetren, dan met expres believen ende confent
van den aanbeftecder , op pcene d^i fu|cx by de Dee-

ii7

Ρ ÜBLICAT IE j waar by zeekere pœne tegen de over treeder s van de voorgaande Ordonnantit
word gefielt, den 2 ^Juny OHDCXXFL

verhaalde verbot, alfoo daar by geen pcene geftatueert
was, haar E. ook dienvolgcnde feekere pœne by ap<
poin£l:cmeme, in marginevan devoorfz Requefte ge-
ftelt haddenj dan alfoo vecle, ende verfcheyden hiervan
ignorantie prxtendeeren , foo heeft de Vroedfchap
voornoemt goetgevonden, van den Stadhuyfe tedoen
publiceeren, dat haar E. geftatueert hebben, en nog
ftatueeren by defen, jegens de contraventeurs van de
voorfz Ordonnantie , voor de eerfte reyfe een boete
van drie gulden , voor de twee reyfe fes, ende voor
de darde reyfe twaalf gulden , te appliceeren d'eené
helft tot behoef van den Officier die de executie doen
fal, ende d'ander helfte, tot behoef van der Steenbic-
kers Gilde voornoemt.

e Vroedfcbap.der Stad Utrecht doet te wee*
ten, by renovatie, dat haar E.op het ver-
foeck van de Deekens ende gemeenc Gilde-
broeders der Sïeenbickers Gilde, den 20
Maart 1619, by publicatie naar voorgaande klockluy-
dinge onder anderen verboden hadden, dat niemand
Tan deefer Stads burgers, ofte innewoonders , eenige
fteenwercken aan ymand anders foude vermogen te
befteden, als alleen die burgers zyn ende Gildebroe-
ders van deei'en Gilde ; dat naderhand op den eerften
Decertib. löa; Reijuefte geprœienteert zynde by de
vooriz Deeckens ende gemeene Gildebroeders , ten
cynde feekere pœne geftatueert foude worden , jegens
de contraventeurs, ende overtreeders van het voor-
kens, op het verfoek ende klaehte van denaanbeflce-
der datelyk door andere van deefen Gilde als vooren
fal worden gemaackt, ende voltoogen , tot laften
ende koften van den aannemer, ende verlatersdesfelfs
wercks, ende dat daar en boven den veriater gehou-
den fal wefen , den aanbefteeder voorts verftooringe
te doen van de fchade , ende intereiTe die hy daar by
fal komen te lyden, tot kennifle van die v^n den Ge-
rechte deefer Stad : ende wert alfulcks den felvên Dee*
kens , mitsdeefen ernftig belaft , foodane voltreckin-
ge des wercks door anderen van den Gilde te vorde.
ren, ende datelykentekten doen, invoegen, ende op
conditiën, dat eerft aanbeftaat is geweelt, op poene
van by defelve Deeckens over haare negligentie tc
verbeuren de fomme van vyftig guldens j te applicee-
ren twee deelen tot behoef van den armen, ende het
laatfte dardendeel, tot behoef van den Officier die de
executie doen fal. Ontfeggènde de fupplianten haar
voorder verfoejc, in de memorie vervat, ende ordon«
neerende dat die mede van den Stadhuyfe fal worden
verkçndigt, op dat niemand hier van ignorantie heeft
tc praetcndeeren.

lii. RESOLUTIE opMt voorfzJubje^, den ijuly MTyCXLlX.

·■« e Vroedfchap der Stad Utrecht heeft op het
1 J verfoeck , van de Deeckens ende gemeenc
a J Gildebroeders van het Steenbickers Gild, te-
.«L gens de overtreders van het ν, VI, Vη ende
xii articul van haarlieder Gilden Ordonnantie,gefteït
een boete van cÎartig ftuyvers; ende tegensdie geene,

die contrarie het xx articul (i) naai· voorgaande inff-
nuatie, ofte waarfchouwinge, eenige werckenaan-
befteden , ofte doen maaken door perfoonen , geen
meefters, ofte Gildebroeders zynde, gelykè poene van
drie gulden daags, als tegens de aannemers by het fel-
ve articule geftatueert is. Aftuni den ζ July 1649.

(1) Het XX. artyk. luyd aldus. Ook zal niemand eenig werk mogen aanbefteeden, ofte doen maken, als aart
en_door volle Gildebroeders, ende zullen geene meefters, volle Gildebroeders zynde, eenige knechts,of
'ymand anders, die foodanige werken fouden koomen te maken , onder haar befchercnenifle nemen, of
defelve daar van bevryden, in fchyn , of dezelve Gildebroeders die werken aangenomen hadden; ten wa-
re hy alv,oorens νσότ Schepenerr by eede verklaarde, dat hy het felve werck perfbonlyk aangenomen had-
dc, ende dat den geeneh, die het voorfz werck maakt, in der waarheyd zyn knecht is, oppœnedat foo-
danigen Gildçbtqçder, of meefrer, mitsgaderi die knechts, ofte andere, fulke wcrcken makende, en
geen volle Gildebroeders wefendc, elck vefbeUren fullen drie guWen daags tot behoef van den Gilde.

KESOiüTlE, ten firn morfz den loOmb, MUCLXXVL

e Vroedfchap , gciîen de Requefte van de
Deekens van het SicenbickcrsGilde^ heeft by
ampliatie van het ^x articul, van hun Gflde-
Ordonnaniie vcrftaan, dat niemand ^ geen

meefter, of Gildebroeder zynde/ fal vermogen ecni-

-------'----------pentfeelen, of aftè ietten, daa-

ofte andere wercken. tot het met-

ken tcrepareereiT, ofte andere wercicen, lomct."-
felwerck, ofte leydecken behoorcnde, te ^^acKcn.

-ocr page 761-

ÈN VAN DE KALKMAAT, 6ic. lïL BOEK. IX. Ί17.

Dat oock de poene van drie gulden, by het voor-
fchreve articulç geftaiueert, incurreereh fullen alle de
geene, die eenige knechts, geen meeflefs ofte gil-
dcbroeders zynde, in hun werck zullen hebben ge-
continueert, naar dat fy alvoorens door een van deièr
Stads Letrerdienaars ofte Boden daar tegen fullen fyn
gewaarfchouwti auihorifcerende gemelde Letterdie-
naars ende Boden , om (des verfochc zynde) onder
die geene, die fodanige knechts in hun werck zullen
hebben gehad , tè arrefteeren de penningen , die by
de voorlchreve knechts fouden mogen zyn Verdient »
om daar aan te verhalen de boetens \ by het voor*
fchreve 20 articule geftaiueert.

NEGENDE TYTEL.

tweede deel.

Aangaande het voorkoopen van de Kalckj iCalckmaat^
Scmentmaaü, en het Telampt van de Leyen.

i. ordonnantie tegm het voorkoopen

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor·
gcrtneefteren cndc Schepenen der Stad van
Utrecht, doen te weten, van Koninklyke
Majefteyts wegen , onfen alregenadigften
Heere ; dat de Raad defer Stad, begeerende eenige
remedie te ftellen op de monopolie ende abuyfen, die
gedaan ende gepraÖiifeert worden in het opkoopen,
ende weder uytflyten van de kalk , daar op geordon-
neert ende geftatueert hebben , het geene hier iiaa
volgt ; te weeten , dat voortaan alle vreemdelin-
gen, ook borgeren ende onderfaten deefer Stad, ko-
mende met eenige kalck, geieft of ongeleft , binnen
dcfer Stad, gehouden zullen wefén het zelve van fton-
den aan den Borgermeefteren dcfer Stad te kennen te
geven, ende met het felve te accordeeren van den
prys, daar voor fy haar kalk zullen mogen verkopen,
Vvelcke prys fy als dan gehouden werden om te doen
roepen op de bruggen vah defe Stad , ten eyndc een
• ygelyk borger ende ingefeten deefer Stad kennifledaar

van de Kalck, den 18 April MD LXXVL

van hebben mag, ende (indien het hem belieft) haar
behoefte daar van te halen, tot welken eynde den ver-
kooper gehouden wert drie dagen lang te wachten op
de borgeren ende ingefetenen defer Stad, geen voor-
koopers noch uytflyters zynde , om die te gerieven,
wel ie voorkoopers ende uytflyters verboden wort bin-
nen de voorfchreve drie dagen eenige kalk tekoopen
door hem ofte y mand anders, ende ten eynde defelve
drie dagen, fal den verkooper zyn oorbaar voorts mo-
gen foeken , ende doen naar fyn goeddunken 5 ende
indien ymand alhier kalck kofte of verkofte, zonder
de voorfchreve Ordonnantie geobferveert te hebben,
fal verbeuren tot eiken reyfe fes Carolus gulden, tot
behóef van de Koninklyke Majefteyt, defe Stad, ende
den aanbrenger elcx een dardendeel, ende daarenbo-
ven arbitrailyken gecorrigecrt worden, naar gelegent-
heyd van der faaken, ende tot difcretie van den Ge·
rechte.

ordonnantie op de Kalckmaat^ den 27 j^prü tMOXL IXs geremveert den 13

om.MOLXXXlK

I. I I T.

Item, geen Kalckmeeter, die felfs kalk teverkoo·
pen pleeg, en fal zyn felfs kalck meeten , maar vart
den anderen gefwooren Meeters meeten laten, by het
verbeuren van zynen dienfte.

I V.

Item, en fullen geen Kalckmeeters kalck meeten;
daar kempen bt moffelfchulpen in gebrand zyn, by hcc
verbeuren van haar en dien ft.

item, waar het dat yemand , die kalck verkoopt^
aan de Kalkmeeteren begeerde kalk gemeeten te heb-
ben, dàt zullen zy doen terftont, zonder wcygeren,
by het verbeufeh van haaren dtenil, ren waar of zy
in ymands werk van meeten waren, of daar voor ge-
fprooken waren, dat fy dien voor dienen fullen.

V r.

irem, foo en iullen die gefwooren meeters van den
kalèk voortaan geencn kalk koopen op die vuuren of
in eenige fchepen , noch eenig profyt daar van heb-
ben, dan haar loon, als voóren gementioncert ftaatj
ende vier fchepelen kalcit fullen voortaan uytbrengen
een loop, cndc achthalf fchepelen oock een loop,
en alle loopen, fchepelen ende half fchepelen, za!
men voortaan teeckenen metter Stads brand, daarmen
die fchouwen mede teeckent, ende die geene, die het
felve teecken voeren fullen , die felve zullen van
elck teecken hebben drie wit, te betalçn die demaa-t
ten tocbéhooren, ende niemand en fal voortaan met
Ccccc 3 onge-

11.

In den eerften, zullen drie gefwooren Kalkmeeters
wefen van der Stads wegen, etide niet meer,efi-
de die zullen meeten alle kalck, die binnen defe
Stad ende Stads Vryheden boVen eenre karre
ramen koops gelevêrt zal worden , het zy dat hem
ymand koopt om zelve te befigen , of om voort te
verkoopen, ende daar afhebben van eiken Ioope,het
ïy dat zy die meetén, of dat het die luyden ongeme-
ten ontfangen willen, van elke loope gelefchte kalk
vyf doeytgens of mytgens, ende van een ionne oft-
gelefchte kalcx tien doeytgens of myrgens 5 te weten
acht en veertig doeytgens voor eenen ftuy ver hollands
gercekcnt, ende dit zal geven den verfcoöper , ende
i^àt zullen die drie meeters gelyk deylen} ende ymand
Anders, die hem kalkmeetens onderwonde, ofeenig·
jints deri kàlkmeeter het zyn ontftake,· dïèfoude ver-
beuren twee Carolus gulden, foo dicke als fy hetdeé-
J^en^d'eên helft tot behoef (i) van den Officier ende
aefct Stad,ende d'ander helft tot behoef vandekalk-
j^cetevs ende aanbrenger} behoüdclyck dat diekalck-
feoopers wel verkooperi ende leveren zullen mogen
%tcn den gefwooren Meeters^, tot een karre kalcx
jos, of daar onder, rnaar niet daar boven, zamèn

KOi

sopj.
Item,

ί i.

item, voor drt genot fullen die Kalckmeeters die
^ickmaate in goeden raacke houden op haar zelfs
''olt, buytcn der Stads kóft; nàâr oüdér gewoonten.

-ocr page 762-

VAN HET STEENBIKKERS GILD;

Gngeteeckende rtiâatèn mecterii by het verbeuren van I deert meteen (^) oude Ordonnantie, inde Secreta-
tien Cflrolus guldens t'elker reyfe, rot behoef van(2.) rye der Stad Ucrecht beruftendc, endc was onderte*
den Officier, endc defer Stad. Onder ftondi,accor-1 kent» J. vander Nypoort.

(1,2) De Ordomànîie 'van den 27 ^p^i^ *54P ^ van de Keyferl. Majeft.

(3) Hier lüord gefien op 'de morjz Ordonnantie 'vaü if49, de'Welke rttet dcfe van woord tot tüoord i uyt^efon-
iJert. de zoo evengemelte kleyne •verandering^ overeenkomt. Maar in een oud regifler han ampien en dien-
β en, vind men'cr nog ïwce^ als een van den ζ May 1498, en een te voeren fonder datum , die beyde fnet
den anderen accordeer en, en ook genoegzaam met deze iaat fie, uytgemmen het laatfie artykel, V ivekk in
iie van Ïf49 is bygekoomen.

75S

Ρ huyd&n den lySepremb. Γ0Ο heeft de Raad
dezer Scad Utrecht, door aanbrenging van
hare Gecommitteerdqn, die eerft pariye ge:
interelleerde, of fulcks aangaande, daar op
gehoord hebben, deze navolgende Ordonnantie ge-
maakt ν en geftatueert op het loon van de duyk-fteen
en fement te nieetcn, welken dienil Cornelis Janszc
Keelof jegenwoordig bedienende ià.

In den eei ilen, dat den voorn, meeter hebben zal
van dé duysfteen, als Ky die meet raetter mande, le
>yeten j opfettende of ophoopende de tonne metter
inande, van elke hondert tonnen ij-ftuyvcrs.
. Item, a!s hy tot verfocke Van pariyen metende is
den duysfteen by de fteecke tonnen , te weten , de
drie rteecke tonnen voor twee gehoopte tonnen, ge.
reeckent, dat hy als dan hebben zal van yder hondert
tonnen eene gulden tien ftuyvers.

Irem, van 't meten van de hondert tonnen fements
'zal hy hebben en ontfangen j na ouddr gewoonte,
twaalf en een halve ftuyver.

Voorts is by den Ride geordonneert, dat alle fe·
mentraaàlders en verkoopers, gehouden zullen wefea
te hebben ende gebruyken geyckte tonnen,op'tver>>·
beuren, indien anders bevonden worde , van eleker
reyfe drie gulden tot behoef van den Officier, den yc·
ker, en aanbrenger, elk een derdendeel.

RESOLUTIE a^het loon van de Duysftetn ende Sementmeters.àen 17 Septemb.MDLXXXU,

eVroedfchap der Stad Utrecht heeft op't rap-
port van hare Gecommitteerden, die Rhyn-
fchippers endeSementmaalders alhier daarop
gehoord hrdJen , by proviiïe geftatueert
cnde geordonneert, Itatueert ende ordonneert by de-
zen.

Eerftelyck, dat een Schipper ofie Koopman, al-
)iier me| duygfteen zynde, ende die verkogt hebben-
de , defclve aan den anderen afleveren zal, fulcx dat
d.en maateri in het werk getreden zynie,niet fal mo-
gen ophquden, maar ,de verkogte pariye voort af-
ni'eeten moeten , ten waré den kooper ende verkoo-
per malkander daar inne verftonden.

^ Ten ware oock ondertulTcheu eenige duygfteen al-
hier aanquam ende verkogt wierd, in lichte fchepen
ofte lichters geladen, die (vermits haar ondeiigent-
heyd en fwakheyd)niet larige geladen konden leggen,
die men daii eèrft meeten 'zal.

; η L ^· „ : ' /

Geiyck men oock prasfereeren fal dé duygfteen in
mercktichepen, geladen hier aankomende.

I V.

Ende indien eenige groote fchepeh, met duygfteen
geladen, door de Vaart niet konnen komen, ende daar-
om me de üeen, daar inne geladen, daar uyt gelicht,
cnde met lichters herwaarts gevoerd moet worden,
in zulken gevalle zal maar eene lichter alhier in het
ïevetèn ende üytmeten praeferentié.hebben,ende zal,
defelve geloft; zynde, voort afleveren diege'eiie , die
te voorén in het lofleri lag. ^
■· V. ^

Ende indien beyde de maaiers ,'befig zynde met het
meten van duygfteen van twee fchepen, ondertuÎTchen
cenig fement te meeten valt, fob zal den maatër van
het laatfte fèhip het felve doen.

Üc maaters liieetende, zullen gehouden wefen de
maaien op een effen plank ofte bord te ftellen.

i:i

V I I.

Item, fullen de maaters felfs met kryt ïeekencn het
getal der tonnen, die iy meeten.

VIII.

De maaters zullen de tonnen ftryck vol vullen, te
weeten, boven effen ofte gelyckrandig, foo na als
hen doenlyk zal wefen, zonder dat het gruys voor
fteen gereekent fal werden.

IX.

De maaters fullen de maaic alleen vullen endeftoa*
wen, fonder dat den kooper ofte verkooper het felve
fullen mogen doen, ofte htin daarmede bemoeyen,
ofte de maate eenigfints roeren, op de verbeurte van
tien guldens t'elken reyfe, ten behoeven van den Of-
ficier ende Ambachtskamer, half ende half.

Gelyk ook by het lichten ofte ftorten van de maa-
te geene fteenen daar toe, ofte by geworpen fullen
mogen worden » op de verbeurte als vooren*

De maaters zullen de fteen, foo deiélve met de man-
den aangedragen word, in de ton overgieten, ende
dan in de tonne ftouwen.

XII.

En fullen de maaters voor het meeten van drie fte-
ke ofte twee grove tonnen hebben, cnde genieten
twee ftuyvers.

^ i 11.

Öe maaters, vulilers, optrecker ende dragers Γ0Ι-,
len By den kooper ende verkooper, half ende hali
worden eeloont.

X Î V.

Ëyndelyk fullen de maaters eed doen tot onderhoii-
dinge van deefe Ordonnantie , ende dat iy partyen
rechtvperdige maate doen fullen, fonder fucht te dra-
gen tot den kooper of verkooper. Aldus gedaan en-
de provifioneèlyck gearrefteert op den 22 September
Ι<54Γ.

INSTRUCTIE voor de Sementmeeters, gearrefleert den 2 2 Septemb. MDCXL F,

choord het rapport van de Heeren Tinthof,
Velih'uyfen ende Wyck, Gecommitteerden
op de Requefte van Gerrit HarmeniTe van
Maurick , ende Cornelis Smetfcr,'gefwoo.
ren Sementmeeters,. is op het tneeten van de tabacx-
aarde geslrreftcert dc naarbefchreve ordre.

AMKLiATIË o'p de voorfz InfiruBie^ den ^Juny MDCLXXllh

Eerftelyck, dat de fementmeeters by dcefen mede
geauthorifeert worden op den eed, by Jiun^m dier
qualité gedaan, tot het meeten van de tabacx-aardc,
die alhier word gek'ogt éndè opgedaan.

IÎ, Pat

-ocr page 763-

I I.

Dat, als alhier tabacx-aarde word gebragt om tc
veylen, cnde aan de meeübiedende te verkoopen, de
voorfchreve meeters hec felve fullen bekent maacken
aan alle rabacks-pypmaackers ende andere baafen, die
(jczelve aarde verwercken , cnde daar voor van ydei
baas genieten twee ftuyvers.

I 1 i.

Dat zy tot het meeten van de tabacx-aarde zullen
gebruyken de maat van een geyckte haring ton, en-
dc dezelve aarde ophoogen tot een elleboogs hoogte.

ofte tV/aalf duym boven de ton.

I V.

Dat zy tot msetlooh van yder ton zullen genieteit
ecne ft^yver, toe lafte van dcu kooper cnde verkoo*
per, yder half en half.

Dit, als by de leverantie het voorder meten word
geltaakt, de mcetcr« echter zullen genieten het vol*
Ie meetloon van de aarde, die by den kooper zal
worden opgedaan.

EN VAN DE KALKMAAT, êcc. ///. BOEK, IX, ΤΙΤ.

INSTRUCTIE voor detiTelkrvmde Leyen, den ^Februar. M'DCXXIL

VI.

"y Schout, Burgermceileren , Schepe-
nen ende Raad der Stad Utrecht, doen
kennelyk eenen ygeiyk ficc.
2 «

In den eerflen , foo zal daar wefen een gcfwooren
meecer, die meeten zal alle Rynlche leyen, endedit
by de Weefelfe voctraaate, waar af acht Weefeliche
voeten, elcke vf)et van elf duym maacken fal een ryft
leyen, alle welcke leyen wefen fullen goet koopmans
goet, ziilcx dat men van defelve leyen goet dakmaa-
Jicn mag, dair die leymaater achtervolgende zynen
eed kenniiTe af dragen zal naar behooren.

II.

Ttem, dcefe meeter zal meeten alle de leyen , die
binnen deefe Stad , en.ie Stads Vryheyt , ende mede
biiyren deele Stad , tot in de haven van de Nieuwe
Vaart vcrkofc zullen worden , ende indien ymand an-
ders hcmmcetens, of tellens van de leyen onderwon-
de, otie anderfints,den meeter het zynen ontferrede,
ofte verfiackie, die zoude verbeuren vier Carolus gul-
dens, foodicke als het ymand deede , d'eene helft
ten behoeven van den Officier deefer Stad, cnded'an-
der helfte tot des meeters behoef.

III.

Item, foofaldeefc meeter hebbeh voor zynen dienft
cnde arbeyd van Rynfche leyen te meeten, van elcke
reyftals vooren, binnen defe Stad Utrecht eenen ftuy-
ver , ende buyten de muuren van deefe Sud twee
Ihyvers, het welck die verkooper cnde kooper clck
half ende half betalen fullen.

I V.

Item , die leyen , die ymand ftapelt, daaraf zal
hy den mcecer zyn loon betalen , ende van gevenals
vooren, gelykofhyfe gemeeten , ofte gecelt hadde.

daaronder, niet.

V 1.

Ende indien die kooper die leyen begeert gemee-
tcu te hebben op de planck, zoo zal die meeter het

Item, foo zal die meeter nog hebben boven zyn
loon voorfz, van de koopluyden van buyten, als zy
leyen veikoopen, het zy dat menfe ook meet , ofte

zelve gehouden wefen re doen op zyn eed.

V I 1.

Item, zoo zal deefe meeter tellen , alle de Luyi
dikfe leyen, ende zal hebben van het tdlen van e ke
duyfent leyen, buyten , ofte binnen deeiè Stad drie
Ituyvers,

VIII.

Item, zoo zal deefe meeicr een fubftituyt mogen
ftellen op de Vaart, diie aldaar woonachtig zal wee-
fen.

I X.

Item, zoo zal deefe meeier, of zynen fubftituyt
zehs met ter hand meeten, ende niemand anders die
ongeëedzyn, op pœneals vooren.

Dan die leyen , die eens gemeercn , gctelt, ofte
gefcapelt zyn, zal deeien meeier ook gehouden zyn
deielve te meeten, zoo wanneer hy by ymand, hy zy
verkooper , ofte kooper, daar toe'verfocht word,
cnde anders niet, ende daar af zyn meergeld hebben
als boven, dat betalen zal die geene, die de mcetinge
heeft begeert.

XI.

Item , foo en zal deezen meeter j of zynen fubiln
tuyt geen leyen mogen koopen j om voort te verkoo*
pen , daar hy aan winnen , ofte verliefen wil, of y-
mands vennoit daar aan wezen, zoo lange hy dcezcö
dienft heeft cnde bedient.

X I I.

Item , alle leyen , die op de Vaart, nog binnen
deele Stad niet verkoft en worden , dan daar mede
door dt-efe Stad willen vaaren , ofte dat die burgers
ende innewoonders deefer Stad die zelfs opgekoft heb*
ben, omrne ielfste bcfigen zonder te verkoopen, daar
en zal men geen ilapel, ofte meetgeld van fchuldig
zyn.

X 11 r.

Endedeefen meeter zal zyn eed doen voor Schoufj
fiapelt, van elcke koopmanfchap, beloopende vyfen|Burgermceileren , Schepenen ende Raide openbaar-
twintig rylten, ofte daar en boven, vier ftuyvers,en lyk op den Raadhuyfe, dat hy deefeh dienft trouwe·

lyk bewaren, cnde rechtveerdige maate, ruflchen den
kooper cnde verkooper dragen zal, op de Ordonnantie
vooren geroert, ende dat met meer génois necmen en
zal, danvoorlzis, by het verbeuren van zynen dienft.

TIENDE Τ Y Τ Ε L.

Raakende het Kuypers Gild.

R-ESOLUTIE, fe^e» het verkuypen^ of maken *uan eenige vaeiwirkin dtr Brouwers kldersi
deni^Januar. MOCLXm v

die van den Brouwers Gilde , oppofanren ih deeien,

^_________ _______________ __________ ende vervqlçens gchoort het Rapport van de Heeren

Kuypers Gilde gepriefenteert, als mede gehoon Someren, Dinteren ende vanHeurn , die partyen ver*
"c lecture der memorien , ofte tegenbericht van fchcyden reyfen gehoört, eûde ft» veèle devoiren niet

I® Relefen de Reqnefte ende annexe ftucken, by de
J^t^eckcns ende gemeene Gildebroeders van den
Kuypers Gilde eenriefenteert, als mede gehoon

-ocr page 764-

VAN HET KüYPERS, EN VAN HET GLASENSCHRYVERS

cn hadden konnen accordeeren , heeft de Vroetfchap,
in confider^ie nemende het xvi i articule van der Sup-
pliainen Gilde- Ordonnantie , by de Sleede» Dord-
recht ende Leyden in gelycke gelegeniheeden ver-
leent, de Kuypers hun verfoek geaccordeert, ende
dienvolgende by Ampliaiie van het voornoemde xvi i
articule haarer Gilde-Ordonnantie verftaan-, dat nie-
mand van den Kuypers-Gilde cn fal vermogen eenig
nieuw, ofte oud vaatwerk, het zy groot, of kleyn,
te raaacken, vermaaken, verboodemen, ofte andere
duygen daar inne te Iteecken, ten huyfe , ofte in de
Itelder van een Brouwer, ofte elders anders,als op haar
cygen winckel, als mede defeive vaten aan niemand
te laten volgen, ten zy die alvoorens weder op nieuws
behoorlyck zyn gebrandyckt, alles op de verbeurte
van drie gukltn by yder contraventeur op yder iluck
vaatwerk te verbeuren j gelyck ook alle ende een yder
van de Brouwers , het Kuyperi Gild niet gewonnen
hebbende, bydcefen geinierdiceert wort binnen haa-
re huyfinge, ofte Brouwerye een Kuypers winkel tc
houden, ofte een meeller Kuyperte ftellen, veelmin
daar by cehigc knechts te feiten, om door defeive al-
daar eenig oud, ofte nieuwe vaat wei k , groot ofcc
kleyn, te doen maaken , veranderen , ofte vernieu-
wen, ofte ook aan ymand anders te verkoopen, ofte
over tc doen, alles op poene van vyf cn twintig gul«
den by den Brouwer, in cas van contraventie, yder
reyfe te verbeuren, boven alle het vaatwerk datbcvon-.
den zal worden ten zynen huyfe gemaakt, vermaakt,
vcrboodemt, ofte met andere duygen voorfien , oft^
wel aan anderen overgedaan te zyn. Te appliceereh
alle de gemelde boeten ten behoeven van den Officiec
ende den Kuypers Gilde yder halt en half.

11. APPOINCTEMENT, ten fine voorjz, den 11 Janmr. MDCLXXF.

Ρ de Requefte van degemeene Gildebroedcrs zonderheyd het gerefolveerde den ip January
van het Kuypers gild, doleercnde dat haare, tegens het werken in der Brouwers kelders ende vor-
Deekcns ende Proefmecfters hun niet regu- dere contraventien breedcr aldaar vermeit, opdelelvc
leerden na de Ordonnantie in het aannemen; pœnc tegeris de Brouwers geitaiueert, by yder nala-
vanGlldebroeders, isgeappoinfteert. De Vroedichap'; tige te verbeuren; authoriieeicndc den Officier ende
gehoord het advys van hare Gecommitteerden, die zyn Subllituyt, deeze ende alle andere bóctens haar-
partyen hadden gehoord, verftaat , dat de Dceckensjdcr Ordonnantie paraielyk te executceren, ten peri-
ende Proefmcellers voormelt, punâruelyk fullen hcb- | cule van dc Supplianten,
ben tc onderhouden de Gilde-ordonnancie , ende in- '

en Raad der Stad Utrecht heeft dcnGlasmaa-
kers, op haar verzoek cndc rapport van hare
Gecommitteerden , haarluyder Gilde-or·
donnantie geaugmenteert met deze naarvol-
gende poinften ende articulcn, om by proviiie on-
derhouden te worden.

Dit deze Glafemaakcrs ofte Glafefchryvers, die hun
met tafelwerk bullen generen,niet geadmiitecrt en zui-
len werden, zonder alvoorens het naarvolgendeproei-
lluck gemaakt tc hebben, ende dat ten overilaan van
de Deekens, ende twee by het gemeene gild daar toe
te committeeren; te weten , een flecht glas van vyf
voeten, wezendc een fteeck teerlingen, het welk hy
in alzulken winckel, als hem daar toe gcordonneert
zal worden , zal moeten opfteecken , die ecne ruyt
niet grooter als de andere toevyndcn , tceckenen en-
de groefcn, ende als dan die Deeckens daar over ha-
Jen, omme by hemluyden opgenoomen te werden,
daar van die Deekens ende Proefmecfters over yeder
comparitie zullen genieten elcx fes ftuyvers, ende die
Gildebode i'elken reyfe vier ftuyvers.

Dat van nu voortaan geene vreemde koopluydcn,
met hun glas binnen dezer Stad komende, het xelve

ELFDE TYTEL.

Van het Glafenfchry vers en Glafenmakers Gild

POINCTEN, rakende het Glafenmakers Gild, den 23 Mam MDCXIL

in het geheel ofte deel aan eenige particuliere perfoo·
nen en zullen mogen verkoopen , ofte diens aangaan-
de eenige conventie maacken , ten zy dat fyluyden
daar toe alvoorens door den Gildenbodc cenen omleg
op een zekere plaatfc doen bieden, ende den gemec-
nen Gildebroeders , aldaar komende , de koope van
dien, het zy in het geheel of deel, geprasfenreert ful-
Icn l^ebbcn , op pœne van by den koopers te νεΓΒευ··
ren over yder waag glas dartig ftuyvers , ende over
yder korf frans glas twintig iluyvers , tc appliceercn
d'eene helftc ten behoeven van den Officier, die dç
executie doen zal, ende d'andere helfte ten behocvcii
van dezen gilde, ende tot dien eynde zullen die De-
keni in der tyd voor de fuffifantie van de perfoonen,
die by omleg zoodanig glas koopen, inneihan, mits
dat fyluyden zoodanige penningen by parate executie
aan dezelve koopers door hare gildebroeders bodeiul·
len mogen verhalen,ofte die voorfchreve koopersha«
re neeringe ende werk verbieden, ter tyd toe fylicdcn
hun gekogtc glas betaalt zullen hebben. Adum den
23 Marty i6ii. Ende was ondertceckent, Corn. dc
Goyer.

De Vroedfchap dezer Stad Utrecht heeft op het
fchriftelyk verzoek van de Deeckens en de
gemeene Gildebroeders van het Ölafenfchry-
, , vers cndc Glafenmaakers gilde, ende rap-
port van haare Gecommitreerdcn, haarluyder Gilde-
ordonnantie, by provifie geamplieert met defe naar·
^volgende articulen , ordonacercnde cenen ygelykcn,
dien dit aangaat, hun daar na te reguleereo.

tv Î ·

In den ccrftcn,airoo by het 11 articule defcr Ordon-
nantie , tot het winnen van het gild gefteld zyn drte
goudc guldens in fpecie , ofte ander payement v»n
geld dier weerden daar voor, ende tot randfoen uen
ftuyvers, ende dat over de valeur van dien,
quifcftie verrefen is, vermits tyde van de voorfchrc^'C
Ordonnantie den goudgulden twee gulden ende veer-
tien ftuyvers gedaan heeft , zoo zal voortaan een yc'
der , die deeicn gilde zal willen winnen , daar vo©r
betalen acht guldens twee ftuyvers, tot twnitigltur
vers yder gulden gereeckent, ende daarenboven n^

II. AMPLTATIE ' op de voorfz. FoinBen, den 16 Januar. CXXIF,

-ocr page 765-

(iuyvcrs voor het randfoen, alsfe voor yder Deeckcn
vier iluyvers, ende den Bode twee ftuyvers.

1 I.

Item, alfoo dagelycx gebeurt, dat glafchfchryvers
cnde glafemaakers , buycen deeze Stad ende de Vry-
hcyd v.in dien woonende , ende dit gild niet gewon-
nen hebbende, eenige glafen in deze Stad komen te
leveren, huu verlatende op het fevende articule van
deze Ordonnantie, daar by geordonneert is, dat den
geenen, die zulcx quame te doen , verbeuren zoude
drie Carolus guldens, vermits dé profycen, die fylie-
deii door de meenigte van glafen, diczy leveren,zyn
ireckende , de voorfchreve boeten wel konhen Γύρ-
porteeren, ende fylieden geen borgerlaften hebben te
drngen , als de giidebroeders binnen dezer Stad moe-
ten doen, zoo en zal voortsaan niemand binnen oi
buyten dezer Stad, ende Vryheyd van dién woonen-
de, zonder dit gild gewonnen te hebben, eenige gla-
fen mogen leverenr, zetten, maacken ofte Hoppen,
op het verbeuren van yder flecht glas tien ftuyvers,
cnde een gefchreven glas gclyke twintig ftuyvers, te
appliceeren d'een hèlftc ten behoeven van het Gild,
ende d'ander helfte ten profyte van den OfBcier defer
Stad, ende in gelykc boeten zullen vervallen alle gii-
debroeders kaechts ende andere perfoonen , in deeze
Stad ende Vryheyd van dien woonende , die eenig
glas, van buyten komende, ftelleo ofte doen ftellen,

ofte daar toe eenige hulp ofte adftftentie doen."

1 I I.

Ende alfoo by hec 14 articule van deze Ordonnan-
tie tegens den geenen, die in zyn giidebroeders werk
treed, geftatucert is een boete van yder reyze eengou-
de gulden , zynde de valeur van dien dubieus, zoo
zal voorts den geenen , die fulcx zal komen le
doen, verbeuren yder reyfe twee gulden veertien ftuy-
vers, in plaatfc van de voorlchrcvc goudgulden.

ί "V^·

Eyndelyck , indien by het laatfte articule van de
Ampliatie der voorfchreve Ordonnantie, in dato den
23 Marty 1612 geordortneerc is, dat de Decckens
van dezen gilde voor die kooppenningen van het glas,
by dç giidebroeders in den omleg relpcâ:ive gekogt,
cnde voor de fijffifantie van defelve perloonen zullen
inneftaan, zynde het zelve zeer befwaarlyck voor de
Deekensj foo verklâart de Vroedfchap, gehoord hec
rapport van hare Gecommitteerden, die den gilde-
broeders hier op hebben gehoord, dat voortaan de
Deekens van dezen gilde, de Ichadc , die fylicden by
infuöifantie ofte infolventie van de refpeârive koopers
ende giidebroeders, ter faakc voorfchreve zuilen ko-
men te lyden, aan den gemeenen gilde wederom ver-
halen mogen. Adum den zé January 1Ö24 $ endo
was ondertceckcnt, Corn. de Goyer.

76i

en glasenmakers glld, IIL BOEK, XL Ί1Τ.

TWAALFDE TYTEL.

Betreffende het Boeckverkoopers en Boeck-

drukkers Gild.

Men voege hy defen TyU de Refoïutk van geen boeken ie hopen van Studenten, dmi^ OM. 1711. Siet het χ t'.
Boek. vi.Tyt. i.Deel. Num.xvi II. \

* Ordre ^ of Reglement voor den Academiedrukker^ dm 16 Maart iCSff. Siet het ii. Boek. vi. Tyt. 11. Deel.
Num.i.

Placaten tegen het drukken en verhopen van PafquUlen^ Ö'i. Siet het i.Boek. xviii.Tyt. i.Decl.

i. appoinctement, waar by de Erfhuysmeeflers verbooden wwd^ van buyten eenige hoe^

ken &c, in te brengen, en die op haare erjhuyfen te verhopen , den
iDecemb, MTiCXXllL

Op de Requefte, gepracfenteert by de Deec·
kens ende gcmeene giidebroeders van het
Boeckverkoopers gild , verïoekende, om-
me redenen daar inne verhaalt, interdidie
jegens Jan Willemfle, Erfhuysmeefter, van geene
boecken , kaarten , printen , &c., die van buyten
binnen dezer Stad gebracht worden , toebehoorcnde
vreemde boeckverkoopers ende andere meer, in het
erfhuys te verkoopen , ftond geappoindeert. De
Vroedfchap dezer Stad interdiceert by defen wel fcher-
peiyk Jan Willemfle, Erihuysmeefter, eenige boec-
ken , kaarten , printen cnde dependentien van dien ;
die binnen der voorfchreve Stad gefonden oftegebragc
zullen mogen werden, toebehoorcnde vreemdeboek-
verkoopers ofte kaartprentcrs, woonende buyten de-
zer Stad, cnde dc Vryheyd van dien, in het erfhuys
te venten, ofte c^ zyn tafel te brengen, veylen ofte
verkoopen, direâelyck ofte indireételyck, op pœnc
van vyftig dubbelde goude Ncderlandiche rydtrs te
verbeuren. Lager ftond, accordeert in kenniffe van
my Secretaris, cndc was getecckent, J. vandcr Ny-
poort.

behelfende een ordre op de pibïicque verkoopingen van Boecken, den 3 May

mdclil

I. I L

Ende zullen die geene, die by haar leven haar bi-
bliotheecq by au£tie willen doen verkoopen, daartoe
moeten verfoecken fpeciaal confcnt van dc Vroed-
fchap.

I I l.

Dat de Catalogi, van de boecken, die men alfuïx
verkoopen zal, alvooren die zullen mogen gedruckc
worden, vertoont zullen worden aan de Deeckens in
der tyd, ende zal die geene, die dc verkoopinge laac
doen j des nood zynde, gehoydcn wcfen leyerklaa-
Ddddd rcni

11. RESOLUTIE

Op het rapport van de Heeren Gecommitteer·
den, die den Erfhuysmeefter ende Boeck-
verkoopers hier op gehoord hadden, is ver-
ftaan,dat van nu voortaan geen audie,ofte
vcrkoopinge van baecken zal mogen gehouden wor-
den, als alleenlyck van de geene , die nagelaten zyn
"y perfoonen in deeze Stad , of Provincie overleden,
op de verbeurte van honderd gulden , ten behoeven
van den Officier, aanbrenger , cn armen , elcks een
dardcndec).
• llL Deeh

-ocr page 766-

VAN h Ε Τ Β O Ε G Κ V Ε R Κ O O Ρ Ε R S

boeken hebben toebehoort, op poene als Yoorcöi

Dat, om alle fraude en bedrog voor te koomëni
ende op dat van nu voortaan geen geraapte auftien,
ofte verkoopingen van boecken meer zouden mogen
gefchieden, onder wat praetext, ofte dexel fulkslou-
de mogen wefen, den boode van *t gild by alle ver-
koopingen tegenwoordig zal moeten wefen, ende de
boeken oplangen, op dat'er geen buyten de Catalo-
gen verkogt worden. Lager ftond , accordeert in
tennifle van my ι ende was onderteeckent, j. van üer
Nypoort.

I erftelyk fal niemand , geen gildebroeder of fu-
üér wefende, felfs^ of door anderen, mogtn
drucken , binden of verkoopen , cenige boe-
ken , kaarten , prenten , gebonden of onge-
bonden , noch eenig gedruckt goed of waaren, die
delen gilde zal mogen aangaan, nochte daar van in
dele Stad en Vryheyd van dien eenige winkels opfet-
ten, op poene van't verkochte werck, en van twaalf
gulden daarenboven t'elken reyfe te verbeuren.

II.

Item, fullen geenefchoolmecfters of matreflen,aan
hare difcipelen, fcholiers of andere ; eenige van defes
gildes waaren, 't zy boeken of anders , toogert ver-
koopen, of voor ,defelve van buyten ontbieden, op
pœnç van fes gulden yder reyfc te verbeuren, uytge-
iondert dat de marâkrârnfcfs gepetnriitteërt fal \teferi,
de almanacken , alhier gekocht, langs de Öraat te
jnogen venten.

i i i.

^^ Is noch verftaar» ,dat geen gildebroeder hem fal mo-
gen verhuyren of laten gebruycken , van perfoonen
buyten cjefen gilde wefertde , tot executie van defes
gilds neeringe, op poene van honderd giilden , ende
zullen die van 't gild , h^ar werck ook moeten laten
maken by een van den gilde, op pœne van drie gul-
den.

. , . i vi

Dat geen vreemdelingen, waaren van defen gilde,
in defe Stad ^en Vryheyd van dien j zullen mogen vey-
len, verkoopen of Verhandelen , als aan die van den
gilde , op, pœne , van boven 'c goed te verbeuren
vyftig gulden, en foo wie cenige waaren van buyten
inbrengt, om aan 't geheele gild te verkoopen ^ zal
alvoorens een pertinente Catalogus van delelvewaa-
ren aan de Deekens moeten geven, om die van't gild
te laden, en tegens de beraamde tyd de verkoopinge al-
leen in de gildekamer te doen, zonder dat eenige buy-
ten-boekverkoopers of andere daar by zullen mogen
kt)meh, als met confent vàn de Deekens, en zullen
die verkoopers van yder gulden, geven een ftuyver
yan de gplden , boven de gewoonlyke crnkoften, of
anders zal een van den gilde , op bevel van de Deec-
kens , zoo veel als dat bedraagt, moeten inhouden,
cn den verkooper het felve konen, om den Busmee-
iler te Voldoen ; maar die van defen gtlde , hare ey-
gen waaren, gelyk voorfz. verkoopende, fullen maar
geven half geld,* zonder daar onder te mogen verko-
pen andere luydens waaren , op de verbeurten van vyf
cn twintig gulden, en fal de Bode voor't laden heb-
ben vyftien ftuyvers.

V. i

Die van deefen gilde , zullen maar op cene plaats
mogen winckel houden, hare waaren niet mogen
omdragen, noch op ftraten, rioch'bp markten, kerk-

ttrdonnantièî op het BÓëckdruckers , Boeckèinders, ende Boeckverkoopers Gilde, den

2Fekuar. M'DCLXIH; engerenoveert ten deele, den 13 Maart
MOCLXVIL

hoven , of andere publicque pïaatfen, vöorftellen of
verkoopen, uytgeiondert des faturdaags, en in de jaar-
marckten, op poene van t'eickens te verbeuren fes
guiden.

VI.

Die van dit gild , zullen hare waaren niet mogen
verkoopcn by openbare audien , ten ware fyluyden
van deciè>neeringe waren, cn met eeden verklaa·
ren, dat fy defe neeringe voor altyd wilden verlaten,
ende foo wie een publicque auftie aangevangen of
voltogen heeft, fal metter daat dit gild verlielen, en
daar noyt weer toegelaten worden , uytgefondert dat
na *i overlyden van man of viouw, henluyden fooda-
nige auófcien alleen tot böedelfcheyding vry fal ftaan,
ende foo wie anders deede , fal verbeuren vyftig guU
den, en evenwel defe neeringe moeten verlaten,

VII.

Dat voortaan geene boecken by openbare mSt'm
zullen mogen worden verkogt, dan alleen die achter-
gelaten zyn, by perfoonen in defe Stad ende Provin·
cie overleden , op verbeurten van honderd gulden,
ende boven dien de auétien moeten ftaken, ook ful·
len geen inwoonders van deefe Stad ende Provincie,
hare boeken by haar leven meer als eenmaal alfoomo·
gen verkoopen , en alleen , na dat fy hier toe alvoo·
rens geobtineerc zullen hebben , confent van de Ed.
Achtbare Heeren Regeerders defer Stad, öp fccilè
van Vyftig guldens^

VIII.

Dat foo wel die van 't gild, als anderen ,die atiSic
houden willen , alvoorens de fchriftelycke Catalogus
aan de Dekens fullen moeten overleveren, die deiclve
boecken fullen mogen vifiteeren , en aan defelve ver-
klaren den eygenaar van dien , en foo den drucker,
zonder dat fulks gefchied ware , den tytel van fpoda-
'nigen audie liet affigeeren, of de Catalogus diftri-
bueeren, zal verbeuren vyf en twintig gulden,

De foodanige verkoopers zullen, als 't by de De-
kens vereyfcht, ende by den Gerechte goedgevonden
vrord , alvoorens d'auftie te mogen aanvangen, of
laten voortgaan, voor GommiflariÎTen van 't Gerech-
te defer Stad verklaren moeten, dat alle de boecken,
in haar Catalogus vermeit,haar eygen zyn,endegcen
van dien in commiffie of faÎlorye hebben, cnde datfc
alle, by den overleden achtergelaten zyn, op
van vyftig gulden, en even vel de au'étie , na gedane
denunciatie, moeten ftaken 5 alle 't welke ook plaa"
hebben fal, tegens die geenen , die bevonden word,
zoodanige verklaring fraudulent. ofniet na waarncyu

zoodanige verklaring fraudulent, of'niet
gedaan te hebben.

Dat alle audien fonder intermiflîe aan den ande-
ren fullen^moeten vodrtgaan , öp poene van fes gul-
dens t'elckens te verbeuren, cn fal den Erfhuysti^cj

ren, defelve te wefen de boeken van den verftorven per-
foon, ofte van zoodanige bibliotheecq, daar toecon-
le'nt gegeven is, ende geene andere, op pœne, zoo
ymand van defelve verklaaringe te doen, weygerig,
of in gebreeke bfeeve, dat die auilie zal worden op-
gehouden , gelyck ook defelve opgehouden zal Wor-
den, jndién de voorfz. Deekens bewyferi konnen die
verklaaringe niet na waafheyd gedaan le zyn.

Dat van nu voortaan geen Catalogi van verkoo-
pinge van boeken zullen mogen gedrukt worden, als
met volkooaien expreffie van den naam, ofte namen,
van de ve'rftorvene pèrloona' of perfoonen , die de

ΪΪΓ

-ocr page 767-

EN BOECKDRÜKKERS GFtD. IIL BOEK: Xïl TIT.

àcr geen boccken buyren de Catalogen mogen ver-
koopen, op pœne van twaalf guldens eickc reys te
verbeuren.

X'r.

De Erfhuysmcefters en fullen in geen erfhuyfen mo·
gen vefkoopen eenigé boekçn, kaarten, prenten, of
andere koopmanfchappen van defen gilde , die van
buyten inkomen en vreemde toebehooren, op pœne,
als by 'ε achtfte articul van de Ordonnantie van Erf-
huyfen van den zMey löjg.

XII.

" Niemand fal tot dit gild toegelaten worden, aÏs na
dal hy f«tl bewefen hebben van zyn borger-recht,het
zy by geboorte of aenneminge, met aâ:e van den
Secrècaris deier Stad geteekcnc , en na dat hy in defe
Stad driejaren geleerd heeft, ten minften tweejaren
by eenen meefter.

X I I L

Ymand bchoorlyken gequalificeert, dit gild wil-
lende winnen, zal by 't aangeven aan de Dekens voor
'£ gild betalen fes gulden , en tot ramfoen drie gul-
den, daar van yder Deeken zal hebben achtien ituy-
vers, den Busmeefter en Bode yder twaalf ftuyvers,
en dan zyn bequaaraheyd tooncn mee der gilde
proef.

X I V.

Een letterfetter zal moeten konnen fetten en aftel-
len, een brevier vorm fchoon-en weerdruk, in duo-
decimo , na een gefchreve copye,die hem by de Proef-
meerters zal worden voorgeitelt,op defelve proef le-
veren , ende op 't loot weder corrigeeren, lïn alle
ferm iten konnen aftellen en overflaau , die de Dte-
kens en Pioefmeeilers hem geven fullen.

.XV.

Een boekbinder zal moeten konnen inbinden ende
opmaken, een bybel, of ander boeck in folio, met
flooten en b.flag, en een kaarteboek in mediaan,
mitsgaders een boek in oétavo, op fnee en leer verguld.

X V L

Een gildwinder fal zyn proefwerk in een loopende
weeck moeten voltrecken,. des manendaags begin-
nen , en voort continueel werckende , in prœîeniie
van twee meefters by de Dekens te ftellen , die daar
by geftadig fullen moeten wefen, waar voor hy by
yder meefter des daags geven fal twintig ftuyvers, en
den bode eens dertig ftuyvers, ende het werck iutur-
daags volmaakt hebben j't welk dan by deProefmee-
Iters, in priefentie van de Dekens goed gekent wor-
dende, fal tot het gild geadmitteert wefen, al» dan
gelaackt wordende , fal de proef op nieuws moeten
doen, en betalen de leges van de Proefmeefter, endej
het ramfoen. '

X V I L

Een foon ofte weduwe van een overleden gildrer-
want, fal binnen ^sjaars, naar *i overlyden, het gild
mogen verhervaarden met half geld en ramfoen j een
foon fal niet te min zyn proef moeten doen als voo-
ren, en daar van halve leges geven, een weduwe, heE
gild als voorfz verhervaart hebbende , fal het mo^en
voeren zoo lang zy ongetrouwt blyft, en aiiJers ge-
trouwt zynde, maar jaar en dag na haar mms affter-
ven,

XVIII.

De verlichters en affetiers, zullen ma^ir aanwerpe-
lingen zyn, en zullen in 't gild aangenomen woeden,
mits daar aan betalende drie gulden , doeh en zullen
niet mogen eenige boecken drucken, ofte doen droc-
ken, binden, verhandelen noch verknopen, dire^e-
lyck noch indireftelyck , op pœne van t*eLkens tc
verbeuren fes guldens.

X I X.

Niemand zal mogen aannemen meer afe twee leer»
pngens, onder wat pisetext het ook zy, op verbeur-
te van fes gulden, en den jongen te moeien vei laten,
ende als ymand een leerjongen aanne^mr, ofte werk
ftelt alwaar 't ook zyn loon, zal zukks binnen 14
dagen daar na de Dcekens notificeeren , en daar by
alleen voor vreemde aun 't gild geven twee gul· cn,
op verbeurte van dubbelt leergeld, welke leerjongens
twee jaar cmtinueiyk aan den anneren op haur vadeis
en meefterswinckeis zullen moeten uytuienen, en voor
de tyd wcch gaande, by niemand anders mogen Han-
gc.nomen worden ,op pœne van t'elkens te verbeuren
drie gulden, en indien des leerjongens vader of mee*
fter quam te overlyden, fal hem, 'r werk continueren-
de, afflag van zyn leerjaren ftreckcnden tyd, drehy
by den zelvcn geleert heeft.

XX.

Een knecht moet zyn bedongen ty^i uytdienen, foô
dat niemand anders den zeiven, naar gedane waar-
fchouwinge, zil mogen werk geven, of zal zoo wel
den meeüer als knecht, yder dagelyks verbeuren vyf
en twintig ftuyvers.

X X I.

Dit alle de voorfz boeten zullen vervallen ten pro-
fyt van den Officier, den Aalmoefeniers, en het gild»
elk een derdendeel. Aldus provifionelyk gearrcfteerc
ter vergaderinge van de Ed. Vroedfchap der Stad U-
trechc, die aan haar behoud 't recht, omme dcvoor-
gaande articulen defer Ordonnantie , na haar welge-
vallen t'iiilen tyden te mogen difpcuieren, ampHeeren,

drefleren , interpreteren , annulïeren , op den twec«
den February i6<?3i in kennifle van my, J.Quinr,

ÏV. mvukliz op de νοφ Ordonnantie, den i^May^OCLXFl

-verkooiingen dvmnjjcnJm^chierMa.

Γ\

I J oude gebruyk, geeflc vendu van boeken zal
JL^ Worden gehouden, ten zy alvoorens dc ca·
h π. ^^^ogm van dien worde vertoont aan den
Jl^^^^agnificus deefer Accadcmie , ende den dag
^ ^«"koopinge by zyn Ed. gepr^figcert. In mar-

VI.

Deeh

Ddddd %

anécus mem ■morden vertoont, den i'j Maart MDCLXXXK

aan Willem van Paddenburg , a!s Deccken, perioo-
nelyk, relateerende &:c., ende was ondenccckemj.
Witjens.

-ocr page 768-

' VAN D Ε DRA F ER I EN, ï> R O O G SC Η Ε Ε RDE R^, i

VI. RESQLUTIE, dat van alle boecken die hier gedrukt worden, een exemplaar voordeStadt

' Bibltotheecq moet vereen worden, den .

Ρ hctgcreprefenteerdcdefen aangaande,heeft

de Vrocdfcbap goedgevonden le ordonne-
,ren, dat voortaan, de Boeckdruckers de-

boecken, dewelke zyluyden fullen komen tedrukkenj
*c zy voor,pcrfqonen y^n buyten deeze Proyinae, of
andere, een exemplaar ce vereeren voor de fBib^Oi,

2ier Stad gehouden zullen weefen van alle Uhceçq (Jccicr Stad

DERTIENDE Τ Y Τ Ε L.

Aangaande de Draperien , Droogfcheerders 5
Bourat- en Greynwerkers, Sto^enswerkers, ;
Verweryen , en Vulderyen ·, als mede
van het Lakenkoopers Gilde.

eerstb deel·
Van dc Draperien, Droogfchecrders, Bourat-en Greynwer-
kers, Stofjenswerckers, Verweryen en Vulderyen.

Tof dit Beeïkeheort ook de RefoJuiie, waar by aan zeekere Drapiers wyheyd van tocht tn wacht vergunt mrâi

i6f6. iVe/ iii/i.Boek. IX Tyt. Num.xîixvi.
Placaat tegen het befchadigen van deLakenraemfteny den 31 fuly 1708» Siet het x. Boek.xiv. Tyt.Num.xxiï.

L OKΏO]^nmτι^opdeΌraperymtden^(^AfrilMΌLXXlL

M y η Hecren die Stadhouder , Schout, Bur- geit te worden met dic rooi, te appïiceeren die boe»
germeeftercn ende Schepenen der Stad van te tot behoef van de gemeen Wcerdeyns.
Utrecht, doen ie wceten van Koninck- , 1 I I.

lyke Majefteyts wegen , onfen alregena- Itç^i, waar het fi^ake dat die Wcer4eym bevon·
digften Heere, dat de Raad deefer Stad bcgeerende den, dat die voorfz laakenen op haaren rechten pryscn
( voor foo veel hemluyden raogelyken is ) te vorde- vanihaarbehoorlykewoile niet gemaakt en waren, 2,00
ren ende voort te trecken die neeringe van de Drape- fal men die laackenen geven een minder zeegel naar '
rye binnen deefe Stad, tot gemeen wei varen van jle behooren. 1 V.

burgeren ende Ingefeetenen der zeiver, heeft geam-! Item, men fal geen rooien mogen weven, dan met
plieert de Ordonnantie , op de Draperye gemaackt, drie open ilagen ende minder niet, ende die puykea
den loSeptemb. anno iföf voorleden, confenteeren-i met twee open flagen , op het verbeuren van tien Uuy··

vers, tor behoef van de Weerdeyns ende aanbrenger
elcx de helft.

Item, men fal de roofen genopt ten huyfebrengcn,

de nog gemaackt te worden andere tweederley lake
)y defelve Ordonnantie niet toegelaten ,permit-

nen,

teerende mede de Utrcehtfe middellakenen , baayen
ende groifgens geverwet te worden, met ligtefwarte
verwe, ende dit alïn diervoegen, manieren, ende op'gelyk men die puycken gewoonfykis te doen, oph«
der Ordonnantie bier naar volgende , gebiedende ee- verbeuren van twee ftuyvers tot behoef als vocycD
nenje^elyken diens aangaande hem daar na te regu-
leeren, op de keuren , ende breucken daar inne be-
grepen.

~ f I. '

In den eerften , die lakenen , dic Utregtfe rooiên
genaamt fullen worden, zal men kammen op feven-
tig gangen, ' elcker gang metter hand gefp'onnen van
dartig drayen, ende lullen rauwbreet biyvenoptpuw
mette lyfte vyftien vierendeel, ende minder niet, en
lanck wefen fes en twintig ellen, ende ingevult wor-
den op zyn behoorlyke lengte, tot kenniiTe van de
weerdeyns, Deefe lakençn ge vult zynde, fullen breet
blyven tién vierendeel, een half vierendeel onder ende
minder niet, ende zullen hebben achtien blouw leyft-
drayen fonder dubbelen met drie pypleeden.

• Item, tot wat tyden een Drapenierder, een fulck
haken op touw fel willen feiten , foo zal hy gehou-
den zyn, eer hy dat nopteyken geleyt heeft, twee
Weerdeyns daar by te halen, om daar een loot aan te

flaan, al eer hy voorder fal mogen weven , op het ^uu^ wuwiwi ««u v^u giw., &--------- , .

irerbeurenvan eenen Carolus guldien, ende niet volfce^ foo zullen zyfe een minder zeegel ge^cn »

V 1.

Item, fullen de Drapçniers ^even tpt behoef van
deefer Stad van elcke rooiè, die met het roos-zcegd
gefeegelt wort, twee Ituyvers.

V 1 I.

Item, die laackenen , die men bayen noemen z^,
zal men kammen op fes en veertig gangen, elke gang
met der hand gefponnen van dertig drsyço, ende zul'
len rauw breet blyven optouw, tuilchen de dartieneo
veertien vierendeel, ende rauw lang wefen, acht cil
twintig ellen , ende ingevult worden op zyn behoor-
lyke lengte tot kenniiTe van de Weerdeyns} endedee^
fe laakenen, gevult zynde, fullen breet blyven negco
vierendeel, endefollen hebben fes roye leyftdraycn,en
het haackgaarn vyf fchoten vija der felver leyitcni«i"
de fullen hebben een pyploo,t.

VIM.

Item, waar het faacke dat die Weerdeyns bevon·
den, dat die voorfzbftycn çp hmçn rechten prysçoi^
van haar behoorlyke woUe, ûechtçr Φ een
ende beeter dan een grof, niet gemaakt en waren.

-ocr page 769-

EN lAkENKOOPERS GlLD. III. BQËK. Ml. fît.

hâackgâârenaflcheerentotdifcrctievàn dcWcetdeynsi Stâd dcn ced vaa getrouwigheyt, cnde levèrehde bc*

toon van haar laaitte rciïdentic , dat zy om geendet
kettcrye , hjcrefic nog cenige quadiïfcyten, oftcmc^
iiiieo van daar geweeken en zyn.

X V.

item j foo en iullen geen weeveris I ofte wceveti
knechten binnen deefe Stad^ ofte Stads Viryhcyt mó-
gen wcrcken, of zy cnzullen haaren tyt, die zy den
meefter^ooifthebben, voldoen, oftenminften tien
of twaalf dagen tevooren opfeggen, aleer zy by eeneti
anderen meci^er zuïkn mogen Wcrcken, op het ver-
beuren van tien Ituyvers , tot behoef van de Waer-
deyns, ende daar en boven in drie jaaren in de Scad^
ofte des Stads Vryheyt te mogen wcrcken·

X V L

Item i waar het lâake dat eeni^t mieeftcrS cehigett
knecht te werk ftelden, die zynen meefter te vooren
niet voldaan en hadde, foo fal den meefter , die dert
knecht te werck ftelde,verbeuren tien ituy vers als voo*
ren,

XVII.

Item, fülletï die Waerdeyns gehoudfen Weien ^ altó
jaar twee weecken na den tyd, dat zy haaren behooï-i
lyken eed gedaan hebben, de Drapenierders, Wollc·
weevers ende Vuklers,iby eenen Stads Dienaar te ont-
bieden , cnde de Ordonnantie van de Draperye voojf
te leeià ende voor te houden j op dat zy mogen wee-
ten hem daar naar te reguleeren , op het verbeuren
van clcx vyf ituy vers, tot behoef van den aanbrcu*
eer.

X V 11 I.

Item, waar htt iaake dat die Waerdéyns niet ert
quamen, tot Wat tyden den Drapenierder hemluydiert
te kennen gave, dat hy opgelet haddic rooien, puyc*
kcii, baaycti, of groven, ίοο foudai zyekx verbeu-
ren twee ftuyvers , tot behoef van <kn aanbrenger·
Welvcrftaanifc dat den Drapenierder ^ of WoHeWee*
ver lulcks gehouden zal zy h ι den Waerdeyns tweruu-
ren te vooren te kennen te geven aan haar eygen per*
foon.

X ! X.

Item^ foö zullen alledie Dra{>ciiierl gehoudehzyoi
die laakenen bewonden Wcfende, aan het noptcyckert
volgende het patroon op den zeegelhuyfe hangende^
met net gaarn toegeWonden, op de gewoonelykezce-
gcldagenj tydelykopdcfer Stadshuys des winters, van
V^ftoris tot St. Peter voor negen uuren, ende des foo-
me^s van St. Peter, tot Viöroris voor acht uuren
des morgens Ifelvcr te zegel te brengen j of by haarert
gewairden Bode doen brengen uyt haaren huyfe , bj^
het verbeuren van twee ftoyvers tot behoef van ά
Waerdeyns. Ende deefe laakenen fal die Stads Die-
naar feifs ontftngeh in afWecfen van de Waerdeyns^
ende die over een hoop op een leggen j cnde als dit
kloek gcflagen ial hebben als vooren, (al hy gehoa^
den weien' van den zeegelhuyfe te gaan , ende Wes
laackenen daar na gebracht worden, en fal men voor
die reyfenietontfiingen, ommeopdie zegcidagtc Waer*
deeren.

X X.

Item, àk die kloek als boven gcflagch fal Wefehj,'
foo fullen die Waerdeyns eerft op den zeegelhuyfe ko-
men , eijïde den Dienaar af laten gaan, foo verre hy
daar op Waar, ende dan voorts in het waerdceren haa-
ren dienft doen fonder eenig nopteycken te mogen
oniwiftdené oftebefien.

XXI.

Item, indien het op een van de ordinaris zeegelda·
gen heylig(jag Waarc, töo fal meh in fnlckcn geville
des daags te vooren den zcegeldag houden.

XXII.

Item, men fal van nu voortaan mogen laKn verwen^
Utrechtfc middellaackeneh, bmyen cnde groven j co

Ddddd 3 andere

cnde lullen geven van clcke baay ccnen haive ftuy Ver,
iot behoef deefer Stad.

ί X.

Item, Γοο fal de Drapenier > ofte wölle wever oiî-
der alle iaakcnen mogen fcheeren, onder elcken hal
ven gang ran vyftien drayen, drie pypen meer werps
weelende van gelycker wol ^ daar het fcive kacken
afgemaakt word fonder meerder, op het verbeuren,
die in gcbrecke bevonden wort, van drie Garolusgul-
den ende het voorfz meer werp , tot behoef van de
Konincklyke Majefteyr, dcefeSrad , den Waerdeyns,
ende den aanbrenger elcip een vierendeel»

Item, waar het faacke datter cenige laackcnen be-
vonden worden geiêegelt te zyn, ende niet hebbende
kort, of fmal loden , dat het felve laaken ingekrom-
pen ware, het ty in de ver we, ofte in hetbereyden,
ibo fal den kooper, die het felve kaken gekeft heeft,
mogen komen met het felfde laaken by die Waerdeyns,
om zyn fchade te verfoecken, ende die Drapenierder,
die het voorfz laacken gemaakt heeft, fal den koop-
man verttoringe moeten doen 5 ende dat laacken zal
verbeurt wefcn tot profyt van den armen, cnde
daar en boven nog drie Caroks gulden, ende in drie
jaaren geen neeringe mogen doen , die de Draperye
aangaan mag, te appliceeren de voorfz drie gulden
tot bchoefvan de Konincklyke Majefteyt, deefeStad,
de Wcerdeyns ende aanbrenger eltx een vierendeel.

X I.

Item, waar het faake dat de Drapenierder, «enige
alliantie maackte met den koopman, cnde den koop-
man verftooringedeede, fonder kenniiTe van de Waer-
deyns , foo foude al evenwel de Drapenierder delaac-
keoen verbeuren met alle de boeten hier voeren ge-
mentioneert.

X Τ I.

Item, foo en fuïlen die Waerdeyns geenïaackenen
infeegelen mogen ^ ten zy dat zy op du loot van de
laakenen flaan die ooi;faak»waarom dat het voorfz laa-
ken ingefeegelt is.

X I I T.

Item, waar het faake dat die Waerdeyns bevonden
ccnige lanckenen te licht , ofte te dun geweven te
2:yn, foo zal het felve laaken ongepleiloot blyven, ter
lyt toe den Drapenierder, ofte Wollewever, die in
onrecht bevonden wort, defelve boete dair toe liaan·
de eerit ende al betaalt fi^l hebben, eodeals φnf^lIen
die Waerdeyns het felve laacken pletlooden, çndcna
hem nemen om te laten vullen tot ecnen vulder, die
het hemlieden believen fal, om aldaar een goet laac-
ken af te maacken lot haarlieder kennifle, ende in-
dien ymands daartegensdeede, die verbeurde drieCa-
rolus gulden, tot behpef van de Konincklyke Maje
fteyt, deefe Stad, de Waerdeyns cnde den aanbren
ger, elcx een vierendeel 1 ende indien het felve laac-
ken, gevalt zynde, goet bevonden worde, foo ful-
Ifcn de Wtierdeynsgehouden zynde boeten, byhem-
luyden ontfaugen , te reilituceren den geenen, daar
^y het af omfaneçn hebben.

XIV.

Item, d.it alle meefters ende knechts, van buyten
tlhicr ter woon komende om te wolleweven , zullen
'^ogen een touw , of twee fetten om daar mede te
Reiken ionder burgerfchap , ofte het Gild te Win^
maar indi^en zy felver drapcnieren willen "

zoo

fuHen zy gehouden zyn burgerfchap te winnen ende
"Cf Gild te voldoen,fdo geringe zy een laaken gemaakt
^[ide laten feegelen hebben. Beheltelyk dat defelve,
al eer ty hier wcrcken fullen mogen, gehouden zul-
ien zyn te compareeren voor Schout ende Burgermec-
"crcn deefer Stad, latende haare naamen çptçecke-
^cn» iiocnde de Konincklyke Majefteyt , ctide dccfc

-ocr page 770-

van de draperien,.droogscheerders,

766

andere nytheemfche baaycn, die racn tot voeder-laa-
Icen verkoopt, met lichte fwàrtc verwe, fonder eeni-
gc andercjlaakçnen, op het verbeuren van defelve laa-
Jkencn , ende dnar en boven nog iwaalf Carolus gul-
den, tot behoef van de KonincklykeMajeileyt, dee-

fcr Stad, de "Wacrdeyns,ende aanbrenger eicx een vie-
rendeel.

l i . X X 1 I ï.

: Item, niemand en' Tal mogen eenige andere laacke-
nen,Jmet ligcc fwarte geverft zyndc , binnen deefe
Stad, ofte Stads Vryheyt verkoopen , of in haaren
feuyfe hebben , dan dc voorfz Utrechtfe middelen,
baayen endc groven, ende Neerdenfchen, cnde ande-
re baayen ,, die men tot voeder-laaken verkoopt, op
het verbeuren van defelve laakenen, cndedaartocnog
twaalf Carolus gulden, tot behoef als boven.
Ï XXIV.

Item, die Wantfnyders, Drapeniers cnde alle an-
dere fullen gehouden zyn, die voorfz laakencn geverft
zynde met lichte fwarte verwe , ten zeegelhuyfe te
brengen op alle faterdagen , ofte den behoorlycken
marcktdag, des foriiers tufllhen negen en tien uuren ,
cnde des winters luiTchen tienen elf uuren voorde
middag, om aldaar geoordeelt te worden, enJe ge-
icegclt met een baayleegel gcflagen door een wute
lappe naar het patroon , hangende op het zeegelhuys,
ende fullen geven van elcken lauken eenen halve ituy-
ver, tot profyt der Stad ende die Waerdeyns , elcx
die helfce } welverilaande , dat die Wantfnyders,
Drapenierders,ende andere,defelve laakenen ook op,an-
dere behoorlyke zeegeldagen lullen mogen brengen,
op het Sradhuys om geoordeelt,ende gcfcegelt te wor-
den ais boven»

XXV.

. Item 9 waar het faake dat die Wantfnyders, Dra-
penierders, of ymand anders,bevonden worden eenige
van de voorfz laakenen, met lichte fwarte verwe ge-
verwet zynde, in haaren huyfe te hebben, niet ge-
teyckent zynde met het baayen zeegel, ende witlap-
pen vooriz, die verbeurde het ièlve laaken, cnde daar
toe noch twaalf Carolus gulden, tot behoef van de
Konincklyke Majefteyt, deele Stad, ende den Waer-
deyns , elcx een darüendeel.

XXVI.

Item, foo en fal men in deefe Stad ende Stads Vry-
heyd niet mogen koop. η, of verkoopen, eenige van de
voorfz laakenen , met lichte fwarte verwe geverwet
zynde, die gcreckt, ofte geraaropt zyn in die lengte
meerder dan een half elle, ende in die breetc een half
vierendeel, foo welNeerdenfche ende andere baayen^
als Utrechtfche laakenen, op het verbeuren vaneenen
Carolus gulden van elck laaken , tot behoef van dc
Waerdeyns ende aanbrenger elck de helft.

X X V I I.

Item, die Waerdeyns fullen gehouden wefen,^llé
weeck, ofte ten miniten veertien dagen ommetegaan
in alle Wantfnyders, Drapenierders ende andere huy-
fen, daar zylieden ycts vermoeden , ende aldaar vifi-
teeren, of zy eenige laackenen voorfz konncn bevin-
den contrarie deefe Ordonnantie, op het verbeureo
van tien iluyvers tot behoef van den aanbrenger.
X X V I I 1

Item, dat die verwer , die met lichte fwarte ver«
we verwen fal, geen andere laakenen en fal mogen ver-
wen dan de voorfz Utrechtfe middellaakenen , baa-
yen ende groven , ende andere uytheemfche baayen
als vooren, nog ander verwe leggen dan iulck lichte
Iwarte verwe, op het verbeuren van het laaken,ende
die weerde van dien , ende daar en boven nog arbitrai-,
lyk gecorrigeert te worden tot difcretie van den Ge»
rechte.

XXIX.

Item , dat ook die Verwers, die goede verwe leg-
gen, geen laackenen en fullen mogen verwen met lig.
te fwarte verwe, op het verbeuren als boven.

XXX.

Item, die middellakenen fullen voortaan hebben achc
blauwe lyftdrayen, cnde die groifgens vier blauwe
lyitdrayen, al fonder dubbele, op het verbeuren van
deken draat eenen halven Ituyver, tot behoef van dc
Waerdeyns,

XXXI.

Blyvendc voorts de Ordonnantie van de Drapcrye,
den 10 Septembris anno ifóf voorleden gemaakt, in
allen anderen poinften , by dcefen niet gederogeert,
noch verandert, in haare volle kracht ende van weer·
den.

XXXII.

Abolecrende ende doende te niet by defen, alle de
poinden ende articulen , die eenige Gilden by den
Raade deeferStad eertyts gegoft, ende verleent zyn,
die deeiè tegenwoordige Ordonnantie eenigfints fou·
den mogen contravenieercn.

II. ORDONNANTIE op het hopen en verhopen van de wolk tot bevordering van de Dra"

perye, den i8 April CHD LXXIIL

Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur·
germeefteren ende Schepenen der Stad van
Ui recht, doen te weten, van Koninklyke
Majf fteyts wegen , onfen alregenadigften
Heerc, dat de Raad defcr Stad, begeerende('fooveel
hemluyden mogelyk is) te vorderen de draperie ende
gemeen welvaren defer Stad, ende den vreemde koop-
man, die alhier eenige wolle ter markt zullen willen
brengen, te gerieven, geordonneert endc geftatueeri
heeft, ordonneeren ende ftatueeren by dezen, op de
koopmanfchnp ende leverantie van de wol, de poinc·
ten ende articulen hier naar volgende.

In den eerftcn, dat alle vreemde koopluyden, die
eenige wol binnen defer Stad Utrecht brengen,geen
wol en zullen mógen verkoopen , ten zy iaacke dat
de gemeene drapenierders het ielve eerft te kennen
gegeven, ende daar op geladen fullen zyn met den
bode, daar toe geordonneert, op het verbeuren van
(i) eenen gulden , ende die koop van geene waarde
te zyn.

I I.

Item, foo en zal geen dr»penicre, ef ymand anders,
eenige wol mogen koopen, voor ende al eer de voor·
fchreve weete ende ommeganck by den bode gedaan
fal zyn, op pcene als vooren. (2)

III.

Item, alle wolfackcn , die binnen defer Stad ge«
bracht iullen worden, fwaarder wefende dan fes hon-
dert ponden, ofte fes hondert net, fal de wpgmee-
fter gehouden wefen met vyf pond uyt ende in lefet-
ten.

I V.

Item, zullen de gemeene drapenierders alle jaar te-
gen Meydag uyt haar neeringe mogen nomineerea
acht perfoonen, ende die prsefenteeren den Schout
ende Burgermeefteren defer Stad, die uyt defelve acht
perfoonen, kiefen fullen vier oude mannen totvynders
in de leveringe van de wol, tuflchen den kooper en·
de verkooper, die daar gehouden zullen wcfen barca
behoorlycken eed te doen , ende zullen hebben voof
haren dien ft van eiken koopmanfchap, daar zy ovef
geroepen worden , elcx vier ftuyvera , te betalen by
den geenen, die in onrechte bevonden fal wordeu.

Ende als dc koopmanfchap ecnig ran devoorfchre-

-ocr page 771-

EN LAKENKOOPERS GILD. ΠΙ. BOEK. XÎJl. ΤΙΤ.

Item , van elke fack wolle in het Schoonhuys té
liaan, al waar het maar eenen nacht, zal men betai
len derdehalve ftuyver aan handen van den Pachtenaar
ofte Colleélcur van dc oudewant-tbys.

XI.

Item, indien de voornoemde bierdragers bevoiideö
worden onwillig te zyn om te arbeyden, foo dat dc
drapenierders daar by verkort mochten zyn^ foo Tul-
len die drapenierders den arbtyd felver mogen doen,'
ofte doen doen by apdcren, dien het haar belicveo
zal.

X I Î.

Item, word geordonneert ende belaft de gemeene
Waardeyns ende Dg^cens in der lyd van den woile-
wevers gjlde , dat iy alle vreemdelingen ende ledigi
gangers, van der ambacht wciènde , ende gefont of-
te machtig zynde he.t handWerck te doen, met haren
boode gebieden ende bevelen, dat fy hem begeven
tot het wok, op pœne dat delbive leediggangers j in
gebreecken bevonden zynde, met aififtentie van den
Schout d.efer Stad, uytdeefe Stad geleyd ende gebi^n-
nen fullen worden, loo wel ipinfters alsanderci
(i,i) Anno if74, den lojanuary, heeft den Raad defe boete van eenen gulden in defe twee articulen ver*
haalt, verhoogt, en geilelt op vier gulden, t'.ippliceeren tot behoef van de Koninklyke Majeiteyt, de-
fe Stad., de Waardéyns, en die vier Vinders, ofte Geiwoorens na geroert, elck een vierendeel.

III. ÖilDONNANTlE op de Lakmbereydm m Oroo^Jche^rétrSide^^Januar.M

VIII.

Voorts zullen de giilen behoorlyk wertk moeteii
doen, te weten it uuren voor lô iluyvers ^ende daar
voor op de winckel moeten komen 's morgens ten f
uuren» ende tot favonde ten 7 uuren.

I X.

Sullen de gaften mede niet hebben te teykenen het
ifcheercn -van dc dilTen op de fchaar, maar foo eenig
gart van de winkel vermeynt, een laken ofte lakens
niet wel gemeten te zyn, fal het vry ilaan defelve te
meten als die rauw zyn, foo alsfe uyt dc molen komen^
ende fal tot dien eynde een goede gcyckte Brabaadfc
elle op de winkel gehangen worden.

Verbieden voorts myne voornoemde Heeren wel
fcherpeïyk alle droogfcheerders gaften /hare bafenof-
te meefters te iehelden, der felver winckels vuyl lé
verklarf-n, ofte voor foodanige te houden, op pœnfi
van 5.0 gulden, oftcantkrs naar exigentie van faken
defwegcn van den Ed. Gerechte arbkralyck te wor-
den gecorrigeert, een derde ten behoeve van den Hee-»
re Wooft-iOfficiereen derde voor den aanbrenger,
ende*c refteerende derdepart ten profyte van 't gild,
ende foo y mand door zyn meefter baas vermeynt be-
ledigt te zyn , fal die voor de OverJuyden mogeö
roepen»

X I.

Van gelyken word by defen wel ftrengelycfc ver*
booden aan alle ende eenyder droogfcheerders gall: te
courten, geen gaften van dc winkel re troonen, of
de leerknechts in haar werck te verhinderen, endaaf
van af te houden, haar medcgaft tefcheldcn, allesop
pœne van 2f gulden 1 of foo als mync voorfchreVe
Heeren lullen bevinden te bchoorcn.

X I I.

Eyndelyk word wel lpecialyck geordonneert endé
.gelaft , dat de Meefters Lakcnbercyders geen nieer-
der noch minder tyd, noch loon zullen mogen ge-
ven , als hier vooren is geexprefleert, ende dat dc
Jroogfcheerdefs gaften geen ander loon of conditiën
zullen mogen vorderen, als haar by de bovenftaandc
articulen is geaccordeert j op poene van Z5gulden en
verdere coneétic, na exigentie van faken.

Ende zal defe Oidonnantie op alle bcreyders win-
kds moeten wor-dcn aangeplatkt j op dat,niemand

ceni-

vc vieren aangaat, foo zulleu fy ymaod van de ande-
re vier mannen, die met hemlieden gcnonjineerc wa-
ren , in hare plaaife fubftitueeren.

V I.

leem, die bierdragers fullen hebben van elke hon-
dert ponden wolle uyt dat fchip te flaan, ende in de
waage te brengen , ies penningen Hollandlch, ende
defgelycx uyt het fchip in het Schoonhuys cc bren-
pcn ^ óok fes penningen.
^ V I I.

Item, van dke hondert ponden te brengen uyt het
Schoonhuys in de Waage, een oort ftuyvers.
VIII.

Item, van alle wol, die met wagens komt, fullen
<3e voornoemde bierdragers hebben voor het afilaan,
het zy in de Waage, of in het Schoonhuys, van elk
hondert ponden drie penningen.

I X.

Item, van alle wol, die de voornoemde bierdra-
gers den drapenierders t'huys brengen, zullen fy heb-
ben van elke hondert ponden fes penningen, het zy
of defelve naby ofte verre woonachtig zyn.

Borgermeefteren ende Vrocdlchap der Stad U-
trecht, willende bevorderen debereyderye van
jakenen binnen deele Stad, ende de Vryheyd
van dien , ende oordeelendc tot dien eynde
dienftig te zyn , dat door alle meefters lakenberey-
ders aan hare droogfcheerders gaften, fal gereekent
ende betaalt worden een egalen tyd ende loon j foo
is't, dat Haar Ed. Achtbare hebben geordonneert
en geftaiueert, gelykfy doen by defen, het navolgen-
de reglement, laftende een ygelyck, die het aangaanj
mag, fig praecifclyk daar na te reguleeren.

Eerftelyk » dat van het fcheeren op een laken van
rwee ellen breed , van de 44 ellen fal gerekent wor-
den uyt ten har-en 7 uuren, ter halver wol ρ uuren ,
ten derden water 10 uuren , van averecht 7 uuren,
langer zynde van de 4 ellen een uur , de ongelycken
ellen niet te reeckcnen, foo dat 4/ ellen fal doorgaan
voor 44 ellen, en 47 ellen fal gereekent worden voor
48 ellen.

I 1.

De laackens van twee ende een half el breed voor
jo ellen uyt ten 'haren ίο.^ uuren , ter halver wol
iiï uuren, ten derden water iz^ uuren, fchipfche-'
ren igi uuren, voor de averecht io| uuren, ende
voort als vooren voor yder vier ellen een uur.

I I I.

Dat de knechts, wanneer fy fullen rouwen, op
zyn minil zullen moeten doen met yder zyde van de
kaart 44 flagen , te reeckencn tien paar voor een
uur.

I V.

Voor aanflaan in de raam voor yder klok-uur een
Wcrk-uur, ende voor het afhalen niet te rekenen.

Voor de lakens uyt te brengen, ende op te hangen
^fn te drogen en weder te halen, niet te reekenen,
gelyk van ouds eebruyicelyk is.

VI.

Voor een laken, uyt de verwerye komende, ende
over den boom te ftryken, een half uur.

r VII

Ende yder fnee, die iy op een laken doen, zullen
«Cl hebben over den boom te ftrycken , daar fe niet
zullen hebben.

-ocr page 772-

IV. OKDONiSANTlE o^ de BouraU ende Greynwerkers, demôSepemb. MOCLXX.

touwe wil veranderen, van den eenen Koopman tot
een ander Koopman, of dat hy werkbaas met een of
meer touwen wil veranderen , ende alfoo van Zyu
Koopman afgaan, zal dan op het begin van het Jaat,
fte ftuck den Koopman gehouden zyn, het felve te
denuncieer^ , 'op dat den Koopman daar door niec
en ial zyn verkort.

V ï I I.

Ende om te bewyfen,dat den werkbaas den Koop·
man ofte Mecfter heeft voldaan , fal den Koopman
ofte Meefter den werkbaas een verklaringe geven van
dat hy voldaan heeft, om het felve te konnen ver-
toonen aan andere Koopluyden ende Meefters, welke
verklaring den nieuwen Koopman ofte Meefter den
wercker zal afeyfchen, eer hy hem werck mag ge-
ven. '

I X.

Ook fal den werkbaas geen knecht tc werck mo-
gen ftellen, of izal den eerften baas eerft afgevraagt
hebben, of den knecht hem naar behooren heeft vol-
daan, ende by faulte ofte mancquement van dien^foo
fal den tweeden baas den eerften baas alle de fchuldcn
van den knecht'gehouden zyn te voldoen , ende te
betalen.

Soo eenige faulten , fcheurcn, gebroken kanten,
ai diergelyke, in een ftuck van een knecht gemaakt
waren , en den Koopman of Meefter voor dçfelvc
faulten ietwesafkort, fal den knecht het felve vanfyn
loon werdep afgetrocken , tot het oordeel van viec
onp«nydige baaien , by de Hceren Borgermeefteren,
op het advys van CommiiTariflèn, daar toe jaarlycxtc
verkiefen, aan de welke mede zal ftaan allequasftien,
defen aangaundç, provifionelyk te decideeren,behou-
dens nochtans den geliedeerden zyn recht hooger tc
mogen vervolgen , na dat hy alvoorens het gedeci- ,
deerde zal hebben voldaan.

X I.

erftelydk fal niemand vermogen , wanneer hy
werk heefc van een ander, eenig werk aan te
nemen, om felfs le werken, maar wel om een
knecht daar op te fetten.ende foo zynknecht
daar af gaat, eer het begonnen ftuck atgewerckt is,
foo zal den B.as, als zyn cygcn keten af is, gehou-
den zyn, dat begonnen îiuciî; van zyn knecht zelfs
af le wercken, eer hy een ander ftuck zal mogen op-
zetten, noch en zal den zeiven Baas dat begonnen
ftuck van zyn knecht aan niemand mogen overdoen,
op pcene van drie gulden, ende evenwel gehouden
7yn het felve werck af te maken,

1 I.

Niemand en zal vermogen een keten ofte ftuck,
dat hy begonnen heef', af te fetten, ofte laten ftaan,
maar fal gehouden zyn het felve met goed werk af te
makefi, op pœne van twaalf^gulden.

" Ende foo y mand, het zy knecht ofte werckbaas,
van zyn Koopman ofte Baas wilde afgaan , ende iets
ten achteren was, lal het ielve eerft gehouden zyn tc
voldoen, eer hy by y mand anders zal mogen werc-
ken.

ί IV.

Soo een Koopman een werkbaas werk geeft, ende
"by werkbaas met zyn voorige Koopman niet afgeree-
kent en hadde,-ende Ook niet voldaan en heeft, foo
zal die Koopman gehouden zyn, den eeriten, die by
den werkbias tekort komt, te betalen, en te voldoen
alle het gctne den werkbaas ten achteren zal wefen,
zonder eenig tegenipitken.

Ende zoo den Koopman een getouw wilde affet-
ten, fal dangehouden zyn, felis, ofte ymand van zy-
nent wegen, den ièlven werkbaas dat daielykte waur-
fchouwen, als hy werkbaas het laatfte ftuck van het
keten begint.

V I.

Ende alfoo het eene ftof beter als het ander is, foo
2al den Koopman gehouden zyn den werkbaas in fui-
ken gevalle tot het laatftc ftuck goed ftof te geven,
'om den werker niet te verkorten.

V 1 I.

Den werckbaas fal gehouden zyn, foo hy een ge-

VAN DE DRAPERYEN, DROOGSCHEERDERS.

op den 6 January lópö j in kenniflc van my, Gora,
de Ruever.

eenige ignorantie hebbe te prœtendeeren. Aldus pro-
yifionelyck gearreftcert by de Eu. Achtbare Heéren
Borgermcefteren ende Vroedfchap der Stad Utrecht,

Ende cn fal geen baas voor een Koopman mogen
wercken, ten zy hy alvoorens een geheel jaar aan
den anderen by een anderen baas heeft geleert en gc«
werckt, ofte ten ware dat hy het lamphers, ofte an-
dere zyde weverye als baas hadde geè'xerceért. Aldus
by de Ed. Vroedlchap gearreftcert, den %6 Septem-
ber 1670.

V. AMPLÏATIE van het \ii.artyk. van de voorfz. Ordonnantie^den i^Juny MDCLXXL

Gehoord het advys van de Heercn van Beeck,
Dinter ende Nypoort, ordinaris CommiiTa
riiTenjistotampliaiievan het vii articule van
de Ordonnantie, op de Bourat-endeGreyn-
werckers, gearrefteert den zóSeptember 1670,goed
gevonden ende verftaan, dat geen werkbaas zyn Koop-
man , ofte geen knecht zyn Baas zal mogen verlaten,
nochte een ander handwerck ofte ambacht in deeze
Stad, ofte de Vryheyd van dien, aanneemen, ten iy
hy refpeftivélyk lien Koopman ofte den Baas in alles
zal hebben voldaan} authorileerende den Heer Offi-
cier, omme op het verfoeck van partyen geinteref-

Vir^KEURË'

. MDCCXXFIL

orgermeefteren cn Vroedfchap der Stad U·
trecht, hierop ingenomen hebbende het ad>
vys van de Hceren Martens, en vordere Haar
Ed. Achib. Gecommitteerdens tot de Manu-
fadluren, en het Stcfjenswerkers Gild, hebben na de-
feerden dc contravènteurs haar werk te verbieden, op
pœne van twaalf ftuy vers by hun yder dag, daar op
fy contrarie, en naar dato van het verbod fullen ko-
men te werken, tc verbeuren j gelyk ook niemand,
wichy zy, vermogen ial, den fel ven baas ofte knecht
in zyn wcik aan te nemen,op poene van vyfiiengul-
den, by yder contraventie, yder reys, alles ten be-
hoeven van den Heer Officier, de Aalmoefeoierska·
mer, ende de làmentelykc vier geauthorifeerdc baa-
fen in der tyd, yder een gerechte darde part, te ver-
beuren.

liberatie, tot bevordering van dc Manufaöurcn, al-
hier tot ruft en eenigheyd in den voorfz gildp, en tot
wegneeming van alle reeds verreeze, ofnog te vcrry-

zengefchillen ,foo nopende 't arbeydsloon,als hetwe/^

zelf, by defe goedgevonden te arreftcereu a^navo^^

m Ordonnantie van V Stofienswerkers Gild, mitsgaders Reglement op de honen»
gearrefleert dm 3 September CHDCCXXf^ ; en geamplieert den 15

-ocr page 773-

en laakenkoopërs gild. ///. BOEK. XIIL ΤΙΤ.

werkens, C4) zoo als dc Fabriqueur ordinair gewoon
is hem le laaten werken , te vooren moeten waar-
fchouwcn, en hem ten eerften van ketting en inflag
bezorgen, op de boete van tien guldens.

V I.

Indien een Fabriqueur, of Koopman, met getonweo
in zyn huys Iaat werken, zal hy geh-iuden zyn, ten
opzigte van zyn werkvolk , aan de ordre en wetten
van een werkbaas , en die naauwkeurig moeten naa··
komen.

En in geval een Fabriqueur, of Koopman gccne
gelegenheid hadde, om getouw, of getouwen in zyn
huys tc zetten, en echter tot het voordeel van een win-
kel met getouwen als werkbaas te hebben geneigd was;
zal zulk een Fabriqueur, of Koopman, vryheid heb-
ben een huys te huuren, en daar een winkel met ge-
touwen te houden, en genieten daar van het voor-
deel, dat een werkbaas van de getouwen genier,alles
mede volgens de artikelen voorde werkbaazengeftelrj
maar hy en zal niet mogen een gedeelte van de vyt gC"

▼an 't dertiende artikel : indien ymand bevonden worC
hier tegen te doen, zal de Fabriqueur voor yder ge-
touw, daar hy ten reguarde van het arbeidsloon iets
van komt te genieten , verbeuren honderd gul ïensj
en de opftelder, of werkbaas tien guldens 5 met ver-
lies van zyn GiJd.

Edqg indien een Fabriqueur, of Koopman, eygen
huys, ofhuyzen is hebbende, die bewoond worden
door zyoe werklieden, zullen deeie niet onder het bo-
vengenoemde gerekent worden j maar dc betaalingen
der huur uyt dc arbeidsloonen, üie in ioo een huys
verdient worden, by afrekening, of inkorting mogen
worden voldaan, zonder ycts meer te profileeren dan
de huur, en dat alles buyten nadeel vande knechts, of
leerlingen, op gelykc boete als boven.

Artikelen voor de Iferkbaaztn.
V I I.

Niemand zal vermogen eenige ftofFcn , de voorfis
fmainering aangaande als werkbaas te werken, dan die
zig als Gildebroeder van de fmalwerkers zal .hebben
laten aantekenen , op de boete van vyf en twintig
guldens.

Ook zal niemand als Gildebroeder aangenomen wor-
den , dan de gene, die zullen toonen, dat zy hunne
leerjaren behoorlyk hebben voldaan.

(f) En zal een borger y ofinwoonder^ drie jaaren hier
gewoont hebbende , voor '/ voorfz Gild betaalen twee gul*
dens : en die van buyten inkomen, vier puldenf,

VIII.

yder Gildebroeder zal alle jaaren tot onderhoud van
het voorfz Gild betaalen fes ftuyvers, en voor yder
knecht en jongen twee ftuyvers, 'tgene door deil-lve
aan hem fal worden wcdergegeeven : dog knecht , of
jonge op een ftaande werk ontbreeken ic, lal echter
de werkbaas gehouden zyn daarvoor twee ftuyvers te
geeven 5 dit Gddebroedei s- of jongens geld fal hy moe-
ten betalen binnen den tyd van les weeken , cn doen
brengen in handen van den gene , die door de Geau-
thorifeerdens daar toe fa! weefen aangefteld > maar lan-
ger wachtende met zyn Gildegeld te betaalen, ïal'c
zelve (tf) dubbeld moeren betaalen.

Dog iiTgeval hy twee jaaren quam na tc laten zyn
jaarlykfe Gildegeld te betaalen, zal hy van zyn Gilde·
broederfchap verfteeken zyn.

I X.

Geen werkbaas zal vermogen een knecht te weriç
te ftellen, ten zy hy hem een biljet van de Geautho»

f^roedfchapgoedgevonden dat devoorfz Ordonnantie touwen in zyn huys, cndeoveVige in zoo eenh'uvste
ien Î Septemb. 17^. conform de overgeleverde memorte^y,^^^ ^^^ vvf getouwen verdeelt in byfon-

zal worden gedrefeerd, veranderd, geampheerd en jdere huurhuyfen j maaf zullen alle in een huys moe-

« worden, en dat wel naar den inhoud

kers-Güde^ zoo wel by den Fabn^ueur, en baas, als by ^ . . y .

het werkvolk te worden nagekomen, en achtervolgd, Ac-
cor deer d, in kennijfe van my, C.F. IVachendorff.

Artikelen z oor een Fabriqueur ^ of Koopman,

Niemand zal alhier in de Stad vermogen te fabri-
cceren, of doen maaken eenige foorten van ftoiFen,
de fmainering aarïgaandcj ten zy hy alvoorens zal heb-
ben voldaan het Gild van devoorfz fmainering, waar
voor een borger, of mwoonder, die drie jaren binnen
deeze Stad gewoond heeft i zal betaalen acht guldens.

Dog alle perfoonenvan buyten inkomende, en geen
órie jaaren binnen deeze Stad gewoont hebbende,
zullen om het zelve recht te hebben , aan 't voorfz
Gild betaalen zcftien guldens. Als mede de gene die
^ Diet als leerling het gild heeft voldaan, zal mede be-
taalen zestien guldens.

En yniand voor zyne rekening, of voor een ander
komende tc reden, (z) zal gehouden zyn ztg aanflonds
aan V Gild aan tegeeven , op de boete van drie gtildens :
cji zoo ymand den tyd van zes maanden redende , cn
nslaatig was het gild als Fabriqueur te betaaleni zal
daar na het zelve dubbeld moeten betaalen.

i I. -

Voorts zullen zoo wel de borgers en inwoonderj,
als de gene die van buyten inkomen en zoodaanige
lloiFen fabriceeren , alle jaaren tot onderhoud van het
voorfz Gild, betaalen eenegulden.

I I I.

Geen Fabriqueur , of Koopman zal vermogen y-

mand voor hem als werkbaas te laaten werken , als
gene die hem vertoond zullen hebben hun cedul,
^iït zy Gildebroeders, of des zelfs weduwen zyn j op
boete van vyftie guldens t'elkcns tc verbeuren.
IV.

Hy Zal ook η iet vermogen een werkbaas in 't werk
tc Hellen , voor dat hem by gefchrift gebleeken is,
dat de werkbaas zynen voorigen Koopman, of Fabri-
queur voldaan , en met.dcnzelven afgerekent heeft ,
of met zyn werkbaas, zoo hy laatft voor knecht ge·
v/erckt heeft, op de boete van twintig guldens yder-
^"alj en te betaalen 'tgene dé'werkbaas aan zyn vo-
^'gen Koopman, Fabriqueur, ofwerkbaastcn achtc-
mogt zyn, (3 ) fchoon de werkbaas zig eenige jaaren
Ψ de Stad had begeeven.

cndc Ordoiyiantie en artikelen, om voortaan exaöe·
(zoo wei by den Fabriqueur en baas, als by het
werkvolk) tc worden nagekomen cn achrervolgd.

. E!<tra6i uyt de Refolutm van de Ed. JgU
baan h eer en Borgermeefleren en Froed-
/chap der Stad Utrecht,

Dingsdag na Paejfchen den i j ^r//mdccxxvi i.

h {i)gehoord hst Rapport van de Heeren Gecommit-
Uerden tot den Stofjensiaerkers-Gilde , die geëxamineerd
hadden de Requefle hier omnte geprejenteert, by de Geautho-
rifecrdem van den voor fz Gilde, met wien welgemelde Hte-
ren Gecommitteerden hadden gehouden verftheidebefoignes^
cok de baazen, en tverkluyden daar ophadden gehoord^ en
ah nu eenpaarig van advis ivaren^ ^t de Ordonnantie op
den voor fz Gilde ^by de Froedjchapgearrefteerd den-^Sep-
tember 1715. inverfcheyde artikelen behoort te worden
gedreffeerd^ veranderd, en geamplieerd conform de over'
gelexerde memorie : lijaar op gedelibereerd zynde heeft de

Geen Fabriqueur , of Koopman Zal vermogen ee-
'ifn werkbaas nog zyn knechts , of leerling af te zet

ïcncn tc laaien gaan, ofhy zal den werkbaas een ftukriiecrdens zal hebben vertoond, dat hyvry voor knecht
Deel, Eeceo ' mag

-ocr page 774-

van bé drapèrven, üröóöschëerders;

77Ö

mag wefken. DaàrcnÎîovèrt móet hüh by gefchrift
van de knechts voon^ért vfetÎtbîâs blyken , dat dié
Van de kiiecht voldaan is , óp dc boete van twaalfgül-
dens, t'elkeris te verbéurcn, eh daarenböven nog re
betalen 't gene de knecht gan ^yn voorigen werkbaas
ten achteren, ofte fchlildi^ zoüde mogen zyn, (»
fçfîoon h limcht zich eètiîgèjài&en uyt àe Smâ had begee-

Hy zal ook tiiet Vermogeheen iióddhül j^ aanteftfeï-
len, zonder dat hem by gefchrift bly kt, dat zyn werk-
baas htm vryheid geeft om voor rioodhulp te gaan
werken , en zal dan nog gèhoüden zyn hem weder te
Igatéh gaan na iyn fechten werCkbâas, isoohaafthem
die ^éder komt teéjflchen, en daar werk voor heeft,
en de noodhulpJzal tiokteb e'erftenmoeten gaan,bey-
de op. eén boete vàrt drie guldens, zoo deaanfteller
van cïeri ftoodïiuïp als de noodhulp zelf, indien ze
hier in raojgteii nalatig zvn.

Hy zal geene knecht van zyn werk rfiogen afzet-
ten , of hy zal hem met 't begm van (8) een ordinair
ftuk te vooren moeten vsraarfchou^en, tenzy hy wet-
tige redeiicn heeft, op dc böete van zes guldens.
. . ■ . X I. ;

Hy en 'tal ooit niét vermogen'een leerling aan te
Jieemen om hetYmalwèrken te leeren, óf hy zal hem
b'choorlyk by'de Geauthorireerdens laaten aantekenen
binnén zes wekeh ,' dat hy hem ter proeve mogteaan-
geftelâ hebben , op'de boéte vân tWaàl'f guldens vóór
den meefter, en dr/c guldens voor dén kêriing j en
een leerling van mceftet- veràfiderenae, _ foo fal de aan·
lieemcr gehóuÖen zyrt dfen ièli^cnby de tjeatithorireer-
dens te lakten oyertekénen, Óp de bÖèÏè vkn zes gul-
tiens, en drie/^ldehs Voor dén leèïling : ''en indien y-
mànd èen leerling Te werk ftelt, die tegen van ly-
licn nieefter, diehem bchooflj'khà'dde làten aantéke.
rien, afeénôtiîên , óiF'hfge'gaah Is, %al isyh wettige
ïfiééller Oehöol-lyke%af)k1a^e dÓeöde by dé 'béaütho-
rifeerdens, van'àe'tyd det àknkkgte ^èrectitigt ïyn
tot de penningen vdi^ 'zyd joiïgc vefdte^ hebben
voor den genen j die hèm heert foncier vefeifchte o-
vertekenipge en buyten tbefte^óiminge van^zyn mee*
ftér t'e werk geftcld, ^ën deefe aanileïdervah dénjoV
gen 2al daa ren boven'no^ bethalen eehe boete Van 'zes
^öldens, eh de leérling drie güldehSi

X II. ' t

Geen werkbaas tù van s^yn Koopman , of Fabri-
^üeur iTio|en vëfahderéh ^ of afgaan 5 ten iy hy alvoo-
reris met den üanvabg Vati *t lààtfteiliik van zyn op-
hebbende ketting dén "Fdbrièjueur, öfle koopman be-
hoOrlyk zal hebben gcwaarfchouwt, en dat ^yn ket-
ting als rhede de'kertings van zyne knechts , of leer-
jongens zo hy die hééft, naar behooréti iiuÎlefi afge-
weeven zyn,

Dadrenboven^tiiet zyh Koopiiiàn , of Pabriqueur
afgei'ékèrid, dén zel^ëh voldaan ^ en daar vân een brief-
je bekomen zal hebben.

Op pœne van andéfs ten'eerflen te móéten Weder-
kéeren, en^t geene h y voor anderen mogt aangevan-
gen hebben te ^el-ékén , te laten ftaan, indien 't de
Kbö|im'an óf Fàbriqueur fulks begeerd, ^endaarenbó·
véh betalen een boete v^n tien'güldéns.

Nóraj doch ingeval'de werkbaas fyn ketting qüam
af te weévén voor die vah ïyn knecht of jongens, eft
aan den Fabrikeur nietTchuldig zynde , fal de Fabri-
keur gehouden zyn aan hem te |;even een briefje van
vryhéyd , met behoüding van üyh recht pp de ver-
dere getouwen, die ter vcràniwôordtng vari den werk-
baas bly ven, op dat hy ondertiiïTchen fîg van ander
werk kan bedienen, óm niet fonder werk te loopen,
terwyl fyne Rhecht^ en jongens noch moeten afwee-
venj onder verband liochtàns'vfe'den werkbaas, dar
foó % knècht ^öf j<^ngen5 van jgetóew of getouwen

quamen af te raken ^ die de werkbaas onder hem voor
zyn Voorigeh Fabrikeur ofKoopman noch mogte heb-
ben, en dàar door dat werk leeg ftaan, dat dan den werk*
baas aahftohdS g(5höüden fal zyn daareén goed werck.
man op te.ftellen, of felfs op te gaan, op dat het wel
jgewerckt fonder verfuyto afraake, of fal anders mede
een boete van tien guldens betalen.

Eh ingeval een werkbaas voor een ander Fabrikeur
of Koopman werkte, als dat fyne knechts of jongens
doen, lal hy gehouden zyn den Fabrikeur of Koop.
man, daar de knechts of jongens voor wercken, in
alles te voldoen als zyn' eygen Koopman, eer dat hy
van eenig ander Fabrikeur of Koopman voor foodanig
getouw óf getouwen eenig ander werk haalt, op (jg
boete van tien guldens.

XIII.

Niemand fal vermogen meer dan vyf getouwee te
hebben, en al ware het dat'er meer dan een gildebroc-
der werckbaas, of desfelfs weduwe in een huys waren
woonende , foo fullen zy echter hier te famen niet
meer dan vyf getouwen mogen hebben , daar fy ten
reguarde van het arbeydsloon iets van komen te gc·.
nieten, op dc boete van vyftig guldens van ieder gc·
touw. /

Qock fullen onder de voorfz vyf of vier getouwen
niet meer mogen zyn dan twee , die om minder dan
knechtsloon werken, of lecrhngenzyn, doch indien
iemand niet meer dan drie getouwen heeft, foo zal
daai; maar een onder zyn, die minder dan knechtsloon
weVkt of leerling is, en fullen dc geene die op week·
geld zyn hefteed, gerekend worden onder die geene
die miiïder dan knechtsloon werken, op de boete van
vyf en twintig ^guldens van ydcr.

BchalVen iat de jóngrnans , die van eenig RégenE
of Regenten van dc refpedive Godshüyfen hefteed
worden tot vyf en tWintig ftayv'ers eh daar boven 's
weeks,'hunneleerjarèh voldaan hebbehde, voor knechts
füllen gérekehd en gehóuden worden.

4rïikden voor de Knecht si

XIV.

Niemand en fal voor knecht eenige ftoffen,de Voorfz
fmalneering rakende, mogen wercken , voor dat hy
fyne leerjaren behoorlyk voldaan en een knechts gilden
brief van de Geauthorifeerdens bekomen ial hebben |
waar voor hy fal betalen twaalf ftuyvers, op dc boete
van twaalf guldens i en een vreemdeling vieren twin·
tig ftuyvers, mede op de boete van twaalf guldens}
ook fal geen knecht van fyn voorigen werckbaas mo-
gen veranderen of afgaan , fonder dat hy te vooren,
met het begin van een ftuck, behoorlyk fal hebben
gewaarfchouwd, en het ftuk, dat hy dan onderhan-
den neemt, fal hebben afgewerkt ,· daarenboven met
den werkbaas afgerekend, den felven voldaan,envan
den werkbaas daar Van ichriftelyk bewys bekomen fal
hebben, of fal anders gehouden zyn weder tekeercn,
fchoon hy eenige jaren uyt de ftad was geweeft, in-
dien 't de werkbaas begeert, en daarenboven nogbc·
talen een boete van vyf guldens, de helft voor'tgiW»
en de wederhelft voor den werkbaas.

(p) Indien iverkhaas of knecht, voJgens voorgamdt
artikelen, in de boete quamen te vervallen^ en omvil·
Hg waren defelve te betalen^ worden de Geauthorifeer*
dens Tnagtig gemaakt foodanigen werkbaas of knecht 't
werk te verbieden^ tet dat hy fyne boete volgens Or*
donnantie voldaan heeft.

Artikù voor de Leerjongens o^ Ίgetouw zittende*

X V.

Indien ymand een jongerling by een werkbaas tot
leerling wilde befteeden , Zal gehouden zy"/^If,
ymand van zynent wegen, den jongerling behoorlyk^
laaten infchryven by de Geauthorifeerdens, op oe
' ' j boete

-ocr page 775-

EN LAAKENKOOPERS GILD. ///. BOEK, XHL ΤΙΤ.

77«

boete van twaalf guldens by den mecfter, drie gul-
dens voor den jongeling, en de lyd, dien hy voor de
iiuckening mogt gewerkt hebben , zal niet tot zyn
leertyd gerekend worden. Indien de leerling bene-
den de 18 jaren oud is , fofalhy niet minder dan drie
jaaren mogen leeren , eh boven de 18 jaaren zynde,
niet minder dan twee jaaren, te rekenen van den dag
der intekening af, zoo veel daar na, als goed gevon-
den fal worden.

Zoo een leerling van fynmeefter afgaat buy ten wet-
tige redenen , voor en al eer hy zyne leer jaaren be-
hoorlyk heeft voldaan , foo fal hy gehouden zyn 't
voorfz getal van jaaren op nieuw te voldoen , even
alsofhy nooit by een roeefter wasgeweeft, en ful-
len de ouders, of die de befteeding lullen hebben ge-
daan moeten inftaan, dat de leerling zyn tyd behoor-
lyk fal voldoen.

Ingeval ethter de leerling met believen van zyn
mecftcr, of door deszelfs aftterven , vertrekt van
hier, ofoga 'eenig ander toeval van die natuur, by
een ander befteed word, fal de voorledehe tyd mogen
gelden j foo hy by dcGeauthorifeerden§overgefchrce-
ven word , maar dit verfuymende zal verbeuren drie
guldens.

Artikelen voor de Trekkers, SfoüjOngen^
en Zuiver-jongens.

X V L

Niemand zal vermogen een jonge, ofte meisje , of
eenig oud peribon te verhuuren, of aanneemen om
le trekken, of te fpoelen en winden , of fal gehou-
den lyn, den felven en het gemaakte accoort by de
Qeauthorifeerdens te laaten âaritiekenen, op de boete
van ies guldens voor den aannemer, en twee guldens
voor die zoo een befteed heeft.

En indien y mand een trekker, of trektler, fpoelder
ch winder aanneemt en te werk ftelt, die by een an-
der getrokken heeft, befteed en aangetekent is, fon-
der dat hem een briefje van vryheyd van dien meefter,
daar hy laatlt by ingetekent is , vertoond word, zal
verbeuren eene boete vtn fes guldens , en die denfel-
ven befteed heeft, eene boete van twee guldens.

Daarenboven fal foo een Weder gaan trekken, of
fpoelen en wmdenby den wettigen meefter, wanneer
die behoorlycke aanklagte doet by de Qeauthorifeer-
dens en fulcks is begeerende, ten zy iets wefetitlyck
aangetoond word, en de Geauthoriiberdcns het daar-
om beft andfers oordeelden.

XVII.

Niemand tot dè fmalrederye behoorcnde, zal ver-
mogen eene fcheerfter aan te nemen , of te werk te
ftellen, ten zy hy delelve met het gemaakte accoort
byde Geauthorifeerdens heeft laaten aantekenen, op
de boete van twaalf guldens, en voör de fchcerfter,
of die haar befteed heeft, drie guldens.

En een fcheerftcr van meefter, of vrouw verande-
rende, moet, die haar als fcheerftcr weder aannee-
men, blykenby gefchrift van den gene daarzy van
afgaat, dat zy vryheyd heeft om by een ander temo-
gen werken, op de boete van vyf en twintig guldens
voorden aanneemer, en acht guldens voor denicheer-
fler, of die haar befteed heeft, en daarenboven zal zy
boeten wederkeeren, en het laatfte aangetekend ac-
i^ort voldoen by de gene daar zy onwettig van afge-
gaan is, zoo het van die gevordert word.
XVIII.

"ie ymand in daghuur aanneemt, om patroonen
^eleefcn, of partyen, harnaifen te maaken,kammen
^eflaan, ofiecs te doen dat tot het ftellen behoort,
ρ gehouden zyn de fuiken by de Geauthorileerdens
blaten aantekenen met het gemaakte verdrag, opd
°oetevan fes guldens, cn voor dco fteldcr, of die de
ill Deel
beftelling gedaan heeft, dria guldensj en ymand van
meefter veranderende, moet hem by gefchrift von den
gene, ^ar de fteldcr, of ftelfter van afgaat, blyken,
dat die vryheyd heeft om by een ander te werken, op dc
boete van vyf en t^iiltigguldens voorden aanneemer,
eri voor den fteldcr, of Itelfter acht giildens, eh dan
nog te moeten wederkeeren en het gemaakte verdrag
voldoen by den voorigen eygenaar, indieh het gevor-
derd Word.

X I X.

Dat gene werklieden tot de Fabricq, ofte weeve-
ry torfmairedeh behoóri?nde, niemund uytgezondert
eenige gereedfchappcft lofebehoorcnde aan den Fabri-
queur, nog drommen, kalven, reftanten, of eenige
Itoffagie van wat natuur die ioude mogen weezen,
zullen mogen verkoopen, of vervreemden » dire ét o£
indireét, maar gehouden zyn defelve aan hun Fabri·
queur te leveren, en aan die alles naar behonren we-
der te beforgen, op een boete van vyf en twmtiggul··
dens, die bevonden fal worden het minfte verkocht ;
of vervreemt te hebben, voor de cerftemaal, en voor
de tweedemadl op een boete van veertig guldens, ea
zal daarenboven voor altoos uyi 't Gild gedaan wordeni
en by aldien de kooper tot het Gild behoort, zal hy
fchuldig zyn, en beiaalen gelyke boetens als de ver-
koper, als mede fodaanig een die den verkoopcr, koo-
per , of vervreemder behulpzaam gewceft: is j indien
zoo een mede tot het Gild behoort, zal oock fchul-
dig zyn, cn beiaalen gelyke boetens als de verkeoper,
vervreemder, ofkoopcr.

De ouders fullen voor hunne kinderen, en de baa-
zen cn vrouwen voor hunne huurlingen inftaan moe-
ten, naar difcretie en bevind van zaakcn.

De boetens te appliceeren , d'eene helft voor den
aanbrenger, alwaar die zelf mcdepligtig, en met be-
houd van zyn Gild, al \vas het anders vervallen » en
de wederhélftc ten behoeve 'van het Gild.

Daarenboven zullen de Fabriqueurs gehouden Zyöf
eene billyke waarde voor dq drommen te betaalen.

X X.

En zullen alle de boetens aangelegd worden , een
derde voor den aanbrenger, en twee derden voot

Gild, bchalven;in de gevallen daar het anders üyt-
gedrukt flaat.

En tot uy^voering deefer zaakén , zullen door de
Gcauthorifeerdcns een , of meer perfoonen worden
aangefteïd, zoo tot knecht van het voornoemde Gild^
als anders.

Ordre op Je ^rtejdslooneNk
t

^ Dat voortaan niemand, van \vat fcortditie of ftaat
hy mogte zyn, binnen of buy ten defe Stad woonen-
de, eenige van de nagenoemde werken fal mogen be-.
fteedèn, om alhier ter Stede gemaakt te worden, tot
minder pryfen als by yder van defelve ftaat uyigedrukt,
foo nochtans dat het den arbeydsman vry fal ft aan,
foo veel meerder loon te bedingen, ais by ecnigfints
fal konnen bekomen.

(10) De volgende goederen /uilen gefaeeten m/orden in
de tegenwoordigheid van den werkman, of den geeHen^
die Jynent wege *i wnck inbreng, met di Brabantje
maat^ mits voorU inkrimpen in de pars op yder fiutk
den felven onderhavige fal gekort wprd^n een el per fiuk^
en geen overmaat fal betaald worden, ah van halve
flukken, etn half el te betaalen , als het drie vierendtêl
haalt.

Cii) Jrbeydsloone» van en Half»
Zyde Stoffen.

Oamafim k breed.

Triumpbanttn fcbeut om fcheut ge/chpiftm tjf duihelde
Eeece λ

-ocr page 776-

VAN ÖE DRAPERYEN, DROOGSCHEERDERS.

tn een άϋβη 8oo riet iidtaàds
Bito 3 coléitr

Dito ζ fcheuten gyyn eheen fcheüt-looper

Jîaliâanji of gïadüé Damaflen.

%oo 1% draads d'ei ; ο it

Owiiir de 800 riet 8 draads van y der volle 8oo dra-
den mindereen halve fiuyver fer el minder te hetaa»
len.

Ben coUur moor gryn faiyn en alk gryne grmden 800
8 draads d'el 010 0

βονεη de 800 8 draads*
. Van y der 400 draaden meerder , een halve fiuyver per
el meer te betaalent en v^n yder 600 draaden mindereen
halve fluyver per el minder.

Saiynen of. Damaceen met % fchaften
, t/chaft op en ζ in de grond
800 8 draads d'el 0 8

dito op meerder fehaften O p

900 4 draads 0 6

Boven de 600 riet Zdraads^yanyder 600 draaden een
halve fiuyver per el meerder y "en van yder 800 draaden
minder^ een hâlve fluyveYper el minder te het aaien.

Voor ien* koper of overjèheut fal per ei betaald 'worden
Jriefiuyvfrs

Foor twei kopers fes fiuyvers
Deefe alk zyη gefield op een gemeen verval op vier-
kant papier getekend^ doeb fynder wordende gemaaktyfal
mar rato betaald worden.

Zyde ymw&rkm»

10
ρ

ö
O
O
O
O
O
6
O

1500
200Ö
140b

izoo
12.00
IfOO
li 00

O
ö

ύ
8

O
O

4
I

r
?

ζ
ζ

i
ζ

tpo
15ÓO

Ρ
8

8
ο

0
g

J2
U

8
0

O
O

10 O

O
O

l'lOö 8 draads ^ breed d^H

6 draads f breed
4 draads | breed
8 drauds | Arfnoip
8 draads % dito
6 draads I dito
4 draads % dito
4 drmads | dtto

Dito vyf vkrendeél breed,

4 draads en daar hoven d'el
4 Wa^ds tot \ föO excïiiys'*
Daar onder zynde \ van yder 800 draaden mirider^een
halve fiuyver per el minder \ en van yder 600 draaden ^
hoven de 15oór 4 draadèn, een halve fiuyver meerder.

T>rie vierendeelbreedy't effen Grynen,
Ras d'Efprit , Luquoifen ^ met, of zon-

der bordeke treeden»
a roDö <S draads d*el 'H ο f

5)00 a lobo 5 draads sf ο 5*

j>oD a loóö 4 draads ο ƒ·

700 tot poo 4 draads excluys 04^

' JNTS. ÏÏoven àe 28 kammen foo ϋαη zjde^t^, en l fal
ten halve ftuyver per el meerder betaald worden, doch de
kantkammen niét te rekenerti - - - - ^

^^ Strgie de Nîmes Ίη hetflutk.^

Van de 6$ tot 70 ellen 18 ο ο

zamen een eï onbegreepen*
'Van de 60 tot ellen ui

Van een dito Engels namaakfel
Van de 6 γ tot 70 ellén . > 14

Van de 60 tot 65 ellen · ' - 15

Nota -, foo 'yrAdnâ köHe'r "dan de hovehgemHde iengte
komt h fcheeren., fal maàr pro mo betaalen, ook de gee-
ne, die langer fche&eft,

^ Om alk fraudes , foo veel doenlyk is voor te komen^, ........, , «

(uilen de volgende werken, Wflki van te vooren hy't fink geven^ of andtrs Ί l7$n vaT'twJndmti ά/βΜ

77»

betaald kyn ^ en gemakkelyk gemeeien konmn worden, dt
meeting mede onderwerpen zyn.
Superfynè Bombatynen \ihrêedd'el

dito gèrHêen
Coleurde of Witte % breed
Breede bomhazjyMn % bfe^d op linnt

kèttings -

JFyh effen damafi^ of wol op wol
Gemeene dito
Sergië de Bots

Halve zyde^amafien 5, 8 λ lo fibrften,

poo a 1000 (S draads d'el ο Ö ο

700 tot poo 6 draads exiluys ο $ Η

Soo a looD draads ο 4ü

Onder de 800 4 draads ο 4 ^

1000 a I I óö ζ draads ^ ο 4 g

80b a loOQ 4 draads met 2 fcheuten zaai en een fiheut
zyde , alle beyde getrokken ο 6 0

Dito met ζ fcheuten fyn fries of ν eenzaat vrygefchooten ^
en een (cheut zyde getrokken , ο j· g

, Ras de Ltons of halve :iyde Oamaflen*

"Met ïwee ftheüten Spadnfche wolk, en een ôverfcbm
z,yde, 5 V fy de wol getrokken of vry gefdhooten word.
2oo a t iDO Z draads d'el 05

dito ohdèr de %οό t draads ο 4

1000 2 draads en 'daar onder vàèt ploOt^mol ο 4

Oamaflenmet FlmtPe of Zaaje ketens.

600 a 700 λ draads met fyne friejfe of
veenzaai d'el q ^

Eâvî zyde Vœtdamaflen of Plepkmmen.

löoo a 1200 2 draads fnsi éetie zydè\

fchéüt d^èt ' e g

8 do a toóó ζ dràads excl. dito ο g

1000 a ι zoo ζ draads ihet eene fpoel ο j

800 a loôo i' draads excl. dito 0 i

$^o^rogeiten^ met tme hoornen, pol en gryn.

800 a 1000 2 draads met em

fchietfpoel del
dito met eene bindfcheut

Halvè zyde Voetwerken,

900 Λ löoo 4 draads enkeld in de lis

f cheut om fcheut gefehooten del
dito met eene fchietfpoel
çào d loöb 4 draads dubheid in de lis

fcheut om fcheut '
dito met eene fchietfpoel - -
1000 ^ draads en daar boven enkeld in

de ÏÏs fcheut om fcheut
dito met eene fchietfpoel
lóoo j draads enkeld en dubbeld in

dè lis fcheut om (cheut
dito 'met eene fchietfpoel
900 3 draads en daar hoven enkeld

in de lis fcheut om fcheut
dito met eene fchietfpoel
poo 3 draads en daar hoven enkeld en
dubbeld in de lis fcheut om fcheut

dito mét eene fjpoel -----

700 tot poo eixcluys 4 draads enkeld

in de Us fcheut om fcheut
dito met eene fpoel

700 a 800 4 draads dubbeld in de Us

fcheut om fcheut
dito met eene fpoel

Monken,

2 Scheuten wol in em tyde d'el
dito effen mef eene fpbil

De Fabrikenrs futtentebo^ien tyn, van dë kglfjip*
werken φJ&yde, weVte ingefchmteü wtitd^ gewomn tt

Bit

ï8

4
ïJ

Ó
I

5
tl

3i
4

O
ó

O
O
O
O

4
ο

-ocr page 777-

Ras de Propre of Kepers.

Onder ie 16oo draaden d'el
i6oo tot 2000 excluys
2.000 Ut 2.400 excluys
2400 tot ζδοο dito
βοο tot ^ xoQ dito

enfoo vervolgem.
Ditometfnoesjemoffiguurkamttien 'öm 20 kammen en
daar boven ^ fluyvers per el meerder.

Ras d'Efperance.

800 tot tooö een draads of 4 tot fùo
1 draads d^él O î

Gejafpeerde,

Soc « 1000 een draads d'el " ο ζ 0

'diîo tisjee draads 0 2 É

Satyne banden gejaj^eerâ êf met zyde,

ïïoo draaden en daar onder d'el ο ζ ô

1600 draaden en daar mdet , ο ζ 4

hvcnde 1600 draaden ' 0 , 2- ^

· . Allé /werkm y foo van hêeïe ahhal'üe wor-

den ten Offigie van dé draaden verfiaan
binnen de kant.
^ Van alle halve zyde werken βΐ boven de z^ katt-
raen j fluyver per el meerder betaald wotden,

Ras de Marókki en Krep d'Efpagne» ,

Defe zullen by V fluk betaald worden op
maniere als velgt.
Ëen fiuk Ras de Marokke van 6$ tot 70 ilkn, daar
in gefchooten tot 70 witte ftrengen S 10 c

Doeh zoo de ketting langer dan 70 ellen en korter dan
'6f ellen gefchooren word j zal voor y der el of fireng
fiuyver meerder j of minder betaald worden.

En foo in een fluck van 6 f of y ο ellen minder dan
frengen ingeflaagen word, zal voor yder fireng gekort
worden τ fiuyver, en meerder dm firengen ïnflaan-
ie I fluyver pr fireng meerder betaald worden.

Een ftuck Krep d'Èfpagne van Óf tot 70 ellen , en
daarin géfchooten 60 tot 6% witte flrengen 700
Doch Joo de ketting langer dan 70 ellen y en korter
dan 6f ellen gefcheoren word, zal voor yeder el of
fireng χ fluyvers meerder of minder betaald worden.

En zoo in een fluk van 6f of 70 ellen minder dan
Öo βre^tgen ingefiaagen word^ mI voor yder fireng ge
kort worden 1 fluyver, en meerder dan 6f firengen
infiaande^ i fiuyver per fireng meerder betaald worden.

^:>rief(haft.

Keper err efen grynen 800 a \ ooo een

draads d'el Ó t ïi

Driefchaft of fierentaai 01 ο

Efimiene d'el ô ο 12

hy d'el te meeîenl
In alh defe Werken zoo van heel als half zyde ^ waar
in dubbeli gefohooren word, faîlen vier gdngen dubbeld
vm vyf gangen enkeld gerekend tjoovden.

, > . Trypwerken,

500 2 draads d'el 080

400 2 draads ο 7^ ο

\ draads 070

Γ draads ο ο

i^fikild tryp met een pool ο ƒ ? O

De Ίryρ^'werkbaa{en zullen, vryheyd hebben , om met
«mm Pabnkeurs of Kooplieden, na bevind van zaaken,
àccordeeren over het kon, en infgelycks mei hunne
hcchts.

Gaazen j Buil-en KraaldeeL

^Φl^rutiers d'el' ο li ο

àmfiecht . . O 10 O

nn bakkers ' ο ρ ο

^mldoeck iQoo draadm {gmcen θ 7 ο
dito grof

ö
O
O
O
O

1
ζ
ζ
ζ
ζ

8
10
li

1600 draaden grof
Snuifdoek ^ breed \fcbaft
Poejerdoek
Befi grutters
dito fiecht
Befi bakkers
dito fiecht ■

Marfiiïle en Bombazynen ^ *t flük , yder
fiuck van 20 ellen.

Fyne marfeilk z^pond Oófiindifch garen
pond dito ingefiagen

Dito Smalflreep,

pond ingefiagen

X
I

16
10

i)ito Kepers.

10 9

i5
10

O
9

4 ö

O
O

4 «

Ik ponddito^

pond infiagén
i pond ingefiagen

Oimetten,

pond ingefiagen

Marfeilk met inlands g&nn.

pöftd higeflagen
i pond ingêfiagèn
pond dito ingefiagen

Dito met een ^Jadde zydt.

2| pond ingefiagen

Dito Smalflreep,

li pond ingefiagen

pond ingefiagen ~ -. .

Marfeilje met een gladde zydéi en zaai larm
ingefiagen^tfiuk

Mepers,

pond ingefiagen
pond ingefiagen

O
O

1
•

O
O

»4

Diemittm,

2 pond ingefiagen
ζ ï pond ingefiagen

Bomhazynen,

\\pond ihlands garen in eenfiuk van lo ellen 1 40

25 ellen i 10 ο
Gryze Kmings.

Fyne Baflerdeninioellen'^pOHd inlands garen 10«

2f ellen i f O

Gemeene Baflerden,

2 pond in zo ellen ingefiagen ο î f ο

25 ellen 6 18 O

Bronswykfche kettings gewerkt.

J pondimo ellen ingefiagen , 0 iS ·

Het infiaan ναιψ bovengemelde fiukkèù %al ^Uùt onbe»
grêepeti zyn op elk fiuk^ 't zy meer of minder.
Bombazyn tyk van elk pond infiag, ο lo ο

NB. Ï)e Fabriqueurs y Werkbaazen ^ of Knechts^
wier loonen in dOrdonnamie nog niet gefield zyn\ zullen
echter tot het Gild behóren.

1 I.

Dat alle foodani^ werckeii, daar in gelieel zydc
iïîgeflîSagën wofd, dé werckrban voor het loon, hier
boven gcfteïd, iticdb gehoudcii fal zyn tc winden, of
te doen winden de zyde, die in bet voorfz wcrck m*
geflaagen fal worden.

Ten reguarde van de zyde perken, fal wegens de
breedte van 11, 12 ofij taliën gcenc verandering in
de lopnen worden gemaakt, roaar voor een eii*Hcivc
gei ekend worden.

I V.

Dc Reders Tullen gehouden'zyn , alle de onkoftca
tot alle werken te doen, te weien het harnas,de voor-
Ëceee 3 kano.

EN LAKENKÖOPERS GELD. III. BOEK. XIIL TIZ

	m
0	6 0
β	4- 0
O	5 0
0	4ί O
0	4 Q
0	0
0	5 ^
0	2\| 0

O
tï

α
φ

ζ
2

ΙΟ

-ocr page 778-

kam, het rygen, de patroon, het inftellen , foo van
partyen in fimpel als anders} mits dat de weever ge·
houden féil zyn het patroon van 't weirk met de fim-
pel geheel in te ftellen.

De werkman fal gehouden zyn alle ^t volgende ge-
ircedfchap tot de plynkam te doen, te weten het loot,
tpymelaars, dwaarfeh, geierden^ en hec touw, dat
daar aan dependeerti

^ VI.

Én tot de voeikammen fullendeReeders gehouden
ïyn aJÏe het gereedfchap te doen, uytgenomen deef-
fe fatynen, greynen, boratien. zyde kamelotten, en
foodanige kleyne voetwerken, die niet boven de acht
fchaften en gcierden hebben.

VII.

Het loon dat ymand aan knechts tén ÎynÈn huyre,
cn op fyη winkel werckende , fàl moeten geven, fal
zyn y an het voetwerck, twee derden i en van het
trekwerk, diie vierden, mits dat de werkbaas van 't
voetwerk 't fpoelcn betaalt, en de knecht fyn ey^n
treckjongens, alles op poene, als in 't elfde àrtikd
begrecpcn word.

En wat de nieutve werken belangt, die alhier niet
tiyrgedrackt ilaan, fal, foo haaft deielve werken be-
kend geworden, en in treyn gebragt fullen zyn, op
de begrooting van het loon, foodanige ordre worden

irefteld (ii) door àe Geauthorifeerdens ^ als bevonden
al worden te behooren.

OndertuiTchen fal geen werkbaas, knecht of jon-
gen, of yemand van hunnent wegen , dired of indi-
reétj vermogen te brengen voor de Geauthorifeer-
dens, of aan hunne huyfeöjof by ymand anders, Wie
liet foudc mogen zyn, eenig ftaal of ftaalen, ftuk of
ftukken van hun werk om de loonen te verneemenof
te vraagen, fonder keaniiTe van hunnen Fabrikeur of
Koopman, op de boete van fes guldens.

VIII.

Dat de werklieden gehouden fullen zyn puyck en
goed werck te maaken, en hunne gei eedfchappen in
alle (ieelen wel te onderhouden, en by faute van dien,
fullen de Geauthorifeerdens oordeelen van alle werc-
ken, welke niet wel gemaakt zyn, en wat de werk-
man ter dief oorfake minder fal hebben teontfangen,
of wegens het mishandelen van hec gereedfchap zal
mocten betalen.

I X.

Dat mede gefene Reders of andeie perfoonen hier
ter Stede woonachtig , de voorfz werken buyten de
Stad en Vryheyd van dien ten platten Lande , fullen
doen maken tot minder pryfen , en op andere condi-
tiën , als hier vooren iyn gefield.

Ende dit alles op pœne, dat ymand, (15) tegensde
njoorfz negen artikelen doende^ op ydcr iluk,datby hem
lot minder pryfen befteed, (14)0/"«/V/^^wii?/^» fal zyn,.
verbeuren fal voor de eerftemaal vyftig Caroli gul-
dens, en voor de tweedemaal honderd Caroli guldens,
t'appliceeren een derdepart ten behoeve van den aan-
brenger, en twee derdeparten ten behoeve van't Gild,
boven 't welke de voorfz contraventeur noch gehou-
den zyn fal, aan den werkman het korten van't voorfz
arbeydsloon te betaalen , indien de werckman felf de
aanbrenginge binnen de fes weecken, (na dat hy het
voorfz minder loon fal hebben ontfangen), heeft ge-
daan, of anderfins ten behoeve van *t Gild.

XI.

Dat ook geene aVbeydslieden , de voorfz wercketi
makende, defelve werckert fullen mogen aanneemén
tot minder pryfen te maken, dan hier boven uytgb-
drukt ftaan , op de poene , daar dan tegens doende,
té verbeuren voor de eerftemaal vyf en twintig gul;,
déns, van y der ftuck, dat fy tot minder pryfen heb;,
ben aangenomeni (ij") en voor de tweedemaal vyfdg
guldens. XII.

Dit voorts de voldoening van de voorfz loonen fal
moeten gefchiedert in baaren gelde, fonder dat in ref-
contre tot bjetaaling van defelve loonen , of een ge-
deelte van <^ie aan de arbeydslieden, hunne vrouwen,
kinderen of bedienden , eenige waaren j goederen of
koopmanfchappen , van wat natuur of conditie die
zyn , of ói^der wat prictext het felve zoudè mogen
gefchieden , Tallen verkocht, veiruyld of in minde-
ringe mogen aangerekend worden , direélelyck noch
indireételyk, in eenigerhande manieren, op de boete
en ftrafFe als in ^t tiende artikel.

XIII.

Alle het welke plaats zal hebben lia den dag, dat
defe keure fal zyn gepubliceerd,

XIV.

En op dat de oprechte meening van myn Hecren
Borgermecfteren en Vroedfchap des te beter zyn ef-
fe£fc bekome, en alle contraventeurs ontdekt en ach-
terhaald mogen worden, foo zullen de arbeydslieden
voorts de voorfz werken tot minder pryfen aangeno-
men hebbende, vry en gecximeerd zyn van de poe-
ne cn ftrafFe, hier voren in hun reguardegeilatueert,
en daarenboven genieten de pracmie, mede den aan· ^
brenger hier voren toegevoegd j mitsgaders genieten
het loon, dat hun te kort fal betaald zyn, foo wan·
neer defelve arbeydslieden de voorfz contraventie ful-
len aanbrengen, en dc voorfz contraventeurs ontdek-
ken fullen. (i<Ï)

En foo *t mogt gebeuren, dat een werckman ter
oorfake van het ontdekken, foodanig dat hy den Fa-
brikeur konde overtuygen, fyn werk quam te vcrlie- ι
fen, fullen de onderlinge Fabrikeurs zorge dragen,
dat hy aan werk geraakt, mits dat hy zig wel draagt,
en goed werk maakt.

x v.

Men fal ook andere voorname Steden, 't loonver-
mi^iderendc, 't felve ook mogen doen, naar bevind
van faken, met goedvinden van de Heercn Commif;
farinen tot den Gilde voorfz.

XVI.

En ten eynde depfe voorfz ordres en reglementen
naar behooren worden geobferveert, nagekomen en
gecxecuteert, zullen Haar Ed. Ach tb. aanflellen.vicr
Geauthorifeerdens uyt de Fabrikeuren, van welke al-
le (17) jaar een zal afgaan, en een in diens plaatfe zal
worden gefurrogeert, en hun aanwyfen eene bequa-
me vergaderplaats, mitsgaders vuur en licht, cn in
gemelde kamer een kaft of kasje , om hunne boeken
en papieren in op te fluyten.

Op dat niemand hiei Van eenige onkunde mogtc
voorwenden , zal deeze worden gedruckt, gepubli-
ceert en geaffigeert, daar en zOo het behoord. Al-
dus by de Vroedfchap provifioneelyck gearrefteert op
den 3 September, en gepubliceert van den Stadhuy-
fe der Stad Utrecht {more foUto) op den 3 Oanbcf
I7if} in kennifTe van my, E. v. Harskampi (i8)es
gedreffeerd, veranderd en geamplieerd, den 15 Apn»

727, in kennifTe van my , CF. WachendorfiF.

f i) Ύ^ίβη âlhîer curfyf is, is in de Ordonnantie van den ιγ Jpril 1727 bygevoegt.

(4) De voorige Ordonnantie *uan tyiy heeft^ zal gehouden zyn hec gild als Fabrikeur te betalen.

(^) Jls op num.i.'

(4) De voorige Ordonnantie heeft ^ ccn ftuk werckens van dertig gulden, of daar boyca.
(k) jilsopnum,i.

van de draperyen, droogscheerders|

-ocr page 779-

EN LAKENKOOPERS GILD. Ill BOEK. XllL TIT.

(6) h àe voerige Ordonnantie βaat ^ zal boven het gildegeld aan die geene, die wegens de Geauthorifeerdcni
hec dan by hem zal komen halen, ofte in vorderen,, betaleïï twee iltjyverS, en daarenboven fick worden*
de, dat jaar verfteken zyn van het fiekengeld.

AisGpmm.t.'

in dè voonge Qrdonmntk flaai, van een ftüfc van dertig ellen ι of langcfi

{i)) Ah op mm. ι.

(ίό,Ί ι) ^^ OUornmis mn 1727 is ontrent de Ordre ^p ek àrheydshomn nterhjyk vermeerdert, en felfs iH de àf*
dre van poindîen geheel verandert ; βο dat het befwaarlyk [oh zyn uyt te teekemn^ wat in yder poinSt verandert
lóf vermeerdm is i -^rnrmme wy liever de ordre op,de arkydsloomn^ foo als die in de Ordonnantie van ijzf
is vaflgeflelt geweefl t hier geheel hebben laten volgen»

Ordre op de Jrk^sloonen,

Dat voorraat! ftiemand, vaA Wat côfiditifc ofttftaat
Hy mogte zyn, binnen of buyten deffe Stad woonen·
de, cenige van de naargenoemde werken zal mogen
befteeden, oiw alhier lér Stede gemaakt te worden
lot minder pryzen, als by yder van deZelve ftaat uyt-
gedruckt, zoo nochtans dat het den arbeydsman vry
zal llian^ zoo veel meerder iooii te bedingen, als hy
eenigfints zal konnen bekomen.
Van een iluk Sergip de Nïmes
Van de,5f tot 70 ellen zamen een

elle onbegrepen 18

Van de 60 tot ellen
Van een dito Engels namaakfel
Van de 6% tot 70 éllen 14

Van de 60 tot 6y e^leii i j

Nöta : zo yttiand korter als de bovengemelde lengte
komt te fcheeren ,ial maar pro rato betalen, oock die
geene die langer fcl^eeren.

Van een ftuck fyn effe damaft ôf wol op wolle,
lang yo elleo, een el onbegrepen 10 ο Q
De Serge du Bois zullen by d'cl betaalt Worden, te

weteo ζ ftuyvcrs per el.
Vûn een fuper fyn zydeBombafyn van $Γ a Jöel-
len , veertien gulden per liuk 140 0
Van een dito gemeender foort, dito

breedte en lengte 12 10 O

Van een dito $ breed ρ 10 ο

De gcmeéne wolle Bombalyne öoellen,
' een el onbegrepen l o O ο

Jrbeydskônm'van zyde mhalf zyde Stoffm,

De volgende goederen zullen gemeten worden tnet
âeBrabantfe niàât, öiits Voor *t inkrimpen ihde pats
op yder ftuk dèft fel^n oûdetharig Zal gekert wor-
den een el per ftük,en geeft oVtrmaat Zal bëtaalt wor-
den als van halve ttùkkeni een half el te betalen ^ als
het drievierendeel haalt.
2100 8 duaals I breed ftujry. |p

ifoo 6 draats | breed 17

1600 4 draats | breed 1%

1400 8 draats % Armozyri Ib

iioo 8 draats dito 9

iioo 6 draats dito 7ï

IÇ00 a if75 4 draats ditö i

I2O0 4 draats dito Ö

800 li draats Damaft li

i>oo 8 draats dito 11

800 8 draats ditö ' Ρ

8oo I ζ draats Triümphant 19

Zyde Voetwerken njyfvierèndeeÎ breed,

ifoo riet 4 draats del ftayv. ^ ο

ipo riet 4 draats d'el 8 8

i)rievieriefideél bretd,
500 a löoo 6 draat boven 24 kammen in *t vierkant
met of zonder bordeloetre d'elle iluyv. ö ο
"ito f draats f

500 a 1000 6 draats 24 kammen Cfl daat

onder, als boven f

^'to j- draats j:

a 1000 4 draats , i

O
O

800 en daar onder 4draats 8

Hdj zjde Όαιηφη,

8oo a 1000 6 draats ftuyv.

Dito 4 draats
Onder 800 4 draats
800 a 1000 4 draats met een loper
lOOd a X100 2 draats

Hdf zyde Poetwerken^

looö 4 draats dubbelt in de lis met tweefchietfpoelen,
fcheut om fcheut gcfchoten, d*cl ftuyv. 5 8
Dito enkelt in de lis 4

Dito als 't eerfte met eehe fchîetfpoel
1000 3 draats enkelt en dubbelt in de lis^

fcheut om fcheut
I Dito met efcne fpoel
Dito enkelt in de lis, fcheut om fcheut
Dito met eerie φάβΙ
140Q dubbelt in de lis fonder zyde
Dito met zyde

Frans Grifet,

pbo a 1000 4 draats 24rchafcen, en daar

boven, dubbelt in de iis Îluyv. ;

800 4 draats diïb 2

Enkelt dito 400b draden 3

Ras de Lions of ï)amafieH,
Met twee fcheuten Spaanfchc wol, en een overfcheufe
zyde, *t fy dat de wol getrokken of vrygefchoten
wordi

1600 draden tot 2400 incluyf ftüyv.

Dito onder de 1600 draden
Dito Damaftén vàh 2oöb draden i cn daar
onder met plootwol ingefchoten 4 8

Msnkeft.

i fcheuten wol, een fcheut zyde Kluyv. 2
Dito efFe met eene fpoel . 1

Nota: De Fabrikeurs fullen gehouden zyn van dc
half zyde werken,de zyde, welke ingefchoten word,
gewonden te geven, of anders 't loon van winden tc
betalen.

Ras de Propte of Keepefi.
2400 draden en daar boven ftuyv. 2

4
4

löoo draden en daar boven 2

Onder de ιβοο draden i

tf Boflbhen en daar onder infchietende Ζ

Ras d'Efperancé,

800 a iooo eendraats of 400 a foo twee«
draats d'elle Îluyv. 2 ο

ÙeMafpeerde,

800 a ïooö eendraats ftuyv. 2 ο

Dito tweedraats ζ S

Ras de Mârùkké,
Getoleurt of t^it Iluyv. 2 S

Krih d'E/pagné.

GecoleUrtof wit ftuyv. i 0
^iefchafi.

Keeper en effen Gryncn 800 a îqoq . ,.

draats ftuyv. i it

(il) Jli

O
12

8
6
S

O
O

s
8
d
8

3
2

S
8

ó
S

jr
4

-ocr page 780-

VAN ΠΈ draperîen; droogscheerders.

{ii) Jîs opnum.x.. * ' λ '

fi?) De vooi'ige Ordonnantie heeft y daar tegen doende^

(14) op num.i. ' ^ j j- . 1 j · ,

I f) Het Rot word eemgftnfs breeder in de voorige Ordannantie aldus gevonden. Ende dit met konnende betalen,
zullen verftecken zyn een jaar van 't ficckengeldj eh voor de tweedemaal vyftig guldens, of anders .^ityd

van 't gild , na bevind van zaken. . j 1 ^ .

(16) Dè 'horige Of donnant tt heeft hier mg.; t geen in de ïaatfle is uytgelaten. Mits dat de aanbrenging gefchie.
. .de binnen de fes weken na den ontfang van minder loon, als bier voorcii gefield is.
<17) In de voorige is, alle twee jaar twee zullen afgaan ^ ca wederom voor gelyke twee jaren twee andercQ

in de afgegaane haar plaats zullen &c. - . .

(48) Als opnum.i. __> ' .■ ■

yil. AMPLIATIE. op de voorfz. Ordonnantie, den ^Septemb. UOCCXXVll

Is gehoerd het omllandig rapport van de Heeren in de lits, icheut om fcbeut
Gccommitteerdens tot het Stofjenswerkers Gil- Dito met eene fpoel,
de, op verfchcyde Requtften deefen aangaande Nu 8ao tot 9 >0 4araats enkele in delit^
aan Haar Ed. Achtb. geprasfenteert j die ook daar ' fcheut om fcheut,
over hadden gehouden veele beloignes, nopende de'Dito met eene fpoel,
klachten en befwaren van vcrfcheyde gemeene werk- ! 7.00 tot 800 4draatsfcheut om fcheut,
baien en weiklieden , jegens de nieuwe Ordonnantie|Dito met eene fpoel,
van den if April 1727 . en de loonen daar by gere^ 'B.as de Propres*
guleert, ook alles ryp'elyk deefen aangaande h.idden fn plaats van 1600 tot 2000 excluys,
overwogenj waarop gedelibereert zynde, heeft de'^u löoo tot 1000 excluys met plootwolle,
Vroedfchap tot'goede confervatie van de ruft , g'^cJe £)ito met Spaans,

O
O

5
5
Γ

O
Θ

O ζ 6

ο ί 6

ο 2. 8

Daar woord excluys, i^ft onder ^ ftaat, word ver*
ftain van de zyde voei werken ο , Cn van half zydc
if draden minder dan 't getal.

Blyvende omtrent het verdereHaarEd. Achtb.gc-
melre Ordonnantie van date den if April i^iy'mhzt
volle kracht en vigeur,en worden alle en een ygelylc
van den voorlz gilde mits defen gelaft, om henlieden
wel éxaételyk daar na te gedragen, en vorder wel
exprcifclyk gewaarfchouwt en vermaant, om de re-
ipedive Geauthprifeerdens, Bufch- en Reeckenmec·
Iters van defen gÜde, omtrent hunlieder bedieninge tc
geveii behoorlyke gehoorfaamheyd en refped , zon-
der defelve daar iftne te doen eenig hi»der ot beletj
véél minder henlieden te miszeggen ot mifdoen, met
woorden of met werken , op pœne van by de kop
gevat, en arbitralyck gecorrigeert tc worden, naaf ^
bevihd van Zdken. '

En, op dàt niémand hier van onkundig zy, Tal de·
fe worden gedrukt, gepubliceert en geaffigeert,daar
en foo zulks behoort. » Aldus by de Ed. AAtb. Hee-
ren Borgermeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht
gerefolveert, den 8 September 1727 , en van den
Stadhuyfe {more folito) gepubliceert den ρ dito ι in
kenriiiTe van my , E. v. Harscamp.

f
Γ
4
4

060

f
6

G
G

harmonie en eenigheyd onder het voorfz Stofjenswer-
kers Gild , goedgevonden, te maken de navolgende
verarideringe en verhooging in de arbeydsloonen.

' Zyde Voetwerken i eî breed.

In pîaats van poo a ΐυοο 4 draats
r^u 850 tot 1000 4 draats
In plaats van lot poo 4 draats excluys
Nu 700 tot 8fo 4 draats

' - - Balve zyde 7)antaflen,

In plaats van 800,a 1000 4draats, mec
ζ fcheuten faay en een fcheut zyde, ai-
le beyde getrokken,
En dito met χ fcheuten fyn fries of veen-
j faay, vry gefchoten en een fcheut t

zyde getrokken.
Nu 800 a 1000 4 draats met cen loper.

Halve zyde Voetwerken,
In plaats van pooo 3 draats.

Nu poo a 1000 I draats, en *t loon aîs by de 1000
3 draats word aangewefen, foo van enkelt, als van
' énkelt en dubbelt in de lits, méf 1 of i fpoel.
In plaats van 700 toi poo excluys4 draats

yill. ORDONNANTIE 'op de Verweryen ende Vulderyen, den iGAugufi.MOLXXXl

Alfoo tot kennifle van de Regterders deelèr
Stad van Utrecht gekomen is, ende ook da-
gelycx bevonden wort ^ als dat , overmits
d^ie meénigvuldighcyt der verweryen, vulcle-
r^^en ende andere diergelycke ambachten , die alhier
bmnen Utrecht hoe langer hoe meer opgerecht, en
geftelt worden , ende die ongereegelthcyt van dien,

------ --------, --------Q----f3------J ' ---—----ï , ^ιν,Λ vwii t.<n>v<v.iiv<v,«.i , «.tjuv νιηαι v.«> , - - /

alle dat water, door deefe Stad loopende , het welk kuypen ende gereetfchap , daar toe dienende, maar
feer fober is, fjo merckelyk vervuylt, geturbeert fal men die felve wel mogen ftellen in de Weert
«nde gecorrumpeert wort, dat niet alleen de viskoo- ^^ IJ.

pers tnde brouwers daar bygrootclykengeinterefleert,
ende bchindert worden, maar ook dut alle andere bur-
gers.ende irjwoonders deeler Stad dikwils qualyk aan
foo veel waters konnen geraucken, daar zy's middags
cn's avonds haar fpyfe mede konnenkokt n} foo is't, dat
de Ra;'d de/er Stad, omme promptelyk daar inne te
voorfieni nootelyk, bevonden heeft te ordonneeren,
ende te ftatueeren hergeent hier naar volgt, willende
ende beveelende een jegtlyk dat^ felÇle in alles volko-
mentlyk na te gaan , te öbferveeren ende ftriélelykte
onderhouden, op de pœnen daar inne begreepen.
- ' - . l'.
In den ccrilen, dat van nu voortaan niemand j wie

die zy,binnen die Stad van Utrecht, of inde Tollcfteeg
eenige vulderyen, verweryen,looykuypen, ofzcefft-
touweryen fal mogen oprechten , ofte ilellen in het
heymelyk, ofte in het openbaar, op de verbeurte van
vyf en twintig goude realen , te appliceéren tot be-
hoef van den Officier, déefe Stad, endè dénaanbren.
ger, elcx een dardendeel, ende daar en boveft allezyn

Dat ook alle die geene, die eenige vulderyen , ver-
weryen, leer- ende zéemtouweryen, ofte diergelycke
ambachten, fonder confent, of believén des Raads,
ende fonder daar van te doen blycken, op eenige dec-
fer Stads graften geftelt mogten hebben , gehouden
fullen wefen binnen eeti vierendeel jaars eerftkomcn-
de die ïelfde weder op te breken, ruymen, ende te ver-
voeren in die weert,op die verbeurte ende ieappuccc-
ren als boven. I. I I. f

Dat ook niemand van eenige vulders, verwers,
diergelvke, die binnen deefe Stad-toegelaten
geenen tyden op fonnendagen, of op anderegeordpr-
neeçdc bcedcndagen en fuÎlen mogen arbeyden, ν

-ocr page 781-

EN LAKENKOOPERS GILD._ IIL BOEK. XIlLflt.

Icn ofte verwen, of eenige laakenen uytftootcn , op
die verbeurce van elcke reyfe van tien Carolus gulden,
te applicceren als boven, ende daar en boven arbitrai'·
lyk gecorrigeert te Worden tot difcrctic van den Ge-
rechte.

I V.

Dat voortaan ook geene verWers , die miet quade
valfche verwe by de Stad toegelaten zyn te verwen,
tot cenigen tyden , het zy by nagt, ofte by dage, en
fullcn mogen haar laackcnen uytlpoelen , ofte eenig
goet, van haar kuypen komende, binnen dceie
Stad mogen uyt laten loopen in het kleyn ,of groor,
maar al'e hei felfde le brengen buytcn der Stad bene-
den ftrooms, ofte in de nieuwe Min, op het verbeu-
ren van vyf en twintig gulden Γοο dick ende meenig-
maal fulks gefchieden lal, te appliceeren als boven.

Dat ook van nu voortaan alle verwers , die met
goede verwe by den Raaddeefer Stad toegelaten fcynte
verwen, niet en fullen mogen tot eenigen tyd haar
loogkuypenin het water uyt laten loopen anders dan
alleen by nacht, op dat niemand daar by befchadigt
en worde , op het verbeuren van tien gulden tot be-
hoef van den Officier , ende den aanbrenger, en daar
en boven h larnaafte brouwers beneden ftroom leggen-
de gehouden wefen te voorens daar van tc advertee·
ren, desgelycx in het uytloopen van het dun goet,
ende in het uytfpoelen van de laackeneu, ommehaar
daar naar tc mogen reguleeren.

Sullen voorts alle verwers, niemand tiytgèfonderr,
gehouden wefen, alle haar dick goet van de kuypcö
komende, met fchouwen uyt deelc Stad tc voeren, cn
tot geenen tyde, het zy bydage, ofbynagte, in het
kleyn, ofte groot, in deler Stads graften in het wa-
ter laten loopen, ofte ilortcn , op die pœnc van zf
gulden tc verbeuren^ tot behoef van den Officier,dee-
fe Stad, ende den aanbrenger , eicx een dardcndecl «
foo dickwils fuicx gebeurt, ende daar en boven een
half jaar haar necringe.

V I I.

Sullen voorts alle verwers gehouden wefen, te be*
loven, endeby eede te verk|aaren, te weten, die gee-
ne, die met goede verwe verwen, dat Îy niet en fullen
met eenige quade ende vallche verwe verwen , cndc
die geene, die met quade verwe hem fa! géneeren,
niet e» fal eenige goede verwe leggen , of gebruyc-
ken, ende andeis geen laackenen met haar quade val·
fche verwe mogen verwen, dan haar volgendede Or-
donnantie deeltr Stnd by provifiie toegelaten is, endé
anders nog voorder niet,op de poene van vyf en twin-
tig gulden tot behoef als boven, cndc daar en bovert
arbitrailyk gecorrigeert te worden , foo dikwilsfulks
bevonden fal worden.

Ende op dat deefe Ordonnantie in alle fyne point:·
ten valkomentlyk onderhouden fal mogen worden,
foo fal men defe ve openbaarlyk voor deefcn Stadhuy-
fe uythangen, ende daaren boven fal men defelve by
eenen Deurwaarder van deefe Stad eenen jegelyken,
die iulcks aangaan mag , doen iniînueeren aan haar
perfoon , ofte tot haaren woonpïaatfc, op dat nie-
mand daar van ignorantie foude mogen practendeeren.

DERTIENDE TYTEL.

TWEEDE DEEL.

Van het Laakenkoopers Gild.

I RENOVATIE van het τ artyk. mn de Ordonnantie oj^ het Lakmkoopers Gild, den 20 No-
vember MDCLX.

Borgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trcchtjberigt wordende, dat de lakenneeringe,
veelllnts, endegrooten indracht won gedaan,
heeft tot beter weeringe van dien, goed ge-
vonden ende verftaan , dat naar eenige correÖiie zal
worden gepubliceert het cO navolgende eerite arti-
kel van de Ordonnantie op defelve,

Eerftelyk, fal niemand hy zy in wbonder, of vreem-
de, eenige lakenen, carfayen, baeyen, ofte diergely·
keftofFcn» de lakenneeringe raakende, ende onder de
pachtinge van de Wölle lakenen behobrcnde , {t)ofie
van buyten inkomende mogen vei kopen , binnen dei'c
Stadj of V^ryheyd van dien, diredelyk , öf indirec-
telyk, door hem óf door anderen , anders als by ge-
heele cn halve ftucken, ofte viercndeelen ) {endedat
alleen aan die van den Gilde) voor cndc aleer hy defen
Grlde lal hebben gewonnen, ofte 't felve eens verla-
ten ende opgefeyd hebbende, weder aangenomen, cii
de gercchtigheyd betaalt, op poene van vyf en twin-
tig guldens t'elken reyfe te vei beuren.

(i) DewyJwy ons in geene GildenOrdennantien inlaien^ vermits die meer de Gilden in het byfvndet ^ als degemee-
ne borgerye raken, hebben ivy defe Gilde- Ordonnantie van den zójuny 1643 ^^btergehouden^ en alleen dit 1 ar»
iyk. 7 welk door de Vroedfchap gepubliceert was y laten volgen.
(1,5) 'Tgeen alhier curfyf is, is m de Renovatie van 1660 ingekomen.

li. ÀMPL1AT1E van de Ordonnantie op het Lakenkoopers Gild, den 1 Februar. MDCLFlt^

en gecorrigeert den 29 Novemb. CHD C LX,

De Vroedfchap heeft op 't verfoek van het Laa- verkopen, direöelyk, ofceindireftelyk , by de deurc,
kcnkopers-G»Hc , der fclver Ordonnantie ofte aan de huyfen van ymatid onder 't Gild niet rc-
(U pYOvifionelyk geamplicert als volgt. fort erende , op pœne van yder reys by den contra-

I. 1 ventcur te verbeuren vyf cn twintig gulden op yder

Eerftelyk , dat niemand van defen Gilde (gelyck lap, elle, ofte Ituck, oovcn dc waerdye van 'tgoct,
mede geene Drapiers) felfs, ofte door andere vermo- uytgcfondert dat die vun den Gilde fal vryftaanbefcha-

gen fal eenig laken, (i) carfayen^ baeyen^ of diergely·
^«floffeny in *t geheel, of ten deelc tc doen brengen
.ende verkopen in *t wcekelyks νrydaags erfhuys, of
ïQ eenige andere crf-huyfcn, veel min vcyl drageo co
m.Deeh

digt, cndc vcrargert goet, vermits *t lelvc niet wel
kan worden verhandelt, in 't erfhuys , ofte ander-
fints tc verkopen, na dat daar van notificatie aan de
Deeckcns in der lyd gedaan, cndc confent ('t welk
Fffff fy

-ocr page 782-

van h ê τ ζ y d f p' a s s ε m ê ν τ-

778

fy luyd'en op gelycke ptenè niet fullcn vermogen te
weygeren ) verworven fal zyn.

1 I.

Teir eynde 't geene voorfz te beter worde aehter-
volgf, word den Bode van 'tGildgcauthoriieert, om
alle paclân met lappen lakens , (5) carjnyen ^ van
buyten inkomende te vervolgen, endei' onderfoeken
van waar die komen, énde aan wien die worden ge·
addreflcert.

I I i.

Sulleri'medc de Dekens in der tyd, ofte den Bode
voornoemt aan' dé erfhuys-mfeefters vei'mbgcn t' on-
derfoecken, óf zy eenijgé lakéneri , (4) carfayen ofte
baiyeff onder hebben, die daar op periinénc bericht
(f) vànàe fiukken^ lappen, endeeïlettt vanyeder, by
ja , ofte rtéen fulien hebben te geven, op poine van
twaalf gül jens by d'eerfte , ende vier Cnde twintig
1,4, f) ^f gem alhier curfyfïs » is in de Rèmvatie
(6) DU drtyk. /f in de voötfz Renovatie bygevoêgt. ~

giildens by de tweede wevgèringe;

IV.

(6) Soo defelve bm'chtedë nien\ ende nad^-hatid het
contram bevonden wierdè, te verbeuYen lier endetnoiif
tig guldens.

Soo jn, (uilen gemelte erfhuysmeefters a^nftohds
moeceh verklaren van wien fyluydén die hebben'ont-
fangën, ende van· waar die gckbm'eh'zyn , ook met
eede hare verklaringe ftdrckcn , dès ^begtfert, o|)
pœnb als voi-en.

Te appliceren alleMe vóorfz boeten , ten behoeve
van den Officier, Ambachts kamei^, endé aaiibrengér
eicx een derdendeell Aldus gepubliceert van den
jStadhüyfe t'Utrecht, opdenNovember lööo. Ih
kcnniiTe van my, J. Quint.

van den i'p November 1660 bygekoomen.

ehoort het Rapport van de Heeren Gcóom-
mitteerdens ter dircétie van Srads Finantie,
ende der Heeren Gecommitteerdens tót den
L ikerikópers Gilde, geëxamineerd hebben-
de de Reqdefté by de Deekens, en Overtuyden van
den felven Gilde den 31 Oéb'obcr 1707. aan Haar Ed.
Aghtb. geprsefenteerd, ende het verfocK daar by ge-
daan, heeft de VroeJfchnp na deliberatie goedgevon-
den te renoveren her eerfte articul van dé Ordonrian
tie, van den felvcn Gilde, gearrefteerd den 26 Juny
1543, iuydende als volgt:

Ftai infertio. Siet ender ^μχά.

Ende dewyK Hiiar Ed. Aghtb. door vcrfcheyde
klaghien van die van den voorfz Gilde is voorgeko-
men, dat dagelyks lakenen ,bayen, karfayen en dier-
gelyke ftofFen de lakenneringe rakende , ende onder
de ρ'gtinge van de wolle lakenen behorende , door
uytaragers en ook vreemde kooplüydch van bliyteh
worden ingebragt en langs de huyfen geveyld , con-

Airipliatie van defélve , endé dus doende dén impoit
op de wolle lakenen word gefraudeerd j heeft de
Vroedfchap, ten eynde het felve mag worden ge-
weerd , by proviiie goed gevonden te interdi-
ceren aan alle uytdragers , of uytdraagfters, en allen
andere, eenige lakenen 1 bayen , karfayen,ofte andere
ftoiFën de lakennériiigc rakende, eödc dé pagt déir
wóllé lakenèn fiibfeÖ: , a'lhïerter flû^fe in fe brén^n,
of faii^s de hùyféh ic V^len ^ op pàine dat d'ë cott-
traveritéürs voor dé cerife reyfe fülltfi veifeéurcn <Îriè
gulden , en voor de twééde reyie fes gulden , bovclti
verbeurte van de Voorfz waai en , dié dé contravcri.
reurs fullén bévondén wördert by haar te Hebben eft
om te dragen, ten béhötve van *t Vöörfï Gild, bo-
ven de boete by de Ordonnantie van den lyFebruar.
lö^f. rakende de impófitié op dé Virollc lakcricn tc.
gens 't frauderen van 't felve middel geftatueerd.

NADER. Jmphatie op de Ordonnantie van de Lékenkoopefs. dà 8 ^ugi/β Mt>C€FHl

Ende ten eynde defe Haar Ed. Aghtb. intentie mag
worden agtervolgt, fyn benevens den Heere Hooft-
Officier en fyn Ed» Subftituyt geauthorifeerd de ref·
peâive Letterdienaars en Bodens defer Stad om delà*
kenen, karfayen, bayen of diergelyke ftoffendela-
keonering rakehde, en den impoft der wolle lakenea
fubjeft, contrarie defe en voorgaande Ordonnantiën
alhier ter iluyk ingebragt, ofte langs de huyfen ge-
veyld wordende, aan te houden, mitsgaders decon-
traventeurs over de geftatueerde boeten,voor den Ed.

trarie de Ordonnantie van den felven Gilde ende de Geregte defer Stad te regt te ftellen.

Ende op dat niemand hier van eenige ignorantie
mogt voorwenden, fal deéfé worden gedrukt, ge-
publiceerd en geaffigeerd na behoren. Aldus gedaan
en provifionelyk gearrefteerd, op den 6 AuguftiijöS.
en more folito , van den Stadhuyfe alhier gepublicctrt
op den 8 dito. In kennifle van my, E. V. Harscamp.

'iv. eed voor den Meeter der fFolk Lakenen,

Tot het meeten van de Wolk Lakenen km men ook brengen
lakenent vervat beneden in den xvi. Tyt. 11. Deel.

Dat fweere ick, als by de Vroedfchap der Stad
Utrecht provifioneel op den 24 February
löf I aangenomen als meeter van de laacke-
nén, dat ik perfeét regifter houden fal, en
in conformiteyt van dien goede perfcfte aden fal uyt-
geven van laackenen, die by de Tarrameefters fullen
wefen gevïfiteert | énde van de béeteringj of tarra,
die de voorfz Tarrameefters daar op fullen ordonnce-

Carfayen &c. den 14 Februar, M^ÜLL

de Ordonnantiën op het Stryckampt van de woïle en Unnt

ren, of bet geene zy anderfints daar op fullen refol-
veeren, dat ik my daar inne wel en getrouwlyk zal
dragen, fonder iet te doen, tot gunft, of wangunft
van den kooper, of verkoper, ofte van ymand an*
dersj en dat ik my te vreden zal houden met niyn
toegevoegde falaris, alles achtervolgende de Ordon-
nantie, ende InftrüiQrie diens aangaande gemaakt,éo
nog te maken.

VEERTIENDE TYtEL.

Aangaande het Zyde PaflTementwerckers Gild.

Î. RESOtUTlE raktttit het verkoopen vanPaffamenttn, ef GalmétH, van h^tmfakeouttiidf,

dm nStfttmi. MliCXXmi ^

.., . . . - — pc

-ocr page 783-

c Vroetfchiip dçr Srad l^trecht ^ liecft ten
verfoecke van 'de ïDeeckens van hec Zyde
(<:I?^irQôiençwcrck#sOiWc, énde op.het ra'p-
po^rï van haare Gecommitxccrdan ggèfti^tu·?
eert, ende geórdonneert,; ftatueert ende oidónneerf
by deefen, dat niemands, "van buyten alhier komen-
de ,;€!),Mfflpgen vcrkoopeti, of docii yprkqopen ee-
jiige paiïertieriten ofte gaioönen , ten 7.y dat defelve
^.alvöoren^ hy ^dén Deecken& van deefen Gilde zyn ge-
vifiteçrtjoçiide by der felvër bandfchfift van de νίΓίΓε-
tie, ende deugdelykheyt des werks biyke ,-op pœne

van by den -köópet éndt verkoopèr i <ilar?dftCdic eens
bier van gewaarfchoüwt fiiHcn xyfi ^ feS gùldéh,
ende daar cn boven alle Ret felvc'geveylde, verkoitc,
ofte geJtcifie wcrck tc^l^erbcurcn^ ciide dii boven dc
pœnen énde breückèri j begreepeh in ^dén Î^lacate by
de Hoog Mog. Heeren Staten Generaal dér Vereenig-
de Nederlanden , tçgçn de vaîeheedeb fehdè bedtiegè-
ryen in de zyde eiide manüEiduuVert-véitïydègeëma-
neert. Aólutn deo 24 Septembris i6i8. ' Ende was
onderreecktnt, J. van éier Nypoort.

w Ε n c Κ ίΐ R S € 1 l d: m, b o ek. -atf: ίπ.

deefen eenen jçgelyji ,. van buycen in deefc Stad ko-
'hiiÉ^e jÇe^ge p^ÎTeràenieô^i-ianren , g4qnnen, of
' fÖ^i^fiiÖtiijiért, dê paifementwerckerye^con-

tën iy
ende
en<^e

lïçbben een billet 4 inhoudéhdç dén tyt

:. / ir3Î5Îîfe ^ ■ ' ■ ■ - __.... ■

hoc lange ly die alhlW luHèi) .in maniefiii yoorfz mo-
gen veylen ende vçrk-o^opeh, ëndc «iaar Voor betalen-
de voor yder dag van pcrinilîîç, ten behoeven van der
fupplianten Gilde-buÜc, tien iluyver.s, op f^ocne vart

APPOINGTEMENT o^ dm i^ Jφ Mmmi

ρ de ÎÎequefte van de Deeckcns, frtde Büs· ' ' ' "

mteiters van den Paifenientwerckers Gil-
de , is op rapport van de Heerén Gecom-
mitteerden geappoin<9:eert. De Vroed-

fchap, op den inhöuden dcefer gelet, intèrdiceertby jdrie gulden, boven de vèrbeUrtti vah detöenüftftUu-

ren ydctreyfe , naat dàçfy éenràall wb' dè fupplianr-
len gcwaarfchoüwt fiiiien wefen «rtde den vobrfe
gepcrmittcerden tyd geexpireert zyiide , fullen fylie-
den gehóuden het vooriZontfangenbillet lerc-
ftiiwee^n m handen van den gtènêri, viiii wienffhêc
hebben oötfangen, fonder voordér éenigê vjfyUnglï ,
ofte tverkoopihge te 'deren, op pœné ais vooreti. ■

iil. -lAÎ'ÎOÎNGT&Mli^ tegen hit inbrengen vm mrcken^ gemaakt op de meuik? gmvmeer'

' de Lintmkns , deH Jugufl, M

'.y^Vâîe'v^^' hét f^iiflement- reöeJyfc.y df mdircftelyk,. op de verbeurte van bon-
' epde Li»iwerkers 'öild alhier , i te kennêii dert en vyftig gtildéfii ifc appjicéerén als in deii t»la-
M^éndê,, datpngeacht den î?iacàte vàrt de'care van de Hoog Mog. HéfcrènSïateh Generaal der
Mog. Heeren Stalen Generaal dèr Vereenigde Nederlanden van den i^aart
Verçenîgdf ï^éderlanden, Waar by ilriételyk verbo- ingaande dit verböd dön

den is pp de geinyenteerde inftrumcnterf, Lintmo- hier viin gedaan fal worden publicatie, ciïdèinfinuatic
fensgémanit, teihaaken fpgd^^^^ ' j

voprfz J^iacatc uytgedruckt zyn, evenwel veele de ^ Ende iS goctgevonden, dat de Heercn Burgermee·
Vpoτfz TnrtΓlIraeïît'èn^ foó hie/als dder^
bebben, çisde daar op trtaacken de vóórfz véi-bódéri
\vGrkefl,, dewefckö àlomme in de wiöckèis ,ènde art-
4ers yërkpft! worden» tót ^root nadeel van deiuppU-
SntQii' &Ç. , is geappoinöéert. De Vröedfchap inter-
a'jcecrf het Verboden werk, in deefen geroert » bin-
nen defe Stad ende de Vryheyt van dien te brengen,
vpkoQp'eii.^ iof koopen j ora weder ic verkoopen, di-

het geene voorfz lullen communiç^ereh de Ed.
Mog. Heeren Staten 'sLands van Ütrecbt, ohchair
Ed. Mog. ordinaris Gedeputeerden * ten eynde h'^
fclve vôorder in deefc Provincie jen;naar conjmunicatie
ter vergadcringe vàîîdc Heeren Statçri Generaal
by naarder Placate van h^ar Hçog Mog^iiiallcde Gc»
unieerde Provinciën verboden, en gëwcert worde.

V Y f Τ I Ε Ν D Ε ΧΥΤΕ L.

1. RESOLUTIE, dat geen Kramers &c. eenige knóopen fullen mgéh doen maken , aJs hj dfè

« qe I

«ilaad^defer Stad Ütreeht, heeft op;het fchiif- ariderén, gê-èn knoo^eft ép Γιιΐΐεη m'pgféh dóen t^aak^

'dâH aîleertby eénéri'vaft'döefen g^^ die hef ïe®
géwph'nèfl, ende dé ge^cfeipej'd, daar toe ilaande,
bètaalt beeft, dp p«Knè"van ydcr réyfe, dië bevoriden
wörd coilitfariè gedaan'té hebben, tè verbeqreq boven
de knoöperi noch dertig iïuyvérs, tert behoeven van
dëféfl'giÏdc. Aélum dën '8 jüly i j ende was ort»
derteekent, Corn. deGoyer.

'Tölyk verfpek van dé Deekens vâ#bet Ktfööpi
makiers gilde, ende fàppprt van hareGecom-
mictccrden , hartydét Gilde-Ofdónnantie
geamplieert rtóet dit naafvi)lg^de ardfcüi, öfdpnnec-
réndecenen jgÎÎyken, die bet félvé aàngaàtyhem daâf
ΠΜΓ te reguleeren.
Dat van nu vportaan alle kramers, winkeliers ende

ΐΓ

APPOINCTEMËNT , dat geemreemde perfoonen eenige knoopm aan de horgers , |<
V ! Λ Τ dekOedersizynde, '^ùlleà^o^n vfyîen fiden 1 Decemb. MD

^p de Requefte, gepriefenteert by den Dee-
kecs ende cencene Çildebrpçders van hei

« , fen van Campen,Hond geàpDoin6i;eert. Dq

iciierpelyk Hendrik JaniTcn van Garopen , in dccfeti
: Deel. ^

een Gil-

cxn.

genomineert , ende alle andere vreemde perfoonen,
vti|buy|ln binnen diifaSted koniendc,-efnige kn^o-

peif aan tfcibiïr^s dfté iifwoôttdèfs"<l^^îd, gèefi
GildebroederS.noch Zyde Laakcnko|^crs \^çiè«de, in
bet te veilbpçn , dp pt^e Hti twaali

i'^dë'Êhöoj^n y by den eprnraventeurs
Fffff ζ ydcr

-ocr page 784-

VAN HET KNOOPM.AKERS GILI>.

7δο

yder reyfe ten behoeve van den Officier ende Gilde te de was onderteekent, Corn. de Goyer. ^
Verbeuren. Adum den laacften December i5i 6·, en-

lil. RESOLUTIE. , ep het voor[z.Jubjeây

De Vroedfchap der Srad Utrechi, gehoovc het
advys van de Heeren Wyckeilloot , ende
verdere Gccoramiucerdcn, heeft hetxxv en
XLY articulcn van der Knoopmaakers Gilde-
Ordonnantie , by provifie gealierccrc ende geam-
plieerr.

Dat voortaan geenige perinonen, alhier woonach-
tig, (uytgefondcrc alleen de ZydcLaakenkopers)geen
gildebroeder ofte aanwerpeling zynde, fullen vermo-
gen in het publycq ofte geheym binnen deefe Srad ,
ofte VryheyJ van dien, eenigeknoopen tc verkopen,
op poene van drie gulden, ten behoeven van den Ar-
raen-buÎTche ende Officier half ende half, authori
feerende de Dekens in der tyd, om van een ygelyck,
hem mee knoopen verkopen of raaken erneerende, af
te vorderen b!yk, dat fy her burgcrfchap gewonnen
den ζ 9 Novemk ΜΌ CL VIII,

ende het gild voldaan hebben , op gelyke peene van
drie guldens , by de onwillige te verbeuren , boven
iufpenfie van het handwerk.

Item, dat alle perfoonen, van buyten inkomende,
alvorens haar knopen,boven de fes gulden weerdig,al-
hier te veylen of tc venten, gehouden fullcn zyn hun
de Dekens in der tyd aan te geven , ende van defelve
te verfoecken daar roe fchriftelyk confent, op pœnc
van drie gulden boven de knopen , ten behoeve als
voren , welk confeht fy lieden zullen hebben te geven
ten langiten voor twee dagen, ende naar expiratie
van dien weder voor gelycken of minderen tyd (des
verfocht zynde), waar van defelve zullen hebben vier
ftuyvers voor yder briefken ofte billet, doch fullen de
Dekens de vreemde voor de eerfte reylc hier van heb-
ben re waarfchouwen.

IV. Ε L U C1 DA Τ1Ε υρ de twee voorenfiaande Refolutien ^ raakende het verhopen Vân knoψn,

den ijFebruar. MDCLXXL

De Vroedfchapgehoord het rappen van de Hee-
ren Rillingen ende Both vander Eem, Ge-
committeerden op de Requefte van de Dee-
kens van het Knoopmaakers gild , heett tot
elwcidatie van hare Refolutie van den 8 July i<5ii, ten
behoeven van den voornoemden gilde gearrefteert,
verftaan, dat geene koopluyden ofte winkeliers alhier
cn fullen vermogen eenige knoopen te koopen of ver-
handelen van ymand alhier woonende , ten fy dat de

{jerroonën,die de knoop, η veylen of verhandelen wil-
Ên, de gerechiigheyd van der fupplianten gilde heb-
ben voldaan; gelyk ook tot ampliitie vandesVroéd-
fchaps refolutie van den zpNovembris i(Sç8.devoor-
fchreve koopluyden ofte winckeliers geintcrdiccert
word, eenige knoopen te mogen kopen ofte handelen
van ymand van buyten inkomende, ten fy dat defelve
alvorens hem aan de voornoemde Deecken^ aangege·
ven , ende daar toe fchriftelyck confent van defelve
hebben bekomen, alles op poene van drie guldensbo·
ven de gekofte of verhandelde knoopen, by den koop-
man ofte winkelier yder reyfe in cas van contravcntie
ten behoeve van den Officier ende der Gilden Annen-
bufle, yder half ende half te verbeuren.

V. NADER JmpUatie van de voorfz. Refiluïie, dm Oifoh, MD CL XXL

De Vroe.fchap gehoord het rapport van de fen knopen ontbieden ofte bekomen, ofte van eenige
Heeren Gecommitteerden op de doleantie alhier inkomende buytenluyden knopen kopen, ofte
vandeKnooprnaakerSjjegensdievandenZy-'verhandelen, gehouden fullcn zyn alvorens het gild
de Laakenkopers gilde, heeft tot nader am- van de Knoopmaakers als aanwerpelingen te winnen,

ende de leges, daar toe ftaande, te voldoen,op pee-
ne van tien gulden by yder contraventeur yder reyiè
boven de voorfchreve knopen te verbeuren.

pliatic van de Refolutie van den zp Novembris i6f8
goedgevoedcn ende verftaan , dat alle ende een yder
van de winkeliers, die uyt andere Steden ofte plaat-

VI. RESOLUTIE tegen het inbrengen vangoude en filvere knoopen, demo Âug.MDCCXlî.

Is gehoord het rapport van de Heeren Gecommit-
tcerdens toe de Knoopmaakers gilde op de Re-
quefte da\romrne gepiicfenteert by Deekens en
Overluyden v^n het felve, klagende over het van
buyten inbrengen çn alhier verkopen van vreemde
knopen, voornamcnilyk goijde en iilvere, contrarie
haarlieden Gilde-Ordonnantie.

Waar op gedelibereerd zynde, heeft deVroedfchap
byiprovifiç tpt mamtien van 't voorlz gild, goedge-
vonden vait te ftellen en ftatueeren, ais volgt.

Dit geen kooplieden, winkeliers, kramers of kleer-
makers vnn buyten fullen mogen ontbieden, inbren
alhier by vrye meefters van defen gilde niet gewerckc
ofte gemaakt, op pœne van fes gulden voorde eerfte
reyfe , en twaalf gulden voor de tweede reyfe te ver-
beuren , boven de knopen, alles ten behoeve vande-
fen gilde, blyvende in 'c vordere de articulcn wnde
Gilde-ordonnantie in haar geheel.

Op dat niemand hier van mogte voorwenden on-
kundig te zyn, fal deefe worden gedruckt, gepubli-
ceert ende geaffigeert Γοο als 't behoord. Aldus ge-
publiceert van den Sradhuyfe binnen Utrecht (more
folito) op den loAuguftus 1712} in kcnnifle vanmy,
E. v.Harscamp.

gen of verkopen vreemde filvere ofte gouJe knopen,

yiL NADER Rejolutiiöfhet voorf^fû^eÎf, den 16 Jugtifi. MD C~CYXFIIL

Gehoort 't rapport van de Gecommitteerden tot
heiKnöopmakers gild, op de Requefte ge-
prielenteerd by die van den felven gil-
de, doleerende over het groot nadeel, dat
aan *t voorfz gild word toegebragt, door het verkopen
Van filvère, goudc en andere gewerkte knopen door
iwnkeliers, en andere buyten het ièlve gild, verbied
eiT^ interdiceerd de Vroedfchap by provifie mits deefe
aan alle koopluyden , wirickelier· , kleermakers, en

melshaire met de naald gewerckte , gewevene , of
gjidere lakenfe ftofFe, of Imnen knopen , foo buyten
aJs bier gemaakt 9 te verkopen, op pœne van vyftig
guldens, yder reyfe te verbeuren , boven verbeurte
van de knopen , ten behoeve als by de Gilde·Ordonnan-
tie } en worden alle die van het Knoopmaakers gild
geauthorifeerd tot defe agterhaling, en om de vooriz
boete voor den Ed. Geregte te doen decreteeren.

Op dat niemand hier van onkundig zy , fal decfö
worden gedruckt,gepubliceert,cngeaffigeert daaren
foo als fulcx behoord. Aldus by de Heeren Burgcf-
meefteren en Vroedfchap der Srad Utrecht gearre-

Λ______J____4 _ Λ ___O A^n <ïrad·

den 24 Augufty 1728 -,
Harscamp.

huyfeder Stad Utrecht {mörejolito) gepubliceertop

in kcnniflè van my, E·

SESTIEN·

ii;idere, vangeenerhande goude , filvere , zyde , ke-| fleert, op den zi Augulty 1718 , en van den Stad

-ocr page 785-

VAN HET MARSLUYÔEN GILD. ÏIl BOEK. ^XVL TÏf,

S Ε S Τ I Ε Ν D Ε Τ Υ Τ Ε L.

Aangaande het Marfluyden Gild ; en het Stryk^
ampt van Wolle en Linne Lakenen.

eerste deel.

Van het MariÏuyden Gild.

Mef^ voege by dit Deel de Refolutie, dat de Erfhuysmeefiers en Uytdragers fig flridieïyk na de OrdûnnaûtieH op de

Erfhuyfeuy fullen regukereny den t^ May 1700. Siet beneden deii xxïcii.Tyr. i.Deel. Num. 111.
Placaat tegen het veylen vm Linnen langs de buyfen^ {3c, van den 16 Maart 171 j. Siet het volgende Deel.
Num. 11.

L APPOINCTEMENT tegen het veylen van kannen^ potten &c. Ïfuyten de jaar- m weeck·*

Ifnarkt, den i-j'jFebruar. CHDCXFlL

venten of verkopen, uyt fehecpen ofte van \Vagens,
nochte by der ftraaten ofte huyfen, ofte anders, daü
alleenlyk op vrye jaarmerkten, ende op vrydag ende
faturdag in elcken weecke, om als dan daar naar me-
de voor te ilaan op Smte Marie-plaatiè, ende an-
ders nergens, op pœne van fes gulden by den geenen,
die deefen fullen komen te contravenieeren, naar dac
hem deefe aile alvorens behoorlyk fal wefen geinii·^
nueert, jegens den Heere ende Gilde refpcftivc ic
verbeuren. A6tum den 17 February löxji cndc was
onderteeckent, Corn. de Goyer.

te gebeuren, dat aKulkc waareh » als voorfchreve is,
in fraude van defc Ordonnantie, by burgers ofte in-
woondere van deler Stad op haar cygen naam gevent
ofte verkogt mochten werden , foo zullen fodanige
perfonen, die alfulke waaren langes de huyfen tc koop
dragen, ende welkers koopmanfehap het notoirlycfc
niet is, gehouden wefen tot vermaninge haarby eede
te purgteren van geene vreemde ^ maar haar cygen
goederen gevent chde verkogt tc hebben j welver-
ftaande nochtans, dat by deelen niet gederogeert en
wert de articulen anno if jt den zo July deefen gilde
verleent , waar by verltaan is , dat men iommige
waaren, aldaar gefpecificeert, by de kleyne wicht,
ende aan kleyne parceelen op feekere dagen wel veri
mag te venten ende verkopen, des de fuppliantcn,al-
vorens ymand van de vreemde koopluyden te mogeii
beboeten, gehouden werden haar van deefe te 'waaf'
fchouwen. Aélumden 8 September 1617s ende was
onderteeckent, Gorn. de Goyer.

OP de Éequefte j geprsefcnieert by de gefa-
mentlyke kanncverkopers» defer Stads bur-
gers, op ende jegens de vreemde endeuyt·
heemfche perionen, diedagelycx roet hare
kannen, vleflchen, glafen&c., alhier ler merkt ko-
men , ftond geappoindeert. De Raad der Stad U-
trecht interdicec-rt by deefen wel fcherpelyck j allen
vreemden ende uytheemfche perfonen, geen burgers
of ingefetenen defer Stad wefende , van nu voortaan
eenige glafen , vleflen, kannen, kruycke n, potten,
gefchilderde fteenen ende diergelyke, wes daar aan
fcleeft, binnen defer Srad endfe Vryheyd van dien, te

II. APPOINCTEMENT tegen het uytflyten van Koopmanfchappen dóór 4e buytenlüydenbin^

nen deje Stad, den 8 Septemb. MDCXFII.

p de Requefte, geprsefenteerc by de Deec·
kens ende gefamemlykc Giidebroeders van
het Marfluyden gilde, ftJndgeappoin6i:eert.
De Raad der Stad Utrecht, gehoord het
rapport van haare Gecommitteerden , ende op alles
rypelyk gelet, verftaat ende verklaart, dat van nu
voortaan geen goederen ofte waaren van buytenluy-
den, roerendic het Marfluyden ^ilde binnen defer Stad,
om te venten of te verkopen, en fullen mogen wer-
den gebragt , dan die in het gros ofte geheel verkogt
werden, inrerdiceert overfulcx allen ende een ygelyk
fodanige goederen by de elle , gewichte ofte ander-
iints am kleyne parceelen noch in huyfen , noch by
der ftraten, noch van wagens ofte uyt fcheepen, di-
reftelyk of indiredelyk uyt te flyten ende re venten,
noch door anderen te doen uytflyten ofte venten, op
pœne van voor de eerftc reyle te verbeuren by den
contraventéurs drie gulden, ende voor de tweede rey-
fe fes gulden, ende voor de derde reyfe boven de les
gülden noch arbitraile corrc6èie. Ende of het moch-

ΠΙ. INT£RD1CT16 tegen het veylen van

als op de marktdagen ^

OP de Rcquefte. geprœfenteert by de gemee-
ne kramers van het Marfluyden gilde alhier,
verfoeckende , oni redenen daar inne ver-
haalt , interdiàie jegens alle vreemde ende
ten-perfonen, van gten fuycker, kruyd ende an-
oerc fpeceryen binnen deler Stad tc veylen ende ver-
Jopen, anders als op faturdag , ende dat by de heele
«ucken op de ordinnris markt, ftond geappoindcert.i
J>e Vroedfchap defer Srad, het verfoek deierReque-
*tcin goede confideratie nemende , als bjliyk zynde,
by defen wel icherpelyk alle vreemde en
^ öuyten-perionen , van nu voortaan eenige waaren
fuyker en fpeceryen door de bttytenluyden, anders
den 11 May MDCXXIIL
van fuyker,kruyd,of diergelyke fpeceryen^binnen de-
fer Stad te veylen, venten of verkopen, anders als op
faturdag, wefende den ordinaris marktdag, ende dac
als dan niet in fchuytgens, maar op de merkt by hee-
le ftucken, zonder eenige fchaalen of gewichten tc
mogen gcbruyken, ende dat fyluyden haar verkogtc
goederen zullen moeten doen weegen in defer Stads
Waage, op pœne van vyf en twintig gulden byyder
contraventeur elcke reyfe te verbeuren , naar dat hem
defen behoorlyk Zal wefen kennelyk gemaakr. Ac-
tum den tz May i^i} } ende wa$ ondcytceckent,
Corn. de Goyer.

IV. RE.

Fffff $

-ocr page 786-

VAM «iT uκ^mγnΈ.n Qιmi

sk RESOLUTIE

iM-^e^^'^éVfcîii^ dér'tutrecht','' 'den,, Wffop-by epÔo^nenby

ïit^-^Uv/^yfrQ. Hildél enöG de tc^en « peuyiHieo bycicteo^aten, ofte

Ïv le:lleyne ^n^m^h cyftby.dekten, gierft

?en V«^ς^^η ofté ónder dçfdve beg^^pen> ten
mitiften by de vyf en twintig pond , e^M^ fy hare
verk^ietpeaW goédcifen t^ù mc^ih doen we-

fes βαίφη jten bfchoeve van den Heere ende Gilde re-
fpeêit-eiyk te vfevbçuren^ ^ ^ Φ ) j ^ ;.

Dat irifede gèèriè vfèemde ofte vafii;biiyt#

mertd^ pérfóbnen van nu vööftaan lénige (^ecke^
ofte eenigé ariderè waaTén, aaftdér Marfl^y den gilde
behorende, langes dér ilraaten ofte op eenige plaat-
Ten zullen triogen veylen, vénten ofte .mkopen,u^t-
gefondér< aWcènly fc op. de vf ye jaânyeFtIêfi, ende óp
vrydae ende op faturdag in èickén weêtke, |ls wan.

rti^c ^appjOFiU -vaii iiaajjs v^uji"«» vv-v.» mj-" ^ ^
0r<ionààniie Van dén vjcfprfe ÜiMé ge^pli-

Dat aiie inwoönders deéferStad, geen burgers,οί
giidebrpeders van der Marsluyden Gilde zynde , ende
fig geneePende:,; Ofte yinenti^ geja^ . ο . c^

iiroop, èruyd', ofte diergéÏyke fpeceryen, aan der geajin ii^fer Stads Waage,zonder dat fy eenige fchal
Marsluyden Gilde rpet3:eerende » te verkoopen , het len ofte gewichten zullen mogen gebrûykeîî, op ρ®!
felve voortaan niet iéh fuïlen tóbgèn doen, dan in het ne vanii?ej[cken reyfe t(? verbjeuren twaalfi gufden té

trossende met geheeïe'pàrtyên c'effens. : te weetén, àppÎîteereti d^cco ljelft ten behoeve van derMarfluy-
andyfnykerby de.kiiÏ;gens; "imeelfuyker by gchècle,-'den tj|lde5,^,eé0^i?ierdep^rt voor den Officier, die dê
óf hàlye kiften J c^^^ tjen ^linften by de vyftig pónd, -execürie4oèö zal, ende eén vierdepati s/ïdoTrden ^^
fetfoödniykff j,, /eiTtnSften ijy de .vyf en. twintig pbn- 'toen. Ênde was onderteeckem j J. vander Nfpöoit

V. nader RtfolufiB φ hW νόοΓίζ.ίηφΐ:ί, tm regarÉe van dèMytmlUyhn'den ^

^ fe VMêdfcfiafi Ïef Stad'Ütfeèht hee^ dj> &riWpn f^n hi>hnpvp. van dpn

verfoek van de Deekens van der Marflu'ydéft
pMc , haarltiyder'Gilde-ordannantïé geam-

______ ,. } vvaD"

tie^r lylieden daar mecS zuHen rtiogen voo^nVj)

Sinie Matie-pîaàtfe, ehde anders nergéBs,opdefer.

tohe âls varénr^^elyerllaandfe, datker inhe n.ec

wrpöen zvn de Fràhfe kramers, de korte waaren

"^t^o^àr^E^^^ Àa^m den ioMarty

i ende was onderteeckent^ J. vand^t ï^ypooité

pUeért met de riaaruolgendè poiftdeiTênde
^ a^ticulehV"w4'c riaa^een y dié het zdve aangaat,
, % xalhebliön té règüleeren, naar dat hem daarvan
behoörlyke infinuatie gedaan fâî zyn»

dctcn giideinecr als op eene plaat-
fe zdÏ tiiog^^töön houden, èn'^de zyne goederen, het
iy andere ^aató^ gMê

^edèèfendi^V(dóóY hfem zefc^isiï·,, ofte döor zyti dïe-
fiaafs^bi die^ö^n. vteyf ftellenf^^ X^illéndè dâar
mede elders buyten zynè Buyfiöge vèyl ftaari,dathem
fulcx geoörlóft zal wefen , mits ondertuflcheri geflo-
ten Jioude^é ^e venftérs ende toon van fyne huyfin-
ge:, op p^efteJ^i*fciken cöfatMjefltgir

VL RÉSÖLüTiE imfm voorfz^ den .3 C^apMOUx^,

. der St^d ütrétht hfcéft m

verfoekö van de Deeckëris > fcridè gémèche
'Giltóroéders van Bfet Mâr§î«ydeh j énöök
vah liét Bördtiurwerckeiisi Gildfeh hâàflifeder
GiWeh Ofdbrihantie gèôttiplièérMnet het ilavolöendc

ârticuî. .

Dat de ^Franfche ende andere; i^reernde vah btiytfeH
bihrièn döeier Stad komende-kr&tilers , vân nu voorts
aan^ haàte \^ïi1areii niet en (ülkn mögéh langes der
Îlfdàten yeyldfàgçh ^ lïiaàr àlleeHlyk dei Sàtûrdàgs,
ende op de jatoerckt van Maria Magdalene, daar
difede op de ttiàrkt voörftaati 5 ëndé wat aai^aai diê
ki-ainérii dié bbrgbrs, öfte iny^oohders deélei" St^d
zyhde, mct de tbarïTe Ungsde ftraaten gaan,defelve
\irbrt iülcx als nog toegelaten, mits dat dekoopmaft·
fchap i iii haare marÖe wéfende, niet meer als vyftig
culden ^éérdtg zy, op pœhe , van gewaarfchouwt
zynde j voor dB èerîle reyiè té verbeuren r wee gul-
dens , de tweede reyfe drie gulden, en de derderey-
fé fes güldéh met de crameryé. Lager ftondj^naar
Icbllatieis dit extraâ: accordeerende bevonden by roy,
'ende was onderteekent^ C. de Ridder.

ehoort hcc Rappoit van de Heeren Gecbm-
mitteerden, die hun defen aangaande gein-
formeert > ende deGilde Ordonnantiegeexa«·
mineért hadden i is verftaan , dat vreemde
Juyden, alhief kbmende niét linnelaakenen het felve
nog langs de hiiyfen, nog op de marckt des faturdags
by detïlle füllfen ^ögén üy^nytè of veirkooperi.Op
^cbrtf als op tie Re^Üfefté

'^van die vjih het Maiisluydeh "Ôild V den δ September
tö I7 vcrleenti dat fy daar v^ti eens gewaarfchouwt
ItrilenTtyn. : : -

Iteüi , datjde böyten-Juydcin,komende metrtJewa-
reti van kruy^eiïierye çndte fpecerye binriën deefc

VllL^ R&SOÎitiï^IE» dktdeIrnytenrifi^dm des wûensdags haarep&ttén^an de^ii^mkWsm^^
" y^^enrdenGOBîm^^I^ ■ ;

.....der àardewérck binnen deefejtad ende

dîen fulîén mogen vcnceniéîl^è Verkooiî^ » alleeniyic
op Woensdag in elcken weecke aan de winckdiers en
niet aan particulieren, op pœne van driegulden, elc-
kc reyfe tc verbeuren.

RESOLUTIE ^egen het veylen van linnen langs dç deuren, &c,lien i^ MmrtMDCL·

i - i' . r·» i fi. . 3 - Λ t 1 1ΓΧ 1 7· «. ■ . .

Stad, terftont haar aah de Deekens fullen bekéiitma·
ken, die dan den Bode fullen laften ful|^den»OTde-
liers aan te feggen, ehde fal déh aangçkomenbuyt^·
man geen dehnïng inogen openen, ofte jgoeda^^eh ver-
koopen,^öor én al eer φ aanfeggliigéis ged'aafr^ en
dat den felven biiyten-màn , nog de twee dagen daar
tta âah dén andéren fullen mogêii véntem.endé ioiï^,
fonder tn^r, ebde dat alleen aan de win(:keliers in
qtiàniité^rétt Völgértd'é Ue ordre , op poene als by «de
Ordonnantié , foö wàîiiàecr bevondén wort dat den
buyten-iftan, ha de tweç^'lagcln ééhige waaren ver-
koopt, ofte uytïeveiti'^"

Dé Vroedfchap in deliberàtie geleyt hebbende,
foo het bericht v^ûç^loitte-vcrkot^peis a^^^
hier, als het có^ti^a-bêricht Vah de potr^e-
backérs, heeft provifionelyk verftaan, dat de
buyten-luyden haare potten, kannen ende Allerleyan·

IX. RB-

κ"

-ocr page 787-

en stryckampt der laackenen. IlL BOEK. XFL TIT. 7«j
IX. nader Rejûlutie defin aangaande^ dm 50 Augufi, MOCLXXF>,

Op dc Reqaefte van de geraeene Portebac
kers alhier is geàppoinâéert. De Vrocc-
fchap gchoort hcc rapport van haare Ge-
committeerden op de Requelte van de ge ·
ineene Poticb^ckers alhier , heeft tot beter naarko-
minge van voo.rgetnelde Refolutie van den 6 Oc-
tobt-r i66i verftaan , dat de buytenluyden met hare
icheepen ,ende Ichuyten, alleeniyk op woensdag ful·

appoinctemënt tegen het veylen van (thulpfand langs de huyim, deH 19 Mai

MDCLXXIX,

ρ de Requefte van Huybert Uurwerk, ver mitteerdcn, verftaat, dat de fchippers, ende alle van
foeckende interdiélie, jegens alle fchippers buyten inkomende, niet fullen vermogen alhier tc
ende andere buytenluyden , van geen verkoopen fchuip- en fchuurfandi anders» gelyk ais

op andere waren van het Murskraamers Gild is gefta-
tueert, op pœne als in de Ordonnantie, waar op dc
Deeckens fullen hebben te letten. Aéfcum den 19
May 1679. Ende was onderteeckent, J. QS'nt·

ρ de Requeflc van de Deeckens van *t Mars-

form het advys van Commiflanflen verftaan,
dat dc glafen-verkoopers , van buyten in-
komende, fullen vermogen teverkoopen desvrvdaagi?

kramers Gild , heeft de Vroetfchap con-

fchulp- en fchuurfand langs de huyfen al-
hier by de kleyne maat te mogen veylen, als alleen-
iyk op den orJinaris marktdag, was geappoin£teeri.
Di Vroetfchap gehourt hctadvys van haare Gecarn-

XI. âpfoinctement ten fine voorfz in opficht tot de vreemde GkienverkoopersTdm 6

JpnlMDCLXXXK

in de kelders, of andere daar toe gehuurde plaatfeh
in deie SiaJ , allcrleye glafen, alleen aan de wincke-
liers, ende des faturdags aan een jegelyk, alleen op de

marckt, op pœne van ........by yder coo·

rraventie te verbeuren.

De Vroetfchap gehoort het advys van haare
Gecommitteerden, op de Requefte van de
Deeckens ende Overluyden van den Mars-
luyden Gilde, heeft by ampliatie haarder
Refolutie van den idjanuary verftaan, dat niet
alleen inwoonders, maar ook alle buyienluvden, die

Xlï. AMPLIATIE van de Rejolutie van den lejantiary 1627, den isjmy MDCLXXXK

des faturdags op de markt voorftaan met fuyker , ΐί·
roopen j kruyd , of diergelyken fpeceryón , haar Tul-
len hebben te reguleeren naar de vnöriz Relolutie in
het Veikoopen van dicn^np pccncals indefclve, wor-
dende alleen uytgelondcrt dc jaarmarkt in Julio.

len vermogen in de Stad te kotncn j lattende hu η dittt
felven avond buyten de Stad tfc fchietcn , ende te
blyven tot den volgende woensdag, om dan weder tç
markten, ende lbo vervolgens j verhöogende de poe·
ne , daar op geftatuecrt, van drie tot fes gulden.
Aélura den 50 Augufty ende was ondcrteekcnt,
J. Quint.

de,Vrocdfchap goetgevonden en verft lan,
dat de S irJammer Koopluyden , met hare
vaartuygen met waaren alhier om te ver-
knopen ter marcki komende, ende met defelve ge-
woon zynde op ende neder te varen ende hare waa-
ren teloiT-n, wair fy het goed vinden, zonderee
nige geaffigneerde plaats te hebben, voortaan fullen
gehouden zyn haar vafte legplaatfen te houden in de-
kt Stads oude g^agten voor de Snippervluet aan dc
trap, refpondeerende op de MarlTegaft , defelve in-
tcrdiceerendc ecnige van haare köopmanichappen el-
ventie te verbeuren gulden ten behoeve van defcr
Stads Aalmocflcoicrskaroer, en den aanbrenger, yder
voor dc hclfte j wordende tot de bpboetingc geau*
thorifeert den Subftiiuyt-Officier , ende den Havcn-
meefter , mitsg ders deefer Stads Lctterdienaars, «1
Boden i ende dit by provifie, zonder eenige verdere
novatie, ofte veranderinge te maken in de Ordonnan-
tiën van de refpeÛive gilden, die hier by mogtenwe*
fen geinterefleert, ohe dc ampliatien van dien, welke
worden verftaan tc blyven in haar volkomen kragt,
cn vigeur.

XIII. RESOLUTIE, dat de Sardammer koopïuydtn rnet haâre wamnter markt komende^

voor de Smppevlucbt moeten leggen, den ijjuly MDCCK

ρ her geproponeerdedeefen aangaande,heeft deis als aidaai te 1οίΙΙ·η,ορ pcene van by ydcr contra-

xiv. atsölütle > tegen het veylen van Unnen^ &c. langs de deuren, den i< February

tMOCCFlL

Gehoord het rapport van de Heercn Gecom-
mitteerden tot het Marskramers gilde, ge-
cxamineert hebbende de requefte by dc De-
kens en Overluyden, van den vooriz gilde,
<ïen 31 January 1707 aan H.ar Ed. Achib. geprxfcn
icert, ende het verlbcck daar by gedaan , heeft de
Vroedfchap , na deliberatie goedgevonden ende ver-
ftaan, by provifie tc ordonnecren , dat voortaan dc
vreemde koopluyden, alhier met linnen, kamericx-
^oeltj damaften , bylevcltsdoek, neteldoek, katoe-
''cn» citfen,. beddeteyckten , ende andere lynwatcn
fclfs niet aan die van de voorfz gilde, ofte anderen,
in 't gros, ofte by dc elle tc veylen ofte verkopen,
op pœne dat dc contraventeurs voor de eerftc rcyfe
zullen verbeuren drie gulden , voor de tweede reyfe
fes gulden , ende voor de derde reyfe gelyke ics guU
den, boven de verbeurte van dc voorfz waaren die de
contraventeurs zullen bevonden worden by haar te
hebben, ende om te dragen, ten behoeve van den
voorfz gilde. Ende op dat niemand ignorantie pra:-
tendceren mogte, fal dit appoinâcment worden ge-
drukt, gcpublicecrt, ende alomme geaffigecrt na bc«

__/V I Jl...^ ^e^aA ^lÊke^ ^ 1« ■· 1 M V

komende, defelve niet anden zullen mogen venten of hooren* Aldus van den Stadhuyfe (^more foUto) ge
Vcrkoopen , dan by omleg aan die van den M;irskra- publiceert, op heden den 15 February IJoji in ken
ïQcrs gilde i interdiGterende dcrhalvcn dc koopluyden'j niÎTe van my, E.v*Harscamp.
Voonaan haar vooifz waaren langs dc huyfen, oocki

XVTTîâDËR" Bejolutie âp het VQorfz. ful^eë > dm τ April MOCCX. ^

-ocr page 788-

7i4

van het marsluyden gild5

c Vroedfcliap gchoordfictrapport vandcHec-
ren Haar Ed. x'lchtb. Gecoaimittcerdcn.die
jïcëxammeerd hadden de requette van de
Deeckens en Hooftluydcn van der Mars·
luyden gilde, aan Haar Ed. Achtb. geprsefenteert j
hecfc by,t proviiie goed gevonden en vcrftaan^, dat
der zclver Gilde-ordonnantie zal werden geampiiccrt
als

Dat onder de fpeceryen en kruyderyen , &c. waar
mede heridcivrecmdc koopluydcn, volgens Placaat
van de Ed. Mog. Heeren Staten 's Lands van Utrecht,
in dato den zf April 1703 jrïs verboden binnen defe
Stad, Steden en ten platten Landen om te lopen ,
mede zullenlbegrepen wefen de thee en kofFy, endc
wat van diergetyke foorten meer, tot den vooiiz gil-
de zyn bchourendc.

Î Γ.

Dat de vrermde koopluydcn alhier binnen defe Srad,
cenige fodanige waaren te koop brengende , naar fes
tiren verblyfi·» haar fullen hebben te addrciÏecren aan
den Deken in der tyd,en aldaar van hare aangebragtc
waaren een omleg te verfoecken , waar toe den tyd

XVÏ ~~FLÂCAAT~7efirjîmiVoor/z Tden '6 Augtifl. MDCO^.

Ite reyfe te verbeuren i ζ gulden, voor de t\vi:edemaal
18 gulden, en voor de derdemaal 25 gulden, boven
verbeurte van de gekogte waaren ·, te appliceeren de
ccne helfte tot behoef van derMarfluyden gilde, een
vierdepart voor den Officier , dié de èkecutic 'doen
zal, en een vierdepart voor den Armen.

Item, dat alle buytenluyden , komende met waa-
ren, kruynierderye, drogeryen, fpeceryen, verfflof-
fen en diergelyke, binnen deze Stad terilond haaraao
de Deckens zullen bekend maken, die dan den Bode
op fyn falaris van i ζ ftuy vers, tot laiten van den vreem-

Kandyfuyker by.de kiajens

1Π

ƒ0 pand.

Broodfuyker ten minften 25 pond.
Sieroop by de heele of halve quarteclen.
Vygen en rozynen by de korven en tonnen.
Pruymen by de vaten of quarteelen.
Boom-olie by de heele cn halve pyp.
Ryft tn gicril by de balen en tonnen.

Voorts word noch de voorfz buyten koopluydcncn
fchippers verboden, met druk- of fchryfpapiercolangi
de huyfen om te lopen, ende word haarlieden allceo·
lyk gepermitteerd, dezelve invoegen als voren rc ver-
kopen by partyen van twaalf riemen tegelyk,enmct
minder, alles op pœne als voren.

Op dat niemand hier van onkundig zy, zal dccïc
worden gedrukt, gcpubliccért en geaffigecrt zoo als
't behoord. Aldus gearrefteert op den 2p July, cn
mon filiiovan den Stadhuyfe gepubliceCrr, op den 0
Augufty '171 f i in kennifle van my , E.
camp. " ' '

by de 'zf pond.

Hais·

Gehoord^het Rapport van de Hecren Gecom-
mitteerdens loc den Marskramers gilde, op
de Requefte daaroramegepia;ienteertby De-
. kens,en üverluyden van den zei ven gilde ^
houdende kbgtcn over indragt en verkorting van den
voorfz. gilde, door dc Sardammer cn andere vreem-
de kooplieden , heeft de Vroedfchap , na deliberatie
en by renovatie van hare Refolutie , den lö January
ï(ïi7, en Maârt i6fo, delen aangaande genomen,
eenpirig by provifie gearrcikcrt de navolgende arCi-
culen.

Dat alleinwoonders deefer Stad, geen bergers of den.koopman of fchipper, zullen bevelen zulcx de
gildebroedersvan der Maröuyden gi^ldc^zynde, cn die winkeliers aan tc zeggen, en zal voorfz. aangekomen
zig geneereti, of zouden willen geneerfcn, met zuy-; buytén-fchipper in *t generaal, of fpecialyck de Sar-
Iteri fieropen, kruyd of diergelycke fpeceryen , aan dammers, geen denning van hare fchepen of fehuyten
den Marfluydcn gilde fpedeerende, te verkopen, het mogen openen, ofte goederen verkopen , voor en al
zelve voortaan niet en zullen mogen doen dan in het eer de aanzegging is gedaan, ende dat defelvebuyien·
gros, ende met heele partyen leifens, te weten: ^koopluyden of fchippers dan noch de twee dagen

daar na aan den anderen zullen mogen venten cn lof-

Mcelfuyker by gcheele of halve kiften, tenminilen fen, zonder meer, en dat alleen aan de winkeliers i

quantiteyten, en op geen andere legplaats als voorde
Marfegas, volgens de ordre, op pœne als by de Or-
donnantie, zoo wanneer bevonden word dat ecnbuy-
tenman , na de twee dagen voorfz, eenige waaren
verkoopt ofte uytlevert i zullen ook uyt harefchcpen
of ichuyten alhier de onverkogte goederen niet mo-
gen opleggen op folders of keld^ers, maar zullen hare

Peper", gengbeV, ende alle andere foorten van fpe-; onverkogte goederen wéder moeten met haarnemcn,
ccryen, of onder dcfelvc begreepen , ten minlten by; mede op pœne voorfz.

de 25 pond.
' indigo.
Vermilioen.
Conchenilje
. Saffraan.
Styfzel en blaeuwzel by de tonnen.
' Voorts mindere foorten van drogeryen en verfilof-

fen by de loo ^ondvH i'. ' ^ , * 1,

• Dit voorts zylieden valle hare verkogte refpeftive
goederen zullen moeten,,doen-weegen in deefer Stads
Waage, zonder >dat zy cenige'Ichalen of gewichten
zullen mogen gebruyken, op pœne van voor de eer-

beraamd welendc, 't fclve aaiiftonds door den Gilde*
bode glom me fal worden bekent gematkt, die daar
voor Tal genieten twaalf ftuyvers.

■ / Ijl^f.

Dat geene winkclieren , lot defen gilde beboeren-
de, van vreemde koopluyden iets buyten den omleg
zullen vermogen te kopen, op een boete van 11 guj.
den voor de eerfte , 18 gulden voor de tweede, cn
2f gulden voor de derde reyie.

En dat gclycke pœne word geftatucerd tcgens dc
omlopers , boven verbeurte van de by fig hebbende
Waaren ) en arbitrale correftie , Γο® fy voor de derde
reyfe daar over werden pngehaald.

Ontrent welcke aanhalinge de Dekens en Hooft,
luyden , toitsgaJers de DeuiAvaarders en Boden op
haarlieden verklaring cn relatie gclove zal worden
gegeven. , ^

En op dat niemand hief van ecnige ignorantie zal
priEtcndecren , zal dele worden gedruckr, gepubli-
ceerd en geaffigeerd naar behooren. Aldus mm foU*
ïo van den Scadhuyfe gepubliceerd , op den 8 April
i7iOi in kennifle van my, Ë.v.Harscamp.

S E,S;.T I Ε Y

iliV ΐ:

Τ Ε

tr f4, V

é'··

TWEE^

iü

-ocr page 789-

en stryckampt der laackenen. lil BOEK. XVLTIZ 781

Τ W Ε Ε D Ε D Ε È L.

.Van het Stryckampt van de Linne Lakenen. ^

foegt dit Deel den Eed voor den Meter van de WoUe Lakenen^ gearrefieért dm z^Fehruar. ï6fi. Ski
ii.Dcel. Num. IV.

I.' ORDONNANTIE cp hst Stryckampt van de Linm Lakens, dm 24 July MDQX; gi*
Λ corrigeert den ÏAugufl, MŒ)CXXK

Ι· β Stad veele grove linne îaackenen komen verkoopen^n"

η den eerften zal dezen ftrykcf met fyneftryk- \der dat defelve in den flryek vjorden gebracht^ ofte de gi^
lynde mecten, ^lle fyne endc grove liniie laa- rechtigheyd daar van betaalt ^ fullen daarom de koopers
Jienen , geene fpccicn uytgeiondert, diebin- «y^» defehe gehoudén zyn den firyker fukx aan te brengen^

A M Λ A W t· M ^ ^ m _ ^ ^ i. J ^ ^ t - __.--.f.*7 y / *. 7

nen deze Scad, ende Scads Vryheyd vcrkogt
zullen woi-den, ende buyrenluyden toebehöfen, hci
zy aan groote of kleync ilucken,ende daar afhebben

alsvolgr.

■ II·

Te weren, van een ftuck laacken , het zy daniaft-
werk, tykteni weblaaken , canefas, ende ander grof
laacken, van wat name het zy , lanck iêftig ellen
eode daar en boven , (i) terwylen men bericht wort,
dat die fiticken^ die wel etrtyts niet langer, als op. vyf-
lig ende tfwee en vyftig ellen gemaakt zyn getveefi, nu
op tachtig y ja 'mei op hondèrt ϋHen ende meer gewrocht
■worden ΆΤΙ yà^i ïtnk aituyvcrs.

' ^ , . i i i. _

Ën van j^aer ftuk onder dé feftîg
ellen tot vyftig incluys 1 ftuyv. 8 penn.

Van de yyftig ellen tot veertig toe i ftuyv.

V^·

Ende wat beneden die veertig ellen
latïck zy ïipcnn.

V ï.

Aangaande het cameriexdoek , alfoo
het zelve op een zekere lengte gemaakt ^^
word, zoo en zal het fclve niet geftre-
ktη worden, ^maar fulien die burgers,
iultx verkopende , voor elk Huk , dat
fy inilaan, ende voorts verkopen , aaa
den ftryker betalen i ftuyver.

V I Î.

Ende van de halve ftucken half geld.

V 1 I I.

Ende vân dclappen"· ^ niet.

I X. (%)

IVelk i'oorfchreve ftrykkon betaalt fal'worden by den
•verkooper,

ïiem^ van alk VinM laackenen ^ gehleyekt ofte onge
lleyckt, die by de heele flucken ofte in het gros binnen
dejè Stad y ende de Fryheyd van dien ^ verkogt uóor-
én, het fy die in de fïryk komen ofte niet^ daarvan
fal men voor y der fiuck ■ van flrykloon, foo meenigmaal
die alfoo verkogt worden, betalen ah voorjchreve is 5
tnde fullen de ver koopers, (4) wi·/ die binnen de fer
Sîadvjoonen, als die van buyten inkomen^ den pachter
φ« firyker moeten aanbrengen , ende daar van f allen
lyden behoorlyke verklaringe, doen , hoe veel flucken fy
^cikogt hebben, ende aan luien, om daarvan fyn getech·
tigheyd te ontfarigen, op pœne van op y der fiuck laatkens,
dat fyluyden verjwegen ende niet aangebracht fttllen heb-
ben , elke reys te verbeuren drie gulden , tót behoef van
df» {s) Pachter^ Aanbrenger^ ende Oβcier die de exe-
cutie doen fal, elcx een darüendeel.

X\.{6)

£»de alfoo men verflaat, dat de landluyden binnen de-

(O Schoon volgens defe Ordonnantie het flryckampt van de tinne lakens voor den tydnmn drie ymren verpacht is^

vind ik nochtans mcb §em andere in hgt Vtrpacbthmk van den jaare 1616, doch met weynig verandering \ foo
///. DetL Ggggg ûH

of desfelfsgerechtigheyd ολη de kooppenningen te korten,
ende den (Irycker te betalen talles op pœne ais vooren^uyi"
ge fonder t alle pack-r oliën»

X I

Maar foo wcs linne laackeoen, dat deicr Stads buK
gers, burgcrfchcn endc onderfaten onderlinge mal-
kanderen verkoopen, om het zelve in haar huyfcn té
befigen, (7) ofte dat by de buytenluyden aan de burgers
ende iniuoonuers verkogt ULord om aan te [hyden, het zj
groot ofïc kleyn, d.ur en zullen fy geen ftrykgeld af
geven, ten ware dat fy die gemeeten begeeren te heb-
ben , het welck den ilrykcr dan meettn zal/ endc
zyn loon daar af hébben als vooren.

XIII.

Item,zoo Wiiar die ftryker begeert wcrtomymandi
laacken cc meeten, het zy heei^half, of a.in ftuckeni
dat zal hy doen zonder wc 'crfcggcn , ende daar zal
hy zyn gefctte loon afhebben, als voorfchrcve is.

XIV.

Item, alfoo de expcricniie leert, dat tot nadeel
endc indrachr van dezen dienft geplcegt ende geprac-
tifeert word, dat vcele mans- enüc vrouwsperfooncn
jmet linne laacken, kamcricxdoeck , damait, kruys-
bceltWerck ende andere foorten van lynwaten dagc-
lycx langs der ftraten loopcn, endc van huys tehuyi
den goeden luyden het zelve vcylen , ende ook ver*
koopen, die den ftryker qualyken naficn kan, bovca
dat dit ganfch nadeelig is dic burgernceringc} zoo
word alle zodanige pcifoonen.mits defen belaft, hen
te wachten van nu voortaan zulcx meer tedoen} maar
indien zy het zelve immers begceren hier tc verkoo-
pen, zullcri zul-cx wel mogen cöen aan dc winkeliers^
(8) ofte op de vrye markten, op pœne van driegul-
dens , (9) naar dat fy van defe Ordonnantie behoorlyken
fulien uoefen veruuittigt ende gewaarfchouwt,

X V. '

Ende waar ymand, die hem tegens deefce Ordon-
nantie ecnig meeiens onderwonde , hy waar man of
vrouw, ohe ook den ftryker voorichrevc , dat zyne
verftaacke, ofte eenige argelift zochte , omme hem
het Zyne tot onbruyck temaken, met laken aan ftuc-
ken tc fnyden, endc anderfinis, oock den ilryckcr
daar over injurieerdé , miszeyde of mifdcdc , in wac
manieren het zelve gefchiedc , die Zal verbeuren fes
gulden, zoo meenigmaal hy dat deede, half ter Of-
ficiers ende Stads behoef, zonder dat daar, innc ye-
mand verfchoont zal worden , endc voorts fl:aan tot
arbitrale corredic, naar gelegenthcyd der zaken.

De Vrocdfchap heeft op het rapport van haarc
Gecommitteerdfcn dît voorfchreve ftrykampt van de
linne lakehcn op deze Ordonnantie voor den tydvan
drie jaren, innegaande Jacobi lózf j in pachte gege-
ven Hendrick Jacobfe van Rhcenen, *s jaars om 130
guldens. Adum deo & Augufty lözj........

-ocr page 790-

VAS HBT BOTTERLÜY ΠΈ Ν,

a/s hier na. 'usmelt fal 'worden. % .. ·

t) Defe woorden met curfyf uytgedruckt ^ '■mvden in het Ferpachtboek van J6z6 niet gevonden.
3) Het IX, X, <r» XI art y kelen worden in de Ordonnantie van den t^July 1610 niet gevonden.

(4) In het Verpachthoek van i6z6flaat^ vej-koopers van buyten inkomende, den Îtrycker moeten aanbren
gen binnen tbs uren na hare aankomfte binnen deze Stad cnde Vryheyd, invoegen zy hec zelve verplich'
zyn bekent te maken aan het Marskramers gild, ende daar van &c.

O) In het VDorfz Ferpachtboekβααΐ, van den ttrycker.

(ó) Dit XI art y kei word mede in het voorfz Ferpachtboek niet gevonden. " ^ !

('7) De woorden alhier met curfyf gedrukt^ worden in dt Ordonnantie van den 24 July i(Ïio niet gevondenl

(5) In het voorgemelte Verpachtboek fiaat noch^ by omleg. ' *
(9) Als op niim. i. . . .

-II. PLACAAT tegens V veylen van linne Lakenen langs de huyfm, ; ffiitsgadinnJofThit

flryckm dtr fdvcr Unnms, dm Maart MDCQXF, :

orgermcefteren en Vroedich^p der Stad U- oF ftrykerfe, den aanbrenger, cnde den Officier d'-
rrecht, bevindende dat veele vreemde per-! de executie doen za!, y der een derdepart i wordend
foonen, mans en vrouwlieden , niet tegen- ; den bode van 't Marskramers gilde bydeze gelaft om

wanneer door ymand ecii omleg ^als voren word bc*

ilaande voorgaande Publicatien daar tegens
gedaan, linne lakenen, kamerixdoek, damaftjkruys-
'beeldwerk·, en andere foorten vanlynwaat, dagelyx
langs de ftraten asn de buyfen loopen veylen, en ook
verkopen, tot nadeel en indragr van 't Marskramers
giid, en ook verkortinge van't ftrykampt van de lin-
ne l;ïk^nen« zoo word alle foodanige perfoonen mits
dezen belaft, haar te wagten van nu voortaan zulcx
"meer te doen , maar indien iy 't zelve immers be-
geereïj'hïer te verkopen , zullen fy zulx mogen doen
aan de winckeliers by omleg ofcé op de vrye marck·
ten-, cn anders niet} ende zullen de verkoopers, van
buyten inkomende, den ftryker ofte ftrykcncderlin-
lakenen, door ons aangeileld en bcè'iigt, moeten

geerd, aanftonds daar van kennifle te geven aan den
llryker of ftrykeife, ten eynde deielve van zyn gc·
regtigheyd niet Worde verkort. '

Ende ware ymand , die contrarie de Ordonnantie
van 't'ftrykampt der linne Likenen hem cenig meetcn
onderwonde, ofte ook denltryker of ftrykerfevoorfz
van dat fyne verftake ofte eenig argelift zogte , oin
hem 't zyne t'onbruyk te maken , met lakenen aan
ftucken te fnydcn, ende anderfins, ook den aangeflel-
de en beëdigde ftryker ofte ftrykerfe daar over inju·
ricerde, miflcyde, ofte mifdede, in wat manière het
zelve gefchiede, die ζΛ t'elken reyfe verbeuren fes
gulden, half ten proiijte van den Heer Officier en
aanbrengen'binnen fes uren na haar aankom ft in deie) half voor den ftryker of ftrykerfe, en voorts ftaan tot
Srad en Vryheyd , invoege fy 't zelve verpligt zyn arbitrale correftie, na gelegenïheyd van zaken,
bekent te maken aan *t Marskramers gild, cnde daar. Ten eynde niemand hier van onkundig zy, faldefe
van behoorlyckc verklaringe doen , hoe veel ftucken worden gepubliceerd, gedrukt en geafiigeerd zoo bet
fy verkogt hebben , ende aan wien , om daar van behoort. Aldus provifionelyk by de Vroedichap ge-
^cvoorlz ftrykloonof geregtigheyd te ontfangen, op arreüeerd op den 11 Maart, en more folito van den
toœne van op yder ftuk lakens , d-:t fyluyden verfwe- ! Sradhuyfe der Srad Utrecht gepubiiceert , den 16
gen, en niet aangebragt zullen hebben , eiker reyfe Maart ijif, in kenniiTe van my, E. v.Harscamp.
tc verbeuren drie gulden, tot behoef van den ftryker " ' ^

S Ε V Ε Ν Τ I Ε Ν D Ε Τ Υ Τ Ε IL.

» · ' 4

Aangaande het Botterluyden , of Vette-

wariers Gildv

L PUBLICATIE, dat geen vreemde voorkaopers alhier Kaafen fullen mogen vejlen» als op de

weekelykfe markt^ den li^Augufl. CH^CL

Men doet re weten eenen ygelycken , dat dekten rwec uien , tot faturdags nademiddags ten twee
Raad defer Stad, gehoort hebbende de do- uren daar aan volgende, ende dat op de vrye inark-
leantien Van der Botterluyden gilde alhier, 'ten, ende niet in huyfen of winckelen by de heelc
ookdaaropgefien hare Ordonnantie, ende ftucken, en niet aandeden, met kleynder gewichic,
voorts gelet wat in andere Steden in gelycken word 'alles op het verbeuren van dertig ftuy vers, tot behoef
eeufeert, heeft de voorfz. hare Ordonnantie geam-, van het gild j welveiftaande nochtans, dat in het voorfz

artykel niet begreepen , noch gecomprehendeert fijn
de huysluyden, die met haar eygen gnederenrcr markt
komen,die defelvet'haarder fchoonfte wel zullenmo-
gen bruyken en verkoopen, onbekroont van ymand.
Ende was onderteeckent, Corn. de Goyer.

Ί'

van de voorfz. Publicatie ^ in regarde van die geene , die dhier oock Sftck
" \ _ ' 'komn veylen y den iDecemb. MDQXLV, ' · -

c Vroedfchap dér Stad Utrecht heeft op h^t.idt n hv nmvifii» n<or»ri1nnneert· ft^"

dtn by provifie grftatueert ende geordónneert
rueert ende ordonneert by defen , dat geene voorko-
pers ofte perfoonen , uyt andere Steden ofte plaatfee
•komende^ alhier ecnig fpcck^ófte^kaas zuUcn mogeti

verfoeck van de Deeckens endegemeenegil-Ί
'dèbroeders van der Botterluyden gilde al
hter^ -eade. rapport van hareGecommitteer

plieert, en by deefen geboden , dat van nu voortaan
gcene uytheemfche of vreemdelingen, zynde van defe,
neeringe, 't zy voorkopers, ofvoorkoopfters, eeni-
ge kaaien zullen in de weeke- alhier mogen verkopen,
of doo^f ymand anders mogen doen verkoopcn, hey-
toelyk of openbaarlyk , dan van vrydags nademiddags

-ocr page 791-

OF VETTEWARIERS GILD. III. BOEK. ΧΠΙ. ΤΙΤ.

787

verkopen j ofte daar mede voorftaan , anders als al-
kenlyk op de Marieplaats van 's vrydags naarmiddags
ten twee uren , tot faturdags naarmiddags ten twee
uren, ende niet min mogen verkopen ak een geheele
fljde rpeck , ende vyf en twintig ponden kaas rcfpec-
livelykj in defer Stads Waage te Aveegen, op pœne
van vier gulden t'elken reyfe , ten behoeve van het
voorfchreve gild re verbeuren, zonder dat men hier
mede ver (laat de huysluyden , die met haar eygen
waaren ter markt komen, diedefelve tot haardermee-
ften oorbaar zullen mogen uytilyren, ende verkopen»
onbekröont van'ymand. Àfl:um den I Decembcrl045J
ende was ondeneeckent, J. vander Nypoort,

III. INTERPRETATIE op de voorfz. Jmpltatie, den Jur^ I^DCLFTlI.

De Vroedfchap der Stad Utrecht, interpretee-
rende het; articul van der Botterluyden Gil-
de Ordonnantie van den i December 164^,
permitteert de {chippers (vermits de'onzee-
kerheyd van weder endè wind ) buyten de ordinaris
marktdag , alhier met rj!)e(:k ofte kaas aankomende,
t'allen tyden defelve te verkopen alleenlyck aan gilde-1
broeders, zonder dat defelve ventinge langer Tal mo-
gen duuren als tweemaal vier en twintig uren', ende
dat fyluyden van hare aankomile gehouden fullen we-
ien kennifle te geven aan de Deekens in der tyd, die
_ - .

he-t felve voorts aan die van den gilde door haren bo-
de fullen hebben bekent te maken , op poene als in
het voorfchreve articuU ^ ν

Ende zullen de fchippers , m.it^gad^rs alle andere
van buyren hier komende, het.zy op^marcktdagen ,
ofte anders, met haar kaas niet mogen marçkten in
der w.iage, volgens het geconditioneprde op de laatftc
verpachtinge van dien , op pœne van drie gulden »
naar voorgaande waarfchouwinge ,, t'elcken reylc te
verbeuren, Aftum den i8Juny 1658.

PUBLICATIE, dat de Vriefche Boter in haar^ejgen vaten ter markt moet wórden kebragi^
den 10 Maart MDCLVL

daar uyt óvergeleyt te zyn , pp de verbeurte van de·
felve boter ; ten behoeve van het Weeshuys, ende
eenige VrieiTche boter alhier ter marckt te fes gulden daar eh boven , ten profyte van den Offi-
brengen, als in de eygen en defelve Vrief· cier ende het Botterluyden Gild', half ende half. Ac-
fche vaten , daar in defelve ingeleyt is, zonder die tum den 10 Maart löfö.

V. RESOLUTIE, dat de buytenluyden met haare vogelen tot em^ uur maarfullén mogen voor^'

βααη, den z^'Februür.MT)CLXL

e Vroetfchap der Stad Utrecht, interdiceert
ende verbied by defen allen ende een ygelyk.

faturdags op de 'Ganfemarkt met haare vogelen niet
langer zullen mogen vo'orftaan , alstot^een uur des
middags op poene van drie gulden t'elken reyfe te
verbeuren.

ρ het rapport van de Heeren Splinter ende
vordere Gecommittèerdèn, óp deRéqueile
van de famentlyke vogelkopers, is verftaan',
dat de buytenluyden des wocnfdags ende

APPOINGTEMENT,' rakende de buytenluyden, die alhier met 'zout komen^ den η April

MDCLXIL

Ρ de Requeftt van die van het Vettewariers
Gild, heeft de Vroedfchap , conform het
advys vàn de Heeren Gecommitteerden ter
Financie verftaan, dat de buytenluyden^
met fout hier komende, aanftonds de Deekens in der
tyd hare foutbrieven zullen hebben te vertóonen-, en-
de dan niet langer alhier mogen te verblyvcn^ als vier
dagen, ende in dien tyd haar fout,het zy fynofgrof,
by oeiilag of anders, gehouden wefen te verkopen al-
leen aan kramers, ende niet aan particulieren, uytge-
fondcrt in de maand Üftober, als wanneer fy acht da-
gen Zullen vermbgen te blyven , ende dan oock te
verkopen aan particulieren, doch iiiet minder als by
een heele fack , ende dit alles met Stads maat, op
pœne van drie gulden by ydercontraventicte verbeu-
ren. ,

- Is noch goed gevonden , dat de twee eerfte fchtf·
pen, met lout hier zynde , 'te gelyck zullen mogen
loiTen, ten ware de dcrde ( als van ouds) zyn fout tweö
ftuyvers minder wilde geven, in welken gevalle hy fal
welen gcprzefer'eerr.

Item, dat voortaan het makelaardyc-arapt van het
fout, op een zekere pryszal worden gevoegt by den
impoli op her fout ,endc dit alles by próvilie. Aftura
den 7 April i66i.

veylen van kaas op de marckt, den 24, July

ende defelve re verkopen, doch niet minder ols vyf
en twintig pond i'effens, op poene Van vier gulden
t'elken reyfe, ten behoeve van het Botterluyden Gild
te verbeuren, ordonneerende de Öekens van het fel-
ve gild de fuppliante ende andere , niet minder gc-
wichte t'efFens verkopende, obgemolefteert te laten^
op arbitrale correöie.

~dm 20 July MOCCXFL '

ter tyd op deMarieplaats, en aldaar niet minder als vyf
en twintig pond kaas in eene koop te verkopen, Veel
minder defelve langs de ftraten te gaan veyleh,'opde
Verbeurte van de kaas, defen contrarie geveylt of ver·
kogt ten behoeven van defer Stads Kinderhuys, en
een boete van tien gulden, half voor den gemeenen
gilde, en half voor den aanbrenger,die de beboeting
komt te doen. Auihorifeertnde daar toe niet alleen
den Subftituyi Schout, Deurwaarders > Bodcns, cn
Ggggg % Let-.

vii. aPPOINCTEMENT , ràdckendè het

MDCLXIL

OP dé Requefte van Cornelia Jans, kaasver-
koopfter, woonende tot Jaarfvelt, is geap-
pointeert. De Vroedfchap verftaat, dat
de fuppiiante , nevens andere van gelycke
hanteeringe ofte neeringe , vry ftaat, van 's vrydags
naarnoens ten twee uren tot faturdags naarnoens ten
twee uren aan de Marieplaats met kaas voor te ftaan,

VÏl]r~RESOLUTIË~~^^fi voorfz. fubje^,

Gehoord de leilure van de Requefte by die van
het VetteNvariers gild gepraefenteert, en daar
op gehad het advys van de Heeren Van
Voorft, ende vordere defen aangaande Ge-
committeerden, heeft de Vroedfchap, ha deliberatie
eenparig goedgevonden en verftaah, by renovatie en
ampliatie van der felver Appoindemeni van den ió
Scptemb. 1681, als noch den voorkoperen , en allen
anderen te interdiceeren, ergens anders als icr gefct-
. ///. DeeL

-ocr page 792-

VAN HET BOTTERLÜYDEN,

Lett^rdienaars dcfer Scad, maar ook allen cnccn yge- i die met hun eygen kaas ter markc koomcD , van den
jyk van den vooin. Gilde behooriyckgeafliilcert. Biy- i Decemb. 1645 2,yn geheel.
\cnüc hecgcüatueerde ten opiïgte van de huysluyden,

RflSÜLÜTl1Ë7~/f»àm II Maart MDCCXXi. ~

cliGon hcc Rapport van de Het ren Gtcom- Gild, en half voorden aanbrenger, diedebeboetiog
miueerden tot de Marsluyden , op de Re- ' ^ ' -r-^ δ _

quefte van ecnige kaeskoopers ,opgefefenen
(Jefer Provincie , heeft de Vroedfchap als
nog geperfiftecrtby derfelver Rcfolucie van den 20 July
171Ö, en löSepteinb. ió81, en word dienvolgensaan
de voorfz voorkoopers, en allen anderen by defe ge-
interdicecrd, ergens anders als ter gefetter tyd op de
A^arieplaars , en aldaar niet minder als 25* pond kaas
in cene koop le verkoopen, veelmin delelve langs
de ftraaten te gaan vcylen, op de verbeurte van de
kaes, deie contrarie gcveylt oF verkogt , ten behoe-
ven van deler Stads Kmderhuys , ende een boete
van tien gulden , half voor 't gemeene Vettewariers

7β8

komt te doen, waartoe geaurhorifeerd worden, niec
alleen den Subft. Schout, Deurwaarders, Leiterdie-
naars en Bodens defer Stad, maar ook, alleen eeny-
gelyk van 't Vettewariers Gild, fonder dat men hier
mede vcrilaat de huysluyden die met haar eygen waren
ter marckt komen , te beletten defelve op de Marie-
plaatfe 't haaren meeften oirbaar te mogen verkopen,
en uytflyten, onbekroontvan ymand} agtervojgens
Vroedfchaps Refolutie van den eerften December
i64f. Aldus gerefolveerd als boven, tn more/οΐΐίο^
van den Stadhuyfe der Stad Utrecht gepubliceerd,
den 6 May 1711. In kenuiiTe van my, E. v. Hars-
'camp.

X. NADER Refolutie i op het voorfz fuhjeB ^

ehoort het Rapport van de Heercn Mariens,
en vordcrc GLCommitreerdens tot de mark-
p ren , op'de Requeite van Nicolaas Sliethof,
Pagter van het letten der bancken &,c, op
de Marie-plaatfe , heeft de Vroedfchap inhcere-
rende der ielver rcfpeilive Refolutien van den 26 Sep-
tember 1081, 2.0 July 1716, en Maart 1721 gcin-
terdiceerd , als gek hied by dcfe aan de voorkoopers,
en allen anderen , ergens anders als ter gefetter tyd
op de vooilz Marie-plaats,. en aldaar niet minder als
vyf en twintig ponden kaes, in eenekoop te verkoo·
pen, veel min deielve langs de itraien tc gaan veylen,
op de verbeurte van de kaes, en een boete van tien
gulden, fonder dat men hier mede verftaat de huys-

koopmanfchrippen , ofte waaren , hunne pachtinge
concernccrende ende van buyten inkomende , in te
flaan, oftetc verkoopen j gelyk ook de vreetndefchip-

5ΰϊΓ

Alfoo den Raade deefer Stad Utrecht , by ver-
fcheyden deeier Stads burgeren, hem gene-
rende met de koopmanfchap van olie, zee-
pcrye ende kramerye, groote klachten ge-
daan zyn over die abuyfen , die gepleegt worden in
het uytleeveren van den olie met dekanne, waardoor
den kooper op een vat dickmaal veel te kort kompt,
ende daar by vertoont hebben , dat de maten van de
olie in het gros, ende by de vaten te leveren ende ont-
fangen, rechtveerdiger ende bequamer is, bydeces-
tcrè te gefchieden, die dc viei; een vat maakcn , als

den loOaob. MOCCXXIK

luyden, die met haar eygen iwaaren ter marckt koo-
men, te beletten, defelve op de Marie-plaatfe ten
haaren meeften oorbaar te mogen verkoopen , enuyf
flyten, onbekroonde van ymand , agtervolgens des
Vroedfchaps Refolutie van den 1 Decemb. ló^f. En-
auchorifeerd de Vroetfchap vorder by provij[ïe,den voor*
noemde Suppliant, om decontraventeurs in dele te be-
boeten, en dat in cas van agterhaalmg de helfte van
de boete zal zyn voor den aanbrenger , alles mits ex-
traâ: defes doende drucken, en alomme affigercn op
de refpeélivc marckten alhier , tot een yders narigt»
Adum Utrecht , den 30 Oftober 1724. In kenniflc
van my, C. A. WachendoriF.

RESOLUTIE, dat de Pachters van Zeep en Zout, in die waren geen ho^manfchap mogm
doen, deni^MayMDCLXFL

eeft de Vroedfchap op de Requeite van de pers niet en fullen vermogen ahier eenig fout, ofts
Deckens, ende gemeene Gildebroeders van feep vóórhaar reekeninge in te brengen, om het fel-
de VetkoopersGiIdc,gehonrt het bericht,en ve te verhandelen , ofte re verkoopen, alles oppœnô

van drie gulden op yder fak fout, ende fes gulden op
yder ton feep boven de ingeflflgen waaren, by dege-

advis van de Heeien , die hun deefen aan-

giande hadden geinformeert, byprovifieverilaan, dat

de refpeftive Pachters , ofte Colleöeurs van de feep : melde refpeétive Pachters, ende Schippers yder reyfe
ende fout, voortaan niet en fullen vermogen , eenige in cas van contraventie ten behoeve van den Heere

Officier, ende het voorfz Gild yder half ende half»
te verbeuren»

RESOLUTIE, rakende de buytenluyden i die alhier met waren tot het VettewarimQU
behoor ende i inkoomen^ den 2$ Februar, MlJQLXVIl,

p de Requefte , by die van den Vetkoopers ofte cedulleken te verfoecken , ende aan tc necmen,
G;ldc gcprx'ienteert, heeft de Vroetfchap voor het welke by hun betaalt fil moeten wordenagt
gehoort het rapport van de Heeren Gecom- ftuyvers, op pœne van fes gulden by den contraven-
mitteerden , provifionelyck verdaan, dat' teur te verbeuren , ende is voorder verftaan, dat de-

alle buytenluyden , alhier komende met eenige waa-
ren, onder den Veiverkoopers Gilde behorende, ge-
houden fullen zyn, alvorens die te mogen venten, of
re verkoopen , ' haar by de Dceckens van den felven
Gilde aan te geven, ende van den felven fchriftelyke,

XIII. ORDONNANTIE op de Oliemaat ^ den 10 Novemb, MDLXXX.

felve buytenluyden alhier geen minder quantiteyt als
een vat feep fullen mogen venten, ofte verkopen,en
dat alleenlyk aan winckeliers , op poene als vcorcn»
ten behoeve van den Officier, ende die van deövoor·
fchreven Gilde, yder half ende half.

in andere koopfteeden, daar de koopmanfchap.vano·
lie floreert , geufeert wortj foo is 't, dat de voorfz
Raad daar op gehoort hebbende de Olieflaagers/, deeier
Stad burgers ende onderfaten, ende ten vollen gein-
formeert zynde van de gelegentheyt van der faacice,
ende begeerende de koopmanfchap van de olie alnier
ook te vorderen tot welvaren van der gemeente, gÇ'
ordonneert ende gcftatuçert heeft, dat alle leverantie
van olie, daar van die koop gefehiet is by de vaten, m^
of viercndeeleo, voortaan gedaan fal moeten worden
met de cefterc, «Jaar toe vcrordofloeert ende geycsw

-ocr page 793-

iynde by den gefwooren YckmeeÜer, ende geteec-
icent naar behooren op ter Ordonnantie hier naar vol-
gende.

In den eeriten , dat de voorfz ceftre houden fal
moeten, vyf kannen min een vierendeel, van een kan
olie, tot nog toe geufeerr.

Item, dat men in het leveren de ceftre efïèn ende
vierkant fal moeten fetten op een gelyke plaatfe.

Item, dat men van Stads weegen een kopere ma-
te doen maacken , ende den Yckmeefter leveren fal,
daar na dat alle andere ceftres geyckt follen wor-
den.

Item, dat eenen ygelyk , die het gelieft, faï mo-
gen een ceihe, geyckt zynde na de kopere ceftre
voorfz, binnen fyn huys hebben , on? den koopman
daar mede te gerieven. y

Item, waar het faake datrer quicflie verreefe, tus·
fchen den kooper ende verkooper op dc meetinge van
de olie, foo fal daar over geroepen worden Wou-
ter Wouterfle in de Weerde, gefwooren mater, by
den Raade daar toe geftelt ende geëed , om rechte
mate te dragen ttiiTchen den kooper en verkooper,
die voor fynen arbeyc hebben ial van clckvat, dathy
meeti een iluyver.te betalen by deu geenen die hem
verfoeckeh, ende wort hy aan beyden zyden begeertj
foo fuilen parryen elcx de helft van dien betalen.
Welverftaande , dat de geene , die .olie begecren ce
koopen, ofte verkobpen by dê kanne tot kleynen gc-
taalc^ altyts blyvende onder het vierendeel vaneen
vat, dat fy fulcks vryelyk zullen mogen doen, onbc-
kroont van ymandj maar wes koopmanfchap totcen
vierendeel van een vat, ende daar over beloopt, het
felve fal moeten gelevert worden by de ceftre, als bo·
vengefeyt is.

ïtem, wairymand, die deciêOrdonnantiecontra-
venieerde, ende de leverantie anders deede , fal ver-
bearen t' elcicer reyfe hy daarop gevonden wordènfal,
drie Garolus gulden tot behoef van den Officier, dc-
fe Stad, ende deo aanbrenger elcic een derdendeek

OF VETTEWAERIER5 GILD. UI BOEK, XVU, Ί1Τ.

XIV. INSTRUCTIE voor den Olymeter,

erftelyk fal deefe aangefteldenoliçmeeter alleen·
lyk , ende metuytfluytinge van allen anderen
j meeten , alle de olie alhier geconfumeert wor-

dende.

I I.

Waartoe hem van Stads wegen fal worden ter hand
geftelt, een kanne, ofte matebehoorlykgeyckt,de-
welke hy ial moeten onderhouden , ende alle jaar op
nieuws doen ycken.

III.

Alle Grofliers, Olieflagers, ende van buyten ihko-
mende Koopluyden fullen gehouden zyn alle den olie,
die zy by heele, of half vaten uytflyten, door deefen

den 12 Juny MOCLXXXVllL

oliemecter te doen meeten, op de verbeurte van drie
gulden i'elken reyfe ten behoeve van den voorfz olie*
meeter.

IV, 3

Den oliemeeter fal genieten voor het meeten vân
een vat vier ftuyvers, en van een half vat twee ftuy*
vers, te betalen by den kooper ende verkooper half
en half.

Den oliemeeter fal geen partyefchap dragen, tus-
fchen kooper en verkooper, maargetrouwelyk zynf
funétie waarneemen. Aldus provifioneelyk gearre·
fteert by Burgerinecfteren, ende Regeerders deefcr
Stad op den χ ζ Juny ió88.

ACHTIENDE TYTEL.

Van het Tabaksverkoopers Gild.

ehoort het Rapport van de Heeren HuyfTen,
en vordere Gccommitteerdens tot het Ta-
bakverkopers Gild , op de Requefte defen
aangaande aan Haar Ed. Agtb. gepricfen-
teert, den ip Maart 171 ζ door de Deeckens van 't
felve Gild j heeft de Vroedfchap by provifie goedge-
vonden 5 en verftaan, dat alle die van buyten in dcfe

y '

ï. R Ε 80 LU TIE, rakende de bujtenhyden, die tabak van buyten wbrengen fden 18 Jpril MOCCXIl,

Gehoort het Rapport van de Heeren HuyfTen, Stad tabak komen in te brengen , fullen gehouden
en vordere Gccommitteerdens tot het Ta· zyn aanftonds haar aan de Detkens van het Gild aan
bakvcrkopers Gild , op de Requefte defen te geven, ende plaaifen daar fy logeren bekent tema-

-------j----iTj A„u -----ken, op een boete van drie gulden, ten behoeve van

't Gild. Accordeert, in kcnniifc vanmy, E. y.Hars-
caojp. ' '

, Ν Ε G Ε Ν Τ I Ε Ν ρ Ε Τ Y Τ Ε L.

BetreiFende het Bakkers Gild.

^îen kan defen tpd aanvullen met de Refolatien tegen het bakken van St, Nicolétasgoed, Sht het ïl. Boek.
UI. Tyt.ji. Deel.

ï· EENIGE artyhelen getrokken uyt der Èakkers Gilde-Ordonnantie , in dato dm 30' QBohtr
MDCXXFL

X V I 1.4 een keur t'elker reyfe van tien ftuyvers, tot het GU-

I^etn, foo en zal niemand eenig garftenbrood, ofte, de behoef,
boeckweytenbrood voor nog na, danivan pincx-

X X 1. ^

Item, fal elke backer, die om geld backt, ende
brood verkoopt des jaars chysvry hebben acht mud

teren af, tot Sint Jacöb toe, of acht dagen daar

na onbegrepen , mogen backen , omme by die v.^- —^^— ........—

liraaten te dragen ende op de ftraat te vcrkoopea,by koorns, alfe in yder fayfoen iwee mud,

Ggggg "ΧΧΠί,

-ocr page 794-

VAN HET BAKKERS GILD.

den aanbrenger j ende hier op fal een jegelyck , die
ongemerckt brood gehaalt heeft, op z-ynen eed ge.
loof hebben,

XXX.

Ende ten eynde die backers te neerftiger, ende te
forgvuldiger mogen zyn , ommc behoorlyk brood ic
verkoopen van goede Itoffe gebacken, ende van voller
gewichte volgens de rydinge, die hun weekelycx ge-
geven lal worden, foo iullen niet alleen naar ouder
gewoonte twee uyt den Raadc, maar ook den Offi-
cier > ofte anderen daar toe fpecialyk gecommitteert
ofte te committeeren tot allen tyden, ende foo dick-
wils hun dat goetduncken fal, foo wel by dage als
de? morgens vroeg ende des avonts laat mogen gaan
vifiteeren in alle backers, ende uytflyters huyleo,
het zy in de winckels, backerye , ofte anderUnts,
omme (foo veel mogelyk is) op-ende toefigtte nee-
men , dat het brood wel ende naar behoren gemengt,
ende op fyn behoorlyke wigte gebacken, ende deefe
Ordonnantie in alles geachtervolgt, ende naargeko-
mcn worde, ende fullen de backers ten tyde van al-
fulcke vifitatie, ofte ommegang, geeri brood, deeg,
nog meel mogen achterhouden , nog verileecken,
maar alles te yöorfchyrt brengen, ende ook niemand
ter caule van deefen mogen miiTeggcnj nog misdoen^
op arbitrale correûie.

XXXI.

Ende indien in het doen der voornoemde vifitatie,
ofte ommegang, ofte tot eenigeandere tyden bevon-
den wort, dat eenig backer zyn brood te licht ge«
backen hadde, fal verbeuren voor de eerfte reyfeacfic
guldens, met alle hei brood, wefende van der felver
fpecie, voor de tweede reyie feftien guldens, ende
alle het brood als vooren, ende voor de derde reyfe
vyftig guldens met alle het brood in fyn huys zynde,
ende daar toe nog zyn nceringe , ofte gebannen te
wordt η rot difcretie van den Gercchre, te appliceé-
ren het brood tot behoèfvanden armen, ende diepe-
cunieele boeten tot behoef van den Heere, deefe Stad,
ende de Gecommitteerden elcx een dardendeel. Ende
fullen de Commiflariilen tot het weegen gehouden zyn »
alle die backers, die op ligt brood bekeurt worden,
in de Secretarye deefer Stad aan te brengen , ende te
regifter te doen ftelien , op dat men weeten fal mö-
gen wanneer zy ten dardenmaal achterhaalt zyn.

XXXII. , .

Item, alle de uytflyters van het brood, die nocli
jegenwoordig binnen deefe Stad ende Stads Vryheyc
zyn, ende toegelaten worden, en fullen ook geen
brood mogen Verkoopen, dan dat zyn volle gew/gie
heeft, óp alfuicke ende fwaare boeten ^ als op de hac-
kers geordonneert, ende boven verhaalt is, des zul-
len voortaan geen uytflyters meer geadmitteert mogen
worden.

XXXIII.

Indien ook in het vifiteeren , ende ommegnan tot
eenige backers ende uytflyters' bevonden worde ee-
nig brood, meel ofte cfeeg , daar onbehoorlyk innc
gehandelt ware, foo fal foo wel den uytilyteralsbac-
ker ftaan tot arbitraile correâié, ende verbeurte van
alle het brood, goet ende quaat, mitsgaders deegcri
meel , daar inne of mede eenige mishandelinge zal
zyn gepleegt, ofte gedaan.

XXXV.

Item, alle het brood, dat by deefe Gildebfoederï
gebacken, ende voorts verkoft , ende gelevert zal

^ « Λ. 1 tliUV- VUIIIL» VtlJIVUII. } v-ti·^^ gf----

Item, die backersfullen op allebrood, het zy wir, worden aan de huysluyden, ende uytflyters ten plat"
ruyg, weyte ofte rogge , hoe kleyn het ielve ook ten lande, fal moeten geteekent, ende van
zy, moeten tceckenen endedruckenhaaropgeteeken- gewigtc ende ftoffe zyn, als gelyck brood, dat z.
de merck, fulcx dat nrien het bequamelyk fal mogen binnen Utrecht ilyten, ook alles op de pœnen cd
Kennen, op het verbeuren van het ongeteekent brood, boeten in deèfe Ordonnantie begrepen,
ende eenen gulden t'elcken reyfe ,· het brood tot be- X X X V i; . . ^

hoef van den) armen, ende de gulden tot behoef van , Itetn, de rydinge van het brood, eie wtu

X X I I ï.

Niemand en fal eenig brood van buyten alhier mo-
gen ter marckt brengen, veylhouden, ofie verkoo-
pen, dan alleen des (aturdsgs, wefende marcktdagin
eJcken weeke, endeop geen andere dagen, raitslig-
ter backende als de rydinge deefer Stad , op het ver-
beuien van het brood.·

XXIV.

Item, en Tullen die backers, anders geen brood
mogen backen, oi verkoopen,dan volgens der Stads
rydinge, die hem gelet wort, fonder ook half blanks^
braspcnnincx, ofte diergelyke te mogen backen, dan
alleenduyts, oortgens, halve ftuyvers, ftuyversende
dierge'ycke, op het verbeuren van het brood, ende
daar toe nog drie Carolus gulden t'eiken reyfc.

XXV.

Sal ook niemand vande Gildebroeders mogen bac-
ken V ofre vuur in den oven hebben, achter tien üuren
des avonts , voor alle fonnedagen, ofte cenige gefiel-
de, ofte geboden bededagen, endeop delelve niet
eel- dan s'avonds na dat die kloeke tien geilagen fal
hebben, alles op het verbeuren t'elcken reyfe ^ by
elcken backer, die bevonden fal worden contrarie van
deelen gedaan te hebben, tien ftuyvers tot het Gilde
behoef.

XXVI.

Item , fullen alle backers, die jegenwoordig bac
ken, gehouden zyn te verfchynen in de Secretarye
deeler Stad , haare naamen aldaar aangevende, ende
doende te boek tecckenen, met verhaal van de plaat-
fe daar zy woonen , ende vertooninge van haar merk,
htet welck zy op haar brood gehouden zyn te druc
ken, omme in het rcgiftér , daar toe geordonneert,
opgeteeckent te worden , ende deefe mercken zul-
lehwefen verfcheyden , ende malkanderen niet gelyc-
kende, fonder ook dat ymand eens anders merck lal
mogen gebruyken, ende foo dick ymand bevonder
fal worden anders gedaan te hebben, fal foo dikwiU
verbeuren drieguldens: van gelyken fullen gehouden
zyn te doen alle die gene, die voortaan der B;ickers Gil-
de, ehde nceringe lullen aanneemen willen, ende be-
ginnen, op pœne als.boven.

X X V I I.

Irem. die backers lullen in het mengen van wey-
ten, ofte roggen meel niet anders mogen gebruyken,
als meel gekomen van den klaaren weyte , ofte rog-
ge, fond^er eenig kortmecl, ieemclen, hcrmalen,
ofte niet i ofeenige andere iubftantie van V/cek koorn,
hoe het felvc foude mogen Weien , ofte yet anders,
dat tot verminderinge, bedervinge , ende Vervalfin-
ge van het goede meel foude mogen ftrecken , daar
by re doen, op pœne van arbitrale corrcâiie , ende
verbeuren van al het brood, goet ende quaat, mits-
gaders deeg en meel, daar inne ofte medeeenigc mis-
handelinge zal zyn gedaan.

X X V I I T.

Item, geene backers nog uytflytcrs van het brood
en fullen mogen eenig harig, lymig, onbequaam, of
niet genoeg gebacken brood backen, of,yerkoopen,
€>p de pœne van twee gulden over élcke iorteeringe,
ende foo wie in het opfnyden bevint fuik brood ge-
koft, ende ontfangen te hebben, fal het mogen we-
derbrengen, ende van den backer, ofte uytflyterfyn
geld wederom eyffchen , dewelcke , indien hy het
'Weygert, verbeuren ΠιΙ dubbelde boete^
X X I X.

-ocr page 795-

van het bakkers gild. ƒƒƒ. BOEK. XÎX. tit.

gen by de Gecommitteerde rydingmeeilers den backers,
gegeven ful ·ννοΓϋεη , Πιΐ eeril innegank neemen des
fonnendags , des mórgens daar aanvolgende , ende
iullen des faiurdaags tot in den avond toe haar brood
moeien geven na de rydinge des voorgaanden weeks,
fonder ook haar brood inne te mogen trekken , alics
op een pœne van fes guldens , te appliceeren als bo-
ven, ende voorts arbiiraile correûie.

XXXIX.
Item, en Tullen de uytflyrers binnen deefê Stad,
«nde de Vryheyt van dien woonende, geen brood
binnen haar huyfen mogen hebben, of verkoopen ,
dan dat binnen d£efe Stad , ende Stads Vryheyt ge-
backen is, ende daar op gedruckt het tcecken ende
mcrck van den backer, die het felve brood gebacken
heeft, fonder eenig brood ten platten lande, ofte van
buyteniuyden aan de kraan te koopen , ofte doen
koopen, diredelyk, ofte indireftelyk , op het vér-
beuren van het felve brood, ende daar en boven nog
^rie euiden,

X L.

Niemand enfal ook van nu voortaan cenïg gebac-
ken brood, dat van buyten binnen deefe Stadgcbragt
wort, mogen verkoopen, ten zy dat het gebacken is
pp de fwaarte, ende conform deefer Stads rydinge,
op het verbeuren van het brood , dat bevonden ial
worden contrarie gebacken te zyn.

X L i.

Ende fullen ook des mercktdaags ,'niet langer daai^
jnede voorftaan mogen, omme te verkoopen, als des
iniddaags ten twaalf uuren, op pœne als boven.
X L I I.

Niemand enfal mogen backen, ofte verkoopen ee-
^nigjnaiteluyn brood van half weyt ende rogge, ofee-
nig ander weeck koorn, ende feemeien te lamen ge-
lae^gtfl by eene keure van tien guldens «nde't brood,
,t«·x:ontrarie gebacken, te appliceeren het brood ten
behoeven van het Wceshuy s, ende de geld-boete ten
behoeven vandeefen Gilde.

X L I I I.

Ni^and vm -defen Gilde, en fal van nu voortaan
cenige eyerkoecxkens, ofte laaackelingen langes ■der
ftraaten, binnen, ofte buyten der Stad te koopebren-
gen , of doen dragen, op pœne van by yder backer ,
contrarie doende , te verbeuren drie guldens , ende
byden ommedrager, 4e koecxkens ende kraackelin-
gen, tot behoef van den Officier, ende deefen Gilde.

X L I V.

Voorts (i) fullen die moolenaars gehouden wefen,
het koorn', alfe weyt , rogge, boeckweyt, &c.,

op, ofte met der felve luyden geyckte wïchte te ont-
fangen, ende het meel van dien, op deielve wïgt we-
der te leveren, mits afflaande voor het lluy ven op het
mud anderhalf pond.

X L V.

Ende wat meel de moolenaars minder leveren^ ali
boven verhaalt is, fullen fyluyden gehouden wefen
den eygenaars van het koorn goet te doen na de ry-
dinge, die in de weeke genomen wort, ende daar en
boven fullen die moolenaars t* elkens door het voorfz
minder leveren van het meel, als het meer dan twee
pond ontbreeckt, boven de anderhalf pond voor hec
lluy ven, tot een amende voor den airmen verbeuren
twee guldens.

X L V I.

Ende op dat foo wel die backers, burgers ende al-
len anderen tot allen tyden,wel, ende naar behooren
worden geryft, ende haarluyder meel wel gemaaleni
daar toe de moolenaars haar altyt gereet, ende be«
reyt fullen laten vinden, foo fullen de moolenaars .in-
dien de Vroetfchap eenigc klachten voorkomen , die
baar Ed. fullen bevinden in reeden gefundecrt tezyn*
t'elckens verbeuren die fomme van fes guldens, ten
behoeven van den Officier, ende-armen elcx de helf-
te, ende boven dien het onbehoorlyk gemaalen meel
moeten vergoeden, mette fchade ende interefle, die
daar door geleeden mochte zyn, alles tot diicretie
van den Gjerechte, ofte die daar toe by haar Ed. ge-
ïaft, ende gecommitteert fullen worden.

X L V I I I.

Interdiceerende by deefen wel expreiTelyk, allen bak·
kers, foo wel binnen deefer Stad, als in de Vryheyt
van dien, woonachtig, van nu voortaan eenig weyten
brood te backen» dan van meel fulcks als het van dc
moolen komt, fonder daar uyt yet te mogen fuften »
ofte üyt te buydelen, op pœne van drie guldens, by
yder een te verbeuren, voor de eerfte reyfe , die hec
brood ter contrarie bevonden fal worden, gebacken t»
hebben, met hï?£ felve brood, voor de tweede reyfe
fes guldens, ende voor de darde reyfe twaalf guldens,
met het brood ter contrarie gebacken , ende daar en
boven nog in fes weecken fyn neeringe niet te mogen
doen, te appliceeren de voorfz pecunieele boeten, het
eene dardendeel tot behoef van des Gilds-armen, het
tweede dardendeel tot behoef van den Officier, die
de executie doen fal, ende het laatils dardendeel tot
behoei van de Keurmeefters van deefen Gilde , ende
het brood tot behoef van het Weeshuys. Ende ful-
len de Keurmeefters in het ommegaan, ofte vifitee-
ren van hec brood, eenen weesjongen met haar nee^
men.

rogge,

dat ty van de backers , burgers ende innewoonders, ι
van decfe Stad, ende Vryheyt van dien, maaien fullen, |

(i) Foeg hier by de Refolutiet of Reglement op het makn^ den lojuly i€iO', en de Ordonmntie op de Molenaars
van den Augufi. Siet den xxi. Tyt. Num. i, 11.

RESOLUTIE^ dienende tot correSiie van het xliii artyk. van de vmfz Ordonnantki
den 19 Maart MDCXXVIL

ren, alleen des fonnendaags na de naarmiddaagie prö·
dicatie, ende ook geduurende de jaarmerckt Ma-
rias Magdalenas, alle dagen naar de middag. Ac^
tumden 19 Maart 16175 ende was onderteeckent^ J*
van der Nypoort.

e Vroetfchap der Stad Utrecht, altereerende
ende modificeerende het xliii articule van
de voorfz Ordonnantie, permitteert 't vcyl#
dragen j^'ende verkoopen van eyerkoeckjens,
kraackelingen, &c., buyten deeler Stads muu-

INTERPRETATIE op de voorfz Refolutie, den x8 Jprü MT>CLl^L·

e Vroedfchap verftaat, door het 11 articule
van de Ordonnantie op den Sondag gedero-
geert te zyn , haar Ed. naader verklaringe
van den 19 Maart lÓ^ir, op het xliiiarti

cul van dér Backers Gilde Ordonnantie, daar byhet
veyl dragen van koecxkens &c., des fonnendaags na
de predicatie wierd gepermitteert.

IHTEKDlCTlE tegen het njejknvankood langs dehujfen, dm 16 d^iiXMDQXKVlL·

-ocr page 796-

foecke van verre het meerendeei der gilde-
broeders van het Backers Gilde, ende op het
rapport van hare Gecommitteerden , die de
Deekens cnde eenige van de oudileGildebroeders de-
fen aangaande op hnare onderlinge geichillen , ende
gravamina gehoord hadden , by provifie goedgevon

fonnendagen, en andere gebooden vierdagen, ende dat
alleenlyk des morgens vroeg , (ulcx dat des fomers
voor feven, cnde des winters voor acht uuren , het
brood uyt den oven Zil moeten wefcn, op pœne van
op elk backiel, het 'welk na die ure bearbeyd, of in

vl
gulden, die de Deekens gehouden zullen wefèn, of
zelfs, of door des gilds Gecommitteerden ftriöelyck
uyt te halen ende te executeeren, fonder te mogende
boeten verpachten, ofte met y mand daar over com·
pofeeren, op de verbeurte van vyftig guldens,ineen»
formite van de refpeftive Appoinâ:ementen van den

ilaan ende geaccordeert.

Tc weten , dat niemand van dcefen gilde, hy zy
gildcbioeder ofte aanwerper , haar brood by dcrilra-

c κ ε r s gild.

e Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft dit veyl zullen mogen dragen, nochte te koope prseren-
naarvolgende poinâ:, het welck in de voor- teeren, noch doen dragen of pricfenteeren, maar hun
ichreve Ordonnantie hadde behooren gcfteU
te zyn gc\vcei},endealdaar by abuys geomit·

alleenlyk behelpen metten toon op de veniters van de
huyiïngen, daar ly woonen, op het verbeuren van
teert, die van den Backers Gilde op nieuws loege- het'brood, ende daar toe nóch eene gulden tot be-
hoef van dcfen gilde : hier inne is uytgefondert het
garrtcnbrood , daar inne men volgen zal de Ordon-
^ nantie daar op gemaakt. A£lum den lö Aprilis 1627 j

ten, cnde langes of in der goeder luyden huyfingen ende was ondcrteeckent, J»vander Nvpoort.

V. RESOLUTIE j rakende het backen 'van brood op jordagen , m andere geboden vierdagen yden

iiJamiar.MDCXXlX. -
e Vroedfchap der Stad Utrecht heeft ten ver- den oven bevonden zal worden , te verbeuren een

den te tolereeren, cnde toe te laten, het backen op zS January , ende 6 February i6i8, permitteerende

resolutie aangaande het ver hopen van befchuyt door de buytenluyden , den 4 May
MVCXXIX.

voor defe reyfe met die geene,die alreeds bekeun zyn
over het backen op de voorfchreve dagen , te mogen
tranfigeeren cnde accordeeren in rcdelykheyd , naat
gelegentheyd van zaacken. Aftum den 11 Januarjr
'16295 ende was onderteeckent, J. vander Nypoort.

e Vroedfchap der StadUirechr, heeft ten ver-
foeke van de Deekens, ende gemeene Gilde-
broeders van het Backers Gild alhier, ende
op het rapport van hare Gecommitteerden,
de Ordonnantie van den zeiven gilde geamplieert en-
de geinterpreteert met dit volgende articul, met laft
ommc het zelve van den Stadhuyfe te publiceeren.

Dat niemand eenig beichuyt, hard , wceck , of
grof brood , van buyten alhier gebragt, ommetever-
koopen, zal mogen loflen, ot in eenige huyfen infct-
ten, voor vrydags namiddags , ende niet veyl houden
ofte verkoopen binnen deler Stad, ofte Vryheyd van

^vil resolutie op het voor/z./ubjeû,

Gehoord het rapport van de Heeren OudBur-
germeeiter Wecde, ende voordere Gecom-
mitteerden in deien, is goedgevonden, dat
de belchuytbackers van buyten'de befchuyt,
die iaturdags ten twaalf uren alhier noch onverkogt
liil zyn, in een kamer Zullen mogen iettcn ende op-
iluycen tot den volgenden marktdag, aan welke ka-
mer twee byfondere flooten zullen wefen, waar van
fyluyden d'een, cnde den bode van het Backers gild
dien, dón alleenlyk des faturdags, wefende merktdag,
in elcken weecke, noch ook het zelve brood of be-
fchuyt na twaalf uren des weekelykfen marktdags, in
eenige borgers ofte inwoonders huys brengen, ofte
laten flaan aldaar vernachten , alles op de verbeurte
van alle het brood ende befchuyt, het welk de con*
traventeurs by haar zullen hebben , ende noch drie
guldens'daar en boven, t^appliceeren d'een helft ten
behoeven van het Gild , ende d ander helft tot pro-
fyt van den Officier, die de executie doen zal, Ac-
turn den 4 May lózp j ende was onderteeckent, j.
vander Nypoort.

den ejuly M^DCLVll.

alhier, d'ander fleutel hebben 5 ende bewaren zul-
len.

Is noch by provifie verdaan , dat niemand anders
binnen deefe Stad, ende Vryheyd van dien , als die
van het Backers gilde, geoorloft fal zyn , in de week
alhier bcfchuyt te verkoopen , op de verbeurte van
defelve befchuyt, ende daar en boven drie gulden ten
behoeven van het gild, naar voorgaande waarfchou-
wihge. ^^

.viii. resolutie op het voorfz. JuhjeB,

e Vroedfchap der Stad Utrecht interdiceert
ende verbied by dcfen, alle de Befchuytbac-
kers, van buyten alhier komende, opde we-
kelykfe marktdagen, als dan de befchuyt by
tonnen, facken, ofte anders, ymand , alhier woon-

den 20 Jaly MDCLFIL

achtig, t'huys te brengen , ofte doen brengen, op
de verbeurte van foodanige tonnen oite facken, ende
vyt en twintig gulden daar en boven , nemaar zullen
defelve alleen hebben te verkoopen aan de Krean,de
ordinaris plaatfe. A£lum den zojuly i6f7·

Dadvys van hare Gecommitteerden , verftaat
ende ordonneert by defen, dat de Befchuyt-
backers ende aile anderen , die van buyten
alhier binnen defe Stad , cnde Vryheyd van dien, be-
fchuyt ter markt brengen, gehouden fullen'ayn (al-
voprens defelve te lofi'en ) pertinentelyk aan te bren-
gen dc quantitcyt van defelve befchuyt, in conformi-
té van de Ordonnantie op het Gemaal, ende daar van
den impoft te betalen, op poene als by het 48articu-

den 12

ix. resolutie, rakende het aanbrengen vm de bejchuyt j die alhier ingebragt word

Januar, MOCLX.
e Vroedfchap der Stad Utrecht, gehoord het

x. in-

le van 'dien, eximeerende alleenlyk van den zelveniin;·
poft de befchuyt alhier verkogt, cnde buyten deeic
Provincie vervoert wordende , om aldaar geconJU-
meert te worden,des zullen gemelte befchuyibackers
alvoorens aan den Pachtcr,ofce zynen Colkaeur moe-
ten verklaren, aan wien die verkogt, waar na toe,
en met wat fchipper of voerman die gevoert za* wor-
den , op pœnc als vooren. A£l:um den li jaouary

-ocr page 797-

De Vnoedfchap der Stad Utrechc bevindende,
dat de Backers binnen deefe Stad, ende de
Vryheyd van dien , hun onderilaan;die weg-
gen) mede te zalven , gclyck men het ruyg
brood doet, waar door de gemeente defer Stad lich-
telyk kan worden geabufeert, zoo de backers aan de-
zelve in de plaatfe van ruyg brood een gefalfdc weg-
ge, minder van gewichtc wefende als het ruyg brood,
ïn dc hand fteecken, interdiceert ende verbied hier
meJe wel fcherpelyk alie backers binnen dceze Stad,'
ende de Vryheyd van dien, eenige weggen te zalven,
op de verbeurte van defelve weggen , ende drie gul-
dens daar en boven, te appliceeren het brood ten bc-
hoevbn van den Armen, ende depecunieelc boeten,
d'een helft ten behoeven van den Officier ; ende de
ander helft van het Gild. Adum den if Augufti
löji 5 ende was onderteeckent, C. de Ridder.

van het backers gild. IlL BOEK, jt/jt. ΤΙΊ.
interdictie tegen het falven van'de weggen y den is Augufl.MDCJCXXJ,

RESOLUTIE , dat de buyteniuyden buyten de mare kt dagen aan de backers vier mudden

koorn fullen mogen verhopen ^ den 11 (Maart MDCL,

het verfoek van de Deekens endegemeene neelyck verftaan , dat de vreemde koopluyden oftè

nuA^ u^^c. fchippers, alhier met koorn komende, op andereda-
gen als den marktdag , aan de backers zullen mogen
verkoopen vier mudden t'effens, ende niet minder |
op pœne als in het vporfchreve articul.

APPOlNCTEMENT , dat de Koornkoopers geen gemaalen meel ( uytgefondert van boek*

weyt) Julien mogen verkoopen, den 15 Angt^i. MDCLVi.

OGildebrceders van het Backers Gilde, heeft
de Vroedfchap, altereerende in defen het
8 articul van der Koornkoopers Gilde-
Ordonnantie, van dato den 7Aprilis lói^, provifio-

χιιΓ"" ^

ρ de Requefte van de Deekens ende Gilde-
broeders van der Backers Gilde, alhier te
kennen gevende, dat verfcheyden Koorn-
kopers byde kleyne ende groote maat onder
de gemeente verkoopen, weyt. ende roggemeel, veel-
lyds gemaalen van ilecht koorn,waar door (behalven
dat mQn in het backen van het felve niet kan uytleve-
ren behoorlyke wichte ) iylicden van fraude worden
geinfimuleert, ende in hare neeringe merkelyck ver-
kort, tot hare ruïne , is geappoinöecrt. De. Vroed··
fchap gehoord het advys van de Heercn Oud-Bur-
gerraeeÜeren Weede, ende voordere Gecommitrecr-i
den, op het ftuk van de rydinge, interdiceertdievan
den Koornkopers Gilde, eenig weyte , rogge , ofte
ander meel, uytgefondert dat van boekweyt gemaa-
len is, binnen defe Stad , ofte Vryheid van dien , te
verkoopen ofte verhandelen , op pœnc van drie guU
den yder reyfe te verbeuren.

Xill.. AMPXIATIE op het voorfz JppomÎiement, den ts Septemb. MT>CLVÏ,

Op het nader verzoek van de Deekens, ende
gemeene Gildebroeders van het Backers
Gild, is by forme van ampliatie van den if
Augufti laatftleden, de Koornkoopers gein·
terdiceert, gelyk henlieden geinterdiceert word by
deefen, eenig weyt- ofie roggennaeeJ, anders als het
geene zy tot haar mefnage van noóden hebben, t'ha-
ren huyfe in te ilaan » onder wat prxtcxt het zclVc
oock iïoude mogen weien , op dc verbeurte van hw
zelve meel, ende tien gulden daar en boven.

XIV. RESOLUTIE, waar by aan het Backers Gild gepermitteert word de fujpeiit plaatfen

van de Koornkoopers , ten fine voorfz., te vifiteeren , den 12 jïpril

e Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft op het
verzoek van der Backers Gilde geauthori·
leert by dezen, den Heere Officier of zyneh
Subftituyr,ommenevens de fuppliantent'ha-
ren pericule te mogen vifiteeren de winkels , folders
ende andere fufpede plaarzen in de huyfingen van de
Koornkoopers, ende te inquireeren, of dezelve aldaar
meerder meel zyn hebbende , als tot haar mefnage
worc vereyfcht , contrarie de Refolutie van den ip

September i6fi5, ende zoodanig méel naar hun te
riemen, ende elders ter vetZekerdcrplaatze te verbren-
gen.interdiceerende dé refpedivé Koornkoopers in het
geene voórfchreve degemelteGeauthoriiberden eenig
hinder of belet te doen, op poene van hondert gul-
dens tegens den Heere van den Lande te verbeuren ^"
ende dat alles by provifie. Adum den ij April
166S.

RESOLUTIE, waar by een ygelyk verbooden word, {buyten de backers) meel te verko»^
pn, denxiOecemb.MDCLVlL

e Vroedfchap interdiceert ende verbied by de- weyten- ofte roggenmeel·,gebuylt ofte ongebuyit, te
' zen dc kramers, ende alle andere borgers en- veylen ofte verkoopen, diredelyk ofte indireÖtelyck,
^ ^ ^ ' ^ ^ j op de verbeurte van het zelve meel , ende fes gulden

t^elken reyfe daar en boven. Aâura den zi Decem-;
ber löfj.

XV.

de inwoönders dezer Stad, niet zynde van
^^ het Backers Gild, mitsgaders de buytenluy-
i^en, in het openbaar, ofte in het heymelyk , eenig

XVl. CONFIRMATIE van de voor/z. Refolutie, den Maart MDCLlJt.

e Vroedfchnp , gehoord het rapport ende ad-
vys van Haar Ed. Gecommitteerden, die
ge (Examineert hadden de refpeâive verfoec-
ken, defen aangaande gedaan , by de Grut-
ters ende Gorters alhier ter eenre , ende de Backers
roet de Pachters van het Gemaal haar gevoegdens ter
andere zyden , perfifteert by haar Ed. Refolutie van
den 21 December i6f7, ende iiiperdiceert alfulcx foo

XVÎlTlcoTÎFrRî^^^ v&oren, den
wel de Grutters ende Gorters, als allen anderen, niet
zynde van htet Β ickers gild, eenig weyten- of roggen-
meel, gebuylt ofte ongebuyit, te veylen ofte te vcr-«
koopen, diredelyk ofte indireöelyk, op dc verbeur-
te van het zelve meel, ende fes gulden daarenboven,
verftaande niet te min dat de panden, hangendedefeo
differente, geëxecuteert, voor defe reyfe zullen wor*
den gcreftitueert. Adum den i4.Maart > A

2 Maart MOCLXPIIL

III, Detl

Hhhhh

-ocr page 798-

VAN HET BACK ER S GILD.

e Vrdecïfchap', gehoord het bcrkht'van hare
^ Gecommitteerden, 'op dè Requcfte van de
i'famentlyke Grutters, verfoèkende permii-
fie, om nevens haar grutten-meel ookAvey-
ten-mecl te mogen verkoopen, als mede op hcç con-
tra· verfoçk van die van den B;ickersgilde, perfifteert
by hare Refolutie van den ii December 16f γ , ende
fpecialyk van den 14 Maart 165-9 , daar by d ; Grut-
ters ende Gorters het verkoopen van wey te ende rog-
gemeel word verboden,laitende de fupplianten , hun
pr^ecifelyk daar na te reguleeren, op poene als in de-
zelve Reloluti€.

Ende is op het voorder vevioek van de Dekens van
der Backers Gilde , doleerende, dat zommige hackers
haar bfood met fecmelcn ende anders onderftaan te
'vermengen', encfe het zelve of verre te licht, of op

XVIIÏ. AMFLIATÎE op de voortn^aandt Refolutie van den 21 DecemL i6î7 , m^datT^Z

^Decemb. MDCLXXL ' ^^

794

zyne behoorlykè gewichtebcdckrclyk onder degcffcï-
de prys verkoopen, 'tot merkeiyke nadeel van de.vor-
'dere backers, derhaÎvén'goedgevonden^ ende vèrilaan,
dàt tot beter obfeVvantie van het arucul harcr OV-
donnantie/de poene, die ty Refolutie vàn dcrt 8 May
i66f, is vermeerdert tót ies gulden, als nu zal wor-
den verhoogt totyyfiig gulden, tegens ùlle ende een
y der , die contrarie hét vootfchreve ariicui, ccnig
brood, de rydïng fubje'd boven of bènedeft de ge.
zette prys zal hebben verkogt , authorifeerende de
Heerenj tot de rydinge gecommiiicert, defe pœne,
Ïiiitsgaders de "poenen by het 51 articul geftatucert
tegens die geene ^ die hun brood te Twi^ar of te licht
backen , paratelyk te mogen executeeren door decfer
Stads Boden , ten behoeven van den Armen van ds
Aalmoeirenierskamer.

Gehoord het rapport van de Heeren Splinter,
Mcrkerck ende Solingen, Gecommitteerden
op de Requeile van de Deecken» ende ge-
ineene Gildebroeders van der BickersGildê,
ïs by ,ampliatic van des Vroedfchaps refolutie endeap-
poinébemenc van den ii December 16^y , den voor-
noemden gilde verleent, nu voorders goed gevonden
ende verftaan , dat felfs ook die van den Backers gil-
de niet cn zullen vermogen in het openbaar, ofte in
het heymelyk , cenig weytcn- of roggenmeel, ge-
buylt ófte ongebuyic, ofre ook bcicbuyc te veylen.

'ofre verkoopen 5, diredelyk ofte indirc£lclyk , ten vf
defclve hen dagelycx erneercn met het verkopen van
brood, het welk in dc huyfinge, by hàar bewoont,
gebackcn word, ende daar mede publycq toon hou-
den , op 'poene van vyf en twintig guldens by de bac·
kers, diedefe zullen contravenieeren , yder ireyfe tC;
verbeuren , welke boete mede in cas van contra'
ventie incurreeren zullen, de kramers,buyrenluyden,
en alle andere , in plaatfe van de fes gulden, by dc
gemelde Refolutie vermeit. -

XIK. AMPtïATlE op xxiv art)L· van der Backers Gilde.ordonnantie , detTpML·

MDCLKV.

e Vroedfchip der Stad Utrecht, gehoord het^ volgen ofte t'huys zenden , anders, dan aart of door
ndvys van hare Gecommitteerderi op de Re» ymand van de refpedive huyigeiînncn, endedatdra-
quefte van het Backers Gild , heeft de pœ- gende met open manden óf tobben , hiet in beflooren
ne van drie gulden boven het brood, by het · ^ -

»4 articul van haarluy^cr Ordonnantie, proyifioneelykj
vcrhoogr tot fes gulden tegens de geene, die dircéle·
lyk of indiredelycfc, brood, de ryoinge fubjeft, voor,
meerder of minder prys zullen hebben verkogt, xon-
der ycts een duyt weerdiger daar by te geven.

En Je daar nevens verftaan, dat ingevolge ende tot
beter naarkominge van haar Ed. Refolutie van den
13 April i6f7, voortaan geene backers hun eygen
ofhuysbacken brood, aan hare calanten zullen laten

XX. RESOLUTIE tot ohfirvantie van het xxxi i art^'van dèr BÖckeï^ilde·ordonnantie,

den 11 Mam M'DCLXIX.

tonnen, facken, of op kruywagèns, zonder het zei-
vc brood onderwegens in tc zetten, maar recht door
t'huys brengen, op póen'e als in de vootfchreve Re-
folutie, boven de verboden materialen, met authori-
fatie ais in defelve, dewelcke zullen vermogen, deze,
ende alle andere contraventeurs te beboeten,endchcc
brood, daar op fufpicie valt, by provifie aan te hou-
den, ende in het Weeshuys le brengen. Aólum den
8 May i66f.

e Vroedfchap bericht zynde, dat niet tègen-
ftaande het ^z articule van de Ordonnantie
van der Bakkers Gilde anno 1626, daar
by geitatueert is, dat voortaan geen uytfly-
ters meer geadmitteert zullen worden ; echter van
tyd tot tyd eenige perfoonen haar daar toe by zom-
mige van den Bakkers gilde laten gebruyken, tot mer-
keiyke nadeel van andere, verilaat ende ordonneert
by provifie, defélvc aaoilonds hun te onthouden van
het uytilyten van brood , op pœne van tien guWen
by yder contraventeur, naar infinuatie defes, le ver-
beuren, zoo by de uytflytersof uytflytfters,, als mC-
de de bakkers, die haar brood aan de uytflytevs ko-
men te leveren, boven het brood tc verbeuren, ten
behoeven van den Armen-buffe, authorifeerende dc
Deeckens ende Overluyden van defen gilde het onder-
foek daar van, mitsgaders de beboetinge tc doen.

AMPLIATIE op de voorgemelte Refolutie van den
ÈDCLXX.

2 Maart 1668 , den 4 jul)

xxi.

e Vroedfchap gehoord het advys van de Hee-
ren Splinter, ënde voordere Gecommitteer-
den, tot dc rydinge, op de Requefte vandc
Deekens ende Keurméefters van het Bickers
heeft tot weéringe van de defraudatien ver-

t . III i- »1 t J

xxll. reglement 0^ het kaàen van Franfch brood, den 27 Septemk. MDCLXXL

i flj

Cchoori

Itaan, dat voortaan geen bakker eenig meel, hoeda·

— II .. iTr " iüi ■ . ___ ί·— ______
nig het zy, fal vermogen te backen, het welcke hy
heeft verkogt, diredelyk of indireftelyk, op gelykc
poene van yyftig gulden , ende authorifeerende als in
de Refolulic van den 2 Marty 1668 , dewelcke hier
mede by provifie word gcamplieert.

Gild

-ocr page 799-

|,ehoor)t Jict rap|)ort van dc Heeren , die ver-
ipogensdesVroedfchaps comroiffie , vanden
"["-ïtiS April deefcsjaais,de üverluydén van der
Bakkers Gilde op decfefaafce hadden gehoorr,
is by provifegoetgevonden ende verftaan ν dat de
bakkers iP; bet bakKen.van ihet .brood·, by haar:ge-'
noemt Franfch brood, hun voortaan insgelycx fullen
hebben te reguleeren, na defelve ordre, ofte rydin-
ge op het ordinaris brood gearrefteert, diçs fullen dc-
leive van een dubbelde ftuy vers Franfch brood, een hal·
ve iïuyver, ende van een drie ftuy vers gelyke brood»
een blanek meer mogen vorderen ende gepieien.

79i

VAN HET BAKKERS 'GILD. IlL BOEK. XIX. TIT.

Dverfcheyde bakkers; het geenenaarbefchre-
ven worr gepraitifeert', interdiceert by de-
fen.wel fcherpelyk , die van der Bakkers
Gilde aan haare calanten ce vereeren Cors- Nieuw-
jairs- of Paafchkoekken brooden, of foo die moch-
&:c., de badkerye raackende , op poene van vyfiig
guldens, op yder ftuck le verbeuren , gelyk regens
het toegeven, tot de weerde van een duyt, byrefo-
lutïe van den 8 May i66f is geftatueerr.

XXlli. ;-RESOLUTIE tegen kt verteren vm Cors- Nieuwjaars^ çf Ta^hkoekm, âm 14
eVroedfchap bevindende, dat tot nadeel van ten worden genoemt, of iets diergelyksj^ het ly meel

iCXlV. rUBLlCATlE 'tegen het bakken van Cors- Nieuwjaars-en Paafchkoekn, den 25 Oe'
- amb. MDLXCFllIi engerenovemden iiOecemb. MDQCIX. '

orgerfaeeflercb ende Vröedfchap der Stad U-
trecht , bevindende , dat niet tegenftaande
voorgaandePublicatien daar tegen gedaan,in
dcfe Stad de gewoonte word gehouden ^ te
backen een foorte van Cors- NieuWe-jaars-enPaafch-
koeken, \vaar toe gcbruyckt \yord de bloem van het
tiirWe méel , en welcker grover gedeelte als dàn we-
der veritithgt vs^órd onder het deeg van-ander broot,
en dat hèt by dé tegenwoordigefchaarsheyt vankoorn,
fnde'dé"fte)'géringc van de prys van dien j ten hoog-
den bi llyk is i'd;it h'et broöt óp een gelykc wyfe wer-
dfe gcbicken, ende de min vermogende met de meer-
den; daar omrent ^elykiïyn ^ foo is't, dat myn Hee
ren, om de .voor fz en andere redenen goet gevonden te
hebben te interdiceren cn verbieden, gelyk als Haar Ed.
Achtb. interdiceren en verbieden by defen , dat voor
tegenwoordig, en tot dat by haar Ed. Achtb. nader
fal wefen gerefolvererten daar van bekentmakinge
gedaan, geen Cors· Nieuwe-jaars tof Paiiich-broden,
of foo die anders mogten worden genoemt, en van

XXV. IN fl R D ΙΟΊ Wt^het bakken van

diergelyke foorte van meel gemaakt,binnen defeStad
en Jurisdiftie" van dien luïlen mogen worden gcbac ken,
verkoft, of op eienigerhande wyfe aan de caknten,
als anders vereert, op de vèibcuipe van 'tfelvebroot,
en een boete boven dien van vyftig Garoligulden, op
yder ftuck, ten behoeve van de Aelmoeifeniers-ka-
mer dcfer Stad,

Wordende niette min gepermitteert, aanfoodani-
ge luyden, die uyt krachre van fundatiën , teiianjcn-
ten, collégien, &c. gerechtîgt zyn,dicrgelykebroo·
den te genieten in plaatfe vandelelvc K us- Nieuwe-
jaars- ófte Paafch-brooden foo veel valeur in weyten·
ofte rogge-brooden te h^lèn by de Renrmtcftcrs ν in
de furt'Jatienofte bakkeri , die "vin w^cn defelve
gewoon zyn , daar van de leverantie te doen Ahfus,
provifionelyk weder'gerenoveert, en gearrefteeit by
de Ed. Achtb. Hecren Borgermeefteren , en Vröed-
fchap der Stad Utrecht, op den 15 Deecmber ijop.
In kenöifle van my, Cor. de Rucvcr.

brood boven de ryding, den 9 Mg. MDCLXXF*

danig b'rood", als tekens de Ordonnantie, cn de rydingé
by de huyfen wort geveylt, ofte gebragt, tegens dc
contraventeurs te procedeeren met wegneeminge van
alle de fpecien , tegens de Ordonnantie bevonden
wordende^gebaclcen te zyn , tot behoeven van het
Nieuwe Ambachtshuys, ende volgens de Ordonnan-
tie tc beboeten, interdi'cecrciide allen ende een jege·
lyk de voorfz Gcauthorifeerdens eenige tegenweer,
molefte, ofte quade rencontre te doen, noch defel-
ve in eeniger manieren qualyck te bejegenen, op poe-
ne Van arbitraile corr'eélie , boven hondert gulden te
verbeuren voor den armen voorfz. Aftumdcn ipAu-
guftiiijj.

orgermetfteren lïndfc Vrôetfchap der Stad ü-
trecht, verneemende, dat verfcheyde bakkers
ög onderwinden haar brood buyten , Ja bo-
ven de rydinge tc backen , het welck is te-
gens de Ordonnantie van baar Ed. Achibaafe, dien
aangaande geëmaneet-t, foo is 't, dat by deefen wor-
den geaüthorifeerr, Öeeckens, ende Keurmeeftèrs in
der tyd van der Ba'ckers"Gilde, om nefFcns Jan Lam-
bcrtfe van Rhoon , deefer Stads Lctterdienaar y tot
allen tyden fig te vervoegen in eenige der backsrs win-
kels , ofte huyfingcn, ter plaaife daar de fufpicie rtiog·
te vallen,van tegens de voorfz Ordonnantie tezyn ge-
pccccert, ook te achterhalen, ende wegneemcn foo-

XXVI. AMPLIATIE van de voorfz Interdime, den^ January MDCLXXFL

e Vröedfchap berigt zynde door de Gecommit-
teerden totte rydinge, dat niet tegenftaande,
de; boete V tot veffcheyde reyfen isVérhoogr,
tot vyftiggulden, tegens de geene^ dïehaar
brood onder de weerde verkt^en , breder als ïn de

xxm

NADERE Publicatie defen aangaande, den iFebruar. tMt>CLXXyL

Refolutie vanden 2 Maan l(S<S8, defelve nog dngelyx
word gecont'ravenieerd, heeft verftaan, dat yder con-
traventeur boven de voorfz p'cene, fal vervallen zyn
van zyn Borgerfchap.

Burgermeeileren ende Vröedfchap der Stad U-
trecht, bevindende , t dat, niet tegenftaande
verfchcyde bçboetingen decfen aangaande ge-
daatj, het quaaid verdór inkruypt, heeft op't
verfoeck van de Deekens, dojeerende j dat fommige
oackers haar brood met fecmelen , ende anders, on-
Jcrftaan tc vermengen , ende het felve, of verre te
licht, of op fyn behoorlykc wjchte bedecktelyk on-
"cr dc gefielde prys, of boven de wicht op dc gefet-
^cprys vcrkoopen, tot merckclyk nadeel van dcvoor·
///. DeeL·
dere backers, goctgevonden ende verftaan , dat tot
beter obfervantic haarer Ordonnantie , als nu, boven
de boete van vyftig gulden, alle ende leen yder, die
contrarie deuvooriz Ordonnantie, ecnig brood, de ry-
dinge iiibjcâ:, fal hebben verkoft, de JaSto ial zyn ver-*
vallen vao het Burgerfchap, authorilecrende de Hee-
ren totdei-y'dinge gecoromitteert, dcefe pœnc, tegens
dc gccne V die hun brood tc licht ζ of^c fwaar bak-
ken , paratelyk tc mogen executeeren door deefer
Stads Boden, ten behoeve van den armen.

Hhhhh ζ XXνω

-ocr page 800-

VAN HET GRUTTERS

χχνίΐΐ. ^βΚΌΚΕ op.M bakken,van fine m grove Ml^^ den i^Januar. M'DCLXXXlll.

CiVrocdfchap gehoort het advys van haare Ordonnantie van derBakkers Gilde, tcgcns het ^
Gecommitteerden, verftaat, dat die van der ligt backen*van brood.is ^eftatueert, ï^prdonneerende
Backers Gildeïhaare fyne bollen.lullen heb^ daar en^boven de felve fyne^Mle niet te falven', ofte

ftrycken, £n|de grove te falvcniop.de verbeurde,γ*η
twaalf ftuyvers,«op ydertreyie.

' ben çte reguleercn , na de rydinge van het
Franfch brood, en de grove bollen na die van het weyt-
ten t)rpod, op potné als by het xxxi articul van de

xxix. i lac a at op hel voorfz fubjeêf y den 27 Septemk U'DCXQU.

orgern[)eeiierçn epde Vroedfchap der Stad U-
trecht , |bevindende, dat niet tegenftaande
yoorgi^n3e;Puhlicanen , en interdiólien defen
aangaande gedaan , .verlcheyde ^hackers , haar
brood "met feipelen, of anders vermengen, ,ende het
ielve, of verre te licht, ofte op zyn behoorlyke wig-
te bedeckteïyk onder^cje geftelde prys verkoopen, en
de vopriVaboyren dagclyks meerder inkruypen, heb-
ben tot ftuytinge van dei'elve.goet gevonden endevcr-
ftaan, alle,de bakkers in de Stad, ende.Vryheyd van

felve, fullende defelve pœnen , ende vordere geila
tueerde geldboetens , fonder conniventie ftriftelyck
werden gcexecutcert.

En hebben .voorts welgemelte Heercn Borgermee-
fteren , endc Vroedfchap mede ?by provifie v.erftaan
dat^voortaandQbaJikersgehouden iullen zyn hptwey-
tenbroot , ende de (?ollen te backen van meel, foo als
het van de meulen komt j fonder daar iets af, iof itoe
te doen i als mede dat de voorn. :backers hare fync
bollen iullen hebben te reguleren , na de rydinge van
't Franfch brood , en de grove bollen na die van het
weyten broot , op pœne als by het xiii ariicul van
de .Ordonnantie van der Backers Gilde, tcgens het tc

^en, "v^el fcherpelyk te .lailen endc ordonneren, als .licht backen van broot is.geftatueert, ordonnerende
gela(I ende georöonneert worden by defcp, fig ftric-|d3ar!>en;boven dcfelvc fyne bollen niette falven, of
tclykjn allen dcele?! te reguleren , naar üOrdonnan- .ilryken,,ende de grove te ialven , op de verbeurte
tie op/t,bakken, eh verkoopen van brood alhiergtë- van t^yraalf ftuyvers yder reyfe, interdicerende vorders
mançett en'e gepubhceert, alles op pœne ^l.s by de-'eenige bollen met corintcn te backen. Aldus gcpu

Γ \ f. - .1. __ ______^^ · · Lk t ■ ^ A «i·^ · ^ ■ V «« ^ ^ τ I · Λ IA JM .aÜS A ^^ É^ Cs ____

biiçecjrt vao den .Stadhuyfe t'ürrccht, den 27 Scp.
tember In kenniiTe^van my, Cor^dcRueviL

xxx. résolutie, tegen het bakken vdn ru)^ bropd; den i'july MV^

ruyg brood meer Îfil worden gebacken nog yerkoft,
ende dat .(ulcx van hei, b,rief]e v^n de rydinge fal wer?
den afgelaten.

Τ W 1 Ν ΤIG S τ Ε Τ Y Τ Ε L.

. — ■ , . . .

Rakende het Grutters en Gorters Gild.

Voeg hy iefen Tytel de Refoïutie, fAkende het verkoopen vfin weytc' en nggmeel^ van den % Maart 166S, Sittâm
voorga'anden Tyt. Num. XVII. . > %

I. PpiN.CTEN by die van het Grutters en Gorters Gild beraamt j in by de VrQedfchapii^
' " probeert, den 20 OM. MDCLFIy

■ -il·

T^crildyk, alfoo de pacht van degrutreryc ende
gortcrye , aan de famentclyke grutters ende '

gorters, jaarlyexbyde Ed.Mog. HeerenSra-
ten 'sLandsvan Utrecht, by continuatie worc
vergunt, Γ00 fullen alle ende een yder grutter, ende
gorter, van week tot week, in alle oprcchtigheyd
aanbrengen, wat ende hoe veel by yder die week ge-
brook'en'is, ende bp het eynde Van yder fayfoen, by
eede verklaren , den felven foodanigen gedanen aan-
breng öprechielyk gedaan , ende daar inne niet ver-
fwcgen te hebben, ende ofymand weygerig ware,
ofte in gebreeckcbleve,dcn felven eed, ( des verfogt
'zynde ) 'te doen, fal verbeuren 2 5 gulden.

' Item , op dat den felven aanbreng ©rdentelyk mag
gefchieden, fal een yder grutter endc gorter gehou-
'den zyn , (yn beurte'ih het omgaan, met het boeck
waar re neemen, ende yders aanbreng daar inne dis-
'tindelyk'aan te teekenen.

■ ί. -- - ■
Welken omgang yder doen fal, of felfs, of door
zynen Boeclchoudfer V ofte oók (in cas van nootfaac'
' icelyk belet) by een ander uyt de grutters, daartoe
verlbchr, alle weck des meandâgi,· ende, of daar van

ymand in gebreeckeblevc, fal verbeuren twaalf ftuy«
verf.

I V.

Dat mede diegene', die het eudfte boeck heeft,
den anderen , die mede omgaan fal , fal waarfchou-
wen totten omgang, ofte anderfints, verbeuren gcly·
ke boeten van twaalf ftuyvers.

" ' v.

Item, foo wanneer ymand ten dage voorfchrevei
niett'huys, ofte niet magtig en was, om den aan*
breng, als voorfz, te komen doen, fal aan den gee-
nen, die des maandags daar aanvolgende fal onigaan,
daags te vooren brengen een billet van het geenedic
week by hem gebrpoken is, mede op verbeurte van
iiftuyverè. 'VI.'

'^Item , dat den omgang gedaan zynde , de poeKcn
ten felven dage weder by den Pachter lullen moetco
werden gebracht voor Sonnen ondergang, opdebos'
te van vier en twintig ftuyvers.

v I j.

Item, dat den Pachter, de boeken t'huys gekre-
gen hebbende, gehouden fal zyn, defelve op te Uur

ten, ende defelve daar na bevonden wordende met op·
geftotcn te zyn, fal verbeuren gelyke boete van H
ftuyvers. - ' ^ . y,ji.

-ocr page 801-

EN G ΟΤΙ Τ E^R S GIL D. III. BOEK, Tl T.

den aankomenden overgelevcrt fal worden.'

X V I.

Dit de önköften , toe nog toegemaakt, ende al-
reede in reèkeninge gebracht, by yder po rata^ bin-

lal vier iluyvcrs, en daar en boven veriiefen fyn item,
op het geene omgevraagt fïil worden.

IX.

Item, fal een yder, die het grutten binnen deefe
Stad, of Vryheyt van dien fal willen exerceeren ,nic-
iriand ayrgeiondert, het zydat fe nieuwling daar toe
komen, ofte by vcrllerf van ouders, ofte door trou-'
wen aan weduwen daar toe geraacken, by den aan-
vang van dien , fpnder.anderfints tTaar toe geadmit-
tcerc te worden, alvoorens betalen twee en twintig
gulden, van ouds daar toe gcftaan^hd)bende , ende
daar en boven/ro rata laften, het geene het gemeen
le laften foude mogen hebben.

Ende op dat alles met ordre, ende tot ^c minftej
korten van de gemeene grutters , ende gorters raag
gefchieden, foo worden bydeefen de afgaande, ende
aankomeude Pachters van de.grutterye ^ ende gorte-|
rye verfocht ende gecommitteert, om alle voor vallen-
de faaken, het gemeen raakende, te redden ende uyt
te voeren, ende deefe poinden ende articulen met de
.boetens, ïdaar inne vervat, jegens de gebreeckigen te
doen executeeren. ,

X I.

Ende in cas cenig verfçhil, ofte ongelcgentheyt
onder de Gecommitteerdçns mogte komen teontflaan^
fullen dcfelvc twee, ofte drie, uyt de verdere grutters
aflumeeren, om het ijntftaan verfchil, ende ongeic-
ecflthiïyt te helpen befliflèn.

XII.

Dat medcdefclvc Gccftmmitteerdens, het jaar lycK
verfoecken van continuatie van pachtingen , en wat
vorder tot gemeen voordeel by haarlieden geoordeelt
fal worden gedaan tc moeten worden , follra mbcten
doen tot haarlieder eygen koften, fonder eoîige ver-
teeringen daar over in reekenin^e tc mogen brengen,
«nde daar voor alleen eens 's jaars genieten de fomme
van vier en twintig gulden , dog daar ónder fal niet
begrepen zyn het geene by Advocaat', ofte Procu*
reur fal worden verdient, ofte anderfints, tot verce-
linge uytgegeven. ^ ..

XIII.

Dat alle boetens, die uyt krachte der voorfchrevc
articulen fullen komen verbeurt te worden, door den
Bode ftiióbelyk fullen worden uytgehaalt, ende op de
refpeftive comparitien verteert, ioo verre defelve fül-
lcn ftrccken, ende wat meerder verteert fal worden ,

op poene dat defelve uure als dan op de^acobi'klodk |ncn deh tyd vàïi een maand fullen moeten worden bc
geilagen zynde, yder , daar na komendéf, verbeurén raait, op pœne van den fel ven tytöverftreeken zyndc

daar voor geèxecuteert te worden met de koften van
executie.

XVII.

Item, iül niemand de Gecommitteerdens , in der
tyt over het exerceeren, ende uytvoeren van haare
commiifietmqgeninjurieeren,miireggenofte misdoen,
met Avoorden npgte werken, diredelyk nog indirec-
telyk, op poene van qoftuyvers.

V I I Ι·

Irctrf, Γοο wanneer degcmeene grutters, engorrcrs
jegens Teekcren dag,en tiure füllcn zyn geladen,'ΓϋΙ·
Jen priccies gehouden zyn opdefelve te compareer en,

X V 1 1 I.
Item, fullen van nu voortaan , in geene vergade-
ringen vangrutters, öftegörters, öfte haare Gecöm-
mitteerden eenige der fel ver vröuwèn mogen prasfenc
zyn , ofte mede by komen , dan alleen weduwen,
geen mans heBbende, ofte die de neeringc fonder man
«pgatïl, op :p®eocvan jo ftuyvers by yder, contra-
rie doende, te verbeurten. Aldus gcrefolvcert by de
voorfz gemeene grutters ende gorters , ende beloven
defelve deefe poinden by onderteekeninge deefes naar
te komen, onder verband van haare perfoonen ende
goederen, dofelve fubmiueerende de executie als in
deefen, renyncieerencie alle exceptien defen contrarie,
ende fal tot meerder naarkomen deefer verfocht wor-
den approbatie van de Ed. VroetfcTiap der Stad U-
irechr. Aótum in de Weert den Augufti i6f6.
Was onderteekent, Hendrick Janfzc van Doel, Cor-
nelis Cornclifze , Claas van Doorn , Gofen Geurt ié,
Merrigje Dierck, Jan Janffe Bor, Cornelis San^e^-
fe, Arie van der Horft, Frans jacobie van ^ïecπen ,
Frederick van Dam, Gysbert Adriaenfe van Bceck,
Claas iluybertfe, Cornelis Pieterfe Schey, Oysberc
Hakker, Willem Winter , Gysbert Reyertfe , )an
Geurtfe van Bennecom, Ïanj Adriaenfe, Evert Rcy-
.erfe. Jan Cornelifze van Pothoven , Gysbert janizc
Verwey, was geteekenc met zyn merk ; Maaychie
Jooften, was geteekent mfct haar merck ·, hoggeteo-
kent met dit ^ merck by Gysbertie Aelien} alsnog
met zyn merck, by Jan JanUe de Wit, mitsgaders
met zyn merck by Cornelii van Vuuren j nog getee-
kent by Jan Dirckie van Schaick, eyndelyk onder-
teekent by Evert Cornelifze van Doesburg. Onder
ftont. De VroÊdfcfeep der Stad Utrecht approbeert
by deftn de voorfz poinâ:en en articulen , ende vind
goed, dat defelve de famentlyke grutters en gorters,
m voôrgaânde convocatie, doörecfiDeürwnerderde-
fer Stad voorgelefen endegeinfinuecrt fullen worden.
Aélum den 20 Odob. i (if dé Was onderteekent, J.
van der Nypoort. Nog was de infinuatié luydende,
als volgt. Het iphoudcn van den ter zyde bndèr-
ftaanden appoinftemente van approbatie van de Edele
Vroedfchappe déf Stid Utrecht, it by myrt ondèr-
gefchrevfe Exploi6l:eur dér voorfz Stad van wöotde
tot woorde, op dén i40£lob. i<ïf6, de famehtlyckc
grutters en gorters, Wiens getekende cn gefchreve
lahden ende mercken onder dè poinéieti eh articulen
zyn ftaande, alle périoonlyk (na dat defelvedoor deti
Bode van den voorfz Gilde ten huyfe van Antofiy de
With , Weerden herbergier in (de Graaf buyten de
Weerdpoort, tegen den voorfz dage waren byden
anderen gedaagt en geroepen, ) voorgelefen encein-
finueert, dewelke alle in mynè Èxpleifteurs ptfefen-
tie de Voorfz approbatie latraeerden en approl^êfdefi.
Relateeréndc &;é. Was ondtrtèékent ^ D. Van Pool-
fum.

fal yder lalten ende betalen, pro raia^ hooft voor
hooft.

X I v.^

Dat de refpe£live reekeningen van grutterye, ende
gorierye, jaarlycx* by de refpeólive Pachters fullen
Worden gedaan, de gemeene grutters, ende gorters
daar over geroepen, ende fullen de verteringen, als
dan te gefchieden , betaalt worden uyt de boetens,
foo daar eenige te goede zyn, ende de refte by yder
der comparanten pro rata als vooren.

X V.

t>at, omme op te fluyten, endebyeen tc honden,
alle brieven, ende befcheyBen, 'de gemeene grutters
ende gorters aangaande , by den Pachter in der lyt,
tot gemeene koften gekogt fal worden een kiiïgen,
bet welck fucceffivelyck by den afgaanden Pachter,

lï. RESO L ü TIE rakende àe ColUiÎe van di im^fitk of het Goru en Gmm mei, dm 5 M^m

MDCLX.

Hhhbh 3

-ocr page 802-

79$

V A Ν H Ε Τ M Ο L Ε Ν Δ A R S G I L· Ό.

«πλζίΟϋίίΓοΗαρ., gchoort het rapport van de
if tieeren Splinteriende vordere Gecommilieer-
^ém-i heeic ι en vertoeke ..van de Dekens en
,4a;3?r.r3 3jïd.eigerneene Grutters ende Gorters alhier,
prôviiîonciyk vcrïlaan ende geconfenteert, dat by ge-
melde Dekens γ ende twee uyt de fes Gecommitteer-
den tot de coltóe vande impofitien op het gore-ende

gruttemeel, met affilleniïe van den iGil^-bode, (jg
vifite cnde„,peyiingc ,inopende ydere aanbreng , ^gj

worden gedaan, augmenteerende;de pœne tegensyder
contraventeur op 25* goldens ,, ten behoeve; als in dc

Gilde-ordonnantie. , ;. "

- ■ 4 » Τί^ f-: ' ) f ( 4 '

'^i..·--

Γ Ya

Λ", ^
ί ♦ -

·-· ■■ ^TWINTTGSTE- TTîTEL;

is.'é 'Cl·

Betreffende het Molenaars Gild.

In de [en Tpd hsbben ivyfiecbts cenige faken gehracH, die het Mokmars GiU, mitsgaders het maïkm ^ ^c. ht »
treffen: 'maar het geen âe molenaars in opficht toi den e^cbysivan het^Gemaal hebben waar ie nemen ^ daar liàn

moet de Leferfoçken in het iv.làotk. vïii.Tyx. i.;^ μ,, i'ua:.

Foeg hier by de RefoJutiè^ dat de molenaars geen koorny ols in hetigros Jiilkn mogen mrkoopen , ^en z Jamar.
iV^/i^w volgendenTytel.Num. I. uc -ν

I. RESOLUTIE, ddt de molenaars, dp Sonàagm malende, fuUen verbeuren tien fiuyvers ^ de»

^i^Oecemb. MDCXU.

Dè Raad der Stad Utrecht, gehoord het rap-
port van hare Gecommitteerden,defe nabe-
Ichreve» articulen nader gevifiteert ende ge-
examineert hebbende, heeft defelve by pro-
vifie gcfipprobeert ende belieft, ordonneerende eenen
jegelycken , die defelve aangaan , hen daar' iVa tic re-
gulecren. j"

Dac den Deeken ende gemeène Gildèbroeders van
den OJieilagers ende Gorters gehouden fullen zyn, in
plaaciê dat fy van ouds alle jaar op Sinte Vidoris dag
eicx hebben betaalt vier ftuyvers, te betalen t'elkene
tien ftuyvers, 200 haaft endé zoo dikwils y mand van
henluyden op cenige feeftdageti ofte hoogtydcn, Γοη·

nendagen beededageh , Viftoris dag , ende* andere, doen , als nu hebben zal, in plaatfe van'defelve fes
geboden ende geordonneerde vièrdagen , die ingaan ί ftuyvert , tien ftuyvers. Ende was ondertceckent^
ïzullen, 's nachts haar twaalf uren, mogten kometimet Corn. de Goyer. ■
cenen meulen te maaien, ende anders niet , ende difet^' ^

II. AMPLIATIE opje voorfz Refoluite, den 3 Auguft. MOCLVIL

geene, .die met meer als ieenen meulen op de vóór-
fchreve dagen komen te niaalen, die z|l betalen voor
élke meulen; die op de vóorfchreve dagen komen te'^
malen, çn Wel vöor elke meulen , die^pp de voor- '
fchreve dageri gaat, tien ftuyvers.^ '

Dat mede , als een gildebroeder komt: te Îîervcn,
dat d'andere gifdebroeders gehouden zullen wefcn,
metlden overleden broeder ter bcgrâafFeniiTe te gaanï
en wie fig daar van abfenteert, daar toe geladen zyn-
dé, dat defelve verbeuren zal ook twee ftuyvers ^ ea-
de ioo die bode, van té lyk te bidden, by VOórgaahV
de Ordonnantie,· daar vooren toegeleyt zfn fes ftuy-
vers, dat hy , om zyn devoir ende dienft beter te

De Vrdedfchap der Stad Utrecht, verftaat als
nog , in conformité van het articul, die van
het MolertaarsGild,den i4Decemberi6i2
verleent, dat niemand van den zelven gilde
öp fondagen ende gebóden vierdagen zal mogen maa-
ien of billen, des de boete van tien ftuyvers y by het
vóorfchreve articul , tegeni de vóorfchreve contra-
venteurs' geftatueert, by defen verhoogt Wórd rbt drie
gulden, ren behoeven vah de Gilde buflc} ende wor-
den tot executie van dien fgeauthorifeert de Deekens
in eiker tyd, onvermindert de pœnen by de Ordon-
nantie op het vieren van den fondag^ daar tegens gc-
ftelt. Adum den 3 Augufti 1657.

III. APPOINCTEMENpr op het voorfzjubjé^, dén iiSèptembMOCLXX,

A-i'.

ρ de Requefte van de Deekens van het Mo-jdes fondags ^ ofte op andere vierdagen , te mailerti
lenaars Gild, is by provifie verftaan, datl fy yder reyfe, ten behoeve van het felve gild, beu·
de molenaars, dewelke in voorvallende noot" : len zullen tien ftuyverSi jfr

iaakelykheden altemet^geconfenteert word' κ r κ η · 1 Λ ί 'ï "· '

De Vroedfchap heeft op het zelve verfoek van
de gemecne Backers binnen defe Stad, ende
de Vryheyd van dien , ende rapport van
hare Gecommitteerden, die ook de Dekens
van het Molenaars Gilde, daar op tot meermalen
hebben verhoort, haarlieden Gilde-Ordonnantie by
provifie geamplieert., rae.t defe .naarvolgende articu-
len. i^mê. , ' -

t.-iVX'·^ r ·" ' I· ü:3Ïi;·' ■ " ,

In den eerften , dat de molenaars gehouden iullen
wefen, het koorn, alsfeweyt,rogge, bockwcyt,&c.,
dat fy van.de backers, borgerSj%cnde inwoonders de·
fer Stad, ende de Vryheyd van dien, maaien^zullen,
op ofte met der zeiver luyden geyckte wichte,"te ont-
fangen , ende het meel van dien op defelve wichte
weder te leveren, mits afflaandc voor ket ftuyvenah-
dcrhalfpond.

ÉÊmi

IV. RESOLUTIE, be^lfende een ordre of reglement op het malen, den lojuly '

Ende'wat meel de molenaars minder leveren» als
boven verhaalt is, zullen fylieden gehouden wefen dc
eygenaars van het koorn goed te doen , naar de ry-
dinge, die in der weecke genomen word, ende daar
en boven zullen de naolenaars t'elckens^doorhetvoor-
fchfevc miÇder leveren'Van het meel J als het meer als
twee pond^ontbreeckti^boven anderhalf pond voor
het ftuyven , tot een amende voor den Armen vcr<
beuren,t^ee gulden^

Eyntclyck, op dat\óo>el^dc backers als de'ber-
gers, cndc allen anderen , , ωι allen tyden wel ende
naar behoren geryft ,'endc^ haar meel welgemaalco
zal mogeti zyn, daartoe.de molenaars haar altyd gc-
reet ende bereyt zulknvlaten vinden, 200 zullen oc
molenaars,indien de VroedÏchap cenigeklagtcnvoor^-

-ocr page 803-

van het molenaars gild. III BOE IC XXL lÏT,

799

gulden, ten behoeve van den Officier ende Armen,
eicx de helfte, ende boven dien het onbchoorlyk ge-
maaien meel te vergoeden' met de fchade ende inte
haar Ed. gelaft ende gccommitteert zullen worden.
Adum den lo July i 6io j ende Was onderteecken'c,
Corn. de Goyer.

Ïcomèn,die haar Ed. zullen bevinden in recden gefun- [refle, die daar door geleden zoude mogen iyn, alles
deert te zyn , t'ekkens verbeuren de femme van fes , tot difcretie van den Gerechcc » ofte die daar toe bf

e Vroedfchap der Stad Utrecht jamplieeren
de der Molenaars Ordonnantie, hccfc gefta-
tueerc ende geordonnecrc ^ llutuecrt ende
ordonneert by deien.

In den eerften, dat de molenaars geen andereven <
coten ziillen mogen aannemen dah defcr Stads bo'r-
gers, ende dat fyluyden gehouden zullen weien den
naam van haar aangenomen vennoot de Dccckcns te
notificeeren, op poene dat de molenaars , dit articul
contravenieerende, zullen vWbeuren haar borger-
Tch^p, behoudens niet te min den gilde haar aótie te-
gens foodanige vennoot, haar gilde roerende, zonder
het borgcrlchap gewonnen te hebben.

Item, dat de molenaars gehouden zullen wefen, het
koorn, alsfe weyt, rogge, boekweyt, dat fy van de
hackers, bergers ende mnewoonders deler Stad, ende
Vryheyd van dien, maaien zullen, op,ofte met der
zeiver luyden geyckte wichte te ontfangen, ende het
meel op defelve wichte weder te leveren, zonder yet
te mogen fcheppen, mits afflaande voor het iVuyven
anderhalf pond op yder mud.

Ende wat meel dé molenaars minder leveren i als
boven verhaalt is, zullfen fyluyden gehouden wcfeh
den eygenaar van het koorn goet re dacri| na de we·
kelyxc rydinge, als dan zynde , ende daar en boven
t'elken reyle, alfler meer dan twee pond op het mud
ontbreekt, tot een amende "verBeur'cn 'drie guldtn »
minder ende meerder mate , foo ten regarde vàn de
overwicht, al-s van de boeten, naar advenant.

I V.

Vem, dat de molenaars op haarmoolens, nog in
hare hayfcn ofte fchuuren, geen zeeven, buyl^ fac-
ken,nfte diergelyke ihitrarrtenteni zullen mogen heb-
ben noch gebruyken , op de verbeurte van tien gul-
den, ende arbitrale correftie.

Ende Tullen de vcorfchreve molenaars geen hoorn-
beeilen, kalveren, tchapen, verkens, ganlen,hoen-
deren, enden, nog duyven mogen houden, noch aan-
nemen binnen haare huyfen ofte fchuuren , ndch op
haare moolenwerven, of in het befluyt van dien,
op de boete van drie gulden, boven de veiBeurtevan
de voorichreve heeften.: ende op dat dit a'rticül itric-
telyk worde onderhouden ende naargekomen,(al den
Officier deefer Stad , fynen Subftituyt ende anderen,
Van hem laft hebbende, als verbeurt mogen aantafteo,
inde na hem nemen alle ganfen, hoenderen of enden,

die fy op dc moolens en moolenwerven fülïen bevin-
den, alwaar her faack 'dat de moolenaars ontkenden,
hem delclve toe te komen, ende dat die fukx oock
andere perfoonen mogten toekomen , als verftaandc
dat defelve gehouden zyn haare ganfen , hoenderen,
ende enden van daar te houden.

V I.

Sullen van gelyken devoorfchreve molenaars gccne
ovens binnen noch buyten haare huyfen mogen heb-
ben, op gelyke boete, ende dat men boven dien, ha*
re ovens tot haren koften zal doen afbreken,

VII.

Ende fal men van nu voortaan, ende tot anders ge*
ordonneert fal wefen, voor halen, maaien ende i'huys
brengen betalen van yder mudde weyt ofte rogge vyt
ftuyvers, van mout j boekweyt ende andere fpccien^
als voor dcli^n.

VIII.

Interdiceerende de moolenaars j backers, burgerSr
ende innewoonders van defe Stad, ende Vryheyd vaii
dien, metten anderen eenig verdrag ofte overkomfte
te maaken, ofte minder oitemeerder maalloon teont-
fangen ofte geven ,Vd;m voorfchrevfe iS, mede oppœ-
ne van drie gulden t'clken reyfe by yder Van de cou·
traventeurs te verbeuren.

ï X.

Ende ten eyndé de backers ^ burgers ende alle an-
dere innegefetenen wel mogen worden gedient, ende
haarlieder meel naar behooren gemalen, daar toe dö
molenaars haar altyt^gereet ende berëyt fulÎe'n laten
vinden, foo zullen de mooleniars gehouden wefcn,
het koorn , het wdck eer ft op de moolen gebragc
Wort, eerft te m.ialen , zonder ymand , die nakomt #
te pracfereeren voor den geenen , wiens koorn eer ft
tet· mooleh is geBragt, op pœae als vooren»

Item, indien eenig koorn bevonden wort qualyck
ofte onbehoorlyk gemalen tc zyn , fullen dc mooie·
naars i'elken reyfe verbeuren fes gulden, ende boven
dien het onbehoorlyk gemalen meel moeten vergoe-
den, met de fchade ende intcreiÏe, die daar door ge·
leeden mogte zyn, tot difcretie van den Öerechte.^

Te appliceeren alle de voorfchreve pecuniecle boe-
ten , d*een helft ten proifyte van den Officier, ende
d'ander helÏtê teii bèhoevè van den Armen. Aldus
prbviiionelyk gearrcfleert by de Vroetfchap der Stad
Utrecht, op den \6 Jahuar. 1Ö32.3 ende was onder-
teeckent, J. vander Ν y poort.

OtlOONNANTlE vp de Molenaars, den 13 Augufl. MDCXXXH.

VI. PUBLICATIE

tegen het maaien buyten deefer Stads Vryheyd , den Augufi,
M'DCXLUl

Stad te doen malen, ten ware zy aan de pachters bp-
ven de chys ende impofitie op het Gemaal , nog be-
taalden het ordinaris maalloon , ten behoeven van dc
gemeene'molenaars alhier·, by faute van 't welck fy-
lieden zullen vervallen in de boeten en poenen jegens
de fraudateurs gcftelt. Ende worden by deeten tot
ondtTfoek van defe defraudatien mede gcaütho'rifêerc
de Deekens van het Molenaais Gilde, co die^ defelve

De Vroedfchap der Stad Utrecht, in ervaring
gekomen zynde, dat eenige Bakkers alhier
hun ondecftaan, haar koorn te doen malen
buyten de Vryheyd deeier Stad, ende het
felfc gemalen weder binnen defeSrad, ende Vryheyd
van dien te brengen, tot verkor tinge, foo vandenee-
'inRe , als van de pachtinge , interdiceert by deefen
alle bakkers binnen defe St id,cndc Vrylii^d van dien

^"onende, eenig koorn bayien de Vryheyd deefer daar toe gebruyken zullen.
vVlI. KESt>IïüTIE φ mMmJ't^regarde vnn de KoeMackers ém ló Februar,

MVQXLFl

-ocr page 804-

tegen het voorkopen van granen,'

8oe»

e Molenaars is op hnar verfoeck toegeftaan
iwec ftuyvers meer van yder mudde rogge,
I dié fy^voor koekebakkers zullen maaien, ten
aanficn.fodanige rogge iweemaal over moet
worden gemaalen. Lager' ftont accordeert,' in kenî?
nifle van my, cndc was onderteekent· JkvanderNy-

r^f^nrt i - ^ , .1 I

poort.

VIII. RESOLU TIE op het maalloon by âe hackers den 22 Novemb. MDCLFIII,

ρ het ernftig verfoek van de Molenaars bin-
nen defe Stad, ende de Vryheyt van dien,
is by de Vroctfchap provifionelyk verftaan,
dat de famentlyke hackers alhier het maal-
loon ten Comptoire van het Gemaal zullen hebben te
furneeren ofte betalen buyten eenige hare koften,ten
minften drie vierdeparten in filver geld, binnen twee
maanden na het halen van het eerfte impoft-briefken,-
beginnende met den i January löyp , om tuiTchen
den zeiven tyd van twee maanden te konnen beflili
fen de aétien van qualyk gemalen ofte onderwicht. ·

IX. PüBLICATJE tegen Je onordentelykheden van de Molenaars, en der felver knechts, den

12 Januar. MOGLXXXK

Burgermcefteren ende Vroeifchap der Stad U·
trechc verftaan, dat de Molenaars, ende, der
felver knechts, des faturda^s voormiddags,
komende op de Neude ofteKoornmarkt bin-
nen defe Stad , om aldaar van'de burgers ende'ande-
re eenig koorn te maaien te ontfangen , haar aldaar
in alle fl:ilheyt ende fedigheyt zullen hebben te hou-
den , zotider met den anderen te ftoeyen , ^of eenig
geraas of dartelheyt te plegen, veelmin malkanderen
le fchoppen , ftooten , den' hóet verfetten , of daar
mede den anderen te ilaan of werpen, met groente.

dreck of vuyligheyt na den anderen te fmyten, of
ook d'een d'ander te injurieeren , mifleggen of mis-
doen, direételyck ofte indireftelyck, op pœne van
t'elken reyfe te verbeuren dartig ftuyvers, ten behoe-
ve van den gilde ', fullende de Meefters voor haare
knechts by wanbetalingé móeten inftaan ; wordende
}:ot de bekeuringe van dien, geauihorifeert neffens de
Deekens ende den Busmeefter, twee andere uyt dca
gilde, by de Deeckens te nomineeren , alles onver-
mindert het recht van den Officier. Adum den u'
January lóSf» < à τ

TWEE EN TWINTIGSTE TYTEL.

■ · ' ^ ^ . Λ , ,, , .... Vf. -

Van het Koornkoöpers Gild. '

Vbeg ty âefen tyteî het Jppoin^ement ^ dat de Koornkoopers geen ander ^ als hóeklvyien mèel fulïen mogen verkoo-
pen, den 25 Augufi. 16^6-, met de refpeEtive Ampliatien van den zp Septemh. 16jó, én jïpr'ü lööS. *Sisi
boven den xix. Tyt. Num.xii, en volg. î

Refoïutie, luaar by ten behoeven van de Bakkers ^ het ν iii. artyL vm der'Koornkoopers Gilde' ördonnantkp*
corrigeert word, den 11 Maart 16^0. Siet, alsvooren, Num. xr. ^

Î. ' RESOLUTIE, dat de Molenaars geen Koornkoopers neeringt , als in het gros fullen mogen

doen, den i^Januar. MDCL·; gerenoveert dm 11 April MBCLXL ^

e Vroetfchap der Stad Utrecht, heeft tot voor·
kominge van defraudatieby provifie geinter-
diceert, ende interdiceertby deefen,de mo-
lenaars binnen deefe Stad, ende Vryheyt van

gros, ende nietby mudden, halve mudden, ofmin-
der, fonder dat fy defelve graanen naader gefoldert
fullen mogen hebben als vyftig roeden van haar mo-
len , alles op de verbeurte van vyftig gulden t'elken
reyfe. Aâ:um*den 14January löyó.

"dien, eenige graanen anders te verkoopen , als in het

ii.

RESOLUTIE, waar by aan de Koornkoopers, Bakkers^ en Grutters verboden word ietsm^
der s te gebruyken, als een ronde maatflok, den Augufi, MOQLyii gert-
mveert den lOecemb-MDCLVllL

e Vroedfchap der Stad Utrecht, interdiceert; gen employeeren, ofte ook defelve in haare huyfcn

11'ί

Den verbied die van het Koornkoopers Gild
bakkers, grutters, gorters, en allen ande.
ren, voortaan in het meten en leveren van
verkogt meel en koorn , tot 't afftryken van demate,
iets anders te gebruyken, als een ronde ftrycker, of
maetftok, fonder daar toe platte planckgens te mo-
te hebben, op de verbeurte van tien gulden telcken
reyfe, ten behoeven vande refpeâ:iveGilden^ enden
bekeurder half en half 5 authorifeerende tot defelvç
bekeuringe neffens den Heere Hoofd-Officier, ende
fynen Subftituyt^ea Dienaars, de Deekensmet.den
Bode van den felvcn Gilden. '

DRIE EN Τ WIΝ TIG S Τ Ε Τ Y TEL.

•η

Tegen het Voor-en Opkoopen van de Graaneni
als mede van Kaas , Boter, KnolÏèn Hoen-
aderen , Duyven ^ Wildbraa^i Zour^

-tX

-ocr page 805-

EN ANDERE EETWAREN. UI. BOEK. ΧΧΠΙ.ΊΙΤ. Soi

en andere eetbaare Waren ; aïs mede tegen
het opkoopen van den Turf.

eerste deel.

Tegen het Voor-en Opkoopen van alledcy Graanenj
en van de Makelaars van de Graancn.

Men kan dit Deel aanvullen met de Ordonnantie jegens den voorkoop van de Gramen , eh andere eethàare waarm^

dm ζI Novemb. 1709. Siet het volg. Deel. Num. vi 11.
Tlacaat tegen het hakken van CorS' Nieuwjaars· of Paafchkoeken^ den 23 Dccemb, iöp8, en zj December 170p.

Λ» xix. Tit. Num. xxiv. .
fan de Mesters van het koorn^ /iet in de Ordonnantiën op de fakkedragers y hefteden in den xxxvi 11. Tyf.

I. ORDONNANTIE op het koopen en verkoopen van het koorn, den 8 OÎiob, MOLXXXV;

gecorrigeert den 12 Oéob. MDLXXXVI; ^xAugufi.MDLXXXlX^

en 24^0£iob, MDXCK

Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur·
gcrmeeftercn ende Schepenen defer Stad
Utrcchr, doen te weecen eencn jegelyc·
ken, dat de Raad deefer Stad , om (foo
veel mogelyk is) te verhoeden , ende voor tc komen
alle voerder ryiïnge ende verdieringe van het koorn,
geordonnert ende geftatueerc heeft, de poinélen, cn
ar[iculen hier naar volgende, ende die alles by provi-
iïe 5 ende op een verfoek, geduurende tot des Raads
wedcrfeggen.

In den eerden , dat niemand binnen der Stad ende
Vryheyt van Utrecht, en fal mogen eenïg koorn,of
greyn, binnen het Land van Utrecht gewaflen, ko-
pen, verknopen, dan op de week-marcktdag tergc-
woonlyker ende gccoftumecrder plaatiên ende uure,
te weeten de burgeren , ende ingeicetenen deeler
Stad, te negen uuren , ende de opgcfctcnen van den
platten Lande , ende alle uythcemichc ten (i) elf
uuren, op het verbeuren van clck mud een gulden,
te betalen Γ00 wel by den kooper alsverkooper,ende
ten dien eynde en fal men ook geen facken mogen o·
ïcnen, voor dat die kloek negen uuren geflagen zal
lebben , op het verbeuren als vooriz: hier innewort
uytgefondert het brouwkoorn, het welk by de brou-
wers ende andere wel in de wceck gekoft fal mogen
worden.

I I.

Item, wort verboden wel fcherpclyck allen fac-
kedragers, houtfchilden , mceters ende diergelyke,
met haare huysvrouwen eenig hierlands koorn, ofie
graan voor ymand , hy zy wie hy zy, te koopen,
of verkoopen, dircótelyk , of indireftelyk, ofby.ee-
nige huysman te ftaan onï hem te helpen in het ver-
koopen, nog met geçne huysiuyden in herbergen, of
anders waar heymelyk te fpreccken van dc kqop, dan
iullcn eencn jegelyk voor hem felven laten koopen en
vcrkoopen, op het verbeuren van een gulden, ende
^aar en boven haar Gilde, ofte neeringc, ende voorts
arbitrailyck gecorrigeert te worden naargclegcntheyt
■^'an der faacke , ende die vrouwen fullen verbeuren
^ elcker reyfe cene gulden, ende voorts ftaan tot arbi
ïraile correàic als boven.

III.

itéra, alle ingefetenen , ende huysiuyden, woo
®^nde binnen deefer Stad, ende Stads Vryheyt, hem
geneerende met bouwerye, fullen gehouden iyn haar
koorn ende graanen tc verkoopenop de markt, cndc
mercktdag,ende nergens elders, op het verbeuren van
het koorn, of die weerde van dien.

I V.

Item, waar het dat ymand van buyten eenig weyt,
ofte rogge gekocht hadde , fal een jegelyk inwoon*
der van deeiêr Stad, ende Stads Vryheyr, voor de Ie-
veringe van alfulck gekocht koorn t* iynre behoefte
daarvan mogen overneenien een mud, ofte minrc,
ende een backer twee mud , mits terilont daar voor
betalende , als den eérften kooper daar voor belooft
heeft, ende indien ymands in weygcringe ware fal
daar af verbeuren cencn gulden, ioo wel den kooper
als verkooper.

Item, waar het dat die kooper, ofte verkooper
de waarheyt verfwecg van de rcgte verkopinge,ful-
len als dan verbeuren, alfe die verkooper lyn geheel
kooin, ende die kooper die weerde van dien.

V 1.

Item, die hier ter markt koomen met koorn, en
fullen niet mogen weygeren een fchepel uyt te mee-
ten, mits ontftngende naar advenand van de pryièby
anderen daar voor gelooft, ofic betaalt, op poene als
vooren.

(1) VIL :

Item, dat niemand eenig koorn , uyt de Stad fal mo"
gén vervoeren boven een mud, ten zydat by daar toe oor·
lof en een teyken gehaalt fal hebben in de Secretarye van
de Stad, V welk hy voorts in de poorten fal moeten ver-
toonen, en laten, op het verbeuren van tienfiuyvers van
elck mud* - /

VIII.

Item, alle keuren ende breucken, hier vooren ge-
ilek , fullen geappliceert worden tot behoef van den
Officier, deelê Stad, ende den aanbrenger , elcx eea
dardendeel.

Ende ten eynde deefe Ordonnantie fcherpelyk mag'
onderhouden worden, ίοο fal cencn jegelyck Keur-
meeftcr mogen zyn , dcwelcke doende zynen eed,
ende probeerende met een gctuygcn tot hem , het
fcyt, by hem voorgeftclt ende vcrmeetcn, wert den
delinquaHt gehouden die boete, by hem verbeurt,
by provifie te namptifeercn , voorens cndc al ter hy
in oppofitie ontfangeii fai mogen worden.

0) In de Ordonnantie van den 8 OSïob^ ifk%/flaat, tien uuren.
iO Dit VII artik. word aldus in de laat fie Ordonnantie van if pf gevonden : maar dt Ordonnantiën van ifSf^
ïfSö, hebben inplcitft van dien, defe navolgende artykeltn^ waar van het ix, m *, in dit mn i j8p acbtergt·
iaten zyn,

^ UI DeeL IHii VII,

-ocr page 806-

«■"Ϊ-ΕΟΪΝ HET VOORKOPEN VAN GRANEN

îtcm, alle hooplieden, va-fi. binnen',, ofte vSö'bayfen alhier. o|) de Week-iôâycktiîâgïf ófti; tóïïl^Bii^s'in dé
weeck koomende met eenig koorn, buyten den Lande v^ ytrechcgewaiTeH^'^ îiLiiwcriinge^lirt^^^d^^^^^ tné-
dc vóoriFdoor te gehouden èLyn^^l^eer :^iullen mogçnj^dopfva^re

ren in dcefer Stads Secrctarye voor den'Gecommftteerden daar toe geitel^^ ajdaar fulcx

' aan, doende vbors haar icoprη omroepen naar marcktgang j oftbpryreeringè' Vad de Vyriders' Van koornj
■ ' ende het felve houdende twaalf uuren ( i» /k ifSjj fes ùi^n)fdaàr'na fti^^

dende eeïien raeeter gereet enJeby der hand, op dat een'jegelyk burger c^^in\voondej'^a
die het gelieft, haar nooddrutt daar af fullen mogen haaien, endè het ielvé'^eaaan'zynde'a;ênde daaraf
"" hebbende becóon ï 'fal-hem geoorloft zyn met derefte door te vaarentot fyn gelieven. , ^ ^

Item, 6ataîîe uytheemfche, buyten den-Lande van Utrecht gefeeten,'» het zy koopluyden Wn graancn
brouwers," ofte backers/ die binnen deefe Stad fullen koopen een laft, of meer, van '\veyd", ofte rogge'
buyten den Lande van Utrecht gewaflen, het zy of het feke öp folder, of in 'fcheepen leyt^J fullen ge?
houden ^yn met den verkeoper te compareeren ter. plaatfe'yöötfz-, ènde brengen by eede aan^âle rcchie
kooD van dien * doende voorts fulcx als hier boven op'den pafTeetende man eeltatueert is. - V Z ' .

item, van alie garft ende mout,.die by uytheemfche alhier gckoft fal mogen Verden , fal 'a^frâginK
gedaan moeten werden als boven, mits in plaatfe van het omroepen, doende'aan de brbuWri defçrSiad
irechtveerdige infinuatie van de koop, dewelke terftont op defelveinlinuatie verklaren fullen ïnoeten, of
zy die voorkoop acccpteeren dan niet: " · ·-sujiiB «r^ v-' · ■ ' - -

item, wott geboden alle molenaars, ende alle matis ende yrou^èn ;''dié otn loô'h koörn ter iSfilch drag^^
ofte kruyen, dat fy op morgen ten acht uuren komen voor den Geréchte deefer Stad en^ie aldaar-by
haaren behoorlyken eed loven f dat zy geen ander koorn uyç,J|efcS.tad

^voeren» brengen, ofte dragen en

fullen, dan de burgeren ende inwoonders deefer Stad tocbehbort, ende fy Weeromme binnen deele Stad
brengen fullen 5 ende dat zy ten dien eynde den toefiender-ln dé poort goedé fpecificatie dó^n fullen vàn
het koorn , dat zy uytvoeren, ende wien bëc felve toekoiritv'ènde gèmdén èynde , 'wederpih in het iö
brengen den
op het geene
fintSj daar "
^entheyt ;

11; „AMPLlATlE bi ó Növemb. CH.DXCF,

rvn Heeren die'Stadhouder ,l Schoüt,^Bur-
• germeefteien , ende Schepenen def Stad
I . Utrecht, doen te weeterteenenjegélycken,
^Tdat de Raad deefer Stad j de Ordonnantie
op het kobpen, ende verkoopen van hiét'kobrn ge-
maakt, cn<i.c gepubliceen dèn % Oótob. vöbileden
geampiieért',' ende verbreet heeft met de^haafvólgen-
de poinöen ende articulen , .waar naar een jegeTyck
hem fal hebben te reguleeren. ' : - -

_____ ï· -—

• In den eërften Î dat niemand vaö dc burgereaéfidé
onderfaaten deefer Stad meer kdorns*^fal mogen op-
koopen, dan hy voor de provifie van zyn hüysgt fin
ten nieuwen gewafie toe behoeven fal, op het verbeu-
ren van hét koorn, ende arbitrale correcfclel Welver-
ilaahde nbgtans datdèkoornkoopers,deefer Stadsbur-
gers, na elf uuren ende eer niet, ^el \7f, óf feS mud-
den hard koorns fullen mogen opkoopen j om in de
navolgende wepck by de kleyne mate onder de ge-
meente uyt te flyten , maaf doen ïy contrarie, fullen
verbeuren als voeren.

ïtem^· dat iberi op dè marckten géeri koorn mée-
ten nog verkoopen en fal· mógen binnen de huyfen,

-y. y-to-tv.

danàllee^ljrk voor de deuren onder φη tiaui-en hec^
meï,^öp Jièt verb'euren vaii twintig ftuyyers van elfc
mud,'*Toô^by den kooper^alsVerkbopet, tcri warehcc
weedér ïbo quaat'warè^^ dat men op^derftraat niet
ft^n^Ö^ de leverantie doen k^^ ^

ïtcttiy alle koöpïuyden van' binnen , ofte vaft buy- ;
ten alhier komende'met eenigkoorh, buyten den Lan-
de jVan Utrecht''gewaflen , om het felve te verkoo-
pen, of daar med^e voorts door te vaaren, ibllen gc-
houdenizyn te compareeren in de Secrétarye deefer
Stad ende aldaar aan te brengen , ende te boek te
doen teekenen, hoe veel, ende wat koorn fy innegc-
bragt hebben, ' met atteftatie van de plaatfe daar hk
van dààn'kornt,* daar toedienende, doendevoüftsffec
felve koprη omroepen na marktgang, ofte pryfeèringc
van de ytnders van het koorn deeier Stad , ende daat
medejjiljeggende. twaalf uuren, ^^houdeftde.ecn ma-
ter'gèrceti^en dé by de hand,, op'dat eçnepjegelyck
burger ende inwoonder,^die het gelieft .haaiioopt·
druft daar' .af fullen mogen haaien.. j^Ëi^C^iiei/elve
gedaan zynde , ènde^^daaij^af hebbend|;,ÏDetoon., f^
hem gçoorloft zyn déreft t1s,y erkoope^j of daarmede
door .te.va'aren t' haaren gelieven,sbn^jz ·

.t-iii'-jf'i'

tie Van dén UerecÎite'al het Gelrelch koorn^
dat hier binnen gébrichi, ende eensdeels by
koopluyden van Amftcrdam, "ende anderen
ópgekoft was, eiïdeaédcrdéels dè koopman daar me-
dé van mening #as doór tcfpaiTecréifi,^ om fèékere ree-
denen , ènde confidératien",* ende byforfder^Verfiiits

'gepubliceert^-D;m. Om allé faulten j die daar onder

eenige faulten bevonden cjaar innç. gépleegt te wor-igepleegtnwofden , te voorkoomen beefr de Raaa

den , Opgehouden isj· fpo ir't^'ld^ de Eaad id^^ dat voortaan alle koorn #iiyt Geldcf|

Stad de laak^ rri deliberatie geléyt en and ^ ofte anderfwaart alhier koomendey^alhiergc^

hebbende, belieft hèeft volgér^é lóorgaande-confen- markt |al worden alslhet· Stichts koprnf endé in de
scîî,' dat m<2Ei-dc ,G'elrefche,weyt J daar van gcblckeDiuytvoennge gemeten ial felcks, als liet koorn ^^rt

OKUONNANTlE' àplfaiUn^^^^ van hetGelderfih Koorfi^e^'iySepiê^^ MOXCl^
Ifoo op faterdag voprleeden,door Ordonnan-,is i by tehoorlyke certificatie in Gelrelaridgekoften

van da^ialhiergebrachtteizyn'om te verkoopen, 01

voorts iioor; te voeren op Amfterdam^^ ende alhier be
hoorlyk gemarckt ; voor. deeie reyfe fal laten paifee-'
ren op Amfterdarn, ofte-nr^c41and geÎjrachCTe Wer-
den; eh^ voorder niet Conform'de Plaeaten daar op

-ocr page 807-

en andere eetwaren. UL BOEK. XXllL TIT.

805

LanJc van Utrecht gewdflcn genietende is, endcan-
ders nog voorders met, waar naar hem eenen jege-
lyck Tal hebben te reguleeren; endc dat alles by pio-
viiïe, endc tot anders by den Raade daar op gedispo-
neert fal zyn.

van Utrecht in dato den 21 Novembris ifpi voor-
leden.

Desgelycx wort verftaan van al het koorn, dat
met de wagen uyt Geircland alhier ter marckt is ry-
dende.

Ordonneercnde voorts, dat geene uytheemfche bin-
nen deefe Stad, ofte Stads Vryheyt, het uytheemfch
koorn voornoemt en fullen mogen opkopen, nog doen
opkopen, dircélelyk nog indirtdelyk, voor ende al-
eer de folemnitey ten, of te ftaïuiten, boven verhaalt,
daarvan volbracht fullen zyn, op pœne als boven.

Ordonneerende voorts allen huysluyden, die haar
koorn alhier met wagens ter marckt brengen , dat fy
op de marktdag te negen uuren haar ingebracht koorn
van de wagen op de markt fullen moeten ftellen ende
alfo verkopen, op pœne van lo iluy vers op elk mud.
Bly vende voorts alle voorgaande Ordonnai>iien iw
op pœne, indien ymand anders deede , van geftraft' waarde, die by defen niet verandert worden,

Vr"PÜBLlCATIE, ten fine voorfz den iöl5ecemb. MDXCFIL

•yη Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
germeefteren ende Schepenen der Stad U-
trecht, doen te^,weeten eenen jegelycken,
ende fonderlinge den voorkoopers van de,
graanen,' ook mede aÜe burgers-ende inwoonders de-
fcr Stad, die heni cenigfints erneeren met koorn te
koopen, om weder te ver koopen, dat de Raad dee-
fer Stadgerefolveert, endegoet gevonden heeft,om-
me de hooge markt van koorn voorfz, hoe langer hoe
meer te doen ftuyten ende verminderen, gelyck men
aireede op laturdag laatftleden by experientic bevon-
den heeft, dat door het ccflêcren van het opdoen der
provifie by die van de Capittulen, Commanderyen,
Abdyen , Kloofteren ende Conventen de rog merke-
* lyken is afgeflagen, dat aliül χ geene deefer Stads
Burgers ende inwoonders, weiende voorkoopers, ot
hun met koorn te koopen, endc te verkoopen oef·
fenende als voren , Ίη de tyt van een maand, die op

VI. PUBLICAIIE ten fine voorfz,, den i^Januar. MDXCFIII ; germoveert den 2 Imy

MDXCFIIL

IV: PLAÇA AT tegen het ^voorkopen van Koorny den y Jpril MDXCFIL

yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur- te fullen worden volgendeden Placate van de Staten

Mgermeefteren , ende Schepenen der Stad
Utrecht begeerende volgende refolutie des
Raais (voor ioo veel hem mogelyk is)al·
Ie voorder ryfinge in het koorn re vermyden, ordon-
Bceren ende bevelen by deefcn allen burgeren, ende
ingeieetenen deefer Stad, ende Stads Vryheyt, dat
zy hun niet en onderwindén eenigkoorn , buytenden
Lande van Utrecht gewaÎTen , ende herwaarts ter
markt komende , op te koopen, nog te doen opkoo-
pen binnen deefe Stad, op de Vaart, ofte anders waar
>in den Lande van Utrecht, voor ende aleer dat fuik
koorn, alhier aan de markt gtbragt, by de Geconi-
niiiteerden van de Stad opgeteeckent, by de gefwoo-
rens geprifeerr, ende daar na omgeroepen fal zyn ,cn
na den omroep den behoorlycken tyt daar toe geor-
donneert, ftille gelegen fal hebben, om by de bur-
geren haar nootdruft daar af gehaalt te worden, alles

vrydag toekomende ingaan fal, niet en fullen mogen
op de markten om koorn te kopen, te verfchyncn ,
byionder niet op vrydagen ende iaturdagen , direéte-
lyk of indireöelyk, nog ook op defelve tyd op ande-
re plaatfen in dele Stad, ende Stads Vryhcyd,eenige
weyc ofte rog mogen opkopen j alles op pcene van
by de contraventeurs van deefe te verbeuren alzulckc
weyt ofte rog , als fy , geduurende den voorfz. tyd
opgekoft zullen mogen hebben , en boven dien nog
op elk mud fes Carolus guldens % te appliceercn het
een dardendeel tot behoef der Stad , het ander tot
behoef van den Officier , die de executie doen fal,
ende het darde dardendeel tot behoef van den Armen,
ordonneerende een yedcr hen daar na te reguleeren;
welverftaande dat aangaande het uytheemfche koorn,
dat alhier te fcheepe gebragt zal worden, men figre-
guleeren zal volgens d'Ordonnamie daar op gemaakt.

Ifoo men by experientie bevonden heeft, dat
door het verbod, omtrent een maand gelee-
den , gedaan , van dat ,geen voorkoper, of-
te die hem met koorn te kopen , ende we-
der te verkopen, geneeren, binnen feeckeren tyt ee-
nige weyt ofte rog mogten opkopen, ende dat ook
die Capittulen , ende verfcheyden Conventen , hun
provifie van buyten der Stad gekreegen hebben, de
'^oorfchreve graanen (God zy lof) merkelyk zyn af-
geilagen, ende dat de Raad, omme daar inne noch
meerder te voorfien , tot voorder ftoppinge gerefol-
veert ende goeigevonden heeft , dat de voorfchreve
lioorrikopers noch voor een maand fouden ilil zittenj
foo is 't j dat myn Heeren die Schout, Burgermee-
^eren ende Schepenen der Stad Utrecht, by deefen
belaften en bevelen , allen koornkopers, mitsgaders
andere burgers ende inwoonders defer Stad , die hun
®€nigfints bemoeyen met graanen re kopen, om die
weder te verkopen, dat fy hun wagten teverfchynen
op de koornmarckten, fonderlinge op vrydage endc
faturdage, om aldaar , ofte oock elders in de Stad ,
ende Stads Vryheyt, eenige Vi^eyt ofte rog op te ko-
pen , ofte te doen opkopen, direélelyk of indirede-
lyk, op pœne van te verbeuren het felve koorn, en-
dc daar en boven nog op yder mud fes gulden, dat
alfoo contrarie defes bevonden zal worden gekogt te
zyn, te appliceercn het ccn dardendeel tot behoef de-
fer Stad, ende het ander tot behoef van den Officier,
die de executie doen zal, ende het darde rot behoef
van den aanbrenger , geduurende dit verbot den tyd
van een maand , op faturdage toekomende ingaande;
welverflaandc dat hier inne niet begrepen is her uyt·
heems koorn, dat alhier met fchepen ter marckt ge-
bragt wort, daar inne fy hun zullen hebben te gedra-
gen, achtervolgende de Ordonnantie daar op gemaakt;
waar naar een jegelyk hem zal hebben te reguleeren.

iVlI. ORDON NANTIE op de Hoorndragers, van geen koorn af te dragen dan by lichten da·

gen, den 2y OM. M1>XCFUL

yn Heeren die Schout, Burgerraeefteren
endc Schepenen der Stad Utrecht, doen
te weten eenen jegelyken, alfoo nu by de
Heeren Staten van Utrecht ordre geilek

rogge, ende dienvolgende oock alle de Sackcdragers
deler Stad expreffelyck is belaft, van geen koorn bjr
nacht ofte by ontyden uyt de huyfen van de folders
ofte vber te fcheepe t| brengen , maar by fchooncn

® op het kopen eode uywoercn van dc weyt ende llichten dage, naar voorgaande fchriftclyk confcoi eo-
IIL Dtfh Ui il ζ de

-ocr page 808-

TE<5EN HET VOORÏCOPEN VAN GRANEN,

-de kenniiTe van de CommiflariiTen daar toe geilek, geen koorn iiyt hun hoyfingen te fcheepe tc doen
voor de welke fy bv eede verklaren zullen, Wat koorn dragen , dan by confent ende in manieren ^als voeren,
fy zullen dragen, ende dat ly ook geen Stichts koorn ende,dat by de gefwooren iackedragers ende geen an.
■mec Cleefs, Gelderlch , Ooaerlch^, of ander koorn deren, foo men ver (laat ende bydefen verklaart. dat
zullen mengen, ot by haàre kenniiTe gedogen gemarkt j alle uytheemfch koorn dat m huyien ingedragen, of
-te worden , daar op fy ook behoorlyck zyn geeedt,'met facken geihpelt of geftort is, geacht ende ge.
-ende willende dan dat fulks worde naargekomen, en- houden wort voor Sachis koorn, ende zyn natuur
de niemand en heeft hier van ignorantie te pricten- verandert te hebben j alles ep de verbeurte van het
deeren ; fob hebben myn Heeren voornoemt hier van felve koorn, dat contrarie defes alfoo gemengt, of uyc
Λνεΐ willen verwittigen allen koornkopers ende den de huyfen gedragen fal zyn^, ende lal een yder hier
geenen , die hem met defelve te kopen ende verko-: van bekeurder mogen zyn, die daar van het een dar-
pen ernêercn, ten eynde fv hen ook daar naar hebben : de part, den Ofticier het ander, ende denArmenhet

te reguleercn, hun infgelycx wachtende eenige j darde part genieten fullen.
•vreemde graanen met de Stichtfe te mengen, ende

e Vroedichap deferStad, om te iluytcn,'foo
veel mogelyck is, de fchielyke cn onver-
wagte ryfinge en verduuringe in 't koorn ,
intcrdiceert by defen wel fcherpelyk alle bor-
geren , in- en opgefetcnen deefer Stad , en Vryheyd
van dien, geen voorkoop van weyt of rogge, npg'^
^ook van eenigerhande hard of week koorn te doen
ten platten Lande in den Geftichte of Provincie van
litrecht, op poene van voor yder mud foo ge-
kogt is, te verbeuren een dubbelde Néderlandfehe
ryder : en de voorkoop "aireede gedaan, word by de-
fen gec afleer t, en te niet gedaan.

Gelyk ook niemand ^hders van buyteneenigevoor-
koop van de granen yoörfz. zal vermogen binnen de-
fe Stad^ nog ook in de Vryheyd voorfz. te doen,op
pœne als vooren.

Refcii>deerende ende te niçt doende mede de voor-
koop alrèede gedaan., ^^ , .
. Ende 'word ey ndely k in 't generaal verbooden gee·
ne granen uyt de Stad ,'cn Stads Vryheyd te brengen,
nog veivoeren'V op de veibeürte van defelve,"■fonder
daar toe verworven te hebben behoorlyk confent.' -

VlIÏ. PUB L IG AT IΕ tegens den voorkoop van hom, den 15· Navemb. MOCXXlllf

%i Novemb. MDCXXIJL . ' ^ 4

■■-fi^t"· y I. " j · .ie.

Item ,, word wel icherpelyk verboden .alle, fakken- ^
dragers, houtfchilden meeters , en diergelyke per-
foonen , cenig hierlands , te weten Stichts, koorn,
voor iemand, wie hy ookzy, te kopen of verkopen,
diredelyk nog indireilelyk, of ook by denhuysman,
of die koorn verkoopt, te ftaan, om te helpen ko-
pen of verkopen,^ook met iemand van foodanige io
herbergen of elders in 't heymelyck te fprceken van
kopen pf verkopen, maar fullep een ygelyk"^ vpor fig
zeiven laten kopen en verkopen, op de verbeurte by _
ieder eene gulden', en daar en boven vcrliefen baar '

bm in defe Stad , en Vryheyd van dien, naargekoraen ^ gilde ofte dienft, behalven nog arbitrale corrcdie,nïi

, 1 · η j· ·_______1_____T»!'____I , iw. , , , f Λ "yf ·'

gelegèntheyd der faacke , ende of eenigc van h^are
huysvrouwen Tulks deeden, die zullen mede verbeu-
ren cené gulden, en Ûaan tot arbitrale correâieal;

voren.

-.-i.., : VII.
Word voorts verftaan , en geordonneertj dat alle
ingeiétenen en huysluyden , woonende binnen^rfcefc

enecréndc
aar koor»

te werden, als niet ftrydig jegens het VQorfz~PUcaat,
de navolgende poinótcn.

» I· .

in den eèrilenigelyk by het νοοΓΓζ. IPlacaatgefcgt
word, dat alle het Stichtfe gewas zal moeten gebragt
werden nergens elders om. te verkopen, als op, de ge-
woonlyke plaatfen, marktdagen , en uuren in de be·

iloiene Steden,foo ordonneert de Vroedfchapvoorfz, 'Stad, en Vryheyd van dien , henluyden
dat alle het koorn, aldus des faturdags ter marktdag met de bouwerye , gehouden fullen -zyn

Placaat voorfz.

VIII., .

Item, waar 't dat iemand van deefer Stads borgeré
of inwoonders buyten de Provincie eenige wcyt ofte
koorn gekogt hadde ,en die hier binnen brengen wil-
de , die fal ook moeten obferveeren de ordre by bet
Placaat vervat, op pçene daar in verhaaltl ,,-

. I X.

.Ordonneerende voorts alle die geene, dié ter markt
koorn zetten oni te verkopen, alJen en eenygelyck
|die het begeert te gerièven en te leveren, tot een fchf
|pcl toe, mits daar voor ontfangende al advenant het
mud daar van vérkogt, op verbeurte van't keorn.

X· ^

Verftaandè dat een ygelyk, die fulks voorftelt, of
felfs, of iemand van dcifynen daar by fal moeten bi^'
ven tot gerief van een ieder, op de verbeurte vandfie
guldeni , .. . ^. ^ ^

X I.

Niemand mogende volgens het Placaat koorfl

t"···. ■ < · i. ^

op de Neude of Koornmarkt, niet fal mogen worden | en graan, mede'te verkopen op de gewoonlyke mark-
yerkogt, nog eenigc facken geopent, voor dat de'ten, marktdagen, en uuren , in coniprcoité van het
kloek negen uren zal wefen geflagën, op 't verbeu·'
ren van twintig iluyvcrs op yder mudde.

Van ivelcke uurè af tot het flaan van elf uren daar
na , niemand als deefer Stads borgers en ingefetenen
ïuilen vermogen eenig koorn te kopen , op potne als
boven op iéder mud. ' ^

Ende nà elf uren de k®ornkoperSj balUcers/énop-
gefetenen des Geilichts.

. I V.

Welverilaandé dat het brouwkoornwel indéweek
fal mogen werden verkogt en gekogt.

- V.

Beroerende de vreemde , ende van buyten de Pro-
vincie inkomende kopers, en fullen ook niet eerder
mogen kopen^ als na elf uren, infgelyks niet meer,als hun
l)y de Heeren van de Stad fal worden toegelaten, mits
^aar inne obferveerende 't voorfz, Placaat, op 't Ver
beuren mede Vau eéne gulden op 't muddt; ?

PL AC A AT óp het voorjz. fukje^i, den

e Vrocdfchap deler.Stad, in dank aannemen-
de de forgvuldige voorfieninge der Ed. Mog.
Heeren Staten 'sLands van Utrecht, jegens
het verder ryien des koorns, ende meer an·
dere nootwendigheden daar toe dienende, gedaan pu-
bliceeren by forme van Placate op woenfdag den 15?
defer maand November, omme in de Stad , Steden,
én platten Lande defes Geftichts geobferveert te wor-
den , ende hier op verfcheyde andere Publicatien in
Veele jaren herwaarts van Stads wegen gedaan, ge-
fconfereert zynde, hebben nodig geacht, nog nevens
de obfervantie van 't voorfz. Placaat daar by te voegen,!

? y-v-!^··.. -

-ocr page 809-

en andere eetwaren. 111 BOEK. ΣΧΪΪΙΊΙΤ.

de Stad voeren, fonder behoorlyke billetten, fal die^
dien een billet van de Scad verleent is,-'c felve laten
in de poort, daar hy het uytvoert, op pœne van niet
ts mogen paffeeren.

X I I.

Of iemand meer uyt voerde, of anders als in het bil-
let verhaalt ftaat, of ook fonder billet, die ial fulck
koorn verbeuren.--

X Γ Ι Γ. ^ ^ ,

Werd voorts verftaan, en by 'defen geord'onneerr,
dat niemand van defer Stads borgefs en ingefetenen ,
meer koorn van terwe of rogge fal mogen kopen, om
tot provifie op tc leggen, als den taux van'tnudden,
daar op hy by de Magtftraat geftelt fal worden, op
pœne van te verbeuren drie guldens op ieder mud
koorn, dat meer gekogt, en opgeieyt v^ord.

' Sonder-dat iemand van fodinige provifie Iers weder
fil mogen verkopen, of fal op elcke mud verbeuren
drie guldens, ende weder ander in de plaatfe moe-
ien kopen.

X V.

Dog fullen de Koornkopers en de Bakkers des fa-
turdags na'elf uuren mogen kopen fes mudden hard
koorns, fonder meer, om in defaanftaande week on-
der de gemeynte te verkopen, en voor defelve te bac-
ken refpedivej niaar doende contrarie, fal elck ver-
beuren op ieder mudde eéne gulden.

XVI.

Sal men op'de markten geen koorn mogen verko-
pen, nog meeten binnen de huyfen , maar alleenlyk
daar buyten voor de deure onder den blauwen hemel,
op poene van twintig ftuyvers by den verkoperen ko-
per elk te verbeuren op ieder mud, ten ware dat het
lbo regenachtig of quaad weder waare, dat het al-
daar niet dan met groote fehade en bederf kondc ge-
daan worden.

XVII.

- Voortsi alfoo'by het gefeyde Placaaï ordre is ge-
ilek op^ Ket uytheemfeh koorn of graanen, die uyt of
door dè Provincie van Utrecht fullen werden vervoert,
waar na die inbrengers hun moeten reguleeren ; onder
anderen op het ilille leggen , omme naar omroeping
van den geilelden prys, daar op een ieder te laten
volgen, 'c geene fy daar van begeeren j foo word de-
(elve inbrengers hier mede ook belaft, by het zelve
haar omgeroepen koorn gereed te houden een gefwo-
rcn kóornmeeter met zyn maaten, tot gerief der gee-
Den, die van 't felve koorn begeeren te hebben , op
verbeurte van fes gulden , mits dat defelve by de le-
verantie terftont gereed betaalt worden.
> X V I I I.

Vei biedende hier benevens alle vreemde of uyt-
heemfe perfonen, binnen de Stad , of in de Vryheyd
der felver, uytheemfeh koorn op te kopen, nbg op te
doen kopen j diredelyk nog indire^telyk, vooren"al
eer de iolemniteyten ende ftatuyten , foo in den Pla-
catej alsby defen verhaalt,fullen wefen volbragt,op
verbeurte van 't koorn j by den verkoper, en de waar-
die van dien by den koper,

XIX.

Sullen die huysluyden ende anderen, die met wa-
gens haar koorn in lacken ter markt brengen, het fel·
ve koorn terftont by het flaan der kloeke negen, te
famen van de wagens moeten nemen, en op de markt
fetten met open facken, op pœne van op elk mud tfc
verbeuren eene gulden.

<· XX. X

'Ende want nu'by de Ed. Mog. Heeren Statenivan
Utrecht in 'c generaal, en dienvolgende oock by de
Vroedfchap defer Stad in haar particulier, foo veel de·
fe Stad en Vryheyd aangaat ," ordre isgeifelt op 't ver-
kopen, kopen en uytvofiren van degraanenj loo wor-
den by defen vernieuwt de beveelen , de fackendraa-
gers alhier gedaan in Odober 1598, en foo veel het
nood zy j op nieuw belaft defelve fackedragers , dat
zy^ nog iemand van hen, fig vervorderen , by nagt
ofte ontyden, van eenige folders uyt huyfen , of kel-
ders eenig koorn van weyt of rogge in fchepen nog
elders te brengen, maar by fchoonen.ligten dage, en
na dat fy fchriftelyk conlent daar toe lullen hebben
van de Commiflariflen daar toe te ftcllen, voor de-
welke fy by eede fullen verklaaren, wat koorn fy dra-
gen zullen, en dat fy oock geen Stichts koorn met
Ciecfs, Gelders, Oofters , of ander fullen mengen,
of pok gedogen by haare kennilfe gemengt tc wor-
den, op arbitrale corrcâie. »
' X X Γ.

Als van gelyke alle koorn koper», en die hun öieü
granen erneeren, mede verboden word eenige vreem-
de granen met de Stichtfe te vermengen , oöck niet
dan by fchoonen ligten dage eenige graanen uyt hare
huyfingen,folders, kelders, &c. te icheèpen , of èl-
ders te doen dragen, anders dan by cönfent én in ma-
niéré als voren, daar toe geen andere'dragers gebruy-
ken als gefworen fackedragers , by *t verbeuren van "
't koorn, dat contrarie defes alfoo gemengt, of uyt
de huyfen of folders gedragen fal zyn.
« Te appliceeren alle de voorfz. by dè Vroedfehap
geftatueerde boeten , tot behoef van den Officier dè-»
fer Stad, den aanbrenger , en den armen , elck 'één
derdendeel.

^ndc ten eyndc dit fcherpelyck mag onderhouden
worden, foo zal-een ygelyk Keurmeéiter mógen zyn,
dewelke doende zynen eed, ende probeerénde met éen
getiiygen nefferis hem'^ het feyt by hem voorgeilèlti
zal den délinquant gehouden zyn,» de boeten,by bem
verbeurt, by provifie te namptifeeren, voor en al eer
hy in oppofitie ontfangen zal mogen worden.

Geduurende dit allts, tot dat de Vroedfchap na
gelegentheyd van faaken, ende tyden , anders tc ra-
den word, en behoud de interpretatie van defen aari
haar.

X. ordonnantie ten fine voorfz., demi May MDCXXIX.

e Regeerders der Stad Utrecht doen te weten
eenen ygelyk , dat Haar Ed., om zoo veel
mogelyk te voorkomen ende te ftuyten alle
Vordere ryfinge ende verduuringe van het
koorn, geordonneert, ende geftatueert hebben, fta-
ïueeren en ordonneeren by delen de poin6ten cn arti-
culen hier na volgende. " j

In den eerften, dat niemand binnen defe Stad, cn-
oe de Vryheyd van dien , zal mogen eenig koorn,
^fte granen in denGeftichte van Utrecht gewafTchen,
Kopen, of verkopen, dan op de week·marktdag,ter
gewoonlyker plaatfe ende urej te weten, dat het fel-
koorn niet zal mogen-werden tcrkogt^ ofte eeni-
ge facken geopend voor dat de kloeke négen uren
zal wefen geflagen, op het verbeuren van twintig
ftuyvers op yder mud. 1

, I Γ»

Van welke ure af tot tien uren toe, niemand als
defer Stads burgers ende ingeietenen zullen vermogen
eenig koorn tc kopen y op het verbeuren γ als bö«
ven. ^

III.

En na tien uren de koornkopcrr, hackers , -ende
opgefetenen des Geftichts.

-IV.

"Wel verftaandé , dat het broiiwkoorn Ivel in de
week zal inogen werden verkegt, ende gekogt. %
liiii I V.Be«

-ocr page 810-

tegen HET voorkopen van granen,

Beroerende de vreemde , ende van buyten de Pro
vincie inkomende kopers , zullen oock niec eerder
mogen kopen, als na tien urén, ende niec meer, als
hun by de Heeren van de Stad zal worden toegela
ten, op poene als voren.

V'I.

Item, word wel fcherpelyk verboden allen facken-
dragers, lioutfchilden, meeters, en diergelycke per-
fonen, eenig hierlands,tc weten, Stichts koorn,voor
iemand, wie hy ook zy, te kopen, of verkopen, di-
reâelyk nog indirc6telyk , of ook by den huysman,
of die koorn verkoopt, te fta^n , om te helpen ko-
pen, of verkopen ,ook mcc niemand van defodanige, in
herbergen, ofte anders ware het, heymelyk te fpre-
ken van kopen, of verkopen, maar zullen een yge-
ïyk voor fig zclven laten kopen, en verkopen, op
verbeurte by yder een gulden , ende daar en boven te
vcrliefen haar geld, ot dienft, behalven nog arbitra-
ie correctie, na gelcgeniheyd der zaken ; ende of ee-
nige van haare huysvrouwen zulks deden, die zullen
mede verbeuren eene gulden, ende liaan tot arbitra-
le correûie , als voren.

V I I.

Word voorts verftaan ende geordonneert, dat alle
ingefetenen en huysluyden, wonende binnen defe Stad,
ende Vryheyd van dien , henluyden geneerende met
feouwerye, gehouden fullen zyn haar koorn ende gra-
nen, te verkopen binnen deele Stad, op de gewoon-
lyke markten en "ma rekt dagen , ende nergens elders,
op het verbeuren van het koorn , ofte de waarde
v«n dica,

VIII.

Ordonncerende voorts alle die geene, die ter markt
koon» zetten om te verkopen, aJlen en een yder, die
her begi ert, te gerieven , ende te leveren tot een
fchepel toe, mits daar voor ontfangende naar adve
oant het mud daar van verkogt is, op verbeurte
van het koorn, ,

IX·

Verftaande dat een ygelyk', die zulks voorftelr, of
felfi, of ymand van den zynen, daar by zal moeten
blyven, tot gerief van een yder, op verbeurte van
«jrie gulden.

Niemand zal mogen eenig koorn uytter Stad voe-
fen, zonder behoorlyke billetten van confent, ende
zal die geene, dien een billet van de Stad verleent is,
*c felve moeten Uten in de poorten, daar hy hetuyt·
voert, op pœne van niet te mogen paiTeeren.

x i. .

Of iemand meer uytvoerde , of anders , als in het
billet verhaalt ilaat, of ook zonder billet, die fal fuik
Icoorn verbeuren.

X I r.

Voorts word verftaan ende geordonneert, dat nie-
mand van deier Stadsburgers, ende ingefetenenmeer
koorns van terwe, of rogge zal mogen kopen , dan
hy tot provifie van zyn huysgefin, ten nieuwen ge-
waflche toe, van doen fal hebben, op het verbeuren
van drie gulden , op yder mud koorns dat meer ge-
fcogt en opgelcgt word.

XIII.

Dog fullen de koornkopers ende backers de? fatur-
dags na elf uren mogen kopen fes mudden hard koorns,
Zonder meer, om in de aanftaande weeke weder on-
der de gemeynte tc verkopen , ende voor defelve te
backen refpeûive , maar doende contrarie, fal elck
verbeuren op yder mud eenen gulden.

XIV.

Sa! men op de markten geen Icoorn mogen verko-
pen nog meeten binnen de huyfen, maar alleenlyck
dm buyien voor dc deuren, onder,den blaauwta he^

mei, op poene van twintig ftuyvers, by den verko-
per en koper elck re verbeuren op yder mud,ten wa-.
re dat het foo regenachtig, of fooquaad weder ware,
Jat het aldaar niet dan met groote Ichade ende bedelf
konde gedaan worden.

M ^X V.

' Voorts,' wat aangaat de uyiheemfche granen, ofte
koorn , 't welk uyt of door dcfe Stad, ofte Vryheyd
fal worden vervoert, daar van lullen de fchippeis en-
de voerluyden by wettige ceriificatien t'haren aan-
komften voor Commiflarifltn moeten verklaren de
fpecie en quantiteyt van hare geladen granen, item
de plaaife, daar defelve gewaflchen zyn, ende fullen
de voorfz. GommiiTarifien al fodanige verklaaringen
te boeke ftellen , en de Ichepen vifiteeren , of door
eenige'gefworens doen vifiteeren, ende beiien,ofhct
ingeladen koorn met het aanbrengen van dien accor-
deert, ende het felve gedaan weiende, falhetvooriz
ingebragte koorn ter gewoonlyker markte gebragt
ende te koop geftelt werden, ofie^by foo verre hec
voorfz koorn ten voorfz markte niet werde gebragt,
of verkogt, ende dat den koopman aan anderen vcrï
kogr, of niet .verkogt hebbende dat voors uyt decfc
Stad, ende Vryheyd van dien, fal willen vervoeren,·
fal den eygenaar van al iodanige granen gehoudea
wefen delelve te laten omroepen tor pryleering van·
CommiflariiTen ende Vinders van het koorn,endedat
44 uren ilille te laten leggen,»ende,by het lelvehaar
omgeroepen koorn, op de veibeurte van fes gulden
gereed te houden een gefworen koornmeier met zyn
mate, op dat een yder burger endeinwoonder, dien
het gelieven fal, iyn nooddruft om gereed geld mag
kopen voor den omgeroepen pryfe j in het begrotea
van dewelke de CommiiTariiTen ende «Vinders voor-
noemt, regard zullen nemen, foo op die deugdi van
het felve koorn , als mede op de lefle voorgaande
markt.

X V I.

Verbiedende hier benefFens alle vreemde of uyt-
heemfche perfonen, binnen defe Stad, ofte Vryheyd
van dien, uytheemfch koorn op te kopen, nog opte '
doen kopen, dirtâelyk nog indireéfelyk, voor en al
eer de folemniteyten ende llatuyten voren verhaalt-j
zullen welen volbragt, op pœne van by den verko-
per het koorn, en by den koper de weerde van dien
te verbeuren. ,

XVII.

Sullen de huysluyden ende anderen , die met wa-
gens haar koorn in facken ter markt brengen, het fel-
ve koorn terftont by het flaan der kloeke negenuren,
re iaraen van de wagens moeten nemen, ende op de
markt fetten met open fackcn, cp pœne van opdek
mud te verbeuren eene gulden.

XVIII.

Ende word by deièn vernieuwt het bevel, den fak* r
kedragers alhier gedaan in Oélob. i f98, ende foo veel
het nood zy, op,nieuws beialfc den zeiven faekcdra-
gers, dat fy, nog niemand van hen, fig vervordcrce
by nacht, of ontyden, van eenige folders, uyt huy-
fen of kelders, eenig koorn van weyt of rogge, io
fchepen nog elders te brengen, maar by fchonenlich-
ten dage, ende na dat iy fchriftelyk confent daar toe
uilen hebben van de Commiflariflèn daar toe te ftel-
lea, ,voor dewelke fy by eeden zullen verklaren, wat
koorn fy dragen zullen, ende dat fy ook geen Stichts
koorn met Cleefs j -Geldèrfch , Oofters # of aöder
zullen mogen, of ook gedogen by hare kenniÎTc ge-
mengt IC worden, op arbitrale corrcöiie.

XIX. ^

Als van gelyken, alk'koorrkoptrs^^ende die hun
met granen ernceren , mede veiboden word ccmge
vreemde granen met de Stichtle te veimengen, ooK

•iet dan by fchoncu iichienldage , eeuige grenen uyt

' k jiarc

-ocr page 811-

EN ANDERE EETWAARÈN. ^ ÎIL ÈOEK. y X^ÎL flT.

807

Éiaefs té- dötft âlPagen-j^andérs dan by confen't cnde in
mahiefé^^ ÏiliVOöreDV daarflbé geen andere dragers ge^
bruyckcnd^f'iâûs geiworen fakkedragers, ^by het verr
beuren van het koorn, da't conïrariedercralib gemengt>
ofteuytde huyfcn , οΓ-folders gedragen fal zyn} te
appljce^ereti âlîe^e vôoriz-boetenîtoc behoef vah den
Officier defbr Stade den aanbi'ênger^ en\ie'den aitoen,
eick een deWendech ifM tjFi- - -ï? π.· ; , <

Kàflt ïiuyiîrîgîn j foîders, ;fceldefs te fehepen, of worden, foo fai een ygelyk Keurmeefter mogen zyn^

Ende>ten"Teynde dit fcherpelyk mag onderhouden

dewelke doende zyneo eed i iCnde probçerende niet
een getuygfen neftcns hem^ het feyftby hem vobrge*
ftelt> den délinquant geboüden zyn^de boeten by
hein verbeurt by pfovifie te nampiiiêei"en:^ voor cti
al eer hy in ©ppoiitie ontfangen ftUrtiógen worden,
tjeduurende dit alles tot dat de Vröedichap naar
gclegentheyd van faaken j^^cnde tydeft anders te rade
word i «nde behoud de interpretatie jv^ defen àati
haar..-vèoi"' ' ■ ^"«^νγ? iL-^jr.Irt Ifiis; - ■

t Vroedfchap der Stad Utrecht'bevindende,
dat de duurte dei· graanen tot laften der'ge-
jneente binnen korten tyd grootlyfes istver-
-meerdertj ende te beduchten ftaat j dàt het
felve van dage rot dage fal vermeerderen, indien daar
innenio: en^ord vobrfien^^ende promte ordre gefteltj
foo is 'c, dat haâr'Ed. geftatueert hebben, de poinc-
ten en articuienihier na volgende. iHr ; ?, r

- . -iörie " ■ '

τΐη den 'eerftfen, dat geen koorn , dàt hier ter markt
gebcacht vwordi, fal mogen^worden verkogt, als op
de Neude i of Koornmarkt î op pœne vam op yder
inud te verbei^ren twintig ftuyvers, fonder dat aldaar
eenig koorn fal mogen worden verkogt, nog eenige
fiikken geopent; voordat de kloek negen uren fal We-
ien gtilagen^ op het verbeuren van twintig ftuyvers^
op ydcr muddei ;

.viirr^öW^i I -1.·· ^ ·■ -
Van welke ore af, tot het ilaan van elf urenV» daar
na niemandal8 defer Stads burgers, ende ingefetenèn
fullen vermogen eenig koorn voor haar provifie te
kopen j op Tpœne als boven op ydei mudé f. ·
fs. - III. 4 .: : · ,

Ende na elf uren fullen mede mogen kobpeh'de
koornkoopers, bakkers,-ende opgefeteneni welVer-
ftaande dat.de koornkopers en bakkers niet meer ful-
len mogen kopen, als les mudden hard koorns, om-
me in de aanftaande weeke weder onder de gemeente
te verkopen, ende voor defelve te bakken § qp pöe-
nbvan op»yder mud te verbeuren als voren. ^ « ^^

I V. ïia.

Sonder dat-^ylieden op eenige anderedagen^ alsop
faturdagen eenig koorn fullen üiogen kopenj diree-
telyk, of indireólelyk, op pœne als voren.

I>og fal het brouw koorn in de wecké haogtö wor*
den verkogt en gekogt. » · ^ .

, -ïi. - V-I.,,, -- ^.y'r" - ' ■

" hem, . Avord wel fcherpelyck verboden ; allen fac-
kcndragers, houdfchildenj meeters, en diérgelycke
perfoncn, eenig koorn vöor ymand, wie hyookzy,
te kopenk of verkopenvdireételyk nog indircételyk,
of ook bydenhuysman , diekoorn verkoopt, tçftâan^
om te helpentkopen, of verkoken,, ook met niemand
varr fodanigen in herbergen j of anders ware hct,hey.
melylc te Iprcecken van kopen, of verkopen r-inaar
fullen een ygelyk voor figfelfs laten kopen lén verko*
pen, op de verbeurte by yder eene guldeni-en daar
cn boven ré verliefen haar(ritóe, ofdienft, behaïven
nog arbitrale'correâie , na gelegentheyd van (aken,

Word voorts verftaan ende geórdonneert, dat alle
ingefetenen ende huysïuyden j wonende binnen defc
Stad en de Vryheyd van dieh , henlieden geneérendie
met bouwerye , gehouden fullen zyn haar kobrn en
graan mede té verkopen op de gewoónlyke niarktcn
en uren.

VIII.

Ordonneérende voorts alle dert geenen , die ter
markt koorn fullen feiten, ómmc te verkobpen,lallen
ende een yderj 'die het begeert^ tej gerieven ende lee»
veren tot een fehepél tóe, mits daar voor ontfangen^ ^
de naar advenant het^müd daar van verkogt is, op do

verbeurte van het koorn.Ö. π i »

■ - ,,

Verftaandedateen ygelyk,diealfo ^yn koorn vöor^'
ftelt, felfs of ynaand van de èyne daar by fal moeteii
blyveh , tot gerief vaa eeh yder bp de verbeurte vaii
drie gulden. '' "

\f, . ^ * ■ Χ.· ¥ " : ■

imand van de opgfefetcncn ten platten Lande gc-i
cöniênteerC zynde, eeft mud koorjiS , oftwee uytde-
fe Stad te voeren ^ tot zyn provifie of in zyn Dorp
onder de gemeente te toniiimeeren , fal daaraf ontfan-
gen een billet, ende het felve lateri*in dé poort dàai:
hy het üytvoert i op pcene dat het felvc niet fal mb-^
gen pafleeren. '

XI. ?

Of ymand mèei· uytvoerde^ of anders, als in het
billet verhaalt ftaat, ofte ook fonder billet, die zal
fuik koorn verbeuren.

Xil.

t>e huysluydcn ende anderen ί dié mét wagens haar .
koorn in fakken ter markt brengen , fullen het felve
koorn terftont by het flaan der kloÛce negen ure te
iâmen van de wagen ixioeten fetten, Ènde met open
fakken marckreni

X I I ï. f

Te appliceeren de voorfz boeten, tot behoef van
den Officier defer Stad i^^den aanbrenger, ende deri
armen elks een derdendeel, ende töt de bekeuringe
van de ovértreeders defer Ordonnantie, word hier me-
de een ygelyk geauthorifeert

Geduurende dit alles, totdat dé Vroedfchap na ge-
legentheyd van faken i^ende tydèn, anders te rade word,
ende houd de interpretatie van defen aan haar.

ΑΝΤ tm'^ne vtrnrfkTieiTi 5:ΜΊ)ΐ!ΧΧ2Χ> ^ \

en of eenigc van hare hUysvrouWen fulks deden, die
füllen mede verbeuren'fecnc guident -ende ilaan tot
arbitrale'correüie, als,voren..

■ Vlh

dat de duurte dej· g-raanen töt latten der'ge-
meente binnen, Icnrten tyt grotelycx is ver-
meerdert , ende beducht zynde dat dèfelve
van dage tot dage nog meer falverroeerderfn, tértïiy
daar inne promptelyk wort^yoorfien, ende nader or-
geilek.^nheeft nodig geacht ie ftatueeren, ende
^eder te docn,publiçeçren deppinibcnv Cnde aitica-
- :

In den eerftènj dat geen koorn ^ hard ^ of week»'
of eenige graanen j hoe die genaamt mogfen worden f
die hier ter makkt gebracht worden , iiillen mogeni
verkoft worden, dan alléén op de Neude, ofte J^oorn-
marckt , op pœne van op yder mud te verbeuren drie
gulden ï fonder dat aWaârjcénig ^bortff óFgriööcri

fa!

.e Vroetfchap derjSçadJJrreGht, bevindende len hier naar volgendcis n?

-ocr page 812-

fal mogen worden vcrkofr, nog cenigc facken geo-
pent, voor dat de kloek negen uuren lal wefen gtfla-
gen, op gelycke verbeurte. ^

Van welke uure af tot het ilaan van tien uuren toe
niemand als deefer Stads burgers, ende ingefetcnen
fullen vermogen eenig koorn ..voor haar provifie te
koopen, mede op het verbeuren van drie gulden op
yder mudde. , χ

III.

Ende na tien uuren fullen mede mogen koopen, de
hackers, ende naar elf uuren de koornkoopers , ende
opgefetenen van dcefen' GeÜichte : welverftaande,
dat de koornkoopers deefer Stad niet meer hard koorns
fullen mog€n kopen als fes mudden, ende de hackers
niet meer als twaalf mudden, omme in de aanftaande
weeke by de koornkopcrs weder onder de gemeente
verkoft, endeby de bac kers voor defelve gebacken te
worden, op pœnevan op yder mud, die fy meer ful-
len tornen te kopen , te verbeuren als voren, ende
dit by provifie.

1 V.

Sonder dat fyVieden op ecnige andere dagen , als op
faterdagen eenig Loorn fullen mogen kopendireftelyk
óf indireélelyk : dogfalhctbrouw-koorn, in de weck
mogen worden gekofc ende verkoft.

Beheltelyck mede dat de hackers, ende koornko-
pers van haar gekoft koorn , de borgers ende ingefe-
tcnen ('desbpgcercnde) dcylinge fullen moeren doen,
ook tot een fchepcl toe, fonder dat ymand gehouden
fal weien de koornkopers.deylinge te doen, al waar
het fchoon zy feyden voor haar eygen provifie een
mud, ofte twee, ofte ook' minder te begceren.

vj.

Welverftaande ook dat de opgefeetenen ten plat-
ten Lande , voor haar provifie alle weecke niet meer
fal toegelaten worden, uy tfte voeren als een fchepel, of
ten hoogften een halt mud, ende de hackers ten plat-
ten Lande een mud , ofte ten hoogften twee ter di-
fcrctic van de CommiÎTarifîen.

VII.

'' Itemi wort wel fcherpelyk verboden, allefacken-
draagers, houifchilden,· meetersende diergelykeper-
foónen eenig koorn voor ymand, wie hy ook zyte
kopen, of verkopen, diredelyknog indireélelyck,
of ook by den huysman, of die koorn verkoopt , te
ftaan omme te helpen kopen, of verkopen, ook met
«iemand vanioodanc in herbergen, of elders heymelyk
te fpreekeii van kopen, of verkopen, maar fullen een je·
gclyk voor fig felven laten kopen, en verkopen, op de
verbeurte van by yder drie gulden , ende daarcn bo-
ven te vcrliefen haar Gilde, of dienft, behalven nog
arbitrale correétie naair gelegentheyt van faaken , en
of eenig van haare huysvrouwen' lulcx deeden , die
fullen mede verbeuren drie gulden, ende ftaan tot ar-
bitrale corredie.

V I I L

Item, wort gcordonneert alle die op haare folders,
in haar ichuuren, kelders, ofookin fchepen, eenige
granen, het zy haar felven, of andere toebehorende,
hebben leggen, dat zy binnen vieren twintig uuren
ter Secretarye ^efcr Stad aanbrengen de qualiteyr,cn
quantiteytvandien, op pœnevan by de eygenaarsder
felver, loo zy binnen deefe Stad , ofte Vryheyt van
dien wonen, te verbeuren haar verfwegen ende niet
iiangebrachte granen, ende by die gene , die in hare
folders, fchuuren , kelders, of fchcpen eenig koorn
van vreemde luyden leggende hebben, te verbeuren
vyftig guldens. Behekelyk dat hier mede niet ver-
ftaan wort het koorn, dat de burgers, ende inwoon·
ders voor haar eygen provifie opgedaan hebben.

8oS

I X.

"Wort voorts vcrftaan, ende geordonneert^ dat aU
Ie ingcfetenen ende huysluyden, wonende binnen de-
fc Stad, ende de Vryheyt van dien, hemlieden gene-
rende met l)ouwerye , gehouden fullen Weien haar
koorn, ende graan mede te verkopen 'op de gewoon-
lykmarckten, marktdag ende uuren.

De huyslieden , ende anderen , die met wagens
haar koorn in lacken ter mafckt brengen , fullen het
felve koorn terftont by het liaan der kloeke negen
uuren te famen van de wagen moeten fetten.

XI.

Item, fal men op de marckt geen koorn mogen
verkoopennogmeeten binnen dehuyfen, maarallccn-
lyk daar buyicn voor de deuren onder den blauwen
Heemel, op poene van twintig ftuyvers by den ko-
per ende verkoper elcx te verbeuren op yder mud,
ren ware het foo regenachtig , ot foo quaad weder
ware, dat het aldaar niet dan met grote fchade ende
bederf konde gedaan werden.

X I 1.

Ordonneerende voorts allen den geene die ter markt
koorn fullen fetten om te verkopen , allen ende een
lyder, die het begeert, te gerieven ende leveren tot
een fchepel toe, miis daar van ontfangende al adve-
nand het'mud daar van verkoft is, op de verbeurte
van het koorn.

XIII.

Welverftaande , dat een jegelyk, die alfulcx zyn
koorn voorftelt , of felfs daar by fal moeten welen,
of ymand van de fynen daar by fal moeten laten , tot
gerief νΛι een yder , op de verbeurte van drie gul-
den.

X I V.

Imand van de opgefeetenen ten platten Lande, ge·
confenteertweefende, eenig koorn als voorfzis, uyt
deefe Stad te voeren , rot lyn proyifie, ofte in zyn
Dorp onder de gemeente te confumeeren, fal daar af
ontfangen een billet, ende het felve laten in de poor-
ten daar hy het uytvoert, op pœne dat het felveiiiet '
en fal mogen paiTeeren.

XV.

Beheltelyk, dat geen opgefeetenen fodanig billet
fal worden verleent, dan die by de hand van den
Schout, of Secretaris van haar Dorp, ofGerechtbe-
tonen, dat zy aldaar backers, ofte opgefeetenen zyn.

XVI.

Of ymant meer uytvoerde , of anders a(s in het
billet verhaak ftaat, of ook fonder billet, diefalfuli^
koorn verbeuren. r ,,, μι

X V I I. . ,

Ende wort by deefen igeftatueert, dat de gorters
woonende in de Weerd , niet en fullen mogen bin-
nen deelër Stad kopen, eenige haver nog bockwcyt,
ook niet affcheepen, of verfenden eenige grutten.

X V I I L , 4

Gelyk fy ook geen haverde gort fullen roogcn ver-
voeren, dan mits ftellende cautie van binnen 14 dagen
na date van de uytvoer te fullen inbrengen tcgcn een
mud uytgevocrdc gort drie mud haver.

XIX. -

Item, wort den voorfz gorters, ende allen and»·
ren opgefeetenen van de Weerd geinterdicecrt, ccm'
ge fchepen, offchuyten met gort , of eenig koorn
te laden, dan binnen dc kolk in de Weerde , cn"^
daar niet uyt te voeren, fonder den fluyswachter al-
vorens behoorlyk billet» van confent vertoont
ben, alles op pœne van fchip, oftcfchuyt ,cndc
koorn by den contraventeuxs te verbeuren.

X X.

Wort ook alle fchippers ,'ichuy te voerders, voff^
luydcn , ende huysluyden ^geordonneert geen aOO^

tegen het voorkope ν .van granen,

-ocr page 813-

öra tc vervoeren in te nemen , dan na dat henlieden
getoont ial zyn een billet van confent by den Secreta-
ris defer j^tad, of fynen fubftituyr geteeckent, ende
ook niet meerm in le neemen dan by het voorfz billet
geconfenteeri is, op de verbeurte van het felve koorn,
inicsgaders rchecpen, fchuyten endc wagens*

X X ï.

Gclyk mede alle fchippers bevolen wort het inge-
leyiié koorn, of meel, in haar Icheepen aan een zyde
apart tc leggen, ende niet tuflchen, of onder andere
goederen, om tc beeter ende bequamelycker gevifi·
teert ende met haar billettcnvan conïent geconferéert
te konnen worden, op de verbeurte van vyf en twin-
tig , ook rain , of meer guldens, ter difcretie van den
Gcrechtc.

X X I I.

Ende wort wel cxpreflelyk verboden, eenige gra-
nen naar jiet luyden van de waackklock des avonds,
endc voor het luyden van defelve des morgens te dra-
gen, op de verbeurte van defelve granen ende arbi*
traile correftie van de fackedragers , houitchildenji
ofte andere, die düfelve gedragen fullen hebben.
, - X X I 1 I. ^

Tc appliceeren alle het voorfz verbeurde koorn ι
ende pecunieele boeten tot behoef van den Officier
jdefer Siad, den aanbrenger, ende den armen elcxeen
darde deel, endc wort tot de bekeuringe der overtre-
ders van defe Ordonnantie een jegelyk geauihorifeert^
(onder dar her verloop ïvanrydenymand lal pairocinee-
ren, maar dat een jegelyk ftrafbaal- fal blyven, al· waar
het dat het lang na delen aan den dag quam, dat hy de-
fe Ordonnantie gecontravenieert hadde. Geduurendö
dit alles rot dat de Vroetichap voorfz naar gelegent-
heyd van faaken , ende tyden anders te raden )vert,
die aanhunbehout de machtommedefen temogen in-
tcrpreteeren, drefleeren en alterecren, (ulcx men be-
vinden fal te behoren»

EN ANDERE EETWAREN·. UI BOEK. ΧλΊΙί. Tlf.

PUBLICATIE tegm het ophopen van
'yn Heeren Burgermeefteren, ende Vroed-
fchappe deefer Stad tJ|recht, c'oen re we-
ten, dat haar E. by dleefe jegcnwoordigc
duurte ende fchaarsheyt van brood, koorn,
nodig geacht hebben , tot foulagement van de arme
gemeente,provifioneeleordre te ilellen, dat inplaat-
Ic van rogge gebackcn fal worden, half rogge, half
boekweytce grutten j ende ten eynde door het op-
fteygeren va» de markt van den bockwèyr, de arme
gemeente niet gefruilreert en werde van het profyt,
hier door te verwachten 5 foo hebben myn Heeren
voornoemt ook hoog nodig bevonden, te verbieden
ende interdiceeren, gelyk verboden ende geinterdi-
ceert wortby deeien, den koornkopers,ende allenan^
.deren borgers ende inwoonders deefer Stad, en Vry-!

Xlll.

deboekwyti den i^Novemb. MOCXXX.i
hcyt van dien, uytgefondert de backcrs , op de wee»
kelycxe marckten niet meer boekwyts te mogen op-
kopen, dan allcenlyk voor haare familie een half mud
ter week , op de verbeurte van den boekweyt, die
zy daar boven fullen koomen te koopen, ende noch
driegulden op yder mudde.' GeJyk ook verboden
wort ten platten Lmde van deefen Gellichte, op te
kopen eenige boekweyt, ofte andere granen, oppoc-
ne als in het Placaat van wegen de Heeren Gedepu-
teerden van de Staten 'sLands van Utrecht, pp den
if Oólobris 1650 laatftleeden alhier gepubliceert, en
daar en boven arbitrale corrcftie, bly vende de voor#
gaande publicatie in alle andere poinâien, die bydec·
fcn niet verandert zyn, van volre weerde.

XIV. PUBLICATIE, rakende het aangeven van deterwe, Rogge ^ &c, den 22 OÙober

MDCLXXII; gerenoveert den 28 Maart M'DCLXXIIL

orgemeefters endc Vroedfchap defer Stad, or-
donneeren en beveelen by defen wel fcher-
pelyk , allen eneenygelyk,die boven de tien
mudden, het zy terwe , rog, of boekweyt,
binnen defe Srad gefoldert , ofte opgedaan hebben,
dat zy de cjuantiteyt van alle defelve hare granen zul-
len hebben ter Secretarye defer Stad aan te brengen
binnen den tyd \^an vier dagen 5 ende in regard van

fevluchre granen, .dat de bewoondcrs der huyfen,in
ewelcke die gevlucht zyn, daar van, in cas vanab·
fentic van den eygenaar mede ter Sccrciarye kennis-
fe fullen hebben te geven, op pœne dat by nalatig-
heyd van dien yder gtbreekige verbeuren fal honderc
ryxdaalders, boven de verfwege granen , ten be-
hoeven van den Heer Officier, den armen, cndeo
aanbrenger yder een derde part.

Borgermeefteren, ende Vroedfchap der Stad U-
trecht berigt zynde , dat 't koorn binnen defe
Stad tot een hooge prys is komen op tc ftey-
geren, ende vermoedelyk nog hoger fal wor-
den opgedrongen, ende;nodig achtende, in defe on-
gelege tyden tot foulagement van hare gemeente,re-
gens fodanige ryiingc te voorfien, hebben goet ge-
vonden endc verftann, dat niemand binnen defe Stad
cndcdesfelfs Jurisdiótie, het zy koornkopers, ofredie
op de publiecque markten en ftraten , ofte elders in
de huyiën koorn veyl houden , en fal vermogen het
^;oorn duyrder te vérkopen, als op de nabefchrcven
pryren:*namentlyk.

De oude Stichtfe tarwe, τ

ende > 10 guld.'tmud.

De bovenlandfe oude tarwe 3

XV. PUBLICATIE op den prys van het koorn» den iTTiecember ^ΜΊ) CLXXIL

De nieuwe Stichtfe tarwe

ende

pc Voorlandfe oude tarwe
DePruyfebovenlandie rog,

ende \ 7 'tmud.

De Hierlandfe rog J

De gedroogde rog, tf guld. 'f mud.

Op poene dat alle en een yder, die het voorfchrev45
koorn , hoger als de voorfz prys zal hebben veijcogt,
of verhandelt, verbeuren fal het verkochte, of ver-
handelde koorn, ende daar en boven nog de vierdub»
belde weerde van dien, alles ten behoeve van den
Heer Officier, aanbrenger, ende den armen, ydçr
een derdepart. Accórdecrt, in JkenniiTc van iny S?»·
creiaris, J. Nieuftad.

J ρ guld, 't mud.

XVl. N ADER F/iir^tfi op het voorfz fubje6ïy

Is gerefu meert de Publicatie , raackende de prys
van het koorn , in dato den 17 December laatft-

leden.

' fiufgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
f^cht, ftatueeren ende ordoûnecren daar bencven,
///. Deel,

den i'iFebruar. MDCLXXIll

dut geen koornverkoperï^tvermogen en zullen een/gç
tarwe binnen defe Stad, ende de Vryheyd van dien,
op de markt, ofte daar buyten, direftelyk of indirect·
iclyk hoger in tc kopen, als hét mud tot negen giil-
dCD , op poene van vyf en twintig guldens op yeder
^kkk^ xnud^

-ocr page 814-

mud, boven de verbeurte van het felve koorni |
. Item , dat de boekweyt niet hoger het mud èal
worden ingekogt of verkogt als voor vyf gulden,
maar wel lager, op poene van twaalf gulden op ydcr
mudde, boven dc verbeurte van het koorn.

Dat in gevalle ymand'van de koornverkojïérs wcy-
gerig is, het mudde koOrn tot de voori<:hreve pryfe
te verkopen > den Secretaris by defen geauthoriieert
fal xyn , om de verfogte mudden koorns ten huyfe
van dén .wcygerigc koornvëtköpér, / ten behoeven
van dén koper ^ voor'de'gearrefteerde pryfe te doen
afhalen, op pœtle, dat by weyg'eringe of oppofitie
van dien j het zelve koorn by den Heer Officier, of
fyn Subititüyt, die daar toe by decfcn worden geau-
chonfeert , uyt haare'huyfen zal worden afgehaak,
ende evenwel incurreeren de boeten,op^het verkopen
van het koorn, hier voor relpcöive geftatucert.

lè

TEGEN HET VOORKÖFEN VAN G^WN^N,

sFy^ ordonnantie op het Vind- ende 'Maackelaardje-ampt van het koorn , dm n

JtdyjMBXLlXi en gerenoveert in demjare MDLIF, 4 j

Jv j groot, waar fy ook daar by zyn ofte niet, in aar als

-n den eerften , Ziillen daar wcfen twee géfworen' men htar daar by begeert, 20 zullen fy daar by ko.
Vynders ende Maakelaars van den fcoorn van dé- men, ende haaren dienft doen fonder weygefen, eti.

'•r, , ' de beneden vyftigmuiiden zullen fy niet hebben, maar

worden iy' daar by géëyfcht, ^èio fullcn Ty goctwillig,
lyken haaren dienft van den maackelaardyc daar toe
dóen j ende dààr af hebben dricgroot.

. " VIL Λτ:·"·· -

ïtem, zo waai· dcefer Stacis burgeren die Maacke·
laars be'geeren, daar zullen die Maackelaars by gaan,
haaren dienft doenj^e, ende daar af hebben gelyk als
van den gàften , effde hier af zullen die Marcktmèe·
tters in *elcker tyd der voorichreve geiworen Vynders
Rechters weien. Va, 7 ^

V I r I. -

Irem, waar het faacke, dat ymand-van defe Stads
burgeren of andere, hem eenig vyndens ofte eeniger-
leye maackelaardye onderwonden, dan die fclvetwiö
vynders van defer Stads wegenofte eenig ferpel of-
te argelift hier inne dede , om den vynders endemaa-
kélaars voofgenoemt hec haar te ontferreri', inde héc
haar te ontftéecken , die verbeurde'eene keur vah
twee Carolus-gulden, zo dicke als het ymand dede,
tót behoef van de Konincklyke Majciteytiende déefe
Stad d'een helft, ende der'Maackelaars vporfchrevè
d^ander helft, ende *dib geene daar den vynder aaïi
twyftlt dat fy ferpel ofte argelift hier inne gedaan
hebben, die zullen deMarcktmeefteis daar op csÈdeiï,
zo dicke als het die vynders begeer en.

I ^· 3, ν. '
Ende waar het, dat y mand boven zynenced breii-
kig daar inne bevonden worde , dien foude men zyn
voorfchreve keur van twee Carolus gulden afnemen
ende meyneedig rer kloeken verkondigeii, alsiè die
Raad ter waarheyt bevonden hadde. «

Ende deefe vynders zullen haaren eed doen op ten
Raadhuyfe voor den Raade defe Ordonnantie te hou·
den, ende met haaren vyf finnen tuiTcheô den koper
en verkoper elck het fync toe te Ïeveren} ionder
■ferpel. . , .^fnjiHd.afef^^.·'^

. ^ -, X I. 'V'-,

Item , zo en fal oock geen meéter koorn of zaat
meeten b'uyten of binnen,defe Stad, daar'die vynders
aan veragtert, of het haar daar medé ontferrettw(^de,
op den zeiven keur van twee Carolus gulden te ver-
beuren tot behc^f als voren.-i 7 iitia^ ,

Welcke punden ende articuÎen ende elcx byfon-
der ia Hefen brief befchreven , wy SchoutBurger-

'/ ij'

''ι

ι ·

4. ^

Tegen het voor- m ópkoopen vani Boter ^ JKaas^ Hocnde-

DRIE Ε Ν Τ WIΝ ΤIG S Τ Ε :, Τ ï Τ Ε L.

•"'■ -'ΐ iS-il'· - .OTi^ Μ'^Γ ■ inöiïltó " ' . -

τ w Ε È ö' έ É Ε/Χ· "

ie Stads wegen.

I 1.

Item, defe Vynders zullen op haaren eed alle k©órn
cndc zaat befien daar fcheel om is , waar het onder
qüadcr is dan boven , ende daar fy dat onder quader
vinden dan boven , iullen die geene, dien het Icoorn
Bfce zaat toebehoort, verbeuren cenen keur van twee
Garolus gulden; foo dickè als het ymand dède, half
totter Koninklycke Majefteyts ende defe Stads, ende
half tot deè Vynders voorfchreve behoef, ende hier
bullen die Vynders toegaan die te befien , foo dicke
als fy van ymanden daar toe geèyfcht worden , ende
als (y het befien ende gelyckc goet vinden op haren
eed, iöo fal die geene, die hàar begeert heeft, hem
-geven , vöor haaien afbeyd ende dienft clck drie
groot. ^ ^

Itèni defgelycX, daar men koorn ofte ziiat naaree-
Tïigen mulffter leveren zal, of dat Kloofter goed we-
fen zal, of goet koopmans gost, ende fcheel valt, waar
het na dc mulffter, of den Kloofter goede ofte koop-
plans goeden vervolgt, of niet, zullen oock deefe
Vynders befien V ende dat waurdeerenj ende daar af
hebbeij elcs drie groot. ^ ^ " 4
' . I'V.

Item, zullen defe Vyndersónderfoeckeni ofte ye-
mand van des avonts te Vcfper-tyd , tot des morgens
len negen uren , als men die weeckmarckt houden fil,
eenig koorn ofte zaat verkoopt, op dat diemarckten
binnen defe Stad te bet gehouden mogen worden5'"en-
d« daar fy vinden datWc gefchiet, die geene , 'die dat
doet, fal verbeuren t'elker reyfe tweeGaiölus'gulden
tot behoef als voren.' " -

Ende waar eenig meeter, die binnen der voorfchre-
ve tyd eenig koorn ofte zaat maate , buyten weten
der Vyndeiis voorfchreve, op dat fy onderfoekenmo-
gen , wanneer die koop ter waarheyt gefchiet is ^ die
verbeurde vier ftuyvers ter'felvér Vynders behôèf,
zo dicke als hy dat dede.

- V I. ■ :

Item, alle die geene, die defer Stads burgers niet
Cn zyn, ende koorn of zaat in deefe Stad verkopen ,
daar zullen deéfe Vynders'onder hem beyden afheb-
ben te maackelaardye van elck hondert mudden,een-
rehande goeds.; Brie ftuyvers^'^aar fy daar by zyn

dàn niet 5 ende van v^yft^^d'zülto ly h^^ meefteren,^Schepenén.ende Raade^&c.

-ocr page 815-

EN/ANDERE EETWAREN. ÏIL BOER. XXIÏL tlt.

ren

«f.

Vogelen, en andere eetbare vvàaren 5 en tegen heü
-V 3 verkoopen van vervalichte Boter. '

Me» i^oege hier hy het PJacaat tegen het opkooptn van de Vifch i den ii Jtdy if7S, S iet dm XXïV. Tyt.

Placaat tegen het ophopen mn 'de beefien, den if74. Siet beneden den xxv.Tyr. i. Dccl. Num.i.

I. ORDONNANTIE jegens het voórkoopen van klle eetbare waaren , dem t) OBol·»

MOLXXIV; gerenoveert den ii OM. MDLXXXVlj tn iS
Novemh. MOLXXXFIl.

"yn Heeren die Stadhouder/Schout , Bur-
germeeileren ende Schepenen der Stad van
Utrecht, doen te weten, (i) Alfoo tot
•^haarluyder kennifle gekomenzyn veele en-
de meenigviildige klachten over die voorkopers van
alle eetbare waaren , ende heure monopoliën, die fy
daar inne gebruyken tot grote lallende achterdeel van
allen ingeletenen defer Stad van Utrechrmits hem
vervorderende, zo binnen als buycen defe Stad, alle
die voorfchreve eetbaare waaren van de lantluyden en-
de anderen op te kopen, ommedefelve naderhanttot
heuren gelieite ten duurÜen wederom te verkopen,
waardoor die gemeente grotelyx geëxaftioneeit wertj
zo is 't, dat myn Heeren voorfchreve vbegeerende
hier inne te voorfien, tot profyt ende welvaren van
eenen jegelyken, ende byiónder van de fchamele ge-
meente defer Stad, daar op gemaakt hebben defe na-
volgende Ordonnantie, poinében ende articulen, die
men gebiet eenen jegelyken, dies aangaande, te on-
derhouden, na te gaan ende te voldoen, op dc keu-
ren ende breuken daar inne begrepen.

In den eerften, dat niemand , het zy voorkoper
ofte niet, en zal mogen op eenige marktdagen , nog
andere dagen binnen der weecke, eenige botter in-
ftoppen , potten ofte dielgelycx , nog oock eenige
maatbotteren , groot ofte kleyn , ofte eenige melck
opkopen, nog doen opkopen by ymand anders in het
heymelyk, nog in het openbaar , nog in haren huy-
fcn ontïangen, ofte in laren fetten, om defelve voorts
le verkopen , op het verbeuren van de botter ofte
melck , ende daar toe eenen Carolus gulden tot be-
hoef van den bekeurder, ende daar en boven een jaar
haar neeringe.

I I.

Item, dat de burgers ende ingefetenen defer Stad,
noch eenige buytenluyden , wefeiide voorkopers ofte
voorkoopilers , geene botter by de vaten , heel of
half, vierendeelen of achtendeelen, voorts kafcn, cye-
rcn ofte diergelyke eetbare waaren , noch ook geen
^viltbraad of hoenderen , ganfen, duyven, fnippen,
^vildeende tamme vogelen, of diergelycke en zullen
mogen kopen, nog doen kopen by ymand anders in
het heymelyk noch in het openbaar , nog in haaren
huyfen ontfangen, ofte in laten fetten op eenige
niarcktdagen , ofte andere dagen van der weecke,
^'oor dat die kloek (i) elf geflagen zal hebben , op
het verbeuren van de opgekogte waaren , ende daar
εη boven nog eenen Carolus gulden tot behoef van

III.

Behelrelyk dat alle fuyvelkopers , defer Stads bur-
gers , tot allen tyden ende uuren wel botter by dè
vaten ende half vaten zullen mogen kopen , die hiér
ter markt komen, en gebragt fullcn werden,

I V.

Ende als de voorfchreve buytenluyden , ofte bur-
geren ende ingefetenen defer Stad, wefende koornko-
pers, op eenige marcktdagen, ofte andere dagen van
der weecke, eenige van de voorfchreve waaren op-
gekogt hebben, na ofte van die behoorlyke ende ge*
fctte uure voorfchreve, zo fullen die burgers endein··^
woonders defer Stad , daar by ftaande ende wefendcj^
die voorkoop van dien in het geheel ofte deel mogen
overnemen voor alfulcke pryfc, als die waar ter wet-
telycker waarheyt yerkogt is. Ende waar het ^ dat
die koper ende verkoper beyde fulcx weygerden, of-
te die waarheyt des koops verduurden of verfwegen »
zo fouden fy daar af^elcx verbeuren eenen Carolus
gulden, mitsgaders die waaren, oice iiie weerde van
dien, tot behoef van den bekeurder ofte aanbrenger,
ende al evenwel mede te betalen die voorgenoemde
Carolus gulden,"indien die voorkoper voor diegeffit-
te ure gekogt hadde*

Voorts en zullen die voorkopers ende voorkoop·
fters voornoemt, op geene tydcn eenig van de voorge-
noemde waaren ende goederen binnen der myle ronts·
pmme, nng in de Vryheyt defer Stad, mogen opko-
pen , nog doen opkopen, van den huysluyden, aldaar
wonende, nog van eenig koopman ofte lantman, of-
te ymand anders, die eenig van de voorfchreve eet-
baare waaren op wagens, ofte in fcheepen, ofte in
fchuyten geladen heeft, of by hem dragende is, om-
me binnen defe Stad ter marckt te brengen, nog de-
felve koopluyden ofte huysluyden te gemoet te mo-
gen gaan, om haare waaren op te kopen, op het ver-
beuren van (3) tien Carolus gulden , tot behoef van
(4) den Officier, defe Stad,ende den bekeurder,elcx
een dardendeel. ^

VL >

Ende op dat defe voorfchreve Ordonnantie te beter
onderhouden fal mogen werden, zo heeft men geau-
thorifeert, cn authorifeert by deefen, alle defer Stads
dienaars, metten Schouten buyten-dienaars , ende
voorts eenen jegelyken, omme defe voorfchreve be*
keuringe te mogen doen, ende wie fylieden gebrek-
kelyck bevinden, ende daar op bekeurt hebben,ful-
len daar af op haar eed, met een getuygen ofte meer

^en bekeurder , ende al evenwel zal den koper , die' tot hem geloof hebben ende gegeven worden , ende
pckcurc is ) gehouden zyn'·den verkoper te betalen, zullen daar op die breuckigen by eenen Deurwaarder
"idien hy hem niet betaalt en hadde van het geene haar breucke mette waaren , die fy bekeurt hebben 4
"y opgekogtende verbeurt heeft, als voren, ten wa-'doen executceren , ende niemand en fal in oppoiitic
'^cfaacke dat die verkoper , wetende die hanteeringe ' toegelaten nog ontfangen worden , voor al die breu·»
ende gelegentheyt van den koper, dies niet tegen- kige en heeft eerft zyn breucke genamptifeert ende
taande hem die boven gementioneerde eetbare wa iren opgeleyt.
evenwel verkogte, zo ial hy mede verbeuren als boven. ' g

(^) Ih de Ordonnantie Ό an if74 flaat hier mg, van Koninklyke Majeft. wegen»
U) In de voorfz. Ordonnantie ^ tien.

\p In de'voorfz. Ordonnantie^ (cs C'XXo\\is g\i\àtÎ\t ^

14) I^egemelte Ordonnantie heeft, van dc Koninklyke Majefteyt» . i

^^i'Diel, ' · " Kkkkk i Π. OR.

-ocr page 816-

Τ EG Ε Ni HET VO.ORKOEEN VAN GRANEN,

IL· ORDONNANTIE {Sp het veorfz. fubjeEi ^ gecorrigeert en geamfiieert^ iden Maart
- MOXCVl. ^ ..b^

yn Heeren die StacIHéiuder, Schouc, Bur- of Idey'rt','of by de ftopf^^^^

. r ,, „ , lerStad^U- de voöii-ts'de'kaafen óp de marckt zullen mogen lco«

Φ-

germêëftcrén ende- ScHepcnen der
' irechcf'^dûen re wmen eenen jegclyken, pen, tcrt hoôgilen voor 20 vcele fy m veenieh dagen
dk'de Raad'dcTer Stad Utrecht, gehôortjtot haar'nee'ringe behoevqh î ende vorder niet, ophec
ende vtrlÙW'hebbede hct groot misbruyck, ende verbeuren als bovenf behoadelyk^, 20 verre een bur'-
die praâ:ycqucrÎ ,' dic dagelycs geplecgt "wordeninhet gcr geen fuyvelkoper of kramer zynde ,^ by de koop-
op- cnde'voöfko^cn Van botçr, iaàs, éyeren , hofcti-! Itonde," dat'den felvèh^dén voorkoop Van dien fal mo-
dereii, ganlcnf duyven, (iii^pèn^ wilde oité tamme! gen ιΛηιώ^' · ^H

ι V.

vogelen, ende dicrgelyke , loc groten laft ende ach-
terded van de gcmeenre deler Srad, heeft de^Ordon- Ende als de burgers ende inwoondcrs deefer Stad^
nantie^ dâàr op an. 15-74Hen 9 OÖrobrisliytgegèvèn.'grofljers^'zynde als boven, ofte eenige buytenluydeli
ende an. 1580" vóorleeden'gerenoveert, eensdefelâfver,:;^ op^*^^^^ iriarcktdagen , ofte andere'dagen van dc
andèrt ende geamplieert in naarvolgende manïeréh,^ weecké,_^^cènige'^ opgekogt!

gebiedende daaromme eenen jegelyck, dies aangaan· hcbbe?h, 'ha, ofte voor de behoorlycke endegeiene
de, defelve te onderhouden , na te gaan, ende te uure voorfchreve, zo fullen die burgers ende inwoon*
voldoen, op de keuren ende breucken daar inne be · dcrs defer^ Stad, daar by llaande , ende wefen(|é, t|ie

In den eerften 4 dat niemand

voorkopp van dien , in ihe« geheel ofte^dtè^tno^n
overneemen , .V voor alfulcke pryfe, 'als jdië' wafe
het zy,.yoorkoper terjwettelyker waarheyt verkogt isj ende'Vàâr hè,

ofte niet, en ial mogen op eenige marcktdagen, nog dat die;koper ende verkoper beyde fulcx weygerden,
andere diigen binnen der wcecke , eenige boter in of diç warirjieyt des kopers^'verduurdeiï ö^^
ftoppen , potten^ of diefgelycx» nog ook-eenigç maat- zo iouden iy daar af eicx verbeuren eenen Ca'rolus
boieren, groot ofte kleyn, ofte eenige melck opko- gulden, mitsgaders die waare, ofte die weerde vaii
pen, nog doen opkopen by ymand anders ijvhethey-^dien,-totJ)ehoef van den bekeurder ofte aanbrenger,
inelyk, rtogre in het openbaar, nog in haaren j|uyfep,kpde aÎ^evènwcl mede te betalen die voorfz Caroluj
onrfangen ofte in laren imen , tpm defclvc^vopru te' guIden^in^eD .die voorkoper^ voor Mie gefet^

verkopen, op het verbetirefifvan de boter ofte melk,: gekogt hadde^ ' '

Voorts zo fullen die voorkopers ende voorîçoopfterl
voornoemt, op geene tyden eenige van de'voorfchre-
ve waaren ende goederen binnen der cnyle ronrsom*
mié, nog in de Vryheyt deefer^Stad opkopen, noch
doen opkopen van den huysluyden, aldaar wonende)
noch van eenig koopman,' ofte laniman,"ofte ymand
anders, die eenig van de voorfchreve eetfeare waaren
'op^ wagens, ofte in fcheepen, ofte fchuypen geladen
heeft, ofte by hem dragende is, pmmé|hinnen deefe
Stad ter marckt te brengen,noch'defelve koopluyden
ofte huysluyden te gemoet te mogengaan,omEneharc
waaren op te kopen, op het verbeuren van tien Ca-
rolus gulden, tot^behoef van den Officier,déferStad,'
ende bekeurder, elcx een dardendeel. » 7

,_Ënde op dat defe voorfchreve Ordonnantie te beter
onderhouden fal mogen werden, zo Heeft men geau·
thorifeert, ende authorifeert men by defen alle deiër,
Stadsdienaars, metten Schouten buy ten-dienaars, en-
de voorts ,eenen jegelyken , omme deefe voorfclirevc
bekeuringe te mogen doen, ende wie fyluydengebrec-
kelyk bevinden, ende daar op bekeurt hebben5,zul-
len daar af op haaren eede , met een gèiuygen^^
meer, tot hem geloof hebbeti ende gegeven^ördenj
ende fullen daar op die breuckigebytenéh Deurwaar-
der haar breucke mette waarde , die'fy bekeurt heb·
ben, doen executeeren, ende niemand'en^ial inop-
pofitie toegelaten noch ©ntfangen worden, voor en
al eer die breuckige en heeft fyn breucke genampU"
(eert ende opgeleyt. I' ^ V ^

üii-i

,· A

I, <

grepen.

ende daar roe eenen Caroius ^gulden , tot^ behoef van
den bekeurder ende daar en, boven een jaar haar nee-

îrem, dat viin nu voortaan^geene burgeren nog in·
gcletenen defer Stad, wefende groiîîers, geene kley
ne withte, noch mate gebruyckende , nog ook ee-
nige buytenluyden eenige boter by de vaten, half of
heel, vierendeelen of achtendeelen , voorts kaaien,
eyeren of dicrgelyke eetbaare waaren, nog ook eeni-
ge hoenderen,, ganièn, duyven j fnippen, wilde den-
de tamme vogelen, ende diergelycken en lullen mo-
gen kopen by ymand anders in het heymelyk , nog in
het openbaar , nog> in haaren huyièniontfangen^ende
inne laten fetten , op eenige marcktdagen of andere
dagen van de wcecke , voor dat de kloek elf uurcn
geil igen zal hebben, op 'het verbeuren van de opge-
kogte waaren , ende daar en boven nog eene Carolus
gulden tot behoef van den bekeurder , ende al even-
wel zal den koper^ diebekeurt is, gehouden zyn den
verkoper te betalen, indien het niet gedaan en ware,
ten ware dat den,verkoper,den koper kende, dat het
een voorkopcr in het gros \yare , in weicken gevallej
die bocre lïalf ende half gedragen fal werden.

JU.

Welverftaande, dat onder defe.twee articulen niet
begicpen en zyn deefer Stadsi burgers ende inwoon,
devs, wefende fuyvelkopers, die boter ende kaas met
die;kleync wichte önder die gemeente defer Stad weder
uyiilyten fcnde verkopen, îlodefelve wel voor elfuu-
ren, ende ten allen tyden boter byde vaten groot

e (i) Burgermeeftcrs en Vroedfchap der Stad
Utrecht, daaglykö Voorkomende het groot
mishfuyck ende praftyken , die hoe langer
heef meer gepleegt worden ^ contrarié ver-
fcheyde voorgaande gepubliceerde Ordonnantiën,, dirï
door verloop des tyds en opgercfene oorlogentqualyki
fyn geobferveert, in 't Op- en voorkopen van boter,,
kaas, melckί eyeren, hoenderen, ganfenV (i) duy-
Veuj fnippen § vogelen, cn andere dicrgelyke eetba-
re. » : Η

^WCAAW^ νΐ^νίνλ W/btlVt ^ li wwi^ cj; ^

1IL~ ORbÖNNANTiE -àp het voorjz. fubjeB, den jMay imCXlIs en geamplieert dm ύ

fëebruar, MOCXXF. · " ^ ^ '

re waaren -, tot groot nadeel" en lafte van-de ganfchc
gemeynte^ deefer Stad j-^'hebbeh 'óp nieuws geordon-

ncert en gèftatueert, ordbnneeren en Îlatueeren öy
iefen^ jegens het felve voör-'en ópkopen, de naW-
fchreve poinden, Waar na^éÊn ygelyk in *t 'fyne ug
voortaan fig fal hebbdn rc,regaleercn,o|> de pœne cB

breuken daar by geftatueert

ïn den mften > dat^eenc voorkopers, böcM^

-ocr page 817-

Ε Ν ANDÈRE EETWAREN. ■ 111. BOEK. milt 71 T.

kopen de voorfz. eetbaare waaren, dog indien in 'c
kopen van dien,eenig burger of inwoonder ,dcrfelver
vrouwen of boden daar by tt»nden, geen voorkopCiri
nog uytflyters zynde , en in 't geheel, of ren deele
zukks .voor de 'gekogte pryfen begeerdén over te nec-
men fullen deiëlve voorkopers of uytilyrers ge-
houden zyn fulcks te doen, of te gedogen, als oock
den verkoper, fonder dac té weygeren, ofdc rechte
waarde van dien te veriwygen , op pœne van te ver·'
beuren drie gulden , ten behoeven als vorep, ^

EÏde op dai dele Ördonnantie te beter mag werden !
onderhouden, ook de,\^erkopers en voorkopers bey-
de blyven buyten fchade, zo wert vooi;|: alle binneu-
verlcent hebbeiï, elck tien guldens, t'appliceerentot jen buyten-voorkopers hier mede verboden, op eenige
behoef van den aanbrenger, den Officicr, en den ar- pubÎicquç marckten » bruggen of plaatfen, daar dul-
ϊΐκη deeler Stad, elks een derde.deel , zo verre den danige eetbaare waaren en goederen werden gebragr^
verkoper kenniiTe hadde, dat den koper een^voprko-|ende gevent, te komen, of te verfchynen, voor dac
per ware jen by de voor kop,ers. nog hier en bovenbeen ; de klogktien en elf uren, na gelegentheyd des fay-

I I.

Gelyk dan voorts geen vporkopers, nog iemand
anders, die eenige der voorfz. eetbaare waaren ko-
pen, of doen ^kopen,, om jWeder te verkopen , . ven-

foens.jj als,voren, fal zyn geflagen , op de verbeurte
van drie gulden, als voren. ^
. ., VI.

iVoprt^ iuJïcn de voorkopers en uytflyters voorn,
tot geenen^ tyde eenige van de voorgaande waarenen

vap jCenig kpopnian, ,pf kntman, ofte iemand anders,
iiie ee^ig^ ,van .de voorfz. eetbaare waaren op wagens,
karren, icheepen , of Îchuyten , gelaiden heeft, of
ook dragende is naar of binnen deefe Stad tei" markt,
gelyk fy ook geene koopluydçn, nog huysluydcniul"
len mogen te gempet gaan, om haare waaren,pp te
képen, op^verbeurte van tienÇaroU gulden, ten bç·/
' oeveil als vören. *

VIK

Voorkopers werden ver ft aan tic zyn îi)lîe 4ie geene^
die: eenige der vooriz. waaren kçpcn , pnj, weder tc
verkopen,4 zy die dan binnen dele Stad,cn |iads Vry-
heyd bÏyven , ofte daaj: buytcn geyocrt cn gecpnlu-^
meert worden. — ^ ^

Ç^ndelyk,, op dat het geiepe ^^pprf?;. tcbctcr m^,,
Werden nagekomen^ en dÇj,oyertree(iers achterhaalt,
■ ' ' en gecxeçuteert, zo werden hiertoe by de-

fen geauthprifeert fpecialyck aile deefer Stads Letter
dienaars, Boden,^Schouten-dienaars,ende vports ge· ,
neralyk'ille,en een ygelyek ,^die gehoudçn fullen zyn ,
het achterhaalde goed te j brengen op den Siadhuyfe,
of ten Huyfc van den Héere Offiçiet ^ ende wie ly in
foute bevonden fullen h^bert, lâÎ.op haaren eed of
getuygenis verklaart geïove gegeven, enejtecutiege-
decerneert werden , fonder dat iemand in oppofitie
fal werden ontfafjgen ,^voor dat dc brcukige fy η breu-
keTal hebben genampuiecri:. ^

jaur haare iieeringe.

ten, en uyt te ilyten, fy zyn dan burgers,of inwoon- goederen,'binnen dè myle rondsom^defer Stad , nog
ders deefer Stad, of vreemde van buyten inkomende inide yryhçyd mogen gaan opkopen , nog dpea op-
petionen, vermogen eenige der voorverhaa|delpecien, Jcopen jan de huysluyden aldaar wonende , nog oock
van eetbaare waaren op de week-marcktdag, zyn.de - . ^ - , ,

faturdng, te kopen of doen kopen, in eeniger manie·
re, on. er wat praetext het oock mogte wefen, van
PaafTchen tot Viftoris toe, voor dac de kloek op den
Domketck alhier tien uuren geflagen fal hebben, en
van Viófcoris tot PaalTchen , elf uuren , op pœne als
voren} ijip verrtaan engewilt wert,dat óp dettniarkc-
dag tot de voóVfzVgefette uren de voorfz waaren^te
kopen , alleenly k vry fal ftaan de burgers en in^oóh-
ders defer Stad geen neeringe of nytilytinge^yandieh
doende, gelyck die van alle oude tyden daar toe gé-
, privilegeerc i^n^geweeft^ . .

Welverfiaânde dat defèr^Stads^horgers^mÎr^^
ivefende/uyvelyerkoQpers, die'hoiér en kaas met Jekleyne
luigte onder de gemeente weder uytfiytèn en verkop^n.^^el
mor de voorfz. uren y ende f Allen tyden ^ hoter by de
tm^ groot óf kleyn , ofte by floppen en potten kootnende^^
eok kciafen op de mankt fullen mogen koopen^ ten hoogflen
'joorfoo veel fy in veertien dagen tot haare néerïn0_ be^i
heven, e» vorder niet, op pœne als voor en : behoud "
mede (oo'vhre een borger , gegn fuyvelverkoopn of kra
mrzynde\ by de koop flonde, dat den fehèri de voorkoop
mi dienjalmgen neernen·. 4. ^ Ï^ ^ φΓ,

Maar de lilo(^|e by^de|fom i^énb^y^de wÎn^

tertyd elf ^e^agcn' ζνη'φ op (3en mai:cktd^g,alsy^
ilaar, rullén1hdifferén| 'a|lé^^^ yanbi^hcn en

(i) Ιη ά,ε Οιάοηηαηΐΐεηΐί^Λ^ιζ flaat^ dc Ragd defer Stad.

De vogrfz^ Ordonnantie, duyven , enden,

(4) Ùit artyk.'is in de Ordonnantie van i62,f bygevoegt. . ; 1

binnen nog van buytcn, oockigcen burgers nog in-^van buyten, ook alle buytenluycicn,'^vryeÏyckmogen(

■\voonders defcr Stad , ibllen vermogen op eeni^ da-
gen in de weeck, opkopen, om v/cder ic verkopen,
ecnige boier in iloppen , poEttn , vaten tonnen ,
jtlcyn nog gr.çot, oock gem maaibotter , of by de
icieyiie. wigc, feiaiçn, eycren, melk, hoenderen,gan-
itn, (3) tiuyven, vogelen, teelingen , fnippen , en
aiHicrc diergelyke eetbaare v/aaren, nog ook mogen
doen kopea, direcleiyck nog indiyeeieiyk , iu'they-
jnelyk nog in 'c openbaar , nog oock nieten eenige
liiiyien inietccn, waar het zy , op de verbeurte van
detelve gekogte waaren, en daar beneffens 2;owelby
den verkoper en koper, als by den"geenen,4ie,ögtot,
dufdanige opkoping heeft Jnici) gpbruyken, ytwlke
«cederen iri bewaaring genomen , of plaats duaV toe

" , _ i -ui-.iï _i I. » '

e Vröèdfchap deefer Stad Utrecht , gehoord
hebbende die klachten van eenige hare bur-
gers ende onderdanen, hun erneerende ,mec
fï-uyt, mo^es, knollen, Scc. te verkopen, als
dat iommige hen otiderftaan den koopluyden , ende
anderen, dic met fchecpen, fchuyten, wagens,. &c.
ha^re knollen ^a deefe Stad biiengen, om te markten,
huyten der Siad in *c gemoet ie gaan, ^yaren, of ry
den, ende fodanige knollen op ie kopen , dic iy dan
ιεη duurtten na haar appetyc weder verkopen
tot groot nadeel van de voorfz. doleanten ; ende be-
geerende derhal ven daar jegens te voorfien , imerdii·
ceert en verbied de Vroedfchap voorfz, wel ernilelyfc·
by deefen allen en een y der van deefer Stads ingefeie-
nen, ende Vryheyd van dien, van nu voortaap eeni-
gerhande de minfte fulke voorkoop buyten dele Stad
van knollen meer tc doen , noch te laten doen, di"
reitelyk noch indire^elyk , om die alhier weder te
verkopen , op verbeurte van alle knollen, die alfo
buyten opgekogt, en binnen weder wérden verkogt.

tegen het Opkoo^en^^jan Knollen , den ii^Juny MDCXXF.

Kkkkk I

V, RE^

-ocr page 818-

Provincie mede verboden ende gepra^feert worde.
Onder ilont, in kenniflè van de,Ridder.

-i'·.

Extraöl uyt de Rejolutien vm de Froedfchap,
„ . . den 6 May mdckxxiv.*^

iï-1

Gchoort het mondeling, ende ichriftelyk verfoek
gedaan uyt den naam van de Deeckens, endegemee-
ne Gildebroeders van het VetkoopersGilde alhier, om
te mogen continueeren in het kopen cn verkopcnvan
de pondjens boter j heeft de Vioedfchap.rja delibera-
'tieïgeperiifleert by haar Reiolutie van deri 28 April
1654 voorleden. Onder itond, accordeert, in kennis-
fe van my, C. de Ridder.

pers in de poorten., ende aankomiten, zo buyten als
binnen deefe Stad, de huysluyden niet nr^ogcn tcge-
moete gaan, om haar boter op le.kopcn j alJcs bre-
der cn op poene als ia.dc voorichreve PubJicatic, de
welke den Officier , Lctterdicnaars en* Bcdcns deefcr

dat voortaan de voorkoperszullenvermogen
t'aller ure, op de markten en niet op andere plaatfen
inde Stad, ofte Vryhcyd van dien , (i) ook niet in, Jgedaan , zal den borger , of inwoonder alleen, ofte
ofte uyt fchuyten, fcheepen ^ofte ivagens ^ic kopeiïhoen- met andere vermogen de geheelc koop over te nemen,
deren, kalckoenen, duyven, , mitsgaders boter ter tyt en zo lang het veikofte goet op.de marckt is,
ende andere diergelykc waren , (3) op pcene van fes ende dat om deielve prys , op gelyke pœne van drie
gulden, boven de gekofie waaren, yder reyfe te ver- gulden^^» in cas van weygeringe , (4) authorifeemde
beuren. i hier toe ^ neffens den Officier ^ aiie LetterdimaarSf Stads

Dat mede als deburgers, ofinwoonders in verding Boden ^ ende Opfigtersvan de'vuylnis. , 'sfeîiîîîcffHr
zyn, ofte aan de kouw , bank, of boterton flaan,

(1) Het geen alhier curfyf is, is van den 3 \ Aday 1675, ^^^^ de Refoïutie van i66f hegint aldus. De Vrocd-
fchap der Srad Utrecht, heeft lot voorkoming van alle disordres dienaangaande provifioneel verflaan 2cc.

(2) Het geen curfyf is y is in de Jaatfie Publicatie hygekomen. __ - ' gtrii· »
(5) De Refoïutie van den i^July i66f heeft hier nog\ derogeerende alfulks hetgeftatueerdevan den 29 Maart

, jfpö, daar by de voorkopers word verboden voor elf uren, en binnen een myle rondfomde Stad temo-
gen opkopen van huysluyden aldaar wonende, blyvende al het vordere in zyn geheel, mur^v -·ύ
1^4) JÎls op num.z. ' 'i:^ d iv'

Via

TEGEN HET VOORKOPEN,VAN GRANEN,

RESOLUTIE, waar hy de Kramers en Foorkopers verboden word pondjensUoter'te hopen
om te verkopen. Jen 28 Jpnl en 6 May MDCXXXIF^^

IfoOimcn daaglyks bevind,tdac dc kremerscn
vooikopers, loo binnen defe Stad, en Vry·
heyd van dien woonende , ais van buyten
hier ter marckt komende > hun onderltaan
op te koopen de 'pondjens boter tot befwaarniiTe van
de fchamele gemeente, die daar door niet behoorlyk
konnen worden gerieft, endeoverfuiksdefclve v/eder
van fodanigc kramers , ende voorkopers te duurder
moeten koopen, foo (laatde Vrocdfchap roe, datby
de Gedeputeerden van de Staten by provifie tot een
pioeve, geduurende foo lange'de Vrocdfchap in re-
garde van de Stad Utrecht ende Vry heyd van dierî,
iulks fal goed vinden, verboden worden alle kramers
ende verkopers eenige pondjens boter te kopen, ofte
verkopen , mits dat het felve in andere Steden defer

PL AGAAT iegens de voorkoüp van deBoter^yden 11 May MOCXLIX.

flagcn, voor welke uren zyliedtn op gccne markten
ofte bruggen, daar boter verkoft wort , zullen mo-
gen vei (chynen , ende zal ten bujgcr,.zyn vrouw,
ofte dienftbode, by de koop als danitaande 5 . de voor-

kopen van de boteri foo heeft dc Vroetichap op de koop hebben, ende de boter in het geheel ofte ten
klachte van de gemeente deeftn aangaande nodig ge- ^deele,mogen aannecmen voor de bedongen pryfe',licc
acht, by delen als nog te ordonnceren, dat gene voor- welk zoiwel den voorkoper als verkoper Jal moeten
koopers vanbinnen nog van buyten fullcn mogen op- gedogen. Voorts cn zullen de voorfchrève voorfco-

winters niet voor elfuuren, op de Dom-klocke ge- Stad,in 't executecrenjzullen hebben te'àchiervoJeen.'

'_ _________________________ifcfi.jt °

PL AC A AT, rakende het voor koopen van eetbare waren y den i/^Jnly <JliT>CLXF;geam-
pUeert den η ^ay MDCLXXF. . .. '

e Vroedfchap (i) amplieerende haar Ed. ; te befîchtigen, of te kopen , dc voorkopers gchou-
folutîe van den 14 '^uly heeft âls mth den zuilen zyn daar van tc blyven, fonder dieondcr-

verftaan tot voorkommge van alle difordre, handelinge te interrumpeeren direételyk , of indircc-

teiyk, op pcene van drie gulden.

Dat zo wanneer de voorkopers eenige koop hebben

■

ORDONNANTIE, tes^ens den voorkoop \ en het opkoopen van Granen iHn andere îît-

bare waren, den 11 Novemb. MDCCIX, ' ^ ; -

urgermecflcren , en Vrocdfchap der Stad U-
trecht, dagelyx voorkomende het groot mis-
bruyk van baatfocckende menfchen in 't op-
kopen van granen , en andere eetbare waren,
tot nadeel van den burger en andere ingeletenen defer
Stad, hebben ter occaiïe van de dierte der granen.

de Ordonnantiën, op nieuws geordonneerd, ende ge
iUtueerd als volgt.

iEerflelyk,dat geene voorkopers van binnen, hog-
ievan buyten, op eenige dagen in de wceke zullen*
vermogen op tc kopen, om weder te verkopen ee-
nige boter in potten, vaten, ofte tonnen, kleynoffc
groot, nogte ook by maten, nukken7ofte géwigtc
in het heymelyk, ofte jn het openbaar; door bbrlel-

ven, ofte'door andere dikaelyk t of ifidifeaclyck,

op de verbeurte van d^boter j cn daar bcneffcnszo

cn andere eetbare waren, onvermindertde voorgaan- wel by den koper alsverkojxr^ ofte ook'^'dic fig'daar

. ------_ _·-----------j-------j ' toe hebben,laten gtbruyckcnf^yder'le verbaren een

boete van tien gulden, te appliceren dë^cene belfrcten
behoeven, van den'Heer Höoït-Öfiidcrt cn deaïide-

re helfte ten behoeven Vanden aanbrenger, bovcfl en

bchalven dat fodanigc óp^ bfie^vooikopcf fal gchouj

-ocr page 819-

den vvefen ceoigeheel jaar zyn winckel te fluyten.

ILr -

Dac defclvc pœnen en bfétiken, mirsgaders verbot
van neeririgfr mede plaàffe «uilen hebben in het op
kopen, vhn^cafen ^ eyerért hoenderen, kalkoenen,
jpcenv'èrkens, ganien^ eendvogelen, lieelingeh, duy-
venj.fnippen j en andere di^rgeïyke eet waf én, mits-
gaders ook de rivier-vifch, weicke op vry-.ende- fa-
lerdagen alhier ter markt werd gebregt.

MI.

Dat wyders gecne vobrkopers vreemde nog ande-
re, ecnige der roorlchreve eetbafe warisn op dewee-
kelykremarcktdagen , Tullen vermogen te kopen, of
re doen kopen, van Paasfchen tot Viiâoris voor de
kloeke tien, ende van Viftoris tot Paasfchen^ elf u-
ren fil hebben geilagen, en dat op een boete als voor-
Ichreve.

I V.

Ende op dat defe Ordonnantie te beter fal Aderden
iingekomcn ende agtervolgt, foo word aan allé bin-
nen· enbuyten- voorkopers bydcfen geinterdiceerd op
eenige pubHcque markten , bruggen , ófte andere
pl;iaïfen, daar men fodanige eetbaare warén te koop
voorfteld, te komen , ofte verfchynen, voor dat de
kloeke a's Vöórfz des fomers tien , en des winters elf
uren fal heBben geflagen, en dat op de boete van drie
gulden, by yder cöntravéntéur als voorén te verbeu-
ren.

Dat bor^rs en inwoondërs geen neerïngc van fo.
danigen foort van eetbaare waaren doende, tot allen
tyden op de marktplaatfen den voorkoop der voorfz.
eetbaare waren, weicke by eenige voorkopers, ofte
uytflyters, 't zykleync, ofte grote gedaan, doorder
fel ver vrouwen, ofte dienilboden, daar by of ontrent
ftaande, in het geheel of ten deeie fullen mogen
overnemen naar proportie van den prys, waar voor
6ie ïz;yn ingekogt, en fullen de voorkopers, en uyt-
flytefs , nogte ook de verkopers· 't felve niet mogen
weygeren, ofte tegenfpreken, nog ook de regte waar-
de van dien verfwygen , op pcene van t' elckens drie
gulden, boven de opgekogte waaren te verbeuren,;

Dat wyders de borgers, ende inweonders, als van
ouds, op den afflag fullen mogen mynen zo veel zee-
vifeh, ofte falm, als zy voor haar huyshoudinge van
noden hebben, énde dat onbekroond , ende Îsuyten
befpottinge van de vifch-verkopers , ofte hare vrou-
wen, op een boete van zes gulden, by yder contra-
venteur, of by die van zynen huyie te verbeuren.
, VII.

Dat wyders geene voor kopers, ofte uytflyters tot
geénen tyden eenige der voorfchreye eetbaare waren
zoo rivier-vifch als anders, buyten defer Stads poor-
ten, binnen een myle rontfomme defe Stad , oftein de
Vryheyd van dien, zulleii mogen gaan opkopen, of-
te laten opkopen van de huysluyden aldaar woonende,
nogce.ook van eenigen koopman, of lantman, die

zoodanige eetbare waaren op wagens, karren , ofte
in Ichêpèn hebben geladen, ofte oOk deftl veter mark c
zyn dragende , op poene van hóndert gulden, by y-
iJer contraventeur, ten behoeven àls voorfz tc veibeu-
reni ende werden boven dien alle fodanigen clande-
rtine verkopingen verklaard voOr nul, endè vân 6n-
waarde , zo dat daar op geen regt fal mogen werden
gedaan, ofte eenige provifie van Juftitie verleend.
' VjïlL

Dat de verkopers de voorfz hare eetbaare waareni
niet en fullen vermogen den voorkopers, ofte uytfly*
térs aan 't huys te brengen, nogte ook hare manden,
ofte korven, waar in de voorfz eetwaren werden ter
marekt gebragt, gefloten te houden, ofte de eetbare
waaren op een hoger prys te houden, als zy die uù
de geflagen uu\en aan dc voorkopereiv, en uytflyters
effedivelyk verkopen, op verbeurte wn defelve eet-
bare waren , ende leene boete van drie gulden foo wel
by dén verkdper all voorkoper, ofteuytflyter te ver-
beuren, al Γο wordvaifgeileld, dat in fodanigen geval
een complot van voorkoop is gemaakt.

I X.

Dat de borgers en ingeferenen defer Stad,médegc-
lyck regt vafi voörkoop fullen hebben, ten reguarde
van weyt ofte tarwe, rogge, garit, erweten en bo^
nen, welke alhier op de markten aan voorkoperSj
ofte backers werd verkoft, fulcx zylieden denvoor-
fchreve koop in het geheel, of ten deele fullen mo-
gen overnemen, tot een ichepel toe , naar proportie
van den prys, waar voör de gehéele partyé iè bedon-
gen, fonder dat fulcx fal mogen werden geweygerdi
of tegengeiproken, ofdaar van den rechten prys ver*
fwegen, op pœne alsby het eerfteri en derde articul,
ten opfigte van andere eetwaren is gcftatueérd.

■Λ: X.

Dat de huysluyden, die op markten haar koorn, of
andere eetbare waren te koop voorftellen , of felfs of
ymand anders by hare facken, korven , ofte manden
fullen moeten laten blyven, tot gerief van eén yder,
op verbeurte van defelve waaren , en een bobte vart
drie gulden.

Ende op dat alle de voorfz articulen, te beter mo-
gen werden agtervolgt, ende overtreders agterhaalc,
zo werden by defen hier toe geaüthofjfeèrr den Heer
Hooft-Officier én zyn Ed. Subftituyt, alledefér Stads
Letterdienaars, Boden, Dienaars van de Juftitie, éh.
alle die verders in eenigen dienft van de Stad zyn^
welke in cas van agterhalinge de helfte van de boete
zullen profiteren, ende zo zylieden ymand op eenige
fauten zullen hebben bevonden , zal aan defelve op
haren eed gelove werden gegeven , ende daar op je-
gens de gebreekigen condemnatie en executiegedecer-
neerd, fonder daar jegensin oppofitiete werden ont-
fangen, voor en al eer de boeten en breuken zullen
welen betaald. Aldus by pfovifie gearreileert in de
Vróédfchap den iSNovemb. 1709 ende van den Stad-
huyfe (mcff^ foUio) gepubliceerd op den 21 Novem-
ber 170p. In kenniiTe van my, Ε v. Harscamp.

en andere eêîwaren. ΠΙ. ÉOËK. XXIÎL fit.

IX. PLACÀÂT tegen het verkoomn van gecouleurde en vervalfchte Boter, Uen it Decemkf
MDCLIL

Ifo men in ervaringe komt, dat eenige land-' door inkorten tydkomt te veranderen , ende onbe-
luyden, ende andere hun rtiet het vérkopen quaam té worden j behalven dat d'arme geineentes
^ ' ' - , « . hier door word benomen de gelegentheyd om tot huit

voordeel de bleeke, ende witte ilechte boter tot min-
der pryfe te kopen } fo is *t, dat myn Héeren Bur-
germéèfteren, ende Vroétfchap defer Stad, daar te-
gens l^rillende v.oorfien, na 't exempel van andere na-
buerige Steden, goed gevonden hebben , by defen
wel expreflelyk te verbieden, eenige fodane geco-
leurde endevervalfchte boter, alhier ter markttebren"
gen, ofte in eenige winckeis binnen defe Stad, ofte.

dè

van boter geneerende, hun.^nderftaati hare
flechte, bleekcp ja geheel witte boy-boter,
"iet coleurende materien', degefontheyd der nlén-
iphen fehadclyk, fulcx op te proncken énde i^erval-
ichen, dat defelve fchynt te wefen dé befte, ehde du-
ï'abelfte begraasde boter en daar voor ten duerften
verkoft word aan de goede luyden ^ van *t voorfz bé-
onwetende zynde , die daar ha tot hun fchade
cade verdriet gewaar worden/ dat defelve boter daar

-ocr page 820-

TEGEN HET VO Θ R KOPEN να Ν

éè Vryheyd van dien te verkopen , in 't groot nogte
Ïcleyn,I pnder watpractexi het,lelve foudc roogen we-
ien, op de .verbeurte van die boter, ten BéKoeve^van
^t Weeshui^s,, en vyfende,. twintig guldens ^doar en
bovçn.p]iydei;vierendeel Βόΐέί·|, .ènde minder gewig-
te, oïte maté m advenant.. Ïy et en cyndejf.vporii
bedrog des 'té'Beier mag worden^ voorgeKotnçn ende
gewcertjTo worden by defen'neyerisdeu Heèrp Schout,
ende des ielfsSulVilituyc, deDeeckens van *t Botrer-
luyden Gild geauthorifeert, om wcl endeTchel-pelyk
toe te iGen, dat gene iodane geverfde, of vervallch-
JLS boter aihier, ter markt gcbraçhc , ofte elders bin-
nen defe Stad, ofte de Vryheyt van diéfi Verkoft wor-

de , mctjaft aan den ^gemelten Officier , ^omme defcl-

ve botçf.te doen weg voeren „ofte,dragen ; #erd"ô-
ver iulics een ygelykby deftn wel expretÏèjyl| verbo-
den, de voorfz Dekens in'*t exçrceri:n van hun anipc
qualyk te bejegenen, met woorden ofte wcrcken of
ook veirhinderinge te doen, op een boete van vyf en
twintig" guldens, ende arbitrale cbrrcftie, teapplfce-
ren de vooffz pecuniele boeten ten behoeve van den
Officier, de voorfz Deeckens ende armen, clcx een
dcrdendeel. . Accordeert, in kenniflcjvanmy Secreta-
ris jiJ-iVan der Ny poort. ί Î

DRIE EN TW.INTIGSTE TYTEL.

i ii·»

ƒ, ' , . . '
d ε r d ε d e ε l.

Tegen het Voor- en Opköopcn'van het Zout? Brandhöbten
Tiirfi als mede nopens de Makelaars van den Turf·

'Jidèn voege hy dit Deel het iv. Boek. vt i. Tyr. en mede de Rnjolatie aangaande de buyienhyden ^ die met zmf

alhier koomcriy den η April \ 661. Siet boven den xvii. Tyr. Num. vi. "" Γ ί

jiangaande de Sakkedragers ^ Turfvulflers^ Turf tonnen^ en Turffcbouwen^ Siet heneden den xxxviii.· Tyt."

1. ORDÖNNANTIÉ tegen den voorkoop 'uan het Zout, den ^OBeh. MOLXXF^ mii., ύι

den vtrkoper d.n voorts doen omroepen farop'de
bruggen vaadefeSiad, ten eynde een jegelyfc bur-
ger ende ingefceten deefer Stad daar van keniii/Te kry«
gen , ende zyn nontdrufc daar van doen^halen mag,
indien het hem belieft, ende fal ten dien eyride den
v< r koper gehouden zyn vier .en twintig uren te wag-
ren op de burgeren ende ingefeetenen defer Stad,om
die te gerieven, al eer hy'den kramers|Ofte andere
het ve» kof^e zout fal mogen leveren , op poene van
eeneCarolus gulden, van yder loop re verbeuren by
den geenen, het zy koper, ofte verkoper, die con-
trarie van defen gedaan te hebben bevonden* iullcn
wofden.

-yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
ijermeefteren ende Schepenen der Stad van
Utrecht, doen te wetene van Konmklyke
Majefteyrs wegen , onfen alregenadjgiten
Hcere, door overkomen des Raads, ende gebie-
den, omme ic eviteeren die ryfinge van het zout,

«dat voortaan niemands alhier eenig zout by lopen en
fal mogen kopen nog verkopen, anders dan by den ge-
fwoien Maakelaars, op het verbeuren van lulke boe-
ien ende breucken, als daar toe ftaan, welke Make-
laars gehouden zullen zyn zo geringe eenige koop van
2out gefchiet is, deielve koop by eede aan te bren-
gen den Burgermeefteren deler Stad, welt ke koop

iirgermeeiteren ende Vroedfchap in ervaringe
komende, dat de prys van 't zout feer word
opgedrongen , tot merkelyck nadeel van de
borgeren ende ingefetctien deler Stad , heb-
ben gpet gevonden ende verilaan dat provifionelyck
het (chepel zoutmaat niet hoger lal worden verkoft
als om vier guldens, ende alfulcx een fpint zoutmaat
om eene gulden, cn minder of meerder maat naar ad-
venant, op pœne van vyfrig guldens op yüer fpint te
verbeuren, alwaar 't dat meerder quantiteyt in eene
koop wierde verhandelt, ende in gevalleymandeenig
zout by hem verborgen hadde , ende weygerig was
't felve in voegen voorfz te verkopen^ zal daar bene-
vens vei beuren gelyke vyftig guldens, ten behoeve van
den Heer Officier, en den armen half ende half. Al-
dus gearrefteert ende gepubliceert, op den ιγΟάο-
ber, ló/p In kennilTe van my, J. Niéuftad.

PLAÇA A Γ aangaande dm prys van het Zout,'den lyO^ob. MDCLXXlll.

iiOâob. M'DLXXXVl.

'yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-

ferrneelieren, en Schepenen der Stad van
JtrÈfcht, doen te weten τ( i) door overko-
men des Raads, alfoo die Raad kenlyk ge-
maakt is, dat 'er veele perfonen'zyn , die henlieden
daaglyks onderwinden, hout, ende turf, 't welckte
wagen en te fcheep geladen is, omme alhier binnen
defe Stad ter mafckt te komen , op te kopen, om
-het felve weder uyt te flyten, en te verkopen, ende
alfoo duerte maken in den turf en hout, als van tal-
iir 'ί^^!

• hout, en brandhout, verbieden daaromme een yge·
Jycken , dat zy henlieden voortaan niet en onderwin·

ζτ) Het Plaçant van beeft hisr mg, van Koningl. Majett. wcgeog onfcn àÎregenadigftcn Héerr.

den een'jg talhout, öf brandhoutJ nog turfwelk
alhier tér markt 't 'zy by de wagen, öf te fcheep ge-
bracht Word, in 't geiheel of deél bp té kopen, buy-
ten nog binnen defe Stad,'bm het felve voort te ver-
kopen , en uyt te flytén,op het verbeüié» van't Bout,
of turf, die de bekeurdermet der^daadfalmogenaan-

veerden, ofte die weerde van dicn^f tot behoef v^n
de Koninglyke Majeft. deie Stad, en aanbrenger elk
een derdendeel, fonder dat die bekeurder in oppoS-
tie ontfaingèn fal worden ,^%oor al hy en heeft dis
br-eucke, of de weerde ian'dien genamptifeeic.

lil. PLACAAT tegen hetfophopen van hout en turf^ den May MDLXVU germovetrt dm

- · iv;

-ocr page 821-

EN ANDERE EETWAAREN. Jîl. ΒΟΕΚί XXJÎL ΤΙΤ.

IV. PUBLICATIE op denfrys van dén turf, dm iz Februar. MOCXXIK

8,7

klachten van de gemeente verneemendè,als
dat de turffchippers met den koop van ha-
ren turf hoe langer , hoe hoger fteygeren,
tot e;root nadeel van de fchamele gemeente , dieby
defe koude vorft weynig , of niet te arbeyden heb-
ben, ende daaromme den hogen en duuren prys niet
konnen vervallen, heeft goedgevonden tot een goe-
den en reedelyken prys den' (elven turf te taxceren,

Iccns turf op rien, ende den pantturf op acht Iluy.
vers, ordonrieercnde den fchipptTS met hunnen turf
» oite Stads Vryhtyd leggende , haar hier
na tC Tcgulceren, op veibcurte teikcnniaal, als zy de
luyden den turf \veygeren le lecveren , van drie gul-
den jverftaande hier onder mede begrepen te wefen,
die ne^eringe doen van turf te verkopen. ^

e Vroedrdiap der Srad Utrecht daagïyks de ■ als den hecrhrand , de fade op twaalf, de fchrcps-

I. ^

at alle ende een yder ingefetenen van de Stad,
die turf zullen willen kopen , of .opdoen,
hun zullen hebben te addrelTeren , aan de
weduwe Ryswyk , en Jurriaan van Pool-
ium , en aan der felver Comptoir , in gereden gelde
conform d'Ordonnantle voldoen, foo veel facken als
zy begeren in te ilaan.

Dat de voornoemde weduwe Ryswyk, ofPoolfum,
aan yder verkoper ^ naar de gedane beralinge fal ter
hand ftellen ,een gedrukt billet, inhoudende den naam
van den koper, en het getal van de facken turf, mei
quirantie dat defelve turf, aan de voorfz adminiftra-
teurs, ten felven dage is voldaan.

III.

Dat de koper » als hy zyn turf zal hebben opge-
daan, aan den verkoper in betalinge van den felven
turf fal hebben te geven fyn verkregen billet, inhou-
dende de quantiteyt van den felven ingeilagen turf.

I V.

Dat niemand van de ingefctencn en zal vermogen
eenigen turf te kopen , ofte op te doen , ten zy hy
alvorens zodanigen billet hebbe bekomen.

Nochte y mand 't zy de Veenluyden, ofte ymand
anders en zal vermogeneenigen turf binnen defe Stad,
of desfelfs Vryheyt te losfen, ofte laten loflen, ten
zy alvorens uyt 'c voorfz billet van den koper is ge-
bleken, dat defelve quantiteyt turf , die hy fal wil-
len opdoen , is voldaan, alles op pœne van den ver-
koften turf, ofte de weerde van dien, by den koper
en verkoper in cas van contraventie te verbeuren.

V I.

Dat mede geen van de fackedragers, of vulftersen
zullen vermogen , den een zonder den anderen eeni-
gen turf te bewerken, fonder't felve billet te hebben
gefien, op verbeurte van hare refpeólive ampien.

Dat de adminiilrateurs van den turf, aan yderver-
Itoper, ofte veenboer fullen reftitueeren en voldoen
zoodanigen fomme, als conform het billet by den ko-
per fal zyn betaald , uytgefondert dat de adminiilra-
teurs daar van zullen inhouden , den impoft die op
ydcrfack, ichouw, ofte wagen volgens de ordon-
nantie zal zyn verfchuldigt, ende daar en boven nog
op yder fak zullen korten acht penningen , tot ver-
val van de onkolkn, die tot het onderhouden van de
gcmeene ordre worden vereyfcht.

V I 'l I.

Welke acht penningen per fak, nevens den impoft
h de voorfz adminiilrateurs, aan de Ed. Vroedfchaps
Gecommitteerden, t'allen tyde, des vereyfcht wor-
<^ende, behoorlyk fullen worden verantwoord.

IX.

Dat voor yder fackfwarte turf, komende van Tien-
hoven, Maarsfeveen, Scc. by den koper betaald zal
m. Deel.

worden vyftien ftuyvers.

Ende dat yder fack fpeet, ofte ligten turf, by
de brouwers gebruykt wordende, niet hoger zalver-
koft worden, als lot negen ende een halve iluy ver,'
voor yder fack.

X I.

Item, dar alle de fwartekluyten gelofi: zullen wor-
den in een fc kere kelder daar toe geordonneert , fuU
lende yder fak van de grove kluyten, aan den verko-
per betaald worden tot feven ftuyvers, de ftofïè, of-
te mul daar niet onder gerékent.

X 1 I.

Voor welke klüyteh onder den anderen gemengr,
de koper fal voldoen voorde heele ton vier iluy vers,
en een halve, dehalve ton twee ituyvers en een hal'·
ve, en 't vierde part een''cncen halve iluy ver.

XIII

Dar voor yder gebrouwt ligten turf van den Dol-
der , beilaande in agt fchouwen , op'de maat gela-
den , by den koper voldaan zal worden fes cn dertig
gulden.

XIV.

Ende dat foo ymand eene fchouw ligten turf alleen
begeerde, daar voor betalen zal vyf gulden.

XV.

Dat voor yder fak fwarten turf, komende van den
Dolder met fchouwen , betaald zal worden by den
koper dertien ftuyvers.

XVI.

Ende voorden fwarten turf van die Quartiercn, de
Bilt am fuis daar onder gerekent, met wagens ko·
mende, fal mede voor yder fak betaald worden der·
tien ftuyvers -, ende voor yder wagen EmmenciÏer
turf, foo ten infigte van de beter ftofFe , als verder
weg voor yder iack vyftien ftuyvers ; iullende yder
wagen op 't Comptoir worden gerekent jegens ieven
iacken, ende 20 de wagen meer, ofte minder, als fe-
ven facken komt uyt releveren, fal de koper den turf
naar de meerder, ofte^minder maat aan den verkoper
voldoen.

XVII.

Dat voor yder fak turf komende uyt Venendaal
by den koper betaalt zal worden zo veelfoms als den
verkoper aan de adminiilrateuis, op *t Comptoir da·
gelyx zal bekent maken.

XVIII.

V, ORDONNANTIE op het verkopen , en opdoen van de Turf, komende van "Jiehhoven

Maarfeveen en daar omtrent, de Bilt, Emmenes , als mde nyt de
Veenen omtrent den'Oolder^ mitsgaders un f'renendaal, demi Amnfl.
MDCLXXUL

Ende ingevalle het komt tegcbeurcn, dat denver-
kotten turf worden bevonden nat, ofte quade ftof-
fe te zyn, ofte dat den goeden met flechter turf on-
der den anderen was vermengt, foo zal in zulkenge-
valle , defen turfby iwee van de Deekensvan de iac-
kedragers worden gceftimcert, met welke eftimatic
de veenluyden hun zullen moeten genoegen , ende
worden de voorfz Deekens voor foo veci gedispen-
feert van haren eed.

LlIIl

XIX.

-ocr page 822-

_ ï.ê^""·· . jjit ' ■> fTTrT-rx 'i^m-ili IJ.W tv--.

H wàôcns' ^uiléh lubben te ftïib'hy endc marlet rc hou- Ziillcnde/alle de voorf?, boeten geappJiçccrt won
cn rip'cie VH6fïlraat, ftf^d^^'dc van de Neudc^na den dsmdenOffiçicr, e,o,dç.den ?anb»cogçrr,y,dcr.half

fchap tyfprovifie gearr£%jçr;t den 1,1 ^wgMPuj-Kjy,
énde gépubliccerc van !t R^'TpHyy^

tegen het, voorkoi^eîn van grwnen

^ de S^ aart den pooi qer,i, ofte opil^il-.M (3è

Mhtî

X 1

dçn 20 des ielven maands. „In JienniÎî,c.i^an. niy · ].

Nieüilai ^ . .

zyn geld
fteld wordëri

OR'DBNNÂNTlEvîw^/'iiWi^i de MMaardyfchap ^an den Vriefche, ofligîen UiYf ^ dm in

■ , ' . , . ^^tîM',». . jfr; ÎV ..i-v- «i . ■ · ■ ■ <■·■ .......■•'"ï

ar, wanneer ymand , 't zy ichippers, of an-j pçr genieten over yder fak een duyt, en ,
deren, 'wie het zoudê mogen wezen , alhier aldus n^^ advcnand, de hondert fakken.^i ο 12 g

Sonjier dat nogtans^depjfhipper, of verkop
den voorfz turf" verpligtof onderhevigjiai wefen
ietwets aan den Makelaar te betalen, wanneer hyivn
felven voorzyn Makelaardye-geld van den verkooper nirf zelfi kómt trvcfirôpên,Tn(3e daar toe den Make·
zal genieten, als volgt.

Van een geheel fchip , 't zy groot ofter
fclcyn , wanneer het in eene maiFa endc
de gantfche fcheepsladinge^e gçlyk ver-
kogt i mitsgaders aan een perfoon geloil '
word.

Ende dat, indien het fchip by parcce-^
len verkogt, en aan meér*aan een per-
foon geloit word, door den verkoper aan -
den Makelaar van yder^ioo fa'kkeö zal be-
taalt worden,

' VI.

biniiendereStad, oFVryheyd van dieneeni-
ge Vriefchc, of iîgten turf verkoopt ; ende
daar toe gebruykc den dienll van den Makelaar, dcn-

laar^niet emplojeert.
' ÏDaf den ichipper Voor Makelaardye-geld aan den
Makelaar, niet meer fal mogen betalen, geven ofte
beloven, ende ook den Makelaar niet meer zal mo-
gen vorderen, gerfieien, ofte óntfangen ^ als hief vo-
ren is geftatueert, diredelyk , of indi?c6lelyck , op
pœne van' caiîàtie. Op dat niemand hier tan onkun-
dig zy , zal defe worden gedrukt, gepublicéert enge-
affigcerc. Aldus provifionelyk byi^haatÉdi, Agtbare
géàrre(teert, voorbehoudens Haar Ed, Agtb, anjpJia-
tie en alteratie defes na bevinding van faken. Aftumden
27 December I724, eh'ü défe van den Stadhuyfe der
Stad Utrecht, (more folito) gepubliceert den 30De-
cemb, 1724. In kenniife van myj^E. y.^Haj-scamp.'

Dog in cas door den Makétóat minder
dan 100Takken tefiPens word verkogt, fal
den Makelaar daar voor van den verko-

ί. -s-se.

DRIE EN Τ WIN TIG S TE, Τ Y TEL.

VIERDE D E Ε L.

Aangaande het ter markt brengen , en verkoopen van
Warmoes-en Aardvruchten.

Schoon ie Refoluüen in dit Deel vervat^ eygentïyk niet behoor en , tot het ophopen en opjagen van denprpJer ivsr-
moeS''üruchten t maar jer bet tegendeel fchynen mede te brengen^ opi. namentlyk de vreemde PFarmoèfenters kuyten
teflu
te

defelvc

I. RESOLUTIE, dat de JVarmoefeniers woonende bnyfen de duyfmt roeden van de SHdi^ aÏÏecn o^

marktdagen haar vruchten pillen mogen vYrkoopmi den ^^Augitfl^ MPCLiU,

e Vroetfchap der Stad Utrecht interdiceerr, geryilen ajuyn , op pièn'e van'drie g^ltó^^
ende verbiet by^dec^n , by provifie alle en reyfe te verbeuren haar vöbrgaande àêverîçntie ende
cerijegelyk, woonende buyten de duyfent waarfchouwingej dVeHhelft ten profite
roeden , van deefer Stads poorten af te ree- cicr,ende d-ander helfté ten pi^of^te vatidfe^yan^^d^

kenen, binnen deeiè Stad te brengen, ende venten,
ofte verkoopen , anders als op de weekelykfe markt-'
dagen , eepige warmoes- ofte aard- vruchten j .uyt-
"genomen cichorey ende beetwortelen, knollen ende

.^Xt .

-2L·-

luyçîen binnen deef^ ptpd, ende in dgiYitiy-
hçvd van djiçn, jjjjjn^n de duyfent. fo^en
.gçfeçten , . 15 àç "by 4

"Augufti ièfY, geftelt te^eiV'Het van buytfrt «alhieri
brengen van warmocÎ· ende'^aard·vruchten,yerhoogt

ii.

ampliatie van de voorfz ReJ^Httey den

Ρ het verfoeck van de gemeenc 'Warmoes- tot içs guldenv^têlaj^liceercn d'een helft ren behoe-
ve van den Officier, eniè é'dftdere hélfte ten behoeve

van den Weeshuyfe ^ort no^ by' déefcn tot

opfigt, ende bekeuringc geiiuthorifccri:;^ Hiop W»'
|emiïe.

Η
i

ringey die de bekeuHngc dpén fai'ter pV^rentie van
twee geloofwaardige burgèrs deefer Stad. ,^^Adura
den 4 Auguity 1653. '

'fmr^ m -" -η

Ilf.

-ocr page 823-

ên andere èetwaren, ItL BOEK. XXÏILtlT.

HL NADER Placaat 0p het voorfz.fubjeÎi,

De Vroedfchap,gehoort *c advys van hareGc-
comraittcerden , interdiceerc endc verbied
wel fcherpelyçk mit^ defen, allen endc een
ygelyck, fpecialytk oock buyten- epdc
voorkopers binnen deefe Stad, ende de Vryheyd van
dien, le bréngen of tc verkopen eenige warmoes- of-
te aardvruchten ( uytgefondert knoliçn, beetworte-
ïen, cichorey endc geryften ajuyn) verbied ook alle
cnde een ygelyck, binnen de duyfcnt roeden van de
Stad af woonachtig, en fig met het voortteelen van
warmoes-vruchten erneerénde, eenige zodanigevrug-
tcn van buytenluyden te kopen , of te doen kopen,
voor date gekogt le ontfangen, ofte te doen ontfan-
gen> ook niet des faturdags.ende dat op de verbeur-
te van de vruchten, ende boven dien van de boete
van twaalf gulden, voor de eerfte reyic by den contra-
venreur te verbeuren, van 14 gul Jen voor de tweede
reyfe, ende van arbitrale corrcftic voor de derde rey-
fcj permittcerendc allccnlyck aan alle Içyden buyfen

deniiJulyMOCLXXy.

de voorfchreve duyfent roeden j fig met het teelen
van warmoes-vruchten crneerendcj des faiurdagsoiec
vruchten by hun geteelt, binnen de Stad te komen,
ende met defelve vruchten voor te ilaan tor gerief al-
leenlyck van de burgerye, endc geenlïnrs van eenige
flyters, ofte voprkopers , die geene fodanige vruch-
ten zullen mogen kopen, of aannemen, op poene aie
voren, endc dat tot '$ namiddags de kloeke vyf uren
fal geflagen zyn ; ordonneerende , defelve kort na 'c
flaan van't zelve uur weder buyten derSiads Vryheyc
re varen, op de verbeurte van drie gulden voord'eer-
fte reyiê, van fes gulden voor de tweede reyfe, ende
van arbitrale corredie voor de derde reyfe $ tot hec
doen van welcke bekeuringe, nevens den Heere Of-
ficier ende fynen Subftiruyt, by defen geauihorifeert
worden de opfichters , ende Cors Ruwertfz , woo-
nende aan de Roodebrug. Aöum den iijuly ii»7f.
Lager ftont, accordeert, in kcnniiïe van my 5 endc was
ondertecckcnt, J.Quint.

VIER EJSI TWINTIGSTE TYTEL.

Betreffende het Vifchverkopers Gild, ende Vifch-
marekt, niet den aankleven van dien , als
den Afflager, Vinder, of Keurder,
Schryver, en Viich-grommers.

Jifeft kan mf êefen Tyteï oek vergelyken^ den TyteÏ van de Fifcb-cbys, te vinden in het iv. Boek. vi.Tyt,

ï, PUBLICATIE tegen het opkoopen van de vifcb binnen twee mylen van defe Stadeden 11 7«-

ly MOLXXyilL

Voeg hier hy het Placaat tegen het ophopen van koorn^ en alïerUy tetbare wéiaren^ en ook van vtfch^ den zi No*
vemb. Iyop. Siet den xxiii.Tyt. 11.Deel. Νum.ν111.

Myn Heeren die Schout, BurgcrmSeftcrcn en
Schepenen der St^d Utrecht, doen te we-
ten van Koninglyke Majeft, wegen j onfcn
Alre^nadigiten Heere, en gebieden « door
overkomeii 4« itaad? decfer Stad , dat geene burge-
ren, noch pnderigten deier Stad, eenige vifch zullen

iïTordonnantiê ^ ~ —
mogen opkopen , binnen dc twee mylen na deeiè
Stad, ofte ook op Calis, en defelve weder op Calis,
ofte op die viichmarckt ycfkoopen, op het verbeu-
ren van de vifch , en andere breucken by voorgaande
Ordonnantiën daar op gcftclt.

(fp de Fijchmarckt en het Fijchv&koopers Gild, den 16 September
MDCXXXllL

Ç Froccîfcî^ap der $tad]ürrecht, gerefumeert
hebbende der Vifchkoopers Gilde-Ordpn·
nantie, ende bevindende dçfelve zeerepnfu-
felyck geilek zyn, veel nodige articulen
daar uyt gelaten > ende daar inne gcftelt veele onno-
dige , ende jegenwoordig niet meer in çpnûderatie
komende, als by verloop des tyds uyt de obfervantie
geraacktjoftc by naarder ampUatic gederogeert, heeft
oicnftig ende nodig geacht, te niet doende alle voor-
gaande Ordonnantiën ende Ampliatien, die van den
yoorfçhrevcn gilde Ié vedeepçn dc nabcfchrcvc Or-
donnantie.

In den cerften, jcn fal niemand dc neerlage van het
*'ich kopen mogen exerceren, ten zy hy zy burger deiêr
ûtad, ende hebbe alvorens ygn de Regeerders deefcr
Ofad daar toe confcnt verdorven, mitsgaders dcefen
gilde gewonnen , ende dè gerechtigheyt, daar toe
«aande, betaalt.

t? j ... II· ï' 11 J

«-nde fal die geene,' die dccfci ^ilde stal wip0C0|
lïL Déü,

voor zyn Gild-geld betalen vier guldens ende vier fluy-
vers, endc noch daar en boven tot rantioen vier cn
twintig ftuyvcrs, daar van de Deeckens clcx achc
ftuyvers, den Busmeeftcr ende Bode clcx vier Îluyvers
hebben zullen.

. I I I.

Edoch, indien ymand van andere gilden dcfcn gil-
de wjnnen wilde» zullen het zelve mogen doen met
half Gilde-geld, ende evenwel een ygelyck fynrand-
foen.

V IV.

Van gclyc^en zullen die van deefen gilde, willende
een ander ofte meer gilden hebbçn, ende,gebruykent
mogen volftaan met half Gildc-geld, ende een jege·
lyck fyn randfoen.

. ■ . , · ; V. . ■ . ... ,
item, 20 fullen die Dcekens van defen gilde inc)ker
tyt niemand tot het gild toelaten,ten fy henluyden by de
band van den Secretaris dcferStii blykt,datly burgers
2iyn, ende tot de exercitie van het gild confent.van de«
Magiftraw verwprvee hebben, op de verbeurte vap
LnUz, hec

-ocr page 824-

V A Ν Η Ε Τ VIS CH V Ε R Κ Ο ΡΕ R S GILD

niet alleen defehe vifch i ten behoeve aïs viaren, maar
oóLkarre ende paard, te applicéerenten^ behoeve van
deefe Scad ^-Officier, ende aatibrenger i clcx een dar-
dendeek 'wüiO^ - ■ ; ν rih qQu^i'm

Χ V L

Welverftaande, dat dè voörfchreve Bunfchoters
haaren aa^v harinck, ileur, Îalm-^^ tongen ^' ende an-
dere diergelycke zeevifchöniet en zpllen,mogen ver-
kopen pp het Oude Kerckhof, maar züllen gehou-
den wefen die in den afflag te brengen-,, op de yer-
beurte van defelve vifch,Len behoeve van den Armen,
ende noch drie gulden daar en boven. ά ^
XVII. (Ι)

Item, dat fy de kleyne fpiering. by de maat iullen
moeten uytleveren den geenen, uie des begeeren, el-
ke maat voor een blanck, ofte minder, ende niet diiur-
der, opi-prene^ zo y mand in wèygeringe bleve,dea
fpiering by de maat te leveren, van te verbeuren t'cU
ken revfe vyftien ftuyvers.

X V I i t !

item, zullen de vreemde rivierviichvcricopers, al*

blyvende t'haarder optie het maal , om met onklare
viich voor té ft aan, zonder meermaal of anders voor
te ftaan , op de verbeurte van de vifeh, ten behoeve
van het Weeshuys,

XIX.

Item, en zal niemand eenige riviervifch op Caiis
niogen kopen, om weder te verkopen,op póéóevan
by den koper drie gulHens , ende de gekogte vifch
t'elcken reyfe-te verbeuren. τ

X X.

Item, en zullen voortaan de riviervifchverkopers
ofteverkoopfters, geen vennoiten onder malkanderen
mogen weien , diredelyck noch indireftelyck, op
pœne, voor de eerfte reyfe, van fufpenfie van hàafè
neeringe voor den tyd vameen jaar, ende daar en bo^
ven vyf en twintig gulden te verbeuren, ten behoeve
van den Officier ende aanbrenger, half ende half, en-
àd voor de twéede reyfe "privatié van haar voorlchre·
ve nèeringg,^ ende zullen t'allèn tydèn haar daaf van^
by eéde trfoéten pufgeeren.

XX I.

' Welverftaande, dat fy de riviéWifch wel tezaéèû
in compagnie züllen mogen inkopen buyten de Pro-
vincie van Utrecht, maar niet in defelve Pr©vincie,
ende dat fy de vifch, die fy alfulci te zam'eningckogc
hebben, ende alhier weder willen uytflyten ^ onder
den anderen zullen moeten verdeylen, ende elcx zyn
eygen vifch verkopen , zonder dircéteJyck of indi-
reételyck hier tegen te doen , op pœne als voren j
waaryanfy hun mede t'allen tyden (des begeert zyndà)
by eede zullen moeten purgeéren. '

X X 1 I. ' ^ ,

Edoch andere vifch verkopers zullen op hun fteede
ofte bank een vennoot,het 2ty man ofte wyf,bybun
mogen hébben , ende niet meer, en zullen gehouden
Veiéh te ïiamen te ftiaan op eéne b'ank,óp hec verbeu-
ren van" twee guldens t'eiken reyfe.

X X I 1 I.

Item é ioo M geen vifchkoper ^ het iy man ofte
wyf, by eenige vreemde luyden mogen ftaan,omme
haar vifch te helpen verkopen, die zy hier termarW
gebragt zullen hebben, op het verbeuren van fes
ftuyvers.

: X mV. ■ - . '

Ttem ^ zullen die van dcfen gilde, het 2yman oW
vfouw,^maar eenen toon'hebben , daar zy met ftaar

vifch te verkopen ftaan zullen, ende
haar mogen hebben haar ongetrouwde dochter "
dicnftmaagd tot'haar behul|>, zondtr dat oie

ïclve

Item , in deefen gilde en zal niemand mogen we- hier ter marckt komende, met haar vifch mogen voor-
fen , die van de nei^riiigé niet en zy, oftegeweeft zy,' Raan óp Galis viermaal in elcke weecke, namemlyek
ende die alfulcx niet en zyn fal waren fy fchoonGil- driemaal met klare vifch. ende eens met onklare vifch,

debroeders kinderen öfte nakomelingen )enfullcn tiiel
den voorfchreven gilde niet mógen vergaderen, noch
op der fdver Gilde-maaltyt compareeren.

■ X· ■ ^^ ' ■ ■

irem , zo en fullen de mans , die voortaan deefen
gilde gullen winnen j gehouden wefen het zelve zelfs
waar té neèmên, chde niet door haare wyven alleen
te bedienen, op pœne van privatie van haar gild^.

Ende zo ymand deefen gilde'roerde ofte exerceer-
de, ofte eenige vifch, droog ofte nat verkogt, zonder
alvorens het zelve gild gewonnen te hebben, zal hy,
by de Deeckens daar over bekeurt zynde , t'elcken
reyfe verbeuren drie guldens boven de vifch, die de-
felve verkoopt, te appliceeren de pecunieele boete^
ten behoeve van deefen gilde f efade de vifch ten be·
hoeven van den Armen, , · ,

■ - - " Xlt, ;

Beheltelyck dat een y.eder burger ofte inwoonder
deefer Stad vry zal ftaan haring ende biïcking ie ver-
kopen, zonder defen gilde te winnen, f ' j '

Χ'Π. ' ·: ,4

Gelyck oock de buytenluyden Haare droge fchólien
alle dagen alhier zullen mogen verkopen als tot noch
toe, ende haare bucking op woensdag ende faturdag
in elcker weecke, zo wel by f der ilraaten als op de
marckt, maar op geen andere of vordere dagen , op
de verbeurte van drie guldens t*elcken reyfe : dan zul-
len tallen tyden haaren ingebfachten bucking wèl
aan den afflag mogen brengen;^ ende aldaar verho-
pen·,

X I V.

Infgelycks zullen die Bunfchoters, diè mette Icar-
le haar vifch ter marckt brengen , daar mede mogen
liaan op het Oude Kerckhof, naar ouder gewoontie,
ende verkopen tót elf uuren toe, ende langer niet,
hitt ty zeF'i'er ofté ymand van haarènt wégen , maar
zullen de overgeblevene vifch datelyck moeten dek-
ken, op pœne, dat wie bevonden zal worden naar
elf uuren fyne vifch binnen deefe Stad, ófte Vryheyt
van dien, het zy zeiver, ofte door ymand anders ver-
kögt, öfte oock ongedeckt gehten te hebben , daar
over verbeuren Zal de overgeblevene vifch tot b'ehoef
van den Armen, ende noch fes gulden daar en bo-
ven. ■•••V · •·»'?ν· χ- 'ît·:

XV. '4·'--

Endè ZÓ hem ymand verilontède, ïyneuyigèvoer-
de vifch andèVmatal op de marckt,' ófte in deSrad^óf-
'te Vryhéyt van dien, tebi-engén , die stal verbeuren

δ 20

het dubbeld Gilde-gel<1, ten behöeve van deefe Stad
ende den Officier > half ende half. ; i

■ ' ■ ■ V l-'f' - ■ ■ " ·' ^

Item , 'een Viskoper ovcrleedcri zynde, mag izyiié
•weduwe de neeringe van het vifchkopen noch exer-
ceeren efen jaar lang na baardmans dood , ende indien
fy nà die tyd daar inne wil coötinueeren ^ mag fy het
gild verheerwaarden met half Gilde-gield , ende elcx
lyn randfoen. ^

u V I Î.

Van gelyken zal een vifchkopers oudfte xoon na
fyn vaders dood het gild verheerwaarden met halÎGil-
de-eeld j 'ende yder lyn randfoen.

^ V I I' l. f^

Item * %o Tullen die van deefen gilde, aangaande
haar Gilde-vergaderingen , haar reguleeren naar de
iÖrdonnantie deefer Stad, ende alfulcx hun geen an-
dere zaacken onderwinden, dan die haren gildeaan-
g^n ,ook niet vergaderen dan by confent van Schout
ende Burgcrmeefteren in elcker tyd.

-ocr page 825-

EN ί)Ε VISCHMARKT. UI. BOEK. XXÎF. Τ Π.

nieer toonen. hèbben ofre gebruycken zullen mogen, j ters van dezen gilde vermogen den ring te breecken,'

ende alzo der Icoopluyden, ofte fqhippers vikh init^l-
'ig te maacken , op pœne van drie gulden by yeder
contraventeur te verbeuren.

XXX V I.

Ende zal ten tyde van den afflag een yder moeten
fwygen , tot dat den ringmeeiter de vifçî^ geleverc
zal hebben aan de grornmers , op de verbeurte van
eene gulden^ ten behoeve van den gilde ende den af"
flager, half ende half, te betalen by de contraven-
teurs, alvorens zy wedér eenige vifch zullen mogen
mynen.

XXXVII.

Geiyk dan generalyk den afflager ende vynders ge-
interdiceerc wort de perfoonen , die over de trans-
yreflie van deefe Ordonnantie in eenige boeten verval-
en zyn , aan den afflag te admitteeren , ofte eenige
vilch te laten volgen, voor ende al eer zy haare boe-
ten eifcârivelyck zullen hebben betaalt, op poene van
drie gulden yder reyze jegens den Heere te verbeu-
ren.

X X X V I I 1.

Ende zo verre ymand van de gildebroedcrs ofte gil«
defufters voor zoodanige breuckachtige eenige vifch
quamen te mynen, dezelve zal vervallen in een boe-
te als voren ι ten behoeve van de Deekens van dtzen
gilde, mede te betalen, alvoorens in den ring of af-
flag eenige vifch te mogen mynen.

XXXIX.

Item , en zullen den afflager, fchryver ende vyn-
ders geea vifch in den afflag mogen inzetten, verho-
gen, noch ook mynen voor hun zeiven ofte ymand
anders, op de verbeurte van drie gulden, ten behoe-
ve van de Stad , Officier, eiide het Gild ν elcx een
darde part.

. . ■ X L: . .

Item, Xal een jegelyck burger, mogen een benne
vifch ófte anderfints mynen voor zyn TjeJf^ huysgefin,
zonder voorts te verkoopen, op de verbeurte van de
vifch 4 ende drie gulden daar en boven.

xti.

Item, zal voortaan niemand eenigen nieuwen harink
ter markt mogen brengen, ofte döen brengen, om die te
verkopen, dan die oaS^c. Jansdag nieuwen ftyIs gevan·
gen is , ende ten minften tien dagen lang, .in haarneer- .
fte peeckel pelegen heeft, daar van vertoornt zal moe-
ten worden by Gerechtelyke certificatie van de Stad,
daar den hiarinck £eril uyiier zee aangekomen ial zyn,
op de verbeurte van den harinck,ende daar en boven
noch twaalf gulden op yder çonne, halve vierendce-
len ende m.inder tonnekens naar advenant, te appli-
ceeren een darde part VQpr den Q^cier, die de
executie doen zal, een darde, part vpoï den armen,
eade een darde part voor Ben aanbrènger.

Gelyk ook verbeuren zullen die geene, die achter-
haalt zullen worden, zodanigen harinck in het hey-
melyck in hare huyfen opgeflagen, pf verkogt te heb-
ben. , . . i -

X L U I·

Item, zullen de vifch-grommers verfterven op twin-
tig perfoonen.

XL I V. ^

Ende en zullen voorcaao geen grornmers vifchko-
pers mogen worden. .

XLV. . . .

Item, zullen alle nieuwe aankomende grommers
aan de Deeckens in.elcker tyd, ten behoeve van deicn
gilde, moeten betalen veertien iluyvers > naar ouder
gewoonte, amhorifeerende defelve Dccckens zodani-
gç nieuwe aankomelingen te. mogen het werken ver-
bieden, tot dat fy de voorfchreve gercchtigheyt ful-
len hebben betaalt.^, . > ;

Lllll 3 XLYÎ,

2%i

zonder dat ook de dochiér ófte maagd part ofte deel
in dc koopmanfchâp zullen mogen hebben ofte ge-
nieten } alles op de verbeurte van twee guldens t'elc-
ken reyfe.

XXV.

ïtem, zullen die geene^ die met riviervifch voor-
ftaan op de broggeii, daar by niet mogen verkopen
cenige zeevifch, maar in de vifch-huyskens pfte ba-
rorel'pedivc wooningen, zonder daar mede twee tob-
nen te houden, op pœne van drie gulden t'elken rey-
fe te verbeuren.

' X X V Γ.
ïrem, en zal niemand , het zy vifchkoper ofte an-
ders, 'meteenigen zand-aàlopCalis mogenvoorftaan,
om die zelve te verkopen, op de verbeurte van de
vifch, ende eene gulden daar en boven 5 beheltelyk,
dat die perfoonen, die aireets by difpenfatie uyt fpe-
ciale gratie het zelve toegelaten is, haar leven lanck
daar inne zullen mogen continueeren.

X X V I ï.
Item, zal elcx van de vifchkopers gehoudenwefen
zyn tafel ende vloot fteden voor zyn huys alfulcx te
zetten, daife niet meer fteede begrypen dan fes voe-
ten, van de ftyle der huyfinge af te reeckenen, op
het verbeuren t'elcken reyfe van eenCarolus gulden.

X X V I I i.
' item , zullen geene vifchkopers voortaan wezen
Pachters van de vifch-acchys, direftelyk nog ïndirec-
tdyk, nog ook part of deel daar aan hebben, öp ar
bitraile correctie.

XXIX.

Item, zullen alle vifcbkoopers ; het zy man ofte
wyf, alhier geenderhande vifch mogen kopen, om die
wederomme te verkopen , dan in den afflag, op het
verbeuren van dc vifch ', ende een Caroliis gulden daar
en boven,

XXX.

, Ende zullen ook geen vifch , die hier ter marckjt
zoude komen, mogen kopen op twee mylen naarde
, ze Stad , op het verbeuren van dezelve vifch, ende
fes gulden daar en boven, dan die vifch , die men in
deLecke vangt, die zal men mogenkopenfcndéhaa-
ien aan de Vaart.

XXXI.

] Item, zoo en zal geen vifchkoperzyn cygenvifch
oÏ daar hy vennootfchap aan^ heeft, op den afflag
mogen mynen, nog laten mynen , op hec verbeuren
als voren.

XXX I I.

Item, alle vifch, die hier ter markt komt,daar zal
men om looten wiens vifch men eerft zal afflaan ,
ende waar het datter eenige vifch aariquam onderden
afflag, die zal men mede mogen afilaan neiFens die
geloote vifch ,^elcx,by zyn. foorte, ende wes vifch
na den afïïag aankomt, daar medé zal men een ander-
maal verwachten.

XXXII I.

Item, zoo lal een ygelyk, het zy burger ofte vreemt
"lan, alle aal ende levende yifcb, dip zy geloot heb-
ben, laten afflaan, ende gehouden wezen eerste zeg-
gen, lioe yeel.heele ofte halye kopen zy willen afge-
%en hebben,en. als dan des^lve^eheel doen afflaan,
ende geen ophouden, noch ook meer, dan daar om
geloot is, dóen afflaan , op de verbeurte van twee
gulden t'elken reyfe.-
, XXXIV. . .

•Item, alle die geene,die vifch aan dç marktinjden
«fflag brengen , diq zullen dezelve aizojcrfch lederen
oDtJer als boven, op het verbeuren van dezelye vifch,
en drie gulden daar en boven.
, XXXV.

eo bullen geene gildebroedcrs ofte gildefuf

-ocr page 826-

VAN HET VISCHVERKOPERS CILP

2rsr

X L V ii

- Item, 20 en zullen voortaan de'Deeckens, Afila^
ger , Schry vers, V'ynders, Grommers ende Gilde-
bode geene vifch van dekoopluydenj ofte andere van
harent wegen mogen ontfangen oite nemen , willig-
lyck O fee ter beed^e, dire^Qrelyck ofte indireAelyck,
alwaar het oock diit men heraluyden defelve praefen-
teerde te geven , noch oock zulcke vifch t'haarder
Wsonilede ofte elders dragen , ofte doen dragen,
ende die in gtbreecke bevonden Ivorden j zullen ver-
beuren fes Carolus guldens, tot behoef van den Offi-
cier , het gild ende den aanbrenger, elcx een darde
part, ende daar en boven aibitrailyck gecorri^eert
worden.

X L V I I.

Item, zullen die Deeckens ofte Busmeefter van de-
zen gilde alle fiar binnen drie maanden na Pauli be-
keering-dag gehouden wezen teeloen behoorlyke re-
kenÎD^e ende bewys van haren ontfang , ende admi-
niftratie van des gilds penningen, pp pœne van eenc
Carolus gulden, ten behoeve van her gild te verbeu-
ren over yder dag, die zy daar vah in gebrceckebly-
vcn zullen.

X L V I 1 I.

Item, Waar het dat ymand van de vifchkopers of-
te haare huysvrouwenj dochters ofte maagden , den
(1)2)// ar^jl aiover iang bupen pra6lyc<i gekmen zynde^ is hy deVrotifchap voJgemRefoïutie van den îî
vernietigt ^ en alhier gerçyeert. ' ■ .·· '

III. AMPLiATlE op het xiv urtyk van de imrfz, Ordommtit, den ^vgufi.MJKXLl

j^s by de VroctCchap prov/fïonelyck ve/itaan,dai

" " ... » ·· 1 . ^ i

Bunfchocer karluyden voortaan van April tot Oc-
tober tot half twaalf, ende vaii Qffcobertnt April
tot twaalf uuren toe zullen mogen voorilaan mei

Chysmeefters, Deeckens , Affliger, Vytórs ©fcçj
anderen'in het e^çrceeren van haarluydçr reipç^ivc
ampten qualyck ende injMrieufelyck bejegenden pjec
^voorden qfte werpkeQ^j i^ip zal <|aar pypr yerbeyren
voor de eerfte' reyfe diie gulden, en een mjiand zyn
neeringe, ende zo wie andermaal breuckig bevonden
Àvort, fes gulden, en een h^fjaar zyn nesrinse, en-
de voor de darde reyfe gehedyck gepriveert worden
van zyn neeringe enöc gilde, ofte anderiînts arbitrair.
Îyek gecorrîgeert worden na^r gelegentheyjc van zw-

XLIX.

Item, zullen alle de voprycrhfalde pecuniecleboe-
ien, daar niet by geitelt is tot wieiAS behoef, g^f^p,
pliceert Worden d'een helft ζοΐ behoef van het Gild,
ende de ander helft tot behoeve vao den Oiii.ciçr,die
dç executie doen zal' ^

■■. l'

Eyndelyk zal men fig vprders aangiapde den gfiiU.
ger, ichryver, v.ynders ende gromp^rsregiileeren m

der zeiver particuliere Ordonnantie ende inftruûiejhier
na geregiftreert. Aldus gedain ende provifiopeeiyck
gearrcftiiert by de VroetHchap der Stad Ufrecht, op
den i6 Septembris 1633 i cndc onderiecqkeai^
J. Vlinder Nypoort. >

baar vifch, zonder defelve b^ dc ftraat langs ée hkiv·
fen te moijen veylen ofte verkopen , op pcenc alsia
der Vifchkopers Gilde-ordonnantic.

IV. RESOLUTIE /^gefi het veylen vanvifcl? htfp huyfm, den 19Ο0Φ' MX>ÇXLFïI

koopfters ende allen anderen eenige vifch by
de ftraat ofte langs de huyfen j zó binnen
als buyten ïh de Stacjs Vryheyt , ie veylen
aiet fchotelen çlfte bennen, ofte pok met kruywagens,

4e drie gulden daar en boven ten behoeve van hcc
gild, ende voor de tweede reyfe gclyke boete," ende
ijes weeken niet te mogen op den afflag vifch ipyncn/

V, RESOLUTIE, dat de hüytmlmden haar fàlm PP dm Mgg metm btm^ 9 dm 11 Mtm

MDGL, :

c Vroctfchap der Stad Utrecht verftaat ende
verklaart by defenj dat die geene , die möt
riviervifch voorftaan op de Vifchbrug,geen
falm zullen mogen verkopen ofte uytiïyten,

RESOLUTIE, van geen abberdaan of geweeckte ftockvifch, üls deVifcbmarckt teveirkoè-
peni den χη 'Decemh, MUCLIL

maar zullen hunne levende falm in den afilag moetpn
brengen, Zonder die te mogen mynen , op de pcenc
als in de Ordonnantie. Aâum den i ί Martii iöyo.

De Vroetfchap der Stad Utrecht int^rdiceert
Huybert Honich ende allen anderen, eenige
eewyckte ftockvifch ofte abberdaan ergens
. als op de Vifchmarkrende alfulks niet in
ofte voor ha^re huyfingen, niet ilaande op de Vifch-

markt, te verkopen, op de verbeurte van de vootfz___________—

Vl\, INTE^RFRETAtlE lp de voorfz, Refilutiè, dun^ijjuty M7)CLFnL

vifch,ende drié gulden ï'elken reyic; dochwórthem
Honich toegeftaan den tyt van veertièn dagen, oja
hem onderjuiTchen by verkopinge tèontiaftenvanzyn
ftokvifch ende abberdaan. Adiimdcni/

>'ecember itffz.

e Vroetiphap der Stad Utrecht, gehoort h.et
advys Van de Heeren Quint, ende vordere
Gecomrnitteerden, op ,d.en differente tufrchen
die van het Vifch verkópers gild ende Huy-
bert Honich, heeft by interpretatie van haar Ed. Re-
fólutie van den December iófz verftaan, dat de
interdiftie zal plaats hebben , zo wel in regmrd na
de ongfïwe^kre als geWeykte abberdaan, op pçeneall
in dezelve. Aâumtlcn 17 JUly iöj8.

Vlll. INTERPRÉTATiE van het xl artyk. van de votrgemelie Gilde-ordonnantie, dm

JunyMDCLXlL

tie vé\ alle den harink zal woiiden Vertoont, zo lange
tot dat defelve zy gecirkclt, op poêné aJe injictvoor-
fchreVe articui;

ehoort het rapport van CommiffanÎTen, is by
interpretatie van het 40 artiçul van de Or-
donnantie van het VrfchVerkopêrs gild ver-
Itaap, dat vervolgens Gerechtdyke cerii&a

IX. KE-

-ocr page 827-

EN DE VISCHMARKT. UI. BOEK. XXIF.TIT.

IX. ,RESOLUTIE > dat de zeevifch^verkoopm geen riviervifch fulkn mogen zerkoopen^ en vice
' den i·] Februar. MDCLXi^llL . ,

Van de zeevifch-verJiopers, is,
ingevcïfge van der ftlver verfoeck , geap-
pôiriâriert. De Vroeifchap , gehoorc het
advys van haaic Gccommiiccerden, heeft
η'.ar het exempel van andere nabuurige Steeden, by
dcfcn goet gevonden ende verllaan , dar Voortaan de
zecvifch-Yerkopers geen ri^ierviich , ende die rivier-
vifch verkoopen , ter contrarie geen zeevifch zullen
mogen venten, oftemaar dbt die iwce nte-
ringen van den anderen zvHcn wefen ende blyven gc-
fepArcei t, zullende deie ordre zyn ingank nemen met
de verpachringe van de vifchbank-ilecJeiijdtegedaan
zal wórden Jacobi naailkomendc.

X. Ν ader Refèlutie defin aangaande, dm

e Vroetfchap , gehoorc het advys van haare
Gecommitteerden,heeft op het verioek van
de üeeckens van het Vifchkopers gild goet
gevonden, dat dcGildebroedcrs hun prceci-
fe zullen hebben te reguleeren naar de Refolutie van
den lyFebruary iöó8, daar by feparatie cuiTchen de
zee- ende riviervifch-kopcrs is vailgeftelt, op pœne
van drie gulden boven de vifch by yder contraventie
i^OBöb, MDQLXXy,

te verbeuren, ende by deefeoccafie vérilaan, dat le-
vendige falm, both eni-e fchollen, als die komen in
den alflag, zullen worden gerecckent onder de zee-
vifch, bly vende den aal ertóedcvende fpiering gemeen,
ook zal het de vifchkopers vry ftaan , alle jaar veran-
deringe te doen van de zee- ofte riviervilch-ncéringe,
des dat fy in de maand voor de verpachtinge verkla-
ringe doen van de vcranderinge.

resolutie tegm het opkopen vm den haring^ den Jtmy JSWCLXIX,

e Vroetfchap der Stad Utrecht, bericht wor- , len ende een jegelyk, dien fulcx aangaat, de harink
dénde uyt de Requefte van de Deeckens en- in vennootfchap opte kopen en te verhandelen, anders
' " " ' vTw-, , -,, ^ als in het 20 en 7,3 articulen van de Ordonnantie, op

poene van vyf en twintig gulden t'elckens te verbeu·
ren , zullende de geene, daar op fulpicie valt, Cig
gehouden zyn daar van met eede te expurgeeren, op
gclyke pccne te verbeuren als voren. AÖum den tS
Juny i66p.

orgermeeftercn ende Vroedfchap der Stad ü-
rrecht, hebben tot Îluytinge van eenige in-
geilopen abuyfen op de vismarkt alhier, by
renovatie, ende eenige ampliatie geftatueert
ende geordonneert, als volgt.

^ 1.

Eerftelyk, word wel fpecialyk geinterdiceert den
P!\chter, of zyn Colleâreur , Afilager van de vifch,
Vinders, ofte Keurmeefters, Boekhouders, knechts
van de Viskamer, Grommers ende alie anderen eeni-
ge de minfteonkoilenvan verteringen, of gelagen te
brengen ten lallen van de goede luyden , die alhier

meer af te vorderen, of te genieten oiider wat pra:-
text, ofte voo^wenfel het foude mogen zyn, dan het
ordinaris loon by d'Ordonnantie daar toe geftelt , op
pœne van 6gulden voor d'eerile reyfe, de tweede iz
gulden, bovenfufpenfie, cafliitie, ofte andere arbitra-
le correéiie.

I ï.

Insgelyks fullen de reel^eningen van de goede luy-
den, of ventjagers, niet mogen beiwaart worden met
eenige vragten, of brengloneo voor haar veifchoten,
uytgefondtrt een redclyk arbeydsloon voor dragers,
of kruyders van de refpeélive fchuyten tot de vis-
markt, tenware den gemcltèn Pachter vertoont wiert
een briefje van de ventjagers, eygenaar , ofte Com-
m^iïliris van de plaatfen, daar de vifch in, of op gela-
«Jetlis, hoe veel van vragtfullen mogen betalen, op
pœne als voren,

I 11.

Vorder fal niemand, onder w.at prœtext ende wie hy
ook foude mogen zyn, vermogen eenige vifch van de
goede luydcn, die hier lèl ver daar mede ter markt ko-
J^cn, of welke zy komen te fenden, ter zyden af te
kggcn, of te laten uytleggen, buyten confent ende
goeivinden van den eygenaar , ofte ventjager, maar

op de Ordonnantie op de Vijchmarckt en het Ftfchverkoopers gild fi den
2jJulj MT>CXCVL ' -

fal defclve alle den aiflag moeten paiTeren', op pccne
als voren.

...IV.

De Vinders, of Keurmceftersfullcn in on4erfoe·
ken endevifiterenvan de vifch, defelve foctjens moe-
ten handelen ende opligten , ook ordcntelyk weder
inde bennen leggen , op dat de goede luyten, bf
ventjagers geene fchade komen le lyden, op p«DC
van 3 gulden.

Ook wanneer eenige vifch, sis rog, tongen, &c.
! die ionder bennen meeil den afflag paflèren^ verkochc

met haar vifch op den afilag komen, ofte defelve ter! word, fal den Vinder, ofte Kcurméeftcr, of ymand
goeder trouwe van buyten (enden , nog den Pachter,' anders den ventjager , ofte Pachter voor de bennen
of zyn Colledeur in reekeninge te brengen, om de- niets in reeckeninge mogen brengen, op poene van 3
felve vah de verkofte vifch in te houden, ook yets gulden.

V Γ.

Den Vinder, ofte Keurmeeflcr fal in 't vifiteren
van falm ende andere vifch, als by de vindinge hcC

hooft afgefneden ende goctgevondcn is, het'felve
hooft mede ten afflag brengen , fonder verkortinge
aan den verkoper, of ventjager te doen , op poene
als in 'c eerile articul.

v 11.

Den Vinder, of Keurmèeiler, fal cbk niet vermo-
gen eenig ander volk in zyn werk te ilcllen , dan op
zyn eygen felfs koften, fonder foodanige arbeytsluy-
den, ofgrommers,met viich , brandewyn , bier of
anders tot laften van den ventjager, of verkoper vati
de vifch te betalen , op poene van 3 gulden voor dc
ccrfte, en caiTatie voor de tweede reyfe,

Vlll.

Den afflager, fchryvcr, ende vinders geen visver-
kopers zynde, fullcn geen vifch in den afOag mogcrt
infetten, verhogen, ofte mynen voor hem felfs, of-
te ymand anders, op de verbeurte van tf gulden.

1 x.

De Viskopers,Keurmeefters,of wie het foude mo-
gen zyn, iu len de visbennen aan de ventjagers niec
t hoger mogen verkopen, alfe de groote bec hondert

toe

de Biifmeeiler van het Vifchkopers gild,ge-
voegt met de Pachters van den vifch-acchys,
dat eenige van den vifchkopers gilde trachten in mo-
nopolie op te kopen ende te verhandelen den harink,
Itreckende'rot"nadeel vandeiindere van dengilde ende
den import, mitsgaders tot weeringevande ventjagers,
interdicecrx ende verbied by defen wel fcberpelyk al-

xii. ampîTiâtîê

-ocr page 828-

VAN HET VISCHVERKOOPE RS GILD

S24

tot vier gulden, de kleyne tot twee gulden.

Ent^e op diit defe bovenilaande articujen. nevens de
generale Ordonnsntie wel mogen werden geobfer-
vcert, ende waargenomen, werd den afilager vap de
viich wel fpecialyk geordonneert nauwkeurig âge te
nemen, ende de contraventien aan de Heeren Ccm-
miiTariiTen bekent te maken, op poene van 25gulden
op elcke veilwege comravcntie. H

Alk welke voorfx bcetens lullen wcrden|geappli.
ceert dc heltic voor den Officier, endede \^derheif-
te voor den aanbrenger. Aldus pioviiioneclyk gear-
reftcert op den 2.7 july 16516. In kennilTe van rny,
C. van Sxeenwinckel.

XI41. PLACAAT, Ïegen het verkoopen 'van Abberdam, door die geene, die imt van het Vijch^

verkoopers Gild zyn y den 18 July CMOCCplL

^e Vroedfchap der Stad Utrecht, gehborthec
Rapport van haré Gecommitteerdens, die
geëxamineert hadden dc Rcqueite van de
Deekéns, en andere vanden ViskopersGil-
de , waar by kiaagelyk te kennen wort gegeven,dat
niet tegenfhiande by het x'articul van haarlieder Gil-
de Ordonnantie van den lóSeptemb. »635. wel cx·
preiTelyk was gcilatueert, dat loo ymand defen Gil-
de roerde, oi exerceerde , of éenige vifch droog,
of nat verkogte, fonder alvorens 'tfelve Gild gewon-
nen te hebben, by de Deeckens daar over bekeurt,
ibudc t'clkcn reyie verbeuren drie gulden , boven de
viich die defelve verkoopt, t'appHceren de boete ten
behoeve van 'c Gild , en de viich voor den armen ;
echter dat eenige mans en vrouws-perfonen federt ee-
iiigcn tyd herwaarts, fonder der felverGilde gewon-
nen te hebben, contrarie het gcmelte ariicul hadden
onderihan van buyren in dcie Stad te brengen en re
verkopen, foo aan haar huyfcn, als langs de ftraren
diverie quaniiteyt van abberdaan , rot merkelyk na-

xiv;

PLACAAT tmn "t verkopen van eenige vifch bujten de pH[chmerkt , dm u "^um
MDCCXm ^ ^

deel van defen Gilde , cn ook van den Pachter:
hebben Hanr Ed. Achib. cmme hier jegens le voor.
iien, goedgevonden alle en een ygeiyk , ioo vrouws-
als mans-perfoonen, die het Visverkopcjs Gilde niec
gewonnen hebben , ernilelyck te inccjdiceren en te
veibiedenby defen, binnen deie Stad eenige abber-
daan, of andere vifch van buyten in te brengen ente
verkopen, ioo aan hare huyicn , oii langs de ftraten,
op pœne van fes gulden yderrevie te vei beuren, d'ee-
ne.hclfie ten behoeve van den OiRcier , en d'anderc
hclfie ten behoeve van *t Gild, boven de viich die ge-
vonden wort, ten behoeve van dcfer Stads Kinder-
huys, ende vorder een dubbelde boete te Ihnucren te-
gen alle en een ydcr van defen Gilde, foo menigmaal
als bevonden woit, dat aanTodanige perfonen en toe
dien cynde ahberdann, ol andere vi fch 't zyin matten
gepakt, of anderfins fullen hebben vcrkogt , en die
boete i'applicercn als voren. Aldus gearreilecrt den
iSJuly 1707. ende gepublicecrt den 20 dito, Corn.
deRucver.

orgermeeftcren ende Vroedfchap der Stad U-
trechr, gehoort hebbende de klachte van de
Deeckens en andere van den Vifch-kopers-
Gilde by Requerte gedaan , daar by te ken-
nen gevende, dal eenige vent jagers, in plaatfe van ha-
re vifch alhier op de viichmerkt in den afil igte bren-
gen, defelve veeltyds in de Voorlieden deier Stad,
ΙοίΓεπ en aldaar aan yder een , die van den vifch-ko-
pers Gilde nier zyn, verkopen, en dewelke dan daar
mede in die Vooriteden, en felfs door de Stad langs
de huyfen te koop gaan, contrarie de Publicatie van
den 18 July 1707, tot merkelyck nadeel , niet alleen
van den gemelte Gilde , maar ook van den Pachter
van des Stads impoitj en dat ook by fommigebórgers
en inwoonders, misbruyckende de vcrgunninge haar
byhetfesde artikel van'de Ordonnantie van den 18
November ijop, jegens den voorkoop van granen jcn
andere eetbare waarcn geëmaneert, verleent, door-
gaensvry meerder koopen, danzy voor haar huyshbu-
dinge van noden hebben , of in defelve konnen con-
fumercj), en die dan onder den anderen verdeylen,
tot groot verval en ruïne van de vifchmarkt , en die
v;in den Gilde: hebben Haar Ed, Agtb. omme hier
jegens te voorfien, goetgevonden en verftaan, wel
crnftelyck te interdicercn en te vet bieden by defen,

ann alle veni jagers en andere , alhier met fchuyten, hoeve als vóoren.
of wagens komende, vaneenige vifch, van wat foor-) Op dat niemant hier van onkundig zy^ zal dezen
te, of naam die ook mochte zyn , ( uytgefondert de worden gedrukt, gepubIiccerr,engeûfîigccrizo'tbe-
pceckel-haring en boeking, en die met de bot-kar- hoort. Aldus proviiioneel by de Vrocdithap gcarrc-
ren gepermitteert is te komen , en op 'i Oude-kerck- j fleert , den 11, en wire foiito van den Stadhuyfe der

Stad Utrecht gepublicecrt, op den izjur.y 1714·lo
kenniife van my, E. v. Harscamp.

hof te verkopen) elders anders binnen defe Stad, of
dc Vryheyt van dien uyt te fetten , of te verkopen,
als aan de viich-brug , om aldaar in den afflag ver-
kocht te worden, op de verbeurte van de fchuyt,of-
te wagen en peerden, waar mede defelve zal zyn ge-
bracht, boven een boete van twaalf gulden , le appli-
ceren d*eene helfte ten behoeve van den Officier, en
d'andere helfte ten behoeve van *t Gild, boven de
vifch die gevonden wort, ten behoeve defer Stads-
kinderhuys: het welke mede plaatfe zal hebben tegen
alle, die om defe Publicatie illufoir te maken, eenige
vifch uytzettcn en verkoopen , niet verre buyten
de Vvyheyd, en tegen dewelcke by arreft, of ander-
fints gcprocedeert fd mogen worden , zoo haaft zy
in deze Stad , of Vryheyc van dien gevonden wor-
den , en vorder een boete van fes gulden te ftatuce-
ren tegen alle en een yder die eenigerhande vifch, le-
vendige, verfche, ot zoute by de ftraat dragen, of
kruycn om te verkopen, en die boete en aangehaal-
de vifch te appliceren als voren, in conformité van de
gemelte Publicatie van den 18 July 1707. Jnterdiccren-
de vorder al mede alle borgers, en inwoonders defer
Stad en Vryheyt van dien , geèn meerder vifch, als zy
voor hare huyshoudinge van noden hebben, ingevol-
ge van gemelte zesde artikel van de Ordonantie van
den i8Novemb: 1709 op den afflag te myncn, veel
min de gekochte viich met andere te verdeylen, op
pœne van zes gulden yder reys te verbeuren, tcnbe-

xv. ordonnantie op den Afflager van de Vifch, len 26Novemh. MOLXXXPl

De Lefer voege hier hy de Ordonnantie op de Vifchmarkt^ en het Vifchv er koopen Giïd^ •vandeni^ Septmh.lCH*

Sietboven^ Num. ir.
Jmpii'atie op de voorfz Ordonnantie^ den 17 July 16^6. Sief boven, Nüm. 3iU.

Myn

-ocr page 829-

en de vischmarckt. îll BOEK. MW. tlt.

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
gcrmeefteren ende Schepenen van der Srad
Utrecht doen te weecen eenert jegelyhen ,
dien lukks aangaan mag, dat de Raadde·
fcr Stad deefe nabefchreven poinöen , aangaande den
afflag van de vifch geordonneert ende gemaakt heeft,
die men gebiet eenen jegelycken van de vifchkopers
le achtervolgen.

In den eerften, foo wanneer den afllager begint af
te flaan, foo zullen die vifchkopers gehouden zynter-
ftont audientie te geven , ende indien oven zulks y-
mand beboet worde, fal moeten betalen tot elke rey-
fe, dat hy beboet wort, vier ftuyvers. -

I Γ.

Item, waar het faake , dat eenige vifchkoopers in
den ring vandenafilager j ofte fchryver bekeurt wor-
den , ende defelve daaromme den afflager, of fchry-
ver injurieerde, fal verbeuren dubbelde boete,

I I ï.

Item, men fal den afflager op heteerfte woortniet
mogen fchieten of bebaalen , ende indien fulcx ge-
fchiede, zal den afflager de vifch aan hem mogen hou-
den, ende defelve wederom op nieuws afflaan.

1 V.

Item, die vifchkoopers zullen gehouden wezen de
vifch , die zy mynen, te houden voor alzulcke prys,
als zy die mynen, naar dat den afflager het eerfte
woorc gefproken zal hebben, fonder dat men gehou-
den zal zyn defelve wedei omme af te flaan.

χνϊΓ

Item, Waar het faake, darter ymand van de vifch-
koopers in het mynen zoo heusKens fprak , dat hy
door zulck een woort twee ofdiicioc mocht kry-
gen, zoo izuilen zy moeten gedoogen, dat den affla-
ger defelve vifch wederommc afflaat, ofte zullen dé
vifch moeten laaren houden op het woort, daar op
zy gefprocken hebben.

V T.

Item, indien in het mynen twee gelyk fpraken^
den eenen metluyder ftipmrae,ende den anderen bin*
nens monts, zoo zal gefchreven worden den geenen,
diebydenfifflager gehoort is , en indien zy beyde met
luyder ftemmen fpreecken, ende beyde van den af»·
flager gehoort Zyn, zoo zullen zy gehouden zyn ter*
ftont daaromme te werpen.

Item, indien ymand van de vifchkoopers, tercaU*
fe van het gcenevoorfz is, beboet wort, zal den zei-
ven gehouden zyn op der daat zyn boete te namptl-
feeren aan handen van den afflager , ende indien den
zeiven bekeurde wederomme mynde,eer hy genamp-
tifeert hadde, zoo is den vynders belaft op haareni
dienft» dat zy alzulke vifch zullen ophouden,ter tyd
toe die boete betaalt zal zyn, ende indien die beboe-
te perfoon , hier en boven in den ring eenig rumoef
maackte, waar door den afflag zoude roOeten ceiTee-
ren, zal daar over arbitrailyken geftraft worden lot
difcretie van den Gerechte.

INTERPRETATIE op de voorfz Ordonnanïie, dm iFebruar, MDCLll

e Vroedfchap intcrpreteerende de Ordonnai!- | mende, ren elf uren lal worden afgeflagen, en desna·
tie op den afflag van de viich, verftaat dat noeus telkens, als de viich aankomt,
de vilch voormiddag na den afflag aankoo-

XVII. INSTRUCTIE 'Ooor den Schryver vmi de vifch, den^Septemb. MDCXLlF,

Voeg hier hy de Ordonnanüs op het Fifchverkoopers Gild^ van den i6Septemk 1655·, JmpUatie van den ^yJu^
ly 16^6, S iet hier voor i Num. ιι,εηχϊι.

1. fchipper, ofte voerman, ende her getal van yder foor

η den eerften , zullen zyluyden direöelyk nog in-\ te zooftuckvifch , als benviich, op poene van fulpen*

η pachten , nog part heb-' fie, of privatie van zyn dienft,

Den Onderfchryver znl gehouden wefen too wel
te fchryvcn de koopén viin de falm ende aal, als vart
de zcevifch, op pœne als vooren.

VI.

Item, zullen deefe Schryvers geen vifch, ofte iets
anders van de ventjagers, ofte andere van harentwc-
gen mogen ontfangen , dircOelyk ofte indireflrelyck,
op pœnè als in het xlv articul van de Vifchkoopers
Gilde Ordonnantie.

VII

Deefe Schry vers zullen betaalt worden by den (r)
Pachter van den cxchyns van de vifch, ende zullen zoo
welde viichkopers ende ventjagers, als de Pachters
ttn dienfte zyn, ende d*eén niet meer faveur toedra-
gen, als d'andcr. Aldus gearreftëert by de Vroet-
fchap der Stad Utrecht, den pSeptemb. 1644.

Idireclelyk niet mogx;n

ben aan de pacht van de vifch-accys , op pœne
dat die gene , die daar in bevonden wort , ver-
vallen zal van zyn ampt.

I I.

Item, zullen zyluydtn pr.xcife op haar ure moe-
ten komen 5 ende niet mogen gaan voordat dqn afflag
geheel gedaan zy, op pœne van fufpenfie, ófte pri-
vatie van hun dienft naar gelegentheyt.

lil.

Ende zal den Schryver, by het fchryven metklaa-
re woorden moeten uytfpreecken, wat prys hylchi yfr,
op de verbeurte van tien ftuyverst' eleken reyfe, ten be-
hoef van het Gild.

I V.

Item , zal den Schryver van dc vifch , die in den
afflag verkoft wort , aan den fchippcr ende voerman,
die defelve hier gebracht heeft, moeten leveren een

pcrfeâ: billet, inhoudende den naam van den zeiven

{i) De woorden met curfyf gedrukt^ zyn aldus verandert hy het aanflellen van een Schryver^ op den i Decemher
1712, Want te vooren flont Vr, by den Cameraar van dc Stad, en niet ^y de Chysmeefters, ten eyndé
zy zoo wel &c. ^ _________

XVÏÏÏ. INSTRUCTIE voorde~Fmders, ofTêm^flersvandev^^ den 7 MÖ^DCXXni,
^oe hier hy de Ordonnantie op het Vifclrverkoopers Gild van den ι6 S eptemb. 16 ende Jmpliatie van den 27
'July 1696, Siet hier voor, Nüm. 11, en χ 11.

I. karren, ende fleedcn, &c.,geene uytgefondert, zul*

In den eerften, zullen daar wezen twee Vinders,'len fchouwen , ende keuren, ofdiegoet, ofquaat
ofte Keurmeefters van dc vifch, die alle de viich, is, ende die zylieden quaat bevinden, iullen Iy do
dewelke binnen deeze Stad ter maikt komt, mai kt verbieden.
200 in fchcpen, ende fchuyten, als cp wagens,

UI. Deel

Mmmmm

-ocr page 830-

VAN HET VISÇHVERKOaPERS,GILD^

δ 26

li.

kifuringe ijl·

vooicns U!? y4fcli"ijyt,df Ich^^,., qf fehyytVAjf^JiVQr-
cien gedragen, of van de wagens genomen , cn^e by
zoo verre , dat de voorfz Keurmeeilerseenigen vifch
voor goet g^kent hebbende., idaaï na bevóiiden worr,
dat die onbcquaam was , eehige^ó^

vifch daar onder ware, .zujie^, d,e?:elve als dan in her
geheel qaiir. marktoveibie-

•^®^· ■ immu ψ ψό -^if^tisjè /soiltoi'

Niemand en zal mogen binnen deeze Stad, ofte
Vryheyt van dien , vei k^opppri'mogen cenige piofle-
Jen, ten zy dfzHvcalyoicn^

vifireerr, encfe'Vobr ^oèt gclieurc zulle^^^^^ op.de·
verbeurte van de moflelen, ^de danig fl:uyverjs,4aar
en boven, ten^behoeve v-^n ge vynders.^^^ . ^

Ende zullea jïez^vê voor Jer^yborfz keuren ge-;,
nieten anderhalve üüy vçr. ' Γγ^^ν - , ^ ail

DçzçJVÇ mplTelen voorgpec gekeurc zynde, €p zul-
lêh niçc mogen worden vêrjtoj^^dan^mec deezer 3cads
maatçp , dewelke onder de vooriz vjnders^ beyuftende
zyn, op pqsneals vorçn.

Endc zullen defelve maten byde gene, die alhier
molielenter markt brengen , alle avonden weder ten
huyze van de voornoemde vinders moeten werden ge-
bracht, mede.op de verbeurte vandai tig iluyy^s ten-
bihoeven alsivoorcn. ν

Irem, zullen de vinders, ajs de maten Λvedcr wor-
den gehaalt, gehouden >ve?,Çn cjie moÎTelen te, vificee-,
ren, of die goet', bf

maten zullen overleveren. ^ ■ '^ .

De voorfz Vindas zullen medé opficht heBb'en op
het tel-ampt , ende gehouden wezen des inpijgëns,
alsde vifch aankomt, yder markt- of koÏ>pmansgoet
alleen te IklleB '^^ ende ten minfteneen van jj^y den daar

een pennmg.
vier penn,

vier penn.

vier penn.
acht penn.
drie penn.

vier penn.
fWaalf penn.

In den eerften zullen fy hebben, foo
van verkoper als koper , van yder
ben of paander bot ofte fpierink
Vier bennen ""
Van drie bennen fcholIen, iog, fchel-
vifch , weyting ende groenen haring,
van elcx

Van yder koop kabeljauw ofte vlie-
ten, van elcx ■
Van een fteur van yder
Van een falm van yder
Van alle ongebende vifch naar^ad-
venant als boven*;

Van een ftroy bucking ■ ^
Van het hondert ftokvifch * ^
Van een ton haring uyt de fchepen
op de markt te brengen van den vreem-
den koopman 1 ftuyv48 pcnn.
Van de marckt in de vifchkoopers

iC..

ncns h

rmgmeer

De vinders'Zttïlen gehouden wezen-p-hlïe ^ge tc|i

minilen $wcemaal·tegammfteeren"ali#iW^if^, <jje

op demarkt, zoo ifrdeihpyien,

ende 5ïatfivifch zy quaar,Jende örtb"eq\^rïi!bévinden,

zullen jylkdcn nietalleen de tnarkt verbföden, maar

datelyk^n naar haar nemen i eAde wegimyfêii op a>
.zulkenjplaatfe, ais men hemlieden Otdonirèbicrzal-

X I.

,3.^5 ■■■ -ïfïfegï:':"

Vanltalf Meert^f-^rtot Viófcoris toéj^ial mcn den
vifchibeginBcn af te ilaan dos morgens'rèn-zevdn li>
» half Meert ten hntf acii

uren, alsze eerft denfalm énde elft, daar na d'èÏÏ'â;
fpiering5 haaring, fchollen , fchelvifch, kab^'lliüw,
zul-ks tot noch toe gedaan isf ende wat viichdat
onder den afflag aankömT|i'zat mede afgeflagen wor-
den,, ende-wat -vifch n^^denafllag aank'oiifny zlll met-
ten afflag een andertnaal moeten Àvaetcnf " '

·:. Χ ΐ ik

Desgelycx fteur, falmfWr, oftcitnWvifcÎÎr ,

. .se:, -- Χ ι IL ^ _

Welverftaande , dat den aal zaj moef^'JifgciÎagen
zyn 5-:van .ÀldérheyTigen^^ ^V^or haÎfiie-

gcn-triîn2ïï^"ieftdc.dp ân'dcrè^^i^ vooraçht uren.

■ ivLt.· l Y.

Ende wort dé vôôrf2Î%inders txpreiTelyk belaft dnar
op te letten , dat zulcxî ilriÛelyck wwoide geobf^-
veert. i -'f-ss^aab.. M

X.V.- 7:. . ■ .g
De Bunfchotçrs, die met karren haârëûivifch alhier
ter markt brengen,zullen niet gehouden%ézen dtzel-

ve in den afflag te laten komen. " '
........ §.

Aldus gearrefteert cndegoetgevonden bf déVroct-
fchap deezer Siad , op den 7 May

XIX

yoeg hier
den

Ordonnantie op üen jAfch-chp^'dm^ in het iv. Boeks,iVi .TyEiiaSir:·

3 iluyv.
^■ftuyv.

ƒ ftuy^·

6 ftufv.

eene iïuyv.

•huyfen of kelders :

Üyt ichepen offchuytenin devifch-
kopers huyfen of kelders - iftuyv.Spenn.

Baring o'ver velt. jf
Van de markt aan de Rbemerbrug,
ol" aan de Backerbrug
Aan St. Jacobs ende de Smeebruggc^l
Verder·-. '

Buyten de poorten

Van de burgers van een kim je t'huys
tebrenpn - ^Kflf

Half ende minder naar ,

Uyt de fcheepen of Ichuyren inkra-ï-i' · r'
mers huyfen aan de Öudc.Gjiigt .. i, ^
In hec'Wyéftraa!,bunèffde-Weèrr,^

Aldus gearrefteert by .mysç Heeren van de V roet-
fchappè der Stad Utrecht, op den lojanuary i^ji.

Voortaan zal men ;gee

;n. ofdTöfiêif?^' ·

χ-· '

aa·

RESOLUTIE j dât de Fifch-gromfners alleen é 'V^ fidlm mméh^i^eatkyden, dmiïja-
nuar. MDCXLFJL . Ρ

ren en ordonneeren , ftatueert en ordonneert ^ydcfcn,

dac voortaan niemand aiidt^ als de vfich-grommers

IJi ΜΙΙνΤ -·—--· Q

binnen def^ Stad, ende Vrfheyt van dien, ialmogen
bearbeyden cenige vifch, die van buyten alhier^ebragt

wofd

XX.

e Vroetfchap der Stad Utrecht heeft.goetge-
klagte van de PachterSi^van
den vïfch-exchys, ten eynde defelve In hare
pachtinge niet verkort'worden, te ftatuee-

-ocr page 831-

EN DE VISCHMARKT. IIL BOEK, XXW, TIT.

827

onder niet en verftaac de vifch, die in andere fchepen
of fchuyten overgefcheept worc* Lager Îlond , ac-
cordeert in kenniilê van my ; ende was öndertèekent,
J.Quinr.

van Je KaUs-^nkm.geamfleert4m 10 A^iMïï>CLXI;

tngmjumîîrt àtn

^word, op^Ç! verbeurte van dertig Îluyvers, interdi-
cecrende 4ç fçhippers yqaand anders daajr ioe te ge-
bruyken^ op pœne van cens gewaarfchouwt zynde,
te vtrbeuren drie gulden > beheltelyck dat men hier

3Ôa7

De Heeren zullen verpachten voor den tyd van
tv^ee jiiren , ingaande op heden j en te ex-
pirccren den Zi July löd} , het gebiuyk van
dp kaJis-banken, t'eyndc de Vitchbfug ge-
ilek voor de buyten-riviervifch-verkoopers, die ten
aaniien van zelve gebruyk voortaan gehouden ful-
jen zyn (in de plaats van de if penningen nu afge-
Ichait) aan defen Pachter te betalen voor yder vloot
of emmer 2 ftuy vers voor een geheelen dag ^ des voor-
middags mee blancken > ende naarmiddags een halve
ftuyver,, 4 waar'c ook dat ymand zyn cygcn vloten
gebruyk'. e.

De buyxenluyden zullen met haar riviervifch alhier
mogen venten met een ofte twee vloten, fonder meer,
aan alle ende een ygclyk,aHeçn des donderdags mor-
gens tot faturdag middag , blyvende de vocffnoemde
articulen hun aangaande in zyn geheel.

De Pachter fal gehouden zyn de vloten ten iynen
koften te verfchafftn, en de verkopers goed gerief te
doen.

De buy tenluyden zullen hebben té betalen van Îiet
regt vatî de vloten op de fcalis-banken, van vifch die
fy verkopen zullen aan een rivierviich-verkoper alhier
woonachtigs blyvende het 21 articul, raackende het
vennootfchap, in weerde, alles op poene als in'tfelve
articul.

't Navolgende, alsfe anderhalve Öuy-
ver wegens een koop van jgulden en daar
onder ji^uyv»

Van fes gulden en dàar ónder 6 iluyv»

Van boven de fes gulden tot twaalfgul··
den , al waar 't tot hondert gulden toe,
zonder dat de voornoemde buytenluyden
zullen mogen bedingen vry geit.

Verbiedende wel expreflelyk aan de bruyckers, van
de voornoemde vloten mede te nemen van de brug af,
op poene van 5 gulden op yder te verbeuren, en niet
te min gehouden zyn defelve te reftitueeren, ofte de
waarde van dien by haar eerfte wederkomfte. Gccx-
traheert üyt het Inftruaieboek der Stad Utrecht fol.
IIÖ.

XXlIi MEMORIE Vm *t^eéne dé luyden binnen Utrecht, ter Fï/chmarkt komende met leven-
de vijch y gewoon zyn van ouds te betalen aan den F achter van de Kalii"
V . /banchn.

Van een foy levende vifch , die de"
lieden aan de voorkoopers ver-
kopen , ter waardye onder de
^gulden 5 zyn zyliracn gewoon
te betalea aan den Pachter van de kalis-
banken iiftuyv.

Drie gulden en daar boven, tot ygul-
de^i excluys 3 ftuyv.

Vyf gulden en daar boven, tot 8 gul-
den excluys 6 ftuy v.

Acht gulden , en daar boven i altyd
maar 8 ftuy v.

De lieden alhier komende ter markr",
omme haar levende vifch uyt te venten ^

j oftï te .fly ten op of aan de kalis-bankeii,
zyn yder gehouden twee vlootjeiis van den
Pachter of zyn Colkiteur te halen^ fon-
der meer, om defelve vifch te koop tc
ftellen, daar voor fyluyden gewoon zyn
te betalen yder 3 ftuyv»

De lieden ter markt ko^nende roet em-
mers , waar, in fy haar vifch gedragen
hebben, defelve voor^pf ontrent, cn niei:
9p de kalis-banken uytverkopende , ende
daar toe geen vlootjens van den jPachter
gebruykende,zyn gewoon te betalen van
yeder gulden die fylieden van haar vifch
maken liluyr,

VYF EN TWiiiTiGSTÉ TYTEL.

Aangaande het Vleefchhuys, vérkoopen van Bee-
ften ^ en befien van Verekens ; als mede aan-
gaande de fiecke Èeeften ; mitsgaders op de
Beeftçn^ Vereken- en Ganfemarckt.

EERSTE iD Ε Ε L.

Aangaande.het Vleefchhuys, verkoopen V^n Beeften^

en befien van Verckcns.

tLACAAT tegen het ophopen van de keften, den 4 Οίΐώ. MDL'XXly ; gerenoveeti défk
12 om. MD LXXFL·

M'mmnim ζ

IIÏ. Deel,

Myn

-ocr page 832-

VAN HET V L Ε Ε S G H H U Y S

yn Hecreo die Stadhouder, Schout, Bor-^^
' germeeileren ende Schepenen der Stad vart
Ütrcchc^^i; doan te weten van Koninklyke
Mfijedcyts wegçn , onfen alregenadigilen'
Hecre; plitîo ^iverfchc vleyçhouwérs, voorkoopcrs;
cnde andere/hen ohdeVvvihden, debeeüen, alhier ter
markt kçmende, op .te kópen, ertde van ftondcn aan
onder de gemeente weder te veFkoöpen een gulden
vyf ofte lès duurder, dan fy die gekogt hebben ,
verdierende ende verhoogende alfoo de marckt, tot
groote fchftdé e^de achterdeel van· dc gemeente} foo
is 't, dat tnyn Heeren voorfchreye, begeerende daar
inne te voorfien, verbieden ende inlerdiceeren allen
vïeyshouwers, voorkoopers ende allen anderen, foo
borgeren ende ingefeienen deefer Stad , als uytbccm-.
fchcn, in de marckt ofte daar buyten, e^nige oiTen
koeyen, ofte andere hoor«bééften , binnen deffc Stad
ofte Stads VryheyΕ gp te koopen , ofte te doen ver-
kopen door anderen, direéielyk ofte indireÔelyk, ofte
eenige koopluyden te gemoct te gaan ofte lopen om
van defelve te koopen , om alhier weder levendig tc
verkopen, op het vei^beuren van tien Carolusguldea
van elke beeft , tot behoef van de Koninklyke λ'ΐα^
jefteyt, defe Stad, ende den aanbrenger, elkseendar-
dendeel.

, „ , ^^ .. , -,. . . , . -, ,......, , . . _____

Η. PUBLICATIE van geen"'gfjlachrèjchàé^^ dis ίη het FkefchMys^ den ly

'DecemL MDXCÏV.. ^

"yn Heeren de Stadhouder, Schout, Bor-i
gcrmeefteren en Schepenen der Stad U-
trecht , doen te weten, ende gebieden by
deien, dat niemand hem vervordere' eenige
fchapen te fteeken ende flaan j defelve dan voorts te

verkopert anders dan in het Vleefchhuys, volgens dc
oude Ordonnantie daar op gemaakt, op het verbeu·
ren van dc boeten, by delelve Ordonnantie daar toe
geilek. ^^^ :· '

111. F Ό BLiC ΑΎϊΚ:^ van geen als die een behwrlycken tyd op de Neude am

den bmm gefiam hebben i den 11 Seftmb. MTiCL

■■"tl··

Aifoo m&n bericht word,dat by aiMerfche,foo
vïeyshouwers, als ahdéféil, verfcheydebee-
ftén geflagt worden^ om uyt 'te ilytcn, fon·
der defelve alvoorens teilellen aan den boom
ctp de Neude, daar toegeordonneert, ftrydende dir
reftelyck tegen de Ofdonnantiej zoo gebiedén tnyne

—----t'Α^,ί„i ■. I " V" ■ -----!-^—-- ·ίί· ■ ' ■■ '""

den , „

door den giTwooren befièiider^gcbrgnd zyn,oppœne
mede als in defelve Ordpniiani^iei'''' *

In het afhalen van dezelve beeften zullen d'eyge-
naars van dien gehouden zyn, bf heure knechts; deii
beffender a»n te zeggen , die uure, wanneer defelve
geflagt zullen worden,op dat hy^'mag komenbefien,
of hét zyη defelve beeftén , die hy heeft getéykent ,

op pœne ^an -^ie gulden. "s

Ende om hier op vatt ende zeker te gaan, zoo zal
geen eygenaa^ der izelver gcflii^re beeften, het vel of
huyd daar van %o^ch neemèn V maar ten deele daar
aan laten möètcn , tot dat: befiëhder zulks gevifiteerc
heeft, op pcene van gelyké-drie gulden , ydér reyfe

at de vïeyshouwers geene beeften, quartieren,
of ftukken binnen haare huyftngen< zullen
mogen verkoopen, of behouden, maar zul-
len gehouden wefen haar geflagen oflèn, of
koeyen, by vierendeelen, ende kalveren ende fcha-
pen geheel te brengen in defer Stads Vleyshuys, cnde

D bert' ira te'^lcomëh 'hanï'e' Ordonnantie , wel
lettende onder anderen ^ dàt de mans rtiet
anders in het mannenhuys, en de vrèüwen
fn het vrouwenhuys verkoopen , als haar refpeétive-
lyk daar by t^öfd"toègelaicn, hiet alleen op de boeten
van ouds daarr töe ftaantlé'^i maaf ook vah t^ vefliefén
fes wecken hààr nêeriiigé|' whar bp een yeder verdàgt
moet zyn, zo^^meri tegen de overtrecders daar foe
Zal procedecren , zondei: eenig fâveur , of donni-
ventie. '''^*·?' rus- --^ ■ - ' ,

Voorts züHen dfr vfe^hotrwefs', oiTéweydefs, endé
fillfc''andere perföonen, die hun het ilaan en verkopen
van hoornbeeften onderwinden,geen beeften flachten
Ti»ogcn,vooFenal eer defelve aari den boom op de Neude
gebragt, aidaariëèri halÏuur-geftiian·^^^^ behoorlyk ge-
vifiteért, gëfóht éhddljequaafn om te eeten, bevon-
endc dfenvolgendë mel'hèc ordinaris"'teycken

I__JJlft_______: ____-4 ___________

Heeren de Stadhouder, Schout,Borgcfmeëfteren cn
Schepenen der Stad Utrecht ί allen en een yeder,
geene beeften te doen ilachten, om uyt te flyten,
voor en al eer zy aan deti voorfz boom geüelt,enden
behoorlyken tyd daai^ aan zullen geilaan hebben, op
poene als in de Ordonnantie. ' ,

Ende zoo' bevondert worde, dat yemand zig zoo
verre verliepe, ende doen flachten had een ongefond
beeft, dat, al fchoon mogt aan den boom geftaan,
maar liogtans geen teyken ontfaiïgen hebben y of dat
onder dekfeKvan eeH gefond beeftj aanden boom ge-
teykent , een ongefond geflicht, ende het gefondc
er}· geteyckende naderhafid weder in de weyde, ofte
elders bevonden worde,zoo zal zulken moedwilJigen
overtreeder van *s Heereri gebod, voor eerft vcrliefcn
een half jaar zyn neeringe , ende voorts ftaan tot ar-
bitrale Cörreftie van myne Heeren van den Gerechte
defer Stad, ook verbeurt zyn alle geteekende beeften,
die rpen drie dagen na de teeckenmg elders zal vin-
den.

Niemand zal mogen den voorn, befienier tercaufe
zyns^dienfts miÎTeggen, of injiirieeren, nog ook wey·
geren, of beletten, den zeiven zynen dienil te vol-
trekken , op pcene van tien gulden te verbeuren, bly-
vende het misdoen, of mishandelen met de wercken
tot arbitrale correctie, als vooren.

Te appliceeren de voorfz. boete tot behoef van den
Officier, befiender, aanbrenger , ende armen, clck
een vierde part.

Eyndelyk zullen de voorfz. vïeyshouwers, oflcwcy-

ders, ende anderen , des faturdags, en fondags mee
haare kramen op de Ganfeniarkt niet vorder mogen
voorftaan , als over het poortje van Wouter Meer··
tenfe, op pcene van by de contraventeurs y der rcyic
te verbeuren drie gulden.

IV. EXT%'ACT^yihet fferpachtboelt der St^ Utreèht , rakende het Vleefchhuys, en hetβαώ-
^r li ^ ten vmi^fBeeflen , dm t^ July MDQIX, '
e vlefshou-t^érs zuH^ iri'aïten tiianiefèn'hieb- te verbeuren.

k I ' . ___-t ____—.—li

EXTRACT op het voorfz, fubjeif, den x^ Juk MVCXl

op zyn banck in ftukken te doen houden, ende
min4r,teneynde defen TPachter zynen vollenexcnys.
en impoft daar van mag pntfangen} ende zoo yrna"^^
bevonden word contraric^gedaan te hebben , J
beuren boven het verko^e , ofte in ftukken gciio"
wen vleefch, vyftig gulden, cnde fes wceken bng

-ocr page 833-

«ccringei tot welken eynde den Pachter , zpo cjick-
niaal als het hem belieft, in de vleyshouwers huyfen
2al mogen gaan, omme die 'te viöieercn, zolder dat
fy heniuyden daar over eenige refiftentie zuUen mogen
doen, ofte injurieeren , op pcene van vyftig gulden,
ende arbitrale correftie.

Item , dat in de flachtyd als de eeji of d'ander
vleysbouwer eenige o0èn , of koeyen, heel of half,
of een voet daar van aan den bank verkpopen» ;t ftl-
ve vorder in ftukken houden als een quartier >. zal
het felve gedaan moeten worden in hei:,Vley$huys
voorfz, endevan daar voorts den kooper t'hpys ge-
bnigt, op pœne van het vleys^ dat contrarie in Huk-
ken gehouwen fal zyn, ende fes weccken lang zyn

Dceringe, - .

Voorts fullen gecne vleyshouwers, nogym.indvan
de haaren, voortaan eenige -koeyen ofte oyen vermo-
gen te lla.in van Sr. Catharync t®c Vaftenavond toe,
op pœne als vooren. λ.

Item, dat alle vettewariers haare verckens, die fy
by de wichte koopcn, foo haaft die in de waage ge-
woogen Tullen zyn, en al eer fy die felve aan flukken
zullen mogen doen houwen j andermaal den Pachter
pertinentelyk aanbrengen, ende verklaren zullen,hoe
veel defelve gewoogen hebben , op de.veibeurte van
deielve verckens, ende tien gulden daar en boven}
des fal den Pachter terftont na fyne gedane verpach-
tinge 't gunt voorfz is , den vleyshouwers ende vet-
tewariers dit te dopn infinueeren , op dat fy daar van
kennifle gekreegen hebbende , hun d^ar naar regU"
leeren.

Niemand vi^n nu voortaan fal mpgen huurcn, of
pachten, meer als een bank in eiken vleyshuysi wel-
kç bank hy, ofte fy, felfs zal moeten bellaan , fon-
der over te doen j met anderen êc. mange*
len, ofte ook anders ymand toe te laten , óm op de-
felve zyne of haare banken mede voor de ftaan , ende
te,verkoopen, al waar he| fchoon tyn vennoot, ofte
maagfchap, op poene van by de contraventcun tien
gulden te verbeuren.

Welver|laande dat fodanige een bank gehuurt heb-
bende, wel fal vermogen een andere bank te huuren,
voor den geènen , die fulks op hem begeert 5 mits
terftont nomineerende, en te boek latende (lellen den
geenen,,diehem daar toe vcrfogt heeft, die hem ook
fal moeten reguleeren naar het gunt voorfz ftaat, op
pœne van andermaal tot zynen pericule opgeflagen
te worden.

Eyndelyck fal niemand vermogen eenig vleys aan
de Kraan le venten, of verkoopen , dan foodanigc
vleeshouwers en oifeweyders, diedefer Stads borgers
zyn, ende dat alleen fulke oflen ende koeyen, als fy
felver geweyd fullen hebbeiï , ende anders geen, op
pcene van het vlees te verbeuren, dat contrarieafllaar
verkogt word.

EN VERKOPEN VAN BEESTEN. ///. BOEK. XXV, ΊΙΤ.

VJ. CONDITI EN getrokken uyt het *voorfz· Ver^achtboek^ maar naar âe P^leefchbank-fleedm

in de refpeBive Fleefchhnyfen.i foo boven als beneden in de Stad , zyn ver*
pacht y in dato den 2^July MDCXi/U,

In den terftcn word mits defen eenen jégelycken
geordonheèrt ende bevolen, dat voortaan niemand
eenig vlees van oflen, koeyen, quenen, veerfen,
kalveren, oyen, rammen ende lammeren verko-
pen en zal, verfcTi ofgefouten, dan alleen in de twee
vleeshuyfen voórfchreve, die men nu daar toe geor-
donneert heeft, en dat op de gehuurde vleesbank-fte-
den , op het verbeuren , die contrarie deede, ofte
gedaan te hebben bevonden worde, van het vlees,
ende daar toe nog vyf en twintig gulden, ende nog
fes weeckeh üyt het vleeshuys te moeten bly ven.
' II.

Item, foo en zal geen vleeshouwer eenig hoorn-
beeft mogen flaan, ofte doen flaan, ten zal eerft een
halfuure lank by fchonen lichten dage aan den boom,
ten dien eynde op deNeude geftelt, geftaan hebben,
ende van den beiiender gefchou\vt ende geteeckeiit,
ende befien of die ook gefont en eetbaar zyn.

MI.

Ende die hy geforit ende eetbaar bevint, zal hy
brandmerken met bet teeken, hem van Stgds wegen
ter handen geftelt, afvragende den eygenaar des ge-
tceckende béeil, of die dat haalt , de pra?cife uure
wanneer het felve geflagt zal worden , op welke tyd
hy beficnrê gehouden lal zyn te paffen, ende te be-
fien, of het ook zy defelve, die hy gcteekerit'heefr.

Voorts en fullen de vleeshouwers, ofleweyders en-
^e alle andere perfooncn, die hun het i^aan ;cn verko-
pen van hoornbeeften onderwinden, geçnbeeilcn Aag-
ten mo^en , voor ende al eer defelve: aan den boom
op de Neude gebragt, aldaar een half uur geftaan.

van fes gulden,

befienre aan te zeggen die uure, wanneer dezelve ge-
flagt zulten-worden, opdat hy mag komen befien»
of het zyn defelve bccften, die hy heeft gctccckcnti
op poene van fes gulden.

' 'r.v L '

Çnde otii hibr op vaft ende feecker te g$an, zo Îàî
geen eygenaar der fel ver geflagte beeften het vel of
huyc daar Van mogeri neeönen , maar ten deele daar
aan laten moeten, tot dat de befienre fulks gevifiteert
heeft, op pœne van fes gulden.

V 1 I.

Ende foo bevonden worde, dat ymand % foo ver-
re verloopen, énde doen Oagten hadde een on^fonc
beeft , dat al fchoon mogte aan den boom geftaan,
maar nogcans geeYi teècken ontftmgen hadde, of dat
onder decxel van een gefond beeft, aan den boom ge-
teeckent, een dngcfont beeft geflagt, ende hét ge-
fonde ende geteeckendc naderhand weder in de >ycy-
de of elders bevonden worde, foo fal zulke moetwil··
^lige overtrceder van 's Heeren gebot, voor eerft ver-
Heien een half jaar fijn neeringe, ende voorts ftaantot
arbitrale corrcftie van myn Heeren van den Gerechte
defer Stad, ook verbeurt hebben alle getcekende hee-
ften, die men drie dagen naar de téeckeninge elders
vinden zal.

VIM.

Item, foo fal die voorfchreve befienre voor den
Raade geëedt worden, omme defe Ordonnantie fcher-
pêlyk te onderhouden , in manieren als voorfchreve
is, ende fal hy mede gehouden Wefen, als hy ymand
bevind, weet ofte verneemt, door aanbrenginge van
anderen , die tegens deefe Voorfchreve Ordonnantie
breuckig gevallen zyn j het felve myn Heeren die

bt-hoorlyk geviéteert, ende bequaam öm'te eetènbe- Schout ende Borgermeefteren binnen 14 uren daar na
voaden, ende dienvolgende poet het ordinaris teeken te kennen te geven by fijn eede, omme op de breuc-
iloor den gefwooren bçfîenre gebrand zyn, ©p pœne kigè voort te varen, ende waar het, dat daar na be-

Vonden worde, dat hy fulks vertweegen , ende mee
de breuckige gefitriuleert hadde , fal ais dan daar van

ïn het afhalen van defelve beeften, zullen de eyge- geftraft worden tot difcretie van den Gerechte, naar
naars van dien gehouden zyn » of haare knegts, den gdegemheyt der faacke.

Mmmram 5 IX·

-ocr page 834-

VAN HET V L Ε Ε S C H H υ 'Y S

î^o

ren als vooren.

■JU..

Ui-

I Χ.

îtem, foo çn 2al geen vleeshouwer meer vcnndten
ip den Vleeshuyfe mogen hebben dan eenen tot hem ,
etjde eri fulien die felve vennooten niet by den an-
deren bank-aàn bank ftaan mogen , op het verbeuren
van fes Carolus guident^tot behoef als vooren.'} ook
en zullen idefe vcrinootert in? elcke weeck anders niet
Verkoopm. nog uytilyien^ mogen dan gelyk vlees ^ als
d'een verkoopt, foo zal d'anöer ook moeten verkoo-
pen, ende niet verfcheyden vlees, op het verbeuren
van ics gulden.

Xi' ^ · -Λ-

Item ·, dat van nu voortaan dè vleeshouwers bp
hunne fteeden anders niet en zullen mogen gebruyc-
ken dan eenderhande vlees 5 te weeten j die oflèvlees
op fijn banck gebruyckr, die en fal daar geen koeyen-
nog eenig ander vlees tmogefa onder men gen, ibo lan-
ge het oiTevlees duurt y vende h y dies by hem heeft,
ï)óg ook die koeyetivlees bruyckt, die en zal geen
oiTenvlees daar onder , ofie mede mogen opleggen,
foo lange hy koeyenvlecs ter bancke heeft, maar ful-
ien haar oifen- en koeyenvlees elks op hem iêlven ge-
bruycken, ende een palmtacfc op het oflenvlees ftee-
ken, ten eynde men het oflen- van het koeyenvlees
onderftheyden zal mogen, zonder eenig arg ofte lift
daar intie te foecken ende gebruycken, op poene van
twaalf gulden ende arbitrale correflie,totdifcretievan
<ien Gerechte. α

. XU...

Wort nóg niits dfcfeil alleo vleeshouwers, ende allfen
anderen wel fcherpelyck bdaft-,-€ndè verboden, geeh
koeyen, oyen ende rammen te Aagten, van Martini
af tot PaaiTen toe excluys, op pœne van vyfen twin
tig gulden, ende fes weecken hàar neeringe , uytgc-
fondert guy fte koeyeu. ^tf&m. ,

Item , foo zullen die vleeshouwers geenreBandc
vlees flaan, dat ήτ in het vleeshuys verkoopeo willen,
dan alleen in hwe gewoonlyke flagthuyfeo, endeful·
len gehouden wefcn alje oiTen- ofte Koeyenvlees by de
vierendeel ten minâçn, ^Teffen^i ende allé hamclëu- en-
de oiTenvlees geheel ende t*eenemaal in het vlees-
huys te brengen , Qp dat die Keurmeefters metten
Chysmcefter daar van goede kennifle nemen mogen,
op het verbeuren , die hier inne breuckig bevonden
worde, van het vlees, ende daar en boven fes gulden,
tot behoef als vooren, te verbeuren.

tvXIII.

Item, foo zuilen die vleeshouwers gehouden we-
fcn, tot alre tyt den Chysmeefters ofte Keurmeefters
tot haare vermaninge, haare ilagthuyfen ende woon
fteeden te openen, op dat elck fien mag, wat fy ge-
flagen of gefteecken hebben, ende den Chysmeefters
iïjn chys niet verniindcrt en wort , op het verbeuren,
die in weygeringe ware^i,van twaalf Carolus gulden
telleen reyfe, tot behoef als vooren.

. - xt v:.

Item, foo cn zal nienjand van de vleeshouwers,
borgeren ende onderfatcn ,.jecnige doode heeften, van
hem zeiven door iïeckte geftpryen wefende, hoe die
zyn, of eenige beeften, die niet eetbaar en zyn , in
den vleeshuyfe, ofte daar buyten, mogen verkopen,
heymelyck of openbaar, op het verbeuren van vyftig
gulden, tot behoef als voorien,, ende voorts arbitraile
correctie, ende daar en ooveft een jaar uyt.het ylees-
huys te moeten blyven.

X V.

Item, f©o en zal men geen fchaapen, kalveren,
nog geenreley beeften metten monde, ofte ander-
iïnts , ppblafen mogen , nog fteeckén ©fte fnyden,
nog ook mogen ofte laten prickén met piqnen, ofte
met eenige andere manieren opjagen, op het verbeu-

go.

X V I.

Item , foo en zal men op geen fchafpfkalveren,
lammeren ofte rammen , eenig vet fmeer ofte reufel
mogen hangen, of daar mede verderen, dan alleen mcc
het. zelve, dat fy by haaf gehad hebben^ cnderby
elcx^bevonden is, op hel verbeuren van)fes gulden.

Item , zal men de lammeren (ende geen oiidefcha-
pen) mogen vluyfen tot St. |acob toe, code daar naar
opmaacken d'een gelyck ais d'andere^ op het verbeu-
ren ak voor en;

· ;X V I· 1 L
item ί foo en zullen die vleeshouwers met haar vlees
van Paaflchen af, tot den eerften dag van Juny toe,
niet meermaal houden dan fes, ende van den eerften
dag vanjfuny, tot St^Lambensdag toe,niet meermaal
houden dan vyf, ende van St. Lamberts d^g, totSinc
Gallen toe, wederom iesmaal, ende van Sint Gallen
dage, tot Vaftenavond toe, die geheele weecke uyt,
op het verbeuren van het vlees, ende drie Caroius
gulden - tot behoef als vooren.

Ook zullen die Keurmeefters, ende Gefwoorenïi
goede toefigt dragen op alle vlees, ende wat dat men
in den vleeshuyfe verkoopen zal, endc-kcnniiTe nee-
men, of eetbaar ende goet is omme te verkoopen, cn·
de waar fy gebreck vinden, het zelve quaat tefchou-
wen, ende gebieden uyt den vleeshuyfe te brengen,
ende wie daar en boven het zelve verkogte, die ver·
beurde fes Garolus gulden, tot behoef ais Vooren.
. XX.

Item, wes vlees, daar die vleeshouwers boven de
fes malen, als voorfchreve, medeftaan, ende nieten
verkoopen, dat zullen fy doen fouten J ende vèrkoó«
pen tot haaren oorbaar in het vleeshuys, als voorfchre-
ve, eqde nergens ahders^ behöudelyck dat die Keur-
meefters het Zelve eei^ft ende voor al, voor goet orii·
me te verkoopen, gekent zullen hebben, op het ver-
beurén, die hier tegens deede, als vooren.

ttfïm, alle vlees, dat men, in den vleeshuyfe wil *
verkoopen,dat zullen die vleeshouiyers gehoudenwe-
zen in den yieeshuyfë ife brengen , des morgens van
fes uureti , tot negen uuren daar aan volgende, ende '
anders njetj welverftaande , dat het zelve daags te
vporen gefteecken of gefliagen zal moeten wezen,op
het verbeuren van drie gulden, ende het vJces, uyt·
;efondert desfarurdags , ende die vier hoogrydenvan
en laare, ten welken tyden ende dagen itydengehee-
len dag door het vieës in het huys zullen mpgen bren-
gen, oock vcrfch geiÏagen , ende nog warm zynde,
tzonder verbeuren.

X X 1 I. ^

Item waar het, dat y mand van dfen vleeshouwers
ofte anderen., den Chysmeefter» Befienre,ofteBekeur-
der , öm dat zy hem maanden , bekeurderi , ofte om
die bteucke te innen, met woorden oftiç.wqken mis-
deedeh, die zoüdq veibeuren^vyf en tivmtig gulden,
tot behoef als vöoreh , endeirbitraile cofredie ,, tot
difcretie van den Gerechte. "

XX lil

Item, fop zullen die Bekeurders van de refpective
vleeshuyfen voorfchreve , van PaaiTchcn tot Viâoris
toe, gehouden wezen dezelve *s morgens te openen,
een quarder.voor fes uuren , ende des fonnendaags ten
vyf uuren , ën van Viétorts tot Vaftenavond toe, naar
:e. dezelve 'huvïen iluvten des middags

oudergewoonte, dezelve huyïen Îluyten
té elf, en desavonts te feven uuren, op de boete van
drie gulden.

X ^ζ I y.

------------------------------r ,-ο'". -r.......... Ende ïullen de Keurtóéefters eed doen, deze Of-

rcQ van hèt beeft, ende nog fes gulden, te applicce- dödnantic voorfchreve in alle haare poinften te onder-

-ocr page 835-

pen der hoorn-beeikn onderwinden , volgens de
oLicie (iCiianïïantic ende gdbruyk aan ï^cekercn boom,
ilaande op ^iq j^eude, worden gebracht , in . plartdc
van dien als nu voor des zelfs Beiienre huys^gcÜelt zul-
le η worden , aldaar een half uure byfchonen dagehou-
(jen ftaan, om middel retcytby hem geviiîteçrt te wor-
den, öf dieook gefont ende eetbaar zyn. , dan tlict,
zonder dâtd ezel vc vleei<:h-hoüwers,o{renweyders &:c.
ciicmiddelrctyt van drtar zal mogen neemen-^'-of doen
halen, oppöcne van by zodaneconiravenicur t'eiken
icyfetcH'crbcuren de iomme van zes guïdea,'t^appli-
ceercil als by de oude Ordonnantie,
.-^-h r . I I. :
Dat alle vleefch-houwers, ende oflenweyders, en
diegeene, die hun met Aagten, ende verkoopender
beelten bemoeyen, by deezeil geinterdiceert worden
den Befienneiinzynen dienft eenig belet te doen, in-
jurieeren v flriifleggen, of misdoen , nog ook weyge-
ren hem syrien dienft: te voltrecken , op 9œnc;van zes
gulden , by-yder te verbeuren ^ le dlftribueeren als

11 L· . .

Gelyckzylieden mede geen heeften ïsullen mogen
fl.igtcn , voor ende al eer dezelve aan den boom, voor
des Bcfonrç huys geordqnncert ,gebrac!ht^ aldaar^en
halve uure geftaan, behoorlyk gevjfitef'j'ttv ^sionr,
ende bequaam om ce eeten bevojide», iciide dienval*
gende niet het ordinanS vieekeo door deo gciwoojcn
BelÏenre gebrand zyn j 5op gclycke pçene van m gul-
den als vöoren. ■ Ï C τ r V

EN VERKOPEN VAN BEESTEN, lîL BOEK. XXr, TIT, Sjt

houden, cnde doen onderhouden , ende ^oedç ken- vleeshuyfcn brengen , endc. verkoopen zal willen ,
niilc dragen op alle vlet^, dat men in de voorfchreye zgndcr teqige fiinuliiijp. ,,οΐ?, arUitiaiJe corr.cclie.,

"n den cciilcnij zaldcpbefienre alle hoorn-becften»
die by de yteefeh--hou\vcj'5., olTewcydets ^ndeal-
len anderen, die hun hccilachten, ende verko-

IV.·

Deezen Bcfienre zal voor deezen zynen dienft van
yder gcteekende hoornrbeeil betaalt wórden eene
ituyver. · : ' ^ ■ ■■ rv:.. :■:· . : .,

Dat allé hoornbee ften »ί;die décide Beienre gefont
cnde eetbaar bevint^ 2al hy brandmcrckten met het
teccken; hem van Stads iv:egcn daar toe ter handen
geitelt, afvrngendé derï cygenaar des geteedkenden
beeft , of die dat haalt^ derprarcife uure. wanneer het
zelve geilagt zal worden^ op weicke uore, oftyd hy
mag komen beüen, of het zyn dezelve beeften , diö
hy heeft gGtècckenti het welk by deze verftaan wort
te wezen van des morgens ten feven urefl, tot des a-
vonis ten negen uren, niaar niet later. ^

VI.

Blyvcnde allie andere poinden , ende articulen der
oude Ordonnantie, deezen Befienregegeven, in zyn
geheel volle kracht ende van weerden, londer dat Hiér
mede defelve te niet getiàan worden. Aldus gearre-
fteert, endiï goetgcvoiïderi by dc Vroetichîîp deczcr
Srnd döni^ Novèrkb. :

beeft hàdde dat ongefont ware van kuch , ofte
eenigerhande qualen , énde het felve begeerde te
ilagtcn om te verkoopen , zal gehouden weefen het
zelve beelt te binden aan den boom, daar toe veror-
donneert, by fch'ooncn iigte dage, ende aldaar te la·
ten ftaan een half ure lank , na dat het dèii Bèfiender
àangeleyt ziil weien , om by den zeiven gefchouwt,
cnde g.viiifeert te worden, die daar opletten zal,of
het Iclve beqiiiaam is , om van menfchen gégÏten te
worden , ohe niet, indien ja , zal het (eWfe'beeft by
den Befiendcr gebrandmerkt , ende met een b^fonder
decfer Stads teckengeteckent worden, daiViéöifenden
beficndcr beVind het beeft niet bequaam ré zyti bmvan
menfchcn gegeeten te worden, en fal Hetfelvè'niièt mo-
gen geflabht, veel min verkoft worden, dp pœnc
van tien gulden. ' ^ ' '

I T.

By het teekenen vàn't beeft, zal den oÎTeweyder, of
vlcefch-HouVe?^ wefen den Bcfidndcr aan te

λνγΓοή ende. te ^deiigneéréri dfc plaatfe, waâr het bc eft
fal worderi^^^cÜacht / ^^^^ ure van dieiïi alwaar
hygehóijdenial zyn, als dan prècys tc verfchynen,
«m het béèïi tè iïeri öpdrtèn , cndé indieil' hy dan be-
vonde het zelve fodnnige buylen , fwèerriigen, of an-
dere gebreecken te hebben, clat het onbequaam ware
Pm van menlchen gegeeten te worden , faldenBefien-
àcî hctfcl^e biéëftteft koftëh van den geenen , die het
Iclvc haddb géilagt, ofte doëh flagten, doën begrà-
ven op hét éll&digekerckhBri het wfeÏk herû op zy-
neneed wéHcherpelyk wor^'elàft, 'ende zaf in zulc-
^en gevalle , den betaalden imböit word^ó gerefti-·
luccrt. , '

III.

Maar indien hy het beeft bequaam oordeelt, om van
alsliiirj van Stads wegè'n flangewcêTen fal worden,
niiitï datfe niet langer àlstweedà'gcn-dakr mcdccnful-
len mogen voor ftaan, endê wat vleefeh als danonvcr-
koft biyft, het felvéfal'met kenrtiiTc fanée KeurmeC-
fters "vanden vlcefch^huyfegefoüien, in tonnengcflaa-
gcn , endebuyten deèfe Stad gevoert worden, ionder
binnen defe Stad daar vart yet temogen bréngen, veel
min verkoopen, oj) poene van tien gtódén, ende ar·
biti'ailc corrcdié; ' ·
^· ^^^ IV..·· ■ .....^ ■

Van gelycken fal deiVBefiendèr, foo hy (naar dat
hem die plaatfe endc urè,'als voorfz, fullen zyn aan-
gev^t^en ) niet en quaitteter géfettèr uure éndcplnatic,
om Mt féïve beeft té vifitebrcnj verbeuren dHe giil-
dem. ^ ■ ■· ■ - ·

De beeften, diedën Béîîender oorSèeit ongefont,
of kugtig te wefen, en "bullen niét'mV^gen geopenc
worden dan in der felver prarfentic, ó^ pOfncdathec
vleefch binnen defe Stad , niet en lal mogen worden
verkoft, ofte gefleeten, ende dat die gecne, diehec
beeft geiîâcht haddén i 'Ïullen verbeuren clcx drie gul-
den , ende daar en boven àrbitraîîyck gecorrigeert
worden, ende lullen dë iticeftcfs· vbói^ iârc knegta
moet^ refpondeéren; .

'"'VT.;;;;;

Ende, of ecni ge van dusdanige oiïen levendig wor·
dén vfei koft, in het geheèl ofte deel·, foo ï;al den ver-
kooper fulcks datelyk den Bcfiendcr Èhoeten aange-
ven , om npgeficn ic worden, oppœne van tien gul·
den.

,·· j j , , . .

Vlll. ÇONDlXlEN getrokken als ιψΐψ, ψ ^^^oorlk^ Ju^Mf & \^fnlx MDCXXÏlL

1. " zelve fal hebben geflagen, of doen Hechten , het zei-

ndien eenig vleefch·houwer , ofte oflênweyder, ve beeft mogen verkopen, ofte doen verkoopen np
dcefer Sradè burger, ofte inwoonder iynde^ eén Isintç Marie kerckhofy ófte op ftilkc andere jplaat/en,

vkefch-hoiweff fulïèn eed dotm, datfc geen
bcéttehx die denBekeurder oöbcquaairióÖrdéclt, om

menfchen gegeeten tç wpiden, faldiegeene,, die het in ïièrvïeefch-huys|^^

-ocr page 836-

om vanmenrchen gcgeeren te worden, en fullenmo-!
gen inheçvleefch-huys ^rl^pqpsn, hec zy in het ge-,
heel, ofte deel, maar .^jîcenjykyte^ P^^P^ff ».
gedcilirieei t, welke^ ee3 fylieden alle jaars B'y hqt Ver- i
pachten vande vleefchbahken'geliouden iulleh zyn te
rcnovceren. , ι

__ yχνι:

Geiyk ^ock^en Béfîender cc^ doen fal, getrou ■
wclyk hej gqntAVoprfz te icomen, cnde foo

haail hy vef^Qclit faÎwordcnJ. om fulke, of diergelyc-
ke beeft te teekenen , iig"^telycken te pricienteeren,
cnde voortS v (3e bcçftejn gçïlachc zynde , te vifitce-
rcn, ende oprechte vcrklaringe te doen , of zy be-
quaam zullen wefen cm vanmcnfchen gegeten te wor-
den ofte nier, ende indien hy (ieiUve d|iar tpe onbe-
quaam bevind , dnar op te. letten, dat zy begraven
worden als boven, ende voorts al}es,naaj|i.piBpn ende
doen naarkömen het gunt boven vci haalt js, ook de-
len eed jaarlycx te renovCercn , gelyck voorlchree-
vc is. .

832

■Su}fen voorts alle.die geene, die ong^fQpde beefien
flaçfîtçri willen , om tp^ACikoopen, gehóuden zyn in
het voórder hem te regulieren naar de^Qrdonnantic
van de yicefch-hoMwers., ende de conditiën , waar
naar de vleeichbanken , anno i Ö09, ende 161 χ den
July zyn verpacht. A6lum den 24July iözj.

V A Ν H Ε Τ V L Ε Ε S C Η Η U Υ S

me by,hçm in het openen van de voorlz hoornbeeften
geôqrdeelt te worden , volgens zynen gedaanen eed
op pcene vanbydencontraventeur , elckereyfetever·
beuren tien Çâroli gulden, ende voorts arbitrale cor-
reftie. Gelyck de Vroedlthap voorfz mede by nader
ampliatie van het 111 artyk. der vooriz Ordonnantie,
preteerendc, verftaat ende verklaart, dat de voorfz ver claartendeniette min ordonneert, dat de flachten,
oiïeweyders, ende vleefchhQUwers gehouden zullen! ofte ingewanden van de hooi nbeeilen in het zelve arty-
Tvn. oh/oor^nc κγλ/pn riip fv fiil!pn Πίΐσ-Ι kcl gementioneert, nergens eldcrszullen mogen wor»·

denverkogt, dan ter gedefigneerde pbatfc, daar het
vleefch van de vooriz beeften gevent word, op pcene
als vooren. Aólum den 18 Juny 1624.

0RC)0 Ν NANTIE op de Vleefchhuyfen alhier, mitsgaders het β achten'u an beeften, ende de

^erkopinge van dderhande.vleejch mde/ρβφ, metttn gevülge vandïtn

^ . Jen ^July MlJCXXKU i geampUeert den isJ^h MDCXXXilh

v : Γ en j^July MTiCXLi,

j . " -T.,·--· , ^ «V . ■ y , -

Wort mede alle vleefchhouwers, ofle'riweyders, en
die geénendiehun met het flachten van höörnbeenen
bemoeyen , verboden en geinterdiceert, geene hoorn-
beeften te dachten , voor cnde al eer delelvc aan den

'n den eerftcn, zal niemaHt binnen defe Stad, ênde
de Vryheyd v.:n dien, hem mogen generen mette
ncerîngcvan vleyshouwen, ende geflagte vleefch
vanoiïen, koeyen, queencn, veerfen^ kalveren,

aldaar een half uur geftaan, bthoorÏyk gcvifiteert,
ende bequaamomme te eeten bevonden, ende dien vol-
gende met het ordinaris tcycken, doórdeh gcfwoorèn
Bt-fiender gebrand zynde, op poene'van 6gulden.

VI.

Ende nllebeeften, diede Befiender gefont ende eet-
baar bevind,fal hy brandmerken methet teyker. hem van
Stads '^egcn daar toe ter hand geilelt, of vragende den
eygennar des getf y kenden beeit, ofdiedathaalr,depriE-
Cife uure, wanneer het zelvegeflacht fal wordch, op
welke uure, ofte tyd hyBcfiender gehouden zal zynte
pailbv, op dathy mag komen btlien , of het zyn de-
zelve heelten die hy heeft geteekent,, 'twelk by defen
verdaan wort te wefcn, van Imorgens ten ïèvVn uuren,
tot dès avónts ten negen uuren , rriaar 'nietlanger.

VII.

Ende omme hier op vaft ende icker te gaan, zoo cn
fal geen eygenaar dèr felver gefiâgie bceft^i,"'hit vel,
ofte huyd daar van mogen nemen, maar t èn dcele daar
aan laten moeren, tot dat den Beiiëhder fulksgevifiiecrt
heeft, Op poene van optilden.

Eindezobbevbndenwerde, dat ymand iÏg zooverre
verliep , ende doen Aagten hadde een ongéfond beeft,
dat alfcnoon mogte aan den boom geftaari epdénögtans
geen teecken ontfaiigen Kcbberi , ofdat'önderdeckfel
van een gefont beeft aari den boom gete^ckerit, een on-
gefont beeft geflacht, elide het gcfonde èride geteyc-
kende naderhand weder in de weyde, ofte eldersge-
bracht ware, óf bevortdëh worde, zoo ialfulke moet-
willige overtreder van'dés Heeren gebod, voor eerlt
een halfjaar gebannen worden uytién ykeich-huyftn»
ende voorts itaan tot arbitrale concÖie van myne Ecclc

Heeren vanden Gercchie dcfer Stad, ocik wbmt

hebben

pyen, rammen ende lammeren, ofre diergelyken te boom, voor des Befienders huysgeordbnneerr,gebragr,

Ycrkoopcnj vérfch , ofte gefoutèn, dan die alhier bor
gerszyn, ende dat nergens anders, dan in de vlees-
huyfen daai· toe geordonncert , ende dat op de ge-
huyrde vleefchbanck-fteden , op het verbeuren die
contrariedede, ofte gedaan te hebben bevonden wor-
de, van *t Vleefch, ende daar toe nog vyf en twin-
cig guldens Γ*' midsgaders fes weecken te blyven uyt
het vleefchhüys, fonder die neeringe doör y manden
van den zynen te mogen exerceren, direftelyk, ofin-
direéi-elyk, den vooriz tyd geduyrende op arbitrale cor-
redic. - ■

■ 1 ï.

Welvej ftaatidc dat geduyrende de flnchttyd, dat is
van den tiendén Oftob. t ot den leften der felver maand
byde incluys, ende langer nier,^ de vleefchhouwers in ha-
re huyfen zullen mogen verkoopen.^heele, halve, en
quartierenvan oflen, ende minder niet, op poene van
2f gulden t'èlken reyïe ré verbeuren. ,

Geïyk méde van Jacobi aftot Viétoris daaraan vol-
gende, eeri'ygelyk burger ende innewooader defer Stad,
hy zy oiTenweyder, of vleeichhouwer, des faterdaags
zal mogen marcktep, uytflytenende verkoopen, ofte
doen verkopen óp île ganicmarkt *t vleefch van debee·
llcn by hem felfs gewey t, jnids dat defelve alvorens zul-
len moeten gebrand welciii , ende dat men daar van zal
betalen dubbelden exchys boven de oude middelen,
die men daar af fchuldig is , cnde voorts defe Ordon-
nantie öndérhouden, op pcene als in defelve.

1 V.

Des zal men defçlve oiîen op defe toegelaten llcde
moeten brengen, heel, half ende ten minilen by vier-
endelen ende niet aan Îluckeh, op'c verbeuren van het
vleefch ende daar toe fes gulden.

IX. INTERPRETATIE' op deveorgm, Conditkn 'vànP'erpachting, den i^Jmy MDC^XIF.

e Vroedfchap inhserèerçnde het u artyk.van
de Ordonnantie , daar op laatft de Vleefch-
çxçlîys is. verpgcbr , ordonneert den oiTe-
weyders ende vleefch,houwers, het voorichre-
ve artykel te onderhouden , aphtervolgen en na.te
komen j ende voorts het voorfz artykel nader inter-

zyn, alvoorens eenige hoornbeeften, die fy fyllenflag·
ten, te mogen openen, vpor en al eer fyluyden
daar by ende over ontboden ende verfocht zullen heb-
ben den gei^vooreu en geftelden hoornbrander, om-

-ocr page 837-

en verkopen van beesten. UI. BOEii. XXP, TlT, s3i

hebben alle xynegeteykende bceilen, die men drie da-
gennadeteykeningeelders vinden zal.

ïndien het gebeurde, dat een hoornbceÎÎ: gefom ge-
oordeelt, ende een teyken ontfangen hebbende,in ht t
ilachteh ongefont bevonden worde, Zoo ΠιΓι vleefch
van *t felve beeft met kenniile van den hoornbrander
terftord gefouten, in tonnen geflagen , ende uytter
Stad ende Vryheyd van dien gebracht moeren worden,
fonder daar weder inne te komen, op de verbeurte van
'tfelvC vleefch, endé zf gulden daar en boven.

Item , foofal den voorfz Befiendereed doen dëfe ör·
donnantie icherpelyk te achtervolgen, in manieren als
voorfz is: ende zhI hy mede gehouden wefen, als hy y-
niand bevind, weet, ofte dcor aanbrengen van ande-
re verneemt, die tegens defe Ordonnantie breuc-
kig gevallen zyn, 'tfelve myneE. Heerende Schout,
mitsgaders β irgcmeefters, binnen 24uuren daar na te
kennen te geven by zynen «:de, omme tegens de breu-
kigen ie procederen, ende waar 't dat daar na bevonden
Worde, dathyfulcks verfwegen, endemctte brtuki-
ge geconniveert,oftegediffimuleerr hadde, fal alsdan
daar örer geftraft Worden, tot diicretie van den Ge-
rechte naar gelegentheyt derfaake.

X I·

Defen Btfiender tal van yder getcyckende hoorn-
beell betaalt worden eene ftuyver.

X I i.

Ende wört wel fcherpelyck allen vleefch houwers,
ofleweyders, en diegene die hun het fl .chtcn, ende
verköopen der heeften bemoeyen, by delen geinter-
diceert den Befiender, in zynen dienft eenig beletfil
re doen, in jurieren, miffcggen , of misdoen met woor-
den, of werken, 'op de verbeurte van ir guldens, en
arbitrale correctie na eelegeniheyt van faaken^
'X I 1 1.

Niemand zal mogen brengen binnen defer Stad, of
Vryheyd van dien , eenigerhande vlet-fch dat buyten
dele Stad , ende Vryheyd van dien geilachtet is, op
't verbeuren van 't zelve vleefch, ende daar en boven
nog vvf en twintig guldens.

X I V.

Item, zoo en zal geen vleefchhouwcr meer ven-
noiteninde vleefch - h uyfen mogen hebben dan eenen
tot hem, ende en zullen dezelve vennoten, niet by
den anderen , banck aan bank (laan mogen, op ver-
beuren van zes Carolus guldens.

XV.

Ook en zullen defe vennoten , in elcke week an-
ders niet verktipcn, nog uytilvten mogen, dan een-
derhande vleelch, als d'een verkoopt, zoo zald'ander
ook moeten verkopen, endeniet verlcheyden vlcclch,
op poene als vooren.

XVI.

Van nu voortaan, zullen de vleéfchhouwers op hun-
ne fteden anders niet mogen gebruyken , dan eender-
hande vleefch, teweieft die oiïèvleefch op zyn banck
bruykl, dieenial diar geen koeyen· nog eenig ander
vleefch mogen byleggen, nog daar onder mengen, zo
lange het oiTevleyfduyrt, endehy dies by hem heeft,
»og ook die koeyenvleys bruykt, die en zal geen of-
fcnvlcys daar onder, ofte mede mogen op leggen zo
lange hy koeyenvleys ter bancke heeft, maar zullen
hasr oflen- ende koeyenvleys elcks op hem zclvcn
bruyken , ende np 't koeyenvleys fteken een root
^aantgen, ten eynde men het koeyen-uyt het oiTen-
^'leys onderfcheyden zal mogen, zonder eenig arg,
ofte lift daar inne te ioecken ende gebruycken, op
poene van zes guldens, .ende daar en boven arb.trai
vk gecorrigeerc tc worden tot difcrctic van den Ge-
rechte.

UI. Dtel

X V 1 Γ.

item y zullen mede gehouden wffeil ^ op bfch
/leefch te fteken eeh root vaentgen , omme uyr het
hamelen-vJeys onderfcheyden lewördeni op poene
lis vooren.

X V I I Î.

Worr ook midsdeien, dch vleyïhouWers^ fen aÏIert
anderen wel fcherpelyk belaft ende verboden , geert
koeytn , oyen (i) tc (lachten van Martini af, tö6
Paafchen toe eïtcluys, uytgenomen guyfte kot yen |
op pcene van vyf en twintig gulden, ende fes Wecken
uyt het vleyshuys te moetm blyven , ende won den
hoornbrander verboden, geduerende den Voörli tyd
cenige andere koeyen als guyllere teykenen , op poe*
ne viin fuipenfie, o^'re privatie van zyn diecftj otan*
dere arbitrale corrtótie.

X I X.

Item, foo zullen de vleyshouwerS geCndtrhan^é
vleefch liaan, dat zy in 't vleyshuys verkoopen wil^
len, dan alleen in heure gewoone flachthuylen, en>^ié
zullen gehouden wefen alle ofl'en- of koeyenviee'cfi
by de vierendeel ten minften teffens, ende alle h une·»
len-ende oyen vleefch geheel, endct'eenemaal in het
vlevs-huys te brengen , op dat de Keurmeefters met-
te Zysmeefters daar van goeue kennifle nemen mo··
gen , op 't verbeuren die hier inne breukig gevonden
worden, van'c vleefch, ende daar en boven zes guU
den.

X X.

Item, zoo zullen de vlcyshouwcrs ook gehouden
wefen , tot alre tyd den Ghysmeefters, ofte Keur-
rneefters, rot hare vermaninge hare flachthuylen, trt
wooniitden te openen, op dat e.k fien mag, wat zy
geflagen j ofte gefteccken hebben, endeden Chys-
nicelter zyn chys niet vermindert enwort, op 'tvei*
beuren die in weygeringe ware , van twaalf Carolus
guldens, t'eiken rcyfe.

XXI»

Voorts zal niemand van de vleeshouwers, burgeren
ende onderfaten , eenige doode beeilcn van hem zei*·
ven door iiekte geftorven wefende, hoe die zyn, ofte
eenige beeften die niet eetbaar cn zyn , in den vlees-
huylen, ofte daar buyten mogen verkopen heymelyk
ofte openbaar, op *t verbeuren van vyitig gulden,en
voorts arbitrale correâ:ie, ende dat de vleeshouwers,
daar en boven een jaar uyi het vlcelchhuys iullen moe·
ten blyven.

X X ί i.

Èdoch , wort als nog provifionelyk totgelaten dtf
beeften, die van dekoch, of cenige andere qualen on
gelont zyn, tc markten, en te verkoopen op de Ma·
rie· plaats, volgende d'ordre ende reglement daarop
gemaakt, ende nog te mnken.

X X I I Î.

Item, zooenfal men geen fchapen, kalveren noch
'eenderley beeilen metten monde, ofte anderfins op-
>lalen, noch fteken nog fnyi'en mogen, noch oock
mogen, of laten pricken, met pinnen, ofte met eeni-
ge andere manieren opjngen, op *t verbeuren van hcC
beeft, ende nog fes guldens daar en boven.

XXIV.

Niemand en fal mogen eenige oiigtftfche lammeren,
fchapen, ofte oyen. in den ν leeshuyÏe brengen, (l) ieH
ware defelve al te loorensvan denOpftgter geoordeeltwa"
ren bequaam, om van menfchen gegeten te isjorden j ίή
iiüekken gevalle wen die met kenniJU'e van den Opfiihter iû
*t vleyjchhuys zal mogen brengen, Qtn aldaar vetkogt te
worden.

x x v.

Des zal op al fuik vleefch moeten geflepkên 'ijüordtp iBétt
geel vaentje , m van V ander vleejcb srJerfcheyden té
worden, op pmt ah vooreru

Nnnno

-ocr page 838-

X X v-1.

Gelyk mede alle Vetrewariers, cnde anderen hun
ïnec vcrkoopen van verckensvleys ernerende, Verbo-
den wort te vei koopeneenig gortig fpeck, oite vere-
kens vleys I op de verbeurte als voeren.

X X V I I.

item, Γοο en fal men op geen (chnpen , kalveren,
lammeren, ofte rammen, eenig vet, fmeer, of reu-
fél mogen hangen , of daar m(Se vercitren, dah al-
leen met het gene dat aan deielve vallis, op ρ cene van
fes gulden le verbeuren.

X X V I I T.

Uytgefondert de lammeren , die men fal mogen
vluyien met haareygen vluyfch , ende anders niet, tot
(3) den I juny excluys toe, ende niet langer, op pœ-
ne als vooren,

X X I X.

ftém, foo fuüen die vleeshouwers met haar vlecfch
vanPaaffbhen, tottcn eerftendag juny toe, niet meer
tnaal houden dan fes maal, εηφ van den eerften dag
Juny tot S. Lamberts d. g toe niet meer danvyf maal,
ende van Sc. Lamberts dag tot St. Gallen dag toe,
tvtderom fes maal, ende van Sr. Gallen d«g tot Vaf-
tenavönt toe die geheele weecke uyt, op 't verbeuren
van 't vleelch,endc drie Carolus guldens.

X X X.

Ortk fiïllen de Keurmeeilers, endegefworens,goe-
de tocfichr dragen op alle vlecich , ende wat dat men
inde vlceshuylenverkoopehfal, endekenniile nemen,
of het eetbnar en goet is om te verkoopen , en \vaar
'zy gcbreck vinden, 't felve quaat te fchouwen, ende

dat zullen zy doen zouten, ende verkopen tot haren ^.middaags ten elf, ende des avonts ten feven ured,
oirbaar in 't vleeshuys als voorfz,, ende nergens anders,! uytgefondert des fonnendaags, op dewelke zyluyden
behoudelyk dat deKeurmeefters, 'c felve eerft» ende.dèfelve des morgens zullen iluyten, alfevan PaeiTchen
voor al voor goet omme te verkoopen gekent zullen' tot Viéloris ten acht uuren , ende van Viftoris ioe

hebben , op 't verbeuren die hier regens dede van 't
tleefch, ende twaalf guldens daar en boven.
XXXII.
Item, alle vkes dat men in de vleeshuyfen wil verko-
pen, dat füllen de vleeshouwers gehouden wefen in de
vleeshuyfen te brengen des morgens, van fes uren tot
negen uren daar aan volgende ende anders niet, uyt-
gelon^ert op fonnendagen, daar in zy haar zuilen re-
guleercn na d'ordonnantie op 't vieren van den zeiven
gemaakt, welverftaande het des daags te vooren ge·
iteken, of geilagen zal moeten wefen, op 't verbeuren

(t ) In de Orâonnamîe van 1632 βοηί hier nog^ ende rammen, dog in volgende uyigelaten, i>

(2) Het geen.alhier curjyfis, met het volgende artyk. is in de Ordonnantie van 1633 bygekomen·

(3) De Ordonnantie van 165ζ heeft ^ tot Meydag toe.

twintig gulden,^ende zàl den tyd van fes wecken uyt
het vleeshuys moeten blyven; fonder de neeringeon-
dertulTchen ,te mogen exerceren, nog felfs nog door
anderen.

XXXI.

Item, watvleyfch daar die vleeshouwers boven fes
ïnalen als voorfz mede ftaan , ende niet en verkoopen^

SB4

Η.

van drie guldens ende 't vleefch.

X X X 1 'i f.

Uytgefondert des faterdaags, cnde de »ier Hoog-
tyden desjaars, ten welken tyde zy den geheele dag
door 't vleys in *t huys füllen mogen brengen, ook verfch
geilagen , ende nbg Warm fcynde fotidcr verbeuren
XXXI y.

De Bekeurders op ^tvleeshuyS, fuÏlen "gehoudêa
wefen ten minften, yder vier maal des daags tegaaft
inden vleeshuyfen,ommeteiÏen, ofdefeOrdonnantiè
in alle zyne poinften wort geobfervcert, öp poene
van fulpenfie, ofte privatie van haren dienft.

XXXV.

Welke Keurmeeilers in *t generaal, ende yder vah
henluyden ih 't particulier hier mede wel fcherpelyk
wort belaft ende bevoolen , foo haaft zy zullen be-
vinden j dat ymant defe Ordonnantie in'eenige van de
voorfz poirâien heefi gecontravenieert, die breucki-
gen fonder eenige conniventie te bekeuren, endecfc
boeten te executeren, foö dikwils, ende ffiènigwerf

als zy, ofte ymand van hunluyden eenige fautenvin-
den, al waar'tfchoondat de bruckigen op eehendag,
twee* ofte meermalen daar over bekeurt waren, en
de boeten betaalt hadden, fonder dat zy de fautentia
behooren hadden gebetert.

XXXVI.

Item, waar 't dat ymand van de vlees-houwers, ofte
andere die Zysmeefters, Befiender, ofte Bekeurders»
om dat zy hun maanden, bekeurden, ofte omde breuc-
ken te innen met woorden , ofte werken misdeden,
die foude verbeuren vyf en twintig gulden , tot be-

gebiedcn uyt den vlceshuyfe te brengen, en wie daar | hoef als vooren ende arbitrale correctie, toe difcretie
cn boven 'r ielve verkoft, die fal verbeuren vyf en van den Gerechte.

XXXVII.

Item, foo zullen die Bekeurders van de refpeöiVe
Vlcefchhuyfen voorfz van Paaflchen tot Viftoris toe
gehouden wefen, defelve des morgens tc openen een
quartier voor fes uren , ende des lonnendaags ten vyf
uren, ende van Viéboris tot Vaftenavont toe, des mor-
gens ten feven uren , defelVe huyfinge fluytende des

PaaiTchen ten negen uren , op poene van fufpenfic],
ofte privatie van haren dienft.

XXXVIII.

Te appliceren alle de voorfz pecunielé boeten,eefl
derdendeel ten behoeve van den Officier, een derden-
deel ten behoeve van den Bekeurder , ende 't lefte
derdendeel voor den armen van de Ambachts-kamer,'
ende het Verbeurde vleefch tot behoef van 'c Wees-
huys'. Aldus provifiobelyk gearrefteertby de Vroet-
fchap der Stad Utrecht, op den 15 July 1Ó35. M^
Secretaris prefent, J. van der Nypoort.

Van het vlëeschhüys

XI. AMPLIATIE óp de voorfz Ordonnantie y den ^ CMay MDCXLIL

ticul geroerc,gedaan zal worden aan denE.Gerechte
dezer Scad.

Ende ten eynde het iparticul te beter géobfervccrt
worde, zullen de opfigters gaan in alle huyzeh, daaf

zy vermoeden dat by de vleeshouwers bee/len gc-
fligt worden , ende zal men henlieden moeten open
doen, op de verbeurte van drie guldens.

Statueerende voorts, dat niemand van devleeshou*
wers op fijne ftede ofte plaatze zalmogen hebbcnec-

nige kiften, fchermcn , manden , of yetwesatïders,,'

daar inne eenig vFees geflooten, verfteken of verbor-
gen zoude konnen worden, op pcsoe van fesgulde^^

s gepubli^eert ende gerenoveert de Ordonnantie,
by de Vroetfchap dezer Stad Utrecht gemaackt,
opde Vleeshuyzen alhier , mitsgaders het Aagten
van bceften, ende de verkoopinge van alderhande
vlees ende fpeçk , metten gevolge van dien , in dato
den 4 July ïöjz , mitsgaders de naarvolgende am-
pliatic.

De Vroetfchap der Stad Ütfecht, réfumeerende
cnde amplieerende de Ordonnantie op het vleeshuys,
heeft tegens decontraventeurs Van hetö articulgefteli
de boete van darrig ttuyvers.

Verftaande mede dat den aanbreng , in het 10 ar-

-ocr page 839-

en verkopen van beester JIl BOEK, Xm TIT, hj?

D.it geene vleeshouwers, of ymand anders·, ecnigc
haacken, nagels, of yecwes anders, in, cite aan ge-
vels of raampten van den vlceshuyzen zullen mogen
flaan, of doen flaan , nog oock eenig vlees daar aan
hangen, op poene van fes gulden by decontravenreurs
yder reyfe te verbeuren^ met het vlees, dat daar aan
gehangen zal worden.

Dat de vleeshouwers voor allç contraventten, die
by haare vrouwen, knechts, maagden, of die van
haare familie worden gepleegt, zullen moeten refpon-
deeren.

Jtcm, dat de Opfigters ofte Keurmeeflers ymand
in faulte bevonden , ende daar over bekeurt hebben-
de, ende bet zelve niet konnende bewyzen , op ha-
re verklaringe geloof zullen hebben , ten ware de
Heeren van den Gerechte goed vonden , de faackc
te (lellen toe eede van den bekeurde.

Te appliceeren alle de voorfchreve poenen, als in
de voorverhaalde Ordonnantie.

XII.

en der vleeshouwers neeringe te ilatueeren,
als volgt. '

Dat ^een beeiten zullen mogen worden geflagt, en
op de Ganfemarkt geveylt, ten zy zulks gefchiede
op de ordinaris marktdagen.

Dat mede de vleeshouwers als dan daar terplaatfe
mede met haar geflagte vleefch zullen mogen voor-'
ftaan.

RESOLUTIE^ rakende het veyien en verkoopen van gepagte beefien op de Ganfemmkt,
den2:^July MOCLXXIL·

e Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft goed-|de ftraat, ofte in haare, of andere particuliere huy«
gevonden tot maintien van devlees-exchyns, zen, te veylen, of te verkoopen.

Ende vorder allen en een yder, geen vleeshouwers
zynde, op de Ganfemarckt eenige van haare eygen
beeften te mogen veylen.

by de contravcnteurs yder reyze te verbeuren, ncfFens
de kiften , ende anders, mei het vlees, daar inne
zynde.

Dit de vleeshouwers , haare vrouwen , of ymand
van den hadren in het vlecshuys komende , om haar
vlees te verkoopen , zullen gehouden zyn te gaan ,
ende blyven binnen haare reipeitive gepagte lieden,
ten ware zy daar uyt gingen, tot gerief ende accom-
modatie van de koopers, zonder nogtans voor of buy-
ten haare banken te mogen blyven ftaan, of te gaan
zitten, op poene van drie gulden yder reyfe te verbeu-
ren.

Dat de vleeshouwers haare gepagte fteden nergens
anders toe employeeren zuilen mogen, als om haar vlees
te verkoopen, ende dut zy dezelve nieten zullen mo-
gen bezetten of beflaan met tonnen , tobben , kruy-
wagens of yetwes anders, by verbeurte van hetzelve
goet, ende daar en boven yder reyfe vervallen In de
boete van diie gulden, als vooren.

Alles op de verbeurte van 't vleefch , en daar en
boven vyftig gulden op yder geflugte beeft by den
contraventeür, ten behoeve van de relpeétive Pach-
ters, ofte Cólleéteuis van 'c zout en hoorngeld, en
die van den twaalfden penning , yder voor dc gereg-

Interdiceerende allen en een yder, eenig vleefch op, te helft te verbeuren.

XÜL RESOLUTIE

waar by aan de nuchtere kalvmnfiagers verbooden word , eenige vette
kalveren , of fchapen te flachten, om te verkoopen , den 20 Juny
CHDCCXXIL

ehoort het rapport van de Heeren Gecommit-
teerden tot het Vleefchhuys, op deReque-
ften en klagten van verfcheyde vleeshouwers
alhier, verbied en interdiceert de Vroed-
fchap by deze provifionelyk aan Willem en JanBreu·
gel,nugterc kalver-flagters, mitsgaders allen anderen,
eenige verte kalveren of fchapen te ilagten, om die
by de pond, by het ftuck, of anders, uyt haar huy·
zen te verkoopen , dircârelyck of indireélelyck , op
jœne van ifo gulden t'elken reyfe te verbeuren, ten

den iJamar7Mm7xXF^

'yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
germeefteren ende Schepenen der StadU-
trecht, doen te weten, vanKonincklyke
Majefteyts wegen, onzen alregenadigiten
Heere, dat de Raad dezer Stad'deze ilabeichreven
poinften geaddeert ende gemaakt heefr, op het Bellen-
ampt van de, verckenen, die men geïjiec eenen ygely-
ken, dies aangaande, tp onderh^ouden, op de poenen
daar inne begrepen.

ïn den eer (ten , dat de verckendryvers, ende alle
die geene, die hen geneeren met verckens » van alle
berekenen, die fy koopen of verkoopen binnen deze
Stad, of Stads Vryheyt, fy zyn groot of kleyn, ge-
houden fullen zyn den Pachtenaar te betalen fijn ge-
regtigheyt van het fchouwen , volgende de Ördon·
ïiaotie daar op gemaackt, op pcene van te verbeuren

behoeve van de Aalmoeflenierskamer , en worden de
Overluyden van de vleeshouwers, als oock de Pach-
ters , by deze geaudoriitert, om daar toe met be-
hoorlycke adfiftentie de nodige vifitatie in iufpeéte
Huyzen te gaan doen. Op dat niemand hier van on-
kundig zy, zal deze worden gcdruckt, gepubliceerd
en geaffigcerd, daar het behoord. More joUto van den
StadhuyS der Stad Utrecht gepubliceerd, den8 July
172.25 in kennifle van my, E. v. Harscamp.

dezelve verckenen, die zy verfwegen of geen fchouw*
geld van betaalt en hebben, of die waarde van dien,
tot behoef van de Koninklyke Majefteyt, deze Stad,
den Pachtenaaf en aanbrenger, clcx een vierden·
deel.

item, inigelyc^c, datgeepeveitewariers, ofande·,
re ingezetenen dezer Stad , die verckenvleefch ver-
koopende zyn, eenige verckenen en zullen mogen
flaan of Heken, ten zy dat dezelve eer 11 befeh ou wc
zyn, ofte dat fy den Pachtenaar zyn geregtigheyc
daar van betaalt zullen hebben, volgende de Ordon-
nantie daar op gemaackt, op het verbeuren van tien
ftuy vers van elck vereken , tot behoef van den Pach-
tenaar van het voorfchreve ampt j blyvende voortede
oude Ordonnantie in haar geheel.

nader Ordonnantie op kt voôrfz.fubjeù, den 2 "Dmrnb. MDCXXXIX.

f^o^g hier tujfchen V geen deefm aangaande te vinden ts in de Ordonnantie op bet Fleefchhms, July löïj,
hier voer y Num.x.

Deel

ItU

Nnnnn %

-ocr page 840-

.y AN HET V LE. Ε SC Η Η U Y S

' ■ . .van de menigte, ofte 't getal by Iienlu.ydciiTgekogt,
■n deneerften, ïullën aUeborgÉrsendeinwooncïcrs iofre yerkogt, tn hem ii%ar van fyn gcrcgiigheyd tc
van dexeStad, ende Vryheyt van dien, mitsga-jbetalen binnen vier enitwimig uurenvçiop pœoe van
ders ilevreemde oïuytheemfche pcrfooneni di.e te verbeuren de verekensfiidte bçvonilep iullcn wor-
hun geneeren met magere verekens te koópen den verfwegen, ofte geen fchouwgelt;: öaaT van he-
cnde te verkoopen , gehouden zyn van alle magere taalt te zyn, of de waarde van diçn , tot behoef als
verekens, defgelycx oock van jonge baggelen ende vooren. t" ί i^üü^ -

bpertiiens, die fy koopen, 't zy op de marckt, ofte Y * . . ^

efdeis binnen deze Stad," ofte ooic buyten in de Viy- Item .vgeene vettcwariers, ofte andqreaijgefetcncn
heyt dezer Stad, te betalen'aan dezen Pachter van van dele Stad, ofte Vryhpyd van dien, die vereken.
eick hondert twee gulden, van minder of meerder jvleefc^ verkoopen , ij zullen eenige verckeçç mogen
getal naar advenant,^c zy dat dezelve befçhouwt wor-Aagten. ofte doen Aagten , ten iy delelve eerft be.

den ofte'niet.

Irem , alle borgers, inwoondérs, of uytheemfché
pçifoonèn, ώε eenige vette verekens in deze Siad, of
Vryheyd van dien , koopen , fuJlen gehouden zyn,
aan dezen Pachter te betalen van fchouwgefd , van eik

.■-vt!'

r 1.

fchbuwt zyn,pnde den Pachter fyn geregtighçyddaar
van bWalt zy, op de veibeurte van dar tig ftuy vers
op elck vcrcken, ten behoeve van den Pachter,

" DHh ?§chter zal gehouden wefcn,. den borger en-
dp koopman in alles geryffelyk te zyn, ïionder hem

Item^ fal den Pachter die verekens, die hy voor
de knaap quaat gçfçhouwc heeft, gehouden wezca
't oor w te fnyden, op poene als vooren,
,·X·

^ Item , indien den Pachter , ofte fynçà Schouw·
meefter, eenige verckens goed geÎGhouwtèaddevpoç
de knaap, en defelve quaat vielen voor de knaap, f^
^ - , " , „ w ,. , - Pachter datden goeden luyden verftooren.ïulcx
gfoo^ ^^^ i^Popers moeten be- jals hy met hun des eens word, anders ûï hy dat ver·

taak ; al ew^deto vfn d nai he» Hx'oçtçn nenjen . cnjiiç geven deïiiydca

îsullçn mogen op dç verbeurte χαη dçiçgul- ^haar-g^ld weder, mee de onkoften binnen fes wàea

den , ten behoeve vatï deri Ufficiier,Pachterende'aan. daar oa, op pcç^e van reële cxccutie.t'fynen kofteo
brenger, elcx een dardendeel. - ^ . -- . _

VI.

Item , alle die gecne, die hen generen metvcrkcns
in 't gros te k'oöp&n , ende Tcrkobpèn,' fûlTçàgcHôû·
den zyni den Pachter oprcgtc verklaringe te doen,

vet vcrcken twee ftuyvers, ende V9n'eeirvetten beer weygerig te laten vinden, ofte yniand weer af tene^
Vier ftuyvers. ' ' ''J: jmen, φη voojriz fta^t, op 't verbeuren van fes gul-

ï I , k jden t'çlekçn reyfe , ten bçhoef van den QfEcjer .ende

Item, fal den kooper betalen een ftuyver van eçn aanbren|;cr , elçx de helfç, ende daar en boven nog
mager vereken, kleyp of pi'oot, een keu voor éeç^ |arbitralyck,gecorngpçrt^ ter difcretiç v^o

vereken gerekent ', welverikànde dàt braadvercken's den Gerechte, ende na gelegenthcyd der faacke.
hier onder piet begrepen zyn., ^ ' ' ^

" i r/;-

Van gelyken zal men poetço betalen van verkpns,
als vooren, dip na deze Stad tçie ter marçkt \v0r-
dcn gedreven, orq ip veficoopen , ende onderwe-
gen buyièn de Vryheyd dezer Stad opgekort'wor-
den- ' y ·^^^^

Het fchouwgeld van dc v,er]Kogte yerckeDs,*kleyn

popiie

te doen^, ende fal ook terftond borgc voor , het geld
moeten ftelien, indien 't de luyden begeeren. Aiduf
gedaan ende provifionelyck gearrefteert by de Vroed··
fchap der Stad Utrecht, op den i jE)ecembcr t^SSf
j. van der Nypoori;.

V YI EN Τ W IN ΤI GS TE Τ Y TEL.

Τ W Éi ρ Ε DE Ε L·

Tçgçii het verkoopen en flâchten van fieke , of

' onganfe Beeften. , ^

resolutie . φ het flachtm V4n:andire mgtpmie i^'f'j^^J^^

e Vroetfchap in ervaringe komende, dat ee·
nig« hun ohderftaan , birinen deze Stad< te
brengen^ ende t« flapten, ook te verkopen
ongeiönde beeften, die fy binnen ende buy-
ten defe Provincie van'vreemdeoflèweyders endelant-
luydcn gaan opkopen, interdiceerc' by defenwelfqher-
pclyk eenige andere ongeibnde beeften binnen deze
Stad, en de Vryheyd van dien, te Aagten, of te ver-
kopen, dan die by de qiïcweydcrs, oite andere btir·
gers ofinwoood^s dcfer.Siaasge.wcydzy.o^i^fc welk
by biljqt ofte atteftatje .van den geenen, die dçfclvc
geweyd heeft, zal moeten blyiten, al eer dengcfwo-
rcn Befienre. defelve zal mogen fchouw:en, ofvifitc·
ren, op pqçne van d'ongefonde beeftep,die contrarie
defen alhier geftagt, of veriogt zullen worden , tea
tehoevei van 't Tuchthuys te verbeuren,, eod^ nog
daar en boven^zj gulden op yder beeft , ten profyte
van den OËcier endç Éefienre , half ende halfj bly-
vende dOrdonnantie op dc kpchende endç ongcfon·*
de beeften voor dcfen gearrefteert in ayn vigeur. '

m ■ -

11/ PhAC^AT ^ het

Αΐίοο

-ocr page 841-

AIfoo volgens dc Provifionelc Ordre van denij
Juljr 1.615 , ais nog word toegelaten , den
vleeshouwers ende oflewcyders, fynde bor-
gtrs ende inwoondera deier Stad , hare on-
gefondc heeften te verkoopen op de Marias «plaats,
, ende men berigt word j dat fodanige vleeshou-
wers ende offenweyders hun onderdaan, van anderen
te koopen ongcfonde heeften , niet alleen binnen dele
Provincie, maar dat erger is , daar buyten geweyd,
ende defcl vc te brengen binnan deiè Stad> ende Vry·
heyd van dien, ende aldaar mede uyt te flyten j ίεοο
vrord hier mede henlieden fcherpeJyk verboden, ee·

ÏÏL
nige foodanige gekogre beeften te brengen binnen de-
fe Stad , ofte Vryheyd van dien, op de verbeurte van
de beelten, ende nog yyftig gulden daar en boven
op elk beeft, een dardendeel ten behoeven van den
Officier, die de executie doen fal, het tweede dar-
dendeel ten behoeven van den bekeurder, ende hec
laatfte dardendeel ten behoeven van den armen van
de Ambachiskamer 5 interdiceerende henlieden wel
fcherpelyck , geene andere beeften aldaar te verkoo-
pen, of le doen verkoopen,dan haare eygen beeften,
die fylüyden zeiver hebben geweyd, ende in haarc
weyde fiek geworden zyn.

plaça AT tegens het inbrengen van fieke beeflen^ en verkoopen van ondeugend vleejch, den
I ijuly MOCtXlIl ; gerenoveert den 11 Septemù. MOCCJiFIlL

en verkopen van beesten, lil BOEK. XXF, Tlf, S^f

Alfoo de Heeren Borgcrmcefteren en Vroed-
fchap der Stad Utrecht in ervaringekomen,
dat tegenwoordig, en federt eenigen tyd,
groote fieckte en fterfte in de nabuurfchap
ontftaan is onder het vee , voornamentlyck onder de
oilen en koeyen j en willende met haare goede voor-
forge ten befte der borgeren en ingefetenen te ernfti-
ger weeren 5 dat van de foodanige fieke beeften, gee-
ne in de Stad en Vryheyd, 'c.fy nog levendig , ver-
kogt, nog ook de keel afgefneden, en gebloedrift,
nog anderlïnts ondeugend olTen- koeyen- fchapen-
of kal veren-vleefcb, 't fy raaw, gefouten, gerookt,
gekookt of gebraden te koop gebragt, ende in dier
voegen geene fchadelyke e» gevaarlyke fiekte, (die
God verhoef ) verooriàaçkt werdei £00 is'ε , dat
haar Etd. Achtb, (l). ki remmtie man de voorgaande
¥tthlkaik àen li. , wel expreâl'lyck

verbieden by defen, dai niemand, wie hy oock zy,
fodaoige fieke beeftea, en ondeugend vleeich, zy
raauw*. groeten, geroockt^^ gekoockt of gebraden,
ia defe Stad, en Vryheyd vaa die%fal mogea inbreo·
gfn, of doen inbrengen , ved minder daar mede by
dé huyfen om te loopcn,'ofte ineenigerhandcmanie-
ren te verkoopen ; gelyck ook hier mede een ygclyk
gewaarfchouwd en verbooden word, fodanig vleefch
ofte beeften niet te koopen 5 aïïes op pœne, dat den
vcrkooper en kooper voor d'eerfte reylè refpeêlive ial
verbeuren een fomme van drie hondertCaroliguldens,
en voor de tweedemaal fes hondert galden , te appU·
ceeren een derde voor den Heer Hooft-Officier, een
derde voor de Aalmoeflenieisriamieii, en een derde

gcvifiteerd , en met het vée conform bevonden zyn-
i^é, door dén geautHorifeerdén dén diig van de vifita-
lic in dorfo getekend aan den eygenaar gereftitueerd,
cn andèrs de beeften niet alleen nier doorgelaten,
^ΛΓ ook den eygenaar of dryver voor yderbeeft met
^ï.gplden , half voor d,^ geauthorifëeidca, en halF
Voor dc AalmoeiTenierskamer beboet wordèn, boven

dat den contraventeur voor d'eerfte reyfe fal worden
gcichavotteerd , en met een ftuck vkes om fyn huls
ten toon gefteld, en voor de tweedemaal gefchavot-
reerd, ftrengelyck gegeefiêld, en in Stads Werkhuys
fal worden geconfineerdj welke ftraflfcn naartxigen-
tie en bevind van faacken zullen worden verfwaard,

Ende op dat haar Ed. Achib. heylfaam oogmerck
in defen te beter mag worden bereyclâ, zoo word
niet alleen den Heer Hooft·Officier der Stad verfogc
en geauthorifeerd , om aan de executie van dien de
hand te houden » inaar ook desfelfs Subftiiuyt, en der
felver dienaren gelaft, en wel ernftig aanbevoolen de
contraventeurs aanftonds te apprehenderen , en daar
van behoorlycke keqnifle te geven, mitsgaders alle
andereStads-dierjaaren, Boden en Poortiers, alsme-
de KeiM-mecfteren , Dekenen en Broederen van den
Vleeshouwers gilde, voons allen en een ygelyck vcr-
nvaand en geordonneerd, naeuwe toefigt hier op te
hebben, dat de contravcnieuis mogen worden onc-
deckt» en rn handen van de juftitie geraacken , zul··
lende derr aanbrenger , ail was 't dat de voorfz pecti-
nieek boete in lyft-ftraiFe wierde veranderd , niét re
min een ppccmie genietea van vyf en twintig gul-
deris.

Ende ten eynde niemand hier van eenige ignoran·
tie hebbe te prxiendeeren , zal defen van den Stad-·
huyic worden gepubliceerd , gedruckt, en alomme
geaf&geerd. Aldus gearréfteert in de Vroedfchap op
den 10 July 1715 , en more foUto van den Stadhuyfc

fpubliceerd den n dito, en gerenoveert den ix
ptemli. 17185 1« kennifle van my, C. a. Wachen-
dorf.

voor den aanbrenger, en by gebreck van betaling,
(i) 'y geen alhier curfyf is y is in dB Renovatie van den izSepiemh. 1718 ingekoomen,

1v7"placaat tegen het inbrengen van defiech beeften, den ι6 0Μ7ΜΊ)€0^ΐίΐ; geam-
... - plkmtden^ Ma^MBQQllV; en.gerenoveert den i.60Bob.MOCCXiV.

Borgcrmeefteren en Vroedfchap der Stad U-1 de verbeurte van het beeft of beeften, die dezen con·
treeht, (i) omme-ie vomkomen dat hy de aan' χχ^ύο. in deze Stad bevonden worden Ingebragt re
fiaand'e heefiemarkten^ geen infeMle doorengefon· ''zyn», ten behoeve van dezer Srads Kindérhuys.
de heejien alhier foude worden^ over.gçbrag y or- (4) Dat ook huyten de marktdagen geene heefien fullen
àmeeren en verbiedmhy defe^ dat, niemand inde Stad mogen worden ingebragunog ver kogf ytenjy aan den Keur·
Utrecht eenige heeften ter markt ial mogpn brengen, ^ meefl'er. aanffonds worde overgelevert eene certificatie van
als door de Wittevroüwen-én Kataryiie póórten,, en ydér beefi ds voren ^ die daar van een recipis fal geven ,
van beeft of beeften aldaar aan de refpedive geautho· en daar voor gemeten eene fluyver,
rifeerdens t*èlkens moeten vertoonenG'eregcelykeeer· Ferbtedende mede alle en een ygelykgeene beeflen teko*
tificatié, waar ih het merk, coleuy en ouderdom der fen^ nog in te nemen^ nvaar vanhy joodanig recipis niet
beeften uytgsdrukt is, van de plaatfe û^s^x àdcht blyê^ dat dëfelve behoorlyck fyn aangegeven en gecertifi*
laaiit geweyd hebben, (z) verklarendcoaderdefelve ^ir/, op gelyL· boete vak't f gulden voor yder beefi ^ bo'
geene van de graiTerende fiekte.befmet, nog dicrge· ven de verbeurte van defeïve ^ by den inbrenger fooiuel
lyke befmette in de. naaft: daar aan gelfegene weydè als by dén aannmet y ten profyte àÙ vooreH , te verhu'
(i) geweeft te zyn , zullénde de voorfz. certificatie r^».

Ten eynde niemand van deze haar Ed. Achtb. goe-
de waàrfchouwinge onkundig fal zyh , zal defe wor-
den gepubliceert, gedruckt en geaffigeert, foo als 't
behoort. Aldus in de Vroedfchap gpet gevonden,
gearrefteerd, en van den Siadhuyfe dér Stad Ütrechc
{moreJoïïto) gepubliceert op den lö Odober 1714J
in kenniffe van my, EéV. Harscamp, ; /

Nnnnn | <i) Τ

-ocr page 842-

van h et v l ε ε s c h hu y's

(ι) ' J* gem alhier curfyfiSy is 'üan het hatfie Pïacaat. De twee voorige layden aldus ^ ad verteeren by defen ee-
nen ygclyken, dat tot der zeiver diftridt (God zy lof) de grafleerende fiektc onder het rundvee noch
niet overgcbrngt zynde, en zoo veel doenlyk daar jegens ©p der zeiver aanftaande beeftemarkten^villeo-

devoorficn, &c.

(2) De t-wee voori^ Placatenhebben hier mg^ of geftalt zyn gcweeft.

(3) In 'devoorfz. Placaten, weyde, of italien.

(4) De woorden alhier curfyf gedruckt ^ zyn in het Placaat de» 4 May \ ê^ ingekomen , dog in dat van den 15
O^iôb.ivcder uytgelaten. ''

V. l^LACAAT tegen het inbrengen van huyden van beefien aan de iefmettelyke^ektegefiorven

den 17 'Decemb. MDCCXIII. -- r

orgermeefteren en Vroedfchap der Srad ütrech't fchuyr j'wag'en, karre èn paarden, waar mede defel-
bevindende, dat niet tegenftaande voorgaan, ve mochten gevoert zyn, en arbitrale correftie, na

bevind van faken, voor de onverrnogende. En

te beletten, dat de voorCz. vellen niet ter fluyck ech·
ter mogen binnen koomen , zal den aanbrenger, cn
die het felVe weet te ontdekken', van de voorfz pe-
cunieele * boete** "profiteeren de helfte , en de andere
helfte, ten behoeve van den Heere Hoofd-Officier
en AalmoeiTenierskamer worden geappliceert : wor-
dende den Heer Hoofd· Officier en desfelfs Subftituyr,'
beneven alle Stads bedienden by defen geauthorifeerc
de voorfz vellen aan te houden , en de inbrengers ca
ontfangers daar voor te beboeten.

de Publicatie, door baatfoekende menfchen,
veriche ch natte vellen, vanoflen, kóeyen,
en kalveren aan béfmette iïekte geftorven, worden
ïngehracht, waar doör te duchten is, dat de voorfz
infeftie hier foude konnen werden overgebracht, ver-
bieden by defen by provifie allen en een ygelyk eeni-
ge verfche vellen, befmet, of onbefmet, van rundvee
en kalveren, binnen defe Srad ende Vryheyd van dien
in te brengen, ofte in te (laan en onifangen, oppœ-
ne van hondert gulden, foo by den inbrenger als ont-
fanger, yder te verbeuren, boven verbeurte vanfchip,

orgermeeftéren en Vroetfchap der Stad Ucrechr^'
doen by defen bekend maken, dat aan de re-
ipeétive Loyers binnen der zclva· Stad t'hun-
nér beede, en om redenen, dat daar mede aan
de eene zyde de goede intentie in het wceren vanbe»
fmettelykheyd niet word gefruiireerd, en aan de an-
dere zyde den handel en koopmanfchap onderdefup-
piianten geconierveerd, by elucidatie van voorgaande
Publicatie van den 2.7 December 1713 by provifie is
toegedaan , cn toegeiiaan word by defen hunne of-
fen- koeyen- of kalverhuyden , in de loykuypenbuy'
ten deie Stad gelegen, in te brengen, ioo verre de-
felve alvoorens ter Secretarye van de Politie doen'
blyken, dat fodanige in te brengene huyden of vellen
een minften veertien dagen lang elders inkalk-kuypcn
gelegen hebben, en defelve alleenlyk met fchepen of
Ichuyten komen te voeren , en onmiddelbaar voor'en
in de kalck kuypen alhier buyten de Stad komen tc
loflen, blyvende voorts de voornoemde Publicatie in
zyn geheeh Aldu's by Borgermeefteren en Vroed-
fchap der Stad Utrecht gearrefteert op den 27 Fe-
bruary 1714, en mre folito ran den Stadhuyfe gepu-
bliceert op den 28 dito 1714 5111 kennifle van my, j;
v. Baarle.

INTERPRETATIE op het voorfz. Placaat, den 2%Februar, MDCCXIV,

VYF EN TWINTIGSTE TYTEL, ;·

I · ' ■ ■

D Ε R D Ε DEEL.

Van de Beeften· Vereken- en Ganfe- JMarkt.

PUBLICATIE, waar by de Beefien-markt van de Neude op het Vreeburg vèrflaatfl word^
den 2 6 Jprtl MDLXXXIL

Î.

"yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
germeefteren en Schepenen der Stad U-
trecht, doen te weten, dat de Raaddefer
Stad, aangefien de markt van de beeften,
die diis lange aan de Neude gehouden is, daaglycks
meer en meer toeheemt, zulks dat de voorfz Neude
daar toe te kleyn wórd, en de markt Van het koorn
aldaar verlet, en verhindert word, goed en raadfaam

gevonden heeft, tot gerieve van den koopman en ge- nergens anders.

li. NADERE Publicatie defen aangaf, den l'ÎMayMDLXXXIL ^

Ifoo op den 26 April voorleden by Publicatie Burgermeeftcren, en Schepenen ,defer Stad Utrecht,
jgeordonneert, en bevoelen was, dat men ^andermaal by deefen belaften, en beveelen by defen
voortaan met alle paerden, oflen, koeyen,''wel fcherpelyï^ eenen ygelyk, die met eenige paer-
fchapen, veérsfen, en diergelyke foude mark- den, oflen, kocyen, fchapen, veeriTen en ditrgely-
ten op St. Carhrync veldj cn nergens elders j en dat ke alhier ter markt komen , en markt houden zullen
des niet tè^gcnilaande eenige hen onderftaan met de willen, dat zy met defelve markten op het voorfz

' ' ' ne veld , en nergens elders, achtervolgens dc

Publicatie, op het verbeuren by den verko-
anders markt, yan clckcn beeft, cenen Ca-.

— ^ -- rolus

meente, defelve markt tc verleggen, cn te ftellea
voortaan gehouden tc worden op het ledig erf tus·
fchen het Weeshuys en St. Catharyne poort, van
ouds genaamt Sr. Cathrynen veld , ordonneeren en
'beveelen daarommecenen ygelyk, dat S:y van nu voor-
taan met alle peerden, oiTen,koeyen, fcbapen,veers-
fen, ende diergelyke beeften, foo vet als mager, hier
markt houden , op het voorfz Cathrynen veld, ca

-ocr page 843-

en verkopèn van beesten. îll. BOËK. }tXK tlT.

yolusgûWen, metter daadteexecutecrcn, tot behoef
van den Officier , den aaftbrenger i en den armen,
ekk een derdendeel. Wdverilaande , dat hier inne
uytgefondertisdejaarlykreoÎTemarkt, enbeeftemaikt,
die gehouden zal Worden na ouder gewoonte , tot
dat anders daar inne gedisponeert werde.

iIl" ordonnantie op den Boom mor deBeeJkn Op de Neude ^dmii O Bob. ΜΊ) L XXXU:

Ifoo die bewaarders van de gerechrigheyt van Cchreve tyd alhier ter markt komen , ende gebracïi

den boom in den Neudé gedoleert hebben, -----j--/-n. , · .

dat (y feer qualyk kennen geraaktn tot be-
raiinge van hun leges , door dien vcele
koopluyden, loo vreemdelingen als andere laten ver-
luyden daar van geen kennifle te hebben, bcgee-
rende daarom vernieuwinge, ende publicatie van de
Ordonnantie, dnar op gemaakt zynde ; ibo is 't, dat
inyn Heeren die Stadhouder, Schout, Burgermees-
teren ende Schepenen der Stad Urrecht laten weeten
eenen jegeiyk, dat men de voorfz Ordonnantie by dee-
zen vernieuwt , ordonneerende eenen jegelyk dies-
aangaande hem daar naar te reguleeren, ende die boom-
bewaarders haar gerechrigheyt te betalen, op poene
van reële executie, die hem by deefenverleent worf,
ende luyd de voorfchreve Ordonnantie zoo hier naar
volgt.

In den eerften, fullen daar wefcn twee Gefworens
van deefer Stads wegenj, ende niet meer, defer Stads
burgeren wefende , die te famen alle jaar in de mark-
ten voorfz, beginnende op den eerftendag van Oétov
ber, ende geduurendetot St. Catharynen dag toe daar
aan volgende, op der Neudc binnen deefe Stad, ftcl-
len ende fetten zullen, ende weder van daar doen ha-
len op haaren kollende arbeyd, alle boomen ende ge-
reetfchap, daar toe behorende, daar men oifen,koe-

yen ende andere koeybeeften, die jaarlycx in de voor-

ÏV. PUBLICATIE, dat een ygelyk zyn heeften aan het gelint op het Vreeburg fal moeten aan*

binden .deni^ OMer MOCXXXl. geampUeert den 9 OBober MDCXXXlIi
tn gerenoveert i foo als aan het eyn'de dejer ts uytgedruckt.

worden fullen , aanbinden fal , ende zullen die felvc
tweegefwoorens daar voorhebben, gelyk onderhiio
beyde te deylen, als hier naar befchreven ftaat.

I i.

Item, alle die geene, die in de voorfz tyt alhier
met éenige oifen, koeyen, bf andere koeybeeften ter
markt komen , die zullen gehouden zyn dtfelve te
binden aan de boomen op ter Neude , daar toe geor-
'donneert, ende niewers elders, betalende den boom-
bewaarders de leges, ende gerecht igheeden hier naar
volgende.

I ί I·

Tè,Weeten, van eiken oiîe, die hier ter markt ko-
men ende gebracht ial worden, het zy dat die aan den
boom gebonden worden dan niet, des daags, olte t*
elcker reyfe een oorrgen', ende van een koeybeeft^
ende andere vee, dat kleyndcrwaar , een duyt, te
betalen foo geringe die beeilen aan den boorn ge-
bonden zullen zynj welverflaande, dat een jegelyck
burger endeingefeeten deefer Stad, haar oiTcn, koeyen
ende andere becften in de voorlz tyt fullen mogen fet-
ten, ende ftellen om te verkoopen voor de deuren
van de gebuuren , woonende rontibmme dc Neude
na ouder gewoonte j dan indien zy defelvc mede bin-
den willen aan den boom op de Ncude, foo zullen
zy mede gehouden zyn te betalen als andere boven
geroert.

beeften ter markt brtngen , defelve aan het voorfz
gelint aan te binden , ende niet daar mcJe voor te
ftaan op de publicque ftraat, op pcene van twintig
ftuyvers, op yder os, of beeft te verbeuren.

( I ) mts gebied men hier mede eenen ygelyk, die met

heeft doen maken , ten eyndealle de oÓen en beeften, haare beeflen ter markt koomen (allen^ dat xy geene tou
die alhier ter markt gebracht worden , daar aan ge- wen om haare beefien vafl te maken^ aan *t voorjzgelint
bonden foudcn worden j ende dat dies niet tegenftaan- binden, ten zy de(elve beeflen alvorens op de markt zyn ^
de ecnige daar inne weygerig zynde, haare beeften op pœne van drie gulden\ ende zal mette min een ygelyk^
op de publicque ftraat laten ftaan , benaauwende en die metzyneojjen op de markt koomen, vryflaan teiplaat·,
belettende daar mede de vrye en libere paifage aldaarj fe^ daar zoodanige touusen gebonden zyn , zyne beeflen te
foo word by defen wel fcherpelyk verboden , er\àti\mogen aanbinden^ fonder dat hemymand fulks {al mogetk
geordonneert allen den geenen, die eenige oflèn, oï\beletten ^ op poene als vooren,

Defe Publicatie is gerenoveert den lö OEloh. 1033·, SOSlob. 1634} 9 OM. lö^fj loOëfob,, ió^ói ioOUoK

1637) ^06lob. i^OUob. iöf4ï en 9 OM. löö/.

{() Het geen alhier curfyf is^ is in de Publicatie mn den 9 OSlobAó^i ingekomen.

V. NADERE voorfzfiibjeÎi, demsjmuar. I/MCXXXIL ^

Vocghicr by het Placaat op het houden van de Paarden- Linne-en Leermarkt, den 2.6 Januar. 1^49. Biet de4
Volg. Tyt. Nurn III.

A Izoo men tot groote koften deefer Stad, aan met gefleehe paarden op het pleyn van Vreedcnburg
l\ beyden zyden van het gelint op het pleyn ' η t ^ η
^'an Vreedenburg , een bequaam plaveylei

te ryden ,ofte bly ven ftaan, op pœne vandartig ftuy-
vers, op yder paart te verbeuren.

Edog, die met een paard alleen, fonder meerby»
ofte omtrent hem te hebben , ter markt komt, die
fal het voorfchreve pleyn mogen gebruycken, zonder
n®chtans dat ymand van het betalen der ftuyvers vry
fal wefen, danalleenlykdiemeteenrypaard pr markt
komt,, ofte die zyn paard,ofte paarden op àc ftalléû
heeft ftaan.

Als van gelykenook vry fullen tyn de paarden,die
in een wagen gefpannen zyn, dewelk% aan de wagen
gebonden fullen mogen werden öphec voorfz pleyn/
ende, niet op de ftraat. , - , - ,

Ende worc den geenen , die maar flict eèö pdàr<^

t€t

heeft doen maacken, ten eynde de paarden
ende beeften, die alhier ter markt gebracht worden,
daar aan gebonden fouden worden, ende de vrye en-
J^e libre paifigie van de ftraten ónbekommert foude
ulyven; fo wort by dcfen geordonneert, dat alle ge-
ftccrte paarden, alhier ter markt komende, aan we-
^ydcii van het-\Oorf2 gUnt fullen moeten worden
^angebonden, ende van ydér paard betaak fal worden
des daags een ftuy ver,

E-nde Wort voorts aan eenen jegelyken verboden
énde geinterdiceert met zyne paarden, het zy gefteert,
ûtte ongefteçrt, op ftraat te bly ven ftaan, als oock

'yn Hecren die Stadhouder, Schout, Bor·
gemeeileren, en Vroedfchap der Stad U-
trccht doen te weten. ΑΙΓ00 men tot gro-
te koften aan byde zyden van het gelint,
op het pleyn van Vredenburg, een bequaam paveyfel

-ocr page 844-

VAN HET VLEESCHHUYS

ter majiakomt ,cxpreiîelyk belaft met't felve paard tc
blyven iwee roeden lengte van het gelint.

Item , fal een yder met vette becüen alhier lei
markt komende, gehouden wefen defelve zyne hee-
ften aan het voorfz gelint aan te binden, endeaan den
Pachter daar voor te betalen van yder beeft, ioo wel
aan de zydc van hec Vreeburg, als aan de ftraat-zy-
de gebonden, des daags eene ftuyver.
|;^lrcm, die alhier ter markt komen met twee- ende
driejjarige bccften , ook koeyen SCc:, fullen gehou-
den weien mctdefclvete markten op het binnenpleyn,
die vaft maak ende aan defelve zyde van het gelint als
vooren, ende daar af betalen alle daag vaü hec ftuck
acht penningen.

Ende foo ymand met defelve zyne beeften als voo-
ren begeerde te ftaan aan de ft raat-zyde, fal van het
liuck gehouden wefen dagelyx te betalen , eeneftuy-
ver.

Welke voorfz twee laatfte articülen te verft aan
zyn, alleenlyk van de vette beeftemarkt, ende niet
van de faturdaagfe markt,

PUBLICATIE, dat 'er nog een magere OJfenwarkt des woendags'isjezenzal, den . , . .
MTiCXXXlL

e Regeerders der Stad Utrtcht , doen hier itot nog toe geweeft is, ook des woensdags in ckkc
mede weren een ygelyck, dat haar E. gott jweccke mag; re oflenmarkt binnen haarvoorlz Stad
gevojiden hebben, dat voortaan jaarlycxbt- gehouden lal worden, waar na een yder fig fal kun·
nefFens den faterdaagichen ma'cktd.ig, dic'nen reguleren.

VII. PUBLICATIE, dat men de Farckenmarckt van deGanfemarkt op de Ereêfiraat i;€rlcmn

zal, den K^Mmrt MOXXXyiL

Alfoo door Ordonnantie van myn genadigen mand hem cn ondeiwinde cenige Viïrcl{fn-nia)kr te
Heerc die Grave, van Hoochftratcn, Stad- maken, dan voor het Bagynhofop de Brcêiiraat vocr-
houdcr deefer Linden , &c. gcordonnecrl fchreve, en aldaar haar vaikens clck kopen en vei ko·
is, dat men voortaan die Varckennriarkt van pen, als men tot hier toe op de Ganfemaikt. voorfz
de Ganfcmarkt verleggen , en op de Brtéftraat voor slag tc doen , cn te ufeeren , by het verbeuren van

ecn Carolus gulden , d'een dcrdendeel tot der Keyf.
Majeft., en ü'ander ter Stad, en her. derde derdenr
deel tot der Schout en Stads dienaars bt hoef, die hier
inne Keurmeeftcrs wefen zullen.

het Bagynhof houden zei, orame aldaar te kopen en
te verkopen} foo laten myn Heeren die Stadhouder,
Schout, Borgemeefteren en Schepenen vandefe Stad
van Utrecht weten en gebieden , dat voortaan nie-

Vlil. PUBLICATIE, dat men de Perckenmarckt van de Ereè^raat by het Bagynhof, Jal vin

leggen op de Breêfiraat by Üt.Jacob, den 12 Jfril MOXLFi.

S40

Aangaande die melckbecften, diedes Îliturdaagsicr
markt komen, fullen ook aan het voorfz houtt ge-
ünt aangebonden moeten werden, ende fal den Pag-
ter daar van voor elckc beeft genieten eenen halve
ftuyvcr.

Ende fal van gelykcn , ten tyde van de magere of-
femarkt, die zyn oflen aan het voorfz gelint fal wil-
len aanbinden , ial het felve mede mogen, doch niet
gehouden zyn te doen , mits bet; Jende van eiken beeft
daags vier penningen,

Eyndelyk wort eenen jegelyk fchcrpelyk bevolen
den Pachter zyn gerechtigheyd , fonder eenigc wcy-
geringe , ofte vertieck te betalen , ook hem, ofte
zynen iiiïiftcnt in het minfte hier over niet re mifTeg-
gen, op de verbeurte van twintig ftuyvers, veel nam
te misdoen, op pœnc van arbitrale correöie. Aldus
gepubliceerc van den Stadhuyfe te Utrecht, ten
overftaan van den Schout, en eenigc uyt den Gereg.
te dc-felver Stad, op den if Januar, 1631. By roy,
C. dc Ridder.

Myn Heeren die Stadhouder, Schour, Bor
germeefteren cn Schepenen der Stad U
trecht,doen te weten van Roomf-hKey-
ferlyke Maj. wegen , onzen Alregenadig-
ften Heere , dat men die Vèrckenmarckt, die men
gehouden heeft op deBrcedftraat voor het Bagynhof,
verleyt om fekçre fake wil , die Raad defer Sud daar
toe moveercnde , op de Breedftraat by Sint Jacobs,

ΐχΓ'^ΠΟΝάΑΝΤΐΕ op de Ferckïn'^ki

Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Bor-
germeefteren en Schepenen der Stad U-
trecht, doen te weten van Konincklycke
-Î Majeiteyts wegen , onfen alregenadigften

Heere, dat dié Raad dcfer Stad die nabelchreve Or-
donnantie geftatueert ende gemaakt heeft op de Verc-
tenmarkt ende die verekens-kouwen, die mer? op de
week-marktdagen aldaar zetten zal willen , ende dit
al by proviûe ende tot wederfeggen, gebiedende
daaromme eenen ygelyken , hen dien aangaande daar
na te reguleeren , op de keuren ende breucken daar
inne begrepen.

T·

In den eerften, foo zullen voortaan alle die verkens·
kouwen gefet worden , recht rnidden op de marckt
vervolgende den anderen, beginnende van het over·
eynde tot het nedereynd , ende dat maar een ofte
twee kouwen breedte nefFens malkanderen, ende aan
het overeynd altyd te laten blyren een roede breedte
gebieden daaromme , dat voortaan niemand hem on·
dei wmde eenige verckenmarkt re maken, dr,n op de
Breedftraat by Sint Jacobs voorfz, en aldaar hair ver-
kenen elck koopen, en verkoopen , als men tot hier
toe op de Breedftrrat voor het Bagynhof voorfz plag
te doen, en tc ufeeren, by het verbeuren van eenen
Carolus gulden , tot behoef van de Keyferlyke Maj.,
defe Stad, ende Keurmeeftcrs, elck een derdendcel.

, den ;ïijuny MOLXIX.

van der ftraate , eyndcnde over die poorte van den
uytganck van de huyfinge van Schroyefteyn.

IL » '

Welverftaande, foo zullen die gebuuren, wooticn-
de op de Verckenmarckt, op haar deels ftraate ρι«·
ferenlic hebben, omme aldaar haar felfsvcrkens-kou·
wen , conform als vooren, te mogen zetten voor
ymand anders, overmits fyluyden die ftraaten voor
haar huyiingen ende erven moeten ondeihouden, en-
de van alle onreynigheyt, drcck ende ftaiick fchooD
houden, ende reynigen tot ha aren koften.

I I L

Ende aangaande die vorder refte vari de Vercken-
marckt, te weten al langes boven ende beneden der
fel ver kou wen , zal vry ende onbelet blyvcn voor
allen anderen verekens , mitsgaders voor den gaanoc
ende komende mannen, ookpaardtn, wagens,ecdc
anders.

IV. En-

-ocr page 845-

ΈΚ VERKOPEN VAN BEESTEN. IIL BOEK, XXK 71T. 841

I V. fftuyvers, die men aan den breuckigen ofte iyn vere«

^ Ende foo wie ih ccnigc van dcië voorfchrcve poinc-. kens verhalen zal, tot behoef van den bekeürder, en*·
ten gebreckelyck ofte onwillig bevonden wordede niemand en zal in oppofiiie onifangen Worden ,
omme deic'Ordonnantie tc achtervolgen, zal men voor al hy cn heeft die brcuke voorfchrevegenampti-
daar op t*elkcr rcyfe bekeuren op een boete van vier feert,

X. NADER. Ordonnantie Of dt Ferckenmrckt ^ dm 10 April MOCV^

Alfoo het van ouden tyden gebruykclyk i$ ge-
weeft, dat de koopluyden ende huyfliiyden,
komende op faturdag met haare vette ende
magere verekens binnen defer Stad ter markt,
fliet defclve plegen tc ftaan midden op de Vercken-
markt, wefendc een piaatfcdaar toe gcdeilincert, aJ·
fc voor de huyfinge van Jan van Royen den Ouden,
Roelof in de Veerfchuyt, ende daar het wapen van
Gelderland uythangt, ende foo voorts nederwaarts
tot het-Roode Paard toe , ende dat als nu de gebuu
ren , ten wederfyden woonende, omirent de Stapel^
lot de BrandpUtte t'eynde dc Viéfteegc, venrternce-
ringe doende, grootelycx klagen , dat de voorfchre-
vc verekens meeftendeel tuflchen de ftócpen ende voor
de deuren harer refpeftive huyfingen gefet worden,
daar door fyluyden,buyten gewoonte, grootenftink,
ongerief ende prsejudicie, foo van haare neeringe als

anders, komen tc lyden, verfockende ootmoedelyck
van foodanige nieuwe mpleitie bevryt te worden)foo
is *t, dat myn Heeren Schout, Borgermecftercn en^
de Schepenen deler Stad Utrecht,by dcfenwelfcher-
pelyck geordonneert, belail ende bevoblcn liebbc^n j
als ly doen by defcn allen, ends eenen jtgelyken, die
van nu voortaan met eenige verdïcns, om te verkö-
pen, binnen defe Stad ter maickt aiüilen kooroen,
datfe met de yoorfchrcVc hüare vcrckens nergens an-
ders voor en tlaan j dan ter .ouder gedcilincerde plaat-
fe voorfchrcve, ende voor de huy tingen voornoemt j
ende ingcvalle de voorfchrcve plaatic henluyden te
kleyn vult, zullen fy haareverckens rcJerWaarishaai*
Sinte Catharynen ftraaic mogen dryven, ende opdcr
ftraate ft.ianJe houden, zonder ym.inds .deuren of
Hoepen te beletten, op pœne van lesrtuyversopyder
verken by de contraventeurs te verbeuren.

XI. OKDONNANTIE. op de Ganshanâen,

Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Bor-
germeefteren ende Schepenen der Stad Ü-
trecht, doen te weten, van Konincklyke
1 Majefteyts wegen , onfen alregenadigften

Heere, dat de'Raad defer Stad onderhouden wil heb-
ben de Ordonnantie op de Ganfebanken gemaakt» en-
de ten kloeken gepubliceert den zb )uly if48j te
weteo, dat alle borgeren ende ondecfaten ,.die hun het
koopen, ende voorts die tamme enden ende magere
ganfen in het gros aanflaan ende meften, omme voorts
biimen deie Stad te verkoopen, gehouden fullen zyn
clcx een bank van defe Stad te huuren j cndc fao wat

'dm 11 Omb, MOLXXVIL

luyden van buyten komen,ende hier vogelen brengen
in de veeren ofte anders , die zullen daar mede Itaao
op de lange banck by de Minrebroedeirs, ende haar
geWoonlyk iledehuur daar van geven, alfe t'clker rey-
ic twee penningen Hollands, zonder dat ymand van
defelve zullen mbgen ftaan of voortdoen aan de Kraan,
ofte andere plaatlen} ende indien ymand jegens deze
Ordonnântie gebreckelyck bevonden worde, faÏ ver-
beuren t*elcker reyie fes ftuyvers, tot behoef van rfè
Pachrcnaars ofte andere , diefe daar op bekeurt, des
zullen defelve ^achtenaars de plaatfcn ichoon houden,
dat meü aldaar ftaan mag.

SES EN TWINTIGSTE TYTEL.

Van de Springhengften, Paarden- Jaar- en
Weeckelyckfe Marckt.

I. ORDONNANTIE op de Sprmghenimy dm 18 Maart MDCXCF.

Borgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, ondervindende het groot verval, dat
( niet tegenftaande verfcheyde Placaten ende
Ordonnantiën op dit fubjeâ gcëmaneert ) ,
in de geheele Provincie , ende fpecialyck in de Vry.
heyd defer Stad, is gekomen in de vöorttceiinge en-
de aanfockinge van goeden aart van paarden, ftrec-
kende tot groote fchade ende nadeel der hiiyilieden
ende opgefetenen van dien, hebben j omme foo veel
in haar is, hier inne tc voorfien, na deliberatie goet
gevonden te ordonneeren ende ftatueeren als volgt i
- I.

Dat binnen de Stad Utrecht, ofcc Vry heyd van
<3ien, zal of zullen worden aangeftelt fcekereperfoon
of perfooncn, die met eïsclufie van allen anderen iul-

ofte meer jaren out, ende tot foodanigen getal, dat
»lie de merrie-paarden in de vooHz Siad , ofte Vry-
hcyt gevonden wordende » daar van zullen konnen
Vorden gedeckt.

I I.

te worden by de Heeren Gecommitteerden i metaf-
fumptie van andere, hun des wel'verftaande^ ende
meeft geintereiTeerde lieden , zullen worden gemon·»
ftert ende gevifiteert, of fy zyn van een goede leeft,
ende tonder gebreken, die haar aangeboren^ ofte den
volen fchadelyk zouden konnen wezen.

I I I.

Öelyk mede die voorfz hengften in de keur geno-
men zynde, ende die by veranderinge van tydtottyd
daar mogten ingenomen worden , alle jaar op den l
Maart op nieuw, ten overftaan, en met aifumjptieaU
boven, zullen worden gemonftert, ter plaatie daat
het den houder van de hengften zal worden geordon-
neert te komen, op pœne van *f guldens voor ydcr
van de voorfz hengften , die hy zonder wettige re*

· · . rr-L Λ J·' van ac VUÜIIZ. Ιΐεηκ»»»-" 5 "ƒ x.v/iiv4vi wtii

Jen mogen houden keur- ofte foringhengften van drie gebreke bleve te voorlchyn te brengen.

1 V.

Niemand van de iti- oF opgezetencn dezer Stadi
ofteVryheyd, zal vermogen zyn merrie· paarden te
decken door zyn cygen, ofte eenig ander hengft,
Welke hengften, aivorcos in de keur aangenomen idie daar toe ali vooren in de keurc zal wezen geno-
lil, Deeh Ooooo mcn^

-ocr page 846-

841

'.-ft·-·

men, op pœne van zf guldens , ende verbeurte van
de mèfriè énUt het vool. - ν 1

Bevonden wordende dat eenig merrie-paard in 't
vóörfz ^Vftriéfc v'oïens vo^rtbréngt ^ zöndèr by dé vo^rfz
keurHengitcn gevreenc te , zoo z il den eygcnaar
daar van medé vervallen iri iïe boete van zf gulden,
ende daar en boven verbeuren zyn paard éndc vool,
ten wàrë'hy by Tôiemhelen cede wilde ver klarfcn fulcx
buyteri 2;yft' weten ende fchult gcfchiet te zyn , of
dat by die ; merrie , met veulen zynde , gekocht
hadde.

VI.

Niémand vermogèn eéhige tweejarige vool te
lioudêh dF te wcyden, op poene van vyftig gulden.

,, D^n houder van dc νοοτΓζ hengften zal genieten

voor yder merrie, paard dat hy todecken, begaan jende monftèing dér géprréltnieerd^ paarden de'r''
z^.,vierguidens, ende met beiUan zynde, half re v^, dierite f ordef^daan, Ι^Τ^Ά
gau,. : ir rfT vwrden te behooreri. "

V I I I. X I ί

Des hy gehouden zyn de in- en opgcfetenen Referveerende voorts haar, Êd. Achtb 'aan h.a,^^
van de Stad ende Vryhcyd , ten reguarde van haare nader verklaringe,ampïiarie'ende m^^^^
merne^paardcn (d.e hy hem alle jaren ipecifice zal Ord.pnantie, loa d4lve m^^^den^^''
.konnen laten opgeven le gerievervvOqr allen ande- zuicks te vereyfthen. Aldus if de
ren, die van buyten Λ ,vooriz. rciïbrt öiogten ko- meetón ende Vroedichap der St^d üte^

men«

I X.

die eerilkomt met zyn mer·

Ende zal de gcene

rie-paard , hebben de praïferentje , daar

meer ic gelyck quameo, zal ipo-

ten. ■ ■ - - ί , " vnï:· ·-

De ï^oeten in decz<;^, gcilatuççrt, zuljfjft geappji-
ceert worden,een dardppart νροΓ-φη .^^f^eng^f^ ççn
derde ten behoeve y^q den houder der hengftiïn, eij.
de eeil darde voor den armen van dc Aalpoefleniers-
kamer alhier. ^ . *

VAN DE SPRINGHENGSTEN5 FAARp.EN..J,AAR^

\ '-.'■··■'-· - - ■ 'i ,

Ingaande deeze ordre tnet den i April dezes jaars
i6py, binnen welken tyd een yder. die genegen mog-
le wezen op de bovengaande conditie iodanige heng·
ften te lfiouden, fig kan aangeyen ter Secrctarye de-
zer Skd, omine die$/|iangaande by de gemehe Ge-
committeerden te worden gehoort, ende voor dc
'expiratie van den vooHz tyd , na gedaan onderzoeck

ilcmden 18 Maart löpf, en gepublicèert denid di-
to} iti kcnnifle van my, Corn. dé RueVer.

,germeeilereri''en^ie Vioctfchappe der :Sf|id
. ytrecht', bçtijerçkeride die 'grdote difqr-'
tirç ,die zöo litigs zoorrjeergépleegt wort
in het Icoopén en vei kóopèn van de pâardcii, niet al-
leen yooa^ijeprd dag van de refpcdive
paardemarckten, rnaar'ook'vöor cpdé al eer dezelve
paardemarckten by klockluydinge gepubliceert zyn,
daar nochtans zoodanige ^blicatien o'rdinaarlycken
mede brengen verbot vanliiet te mogen koopen of
verkoopen. y oor woensdag , nochte te vertollen voor
dóndcrdag'*s naarnoehs j caufeerende her zélve groot
ongerief voor de koopluyden , die , op den tyt van
de marckt aankööinende , bevinden, dat die meeite
ende befte paarden al verkogt ende:weggevoert zyn, ftaande, dat elk paard zal mogenfie;edimeert wnrH.n

cmSÖ^^NTiE op het houden van de Paardemarckten , dm 1 j^ril MDCÏXFlll

Vn^ Heereti dfe Stadhouder, Schout, Bor^ waar tegeris nootwendig dient voorfien; foojs't, dat
^ niyn Heeren voornoemt hebben goet gevonden,voor

defe reyfc om me rcvienen, het voorichreve onorden·
Velyk ende oivtydig koopen ende verkoopen, noch te
tolereerep op de boete, die tot noch toe daar toe
gertuan heeft, dan hebben niet te min een jegelyck
nu in tyts wel willen waarfchouwen by defen, dat
men voortaan niet eer^££jógen ^ige^àarae^jbri^^
of oud , koopen =öitCWk"óöpên , mhahdHèn ofte
vermangelen, ook niet draven , monfteren ofte toe-
zeggen , dan daags naar de Publicatie ofteinluydinge
van de marckt , ende niet vertollen ofte uytvoèen,
voor den darden dag naar defelve Publiéaiie } 'alles op

de verbeurte van delelve paard ofte paarden: welver-
' · « · · ·

fchade wii voorkomen, fig zal hebben te reguiéereii.

de hërbérgicTH, eüdti aVidere dezer Sradi^bprgcrs, ver-
mits het haaftig vertrecken ^an de vreemde luyden,

111. NADER

^mSS^â^rb^X- «««- ofte kort geleag.

hebben.

Niemand zal nrjogen eenige paarden j
koopen, ofte verkoopen, verhandelen, Qfiev|;man-
gelen, ook niet draven, monfteren, ofte tpeféggeiiï
dan op dingsdag , en niet . vertollen voor donderdag
toekomende, alles op de verbeurte van het feÏvepaard
of paarden! wel verftaande , dat yder paard-ital mo·
gen geredimeert ivorden met vyiiig gulden/ .

Ook zal eèn ygelyk alhier ter marckt mogen koo-
men met^llèrley koppn^^f^fch^p. vap lejsr,ende linnen
laken, omme daar mede op doriderdag te marcktca
op de Ncude , ' onbekropnc, van eenig Giid> deczer
Stad. y·':·'^^"" ' : / Λ·.

1 Vdorts gebied mcnr;eencn ygeiyck 'i dat niemand
binnen den vooriz tyd„érgejjs anders buyrci|4e/«5iad
ter markt vaere, pmmçî péDjigç paarden, beeften, of
ander goed aldaar ter març^t ic brengen, w koopen

doenhier mede té'weten eenen ygelyk, dat
hier een gemeene jaarmarkt wcfen zal, des
geven mynHoeren voornoemc geleydc,al]cn,die hier ter
markt komen zullen , beyde kooperen en vcrkoope-
ren, ende alle haare beeiten ende goederen,ingaahde
op maandage toekomende, ende geduurende totfon-
dage grootc Vaftenavond, en dien dag al. Ende in
delen geleyde zullen ook gek7de hebben allède gee-

jien, die hier ter markt' komen ztillen , van fchaden
cn fchuldeo rocrendej t uytgeibndcrt dat indefernarkt
gcfchiedeï mede uytgenomcn der Heeren Staten Ge-
neraal i» ofte deefer Stads vyanden , ballingen, tilde
vQoryluchtigen, ofte die vankeureh , ofte breucken
uytter Stad geweken zyrt. ^ , t

• Ende in defe marcktgeleyde zullen ook nytgefon-
dm zyn aile fuytéren en knechten, die in cenige

^ j

-ocr page 847-

EN WEECKELYKSE MAUCKT. UL BOEK, XXVI Τ/Τ. fe^

of VCrkoppen, ofte van daar U, halen , by een keure
van tien'Gatbli gulden, en een jaar uyt de Siad te
wefen.

Word vports by defep geordonnecrt, dat alle ge-
ftarte panrdtó , aihïei· téi' tnafckt komende , aart ^e-
derzydért'Vlari et" gelirit op pleyn van Vredenljürg
zullen moètóri wördén aangebohdén, zonder daar voor
iets te bëtaien.

Ende word een ygelyck verboden, met fyne paar-
den, *t zygeileert of ongefteerx, op de Itraat tebly·
ven üaan al'i ook met gefteerte paarden op het pleyn
van Vrcdenburg, te ryden , ofte blyven fta^n, pp
pœne ν,an fes ÎÎuyyers op y<ler paard te verbeuren,na
gedane waarichouwing,. . ι

Edog die met çen,pair4 alleen, zonder meer by cj
,ontrent hem le hebben, ter markt ^omi, die zalhet
vooi{| plcyn mogen gebirviykcn , raiis blyvende twee
roeden lengte yan het gelinç.
^ Van gei) eken zuilen oock de paatden, die in cen
wagen gelpannen zyn, aan de wagen,gebonden mo·
gen liaan op het voorl'z pleyn, en niet op deftraac.

IV. RESOLUTIE ^4» de Ed. LMàg. Heeren Statm "stands van Uincht, wfiar by de ty4

van de Laurmtk m Mchkls PaardmarckJm ver (et word, den Maart
MDCXLlii:

welke t'Utrecht drie dagen voor, en drie dagen m
Michtiëiis dag, wefende den Septemb., gehou-
den word, mede bfeginnen mogte des maandngs voor
Michiels dag voorlz ·, ende inüien den felven Michiels
dag quam op iondag, de marckt des daags daar aan
zoude ingaan j ende komende op cen maandag, ten
zeiven dage aanvang zoude nemen i is, na genome
deliberatie, by Haar Ed. Mbg. in de voorfz twee ver-
foeken geconfenteert mits defen , ende dat volgens
dien 't voorlz Oftroy der paardcmardkten alhier te
Utrecht gedrefleert , gepubliceert, ende geafiigeert
zal worden na behoorcn , op dat de pàardekoopers
en verkoopers henliedt u daar na mogen rcguieeren.

ΑΙΓ00 tot Elft , niÎTchen Arnhem en iiimwe·
geri, is cen vermaarde pardemarkt, die jaar·
lycks drie a vier dagen voor Laurentii dag,
ofte den 10 Augufti gehouden word, ende
daar door zeer nadeelig is de Utrechtfe Laurentii
markt, zoo word verfogt, dat het Oétroy van defel-
ve Utrcchtie markt alfuks verandert worde, dat defeÏ-
ve koine in te gaan op maandag in de week voor Lau·-
rcntii dag vóorfz, ende dien dag komende op fatur·

Oêïrüyen vow de Ufrecbtfe Lanremii en Michiels pàard^marckten bib ik m%t >k4nmn niathïig *wmdtn, Jk
, HatW Michiels paardmafkt by den Ka^d dejer Stad is ingemiltgt den Mtiy > de ççrfle»

Via al gepubliceert den iCSeptemb. ι f^*f.JDrLaùrentii paardemarkt pleeg eertyds^ tién ie düureH^ dcgduurt
nu maar feven. Uyt de jaarlykfe Publicatien van defe paardemarkten blyki , dat ten lyde van defe^e p^ym
d," lüordgegeven aan allen dengtènên ^ dit hier ter markt komen zullen, beyde kùoptrs en verkoefis^^wet alk
baars beefien^ goederen en koopmanfchappen \ m dat defen vryen'geleyde ook genieten alle de geehe , die hier iet
'markt kmen zullen^ vanfchade of fchulden roerende \ u^gefondert dat in defe rnarh gefchiedy mede uytge^mn ek
' der Staten,Generaal^ of defer Stads vyanden^ ballingen^ ende voorvluchtigenof die vtrhtih keuren of bfeucieH
liyt de. Stad getvekeft zyn.

V. aFFüINCTEMENT ^vooren, rakende den tjd van de Loiirentü FaardemarcitP^ s

(yjvly MDCLX,

Het is bekent i dat de Laicrentîi pàardemarckt tegenwoordig naar den inhoud mn dit Jippoin^ment niét gehouden
wordi maar wedèr na de Refolutie va» den ίS Maart 1Ï545. Siet 'de vorige JSluro. i v.

■ïlf

ehport de leilure van hetgerchriftbydeHee-
re,n lOecommitteerdcn der Stad Utrecht ge-
exïiibeerr, daar by verfogt word, dat, om
redenen daar by verhaalt , Haar Éd. Mog.
geliefden goed te vinden , dat het (Ό Oóboy van de
Utrechtfe paaidemarckt alfulks verandert worde, dat
(defclve marckt 't'Utrecht voortaan ingaan zoude des
maandags vqor Laurentii, in plaatfe van den lo Au-
guft., ten ware Laurentii dag quame op een. fondag;
in wçlkçn gevalle φags daar aan de markt beginnen
zoude, ofte op maandag, in welken gcvaJle terizei-
ven dage de marckt gehouden zoude worden. Van
gelyken verfockende, dat Michiels paardemarkt, de-

(I) De
'Vind,

dag, oftc.fondag , dat dan 00,ck gehouden, worde op

VL OCTROY

den voorfz maandag jc vooren. ïn iOjergine jftonc
gcappöinöeerr. De Stagen van 'den Xiapde van U-
trechc, gunnen en accordecren , ten jSne by defeo
verlogt, oétroy in gelyke forme , als Jη deeien hier
bevoorens mutat/s mutandxs gcaccordecrt en verkent
is ge weeft. Gedaan tc Vtrechc den Öjuly ï6öó»
Ónder ftof\t, ter ordonnantie als boven j getcekeiiti
Ant. van Hiltcn.

als vomn, om de Pdntïaans 'marckt te mogen verfetjien in de maand July i
den y April MOCXm

Die Staten van den Linde van Utrecht j doen
të weten allen jegènwoordigen ende toeko-
méhden j dat wy ontfangen hebben diefijp-
plicatie van bnfôn getrouwen ende wel be-
minden j die'Schoüt, Borgéfmeefteren , Schepenen
ende Raadcn der Stad Utrecht, inhoudende dat over
nondert ende meer jiaren binnen defclve Stad van
Utrecht gehouden is èén gémeëne jaarmarclit van al-
dcrhande waarcn, goederen, éride koopmanfchappen,
ende ingaande d^H eerfteri vrydag naar
Jartien dag, ende geduureè'âe tot Paiili dag cohver-
"Onis, ettdé dat tot alfulckèh i^rydom als andere jaar-
markten binnen Utrecht gehouden worden. Énde al-
hoewel die voorfchrevé tyt tuflchen vrydag ra dar-
t'cndagendc PaUli con^erfionis tot een jaarmarkt feer
onbcquaam is, vermits dööf die vorft ende ander on·
%mig weder, de wcgenyWàtcren, ende Hviercn als
///. Deel.

dàn mfeertyts ohbruyckbaair zyh·, foo hadden evenwel
der fuppliantbn vóorfaten bp die vóorfchreve tjf't dé
voorfchrcvejaarmarcktdoen onderhouden principaly·
ken in aanfien, dàt gcduurcnde de voorichreve tyt
binnen Utrecht eenige omtnégangeh gehouden wor-
den van Pontiani kns en anderen, waar door in voor-
tyden tuflchen vfydagnaar darticndag^cjldcPaulicon··
verfionis dag een groote tóeloop van menfchen t'lJf-
t recht is ge weeft % dan gemerckt federt de verandc·
ring ende reformatie van de Religie, fodanige ommc.
gangen ende proceflien niét meer gcbruykelyic cnfyrt
geweeft , ende dat overfülcjc, Vermits het onbequaam
weder , ende dat dié weegfcn ende rivieren vccliytf
niet te gebruycken 2yn , Vieynïg luyde» geduurende
de yoorichrevé vryc hîârki Ken binnen Utrecht bfge-
ven, haare waaren ende koopmanfchappen aldaar icr
marckt brengen , in maatc dat die vborfchrcve jaar-
Ooööo % imarkte

-ocr page 848-

dcMeive j iarmarckte in voortyden gegonil ende geoc-
troyeert is gewccil tot welftand ,nut ende pïrofycvan
'de Srnd Utrecht éndc^ingefctenen van dien·, foohad-
don die lupplianten goctgev/onden , tot mcefte wel-
Viiart, ende tot vordcnnge Van de nceringe der voor-
fchreve Stad, de voorfchreve jaarmarkte te verleggen
<bp de bcquaainile tyd van het jr.ar j te wecten, in de
inaand Jülius, fulcx dac die voorfchreve vrye fvar-
marckic beginnen zoude acht dagen voor Magdalee-
ncn , alfe den vyftienden der maand July , ende ge-
duiircn twintig dagen daar aan volgende, welendc
^elyke tyd als defelVe tot noch toe in de maand van
Junuarius gehouden is geweefti, ende dat principalyc-
ken ónder anderen mede ommeredenen, dat op het
Kermisfecit van JVlagdalenen vcele menfchen van alle
kanten aldaar jaarlycx aankomen, waar door apparen-
telyken veele waaren ende koopmanfchappen als dan
binnen Utrecht ,verhandelt , ende die voorfchrevcn
jaarmarckte groote neeringe ende welvaart den hor-
geren ende ingefetenen van Utrecht inbrengen zal.
Ende ten eynde de voorfchreve jaarmarckte toi; meer-
der fccuriteyt van den koopman ende andere negotiee-
rende ende paflerende luyden in de voorfchreve maand
Julius mag worden gehouden , de voornoemde fup-
plianten ons verfocht hebben, dat ons gelieven zoude
nenluydcn te oftroyeeren de voorfchreve jaarmarkte,
die tot noch ende van ouds gehouden ig van den eer-
den vryd;ig naar dartiendag tot Pauli converfionisdag
tóe, tot nieefte welftant van de Stad Utrecht, ende
die ingefetenen vart dien, te mogen verleggen in de
maand Julius, beginnende den vyftienden der zeiver
maand, ende geduurénde twintig dagen daar aan vol-
gende, ende dat die voorfchreve jaarmarkte dienvol-
gende op den voorgefchreven tyd binnen Utrecht mag
Worden gehouden tot alfulckevryheyt als andere jaar-
hiarcktcrt binnen dc 'voorlchreVe Stad tot noch tob
gehouden zyn, cndc hen fupplianten daar van te ver-
kenen onfe opcne brieven,in fulcken faacken dienen-
ide. Soo is , dat wy het geene voorfchreve overge-
merkt, genegen wetende omme die Stad Utrecht te
öccomniodeefen , het geene tot haaren meeften oor-
baar ende welvaart is dienende , den voornoemden
fupplianten t'haarluyder Voorfchreve verfoekegegunt,
geoétroyeert ende geaccordeert hebben uytonfer (on-
derlinge gratie, rechter wetenheyt, authoriteyt en-
de volle macht, gelyk wy henluyden gunnen, odro-
yceren ende accordeeren by deefen , dat fy die voor-
fchreve jaarmcfkt zullen mogen verleggen in een be-
quamer faifoen van het jaar ; te weetén in de maand

V aften-avonds paerdemarkt gaat in des maan-
daags voor Vaftenavond , ende expireert
groote Vaftenavond, ende dien dag al.

Palm-paerdemarckt begint des maandaags
voör Palm-fondag,endeeyndigt beloockenPaaflchen,
endé dien dag al.

Pinxter-paerdemarckt gaat in des maandags voor
Pinxteren de kloeke tien uren, ende gaat uyc beloo-
ken Pinxterert, ende dien dag al.

Een vryemarkt op den eerften woensdag in Julio,
ingaande de kloeke tien uren , ende uytgaande des
vrydags daar San volgende, ende dien dag al.

De jaarraaikf, ofte kermis begint des woendaags
voor den tweeden maandag in Julio , zyude als dan
voorts alitn den gcenen, die de voorfchrevtn jaar-
marckte z,iil!en willen fre<^uenteeren , dat fy aldaUr
vrvelyck, vreèdelyck tnde onbelet zullen mogèn ko-
men hanteert η ende vertieren koopmans gewyle.cndc
andeifints, hém gevende ook goet ende valt gcleyde,
duurende die voorfchreve jaarmerckt , uytgeiondcrc
alle ballingen , criminetle pcrfoonen , onfe vyandcn
ofte anderen , houdende orife tegenpartye ; bchou*
delyck dat die fupplianten gehouden zullen weien de-
fen on(en brief te dragen oite zenden in de Griffie
's Hoofs van Utrecht, omme aldaar geregiftreert te
worden, ontbieden ende beveelcn daarommedenPra:-
iideht ende Raadén in dén voorfchreven Hove, dt-n
Schout van Utrecht,ende allen anderen,onfenRcch-
teren, Officieren ende onderlaten , dien dit nangaan
fal, dat zy den voornoemden iupplianten, en haarc na·
komêlingen van deefe onfe jegenwoovdige gratie,pc-
troyeendeaccoortopde conditiën ende in diervoegen
ende manieren , boven verhaalt, doen , laten cndc
ende gedoogenruftelyk,',vrecdelyk cndeceuwelykge-
nieten ende gebruyken, ontbieden voorts den Piafi.
deni ende Raaden in onfen Hove vah Utrecht voor.
noemt, dat fy cieefen onfcn brief dóen uytroepen,€n
publiceefen binnen die voorfz Stad Utrecht, ende
andere Steeden, endeplaatfcn daar het behooren, en-
de van nooden wefen zal, ende daar men gcwoonljfc
is uytroepingen, cndepublicatien te doen, ten eynde
dat die voçrlz jaar-markt, ende het inhouden vandc-
feneen jcgelyken kennelyk en notoir zy , fonder den
voornoemden fupplianten, haaren nakomelingen, nog
dengeenen, die de voorfz jaarmaikt hanteeren ende
frequenteeren zullen , te doen nog te laten geicbic·
den 5 nu nog in toekomende tyden eenig hinder, jet-
fel, ofte moeyeniflcjter contrarie, want wy het zel-
ve bevonden hebben alfoo te behooren. Ende ten eyn-
de dit goet, vâft endé geftadig 'zy ende bly ve ten eeu-
wigen dagen, foo hebben wy onfen zèegel hier aan
doen hangen, behoudeft^ in andere faaken ons recht,
ende een jegelyck het zyne. Gegeven binnen det
Stad Ameisfoórt, op den levenden dag in de maand ·
van April in het jaar oiis liefs Heeren, ende eenigen
Saligmaaker Jefu Chrifti, 1614. Onder llont, ter
ordonnantie van myne voornoemde Hèeieh die Sta-
ten, ende was onderteeckent, G. dè Ledenberg jen
bezeegelt tiiet een zeegel van rooden WalFche, ondfcr
uythangetide in dubbelden fteerie. Op de plycque
ftont gerelateert i aldus uytgeroepen, ende gcpubli-
ceert van den Stadhuyfe aihièr binnen Utiecht, met
affiftentie van Jonkheer johaii van Zuyicn van der

Jooddag, en duyrt 14 dagen en niet langer. Nota;
zynde geen vryemarkt.

Een vrye jaarmarkt, geduerende drie wcekein in-
gaande den if july met der fonrcn opgang > endcuyt-
gaande den 4Augufl:i metJonnin ondergang.

Lauremii paftrdemarkt begint des maandags voor
Laurentiidag, ten ware dien dag quam op iond.Tg,
in welken gevalle daags daar aan de markt beginnen
fal , ende als Laurentiidag komt op een niaandftgf
fal ten fdyen dage de markt ingaan, gedueifendetien
dagen na inganck van de markt.

MichicÏs piardemarkt begint des maandaags voot

Michaeiis dag, ende of den felven dag quam op

fondag, fal dejnafkt daags daar aan ingaan ^ en ko·

Eicnilc

δ44 VAN DE SPUÎNGHIENGSlrEN, PAARDEN- JAAU-

marine zeer wcynig voordeels inbrengt,daar nochtans i den is geweeft , o£lroycerende énde accordeerende

Julius , fulcx dat die voorfchreve vrye jaarmarckte Haar, Heere Van der Sevendèr, &c., Schout, ende

voortaan beginnen z-il acht dagen voor Magdalénen,
alfe den vyftienden dag July des morgens metderfon-
nenopgank, ende geduuren twihtig dagen daar aan
volgende j te weeten tot den vierden Augufli fayonts
totter fonnen ondergank, wefende gelyke tyd a-Is de-

ielve hier te voorens in de maand van Januariogehou-__________

VII. ANNOTATIE mn dm in-ende uyt-ganck der Fryemarckten binmn de Stad Utrecht

eenige anderen van dér Magiilraat, ende Geréchteal·
daar naar voorgaande klockiuydingè voor den gemec-
iien volke, huydeh den 14 May 1041, by my Deur-
waaïder 's Hoofs vOonioemt ènderlchreve , ende on*-
derteekent, C. van Mynden.

-ocr page 849-

EN WEECKELYCKSE MAkGKT. ΠΙ BOEK. XXFL TIT 845-

mende bp een maandiag, fal die ten iel ven dage aan-
vang nemen, cnde expireren feven dagen na den in-
gank van de markt.
De oiTcnmarkt komt den tienden Oftober , ende

eyndfgt den tWec en twintigfle dito. Accordeert:
met de vöoifx annoratien, béruüendc ih de Secreu*
rye der Stad Utrecht. J. Quint.

jDe ïyddèr Frye markten word t^genwóordig in allen deeïen zoo niet gehouden ^ htykt uyt de Lyfie der P'rye mark*
ten··, aèhtcr den Almanak flûande. Ik heb defè Anmtatien niet konnm averflaan, m dat zy onder de gëàrùkU
Stads Ordonnantiën gevonden worden.

VIII. ORboNNANTlE ep de ïVeeckelykfe markt, des Vryd^s voor Finxterm den 14 May

MCCCCXCUL

maar wanneer fuïks ver^

liet is een y der keüïyk, dat de TVeeckelykfe markt tegenwoordig geen vrye markt meer is:
andert is, kan men met geen fekerheyd vaflfiellen.

eefè nabefchreven cedel is in elke Gilde een
geweeil.

Ràmingebp te Ordinantie van een vrywe-
kelyke markt binnen der Stad van Utrecht
te wefen, op het behagen vanonfcn genaden Heere,,
ende den gemeencn Gilden van Utrecht, durende
tot onfer liever Vrouwendag toe te Lichtmifle naaft-
komcnde op eeh befück, goetduncken , ofte verbc-
teringe.

ïnden ècrfténfoe, foudealhier wefen eenvry weke-
lyke markt van alle goede , daar den marktdag af we-
fen, ende gehouden foüdè werden wékclyx op ten
iaierdag, ende die vryheyd daar van foudé ingaan des
vrydag daar te voeren te 11 uren op den middag, due-
renJe tot des fonnendae toe daar nà op den middag
te 12,uren: behoudelyk of des iaterdags heylig dag
Γ00 foude den marktdag wefen des vrydag dàar
ende of des faterdag » ende des vrydag, beyde
iicylige dage waren, foo foude men den marktdag
houden des donderdag daar te voren, ende het geley-
d"c foude altyd ingaan des middag voor den marktdag,
duerende tot des middag toe na dén marcktdàg.

Èn in defe markt fouden vry vaft gelèyde hebben, alle
aiegenejdie alhier ter markt komen föuden, beyde ko.
pers cnde verkopers mit allen haeren goeden, foo wel
binnen onfe Stad cnde Stads Vryheyt, als in denGe-
ftichte van Utrecht, weg ende weder dén tyd voor-
fchreve durende, uytgefondert die ons genaden Hee-
re, of onfer Stad· van Utrecht vyande, ballinge, of

ΛvaarJ
voor.

IX.

orgemeefteren en Vroedfchap der StadUtecht
doen een ygelyk weten, vermits de Kors-en
Nieuwjaars- dagen op faterdag vallen , dat
Haar Ed. Achtbaaren tot gerief van de goede
gemeente, vöor die dagen de weekmarkt hebben goed-
voorvluchtige zyn, of die van koeren, of van bro-
ken uyt onie Stad zyn, ende een ygelyk van fynfelfs
eygen fchult, onfen genaden Heere, of onfer borgc-
ren ingefeten, ofte onderfaten aandragende, die wel-
ke geen gelcyde hebben en fullcn.

I I J.

Item, foo fouden allekoopluyden, van buy ten haar
goet ende waar alhier in der ielver marckten bren-
gende, bruyken ende verkopen mogen, openbaarlyck
op haaren tollen, ende ook mede op haren axfylen te
geven, gelyk onleborgeren ende onderfaten van ge«
lyken goede binnen onfe Stad geven fullen, fonder be-
kroen van ymand : behoudelyken dat alle die gcene,
die alhier mit goet énde waar te markt komen zeilen,
het zy met gout, filver, koorn, broot, bier , ko-
per, tynnewerk, laken, ofte andere waar ^ het fel ve
goet ende waar verkopen fullen by alfulken gewich-
ten, ellen, maten, kóorn , of beter , als men eicx
na het zyne binnen oniê Srad gewoenlyk is te doen.

IV.

Item, alle die geiic, die onfe borgercn , ofte on-
derfaten erilg göèt in defe markten , op dage vcrkof-
ten, dat geit lel geleyd hebben gcfónacrc van Ichul-
den, die hem felven aangaan.

Item · aÏzóo hier boven ftaat, dat die vrybcyt van
der markt duèren foude tot àcs fonnendag te midda-
jge toe, foo en heeft mén van onfcn génadtn Heerc
niet verdèr confent, dan tot des laierdag des avontï,
dan mén hoopt dat onfe genaden Hccrc hier inne Wel
;cn tal.

FUBLiCATlEj nopens de weeckelykfe fnarktdag^ als Cors-of Nienwjaurs dag op faturdag
vallen, den iiDecemb. MT>CCXXnL

gevonden te vervroegen op de vrydagen refpeöivebe-
voorèhs ; cnde als dan mede te laten doen dc procla·
matien en publicatien ,foÏemnifaiien, cnde andere ac-
tens voor de marktdagen gefchikt, waar naar een y·
der fig kan regulecren

SEVEN EN TWlNtlGStiE TYTEL.

Aangaande het Wynkoopers Gild.

^Ïct defen Tyteï moet ook vergeleken worden, het iv. Boeck. 111. Tyt. nopens den Impofi op de Wynm.
llicr toe behoort ook het ytken van de JVynvaten. Siet beneden den xxx. Tyt»

ücjoluïie^ dat de Wynkooperi geen deel. fullcn hebben in de pacht op de bieren j den 13 'jnlyiC^'j. i&i/iv. Bock.
IV. Tyr. I. Deel. nog in den irf:poflopde Wynen^ den 1 Februar. 1635. .S/fi het iv. Botk. i 11. Tyt. i-Dcel.

I. PLACAAT, dat de Rhynfe JVynen by de Vtrechtfe aam^ of maatfulkn worden verkogt,den
^Méuémb.MDLXXF,

Myn tïé'ei'en dié Sthdhoiider, Schöat, Bur-
gcnreérterèn, en Schèpenen dér Stad van
Utrecht, dóen te Weten <'ah Koniiiglyke
Majett. wegen, onfcn Âlrcgènâdigften H ee-
· dat de Raad deier Str.id ovei kdomèn is, dat 'er gcén
KrtojjihPe, veikópingd, öitc leVfe'r;irit^

^ynfeh bihncn dt!é Srâd éh Stads VryHéyd geddah fal Idclë Stad, den gefwootén wynrocdei
Wögen worden, anders dan by de Ui rechile roede, ame, der, elk een vieiendeel.

Ooooo 3

ofte mate,gebiedende daarotHtae ecnen ygelycken dici
aangaande,hem daarnâte rcjgulecrcn, op het verbeu-
rCrt vön de geenen , 't zy kopeV , of verkoopér, die
bêvohdcn cii achterhaalt lullen Wórden anders gedaan
te hebbeh, t'clkcri re y Îe van fes Caroli gulden van
éicker srne, tot behoef Van ét Koninglyke ^dfijeÜ.

en âdhbren-

II.

-ocr page 850-

II.

"PLACAAT, dat de JVynen van de buytenhyden niet anders als Jy^degâeek ftif^kkenJtiUtji
5 f werdén verkogt i den-21 July MDCX. , , ^

Ifob rocôdapeÎyk'Ver^ endé'óok'by de geftatueert hebben, d^t alle Faftoors van "wvnen.al'

V a

het w y ν κ ο ó p ers g ι l d.

flytende'^deiiélve heure wynen j''niet alléén' rnèt'gró-^
'te, riiaaf **oBk met kleyne vaatgens, in manieren als
deefer Stads burgers ende wynkoopers doende zyri,
die alle burgerlykelaften-zyhonderworpen, ende hier
door markëlykên in heure'nèringen worden^j^'è^rsju-
(ficeen cnde yerkort j dat'ίτί^e eenige bufgerii ' ende
inwoonders alhièr wynen'ielFs verkoopende,^uri tot
iFiiótoorS van dep buytcn'mdif laten gébruykten , ook
Ibmmigé niét defélve buyVènluydén venhootfchap, en
compagnie hebben, waa? dóór de voorfz wynkopers,
defer Stads burgers, van geiykèh 'merkelykén worden
^einierefleert, qualyk koriheiideonderfcheyden enna-
lïen,of die'wynêfi jdiefodàrieFaâroorS verkopen,zyn
Jieurer méeftei-s, of héür èygfefifwynen } foö is^ii, dat
myn Heeren Schout, Burgertüceftérenfétt Schepenen
deefer Stad i^ BegeWendé^ief 'inne te voorfien öp de
vöorfz doleaniieh, van riti'vóWtaan gèordbrîiîeiert en

ίϊΓ
gen,"pypèn, booten,'oxhoofden ende ^i en gêné', en
ifiiet'aàW'Winder vaatgèns^ op poene yan vyf en Win-

tig giilótw bp yder vaargen, dat minder «uytgefoiidcn
fal \Vordenals vookn'J met het nat dakinne iynde,
ten behóéven van'den Officier, Pachter ende den ar-
lijen,' elcx een dardendeei, te verbeuren.

En foofy felfsook met wynen omgaan^ ende die in
het gros verkooperi, föo wort hemiuydèn belaü, dat
zy heurer meefters wynen in cen kelder apart fullen leg-
gen, ende houden, ende ioo zy tot eenigen tyden by
den aritieren worden bevonden, loo fullen die medeon-
der die Faiftorye gehouden ende gereekenc worden,
ende en fullen voorts geene wynen van Fadorye di-
reörelyk, of indireöelyk voor deheuren mogen ver-
kóopen nog uytflaan ,}0p pœne als boven, daarvan
ly gehouden fullen weien haar tot allen tyden byeede
te purgeeren.

00k F.iiEtôôrs daarby houdên, Verkoopèndëendeiiyt-j uyt te ilaan,alsby heele ftukvatcn , toelaltcn

e Vroedfchap 'der Stad Utrecht 4 j heeft dej pœne van dat die gene, die binnen de yóorfz half ure
wynkpopluyden op haar ernftig verfoeck niet én compareert, pf^in de vergadcriplaats nieten

is, verbeuren fal 10 fluyyërs , ende diegèheel ablcn-
iecfc ap ftuyvers, ten ware dat ymài?4;ip<i/èlVèr tyd
tiyt der Stad Utrecht ^ .ofte krank warp|;iiî%e]çken
gevalle hy geëxC.ufeert-ftrzyn, mids ïu^c^^an eenvan
dc Qildebroeders met ,een Jichriftelykef jrnépjprie ver·
wittigende, om die memorie ter vergadèrirtp b ver·
toonen, ,ende.anders niet. .

νΐή

ρ,at οοΐζ gelyke boeten vàn 20 ftuyvers verbeurea
fullen die,(gene, die inde voorfz vergadèribge zynde,
fonder cpnfent ende verlof van de Deeckens m der tyd
van daar quamen te fcheyden , voor én.dé àl eer des
Gilds faaken aldaar voorgeftelt, fuUen wefen afgc-
bandelti

- iX

y Ende dat die Deeckens abfent bly vende, Vérbeu-
ren fullen dubbelde boeten,

, Tot weiken eynde den Busmcefter in der tyd t'cl-
ker vergaderinge terftond naar dat die gefepe tiré ge-
ilagen zal zyn, alle die namen van de GiÎp|;b|Deders
fal oplefen, ende die abfente breukige pe^pnen^^an··
teeckenen, omme defelve ter naaft,er vergaoeringe de
vooriz boeten te doen betalen. '
' X i.

Welverftaande , dat géene vergaderinge y?n defcn
Gilde fal worden geleyt^ als met vborgaiindé conient
van den tieër Omcier, óf Borgermeeflercn in der
tyd, ende dat aldaar fticmai\d,fal worden ge^dtnjitcert,
als die gélie die dit Gild fullen gexwonnëh iièoben,
ook fal aldaar niet anders mogen worden gchanddt,
als faacken dat Ciild aangaande. ί

x 1 i.

Soo ymand in des Gilds vergaderinge i de een of
de ander injurieert , fal verbeuren gö ftuvvers. tco

behoeve van "t Gild;

XIII.

Soo ymand van 't Gilds wegen gecommitreert wort,
om nefftris die Deeckens yetwes te verrichteii,, ofte
folliciteren den Gilde aangaande, dat als dan cen van
de Deeckens den Gecommitteerde fal mogen doen la·
den op feekere plaatfe ende ure, dit aldaar ook full^
moeten compareren, op pœne van vyftien ftuy vers py

yder te verbeuren , ten ware defelve hadde wettige

citeu·

tofegettWan énde geaccordeerc de nabefchrer
ven Gildei Oi-donhaniie.'i; ■ = ïte !

in den èerikn, dat by de Hecren Schout ea Bor-
^ermeefteren defer Stad fulléïi gcftelt worden^ twee
Deeckens van den Vborfz'^ilde , die îopiichcjnillefl
hebben op des Gilds faaken; ^

" ■ ■ ■ ' I 'fci ni'- .'-fii?' '^·

Dat defclve Deekens binücïi'een màand daar nâ,en
ook van na'voörtaan als de Deeckens verfet iyn, de
nieuwe aan^ènomen Deeckens fullen kiefen binnen
gelyke maand naaridè verfettihge eencn Busmeefter,
op 't Verbeuren'by de Deekens *die hier inne gdbree-
kig blyven, van twintig ftuyVfersi, voor d'eerftejEcy%
fe, ende foo voorts op dubbelde boeten van veertien
dagen te veertien dagen te verbeuren.

lil.

Dat den fdvenBusmeefter, by de Deekens dfoge-
nomineert zynde, 'tvoorfzampt fal moeten aannc-
râen , ende voor den tyd van eèn jaar bedientn, op
dt vcrbeui-te als boven. i.

4 mi

1 V, .

Welken Busmeefter fal hebben den ontfang vân al-
le boeten, ende breucken in defe Ordonnantie ver-
haalt, midsgaders van andere penningen den Gilde
compererende , ofte die by.dejGildebroeders invoe-
gen navolgende fullen omgeilagen worden j ende daar
tegen betalen alle laften ende onkoften tot den Gilde
fpederendci ^^

Dat den Bushiëefter alle jaar'gehouden fal zyn va'n
zyn ontfang, ende uytgevën te dben rekeninge, be^
wys, ende reliqua binnen veériien dagen na de expi-
ratie van 't jaar zyner bediéniftge ^ op pcene àlsin het
tweede articule.

vï.-f·^· -

Ende zal dèfen Busmeefter Voor alle zync moeyten
jaarlyx hebben vyf guldens^

Dat voortaan die Deeckens in dér tyd, als iy ful-
len oordelen des Gilds faaken fulcx te vereyncheft ,
*c Gild fullen doen laden, ende fullen alle de Gilde-
broeders gehouden zyn aldaar te verfchynen op de ge-
defigncerde ure, of binnen een half uer daar na, op

ί «=.■

-ocr page 851-

VAN het wynkoopers gild. IIÏ. BOEK. ^XVil Tit, ^f

cxcufen, dgar van fy gehouden zyn een van de Dce-
kens, of 'höti mede Qêeonjtnitteerde tydelyk voor de
vemaderingeic adverteren.

: . .^;·' · .. X Ι: y;

Dat ydçf ^aqkomcnde Gddebroeder gehouden zal
η le bm»eiîrv|en behoeve van 'c Gild twaalf gui-

zyn
dens.

XV.

dien eynde fullen voorlefcn) in alle poiniÊten na te ko-
men éndetcobferveren. ^

(t) X V I.

Dat niemand geen Gildcbroeder fynde van defèn Gil-
de j eenigewynen, ofwyn-edikj *t zy in grooteofte
kleyne vaten-', fal mogen uytiliian, op poene van vyftig
guldensby dencontraventeurtcverbeuren, ten behoe-
ve van den Officier, aanbrenger) ende defen Gilde,
yder eenderdepart.
^ X V I I.

Dat niemand van buyren de Vryheyt defer Stad, min·
derquantiteyt Franfche, ofte Rynfche-wyn , als een
aam Utrecbfsbinnen defe, Stad, ofte de Vryheyd van
dien fal mogen laten komen, ofieinflaan, óp pœne van
vyftig giildenç^ ten behoeve wan den Officier, defen
Gilde ende ded^aribrenger eicx een dcrdendeél, te\er·
beuren : bbhel^elykdat niet leminvryf^l itaante laten
komen tierfen, halve oxhoofden, cnde diergclyke fu-
Itagie, fulcx die^yt Vranckryk komen/
X VIII.

Dat mede geen wynkopers cen$ anders vaargensj
ofte tonnigjens, buytendesfelfs confentfulieti mogen
halen , nog doen halen, ontfangen, houden nog ge-
bruyckenincenigcrwys, diredeiyk, ofindiredelyck,
'c zy door haar fel ven, ofook door haren wynverlater
cndcder ielver knechts, daar voorzylieden, niet te-
genftaande ecnige gepretendeerde ignorantie, fullen
moeten refpondercn, op poene van drie guldens op y-
der vaatgen te verbeuren : veel min merk van den cy-
genaar uyc fodanige vaatgens houwen, ofte anderfints
koopman, of meefterdaarkcnnifTevan heeftOÎte nîcti

Xi χ.

Dat tot dien cynde,. bydewynkopersna Lichtmiflc
I Ô4<5,gçen andere vaargens fuilen worden uytgeiljigen>,
( behalven oxhoofden., pypen cnde ahdeie grotci
vanqver zee komende vdien} als aamcn van hónderd
Jsannen, ^^Iveamen, eniie tonnelles van t witi*
Îj Fyftipn ence tien kannçn, mitsgaders tot dien cyn-

' Daï van pu voortaan die Deeckens in der tyd nie- ! de alk vaatgens een mingelen onbegrepen!,, op ibdani
Biand in,'t voorfz Gild fullen mogen aannçmen, ten ge mate gemaakt worden, pp pceae vàn twaalf gul
zy hun alyorensby dc: hand van den Secretaris dezer dens te vprbcurcn.
Stad geblcecken zy, dat hy is een borger defer $cad:,
ende dat hy onder fy η hand, ende fignatuere belooft ial;

Als eenÏge Gildebroeders, qfte hare huysvröuwert

hebben defe Ordonnantie cnde Ampliatien, die daar'komen tcoverlyden, ende da): het gehele Gild door dert
op fouden mogen volgen (die hem die Deeckens tot Bode te lyk gebeden wierd, ende y mand hem aldaar

verdonckeren, op pœne van fes guldens, 'tzy of den
(i) Dit m het 'volgende art'yk. zyn ^eremveert by Refoïutte van den it jugufl. 1044.

iv AMPLiATIE op de voorfz Ordonnantie^ dm iZMovemb. M1)QLXL

abfcnteerde, fal t' eiken reyic verbeuren tien iluyvers j
uytgefondcrt die kranJf^ pjfrcuyttcr Srad zyn,dewel·
ke daar van fullen weï^n geëxcufeert, mids \ zelvö
den Bode als dan omgaande tekennen gevende.

XXI.

Dat alle koften over 't (olliciteren, cnde vérvorde·»
ren van 't oprechten van 'tGild, metten gevolge van
dien gevallen, als,mede alle vordere koftcn , die naar
date van defen in des Gilds faaken vallen fullen, gerepar^
ticert ende omgeilagen fullen worden, by de Deekens
ende Busmeelters in der tyd , neffens vier Gildebroe*
ders daar toe by 'tgemeene Gild te committeren, o-
ver clcke pyp, ofox hooft by yder Gildcbroeder innd
teilaan, of zedert 'tlayfoen van May 1644 Ïngefla-
gen, fulcx zyluyden geraadiaamii vinden iuïlen, en
naar welke repartitie, o.{ omilag alle de rcipc^ivc Gil-
debrocders de voorfz onkoikn fullen moeren vl^ldocnj
naar dat zy eens by den Badc> aangcfproken (ullëh zyn,
op poene, dat naar verfaregene auihoriiatic van dé
ViOedfchap defer Stad op een van de Lstterdienaarsi
den onwilligen daar voor by den fclvcn Letterdic*
naar zal worden geëxecuceert.

XX1 i.

Gelyk ook een yder zyne verbeurde boetén , ih
fuiken voegen fal moeten betalen, op poene als boven.

Eodc reierveeri die Vroedfchap aan baar de inter·
pretaiie, ampliatie cnde correâie van deic Ordort*
nantie. Aldus gedaan ende gearrefleert by dCf Vrocd^
fchap voorfz, op den 25 July 1^44. Was ondertce*
kent, J. van der NypooM*,

By d'aniculen, (i) den iz Augufti 1644, terre-
quifitic van de wynkopers alhier gepubliceert,
is pp haarluyder verfoek als nu geaddeert, dat de
kraankinderep geene wynen contrarie de voor-
fchrevc articulen zullen mogen bearbeydcn ^ op pœ-
{\) De artyk. hier vermeit^ i.yn geen andere ah het xvi en xv 11 uyt dè Ordonnantk op het fPynkoopers Gitâ^
hy remvatU op den gepubliceert gelykyjy aldaar hebben Wn

v. Afnpliatie, op de voorfz Ordonnantie ^ dm (ijmmr^ MDCXLV.

ne van fufpenfic van haren dienft. Ende is daarvan op
nieuws publicatie gedaan, den ai deicr maafid No*
vemb. Onder ftond : accordeert in kennifle van my,
J. Quint.

Tp^e Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft op *t
I V verfoek de van Deeckens, en gemeene Gil-

I J dcbroeders van den Wynkoper-gilde alhier,
haarluyder Gilde-ordonnantie gearoplieeri
roet defe articulen.

Dat de weduwen van wynkopers , als jnu de wyn-
koopmânfchap doende, daar inne zullen mogen con-
tinueren , mids dragende de kften, die de andere wyn-
kopers betalen.

Item, dat na overlyden van een van dc Gildebrpe-
ders, haar weduwen fonder het Gild op nieuws te
winnen,yan gelykcn zullen mogen continueren, zöó
lange zy weduwen blyvtn.

l3at geen foonenvan tappers, ofte tapfterstotGil-
debroeders aangenomen fullen worden, ten ware de-
felve if huyfen, cnde erven van haar ouders huyfcn^
hare koopmans kelder hielden. AÖum den <5januar.
164f. Ende was onderteekent, J. van der Nypoort^

VI. AUFLIATIE 9 àk mreH, dm njuly MOCLFL

-ocr page 852-

De Vrocdfchap der Stad Utrecht, gchoort het
rapport van hare Gecommitteerden, heeft
op 't verioek bydie van 'c WynkopersGild
hier toegedaan, d'Ordonnantie vandenicl·
ven Gilde geampheert met deie aniculcti.

Eer fteïyk, dat geen'Gildebroeder van defen "Gilde fal
vermogen eenige ,wyden , toebehoorende een ander,
geen Gildebroeder wcfende, inzynkdder in te ilaan,
veel min te verkoopen , op pœne van honderd gul-
dens te verbeuren ten'behoeve van den Gilde, en den
executeur elex de helfte: ende indien de indiciën by
den Gerechte praegnant bevonden worden, dat den
vóorfz Gildebrocder hem by eede fal moeten ex purge-
ren, dat hem ende niet een ander'de'wynen, op date
van den inflag eygen gevveeft zyn, ende in cas van
weygeringe van den 7.elven eed te dóen, hy Verbeu-
ren ^a! gelyke pccne als boven.

I I.

Dar geenewynkoopers aan tappers wyη zulïen mo-
gen leveren, of infenden, nadat henluyden dewete
gedaan zal zyn van den koopman , die te voren wyn
gelevert ende daar van nog aan den tapper ten achteren
is, ten zy den voorgaande wyn ver kooper alvorens vol-
daan zy, op pœne, foo ymandboven'teerfteverbot
aan zodanigen tapper wyn leverde, te verbeuren dertig
ftuyvers, naar 'c tweede verbot nog drie guldens, en
naar het derde verbot nog fes guldens", ende zal daar
en boven foodanigen wynverkoper gehouden weten
de fchuld van denzclven wyntapperdatelyk op te leg.
gen zonder tegenipreeken.

III.

Dat dc vierOildebroeders, by het gemeÇTfe Gild te
committeren ten fine, als in 't 21 articul van de Or-
donnantie, voortaan zullen worden gecommictecrt,by
de Deeckens ende Busmeefter in der tyd alleen. Ac.
turn den 12, July 16f6. Was onderteek ent, J.Quint.

VAN Ή Ε t W Y Ν Κ Ο Ό Ρ Ε R S GILD.

RESOLUTIE, raketidf «ftf ntkémng van den Busmefier^ den 5 April MOCLIX, """
p *t verioek van deDeekens ende Busmees- ende vier oudfte Gildebroeders, mitsgaders vier Ge-
ter van't Wynkopers Gild, is by de Vroed- committeerden, in conformité va^'t xxi articul van
fchap gôedgevondenende verftaan, dat den defer Gilde Ordonnantie. Onder ftond ; accordeeit,
Busmeefter in der tyd jaarlyx zyne reeke- in kennifle van my, J. QuÏnt.

VUL APFOiNCtEMENT, fiopens hét οηφααη der hùflen van het Wy^koopers 'Gild, denÏ%

mvernb. MDCLXL

VIL

ninge zal hebben te doen, alleenlyk voor de Deekens

Op de Requ^efte van de Deeckens, en gemee-
ne Gildebroeders van het Wynkoopersgild
alhier , ils geappoindeert. De Vroedfchap
gehoorc *c rapport van hare voornoemde
Gecommitteerden, confenteert by defen provifione-
lyk dat voortaan d'onkoften van 't Gild, jaarlycxo-
verdc refpeftivc wynkoopers, ende wynk-opereflen
^Gildebroeders zynde,) zullen worden omgeflagen
"ende zoo wie weygert Zyn portie van den voorfzom-
flag te voldoen, fig excuierendegeen wynkocpman<
fchap meer te doen , in zulken gevalle effcftive ver-
vallen zal wezen van het zelve Gild: ordonnerende
vorder dat in plaatfe van twaalf gulden mede by pro-
vifie voortaan tot Gildegeld zal wórden betaalt, vyf
en twintig gulden. Aftum den 18 November I66t,
Was onderteeckent, J, van der Nypoort.

IX. APPOINCÏEMENT ^ raakende de kges van een aankoomnde Gildebrmder, den <

MOQLXK ^ ^ ^

Op de Requeftc van de Dekens ende Busmee-
meefter van het Wynkopers gilde defer Stad,
is geappoin£teert. De Vrocdfchap gehoort
'c advys vati hare Gecommitteerden, ver-
ftaat, dat d'aankomende Gildebrocder alvorens 't gild
te winnen, zal hebben te betalen nevens *t gildegeld
vyf gulden tot leges van de Overluyden en Booden.
Aftum den f Juny 166f ,· ende was onderteeckent,
J.Quint.

APPOINCTEMIiNT , dat de Pachters geen uytflag van wyn fuUen admitteeren , ah mit

die gtene , die het ÏVynkoopers Gild gewonnen hebben , den 2 AU'
gufi, M^DCLXXir,

ρ dcRequeilc van de Dekens, Busmeefters Idie het Wynkopers gild gewonnen hebben, en daar

^-----.....geadmittecrt zyn, of hare wyn-koopmanichap in

't gros aan de wynkopers zyn doende , op pœne van
hondert gulden t'eikens te verbeuren j zullende ten dien
fine voorfchreve in de wynkamer worden opgehan-
gen een lyfte van alle de Gildebroeders, waarop van
tyt tot tyt d'af- en aankomende zullen worden geno-
teert.

O' en Gecommitteerden van't Wynkopers gild
alhier, heeft dc Vroedfchap , gehoord 't
advys van CommiÎTariÎTen, nochmaals ver-
ftaan, dat de Pachters of Colkdeurs van de wyu-im ·
poiïtien geen uytilag van eenige wynen, 't zy in
groote oftekleyne fuftage, opymand anders naam ful-
len admitteeren of laten bearbeyden, als van diegeene.

Sr^RESOLUTlE , dat de ff^ynkoopefs geen brandewyn mogen verhopen, den 14, Amfitis

MDCLXXFi. .

Dc Vroedfchap heeft op *t verfoek van de De-
kens en Gecommitteerden op*t Wynkopers
gild geintcrdiceert, gelyck geintcrdiceert
word by defen, de Pachters van wynentan
eenige wynkoopers, haar behelpende met verkoopen
van brandewynen en wateren , contrarie 't i articul
van de Ampliatie, in dato den 20 July 1574, eenige
uytflag toe te laten , cedullekens tc verleenen, voor
en al eer fylicden mettcr daad het brandewyn tappen
en verkoopen , mitsgaders hare winkels daar mede fy
ten dien fine toonen, zullen hebben gequiteert en in-

fetrocken, verbiedende mede dezelve Pachtersaandcn
uyper van de brandewynkelder, foo lang hy dcfeïvc
bedient, geen in- of uytflag van de koele wyncn toe
te ftaan, alles op pœne van hondert gulden t'elckens
tc verbeuren.

XIL RESOLU TIE tot confirmatie van de voorgaande Uefolutie^ den 31 ÓM, U'DOLXXVl^

Weder

-ocr page 853-

van HET wynkopers gîld. ÎIL BOEK, XXm. TtT.

ve Refolutie, 'c verfoccfi: ontfeyt, en word denHcei·
OiEcier gdart, de Rciblutie van den 14 Auguili
laarftleden, mitsgaders 'tgeftatucerde tegens de gela-

ringen te mogen continueeren, heeft Igen, &c. in wynkopers liuyiingen of kelders ter exe-
de Vroedfchap, periïileerende by voorgaande iterati-Icuiie te leggen, zonder eenige conniventie.

XÏÏÏ7~l<Ebx7LUTlE , doTde TVynkoo^ers gem vâten fullen mogen breecken^ als in haar mén

kelders, den $ Augiifl, MDCLXXFIU,

c Vroedfchap heeft con/orm 't adj^ys van de zelfs koopmans kelders, eenige vaten ré breeken, of

' ' laten breeken, om die in het geheel of deel, aan an-

deren, niet zynde van het voorfz gild, uyt te liaan,op
poene van Zf gulden, ten behoeve van het Ambachts·
huys.

Vroedfchap, by interpretatie vanhetijart.
van de Ordonnantie op het Wynkopers gild,
gearreilcert den 2 5July 1644, goedgevonden en ver-
liaan, dat van nu voortaan niemand van buyren de
Vryheyd defer Stad minder quantiteyt ordinansFranfe
ofRhynfewynjalseen half aam binnen defe Stad, noch

Heercn Bcnthem,ende vordere Gecommit-
teerden tot de zaken van het wynkoopers
gild,proviiïonelyk verftaan,dai: een wynko-
pcr niet zal vermogen in ymands anders, als in xyn

XIV". RliSOLUTlE tot interpretatie van het xvii artyk. van de Ordonnantie op het ïVyn'

koopers Gild, den 21 Juny MDCCFL

ehoort het rapport vandeHcerenGecommit- ι de Vryheyd van dien, Zal mogen laten komen of ifti
teerden tot het Wynkopers gild, heeft de iiliao, op pœne van vyftig guldens tVlken reyfe, ten

jr., L.. :-----------.·------1--------- behoeven van den Heer Officier, defen gilde, en den

aanbrenger, yder voor een darde part te verbeuren^
beheltelyk dat de andere fyne wynen hier onder niec
begrepen zyn : en dat defe Haar Ed. Achtbare inter-
pretatie zal worden gepubliceert en geaffigeeit, daar
't behoort.

eder in deliberatie geleyt zynde *t ver-
foek van de .wynkopers, mede brande-
wyn vcrkoopende, om die beyde nee

NADER Interpretatie defen aangaande

ρ het gereprjciènteerde defen aangaande, is
by nader interpretatie van het 17 art. van
de Ordonnantie op het Wynkopers gilde,
den 21 Juny 1706 gearrefteertjgoedgevon-
den en verftaan , dat defelve Refolutie zal worden

feampileert', dat ten opfigte van de quantiteyt der
'ranfche en Rhynfe wynen, die van buyten indeefe

XV.

yden'^JulyMOCCVL

Stad en Vryheyd zullen mogen worden ingebragt,
niet begreepen fullen zyn de vaatjens, die aan de Stu-
denten , op deefe Academie iludeerende , door haar
ouders ofte vrienden worden gcfonden, ende aan de-
felve perfoonlyck geaddrefleert, en dat fulks deDeec-
kens van den voorfchreven gilde zal worden bekenc
gemaakt.

ACPIT EN twintigste TYTEL.

, BetrefFende de Brouwers ; mitsgaders het mis-
bruycken en befchadigen van der Brou-
wers Vaatwerck en Stellen.

liter vergadert zynde » hebben met den an*
deren gearrefteert ende beilooten, dat nie-
mand na deefen in den gilde ymand op fyn brouw-
getnuw zal mogen laten brouwen, ten warehymede
hadde den Brouwers gilde, en adueelyk de brouwers
neeringe exerceerde, op poene als by het 6artyk.van
de Ordonnantie, te appliceeren ten behoeven van den
Officier, armen, en gilde, elck een derdcndecl 5 en-
dat tot meerder bondigheyt daar op verfocht zal
borden approbatie van de Ed. Vroedfchap der Stad

II.

e Vroetfchap der Stad Utrecht, heeft tenver-
foeke by requefte gedaan , uyt den naam van
de Deekens ende gemeene gildebroeders van
den Brouwers gilde alhier , verftaan ende
ycrklaart, dat zyluyden in de chyskamer, zowcKul-
icn mogen gaan vifiteercn de cedullen van haarluyder
UI. Detl
der Stad Utrecht, approbecrende defe Refolutie, by
die van der Brouwers gilde alhier genomen, ende on-
derteeckent , verftaat, dat defelve voortaan aldus zal
worden onderhouden, op pœne daar innc verhaak.
Aâ:um den 6July ende was onderteekent, C.
de Ridder. Lager ftont, accordeert met zyne prin-
cipale in de Secretarye der Stad Utrecht beruftende,
in kennifle van myj ende was onderteeckent, C. de
Ridder.

Met defen Tytel moet vergeleken worden het iv.;Bock. iv.Tyt.

Voeg hier by het ycken van de Biertonnen. Siet beneden den xxx Tyt." -

1. RESOLUTIE, dat geen brouwer ymand op zyn brouwgetóuw fal laten hrouwin^ als die in

het Brouwersgild is^ den 6July MTiCXXXK,

^ p huyden de Deeckens ende gemeene Gilde· Utrecht j des te oircondc by de famentlycke Gildc-
broeders van den Brouwers Gilde collegia- broeders onderteeckent defen 6 May

In margine ftont geappoinélecrr. De Vroetfchap

RESOLUTIE, dat de brouwers in de cyskamer de cedullen van de Gildebroeders,&c. fullen
mogen vifiteeren^ den ij^Oecemb. MDCXXXF.

Ppppp

gildebroeders, als fy mogtn doen de cedullen van de
felf·brouwers, ende dat de Pachters, Chys-oftelm-
poftmeefters, des ycrfoeht zynde , henluyden defelve
zullen exhibeeren, ende laten viiîteeren , ook is het
nood, copieeren. Adum den i4Decemb. löjf.

III, RE.

-ocr page 854-

VA Ν H ET Β R Ο υ W ER S

PILD

RESOLUTIE, ^a^ geen upper Όαη 'een ander bier fal mgen inleggen , ten fy de voorpge
brouwer z>y 'voldaan y'den lojuly M'DtLFlL r.

e Vroetfchap heeft op hec verlbeck van Dce-
kens, eride gemeefte Gildebroeders van hec
Brouwers Gilde, na deliberatie ende omvra-
,ge provifioneelyck verikan^ dai geene tap-
pers binnen deefe Stad, ende Vryheyt van dien, die
defelve neeringe algereets doen,ofte noch foudenmo-
gen'koomçn tedöen, by het eer île verbod vaneen
gildebroeder van het voorfz. Brouwers gild , zullen
vermogen, eenige bieren j binnen ofte buyten deezc
Provincie gebrouwen,tin-te leggen,'ten zy alvorens
dien brouwer van zyn achterwecfen zy voldaan, op
pœne v^n hondert-gulden te verbeuren , ten behoe-
ven van het voorfz Gild ende Ambachti'kamer, half
en half j ende zullen de contraventcurs 200 lange van
hare neeringe biyven gefufpendeerc, tot dat de voorfz
boete zal zyn betaalt. '

IV^ RESOLUTIE , 'dat de brouwers den tmpofl op het bier niet fulkn verjchieten, den 11 Oe^

cemb. ΜΊ)αχαΐΧ.

xhoort :het rapport vait de Heeren Gentman,
en voordere Gccommitteepdcns ,i gf exami-
neert hebbende de Requeile en 't verfoeck
van die van den Brouwers Gilde, tencynde
Haar EJ. Achtbaarheyd 'gelieve te appróbeeren de
concepte Refolutie, by den zelven gilde eenparig ge-
nomen, wegens't verlchieten der exchyien op de bie-
ren i hetft de Vroetfchap , na deliberatie en omvra-
ge, goet gevonden, de geprojeéteerde Refolutie te
appróbeeren en goet te keuren, gelyck de felve
geapprobeert en goet gekeurt word by deefen , per-
niktcerende, dat derfelver Gdde-orJonnaniie ΐΒΐ;ΐ de
navalgcnde Refolutie fal worden'geamplieèrt.

Opthuyden den 17 Auguilus i6p<> het gild op de
hoogfte boete geladen zyode, ten eynde infpeciemet
den anderen te befoigneeren , nopende het Iwelang.er
hoe meer tot bederf der brouwers in fwang gaande
yraand van de refpeétive brouwers komt te befpreec·
ken ji'genootfaackt wefen, alvorens hem die befproo·
ken bieren by den brouwer fullen ingefonden Wrden,
een impoft-brief jen, ofte wel het beloop van dien in
contanten gelde ten huyfe vap den brouwer te bren-
gen, ofte te doen brengen, op pœnc van t'elckens,
als yematid van de refpeélive brouwers het contrarie
van 't gecne voorgefchreven is , quame'te praftifce-
ren, directelyk of indireólélyck, onder wat prietesc
fulks ook ibude mogen weien, by den contravcnteur tc
verbeuren een fomme van eenlionderten vyftig gulden,
te applieeren-cên ckrde part ten behoeve van den Heer
Hoofr-Officier, een darde part ten behoeve van
Stads-kinderhuys,eneen darde part ten behoeve van 't
Brouwers Gilde.

Ende ien eynde défe geprojeétecrde Refolutie, van
kracht en waarde mogte wefén en biyven, istenge-

verfchieten der exchyfen, is by aile de geiamentlycke jlyke by defen gearreÎÎeert, en vailgeÜelt by, Rêqué
Gildebroeders, tot voorkoming van haarlieder onge-jite, approbatie en 't goét keuren van hetgcenevoor-
loofclyke ichade , geoordeelt ten uyteiften oirbaar te fchreven is, van de Achtbare Heeren Borgermeefte-
wcien, by defen te refolveeren en vail te ftelien, om-j ren ende Vroetfchappe defer Stad te verfoeken,mits·^
mrna defen dircétely k öf indifeöclyk, "aan ófte voorj gadersdat haariieder;Broirwers Gilde-ordonnantie, met
niemand meer eenige impofiiie of exchyfen te ver-j de voorfchreve geprojedeerde Refolutie mogte wor-
fchieten, gelyk fy dan fulcks wehuytdtuckelyck vaftj4en i,geampliçerr. Onder ftont, accordeert, in ken-
ilellen by defen , iulien^e een ygelyck, dewelke fyne' nifle van my ; en was onderteeckent, C. Steenwinc·
bieren, ofte doorffïg felven, ofte dooreen ander, by [kei.

y-:· -^OKDOi^M ANTIE tegens^het misbruyken en 'Otrfitèken van het Ëroüwers Maatwercki dm

ai Augufi. MULXXJF; geren^eert dm 3 Februaf, MDLXXVl,
- tn i^dnaartMDLXlimL

'yn Heeren die Stadhouder , Schout, Bor-
germeefteren ende Schepenen der Stad U-
trecht, doen te weten, van Konincklycke
Majefteyts wegen, onfcn alregenadigften
Heere, dat die Dekens ende gemcene Brouwers bin-
nen 'Utrecht voor dtn Rade defer Stad gedoleert heb-
ben, dat höewel fy hare tönnen, daar in fy hare bie-
ren verkopen, mercken, elck met een fekcr merek^
xiaar iby ëen Jogeiylc genoeg mag weten, w;iarvende
tot wat brofiww die zelve tonnen behooren, teneyn-
de dat, ails dèfelve ledig zyn, die henlieden wederom
t'huys gebracht mogen wordenfdaar van fy den bren-
ger contencceren, endaaromme niemand en behoorde
henlieden defelve tonnen afhandig te maacken. Dat
nochtans, des niet tegenihande, divert'che perfoonen
henlieden cmder-ftaaTi, defelve tonnen ih flucken te
ilaan, af te fagen, ende tot haar eygen profyt teem·
ployeeren, het tot andere varen daar af temaken,
of die te verbranden^ of met andere maniei^n, oock
die bodemen van dien ommekeerende.omme die mer-
ken te verduyfteren, endé de tonnen te.verkopen, of
'deielve mercken bly vende, ftiet andere bieren te vul-
len by andere brouwers, maakendeαΙΓοο ^ ende met
andere diergélycke manieren , henlieden hare tonnen
afhandig, hoewel fy wel weeten , dnt die henlieden
iiiet toe en behooren , ende met die bieren nietenfyn
verkögt, ende daaroinme , jdie bieren uytgedronken
Stynde , wel behoorden dezelfde tot den brouwer te
brengen, ofte ten minften niet te beletten, dat luiks
by den fadeurs ofte toefienders van den brouwers ge-
daan mocht Worden. Alle het welcke hoe langer hoe
meer gedaan ende gepleegt word, overmits die duur·
te van de tonnen, hout ende barninge, ende ookgrp»
te petulantie endedartelheyt van eenige, die henlieden
laten dunken, dat fy daar aan niet en mogen verbeu-
ren· of misdoen, hoewel het felve genoeg fmaakt na
dieverye, ende niet alleen komt tot groote enorme
fchade ende verlies van de voorfchreve brouwers, maar
ook van de geheele gemeente , die haar bieren daar
na moeten kopen. Verfoeckende ende begeerendè
daarom me, dat myn Heeren voorfchreve'by klock-
luydinge ofte andere provifie, daar inne foudengclie·
ven te vooriïen. Soo is 't,dat myn Heeren voorlchrc·
ve,door overkomen des Raads van wegen de Koninck·
lyke Majefteyt, onfen alregenadigften Heere, inter-
diceeren ende verbieden eenen jegelyken van de bot·
geren eride ingefetenen defer Stad , ende Stads Vry·
heyt , van wat ftaat ofte conditie fy zyn , hem tc
vervorderen , van nu voortaan de voorfchreve brou-
wers tonnen aan hem te houden ende gebruyken, net
zy tot fteygeringeofte ftéllagie, die te breekeo, aan
ftucken te ilaan ofte fagen, ofte eenige andere vaten
ofte kuypen daar van te maken, of die re verbernenot
te verkopen, noch die bodemen van de voorfchreve
tonnen omme te keeren, vcratTderen, of die tot an-
dere brouwers met bieren te doen vaten, ofte met
eenige andere manieren den brouwers hare ton^n at-
handjg ic maken , op hec verbeuren van fes Cafoius

-ocr page 855-

en vaatwerck. ïll. BOEK. XXFIII. TIT.

ÎSt

gulden rot eiker reyfe, ende van eiker ftuk , tot be- befigen ofce met bier te vullen andere brouwers ton-

hocf van dc Koninklyke Mjjefteyt, defe Stad, ende /r . .·

<ien aanbrenger, el ex een dafdcndeel, ende daar èn

nen

worden, voor en al eer hy die voorfchrçve breuckc
genamptifeert fal hebben.

ofre tot dien cynde andere brouwers rennen- tc
ontfangen, op pœne ende te appliceeren als boven,
boven noch arbitrailyck gecorri^cert te Avorden, lot Endeden breukigen en fal in geenoppofitie ontfangen
dilcrctie van den Gerechte , ende naar gelegentheyt ' . - .. . .

van der liiake. Interdiéeercnde voorts alle brouwers ,
\vooner)de binnen defe Stad, ende Stads Vryheyr, te

vi. nadere

Ordonnantie op het voorfz.fuhjeÜ ^ den 4 Januar. MOCXXlligerenoveert
den 2j Novemb. MDCXXXl^U; geamplieert den 13 Februar. MDCXLIII^
en den 27 Oecemb. MOCL»

e Vroetfchap deferStad interdiceert ende ver-
biet hier mede nochmaal wel fcherpelyk, in
conformité vnn haar voorige (i) Publicatien,
alle bofgeren ende ingefeienen binnendeezc
Sïad, cndc de Vryheyt van dien , van wat ftaat ofte
conditie fy zyn, eenige brouwers tonnen, kleyn ofre
groot, a:ui hun ce houden, ende tegebruyken tot ftey-
geringcn ofte ilellagien, defelve te breken, aarfftuc-
kcn (z) tsβαίιη of te zagen, oCte eenige andere vaten
of kuypen duur van te maaken, of d|e te verbranden
o£re vcrkoopen, noch ook de bodemen van de voor-
jchieve tonnen om te keeren , veranderen, of die tot
andere brouwers met bier le doen vaten , of met ee-
jiige andere rnanit;ren de brouwers hare tonnen afhan-
dig cc maaken, op pœne van fes gulden elcke reyfe,
ende van elcke ftuck by den contraventcurs te verbeu-
ren, tot behoef van den Officier, die de executiedoen
zal, en den aanbrenger, elcx de helit, ende arbitrale
corrcélie, tot difcretie van den Gerechte, endenaar

Jgelegentheyt der faken: (3) welke voorfzpœnenook ver*
kuren fulhn die geene^ op wiens befloten erven zoodanige
tonnen worden bevonden^ ten ware den felvcn ^uame aan
te wy fsn den geenen , die de voorfz tonnen aldaar badde
gebrmht\ in welken gevallen dm felven brenger, ofte door
wiens ordre fulks ware gefchiet, de voorfz pwne verheu'
ren fuïlen. ïnterdiceerende voorts allen brouwers, woo-
nende binnen defer Stad , ende de Vryheyt van dien,
te befigen, ofte met biet te vullen andere brouwers
tonnen, of tot dien eynde andere brouwers tonnen te
ontfangen, op pœne ende te appliceeren als boven.
Ende den breuckigen zal in geen oppofitie ontfangen
worden, voor ende al eer hy de voorfchreve breuc-
ken zal hebben genamptiieert. (4) Authorifeerend·
tot de voorfz bekeuringe defer Stads Deurwaarders yLett
t er dienaar5 f Boden ^ Opfichters op de vnylnis ^ item op de
beedelaars^ Dienaars vm de JuJlitie, en allen anderen^
in dienfl van de Stad zynde} ende fuUen de boeten komen
tot profyte van den bekeur der.

(i) Hd Plaeaat van den 4 Januar. i6iz liiyd in bet begin aldus. De Vroedichap der Stad Utrecht, reno-
vcerende de Publicatie, gedaan op den 21 Auguft. 1574, van de Biertonnen, op de doleantie van de De-
liens en gemeene brouwers defer Stad, te kennen gevende, dar niet tegenftaande de voorfz. gedane Pu*
blicatie, veele en diverfe perfoonen hun noch daaglyks onderftaan , hare biertdnnen in ftucken te ilaan,
of tc fagen, en tot haar eygen profyte tè employeeren,daar af andere vaten te maken, ook die te verbran-
den , mitsgaders de bodemen van dien om ce keeren, om alfoo de mérken re verduyfteren, item dc ton-
nen te verkoopen, ook by andere brouwers met bier te doen vullen, en met meer andere diergelyke ma-
nieren de voorz brouwers hare biertonnen tot hare groote cxceffive koften , fchade en verlies afhandig
te maken,ende begeerende daar inne,foo veel mogeïyk is, te voorfien , interdiceert en verbied by defen
wel fcherpelyk allen borgeren , Scc. De Publicatie van 1Ö37, en volgende hebbent in conformité van ha-
ie vorige Publicatien,. allen borgeren, 6cc.
(2.) Dit woord is in het Plaeaat van 1657 bygekoomen,
(3) Defe periode met curfyf gedrukt ^ is in het Plaeaat van 16^0 bygevoegt.

Met defe periode is het Plaeaat van vermeerdert. *

pubUcatie ^

yii.

tegen het be[cbadigen van der Brouwers Bierwagens^ of Stellenj den xi
Hecemb. MDCXXFIL

Ifoo men verneemt, dat daaglycks by avond
en ontyden groote moedwil gepleegc word
aan de bierwagens der brouwers, als de ton-
nen mee bier daar van genomen, de paarden
de ftiarten afgefncden, ook des nachts de raden^ lun-
fen, yfere bouten, ende diengelycke van de vooriz.
Wagens geftoolen, ende dat foodanige infolentie niet
ongeftrafc behoort te blyven j foo is *c, dat Borger-
meefteren en Vroedfchap defer Stad wel fcherpelyck
by defen interdiceeren cn verbieden eenen ygelyk fo-
danige, of diergelyke moedwilligheden endcinfolen-
tien meer te bedryven , op poene van lyfftraffe, of
andere arbitrale corroie, ter difcretie .van den Gc«»
rechte.

NEGEN EN TWINTIGSTE TYTEL.

Betreffende het Biertappers Gild.

Ïie Le fer voege bier hy *t geen aangaande het houden van Ucbte en oneerlyke herbergen^ en het tappen vm drank doof
die gum y die het Tappers Gild nkt gewonnen hebben ^ gebracht is in het ii.Boek. iv.Tyt.

plag αλτ, dat die ta^^ers neering willen doen, alvorens haar borgerfchap mitên gewonnm,
en cmfmt verkreegen hebben, dm May MIDCVi gmmvem den 13 ditoi^
m den 4 Februar. MDCIX.

Alfoo

IIL Deel

Ppppp %

-ocr page 856-

$52 VAN H E«T Y C Κ E'n t A^ W Y ÎST Y A^T Ε Ν;

Ifo by de nieuwe prdônnantie, gepublÎceç|t
op de Bieren, den 25 Aprilis laatItleden, on-
der anderen mede geitaiueerc is, dat hem
' niemand en zallonderwiödcji tappers, ncerin·
ge te doen, of exèrcecrert binften deefer Siad, ende
Stads Vryheyd zy d it-fy èurgerstzyny eîldç^de
Magiftraac defer Stad haar namen eqde woonplaatferi^
bekent gemaakt^ oorlof en<ie cönreiitvan.deielv^ ver-
worven hebben $ ende dat men dies niet tegenftaande j . _ . -
bevind , dat Tulcx niet en word naafgekomen ende houden , naar behooren , waar toe de voorichreve
achtervolgt; foo'is %dat myn Heeren Scho.ut^Bur- Gccointniiicerden'ziiilcrf'bejifhnèn té Vöcèeren , op
germeeileren ende Schepenen tici-.Siad bï. maandag tpck^mende,. desporgens van
defen nochma»! fcherpelyk belatten-ende,•beyrl.^D,ai.Ie.|i·' ,çpde, 4« n.fiar^ngcns yan't.wee tot vier uurènl^^^^

dengecnen, die hem binnen dele Siad ' ' j......J „.-ui-j^^-..^î^^riïia-^'^jj-ï j

van dien, met bier te tappenerneeren

omme defelvejte vcrtoorœn, datfe het burgerfchapcJc-
fer Stad gewonnenV entre de gerechiighcyt van dien
betaak hebben , ook hare namen ende woonplaat zen
bekept, ni^aakcn , cndc yporrs-op heurç qualificitïe
ende compói'tement ^eex^rtiincèrt le wöirden, mnjga-
ders le doen den behoi>|ï^kerj fef d van de, Vyprkhreve
Ördonnanrie, ( fo véeie hun aangaat ) Ib dp de gt ne-
rale .middckn, hoppen-acchys , den impoil, logies,
ende Iluyvergeld , als verdiepinge , te zullen onder-

verichynen ende compareeren op den Stadhuyfe voor lig gulden jegens

de Gecommitteerden des Riads der voorichreve Stad^

Placaat op het voorfiljfubje^, den i Jprü MT^CCXXFllI.

orgermeeftercn ende Vroédfch.ap_,der;Sï^d Uy
trecht, bevindende,dat Ïn den TappcAS.gilde
als nu verfchcyde abuyfen izyn ingfflopep,en-
de de goede ordres, de Gilde-o,r^<|ni]aiiiiiçyôe
derefpeôive van tyd toc iyd ge4»nePubliwenj dpor
onachifaamheyd van vdorgöande Οε^εηδ.,^ fqkr ilegt
zyn nagekomen, fclfezo da8 fig thans.yerlchqyrfeipcr;
ionèn hu rappen ondeiwinden, die geen betoon yan
burgeifchap konnen doen ,;;nochie het tappers gild
Ïjebben gewonnen, ende de gerechtigheid,.-da^r loè
ilaande, hebjjen voldaan en betai^lti he^bep cpt hqr·^ ;
ilellmg van cie goede ordi'e, ,Cbc handhouding van de
voorfz tiipper-s Gildc-ordonnantie^ en opgevojgde.Pu-
bl.caticn, "nodig en dienft'ig gevonden, by defcn aan
' allen en ep yedcr, dié dc

tappers neermge exercee
ren, te ordonnceren tö te geliiilen, dut iyhcden bin-
nen mi, en tes'wekeh na de publica'ie dtjes , aan de
tegenwoordige Dcckens,vanidcn tappers gj.deTullen worden*gedrukt, gepubliceerr^cn gt/jÎg'eert, daar't
moeten doen betoon, eeiftelyk, dat fyüedênjiyubor- behoort. Aldus by de Ed. Achib, ί4· eren Borgèr-
gers defer Stnd , en ten andcrfen, dat lylicdenjïet rap- meefteren tn Vioei fchap der Srad Utrechi gcrefól-
j)erS gild hebben gesvonoèn, jCnde het gildegelddaar| veert en gearrclleerr», < ρφη ^oMaart ,l72 8,en(«föf?
toe ft.iande, hebben voldaan; en Tullen den gene,die yÏ-Z/Vo) van den Scudhuyie gepubiiceert , den ζ April
daar van tot noch toe fyo gebleven in gebreken, h.iar- ijiB;' In-kennifié van niy, E, v.Harscüimp. ƒ
lieder burgerrecht en gild als noch raueien verfoeken' ' . ■ 7 ' ^ > '

" — - ' '.';-.' ' . ' ....... ' ' '''' ' ■' .,ν ..... ' ' ' Ν

111. APpOlN C rEMEiSl'l" , dat ά& joldaten vrouwen geen tappers neering JulUri mógen dbeh,
"· ' den^ ySépiemif MDCXlF.

zy kali foldàten ofre inwoonders defer Srad,fteflyten
ofte verkopen , op pœne van by yder, die bevonden
fal worden contrarie te doen , te verbeuren fes gul'
den, confoim de Ordonnantie, ende auihorileert de
Raad vüorfchreve, voorts den eerilen Deurwaarder,
ofte .Letterdienaar, hier toe verfocht, den overtree-
ders, naar voorgaande fommatie, tot pericule vandc
fupplianten, voor de voorfchreve boeten teexeoutee-
ren. Aftum den f September 1614$ ende was on·
dcrtceckent, Corn. dcvGoyer.

■ U ■ ■ '.ν· Λ;

■ ^ τ 'ir^'··' . - -^iVt· . -

w- · __- ·· - -. f . - . . - « .

ρ dc Rcquefte, gCipr^reoteert. hy^den D^ct-
^ kcns ende gqmcene Gili-ïebroeïl^is van hci
Biertappers Gilde ,ayerlockendr.,.iOm rede-
, -nen , daar inne vgiha.ln, dat der foldaten
vrouwen, alhier tappentic -^nde b»er ilyrende, gein-
tcrdiceertmochte woidende tappers ntcriiige ledocn,
of eenigc bieren' onder den iojiHtcnjoJ-ie,niwpondcrs
defer Stad uyt te ilyten , was gcappowdcen. De
Raad interdiceert by defenjwel fchejpeiyk der folda-
ten vrouwen j in deefen verhaalt , het tnppejs giJde

ofte neeringe te exerceerenjj, ofcejeenige bieren,^ het

^ . · - -

- f'

en winnen y biriiiei) heden en fes wcccken ,|étip pœnc
van verbod van neering, endat haarlieder huviciin jul-
]en worden gefloten 5 lullende de refpcftivi D( ekens
'geho^del^^^ii^ jaarlyk^^ > 'cn

overftlaïi^^an ^de Heerén* Qecomroitiett4eij van, den
giiJe'^- by rekeninge béhoörlyk te verantwrprt^eri.

Bfyy^tiile voorts defdve'Giide-ordonnarine , mits-
gaders'de refptöive Publicatien, iptciaal nopendelicc
aanbrengen van gevechien , jegens bet bpjgen viin
ruyreren en foldaten, het tappen van kinderen uyt het
Weesi en Kinderhuys, en het ophouden vandefelvc,
in hare voilé kracht en waarde.

Ende Worden de Heeren Hooft· Officier en van dén
EdyGerechte, vorder by «iefe^ yerfocht'en geauihori·
feerti omme a«n dc goedçfexccuiiej' en naan-olgingc
defcs, de hand te houdeiiin - ^^ ,

Üpidat niemand hier van onkundig, fy ,, fal dtzen

' D ER Τ 1 GS Τ Ε Τ Υ

Τ" Ε

,οόΐ ■ ■ . , .--."rty· -

Aangaande het Yckbiï van φ »» j^vacv»
Olie- Azyn-^ien Botertonnen, R^âe mSf en
.. Meeters met d^ielye ; mitsgacfcrl het Ycfcen
«Van Géwichten, Μaaten, en'Ellen ; als
mede nopens het Hooy meeten.

EER.·

-ocr page 857-

B IER. OLIETONNEN, Src. IIL BOEK,, XXX. TÏT.

ÉÉRSTE D Ε Ε L.

Van het Yck% yan Wy^^ Oly- A^yii- èn

tonnen. Ronde maat, ende M^

gaders het Ycken van Gewiehten, Maten 5 eh Ellen.

'J[4en kàn dit Deel aanmtlmm^t andere pr^^^ op de Maat en s als met dt inflru^te y oor den Plamkmeefer

mn dc» 27 Novefnk 171 y. [Siet bôveh dm ' '

OrdonmntimvfiQrâeKdïçk^^^ '

ΟΐάΰψΛηΓίβη op de ÖJiemaaiy énOliem^ to xvr i.'^ '

Otdonnantieopdemmtvan diTurffchouwen, Siet berieden Ύ^χ. '^χκν 11 i . '
Infiru6lie voor de Zoutmeeters, Siet in hei ly. hotk, vi l. Ύρ, '

I. ORDONNANTIE , Op het Teken van de fVynmtm ende BUrmnen» den n TÎecemhet

MDLXIK

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
germeefteren ende Schepenen der Stad van
Utrecht, doen te weten van Köninckly-
ske Mnjeiteyts wegen, onfen alregenadig-
ilen Héerc} ali'oö die Raad defer Stad kénnelyk gc·
maalit is, ^tter groöteende vehementefuspicievalt,
dal by. dc kuypers, in het vermaaken van dè wynva-
ten, alze van de aamen endc half aaoien , ook bier-
tonnen valsheyt ende verklçyninge valt, het welk niet

zullen wefen tot behoef van de Konincklyke Majc*
fteyt èndé deefe Stad d'een helft, èn den aanbren-
ger d'ander helft.

^ 1 V.

Item , toó en zil geen kuypet, ofte ymands van
den latribachtc van het kuypen wefende, eenigc bier-
vaten , ofte tonnen ^ogen verbodemen, ofte eenigc
dùygen uyrnemen , ende andere weder ihnefteeken^
ofte ook van twee oude tonnen ecne tonne maakeo.

Icuypers mogen üytlenden, eenige aamen , ofte halft
aamen, welénde ongeroeyt, op het veibeuren van
cenen Carolus gulden.

I Î.

Item, zoo en zal ook geen. kiiypcr cen>gc wynva- jook als voren,
ten van aamen, oite half aamen mogen vei bodemen,

wel te kennen,.en te veibeeteren en is, ten waar die; nog ook van een oude ton een half vat maaken, hy
Raad daar ander ende voorder Ordonnantie óp rriHnk* zal eerft gehouden Wefen dat brandtecken, ofte yc-
le endc addeerde ; foo is't, dat die Raad voorfz daar ke, daar öp ftaânde, uyt te houwen, ende wedef alle
op geordonneert ende geftatueert heeft zoo hier naar alfulkévermaakte tonnen, halve^vateo, bftekinrgens
volgtdie men gebiet eenen jegelyken, deefcn aan by dïrn Yckmecfler deefer Stad te iJoen veryckcn,
gaande, ^tç onderhouden ende te achtervolgen, op de op het verbeuren, die in gebreeke bevonden wördé,
keuren ende breucken daar inne begrepen. < ; vaiiecnenCarolusgulden, tot behoèfifvande Koninfc-

I. 'lykè Majerteyt, ende deefe Stad, d'cene helft^ cndö

In deh cerften, en zullen geen wyntappers, ofte den aanbrenger de andere helft., ,

Ende wa»r het, dat die brouwers eenige·bierton*
nen uytfonden , fonder eerft weder yerycfct iie zyn>
ende die brand le hebben, zullen daar af vcrbcurcit

wyn, ofie bier uytgefonden , die felfde by kennilTe
van een Stads Dîenanr, of gcfwooren von defe Stad,
meirer daat aan te veerden , ende te léveren in, des
Gtrechts ende Schouten handen, ende ihdien bev'on*
den wort dat hy gerechte bekeuringe gedaan heeft.
Zal die breukige zyn bchborlyckè brcucke ©pleggen
endc handvülimge daar af doen , al eer hy in oppo-

V 1.

vermaaken, nog eenige nieuwe, ofte oude duygen_ Item, zoo Worr <3en bckeurdet vaft de Wyrj- ofte
uytnemen, en-e andere weder, innefteken, in'tklcy η | bier vaten, of rönnen toegelaten, alletonnen, daarhy
of in het groot, hy en zal eerft gehouden wefen die) gcbreck aan bevint, het zy op wagens , op ftellcn,
ïitfinge, daaropftaande, uyttehouwen,ende vooris'in fchuyten geladen , endc in eenigc heibergen meC

die zelve weder op nieuws doen ritfen, al· eer diefel-
ve met wyn weder gevult ende uyrge(ondcn zal wor-
den, op het verbeüren van eenen Carolus gulden.

III.

Ende waar het, dat eenig wynkooper , of ymarid
anders eenige vermaakte aamen, ofte half aamen uyt-
fonde, fonder verroeyt te zyn , zullen mede daar af
verbeuren als vooren : ende alle defe voorfz breucken iitie ontfangenfal worden.

lï.

INSTRUCTiE voor den Tckervan de JVynvattn, den i%Janmr. MDChXlX.

De Vroedfchap der Stad Utrecht, gehoorthet
ad vis vandeHéeren Wyckeriloot,endevor-
dere Gecommitteerden , op deRequeftevan
Nicolaas Houwniet, Ycker der wynvaten,
doleerende over zyn,geringe loon, ende gelet op den
loeilantyàn het Wynkçpers Gjld, he^t ^^y^nelnftrujc-
t'e geamplieert, ende gealtereert als volgt. Alföo
Volgens hetxxvarticul van de Ordonnantie op de Wy-
"ctij niemandi vermag cientgé vaten uyt td: flàân, als
die behoorlyke gebrand , ol- geyckt zyn, wort inge·
yolgevan difenj'alle wyn-i'of·brandewyn-verkoopcrs,
«uypers, &c. geinterdiceèrt eenigë^vaat|ens, groo-
ïer ofte kleynder gemaakt, verkaft ofte vcrbodemt,
te ilaan, ten zy dcfelve vaten , of vaatgens her'
yckr, of herbrand zyn , op de verbeurte van vyf en
iwintig guldens, op yder vat, ofte vaatgcn te ver

beuren, die contrarie defen bevonden wort gedaante
hebben.

Den ycker fal voortaan tot falaris heb-
bert , ende genieten vahyder vat 0f vaat·
gen , groot van tien , tot vyftig kannen i fluyv*
V^iï vyfiig tot hondert kannen ζ ftuyv.

Van een oxhooft le ycken <5 ftuyv.

Van twee. oxhoofden iq ftuyv»

Vah drié, of meer oxhoofden yder 4 ftuyr»
Vaneen pyρ, toeiaft, ofte brandewyn-
ftuck ^ δ ftuyv.

Van een voeder id ftuyv.

En zal het de wyrkoopers, kuyper9, &c., vry-
ftaan de vooriz vaatgeris, ofte vaten te Îaaten ycken
t'harent, of ten huyie van den ycker otn hetzelve
loon, des dat hy , wanneer buytcn zyn huys wort
Ppppp 3 ver-

-ocr page 858-

ren, en te beloven dat hy i1g in alles zyn ampt raken·
de getroüwelyk fal quytén, ende de Heeren Burgcr-
meelleren, ende Vroetfchap ten dienft ftaan, die aan
haar behouden de veranderingen, ende vermeerderingc
van dien.

van het ycken van w y ν v A τ ε n,

Item, zal hy, wanneer den wpfcoopcr, ofkuy-
per verlegen is , en. begeert^ een vaatje of vat, ge-
bracht ten zynen huyfe, aanftbnis geyckt te hebben,
zulks gehouden zyn ten'langlten binnen een half uur
te doen, daar voor hy geniéten fal dubbeld geld.

Eyndeiyk zalhy dçefelnitrudie hebben te befwee-

Aldus provifïoneelyk gearrefteerc ter vcrgaderinge
van^de Vroedfchap der Stad Utrecht, op den i8Ja-
nuafri ödp.^

RESOLUTIE, waarby de imTCchreve Ιηβΐαξϋΐ emigfints.*üirandert word^ den η Jum
MOCLXXX. ^

ehoort het advis van de Hcereri Gecommit-
teerden , heeft de Vroedfchap geahereert
het artyk. van de Ordonnantie op den Yck
der wyn vaten, den SJanuar. id65?beraamt.

uci wyiivaicij, ucii ojauu4i· 1 uópoeraamt,' ^ _____

ORDONJN ANTIE ? radkmde het Tycken van de Bier- ende Olie' tomen , den ï^OMw

M'DXLPIL

Os Lafer voege hier hy de Ordciinantie het Teken van de W;^n'vaten ende Biertonnen^ uan den izDecemki^^^
Siet hier'VQor f Num. i. ^

ende verftaan, dat van vaatjens van veertig , tot hon·
dert kannen zal worden betaalt twee ftuyvcrs.

dat vierendeel van,een,iluyver, ende twee vierendeel
tonnen voor een heel tonne te reeckenen , maar die
brouwers fullen den gefwooren die tonnen felverdoen
yulien met water, als die gefwooren meeten ende tee-
kenen zal, ^çpde eenig brouwer, die zyn felfs onge-
teekende tonnen uytlonde mçi bier , die verbeurde
een keur van een Carolus gulden van elcker tonne,
groot ofte kleyn, half tot des Keyferlyke Majefteyts
cndc deefe Stads behoef, ende half tot des gelworens
behoef, daar hy reekeninge van doen zal, als men het
begeert.

III.

Item, is te weten , dat een grof vat houden zal
tien emmers, ende twee bollen , ende eiken emmer
feventien mingelen, een half vat ende een vierendeel
daar na.

IV.

Item, die brouwers en zullen geen Hamburger
vaten doen ycken, nog tot eenigen tappers fenden,
rngar tot der burger huys, zullen die brouwers wel
Hamburger vaaten ongebrand mogen ienden zonder

yck ende brand begeert.

VI.

Item, te weeten, dat deeiê olietonnen houden ful-
len , ten minften negentien kannen olie, ende daar
en boven , ende wes die meer houden tot eenen pon-
de toe, of daar en boven, dat zal die gefwooren daar
op ritfen, ende elcke fchreve fal twee ponden wefen,
ende een halve fchreve een pond, ende niet min, en
daar zal die ycker dat brandteecken t'eynde aan fet»*
ten, ende dat zoo fluyten, datmenfevcrmeeren,nog
verminderen en mag. ï

VII.

Item, zoo wie zyn tonnen dus geyckt woude heb-
ben, «die zalfe brengen tot des yckers huys tot vieren
^toe,of daar onder, endeifler meer dan vier, ibo zal
die ycker mede gaan ter plaatfedaar die tonnen zyn,
ende ycken die dan.

VIII.

Item, zoo zal· die Stad, den ycker leveren een
regte oliekan, een pond , ende dat brandteecken op
haren koften.

verbeuren.

i·

'n den eerften, zoo-zal der een gefwooren ycker
weCen van der Stads wegen van den biernoneen
ende olietonnen, cndc niet meer, ende die fal der
Stads teekenen daar van hçblpcn , die daar toe
dienen 5 ende elcx fonderlinge weien fullen. *

Xiem, zal deçfe voorfz gefwoqren tceckenen, alle
biertonnen metter Siads brandteekenen, ende daar af hy alfoo ycket, .'ende den brand daar opfet, eeneo
hebben van elcke tonnen, heelofhalf, grof of fm al, halven ftuyver, ende dat zal betalen die gene, die den

Item t voort waar het dat ymand eenige olieton-
nen geyckt woude hebben, ende der Scads brand daar
op begeerde, die zal die ycker ycken met water,
of met olie, foo men hem dat wyfen zal , maar die
den brand begeert, zal hem de kannen vullen, endf
daar zal die gelworen afhebben, van elcker ton, die

germeeilercn , ende Schepenen van der
Stad van Utrecht, laten eenen yder wee·
ten, dat de RaaddeeferStad gehoortheb-
bende de klachten, die gedaanworderi'over de brou-
wers , ende byfonder de tappers , zelfs brouwende,
ter caufe van de groote tonnen, die zy gebruycken,
tot groot achterdeel van de acchyfen , inipollen ende
middelen deefer Stad, gerenoveert , geordonneert,
ende gejflfKueert hebben de poinéien hier naar volgen-
tl^i. gebiedende eenen jegclyk, zulcx aangaande, hun
divar na te regyleeren , op de boeten daar inne ver-
haalt.

I. ,

ïn deneerften, dat geen^ brouwers eenige vaten,
het zy heel, of half, of vierendcelen ziillen mogen
uytfenden, ten zy dat defelve gebrant zyn by den ge-
Iwoorea Dieaaar, ende en zullen ook geen Hambur»
mogen, alles op het verbeuren van tweeguli^en, van
elck vut, groot ofte kleyn ,tot behoefvandenX^ificicr
een dardendeel, het ander dardendeel van den aàdiys-
impoft- ende middelmeeiters, ende het darde van^n
yckCT, of aanbrenger j maar totter burger huyièo,
geen tappers zynde, zullen de brouwers wel Ham-
burger vaten ongebrant mogen zenden , fonder
verbeuren ; ende die regte mate van de ^eyckte, of
gebrande vaten zal wezen elckj grof vat tien emmers»
cndc twee bollen, een emmer feventien mingelen,
een halfvat, ende een vierendeel naar advenand.

II.

Item, dat de burgers, ofte inwoonders, tappen
wefende, ende zelfs brouwende, voortaan haare bie-
ren niet zullen mogen vaten nog inflaan ΐ dan in ton-
nen geyckt zynde , op de regte groote ende tnaatei

vcf·

V. ORDONNANTIE op het Teken van de Biertonnen, den 27 Jpril MDXCL

Voêg hier iy de Ordonnantie op hel filfbrwwçn-iàen-^Q jÎprillySp. Siethet iw. Boe£ iv. Tyt. ii.Deel. Num.π
yn Heeren die Stadhouder, Schout , Bur· ger vaten doen ycken, nog tot eenige ^tappers fen^dcn

■f:

-ocr page 859-

verhaalt is, op het verbeuren van ydervatfes gulden,
ten behoef als boven. Cafleerende endeaboleerendc al-
le cönienrcn die rcr contrarie van dien gedragen mo-
gen zyn,

Τ ί L

Als van gely ken den ycker bevolen wort geen ton-
nen te ycken , dan die haar behoorlyke maat heb-
ben, zonder oök dezelyegroorer, ende boven de be-
hoorlyke maat re mogen ycken , op pœne als in de

Ordonnantie van de Ycfce.

1 V.

Welverftaande, dat de btirgcrs voor haar zelfs
drincken, Breemer, Hamburger, ende diergelycke
tonnen wel zullen mogen gebruyken.

Blyvende voorts de Ordonnantie op den Hoppen-
acchys gemaakt, ende ter Stads kloeken verkondigt,
den jFebruary ij-g/ voorleden in haar volle kracht,
ende van waarden.

BIER. OLIETONNEN, &c, III. BOEK. ΧΧΣ. TIT.

ANDERE Ordonnant ie op het ν oorfζ fuhje^, geçorrtgeert, den ζ 8 Aprü MOXCFIL

yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
germeeilercn en Schepenen der Stad ü-
trecht ,doen te weéten eenen jegelyckèn,
dat de Rjiad deelèr Stad, de Ordonnantie
in voorgaande jaren op het ycken van de biertonnen
gemaakt, gealtereert, verandert,ende op nieuws ge-
ilutueerc, ende geordonneert, heeft de naarvolgende
poinöen. '

In den eerften, datter maar een gefwooren Ycker
wcfen van der Stadswegen , tot alle bier- ende e-
dickvaten, ende die zal der Stads teecken daar van
hebben, dat daar toe dienen zal.

I I.

Item, zal deefen gefwooren alle biertonnen, ende
cdicktonnen, die groot genoeg zyn, reekenen, met
der Stads brandteecken, ende daar van hebben , van
elck vat heel ofte half, dat vierendeel van een lluy-
ver, ende twee vierendeel voor een heele ton, ofte
vat gereekent.

III.

Irem, is te weeten dat een vat, ofte tonne biersfal
houden vier en veertig vaönen, ^Een half vat twee en
twmiig vaanen , ende een kinije , of vierendeel elf
vaancn.

I V.

• Item^ den gefwooren Ycker zal voortaan alle ton-
nen, ofte vaten, het zy geheel, half öfte vierende-
len ycken met eenen yferen omflag, tot de dikte en
feekere mate , zoo wel tot die lengte , als de bode-
men Van de tonnen dienende, die hem ten deefen eens
gelevert zal worden, ende die hy dan voorts bewa-
ren zal moeten.

Dan alle Bremer, ende Hamburger vaten, of ton-
nen zal men laten, ende gebruycken mogen, foo als
die tot nog toe ge^anzyn.

V i.

Item, alle brouwers, tappers ende edickbrouwers
deefer Stad zullen alle haare vaten of tonnen, heel,
half, ofte vierendeelen, op de voorfz mate moeten
laten maakeii, éndc dóen ycken tuïTchen dit, ende
Magdalenen avond naaftkomende, ende van allin va-
ren voornoemt, die men na den voorfz tyd tot eent-
ge brouwers, tappers, edickbrouwers ongeyckt vin-
den fal, fal verbeurt zyn van het ituk twee gulden,
tot behoef van den Officier, deefe Stad, den Ydker
ende den aanbrenger elck een vierendeel.

Vil

Item, elcken kuyper fal gehouden zyn, zyn eygen
merck tefetten op de tonnen, by hem gemaakt, of
by faulte van dien en zullen defelve niét geykt, nog
gebeiïgt mogen werden.

Blyvende voorts de Ordonnantie, anno ffden
12 Decemb. op de Kuyperseiïde Brouwers gemaakt,
op het vermaaken ende verbodemen van de lonncn in
haar volle kracht ende vigeur. ·

VIL NADERE Ordonnantie op het voorfzfubjeÎf, den ^lOM. CHDXCm.

ende een kintje, of vierendeel elf
III.

ïtem , zal deeze gefwooren Ycker aÏlebicrtonnSi,
ende ediktonnen , die groot genoeg zyn als boven,
teekenen met der Stads brandteeken , ende daar af
hebben van elke vat, heel of half, fes penningen Hol-
lands, ende twee vierendeelen voor een heelc ton,of
vat gereekent, des wert hy gehouden, alle nieuwe
tonnen ^ groot ofte kleyn re water-ycken , engèe·
ne tonnen te ycken , die hy kleyndcr bevint, nog
geene tonnen, die meer dan een bol, ofte ten hoog-
den een vaan grooter zyn , dan deefe Ordonnantie
medebrengt, te mogen ycken, nog met den brand
teekenen, op privatie van zynoificicen arbitralecori
redie.

1 V.

Dan alle Breemer ende Hamburger tonnen fal men
laten ende gebruyken mogen, als die tot nog toe ge-
daan zyn.

Voorts is'c geordonneert, om defeeckerheytiwil-
le, dat alle biertonnen heryckt zullen worden voor
deefe reyiè, mits dat den Ycker van alle tonnen, dié
bevonden zullen worden groot genoeg te zyn, con-
form deeiê Ordonnantie,geen loon ontfangen , nog
eyflchen zal mogen, ende alle tonnen, die hy bevin-
den zal in de brouwers kelders te groot, ofte te kleyn
te zyn volgende de Ordonnantie , daar van zal hy
veertig vanen, een half vat twee en' den yck daar op ftaande uyihouwen, ende alfoo den

broU"

Myn Heeren die Stadhouder, SchoUt^ Bur-
gctneefteren, en Schepenen der Stad van
Utrecht, doen te weten eenen jegelyken,
dat dén Raad der Scad Utrecht hebbende
gchoört de meenigvuldige^ klagten ende doleaintien ^
by den bier- ende, edikbroUwers deefer Stads burgers
gedaan over feeckere poinften op het ycken van de
biertonnen op nieuw gemaakt, ende gepubliceert op
den 28 April laatilleden, heeft defclVe Ordonnantie
gealtereert, ende verandert, ende op nieuws gefta-
tueert ende geordonneert de navolgende poiniten. .

In den eérften , datter maar een gefwooren Ycker
xal weien van derSiads wegen tot alleöier-endecdick-
vaten, het zy heel, halfof vierendeelen, ende zal den
zclven een nieuw brandyfer gelevert worden, dat tot
denbrand dienen, ende gebruyckt zal worden, mits
dat deefen gefworen Ycker zyn eygen tonnen, by
hem gemtiakt, niet en zal mogen ycken, nog op
ecu aiider kuy pers merck doen ycken, maar zal ge.
houden zyn, zyne tonnen te dóen ycken, by twee
kuypcrsi, by den Raade daar toe te ordonneeren, die
ook gehouden zullen zyn de Ordonnantie op het yc-
ken te achtervolgen, ende nefFens des Yckers merck
heurlïcder merk daar'by te ftellen , op pœne van ar-
bitrale corredie, des (uilen defelve kuypers genieten
het loon dat den Yckmeefter van eén ander heeft.

Item, is te weeten dat een vat, of ionne biers fal
öoudca vier en

twintig vaanen ,
vaanen.

-ocr page 860-

v ii Ν h ε τ Y c κ ε ν van w y ν V A Τ ε ν,

brouwer overleveren, om hermaakt te worden, mits
diar afhebbende zyn loon loven genoemt, endein-
dieahy daar na bevint cenige vanalzulketonnen,daar
den brand af uytgehouwcn is, met bier gcvulttezyn,
Zonder heryckc ende gebrand te zyn, zoo fal den
brouwer verbeuren van het ftuk fes gulden , tot be-
hoef van den Officier, deefe Ötad, den Ycker ende
aanbrenger, eïcx een vierendeel, mitsgaders het bier,
daar inne zynde, ende voorts arbiuale correibe.

V I.

Welvcrftaande , dat alle felfsbrouwers, ofte tap-
pers, alle haàre biertonnen , groot ofte kleyn, fullen
aioeten doen herycken, ende voorts hun reguleeren
naar deefe Ordonnantie, foo wel als de andeie brou-
wers, ende fullen ook t'cyndeneen maand naailko-
mende geene tonnen mogen vaten ende uytfenden,
ten zy d^aiie zyn heryckt, ende gebrand naar beho-
len, op het verbeuren als vooren.

V I I,

Ende alle edikbrouwers, die mede bier brouwen,
5(.uïlen diekleyne vaatgens , die hun by de burgers j
kramers, ofte andere roegefonden \vorden, met edik
mogen vullen ende uytfenden, dan die heele endehaU
ve tonnen, ofte kintgens, daar zy/haar eygenmerck
op fetten, die zullen zy mede moeten laten ycken als
andere brouwers.

VIII.

Item, elck kuyper fal gehouden zyn, zyn ej'gcn
jmerckté fetten op de tonnen, by hem gemaakt, of
by faulte van dien en zullen defelve niet geyckt noch
gebefigt mogen worden , ende hebben zy maar ten
ton, twee, drie of vier te ycken, fooiuilen zy ge-
houden zyn deielve te beikllen tot des gefworen Yc-
kers huys om geyckt te worden.

1 X»

Item , alle nieuwe tonnen zal men met water vul-
len, ende twaalf uien laten leggen eermcnfe fal mo-
gen ycken.

Bly vende voorts de Ordonnantie anno if<54, den iz
Deccmb. op de Kuypers, ende Brouwers gemaakt op
het vermaacken ende verbodemen van de tonnen, ia
haar volle kracht ende vigeur.

Vil. NIEUW 'Placaat op het morfz Jtibjeci,

orgermeefteren ende Vroedfchnp der Stad U-
trecht^ verfcheydc klachten eenigen tyd, her-
waarts zynde voorgekomen,over 't onbehoor-
iyk en ongielyk vaatwerck, zoo van de brou-
wers als borgers, waar inne de bieren federt eenigen
ryd zyn gevaat endeuytgcflagen, contrarie verichey-
de voorgaande Refolutien, nopende den Yck van de
biertonnen, iireckende tot merckelyke nadeel, zoo
van de particuliere borgers, ais brouweis, ende ver-
kortinge van de refpeétive , foo Staten als Stads im-
pofitien , op de tBieren en Bier-edik, hebben, om
hier inne te voorfien , en ten eynde omtrent het vaat-
werk, zoo by borgers als brouwers, voortaan een
gelyke voet worde geobferveert, goed gevonden te
Kaiueeren en vail te Itellen, als volgt.

Ecrftelyk j dat de geheele vaten, ofte biertonnen,
zullen moeten hdtiden acht en veéirig vanen, de hal*
Vt vatén en viêrendeelen, ofkintjes, na advenant.

En zullen de vaten, houdende by beugel enfcheu-
tel 47 vanen of minder, en 49 vanen of meerder, by
den Stads Yckcr niec mogen worden geyckt, op pœ-
nç van 25-gulden by den Ycker, ten behoeve van den
tieer Hoofi-Officier, en den aanbrenger, y der de helf-,
te, te verbeuren , boven arbitrale corrediè , na be-
vind van faken.

II.

- Op dar hier in voortaan geen bedrog meer mogte
worden gepleegt,. en de vaten , eens geyckt zynde,
niet vergroot.noch verkleynt mogen worden, is ver-
liaan, dat hiet vaatwerck na deefen op twee plaatzen
zal moeten worden geyckt, alfe eens op de vergade-
ringe van 't middeliluk, en het maanftuk op den bo-
dem , en daar tn boven nog op de vergaderinge van
den bomduyg, en den düyg daar naaft.
I Λ . . ^ ■ 1 1J-. .:

Ten eynde de borgers, de brouwers en de pagters
yder refpcétive'chare mogen bekomen, en 'c onbe-
lïoorlyk vaatwerck meerder, of minder dan48 vanen
't vat, en na proportie behelfende voortaan ,moge
worden geweert, en daar inne niet meerder gevaat,
lailen Haar Ed. Aghtb. by defen, dat voortaan, ofte
uyterlyk na primo O-tob. 1708, geen bieren zullen
niogcn worden gevaat, ofte uyrgellagen, anders dan
in vaatwerk in maniçre als boven op nieuws geyckt,
op poene van 2j- gulden, op yder hccle, halve ton,

den 8 j^ugiifi, M*DCCVlll·

of vierendeel, waar inne contrarie defes bier zal we-
zen gevaat en uyrgellagen, zoo wel by den brouwer
als den zelfsbrouwer, die hier voor refpeâive zullen
moeten caveren, ten behoeve als vooren te verbeu-
ren.

En in regarde van de oude bieren, in kelders reeds
gevaat leggende, fullen de tappers, en. brouwers de-
ielve binnen 14 dagen na de publicatie defes moeten
aangeven , om door. Stads Ycker de vaten aldaar ge-
viiiteerd ende gemerkt te worden.

IV.

Ende ten eynde defe Haar Ed. Aghtb. intentie des
te beter mag worden agtervolgt, en het bedrog door
't verkuypen, of verwerckeu van 't geyckte vaat-
werk te beter geweert, fullen de brouwers, ofte de
eygenaar van de vaten, voor de grootte van haarlie-
den vaatwerck, foo heele, halve , vierendeels,' ofte
kintjes tonnen, refpeétive moeten inftaan, op de boe-
te van vyf en twintig gulden voor yder yan dien-, dan
de behoorlyke maat niet en houd .· en worden bene-
vens den Heer Hooft Officier , of zyn Ed, Subfti-
tuyt, by defen geauthorifeert den Stads Ycker van dc
bier-en bier-edicktonneii, de refpeftive pagters van
de ttoelen op de bieren , mitsgaders de bierdragers,
om me de refpediye brouwers- en inbrouwers itellen
te viiiteren, en het ongeyckte en onbehoorlyk vaat-
werk aan te houden, ten eynde tot decreteroent van
de boete by den Ed. Gerechte daar over mag wer-
den eeoordeelc.

Worden mede alle borgers, foo tappers als alkan-
dere gelafl het vaatwerk , dat zylieden bevinden de
behoorlyke maat niet te houden , aan te brengen,
ten eynde daar inne naar behoreti worde voorfien,en
het -lelve op de mate vermaakt , ofte anderfints ge·
(?roken. .

Bly vende niet te min in 't verdere, rakende den yck
de initruâiie van den Stads Ycker van. bier- en bier·
ediktonnen , ende de Ordonnantie van 't Kuypers-
Gild in hare volle kragt en waarde.

En pp dat niemand hier van eenige onkunde mog-
te voorwenden, fal defe worden gedruckt, gepubli-
ceert en geaffigeert naar behooren. Aldus gedaan en
gearrefteerd op den ö Augufti 1708^, en morefoUtos^a
den Stadhuyfe alhier gepubliceert, den 8 duo. ia
kcnnifle vanmy, E, V. Harseamp.

ïXi

-ocr page 861-

Î.

η den ccrftcn ial defen ycker hebben te letten op
de tonnen, die hy ycken zal, daïfe fiaarc maate
hebben, accordeerende met deier Stads maate,
op den Scadhuyfc beruftende, conform dewelke
den ycker een gclevéi t za! worden.

(i) 1 I.

Enàe ingevâîîe defe fyne maat komt te breken , ofte af
U flyteny foô fal defelvs maat niet anders danmetkem^e
mde düor -ordre van de Henen van deVroetfchap herflelt
meien 'wordçn.

III.

Welverftaande, dat de lengte van de tonnen zal
wefen gelyck de voorl'z maat, ófte ten hoogften een
bal ven duym Utrechts langer.

I V.

item, dat de eynden niet anders zullen mogen we-
fcn aïs binnens kants, dat mede de buykmaac piet fal
mogen raken, ook niet verder yan naalkander komen
als een düym Utrechts.

. v,:V ■ ^ ...

Dè gehcelc tonnen ofte y^tcn en zullen niçf
d:in van vyftien daygen, die zonJcr fpint zyn, gé-
maakt worden, halve vaten niet minderdanjanyecr-i
tien, ende kintgens van dertien gelycke duygen!,· op
pœnc van drie'ftuy vers op yder Ituk te vei beuren^
cnde niet gcyckt te worden. · .

VI. ,7·"··^

Den ycker zal van Stads wegen gelevert worden
alle jaar een ander y ck* ofte brandy Ter, daar innc iicf--
fens het Stads wapen gegraveert zal worden hei; I0-;
pende jaar , ende teri eynde het zelve niet misbruykt
warde, terwylen den ycker befig is met dc maat van
de tonnen ofte vaten te neemen, zo fal de fteel met
een fchroef gemaakt worden, om in de ileropel, die
men in hec vuur leyt > t^ koonen in-cn uytfcbroe-
ven.

VIL

Den ycker zal de tonnen,'die hy bevind wel ge-
maakt te zyn, met het voorfchreve yfer tekenen of
ycken tuiTchen de kimmen cnde de buyckhoep, (z)

[ukx dat een en den felven yck ofte. Stads wapgn komt te
βααη gelyck op twee duygen, op pœne van arhitrmk cot'
re^ie. ■

V I I L

Ende zal den kuyper, die het werk gemaakt heeft,
fyn merk (3) <?/" yder ton, half vat ofte kintjen moeten
ilcliçn, alvorens dat defelve luorden gebrandyckt , op
pœne van drie gulden op yder ftuk, hy den kuyper te

verbeuren.

IX.

Maar wat tonnen , halve vaten ofte kintjens, te
groot ohe te kleyn, ofte contrarie defe Ordonnantie
gemaakt bevonden worden, die zal den ycker teke-
nen met den brand op den buyk , ende dat teken fal
by niemand uyrgedam mogen worden , dan alleen
by den ycker, de laulten alvoorens gebctert zyn·
de. (4)

. . X. ,

Doch (5) ingevaïïe den brouwer^ de tonnen, dïe hy den
ycker, volgens fyn maat, te kleyn ofte te groot worden
kmnden, .echter vermeynt van behoorlyeken inhouden te,
, fal den ycker gehouden zyn, op het verfoek van den
bouwer ^ de voorfchreve gebreeckige tonnen te water-yC'
, ende den water-yck voldoende , hebben voor goet te
huren y ende fal voor fyn moeite voïdam worden ^ naar
gelegentheyt van het werk,des fai den brouwer hem
jen knecht tot fyn behulp by voegen, om water tc

wichten en maaten.

X I.

De kuypers zullen dezen ycker niet mogen uytha-
len om te ycken, minder als een half laft, daar voof
hy genieten zal twee ftuyvers vier penningen, minder
werk hebbende , dat geyckt moet werden, lal men
gehouden wefen tc brengen aan des yckers huys, cn-
de te betalen van het iiuk een halve ituyver.

XII.

Den ycker, cenig brouwers werk yckende,fiil van
den brouwer geloont worden, i^nde genieten van het
lail vier ftuyvers achr penningen,

X I 1 i.

Ende zal een gehcelc ton, (5) foo weï van burger als
brouwer ^ mociGn houden feven en veertig , ende teo
hoogften acht en veertig cnde een half vaanen, halve
vierendeelen naar advenant.

XIV.

Defen ycker zal geen tonnen mogen ycken,als pp

Heefen ftraatcn , ofte ten minlten onder den blau-
wen hemtl, cnde niet voor den opgank, ofte naar
den óódergank van de zonnc, ende zullen derhalven
de kuypers' hém moeten ontbieden van half Septem-
ber tot half Maalt des middags voor een uur, ende
van hàlf Maarc tot half Sepoember voor vier uureo
'snaarnoëns.

; 'XV. ■■
Op Soridagen, ofte artdcre geboden Vierdagen, Îâl
hy niet mogen ycken. ' "

X V i.

Ende die zyn werk begeert geyckt te hebben, fil
by of omtrent hçt werck bequaam vuur moeten be-
ftellen.

X V I i.

Ende als den ycker komt ycken , foo ial den kuy*
per, nog fyn wyf, ofte knechts, ofte ymand van
fyne ftmilie, niet mogen komen by de tonnen, die
geyckt zullen worden, op de verbeurte van driegul-
den, ten ware den ycker denmeefter by hem begeer-
de, om eenige gebrekep hem aan tc wyfcn,
X^ML

Den ycker en fal fyn eygen werk 'niet mogen yc-
ken , op poene van privatie van fyn ampt, maar ikl
^et felve, conform defe Ordonnantie, jgeyckt moeten
worden door een van dc Dekens van het kuypers gild
in der tyd, die neffens des yckers merk daar by ftellen
fal fyn eygen merk, cnde genieten het loon dat don
yckcr van andere heeft.

X I X.

Item, fal defèn ycker fig niet vervorderea eenig
werk te ycken, of het zy hem bekent j dat het iêlve
binnen defe Stad, ofte Vryheyd van dien , gemaakt
is, op poene als vooren, ten ware de brouwers ofte
kuypers ten platten lande, in defen Geftichte woonen-
de, eenige biertonnen alhier bragten , om geyckt te
worden, dewelke geyckt wefende,fy gehouden zul-
len zyn, datelyk weder van hier te brengen, op het
verbeuren van drié gulden op het ftuk.

. x x.

Item, fullen geene kuypers alhier eenige bÏer- ofte
ediktonnen uyt haar huys laten gaan, voor ertde al
eer die geyckt zyn , op de verbeurte als voren ^ en-
de fullen fy voor haar knechts ende familie moeteii
inftaan.

XXI.

Infgdycx en fullen geene brouwers, oftefelfsbroii-
wers, eenige tonnen, geheele , halve , oftè vierén-

IX. instructie *VOor dm tckr van de Bier- en Edicktonnen, gearrefleert den 6Rbruar,

MDCXLUlyengecmigeert den 20 Maart M'DCLXXL

van vier vaanen, gcyckt by den gefwöoren ycker vati

icheppen, tot welken eynde den voorfchreveo ycker i deelen , mogen vaten , veel min uytfenden , ten zf,
Van Siads wegen gelevert zal worden een kopcre but die gebrand zyn by defen ycker» ten ware in |erïtft^

///. Deel. Qfiqqq " ^f^

BIBR-olietonnen; &c. ΐη.ΒΟΕΚ. XXX. tlÏ.

-ocr page 862-

v a ν het y c κ ε ν v ά ν λυ υ ν v α τ ε ν,

85^

wynvaten, met confent van den Pachter, op poene
als in de Ordonnantie op de bieren,ende te applicec-
ren als in defelve.

XXII.

Van gelyken zullen dc bierdragers niet mogen ee-
nig bier dragen, dan in tonnen behoorlyk geykt,Op
pœne ais voorcn.

X X 1 I I.

EndeofdenyckeropftellenoFwagcns, of in fchuy-
ten, eenige ongeyktc tonnen bevonde , en begeerde
der bierdragers halpe , om allulckc tonnen naar hem
te nemen, i'oo fuilen de bierdragers hem daar inne de
hand moeten bieJen, op pœne van fufpenfie van hun
dicnft.

. X X I V.

Item, of den yker eenijge biertonnen op de ftraat,
ofte op de werven, in de brouwers kelders , ofte el-
ders bevonde, die door het lang gebruyk ofteinkrim-
pinge te kleyn geworden waren, daar van fal hy yker
een duyg of kim aan ftucken liaan, op dat defelve
na haar maate gemaakt worden.

X X V.

De kuypers en fuilen geen biertonnen, heele,halve
ofte vierendeelen , mogen vermaakcn , verbodemen ,
ofte eenige duygen daar uyt nemen, ende andere we-
der infteken , nochre ook van twee oude tonfien eert
tnaken, noch van een oud vat een half vat in brou-
wers kelders of elders, als op hun refpective winc-
kels, ende defelve niemand laten volgen , voor ende
al eer die weder op nieuws behoorlyck gebrandyckt
fuilen zyn , op de verbeurte van drie gulden op hcc
ftuk, houwende alvorens daar uyt den ouden yck, op
het verbeuren van fes ftuyvers.

XXVI.

Eyndelyck, foo verre ymand , het zy brouwers
kuypers, hunne knechts, ofte ymand van den haren,
hem vervorderden den ycker te mifleggen, ofte mis-
doen met woorden ofte werken, foo lal denmeeücr,
die voor de fyne zal moeien inftaan, verbeuren tien
gulden, boven arbitralecorredie, naar gelegentheyt

van der fake, ofte de mifdaad.

§.

Tc appHceeren alle de voorfchreve boeten ten be-
hoeven van den ycker ende armen van de Ambachts-
kamer, half ende half, ten ware des Officiers nfli-
ftentie in het executeeren nodig waar, in welckcn
gevalle den Officier, ycker,ende armen voorfchreve,
elcx een dardendeel genieten fuilen. Aldus gedaan
ende gearrefteert by de Ei. Vroedichap der Stad U-
trechtj den 20 Maart 1671.

(.1) Dit artyk. is in de laatfle Inflruüie bygekoomen.

\x) Dit laatfle met curfyf gedruckt ^ is een byvoegfel van de laatfle InflruSlïe.

(3) g^cn ifi dit artyk. met curfyf is gedruckt^ is van de laatfle InflruSlie. De voorgaande heeft êlleen^ zyn merk
nevens den voorfz yck moeten ftcllen , op verbeurte van drie gulden op ydcr ituk.

(4) De voorgaande Inflru&ie heejr hier nog bygevoegt, '/ welk in de laatfle is uytgelaten-, ende zal hy ycker niet »
eer ecnig goed van den ielven kuypcr mogen ycken ; ende zal den kuyper verbeuren drie gulden op yder
iluk, het welk hy dan niet vertonnen zal gebeten te zyn.

(f) pl^atfe van de regulen alhier met curfyf gedruckt, luyd het begin van het xi artyk. van de voorgaande In^
flru5iie aldus. Item of de brouwers wilden weten, hoe groot de tonnen zyn, zoo zal den ycker ter be-
quamer tyd defelve komen water-ycken, en daar van vernoegc worden, &c.

{6) Jls op num.z.

x ordonnantie

op het gewicht en den yck van de Botertonnen, den 3 Maj
MOLXXVill; gearnüiem den 11 Jmy MOLXXXi en
prilMOXClIL

'yn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur-
germeerteren ende Schepenen der Stad U-
trecht, doen te weten (i) eenen jegelyc-
ken, dat de Raad defer Stad, onderrecht
zynde van het groot bedrog, datter gepleegt wort in
het maken van de botertonnen , halve vierendeelen,
achtendeelen ende minre, ende begeerende daar inne
te voorfien, totvoordede van de gemeente, geordon-
necrt ende geftatueert heeft, het geene ende fulcxhier
naar volgt, ordonneerende eenen jegelyken, dien aan-
gaande hem daar na te reguleeren, t'eynde een maand
naar de publicatie van deien.

In den cerilen, dat van nu voortaan alle boterton-
nen van halve vaten, die alhier gemaackt fuilen wor-
den, niet meer fullcn wegen met den bovenften bo-
dem, dan fellien ponden ten hoogden,endekinrgens
acht ponden , de halve kintjens ofte achtendeelen vier
pond, ende de ieiliende deeltgens dardehalve pond,
ende men fnl in de waage daar voor afflaan van de hal-
ve vaten achtien ponden, de kintgcns negen ponden,
de achtendeeltgens vyfdehalf pond, ende de lefliendc
deeltgens dardehalf pond. · ■

I Γ»

Item, dat alle botertonnen, groot ofte kleyn, die
binnen defeStad, ofte Stads Vryheyt, gemaakt fui-
len werden, gcwoogen ende geyckt fuilen worden by
Gerrit Snoek, daar toe'geftelt, die voor fynen arbeyd
van het wegen ende ycken hebben fal van dc vaten,
halve vaten ende kintgens een oortgen, ende van het
achtendeel ende feftienendcel een duyt, te betalen by
den verkooper van dien, ende dit felvc fal ook geob-
ferveert worden in de oude botervaten, voordcfetyd
alhier gemaakt.

III.

Item, die voorfclireve yckmeefler wort gehouden
der Stads teecken ofte brand te ietten op de vergade*
ring van twee duygen, by het verbeuren van iyncn
dienif.

1 V.

Defgelyks fal een jegelyck kuyper gehouden zyn,
fyn felfs teken mede op de ton op de vergadering van
twee duygen te fetten, ende branden, op dat men
weten lal mogen, by wien dat elke ton gemaakt is,
of daar faulten bevonden worden , ende dit opdc
boete van fes ftuyvers van elk half vat, minder vaten
naar advenand.

Item , aangaande de botertonnen, komende uyt

Holland, ende aldaar geyckt zynde, daar fal men voor
afflaan, fulcx als men ter plaatfe, daarfegemaaktzyo,
gewoonlyk is af te flaan.

V I.

Dan voor alle halve vaten , het zy Hollands ofte
Stichts, die ongeyckt ter markt komen, daar fal men
voor het hout van dien afflaan vyfen twintig ponden,
ende minder tonnen naar advenand. (2)

V I I.

Item , is te weten , dat de botertonnen, daar van

de koopmanfchap gedaan ende gelevert wort, by vaten,

halve vaten 5 kintgens, achtendeeltgens ofte feilicnen-
deeltgens, gewogen ende gelevert fuilen worden in de
waage, naar ouder gewoonte, ende als tot hier toc

S''·""''· (5)Vni.

-ocr page 863-

, BIER. olietonnen, àc, UI. BOEK. XXX. 7If.

I X.

Item y dat de waagmeefier in der tyt^ ende alle toeho*
mende waagmeefiers^ gehouden fulien zyn voor alk halve
botervaten, het zy Hollands ofte Sticht s, die ongeyckt in
der waage gebragt fulien werden \ voor het hout van dim
af te flaan vyf en twintig ponden , minder tonnen naar
advenand y op pme , indien fy bevonden werden anders
gedaan te hebben ^ van drie CaroU guldens trekken rêyfe^
tot behoef als boven te verbeuren', weherfiaande nochtans^
dat men aangaande de Friéfchetonnen en boteryindirwaa-
ge doen ende ufieren fal, ah men tot hier toe gedaan
heeft, te weten fes en dartig ponden voor het vat affa ande.
(i) Het Pla^aat van τ f78 heeft hier nog '^ vat) Konincklyké Màjeft. wegen , onfen allergenadigilen Heere,

Ί welk in de jimpViatie is uitgelaten.
(ï) In 'hetOoorfz Placaat is mg een byvoegfèl^'t welk achter aan het ix artyk. ookgsmndm word. Welverftaan··
de nochtans, &c.

{3) Dit VI11 i» IX artyk. is volgens de Ampliatie van den 11 Juny i f80 : dewelke nog defe voorreden heeft, Myn
Heeren die Stadhouder» Schout, Borgermeeileren en Scheperien der Stad Utrecht, doen te weien ee-
• Een ygelyken , dat dé Raad défer Stad de nabéichi-cVén pbinften geaddeert heek op de Ordonnantie van
de Botertonnen, gepubliceert den 5 May 1578 voorledèn, die tnenby deien vernieuwt, ende ordonneerc
cenen ygelyken dien aangaande, hem daar na, en na de voorgaande poinâ:en te reguleeren , op de boe-
te daar toe ftaande.

(?) V ri l.

lum , dat geen kuypers ^^ hinnen defe Stad\ ofte Stads
Vrybeyt nooonende > eenige botertonnen ^ kleyn ofte greot^
(iiid ofte nieuw , en fulien mogen makin of te vermaken ^
inde alfoo %'erkoopen y ten zy: dat fy defehe doen ycken
hebben metter Stads brand by den gepwoorfinyckmeefier,
daar toe geflelt i ende indien zy bevonden worden , eenige
^er felver tonnen ongeyckt verkogt te hebben , fulkn ver-
hmen van elcke ton, kleyu ofte groot, twintig fiuyvers,
tot behoef van den Schout, die de executie doen Jal^ defe
Stad, ende aanbrenger'f ekx een dardendeel.

ORDONNANTIE op den Tck va» de

e Vroedfchap defer Stad haar doen informee-
ren hebbende door der felver Gecommitteer-
den , op het te kennen geven ende yerfoeck
van de boterluyden , foo binnen als buyten
defer Stad ^ tot Abcoude, Bambrugge, ende op an-
dere quartieren des Geftichts van Utrecht, mitsga-
ders den Pachter van de waage, tendcerende daartoe,
dat niet alleen vnn nu voortaan die boter, geflagcn in
tonnen met fwarte banden gebonden, maar ook met
witte banden binnen defe Stad mogte werden gemerkt,
toegelaten ende verkogt ; ook op het verfocck van
de kuypers, dat defelve tonnen met witte banden,
foo wel als met groene , alhier mochten werden ge-
maakt, &c. doet bier mede weten eenen ygelyk, dat
tot vermeerderinge van de weekmarckt, gerief ende
dienftelyk, foo wel van de binnen- als buytenluyden,
haar Ed. gerefolveert ende geconfenteert hebben, dat
® by provifie van nu voortaan de boter, in witte ton-
mtte Botertonnen, den 5· May MDCXIX.
lien met witte banden gebonden, foo wel alhier zul-
len mogen werden gemerkt ende verkogt, als die iti
groene tonnen met fwarte hoepen gebonden, alhier
ter msTkt worden gebragt. Welvèrllaande dat die
felve tonnen fulien moeten wefen gewegen, geyckt
ende gebrand, volgens het Placaac der Ed. Mog. Hee-
ren Staten VLands van Utrecht, danr op huydenge-
publiceert : ende dat ook gelyke wittfe botertonnen^
ioo wel kleyn als groot, by de kuypers binnen deier
Stad, ende de Vryheyd tan dien, zullen mogen wer-
den gemaakt ende verkogt, op fyn behoorlyke hoog-
te endewydte, ende op de fwaarte in conformité van
de Ordonnantie defer Srad , van den 2, Aprilis ifi^jj
dog van goed droog höuc, gewegen ende gebrand als
voren. Verbiedende den Waagmeefter ende Brand-
ycker, op de verbeurte haarer dien 11 , geene andere
te wegen of branden , dan die conform de Ordon·
nantie van goed ende droog hout fyn gemaakt.

XII. PUBLICATIE van geen vleefch of haring te verfenden in ongeyckte tonnen , den 7

bruar. MOCXL

eenig vleefch in tonnen fouten , ook baring in ton-
nekens verkopen, ofte weg fenden, 't felve niet ful-
ien mogen doen, dan in tonnen groot ende kleyn, die
op (yn mate byden Yckmeefter dciér Stad fyn geyckr,
ende gebrand , op pœnc van le veibeurcn de lonne
met iïec vlcefch, ofte haring, die ter contrarie ver-
kogt , ofte verfonden worden , ende daar bencfiftns
nog drie gulden op yder ronne, half tot behoef van
den Officier, die de exeçutie doen zal, ende de an-
dere helfc tot behoef van den armen.

N' adien men bericht word, dat foo wel vleefch
in ongeyckte tonnen gefouten , als haring
in gelyke ongeyckte tonnen ende tonnekens
word verkogt, ende verfonden, ilrecken-
de tot bedrog van de kopers, ende difreputatie van
dc plaatfe daar fulks van daan komt, daar inne nood-
lyclc dient voorfien 5 foo is 't, dat myn Heeren die
Stadhouder, Schout, Borgermeeileren en Schepenen
der Stad Utrecht, by defen wel ernilelyck en icher-
pelyk bevelen allen cn een yder, die van nu voortaan

XIII. ORDONNANTIE

'n den eerften, zoo cn zal niemand binnen deeze
Stad^ende Stads Vryheyd, eenige poelen of knol-
len kopen ofte verkopen, omme by demateuyt
te meten, dan by defer Stads geyckte maten.

Item, alle die geene, die poelen of knollen binnen
oefeStad, ofte Stads Vryheyd, brengen, ende ver-
hopen , of doen verkopen , die zalze gehouden zyn
tc doen meten by deler Stads gefwooren meter, met
defer Stads geyckte mate, ofte zal den meter zynge-
nioede daar af hebben.

I I I.

op de Poel' ende Knólmaten, den lojüly MDLVl / gerenoveert
den 3 Februar. MDLVIII.

len ofte knollen voor 2yn meetgeld ende loon hebben

In den eerften, zoo cn zal niemand binnen deeze eenen pennink Hollands, ende niet meer.
Stadi ende Stads Vryheyd, eenige poelen of knol- IV.

len kopen ofte verkopen, omme by demateuyt Welverftaande, dat eens meetgeld gegeven heeft^

' en zal geen meergeld meer geven , ten ware of men

het by een gefvvooren meter anderwerf gemeten wou-
de hebben, ende die verkoper zal altyds het meetgeld
gehouden zyn te betalen.

Item, den geenen, die dit atnpt kopen 5tal,diefd
men defer Stads |)oelmatèn goed opleveren op deefer
Stads koft, welke maien hy dan voort in goeden raa-
. . „ ke houden ende vernieuwen zal, ende ook defe Sr ads

Item; fal die gefwooren meter van elk fchepelpoc-1 maat by verfterven van dit ömpt,wedcrgocd op te Ie*
m, Deeh vcrert

-ocr page 864-

s,, ν A Ν tt Ε τ·· t C κ Β Ν ■ V Α-Ν .W· ^ Ν V Α T E Ν.

îyks doen ycken ^^"e^Sradsbrand, beho^^^^^^^ Majefteyts, ende deeie Stads behoef, eodé

de Waagmeefters daar af geen yckgeld hebbeneniui η i y ^^^^^^^ ^^^^^^^ ^^^^ nogtans zyn meet-

geld mede te betalen 5 ende was ondcruekcni,Jacob

V !.

Ende foo Vic in eenige poinóten, hierboven ge- vander Voort,
locrt, in het groot ofte kleyn , breuckig bevonden

XlV. ORUOISj NANTIE voor de Muur s van Jppelen enNooten, den zoJulyMDCXXx^

I. ' I ie meiers de maat voorts vullen naar behoorcn. ;

icn. '

"n den eerften zuUen by myne Heeren de Regeer-
ders defcr Stad getteld worden twee gcëede per-
ioonePj die binnen defc Scad, ende de Vryheyd
van dien a meten zullen alle de appelen endenoo-
ten ; ionder dat hem ymasid aridcrs het meten fa] mo-
gen onderwinden, op pœne van vier guldens.

1 1.

Welke perfoonen gelevert Tullen worden acht hee·
Ie ende vier halve appelmaten jende twee nootmaten,
alle te famen geyckt, die iy zullen moeten altyd by
der hand hebben , omme daar mede de koopluyden
IC dienen naar behooren.

IJl.

Welcke maten fyluyden gehouden fullen zyn tot
haarluyder koften te onderhouden, buytenlaltedefer
Stad, ende alle iaar weder te doen ycken.

I V.

Dcfe meters zullen niet mogen rappen, het zy ee*
nigbier, wyn, brandewyn, nog ook taback verko-
pen , ofte ook eenige part ofte deel aan cenjge pach-
irngen hebben, dircdelyk of indireö-elyk, raaar al-
kcnlyk daar op Iet ren, dat de koopluyden wel wor-
den gerieft, op poene van caflatie of iufpenfie van ha-
ren dienil, naar gelegentheyd.

V. ·

Item, zullen defe gefwooren meeters, mede meten
alle de nooten, die van buy ten komen, ende binnen
defe Stad verkogc worden , ende genieten van elck
groot-hondert voor haar loon tien ftuyvers,' meerder
cöde minder naar advenand , het zy die gemeetèn
worden ofte niet.

V I.

Defgelycx zullen fy meten alle appelen, peerenen-
de uyens, die Binnen defer Stad verkogt zullen wer-
den, omme by de tonne gelevert te werden, endedat
met de maacen, die henluyden gelevert zullen wor-
den, die als nu zoo veel vergroot zyn , dat de boet-
rnaat,dic men dus lange op yder tonne toegegeven heeft,
iaede daar inne gevuit zal worden, welke tonnen fy-
lieden gelycx den bovenrant opvullen zullen, ende daar
af van yder tonne tot meetgeld onder hun beyden heb-
ben een halve ftuyver, zonder appelen , nooten, of
yetwes meer te genieten.

V I j.

Ende indien eenig verfchil tuflchen den koper ende
verkoper mogte ontdaan , fullen fy gebruycken een
van de vier kruy(Ten, hier toe gemaakt,endediç leg-
gen boven op de tonne, ende defelve als dan opvul-
len, fulcx dat de appelen met het kruys gelyck leg-
gen , Waar naar partyen hun fullen hebben te re-
guïeeren.

VII I.

Die geene, die goed leveren, zullen de mate felver
vullen byna tot de kanten toe, ende fullen alsdan de-

XV.

AMPLIATIE op de voorjz Ordonnantie

e Vroetfchap der. Stad Utrecht, heeft tot
ampliatie van de in ftruótie der gefwooren Ap ·
pclmeeters provifioneelyck geordonneert,
dat niemand van de maaters eenjg werck,
hoedanig het ook zy, inhet particulier fal mogen aan*
nçmen , om het felye te meeten, ten zy alypo^enî»
daarom geworpen y, ende dat by de prsfente maa-

J X.

Indien het foude mogen gebeuren, dat f00 veel ooft
binnen defc Stad quame, ende verkogt worde, datdc·
fe meters de koopluyden niet al konden dienen met me.
ten, foo fullen defe meeters, op dat de koopluyden
niet worden verkort, wel vermogen fdaartoebyden
koper ende verkoper verfogc zynde ) delelve een vaa
de maaten ter handen te.ftellen, omme haar goed daar
mede felver te meten, behoudens de meters haar voor-
i'chreve loon.

Voort, indien ymand door quade praftycquendefe
meters ha,ar gefette loon onttrocke, fal daar over ver-
beuren dubbelt meetgeld , ende nog vyf en twintig
gulden , ten behoeve deefer Stad voor de een helfte,
ende van de maaters voor de ander helfte.

X I.

Deefe mecrers zullen gehouden wefen alle jaars'op
maandag naar Remigii dag, als dc wet defer Stad is
veranderd, neiFens alle de andere officianten defcr Stad
mede te compareeren in de Vroedfchap , ende aldajE
haaren dienft neder te leggen.

X i I.

Ende word defc meters wel fcherpelyk bekft, den
koopluyden, ende allen anderen, (daar toe verfochc
Zynde) in allerncerftigheyd , fedigheyd ende vrién-
delykheyd te bejegenen, op pœne van caflatie of fuf-
peuiie van haaren dienft. " ;

XIII.

Defe meters zullen gehouden'Wefen, alvorcnsdatfy
hun eenig' meten onderwinden, by eede te verklaren,
,dac fy in het bedienen van dit ampt geen partyfchap *
zullen dragen iuiTchen de koppers ende verkoopers,·
maar 'dat ly eicx het fyne zullen geven , naar haarea
beften vermogen,ende dat fy haar met het gefette loon
zullen laten contenteeren, fonder van ymanden meer
dircdelyk of indireételyk, yets af te eyilchen, ofte
vorderen in eeniger manieren , op pœne van anderen
ten exempele 5 arbitrailycken gecorrigeert te wor·
den.

XIV. ^
Item, fullen deefe meeters, foo haaft iy eenige ap-
pelen of nooten gemeeten hebben , gehouden wefen
aan den pachter van den impoft van het ooft perfeâe*
lyk aan te brengen de quantiteyt van de appelen ende

nooten, die fy gemeten hebben. .

§.

Ende dit alles behoudens myne Heeren van déVroed'
fchappc voornoemt, de macht omme defen te iptcr-
pretecren, veranderen, vermeerderen ende verminde-
ren t'haarder difcretie. Aldus gearrefteert by myne
Heeren van de Vroedfchap der Stad Utrecht, op den
20julyi630.

, den Septemh. MDCXLVllL

lers alleen, fonder dat de abfente iets aangaande dc
^^^^en te pr«tendeeren.
Ende fullen de voorfz maaters, hun ten dien eyn-
de altyd laten vinden op de Appeimarckt.

Item , dat die geene, die de hoogfte oogen heb-
ben geworpen, heçwerçk eerft zuilen meeten j ende

de marvolgende het vorder werk , 'indiefl daar meer

werlfs

-ocr page 865-

BIER. OLIETONNEN, ÏHBOËk. XJ^X Tlt.

^verks op dat maal is.

Welveritaande, dat niet eer om het werk getvor-
pen fal worden, lenzy de fcheepen , fchuyten, ofte
Hordennen aan den anderen j boort aan boort, vaftleg-
gen, endc de poorten een half uur opgeweeft zym

Gelyk ook het winters goct niet gemeeteh iahvor-
den, ten zyde fcheepen, ofte fchuyten voor de kei·

ders leggen, in dewelke bet gedragen fai werden.

Welke poinören ende articulen mede geobferveert
zullen worden teii reguarde van de nooten, op pœne
van eene gulden by den maater te verbeuren, die be-
vonden zal worden contrarie gedaan te hebben.

Aldus gedaan ende gearrefteert, op den i8 Sep·
tember 1648.

XVI. APPOINCTEMENT op hèf-uolrfz fubjeB, dmiOM. MDCXLVlIh

ρ de Requefte van de gefwoorcn Appelmee-
tersdcfcr Stad,isgeappoinâ:eerr^ De Vroed
Ichap gehoort het rapport van hare Gecom
miiceerden, verftaec,ende verklaart by de·

fen, dat van appelen, peeren , noten, en knolleni
die niet by den hoop, maarby de maat verkogtwor-
den, het zy de koopers die gemeten willen hebben,
of niet, het meetloon betaalt Tal worden.

XV11. cJilDüiNNANTIE, ofte InfiruBie voor de Rmmeeters, den MafMDCXXyiL

e Hecren BurgermGefteren,ende Vroetfchap
der Stad Utrecht, hebben op het verfoeck
yan de Deeckens ende gemeene Gildebroe-
ders van het Lauwer-gilde geconfenteert,'
ende gco61:royeert, dat GerritDirckfe, ende JanGys-
bertie, vnn nu voortaan alleen fullen mogen meeten,'
met deler Stads geyckte maate, alle ycken bail, ofte
fchors, fiio gemaalen, als ongemalen, die met fche-'
pen, wagens, ende anders binnen deelè Stad gebragt,
ende by üe maat verkoft fal worden.

Ende zal defe maate wefen groote en kleyne maat,
iwee tonnen voor een mud, de groote maat fal wor-
den genaamc Ameisfoorifche pont-ton, ende de kley-
ne maat harinck-to^a, boven met een breedc hoep.

i i.

Item, deefe ineeters zullen by eede aan de Vroed-
fchap deefer Stad beloven, dat zy de maat in alle ge-
rrouwighcyt fullen bedienen, fonder haar te laten ver-
kyden, ofte den kooper, ofte verkooper, om geld, of
%ndere infigten eenig faveur te doen.

I I 1.

Voorts zullen de gefwooren Meeters, ende anders
niemand, binnen dcek Stad, endede Vryheyt van dien,
(tu-nycken fchoirs, or gemaalen run meeten , waar van
zy zullen genieten van yder mud, twee tonnen voor
een mud gerecckent, een blank, die alleen by den
wrkooper zal worden betaalt.

I V.

Devoorfz Meetecs, zullen'in het meeten gebruyken
deefe maniere, te weeten, dat zy de fchors , of run,
gemaalen, ofte ongemaalen, tegens malkandcren op
fcheppen , ende over de hand in de maare werpen ful-
len , ende die zoo hoog opvullen, als men immermeer
kan i fonder de ton te ichudden , ofte met de fchup
daar aan te raaken.

Welverftaande, dat niemand eenige fchors, ofte
gemaalen run binnen deefe Stad, ofte Vryheyt van dien
lal mogen brengen, om te verkopen , ofte lal gehou-
den zyn een omleg daar op te doen, door den Bode
yan het Lauwer gilde voorfz , waar van den Bode voor
zynfaiaris hebben zal tien ftuyvers, welke fchors, of
run, verkoft zynde, v^n gelyken by de gefwooren
meeters, ende niemand anders gemeeten zal worden,

VI.

Ten laatften fal qiemand cenige fchors , ofte run
voorfz, binnen deefe Stad, ofte Vryheyt van dien mo-
gen meeten , ofte doen meeten anders als doordc ge*
iwooren Meeters vôorfz: beheltelyk dat, als de mee-
ters abfent, ofte niet te vinden zyn, een yder vry fal
ftaan te mogen meeten, ende leveren fes mudden run,
behoudens niet te min , de meeters haar gerechtig·.
heyφ

Ende behouden myne Heeren voornoemt, dc in-
terpretatie van deefen aan haar. Adum den 18 May
1627. Ende was onderteekent, J. van der Nypoort.

JVIIL AMPLïATIE op de voorfz InfiruBU, den 15 Maart MDCXLIL

c Vroedfchap heeft by forme van ampliatie,
ofte interpretatie van de Ordonnantie , ofte
Initruólie der gefworen fchors- ofte runme-r
tcrs alhier vei klaart, ende verftaan, dat een
yder defer Stads borger, vry fal ftaan, ^oor zyncygen
kncgts» zyn eygen goet te doen meten, maar andere
(laar toe willende gebruyken , zullen zy gehouden
wefen,te nemen, ende voor andere praefereren dcge-
iworen meters voorfz j gelyk ook de borgers, ende
koopluyden alhier haar gekogte fchors, ofte run toe
Amersfoort, ofte elders gemeten, na defelve mate ful-
len mogen ontfangen, londer te behoeven die hier tp
doco hermeten.

choort 't advis van dc Heeren Thefaurier en-
de Cameraar defer Stad, gecommitteert op
't different tuflchen Jacob van der Veen, ende
de RuntTjeters, is verftaan, dat hy van der
Veen, gelyk mede de eygejiaar van de runmolen in
Tolknileeg, gehouden zullen zyn den ycken b.aft,

X5C KÉ^LÜTIE, rakende het aanflelkn van twee Keurmeeflers op de run^ dm i^Junj

MDCLX,

^e Vroedfchap der Stad Utrecht heeft gecon-
fenteert , gelyk haar EJ. confenieert byde-
fen , die v^n den Lauwer gilde, dat defelve
fullen mogen fiellen twee Keurmeefters na
^et exempel van andere Gilden, welke zullenvifitee-

XIX. NADER Ampliatie op de voorfz InflruBiey den s Maart MTiCLX.

of fchors , gemaalen of ongemaalen, door de gefwo-
ren Meeters Jsn van den Ham ende zyn zoon, te doen
meeten , ende niet door hnare knegts, ten waare de
burgers alhier fulx vry wil lig begeerden, ende anders
nier, op poene als in de Ordonnantie.

ren, of de alhier aankoomende, of verkogtc run ac-
cordeert met het vertoonde monfter, ende in cas de-
felve niet accordeert) de koop op de verklaringe van
defelve KeiJrmeefters voor nul en van geener waarde
gehouden zal mogen worden.

XXL

iïtf

LYSTE, waar na denycher van de ronde maat in de JVaag defer Stad Vtrechtfig voort'
aan fal hében. te regulieren. in, 't ontfangen van jyn falaris vm den fdven pk, deù
19 Februar, WDGXXXVLIL· Clq q q q î Hes

-ocr page 866-

V A Ν H Ε Τ .Y C Κ^Ε Ν W YJN.Vî A Τ Ε Ν,

et half mud fal blyven alj van öuds 6 ftüyν,,ι
Ënde nieuw geyckt als van oud5,lx ftp^*
^ Dog als ymand een' van dc maten alleen .te
ycken brengt, 'tzykoornmaat offputcnaati
•LÛ betalen van een lchepel iv,of half fchepelj.yder ftufc
iftuyv.Spenni . ...a ; /.r^'

De mindere mnaten , als fpint j 'half fpinti^ vieren-
deel, half vierendeel, foo wel fout·alskoornmaat,
Iluk 2 iluyv. 8 penni···.
, Als. der koorrkopçrs maten., te, weten een fchepel,
halffchepcl, fpint, half fpint, vierendeel, cn,half vicr;
fendeel, .alleite famen gcbragt worden, fal mpp beta-
len, als van ouds,jte famen ip ftuyv. 8 penn.>iï&^^H

^AIs ymand brengt twee, drie ,-vier of{yyf ftucks,
*t\y groot of kleyn,fout- of-kporomaten, faliiiicabc-
lalen voor 't il«k ζ Îluyv. .

Als ymand brengt eeriige majen teycken, 't fy fout-
of koornmaateii rfal men bétaleh als voren twee ftuy-
vers viui 'i;iftuk,dog!i; geheele/getal van een halffche*
pel ,tpt.^^. hal.tyierendeeJ ipe ,, 't iy ^put- ,of koorn-
maten,brengende, çnde nogeenigc ngaaten daarenbo-
ven , ial jnic;: jn^er ,betaJ^n φ 14 ^uyy^ ; "
f- Als eenigcipieu^e matçn geypkt.werden, wieren
een fchepel , ende half fchepcl , faljbetaald wprden
'tftuk f iluyv. ll-tó-A-^.'-:·, r

van

- ^ V^n kle^ndere maaten zal menbetaalen vopr't ftuk
4fl:uyv.t s^iîî

Welvcrftgande foo defe maaten famen te y^en gc-
bragt worden , fal .betaald wprden, als ^van oufis, i gj,
1 ituyv,, n^bjiïhiC.f

I Van de kqolmaat .giOot of kleyη, J^l m£|ï be-
talen,,in plaats var? .:v ftuyv.n^ voorta|n ,a, ftuyy. ^^
De koolmaat falblyvent, als van pudsjlg iluyv, 8

Geextrahcert uytjhei InftruaiÇ'boçktfpivïi^

kenniiîè van

l>efe LytiejHhik indiervoegenÏaten^m àenyareMyiz herdruckt is: fon-

der dat my uyt het Stads JnjiYU^ieho^l·. leW^ , ^wanneer zy is mflgefielt , vermindert of ^vermeer dm.
Ahar dewyl ik dc Ordonnantie op het yckampt van de gewichten^ ellen en tnaien van den,ïïç :Fehru lei'i
'door een oude band gefchrei'en, onder my ber^fiende heb, achter^ welke defe lyfle· met dejehc hant gefchremnftont^
' heb ik ze tot dien iydgebracht,' 'Öm dat^nu defe lyft gebreckelyk was , en daar by niet onderfcbiyden^Ahoe veel
daar uyt de Pachter van de JVaag^{dien van oudshet grootfie gedeelte van het voordeel van 'tychn toequam^en
hoe veel de y cher van de rond? maat yder moe β en genieten is door de Froedfchap^ om alk verfchil^ 'twelk nitt
lang daar na tu([cben den gem. ''pachter en ycker ontflaan waSj weg te nemm^ by RefoUitie van den 28 Septemb,
i-jzz goedgevonden, op de navolgende, memorie aan elck zyn gerechtigheyd toe ie leggen^waar naarzy inhet ver'
volg zig zouden hebben te gedragen,

Memorie wegens den jck^van de Rondematen, het
geen hj^den Pachter vm de Waag ^ ende
den Stads Tcker word genoot en, i.inifïi

Ö
ο

ο
ο

4
4

ο 12 ο

2 Ο

imi» -- Λ - ■

2»

Jil'o

ο
ο

1 ƒ ..„ ,·

ιΐ

"■f iiuÏÏ

f V f ii,

O ?
O 3

■ O-tl ο,
ο 'i 2

ΙΟ
8
10

O 02
O . O I

0 Éi' rt

1 - Jio- J iftlRilï

.n-S

à-

VdPr dê waag. Voor déri'yker

Een half muds fchepel
Een Ichepel of half fche-
pel , foo delelvé alleen ko-
men ,, ®

Alle koorn- of meel- '
maten, beftaandc in feven
ftuks (O ■ 'iïwv Ó
Grutters meelmaten ο
Alderhande krameryrja br-xf
mateö , ibut« oFmeel·· ua. Oi
maten van het iluk « ^ - ο λ
Alle groote koolmaten ο lo

3' ΙΌ

O
O

(ï) FoJgens opgeven van den ycker aan my gedaan^ word ah nü hy'dtn pachter van defe ροβ genoten y 9-h f.en

byden ycker o-yS. wv^' Mi i ^ - -

(2.) De pachter geniet m Z··Ó' O^en de ycker ΐ'·0·'0. - < ,

(^) D&pachter gèniet^m ö'-ïi'io , en de ycker 0"Ζ··0. ,

(·4) De pachter geniet nu 3-0—, en den ycker i-'O- ^ ' p,

(ƒ) Neg word by den pachter van alle appelmaten^ groote en khyne\ getrocken 6'-l"0 ^en den'ychr o^'i-o»
Fan de havermaieny groote en kleyne, by den pachter 0--2—o, en den ycker 0--I—o. Fan eetï^kmïfpint
hy den pachter ο -2--o, en den ycker 0--Ι-Ό. EnMo een maat^ het zy groot of kleyn^ alleen komt/dub*
■held geld, Fm een filverfmits ton^ by den pachter ο-ιο·-ο, V» den ycker 0--2-0. ' ' ' '' ' ^

De halve koolmaten ^
Alle kalkmaten
Groote kalckmaten in
de fcheepen

De fement- ileenton-
nen en maten te famen (2)
A De groote foutmaac
Dekleynefoutmaac
De runmaat (5)
De maat alleen
t Soutkeet-maten te fa-
men (4) v.'i

Alle nieuwe maten dub
beid ^eld. (5)

Geapprobeert en gearrefteert by des Vroedfcbaps
Refolutie van den 28 September ιγιζ:^ ^^

Λί:. i, Ι · „ (Λ '^'tliUl'"/

'^<1 f.
Γ'

Ιίοσ men verftaat, dat diverfe kramers en an-
dere defer Stads burgeren eninwoonders,hcn
onderftaan , onder de gemeente alhier, te
verkopen kopere wichten, fonder dat defel-
ve behoorlyk by den gefwooren Yckmeefler fyn ge-
5''ckt, daar mede niet alleen dc Ordonnantie, daarop
gemaakt, word gecontravenieert, maar verfcheyde
goede luyden merkclyck verkort. Soo ordonneeren
myn Heeren die Stadhouder^ Schout, Burgermeefte-

. XÜïII. F L A Û ^ AT Jat men in plaatfevan boute, yfere ellen zdgebruyken] dén 8 Avgu^, JS^QS-

^ τ Ifoo'men bevind j dat zeer veel bedrogs ge- " ' , ~ . -i-i

XXII. PUBLICATIE njmgeen,ongeyckte·gewichten tegebruycken; den 2 Februarf^MOCI.

Men voege hier by verfcheyde Placaten op het voorfz fubjeöt, gebracht in het i v. Boek. χ 111. Tyt.^ ^ ^

ir - Λ j. r t f ren en Schepenen der Stad Utrecht, allen kratners,

en andere, die eenige wichten, *t zy kleyn ofgroot,
jVerkopen , dat fy geene derfelver \^eerlpps worden,
teri zy dat fy behporlyck zyn geyckt by den yoorfz.

yckmeeiler, op het verbeuren van def^lye
die contrarie defen zullen zyn verkogt^,en daarenbo-
ven nog drie gulden tot behoef van dcnpfficier i- Cö

den felven yckmeefler 5 elk dc helftr

ren en Schepenen dezer Stad, eenen ygelyken weten,
die met ellen ietwes kopen en verkopen, weten, dac
de Raad op huyden gerefollrcercis, gelyk fyby delen
alle fodaiiigé perfponen ordonneeren , alle haré houten

fchied in de ellen, daar mede men uyt- en
inmeet, byfonder met houte ellen, foo la-

\ten myn Heeren die Schout,. Burgcrraeefte-

-ocr page 867-

BIER. OLIETONNEN, UI, BOEK:

ellen niet meer te gebruyken, msar in plaatfe van dien
yfere ellens welke yfere ellen fy op morgen,wefénde
dingsdag over veertien dagen j Tuilen op denSradhuy-
ie brengen, om behoorlyk geyckt en getcyckcnt te
worden, op poene ^dac die geene, die lulcks niet en
doen, als onk die na dato vat» dren bevönden \vordcn
eenige houten ellen te gebruyken , Van vyf cn rSvin-
tig gulden te verbeuren , tc appliceeren de een helft
tor behoef van den Officier, dié de eJcccutic dotn fali
en d^indcr helfr van den armen.

XXIV. ordonnantie op het Tckampt van Ellen , Gewichten, m Maaien, den lo Jà-^

nuar. MDCXXVll ; geampUeert den 19 Fehrnar, MOCXXXVllh

Van een elle die geyckt is geweeft, een oortgcn.
Ende fal de letter , ofte mejxk alle jaar op yfere el-
len geflagen, en de houte ellen gebrand worden, jaar-
lycx tuflchen nieuwe jaar, ende Lichimifle.

Èen hoüte elle le kort bevonden , zal hy in ftuc-
ken breeken, ende de yfere zal hy recken ^ cn daar
voor hebben een halve ituyvcr

Fan kopere geiüicbten
Van een nieuw Üuk koper pyl-gewicht van âchfc
pond dat noyt geyckt is, zal hy Yckmeefter faebbcii
voor 't befien van yder ftuck dat daar is , of die pas
fwaarzyn, een halve ftuyyer.

Ende daar na als zy weder jaarlycks ten yck komcH)
cn worden wigtig bevonden, zal hy hebben van ydct
ftuck een oortgen.

Ende die te licht zyn , daar men bydoet, van y»
der ttuk een halve ftuyver.

yan de nieüwe kot- enâe yfergewichtenf dit
moyt geyckt zyn.
Item, van een nieuw ftuck gewicht van neegett
pond, ende voorrs van al wat daar onder is , tot het
rainftedeel toe, zal hy Yckmeefter hebben van yder
ftuck te ycken, een halve ftuy ver.

Van tien pond, tot vyfcn twintigpond, vanyder
ftuck, eene ftuy ver.

Van vyf ehtwintig, tot vyftigpond,vanyder flufc
twee ftuy vers.

Van vyftig, tot hondcrt pond, van 'yder ftuck
vier ftuy vers.

Amgaande h loot-ende yfergemchten^ die
jaarlyks ten yck koomen.

Item, van een pond, een half pond , een vitréilii
deel, en voorts tot het minfte deel toe, zal hy Yck-
meefter hebben voor 't befien van yder ftuk dat wig-
tig is, een oortje.

Ende die te licht zyii daar men bydoet, Van ydet
ftuk een halven ftuyver.

Van twee pond,tot negen pond, van yder ftuckj
dat wigtig is, een halven ftuyver.

Ende die ic licht zyn, van yder ftuck twaalf pen-
ningen.

Van tien pont, tot vyf en twintig pond, van y*
der ftuk een ftuyver.

Ende die te licht zyn, Van yder ftuck eene i!uyvet
acht penningen.

Vyf en twintig pond, tot vyftig pond , van yder
ftuk twee ftuyvers.

Ende die le licht zyn , van yder ftuck drie ftuy^
vers*

Van vyftig, tot hondert pond, van yder ftuk vlei
ftuyvers.

Ende die te licht zyn, van yder ftuck fes ftuyversi
Allesbehalven 'tloot, datter toegedaan word als
boven de vier loot is.

Aangaande dt nieuive maten die myt "geyckt zyn.
Item, zalhy Yckmeefter hebben voor het yckeil
van eenïnieuwe olie-kan, heel, of half,die noyt geyckt
is, fes ftuyvers.

Van een twee ponts olie-maat, ende voort s die daat
onder zyn tot den minften toe, van yder ftuck een hal-
ven ftuyver.

Van nieuwe wyn, bier-ende edick»tnaten-als oocfc
houtc mclck· maten van een mingelen, een pint, en

Vt>orti

I. (I)

η den eerften, dat de Troyiche wigten die de
goild- ende filverfmeeden gebruyken, te licht be-
vonden zynde, met geen loot, ofte tin en zul-
len mogen worden veriwaart, maar met koper
in de wicht moeten geriveert worden.

1 I.

Aangaande het Engelfch gewicht, als dat te licht
word bevenden, cn ial niet gelapt mogen worden,
maar moeten in ftücken gefneeden zyn,

I I I.

Belangende het Keulfch pyl gewicht, welck
die van den kramer-Gilde gebruyken , te licht be-
vonden zynde, zal men 'tfelvemoeten verfwaren met
fouduerfel van tin ende loot, latende het felve ront-
fómmein 'tbinnenfte van den bodem lopen.

I V.

Item, alle fware gewichten , die ringen, of hand-
vaten hebben, en fullen niet verfwaart worden, met
gebogen loot om defelve ringen, of handvaten, maar
op wigten gegoten.

Item, fal den Yckmeefter gehouden, zyn alle tinne,
ende kopere maten,die te kleyn , ofte te groot be-
vonden worden , alleen in den bodem en nergens an-
ders tc corrigeren, ende wes hier mede niet en kan
worden gecorrigeert, fal hy Ycker aan ftucken fny-
den.

V I.

Dat den Yckmeefter, ook goede toeveriïgt fal moe-
ten dragen, dat geene kopere, blicke , ofte tinne
maten, ofte kannen gebuylt zynde, gebruyckt wor-
den.

V I ï.

Dat de ycldnge van de maten, ende Keulfche ge-
wigten gedaan fal worden jaarlycx, terftont na Nieuw-
jaar, ook van de wichten, en maaten totVreeswyk,
alias de Vaart, daar van aldaar dan publicatie fal wor-
den gedaan, ende van de Troyfche , ofte goudfme-
den gewichten binnen veertien dagen, na Lichtmifle.

V i 11.

Dat by den Yckmeefter , ende Stads Gecommit-
teerdens terftond* na de yckinge , als ook fes maan-
den daar na vifitatie fal Worden gedaen, ter plaatfen,
daar de vooriz maten ende wichten gebruykt worden,
Avelke vifitatie den Yckmeefter alleen t'allen tyden,
als 'them goet dunckt, fal mogen doen.

IX.

Als van gelyken mede gedaan fal worden van de
fchalen.

Ende by foo verre eenige öngeyckte , gebuylde,
ofte al te kleyne maten, ofte kannen , ofte al te lig·
te wichten , ende notoire quade Ichalen bevonden
worden, fullen die geene die fodanematen, wichten,
ofte fchalen, gebruyken, verbeuren, drie gulden tot
bthoef van den Yckmeefter.

XI.

Des hy uy t de vallende boeten fal hebben te betalen,
dc Heeren Stads Gecommitteerden , die hem in het
vifiteeren, ende ©mmegaan fullen aflïfteren,

(2) Aangaande den yck der ellen.

toefen ycker, zal van een nieuwe elle te yckcn
Voor dc eerfte reyfe hebben een halve ftuyver.

-ocr page 868-

AN HET YCKEN VAN WYNVAtEN,

voorts al die daar onder tyn, van yder iluk te yckcn,

een halve ftuyver.

Item, van de tinnekanncn, en maten van wyn en
biertappers, radai die eerile by den Wecrdeyn van

Wel.verllaande , dat hy van yder ftuk, daar toe ge«
daan wort, fal ontfangen, dubbelt geld.

Ende van alle gewigten boven de vyf en twintig
ponden, ial hy ontfiingennaar advenant.

p^an Oliematen ende kannen.
Itetn, van een oliekan, heel of half,' die noyt ten
ycken is ge weeft, te teeckenen,'fal hy hebben, fes
ituyvers. ~

Ende wanneer alfulcke kannen wederom jaarlycx te
yckcn gebracht worden , fullen zy hebben vaii hec

éitir-tr eervÂ " ^^ ------'------

Dici liipj'l-l», nwuufc v-w...- ^J ---- .. ^

de Tinnegieters geyckt zullen zyn, lal hy hebben
voor 't befien ccn oortgen.

F'àn de maten cUe jàarly€k ten yck komen.
Van «en olie^can heel, oUe huif, z.il hy Yckmees-
ter hebben voor 't befien, jaarlycx van yder ituk een

(i) J^oür de Ordomantie van denjare \6i.%fimt mg defe navolgende Toomdèn^ die in de ïaatfle is uytgeïate '
ΆΙΓ00 dcefer Stads Yck-ampt van wichten, ende maren, docVr het ovcrlcyden vanElbert van Leycnb
wiens lyve het felve ampt geftaan heeft, weder vrye ende vrank aan defer Stad gekomen is ende V^'Τ
fchap deefer Stid goct gevondenheeit, de Ordonnantie, ende Jiiliiuaie, vanouds hieropgemaakr rf
haare Gecommitteerden tcdoen vifireeren, ende hergeene dien aangaande voorder in confideratiefoud
gen komen by gefchrifte te ftellen, omme in de VcrgaderingedesVroedlchapsgerefumeert ende ^
gerefolveert te werden, ende dat by de voorftyde Heeren Gecommitteerden daarvan op huyden
• is gedaan, ende het fchriftelyk hefoigne geleien*, foo heeft de Vroetfchap voorfz (alvoorens dit

verpachten, of ymand daar mede te voorfien ) goetgevondeil·de vooiieyde oude Ordonnantie TÎV^
itruftie te amplieeren in manieren naarvolgendê. j en Ja-

(2.) Fan deefe periode tot aan het eynde.is de mide Orêmnantie geheel en al verandert: des wy in plaat Te ν L·
na op yder regel de verandering op te geven, de oUde Ordonnantie van woord tot woordfullen latm volgen '
Eyntclyk heeft de Vroedfchap vâorfz goet gevon-| twee ponden , tot negen ponden incluvs nn

pen by den voorlz Yck-amp:e te voegen ende com4 waarts vier penningen. h / >

binceren den yck van de ellen, waar mede de kramers! Vaneen ftuk van tien ponden acht penningen

r η ^ Γ1 11 T il· l-. . '. ^^ , to? vyUn

Ende fullen defelvc ellen ook allejaar geyckt moeten twintig pond incJuys opwaarts cene ituvver

worden. ^ ' ' " ' ' · ' - - - " ·

i Ende zal den Ycker van een nieuwe eJïe te ycken,
voor de eerfte reyfe hebben een oortgen.

Van een clie, die gt-yckt isgcweeit, eenduyfé
f Ende fal de letter., of merck op deyfere ellen g^fla-
gen, ende op de houte ellen gebrand worden, allejaar,
tuflchen Nieuwejaar ende Lichtmifle.
; Een houteelle, te kort bevonden, fal hy .in ftuc-
icen breken, ende de yfere elle falhy recken j^endaar
voor hebben een halve iiuyver>i s:

Fan bet Tck-ampi van de imchtm ende maten. ! ftuck, cene ftuyver acht penningen.
In den eerften, fal by Ycker hebben van een ftuk| ^ Item vatf de maten van een pond nederwaarts, als
Icopere wichte te ycken , als het nieuw is, vaneen die nieuw zyn, te befien, fal hy hebben van het ftuck,
pand· van acht loot nederwaarts, van yder ftuck te' acht penningen.

I Ende daar na alsfe weder ten ycken komen, van het

ftuck, vier penningen.
ij Item, van de tinnen kannen , ende raaten^,^ίan de
wyn-ende biertappers, naar dat die ©ei ft by den Weet·
dyn van de Tinnegieters geyckt' fullen zyn hy
ontfangen >voor het befien, vier penningen.

Ende van de houte mateti' van een'bol, een min-
'gelen, ende een pint, daar men jaarlyx een brand op
fet, fal hy hebben, vier penningen.

Aduradeefen lojanuaryiiizj.

iîen , of zy pas fwaar zyn,. 8 penningen

Item, van een pond beflooten wichts, als boven
jaarlycx te befien, daar men at nog toe en doet, lal
hy hebben van yder ftuck , een duyt,

Ende daar men toe doet, van y der ftuk, eenoort-

Jangaande de Lootwichten.
Van de lootwichten te befien, fal hy hebben van
yder ftukonderde twee ponden nederwaarts twee pen*

jjingen,

XXV. RÉSOLUïiE, M 2% Vèc0.

"sby de Vroedfchapgoedgèvondcn en verftaan , dat
van de tinne wyn- bier-edick maten, ofte kannen
van eeiivaan, eenbol,als ook houie melkmaten
van een mingelen , cén pint, ende voorts alle
diedaar onder zyn tot de minfte toe, foo tinneals houte
ijlden Ycker'hebben van yder ftuk te ycken een halve

ftuyver.

Ende fullen geene, nog koopere maten mogen ge-
yckt worden, dan op een ingeflagen bodemj ende
welke daar op niet geyckt konnen worden, defelvc fal
meniuftukkenibyden. ^

'XXVi. PLACAAT tegen hetverkoopen vàn oj^eycktegewichten^ maten^ etten^ ofkdtim»M

^ Maart MDCXXXFUI; geamflieert deri 10 Dècemb. MVÇXf,

Ifoomen verftaat, dat divcrfe kramers, ende contravenieert, maar verlcheyde goede layden werc-
anderen deferStads burgersende inwoonders kelyk verkort ; foo ordonneeren royne Heeren Bur-
hunonderftaan, onder de gemetjite alhier re'germeeftersenRt^eerders deferStad, allen kreroers en-
ver kbopen loot, Cl) yTere endékopére wig-lde anderen, die eenige wichten-,<3) «/λ/^», kannen,of
ten, als mede houte, tinne, en blecke maten , (1} of ellen ^ waar mede gewogen ^ ofte gemetm word ^ 'ttf
ji-rtww^'cnde ellen., fonder dat defelvc behoorlyck by kleyn of groot, of van wat fpecie die gemaakt zyn ^vti·
den gefwooren Yckmceftcr zyn geyckt, daar mede koopen, dat zy geenederfelver weerloos worden,ten
Dist aiieén de Ordonnantie daarop gemaakt, wWdge- 2y zy behowlycfe' zyn geyckt b^ dcE voorfz Yck·

mecftér,'

δδφ

fluyver acht penningen.

Van wyn- bier- ende edikmaten, item, hbute melfe,
maicn van een bol, mingelen , offe pint, ende die
d:iar onder zyn, van yder Ituck eert oortgen. Aldus
gedaan ende gcarreileeri, by de Vroedfchap derSud
Utrecht, den itjFebruar. 1638,

-ocr page 869-

BIER. OLIETONNEN, 6rc. ΊΙΙ BOEK. XXX. TJT. Wf

■ ■ ■ · ■('.., . · ■ t ï» ■
'nieefter, op het verbeuren van defclve wichten, die noch drie gulden rot behoef van den Officier, enden
donirarie defen iullen ζ,νπ vci kogt, en daar en boven Ycktnecller elck de heJfic.
^1,2,5) Het geen alhier curfyf Ut h m het Plaçant van 1640 ingekomen.

XXVlï. ORDONNANTIE tegen herverkoopen y engtkuycken vm ongeyckte kannen ^ of ma-
ten, den 25 Septemh. M'DCLX.

taverniers, ofteanderen binnendeefeStad, endeVry-
heyt van dien, die wyn,bier, edick ende diergelykc
om geld verkopende ende tappende zyn , geenigc
wyn,bier,edick ende diergclyke te tappen, nog den
luyden aan te dienen , ende leveren, anders dan met
geykte kannen ende maten , het zy tinne, of aerde,
by den gefwooren Ycker geyckt, mede niet foodanc
ongeyckte, die men gewoon is te gebruycken, inba-
re huyfen te hebben, fullende zy lieden nog gehouden
zyn haare tinne kannen , en maten volgens de Ordon-
nantie jaarlycx te doen herycken , alles op het; ver-
beuren by den geenen, die bevonden fullen worden ter
contrarie gedaan iehe|)ben, -van dcfelvc kannen ende
raaien , ende daar toe fes gulden by y der contraventie,
tot behoef als voren.

De Vroetfchap der Stad Utrecht in crvaringe ko-
mende , dat niet tegenrtaande voorgaande
Publicatien, ende fonderlinge die van den 50
Decennib. I6'40, dewelke hiér mede wortge-
inhiereert y tegens het verkoopen en gebruycken van
ongcyckte kannen &c. , vericheyden contravcntien
dien aangaande worden gepleegt, inierdiceert by de-
fpn wel fcherpelykallen ende een jegelyk, iteene ofte
tinne bier- ofte wynkannen, ofmaien te verkoopen,
of weerloos te worden, lienzydat defelve behoorlyck
byden Ycktrfyngeyckt, op poene van diieguldenop
jiier itukboven dekannen teverbeuren, ten behoeve
van den Officier, of zynen Subilituyr, die de executie
doen zal.

Ordonnerende mede wel fcherpely k alle herbergiers,
}OiVlIl. RESOLUTIE op het Teken de fleem W'^n- en Biertannèn^

Mucçxxm,

ehoort het raportvan de Heeren Gecommit-
mitieerden tot den Yck , die volgens com-
miilie van den'f406tob. 1726 hadden geëxa-
mineerd de Memorie ingcdient by den Stads
Yckcr, nopende het ir.gellopen abuys, en verfuym
van ue ikene wyn- en bierkannen behoorlyk re doen
yckcn : waar op gedelibereerc fijnde, heeft de Vroed-
ichap prbvifionclyk goed gevonden, d^t om alle abuy-
fen en bedrog, defenaangaande voor te komen, gelyk
als in Holland, mede alle Iteene kannen van tappers, en
waarden jaarlycx fullen moeten worden geyckt , op
de verbeurte voor de nalatigen van dertig ituyvers,op
eJcke ongeyckte kan , of kruyck.

En word vorders aan alle Tinnegieters by defe ver-
boden, geene fteene kannen aan eenige lappers, oftp
Waarden ongeyckt te verkoopen , ook 'gelaft derfei··
vei" namen daar np te fetten, op pcene als voren.

Voor welk ycken fal betaalt worden, van een min·
gels kan twee penningen, van een bols kan vier pen-
ningen, ende van de vaans kruyken. agt penningen j
voorts ten reguarde van de nieuwe kannen conform
de Ordonnantie der Stad Delft. .

Ende word tot Ycker van de voorfz fteene kannen
by defe provifioneelyk aangefteld , François de Koek.
Accordeert ^ in kcnniiTe van my, C. A. Wachcndorff,

DERTIGSTE Τ Y Τ Ε L·.
TWEEDE D Ε Ε L

ί s > , . ■ , ■ ' . , ' ·

Van de Hooyméeters, Öpfteekers, Uytfmakkers

ORDONNANTIE op de Hooymeters·^ Opfleekers , Uytfmakkers, &c. den 28 November
■ MDCLIX,

ï.

In den eerften, fal de meter gehouden zy n, als 'er een
fchip, oïcefchuyt met hoy aankomt om geloft te
worden , te nemen twee a drie vorken hoy, en die
op de kant te leggen, zoolang totdàtde gehele
[chuyt is geloft, en (00 het onder fte h oy foo goet niet en
's als 't bovenite, Ifildeh verköoperverbeuren deboc-
ic van drie Carolus guldens, fende miet de luyden ac-
corderen na ad venand de fchade, ende foo de meeter
geen monfter op de kant laat leggen , fal hj verbeu-
ren voor ydcr rcys, dat hy daar Γη nalatig woVd bfc·
Vonden, een boete van 25 (luyvcrs.

„ ^ 1 l. ;; , ,
De meter en fal niet vermogen eenige mateA tcge-
Di'uycken, als de geyckte tnaten ; die hem by de Hee·
ren Gecommitteerden van de Vroedfchajï ter hand
geilek fijn ^ alsfe tot de lengte van 't voeder, een maat
elf voeten ,tbc'dc hoogte, een inaat van tien voet,
cn tot de breedte, een maat van acht voeten, alle
J»tichife maat, zijndealfulckskleynderals deHolIant-
je maat, in de lengte van *t voer, vyftalven duym
Hollands, op de hoogte , ftyf twee duym , öp de
III Deel.

breedte, twee en een haWen duym.

1,1 ï. „ _ ^

Defelve maten zal hygehouden fijn welte gebruy-
ken, ibo in de hoogte , lengte , als in de breedte,
mitsgaders deniaat van de hoogte voor , ende achter,
in 't midden van den buy k op te letten, lob 'dat !hek vah
onder tot boven vierkant opgeleyd worde,

ï «

, Den vderleg^er fal gehouden fijn het voernaarbe-
hooren door te gaan, van voren tot achteren, en het
hoy behoorlijk neer te leggen,ende wel te iïuyten,fulks
dat elck het zijn hebbe, foo wel den koopérals ver-
kooper, ende als hy een laag doorgeleyt fal hebben ,
zal hy door het hoy gaan, en^e van voren aan weder
beginnen, en dat van laag tot laag , tot dat het voer
fijn hoogte fal hebben , eridedè hoeken wel befct ful-
len fijn, al mede óp de boete van zf ftuy vers, t'elt·»
ken reVfe te verbeuren.

En op dat men te beter het voer fijn maat fal ken-
nen geven, fal men *t felve moeten laden op een raampt,
na dfe maat by gemelde Heeren aireede beraâmti

Rrrrr VI.

-ocr page 870-

V I.

Ircm, fal mei? de hoywagctis ryden fönder achter
'heek.

VII.

Demcrcr, vöcrlegger , voermatii ofteopfte^cker,
cn fullen haar niet mogen bemoeyen met bet verko-
pen van eenig hoy, ofte daar van in eentgerhande ma-
nieren yets anders dircdelyk , of îndireâ:elyk profite-
ten, als haar loon hier naar gccxpreiTeerc, op de Ver-
beurte van zf euldens.

VIII.

De meter fal voor fijn meten, ende tocfîgt als bo-
ven genieten van den kooper twee ftuyvers Van yder
voer ; de voerlegger van yder voer ^ tot lafte van den
ïïooper gelyke twee ftuyvers, ende de voerman voor
fijn ryden fcven ftuyvers aan d^eene fijde vandc Oude
^raft j ende daarover rydcnde^ acht ftuyvers , mede
tot lafte als voren, ende daar voor ook gehouden tyn
het voeder te ontkden, ende op, de hoy folders ^ ofte
in de bergen op te fteecken.

IX.

Den verkoper Tal tot fijnen kofl:e het hoy mpeteii
op de wagen leveren ^ ende niet imeervol'ckis dwrtoe
gebruycken jals een uytfmakker, een fchudder, ende
een opfteecker. -

.X.

Ettde faï den vérkóoper'iiïét verfnogett, âanymanà
van de voorgenoemde pérfonènte geven eenigefoyàij
ofte gelagen, of drinckbier, onder wat titel hetlou-
de mogen wefen , alfoo yder wercken fal op fijn ey-
eèn drattck, op 't verbeuren van drie guldens.

.O I

Ende, of 't gebeurde dat ymant by den hoop eeii
geheel Tchip hoy kochte voor zyn eygen gebruyck,
fal 't hem vry ftaan, het felve door fijn eygen volcfc
te doen bcarbeyden, en t* huys halen', maar foo hy het
weder aan andere met de voeder uyt'flaat, Îàl daar vaö
de meter ende opfteecker haar gerechtigheyt betalen,
fchoon hy het door fijn eygen volck wilde doen be-
arbeyden, -i",

Oelyk ook"de vborfï meter , cndc bpfteeker haar
gerechtigheyt lullen hebben van alle voecfers, foo wel
van de fchepen, als die uyt bergen, of fchuerenindc
Vryheyt defer Stad geladen fullen worden ; 't ly οΐ
die de köoperls gemeten ^ of ongemeten willen heb-
ben. Aldus prpvifioïïcly ckgearreftcert by de Vroed-
fchap der Stad Utrecht , op den zS Novemb. löfj^j
my prieient, J. van der Nypoort.

VAN H Ε t Ϋ C Κ Ε Ν V Α Ν W Ϋ Ν V Α Τ Ε Ν,

II. RESOLUTIE, mngaafide denRjtder van het hooyt den 27 Aitguft.MDCLXVL

DeVroedfchap gehoord het rapport van de
Heeren defen aangaande gecommiti eert,heeft
goetgevonden; en verftaan ^datalle het hoy^
'c weick alhier by de'maatVoeders verkoft,
cn geleven word, alleenlyk gereden fal wordendoor
Herman Franfz. van Duerfen, alldaartoeopdcn ζ April
laatftleden geldmittecrt, ofte diehy daar toe by druk
tverk fal komen te gebruycken ^ zullende hy volgens
ampliatie van *t vti i articul, van de Ordonnantie,
voortaan genieten voor ryloon, van yder voedfcr hooy,
't welk aan de Wcftzyde van deOudegraft fal werden
geyoert, in plaats van feven acht ftuyvers , ende aan
de^ooftzyde van de oude graft, in plaats vannacht tien
ftuyvers, interdicerende vervolgens alle en een yder
eenig hoy, by de maat verkogt j door anderen(buy.
ten haar eygen wagens en paerden ) te laten ryden
ofte daar toe geleende, of gehuerde wagens en paar-
den te gebruyken, op dc verbeurte van 2y ftuyvers^
voor yder Voeder,foo wel by den kooper als verkoo-
per van *t hooy, als die dat foudc: komen te ryden,
öf fijn wagen^ ofte paarden daar toe quam tc leeneui
te verbeuren -, te appliceren de eenie helfte teh behoci
ve van den Officier, cndc d'andre helfte ten behoeve
van den hoyryder.

in feven acht ftuyvers , ende aan van den hoyryder. -

111. Ν ΑΌΕΚΕ Ordomantfe Op den Hooymefer i Opfteeker ^ Uytfmakker , m

deniojuly MDCXaX. ·

In den eerften, fal den meter, ofte opvordcer ge-
houden fijn, als ^er een fchip, ofte fchuyt met
hooy aankomt om geloft te worden, te nemen
twee a drie voreken hooy, cn die op de kant te
leggen, foo lange tot de geheele fchuyt is geloft, cn
200 het oraderfte hooy foo goet niet is als het bovcn-
fte, fal den verkoper verbeuren de boete van 25 Ca·
rolus guldens, en met de luyden accorderen naar ad-
venand de fchade, ofle zal den koper vry ftaan uyt de
vordere leverantie ic fcheyden j ende foo den meter
geen monfter op de kant laat leggen, fal hy verbeu-
ren voor yder reys,dat hy daar in nalatig word bevon-
den, gelyke boete yan 2. j* gulden.

X I·

Den meter, ofopvorcker fal niet vermogen eenige
maten tegebruyken, als de geyckte maten, die hem
by de Heeren Gecommitteerden van de Vroedfchap
ter hand geftelt fullen worden , ende op dc extrcmi-
teyten met yfer, of koper heilagen j ende Stads wa-
I)en geteeckent, alsfe tot de lengte van *t voerder een
maat van elf voeten, tot de hoogte een maat van tien
voeten, ende tot de breete, een maat van acht voe-
ten, alle Stichtfe maat, zyndealfulcx kleynderalsde
Hollandfche maat, in de lengte van 't voeder vyf t'
halve duym Hollands, op de hoogte ftyt twee düym,
op de breettc twee en een halvcn duym.

i 11.

Den felven meter, of opvorcker fal gehouden fijn
ie maat wel tc gcbruyckeo, foo in de hoogte, leng-
te alsj'n de breettc, mitsgadersde maat van deheog
te , Voor ende achterop eertgeyckt, ende in voegen
voorfz beiiagen, ende geteeckent raamt op te fetten^
cn van daar de maat van het voeder nemen , foo dac
't van onderen tot bovenyierkant zy, die ook met een
herck het los hoy zullen moeten attrecken, al eerzy
dc maat op het voeder leggen , oock om het zelve
gaan en fien , dar het voeder behoorlyck in het lyf
worde gevult.

I V.

Den voedcrleggcr fal gehouden fijn, het voederria
behooren door le gaan van voren tot achteren, en
het hooy behoorlijk neder te leggen en wel tc fluy-
ten, fulcx dat elck het fijne hebbe, zoo wel den ko*
per als verkoper, en als hy een laag doorgeleyt fal
hebben, fal hy door het hooy gaan , en van voeren
aan weder beginnen , en dat van laag tot laag, toe
dat het voeder zyn hoogte fal hebben , en de hoekcu
wel befet zullen fijn, op pœne als voren.

Soo den hooylegger cenigb veranderinge in het hooy
quamc te bemerckcn, ftreckende tot fchade van den
kooper zal het werk moeten ftaken, en den koper
bekent maken.

Item , zal men dc hoo)?wagens ryden, fonder acö·
fcrhcck.

' VII. . .

Den meter, voederlegger, voerman^ ofteopu«*
ker, zullen haar niet mogen bemocyen met het ver*^

-ocr page 871-

pen van eenig hooy, ofxe daar van in eenigerhande
nianieren. iets anders dircârelyk, ofte indiredelyk pro-
fitccren als haar loon, hier na gelpecificeerc, op poe-
ne als voren.

VIII.

Den meter, of opfteker zal voor zyn toeficht en
meten als boven genieten van den koper ζ iluyvers, 8
penningen, van yder voeder , den voederlegger van
yder voeder tot lalle van den koper twee iluyvers, cn
den voerman voor iijnryden acht iluyvers, mede tot
laile als voren, ende daar voor ook gehouden zyn het
voeder te ontladen , ende op de hooyfolders, ofte in
de bergen op te fteken j bly vende echter voor een yder
vry, met fijn eygen, ofte geleende wagen en paar-
den, zyn eygen gekochte , of verkochte hooy te ry-
den, mits gebruykende de voorfz geyckte raamten,
die ren dieneyndc onder debewaringevan dengefwo-
ren Meter fullen worden gehouden.

I X

Den verkoper zal tot fijnen koile , het hooy moe-
ten op de wagen leveren, en niet meer volcx daar toe
gebruyken als een uytfmakker , een toereycker, en
een oplleker, zonder het Zelve in 't lolTen , ofte op-

geven.

of los te maken.

eenigfints te ichudden
X.

Ende fal den verkoper, niet vermogen aan ymand
van de voorgenoemde perfonente geven eenigefoyen,
of gelagen, ofte drinckbier, nog ook defelve yetwes
van den verkooper genieten, onder wat titul het fon-
de mogen weien, alloo yder werken fal op fijn eygen
dranck, op de boete van drie gulden , by de gevers
cn genieters rcfpedivelyk te verbeuren.

X I,

Ende of 't gebeurde , dat een ofte meer perfoonen
by den hoop een geheel fchip hooy kofte voor eygen
gebruyk, zal 'c hem, ofte haar vryftaan, 't zelve door
eygen volcktedoen bearbeyden, ende 't huys halen,
maar foo hec weder aen anderen met de voeder word
uytgeflagen, zal daar van aan den meter en opfteker
haar gerechtigheyd betaalt worden, fchoon hy het
door fijn eygen volck wilde doen bearbeyden.

XII.

Indien eenige verkopers, of kopers genegen wa«
ren met den anderen te handelen , by de wigt, zullen
zy zulcx mogen doen, fonder cenig recht van de
Waag te betalen , alloo het 1 oy verftaan is, niet tc
zyn begrepen onder de waaren die het recht van de
Wage iubjed fijn, volgens Refolütie van Haar Ed.
Mog. van den ipjulyiöpp, ende van de Ed. Acht-
bare Vroedfchapdefer Stad in date den iqjulydaarte
vooren, alleenlyk aan den meter voor het wegen en
arbeytsloon van yder looo pond betalende jftuyversj
mits daar voor houdende bequame ichalen, geyck··
te gewichten, en vordere toebchooien.

XIII.

En op dat in defen oprechtelyk worde gehandelr,
zuilen de meier en voerïegger gehouden zyn, voor
haar getrouwe bedieninge re doen den behoorlycken
eed, in handen vanHcerenGecommirteerdens, ende
jaarlyks op den eerften maandag in Oftober, bene-
vens andere lage bedienden defer Stad, haar ampten
neder te leggen, en continuatie te verfoeken.

XIV.

En ingevalle den meier, of voeder legger quamctc
manqueren in haar plicht, foo in het meten , wegen,
leggen, als anders,fullen zy byde vervallen zyn in dç
refptélive boeten hier voren geëxpreflcert, boven cas-
fatie van haar ampten, na exigentie van faaken, en-
de ial de voorfz boete , komen ten voordeel van die
gene, die fulcks komt teontdecken, ende aan tewy
len. Aldus provifioneel gearreileert, by Borgermcc-
(leren ende Vroedichap der Stad Utrecht, op den
10 July i6p9' Ende gcpubliceert den 24 daaraan-
volgende. In kennifiie van my, Cor. de Ruever.

bier- olietonnen, kc. UI BOEK, XXX, Tlt Ui

EEN EN DERTIGSTE TYTEL.

Betreffende de Makelaars.

J)e Le fer voege hier by de Refolutien rakende de Makelaardy van de IVynen, Siet het iv. Boek, 11 r. Tyt. ï i ï;
Deel.

Ordonnant ie op de Makelaars van het Zout, Siet het iv. Boek. vi i. Tyt.

Ordonnantie , rakende de Makelaardy van den Friejfchenturf, Siet bovenden xxiii. Tyt. iir. Deel.Num.vr;

Î. ORDONNANTIE > op de CMakelaars van de vafle goederen , negotiatie van penningen,

&c in dato den 25 Februar. MDQLXIX; geamplieert den J4, iVö-
vember MDCLXXXVlh

Izoo de Cl) Heeren Borgermeeflers ende Vroed-
fchap der Stad Utrecht , in ervaringe ge-
komen zyn, dat dagelycx verfcheyde ende
menigvuldige gebreecken, ende mefufenge-
, door perfoonen die hun onderwinden het
Makelaardyfchap te exerceren , fonder daar toe ge-
auihoriieert te zyn, omme 't welke voor te komeni
is 't, dat myne Heeren de Borgermeefters, ende
Vroedfchap voornoemt geordonneert ende geftatueert
hebben 'c gene hier na volgt.

lil den ccrften, dat van nu voortaan niemand hem
i^l mogen vervorderen , eenige Makelaardye binnen
^elc Stad, ende de Vryheyd van dien, te onderwin-
den, doen ende exerceren in ceniger manieren, fon-
ceril ende alvorens daar toe by de (z) Ed. Hèe'ren
^•^rgermeefieren ende Vroedfchap geadmitteert , ende
bcècdigt te zyn, op popne van te verbeuren voor de
-i//. JJeçf,
eerfte reyfe i s gulden, voor de tweereyfe 2f gulden,
ende voor de derde reyfe,op poene van arbitrale cor;
reóbie.

I I. C3)

De Mmkclaars zullen hun moeten te weden houden^
met al fuiken loon ende provifie, als by nvelgmelte Heeren
Bergermeefieren, ende Vroedfchap der Stad Utrecht, ten
behoeve van defelve is ge fielt ^ ofte namaals gefielt foude
mogen worden ^ fonder meer te mogen vorderen op pœnc
van 25 gulden yder maal te verbeuren.

1 I I.

Niemand van de M aakelaar s /alvermogen in V exer·
ceren van de Maakelaardye, van wat nature defelve fou-
de mogen wefen^ eenige correfpondentie , ofte verpand te
hebben met y mand ^ die tot de Maackelaardye niet is gead-
mitteert, nogte defelve top zynhulpe^ ofte in zyn dienfi te
nemen, om door defelve voor hem endeten zynenprofyte
eenige partyen te laten trakteren, beloopenoftefuyten, op
Rrrrr t pœne

-ocr page 872-

VAN p i Ε R F H Ü Y. S M Ε E^ S Τ Ε R S,

pœne voor de eer fie reyfe ie verbeuren if gulden ^ voorde
tweede t eyfe <çq guldens^ ende voor de derde rey fe gepriveert
te zyn van zyn officie.

I V-· ; - If-

^îlepartyen door eengefworen Makelaargejloten , ofte
wanneer'hy den kopr en verkoper fat hebben by malkanderen
gebragt^ mîdsgaders wanneer hyde'gefiotepartye^ op zyn ma-
maet^of regifler falhebbenaangetèyckent ^ fullen worden ge-
houden van volkomen cffe5l ende waarde ^ en fal den voor'
Jchreve Makelaar op zyn relatie ende r egt ft er , ftg refere-
rende tot zynen eed ^ als Makelaar gedaan^ volkomen
geloof worden geattribueert.

V. '"r-

De Makelaars fullen gehouden zyn hare p.irtyen,
ofte meeftersehde vrouwen, getrouwelyk te dienen,
2ÔO in'c veylen, verkopen van vafte goederen, alsfe
]andcryen , huy fen, hoven, plechten, &c. daar voor
zy fullen genieten, die door haar toedoen effeétivelyk
verkogt, ofte verhandelt worden, (4) tot vyfhondert

hoedanig defelve met gehypothequeerde capitalen, qf
andere fer vifuyten fouden mogen weien bel waart, mits-
gaders of de verkoopernict is, ofgeweelt ismomboir
van onmondigen, ofborgevoor 'sLands penningen j
enof't voorfz goed/■« op den poflcfleur

is gedevolvccrr, of getranfpofteert, van alle't welke
zy den handelaar, kooper, ofte renthefFcr , in alle op-
rechtigheyd zullen hebben openinge te doen ende be·
richt te geven. ,

X I i.

Ende zullen dezelve Maakelaars nog gehouden zyn
pertinente aanteeckeninge tc houden , van alle dè
transadien , ofte handelingen, daar inne zy worden

guldens toe i van yder hondert gulden ^ \ gulden^ ^ow» «i?. deren te veylen , veel min verkoopen , ten zy zy luy·
Oyf hondert tot \000 gulden iç fiuyverSy boven de iGOo 'den alvorens op dequaliteyt, ende quantiteyt van de-
gulden tot looo gulden 10 fiuyvers , ende boven de 2000 ielvenaeuw hebben geinformeerr, ende of dezelve niet
gulden 8 ftuyvers van 'thondert, 't welk byden koper, jen zy fidei-commis, ofte (7) verband iubjed , ende

ende verkoper elcks half ende half fal worden gelaft,
fonder nogtans vooronkoften, ofte anders, iets verder
te mogen eyflchen.

VI.

Uyrgefondert, indien de voorfz goederen buyren
deSrad, ende de Vryheyd van dien gelegen zyn, ful-
len hebben, ende genieten voor daggeld , ende rer-
tceringe drie gulden.

V 1 Ί.

Item, fullen de Makelaars, van penningen die zy
op depofitoi voor partyen foecken, lichten , ende ne-
men, op obligatien, ofte plechten,genieten, re we-
ten van capitalen bedragende (f) fes hondert guldens ^

ten, mitsgaders van alle de corditiencn voorwaarden,
op dewelcke defelve handelirgen worden geaccor-
deert, (8) ende van de voorfz regifiers., foo dickwilsals
het word begeert, aan de Commtfjarijfen vifte te geven.
Aldus by de Ed, HeercnBorgermcelteren, en Vroed*
fchap der Stad Utrecht, provifioneclyk gearreftcert>
op den i4Novcmb. 1087. In kenniffe van my, Cor,
de Ruever.

ende daar onder ^ vanyderhondert 10 fiuyvers, boven ^/^'gebruykt , ende die tuiTchen partyen worden geflof

fes hondert gulden tot i zoo gulden, 7 fiuyver s 8 penningen^
'ende hô'veh de-1 zoo gulden f ftuyvers van het hondert, die
alleen fullen worden gedragen, by diegene toe wiens
laile de penningen zyr^genegotieert.

Item, zullen voor't verhuyen van landen, huy-^
fen, hoven, &c. daar voor 2y fpecialyk, by procu-'
ratie zyn gevolmachtigt, genieten van 't hondert van
de huyrpenningen twee gulden (6) voor het eerftejaar,
(ΐ,ζ) Het geen alhier curfyf is ^ is in de Ordonnantie van 1687 bygekoomen. ■ ■ '

(3( Dit en de twee volgende artykelen zyn in de voorfz Ordonnantie bygevoegt.

(4) De Ordonnantie van 1669 heeft hier alleen, van de hondert gulden, daar voor die verkogt zyn, twintig
• ftuyvers, &c. »

(5) De voorfz Ordonnantie van i6<Sp heeft, onder de twaalf hondert gulden, van 't hondert if ftuyvers, en
tot twee duyfent gulden, i ο ftuyvers, mitsgaders van capitalen boven de twee duyfent gulden, van yd«
hondert 8 ftuyvers.

(6) Jls op num. i.

(7) In de Ordonnantie van 1609, ofte ander verband,

(8) Als op mm, t.

TWEE EN DERTIGSTE TYTEL.

Van het Erfhuysmeefter-ampt, en den Roeper
der Erfhuyièn ; mitsgaders van de Uytdraag-
fters 5 en hét koopen van allerhande goe-
deren 5 die geveylt worden.

. , ; eer.

Ende zullen geen plechten, obligatien, rentebrie*
ven, &c. toekomende minderjarige perfoonen, van
dezelve mógen aannemen,, omme die le verkoopen,
verpanden ofte verfettenj veel min eenige penningen
op intereife voor defelve lichten, ofte haar daar toe tc
laten employeren, fonder alvorens haar ouders, ofte
momboirs zulks bekent gemaakt te hebben, op pœ-
ne zoo bevonden word by haar nalatig daar inne ge-
bleven te zyn , zy vervallen zullen wefcB van haar
Maakelaardy-ampt.

X. »

Itéra, de voorfz Makelaars fullen haar niet mogen
laten employeren, tot het koopen van eenige.roeren»
de nog onroerende goederen, hoedanig die mogten we-
fen, als zy weten dat de kopers infuffifant zyn , op
pœne van te verbeuren vyf en twinug guldens.

r X I.

Gelyk zymede niet en zullen vermogen eenige goe-

-ocr page 873-

EN UYTPRAAGSTÊRS. ÎIl BÙËK. ΧΧΜΛΪΤ.

EERSTE DEEL.

Van hetErfhuysmecfter-ampt^en den Roeper der Erfhuyfen,

ORDONNANTIE, op Ί verkoop-ampt van Huyfen en Hmfraad, mitsgaders waardeemgé

van roerende goederen, gedrrefieert den ζ May MdCXXXVUL·

In den eerften, tullen de Pachters van dit atnpt(die
men Erihuysmeefters noemt ) 't felve ampt per-
fonelijk moeten bedienen op deefeOrdonnantie,
ofte lullen't felve mogen laten bedienen door een
ander gequalificecrt perfoon boven de zf jaaren oud,

I I.

ken 5 nog ook kaarten of prenten, toebehorende boek·
kaart- of prentdruçkers οί verkopers, woonende buy-
ten defc Stad, cnde Vryheyd van dien, mogen doeii
omroepen of verkopen , ten ware in de Lombaavt of
Tafel van Leeninge, op eenig van de vendu-faifoe-
nen, als delelve , aldaar verlet fijnde , jaar en dag

die de Vroedfchap daar toe nut endebequaamfal ken- volgens d'Ordonnantie gedaan hebben , ënde anders
nen.

met, waarvan men alvorens de Pachters of Collec-
teurs der impoilcien op de L ikencn of andere chysba^·

Ende zullen twee pachters dit ampt bedienen, van re ftofFen, zal moeten doen blyken,om deimpoluiea
half j iar tot half jaar, te weten, den eenen van Johan- ! van dien te ontfangen, indien'by 't loot van de Pach-
ni$ te midfomer lor Corsmis, ende d'ander van Cors- ters niet en bleeke ü'aanbrengingc endc betalui^e van
mis totjohannis in eiken jare, ende elks van hunluy- dien gedaante zyn, alles op poene van by den Eithuys-
den in fijn halfjaar doen de openbare verkopingen by meelter te verbeuren honderd gulden, ende de waardó
op- ofre afflag, als dan vallende binnen defeStad, en- van de goederen, fulks defelve vcrkogt zyn , te ap*
de Vryheyd van dicn,loo van onroerende als roerende pliceeren ten regarde van de chysbare waaren,tenbe-
goederen, als ook, des verfogt fijnde, roerende goe- hoeve van de pachters der fel ver, aanbrenger, ende
deren aan dcelen leggen , zonder aeftimatie, ende elks Officier, die de executie doen lal, endc van anderè
in fijn tyd alleen 't profijt daar van genieten, ende al- goederen, ten profyte van de Ambachtskamer, Ofïi·,
leen t'fijnen^ pericule de kooppenningen van de kopers cier, en aanbrenger ^ elks een derdendeel.
invorderen, ende de lieden die defelve aangaan, 't geld I

daar van leveren. τ , y Sullen midsdien de Erfhuysmecfters gehouden zyn

hen wel te informeeren, van wair de goederen, die
Edog 't fchatten of icftimeeren van roerende goede- henluyden om te verkopen gebragt worden, gekomett
ren zonder die te verkopen, dat zullen defe twee Pach- ^yn , en defelve niet aannemen om te verkopen, ten
ters of Erf huysmeefters tezamen doen, ende t genot fy geloofwaardige ende henluyden bekende ingefctc-
daar van komende, gdijckelijck deylen, ende zal de „^n ^an defe Stad, of dp V/yhcyd van dien, verkla-
aeftimatie met validzijn, ten zy by beyde te fa men ^en defelv.e goederen, ingefetencn alhier te competeren^
gedaan, ende van winkelwaren zullen daar by noch ! of „iet contrarie deOrdonnantie alhier gebragt tezyn,

geëmployeert moeten worden twee lieden van de nee-
ringe by ieder van partyen te verkicfen.

1 V·

' Sonder dat iemand anders eenige goederen in *t ge-
heel ofte deel binnen defeStad, ofte de Vryheyd van
dien, zal mogen seftimeeren, of by openbare opvey-
linge verkopen, op poene van if guldens t'elken reyfe
te verbeuren, ende indien zukks by nacht gefchied,
daar en boven arbitralijkgecorrigeert te worden, t'ap-
pliceeren de voorichreven boete ten behoeve van den
Officier, Ambachtskamer, ende den geintereflcerden
Effhuysmeefter, elks een derdendeel.

Welverflaandc , dat de Heeren Staten ende Magi-
ftraat vry zaï ftaan,'s Lands of Stads goederen te doen
verkopen in*t openbaar door hare refpeftive dienaars,
zonder aan den Pachter of Erfhuysmeelter daar voor
iets te betalen.

V ï.

Beheltelijk mede dat een iegelijk fijn zelfs goed, of
daar hy part ende deel aan heeft, wel verkoopen zal
mogen binnens huys , onbekroont van den Erfhuys·
fficefter.

V I f.

daar van fyluyden t'allen tydtn optninge, ende , des
verfogt zynde, van alles onder eede pertinente verkla·
ringe fullcn moeten doen.

X·

Insgelyks en fullen de Erfhuysmeefters geene goe*
deren om te verkopen, mogen ontfangen, van yman-
den die fy niet en kennen , ten ware defelve eeneer-
lyk bekend, en geloofwaardig perfoon, alhier woon·
achtig, willen by te brengen, die hun kende, wiens
naam de Erfhuysmeefters gehouden fullen zyn te an-
noteren, op pee ne van 25 guldens t'elkenreyfe te ver-
beuren , ten behoeve van den Officier, aanbrenger,
ende Ambachtskamer, elks een derdendeel, ende in*
dien bevonden worde eenige van defelve goederen ge-
ftolen te zyn, fullen gehouden ^vefen defelve d'eyge-
naars te reftitueren , ende foo verre die ·ρ de tafel
verkogt wierden, de regte waarde van dien goed tö
doen, ende daarenboven arbitralykgecorrigeert wor-
den, ter difcretie van den Gerechte, t'appliccren dc
pecuniele boeten als voren.

X I.

In't verkopen van goud-of fil verwerk falden Erf>
Ihuysmeefter gehouden zyn overluyd te feggen, of het

Gelijk ook dc kinderen cnde vrienden in een fterf- j fP g^ud of laoone goud is, ende of 't filver grooteof
huys wel zullen mogen , die 't hun gelieft, ontbie- kley»e keur is, of dat men t verkoopt Voor fuik goud
âen, eîide tot hun nemen, om de aanbeftorven goe- ot ülver als t is, op poene van les guiaensten Dehoe-
deren fimpelijck te helpen deylen , onbekroont van ^eals voren te verbeuren, ende daarenboven den ko^
defe Erfhuysmeefters, mids dat Mcx gefchiedefonder Per ^hade te vergoeden,
«ftimatie of verkopinge, op poene als voren. XII.

VIII.

^ Dcfe Erfhuysmeefters en zullen geene wolle ofte

Defe Erfhuysmeefters fullen moeten gebruykenrot
ordinaris fchryver en omroeper fodanigeperfoonen als

fijde lakenen , of eenigerhande onverwerkte ftofFen, by de Vroedfchap defer Stad geftcld Zyn , ofte noch
ïiog ook eenige nieuwe lx»nte mantekiens, alhier van gefteld lullen worden, de welke henluyden fullcn heb-
fcuyten gebragt, als mede geene ingebragte fchilde- ben te refpe£lercn,cnde te erkennen als Erfhuysmce-
^ycn, insgelijks eegnc gebonden-of ongebonden boe- Iters, foo vewc dele Ordonnantie ftreckt 9 op pœoe

Rrrrr 5 van

-ocr page 874-

VAN DË ERFHUYSMEESTERSi

van caflatie of fufpenfic van haren dienil, naar gele·
eenihcyd. '

X I 1 Γ.

Ende fullen de Erihuysmceilers den voorfz fchry-
vcr cnde omroeper tot haren koften moeten gaigee-
ren, cnde Iconen van alle dienften die fyluyden hun
'doen van de goederen, die ten haar Erfhuysmeeileis huy-
fe worden verkocht.

XIV.

' Maar wes dienften defe Schryver ende omroeper in
er{huyren,of elders buyten hun ErfhuysmeeÜershuy-
ien doen , het fy binnen of buycen de Stad, daar van
fullen iy gcloont worden by die gecne,diehenluyden
.employcren of le werk ilelJen , alsfe voor en na de
niïddug yder reyfe de ichryver met tien ftuyvers.ende
den omroeper voor 't roepen fes ftuyvers, ende voor
-'t uyifenen fes iluyverSj daar voor hy ook gehouden
fal welen de tafcis in de erthuyfen te brengen,endetc
itellen ende weder te halen.

XV.

D'Erfhuys-meeflers, of die gene die by des Magi-
ilraats confcnt, 't felve van haren 't wegen bedienen,
'zullen by eedc moeten beloven hun na defe Ordonnan-
tie puniStuelyk te zullen reguleren , ende in alle opreg-
tighcyd, de goederen, daartoe zy verfocht werden, te
:zuUen iEÎlimeren , midsgaders de goederen die men
henluyden geeft om verkocht te worden, ten meeften
oirbaar , ende profyte van de eygenaars der ielver te
verkoopen, fonder ymand het befichtigen van de goe-
deren, die verkocht zullen worden, ic weygeren.

XVI.

Insgelyks zullen de Ichryver, ende omroeper by
ccde moeten belooven defe Ordonnantie, voor zoo veel
dcfelve henluydenrefpeólivelykaangaat, te zullenag-
lervolgen ende nakomen,

XVII.

De Erf-huysmccfters , Schryver, noch Omroe-
per ende zullen geene goederen in erihuyfen voor
haar zei ven , noch ook ten behoeve van anderen mo-
gen mynen of kopen, nog doen myr.en, ofte kopen
door andere pcrfoncn,zy zyn van hare fiimilie of niet,
dircélelyk, nogindiieételyk , nog ook part, of deeJ
hebben aan eenig gemynt goet , alles op poene van
2f guldens op yder koop, ten behoeve als vooren te
verUuren, boven arbitrale corrcftie, ende zal elcks
van henluyden voor die van zyne familie verantwoor»
den moeten.

XVIII.

O. k en zullen zyluyden gene goederen hun eygen
toebehoorende op de tafel mogen doen brengen,nog
aldaar verkoopen, op pœne als voren.

X I X.

' Sullen ook geene goederen mogen verkopen , naar
fonncn ondergank, mede op de verbeurte van Zf gul-
dens als voren, en dat fy daarenboven gehouden zul-
len zyn d'eygcnaars te vergoeden de fchade, die zy
daar door komen te lyden.

X X.

Endt' fal na dcfen geen goed in de erfhuyfen op be-
raad vcrkogt mogen worden, dan fullen die geene die
haar goed opgehouden willen hebben,foohet nahaar
intentie niet genoeg gelden foude mogen,daar van een
fchiiftelyke memorie den Erfhuysmeefter moeten be-
handigen, conrinerende diftirftelyk hoe hy yder par-
tye verkopen fal, wclcken Erfhuysmeefter gehouden
fal Wifen het dubbelt van defelve memorie, ren behoe-
ve van den geenen die de goederen doen verkopen,'fo
fy des begeeren , te ondertekenen, allesoppœne van
<2 f guldens t'elken reyfe ten behoeve als voren te ver-
beuren, endefoo eenige van dien tot minder piyze
vcrkogt worden dan de memorie coniineerde, 't felve
•fal by den Erihuysraeefter gefuppleert moeten worden,
'en wcs die meerder gelden, dat fal komen ten profyte

van de geene die de verkopinge laten doen. '

X X 1.

Item, alwaar 'c dat eenig goed op de tafel gebragf,
geveylt, ende ingefet ware, en *t felve naar der ver-
kopers opinie niet genoeg op de flag en mochte geU
den, foo fullen de verkopers, of haarslaft hebbende
't felve (fo lang her niet gemynt is) vryelyk mogen
ophouden, en fal den Erfhuysmeefter als dan voor fijn
moeytehalf geld van 't ordinarisfalaris genieten.

X X I 1·

Item, waar 't fake dat de Erfhuysmeefters in'c af-
flaan hun vergiften, ofte verhaaften , en fal de myn-
der fulks tot fijn voordeel niet mogen trecken, indien
den verkoper verftonde 'c felve te ftrecken tot fijn na-
deel i maar fullen de Erfhuysmeefters haar woorden
mogen herhalen,ten eynde de verkoperdaar^doorniec
verkort worde.

X X I I I.

Item, als de flag van eenig goed geleyt fal worden,
fo fullen de Erfhuysmeefters den opflag moeten ne-
men ten minften een derdendeel hoger , als 'c geene
hen dunkt het ingefette goed waardig te zyn.
XXIV.

Ende fullen de Erfhuysmeefters gehouden wefen'i
ίο wanneer eenig goed op 't eerfte, of tweede woord
gemynt word, 't felve goed weder op nieuws op te
veylen, ende den ilag een derdepart hoger te nemen,
op de verbeurte van fes guldens ten behoeve als voren,
boven arbitrale correélie , ofte fal den verkoper het
goed aan hem mogen behouden tot fijn believen.

XXV.

Soo wanneer eenige quseliie valt over het trecken van
het loot ofte geld, ofte over koop , foo fal den Erf«
huysmeefter, indien hy de mynders niet onderichey-
den kan, wie eerft foüde mogen gefproken hebben,'
ende 't goed op nieuws niet weder ingefet en worde,
het loot ofte geld geven ten behoeve van de armen
van de Ambachtskamer , ende de ilag van de koop
hervatten tot profyt van de verkopers.

XXVI.

Item, fullen de mynders gehouden zyn fo luydete
fpreken, dat het felve bequamelyk van den Erfhuys- '
meefter lal konnen gehoord werden , om te konnen
oordeelen wie eerft gefproken heeft, anders en fullen
defelve geen geld , loot, ofie koop mogen genie-
ten.

XXVII.

Niemand fal den Erfhuysmeefter over 't excrcercn
van fyn ampt mogen injurieren , ofte mifleggen, op
de verbeurte van drie guldens, ende arbitrale correc-
tie , welcke boete ten behoeve van de Ambachts-»
kamer gefurneert, ende in de bulTe gefteken fal wor-
den , alvoorens den contraventeur weder zal mogen
mynen.

XXVIII.

De mynders ofte omftanders eenige quxftie tegens
malkanderen krygende of hebbende , 't fy ter faacke
van het trecken van geld, loot, koop, ofte anderfins,
fullen gehouden zyn te fwygen, des by den Erfhuys-
meefter vermaant zynde, op pœne van 50 ftuyvers by
yder contraventeur t'elke reyic tc verbeuren, endetc
betalen in voegen als voren.

XXIX.

De Erfhuysmeefters fullen t'elken reyfe, als eenig
goed gemynt ofte gekogt word, den fchryver open-
baarlyk nomineren den naam van den koper,endeden
prys daar voor het goed gekogt is, omme by denfchry«
ver te boek gefteld te worden.

XXX. ,

Van alle goederen die verkogt worden otn gcrew
geld , fullen de kopers den prys datelyk ofte 's ander-
daags, by/t ontfangen der ielver, aan den Erflïuys-
meeftcr mocteu betalen « ende by faute fan dien m

-ocr page 875-

EN ÜYTDRAAGSTERS. III. BOEK. XXXII. llT.

tft

löcn *t felvc goed andermaal den eerft daar aan volgen
de vefkoopdag openbaarlyck verkopen tot laft ende
pericule v;in fodanigen koper, fonder dat den felven
daar van cenige winft te vcrwaehten heeft.

X X X i.

Item, aille goederen die verkocht worden öp dag,
die iullen de kopers gehouden zyn te betalen, op den
dag ofÉé termyh heniuyden gefield, ende daar veor ten
verlbeke van den Erfhuysmeefter fuffifanie borgen te
ftellen, alvorens hy gehouden fal zyn dcfelve goede-
ren te laten volgen.

XXXII.

Encie fal den fchryver geloöf hebben öp het aante-
kenen van de borgtogten, die by y mand, als voorfz
is, worden gedaan.

XXXIII.

Ende zullen de Erfhuysmeefters fodanïg recht heb-
ben regens de borgen , ende eicx van henlieden by-
fonder^ als tegens den principalen debiteur, fonder dat
dcfelve hun met de exceptien van excuffie ende divifie
fuilen mogen behelpen.

XXXIV.

Gelyk ook d^oude kieerkopcrs, uytdraagfters, ende
haarsgelycken, gehouden fuHen zijn elcken Erfhuys-
meefter borge te ftellen , en voor den uytganck fijns
half jaars van haar gekochte goederen, daar van den
dag vcrfchenen is, te contemeren, ofte faldenfelven
Erfhuysmeefter henlieden het trecken van eenig loot,
ende het kopen van eenig goed in fijn navolgers tyd
mogen verbieden, weiken navolger gehouden word
'c feive niet toe te laten, voor ende al eer hy weet,dat
fijn vennoit betaalt zy.

XXXV.

0e Erfhuysmeefters fuilen van de goederen, om
gereed geld verkocht, den prys aand'eygeftaar^'san-
deren daags gehouden fijn te betalen j ende van de goe-
deren die op dag verkogt worden, binnen een maand,
ofte ten langften fes weken, na dat den termyn van
verkopinge omgekomen fal zyn, ofte op fulcken tyd
als fy mee de lieden veraccorderen fuilen.

X X X V 1.

Ende fuilen de Erfhuysmeefters gehouden wefen,
ten verioeke van pariyen , borge te ftellen voor de
kooppenningen der goederen , die henlieden gelevert
fuilen werden om te verkopen i behalven dat alle der
Erfhuysmeefters goederen verftaan worden daar voor
verobligeert ende verbonden te zyn.

X X X V 1 1.

Ende waar *t dat ymand , \ zy erfhuystneefi:er of
koper, op fijn betaaldag niet en voldeede, des ver-
maant zynde, zo fal men zulcx uytpanden ende uyt-
halen als der Stads gepririlegeerdé fchulden iendeful-
len de Erfhuysmeefters mede geexecutecrc mogen
Worden voor den interefle, jegens den penning feftien,
naar advenant des tyds , die iylieden later fuilen ko-
oien betalen.

XXXVIII.

Defe Erfhuysmeefters fuilen van alle róerende goe·
deren die fy verkopen, ende ten gelieve van de goede
lieden t'harenlafte en periculuytmanen, genietenden
20 penning ende niet meer, op de verbeurte van
vyf en twintig guldens t'elcken reyfe , ten behöcvc
als voren.

XXXIX.

Ende van roerende goederen, die fy lieden alieeftlyk
fuilen verkopen, ende de penningen van dien nietüyt-
manen, daar van fuilen fy hebben den ^ ο penning.

Ende van goed dat voorde flagopgehouden word,
halfgeld.

X L I.

Item , van de goejderen die een van henlieden aan
parten ende deelen kyt, fonder te fchatten ofte waar-
deren, die fal daar van betaalt worden naar advenant
van de uuren die hy daar toe vaceert, alife yder uurc
vyf ftuyvers , fonder dat meer als een van henlieden,
die *t fijn tyd is, daar toe jgeifmployeert zal werden j
ende zonder meer te mogen eyflchen, ontfangenofic
genieten, op poene als voren.

X L I I.

Ende van goederen, die fylieden in deelen leggen,
ende fchatten ( 't welk niet alleen , maar fy beyde te
faniien öioeten doen) daar van zullen fylieden hebben
den 30 penning , ofte minder , zo fy met de lieden
zullen accorderen, maar niet meerder.

X L I I I.

Des zullen fylieden ter beliefte van de luyden, al-
fulk getaxeert goed aan hun behouden moeten, voor
de pryfe daar op fy *t getaxeert hebben, mits dat de
lieden binnen 24 uuren daar na verklaringe doen , of
fy henlieden defelve goederen in *t geheel ofte deel
voor den getaxcerden prys willen laten of niet j wel-
ken prys als dan d*Erfhuysmeefters gehouden worden
te betalèn binnen fes weken daar aan volgende ; wel"
verftaande dat d'Erfhuysmetfters zulck goed weder
openbaarlyk op ter rafelen opfetten , ende verkopen
zullen mogen.

X L I V.

Van alle huyfen, kameren, hoven, erven ofte an-
dere onroerende goederen,die by decreet ofte execu-
tie van den Gerechte verkogt worden, geWende on-
der de honderd guldens, zal den Erfhuysmeefter, in
wiens tyd de verkopinge gefchied, genieten acht ftuy-
vers.

X L V.

Van onroerende goederen als voren, geldendehon<i
derd guldens , ende daar over tot fes honderd guldens
toe, feftien ftuyvers.

X L V Γ.

Ende geldende fes honderd guldens, ende daarbo·.
ven, tvree en dertig ftuyvers.

X L V I I.

Van alle vafte goederen, die ter begeer te van parti-
culieren alhier openbaarlyk verkogt worden9'tzy de-
felve binnen of buyten de Vryheyd defer Stad gele-
gen zyn, geldende onder de twee duyfend guldens,
daar van fal den voorfz Erfhuysmeefter hebben dub-
beld van *t geene voorlz ftaat, ende geldende onder
de twee duyfend guldens, noch eene ftuyver van el-
ke honderd guldens, die de goederen daar boven fui-
len komen ie gelden.

X L V i I I.

Ende van alle onroerende goederen, die opgeVeyk
zynde, onverkogt blyven, daar van fal den Erfhuys-
meefter voor fijne moeite hebben half geldvan 'tgee-
ne voorfz is, naar advenant die hebben mogen gel-
den.

X L I X.

Eyndelyk zullende voorfz Pachters ofte Erfhuys·
meeiters ook moeten ftellen elcx twee fuffifante bor-
gen , de Vroedfchtp aangenaam , die hun elcx eens
voor al in foUdum zullen verbinden ende laten condem-
neren, zo voor de betalinge van de beloofde pacht-
penningen van dit voorfz ampt, als voor de onder·
houdinge ende nakominge defer Ordonnantie, wek-
kers interpretatie de Vröedfchap voorfz aan baar is
referverende. Aldus gedaan ende gearrefteért bv de
Vröedfchap der Stad Utrecht, op den ζ May 1638.
My prefent, J. vander Nypoort.

Gehoord

li. INTERPRÊT ATIÊ vm dt vmfz. Ordonnantie ^ dtnii Jmy MOCLIL

-ocr page 876-

committeert tot refunnptie van de Ordon-
nantie , op 't veikoop-ampt van huyfen,
huysraad, δζο. is verdaan , dat men het 3
en-Je 41 articiilcn , rakende *t a:ftimeren van meubüe
goederen -, weder in train ende obfcrvande fal bren-
gen· ,

'Ende by 't 4 arricul voegen } ren ware 't filarïs
meer quam te bedragen als de boete van iç guldens,
ïn welken gevalle verbeurt zullen worden vyirig gul-

ΪΪΓ

v^ ν Ç Ε : ε rfhuysmee/steks

choord 't ra^^port der Heeren , onlangs gc- · dcns.

RESOLUTIE, 'dut de Έγβΐψηΐ6ββα$ en Uytdraagfiers zigJlriBelyck na de Ordonmmiéà
"^op het verkoop ampt vm de huyjèn, &c, zullen reguleeren , den 13 Mai
MVCC,

; - , ' ■ ■ . ^ . , , .

Item de boete van 30 ftuyvers in het.^iS articnl, oii
geallegeerde redenen, verminderen .tot 5 ftuyverst'elr
ken reyie.,' Het.bovengelcbreven .Extraâ: .iSineffeni
d'Ordonnantie op het Verl^op-ampt van huyferi ende
huysraad 5&c. van date den ζ May 1638. op den 29
Juny i6f 2., na voorgaande klokluyding gepubiiceert
vanden 'Stadhuyret'Uirecht, mrefolm, by my, C.
D. Ridder.

ehoord. het rapport van de Hetrcn Burger·
meefteren, ende vordere Gecommitteerdcns,
dié geëxamineert hadden de klagr*^û vin de
kooplieden, wïnckeliers , fabriecqueyrs van
allerhande ftoftcn, wolle, zyde ende linne laakenen,
fchiijnwerckers ende andere geinterelTeerdens, bur.
gers dcferStad , zo by Requeile ende verbale, als
roede mondelinge gedaan,over de fchade en nadeel, als
dcfelve komen te Ïyden door de non-obfervantie van
de refpeftive Ordonnantiën , by dc Heeren Regeer·^
ders defer Stad geiarrefteert,'op het ampt van de Erf-
huysmeefteren , ^als roede het kopen ende verkopen
der goederen door uytdraagllers, &c., mitsgaders de
Ampliatien van dien,, verioeckende als by de geregi-
llreerde Requeile ende verbale in het breede is gede-
duceert, ende waar op by welgemelde Heeren Ge
committeerden 'ingenomen was ecrfc het mondelijck
berigc van beyde de Erfhuysmeefters te famen, ende
de fchriftelijke debatten by yder der felver apart in-
gedient, cn het geene verder by partyen tót verifica-
tie en juitificatie vân haarlieder refpedive gepofeerde
was overgelevert, rypelijk overwogen,heeft de Vroet-
fchap» na deliberatie, goedgevonden , dat van nu af
aan de Erfhuysmceiters en Uyidraagfters zal worden
geordonneert', gelijk defelve geordonneert worden by
dcfen fig ftriftelijk te reguleeren naar den inhoudert
van de voorfchreve Ordonnantiën ende Ampliatien j
zonder dèfelve in eeniger wyfen te buyten te gaàn,
op wat praetcxt zulcx zoude mogen gefchieden, op
pœne als by defelve , ende dat de voorfchreve Eri-
huysmeefters daarenboven gehouden fullen zijn in han-
den van de Heeren ordinaris CommiiTariflen zonder
uytfiel te doen den eed op het ftuk van haar arapt
gerequireerti wordende de vordere deeleh van der fup-
plianten verfoek gehouden in advis, lot dat de lopende
pacht van dcErthuysmeeiteren zalwcfen geëxpireert,
om als dan daar op gercfleûeert ende gedifponeert te
worden, zo men bevinden zal le behoren.

IV. NADER Ordonnantie op het Vérkoop-ampt van de huyfen \ huysraad , en andere foo roè^
. . . rende i als onroerende goederen i&c.gearrefieert den IJ Janmr.MDCCligeam'
^ pUeertden i'èJanuar.MOCCXIL

j. . ^ I of andere ^Jirettige verhindering , in ■Wcïckcn gevallö

defelve by een van beyde zal mogen gefchieden, mitsl
dat foodanige icftimatie by beyde de Erfhuysmecfterâ
ondertekent, cn 't genot als voren gelykelyk verdeelt
werden, of dat anderfints alle aeftimatién , by man·,
quement der voorfz teekening > invalied fullen zyn.

■V.......

Welvcrlflaande, dat by asftimatie van winckelwa-
ren noch zullen geëmployeert mogen werden twee
luyden van dc neering , by yder van partyen, in cal
fyluyden fulcx nodig oordelen, te verkiefen tot lafte
van de Erfhuysmeefters.

VI.

Sonder dàt ymand anders ecnige gdedei-en., in het
geheel df ten deele, binnen defe Stad, oficVryheyd
van dien, fal mogen œftimeren, of by openbare op-
veylingc verkopen, op pbene van 25 guldens t'clkcrt
reyfe tè verbeuren j ende indien fulcx by nacht ge^
fchied^ daarenboven arbitralyck gecorrigeert te wor-
den ί t'appliceren de voorfz boeten ten behoeve vaa
den Officier , (2) jialmoejfenierskamor , en Erfhuys-
meefters, elkeen derdendeel : uytgefondert, dat de
gildens , waar in de omleggen tot nocÎi toe in gc-
brüyck Îîjn geweeft, daar'inne zullen mogen conti*
riueren. ^ *

- V I I.

Weiverftaa-nde , dat dc Heeren Statca en Magt'
ftraat vry zal ftaari , Lands of Stads goederen tc
doen verkopen in het openbaar door haar refpcétivc

dieriaah, ionder aan de Erfhuysmeeilers daar voor iets

te betalen,

V II L

Behcltelyk mede,dat een ygelyk felft fijn goed,ofdaaf
hy part endcel aan heeft, wel verkopen fal mogen bin-
nens huys, onbekroont van de Erfhuysmeefters.

JX. öïi

pn den ccrften zullert de Erfhuysmeefters gehouden
zyn hun ampt perfoonelyk te bçdierien, ofte wel
(i) by indifpoiitie,, fiekte, of nodige abfentie , door
een ander geqaalinceert perfoon , boven dc 2f
jnren oud,die de Vroedfchap daar toe nutchbequaam
zal kennen.

I Γ.

En zull,eii de twee Erfhuysmeeflers dit ampt bfediè·
ilen van halfjaar tot halfjaar, te weten den eenen
van den cerften January tot den eérften July excluys»
dhde den anderen vân den voorfz eerllen July tot den
leften December daar aân volgende incluys, refpefti-
velyk in yder jaar, en fal dep eenen der Erfhuysmee-
fters, doen de openbare verkopinge van de roerende,
ende den anderen van de onroerende ende i^afte goe-
deren, obligaticn, &c., 't zy vry willig ; of by de-
creet j doch zullen egalyk met den anderen jpartagc-
ren alle de emolumenten, hoe die ook mogen gehoemt
worden , die van der felver ampt komen te proflue-
ren ; ten welken eynde fyluyden gehouden fullen we-
fen de boecken ende aantekeningen aan elkander be-
hoorlyk te exhiberen , mitsgaders bewys en reliqua ,
naar expiratie van elk half jaar te doen.

III.

Sullende alleenlyck een yder der gemelte Érfhuy^-
meefters van de verkopingen in lyn half jaar te doen,
t^fynén péricule gehouden zyn de kooppenningen van
de kopers in té vorderen , aan de luyden die defelve
aangaan , 't geld daar van te leveren, fonder dat de
een voor des anders reftànteri ofte quade fchuldcn obli-
gatoir fal zyn.

i V.

Ën fullen de Erfhuysmeefters alle leftimatien te fa-
fiïcn moeten doen, tea ware by belcc van verkopinge

-ocr page 877-

en uytdraagsters. lîl. BOEK. XXXll. ΤΙΤ.

I nige goederen , contrarie het voorfz artîcul, onder

Gelyck oock de kinderen en vrienden in een fterf- haar hebben, die daar op bericht van ja ofte neen op
huys wel fullen mogen, die 'c hun gelieft,ontbieden, haren eed fullen moeten geven , en by wcygeringc.

het zelve aan de Heeren Gecommitteerden"bekenc
maken.

X V f.

Infgelj'cx fullen de Erfhuysmeeflers geenc goede-
om te verkopen, mogen ontfangen van ymand,
die fy niet en kennen, ten ware defelve een eerlyck,
bekent ende geloofwaardig perfoon, alhier woonach-
tig, wifle by tc brengen, die hun kende, wiens naam
de Erfhuysmeefters gehouden lullen zyn te annotce-
ren, op pœne van 25* guldens t'elken reyfe te verbeu-
ren: ende indien bevonden werde eenige van defelve
oederen geftolen te zyn, fullen gehouden zyn defel-
ve de eygenaars te reftitueeren, ende foo verre dieop
dc tafel verkocht wierden , de rechte waarde van
dien goed te doen, te appHceeren de pecuniele boete
als voren,

XVII.

Indien ymand van buyten defe Stad, ende Vryheyd
van dien , eenige nieuwe goederen quame in te bren-
gen om te verkopen, fal alfulke verkopinge door de
Erfhuysmeefters niet anders mogen gefchieden, dan
onder de refpcftive gildens , waar toe defelve beho-
ren, fonder ymand, buyten dc vooriz gildens zynde,
tot alfulke verkopinge te mogen admitteren, op poe^
ne van 25 guldens.

X V 1 I I.

In'c verkopen van goud- of fïlverwerck, zal den
Erfhuysmeefter gehouden zyn overluyd te feggen, of
het fyn goud of kroonç goud is , en of het filver
groote of kleyne keur is, of dat men 'c verkoopt voor
fuik goud of filver als 't is, op pœne van fes guldens
yder reyfe, ten behoeve als voren tc verbeuren , en
daarenboven den koper fyn fchade te vergoeden j (4)
en fal den fchryver op fynen eed pertinentelyk hebben aan
te teykenen^ wat goed y en tot wat pry s bet felve fal fyn
verkogt y op pœne van hy nalatigbeyd van dien y arbitra"
lyck gecorrigeert, en als een meyneedige gefiraft tc Julien
worden.

X I X.

Defe Erfhuysmeeflers fullen moeten gebruyken tot
ordinaris fchryver en omroeper fodanige perfonen,al$
by de Vroedfchap defer Stad geftelt zyn , ofte noch
geilelt fullen worden, dewelke henluyden fullen heb-
ben te refpefteren als Erfhuysmeefters, foo verre defe
Ordonnantie ftrekt, op pœne van caflatie, of fufpen·.
fie van baren dienft , na gelegentheyd van faken,

X X.

De Erfhuysmeefters, of die geene die by des Ma·
giftraats confent 't felve van harent wegen bedienen,
fullen by eede moeten beloven, hun na defe Ordon-
nantie punduclyck te fullen reguleren, en in alle op-
rechligheyd en getrouwigheyd die gotdercn, daar fy
toe verfocht worden , te fullen sefiimeren, mitsga·
ders de goederen, die men henluyden gèeft om ver·
kocht te worden, ten meeften oirbaar ende profytc
van de eygenaars der felvertc verkopen, fonder ymand
het befigtigen van dc goederen , die verkogt fulleq
worden, te weygeren.

(f) XXI.

De Erfhuysmeeflers en Schryver fullen op haren ee4
moeten beforgen , dat dé reffeSlive goederen , /00 als die
hy de borgeren en ingefetenen fyn gebragt, om verkogt t^
werden., yder by fyn foort^ op haar heurte fullen worden
op de tafel gebragt en epgeveyld, fonder daar van eenigs
achter te houden, cf het een voor 't and^ op de tafel tç
brengen , of ook eenige goederen van ia»arde of konfl f09
lang achter ie houden ^ tot dat de liefhebbers fyn wegge-
gaan, op pœne van daar over arhitralyk en als weymdl·'
gen te fullen worden gefiraft en gecorrigeert.

ren

xxu.

Sssss

en tot hun nemen, om de aanbeftorve goederen fim
pelyk te helpen deylen, onbekroont van de Erfhuys-
meeftcrs, raus dat fulcx gefchiede fonder asftimatie,
ofte verkopinge, op pœne als voren.

Defe Erfhuysmeeilers fullen geen winkel, 't zy in
'c openbaar ot befloicn , mogen doen , (3) nog goede-
ren 'van andere plaatfen. doen komen, om daar van een
Erfhuys te formeren^ of onder de goederen van andere op
ie veylm , op pœne van vervallen te zyn van haar
ampi.

X I.

D'Erfhuysmeefters fullen gehouden zyn yeder in
hun tour , ren behoeve ende gerieve van de borgers
en ingefeienen, op vrydag in yder weck, te houden
een ordinaris erfhuys van alderhande goederen, de
borgers en ingefetenen competercnde, als tot nog toe
gebruykelyk is geweeft.

X Î I.

De Erlhuysmeefters fullen geen wolïe ofte zyde la-
kenen , ofte eenigerhande ongewerkte floiFen, Ooil-
Indifche waaren , of ongebruyktc ftukgoederen , of
nieuw gemaakte werken, 't zy binnen defe Stad, ofte
Vryheyd van dien, gemaakt, ofte van buyten inge«
bragt,tot wat handwerk,ofte ambachtendefelvc ook
mogten fpeéberen, temogen doen omroepen ofte ver-
kopen, direételyk ofte indiredelyk, ten ware in de
Lombaard of Tafel van Leeninge op eenig van de
vendu-fkyibenen, als defelvc aldaar verfet zynde een
jaar en dag volgens de Ordonnantie geftaan hebben 5
beheltelyck de vryheyd van de borgeren en ingefete-
nen 5 in reguard van de vrydags erfhuyfen, ende an-
ders niet, als voren gefegtj op pœne van by de Erf-
huysmcefters drie honderd gulden elcke reyfe te ver-
beuren , boven de waarde van de verkogte goederen,
iulcx defèlve verkogt zyn, te appliceren een derde
■voor den OfHcier, een derde voor de AalmociTenicrs-
kamer, ende een derde voor den aanbrenger.

XIII.

Behoudens mede, dat die geene, die genegen mo-
gen wefen uyt hare neeringe ofte kcopmanfchap te
fcheydcn, ofte ook ten reguardevan fodanige goede
ren , die door de motte ofte anderfints mogten zyn
gevitieert ofte bedorven, vry fal ftaan hunne waren
door de Erfhuysmeefters te doen verkopen, met ken-
niiTe van de Dekens van den gilde,daar onderdefelve
behoren,ende foo hier ontrent gefchil viel, metprieal-
labcl confent van de Heeren Gecommitteerdens.

XIV.

Ende in cas het mogt gebeuren, dat ymand van de
Erfhuysraeeflers eenige der voorfz goederen quame te
verkopen, en dat den anderen daar van kenniiTe had-
de , fal den felven gehouden zyn fulcx aan te bren-
gen , op pœne van voor medeplichtig gehouden te
V/orden.

X V.

Sullen de Erfhuysmeefters gehouden zyn,hen wel
tc informecren, van waar dc goederen, die henlieden
om te verkopen gebragt worden, gekomen zyn , en
defelve niet aannemen om te verkopen, ten fy geloof-
^«'aardige ende henlieden bekende ingefetenen van de-
ie Stad, ofte Vryheyd van dien , verklaarden defelve
goederen ingefetenen alhier tc competeren, ofte niet
contrarie de Ordonnantie alhier gebragt te zyn, daar
^an fylieden t'allen tyde openinge , ende des veriogt
^ynde, van alles onder eede pertinente verklaringe
lullen moeten doen ; en fullen, tot beter obfervan-
van dien, de Dekens in der tyd van het Marskra-
Jiers ende Bylhouwers gilde refpedive aan de Erf-
^uysmeeilers mogen onderfoeken, offy eenige foda-
///. Deel,

87Î

-ocr page 878-

V À D;.E Ε R m HIV t$m 3E M II MI

m om m.hfén opfigte aile frmdçs -^(fj^i _
dièn voor tt iomm , ■ fk

eenig g9èd op dt 'Cf'fhuyfen brmgèu ϋ?η Uldéar ■mr^gfïU·.
'ivôfde», njtfflmni dejklnûÎ mcfamÙBmeîyh.ifigne^^^^
lier nommer te marqueren^ en d'Erfhiiysrneefimyik'dm·

vehouden zyn. 't felvc aldus Uherkopen. .. .

X'X ΙΊΐίΙ.π- Λ ■

Insgelycxî Tuilen de Sehry vfir i- en Omroeper py
cédé moetèni beloven ^ dèic Qrdomiantie , vôor Γ^ο^
veel defelve henlieden rcfpeôivtlyk âangiar, tcfuHèn
achtervolgen cilde nakônién , 'φ) fonder dat d''Er/-\
huysmeeflers met den Schry^ereemgé.coUiifie ovmhetjôàh
fitlim mogi ' ■ .» / ^

donnant ie

■UIL· UJk Λ ' ■ r ί ƒ τ ■ Λ ■ ^ ,'ί... ι rf

De ErfhuysmeeftersrSchr|VerV.^tiog 0ίή'Γ0ερε|:^
zullen gene goederen in erfHuyien voor huk felven ,
nog öok tin Behoeve van andéren^ feogcrij'mj^nèn,
of kopen , nog ddfcn mynen i -öf kBiten,, db andpre
pcrfonen, zy zyn van haar idtnilie of niét, diTedelyk
of indireâielyk, op poeiie Vàtrif gdÎcifeH opyder Idop,
nog ook part nô^ dèéPhcBbéïï

(omme door feKölke kópHn|e"':Htin próίyƒ^te m^ccn^
icnde aliulke goéderèn nàiliaaÎkwcclerom opaïi'de^

lie verantwöerdéh moeten,

«υ îr If y ' ""

' ■ ^ i ' ■ ·· - ' ΐ'·ν·)«Γ, Ü4

Ook fullen^y geen goederen'hun,,ejgen toebeho-
rende op de tafel n)ogen dpei^ bi-^ngen , nog aldaar
verkoopenj öp poene van*ί00 gulden, te applice'ren

Sullen ook geen gQederën mogen Verkopen tia ^Q^r,
nën ondergang, op poene van 2£ gulden ,jen^acrzy
daar ën boven géhouden'^ZtillEri Z^^p-'he' -cy^cna;^^^^^ te
vergoedende fchade,diç zydaarlàoôr komen teiydên,
ten ware, dat fodanigeeygën^ars daar innçxonfentéèr-

_ nen opjiç^

huyfen te docn veikopèn ) oppœne van300 .puldeq geé

ende zal elcx-VÎrt* huriîuyden \^èör''dic?An1jjncJatiii- rii^tcm"''^^ Vr^si'. éffïivó-dWrfitö 'at

bëfën van zyn ampt mogen injuriefen jî.oiçeijjiiiîèggeo,
op de verbeurte van dne gljlden, en arbitrale correc-

De mynders, ofte omftanders,''eenige quaefHe tei
gens malkanderen krygpnde, of hebbende , 'tzyter
Zfke ji^Jt çre^ken. jV^p. g^l^ijft Jsqqp r;çf^and!èrfints,
zullen H^^çn b Er/huys-

meeftër ,γ^^φ^ΐΐβϋ yQ|ia}<?tfttty,wcrs,

by ydër coritraventeur t'elcken reyfe te veiÉeurcn,
en te betalen 5 in voegen voren.

uysi]:ieeilers.zulkn^|'elcke reyfe ^ als icenig

e van zf gulden i'elkeB reyfe ten behouve als voren^
é Vërbeurëb i.en,ζορdien tot .piy-

fd've;Vk8cîiC\vfîrdën, dan çte rnem 't

7:clvé'^ir iy|'· dën EHhuy^m'é|rtër'^eru
dórden, jpWéÏ 'dië ,|iiëerder ' gM , dat-zal Ïcprajen
ten' 'pröff vntt'dë^lfeHp die "de'fei'ko'pinge litèji (Jöên.

' ' Ttem 'cdat'^ni£g ^p

^évéƒld ÖT-h^lézëtS^a^ cnd'é'^ t ,2;ê!y,e tià der„vëj^^ko'-
pcrs ppÎ'nîe^iiîctgcnoèg pp'|fé^3g .ipógt:e gelden zoo,
zuj 1 en deVericô|?ers,, ofhaarsjall:,! hebbende ft .?elve
^ làip, niet gemyriè i^ ^ryëÎ|i mogen ophou-
(Ïén, e^^^l'^âèn'llifKu^^ dan yopir zyne

moeytc BMFïèld" van"t orârnarîiTâarts öenieiené'

. "Îîèffi , zake dat dcEyfhi^ysmccilers,m't af^·

•ilaan hun'ver||f1lcn of verhaaiicn, zafden myndèr zuÏcx
tot zyn voordcel niet mogen trecken , indien dè ver-
koper veritonde 't zelve te llrccken tot zyn nadeel ,
mnar zullen de Èrthqysmeefters haar woorden ihogen.
Herhalen, ren eyndeden verkoper daar dóbr filet ver·;

"Ende ziiV-^d'dëfcn
raad'Verlioçhcrti'ôgéi ^ . . ,^

haàr goed hpgeRoüdéh w

réiiucntiè'nietgenoeggeji^^ goed gemynd, ofjte,gekogt word, aan den Schryver

ccn fchrîftelyke memorir'dph ^i¥huysmeefter moeten ^ορ/ΐπ^ van den koper, ende

bèhandilènjContinerèniJe diftinftely 1?, hoe hy y^er par-ude prys φδΓ,.νοοί· 't,goed gekocht is omme ^by deo
tyë'verkó^étfftf^^^ géhöuden SchryyeT.te.l?ojek gclteJt . ■

\ : Χ.Χ,Χ Λί tl.,

höüve van &tn gécHcn, dje^ti^^^^^^^ dbenyeikopen, | Van|iÎIe goederen j^. die. verkochtwordBa;onigwct
20Ó zy des bègccrënV te'q^ aïles op pee-jgeld, zullen de kopers, de prys dateJyk.iof'scanderen

lie van 2f gulden i'eïkeB .revfe ten behouve als voren'Jdaags by 'tontfangcoderfelver aan den' Erfhuysmees-

tef nïoeten betalen r en by faute van diea ,. Jtal men 'c
zel^e goed andermaal , den eer ft daiiriaanpol^de
verjfoopdag opcnbaarlyk verkopen ,;itot;.la!fl:e£i^ p^
ricule van fodanigen koper, fonder dat; dciKfdvcn<daa?:
van eenige winfte te verwagten heeft.

. XXJ^V 1 1 L^^ma^tv^o
/■jr,iltcm i alle goederejtï.dic; vei'kogt worden op d^g»

die zullen d^ kopers gehoucjent.zyin te, benalemop den

dag, oÉtermynjhenliedengeftelt^ ende.daarvota:ten
veripeke van den Erihuysmeefter fuffifante bêrgen κ
ftellen ,f=alvorens hy^ gÈhçuden zal Byft'defelwgöed^
rep te laten volgen.^^:. «tV ^ '

XXXIX ,
En zal den Sçhry ver gelóóf hebben, óphet aante·
kenen .van de borgtogteftj dieby yœiand,'alSxVôOïlchre-
vesis^ iVvorden ^ ^ ^ ^^' ' '

Sullen ook de Erfhuysmeefters, .foodacig_iegt beo-
ben tegens de:,borg^^^qde eicx - van Jiunliedcn by-

,ionder, als tegen denprïncipalcn,dcbi«€ur5 fün|ew^^

^74

-^h^m^ù X ηοίΐϋί

î"Irem, als de flag vanlecôig; goed geleyt zal wor-

En ifH^i^n p^.Erfhuysnieç^^

eerûe , î Pf ïjweedc :weDrd
gemynjt^^^ 't z^lRe^ gped weder op iiieuws op te
yeyléo il çpdé^ue ilag.ee^» <ier<ie,;hooger,itq jieinqn·

Soo wanneer eenige quicftie valt, oyp Jiefetrecken
van 'c treckgeld , ofte,ô\i£r koop , zoo zal den Érf-
huysiiD.e^l}ej|^ indien ,hy

den;. apfRiöki3a.^bbcn,

a^iWordc^

Item, zullen de .myndlew gehouden zyn zoo luy-
dç: 'dafiipt ^Îy^,bequame.lyjek ^mden Erf-

Wjordep, taniâkon,^

-ocr page 879-

en uytdraagsters. ΙΙΙ.ΒΌ^Κ. XXXII.TIT.

meefters aan parten of dcelen leyd, fonder te fchat··
ten, of waarderen, die zal daar van betaalt wordert
by de ureni die hy daar toe vaceert, alsle yder uer
10 ftuyvers, fonder dat meer als een van hunlieden
daar toe gcemployeert zal worden, ofte ook iets meer
mogen eyfchen.

Ende van goederen die zyluyden in dcelen leggert,
ende fchatten , daar van zullen zylicden hebben den
go pennink of minder , foo zy lieden mee de luydcü
tullen accorderen, maar niet meerder.

Ll·

Des zullen de Erfhuysmeefters, ter beliefte van de
luyden alfulck getaxecrtgoec aan huri moeten behou-
den, voorde pryfe daar op zy 't getaxeert hebben^
mids dat de luyden binnen 24urcn daar na verklarin-
ge doen, of zy hun luyden die zelve goederen in 't
geheel, ofte ten delen (mits kortende een fesdepairt)
voorden getaxeerden prys willen laten of niet, wd-
ke prys als dan de Èrfhûysmeefters gehouden Wordert
te betalen binnen fes weken daar aan volgende, endé
welk goed defclve weder ópenbaarlyk op der tafelfen
opfetten en verkopen zullen mogen , met prscallabel
coniènt van de Heeren Gecommitteerden.

Lil.

. Van alle huyfen, kameren, hoveil, érvef), of an-
dere onroerende goederen, die by decreet , of exe-
cutie van den Gerechte verkocht worden , geldende
onder de hondert gulden fullen d'Erfhuysmecfters ge*
nieten acht ftuyvers.

L I I I.

Van onroerende goederen als voreh, geldende hon*
dert gulden , en daar over tot fes hondert gulden toe^
feftien ftuyveis.

L Î V.

Ende geldende fes hondert gulden i cndc daar bo·
ven, twee en dertig iluyvers.

L V.

_ Van alle vafle goederen, die ter begeerte van par-

lyck zullen verkoopeiT, ende de penningen van dien ticulieren alhier openbaarlyck verkocht worden, 'c

zy defelve binnen, of buyten de Vryheyt defer Stad
gelegen zyn, onder de. lóoo- o--o daar van fullen
de voorfz Erfhuysmeefters hebben dubbeld van het
geene voorfz ftaat, ende geldende over de 1000--0-0
nog eene fl:uyver van elcke hondert gulden , die dc
goederen daar boven fullen kotoen te gelden.

L V I.

Ende van alle onroerende goederen die opgeveyk
zynde,onverkogt blyven, daar van lullen de Erfhuys-
meefters voor hare moeyte hebben half geld Van hét
geene voorfz is, naar advenant die hebben tnogen gel*
den.

L V I ï.

Eyndelyk fullen de voorfz Erfhuysmeefterç, oock
moeten ftellen tweefuffifante borgen de Vroedfcha|i
aangenaam, die hun yder een voor al in folidum terfom·*
me van fes duyfent gulden zullen verbinden, en laten
condfemneren, foo Voor de betalinge Van de beloofde
pachtpénningcn van dit voorfz ampt, als voor d*on-
derhoudinge en nakomiiige defer Ordonnantie, be-
halven dat alle de Erfhuysmeefters goederen verftaan
worden zoo voor de pacht, als het intereft van dc
particulieren daarvoor verobligeert, cnexecutabel tC
zyn. (10) Aldus by refumtié en ampliatie van de Gr'
donnant ie van den 17 Januar. ijoi, hy de Ed. Agth,
Heeren Botgermeefieren en Vroedfihap der Stad Utrechk
vaflgeflelt, gearre/leert en gerenoveert, op den
mar y 17 li, In kennijfe van my^ C, J. JVachendorfi

Sssst 2,

niet uytmanen, daarvan zullen zy hebben den 30 pen-
ning.

X L V I.

Ende van goet, dat voor deilag opgehouden word,
half geld , (9) te weten den i.Kpeming,
X L V 1 I.

Welverftaande, dat de Erfhuysmeefters boven den
voorfz 10 penning , in reguard van roerende goede·
ren, tot lafte van de verkoopers zullen mogen bren-
gen , drie duyten per gulden van de Erfhuyfen tot
twee duyfend gulden , en twee duyten per gulden,
van de Erfhuyfen boven twee duyfent, tot fes duy-
fen gulden bedragende, ende daar boven een duytper
gulden, omme daar uyt te voldoen, het treckgeld,
mitsgaders de gagie, of onkoften van den Schryver,
tot 40 ftuyvers daags, ende van den Omroeper vol-
gens fijn Inftruitie.

X L V 1 I J.

Sonder daar onder te begrypen *t fchryven van de
copye, en extradvan de erfhuys-cedulle, indienden
verkoper zulks begeert, ( waar toe de Erfhuysmee-
fters, als ook dan den Schryver fullen gehouden zyn)
cn zal daar voor den Schryver ten laften van denver-
koper 'geloond worden , na het goedvinden van de
Heeren Gecommitteerden, indien daar over verfchil
viel.

X L I X.

Item, van de goederen die een van de Erf-huys·
ii) Het geen curfyfis, is in de laat fie Ordonnantie hygekoomen»
(1) De Ordonnantie van 1701 heeft ^ Ambachtskamer.
'ih^) ^Is opnum i,

(f) Met dtt en het volgenii ατίβ, is dt laaifie Ordonn*ntie mmtrUtrt
(O Als op num, i.
III. Deeh

defelvejhun met deexceptien van excuflie, en diviGe
zullen mogen behelpen.

X L I.

Gelyk dcoude kleerkopers, uytdraagfters,cnhaars
gelyken gehouden zyn , elcken E.rfhuysmeefter bprge
te ilellen, ende voor den uytgang zyns halfjaars van
haar gekogte goederen, daarvan den dag vcrfchenen is,
te contentefen , ofte fal den zelvçn Erfhuystneefter
henlieden her trekken vaneenig trekgeld, ende het ko-
pen van eenig goed in ^yn navolgers lyd mogen ver-
bieden, welken navolger gehouden word 't zelve niet
toe te laten, voor en al eer dat hy weet dat zyn ven*
noit betaak zy.

X L I I.

. De Erfhuysmeeilers zuilen van de goederen, om
gereed geld verkoft, de prys aan de eygenaars des an-
deren daags gehouden zyn te betalen, edog van de
goederen op dag verkogr, binnen een maand, of ten
langiten zes weken, nadat den termyn van verkoo-
pingezal zynj ofte op zulck een tyd als ly met de
luyden veraccorderen fullen.

X L U I.

Ende waar.'t, dat y mand 'tzy Erfhuysmeefters, of
koper , op zyn betaaldag niet en voldede, des ver-
maand zynde, foo zal men zulks uytpanden, enuyt-
halen als der Stads geprivilegeerde ('chulden, en zul-
len de Erfhuysmeefters mede geëxecuteert mogen
worden voor den intereiTe , jegens den penning lo
naar ad venand des tyds, die zy luyden later zullen ko-
men te betalen.

X L I V.

Defe Erfhuysmeefters zullen van alle roerende goe-
deren, die 2.y verkopen, endeten gelieve van de goe-
de luyden t' haren laften , ende pericule uytmanen,
genieten den 20 penning^ en meer niet, op de ver-
beurte van if gulden t'eiken reyfe ten behoeve als vo-
ren.

XL V.

Ende van roerende goederen, die zyluyden alleen-

-ocr page 880-

876

VAN D » Enir-H vm^MmEwnrwm^h^

(y S) Jh op mm» z,

(p) ^/s op mm. t. i ^ . .

(ï^ Hitβόΐ van

20 daar

,η^^· ' ■-Îii-r —^—^—Î·.*'· .U.*''W ■ ■. "·,ί;. u.-u <;.t -jWH-

-itT^/

V. instructiei^tfr den Roeper vm de Erjhuyfmy den 23 May M^CLKllL^^^u

■.|a'jm< jl jfc

èn Rb^pef Zal zyn ânipt gehouden zyn, g'c·
^ trô^uwîyic 1h pèrfoôû Wkàr te neehicn J'tiKÎe
4e Èrfhuysraecrtcrâ, mitsgaders de vérkoo-
persj ende koop'ersf behoorlyk re bejegenen,
ende hem ίιΓαίΙο iHlheyrj- endé Itcdigheyrtètîra^^^
dan zal b)^. Îîcckte, ende àhBèrc origéîegenthiîyt ver-
raogeq i en. móeten'een ander bèqùkàm përfóön 'gc*
Bruyciçn tót zynerf kóften, dâât< yart hy'âl^oôitnsdc
Erfhùysmeérters kcnniiTe fal_gèvéri-; op pcsrife! ver-
ftcccken te zyn Van het loón j'^îer na geffècificcert,

yfi

i ab;

i.i'

koop-ampt.

■ Λ Va· ' iiJl·^ ■ siU- I :. ioü-YS

Shî' nog boven het geéne voorΓζ, van te ôpkngen
der göëdei^h, om verkoft te worden ^'^gefeen een
penning'Vân"den guldenhof fes ftuy vers Van^ï^i hen*
dert ( genaamt het flaggeld ) ihgevalle den geheelen
i boedel kOmt'te bedragen ónder de duyleti^ guldens.
■a- dp^-Tf-ii^m , - 1: iialuDrns show

Ende vàttde boedels i^tiytbrengende vier duyifetit

guldens^ 'of daarohdeiy fal genieten vair hét honderti
boven de een duyfent gulden twee ftuyvers, ende van
yderhondertijoven de vier duyient goldep «ne ftuy.

.... ,. M.

ben Roeper zal tydel y k fer geWoonîypkèr^Îaâtfejve het wélck by de Erfhüysmeefters n^èns haar
de erfhuyTén klaar uyrioépen , daar voor hy hebben falaris fal^worden uytgevordcrt, ende aan hem Roe-
ial fes ffu'yvêrs, yder rtyfe voor ende naarmiddag, en jper met extraft uyt het boeck naderhand voldaan,
van het uytfetteh gélycke fes ftuyvers, daarvoor hy waar mede hy hem fal hebben te vergenoegen, fon·
ook gehouden zal wcfen dé tafels in de erfhuyfen te der ymand eenige moeyenis aan te doennigAldus by
brengen ende tè ftellen , ende weder te halen,îjvol- de Edi Vroedfchap provifîoneelykgearreitecrt denîj

i ^ ÎC . i ntibrifij? ar^oibd nbî oabuoriqo naiiûs tf!'>($ 3!? ûslôfô

oaiiîi» îtbîTÇU 'jQ | oo) sir nontjg ii^b iifig aib ibbfiól· lasfiijg^^ miâ-viy

gens hk xiy artieul van de Ordonnantie op het Ver-, May lö6j. >bw ar

.'♦0

TW^EE^ EN DERTIGSTE TYTEL,'.....

lii'vt'v·*

T , W Ε Ε D Ε D Ε Ε L.

Van de Uytdraagftérsï en op het koopen- cn verkoopen
van goederen, die gèveyk worden.

OR'P ON NANTIE, waarna die van *t Oudeklèerkoopers Gilde ^ midsgadm de^'jtdraig'
fiers hen voortaan Julien hebben ie reguleren, den % May U^CXXXVilL·
1. les guldens t'elken reyfe te verbeuren.

- v.

De oude kleder ko pers fullen mede voortaan ydergc*
houden zyn tot vermaninge te ftellen , fuffifantebor·
ge ter fomme van een hondert guldens , ommc daar
aan te verhalen, 't gene ymand door het inkoopen van
^eftolen goederen aan henlieden te kort foudc tnogco
komen, midsgaders de boeten, waar inne dc comra·
venteurs van de Ordonnantie gecondemneert zullen
worden. 1

v i.

De geadmitteerde uytdraagfters fullen gehouden
wefen by eede te beloven , in alle getrouwigheyt de
goederen die haarlieden by ymand behandigt fullcD
worden, ten meeften oirbaar ende profyte van dc
eygenaars, ende niet buyten haar gegeven laft en or-
dre, te verkoopen, ende oprechte verklaringe te fol*
len doen, aan wien,cnde voor wat fomme die vcrkogc
zyn.

v i i.

• Dat zy ook geene goederen zullen verkoopen ten
verfoecke van ymand, die zy niet en kennen y ten wa-
re deielveeen eerlyk, bekent, ende loofweerdigper-
foon alhier woonachtig, by wien zy voorecrlykeloy*
den bekent waren, wiften by te brengen.

v i 1 i.

Dat zy insgelyjcs geene gocdereii en zuüen verko-
pen, die zy weten , ofte vermoedeo geftolen te zyii#

ij'mrl^'··; n·· "^J^K·

ir'

In den eerften , en zal niemand in defe Stad , ofte
Vryheyd van dien de neringe van oude kleederen
koopen , ende verkoopen , niet den aankleven
' van dien mogen exercei'en, nog fich alsuytdraag-
fter, om eehige goederen voor de luyden veylre dra-
gen, ofte te verkoopen ί laten gebruycken , fonder
daar toe alvorens by fpeciaal cönlenr, ende appoinc-
tement van de Vroedfchap defer Stad geadmitteert te
welen , ende de gerechtigheyt van 't borgerfchap en
van den Gilde voldaan te hebben , op de verbeurte
van zf guldens. ^ - ^^ ^

. WOC . ■ ^· I I. , ...

De gene die|in voegen als voren tot de neringe van
oude kleederen te verkoopen gequalificeert fullen wor
den, zullen^gehouden zyn by eede te beloven , hen
prœcifelyk'te zullen reguleren na de Ordonnantie op

inkoopen van alderley goederen, die by particulie-
ren geveylt worden, geëmaneert.

Niemand en fal de voorfz neringe van oude kleede-
ren te verkoopen mogen exerceren, anders als met
open winckclenV'^op pœne aïs voren, boven arbitra-
le corredie. 'f. . '

IV. ^

De gene die hen met oude kleederen te verkopen ge-
neren, en Zullen hare goederenί niet anders mogen
verkopen dan^ uyt hare winkelenif oke des faturuaags
op haar gewoönlyke piautlen op de markt, fonder die
by deliuyfcn veyl te mogen dragen , op pœne van

1 . ,1· ■ Ψ

Dat zy mede alle goederen, die zy vff roeyn^n^g^-

-ocr page 881-

ΕΝί lIBÎimAAGSÏÊR& nlll SOBM- ^XXH. tîT.

/lolen te è;yri, zullen ophouden ten behoeve van den
rechten eygenaar , fonder die aan den genen die ioo-
danige g<>i&rfc^te icooj^ ççftittie^

UTï f daf mcc kenoiiTe vao ^en Öerechtc. ν ,

, f Û"· : ' c ~ T- -

Dat iy van niemand éenig goet fullen koopen om
weder te venten , nog haar cvgen g^et-bjMie ftraat
teyl dragend- ' > ·!λ

X I.

Dat zy ook van ât gene, aan deweleke zy eenige
goederen fu|len venten, voor haar verkoppen niet en
zullen eylTçhen nog bedingew , ofte yetwes direóle-
lyk, oft&indiredelyk onifangen, ofte genietené
^ . > X 1,1,..-^ ■ . ■

Endé fpo ymand van de uytdraagfters, baar na de
voorfz articulen niet en reguleerde, maar yetwcs con-
trarie van dien dede, fal daar over aibitralyk gecor-
j-igeert worden ter difcretie van den Gereehce.

X ï J Î.

De uytdraagfters zullen van de verkoper)?, vöóY
hgar verkooploon genieten, van de gulden een halve
ftuyver, X ί V·

De uyrdraagfters fulieo gehouden zyn , voor haat
getrouwighey t, ende otn daar aan te verhalen de fcha-
de,-die ymand door het verkoopen van eenige goeden
ren, ofte door wanvoldoeningc van dc kooppennia-
gen van dien foude komen te lyden, als ook de boe-
ren, waar inne zyluyden door contravertic van dé
Ordonnantie fouden mogen vervallen , te ftellen fuf-
fiiànte çauiie ter fomme van hondert guldens.

X V.

De pecunjele boeten zullen geappliceçrt Wordétt^
ten bejipeve van de Ambachtskamer, aanbrenger, ca
,Officiei-^die d'cxecuiieiioen fal, elckseen derdendeeU
Aldus gedaan ende gearrelleert by de Vroetfchnp der
Stad Uirççht op den tweeden Mey löjS. My Se^;
cretaiis prsfent, J. van der Nypoort.

ii» ordonnantie op V kopen van alderhandegoederen, die by particulitnn geveyU wö^·

den, den i May MOCXXXVllL

T. min gehouden zyn daar mede te toonen als in de voor*

gaande articulen, op pœne als in defelve.

Sullen insgelykx, foo wanneer zy eenige goedcreil
in manieren als in 't voorgaande articul gfkoft , ofte
verruylt zullen hebben, defclvc niet mogen betalenj
ofte yetwes daaraan leveren , voorendeal eer zy daar
mede den tyd van drie diigen zullen hebben getoont^
of dat de verkoper fuffifanie borge^ in dtie Stad » ot
Vryhéyd van dien woonachtig, vobr dereftitutie van
de kooppenningen, (indien de verkofre goederen y-
mandonritolcn mogten zyn) geflelt zalhebben,me-
denp pœne van 25 guldens, by de contraventeurs y*
der reyle ie vei beuren.

Sonder dat zy de gekofrè, ofte veffaiarigclde goe^
, deren , indien de verkopers geen borge en wiften te
ftellen, epde gereet geld begeerden te hebben, fulleo
mogen reftitueren op pœne als voren , ende dat hy
gehouden zal zyn den eygenaar zyn fchadè te vergoe-
den, in cas bevoriden mogte worden, de goederen ge-
ftolen , ofte ymand ontdragen te zyn , nemaar lal
daar mede moeten tonen als in de voorbande articu·
len, op pœne als in defelve.

V I 1.

Sullen ook gene goederen vsin yman4 mogen ko*
pen, of vermangelen, nadat den Bodcvandep Gi]dé
de weete gedaan fal hebben defelve gcAolen^te zyn*
op pœne van geftraft te worden aan den, iyveals mc-
deftauders, ende complicen van de «Jieven»
V 1 1 I.

Nemaar zullen gehouden zyn , fodanige ;goederci)
ten behoeve van de rechte eygenaars aan tejhofidei},
op pœne van 2 f guldens, en daar en boven d'eyge*
naar zyn ichade goet te doen.

IX.

Sullen mede gene goederen mogen kopen * of ver-
mangelen van jongens, minderjarige kitidej-en, nog
ook van eenige Wees- ofte Ambachtskindcrcn, al-
waar 't dat delelve tot heure mundige jaren gekomett
waren, alles op pœne als in voorgaande articulen.

X·

Onvermindert in allen gevalle de eygeoaars van de
ontftolen goederen haar recht, omme defelve weder
vry naar hen temogen nemen,fonder yetwes gehpu··
den te zyn aan de kopers van dien te reftitueren.

X I.

De ouders ende meefters fullen gehouden iyn voor
hare kinderen, als mede voor haar maagden en knegis,
die zy tot het inkopen van goederengebruyken, voor
zo veel de pecuniele boeten belangt ) te vcrMii woorden.

Sssss 3 XU.

Ïn den eerftcn , en fullen gene borgeren, ofte in·
geferenen van defe Stad, ofte Vryheyc van dien
van wat conditie, ofte qualiteyt fy fouden mo
gen wefen , direàelyk nog ihdireMyk eenige
goederen, ofteftofFcn, verwerkt, ofte onverwerkt,
gene uytgefondert, die hen by particulieren geveylt
zullen worden, ende aan haar neringe niet en fpcéle-
ren, mogen kopen, anders als van eerlyke ende hen
welbekende burgeren , ofte ingefetenen alhier, ofte
van uytdraagfters, die vertonen zullen by appoiréte-
ment van de Vroedfchap defer Stad daar toe gtadmit-
teert te wefen, op pœne van ζ j guldens by de geene
yder reyfe te verbeuren, die bevonden fal worden, ter
contrarie eenige goederen gekoft te hebben van vreem-
de perfoonen, ofte ook van ingefetenen, welker quali-
ficatie hen onbekent ware, ofte van eenige jongens,
ofte minderjarige perfonen, pfte van eenige bekenoe
borgeren, ofte ingefeteneilalhier, daar aan men loude
mogen, ofre behoren te twyfelen, defelve niet teregt
aan de goederen gekomen tc zyn, ende foo bevonden
worde eenige van foodanige goederen geftolen lezyn,
zullen de kopers van dien daarenboven geacht ende
geftraft' worden als heclders van geftolen goederen,
ende complicen van dieven , ofte anders ^ ter difcretie
van den Gerechte.

II.

Alle luyden van neringe kopende, oke by mange-
linge bekomende eenige goederen, heur neeringe, han-
tcringe, ofte handwerk raakende, die hen by eenige
ongequalificeerde , fufpc^c , ofte onbekende perfo-
nen geveylt worden, zullen gehouden zyn daar mede,
invoegen zy die gekoft hebben, den tyd van drie daar
naaft volgende werkdagen , van den morgen tot den
avond op hare veynfteren, ofte aan haare luyiele te,
tonen, zulkx dat die wel ende bequamelykgefienkon·
nen worden, op pœne vanby de contraventeurs yder
reyfe te verbeuren 2f guldens, ende zullen die mid-
delretyd niet mogen verkopen, ofteyets daar aan ver-
anderen , op de verbeurte van vyftig guldens.

III.

Ende indien bevonden worde eenige van de goede-
ren geftolen , ende in voegen als boven daar mede
niet getoont te zyn , zullen daar ende boven als
neelders van de geftolen goederen geftrati: worden als
vooren. ; · = <

1 V.

Sullen oock van geene onbekende , nog fufpe£le
perfonen eenige goederen mogen kopen « ofte verman-
Eclen anders als in prxieniiè van twee gebuyren, op
«e vcjrbeurtc van i f guldens, ende iuilen des niet te

-ocr page 882-

VAN DE ROSTERYE EN HET VRACHTLOON

X I 1.

De goud- ende filverimeden fullen gehouden wefen
hen te reguleren in 't kopen , ofte vermangelen van
eenig gemaakt gout, ofte filverwerck na het xvar-
ticul van den Placate van den 13 April I5fi, by den
Raade defer Stad voor defen meermaals geconfirmeert,
ende voorts na deariiculen van defe Ordonnantie, voor
foo veel daar van by het xv articul van 't voorfz Pla-
caat niet en is gementioneert.

X 1 I 1.

De voorfz boeten zullen geappliceert worden ten
behoeve van de Ambachtskamer , aanbrenger, ende
Officier die dc executie doen zal, eicx een derdendeel.
Aóhim ter vergaderinge van de Vroedfchap voorfz,
denzMayidgS*

vifie goet gevonden, ende gearrefteert defe
navolgende lyfte , waar naar betaalt fal wor-
den het vrachtloon van geld ende brieven,
komende van de nabefchreve plaatien binnen haar E.
Stad.

Voor het overbrengen van het geld van Amüer-
dam op Utrecht, waar onder het loon van den brief,
daar by gaande won gcreekcnt.

Van vyftig gulden en daar onder ζ lluy ν. 8 penn.
Van vyftig tot hondert 3 fluyv.
Van hondert tot twee hondert 4 ftuyv.
Van twee hondert, tot drie hondert f ftuyv.
Van drie hondert, tot fes hondert, van yder hon-
dert 1 ftuyv. 8 penn.

Boven de fes hondert , tot twaalf hondert en daar
cn boven, van yder hondert i ftuyv. 4 penn.
Van Dort I ftuyv. 8 penn.
Van Amfterdam i ftuyv. 8 penn.
' Van den Bofch 3 ftuyv.
'' Heusdcn 3 ftuyv.
Bommel 2 ftuyv.
Thiel 2 ftuyv.

Gornichem i ftuyv. 8. penn»
Van Delft 2 ftuyv.

Van Rotterdam t ftuyv. 8 penn. /

Van Leyden i ftuyv. 8 penn. · '
Vin den Hage 2 ftuyv. '

Haarlem 2 ftuyv. -

Van Hoorn, Enckhuyfen, Alckmaar, endeandc-
re Noort-Hollandfche Steeden 2 ftuyv.

Leeuwaarden , ende andere Vrieslche Steeden, 3
ftuyv.
Groeningen 4 ftuyv.

Deventer, Zutphen, Doesburg h 3 ftuyv.
Van Middelburg, ende andere plaatfen van Zeclani
3 ftuyv.

BRIEFLOON. -
Van Keulen 4 ftuyv. r ,

Van Maftricht 4 ftuyv. ^
Van Luyck, Aken, Mafeyck 4 ftuyv.' ,

Van Emmerick , Rees, "Weefel 3 ftuyv.
Van Arnhem 2 ftuyv. , ,

Nimmegen 2 ftuyv. ,

Aólum, den 24 Juny 1Ö33. ^

D R. 1 Ε Ε Ν D Ε R τ IG S Τ Ε Τ Y Τ Ε L.

Rakende de Pofterye, en het Vrachtloon
: van geld en brieven.

Men voege hy defen Tyteï^ de hflru&ïe voor de Befielders der Jmfierdamfche hrieven , den 28 Fehruar, löjpi
- volgenden Tytel. I. Deel. Νum. xx. '

I. ORDONNANTIE, ^/i ordre op het vrachtloon van geld mde brieven ^ den 24 'Juny

MOCXXXllL
e Vroetfchap der Stad Utrecht heeft by pro·

Myn Heeren Borgemeefteren en Vroedfchap,
interdiceeren by defen eenen ygelyk, iig
met de pofterye van de Stads Poltmeefters,
dc Heufch en Clignet, direótelyk nog in-
direélelyk te bemoeycn, ordonneerendc wel cxprciTc-
lyk mits deièn, dat de poften, koomende vande plaat-
fen, daar op defelve brieven uytfenden, imraediate-
lyk wederom moeten koomen aan der gem. Poftmea·
ters Comtoir op de ganfemaikt 5 cm alle brieven en
pacquetten aldaar af te leggen, en de weggaande op
te neemen, onder verbeurte van fes gulden op yder
brief en pacquet, 't welck bevonden fal worden con

11. PUBLICATIE aangaande de Fofièrye] dm 15 July MTiCLXXFUL

of ook uyt defe Stad ver-

trarie defes alhier beftelt
fonden te zyn.

III. ORDONNANTIE op het loon van brieven^ den izjanuar:MOCLXXXF.

yfte van 't loon , ofport der brieven, met de
poft, fchippers , of voerluyden , gevoert
wordende, van de naarbefchrevcn Steden
op de Stad Utrecht.

Woerden.
Leyden.*
Gouda.
Amfterdam*
Aernhem.

Dordrecht.

Delft.

Rotterdam.

Haarlem.

Hage.

jP Λ

} ftuyvers.

2 ftuyvers.

4 ftuyvers.

3 ftuyvers.

f ftuyvers.
6 ftuyvcw.

Niravvegca,

Bniflcl·'

Zutphen,
Zwoll.
Deventer,
's Hertogenbofch.
Bredal
Heusden. '
Maeftricht·
Luyck.
Aken. ,,
Ceulen.'
Cleef. ■
Roermond
Leeuwaarden -
' Groeningen.,
, Antwerpen.

-ocr page 883-

Vtî^ Èfflàl) m^IEyBNrr^ x^jixni rit

Bruflel. ^ η
Gent 8 ftuyyers. - i-ii-i^tlus -m.îov λΙϊφοϊ -αχ

îf4

De brieven van Maeftricht,endede volgende, van
î^Nituyv.vportj JulieiKie 'i ielve betalen ^ wegende
•iotai j^îmar zlQot:<i(i:uy:vefs, ende vooris naar adve-

jWmn ën îtàûcn ic enkeltφort betalenjinirs

V i " ' 1»/ .het meerder gewicht fal ntar

PiiH's. V -^'Vn '' ' itnctov-

Bourdcaux-17 ftuyvers.

De brieven zullen betalen-'s winters ende 's fomers
even veel.

De brie^ven vaii .1 èii 3 ftpyvl pott içfpeétive
]en 't zçlvi port betaleh, zander reguard'^te nemen op
het gewicht.

sTâ

IV.

e Vroedfchap , in gfV43^gc n?tïti::d6;Réroitifie
van den 4 defer, ήίί dat de àbientb Heeren,
ende die vermits hare amptén rwet gewoon
irt'2;yn te compafeferi, befchrcvén eode medç..
geconvoçesrt waren , op den eed vergadert zynde
IS h;v rciuiliptie van de Voorfz Rcfolutie, rakende
vaililellen van een ordre, na welke de twee Poilmèe-'
ller-ampten / mitsgaders het Rentmeefter-ampt van
Sintc Catharynen, ende defi'ontfiihg vàh de gebene*
iiceerdc goederen, Wanneer derèlve by vacature aan
de Stad zullen vervallen y^fey dé Heerén-Leden van de
Vroedfchap behoorden te wordéri békl?ed-^ is ria de
Jiberatie ende gedane omvrage eenj^arig ^pedpevon
iien ende veritaan , dar het Rentmeeilèi^ampE Van
Sinte "Catharyné j ende dèii'öntfaèig vâh de gebénefi-
ceerde göederéri j stls défèlve fullèn kôlnen te vace-
ren, aan Leden van de Vroedfchap fullen wörden ver-
geven , om by defeive bediend te wórden voör den
tyd van fes |aren. Ende dat de gebentfiiéèWens geen
ièflja in- de 'Vroedfchap zullen behböderi'; gedurende
iien tyd van hare commiffien, nochté tót geeé aftdei'e
ampten worden gevordert , üytgefonderd ampten
'üitam^ alles in conformité van des Vioedfchaps Re-
folutien van den 14 Decemb· ,ende" r^Jüny 1664,
ende dat als dan dé Heemraàdfchap^éri· van den Lek-
kendyck boven Dams, dat van Byleveld , ende van
de Lange Vliet, van buds behoord hebbèftde aan hei
R^ntmeeiter^ampt van Sinte Cathafyni; , by de^ fel-

advenant wordènibetaalt als hier-voren.
Γ Welverftaande, dat ds Steden of Plaatfen,gelogen
ontrent de Steden in de bovehftaaiide lyite geëxprel-
feert, onder defeive refpeilive gehouden worden ge-
compjehendeert te j^yn. Aldus gedaan endegearre-
fteert. by de Vr®edfchap der Sta^Utrecht, den iz
January 1In kennifle van my , J. Quint. "

M dm 18 Juny

DüCriJL VA- ■

vetfvacétüre daar aan weder fucceffivelyk fullen wor-
den gebragc.

• Gelyk mede, ipet verre de meefle ilemmen, goed
^évonÛen ende verftaan is, dat de twee Poftmeelter-
ampç^n, niede nap Leden van de Vroedfchap zullen
wojcd^r) geconfereert voor den tyd van drie jaren.

, Ende is wyders gerefolveert, dat die Hei ren Le-
dén'van de Vroedfchap met §emel4é Poftmceiter-
am'pieo' alfo bekléed ^hllèvoórfieh^ gédurerrieden tyd
harèr ëomsiiffien, üyt'dë Vérg^deringe^van^le Vroed-
ïchap ztilien moetëh ébfenteren, èftdejrot geen ande-
ré imptcn 'mSgen 'WördèM gévofdérf, alles mede con-
form devoorfz Refolutien van den ï4D€ceiiibér i66j
eride I4 juny 1654..
' Ërïdè' is niède 'i^j^lplyèeff ,
yan eep van de je^{fh#bdrdigc Pofl|iiéèfters, ofte va-
cariïfë van 't felve' ai^pCjj^^e 'fidftç*^vin de Poftéryc
als dan vacerehdé zâîXvdr'deri invoege

voörfzl poc^ mètjdien veritan^^^ by

overlydeiii' vàn den anderen 'Poilroeë1(leV> âe ganfche
Pofférye zal'wördëtf Begeven aan dnè Hfeeren, pm in
drie epie portjen té worden vérdéelt cn|iebedient,
in wélken gevaltón ^én Heer, die mejt de eerile hclf-
té fan'^tads 'l^e^eft^ts^jlcBfnclcceft; /gifwceft, gehoü-
den fal zyn ciaar van te

melde fpliiiîngô in drie egale dcileti tè^'gijiiogen , ende
fig vervolgens medef Ve contenieren raëc een darde
portie, dewelke als dan m'cd^ behoren zal.

y. RESOLUTIE, behelfende een Inflru6lie voor de Heeren Gecommitteerden tot de Poflerye 4 den

... ». .V

helfte, piet dep .qpc^oyerigenPoftmWjfter yporzyne

hèiftp. Γ ...... t'

jPe yoorfz H<?^rjCo ^jullen worden ^è^mmitteert
vpor'cien tyd van^^drie kren, dié haren in|ank' zullen
riemqrï'met den Oaobicr jaariypx , ten \\^areuyc
conii4eratie, dat ,het te,gelyk. afgaan van dezelve Hee-
ren Gecomniitt nadeel yan Stads interciïe

kónd'e ^itrecken , een ofte meer van de voornoemde
Heeren dpbr haar Ed. Achtb. wierdé gècónb'nüeerr.

De. yoorfchreve Heeren Gecommicteerdeiis zuilen
yder op haar tpiir waarpemcn het Poflcomploir , en-
dé de nódige orire aldaar ftelien > zoo op ; *t af- ert

aankomen der poften , hel openetï ςη ildy'ten van de
pacquetten en valifen , en verdere kÎeynighcdeni en-
de zoo veel mogelyk doen Zorge dragen, dat geene
brieven in verkeerde pacquetten worden gefloten, en-
de aldaar vermift , ende alle diergelyke abuyien wor-
den voorgekomen $ zullen voorts welgemelre Heerert
toezien, dat niets tot nadeel van de pofteryen alhier
worde gemachineert, poften van hier gediverteert,
ofte verleyd , ende zulke of diergelyke haar voorko-
mende 9 aanftonds de Vroedfchap daar van kennifle
geven.

Noch zal by de Vroedfchap warden aan^ftelt een

___________________________^ Commis of Boekhouder , op een jaarlycx tredemcnt,

jWuteert, omme te dirigeren de Pofteryen voo'r Stads dat voor als noch blyft gerefcrveert j die in alles de
. ' vöoiiz

14, Jdy MDCCX.

e Vroedfchap, ingevolge van de Refolutie van
^ heden acht dagen , 'op den eed vergadert,
etide iJè abfente Héeren, en die^ oti) Haaje
Τ îàtn pten niet gewóón 7.yü tè coàpàreeren ^
liier ïo'e ^efcialyck bèfchr^ 2iJ?ndey hebéep déft
Ven Borgertóeeiiereh èn Öpd-B.orgergieèfieren,aié,by,
'dcs VToedÎèhâps Éèfolutie van den iiMayj7jo yèr-r
Jogt waren, om op te ftejlen een concept reglémênt
op de Pc^erye,vtQt di^cidatie, interpretatie, f nde ver,^
anderinge t%n ÏÏes'Woedfcfiaps Reioliin^, „den 18 Ju-
ny 1708 dien aangaande genomen , ter^er.gadering
ingebragt, ende laten le|en de naarbefchreye articu-
len. · .· ' -

Ecrilelyk, beyde de Pöiltneeilers plaatfen komen-
de te vaceren , zullen dpor de Vroedfchap tot het
"Waarnemen ende beheerén van de Potterye,, worden
gecommitieert vier Heerèn Radèn in de Vrpedfchap
-deier Stad, op. een jaarljycx traaenient Vaó twaalf
honderd guldens, welke Heeren, gedurende devoorfz
commiffiö, ha# fdBe^zulleii behouden , dói?h in die
tyd gelyk tot geen ander âm^t ofte commiflje ter dif-
P"fitie van de Stad ftaande, admiÎTibel zyn, alà by
■alftand van de'zeb'e. '

Een van beyde dcPoftmeeftersainptcn vacant zyn-
zullen twee Heeren als boven Wórdengeeom-

1 :

-ocr page 884-

VAN DE POSTERYE EN HET VRACHTLOON

voorfz Hcercn Gecoramitreerdens zal refpefteren en-
de h.iare ordre nakomen, voor welcke Commis ofie
Β ïekhouder, de calus exterende, nader inürudic zal
worden geformeerr.

De overfchietende penningen van h^i^k^en der
^poitcryen,zullen worden verantwoord aàmieThefau·
ricr deier Stad,

Waar op gedelibereert zynde , heeft de Vroed-
ichap haar hcc voorfz rapport wel laten gevallen, en
dc articulen daar by vervat,vaftgcftelt,en gearrefteert
gelyk dezelve vaftgcftelt worden , en gearrefteert by
deze 5 en zyn de Heerert Borgërmeefteren en Oud-
Borgernieefteren voor hare genome moeyie in dezen
bedanckt.

VI. RESOLUTIE, -waar by de voorfz. Inflrumegecorrigeert word, den 7 May M'DCCXK

e Heer Oud»Borgermeefter Spoor en verde-
re Gecommitteerdens tot dePofteryen, heb-
ben, ingevolge van des Vroedfchaps Refolu-
tie commiilbriaal van den if April 171 f» ter
vergaderinge gerapporieerc , dat haar Ed. tot wech-
neminge van de duyfterheden en fwarigheden in 'c
Reglemeit of Inftruftie, voor de adminiftreerende
Heeren Gecommitteerden totdePofterye gearrefteert
<3len 17 December 1714, het zelve reglement en in-
ftj uftie hebben gerevidtert , en gedreflecrt als volgt.

Vermits door overlyden van Hendrick de Heufch,
Pollmeefter alhier , dc halve pofterye aan haar Ed.
Achtbaren is vervallen, en dat dcfelve als nu volgens
des Vroedfchaps Refolutie van den i4july 1701, naar
voorgaande befchryvinge genomen van Stads wegen
door twee Heeren Gecommitteerdens,uycde Vroed-
fchap te Hellen, zil worden waargenomen, heeft de
Vroedfchap by provifie , en tot nader ordre , eenpa-
rig gearrefteert envaftgefteld denaarvolgende inftruc-

voor welgemelte Heeren Gecommitieerdens.

Wanneer de pofterye ten behoeve van deze Stad
loopt, zullen zy Heeren Gecommitteerdens, iinmers
een van hun beyde, wiens maand of beurt het is, al-
le avonden ten minlten een half uur voor dat de nacht-
poft verireckt, zig laten vinden op het Poftcomp-
toir, en zig daar van niet hebben te abfénteeren, als
by byzondere toevallen , en groote noodzaackelyck-
heyd ; ook wel bezorgen , dat de brieven wel wor-
den nagefien , getelt, en in hare pacquetten geren-
geert, de correfpondentie-cedullen na der felver getal
voorde naburige poft meefteren wel opgemaakt, en
op 't boeckje accuraat genoteert worden, als mede 't
geld van de fanco-brieven , en 't zelve naar zig te
nemen, en getrouwelyk mede te verantwoorden.

AHe ochtenden wanneer de nachtpoft terugkomt,
zal een van de twee Heeren Gecommitteerdens, wiens
maand of beurt het is, lot het ontfangen en opne·
men van valies t'zynen huyfe vaceren , de brieven
met de refpedive correfpondentie-cedullen vergelyc-
ken en naieüen, offe daar mede overeenkomen, ver-
volgens defelve te boeck te ftellen, ydcr in zyn claf-
fe der plaatfen van waar fy komen. '

I I I.

Dat de brieven aldus te boek gebragt, de beftel-
dcrs zullen worden toegetek , om te beftellen op 't
falaris tot noch toe gebruykelyk, en daar by een ce-
dulle ter handen geftelc worden, inhoudende de fom-
mcn hoe veel die brieven bedragen zamen, onder wel-
ke cedulle zy haare verdeehnge van *t geene ydcr van
haar in te vorderen heeft, zullen ftellen , en de por-
ten of penningen dien conform , den volgende daagc
le verantwoorden en voldoen.

I V.

Dat het geene voorfz is, mede moet geobferveert
cn waargenomen worden, zoo by het aankomen als
vercrecken van alle zoo Duytfche , Franfche, Bra-
bandfche y Italiaanfche , Vrieflche , of andere pof-
ten.

Dat de brieven, die naar hun opfchrifc niet hebben
konnen beftelt worden, ten langften drie maanden
nullen verblyvcn aan 'c huys van dien Heer, die de-
zelve heeft ontfangen , om ten allen tyden le kon·
nen worden afgehaalt j wordende aan die Poftmee-
fters, waar mede dien aangaande plagt gerèkent té
worden , die voorfz brieven wederom te rug gefon·
denj doch ten reguarde van de Poft-compioircn,mec
dewelke geen correfpondentiewordgehouden,worden
Borgermeefters en Gecommitteerdens. tot de pofte-
ryen geauihorifeert , om zodanige brieven door de-
zelve Heeren Gecommitteerdens , haar ter hand ge-
ftelt zynde, te openen, èn defelve ter Secretaryevan
de Politie te feponeren.

V L

Dat niemand, wie hy ook zy, exemt zullen mo-
gen houden van het gereguleerde port der brieven,
als op fpeciale Refolutie van de Vroedfchap.

VII.

Dat de Heeren Gecommitteerdens alle vierendeel
jaars gehouden zullen zyn ter kamer van StadsFinantie,
van ontfang en uyrgaaf te doen behoorlyke rekening,
omme de overfchietende penningen , dien conform,
aan den Thefaurier te verhandreyken , na aftreck of
hquidatie van een i jaars traóVement op 't manuaal van
den Heer Thefaurier opgeftelt,en niet te min alle maan-
dag in de Vroedfchap op te geven een ibmmiereftaat·
je , van 't geene des weecks te voren is ontfangen,
om 't zelve vervolgens ter voorfz kamer te werden ge-
liafleert -, dat ook de Heeren Gecommitteerders, y-
der in zyn maand, by 'c waarnemen van de pofterye,'
in uytgaaf zal worden gevalideert, en goed gedaan,
voor zyn verfchot van vier, kaarfen , papier, pennen,
lack, touw, en des winters en 's fomers door den an-
deren gerekenc, een fomme van twintig euldens.

V I I 1.

De Heeren Gecommitteerdens zullen goede toeiïgü
hebben, dat de beftelders, de adfiftenten van'tComp-
toir, en alle andere tot de pofterye behorende perfo-
nen, elçk in den zynen van alle trouw en oprechtig-
heyd zig^uyten.

I X.

En waplneer bevinden , dat door quade trouw of
nalatigheyd van de voorfz bedienden , of ook by an-
dere oorzaken, de pofterye eenig nadeel of atbreuck
wierde aangedaan, daar van ten cerften kennifleheb·
ben te geven aan de Heeren Borger meefteren in der
tyd, omme ten fpoedigften daar inne te worden voor-
zien.

Zy Heeren Gecommitteerden zullen ook » onder
wat pretext het zoude mogen wezen, geene brie-
ven mogen ophouden , te rugge houden, of niet la·
ten beftellen, veel min die openen.

X I.

De Heeren Gecommitteerdens zullen oock goede
rekeninge houden met de naburige Poftmeefters, en
alle andere, waar mede tot noch toe gerekent geweeft
isj zullen 't geene de Stad fchuldig blyft betaalcnj
ook 't geene naburige Poftmeefters, en andere, ter
zake van de pofterye, aan de Stad fchuldig zyn, met
alle vlyt en naarftigheyd invorderen.

X I I.

Zy Heeren Gecommitteerdens, zullen in cas vas
ziekte, of noodzakelycke abfentie van een van beyde
de pofteryen , voor malkanderen moeten waamcc-

XIII.

-ocr page 885-

XIII.

Sullen voorts mede naeuw acht hebben op het ge-
drag van andere Poftmeefters ,.....

zelve niet moge ondernomen ,
gebragr worden , waar door de brieven , én *t voor-
deel-dcr pofterye van deze Stad zoude werden gedi-
verteert, maar alxincs daar op uyi zyn , dat dezelve
alomme werde verbetert.

XIV.

Voorts zullen de Heeren Gecommitteerdens allede
penningen , die by haar Ed. zo door bfievenbeftel-
dcrs onifangen worden, ais yanbrieven die apart wor-
den befteld , of afgehaald , ook van de ItaHaanfchéj
Berlj'niche, en Brabandfche port, als mede die over
Lingen komen, en alle andere^ geene uytgezonderti-
mits'gaders het franco-jjeld, Zo van de Duyifche nacht-
poft, alsoockde verlcliotten , die van Over-YfTel^
Yriefland, Groeningen, en andere plaatfen worden
gezonden, behoorlyck en getrouwelyck hebben te
verantwoorden, en generalyck alles te doen en tever-
rigten , dat getrouwe Gecommitteerdens tot Stads
Poilérye ichuldig zyn, en behoren té doen. Zo waar·
iyck hëlpe my God aliiiachtig !

ten eynde âoor de·
veel min ter effefte

SEJE

VAN GELt) EN BRIEVEN. Ill ÊOEK. XXXIÏL Ïlt.

VIL N ADlïK Refolutie defen aangaande^ den IDecemb. MOCCXXIJL

De Heeren Burgermeeileren , hebben tér ver-
gaderinge weder voorgebragt,het rapport van
de Heeren Stads Poilerye dirigerende, laatft
gedaan den löNovember ijzz, achtervol-
gens Vroedfchaps commifliè van den 19 Oftober 1722,
en tot noch tóe fchriftelyck om té ex imineeren heb-
bende giilegcn in de Secretarye ^ waar öp gcdeiibe^
reert zynde , heeft de Vroedfchap eenparig goedge-
vonden, de inftruftie vari de Heeren Ge|c3immiitecr-
dens tót de Pollerye, géarrefteert dèn 7 May 171$,
by proyiiie mits defen te Veranderen, en Hreflerén als
volgt. ■ ' · ■ ;

Articül I.

Dat de Heeren Gecommitteerdens, immers wiens
maand of beurt het is 5 wanneer zy het noodzaacke-
jyckft oordelen, fpeciaiyçJç des zondags dinsdags,
woensdags en vrydags avonds ^ wanneer dé Duytfchc
poft vertreckt; en de Brabandfche en VrieiTche brie-
ven aankomen, zig zullen laten vinden op het Poft-
comptoir, en bezorgen , dat alles ordentelyck wcrdc
nagezien, ende de Brieven in hare pacquetten geran-
^eerr, de corfefpondentie-cedullen voor de naburigd
Poftmeefters wel opgertaackt, en op *t boeck geno-
tèért, én zullen dan het franco-geld na haar nemeti^
eh vervolgens verantwoorden.

^Jirikuliv.

Te verftaan als ariicul 1 is gefteld.

' Ar Heul vil,

. Dat_ de Heeren Gecommitteerden alle vierendeel
jaars of eerder , zo doenlyck , ter kamere van Stads
Finantie, yan ontf;a)g en u^^tgaave , zullen doen bc-^
hoorlyke reekèninge, ömme de overfchietendfe pen-
ningen , dien conform , aan den Thefauriér te ver-
handreycken, naar aftrccfc van 400 gulden voortrac-
tempnt^, οξζρο veel pin , of meer, als zyn Ed. voor
craéleràÎnckbnopetééjit ijs Gècottimitteerde tot de
Pofterye, naar proportie dat de voorfz commiifie fal
hebben waargenomen.

VUL PLACAAT, tegîti de Voerluydeà' en Schipperi , àïe meer vÈn de brieven eyjfdoen, aïs

het port van de plaatfen, van waar fy gekoomen zyn, den 18 Augufi»
il ■ i Λ· ΜΊ)€αν ; geanppUeert den iz Eéruar. Ml^QÇXK

orgermeefteren en Vroedfchap der Stad Ü-.aan alle fchippers envoerluyden, mitsgaders wien het
trecht, bevindende ^at dc Poftiïieeftercn van wefen mogte,van eenige brieven ofte pacquetten met
■ ^ andere Steden, de brieven van andere Landen brieven meerder port te vorderen , als van die plaat-
©y onfe Stad, over hare comptoirenweten te fen daar van fy gcvarea, ofte gekomen zyn, volgens
treckenj én.defelve komen, te verkopen aan defchip- onfe Ordonnantie, op dc boete van tien gulden op
pers en voerluyden , die op onfe Stad varen,dewelke yder brief of pacquet te verbeuren, waar van eender-
van onfe ingcfetenen , boven haar ordinaris porten, de deel zal komen ten profyte Van den armen, een der-

de van den Heer Hooft;Officicr, en eenderde voor
den aanbrenger , (i) én'iat'Ïefcbuytcn en wagen^ der
contravent'eurs voor den tyd^van fes 'ivêken aan de ketting
fulien.^ord^n gefloten. Aldus gercfolvçért den 11 Fcbr*
ende gepublicecrt den iz ditô 171 f. In kenniiTe van
my, E. V. Harscamp.

en yeffchot op de brieyen, die fy hier b.eftellen, ko-

men te vorderen, waar door niet alleen de voorfz
brieyen komen te tarderen, enonfe ingefetenen daar
door worden verkort, gelyck ook onfe (i) Poflerye^
Om waar in te voorfien , foo is 't , dat Borgermce-
Iterén en Vroedfchap deferStad by provifie verbieden
{\) De voorige Refolutie heefti VoiimttktïSt

(2.) Defe periode met curfyf gedruckt ^ is in het Placaat van 1715* bygewegt,

VIER EN DERTIGSTE TYTEL.

Aangaande de kleyne Vracht- en Schietfchuyt-
fchippers tuflchen Utrecht en Amfterdam ;
als mede de CommiffariiTen jen Jagers.

EERSTE DEEL.

Van de kleyne Vrachtfchuyt-fchippers, en den CommiiTaris,

1· ORDONNANTIE vow de Schuytevoerders iejfchen Utrecht ende Atnlierdam, den ίβΑ-,
,. ■ ml MDLXXXUI,

III, Deel. Ttttt Mj··

-ocr page 886-

νΛΝ DE VRACHT' EN SCHIETSCHÜYT.SCHIPPERS

U'1

•yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
gcimeeftert n ende Schepenen der SiadU-
rrechc , doen te weten eenen ygelycken,
dar dc Raad defer Stad , met de Hceren
Burgeimeeileren, en Regeerders der Stede van Am-
ilcrd;\m , tot gerieve van de kooplieden, ende rcy-
fende man overkomen, gefloten ende gemaackc heb-
ben. feekere Ordonnantie op de vr.ichu ofte loon van
de fchuytevoerders, vaarende tuÎTchen Utrecht ende
Amfterdam, ende het getal van volcke, dat ly inne-
men zullen mogen, luydende zoo hier na volgt, die
men gebied eenen ygelycken van de fchippers le ach-
lervolgen, na te gaan, ende te voldoen, op de ftraffe
ende pœne daar inne begrepen, ,

In den eerften, om te voorfien dat den koopman
ende burger voortaan niet te zeer befchat en worden,
ende dc i'chuytevocrd^rs een merckelyck loon om af
te lev;n zullen mogen hebben, zoo is raadzaam ge-
vonden , henlieden toe te voegen dit navolgende
loon.

11.

Te weten, dafdefelve Ichuytevoerders hebbenful-
len van een koopman of burger, te voeren van U-
trecht op Amilerdam , ofte van Amilerdam op
ïrecht , vyfiluyvers, zonder tneer , twee kinderen
van vier jaareri^-tot twaalf ji^rénfinekiys, voorieen
perfoon gereeekent, des zullen fy e!ck.perfoon laten
genieten een korfiieede, cndcjlotj twintig, perfoonen
alleen met h^are. rtysbaare goederen , z■'U^ier .et?n;gc
vrachtba-îre goederen meer te mogen laden, iz.ondei
ook dat fyluyxlen eenige perfoonen , tuffchen wegen
iii der fchayt begeerende te zyn , boven hetjZelfae
^et:d, ofte anders by conient van de paflagierstal-
ecn in de fchuyc zynde gekèoiïrcrr^ meer zuljen mo-
gen nemen diiï ?yf Itwy vers als vorenv , . .i

Il cm, van een vat Iwaaite, zoo van boter, kaas^,
als haring, ende diergclyke, tot drie honderd pond,
4lluyv. ï', =

• item, een vat olie 3rtuyv. ï-r*

Iterïi, (O van een fchippond vlas 4ftuyv.
Item, van een carteel pruymen fituyv. η i

lietii, (2) Van honderd pond^ltokvitch i ftuyv.,8

pcnri. ·ρ:::·· .....

irem', (^) van een tonne aiïche iftuyv. y
Item , van een tonne Rhyniche ende PrüyiTche'
teef tfiuyv. ' «rtu?

' iféni, van een Noordfche tonne aftüyViS penÖ.
'Itêm, van een ftrooy bucking iftüyv.
De hllve na advênaïit.' ^- α j

Item j van een korf roiynen-1'{fviyv. " -h

Ende van een korf vygen 8 penn. . b ' fi?
Irem, van een mud koorns, ake weyc , cr-
Witten, boonen, boekweyt »&c. i Ituyv. 8 penii;
/fcm, Vart een baal ryiie 2ftuyv. ^
Irem, Van èen"Saar papiers ι ftuyv. 8 penn.
jiem, vin een pyp Wêfterfche wyns lortuyv^" ^·
Ds halvè ende triinder na advenant. ί ib '.^t'
lier» ,- vah eerr'toa Engels, Lubcecks efide Brce-
tner bief 5ftöyv. 8 ptiln. -- '^· .

Item, van cöh voedef ofte tc*elaft wyns' ,*nâ adve-
ïiant νψ de g^ïöofe van diert^by het ianS géreeckent,
van het aam 4 ftuyv Spewi. ■

Item , vaw fchuyt vöÏ-kariTert battiïcht,, ofte
ander vcntgoed, d^t terstond voóVt wezen moet, 4
gulden.

Des zullen fy gehouden zyn terftond voort te var-
ren , ende de koopluyden'ftiÏt tê'verltórteii.

Item, van een zack appelenj peeren, poelen,&ç.
i ftuyVk

ffem , van het groot honderd nooten 20 ftuyv.
, item j van een Engclfeh laacken i ftuyv. 8 penn.
' ' ït^öï, Vàîi eèii UiTechts, Nàerds ende Amers·

foorts laacken 8 penn.

I IL

Item, alfler koopluyden ende andere paiT^nten ko-
men, tot vier, fes of tien perfoonen toe , begceren·
de voor haar alleen met haar packen, maale , of an-
dere reysbagagie, ende goed 5 een fchuyt te hebben
om van Utrecht op.Amfterdam , of vam Amfterdam
op Utrecht gebracht te zyn, foo zullen die fehuyte-»
voerders gehouden zyn, terilond eçn fchuyt uyt te
maken, gereed aan teleggen, endemetiietfelvefolk
te gaan vaaren, ende dat voor de prys van^vier gul-
den , zonder y mand meer in te nemen.

Itemj.indieiïeenige fchuytevoerdeig^b^ar fchuyten
eensdeels met waaren ofte kooproanfcbappenbevragc
hadden, ende daar noch plaats leedig ware, ende y-
mand begeerde daar mede té vaaren , zoo fal hy ge«
houden zyn, zulcken perfoori inne te neemen, ende
voeren op vyf ftuyvers , als boven , mits gevende
yder die plaatfe van een kdrf, als boven. ' '
Λ · V.

Item,^word geraden gevonden , dat op het voor.
noemde veer toegelaten zullen worden vierjachtken»
of kleyne ichuytkens, om den koopman ende paffa-
gier. die'haaft heeft, te gerieven, diezbllenmoeten
vaaren,"ende dienen, op'de vrachten van twèagul-
dc n tienlftuy vers, mits niet meer perfoonen in hebben-
de ,'dan> tot vier, vyf,of fes perfoonen ten hoogfté,
zonder meer, ende dat dezelve jachtkens, op pceöc
nabefchreven als die gehuurd zyn, geen andere per-
iooneni of goederen anderen toekomende , en zullen
mogen inneemen, danalleenlyk voortvaaren'met die
geenen , di,e dezelve gebuurd hebben , ttaits datter
twee njannen boyen de achtien jaaren oud op deeze
kleyne _^tht€n, ende daarenboven een ftuiirman op
de grootc fchuyten zullen ^moeten zyn , ende twee
van dezelve jachtkens»tot Utrecht, ende twee toe
Amftèrdam zullen worden gehoudendie öock haar®
heurte onder haar in hel afvaaren zullen houden, als
ook die groote fchuyten gehouden zullen zyn te doen,
zulcx dici eerft aan is gekoomen , eerft weder af zaÎ
vaaren , behoudens die van Utrecht tot Amftèrdam,
voor die van Amftèrdam ,ende die van Amftèrdam toe
Utr.echt voor die van Utrecht, eeh ygelyk Stad naar
pubticatie van dezen, van den fchuyten der zelver Ste-
de beginnende, op pœne nabefchreven, <
■ ■ , · ·'■ V I.

Item, als het volck onderweegen begeerd te pley
fteren, ende gepleyftert hebbende , dat dan eenen
jegelyoken fchuytevoerder, tot vermaninge van het
volk , terftond zal moeten affteelcen, ende haar zelfs
koften betalen, die de fchuytevoerders vÊrtceren zul-
len , ende zyn reys vorderen na behöoren, zonder ee-
nige onruftigheden met woorden of met werken,daar
tegens te gebruyken, welke plaat ze van pleyftercn,
eiide hoe lange, zal ftaan ter difcretie van de paflk-

.'f ■ ' VII.,' 4:

Item, indien ynfiandvan de fchuyt^vöëfders hem
vfervdfdefdé, déezê Ordonnantie , zoo bp het ftuck
vaïi de vrachté, als anderfints, van droncÏienfehap,
verfoym, ende diergelyke, over le tfeedén, in zulc-
ken gevalle zal den breuckigen vervallen, zyn in «n
bôète van tien ftüyvêrs vópr een ygelyk pcrlbon, die
zy boven deeze Ordonnantie in zullen nemen, ofte
gevoert Hebben, ende van andere faulten, dp pœijs
van vier golden voor de ecrfte reyze, y^p'or de tweede
reyté acht gulden, eiïde vóór de darde'reyze van ge-
lyke acht gulden, alles tot behoef van den Οίδα^»
ende voorts een jaar lang geduarende het zelve giW^,
nochte in het geheel, nochte deele, direadyknoch
indiredelyk ^ voor zyn perzoon, nochte fchuyte, tc
mogen gebruycken -, ende zoo ymand den ^oopjuy·

-ocr page 887-

den, ofte andere, böven of buyren dezen bevonden
ial worden , eenigfihts onbehoorlyck belaft te heb-
ben , het zy met dreygementen , fteeken ofre flaan,
zal den zelven boven die voorfchreve mulÖe pecu·
nieel, ende iufpenfie van het gilde, met openbaare
gceflelinge, ofte anderiïnts, arbiirailyk geftraft wor-
den, naar gelegentheyd van der fake: welverftaande
dat de Officiers van Utrecht de fchuytevoerders van
Amfterdam, ende de Officiers van Amfterdam de
fchuytevoerders van Utrecht hinc inde zullen mogen
caufeeren ende llrafïen.

Referveerende voorts myn Heeren Burgermeefte-
ren, ende die van den Cjerechre refpeÖivelyck die
ampliatie , vermeerderinge ende verminderinge van
dezen, by de bewiliiginge van beyde zyden, als ook
(i) Is op dem% Jiugufi. ifSj tujjchen de Regeerders mn
fofien te verhoogen. Als'onder mm. i. op 5 ituyv.,
8 penn.

die interpretatie van alle duyfterheden âan haar zel-
ven , zonder dat ook noch d'een noch d'ander pariye ■
hier inne iets zal mogen veranderen j ofdezen contra-
rie doen, zonder voorgaande behoorlykadvertentiej
ende bewiliiginge hinc inde jende zoo bevonden wor-
de tot eeniger tyd dezelve Ordonnantie bedorven»,
ofte anderfints onleesbaar te zyn, dat in zulcken ge-
valle, ende zoo dikwils zulcx gebeurde, ofte gebeu-
ren mochre, weder een andere Ordonnantie tot kof*
ten van het gilde van de ichuytevoerders, vanjegelyk
zyner Stad vernieuwt zal worden» ende niet te min
den geenen arbitràilyk gecorrigeert, die bevondenfal
worden deeze Ordonnantie doorfnecden, bedorven^
ofte anderiinis gefcheurt te hebben.

Utrecht en Amflerdam goedgemndm defe drie navol^enàt
onder mmi. z. vp 2. iluyv., onder num. 3. op 2 iiuyv/

VAN UTRECHT NA AMSTERDAM IIL BOEK: XXXm ÎIT.

II. ORDQjSjNAWTlü, gemaackt by âe Regeerders der Steden van Utrecht ende Jmfiérdani^

waar na foo wel de /chippers als anderen . gehrnyckende het Veer tuf-
Jchen de voorjz Steden, him mort aan gehouden zullen wφn te regU'
leeren,

Defe OrdOnnmtie is zonder jaargetal gedruckt : in wat voor een jaar dïö gemàakt zjy, is my ükt gebleken» Het is
echter zeker , dat j'y tujfchen de voorgaande en de volgende moet geplaaifl werden.

erft zullen de ordinaris Ideyne vrachtfchuytcn; Λvordcn , ende d'andere, zoo gel.idene als ongelade*

ne fchietlchuyien, zullen insgelytx niet mogen zey»
len, als alleen in de Vecht", ende den Aamftel.

Nopende de belooninge, zullen de fchietfchuyteli
haar reguleeren nà de lyitc daar van beraamt.

Dü kleyne fchuyten en zullen geeh laft- ofté ftuk-
goederen mogen inneemen, anders als kleyne pack-
gens, die de luyden onder haar armen aan de fchuyc
brengen, ofte fiuyten die bederiFclyck zyn , re we-
ten , kaïflen , aardbeficn , moerbeflen , ende druy-
ven.

Sulcx dat aïle andere laft-ende ilukgoedereh voort-
aan geladen zullen worden by de Schietfchuyten.

Uytgezondert dat de kleyne vrachtfchuyten de ftuk-
goederen, die de vreemde pafleerende luydeh by haat
hebben, ende aan haar Veer worden gebragt, (dog
geen laftgoederen ) des avonts , als de Schittfchuyteh
afgevaren zyn , zullen mogen inneemen , indien de
luyden zulcx verzoeken, zonder dat zy nochtans ye*
mand zullen mogen verzoecken, om de goederen ia
haar fchuyt te laden.

Welverftaande dat een yder» om zyn goed tê voe·
ren, vry zal ftaan , zoo wel de kleyne ordinaris
Vrachtfchuyten als Schietfchuyten, in 't geheel af té
huuren, ende daar voor refpedivelyk te betalen, de
vracht daar op geftelt, mits dat zy alsdan geen per-
foonen en zullen mogen innemen, anderis als diehfen*
lieden afgehuurt heeft, nog ook geen ander goed.

Een van de Schietfchuyien zal zoo tot Utrecht als
tot Amfterdam, alle daag op den avond moeten afva*
ren , het zy of hy veel ofte luttel vrachts ih heeft,
alsze des zomers van den if Maart tot den 15 Scptcm*
ber ouden ftyls, te zes uren uyt dcSteden, ende ten
langften ten zeven uren van de wal buyren de fluyi
tot Utrecht, ende buyten den boom tot Amfterdam,
ende des winters van den î f September, tot den i %
Maart voorfz , ten vier uren uyt de rcfpeâtive Ste-
den, ende ten vyf uren len langften van de wal buy-
ten de fluys ende boom refpeftive, om 'sandereü
daags *s morgens, voor het opgaan van de pooi ten ^
zonder faulte te weZen voor de refpcétive Steden vatt
Utrecht ende Amfterdam.

Ende als dc ordinaris Schietfchuyt afgevaren is^
zal ftracx een ander in zyn plaatfe gaan leggen, ende
daar blyven leggen, ende by de fchuyt zyn, oni tfc
ontfangen de goederen , die de luyden van hem be*
vracht willen hebben, tot dat fijn bcurteis af te varen»
Ttttt 4 SullÊo

-l-J moeten wezen overdekt, ende van zodanige
• Ej forme, als henlieden zal worden aangewefen,
eïïde tot dien eynde en zullen geen nieuwe
fchuyten gemaackt mogen worden, zonder kennifle
ende buyten ordre van de refpeótive Magiftraten,

Sonder dat zy voortaan zeylen kleyn ot groot zul-
len gebruyken.

Maar zullen van Utrecht af^ tot Amfterdam toe,
haare fchuyten doen trecken met de paarden daar toe
verordonneert, ofte noch te ordonneren, die zy uyt
hare vracht zullen betalen, conform de ordre daar op
gemaakt.

Des zullen zy van yeder perfoon (twee kinderen
van 4 Jaren tot 1 ζ jaren toe, ende maar een korf be-
flaande^ vooreen perfoon gerçeckent) voor vracht
hebben negen ftuyvers, ènde voor een kind boven
de iês jaren , ende geen korf beilaande, half geld,
ende inhebbende twintig perfponen , ofte toefeggin-
ge van den geenen die iy inhebben, dat henluyden 9
gulden voor de vracht zal worden betaalt, fullen als
dan gehouden wefen af te varen , zonder na meerder
vracht te mogen wachten.

• Mits dat fy geen vracht en zullen mogen eyflchen
van de maaltgens, korven, dofen, boesjettenofpak-
gens, die de luyden met haar nemen , ende zeiver,
ofte door hare dienaars, ofte dienerfen , onder of aan
haren arm te fchuyt brengen.

Ende nopende andere bagagie, die de paflanten by
haar hebben, *t zy koffers, kiften, ofte facken, ful-
len daar van niet meer als redelyk loon hebben.

Sullen de voorfz ordinaris vrachtfchuyten, tot de
lynd gebruycken zoodanige ftocken , zoo in 't ginis
Varen, als wederkeeren, als henlieden zullen worden
geordonneert, makende de lynd vaft achter by roer
aan den bollaart.

Alle fchepen ende fchuyten, die de lynd zoo hoog
«iet en hebben, dat de vrachtfchuyten , ofte andere
fchuyten, zonder perykel ofte haften daar onder door
inogen, zullen haar lynd in tyds laaten vallen, ende
houden zoo verre van *t zantpad, dat de vracht- en-
de andere fchuyten bequamelyk tuflchen beyden door
©ogen.

' Sullen oock de fchietfchuyten , die op ordinaris
beurten dagelyks zullen aanleggen , geen zeylen mo-
pn gebruyken, maar de geheele weg over tuflchen
heyde de refpeàive Steedea met de paarden gejaagt
UL DuU

-ocr page 888-

TAN DE VRACHT- EN SCHIETSCHÜYT-SCHIPPERS

Sullen oock goede ^Sorge dragen , dat de goederen
wel bewaart, cnde die ecril onilaaden moeien zyn,
boven j ende te gereeder hand geleyt worden.

Alle fchepcn ende fchuyten, die onder xeylayn, zul-
len moeten haar cours tiemen van de zyde van't land,
daar het Zant pad niet en is, ora de andere niet te be-
letten ofte befchadigen.

De kleyne fchuytgens , geen zeyl ofte hooge mas-
ten op hebbende, zullen aan de zyde van 't Zanipad
houden ^ zoo dat de lynd van d'andere fchuyten daar
bcquamelyk mag overgaan.

De ordinaris vrachifchuyten , komende van ü-

dam na Urrecht, buyten houden.

op f œne hier na in

döen , ende een ander aanflaan
"t laatfte articul geftatueert

Ende dc nachtfchuyten zullen altyd door moeten
varen, als zy haar paard ververft, aangeflagen, ende
het weg-geld betaa t hebben , zonder in eenige her-
bergen te mogen opgaan, tot dat zy voor de refpec-
tive Steden zyn, ende Zullen als dan de paiTagiers, tor
dat de poorten open zyn, in de fchuyt mogen blyven,
ofte da-ir uytgaan, na haar geliefte.

De Schippers ofte Güdebroeders van dc ordina-
ris vrachtfchuyten, zullen met haar fchuyten zeiver
moeten varen, hebbende tot haar behulp, knechts, die
de refpedivé twee Steden,yder in de zyne zullen toe-
laten , ende altyd zullen moeten ftaan onder het ge-
bied van de fchippers haare meefters , op pœne vaö
datelyk gecaiTeert, ende anderen met advys ais voren
in haar plaatZe gefteld te worden, dan zoo verre den
Schipper ofte Gildebroeder, die het zyn beurt is te
varen, fiek, impotent, ofte anderfintswettelykbelet
tnogte zyn , zal een ander Gildebroeder (ofte die by
eenig van de voorfz Steden refpeólivelyk voorkiiechts
aangenomen, ofte ingelaten mogte zyn) in zyn plaat-
ze mogen varen, zonder dat zy daar toe ymand an-
ders zullen mogen gebruyken.

Sal den fchipper , ofte die in voegen als voren in
zyn plaatze zal wezen , Zeiver aan het roer moeten
fitten , ende goede zorge draagen, dat niemand en
worde befchadigt, ofte door het varen verongelukt.

Indien door faulte van de refpeftive fchippers, ofte
aangenomen knechts die zy gebruyken, eenig onge-
luk gebeurde, (dat God verhoeden wil) ofte eeni-
ge fchade gefchiede , dezelve zal gebetert ende ge-
refundeert worden by het gild, daar inne de fchipper
is^, door wiens faulte het verzuym, ofte het ongeluk
ware gefchied, beheltelyk het gild haar regres tegens
den zelven , ende zonder praimdicie van de vordere
correöien die de refpeétive Steden yder in 't haar
tegens zodanigen fchipper ofte knechts zullen hebben
te doen, na exigentie van de zake.

lui

trccht, zullen binnen , ende komende van Amfter^ <^aar over, voor of na eenige kyfielyke woorden ge-

bruyckt, ofte ymand dreygt, of flaat, fal foo lange

Als eenige icheepen ofre fchuyten den anderen ont- het Veer verboden worden , als de refpedive Magi-
moeten omtrent de bruggen , daar fy beyde niet ge-| itraten, yder in 't zyn , zullen goet vinden, boven

lyk, of zonder verhindennge ofte peryckel door en I andere arbitrale corrtdie. >

mogen, zal den geenen, die zyn fchip otte fchuyt 'cl De fchippers, ofte hare knechts, en fullen geen
verite van de brugge is, zoo lange ftii leggen,tot dat % j o^e voor de bewaringe van de plaatfé, oftean-
d'ander is gepafleert. | derfints boven de vracht yet mogen eyflchen, ondcf

Sullen mede de voorfz vrachtfchuyten , komende wat pretext felve foude mogen zyn.
gins ende weder , tuflchen beyden niet mogen aan-> ^ai voortaan een vrachtfchuyt, foo van Utrecht,
leggen,anders als voor de herberge de Nieuwer Sluys van Amfterdam, alle morgeniyd van den if Maart
in de kolk, nan de zyde van de herberge , ende ook ^^^ en if September ouden ftyls, hebbende zyn vol-
(is 'c nood ) aan de herberge, die gefteit zal wordenvracht tot negen gulden toe, te fes uren ,enfehoon
by de Waver, zonder te eücederen een quartier uurs, "»et hebbende zyn volle vracht, met fodanige vracht
ten eynde de paÎTagiers, Willende drinken, ofte iets; hy heeft, te feven uren , ende van den if Sep^
anders doen,tot haar geryf geaccommodeert worden,; ^emb. tot ten if Maart t* acht uren precis moetenaf-
cnde zullen middelertyd de affpanningc van't paard: ^^^^enjmcde of hy volle vracht heeft,ofte niet jinsgelykj

'een andere vrachtfchuyt des fomers precys ten twee
uren, ende des winters ten een ure nademiddag, om
de paiTagiers bequamelyk te mogen binnen brenge»,
ofte anders geen vrachtloon te genieten, al mede of
hy volle vracht heeft ofte niet, alles om bet ordina-
risloon van negen ftuyvers, voor yder perfoon als bo-
ven.

Ende in middel van tyden, fullen de refpefitivefchuy·
ten txtraordinarie foo dikwils moeten afvuren, alsna
veelheyt van de paflagiers, ende aankomende goede-
ren vereyiTchen fal. ·

Ende diedaarinneVerfuymigis, fal zyn beurt voorby
varen, en de profyten (die hy anders foude hebben ge- ·
noten) quyt zyn.

Niemant van de fchippers j ofte knechts, en zul/eo
tegens de koopluyden, ofte andere paiTagiers éenigc
kyfFelyke woorden mogen gebruyken, of delelve cc·
nigfints dreygen , veel min flaan j op arbitrale cor·
reöie van de i'ake.

Ende om dât defe Ordonnantie te beter mag wor#
den onderhouden, fullen de fchippers haar.bybao·
taftinge daar toe aan de refpeétive Magiftraten ver·
binden, ende beloven , foo zy ter contrarie doen^
dat zy, het zy fchippers, ofte knechts van Utrecht,
ofte Amllerdam , zullen liaan ter corredie van dc
Magiftraten, ofte Gerechten der refpedive Steden
van Utrecht énde Amfterdam, daar zy na haarbega-
nefaulten, ofte contravenrien eerft aankomen ende
gecaufeert worden, de weJckedaarinne fon-

der forme van ordinaris beding, ofte train van pro·
cedereri zullen mogen ftatueren, 't gene zy tendienfte
van 't Veer, ende de pa:iragiers goet vinden, hctzy
by uytfluytinge vaii 't Veer, ofte anderfints.

Ende dit alleà by provifie, ende on vermindert dc
vermeerderinge ende vérminderinge , mitsgaders de
uytlegginge van 't gtfne in defen duyfter gefteit foude
mogen zyn, de Wekken de Magiftraten der voorfz
Steden, tot allen tyden zullert mogen doen, fulcxzy
onderlinge te rade bevinden.

EXT Κ ACT mJ^ef Èefólune-hoeck van de Hèeren Gecommrtteetdéh van Ί Zandpad y hj^
rufiende op de Thefaurie Ordinaris der Stad Jmflerdam j Fdio 45 verfo art, vin
de fihietjchupen geen brieven mede Julkn nemen, den 2 ζ Maart MDGX^l^*

SS4

Ende omme des te beter de peryckelen te vCorkoi
men, en zullen de Commiflaris ofte Opfiendcrs, als
ook de Deeckens ofte Overmannen van de relpcöivc
Gilden, zoo wel van de groote als kleyne fchuyten,
niet gedogen, dat eenig fçhipper, ofte deszelfs knecht,
befchonlAn, ofte hoog by den drank,tot ecnigeriyd
afvaart, maar zullen gehouden wezen , den zelven,
(indien het zyn beurie vanatvaren is) voor die reyze
ai te leggen, zonder hem van dezelve reyze deylmge
te laten gelchieden, ende indien de knecht befchonc·
ken is, een ander in zyn plaatze te doen varen.
Ende foo den befchoncken fchipper , ofte knecht,^

-ocr page 889-

VAN UTRECHt NA AMSTERDAM. Ut BOEK. XXXÎF, TÏT, 88^

Dc Gccoramitreerdcn van de twee Steden hare fchuyt hebben , maar defclve fullen laten ontfan-
. vinden goec,in gevolge van voorgaande Refo- gen ende overbrengen by defchippers van de kicyne
lutie,die nog in druck niet en Was gegaan, vragtichuycen, oppœne van twee gulden »yder (ter
dut 3e fchippers van de fchietfchuyten geen contrarie doende ) te verbeuren. Ος collationeert je·
brieven en fulïen ontfangen, om op Utrecht of Am- gens den principalen, ende daar mede bevonden teac-
öerdara te brengen, anders dan van 't goet dat zy in cordeeren, den ii Maart i6ip. D. j. D. Wildt.

iv. APFüINCÏEMENT, i/tfi van een brief van Amfierdam op Utrecht, twee blanckm zd

betaalt worden, den Februar. MDCXXXII.

Ρ de Requeile van de Deekens, Quartier- ofte beftelt fullen moeten worden , interdiceerendedc

fupplianten, ende allen anderen , die de brieven be-
ftellen, eenig meerder bon teeyflchen, ofteonifan*
gen, op pœne van twaalf gulden te verbeuren by den
ichipper, die den brief mede gebracht heeft, behou-
dens hem zyn regres tegen den beitelder, ofiebeftel-
fter, ende dat foodane beftelder , ofte beftelfter naar
die tyd geen brieven meer fullen mogen beftcllen. Ac-
tumdcn i4Februar. Eude wa$ onderteckem»

J. van dçr Nypoort.

Omeetters ende gemeene Güdebroeders van
de roey- ofte vrachcfchuyten, varende van
hier op Amfterdam *, verfoekende dat een
yder gehouden zal zyn te betalen voor port van een
brief, komende van Amfterdam alhier t' Utrecht,
twee blancken » ilont geappoindeert. De Vroed-
schap ordonneert alle, ende cenen jegelyck van nu
voortaan, voor briefloon van Amfterdam op Utrecht,
le betalen van y der brief twee blancken , ofte ander-
halve ftuyver, waar voor defelve t* huys gebracht.

V. RESOLUTIE., waar by het voorfz port verhoogt word op twee fiuyverSt^ den 3 CHay

J^T^CLXIX»

's op het verfoek van de refpeélive fchippers ran
de kleyne vrachtfchuyten, vaarende van hierop
Amtlerdam, verftaan, dat voortaan tot port van
yder brief, komende van Amfterdam op U-

trecht, mviceverfa betaalt zal worden twee ftuy-
vers.

VI. ORDONN ΑΝΊζΙΕ gemaakt by de Heeren Regeerders der Steden van ütruht, ende Am·

fier dam, waar naar de Schippers van de kleyne vrachtjchuyten y endé
alle anderegebrujckende 't Feer tuffchen de voorjz Steden, hun voor*
taan gehoiden zullen wefen te regulieren, den Februar. MDCXLIL

Men kan hier voor af Ut en gaan de Ordonnantie der Stad jimfierdam, op de Amfierdamfche Frachtfchuyten ^van
den I Januar. iSiiyte vindtn in de Handveft. van Amfterdam, pag» 741.

Ε erft, zullen de voorfz vracbtfchayten moeten
wezen be^poorlyk overdeckt, ende van zoda-
nige forme, als henlieden fal worden aange-
wefen , ende tot dien eynde en zullen geen
nieuwe fchuyten gemaakt «nogcfl worden , fondjcr
kennifle ende buyten ordre van de refpeûive Magi-
Itraten.

I ï·

Ende zullen de voorjz fchuyren by dage onder,
çnde op de bancken met ftroy worden geftroyt, ten
minften drie duym dick, ende inde nachtfchuy ten de
banckcn, ook de middelböinck, onder 't ftroy geley t,
ende de ichuyien foo geftroyt worden, dat de pas-
fagiers bequamelyk , ende hoog genoeg kunnen fit·
ten ende leggen om te ruften, op poene van fes gul-
dens by den nalatigen fchipper te verbeuren.

1 I ƒ.

Ende zal voor vracht betaalt worden, voor yder
perioon ( twee kinderèn van vier jaren tot twaalf ja-
ren toe, ende maar een korf befiaande, mede voor
een perfoon gereekent ) negen fcuyvers', ende voor
een kint boven de fes jaren, ende geen korf beflaande
half geld, ende dit boven den töl van eene ftuyver
op'yder perfoon j iöt verval van de laften van *ttrek·
pad ingewillier;

IV.

Des zullen de fchippers , ofte hare knechts ^geen
f^y» ofte voor de bewaringe van de plaatfe i of ander-
fins boven de vracht yets tnogen eyflchen, veel min
sfperflen, onder Wat praetext 't felve zy , op pcene
Jan privatie, ofteiufpeüüe van 't Veer, iaa gel^ent-
heyd van faken.

Waar van als öok van andere transgrcflien de rey-
fcnde luyden hare klachten fullen hebben tc doen,
aan de Opfigters in àciGÎçc&im Steden^ ofte aan de
^agiftuteo fclveri

VI.

Sullen ook geen vracht mogen eyflchen van maaït-
gens, korven, dooien, boesjetten, oftepackjensdie
de luyden tnei haar nemen, ende Îelver , ofte door
dienftboden, onder ofte aan den arm in de ichuytbren-
gen, op dc verbeurte van 30 ftuy vers.

V 1 Î.

Ende van andere bagagie,die de reyfende luyden by
haar hebben, 't zy koftèrs, kiften, facken, of pac··
ken, fullen zy niet meer als redelyk loon nemen, en
zoo zy lieden malkander daar inne niet verftaan kun·*
nen, zal *t felve ftaan ter uytfprake van den Opfich^
ter.

VIII.

Welverftaaiïdc, dat dcfe vrachtfchuyten geen laft^
ofce ftuck· goederen fullen mogen laden, oock geen
fruyten, uytgefondert kcrflen, aardbeflen, moerbes^
fen ende druy ven, op de verbeurte van drie guldeni.

I X»

Sullen mede by provifie in de voorfe vrachtfchuy-
ten, hoenderen mogen werden gevoert, midi dat dc«
felve geilek worden buyten het overdek in de voor·
ftevens, ofte anders gelepareert van *t völck, om de
ftancks Wille, op pœne als voren*

X·

Item, zullen dc vrachtfchuyten die des avonts m
't afvaren van de ordinaris fchietfchuyt, ofte ook deâ
moreehs vroeg varen, depacken ende ftuckgocdercn
die Sc vreemde paifeerende luyden by haar hebben^
(dog geen laftgoederen^mogen in nemen, ende voc·
ren.

X I.

Ende zal een yder, om zyn gbet tt doen voeren S
vfy ftaan, foo Wel eenvrachtfchuyt, als ichicifchuyc
af te hueren, voor dc vracht daar toe geftelt, behel-
telyk dat dan geen andere perfoonen, of goederen daai
by gevoert fullen worden.

Miti

Ttttt i

-ocr page 890-

dam, zullen binnen, ende varende naar Ut recht, buy-

ten houden.

X X.

De kleyne fchuytjensgeen zeyl, ofte hoogemafléh
op hebbende, zullen aan de zyde van 't zandpad hou·
den, foo dat dc lyn van d'andere fchuyten daar be-
quaamelyk mag over gaan.^

X X I·

Allefchepen, ende fchuyten, die de lyn foo hoog
niet en hebben, dat de vrachtfchuyten, ofte andere
fchuyten fonder perykel, ofte heften, daar onder door
mogen , zullen haar lyn in tyds laten vallen}, ende
houden zoo verre van,'t zantpad, dat de vrachr-ende
andere fchuyten bequamelyken tuflchen beyden door
mogen. <

XXII. ,

Ende zullen de fchepen, ende fchuyten onder zcyl
zynde, haar cours nemen na de zyde van't land,daar
het zandpad niet en is, om de andere niet lebeletten^
ofte beichadigen.' .

X X I .I I.

Als eenige fchepen, ofte fchuyten malkanderen ont-
moeten omtrent de brugge daar zy beyde niet gelyk,
ofte zonder verhinderinge, ofte perykel deiiren mo-
gen, fal den geenen, die zyn fchip offchuyt't vcrfte
van de brugge is, zoo lange ftil leggen, tot dat de
andere is gepalTeert.

XXIV.

De fchippers van de voorzeyde vrachtfchuyten ful-
len zelfs moeten varen, met hulp van geadmitteerde
knechts, die onder haar gebiet zullen ftaan, dog by
iïecktc, impotentie, ofte ander wettig belet, zal een
ander Gildebroeder , ofte een van de geadmitteerde
knechts, ende niemant anders in haar plaatfe varen. '

XXV.

Ende zal de fchipper, ofte die zyn plaatfe zal be-
waren,'zelfs aan *t roer moeten fitten, ende goede for-
ge dragen, dat nictnand door 't varen worde befcha-
digt, ofte verongelukt j ende zoo door faulte van de
voorfz fcHippers, ofte knechts eenigöngelulï gebeur-
de, (dat God verhoede) ofte fchade gefchiede, het
zelve zal gebetert worden by 't Gild daar inne fbda- ·
nige fchipper is, behoudensden Gilde,haar regreste-
gens'den zeiven, ende zullen niettemin dçfelvefchip-
per ende knechts daar over gecorrigeert worden, by
de Regeerders van de refpeftive Steden, naar exigent
tie van zaken.

XXVI. '

Ende omme des te beter ongelucken ende fchade
te voorkomen, en zullen d'Opfigters van'dit Veer
niet toelaten, dat eenig fchipper, ofte knecht bc-
fchoncken , ofte hoog by den dranck t'eeniger tyd
afvaren, maar zullen gehouden wefen den zeiven,
indien 't zyn beurte van varen is,' voor die reyfe af te
leggen, zonder hem van dezelvereyzedeylinge tela-
ten gefchieden , en indien dezelve knecht befchonc-
ken is, een ander in zyn plaats te doen varen.
XXVII.

Ende zoo de befchonke fchipper, ofte knechts daar
over,voorof na, eenige kyfFelycke woordengebruykt,
ofte ymand dreygt ofte ilaat, zal zoo lange't Veer
verboden, worden , als de refpeótive Magiftraat yder
in 't zync zullen goet vinden, boven andere arbitrale
corrcdie.

X X V I I Γ.

Maar zullen de voorfz fchipper»» ende kneclitsge;·
houden wefen de reyfende luyden met behoorlyk rei·
peÖ: te bejegenen, ook wel ende getrouwelyk te die-
nen , ende hun te wachten van eenige onbeleefde, ot
kyfFelycke woorden tegen dcfelve te gebruycken, op
pœne als voren.

X X I X·

Ende ten eynde de fchippers, ende knechts tebe-

VAN DE .VRACHT-;EN SCHIETSCHUYT-SCHIPPERS

XI I.

' Item, faï alle dagen van den 16 Maart, tot den 16
September des morgens ten fevcn uren ende van den
i<5 September, tot. den 16 Maart ouden flyls, des
morgens ten acht uren,endc een geheel jaar door, des
midSiags ten een uren, ende des avonts ten acht uren,
t(dog luflchen den i6 September, ende i6 Maart van
^Amltcrdam ren feven ure ) cen Ychuyt moeten afva-
ren met zulcke vracht als'er by der hand is, waarme-
de 'dc fchippers precys (met het ilaan van de kloeke,
zondervertocven,ookniet voorde geftelde ure,fonder
jdatelyk weder een ander in de plaatfe aan te leggen)
zullen moeren afvaren, voor 'cordinaris loon van ne-
gen iiuyvers, op yder perioon voor vracht, ende een
iLuyver tot fupport van 't treckpad'als voorfz is.

XIII.

' Ende zullen alfulks ,op de voorfz refpeélive gefiel-
de uren altyds twee beurifchuyten aan 't Veer gereet
leggen, op pœne , van by den geenen die 't zyn
beurt is, le verbeuren fes gulden.

...XIV. ^ ......■

Énde Zoo des morgens, of desmiddaags opdevoor-
fchreve gefielde uren , meer als 3f perioonen aan 't
Veer,ofte by dehant zyn, die medevaren willen, fal
de vracht in tv/ee fchuyten verdeylt, ende gelyckc-
lyk gevoert worden, op de verbeurte van twee gul-
den op yder perfpon, die boven het voorfz getal in de
fchuyte gevoert word.

XV. ,,,

Ende zoo *cr des avonts ter genoemde uren J meer
als 3óperfooncii zyn die mede varen willen , fal de
vracht, op pœne als vooren, in twee fchuyten ver-
deylt, ende gelykelyk-gevoert worden ; des de luy-
den als dan foo veel meer voor vracht fullen moeten
beralen, datfe te famen .pytïrsken achtien guldens,
boven de fiuy vers op yder perfoon tot tol geitelt ρ in
welken gevalle de reyfende luyden vpor 't afvaren,
haar vracht zullen ^hebben te betalen , ten ware de
fchipper alsfersz ai5 perfoonen boven 't getal van 30
zyn, defelve fop goet^konde hebben, datfe vrywil-
lig in de voorfteven wilden fitten.

Ende zullen tuÎTchen tyden fchuyten,moeten afva-
ren , foo menigmaal als fulcks verfocht wort , die
voor vracht fulien hebben negen gulden , boven de
Voorfz tol, of iluyvergeld , ende zoo daar meer als
twintig perfoonen zyn die mede varen , fal by yder
ordinaris vrachtloon betaalt wórden , fonder dat de
fchippers na meer vracht zullen wachten, wanneer hün
toeleggingc by twintig, of minder perfoonen gedaan
IS, dat henlieden negen gulden voor vracht fal wor-
den betaalt.

XVII.

Item , zullen de vragtfchuyten onderwegen niet
mogen aanleggen om te vertoeven, dan alleen om een
ander paard aan te ilaan, aan de Voetangel® ende aan
de Nieuwerfluys, fonder nogians aldaar te verletten,'
dan alleen tot gerief van de paflagiers willendedrinc·
ken, ofte yets anders doen, een quartier uurs ten
langften, op de verbeurte van drie guldens.-

XVIII.

Ende fullen voortaan ook de avont- ofte nacht-
fchuyten alryds door moeten varen, als zy een ander
paard aangefpannen , ende het wéggeit betaalt zullen
hebben, fonder in cenige herbergen te mogen ppgaan,
ohe verletten, anders als voorfz is, maar fullen voort-
varen, tot datfe" voor de reipeftive Sleden zyn, ende
zullen als dan de reyfende luyden, tot dat de poorten
open zyn , in de fchuyt mogen blyven, ofte daar uyt
gaan, naar haar beliefte, op pœne als voren.

X I X.

De voorfz vrachtfchuyten , varende naar Amftcr-

-ocr page 891-

VAN UTRECHT NA AMSTERDAM. III BOEK, XXXIK Γ/Γ. 88/

ter in hatir devoir , ende fchuldigc plicht gehouden
werden, 200 zullen dezelve iiaantot corre£lie;van de
Migiilrarcn , otte GcMechten zoo wel van d'eene als
d'andere Stad , daar zy na jbarc hegaane fiiuUen eeril
aangeklangt zullen worden, de wcTcke daaii jnEe, de
planoi ejidc zonder forme van proces zullen dispoBoe-
ren, ende ordonneren , 't zy hy caffiiie, iurpcuiïe,
ofte anders, zulks zy naisr eïi^igeniie van zaken bevin»
den zullen te behoorep. ,-· ^ .

X X X. : ■ ■■

'c Appliceeren alle de vooriz pecupiele boeten ten
behoeve van den Opfigrer jCfie de bekeuringe zal ko-
men te doen.

X X X Î.

Eode üp dat een yder , zoo wel reyzende luyden
als lehippcrs, altyds kiipnen weten waar na hun te
rc^ultieren, zoo zalrelcke i'ch:pper gehouden wezen
in zyn kaCe, ofte roef^pen exemplaar van deie Or·
donnahiie iehebbien , çnde des begeert zynde, dc
reyrcn4Cluyden t'eKjaibej^a, ofte venoonen. Aldus
gedaan, geórdonneen cndegeftatueert, by deHttren
RegitYdèïs der voorfz re/pcdive Steden , op detj 18
cn 2gi?ebrtiaryiö4i. Ónder ftont, in kenniflevan
my.Sfcretüris.der Stad Utrecht i cndc Was geiekciit.
J. van der Nypooi't.

POÎNCTEN 'voor de Schippers van de FrachrftHuyten ^ dm %i OM.' MDCL,

e Vroerfchap der Stad Uciecht, ordonneert fchippers, als ook' lie knechis op hec voorlz. Veer,
by deezen, de fchippers van de vrachttchuy- jwanneer huare fchuyc aanleyt om viacht te wachten,

ais dân geftadig op het Veer te weien , om bntvea

ten op her Amfterdamie Veer , in coné^r
mité van het xxi v articul vah de Ordon-
nantie, (elfs te varen, endehaare beurten perfontlyk
W/i.ir te nemen , op pœne van drie gulden t' eloktn
rcyfe te verbeuren, zonder een ander lehipper, ofte
een knecht in haar plaatzete mogen laten varen, an-
tïcrs d.in by fieckte , impotentie , ofce i^nder wettig
beier, met kenniiTe ende confent van den Deeçken,
ende Opiîgcer j ende dezelve niet accordeçrbj)de, fal
het verfoek gedaan worden aan de Heeren Cornmis-
fu iiTen van de Vroedichap, ofte een van haar EJ.
ende zal een van de prieiente Gildebroeders, die men
zulks alle zal moeten prseremeéren, re'vreçde zynde
voor de geëxcufeerdb te vgr'en, voor de Jcijechts we-
ien gepraefereert.
C>'donncer(?nde mede op' verbeurte" als Voofçn, de

ende goederen, die dàn otii te beilellen gebracht iul-t
len wonien, zelfs aan te neemen, ende te ontfmgen,
Gwlyk nog ook op pœne als vooren geordonncerc
wort, zoo wel de fchippers als knechts op het voor-
fchreve Veer des wirt'ters, als het water bevrofen is,
hunne beurten perfoonelyk te bekkcden met het dra-
gen , ende overbrengen van brieven ende pack')ens,
fonder dezelve aan de voerluyden , oFte andere O' er
te leveren, maar zal in plAaiie van de geene, d:ehet
op zyn bearte ongelfgen is, de Haa4^voigende, hec
zy ichipper, of knechts, gaan.^ '

Te appliceeren alle de voorlz boeten » ten behoe-
ven yjni içn voprlz Opiigter, enoé |ïci Martini Gail-
hiUy^, ,h4lf ende'hal£ ,Adum den, 21 Oclober 16j-o,
En4^ondeneekent^, J/van^ .^ j^ypoorc.

■I -£--------Ü:——----, i · ---- ■■ - Γ .............. ^ .1 I -■ I.ii. ............

VUL JEXTRACT nyt de Re/olmie gtnmm hy dè Heereri van ütmht ende /^mfierdam, op de

Op 't fchriftelyk verfoek, van de fchippers der
V kleyne fchuyten , op 't Veer tuflchen de
relpeótive Steden , is by proeve, ende tot
een proevç goed gevonden , dat dts avonis
op de geftelde uren, zoo veel perlbonen dié mede va-
ren wilh.n, aVn ^t Veer, ofte by de hand zy^nde,dat
volgens het xv artikel van de Ordonnantie een fchuy

meer afvaren moet, de 16 perfoonen die'êérft haar

byeenkomfle binnen Utrecht , tot amltatie van het χ ν artyk ,vm de Ordow
miititvan den i%Pebruar. 164x5 den li J^rilMPCLlK.

plaat'Zen in de i^aaftlefte fchuyt bçfj)rpltcn hebben,"
nier meer als *t ordinaris vrachtflooft fulien betalen ,
ende dat de overige bdven dcfe zd oijeae zuilen con-
crrbyeren ^ toe verval ^ao de kofleó van de voorfzhy*
gevoegde lefte fchnyt mettei volk daar zynde, en-
de te (amen uytmakcô d'ordinaris vracht, ende tol,
ajlecn van veertiçn pe^Çopncn, Bruyningh.

vir.

Bambrqg
Abcoude

X. NADER Refoltm dején aangaande^ dm 9 Novemb, MVCLWÏÏ.

eenen dag gins ende weder gevoert wort , te mogeo
genieten het naarvolgende vracht- ende jaagloon op
haar eygen koft ende drank, alsfc op ,
Zuylen » . . t

Maarflen . * » |

MaariÏêveen ». »4

Breuckelen . , 4

Breukeleveen . , .4

Nieuwerfluys . # ρ 4
Loenen . « . 4

Vreeland .> , J

iX. RESOLUTIE 'rakende de huurvrachten na een^è Bûfpe»^ hier na gefpmfcmti den 14^

Maart M'DCLIX.

e Vroedfchap gehoort het mondeling advys ,
van hare Gecommitfeerden, tic., veritaan
niet te min , dat de fchippers ^ varende
met de kleyfie fchuytcnopÂmileriiam,vol-
gens praefentatie ende v'erfdek , by Requefte gedaan
gehoudtn zullen wefen dc burgers , ende inwooiiïders
dezer Stad , ende allen andereâ, een fchuyt begee-
renden om op een dag , gins ende weder geVóèrt te
wtirdiin- op , ofte onatrent de tiaarbsnoenlde Dor-
ptn, te dienen ende te voérèn, mits hebbende voor
huurvracht fonder ecnige vordere koften van jaagers,
ofte anders toe lafte van de. huurders. Aólum den.

14 Maart i^fp.
Op Zuylen
Maarflen
Breuckelen
Nieuwerfluys
Loenen ·
Vreelandt
Ö vermeer
; iïinderdam
LoenrèflooC

• ■	#	%	0	0
	• ,	Ζ	10	0
■■ · ■ . . ·,,	ψ	?	0	0
•	m	3	10	0
•	•	4	0	0
J» - ■ .»		4		0
. « , »		î	iO	0
». · ■	>	6	0	Q
» ».	•	4	10	0
•		f	0	0
• * .	f .	6	9	0

e Vroetfchap gehoort het rapport van de
Heeren Gecommitteerden, op de Requefte
van de Schippers, ende Óverluyden, vaa»
rende op het kleype Veer van Utrecht op
Amikrdam , conl'enicert de foppliaoten omme met
^xcluiïe van allen anderen, uytgefondert de Vaartfe
ichu'^rén, de huurvrachten, vallende van deefe Stad
opZuykn, Maarflen , Breuckelen, Nieuwerfluys,
ende alle andere plaat fen, gelegen op de rivierö de
Vecht, aan te neemen , ende met haare fchuyten te
vucreu, ende voor yder huurvracht, dieby hun op

O
Ρ
9

O
O
O
O
O
O
O

Oyey»

-ocr page 892-

Overraeer . · 5 JO ο

Hinderdam . .1. <5 00

Weefp endé'Muyden . , . 7 00

Sullende zy fupplianten ten deefen eynde gehou-
den zyn, altyc een van hàare fchuyten béneden de
iluys in de Weerd gereet te laten leggen, endewort
derhalven by defen geinterdiceert, alle endc een yder
der fchippers, vaarende van de voorfchreve plaatfen

Mtmorievan de Landvrachten^ waarnaar de
Schippers haar Julien regideeren, het f^eer-
oeld moet noch apart betaald -worden 1

^ ML mi

•O . O
Q 1 O

Θ O

'li:-jib

'lU

ο,

' Λ
β

ο
.ο

-4 O
4 .viO

4 10

u^m.

Zuylen
Maarfen
Maarfeveen
Breuckeleil-ll
Breukeleveen î

Nieuwerfluys I >

Loenen iw-r-^^
Vreland, of Loenderfloot
Overmeer, of Baembrug
Hinderdami, of Abcoude'

O
d

I '

'o^ i6

0 iT'-

1 O
'il 2

I 10

Zuylen ,

IVlaarfen,^^^

Maaiievœâ .

Breukelen ·
Breukeleveen 4

Nieuwcifluys
Loenen

Vreland, of Loenderfloot
Overmeer, of Baambrüg
Hinderdanfj', of Abcoude · >6 ο

"Wclep , Müydèn, of de VoBtangel ο

Verdiende Loon voor de Schippers, ^i n r

\i·

Wefep, Muyderi en Voetangel^^^

jiL·

varende^ bêyde aàh myne E. É, Heerpn ^gn den Gp

rechte gedaan'i' is by dezelve Heerenom goede ee-
liigheyt tùflchen cJe refpeéïive fchippers te doen on-
derhouden , ende "alle disputen , en differenten te
vermyden, verflaan ende géordonneert, gèlyk haar
E. E. verftaan , ende ordonneren by dezen , dat de
fchippers \^ande vborfz fchiètfchüyrerigeen paflagiers
zullen mogen innemen en overvo'ercn, op pœnevan
zts gulden voor ydtr perzoon te verbeuren: ende dat
de fchippers van de voorfz vradht- of treckfchuyten

eféreerdert'^ de Hefer Buj-germeeiter Moreelfe,
dat de Hderen Gecommitteerden van deref-
pcdive Steeden Utrecht, ende Àmfterdam,
in deti voorleeden weeke dezen aangaande
befoigneerende, ten dienfte van het fchuytenveer naar
Amftcrdam , op het behagen van de tleeren haare
wederzyds principalen goetgevonden hadden'te fla-
tueeren de naarbeichreven poinéïren , by zyn Ed. al-
hier ichriftelyk overgelevert, Welckegeleezen, ende
in deliberaiie geleyt zynde, heeft de Vroeifchap dezel-
ve in dier voegen by deezen geapprobeert.

De Heeren Gecommitteerden van de Steden, in-
terpreteercnde het vi i i artïcul van de Ordonnantie
op bet kleyn Vrachifshuy ten Veer, verftaan, dat de

. »

op deefe Stad, eenige huurvrachten 5 direétclyk," oft«
indireâ:elyk alhier aan te neemen , ofte van hier te ;
voeren, als mede alle andere luyden eenigc van deeic r. ;
fchuyten alhier af te huuren , op pœnevan tien gul-
den bj den fchipper, ende fes gulden by den huurder,'
yder reyiê in cas van contraventie, ten behoeven vanlxm
der fupplianten Gilde te verbeuren, alles by provi:·^ »
fie.

Toi defen îyâ moet gebracht ίώοτden , Wekere Memorie mn de
tie ογ de Schippers van de Frachfjchupen gedrucki, ί

MUr

. IV^

6»

O ?

O .ür .
O 'mi
Οβφ·!
O
O
O
O
O
O

δ
10

11
10
u

12
IZ

If
18

O
O

ö
O
O
O
/0
O
O
O

■ Mf
t ■

11 OViCg
1,5 O

• - O :»t 4 ■ O ;ïlui
4

··- ή6 ΌύΗψ

à' % g: iV

- >1··-.- ;^· ^ 8î! Oifinm

ΐψ I τζ οΐΐ)-^

■· it ; ' GUOO:

- .tfîûii =

* 'fia silo

" ■ M10U

Landvraçhten zonder jaar gei al achter ie Ordonnant

ft: rï^ M···^ ^

Verdiende Loon voor de Knechû\. ;

Zuylen .

Maarfen . . ^ .

"Maarfeveen . ' ''

' Breukelen
Breukeleveen

Nieuwerfluys ^

Loenen

Vreland, of Loenderfloot
' Oyèrmeer, ofBaembrug
Hinderdiam, of Abcoude
; Wefep, Muyden, of Voetangel

De Jagers aangenomen op de Landvrachten met be*
\ lieven^ van de Heeren Commijfarijfen van V
: om τ Veer ^ in ^tjaar

Zuylen
Mâarfen
Maarfeycen
Breückëlen
Breuckeleveen
Nieuwerfluys
Loenen

of Loenderfloot
Den Berg . ^

Overmeer, ofBaembrug.
Hinderdarn, of Abcoude' "
Wefep ; of de Voetangel
Muydé^

■M'·

XI. EXTRACT uyt het regifter van de fVülekettren der Stad Jmflerdam , getse^^nt rniks^m
^v-.v letter O, rakende het^ voeren van faffagiers , en goederen door de "vracht m ^

, βhietfihiί^βhipρerf^'4en β Fehrmr^MDCLXllL

ρ de Rcmpnftfantîé Vah-'^e p'vè QP haar reyze niet zullen mogen méde hemen cenïg^

I dc fclTiFtichuyteh varijiiér op Utrecht en koopmanichappen, 't zy in packen,'fbf koffers gela-

«iï'iow
■Jl.5

ifl'J-

het tegenbericht van'® kleyne" vracht- of den, dog wert haar toegelaten in te nemen, en^ver
trecklchuyten , méde yan hier op Utrecht te voeren de koffers, of pakken, die de paflagiers tot

iï m-

haar gerief, ende nootfakelyckheyd van doen hebben,
endejdat zoo wel in de fchuyten, daar de voorfz (jafla- ^
giers mede varen, als die haar zoudentoogenvólgei
Blyven^e yorders de refpeârive Keuren i'i'ende Ordoo^"'"
nantièn op de fchiet- ende treckfchuyten 'gemaacktl'^^"®
voor zoo veledie dezen niet en contrarieer en in haargé-'^^
heel.. ,Adumden j Februar. löög, prœfentibus,
Heeren .iSchout,, allen.Lde Burgermeeüereri, cride^^^®®^
alleDide Schepenen, en gepubliceert den 6 dito, iii^" _

kenniffe. yan my Secretarjs. ft J^Corvepib

-—-:-φ. ;

NADER Refolutie defen aangaande, den ζ May MOCLXIK

fchippers van de kleyne fchuyten zullen mogetf
ren zodanige kleyne packjens , als delüydén ópgeflo-
ten willen hebben , ende zy fchippers dezelve in haat
kiilen, zoo die jegenwoordig zyn, opfluyten kon-' ■ _ .
nen, mitsgaders conynen ende vérfche vifch , Zonder
meer, op pœne van drie guldens, volgens het voor· ■
fchreve articul, welcke pœne vite ver fa zal worden
verbeurt, by de relpe£live fchippers van de vracht-en

fchietfchuyten, den anderen zyn vracht ontvoerende.

Ende zullende voorfz fchippers , haar van nti voor-
taan volgens hetxvii, ende xviii arcieul haarder
Ordonnantie, zoo des daags , als des nachts prjECifè
hebben te reguleeren, op pœne als by dezelve;
Is nog goet gevonden , ende dienflig geoordeelt,

(1} dc

VAN DE VRACHT^ EN SCHlEÏSCttUYT- SCHIPPERS

-ocr page 893-

VAN UTRECHT NA AMSTERDAM. III/BOEK. XXXIV. TIT. 88^

^i) de MaariTcnflc fchuytcn van Amikrdatn te laten des winters,
afvaren ten drie uren des zomers, ende ten twee uren

Defen aangaande kan men meer mnden in het Stat. Placaatb. i. Boek. χ χ v» Tyr. ii. Deel. Num. viii. co
voJg.______

, dm 9 Novemb/MOCXCri "

Dat devoorfz fchippers van dc kleyne fchuytcn,
zullen intrekken het bordeken , waarop geftcJtis,
Hier hefieU men fakjem en brieven.

Dat ook dezelve fchippers, hare kiften niet grooter
zullen mogen hcbbcn,om de pakjens , ingevolge van
deReloiutievandenz May 1664"inop teiluyTen,a!sop
de oude forme, 200 die voor dezen zyn gcweeft, en
tot keure van de Hecre Geeommitteerdcn.

Ende dat dezelve geen pakjens,ofte koopmanfchap-
pen , die aan hare ichuyien beitelt worden, mogin
ontfangen nogte mede nemen, als nadat de fchicc-
fchuyten , des naarraiddags ten vier uren vertrokken
zyn.

Eyndelyk zouden^ welgcmelte Heeren Gecommit-
teerden , op 't verfoek van de üverluyJen van de
fchietfchuyten verftaan, dat van fimple pakken waar
op een brief is gehègt, die met de tchieifehuyien be-
ftelt worden , ende die by de generale lyfte niet zyn
gefpecificeert, nogte gccomprehendeert, betaahbc*
hoorde te worden, dne ftuyvers.

XIÏI. NADER Refolutie op het voorfz fubjeB

Refereerde de Heer Burgermeefter van Lidtde
Jeude, dat de Heeren Gecommitteerden van
de Steden Amfterdam ende Utrecht, in de
voorlede weck met den anderen in conferen-
tie waren geweeft, op de klagié Haar ld. voorgeko-
men, door de Dekens, ende Üveiluyden van de rcf-
peélive fchietfchuyten- ende vragtfchuyten-veeren,
ende dat tot wegneminge van de disputen ende dif-
ferentcn, zoo over het voeren van perzoonen door de
fchietfchuyten, als pakgoederen , ende koopman-
fchappen by dc fchippers van de vragfchuyten, by
provifie ende op het behagen van dewederzydfc Hee-
ren principalen goedgevonden hadden te ilaiueren de
nabefchreve poinéten.

Eerftelyk, dat ingevolge van de voorgaarde keure
der Stad Amfterdam gcpubliceert » den <? February
166^ de fchietfchuytfchippers niet zullen vermogen,
cenige paiTagiers in te nemen, ofte over te voeten,
op poene van zes gulden, op yderperfoon te verbeu-
ren.

Dat de fchippers van het kleyne veer , ingevolge
van de voorfz keure, geen koopmatifchappen, 't zy
in koffers, pakken, ofte anderfints geladen, zullen
mogen mede nemen, als alleenlyk een koffer, of pak,
die de paffagicrs tot haar gerief endenoodzakelykheyt
Van noden hebben, op poene als vooren.

Waarop gcdelibereert zynde, heeft de Vrocdfchap
haar het felve wel laten gevallen, ende het voorCz gc-
befoigneerde geapprobeerr, ende by provifie gearre-
ileerc , gelyk het zelve gearrefteert word by dezen.
Accordeert, in kenniiTe van my, Cor. de Rucver.

RESOLUTIE rakende de Dorpfchippers , die hmrvrachten herwaarts gebracht hében$
den 17 Jmuar, MDCLXVllL·

■J)e Refohtie van Se Gedeputeerden hier na vermeit^ is te vinden in hst Staten Plaçaatb, 1. Boek. xxv. Tyt. lii
Deel. Num. IX.

XIV.

's op het geproponeerde dezen aangaande verftaan,
dat de fchippers van Zuyien, Maarflen , Maars-
fenveen , Maarffenbroek , Brenkclen , endevoof-
dere de Vecht bevarende , voortaan zullen ge-
houden zyn hare huurvrachtendïe zy van daar met
haare fchuyten herwaarts brengen, by haare aankom-
fte alhier aan te geven, ofte bekent te maaken aan een
van de Overluyden, pcrmirtcerende de voorfz fchip-
pers met dezelve huurvrachten, ofte ook met haare

leedige fchuyten te mogen wederom vaaren, op foo-
danigen ure ende tyd, als het haar gelegen zal val-
len , des dat defelve niet vermogen , en zullen buy-
ten het gcwoonlyke uur eenige geraapte, ofte ga-
dervrachten mede te nemen , alles op de poene als in
de Refolutie by die Heeren Ordinaris Gedeputeerden
van de Staten'sLands van Utrecht, den 20 Dccemb.
16Ö7 delen aangaande geanefteert.

XV. RESOLUTIE, dat dt fchippers van Tfelfieyn, JaarsveUé'C. varende na Jmfterdam,

biijten haar diftriBengeen menfchen fMen innemen^ den ijuly MDCLXXIX,

De Vróedfchap gehoort het advys, van haare
Gecommitteerden, interdiceert ende ver-
biet by dcfen wel fcherpelyk, de fchippers
van Yffelfteyn, Jaarsveld ^ende Schalkwyk,
cenige perfoonen buytea haare refpedive dift:rL61:en,
in het varen naar Amfterdam in te nemen , op pœne
van tien gulden,, ende voorders gelyk by haar EdcJc
Mogende Refolutie, van den 20 Dccemb. 166ten
reguarde van de Dorpfchuyten is geitaruccrt.

XVI. RESOLUTIE, rakende het inneemen van menfchend$or de Dorpfchuyten^ den j Jmufi»

MOCLXXXK ^ ""

welk zy gekomen, of gevaren zyn, als diecffcélive-
lyk in haar eyge Dorpen en Diltriden t' huys beho-
ren , of woonachtig zyn , op pcene voor yder per-
foon t'eiker reyle te verbeuren de fomroe van drie gul-
den; authorifeerende tot de beboeting den Commis-
faris, en alle de fchijppers van de voorn. Veeren va-
rende. Accordeert, inkenniflc van my, cn«waSQn·
dcrtceckent, C. Siecnwinckel.

Gehoort het rapport van de Heeren Taets van
Amerongen, en verdere Gecommitteerden,
gecxamineert hebbende het rcqueft: van de
refpcótive (chrppcrs^, ende het verfock daar
by gedaan , heeft de Vróedfchap goedgevonden en
veritaan te interdiCercn,alle fchippers,der Dorpfchuy-
ten, varende langs de Vecht, Vaerifen en Holland-
jchenRhyn, eenig volk te voeren, of in te neemen,
'czy op de refpeaive Veeren, of onderwegen, *t

XV ll. RESOLUTIE nopens den tyd van 't afvaren der nachtfchuyten Jen^OBob, MOCLXXIK

Is; den Secretairis gelaft, de Heeren van Amfterdam
bekent te maaken, dat men bericht wort te ful-
len ftreckentotiiccQmmodatic van de reyfenden,

in plaatfe van acht uren , wiens volgens defeïve van
Amfterdam fouden afraarcn ten achten, in plaat ze
van feven uren.

Vvvvr

XVIII.

dat de nachifchuyten van hier afvaaren icn negen,
//ƒ. Beeh

-ocr page 894-

VAN DE VRACHT- EN SCHIETSGHÜYT-SGHIPPERS

XVIL R Ε S O L ü Τ1Ε het ryden van een wagen by hefloten water ^ den 12 November

MDCLXXVU. ïo r èi .

890

e Vrocdfcbap der Stad Utrecht, gehoort het
advis van deHecren Gecommitteerden, heeft
de (chippers van het Amfterdamfe Schuy-
tcn-veer geconfenreert, by provific endeal-
'leen by beflooten water ,daags een wagen op 'tvoor-

XlX.~lNSTRÜCTiE"l;oör Offichter op dV'kû^PWchtfàû^ 'den 13 Tkcemb^

MDCXLL

fièhter toefieii, dat *er niet meer perfoonen in defelve
fchuyt worden ingenomen, ofte geladen, dan daar
korven zyn, op pœnc als vooren. ^

XII·

Endc foo daar meer als dartig perfoonen, die mede
vauren willen, zyn, fal de vracht als'voorén in twee
fchuyten verdeyit, cnde gelyckelykgeVoert worden,
des de luyden, die in'defelve twee fchuy ten gcvoeri
Tullen worden, als dan fbo veel meer voor^ide vracht
zullen moeten betalen, datfe te famen uytmaakenag-
tien gulden, boven de ftuyvers op ydcr perfoon tot
tol geilek, ten ware de fchippers , als'er twee a drie
perfoonen boven het getal van dartig zyn, delcïvefoo
goet konden hebben, datfe vry willig in de voorftcven
wilden fitten. "

XMI.

Item, fal deefen Opfigrer daar op letten,' dat zoo
in deefe beurtfchuyt als andere ichuyten , die over
nacht varen , de banckcn, daar men daags op fit,
plat op den bodem onder het ftroy nedergelcyt wor-
den, ende dezelve fchuyten zoo geftroyt worden,
dat de reyfende luyden bequamelyk ende hoog genoeg
konnen fitten, ende leggen om te iiiilen , ende Zal
hy die gcenc, diegebrceckig hier in zyn, afhalende
boete van zes gulden.

X I V.

Sal voorts toefien dat de deckfels van de fchuyten
dicht ende genoeg overhangen, mitsgaders delchuy-
ten in alles voons wel ceconditioneert zyn.

X V.

Ende tot zyn kennifie gekomen zynde, dat d'eene,
of d'ander fchipper vooi heeft een nieuwe ithuyt te
doen ma,iken , zal hy het zelve de Regeerders der
Stad te kennen geven , ten eynde die fchipper ordre
gegeven worde, hoe hy zyn fchuyt zal doen roaaken.

XVI.

Deezcn Opfigicr zal ook reguard neemen, of de
refpeótive beui tfchuyten, zoo des naarnocns ende dei
avonts, als zonderlinge des morgens tydelyk genoeg
aankomen, ende dc naalatige bekeuren.

XVII.

Ende de aankomende luyden afvragen', of den
fchipper onderwegen contrarie de Ordonnantie niet
verlet, ofre geen meer volcks, als geoorloft is , ge-
voert heeft, ende of by den fchipper, of knecht, an»
derfints de Ordonnantie niet gecontraveniecrt is.
XVIII.
Sonderlingemcdc, of de fchippers knecht niemand
onbelecfdelyk bejeegent, ofte foy, ofte yets anders
boven de vracht, het zy voor de jager , ofte anders
geëylcht, ofte met importuniteyt afgeperft heeft.

' XIX. iï .

Ende zulcx , of andere diergelyke faulten bevin-
dende, zal hy Opfichter aanilonts het zelve de Ma·

Deczen Opfigter zal niet gedogen, dateenigfchip-
per, of knecht befchoncken, of hoog by den drank
t'eenigcr tyd afvaart, maar zal gehouden wezen den
zeiven (indien het zyn beurte van afvaren is) voor

te acht uuren prxcife moet afvaren , fal deefen Op- die reyfe af te leggen, zonder hem van dezelvercyze

cnde voorfieven lefimen ingeladen heeft, faldenOp- giftraat te kennen geven, omdedeliuquanten te cor-
fichter den felvcn daar over bekeuren, ende afhalen ngeeren naar gclegentheyt van zaakcn
de boeten van twee gulden op yder perfoon, die bo- X X.

ven het vooifchrevc getal in de voorlz fchuyten ge-
voert wort.

■ / X I.

Endc belangende de beurtfchuyt, die alle avonden

fchreve Veer te laren ryden met allerlcy packen cnde
brieven , oock perfoonen, mits dat die piaicies len
negen uren , des morgens afryden , endc dat de jaa-
gers met gene wagens byfonder zullen mogen ry-
den.

'n den eerften , fil dceien Opfigtcr neerftii* re-
guard neemen, dat dc Ordonnantiën cndeRefo-
luiicn, hetvooriz Veer aangaande, poindueelyk
gcobferveert j ende naargekomen werden.
II.

Ende fal hydecontraventeurs derfelver fondercon·
nivemic , ofte diiTimulatie itriclelyk bekeuren ende
beboeten, ook (is het noot ) daar toe gebruycken de
authoriteyt van den Officier.

I I 1.

Hy fal ook daar op letten, dat op het Veer, ofte
aanleg-plaatte der voorVz fchuyten , de Ordonnantie
op etn bordeken geaffigecrt hange, op dat een yge·
lyk daar toe acces mag hebben.

I V.

f Item, zal den voorfz Opfigtcr , dagclycx een uur
voor de refpeólive gefielde uuren , op de welcke de
. bcurtichuyten foo des morgens , des middags, als des
avonts moeten afvaaren , aan het Veer, ofceaanleg-
pliatfe voorfz moeten zyn, ende voorts doorgaans by
de hand zyn, immersfulkeordre fieilen, dar hyhaaft
te vinden zy om de reyicnde luyden voort te helpen.

Sal ook die voorfieninge gebruyckcn , dat de beurt·
fchuyten een half uur voor de gellelde uure van het
voorlz Veer, ofte aanlrgplaatfe afvaaren , ende door
de fiuys ende kolk fchieten.

V I.

Ende fal daar op letten dat de voorfz beurtfchuy-
ten priEcife op de gcpiiefigeerde uuren afvaren, ende
mei het fiaan van dc kloeke van Jacobi kerk, defelve
fchuyten afbmdtn ende doen voortvaaren.

VII.

Ook die ordre fieilen, dat de beurtfchuyt niet voor
de gefielde uure afvare, fonder datelyk weder een
ander in de plaatfe van dien op die beurte aan te leg-
gen. VIM.

Sal mede befiellen , dat op de ordinaris gefielde
uuren , foo wel des morgens, des middaags.als des
avonis, altyds twee beurtlchuyten aan het Veer ge
reet leggen , op dat, indien daar des morgens, ofte
des middaags rncer als vyf en dartig; perloonen zyn,
die mede willen vaaren , de vracht in twee fchuyten
verdcylt, endc gelykelyk gevoert werde.

IX.

Ende ten eynde dit articul niet geilludeert werde,
zal hy met de bc'unfchuyt mede gaan , ofte vaaren.
Ter plaatfe toe , daar her paard aangefpannen wort,
mitsgaders letten dat aldaar niet vertoeft en wort,
langer dan het behoeft om het paard aan te fiaan.

Ende foo bevonden wort , dat den beijrtfchipper
meer als vyf en dartig perfoonen in de fchuyt, roef

f >
-ν-

-ocr page 895-

VAN UTRËIQHT NA AMSTERDAM, ƒ//. iBο£iS:. ΧΧΧίμ.ΊΙΤ. 89»

deyîinge te laten gefchiedenvcndc indien de knecht
btichoncken is, een ander in zyn plaatze te doen va-
ren.

Ende zoo hem eenig ichipÖcFi^'Ofré ktiéöht in het
waarneemen van zyn dienlft feet woorden it^Werc-
hen mifleydè, of raisdeede, die zal daar oVër arbitrai-
Ijken geftraft worden, het zy mee fufpenfie, of pri-
vatie van het Veer, ofte anders ter dilcfétie van den
Gcrcchre.

X X I r.

Eyn^Iyk zal hy voor zynen dienft hebben, ende
genicteri van elekc vrachtichuyt, als die afvaart drie
itnyvcrs, ende daar en boven de pecunieele boeten,
daar iftne de fchippers, ofte kitechts zullen komen te
vei^vftllen, ende in cas hy daar toe van nooden heeft
des Officiers executie , zal den zelven de helft heb-
ben. Aldus gedaan, ende provifioneelyk gcarreftecrc
by de Vroedichap dçi· Stad Utrecht j den 14 Decem-
ber 1641.

xhibeerden deHeerén Gecommitteerden Splin-
ter, Merkerck, envaiiDinter, ïngévolgevan
des Vroedfchaps Rçfolutie vari den 30 May

dc inilru£tie van den Opfigterpp het Amfterdamfche
Veer ibude dienen geamplïëért te worden j weicke
Ampliatie gelezen zynde,' is defelve gcarrefteert, als
volgt.

. ■ / I..

Den CoramiiTaris fal voor het af- en aankomen van
yder beurtfchuyt moeten doorgaans by de hand zyn,
ende hem aan het Veer laten vinden. .

1 I.

Ende gehouden zyn pertinent boek te houden van
alle de goederen, beftaaBdeinjbrieven, geld^ packa.
gie ende anders, die de luyden , aan de beurtfchuyt
brengende, aangereekert willen hebben,om metver-
feeckertheyd beftek te wQ.jrden,

1 I I.

Als het uur verfchenen is, op het welke de b^urt·
fchuyten moeten afvaaren , z.00 fal den CommiiTaris
gehouden zyn de voorfchrevé aanteeckeninge by de
ichipper van de beurtfchuyt te doen onderteeckenen.

J V.

Ende fal als dan aan den voornoemden beurtfchip-
per hebben te verhandryken alle de goederen , by
hem als vooren te bgek gebracht, met een bygaan-
de extraâ: uyt zyn boek , welck extraól den voor-
noemden CommiiTaris gehouden zal zyn te ondertce-
kenen.

De fchippers met haar fchuyten alhier aankomen-
de . zullen de lyilen mer de goederen, haar van den

Igatftleden een concept ôj-dre, meû^dcwelcke Commiflaris tot Amfterdam ,by het afvaaren ter hand

geftelt, zooras doenlyk, aan den CommiiTaris alhier
hebben over le geven.

VI.

Die alle defelve goederen aanftonts aan den beiïel-
der, ofte be(leider^ fal moeten verhandrycken , die
daar toe by de Stad zyn geauthorifeert, ende aange-
nomen , om vei volgens ter rechter hand gebracht te
worden.

V Γ I.

Ende zal den voornoemden beftelder, of beftelderâ
by den c^tfang van de goederen de voorfz overge-
brach|e cedullc, ofte lyile mede hebben te onderiec-
kenen.i

V 11 r.

Welcke lyften by den CommiiTaris tot nanrigtin-
ge orden^elyck zullen worden geliafleert, ende be-
waart.

IX.

De CommiiTaris verfocht zynde , eenige aanteec-
keningen als vooren te houden , zal van yder brief,
ofpackagie, den bygaanden brief daar in gcreekenr,
voor zyn raoeyte mogen vorderen ende genie ren twee
duyten, ende daar en boven uyt de twee ftuyvers van
yder brief, die alhier beftelt wort, nog twee duy«
ten, blyvende hetbeftelloon, tot lafte van de ichip-
pers.

XX. AMPLIATIE of de voorfz Inflrume, dm 20 Sepemb MDCLXIX,

dat de Commijfarijfen de fauten van de fchippers j voerluyden &c. zuU
len hebben aan te brengen^ den 1106tob. MuÇLXXXVL

XXI. RESOLUTIE

•s goetgevonden alle de refpeftive CommiiTariflen,
Van de wagens-ende fchuyten-veeren te infinueC'
ren, dat zy lieden alle fauten ende disordres van
de voerluyden, fchippers ende knechts , fullen
hebben te corrigeeren, ende aan de Heeren Gecom-
mitteerden aan te brengen, ingevolge van de ordres

XXllT

IN STRUCTIE voor de Beflelders van de Amflerdamfe brieven, den 28 Februari

MDCLIX,

daar van zynde, op pœne, dat by conniventie, ofte
nalatigheyt zylieden in plaatfe van de gebreekigen,
ofte delinquenten fullen werden geitraft. Lager itond,
accordeert, in kermiiTc van my, ende was onderteec-
kent, Corn. de Ruever,

Alzoo tnen in ervaringe komt, dat tot merke-
lyck nadeel van de negotie, ende anders,
gróote abuyfen, naarlatigheeden ende exa-
élien worden gepleegtinhet beftellen van de
Amilcrdamfe brieven, ende packgens alhier, fonder-^
îjnge door de vrou wsperfoonen daar toe geilelt by de
fchippers van de kleyne fchuyten tuifchen Utrecht
entie Amfterdam} ioo heeft de Vroetfchap der Stad
Utrecht nodig geacht dien aangaande te itatuecren,
geftatueert wort by deefen.

Eerftclyck, te niet doende den lailj die de mans·
ende vrouws-perfoonen , onder gefpecificeert, zou-
den mogen hebben van de voorfz Ichippers , worden
«leielve als nu van Stadswegen, provifioneclyck ge-
committeert, endcgccó ninueerctot hetbeftellenvan
brieven, kleyne packgens, sdd, &c., van Amitcr-
iiani met de kleyne fchuyt alhier wordende gebracht,
ïnet uytnuytinge van allen anderen.

///. Deel.

1 L

Sullen ook de beftelders, ofte beflelfters voortaan
verilerven tot drie, ende in pluatfe van een van dien
komende te ilerven, weder een ander mansperfoon
worden gefurrogeert, die wel leeien , ende fchry ven
kan.

I I I.

De brieven zullen zy getrouwelyck hebben te bé*
ftellen, ende dat perfonelyk, ten ware by merkelyc·
ke ongelegentheyt, alsfe des morgens aankomende
van halft Meert, tot halfSeptemb. voor fevén uren,
ende halflSeptember, tot half Meert, voor acht uren,
op poene van drie gulden, t'eiken reyfe té verbeu-

ren.

I V.

Item, die met de morgenfchuyt van Amfte»dam,'
des naarnoens alhier worden gebracht, te beifellen
voor vyf uren , ende met de middagfchuyt aanko·
mende, vanhalfMeert, tot halfSeptemb. dcSaVonti

Vvvvv ^

-ocr page 896-

beyde deszelvigen daggs, zullende hetgecne van half
AugCiilo tot half April 's avónJs aankomt,'s morgens
te geîytk met dar Van de morgenfchuyt worden be-
iieli, len w.ire iers op dubbelt port noch den felvi-
gen avonJ mocfte worden bétlelt, ailes op pcenc als
voren.

Voorts zullen fy hiar ftriâ:clyk hebben te regulee-
ren nmr de lyfte van het bon op het geld, goed ofte
b)i ve/1 gefteid, zonder dat iyiuyden iets meer zullen
vennoten te neemcn, ofte af te eyilchen, veel min
af re pui (Ten, ook niet yrnanden dien aangaande qua-
]yk Ce bejegenen, re miiTeggen, ofte te misdoen, on-
der wat prœcext het iëlve zoude mogen wefen, op
poene als vooren, dan Tuilen hun hcbbtn vernoegt te
houden met het geene fykiyden tot noch toe van de
fchippers hebben genoten. ^ »· -

V ï.

Welk loon fal zyn gemeen, ende gclykelyk onder
malkanderen alle acht dag η gedi yIt wofden,tenover-
ftaan van den opfichrerder voorfchreve fchuyien,ten
welken fine, als ra:?de tot meerder geruilheyd vande
koopluyien ende ichippers , ly pertinente aanreecke·
ningc zullen hebben te hou^jen , van het geene hen-
luyden te beftellen word gegeven.

j à

. ■ S"

892

V I J.

Ende op dat het voorfchreve beftellen ordentelyck
mag gefchieden, zoo fuUen de beftelders ende beftel-
fters in drie quartieren van de Stad verdeelt, ende van
vier maanden tot vier maanden fucccflivclyck veran-
dert worden. -

VIM.

Ende zullen fy voor hare gctrouwigheyd borgen
hebben te ftellen,tot genoegen van hetgemeene gild
van de (chippers der voorlchreve vrachtlchuyten, de
welke niet te min blyven verobligeert, als tot noch
toe, gelyk fyluyden ook onder eede iullers beloven,
na het geene voorlchreve ftriélelyck hun te zullen re··
guleeren.

I X.

Alle de voorfchreve boetenfte appliceercn, d'eene
helfte ten behoeve van het Martens Gafthuys, ende
d'anderc helfte ten piofyte van den voorfchrevenOp-
fichter, dewelcke tot de executie van dien by dezen
word geauthorifeert. Aldus gedaan ende provifione-
lyck gearrèileert by de Ed Vroedfchap der Stad ü-
trecht, den 2,8 February liijp.

VAN DE VRACHT- EN SCHIETSCHÜYT-SCHIPPERS

VIER EN D Ε R TIG STE ;r Y TEL.

TWEEDE DEEL.

■^erfte'yck, fullen de voorfz Schippers voortaan
i moeten hebben ende onderhouden goede, ftcr-
ke,\^Ίfte ende we) getimmerde fchuyten,om

,, — - — .......- -------j —,.....

me den köopUiyden bequamelyk re dienen,
welke fchuytcn tweemaal desjairs door Gecommit-
teejden van de Migiftraat, met de Dekens (die tot
haar lullen mogen neemen twee veritandige borger-
koopluyden, met een fchip-timmerman) fullen wor-
den gevilitcert, ende zal by defclve Gecommitteer-
den worden geordonneerr, war reparatien de/chip-
pers aan hare fchuyten zullen hebben te doen, welke
rcparaticn als dan datelyk zullen moeren gefchieden,
voor en Je al eer de fchipper, die zulcx gcordonneert
is, op fijn beurt weder zil mogen afvaren.

1 i.

Me)i kan hier voor ûf laten gam de Ordonnantie voor de Schuytevoerders tujfchen Utrecht en yimfierdam , den 16

Jpril 1^83. iS'ii?/^i? voorgaande Deel. Nom i. '

Ordonnantie op het Veer , zoo voor de kleyne Vracht- als Schietfchuyt-fchippers tujfchen Utrecht en Jmflerdam*
S iet, a Is vooren, Ν u m. 11.

Ordonnantie der Stad Amfierdam op de Schietfchuyt-fckippers, van den 28 Maart , 5· Januar. i(5oi, z^

Januar. 1(522, en 24te vinden in de Hmdveiien van Amlterdam pag. 757 , 738, en74i. .
Meer andere faken ^ die ook tot de Schietfthuyi j chipper s hare betrekking hebben ^ftet in het voorg. Deel.

I. POliSCTEN ende articulen, voor de Schietfchujt fchippers , varende tttjfchen Utrecht ené

Amflerdam, den δ OôUb. MOCXLV, ,

hift, een half laft, of quartier lafts, zullen loÎTen ter
plaalfe daar 't zelve verkogt is, cp pœne van fesgul-
dens yder reyfe te verbeuren, mits dat by den koop-
luyden, die 't zelve bcgeeren,betaalt werde hctiluys-
ende brue-eeld.

De fchippers zullen der koopluydcn goedop'tfpoe-
digiie inneladen , ende overbrengen , van d'eene tot
de andere plaats , t'haren koften , voor de ordinaris
vracht , zonder dat (y van de koopluyden iets vor-
liers daar boven voor 't paarden zulen mogen eyf·
l'chen.

V I,

Gelyck de koopluyden ook niet gehouden zullen
fijn, ter faake van 't loiTen of iaden van haar goed,
aan de fchippers ofte knechts te gtven cenig diinck-
gdd , op poene van fufpenfie ofte caflatie der fchip;

De fchipper, wiens beurt het is des anderen daags „ , j. r_____________r______ ____ ______

af te varen, zal gehouden welen des avonds re voren; pers ofte knechts, contrarie doende, na gelegeniheyd

VII.

Dc fchippers zullen gehouden wefen, buyten kos-
ren van den koopman , te verforgen de garnïeringen
ofte materialen, die men fomtyds van doen heelt,om
het koorn van malkanderen te fcheyden, 't fy
matten of anders, dat daartoe bequamelyk kanuie·
nen.

VIII. , ^ .

Ende zullen de fchippers mede de behulpelyke hand
bieden, in 't uythyferi van't iakgoed, dat over boorü
na deen of d'ander plaats word voortgcfondtn.

' IX. Of

fijn fchuyt te leggen op de ordinaris legplaatfe, ende der faken,
's anderen daags 's morgens met bet dpenen van de
poort daar by le fijn; ende blyven , op de verbeurte
van drie guldens.

I I I.

Soo haaft een fchipper een geheele vracht aan-
neemt , of in 't geheel bevracht word , zal defelve
znndcr uytftel moeten fchieten ter plaatie, daar de
kbopluydcn hnar goed willen doen inladen, mits dat
ook de fchuyt bequaam fy.

IV.

GcIyck fy mede ter begeerte van de koopluyden
haar innegeladcn goed, ende Ipecialyk kooru, tot een

-ocr page 897-

VAN ÙTREtCHli NA AMSTERDAR îll ÊÖËK. ^kXW.ilt I9Î

OFlhet gebeurde, dat ete«Jcoopman dede inneladen
acht kft koorn^i dâar ohdcr , zal de fchipper, ter
begeerte van den koopman y'datelyck, fonder raeer
inne te laden j moeten afvaren, mits dat de koopman
foo veel voor vracht betalen fai, als men geeft van
een houtvracht.

De fehippers die niet vracht opkomen, fullenin't
ontladen'van dien geftadig by de fchuyc blyven, ofte
een bequaani knecht daar by fetten , tot gerief van
den koopman, op pœne van drie guldens t'cllrèn rey-
fe te verbeuren.

X I.

Sullen mede de fehippers des nachts , foo lange fy
eenige koopmanfchap inne hebben , in ende by de
fchuyt moeten blyven , omme , is 't nood , op 'c
pompen Ordre te itellen, ende te letten, datdekoop-
luyden aan hare waren geen fchade lyden , op poene
van fes guldens te verbeuren , ende daarenbove/i te
moeten goed doen de geleden fchade.

1 1.

Soo wanneer twee knechts voor een weduwe ofie
iieke gildcbroeder komen te varen , fullen defelve
knechts defe poinden mede fubjcét wefen, ende ge-
houden fijn die na te komen , ende zal in zulken ge-
valle, in cas van contraventie of fchade, de weduv/e
ofte iieke fchipper voor den knecht moeten reipon-
deeren. '

Lyfte vm Ί Vracht-loon der Schietfchuyten,

varende tujfchen Utrecht en Amflerdam.

Een vac olie 050
Eeri mud koorns, rog ofte weyt,

önder'c quartier lail ' ö i 12

Een lait rog of weyt ï ο

Een mud er weten of boonen o^,^ 2 ο

Het laft van diea . z^ ο ο

Een laft garft . 180

Een laft mouts ^ i 6 0

Een laft haver . 150

Een voeder wyns ^ i 16 ο

Een toelaft wyns . 140

Een Weftcrfch pyp wyn 015* ο
Een oxhöoft wyns voor de wynküo-

pers 060

Eert oxhooft wyns voor de borgers

Ende van een oxhooft dàt vervoert

word ο

Een ton overzees of binnenbier ο

Een vat jopenbier - ο

Een zak appelen, pceren of peulen ο

Een groot hondert drooge noten 0

Een Utrechts of Naards laken ο

Een Etigels laken 0

Een fchip-pond vlas ο

Een ton Jkleyn weed-afch ο

Het laft I

Een ftroo bukking van vyf hondert ο i
Halven en vierendeelen naar advenant.

Hondert pond ftokvifch ο ί

Een ton pek of Pruyfiche teer ο 4

Het laft .1 15

Een baal papiers " O ^

I^e groorfte Pomerfchc wolzakken ζ ij

Of van hondert ponden ο 3
De halve en minder naar advenant.

Een hopzak van drie hondert pond O 16
Grooter of klcynder naar advenant.

Een duyfend hardfteenen ot cftrikkcn ο

Ouyfend groote bakken c i

Duyiiïud tuymelaars t

4
10

i
Ί

7
18

Een Ut recht fe ton fcment
Een Utrqchifchoetfmcekoléh
-rÈen AmÜerdamfche.ton iement
. DuyΓ nJ pond yfer, lopt, of koper
PruyiÏche deelen tot Ζ of 10 toe het
ftuk

Een boot boomolie
Een pyp. boomolie
Een half of quarieel naar advenant.
, Een boot krenten
De halven ende quarteelbn naar ad'
venant.

Een penfoen firoop van 900 pond
Een quarieel firoop van foo of 550
pond

Een grof vat honig van φο pond
Een fmal vat honig van 300 pond
Een quarteel piiiymcn van 600 of
700 pond

Een kift fuyker van fOO of 600 pond
Een ton ÜyHel van 400 pond
Een fmal ton ftyHel
Een baal ryft of amandelen van zoo
of ^ΟΘ pond

Een pyp lamoenen
Eeti quarteel naar advenant.
Een baal gengber van 400 of foo
pond

De halve naar advenant.
Een baal peper van 500 of 5fO pond
Een korf rozynen van 70 of 80 pond
Een koppel vygen van 80 of ço pond
Een vierendeel kancel van 150 pond
Een tonncken vygen van po of 100
pond

De halven en vierendeelen naar advc-·
nant,

Een honderd lym in mande of ryft
Een ton rootzel of fwartzel
Het dozyn lange fwartzeltonnekens
't Honderd fwartzeldoosgens
Wee- as voor kramers of bleykers,
yder ton

Een laft hazenoten
Een tonneken lange rozynén vaii
200 pond

De halven of kleyne naar advenant.
Een ichuyt teen uyt de kiften
Een fchuyt appelen, te weten , een
appel-of peer-vracht j kerflen, of ander
ventgoed, dat precies of moet, behal-
iven het jaag-geld by den koopman te
betalen

Een heel hout-vracht van vuuren-
hout

Ëen wyn- of biervracht
Ëen fchuyt met jonge ypen· of
fruyt-bomen

Een vracht ypen, aaf-hout of dikke
effebomen

Voor een leege ton weder te bren-
gen ende beftellen
Een laft boekwcyt
Een mud boekweyt
Een mud gort
Een ryft leyen
Een ton Engels bier
Een vat mom
Een vat azyn of edik
De leege ton weder te brengen
Van alle weed-aflche, kieyn of grootj
zullen de zeepfieders betaalen door mal·
kandcren zonder diftinö:ie > van't laft
Vvvvv 3

Ρ	I	12
i	ó	ό
0	'i	ö
0	if	0
0	4	ό
0	18	ο
0	12	Û
i	4
0	I£	ό
0	6	ό
0	S	ό
0	4	0
b	12	à
0	10	0
0	6	é
0	3	^
'Ó '	5	ό
0		ο
0	öT	à
0	r	é
0	ζ	S
0	c	δ
0	ζ	8
0	λ	é
0	î	8
0	ί	0
0	6	à
O	3	0
ό	4	0
I	12
O	a	8
10	0	ό
ïi	0	0
	0	ο

17 10

■fc

li O

8
O

O
ύ

O
O
O
O
O
ö
O

10
I
t
4

f
10

4
i

t6 O
Het

-ocr page 898-

,ν."

Het laft enkelen bandteer < ^ α

Een fmal lonpek -t-m^ f-oifi v'S

Het middelband pek, de ton ο r 04η'? b

Van yder honderd pond potafchiin-ititrO p< iri'.' S
Een ton z.dpeter,iw.ivel,aluynjkoper- od fifs.ï. π 3
root, meebalen, 'c ioopond t, ai î οΐίΐ -'ΐΐί
Een luft geeril .arîfà '1 ΐίΟ ΐ6ίΙ

Een ton lynzaac η; ο ^ά

Een vat zeep ι·' ι.·· j;--rhèitmn' ^-^iS'J·.ö .··■
Een rchii)-pond leetges otfîos vlaibhisroï-f 6
Et η ton haring of viich ^ ^ - !. 0« ?4
Een vat boter , ο

' Ecnichippond kaas 1 ·ίϊί.> ..oittl

Een riern wit papier 'îi^s ο o-'S

Een halve groote riem grau papier 0«
Een baal kanefas r itó Ö fl' f

De ton coucheniilie of indigo -ifvio » 6 ^
Een quarrcel indigo of couchenilliean'>O .^lo s
Een vat aluyn · i ■ ■!· oo -if^.ù

Een meebaal ' t jo Mij*

Een fm ikbaal van drie honderd pond ^o " 4 '
Een beilelbaal - ! ^ , u ο ' i

Honderd pond brafiliehout^ ο»κ

Een bial brafiliehout van twee hon-eq^^s' ^^
derd pond ■ ' ϊή- -

Groorer en fwaarder na advenant.
Een waig glas
^ EeB kilt jchDofglas
Een korf Frans glas
' Een baal droogfchcerders kaarden
Honderd pond-.wol ^
Een katdenbaa) van Cipris
Een Vaitlandfche katoenbaai 1
Honderd pond veeren
'Een ichipipond hennip r

Een fchip-pond Icfle hennip of teioen
Honderd pond.gehekeit werk
Een kip Hierlandtche huyden
't Honderd huyden è'^ '^Wft;
Een kip Deenfche of Schotfche huy-
den .. > 'pj 't-'ïfiitifti"' ί"
't Honderd Deenfche of Schoifché ·
huyden , , "

'r Honderd grcote droge Weft'indi-
ithe huyden --ξ fsr " I

De kleynen naar advenant. ^

Honderd pond yfer, loot ol· koper
Duyzend pond nieuwe gegotehmeta-
le Itukken , - ' '

Duyzend kleyne bakken »

Een Amfterdamiche ton fement

4
ο

Ο'
ο
ο.
ο ·

ir^

opï 3

:'Ufit i' !

O 6
O ' 10 '
O 14

O 12
Ô J O
O > 6
b δ

... i

4i f-o

O
O

^i^iofl j Q

4 ' 10

O
O

'■■-■■-sïfrö·' rif li t·
lÏAiyj-i

Utrechtfche geverfde lakens ,»io i ζ

Karzayen of baeyen 't ftuk \ ouk. iftb

Een ichyf garen van 4 of 4fo pond ο 6 "
Een mandgen binnenkerflen ^*^·ói
Een mandgen pruymen
Een fchaapvracht >

De tchapen *t ftuk ν

Een os *t ftuk

Een honderd Brouaats zout "
Honderd Wcft-Indifch zout
. Honderd gioot kliiphout
Honderd kicyn klaphout
Honderd vat hout
Eeo vadem Noords brandhout
Van witten teen yder bos Utrecht-
fche maat ' ' ^

Witte teen yder bos Camper maat " ^'
Honderd kleyne velligen
De groote naar advenant, ·
Witte teen, komende van Cam*
pen, 't bofch ί

Van een talkvat *t honderd pond
Het laft vuuren brahdteer'
' Een grooten riem graeu papier '

Een ycken vracht hout metzyn plan-
ken, kromhout, wagefchot, of fdap- "^^'^'^

't'o''"

n."

bout

Eenhuysvracht w ..

Een loncvracht if^' ^^o '-^o

j < Aldus gearrefteert ende goedgevondenby derefpec-
tive Heeren Regeerders der Steden van Ütrecht en-
de Amfterdim, op den 8 Oótober 1645·. In fcenni/Tc
vanmy, J.randerNypoorr. - :

VAN DE VRACHTi EN SCHIETSeiWYT.SGBIPPERS' ^ f^^f ^^

Een koek-kift "' cé'j'bv/y '

\ iEen leegç,kiit weder te brengen ^«410 .^ ^ι

Van een kraam mer ïyiff toebchoren ' pi : q
Honderd Deenemarkiche of maac-^gj

deelen

Honderd lasdeelen ·γνί· fi

μ." 2-fi 04

Honderd lange fparren of kevelaars^"'- ζ" ly
Honderd Boomfche kapravens-^ -i ^ (^Phz^.· o;^
HonderdVrielTche kapravenso? uix.^-g^^^ Iq-i
Honderd Kourlands houc'--·^?
■ Een groot wagefchotiii'^i^'^
r Een Amfterdamfche hbet kooien
'c Honderd waag groote kooien
Een laft tonnemeel· ·
Een blok tin 'c honderd- pond
Buskruyd 'chonderd>pond
Duyzend pond lonti

O O
II π O'/

' ö; 014
ir'.i is
' 14 : O

IJ b
O

i i '

■i·

^ >1

Λ \

. a /10 Λ ô

0 vis

o<1 8

Γη vit'υ

u2. («-s.

:(■·¥/ 1103 mi

RESC.)LUTJEj waar, by de voorfz. L0e wordgecorrigeert, den lo Januar.MTiCÙ^Xl

e Vroedfch.ip der Stad Uirechr ,g-hoord het alzoo ook van yder honderd pond zal worden betafit'

anderhalve ftuyver , wienvolgende; de eene^'fftuyv^j
op de lyfte abufive geftelt, daar n^Zal
dreifeert. Aélum den 30 Januar. lö^ili ' 11 «^qr

advys van de Heeren Splinter , an vordere
Gecommitteerden, dat ,vgclyfc van deduy-
zend pond yzers word gegeven vyftiénftuy-
vcfs tor vrit.c;ht luilchen deze Stau ende Amfterdam,

MOLLXXyHL

■^en vaÈ olie

Een mud koorn, rog of tarw
j Een laft rog of tarw " ' ,
4 Een mudde erreten of boonèii
Een laft erritten of booacn >-
« Een jaft garft . "j

Een laft mout ^ ; ■

wTienJaft haver

^Een^?oedcrvat Wyös ^ - ^ ■—

, Een toelaft wyns ·
Ε'ίι pvp wyn Î
>Eèiï óxhöoft wyn voor de wynkopers

111. LY.STE op het ijoorffchrève FracUtloon y gecorrigeert en géampUeeri,

-ΐολ-ία

Een half laken

Een'fchip-pond vlas van 300 pond
Een ton kleyne weedaS vöor de blekers
O : of kramers "

Een laft weedas Voor de bleeïcersof
kramers

S O
Eea

0	f	0 0
Ol	• z'>	0 0
ζ	0	%
ó
z'>·		'0
I	'14	ÎO
1		ÎO
1	8	0
ζ	0
	10	0 :
0		1 0
- -h

ofborgers , S 7

Een oxhoofc dat vervoert wertj öj^ t ^o
Een ton overzees of binnenbier" .

Een vat jopenbier

Een fmalfak appelen, peeren of peulen ."O, λ i
Èen honderd groote nooten '' l^i 0

Ei-n half laten ^ " ο ^^^ 2 O

mÊÈÊÊÊÊ

-ocr page 899-

VAN UTRECHT NA AMSTERDAM. UI. BOEK, XXXIK Tlt. ^f

Een ftroo bucking van foo heele cn
halve na advenant
Een honderd pond ftokvifch
Een Pruyfe ion teer of pik
Een laft Pruyfe teer of pik
Een baal papier van 20 kleyne rie-
men

Wolz.icken het honderd pond
Esn honderd pond hoppe
Een duyzend haardfteenen
Een duyzend groote backen
Een duyzend tuymelaars
Een Utrechtfe hoet fmeekolen
Een Uircchtfe ton zement
Een Amfterdamfe ton zement
Een duyfend pond yzer of loot
Onder het duyzend, yJer honderd
Pruyfe deelen acht a tien ilucx
Ëea boot boomolie, halve na adve-
nant

Een pyp boomolie, halve na adve·
nant

Êen boot korenten
Een honderd pond firoop
Een grot vat honing van 400 pond,
ofte het honderd pond een en een halve
ftuyver

Een quartier pruymen van 600 ofte
700 pond, of yderhonderd zfluyvers
Een pyp pruymen
Een Idft zuyker, van yder honderd
pond

Een ton ftyfzel van 400 pond
Een baal, ryil of amandelen , of
gier ft, yder honderd pond
Een pyp Memoenen
Een baal gengbcr, het honderd
Een baal peper van 300 a 3fo pond
Een korf rozynen van 70 a 80 pond
Een koppel vygen van 80 a go pond
Een vierendeel kaneel van ifopond
Eeh tonnetje vygen van po a 100 pond
Een honderd pond lym
Een ton fv/arizel

Een honderd pond rootzel in ton·
netjens

Een dozyn f^xrartfcltonnetjens
Een honderd fwartfeldoosjens
Eenlaft hafenooten
Een tonnetje lange rozynen van 200
pond

Een fchuyt teen onder de luyken
Een fchuyt appelen, karlTen en huys-
ïaad, behalven het jagen

Een fchuyt vuurenhout onder de
luyken
Een wyn- of biervracht
Een fchuyt jonge ypeboomen
Een fchuyt ypen- of eiTenhout
Een leege bierton wederom te bren·
gen

Een laft boekweyt
Een mudde boekweyt of' gort
Eén ryft leyed
Een ton Engels bier
Een pyp mom, halve na advenant
Een vat azyns of ton
't Laft van alle weeas kleyn of groot
Een honderd pond potas
^ Een ton fwavel of zaipetef j het hon-

^ Een honderdaluyn,koperroot, ofmee-

0	1	ο
0		ο
0	4	8
2	8	ο
0	7	δ
0	r	ο
0	6	ο
0	7	8
I	18	ο
0	14	ο
I	6	0
0	I	12
O	ζ	0
0	If	ο
0	ζ	ο
0	f	ο
ζ	10	0
ο	ïf	ο
I	10	0
ο	I	8
ö	6
ö	tl	0
0		ο
0	ζ	Ö
0	6	ο
0	Ζ	ο
0	Η	ο
ö	2	ο
0		0
0	2	ο
0	Ζ	ο
0	3	ο
0	ζ	8
0	3	ο
0	4	ο

O
O
O
2

4
8

IJ
20
ïf
18

O
t

O
O
ό
O

O
O
Ö

2
i6
ζ
6
6
11
6
8

Een Jaft gierft
Een ton lynzaat
Een ton zeep
Een ton haring of vis
Een ton boter

Een fchippond kaas 300 pond
Een riem wit papier
Een halve riem groot papier
Een baal Frans canefas
Een ton confenielje of indigo
Een quarteel confenielje of mdigö
Een vat aluyn, het honderd pond
Eeh meebaal, of hec honderd twee
ftuyvers

Een fmakbaal
Een beftelbaal

Honderd pond Brafilienhout
Een Baal Brafilienhout van lóopond
Eeh waag glas
Een kift fchoofglas
Een korf Frans glas
Een baal droogfcheerders kaarten
Een katoenbaai van Cyprus
Een Vaftlandfe katoenbaai
Een honderd pond vccren
Een fchippond hennip is 300 pond
Een fchippond lofle hennip of leroen
Een honderd pond gehekelt werk
Een kip huyden
Een honderd natte huyden
Een,honderd groote weft-Indifche
huyden

Een duyzend pond nieuwt gegoten
ftucken
Een duyzend kleyne backen
Een koekkift
Een leege koekkift
Een kraam met zyn toebehoren
Een honderd Deenmarckfe of maat·
deelen

Een honderd laftdeelen
Een honderd lange fparren ofrevelaars
Een honderd Boomfe kapravens
Een honderd Vriefle kapravens
Koerlands hout wagenfchot, pro ra-
to van de plaats te betalen.
Een Amfterdamfe hoet fmeekoolen
Honderd waag groote kooien is 14000
pond
Een laft tonriemeel
Bloktin, het honderd pond
Een duyzend pond boskruyd
Een duyzend pond lont
Een half Utrechts geverft laken
Karfayen of bayen het ftuk
Een fchyf garen van 400 of4fo pond
Een mantje binnekarflen
Een mantje pruymen
Een fchaapvracht
Een fchaap her ftuk
Een os het ftuk
Een honderd Frans zoüt
Een honderd Weft-Indifch ofSpaans
zout

Een vaam Noords brandhout
Een bos witte teen Urrechtfe maat
Een bos witte teen Kamper maat
Een honderd kleyne veilingen,de grooi
te naar advenant

Een honderd pond talk of fmeer
Een vracht yckenhout, planken,
kromhout, wagenfchot öfklaphouc
Ëeu loncvracht

ζ	8	ο
ο	4	ο
Ö	(S	ό
ο	5	ο
ο	8	ό
ο	Ρ	ο
ο	ο	6
ο	2	ο
ο	6	ο
0	8	6
ο	12	ο
ο	I	s
0	ι8	0
0	6	ό
ο	3	ο
ο	i	8
ο	4	ο
ο	10	ο
ο	6	Ö
Ö	10	ο
ο	16	ο
I	δ	ο
ο	Μ	ο
t	ΙΟ	ο
0	ρ	ο
0	II	ο
0	4	0
ό	ζ	6
4	10	ο
r	ο	Ö
ό		ό
I	4	Ö
0	12	ο
Ö	f	ο
ο	ιζ	Ô
ζ	»Γ	ύ
±	0	Ö
ζ	ΐΓ	ο
1	ό	ο
1	ο	d

ι	0	ό
6	lÖ	d
ζ	8	0
ο	ζ	0
ο	'Γ	d
χ	ο	0
ο	3	d
ο	χ	0
0	8	0
ο	I	8
ο	ο	g
	ο	0
ο	ο	4
2	10	0
Η	ο	0
ι5	10	0
I	2	0
ο	t	0
0	ζ	0
t	4	0
0	i	0
20	0	0
iU	ό	0
		Een

ο
ο
ο
ο

-ocr page 900-

........ : - . . :

• . - -

VAN DE VRACHT- EH SCHlETSCHUYf.CHIPPERS

Een· bos groene reen ο ^

Fdin dit naarvoîgenâe, niet in dOràon

nantie, Jal betaalt worden.

Een honderd voet npoteboomen plan-
ken

Een hond€rd pond Wcit-Indife of Bar-
bauüfc 2uylc€r

De loodwc-vaatjens by 't honderd
p®nd ^ als löot of yzer, betaalt

Een bondfcrd pond tabacic, in manden
of zaclcen

Een vat Virginie tabackbladcn
Een ziek wit zout
Een-kal^
Een vet verken

• De grooïc garenvaten, het honderd
pond

Een honderd loopen
En endef de honderd 't ftuk
Een honderd musketten
En ©nder de honderd word nu betaalt
Eennaantje bucken

0	16
0	ζ
0	I
0	4
0	IZ
0	ζ
0	10
	10
0	?
i	ΙΟ
0	ο
2	0
0	0
0	ζ

ζ O

Een kisje limoenen
Gelooyde potten van yeder gulden
waardye

On^looyde potten van yeder gulden
waardye ♦
Een honderd pond"aardaaekels
Een honderd pond boeken- of koeyen
hair

Een honderd jonge ypeboomen
Een fchöck groote duygen , kleyne
naar advenant

Een; boflbu nooten of karftanje
Een baal zyde, het honderd pond
Een honderd pond gemaakt koper
Een quarteel traan
Nota, de rantjens·vrachten, onder de vyftig ton,
vier ftuyvers, endeboven de vyftig,tot hondcrdton,
drie en een'halve Ihiyver,,en,boven de honderd'ton-
nen , yeder tot drie Ituyvers ^ ende een ton nat hair
twee ftuyvers. Aldus provifionelyk geariefteert en--
de goedgevonden by dé refpeöive Heeren Regeerders
der Stecden van Utrecht ende Amiterdam, op dien'
... OÊtob. 11678. In kenniiTe van my, J-Ouinr.

O %

2
2

è
€
O

O
O
O
O

IV % OliDRE tnde reglement , waar mar de Schippers , haar e, hechts ende ar herders, op^ki

Mietjchnyten Veer, hen julien reguleeren, den τη Oecemh. MDCLXXF,

fchuyten moeilen timmeren, zoo zullen zy zulcxaan^
den Cprnmiffaris, op haar aankomfte , bekent maac*.
ken, ende als fy zulcx gedaan hebbenidenielvenwœ·
der een dag te voren waarlchouwen | om wederomsin
hare heurte te mogen varen.

V 1 l.I.

'Item, zal geen fchipper, die des avonds ten vief
uuren aan de bcurte haa t, em des anderen daags te.
varen, vermogen van het Veer te varen y om eenigc'
goederen elders in te laden > maar aldaar blyven leg-
gen , tot dienilt van de koopluyden j op pcçnc van
dertig ftuyvers. ^

Γ X.

' Ende 200 het gebeurde, dat eenigc partyen goede-
ren moeiten worden geladen op apdcre plaatfea , fod
zullen de koopluyden ofte andere,gehouden zynj firicx
den Commiflaris voor twaalf uuren aan te dienen, die
haar dan een fchuyt zal befchicken , tot, haar gerief
ende dienfte , doch foo zulcx na twaalf uuren gf··
fchiedfc, foo zal fodanigen fchipper gehouden! wefcïij
met fijn ichuyt aan de Viebrug ot op het Veer te,
blyven leggen, tot adfiftentie van den ordinarisfchipi
per , op ^n beur te var ende, op pœne. van dertig
iluyvers. ' - ?

" ■ , X.

' Item , in het loflen van een beurtfchuyt zullen'«
ten minften vier man moeien wefen, bebalvea de
knecht, op dat de goederen van de. luyden. op hec
fpoedigile worden beitelt, ende t'huys gebragt, fofli·,
der dat de knechts ofte arbeyders daar fuUcaverrao»
gen tegen te fpreeken ^ ende als fyluyden gedaan heb·
ben, foo zullen fy den fchippers hare. ceclen kkar
maken, ende de vracht geven al eer fy weder zul-
len mogen varen, ofte wercken , op pœne van dris
gulden. ^

ï.

η den eerflén zullen de fchippers , ofte haare
knechts, zoo in het laden als loiTcn, wel op ha-
re fchUyten paiTen, toE dicnft ende gerief van
de koopluyden , ende zullen zÎg inzonderheyd
wachten van dronkenfchap j ende mc8 tabacx-pypen
in de mond te loopen, op poene van dertig ituy·
vers.

II.

Itéra ) S:aî geen fchipper vermogen eenige goede-
ren in te laden, zonder dat den CommiiTaris daar vim
kenniiTe' heeft, ende zullen; de koopluyden hare goe-
deren, alvorens dezelve fcheep te doen, by den Gom·
miflaris doen aanteekenen.

1 I I.

Item, zal den fchipper, die {Ϊ|,η bcuite rolgt, naar
den gcenen, die aanleyt, gehouden fijn. mede op het
Veer, ofte aan de Vicbrugge, op te psi&n> als den
geenen, die op fijn beur te varen Zal.

I v;

Ende ot het ]gebcurdc , dat cenige goederen moe-
ften wqrdeo geladen , ende den fchipper, ofte fijne
knecht, op het bevel van den CommiÉiris niet palte,
maar onwillig was , dc gcedeïcn m te nccmen, zoo
zal den Commiflaris zodanigen fehipper, ofte knecht,
doen afleggen, ende aanftonds een ander in fi}nplaat-
fe aanleggen, zonder de Deeckcns, ofte y mand van
den gilde, daar in te kennen.

Item,zullen de fchippers, harevrouwen,oftc knechts,
(Mitrefït haar vrachten, den koopluyden, ofte ande-
ren, die haar goederen fcheep doen, niet fpytig ofte
^ualyk bejegenen, ofte fig onbehoorlyk dtiar tegens
aanftellen, met vloeken, lafteren,oftcanderfint8qua-
lyk tefprecken, op pœne van dertig ftuyvers.

V I.

Ende of het gebeurde, dat tot Amfterdam racer
Vracht waar, als tot Utrecht, ofre meer tot Utrecht,
als tot Amfterdam, ende leege fchuyten van noode
^aren, om den koopluyden te dienen, zoo zal den
Commiflaris eenige fchuyten mogen commandeeren,
ïionder dat de fchippers daar, tegcns zullen mc^en we-

V I I.

Itém, of het gebeurde , dat. de fchïppcra b^rc

Item, zullende fchippers, hare kncchtj» oftedö
arteyders, niet vermogen hun iu hei minfte te ftcl-
lèn tcgens den CommilTaris in eeni^e zaak, fijn afflpc
ofte bcdieninge betreffende, ook niet» ioo hy mogtc
komen aan te porren , om de jaioedcren op het
digfte van de Viebrog t^huys té beftellen j; endefuiicn
haar ook met behoorleek loon. loten vernoegen * ιοί
gerief van de koopluyden, particulieren, ende 00«
dc fcfiippcrs fclve. , ·

%lt

-ocr page 901-

VAN UTRECHT NA AMSTERDAM, ƒ//. BOEK, XXXm Ίit g^f

X I r.

Enie in cas cenigc fchipper, fijn vrouw of knechr,
tegens den Commiiïaris ofte Decckens van den gilde
quam te rafco, kyvcn, oice ook dreygen , veel min
aan te taften , fal verbeuren yedcr reyfe fes guldens.
Aldus proviiïoneelyck gearrefteert dén vf December

VIER EN DERTIGSTE TÎTÈL.

DERDE DEEL.

Van de Jagers^ en R^oeper van de Jagers aân de Rode brug. '

ORDONNANTIE op dt Jagers aàn âe Roodebrug, Nkuwerfiuys , mdz dm Hinderdam^^
^ dm ^Fïbrtiar. MOCQ,

V I i.

Sullen ook geene jaagers, ofte hare jongens mogen
jaagen, droncken , oFenbcqunam xynde, het wdck
zal ftaan ter diicrctie van den Opfigter, die den fel-
ven voor die reyfe het jagen verbieden, endebeletten
tal,

W I I 1.

Wort nog de jaagers by dcefen Verboden malkan-
deren gras, ofte hooy te ontnemen , als ook haarc
ρμαΐάρη op andere liiydenriandp, of op de gcnicene
-^egön te laren gaan ^ ^^Ç verbeurte vart

twaalf ftuyvers, maar xullen zy moeten hebben zoo
veeleygen, of huurlanden , daarop zy haar eygen
paaiden konned Iveydèn.

I X.

V: Ende zullen de jaagers geen d roe fige , of ongc-·
fonde paarden by andere paarden italien , oock niec
daar mede jaagen , nog met al te icreupele paarden,
'het welk zal itaan ter difcretle van den Opfigter, en
oi zy tegens zyn wille zulks deeden, zullen zyliedéti*
verbeuren tvVaalf ftuyvers j ende op dai daar inne te

kent tc maken.

I V.

. De jaagers zullen goede toefigt neenien , dat zy
haarlynden ftrack houden, als dezelye gaan over eeni-
ge fcüuyten, ofte fchepen , ende tydelyk laten vallen
a!s die niet over en mogen, mitsgaders omtrent de brug-
gen fpoedig los maaken , ende de fchippers waar-
fchouwen, als eenige fcbeepen , of fchuyten henlie-
den onïtrèrit de bruggen , of kromtens tegenkomen,
of binnen, of buyten zullen Houden , op arbitrale
curreftie, boven vergoedinge van fchade.

Sullen de jagers, of haare knechts buyten confent
van den geene, wiensfchuyten zy trecken^ niemand
inngen laten aanhangen, op poene van twintig ftuy-
veis: welverftaande 5 dat de ordinaris vrachtfchuyten
piet zullen vermogen laten aanhangen^ teneyndedie
ïpüedig mogen wezen.

item, zullen zy, ofte haarê Icnechts,malkanderen
i^og ook andere luyden niet mogen injurieeren, ofte
Ichelden, veelmin vloecken, óffwéererf, nog voor,
oke omtrent de ftallen te dobbelen, ofte met kaar-
ten te fpeelen, op verbeurtèyan twaalf ftuy vers, bó-
ven arbitrale correö^ic.

i//. DeeL

I I I.

t)e voorfz jagers, zullen gehouden zyn re jagen beter worde voorfien, zullende jaagers geen andere
zelfs, of door haare knechts, oud ten minftcn veer- paarden mogen gebruycken , als diç by de Heeren
lien jaren, diefe alvoorens de CommiiTariflcn zullen Gecommitteerden aangenomen i eride iaangetcekcnt:
moeten aangeven, om aangeteekcnt te worden, fon- zyn, die tot allen tyde, als het haar gelieven zal, ge-
dcr ymand anders op hare paarden tc laten ryden,op vifiteert eride uytgemonftert zullenwordeHj ooklul-
pœne van twaalf ftuy vers t'elken reyfe, ende zullen, len mede alle aankomende jaagers paarden moeten
die meefters voor de knechts moeten verantwoorden komen, of ten ftalle gebracht Wórdeft op dt ftal van
voor de voldöeninge van de pœnen, in deefe Orden· den Ofjfigter, om des te beeter te voorkomen dat de

nantie vermeÎc.

jaagers malkanderen haar hooy, ofte gras kofnen tc
ontnemen, als mede niet buyten gaan V/eyden, op'
poene als vooren.

Item ,· niemand zal vermogen tufichen dè Stad U-*
trecht, ende de Nieuwerfluys eenige vrachten aan te
neemen, of te jaagen, ten zy die vracht alvorens op
de Imack-plaats gewonnen te hebben, en ten zy onder-
wegen wectelyk geloft ,· ofte geladen , ofte vier en
twintig uuren ftil gelegen tc hebben, of verbleven te
zyn, op pœne als boven·. .

X ï. ^^

Niemand zal aart de Nieuwerfluys' zyn vratht mo-
^en overdoen, als tuflxhen den Draay, of Handpaal
ende de Schouw, tenzy alvoorensdc lynd loste zyn.

X I L , . ^ ,

Van gelycken die van beneèden' naar boven ko-
men , binnen of boven het Schouw zullen moeten"
doèn, op poene van twintig ftuy vérs, t'çlken réyze
te verbeuren. Nog zal byde reipedive jaagers van alle
fchecpen, fchuyten, jacbten , fcl^ouwen, ak ande^
vaartuyg aan dé Roode brug aankomende , aan deri
Opfigter yder reyle moeten borden betaalt éene ftùy-
ver, op pcene als voorén , uyrgefondcrt die fchoi^-
wen, die,van de Stad naar buyten vaaren met meiîîéî
ofte modder, om de landen toe te ttiaaken,^ ^ ,

Xxx^jè mih'

erftelyk, en zal niemand fig onderwinden tè
jagen , op of van de voorfz plaàtfen , ten zy
j hy daartoe alvoorens hebbe cónicnt, op poe-
ne van twintig ftuy vers boven^^e bedongene
vracht, y der reyfe te verbeuren, beheltelyk , dat y-
mand mét vracht komende van Dorpen, ende elders
op de voorfz plaatfen, weder vracht zal konnen aan-
neem en vöór die reyfe,

. ^ ' I I· . . τ

De jjgers t' huys wefende, zullen gehouden ivczen
den geheelendag byde hand teblyven, ende defchip-
pers naar behooren te φenen op het loon,daar op de-
zelve in reedelykheyt zullen overkomen, fonder da&
zylieden, onder hoedanig pretext het zy , meergeld
zullen eyffcben of ontiangen, op pœne van caflatie,
des zullen de fchippers gehouden zyn haar reys be-
"hoorîyk te vorderen y^of indienfe onderwegen ver-
toeven, zouden zulks te vooren de jagers hebben be-

-ocr page 902-

VAN DE JAAGSCHÜYTEN VAN UTRECH^Ti

vrcden moeten zyn, op pœne van twintig ftuyvers»
yder reyfe te verbeuren.

V ΓΙ I.

Dejaagers der turffchouwcn van de rerpedivc
Oorpen, zullen niet vermogen eenige fchouwen van
deefe Stad, of Roodc brugge te jaagen, als die yder
onder haar eygen Dorp,, of Gerecht behooren, fon,
der eenige andere fchouwen buyten haar Gerecht t'
huys horende, tejagen, ofte te mogen laten aanhan-
gen , ten zy het gebeurde, dat drie, vier a vyffchou-
wen overig waren, daar toe geen paard, onderweife
Gerecht die t'huys hoorden, aan ftal waren, falfulcx
mogen gefchieden , dog niet anders als met coniènt,
en voorweten van den Opfigter, fonder tegen fprceken
van de jagers , op pœne van voor yder fchouw te
verbeuren twaalf Ituyvers.

X I X.

De ordinaris vrachtfchuyt-jagers, zullen gehouden
zyn op de behoorlyke tyd, of fandlooper yder zyn
porte over te jaagen , ende ingeval eenige fchippers
daar over quamen te klagen, fal den Opfigter gehou-
den zyn het felve aan de Heeren Commiilaniren ter
behoorlyker tyd bekent te maaken.

X X.

Alle voorverhaalde 'boeten zullen komen ten pro<·
fyte van den Opfigter, ende by wanbetalingevan de-
felve, zal hy den gebreeckigen niet toelaten tefmac-·
ken om vracht, veel min te jaagen, voor ende aleer
zy de boeten betaalt zullen hebben, voor welckeboe-
ten hy de paarden fal mogen aanhouden , ende des
noot, deefe ende andere contraventien tydelyckak
vooren de Heeren CommiiTariiTen bekent naaacfccn.
Aldus gedaan ende provifioneelyk gearreileert, op
den f Februar. 1700.

II. INSTRUCTIE mor den Roeper van de Jagers aan de Roode brugge, den % OStobtr

MDCCXFL

XIII.

Eenige fluys-jaagers vracht hebjïcnde, of aannee-
mendeaande Huys, zullen die felfs inperfoon moeten
voldoen, fonder ymand anders daar toe te mogenge-
bruycken, of overdoen, op pœne van dien dag niet
Hïiecrnaar vragt te zullen mogen ilaan, of aannemen,
of inlpreecken, op pœne van twintig iluy vers als bo-
ven.

XIV.

Alle voorkomende vrachten , zullen by den Op-
figter moeten worden aangenomen, ende dat vooreen
civile arbeydsloon tot genoegen van de fchippers, en
daar voor van yder vracht trecken eene ftuyver, fon-
der dat dc jaagers daar inne zullen vermogen te fpre-
ken, of mede te bemocven , op pœne van caiTatie.

X V.

Ende denOpfichter door nootfaackelykheytabfent
zynde, of elders van noden hebbende , zal voor die
reyze een ander in zyn plaatfe tot waarneeminge van
zyn vooriz Opfigter-ampt mogen Hellen., fonder tc-
genfpreekcn van de jaagers.

XVI.

Eenige vrachten by den Opfigteraangenomen zyn-
de voor een behoorlyke prys, ende de jagers ongene-
gen , ofte onwillig mogten wefen daar toe te fmacken,
zal den Opfigter daar toe voor die reys mogen nee-
men na zyn welgcvaïlen, zonder tegenlpreeken van
ymand van de vordere jaagers, op pœne van twaalf
iluyvers.

XVII.

Niemand fal ook, eenige vracht aangenomen heb-
bende, buyten confent van den Opfigter boven dien I
meer vracht mogen aannemen, of agter aan laten han-i
maar met het eer ft bedongene vrachtloon te '

en Roeper zal gehouden zyn, niet eerder het
klockje teluyden, voor ende al eer de vragt
is aangenomen, en gehouden, zyn het klok-
je foo lang te luyden, tot dat een glas van
een half quartier is uytgeloopen, eer de jagers zullen
mogen dobbelen.

Den Roeper fal gehouden zyn , de dobbelbaan
fchoon ende klaar te houden, op dat de dobbelftee-
nen niet in het krackeel fullen itaan , ende , of het
gebeurde, dat de dobbelileenen op haar kant komen
le ft van, fal den Roeper die onpartydig moeten dee-
len, fonder tegenfpreecken van de jagers, op de ver-
beurte vaii I ζ ituyvers.

En foo het gebeulde, dat den Roeper abfentmoe-
ite zyn, zal hy moeten beforgen , dat zyn bedieninge
wort waargenomen, zonder tegenlpreeken van de jaa-
gers, op verbeurte van ïzftuyvers.

Den Roeper fal voor zyn falaris hebben, van yder
vracht, die van de Roode brugge afjaagt, tot aam

Loenen, of aan de Geufe-floot een halve ftuyver, ca
dat vorder als Loenen, of de Geufe-floot jaagt, daa
moet hy een ftuyver hebben.

Ende als de jaagers van Breukeleveen, MaarjQcveen
ende Tienhoven afjagen , die moeten yder rcys bc-^
talen een halve ftuyver.

De jaagers en zullen niet vermogen de dobbelftee-
nen op te beuren, als zygedobbelt hebben, maar ful-
len gehouden zyn eerft driemaal te vragen, of'ery-
mand meer is,die dobbelen wil,en die de hoogfteoogcn
iniet en hebben, die en fullen niet mogen vragen, of
het af is a op een boete van ao ftuyvers.

Ende als de jaagers om vracht dobbelen , ende dc
dobbelfteenen buyten de dobbelbaan fmyten, dat zal
men maar voor een aas tellen, ende die de dobbelüe-
nen weg fmyten , die fullen defelve moeten betalen,
op verbeurte van niet te dobbelen. Aldus provifio·
neelyk gearrefteert by de Heeren Burgermeeileren,
op den zOftob. 1716.

VYF EN DERTIGSTE TYTEL.

Betreffpnde de Jaagfchuyten tuflchen Utrecht,
Woerden, Leyden , en 's Gravenhage ; en den
Commiffaris van de Leydfe Veerfchuyten.

Be Lee fer moet voor al by defen Tytel voegen de Ordre mn het Vrachtloon hy de papigiers te betalen, den l

güji. 1574. Siet het Stat. Placaatb. i. Boeck. xxv. Tyt. 11. Deel. Num. i, f i.
Rejplütk^ rakende het innemen van prfiomn door de Dmfçhupen, den lAugufl, lóSr. · Siet den VOorg.Tyt.
Deel. Num. xv. é j i.

I. OS.'

-ocr page 903-

OP L Ε Y D Ε Ν, &c. ΙΠ. BOEK, XXXF. TU.

e ecrfte fchuyt des morgens ten acht uren.
Oncfangt de paflagiers van Vianen ,tot U-
rrechc aangekomen.
Arriveert des naarmiddaags ontrentten vier
uren tot Lcyden, ende bevaart de fchuyt van vyf u-
rcn op Delft, en 'sGravenhage.

De tweede des middaags ten twaalf uren.

En fil des avonts ontrent ten negen uren tot Leyden
arriveren, ende pailagicrs met deielve aankomende,
lülleh kennen voorts varen met de Ichuyt des nachts
ten half- elf ure op Delft varende.

En lal defe fchuyt voeren de pakkagieop Woerden
ende de palljgiers overgaan in een andere Ibhuyc, als
in "i reguard van de eerite fchuyt van Leyden varen-
de, hier nevens ftaande, gelcyd word.

De derde, zyndede nagtfchuyt, fal afvaren des a-
vonis ten acht uren, en arriveren tot Leydenonirenr
des morgens ten vier, of halt vyf ure, ende bequaame-
lyk bevaren de fchuyt van hali fes uren op Delft en
'iGnivenhage.

V ^ Ν L Ê Y D Ë Ν.

De cerfte fchuyt des morgens ten negen uren.

Sal ontfingen de paiTagiers, komende met d'eerfte
fchuyt^van Delft, en'sGravenhage.

En fal tot Utrecht arriveren, des naarmiddags on-
trent ten vyf uren, invoegen dat de paffiigiers meide-
ll'lve aankomende, fullenkonnen voortreyien, opA-
mersfoort, Vianen , Cuylenborg, Wyck te Duur-
Itede, &c.

Ende zal defe fchuyt roeren de packagie van Ley-
den op Woerden, in voegen dat de paflagiers metde-
felve varende tot Woerden, fullen over gaan in een
andere fchuyt, dev/elken dan mede fal voeren de pac-
kagie van Woerden op Utrecht.

De tweede ten een uer, en fal tot Woerden doorvaren.

Ontfangt de paflagiers met de jaegichuyten van
half ieven, half acht , en negen uren van Delft en
'sGravenhage aankomende.

Arriveert tot Utrecht ontrent ren negen uren.

De derde, ofte nachtfchuyt, des avonds ten negen
uren.

Ontfangt de pafl!'igiers van dc fchuyten ten halfelf,
half een , half twee , ten drie, en vyf uren , van
Delft ende 's Gravenhage aankomende.

Airiveert tot Utrecht, des morgens ontrent ten
vyf uren.

Waar en boven nog alle dingsdaags , en vrydaags
des morgens ten half tien uren , van Woerden op
Leyden fal afvaren een marcktfchuyt.

Ende des woendaags, en faterdaags des naarmid-
daags de kloeke twee uren » een marcktfchuyt vaii
Leyden op Woerden.

Ende alle vrydaags avonds ten vyf uren, ende des
faterdaags des morgens ten vier uren, een marktichuyt
van Woerden op Utrecht.

Ende alle faterdaags ten een, ende ten drie uten »
een maicktfchuyt van Utrecht op Woerden.

Ende zullen de jaegfchuy ten van Utrecht en Ley-
den afvarende, op de eeriie plaatfe daar ty van paard
veranderen, niet langer vermogen te pleyfteren, of
den paflagiers op te houden als een half quartier, eii
op de tweede, niet langer als een quartier uurs.

En de nagtfchuyten op d'eerlle plaats etn quartier^
en op de tweede een hali uur , londer langer , toe
wekken eynde in dc fchuyten, ende aanleg-plaatfen^
exprcfl'é zandloopers geftclt fullen werden , waar naat
de fchippers ha ir precifelyk fullen hebben te regule-
ren, op pœne van voor een tyd gefufpendcert, ofan-
dcrllnts by de Magiflraten van de drie Steden , aan
dewelke by preventie de klachte gedaan zal werden,
naar gelegeniheyd van faake geboetet te werden.

Voor yder perfoon plaatfe kiefende in dc roef van
Utrecht op Leyden, ,24 ftuyvers.

Dog zullen de perfoonen by gebreck van plaatfen
in 't ruym van de Ichuyt niet konnende fitten , ende
by de Ichippers geplaatft werdende in de roef, mo·
gen volftaan met het ordmaris vragtloon.

Van kinderen beneden de tien jaren, fal betaalt
werden half geld.

Eiide fullen de perfoonen, varende van het eene Dorp
tot het ander, fonder de Steden aan te doen, volftaan
met her betalen van het vrachtloon , naar proportie
van de boven ftaande lyfte, mits noyt minder beta-
lende als drie ftuyvers.

Voor het afhueren van de roef, fal betaalt werden
tuflbhen Utrecht ende Leyden, van een tot vyf per-
foonen, 6 gulden..

Boven de vyf perfoonen , yder 24 ftuyv.

Voor een afgehuurde fchuyt, van een tot vier per*
foonen 9 guld.

Boven de vier perfoonen 10 guld»

Alles in 't reguard van het afhuuren van roeven, cn
fchepen boven de fes ftuyvers, die de huurders daar
en boven van yder perfoon gehouden zyn te betalen,
tot fchuytgeld, in gelyckhe)d van het derdepart van
't vrachtloon, dat van andere paflagiers bydeSteden
werd genoten.

Ende fullen, ten tyde als het in een van de drie Ste-
den jaar- otte paardemarkt is,' geen fchuyten mogen
werden afgehuurt. Aldus gedaan en gearreftêert by
de Gecommitteerdens van de drie Steden , binnen
Woerden , op den 6 Auguft. defes jaars Iîq

kennifle van my , J. Nieuftadt.

I. ORDRE ot) 7 varen van de Jaagfchuyten îujfchen Utrecht, Woerdùi, m LtydeHt geanrè
fieert den ejugufi. M'DCLXIF,

VAN U r R Ε C H r.

'en maakt een ygelyk by defen kennelyck,
dat om de jaagfchuyten tuflTchen Utrecht,
Woerden en' Leyden varende , tc fpoedi-
' ger te doen over varen , en de paflagiers
met de minfte verhinderinge onderwegen uyt en in
te nemen, geordonneert is, dat defelve fullen wer-
den ingenomen ende uytgefet.

Tttjfchm Utrecht en Woerden.

Op de Maire.

Tot Harmeien daar het paart wert aangeflagcn.

Aan, of over de herberge van Schencken-fchans.

Τujfchen Woerden m Leyden,

Tot Nieuwerbrugge, aan het Èlbckhuys.'

Tot Bodegraven, van Leyden komende, beooftcln
///. Deel,

de brugge daar de lyn wert aangeflagen.'

Van Woerden komende, beweften de brugge voör
het flop, ofte ftraatje komende over de kerk.

Tot Swammerdam.

Aarlanderveenfche Verlaat.

Omtrent deGoudfche fluys*

In Alphen, of Aarlanderveenaan depleyfterplaatsï

In Oudshoorn aan de Heymans brugge.
Aan het Schouw over de kerk van Koudckerck , en
aan de Copieren Kade.

In Haferswoude by de herberge van den Hoorn j
ontrent de Mieneweg.

In Leyderdorp , aan of ontrent de Doesbrugge.

Sonder dat de fchippers gehouden zullen zyn, ee-
nige perfoonen onder wegens in te nemen, of üyt tc

ί zetf

NADER Ordre βρ het voorfz fubjeâ, den i^OM MDCLXIV,

-ocr page 904-

zetten, 't en ware der felver ouderdom, ofte andere
circumilantie't zelve vereyichre.

Alles met dien verftande, dat defelve fchippers ge-
houden zuilen zyn d'eygenaars van de Landen, ofte
wooningen, inde Steden woonende, gaande naar , of
komende van hare wooningen, voor defelve woonin-
gen, of landen in te nemen en uyt te fetten.

Ende ten eynde een ygeJyk van de aankomfte van
de voornoemde fchuyien mag wefen verwittigt, en
hem gereet houde , om met de meefte fpoea , hem
doenlyk, op de voorgeftelde plaatfenhem t'fcheepte
begeven , ioo werden de Ichippers gelait de jaagers
daar roe te houden, dat zy, komende ontrent de voor-
noemde Piaatfen, met het blafen op een hoorn haare
kom (Ie kennelyk maaken.

De nachtfchuyt paiTeerende door Woerden , zal
insgelyks op een hoorn geblafenj en daar door een y-
gelyk gewaarfchouwt werden.

De Tchippers werden gelait, om by dage de paiTa-
giers, tuflchen Utrecht en Woerden> m diie^ ende
tuifchen Woerden ende Leyden in vyfuren, enfulks
tuflchen Utrecht en Lcyden , in acht uren , en nietf

lilT
de nachtfchuyt, inagteneen half uer,ovcrtevóereni
ende omme het zelve van Utrecht op Leyden te bc·
quamer te doen , en de paflagiers te brengen op dg
Ichuyt van half zes uren, op Delft en'sCj raven hage
zal de nachtfchuyt van ütrecht , op de tweede pleys,
terplaats, niet langer als een quartier uurs vermogen
te vertoeven.

'^oô

En werden de CommiiTariÎTen in de refpeétive Ste-
den gelaft, weeckelyks by rapport, de Borgermee-
ileren van de voornoemde'Steden, of der zei ver Ge-
committeerdens, van de gebreecken der Ichippers ken·
niiTe te geven, om by defelve, totcorrcftie , ofltraf-
fe van de gebreeckige Tchippers geprocedeert te wer-
den.

Men zal tot beftelloon van een brief, tuÎTchen Ü-
trecht en Leyden, betalen ι wee Ituy vers, tuflchen U·
trecht en Woerden, eene ftuy ver , tuflchen Woer-
den en Leyden, een en een halve ftuy ver. Aldusge-
daan ende gearrefteert, byde Gecommitteerdens van
de drie Steeden , op den Oâ:ober 1664. My je.
genwoordigj J. Nieuftadt,

LYSTE van het Vrathüoon van goederen gevoert wordende met de Jachtfch'uyt 0^ Leyi^t^
den 11 Novemh. MDCLXi^Il.

M·

VAN DE JAAGSCHÜYTEN VAN UTRECHt,

Van een p\ckje onder Jen arm met het t'huys
brengen 4 Ituyv.

Van yder ftuck plets i ftuyv. 8 penn.
Van een droget, termynen , ofte boefels

Ζ ftuyv.

Van yder greyn i ftuyv. 8 penn.
Van een baal Turcx gaarn het i ooô pond f ftuyv.
Van een halve baay, of voerkken 3 ftuyv.
Van een halt laken 4 ftuyv.
Vaneenfaay, of mfl^t i ftuyv.
Van een heel Engelfch laken 5 ftuyv.
Van een fufteyn, of bombazyn 8 penn.
Van een ftamet 3 Iluyv.
Van een rol 4 ituyv.
Van een ftuck deekens 5 ftuyv.
Van een Leyds vodde baayzftuyv.
Van een Leyds warp, of kaasdoek i ftuyv. 8 penn.
Van Comptoir-kleeden van het douzyn 6' ftuyv.
Van een half douzyn 4 ftuyv.
Al wat boven het half douzyn is, voor een geheel ge-
rekent.

Voor vyftig gulden aan geit en daar onder 2 ftuyv.
Van vyftig, tot hondert 3 ftuyv.
Boven dehondert, tot twee hondcrt4ftuyv.
Voortwee hondert, tot drie hondert gulden 5 ftuyv.
Voor drie hondcrt, tot les hondert gulden, vany·
dert hondert i ftuyv, 8 penn.

Boven de fes hondert gulden endaar boven i ftuyv.
4 penn.

Het't huys brengen daar onder gerekent,
Van een mudde gort, of boekweyt , of haver 3
lïuyv.

Van yder mudde tarwe , er weten, ofte boonen4
Ituyv.

Van 1000 gegliasde halfbacken 3 f ftuyv.
Van iooo heclbacken zguld. 10 ftuyv.
Van 1000 dickfteen groen, of geel i guld.
»Van yder ton ryft 3 ftuyv.
Van yder bos blcoten 10 in de bos i ftuyv.
Van yder fchapevel met de wol 4 penn.
Van yder hondert pont wol 8 ftuyv.
Van een ton aluyn van het 100 pond α ftuyv.
Van een ton bier 12 ftuyv.
Van een half vat d ftuyv.
Van een oxhooft wyn, of azyn 12ftuyv.
Van minder gedeelte na advenant,
Van een korf hoenders, of kalkoenen 6 ftuyr.

Van een mars drie hoog if ftuyv.
Van een tot twee koppel conynen 3 ftuyv.
Van een hacs 3 ituyv.
Van twee haaien 4 Ituyv.
Van een koppel kalkoenen 3 ftuyv. -
Van twee, ot drie, of vier in een korf öÏfeuyv·,
Van een tot twee koppel patryfen 3 ftuyy.
Van yder koppel daar en boven i ftuyv.
Van een vierendeel boter f ftuyv.
Van een Utrechtfe mande karfl^n 3 ftuyv.
Van een iack appelen, of peeren ζ ftuyv.
Een fack aerdaeckers van 50pont4ftuyVi
Mandetje boven 20pont,
Van yder mantje pruymen 12 penn.'
Van een haring ton 6 ituyv.
Van een koffer Sttuyv.
Van een brict2 ftuyv.
Van een bootfchap 3 ftuyv.
Desfullen alle fteen, tras, tarwj boonen, bocck-
weyt, haver, garft, ftinckvellen, wol, ichaapsvel-
len, huspot, ende vordere andere grove waren, ter
difcretie van de refpeétive Commiffariflen , met de
marktfchuyten moeten worden gevoert.

Ende zal nu voortaan voor het t' huys brengen van
de voorverhaalde waren, fonderonderfcheytj waarde
perionen, aan de welke defelve zyn geaddreiTecrt,
woonachtig zyn , betaalt worden een vierdepart van
het voorgeipecificeerde vrachtloon, daar voor defchip·
pers, otce der zeiver knechten gehouden zullen Ijn
defelve t'huys te wercken, behaiven van waren daar
hier voorens eenig expres loon isj geftelt, en andere,'
tot het wercken van welke eenige perfonen in de rch
pe£tivc Steden zyn aangenomen en beëdigt. ^

Ende wert de gemelte fchippers, ende der zelvcr
knechten by defen wel expreflclyck verboden, eenig
meerder vracht, of t'huys brengen loen van ymand
af te vorderen, alshiervoorcns isuytgedrukt, op poe-
ne van 'tzelve doende, voor deeerftereyfe, voorden
tyd van zes weecken gefufpendeert, ende meermaal
daar op bevonden wordende, in *t geheel van hare ref-
peótive dienften verlaten te worden. Aldus gedaan ende
gearrefteert by de Ed. Vroedfchap der Stad Utrecht,
met voorgaande communicatie ende bewilliginge van
de Burgermeefteren, code Regeerders der Stad Ley-
den , op den 11 November van den jare ι66γ, In
kenniiTe van my, J. Nieuftadt.

ir,

-ocr page 905-

ο ν L Ε y D ε Ν, '&C. in. βοε'κ, χχχν. ίΪί. '^t

IV* RESOLUTIE 'nopens de LnMrachtk ôp hit Leydfe Veer 'voorvalîende, dm 16 May

UmLXXXL

De Heeren Oud-Burgermeeftcr Dinter , ende Swammerdam
verdere Gecommitteerden lot bec Lcyd-
fche Veer, exhibeerden een concept tot be-
néficeeringeivan het voorfz Leydfe Veer,|
rakende dc huurvrachten op de Dorpen , tuflchen bey-
den gelegen, het welke by provifie is gearreileeit,
luydende als voigt.

Lyfle, volgens de iveJke âe nalefchreve Landvrag'
ten zullen worden betaalt, die by de Lèydfe
fchippers alleen ^ metuytfluytwge van allen
anderen, Julien wo rdengevcert, alfe.

Op de Maire 2

Harmeien, of Haanwyck 3

7 ,0

Alphen · , , ·. . ο

, Boven Alphen Γ00 veel als van een heele vragt toe
Leyden toe. dit alles boven het Gabel, ende Veer-
geld, dat by de paflagiers zal moeten worden betaald,
dog als de afgehuurde fchipper langer als een daguyt-
blyft, zal op yder dag de helft meer worden betaald.

Ende fullen 'de ichippers van de voorfz Dorpen,
mitsgaders van alle andere plaatfen', aan den Holland-
fen Ryn gelegen, niet vermogen eenige vrachten van
hier te halen , ofte voeren , als dfewelKe in haar ey-
gen Diftriâ: t' huys behooren, op pœne van tien gul·
den, by den fchipper, ende zes gulden by den huurder
t'elckens te verbeuren.

Welck ordinaris Dorpfchippers gehouden 'iullen
zyn , prœcies desnaarnoens, des wioters.ten een uur",
ende des fomers ten twee uren, öp 'het flaan van de
kloek, af te vaaren, op 'pccne van tien gulden , by
yder contravenreur t'elkens te verbeuren.

Boven Harmeien, aan Grocpenburg,
of Camericlc
Woerden
Nieuwerbruggen
Bodegraven

.4
f

V AMPUÂTIE op Λ Ordonnantie op de L^fejaagfchuyten .'dén 27 Septemb. MlfcVXXXVlh

e Heeren Gecommitteerdens van dc Steden
Utrecht, Leyden en Woerden, hebben tot
elucidatie, en ampliatievan hare Ordonnan-
tie van den 19 Maan lööf goetgevóndenen
verllaan, dat voort.ian voor een afgehuerde vracht,
ruilchen Utrecht en Leyden, en viceverfa^ die voor
het afvaren van dcnachtfchuyt, 't zy voor-of namid-
dag, word afgehuert, ial wórden betaalt twaalfgul-
dcn.

Ende na het afvaren van de nachtfchuyt, dertien

gulden.

Alles behalven het Gabela tot fes ftu'yvers, op y-
der perfoon. , , .

Doch fóo de perfonen, die met de afgehuurde fchuyt
tullen varen, meerder zyn dan tien, zal van'tmeer-
der getal , voor yder perfoon betaalt worden de or-
dinaris vracht. Aldus gearrefteert by de Heeren Ge-
committeerdens voornoemt, binnen Utrecht, op deh
17 September 1687. In Jccnnifle van my, Cor. de
Ruever.

VL REGLEMENT, waar na defehippers óp het Leydfe Feer hiin veortaan'zullen hebbtn té

reguleeren\ den 9 O£iob, CHDCCXXIK

Alfoode Heeren Borgemeeileren der Steden U-
trecht, Leyden, en Woerden, in ervaring
gckoomen zyn , dat de Ordonnantiën ende
Reglementen op het Veer tuflchen de voor-
fchreve Steden gemaakt, zoo door onwerenheyd, als
quaadwilligheyd van de (chippersende knechts , niet

De CommiiTariiTen zullen haar alle dagen goedtyds
hioeten laten vinden, op, ende ontrent het Veer, 20
om te bevorderen hetafvaaren vande fchuyten op haar
gefette tyd, als tot het aanteeckenen van allepacken
en beftelgoederen·, die met de fchuyten zullen mogen
\verden verfonden.

i ï.

De fehippers, of hunne knechts, of jaagers, iulïen
niet vermogen eenige packen, of beftelgoederen me-
de te neemen, ten Xy alvorens by den CommiiTaris ful-
len zyn aangegeven ende aangcteeckent , op de boe-
ten van twaalf ftuy vers.

I i L

Niet alleen de fehippers, ende knechts , wekker
beurt het is om te vaaren, zullen gehouden zyn haar
in tyds op het Veer te laten vinden, maar oock die
geenen, die op de wagt leggen voor een afgehuurde
vracht, of by fchuyt, op een boete van twintig ftuy-
Vers.

IV.

De fehippers fullen gehouden tyn zelfs nïetde jaagi
ichuyten te vaaren, dog foo door fiekte , of andere
xvcttige verhinderinge haare beurt niet konden Waar-
"eemen, zullen defelve moeten beforgen , en voor
"ct afgaan van de laatft voorgaande bemtfchuyt aan den

Commiflaris bekent maaken , wie dat in haar plaats
zal vaaren, op een boete van twaalf iluyvers.

De CommiflariiTcn zullen voor het afvaren van de
fchuyten, moeten aanteekencn het getal der perfoo-
nen, die mede varen zullen , en haar afvragen , of
en waar ter plaatfe ymand voorneemensis uyttegaan.

raar behooren wórden geobfervéert, foo hebben haar . -

Ed. Groot Achtb. tot weeringe van de inconvenien- jende de fehippers niet vermogen aftevaaren, voordat:

ten, daaruyt voorkomende, goecgevonden defclve ! de vooriz aanteekeninge fâlwefen gedaan, opdever-
Ordonnantienende Reglementen tevermeuwen, ver " '' ' " -- . .

anderen ende amplieeren als volgt.

/ 4

Mà

beurte van eene gulden vier ïluy vers, foo by den Gom·
miflaris, als fchipper, die daar in nalatig is.

De fehippers zullen 'niet vermogen voor halve vragt
ymand mede te neemen, fonder kenniïTe ende bewil-
liginge van den CommiiTaTis, op de verbeurte van dar-
tig ftuyvers. ^ ^

De fehippers èullen niet vermógen onderweegen,
of elders te blyvcn , maat hunne begonne reys van
d'eene Stad op de andere, en Wi vérfa^ moeten
volbrengen, op de verbeurte van drie gulden.
V I I L

iDe fchippert, die voor, of op het geftelde uur in
de refpedive Steden niet aanicomen', zullen yder reys
verbeuren dartig ftuyvers.

I X.

De fehippers zullen gehouden tyn op den eed, die
zy by het aanvaarden van hun dienft hebben gedaan,
na haar aankomft aan den Commiftaris op te geven
en aan te brengen, niet alleen het nette getal vao de
perfoonen en goederen, die zy op hun reys gins ende
wederom hebben gevoert ende overgebracht, maar
ook'het getal en plaatfen van perfoonen en goederen,
die zy onder wegen hebben uytgefet > of ingenomen,
op de verbeurte van vyf gulden,

De fehippers > ende knechts zullen op bun aankom ft
Xxxxx I dc

-ocr page 906-

de medegebrachte brieven aan den CoramiiTatis tot
Leyden moeten overgeven , Γοο als toe Utrecht ge-
bruykclyk is. om te wmden beitelt.

- De hier voor gcftdde boeten fullcn worden ver-
deeld , ccn dnrde part voor den armen, een darde
■part voor den Commifiaris, en een darde part voor dtn
'aarbrenüer.

XII.

Sooden Commi^aris nalatig bevonden wort in het
vorderen van eenige boetens, ofte breucken , zal die

viT

Levdle ende Haagfe fchippers , goed ge-
vonden te Üatuceren.

Dat de Ichippcrs op den Hagc niet zullen vermo-
gen eenige perfoonen, die van iins zyn op Leyden te

90X

uyt zyn eygen beurs in het geheel aan den nVrtfcn möï*

ten betalen, emie den overtreder niet le min gehouden

zyn die te voldoen.

X ί I I.

Bîy vende voorts de Ordonnantiën , ênde Regle-
menten , op het Veer gemaakt, inbaar g'.heel,voor
'ioo verre by deefe niet werden gealtereert, ende ge-
amplieert. Aldus gedaan en gearrefteert in deVroed-

ichap, den s)0£tob. 1724. Ende was onderteekent,

E. V. Haiscamp. t

RFSOLUTIË rakende het voeren van^nfoonm door de Baagfefchuyten, den 6 Jimfi
MVCXCyiI.

e Heeren Borgermceiieren , ende Gccnm- vaaren, ofie onder wegeniiytnioeten, te diverteeren
mitteerden tot het Leydfche Veer, hebben j nog om vracht aan te iprecken , het zy binnen de
tot wcg'Heniinge van disputen tuflehen dc poort, of daar buyten.

' Dat deielve geen vracht zullen mogen voeren, of
aanneemen, als die direôelyk op den Hagc willenva-
rcn, uyigelbnucrc dev^elke na het afvaren van demid-
dag!thii)t op het Veer koomen.

VAN. DE JA AGS CHU Y TE Ν VAN UTRECHT,

de Dorpen , met haar fchip ofte ichuyten,
dooreen p.ard , of door menfchen, langs het j.iag-
pad getrockcn wcrdende, fullcn gehouden zyn voor
her gcbruyck van h r jaugpad tuifchen Leyden, Al-
phen, of de Goudfche Siuys , tufichen Alphen oHe
de Goud.'che Siuys en Woerden , tuifchen Woerden
en U tl echt, telkens in yder dithidl voor yder paila-
gier, die in hare fchuyten weiden voortgetrocken, te
bernlen twee iluyvers.

Ende met den hals treckenJe , en geen paiTigiers
in hebbende, eens twee ftuyvers.

Ende met een paard getrocken werdende, ende
een oke geen pailagieis in hebbende, vier Ituyveis.

Met dien verftande, dat van de perfoonen, met de
Veerichuyten van Koudekerck, en die geene die be
wciten Koudekerek in den Rhyn komen, het pad
gebiuycken, en wcitwaaris aan varen, maar fil wer-
den betualt ecne ftuyver.

Ooilwaart aanvarende tot Alphen roe, gelyke ee-
ne Ihiyver.

Ende Alphen,of de Goudfche Siuys voorby varen-

iluyvers.

En varende van Aerlandervecn , Bodegraven ende
Swammerdam, en door de Mye komende na Woer-
den, twee iiuyvers.

Van Nieuwerbrugge, ende door de Wiericken in
den Rhvn komende na Woerden, eene ftuyver.

Van Harmeien of de Maire op Woerden of U-
trechr, eene ftuyver.

Vin dorpfchuyten op marktdagen, volk op ofvan
de Steden varende, halfrecht. /

Met dien verftande , dat die van bodegraven op
Leyden of Utrecht varen , zullen betalen twee ftuy-
vers.

Van alle piarden , fchip of fchepen voorttrecken-
dc, zal betaak werden van yder paard tufichen yder
<afflag vier Üuyvers, en boven den fchipper en zyn
knecht, meer als twee perfoonen in hebbcHdc , van
yder perioon twee ftuyvers.

Alle perlotien, met den hals langs het j aagpad tree·
kende fchuyten, grooti r als feven kerven tot Rhyn-
fchepen, ende van die groote inciuys, tuiTchen yder
afflag eene iluyver , en grooter fchepen tieckende,
twes ftuyvcfs.

Vafi de Ichepen door de Wiericken, of de Vaart
genaamt h.t Biokhuys, in en uyt den Rhyn varende
rn het jaagpad tuilchen beyden gebruyckende, twee'
rtüvvers.

Weik geld, in 'r regard van de fchippers tiiiï'chen
Leyden en G uida, mitsgaders van de dorpfchuyten
of cn van Leyden afv.;rende , zal betaalt werden aan
den CommiiTaris tot Leyden, of zodanige perfoon als
diar toe by fchnkclycke ade zal werden gecommit-
te. rr.

Van de fchippers beweften Koudekerk in den Rhyn
kMnendc, ooilwaarts aanvarende, niet aandoende de
Steden vMn Woerden of Utrecht, en totxAlphen, of
tot de Mve toe, het jaagpad gebruyckende, of tot
A lpher, of beneden de Mye, dezelve beginnende tegc·
bruvk< n,endc beweilen Alphen het zelve verlatende,
zullen het ^ oornoeinde geld betalen aan den Schou-
man van het Schou beweilen Koudekeik, of aan die
geene, die de collióte van dien by fchriitelyke ade
zai werden aanbevolen.

de, nog twee Üuyvers.

De Veerichuyten van Nieuwerbrugge , en door Enue verder als de Mye, en niet tot Woerdentoe
de Wiencken of Mye inden Rhyn komende, van varende , a in den Schouman tot Swammerdam , of
Bodegraven en van Swammerdam weilwaarts aanko-' aan die geene, die hetzelve by fchiiitelyke aéle zr.l
mende, cn varende tor voorby Koudekerk, van yder werd.η aanbevolen.

perioon rot Alphen toe eene ihiyver. j Van de fchippers tuiTchen de Wiericken ende het

iin i\lphen paiTcrcnde, nog van ydcrperfoon tweelBl'^khuvs, den weg gebruykende,by den perfoon die

'i Z' h e zal werden aanbevolen.

Van de fchipp; rs van andere Steden , als van Ley-
den, of van eenige dorpen op Woerden varende, of
van Woerden op andere Steden, aan den Commiira-
ris tot Woerden.

Van de marktfchepen van andere Steden of dorpen
op Utrecht, ofvan daar varende, by den Sluyswag-
ter van Stads Dams-Verlaet.

Het geld van de trekpaerden, andere fchuyten tree-
kende, by den Schouman aan het wefteynde van Kou-
dekerk j Schouman tot Swammerdam} Sluyswagter
van Stads D.ims Verlaet refpidive.

Of zodanige andere perfoon of perfoonen, als daar
roe by fchriitelycke tÓe zal olie zullen werden ge-
laft.

De colledle van 'r geld by de perfoonen, langs het
jaagf ad ctnge fchuyten, geen n3a>J<iichu)^tcn zynde,
trccktnde , zal gcûai.n woiden by zodanige perU'O-

VJii. ORDONNANTIE öp 'tgebrmcken van 't Jaagpad, tuffchen de drie Steden, Leyden^

Woerden en 'Ltrecht, dtn bAugvJt. MOCLaIF.

e Veerfchippers van eenïgc Steden buyten de
ordinaris Veeifchuyten tuil'chen de drie Ste-
den varen.ie, als roede de Veerfchippers van

-ocr page 907-

Ό Ρ L^E Y D Ε Ni kt. IIL BOEK. XXXF. ÎIT.

9©J

ncn, aïs daar toe by fchrîiteîyke a£te in de refpcâiÎ-
ve diilriften zullen'werden gcqualificeert. Aldus ge-
daan en gearrefteerc by de Gecommitceerdens van de
'drie Steden , tot Woerden vergadert op den 6 Au-
gufti van den jare My jegenwoordig, G.Ho-
ge veen.

IX. INSTRUCTIE voor den Opfichter van de Leydfefchuyteny den 13 May MOCLXL

erilelyk, zal hy tot voorkomiagc van onluften
ende verfchillen , toÎTchen koopluyden cnde
j fchippers, gehouden zyn , zig by het laden
der voorfchreve, zoo Ucrechtfe als Leydfe
fchuyten, van deze Stad op Leyden varende, te la-
ten vinden ,'ende»daar by te blyven, tot dat dezelve
zyn geladen, ende zullen afvaren, verzorgende, dat
de bcurtfchuyte ter geilelder ure prarcife vandeveer-
plaatze afvare.

I Γ.

Sal hy als dan mede perfede aanteeckeninge doen,
ende/goed regifter houden van alle de goederen, die
in de vooifchreve veerfchuyten zullen werden ge-
bragt, 'met pertinente onderfcheydinge van dag, jaar,
fehipper, naam van den koopman, ook van de quali-
ieyt,ende-quantiteyt van dekoopmans goederen,zul-
lende dienvolgens by hem voortaan alleen worden ont-
fangen, ende door den zclven aan den fchipper-'be-'
handigt alle packen cnde brieven , die men begeert
aangetekcnt te'hebben 5 welverilaande. dat hy de brie-
ven , die den zeiven avond moeten worden beftelt,
lydelyck aan den voerman zal hebben over tc geven
zonder dat den fchipper ecnig^pakgen ofte brief zal;
vermogen anders, als uyt de hand van gemelien op-f
zigter te ontfangen)by ondertekeninge van haar naam
ofte merk, op pœne van twintig ftuyvers op ycder
packeen ofte brief te verbeuren.

I I i.

Ende want het geene voorfchreve mede zal dienen
in reguard van de deylinge der Utreehtfe fchippers,
alhier te doen voor den opfigter , die daar toe by de-
zen 'fpedalyk word geauthorifeert, zullen iylieden, ten
cynde het zelve teregtmatiger geichiede,»hebben over
te leveren aan hem opfigter de'aantekeningen, by den
CommiiTaris tot Leyden gedaan, op gelyke pœne van
twintig Iluyvers, by yder te verbeuren.

Item, zal nog den opfichter voorfchreve t'elkens,
als de damloopers tuiTchen deeze Stad en Leyden va-
ren, alvorens die van deeze Stad afvaren , vifiteeren
ende letten , of by dezelve oock eenige andere ofte
meerdere waaren worden gevoert, als by de Refolu-
tie van de Vroedfchap , in dato den 19 Maart Iöj4,
haar is toegeftaan, tot Welken eynde de fchippers van
de voorichreve damloopers worden gelaft , haar af-
vaarplaacs te ncemen volgens de gedrukte lyile, cnde
prœcifelyk ten geftelde uren aldaar gereed te leggen tot
het afvaren^om als dan by den opfichter tc worden ge-
vifiteert, ende geordonneert aanftonds af te fteeken, 'de fchuyten of wagens voor de boeten tc fluyten, an-
alies op pccue van drie guldens t'elckens te verbeu* ders ( zoo daar door het Veer zoude mogen worden

De voorfchreve deylinge of reeckeninge zullen ge-
inelte Utrechtfe fchippers, des morgens aankomende,
gehouden wezen aan den voorfchreven opfichter deug-
delyk te doen, in priefentie van de andere fchippers,
te weten van den i April tot den i Oétober des mor-
gens ten negen uren, ende van den i Odober tot den
I April morgens ten tien uren, voor welken refpec-

ren.

verhindert) door een Letterdienaar daar voor reëelyk
doen executeeren , ingevalle klaarlyk confteerde van
de contraventie.

X I V.

Te appliceeren alle de voorfchreve boeten ten be-
hoeven van den Opfichter, ende het Jobs Gafthuys,
halt ende half. Aldus provifioneelyk gearrefteert by
Burgermeeftercn ende Vroedfchap der Stad Utrecht,
op den 15 May 166i.

tive tyd fyluyden hare inhebbende goederen perfo-
nelyck zullen'moeten beftellen}, alles op pœne·van
twaalf ftuyvers.

V I.

In welke te doene reekeninge , zoo ymand op ee-
nige fraude word bevonden, zal voor de eerfte reyfe
verbeuren twintig ftuyvers , voor de tweede reyfe
dubbeld, ende voor de derde reyfe aibitralyck wor-
den geeorrigeert.

V I I.

Ende want het geene voorfchreve ftrekt niet alleen
tot geruftheyd van de fchippers, maar oock groote-
lycx tot gerief van de koopluyden , zal den zeiven
opfichter hebben van die geene , die eenige pakgens
geld tot honderd gulden toe beftellen, twaalf pennin-
gen, ende daar over eene ftuy ver , voorts van yeder
ander pak of ftuk, het zy groot of kleyn, acht pen-
ningen 5 welverftaande, dat van verfcheyden partyen
van goederen , onder eenen brief wordende beftelt,
niet meer als acht penningen zullen worden betaalt.

V J I I.

Van gelyke voor yder perfoon, van hier afvarende,
zal ter zaacke voorfchreve van de fchippers genieten
acht penningen.

I X.

Van een afgehuurde vracht, het zy tot Leyden, of
voorby Bodegraven, vier ftuyvers.

De fchippers en zullen niet vermogen den opfich*
ter in hctexerceeren van zyn ampt te mifleggen, ofte
misdoen, op pœne van twaalf ftuyvers.

X i.

Mede niet den koopman ende reyzendeluydenqua-
lyk bejegenen, nogte oock den anderen injuriecren,
te dreygen, &c., malkanders vrachten te ontvoerrn,
den naam dts Heeren te misbruyckcn, alles op pœne
van ïz ftuyvers, boven de pœne by de Placaten ge-
ftatueert.

X I I.

Sal hy^ opfichter nauw reguard nemen,dat de voer-
luyden, geene pakgens, groot of kleyn, geld, brie-
ven, 6cc., zonder paflïigiers zynde, de fchippers ont-
voeren, nogte perfoonen, eerft naar defchuytvrachc
vragende, daar van diverteeren, ofte de wagenvracht
prsefenteeren , op pœne van zo ftuyvers t'elckens te
verbeuren,

X I I 1.

Tot beboetingc van alle het welke by dezen geau-
thorifeert word gemelten opfichter, die vermogen zal

X. NADER Inflruâie voor den OmmijUaris

Eerftelyk zal hy, tot voorkominge van onluften
cnde verfchillen, tuflchen koopluyden ende
fchippers, gehouden zyn , zig by het laden
der voorfchreve zooUtrechtfchealsLeydfche
fchuyten, ?an deze Stad op Leyden varende, te laten
op het Leydfe Veer, den 11 Jugpfl.MDCLXK

vinden, ende daar by de hand te blyven, tot dat de-
zelve geladen ende afgevaren zullen zyn, verzorgen-
de, dat de beunfchuyten praecife ter geftelder uure
van de Veerplaatze afvaren , zullende ten dien eynde
gehouden zyn , de fchippers ende reyzendc luyden
met de kloek, aldaar hangende, te waarfchouwen.

IL Sal

-ocr page 908-

ï I.

' Sal hy med^ perteôc aantekeninge doen^endegoed
regiilef houden van alle de goederen, die aan de voor-
fchreve Veerfchüyten zullen worden gebragt, omrae
beilelt te worden, met pfertinente onderfcheydingevan
dag, jaar, IchippcV,,naam van den koopman, ook van
de <fualiieyt ende quantiteyt van deskoopmans goede-
ren, zullende by hem alleen worden pntfangen,ende
door den zclvcn aan den fchipper behandigt alle pac-
ken ende brieven, die men begeert aangeieeckent te
hebben, ende zal de fchipper gehouden zyn, dezelve
packcn ende brieven alleenlyck van den Commifl'aris
te onifangcn, by onderteeckening van zyn naam ofte
merck, op pœne van twintig ftuyvers op yder pack-
gen oiie brief, in cas van contravcntie,by den zeiven
ichipper te verbeuren.

^ I Î ïi

' De Schippers van Lcyden komende,zullengehou-
den wezen op den eed, die zy by het aanveerdenvan
haar ampt hebben gedaan , binnen den tyd van iwee
wuren na haar aankomile alhier , aan den ComrniÎKi-
ris aan te brengen h t pertinent getal van de perfoo-
nen, die zy in haar reyzt herwaarts hebben gevoert,
pnde met eenen aan den CommiiTaris te verhandreyc-
kcn een memorie, by clctli CommiiTaris toi Leyden
geteekent, van het getal der paiTanten , die zy , van
hier gaande , onderwegen hadden ingenomen , ende
tor Leyden overgebragt, ende ter zeiver inftaniie me-
de aan den gemelten CommiiTaris voldoen het gehce-
Ie gabel , by dezelve fchippcrs op haare reyze gints
cndc weder, conform de Ordonnantie, ontfangen.

I V.

In welckcn aanbreng of voldoening van het gabel,
xooymand, het zy fchipper ofte knecht, op eenige
fraude word bevonden, zal voor de eerfte reyze ver-
beuren fes gulden , voor de tweede rcyfe dubbeld,
ende voor de derde reyfc arbitrailyck worden gecor-
rieeert.

linde want het geene voorfchrevc ftrekt niet alleen
tot geruilhcyd van de fchippers,maar ook grooielycX
tot gerief van de koopluyden, zal den zeiven Üpfig-
ter van^dic geene, die eenige pakjens geld beilcllen,
voor fyn te doene aantcekeninge tot honJerd gulden,

derd gulden acht penningen, voorts van yder ftukof
pak , het zy groot of kleyn , acht penningenj wel·
verftaande , dat van vcrfeheyden partyen van goede-
die onder eenen brief worden befteld, niet meer

ren

als acht penningen fullen worden betaalt.

V i.

Den CommiiTaris zal gehouden wefen op den bygaan-
de brief van packagie van Leyden komende , aan te
reekenen het vrachtloon, dat den^ bcitelder derfelver
packagien,'Conform de lyfte daar van zyti-de, fat mo-
gen genieten , ende zullen de fchippers ten dien eyndc
gehouden zyn , yeder packagie aan den CommiiTaris
te verioonen, of ter hand te (lellen, zonder iets meer
tot vrachtloon van gemelde packagien te mogen ge-
nieten, alles op pccne van 12 ftuy vers op yeder pac"
kagie yder reyfe te verbeuréft.

504

Den Opfichter zal van yeder Utrechtfe fchipper^
voor het: CommiiTaris-loon der afvarende ichuyten
maandelyk genieten een ducaton, of drie gulden drie
ftuy vers, dog zal des Winters, gedurende de vorft,
pro rato des tyds dat de fchuyten ftil zullen hebben ge-
legen , van de gemehe ducaton niet gemeten.

Nog zal den felven voor yder afgehuurde roef van
de paflagiers ontfangen vief Ituyvers.

I X.

SaldenOpfigter naeuw reguard nemen, dat de voer-·
luyden geen packen , groot ofte kleyn j geld, brie-
ven, &c., fonder paflflgîprs zyrtde, de fchippers ont-
voeren , maar Ziullert" de voerluyden gehouden weien,
defelve goederen ontfangen hebbende, aan den Com-
mifl'aris over te geven, op pœne van op yder packa»
gie of brief twee gulden ïe verbeuren.

De voerluyden en zullen niet vermogen eenig per«
foon ofte perfoonen, eerft naar de fchuytvracht vra-
gende, daar van te diverteeren , ofte de wagenvracht
prœfcntecren, op pœne van twee guldens t'dkenstc
verbeuren.

X I.

De fchippcrs of voerluyden cn zullen niet vermo-
gen, den Commiffaris in exerceeren van iyn ainpc
te mifleggen j of mifdoen, op pœne van drie gulden
yder reyfe by yder contraventeur te verbeuren,

XII.

Mede niet den koopman ende rey fende luyden qua-
lyk bejegenen , nogte ook den anderen injurieerenj-
te dreygen,ôi:c., den naam des Heeren te misbruyc-
ken , alles op pœne van twaalf ftuyversj boven de
pœne by den Placaien geftatueert.

XIII.

Tot beboctinge van alle het welke by deefen gcau-
thorifeert word den OiBcier, nevens deh gemelten

genieten eene ituyver, ende daarboven van yder höii-.Opiigter, die vermogen zal de fchuyten of wagens

voor de boeten te fluyten, anders (zoo het Veer daar
door zoude mogen worde» verhindert) dooreenLet-
terdienaar daar voor reëlyk te doen executeeren, in·
gevalle klaarlyk confteerde van de contraventie,

XIV.

Te appliceeren alle de voorfchrevè boeten ten be-
hoeve van den OiHcier ende Opfigter, yder half en
half. Aldus provifioneelyck gearrefteert by Burgcr-
meefteren ende Vroedfchap (kr Stad Utrecht, deo
21 Augufty 166 f.

li-
i-f

VAN DE JAAGSCHÜYTEN VAN UTRECHT

het zeVe V^etr.doen aanteekenen , dat wy tot gerief ters van vier tot aeht uren, waar naar een yderzigfal
van de koopluyden, ende andere ingezetenen, goedikonnen reguleercn. Aéfcum den 14December ϊ6ηο1
gevonden ende gt-oidonneert hebben , dat de voor-! Onder ftond, in kenniiTe van my 5 ende was onder-
noemde CommiiTaris ren dien eynde, in ï^vn kamer of teekent, J.Nieuilad.

XII. RESOLUTIE , dat de Commiffaris ook Jal aanteekenen dë^ederm , die in de jS^^.

/ώίηΐ beflelt worden y den v^Novemk. MOCLXXlX,
örgefnieeftercrf ende Vroedfchap der Stad Ü- de zig priEcife naar de inftfuaieop het Leydfche Veer
trechi auihorifecren den ComfniiTiris van het dbien aangaande, \vien volgens' de Haagfe fchippcrs
Lt7dlche Veer, om mede a.inteekeninge'te en knechts gehouden fullen iyn, fodanige brieven en
doen van alle Hjieven , geld en'goederen, die packen te ontfangen alleenl/ck'van den CommiiTaris,^

. zonder hfcai iii hét exerceéren van zyn ampt tc

fcg-

notificatie nopens den Commijfaris op hêt Lèydfe Veer, den i^^Jecemb.MOCLXXi

verblyf, op het Veer alle daag hem zal laten vinden,
en prœfent zyn des morgens van leven tot acht uren,
voorts van half elf tot twaalf uren, ende des avondï
des fomers van half fes tot acht uuren y ende des win-

?iefteld worden aan de Haagfe lehuyten , reguleeren·

-ocr page 909-

OP L Ε Y D Ê Ν. ÏÏL ÉÖÈk. ^xm fit.

feggcti ofte doen, op pcfene van drie guident op ydcr her ι^τη.

conrraventie te verbeuren. Adum d?n 24 N^em | ^^^ ^^^ ''''' oridcrteekcnt, J. (Jtiint.

Xlil. NADER Molutie deJetTi^^n^nlUei^^ ---

Burgermeefteren ende Vrocdichap der Stad ü- ^^ΛΛΛΙ,

trecht, hebben, conform het advis van hare
Gecommitteerden, verftaanj datdertCommif-
faris op hec Leydfche Veer,van geJyclcen ge-
houden fal zyn, te doen pertinente aanteekeninge van
alle de goederen , die aan de Haagfche fchuyt zullen
worden gebragr, omme befteld te worden, met per-
tinente onderfcheydinge van dagjjaar, fchipper, naam
yan den koopman, ook van de qualiteyt ende quanti-
teyt van dien; ende fal de fchippergehouden zyn de-
felvepacken, pakjens* geld of goederen, alleenlyck

XIV. RESOLUTIE ^ dat de Commijfaris van yder HaagCe fchuyt een fcheîîim zenteten zat deti

i^Janmr.MDCLXXXVl ^ ώ 6

ehoord het rapport van de Heeren Gommif

heeft de Vroedfchap den felven geaccofdeert een fchel-
lingvan yder beurte. Lager ftond, accordeert, in ken-
nifle van my -, ende was onderteeckent, Corn. dö
Rueven

Gfariflèn van het Leydfche Veer, geexami-
neert hebbende het verfoek van den Com-
miiTaris Boerhaven gedaan , om te mogen
genieten van de Haagfe fchuyten,gelyk vandeLeydfe,

Men voege bier by de Refolutie, dat de Commijfarifen de fmten van de ichipùers en kn.rhu ^.v
gm, den 11 OM, iö8(i. Siet voorgaandenTyt. i.Deel. NumixxVf mrnen aanhen*

middags weder van de Vaart roet fes perfoonen,cndc
de fchippers op de Vaart des morgens van daar mee
gelvke negen, ende naarmiddags ics pcribonen.

Ende van Viöoris tot Paaflchen , zuilen de fchip-
peis alhier des morgens met twaalf, ende des naar·
noens van de Vaart met acht perfoonen, ende die van
de Vaart des morgens met gelycke twaaU , ende des
naarnoens van hier met acht perfoonen moeten afva-
ren.

Diegcene,die vanViéloris toiPaaiTchendcimorgeni
een fchuyt afhuuren, zullen daar voor betalen vier en
twintig ftuyvers, ende des naarnoens feftienituyvcfs.

yyyyy ~ " Ende

SES EN DERTIGSTE TYTEL.

Betreffende de Veer-of Rhynfchuyten van U-
trecht op de Vaart ; als mede het overvaren
van de Vaart op Vianen ; mitsgaders dçn
CommiiTaris van de Beurtfchepen ^ den
Vaartfen Rhyn afvarende, en de Hout-
voerders van de Houtvloten , de
Vaart pafleerende.

EERSTE DEEL.

Van de Veer- of Rhynfchuyten van Utrecht op dc
Vaart? en van de Trekkers der gemelde fchuy-
ten 5 als oock van het Treckpad.

Foeg hy dit Deel, ie Refolutie rakende het tnneemen van perfoonen door de Dorpfchuyten, den η Augufl. Iö8j. Slet
^ow» ύ^ί» XXXIV.Tyt. i.Deei. Nnm.XV.

I. ORDONNANTIE op de Rhynjchuyten tujfchen Utrecht en de Vaart ^ den 11 Féruârl

MOCXXXIX.

De Vroedfchap der Stad Utrecht, gchoorthet
rapport van hare Gecommitteerden, gefpro-
ken hebbende met de Dekens van de Rhyn-
fchuyten, zoo van buyten Tollenfteeg, als op
<JeVaart, ordonneert hcnluyden, ende die vanha^n
Gilde, tot gerief van de paflanien ende reysbare luy-
dcn ^ te varen met overdekte fchuyten.

De fchuytevoerders op dit Veer , zullen genieten
voor vracht van yder perioon twee Iluyvers.

Des de fchippers alhier gehouden zullen zyn , van
Paaifchen toe Viûoris , des morgens, zoo haaft zy
negen perfoonen hebben, af te varen, ende dcsnaar-
///. Deth

te ontfangen van den CommiiTaris by ondeJ-teckenih^
van zyn naam of merk, op poene ?an to ftuyvers op
yder packje le verbeureni

Is nog gemelte Commiiïliris geauthorireert j vart
naeuw rcguard le nemenjdat de Haagfe fchipperspr»-
cife icn vier uuren op de geftelde dagen afvaren , ert
als dan het klockje te luydcn, ten fine voorfchrevej
op poene als op de Leydlche fchippers gcftatucen is;
Adum den 26 September 1681 } ende was onderice-^
kenti J.Quint.

-ocr page 910-

VAN DE VEER- OF RHYNSCHUYTEN VAN UTRECHT

9O6

figter in Tollenftceg, ende den Schout op de Vaart
omme de overtreders te bekeuren ende te beboeten
die voor haren dienft in deefen genieten zullen, van
yder fchuyt naar dc Vaart ende Utrecht refpcöive va-
rende eene ftuyyer, by de ichuytevoerders te betalen
datelyk, Zoo haaft fy afvaren zullen. ' "

Ende of yemand zig hier tegens oppofecrde, cndc
in weygeringe 'ware 't geen voorfz na te komen , of
de refpedive Opfigters voornoemt over haarluyden
dienft in}urieerdeÎ mifleyde of mifdecde, met woor-
den ofwercken, die zal van ^'t Veer gefufpendeert
werden , ter tyd toe hy zal hebben betaalt, ende
voorts arbitralyk geftraft worden ter dilcreiievanden
Gerechte. j '

' Blyvende haarluyder Gilde ordonnantie voorts in
alle andere poinóten in zyn geheel. Aébum ter ver-
i^aderinge van de Vroedfchap'voornoemt, op den ii
Februfiry 1639. In kenniiTe van my, C.deRidder.

Op de Rhynfchuyten, varende ïujfchen Utrecht ende^ de Vaart ; item,
op Tj]dfleyn, Capelle % Schalkwyck , 't Waal, &c. dm j; Janmr.
AJVCXLIL »,

Endc van PaaÎTchen tot Viótoris de^ morgens ach-
tien , endc des naarnnens twaalf ftuyvers.

Ende voor een afgehucrdc Tchuyt, omme by nacht
gevoert te worden, dertig ftuyvers.

Soo haaft een fchuyt zal weien afgevaren, zullen
de Ichippers gehouden wefen, datelyk een ander ge-
reed le m jken . ende hun bereyd met het paard ende
toebehoorende gercedichap op 't Veer te prasientee-
ren, ende zoo haaft zy zoo veel, als voorfz is, be-
vragi hebben, datelyk af te varen, op pœnevan ne-
gen guldens j een defdendeel ten behoeven van den
Officier die de executie doen zal, het tweede voor
den'aanbrenger, ende het derde van 't Gild.

Ende dtfelve ichuyt alzoo afgevaren zynde, fullen
datelyk weder een andere gereed maken , en hun pr£e-
fcnteeren als voofen, op gelyke poene.

Ende op dit defe articulen na haren inhouden wor-
den nagekomen, lallen wy Claas J;icobfz, onienOp-

iïr~ORbON NANTIE

.. -'d' - . Λ-

In den eerden, zullen de voorfz Rhynfchuytenbe-
hoorlyk overdcckt moeten zyn.

Tuifchen Utrecht ende de Vaart, zal. voor
vracht betaalt worden, van yder pcribon twee
iluyvers.

Des de fchippers alhier gehouden zullen zyn, van
Paaflchen tot Viftoris, des morgens foo haail zy ne-
gen perfoncn hebben, af te varen, ende des naar mid-
daags weder van de Vaart met fes perionen, ende de
fchippeis óp de Vaart des morgens van daar met ge-
Jyke negen, ende naarmiddaa"^s ics perlbnen.

Endc van Viftoris tot Paaflchen , zullen de fchip-
pers alhier des morgens met twaalf, ende des naar
noens van de Vaart met acht perlbnen, en die van de
Vaartdes morgens met gelyke twaalf, ende des naar-
noens van hier met acht perfoncn moeren afvaren.

Die gene die van Vióloris tot PaaiTchen des mor-
gens een fchuyt athuuren , zullen daar voor betalen
vier en twintig Ituyvers, ende des naar noens feftien
iluyvers.

Ende van Paaflchen tot Vidoris , des morgens ag-
tien, ende des naar noens twaalf ftuyversi

Ende voor een afgehuerde fchuyt, omrne by nagt
gevoert te worden dertig ftuyvers.

Item , alsfer vragt komt op YieÎfteyn , Capelle,
*tWaal, of Schalkwyck, zullen de voorfz ichippers
defelve vrachten op haar beurten moeten voeren, eii
fonder vertoeven daar mede voort varen.

Ende dat op Yfelfteyn, ende't Waal voor gelycke
vragtloon als op de Vaart.

Ende op Capelle, ende Schalkwyk zal voor een ge-
huurde fchuyt, gins ende weder betaalt worden van
April tot Oftober vyf en veertig ftuyvers , ende van
Oftober tot April vyf en vyftig ftuyvers.

Dog alsfer meer als iiperfoonen zyn in een gefel-
'fchap, die een fchuyt willen afhueren, Pal van yder
perfoon voor vracht betaalt worden twee ftuyvers.

. Soo haaft een fchuyt zal welen afgevaren , zullen
de fchippers gehouden wezen datelyken een ander ge-
reet te maken, ende hun bereyd mettet paart en toe-
behorende gereetfchap op 't Veer te priEÎenteren,en
zoo haaft zy zoo veel als voorfz is bevracht hebben,
darelyk ai re varen, op pœnevan negen guldens»een
der.jendeel ten behoeve van den Officier die d'execu-
tie doen fal, het tweede voor den aanbrènger, endc
het derde voor 't Gild.

^Ende dezelve fchuyt alfo afgevaren zynde, zullen
datelyk weder een ander gereet maken, en hunprie·
fenieren als voren, op gelyke poene.

En op dat defe articulenna haren inhouden worden
naargekomen, word by dezen den Opfigter in Tol-
lenftceg gelaft , de overtreders te bekeuren ende be·
boeten, die voor zynendienft genieten zal, van yder
der vooriz fchuyten met vracht na de Vaart, of ee-
nig der voornoemde plaatfcn afvarende, eeneftuyver,
by de fchuytevoerders te betalen datelyk , foo haaft
zy afvaren zullen.

Ende of y mand der voorfz fchippers flghiertegens
oppoiéerde, endc in weygeringe ware 't gunt voorfz
na te komen, of den Opfigter voornoemt over zynen
dienft injurieerde, mifleyde, ofmisdede, met woor-
den of werken , die fal van 't Veer gefufpendeert
worden, ter tyd toe hyfal hebben betaalt, en voorts
arbitralyk geftraft worden ter difcretie van den Ge-
rechte. " <5

Blyvende haarluyder Gilde-Ordonnantie voorts in
alle andere poinden in zyn geheel. Aldus gedaan en
gearrefteert ter vergaderinge van de Vroedfchap voor-
noemt, op den lyjanuar. 1642. My Secretarispr«·
fent, J. van der Nypoort.

"n den eerften, fullen de voorfz Rynfchuyten be-
hoorlyk overdekt moeten wefen, ende van foda-
nige f^L>rme,als de fchuytevoerders lal worden aan-
gewefen , cndc zullen de fchuyten, die tegen-
woordig vernieuwt moeten worden, datelyck, ende
d'andere, alsfe mede verfleten zyn, gemaackt moe-
ten worden, volgens ordre van de Magiftraat.

1 I.

Ende fal yder fchuytevoerder zyn fchuyt behoorlyk
nïoeten onderhouden ende repareren , ende voorna·
mentlyk de tente doorgaans wel dicht houden, waar
op derefpeöive Opfigters eaeuw regard fullen nemen,
ende de nalatigen bekent maken aan de Gecominitteer;

III. ANDERE Ordonnantie op het voorfz fubje^i, den 1 Septemb. MT^CXLllL

den uytte Magiftraat, die de voorfz fchuyten, Γ00
t' Utrecht , als aan de Vaart, eens ofte tweemaal
'sjaars Ichouwen ende vifiteren fullen.

111. ,
Item , fal alle dage, uytgefondert in de maanden
November, December ende januarius, des morgens
een half ure na openen van de poorte t'lJtrcthïs^
een Ichuyte moeten afvaren , met alfulke vracht slf-
1er by de hand is, waar mede de fchippers tot ver-
manmge van den Opfigter lullen moeten afvaren, voor
't nabefchreven loon. »

IV. . -

' Item, fal een geheel jaar door, alle dage prjeCife»
van Utrecht moeten afvaren, mede met de viacw·

; V. . ■ 4 .. - , , ■ UIC

-ocr page 911-

die dan by dc hand is.

V Âiorgens:

Een fchuyt ten acht uren.

Een ten tien uren.

Een ten twaalf uren.

's Namens:

Een ten twee uren.

Een ten vier uren.

Ende daar by des fomers nog een ten fes uren.
V.

Van de Vaart fal des morgens, tot negen uren toe,
fo menigmaal alsfer vracht genoeg is, of dat de rey-
fende luyden de vracht willen uytmaken, een ichuyt
daielyk moeten afvaren.

1 V i.

Ende dan voorts met fodane vracht, alsfcr by de
hand is.

Een ten tien uren.

Een ten twaalf uren.

's Na noem.

Een ten drie uren.

Ende een ten vvf uren, dog alleen des fomers.
'VII.

Ende nadientyd, foo menigmaal als daar vracht is,
of uytgemaakt word, zal datelyk een fchuyt moeren
varen, dog de vracht belooft zyndc , ende meer per-
fonen voor 'c afvaren daar by komende,fal derfelver
vracht genieten de gene die de volle vragt belooft
heeft.

VIII.

Vi^'elverftaande , dat de beurtfchuyt van eender
Toorfz gefielde uren afgevaren zynde, zoo binnen een
uur daar aanfoo veel perfonen aan 't Veer komen, dat
%y de vracht uytmaaken kunnen, in fulcken gevalle
een fchuyt datelyk fal moeten afvaren, maar nadefcl-
ve uur^tvolck aan *t Veer komende, zullen moeten
wachten tot de cerfte beurtfchuyt, ten ware ymand
een fchuyt afhuerde, alleen, ofte met zyn gefel-
fchap, maar niet met geraapte vracht.

Voor vracht zal betaalt worden, van den 15 Sep-
tember totten 15·Meert, vanyderperfoon tweeftuy-
vcrs acht penningen, ende van den if Meert totten
15 September, twee ftuyvers: dog van kinderen van
vier tot twaalf jaren, half geld , ende onder de vier
jaren, niet.

Die tot Jutphaas, ofte aan den Deurflag varen,
ofte aldaar eerft inkomen , zullen volilaan met half
geld.

X I.

Insgelyx zullen van den i f September , tot den if
Meert, die gene die een fchuyt afhueren , betalen
voor middaags van een fchuyt, dertig ftuyvers, ende
des na middachs, een gulden.

X 1 I.

Van den 15'Maart tot den ijSeptemb., zal betaalt
Worden vooreen fchuyt des morgens, achtied, ende
<ïcs na middags, twaalf ftuyvers.

XIII.

Beheltelyk dat de fchipper zyn optie, ofte keur fal
hebben, om devoorlz huurvrachten te ontfangen,of
van yder perfoon twee ftuyvers, of derdehalve .ftuy-
ver refpeftive. als vooriz is.

XIV.

Dog des na middags geen Utrcchtfe fchuy ten meer
aan de Vaart, nogte geen Vaartfe meer te Utrecht
^ynde, zal voor een huurvracht betaalt worden, als
voor middags.

///. Diel

X V.

Ende zal in fulcken gevalle , voor een afgehuerdc
fchuyt, om by avond, ofte by nagt gevoeri te wor·
den, na 't liaan van feven uren des avonts, van den
if Septemb. tot den ifMaatt, vyftig ftuyvers, ende
van den iç Maart tot den if September, na negenu-
ren, vier en dertig ftuyvers betaalt worden.

XVI.

Soo haaft een fchuyt bevracht, ofte afgevaren zal
zyn, zullen de ichippers gehouden wefen datelyk een
ander gereet te maken, ende hun met het paardenda
toebehoorende gereetfchap op 't Veer te prefenieren,
ende defelve fchuyt mede afgevaren zyndc , zullen
aanftonts weder een ander gereet maken , enJe hun
prefenteren als veren, op pœne van vyftien ftuyvers,
by den gebreeckige te verbeuren, ten behoeve van den
Opiigter.

XVII.

Defchippers zullen gehouden wefen , altyd zelfs
re varen, ende niet vermogen daar toe andere te ge-
bruycken: dog by fieckte, ofte nodige abfcntie, Ιμΐ-
len zy een ander ervaren mnn, over de achiien jaren
oud, met kenniffe van den Opiigter , in hun plaats
moeten ftellen, op de verbeurte van dertig ftuyvers,
ten profyte als voren.

X V 1 I 1.

Item , alsfer vragt komt van Utrecht op Yfclfteyr·,
't Geyn, Capelle, 't Waal, ofte Schalckwyk, ful-
len de voorfz ichippers op hare beurten defelve vrag-
ten moeten voeren, ende fonder vertoeven daar mede
voortvaren.

X I X.

Ende dat op Yfelfteyn , *t Geyn ende *t Waal,
voor gelyke vrachtloon, als op de Vaart.

X X

Ende op Capelle ende Schalkwyk , zal voor een
gehuerde fchuyt gins enJe weder betaalt worden, van
den I j Maart tot den r j September vyt ende veertig
ftuyvers, en van den if Septemb., tot den if Maart
vier en vyftig fl.uyvers.

XXL

Beheltelyk mede , dat den fchipper zyn keur zal
hebben, als hier voren art. xiii gefeyt is, otn, of
de huurvracht te ontfangen, of van yder perfoon zyn
vracht, ende dat tot vier ftuyvers, op Capelle ende
Schalckwyck voorfz.

XXII.

Voor een fchuyt op jutphaas, gins ende weder,
des middaags na?een uur afvarende , fal betaalt wor-
den vyf ende twintig ftuyvers, wel min , maar niet
meer, die de fchipper niet gehouden zal zyn in dey-
linge te brengen.

Χ Χ I I I.

Voor de middag , zoo veel als voor een Vaartfe
vracht, 'cwelck dan mede in deylingc komen zal.
XXIV.

De fchuy ren van Utrecht varende, zullen gebruy-
ken een hogen boom , enbuyten houden, en van de
Vaart komende, een lagen boom, ende binnen hou-
den, op de verbeurte van drie guldens, ten behoeve
van *tRynfchuy ten Gild, den Opfigter ende Oflïcier,
elcx een derdendeel.

XXV.

De fchepen ende fchuy ten onder zeyl zynde, zullen
haar cours moeten nemen na de ooftzyae van den Rhy n,
latende die getrocken worden aa» de zyde van den
dyck, ofte treckweg, op de verbeurte van dertig ftuy·
vers, ten behoeve als voren.

X X V L

Alle fchepen ende fchuy ten , die de lyn (oo hoog
niet en hebben, dat de Rhynichuyten , ofte andere
fonder perikel, ofte haften daar onder door mogen,
zullen haar lyn intyds laten vallen, ende houden ïoo
Yyyyy Λ verre

OP DE VAART &c. lil BOËK. XXXFl TIZ 90;

JL J

-ocr page 912-

verre van^den dyck, dat de voorfchrevc fchuyten be-
qüamelyk luflchen bcydên döormogen, op pccne als
Voren. (

X X V I ï.

Aan dcfe ordinai'is Rhynfchuy tenj Tullen gene fchuy-
ten, oftefchuytgensaangehangen, ofte gefleept mo-
gen Worden, op de boete t'êlkens van. tien ftuyvers,
ten behoeve van den Opiï^ter.

XXVIII.

Endeopdat dcfe articulen na haren inhouden wof'
den nagekomen, worden by defen de refpeétive Opfig-
ters, foo in Tollenfteeg, alfiopde Vaart, gelaft, de
övërtreders te bekeuren ende beboeten, die voor hun-
nen dienft gefiieten fullen van yder der voorfz fchuy-
ten , met vracht afvarende, eene ftuyver , by de
fchuytevoerders te betalen daielyk , foo haaft zy afva-
ren fullen.

XXIX.

^ Dcfe Opfigrers zullen den fchuytcvocrder ^ die zy
droncken bevinden, als *t zynbeunis om af te varen,
aflegjgen ende niet toe laten te varen, maarden volgen-
de fchipper doen varen.

XXX

Ende ofymand der voorfz fchipper s fighiertegens,
ofte cenig ander poinâ: oppolcerde, eride m weygering !

ware d'Ordonnantie na te komen, of ook den Opfigtft
over zynen dienft injurieerde, roiiTeyde, ofte misdcdc
met woorden, oftewercken, ofte ookeenige boeten
verbeurde, diefal worden geiu^endeen van 'tVeer,
ter tyd toe hy fal hebben betaalt, ende voorts arbitra
lyk geftraft, ter difcretie van den Qerechte.
X X X 1.

Ende worden Droifaart, ende Gerechte aan de
Vaart by defen geauthorifeert, omme dedelinquanten
provifionelyk te mogen voor eenigen tyd fufpendercn
van 't Veer, mits 't felve binnen Jrie dagen dc Heerea
Boreemeefteren deier Stad notificerende.

^ XXXI I.

De refpeöiive fchuytevoerders fullen de gemeenc
winft by gclyke ptDrtie alle dagen deelen , ten over-
ftaan van de voorlz Opfigters, fonder dat de fchuyte-
voerders vrouwen daar pr^fent fullen mogen zyn,en
zal voorelcke verfwege'n ftuyver, tot boete betaalt
worden een gulden.

X X X I 1 I.
Ende worden tot dien eynde d'Opiïgrcrs gelaft,
pertinente notitie te houden van 't getal der aFvaren-
de luyden. Aldus gedaan ende gearrefteert by de E.
Vroetfchap der Stad Utrecht, den i Septemb, 1045.
My Secretaris prasfenc, van der Nypoort.

VAN DË VEER- OF RHYNSCHÜYTEN VAN UTRECHT

iv- N ADERE Ordonnantie, op het voorfz fubjeBy den if Maart MOCXLIX,

I. uytgemaakt word , zal datelyk een fchuyt moeten

η den eerften, zullen de voorfz Rhynfchuytenbe-(varenj dog de vragt belooft zynde, ende meer pcr-

fonen voor 'tafvaren daar by komende , zal derfeiver
vragt genieten de geene, die de volle vragt 'belooft
heelt.

VIII.

Ende ten eynde de rcyzende luyden des morgem
vroeg fpoediglyk mogen voort geraken , zaï te Ü.
trecht alle morgen een half uervoor 't opgaan vandc
poort een fchuyt met een paard, aan *t Rhynfchuytea
Veer moeten gereed zynj; en insgelyks aan de Vaai-t, een
uur voor 't afi^aren van dc eerfte beurtfchuyt,op poe«
nje van if ftuyvers by den gebrekigen te verbçurea
ten behoeve van den Opfigter,

IX.

De beurtfchuyt van een der voorfz geftclde uren,
na dewelke men twee uren moet wagten, afgevaren
zyjide, zoo binnen een uur daar aan zoo veel perfo·
nen aan 't Veer komen , dat zy de vragt uytmaken
kunnen, zal een fchuyt datelyk moeten afvaren: maar
na dezelve uur 't volk aan *t Veer komende, zullen
moeten wagten tot de eerfte beurtfchuyt, ten ware
ymand een ichuy t afhuurde alleen, ofte met zyn ge·
ièlfchap, maar niet met geraapte vragt.

De refpeilive Opfigters t'Utrecht, ende aan de
Vaart zullen zelf {pertinente notitie houden van het
getal der afvarende luyden , ende Joo haaft den bio-
gelgeluyd zal \vefen , de fchuyten doen affteïcen ende
voort varen fonder vertoeyen , op pœne ende te ap-
pliceren als boven.
, ^ . . : XI.

' Voca· vragt zgl betaalt Worden van den ifScptem·
ber, tot den 15 Maart van yder perfoon drie ftuy verS|
ende van den 1Maarç, tot den !ƒ September twee
ftuyvers acht penningen , dog van kindèren van vier
itot twaalf-j^ren half geid, endç onder de viei^ jaren
niet.

·■ ' ^ X 11. '·. .. t

Die tot Jutphaas, 'ofte aan den Deurflag varen, of
aldaar eerft inkomen, zullen volftaanmet half geld.

' ■ .. ■ xriï. . „ .

Van den if Septemb., tot den if Maart, zullen
die geene die een fchuyt afhuuren, betalen voorinid-
dags dertig ftuyvers,'én des namiddags eene guldeo.

xivi

hoorlyk overdekt moeten wez«n, en van foodani-

I ge forme als de fchuyte voeders zal werden aan-
gewefen, ende zullen de fchuyten die vernieuwd
worden, gemaakt moeten wordca vólgens de ordre
van de Magiftraat.

II.

Ende zal yder fchuytevoeder zyn fchuyt behoor-
lyk moeten onderhouden , ende repareren, en voor-
namenilyk de tente doorgaans wel digt houden, ende
mkken een goed trekpaard te hebben , waar op de
refpeélive Opfigtersnaeuw reguardtulkn nemen, en
de nalatige bekent maken aan de Gecommitteerden uyt
de Magiftraat, die de voorfz fchuyt en paarden zoo
t'Utrecht als aan de Vaart eens, of tweemaal 'spans
ichouwen ende vifiteren zullenende de gebrekige
doen afleggen. ' '

I I I

Van den i y Maart, tot d,fen J 5 Septemb., fal alle da^en
van Utrecht desmorg^ens van 5uren, tot uren in-
cluys, yder uure een ïthuyt moeten afvaren, ende des
nanoens een ten een ure, tentweeureri, tcnvieruren,
ten fes wen, ende een ten ffeven urenende dat ti>etal·
Ie fuicke vragt als 'er by de hand is.

I V. ■ . ^ ,
Insgelycks zal van den 1J Septem^rj'tot den ijf
Maart van Utrecht alle morgen vaii' ieven uren, tot
twaalf uren incluys, yder ure, ende des nanoens ten
een ure, ten twee iren , ten vier uren, en t^ vyf u-
ren een fchuyt öioet^ afvaren als voren.

, V. , ,,

Van de Vaart zal van den if Maart tot den i f
September des morgens ten f uren, ten 7 uren, tfn
8 uren, ten louren, ende ten iluren , ende »a-
noens van een tot feven uren yder ure een fchuyt
moeten afvaieil, tïiet foodanige 'vragt als 'er t>y óe
band is.

■ .. VI.·., . · ,
Ende van deh ïf Septenvber^,; tot den ij Maart zal
van de Vaart, des morgensten 7,ten 8, ten 10, endeten
I ζ uren een fchuyt mcetrn «1 varen ; en des nanoens
van een,^tot fëven uFcn, yder our een fchuyt ffiiet
alzulke vragt als 'er by Hand is. '

s .. .VII. .

' Ende na dien^tyd 200 anenigmiial als 'er nagt is, of

-ocr page 913-

Of ΡΕ VAART etc. I2L BOEK. XXWl flT.

X I V.

En van den 15 Maart, tot den lij Spptenrjber, fal
betaald wordjcn voor een fchuytdes morgens iflluy-
vers, en dps namiddags 1 < fliuy vers.

XV.

Behekclyk dat den Ichipper zyne optie, ofte keu·
rc zal hebben, om de yoorlz huurvr^gten te onrfan-
gen , ofte van yder perloon drie iluy vers, ofte dcrd'
halve ftuyver refpcilive als vooriz is.

XVI.

Des natniddags geen Utrechtfe fchuyten meer aai)
de Vaart zynde , zullen de Vaartfe içhippers op de
verdere geilelde uren moeten afvaren , met alzulcke
vragï als 'er dan by de hand zal wefen, voor het or-
dinaris loon: gelyiook de Utrechtfe fchippers zullen
moeten doen op de geftelde natniddagfe uren, als t'ü·
treebi: geen Vaartfe fchuyten meer zyn.

XVII.

Of het gevipl dat een UtrechtÎè, of Vaartfe fchuyi
op een ende de felfde uur gelyk quamen af te varen,
*t zy van Utrecht, ofvan de Vaart, ^oo zullen defel·
ve fchippers devragt met malkanderen deylen.
X V I 1 j.

Item, zal voor een afgehuurde fchuyc, om by
avond, ofte bynagt gevoerd ^te worden, na het flaan
van feven uren de§ avonds,van den 15September, tot
den if Maart twee gulden en tien ftuy vers, ende van
den 15 Maart, tot den if September na négen uren
iweeguldçn betaald wprden, wçlk nagtloon j^erejkent
2al worden deefomerstot des morgens cên drie uren^
ende des winters tot vyf uren.

X 1 X.

Soo haaft eçh fcbuyt bevragt, ofte afgevaren zal
Zyp , ?iuUen de fchippers geho^d/Bi) weS^en, datelyck
twee ^M/ere ge;çed maken, eji.de bviï met faare paar-
d;en, ^de ^o^iebprenàe gerçje^f^jbap ep 'ί Veer tc
p/ieièntereB, een yan ciefelyç tw^e fchuyten me-
de^jg^varen ;zya^e,ssal aaftftpnds.weiier cenöoder in
plaatfe van dien geree4 genaa§|^t fverdçn, zulks dat air
tyd ^ie b^unfi· hwyi:, tww andere gereed zul-

Ifij pjo/çtfjn zyn , pp popnç van ïf ftüyv«rs , by den
gei>re«J^gç.n ie verbeiir€n ten behcuev^o als vcveii.

X x>

De fchipp.çrs zuUen gehouden wpiên altyd felfs te
varen , ende niet vermogen daar toe anderen tc ge·
bruyfeen^ dog by fieicte, ofte nodjge afcfentie, z«l-
len zy een ander ervaren man, over de achtien jaren
oud > niet kenniÇe v^ cjen Oi).%iei m bun plaats
moeten fteUen, op verbeurte yan dart^ üuyvers,
tep profyte als vpren.

XXI.

jftetn 5 lals '«r vragi: komt van Utrecht op Yfel-
%yn., 'ç jGeynj Chapelle, 't Waal, oiteSchdkψyk,
zullen φ voprfz içÎiippers, op hare beurten defelve
VjTiiet nio^tçn vo«eo , ende fpndet vertoevep daar
ïçeae vaart V/area.

X X u.

Ende dat op YiTelfteyn, 't Geyn ende 't Waal
toor gclyice vragtloon als op de Vaart.

X X 1 Î i.

Ende op Capelle en Schalkwyk, zal voor een ge-
huurde fchuyt, ginf ende we^er betaald worden van
iJen 1.5Maart, tot den ifSeptemb. twee guldenen
^t ftuyviers , ende van den ï 5"Septemb., tot den i ƒ
Maart drie gulden, ende dat tot liet getal van gcfet
perfonen incluys. - »

X X ï V.

Ende als daar s&yn boveo de acht perfopnen, tot
twaalf incluys, zal voor een gehuurde icbuyr^roo des
^vinters als iomers betaald worden drie guldens en tien
Çuyvers, ende ^Rieer als f^tfouçn ^ynde, zal

y^Pf kiiijjrn fes ftuyvçri.

XXV.

Welverftaaödcjdat yderpaffigipr nevens de voorfz
huurvragt met believen van de huurders mede varende^
'c zy in het gins varen , ofte ih 't tvederkomen, voor
fijn vragt zal moeten betalen vier ftuyvers.
XXVI.

Voor een fchuyt op Jutphaas, gins ende weder na
een uur des middags atvarende, zal betaald worden 16
ftuyvers, wel min, ma^r niet meer, die denfchipper
niet gehouden zal zyn in deylinge te brengen,
X X V 1 1.

Ende voorde midd.<g zoo veel, als voor een Vaart-
fe fchuyt, *t welck dan mede in deylinge komen zal,
X x; V u I.

Item, en zal geen ichipper mogen , in een afge-
huurde fchuyt eenige perfonen, vragt, bagage, ofie
yeis laden, ofte onderwegen innemen, als met behe·
ven , ende confent van die geene die de fchuyt afge-
huurd heeft, op pœne van twee gulden, ten behoe*
ve van den Opfigter te vei beuren.

X X 1 X.

Dc fchuyten van Uti echt varende , zullen gebrüy-
ken een maft Jeventien voeren hoog, te meten v;in
den bodem der fchuyten i hebbende beneden aan de-
zelve eenen yièren ring met een rolle , daar door dé
lynden opgetogen worden : ende zullen defe i'chuy-
ten moeten buyten houden, ende van de Vaart ko-
mende , zal men gebruyken een lagen boom , ende
binnen houden, op de verbeurte van diie guldens ten
beivjeven vap het Rhynfphuyten gild, en de reipec*
tive Opfigters half ende half.

XXX.

De fchepen ende fchuyten onder zeyl zynde, zul-
len haren cours moeien nemen na de oollzydc van den
Rhyn, latende die getrocken werden aan dezyde v ati
den dyk, oitetreckpad, op de verbeurie van 30 ftuy-
vers, ten behoeven als voren.

XXXI.

Alle fchepen ende fchuyten , die de lyn zoo hoog
niet hebben, dat de Rhynlchuyten, ofte andere fon-
der perikel, ofte haftenaaar onder door mogetj, zul-
len hare lyn in tyds laten vallen , ende houden ioa
verre van den dyk, dat de voorfz fchuyten bequame·
lyk tuflchen beyde door mogen, op poene als voren.
XXXII.

Aan dcfe ordinaris Rhynfchuyten , zullen geené
fchuyten, of fchuytjens aanhangen , of gcflet pt mo-
gen worden, op de boete t'elkens van tien fl;uyversi
ten behoeven als boven.

X X X I I 1.

Geene fchepen, of fchuyten buyten 't Rhynfchuy-
ten Veer zynde, zullen onderwegen, of elders mo·*
gen eenig Vplk içncmenende voeren , tot nadeel van
het vooriz Veer, pp poene van zf ftuyvers op yder
perfoon, ten behoeven als voren te verbeuren.

XXXIV.
Ende op dat defe verdere artikelen , na haren in·

ho.ude werden nagekomen, worden by defen de ref-
peftive Opfigters, ^ooinTollefteeg, alsop de Vaart
'gelaft: de overtreders te bekeuren endé beboeten, die
voorhnnnen dienft genieten zullen van yder der voor-
fchreve fchuyten met vxagt afvarende eene ftuyver, by
de fchuyte voeder te betalen datelyk , zoo haaft als
zy afvaren zullen.

XXXV.

Defe Opfichters zullen den fchuytevoerder, die
zy droncken -bevinden , als 't zyn beurt is om af te
varen, afleggen, «nde niet toelaten te varen, maai-
den volgende fcbipper doen varen.

XXXV I.

Énde, of y mand der voorfz fchippers fig hier φ
gens , ofte eenig gndcr poin^fc , oppofeerdc endein^
weygcringware, 4? Ordonnantien^ te komen, ofig
Yyyyy 3 ook

-ocr page 914-

9IO

ook den Opfigter over zynen dier\Îl injurieerde, mis-
icyde ofte misdede, met woorden, ofte met vlerken,
ofte ook eenige boete verbeurde, die zal werdén ge·
fufpendecrt van *t Veer , ter tyd toe hy fal hebben
betaald , ende voorts arbiiralyk geftraft ,ter difcretie
van den Gerechte.

XXXVII.

Ende worden de Heercn Gecommitteerden van de

VAN DE VEER- OF RHYNSCHÜYTENkVAN UTRECHT

Vroedfchap defer Stad, en de Droflaard ende Gereg-
te aan de Vaart by defen geauthorifèert , omme de
delinquanten provifionelykte mogen voor eenigen tyd
fuspenderen van het Veer, mits 't zelve binnen drie
dagen de Heeren Borgermeefteren defer Stad notifi-
cerende. Aldus gedaan ende gearrefteert, by de Ed.
Vroedfchap der Stad Utrecht, den ij· Maart 1(^49,'
My Secretaris praefent, j. van der Nypoort.

V.' RESOLUTIE op het bnef-loon meï de Jchuyt'tuffihen Utrecht en de Vaart, den "9 April

MOCXLIX. ^

Ts verilaan, dat voorbrief-loon van hier op de Vaart, vice ver fa ^ betaalt zal worden cene iluyver.

VI. AMFLIATlE op de voorenflaande Ordonnantie ^ den 21 Maart MDCLIIL

e Vroedfchap verklaart by defen , dar de ar-
ticulen van de Ordonnantie op de. Rhyn-
fchuyten, varende lufl'en deeze Stad en de
Vaart, fprekende van de uren, op dewelke
de bcurtfchuyten moeten afvaren, met alfiilcke vragt
ah'er by de hand is , te verilaan zyn van perfoonen,
ende niet van vragt van brieven otie goederen alleen,

vTiT

ende zonder perfoonen.

Dat mede van den 15 Maart tot den if September
's avonds ten 7 uren, maar een perfoon tot vragt ko-
mende, defelve gehouden fal zyn te betalen drie Juy-
den vragt, ende twee komende, vierluyden vragt,
of dat anders den beurtfchipper niet gehouden fal zyn
af te varen.

RESOLUTIE, waar by devoorfz,AmpUatiegecorrigeert wordjden ^ JprilMDCljTl^
y refumptie van des Vroedfchaps Refolutie voortaan ook ten vyf uren een fchu)t zal moeten af-
varen, ende daar tegens by provilie cefleren, ende te

niet zyn de fevenurenfe ichuyr.

van het 'vrachtloon der goederen, die gevoert werden met de voorfz Rhynichm^
ten, den ιη April MOCLIK " ^

VUL LYSTE

y an een mud koorn i iluyver.

Van een ion biers 2 lluyvers.

Een een half vat na advenant.

Van een oxhoofd wyns 2 lluyvers.

^ Van een iluk van vyf oxhoofden in een femme
gereekent 8 lluyvers. .

Van een groot koffer 2 ftuyvers.

En' een kleyn' na advenant.

Van een vet kalf of verken ι ftuyvers 8 pen-
ningen.

« Van een fchaap i ftuyver.

Voor 't bevragten van hare fchuyten met goede-
ren zullen fy hebben, als van perfonen, des fomers twee

gulden , en des winters twee gulden tien ftuyvers,
boven fes ftuyvers voor 't binnen varen.

Sullen deSchieifchuyt-fchippershebbenVoorvragt-
loon van de Vaart op Amfterdam,hetvyfdepart meer
als by de Ordonnantie tuften Utrecht en Amfterdam
is geftelt j welverftaande dat fy die aangenome vrag-
ten zullen gehouden zyn te voeren tor Amfterdam,
zonder die tot Utrecht te mogen loften.

Sullen mede die geene , die, buyten *t zelve Veer
zynde, aldaar vragt komen te voeren, gehouden zyn
de geregtigheyd van 't Veer tevoldoen.-Aldusgedaan
ende provjfioneelyck gearrefteert by de Vroedfchap
der Stad Utrecht, öp den 17April i6f4.

IX. AMPLIATÏE 'uandevoorgem.OrdonnantieopdeRhynJchupenjtuJffchenhetjaarMDCLVIII,

en MDCLXII.

è Vroedfchap der Stad Utrecht*, gehoord het
rapport van hare Gecommitteerden , heeft
by ampliatie van 't 16 articul van de Ordon-
nantie op het Rhynichuyten Veer, verftaan,
dat 's namiddags geen Utrechtfe aan de Vaart, ende
geen Vaartfe t*Utrecht zynde , voor een huurvragt
zal worden betaalt als voormiddag. j

Item, dar voortaan van de Vaart 's morgens ten
cif uren,,ende van Utrecht 'snamiddags ten drieuu-
rfcn een fchuyt zal afvaren. » »

Ende dat de fchippers van/Dorpen, waar op de

Rhynfchuyten niet konnen varen , den Rhyn palTec-
rendc, van hier zullen mogen voeren allerley vragt
op dezelve plaatzen,al waar 't ook datfezondervragc
hier quaraen , in welken gevalle fylieden tot een cr-
kcntenifle zullen geven acht ftuyvers , ten behoeven
van 't Gild ende den armen, half en half, zonderdat
ymand leedig of met vragt van zodanige plaatfen ko-
mende, in 't doorvaren na andere plaatfen in de Stad
ófte Vryheyd zal mogen laden, op pœne vanaf ftuy-
vers t'elken reyfe te verbeuren.

X. RESOLUTIE, nopens het varkn vap de fchuyt des avonds ten feven uren van 'deFaartt dm

2lSeptemh,MOLLXXynL

e Vroedfchiip der Stad? Utrecht, heeft provi- talen drie luyden vragt, en twee perfoonen komende
fioneelyk verilaan, dat van den ifSeptem- vierluyden vragti ingevalle daar geen fchuyten van

Utrecht meer en zyn, zullen de andere beurtfchippcts
niet gehouden zyn,af tc varen.

ber tot den if Maart 's avonds,ten ies uren
maar een perfooil zyndê , aan de Vaart tot
vragt van daar op Utrecht, gehouden zyn te be-

XI. AKTICÜLEbi gearrefleert tot redres van het FaartfeVeerJeneOecemb.MDCLXXXVL

ehoord het rapport van dç Heeren Qceom-
■ mitteerden tot de zalcen van de Vaart, ge-

examineert hébbende eenige aniculentotre-
ί dres van 't Vaarrfe Veer, ende't geene daar

àan dependcert, hceftMe Vroedfchap by provifie ge-
arrefteert als volgt.

Eerftelyck, dat geen Dorp- of andere Schippers,
den Vaartfen Rhyn pafteerende. ingevolge van deKC'

folutie van den 10 Augufty , zullen vermogen

I een'S®

-ocr page 915-

eenige paÎTagiers onderwegen in te nemen ,nogte ook
alhier aan de Stad ledig te komen om vragten af te
halen, op pœne van drie gulden op yder raenfch by
denfchipper te verbeuren.

I I.

De fchippers van jutphaas, ende alle anderen buy-
ten 'c Veer zynds, zullen niet vermogen eenige fche-
pen ofte fchuyten buyten de hare te trecken, of la-
ren trecken, op verbeurte van het loon , "t geen zy
met trecken verdiend zouden hebben.

III.

Dat de Utrechtfe Rhynfchuyt-fchippers, die des
avonds na de laatfte fchuyt aan de Vaart blyven over-
leggen,gehóuden zullen zyn een uur na de voorfz laat-
fte afgevaren fchuyt te wagten , ende met de vragt,
die na dien tyd gekomen is, af te varen op het loon
dien aangaande vaftgeftelt, zonder de paflagiers meer-
der af te cyfchen.

I V.

De treckers aan de Vaart, zoo wel in als buyten
het Dorp woonende, zullen aan ftonds , na dat ge-
waarfchouwt zullen zyn, met haar paerd op het Veer
moeten komen, op verbeurte van "het loon dat fy met
trecken zouden verdienen, te appiiceeren de eenehelf-
te voor den Commiflaris, die ook goede opzigt zal
nemen, dat bekwame jongens tot het trecken wor-
den gebruykt, ten minile^iz öf 14 jaren oud.

Alle fchippers, rnet haar eygen fchuyt ende pae'rci
varende, mitsgaders alle houtvlotters ofte treckers-,
die eenig hout trecken , ofte laten trecken, zullen
gehouden zyn , alvorens daer van aen den Commifla-
ris kennifle te geven, en zyn faïaris j volgens dc Or-
donnantie öp het trecken te betalen : geTyk mede de
treckcrs , dewelke twee of drie trekvragten aen den
anderen hangende, komen te bearbeyden j gehóudeó
fullen zyn, den Commiflaris naer advenant haer ver-
dient loon zyn falaris te geven i fulcx dat zy profiteer
rende een dubbeld ofte een en een half loon , den
Commiflaris zullen betalen twee ofte i i ftuyver refpec·»
tive, op pœne van izituyvers.

OP D È V A A R Ti &c. ïll. ÈÓÈK. XXXVI. tit.

MDCXLIX.

Van de Markifchepen van Zee-
land,Antwerpen, Dordrecht,
Delft, Rotterdam ende Gor-
curai

Ende als de voorfz marcktfcheepen
twee paerden van noden hebben
Utrechtfe Schietfchuyten
Twee leedige Schietfchuyten
De marktfchepen van Vianen.CuIem-
burg, Ravefwaey, Wyck, Rhenen eu
Doesburg
D'Arnhemfe

Kaegfchuyten met een paerd
Kaegfchuyten met twee paerden
Van een Beyer met een paerd
Van een Beyer met twee paerden
Van twee Ventjagers aan den anderen
Een leedige Sambreus
Een geladen Sambreus
Een Sambreus met twee paerden
Een Sambreus ledig met een Lichter
Twee kleyne fchuytgens
Een Vrieflche Pot

Een groote Vrieflche Pot geladen met
een paerd
Een turfpond

8
ΙΟ

ζ
10

6
δ
8
ΙΟ
8
ΙΟ
8
8
12
16
ΙΟ

ζ
8

X
I
I

ζ
ζ
ι

14 ο
2 ο

Twee kleyne pondgens
Een kleyne Beytelack
Een groote Bcytelacck miet twee
paerden

Ende indien den tweeden dag daar
aan noch moet gearbeyt worden, fal
'c loon ftaan rot difcrctievandenÖp-
fichter.

Van een Utrechtfe visfchuyc
Van een Muydcr visfchuyc
Van een Betuwfe Lichter
Vari een Damloper
Van een Dortfche Cromfieveti
Ende zullen de paerden tot dien eynde gereed ge-
houden moeten worden j om een ygelyk fpoediglyk
voort te helpen.

Ende word by defen geordonneert, dat alle paer-
den, die van Utrecht op de Vacrt, ende weder van de
Vaert op Utrecht getogen fullen hebben , t'elckens
ledig fullen moeten wederom ryden.

Ende fal den Opfichter tot laflie van de geene die
treek paerden houden, genieten op yeder afrydendc
paerd eene ftuyver. Aldus gedaan ende provifionelyk
gearreileert by de Vroedfchap der Stad Utrecht, den
15 Maert 1649. My Secretaris prœfentj endewason-
derteeckent, J. van derNypoort.

XII. LYSTE van het treckloon tufchen Vtrecht inde de Vaart, mrreiieeri den κ Μάαή

Ti^nrVT ΤΎ ù / 7

8
14

£ ιζ ο

ό
ά
ο
ο
ο

2
Ζ
6
ζ
ζ

XIII. ORDOMNANTIE op het trecken der fchepen en fchuyten tufchen Utrecht ende Faart^

den ïijanuar. O^OCLl

1. IV. ^

Dat niemand eenige fchepen offchuyten om te trec-
ken zal mogen aenntmen , of om de beurte van tree·
ken doen werpen, als met kennifle van dfcn Opfigterj
ende niet voor en al eer de voorfz fchepen aen de ge-
woonlvke plaets, daer men imackt , ofte loot, ende
aen de Vaert ten minften in een Van beyde dc kolc·
ken , zullen leggeni ^

Dat niemand eenige fchepen znl mogen acnneincri
te trecken, anders als voor 't gefielde loon, volgchi
de lyfte daer van zyndc , ende van vragten , daer op
geen zeker loon geftelt is, zal ftaen ter uytfprakcvati
den Opfigter, in cas de fchippets met de treckcrs daci
over niet en konnen accordeeren , ende dan dacr otói
geworpen worden, op poene als voorcn.

Dat den iclvCn Opfigter, aÎ eer eenige werpihgc
toe te laten, driemael diftÏDÖelyk, cn ovcrluydi zaÎ
doen roepen, zulcx dat het alle die dacr ontrent 2yn,ho6-

itë

In den eerften,dat yder fchipper ofte geadmitteer-
de trecker, tuflen Utrecht en de Vaert, zeiver
op het Veer ter gewoonelyke plaetze om treek·
vragt zal moeten werpen, ende dat geen andere
van harent wegen geadmitteert zal worden,'ten ware
in cas van ziekte, ofte nodige abfentie, daer van zy
de Opfigters te vooren zullen gehouden zyn te ver-
wittigen, ende anders niet.

I L

Dat yder der voorfz fchippers ofte treckers, fcyn
gewonnen werck eerfl: zal moeten voltogen hebben,
ende met zyn paerd weder t'huys wezen ^ eer hy om
andere vrfgt zal mogen werpen.

1 I I.

Dat de treckpaerden van Utrecht op de Vaert, óf
van de Vaert op Utrecht,fchepen ofte fchuyten geto-
gen hebbende, ledig zullen moeten wederom rydenj
®P dc verbeurte van 30 ftuyv.

-ocr page 916-

, ; -

91Î

ren konnen, en tyd hebben om by ce konnen ko-
men.

VII.

Dat over een voorvallende trekvragt geroepen fijn-
de, ende niemand prasfent, of daer ontrent wezende,
zuicx dat fy het roepen konden hoeren, weygerende
te werpen, daer na tot geen werpen zal worden toege-
laten , zoo lange ymand van dc geene, die geworpen
hebben , noch overig is.

VIII.

Item, dat men tot gerief van de fchippers, die by
nacht voort willen, van de Vaert na Utrecht, alle a-
Tond aldaer ten minften twee paerden of meer, is 't
nood, zal doen aenfmacken, by de welcke ende an-
ders geen, de voorfz fchepen by nacht zullen geto-
gen worden} ende of't geviel zy 's nachts geen vragt
gekregen hadden , zal haer vry ftaen, daags daer na
de eerlle beurten van trecken te behouden , na haer
■welgevallen, mits 't zelve 's morgens by het afvaren
van de.eerfte fchuyt den Opfigter verwittigende, en-
de zulcx niet doende, zal zoo hacft daer vragt komt,
op nieuws daer om weder, in voegen als boven, ge-

XIV^
worpen worden*

I X.

Item, dat van yeder afrydende treekpacrd aen dé
refpcétive Opfigters zal moeten betaelt worden eenö
ftuyver, eer zy weder zullen mogen fmacken.

X· »

Dat yder, diecenig werck gewonnen heeft, acii^
ftonds, of tot zeggen van den Opfigter, zyn werck
op 't fpoedigfte aenvapgen, ende voltrecken zal, op
pcene van zoo hy d'ordre van den opfigter nier dade-
iyknaenkomt, te verbeuren iiftuyv., en dat den
Opfigter een ander in zynplaets zal mogen doen aen·
werpen.

Alle welke voorfz articulen de voorfz fchippers en
trcckers prsecifelyk zullen hebben nate komen, zonder

daer jegens te mifleggen of rnildoen,ofte den Orfigterj
de reyzende iluyden, of malkanderen op 'i Veer, of
onderwegen kwalyck te bejegenen, op pcene van z^
ftuyv. ten behoeven van den Opfigter te verbeuren.
Aldus gedaen ende provifioneelyk gearreftcert by dc
I Vroedfchap der Stad Utrecht, den 11January

VAN DE VEER- OF RHYNSCHUYTEN VAN UTRECHT

RESOLUTIE, dat de treckers op haar beurt fullen trecken, den \%Auguft. M7jCXC,

dat de treckers aan de Vaart by provifie weder by
omgang yder op haar beurte fullen trecken , en niet
by aanwerpinge. '

XV. ORDONNANTIE, waar naar de treckers hun gullen reguleer en , den Septemb.

ΜΊ)€χα, ,

'jîangaande de Treckers kan men ook nafien de muulm tot redres van het Faartfe Veer^ den 6Decemh. lóSó. Siet

dra de kloek getrocken fal worden , tot een teycken
dat het paerd befproken is, fig aanftondsby den Com-
miflaris te vervoegen, wat trecken door hem bediend
moet werden, op poene foo hy niet dadelyk op het
geluyd van de kloek te voorfchyn komt, een ander
in fyn plaats genomen, ende hy als dan voor die tyd
van fyn beurt van treclien verileken fal blyven.

I I.

hier voor, Num. χ i.

tent met het afvaren van de eerfte, als mede des avonds
n'den eerften fal den trecker , die 't zyn beurt is ' met het afvaren van de laatfte beurtfchuyt, aan den
bm te trecken, gehouden fyn by de hand tebly·, Commiflàris bekend tc maken, dat het hare beurt van
Ven, ende fyn paerd op de ordinaris ftal klaar en trecken is, dat ingevalle daar des nachts eenige treek-
ingefpannen moeten ftaan, teneyndeeenigpaerd| vrachten voor handen mogten komen, 'tfelve als dan
befproken wordende, dc paffeerende fchippers des te door haar verrigt, ende bediend zal moeten worden,
eerder ende gereder gedient konnen worden, ende foo op pœne van vervallen te zyn van haar trekbeurt.

V I.

Niemand van de treckers zal eenige fchcpen omtc
trecken hebben aan te maanen , als met kenniiTe van
den Commiflaris, als mede niet vermogen de fchip-
pers om paerden te befpreken hebben aan re maanen,
maar zullen de fchippers, die paerden willen hebben,
zelve of door ymand , buyten het treckveer zynde,
defelve laten befpreeken, om alfco in *t trecken van
.Ende foo dra den eerftenbeurtman befproken is,of' vrachten den anderen niet te onderkruypen oi veron·
tc trecken heeft, fal den tweeden of naaftvolgenden ; gelykcn, op poene van 30 ftuyv.
trecker fig aanilonds by den CommiiTaris hebben te VII.

vervoegen, en den felven bekendmaken, dat hy nu De fchippers die gevaren zyn , ende het ondertuf-
op fyn beurt van te trecken legt, dat daar toe gereed fchen haar beurte van trecken mogte worden, eer
by de hand zal blyven, of'er eenige treckvragt voor defelve weer t'huys gekoomen waren , fal den nnaft-
handen mogte komen, op pœne van 3oiluyv. volgenden trecker het felve moeten waarnemen, en de

I f I. gemelde fchippers by haar t'huys komen, foo lang dc-

Of het gebeurde, dat eenige van de gemelde trec-
kers van huys, of in ander werk moeiten gaan, ful-
len 't lelve alvoorens aan den Commiflaris hebben be-
kend tc maken : gelyk mede weer t'huys gekoomen
zynde, fullen gehouden fyn te doen, om als dan weer
nevens anderen haar beurt van trecken waar te nemen,
op pœne van 30 ftuyv.

IV.

Dat ook de voorfz treckers , die van huys, of in
ander werck gaan , gehouden blyven altyd den naaft
hèm volgende trecker te waarfchouwen , ten eynde
lbo altyd in ftaat ende gereed te zyn , de paiTcerende
fcheepen van treckpaerden te konnen dienen,op poe-
ne als voorcn.

Dc twee eerfte treckers,die op haarbeurt van trec-
ken leggen, fullen gehouden wefen ft felvç alle och-

felve vry zyn, hare voorby gegane beurten van trec-
ken weder mogen inhalen jmaar zoo wanneer'ergcen
trecken voor handen mogte komen, ende hetonder-
tuflchen weder haar beurte van varen mogte werden,
zal dan in zulken geval haar beurt van trecken voorby
gaan, ende niet de eene beurt in de andere mogen
loopen.

VIII.

Gelyk mede de fchippers, die op hare trcckbeur-
ten leggen, ende onderiuiTchen komen te varen,me-
de fullep mogen doen, ende fullen, weder ^huys ge-
komen zynde, by haar aankoomen 't fclveaanilonds
aan den Commiflaris hebben bekend te maken , op
poene van vervallen te zyn van hare trekbeurte. ·

Dat ook niemand van de fchippers zal vermogf ηfyn

beurt van varen llil tc laten leegcn, of vcoibylatfo

gaan,

-ocr page 917-

OP OE VAART, m. m. ÈÖÉK, fît.

gaaïi, om hare trckbcurten aan te houden, tnaarzul- te verpligten om te vat-cri, ende alfoo de hoopé vart
Icn de geene, die niet en varen ^ ook niet vermogen trecken tie Vcrftekeh, bp pœhe van ^o Ituyv. Aldus
te trecken; ende fal de eerfte en tweede beurtfchuy- pjovifionelyk voigens raport van de Hccrcn ordinaris
ten, die airede aanleggen om te varen j ook niet ver- Gedeputeerden gearreftecrt , op den i8 Sepcembei
mogen wederom af te leggen, om in ander werk over 1Ó91.
re gaan, ende daar door de naaftvolgendc fchippers,

SES EN DERTIGSTE TYTEL.

tweede üêel.

Van het overvaren tuffchen de Vaart en Vianen:

ORDONNANTIE op het overvaren tuffchenVianen en de Vaart, met onderlinge tàmmù^

nicatie gearrefleert den 27, Novemb MOCXXf^il ; enden %-]kmitm
MDCLVlli geamplieert den 1 s Maart MDCLXXXIIL

I. bruycken, als 'c hun goed dunken zaK

erftelyk, zullen de fchippers van Vianen j die
op 't voorfz Veer gebruykt worden, veritcr-
ven op twintig perfoonen , onder welk getal
mede gecomprehendeert iullen zyn die geene

die op Gorcum varen.

I Γ.

Énde dié van de Vaert op feilièn.

I I J.

Ende en zal niemand voortaan tot fchipper op dit
Veer geadmitteert worden » hy en zy twintig jaren
oud , ende hcbbe ten minften een jaar gevareli, die
gehouden fal z,yn 't Veer felfs in perioon te bedienen,
ende niet door cén ander , op pœne van t'elken reyfc
te verbeuren de vracht, cn tien ftuyvers daar en bo-
ven, len profyte van *c Gild.

I V·

De fchippers van Vianen eenige vracht aan de Vaart
gebragt hebbende ^ fullen aldaar wed rom mei dean*·
dere om vracht werpen, gclyk ook die van deVaurS
tot Vianen doen fullen.

X 1 L

De refpeétive fchippers van Vianen vareiide, fulÏcit
gehouden zyn haar volck te brengen aan de Vaart^
ende niet dwars mogen overferten, ten Wure de paf-
"inten fulcx exprciïe'yck begeerden , op poene endé
t'appliceeren als vooren, zonder dat defelve fchippers
eenig volck aan de Steenoven, of ifaar ontrent, zul-
len mogen innemen, op de verbeurte van tWcc guU
den, ten zy die van benéden quamen.

X 1 I i.

Van gelyken zullen geen ichippers van Vianen eé«
nig volck mogen verleyden, of induceeren om vandè

gevende, op pœne van twee gu.dcn, t'elckens by de
Tchippers , die om minder loon yemand fullen komea
over te fetcen, te verbeuren, (i) als vooren.

X V. CO

Dat twee of meer pinnemakers vân de Vaart, enâè
van Vianen aan den Oven legende, ende eenige pajfa^

. De voorfz fchippers zullen hebben haareygengoe
de en opgeboeyde fchuyten , hy de Regeerders ten Vaart aan de Steenovens of elders te gaan, om aldaar
wederfyden voor fuffifantgekcnr,dieten minften twee· overgcfet te worden, op dö boeten van twee gulden^
maal 'sjaars zullen moeten geviûteert worden. ten profyte van 't Gild aan de Vaart.

V. XIV.

De refpe£live fchippers fullen gehouden zyn een of| Ende zal van yeder perfoon van de Steenoven tot
meer paflancen aankomende, dacelyk ter gewoonly-j Vianen wordende overgevocft, b raak wprdcn even
ke plaatfc om de vracht te werpen,op poene van clcx, j zoo veel vracht, als men van de V mrt op Vianen is
die prcefent zyn, tien ftuyvers tc verbeuren, ten pro-
fyte van den Officier.

V I.

Ende en zal niemand voor d'abfentcn mogen wer-
pen.

VII. _ . „ . ,,

Ende die geene die de vracht te'beurte valt, 'gters van beneden komende^ gehouden fullen zyn°me/^deH

londer vertoeven moeten voortvaren, om 't loon daar anderen te dobbelen ^ wie de vracht fal overvoeren , ende
toe gefteld, fonder de paflanten meer af te vordéren, Joo ymand van hunluydm iveygert fulcx te deen ^en echter
op de boete van dertig ftuyvers, ten profyte als vo- de vracht infcheeptc^ fal verbeuren ten profyte van't Gild
ren. en van de geene die niet tveygtrig is geweefl^ twee gulden

VIII. tweefiuyvers.

Ymand van de fchippers verfocht Wefendebynagt,
ofte geen andere fchippers by der hand zyjide, fal
gehouden wefen terftond over te varen, of anders by
de Deekens te wcege te brengen, dat datelyck een
fchuyte gereed gemaekt, ende de paflagiers gediend
Worden, op pœne van twee gulden > t'appliceeren als
boven»

I X.

Item, ymand tan de refoeifcivefchippers abfentzyn-
dc, en fal geen ander in iyn plaatle mogen varen, op
't verbeuren van dertig ftuyvers, ten behoeve van 't
Gild.

Geen van de ordinarife fchippers by der hand zyn·
^c, fal dc pafTagierj Vry ftaan foodanige andere tege-
m. DteU

X V 1.

Die van de Va.irt varende,en fullen geen volkdwers
over aan de W^cert mogen fctten , maar defelve toe
Vianen ter gewoonlyke plaatfe brengen, op de ver-
beurte van twee gulden t'appliceeren alsbovtn,(^)/g/<
waar door harden wind of weer de molens aan wederJy den
gefwicht zynde^ de pajfanten als dan fulcx expreffelykbû'
geerden, mits dat den oveffettende fchtpper gehouden fal
zyn van dejehe paffagiers haar hooft geld te vorderen^ en-
de getrouwelyk te verantwoorden, op poene van twee gul"
den twee fluy ver s ten behoevi ναηΊ Gild tot Vianen ge"
lyk mede die van Vianen het h ooft geld fullen moeten vor-*
deren, ende verantwoorden van de pajfanten^ die fy dwars
overfetttn , om beneeden te gam^ op poeut als voo·
ren

Ztztz XVIL

Îtâ

-ocr page 918-

914

' -υ

VAN DE VEER- OF RHYNSCHÜYTEN VAN UTRECHT

XVII. Tonnen ondergang, fal betaalt worden een derdepart

Hoch fullen die van de Vaart onder geen pretext meer in plaatfç van een ftuyver , anderhalve lluyver,
eenig volk van de Viaanfe Weert mogen overhalen, op ende voorts na advenant.

Van half September, tot half Maart, mede een
uur na fonnen ondergang, fal betaalt worden het dub-
belt van het ordinaris loon, uytge(pndert dat van een

pœne ah vooren.

X V ΐ I T.

Den Veerman fal niet vermogen eenige perfoonen

met de punt over te fetten, ten ware die by wagens, 'perfoon nade lefteaankomende uurfchuyt, fal betaalt

' worden fes ftuyvers, ende van meerder yderdrieftuy-

vers.

Welck avond-ende nachtloon betaalt fal moeten
worden voor 't afvaren.

Quaatwindig weder zynde, fulcx dat de paiTanten
twee mannen op eenfchuyt begeeren, (7) (of dat ah
voorjz de moolens , aan vier eynden Joo tot Vianen ah
aan de Vaart gefwigt zyn) fal insgeiycx dubbelt geld
gegeven worden.

Aangaande het varen wanneer daar ys dryfc, ofte
ysgangis, zullen hem de veerman van Vinnen, ende
de fchippers ten wederzyde reguleren naar ouder ge-
woonte.

Eyndelyken houden de Heeren ten wedcrzyden aan
haar d'interpretatie, vermeerderinge en verminderin-
ge van defe bnfe Ordonnantie, omme communicati-
ve verhandelt te worden. ^

vee, of yet anders,dat met de punt overgevoert moet
worden, behoorden, op pœne als vooren.

X I X.

(4) Dat voortaan tenigverjchil tuJfchendevoorfzPin-
nmakers voorvallende, d'Overluyden geen fchuyten fullen
mogen fluyten^ of finnen fchutten ^fonder communicatie
van wederfyds Drojfaarden.

VRACHTLOON.

De (f) Schippers zullen van een perfoon alleen $ver
varende, voor vracht gemeten drie fiuyvers*
Vm twee y-der anderhalve fiuyver.
Van drie, ofte meer perfoonen, van ydereen ftuy-
ver.

Van dwar$ over te varen {6) van Vianen, fal ge-
geven wordefi voor een perfoon een ftuyver, en van
meerder een halve ftuyver.

Van half Maart , tot half Septemb. , een uur na
( I ) Dit laatfie is in de laatfle Ordonnantie bygekomen.

(2) Dit artyk. is in de^ laat fie Ordonnantie ingekoomen,

(3) Het geen alhier curfyf is^ ah mede het volgende xvii artyk, is inde laatfle Ordonnantie hygekoomen.

(4) In plaatfe van dit artyk. hebben de voorgaande Ordonnantiën een ander artyk.

De refpedive fchippers, zoo van Vianen als de Vaart, defe Ordonnantie contravenieerende, fullen ftaantot

corre<Slie van de Regeerders, zoo wel van de eene, als de andere plaatfe.
(f) In de voorgaande Ordonnantiën fiaat^ zullen van een , of twee perfoonen tot vracht genieten van eick
anderhalve ftuyver} of^yzxi een perfoon tot vracht genieten twee ftuy vers, ende van twee , van elk an-
derhalve ftuyver.

(6) In een van de twee voorgaande Ordonnantiën flaat, aan den fteenovcn, ial gegeven worden even 200 veel
vracht, als van dc Vaart op Vianen, of van Vianen op de Vaart.

(7) Het geen alhier curfyf is y is in de laatfle Ordonnantie bygekomen· .

SES EN DERTIGSTE ΤYTEL.

- ■ %

DERDEDEEL,

Van dc Marktfchippcrs, en den Commiffaris van de Markt-
fcheepen den Vaartfen Rhyn afvarende , en Hout-
voerders der Houtvloten de Vaart pafleerende.

I. RESOLUTIE, 'dat de Marktfchipfers de p'affagiers tot aan de Stad voorde/elfde vrachtmoe-

ten brengen, den z6July MDCLFlIL

orgemeefteren ende Vroedfchap der Stad U- de voorfz marcktfchippers haar inhebbende voick,'

des begerende, voorts van de Vaart voorfz op deze
Stad te voerenen dat voor 't voorfz ordinaris vragt-
loon, zonder daar voor meer loon te mogen eyiTchen,
ofte ontfangen , direitelyk ofte indireSelyk , 't zy
voor trekpaarden, ofte anders, op de verbeurte van fes
gulden op yder perfoon > van de welke zy meer loon
zullen afvorderen. Aâum, den aöjuly KTfS.

Btrecht, in ervaringe gekomen zynde, dar
eenige marktfchippcrs tuÎTen deze Stad, ende
naburige Steden varende , ende fluyfen tot
Vreeswyk genaamt de Vaart pafterende , de luyden
aan dezelve Vaart gebragt hebbende, weygeren van
daar voort op deze Stad te vperen, voor het ordina-
ris geftelde vragtloon, nemüar dezelve daar voorop
nieuws vragt afvorderen > ordonneren by dezen, alle

INSTRUCTIE voor den Comntiffaris van de Marktfchepen den Vaartfen Rhyn afvarende
den iT Seftemb. MUCCVUL

Men kan hier by voegen de Re fokt ie ^ dat de Commijfarijfen de fouten van de fchippers ^ en voerluyden zullen hei'
ben aan te brengen y dm n Oüob. 1(58(5. Siet den xxxiv. Tyt. 1. Deel. Num. xxi.

II.

1 erftclyck , zal den jOpfigter regifter houden
van alle goederen , koopmanfchappen, geld
en brieven, niets uytgezondert, die de luy-
den aan dc refpeékive fchippers, om te beftel-
len mede geven, ende door den opzigter willen aan-
geteeckcnt hebben , met onderfcheydinge van jaar,
dag, fchipper, naam van den koopman, mitsgaders
van de quaniiteyt , ende qualiteytder goederen, daw

1...

-ocr page 919-

zulx vereyfcht word.

Voor welke aantekcninge den Opzigter fal genie-
ten van elcke aantekcBingceen halve iluyver.

Den Opiigter zal t'elken reyfe , van dc refpedive
fchippers, al eer zy afvaren, voor zyn regc van Op-
lïgc genieten, enile onifangcn als hier volgr, van die
Tan

^ 6 ftuyv.

4 ftuyv.

3 fluyv;

Dordregt
Rotterdam
Middelburg
's Hertogenbofch J

Delft
Gouda
Antwerpen
Arnhem
Cuylemburg
Gorcum
Breda
Montfpor't
Oudewater
Schoonhoven
Waar voor hy gehóuden zal zyn, aan de refpedi-
ve fchippers te geven een lylVe uyt zyn boek van alle
de goederen, geld en brieven by hem aangeteekent,
volgens a£le aan hem by Borgermeeiteren, enVroed-
fchap gegeven den 2. April 1708, met welke tyd zyn
recht tót vórdering der voorfz penningen voor zyn op-
iigtis begonnen.

En op dat de voorfz aantekenittge ordentelyck gc-
fchiede, zal dein Opfigter gehouden zyn , te wezen
aan zyn Comptoir, 't welk gereguleerc is , tuflchen

de Hamborger- en Gaardbrugge op tyden als volgt·

Maandag, dinsdag, woendag, des morgens vaa
tien tot twee uren binnen, ende van twee tot drieu·
ren buyten Tolfteeg op 'c Veer 5 ende des dinsdags,
woensdags, ende donderdaags des morgens van feven
tot acht uren buyten TolleÎteeg aan 'tComptoir.

D it de refpeóbive fchippers, op haar dag en uur
daar toegeftelt, zullen moeten varen, dat is namiddag
ten twe uren van binnen, en ten drie uren Van buyten,
cn des morgens ten agt uren met de Vaartfche fchuyt
te volgen, cn faturdag ten tien uren van binnen, cn
ten twaalf uren van buyten , ten f^ée uren te vol·

Ende zullen de fchippers, op de hier voren genoem-
de Steden varende, gehouden "zyn met hare ichepen
op voorftyde uren van hunne ordinaris legplaetfen na
het voorfz Veer te fchieten ·, om de goederen dieda^r
befteld worden in te laden.

En indien de luyden hare goiederen uyt hare huy-
fen , of kelders, of op de ordinaris Icgplaatfen vandc
fchippers, willen ingeladen, of beitelt hebben, ζύ
zulcx voor de oren toe het houden van 'c Comptoir
gereguleert, moeten gefchiedcn.

Niemand zal den Opfigter in ï&yne fun£l:ie qualyk
bejegenen i injurieren, miflcggen, veel min misdoen-,
op pœne van fes gulden t'eiken reyfe te verbeuren^
of Iwaarder ilraiFe naar exigentie der zake, t'appli-
ceten , d'eene helfte voor den Heer Hooft-Officieri
ende de ander hclfte voor den armen. Aldus gedaan
en by provifie gearrefteert in Utrecht, den 17 Sep-
tember 1708. In ker^niiTe van my, Oor. de Rue ver.

OP DE VA A R Τ &c. IIL ^BOEK. XX^VL TlT. 51V

grepen , en hondert vyf en twintig packen, twee groo
ie beurten met een kleyne, en voorts naar advenand.

I I.

Indien het gebeurde datter iets meer was, als in
deefe is uytgedruckt > het zy van hout, ofte planc-
ken, fal dengeenen, wiens beurte het is, gehouden
zyn met de famentelyke houtvoerders , ende den
naaften beurtman te overkomen, hoe veel hy daarvoor
fal moeten afleggen tot behoef van het Gild.

III.

De kleyne beurten zullen zyn , een vlot ehdé ook
een half vlot, ofte foo veel los hout, als men vooreen
half vlot kan reeckenen, item, twintig , ofte dartig
plancken^ vier a vyf onbegrepen.

1 V.

Item , zullen feftig of feventig ovcrïancïfe fom-
mers eene groote beurte uytmaaken , ende hondert
cn tien, ofte hondert en twintig, twee groote beur-
ten , hondert en dartig, ende hondert en veertig twee
groote met een kleyne, en dartig en veertig, vier of
vyf onbegrepen een kleyne beurte, ende foo voorts
naar advenand.

Item, foo daar los hout is, zal het den beurtman
vry ftaan het felve voor zyn beurt aan te nemen, en-
de zoo niet, fal men daarom loten, om alfodekoop-
luydeo op hetfpoedigfte te gerieven.

Ingevalleden Beurtman, ofte eenige andere Gilde·
broeders, als daar loot-vrachtcn vallen, van huys
///. Dteh

ÏH.

Eerilelyk"ïullen de houtvóerders vaareö b'ybeur-
te , te weeten by groote ende kleyne beurten,
de groote beuïten zullen zyn twee vloten^
en vyf, of fes iluckenonbegrepen, ende vier,
twee, ende les drie, ende voorts na advenant, ende

V 1 I ï.

ïtem , zullen alleen die geene, die van de Hceren
Regenten der Stad Utrecht daar toe zyn geauthori-
feerc, vermogen eenig hout reedefe maackcn,dàtden
Vaarifen Rhyn, of Yflel pafleeren moet.

IX.

Indien y'mand Contrarie het bovenftaande arlicul
fig onder wint , eénig hout reede te maaken, ofte té
voeren met paarden , ofte anders, fal verbeuren vier
en twintig gulden boven het verlies van dc vracht,
ten behoeven van het Gild.

indien eénig paardcdryver ] op wat tyd het zy,'
ccnig hout cjuame weg te paarden, die zal verbeuren
zyn bedongen loon ten behoeven van het Gild, e'ndc
daar en boven de fomme van fes gulden.

X I.

Soo eenig Gildcbroeder deefe 'Ordonnantie , ofte
eenige articulen der felve komt te overtreden, (alver-
beuren voor de cerfte reyfe de fomme van acht gul-
den boven de vracht, ende voor dc tweede reyfe fes-
tien gulden mede boven de vracht, wclkc refpeélive
verbeurde vrachten fullcn vervallen ten behoeven Vaù
het Gild.

X I I.

Te appliceeren alle de voorfz boetcns , het cene
dardendeel voor den Officier , het tweede voor den
armen, ende hel darde voor de kerk, ende het Gild j
behoudende de Hecren Regeerders der Stad Utrecht^
aan haar de ampliatie ende interpretatie defcs. Aldus
Zzzzs £ pro«

ORDRE én reglement, waar naar de Houtveerders der houtvlootén dan de Vaart haar^
zuUen hebben te reguleer en, den 6 A^ril MDCLXXXK

mochten zyn, zal het defelve vryftaan door een vaii
haare Gildebroedérs in haar plaatfe re laten dobbelen^
ende hare beurten waar te neemen, vermits feerwey-
nig daar mede jegcnwoordig te verdienen valt.

,ν^ 1 J.

Dog zil niemand zyn beurt, ofte fmackvragt aan
vyttig, oftefestig packen plancken, vier of vyfonbe· een ander mogen overdoen, die geen Gildcbroeder is.

-ocr page 920-

VAN DE VOÈRLUYDEN EN

proviiionelyk gearrefteert by de Heeren Burgermee- April i68fi
lieren, ende Vroeilchap der Scad Utrecht, op denó

SEVEN EN DERTIGSTE TYTEL.

Betreffende de Voerlüyden en Wagenvrachten.

J^ofg hy defen 'Tyt. de Refolutïe, dat de Commijfarijfen de fmten van de /chippers en voerlieden zullen hebben «an
te brengen y den ii OUob. \6%6. Siet den xxxiv. Tyt. i. Deel, Num. xxi»

I. ORDONNANTIE op de Voerlüyden buyten de WitUvrowwtn port , àm ij May MDCII.

'yn Heeren die Sradhouder, Schout, Bur-
germeeftcren ende Schepenen der Stad U-
trechr , doen te weeten cenenjegelyken, dat
alhoewel de voerlüyden, woonende buy-
ten de Wittevrouwcn poorte , ende daar omtrent,
haar veribeck om te mogen gebruycken een Gilde,
ende dien volgende te achtervolgen ieekereOrdonnan
lie,daar op by haar geconcipieerc, tot meermaals isont-
fcyt, ende afgcflaagen, zyluyden even wel onder hen
gemaakt hebbenende onderteekent , twee diverfchc
Ordonnantiën , daar naar zy hun nu al eenigen lyd
hebben geregulecrt, ende dat zulks gekomen zynde
nu onlangs tot kenniflc van den Rade deefer Scad,die
den Officier belaft hebben over dele comploteryc en-
de kleynachtinge van 'sRaads auihoriteyt hemluyden
proces te maakcn 6cc., dat alfulcx daarommedcRuad
voorfz foodanige Ordonnantiën heeft geeafleerc, ende
gcannulleert, cafleerc ende annulleert defelve by dee-
fcn, uyrgefondert het eenige point van de ftooter t'
clcice maal inde bufle te geven by den voerman , die
op Arnhem ryd, tot bevrydinge van den koopman.

en de betalinge van den Tol, tot Amerongen, het welk
men approbeert ende wil onderhouden hebben, ftel-
lende voorts allen burgeren ende inwoonderen, ook
alle vreemde ende paiTeerende luyden vry omme te mo-
gen gebruyken foodanige wagenluyden ende wagens,
als elck believen fal, ionder ymants contradidie, en
fonderlinge van eenige voerlüyden voorfz, ofte Van
eenige buyten, of binnendeeier Stadspoorten woon-
achtig, op pœne van hondert gulden, by elckecon-
traventeur te verbeuren, tot behoef van deefe Stad^
den Officier, aanbrenger ende armen elck een vieren-
deel, ende die de macht niet en heeft, lal arbitrailyk
gecorrigeert worden lot difcretie van den Gerechte.

Ende of het gebeurde, dat y mand even gelykwaar,
wie hem mee den wagen, of paarden voerde of dien-·
de, ende dat daaromme gedobbelt worde, foo oor-
loven ende confenteeren myn Heeren voornoemt al··
len voerlüyden , het zy buyten wat poorten zy oock
woonen, onvcrfcheydcn om de vracht te mogen wci-
pen.

vracht voeren aan myn Heeren van den Gerechte
moeten beloven , haar te fullen reguleren na de
Generale ende Particuliere Ordonnantie hier na vol-
gende.

Ende foo y mant nadatedefer fig mede wil generen,
met wagen en paarden te houden , ende vrachten te

den Opfiender ende Overluydcn te toonen

Insgelycx, en fullen van nu voortaan geenefweeep-
ryders op eenige Veeren mogen ryden, fonder admis-
lie ende getoont te hebben ade als voren.

Ende zullen de voorfchreve , zoo wel voerlüyden
als fweepryders by de Magiftraat afgefet, ofte gefus
pendeert mogen worden t'allen tyden, als haar Edele
zulcx goetduncken fal.

Item, fullen de voerlüyden, of felfs, of door hare
gebroode knechts de vrachten mogen aannemen ende
voeren , ook wel door geadmitteerde fweepryders,
mits dat defelve fweepryders alvorens te werpen ful-
len moeten verklaren , voor wien zyluyden werpen
zullen , ende en zullen anders tot het werpen niet
toegelaten worden.

Ende zullen de voerlüyden, voor haar knechts ende
fweepryders, die zy alfulcx gebruycken, moeten inftaan
cndc refponderen, zo voor der felvergetrouwigheyd,
als roor de boeten die zyluyden foudeu mogen komen
te verbeuren, behoudens dc voerlüyden haar regres
tegen defelve.

buyten conient van de reyfende luyden , op de ver*
beurte van drie guldens.

Item, alfoo b^uyten de Weertpoort, geen Veer
gehouden, nog gebruyckten wort , omme met wa-
gen en paarden af te ryden, foo en zal niemant aldaar
eenige vracht mogen aannemen , maar die laten ko·

roerenf die zal gehouden wefen by requefte aan de men buyten d'andere poorten, omme aldaar foo wei
Vroedfchap te veribecken daar toe geadmitteert ende by die van de Weert, als de voerlüyden van d'andere
toegelaten te worden, ende de aóte van admiffie aan drie poorten aangenomen, en met de pracfenten op 'c

Veer daaromme gekavelt te worden , op pœnc van
vier guldens.

Geene fchippers en zullen in haar fchuyten wagen-
vracht mogen aannemen, ende en fal ook niemantdc
wagens , of fchuyten te gemoet mogen lopen, ofte
te paart aanryden, omme de luyden daar in, ofteop
zynde,aan te nemen met dc wagen te voeren , maar
de koopluyden ende paflanten vry ende vrank aan
lant op 't Veer komende, felfs laten verfçecken gc·
voert te zyn, op de verbeurte als voren.

Sullen eok de voerlüyden, van wat poorten, ofte
plaatfen die hier komen, hun op gene plaatfen, huy-
fen, ofte herbergen , binnen ofte buyten Utrecht
mogen vervoegen, om eenige vrachten te follicitercn,
ofte te verfoecken, op poene als boven.

Gelyk ook'geen waerden, ofte herbergiersbinncn
haar huyfen vragten fullen mogen aannemen, op ge-
lyice pœne. * .

Dan foo eenig voerman op de ilraten geroepen, ot
in huyfen, ofte herbergen, om vracht aan te nemen
verfocht ofte ontboden word, zaldcfdvc vfyely^^

IL GENERALE Ordonnanm op de Voerluyden, den ^'Decemb, MDCXXVIIL

In h^t Puhlicatieboek der Stad Utrecht vind men vermeit een Ordqmantie op de Foerluyden , van den 30 April
IÎÎ28, en daar van hit begin aangehaalt-, maar word aanfiondi de Ordonnantie van den 9 Decemb, 1028 daar
hy gevoegt-f fulks dat het tnogelyk defelve is ^ zynde foo veel later gepubliceert ^ ofwel gereno veert fonder eeniie
verandering.

ndeneerften, zullen alle de voerlüyden, die l'egen- îtem, gene voerlüyden zullen hare aangenomen*
gen woordig vanhier op eenige Veeren ryden, of of gewonnen vragten aan y mand mogen overdoen j

-ocr page 921-

ende onbekroont van ymand mogen aannemen, mits
dat fodanige aannemer gehouden word, mcc defelve
vragc alleen door te ryden, fonder vorder te wagten,
ofte racer perfonen aan te nemen, op pœne als voo-
ren.

Item, niemand van de voerluyden en fal mogen
ontvoeren die vracht, die een ander aangenomen, of
by kavelinge gewonnen heeft, op de verbeurie van
de vracht, en fes guldens daarenboven.

De voerluyden fullen gehouden wefen , met clck
pcrfoon die hem komt, of doet aanbeileeden, te be-
fpreekcn waar deiêlvezyn plaats op de wagen fal heb-
ben > ende meer als een perfoon haar komende bede-
den , zullen defelve daarom moeten loten , ofte met
den anderen accorderen , om by beurten voor, ofte
achter te fitten , ende eenige plaatfen befproocken
zynde, z il die voerman die gene die na komen daar
van moeten adverteren, op de verbeurte van driegul-
dens.

Item, en fullen gene knechts van de werluyden,
noch der felver vrouwen , ofte kinderen, of y mand
anders eenige plaatlen, op wagens voor ymand mo-
gen houden, ten zy zyluyden daar toe gelaft, ende
verfocht zyn, ende alsdan ook ten hoogften maareene
banck, ende voor foodanc perfonen , die hun airede
den voerman aanbefteed, ende een banck befproken
hebben, op pœne van arbitrale correétie.

item, indien ymand een wagen afgehuert hebben-
de, ofbcfteed zynde , daar uyt cjuam te fcheyden,
als de voerman praeparaat gemaakt hadde, fal hy ge-
houden welen aan den voerman te betalen de halve
vracht.

Item, by foo verre de rcyfende luyden, van eenig
voerman die de vracht te beurt gevalle waare , niet
begeerden gevoert te zyn, uyt oorf«ake van dron-
kcnfchap, ofte om andere redenen , zal alsdan
weder op nieuws, om defelve vragt geworpen wor-
den , ende die de vracht toevalt, zal defelve terftond
moeten voeren, op de verbeurie van vier gulden.

Ende en zullen geene voerluyden ,nog hareknegts,
ofte fweepryders met vracht mogen afryden dronken
zynde, ook niet de reyfende perfoonen qualyk toe-
fpreecken, injurieren, dreygen, mifleggen, of mis-
doen, met woorden, ofte wercken, op de verbeur-
te van fes guldens ende arbitrale correilie , naar ge·
Icgentheyd der iaaken.

Desgelycx zullen de wagenfmeeders, fack-of pack-
dragers hun wagten , de paflerende luyden qualyck
toe te fpreecken, tc dreygen, te mifleggen, ofte te
misdoen, op *t verbeuren van drie guldens, en bo-
ven dien tot difcretie van den Gerechte geftraft te
worden, naar gelegentheyd van faaken.

Item , en zal men om geen vracht mogen werpen,
defelve zy alvorens aangekomen, ende daar zy foo
veel te wmnen als volgt.

Te weten , op Arnhem , Deventer , Zutphen,
Nimmegen, ende andere Steden van die Contreyen,
drie guldens tien ftuyvers.
Op Bommel, Tiel, Gorinchem ,cnde Dordrecht,
eene gulden.

Op Leyden , 's Gravenhage , Delft, Rotterdam
ende der Goude, twee guldens.

Op Amfterdam ende Haarlem eene gulden tien
ftuyvers, alles op poene van vier guldens , ende dat
het werpen ter contrarie gedaan, van geender wacr-
de zal zyn.

Welver ftaande, dat de voerluyden niet gehouden
zullen wefen voor de fomme hier boven refpeétive-
lyk geilek, af te ryden, maar zullen meerder vragts
verwachten, fulcx dat zy redelyk loon hebben.

Item, Zal men voor yder van de refpeöive poor-
ten om vracht werpen , op de nabenoemdc werp-
plaatfen, na dat den ordinaris roeper drimaal geroe-
pen zal hebben.

Alsfe buyten de Wittevmuwen poorte , voor de
huyfinge van den Opfigter Willem GoyertfzSchyfF.

Buyten Tollenfteeg op de leegbrugge.

Ende buyten dcCatharynen poort, aandenDraey-
boom , t' eynde het fchut.

Item, ten eynde de rcyfende luyden mogen feeker
zyn, waar zy haar zullen gaan aanbeileeden , ommc
nad'een, of d'ander Stad gevoert te worden , zoo
word by defen geordonneert, dat men van nu voor-
taan de vrachten vergaderen , ende daarom werpen
fal op navolgende plaatlen, ende nergens anders.

Namentlykop Arnhem , Nimmegen, Amersfoort,
Rhenen , Harderwyck ende d'Overyfelfche Steden^
Duyten de Wittevrouwen poorte.

Op Dordrecht,Gorinchem, Schoonhoven,Bom·
mei, Tiel, buyten Tollenfteeg.

Ende op Amfterdam , Leyden, Rotterdam, Gou-
de, 's Gravenhage buyten de Catharyne poorte.

Dog foo 't gebeurde dat een perfoon , ofte meer
perfoonen , gelyckelyk buyten U'ecn of d'ander poor-
te indiftinöelyk een wagen huuren wilden, ommc op
d'een, of d'ander plaats gevoert te zyn, lal dtn voer-
man die daar toe verfocht word , vry ftaan foodanigc
vracht aldaar aan te nemen , fonder dat d arom ge-
worpen fal worden : dan indien de gemeene voerluy-
den aldaar, daar toe verfocht worden, zullen zyluy-
den daarom werpen, fonder dat nogtans aldaar, ofte
buyten andere poorten eenige vracht daar by verga-
dert, ofte opgenomen fal mogen worden, op de ver-
beurte van fes guldens, boven die vrachten die zy
contrarie defen mogten aannemen.

De vreemde voerluyden, zullen geen vragt mogen
aannemen, dan op de Stad, ofteplaatle daar zy woo-
nen, ende dat als zyluyden met vracht van daar ge^i
komen zyn, maar ledig aankomende , ofte ook met
vracht van andere plaatfen , ofte Steden dan daar zy
woonen,', fullen zyluyden ledig van hier moeten ry·
den.

In cas van deylinge van gehuerde vrachten onder
de voerluyden , zal een koets, ofte overdeckte wa-
gen , een gulden voor uyt hebben, op wat Veer dat
het zy.

Item, niemand en zal vermogen des winters met
de flede te ryden , dari alleen d'ordinaris ende gead-
mitteerde voerluyden (die of feifs, of door haar ge-
broode knechts, ofte door toegelaten fweepryders de
vrachten zullen moeten voeren ) mitsgaders de Rhyn-
fchuytfchippers, zoo op de Vaart als buyten Tolle-
fteeg, ende de jagers woonende in de Vryheyd defer
Stad} ende zal men ten aanfien van de vreemdealhier
met fleden aankomende , achtervolgen 't geenc hier
vorens van de vreemde voerluyden gefeyt is.

Vrachtloon op Âmflerdam,

Noch hebben myn Heeren voornoemt geordon^
neertjdat van Utrecht op Amfterdam, ende van daaf
op Utrecht, inde fomertyd voor wagenvracht betaalt
zal worden, voor elcke perfoon op de eerfte drie ban-
ken vyftien ftuyvers, ende op de vierde banck twaalf
ftuyvers.

Particuliere Ordonnantie raaktndeH Veer
jirnhem ende Nimmegen.

Eerftelyk, zullen gene voerluyden eenige vragtwa·
gens mo^en voeren op 'c voorfz Veer , dan ten min-
ften met drie goede paarden.

Ende fal voor wagenvracht van Utrecht, op Arn-
hem, ende van Arnhem op Utrecht betaalt worden
als volgt.

Te weten , 200 een ofte twee perfoonen een open
wagen begeeren te hoeren, zullen defelve met de voer-
mao fo na mogen accorderen als zy kunnen, behou·
Zzzzz I «ie*

91;

WAGENVRACHTEN. BOEK. XXXFU. TIT.

-ocr page 922-

VAN DE VOERLUYDEN EN

dclyk dat het vrachtloon nietcnfal mogen hoger we-
fen dan negen guldens, koffers ende bagagie daar innc
begrepen,wanneer defelve niet over de driehondert pont
fwaar zyn, ende fal ten aanfien van meerder gewich-
tc meer betaalt worden , ter arbitragie van den Op-
iigter.

Item, drie ofte vier perfoonen begerende een wa-
gen als voren, zullen betalen, ofte met hun allen uyt-
maken tien guldens , koffers ende bagagie mede daar
inne gerekent, mits dat yders koffer , ofte bagagie
niet meer en wege als feventig ponden , ende in cas
van meerder fwaarte zal 't felvc ftaan ter arbitragie als
voren.

VyFperfonen zonder koffer ofte packen, fullen dcx
Voor vracht betalen twee guldens.

Ende meer als vyf perfonen op een wagen zynde ·,
ial op de twee voorfte bancken , by yder perfoon be-
taalt worden vyf en dertig iluy vers, op de derde bank
by elcx dertig ftuyvers, ende op de vierde , vier en
twintig ftuyvers.

Welverftaande, ofgeviele, datter rtietmeer als fes
perfonen te voeren waren, dat de voerman evenwel
voor't voorfchreve loon gehouden zal wefen af te ry-
den.

Van kinderen onder haar jaren, fal betaalt wor-
den half geld, ende van de gene die op denfchoot fit-
ten, niet.

Sullen ook de voerluyden op Arnhem rydende,
gehouden wcfcn te gerieven, de perfonen die op Rhe-
nen gevoert willen zyn, ende zal van yder perfoon op
d'eerfte twee bancken betaalt worden fes en twintig
ftuyvers, op de derde, vieren twintig ftuyvers, op
de vierde een gulden.

De paflagiers, een koets ofte overdekte wagen be-
gerende, zullen voor de vracht eene gulden meer be-
talen als hier voren gefeyt is, die zyluyden met hun
allen zullen uytmaaken.

Van yder reyskoffer , dat dwars in de wagen kan
ftaan ,gcen feventig pond fwaar wegende, zal betaalt
worden tien ftuyiers.

Item, van gelyke koffer, boven de feventig pond
fwaar wegende, ofte dat niet dwars in de wagen kan
ilaan, feftien ftuyvers.

Van alle zacken , pakken , of tonnen fitplaatfen
belettende, van yder hondert pond achtien ftuyvers,
minder ende meerder gewichte naar advenat.

Welverftaande dat van manden met hoeden, ofte
facken, packen, ofte koffers feer veel plaats beilaande,
ende niet na proportie fwaar wegende , betaalt zal
■worden ter arbitragie van den Opfigter.

Imand een wagen vol koffers, packen, ofte facken
bevragtende, zal daar voor betalen tien guldens , mits
dat het gewichte van dien , niet en excedere twaalf
hondert pont fwaarte. "

Van bougetten, maaltgens, dofen , ende dierge»
lyke, dat men aan, ofte onder den arm kan dragen, en
zullen de reyfende luyden niet betalen , ten ware die
van veertig pont fwaarte waren , in welken gevalle
daar van betaalt fal worden , tot arbitragie van den
Opfigter.

Ende zal voor vracht op Nimmegen , van gelyke
betaalt worden als op Arnhem, foo wanneer de dyc-
ken bequaam zyn om te ryden, 't welck fal ftaàn tot
oordeel van den Opfigter.

Ende zullende voerluyden,ende haar knechts,wel
voor minder loon als voorfz mogen ryden, maar zul-
len niemant meer mogen afvorderen, ofte doen beta-
len , op poene van t' eiken reyfe te verbeuren haar
vracht ende drie guldens daar en boven.

De paffagiers willende de vracht in voegen vooren
geftelt uytmaaken, zal den voerman gehouden wefen
t* haerdcr vcrmaninge datelyk af te ryden, ende defel-
ve over te voeren op Arnhem , ofte Van daar op U^
trecht van half Februario , tot half Odober in tien
of elf uren, uytgefondert inde maanden Junïo.Julio
ende Augufto,m de welke hy zal gehouden zyn die
over te brengen vermits de heete dagen ten langflcn
in twaalf uren, dog noot ende ongeluk altyd uytbc-
fcheyden.

Ende om 't felve te beter te kunnen doen, en bul-
len geene voerluyden of knechts , op 't voorfz Veer
rydende, tuffchen Utrecht ende Arnhem meer mogen
pleyfteren als driemaal, ende elcke reyfe niet langer
als drie quartier üurs ten hoogften , dog daar zy het
middagmaal houden, een half uur langer , ten ware
het gehele gefelfchap anders of langer begeerde, en
de koften van hun paarden , ende anders die zy luy-
den onder wegen hebben, fullen zyluyden felfs beta-
len fonder laiten van de paffagiers, alles op de boetö
van fes gulden.

Een wagen bevracht zynde, ende foo veel vrachts
daar toekomende, dat nog eene wagen tenfelvenda-
ge foude kunnen ryden ^ ende zyluyden met hunbey^
den twintig guldens verdienen , zal 't loon by hun
beyden in gelyke poriien gedeylt worden , foo wel
van brieven ende packen I als Van perfoonen, van ge-
lyken fal gedaan worden, zoo wanneer drie wagens
in fulker voegen dertig guldens kunnen verdienen|
ende dit alles wanneer zy haar vracht op een dag aan*
brengen;

Uytgefondert van packjens met gout , of Îîlver,
geit of juwelen, waar van 'i loon alleen genieten fai
die 't voert.

Ende foo ymand jetwes verfweege, ofte ter qua*
der trouwe achterhielde, fal verbeuren op elcke Ituy-
ver die hy achtergehouden, ofte niet in deylinge ge-,
bracht hadde, tien ftuy vers*

Te appliceren alle de voorfz boeten, foo van de ge-
nerale als particuliere Ordonnantie , ten behoeve van
den Officier, Opfigter, ende der voerluyden gilde, elcx
een derdendeel.

Welken Opfigter gehouden zal wefen,te letten op
alle wagens die op Arnhem, ofte Nimmegen ryden*
of op defelvedefe Ordonnantie ook geobferveertwort,
ende ibo wanneer eenige wagens aankomen, hem tc
informeertn, of de voerman fig ook daar na heeft ge·
reguleert, ende fonderlinge mede, of hy meer als drie-
maal gepleyftert heeft.

Ende fal hy Opfigter, voor zync moeyte van yder
wagen die op Arnhem ofte Nimmegen ryd, hebben
drie ftuyvers, die de voerluyden promptelyk voor'taf*
ryden zullen moeten betalen.

Van gelyken zal hy drie ftuyvers hebben van elcke
wagen, die op S wol, Deventer, Zutphen &c., afge-
reden zynde, met vracht van Arnhem op Utrecht we*
derkeert.

Endeby zoo verre hem eenig voerman, oftekncchc
over t' bedienen van zynamptdreygde, miffeyde, ofte
misdede met woorden ofte werken, die zal daar over
arbitralyck 'gccorrigeert worden met fuspenfic, ofte
privatie van 't Veer, ofte anders cot difcretie van den
Gerechte.

Eyndelyk behoud de Vroedfchap der Stad Utrecht
aan haar, dc interpretatie, veranderinge , vermindc-
ringe ende vermeerderingc van defe foo generale als
particuliere Ordonnantie. Ende op dat een ygelycic
hier van kennifïè mag hebben, foo zal men defe doen
drucken , publiceren , ende buyten alle vier dcfcf
Stads poorten aan een bordeken geaffigeert, ophan-
gen voor der Portiers huyskens, ende ter woonftedc
van de Opfigters ende elders. Aldus gedaan ende
gearrefteert by de Vroedfchap der Stad Utrechtvoor-
lchreve, den p December Ter ordonntnwc

van defelve, J. van der Nypoort.

IlL

-ocr page 923-

919

Igenwoordig van hier op ecnige Veeren ryden, of
vracht voeren, aan myn Heeren van de Vroed-
fchap moeten beloven , haar tc fullen reguleeren
na de generale ende particuliere Ordonnantie de Voer-
luyden aangaande.

Ende zoo yraand na dato dezer fig mede wil gene-
ren met wagen ende paerden te houden, ende vrach-
ten te voeren, did zal gehouden wefen by Requefte
aan de Vroedfchap te verfoeckcn, daar toe geadmit·
teert ende toegelaten tc worden , ende de ade van
admiiïïe aan den Opfichter ende Overluyden te too·

nen.

Doch zullen geene herbergiers of fchippcrs tot ee-
riig voerwerck van nu voortaan geadmitceert werden,
noch oock voerluyden van nieuws tappers neeringe
doen, op pœne van niet meer op eenig Veer vragten
te mogen voeren.

Infgelycx en zullen van nu voortaan geenefweep-
ryders, op eenige Veeren mogen ryden, dan alleen
voor fiecke of impotente voerluyden , of voor voer»
luyden weduwen, ende dat ook niet zonder admiffie
ende getoond te hebbeo cébe als vooren.

Ende zullen devoorfz foo wel voerluyden als fweep-
ryders, jaarlycx den eerften maandag na Nieuwjaars
dag gehouden wefen te verfchynen ter vergaderinge
van de Vroedfchap, haren dienft aldaar neder te leg-

_____ ___J _ __*_______ ^ ^_I ^ ^ „m ,·^ ^ ^ fv/v Λ A r A

lot het voerwerck niet en zullen worden toegela-
ten.

Item, zullen de voerluyden, of zelfs door haar ge-
broede knechts, de vrachten tnogen aannemen ende
voeren, oock wel in gevalle van fieckte of impoten-
tie door geadmitteerde fweepryders, mits dat defelve

fweeprydersalvoorens te werpen, zullen moeten ver- den, eenige plaatfen op wagens voor ymand mogen

klaren, voor wien fyluyden werpen zullen , ende en
zullen anders tot het werpen niet toegelaten wor-
den.

Ende zullen de voerluyden, of hare weduwen, voor
hare gebroode knechts of fweepryders, die fy alfulcx
gebruycken, moeten inftaan ende refpondeeren, foo
voor der zelver getrouwigheyd, als voor de boeten,
die fyluyden zouden mogen komen te verbeuren, be-
houdens de voorfz voerluyden of weduwen haar re-
gres jegens defelve.
De voerluyden zullen gehouden wefen hareaange

luyden, op de verbeurte van fes gulden.

van de fchippers, kruyers of herbergiers, den voerluy-
den, of oock den eenen voerman den anderen eenige
vrachten mogen aanbrengen , ten ware fyluyden daar
toe van de reyfende luyden verfocht waren, mede op
pœne van fes gulden.

Gelyck ook niemand de wagens of fchuy ten te ge-
ïwoet zal mogen loopen, of te paerd aanryden,omme
luyden daar in of op zynde, aan te nemen met de
Wagen te vperen , maar de koopluyden ende paÎTan-
icn vry ende vranck aan land op *t Veer koomende.

te als vooren.

Sullen ook de voerluyden, van wac poorten of plaat-
fen die herkomen, hun op geene plaatfen , huyfen of
herbergen binnen oi buyten Utrecht mogen vervoe-
gen , om eenige vrachten te folliciteeren of tc ver-
foecken, op pœne als boven, ende fee weeken van't
Veer te zyn.

Gclyck oock geene algereeds tot voerluyden gead-
mitteerde waerden of herbergiers binnen hanr huyfen
onverfocht, vrachten zullen mogen aannemen, opge-
lyke pœne.

Doch zoo eenig voerman om vracht aan te nemen
verfocht of ontbooden word , defelve vryciyck ende
onbekroont van ymanden mogen aannemen, mits dac
zodanige aannemer gehouden word, met delelve vracht
alleen door te ryden, zonder vorder of meerder vragc
te wachten, of meer perfoonen aan te neeraen, opdc
verbturte van fes gulden.

Item, niemand van de voerluyden en zal mogen
ontvoeren die vracht, die een ander aangenomen, of
by kavelinge gewonnen heeft, op de verbeurie van
de vracht, ende fes weeken van 'c Veer te zyn.

De voerluyden zullen gehouden wefen, met elck
jerfoon die hem komt of doet aanbefteden, tebefpre-
cen, waar defelve zyn plaats op de wagenialhebben,
ende meer als een perfoon haar gelykelyck komende

gen, ende nieuwe adniiflie voor aanftaande jaar te ^belleden, zullen defelve daarom moeten looten, ofte
verfoecken, zonder welcke nieuwe admiiïïe fyluyden met den anderen accordeeren, om by beurten voor of

achter te fitten, ende eenige plaatfen beiproken zyn-
de, zal die voerman de geene , die nakomen, daar
van moeten adverteeren , op de verbeurte van drie
gulden.

Item, en zullen geene knechts van de voerluyden,
noch der zei ver vrouwen of kinderen, of y mand an-

houden, ten zy fyluyden daar toe gelaft ende verlogt
zyn, ende dat voor fodanige perfoonen die hun airede
den voerman aanbefteed ende plaats befprooken heb-
ben, op pœne van arbitrale corredie.

Itéra, indien ymand een wagen afgehuurt hebben-
de, of befteed zynde, daar uyt quame te fcheyden,
als de voerman prxparaat gemaakt hadde , fal hy gc«
houden wefen , aan de voerman te betalen de halve
vracht.

Item, by zoo verre de reyfende luyden van eenig
voerman, die de vracht te beurt gevallen ware, niec

nomen of gewonnen vrachten te voeren, fonder te en begeerde gevoerd te zyn , uyt oorfake van dronc-
mogen daar uyt fcheyden, ofte haar voorfz vragcaan kenfchap , of om andere redenen , zal als dan weder
ymand over te doen, buyten confent van de reyfende op nieuws om defelve vracht geworpen worden,ende

die defelve vracht toevalt, zal defelve terftond moe«

Item, zullen de voerluyden buyten deWeertpoor- ten voeren, op de verbeurte van fes gulden,
te geen vracht mogen inwachten, vergaderen oton- Ende en zullen geen voerluyden,noch hare knechts
verfogt aannemen,maar zullen die moeten laten komen | of fweepryders met vracht mogen afryden , dronken
buyten de andere poorten,oairae aldaar zoo wel by die zynde, of gedurende hare reyie mogen dronken drin-
van de Weert, als de voerluyden van de andere drie ken, ook niet de reyfende perfoonen qualyk toefpre·
poorten aangenomen, ende met de prsefenten op het ken , injurieeren , dreygen , mifleggen ol: mifdoen.
Veer daaromme gekavelt te worden, op pœne van fes met woorden of wercken, op *t verbeuren van fes
gulden, ende fes weeken Veer te verbeuren. ·gulden, ende fes weecken van 'c Veer te zyn , ende
Item, zullen geene fchippers in hare fchuyten wa-! vorders op arbitrale corredie, naar gelegentheyd der
genvracht mogen aannemen, ende zal oock niemand zaken.

Dcfgelycx zullen de wagenfmeerders, zak-of pak-
dragers, hun wachten , de pafleerende luyden onbe-
hoorlyk loon af re eyfchen, qualyk toe tc fpreken, te
dreygen, te miifeggen, ofte mifdoen, op het verbeu-
ren van drie gulden , ende boven dien tot difcretie
van den Gerechte geftraft te worden, naar gelegent-
heyd van zaken.

Item, zal men een wagen aanfmacken om vracht
te vergaderen, ende voeren op alle veeren ende plaat-
fen, zoo wanneer geen voerman ofte rocrluydcn van

defeU

η den cerilcn, fullen alle de voerluyden , die je- zelfs laten verfoecken gevoerd te zyn, op de verbeur

WAGENVRACHTEN. ///. BOEK. XXXFII. TIT.

111. ANDERE Ordônnantie op het voerfz fubje^, dm ijFebruar. MDCXL.

-ocr page 924-

VAN DE VOERLUYDEN ΕΝ

^io

defelve plaatfen alhier en zyn, ende zoo die geene,
die de vracht wonne , weygerde te ryden , zal als
dan eer» ander w;igen aangeworpen worden, ende fal
in fulcken gevalle den weygerigen niet mogen in drie
dagen om eenige vracht werpen , ofte vracht voe-
ren.

Welverftaande dat het voorfz werpen buyten de Tol-
lenfteeg- ende Caiharyne-poonen , nier gedaan zal
worden des zomers van half acht tot half negen uren,
ende des winters van half twaalf tot half een uuren,
<binnen welken tyd buyten de Wittevrouwen-poort
de Wagens op Arnhem ende Nymegen aangeworpen
worden) op pœne van by den roeper ende den eerlten
werper yeder fes gulden te verbeuren , ten ware ter
felver tyd om een gehuurde vrachtjdie dafelyk voort
wilden, geworpen moeite worden.

Item, zal men voor yeder van de refpeótive poor-
ten om vracht werpen, op de nabenoemde werpplaat-
fen, na dat den ordinaris roc7er driemaal geroepen fal
hebben.

Aife buyten de Wittevrouwcn-poorte voordehuy-
fmge van den opfichter WillemGoyertlzSchyf·,buy-
ten Tollefteeg op de Leeg brugge , ende buyten de
Catharyne-poort onder den Lindeboom , 't eynde
het Schut.

Item , ten eynde de reyfende luyden mogen feker
iyn, waar fy haar fullen gaan aanbefteden, omme na
d'een of d'ander Stad gevoerd te worden -, zoo word
by defen geordonneeri, dat men van nu vooriaiin de
vrachten vergaderen, ende daar omwerpen zal op
de navolgende plaatien, ende nergens anders, op pœ»
ne als vooren, ende dat men met te min ter behoor-
lyker plaatfe weder op nieuws werpen zal.

Nimentlyck op Arnhem, Nymegen, Amersfoort^
Rhenen, Harderwyck , ende de Over-ViTelfe Slee-
den , buyten de Wittevrouwen-poorte.

Op Dordrecht, Gornichem, Schoonhoven, Bom-
mel, Tiel, 'sHertogenbofch, buytenTollenileeg.

Ende op Amilerd im, Leyden, Roitcrdafn,Gou·
de, 'sGravenhage, buyten de Catharyne-poort.

Edoch zoo het gebeurde, dat eenperloon,ofmeer
perfoonen gelykelyk, buyten d'een ofte ander poor^
te indiilindtelyk, een wagen huuren wilden, ©m op
d'een of d'ander plaats gevoerd te zyn, fal den voer-
man, die daar toe verfocht word , vry ilaan , foda-
nige vracht aldaar aan te nemen, fonder dat daar om
geworpen fal worden.

De vreemde voerluyden fullen geen vracht mogert
aannemen, dan op de Stad of plaatfe daar fy Woonen
ende dat,als fyluyden met vracht van daar gekoomen
zyn, maar ledig aankomende, ofte oock met vracht
van andere plaatfen ofte Sieden, dan daar fy woonen,
, zullen lyluyden ledig van hier moeten ryden.

Item, niemand en zal vermogen des winters met
de fleede te ryden, dan alleen d'ordinaris ende gead-
mitteerde voerluyden, (dieoffelfs, of doorharege-
broode knechts, de vrachten fullen moeten voeren)
1 mitsgaders deRhynichuyt-fchippers, zonopde Vaarc
als buyten Tollerteeg, ende de jag; rs, woonende in
de Vryheyd defer Stad, en fal men ten aaniienvande
! vreemde, alhier aankomende met flceden, achtervol-
gen het geene hier voorens van de vreemde voerluy-
den gefeyt is. Aldus gedaan ende gcarreÜeert by dc
Vroedfchap der Stad Utrecht voorlz , den 27 Fe-
bruary 1(^40. Ter ordonnantie van defelve, J, van der
Nypoort.

IV. EXTRACT ïiyt de poinBen ende articulen, die de Voerluyden onder malkanderen ende an-
ders hebben te onderhouden y gearrefleert den 27 Februar. MOCXL. ·

X V.

De bancken van de wagens zullen ten minften
breed moeten zyn twaelf duym , hoog uyt
den buyk van de wagen, mede twaelf duym,
ende de haecken van de bancken plat, met
krammen onder vafl: gemaeckt , ende ter zyden in-
gelaten, blyvende de leeren fes duym boven den bo
venkant van de banck , behalven de vleugels } item
de leeren lang dertien voet, mitsgaders devoorfte en
achterfte raden ten minften twaelf duym van den an-
deren ,daerfe malkanderen naeft komen ,endc een beu-
gel aen den diffelboom , ten minften veertien duym
lang.

XVI.

Welverftaende dat de voerluyden hare wagens,die
fy tegenwoordig gebruycken , fullen mogen behou-
den in fulcke forme als die zyn, maer die fy nieuw

lullen doen maken, dat die fullen moeten gemaeckt
wefen in voegen voorfz , ende op 't oude fpoor, vol-
gende de maet daer van in den Stadhuyfe alhier zyn-
de, beheltelyck datfe alle binnen 's jaers alfulcx vcr-
maeckt fullen moeten zyn, ten weicken eynde defel-
ve wagens met dc paerden twecmael 's jaers by Ge-
committeerden, neiFens den Officier ende denOpfig-
ter, iullen werden gevifiteert, ende indien yemand
bevonden word , geen bthoorlycke paerden, wagen
of vorder gereedfchap, daer toe dienende, te hebben,
zal defelve by de voornoemde Gecommitteerden,01-
ficierendeOpfichter verboden worden , 't voorfz Veer
op Arnhem ende Nymegen rcfpcftive le bedienen,
ter tyd toe hy ander behoorlyck voerwerck, in con-
formité van defe Ordonnantie , zal hebben bekomen
ende vertoont.

V. INTERPRETATIE op het voorfz ExtraBy den 6 Februar. MTiCXLlIL

Β y interpretatie van der Voerluyden Ordonnan-
tie, isverftaen, dat de voetbeugel zal moe-
ten komen veertien duymen onder den diflel-
boom.

Item , dat den achterftçn boom van het fit- ofte
voorhecken in 't geheel niet hooger fal mogen wer-
den gemaeckt, dan drie duymen, ende den voorften
boom maer twee duymen , zonder defelve roet tou-
wen of kettens tc mogen van den buyck van de wa-
gen hooger fchorten,

Ende word de famentlycke voerluyden alhiergeor-
donneert, op Arnhem ende Nymegen met lange dif-
felboomeri tc ryden, ingaende den if Maert toeko-
mende, op pœne van drie gulden voor de eerfte rey-
fe, ende fes .gulden voor de tweede reyfe tc verbeu-
ren, ende voorde derde reyfe van 'c Veer gefulpcn-
decrt te worden, ten ware fyluyden reden mcc korte
diflelbomen, lang zynde uyt de afch, tot aen't gat
daer men de fchakel van den evenaer doorfteekt, vier-
dehalf voet.

De voerluyden van Utrecht op Arnhem rydcnde,
fullefa gehouden zyn te gerieven de perfoonen die op
Rhenen willen gevoert zyn, ende fal henluyden van
yder perloon op een open wagen, op de eerfte twee
bancken betaelt worden 16 ftuyv., op de derde 24
ftuj^v, op de vierde 20 ftuyv.: ende op eenkoetswa-
ge in den back voorwaerts, van yeder perfoon twee
gulden, in den backachterwaerts ^4ftuyv., voorin
16 ftuyv. ; als mede fyluyden gehouden fullen zyö,
voor gelycke fommen tot Rhenen op te nemen, ende
mede te voeren, de perfoonen , die van daar op Arn-
hem gevoerd willen zyn, zonder dat fyluydenymand
zullen mogen laten flaan , die de voorfz refpcéiive
vrachten willig is tc betalen , 200 Jangc plaats op de

wagen

-ocr page 925-

wagen is, op pœne van drie gulden op yder perfoön
tc verbeuren, ten ware de wagen by y mand afgehuurt
ware.

Item^ de voerluyden tot Arnhem ofte Nymegen
zynde, ende van meeninge weiende, weder na U-
trecht tc ryden , zonder vorder vracht te wachten,
zullen gehouden wefen ^ de paflagiers na Utrecht tc
voeren, Γοο wanneer fyluyden van yder pt rioon lo
ftuyvers konnen te vracht krygen^ende op Wi.genin-
gen en Rhenen half geld ^ mitsgaders op Amerongen
i4ftüyv.} gelyck fy ook gehouden fullen zyn mede
te voeren* ioo lange plaats op de wagen zal wefen j
de perfoonen die van Wageningen op Utrecht ge-
voerd willen zyn* voor eene gulden, van Rhenen op

Utrecht voor vyftien ftuyvers, van Amcröngen op
Utrecht voor twaelf ftuyvers < van Doorn op Utrecht
voor tien iluyveis j en door de kky rydendé, van
Wyck op Utrecht gelycke tien ftuyvers, op pœne
als voren, ten ware de wugen medé afgehuurt ware
als voorfz is*

Welverftaande dat de vrachten der perfoonen j die
tuflchen wegen op de voorfz plaat Ten opgenomen, en
tot Uirecht gevoerd worden, in déylinge niet en Tul-
len gebrachi, maar alleen genoien mogen werden by
den voerman j die defelve in voegen als y oren voert*
Accordeert » in kenniife van my , J. van der Ny*
poort.

Wagenvrachten, m. ëoëk. xxxfîî, m*

VI. PARTICULIERE OYdonnantie. rakende 7 Feer vm Utrecht op Arnhem ^ den i; B*

bruar.MOCXL.

De voorbaande pârtîculiere Ordonnantie dejen aangaande van den ρ Decemb. 1Ö18. is geinfereert in de Gencé
rale Ordonnantie op de Voerluyden van den ρ Decemb. 1628. Siet onder Num. ii.

Eerftclyckjfullen geene voerluyden eenigcvriigt^.
wagens mogen voeren op *t voorlz Veer,dun
ten minften met drie goede paerden.

Ende zullen alle dagen,-ora 's anderen daags
op Arnhem te ryden, op eener tyd aingeworpen wor-
den ) des fomcis dj ie koets- ende vyf open wagens,
ènde des winters drie koets- ende drie open wagens,
dewelcke de voerluyden met de patrdcn op het Veer
iullen moeten breng< n, ende dien dag conrinuelyck
aldaar gereed houden, op pœne van by yeder voer-
man te verbeuren fes guldens, ende van zyn gewon
nen vracht te verv ilen.

"Welcke fes ende acht wagens refpeftivc alle dugen,
fomers *smorgens ten acht, ende dts winters 's mid-
daags ten twaalf uren zullen moeten worden aasgc-
Worpen.

Ende foo op eenen dag , boven de voorfz fes ende
acht wagens refpeftive, noch eenige wagens van no-
de waren, zullen uyt de wagens, die tegensden vol-
genden dag aangeworpen zyn , noch foo veelc wa-
gens bygevöegt worden als nodig fal weien.

Ende foo boven de acht ende fes wagens voorfz,
dp eenige dagen een of meer quamen over tefchieren,
ende geen vracht en kregen, foo zullen by die geene
die overfchicien , op de voorfz gepraefigeerde uuren
foo vecle wagens werden bygeworp< η , dat alsdan
weJer *t getal van acht ofte fes wagens gereed fal zyn,
vervolgende 't geene voorfz alioo vooris fucçcifivelyk
van dage tot dage.

Item, fal een voerman, afrydende , niemand mo·
gen laten ftaan, ofte tot de navolgende wagen wy-
fen, als hy zyn behoorlycke vracht niet en heeft, op
pœne van fes guMens te verbeuren ^ ende fes weeken
van *t Veer re zyn.

Ende indien eenige luyden,niet op bet Veer, maar
in de Stad, ofte in eenige deefer Stads Vooffteden
gelogeert wefende, een wagen hadden doen afhuu-
ren, zal den voerman, ofte desfelfs knecht,daar toe
veribcht zynde, gehouden weien met de wagen te
ryden voor de huyfinge, alwaar defelve luyden gelo-
gceri zyn, op de verbeurte van fts guldens.

Item, ymand willent^e een wagen huurenbpArn-
hem ofte Nymegen , fal zyn keur hebben , Wie hy
Van de aangeworpene zal willen gebiuycken, doch
Zal niemand buyten delelve mogen huuren, op pcene
Van fes guldens re verbeuren by foodanige voerman,
die hem daar toe laat gebruyeken,Zonder aangewor-
pen te zyn.

Op tyden als men de ordinaris weg op Nymegen
Zal kennen gebruycken, zullen alle dagen op de uren
als boven, drie wagens werden aangeworpen , die
hun mede na defe Ordonnantie zullen reguleeren.

Item, zullen de geadmitteerde voerluyden, elcx niet
meer als eene wagen in 't vQorfïÈ Veer op Arnhem en
///. DeeU

Nymegen hebben.

linde zal voor wagenvracht van Utrecht op Arn·
hem betaalt wbr Jen als vo'gt.

Te weten, ioo een ofte iwee perfoonen een opert
wagen begeeren te huuren, fullen defelve met den voer-
man zoo na mogen accordeeren , als iy kennen , be-
houdelyck dat het vrachtloon niet en ζ.Λ hoger Wefen
dan negen guldens , koffers ende b.igagie daar inne
begrepen, wanneer defelve niet boven de drie hon-
dert pond fwaar 2vn, ende zal ten amfien van meer·
dergewichte meer betaalt worden, ter arbitiagie van
den opiïchrer.

Item, drie ofte vier perfoonen 9 begeerende eert
wagen als voren, zullen betalen, ofte met hun allen
uytmaken, tien gulden, koffers ende bagjgie mede
daar inne gerekent, mits uat yder kofi^er olte bagagie
niet meer en wcge als zeventig ponden, ende m cai
van meerder fwaurte, zal 't zelve ftaan ter arbitrage
als voren.

Vyt' perfoonen zonder koffer ofte packen, zulled
elcx voor vracht betalen twee gulden.

Ende meer als vyf perfoonen op een wagen ïsynde,
zal op de twee voorite bancken by yder perfoon be*
taalt worden vyf en dertig ftuyvers, öp de derde bank
by elcx dertig ftuyvers , ende op de vierde vier eil
twintig ftuyvers.

Welverftaande, of't geviele , dat'er niet meer als
fes perfoonen te voeren waren, dat ue voerman even-
wel voor 't voorfz loon gehouden zal welen af te
ryden.

Van kinderen onder haar twaalf jaren zal betaalt
worden halt geld^ ende van de geene die opdefchooc
fitten, niet*.

Sullen oock de voerluyden , op Arnhem rydende J
gehouden wefen, te gerieven de perfonen, die op Rhe-
nen gevoert willen zyn, ende zul van yeder perfoon
op de eerite twee banken betaalt worden fesentwin·
tig ftuyvers j op de derde vier en twintig iluyvers, op
de vierde eene gulden.

Van yder reys-kofter, dat dwers in de wagen katl
ftaan, geen zeventig pond fwaar wegende, tal be-
taalt worden tien ftuyvers.

Itemi van gelyke koffer, boven de feventig pond
fwaar wegende, of dat niet dwers in de wagen kan
ftaan, feftien ftuyvers.

Van allezacken, packen, of tonnen^ fitplaatzeri
belettende , van yeder ho" dcrt pond achtien ftuj^^
vers, minder en meerder gewichte nieradvenant.

Welverftaande, dat van manden met hoeden^ ofté
facken, packtn, ofte koffers, leer veel plaats befla.iöé
de, ende niet na proportie fwaar wegende , becadflc
zul worden ter arbitrage van den opfïi hter.

Ymand een wagen vol koffers, ρ eken ofte zac-
kcn bevrachtende, zaldaat voor beiakn tien guldthj
Aaa saa asiti

-ocr page 926-

niet cn exccdeere

mits dat Het gewichte van dien
twaalf hondert pond fwaarie.

Van bougetten, maeltgcns, doofen, ende diergely-
ke, die men aan , ofte onder den arm kan dragen,
ende onder dé bancken konnen ftaan , en fullen de
reyfende luyden niet betalen, ten ware die van der-
tig pond 1 waar te waren , in welcken gevafïe daar
Van betaald zal worden tot arbitrage van den Op-
fichter.

item, twee, drie, of vier perfoonen ^ begeerende
een koets ofte overdeckrè Wagen , zullen daar voor
betalen , ofte tnet hun allen uytmaken elf guldens,
daar inne begrepen koffers endebagagie, de welcke
öchter inne kennen ilaan, mirs defelve niet excedee-
rende de fwaarte van hondert pond.

iteril j vyf ofte fes perfoonen , gelycke koets ofte
overdeckte wagen begeerende , zullen de perfoonen
in de back voorwaerts rydende , yder betalen twee
gulden tien ftuyvers , achterwaens rydende , yeder
twee gulden twee ftuyvers, ende die voor ia zitten,
yder eene gulden veertien ftuyvers.

Of't gebeurde, Hat zeeckere wagens van Utrecht
tot Arnhem ofte Nymegen zynde, eenige luyden
op een koetswagen gevoert wilden wefen, ende den
voerman van de koetswagen de luyden niet en be-
geende te voeren, zullen m fulcken gevalle alle de
voerluyden , aldaer wefende, daar om kavelen j ende
die het te beurt valt, fal zyne paerden voor de koets-
wagen moeten infpannen j ende de vracht voeren,op
poene van drie gulden te verbeuren.

Item, of't geviele, dat de zamentlykc luyden op
een open wagen beifeed zynde, daar na met een koets-
wagen wilden gevoert weftn , ende derhalven meer
loons geven , fal die geene, die de koetswagen
voert, alle 't geene hy geniet, in dey linge moeten
brengen.

Item, zal den voerman, die eerft afryd » de brie-
ven ende packjens, als dan op 't Veer zynde, gehou-
den wefen mede te nemen, op poene van fes gulden
by de weygerige te verbeuren, endp den fel ven avond
als hy aankomt^ te doen beitellen, op poene van tien
ftuyvers by den voerman te verbeuren op yeder brief
ofte pacxken , dat ten felven avond niet beflelt en
word , behoudens hem zyn regres legens den be-
ftelder.

Ende fal voor vracht op Nymegen van gelycken
betaalt worden als op Arnhem, foo wanneer de dyc*
ken bcquaam zyn om te ryden, 't welck fal ftaan tot
oordeel van den oplichter.

Ende fullen de voerluyden, foo op Arnhem als
Nymegen ^ wel voor minder loon als voorfz mogen
ryden , maar fullen niemand meer mogen afvorderen,
ofte doen betalen, op pcene van t'elcken reyfe te ver-
beuren haar vracht, ende fes guldens daar boven.

De pafTagiers , willende vracht in voegen voren
gellelt, uytmaken , fal den voerman gehouden we-
zen, t'haarder vermaninge datelyck af te ryden, en-
de defelve over te voeren op Arnhem , ofte van daar
op Utrecht, van half Febr. tot half Odob. in tien
of elf uren, uytgefondert in de maanden Junio , Ju-
lio, ende Augufio , iri welcke hy fal gehouden zyn
die over te brengen,vermits de heete dagen,tenlang-
ften in twaalf uren, op de verbeurte van fes gulden,
doch nood ende ongeluck altyd uyjtbefcheyden.

Gelyck de voerluyden ooek gehouden fullen zjrn,
van half Oktober toe half February, van Utrecht op
Arnhem, ofte van Arnhem op Utrecht, op eenendag
binnen te ryden ^ als yder pafTagier boven de ordtna·
ris vracht vyf ftuyvers meer wÜ betalen.

Soo ymand een v/agen begeert, omme over nacht
gevoerd te worden op Arnliem oite Nymegen , die
zal moeten betalen dertig ftuyvers meer aïs de or<}i*
naris vracht by dage, des zullen de voerluyden den
zeiven als dan moeten overvoeren in twaalf uren tyds
ende zullen defe dertig ftuyvers onder de voerluyden
niet komen in dcylinge, maar blyven tenprofyte van
de geene, die de vracht voert.

Welverftaande mede, zoo wanneer de pafTeerendc
luyden meer als de ordinaris vracht wil-len betalen, otn
in korter tyd,ofte minder uren, dan die Ordonnantie
vereyfcht, overgevoerd te werden, ofte op Nyme-
gen gebracht te werden, als de dycken al onbequaam
zyn om te ryden , dat 't zelve overloon zal komen
ten profyte van de voerman , die de vracht voert,
die nochtans de pafTeerende luyden niet meer fal mo-
gen afnçenien , da» den opiichter naar gelegentheyd
fal arbitreeren.

De voerluyden, ofte die voor haar de wagens voe-
ren, en zullen tufTchen Utrecht ende Arnhem, niec
meer dan driemaal mogen pleyfteren, ende elke reyie
niet langer als drie quartier uurs ten h,oogften, doch
daar fy het middagmaal houden, een half uqr langer,
ten ware het geheele gefelfchap langer begeerdeti,·
ende de koften van hun paarden, ende anders, die fy-
luyden onderwegen hebben, zullen fyluyden (elfs^ be«
talen, fonder lafte van de pafTagiers, alles op debo«·
te van fes gulden, ende fes weecken van 't Veer te
zyn.

Item, fullen de voerluyden van Utrecht rydende,
aan de Bilt of tot Vechten niet mogen pleyfteren, en-
de naar Utrecht rydende oock niet, als fyiuyden tot
daar toe, te vooren driemaal gepleyftert fullen heli-
ben, op poene als voren. ,

T'appJiceeren alle de geldboeten , zoo van de ge<
neiale als defe particuliere Ordonnantie, ten behoeve
van den Officier, Opiichter ende der Voerluyden Gü^
de^ elcx een derdendeel. <

Omme welke geldboeten bequamelycker te inne%
den Officier, Opfichter ende Overmannen v^n der
Voerluyden Gilde, ende elcïc van henlyyden by fonder
by defen geauthoriièert worden , de fteenen van de
breukigen le fchutren, ende tot het werpen op ee-
nigeVeeren niet te admittecren,ter tyd toe deboeteK
betaalt zyn,

Ende zal den opfïchter gehouden wefen, te letteö
op alle de wagens, die op Arnhem ofte Nymegeö
ryden, of by defelve defe Ordonnantie oock geobfer-
veert word, ende zoo wanneer eenige wagens aankö-
men, hem t'informeeren, of den voerman Ijg oock
daar na heeft gereguleert, ende fonderlinge mede, of
hy meer als driemaal gepleyftert heeft.

Ende zal hy opfichcer voor fyne moeyte van yder
wagen, die op Arnhem ofte Nymegen ryd, hebben
vier ftuyvers, ende meer niet, die de voerluyden
promptelyck voor *t afryden zullen moeten betten",
des hy fal gehouden wefen altyd by de hand te zyn,
ende perfoonlyck 't opfichter-ampt waar te nemen.

Van gelycken fal hy vier ftuyvers hebben van elc-
ke wagen, die op S wol, Deventer, Zutphen, &c.
afgereden zynde, met vracht van Arnhem op Utrecht
wederkeert.

Ende by zoo verre hem eenig voerman , fyne ge*
brode knecht, ofte eenig geadmitteerde fweeprydcr,
over 't bedienen van iyn ampt dreygde, miiTeyde of
mifdede , met woorden ofte wercken , die fal daar
over arbitralyck gecorrigeert worden, met fufpenfie
ofte privatie van 't Veer, ofte anders tot dilcretic
van den Gerechte. Aldus gedaan ende gearrefteert
by de Vroedfchap der Stad Utiecht, den zyFebrua-
ry 1Ö40. Ter ordonnantie van deielve, J. van der
Nypoorr.

VAN DE VOERLUYDEN EN

yil. LYSTË van de fiTagmvrachtm àinakfcbnvenyukm^

-ocr page 927-

Op Jmerifoor^k

Van een afgehuurde vracht voor vyf pct foonen
zonder bagagie , of vier perfoonen met ba-
gngie, ter ( waarte van een perfoon, of van
2Ö0 pond, fal het vrachtloon wefen 3 guld.

2 ftuy V.

Ende van fes perfoonen zender bagagie ofte vyf
perfoonen met bagagie, ter fwaarte ais voren, 5 guld.
10 ftuyv.

Voor vracht van een open wagen ginis cnde We-
der met vier perfoonen 4guld.

Mee vyf perfoonen 4 guld. 10 ftuyv.

Ende met fes perfoonen ^ guld.

Ende van een overdekte wagen tien ftuyv.meer.

De gadervrscht is voor yeder perfoon op de eerfte
ende tweede bank 10 ftuyv.

Op de derde banck ρ ftuyv.

Ende op de vierde banck 7 ftuyv.

Op een overdeckte wagen isal betaalt worden by
yeder perfoon voorwaarts in de back fittende , 12
Ituyv.

Achterwaarts in den back lo ftuyv.

Voor in 9 ftuyV.

Ende achter in 8 ftuyv.

Op Zutphen , Campen of Zwol

Van een wagen afgehuurt voor vyf perfoonen fon-
der bagagie, ofte vier perfoonen met bagagie , ter
iwaarce van een perfoon, ofte ten hoogftcn van twee
hondert ponden, fal het vrachtloon wefen 18guld.

Ende van fes perfoonen zonder bigngie, otte vyf
perioonen met bagagie, ter fwaarte vooifz, 20guld.

Voor gadcrvracht fal yder perfoon op de eeiftc en
tweede banck betalen 3 guld. 10 ftuyv*

Op de derde banck 5 guld.

Ende op de vierde 2 guld.

Op een overdeckte wagen fal yder perfoon betalen
voorwaarts in den back 4 guld.

Achterwaarts 3 guld. 10 ftuyv.

Ende voor in 2 guld. 10 ftuyv.

Op Deventer of Doesborg.

Een wagen afgehuurt voor vyf perioonen fonder ba-
gngie, ofte vier perfoonen met bagagie , ter fwaarte
als voren, löguld.

Ses perfoonen zonder bagagie , ofte vyf perfoonen
met bagagie, ter fwaarte vooriz, 18 guld.

Voor gadervracht zal yder perfoon op de eerfte en
tweede banck betalen 3 guld. 5 ftuyv.

Op de derde banck 2 guld, 10 ftuyv.

Ende op de vierde 1 guld. 10 ftuyv.

Ende op een overdeckte wagen yder perfoon voor-
waarts in den back 5 guld. if ftuyv.

Achterwaarts 3gu]d.

Ende voor in 2 guld. 10 ftuyv.

Op Harderivyck.

Voor een open wagen met vyf perfonen , ofte de
fwaarte van dien, 8guld.

Ende met fes perionen, ofte de fwaarte van dien>
9 guld.

Ende van een overdeckte wagen met vyf perfonen,
ofre de (waarte van dien, 9guld.

Ende met fes perfonen, ofte de fwaarte van dien»
ïo guld.

Op Nacrden.

Voor een open wagen met ies perfonen 4 guld.

Voor een overdeckte wagen f guld.

Ende voor een wa^cn gints en weder 6 guld.

Op Wyck te Duurfiede.

Voor een open wagen afgehuurt voor fes perfonen,
fal betaalt worden buyten om f guld.

Ende binnen door 3 guld. 10 ituyv.

Ende voor een overdekte wagen buyten om s guld.
ïo ftuyv.

Ende binnen door 4 guld.
III Dffl.

Voor gadervracht binnen door fil yder pcribon op
d'eerfte en tweede banck betalen i4lluyvè
Op dc derde banck 12 ftuyv.
Ende óp de vierde 8 ftuyv.
Ende op een overdeckte wagen voorwaarts ih àeû
back 16 ftuyv.

Acht(^rwaarrs ï3ftuyv4

Voor in 11 fluy ν.

Voor een afgehuurde wagen gints en \veder, zal
betaalt worden binnen door 4^uld. 10 ftuyv.

Ende buyten om van den 1 February tot den i No^
vember (Sguld. I

Ende van den 1 November tot den i FcbruaW 7
guld. ]

Op Buuren.

Voor een wagen met ies perfoneh f guld. 10 ftuyv?

EnJe voor een wagen gints en weder 7 guld.
Op ihieL

Voor een open afgehuurde wagen met fes perfoncni
of de 1'waarte van dien <ίguld. 10 ftuyv.

Ende voor een overdeckte wagen 7 guld.

Tot gadervracht zal yder perioon op de eerfte en
tweede banck betalen 1 guld. 2 ituyv*

Op de derde banck 18 ftuyv.

Ende op de vierde if ftuyv.

Ende op een overdeckte wagen voorwaarts in den
back 1 gulJ. 5 ftuyv.

Achtcj w iarts I guld.4 fluyY.

Voor in 18 Ituyv.

Welveift.iande dat de voerluyden op Thiel rydert-
de, gehouden zullen wefen, de perfonen opWykof
Buuren willende reyfen , te geneven ende mede tc
voeren; n^its becalenJc voor vracht zoo veel als die
op Thiel ryden » zonder yemand 't zelve vrachtloon
pra:fenteerendc, te mogen laten ftaan, als op de wagen
plaits is, en als op Wyck ofre Buuren geen wagen
ryd, op poene van drie gulden op yeder perfoon te
verbeuren, ren behoeve van den Officier, Opiichtcc
en Voerluyden Gilde, elcx een derdendeel.

Op Bommel.

Voor een open wagen afgehuurt tot vyfperfonen,

of de fwaarte van dien, 6 guld.

En tot fes perfonen 7 guld.

Voor een overdeckte wagen 8 guld^

Voor gadervracht zal ydtr perioon op de eerfte en
tweede banck betalen 1 gukl. 5 ituyv.

Op de derde bmck i guld.

En op de vierde 16 ftuyv.

Ende op een overdeckte wagen voorwaarts in den
back 1 guld. 10 ftuyv.

Achterwaarts i guld. 5 ftuyv.

Ende voor in i guld.

Op Ί Hartogenbofch.

Voor een open wagen afgehuurt tot fes perfonen
of dc iwaarte van dien, 9 guld.

Ende voor een overdeckte wagen toguld.

Voor gadervracht zal yeder perfoon op de open
wagen , op de eerfte cnde tweede bancken betalen
I guld. 15 ftuyv.

Op de derde banck i guld. 8 ftuyv.

Ende op de vierde i guld.

Ende op een overdeckte wagen voorwaarts in den
back 2guld. ç ftuyv.

Achterwaarts 1 guld. ftuyv,

Ende voor in i guld. 5 ftuyv.

Ende zullen defe voerluyden, als op Bommel geen
wagen ryd, gehouden welen de perfonen op Utrecht
op Bommel willende, te gerieven cnde mede te voe-
ren , waar voor fxJanige perfonen tot vracht zullen
betalen zoo veel als die op 's Hartogenbofch ryden,
zonder defelve 't voorfz vrachtloon prsefentcereode,tc
mogen laten ftaan, zoo lange plaats op de wagen is,
op pœne als boven.

Aaa aaa ζ '

WAGENVRACHTEN, lîl BOEK. Î^XXFÏl tïT.

-ocr page 928-

VAN DE VOERLUYDEN EN

Op de derde banck 7 ftuyv.
Ende op de vi^de 6 ftuyv.
Op een overdeckte w^agea voorwaarts in den bick
ftuyv.

Achterwaarts u ftuyv.
Ende voor in 7 ftuyv.

Ende zal voor een afgehuurde wagen gins eedcwc-
der betaalt worden 4 guld.

Op der Goude

Voor een open wagen, afgehuurt tot fes perfoonea

Ende voor een overdeckte wagen 5 guld. 10 ftuyv.

Voor gadervracht op een open wagçn yder perfoon
op de twee eerfte bancken i guld.

Ende op de derde 14 ftuyv.

Ende op de vierde 10 ftuyv.

Ende op een koetswagen voorwaarts in den back
I guld. 4 ftuyv.

Achteiwarris 18 ftuyv.

Ende voor in 14 ftuyv.

Welverftaande dat defe voerluyden, alsfergeenwa-
gen ryd op Oudewater , de perfonen dej waars wil-
lende, zullen moeten gerieven, ende mede voeren voor
defelve vracht, die men op der Goude betaalt, fonder
y mand ('t voorfz vragtloon prefenterende ) temogen
laten ftaan, alsfer plaats is op de wagen , op de vei-
beurte van drie guldens, op yder perfoon.

Voor een wagen op een dag gins ende weder 7

guïd. Λ

Op Leyden, jimfierdam ende Rotterdam.

Voor een open wagen afgehuurt tot vyf perfonen,
ofte de fwaarte van dien 7 guld.
Ende tot fes perfonen 8 guld.
Ende voor een overdeckte wagen tot vyf perfonen
8 guld.

Ende tot fes perfonen ρ guld.

Voor gadervracht op een open wagen, yder per-
foon op de twee eerfte bancken i guld. 8 ftuyv.,

Op de derde banckguld. 4 ftuyv.

Ende op de vierde 16 ftuyv.

Ende op een overdekte wagen voorwaarts in dc·
back I guld. if ftuyv. ·

Achterwaarts i guld. 8 iluyv.
Ende voor in i guld. 4 iluyv·
Ende fullên de voerluyden op Rotterdam rydcndcï
inneer geen wagen op ;der Gc '

I guld. 4 .

Dcfe Voerluy<Ïen fujlen gehouden tvefen, wanneer J wanneer geen wagen op ;der Goude ryd , gehouden

Op ^sGravenhage.

Voor een open wagen tot vyf perfonen 11 guld·

Ende tot fes perfonen 12 guld.

Voor een overdekte wagen tot vyf perfoonen 12
guld.

Ende tot fes perfonen 15 guld.

Voor gadervracht op een open wagen, yder pér·
foon op de twee eerfte bancken i guld. 4 ftuyv·
Op de derde banck i guld, iz ftuyv.

Ende op de vierde i guld. 4 ftuyv.

Ende op een overdeckte wagen voorwWts io
back 2 guld. 14 ftuyv.

Achterwaarts a guld. 5 ftuyv.

Ende voor in 1 guld. ii ftuyv.

Op Antwerpen, .

Vooreen afgehuurde wagen tot vier perlóneu, oi
minder 22 guld.

Vyf ende fes perfonen, ofte vyf met bagagie, £«
fwaarte van een menfch, 2(5 guld.

Óp Keulen. ·

Vooreen vragen met viéj·, ofte weyniger perfoo-

flCB

geen wagen op Schoonhoven is rydende , de perfo- wefen de perfonen derwaarts willende te gerieven en«
nen derwaarts willende, te gerieven, ende medete voe- de mede te voeren, mits defelve daar voor tot vracht
ren , waar voor fodanige perfonen tot vrachtloon ful-1 betalende foo veel als die op Rotterdam ryden, foo-
ien betalen foo veel als die op Dordrecht ryden, fonder | der dat zy ymand van defelve pcrfopen ( 't voorfz
d.icden voerman ymand van defelve perfonen ('c voor-, vrachtloon pra:fenterende) zullen mogen laten ftaan^
fchreve vrachtloon prefenterende ) alsfer plaats op de alsfer plaats op de wagen is, op pcène als voofcD.
wagen is, zal mogen laten ftaan, op pane als voren. '
Op Schoonhoven.

Voor een open wagen afgehuurt tót fes perfoonen
4 guld.

Ende voor een koetswagen 4 guld. 10 ftuyv.

In cas van gadervracht ,fal.yder perfoon op de eer-
fte ende tweede banck betalen i j- ftuyv.

Op de derde banck 10 ftuyv,

Énde op de vierde 8 ftuyv.

Ende op een overdeckte wagen voorwaarts in den
back I guld. f ftuyv.

A,chierwaarts 16 ftuyv.'

Ende voor in 10 ftuyv.

Ende fal voor een afgehuurde wagen gins ende we-
der becaalt worden 5 guld.

Op Monffoórt.

Voor een open wagen afgehuurt tot fes perfoonen
3 guld.

Ende voor een overdekte wagen 3 guld. 10 ftuyv.

y oer gadervracht zal yder peribon op de ccrftc en
ï7/éedc banck betalen la^ftuyv.

9 H

Op Cuyîenhurg^ Woerden enâe (HdewaUr.
Voor een oper» wagen afgehuurt tot les perfoooen
guïd. 10 ftuyv.

Ende voor een overdecktc wagen 4 guld.
I>€ gadetvrafTt zal welen van yder peifoon, op de
twee eerfte bancken 11 ftuyv.
Op de derde bank 10 ftuyv.
• Ende op~de vierde 8 ftuyv.
Ende op een overdeckte wagen voorwaarts in den
back 16 ftiayv.
• Aekefwaarjs ftuyv.

Ende voor in 10 ftuyv.
' Ende fil van een afgehuurde wagen, gins en we-
der bccaak worden 4 guld. 10 ftuyv.

O^ Gonnch€m,
Voor een open wagen afgehuurt tot vyf perfonen
4 guld. 10 ftuyv.

Ende tot fes perfonen f guld.
E«de voor een overdcekte wagen , tot vyf perfo-
nen 5 guld. 10 ftuyv.
Epde lot fes perfonen 6 guld.
De gadervxacht ial wefen op een open wagen van
yeder perfoori, op de eerfte en tweede bank 18 ftuyv.
Op de derde banck 15 ftuyv.
Ende op de vierde iz ftuyv.
Op €en overdeckte wagen voorwaarts in den back
yder perfoon 1 guld. 4 ftuyv.
Achterwaarts i guld.
Ende voor in 18 ftuyv.

Voor een afgehuurde wagen gïns en weder ^guld.

Op Dordrecht,
, Voor een open wagen afgehuurt tot vyf perfonen

6 guld. 10 ftuyv.

Ende tot fes perfonen 7 guld. 10 ftuyv.
Ende voor een overdekte wagen tot vyf perfonen

7 guld. 10 ftuyv.

Ënde tot fes perfonen 8 guld. 10 ftuyv.
Tot gadervracht op een open wagen yder perfoon
op dc eerfté ende tweede banck 1 guld. ö ftuyv.
Ende op de derde banck i guld. 2 ftuyv.
Ende pp de vierde 16 ftuyv.
Énde op een overdeckte wagen voorwaarts in den
back, I guld. 14 ftuyv.

Ende te rug in den back i guld. 8 ftuyv,
Voor in ί guld. 4 ftuyv.

tâÊÊm

-ocr page 929-

wagenvrachten, ui. soek. xxmi. TIT. Çif

nen 60 gu]d.

Ses pcrioncn j ofte vyf met bagagïe * ter fwaartc
van een menfch 66 guW.

Op Arnhem ende Nimmegen.

Hier van is een O.donnantie apart, waarna ecny-
der iïg heeft te reguleren.

Beheltelyk dat de voerluyden by *t afryden op Arn-
hem nog 11 uren tyds hebbende,dien dagbinnen ryden
zullen moeten voor 't ordinaris loon , fonder te ont-
fangcn de vyf iluyvcrs indevoorfz Ordonnantie, over
de dïie wintermaanden , tot lafte van yder paflagier
geftclt, ten aanfien de poorten t'Arnhem open bly-
ven tot negen uren des avonds.

De voerluyden van Amersfoort ende Gorinchem,
zullen niet mogen aannemen , ofte voeren, van hier
eenige vrachren voor de middag, geiyk ook de U-.
trechife Voerluyden niet fulkn mogen doen , van de
voornoemde Steden op Utrecht, opdeveibeurtevan'
fes gulden, ten behoeve van den Officier, Opfigter
ende der Voerluyden Gilde, elcx een derdendeel.

Ende zullen alle de voorlz vrachtloonenalfulcxbe·
taalt worden, miis datdc voeiluydcnop de reyfehun
lelfs , ende hun paarden zullen moeten vcriorgen,buy-
ten koften vnn de reyfende luyden , op dc verbeune
van drie guldens, ten behoeve als boven.

Weiverftaande dat zyluyden wel voor minder loon
fullen mogen ryden, maar zullen niemand meer mo·
gen afvorderen, ofce doen betalen , op de verbeurte
van de vracht, ende iês guldens daar boven, t*appli-
ceren als voren.

Sonder dat de voerlnyden fuHcn mo^n weygcreni
jte voeren de peifonen de voorfz refpecïrive vrachten
priefenterende, als den Opfigter ial oordelen de we-
gen bcquaam te zyn, op pœne van les weecken van
't Veer te wefen, en fes gulden te verbeuren j ten be-
hoeve als boven.

Ende oi *c geviele, darter niet meer als fes perfoo*
nen re voeren waren , fal den voerman, die op zyn
beurt vracht vergadeir, gehouden wefen evenwel af
te ryden voor 't geftelde vrachtloon j op poene als
voreoi

Voor vracht van kofFerg ende bagagie , wegende
twee hondert pond, lal betaalt worden foo veel als
van een perloon op de derde banck van een open wa-
gen , ofte voor in een overdcckte %vagen fittende,
van minder ende meerder fwaartenaar advenant. Bly-
vende de voorgaande Ordonnantie in zyn gchccl,voor
zoo veel defelve by defen niet verandert is. Aldus
gedaan ende provifionelyk gearrefteert by de Vioed-
Ichap der Stad Utrecht, den 27 December 1649. My
Secretaris pricfent, ]. van der Nypoort.

VIII. RESOLUTIE, behelfende een ordreo^de Retterdamfche wagens,den 31 May MDCLXKXVI,

Borgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, hebben goetgevonden ende veriluan,
dat de wagens op Rotterdam voortaan weder-
om zullen afryden van buyten de Catharyne
poort, op zodanige ordre ende reglement, als volgt.

Eerftelyk.datde voerluyden, komende van Rotter-
dam, gehouden zullen zyn te logeren,ten huyfe van
Jan Aartfe van MeerWyck, in den Engel, endeaan-
llonds hare wagens fetten in de fchuur , achter des
zelfs huyfinge , zonder eenigfints te tooneu op het
yeer,

I Î.

Dat geen voerluyden des morgens tufichen zeven
cn acht uren , ende des middags van ell: tot twaalf
uren, eenige perfoonen, door haar felven, ofte door
anderen zullen vermogen aan te fpreeken , ofte eeni-

IX. NADERE Generale Ordonnantie, op de Voerluydm, mitsgadert deLyfle op de Wagenvrach-

ten, gearrefteert den iNovemb. MDCLXXXl^L

vonden wordende, moeten worden ten vollen verbe-
tert tot contentement van haar Ed. Achtbare, voor
en aleer de voerluyden eenige vrachten fullen mogen
voeren, ofte daaromme werpen, en die gene die by
de derde fchouwe niet behoorlyk compleet en is, faï
voor altyd blyven gecaiTeert.

I V.

. Gelyk ook van nu voortaan niemand , buyten het
Voerluyden Gild zynde, geen de minfte vracht en fal

vracht, en fes gulden daar boven , als mede dat nie-
mand eenige fpeelwagens en fal mogen verhuren, datï
aan burgers en inwoonders defer Stad, welke huur-
ders de fpeelwagens zelfs zullen moeten mennen , eri
blyven ryden binnen defe Provincie, waar onder ge-
permitteert blyven de Steden Cuylenburg, Vianen,
Yflelfteyn, Woerden ende Naarden, en niet andere
nog verder, op pcene van tien gulden,

Niemand en fal vermogen eenige chaiies te vcrhuu-
nog te laten gaan, of ryden, op eenige Over-Ys-

ren

felfe Steden , nogte op de navolgende, als op Arti*
hem, Nimmegen, ^tphen en Doesburg, mitsga-
ders op 'sHertogenbofch, op fcèoe vaa tien gulden,^
Aaa aaa j

die alvorens eenige vrachten te voeren , of daarom te
werpen, aan den CommiiFaris en Del^ens van 't Gild
defelve vertoont fullen hebben, en de gerechtigheyd
van 't Gild voldaan.

ί I ï.

De voerluyden fullen ook tot het voeren van eeni-
ge vracht niet toegelaten worden, 'c en zy dezelve
voorfien zyn van een bequaihe koets, of overdeckte
^agen, met hangende banckendaar in, en drie goe-
de paarden die haar felfs toebehoren, dewelcke alle
jaren een reys- of tw'ee door Heeren Gecommitteer-
den , uyt de Vroedfchap , zullen worden gevifiteerr,
of gefchouwen, en zullen alle de fouten aan de wa-
gens en paarden by de voorfz fchouwe,of viûiàtie

ge vracht aan te neemen op het Veer.

I I I.

Ende na het afvaaren van de fchuyten , alleenlyck
door haar zclven, ende niet door herbergiers, kruy-
ders, knechts of andcreo.

I V.

Dat zy ook geen andere vrachten 1 ofte peribonen
zullen mogen aanneemen ofrc voeren , als die direc-
telyk op Rotterdam willen, ende anders niet, alles
op pcene van vier ducatons t*clcken reyfe te verbeu-
ren , d'eene helfre voor den aanbrenger, ende U'an·
derc helfte ?oor *c Stads Kinderhuys,

Wordende tot de beboetinge geauthorifeert, den
Commiflaris van het Leydiche Veer, mitsgaders dc
fchippers ende der felver knechts.

η den eerften, zullen alle de voerluyden die tegen-
woordig op eenige Veeren ryden,ofvragt voeren,
aan de Heeren v;m de Vroedfchap moeten belo-
ven , haar re zullen reguleren naar de Ordonnan-
tie, de Voerluyden aangaande, algereeds gemaakt, ofte
die namaals gemaakt mogte worden.

Sal ook niemand tot het voerwerk geadmitteertwor.
den, dan die gene die by fpeciale ade van myn Hee-1 mogen voeren met koetswagens, open wagens, bol-
ren van de Vroedfchap daar toe geadmitteert zy n, en j der wagens, of karoflen, op de verbeurte van defelve

-ocr page 930-

VAN DE V O Ε R L U Y D Ε Ν EN

by de verhuurdtrs te verbeuren. '

VI. ,

Ten dien eynde zullen de famentlyke voerluyden
haar alle tyd voorfien houden vaneen bequame karos,
ten dienfte van die gene dic het begeren, welckeka-
ros on ier hiarluyden altyd bequaim , en bruyckbaar
zal raocten worden onderhouden , en jaarlyks mede
gefchouwen worden, om welcke vracht by de voer-
luyden zal worden gefmackt , gelyck als om andere
vrachten , exempt op Arnhem en Nimmegen , in
■welcke gevalle de eerfte voerman in de beurt fal heb-
ben te ryden, op poene van iuipenfie van fes weeken,
of arbitrale correótie.

V I I.

Gelyk mede altyd in 't Veer zullen moeten zynecn
getal van ies, of acht bequame bolderwagens, die de
voerluyden zullen moeten beforgen , en zal om fo-
danige vrachten worden geworpen by die geene die
bolderwagens hebben , als mede zullen daaromme
mogen werpen die geenbolderwagenshebben,dcsdat
zy verfekert zyn, eene te konnen bekomen , en zy
alvoorens te werpen, zullen verklaren, wat voor een
bolderwagen, zy tot het voeren van de vracht zullen
gibruycken, op pœne van de vracht verilekcn te zyn,
en drie guldep.

VIII.

Insgclyks, en zullen van nu voortaan geen fweep-
ryders, op eenige Veeren mngf η ryden, ofte om
vracht werpen, dan alleen voor fieke , of irapmenre
voerluyden , ofte voor voerluyden weduwen, onck
voor foodanige voerluyden, als by haar EJ. Achtbaie
(de Heeren Gecommitteerdens) fpeciaal z,il zyn ge-
confenteert, mids dat foodanige Iwccpiydersalvorrtis
re werpen,zullen moeten vcrk'aren, voorwien zulks
gefchied, zullen anders tot 'c werpen niet geadnm-
reert worden, en dat niet fonder admtflic , engetnom
hebbende haar aóleaan den Cominifluris, en de Dekens
van 't Gild. ,

I X.

Ende zullen de voerluyden hare vrachten felfs moe-
ten aannemen en voldoen, ook wel door haar faons,
of gebroode knechts , echter aivorens permiffic en
conl'ent van de Heeren Gecommitteerdens daar toe
verkregen hebbende , buyten 't welke niemand, als
zy felfs, de vrachten zullen mogen voeren, op pœne
van drie gulden yder reyfe te verbeuren.

Ende zullen de voerluyden of hare weduwen voor
hare gebroode knechis, zoons, en Iweepryders, die
zy gebruycken , moeien initaan, zoo voor derlelver
getrouvs^igheyd, als voor de boeten dic fyluyden fou-
den mogen komen te verbeuren , behoudens de
voorfz voerluyden of weduwen haar regres jegens
defelve.

X L

Ende zullen defelve,zoo wel voerluyden alsfweep·
ryders, jaarlycx den eerften maandag in Januario,ge-
houden weien le verfchynen, ter vergideringevan de
Vroedfchap, haren dienftald.iar nederleggen, ennieu
wc admiffie voor 't aanftaande jaar te verioeken, fon-
der welcke nieuwe admiflje fyluyden tot hetvoerweik
niet en zullen worden toegelaten.

X J 1.

De voerluyden zullen gehouden wefen haar aange-
nomen ofte gewonne vrachten te voeren , zonder te
mogen daar uyi fcheyden , ofte defelve te verkopen,
ofie onderwegens aan y mand over te doen, ook niet
dan met fpeciaal confcnt van de ophebbende vracht,
defelve aan een op de weg tegenkomende wagen te
verruylen, op poene van les gulden, en in tien dagen
om geen vracht te mogen werpen.

XIII.

Gelyck de zoo wel vreemde als dcfer Stads voerluy-

den , buyten geen poorten, huyfen of herbergen bini
nen of buyten de Stad, ook aan of in geenfchuyten,
anders dan op het ordinaris Veer , vracht zullen mo-
gen inwachten, vergaderen of onverfocht aannemen,
maar zullen die onvcrhindert laten komen en gaan
naar die poort of plaatfe, alwaar het ordinaris Wa-
genveer is, en de paflagiers op 't Wagenveer komen-
de, zelfs laten verfoecken gevoert te Worden, om als
dan, by de praefenten, op 't Veer buyten die poort
daar zulcx gcordonneert is, om de voorfz vrachi ge-
worpen te worden, op poene als voren.

XIV.

Item, zullen geenfchippers of.heibergicrsintoe-
komende tot voerluyden mogen worden ge.idmitieert,
gelyck meJe geen (algereeds geadmitteerde voerluy-
den ) meer in 't toekomende tappers neeringe zullen
mogen doen, ook in hare huylen geen vracht en ful-
len mogen aannemen onverfocht, op pœne als voo-
ren.

X V.

Geene fchippers, herbergiers, kruyers, zack- of
packdragers, ofte brief-beltellers , zullen vermogen
haar te bemoeyen met eenige vrachten, die aan te
nemen, of aan yemand van de voerluyden te geven,
of den eenen voerman den anderen vrachten te geven,
't en ware ymand expres een voerman particulierlyck
begeerde, ende overfulcx daar toe verlocht worden··
de, op pœne van ies gulden.

XVI.

Niemand van de voerluyden zal met meer dan met
een gefpan te gelyck mogtn vracht voeren, danrncc
een karos, of bolderwagen , door en om deefe Stad
wandelen ryden , 't welck voor geen tweede gefpan
by üclèn gerekent word , op pœne als voren, en de
vracht te verbeuren die hy gewonnen heeft met zyn
tweeden wagen, karos o'^'bol 'erwagen,

XVII.

Gelyck mede de voerluyden zullen gehouden zyn,'
zoo eenige luyden binnen defe Stad, ofte buyten ee-
ne der vier poorten, gelogeert waren, en een wagen
wilden huurcn,om hier of daar na toe gevoert re wil-
len worden, aldaar de vracht aan te nemen , en aan-
itonds na het aannemen om deielve vracht op het ge-
pr.efigeerde Veer re laten roepen , en zal den voer-
man, die defelve vracht te beurt valt, fig op 'tfpoc-
digfte ten langilen zomers in een uur , en 's winters
in ten half uur , vervoegen met zyne wagen daar de-
felve vracht gelogeert is, of daar zy begeeren de wa-
gen te hebben , en ter plaatie daar fy na toe gereden
zyn , komende, de luyden met de wagen te brengen
daar (y willen logeeren.

XVIII.
Niemand van de voerluyden en zal vermogen met

eenige vracht, 't iy met koetswagens,bolderwagens,
karoiFen, open wagens,&c. te ryden, ionder daarom
alvorens te hebben laten roepen en werpen, dun al-
leen met borgers en inwoonders defer Stad, of met
fodanige Heeren van qualiteyt, als de Heeren Gecom-
mitteerdens by fpeciale aften fullen permitteeren , op
pœne van defelve vracht, en fes weken van't Veer
te zyn.

XIX.

Geen voerman cn zal mogen voeren de vracht oic
een ander toekomt, of die hy alreeds by kaveling »
wonnen heeft, op rœne als voren.

XX..

De voerluyden zullen gehouden weien , roet elcK
perfoon die by hen komt , ofte doet aanbeftcden, tc
hefpreken , waar die zyn plaats op de wagen zal heb-
ben , en meer als een perfoon haar gelyck komende
berteden, zullen die daar orn moeten loten , ofte mee
den anderen accordeercn , om by beurten om te «r·
ten, cn eenige plaatfen befproken zynde,ial den voer-

man

' ! (

-ocr page 931-

wagenvrachten, m. boek. xxxvn. τίτ,

man die gcene die na komen ^ daar van moeten adver·
teeren, op pœne van drie golden.

X X i.

Item, zullen gcene knechts van voerluyden, noch
der zeiver vrouwen en kinderen, ofte y mand anders,
cenige plaarfen op wagens voor yemand mogen hou-
den, *t en zy dat zy daar om gefonden , of daar toe
gelaft en verfocht zyn, en dat voor fodanige perfoo-
nen , die hun aireede den voerman aanbelteed , en
plaats befproken hebben, op poene van arbitrale cor·'
redie,

X X I Γ.

Indien ymand een wagen afgehuurt, of plaats be-
fproken hebbende , daar uyt quume te icheyden , fal
hy gehouden wefen aan den voerman te betalen de
halve vracht.

XXIII.

Indien de reyfende luyden van een voerman, die de
vracht te beurt gevallen ware, niet begeerde gevoert
te willen zyn, uyt oorfake van dronckenfchap, of-
te andere reden » zal als dan op nieuws om de·
felve vracht gedobbelt worden , en die defelve te
beurt valt, zal die terftond moeten voerçn, op poe-
ne van fes gulden.

XXIV.

Ende en Tullen geene voerluyden, hare Içnechts,
noch fweepryders, met vracht mogen afrydcn,dion-
ken zynde, of gedurende hare reyfe mogen dronken
drincken, ook niet de reyfende perfonen qualyk ^e-
ipreken , dreygen , injurieeren , mifleggen oite mis-
doen, met woorden of wercken , op poene van fes
gulden, en fes weeken van \ Veer te zyn, en vor-
aers arbitrale correâie.

XXV.

Deigelycx zullen de roepers, zack- of packdragers,
cn de brief-beftelders, hun wachten'van'c Zelve te
doen, op pœne als voren,

XXVI.

Item, zal men om vracht te vergaderen , cn voe»
ren, een wagen aanfraacken op yder Veer, waar op
men gewoon en nodig is wagens aan te fmacken, en
zal die geene, die de vracht te beurt valt,den gehee·
kn dag perfoonlyck , en des namiddags by 't aanko-
men der fchuy ten, met zyn wagen op't Veer zelfs
oppaiTen, en des morgens voor 'c aankomen van de
Amfterdamfc fchuyt met zyn wagen op't Veer gereed
ftian, immers op fodanige fteden of Veeren,daarden
CommiiTaris enPekens 'toordeelen nodig te zyn, om
hare vrachten perfoonlyck aan te nemen, op pœne
als in 't iz articul defer Ordonnantie, en dat met te
min aanftonds een ander in zyn plaats zal worden aan*
gefpeelt.

X X V I Î.

Welverilaande dat 't werpen buytenToIfteeg e9de
Catharyne poorten, niet gedaan zal worden, des fo-
mers van half acht tot half negen uren, en buyten
Wittevrouwen van half negen tot half tien uren, en
des winters by btfloten water, buyten Tollefteeg en
Wittevrouwen poorten , van half een tot half twee
uren , als wanneer ondertufTchen buyten de andere
poorten de fcheepwagens worden aangefpeelt, dan
om ^een vracht, die aanftonds aankomende, ioovoort
wil, gelyck mede na *t luyden der waagklock, des
avonds om geen vrachten Zil mogen WQrden gefpeelt,
dan om vrachten die na *t luyden van defelve kloek
haar aangegeven hebben, en aangenomen zyn,endt;
""oor \ luyden van defelve, des morgens, of met het
opgaan der poorte komen te vertrecken, op pœne,
van dit aanftonds daar na, -wedçrom op nieuws ge-
'worpen zal worden, en die als dan de vracht wint,
die zelve zal voeren, en den roeper, cn ecrftcn wer-
per, yder fes gulden verbeuren.

XXVIII.

Item, zal men voor yder van de poorten om vracht
werpen, op de nabefchreve werppJaaizcn, na dat den
<ïrdinaris roeper driemaal behoOrlyk zal geroepen heb*
ben, als buyten de Witte vrouwe poort, voor aan op
de geplaveyde imackbaan, buytçn Tollefteeg op de
Lecgbrug , en buyten de Catharyne voor aan onder
de Lindeboom , ende zullen alle qua;(lien overdeftee-
nen voorvallende, ftaan ter deciiie van den Commif-
laris, ofte in abfentie aan den roeper , of ymand van
de Dekens van 't Gild , zonder contradidie van ye-
mand, op pœne van twee gulden.

X X I X.

I Ten eynde de reyzende luyden zullen zeeker zyn,
iwaar fy haar zullen gaan aanbefteden, om na d'een of
d'ander Stad gevoert te werden, zoo word geordon-
necrc, dat men vrachten vergaderen, en daar onime
werpen zal op de navolgende plaat zen , en nergens
anders, op pœne als voren, en dat men niet te min ter
behoorlyker pliatfe , weder op nieuws werpen zal ,
namentlyk op alle Gelderfe en Over-Yflèlle Plaatfen,
de Wittevrouwen poort uytryJende, niitsgudr:»»
Naerden , Weefp , en Muyden , buyien de VVuif
vrouwen.

XXX.

Op Dordrecht, Gorinchern , 's Hertogenbofch ,
Bommel, Thiel, Schoonhoven, en alleBiabandiche
Plaatzen , de Tollefteeg poort uytrydende, bÏÏyteo
Tolfteeg. ' .

X X X 1.

Op Leyden, 'sGravenhage, Rotterdam, Amfter-
dam, Goude, &c. de Citharyne pooit uytryjende,
buyten de Cathaiyne poort,

XXXII.

Dat de voerluyden van hier op andere Vcercn leg»
gende» de vrachten die fy te' zamen herwaarts aan^
nemen , zullen te zimen deylen, en daar toe aan wer-
pen, zoo ved Wagens als fy zullen oordeelen tot trans-
port van dezelve nodig te zyn , en tot inhouding van
't zelve Veer, zullen die geene die daar blyven leg-
gen , echter van dtzelre vrachten deylen , ten ware
onder haarluyden anders fpeciaal was geaccordcerc-
Sullen op andere Veeren malkander, zonder te wer-
pen, geen vrachten ontvoeren, o'^ pœne als in *t ij»
articul deezer Ordonnantie , die zyn vracht gini's cn
weder heeft, zal aan niemand deyling doen, maac
aanftonds by zyn aankomit, zelve de andere voer*
luyden inoeten bekent maken. Sullen alle quacftitn,
over de deylingen voorvallende , by de CommiiTarif-
fen en de Dekens worden gedecideert zonder contra-
didie, ten weikeu eynde dezelve alle maand, op ze-
keren dag, daar toe zullen zitdag houden op het
Veer.

XXXIII.

Dat alle de vreemde voerluyden met vracht van
hare Plaats hier gekomen zynde, eer ft wederom vragt
op hare Plaats zullen mogen laden, en nergens an*
ders, op pœne als in 't i8 articul dezer Ordonnantie,
voor dat dcxer Stads voerluyden op die plaatle vracht
zullen mogen aannemen, of voeren , welverftaande
op die plaaife , waar mede niet anders is gecontrac-
teert of geordonneert.

XXXI V.

Infgelyks zullen geene vreemde voerluyden, filhicr
eeiiige de minfte vrachten laden, ten zy Jy met vracht
direS van hare Plaats alhier aankomende, geloft heb-
ben, en minder dan twee derdeparten van harcgefta^
bileerde vracht te winnen hebbende , zullen fy mee
de ledige wagen hier van daan moeten rydenj of van
andere Plaatlen komende , dan daar fy woonen, zul-
len mede geen vracht mo^n laden, op pœne als vo-
ren , waar op den CommiiTaris en dc Deekens naeuw
reguard zullen hebben te n^^^n, cn φ breuckigc

" 20l>»

-ocr page 932-

zonder eenige conriiventie te bekeuren.

XXXV.

Alle vrfcemde voerluyden alhierj invoegen verhaalt,'
komende, zullen haar hebben in alles te reguleeren
na deze Ordonnantie, op pœne als in defelve.

XXXVI.

Gelyck niede niemand van de voerluyden, op de
wagen fittende, taback zal mogen roken, op pœne
van twee gulden,

XXXVII.

Niemand van de voerluyden zal aan den ring meer
als eenmaal om een vracht, of aanleg , mogen wer-
pen, op pœne van drie gulden.

XXXVIII.

De voerluyden zullen malkander , hier noch op
vreemde Veereh, ook de vreemde voerluyden alhier,
malkander biet mogen fchelden, voor fchelmen, die-
ven, ook malkander niet heeten liegen als fehelmen,
op rœne van drie onlden.

XXXIX.

(jelyk mede geene voerluyden, 't zydefer Stads of
vreemde, ook knechts, iweepryders, fack- ofpack··
dragers, den Commiflaris van dc wagens , of ymand
van de Dekens van 't Gild, over 't bedienen van haar
ampt, als anders, zullen vermogen te dreygen, miiTeg
gen, of misdoen, met woorden ofte werken,offüJ-
len eerftelyck daar voor worden geluipendeert, en
voorts arbitralyck gecorrigeert, ter dilcretie van de
Heeren Gecommitteerden.

X L.

Gelyk den Commiflaris mer de Dekens van'i Gild
gehouden zullen zyn, neerftiglyk te verneemen, of
deze Ordonnantie by de voerluyden, zoo hier, als op
andere Veeren, ende op de weg ook Itrióteiyk word
nagekomen, en in cas ymand dezelve quime te over-
treden, dezelve aanftonds te bekeuicn, endenbreuc-
kige tot 't voldoen van de pœne , met het lehuttèn
van de fteenen, of iluyten der wagenS, paraielyk te
executeeren.

X L T.

Indien een voerman door dronkerirchap,ofohach't-
zaamheyd , de wagen laat omvallen , zal verbeuren
fes gulden, en voorts arbitralyck gecorrigeert wor-
den.

X L I I.

■ Dat de bóetens by defe Ordonnantie geftelt, fullen
komen een derdepart voor den armen, een derdepart
voor 't Voerluydèn Gild, en een derdepart voor den
ComfniiTaris van de wagens.

X L 1 I 1.

Aangaande het Veer óp Arnhem en Nymegen , is
gearrefteert en geordonntert als volgt, re weten, dat
alle dagen des fomers ten acht, en *s winters ten twaalf
uren, na djt den roeper driemaal zal geroepen heb-
ben, zullen worden aangeteyckent » volgens de lyite
der voerluyden van 't groote Veer, des iomers acht
wagens op Arnhem, en 's winters vier ofte fcs,cnff)o
)ang de weg op Nymegen bruykbaar is, twee wagens
op Nymegen, en als de twee op Nym&gen afgeree-
den, of afgelwurt zyn, zal den leften in de beurt op
Arnhem, den eerllen op Nymegen zyn,cnfoovoorts
van onderen op.

X L I V.

Alle welke aangeteykende wagens des morgens voor
*t aankomen der Amlterdamfe Ichuyt, fomers voorde
kloek half fes, en 's winters voor de klok fevenuren,
zullen verfchynen op 'c Veer, op pœne van 12 ftuy-
vers in de Armen-bus^, die te laat komt, en geheel
achter blyvende,of meer dan een half uur te laatko-
tnende, zal worden afgeleyt.

X L V.

Alle die geene dié dien dag komen over te fchieten,
zullen den vólgende dag de eerfte zyn, en ter behoor.

lyker uren, het voorgenoemde getal vervolgens zal
worden gefuppleerti

X L V I.

Den eerften voerman op Arnhem in de beurt zyn-
de i zal den geheelen dag met zyn wagen en paerdeii
gereet moeten ftaan op het Veer , gelyk den eerften
op Nymegen perfoonlyk den geheelen dag op't Veer
zal moeten prasfent zyn , en zyn paerden te huys op
de ftal gereed houden ftaan, tot des avonds, tot dat
haar den Commiflaris ordonneert na huys ceryden,
op pœne van die beurt verfteecken te zyn , en drie
gulden,

X L V I 1.

De voerluyden zullen hare vrachten zelfs nictmo.
gen op de wagen verfamelen, noch aannemen, maar
zulcx laten doen by den Commiflaris van de Wagers,
cn of'cr niet meer als vyf perfonen waren , die de vier
plaatfen binnen, en een voor wilden befitten,zalden
voerman echter gehouden zyn, daar mede af te ry-'
den, zonder meer geld te praccendeeren, gelyk fy nie-
mand by de wagen zullen mogen laten ftaan, foode
Commiflaris oordeelt, dat hy noch plaats op de Wiv·
gen heeft, op pœne van drie gulden.

X L V I 1 I.

Item, ymand willende huuren een wngen op Arn·
hem ofte Nymegen, fal zyn keur hebben, wie hy van
Je voerluyden, in haar beurt zynde, begeert te heb-
ben, welken g(kofen voerman ook aanftonds,fonder
contradidie, zal ryden, op pœne als in 't 18 articul
deier Ordonnantie.

X L I X.

Sal ook niemand der voerluyden van't kleyne Veer,
diredelyck of indneftelyck , vermogen te ryden op
Arnhem ofte Nymegen, gelyck niemand buytenzyn
b.urt zynde, zal vermogen te doen, op pœne als

voren.'

Sullen de eerft afrydende voerluyden op Arnhem,'
en Nymegen, gehouden zyn, dc brieven, pakjens,
en vordere beftel-goederen, mede te nemen, na dat
defelve alvorens by den CommilTaris fullen zyn aange-
teykent, op poéne van drie gulden, en dén fèlveiia-
vond als hy aankomt,defelve te doen beftellen, en van
defelve geen onbehoorlyke vracht te doen vorderen,
op pœne van'tien ftuyver^ , op yeder pack of brief,
behoudens hen zyn regres tegens den beftelder.

L I.

De voerluyden fullen ook gehouden zyn, vanhalf
Oftober tot half February, op eenen dag binnen Arn·
hem te ryden, by aldien yeder perfoon boven de
ordinaris vracht betaalt vyf ftuyvers, en voor een af-
gehuurde wagen vyf ichellingen, gelyk zy mede ge-
houden iullen zyn, altyd van en na Arnhem, in elF,
of "ien langUen in twaalf uuren , over te ryden, op
pœne van drie gulden.

L I I.

Gelyck mede de voerluyden gehouden fullen zyn;
om by nacht in twaalf uren tyds over te ryden, naar
Arnhem 'of Nymegen , by aldien de paflagiers vyf
fchellingen meer willen betalen als by dag, echter by
bequaam weer en weg, 't welk den Commlifaris, of
in zya abfentic, yemand der Deeckens, fal arbitree-
ren.

L I I I.

Welverftaande medé , zoo wanneer de paiTecrcnds
luyden meer als de ordinaris vracht willen betalen, om

in minder tyd als dc Ordonnantie verey ft, overgevocrt

te wbrden, dat 't felve overloon zal wefen ten pro-
fyte alleen van den voerman, die de vracht voert, des
dat hy de luyden niet meer fal doen betalen, dandco
Commiflaris fal oordeelen te behoren.

L I V.

De voerluyden en fullen tuflchcn Utrecht cn Arn-

ν A Ν D Ε V Ο Ë R L υ Y D Ε Ν EN

-ocr page 933-

W À G Ε Ν ν R A e H t Ε Ν; ίΙΙ ΒΌΕΚ. ΧΧλΨΐΙ fit

De gadermchc voorWiiaits i guld. io iïüyv.
Achierwaarts ζ guld. 2 iluyv.
Voorin i guld. ii> ftuyv.
Achter in de wagen i guld. 10 ftuyv.
Van alle ρ ckgoederen, koffers, ende andere pak-
kagie fal betaalt worden , indien't achter in k:mft:iani
en derhalven geen firplmts in de wagen beflaande',
van't hondert pond 18 ftuyv.

y mand een geheele wagen met ftuck-goiederen,of
anders afhurende, zal daar voor betalen als tegensfes
ptrionen, öl:'extraordinair zwaar geladen zynde, lal
van hondtfrt pont betaalt worden als voeren , hcc
welck zal ftaan ter deciiie van den CommiÎTaris.

Sullen manden met hoeden, packen met wolle
kouiïèn, duffels, &c., niet by't gewigt worden ge-
voert > maar daar van zal voor vracht betaalt worderi
naar 't oordeel van den CommiiTaris, ofte by zynab-
fentie ymund der Dekens van 't Gild.

Voor vracht op Nimmegen , zal betaalt worderi
vyf ftuyvers meer als op Arnhem voor yder perioon,
en voor een afgehuurde wagen vyf rchellmgen.

Op Rhenen en Amcrongen, fal betaalt worden riert
ftuyvers minder als op Arnhem} de voerluyden fulieri

ren en werpen van defelve, fal ftriótelyck reguleeren
na het geene hier voren, aangaande de wagenvracht
ten is geordonneert, op poene van dat de overtree-
ders van dien, zullen verbeuren haarfleede en paerden,
waar mede fy de voerluyden, en andere vrachten ko-
men te ontvoeren, en contrarie deie Ordonnantie ko-
men te doen.

L V J Γ.

Werd den Cammiflaris van de wagens wel expref-
felyk geordonneert, fyn ampt perfonelyk en prompt
waar te nemen, de contravenieurs van decfe Ordon-
nantie zonder eenige diffimulatie te bekeuren, en üe
boetendaar by geftelt, paraielyck met het Ichuiien
der fteenen , of 't doen fluyten der wagens , te cxe-
cuteeren, en hem niet buyten der Stad te ablentee-
ren , dan alvorens confent van een der Heeren re-
geerende Borgermeefters, of Gecommutcerdens,ver-
Ibcht te hebben.

L V I I I.

Waar voor hy zal genieten van yder voerman, het
zy van hier ofte vreemde , rydende van hier op Ain-
hero en Nymegen, vier ftuyvers, en voorts van yder
vracht, met de fteenen gewonnen wordende , twee
ftuyversI als mede van alle vreemde voerluyden , dic
alhier vracht laden, zoo veel als onfe voerluyden, aldaar
aan den Commifliiris moeten betalen, welk falaris de
voerluyden aanftonds voor 't afryden zullen moeten
voldoen , op pœne van dubbelde betaling.

L I X.

Dat voor alle vrachten, waar toe by de lyftegeen
iomme en is uytgedruckt, en geen vracht en is gcre-
guleertjZal betaalt worden ter difcretievanden Com-
miiTaris , ofte by zyn ablentie, eene der Dekens, bly-
vende de voerluyden gehouden daar voor te ryden
Aldus provifionelyck gearrefteert by de Ed. Heeren
Borgermeefteren ende Vroe fchap der Stad Utrecht,
op den eerften November Ter üidonnaniievan
defelve, Corn. de Ruever.

Lyfle^ waar na de Wagenvrachten fulkn wor-
den betaalt , op de nabefchreve Veeren.

Van Utrecht^ op Arnhem, s' Hartogenbofch^
en Nymegen.

Voor een koetswagen, afgehuurt van vier of min-
der perfoonen, echter bagagie daar onder begrepen,
onder de twee hondert pond wegende 11 guld.

Vyf perfoonen met bagagie ter zwaarte van een
menlch, of fes pcrfoncn londer bagagie la guld» 16
ftuyv.

///. Veeh

dat men fig in 't aannemen der vrachten, en in'ivoe- ook niemand mogen laten ftaan, die naar W genin-i

gt-n, oi Rcnkom wil, als by de Arnhemle vrachc
pixlenteert te betaalcn.

Op Zutphen^ Campen , ofte Zwol,
Voor een afjgehuurde wagen van vier perfoonen i
met bagagie ter zwaarte van een menlch, of twee
hondert pond ten hoogften , oi vyf pcrfoncn londet
bagagie 18 guld.

Van fes perfoonen fonder bagagie , of vyf perfoo-
nen met bagagie, ter zwaarte als voren 20 guld.
Voorwaarts 4 ^guld.
Achterwaaris 3 guld. 10 ftuyv.
En voor in 2 guld. 10 Üuyv.

Op Deventer^ of Doesburg.
Voor een afgehuurde wagen van vier perfonen, met:
bagagie ter zwaarte van twee hondert pond ten hoog-
ften, of vyf perfoonen fonder bagigie 16 guld.

Sespeifoonen fonder bagagie, of vyf perfoonen
met bagagie, ter zwaarte als voren 18 guld.

En voor gadervracht voorwaarts 3 guld. lo ftuyv.
Achterwaarts 5 guld.
Voorin ζ guld. 10 ftuyv.

Op Keulen.

Voor een afgehuurde wagen van vier pcrfoncn, met
bagiigieter zwaarte van twee hondert pond ten hoog·
lien, j-o guld.
Van les perfonen f4 guld.

Op Antwerpen.
Voor een afgehuurde wagen rot vier perfonen,met
bagagie ter zwaarte van twee hondert pond ten hoog-
ften , of vyf peribonen fonder bagagie j 1 guld.
Van vyf, of fes perfoonen, als voren guld.

Op Hardêrwyck.
Voor een afgehuurde wagen van vyf, of fes per-
fonen, of de zwaarte van dien 9 guld.

En van lés perfonen, ofte de zwaarte van dien 10
guld*

Op Naarden.
Voor een afgehuurde wagen tot fds perfoonen toe
f gulden.

Voor een wagen gints en weer 6 guld. Ö ftuyv.

Op Amersfoortj
Voor een afgehuurde wagen tot fes perfonen, ofte
de zwaarte van dien, voor de middag 1 guld. 2 ftuyv.

Vcor een afgehuurde wagen, op een dag gintS cn
weer f guld. ι ο ftuyv.

En voor een afgehuurde wagen, des naarmiddagS
afrydende 4 guld.

Dis dat de ütrechtfe voerluyden, des namiddags
van Amersfoort rydende , niet meer ds de voormid-
Bbb bbb dags

]bem of Nymegen niet meer dan drietiiaai mogen pley-
fteren, en elke reyfe niet langer als drie quartier uurs
ten hoogfte, edoch daar fy het middagmaal houden,
een halfuur langer, ten ware het geheele gelellch.ip
langer begeerde , en de kotten van hare paerden en
hun perfoon , als anders, zuilen iy op alle Veeren
rydende, feif moeten betalen ^ zonder de minftelaftcn
der paflagiers, alles op pœne van fes gulden, en les
weeken gefufpenJeert.

LV.

Item, fullen de voerluyden, van Utrecht komen-
de aan de Bilt, of tot Vechten, niet mogen ftil hou
den, veel min pleyfteren, op pœne van drie gulden
yder reyle te verbeuren , en in 't wederkomen oock
aldaar niet mogen pleyfteren , foo fy tc voren dne
maal gepleyitert hebben.

L V I. .

Item , niemand en zal vermogen met ys-fleden des
winters te ryden, en vrachten te voeren ^ dan alleen
de geadmitteerde Voerluyden , mitsgaders de Rhyn-
fchuyt-fchippers, zoo op de Vaait als buytendeTol
fteeg, mitsgaders de jagers, wonende in de Vryheyd
defer Stad, wel exprêflelyk geordonneert wordende

-ocr page 934-

VAN DEVOERLUYDEN EN

dags vracht zullen eyÎTchcn , gelyk de Amers^oortfe
des na de middags van Utrecht ook niet zullen mo·
gen doen, op pœne van drie gulden.

Voor gadervracht, voorwaarts des voormiddags
12 iluyv.
Achterwaarts lo iluyv.
Voor in 9 ftuyv.
Achter in 8 ftuyv. '

Des naciiddags yder perfoon drie ftuyyers meer.

Op Wytk ie Dmrfiedt.
Voor een afgehuurde wagen tot fes perfonen ,buy-
ten om f guld. 10 ituyv.
En binnen door 4 guld.

Voor een wagen gints en weer <, binnen door 4
guld. 10 iluyv.

En buyten onj van den i Fehruar., tot den ζ No-
vember öguld.

En van den i Novemb., tot den iFebruar.yguld.
Op Buren.

Voor een afgehuurde wagen 5 guld. 10 ftoyv.
En voor een wagen gints en weer 7 guld.

Op Thtel

Voor een afgehuurde wagen tot fes perfoonen 7
guld.

De gadervracht voorwaarts i guld. 6 ftuyv.
Achterwaarts I guld. 4 ftuyv.
Voor in i guld. ζ ftuyv.

Op Bommel.

Voor een afgehuurde v/agen tot fes perfoonen 8 guld.
En voor vyf perfoonen,ot'de zwaarte van dien 7 gl.
De gadervracht voorwaarts i guld. iz ftuyv.
Achterwaarts i guld. 6 ftuyv.
Voorin i guld. i ftuyv.

Op Cuylenborch, Woerden^ of Oudewater.
Voor een afgehuurde wagen tot fes perionen 4 guld.
Voor een wagen gints en weer f guld.

Op Gorinchem.
Voor een afgehuurde wagen tot vyf perfoonen f
guld. 10 ftuyv.

En tot fes perfonen 6 guld.
Dc gadervracht voorwaarts i guld. 4 ftuyv.
Achterwaarts i guld.
Voor in i8 ftuyv.

Voor een wagen gints en weer 7 guld. 10 ftuyv.

Op Dordrecht.
Voor een wagen tot vyf perfonen % of de zwaarte
van dien 7 guld. 10 ftuyv. ' - -

Tot fes perfonen 8 guld. 10 ftuyv.
De gadervracht voorwaarts i guld. 14ftuyv.
Achterwaarts i guld. 8 ftuyv.
Voor in I guld. 4 ftuyv.

Op Scheonhoven.
Voor een afgehuurde wagen tot fes perfonen 4
guld. 10 ftuyv.

Voor een wagen gints en weer f guld. 10 ftuyv.

Op Montfoort,
Voor een afgehuurde wagen 3 guld. 10 ftuyv.
Voor een wagen gints en weder 4 guld.

Op ter Goude.
Voor een wagen tot fes perloncn 5 guld. 10 ftuyv.
De gadervracht voorwaarts i guld. 4 ftuyv.
Achterwairts 18 ftuyv.
Voor in 14 ftuyv.

Op Leyden y Amflerdam^ en Rotterdam.
Voor een wagen tot vyf perfonen 8 guld.
Tot fes perfonen 9 guld.
De gadervragc voorwaarts i guld. 14 ftuyv.
Achterwaarts i guld. 8 ftuyv.
En voor in i guld. 4ftuyv.

Op 'r Gravenhage.
Voor een afgehuurde wagen tot vyf perfonen, of
de zwaarte van dien 11 guld.
Ende tot fes perfonen 13 guld.

De gadervracht voorwaarts ig^ld. I4fiuyv.

Achterwaarts ζ guld. ύ ftuyv.

Voorin i guld. 13 ftuyv.

De voerluyden van Arnhem , of Nimmegen ko-
mende, fullen gehouden zyn , als zy eenige plaatsin
haar wagens open hebbea , cn van paflagiers, of an-
dere luy den, verfocht wordende mede teryden, de-
felve op te nemen , fonder die aan wagens, die vol-
gen mochten, te renvoyeren, ofte defeivc daar op
af te wyfen , ende dat op de nageftelde vracht, op
pœne van fes guldens.

Fan Renckom^ PFageningen^ ofte ïhtmn* -

Voorwaarts i guld. 18 ftuyv.

Achterwaarts iguld. 10 ftuyv.

En voor in 1 guld. 4ftuyv.

FanRhenen^ ofte Hemden,

Voorwaarts iguld. 10 ftuyv.

Achterwaarts i guld. j ftuyv.

Voor in i guld.

Van Amerongtn^ ofte het IVielfche Veer,

Voorwaarts 1 guld. 4 ftuyv.

Achterwaarts 18 ftuyv.

Voor in 14 ftuyv.

Fan Voorn» ofte TFytk.

Yder menfch 12, ftuyv.

Fan Zeyfli Driebergen y of Werckhoven.

Yder perioon i ο ftuyv.

Voor vracht van een karos fal betaalt worden, dé
helft meer als hier voren van de koetswagens is gere-
gukert.

Welverftaande dat de voerluyden wel voor minder
loon fullen mogen ryden, als by defe Lyfte is gefta.
tueert, maar fullen niemand meer mogen afvorderen^
op poene van fes guldens, by yder contraventeur ic
verbeuren.

Sonder dat de voerluyden ooyt fullen mogen weyge·
ren te voeren de perfonen , de voorfz vrachten prac-
fenterende te betalen , als den Commiflaris, ofte de
Dekens van 'c Gild , fullen oordeelen de wegen be-'
qaaam t€ zyn , op verbeurte van fes guldens, en fes
weken gefuspendeert.

Ende of't geviele dat 'er niet meer als fes perfonen
te voeren waren, fal den voerman gehouden zynaan-
ftonds, tot vermaninge der pafPagiers, af te ryden,
zonder meerder, of vorder vracht m te wachten, op
poene als voren.

Voor vracht van koffers, en bagagie , achter iii
konnende ftaan , twee hondert pond wegende, zal
betaalt worden zoo veel als van een perfoon, achter-
waarts fittende.

Ymand een wagen willende afhuren, om bagagie,
ofte ftuckgoederen te laden, fal daar voor betalen zo
veel als voor fes perfoonen, des dat de voorfz goede-
ren niet fwaarder wegen als twaalf hondert pond, en
meerder gewicht wegende, fal daarvoor betaalt wor»
den ter difcretie van den Commiflàris.

Ende of'c gebeurde, dat de voorfz goederen nidtop
een koetswagen konden geladen worden, zal de voer-
man die de vracht te beurt gevallen is, aanftonds een ^
open wagen hebben te halen, om daar mededevragc,
fonder tegenfpreccken te voeren, en voor het boven
geordineerde vrachtloon , fonder ymand meerder at
te vorderen, op de boete van fes guldens.

Dat van reysfackjens, doosjens,packjens of andere
beufelingen, die men onder den arm draagt V en geen
twintig pond f\^aar zynde, niets en (al betaalt wor-
den, en in cas van grooterof meerwicht, zal betaalt
worden ter difcretie van den Commiflaris, of ymand
van de Deekens· Aldus proviiioneelyk gearrefteerc
by de Ed. Heeren Borgermeefteren, cn Vroedfchap
der Stad Utrecht, op den 1 November iö86. On-
der ftond , ter ordonnantie van dçlelve , ende was
eeteeckent, Cor. de Ruever.

" X. AÇ·

-ocr page 935-

AGENV'RACMTËÎ^. ΪΠ. ÉbÉK. ÔCXIFÎL TÏt

-t» Ν

X. ACCOORD èn Reglement gemaackt tujfchende Steden Utrecht en Arnhem, mirent de wé-
der fyd/è Foerltiyden, en Vrachtwagens over en weer rydcnde^ den lo óeptemk
MDCXCL ' ^

or wegneeming vandedifferenten tuiTchende den eerft behoorîyk fiillen moeten worden bevragti

voor dat de Stads voerluyden fullen mogen ryden.
V I i 1.

Dat de voerluyden in de refpeclive Steden,gehoii·
den zullen zyn de wagens met bchoorlyke vragt toe
fes perfoonen, en niet meer te laden, fonder de vragtj
by een wagen gevoert konnende werden, op twecj
of meer wagens te verdeden, nogte ook met pack-
goederen boven ordre, en tot incommoditeyt van dc
paiTagiers defelve te befwaren.

IX.

Dat op de refpedive Veeren, wanneer daar iriaaii·
een vreemde wagen overig is, een Ichilderwagen fal
moeten aangeipeelt worden, die na de vooriz vreem-
de wagen zal ryden, welke fchilderwagen nogtanslal
celFeeren, wanneer t'ecnigertyd byde refpediveSte-·
den mogt worden overeengekomen , een poitwagen
aan te Üellen.

Dat wagens van Arnhem op Utrecht, ook fchooii
zy haar vragt buyten de Stad opgenomen hadden,ge^
confiderrert zullen worden, als of zy haar vragt bm-
nen de Stad opgenomen , en volgens ordre opgela-
den hadden, en vice ver fa.

X I

Dat hier mede zullen cefleeren alle arreften ende
beboeringen, tot laile van wederzydfe fchippers ende

Sicdtn Arnhem en Utrecht gereefen, over
de wederzydfe yoerluyden en vragtwagens,
is door interceiÏie van de Heeren Borgemee-
ileren van Amfterdam geconvenieert, als volgt.

In den eerften, Tullen alle vragtenvan boven en be-
neden koomende, in de refpeélive Steden worden af-
geloft, om by de Arnhcmfe voerluyden vorder na bo-
ven 5 en by de Uirechtfe na beneden gevocrc re wor-
den.

I I.

Uyrgcfondert dat de bergers en ingeferenen der
twee Steden , mitsgaders Gecommitteerden van ee-
nige hooge oFlaage Collégien, in commiffie reyfen-
de, 't zy na boven, of na beneden, vry lal ftuanmet
voerluyden van de refpedive Steden defelve te paiTee-
ren, en fig vorder laten voeren na haar welgevallen,
fonder te u^orden verhindert, ofte aangehouden, des
dat gehouden zullen zyn een billiet mede te neemen
van den CommiiTaris van de plaatfen , daar van afry-
den, waar by blyckt, dat het bekende inwoondeis
van de reipcftive Steden zyn, om in t'pafleeren van
de Steden, aan den Commiflaris aldaar te vertoonen,
en by gebreck van dien , dat de vracht fal worden
afgeict.

III.

Dat mede defelve voerluyden foodanige vrachten voerluyden gedaan
hebbende geloft, en ter plaatfe van de loiïinge, weder X 1 1.

vragt hebbende opgeladen, de refpeftivc Steden met DeOpfigters in de refpeélive Steden fullen gehou·»
die vracht onverhindert zullen repaflceren. , den zyn , haar na den inhoud van dele articulen llric-

IV. ' , 'telyk te rcguleercn. Aldus provifioneclyk geaccor"

'Dat alle paiTagiers, fchoon maar een, of twee pcr« deert op behagen van wederzydfe Principalen, binnen
foonen waren, die haar in de re(pe£tive Steden op 't den tyd van tien dagen uyt te leveren , op den lo
Veer aan den Commiflaris komen aan tegeven, ende September i6yi. Wasonderteeckent, Alb. vanBen*
plaats befpreeken, des fomers des morgens voor acht'them, A. Spoor, M. Bryer, Adr. Menthen, Her·
uren, en des winters van den if Oólob., tot denif'marnus Coets, Med. Dr., Ε. Engelen.
Febr. voor negen uren aanitontspromielyk fullen wor-: Wy Borgemceitcren , Scheepenen, cn Rand der
den gedientvoor het ordinaris vrachtloon, by deSte- Stad x^rnhem, gehoort hebbende het omftandig rap-
den gereguleert op yder perfoon. port van Haar Ed. Gecommitteerden, ende gelïendc

V. bovenilaande poinften en articulen , tot wegneming

Tot welken eynde de voerluyden, die opde beur- van de difFerenten, tuiichen dc rcfpedive Steden, o-
te liaan, haar op het voorfz Veer zullen moeten laa ' "

ten vinden, op pœne van verlies van vracht.

V I.

Dat geen voer'uyden van de refpe£tive twee Stee-
den zullen vermoogen na het voorfz uur volck ofte
vragt aan te neemen voor minder foms als de ordma-
jis vragtloon van elf gulden , op pœne van vyf en
twintig guldens t'elkens teverbcureu.

VII.

Dat in de refpedive SteeJen de vreemde voerluy-

ver het gemeen Wagenveer, tuiichen Arnhem enU-
trecht gereelen, provifionelyk op 't behagen vanwe-
derzydle principalen geaccordeert en onderteeckent j
hebben na deliberatie enomvragedefelve, proutjacei^
geapproberrt en geratifïcecrt, gelyk defelve worden
geapprobeerc en geratificeert by delen. Ten oircon-
de geteeckent, op den 14 September 1691. Onder
ilonr, rer ordonnantie van Haar Ed, Was onderte-
kent, Henr. Otters, Sccrciaris.

togenbofch op Utrecht, alle morgen precies ten fts
uren,welke beydewagens malkandcren fullenrefcon-
treeren tot Geldermalfen, fynde halver weg.

I I.

Dat de voorfz wagens aldaar malkandcren de vragt
nullen wiflelen, en met goede reekeningen wederly
de overgeven ende deylen,zuïcx dat d'een of d'ander
meerder vragt hebbende, met oplegginge van geld,' worden twee gulden tien iiuyvcrs, yóordctweevol-
III. DefL Bbb bbb a gendc

waar na tot gerief van alle koopluyden ende pajfagiers alle dagen een
pflwagen fal ryden tujjchen de Steden Utrecht en Ί Hertogenbojch,
geduurende het Jomer-Jatjoen, den 2$ July MDCXC.

het lelve zullen goed doen en gelyk maken.

1 I I.

Ende of't gebeurde, dat aan d'een ofd'andermeer*
der vragt quame, als door de ordinaris wiiTelwagen
konde werden gevoert, zal daar in gehouden worden
de ordre als van ouds, invoegen dat delelve wagens
die komen door te ryden van Utrecht op'sHertogen-
boich, en van 's Hertogenbofch op Utrecht decerflc
vragt JLullen genieten na de ordinaris wiiTelwaeen.

1 V.

Tot vragt van yder perfoon, zonder packagie, of-
te goederen, zal voor de twee eerfte plaatien betaalt

XI. ORDONNANTIE

-ocr page 936-

VAN DESACKEDRAGERS,KOORNMEETERS>

gende plaatfen in den back , yder twee gulden twee
liuyv'crs, en voor de twee plaatfeii voor in, yeder
ecne gulden vyftien ftuyvers, volgens de oude Or-
donnantie.

Ende zil tot voorkominge van alle inconvenienten,
en dat d.; ordinaris wiÎÎelwagcn niet cn worde bena-
deelt, byde relpeélive Regenten der Steden Utrecht
ende 'sHertogenbofch woiden geinterdiceert aan alle
herbergiers, voerluyden j ende anderen , die eenige

ΧΪΪΓΈεοΕεΜΕΝΤ voor de Couriers, den zZ^ëamkMOCCXL ~ ~

ehoord het rapport van de Heeren Borger-^ wagens, alwaar na toe heetr gereden , ondertekend^
meefterencnGecommitteerdens tot het voer- waar by blykt,dat hy fijn aangenomen dienftbehoor-
wcrk ; heeit de Vrpedfchiip , om weg te| lyk heeit voldann , en iyn vracht binnen dengefetten
nemen de defordres en oneenigheden dezen: tyd heelt overgebrggt.
aangaande onder de voerluyden ontitaan, en tot beter Ende zal ten dien eynde aan den Courier, wanneer
gerief en expeditie van de vreemde Couriers , alhier van hier afryd, worden mede gegeven een biljet of
paifeerende na boven ofte na beneden, goedgevonden ! cedul, inhoudt nde uur en datum van 't afryden , hec
provifionelyck vait te ilellen en arreilecren de navol-1 weik den Courier zal vullen met de uur van fijn aan-
gende articulen.

Eerftelyck, dat voortaan by provifie alle vreemde
Couriers zullen worden bediend door de gemeene
voerluyden alhier i hier mede onder begrepen Cornelis
van BurenjanVerkerkjHcnrickFreyling en Seger van
Doornweerd ,die daar toe altoos by nachr, cn by dag
buyten de Wittevrouwcn-poort op 'r Veer , of een
van de Italien aldaar., hier roe uyt te kieien , fulïen
moeten gereed hebben Haan een goede bequamechui-
fe met twee paerden.

Wanneer de vooriz chaiCc met een Courier is ver-
trocken , zil aanftonds een andere ch-^ife met twee
paerden in desfeifs plaats moeten geileld worden, onj
weder wagt te houden als voren.

De voerluyden voorfz zullen de Ccuriers moeten
overbrengen ten fpoeJigfte , en ten mit lie de diie
uren, of Holhndfe mylen, moeren afleggen in twee
uren tyds, op pœne van uyt deefen dienlt te wefcn
oniflagen, en gecafleert.

De Couriers zullen voor vracht betalen van yeder
Hollandfe myl of uur gaans een daalder, boven hei
pafTigiegeld.

Ten eynde men mag verfekerd zyn, d it de Couriers
na behoren zyn gediend, en ter behoorlyker tyJ zyr
overgebragt, fal de vracht door den Courier alhiei
worden betaalt, en gelaten onder den Hofpcs, alwaa»
is op gaan fitten.

Welke vracht door den voerman niet fal tonnen
worden ontflingen , dan by vertoon van een biljet,!

j___1 r^ . ■ r\r γ 1 1 λλ . , '

.„„^—--------^----------,,

Accordeert, in kenniHe van iry, λ· »·

door den Courier felfs, of door den Schout van de V. Harscamp.

XIII. RESOLUTlEj rakende het verhmren en vrachtloon van Fha'étonjt wagens , den3 Λ-

pril MDCCXXK,

ehoort het raport van de Heeren Gecommit- leenlyk gepermittert, invoegen en op den voet als het
teerden tot het Voerwerk op de Requeite is toegeiYaan, by 't 4. ariicul van de Ordonnantie op
defen aangaande gepracienteerd, by de Voer- de Voerluiden, gearrefteerd den i November 1686.
luyden van het grote en kleyne Veer, ver- by welk articul Haar Ed. Agtb. als nog perfilteien
ilaat de Vroedfchap by provifie, dat het verhuuren mitsdefe, cn luyd het felve als volgt,
van Phnëtonfe Wagens alleenlyk behoort aan die van

den voorfz Gilde, en dat yder vragt die fylieden met een ' Fiat inferiio, Siet hoven onder Num. ix·
Phnëtonle Wagen komen te doen, voor een Bolder-
wagens vrngt laf gerekend worden. Ten eynde de refpcélive Chaiiê·verhuurders hier
3s voorts nog als voren verdaan,dat de Chaife-ver- van niet onkundig fouden zyn, fal defen worden ge-

huurders, alleenlyk fullen mogen verhuuren Chnifes drukt, en aanfydcr van defelve een gedrukte cop);e toC"

fpaiFdgiers l^ogeeren^op zekere groote pœne geen vragc
'&c. op le houden, ofte te diverteeren in piœjudicie
van de ordinaris wiffelwagen, maar gehouden ly η aan-
ilonds aan de ι εΓρείτΐνα Conimiflariflen van de wagens
aan le brengen.

V I.

De voerluyden fullen gehouden zyn, de paflagiers
des avonds tegen vyf uren in derefpeólive Steden bin-
nen te brengen. Ende was onderieekent, Henr. vaft
Breugel, den zSJuly 16^0 O.S.

komtte, ter plaatie waar heen de vrat ht was aange-
nomen , en aldaar onderiikenfn j by faute van goede
dienit, en dat Ibdanige ondertekende cedul niet heeft
konnen te rug brengen , fal 't gedeponeerde vracht-
loon worden aan den Courier gei eliitueert, oftenbe.
hoeven van dtn armen in de bus geikken, bovencaf·
farie als hier voren, nu bevind van laken.

En verftaan han Ed. Achtb. vorder , dat hier on-
der niet lulien begrepen zyn de Couriers, die by hec
aaniiaande congres van hier Tullen woiden afgeionden,
zullende her aan de Hecren Plenipoientiariicn en pu-
blique Minilters ülhicr vry liaan, haar te laten bedie-
nen van lodanige perionen,als fullen goedvinden,fon-
der dar de voerluyden daar op etnigeaólie of praten-
iie killen mogen maken.

Model van een cedultgen te doen drueken , omme de
Courier s ten fine ah büven mede te geiden.

Toonder defes
heeft aangenomen Courier van

■iele Stad Utrecht binnen uren te brengen tor

is op heden den des noens

ten uren afgereden, en overbrengende behoorly-
ke ondertekeninge, deies genoegfaam blyk zy,datliy
het felve heeft volbragt ,ial hy ontfangen het vracht-
geld daar voor op 't Veer alhier gedeponeert. Aéluni
Utrecht den

Wel aangekomen alhier tot op heden

^en uren. Accordeerd, in kenniflê van my, E.

en Paarden onder de zaal, dog geen Phaetople Wa- geionden.
geus, blyvende het verhuuren van Speelwagens aU Harscamp.

ACHT

-ocr page 937-

TUR.FVÙLSTÉRS, &c. ΪΪΙ. BOÈk. Îiï'XVÎl'Ltït.

ACHT EN DERTIGSTE TYTEL.

Betreffende de Sackedragers, Koornnieeters »
Turfvulfters, en Turftonnen.

l^opens cle Makelaars van den Turf^ fiet hoven denUxiii, Tyt. 111.Dee). Num. vt.

I. ORDONNANTIE op de Τηφοηηεη y Sackdragers, m lurjvtdflers ^ dm ySeptembér^

MOLXXVllL

by den verkopen

V I.

Item^ waar hetfakci dat die voorfchrcve famrrièi
reufen, fchepen, aalmannen ende diergelyke by dcii
hoop ver^togt worden, fullen niet te min de verko-
pers van dien , gehouden zyn daar van te betalen iit
allen fchyn , of die by de voorfchreve tonne verkogc
ende gemeeten wierden, ende dat by ramingcj endè

quade praótycquen, die dagelycx inden voorfchreven
turf gedaan worden, daar op geordonneert cnde ge-
llatueert heeft, de punóten ende articulen hier naar

Alfoo den Raad defer Stad groote klachten ge-
daan, ende aangebragt zyn van vcrfcheydc
perfoonen, aangaande dat fy door de facke-
dragers, vulftcrs cnde ophouwilers fcer be-
drogen worden in het ontfangen van den turf, fulcx
dar, als fy meenen een zak turfs te hebben, nauwe-
lycx een tonne turfs onrfangen en hebben; foo is *c,
dat den Raad, begeerende daar inne te voorfien, en-

de ook te verhoeden alle de voorkopen, ende andere foo na ly met den geenen, die daar beveel afhebben

zal, fullen konnen accordeeren.

V I l.

Item, van alle fchouwen ende Wagens zil men ge-

volgende , die men gebiet eenen jegelycken , dicfe houden zyn tebeialen, voor het gebruyk van deton^
aangaan, te achtervolgen, ende onderhouden, op de' van yder fchouw ofte wagen, een oorrgen, het zy of
boeten daar inne begrepen. | men de ton gebruykt dan niet^ te betalen by den ver··

I. koper.

VII/;

Item, dat van nu voortaan niemand hem enfalmö-

In den eerden,dat van nu voortaan alle turfjduy-
ten ofte mul, die met fammereufen , fchepen , aal-

mannen ende diergelycke , binnen deefe Stad, ende gen onderwinden re tonnen, ren zy datfe daar toe by
Stads Vryheyd komen , ende gebragt zal worden, Schout ende Burgcrmceiteren deefer Stud toegelaten
zal moeten verkogt ende gelevert worden by de ge- zyn , ende voorts eed gedaan, ende daar van aétehcb·
yckte tonnen,, met defer Stads ycke geyckt zyndc, ben zullen na behooren.
daar toe verordonneert, ende met geene lacken, op IX,

het verbeuren, die anders deede, van drie Caroiusj Item, de voorfz tonfters zullen looven endefwcé-
gulden t'elcken reyfe, te appliceeren tot behoef van ren, datfy de tonne zullen vol maken tot geJycxdert

boort, als voren gefeyt is, ende in het vullen tweei
maal fchudden, t'elkcn eens de tonne overftootendej
te weten eens, alsfe half vol is, cnde eens alsfe vol isj
ende dat op dc plecht ofte bodem van het fchipjcnde
niet op mollem, ofte eenige andere dingen, endedac
fy, de tonne vol zynde , het geyckte ilulpmanrgeni
gelycx den kant mede vol maken zullen, ende defel-
ve nefFens de tonne in de zack ftorten, ende denfac-
kedrager op fchouder geven zullen , cnde indien ye-
mand van de houftcrs )vaar vervorderde anders te ton-
nen , dan voorfchreve ilaat, zal verbeuren voor de

de Koninklyke Majefteyt, deefe Stad ende aanbren
ger, elcx een derdendeel.

I I.

Dan aangaande den turf, komende met fchouwen
ofte op wagens, die zal men mogen verkopen by den
hoop , ofte by de geyckte tonne voorfchreve, fonder
defelve by de zack te mogen verkopen ofte leveren,
als tot hier toe gefchied is, op het verbeuren alsbo-
veii.

I I I.

Item, is te weten, dat defe tonne houden fal acht
cn tachtig Utrechtfche bollen nats, die by den Yck-| eerfte reyfe drie Carolus gulden, ende voor de andere
meeiler van de biertonnen geyckt, enJe metter S Ads reyfe z.il gepriveert worden van haren dienft, ende
brand geteyckent fal worden , welcken Yckmeeiler een jaar uytter Stad gebannen.

Item , de voorfchreve tonfters zullen hebben van
de tonnen met het llulpmantgen, in manieren als bo-
ven, te vullen, ende over te ilorten, ende den facke-
drager op fchouder te geven , van panturf, grauw
ende wit, van hondert tonnen vier ftuyvers, ende
van heertbrand fes lluy vers, ende daar onder of over,

daar af hebben zal voor zyn loon van elcke ton,
een oortgen.

I V·

Item, deefe tonne ζ li gcvult worden, zulcx datfe
gelycx de kanten toe vol zy, ibnder die met manden
op te flaan, maar fal ook de mande , daar toe beho-
rende , ende geyckt zynde , vol gedaan worden tot
gelycx de kanten toe, welcke manJe alfoo beneffens naar advenant, ende wat onder het half vierendeel is,
de volle tonne , in de plaatfe van de ftulpmande , op |van de tonne een penning Hollands, te betalen by den
andere plaatfen geufeert, gelevert fal worden, fonder verkoper d'een helft, ende den koper d'ander neUt,
dat de tonne ende mande hooger dan de kanten opge- zonder dat de tonfteis ter oorfaacke van haren arbeyd
leyt fal mogen worden. j y et meer zullen mogen nemen , het zy van foygeld,

V. ■ bier, koft , mul ofte kluyten , op poene van haar

Item , elke fammereus fal gehouden zyn te geven verdiende loon, ende privatie van haren dienit.

voor het gebruyck van de tonne vier ftuyvers, en-
de alle and^ere fchepen, geen fammereufen of krom-
fteven wefende, houdende twee hondert tonnen en-
de daar over, tot vyf hondert tonnen toe, zullen ge-
houden ζγη te geven van elck fchip twee ftuyvers,
ende alle icheepen, aalmannen ende diergelyke, hou-
dende onder die twee hondert tonnen, en fullen niet
meer geven dan van elcx cenen ftuyvcr, te betalen

X I.

Item. de voorfchreve tonfters, in yemands werck
zynde,en zullen daar uyt niet mogen fcheyden, noch
een ander in haar plaatfe zetten, voor en al eer fy haar
aangenomen werk eerft afgedaan hebben, op het Ter<
beuren van elke reyfe drie Carolus gulden.

X 1 1.

Item ^ de voorfchreve tonfters fullen gehouden iyo,
Bbb bbb 3 dage-

-ocr page 938-

ép.

VAN DE SACKEDRAGERS. Κ OO RN MESTÉR S;

dagelycx re vergaderen op de plaatfe, daar toe gcor-
donneerc·, te weten, die van het bovcneynd in het
Sint Jacobs Gafthuys, ende die van hetbenedencynd
op de plaatfe voor Gochgen Kameren , ende zullen
ter zeiver plaatfe, ende niewers elders, om alle wer-
ken, die daar komen, of vallen zullen, jegen malkan-
deren dobbeifpel werpen, ende foo waar die dobbel-
fteen over komt vallen, de fchoonfte ilaan, fullen daar
mede in het werk treden, ende wie daar niet pra:ient
is, en fal niet mede mogen werpen , ende wie con-
trarie deede, fal verbeuren twaalf ftuyvers, tot behoef
van de gemeene tonfters van het eynde, daar die breu-
ke Gevallen is.

^ X 11 i.

Item, alle fackedragers word geordonneert, hare
facken zoo groot te raaken, dat defelve'met een ton-
ne ende ftulpmande turfs gevult zynde , men defelve
noch boven bequamelyck toebinden, ofte toeflaan fal
moeen.

XIV.

Item, de voorfchreve tonfters fullcn gehoudenzyn,
foo geringe fy haar werck gedaan, ende volbragt ful*
len hebben, de tonne ofte tonnen , die fy gebeefigt
hebben , van flonden aan weder over te leveren in
handen van den geenen, daar toe geordonneert,ende
dat onbefchadigt, ende itf^uickç fchyn, als fy dïei
ontfangen hebben, op het^'^erbeüren'van twaalf Ibv-
vers. :f. ^

m., ■

Voorts word alle fackedr^efs, houtfchilden, tbn-
fters, ophoufters ende diergelyke, veiboodcn, ende
geinterdiceert, buyten deeiè Stad in het gemoet te
gaan, den geenen, die hier met turf in fchepen, ofte
ichouwen , ofte wagens ter marckt komen , omme
defelve op te kopen, ofte met defelve eenigfints van
zulcx te handelen, ofte ook binnen ofte buyten defe
Stad eenigen turf op te kopen, om weder le verko,
pen, diredelyck of indiredelyck , maar fullen eenen
jegelyck met fyn goed felfs laten bewerden, op het
verbeuren van drie Carolus gulden t'elcker reyfe, en
daar en boven noch arbirrailyck gecorrigeert te wor·
den tot difcretie van den Gerechte, te appliceeren
die voorfchreve boete tot behoef van de Coninklyke
Majefteyt, defe Stad ende aanbrenger, elcx een der-
dendeel.

XVI.

Item, fal een jegelyk gehouden zyn, hem na defe
Ordonnantie te reguleeren, achter een Taterdag toe-
komende.

den 21 Novemb MDLXXIX.

len ende we Jer te brengen ten huyfe van den bewaar·
der van dc· turftonnen, foo geringe fy haar werk vol-
bragt hebben, daar veele faulten inne gevallen zyn;
foo is 't, dat myn Heeren voorfchreve geordonneert
hebben , dat voortaan alle fammereusluyden , ende
anderen, die turftonnen befigen moeten, defelve ton-
nen zeiver in perfoon zullen moeten haaien , latende
hare namen opteyckenen, ende defelve , foo geringe
fy los fullen zyn , wederom zullen moeten brengen j'
ofte beftelleo, ten huyfe van den bewaarder van'de
turftonnen, ende dat onbefchadigt, ende in fulckcr
fchyn , als fy die ontfangen hebben , ende dat al eer
fy uyt der Stad zullen mogen varen , op het verbeu-
ren van ies gelyke Carolus gulden, ende arbitrale cor-
reótie als voorens, te appliceeren het een derdendeel '
tot profyt van den OfHcier , het ander derdedeel toe
profyt van defe Stad , ende het derde derdended tot
profyt van de bewaarder van de tonnen.

Orâennantie op het voorfz fubje^i, den if Augufi^MDLXXX,

eenen jegelyken te achtervolgen ende onderhouden,"
op de boeten daar inne begrepen.

In den ecrften,dat van nu voortaan alle turf,kluy-
ten ofte mul, die met fammareufen , fchepen, aal-
mannen ende diergely ke, binnen defe Stad ende Stads
Vryheyd komen , en gebragt worden zal ,verkogt en-
de gelevert zal worden by de geyckte fackemet de-
fer Stads ycke geyckt zynde daar toe bevooren, op
het verbeuren, die anders deede, van drie guidcn t'el-
ker reyfe, tot behoef van de Konincklycke Majefteyt,
defe Stad, ende aanbrenger, elcx een derdendeel.

I I.

Dan aangaande den turf, komende met fchouweo,
ofte op wagens, die zal men mogen verkopen byden
hoop, ofte by de geyckte facken voorfchreve, cndc
anders niet, op het verbeuren als boven ; welverftaan"
de^ dat de Conventen, Brouwers, Steenbackers, Ti-

chelaars , Pottebackers ende diergelycke, fullen mo-
gen ufeeren hare manden na ouder gewoonte.

III. ,

conimuceren, ende verhoeden allequade pradtycquen Item , dat niemjuid van nu voortaan hem en zal

cndc voorkopen, die dagelycx in de voorfchreve turf ; mogen onderwinden te vullen of ophouden , ten zy

rt 1·»^. · -il ____ A^Cpr

gepleegt worden , heeft geordonneert ende gefta-
tucert,ordönnecrt ende ftatueert mits defen, de poinc
len ende articulen hier na volgende , die men gebied

datie daar toe by Schout ende Burgermeeileren deler
Stad toegelaten zyn , ende voorts ted gedaan, ende
daar van i.de zullen hebben na behoortn.

IV. item,

AMPLIATIE oj) de voorfz Ordonnantie

Ifoo den Riàd defcr Stad aangebragt is, datr
ter eenige abuyfen gedaan ende gepleegt fyn
onder de turfvuHlers, met der Stadsgeyck-
te turftonnenj foo is *c, omme daar mne te
voorfien, dat myn Heeren die Stadhouder , Schout,
Burgermeeileren ende Schepenen der Stad Utrecht,
door overkomen des R lads gebieden, ende beveelen
by defen allen turfvulfters, en ie alle andere» die ee-
nige turftonnen onder hun hebben , datfe deiclve by
fonnenfchyn van deefen dage brengen op defer Stads
Raadhuyfe, omme gevifireert ende heryckt te wor-
den na bchooren, op het verbeuren, mdien yemand
eenige tonnen achtergehouden , ende niet te voor-
fchyn en bragte, van les Carolus gulden , ende arbi-
trailyk gecorrigeert te worden, tot difcretie van den
Gerechte.

Item, alfoo by voorgaande Ordonnantie gefeyt word,
dat de tonfters gehouden iullen zyn, de tonne te ha*

IlI NADER

Ifoo in den jaaré van 1578 voorleeden,
de Raad deefer Stad , overmits feeckere
klachce henlieden gedaan , over het bedrog
datter gefchiede in het ontfangen van den
turf, met de facken,geordonneert ende opgeregthad-
de een ftaande maar, alsfe een tonne , daar mede alle
leverantie gefchieden zoude, op aliulîce Ordonnantie,
alsfe den 3 September van den felven jaare daar van
gepubliceert worde, zedert welken tyd men bevint,
dat de iackedragers ende tonfters defelve Ordonnantie
niet alleen zeer flappelyk onderhouden ende achter-
volgt hebben,maar ook defelve mate der gemeente heb-
ben rcgengcmaakt,nict tegenftaande by alle verftandige
verklaart en bekent word, datter geen rechtveerdiger
mate en is, dan de voorfztonne,alsiè wclonderhouden
wordi fo is 'tjdat de Raad defer Stad,aangefien fy bevint,
dat die gemeente liever hebben met de fack, dan met
de tonne gemeeten te zyn, die voorfchreve mate van
de fack weder opgeregt, ende defelve doen maacken
ende ycken hebben na de oude mate daar van zynde,
ende begecrende de voorfchreve mate van facken te

-ocr page 939-

tüRFVüLSTE R S ι &c. IIL ÉO Ε Κ. XXWIIL Ί TT.

I V.

ïrem, de voorfchrcvc vulfters ende ophouwfters
fullen loven ende fweeren, dat fy die fack zullen vol
maacken, vullen ende ftöppen, ende in hec vullen
tweemaal fchudden na behooren, pnde gevult zynde,
den fackendragers op fchouder geven, ende indien
yemand haar vervorderde anders te vullen dàn voor-
Ichreve ftaat, zal verbeuren voor de eerfte reyfe fes
gulden, ende voor de andere reyfe zal aangetad, op
de kaack gefet ende gebannen worden , tot difcretie
van den Gerechte , ende van haren dienft gepriveert
blyven.

Item , de voorfchreve vulfters ende ophouwfters
zullen hebben van denfacken rc vullen, endedenfac-
Jcedragers op fchouder te geven, van heertbrand, pan-
lurf, grauw of wit, onder hen beyden van elke lade
een duyt, te betalen by den verkooper d'een helfce,
ende tien koper d'ander helft, zonder dat de vulfters
en ophouwfters ter oorfake van haren arbeyd iet meer
zullen mogen nemen,het zy van fooygeId,bier,koft,'
mul ofte kluyten, op poene van haar verdient loon,;
ende privatie van haren dienft.

VI.

Iccm , de voorfchreve vulfters ende ophonwftersin
ymands werk zynde, en zullen daar uyt niet mogen
Icheyden, noch een ander in haar plaatfe zetten, van
dien dage, dat iy her werk met dobbelen gewonnen
zullen hebben , voor ende al eer iy haar gewonnen
werck eerft afgedaan hebben , op het verbeuren van
t'elcker reyfe drie Carolus gulden, tot behoef als
boven.

V I I.

Item , de voorfchreve vulfters ende ophouwfters^
zullen gehouden zyn, dagelycx te vergaderen op de
plaatfen daar toe geordonneert, te weten die van het
boveneynd in Sint Jacobs Gafthuys, ende die van het
benedeneynd in de huyiinge voor Gochgen K^meren,
daar toe gekocht ende geordonneert, ende zullen ter
zei ver plaatfe, ende nergens anders, om alle werken,
die dagelycx komen ende vallen , jegen malkande-
ren dobbelfpel werpen , ende foo waar die döbbel-
fteen over kant vallende fchoonfte fraan, fullen daar
mede in het werk treeden, ende wie daar niet prx-
fent en is, en fal niet mede mogen werpen, ende
wie contrarie decde Dl verbeuren twaalfftuivers, tot
behoef van de gemeene vulfters ende ophoufters van
het, eynde daar de breucke gevallen is, den Officier
endö den aanbrenger elcx een dardendeel.

V I 1 i.

ïtem, dat van nu voortaan niemand en fal mogen
tiefen eenige fackendrager om haaren turf uytdeiam-
L^ereui"<^n, aalmannen, ichouwen , wagens of dier
gelycke te dragen, maar fullen de voorfchreve facke
dragers obck gehouden zyn dagelycx te vergaaderen
ende fich l^y ten te houden, te wet^n die van het bo-
ven eyndt iti het ipreekhuys te Reguliers, ende die
van het beneden eynd in het huysgen voor Gochgen
Goiiskamcreia,daar toe verordonneert, ten wekken
plaatfen ende liiewej-s eldeis fy malkanderen döbbel-
Ipel leeveren ende doen iullen, van alle turfwerck
ende meet werck dattcr dagtlycx te doen vallen fal,
ende wie dnar niet prscfent en is, en ial niet mede
Wogen werpen, ende wie contraïie deede fal verbeu-
ren achtien ftuyvers, tot behoef van den Officier,
den aanbren'^r, ende den gemeenen Gitóe van het
i^ynde, daar de breufccgevallen is, elcx een darden-
deel.

I X.

Item, dat de voorfchreve fackedragers,vulfters cn
ophoufters om geen werk en zulten mogen döbbcï«i,
voor en aleer dat den turf leggende is aaa de werf enter
plaatfe daar men fe opdragen fal, ende fy van partyen
daar na fullen zyn verfocht om te arbeyden, op hec
verbeuren als boven, onvermindert nochtans het ac-
coord ende vryhcyt by de fackedragers, foo van *tbo-
ven als beneden eyndt met malkanderen gemaackt.

X·

Idem, devooTfchreve fackedragers, vulfters ende
ophoufters niet langer als eenen dag in eenig famme-
reûs, aalmannen of diergelycken en fullen mogen
arbeyden \ maar fullen alle djgen gehouden zyn ter
plaatfe als boven, onder malkanderen te werpen, om
alfulcke werken als van dien dage, ende langer niet
daar inne te doen vallen fal mogen, op het verbeu-
ren, indien ymand anders deede, re elcken reyie van
XXI. ftuyvers tot behoef van den Officier, het Gilde
ende den aanbrenger elcx een dardendeel.

X 1.

item, de voorfchreve zackedragers, vulfters ende
ophotiwfters zullen alle avonden gehouden zyn aan tc
brengen den Chyismeefter , hoe veel zacken fy dien
dag gedragen hébben uyt de fammareus, aalman, of
diergelyke, d var inne fygeatbeyt hebben, op het ver-
bemen van haren dienft.

X i I.

Itéra, indien bevonden worde, datter eenigenturf
gevult ende gedragen worde met ongeyckte zacken,
of dat de zacken haar behoorlyke mate met en had-
den, zoo zullen de fackedragers vei beurenliaar Gild,
ende daar toe arbitrailyk gecorrigeerc worden , ende
de fack verbrand, andere ten exemple.

XIII.

Item, dat cenen jegdyk burger ofxe ingeféten, die
het gelieft, ful mogen prarfent zyn by het vullen van
de zacken, om toe te iien , dat hen gelyck gedaan
worde , of zal daar toe een ander mogen bewilligen,
om zulcx van fynentwegen te doen, dewelke ook dc
zack zullen mogen Ichuddcn, indien de vulfters of
ophouwfters verluymen tc doen, dat oock een fcha-
mei burger, burgerefle of ingefeten defer Stad fyn ge-
kogt goet zélver, of met zyn gebroodig vdlck, zal
mogen bearbeydcn, zonder nochtans eenige vreemde-
lingen daartoe te bewilligen, als tothiertocgcwecft
is, zonder dat eenige fackedragers, vulfters, ophouw-
fters, ofte fammareusluyden defelve daaromme zullen
mogen injurieeren, oiie tc kort doen. met ^'oorden
ofte met werken , op het verbeuren van aangetaft,
op de kaack geftelt, ende gebannen te worden, toe
dffcreiie van den Gerechte.

X I V.

Item, geenefackedragers, hontfchilden, vulfters,
ophouwfters of diergelyke, en zullen mogen binnen
of buyten dçfc Stad in het gemoet gaan den geenen,
die hier met rurf in fchepen, fchouwen ofte op wa-
gens ter marckt komen, omme defelve op te kopen,
of met defelve eenigfints van zulcx re fprékm of han-
delen, ofte ook binnen of buyten defe Stad eenigen
turf op te kopen, om weder te verkopen, diTcébclyk
of indireilelyk, maar zullen eenen jegelyken met iyn
goet zelfs laten beworden, op het verbeuren van aan-
getaft, op de kaack geftelt, ende gebannen tc wor-
den, tot difcraie van den Gerechte.

X V.

Op den 4 September foo is op het 1 poinét van dc
Ordonnantie, o|) de Sackrdragcrs en vulfters gemaakt,
gei^folveert by den Rade, dat de Conventen, Brou-
wers, Steenbackers, Tichelaan, Pottebackers code
dicTgelycki, znllen mogen ufecren hare manden, na
ouder gewoonte, te weten, nemende zoo wel in het
dragen als vullen alfulke perfooncn , als het hen gc«·
lieven fal, cndc dit van turf, die by den hoop, code
niet by dc fack, opgedaan word,

IV. AN.

-ocr page 940-

van de sackedragers, κοό r ν m ε ε t er$ >
andere Ordonnante op het voorfz fubje^f geamplieert^den ly Novemb.MDLXXXi,

fweeren, dut fy die manden zullen vol maken, endê
gehouden zyn , die manden eerft tweemaal te fchud-
den, ende daar na gelyks boven boort vol maken, en-
de die manden gefchud ende gevult zyndc na behoo-
ren , defelve in den zacken ayt te Horten , ende den
zackedragers op fchouder te geven , cnde indien ye-
mand hem vervorderde anders te vullen , dan voor-
fchreve ftaat, zal verbeuren voor de eerüe reyfe ies
gulden, ende voor de andere reyfe zd aangetaft, op
de kaak geler, gegeeflelt ende gebannen worden, rot
difcretie van den Gerechte,ende van haren dienil ge-
priveert blyven.

VIII.

Item , de voorfchreve vulfters zullen hebben van
den twee manden te vullen, als voorfchreve ftaat,de-
felve in de zak over te ftorten, de zak op te houden ^
ende den zackedragers voorts op Ichouoer te geven
van heertbrand, van panturf, ende vfin witten turf
onder hun beyden van elke twee manden, ofte eenen
zak, een duyt , te betalen by den veikooper d'eene
helft, ende by den koper d'andere helft , zonder dat
de vulfters ter oorfake -(^an haren arbeyd iet meer zul-
len mogen nemen, het zy van fooygeld, bier, koft,
mul of kluyten, op poene van haar verdient loon,en-
de privatie van haren dienft.

1 X.

Item, waar het zake dat eenig fammareus fchip,
ofte eenig ander werck, by den hoop vcikogt, ende
by eenige vulfters voor minder pryfê, als voorfchrcve
ftaat, aangenomen ware, het zy by den hoop ofte
anderfinrs,ende andere vulfters ook willig waren voor
den zeiven pryfe re bearbeyden, foo zullen de voor-
fchreve vulfters gehouden zyn , om het zelve werck
jegens den anderen te dobbelen, als fy om ander werk
doen, op het verbeuren van de geene , die ter con-
trarie deede, van twaalf ftuyvers , tot behoef van de
gemeene vulfters , ende evenwel te moeren wer-
pen.

Item, de vulfters zullen de geyckte manden laten
ftaan in het fchip , defelve vullende met hare kicyne
mantgens, zonder defelve geyckte manden onderden
turf te brengen, ende den turf daar inne te vullen,
zonder defelve manden ook te ftooten , ofte te laten
vallen ende quetfen , op een boete van twaalf ftuy-
vers, als ymand daar op bevonden word.

X I.

Item, de voorfchreve vulfters, in yemands werck
zyndc , en zullen daar uyt niet mogen icheyden,nog
een ander in haar plaatfe zetten van dien dage, datly
het werck met dobbelen gewonnen zullen hebben,
voor en al eer fy haar gewonnen werk eerft afgedaan
hebben, op het verbeuren t'elker reyfe van drie Ca-
rolus gulden, tot behoef als voren.

X I I.

Item, dat de voorfchreve vulfters fullen gehouden
zyn, dagelycx te vergaderen op de plaatien, daar toe
geordonneert j re weten, die van het boveneynd in
het St. Jacobs Gafthuys , cnde die van het beneden-
eynd in de huyfinge voor Gochgen Kamercn, daar
toe geordonneert, ende zullen ter zeiver plaatfen, en-
de nergens anders, om alle werken, die dagelycx ko-
men of vallen zullen, jegens malkanderen dobbcirpcl
werpen, ende waar die dobbelfteenen, over kant val-
lende, ichoonfte ftaan, zullen daar mede in het wei k

treeden , ende wie daar niet prielent en is, en fal "ίεε
mede mogen werpen, ende wie contrarie deede, zu
verbeuren twaalf ftuyvers, tot behoef van de getnce-
ne vulfters ende ophouwfters van het eynde,daar dic
breucke gevallen is , den Officier ende den aanbren-
ger , elcx een derdendeel. ^^

93<5
IV.

*yn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur-
germeefteren, Schepenen ende Raad defer
Stad Utrecht, doen te weten eenen jegely-
kenj alfoo men feekerlyk bevonden heeft,
dat de gemeente defer Stad grootelycxbedroogen en-
de verkort word in her ontfangen van de turf by de
zacken, by fonder als defelve nat waren, zulcx dat by
hermeetinge gebleecken is, dat de nieuwefacken,nat
zynde, het vyfde part kleynder waren,dan febehoor-
den , het welk toekomt, door dien dat de fackedra-
gers hare zacken laten maken van henniplaken ende
diergelyke, feer open ende ondicht zynde, endedaar-
omme nat zynde, notoirlyk krimpen j foo is 't, dat
de Raad defer Stad, begeerende daar inne te voorfien,
tot voordeele van de gemeente defer Stad, dat yeder
een zyn volle ende behoorlyke mate gelevért werde,
cnde ook te vermyden, dat de gemeene burgers van
de zackedragers niet geëxaftioneert en worden, geor-
donneert en geftatueert heeft, de poinóten ende articu-
len hier na volgende, die men gebiet by defen eenen
jegelyken dies aangaande te achtervolgen , ende on-
derhouden , op de boeten daar inne begrepen.

In den eerften, dat van nu voortaan alle turf, kluy-
ten ofte mul, die met fammareufen, fchepen, aalmannen
ende diergelyke, binnen defe Stad, ende Stads Vry-
heyd komen, ende gebragt zal worden , by de zack
verkogt, maar gelevert zal moeten worden by de ge-
yckte mande , met deefer Stads ycke geyckt zynde,
daar toe verordonneert, daar van de twee manden een
geyckte zak maken, ende anders niet,op het verbeu-
ren , die anders deede, van drie Carolus gulden t'el-
ker reyfe, te appliceeren tot behoef van den Officier,
deefe Stad , ende den aanbrenger, elcx een derden-
deel.

I I.

Dan aangaande den turf, komende met fchouwen,
ofte op wagens, die zal men mogen verkoopen ende
leveren by den hoop , of by de geyckte mande voor-
fchreve, ende anders niet, op het verbeuren als bo.
ven.

I I I.

Welverftaande , dat die Conventen, Brouwers,
Steenbackers, Tichelaars, Pottebackcrs ende dierge-
lyke, zullen mogen ufeeren hare ton-manden na der
ouder gewoonten, ende foo wel tot het dragen als
vullen mogen nemen alfulke perfoonen , als het hen
gelieven zal, ende dit van turf, die by den hoop op-
gedaan word.

I V.

Behoudens defe Stad ook hare vryheyd,om temo-
gen gebruyken gelycke ton-manden , ende verkiefen
van luyden, als het haar believen zal.

Item, de fackedragers fullen gehouden zyn, hare
fhcken zoo groot, ende met een omflag te maacken
ende houden, dat men de twee manden turfs bequa-
melyk daar inne zal mogen laten, ende dragen fonder
ftorten, op het verbeuren van drie Carolus gulden ,
t'elcker reyfe yemand daar op breuckig bevonden
zal worden.

V I.

Item, dat van nu voortaan niemand hem en fal mo-
gen onderwinden , te vullen het geene by de maat
verkogt is, ten zy dat fy daar toe by den Schout en-
de Burgermeefteren defer Stad toegelaten zyn, ende
voorts eed gedaan, ende daar van a£be hebben zullen
na behooren, op het verbeuren van haarluyder Gild,
cnde arbitraile corredie.

V I I.

Item > de voorfchreve vulfters zullen loven ende

-ocr page 941-

XIII.

Item, dat dezackedragers, vulfters endeopbouw-
llers niet langer als eenen dag in een fammareus, aal-
man , ofte diergelycke , en zullen mogen arbeyden,
maar fullen alle dage gehouden zyn, ter plaat fen, daar
loe geordonneert, onder malkandercn te werpen om
2ulken wcrck, als van dien dage, ende langer niet,
daar inne te doen vallen zal mogen , op het verbeu-
ren, indien y mand anders deede , t*elckcr reyfe v^n
twintig ftuyvers, tot behoef van den Officier, het
Gilde ende aanbrenger, elcx een derdended.

X 1 V,

Welverftaande, dat die geene, die het werck met
dobbelen gewonnen zullen hebben, henluydcn met
redelyck arbeydsloon na gelegentheyd zullen conten-
teeren , ende zoo verre iyluyden met den burgeren
ende onderfaten in het loon niet en konden accordee-
ren, zoo fal eenen jegelyk andere arbeyders mogen
foeken , ende daar toe neemen, het zy lackedragers,
houcfchilden ofte anderen , wie dat het.zy , die het
felve vverck om minder prys, ende beter koop willen
bearbeyden , mits eerft praefenteerende den geenen,
die het zelve werk met dobbelen gewonnen hebben,
de voorkeure, ende indien defelve in w-eygeringe bly-
ven, ioo en zal hy in het felve werck niet mogen
treeden, als het felve by een ander begonnen is, ende
indien dc fackedragers hier ommeymandinjurieerden,
ende te kort deeden, met woorden ofte werken, zul-
len aangetaft, op de kaack geftelt, gegeciTelt ende
gebannen worden, anderen ten exemple.

XV.

Item, dat de vulfters alle avonden gehouden fullen
2yn den Chysmeefters of Impoftmeefters aan te bren-
gen 9 hoe veel manden of facken dien dage gedragen
zyn uyt den fammareufe , aalmanncn ofte diergelyke,
daar iy inne gearbeyd hebben , op het verbeuren van
haren dienil»

X V L

Item, indien bevonden worde, dattcreenigen turf
gevult worde met ongeyckte manden , ende by den
fackedragers ofte anderen gedragen worde , ioo zul-
len de fackedragers ende vulfters verbeuren haar Gild,
ende daar toe arbitrailyck gecorrigeert worden, an-
deren ten exemple.

XVII.

Item , dat eenen jegelyk burger ofte ingefeten de-
fer Stad, die het gelieh , zal mogen prailent zyn by
het vullen van de manden, om toe te fien , dat hem
gelyck gedaan worde, of zal daar toe een ander mo-
gen bewilligen, dewelke oock de manden tweemaal

937

zal mogen fchudden, indien de vulfters verfuyraen te
doen. Dat ook een jegelyk burger , burgerdïè ofte
ingefeeten deefer Stad , die het gelieft , by hem zei-
ven , ofie met zyn geb)5podig volck, zyn eygenofte
gekogt goed, fel ver zalmogcn dragen , zonder dat
eenige fackedragers of famraereusluyden den iëlven
daaromme zullen mogen injuncei en ofic te kort doen,
met woorden ofte wercken, op het verbeuren van
aangetaft, op de kaack geftelt, gegecllelt ende ge-
bannen te worden, tot dilcretie van den Gerechte.
X V I 1 I.

Item, dat geene fackedragers, houtfchilden, vul-
fters of diergelycke aibeyders , en lullen mogen bin-
nen of buyten defeSrad, in hct gcmoet gaan den gee»·
nen, die hier met turf in fcheepen of Ichouwen, of
op wagens ter çairrckt komen , om defelve op te ko-
pen, of met defelve eenigfints van zulcx te fpreekcn
ofte handelen , ofte ook binnen of buyten dcfe Stad.,
eenigen turf op te koopen, om weder te verkopen,
direftelyk of indireóUlyk, maar fullen eenen jegelyk
met fyn goed felfs laten beworden , op het verbeuren'
van aangetaft, op de kaak geftelt ende gebannen te
worden, tot difcretie van den Gerechte.

X 1 X.

Item, dat de vulfters van een fchouw turfs , die
by den hoop , ende niet by de mate verkogt word,
niet meer en zullen mogen nemen voor haren arbeyd
van vullen ende ophouden, dan van elke fchouwe ee-
ne ftuy ver, daar van den kooper d'ecnc helft, ende
den vérkooper d'andere helft dragen zal , fonder ee-
nige kluyten, mul of diergelycke daar uyt te mogen
nemen, op poene als boven.

X X.

Beheltelyk ook^ dat eenen jegelyk, de fchoüwen
ende wagens, by den hoop gekogt, by hen felven,
of by fyn gebroodig volk, fal mogen bearbeyden, fon-
dter dat de vulfters daaromme ymand fullen mogen iiïr
jurieeren, op pœne van de kaak, als voren meer ver-
haalt is, maar het geene by de mate gekogt is, zul-
len de vulfters bearbeyden, ende niemand anders, op
ter Ordonnantie voorcn verbaalt.

XXI,

Item, dat defchipper ofte fammercus-man, facke-
drager ende vuifter (des verfogt zynde) gehouden
fal zyn den fchamel burger een mand of halve lak te
verkoopen, vullen ende dragen , mits betalende naar
advenant den heelen fack,op poene, dat die geene, die
in weygeringe fal zyn, verbeuren lal t*clker reyfe voor
den fchipper drie gulden , ende den fackedrager en
vuifter haar Gild.

TÜRFVULSTERS, 6cc. UI, BOEK, XXXVIJL TIT

V. ORDON Ν A NTIE ûp het bewaren van

■yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur·
germeefteren ende Schepenen der Stad ü-
trecht, doen te weten eenen jegelycken,
dat haar Ed., met kenniflè van den Raad
deier Stad, hebben gemaackt de naarvolgende Or-
donnantie op het bewaren van de geyckte turfman-
den , invoegen ende manieren als volgt.

In den eerften, die defen dienft pacht, zal gehou·
den wefen den eerften Kameraar deler Stad te betalen
d'een helft van fyn pacht, LichtmifTe toekomende,
cn d^ander helft, Jacobi daar aan volgende, ende daar
voor borge te ftellen in allen manieren, uls men voor
de Stads accbynfçn doet.

I I.

Item, den pachter zal gehouden zyn alfulck getal
van geyckte manden, als hem van Stads wegen gele-
ycrt lullen worden, tot fynen koften te onderhouden
in fuiken fchyn, als hem die gelevert zyn , ende dat
îîuyten kofte van der Stad , ende t'eynde fyn pacht
dei'elve manden weder over te kveren foogoed, als
III Dal,

de Turjmanden, àeni-j Novemb, MDLXXXL

hy die ontfangen heeft.

-il.

I I I.

Item, dat van nu voortaan alle kluyten, turf ofte
mul, die met fammareufcn, fcheepen, aalmanncn en-
de diergelyke, binnen defe Stad ende Stads Vryheyd
komen ende gebragt fal worden, byden fak veikogr,
ende gelevert zal worden by de geyckte manden, mee
defer Stads yckegeycktïzynde, daar toe verordonneert,
daar van de twee manden eenen geyckten fack maken,
op het verbeuren , die anders deede , van drie Caro-
lus gulden t'clker reyfe, tot behoef van den Officier,
deeie Stad, den pachter ende aanbrenger, elcx een
vierdendeel.

I V-

Dan aangaande den turf, komende met fchouwefi,
ofte op wagens, die fal men mogen verkoopen by den
hoop, ofte by de geyckte mande voorichrcve , en«
de anders niet, op het verbeuren als boven.

Item, eiken fammareus fal gehouden zyn te geven
ende betalen defen pachter, voor het gebruyk van dc
Ccc c^c mande.

-ocr page 942-

mande, vier ftuyvers, endc aile andere fchepen, geen
fammareufen ofte kromfteeven wefende, houdende
tweehonderc tonnen, ende daarover, tot vier hon-
dert toe , zullen gehouden wefen te geven van elck
fchip twee ftuyvers, ende alle fcheepen , aalmannen
ende diergelyke,houdende onder die twee hondert ton-
nen , zullen niet meer geven dan van elcx een ftuy-
ver, te betalen by den verkooper.

V I.

Item, waar het zake, dat die voorfchreve famma-
reufen, fcheepen,aalmannen ende diergelyke, byden
hoop verkogt worden , fullen de verkoopers van dien,
gehouden zyn daar van te betalen van den fammareus
elerdehalve ftuyver , ende van minder fcheepen naar
advenant.

V I I.

Item, van alle fchouwen ende wagens zal men ge-
houden zyn te betalen voor het gebruyk van de man-
de,van yder fchouw ofte wagen een duyt, het zy men
die manden gebruykt dan niet, te betalen byden ver-
kooper.

VIII.

Item, die voorfchreve vulfters zullen gehouden zyn,
de manden felver te halen, ende foo geringe fy haar
werck volbragt ende gedaan fullen hebben, defelve
mande of manden, die iy gebeefigt hebben, van fton-
den aan weder over te leveren in handen van dezen
pachter, ende dat onbefchadigt ende in fuiken fchyn,

VI. ord üjn jn a ν χ ie âp het loon van de

gerenoveert den i b'

Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur-
germeefteren ende Schepenen der Stad U-
trecht, doen te weten eenen jegelycken,
dat de Raad defer Stad, gehoord hebben-
de de meenigvuldige klachten, aan hun gedaan, over
het onbillyck loon, het welck de fackedragers de bur-
geren ende onderfaten defer Stad afnemende zyn,ftel-
lende het felve tot haren gevallen foo hoog, als het
hen goet dunckt, ende begeerende daar inne te voor-
fien, ende een behoorlyck middel te vinden, daar me-
de de borgerye niet befchat, ende de fackedragers re-
delyck van haren arbeyd voldaan fullen zyn, een fe·
keren taux ofte gefet loon voor defelve fackedragers
geraamt ende geordonneert heeft, in manieren hier
na volgende, ordonneerende alle fackedragers hen daar
na te reguleeren , ende de burgerye ende onderfaten
defer Stad niet meer af te eyfl^hen, dan defe Ordon-
nantie medebrengt, op iarbitraile correétie.

In den eerften,zullen die voorfchreve fackedragers
van yder fack beenbrand of harden fwarten turf, die
fy dragen fullen uyt fammareufen , fcheepkens ofte
fchouwen , foo wel in de Oude als Nieuwe Grachten
leggende, hebben ende ontfangen voor baar loon van
het dragen in de kelders, op de voorfchreve gragten
refpondeerende, van den fack vier penningen.

! inde van pangoet ende anderen lichten turf, een
duyt.

Van gelyken van de turf, die met die wagens voor
die burgers ende ingefetenen hare huyfen gebragt, en-
dc opiolder ofte in de kelders gedragen word, fullen
iy hebben van harden fwarten turf van de zack een
oortgen.

Ende van de pan- ende anderen lichten turf, een
duyt.

Item, van yder fack harden of fv/arten turf, ofte
van heeitbrand uyt de voorfchreve Oude ofte Nieu-
we Gragt op folder te dragen in huyfingen , op de
voorfchreve gragten refpondeerende,fullen fy hebben
acht penningen.

Ende van pan- graeuwen, ende diergelycke lichten
turf, vier penningen.

. Item, van yder fack harden ofte fwarten turf, ofte

93δ

als fy die ontfangen hebben , op het verbeuren van
twaalf ftuyvers, tot behoef van den pachter.,

Item, de vulfters cn fullen met defe geyckte man-
den geen turf mogen overfcheepen in lichters ofte in
fchouwen, ofte diergelycke, op de boete van twaalf
ftuyvers t'elcker reyle te verbeuren, tot behoef van
den pachter.

Item , de pachter fal gehouden zyn een bequame
plaatfe te nemen omtrent de midswegen in defe Stad
aan de Oude Gragt gelegen, op dat een jegelyk, die
de voorfchreve manden van doen fal hebben , bequa-
melyk gerieft mag worden.

X I.

Voorts en fal niemand, wie hy iy, eenige geyck-
te manden ymand anders overdoen , omme daar njede
te meeten, ten ware by weten ende confent van den
pachter voorfchreve, op de verbeurte van drie Caro-
lus gulden, foo menigmaal fulcx gcTchiede.

XII.

Ende of in defe Ordonnantie eenige qua; ft ie geviel,
fal het ielvc ftaan tot verklaringe van den Raad defcr
Stad.

XIII.

Indien ymand is, die hier gadinge inne heeft, die
kome op morgen des namiddags ten twee uren op de-
fer Stads Raaühuyfe, ende pachte goed koop.

Sackedragers, den ib Novemb, MDLXXXFl;
July MDXCVllL

van heertbrand , die uyt de voorfchreve Oude ofte
Nieuwe Gragten gedragen fal worden, het zy op fol-
ders of in kelders, in ftraten of in fteegen, aan hec
water uytkomende, als de Backeifteeg, Viefteeg,
Potterftraat, Saaleftraat, 't Oude Kerckhof, Ganfe-
mercki, Smeefteeg , Winftènfteeg, Brigittenfteeg,
A. B. C. Straat, Groenefteeg, ende andere diergely-
ke ftraten of fteegen , fullcn fy hebben tien pennin-
gen.

Ende van pan- graeuwen endc diergelycken lichten
turf, fes penningen.

Item , van yder fack heenbrands ofte harden fwar-
ten turf, die uyt de Oude ofte Nieuwe Gragt t'eyn-
den door de voorfchreve ftraten of fteegen gedragen
fal worden, het zy op folder ofte in de kelder , ver
achter, of na by, dat men over velt noemt, twaalf
penningen.

Ende van pan· graeuwen, ofte diergelyken lichten
turf, acht penningen.

Item , van yeder fchouw turfs, het zy Ooftveenj,
Maarfleveens, ofte Loofdrechts, die in dekelder ge-
dragen word op het water , foo wel in de Oude aJs
Nieuwe Gragt, fullen fy hebben twee ftuyvers.

Ende van opgeloefde ofte hoog opgeftorte fchou-
wen, daar men acht een derdepart meer in tc zyn,
zullen zy hebben derdehalve ftuyver.

Item, van yder fchouw der voorfchreve turf, oyt
de voorfchreve gragten op zolders te dragen, aan de
voorfchreve gragten refpondeerende, drie ituyv.scht
penn.

Ende van opgeloefde ofte hoog ópgeftorte fchou-
wen, vyf ftuyv.

Item, van yeder fchouw , het zy Maarfleveens,
Ooftveens, ofte Loosdrechts, uyt de voorfz gragt^"»
zoo Oude als Nieuwe , te dragen in ftraaten aan het
water uyt refpondeerende , het zy op zolder ofte >n
de kelder, als de Backerfteeg, Viefteeg, cndc dier·
gelyke boven verhaalde plaaizen, vier ftuyv.

Ende van opgeloefde, ofte opgeloechde, ofte hoog
opgeftorte ichouwen, zes ftuyv.

Item, van yder ft hou we voornoemt, die uyt dc
vooriz Oude ofte Nieuwe Gragten i'cynden door die

voorli

VAN DE SACKEDRAGERS. KOO R Ν MEETERS,

-ocr page 943-

TURFVÜLSTERS, &c. UI BOEK. XXXVllLm.

9S9

voorfz ftraren ofte fteegen te dragen, het zy op zol-
der ofte in de kelder, verre ofte na by, vyf ftuyv.

Ende van opgeloefde of hoog opgeftortcfchou wen,
zeven ituyv.

Welverftaande , dat nïcn van de fchouwen , koo·
mende van de St. MaarcensJyk ende Maarfleveen met
turf, die men ley noemt j geladen, niet meer geven
en zal,dan men vaneen gemcene LoosdrechtzeIchou·
wc doet.

Item, is te weten, dat deeze Stad tot gerieve van
de burgerye zal doen maaken een deel halve tonnen,
omme daar meede den harden cn fwarten turf, daai
men geen zack af draagen mag , te mogen vermin-
deren.

Item, de voornoemde zickedragers zullen met het
voorfz gezette loon te vreeden moeten zyn, zonder
ymand meer af te mogen nemen, of oock eenig bier
leeyflchen mogen, alles op privatie van haar officie,
dan zullen te vrceden moeten zyn met alzulck bier,
als hen die goede luyden uyt haar eygen vryen willt
praeienteeien zullen.

Item, die z^ckedragers zullen gehouden zyn, alffer
ymand komt, om gerieft le zyn met dragen,terftont
te dobbelen by den geenen, uie daar prselent zyn,en
den burger ofte burgers vrouwen tc helpen envorde
ren^ op privatie van haren dienft, ende arbitraile cor
leûie.

Item, de zackedragers,die op eenzammereus(taan,
ofte ftaan moeten, ende hen daar of verliezen, om
dat ty die gemeente niet en begeeren tc gerieven, of
meynen anderfints meer profyt te doen, zullengepri-
veert ende geftraft worden als boven j ende in zi-lketi
gevalle zal die geene, die turf begeert, aan het Sac-
kedragers huy?gen mogen gaan, en laten werpen om
hetwerck, het welck de andere dan terftont zu.ien
moeten doen, ende de luyden gerieven , op pœac
als boven.

Item, de zackedragers zullen de gangen ende lee-
ren in de ichepen laten ftaan, alÎTereenfchamd bur-
ger komt om een zak of twee te hebben, zonderden
zeiven burger eenigiints te mogen turbecren ofte xn·
juriecren, op arbitraile coriedie.

Item, devuirters zullen niet meer mogeney(Tcheo,
dan van een fchouwe eene ftuyver, endev indcgroo-
te fchouwen anderhalve ftuyv?'r,hct zy lichte of lwa«
ren turf, ende van de zammeieuzen , aalmannen en
diergelycke en zuilen zy niet meer mogen eyiFchen,
dan hun by de voorgaande Ordonnantie toegelaten is,
zonder eenig bier te mogen eyflchen, op poene als
boven.

Sullen voorts alle de voornnemde Sackedrngers ca
Vùlfters in allen anderen poinftcn, by dtfen niet ver-
andert, hen moeten leguleeren na de Ordonnantie in
den jare van ifSi voorkeden op hun gemaackt,end«
ter Stads kloeke gepubliceert.

ILCUI, UW lOct^'iVV.ui Clivia, uiw wwij ^.aiiiiiiv..·

VIL ORDONNANTIE op het loon van de Koornmeeters m is^oorndraagers^ den 18 July

MDXCniL

I V.

Van het half laft ende minder na advenant.

Sullen ook hebben ende genieten van het laft koorns,
dat fy uy tten watcre dragen zullen boven op de ftraar uf
in de huyfen beneden op die deele, ofte van de dcclc
ende ftratc wederom in het fchip, ρ ftuyv.

V I.

Van het half laft ende minder na advenant.'
V 1 I.

Ende als de voorfchreve arbeydcrs zullen dragen ee-
nig koorn uyttcn watere ofte fchip op die eerfte zol-
re van de huyfingen der burgeren, omtrent het water
woonende, ofte van dezelve zolrc in het fchip, zoo
zullen zy hebben ?an het laft 10 ftuyv.

VIII.

Van het half laft ende minder na advenant.

I X.

Ende op de tweede zolre, ofte van dezelve zolrc in
het fchip, van het laft ii ftuyv.8 penn.

Ende minder en meerder na advenant.

X I.

Op dc derde zoire, ofte van daar in het ichip, van
het laft xS ftuyv. Iζ penn.

X I I.

Ende zoo veel hec koorn belangt , dat nette wa«
gen alhier ter markt gebragt word, dat zullenfyluy-
den mede bcarbeyden, ende hebben van yder mud,
dat fy van de wagens op de ftraate zullen zetten, of
beneden in het huys ofte deel, ofte van daar op de
wagen brengen. 4penn.

XIII.

Item, van een laft koorns dat fy van de wagens,
ftraten of deele zullen dragen boven op die eerfte zolre,
ofte van daar beneden op die deele, ftraten of op wa-
gens, datr zullen fy af hebben 8 ftuyv.

X 1 V.

op die tweede zolre , ofte van daar beneden, van
het laft ρ ftuyv.

X V.

Ëode op die derde zolre, ofte van daar beneden,
Ccc ccc & vin

Men doet tc weten eenen jegelyken, dat de
Raad deeftr Stad , gehoort hebbende die
meenigvuldige klachten, aan hen gedaan,
over het onbillyk loon, het welk die Ma-
ters, Sacken- ende Koorndragers den burgeren defer
Stad, hen met graanen te verkoopen geneercndc, cn
■woonende op den boveneyndc deeferSiad, met oock
den vreemden koopman af te neemen ende fchattcn
sa haar welgevallen, ende begeerendc daar inne te
voorficn, geordonneert ende geftelt heeft voordcfcl-
ve dragers een rcdelyk loon in manieren hier na vol-
gende , ordonnecrende den zeiven dragers hen daar
ca te reguleeren, ende den burgers en koopman niet
meer af te nemen, dan defc Ordonnantie medebrengt,
ep arbitrale correâie.

In den eerften zullen de gefwooren maters gehou
iien zyn, zoo haaft fy verfocht zullen zyn by yman
den, het zy een burger ofte vreemc koopman, om
eenig koorn te meeien , hun gercet te laten vinden
met haar mate om dezelve te dienen, ende om geen
werk te dobbelen voor ende al eer zy verfocht wor-
den, op privatie haars dienfts, des fy hebben zullen
van het laft,dat by henluyden gemeten word, 4 ftuyv.
Spenn.

I I.

Item, zullen die dragers, daar toe verfocht zynde,
haar insgelycx laten willig vinden, ende om geen werk
dobbelen voor ende al eer hun werk aangeboden wort,
ende zullen alsdan het zelve werk zonder eenig ver-
trek moeten aannemen, ende den koopman dienen op
het loon, als volgt, zonder ymand te troiien of met
dreygementen meer als het navolgende gefctte loon,
efte ook eenig drinkgeld af te eyflchen, al op priva-
tie van haren dienft, ende arbitrale corredie, als vo-
ren.

I I I.

ïn den eerften, zullen die koorndragers hebben cn
genieten van het laft koorn indiiFerenter, dat iyluydcn
Dcaibeyden ende dragen zullen uyt het ichipindekel
der. ofte uyt de kelder in het ichip , oock van het
everftorten van het eene fchip m het andere, 6 Iluyr.
IIL Deeh

-ocr page 944-

goedduncken , cnde ook die quaeftie, die daar op
mag vallen , interprcteeren. Lager ftont, na col-
laüe t'accordeeren bevonden, by iny, ende was on-
derteekent, J. vander Nypoort.

dat niemand zyn turf zal mogen laten dragen, als düor Sakkedragers,,
tij gebroode Dienaers y den 11 CMay ^OXLlX,

men is, dat de Sack-ende Bierdragers hun onderftaan^
den geenen die eerft den boom of fack gegeven werr,
te exadioneeren ende merckelyke koiten aan te doen^
oock dien volgende den een den anderen lichtveerde-
lyck te doopen j foo wort by deefen allen ende
een jegelycken van de fack- ende bierdtjjgers, wel
Icherpelyck belaft, van nu voortsaan den aankomen·
de fack-of bierdrager, niet meer af te neemen ofte
te doen betalen, voor het aanveerden van de iick of-
te boom, als eens een vat biers van fes gulden, oock
egeene doopinge of lichtvaardigheyt over de felve te
gebruyken, ftreck( nde foodanige gebot foo wel over
de aankomende, als,de oude fack-ende bierdragers,op
pœne van arbitrale correólie.

VAN DE SACKEDRAGERS, kOORNMEETERS,

van het laft 14 ftuyvcrs.

Gêduurende deeze Ordonnaiïtïc, tot wcdcrfcggcns
des Raads deezer Stad, die dezelve zullen mogen ver-
anderen , vermeerderen of verminderen, naar haar

yn Heeren die Schout, Burgermeelleren
cnde Schepenen doen te weeten eencn jé-
gelyken, dar de Raad deefer Stad tot naar-
der verklaringe van de Ordonnantie, den
Sackedragers gegeven, verftaan ende by deefen ver-
klaren , dat nu voortsaan niemand lyn turf door een
anderTal mogen doen opdragen, als door die gefwoo-
ren iiickedragers, of door hun lelven gebroode die-
naars of boden , op pœne van drie gulden} des ook
wel fcherpelyck bevolen wort de voorfchrevè facke-
dragers, de voorfchreve Ordonnantie ftriifcelyk te
obferveeren ende naar te komen, oock niet meer
loons te neemen, als henluyden by defelve Ordon-
nantie wort toegelaten, op poene als in de felve.

Ende alfoo de Raad voorfchreve ter ooren geko-

vulfters, koorn- fout· ende kalck- meeters , fchip-
pers ende voerJuyden, knechts ende diergely cke per-
foonen,hun met haar ordinaris billyk falaris ende ar-
beydsloon niet contenteerende, maar noch den bór-
gers, inwoonders, koopluyden , fchippers, palTa
giers ende andere goede luyden, foijen, drinckgeld
cnde anders, afdringende, een faacke die men geen-
lints langer en wil gedoogen. Soo hebben myn Hee-
ren Schout, Burgermeefteren,Schepenen ende Raad
deefer Stad, willende het felve weeren ende promp-
telyck daar jegens voorfien, geordonnert ende gefta-
lueert, ordonneeren ende ftatueeren mitsdeefen, deefe
naarvolgende poin<3;en,die eenen ieder in fyn reguart
fal moeten naarkomen ende achtervolgen, op de poe-
nen daar inne begrepen-

In den eerften, dat < van nu voortsaan egene facke-'
dragers, houtfchilden, turfvulfters, koorn- zout·
ende kalk-meeters 5 ende andere diergelyke perfoo-
nen cnde arbeyders, hun fullen mogen vervorderen
of verftouten ymanden meer loons af te eyflchen, veel
min ontfangen, als het geene eenen yder by zyne
Ordonnantie word toegelaten, fonder in het minfte
den burgers , fchippers , kooper, of vercooper, of
yemant anders, daar en boven cenige foijen, drink-
geld of diergelyke, onder wat pra'text het ook fou-
de mogen wefen,aftefchattenofafte dringen,op poe-
nen van privatie of fufpenfie van haaren dienfte, en'·
de arbitrale correilie tot diicretie van den Gerechte.

Gelyck oock by deefen geinterdiceert ende verbo-
den wort, allen Schippers knechts, vaarende op de-
fer Stads Vteren, mitsgaders der felver huysvrouwen
waren, ende anders niet, op pœne van arbitrale cor-
reftie. ^ t,

In wekken gevalle zy foodanige perfoonen alvoö-
rens fullen moeten afvonleren zyn packen, tabbert,
rappier, male, bouget of y et wes anders, ten eyndc
daar by blycken mag tot fulcx gelaft te zyn, cnde
fullen als dan het felve op zyn plaatfen leggen, op
pœne als boven.'

Als oock egeene knechts van Voerluyden buyten
de vier defer Stads poorten, noch der felv'er vrou-
wen , kinderen óf ymaht anders en zullen mede eeni-
ge plaatfen op wagens voor ymanden mogen hou-
den , ten waare fyluyden daar oock als voorens toe
gelaft ende verfocht zyii, ende als dan ten hoogften
maar eene banck, cnde voor foodane perzoonen, die
hun aireede de Voerman aahbefteed ende een banck
befproken hebben, op pœne als boven.

Welke voorgenoemde perzoonen, cnde elcx van
hem by zonder, over het bewaaren van foodane plaat-
fen hem zullen moeten contenteeren, met alzulck
loon, als een yder menfch hem daar vooren gratis by
hem felven toeleggen of fchenken zal, zonder anders
ytwes van ymaiit te mogen eyiTchen.

Ende foo deelen nieitegenliaande cenige van hun,
fig daar mede niet en vergenoegden, maar hem 'even-
wel verkouten ymaiit daar en boven noch foy,drink-
gelt of yet anders te eyiTchen, of af te fchaiten, die
zal datelyk by den Officier geapprehendeert, te wa-
ter ende té brood geftelt, of anderfincs geftraft wor-
den tot difcretievan den Gerechte.

ix. ρ lac a et, dat de Sakkedragers, Turfvul^ers, &c, niemand hoven haar loon y drinkgeld
fullen afvorderen t den 17 ^pril M'DCVI.

Alfoo dagelycx groote klachten voorkomen, ende kinderen, plaatfen of fteeden te mogen houden
over die groote ongeregeliheyt ende over- in eenige fchuyten tot voordeel van ymanden, teii
laft, die hoe langer ioo meer gepleegt wort waare dat zy te voorens van eenig burger, inwoon-
by den fackendragers, houtfchilden, turf- der, koopman of paflagier daar toe fpecialyk verfocht

X. ORDONNANTIE op de Verpachting van

In den eerften, dat van nu voortaan alle turf,
kluyten cnde muil, die 'met famroareüfen,
fcheepen, aalmannen ende diergelycke, binnen
deeze Stad ende Vryhcyt van dien gebracht,en-
de by de zack verkofc ende gelevert zullen worden,
gemeeten fullen worden by ds geyckte tonnen met
Stats brant, daar van die twee een zack maaken, op
pœne van die anders deede, te verbeuren drie Caro-
lus guldens t'elcken reyze tot behoef dèezef Stad,
y m den OiEcier, den Pachter ende Aanbrenger ,clcx

de Turf tonnen i den 13
een vierendeel.

OMer. MDCXIX.

I I.

De voorfchreve tonnen , tot veertig ïn het getal,
zullen v^n Stads wegtn den pachter j wel gemaackt
ende geyckt, gelevert worden, die hy t'eynde dc
jaaren zyns pachis gehouden zal zyn goet ende vr.ft
weder aan de Stat over te leveren, of zal voor yder
gebreeckige tonne, in gcreedf-n gelde moeten béta-
len drie guldens, cnde in middel van ryden, dat die
nieuwe gemaackt worden, zal den Pachter gebruy-
ken die oude geyckte tonnen. ^
° Dan

-ocr page 945-

III.

Dan aangaande den turf, komende met Schouwen
ofte op wagens, die 2»al men mogen verkoopen by
<3cn hoop, ofte by de geyckte tonnen voorfchreve,
cnde anders niet, op het verbeuren als boven.

1 V.

Item, elcke fammai eufe zal gehouden zyn te ge-
ven ende te betalen, aan deezen Pachter voor het
gebruyck der tonne, zes ftuyvers.

Voorts, alle Frlefle fcheepen zullen hebben yder
te betalen, ter caufe als boven, vier ftuy vers.

VI.

Item, alle andere fcheepen,-houdende twee hon-
dert tonnen, ofte daar over, tot vier hondert toe,
zullen gehouden wezen te geven van elcke fchip,
drie iluyvers.

V I f.

Ende alle andere fcheepen, aalmannen ende dier-
gelycke, houdende onder de twee hondert tonnen,
en zullen niet meer geven dan twee Iluyvers.

V I 13^1.

Item, waar het zaacke dat de voorfchreve fam-
mareulcn», crotnftcven, FrieiTe fcheepen, aalmannen
ende diergelycke by den hoop worden verkofc, zoo
zullen die verkoopers yan dien evenwel hebben te
betaalen, den prys of taux hier voorens daar op re-
ipeftivelyck geilek.

I X.

leem , van alle fchouwen ende wagens zal men
gehouden wezen te betalen ter caufe als voorens, al-
le van de drie, zoo wagens als fchouwen , twaalf
penningen, het zy men tonnen gebruyckc ofte niet.

Alles te betalen by den vérkooper»

XI.

Wort voorts verftaan, ende den vulfters geordon·
neert, dat niemand als zy de voorfchreve tonnen
zullen hebben .te halen, ende zoo haall zy haar werk
volbracht ende gedaan zullen hebben, de zelve ton-
ne of tonnen die zy gebefigt hebben, van ftondert
aan weder over leveren in handen van deezen pag-
ter, onbefchadigt cnde in zulcken fchyn, als zy die
ontfangen hebben, op de verbeurte van twaalf ftuy»·
vers, tot behoef van de Stad.

X 1 I.

Item, of ymant eenige tonnen, by de vulfters ge-
haalt zynde, vervoerde, vernielde óf niet te voor-
fchyn en brachte, zal gehouden zyn deeze Stad te
betalen vier guldens.

X 1 I 1.

Item, die eenige valfcheyt daar mede of daar on-
der gebruyckte , zal crimineelyck aan den lyvc
geftraft worden, tot arbitraige vàn den Gerechte.

XIV.

Soo ymant andere tonnen gebruykte.aïe deeze gfe-
yckte tonnen,zal mede crimineelyck geftraft worden
als boven.

XV.

De Vulfters en zullen niet mogen meeten, andere
dan met deefe geyckte tonne, fonder eenige manden
tot het vullen van de facken ie gebruycken ,op poene
als boven.

X V 1.

De pachter zal voorts gehouden iyn, een bequa-
me plaatze te neemen, omtrent het midden van dc
Stad aan de OuJe Graft, op dat een yder, die uee-
ze tonnen van dpcn zal hebben, becjuamciyck ge«
riefc mag worden.

XVII.

Item , niemand wie hy ook zy, en zal mogen ee-
nige geyckre tonnen yemant anders overdoen, oni
daar mede te meeten, ten ware by weeten ende con-
ient van den pachter, op het veibeuren van drie Ca-
rolus guldens, zoo meenigmaal zülcx gefchiede.

X V I I I.

Item, geenc turf-ichippcrs en zullen vermogen,
door de vulfters eenige tonnen te doen halen, voor
cnde aleer zy van haaren turf verkoft zullen heb·
ben.

X I X.

Ende, als zy des s'morgens voor acht uuren niet
en loffen, ioo zullen zy gehouden wezen de tonnen
over te geven, op ichouwen ende aalmannen, daar
men fe van doen heeft, die ook gehouden zullen we-
zen terftond, als zy zullen geloft hebben, de zelve
tonnen Weder te leveren, op het zelve fchip daar zy
die afgehaald hebben, op het verbeure als vooren,
tot behoef van deze Stad, den Officier en Aanbrenger,
elcx een dardendeel,

XX.

Ende, of op deeze Ordonnantie eenige quacftie
viel, zal zulcx ftnan ter interpretatie ende veiklarin-
ge van de Heeren Burgermeefteren ende Vroet-
fchappe,

XXI.

Den pachter zal gehouden zyn, zyn pachrpennin·
gen te betaalen aan den eerften Cameraar dezer Stad
inder tydj ende dat van half jaar tot half jaar, ofte
binnen veertien dagen daar naar, op poene van exe-
cutie, ende daar vooren te ftellenj twee borgen, my-
ne Ed. Heeren aangenaam. Adum den 13 OÖ;obri»
löi^.

τ ü R f ν ü ls ter s , IIL Β Ο Ε Κ. ^XXFIll Ίή. 94*

XI. ACCOORD over het loon van de KoornmeeterSj den 1 July MOCXXlt

ρ de Requefte van de Deeckens cnde geme-
ne Gildebroeders, van het Sackedragers
jgild van het Benedèn-eynd, verzoekende,
omme recdeneri daar inne verhaalt, dat de
Huysluyden ofte Verkoopers geordon neert .zoude
wórden, van alle degràànen, die op het Béneden-
eynd worden vefkoft, ofte als verkoft binnèn 'deeze
Stad gevoert, te betaalen aan de fuppliaritén, van'
yder mud Vier'^peiiningen, het zy of die graanen by
^e fupplianten Worden gémeeten of niet, Waarover
gf'committeert waaren geweeft, de Heeren van der
Hoolck ende de Goyér, Raaden, omme huq op het
zelve verzoeck te informeeren, cnde eenige Knorn-
koopers daar op te hoofen , ftont geappoindeert.
De Vrbetfchap gehoort het rapport van de voor-
noemde haare'Gecommitteerden, die den Deeckens,
ende het méèrendcel vàn de principaalfte van het Ko-
reukoopers gild, binnen deeer Stad, op den inhou-
den énde verzoeck dezer Requefte, naader monde-
ling hebben gehoort, en daar uyt verftaande, als dat,
haar Ed. partyen dezen aangaande hadden veraccor-
deert, in naarvolgende manieren j te weeten, dat
zoo wannepr zeker partyé van coorn verkoft zyndc »
ende dat een meter om het zelve te meeten zal zyn
verfocht,ende den kooper van het voorfchreve coorn
te vreeden ware, na het meeten van eeti of twee
mudden, derefte van het voorfchreve coorn met des
verkoopers meetinge , zonder voorder meetinge, tc
willen ontfangen, dat in fulcken gevalle den verko-
per gehpuden zal wezenj den meeter bet volle meet·
geit van de geheele verkofte pariye coorn te betaalen j
des dat ook alle meeters, verfotht zynde om eenig
partye coorn te meeten, terftond gereed zullen moe-
ten zyn, den koopluyden daar inne vlytelyck te die»*
nen , ende by weygeringc van dien, zal den ver koo-
per een ander meeter in zyn plaats mogen neemen,
Ccccccj oai

-ocr page 946-

VAN DE SAKKEDRAGERS^ KOORNMEETERS,

om te verhoeden, dat den vreemden koopman, in zyn Jaar inne belieft ,ende het zelve ecaDorobeei-r aa
reyzc niet en werde verlet; ioo heeft de Vroetfchap den i July lózz En was ondertecckcnt, Cor!de Go

Xil. REGLEMENT vûor de Sakkedragers 'van J^boven^nTdVferStaT^^

wegens het dragen van Koorn, den 22 May MDQXXxyn^ '

DÇ Vroetfchap der Stad Utrecht, heeft ten
verfoecke van de Deeckens van het Sacke-
dragers Gild op het boven eynd deczer
Stad, verftaan endegerefolveert, dat voor-
taan om geen werck zal mogen worden geworpen ,
als alleen in het Sackendragers huyskcn, ofte op de
©rdinaris werpplaais aldaar.

Dat alle fackcdragers, hun alle dagen des mor-
gens ten voorfchreven plaatze zullen laten ^vinden,
cn te Ziimen werpen, om het werk, het welck als
dan daar zal wezen, te weeten eerft om het koorn-
werck, ende daar naa om het turfwcrck·, ende dar
dan voorts yder zyn toegevallen werck zal bearbey-
den, «onder uytitcl ofte tegenfproecken, op pœne
dat de abfenten dien dag niet en zullen mogen wer-
pen ofte arbeyden, maar daar en boven noch ver-
beuren ten behoeve van iiet Gild, twintig ftuyvers :

"-Xm. REGLEMENT

gcrs.

verzoeck van de Deeckens van het Sacke
dragers Gilde, op het Bcneden-eynd deezer
Stad, ende op het rapport van haare Ge-
eommitteerden.,die de Geinterefleerden gehoort had-
den, gelhtueert ende gcordonneert als voJgc.

1·

Eerftelyck, dat alle ende een yder der voorfchre-
ve fackedragers, hun alle dagen des morgens aan
jhet fackedragers huysken zullen moeten laten vinden,
ende aldaar te famen werpen om het werk , het welk
als dan daar zal wezen : te weeten eerft om het
koornwerk, ende daar na om het lurfwerk, ende dat
voorts yder zyn toegevallen werk zal bearbeyden,
zonder uytftel otte tegenfpreeken » op pœne dat de
abfenten dien dag niei zullen mogen werpen of ar-
beyden, ende de praefenten, die onwillig of weyge-
rig zyn, niet alleen dien dag niet en zullen mogen
"werpen of arbeyden, maar daar en boven arbitralyk
gecorrigeert worden, ende verbeuren ten behoeven
van het Gild twintig ftuy vers: welverftaande, dac
hier buyten worden befcheyden, oude ende impoten-
te fackedragers, niet bequaam zynde om het fwaare
werk te doen, daar van de Deckens zonder fimuia-
tie zuVlen oordeelcn.

I I.

Item, dat naar het voorfchreve eerfte dobbelen,
voorts dien dag geduurende t'elckens zal gewor-
pen worden om het werk, het welk daar naar van
tyd tot tyd eerft zal aankomen, op dat de koornko-
pers ende lïoopluyden, naar t)ehooren me^en wor-
den gerieft, op pœne als vooren.

f I I·

welverftaande

oude ende impotente lackedragers,niet bequaam zyn«
de omme het iwaar werck tcdoen, daar van de Dec-
kens foniier fimuiatie zullen oordeelcn.

Item, dit naar het voorfchreve eerfte dobbelen,
dan voorts dien dag geduurcnde, t'elckens zal gc>
worpen worden om het werck , het w«lck daar
naa van tyd tot tyd eerft zal aankomen, op dac
de Koorn-Jkoopers en de Koopluyden naar behoorea
mogen worden gerieft, op poene als vooren.

Accordeercnde henluyden, van nu voortaan in dc
plaats van het loon, by die Ordonnantie geftipuleert,
voor het arbeyden van yJer mudde over boort, ofte
op die deelen,als oock op de eerfte zolder,vyfduytt.
Aftum den τζ May 1637. Ende was ondertccckent,
J. van der Nypoort.

ah moren, mor de Sakkedragers van het benedeneynd defer Stad»
den ij November MDCXXXf^iL

e Vroetfchap der Stad Utrecht,heeft op het,vooren.

I J _ l"V____f__________. «-> t

Dat ook de fackcdragers, het koornwerlc eerft
xullen moeten arbeyden, eer zy aan eenig turfwerlc
zullen mogen gaan, ende die gren koornwerk heb-jm«vigviâ·
ben, alle des Saturd^gs op de Neude compareeren, van haar fack.
200 maters als dragers, om den koopman te gerie-j Aldus gedaan by de Vrocdichap voorfchreve, eet»
ven, ende geen turt op Saturdag dragen, voor de 1} November 1657. Ende was opdertcekent, J·
kloeke een uur geflagen zal hebben, op pœne als vander Nypoort.

XÏ\^ORDüNNAN de TurfvulfiersV^ ^ May MDCXXKL

ï. 1 * ^· 1. Ai

In den eerften, zal alle den turf binnen deefe Stad,' Beheltelyck dat eenige arme perfoonen buj^en œ

ende Vryheyd van dien, 't zy die by den hoop, Weerd zullen mogen continuecren in het
brouwte, of tonne verkogt is, niet gevult mo- lichten tuif, gelyk fy tot noch toe gedaan hebben·
gen worden, dan by de ordinaris gefwooren vul· '

1 I I.

Pes 200 wanneer de dragers buyten de poort ee^

ï V.

Des van het hard koorn, te weeten, wcyt^ rog-
ge , garft, bot kweyt, het welk uyt de fcheepen of
fchuyren gedragen word, het zy de zelve leggen aan
de Vifchmarckt, of aan de Kraan, of aan St. Jacobs
brugge, of aan de Vic brugge, voor het draagen op
de deel^ eerfte, tweede of darde bolder, voortaan
betaalt zal worden van het mudde een ftuy ver.

Van de haver ende mout van het water te dra-
gen op de deel, eerfte, tweede of darde zoWcr, van
het mud tien penningen.

V I.

Van dc boonen ende er witten, op de deel, eer·
fte, tweede ende darde bolder een brafpennibg,

V I I.

Ende zullen de buytenluyden om recdcncn, niet
meer betalen voor het dragen van de deel, eer-
fte, tweede ende darde 'zolder als een ftuy ver, gelyk
defelve tot nog toe betaalt hebben·

V f I L

Van het hard koorn, weyt, garft, rogge, bocfc·
weyt, dat uyt het water tot de Brouwers gedragen
wort, op de deel, in den back, eerfte, tweede of
darde zolder, zal men betalen van het laft» twaalf
ftuyvers acht penningen.

1 X.

Ende van het mout ende fiavcft het lail tici
ftuyvers.

Ende buyten de Weert, van hci laft haver, twaalf
ftuyvers acht penningen.

X I.

Sonder dat de Îàckedragers, y mand meer ïullee

mogen afparflèn, op pienc van lufpenfie of privaoc

______ ï___ f

, dat hier buyten worden befcheyden
50tcnte fickedragersjniet bequaam zyn·

-ocr page 947-

ge werken van fwaren turf gewonnen hebben, zul-
len die by gecne , als by gefwoóren vu liters , gevulr
mogen worden , het zy die by den hoop, of conver-
kogc is.

I V.

De vulfters zullen niet mogen werpen, voor fomcrs
ten feven uren, en des winters ten achc uren.

Ende de vulfters, die fomers ten feven uren,ende
*s winters ten acht uren niet in het huysken zyn, of
ten minften eer daar gcdobbelt word, zullen dien dag
na geen werk mogen wei pen.

VI.

Item, alle de vulfters, die in het hiïysïcenzynjful-
len gehouden welen , om het werk, dat daar komt,
te werpen, en die het niet begeeren te doen, zullen
van dien dag niet mogen dobbelen , om eenig ander
werck.

V I I.

Item ; zoo wanneer fy eenig werk, groot of kleyn,
met dobbelen gewonnen hebben, zullen fy gehouden
zyn , fonder vertoeven, datelyck in het felve werck
te treeden , en in het huysken niet mogen koomen,
veel min om eenig ander werck dobbelen, voor en al
eer hei felve werck is afgedaan, zonder ook daar uytl
te fcheyden, foo lang de dragers op het felve werck
blyven, op poene dat fy in drie dagen tot vullen niet
geadmitteert zullen worden , ten ware dat weer en
wind haar verhinderden.

V I I Γ.

Ende indièn het zelve werck van dien dag niet af-
gedaan word, zullen fy 's anderen daags moeten con-
tinueeren, en Ie het werck afdoen, zoo defelfde dra-
gers dat coniinueeren, op pœne als vooren.

IX.,

item, zullen tot drie reyfen toe de tonnenftyf moe-
ten fchudden, ende de holten gelycx den boord toe
vol maken, zonder dat fy de tonnen op defwalbzul-
len mogen zetten.

Item , op een fammcreus, of fcheepken, wanneer
daar drie, vier, of meer dragers zyn, fullen daar toe
vier vulfters werpen.

X I.

Item , zullen maar twee vulfters op de Maertens-
dyckfe fchouwen geftelt worden, en als twee fchou-
wen gelyck aangevangen worden , fullen daar vier
vulfters zyn , en niet meer, indien daar drie of vier
dragers zyn.

X I I.

Item, op een'Vriefch fchip of turfpont, fullen twaalf
vulfters mogen dobbelen, waar van fes de eene helfre
eerft, en de andere fes de andere heifte vullen zul-
len.

X 1 I I.

Wanneer twaalf vulfters gewonnen hebben cei^
Vriefch fchip , zullen daar van de fes, die noch niet
op het fchip zyn, en welker beuric het noch niet i^
in het huysken mogen blyven, tot dat de heli te by
de andere fes afgedaan fal zyn, maar fullen niet mó-
gen dobbelen na eenige wercken, ren Ware daar geen
vulfters meer waren, m welken gevalle lylieden zul-
len eeiï ichipper, die verleg-n is, mogen helpen.

X J V.

Item, en zullen niet meer voor loon mogen ge*
nieten als van de fack vier penningen , d'een heUte
by den kooper, en d'ander helitc by den verkoopcr
te betalen.

XV.

Item, van 't vullen van yder fchouw lichten turf,
wanneer de huysluyden haar daar toe in 't werk ftel-
len, zullen fy genieten eene liuyver , ende Van yder
fchouw harden turf twee ftuyveis.

XVI.

Wanneer de brouwers den turf by ée brouwt kó*
pen , zullen de vulfters maar genieten tien ftuyvers
van een groot gebrouwt, ende van een kleyn achc
ftuyvers, ende als die by den hoop ofte fchip veikogt
word , zullen de vulfters voor't vullen van't hondert
hebben vyftien ftuyvers.

XVII.

Item, zullen van geen fchippers eenige fooyen of
geld genieten, op pœne van Pjfpenfie of privatie van
haar dienft.

XVIII.

Van gelyken en zullen fy geen turf mogen mede na
huys nemen, op pœne als vooren.

X I X.

Wanneer eenigen borger, ofte yemand anders, in
wiens werck fy zyn, haar vermaant haar werck wel
volgens haar eed ende fchuldige plicht te doen, en ful-
len die met geene vuyle ofte injurieufe woorden mo-
gen bejegenen, op poene van in acht dagen niet te
mogen werpen, ende arbitrale correÛie.

X X.

Item, zullen malkanderen op het werck, of in het
huysken, nog op de ftraat,of elders, niet mogen mis-
feggen of misdoen, met woorden of werken, op pœ-
ne als vooren.

XXI.

Eyndelyk word de voorfz vulfters wel fcherpeïyck
bevolen, aan den Pachter, of Colledeur van den
impoft op den uytheemfchen turf, t'elken reyfe prae-
cifelyck en volkomelyck aan re brengen , zoo haait
fy eenigen uytheemfchen turf hebben getont, het reg-
te getal van tonnen, die lylieden gevult hebben , op
pœne, dat de gcbrcekige datelyck van haren dienft
zullen worden gecaiTeert. Aldus gedaan ende gear-
rcftcert by provifiebyde VroedichapderStad Utrecht,
op den 2 May löji.

TURF VÜLSTERS, &c. til BOEK, XXXVÏït fÏT.

XV. AMPLIATIE Op de voorfz. Ordonnantie, den 31 Augufl. MDCXL.

Ende ten eynde het 9 articul van de voorfz Or-
donnantie, doch praecifelyck nagekomen worde in *t
vullen ende fchudden,&:c.} worden by dcefen geau-
thorifeert de opfichters op de vuylnis, ommedoordc
Stad omgaande curieufelyck alomme daar lürf opge-
daan ofte geloft word , daar op te letten, ende de
contraventien datelyck den Ed. Gerechte aan te bren-
gen. Accordeert, in kenniiFc van my , J. van der
Nypoorté

De Vroedichap heeft op *t geproponeerde van
de Heeren van den Gerechte , die de turf-
Vulfters voor hun ontboden, ende tot ftrifte
obfervantie van hun Ordonnantie venmaant
hadden, goed gevonden het χ lx articul van defelve
Ordonnantie teamplieeren , darfyluyden,op pœne als
't felve articul, met injurieufe of oneerlyke woor-

den oock niet en zullen mogen bejegenen kinderen,
dienftboden ofte andere , die tot opfigt van 't turf-
vullen geëmployeert worden.

Xvi. RESOLUTIE, aangaande bet dragen mn turf, koorn^ enjmeekoten, den 23 Septemk»

MVCXXXIK.

-ocr page 948-

944 VAN DE S AC KEDRAGE RS, KOORNMEE TERS.

e Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft ten ver-
foeke van de Dekens van het Sackedragers
Gild op het bovencynd defer Stad, endeop
het rapport van hare Gecommicteerden, ge-
Hatueert ende geordonneert, dat niemand fyn koorn
ofte turf door yemand anders , als door de fackedra-
gers, foovan het boven- alsbenedeneynd, elkinfyn
quartier , ofte door zyn gebroode dienftboodcn « zal
mogen doen opdragen,op pœne van drie gulden i'elken
reyfe te verbeuren ; beheltelyk , dat de houtfchilden

Sm
des faturdags zullen mogen koorn dragen, daar cndc
zulcx fylicden tot noch toe gedaan hebben.

Dat de hout- ende fmeekoolen gedragen zullen wor-
den by de fackcdragers van het boveneynd, die toe
noch toe daar toe gebruykt zyn , op de verbeurte als
vooren·, welverftaande, dat een ydcï fyn eygen koo-
ien mag dragen, ende door fyn gebroden dicnftboo-
den doen dragen. Adum den 2? September 1639,
Ende was onderteeckent, J. van der Nypoort.

AMPLIA1 IE van de voorfz. Refolutie, den izjuly MT)CL.

ρ het verfoeck van de Sackedragers is ver-
ikan , dat de houtfchilden des faturdags
geen koorn zullen mogen dragen , alflcr
noch fackedragers overig zyn , op de ver-

beurte van drie gulden, te verbeuren by henlieden '
ende die hun te werck ftellen, elcx de helfte, am-
plieerende daar mede de Refolutie van den 23 Sep-
tember 1Ö39.

XVII!. APPOINCTEMENT nopens het draagloon van het koorny den^May MUCXLIl

Ρ de Requefte van de Sackedragers van het
boveneynd is geappoindeerc. De Vroed-
fchap, gehoort het rapport van hare Ge-
committeerden, accordeert de fupplianten
voor arbeydsloon van yder zack koorn, die fyiuyden
uyt de platte fchuyten halen, ende op dc werven of
in de kelders aan de Hooge Koornmarckt nederzet-
ten , een halve blanck, ofte fes penningen Hollands.
Aótum den 9 May 1642. Ende wa? ondertekent, C.
de Ridder.

op het draagloon van den turf voor de Brouwers, den ο Sep»
temb. MVCXLIF. ^

XïX. APPOINCTEMENT

Ρ de Requefte van de Dekens ende gemeene
Gildebroeders van het Sackedragers Gild
van het boveneynd defer Stad, llont geap-
poinöeert. De Vroedichap , gehoort het
mondeling advys van de Heeren Tynmeefters, ac-
cordeert de fuppiianten in reguarde van den turf, die
voor de Brouwers ot Moutmakers, het zy op folders
ofte in fchuuren gedragen word, op yder zak een duyt
meer voor draagloon. Aétum den p September 1044.
Lager ilondj accordeert, in kenniilè van myj ende
was onderteeckent, J. van der Nypoort.

over het draagloon van koorn en iurj, den i-jJanuar.MDQLIX,

ACCOORD

ccoord 5 beraamt by de Heeren Tynmeefters
op het benedeneynd defer Stad, volgens haar
Ed. commiflie, in dato den i7january
ftaande op de Requefte by Cornelis vanBy-
ie velt, Koornkoper , aan de Ed. Vroed(chap deelèr
^ Stad gepraïienteert, Requirant ter eenre, ende de De-
^ kens der Sackedragers aldaar ter andere zyde , aan-
gaande het draagloon van graanen, als anders, in iyn
huyiinge ende melierye aan de Viebrug.

In den eerften, dat den Requirant van weyt, rog,
boeckweyt, garft , erwitten , boonen, haver ende
raotit, dragende liyt de fcheepen tot op dé voordeel,
2al betalen van yder mud acht penningen,

I 1.

Item, op de eerfte folder, hoog vier ea dertig trap-
pen, vanweyt, rog, boekweyt, garft, erwitten en
boonen per mud vyt duytcn.

111.

Item, op de tweede folder, hoog boVen dc eerfte
een en twintig treeden, van yder mud van het voorfz
koorn een blanck.

I V.

Noch op de derde folder, hoog boven de tweede
achtien treeden, van het voorfz graan per mud achc
duyten.

Item, van haver ende mout, dragendeopde ecrfie
ende tweede folder, acht penningen, endeop deder-
de folder tien penningen.

V L

XX.

V 1 I.

Noch van weyt, rog, boeckweyt, garft,' erwit-
ten ende boonen, dragende uyt de gracht in de mou·
terye op de deel ende eerfte folder, hoog twaalf voe-
ten door den anderen, vyf duyten.

VIII.

Item, op de tweede folder , hoog boven de eerib
folder elf voeten, per mud vyf duyten.

1 X.

Item, op de derde zolder, hoog boven de tweede
tien voeten, fes duyten.

Item, van haver ende mout op de voorfz derde fol-
der, acht penningen.

X I.

Item, op de fliering, zynde de vierd_c folderbovcö
de melterye, van fwaar koorn eene ftuy ver, ende van
haver en mout vyf duyten.

X I r.

Insgelycx gegeven zal worden van het afdragen viui
het voorfz graan der refpeitive folders ende deelen loc
in de gragt, als van het opdragen geftelt is.

Als ook mede betaalt zal worden van yedermud,'
dragende van de Neude tot op de refpedive deelen
ende eerfte folders , acht penningen » op de tweede
zolders vyf duytcn , op„de derde folders fes duyten,
ende op de fliering, als vooren van het op- ertafdra-
gen uyt het water geftelt is*

X I V.

Item, van turf, dragende uyt de gragt tot acnter
in de kelder van dc huyiïngc, vier duyten.

XV.

Item, uyt de gragt achter in ds mouterye, fes duy-
ten. Aldus geaccordeert, beflooten en beraamt op
Iden 27janüaM6fp.

Ttem, defgelycx zal gegeven worden vas het voor-
fchreve graan in het afdragen refpedivelyk hier voo-
ren geftelt.

XXI. POINCTEN. rakende de Jurfvulfiers, den 7 Maart MDCLIX.

-ocr page 949-

In den eerften, dat op yeJcr turfpontjc, houden
de iwee honderc, honderc vyf en zeventig, of
honderc en vyftig zacken turf, zullen moeten
werden geëmployeert ten minften vier vulftcrs.

Î J·

Ende op turfpontgens , inhebbende minder getal
vaii turf, ten minften drie turfvulllers.

I I 1.

Item, dat de fchouwen, die met de ion gemeeten
worden, bcarbey t zullen moeten worden ten minften
by drie vulfters,

I V.

■ Dat de vulfters, foa van het boven- als beneden-
eynd, *s morgens, ende voorts den geheelen dag door,
foo haaft de fackedragers zullen hebben gedóbbelt,
haar mede tot dobbelen zullen moeten begeven,opde
verbeurte van een gulden.

Dit de voorfz turfvulfters's morgens opharegeftel-
945"

de ure, alle die niet fiek of krank zyn, in haar huys·
ken zullen moeten wefen.

V I.

Ende word deielve vulfters ernftelykby defengein-
terdiceert te vloecken, fweercn, onnutte ende vuyie
woorden te gebruyken, op pœne,als in de Publicatie
daar van gedrukt zynde, die men in haar huyskenfal
ophangen.

V I L

Gelyk henluyden ook verbooden word , de facke-
dragers, in het dragen, ende anders, niet te injurice-
ren, mifleggen of mifdoen , op pœne van tien ftuy-
vers t'clken reyfe tc verbeuren.

VIII.

Te appliceeren de voorfz boeten ten behoeven van
het Gild ende de Dekens, die tot de beboetinge ge·
authorifeert worden by defen. Aldus gedaan en ge-
ftatueert provifionelyck by de Heercn Burgermeelte-
ren ende Vrocdfchap der Scad Uirecht, den 7 Maart
16 f9.

TÜRFVULSTERS, UI BOEK. XXXFllL TIT.

XXIL RESOLUTIE aangaande het recht van de Koornmeeters, of Sackedragers, den 25

bruar. UTiCLKL

De Vroedfchap der Stad Utrecht, gehoon het
advys van de Tynmeefters, op de klachte
van de Sackedragers in het boveneynd defer
Stad, dat de koornkoopers, koopende een
partye graanen ofte koorn , daar onder begreepcn de
klimboonrjens, daar van maar een fack of twee laten
meeten > ende de reft ter goeder trouwen ontfangen
zonder meeten ; dat ook een brouwer, ontfangende|
een fchuyt met koorn ofte garft , het zeive , zonder
te meeten, in de zacken doet fcheppen , en dat daar
φοΓ veele quacftien ende krackeelen ontftaan.endede
gefwooren meeters haar loon komen te miflen j ver-
ftaat ende ordonneert by defen, dat de koornkoopers
ende allen anderen, van hun gekogre partye het rechc
van het meeten van defelve in het geheel zullen moe*
ten betalen, het zy of die word gemeeten of niet}
en dat de brouwers,garft ofte ander koorn ontfarigcn-
de, het felve zullen moeten doen bearbeyden door ge-
fwooren mecters , ende betalen voor het infchuppen
van yder laft drie ftuyvers, op pœne van drie gulden
by de contraventeurs t'elken reyle, ten behoeve van
het Sackedragers Gilde , te verbeuren. Aâum dca
2fFebruary

XXilt. PUBLICATIE, waar by aan de Sackedragers, &c, verbooden word ten platten lande

c<fUe(f€ te doen, den i^ Decemb.MDCLXL

urgermeefteren ende Vrocdfchap der Stad U-
trecht, in ervarinee komende, dat de facke-
dragers , ende ook wel houtfchilden, onder
deckfel van dien, niet tegenftaande voorgaan-
de waarfc hou winge, jaar lycx voor, of omtrent de ge-
naamde Vaftenavond, ten platten lande collededoen,
interdiceeren ende verbieden by defen nochmaal hun-
lieden, ende allen anderen buyten deefer Stads Vry-

^XIV. RESOLUTIE , dat de Pottebackers door andere ah de Sackedragers haar turf mogm

opdoen, den 15 Septemb. MDCLXIL

heyd, van de huyslieden ofte ym?nd anders, voortaan
eenige penningen of yet anders, wat fchynhet zoude
mogen wefen , te coltóeeren, op pœne van caÎTa-
tie, permitteerende alleen de fackedragers (met uyt··
iluytinge van de turfvulfters, houtichilden,5cc.)ecns
des jaars den gewoonlyken omgang te doen in de Stad,
ende de Vry heyd vap dien. Adum den aj Decem·
ber i66i.

e Vrocdfchap der Stad Utrecht heeft goedge-
vonden ende gerefolveert, dat de Pottebac-
kers, zoo binnen de Stad, als buyten in de
Vryheyd, zullen vermogen den turf, tot haar
handwerk nodig, op te doen ende laten bcarbcyden
door andere als de Îackedragers. onbckroontdprfel-
ver Gild. Adum den 15 September t66z.

XXV, RESOLUTIE, aangaande het bearbeyden van het koorn m turf, den 19 Maar$

MOCLXyi.

Is op h^ verfocck van de fackedragers op het bo-
ven-ende benedeneynd, volgens hetadvysvande
Heeren Tynmeefters,by interpretatie(i) van het
I s> articul van haarluyder Ordonnantie, verklaart,
dat onder de gebroode knechts gereeekent worden al-
ken , die in de Stad ofte Vryheyd, in ymands prin-
cipale huyshoudinge woonen.

Ende verftaan , dat niemand meer van zyn eygen
koorn, komende van desfelfs hoffteede of bouwerye.

door zoodanige knechts zal mogen laten bearbeydcn,
dan als hy in zyne mefnage conlumeert, een mud voot
yder hooft genomen, op pœne van fes gulden t'clc·
ken reyfe te verbeuren.

Is mede goet gevonden,dat geene fackedragersful-
len mogen bearbeydcn eenige turf, als die by turfvul-
ftcrs fal zyn gevult, ende behoorlyck getont , al
waar het, dat die by den hoop felfs in een fchouw
iwierde verkogt, op pœne van joituyveri.

(i) Hei XIX artyk. alhier vermeit,ïuydaldus. Item, niemand zal werken met eenige anderen, die van den
Gilde niet zyn, dan alleen met een broodigen dienaar, die by het jaar, ten minften by het half jaar^an*
genomen is, van den geenen ,daar voor gcwerckt, of gedragen word, op pœne van zo ftuyvers.

XXVI. RESOLUTIE nofenshet draagloon van de haverjacken,den 16 Maart MOQLXFUL

Ddd dda

IIL DÉÏI

-ocr page 950-

94.Ö VAN DE SACKEDR4GERS, KQ QRN MEE TERS.

De Vrocdfchap der Stad Utrecht, gehoorthet
advys van de Heeren Tynmeefters, heeft ver-
ftaan, dat van de haverfacken ,die een fche-
pcl of half mud grooter %yp, als eeo ordi-
mris mud , lot draagloon na proportie zoo veel meer
zal worden betaalt, het welcke van de fackedragers
in redelyckheyd zal worden begroot ende ge vordert,

XXVII. RESOLUTIE , rakende het bearbeyden van het koorn des faturdags , den 19 April

MT>CLXIX.

des dat de kooplieden haar recht behouden in cas van
onbehoorlykhey^, het overloofi te repeteeren, door
ordre van de Heeren 1>nnïeefters vermeit , die hy
defen worden géauthoriieerr,daar en boven decontra-
venteurs te beboeten met drie gulden , ten behoe*«
van den armen. Aötuna den 16 Maart i668.

De Vroedfchap gehoort het advys vande Hee-
i ren Tynméeiters, Gecommitteerden in de-
fen, die geëxamihsert hadden de Requefte
van het Öackiidragers Gild op het boven-
eynd, fundeerende hun op de Rpfolutie van den zi
May 1657, ""'tsgaders het contra-berigt van de Koorn-
kopers,inii ileerende op het articulvan de Ordonnantie
van ifji, heeft by inierpreratie van dien proviiio-
nelyk verftiian, dat yder koornkooper alhier, foo op
het boven· als benedeneynd ,Val vermogen, alleen des
faturdags,een uyt de fackedragers refpedive te verkle-
ien, .endP r,e gebruy|cen tot e|k ?;yn koQrnwerk, het
weick'h^ ofgekogt , of verkogt heeft, zonder ge·
nootfaackt te zyn , daarom te laten werpen , in dier
voegen, dat den zeiven vrytnan het vporfz werck of
alleen zal bearbcyc3en , of zoo veel grbçy<iers vermo·
gen zal te laten toewerpen , als hy zal oord|selen tot
gerief van den koopman tC ibehooren , ten ware ee-
nig kopfnwerls moefte werden gebragt in marktiche··
pen of fchuyten, tot welke zeker getal van ftckedra^
gers ware geloot , dat in zuleken cas dçn gekoofea
vryman, indien -hy het werck niet alleen zoude kon-
nen bearbeyden, in plaatfe van eenige arbeyders te
laten toeloten, gehouden fàl zyn,die geene in hetfel-
ve werck met hem iji te laten , die al voor af geloot
mogten zyn tot de fcheepen , in welcke het voorfz
koorn gebriigc m oeil worden; dat voorts detrvoor-
noemden yryman, fop haaft het eene werck zal afge-
daan zyn, weder om een ander werk zgl mogen wer-
pen , of tot een vryman verkooren worden.

XXVIII. RESOLUTIE, dat de Turf in de Tichelarye *uan van Oorten Schut door Sackedragm

moet worden gedragen, den 21 Augufl. MDQLXXVl.
e Vroedfchap hjseft op het verfoeck van de den gedragen door de voorfz fackedragers, op pcaene

van het vplle lopn van den turf, anders gedragen,
ten behoeve van den gemecnen Gjlde, des de facke-
dragers niet n^eer voor loon fullen hebben als dertig
iiuyvcrs yan yder hondert facken.

DSackedragei-s van het boveneynd^ conform
hpt advys'van de Heeren Gecommitteerden
prpvifionelyk vèrftaap , dat in de Tichela-
ryen van Sr. Schut ende van Oprt den turf zal wor-

XXIX. KhSOLUTlÈ , dat dt Turfvulfiers om geen werck mogen dobbelen voor de Sackedra-

gers, den ^ April MOCLXXf^L

e Vfoedfcl^ap ge^Qprt hef adyys v^q de Heer
ren T^ynmeeiters , heeft yeriïaa^ ^ àç
Turfvulilers niet zullçn vermpgen te dob-
belen pm 'eenig werck , voor én al' eer by

de Sackedragers is om het zelve werck gedobbelr,'
pp pp^np van fpfpeniie, of caifatie, na gelegentheyd
van zak^q.

e Vroedfchap gehoort het advys van de Heer
ren Tynmeeiters, verftaat, dat de l^urfi'ulr
fters op het boven- en bepedeneynd , yan
het vullen van den turf uyt de fchpuwen

XXX. RESOLUTIE nopens het loon van de TurjvulflerSy dm tiAupfi, MDQLXXVl,

niet meer qrbeydsloon voortaan zullen genieten, als
uyt de fchepen» te weten, vier penningen vandefak,
als; twee penningen van den kooper, en twee pen-^
nirigçn van den fthipper.

Btrecht^ inter^iceeren by defcn wel fchçrpelyk,
alle turffchippers alhier turf verkopende, ee-
nige vcreeringen, fooycjens, turf, ofte dierge-
lyken, aan de turfvulilers te geven, pp poene van jq
gulden by ydçr çontraven,tie, tçn behoeve van Stads
kinderhuys te verbeuren, verbiedende daar benevens
de turfvulilers enige verecringen , fopytjens ofte ie^
turf Daede: te nemen, op pœne van caflatie j als me<fc
met niet meer dan fes, een turffchip te bearbeyden:
ende worden de Dekç.ns en gemeene fackedragers gc-
laft, naeuw regard hier op te nemen, en de overtref·
ders te beboeten. Aókutn den f July 1686. C. V».
Steenwinckei.

XXXI. RESOLUTli^, dat ^e Turfvulfiersgeenfooytm van de'Turffchippers fullen entfanrnj

den s July

urgcrmeefterçn en Vroedfchap der Stad ü- diergelyks van de fchippcrs te pntfangen,ofte enigen

Is by renovatie van des Vroedfchaps Refolutie de-
fen aangaande van den f July 16^6. opk op de
klagtep doorde Vriefle turf-fcjiip^er^ defçn,i^p.-
gaande gçdaan by Requefte, goeÜgeyonden, de.
fchippers met turf alhier ter ^larkt komeniji:, te
doen interdiceren, eenige vereçringen, fooyt;gen5,, tur£
of diergelyke, te geven aan dc turfvulilers, op pœne
van vyftig gulden, by yder contraventeur, ten be·
liocve van het Stads Kinderhuys te verbeuren, ende de
turfvulfters eenige vereeringen, fooytgens &c. van
dq S,chippers t'pntfapgen,, o^e %f nj^ede te nemjcn j
ais mede, met meer als met haar achten een turf-fcHip
te bearbeyden, op pcese van caiîàtic. Word mede
de fakkedragers verboden, in 'c dragen, tiirven uyt de
fi^kkçD tefc^u4dçn , ofte te laten vallen, en aldus de
ingefetenen te verkorten, op pœne van caiTatic} J»
zyn de Heeren Tynmeefters verfogt, het geene vooris
ter execMitii^ ie doen ftellen: en zullen ten dien eyn*
de extraâreo defes worden opgehangea,in dje fakken^
dragers en tuijfvulilers huysgens, tpt hsarlieden^na"
rigt: mitsgaders ook aan dc Makelaars van denturf,cn
Pachters vm. den irapoft op den turf, worden gem-
^ueei;t , ona dje fçhippcrs te waarfchouwen. Accofr
deert, in kenniiTe van my, E. V. Harscamp.

XXXllI. OR-

XXXII. NADERE Refilutie op het voorfz fubjeêfy den %% April MOCCXX.

-ocr page 951-

orgcmeeftcrcn cn Vroedfchap der Stad Utrecht»
omme ih voorfien tegen fluykerycn , cn an-
dere ongercgeltheden, waar mede het ver-
huur-ampt van de turftonnen binnen deze
Srad en Vryheyd van dien, volgens ingekomc klag-
teii, word verkort, en om'c zelve ampt in goede
ordre te houden, hebben na voorgaande deliberatie
by provifie goedgevonden en verftaan, by dezen te
ordonneeren cn te fratueeren, als volgc.

Dat den geauthorifeerden tot hec voorfz ampt, fig
ïil hebben te voorfien van een nodig geral, ten min-
iien vyftig, geykte en welbeflage turftonnen mee
yfere handvatten , en defelve in bruykbaren ftaat,
t'cynde van zyne authorifatie aan zynen opvolger,
wederom op te leveren, als mede in 'c oeffenen van
'c ampt fig bercheydentlyk te gedragen, en niemand
fonder redelyk belet, in 'c verhuuren van de tonnen
op te houden, ook geenfins, by poene van drie gul-
den, ten behoeve van de Aalmoefenicrs.Kamer, y-
mand meer af te nemen, als hier na is gefpecificeerd,
by'c vierde art.

ï I.

Dat alle turf-^chippers, of die hunnen turf met fche-
pen, fchuyten, prameh, fchouwen, wagens, kar-
ren , iledcn of anderfins, binnen dele Stad of Vry-
heyd brengen, niet fullen mogen loflen, noch leve-
ren , ten zy den felven met de geykte tonnen na be-
horen zy gemeten, en dc huurc daar van betaald, by
' pccne van vyftig gulden, zoo ais in 't derde art. van
haar Ed. Mog. ampliatic van den 6 Juny i6y6,
op 't fi:uk van den impoft op den Turf geëmaneert,
ilaat uytgedrukr.

III.

Dat niemand de voorfz tonnen, zonder weetcn en
toeftemming van den geauthorifeerden, aan een an-
der zal mogen overdoen, ofte leeoen, maar defelve
gcbruykt hebbende, binnen eeo uur rpopten weder-
lpv€ren,ten huyfe van den geauthorifeerden,by popnc
van drie gulden, ten behoeve van den ainbrenger ςη
den geauthorifeerden elk half.

XXXIIL ORDONNANTIE

I V.

Zal een yder gehouden zyn,die zynen turf wil lof^
fen, zynen naam ter goeder uure by den geauthori-
feerden , of felft, of door een ander bekend periooi^
op te geven, en de tonne te verfoeken, mits betalen-
de voor 't gebruyk der zeiven, van een fchip inhou-
dende öoo fakken en daar boven lo Üuyvers, van een
fchip inhoudende zoo of meerder fakken tot doo ex-
cluys fes ftuyvers, van kleynder vaartuyg voerende
niet minder als 50 fakken, drie ftuyvers, cn van nogj
kleynder, 't zy tchuyten, pramen of fchouwen, als
mede van wagens, ileden of karren turf, geladen van
minder als fp fikken, een ftuyver, dog met kluyçen
geladen maar half geld.

Dat een ygelyk, die de tonne als vooren gebruyke
heeft, by 't wederbrengen van defelve, door de (elf-
de perfoon diefe gehaald heeft, gehouden zal zyn,
den geauthorifeerden bekend te maken , op wiens
naam hy die wederbrengt, op pœne als in't voor·?
gaande der^e Articul.

V Î.

Zal die geen, die de tonne komt te Ijalen, voor de
befchadiging der felve moeten inftaan, en aan den
geauthorifeerden vergoeden : wordende aan de turf-
vulfters cn fakkedragers, op pœne van fufpenfie ot
caiTatie na bevind van faken, geinterdiceerd de tonne
te misbruyken, of met opfct, of door onachtzaam-
heyd te befchadigen of te bederven.

Ende op dat niemand Hier van enige ignorantie te
prsEtenderen hebben, zal defe gepubliceerd, gedrukt,
cn geaffigeerd worden, daar *t behoord. Adus inde
Vroedfchap gearrefteerd, den i?. en nare folito van
den Stadhuyfe der Stad Utrecht gepubliceert, op den
= 16 February 1719. Jn kennifle van ooy, C. A. vaq
Wacl^endorif,

TÜRFVULSTERS, lil BOEK. XXXVIïLJlT. 94.7

tegm het frauderen van de furftonnen , den iS Fehrmry
MOCCXIX,

NEGEN EN DERTIGSTE TYTEL.

Van de Houtfchilden, Kraankinderen,

en Bierdragers.

Fan de Houtfchilden word in de Ordomaniim op den Brandy en elders^ hy allerhande gelegenthcden gefprooken^ alk
het uüelk ons niet wel doenlyk is by te brengen. Gelyk wy den Lezer met een woord alleenlyk fullen herinneren^
dat in den voorgaandcn "fytel van de Sakkedragers ^ de Houtfchilden meermalen te voorfchyn koomen.

Aangaande de Kraankinderen en Bierdragers^ nadien dezelve tot denimpofi op de Wynen en Bieren veel betrekking
hebben^ zal de Lefer konnen nafim het iv. Boek. iii. Tyt. iii. Deel. en iv. Tyt. iii. Deel.

1. PUBLICATIE^ dat de Houtfchilden in eenig werk zyndr^ geen ander werk fullen aanneemen^

den 14 September MDLXXXl i geampUeert den i? Jugufl, MDLXXW-

ende gcbruyckt j maar fullen de houtfchilden om al-
le wercken, raalkanderen dobbelfpel moeten doen,
(i) en niet werpen^ voor het goed is ter plaatfe ^ daar
het gelofi zal worden ^ op arbitrale corrcâie, en niec
mede te mogen werpen. Ende fullen ook de hout-
fchilden des vermaant zynde, de Impoftmeefters van
het ooft goed befcheyd moeten doen, op het geenc
zy hen afvragen fullen , op arbitrale corre^ie , alf
boven.

ft oa.

UI. Deel,

Ddd ddd Ζ

Myn Hceren die Stadhouder, Schout, Bor-
gemeefteren en Schepenen der Stad U-
trecht, laten weten, dat de Raad dezer
Stad dit nabefchreven punt geordonneert
heeft op de Houtfchilden, te weten, dat die hout-
fchilden , die in eenig werk zyn, in geen ander werk
fullen mogen treden, ofte het felve mede annneemen,
icn zy hec eerfl: geheel afgedaan zy, cafleerende daar·
oaimcde maniere van vrydragersby fommigegcpleegt
<0 'tgeen alhier curfyf is j is in de Publicatie mn ijsf. bygekoomen.

-ocr page 952-

948

VAN DE HOÜTSCHILOTN, KRAANKINDEREN, kc.

II .G!EUDQNNANI:J;E .^e ffomféildm, Jen,ï6 Jpril MmL.

at de voprfchrcve houtfchildçn by provjiie
Tullen Vcrfterven, op hetrgetal van hpndert
en vyfcig.

li.

D4t de felve geftq^t qnde aangenomen iullen wer-
den, by de Heercn Schout çnde Burgermçeftereni
by louren.

I.I I. ■ ^ ^

Dat voortaan niemand tot hquifcbi)^ .worden
geadmitteerd j dan .die by.A^e vap de Anib^chcs-rka-
mer Tullen yertoonép , cpqTenc te hebben ρφ hier te
mogen woonçn, ende.profeöïe 4»en v^n defÇhnile-
lycke GereTormeerde i^eligie ,,^qfte ten minftçn^de
publiecque Kercke freguenteerçi:;. J

..{i W· Λ y .-ΙΜ

Dat Ty tot teeken dat Ty geadiçitteert (înde
cm bekent te zyn, een ^J^ruyTeel van wit ende root
hair, ofte Tee|ep-geinewgt ,geihdig POT «het,l^/«lien
moeten dragen. :ημ·(υΰ u - f^ . u

Φ , y· '' ' ■ ^ ' n'Kiq: ;)

Datter jaarl^cxfpyt de vpprfchrev^ ^.t^^tfchild^ ^
gekoTpn e^de ^e%Ît,/«)]en wqriiQpi tw
nen, aan de welcké.de nieuw^ge^d^itteqïi^
afte van admiffie,Tullen ,bebl;>ei:^,te v]er||qpnen| .08^1 i
■ " - V 1 ..... ........ ■ ,ηϊυς>\

V I I.

Ende.t-allen tyden >«ter tbögcertc ναη de Migiftraet
haar ite laaïen vinden, ter iplaaiTe als ,hen geordon·
neert zal worden » en als dan te pra:rteeren foodani^c
djenften j als de getegcmheyd vereyflbhen zal, efiUe
hemhluyden bevolen zal worden.

Vlll.(i)

io Ende Tpecialyk in ityden van ebrand, fullen Ty aan"
het.^tadh^ys.moeteniliomen, haar dienit prœfentee-
ren, ende gaan daar fy dan gecomniandeert Tullen
worden^ xv u

si^rtK 01 P-Xw ' ^^^ "

Dat fyiom het werck aan de Beyerbrug^· Kraan
ofte QanTemerckc«vallende, Tullen Tmakken, wie<hei
terdeel,valt, doch zal niette.min yder vryftaan, door
?yn>dienftbödenizyn»goet te doen dragen.

Dat fyihen fujlen moeten laten contenteeren met
billyk loon,,naar vereyToh van het weïck.

-VJ 'fil · : hi^ X'-Li-o^'
ί Paty/y /hcin Tullen hebben te wachten van vloec-
ik-en·, /wepren.^ lende misbfuycfcen ivan Gods naaqi^
jmalkander ppÉ^iniet mogen mifleggen of misdpen,mcc
«woorden oftteiwercken',i'(>p tpœne van arbitrale cor-
iX^k, nabniv π^ΙΓίί ι ^ sü '

E\yntelyk,iTullen alledeboptTGhiJden, zo die vpqrdc-
ffen-geadmittè^it zyn, als die voortaan a^ngepoipen

Dat.Tyde Magiftraat b^boprLycke gehoorrTaftiphcyd
fullen praq fteeçcq, spde· nie fcalle.en,haar niet latèP ν ip^crfi

daar y ets tegen de Magi ft raat zal worden ,gedaan,'iTuJlentWprde^ 5 by/eede inoeten)belo,ven dçic Ordon-
maar ook gehoufien wezen tftilpicj(rpp -yeel in fe^^ii^s) inapïipjte TttUen naariïomen. Aldusigedaan ende proi·
te^beletten . . " «ifîoQedyk gearrefteert by ^de ^rpetichap^der Sïad

De iVroedTchap interdiceert-ende verbied by de
ifen , de Mariieuwyckfe fchippers, ftlf, öf
door andere als geadmitteerde houtföhÜÖ^'
of arbeyders, hun verkogte brand· of tal-
hout t'huys te brengen, ohe doen brengen,pp pœne
van .drie guiden, t^elcken .rcjrTe „tep de

voorTz arbeyders )te verbeureq,. diéjhun Tullen moe-
ten te vreden houdep, ,inet ditiloon. il^ i t^ 3

Van duyfent tâlhouteh ofte hpndert takkéboflchènj
verkogt voor 6 guld. er^e da^r%yen, f,ftpy^.

het brandhout karbejjtderi i/nllen, den 11. Decent'

^Ende verkogt voor 4 tôt 6>guld; 4'ftuyv. Ü

^Voor ^riin^er prys naar advenant.

Endè .van^'t hohdert ^root hout 2 (luyv.

'Gelyk ook by-dcTen dé tvoorTz tebippers,-in con^
formité ν3ή'de Refolutie varf'den 2 Septembïer 1550.
Jterativelyfcj|^pboden.word,.lelfofdoorden.haaknjbf^
veyldragen f vatt hün branthoüt, langs de ftraac te
kappen.ofre fchéllên aan dêfhp^fen, op pœne als in
de voorfz Refolutie, '

ly. Hmfchüden, dtn iSffterriber MDCLXXVL

VroedTchap gehoort het advis ,v.4n.de.öee-,^t^n.ivareiTy .Τμΐβΐί Telfs, of door hare kinderen of ge-
1 ren jGecommiiteerden.j, heeft hy prpvifie «broode dienftboden deeden.op pœne van dartig ifuy-
gearrefteert eenige ariieulen, rakende het vers te verbeuren, zo wel by die geene, die het fcl-
arbeydeniv^P ,de fhowfehili^n ..aan iwageqs .ve tcfbuyten gaan , als die haar daar toelaten cmplö-
ende <Tc|ïuyre"p, j^lhjer^i^r ^de vWaagi iO^^y^ren.

huyfen komen(k, j. » interdicecrende ock detTchippers cnde voc/iuyden,

De ,in ^jerp^ge <Jtppi.çpde., vdat .de die waaren;ofte koopmanfóhappen alhier ter vracht

huysluyden, idie jibagre-jïpopiiiapCchappjn iipet ,h|iarejibrengen,;deTe^ als door deshoutTchilden,»yc

^pfte Yiin.h^arecfcbuyten of wagens'te fleveren, of|bc-
•açbeyden » ook niet aan de huj/len, ter markt, ter waag,
idf tot andere wagens ^ende Tchuyten, pp poene van
duie gulden als bóven te verbeuren.

iWel veitftaande, dat hier onder niet gecomptebe"'
deert wert, het koornwerk ende het geene de w^fcedra-
igerSiraakt, noch ook de vracht- ende marlttichcpen,
mitsgaders wagens, voor fo veel dclelve tot noch toe
fhaargeordonneert endegeperffiittecrteygen volk heb-
ben gehad.

Ende datdeborgeren en inwoonders van de'Stadeil

fchuyten ende w;igeqs alhier,bren|;en, de Telve jfloor
weëmden , dat geen houtTchilden^zyn, Öoen Beatbey-
den, .ter-niark't, ter w^age, tiilitsgaders a^n de huy-
fen.i, ^at-piede^ iÏeifch i ppers.eode ' V|®erlμyden y dicivcor·
andere, iW^ïien ende rtoopqwnfçhappen alhier >ter
vraqbc .vpjsFcn, iha.ar,iOpdeïilaftnidie!feivej,tevbearbey-
dep, pf doqr ,anderfi, die jmede jgeen -houtTehildea
zyn ,benemende talfpo deibomTqhiiden niet alleen haar
art?eydilpqn .· iHjaar oqk jdaar door tóorlaak gevende
tpt defraudatien 5 om waar inne te ^voorzien, foo
heeft de y^qedtslhap verbóden , .gfilyk defelvet noch

maal verbied bydeefen, de huysluyden ende die»gee- ' Vryheyd v^in dien,vryftaatj<le waren of koopmafiichnp-
ne, dewclcke van buyten met haar eygen w;$aren of {pen,<iiefesvoor'haar.ielve.ontfangcn of lioopen,Tel.vcr
koopmanfchappen alhier komen, die uyt haare Tchuy- j tebearbeyden endragen, oTdoor hunne kinderen ofge-
tenjofwn haare wagens, ter markt, ter Λyaage,door 1 broodedienüboden, ten ware fpeciaalveibcd.dif

y mand anders, als door houtfchilden, te bearbeyden, gaande was gedaan.

-ocr page 953-

REGLEMENTEN,

VAN DE

ED. GROOT ACHTBARE H'EEREN BOR*
GËMEESTERËISI EN VROEDSCHAP
DER STAD 1ÜTRECHT.

VIERDE BOEK,

B^heifende al het geen de Gemeene Middelen, fio
Reïèle en Perfoneele fchattingen ^ als Exchyjm
en Impofitien^ mitsgaders 't Pajfage*· en Slup^

geld, TolleM ^ Viffckerye, '

efi

JE Ε IL S Τ Ε Τ Υ Τ Ε U

eçDâge zoo
. en de

I. iORDON NA'N Ti'E ίψ ^et Buysgtld , en de invordering van dien , den ι ζ May MDCî

gmnoveert den 21 May UHDCL
^ilïfoQ iiie^Staten van deniLanciC|.€ygp!wr -w«<i^r zal koft?nvden|:j^tp,ennit|g;V3ndkrcn

vm Ucrecht, j>jaritnei;k<?nde
aanperiinge en het grppt
gqwelc Yantjcp Vyaq^cnde
dac den zçl vçn pqk met gc-
lyckc ge.wclt ,ρε befüher-
minge.^er Laniîcp.çnd.edcn
goeden opdçrfoten, mitsga
Jers 4pr, fel ver goçdçren, wy Î
yen en JcincÎeçen moçt wçr-
den gerelifteeft , .i?a voorgaande wettige beicl^ry.vin-;
ge, CQmrtiHnicatien epde riipporien, ,eendrachtciyck
gerefplveert hebben, oipme de quote defer ,Provincie
vopr.deti:.lppenden^^re,van i<iop te.yin^îçn, φι by
»)le.de.jniwpQnijeren van de St.ad^ende Steden, mits-,
ga,dçrs van den .plattçp L^nde van ,ίΐ trecht, betaalt faï:
wprdçn jbfft ,huy?geï4, sfplgçps denibiai^art dn^r^vanj
^yï^e, in.tjvçe têrnnynen,^ie d'çep hçIft.Paaflchen,^
ençic de andç^e helft V^iékôris tpekomend^^tcveifcbie-,
tep byjiep buqrder.of bewopnderjfiiçr.huyfiqgejende
de hélfc v^n dien weder den e^gep^ar,te korten , niet
tegenft^apde eenige huurcedqllen, coinr^â^en p^con-
yêntiep ter contrarie, icjie by dciroprf^ Refolutie wor-
den geçJerQgeert : ende by fop verre den huurder in
gebreeckeri bkefjby faulte va»middelen, van vertrek
ofanderfints ieibetalen,dat als dan den eygenaart%r
voor ififtaan ende gecxecuteert s^al .wpr<^eo, .bebpu-,
dens hem (yn regres op den huurder, daar jegens dén

It PU-

tçn,,(}ie hy wyt (ype,huyfingc gçef'tj fooiiebben myn
Heeren jiie Schout ,)Burgermeeiieren, ende $chepcqea
,defer S^^d, bergers ende in^voonders defer Sta^,
epde. Stads Vrybeyd, by deéfçn wel >yiUen vççtpaant
hebben, die noch niçt bçtaali en hebben het voorie-
js.ar, cjatfe ^td.yck als .noch betajen, op>Hé pœr
PC onlancx geftatpeérr entje gepubliccert. Ortjonlke-
rende voör^« iillen ip bet gepêraal , ende .elcx in het
paiçiçuh'er,, d'cen,helft van. djt lopende jaar , dar,nu
P^aifchen laatrtlevlen yerfchepèp is, te betalen ten lang-
itcn vopr J<ïhanpi.s tockopiende, ende het geene Vic·
tpris zal .verichynen, vopr Corfipifli daar aan volgen-
de, epije dat a;an handen .van derpfpcdiveColledeurs
ofie.Gadermeefl:ers,pp pcepe, dat de onwilligcn, en
die in gebreeke blyven zullen , bipncp den voorfziyd
te betalen, lerftont jdaar na in rcftainep by den Ont-
ijf^i^ger Beçrnt Stel oyergelevert,en daar voor,raitsgaders
iVppreepeJluyver op yder gu.ldçn,geëxecuteert lullen
wprd^n j als men ook zal doen den Cplledçurs, die
haar ontfapge penningen ende j^ftanten tnedc ,niec
voor Jphunnis ende Cprfmiire .rejpeftire overleveren
aan dep voornoemden Ontfapger, des den huurder de
helfie, epde den eygepaar den 40 penning van de ren»
ten, gnande uyt de huyfinge , weder zal korten, io
,manieren jJIs boven veihaak is , ww na fig .çep yd^
ooï .z-J'n t<;bade tc ichuttcn.

Ddd ddd 3

-ocr page 954-

VAN DE REELE EN PERSONELE

PUBLICATIE ingaande de betaling van het mkelt Huysgeld, den i OM. MOCXXL;

by de inwilliging van het dubbelt Huysgeld, rautatis murandis, gereno-
veert den 4 Maart MOCXXlll ; en b) de inwilliging van het enckelt cn
dubbelt Huysgeld, den %J^Jpril MOCXXIX.

ΙΓ00 de Ed' Mog. Heeren Staten van den Lan- penning van de renten, die hyuytzynchuyfingegeefr.
de van Utrecht, aanmerkende dieaanperfin-jEndehebben nefFensvorige annullaiie,devóorgen.Ed.

'Mog, Heeren Staten nog gederogeerc alle claufulen
van niet te mogen korten , by de conÎHtutie van de
renten bedongen, en fpecialyk mede de claufule ,dat
ingevalle hem de renrgevermeteenigerhandckortingc
wilde behelpen, dat hy als dan in de plaats van den
penning xx of xvi 11,daar op derenten geconftitueerc
zyn , fal moeten betalen na advenant den penning fes-
tien, 't zy minder of meerder , alfoo haar Ed. Mog.
veritaan,dat de rentgevers, ten aanfien van defe kor-
tinge geen hoger renten zullen betalen, dan fy tegen-
woordig betalende zyn, &c., zoo hebben myn Hee-
ren die Stadhouder, Burgemeefteren en Vroedfchap
defer Stad, alle hare burgeren ende opgefetenen der
felver Srad, ende Vryheyd van dien, hier'by wel wil?
len geprœadverteert ende in tyds vermaant hebben,
hier op verdagt te zyn, en henluyden alfulcx tepr«-
pareeren , omme volgens den taux , daar op yeder
gequotiieert fal zyn , die termyncn voorfzaande uyt·
maanders of cpltóeiirs daar coe te Hellen, tydlykaU
vooren te betalen , op pœue van executie.

ge van het groot geweld des Vyands, ende
dat defelve ook met gclycke geweld, tot be-
fcherraing des Lands en den goeden ondeifaten dient
gerefifteert, na verfcheyden befchryvingen,commii-
nicatien en rapporten, om de quoten defer Provincie
daar toe te vinden , onder anderen eendrachtelyk ge-
refolveert hebben, dat by alle de inwoonders van de
Stad en Steden, mitsgaders ten platten lande vanU-
trecht betaalt zal worden, zeekere contributie op de
huylbn, welke contributie by de burgeren, inwoon·
deren en opgefetenen betaalt zal worden, te weten, den
eerften ter myn Viftoris 162.1, en den anderen termy η
Paaflchen i6zz daar na , ofte binnen fes weeken, na
yder termyn , ende dat defe contributie by den huur-
der, of den bewoondcr van de huyien zalverfchoten,
ende die rechte helit daar van aan den cygenaar weder
gekort worden, niet tegen (taande,'cenige huurcedul-
len, contraâien, of conventien ter contrarie, die haar
Ed. Mog. voorn, daar by hebben geannulleert , bly-
vende de huyien altyd voor het voorlz huysgeld ver-
bonden} des dat die cygenaar weder korten zal den 40

ϊιΓ

RESOLUTIE, dat de huurpenningen , ende mèubilen van de eygenaars , haare huyjen zelfs
bewoonende ^ voor het huysgeld zullen worden geéxecuteert, den 20 Juk
MDCXXXl·^,

Alfoo niet tegenftaandemeenigvuldigePublica-
tien, defen aangaande gedaan, veele feer ten
agteren- ende genoegfaam weygerig zyn in de
betaling van het huysgeld aan de refpeótive
uytmaanders van dien, die daar over klagtig vallenj
foo heeft dc Vroedfchap der Stad Utrecht, tot beter
invordering van het voorfz huysgeld, ende fuyvering
van der uytmaanders refpedive blafFaarts, by provifie
goedgevonden te authorifeeren.alsgeauthorifeert wort
by decfen Cors Peterfe Eyckhout, Exploiteur van
Stads goederen,om voorde verichcenehuysgelden van
de huyfen of kamers aan anderen verhuurt, in cas van
weygering ofte vertrek van betaling van dien, arreil
te doen op de huurpenningen , ende daar aan de voor-
fchreve huysgelden by executie ofte anders te innen ;
gevende de huurders daar van behoorlycke quicancie,
om de eygenaars die. te konnen toonen, en aan hare
huurpenningen te korten ; authorifeerende infgelycx
den voorn. Exploiteur , om , alhoewel de huyfen
voor het voorfz huysgeld verbonden, en geaffeöeert
zyn, evenwel om de meefte gereedheyd,ende minftc
fchade, voor de onbetaalde huysgelden ook te mogen
cxecuteeren de meubilen(,die de eygenaars,harehuy<·
fen bewoonende, in defelve zyn hebbende.

IV. PUBLICATIE op het invorderen van het huysgeld, den 26 Juhy MDCLlK

Ifo de invorderinge ende uytmaninge van het
huysgeld, binnen defe Stad ende Vryheyd
van dien, in groot verloop geraakt, ende
het zeiveten deele veroorfaakt is,door wan-
devoir ende nalatigheyd van de Uytmaanders, waar
door fommige uyt onnofelheyd , andere uyt quaatwil-
ligheyd hebben voorgewent ende uytgeftrooyt , dat
het huysgeld tot verval van de oorlogs-laften inge-
willigt, by het ceifeeren van den oorlog , en het
maken van vreede met den Koninck van Spangjen,
mede was komen te ceifeeren, daar nochtans deefe
Provincie fo merkelyke fomme van penningen, van
noch onbetaalde laften des voorgaande langduurigen
oorlogs, te fuyveren ende betalen hadde, ende niet-
temin de Ed. Mog. Heeren Staaten met den .jare
i(ïf i. de goede Gemeente gefoulageert hebben, met
affchaffinge van eenige impofitien, ende onder defel-
ve mede een darde part van het huysgeld, met inten-
tie dm dojor Gods genade, den ftaat van den Lande
cn de conÜitutie der Comptoiren fulcx toelatende,
noch meer af te fetten, doch daar op volgende den
koftelyken ende ruineufen ooi log tegens de Engel-
jchen ter-zee, heeft niet alleen de voorfz goede in-
tentie niet konnen tot efFeft komen , maar is daaren-
boven defe Provincie van oorlogs laften, noch raccr
ende meer ten achteren geraakt, tot betaalinge vao
de welke, ook nabuurige Provinciën nieuwe fchattin-
gen hebben moeten heffen, waar van men de ingefe-
tenen van defe Stad ende Provincie gecrne zoude vcr-
fchoonen, des weder billyk is, dat de achterftalligc
ongelden opgebracht worden, ende zoUde van qiiaad
exempel ende gevolge zyn,datd*een buurman op zyn
tyd betaald hebbende, d'ander niet, of eerft langç
jaaren daar na voldoet. Derhalven myn Heeren Bur-
germeefteren ende Vroetfchap defer Stad, hebbende
de Uytmaanders over haare wandevoiren, ende flap-
pe uytmaninge wel fcherpelyk gereprimendeert ende
beftraft, ook nodig geacht hebben, by defen tever^
manen ende waarfchouwcn alle burgers endeinwoon-
ders dezer Stad, die noch fchuldig zyn eenig huys-
geld van verfchenen termynen, dat zy die felve
promptelyk betalen aan de refpeélive Uytmaanders,
op piene dat zy overgelevert zullen worden, aan
den Exploiteur van Stads goederen Dirk van Pool-
fum , ©m by hem naar voorgaande fommatie daaC
voor geëxecuteert te worden naar behooreo.

V. .RESOLUTIE, dat de Uytmaanders het huysgeld met drie jaren in cas van pr^erentie, provi-

βθηεΗ mogen Uchten , den 14 January MDCLXL

-ocr page 955-

Op *t verfodk van dc vier uytmaanders van 'c
huysgeld binnen dcfe Stad, heeft de Vroec-
fch ip, in confideratie dat het huysgeld der
huyfingen, die by executie verkogt, ende
by decreet geleverd wórden, notoirlyk met driejaren
geprasfereerd ie, goedgevonden ende verftaan,datfoo
haaft de verkoopinge gedaan zalzyn, ly heden de drie
jaren ofte minder verloopen huysgeld zullen mogen
Jichten by provifie, ende onder cautie van hare per-
foonen ende goederen 5 als van gelyken ook verltaan
is ten regaarde van *t emmergeld.

ο Ν G Ε L D Ε Ν, 6cc. ΐμ. BOEK, 1. ΤΪΤ.

RESOLUTIE van over gun tranfporten te flaan^ ten zy de. laatfle termyn HnysgeUvoU
daanzy, den i%Januar,MDCXXX,

ρ 't verfoek van de uytmaanders van'chuys·, de een ygelyk hier van kennifle m^g hebben , is den

Secretaris gelaft, de Notariflcn *t zélve te nótificee-
ren, op dat iy de luyden by inneftellen van de trans-
portbrieven ofte anders, daar van waarfchouwen mo-
gen; ende hier van extrait ofte a£be in de Secretarye
van 't Gerecht te leveren, omme aldaargeaffigeerttc
worden.

O- . -

geld, is goedgevonden, dat voortaan gcene
tranfporten van verkogte huyfingen, 'c zy
by willig decreet ofte anders, en zuilen
worden gedaan, ten zy alvoorens blyke by quitantie
van den uytmaander van 't huysgeld, dac den laatften
verfcheenen tcrrnyn van dien voldaan is; endeten eyn-

m ""

toe voldaan is.

RESOLUTIE j ten -fine voorfz., ten regard van de huyfen in de Fryheyd de/er Stad, den
lejanuar.MDCXXXlL

s gerefolveert, dat men derefpedive Schouten en ende al eer henluyden gebleecken zy, datnefFensden
Schepenen van de buyten-Gerechten in de Stads' 40 penning ook 'c huysgeld toe den laatften termya
Vryheyd z^l infinueeren, van over geen trans-
porten van huyfen ofte kameren te ftaan , voor

18 january iöjq , ende lö^jfanuary löp , ver·
biedende 'c overftaan van Schouten ende Sche-
penen, aver eenige transporten van huyfen ofte
kameren, zonder voorgaande blyk van betalinge van
den laatften cermyn van 't huysgeld, dat van gelyken
daar van zal moeten blyken voor 'c ftaan over plech-
ten , ofte hypothecatien ende transporten van dienj
ende dat men dit by.infinuatie ofte anders, zal notifi-
ceeren de SecretariiTen, Notariifen ende Procureurs,
om hier van te waarfchouwen de gcene, die fulcx aan·
gaat.

VUL

RESOLUTIE van over geen plechten te flaan , ten zy het Huysgeld voldaan zy , den
iojmy MDCLFL
s nog verftaan by ampliatie derRefolutien van den

IX. NADER Flacaat defen aangaande, den

Het felve is ten ΤΘξ^αφ van V Huys· en Haardfiede.
Num.xi.

ΑΙΓοο niet; tcgenftaande vooi^ande interdifl:ien
aan de refpcftive Schouten, Schepenen ende
SetretariiTen van de refpeótivc Gerechten in
defer Stads Vryheyd geinfintieert ende ge-
ijotificeert, vaaniet te ftaan over eenige transporten
van huyfen ofte kameren, ook niet over hypotheca-
tien ofte belaftingen der zeiver, zonder voorgaande
blyk van betalinge van den laatft verfcheenen termyn
van 't huysgeld, men evenwel bevind, dat eenige ^
zy uyt malitie of negligemie, daar inne verfuymig
of nalatig zyn ge wee ft, waar door d'uytmaningevan
't hqysgqld zeer verachten; word» tot nadeel van de

6 April MDCLFll

vernieuwt, den 4 Januar, 1666, Stet beneden op

gemeene zake ; foo heeft de Vroedfchap der Stad U-
trecht nodig geacht, de voorfz interdidie by deefen
te renovecren, ook gelyke notificatie ende waarfchou-
winge te doen aan de refpedive Leen- , Thins- ende
Erfpacht·Heeren, code der zeiver Griffiers ofte Se-
cretariiTen, ende tegens de contravenreurs van dien tc
ftatueeren tot een pœne, (kt men aan defelve verha-
len zal het huysgeld, *t welck alfulcx door haar ver^
fuym ende nalatigheyd zal blyken onbelaalt gebleven
te zyn. Adum den 6 April 1657. In kennifle van
my Secretaris, J. van der Nypoort.

PLAÇA AT, dat die geen duyfent gulden rjk zyn, vry fullen zyn van het JHaardfiedegeld,
den^AuguflMOCFl

Alfoo men bevint, dat veele ongerufte quade
geeftenjdie.d'OfdoDnantie van de Ed.Mog.
Heeren Staten Generaal der Vereenigde Ne-
derUtiden, onlancx gepubliceert, misduyden
ende qualyck interpteteeren, ende alfulcx die arme
len^eeatc wys. maaekeni als of in het contribueeren
van het fchoorfteengeld geen ondericheyt tuflchen
den ryken en fchamelen ea zoude worden gemaackt,
niet tegeoftaande de voosrfz Ordonnantie expreflèlyck
ende kliaarliyk roedebcengc ^ ende zeyt, dat naen de
onvecmogeöde ende arnae l^rgers daar inne (in aan-
ûeninge deç zeiver) zal verfchoonen , volgende de
Velcke Ordojinantie de opfchryvinge van de fchoor-
fteenen, zoo wel vaii den ryken als van den armen,,
by 4e Gom^miffariiren defer Stad'Utrecht gedaan wort,
oiftoje alfoo bequamelyk den ryken uyt den aïmen tc
Ï^onnen onderfcheyden , ende ook dienvolgcnde eer-
l^ïce borgers van geriage middelen, ende met wyfen
kinderen befwaart, daar inne te verfchoonen j zulcx
dat hoewel nietmnd ter weerelt wettelyke reden en
oorfaken en heeft, pua hen daar over te onvrccden ïc.

houden , of eenig onluft aan te rechten, ende men
bevint nochtans, dat getragt word,omme vfïrfchey-
den goeden luyden groifelyk te mifleyden, ende dac
door aanritiinge van de voorfz onruftige quade gee-
ften (foo niet te twyifelen is) door Jefuïten, Spaans·
gefinden, ende hare'aanhangeren, vyanden van Go-
des woord, ende des Vaderlands ; foo is *t, dac
de Magiftraat defer Stad Utrecht, op dateenenyder
hare meyninge ende intentie wel ende klaarlyck mag
verftnan, als noch by dccfen verklaaren, noyt anders
gefint geweeft te zyn, noch oockals noch te zyn,
van dat de fchamele, ende voorts andere eerlyke bur-
gers , met veele kinderen ende andere laften befwaart
zyndejcnde welkers goed geen duyfent gulden waardig
en is, van dit fchoorfteeôgeld vry ende gequiteert ful-
len zyn ende blyven : endie beveelen daaromme, dac
eenen jegelyken hen daar inne geruft ende ftillehou-
de, zonder eenige ongelatentheyd met woorden of
wercken te pleegen, op poene van daar over geftraft
te worden, als perturl^eurs van de getneene rufte.

XI. PLA-

-ocr page 956-

aan de refpedivè Schouten, Schepenen ende
Sccretariflen van de rcfpc(5bive Gerethten in
deferSfads Vryheyd geinfinueert endegeno-
tificeert, van niet teftaan over ecnige tranfporten van
huyfen ofte kameren, ook niet over hypothecaiien of
belallingen der zeiver, zonder voorgaande blyk van
betalinge van den batft verfcheenen termyn van 't huys-
geld , men evenwel bevind, dat eenige, 't zy uyt
maütie of negligeniie, daar inne verfuymig ofte nala-
tig zyn geweert, waar door d'uytmaningevan't huys·
geld zeer verachrert word , t^ot nadeel van de gemee·
ne zake : zoo heeft de Vroedfchnp der Stad Utrecht
nodig geacht, de voorfz interdidie by defen te reno-

ΧΙΙΓ ^^ ~
pacht-Heeren , en^e der zeiver Griffiers ofte Secrc*
tariiTen > gelyk dcfelve als nu oïede verbooden word,
transporten, hypothecatien, ceifien, &c. t'aififtecrcn
als vooren^ ten zy hun gebleken zy van de betalinge
van den lopende termyn van't halfjaar hgariftedegeid:
ende tegens de contraveiiteurs van dien te Itatueercn
tot een pœne, dat men aan defelve verhalen zal hcc
huys· en haerdftede-geld» 't welck alfucx door haar
verfuym ende nalatigheyd zal blyken onbetaalt geble-
ven te zyn.- Aö:um den 4 january 1066. In ken«
qiÎTe van my Secretaris, J. Nieuftad.

DE REEL Ε Ε Ν PERSONELE

VAN
XI. PLACAAT

mn over geen tranfporten te βααη , te» zy het HujSr en HaardfledegeU ιφ
émnzyidm^Januar.MTJCLXFL ^ >

Ifoo niet tegenftaandc voorgaarde interdidien vceren, ook gelyke notificatie ende waarfchouwihge
~ ' - - - - . '-'te doen^aan de reipedive Leen-, Thins- ende Érf-

RESOLUTIE, dat de Uytmaanders van het HaardfledegeU^het felvevan driejaren, m
cas van preferentie fullen mogen lichten, den ijjuly

eeft de Vroedfchap, op de memorie wegens
de uytmaanders van het haerdftedegeld inge-
dient, goedgevonden ende verftuan , dat
zylieden op de kooppenningen der huyfin-
g-enjdieby decreet, ofte executie worden verkof t,
voor alle andere crediteuren geprasferecrd zullen zyn,
met drie 1 ofte minder jaren verfchenen haerdftede-
aeld: authorifeerende dezelve uytmaanders, de voor-
fchreye drie, ofte minder verfchenen jaren aanftonts
na'de verkopinge , by provifie onder cautie van hare
perfooncnen goederen te mogenïlichten , invoegen
•t zelve den nJanuar. lööï aan de uytmaanders van
het huysgeld, ende cmmergeld is geaccordeert.

PUBLICATIE, dat voor het Hiiys-en HaardfiedegeU aan degereedfie goederen » traBe'
menten, leverantien, &c, ook zal worden ge'éxecuteert y den lyjanuar·
MDCLXyilL

Eurgermeeileren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht ondervindende, dat het huysgeld bin-^
nen deeie Stad, ende Vryheyt van dien, in'
groot verloop raskt, ende beducht wefende'
dat het haarditeedegeld in gelyk verloop wel mede
mocht geraaken tot merkelyk nadeel van het gemeen,
hebben goétgevonden allen ende een jegelyk bekent
te maaken, dat de Ed. Mog, Heeren Staten deefer
Provincie coniiJereerende de jegenwoordigebefwaar-
lyke ende bekommerlyke tyden, hebben voor alsnog
by provifie gecontinueert het heffen van het haard

ren moeten worden behartigt, hebben gocdgevqn^
den allen en een ygelyk, dien zulks aangaat, optec
allerernftigft te waarfchouwen, dat zy de voorlchre-
ve huys·en haerdftedegelden aanftondsvoldoen,zon-
der eenig uyt ftel, op pœne van executie, methetaif-
halen van deuren, als anderfints.

PLACAAT, rakende zeekere quote tot onderhoud van het Brandgereedfcha^ , den
bruary MDCLXF.

Xlil.

ftedegeld over de geheele Provincie, ingegaan Paas-
fchen laatftleden, oinme conform het Placaat, dien
aangaande voor dezen gemaakt, ingevordert te wor-
den , latten en bevelen dien volgens de geenen, dien
fulcx aangaat, de verfchene huys- ende haardftedc-
gelden op de refpedive termynen promptelyk te vol-
doen , op pœne van reële executie by decreteeringc
van de huyfingen, ofte kameren, ofte aan haarc gc·
reetfte goederen, tradementen, leveranticn,mitsga-
ders lyf-ende losrenten op de Staten, of Stads Conip-
coiren.

XIV. PûBLÎCATÏe7<^^î het Huys-en Haerdfiedegeldj, met het afhalen mn deuren zalwor

den geemuteert i den 20 Juny MOCLXXFL

Borgemeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, bemerckende met droefheyd, dat ve-
le haare huysgelden tot Paaffchen i67f% en

haare haarlledcgelden, tot Paaflchen 1072
niet hebben betaalt totmerckèlykeverachtering vande
"gfcmeene faken , dewelckc by deze fware conjundu-

Burgermeeffereo ende Vroedfchap der Stad U-
trecht in ervarentheyd ko mende, dat debrand-
leeren ende haacken by de refpedive gebuur-
ten niet wel en wierden onderhouden , ende
itien die zoo gereet niet konde bekomen, ook wel by
particulieren raisbruykt, tot merkelyk nadeel van het
gemeen, hebben by het xviii articule van de nieu-
we Ordonnantie op het ftuck van den Brand goet ge-
vonden, dat het maacken, onderhout ende ganfche
bcflel van de voorfchrevc leeren ende haaken, mits-
gaders zeylen, touwen, waterfpuyten en allerley an-
der brandgèreetfchap by de Stad zal worden verforgt
ende geiaft, daar van de onkoilen in reedelykheyt
fouden worden omgeflagen , met en na het exempel
van het emmergeld j wort derhalven allen ende een
jegelyk bekent gemaakt , dat naar rype deïiberaiien
in overleg van de fwaarc onkoften in het vernieuwen
en onderhouden van veelvoudige brand-inftrutncDteo
voornoemt, welgemelte Heeren Burgermeefleren eö
Regeerders feer reedelyk , en billyck hebben geoor·
deelt ende verftaan, dat tot veryal van alle de voor·
fchreve onkoften by yder huys, twee kameren voor
een huys gereekcnt, jaarlycx fal worden betaalt op
ende boven elcken emmer , daar op defelve zyn g®*

ftelt, vier ftuy vers, makende al fulcx fes lluy vers, en
meerder naar advenand^, ingank nemende Vivons
1664 laatftleden, des dat hier mede de burgers ende
inwoonders van alle buurlaften, deefen aangaanae,
zullen wefen bevryt, authorifeerende tot uytvoeri%
ge Vian dien den Letterdienaar Abraham vatf^®^"!»
aie vermogen fal de onwilligen na de eerfte foflimaw^
daur voor paratelyk te eaecuteeren. ___

Bof'

X VL PLACAAT op het Straal· en Lantaerngeldy den 1 Juny MOCLXXX.

• V

-ocr page 957-

Borgemeefters en Vroedfcbap der Stad Utrecht,
bevindende dat ter occafie van de donkerheyd
des nagte, ende byfonderlyk van de winterfe
avonden veele ongelukken geichieden, ende
groote,moedwilligheden wordengepleegt, waardoor
de goede borgers niet alleen in hare goederen werden
befchadigt door dieveryen en anderfints « maar oock
aan haar leven, ofte geiondheydbeleedigt, het welk
door aanlleeken van ligten ten meeften deele foude
konnen werden voorgekomen en geprœvenieert, heb-
ben tot behoedingë van dien, en om andere merkely-
ke reedenen, die de menfchelyke en borgerlyke fo-
cieteytvereyft, goedgevonden,na het exempel van an-
dere naburige tteden , door de Stad te laren ftellen
tSoo lantaarnen, omme daar inne des nagts , ende by
"winter-avonden ligt te doen aanileeken , ende laien
branden zeekeren tyd volgens d'ordre daar op te be-
ramcHi

Voorts dewyle men mede bevind ^ dat tot groote
discieraad van de Srad , de ilratcn, ende wegen, da-
gelyks meer en meer vervallen , ende ongerepareert
blyven leggen, ende daar jegens in^-gélyks behoort te
werden voorfien door fodanige jaarjyfcfe reparatien,
die Haar Ed. Achtba ;re goed zullen vinden gedaan
Ie worden i ende veimiïs tot Zuo ten confiderabel

werk in den beginne, en tötderfclver jaarlyks bnders"
houd, exceflïve koften worden vereyllj htbbeh de-
zelve tot bereyking van dien,goedgevonden, yder huyH
ende kamer rcfpeélivelyk te ilellen jaarlyks op een le-
ker tantum , \vaar van het eerfte half jaar zulléndê
verfchynen op vervaartyd van Viétoris aankomende^
zal moeten betaalt weien , voor den eerften 06tober
dfeles loopenden jsars, ende vervolgens van tyd rot tyd
op Paafichen en Viftorisrespecbivelyk daar inne wer^
den gecontinueert,

Ende is verders goedgevonden ende verftaah, cm
alle verfchillèn te amputeeren, ende uyt de wêcgctc
leggen , dat in confideratie de lantaarns mceil dienesi
voorde bewoonders en hdurders der huyfingen, by
dezelve vyf lesde parten iullen moeten worden gé-
jlaft, en een fesde part wegens de reparatien der ft ra-
ten by den eygenaar , met dien verftande nogtansj
dat den huurder, verhuyiende lónder zyn contingent
te betalen, de huyfinge ofte kamer daarvoor aan·
fprakelyk wefen zal, behoudens den eygenaar zyn
regres regens den huurder, den welken gelyk rtgc iii
defen als op de huure werd vergoft. Aldus gcpubli-
ceert van den Stadhuyle i' Utrecht, op den i Juny
1680. In kennifie van my. Ende was gcteekenc, Jé
[Quint.

Ö Ν G Ε L D Ε Ν, &Ô m ΒΌΕΚ. t. tîf,

XV Π. ? υ Β LIC A τ 1Ε ki emutemn voor het Straat-en Làntaern^eîd ^ den 6 7anuarf

NiBCLKXXK

Borgemeefteren en Vroedfchap defer Stad be-
vindende, dar het Lantaern· geld ende andere
Srads kleyne fchulden fcer beiwaarlyk door de
,, uytmaanders Worden ingevordfert, heeft naar
het exempel van de Publicatie van den 8 December
laatftleden, rakende het Familiegeld , de Deurwaar-
ders , Letrerdienaars, en Boden defer Stad, geau-
thorifeert, om de gebreekigen vóórhaar achtciwefen
fonder eenige conniventie, met afhalen van panden
paratelyk te exccqteercn, op den laft van eene ftiiy-
ver op den gulden, wordende de oneiFe ftuy vers voor
eene gulden gereekent, boven de onkoften op deexe*
cutie vallende volgens de Ordonnantie.

Xyill. resolutie op het Straat- en^ LantaerngeÜ in regard van der armen kameren

dei ' ' "

ien 16 April ΜΊ)€ύΧΧλΐη.

Ρ 't voorftel van de Heeien Cameraars, we-
gens de klagten van de uytmaanders van het
Lantaerngelt , heeft de Vroedfchap verftaan,
diat het lëlvé fal werden betaalt, alleen
by de Adminiftrateurs Van der arme kameren, of wo-
ningskcns, die niet by de halfjaar, maarby de week,
of maand worden verhuurd , konnendezy lieden fulcx
repeteren van de bewoonders na haar welgevallen
Ende alfoo vede bewoonders van de geringe huyfin-
gen , die op de legger van 'c emmergeld ftaan opeeri
temmer, ende in 't huysgeld. ende andere bdurl-iilen
worden gerekend voor een kamer, zyn haar Ed ge-
authorifeerd in zoodanige ende diergelyke gevallen tc
disponeren na bevind van faake. '

XIX.

/f ü dti'Sn >«B,,hicr n>eac «n ygelyk bckentgc-

oreemeefteren ende Vroedfchap der Stad U aen lonp y leedigftaande huyfen

tfecht, bevindende dat het Lantaarnge^ r^eÎnfReSen blyven hAmaarngcld tc
tragelykmkomt, totmcrkelyke verachtermg ende dat ook

de eVeenaars van alle kamers, 't zy die by de weck ,
ofhc theele, of halve jaar worden verhuürt, mitsga-
ders d'adtóiniftratcurs van Godskameren gehouden
zyn het lantacrngeld te betalen , konnende defelvc
met de bewoonders dien aangaande handelen na haar

^ J * j

van Stads finantie , laften by defen nogmaal
welfcherpelyk ,alle de geenen die daar inne gehouden
zyn, promtelykte voldoen alle het voorfz lantaarn-
geld vervallen PaaiTchen laat ftleeden, ende vervolgens
te continueeren in de betaling van dien, van halt jaar
tot half jaar , binnen fes wcekenna den verfchyndàg,
op pœne van executie , boven twee ftuyvcrs op de
gulden.

Ende wort by ampliatie ende interpretatie van de
Publicatie van den i Juny 16S2, en de Relolutie van

4 1 » · *

welgevallen. Aldus gepublfceert van den Stadhuyfe
t'Ütrechts den il Juny 168$. In kenniiïe van my,
J. Quint.

OP het gereprxfenteerde delen aangaande,
heeft de Vroedfchiip verftaan, dat deHee-
ren Schepenen ende Secreiariflen van den
. Gerechte fullen worden verfogt, over geen
tranfporten van eenigé huyfingen re ftaan, voor ende
aleer gebleken fal Zyn, dat het lantaern- ftraat- ende
emmergeld is betaalt, in voegen't fclve, ten reguar-
de van het huysgeld , ende dubbelde huysgeld ge-
fchiet.

XX. RESOLUTIE van over geen transporten te fiaan, ien zy het Straat- Lantaern- m Etit-

mergeld voldaan zy» den xf^Novemb. AJDCLXXX^l,

XXL plaça at, dat het Straat- Lantaern- en Emmergeld is een reëel middel, denJT Juny

MDCQXX.

Eee ccc

lil DeeL

Bor·

-ocr page 958-

VS4

VAN DE PACHTERS, EXCHYSE Ν,

orgemeefteren ende Vroedfchap der Swd U-
trecht, hebben eenpaarig goedgevonden, tot
wegneeming van alle uyivlugten en beletfelen

- in uytmaanen van de ftraat- en lantaarngel-

den by de uytniaandei s ontmoet, en tot te meerder
elucidutie van de voorgaande Refoluticn, te verklaa-
ren, gelyk haar Ed. Agtb. verklaaren, by defen.

Dat de ftraat- en lantaarngelden , ioo wel als de
cmmergelden, zyn, en gehouden moeten worden voor
een reëel middel , waar voor de huyfen en karaeren
ïyn verbonden , en by wanbetaaling, pandbaar en
executabeli waar na de uytmaanders, en alle andere,
die het aangaat, fig hebben te reguleren,

Ende op dai· niemand hkr van eenige ignpraniiete
prsetenderen hebbe, zal.deièn worden gedrukt, ge^
publiceert, en geaffigeerd foo \ behoord. Aldus ge·»
arïelteerc in de Vroedfchaf) den J juny en gç,
! publiceert van den Stadhuyfe t' üctecht, op den i f
dito, la kennilTe van my,, G, A» van WftcheodorfF,

Si ■ ■

XXII. INSTB^UCTIE wor den Uytmaander van het hmtmn-mde Straatgeld» den 27 iVe»

vember MVCLXXXll ' : ' ,,, '

wort om een executoriaal daar op te doeöftcllén^ ten

Eerftelyk, ïullen worden aangeftelt vier uytmaan-
dcrs, dewelcke fullen hebben y der twee QaaT"
tieren onder twee burger-^Hooftraanncn. τ '

II. "

Sullen yder gehouden zyn haar uylterfte devoir te
doen , dit alle half jaar het vooriz lancaern- ' en ftraat-
geld worde ontfangen voor het expireercn van het
klve half Jaar,, alste hec half jaar verfchynende Paas-
fchen voor den 20 April, ende verfchynende Viéfeo-
lis voor den zo Odober des felvigcn 5aarsy%eginnen·
de met Vivons 168i incluys. t ^iiii-^ig:

eynde defelve op'het fpoöiigfte·,worden geint mer de
oiikoâen volgens de Ordonnantie. , f ,

V. ï

Sullen gemelte uytmaanders gehouden zyn , ten
langftcn een maand na den sverfchyndag, dat volle
halt jaar?ten Comptoire vun den Heere Cameraar, in
der tyd te brengen, fonder eenige kortinge , des dat
hem van de te doene executie een dubbelde ftuyver
op de gulden, tot hftevanden <^uaatwilligeQi&lwPrf
den goet gedaan.- n-i^-i^vm j

. «Π,, \ V i: ■ ^ .

»q qd ^ Sal yder uytmaander tot falaris hebben » van de
Wiensvolgens zy hareuytmaiiiltgèïè^ nïaaridvoor gulden eene ftuyver der penningen, die hy effcöive'.
den verfchyrid ig zullen hebben té Bbginrien, ende lyk ren Comptoire komt te brengen,
dagelycx fonder intermiffie te cominueeren. _ j è Vil. -jf |

" $al eyndelyck voor zyn getrcniwigheyt hebben te
ftellen twee fuffifante borgen, déü^eren van de Stad
aangenaam. Aldus provifîoneçlyk gearrefteert by de
Vroedlchap dt|f Stad Utrecht, op dgn 17 November

iö8i. -M, .....

0Π·»
i "

ε-î

IV. , ,

Ende ingevalle eenigequaatwilligcn haar verfchèè-
ne lantaern- ende ftraatgeld niet mogteiï hebben vol-
daan, op den verichyndag, zullen zy gehouden zyn
daags daar aan een reftantceduUe daar van over te le-
veren aan den Heere Cameraar, Mie geauthorifeert

■ ^ ■■ i ■ a: ·ν·3ν>

■ΗΛ^

τ W Ε EDE

1·

;t)ijL y;, i

Aangaande de Pachter,s ;

tien', mitsgkderis ;dle invordiering, van diçn.

Tyt

jîuthorifatie op de Opftgten van de ihynskarê^ ware» in ie pmen^ den i p Navmhr 1666, Siet, als vooreo»
Num. XVI.·-' ^ y^w-Atx^^m- . ' .

I. ORDONNANTIE Ekchyfen m Impafitien, ah mà de M-

yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur·»^ ten, ve» hogen, pachten, nog part of deel dacraen
gemeefteren ende Schepenen der Stad U·, hebben in eenigerwys,op de pœne van -60 gulden»by

elck te verbeuren, het zy pachter, vennoot ofte hor-

ge , tQi;| behoef van den Officier , die de executie
doen zal,/defe^ Stad end,e den armen elcx em darden^
deel, ende daar en boven fullen defelve paftyen, die
zy gemynt, mpgen hebben, weder opgehangen wor-
den tot ihaerlieder pericule , ende v/ai'er minder af
komt ial henluyden terftont afgchaak worden, ende
geld het BïCeri'tfal wcfen tot profytvao de Stad, en ful-
kn voorts aHtikke perfoonen niet toegelaten worden,
om eenigelexchyfen.» ofte^impofteo temogen ver-
borgen.,,

'Men voege hy defen 'fytel dé nader ortegen heiffmhrm van de Impofitîm^ den ii^uly 1666, Siet denv^g»
Tyt. I. Deel- Nam. xivf ^^--ii- A-· 'Ji-ar ,

trecht, doen te weten eenen jegelycicea,.
dat de Raad defer Stad deefc naaibefçhçe^
ven poinóten gemaakt heeft, op het?vçrpacfa,ren ende
betalen van hare exchyfen ende impoften, daar ijaai:
een jegelyk diens aangaande hem faL moeten regulcc-
ren.

In den eerflc»,· dat depachtensmvafi dewjmchys,
gehouden zullen zyn, binnen^de fcs^weeken naden
iiytganck van elck faifoen^ met den wyaiappersgeree-
lient te hebben 9 ende na defelve fes wefkeo^ite beta-
len , aan den eerften Cameraar defer5tad> alle maant
een feftendeel van zyn pacht, oppcene van executie,

Ireni, de Pachtenaers van den hoppenexchySjZW"

eode foo verre defelve Pachter in gcbreeken bleve, len gehouden zyn hare pacht te betalen weeckelycx aen
binnen 'sjaars naar den uytganck van zyn gepachte den eerften , ende andere Cameraer naer ouder ge-
fayfoen, zyn pacht vol cndc al betaalt te hebben^ xil woonie, ende de refte het gene zy door ovcrfettinge
in fulcken geval, hy , zyn vennoten , nog zyne bor- van den brouwers» of andere burgers aen den mften
gen geene exchyfen nog impoftcn meer mogen infet- Cameiacr nog niet betaclt ch fuljen hebjacn , binnen

-ocr page 959-

EN IMPOSITIEN, êcc. IK BOEK. II. flTi

dtt drie maanden naer expiratie van het gepachte fai-
iben, ende foo verre zy voor alle dilay binnen drie
maenden daer naer haer pacht niet geiuy vert, vol en-
de alle betaelt en hadden, fulleninsgelycx in dienge-
valle den Pachter, zyn vennoten; nog borgen geene
exchyfen nog importen meer mogen pachten, op poe-
ne ende voorts in allen manieren, ais hier vooren op
den wynchys verhaalt ende geftelt is.

III.

Dat jegelyk Pachter fal zyn borgen moeten hebben
gereet, ende die praifenteeren voor myn Heeren , op
poene, dit het gene, datter gepacht is, andermaal op·
geflagen fal worden t' haarlieder koften ende pericule,
dat ook die geene, die ymand teborge prœfenteren,
die myn Heeren niet fuffifant cn kenden, gehouden
fullen zyn anderen te ftellen , daar myn Heeren aen
genoegt, op pcene als boven.

I V·

Ende ten dien eynde, als ymand zyn borgen geno-
inineert heeft, foo zullen myn Heeren opftaen, ende-
advifeeren op de fuiHfantic, ofte iniuffifamie van de-
felve.

Dat ook die geene, die eens borgen geworden zyn,
^een borgen en zullen mogen werden , geduurende
deverpachiinge,

VI.

Aïfoo veelc perfonen van kleynder conditie, hem
onderwinden eenige partyen te pachten, alleenlycJç
om met de penningen te fpeelen, ende de Stad te de-
fraudeeren, foo wort bydeefèn exprcflelyk verklaerr,
waar het dat ymand voortaan hem onderwonde eeni·
ge partyen te mynen, endeingebreeckebleve defelvc
te betalen, onder deckfel van armoede, ofteinfuffifan-
tie, dat alfulke geapprehendeert, op de kaack ge-
ftelt , ende gegeeflelt zullen worden , anderen tea
exempel,

V ï I.

Ende na deefe voorfz Ordonnantie, fullen hun me-
de moeten reguleeren, alle die geene, die delerSrads
Cameraers nog niet voldaan en hebben van de exchy-
fen ende impoften, daar van het gepachte iaifoen ver··
jaert is, alles op pœne als boven.

VIII.

Item, ten eynde niemand, het zy pachter, borgc
of vennoot, reeden en lal mogen hebben fig te bekla-
gen, dat in het gunt voorfz is, foo rigoreufelyck je-
gens hem geprocedeert wort, door dien dat hy, ofte
zy niet geadverteert en ware0 in tyds, dat hun princi-
palen niet voldaan en hadden ; foo is gerefolveert dac
men voortaen alle vierendeel jaars^ acht dagea voor
de verpachtinge publicatie doen fal, daar by allePag-
ters in genere, die niet betaak en hebben volgende
haarc cenditien, mitsgaders hare borgen ende venno-
ten vermaent lullen worden als nog te komen binnen
den geprasfigeerden tyd, endc hare pachren te fuyve-.
ren, op pcene, dat jegens hen geprocedeert fal wor*
den volgende de Ordonnantie vooren vçrhaalt, daeç
op die verpachtinge gefcjiiec i?,

Stadsimfofitien, ien -^ijanuar. MOÇXXXJX.

ten, wagens ende karren met de paerden daer inne, of
op àie geladen fyn geweeft, verbeurt zyn , ende daar
bencfFensde delinquantenarbitralyk gecorrigeert wor-
den j nemaer fullen de fchippers, fchuytevoerders, en
voerluyden van fodanige Ichcpen, fchuyten, wageng
ofte karren, daar en boven nog getraâeert worden in
voegen als in de voorfchreye tweç ariiculen i$ geçx·
preifeert,

I V.

Alle de gene, *t zy mans, ofte vrouwspcrfoneii, die
bevonden zullen worden de defraudaiien van Stads
exchyfen, of impofitiengeaffifteert, oftç daar toeee·
nig behulp gedaen le hebben, in wat manieren het
ook foude mogen wefen, zullen gemulileert worden
als de principale, oi gefchavotteert endc voor dehtyd
van eenige jaren uyt de Stad ende Vryhçyd van dien
gebannen, of anders geftrafc worden ter difcretievan
den Gerechte, ionder dat foodanige perfonen daer na
tot eenige bedieninge, ofte beneficie ter dispofitievan
de Regeerders defer Stad ftaende, geadmitteert ful-
len worden, ende die alreede eenige benéficien genie-
ten, ofte tot eenige bedieninge geadmitteert zyn,
zullen daar van vervallen zyn. Aldus provifionelyiç
gearrefteerr, by de Vroetfchap voorfz, die aan haer
behouden de macht, omme defe articulen tot allen
tyden te veranderen , vermeerderen of verminderen,
foo haar E. na gelegenthcyd fullen goec vinden, op
den leften January 1659, My prêtent, Ç. de Rid-
der.

waarschouwing aan de Schippers en Foerluyden, nopens het innemen vanfakhn^

koffers, den leFebruar. MüCLF.

c Vroedfchap der Stad Utrebht, iriterdiceert, geerter^ aan de welcke de kofiers, kiften, manden,

........ " ' " · ofte andere gefloten packen moeten worden beflelï ,

op poene, van gehouden ende geftraft te worden als
plichtig aen de defraudatie van chysbaare Waaren daer
inne bevonden wordende , ofte apdpri tot difçi'tfîiç
van den Î^d» Gerechte,

11. placaat, om te weeren defluykeryen van

De Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft goed-
gevonden tot weeringe van de dcfraudatien
harer exchyfen ende impofitien, teftatueren
de poinften hier naar volgende.
I.

Eerftelyk, dat defchippers, fchuytevoerders ende
voerluyden, in defe Stad, ofte Vryheyd van dien wo-
liende, die achterhaalt fullen worden chjrsbare goede-
ren , fonder behoorlyke aanbrenginge geloft te hebben,
ofte notoirlyk getracht te hebben om fulcx te doen,
fullen boven de poenen byde refpeftive Ordonnantiën
geftatueert, vervallen zyn van't Veer,'twelck zy be^
dienen, fonder dat foodanige delinquanten tot bedie-
ninge van eeniger defer Stads Veeren weder geadmit
teert fullen worden,

I ï.

Ende indien de voorfz contraventien gedaen waren
by fchippers, fchuytevoerders, of voerluyden, buy-
ten defe Stad, ofte Vryheyd van dien woonachtig, de-
felve zullen daar na alhier genegoederen mogen loiTen,
of inladen, op poene van hondert guldens, t'elcken
reyfe by den contraventeur te verbeuren , boven ar--
bicralè corredie,

I I I.

De gene die alhier eenige chysbare goederen fullen
tomen te laten, omme buyten defer Stads Vryheyd
vervoert te worden, ende diens niet tegenftaende de-
zelve in deStad, ofte Vryheyd van dien geloft, ofge-
mift worden, en fullen niet alleen de fchepen, fchuy-

iïT

Dende verbiedbydefen allen fchippers,fchuy-
tevoerders , ende voerluyden , eenige kof-
fers, kiften, manden , ofte andere packen
gefloten ïn te neemcn , ofte op te laden, ten zy de
perionhen defelve toebehoórende daar by zyn, of dat
iylieden onttangen 4e öameq epde 'Wöodplaatfen der

ïV» Vki

///. Deal

Ecc ree %

-ocr page 960-

VAN DE PACHTERS, EXGHYSEN^·

IV. PLACAAT het fluyten van deferStads ovaterbeomn ^n.upvmm van'fchuytjens des

nachts uyt de buytengrachten, dm 8 Januar* MLCGVIl.
orgermcefteren ende Vroedichàp'der liraddefe^'aan allcfen een ytgelyck, dite eenige fchüyt^ens,
trecKt, merr en meer ondervindende, dat-Vb- fchoüwten ófte die^rgelyke vnaikygenvmioiieontrent

dé Stàdè buyienghigtEn'hebben , defelve voor't fiuy-
teii dfer bomen te brengen, of'binnen dtie Stad, oitte
buyten de Voorfz bomen, ten'eynde defelietotgeene
onordentelykheden ofte fmockttóryen mogeri worden
misbruykt, op pœne van op yder fchouwe, fchuytje
of vaartuyg, dàt 'des nticbts na dcgcllote bomen in der
Stads biiytfcngràgten Zal wordt'n gtvordeni,fenboetfe
van fes ^Iden , boven vcrbeïitVe van de vc örfch'reve
fchouw, fchüyt 'éf vaàrtuyg. Ên ten eynde niemand
hïer van ignorantie p^iecendcere, zal dciëiilommc wor-
den geàffigeert daar hei behoort. Aldus gepublicech:
van den St^dhuyiea'UtrechtÇmdre /óHlo ) op den
SJanuary 1707. In kennifle van myv Secretiarïs, E.
V. Harscamp. r

95<>

fcheyJe quaàdwillipe menfchen, Wet'tegen-
ilaande de boetens ish llrnfFen daar tegens ge-
ftelt, dagelycx met veelerhanJe lilten enmaeninatien
ondcrit.an te fraudeeren desLandsimpoiitien en mid-
delen, voornamentlyk op het Getnaal en Brandewyn,
de vnorfz fpecien desüiachts'én by ontyde met fchuyt-
jens in der Sta js bûytengrrtgtcn^eh dus voorts over de
Wallen ter fluyk iriaeStad inbrengende^hebben, omme
tegens de voorfz quade oiiderneemingen tevoorfien,Ïoi
maintien van de refpeétive pachtingen goedgevonden,
dat de iluytbomen van ouds op Stads watergangen en
advenues te water na de Stad leggende, vóórtaart des
avonds gelyk met de poorten zullen worden gefloten,
ende des morgens by net openen van de poorten we-
der geopent Lailende en ordonneerende voorts by

Heeren Plenipotentiuriiien , die op _
adfiiteêi en, voor zoo veel de conïumptie in hare Ho-
tels aangaat, word gelat'en, veele nièrifchen kig ver-

ftnuten, om mee allerhande quade praéfyken enmid· . _ _ _

dejen, 's Lan Jl en Stad s imfjoii tien ^ t e fraudeereti en ; de de^kleppe^s .'en nood wakej^s , ^ mitsgndeis de mili*
veriiorten, Ïclfs by nacht en ontyde,* zonder d'eordi- itàire ronden des nacfits geiaft, omine deVefneörve
niiris Stids irbiiyders, alfe Kraankinders, BÎerdrâ^ers, Pachtei^s in 't dóen vian hare re'ch^i'cïïes dé behWpft-
Turfd'Sgers en ditTgelyke^ te gébruyken, veelechyiVs- Me hand tè bieden', 'en alie die'ly by nkht ^ ofnaiitc
bare wiuren worden bearbeyd , verbragt entenljuy- lubden van de vVaaldtlok, teet ch'ymbare waaren Vin-
fé van borgérs en'ingefefeneh weder i'ngeflagen', heb»' 'den dry vende erfdriige'ndc, zóiVdcr aàniîen valipelf-
b'cn', órtinie dâar ihne te Voorfieh',tot handhaving in arreil te nemen. ^

's Linds en Stads middelen, nod'ié eri góedgevonden, Ende op dà't' niemand hïer yà'n Onkundig inogte
by provifiè Ve ilatuiêerèn εή'verbi ' zyn, zàl defe worden gepublïceert, gedrukt engeaf-

Dat niemand in defe Stad, eenige wyn, bier, tàrP,| fîgbert dâàr 't 'behoord/AfdUs înde Vroedfchap goéd
four, of andere chynsbare wakren by de groote niaat l'gevonden', gêarrefteert de^ 11 Juiy , 'en vandeiiSrad-
zal mogen dóen'BeWé^rkê^ of ve^^^^ , anders als huyfe der Stad Utrecht móre'/óliio gepublkeertopdért

lp july ^712'. in kennifle Van tó'y, E. V. Hars-
kamp. ■ ^ ' · . \ ' ■ i

iieh Iρ Jufy %ygekoomh. ^., /

Ifóowel

benedenden

dóór de Stads arbeydfers daar tóe "gefield, (i) foo wel
by ditg als by ùàcht. ' . ·

Dit ook gé'ene borgersofihgefetérien by na'cht', of

(i) Ύ^ββη αΙΙήβι:, cur^f, h ,'îs 'în]dè kenovatie lian

νί. PLACAAT 'j nsiaar ^ aan de Pachters verbooden nord , tegcn'%h uyigaan van de pacht
• mt de iëipifitien te ümpeten I dén (i Μύηβ. M'DCCX, '

. (. ·:·'·'<''»1 fiUl·· -.Ι,-χΛ · VV-J Λ · η .i^ Π·-; ^ , ,'n, ^t .-/M. .·.> . · . j ν · ·; •{-.,^^,.ν·: ·

orgei^^etleren en y roedlcAap.der btad y.^recit çhynsbare wa.ei.çn^m diervoegen m te flhan, oîtedicn

bevindende';"'da^zpcièrf , eii/^el aangaande dep pachter,te acc'prdècren.'

j v;oprn"ament]^k jn den voortóen jare,^,by 't ^ Op pœne van ÎrjÇjKondèrÎ guÎdcns b'oyeri enk-

„ pachun, zeef'inet dèimpgfitieii halven Je boêters bere^^ds^da?u,/ege'n ,/foó by dcgc;

is' gellmgeru, vprfcheyde chj^nsjbaie waeren, ^Hj^jw^l nerale afs dè reipéö'ivé parncùÎiere Ordonnantiën op

byfónder.de >vy'nçn, zyn nytgeÎiâ^M iondprj iin 'ïde middelen en fpecien daartegen geftafucèrr,r

ofte zonder 'dçh, ^bêhp.örlyckcn impoft', tpiifortii, de ,Pachter, die.de chynstóare fpecien bencc

rcfpei-li^^^^^^^ Vpr^er^ , alle het, wefc heeft uytgeflsgc^^ den borger of in-

zV n^quade praöryclcen, waar-dóór"*? Laiids m(ddeïèn^ woonder, 'die defelVe afdus ieeit 'ipgf Îlàeen,! óf con-

vvorden, verkort ende! g'ejubverteerd , diré£t ui ydïg
tegeni 'de geheraïe Ordonnahlre op de veVpacïitinge,
van 'sLands middelen, en de particuliere Ordonnan-
tiën óp /fpecien ν hebben, oaime daar
jegens te voorfien, ende de Voôrfz,qùadç praôycqiien.

irarie de(e"gecónvenieert,jyder m joiiùum'itVQi^^^''

^Te appliccereV de voorfz boeten van fóo guWen,
een'derde voor den Hc6ft*üffi£cr dteleV Srad,. een
derde vpo^ den. aanbrenger, ende het overige derde-
part voor den armen-van deler Stads-Aolmocireniers-
■ Γ,.·. i . kamerl ^ · 'V^ - "-'ii

fchoüwen van fig je wagten ende^ς'ppthóiiden van Ende ten eynde niemand Sfijer'van mrgte vPorW^n-
dpgel^'ke flingeriri^gé ende guadë praiiyck by*t uyt- den onkundig te ot, zal defe worden gcfifbhceerr,
^aap^ dér pachten J .of(e!als dàn ^eenige chynsbare wa- gedrukt pnde geafhgèeVt m behooren. Aidus in de
r'én uyt te flaan oHe laten vpfgen..(daar jan djen vollen Vroedfchap goed "gevonilén, en gearieftcert op dtn
impoft, als by de refpedive Ord'ónnantién, met is be- 4 Augufli 1710 , en "more Jolito van tien Staclhuyje

" Vt op'den 6 Àueùfti J^io·. In!kt

gepuBlice'en op'
my, ü.V.Harscamp,

J7i<

Vil NA-

taalt, ofteïflaat betaalt te worden, ofte dien aangaan-
de pt-nige clandeüine conyentien in te gaan.

Als méde aan alle borgers en inwoonders, van geene

V* PLACAAT tegen het by nacht infiaan van chysbaare waaren , den 2 MaertjMJ^QCXll^

gerenoveert den it^July daar aan volgende. .

orgermeeileren ende Vroedfchap der Stad U- na't luyuen van de \yaacÎcklock , eenige chynsbaare
:„ 1----aj^ „j. u..^· ^àatfen tén harén b'ûyfe zulle'n rtogeiî inflâan Vf ge-

dogen', dât défelve i'orden t'baVen huyfe^

op poene vjn verval van borgerlchap -, va'n barttóflei-
ment of anderfints, na bevind van zaken , boven de
bi'euken èn boeten by de refpc^ftiyeOfdonnànïïen'daar
jé^ns bereyds gefleïd, eÏÏde ^trden'dt n HeerHooft-
'Ofncier, en f^n Ed. SubftitVyt geauthorifèérfjàlsttie-

.tr'echt:^, in ervaringe kometide , 'dat op ^ra:"
text van de vrydorh'Vn exemptïe vati deitiipb-
fitieh op dé chyhsbaare wkVéri , die ékn de
Plenipotentiufiflen , die op 't congres alhier

-ocr page 961-

ΕΝ ÎMPOSÎTIÉK. m. /r. BOËK. îl. fît.

95r

νΐί. nader

Pîacaàt of) het voorfz. fubjeSî i idm η Augufi, MTiCCXKVi gmnovmt dm
η A^Hifi. MDCCXXVL

Scftoü^ , Éorgermee'flei en , <in die vata den Ge-
rechte der Stad Utrecht, in ervar'rtlgekôirtén-
de, dat zederc éenïge jaren by het uyrjaen
der refpeélive pachtingeh , mét ^e imp'onden
veel werd geflrngért, en wel voó'rnamcn'tlyïi;, dat de
wynen zonder behoorlycken impóft daer van te ont-
fangen ert 'te betalen, werden üyc-'en ingeïlagen, als
mede dat nu tegenwoordig tégens het expiretren ναή
die pacht al wederom toelcjg werd gemaeckt , om
defelve door lllngeren te verkorten , ehc^e de Wynen
vóór mnjder impofl: als d'OVdonnantie medebrengt, te
laten volgen , en' ook aldus werdén uyt^ en ingeïla-
gen, hebben ingevolge van de authorifatie van de Hee-
rtn Borgerraéeftcrdi en Vroedfchappe defer Stad, in
dato den ö defès verleend, to\: weeringe ciï voorkoo-
m'inge van foo Tchadelyke praétyken ein verkortïn^e
van 's Landsmiddelen, goedgevonden, mét inhache
van vóorgacnde'Ördonnantien en PublicàVietî de'den'
aertgàendè gemaeckt en gepubliceert,en infónderheyci '
vim de Publicatie van^de Vroedfchap Van den 6 Augüfti ^
ifió ( waèr aen niet verders als ten reguafde van de'
applicatie der boete werd gederogeert ) nader te 1n-
terdiceeren, g^'lyk by defe geinterdiceert word, niet
allëen aen alle paclhters van Staten of Stads midâelén,
van gedurende haeriiedér pkïitiii^dn , of ook tegehs
de'è tyd vân ηέ'ζ expÏreerén van déièlve, tóe te late'jV
^nige Wjrnén oîàndeVé chysbayéwàèreii, zónder be-
hoorlykcn impoft daer van te ontfangèti, ^iijt· *ôif Ϋιί
te flaen, veel meerder daer toe aenleydinge te geven,
of doeft gfeven, direft óf mdirei^} rîiâer ook ifèn'dle
wynkoopers, tappçrs, mitVgaders alle verdere bor^e-
itn 'eïi ingefetenen binnen 'deÉe Stad, van üpüer be-
ch'à^gbf 'toeiéggiri'ge-va^n 'mintféfèn 'impóft ¥e 'bétalen,

fcénige v^ynén of àïidere chysbaie waerert uyt oï"intö
llfie'n, te'ede dii'cét ofindueft-, o=p pœnevan deboetö
Van drie ïiondert gölde'n , by vooi-gemelte Publicatié
vâh den 6 Aügüfty 171 ô 'gc'èanfeert, boven de boetéri
b^ de jgè'nWrale efi particuliere Ordonnantiën op de tc*
rpediVe mÎdâelen en fpccien tcgen's de coHtraventeutS
geftelt, te verbeùren ; te app'liceefen ten beftoevert
vart deh H'éeï Hooft-Ciffidier ert de AélmôeÎîettieirsi
kâWer deïtr iitad^ elk voor de helfte.
, En op dat de contraventeurs van defe Publicatie tö
beter werden onidckt, woVd aen de geenediedeu con*
fràvcnteur óF'óvértrêeders vàii defe Publicatie aen âcn
'Acer Hóöft-Üiticie'r, ofte een va^ de Heeren regee-
rende Borgermeeiteren zal weten aen te breng-ïn, ert
"den zclven daer aen fchuldig werdebevonden, belooft
een prœtnie van drié ÎiOndertgulden, boven impuni-
teyt, indien hy a'en deiéiv^ecóritraventieook fchuldig
ittdgce zyn, etïde dàt deszelfs nacm zal werden ge*
lécVeteert.

Vöórt^ Zal defe Publicatie (ten eyiideniehnndigno*
'rantie korfi'c te 'practendeeren ) Werden gepubliceert «
gedrukc en geafïigeerc na be'hoorén ; musgaders aart
alle Wynkôopcrs eïi tappers binnen defe Stad daar be-
nevens gemÏinüeert, dat ly gehoTjden fullen 'zyn tcrt
alfcn t*yde fig met eéde te luyVeren van hiér aan niec
te hebben géüontravcnieett , dircft df indireflt. frt
kenniife Van my SecVétarils, Afît.Ôe Ruever. Aldus ge«
p'übli'ciéi'd Vhn ùch Sradhuyiê bi^iben Utrecht
folito) met behoorlyke adiiftentie Op âéh y Aù^iH
iTZf, en gerenoveerd dcf^ ^Augufti »72.^, met ad-
Îmë'ntie aisf)óVch , f>y èny onderïz Dt'ùrwaerder vart
dén'i^ëere Hóott-Üfficier, J. V. Groenendhal.

viii.

F LAC A AT, rakende de generale Stads pücht Η)αη de excb)fm niin de Vaart ^ den 6

, « MÜCqfil

orgermeefteren éiîde Vvofcdfchap der Sfad U-
ttecht . als Heerp van de Hooge èn t^ryc
Heérlykhéyd van Vreeswyk, adders geq^amt
de Vaart, hebben tot ^"egnemiDg van deiÎag-
ten , haar Ed. Achtb.'déswegen voorgekomen ,^cndc
tot maintïén van Stads pkcht yan^e exchynfen aan de
Vaart eoedge:vonden', ,vafl: te ftellen ende tever.Îfaàn,
gelyk haàr Ed. Aqiitb. doen by jdeten , dat 'on4er de
genera ê Stads pacht van dè excÎiynfén aan de Vaart
(altius laatftelyk en eenige jaren herwaarts verpacht)
zyn begrepen de Îpecién als vplgt, ' ,,, ; ^ ,,
, Eerftelyk den ekchyns van fevcn "ftVyv. óp yâer vat
dik bier, by de tapjitp te bét'i^^^^ ^ ,

. ïtefn den exchyns yan drie ftuyv. bp y àun

bie^r, bj de dunbiér-tappers te Betalen. ^ ^ ^

Als nitdè ^en exchyns van vier pe'niiï^ op'yàèr
kan wyn, by de tappers te befàlên.

Soo en in diervoegen alb defelve pachten nu federt
èeer àân bóftderd jaféh by de Stad zVn ^en'óbïën^
cfïdc te vooreti by huar Ed. l^o^^. D^Óthèyftch tyhs^yr-
pacht geweeft, en aan haarEd. Achtb. vólgelrt^'^atid-

ιχΓ

η den ccrften , zal den yQprnoem^%|Exp1oiâ:eur
gehouden wefen van alle reftantcn die hj van
defer Stads Kameraers in eiker tyd onifangen fal,
te geven behoorlyke recepiÛe van dag,daie,fom-
xneende anders, by perfeéte fpecificatie onder zyn
hand, daer hy by bekend die ontfangen te hebben.

1 I.

Ende die öntfangea hebbende, zal hy gehouden
3^efen die perfopnen» daer inne genomioeert, binnen
briçf ίπ opgçVôlgde pvérgifte van de Hooge Heer-
lykheyd van VreefWyk , anders genuamt de Vaart »
m^e zyn in handen ^efteld en gecedeerd.

En béveelen Welgemelte Heeien Öorgérihee/lemn
en Vroedfcliap ciér Stad Utrécb't, als Heèren Van dö
voortz Hoóge en Vrye ttéeriykbeyd ,'by dèfeaan alle
dïe fuick 'fncürnbéerd, dé vèórft c^thynfen^en haien

INSTRUCTIE voor den^ExploiBeUr van dé Smds reftmten, die hm hy de Kameraars
vvergelevert Julien wórdfh, dih it^S^efjib. MVCXXltJ^

drie dagen te fommeereh tot bétiîîilge harer fchuld,
'ende t'eynde de voorfz drie dagen te komen by de
Kameraers, ende teeckerien in dorfo^^n zyh gegeven
recepiÓê, ^dat hy alle de pérfoonen , daèr itlrte^hö*
minecrt, gèforamcert heeft.

III.

Het welk gedaen ïynde, zal hy den onwilligenby
reële executie, ofte andere gevoegelyke middelen con-
ilringeeren tot betalinge van het geene fy defe Stad

fchuidig zyn . ende gehouden wefcn een derdcndeel

van

.ee ece 3

(^n, op pœne van nader aiipc
baèr ïd. Aphfb. den Heer Üroijaert aen de'Vhert,
mits^adèrV'dèn Schout alïlaér, dén pàchtfcr in dertyd
voorfzlh ^t Vordéréh vaii zynégéréchtigïieyd tehiind·
Ibaven'. · "

Ende ten eyndc niemand hier van fgÉÖrantie èiogte
voorwenden, znl dçfe Wofdèn gedrukt,gepubliceerd
eride^geaffigéeVè óp de vôorfz Hoogé tÎeerlykheyd Van
Vrèeiwyk,aHdèVs gdnaérnt de Vael-t,daer^nfoofulcx
5eh'o9rd. A^^brn den öjüny i^ó/. Ter ordonftantiè
afs bqven, È. V. Harscaitip.

-ocr page 962-

9J8 VAN DE PACHTERS, EXCHYSEN

van het gunt zyne cedullen bedragen,aencomptoire
van de vooifz Kameraers te bi'engen , binnen een
maend na d it hy de voorfz cedullen ontfangen lal heb-
ben, het ander binnen een maend daer na, ende het
laetfte derdendeel mede binnen een maend daer na,
zonder eeniglanger vertrek,fulcx dat hy fijne cedullen
gehouden word geheel en al te zuyveren binnen drie
maenden invoegen voorfz, ten ware de perfoonen fuf-
fifant waren bevonden, ofte dat hy de penningenby
cxecuiie aen de mohilia ofte immobilia zal moeten in-
nen, in welcken gevalle hy zal mogen volftaen,/ met
blyk fijns goed devoirs.

IV.

Ende indien ymand door fijn negligentie quamete
failleeren , zoo zal men zulcx op hem ende zyne
borgen verhalen.

Item, of het gebeurde, dat den voorfz Exploiteur
in gebreecke bleef, fijne cedullen als voorlz te klaren
ende zuyveren, zoo word voor nu als dan, ende dan
als nu belaft den Schout defer Sud, ofte fijnen Sub·
ilituyt met den Paniverkoopers , zoo dra fy van
den Kameraar daar toe verfocht,, ende hen die rece·
piife vertoont zal worden, terftond zonder eenig vor-
der appoindement ofte executoriaal, uyt krachtede-
fes, ende den gegeven recepiiTe, denzelvenExploiö:eur
ende zyne borgen datelyck te executeeren voor de
penningen , die hy volgens deefe Inllruitie gehouden
is op te brengen,ende de geëxecuteerde goederenda-
telyk te doen verkoopen, omme tot betalinge van dien
daar aan te geraken.

VI.

Den voornoemden Exploideur en zal ook niet mo-
gen pachten, part noch deel hebben aan eenige ex-
chynfen, ofte defer Stads goederen, direótelyck ofte
indire<5telyk, op pœne van datelyk gepriveerc te wor-
den van zynen dienft,ende te verbeurenhondertgou-
de kroonen, waar,van hy binnen acht dagen na çîcke
verpachtinge gehouden word aanbanden van den
cier hemby eede, in het iluk van fynen dienÜgedaan,
te purgeeren.

V I l.

Gelyk hy ook niet zal mogen direÖielyck pf indi·
reftelyk innen of manen eenige penningen van'de ge·
nerale middelen of , andere impofinen , aangaande de'
comptoiren van de Ed. Mog. Heeren Staten, op peg·
ne van zyn dienft te verliefcn.

V I I i. · ^

Sal mede gehouden wefen t*allen tyden (dés ver<*

maant zynde) de Magiftraat openinge endebewy§te
doen van fyn ontfank ende uytgeven.

IX.,

Ircm, fal den voornoemden Exploiteur voor zyij
adm'iniitratie ende getrouwigheyd, ende dat hy oofe'
dit ampt, volgende defe Inftrutie , trouwelyck Ζ^Γ
bedienen., moeten ftellen fuffifa^nte borgen, die heo^
als principaal, çnde elcx een voor al in den innebou·
den defes metten zeiven Exploiteur zullen laten eon·
demneeren» ende hare perfoonêh ende goederen voor,
'de voldoeninge van dien laten verklaaren exçcuta»
bel.

Defen Exploiteur zal hier van genieten zy η behoor·
lyk falaris, foo van fommatien, executien, als ander»,
fints, gelyk zulcx van ouden tyden gebruykt is,ende
voorts het jaarloon van defen dienft, ter fomme van
honderd guldens. '

XI.

Daar op hy dan defe inftrutie zal befwceren,"

X. INSTRUCTIE voor den Uytmaander van de reflanten, die hem by de Pachtersfulkn ter

hand geflelt worden, den 19 Septemb. tMDCXXIIL

reële executie, ofte andere gevoeglykc middelen con·
ftringeeren tot betalinge van het geene fy den voor·
noemde Pachters fchuldig zyn, ende'gehouden we-
fen een derdendeel van het gunt zyne cedullen bedra»
gen, ten Comptoiren te brengen binnen een maend,'
na dat hy 'defelve cedullen fal hebben ontfangén, het
ander dardendeel binnen een maend daar na, ende bet
laatfte deel dan mede binnen een maand daarna, foi)·
der langer vertreck, fulcx dat hy gehouden wort zyne
cedullen geheel ende al te fuy veren, binnen drie roaan"
den naer de voorfz receptie invoegen voorfchreve, tea
ware de perfoonen infuffifant bevonden werden, ofre
dat men de penriingen aan de mobilia, ofteJmmHliif.
moefte verhalen, in welken gevalle hyfal mogéïi VPÎ»
ftaen met blyck zyns goet devoirs. |

Map indien ymand door zyn negligentie^ iguam W,
failleeren, foo zalmen fulcks op hem, màpïynçboi»
gen verhalen, , ^ ^ ^^ V

· ' V 11. ' - "
• Ende of het gebeurde, dit den voorfz Deurwaef*
der, ofte (Exploiteur ii| gebreeke bleef zyn cedullen
als voorfz te klaren ende fuyveren, foo wort voornil
als dan, ende dan als nu belaft den Schout defer Stgii»
ofte zyneirSubftituyt met de pandverköóper$t ioö
dra zy bv^de^ Pachters daer' toe verfoChten ^^^**
de recepiflè, voor verhaalt/ getoonc fal worden^ ter^
ftont fonder eenig vorder, appointemcnt, ofte e^'
cutoriael le verwachten,'alleéh uyt krachrc defes, ço
de gegeven* rèccpiife den fel ven Deurwaarder eré9
Exploiteur met zyne borgen datelyk te executeere»
voor de penningen', die hy volgens dceiê lnftruô^
gehouden^ is öp te .brengen^ ende 4c gepj^c-uteefi»

'n den eerften zal defen Deurwaerder gehoorfamen
ende refpeteeren myne Heeren voornoemt, ende
zulcx doende, ook moeten exploiteeren zulcke
beveelen, als hem by defelve zullen worden be-

II.

Sal ook t'clke verpachtdagen, foo der Heeren Sta-
ten middelen ende innekom'cn, als ook Stads exchyn-
fen, importen ende andere goederen, moeten ophan-
gen, ende afflaan alles, dat op den Stadhuyfe verpacht
zal werden, onder de gewoonelyke leges, van ouds
daar toe ftaande. !

lil.

Gelyk dan den voorfz Deurwaerder, Uytmaander
ende Exploiteur voorts gehouden zal wefen van alle
cedullen of reftanten, die hy van de voorfz pachters
in eiker tyd zal ontfangen, terftond te geven behoor·
lyke recepiflc van dag, date , fomme , ende ariders,
onder fyn hand by perfcte fpecificatie, ende daarby
bekennen defelve ontfangen te hebben , omme die
inne te vorderen , ende ten comptoire te brengen,
achtervolgende defe inftrutie.

IV.'

Defelve cedullen of reftanten ontfangen hebbende,
7:il hy moeten den perfoon, fulcx aangaande, binnen
drie dagen daar na infinueeren ende fommeeren rot
betalinge harer fchulden , ende t'cynde defelve drie
dagen gaan by de voorfz pachters, ende teeckenen
i» dorfo van de gegeven recepiiTe , dat hy de perfoo-
nen, daar inne genomineert, gefommeert heeft.

, ^ V. ^ λ

welk gedaan zynde, zaj hy 'den onwillig€nby

-ocr page 963-

9f9

EN IM POSITIE Ν, &c. IV. BOEK. 11717.

goederctî tcrftond daar na te doen verkoopen, ' omme
daar doöf aan defe beralinge te geraken. w -

V f I I ^

Den voorfz Deurwaarder zal ook niet mogen pach-
ten, pare noch deel hebben aan eenige exchyfen , of
dcïer Stads goederen , diredetyk of ifidircâclyk, op
poene van datelykgepriveert te worden van zyndienft,
cnde noch te* verbeuren hondért goudèferooneï^ waar
van hy bl'nrién hctft dageïi na' elke vcrpachtift^ge ge-
houden word aan handen van dén Officier, hem te
purgeeren by eede, in het ftuck van zyn officie ge-

-•■•ar-:

I X.

Gelyk hy ook niet zal mogen , direftelyk of indi-
j'eftelyk, innen of maenen eenige penningen van de
generale middelen of andere iinpofitien, rakende het
comptoir yaii de Ed. M'ög^ Héeren Staten, op dc
verbeurte vWTynen dienft.

X. ^ ; -

Deferf Èxpïoiéleur fal voorts gehouden zyn t'allen
tyden Cot vefmaninge de pachters openinge te doen.

ende bewys van zynen ontfank en uytgeven.

X I.

Als hy ook gehouden word, terftont by dc aanne·»
minge fyns dienfts, voor fyn adminiftratie en getrou-
wigheyd, om dit ampt volgende defe Inftruftie wel
en na behooren te bedienen, te ftellen twee fuffifante
borgen, die hun elcx een voor al ende als principaal
in den innehouden deefes metten zeiven Exploiteur
zullen laten condemneeren, ende hare refpedivegoe-
deren tot voldoeninge van dien laten verklaeren exe·
cutabel.

XII.

Des fal hy van fommatien, executien , als anders,
genieten behoorlyk falaris , gelyk fulcx van ouds ge-
bruyktis, boven het jaarloon van drie honderd ende
vyftien ponden of guldens, die hy van de refpedivc
pachters zal ontfangen , gelyk zyn Voorfaat gedaan
heeft. ' ' · ■ -'ï* ·■ ■■ î

χ i i t.

Waar op hy doen zal den behoorlyken eed daar
toe ftaande.

m ^cernük van het ix. artyk. van de voorfz. lnflru£fie, den 8 OM*
MTiCxxin.

xl resolutie

e^yroedfchap nader onderricht zynde pp het
I ^ix artyk. deefer Inilruâ;!^^ daar bj^verbo-
den'word eenige pennipge h van de 'Heerçn
. Staten mede te manen ende innen, eh daar
in difpen'feerende, accordeert én laat toe den vporn.
üytmaander, dat hy mede voor de voorfz pachters fal
mogen uytmanen middelen , die defelve pachters hem
zullen beveelen te brengen teh comptoire van defer
Stads Kameraars, in voldoening en in betaling van
des'Stads fchulden, maar vorder noch anders niet,
op verbeurte vaiö fyn dienft. Aâ:um den 8 Oö:ob.

Uti. ' ^i·· .........

Tir

DER D Ε Τ Y Τ Ε L.

t ■

Aangaande den impoli opi de Wyhen , Bran-

5 Meede;,^ Makelaardy van de
Wynen, Wynroeyprs, Kraankin-
deren en Kr^nichuyt^

.jft-.

UA-OÏ'

M'-rUt

-jf ..a , «ïï : ·'

EER S Τ Ε D Ε Ε

^^'Van den imppft op deWynen.

aangaande, defelve te obfervecren op de boeten daar
toe ftaande, vernieuwende in bet by Couder dearticu·
len hier na volgende.

In den eerften, dat alle die geeoe, die hen genee-
ren met wynen, het zy Rhynfche, Wefterfche,ge-
brande wyn'en, ofte anderen, te verkoopen, gcenc
wynen in of uyt fullen mogen flaan , dan by den
kraanjtijideren, ende eerft hebbende een teeken ofte

cedulle

trecht, doen te weten eenen jegelyeken,
dat den Raad defer Si»d , gehoort hebben^
dc de klachter> van dc exchyfen, impoften ende gene·
>alc middelen op de wynen, brandewynen, envanhet
groot bedrog dat henlieden gedaan word^ gerenovcert
heeft 4 ende renoveert by deefeo , alle Ordonnantiën
op dc vooifa exchyfen, tmpoftcn tóidc generale mid-

-- m vtnfj-'-'^w ùùVnt

i>e 'ifeii^fL· hîèrMed^'de^prdêtnmtk^ bp het Wn^oopers Gild. gebracht in bet lll. Boek. *xvtï;

Het îaatfle artyk. van dè Ofdonhmtie Ίρ den ίτηροβ vian de Brandewyn^ den ζ Februar. ifç^, Sietbet volf

gende Deel. Num. ii. ^ 1

AmpUàtié op hmf Md. Mog. Ordomantïe, den t Fehruar. τ6ζ%. Siet ons Stat. Placaatb, iv.Boek. iv^Tyti

JimpUatte tegen de fraudes mn den impofi op de'^Wpen en Bieren^ den zo May ϊ6άγ. Siet den Vo\g* Tyt.
i.Deel. Num. xvi.

Men kan^hier-ook voor af laten gaan de Ordonnantie^ waar by 'verfcheyde impofitien 'Worden opgefieh, den $
Febtuar. î ff 8. S^ defivó]g. Ty t. i. Deel. Num. i.

I. ORDcif^ NANtP ÏE tegen ket fiuykm van Wyn, den ij Rbruar. MDLXXXl

Myn Heeren die Snidhouder,- Schout, Bur- delen gemaakt, ordonneerende eenen jegelyken, diea
gerijwcilercn ende Schepenen der Stad ü-

-ocr page 964-

99^ VAN DEN IMPOST OP DE BIEREN

cedullc van Exchysmeeilers ende Impoftmeeilers van| wynen voornoemt getrouw te zyn , cndc geenc wy-
de wynen in der tyd , volgende het oude gebruyck ncn in ofte.uyt te il aan , fy en hebben alvoo-
ende ordonnantie van date den 4February if j8 vôor- rens het behoorlyk cedulieken van hare mecfters, op
leden , op de breuken die defelve Ordonnaniie me- het verbeuren van haren dienil,ende arbitrale correc-
debrcngt. tie , tot difcrette van den Gerechte, ende na gelc«

Ojdonneerende wel expreiTdycken deKraankinde- gentheyd van der zake.
ren , hare meefters, foo van de wynen als gebrande

II. PLAÇA AT, waar by aan âe IVyntappers vergunt word, geprinjilegeert tegen hare àehitemn

te mogen procedeeren t den ij Novemh. MDLàXXL |
yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur- fchulüig zullen worden, defelve exchyfen, .impoften

ende generale middelen, verbonden ende gehouden
zullen wefen te betalen , op de dagen ende termynen

lyken j alfoo die wyniappers," defer Stads; in dé^'erpachtinge verhaalt ende geconditioncert, op
borgcrs, fig aan den Rade hooglyck gedoleert heb-l pœne van metter daad daar voor gcëxecuteert tezul-
ben, hoe dat de wynen, daar mede fy fig geneerenj len worden, zonder in oppoficie ontfangen temogen
dagelycks meer ende meer belwaart worden met im-| worden, dan by efFedueele handvullinge endenamp-
poften ende generale middelen, boven de oude, ende; tiflement.

ordinariiTe exchyfen , die daar op plegen re ftaan, Des foo word de voorfz wyntappers wederom ge-
ende daar benefFens met Ordonnantiën geconftringe'ert | goft,* geaccordeerfende toegelaten, dat fy allen den
worden, defelve irnpoftcn ende generale middelen ge·; geenen, daar aan fy ten achteren zyn, ende nog ten
noegfaam metter daad op te brengen , ende te ver-1 achteren zullen 'mogen werden , foo van gehaalde
fchieten, ende dat fy daar jegens niet geryft noch wynen , als van gedroncken gelagen , zullen mogen
geholpen en worden met korte expediiié en executie doen verdagen op de Dwarfnacht Rolle , om aldaar
op ende jegens den geenen ,'die fy'de voorfz wynen te fien overleggen haar regifter, fchuldboek of kerf-
getapt, ende op goede geloove laten volgen hebben, ftok, defelve le fien beveiligen by eede, endedaarop
zulcks dat , indien men van henluyden inettér diad by provifie namptiflement te fien verfoeken, waarop
zoude willen afhalen het geenc fy van exchyfen, im- partye gehouden fal zyn terftond te aniwooidenjfon-
potten ende generale middelen fchuldig zyn, zonder der eenigen dag ofte continuatie op morgen of over-
hunlieden wcderomme gelyke recht te gunnenjegens morgen te mogen verfoeken, waar op ter zeiver ure
den grenen, die hunlieden deugdelyk fchuldig zyn, zal worden gedilponeert lot adjudicatie ofte ontzegd
foo van gehaalde wynen, als gedronken gelagen,fy- ginge van de verlochte provifie , zonder dat ymand,
iuydcn haar neeringe zouden moeten verlaten , ende die gecondemneert word , daar jegens ifi oppofitic
alle hare gereede pennmgen quyt worden , tot haar ontfangen zal mogen worden, dan by efteÖucele bant-
on verwiiineiykefchade ende geheelebederfteniflej ver-^ vullinge ende nampiifi^ement als vooren, daar vooren
foekende .daaromme by.een behoorlyke remedie daar die geene, die zulcke penningen zullen bcgeefen tc

executeeren, ""gehouden fullen zyn in cas'van voorder
proces borge fufficient te flellen, om defelve pennin-

namaals zoude tnogen bevonden worden alfoo te behoo-
ren in welken gevalle die gecondemneerden geoor-
loft word iyn redenen van oppofitie over te leveren,
ende partyen fyn dêfenfien ter contrarie, ende daar
inne te procedçeren over Dwarfnacht ten uyreyndc
toe, omme daar op by den Gerechte eyndelyck ge-
'difponeert te worden na behooren. et

in ne le willen'Voorfien, . daar médè die gélneynefâke
gevordcrt, ende fy hare neeringe ftaande zullen mo

gen ho tden; foo is'c-.dat deR'4d defer Smd Utrecht, gen in het geheel ofte deel te zullen reftitueeren, indien

na lange énde ryjie delïFeratie ende communicarie hier
op gehouden, ioo tojc vorderinge van de gemeene fa-
ke, a!s van de neeringe der fupplianten, geordonneert
emie geftatueert heeft het geene hier na volgt.

In den eerften , dat alle .wyntappers*ende alle an-
deren, die in den exchyfen ,! importen, ende generale
middelen, op de wynen geitelf, ichuïdig zyn, ofte

1Π. NADER Ordmnantie van 'denimpofl op de Wynen, den ιη Aiigt^β. MOLXXXlL

•yn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur- dragen ende gebruycken , ende anders noch voorder

niet gehouden zyn,

I 1. - # .

Defgelyks en zullen geene kuypers ; laft hebbende

die geene , die een vrye koopmans kelder

ende krachten.

In den eerften, dat van nu voortaan geene wyntap-
pers cenige wynkçlders ofte koopmans kelders buyten
af zullen mogen hebben of houden, maar fullen voor
de kelders, die fy buy ten af begeeren te hebben, ofte
te houden, moeten refpondeeren ende.betalen als voor
de kelders, daar fy dagelyks uyt tappen j welverftaan-
de nochtans, dat de Exchysmeefters op de latkagie,
gevallen in de koopmans kelder ,difcrctie fullen moeten

diceren ende voprfien jegens alle abuyièn,cjuade prac- van koopmans kelders, het zy Rhynfche of Weilcr-
tyken ende nieuwe vonden , die men verneemt dat fche wynen, eenige wynen mogen tappen, ofbyde
dagelyks gebeuren-in den wyn-exchys, tot groot ach- kanne uytflyten, ende mdien fy fulJks doen, fooluJlen^
terdeel van den zelv^en exchys , deefe nabefchreven /y die koopmans kelders, daar fy bevel af hebben, foo
poinften geftatueert ,'geaddeert ende vernieuwr heeft onvry maken als haar eygen kelder , daar iy uyt tap-
op den zeiven exchys, die men gebied eenen jegcly-'penj. welverüaande , dat de Exchysmeefters op de
ken dies aangaande te.achtervolgen,natekomencndei lackugie,,vallende in de koopmans kelder, mede dif-
le voldoen, op de keuren ende breuken daar innebe- crene zullen dragen als vooren geleyt is.
greepen, blyvendc nochtans.alle andere poinden,opI , > ;
den wyn-exchys eertyds gemaakt, ende by defen niet ; Irem

gcdcrogeert, noch verandert, in baje volle waerde willen houden ende gebruyken ^ zullen diezelvenio

' ' vi. 4. i . i . ' gén gebruyken koopmans-gewys ivan preuvelwyn en

I. . ί drinkwyn binnens huys'ter redelyker^wyfe, ende toc

difcretie van den Exchysmeefter, als van oudsgeweeft
IS,ende anders niet, ende indien bevonden word,dat
fy eenige wyn uyt haren kelderen laten gaan of halen,

met butten, kruyken of kannen, of anderfints, buy-
ten kenlyke oorlove ende confent van den Exchys-
meefters in der lyd, zullen verbeuren van elke reyfc,
dat iy daar op achterhaalt zullen worden , vyf en
twintig gulden , ende daar toe ncch moeien btiaicn

-ocr page 965-

Β R A Ν D Ε W Y Νν IF. BOEK, ilL Tïf.

'9'δϊ

iden cxchys van dien dat uytgehaalc is, ende van al
het geehe den exchysmeefter by peyliil^e Bevinden
zal in de kelder minder re zyn dan hecbéhöorr.

IV.

Item, indien bevonden word, dat eenige tnppérs,
meefters ofte bevelhebbers van koopluydcn kelders, die
vaten, die fy inflaan ofte uytfenden, hooger of lager
uytfchryven , dan de ritfinge houdende is, of eenige
valfigheyd gebruykt hadden in defelve ritfinge , tot
achterdeel van den exchysmeefter , fulien verbeuren
die geene, die daar op achterhaalt worden, de wyn
in het vat zynde, rnde daar ros noch vyf en twintig
gulden.

Item π indien bevonden worde , dat yemand het
ware koopman , tapper, of bevelhebber van een koop-
mans kelder, eenige vaten, kleyn ofgroot,ùytfchre·
ve voor wyn , ende dat het felve geen wyn , maar
water of anderfints ware,foo fal den felven,uyt wiens
kelder het vat uytgefchreven ware , verbeuren hon-
dert gouden realen , ende daar toe een jaar lang daar
na geen bùrgerneeringe mogen doen.

V J.

Item,'defgelyks, indien in het afpeylen bevonden
word, dat yraands water , bier ofte ander nat , niet
corréfpoqdeerende met het nat in het vat gedaan, oi
eenigen wyn veifteecken of verfwcegen hadde, zal
verbeuren eelykc pœnc als boven.

VI L

Item , fulien de exchysmeefters, ofte heuren ge-
machtigden j tot allen tyden (als het haar belieft) in
ïiet peylen ende in het uytfenden, alle vaten mogen
vifiteeren en proeven, om te mogen weten, of hen
gelyk gedaan wort dan niet, fonder dat.ymand hen-
luyden fulks fal tnogen weygeren, ofhenluyden ter
caufe van dien injurieeren , miffeggen ofte mifdoen,
met woorden of roet werken, in eeniger wys of ma-
nieren, op de poene van hondcrt gulden,, en een jaar
iyn neerinee.

VIII.

Item, niemand en ial mogen eenige wyn in- ofte
uytilaan, fonder.de kraankinderen, ende zonder eerft
tot de chysmeefters een teecken gebragt te hebben'
van hoe veel hy in- ofic uytflaan fal, ende wien hec
hebbqn , ofte waar het "wefen zal , d it «ytgeflagcrt
zal worden , ende daar af verworven van den chys-
meeiler ofte fy η bewaarder j een contracedulié, hec
welk hy den kraankinderen, die den arbeyd gedaan
hebben ^ laten fal ^ öm henlieden daar mede jegcr.è
den exchysmeefter ofte fynen bewaarder re mogfi^
verantwoorden, des fonnendaags , als fy haarged.inc
wercken confereeren fulien jegens het boek, op het
verbeuren , wie anders deede, voor de eerfte reyfé
vyf en twintig gulden, die anderde reyfe vyftig gul-
den, ende die derde reyfe hondert gulden,' ende nog
arbitrale correétie.

i X.

Irera j da£ de kraankinderen van nij voortaan bm
alle kleyne wercken , als aamen, of halve aamcn uyr
te brengen, zullen moeten dobbelen, ende dat die
geene, die het werk gewonnen heeft, of hebben, haar
namen op het cedulleken, datter gekomen is, fulien
laten leeckenen, op dat die bewaarder weten mng,
wie het bearbeyt heeft, ende dat fy alle fondngcnallc
cedullen van de voorleeden wede ten comptoire vart
den bewaarder van de wynchys fulien moeten bren-
gen ende confereeren jegens het boek, óp dat de be-
waarder fekeilyk weten mag, daittr geen bedrog ge-
fchiet en is > alles op pcene van privatie van haren
dienftiriT

Item, alfoo de weerelt alle dagen liftiger cn prac-
tykiger wort, ende fommige geen werck cn maaken
van den exchysmeefter re verkorten, foo wort by de-
fen verklaart, indien ymand bevonden Wort ^ eenigé
nieuwe liften of praöyken gebruykt te hebben, toe
achterdeel van den exchysmeefter deiêr Srad, die in
defen niet begreepen noch verhaalt en ftaan, foo men
alle zaken niet en kan bedenken, die door verloop des
tyds by eenige liftige geeften gepradifeert konneii
worden, dat alfulcke verbeurt fal hebben en geftrafc
zal worden in conformité van andere poinéten, in
defen verhaalt, ende naar uyteyfch van der fake.

Item, alle boeten en breuken in defen begreepen i
zullen geappliceert worden tot behoef van den Offi-
cier, defe Stad , den Exchysmeefter, en den armen
in 't Dolhuys, elk een vierendeeU

IV. AMPLIATIE op de voorfz. Ordonnantie^ den if April MOXCll.

Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Bor-
gemeefteren en Schepenen der SradÜtrechr,
hebben dit nabefchreven geaddeert op de
Ordonnantie van de Wynen.

In deneerften , dat men voortaan alle touflanen,
ende diergelyke groote vaten ^ fal moeten doen roeyen,
en daar jvan betalen die middelen,exchyfen en impos-
ten, na hare groottes te weten , voor defelve mede
betalende, wes fy meer houden dan een aam ert tien
taken, daar voor men ge\^oonlyck is alle oxhoofden
te verexchyfen k

Pat geene wyntappers eenige wynen, ofmoêr vaii
wynen, üyt hare kelder zullen mogen doen flaan,dan
by de gefwooren kraankinderen , op pcene in voor-
gaande Ordonnantie^ begrepen.

V. NADER Atnpliatie op de mtergetn. Ordonnantie, den 31 Jidj MDXCIF,

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
gemeefteren ende Schepenen der Stad U-
trecht doen te weren, dat haerEd.ditna*
befchreven geaddeert hebben op de Or-
donnantie van de Wynen.

In den eerften, dat de generaale Middelineefl:ers,
Impoft-ende Exchynsmeefters fulien mogen nomine-
ren , ende priefenteeren een perfoon , die by de Re-
geerders deefer Stad voorts geauthorifeert, ende ge-
committeert fal worden, ommeteneemen oculairin-
fpeélie ende kenniflé van alle wynen, die in- of uyt-
gtilagen fulien worden, ende öm defelve te verfoeken,
indien daar fufpicie is , ende of die ritfinge van dien
niet het vat conform is, met denuyt-ende in ftag vol-
gende die uytgefonden cedullen , ende dat men den
fel ven gecommitteerden ïiiet en fal mogen miflêggen,
///. DhI

ofte injurieeren, op poene van arbitrale correótie.

Item, dat geen wynen, uyt-ofte ingeflagen fulien
mogen werden, ten zy datalvoorens die cedullen daar
van fulien worden gelevert aandercfpcö:ivc Pachters,
ende daar vanontfangenvan defelve Pachters een con-
tracedulle , die zy gehoiiden zyn te leveren in han-
den van de kraankinderen, dewelke dcfèlve cedullen
gehouden zullen wefen alle fonnendage te leveren in
collatie, om daar by te ontfangcn haar loon , dat zy
die weeke verdient hebben.

III.

Item, dat voortaan niemand vah dc wynlcooperSi
eenige wynmoeren fal mogen uytflaan, dan in prseién-
tie van den voorfz gecommitteerden, op pœne,dar,
indien ymand anders deede, dciclvc moer lal worden
gehouden voor getapt.

Flffff Item",

Λ ,r

-ocr page 966-

VAN DEN IMPOST OP DE WYN,

I V.

Item , dat die wyntappers voortaan by haar cedul-
Ickens van den in- ende uytflag haarder wynen, mede
fullen fcnden aan de refpcdive Pachters her geld, foo
Λναί v.in het kraanrecht, als het arbeydsloon van de
kraankinderen.

Dat ook niemand die kraen en fal mogen doen be·
arbeyden , ofte gebruyken, aangaande droogewaaren
als anders, uytgefondert alleen de wyn, ten zy datfy

V1. PLAÇA AT, dat de Franfche ïVyntap^ers geen Rhynfche wjn fullen mogen ίηβααη, den 19

July MDXCIF.

•yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur- ve wynen te betalen alfulkemiddelen, exchyfenende
gemeetteren ende Schepenen der Stad U- impoften, als men van enkele Rhynichewyn betalen
trecht , doen te weeten eenen jegelyken-, moet.

die lulcks aangaan nnag, dat de Raaddee-j Item, dat men voortaan alle Tooflacnen, endean-
fer Stad bcgeerende te remedieeren eenige nieuwe dere groote vaten, die t'ledert vyf, of fes jaren eerft
praüycqucn, die by dcWcfterfche wyntappers inge- geufeert, endegebruykt zyn.fal moeten doen roeyen,
voert worden, tot achterdeel van de generaale mid- ende daar van betalen de middelen , exchyfen ende
delen, &c., geordonneert ende geftatueert heeft, dat impoften na haere groote, te weeten, voor defelve
alle Wefterfche wyntappers , van nu voortaan geen mede betaelende, wes zy meer houden dan hondert
PJiynfche wynen voor FraniTche fullen mogen inilaan, en veertig kannen , ende wie zulke vaten ongeroeyc
nog tappen, nog ook gene FraniTche wyn, daar Rhyn-j infloeg, fal verbeuren vyf en twintig gulden 5 ende in-
fe wyn onder gemengt is, fullen inilian , of tappen dien de kraankinderen alfulcke vaten ongeroeyt in-
mogen, op pœne, indien van fulcx blykt, enduzy|flaan, ofte bearbeyden, fullen van haren dienft gepri-
daar van overtuygt konnen worden, van voor dcfel- ' veert zyn.

Vil. PLAÇA AT, ten fine voorfchreve, en dat de Rhynfe Wyntappers geen Franfche wyn zullen
mogen tappen, den ibOMer MTiClll; gerenoveert den 21 Maart MT>CFI.

Ifoo het van lange oude tyden, altyd een oud 'c fampt, ende elcx byfonder , foo van Rhynfcheals
herkomen ende gebruyck binnen deefe Stad ^ Franfche wynen by deefen wel fcherpelyken verbiet,
geweeii is, dut gee'ne Rhynfche wynentap-1 van nu voortaan meer dan eenderhande> wynen, hec
pers en mogten eenige Wefterfche inflaan, zy van Rhynfche, ofteFranfche inne^te flaan, oftete
ende verkoopen neffens de Rhynfche, anders als rbode , tappen, op de pœne van te verbeuren de föiïime van
Franfche wynen, nog ook de Wefterfche wyntappers vyf en twintig goude realen; te appliceeren lot

behoef van deefe Stad, den Officier ende den aan-
brenger elcx een dardendeel, ende voorts te verliefeii
een jaer zyn neeringe, alles boven de andere pceneü
by de Ordonnantie, op de wyntappers gemaakt, ge-
ftatueert , daar op een yder rnag verdagt zyn, ende
hem voor fchadewachten,foodefe pœnenfondercon-
niventie, ofte diiïïmulatie fullen worden ftriâelyck
geëxecuteert.

alvoorcns het felve den Exchysraeefter te kennen ge-
ven, ende aan zynen handen betalen het recht vandc
kraan ende het arbeytsloon van dien.

V I.

Ende wort de kraankinderen geordonneert, by de
vernieuwinge haares eeds, den Exchysmeeiieren ende
refpeiiiive Pachters houw ende getrouw tezyn, ciidfc
dcielve aan te brengen alle frauden ende bedrog , dat
hun in eenigcrwys gedaan mogte worden, dircöeÏyk
of indireélelyk by h^aarlieder kenniiTe.

eenige Rhynfche wynen neffens hare Franfche wynen
op groote correftie d iar opgeftelt, ende datdeRaed
defcr Stad tot kenniiTe is gekomen , datter by ver-
fcheyden in delen jegenwoordigert tyd contrarie in·
breuck gedaan won, een fake, die de Raad voorn.,
geenlïnts en denckt te gedogen, maer te continuee-
ren in het voorfz oud gebruyck ende herkoomen ; zo
dat myn Heeren Schout , Burgemeefteren,

IS 't

Schepenen ende Raed voorfz, allen wyntappers alhier

vïïF ...... ""

ANDERE Ampliatie van de Ordonnantie op den impofl van de Wynen, den 21 Jêy
MDCXXXL

e Vroedfchap der Stad Utrecht, infiende dat
de defraudatien van de impofitienopdc Wy-
nen, hoe langs hoe meer loïnemen , ende
dat daer toe dagelycx nieuwe vonden ge-
pradifeert worden, heeft tot voorkominge endewee-
ringe van dien , mitsgaders tot confervatie van haere
Stads middelen , ende inkomften noodig geacht , de
Ordonnantie op de Wynen te amplieeren, met de naar-
volgende ariiculen.

In den eerften , dat alle die gene , die vreemde,
ofte inlandfche bieren tappen, t'eynde 14 dagen na pu-
blicatie defes, nieten fullen mogen binnens huys hou-
den een groiïïers, ofte koopmans kelder van wynen,
gelyk ook alle foodanige groffiers, niet en fullen ver-
mogen, na den voorfz tyd eenige bieren te tappen,
ten ware zy haar groiîîers kelder hadden, vyf en twin-
tig huyfen ende erven van haer wooninge, daar zy bier
lappen ; ende by foo verre zyluyden niet te min op
eenige frauden bevonden worden, fullen boven de pœ-
nen daar toe ftannde vervallen zyn, van het recht van
beyde de voorlchreve neeringen te exerceeren , en-
de van dat voortaan nif.c meer als een vanbeyden mo-
gen doen, het ly grofiiers kelder houden / ofte bier

tappen:

I I.

Item, foo wanneer eenige biertapper , ofte brati-
dewynverkooper , geen wyntapper zynde , by den
Pachter, ofte Colledeur achterhaalt wort wynieta|)·
pen , ofte gaften t'zynen huyfe te hebben fitten, die
wyn drincken, dat defelve als dan gehouden zalzyö
datelyk te verklaren, waar die wyn gehaalt zy, op
pœne van in cas van weygeringe , ofte vertreck, ic
verbeuren vyf en twintig gulden, ende dat den Pach-
ter niettemin voorder onderfoeck vandefraude falnKÜ»
gen doen volgende de Ordonnantie.

I I I.

Voorts alfoomen bevind dat eenige, ibo groffiers,
als wyntappers, difficulteerenden eed hen by de Or·
donnantie geinjungeert, te priefteeren , om den fcl·^
ves te ontgaan verklaart hebben , hun refpeélive nee-
ringe van wyn te verkoopen, ofte tappen te willen
verlaten , foo wort geftatueert , dat alle , foo wel
groffiers, als tappers, die invoegen voorfz verklaren
uyt hare neeringe te willen fcheyden , deiejve haare
neeringe niet weder fullen mogen doen ofte exercec·
ren , direételyk nog indireÖielyk , door hun ielvco#
nog haare vennoten, ofte anderen van harent wegeOfl

binnen

-ocr page 967-

, Β R A Ν D Ε \V y Ni ke. ll^.jBQMy lÏL Tlt.

bînnen'den tyd van drie naaftvolgende jaren, tenwa- neeringe weder re willen aanveerden, ende met ceii
re zy binnen 14dagen verklaarden,haare voorfchrevc quameu te doen de.n gcrequireerdcn eed.

IX. PLACAAT j van geen wynen tè UJfen, ten zy dié alvoorens aangebracht zyn , dén 2 Jnïj

MOCXXXll.

Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Bor-
gemeefteren, en Vroedlchap, doen te we-
ten, dat de Vroedfchap geordonneerc en
geftatueert heefr, ordonneert en ftatueert
mits delen, dat geen fchippers, fchuvtevoerders, of
voerluyden eenige wynen geladen hebbende, ojnrae
binnen defe Stad, ofre Vryheyd van dien te brengen^
eenige goederen uyt hare fchepen, fchuyten , of van
hare wagens fullen mogen loiTen, ofte ontladen, voor
en al eer zy de wynen, die zy geladen hebben , de

Pachters, in conformité van het xx'xivartyk. van dé
Qrdonnantie, fullen hebben aangebracht, op de ver-
beurte van vyt en twintig gulden-, ende arbitrale cor;
redie. Ordonneerende henluyden op g.eiyke pcene t*
allen tyden tot vermaaning van de Pachters by ced'ç
te verklaren, geen andere, of meerder wynen in, of
op hare Ichepen , fchuyten, of wagens gehad,, f^ftc
in dele Stad en Vryheyd van dien geloil te hebben^
dan die zy de Pachcers hebben aangebracht.

PLACAAT, dat de fFynkoopers den impofl op dè ïVyn niet zullen pachten, den i Februïtr^
MDCXXXllL

Alfoo morgen weder verpacht lal worden Stads
chys ende impoli, mitsgaders de Staten im-
pofl: op de Wynen, foo hebben myne Hee-
ren Burgemeelleren ende Vroedfchap goed-
gevonden alvorens te doen publiceren, dat conform
voorgaande verfcheyde Refolutien, niet alleen dewyn-
tappers, maar ook de wynkoopers den voorfzexchys
ende impoften nieten fullen mogen pachten, direde-
iyk nog indiredelyk , nogte ook part, ofte deel in
defelve pachtinge hebben, op pœne van drie hondert
guldens by de contraventeurs te verbeuren, ende dat
devoorfzchyfen ende impoften weder opgehangen ful-
len vi^orden tot periculevan defelve: dat mededePag-
ters hun t'allen tyden by eede fullen moeten purge-
ren , dat zy geen wynkoopers, of tappers tot vennoo-

POINCTEN dienende tot ampliatie van Haar Ed. Mog. Ordonnantie op den impofl van dé
Wyntn, den 5 Jmuar. MDCXXXI/Uli geampUeert den ^Januar. MDlXXXIX.

e Vnocdfchap der Stad Utrecht, in crvarent- ende behoorelyke pryfe, direótelyk ofte indircélelyk
heyd gekomen zynde , dat dc pachters van mogen verkonpen, ofte doen verkoopen , op pœnc
den exchys ende impofitien op de Wynen op van zoiluyvers , op yder kan, ten behoeve van tien

navolgenden Pachter te verbeuren.

ί V.

De Pachters ende Medeftanders , mitsgaders die
geene, die fubjeéb zyn eenige wynen contrarie dele»
verkoft, of ingeiligen te hebben j fullen, des by de
navolgende Pachters verfocht , of by den Gerechte
eeordonneert zynde , by eedc gehouden zyn te ver-
klaren de rechie waarheyt ende toeftant van de koop
ende uyiflag van de wynen, mitsgaders de betalinge,
reftitutie, ofte remiflie van den exchys ende impoiï-
lien, fulcx die gedaan zyn, ofte fouden mogen wor-
den, (i) op pœne van vyf en twintig gulden yder dag tt
verbeuren ^die zy in mor a zullen hlyven van fulks te doen^
ter tyd toe zyUeden de voorfz vetklaringond'ereedegedaaH

De Pachters van het navolgende faifoen^ fulïcnib·
danige contraventien, i'harerkcnniflegekomen zynde,
moeten vervolgen ende doen executeeren, ende niets
van de voorfz boeten remitteeren , op pcene van ge-
lyke 2b Ituyvers, op yder kan wyns contrarie deefes
geremitteert, tot behoeve van de Ambachtskamer te
verbeuren , die mede genieten lal de geremitteerde
boetert.

Blyvende niet tc min , de Ordonnantie op den ex-
chys, ende impofitien van de Wynen, den zi Decem-
ber 1630 gearrefteert, in allen poii)£len van vollt
waerde.

het uytgaan van haar pacht veeleperfoonen,
tot nadeel van den navolgenden pachter, endegroote
fchade van 'sLands middelen, den exchys en impoft,
contrarie het 40 articul van de Ordonnantie op de
Wynen, ten deele ofte geheelyk remitteeren , heeft
goed gevonden te itatueeren, het geene hier naar
volgt.

Dit de pachters ofte hare medeftanders, die bevon-
den worden het voornoemde 40 articul , dire£lelyck
ofte indireótelyk, felfs ot door andere, het zy by rc-
miflïe ofte reftitutie, in het geheel of ten deele over-
ireeden te hebben, boven de hondert gulden tot boe-
ten, aldaar geftatueert, noch verbeuren lullen ten
behoeven van den naarvolgenden pachter, iwinug^zullen hebben,
ftuyvers op yeder kan , contrarie het voorfz articul'
ingellagen. ^ ^

De burgers ende ingefetenen van de Stad, en Vry-
heyd van dien, fullen gehouden wefen den exchys,
ende de impofitien datelyk by den inflag van de wy-
nen, volgens het 31 articul van de Ordonnantie aan
de kraankinders ten vollen te betalen , ende foo wie
bevonden wort eenige remiflie ofte reftitutie in het
geheel of ten deele genoten te hebben, fal den exchys
ende impofitien dubbeld moeten betalen,ten behoeve
als vooren.

I I I.

ten ·, of medeftanders van hare pachtinge zyn heb·
bende. ,

Jtem, alfoo men bericht word, dat de Pachters vaii
de impofitien op de wynen, dickwils een jaar, of an^
derhalf na den tyd ,aan de wynkoi pers leveren de ce-
dullen van de wynen, die boven de lackagie gcniift
worden, waar door by verloop des lyds door 't ver-
ftervcn, ende andei fints, errcuren, abufen ende mis-
verilanden komen te ontitaans foo word defelve Pach-
ters by deiên geojdonneert de refpeöive wynkoopers
de voorfz cedullen te doen hebben binnen les weckeri
na eiken zayfoen, op poene van na dien tyd van haar
ailie verftccken re welep. Onder ilont ; accordeert
in kcnniffe van my, C, D. Ridden

Sullen ook de pachters ende hare medeftanders nie-
mand eenige wvnen voor minder als de gewoonelyke,
(i) Met het geen alhier curfyf is ^ is het ïaatfle Placaat van lö^p vermeerdert.

Xll. ANDEICE ampliatie van Haar Ed. Mog. Ordonnantie op dm impojï van de Wynen , den
izAuguft. MUQLVUL
ilI.Dieh F ff fff» I.Eers-

-ocr page 968-

3124<5 VAN DEN IMPOST OP DE BIEREN,

Γ.

Eerftelyk, dat geen wynkoopers, ofre greffiers
fullen mogen ymand om geld logeren gela-
gen fètten ,maeltyden van anderen aannemen,
nog eenige wyn, of brandewynen ende waie·
'ren, of andere drinckbare waeren ,byde^kan» óf andere
kléyne mate te verkopen, of uyt hare huyfen laten
gaan, ook niet in hare huyfen, of kelders, of op haar
erve eenige wynen om geld laten drincken, *c zyon-
Öer wat prastext fulcks foüde mogen wefen, op pœ-
rie van twèe hondert guldens t'elcke reyfete verbeu-
ren , ten behoeve van den Officier, Pachters ende *t
Gild , elcks een derdepart, ende vyf én twintig gul-
dens by yder perfoon te verbeuren , die aldàer in ma-
niéré ais voren drinckende bevonden word , boven
fufpenfie van haar neeringe , voor den tyd van een
jaar. V '

I I.

Öat ook ten kuyfe van de wynkopers, of greffiers
geen accoorden , contradten, ofte handelingen van
koop, of anderiins, hoedanig die fouden mogen zyn,
of gcnoemt worden , fijlléh" worden gemaakt, op
pœne van vyftig guldens te verbeuren by dêri Vvh·
kooper, tot wiens huyfe fodanig contraö: is gëinaakt,
ende by yder van de contraheiiten boven-nüffité Van
ibdariige cóntraden, of

Dat de Pachters t'allen tyden'met affifterttïè'van
den Officier, dèflelfs Subftituyt, Vte yriiand^artders'
in den eed zynde', zullen mogen gaan in alle hiiyfen
ende kelders van de refpcdive wynköpers ènde wyn-
koopilers, om te fien of aldaar "geen gelagen gefet,
of wyncn om geld gedroncken werden.

I y· .

Gelyk ook fulcks fullen mogen ende tot veririanin-
ge van de Wynkopers Gilde niöèteh doÊiïV dé Déêc-,
kens in der tyd van de Wfnkopers Gilde, mitsgaders'
ook de Deeckens van de Tappers Gilde, teraffiitentie
als voren , fonder dat de wynkopers, hare huysvrou-
wen, of die van hare familie," ofte ymand anders hun
fulks fullen mogen beletten, veel min daar over inju-
rieren, mifleggen, ofte misdoen, direólelyk of indi-
reélelyk, op pœne van hondert guldens t'elkens, en
by yder te verbeuren. ,

Dat dert Officier, ofte tyn Subftituyt, als oofe de
Pachters, ofie devoorfz Deekens als voren, eenige
perfonen ofte gelagen ten huyfe van de wynkoopers,
of wynkoopfters vindende , ende daar van doendebly-
ken by verklaringe van eén geëed perfoon 9 fullen de
vóórfz boeten naar forhmier vérhoor van partyen te-
gen defelve refpedivelyk aànftonis werden gedecre-
leert j ten ware de Heeren vart den Gerechte verfton-
den,^ dat^defélve mogién volftaan met expurgatieby
eede, vïin de vóorfz articuleb niet gecontravcnieert te
hebben''^^ nog voor de wyn àldaàr gedroncken, eeriig
geld; of yetS anders te hebben genoten of gegeven,
ofte füilen genietèn of geven,'dircftelyk of indirec-
telyk.· ,

. /.ΜΙ iv-i:- ..il y - i

'•Dat aliéenlycicgelâgeft'fullen mogen fettcn, ende
wyn by'.de kleytte maat ^vérköopeii, de gcène die o-
penbajre hefbèrgé zyn höudendedie tot dien eynde
eén kraÏis fullen moeten uytfteéken , of üythangen,
endé haren nàam al vooren ter Secretarye defer Stad,
ende aati dè'Pachters móeten bekent maaken, oppœ-
nè vah vyifng guldens te'verbeuren, ten behoeve als
voorc'n, ende haar vorders reguleren naar de Ordon-
nantie op de Wynen geërftaneert, ende dat de tappers
voortaan'geen greffiers kelder buy ten hare huyfen ful-
len mogen hebben , maar haar alleen behelpen met
haar rappers neeringe. Permitterende defelve niet te
min de wynen in haargroffiers kcldernog zynde, voor
den I January löfp, met vaten" ofre tonnekens'uyt
re ilyten?, Aldus gedaan^^éndc' provifionelyk gearre*
fteert ter vergaderingc van de Vroedfchap der 5tad
Utrecht, den Augufti i6f8i. My Secretaris pra:*
fent, van der Nypoort. ' ' ' jJfi ^

PüBLïCATlB tot obfervantte van voorgaande Ordonnantiën o^ Jen voorfz imtofi,, den
15 July MVCLIX,

e Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft op de
doleantie van die van het Brouwers gilde al-
hier, en rapport .van haar Ed. Gecommit·
teerden gcttatueert, en geordonneert, ,fta-
tueert en ordonneert by defen, dat de aankoomende
Pachteris der impofitien op de Wynèn, binnen deefe
Stad, ende Vryheyd van dien, haarpunéluelyk fullen
hebbén te reguleeren, naar de geamplieerde Ordon-
nantie op de Wynen van den 20 fanuar. 1648, en fpe-

XIV. JSlADEa "

Ordre beraamt jegens het fraudeeren van de imfofitien op de PFynen, Bieren ,Μ
andere chysbare waaren^ den II July MDCLxyi,

êrftélyck foo ordonneert de Vroedfchap, dat;
d'Anipiiatie van de Ordonnantie op de Wynen,
laatft dén i9july 1Ö65 by haar Ed. Mog.ge-

worden gepraéliièert ende geexecuteert.

I I.

Endebyfonderlykhet; en4articul vandefelve Am·
pliatie,ordonneerende by defe tor dien eynde de pach-
ters in der tyd van de Bieren, Wynen en Gebrande
wynen,mitsgaders van 't Gemaal, Beeftiaal ende ge-
Oacht, aan te nemen en te ftellen perfoonen tot hen
luyden kollen, om van 'smorgens tot desavontspre
Jent te zyn aan de rcfpeâ:ive poorten deefer Stad, ïn

fchcpen of wagens inkomen ofuytgaan* tenfyalvo·
rens die zelve aan de voorfz perfoonen aangegeven
zyn, en de nodige briefgens, conform dc voorfz ar-
ticulen, zyn ontfangen, ende overgelevert na behoo-

ari-efteert,^conform fyn teneur, vigoreuielyck op pœne van vyftig gulden by de pachter ofte

'pachters, die in gebreecke gebleven zyn de voorfz
perfoonen te ftellen, te verbeuren , ten behoeve vaa
den Officier, foo menigmaal den felven zal bevindea
devoorfz perfoonen aart de poorten niet prcfent te
zyn, ten ware defelve door fiekte of andere tnerkely-
ke oorfake verhindert waren, mits daar van alvorens
kenni/Te gevende aan den Heer Officier.

. I i J. . . .

cialyk mede naar de nader Ordonnantie van de Edele
Mog. Heeren Staten 'sLands van Utrecht, tegen'de
compofitien geëmancert den 25» Juny defes jaars itffp,
alsook riaer de Publicatie den 23 Auguft. vaa
den Stadhuyfe gedaan, tegen het fetten van gelagen
in wynkoopers huyfen ; laftende den Heer Officier,
en desfelfs Subftituyt , alle defelve ftriâelyk teexc-
cuteeren, fonder eenige connivemie. Adumdeni}
July _

Interdiceerende dat eenige van dc vodtÏz cbysbafe

dc poortiers huysgens,ftaande by de hameyen, om toe waaren door andere poortgens ofte avenuen zuilen
te fien, dat geene bieren noch wyhen,broodnochte mogen wérden ingebragt, als door de vier poorten
meel, vleés, noehic eenige chysbarc waaren , löct dcfcr Stad, op pœne van twee hoode/t gulden yàa

-ocr page 969-

Β R A Ν D Ε W Y Ν, &c. IK BOEK, UI TIT.

96^

rcyfe te verbeuren, een derdepart voor dèn Officier,
ccn derde voor den armen, ende een derde voor den
aanbrenger.

I V.

Vcrftaande mede, dat de pachters, ende hare ge-
iDachtigde van de voorfz chysbare waaren , zullen
verrnagep aan de RooJe-brugge, ende alomme inde
Viyheyd deler Siad, tor allen tyden aan te doen alle
ichcpen , fchayten ende wagens , ende de fchippers
cn voerluyden van dien af te vragen, of fyluyden ge-
ne chysbare waaren fyn in- ofte ophebbende, die daar
op zulien hebbjn te doen hare verklaringe, en indien
dair na het contrarie mogte bevonden worden, dat
ï» zulken gevalle die fchippers ende voerluyden ful-
Irn worden geconiidereert, gemuléteerc en geftraft,
alsdefratidateurs, in cenformiré van de refpeâive Pia-
caten ende Ordonnantiën dien aangaande geëraa-
«eerf.

Dat voortaan in de huyfingen van de wynkoopers
geene wynen zullen mogen geproeft ofte gedroncken
worden, des fomers na vyf uren , ende des winters
na vier uren des namiddags, op pœne als in 'c eerfte
articul van de A mpliatie der nabenoemde Ordonnantie,
maar falfulks na die tyden moeten gefchieden in hare.
refpeétive kelders : blyvende vorder in haar kracht
d'Ampliatie van de Ordonnantie op de Wynen, den
25 Augufti 1658, by ons gearrefteert wegens betfet·
ten van gelagen, ende flyten van wynen en brande-
wynen, by de kleyne maac by de wynkoopers, om
vigoreufelyck nagekomen ende geëxecuteert te wor-
den. Aldus provifionelyk goedgevonden, ende gear-
refteert ter vergaderinge van de Vroedfchap der Stad
Utrecht, den 11 July i5(5(S. In kennifle van my, J.
Nieuttad.

XV.RESOLUTIE, dat het briefje *um de wyn^ die na buytengehragt wordj aan den opfichter

inde poert moet worden behandigt, den IJ N&vemb.M'T>CLXFL

^e Borgermeeileren ende Vroçdfchap der Stad
Utrecht, hebben op 'c verfoek der pachters
van de wynen over defe Stad, endede Vry-
heyd van dien, goedgevonden en verftaan,
du de kraankinderen, hare knechts, ende alle ande-
ren, de cedullen of briefkens van yeder ton of tonne·
ken wyn,dat fy bearbeyden op ofte in eenigewagens
fn fchuyten, uytgefchreven om buyten defe Stad cn
Vryheyd ge voert te worden, gehouden fullenzynby

man, fchipper, ofte ymand anders daar prefenr,over
te leveren, om defelve cedullen by *t uytvoeren, by
de voornoemde perfoonen aan den opfigter inde poor-
ten te behandigen : ende in 't brengen ende bearbey-
den van fodanige tonnet jens wyn, groot of kleyn, buy-
ten de Stad in de Vryheyd, uiUen gemelte kraankin-
deren , &c. felfs gehoudfen zyn in *t doorpaflceren dc
cedullen te leveren aan den opfigter voornoemt, zon-
der defelve eenigfints by haar tc behouden , alles op
pœne van vyftig gulden voor de eerfte reyfe,cn voor
de tweede reyfe caÎTatie, by de refpedive fchippers,
voerluyden , kraankinderen , ende allen anderen tc

het op- ofte innemen binnen de Stad, aan den voer-1 verbeuren; de gemelte boeten te appliceeren, als by

de Ordonnantie op de Wynen gearrefteert en geëma··
neert. Onderftoncj accordeert, in kennifle vanmy»
J. Quint.

XVI. AUTHORISATIE en Ordre voor de opfichters der chysbare isuaaren in de foorten, den

i^Novemb.MDCLXf^L

e Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft inge-
volge van de Refolutie in dato den 11 July
laatftleden, op 't voorftel van de refpeétive
pachters van de impofitien, by provifieende
tot nader ordre, tot opfigt in de refpeaive poorten
geauthorifeert, als daar toe authorifeeren by deièn, de
perfoonen van Melchior van den Bruggen, JanGer-
litfz. van Biren, Antony Stevenfz.,HuybertPeterfz.
van Borgonje, of die de pachters by abfentie, over-
lyden, of indifpoiïtie van een der fel ver in hun plaats
zullen ftellen, omme alle inkomende ende uytgaande
wageris ende fchuyten te vifiteeren , ende de brief-
kens of cedullekens van dien , in gevolge van de re-
fpedive Ordonnantiën en Refolutien t'ontfangenj la-
ftende vervolgens allen ende een vder de voornoemde
perfoonen voor opfichters te erkennen,ionderdeièlvc
te injurieeren , miÎTeggen of mifdoen , op de pœne
van vyf en twintig gulden , ende arbitrale corredic
by yder contraventeur , boven de boeten by dc Or-
donnantiën en Refolutien geftatueert, tc verbeuren ;
laftende de poortiers, mitsgaders de wacht, aan de
poorten zynde,(des noot ende verfogt)devoórnoeBn-
de opfichters in haren dienft en fun£tic tc affifteeren,
ende de contraventeurs te helpen aanhouden, zonder
dat de voornoemde poortiers of wacht het felvc zul-
len mogen weygeren, op arbitrale correQiieof andere
mulâ:e, ter difcretie van den Gerechte. Aldus provi-
fionelyk gedaan den 19 November 1665. Onder ftonfj
accerdecrc, in kennifle van my, J.Quint.

zojnly MDCLXXIK
I.

at geen wynverkoopers of wynverkoopfters,
brandewyn of andere gebrande, gekookte of
gediftilleerde wateren , van wat nature die
zouden mogen weien, by de kan of kleyne
maat, zullen vermogen te verkopen, of uy t haar huys
te laten gaan, ook niet in hare huyfen, keldersofop
haar erve te laten drinken, op pœne van te verbeuren
twee hondert gulden, by den wynkoper of wynver-
koopüer, mitsgaders 2f gulden by den haalder, ont-
vinger , kooper of drinker, ten behoeve van den Of-
ficier , pachter ende armen, elks een derdepart, dog
als het Gild dien ajingaande de achterhaÜnge doet, of
mede m judido komt, de boeie in vieren fal wor-
den .gcrepartieert. ^ ^

D.tt oock geenc wynverkoopers pf .wynverkoop-
fters, noch ook de grofliers, zullen mogen yemand
om geld te logeeren, gelagen te zetten, wyn te tap-
pen, of in haar huys, kelder of erve te laten drinken,
maaltyden van anderen aan te nemen, nog eenige wyn
by de kan of andere kl^ne maat te verkoopcn, of
eenige wyn by de kan of'^ andere kleyne maat , uyc
haar huys, erve of kelders te laten gaan, buyten de
wyn die tot een proefjen , met een proef-kanneken
word gehaalt, of in de kelders ftaande voet ter proef
genomen word, niet alleen op pœne voorfz by dc
wynkoopers en wynverkoopfters, mitsgaders die gee-
ne , die drinkende bevonden zullen worden, te incur-
reeren, maar dat ook boven dien de fodanige wynver-
koopers ende wynverkoopfters een jaar cn fes wekea
geen neeringe zullen mogen doen»

I 1 I.

Ende aaneefien de liften en praftyken om 'c zelve
Fff fff 3 tc

XVIL KADER AfftpUatie van Haar Ed. Mog, Ordonnantie op den impofi op de Wynen, den

-ocr page 970-

3126<5 VAN DEN IMPOST OP DE BIEREN,

teontfetten, veel, ende dien,aangaande, alle fpeciale
gevallen , niet te bedenken zyn , foo zullen de wyn
koopers en wynverkoopfteis ( alwaar onderfoeck ge- !
daan ende eenig volk gevonden word, ende defelve;
d'een of d'ander pretext bybrachten, dat den Rech-
ter bedenken gaf) als mede hunne vrouwen,knechts
ofte maagden gehouden zyn , des verfocht in 24 uren
naar infinuatie, haar refpcétive by eede te expurge·
ren , dat hy of l'y geen voordere wyn, als die ttaande
voet ter proef genomen is, geichonken of doen drin-
ken hebben, of gedronken is, ende dat fy geen geld
of het équivalent van de wyn die der gedronken zal
welen , omfangen hebben , noch wachtende zyn,
direélciyk noch indircdelyk, op pœne als vooren,

1 V.

^Gclyk ook die geene, dewelke in dc wynkoopers
of wynverkoopfteis huyfen , of op haar erven, of in
der felver kelders gevonden zyn , haar in gelyke tyd
by eede zullen hebben te expurgeeren, dat geen vor-
dere wyn dan voorfz , by haar geprocfc of gedronc-
ken , of aan h lar gefchoneken , of voor haar getapt
is, en dn iy geen geld noch het equivalent voor de
wyn, die gedroncken zal wefen, gegeven hebben,
noch obligatoir zyn, direftelyck noch indiredelyck,
op pœns van ιγ gulden by yder tc verbeuren, te ap-
pliceeren als vooren.

Statucerende wyders, dat de pachters, haar mede-
ftanders, noch colledcurs, noch ymand van harent
wegen, de wynverkoopers en wynverkoopfters vooi
't geene deieÎvc by yeder peylingc bevonden zullen
worden meerder geconiümeert te hebben, dan den
uytilag ende lackagie te zamen op e^-n gerekent , fal
bedragen , niet minder zullen mogen doen betalen,

xvïïT

noch daar voor ontfangen, noch haar daar voor debi-
teeren, dan den vollen tappers exchys, middelen, im-
port ende nieuwe fpecien op de wynen geheven, op
pœne van 300 gulden, ten behoeve van den Officier,
aanbrenger ende armen te verbeuren, noch de wyn·
verkopers noch wynverkoopiters minder zullen mogen
geven, of doen geven, op pœne als by 't zarticul.

V J.

Dat ook de pachters, hare medeftanders ende col-
leóleurs haar daar van tot allen tyden, des verfogr,"in

uren na infinuatie, gehouden lullen zyn te expur-
geeren, op pœne als vooren.

V I I.

Dat voortaan geen wynverkopers zullen vermogen
part of deel te hebben in de pachtinge van de bieren,
ofte daar voor borge worden , noch de colkéte vaa
de bieren hebben, foo lange fy de neeringe van wyn··
kopen dire6lelyk of indireólelyk zyn doende, op pœ-
ne van honderd goude dubbelde Nederlandfche ry·
ders.

VIII.

Dat den kuyper van de brandewynkelder, foo lange
hy defelve bedient, of doet bedienen, geen koopman-
ichap van andere wynen zal mogen doen , op pœne
als V0oren.

I X.

Blyvende de Ordonnmtien en Ampliarien op de Wy-
nen, mitsgaders de Refolurien, foo van haar Ed. Mog.
als van de Vroedichap wy Jers geëmaneert endegepu-
bliceert, voor foo veel met dele niet werden gealre-
reert, in hun geheel. Aldiis provifionelyk gearreileerc
ter vergaderinge van de Vroedfchap, op den aojuly
1674. My prefent, J.Quint.

RESOLUTIE, dat de Tappers de Wynkoopers over het fetten van gelagen mogen beboe-
ten , den 1 β July MDCLXXF.

geaflifteert met den Officier of fynen Subftituyt, t'ach-
terhalen ende beboeten de wynkoopers over 't zetten
van gelagen tegens de Ordonnantie.

XIX.

RESOLUTIE, datPFjnkoopers en Tappers malkanders neering niet fullen mogen doen,dm
19 Novemb. MBCLXKV.

e Vroetfchap , gehoort 't advis van de Hee- j wel fcherpelyk de tappers, hun te bcmoeyen met de
ren Both van der Eera, en vordere Gecom-i wynkoopers neeringe, en mce ver fa ^ op pœne alsin

de voorfz Ampliatie, en opgevolgde renovatien , al-
waar 't dat deielve daar roe conient mogren hebben
verworven, 't welkbydeien word ingetrocken.

XX. RESOLUTIE

mitteerden, op de Requefte van die van het
Wynkoopers gild, verklaart te perfifteeren
by d'Ampliatie van den 23 Augufti i6f8, en byzon-
derlyk by 'r i en C articulen van dien, interdicerende

tegen het fetten van gelagen ih Wynkoopers huyfen , den ^ Fekuar*
MDCLXXm.

e Vroetfchap , gehoort 'ε advis van hare Ge-
committeerden, op de requefte van de pagters
op de Bieren , doleerendc over 't fetten van
gelagen in wynkoopers huyfen, heeft goed
gevonden , mede te authorifeeren tot de beboetinge
alle de tappers in 't byfondcr, invoegen hare Dekens

XXI. ' RESOLUTIE, waar by de Refolutie van den Novemb, 1675 €emgβnts word veraU'

dert, den 3 May MOCXXX.

daar toe zyn geauihorifeert, des dat defelve alvorens
een der Dtkens zullen hebben le verfockcn om mede
te gaan, die hem daar toe gewillig zal hebben tetoo-

ten behoeve van 't Am-

nen , op pœne van
bachtshuys.

e Vroedfchap gehoort het advys van haare houden, ten xvelken regarde alleen de Refolutte van
Gecommitteerden op de Requefte van de den 29Novemb. lójf word geahereert, blyvende's
wynkoopers, ende rappersrefpeftive, heeft vordere in zyn geheel. Ende zal het geene voorfz

niet mogen wori^n gccontravenicert, dïredelyk» of
indiredelyk by de ouders , in of door hare- kinderen,
of andere in een en defelve huyfinge wonende,* alles
op de pœne, als in het voorfz artyk.

verftaan, dat het xiv artyk. van Haar Ed.
Mog. Ordonnantie llriótelyk zal worden achtervolgt,
daer by de tappers word gepermitttert wyn uyt te
Haan alleen uyt een groffiers kelder, die ten minften
vyf en twintig huyfen van de rappers kelder word ge-

XXÎI

NADER Refolutie op het voorfz. ftéjeóf t waar by de Refolutie van dm 3 May 1680
word vermetigt, den j^Januar. MDCLXXXIL ^ ^^

-ocr page 971-

Β R A Ν D' Ε W Y Ν, S:c. IF, BOEK. UI ΉΖ

'Tûdicn Borgemeefteren ende Vrocdfchap der
Srad Ucrechc, van tyd tottyd fyn voorge-
komen verlcheyde klachten, foo van ecni-
ge -wynverkopers, als pachters van de Sta-
ten ende Suds impolitien, dolerende, dat dagelycx
veele fpauden worden gecommitteert, vermids ver-
icheyde perfoonen vvynkoopmanlchap, ende tappcr-
necringe te gelyk exerceren, tot merkelyke fchade
ende nadeel van-de voorfz impofitien ende wynkoop-
inanichap; foois 't, dat Borgemeefteren ende Vrocd·
fehap voormck, daarin willende voorfien, by defen
declareren ende verftaan , dat geen wynverkoper te
gelyk fal mogen exerceren eenige tapperneringe, nog·
le een tapper le gelyk by de hand nemen de wyn-
fcoopmanfchap , ende dat een yder fulcx aangaande
jjg zal hebben te reguleren na de Ordonnantie ende
van 'c I ende vi aniculen van de Ampliatïe ópdcWy-
nen,van 'tj.iar i(Sf8,op pœneals by defelve,caireren·
de dienvolgens andere Relolutien ter contrarie, en fpc-
cialyk die van den 3 Mey löSo. Ordonneeren ver-
ders alle, ende een yder te gelyk wynkoopmanfchap
ende tapperneeringe doende, binnen den tyd van veer-
tien dagen na de publicatie defes.inde Secreiaryevati
de Policie deler Srad te declareren, of hy hem alleen
met de wynkoopmanfchap , ofte de tapperneeringe
wil erneren ende behelpen , op pœne van drie hon-
derd guldens, regens die gene die de voorfz declara-
tie niet en fal hebben gedaan, ende in devooriztwec
neeringen zal bevonden worden gecontinueert te heb-
ben: de vooiiz boeten t'appliceeren als by devooriz
Ordonnantie. Aldus gepubliceert van den Stadhuyfc
t'ütrecht, op den 4 January In kenniflè

Reiblutie van den 29 Novemb. 1675, in conformité my ^ J.Qninr.

van

μ.

• I.

"n den eerften, zal den Reâror Magnificus curieu-
felyk daar op letten, dat geen and^ere geimmairi-
culeert of ingefchreven worden, dan dieaélueele
Studenten zyn, of het zelve by /^/?/»iö«iovaneen
der Profeflbrcn konnen vertoonen.

1 I.

De Studenten,uyt de Triviale SchooiendeferStad
op de Academie komende , fullen gehouden wefen tc
vertoonen iefiimomum, waar by den Re6tor der voorfz
fchooien haar bequaam verklaart om de Academie te
irequenteeren, ' ^ " '

I I I.

Sonder dat de Utrechtfe fcholieren de voorfz ex-
hibitie zullen mogen illudeeren, met voorgever), dat
iy de Triviale Schooien wel vroeg verlaten ,ecÊterha-
re iludien onder Predicanten ten platten lande , ofte
tiomeftique Pedagogen voltrocken hebben , ten wa-
re ly klaarlyck konden bewyfen, foo langen tyd on-
der defelve gecontinueert te hebbent hare fludia fcho·
ïaftica y dat men manifeftelyck konde afnemen, dat
fy defelve onder zodanige diredie behoorlyk. hadden
geper ficieer t. inu^

I V.

Ende zullen niet mogen worden geimmatriculcert
Doéloren ofte Licentiaten , noch oock die in dienft
van Land, Stad ofte Kerken zyn, noch ook militai-
re perfoonen, noch ook Suppooften van den Hove,
ofte Gerechte defer Scad,infgelyks geene Clercquen,
knegtsvan eenige Heeren,van Apothecaars,van Chi-
lurgyns of diergelyke, nochte ook die eenige burger-
necringe of hand werck doen , al waar het fchoori dat
defelve eenige inftrumenten maken, tot de ftudien die-
ïtcnde, veel min Taalmeetters, Schermmeefters ofte
diergelyke. ί)

Dat ook voortaan niet zullen mogen worden ge-
immatriculeert, die haar noemen fiudiofos mathejèos^
ende nochtans geen Latyn konnen fpreken, oock de
Academie noyc frequenteeren , noch ook gequaltfi-
ecerde luyder kinderen , haar prœiexeercnde te zyn
Studenten in defelve Philofophie ofte Htilorien,ende
nochtans ipfo aSlu niet ftudcerende.

V L

De Studenten fullen gehouden zyn hare vrybrièfiens
perfonelyk ten huyfe van den Pedel ic halen, ende op
«^esfelfs regifter met haar eygen hand daar van aante-
kcninge te doen, zonder daar,toe den dienft van haar
Hofpites, ofte ymand anders te mogen gebruyken.

VII.

Ende zullen de Studenten , hoewel geimmatricu-
lcert , niet mogen vrydom genieten , ten zy defelve
jaarlycks gerecenfeeri zyn.

De^Vegifters van den Reélor Magnificus, Pedellen
ende Pachters refpeöive, zullen t'eyndeelke vierendeel
jaars by Gecommitteerden van de Magiftraat nagefien,
ende op'der zeiver deugdelykheyd naeuw onderfoeck
gedaan worden, lï « Ui .c^ii ,

^ iÖlïOÏhVtöi—)■ I-ïtI. . ·

»De Studenten zullen de voorfchrcve vrydommen
nier langer mogen genieten, als den tyd van fes jaren
ten laneften.

pïXiv.

'Soo wie bevonden word tegen eenige der voorfz
poinéten gepecceerc te hebben, diens naam zal m
alh jiMdemiie uytgeichrapt f endehy, geen Student
zynde, 'arbitrailyk geftraft worden.
''T . XV.

I Ende op dat alle frauden te beter gecviteert mo·
gen worden, zullen de Pedellen by eede moeten be-
loven, defelve (foo veel in haar is) te zullen weeren,'
ende eeenfints daar toe coöpereeren.

X V a. ^

XXllI. REGLEMENT op de exemptie en vrydom mn de Studenten in de Bier-ende Wm-mhys.

den^JulyJVlDCLlIL

^ V I^I f.

Niemand zal vermogen zyn vrydom aan anderen te
verkoopen, weg te fchenken ofte over te geven, op
poene dat 'die geene , die op alfulcke briefjens eenig
wyn ofte bier komen in te liaan, geftraft zullen wor-
den als fraudateurs van 's Lands middelen.

I X.

De Studenten zullen elke iaifoen , ofte vierendeel
jaàrs, niet meer als een vierdepart mogen genieten ,
zonder eenig achterfta! van gepaflèerde, ofte avance
van volgende maanden te mogen eenieten.

Item, fullen gehouden zyn by de immatriculatie
en jaarlykfe recenfie bekent te maken hare woonplaat^
fen endenamen van hare Hofpites, ende binnens tyds
verhuyfende, by het halen'van de vrybrieÇens den Pe-
del'daar van kenniflè te geven.

•i'-ti^X I.

Ende ten eynde confufie in de faifoenen worde ge·
weerc fal voortaan den Redor Magnificus geftejc
worden alle jaar prima February.

Verhopende de Heeren Burgerroeefteren ende Re*
geerders defer Stad met dit voorfz reglement te zul-·
Icn voor het toekomende weerende defraudatien, die
in defen waren ingekropen, ende verklarende, indien
niet te min daar in worde gecontinueert, ende die
reglement geilludeert, dat haar Ed. genootfaakt zul-
len weien de exemptie ofte vrydom tc revoceeren en
in te trecken. Aldus gedaan ende gearreftecrt ter ver-
gaderinge van de Vroedfchap der Stad Utrecht, deo
4july i6f5.

XXIV, AMr

·· V

'Α

1 ^· ■.

Ν.

-ocr page 972-

ρ het rapport van de HeerenGecommiiteer-
den delen aangaande, is goedgevonden bo-
ven het geen in't vi artyk. ,des voorfz Rè-
glements is gcftaiueert, dat de Studenten
fullen gehouden zyn 5 hare vrybriefjensbmnen dentyd
van diie dagen tebrengen, Öf doen brengen, ren comp-
toire van de pachters van de bier- en wyn'ïmpoiitieH,op
pœne dat defelve ouder geworden^zynde, de pachter
geen bier, of wyn daar op zal vermogen laten volgen.

Ende zal de Pedel met expiratie van yeder failoen
zyn boek in de Secretaryc defer Stad brengen prœci·
felyk voor den eerften dag van het volgende faifoen
dm me 'met des pachters regifter gecollarioneert ende
nagefien te worden. Aétum den 20 Februar. 1654.

VAN DEN I M Ρ Ο S,Τ O P D E Hv Y N.

A M PLI AT 1Ε op het voorjz. Reglement, den 2 ο Februar. M^CL IV,

1)68 ^
XXIV.

XXV. NADER Jmpliatie, 'als vooren ; den 9 Angufl. MDQLIV,

"gullen mede de refpeftive Pachtersf'foo welvan
de bieren als wynen', elke vierendeel jaars ter Se-
crctarye defer Stad leveren pertinente ilaatgens
van de genoten vrydom dèr Stu'denten in het

van der Studenten vrydom in wyn-impofitien, zal èx-
preiTeerèn der zeiver woonplaatfen j ende zullen de
kraankinderen, op pœne van fufpenfib, ofte piivatie
van haren dienft, na gelegentheyd van Zaaken, niet
vermogen fodanige wyn, elders dan ter gedcfigneerde
woonplaatfe der Studenten in te brengen. Adumden
pAuguft, i6f4.

gepaiTcerde faifoen, om by de Heeren Gecotiimitteer-
den geëxamineert, en vervolgens den Heer Kame-
raar afgefchreven te worden. '
, Gelyck ook den Pedel voortaan op de cedullekehs

Om de meenigvuldige en grove verkorting van Ί Land s middelen , die onder den dekmantel van den voorfchre"
ven vrydom in [wang ging, zyn haar Ed.' Groot Jchth. genoodfaakt geweefl , dit vfiorrechtHn te trekken ^
gelyk een ygelyk bekent is.

'1j>ÏIMÎïl. .ii'

D E IC^D 'E Τ Y Τ

Τ W Ε, È D Ε D Ε Ε Χ.

•ί"· .χ

Van derilmpoft :op dÇjBrandewyn en Meede·

'· ■ J' -r n, t

'Men voege by dit Oeelhet Placaat tegen hetfluyken van Wyn en Brandewyn ^ 'den 17 Februar. ij8i. Sietint

voorg.Deel. Num. I. »

Ampliatie op haar Ed. Mog. Ordonnantie op den impofi van de Wyn , den 20 Siet^ als vooren^

" Num.xvi'ï.

I. ORDONNANTIE 'op den impofi van de Brandewyn, den lo July tJHOXCJI^

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
gemeefteren ende Schepenen der Stad U-
j treciit , doen te weten allen ende'eenen
Jegelyken,^dat mén omme (zoo veel mo-
gelyck'is ) te tblleeren ende weg te neenien aile de
quade pra£tycquen ende dieveryen," die by e^nigeper-
foonen gepraftifeert ende gepleegt zyn, eènige jaren
herwaarts, tot groot achterdeel van de Generale mid-
delen , impofiiien ende exchyfen van den Gebranden
Wyn, geordonneert ende geftatueert heeft depoinc-
ten ende articulen hier na volgende , die men gebiet
eenen jcgelyken , dies aangaande , te achtervolgen,
op de boeten daar inne begreepen. '

In deneerften, dat voortaan niemand binnen deefe
StacI, ofte Stads V'ryheyt esnige brandewyn fal mo-
gen branden, het zy van wat materie dat het zy, uy t-
gelondert alleenlyk fulke, als men tot mcdicynen zal
willen gebruycken, op het verbeuren van den wyn,
ende daar toe vyf en twintig goude realen voor dc
eerite reyfe, te appliceercn als in de Ordonnantie van
de Generale middelen, ende voor de tweede reyfe eens
foo veel, ende arbitrale corredie. ,, ? -

' Item , dat voprtaan niemand ook binnen defe Stad,
ofte Stads Vryheyt anders fal mogen tappen, of ver-
koopen dan oprechten overlandfche gebranden wyn,
op'het verbeuren ende te appliceeren als boven.

lil.

Item , dat niemand mede hem fal mogen onder-
winden oprechten brandewyn te tappen ofte ilyten,
ten zy dat zy daar vaèinilag doen ten minften tot een
halft aam Utrechts, op de boeten, ende te applicee-
ren als boven. ,

I V.

Item, dat desgelyks niemand voortaan hem en fal
mogen onderwinden van den voorfz brandewyn by
de kan te mogen halen , tot eenige grofliers, ende
voorts met de kleyne mate weder uyt te ilyten, ten
zy dat zy daar toe confent hebben van den Pachter
in der tyd, op pœne, dat die geenen , die bevonden
zullen werden ter contrarie gedaen te hebben , i'elc-
ker reyfe verbeuren zullen vyf en twintig gulden,te
appliceeren als boven. j m

V". . ;

Item, dat die geene, die met aamen ofte halfaa-
men den brandewyn inflaan of verkoopen' ,· ofte mee
brandewyn hen geneeren, geene packmanden, dro-
ge vaten, tonnen, kelders metglafen, of diergelyke
lullen mogen inflaan ofte op doen, fonder denPaCh-
ter daar by gehaalt ende laten fien te hebben ^^vaiter in-
ne is, op pœne van t'elcker reyfe te verbeuren vyf en
twintig goude realen / te appliceeren als boven.

Irem, dat geene ichippers, ofte voerluyden eenige
packmanden, tonnen, droogevaten, ofdiergelycke,
daar çenige wijnen , of gebrandewijnen jniie fouden
mógen iijn, fullen mogen ontladen , ten zy datleal-
voorens den Pachters aangebragt fullen hebben , wie
dat defelve toebehoorcn, op hetverbeuren van de wa-
gen, ofte fchuyt, waar mede die gevoert worden,
ende voorts een jaar haar neeringe , alles nogtans tot
difcretie van den Gerechte, ende naar gelegentbeytder
iaake. ^^ ^ fi-

VII.

Voorts en fal voortaan niemand eenige anys-wate-
ren, ende diergelijke by de vaten,ikleyn oftegroor,
alhier mogen verkopen , om alhier uyrgefleeten te

worden, nog ook by dc kleyne niaate dagelijcx "yt-

flijten

-ocr page 973-

ilijren énde verkopen mogen, op het verbeurent*ei-
ker reyfe van fes gulden tot behoef van den armen.

VIII.

Dçn Pachter fol tot allen ryden, tot der tappers en
uyiflijcers huyfen mogen gaan, om tc belien, ofniet
verkort en wort, fonder dat hein ymand ter caufevan
dien, ofte om het onderfoecken ende vervolgen zyn
gerechtigheyt, met woorden, ofte wercken fal mo-

II. AMPLIATiE op de voorfz Ordonmntie^

Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur-
gemeeiteren ende Schepenen der Stad U-
trecht, doen te weten ecnen jegelycken;
alfoo bevonden wort dar verfcheyden per-
foonen contrarie het ivarticul van de nieuwe Ordon-
nantie Op de Gebrande wynen hen onderitaan , buy-
. ten confent van den Pachter, brandewyn inne te flaan,
''het zy öietkleynetonnigjeiis ofte kannen, ionder ook
den Pachter te willen verklaren, waar zy haar wyn
byde Ican halen , of daar op verklaaring doende, de
waarheyt verfwygen, ende neémenluyden daar fy niet
geweeii: zyn, écc. , foo is 't , dat myn Heeren die
Stadhouder, Schout, Burgemeeileren ende Schepe-
nen. daar inné willende voorfien , geordonneerc ende
gcftatueert hebben , d;it alle die geene, die by den
Pachter fufpefl: gehouden worden, ofte daar het de-
felve Pachter van begeeren fal, gehouden fullen zyn,
voor een, ofte twee uyt den Gerechte byeede te ver-,
klaren ende te beloven, dat zy de Heeren, oi: Pach-
ter in haar gerechtigheyt niet en fullen verkorten,en
de Oj donnantien in alles fullen achtervolgen , oppœ-
ne V^n vervallen te zyn in de boete in het felfdc iv
articul geftelt.

gen injurieeren, mifleggen ofte misdoen , &p Ifvi-aaJiè
correótie tot difcretic van den Gercchte.

1 X.

Blyvende voorts de oude Ordónnaniien , 'foo
den Brandenwynfys, Middelen ende Impoiien, alsdc
brandewijntappers gemaaktj in allen poicften, by de·
fen niet verandert ^ in haar voile kracht ende vigeur,,

den iRâruar. MDXCIIL

D.it die geene, die ten platten Lande woonen-, ert
hen geneeren willen met brandewynen te ilyten, ge-
houden fullen zyn te komen by den Pachter, ende la-
ten haare namen optceckenen , doende voorts eed eil
i belofte als vooren verklaart is.

Dat niemand, ten platten Lande gefeetenigebran-
dewynen by de kan, aan anderen, die zulcks ookfou-
den willen flyren, en fullen mogen Verkopen, oppcé-
ne als boven , dan fullen alleen haar gebrandewynen
in haar huys den gaanden ende koomcnden man mo*
gen leveren, ende laten nuttigen , ofte drincken.

Op alle TVymn.

Voorts laten myn Heeren voprfz weeten, ende ge-
bieden, dat alle fchippers inkomende , ende gelaücn
hebbende, eenige wynen, hetzy Rhynfch , Franfchi
Spaanfch, of gebrande wynen, gehouden zullen zyrt.
van dien avond , dat zy inkomen, te verfchynen voor
de refpeftive Pachters, ende te doen verklaajringevaii
demeenigte, ende foorte der wynen , die zy inne
hebben, op poene van vyf en twintig gulden: wei-
yerftaande, dat hier inne diicreielykgchandelt fal wor-
den, jegens den gceneta, die uyt onwetentheyd vei^
geetelyk fullen mogen geweeft zyn.

Ë R A Ν D É W y NI. &c. W. BQEK. 111. Tlt.

III. RESOLUTIE rukende de Koornbranderyen» den iiT)ecemb. MDCLXXIi

e Vroedfchap der Stad Utrecht gchoort het
rapport van hare Gecommitteerden, die ver-
mogens Refolutie van den i6 deier maand
een ordre hebben geconcipieert, ten eynde
door het ftellen van koorn-branderyen geen indracht
inde coltóe van den acchys ende koopmanfchap van
de brandewynen foude worden gedaan, heeft op der
fel ver advys geordonneert en geilatueert by deefe.

Dat alle ende een yderkoornbrander , alle achtda-
gen aan den Secretaris deefer Stad fal hebben aan te
brengen, ende op te geven, hoeveel koorn, of mout
dat hy in die weck , tot het maaken van koornbran-
dewyn in zyne keetels heeft geftort, als mede hoe
grooten quantiteyt vandefelve brandewyn by heeft af-
geftoockt.

hy in defelve weeck heeft aangebracht.

hem daar toe af te fonderen ende aan te wyfen.
Dat hy t*allen tyden fal moeten toeftaan, dat den!

lU. Dicl

mogen uytflaan , als door de gefworen kraankinde-
ren , ofte der felver knechts.

Alles op poene van vyftig guldens voor de< eerfte
reyfe, ende voor de tweede reyfe hondert guldens,
in cas van contraventie by den felven te verbeuren.
Wyders zal yder koornbrandergehouden zyn, alle

handelen, ©fte verkoopen, ende geenfints binnen de-
fe Stad, ofte ten platten Lande, als alleenlyk aan den
Colledeur alhier, op pœne van duyfent gulden incaâ
van contraventie boven de verkoite, of verhandelde
brandewynen tc verbeuren.

Ende voorders hem hebben te gedragen , naar de
Ordonnantie op de Koornbrandewynen gcëmaneerrt
Ten welke eynde hy t'allen tyden gehouden zal
fijn, hem by eedc te ex purgeren , dat hy deelc Or.
donnantie niet en heeft gecontravenieert.

Ende voorders in te ilaan , voor de nalatigheytpr.-
de fraude, die by fijne dienllboden contrarie den in»
houde deefer Ordonnantie mogte fijn gepleegt.

Gelyk defelve ook niet en zal vermogen , eenige
gebrande, ofte gediltilleerde, alfoo genoemde watc-

Gelyk hy mede by den felven aanbreng fal hebben ren te branden,
tevertoonen, een cedulle van den Pachter van het ge-i Eyndelyk en fal h y geene verkens, binnen decic
maal, by de welcke blykt hoe veel koorn, of mout Stad mogen italien, ofte meften.

Ende lullen alle de voorfz boeten worden geappJi

Dat hy vorders alle zyne afgeftookte brandewynen ceertten behoeven, als by de Ordonnantie van de Bran-
zal hebben te plaatfen in een ende defelve kelder, by dewynen is geilatueert.

Ende dit alles by provifie , blyvende dc gemelde
Ordonnantie op de Brandewijnengeëmaneert j in fijn

gefworen Roeyer alle de brandewynen , die in deefe waarde en vigeur,

zyne kelder leggen, ten minften alle acht dagen eens Ende ingevalle de voorfz Ordonnantie naarmaals
komt peylen. eenige veranderinge quame te vereyflchen , houd de

Dat hy geen brandewyn uyt defelve kelderen zal Vroedfchiip aan haar defelve, te mogen elucideeren,

zyne koornbrandewynbuyten deeie Provincie te ver-' 1671.

iV. ORDONNANTlË'^'^ImpûJ vm de Meede, den 17 July MOCLXK

Ëerftci

Ggg ggg

dreifèefen j vermeerderen, ofte te verminderen naar
haar welgevallen.

Des 5;*oircondc is defe voorfz Ordonnantie by onsj
als verkregen hebbende het recht tot het oprechten
van een Jcoornbranderye, onderteeckent,om onsdaar
na tc gedragen, ende was getcekent , A. BoiTchaarE

-ocr page 974-

99^ VAN DEN IMPOST OP DE BIEREN

Λ erftelyk, fal van de mecdc, die in defe Stad, en
Vryheyd van dien word ingcflagen , betaalt
j v/orden tot nodig verval van de onkoften by
de Stad te dragen, tot impoft van yder kan
drie ituyvcrs.

De gene die dc mee manken , of daar inne groffie-
ren, fullen niet minder mogen uyiflaan, als vier kan-
nen legelyk, en hun reguleren in 't geven en ont-
fangen van de cedullen , gelyk als by de Ordonnan-
tie raakende de Franfche wynen is gcftatueert , op
poene als by defelve articulen.

Die hun genecren met het verkoopen van mee by
de kleyne maat, fullen niet vermogen mee temaken,
op poene van twee hondert gulden yder reys te ver-
beuren, ten behoeve van den armen, Officier, endc
aanbrenger elcks een derdendeel.

De borgers endc inwoonderen vóórhaar felvenmee
makende, om in haar huysgefin te confumeren, ful-
len alleen van defen impoft vry zyn, mits dat zydaar
van niet verkoopen , of wcgfchenken , op poene als
vooren.

Voorts fal een ygelyk iïg hebben te gedragen, de
mee aangaande, gelyk ten reguarde van de wynen is
geftatueert, op poene als inde refpeftive articulen.
Aldus provifionelijk gearrefteert, by de Borgemees-
teren ende Vroedfchap der Stad Utrecht , defen 17
Julij 1655. My Secretaris pr^fent, J. Nieuftadc.

DERDE TYTEL·

DERDE DEEL.

Van de Makelaardye van de Wynen, Wynrccyers, Kraan-
kinderen» en Rraanfchuyt.

In de Ordonnantiën op het Wynkoopers gild, en van den impifi op de Wynen, die in het 111. Boek. xx ν 1 Tp, en in
het 1. Deel van defen Tytel gebracht zyn, vind men veele dingen de Kraankinderen rakende^ dieuoy alle nietno·^
dtg achten uyt te trekken

ORDONNANTIE op àe Makelaardye mn de Wijnen ende Brandew^nen, den 12 Juh

MOCLFL

Eerftelijk fal defen Pachter hebben, ende genie-
ten voor de gerechtigheyt van defe Makelaer-
dyc van alle wynen , die binnen de Stad U-
trechtendede Vryheyd van dien gebracht,
verkoft, ofte onverkoft, gekeldert, ofte getapt wer-
den, 't geene naarvolgt, alsfe.

Van een ponge houdende twee, of drie amen Rhyn·
fche wyns, 2 liuyv.

Van een toelaft Rhynfche wijns 4 ftuyv.

Van een voeder Rhynfche wyns 6 ftuyv.

Van een pijp, of boot Spaanlche wyn 3 ftuyv.

Van een oxhoofc Weilerfche wijn i ftuyv.

Vaneen oxhoofc touiïïian 1 ftuyv. 8 penn.

Van een pyp Wefterfche wijn i ftuyv.

Van een half aam overlandfche brandewijn i ftuyv.

Van dertich viertelen Wefterfche brandewijn 3
ftuyv.

Van meerder van alle voorfz pariyen na advenant.

1 I.

Ende dit al te betalen by den inbrenger, ofte cy-
genaar van de wijnen terftontvoor den inflag, welke
iüllag niet en fal mogen worden gedaan , of defen
Pachter, of lijnen gelubftitueerden , en is daar van
aanbrenginge, betalinge of contentement gedaan, op
poene van tien guldens by den overtreder te verbeu-
ren, tot behoef van dede Stad, den Officier enPag-
ter, elcx een derdendeel.

I I I.

Tot deicn eynde en fullen ook geene kraankinderen
mogen eenigc wijnen bearbcyden, ten zy henluyden
alvoorens blyke by de hand van den Pachter, of fij-
nen gefubftitueerden, dat de voorfz gerechtigheyt is
voldaan j op pœne van fufpenfie, ofte privatie haars
dienfts, tot difcretie van den Gerechte.

I V.

Des fd den Pachter, of zynen Collecteur terftont
na dat hy van de voorfeyde gerechtighéyd is te vre-
dengeitelt, een cedulleken daar van geven, waarna
de vooinoenide kraankinderen hun als dan fullen re-
guleren.

Ende want dickmaal gebeurt dat verfcheyden wy-
nen onverkoft worden gekeldert, foo wort verftaan,
dat die ende alle andere die defe Makelaerdye eens
hebben voldaan, daar na daar van by vcrkopinge, of

anderfints vry fullen zyn. - *......

V I. ;

Item 5 defen Pachter fal nog hebben en genieten,
van een roede, of twaalf amen wijns, die binnen defe
Stad, ofte Vryheyt van dien innegebracht, verkoft,
of op eenen bodem gevoert word, voor de oudege-
regtigheyd van de fteeekwyn, ofvleflche van dienin
gelde.

Op de Rhynfche ende Spaanfche i guld. ^

Ende op de Wefterfche 10 ftuyv.

Vil.

Maar hier inne en fullen niet wefen begrepen die
wijnen, dewelcke door defe Stad gevoert worden,
ten ware de laft van dien gebroken worde, en alfulx
daar uyt alhier yet verkoft, in welken gevalle endc
anders niets de Pachter genieten fal de voorfz gereg-
tigheyd van dc verkofte wijnen, ende daar en boven
voor het laftbreecken van den doorvoerder, de waar·
de van de vleflchc voorfz.

VIII.

Des word defen Pachter gehouden, t* allen tyden
den koopluyden met zynen dienft gerieiFclyk te wc·
fen, ende getrouwelyk te dienen.

π IX. , , ■ ·.--'

Ende fal niemand anders fig defeo dienft ondervyin?
den, als defen Pachter, of die hy daar toe fal hebben
geftelt 5 op pœne van drie gulden t'applicercn ut
Jiipra. ' .- ^ , ·- i

Endc , ofte ymand onwillig ware den Pachter de
voorfz gerechtigheyd te betalen, foo fal hy ful^ de
Magiftraat te kennen geven, die voorts eenen Dear-
waerder authoriferen zullen, den onwiUigen na voor-
gaande fomraatie by provifie daar vaor

-ocr page 975-

Β R A Ν D Ε W Y Ν.. '&c. IK ÈOEK. ΠΙ. fit.

Alius ^arrefteert ende ^eftatueerc bjr de Vroedfchap tic cnde ampliatie dcfer Ordonnantie, op den li July
der Stad Utrecht, die aan haar behoud d'interpreta- 1650. My Secretaris prarfent^ J. van der Nypoorr.

t'zedert de lefte verpachtinge van Julio verleden. On-
der itond : accordeert, in kcnnifle van my, J. Quinr.

RESOLUlriE waar by de voorfz J^aklaardy word afgefchaft, d€m<) Jugufl.MDCLlX·

onform 't advys van de Heeren Gecommit-
teerden töc direûie van Stads Finantie, is
afgefchaft de Maakelaardye van de wynen,

INSTRUC f lE voor den Makelaar van de houtwaren en wynen van boven den Rhyn rf-
koomende, den 12 July MDCLXl·^,

Dat hy mede niet en (al mogen ftaan, ovëf eenige
koopen van koopmanfchàppén, hoedanig die mogen
wefen, als.hy weet,datde koöpluyden, of eenigevan
hun infuffifant zyn, nog ook óver eenige koopman-
fchappen , of contraden , die hy weet fraudulenc
'ende bedriegelyck le gefchïeden, 'op pœne van cas-
fatie.

V 1.

Dat hy ook in de koopmanfchappen, daar over hy
als Maakelaar veriogt wort, geen part of .deel fal mo-
gen hebben, nogookalsMaekelaer, maekelderdyeen
'faöoorgeld beyde mogen genieten,'oppoene alsvoo-
'ren.

VII.

Dat hy mede niet en fal mogen maackelen op fon-
dagen, 'op pœne van twaalf giulden.

V 1 I 1.

Dat hy van de houtwaren voor maèckelaerdyeloon
fal genieten een ten hondert, cndc ten reguarde van
de wynen fes Huivers per aarà , ende Van meerder
qüantiteyt naar advenand, fonder van de koopluyded
meer te mogen vordéreô, ofte tèontfangén

Dat de voorfz refpeâive pècanieelc boeten fullen
'worden géappliceèrt vbör d'eèriè helfte ten behoeven
van den aanbrenger, ende d'ànder heïfte ten behoe·
'zen van den Officier, die de executie doen fal. Al-
dus provifióheelyk geàrrefteert by Burgemeefteeren
ende Vroedfchap der Stad Utrecht, op den χ2 July
iö(Sf.

l'II.

ï.

'n den ecrfleh, dat hy in de voorfz waa'renniet fal
niiögen maakelen, als voor die geene , die hem
daar toe willen gebru'ykeii.

1 I.

Dat hy verfocht zynde, getrouwelyk fal dienen
den koopman, het zy kooj^r of ^^erkooper, die hem
cerft uycfal fendch, fonJer dé waaren, 'of'goederen,
daar over hy verfocht is, te houden vöor leen ander,
ofte ook van ecrrijge partyen, dré hèm fe'uden rrtogen
voorvallen, y tnand de voèrprsefentatit te doen, op poe-
ne caiTutie.

I I I.

Dat hy vervolgens ook geen twee aalpenningCTigen
fal mogen neemén op eene koopmanfchap , maar fal
den koopman, den eerilen aalpenning gegeven heb-
bende, moeien dienen, foo lange den felven koop-
toan van die koopmanfchap niet en fal zyn gefchey-
detï, ende daaV na eertt een ander mügen dienen,
ôppœne van iç gulden.

IV.

Dat hy gehouden faï wefen te houdfen , een perti-
nent regiiter van alle koopmanfchappen, diecontant,
of op lyd verkofc worden, daar inne leeckenende de
nàafnen van den kooper ende vèrkooper , den tyd,
i^aaiiteyt ende quantiteyt, Wét dfe conditteh van Ver-
Koopinge, mits gevende biAhén den tyd van drie da-
'gen (daar toe verfocht zynde) aàri den kooper ende
vcrkóoper, extraól van de partyen by henlüyden 'ge-
ilooicn, op poene vaft fes gulden van eïcke partye ,
daar inne hy Maackelaar foude worden bevonden.

IV. ORDONNANTIE vUf àfer Stads IVym^eVy den 21 July MOXÜr.

I V.

Item, deeïer Stads burgeren, fullen geven vanhâ-
ren wyn te roeden, van elcken fteeckvan achtehalvc
aamen, deefer Stads mate, of daar onder ,een halven
braspenninck, cnde van boven achiehalveaemen dub-
beld geld.

Item, fal die gefwooren Roeder, hier toe hebben
* 1. zynen fteekwyn van allen fcheepen, die met wynen

Item, van NjTageningen , voort nader tot ih déèfe in deefe Stad , Stads Vryhey t, of daar wy bevind
Stad ende Stads Vryheyc èh faï niemand eenige wy- hébben, gebracht ende daar af verkoft wortj maar.

hen, die tn'en by der roeden té verkoopisn pleegt,
koàpen rtog ontfangéh, dan by cieefèr Stads Röèder.

Ictni, diè géfwören Wynroeder, fal tnet deefer

bf niet meer dan een roede, of anderhalve roede dec·
fer Stads mate, en quaraen op eenen bodem, te weeten,
eenen fcheepe , daer en foude die Roeder niet meer

-....., —^^________ ___________ , V.WV..W. af hebben dan eene halve take, ende van twee roeden,

Stads roede, aÜe \Vytt roeden, dife binnen dèefeStad, of daar en boven eene take eens van eene fcheepe, en

. V I. ^

ïtèm, wat wynen binnen deefe Stad j deefer Stads

StadsVi-yhêyt, öfté ergens, dàer deèfé Stad bewind
hééft, Inbracht èhde 'vfeirkoft werdén , ebde daar af

hebben van elckcn Iteek, te weeten vanelckeh vafe, jtcm, wat wyucu uuiucu ucciw uudu, uccicr otaqg
dat houd achtehalve aaniè, dèefe Stads mate,of daer Vryheyt, of daar wy bewind hebben,komen , ende.
onder, eert braspéhning, diéiïén verkböpéf âllèèhgel- daar niet verkoft en worden, maar fonder ver koopen
dcrt ehdfc betàldn fàl, ihdieh bèydè die kö6per.en\^ef- weder uytgevoert, daar en fal die Roeder niet van
kooper luydén vàh DÜyteh zyil j màer wanneer dié hebben,
vci^kobpef een man vah bUytéh is, énde die kooper V I I.

.1.

P'n den eerden, foo fal in deefé Stad vari deefer Stads
wegen 'een gefwooren Wynroeder wefen, ende
die fal zyn kleedcren mede hébben van de Stad,
gelyk decfer Stads Klercq , ende twee Overfte
D.'enaers, ende niemand anders en ial heni rbedens on-
der wihdien btiyiert confent des gefwóórén Roeders
voorfz.

I I.

deefer Stads bürger, foo fal diè verkóo'pér gelden die Ook en fal die Roeder niet hebben , van het iëlve
twee declen, én dié kdo^er, deèfer Stads burger, dat hy tens geroeyt, ende eens zyn geld af gehad heeft,
dardendeei j ende van allen vaten boven achtehalve ten ware dat men begeerde die wynen anderwervcn
aamen deelèr Srads mate houdende, dubbcld geld, te roeden, foo fal hy zynen dienftdoen, cnde zyneg
//ƒ. Deel, Ggg ggg ζ voor·

met meer.

-ocr page 976-

97i VAN DEN I M Ρ O S Τ O Ρ D Ε W Y Ν,

fchreven gefctren loon daar voor hebben , foo dicke
hy fynen dicnit deede, fonder andermaal ileekwynte
hebben. !

VIII.

Item, tot eiken uyrgank van eenigen faifoen in de-
fe Stad, foo zal die roeder met den chysmeeiters van
den wyn-chys ommegian, cnde peylen die tapwynen,
ende daar af hebben van elcken iteeck , te weten van
elcken vare, dat hy peylt , het zy groot of kleyn',
een haiven braspenninck, ende daar toe jaarlycx van
het faifoen van den vier maanden een paar hoofen of
dertig ftuyvers daar voor , ende dit zul betalen die
chysmeciter in elcker tyd, die den chys aanvat.

I X.

■ Item, die voorfchreve gefwooren Roeder, die dit
nmpt bewaren zal, en zal in defer Stads Raade niet
fitten, geene andere defer Stads ampten voeren,ende
die wyn-neeringe van Rhynfche wynen niet doen,of
vennootfchap daar aan hebben met ymand,noch ook
daar aan winnen, noch verliefen, vorder dan fyn roede-
geld en fteekwyn voorfz.

Ende tot Λvat tyden , als men deefer Srads ftatien
hout, daar fal hy mede komen ende dienen.

X I.

Item, foo zal die wynroeder altyd bercytwefenfy-
nen dienfl: te doen, als hy des verfocht wort van den
kooper ofte verkooper , binnen der felver uure, dat
men hem die weete daar af doet, ofte laat doen, foo
verre het by den dage is.

X 1 1.

Item, fal die voorfz roeder zynen eed doen in tc-
gcnwoordigheyd van Schout, Burgermeefteren ende
bchepenen, als vooren, defe Ordonnantie, ende elke
punt daar inne begrepen, te onderhouden , niet meet
le nemen dan voorfz is, rechte mate dragende met,
ende na defer Stads wynroede, tuflchen den koperen
verkooper, na alle fynen vyf finnen , behoudelycken,
dat hy van eiken voeder wyns deefer Stads mate, wel
wandelen mag op, of neder twee taken wyns, daar
na fynen vyf finnen hem het redelyküe dunkt le bc-
hooren, ende foo voort na eiken vare, na beloop zy-
ner grootheyt : welverftaande , foo en fal die gefwo·
ren v;/ynroeder voorfz op geene voeders noch oock
toelaften van derdehalve aame, defer Stads maten, of
daar boven mogen ritfen ofte teeckencn, dan effen
taaken min ofte meer, maar op kleyne toelaiUn van
twee ofte anderhalve aame, defer Stads maten jfal hy
mogen ritfen oneffen taaken min ofte meerj ende op
aamen ofte half aamen ^ het overfchot by defer Stads
quarte.

XIII.

Item 5 foo en fal niemand hem roedens onderwin-
den buyten confent des gefwooren Roeders, nog eenig
ferpel of argelift zoeken ende voorneemen, om den
Roeder het fyn te onthouden, of te verfteeken in ee-
niger wys, op het verbeuren van vier en twintig Ca-
rolus gulden, tot behoef van de Keyferlycke Maje-
iteyt, defe Stad ende den gefwooren Roeder, en den
aanbrenger, elcx een vierendeel, ende nochtans zyn
i volle roedegeld te betalen , als voorfchreve is.

X 1 V.

Voorts foo fal die Roeder gerechte kenniiTe dragen
in bet peylen, in het afgaan van eiken faifoen, in het
opfchryven en affchryven , ecde mede tuifchen den
koper ende verkoper niemand voordeel ofte achterdeel
doen, na fijnen weten ende vyf finnen.

V. RESOLUTIE, nopens het arbeydsloon van de Kraankinderen ydeni^ ^t^g'^ift- MDCXLII.

[ ρ het verfoek van de kraankinders ende rap-
port van Gecommitteerden , is haarlieder
arbeydsloon verhoogt en begroot , dat fy-
luyden voortaan zullen genieten.
Van alle tonnekens,onder de feltig kannen, in plaat-
fe van dardehalve iluyver, drie ïluyvers.

Van feftig kannen, ende daar boven, inplaatievan
vyf iluyvers, fes ftuyvers.

Ende van het t'huys kruyen ofte ilcepen van fes-
tig kannen tot een oxhooft excluys, drie iiuyvers.
Van een oxhooft te fleepen fes ftuyvers.

VI. ORDRE op de Kraankinderen ende het bearbeiden der wijnen, den ii Jnly MDCL.

arbeyden alle wyncn, die in de Stad, ende
Vryheyt van dien, worden in- ofte uytge-
flagen, gelyk tot noch toe geufeert is.

Dat tot dien eynde de vier kraankinderen , welker
beurte het is, hun zullen moeten onthouden omtrent
de wynkamer, ende haar werck gedaan hebbende,
hun terftond weder aldaar vervoegen , ten eynde de
luyden datelyk konnen werden gerieft.

MI.

at yder weecke de helft van de kraankinde-
alfe vier van hun by beurten zullen be-

ren

Dat niet tc min , indien eenige wynen haailelyck
moeften werden bearbeyt, het zy 's morgens vroeg,
ofte 's avonts laat, ofte ook door den dag , ende dat

de hand waren, dat de pachters ofte een van hun de
andere kraankinderen zullen mogen belaften fodanige
wynen te bearbeyden, defelve het zelve datelyk zul-
len moeten doen, op pœnevan privatie ofte fufpenfie
van haren dienft , tot difcretie van de Heeren Bur-
germeefteren , zonder defelve hun op eenig ander
werk zullen mogen excufeeren, maar het zelve laten
fl;aan , tot dat de wynen zyn bearbeyt, ende als dan
weer gaan na'haar ander werk , daar toe fy mede ge-
ftek zyn.

I V.

Indien ook onder de Kraan zyn twintig oxhoof-
den , zullen fes van de kraankinderen haar moeten
vervoegen om die te bearbeyden.

Ende indien daar dertig of meer oxhoofden zyn fc
bearbeyden, zullen alle acht daar toe moeten vacee-
ren.

V I.

Ingevalle een van hun door fitkte, ouderdom ofte
impotentie zelfs niet kan arbeyden , fal den zeiven
met kenniife van de Heeren Burgeimeefteren een be-
quaam knecht in zyn plaatfe mogen ftellen, die den
gewoonelyken eed van de kraankinderen zal doen, den
impoft als de andere kraankinderen ontfangen, ende
ten comptoire brengen, ende daar voor genieten de

de vier kraankinderen,® welker beurte het is, niet by helfte van het arbeydsloon, blyvende de andere helf-

VII. RE·

te ten profycc van den geenen, in wiens plaats hy
arbeyd.

V 1 I.

Gelyk mede half arbeydsloon genieten fullen de gee-
ne , die de kraankinderen by cxtraordinaris veel
werks neffens haar zouden mogen aifumeeren. Aldus
gedaan ende provifionelyk gcarrefteert by de Vroed·
ichap der Stad Utrecht , den li July löjo. Ende
was ondertekent, J. van der Nypoort.

-ocr page 977-

Β R A Ν D Ε W Y Ν, 6ic. /F. BOEK. lÏL fit.

VIL tRESOLUTIE ûp het voorfz. fubjeâi,

ρ het rapport van de Heeren Vereem ende
Wyckerfloot, Gecommitteerden öp deRe-
quefte by de Bierdragers decfen aangaande
over lang gepr^fenteert, is verttaan ende
gereiolveert, dat de acht kraankinderen, waar onder
fes bierdragers zyn , met behulp van hare twee aJ-
junélen, niet kennende bearbeyden de wynen, die op
eenen tyd in- ofte uytgeflagen worden, daar toe geen
ander zullen mogen aifumeeren ofte employceren ^ als
uyt dc bierdragers , op de verbeurte van les gulden,
tebetaleii aan de Dekens van de bierdragers in der tyd,
tot profyte van haarlieder buiTche.

Ende dat een van de kraankinderen komende teiler-
ven of verlaten te worden , een van de bierdragers,
ofte de geëede kraankinderen knechts,ofteadjunften
in iyn plaatfe gefurrogeert zal worden.

Item, dat de kraankinderen, mede bierdragerszyn-

dm ii:Afnl MOCLlï.

de,als'er wynen, van bliyten ihkomehde \ te 'eearbey-
den zyn, om geen werck van bieren zullen mogeri
fmacken, ende haar dien aangaande reguleeren na dr:
Refolutie des Vrocdfchaps van den ü July i6jo: des
dat die eeene , die fy by extraordinaris veel wer'cks
zullen affbmeeren, in plaatfe van half loon , geheel
loon zullen genieten.

Item, als de bierdragers tot behulp van cÎe kraan-
kinderen, om de wynen te helpen bearbeyden', ver»
focht worden , dat dan daarom onder de bierdrager^
geimakt zal worden, ende dat den bierdrager,die hec
werk komt te winnen , het zelve gehouden zal zyn
perfonelyck waar te nemen , ende niet door anderen
laten doen , op pœne ais boven. Onder ftont ; ac-
cordeert, in kenniiTe van myj en was onderteekcntj
J. van der Nypoort.

.VIII. NADER Rejohtie op het 'voorfz.fubjeóï, den 15 Novemb. MOCLll,

ρ het rapport van de Heeren Vereem ende
Wyckeriloot, die pariyen gehoort hadden,
is verilaan,datalirer geen dertig oxhoofden
wyns te bearbeyden zyn, de kraankinderen,
mede bierdragers zynde, oock zullen mogen werpen
om bier te dragen , zonder dar als dan de bierdragers
haar ftecnen zullen mogen fchutten, op pœne vaii
fuipenfje van hurncn dic-nft. Onder ftont ·, accordeert,
in kenniiTe van my; ende was onderteeckent, J. vari
der Nypoort.

RESOLUTIE, rakende het invorderen van den impofl door de Kraankinderen ^ den zoSep-
temb.M^:>CL·f/lIL

IX.

"s provifionelyk goedgevonden ende verftaan , dat
de kraankinderen voortaan het geld van dc impo-
fitien op de wynen niec zullen uythalen, dan al-
leen van burgers,'geen tappers zynde , ende dat

de pachters niet zullen gehouden wefen briefjens te
laten volgen, om wyn in tappers huyfen te brengen,
zonder alvooiens het geld van den impoft ■ van dien
ontfangen te hebben.

X.' RESOLUTIE, ,waar by de Kraankinderen ontilagen worden van de colleBe van den impofi

op de Wtjn, den ly July MDCLXI.

ρ de Requeftc van de famentlyke kraankin-
deren, inftantelyck verfoekende ontllagen
te zyn van de collefte der impoiitien van
de wynen, om verfcheydene redenen, daar
by vermeit ; is conform het advys van de Heeren
Wykcrfloot, Vehhuyfen en Blankendaal geappoinc-
teert.' De Vroedfchap gelet op der lupplianten gra-
vaminai ende verfoeck daar by gedaan, verÜaat, dat
men by provifie ende tot een proeve defelve zal ont-
ilaan Van het onifangen van den impoft op de wy-
nen, foo wel van de burgers als tappers, en dat men
op de aanftaande verpachiirige de omftanders voorle-
fen zal, dat de aankomende pachters van de wynen
binnen Utrecht, ende de Vryheyt van dien, voortaan
gehouden fullen zyn den voorfz impoli door den harert
zelfs 5 of door ymand , daar toe te nomineeren, tot
hare pcricule ende lait te doen invorderen , gelyk tot
noch toe door de kraankinderen gedaan is, welckeri
perfoon of pcrfooncn gemelte pachters de Vroetichap
zullen voordragen, om tot den voorfz dienil (des
noot zynde, met aiîumptie van een Stads ExploiÖeur)
tot pcricule ende laile als vooren geauthoriiecrc tc
worden.

XL RESOLUTIE, dat de tonnekens met meede ook door de Kraankinderen moeten bearbeyd wor^

den, den -j Novemb. MDCLIX.

lot voorkominge ende belet van de fraude, die
onder dekfel van defen gedaan zoude konnen
i worden tot nadeel van de pachtinge der
wynen en brandewynen, veritaat de Vroet-
fchap by provifie, dat de tonnekens met mee by nie-
mand anders, als by de gefwooren kraankinderen ful-
len worden bearbeyd, edoch om ordinan's loon, op
pœne van drie gulden t'clcker contraventie te ver-
beuren.

XIL . RESOLUTIE , dat de Kraankinderen alleen de wyn en brandewyn JulUn bearbeyden^ den

. ^ Maart MDCLXIL

e Vroetfchap, gehoort het rapport van hare beyden, mits ren langilen binnen een uur , na dat fy

^ Gecommitteerden, heeft de kraankinderen verlocht zyn, komende, met interdiöie aan dc wyn-

op haar optmoedelyk verfoek geauihorifeert, koopcrs, pachters ende allen andereft, dircÖelyck of

om alleen, met uytiluytinge van allenande· indireöelyk, ymand arders'te gebruykcn, op poene

len, alle vaatjens, foo van wynen , als brandewynen vap drie gulden telken reyfe te verbcuien
of gcdiftilleerde wateren,' groot oftekleyn, te bear

Gehoort

XIII.^ RESOLUTIE, rakende de knechts van'de Kraankinderen» deniiJunyMOCLXJX.

Ggg gg g 3

-ocr page 978-

974 VAN DEN I M Ρ O S Τ Ö Ρ D E W Y Ν,

lehoort het rapport van de Heeren Wycker-
iloot, TinthoFende Zyperteyn,diegecom-
miiteert waren ©m te advifeereri op de Re-
quefte van dc vier kraankinders knechts, is'
verftaan^ dat de twee knechts, die ordinaris in het
werk zyn, .gehouden lullen zyn pêrfoönelyck haarê
wceck o'fte beurte waar te nemen, ende zullêndanin
plaatfe van half voortaan geheel arbcydslöon genieten,
uytgefondert, als zy in plaatfe vaneen fiecken öite
nootfaackelycfcen abfen«en Werckcn, in Wekken gçw
vallen fy maar hali arbcydsloon zullen genieten,-endc
de wederheifte komeii ten 'behoeven van den voorts
fiecken ofte abfènten i ende fbo wanneer de vordet%
twee knechts by de kraankinders cxtraordtnarls me^'e
in hét werk kotnen geftelc te \«Oi'den, datdefelveals
dan oök niet meer zullen hebben als half arbeydsloon,
ende de wederheifte van dien kotiien ten behoeve van
de gèmeene kraankinderen.

XIV. NaDEK Refolutie op het voorfz.ftéjeû, den 27 Decemb. M'DCLXIX,

e Vroet'fchap perfilteerende by hareReiolutie
den 2 I Jüny deies jaars verleent, op het ver-
foêck van der vier kraankinderen knechts,
heeft by interpretatie defen aangaande ver-
Üaan, dit alryd twee van defelve knechts nevens de
acht kraankinderen in het werk Tuilen zyn, endeins-

ΧνΓ ΚΪί3θΠϊτΓΕ
gelycx geheel arbeydsloon genieten, endèingevalle een
van de refteerende twee knechts ofce beyden in plaat-
fe van fiecken ofte noötfakelycke abfenten arbeyàen,
dat defelve als dan maar half arbeydslböh Tullen mo-,
gen genieten.

uuaar by het loon van de Kraankinderen word verhoogt, den 5· Mnart
MOCLXXVIL

e Vroetfchap , g^hoort het rapport van de
Heeren Commiflariircn , heeft het loon der
kraankinderen op haar verfoeck geaugmen-
teert invoegen als volgt.
Dat vooitaan van een wynton van vyfiig kannen
incluys tot vyf en fcftig, voor arbeydsloon met het {Ie-
pen zal worden betaalt ft s ituyvers.

Ende boven de vyf en fcftig kannen zal worden be-

XVI. PülNCTEN

taalt als van ouds.
Van een ftuck brandewyn door malkahderen tien

ituyvers.

Ende van een tonneken brandewyn,kan of flefch,
die by de uytflyters uyt de kelder word gehaalt, fol-
1-en de kraankinders daar voor van arbeydsloon genie·»
ten drie iluyvers , gelyck als van een tonneiten
koele wyn.

den

waar naar de Kraankinderen en haar knechts hun fnllen reguleeren
21 OBob. MOCXQK

at de acht kraankinderen , nevens de vier^
knechts,alle dagen des fomers van PaaiTchenj
tot Viftoris, d^es ochtens ten acht uuren,
ende des winters, van Vióloris tot PaaiTchen,
des ochtens ten half negen uuren precies,ende voorts
den geheelen dag, wanneer fy buyten 'twerck fullen
zyn, haar zullen moeten onthouden by ende aan de
chynskamer van de wynen binnen Utrecht, om over
't voorkomende werk invoegen nabenoemd te dobbe-
len , op pœne van het zelve werck te zullen miflen,
ende dit alleen by de prsefenten daar over fal worden,
geworpen.

Dat op 't voorfz uur dc kraankinderen die prasfent
fullen zyn, nevens twee van de knechts, twee man-
nen van hun zullen afwerpen tot 't bewercken van de
brandewynskelder voor dien dag.

Dat dc verdere van die kraankinderen en de twee
knechts, die aan de kamer 't vordere van dendagpra:-
fent fuiïen zyn, wanneer daar eenig werk voorkomt,
over 't felve voorkomende werk zullen afwerpen foo
veel mannen, als tot 't felve werk door depachters ful-
len worden gtordonneert ende nodig geoordeelt.

Dat by 't iluytcn van de chynskamer des voornoens
ende nanoens de pr^efente kraankinders ende knechts
zullen afwerpen twee mannen tot de brandwacht, om
't werk, na het fluyten van de kamer voorkomende,
te bearbcyden.

Dat elcks voor fijn particuliere beurs ende profijt
Zal werken, ende genieten 't loon van 'c geene hy
Zal komen aan te werpen, ende vervolgens te verdie-
nen, zonder dat de kraankinderen ofte knechts voor*
taan in een gemeene beurs zullen mogen werken.

Dat de voorfz twee knechts ook geheel loon zul-
len genieten, in conformité van de RefolutÏe van de
Ed. V^roedlch ip van den 21 Juny 166;^ , ende Aai-
pliarie van den 2,7 December daar aan volgende.

Dat die twee knechts de geheele weeck alfoo in 't
weik fuJlen zyn, ende dan weder io de andere weeck
by bcufte de twee andere ktiechci.

Dat de twee knechts, die büyten de beurte zullen
fijn voor de fiecken of impotenten, overal hét voor»
komende werk, daar fy praefenc iuUen fijn , met Ût
vordere pr^fente kraankinderen ende knechts zullen
werpen op half arbeydsloon, blyvfende de andere helf*
te voor die fieken of impotenten.

Ende foo wanneer die twee knechts, de welke buy-
ten d'ordinaris beurt fullen fijn, extrâordinaris mede
in het werk komen geilek te worden , te weten hf
gebreck van genoegiame kraankinderen ende knechts
van de beurte , zullen die knechts buyten de beurc
mede geheel arbeydsloon genieten.

Dat de kraankinUeren ofte knechts haiar werk iiici:
zullen mogen doen bearbeyden door houtfchilden,
maàr gehouden fijn in conforinité van de Refolutie
van de Ed. Vroedfchap van den 14 April löjï, foo
wanneer daar meerder wynen op eenen tyd in-ofuyt-
geflagen Werden, als fy bearbeyden konnen, te em·
ployeeren uyt de bierdragers, die daar toe twee ofte
meer, nadat den pachter oordeelen fal, tot het voorfz
werck züllen moeten afwerpen, öp póchè daar by
geftatueert, ende zullen de bierdragers, die invoe·
gen voorfz zullen gearbeyd hebben j gfefiieten hèl
volle loon.

Dat het, als van ouds, dc pachters vry fal ftian,'
wanneer fy raeynen zullen , dat de kraankinderen of
knechts van haar devoir manqueeren, defêlvebyprö-
vifie 't werk te verbieden, ende op de leye te lettenf
ter tyd toe de Heerert Burgermeeftcrea d&âf ontreafe
nader zulkn hebben geordonneert. Des zullen dc
voorfz pachters gehouden fijn, aanftonds aan weï®-
melte Heeren Burgermeeiteren daar van behoorly^c
kennifil· te geven. ^

Blyvende in 't vordere alle vorige Refolutieri, öp"
't voorfz fubjed genotoen , ïn waerde. Aldus gear-
refteert by de Ed. Achtbare Heeren Borgermeefterön
ende Vroedfchap der Stad Ütrecht, op den ii Οαθ·
bet Ift kennifle van my, Cor.deRücver.^ #

XVII. RE-

-ocr page 979-

Β R A Ν D Ε W Y Ν, &c. ir. BOEK. 111 T17. 975

XVII.

ehoorc het rapport van de Heercn Gccom
mitteerden tot de Wynkopers Gilde, op de
Requeite daaromme gepriciènteert by Dee-
kens, Busmeefters en Overluyden van den
zeiven gilde, heeft de Vroedfchap eenparig goedge-
vonden by provifie te arrefteeren en te ihtueeren de
navolgende Ordonnantie nopende het loon,ende het
werk van de kraankinderen.

Dat alle dagen de kraankinderen, nevens haar vier
knechts, op de gellelde uuren en tyd fig voor de
Eschyskamer der Stad Utrecht zullen laten vinden
tot geriefvan dc kooplieden , omme op huren dienft
te wagten ,'Zonder daar van te mogen abfenteeren,
buyten conient van den Pachter of Colleéteur , op
rœne van haren dienil van de Kraan te verliefen.

11.

Dat ook de refpe£bive kraankinderen van nu voort-
aan lbo wel in 't grof als kleyn werck in geen eene
beurs zullen mogen werken, maat alle het werk, dat
aan de kamer gebragt z-il worden, ioo grof als kleyn,
?;ullen moeren verdobbelen met de prœfente kraan-
kinderen en knechts die aan de kamer zyn, ende aan-
lïonds zullen moeten wercken.

III.

Dat ook de refpeflive kraankinderen een werk aan-
genomen of gedobbelt hebbende, het felveten eerften
zullen moeten afdoen , en geen meerder werck van
andere koopluyden zullen mogen aandobbelen ofaan-
neemen, voor dat haar eerfte werk" metter daad vol-
bragt en beitelt zullen hebben : exempt nochtans in
gevalle van grof werk, of inilag, dat met de Kraan
Ichuyt moet gebragt werden by de refpedive koop-
lieden , foo in de Oude als Nieuwe Gragt, dat de
kraankinderen als dao ( tot gerief van de kooplieden,
cn om defelve des te fpoediger te helpen , vermits'er
maar eene Kraanfchuyt is) gepermitteert zal wefen,
van foo veel kooplieden haar wynen op defelve fchuyt
te fetten , als in paflant met de fchuyt varende, 't zy
zuyd-of noordwaarts op, jndefeive fchuyt ordentelyk
kennen geladen , ende de een voor den anderen ge-
Jofl: worden, mits altyd pr^fereerende de wynen die
cerft onder de Kraan gekomen zyn , dcwelcke eerll
moeten gewerkt en gefleept worden , op pœne van
fufpenfie van fes weccken voor de eerite reys.

IV.

Dat ook de'refpe£l:ive kraankinderen gehouden ful-
len zyn, alle de wynen te werken ten haren pericule,
cn alle fchade en intereire , die in *t wercken zullen
komen te vallen, die fullen fylieden den borgeren en
kooplieden met den eerften vergoeden , opleggen en
betalen , en by gebreecke van dadelyke voldoeninge
Zal den koopman en borgeren hare fchade konnen en
mogen verhalen aan dengemeenen kraankinderen gil-
de, 'c welk daar voor relponfabel wefen zal ; weick
gilde tot laften van foodanige kraankinderen, die in
gebreecke i'yn gebleven , hare gedane fchade te ver-
goeden , wederom fodanige actie tot reftitutie tegcns
defelve zal mogen maken,foo fy vermeynen zullen te
behooren.

Dar onder de gefcyf^e fchade mede begrepen zullen
wefen die l'chaden, die in het werken van de wynert
in fltiTt n en botel jes gevuld, mogten komen te vallen,
zonder eenige cxceptien daar ontrent re maken; ende
op dat de manden met flefltn by de refpeâive kraan-
kinderen des te fecuurdcr mogten werücn gewerckt,
zullen fylieden by het bearbeyden \an deieive ztg
moeten voorfien met touwen,omme defelve onder dc
bodems van de manden kruyswegens om te liaan, en
defelve daar aan te dragen , welcke touwen haar allé
jaren door onien Kameraar werden gegeven, en jaar'
lycx gegeven zullen worden.

V I.

Dat by alle manden met fleflen, die door de kraan-·
kinderen zullen bearbeyd worden,om het uytdnnken
en vermiiïen van de fleifen te voorkomen , de wyn-
kopers gehouden zullen wefen, om haar knechts met
het werk mede re zenden , die goede toeligt zullen
moeten nemen, dat van de fle/Tcn gecne werden uyt-»
gedronken, of genomen, ofte by mancquemenc van
knechts, zullen de refpcâive wynkoopers den kraan-
kinderen de fleiTen toetellen , welcke kraankinderen
voor die toegetelde fleflen refponfabel zullen -welen ,
ingevallc daar minder mogten werden gevonden, als
haar toegetcld zyn.

V 1 r.

Dat de foo genaamde brandwachten, van desmid-
daags, en des avonts altyd fullen moeten prœlentzyni
in haar kluys onder de Kraan , ende aldaar fullen moe-
ten verblyven des winters tot acht, ende des fomers
tot negen uren 's avonds, omme het werkaldaaraf té
wagten, ende in cas fy eenig werk mochten hebberi
gekrcegen, zullen fylieden, na het werck beitcid te
hebben, haar aanftonds weder begeven na baar ge-
meite kluys, zonder haar elders te mogen ophouden,
en zullen fylieden na het vertreck uyt haar kluys des
middaags, en des avonds alvorens na huys of elders te
gaan, by haren Pachter of Colleéteur moeten verne-
men, oPer ook noch eenig werk is, het zy dat het
felve noch des avonds, of des ochtens op het daartoe
beftemde uur moet gewerckt worden, op pœne van ·
cafl'atie.

VIII.

Dat Dok alle wercken, die mogen bearbeyd wor-
den , zullen moeten gewerckt worden door gefwoo-
ren kraankinderen, of haar gefwooren knechts, op
pœne van fufpenfie van drie maanden.

I X.

Ende ingevallc het mogte komen tc gebeuren, dat
geen van de kraankinderen op de ordinaris tyd by de
hand mogte zyn, fal het den pachter tot gerief van
de borgeren en kooplieden gepermitteert zyn,cn ook
tot het werk moeten employeeren een ot meer van de
bierdragers, die ook gehouden fullen zyn, het felve
aanftonds behoorlyck tc beftellen, op poene als vo-
ren. . .

X. · '

Dat ook by de kooplieden en kraankinderen in het
toekomende voor een vat, ot vier oxhoofden Franfle
- . / wya

RESOLUTIE mpem het loon van de Kraankinderen y 'wegens het dragen van manden
met flejj'en, den ^July MΏCtXl·ΊL

e Heeren Gecommitteerden toe de Wynkoo- te komen, heeft de Vroedfchap goedgevonden, by
\ persen Kia.nkinders Gilden, hebben ter ver-j proviiie het arbeydsloon van mandens met bouteïjens
gaderingingebragt, datdewyldageïyksmeer : te reguleeren als volgt; namentlyk een mand voorfz
en meer in gebruyk quam, van wyn in bou-, tot 2f kan incluys op 5 ftuyvers, en bóven de 2f kan
teijens gepakt, in manden in te ilaan , dewelke veel tor fokan excluys op dubbelt geit, hier onderbegre-
moeyelyker en fwaarder vallen te bewerken, als vaat- pen het loon van den lleper, foode kraankinders hem
werk, ook daaromme dagelycx veele difpuyten over gebruykt hebben, blyvende 'c arbeydsloon van vaac-
'c arbeydsloon voorvielen j om welke diÎFerenten voor werk, als van ouâs.

X VIΠ. NADER Ordonnantie voor de Kraankinderen en haar knechts, den 15 A^ril M^DCCXXÏïL

ttiiiAir--"·*""'·'^-

-ocr page 980-

99^ VAN DEN IMPOST OP DE BIEREN

wyn fal wcrJengerekenr, vier baferacque oxhoofden
voor een vat, vier Boudaeuxfe oxhoofden voor een var,
vier Hogelandfe oxhoofden voor een vac, agt halve
oxhoofden voor een vat, fes tiersjes voor een vat, drie
Toufane oxhoofden voor een vat, drie Picardanfe ox-
hoofden voor een var.

X I.

Waervoorde refpeâivekraenkinderen voorarbeyds-
loon van yder vat als van oudsfal worden betaelteene
gulden met het kraengeld, dog van de Toufane en Picar-
danfe oxhoofden, van yder oxhooft feven en een hal-
ve ftuyver.

XII.

Dat by de refpedive koopluydcn volgens ufantie
aan de kraenkinderen voor 't wercken van een voeder-
vat zal worden betaelt twintig iluyvers, en door die
borgeren dertig ftuyversj item, voor een toelaft den
koopman vyftien.en een borger agt ien ftuyversj item,
een pommcgje twaelf en vykien iluyvers re!'pe6tive ,
het kraengeld daer onder begrepen.

XIII.

Dat in toekomende geen ileepgeld fal werden be-
taalt, van het geene niet gcflcept behoeft te worden.

X 1 V.

En zullen de borgeren en koopluyden gehouden zyn,
aan de refpeftive kraenkinderen voor arbeydsloon te
betaalen , agtervolgens onle Refolutie v:in den jaere
1Ö42. en 1677 reïpeólive , mitsgaders de opgevolgde
Ampliatie van dien in den jarei7i7, alsfevan een var,
kruyck , of fles met wyn, boven de vier, tot vyftig
kannen excluys, by uytflag voor loon, en kraengeld
le zamen drie ftuyvers , en in cas de wyn in flelFen
mogte gevult zyn, zullen zy van onder de vyi ende
twintig kannen hebben drie ftuyvers, en daer boven
fes iluyvers, en voorts na advenant, vaneen vat groot
vyftig kannen tot vyf en feftig incluys met ilepen fes
iluyvers, en boven dien tot honderd kannen incluys
met het liepen negen ftuyvers, en van een oxhootd
dat voor de deur op een wagen moet gearbeyt worden,
met touwen en Iceren negen ftuyvers, en voor een ox-
hoofd met het ilepen iwaelf ftuyvers.

X V.

Ende ingeyalle ondervonden mogte worden, datde
refpedlive kraenkinderen , of hacr gefwcoren kncgts
van de borgeren , en koopluyden meerder quamcn te
vorderen en ontfangen, als het voorfzgeftelde arbeyds-
loon , den alfulcken voor de eerfte reyfe, van het ref-
peétive werek ζ d zyngefuipendeert, den tyd van drie
maenden, en de tweede reys gecafleert.

XIX.

X V I.

En fal den refpeélive kraenkinderen gcpermittccrt
zyn, tot het nabefchreve werck een fleper tegebruy-
ken, tot het vervoeren van vaten van vyftig kannen,en
daer boven, tenware die varen fonder ileper konden
gewerckt worden , in welcken gevallen haer geen
Ileepgeld ial worden goed gedaen, ook zal de wyn
op flcften gevult onder de vyf en twintig kannen uict
gefleept, maer gedragen moeten worden.

XVII.

Dat ook altyd een van de wynilepers, fig tot het
flcpen van de wynen , ontrent den Exchyskamer zal
moeten laten vmden, fonder dat zyeenig ander fleep-
werck voor de wynen zullen mogen aannemen, pp
poene van fufpenfie van fes weeken.

XVIII.

Welcken Ileper ook aenftonds verpligt fal wezen,
den borgeren en kooplieden voor het nabefchreve loon
haer v/erk aanftonds te vervoeren en t' huys le bren-
gen, fonder eenig tegenfpreecken, 't zy 't zelve on-
der pr^etext van meerder loon te willen hebben, mcz
willen flepen als anderfints, alzoo wy verftaen datde
refpeélive flepers, met het nabefchreve loon zullen te
vreeden zynj ende ingevalle zy flepers voor het fel ve
loon het werck niet wilden flepen, ofte ondervonden
wierd l>y haar meer fleepgeld gevordert, en oniian-
gen te zyn, den alfulke voor de eerfte reyfe zal gc-
lufpendeert zyn van zyn werck den lyd van ies wee·
ken, en de tweedemaal gecafleert werden.

XIX.

Ende dat die geinterefleerderis by mancquement
een ander tot haren koften fullen mogen gebruykcn.

X X.

En welke flepers, voor haerfleeploonby den koop-
luyden by haer inflag fal worden betaelt, voor yder
gang zynde ttvee oxhoofden vyf ftuyvers, ende een
oxhooft drie ftuyvers, exempt de gangen, die boveii
de Smee- en Jacobibrug moeten gefleept worden,
waer van zy zullen hebben van twee oxhoofden jzes
ftuyvers, en een oxhooft vier ftuyvers; item van een
voederftuck eene gulden, een toelafttwaelfftuyvers,
een pommigje agt iluyvers, en voorts zoo vrel'tle!- *
ve loon hier vooren , onder het loon van de kraen-
kinderen is gecomprehendeert. Aldus by dcHeeren
Borgemeefteren, en Vroedfchap der Stad Utrcchr,
provifionelyk gearrefteerr ten dage als voren, enimcre
folito) van den Stadhuyfe gcpubliceert, tot cenyders
narigt, op den if April 1725. Jn kernifle van my,
E. V. Harscamp.

, en de tweede reys gecafleert. Li. V. Harscamp.

Op de Kraanfchepent Kraanmeefier, en Kr aanrecht, den ^ Februitr*
MD Lm. ___

"yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
gemeeiieren ende Schepenen der Stad van
Ütrccht, doen te weten van Koninckly-
ke Majcfteyts wegen , onfen Alregenadig-
ftcn Heere , dat by den Raad van Utrecht dit nabe-
fchreve geordonnccrtende geftatueert is op dekraen-
endc wynfcheepen, met alle andere fchecpen, eenige
parcelen inne hebbende , die men met de kraan uyt-
cnde innefetten , ofre ligten fal mogen , mitsgaders
van het loon ende gerechtigheeden den Kraanmeefter
daaraf competeerende, ommeeen geregeltheyt voor-
taan daar inne te mogen hebben, waer mede alle voor·
gaende Ordonnantiën op de Kraan, ende Kraenmees-
icr met de Kraenkmderen geordonneert, ende mits-
deefen geahercert zynde, te niette wefen fullen.

J»

In den ecrften , is te weeten , dat alle Rhynfche
ende Wefterfcbe wynen, geen uytgefondert, die van
buytcn binnen deefe Stad komen, ende alle wynen ,
die van binnen uyt deefe Stad gevoert fullen werden,
tot de kraen ende kraenrecht behooren , ende zullen
die geenen, die de kraen met de kraenkinderen te wer·
ke ftellcn fullen, daer af betalen, foohiernaer volgen
zal.

I I.

Voorts alle andere parceelen , hoedanig die zyn,
ende deefer Stads kraen begeeren , die zullen deefe
Stads kraen mogen gebruyken , by foo verre deefe
Stads kraen , het felve onbeforgt ende onbefchadigt
doen ende verdragen mag, op debehoorlyke rechten
eensdeels hier na geordonneert.

I I I.

Item, foo wanneer ymand met zyne fcheepcn,
ofte fchuyten innekomt , ende metter kraan begeert
geloft te wefen, fal die felve mogen gaan tot de Kraen-
meefter, ende doen by den felven zynen naem op de
Jey aanteeckenen, mits hem gevende tot Godsgeld
cenen ftuyver.

I V,

Ende foo wie voor op de ley getceckcnt flaer, fal
voor geloft worden, ende foo vöort de andere getec-
kende vervolgende,

^ V. Item.

-ocr page 981-

BRANDEWYN, &c. IF. BOEK. 111. TIT. 97f

■ni

Ρϋ

«V.

Ïrem, foo wanneer eenig fchip, of fchuyt met de
ïcraen is loflende , otte daar onder leyt omme te los-
fen, zoo zullen alle andere fcheepen, die metter kraen
'ook begeeren geloft te zyn, gehouden wefen te bly-
ven leggen tuflchen der Tolleileeger poorie ende Sc.
Meertens brugge, ende boven in der Stads graften,
op aUblcke plaetle , als den fchipper by den Kraen-
meefter geweien zal worden, in fulker voegen, dat
fe andere varende en paiTeerende fchecpen ende fchuy-
.ten, niet hinderlyk, rofte Icttelyk en zyn , ende dit
.op het verbeuren van eenen Carolus gulden, tot be-
hoet^an de Konincklyke Majefteyt, ende deefe Stad,
ende daer en boven die lefte op deley geteeckent en-
de ook geloit te worden.

V I.

. Welverftaande, dat in deefe loiîînge» deefer Stads
goederen voor alle andere gevordert, ende geloft ful-
kn werden.

JDa nabefchreven is het loon van het Kraanrecht,
V I 1,

Item , foo zullen die Kraanmeefter , met dekraen-
tinderen hebben van alle voeders, houdende vyf aa-
men ende daer over, die men met de kraen wercken
cndc met de kraenfchuyt inne- ende uyiflaen ial in
de keinaren, gelegen in de Vryheyt van deefer Stads
plaetfe 4 fiuyv.

VIII.

Ende desgelycx, tuflchcn Sinte Meertens brugge,
ende die Viichbrugge, ende mede tuflchen die Backer-
brugge ende Beyerbrugge ook 4 ituyv.

i X.

Ende wesdie kracnkinderen voorder opwaarts , of
'inederwaerts binnendefer Stadspoorten inne-ofteuyt-
llaan, daer van fullen zy hebben 8 Iluyv.

leem, van elck ftuck, houdende beneden die vyf
aamen ende daer onder tot andeihalf aam toe, zullen
2y hebben in de Vryheyd, ende tuflchen der twee brug-
gen voorgenoemt 2 ituyv.

X T.

Ende daer buyten, die helft meer.

XII.

Item, van alle flucken, houdende beneden die an-
derhalf aam, tot een half aam toe, fullen zy hebben
in die Vryheyt ende luiTchen der twee bruggen vooriz
• I ftuyv.

X I I 1.

Ende daer buyten i ftuyv.

X I V.

leem, van alleftucken, houdende een half aam, of
d;icr omtrent , blyvende onder die aame , zullen zy
hebben in dc Vryheyd, ende der bruggen voorf^cen
halve ftuyv.

XV. ' '

Ende daar buyten i ftuyv.

XVI.

Item , wes wynen de kraenkinderen werken zullen
boven op der ftraaten metcer ftelle , ofte op de rol-
wagenen, zullen daer af hebben , als hier na volgt.
XVII.

Ia den eerften , in de Vryheyt van elcke voeder
voorfz 4 ftuyv.

XVII I. ,

Ende buyten der Vryheyd van der Stads plaatfe,
tot45 roeden toe in delcnete, rontiommegaende, en
daar en binnen van elck voeder vooifz 8 ituyv.

XIX.

Ende van elcke voeder, die binnen deefe Stads buy-
ten die 4f roeden voor genoemt, inne- ofte uytge·
Hagen, ofte op dc keinaren geleyt zullen werden 1 ζ
Ituyv.

///. Deel,

X X.

Ende van halve voeders, toelaften, aamen ende
halve aamen,zullen die kraenkinderen daar af ontfan-
gen ende het loon van dien verminderen , naar adve··
nand van de grootheyt ende fpecificatie der vaten, als
vooren. r

XXI.

Item, als die koopman begeert, zyn Wynen op de
kraenfchuyt op recht gefet te worden, dat zullen die
kraenkinderen gehouden zyn te doen, ende daaraf
hebben met den Kraenmeefter,van elck ftuk een hal-
ve ftuyver meer boven haar ordinaris loon.

XXII.

Item, als die Kraenmeefter, met de kraenkinderen
verfocht worden te wercken, by avonde, ofophey*
lige dagen, zullen zy daar toe bereyt wefen, en heb*
ben daar nf boven halar loon voorfz van elck ftuck »
groot ofte kleyn, een halve ftuyver.

X X M I.

Item, foo zullen die Kraenmeefter,met de kraen-
kinderen hebben van het wercken met de kraen van
deefe nabefchreve parceelen van goeden, zoo hier na
volgt.

XXIV.

In den eerften, van een pack laeckens van lö lae-
kens 4 ftuyv.

XXV.

Van een pack laeckens, van 20 laackenen 6 ftuvvi

XXVI. ^

Van een molenfteen, die men van het een fchip in

het ander fetten zal met de kraan, ofte op de werf
6 ftuyv. ^

XXVII.

Dan die men boven winden zal, om op wagens re
zetten li ftuyv.

XXVIII.

Van een farckfteen van 6 voet 3 ftuyv·

XXIX.
Van feven voet 4 ftuyv.

X X X.
Van acht voet 6 ftuyv.

XXXI.

Van negen, of tien voeten 9 ftuyv. .

X X X I I.
Ende watter boven is naar advenand.

XXX H L
Item, van een kloeke , ofte buflche, ofte andef
fwaerte, wegende 1000 ponden , en daar onder tot
fes hondert ponden toe 4 ftuyv. ' -

XXXIV.
Ende van elcke twee hondert ponden, over die
duyfent ponden fwaerte verhogende, zullen die kraen-
kinderen af hebben ζ ftuyv.

XXXV.

Ende alfoo die kraenkinderen , eenigc kloeke op
een wagen leggen fullen, foo zullen zy daar af heb'
ben boven haer loon voorfz, van elck ftuck 4 ftuyv.·

XXXVI.

Ende van alle andere parceelen hier niet gefpecifi-
ceert, of benoemt, zullen die Kraenmeefter met die
kraenkinderen daer af hebben , naer redelykhcyt en
die gelegentheedcn van de fwaerte, hier vooren ge-
roer t, .

X X X V I i.

Ende deesse voorfz penningen, zal die Kraenmee-
fter, met dc kraankinderen half deelen, ende de on-
koften van de kraenkinderen van de rolwagens mette
paerdehuur, ook kaerflen, fmeer ende anders ^ mede
half dragen > des zoo werden die kraenkinderen geor-
donneert, den Kraenmeefter gehoorfaem te wefen in
het geene hy hen beveelt, den kraen aafigaende, en
mede hen t'allen tyden (tot zynre vermaninge) goe-
de reekcninge endebetalinge ledoen, ophetverbeu-

Hhhhhh ren

-ocr page 982-

ren van voor meyncedig'geftraft, cndc vanhaerdienft,.
dieίπgebreekeibevonden worden, geprivcertte wor-
den.

XXXVI I 1.

Item-, zullen'die kraenkindcren gehouden zyn, te
"werken die wynen, en Je andere waren tothaerenpe-
ricule, ende alle fchadcn -cnde intereflen, die in hec

OJS^DOISl,NANTIE cp de Kramfchuyt
y η Hoeren die Stadhouder , ^Schout, Bur-
^ermeeftcren ende Schepenen der Stad U-
tnecht, idoenjte weeienfcenen ijegelylcen,
dat de Raad deefer'Scad by provifie ende
op 'cen verfoek deofe nabefchreven poinden ,geaccor-;
drcftfheeit^'den bewaerder icnde aaniiecmer »van het
ondçrhoudivan dckraenfchuyt , ordonneerende eenen
jqgelyik diensaangaande hem daar na te reguleerfn.

In den ecriten, datniemand de kraenichuyt falge-
bruyckcn met bier te beaibeyden , of eenig bier daar
qp,£ell:iïen «leggen , iten ware met confent .vandeney-
genaarwan de kraenfchuy.t., op het verbeuren van elc-
ke vat, jdattiïr mede bearbe)a,is, iohetdatmen opde
kraenfchuyt vim leggen, eenftuyver, totprofytvan
den eygenaer van de.Fchuyt.

Irem^ dat ïmen igeenJeqgewyr»vaten en iallfchoon
maekcn, ofte binden op de kraenfchuytop het ver-
werken vallen, die fullen zyluyden den burgeren, of
koopluyden, met den eerften vergoeden, opleggen
ende'betalen , ende hier voor zullen zyluyden elcx
ook burgen fuffifant îftellen naar behooren , omme,
by gebreecke van henluyden, aan de borgen die fcha-
de als vooren daar aan te verhalen.

, den 29 Mam MOLXXXV,

beuren van zo ftuyvers, tot proFyt als boven.

Item, foo wie dieki-aenfchuyt begeert'tegébruyc-·
ken 'met confênt van den eygenaer , om eenige kra-
tmerye^daer op te leggen, of ftroop-endcplye-kartee-
'len, ofte packmanden , fuykerkiften , ofte anders,
met bier, brouwkeetelen, ofte koelvaten daar mcd«
te bearbeyden , ofte verbrengen , die zal gehouden
zyn te betalen, te weeten , die kramers, ófte ande-
re, van elke'karteele een halve ftuyver, ende van elke
packmand een ftuy ver, en alle anderej zullen den ey-
genaer zyn genoege doen hebben, of te vreeden ftellen,
zonder nogtans dat zyfe over nagt fullen mogen hou-
den dfbefigen, daer die Kraanmeefter , ende wyn·
tappers gebreck Iby mogten hebben, op het verbeu-
ren t'elcker.reyfe van 20 ftuyvers, tot behoef van den
eygenaar van de kraanfchuyt.

v a ν d é ν i m ρ ô s τ op de bieren,

VIEilDE TYTEL.

(

Van den impcû op de Bieren, Bierkaey ^ Selis-

brouwers 5 en Bierdragers.

EERSTE DE Ε JL·

Van den ïmpöft op de Bieren en Bierkaey.

De Lejer "voege hkr'hy;dc OrAonnantkn op het Brmwers gild^ gebracht in het -i ii. 'Boek. xxvili. Tyt.
Placaat tegen de fraudes mn den bier- en ^wyn» impofi^^-.den li^July 1666. Sief den voorg. Tyt. i. DeëU
Num. XIV.

Refolutie,^^ tegen ,hetIfetten mn geladen in wynhopers hnyfen^ den ^Tebruar. lóyj. Siet den voorgaendenTyf.'
•I. 0eel. «Num. xx.

i. "OR'DONNANTIE^, waar by fuer/cheyde middelen worden ingeflelt ende verheogt, den ^ Fe*

bmary MOLXKVIII.

"yntHeeren die Stadhouder, Sdhout, Bur-{
.gemeefteren^ende'Schepenen der Stad vani
Utrecht, doen te ^weten^van Koninckly-
' ke Majefteyts wegen, onfen Alregenadig-
Iten Heere, dat de Raad deefer Stad, omme te^mo-
jïeniver vallen , endelbotillcn dc orikoften van-de-Fort i-;
ficatic,decier.'Srad, innegdllélt'heeft deefe nabefchre-;
ven impoiten, daarvan niemand'vry en zal zyn,endd
geduuren zullen ίtot «wede^feggen'van den Raade.

In.den eerften, ^op dcke-tonne'biers, binnen dee-'
fe^Stad gebrouwen, 'dieïby den'burgers ende ingefe-
tcnen deefer Stad ende Stads Vryheyt', foGeettelyk
als Weerlyk, gedroncken-fal-worden, vyf ftuyvers.

'I l.

«Ende .op elcke/tonne biers, komende van buyten,
ofte Qver^ee, <die bydefèlve'geüronckenfalworden,
tien ftuyvers.

Τ I I.

tl tem, ' opielcke ' tonne' binnen 'gebrouwen biers, die
by deirappers innegcleyt, ende geileeten fal worden,
lien iftwy vers.

i v.

Ende op elcke tonne biers komende van buytenj
ofte over Zee, twaalf ftuy vers.

Item, op elcke tonne jopen biers, houdende Teven
kintgens, eenen gulden en vyftien ftuyvers.

Item, op elck vat bieredicks, dat hier binnen ter
ïlete verkoft.fal worden, fes ftuyvers.

VIL

Welverftaande,dat hier mede der Statenimpoftcn
gefmolten zullen zyn, foo zyd*een helft van devoot-
fchreve impoften , ende de .Stad ter Fortificatie bet
hoef, de ander helft trekken zullen,

VIII.

Item , op elcke tonne zeep, die in de Stad ende
Stads Vryheyd ter fleete verkoft fal worden , vier
ftuyvers.

IX.

Item, op elcke loop zouts, dat inde Stad en Stads
Vryheyt ter fleete verkoft fal worden, acht ftuyvers.

X. ^ .

Item, op alle beeften, die binnen deefe Stad en^

-ocr page 983-

Ö ï Ë R k À É Yi &c. TV. BOÈK. M tii. m

Stads Vryheyt geilagen ende gefteecken Tullen Wor-
den, zal men betalen, alfuickcn impoft,als de vleys-
houwers gewoonlyk zyn ten exchys te betalen.
• Te weten, van een oflc acht ftuyveris.

Van een koey, ofte veerfe fes ftuy vers.

Van een twee jaarigen veers vier iluyvers.

Van een kalf twee ftuyvers.

Van een fchaap, of lam een ftuy ver.

Van een vereken twee ftuyvers.

Van wclcke impoften de vleyshouwers vry zullen
zyn, overmits zy gelycke iomme ten exchys betalen.

X I.

Item , van alle vette heeften, hiervoorens gefpecl-
iïceert , die hitr ter marckt komen ejndeverkoft wor-
den, ende voorts uytter Stad ende Stads Vryheytge-
bracht zullen worden , zalmen betalen half geld, als
opelcx als voorfzgefteltftaat, te betalen by den fcoo-
per.

II. ORDONNANTIE op den impoft van de

nk jrv" Heeren die Stadhouder. Schout, Bur-
IV /1 gemeefteren ende Schepenen der Siad U-
trecht , doen te weten cenen jegelyken,
^ dat de Raad deeler Stad gehoört hebben-
de de klachten van den exchyfen, impoften endege-
neraalemiddelen op de Bieren, van het groot bedrog
dat henlieden gedaan wort, gerenoveert heeft, ende
renoveert by deefen alle Ordonnantiën op de voorfz
cxchyfen, impoiien ende generale middelen gemaakt,
ordonneerende eenen jegelyken dies aangaande , de-
felve te obferveeren op de boeten d.iar toe ftaende,
vernieuwende in het byfonder de hier naar volgende
articulen.

In den eerffen , worden allen brouwers geordon-
neeit, dat zy alle maandage des morgens, hen laten
vinden in der Chyskamere met hare boeken , ot re-

eifteren, om me aldaar te collationeeren de cedullen
y henlieden inden voorleedenenweecke uytgefchre-
ven, al achtervolgende de oude Ordonnantitn, ende
op de pœnen aldaer geftelt.

I I.

Desgelycx , dat zy hare dagelycxe cedullen niet
grooter en maaken dan van acht vaten ten hoogften,
fonder dat henlieden eenigfints toegelaten wort, yet
te mogen laten byneemen, maar indien zy meer biers
uyt willen fenden, dan inde cedulle ftaat, daar van
den drager in het werck is , dat zy iniulken gevalle
wederomme op nieuws uytfchryven , ten eynde den
Exchysmeefter eenen anderen magfenden, al volgen-
de Ordonnantiën voorfz, ende op de pœnen daar inne
begrepen.

I I I.

Ende alfoo bevonden wort, dat verfcheyden tap-
pers, die felfs brouwen, heure tonnen óngelyk groo-
ter hebben dan zy behooren, foo wort die voorfchre-
ve tappers felfs brouwende, geinterdiceert eenige ton-
nen, het zy groot ofte kleyn, te befigen , ofte bier
inne te flaan, ten zy die eerft by den geiwooren Yc-
ker deeferStad, op haare maategeyckt zyn.

I V.

Mede alfoo foramige van de voornoemde zelfsbrqu-
wende tappers ge woontlyk zyn inne te flaan, heure
bieren by manière van wantonnen, als niet vol zynde,
ende daar voor in de exchyfen,ende andefe impoften
veel meer willen afflaan, dan behoort, nier regenftaan-

XII.

Item, van alle magere beeften', komende cngaan-
de als boven , zal men betalen het vierendeel van hei:
geene voorizftaaf, te betalen als boven.

XIII.

Item, opeickeaam Rhynfche, Spaanfch'e, Wes-
terfcfae', of gebrande wyn twee gulden tïen ftuyvers;

X I V.

Item, nog op elckc hengft ende merriepaerd, dié
binnen deefe Stad ende Staas Vryheyd verkoft, ende
voorts uyt die Vryheyd gebracht fal worden, fes ftuyi
vers, ende van een vullen drie ftuyvers.

Ende deefe impoften wil men te hamiddage ende
op andere navolgende dagen verp chtenopdefer Stad
Raadhuyfe, ende dat op allulkc Oidonnantien,voor-
waarden ende conditiën, als men voor de verpachtin-
ge opleefen fal j indieh ymands is j die daar gadinge in
heeft die kome aldaar,ende pachte goet koop.

Bieren ^ den ι-j Februar. MVLXXXL

de delelve bieren wel fomtyts acht, tien, cndelanget
dagen gebrouwen gewcelt zyn , ende ook opgevuli:
niar behooren: zoo is geordonneert , ende wort de
ielfs brouwende tappers by deefen bevoolen ·, huhnc
tonnen op te vullen , ende die inne te flaan voor vol ,
ende dicnvolgende voor iulcx te verexchyfen , gelyk
andere tappers, die haare bieren halen tot den anderen
brouwers.

Ende alfoo verfcheyden tappers, foolelfs brouwen-
de als andere, dagclycX praélifceren ommeden exchyi
ende impoften te defraudeeren , dat zy vergaederen
zeekere fteertgens van de vlooten , ende anders, de-
lelve in vaten flaende , ende die wederom fendende
( foo zy willen feggen) d'een in het gylcn', andere töc
hare brouwers, ende in plaatfe van dien,inleggen an-
dere bieren , die zy tappen fonder te verexchylen, on-
der het deckfel van dat maar mangelinge en foudefyn,
d'ecn ton voor d'andere, hoe we) de Ordonnantie con-
trarie is innehoudendc , als te weten , zoo wanneer
eenige tapper ontfangen heeft een tonne biers , niet
drinckb^ar, of goet zynde, het felve vat gehouden is,
vol, gelyk hy het lelve ontfangen heeft, binnen vier
dagen na den ontfink zynen brouwer Wedcromnie
tefenden, foo wort den voorlchreven tappers bydee-
len belaft , hem te reguleeren naar het voorfz poin6t
van de Ordonnantie, op pœne in de voorlz. Ordon-
nantie begreepen.

V I.

Voorts verbieden myn Heeren vöorfchreven allfen
brouwers, geen uyrgcfondert, dat zy uyt hare brou-
weryen niet en laten volgen eenigen keynWord, dah
in open tonnen, re weetcn met eenen boodem, oftié
andere open emmers, foo onder het dekfcl van dien,
principalyk onder de feJfsbrouwcrs, meenig half vat
biers onverexchyft, by ongcëcde peifoonen uytgc-
dragen wort, ende dit op de pœnen in de Ordonnan-
tie begreepen, foo wel by den brouwers, alsby den
geenen, die het felve dragen, te verbeurerti

Desgelycx wort de voornoemde brouwers bevolicni
die bieren , die zy uytfenden, tot geene andere pryfc
uyt te fchryven, dan delelve henlieden by den ingefe-
tenen der Stad Utrecht bciaak Worden , op de pioenc
in de Ordonnantie op de Generale middelen begiefc·
pen^

1Π. ORDONNANTIE op den Hoppen exchys, den 8 Auguβ. MDLXXXIL

yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
germeefteren ende Schepenen der StadU-
trecht, laten weten eenen jegelyken, dat
de Raad defer Stad de naarvoJgende poiQC«>
///. Deek
ten gea Jdeert ende geordonneert heeft, op den hop-
pen-exchys, die men gebiet eenen jcgelyk diens aan-
gaande te achtervolgen ende onderhouden op dc kieü-
ren ende breuken daar inne begrepco.

Hhh hhli i I. In

-ocr page 984-

3140<5 VAN DEN IMPOST OP DE BIEREN,

In den cerften, dat niemand hem en zal vervorde-
ren , het zy eenen rapper of ander ingefetenen dezer
Stad, die zelfs brouwen willen, te brouwen zonder
het zelve alvoorens den exchysmeciler te kennen te
geven , ende daar toe ce nemen eenen inbrouwer, on-
der den eed van de bierdragers zynde , op de poene
van 25 gulden te verbeuren.

1 I·

Item, foo fullen fy gehouden zyn ,wanneerfy wil-
len haarluyder bier vaten, het felfde mede te kennen
te geven , ende daar over te nemen een van de gefwo-
ren dragers, die daarom werpen zullen, ende die toe
korten van den brouwers ofte tappers, op pœne als
boven.

I ί I.

Item, zullen gehouden zyn den exchysmeefter te
verexchyfen alle de bieren, by hem gebrouwen, al eer
fy defelve veibrengen, welverftaande,dat daarvan af-
flag zal wefen die bieren, die fy naderhand uytienden
met kennifle van den exchysmeefter , ende dit op de
poene in de voorgaande Ordonnantie van denexchys,
middelen ende impoft begrepen.

1 v.

Item , dat geen burger of inwoonder, tappers
wefende, eenig brouwtouw in zyn huys , of ter zy-
den, of achter zyn huys zal mogen hebben ofte ge-
bruyken in eenigcr wys, op poene van 50 gulden, en
ccn jaar neerings.

Item, en zullen ook geen bier mogen inflaan, dan
in tonnen, geyckc zynde op de rechte grootte, ge

Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur
germeefteren ende Schepenen der StadU
trecht, doen te weten eenen jegelycken,
dat de Raad defer Stad de Ordonnantie op
den Hoppen-exchys vernieuwt, verandert, toegedaan
ende die geordonneert ende geftatueert heeft in der
forme ende manieren hier na volgende, gebiedende
daaromme eenen jegelycken defelve te achtervolgen,
na te gaan ende te voldoen, op de keuren en breuken
daar inne seilelt.

In den eerilen, en zullen geen brouwers eenige va-
ten uytfenden, heel, half ofte vierendeelen, die vaten
en zullen gebrand wefen by den gefwooren dienaars,
ende en zullen geen Hamburger raten doen ycken,
noch tot eenige tappers zenden, op het verbeuren van
twee Carolus gulden op elcke vat, heel, halfofvie-
rendeel, maar totter burgers huys zullen die brouwers
wel Hamburger vaten ongeyckt mogen fenden, fon- !
der verbeuren,ende die rechte maat vandengeyckten
ofte gebranden vaten zal wefen elck grof vat tien em-
mer ende twee bollen,den emmer feventienmingelen,
een half vat en een vierendeel na advenant.

I l.

Item, en zullen die brouwers geen bier uytdragen,
of doen dragen binnen der Stad, of Stads Vryheyd, fy
en hebben eerft den chysmeefter van den hoppen-ex-
chys in der tyd in Ichrift gebracht, ofte doen brengen
met des brouwers handfchrift, hoe veel des biers is,
ende wien fy dat brengen zullen, by namen ende toe-
namen, by pertinenttn leesbaren gefchriftc en goede
fpecificatie, ende fy en zullen niet meer biersin haar
dagcedulle zetten, dan acht vaten ten hoogften, wel j
min, dan niet meer, ten zy dat de chysmeefter hem
2ulcx geaccordeert zal hebben , welck bier van dien
avond bcAibcyd ctide uytgcdragen zal moeten wor-
den.

Item, foo en zullen die brouwers geen bier uyt ha-
ren huyfen , ofte van haren werven laten vaaren om
uyt te dragen, dan ter gefetter tyd en uuren, dat is,
te weten van Alderheyligen tot den eerflen dage van
Aprilis, des morgens van acht uuren tot des avonds
te fes uuren, ende van den eerften dag Aprilis tot Al-
derheyligen toe, van des morgens tenfeven uuren tot
des avonds ten acht uuren toe, ten zy by confenr en
oorlof van den chysmeefter in der tyd, op het verbeu-
ren van elcken vat, groot ofte kleyn, tien Carolus
gulden.

I V*

Item , foo zullen die brouwers voortaan alfulckc
brouwten biers, als fy elcke weecke brouwen zullen,
fchryven in haar weeckcedullen, gelyck fy ook doen
zullen alfulcke bier, als fy van der weecke uytgefon·
den zullen hebben tot haren tappers ende onfen bur·
gers, ende ook buyten onfeStad, concordeerendeop
de dagcedullen, ende op heuren cedullen fchryven
ende teeckenen, van wat weecke die cedulle is, ende
die cedulle fullen die brouwers alle weecke overleve-
ren , als gewoonlyk is, den chysmeefter , te weten
des maandags ten elf uuren voor middage j ende waar
het faacke , dat fy dat nief en deeden, ofte eenige
poinden daar uyt lieten, fouden fy verbeuren twee.
Carolus gulden. f

Item, en fal geen brouwer eenig bier uytfendes
buyten de Vryheyd zonder teccken , by het verbeu-
ren van twee Carolus gulden van elcke vate; ook en*
zal men geen kleynder vat met teecken uytrer Vry-
heyd zenden, dan dat derdehalve emmer hout, by het
verbeuren van twee Carolus gulden van elke vate, dat
minder ware.

Item, alle bier, dat die brouwers buyten der Stad
Vrvheydin het Land van Utrecht zenden willen, dear

.van

lyk die tonnen van de brouwers , op pœnc ran ydei
vat fes culden.

V L

Als van gelykcn den ycker bevolen word geen ton··
nen te ycken, dan die haar behoorlyke mate hebben,
mits dat deièlve ook niet grooter boven die behoorly-
ke mate geyckt zullen worden , op poene als in de
Ordonnantie van den yck, behoudens dat die burgers
voor haar zelfs drinken Breemer , Hamburger, ende
diergelyke tonnen wei zullen mogen gebruyken.

VII.

Mede wort die voornoemde perfoonen , zelfs brou-
wende , bevoolen haar bieren aan te brengen op dc
rechte waerde , op pœne als in de Ordonnantie van
de generale middelen.

VIII.

Als van gelycken bevolen worc allen anderen brou-
Wers, op pœne als vooren.

I X.

Voorts gebieden myn Heeren voorfz allen burge-
ren ende onderfaten defer Stad, datle hen niet en on-
derwinden te gaan drinken in Loevenhout of andere
plaatfen binnen de duyfent roeden , van de poorten
defer Stad af te reeckenen , gelegen , daar men deeie
Stad geen exchys en betaalt} dat ook aldaar niemand
uytter Stad , ofte Stads Vryheyd , bier met kannen
ofte kruyken en hale, of doe halen , by het verbeu-
ren van vier Carolus gulden , t'elcker reyfe yemand
contrarie van dien gedaan zal hebben, tot behoef van
den Officier ende deiè Stad d'eene helft, en den aan-
brenger d'ander helft.

ftem, en zullen ook geen bier mogen inllaan, dan brenger ύ ander neiit.

:onnen, geyckc zynde op de rechte grootte, ge- __

Γ ANDERE Ordonnantie op den Heppen-exchys en impfi op de Bieren , den 2 Februar
MDLXXXyil.

jryn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur-. III.

L lm aermppftprpn pndp firhpnenpn Hpr SrarlTT- i ïi-ptn Γ fnn

-ocr page 985-

9B1

Β I Ε R κ A Ε Y. &c. IV. BÓEK, IF. TÎT,

die brouwers wederomme, als het hen gelieft, vragen
mogen § hoe veel fy aan den tappers voorfz van haar
failoen ten achteren zyn, daar inne fy hen dat tappen
deeden verbieden, ende dat gcweeten , gelievet daa
den brouwer den chysmeefters vatt te ftaan voor haren
chys, alfoo wel dat ly getapt hadden, ende dat fy na
den geboode noch tappen fouden , ioo fullen die felve
brouwers volkomen macht hebbien, dien tapper,daar
fy aldus voor ftonden , voor fyn bier ende den chys te
famen te panden, ende te vervolgen metrecle execu-
tie, met eenen defer Stads Deurwaarder te doen,

X 1 I.

Van^den Tappers.

Item, ymand, die bÏer in den tappers huys brach-
te, ofte ergens anders, waar doör den chysmeefters
haar exchys door ontferret worde, die foude vyf jaar
uytter Stad wefen.

XIII.

Item , of ymand den tapperen haar goet holpe ver··
fteecken by nachte ofte by dage, ofte die dat huyfde
of hoofde om den chysmecftcrcn het hare te ontfer-
ren, foo meenigen dat deeden , die fouden clcx ver-
Deuren fes Carolus gulden.

X I V.

Item, eenig lapper, die, eenig bier verftake, ende
niet te voorfchyn brachte , als die chysmeefters om
gingen peylen , die fouden verbeuren van elck vat,
groot ofte kleyn, dat fy alfoo verfteeckcn efverfaakt
hadden , vyf Carolus gulden.

X V.

Item, foo en zullen die tappers nu voortaan geen
verlegen bier meer meer affchryven, want men ter
waarheyt bevonden heeft, dat daar ondeugdeiyckc
hanteeringe onder gefchiet, daar mede onzer Stads
boppcn-chys merkclyckby verachtert word, ten waar
datfe eenig bier van den brouwer gekreegen hadden ,
dat niet wel drinckelyck en ware, dat zouden iymo-
^en doen affchryven binnen vier dagen, na dat ly het
ineekrcegen hadden, endc anders niet.

XVI.
Van de Chysmeeflers.
Item, foo zifilen voortaan niet meer dan acht ven-
nooten deylen aan eenige Stads chyfen temynen, nog
daar aan te winnen, nog te verheien, ende niet meer
dan twee brouwers, die zelve metter hand brouwen,
aan den hoppen-chys deylen en zullen, daar fy haren
eed op doSn zullen voor den Rade, ais fy haren chyfe
befetten zullen.

X V 1 I.

Item, foo zullen die chysmeefters van den hoppen·
chys in der tyd geen bier uyt mogen laten gaan, fy
en fullen daarivan haren chys neemen, ende en fullen
geen voordeel ymand doen in den afgank van de chys,
om den toekomende chysmeefters het hare te ontfer-
ren, ende fullen daar op haren eed doen met haar ven-
nooten, als fy haren chys befetten, ende ook op het
verbeuren van hondert Carolus gulden , half toe der
Hoogc Overigheyt ende der Stad even veel, en d'ander
helft totten toekomende chysmeefters behoef j endc
oock en zullen geen chysmeefters in het afgaan meer
biers inleggen, dan twaalf vaten boven haar gewoon·
lyck bier,

XVIII.

Item, foo wie voortaan onfcr Stads hoppen-exchyi
koopen zal, die zal altyd, als hy afgaan zal, gaan
roetten nieuwen chysmeefters totten tappers huyfen,
van huys ten huyfe, niemand over te Haan, ende pey-
len dat bier dat fy daar bevinden, ende foo wat biers,
dat men tot des tappers huys bevint, fal men peylen
tot derdehalven emmer toe, ende dat zal den ouden
chysmeefter affchryven, ende den nieuwen chysroec*
fter zal dat opfchryvcn , cndc fynco chyi daar vaO
hebben.

Hhh h h h | Item,

van zullen fy den chysmeeftcrvoorfz haar handfchrif-
len zenden, hoe veel des bicrs is, ende wie dat heb·
ben zal, by name endc toename, ende dan zullen die
chysraeeftei s den lantman of den geenen, diedehand-
Ichriften brengt, lerftond een teecken geven , ende
die lantman otce die geenen , die dat teecken voorfz
brengt, zal dat den brouwer weder toonen , eer hy
dat bier van den lande laat vaarcrv, ende dat gedaan,
zal die lantman 5 of die dac teecken voorlz heeft, dat
fdve teecken dan brengen endc laten in der poorten
Ende waar het zake, dat dat bier niet uyt en ginge
van dien dage , als dat teecken gchaalt ware, als dan
zal die brouwer dat felve teecken den voorlz chys-
meefters weder brengen binnen den felven daage, of
des anderen daags daar na des voormiddags, by het ver-
beuren van elck vat, groot oftekleyn, een Carolus
gulden. Die brouwers zullen oock gehouden wefen
te fchryven waar hy woont, die het bier buy ten heb-
ben zal, ende den dag, als het gefchiet.

VII.

Item , waar het fike, dat cenig bier, daar dat te-
ken af gehaalt, gecoont ende ovcrgelevert ware, als
vooriz is, binnen de Stad ofte Stads Vryhcyd gela-
ten, ofre weder gebracht worde, dat men ter waar-
heyt vonde, zonder den chysmeefters eenig wetent·
hcyt daar af te doen, die foude verbeuren van elcke
vat, groot ofte kleyn, twintig Carolus gulden,daar
men het bier bevond, ende die dat daar gebragt had-
de, vyf jaren de Stad, ende de Stads Vryheyt, ont-
feyc ; ende foo verre die brouwer daar van mede ken-
niiic ende wetenfchap hadde, zal van gelyckcn ver-
beuren van elck vat, groot ofte kleyn , twintig Ca-
rolus gulden, daar van hy ook gehouden fal zyo (des
vermaant zyode) heni by eede te purgeercn,

VIII.

Item, foo daar ycmand ware , die eenig bier van
buyten der Stads Vryheyd binnen der Stad, ofte Stads
Vryheyd brachte, fonder den chysmeefters daar van
te advcrteeren, die geen, die dat iafloeg, foude ver-
beuren van elck heel vat twintig Carolus gulden, en
van den halven ende vierendeelen na advenant.

I X.

Item, alfoo deefe Stad geprivilcgeert is, dat men
binnen de duyfent roeden , te mceten van der Stads
poorten, rondsomme defer Stad nieten raag tappen,
noch taverne houden , ende dat nochtans dies niet
tcgenftaande fommige binnen dcfelve limiten toegela-
ten is te tappen, door dien fy goetwillig betalen den
exchys, middelen endc impoftcn foo hoog , als men
binnen defér Stad doetj foo is de Raad haar uyterfte
meeninge, dat binnen de voorfz limiten niemand zal
mogen tappen, ten zy datie de middelen, impoften
ende exchynfen betalen, als men binnen deefer Stad
doet, op pœne van vyftig gulden t'clcken reyfe te
verbeuren, dat ymand bevonden fal worden contrarie
van dien gedaan te hebben > fal voorts niemand toege·
lucn of gepermitteeit zyn, binnen deielve limiten te
brouwen, op corre<iiie des Raads.

X.,

Item, waar het fake dat de chysmeefters aanccni-
gcn tappers twyflelden,dat fy haren chysnietkrygen
en fouden mogen, foo fullen die chysmeefters het &er
van den tapper ophouden, endc op de dagcedullero-
yeeren , ende foo den brouwer daar en boven bier
lend, foo foude hy den chysmeefters ,vaft ftaan moe-
ten , ende hen vernoegen van haren chys, die hen
dan voort meer aan dien tapper verfchynen foude.

X I.

Item, alfoo die brouwers den chysmeefters van den
hoppen-exchys vaft ftaan moeten en gehouden zyn te
vernoegen voor haren chys van die iappers,dien de,brou-
wers bier fenden na den verbooden van de chysmee-
^'crs, henlieden gedaan, als voorfx ftaat, foo iHlkn

i
f

Π
'îl

-ocr page 986-

XIX.

Item, waar het zake dat ymand in eenige poinûcn
breuckig bevonden worde, cnde ymand van de Bur-
germeeiteren, Schepenen ofte Raden dien voorfton-
dc in den Raad , ofte op ter ftraien , met woorden,
beede, wyfe ofte gewerde dien te ontfchuldigen, of
fyn breuken of keuren te verminderen , oock in wai
manieren datter gelchiede , die zoude vei beuren tien
Carolus gulden, ende daar toe zoude hy eeuwelykuyt-
ter Rade wefen.

X X.

Item, foo zullen die chysmeefters vandenhoppen-
cxchys tot elcken iaifocn letten gefwooren dragers, die
den brouwers haar bier zullen helpen uyrdragen, ende
die brouwers en zullen geen bier uyrdragen, ten zy
hen die chysmeefters eengefwooren drager medege-
geven ofte belieft zullen hebben te nemen, noch die
geïwooren drager en zal hem ook niet helpen dragen,
ten zy by oorlof van de chysmeefters voorfz ; voort
foo zullen die gefwooren dragers voorfz naerfttg on-
derhouden die Ordonnantie van de ürageryenby haren
eede, die fy daar op doen zullen, te weten , dat fy
geen bier en zullen helpen dragen, ten zydatdiedag-
cedulle daar van den chv^meefters gebragt is,ende tn
lullen niet meer biers t'eiFens in een fchouw of op de
Hel uytdragen, dan in die dagcedulle getckent ftaat,
ende dat bier zul'enly van denfelvcndige,dat diedag
ceduile overgelevert is, uytdmgen , tnde fy en iullcn
ook geen bier helpen uytdragen, dan tergeletter uu-
ren, dat is, te weten van Alderheyligcn rot den eer-
llen dag van Aprilis, des morgens van acht uurcn rót
des avonts ten les uuren toe, ende van den eerftenda
ge van April tot Alderheyligen toe, van fmorgens ten
feven uuren tot des avonts ten acht uuren toe, en wat
bier fy alfoo zullen helpen uytdragen , daar van ftillen
fy haren befetien loon nemen , te weten, van elcke
grof vat biers eenen ftuyver, ende van den halvcn en
vierendeel vaten na advenant, ende defe Ordonnaiuic
zal men hen te voorcn leefen , als (y haren eed doen
zullen.

XXI.

Die voorfz dragers fullen ook gehouden zyn, den
cxchysmeefters te verklaren, wat bieren iyliedeninden
dagcedulle gearbeyt ende gebragt fullen hebben in ee-
nige tappers huylen, lbo wel drocge gaileryt, als an-
dere tavernerie houdende, ende mdien bevonden wort,
dat fy tappers bieren gecollacit hebben voor burgers
bieren, ofte anderfints den cxchysmeefters in eeniger
manieren verkort hebben ^ foo fullen fy haren dienft
verbeurt, aangetaft, op de kaack gefteit,ende voorts
uytter Stad gebannen worden , anderen ten exem-
ple.

X X I Γ.

Item, men fal defe dragers den Rade prœfenteeren,
ende die fullenfe eeden, ende die chysmeefters fullen-
fc af- en aanfetten, foo dick hen dat belieft.

XXIII.

Item , foo wie geen vyf brouwten biers in elcken
faifoen en brouwt, die fal verchyfen ter weecke een
half vat.

XXIV.

Item, fullen die burgeren te famen mogen vergade-
ren om brouwten biers te famen te brouwen, ende
laien brouwen binnen der Stad van Utrecht op beken -
de brouwiouwen, ten minften fes vaten lang zynde,
ende anders niet, ende geven gelyke chys aan gelde,
of 't by den brouwers gebrouwen ware.

XXV.

, Item, diefelfsbrouwers, die mede tappen, en ful-
len geen bier over velt mogen zenden of verkoopen,
dan alleen zulcke brouwerye doen voor haar eygen
huyljoefin, ende om in haar felfs huys te ilyten, ende
zullen haren brouwgetouwen ten mii>ftentweehuyfen

moeten ftaan van haar woonplaatiè.

XXVI.

item, foo verre yemand van de brouwers het bier
burgers uytgefchreven hadde, ende na bevonden wor-
de het zelve tot tappers huys gebragt te zyn, endehy
kenniflè daar af hadde, zal verbeuren van elk vat, groot
ofte kleyn, tien gulden, ende den tapper, die zyn bier
burgers ingeflagen hadde, fal infgelycx verbeuren tien
sulden van elcke vat, groot ofte kleyn.

X X V I 1.

Item, dat die drager, die gefwooren is , alfoo dra
als hy die een ftel ofte fchouw uytgedragen heeft, die
hem toegevallen is, zal komen collatiendathy gedra.
gen heeft, ende brengen dat teecken van dat bier den
chysmeefters weder, ende of die brouwers van ftondeii
aan meer biers uytdragen wilden, foo fal hy weder een
verfche dagcedulle zenden, daar die dragers weder op
nieuvi^s om werpen zullen , uytgefondert die drager,
die laatft tot den brouwer gedragen heeft, en fal daar
die eerfte reyfe niet weder om werpen, foo hy die laat-
fte is die daar gedragen heeft,

XXVI LI.

Item, dat geen gefwooren drager en fal mogen in-
brouwen met eeaigen brouwer, ende en fal ook geen
grommer mogen zyn op die Vifchmarckt, ofte fout
meten, dan alleen op dat chyshuys blyven, ten ware
datfe confent daar toe hadden van den chysmeefters in
der tyd.

XXIX.

Item, waar het dat eenige brouwerbierbuytendie
poorten zenden wilde, het welk dat binnen die Vry-
heyd blyven foude , ende het bier foo verre buyten die
poort wefen zoude, dat die chysmeefters daar geen
gefwooren drager zenden en konden, foo fal die brou-
wer des chysmeefters hand fien , eer hy dat bier uyc
fil laten gaan,op het verbeuren als hier na inhetlaat-
rte poinót van defe Ordonnantie van den hoppen-ex*
chys verklaart ftaat.

XXX.

Item, dat geen brouwer bier fal mogen verkoopen
by die kan, ofte herberg houden om geld, ofte tap-
pen bier in haren huyfe, dat die burgers daar komen
drinken om haar geld, op het verbeuren van tien gul-
den , tot behoef van de Hooge Overigheyd, deefe
Stad, den chysmeefter ende aanbrenger, elcx een
vierendeel.

XXXI.

Item, dat geen brouwer en fal uyt fyn kelder la-
ten geven eenig kynwordt in tonnen met twee bo-
demen 3 dan alleen in emmers of in tonnen , die met
een bodem open zyn, op dat men fien mag wat daar
in is, ende dat by dage, ende niet by avond ofonty-
den, op het verbeuren van den brouwer tien ftuy-
vers, ende den geenen, die het halen, tien ftuyvers,
foe dick als het gebeurt.

XXXII.
Item, waar het dat ymand van de brouwers, bur-
gers, onderlaten, vrye, onvrye , wagenluyden ofte
Ichippers bevonden worden eenige bieren in ofte uyt
haar huyien, fchepen ofte wagenen ontfangen, ge-
bracht , ofte geladen te hebben buyten weeten ende
conient van de Chysmeefters voorfz , ende buyten toe-
doen van den geiwooren bierdragers, dié zal verbeu-
ren voor de eerfte reyle vyf en twintig Carolus gul-
den, die tweede reyle vyftig Carolus guldens, ende
of het meer gebeurde , die brouwer zyn brouwge-
touw. die wagcman zyn wagen, ende fchippei"fijn
ichip, ende nog daar en boven gebannen te fijn,uyt
deele Stad, ende deeie Srads Vryheyd, twee'jaren
iang, ende defe breuck zal wefen tot behoef van dc
Hooge Overigheyd, dtefe Stad , den exchysmecfter
ende aanbrenger, elcx een vierendeel.

Item,

982

VAN DEN IMPOST OP DE BIEREN,

-ocr page 987-

9B1

Β I Ε R κ A Ε Y, 6cc. W, BOEK. IV, ΤΙΤ.

χ χ χ I I ï.

Item, alle die gcene, die haar bier tappen endeby
de kannen Tefkopen ofte uytienden, ook die geenen,
die^gaftcn fetten, ofte drooge maaltyden houden, ful-
len gehouden wezen tappers chys van haere bieren
ïe geven.

X X X I V.

Voorts zullen die Kloofters ende Conventen vol -
ftaan , mits dat haar brouwers eens voor den Gerech-
te eed doen zullen, van den exchysmeefters rechtvaer-
drg aan'te'brengen het geene dat iy t'elkens brouwen

'wer öfte'bieroirager t'^haren kollen da ir by feiten mo
gen, om toe te fien, dat fy in haren exChys niet ge·
fruftreert en worden.

X XX V.

ïcem, dat niemand'hem en zal vervorderen, het zy
een tapper ofte ander iiigefeeten defer Stad^ die zelfsj
brouwen willen, te brouwen, zonder het zelve alvo-
rens den exchysmeefters te kennen te.geven, en daar
toe te neemen een inbrouwer, onder den eed van de'
bierdragers zy π de, op de pœne van vyf £n twintig
gulden te verbeuren.

XXXV 1.

Item, foo 'fullen aliülcke felfsbrouwers gehouden
zyti, 'wanneerTy'willen haar bier vaten , hetfelve me-
de te kennen te geven, ende daar over le nemen .een
van dc gefwooren 'bierdragers , die daarom werpen
iiillen, ende dit tot'koiten van de brouwers ofte tap-
pers, crp poene aTs'boven.

XXXV τ 1.

îtem, tÏÎit ^en^burgers ofte tnwoonders, tappers
wcfende , TCnig "brouwtouw in ;haar huyfen, of ter
fyden, of achter'liaar'huyfen fullen mogen hébben of
gebruyken in eeniger \çys,op poene vanvyfentwin-
tig'gulden^ ende een 'jiiar'haar neeringe.

XXXVIII.

Item, en Tullen ook geen bier mogen inilaan , dan
in tonnen , geyckt fynde op de rechte grootte, ge-
lyck die tonnen van de brouwers, op pœne vanyder
vat fes gulden.

XXXIX.

Als van gelycken den ycker bevolen word, geen
tonnen te ycken , dan die haar behoorlyke maat heb-
ben , mits dat defelve oock niet grooter boven die
behoorlycke maat geyckt Tullen worden, op pcene
als in de Ordonnantie van den ycke, behoudens dat

cn gevaat zullen 'hébben, ende de chysmeefters (in-! die burgers, voor haar felfs dnnckcn, Brcmer, Ham-
dien ïiet haarbelieft ) zullen eenen geiwooreninbrou-l burger ende diergclycke tonnen wel fullen mogen ge·

bruycken.

X L.

Voorts wort <Ic perfoonen , felfs brouwende, be-
volen haar bieren aan te brengen op de rechte waer-
de, op pœne als in de Ordonnantie van de generale
middelen.

X L I.

Als van gelyken bevolen word allen anderen brou-
wers , op poene als vooren.

X L I I.

Item, alfoo die weereld alle dagen liftiger en prac-
tykiger word , ende fommige geen werck en makca
van den exchysmeeilers te verkorten , foo word by
defen verklaart, 'indien ymand bevonden word eenige
nieuwe Jiften ofte pradycquen gebruyckt te hebben
tot achterdeel van den exchys decfer Stad , die in de-
fen niet begreepen noch vet'haalt en ikan , loo men
alle faacken niet en kan bedencken, die door verloop
des tyds by eenige liilige geeften gepraétifeert kon-
nen werden, dat alfulcke verbeurt fal hébben , ende
geftrdft ia! worden, in conformité van andere poinc-·
ten, in deefen verhaailc, ende naar uyteyfch van
zaackea.

Ψ. ΑΜΡί.ϊΆΤΪΕ ψ de vdorfz. Ordonnantie

Ïfóo men dagélycx hoe langer hoe meer be-
fpeurt de meenigvuldige quade £nde nieuwe
liften ende practycquen^ die,gepleegt ende
gcbruyc'kt worden tot achterdeel, foo van
fle exchynfen, im poften., 'logiesgelden endediergely·
ken ., de'Srad aangaande , als de generale middelen,
fluyvergélden ende diergelycken, den Staten van U-
trecht'betreffende, op de bieren die'binnen défeStad,,
ende Vryheyd van dien , gedroncken ende gefleeten
wordenzulcx dat men 'bevint, by conferentie van
voorgaande tydenjegens den tegenwoordigen tyd,
dat alle defelve .middelen, -exchynlen, impoilen,"8cc.
den derden .penning minder innébrengen , danfe wel:
bdhöoren , ende ^pparentelyck zouden afwerpen, in-
dien in alles ojïrechtelyik gehandelc worde , ende
daaromme Jioognoodj^ bevonden 'is de Ordonnantie
daar op gemaakt, in eenige van de principaalfte 4)oinc-
len te veranderen ende verfwaaren^ om daardoor all^
wyder veiloop te voorkomen, ende defelve middelen,
cxchynfcn ende impoften,«&c. wederommc in heur-
lieder^behoorljcke waerde te'brengen : foo is't, dat
myh;Heere die Stadfhouder., imitsgaders de Gedepu-
teerden van de'Stacen van Utrecht, voorts Schout,
Burgermeéfleren ende Schepenen defer Stad ^ ordon·
neeren ende bevelen by defen wel fchenpelyken ende
crnftélycken eenen jqgélyken, te ondei'houden^ na te
gaan encie te achtervojeen de poinÖen ende articulen
hier naar volgende, geihitueert by manière van pro-
vifie, ende o.p een verfoeck , want indien men de
abuyfen ende gébreecken daar mede niet en fal kon-
ncn rcmedieeren, foo .fal men ,genootdruckt worden,
Wodh by andere wggen ende ^middelen daar inne te
vocFriïen, Too beft bevonden fal worden te behooren,
töt confervatie van de vooriz middelen , exchynfen »

. den z^Jpril MDXClL

impoften ende aankleven van dien, want het beter is,
het geene alrede daar op geftdt is,met rigeurtedoen
executeeren, dan liet felve te verflappen, ende dc ge-
meente met nieuwe faacken te verfwaaren.

In den eerften, dat van nu voortaan niemand hem
zal mogen onderwinden te dienen ofte arbeyden voor
inbrouwer , voor tappers zelfs brouwende, of bur-
gers, te zamen brouwende, ten zy dat fy daar toe by
den zamentlyke .pachters in der t^d de cxchynskamer
gebruykendcj.geadmitteert ende doen eeden zyn voor
Schepenen deier Stad, om te onderhouden en na te
komen de navolgende poinólen.

Dat iy die meefters van dekaeicre rechtveerdig aan-
brengen «zullen, hoe veel het brouwt, daar/yopzul-
len arbeyden, aangelej^t isj item, hoe veelende wat
foopte van koorn daar inne.geftort is ; item, hoe veel
tonnen biers, heel ofte half , datter af gekomen en
gevaat zyn, zoo na als fy het zélve op hareconfcien-
tie zullen weten ofte konnen doen, ende dat fy geen
andere vaten-zullen vullen , ofte doen vullen, danbe-
'hoorlyke geyckte vaten, al waar het ook datter ymand
van de pachters ander confent daar toe gegeven hnd-
de, alles op pœne, indien ^ hun -hier inne vergry-
,pen, van vervallen te zyn van haren dienft, en voorts
op de kaak geftèlt ende gebannen, ofte ander fints ge-
corrieeert tc worden tot difcretie van den Gerechte.

i I I.

Itèm, dàt niemand hem zal vervorderen, het zy een
tapper^ ofte andere burgeren ofte ingefetenen deefcr
Stad, die zelfs'brouwen willen, te brouwen ofdoen
brouwen, zonder het zelve alvöorens de kamere te
kennen te geven, ende daar toe van defelve vcrfochc

cndc

H
•i.'lï

-ocr page 988-

984<5 VAN DEN IMPOST OP DE BIEREN,

verworven te hebben een van de voorfz gefvvoorene
inbrouwers, op pœne van vyf en twintig gulden,en
indien zy fig onderwinden te brouwen fonder een gc-
fwooren inbrouwer,fullen verbeuren als boven, ende
daar toe niet meer te mogen brouwen.

1 V.

Item, dat defelve tappers ofte burgers, al eer hem
den inbrouwer gegonit fal worden, in de Kamer by
gefclirift leveren zullen een ccdulle , innehoudende
de quantiteyt van de vaten, dick of dun, daar op hy
aangclcyt heeft , ende hoe veel ende wat koorns hy
docnftortcn zal, ende indien naamaals bevonden wor-
de, d;u zy te onrecht aangebracht hadden, fal verbeu-
reu vyfiie gulden tot behoef als boven.

De voorfz rappers, ofte burgers felfs brouwende,
zullen geen bier mogen inflaan , dan in tonnen be-
hoorlyk geycktzynde, gelyk andereburgers, op het
verbeuren van yder vat fes gulden.

V f.

Dat die van de Kamere deefe inbrouwers, die haar
fufpefl worden , zullen mogen licentieeren ende af-
dancken, als het hen gelieft.

VII.

Dat de tappers felfs brouwende , woonendeop het
beneden eynd deeferStad, niet enfullen mogen brou·
dan op het boven eynd , te weeten boven de

wen

Gaartbrugge, ende die van het boven eynd niet an-
ders dan op het beneden eynd deefer Stad , beneden
die Backerbrugge, op het verbeuren van vyf en twin-
tig gulden. VIII.

Dat alle tappers van de brouwers zullen moeten
woofien ten minllen drie huyfen verre, hetzy aan de
ilraat, ter zyden, ofte achter aan haar erven , op het
verbeuren van 2? goude rëaalen énde zyn neering.

I X.

Dat die geene, die tot tappers eene kamer huuren,
ófte met defelve inwoonen willen , gehouden zullen
zyn tappers exchys, middelen ende impoft te betalen,
loo wel als den tapper felver doen moet,

Op allen Browwers.

Dat de brouwers,, diebevondenfullen werden, bier
uytgedragcn, of doen dragen te hebben fonder cedul·
Ie, ofte conient van den Impoilmeeiler, verbeuren
zullen vyfen twintig goude reaalen, ende een jaar hare
neeringe.

XI.

Ende indien fulcx gedaan wort by avonden, ofte
by nagte, ofte na de gefette uure fonder confent als
boven, ofte met eenige andere arbeyders als de ge-
fwooren Bierdragers, zullen verbeuren, eens fo veele,
ende daar toe haar geheele neeringe.

X I i.

Endedie geCne, die aanfulcke bierengearbeyt heb-
ben, het zy gefwooren ofte andere , zullen verbeu-
ren hunnen Haat , ende voorts op de kaack geftelt,
gegeeflelt ende gebannen te worden anderen ten exem-
pel.

X I I 1.

Indien ook ymand, gefwooren Bierdrager zynde,
bevonden worde binnen tyds eenige bieren gearbeyc
te hebben, zal geitraft worden als boven.

XIV.

Dat de brouwers haar cedullen niet grooter fullen
mogen uytfchryvén , dat) als zy op de ftellen voor
diercyfe lullen doen leggen, ende uytfenden, ende
indien zy yet by de fchouwe uytfenden , of buyten,
of binnen deefe Stad, daar van fullen zy een cedulle
apart aan het chyshuys fenden, alles op pœne in de Or-
donnantie begrepen.

X V.

Dat de brouwers rechtveerdig fullen moeten aan-
brengen die bieren tot fuiken prys, als de burgers,
of tappers, defelve ter waarheyt geldende , ofte beta-
lende zyn, op het verbeuren van vyf en twintig gou-
de rëaalen, ende een jaar neeringe , ende zullen oofe
gehouden zyn , tot vermaninge van de Kamer haar
boecken voor den Gerechte te openen , ende die by
eede te llercken.

XVI.

Indien ook eenige bierdragers bevonden worden,
het bier voor keyt gccollacet te hebben , het geene
dat fwaarder waare geweeil, zullen metter daat ge·
caiTeert, ende voorts arbitralyk gecorrigeert worden,
tot difcretie van den Gerechte.

XVII.

Dat de bierdragers van faifoen, tot faifoen,by dc
meefters van de Kamere zullen moeten geadmitteerc»
ende geeed werden om te arbeyden, al eer zy zullen
mogen arbeyden, op pœne van gebannen, ofte ander·
fints arbitralyk gecorrigeert te worden , tot difcretie
van den Gerechte,

XVIII.

Dat de Middelmeefters, ende Exchysmeeilers tot
allen tyden, als het haar belieft, by haarfelven, ofté
met adfiftentie van den Subftituyt Schout, of ymand
van de Deurwaerders, ofte Stads Dienaars overalle
in de kelders zullen mogen komen, omme toe tefien,
dat haargeenongelyk gedaan en wort, ende waar y-
mand, die hem daar over belet deeden·, injurieerden,
misfeyden, of misdeden, met woorden, ofte met wer-
ken , zullen verbeuren vyf en twintig goude rëaalen*,
ende een jaar neerings, ende de meelters, ofte vrou-
wen zullen hier inne moeten verantwoorden voor in-
brouwer, knecht, booden ende familie.

X I X.

Dat geen brouwers, of felfbrouwers voortaan eeni-
ge kynwert fullen mogen weggeven, uytdeelen ofte
uytfenden, anders als met open emmers ,die men aan dc
hand draagt, op pœne als inde Ordonnantie.

X X.

Dat de tappers, felfs brouwende , uyt die kelder,
daar zy brouwen, geen bier, by kannen, kruycken,
butten, ofte diergelycke zullen mogen uyt doen dra-
gen, maar alleenlyk met geykte tonnen , als boveii
gefeyt is, op pœne dat de lelfsbrouwer verbeuren fal
een jaar neerings, endeden inbrouwer (indien hyken-
niiTe daar af heeft ) zyn officie.

XXL

Dat die van de Kamer geen felfsbrouwers zullen
mogen confenteeren eenige affchryvinge te mogen
doen voor hef, ftarten of verlegen bier , bp pœne
van vyf en twintig gulden te verbeuren by den gee<
nen, die zulcx geconfenteert hadden.

XXII.

Wort ook den Yckerwel fcherpelyck belaft,gee-
ne tonnen te ycken, die min ofte meer houden dan
de behoorlyke maate, op privatie van zy ne officie éndc
arbitrale corredie.

XX III.

Alle deefe boeten zullen geappliceert worden in
vierdeelen, alle ten behoef van den Officier, die de
executie doen fal, deefe Stad, den aanbrenger ende
den armen f, ende zal den overtreeder die moeten
namptifeeren , al eer hy in oppofitie ontfaogen zal
mogen worden, fonder dat den Officier van eenige
boeten fal mogen compofeeren, of accordeeren.
XXIV.

Indien ook ymand van de Pachters bevonden wor-
de , geconfenteert te hebben in prasjudicie van dee-
fe, of eenige voorgaande Ordonnantiën, zullen elcx
verbeuren vyftig gulden , tot behoef van den Offi-
cier j deefe Stad, ende den armen'elcx een dardendeel^

Ende

-ocr page 989-

Β I Ε R κ A Ε Y, &c. BOEK. W, ΊΠ. ^Sç

XXV. ^ donnantien, by deefen irict verandert, in haar rollc

Ende dit ailes, behouden dat alle voorgaande Or- kracht en vigeur blyven ftillen.

VI. NADERE Ordonnantie op het voorfzfuhjeÎÎ, den 9 Jugufl. MOXCIK

Myn Heeren die Stadhouuer, Schout , Bur-
gemeeileren ende Schepenen der Stad U-
trechr, doen te weeten, allen ende een je-
gelyken » dat , alfoo men dagelycx hoe
langer hoe meer befpeurt die menigvuldige quade,en
«ieuwe liften ende praétyquen, diegepleegt endege-
bruykt worden lot achterdeel ,foo van de exchynien,
impoilen , logiesgelden ende diergelyken , de Stad
aangaande, als die geueraale middelen , lluyvergel-
den ende diergelycke, den Staten van den Lande van
Utrecht betttiFende,op de Bieren, die binnen deefe
Stad ende Vryheyt van dien gedroncken ende geflee-
ten worden, iulcx dat men bevind by conferentie van
voorgaande tyden , jegens den jegenwoordigen tyd,
dat alledelelve middelen, exchynien, importen,&c.,'
den darden penning mihdei· innebrcngen, danie wel
behooren, endeapparentelyk fouden atwerpen, indien
in alles oprechtelyk gehandelt worde, ende duarom-
me hoognodig bevonden is, de Ordonnantie , daar op
gemaakt , in eenige van de principaalfte poinden te
veranderen ende verfwaareh , om daar door alle wy-
der verloop te voorlcoraen , ende defelve middelen,
cxchyien, impoften, &c., wèderomme in haarlie-
der behoorlyke waerde te brengen: foo is 't,dat myn
Heeren die Stadhouder, mitsgaders die Gedeputeer-
den van de Scatenvanden Lande van Utrecht, voorts
Schout, Burgemecfteren ende Schepeiien deeferStad
Utrecht, ordonneeren endebeveelen by deefe wel fcher·
pelyken'ende ernftelyken eenen jegelyken, te onder-
houden, na te gaan ende te achtervolgen de poinc-
ten ende articulen hier naar volgende, geftatueert by
manieren van provifie ende op een verfoek, want in-
dien men de abuyfen ende gebreecken daar mede niet
en fal konren remedieeren, foo fil men genootdrukt
worden, nog by andere w^en ende middelen daarin
te voorfien, foo beft bevonaen fal worden te behoo-
ren, tot confervatié van de voorfzmiddelen, impoften,
exchynien ende aankleven van dien , want het beeter
is het gcene aheede daar op geftelt is, met rigeur te
doen executeeren, dan het lelve ïe verilappen, ende
de gemeente met nieuwe faacken te befwaaren.

In den eerften, en fullen geene brouwers éenige
vaten uytfenden, het zy heele, halve ofte vierendee-
Jcn, ten zy datfe gebrant zyn by den gefwooren Yc-
ker, ende fal de rechte maate van de geyckte , ofte
gebrande vaten wefen tien emmers ende twee bollen,
een emmer tot feventien mingelen, een half vat ende
vierendeel naar advenand.

I I.

• Item, alle tappers felfs brouwende, en fullen niet
mogen gebruyken nog inflaan andere tonnen, dan als
boven geyckt zynde , op het verbeuren, indien zy
bevonden worden grooter ingeilaagente hebben,van
clck vat fes gulden.

III.

Item, en fullen de brouwers geen bier, ofte edick
iiytdragen, ofte doen uytdragen binnen deefe Stad,
ofte Stads Vryheyt, ten zy defelve hebben'eerft aan
den Exchyskamer in goeden leesbaare gefchrifte ge-
bracht , of doen brengen, haarlieder cedullen, vermel-
dende hoe veel des biersis, ende die namen van den
ielven dien dat gebragt fal worden, op het verbeuren,
dat die brouwers, die bevonden zullen worden, bier, of
cdikuytgedragen of doen uytdragen te hebben, fonder
cedulle, ofte confem van de Kamere, verbeuren ful-
len in den hoppen-exchyns vyfen twintig goudereaa-
len ende een jaar haar neeringe, ende dit al boven en
bchalven de boeten, foo op de generaale middelen,
III Deel

als Staten impoften, lógisgelden ende dubbelde
vergeld refpedivelyk, by voórgaaride Ordonnantie
ingeftelt ende geftatueert. ^

Ende indien fuïcx gedaan Wrt by avond ofte nag-
te, ofte na de gelette uure, fonder confent als bovtn,
ofte met eenige andere arbeyd'ers, als die gefwooren
bierdragers, iullen verbeuren eeni foo veel, en daar
toe haare geheele neeringe.

V·

Ende die geene, die'aKuicke bicre^^ ofte edik ge-
arbeyt mogten hebben , hetzy gefwooren bierdrager,
ofte andere, zulkn verbeuren haaren dienft ende offi-
cie, ende voorts op die kaak geftelt ende gebannen tc
worden, anderen ten exemple.

V l.

Indien oock ymand , geen 'gefwooren bierdrager
zynde , bevonden worde binhens tyis eenige bieren
ofte edick geafbeyt tehebbeii, fal geftraft worden aU
boven.

Vil.

Ende indien bevonden wordé, 'dat de brouwers in
het fchryven van haar dagcedullen met gcoblerveerc
en hadden, goede leesbaare fchrift te fenden , zullen
de cedullen wederom gefonden worden om herfchrc^
ven te worden.

, V 11 i.

Dat dié brouwers haar dagce<lulien niet grooter
zullen mogen uytfchryven, dan alszy opdefteJIevoor
een reyfe zullen doen leggen ende uytfenden j en in-
dien zy yet'sbyde fchouwe, of buyten af laten afdra-
gen, daar van zullen zy elcx ajjart haar cedulle aan
het Exchyshuys fenden, alle welcke bieren en edik,
in de vooriz cedullen begrepen, bearbeyt ende uyt-
gedragen zullen worden met der daad,

1 X.

Item, ifoo zullen die brouwers geen bier ofte edik,
die binnen deefe Stad, ofte de Vryheyt van dien bly-
ven zullen, uyt haare huyfen laten dragen , ofte van
haare werven laten vanren, dan ter geletteruure, dac
is, te weeten van Aiderheyligen tot den eerften April
van des morgens ten acht uuren , tot des avonts ten
fes uuren, ende van den eerften Aprilis tot AWerhev-
ligen toe , van des morgens ten acht uuren , tot des
avonts ten feven uuren toe, ten zy by content ende
oorldve van den Kamere, op het verbeuren vanelck
vat, groot ofte kleyn, tien gulden,

Item , zullen die brouwers gehouden weien alle
weeken des dingsdags voor de middag re komen in de
Kamere, ende collationeeren metten Exchysmeefter,
wat bieren ende edik zy in den voorleedenen weeckc
inde Stad, ende de Vryheyt van dien uytgeiondcn
hebben, op poene van twee gulden.

X I.

Dat de brouwers regtveerdig zullen moeten aan-
brengen, die bieren op fuiken pryfe, als die burgers,
ohe tappers die felve ter waarheyt geldende, of be-
talende zyn , op het verbeuren van vyf en twintig
gouden reaalenende een jaarneeringi, ende fullen ook
gehouden zyn tot vermaaninge van de Kamer haar
boeken voor Commiflaris van den Gerechte tc ope-
nen , ende by eede tc ftercken.

XII.

Ende indien ymand van de brouwers, tot het gee-
ne voorfz,, behoorlyke geimhimeert zynde, niet en
compareerde, ofte zync behoorlyke onfcfcuk deedc,
fal verbeuren t* elkeo reyfe fes guldea.

leem,

lii iii

-ocr page 990-

VAN DEN IMPOST OP DE BIEREN,

XIII.

Irem, zal geen brouwer eenige bieren uytfcnden
biiy'cen de Vryheyt, ten zy darzy in hêc uytlchryven
nomincçrcn, niet alleen de Dorpen, maar ook dé goe-
de luyden, die defelvc bieren hebben fullefi, en dar
in goeden léèsbaaren gefchrifte, als vooren geieyt is,
ende ook geene bieren, in llhuyten, fcheepen, ofte op
wagens flaan, ofte doen laden, voor en aleer zy het
têeken van den Exchysmeeftcr gefien zullen hebben,
op pœne van de boete in dé Urdonnaniie op de dub-
belde ftuyver begrecpcn.

XIV.

Als van gclycken geordonneert wort, allen edick-
brouwers te doen , ende tc öblei vceren van allen edik,
die zy foo wel in de Steeden ende platten Lande van
Utrecht, als daar buyten lenden zullen , op de ver-
beurte van yder vat, hetzy groot ofte klcyn, fes gul-
den.

X V.

Voorts wort alle brouwers geordonneert, voortaan
geen bieren meer op den hellinck uyi te fchryven,
dan fullen fulcke bieren mede uytlchryven, als zy an-
dere burger-bicVen doen, die buincndeelc Siad, ofte
Siads Vryheyt geconfumcert werden, ende v;in de-
felve mede exchysbo^ k inet de Ex. hysmeelters te hou-
den, a s van ander burgvr-biercn géda.in woi-t, op
een boete, indien de brou^vers anders uyifchreven,
van te verbeuren t' elcken reyfe (es gulden;

X V i.

Item, datfe geen bieren tot de rappers fehden ful ·
len mogen duymilcet k, dan tén minlten met een half
lail t'eiFcns énde minder niet, ende dat fuick duym-
lieeck gema- kt fal wonïcn by den gefwoorcn bier-
drager, ofte ten minllen in fyne prseieniie, op pœne
tegens den brouwtrvan fes gulden, ende denÎjierdra-
ger, die anders arbeyde, op pœne van zyn ditnil rn
arbitrale correótie.

X V I Î.

Item, waar het (aake dat eentg bier, daar dat ree-
kenafgeha It, getoont esde ovcige<ev<;n w re , als
voorfzis, binnen de Stad, ofic Stads Vryheyt g la-
ten , ofre wedergcbruch' worde , dat men ttr w.iar-
heyt vonde, ίοη. erden Eychysmt eltcr eer<ig werent-
heyd daar af re doen , die foude vcrh( u en van cick
vat, groot ofte kcyn, rwintig Carolus gulden, daar
men het bier bevond , ende die d .t daai gebracht ha
de, vyf jaar dt Stad ende der Stads Vryheyt ontleyt,
ènde foo verre den brouwer daar van mede kcnniflc
éride wcëtenfchap hadde, ial van gelyken vanCikvat,
groot ofte kleyn, veibeuren 20 Carolus guldens, d;/ar
van hy ook gehouden zal zyn (des vermaant zynde)
hem by ecde te purgceren.

X V I ï 1.

Als van gelyken foude verbeuren, foo wie van ee-
nig edick een teeken loude gehaalthebben, om buy-
ten het Sticht gebracht tc worden, en naarmaals be-
vonden wort den lelvencdick in het Slicht'gebleVén,
ofte wederom gebracht tc zyn.

XIX.

Item, foo daar ymand ware , die eenige biefen te
Loenen, Breukclen , Maarffcn , Jutphaas , Odyck,
ofte andere Dorpen dés Lams van Utrecht, ofte daar
buyten gebrouwen, binnen der Stad, otte Stads Vry-
heyt van dien bragte, fonder de Chyskàmere'dâar van
te advérteeren, fal die géentn, die'fulcke bieren in·
floeg, verbeuren van elrk var, het zy groot of kléyh,
twintig gulden, ende die Ichippers , wagenluydén,
ofte anderen arbeyders , die alluike bieren gebracht,
ofte daar aànhelpen arbeycien hadden, fondercdnfent
'als boven, zullen verbeuren haafe iirhet pén , Ichuy-
teh,'paard η bfwagens, daar h ede zülcx gédaah ware}
ten w leken t yfidtn oe rerptdive'Paihters, 'of hafên
gecoQiHiiitceruen geauihonfeert wordcu by acclen, clc-i
felve datelykfn tc mogen aâfthouden, ter tyden wy-
len toe op de confïicatie , ofïe relaxatie van dien, by
den Gerechte déeier Siad gedisponeert fal zyn, ende
daar en boven gebannen, ofte andêffinfs atbitralyck
gecorrigeert te worden , tot diicretie van den Ge-"
rechte.

X X.

Irem, alfoo deéfé Stad geprivilcgeert is, dat men
binnen de duyfent roeden , te meeicn van der Stads
poorten rondlommedeefe Stad niet en mag tappen, nog
taverne houden, en dat nogtans dies niet jegenftaan-
de fonjmige binnen deele Stads limitèn toegelaten
is te tappen , door dien zy goetwillig betalen den
eXv.hys, middelen ende impoften, foo hoog, als men
binnen deele Stad doet; foo is den Raad haar uytter·
ftemeeninge, dat binren de voorfz limiten niemftnc
zal mogen tappen, ten zy dat zy <ic middelen, im-
porten ende exchyfen b. talen , als men binnen deefc
Stad doet, op poene vanvyftig gulden t'elcken reyfe
te vei beuren, dat ymand bevonden wort contrarie van
dien gedaan te hebben. Sal voorts niemand toegela-·
ten nog geoorloft zyn binnen defelve limiten te brou-'
wen op corre£tie des Raads.

XXI.

Item , waar het dat de Exchysmeefters, aan eeni-
ge tappers twyfFelden, dat fy haaren exchys nietkry-
gen en foudtn mogen, foo zullen die Exchysmeefters
het bier van den tapper ophuudcn, ende op de dag-
ceduile royeeren, ende foo den brouwer daar en bo-
ven bier lende, foo foude hy den Exchysmeefter vail
moeten ftaan, ende hem moeren vernoegen van haren
chys, die hem dan voort meer aan den tapper ver»
fchynen foude.

XXII.

Irem, alfoo die brouwers, enchysmeeftersvancieri
hoppen-chys vaft ftaan moeren,endegehouden zyn, te
vernoegen Voor haaren chys van de tappers , die de
brouwers bier (enden, na den verbooden van den chys-
meefters, henluyden gedaan , als voorfz ftaat , zoo
zulien die brouwers wedcromme, ofte hem belieft,
vragen mogen, hoe veel zy aan den tappers voorlz van
haaren failoen ten achteren Zyn, daar inne zy hem dat
tappen deeden verbieden , ende dat geweten , gelie-
ve '[ dan den brouwer den chysmeeiter vaft te ftaan
voor hnaren chys,alfooweldatzygetapt hebben,ende
dat zy na den gebooden nog tappen fouden, foo zullen
die brouwers volkomen macht mogen hebben, dien
f ipper, dien ly aldus voorftonden, voor zyn bieren
chys famen re panden, ende te vervolger met reaalc
executie , met eenen deefer Stads Deurwaarders tc

doen.

''P'an -den l'appers.

X X I 1 I.

Irem, fullen die tappers gehouden wefen tc beta-
len tappers chys, middelen, impoft ende anderflnfs
naar ouder gewoonte, onder welcke tappers dat be-
grepen worden, alle die geenen, die houden nacht··
gaften, drooge maaltyden om geld , als die geenen,
die gelagen ietten, ook bieren by de kannen uytfly-
ten, insgelycx die den'huysluyden ende anders dieC
wagen en paarden logeeren ende onder de(elve bieren
flyten, üytgefondert die ftadige commiiTaalen hou-
den.

XXIV.

Item, foö verre ymand van de brouwers het bier
burgers uytgefchreven hadden , ende nâ bevonden
worde het felve tot tappers huys gebracht te zyn·
ende hy'kennilTe daar af hadde, lal vei beuren van elk
vat, groot ófte'kleyn, tien gulden, 'ende den rapper,
die zyn^ bier burger chys-ibgeflagen^hâdde, fal insge-
lycx veibeuren'tien gulden van elck vat, groot ofte
kïéyij,

liml

-ocr page 991-

Β I Ε R κ A Ε Y, /r. SOËk, ïp-. tlT.

XXV.

Iretn, alle die gccnc, die bier in de tappers huys
brochten, ofte helpen brengen, of den tapper in eeni-

fe manieren, hoe het ook foude mogen wefen , bc-
ulpelyk ware tot achterdeel van de Chyskamere,die
zullen verbeuren vyf en twintig Karolus gulden, en
daar en boven arbitralyk gecorrigeert te worden tot
difcretie van den Gerechte.

XXVI.

Irem j of eenig tapper zyn bier verftaake , en niet
te voorfchyn en brachte , als itien gaat peylen, die
foude verbeuren van elck vat, groot ofte kieyn,tien
gulden ende een jaar neerings.

X X V I L

Item, foo zullen die tappers van nu voortaan geen ver-
legen bier meer aflchry ven, want men ter waarheyt be-
vonden heeft, dat daar ondeugdelyke handieeringeon·
dergefchiet, daarmede deefer Stads hoppenexchys
merkelyk by verachtert wort, ten waaredat zy eenig
bier van den brouwer gekregen hadden, dat niet wel
drinckelyk en waare, dat fouden zy mogen doen af-
fchryven binnen vier dagen,naar dat zy dat ingekre-
gen hadden, ende anders niet.

yan den Ghysmeeflen.
X X V I 1 I.

Item, foo zullen voortaan niet meer dan acht vien-
noiten deelen aan eenige Stads chyfcn te myncn,nog
daar aan te winnen , nog te verliefen, ende niet meer
dan twee brouwers, die ielve metter hand brouwen,
aan den hoppen-exchys deelen zuilen, daar zy haren
eed op doen zullen, des vermaant zynde.

XXIX.

Item, foo zullen diechysmeefters van den hoppen·
.cxchys in der tyd, geen bier uyt mogen laten gaan, zy
cn zullen daar van haaren chys neemen, ende en zul-
. len geen voordeel ymand doen in den afgank van den
chys, omme den toekomende chysmeeilers het hare
te ontvoeren, ende .zullen daar op haaren eed doen met
'iiaaren vennoiten , als zy haren chys befetten, op het
verbeuren van honderc Carolus gulden, half tot de
hooge Overigheyt en deefe Stad elcx even veel, en
de ander helft totten toekomenden chysnaeefters be-
hoef, ende ook en zullen de chysmeeilers in het af-
gaan geen meer biers mogen inleggen dan twee vaten
boyen haar gewoonlyk bier.

..XXX.

Item, foo wie voortaan onfe Stads hoppen-exchys
koopen fal , die fal altyts, als hy afgaan fal, gaan
wetten nieuwen chysmeefter tot den tappers huyfen,
van huys tot huys, niemand over te flaan, ende pey-
len dat bier datfedaar bevinden, ende foo wes biers
dat men tot des rappers huys bevind, fal men peylen
tot dardehalven emmer toe, ende dat fal den ouden
chysmeefter affchryven, ende den nieuwen chysmefig-
ter fal dat opfchryven, ende zynen exchys daar van
hebben. ». , ,

X X X j. ^

Item, waar het faake,.dat, nadien ymand in eenige
poinöen breuckig bevonden ende geileeten ware, y-
mands van den Raade dien voorftonde in den Raade,
of op ter ftraaten, met woorden, ofte anderfints, ook
in wat manieren dattet gefchiede, die fouden verbeu-
ren tien Carolus gulden.

Op ie Bierdragers,
X X X i I.

Dat die bierdragers van faifoen tot faifoen by de
nieeüers van^de kamere zullen moeten geadmitteert
ende geced worden om te arbeyden , al eer fy zullen
mogen arbeyden, op pœne van gebannen , of ander-
fints arbitra yck gecorrigeert te worden, tot difcretie
van den Gerechte, ende zullen die voornoemde dra-
gers den Rade gepraefenteert worden, ende die fullen
ic den behoorlyckcD eed afnemen} ende die exchyos-
. . ///. Deeh
meefters met die van den kamere zullen ftiachthebbfenj
defelve af ende aan te zetten 4 foodick hen datbeiieftj
ende die brouwers zullen geen bier laten uytdragen ^
ten zy dat hen die chysmeeilers eenen gefwooren dra·
ger medegegeven ofte belieft zullen hebben te nemen,
noch die gelwooren drager en zal hen ook niet helpen
dragen, ten zy by oorlof van de chysmeeilers voorfjii
Voorts foo zullen die gefwooren dragers voorfz,naer-
ftig onderhouden die Ordonnantie van de dragcryeil
by haren eede, die fy daar op doen zullen. Tc We-
ten , dat fy geen bier en zullen helpen dragen , ten zy
dar die dagcedulle daar van den chysmeeilers gebragt
is,ende en zullen niet meer biers t'eiFensineenlchou*
we of op een ilel uytdragen, dan in die dagcedulle
geteeckent ftaat 9 ende dat bier zullen fy van den fel-
ven dage, dat die dagcedulle οvergelevert is, uytdraw
gen, ende iy en zullen oock geen bieren helpen uyt-
dragen dan ter gefetter ure, dat is, te weten van Al-
derheyligen tot den eer Hen Aprilis van fmorgens ten
acht uren tot favonts ten fes uren> ende van den eer-
ilen Apnlis tot Alderheyligen van fmorgens ten acht
uren tot favonts ten feven uren, ende wes bierfyalfoo
zullen helpen uytdragen, daar van zullen fy haren ge-
fetten loon nemen j te weten , van elk grof vat biers
eenen iluyver , ende van de halve ende vierendeelen
vaten na advenant j ende defe Ordonnantie fal men hen
te vooren leefen , als fy haren eed doen zullen»
X X X I 1 I.

Die voorfz dragers fullen ook gehouden zyn den ejt-
chynsmeefters te verklaren, wat bieren fy in de dag*
cedui gearbeyd ende gebragt zullen hebben in eenigé
rappers huyfen, foo wel in droo^e gaileryen, als an-
dere tavernerye houdende, ende indien bevonden ^Vorr,
dat fy burgers bieren gecollacet hebben voor tappers
bieren, ofte anderfints den exchynsmeeilers in eenige
manieren verkort hebben , ibo lullen fy haren dien il
verbeuren , aangetaft , op die kaack geilelt, ende
voorts uytter Stad gebannen worden, anderen ten
exemple,

XXXIV*

Irem', alle brouwers, die geen vyf brouwtenbiers^
elcx acht en twintig vaten lanck, zynde in elck fai-
foen of drie maanden, en brouwen, ende uytfenden,
die zullen verexchynfen , ende voorts in de generale
middelen, impoil, logiefgeld ende dubbeldeftuyver*
gelde, betalen ter weeck een half vat daalders bier.

XXXV.

Defgelycx fullen alle edickbrouwers voor haarlie^
der drinckbieren in de middelen, exchynfen, impof-
ten , logicfgeld ende dubbelde ftuyvergelde betalen
alle weecken voor een half vat daalders bier.

XXXVI.

Item, zullen die burgeren te zamen mogen verga-
deren om brouwten biers te famen te brouwen ende
Jaten brouwen binnen der Stad van Utrecht op be-
kende brouwtouwen, ten minilen ies vaten lank zyn-
de, ende anders niet, ende geven gelycke chys vaa
gelde, of het by den brouwers gebrouwen ware.
XXXVII.

Item , dat van nu voortaan niemand hem fal mo·
gen onderwinden te dienen ofte arbeyden voorinbrou-
wer, voor tapper felfs brouwende, ofte burgers, te
famen brouwende, ten zy dat fy daar toe by den ge-
famentlycke pachters in der tyd , de Exchynskamcr
gebruykende, geadmitteert ende doen eeden zyn voor
Schepenen defer Stad , om te onderhouden ende fi»
te komen de navolgende poinften.

XXXVIII.

Dat fy de meefters van de Kamere rechtveerdig
aanbrengen fullen, hoe veele het brouwt, daar fy op
arbeyden fullen, aangeleyt is j item, hoe veele ende
wat foorte van koor η daar inne geftort isj item, hoe
veel tonoeo biers, heel of half, dutter af gekomen ende
lii iii « gevaat

-ocr page 992-

VAN DEN IMPOST OP DE BIEREN,

hem toegevallen is, fal komen collationeeren dat hy
gedragen heeft, cnde brengen dat teken van dat bier
den chysmccfter weder, ende of die brouwers van
ftonden aan meer bier uytdragen wilden, foo fal hy
weder een vcrfchc dagcedullc zenden , daar die dra-
gers weder op nieuws om werpen fullen , uyrgefon-·
dcrt die drager, die laat ft totten brouwer gedragen
heeft , ende fal daar die ecrile rcyfe niet weder om
werpen , foo hy die laatfte is, die daar gedragen
heeft.

X L V 1 I I.

Item, dat geen gefwooren drager en ial mogen in-
brouwen met eenigen brouwer, ende en fal ook geen
grommer mogen zyn op die Vifchmarckt, ofte zout
meeten, dan alleen by dat chyshuys blyven, tenware
dat fy confent daar toe hadden van den chysmccfter
in der tyd.

X L I X.

Item, dat geen brouwer bier fal mogen vcrkoopen
by dc kan, ofte herbcrge houden om geld , of tap-
pen bier in haar huys, dat die burgers daar komen
drinckcn om l»ar geld, op het verbeuren van tidn
gulden.

Dat ook geen edikbrouwers eenigen edik by de kan-
nen ofte kleyne mate tappen of verkopen fullen mo-
gen, dan fullen haren edik gehouden zyn uyt tc flaan in
vaten, ten minften derdehalven emmer houdende, op
het verbeuren , foo menigwerf als fy bevonden wer·
den contrarie gedaan tc hebben, van fes gulden.

LI.

Item, dat geen brouwer uyt lijn kelder en ial la-
ten geven ecnig kynwert in tonnen met twee bode-
men, dan alleen in emmers of in tonnen, die met ee-
nen bodem op zyn , op dat men fien mag wat daar
in is, ende dit by dage, ende niet by avond ofte on-
tyden , op het verbeuren, den brouwer van tien ftuy-
vers, ende den geenen, die het halen, tien ftuyvcrs,
foo dickwils als het gebeurt.

L 1 I.

Dat de felfsbrouwers geen kynwert en fullen mo-
gen maken noch inilaan, gelyck ook die inbrouwers
geen kynwert en zullen mogen maken noch vcrkoo-
pen , dat van dc felfsbrouwers gekomen foude ïyo,
als mede alle tappers geen kynwert verko|>en zuUeo
mogen, alles op een boete van tien gulden.

L I I I.

Voorts zullen die Kloofters en Conventen volftaan,
mits dat haar brouwers t'clkenaande karnere aanbrcn-
ginge doen zullen van het koorn,datmen zal ftorten,
cnde van de vaten, die gebrouwen iullen zyn,gelyk
als op de inbrouwers ende andere burgers geftatucert
is.

L I V.

Indien ook eenige bierdragers bevonden worden het
bier voor keyt gecollacet tc hebben , het geene dat
fwaarder ^aregeweeft, fullen metter daad gecafleert,
cnde voorts arbitralyk gecorrigeert worden tot difcre-
tie van den Gerechte.

L V.

Dat die middelmeefters, ofte exchynsmeefters, of

ren

fullen zyn tappers exchys, middelen ende rmpoften
te betalen, foo wel als den tapper fdlfs doen moet.

X L V.

Item, dat geen burga-s ofre inwoonders, tappers
Wetende, eenige brouwcouwin haar huyfen, ter fij-
den ofte achter haarihuyfen zulkn mogen hebben ofte
gcbruycken in eeniger wys, op pocncvan vyftig gul-
den , cndc een jaar naar nixrmgc.

X L V 1 I.

Item, dat die drager, die gefwooren is, alfoo<3ra
ids hy die ccn ftel ofte fchouw uytgedragen fac^t,

ofie met defelvc in woonen willen, gehouden laft van henluyden hebbende, tot allen tyden, als het

mi/4/n Al Aft AM^A «•PMMM/Ü.AM ^ ÏI^^l. t.·. ___________^ _______

haar gelieft, by haar fel ven , ofte met adfiftentie vaa
den Subftituyt-Schout, ofte 3rmanden van de Deur·
waarders ofte Stads dienaars over al in de kelders, op
fchuyten, fchouwen, ichepen , Wagens ende anders
zullen mogen komen, om te fien dat haar geen on-
gelyck gedaan en woni, ende waar ymand, die hen
daar over belet deeden, injurieerden , miflêyden ofte
mifdeeden, met woorden ofte wercken, fullen ver-
beuren vyf en twintig goude realen, ende een jaar
neerings, ende de meefters ofte vrouwen zullen hier
inne moeten vwantweordcn voor ïobrouwer,knecht,-

boden

gevaat zyn, cnde van wat foortc oFrc pryfc die felve
zyn, foo na aU iy het felvc op hare^onfcientiefullen
weien ofte kennen doen, ende dat fy geen andere va-
ten fuUen vullen ofte doen vullen , dan behoorlycke
geyckte vaten, al waar het ook datter ymand van de
pachters ander confent daar toe gegeven hadde, alles
op pœne, indien fy hun daar inne vergrypen, van ver-
valkn te zyn van haren dienft , ende voorts op de
kaack gcilcJt cnde gebannen , ofte anderfints arbitra·
lyck gecorrigeert te worden tot difcretie van den Ge-
rechte.

XXXIX.

Item, dat niemand bem en fal vervorderen, het zy
een tapper, ofte andere burgeren ofte ingefetenende
fer Stad, die felis brouwen willen, te brouwen ofte
doen brouwen, fonder het fclve alvoorens de kamerc
te kennen te geven , cnde van defclve verfocht cnde
daar toe verworven te hebben een van de gefwooren
inbrouwers, op pcene van 15 gulden, cnde indien
fy fig onderwinden tc brouwen , fonder cenen ge-
fwooren inbrouwer, zullen verbeuren als boven, cnde
daar coc niet meer te mogen brouwen

X L.

Item , dat defelvc tappers ofte burgers, al eer hen
den inbrouwer gegonft Πύ werden , in de kamerc by
fchritt leveren fuitcn een cedullc, innehoudende de
quanticcyt van de vaten , dïck of dun , daar op hy
aangelcyt heeft, ende hoe vecle, ende watkoornshy
doen ftorten fal, ende indien namaals bevonden word
dat hy tc onrecht aangebragt hadde , fal verbeuren
vyftig gulden, tot behoef als boven.

X Hl I·

Dat die van de kamerc defe inbrouwers, die haar
fufptiî worden, fuUen mogen licenciecrcn cnde afdan-
ken , als hen belieft.

X L I I.

Item, die felfsbrouwers, die mede tappen, en zul·
len geen bier over velt mogen zenden of vcrkoopen,
dan alleen zulke brouwerye doen voor haar eygenhuys-
gefin, cnde om in haar felfs huyfe te flyten.
X L 1 1 I,

Item, die tappers, felfs brouwende, woonendcop
het bcnedeneynd defer Stad aan de OudeGraete, of
in de naaften befyden ftraicn der kelderen, daar ge-
brouwen word, die zullen niet mogen brouwen dan
op het boveneynd, op het verbeuren van vyf en twin-
tig gulden, ende die van het boveneynd op het bcne-
deneynd , cndc andere tappers , felft brouwende, ende
Biet wooncnde als boven, zullen mogen brouwen na
haar gcliefie.

X L I V.

Dat alle tappers van de brouwcrs,daar mede fy bie-
ren, zullen moeten woonen ten minften drie huyfen
verre , het zy aan de ilraat, ter zyden ofte achter
aan haar erven, op het verbeuren van tien gulden en
haar necringe, ende dat van nu voortaan geene tap-
pers op drie huyfen na by eenige brouwer fullen met-
ier woon koraen of tappers neeringe doen, het zy met
wien dat fy brouwen^ op pœnc als boven.

X L V.

li^, die geenen, die tot tappers een kamer huu

-ocr page 993-

Β I Ε R κ A Ε Y, &c. IV. BOEK. IV. TIT.

boden cndc familie.

L V I.

Dat die tappers, felfs brouwende, uyt die kelder,
daar fy brouwen, geen bier by kannen , kruycken,
bucten ofte diergelyckc, fullen mogen uyt doen dra-
gen, maar alleenlyck mee gcyckce tonnen, als boven
geieyt is, op pœne , dat de felfsbrouwers verbeuren
lullen een jaar neerings, endc den inbrouwer, indien
hy kennifle daar van heeft, zyn officie, en als raeyn-
cedig geilraft te worden , tot difcretie van den Ge-
rechte.

L V I 1·

Dat die van de kamere geen felfsbrouwers zullen
mogen confenteeren eenige afichryvinge te doen voor
beffteerten of verleegen bier , op pœne van vyf en
twintig gulden te verbeuren by den gecncn,diczulcx
gcconfcnteert hadden.

L V I I I.

Word ook den ycker wei fcherpelyk belaft geene
tonnen te ycken , die min of meer houden dan de
behoorlyke mate, op privatie van fijn officie, en ar-
bitrale correâie.

L I X.

Item, dat alle fchippers alhier komende, ftille leg-
gende ofte paiFeerende, alleenlyk vry fullen zyn van
de bieren, die fylieden voor haar nootdruft inleggen
ofte behoeven zullen , maar indien fy eenige fwaare
bieren ofte andere bieren inleggen ora gafterye of ge-
lagen te houden , daar van zullen fy moeten betalen
als andere burgers ende inwoonders, waarna de brou-
wers in het uytfchryven hen mede reguleeren zullen,
als in het articul van de helling geftatueert is ^ op de
boeren aldaar begrepen.

Gelyk alle burgefs ende ingefetenendefer Stad geen
vryheyt zullen mogen prastendeeren van de bieren,
die fy op het water zullen willen drincken, maar zul-
len daar van betalen , of dezelve in haren huyfen ge-
droncken waren.

L X I.

Item, alfoo die weerelc alle dagen liftiger en prac-
tykiger word, ende zommige geen werk maken van
den exchys- middel- ende impoftmeefter,&:c. te ver-
korten , zoo word by dezen verklaart, indien ymand
bevonden word eenige nieuwe liften of praöycquen
gebruykt te hebben tot achterdeel van den exchys de-
zer Stad,&c. die in dezen niet begrepen noch verhaalt
en ftaan, zoo men alle zaken niet en kan bedenken,
die door verloop des tyds by eenige liftige geeften ge··
pradifeert konnen worden, dat alfulken verbeurt zal
hebben ende geftraft zal worden in conformité van
anderen poinéten, indezen verhaalt, endc na uyteyfch
van de zake.

L X I I.

Alle defe boeten zullen geappliceert worden in vier
deelen, alfe tot behoef van den Officier, die de exe-
cutie doen zal, deze Stad , den aanbrenger ende den
armen, ende zal den overtreder die moeten nampti-
feeren, al eer hy in oppofitie ontfàngen zal mogen
worden , zonder dat den Officier van eenige boeten
zal mogen compofeeren of accordeeren. Ende fijn alle
deze verhaalde boeten te verftaan , onvermindert alle
andere boeten by de Ordonnantie , zoo op de gene-
rale middelen, als impoften, chysgeld ende dubbelde
ftuyvergeld refpedivelyk gemaackt.

L X I 1 I.

Indien ook ymand van de pachters bevonden wor··
den yets geconlènteert te hebben in prasjuditie van
deze of eenige voorgaande Ordonnantiën, zullenelcx
verbeuren vyftig gulden, tot behoef van den Officier,
deze Stad endc armen, elcx een derdendeel.
L X I V.

Ende dit alles behoudens dat alle voorgaande Or^·
donnantien, by dezen niet verandert, in haare volle
kracht ende vigeur blyven zullen.

VII. AMPLI ATIE op de voorfz. Ordonnantie y den i8 Jfril MDXCVIL

'yn Heeren die Schout, Burgermcefteren, | trane de Ordonnantie , by dage of by nachte bieren
Schepenen ende Raad der Stad Utrecht, gearbeyt hadde , daar de chyskamer by gefruftreert

" " ware, foo zoude den zeiven als meyne«lig aan den
lyve geftraft worden tot arbitraige van den Gerechte
ende na gelegentheyt der zaken.

I I I.

Item, de tappers, felfs brouwende, en zullen gee·
ne bieren over velt mogen zenden, volgende de laatfte
Ordonnantie, op pœne van vyf en twmtig gulden, te
appliceeren als boven.

I V.

Item , zoo zullen die aankomende pachters in het
aankomen van haarlieder faifoen mogen gaan met een
gefwooren Stads dienaar of Secretaris in alle die brou-
wers kelders, ende opteeckenen die qualiteyt ende
quantiteyt van de bieren, die in de brouwers kelders
wefen zullen, ende zullen die brouwers hier en boven
ook gehouden wefen alle weecke aan te brengen, hoe
veel maal fy gebrouwen zullen hebben, met die quali-
teyt ende quantiteyt van de' bieren, die fyluyden ge-
vaat zullen hebben, ende daar tegens het bier in haar
dagcedullen met pertinente fpecificatie , bet zy hec
zelve aan deefer Stads burgers, rappers, gafthuy-
fen ende anders, ende oock wat ^lieden ten platten

ICi

bierdragers, endê ter geletter uren, volgende de Or-
donnantie, op het verbeuren van twaalf gulden , by
den brouwer le verbeuren van yder knecht, die hy
ongeëcdigt te werk ftek, te appliceeren als boven,en
arbitrile correólie over den knecht, die ongecedigt

lande gefonden zullen hebben', weicke cedulle fy alle
maandag voor de middag leveren zuUen in de chys-
kamer, op de boete van les gulden. Sullen ook i'allen
tyden (des verfocht zynde) gehouden welen haare
voorfz weeck- ende dagcedullen by ecde tc fterckeni
ende van wat bieren dat de brouwers alfoo geen ree-
kenfchap ende aanwyfinge en weten te doen, daar
van zullen fy gehouden wefen chys, impoft, midde·
arbcyd^ endc of het bevonden wQide|(Utdc(£Wecoa· len ende aoders te betalen, ak vanl»Qoói«bier» mits

' lü iii I dal

hebben, om groote redenen endeconfide
ratien, deze navolgende poinden geaddeert
op den hoppen-exchys.

In den eerften, dat voortaan niemand hem zalmo-
gen onderwinden tappers neeringe te beginnen of exer-
ceeren binnen defe Stad ende Stads Vryheyd, ten zy
daife eerft voor de Magiftraat hare namen ende woon-
plaatfe bekent gemaakt hebben , oorlof ende confent
van defelve verkregen, ende ook behoorlyck eed ge-
daan zullen hebben van de Ordonnantiën, zoo op de
generale middelen, als op den hoppen-exchys, bier-
impaft, logiesgeld ende diergelyke gemaackt, ende
noch te maken, te zullen onderhouden na behooren,
op pœne dat die geene , die anders doen , verbeuren
zullen vyf en twintig gulden, tot behoef vandeHoo-
ge Overigheyt, deze Stad ende aanbrenger, elcx een
derdendeel.

11.

Item, dat geene brouwers eenige knechts zullen
tnogen aanneemen ende te werck ftellen om bier te
helpen dragen, ten zy dat fy defelve knecht de Ma-
gillraat gepra;fenteert ende op doen teekenen hebben,
ende voorts eed hebben laten doen van geene bieren
iiyt re zullen hc'pen dragen , dan met de gefwooren

-ocr page 994-

VAN DEN IMPOST OP DEBIERE N;

dat men op de lackagic ende anders, reguard nemen
zal, fulcx als naar redelyckheyc behoort.

V·

Ordonneerende voorts, dat alle tappers ten rainften
drie huyfen van de brouwers zullen moeten woonen,
volgende het44articul van de Ordonnantie anno 1^94
den 9 Augufti gepubliceert, op het verbeuren vande
pœne aldaar verhaalt.

V I.

Ende waar *t, dat eenige brouwers op onbehoor-
lyke tyden, ende byionder by nachte, byden tappers
bier inbrachten, ot'dat eeoigen tapper bier infloeg,
als boven, tot deiraudatie van dechyïkamer, die zul-
len elcx verbeuren t'clker reyfe 25 Carolus gulden, en
daar cn boven arbitralyck gecorrigeert worden , tot
difcretie van den Gerechte.

VIII. NADERE ToinÜm op het veorfz. fubjeei, den iFebruar.MT>XClX.

'yn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur-
germeeileren ende Schepenen der Stad U-
trecht, doen te weren eenen jegclycken,
dat de Raad deferStad, ten eynde die Ka-
meraars defer Stad te beter van gelde voorfien zullen
mogen werden, om die fchulden', daar die Stad mede
beiwaart is, te voldoen ende betalen, overkomen is,
dan van nu voortaan den exchys van fes ftuyvers op
yder vat biers, daar den brouwer voor in moeit ilaan,
by een jegelyk burger ende onderfaat defer Stad in het
inilaan van haar bieren aan den bierdragers gereet be-
taalt fal moeten worden , foo wel als men de midde-

len ende impoften doet , ende zullen derhalven de ydcr vat enckeld of dubbeld dick betalen fullen vyf-
pachters van de bierchys hare pacht alle weeck moe- ! tien fl:uyvers , waar na een ygelyck hem fal hebben
ten betalen aan de Kameraars van de Stad, gelyk als 'te reguleeren. Des zullen de bieren, die by affchry-
men van de middelen en impoften doet. vinge in de tappers kelders als nu bevonden zullen

Dat oock geen chys· middel- ofte impoftmeefters worden,voor defe reyfe met die gedane betalingevan
zullen mogen den feifsbrouwers confenteeren, eenig de oude laften vry wefen ende voldaan.

IX. PUBLICATIE, dat niemand eenig hier fal tappen , ten zy daar tappers impefi van werdt

betaalt, den 21 Febrnar. MDCXXXV ; gerenoveert den 18 Novemb,
MDCXXXVl; en geampUeert den 7 Decemb. MDCXXXFIL

bier over velt te zenden , op pœne als in de Ordon-
nantie van den hoppen-exchys verhaalt ftaat.

Ende alfoo het inkomen van het logiesgeld groote-
lycx wort verkort ende vermindert by den feltsbrouw
wers, die veele dubbeld dick biers, dat twintig ftuy-
vers van het vat fchuldig is, tappende ende flytende
zyn, ende maar voor enckeld, alie op tien ftuyvers
venmpoften j foo is geordonneert , om alle fraude
ende bedrog te eviteeren , dat de tappers voortaan,
ende met het ingaan van dit faifoen tot het logiesgeld,
foo wel voor enckeld dick,dat tien ftuyvers, alsdub-
bcld dick, dat twintig ftuyvers te geven plag , voor

De (i) Vroedfchap deezer Stad Utrecht, (2)
remveerende ha^ e Puhlicatien op den 21 Februa-
ry lógf, ende 18 Novemb. Uatfileden van
den Stadhuyfe gedaan^ interdiceert hiermede
■wel fcherpelyck allen ende een yder, burger^ ende in-
woonders deferStad, niemand uyrgefondert, van wat
^ualiteyt of conditie hy zy , eenig bier te tappen en
verkoopen, (3) direftelyck of indireételyck, binnen
deefe Srad ende Viyheyd van dien, ten fy daar van
volle tappers impoft word betaalt % op poene dat de
contraventeurs boven de boete in de Ordonnantie daar
tegens geftatueert, arbitralyk zullen worden gecor-
rigeert.

(4) Ende op dat een yder hier van kenmjfe mag hel·*
hen, /i goedgevonden^ defe te doen drucken, om de Scheu-
ten van de refpeSlive buurten binnen defe Stad en Fryheyd
van dien toegefonden te worden : welke Schouten geordon*
neert word hare geburen hier op te doen convoceer en, ends
defe a6ie voor te lefen^ ten eynde een yder fg daar m re-
guleer e. Accordeert^ in kenniffe van my^ C. de Ridder »

Cl) In de Publicatie van flaatj de Regeerders, &c.

(2) In de Publicatie van 16^6 ftaat", renoveerende hare Publicatie den 21 Februar. 165f van den Sradhuy-
fe, &c.

(3) In de Publicatie van \β\6 flont hier mg, of doen tappen en verkoopen > het wehk in de laatfie van
1Ö37 is uytgelat en.

(4) Defe laatfie periode is in de Publicatie van TÖ57 hg^koomen. '
X. ORDRE op 't peylen van de Bieren, den 2 3 Janmr. MDCXLL ~

Eerftelyk zullen de pachters, hare colleóteursen
medeftanders, t'ailen tyden , als het hun goed
dunckt, het bier tot de tappers mogen pey-
len door een geëed perfoon, ten overftaan van
een defer Stads Letterdicnaars, ende fullen de refpec-
tive tappers, tapfters, ende die van hare familie, ge-
houden zyn de pachters ende den haren de voorfz
peylinge datelyck toe te ftaan , zonder defelvc daar
over te injurieeren , mifleggen ofte mifdoen, direfte-
lyck of indiredelyck', op pœne van vyftig gulden
yder reys te verbeuren, boven arbitrale correélie.

I I.

De pachters, hare colleâeurs ende medeftanders.
ïullen gehouden wefen by dé peylinge te verfoecken

houden zyn ( dee verlbcht zynde ) henluyden de ge-
annoteerde peylinge te laten fien of lefcn,ende t'haar-
der begeerte daar van copye le geven.

Die tappers ende tnpfters zullen gehouden wefen,
recht boven op hare biervaten in den opperften duyg,
omtrent vyf of fes duym uyt 't midden van't v^toite
bomgat te hebben een deuvickgat, omme de peylinge
daar door gedaan te worden, ende indien fy hier inne
gebreekig waren, zal die,peylinge gefchieden door 'c
bomgat.

IV.

Ende op dat de peylinge te bequamer mag gefchie·
den, zullen de tappers ende tapfters gehouden fijn ha-
. . . _ re biertonnen in zulker voegen te leggen, dat den peyl-

den tapper, tapfter, of ymand van hare familie, om'der die met fijn peylftock bequamelyck kan peylen,
te fien of de peylinge wel word gedaan, tot welcken ende des verfocht fijnde,daar toe een brandende kaer-
cynde den peylder, ter begeerte van de tappers, tap- fe te geven, elcx op pœne van drie gulden.

llers, of den geenen van hare familie, die daar over
zal willen komen, hen pertinentelyck zal hebben te
vertoonen den peylftock t'elken reyfe als hy die uyt de
ton treckt, ende zeggen hoe veel bier op 't vat is,
gelyck ook den Lettcrdienaar ten felvcq tyde fal ge·

Item, zullen de tappers, tapfters, of die van hare
familie, ten tyde der peylinge, gehouden fijn peninemc
aanwyfinge le doen van de bieren, die zy in hare ref·
peólive huyfen ende kelders hebbfη, fonder ccnigb^cr

-ocr page 995-

Β I Ε R κ A Ε Y, &:c: IK BOEK. IV. TIT.

achter te houden, ofte te verfteecken, op de verbeur-
te als in 'c xlvi articul van de gedruckte Ordonnan-
tie, te weten, van 't bier , de tonne, een jaar hare
neringe, ende opelck vat groot, ofte kleyn, 25 gul-
densin den exchys, ende de andere lloelen naar adve-
nant.

V'T. ^

Sullen ook de tappers, ofte tapfters, in hare huyfen
ofte kelders, in de biertonnen geen water of ander nat
of fubftantie als bier mogen hebben, op pcene van
vyfrig guldens op yder fodanige ton te verbeuren , en
indien de voorfz tappers, tapfters, of die van hare fa-
milie, in 't doen van de peylinge, fodanig ander nat of
fubftantie voor bier aanwefen , fullen verbeuren een
jaar haar neeringe, ende op yder ton gulden in den
exchys, ende in d'andere ftoelen n;i advenant, vol-
gens d'Ampliatie van de Ordonnantie der Bieren by
de Heeren Gedeputeerden der Ed. Mog.Heeren Sta-
ten 'sLands van Utrecht den 12 defer gearreileert.

Eed van den Peylder,
lek belove ende fweere, dat ick in 't peylen van
de bieren de peylftock boven in de tonnen door het
bom- ofte deuvickgat recht tot onder op de grond
toe zal infteecken, ende pertinente verklaringe doen,
hoe veel kyntgens ende vanen bier op yder gepeylde

99®

tonne zyn, fonder eenige partyfchap te dragen tuf*
fchen den tappers ende pachters , ende voorts alles te
doen 't geene een getrouw peylder fchuldig is en be-
hoort te dnen. »

Eed van denLetterdienaar, die de peylinge
fal affifleeren.

Ick belove ende fweeie, dat ick tyde der refpec·
tive ordinaris ende binnenpeylingen , tot de biertap-
pers mede t'deken reyfe op de peylftock zal nafien,
of de verklaringe des peylders van de kynigens ende
vanen biers, die hy op yder gepeylde tonne bevind,
met defelve peylftock accordeert, ende dar ickperti-
nentelyck op myn peylhoeck zal aanteyckenen, hoe
veel volle vaten ende hoe veel kyntgens ende vanen
op yder geptylde vaten aldaar bevon.icn zyn, fonder
eenige partyfchap te dragen tuflchen den tappers en
pachters.

Weicken voorfz eed alfoo gedaan zynde, zal de
peylinge ues peylders, en de aanteykeninge van den
Letteriienaar, volkomen gelove meriteeren, endaar
op recht gedaan worden. Aldus gedaan en gearre-
ftcert by de Vroedfchap der Stad Utrecht, op den
25 January 1641. My praefent, J. van der Nypoorr.
1 Gepublicecrt van den Stadhuyfe t'Utrecht, «/ore foli»
ïOy den zpjrmuary 1641. By my , C. deRidier.

XI. PUBLICATIE , dat de Ombier-verhoopers niet hooger als vier gulden bier fullen mogen

verhopen, den 2 Novemb. AJDCXLllL

'Men kan hier in·ordre des tyds voor af laten gaan y dat by zekere Publicatie xvi r i, xix en xcvi I artyLvan
der Staten Ordonnantie op de Bieren van denjare 1Ó32, vernieuwt zyn^ den zp Augufl. 1643.

De Vroedfchap der Stad Utrecht, amplieercn- ofte de Vryheyd van dien, te toppen, of te verkooc·
de en interprereerende het zoartyk. «lande pen, geen dick bier, ofte van hooger pryfe, als vier
Ampljatie van de Ordonnantie op de Bieren gulden bier, fullen mogen inleggen, ofte in hare h uy-
van dato des zj-Apnl 1659, verilaat en ver- fen, of kelders hebben, oock niet op den naam yan
klaart by delen , dat die geene, die geadmittcert zyn, anderen, met hun inwoonende , op pcene als in hec
ofre zullen w^order», om dun bier binnen decfe Stad, viuorfz zo arryk. . ^ a ί , s. i

ΧΙΙ. -AMP LI A ΓΙΕ van de Ordonnantie op den impofl Hjan de Bieren^ den iFebruar, MT>CLF,

1, ^vmclei)dc, aan te taften, ende in hegtenis tebrengeni

In den eerften, word by defen wel fcherpelyk ge- ) ende zul daar en boven den brouwer, uyt,oftotwien?
interdiceert ende verbooden , de brouwers ende '^uys fy met geweer komen ^ ofte haar alfulcx reti-
felfsbrouwers van nu voortaan eenige deuren van rçeren, verbeuren de fomme van twee hondert gul-
hare huyien ofte kelders aan de ftrate , of aan *t ^ens.
water, achter of ter zyden uytkomende, te mogen

openen, van den i April tot den lOftober favont^ca Stillen roede voortaan geen kleppers,ofdiebyfiek-
lien uren, tot 'smorgens ten vier uren, endevanden te of anders voorde kleppers omgaan, na belette klep*
lOaober tot den i April na acht uren favonis, tot pers wacht, mogen komen in de brouwers kelders,'op
fmorgens ten fes uren, uytgefondertde voordeure aan poene van caÎTatie, ofte andere arbitrale corredie, na
de ftraat, op pœne van yder reyfe, endeopyderdeu- gekgentheyt van zaken.. ^

re, contrarie defcs open bevonden wordende, te ver-j IV.

beuren de fomme van hondert gulden 5 welverftaande Ende zullen de kleppers gehouden wefen, op 't ver^
dat het openen der relpe<ai ve kelderdeuren fal mogen foeck van den Officier , of Pachters haar te affiftee-
gelchieden als het bier in 't .gyl ftaat, of noot wen- ren, op poene als vooren.

Item, wort nog by defen verftaan, dat van nu voort-
aan geen tappers fullen mogen woonen minder als drie
huyfen van een brouwerye , ende zal 't felve foo wei
plaats hebben van de achter ende zydel uytgangen,

dig water moet geput worden , mits dat in zulcken
gevalle^ daar van by een fchriftelyke memorieadver-
tentie zal worden gedaan aan de pachter van den hop-
pen-exchys, of t'fijnen huyfe, en anders niet.

Item', fullen voortaan^de'brouwers knechts, hare als van de voordeure} ten ware byYpeciale^confenc
Landsluyden, ende alle andere, die gewoon zyn in de ende perimffie van de Vroedfchap , op de verbeurte
brouweryen, 't zy om geld ofte bier te komen arbey- van haar Gild.

den, nier vermogen na tien uren des avonts, en voor „ · , , j , j ,

vier uren des morgens, drie ofte meer te gelyk op de Item, zullen in de landteekens ende dagcedullen;
ftraat te komen, op de verbeurtevan hondert guldenj àic de brouwers aan de Chyskamerfenden, geichre-
ende byaldien ymand van henluyden op ftraat bevon-, ven,moeten ftaan de maand ende het jaar, oppœno
den worde, gewapent met eenig hals-of fijdgeweer, van wederom gefonden te worden.

ftocken of fteenen, fal daar over arbitralyk metgeef-
feling, banniflement, ofte anders, worden gecorri-
geeri : ende worden by defen den KOfficier,.en de pach-
ters van de bieren, de kleppers, ende alle andere » in
den eed ofte dienft van de Stad zynde, geauthorifeert.

V I I.

Ende fullen de brouwers, ontfangende ophaarlant-
teecken des Pachters contracedulle, door denaam;
<iaar-op gedruckt, gehouden wefen een ib'heurtgcn
te geven om bekent te zyn , ten eynde daar op niet

op popQc van

omrde voorfz perfoonen, contrarie deefen, op .ftraat jmccrmaals bier uyigefondco worde

-ocr page 996-

99^ VAN DEN IMPOST OP DE BIEREN

12 guldens tc verbeuren.

VIII.

En fullen alle die gene die bier tc water, of tc landt
uytvoeren, de voorfz contracedullc in de poort aan
den poortier moeten overleveren j ofte in de buffe al-
daar fteken, fonder daarmede door te varen , ofte te
rydcn, op de verbeurte van if guldens.

I X.

Word nog by defen ver liaan, dat in praétyck ge-
bracht fal worden 't xvii I articul van de Ordonnan-
tie , aangaande van 't uytfchry ven van bier op de naam
van de helling, endc dat cefleren fal des Vroedfchaps
provifioneele Refoluiie van den SMarty 1644V

Dat mede de pœne in *t xxxv articul geilatueert,
plaats hebben fal tegens de brouwers , die iu tappers
huyfen fenden tonnen fonder merck.

X I.

Ende fullen de tappers ielfs brouwende, gehouden
wefen haar tonnen te doen ritfen met haar merck, of
naam, op pœne als boven, endc ongeritfte tonne in
tappers huylen bevonden wordende, fal 'c felve gere-
puteert worden voor defraudaiie bynagt.

X I I.

Item, zullen de tappers des verfoclit zynde , bor»
gc moeten ilellen voor de betalinge der impofirien ,
op poene, dat zy niet zullen mogen continueren haar
neeringe.

XIII,

Adderende by het xlv articul, dat die geeue die
room, ofte fchapcnkaesgens verknopen , mede tap-
pers irnpoiïtien zullen moeten betalen van dick bier,
*i weick zy komen in te flaan,

X I V.

En by het xlvi articul, dat alle fufpefte plaatfenin

XÎÏL

Gehoorc *t rapport van de Heeren Oud-Burge-
meefter Weede !ende vordcre Gecommit-
teerden , is provifionelyck verftaan , dat
voortaan geene wynkoopers zullen vermo-
gen , part ofte deel te hebben in de pachtingen van
de bieren , ofte daar voor borgen worden, zoo

tappers huyfen, ende op haar erven op't vcrfoekvaa
de Pachters j ten overftaan van den Officier, zullea
moeten Worden geopent, op poene van 25· guldens tc
verbeuren, endc dat den Heere Officier daar en bo-
ven fal welen geauthorifeert 't felve de fa^o te doen.

X V.

Item by *t Ixxarticul, dat men van gelyken 'tbicr
fal mogen proeven in de tappers huylen ende erven,

X V I.

Word nog verboden desavonts na, ende des mor-
gens voor 't kiyden vandeV^raakklok, buyten in Stads
Vryhcyd bier m te brengen, op pœne dat het zelve
gereputeert fal worden voor defraudatie , waar van
exempt en uytgefondert fulleii zyn d'ordinarismarkt-
fchepen, mits dat daar van aanbreng gedaan worde,
aan oen Schout buyten Tóllettceg poort, endefluys-
wachter in de Weerd.

x V I L

Gelyck ook verboden wort, met bieren, by dagé,
ofte by avond in de Stad aankomende, te vernagten.
Zonder den Pachter aan te brengen de qualiteyt ende
quantiteVt van dien, op pœne van hondçrt suldéns.
X V i 11.

Item, Zal den Pachter vry ftaàn , geaiîîfteert mét
den Officier, t'allen tyden, als liet hem belieft, te
mogen vifiteren alle huyfen buyten de poorten in dc
Vryheyd, daar hy vermoed bier fonder aanbrenginge
ingeilagen te zyn, fonder dat 't zelve vifiteren fal mo-
gen worden belet of geweygert, of ook daar over
misfcyt, of misdaan, met woorden, ofte wercken ,di-
rcdelyk of indireftelyk, op pœne van vyftig guldens
ende arbitrale correélie. Aldus gedaan ende provifi-
onelyk gearreiteert, by de Vroedichap der, Stad Ù-
trecht, den ii J inuar. löjy. My prasfent, J. van
der Nypoort.

RESOLUTIE, dat geen wynkoopen deel in deραώί van het bier zullen hebben^ deni^
Jtily MDCLVIL

lange zy de neringe van wynkopen direftelyk, ofte
indiredelyk zyn doende, ofte hare wooningen endc
kelders onder defelve daar toe laten gebruycken, op
pœne van honderd dubbelde Nederlandfche Ryders.
Onder ftond : accordeert, in kenniifc van my, J. Quint.

XIV, ORDRE ende Reglement op V verkopen

Borgemecfteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, bevindende dat vecle perfonen huner-
nerende met dun bier verkopen, daar toe geen '
confent hebben verworven, of hun feer qua
lyk gedragen met bier van meerder prys in te leggen
ende verkopen, tot merkelyke defraudatie vandeim-,
pofitien o'p de bieren, ende gelagen t'haren huyfe te'
zetten, ten dien fïne ook brnndewyn , ende taback
daar onder flytende, waar door veelc arme luyden
aanleydinge word gegeven tot débauché , ende ver-
gui ftinge haerdcr middelen ; hebben goetgevonden
tot voorkominge endc weeringe van 't geene voorfz,
de voorgaande Ordonnantie deien aangaande te renove-
ren ende t'amplieren, als volgt.

Eerilclyk , en fal niemarrd' binnen defe Stad ende
Vryheyd van dien, eenig dun bier mogen tappen , of
om geld verkopen, ten ware hy daar toe by de Vroed-
fchap gdadmittcert ware , ende folemnclyk belooft
hadde', hem na de Ordonnantiën dien aangaande ge-
maakt , ofte nog te maken, te reguleren , op pœne
van vyf en twintig guldens yder reyfe te vei beuren.

Die geene die daar toe zyn , ofte zullen geadmit·
^eert worden , en zullen geen ander als drie guldens

XV. NADER Ordonnantie op de Dunbier-virkoopers, den 17 April MlJQLXXVl^^^

van dun bier, den 13 May MDCLIX,

bier, alleenlyk by de klcyne maat ende haalkan, je-
gens drie ftuyvers de vaen, ende dat op burgers chys
mogen verkopen, op pœne als in't Ixi artikel vandc
Ordonnantie op de Bieren.

Sullen derhalven geen bier van meerder , of min-
der prys, nogte kynwort, gefoden dun, ofte fcher-
bier vermogen in te leggen, ofte in hare huyfingen,
ende kelders te hebben, nogte brandewyn endc an-
dere wateren te verkoopen, ook niet gelagen te fet-
ten om taback ende dun bier te drincken , op pœne
als in 't xli artikel van de voorf Ordonnantie, en ver-
lies van defe gunninge.

Sullen mede gehouden zyn, voor hare deuren uyt
te fteecken, ofte uyt te hangen een gedruckt borde-
ken, daarop gefchreven ftaat: Hier verkoopt men dm
bier hy de kleyne maat tegens drie fluyvers de vaen ^ gefi-
gureert met Stads wapen, ende continerende 't con-
fent aan wien, getekent by den Secretaris , ofte zyn
Subftituyt, op pœne van fes guldens yder reyfe te ver-
beuren. Aldus gedaan ende gearrefleért by de Hee-
ren Borgemeeileren ende Vroedfchap {voorfz, den 9
May 1659. kenniife van roy, J. Quinr.

Bor-;

-ocr page 997-

Β I Ε R κ A Ε y. 6rc. IK BOEK, /Γ. ΊΙΊ. m

Β orgemeefleren ende Vroedichap der Stad U-
trechr, bevindende dat hare finantien zeerzyn
vervallen door den ruineufen oorlog, en an-
dere defaftres, hebben goet gevonden 'tarre-
fteren defe.navolgende Ordonnantie , van den ophef
van loftuyvers per vat byde dunbierverkoopers,bin-
nen defe Stad ende Vryheyd van dien, voor haar con·
fent te betalen.

Eerftelyk, dat by alle ende een ygelyk,foo wel die

teert is dun bier by de kleyne maar re verkopen, als
die, dewelke daar toe nog confent Tullen verkrygen,
ten opfigte van defelve permiflie ende confent ten be-
hoeve van de Stad, boven ofte behalven den ordinaris
impoft zal worden betaalt eene gulden per vat, ende
10 ftuyvers van 'c half vat, ende dat aan handen van
den Pachter van dien, of van den Colledeur daar toe te
ilellen, zonder 't zelve anders te mogen inilaan op
poene van if gulden, ten behoeve van defen Pachter

ger, ende armen te verbeuren, ende boven dien, geen
dunbier meer te mogen verkopen.

Dat die gulden per vat, ende van mindere quanti-
teyt na advenant, niet alleen betaalt fal worden, van
het dunbier, dat de dunbier verkopers voortaan zul-
len komen in te leggen,maar ook van 't geneiy airede
in hebben , ende ten welcken fine afpeylinge fullen
hebben te gedogen relpedive, oppœneals vooren.

Dat die dunlDierverkopers , zullen vermogen in te
leggen vier guldens bier, maarniet van hooger prys,
ende 't bier te verkopen rot 4 ftuyvers de vaen, twee
ftuyvers de bol, eene ftuyver het mingelen, en acht
penningen het pintgen, dog niet duurder, echter

wel voor minder prys, tot hun optie, refpe<51:ive,me- foen-penningen te voldoen , fonder eenige de minife
de op pœne als voren, boven dc pœuenby deOrdon· kortinge, uyt wat voor oorfaken zulcks , 'c zy van
nantie op de Bieren geëmaneert. verlaten van dun bier verkopen , of anderfints zou-

Dat niemapd dunbier by de kleyncmaatom geltfal demogen werden geprœtexeert.
vermogen te verkopen, dan die, dewelke daar toe con- . Sil hy ook aanftonis moeten ftellen twee fuffifan·
fent van de Vroedfchap heeft, ende een bordeken uyt· te borgen.

hangt} Hier verkoopt men dunbier hy dekïeyne maat voor Sullende defen ophef inganck nemen, op maandag
4 fluyvers de Vaen^ ende minder quaniiteyt na adve- den 22 April 1678, en expireren den lellen Juïy
nant, gefigureert met het Stadswapen ondertekent incluys.

of die ordinaris of nachtgaften houden , nog ; donnantie. Aldus eenpaarlyk gearreftcert ,ter Verga-
ook by herbergiers , taverniers, of die ordinaris, ofidcringe van de Vroedfchap , op den 17 April 1678,
nachtgaften houden,aldaar geh^altzal mogen worden,'ende gepubliceert , op den 15? der felver maant. In
refpe£tive, op pœne van 50 guldens, ten opiïgtevan kcnniiTe vaji my, J. Qi^unt.
defen Pachter, by elcx te verbeuren, t* applicerenals

XVi. AMPLIATIE ende renovatie van eenige artikelen der Ordonnantie op de PFjnen en Bierm,

den 31 May l^CLXFll.

by den Secretaris , met uytdruckingen van de per-
foonj aan wien 't confent verleent is, op pœnevoor-
fchreve.

Dat de dunbierverkopcrs, 't felve niet fullen ver-
mogen te verkopen, of leveren, aan herbergiers, ta-
verniers
voren, boven de pœnen en boeten by de Ordonnantie
en Ampliatie van dien, op de Bieren gëemaneert.

Dat de dun bier-verkopers geen gcfodcn dun ^ kyn*
wort of Icherbier zullen vermogen in te leggen, oi irt
haarhuyicn, of kelders te hebben, of gelagen te let*
ten, omtabackofdunbier tcdrincken refpcétive,mc·
de op de pœnen voorfz.

Dat zoo wel den Pachter, ofte Colledeur van dd
vooriz 20 ftuyvers per vat, als de Pachters van de bic·

gene, de wclcke by de Vroedfchip airede gepermit- (ren, ende vorderefpecien, iijllenvermogen indehuy

of den Colledeur, mitsgaders den Officier, aanbren- dun, kynwort of fcherbier, dat zy zullen bevmden.

fen ende kelders van de dunbier-verkopers te proeven^
peylen ende onderfoeck te doen, of niet worden ver-
kort, ook der felvcr bieren op de ftellen, ende flee-
den te proeven, fonder datymand haar zukx fal mo-
gen beletten, daar over injurieren, of qualyk bejege-
nen, op pœne als vooren, ende bevindende dicke voor
dunnebieren uytgeflagen te zyn, dat de Pachters,of
haare medeftanders die zulk n vermogen na haar te ne-
men , ende aan te houden , insgelycks het gefoden

tot dat daar van by den Gerechte fal wefen geoor-
declt.

Ende op d it de Pachters mogen kennis hebben >
dat deuytflag geichieden fal ten behoeve van dunbier*
verkopers, zullende brouwers daar van dlttinö:e bil-
letten maken,als fy zyn doende van de bieren,dewelke
zy ten behoeve van de tappers uytllaan.

Sal den Pachter boven zyr.e beloofde pachtpennin·
gen, die van maant tot muant , conform de maant·
chyfen zullen moeten worden betaalt, gehouden zyn,
gereet tot rantfeen re betalen een ftuyver per gulden,
van de totale pachtpenningen.
Mitsgaders, ook zyne te beloven pacht- enderant-

Ende defe Pachter fal gehouden zyn, ter cxpirttie
van den vooifz tyd,ten behoeve van den volgende Pag-
ter d'afpeylingen goet te doen.

Behouden Burgcmeeiieren en Vroedfchap aan haar
de interpretatie, alteratie ende ampliatie van defeOr-

Borgermeefteren ende Vroedfchap der Stad ü-
rrecht, bevindende, dat niet tegenftaandede
fcherpePlacaten,Renovatien ende Ampliatien
van dien, de boosheyd der menfchen dage-
lycx nieuwe vonden praótifeert, tot merckelyck na-
deel van de Heeren Staten ende Stads verpachtingen,
aan wekkers coniervatie foo zonderling veel is gele-
gen } hebben, na rype examinatie , gerefolveert en
géarrefteert de nabefchreven ampliatie ende renovatie,
om ftridelyck zonder eenige connivcntie te worden
achtervolgt en geëxecuteert.

Î·

Eerftelyck, isby ampliatie van *t 42 cn 4; articulen
van de Ordonnantie op de Wynen verftaan, dat geen
wyntappers eenige proe^ens uyt hare koopmans kel-
ders fullen mogen halen of doen halen, ende t'haren
huyfe brengen, om aldaar geproeft te worden, direc-
telyck ofte indireótelyck, op pccnc van hondçrt guj-
///, Dt<}k
den t'elcken reyfe te verbeuren , boven ftifpcniïe van
hare neeringe voor den tyd van drie maanden.

I I.

Dat de wynkopers geen proef-kannigjcns van groo-
ter quamiteyt als van een pintgen zullen mogen uyc·
flaan, nog geen meer als twee teffens, aan ccnderley
perfoon of perfonen, fonder ook naderhand meerder
te laten volgen, voor dat de cerftc zyn gerevcrteerc,
op pœne als voren.

I ï I.

Ende by ampliatie van 't xlv articuldcrOrdonnan·
tie op de Bieren van/t jaar 1632,mitsgaders des Vroed-
fchaps Publicatie , van den 7 Dccemb. 1637, dat dc
wyntappers, foo wel als andere tappers geen bieren
zullen mogen inflaan anders als op tappers chys, uyt-
gelbnden alleen yder veertien dagen een half vat kleyn
bier, van drie a vier gulden ten hoogftc voor haarey-
ficn dniicj|i.bicr, f>pde vcibcwie als TWieD, en haar
' Kkkkkk . bitr»

-ocr page 998-

994 AN DEN IMPOST.OP DE BIEREN,

bieren niet anders zullen mogen uyttappen , of laten
tappen, als in geyckte kannen, op gelykepœnc} in-
teidicerende raede de Pachters daar over mee ymand
te accorderen, oitranfigeren, direételyk, oFindirec-
telyk, op de verbeurte als by 'c lxiv articul van de
voorfz Ordonnantie, ende dat de Pachters ende ven-
noiten haar ( des noot ) dienthalven by ecde zullen
imooten cxpurgeren , in vocgeh als by *c vooriz arti-
cul} tot welken eynde de brouwers voortaan gehou-
den zullen zyn, alle de bieren die zy in de huyfingen
der wyntappersuytflaan, mede te fchry ven op de bier-
tappers cedullen , in voegen als ten regarde van de-
fe ve gefchiet, op pœne ais in 't dertigile arçiculvan
de gemelte Ordonnantie.

Dat alle dunbier-tappers , of tappers die daar toe
confent verkregen hebben, gehouden zuilen zyn,bin-
nen veertien dagen na de publicatie defes, hare namen
ende woonplaatfen ter Secretarye defer Stad aan te
geven, op het verlies van haar geimpetreerde confent,
ende dat de voorfz tappers, voorts op het getal van
perfonen zullen worden geredigeert , ende op
feekere plaatfen gerepartieert, ende dat voorts ftric-
telyck lal worden geobfervcert de Ampliatie den 13
May 16^9, op het d^unbier tappen gepubliceert.

Sal niemand hem mogen onderwinden, cenigbot-
tel- of ander bier temaken, of prajpareren, ende't
felve aan de tappers, of andere perionen over te doen,
verhandelen, of verkopen, 'c zy om geld ofte niet,
onder wat prsetext fulcks foude mogen zyn, ten zy
daar toe alvorens fpeciaal ende fchrittelyk confent van
de Vroedfchap verkregen hebbende, ende dat die ge-
ne die fodanig confent zullen^bekomen, geen bieren
in haar , of andere borgers huyfingen zullen vermo-
gen in te ilaan, anders als op de tappers chys, ende
gelyck andere tappers fubjeét zyn , alles op de ver-
beurte als by't lxi articul vanjde Ordonnantie op de
Bieren de anno iÖ52,authorifcrende den Pachter, hare
mi^deilandcrs ende opfigters het bottel- ©f ander bier,
datzy contrarie bevinden verkoft, ofi'huys gebragt
te worden, de fa^o aan te houden , behoudens par-
tyen haar regres ende defenfien.

V I.

Ende want wel dc meefte fraude word gepleegt,
onder 't balen van gefoden-dun , kynword en fpoe-
ling uyt de brouweryen ; word tot beter weeringe
van dien, gerenoveert ,cn hier herhaalthet χχιχ,χχν,
XXVI, XXVn, XXV m articulen van dc Ordonnantie
op dc Bieren, ende verder daar inne voorfien by de vol-
gende poindlen.

XXIX. Articul voorfz. Wort als nog wel expres·
felyk geinterdiceert, de brouwers, of felfsbrouwers,
eenige gefoden dun, in forme als kynwort te verko-
pen , ofce uyt te flaen, op pœne van bondert guldens
op yderton , ende minder maat te verbeuren, alsook
gelyke pœne verbeuren zullen, de geene die't voor-
fchreve gefoden dun dragen, mitsgaders die het ont-
fangen, of daar het ingefl igen word.

XXV. Articul. Item, dat geene brouwers, of felfs-
brouwers, ende haarlieden knechts, of familie, zullen
mogen verkopen nog weg geven cenige kynwort, 't
zy in wat manière, of onder wat decklël fulcx mog-
te gefchiedén, ten zy zy luyden 't felve in hare ton-
nen voor haar deuren , ende op haar Hellingen doen
leggen, otnme aldaar afgetapt, ende aan de onvermo-
gende perionen gelcvert te worden, ende dit niet eer
als des morgens na acht, ende des avonds niet later als
na vier uren, op de verbeurte van vyf en twintig gul-
dens inde chys, ende andere.ftoelcn na advenant.

XX VI. Articul. Dat geene kynwort fal mogen ge-
haalt worden, dan by arme en onvermogende perlo-
• nen, cndc dac met open emmers, ende alleen vour
haar ende haar familie, fonder *t felve aan ymand an-
ders om geld of niet, tc mogen overdoen , t' huys
brengen, oflaten brengen, op pœne van vyf en twin-
tig guldens, ende arbitrale correftiej van gelyke ful-
len verbeuren de geene die het kynwort anders als
voren inneflaan, ofte daar het overgebracht word.

XXVII. Articul. Item, dat niemand kynwort fal
mogen tappen, ofte by de kleyne maat verkoopen,
ten zy hy daar toe op nieuws fpeciaal, ende fchrifte-
lyk confent van de Vroedfchap heeft bekomen , ende
folemnelyk belooft hem na defe Ampliatie, of nog tc
maacken, te fullen reguleren, op pœne als voren.

XXVIIJ. Articul. Item , dat den genen die het
voorfz confent hebben verkregen, geen kynwort ful·
len mogen tappen , als met de kleyne maat, fonder
dat zyluyden 't felve met groote,of kleyne vaten aan
ymand anders zullen mogen verkopen, of overdoen,
of met emmers, kannen, of anders t'huys brengen,
op pœne van vyf en twintig gulden, verlies van haar
neringe, ende arbitrale correâ:ic 5 gelyk mede foda·
nige vyf en twintig guldens verbeuren fullen, die gene,
die fodanige kynwort doen t'huys brengen,of in haar
huyfen ontfaneen.

V I I.

Intefdicerende de haalders van 't voorfz kynword,
uyt de brouweryen daar in, of onder by 'thalen inde
emmers, eenige geft, heft, of diergelyke fubftantic
te mengen, of om te roeren , of *t felve in eeniger
wyfe troubel gemaakt te halen, ofte langs firaat tc
dragen, direótelyck ofte indireöielyk , op pœne als
vooren ; authorifeerendc de Pachters ende haarlicdcr
opfigters , de emmers die zy contrarie bevinden ge-
mengt te zyn, aan te houden, fonder dat de haalders
henluyden 't felve zullen mogen beletten, daar over
injurieren, misfeggen of misdoen y mede op gelyckc
pœne.

VIII. t

Gelyk ook wel ernftelyk , allen borgcrcn, en in®
woonderen geinterdiceert en verboden word, eenige
kynword , gefoden dun, fpoeling , of diergelycke
flegte fubftantie, uyt de brouweryen gehaalt, ottc
t' huys gebragt, binnen hare huyfen, kelders endeer-
ven, of daar buyten over te gieten ende mengen, of
doen mengen op eenig dick, of dun bier, endealfo
daar van anderen dranck te praepareren, dire£lelyk of
indireélelyk , op de verbeurte van 't zelve bier, ende
twee hondert guldens daar en boven , mitsgaders ar-
bitrale corredie , ende fufpeniîe van haar neeringe,
na gelegentheyt van faken.

I X.

Ordonnerende in cas van rechtmatige fufpicie ovcr
eenig aangehaalt bier, contrarie gemengt, of gepras-
pareert, dat de perfoonen haar by eede zullen moe-
ten cxpurgeren , het voorfz articul niet gecontrave·
nieert, ofte het aangehaalde bier met gefoden dun,
kynword, fpoeling, of diergelyke fubftantie gemengt,
of met haar weten gcpr^pareert te zyn, op pœne als
vooren, in cas van refuys, of dilay, by denalatigen
te verbeuren.

X·

Aüthoriferende de Pachters, omme met affiftentic
van den Hooft-Officier , zyn Subftituyt, ofte een
geëed perfoon, t'allen tyden, de huyfingen , kelders,
en erven, van de haalders, tappers, of uytflytersvan
kynword, mitsgaders van allen anderen daar op
gnante fufpicie valt, van contrarie 't gene voorfz ge-
daan te hebben, te onderfoeken , ende de bieren, die
zy opfuffifanteindicienprxfuraeren contrariegemelngt
of geprœ pareert te zyn, te proeven, ende voorts t'ha·
ren pericule aan te houden , ende ten huyfe van een
geced perfoon te doen brengen, fonder dat ymand
daar tegens cenige refiftentie, of belet met woorden
of werken, direftelyck of indireaelyck , fal mogen

-ocr page 999-

Β 1 Ε R κ A Ε Y, Àc. ΪΚ BOÉit m tlT.

doen, op pœne van hondert guldens en arbitrale cor-
icdie.

XI.

Verftaande voorts, dat 'de contravlenteürs van ee-
nige articulen van de Ordonnantiën op de wynen,
bieren, 'c gemaal, endeandere impoGiien refpeótive-
iyk geëmaneert, ende deAmpliatien van dien airede
gemaakt, of nog te maken, voor den Ed. Gerechte
geacculeert zynde, endede indiciën ende circumftan-
tien van de gepleegde contraventie j by den Geregte
pregnant geoordeeit wordende , defelve gecondem-
neert fuilen worden de geftatueerde pœnen, of ande-
re nagelegentheyt van faaken j ende tot dilcretie van
den Gerechte onder de pantverkoperste namptiferen,

XVII.

ingefetenen hun onderitaan, in defe perple-
xe conjunilure van tyden , te contravenie-
ren de Ordonnantiën op het Gemaal en de
Bieren geëmaneert, heeft tot voorkominge van alle
onheylen en disordres, die daaruyt fekerlyk Üaantere-
fulteren, verdaan.

Dat de brouwers niet en fuilen vermogen , cenig
bier uyt te'ilaan , als volgens d'Ordonnantien op de
Bieren gearreftecrt, ende tot nog toe doorgaans ge
praétifeert.

Dat mede de brouwers,geen koornophaar rosmo-
lens ten behoeve van de backers, ofte eenige andere
particuliere luyden , en fuilen vermogen te breecken.
Dat de bierdragers ende der felver knechten, den

ter tyd ende wylentoe ^zyluyden by fuffiHirtt béwyâ
den Rechten genoeg haar ónfchult zullen hebben
vertoont , of anders haar by eede van de contraventie
geëxpürgeert, Avaar tób haarluydenpereniptdrcnryd
by den voorfz Gerechte fal worden geprrefigeert,bin-
nen dewelcke zy haar bewys lullen hebben te furne-
ren -, of de expurgatie van eede te doen, op pœnei
van naar expiratie van dien, van haar recht ende gc-
configneerde boeren verfteken te zyn ende blyven;
Aldus gedaan ende provifionelyck gcarreilsert , tèf
Vei gaderinge van de Vroedfchap der Stad Utrecht ^
op den aoiVlay 1667, endegepubUceert den 31 dito;
In kenniiïc van my, J. Quint.

Lailende en ordonnerende, allcj ende een ydervari
brouwers, als mede de backers , mitsgaders bier-
dragers ^ molenaars, en opfigtersop 'c gemaal , ende
vorders alle andere die luiks aangaat, hun'naar't ge-
ne voorfz te reguleren» ende vorders in alles punduc-
lyk tc obfei veren dc relpeétive Ordonnantiën op hec
Gemaal ende de Bieren geëmaneert i op pœne dat irt
cas van contraventie exadelyk, en rigoureufelyk zul-
len worden geint, en gcëxecuteert de pœnen ende
boeten by de gemelte Ordonnantiën gearreftecrt.

Ende is vorders tot maintien van de pacht van het
gemaal goed gevonden , dat de Ghyskamer met vier
foldaten zal worden bewaart, om alle infolentien té
weren j ende dat den Opfigter aan ydtr molen mec

PUBLICATIE, rakende deobfervantie van de Ordonnantie op den impofl van de BieréA
en het Gemaal, den 11 July MDCLXXll.
e Vroedfchap bericht zynde, dat verfcheyde,daar van is betaalr.

ïmpoit,van de bieren zullen hebben te ontfangen vol- twee loldaten ten felven eyndefal worden geaflîiieerri
gens de laatile verhooging : lailende en authorileren- welke foldaten nevens de refpeétive Opfigters aan de
jdc deielve, om in cas van wanbetaling, het bier we- molens by defe geauihorifecrt worden, om heikoorn^
derom te brengen in de brouwers kelders. *t welk zonder vertooning vanbilliet ter molen Wórd

. Dat vorders by de molenaars, geen koeren ter mo- gebragt, aanllonds aan te houden , ende op *c Raad-
lenfal worden aangenomen, ten zy hunalvorensby het huys te brengen. In kennifle van my, J.Nieuftadi
billet van den Pachier zy gebleecken, dat dcnimpofti

PL AC A AT, dat op yder gebrouwt niet meer als 16 vaten fcherrebier fuilen werden ge»
maeckt j den 1 Jprd MDCLXXK

urgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, na ingenomen advys van hare Gecom-
mitteerden op de Requclte van de famente-
lyke Pachters der impofitien van de bieren,
die daar op de brouwers hadden gehoort, hebben tot
redres van het verval van de voorfz middelen provi-
iioneel goetgevonden, dat op yder gebrouwt, oock
van felts brouwtcn, niet meer alsieltien vaten fcher-
rebier fuilen worden gemaackt , ende t'eenemaal tef·
fens, zonder interruptie , op de ftel zullen moeten
werden gebragt, om daar van door de nabefchreve
gequalificeerden gehaalt te worden, op pœne van hon-
derd gulden op yder vat, dat daar boven zal worden
gemaackt, of buyten de voorfz generale oplegginge

XIX. PLACAAT , dat niemand in fyn huys van hop eenigen dranck zal maken , den 1% Maart

MDCLXXXII; en geampUeert den 10 Septemb.MDCLXXXK

xviii.

uyt de keidér zal Worden gcbragr. Dat geen fcherre-
bier van de (lel Zal mogen worden getapt, ten zy het:
gemaakte fcherrebier ( het voorfz getal nochtans niec
lurmonteerende) te farnen op de Itel fal geleyt zyn,
op pœne van vyf en twintig gulden, fooby den brou-
wer, als fcherrebier-tapperof tapftcr te verbeuren. Dac
niemand fcherrebier van de ftel zal mogen haaien of
dragen, dandiegeene, de welke, om het felve te vér-
koopen, fpccia ·.! confent zal wórden vergoft, cndö
dat niet anders als in hare wooninge, daar fy het felve
verkoopen, ende niet daar buyren, op pœnti van aan
den jyve geitraft re worden, blyvende alle andere ar-
ticulen deien aangaande in fijn geheeJ.

tels ofte anders te brouwen , of eenigen dranck te
maecken van gekoockte hop, weyt, rogge, gerft,
mout, meel, boeckweyt, chieroop, foeihout^ drop
van dien, ofte eenige andere diergelycke fubftantie,
't zy met fetten, fieden ofte anders, op deverbeurté
van 't gereedfchap, ende een fomme van 500 gulden
daar en boven yder reyfe , ten behoeve als in de Or-
donnantie ende Ampliatie j ende indien ymand onmag-
tig ware de voorfz boete te konnen voldoen , fal den
overtreeder arbitralyck worden gecorrigeert. Aldus
gepubliceert van den Stadhuyfe t'ütrecht, op den

urgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, in ervaringe komende , dat (r) niet
tegenjlaande voorgaande Publicatie van den 28
Maart lóSz , contrarie d'Ordonnamie ende
opgevolgde Ampliatien op d'impofitien der Bieren,

meer en metr frauden en contraventien werden ge-
pleegt , en fpecialyck met bet brouwen , pnepareeren
ofte maecken van dranck binnens huys} hebben , tot
voorkominge en ftuytinge van defelve , goedgevon-
den als noch wel ernltelyck te verbieden, alle borgers
ende inwoonders defer Stad , ende de Vryheyd van

dien, binnen hare huyfen, kelders ofte erven, inkc- leSeptemb. 1685.

Kkk kkk ζ

(I) 't

///. Oeel

-ocr page 1000-

99<5 VAN DEN IMPOST OP DE BIEREN,

(i) 'Tgeen alhier curfyf /V, t$ in het Placaat van ingehonien. EninpUatfe van de ivoor den ^mtextri meer,
β ont in hét Piacaat van 1682., verrcheyde. '

voor den CoUeâeur van Stads impfiuen op de Bieren , den i Augufi,
MDCXCV.

ofte anderfints van het boeck te zyn gebleven, ofte
niet behoorlyck aangeteeckent op het boeck van de
refpeftive pachters van de biérkanier,fal het felve doen
aanteeckenen door den felven pachter ofte colledeur,
die dé voornoemde briefjens mogt gefchreven hebben,
by wéygertnge van het welke, ial den cölledeur ge-
hóuden zyn iulcks bekent te lïiaken.

V 1 I 1.

Tot onderfóeck van de refpeftivc boecken, brou-
wers cedullen ende impoilbriefjens, fal den colleöeur
géaüthorifeert zyn alle uuf van den dag ,'het zy op
ordinaris tyd , o( buyten defelve, om alfoo bequaam
ende behoorlyk Stads geregtigheyd te ontfangen. ^

1 X.

Den Cóllefteur bevindende, dat by de refpedivc
pachters van Staten middelen, of haren collefteur, ee-
nig abuys was begaan , daar by de Stads geregtighe-
den verkort worden, het welk niet konnende teregt
brengen, fal fulcx de Heeren bekent maken, of an-
derfints fal hy gehouden worden daar aan plichtig,cn
door fyn verfuyra gefchied te zyn.

X·

Den colledeur fal in de bierkamer geen wyn, bran»·
dewyn, ofte eenige drancken mogen laten halen of
drincken, dan op zyn eygen beurs , ende zal oocfc
gehouden zyn, indien eenige pachters van de bieren
diergelyke drancken anders als üyt haar eygen beurs
aldaar lieten halen · het felve bekent te maken.

X I.

Den colleiteui: cn zal tot onkoften van de kamer
niet hebben te betalen, ten zy hem alles na behooren
is gecommuniceert, ende met fyn welgevallen is ge-
daan , foo wel van peylingen, als anders.

X I I.

Den collefteur fal gehouden zyn van week tot week
by fpecifique memorie aan den Heer Threforieropte
geven den geheelen ontfanck der fel ver week, ende
het zelve ten eerilen ten comptoirs aldaar te bren-
gen.

XIII.

Den coltócur fal voorts gehouden zyn defeinftruc-
tie getrouwelyk na te komen, ende fig in alles ftric·
telyk reguleeren na de refpeéfcive Ordonnantiën, Am-
pliatien, &c. op de Bieren albereytsgearrefteert, ofic
nog te arreileeren.

Behoudende de Heeren Regeerders aan haar deefe
inftrudie te amplieeren ende dreiTeeren, foo haar Ed.
Achtb. fullen goetvinden te behooren.

XX. INSTRüCTlü

Dcn'GolleAeur fal gehouden zyn forge te dra·
gen, dât de relpeÖiive brouwers alhier op
hafé cédullen Vaö uylilag, dewelke fy da-
gélycx ter Ghynskatfter fenden, pertineiïte-
lyck notinceeren,hoé veel vaten vanderelveverchyrift
zyn , daar van iy de briefjens mede fenden, ende hoe
veel vaten, waar van fy het geld by de voorfz cejiul-
len fenden, tot welcken eynde alle de namen te boek
zullen fnoeten geftelt Worden , op dezelfde \vyze,als
de brouwers óp harecédüllen zyri doende, zftndcr meer
als een naam op yder regel te ftellen, eride alfoo de
quanriteyt van bier achter yderâ naam uyc te trecken^
ais verchynftis, of verchynft word.

De brouwers fullen gehouden zyn ten minften eens
's W'.éks, als fükx by den colleéieur verfogt word»
op le geven by pertinente memorie, hoe veel bierfy-
litden die wceck hebben uytgeflagen , alfe, hoe veel
vaten yder cedulle bedragen heeft , by wat bierdra-
ger gewerckt, ende by wat pachter of den collecteur
fijn eeteeckent.

I I L

Den collefteur fal de bierdragers alle weeck doen
©pgeven, hoe veel bieren, her zy taps, burgers,6cc.
ly fullen gewerckt hebben, voor ende al eer hun ar*
beydsloon fullen mogen eylTchen , daar van den col-
Jeóteur aanteeckenin^e fal hebben te houden, en het
getal van de vaten'tegens het boek nafien^

I V.

Ook fal geen bierdrager, buytenbieren gewerckt
hebbende, vermogen nieuw werk by de hand te vat-
ten » voor dat aan den colledeur bekent gemaakt heeft,
hoe veel boyienbiei hy heeft gearbeyt, van waar
het felve gekomen is, ende by wien hy het felve ge·
bragt heeft.

Den colkdcur fal niemand vry impofitie geven,
als alleen die by refolutien vry fijn gekent , felfs niet
àan pachters, het zy defelve van de bierkamerdepen-
deeren of niet, bierdragers , booden', knechts, ofte
wat bedienden van pachters het felve fouden mogen
wefen.

V l.

Sal ook niemand borgen, maar contant laten beta-
len , ende in gevalle yemand anders het zelve wilde
doen, zal daar voor ilico de volle chyns nlocten ver-
fchieten.

y 11.

Soo den colleóleur bevint, eenige briefjens byabuys'

e Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft, foo
tot accommodatie van de borgers ende in·
woonders deefer Stad, als tot weeringe der
defraudatien, die met'c heymelyk inbrengen
der buyten gebrouwene bieren ende bier-edik gepleegt
zouden konnen werden, nodig geacht, te ordonneeren
ccn bierkaey op de werf nevens den afdrif^^an de
Volderbrug, voor de huyfinge daar de granaat-appel
tiythangt, alwaar alle bieren ende bier-edik, vanbuy-
leo kornende, zullen werden geloft ende opgeilagen,
ionder defelve elders te mogen loffen, op pœn6 van
drie gulden op yder vat te verbeuren , ten behoeven
van den Officier , aanbrenger ende armen , elcx een
derdendeel.

Geene fchippers zullen vermogen cenig buyten ge*
brouwen bier ofte bier-edik alhier te veylen ofte ver-
koopen, op de verbeurte van drie gulden t'elkenrey-
fe op yder vat, groot ofte kleyn, te appliceeren als
vooren} maar zullen defelve voor tappers ofte bor-
gers, zulcx begeerende, alleenlyck voeren om haar
vracht, mits altyd eerft loflende op dc voorfchrevc
kaey»

Éfide zullen mede, op pœnc als boven »de voorfe
bieren ende edik niet mogen geloft ende op de kaey
, als in 't bywefcn ^n den kaeymee-

fter,

XXI. ORDONNANTIE op de Bierkaey aan de VoUerhrug, voor de buytengebrouwe bwren;

en nopens de Bierfchooyers, den 2 Februar, MOCXLf^IIJ ; gereno-
veert den 11 Novemb. MDCLVl

De Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft, foo Gelyk ook den kaeymeefter, nogte pachter, 't felve
tot accommodatie van de borgers ende in· aan niemand zullen mogen confenteeren , onder wat
woonders deefp Stad, als tot weeringe der prœtext het zy, op poene als vooren.

geleyt worden

-ocr page 1001-

Β I Ε R κ A Ε y, &:c. IF. BOEK. IV. Tli:

fier, die daar van genieten zal een halve iluyver per
vat, half endc vierendeel na advenant.

Ende zal voor kaeygeld betaald werden van yeder
vat vier ftuyvers.

Item, fullen de voorfz bieren ende edik, alleen door
de ordinaris bierdragers , ende door niemand anders,
van de kaey afgehaald, ende t'huys gebragt werden,
op de verbeurte als vooren.

En zullen defelve (bierdragers genieten voor't bren-
gen der voorfz bieren ende edik in een bierfchoyers
kelder,half fooveel als fy hebben voor 't brengen der
bieren in tappers ofte andere borgers kelders.

item, zal een bierfchoyer van half September tot
half Maerc niet min als een laft, ende van halfMaert
tot half September niet min' als een half laft tefFens
mogen inflaan, endc een tapper niet min als een vat
bier van buyten doen inkoomen.

(i) De Ordonnantie van 1648 heeft ^ acht en twee ftuyvers j en wat verder y àe. negen ftuyvers per vat.

VIERDE TYTEL.

TWEEDE DEEL.

Aangaande de Zelfsbrouwers.

M' germeefteren ende Schepenen der Stad ü-
crechr,doen te weten van RoomfcheKey-
ferlyke Majefteyts wegen, onfen alrege-
nadigften Heere, dat de Raad defer Stad een Ordon-
nantie gemaakt heeft, ommete remedieeren deabuy-
fen ende ongeregeltheden van de kleyne brouwten, 1 voorts refpondeeren zal.

ordonnantie op de Zelfsbrouwers, den 17 Augufl, MDXLIX.

yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor- binnen 24uuren, na dat het bier gevaat Îà! zyn, op

te leggen, ende te betalen (den cxchys van het vooriz'

febrouwen bier, mitsgaders een halve ftuyvcr vane.-
e vat voor de gruyt, toekomende die Keyferlycke
Majefteyt, waar van die exchysmeefter in eiker lyd
den ontfank hebben, ende die Keyferlykc Majefteyt

die by de borgers ende inwoonders deefer Stad, dat
geen brouwers en zyn, alleen binnen defe Stads muu-
ren gebrouwen zyn,en in toekomende tyden gebrouwen
fullen worden, loo hier navolgt.

In den eerften, foo wie als vooren in fynen huyfc
brouwen ial willen , die felve fal aan de chysmeefters
verfoeken een van de gefwooren inbrouwcrs, verkla-
rende die plaats, waar hy brouwen fal.

item, gebrouwen zynde, fal den inbrouwer, al
eer hy gaat vaten , den chysmeefter daar van adver-
teeren , omme te neemen , ( indien het hem belieft )
oculair infpeélie op het vaten van de gebrouwen bie-
ren , ende gevaat hebbende, den exchysmeefter aan-
brengen, hoe veel vaten biers hy gebrouwen en gevaat
heeft.

Item, dat die borger of onderfaat, daar het voorfz

Item, foo en zullen die voorfz borgers, nog haar
vennooten, geen bier mogen verkoopen, noch geen
bier uytflaan, ofte ymand fenden, dan byeengefwo-
ren bierdrager.

Item , waar het dat eenige borger ofte onderfaat
ten fynen huyfe brouwde , of liet brouwen, zoncer
gefwooren inbrouwer, of oock eenig bier verftake,
ende mits dien der Keyferlyke Majefteyt in fyn gruyt
ofte der Stad in h»ar exchys defraudeerdc , ofte ver-
korte, die foude verbeuren van elcke vat zf Carolus
gulden, tot behoef van de Keyferlyke Majefteyt en
defe Stad d'een helft, de exchysmeefter ende aanbren-
ger de andere helft, ende daar en boven gepriveert
te zyn, fyn leven lank meer te mogen brouwen.

Ende waar het dat die innebrouwer in het iyn van
het geene voorfz is , breukig bevonden worde , ial

brouwende, den ^o April MDLXXXIX,

en het laatfte deel ter armen behoef.

Voorts word den ycker van de biertonnen belaft;
en bevolen op fynen dienft en eed, alle biertonnen,
hetzy van brouwers, tappers, of andere, voortaan
te ycken, elck vat op tien gelyke emmeren, en twee
bollen over den hoop voor heft en diergelyke, halve
en vierendeelen na advenant. Ende wie bevonden fal
worden eenige andere nieuwe tonnen na dato deefes tc
gebruycken , zal verbeuren van elck vat ies gulden,
te appliceeren als boven.

bier ten huyfe gebrouwen fal wefen , fchuldig fal zyn 'gecorrigeert worden als meyneedig.

1I.~Pü'blTcATIE , rahnde de Tappers y feîfs

997

Item, zullen die bierfchoyers by *C opflaan der
voorfz bieren aan den pachter^ volgens de Ordonnan-
tie en de conditiën van verpachtinge, moeien betalen
de acht (i) ftuyvers op de inkomende buyren-bieren
gefteld, endeby den uytflag der felver de elf ftuyvers
per vat, gelyk de brouwers alhier gewoon zyn tebe·.
talen.

Ende zal den pachter vry ftaan, t*allen tyden pey·
linge te doen in bierfchoyers kelders, welke bicricho-
yers voor 't aanvullen afgefchreven fal worden toe
duymfteek 't derüende vat, en fullen voor haardrink-
bier te veertien dagen betalen, een half vat borger
impoft.

Eyndelyk fullen de bierfchoyers vordersin het uyt-
ilaan van de bieren, ende diergelyke, hun hebben te
regulceren na het geene de Ordonnantie op de Bier-
impofiiien dien aangaande de brouwers injungeert.

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
germeefteren ende Schepenen der Stad Ü-
trecht, door overkoomen desRaads, ver-
bieden alle tappers, felfs brouwende, fon-
der borger of gildebroeder te zyn , dat fy hen niet
onderwinden voortaan meer te brouwen , ten ware
fy alvoorens het borgerfchap met het brouwers gilde
gewonnen en voldaan hadden , op de pœne van vyf-
lig gulden t'elcken reyfe, te appliceeren een derden-
deel tot behoef van den Officier, die de executie doen
zal, het tweede deel tot profyt van den aanbrenger,

111. RESOLUTIE op de Zelfsbrouwers, den lo Jnly MDCXXL

K\k kkk s

-ocr page 1002-

99<5 VAN DEN IMPOST OP DE BIEREN,

e Vroedfchap der Scad Utrecht, interdiceert
mus defen allen felfsbrouwers, ende eenen
ygelykcn, die her Brouwers gilde niet ge-
wonnen hebben, ot het felve niec gebruyc-
ken , in conformité van het vi artyk. van de-Ordon-
nantie by den Raad defer Stad , den vooriz gilde op
den iSOctob. 1594 verleent, cenig bier, dircdeiyk
of indiredelyk, meer by der tonne te verkoopen,of
over velde te fenden ·, derogeerende hier mede voor-
gaande Refolutien delen conirarieerende ; op pœne van
vyf en twintig gulden, t'elkcn reyfe te verbeuren, te
appliceeren ten behoeven van den Officie r, die de exe-
cutie doen fal, de Stad, en den 'aanbrenger,elcxeert
derdendeel. Welverityande, dat alle die geenen, die
ielfs zullen willen brouwen,'t felve vry (al fl:a:in, vol-
gens het oude gebruyk, het zy alleen , of in compa-
gnie, om hei bier in hare huyfen te gebruycken, of
tappers zynde, felfs by de kleyne maat te verkopen,
en anders nier j mits dar die geene, die in compagnie
fullcn willen brouwen,*tfelve zullen doen totgemeen
profyt ende fchade, zonder dat ymand vandelelveee-
nig voordeel voor fyn particulier meer als de andere>
daar uyt fal mogen trecken, of genieten, op gelycke
pœne, ende te appliceeren.als boven.

e Vroedfchap der Stad Utrecht,pei futeeren-
de by voorgaande hare Ed. Reiolutie ende
Ordonnantie op het lelfsbrouwen gepubli-
ceert den 20 July 1611, heeft, tot nader
diluciciarie van 't felre , geftatueert ende' geordon-
iieert, dat geen felfsbrouwers , ofte andere, die het
Brouwer gilde niet gewonnen hebben , ofie 't zelve
niet en gebruycken , in conformité van het fefde ar-
ticul van de Ordonnantie, den vooiiz gilde, op den
28 06kober 15-94 verleent, eenig bier, diredelyk ot
indirtdelyk, iuiicn mogen by de tonne verkoopen,
of over velt lenden,op pœne van vyf en tWmtig gul-

of in compagnie , te weeten, om het bier in haare
huyfen te gcbruyken, ofte tappers zynde, 't iclveby
de kleyne mate te verkoopen, ende anders niet} be-
hehelyk dat de participanten , in compagnie zynde j
voor het aanleggen van het gebrouwt , met naamen
en toenamen zullen moeten aangebragt worden ter
chyskamer, alwaar de Dekens van het Brouwersgild,
daar van altyd zullen vifie mogen hebben, ren eynde
aangeene anderen, als degedeiïgnectdepcrfoonenhec
bier ingefonden worde j welcke perfoonen het felve
ook niemand zullen mogen overdoen, alles op poene,
en te appliceeren, als boven.

NÀDÊR Refolutie op het voorfz, fubjeâ, den 10 April MDQXXVIL

Als mede op gelyke pœne inde exchyskamer, ren
tyde van de uytfending van het bier, gc bragt zullen
moeren Worden cedullen ^ inhoudend, de quantiteyc

den te verbeurent'elken reyle, ende op elck perioon, i van het bier, 't welk elk r'huys gefonden wordj van
daar het bier aan geiouien f.1 worden, te appüceercn welke cedullen de vooriz Dekens ookt'alientydenvi-
ren behoeve van den Officier , die de executie doen fie zullen mogen hebben.

fal , de Stad, ende den aanbrenger, eJcx een derden , Die geene, die 't gebrouwr aanleyt , fal voor fyn

deel. - ' Imoeyien ende gedanen arbeyd niet meer mogen genie-

Welverftaande, dat alle die geene , die lélf zullen ten, dan 't geene hem de gemeene participanten by
willen brouwen, 't felve vry zal ilaan , 't zy alleen, 'c doen van de reeckeninge zullen toevoegen, zonder

dat hy fig zeiven zal mogen beloonen , op pœne als
vooren. . .

RESOLUTIE, als vooren y den 23 Septemh. MOCXXXL

e Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft tot .irn- 'ymand minder zal participeeren, en drie gulden daar
pliatie van hare voorgaande Publicatien,aan-1en boven, te cxecutccren tcgens den aanlegger vaii
gMndc het lelfsbronwen ,foo van dcnioJu- het gebrouwt.

gMndc

ly 162,1, als van den 10 Aprilis 1627,
ilatueert ende geordonneert , Itatueert ende ordon-
neert by delen.

In den eerften,dat defelfbrouwers geen andere par-
ticipanten zullen mogen hebben , dan boigers ende
Ïnwoonders van deefe Stad, ende Vryheyd van dien,
op pœne van 2$ gulden by sien aanlegger van het ge-
brouwt te verbeuren.

I I.

Item, dat yder participant van elck gebrouwt zal

gevonden, op het verfoek van de brouwers
alhier te arreileeren defe navolgende poinc·
ren op het felfsbrouwen, waar na een yge-
lyk hem zal hebben te reguleeren , op de pœne daar
inne verhaalt.

Eerilelyk, dat die zelfsbrouwers, geen tappers zyn-
de, niet meer als driemaal in het ]air zullen mogen
brouwen, op pœne van vyftig gulden yder reyfe te
verbeuren, een derdendeel ten behoeven van de Am-
bachtskamer, het tweede derdendeel ten behoeven
van den Officier, die de executie doen zal, en het
laatfte derdendeel voor den aanbrenger. ^

De voorfz lellsbrouwers lullen ook niet fterker of

meerder als tien perloonen in compagnie brouwen,
tot gemeen profyt ende fchade , om het bier in haar j de verbeurte van vyf en twintig gulden
cygen huyfe te gebruykcn,op..pœne van vyf entwin-i te appliceeren, als vooren.

I I I.

Dat mede de felfsbrouwers , geen tappers zynde,'
niet meer als viermaal in een jaar zullen mogen brou-
wen, op pœne van vyf en twintig gulden, by den
contraventeur t'elken reyfe te verbeuren.

IV.

Te appliceeren de voorfz boeren ten behoeven van
de Stad, den Officier, die de executie doen zal, ende
den aanbrenger, elcx een derdendeel.

Ende dit alles by provifie , ende onvermindert de
moeten inflaan ten minftcn een half vat bier, het zy'voorverhaalde Publicatien,die men verftaat te blyven
dun of dik, op de verbeurte van het bier, het welk in volle waarde en vigeur.

RESOLUTIE , als vooren, den 14 Septemb, MTiCXXXV.

e Vroedfchap der Stad Utrecht heett goed- tig gulden by den aanlegger te verbeuren op yeder

perfoon , die boven 't voorfz getal van tien, aan
een gebrouwt zal bevonden worden te participeeren,
of deelachtig te zyn.

Sonder dat ymand van de participanten van yeder
gebrouwt minder fal mogen inflaan , als twee ton-
nen, of vaten, of vier halve vaten, op de verbeurte
van het bier, dat ymand minder fal participeeren, en
drie gulden daar en boven op yder half vat, détonne
voor twee halve vaten gereeckent, te executeeren
tegen den aanlegger van het gebrouwt, te applicee-
ren het bier ten behoeven van het Weeshuys.

Verbiedende wel expreiTelyk defelve participanten,'
eenig bier aan ymand te vjerkoopen, over re doen, of
weder uyt te flaan, direöelyk noch indircilelyk, op

en het bierj

Sullen

-ocr page 1003-

β i Ε R κ a Ε Y, &c. IF. BOEK. W. TIT.

Sullen mede in het uytfchryven van elcJcgebrouwt
by pertinente cedulle deiignceren , cn exprimceren,
de namen en toenamen van deperfoonen, mitsgaders
de qualiteyt en quantiteyt van de bieren , die een y-
der van henluyden fal inflaan , gelyck de brouwers
doen, op poene van vyf en twintig gulden tc verbeU'
ren by den aanlegger , ten behoeven van het brou·
Avers Gild.

Verbiedende voorts alle felfsbrouwers, tappers zyn-
de, van nu voortaan met y mand , het zy burger, of
tapper, in compagnie te brouwen , op de verbeurte
van bet bier , en zf gulden daar en boven i 'foo rocn
uytdrukkelyk verftaat, dat de felfsbrouwers tappers
zynde, haar bier alleen bydekleyne maat fullen mos-
ten uytflyten, fonder 't fel ve aanymand van wat qua-
liteyt hy zy f te mogen verkoopen , of overdoen ρ
direilelyk, of indireótelyk.

Bly vende voorgaande Refolutien, op het felfs brou·
wen defen niet contrarieerende, in waerde. Aftum
den 14 Septemb. ió^y. Lager ftont, accordeert, in
kenniflevan my, onderteekent, J. van der Nypoort;

VIL AMPLIATIE 'van de voorenfiaande Refolutien, den 3 Augi0. MDCXL·

De Vroedfchap der Stad Utrecht,perfifteeren-
de by voorgaande Refolutien, ende Publica-
tien , op het ftuck van het felfsbrouwen,
heeft tot nader elucidatie, ende ampliatie
van dien, geftatueert endegeordonneert, ftatueerc en
ordonneert by deefen.

In den eerften, dat voor het aanleggen van het ge-
brouwt de participanten niet alleen met naam ende
toenaam, maar ook met expreffie van haar handwerk
ende woonplaatfe fullen moeten werden aangebracht,
©p pœne van 2f gulden t*eiken reyfc tc verbeuren,
ten behoef van het Brouwers Gild.

I I.

Dat den voorfz aanbreng gedaan, en de cedulle daar
van by den aanlegger van het gebrouwc onderteec-
kent, ende gedateerr, gelevert zal moeten worden aan
- een van de Deeckens, ofte Busmeeiler van hec Brou·
wers Gild, op poene als vooren.

I I I.

Dat van gélyken, by het uytiènden van het ge-
brouwt,een pertinente cedulle gelevert fal moeten wor-
den ter Chyskamer, ende het dubbeld van dien aan
een van de Deeckens van het Brouwers Gild, conti-
neerende de qualiteyt, ende quantiteyt van de bieren,
die yder der voorfz aangebrachte participanten zal in-
flaan , op pœne als boven.

IV,

Interdiceerende den aanlegger van het gebrouwt,
het gebrouwen bier op andere plaatfen, als ten huy-
fe van de gedefigneerde perfonen in te fenden,het zy
onder wat praetext het felve foude mogen wefen, op
pœne van 2f gulden op yder perfoon te verbeuren,
boven de verbeurte van het bier , ten behoeve van

iVIlL RESOLUTIE, waar by de voorfchreve Amfiiatie gecorrigeert word^ den Nêvember

MDCXLIIL

het Weeshuys.

Wort overfulcxde lamentlyke bierdragers , by de-
fen wel fcherpelyk geboden, alle felft gebrouwen bie-
ren te bearbeyden , in conformité van de cedulle daar
van gelevert, voor het aanleggen van het gebrouwt,
fonder eenig bier ten huyfe van ymand anders tc bren-
gen, veel min aldaar gebracht hebbende, op een an-
der té vcrbrengcn , op pœne van privatic , of fus-
penfie vanhaaren dienft, tot difcretic van den Ed. Gen
regte.

V ï.

Tot welcken eynde de Deeckens , ofte Busmces-
ter van het Brouwers Gilde gehouden zullen wefen,
het dubbeld van de voorfz eerde cedulle binnen 24
uureti,naontfangvandien ter Chyskamere te leveren,
op pœne van zf gulden ten behoeve van dc Ambagt»-
kamer, ende den Officier tc verbeuren.

VII.

Ordonneerendc dc voorfz bierdragers, binnen twee
maal 24 uuren , naar dat zv het bicr zullen bearbeyt
hebben, by dc voorfz Deeckens vermaant zynde, pcr-
tinentelyk by cede tc verklaren, waar zy het bier
van yder felfs gebrouwt hebben gebracht, ende o£
zy het felve ia conformité van de cedullcn hebben be«
arbeyt, op pœne van fufpenfie van haren dienft, tei:
tyd toe de voorfz verklaringe gedaan zy.

Bly vende voorgaande Refolutien, ende Ordonnan-
tiën, het felfs brouwen aangaande, in voire waerde»
die by deefen op nieuws weder gepubliceert werden·

Aldus gedaan ende provifioneelyk gcarrefteert, by
dc Vroedfchap voorfz, den 1} July 1640.

De Vroedfchap der Stad Utrecht , altereeren-
de haar Ed. Refolutie , ende Ordonnantie
op het ftuck van het felfs brouwen pepubli-
ceert den 3 Auguft. 1640, verftaat, in plaat-
fe tot nog toe de felfsbrouwers voor het aanleggen
van het gebrouwt, hunne participanten met naamen
ende toenaamen, mitsgaders expreflicvan haar woon-
plaatfe ende hantwerck hebben moeten aanbrengen,
cn de cedulle daar van by den aanlegger van het ge-
brouwt geteeckent, ende gedateert leveren aan een
van de Deeckens, ofte Bufchmeefters van het Brou-
wers Gild, ende van gelyken by het uytfenden van
het gebrouwt , aan een van de voorfz Deeckens dub-
beld van de cedulle ter Chyskamere gelevert, conti·
neerende de qualiteyt, ende quantiteyt van de bie-
ren, die yder der voorfz aangebrachte participanten
fal inflaan, alles op de verbeurte van vyf cn twintig
gulden, t*eiken reyfcn ten behoeve van den vooriz
Gilde} dat den zei ven aanbreng ende levering van ce-
dulle, op pœne als vooren, vóortaan gedaan zal moe·
ten worden ter Secretarye deeferStad, alwaar die van
het brouwers Gild, daar van vifie ende copye zullen
mogen hebben. Lager ftont, accordeert, in kennifle
van my, ende was onderteekent, J. van derNypoorr.
Nog lager ftont. De bovenftaande Refolutie is na
voorgaande klokluyding ten ovcrftaan van den Subft.
Schout en Schepenen van den Stadhuyfe tc Utrcchc
gepubliceert den i Decemb. 1643. > cd was

«ndertceckent, C. de Ridder.

IX. RESOLUTIE, op het voorfz fubjeB, den ijuny MDCLiF.

ehoort het Rapport van de HeerenOud-Bor·
gemeefter Weede, en de verdere Gecom-
mitteerdens op de Requefte by de felfs brou-
wers, den 15 Marty i6f4, aan deVroed-
ichap gepra:fenteert j is aangaande het getal der par-
ticipanten van een gebrouwt geperfifteert by voor^
gaande Refolutie j en daar by nog verftaan , dat een
felfs brouwende participant zyn gebrouwen bier mag
fcnden op zyne hoffteede, en wooninge,op hec land,
tot zyn cygen provifie, ofte genot.

X. RE-

-ocr page 1004-

fooo VAN DEN IMPQST OP DE BIEREN,
X. RESOLUTIE op het voorfz fubjeÎt, den t% Maart MOCLIX.

Tp^e Vrocdfchap der Stad Urrccht, gehoon het twintig guldens, ten behoeve als voren , boven fuf-
I j rapport van hare Gecommitteerden, ver- penfie, of caflatie na gelcgentheyt van faken.
I 3 ilaac, dat de borgers , of ïngefeteLen deferj Ordonnerende als nu wel fcherpelyk, dai yder ftel
Stad, niet doende tappers neeringe , niet der felfsbrouwers, maar door (i) fwee gefwooreh'm-
meer dan tweemaal des jaars fuilen vermogen feU re dragers fal worden bearbeyc , ende de cedullen daar
brouwen, ofte felfgcbrouwe bier in te leggen, ende van gelcvert in de Sccretarye deler Stad, ten fine die

dat yder der participanten niet minder fal mogen heb- ' .........

ben als twee vaten brersin yder gebrouwt, op dc ver-
beurte van 't felve bier , ende hondert guldens daar
en boven , ten behoeve van den Officier ende Aal-
motfleniers kamer, half en half.

Dat ook yder der participanten zal gehouden we-
fen zyn portie in 't gebrogwt felfs in te flaan, fonder

σ j 7 -----------—

van het Brouwers Gild aldaar vifie van defelve mogen
hebben, op poene van vyftig guldens by de nalatige
te verbeuren, ten profyte als boven.

Dat ook den aanlegger van yder gebrouwt ( desver-
focht zynde) by eede fal moeten verklaren , dat het
fclve gebrouwt niemand anders, direÖclyk nog indi-

Î.V.- j/w.wv !.. u gv^.wH". —-...........» _______ rcélrlyk aangaat, als de perfoonenin de voorfz cedul-

*£ felve in 't geheel., ofte gedeelte aan ymand, dircc- Ie gccxprimeert, nogte dat'er ymand anders innehe-

telyk ofte indireadyk over te doen, otie le verkoo- - ------......

pen, op pœne als voren: intcrdicerende de bierdra-
gers, hare knechts, ofte ymand anders, fodanigeover-
^^euane bieren te bearbeyden , op pœne van vyf en
(l^ Bit is verandert hy Refolutie van den 3 1 Oüoh. i^Jp.

redeert, ofte daar van profyt treckt.

Blyvende voorgaande Ordonnantiën ende Refolu-
tien op het felfsbrouwen, die bydcfen niet w01 den ge-
derogeert , in zyn gthecl.

XI. A M FU A Τ IE op de Refolutie van den 27

De Vroedlchap der Stad Utrecht, anipiee.· en-
de by defe, Haar Ed. Refolutie van den 2,7
Novemb waar by geihtueert is, d it

den a mbreng der fclfbrouwende participan-
ten, van het aanleggen van het gebrouwte mede ter
Secrerarye defer Stad moet wor.icn ged .an, en dc ce
dulle daar van by den aanlegger ge eeckent, aldaar
gelevert, ordonneert by deelen den Excbysmeellcis,
ende Pachters van de bieren in der tyd, dc namen der
bicrrdragers, die de felfgebrouwen bieren zullen bear-

Novemb.ié^l, in dato den 20 *Jmy MOCLIX,

>eyden, te ftellen op üe cedullen , op pœne van vyÎ
en twintig guldens , t'elckens by de naiatige Pach-
ters op yder cedulle te verbeuren , ren behoeve van
het Brouwers Gild, ende den Heer Officier, die de exe-
cutie doen zal, haif en half, welken Officier by dee-
ien ook geauthorilcert word, om de coniravcntcurs
van der voorfz oilde Ordonnantie mede te mogen
calangeren, over boeten by delelve Ordonnantie den
Gilde alleen geappliceert. Aöum den 20 Juny 1

XII. INTERPaETATlE op devoorenflaande Re{olutien, den iiOecemb, tMDCLXK

Dc Vroedlchap der Stad Utrecht, nader inter-
preterende hare Refolutie van den 3 Augu-
iti 1640 en den 27 Novemb. 1043, de feif·
brouwers aangaande , genomen , verftaat
door de woorden , voor V aanleggen van ^t gebrouwt^
de woorden , by het tiytjenden, als wanneer het bier
gevaat is, op welke tyden dc refpeélive overleverin-
gen der cedullen, in conformité der voorfz Refolu-
tien , ende op de poenen daar óp gcilatueert, zullen
mncten ter Secretarye deefcr Stad worden gelevert.

^ -m· , w ■ ^ WW ^ w ^ vwa W^WilWbMejrW WWWiWI WITMIIMI

den tyd,wanneer het meel word natgemaakt, end'^or Accon'eert, in kennifle van my, J.Quint.

iail. NADER Flacaatop het voorfz fubJeB, den Novemb, MOCLXXXVfl7'

Borgemcefteren ende Vioedichap der Stad U-
trecht , perfiileerende by hare voorgaande
Refolutien ende Ordonn mtien op het felfs-
brouwen geémaneert, hebben goedgevonden,
nogmaal by defe te renoveren uefenabeichrevearticu-
len, ende eenige der felver te amplieeren, als volgt.

Eerftelyk, dat geen ielfbrouwers oft( andere, die
het Brouwers Gilde niet gewonnen hebben, ofte het
felve niet en gebruycken , in conformité van de Or-
donnantie, eenig bier, direftelyk of indireébelyk lul-
len mogen by de tonne verkoopen , overdoen , of
over 'c veld lenden, op pœne van 100 guldens t'de-
ken reyfe te verbeuren.

De iêlfbrouwers en fuilen geen andere participan-'
ten mogen hebben, dan borgers, endeinwoondersvan
de Stad ende de Vryheyd van dien, op j œne vanif
gulden byden aanlegger van 't gebrouwt te ver beu-1
ren.

De brouwers en zullen niet mogen participeeren
in eenige felfbrouwten, op pœne van 2f gulden yder
reyfe te verbeuren.

De feitbrouwers zullen niet meerder als tien perfo-
ncn in compagnie brouwen , tot gemeen profyt en
fchaede, om het bier in haar eygen huy fen te gebruyc-
ken, op pœne van 25 gulden, by den aanlegger te
verbeuren , op yeder perfoon die boven *t voorfz
getal van tien, aan een gebrouwt bevonden fal wor-
den te participeren, of deelachtig te zyn.

Dat voor *t aanleggen van het gebrouwt, de par-
ticipanten nier alleen met naem en toenaern, maar
©ok met cxpreffie van haar handwerk, ende woon-
plaats, ter Secretarye deler Stad zullen moeren wer-
den aangebracht, op fœne van 25 gulden byden aan·
legger te verbeuren.

Ende van gelyken zal by 't uytfenden van 'c ge-
brouwt , een pertinente cedulle continerende dequa-
liteyt en quaniiteyt van de bieren, die yder der voorfz
participanten zal inflaan , gebracht moeren weiden
ter Secretarye vooriz, alwaar die van den Brouwers
Gilde daar van vifie ende copye zullen mogen heb-
ben j ende zullen twee diergelyke cedullen ter Chys-
kamer gelevert moeten worden, waar van een aan de
bierdragers die 't gebrouwt bearbeyden , fal moeten
worden verhandreyckt , alles op [ œne als vooren:
wordende verdaan, door de woorden, voor *t aan-
leggen van het gebrouwt, den tyd,' wanneer het meel
word nat gemaakt , ende door de woorden, h het
uytfenden^ als wanneer het bier gevaat is.f

Jnterdicerende den aanlegger van 't gebrouwt,het
gebrouwen bier op andere plaatfen, als ren huyfevan
de gedefigneerde perfoonen in te fenden, onder wai
pracrext het ielve foude mogen zyn, op pœne van
2f gulden op yder perfoon te verbeuren.

Ende word de famentelyk bierdragers, en haarc
knechts, wel fcherpelyke belaft, alle de voorfz bieren
te bearbeyden in conformité van de cedullen haar ter
handen gcftelt, fonder eenig bier ten huyfevan ymand
anders te brengen, veel min aldaar gebracht hebben-
de, op een ander plaats te verbrengen, op pœne van
privatie, ofte fufpenfie van haaren dienil, ter difcrc-
tie van defen Ed. Gerechte.
Ordonnerende de vooriz bierdragers, binnen twee-
maal

-ocr page 1005-

Β I Ε R κ A Ε Y, 6cc. IV. BOEK. IK TIT.

tnaal vier en twintig uren, na dat zy 't bier bearbeyd
hebben ( by de vooiTz Dekens vermaant zyndc) per-
unentelyk by eede te verklaren , waar zy 't bier van
yc!er feifgebrouwt hebben gebracht, ende of zy het
Iclvein conformité van deceduilen , hebben bearbeyd,
«p pœne van lufpenfie van haren dienit, ter tyd toe
éc voorfz verklaringe gedaan zy.

De borgers en ingefctenen defer Stad , fullen niet
meer dan ι weemaal des jaars vermogen fclf te brou-
wen, ofte felfgcbrouwen bier in te leggen, ende fal
yder der participanten niet minder mogen hebben als
iwee varen biers in yder gebrouwt, op de verbeurte
van het bier , en honderd guldens daar en boven.

Sullende de participanten gehouden wezen , hare
portie in het gebrouwt felfs in te ilaan , fonder 't fel·
ve in het geheel, ofie gedeelte aan ymandjdireöelyk,
ofte indrreikelyk over te doen, ofte te verkoopen op
pcene als vooren.

Ordonnerende als nu, welfcherpelyk, dat yder iïel

looi

der felfsbrouwers, tnaar door twee gefwore bierdra-
gers fal worden bearbeyd.

Den aanlegger yan yder gebrouwt^fal (des verfogt
zynde ) by eede moeten verklaren , dat het felve ge-
brouwtniemand andersdireételyk,nog indireilelyck,
aangaat, als de perfonen in de bovenltaande ccdullen
gecxprimecrt, nochte dat 'er ytnand anders inne he-
redeert, ofte daar van profyt treckt.

Wordende de exchys-ende impoftmeefters van de
Bieren in der tyd, gelaft,de namen der bierdragers,,
die de felfgebrouwde bieren zullen beavbeyden, te
ftellen op de cedullen, op pœne van ij-gulden.

Alle de voorfz boeiens t* appHceren, d'eene helfte
ten behoeve van den Heer Officier, ende de andere
helfte ten profyte van den Gilde. Aldus gearrefteert
ter Vergaderinge van welgemelte Vroedfchap, op
den 21 Novemb. 1687. In kennifle van my , Cor,
de Ruever,

K\V, INTERPRETATIE op het voorfz Placaat, den Jpril MOCCII. '

Gehoort het rapport van de Heeren Gentman, felfgcbrouwen bier na buytcn voor ymands proviiïe
en verdere Gecommitteerdens, tot het Brou- fal gefonden worden, alvoorens daar van kenniflè fal
wersGild, heeft deVroedfchap by Amplia- moeren werden gegeven aan de Deekens vanhetbrou^
tie van het eerfte art. van de Ordonnantie ' wers Gild.
op het felfbrouwen, verftaan, dat 200 wanneer eenig

VIERDE TYTEL.
DERDE DEEL.

Van de Bierdragers.'

I. PUBLICATIE nopens het loon van de Bierdragers, den 13 OM. MDDCXFIIL

Mvn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-,Hcerc, datden Raad defer Stad den bierdragers cesoft
-.....—...............................

gemeeitcren , en Schepenen der Stad U
trecht, doen te weten van Koninglycke
Majeft. wegen , onfen Alregenadigften

heeft te mogen ontfangen , voor het uytbrengen van
elcke tonne biers twaalf penningen Hollands, halve
en vierendeelen na advenant.

Π. PUBLICATIE op het voorfzfubjeB, den 16Novemb, MDLXXXVI.

yn Heeren de Stadhouder , Schout, Bor-
gemeeileren, en Schepenen der Stad U-
trecht, laten weten , dat de Raad deefer
Stad 'c loon van de bierdragers verhoogt

en verbetert heeft , fulks dat zy van een vat binnen
gebrouwen biers, voortaan hebben en ontfiingen ful«
len mogen eene ftuyver.

lil. PUBLICATIE, dat de Bierdragers en inbrouwersgeen tappers neering fullen mom doen .

deniiOBob.MDXLFIL ^ 6 «^«i

yn Heeren die Stadhouder , Schout, Bor-
gemecfteren en Schepenen der Stad U·
trecht, ordonneeren alle bierdragers ende
inbrouwers, dat zy voortaan niet meer on-
der winden tappers neeringe te doen, of bier te taiJ-
pen om geld, op pœne van privatie van haar ofHcie,
cn al het bier verbeurt, en voorts arbitrale correélic.

IV.

resolutie, dat de bier-azyn door Bierdragers moet worden bearbeyd, den 6 May

MDCL,

OP het rapport van de Heeren van der Woert, dragers, ende daar voor moeten betalen , als voor in
ende Cofyns,die partyen gehoort, en hun'de kelder gedragen wort, darde halve ftuyver, ende
op de gelegentheyt van de faake geinfor-'jverder gedragen werdende vyf ftuvvers, dog als maar
meert hadden , is verftaan, dat Peter yan eene bierdrager bet voorfz werck doet, ofte hclpc
Dyck, gelyck andereedickbrouwers, geen fuur bier, doen, half geld,

ofte azyn fal mogen inflaan, dan door gefwooren Bier- I____. __

V RESOLUTIE, dat geen bier uyt de Brouwers kelders als door Bierdragers mag wordenuyt-

gebracht, den ijuny MTiCLXFllL .

e Vroedfchap der Stad Utrecht, gehoort het tot voorkominge van frauden , goet gevonden ende
' rapport van de Heeren Gecommitteerden verftaan, dat voortaan geen bier uyt de brouwers kel-
op deRequefte, by die van den Bierdragers ders gehaalt, ende in haare buytenkelders gebracht
Gilde gcpr^fenteert, heeft by ampliatie fal worden , direótelyk ofte indireételyk, ten zy bet
van het XI articul van de Ordonnantie op de Bieren, zelve bier by een deefer Stads gefwoorcn bierdragers
HL D^sh I-ll gew·

-ocr page 1006-

I002 VAN DEN IMP.OST OP HET

gearbeyd ende bpwerkt word, invoçgen endc op pœ- den i Juny 1668.

iie als by het voorfz xi arricul is geftatueert. Aéium

YI. dat'déMèren na buyien gefonden worden ^ ook door Bierdragers moeten

■karhe^d w^rdé^, den 2% Juny MOQhXXK

e Vroedfchap, gehoort het rapport van hare
Gecotnmiueeraen , die de Requefte van de
Bierdragers, ende de oppofitie der Brouwers
.hadden geëxamineert, heeft proviiïoneelyk
verftaan, dat alle de bieren , die van hier na buyten
wor/den gefonden ,fullen moeten worden bearbevdby
de bierdragers ende hare knechts, op pœne als in de
Ordonnantie, des dat fy tot loon maar lullen genieten
anderhalve ituyver op een vat, ende een blank opeen
half vat, ende dat fy de geheele faturdag gehouden
fullen zyn te blyven yder by een brouwerye.

yÏL RE^OLUTlli j rahnde het loon van de Bierdragers, den 30 Maart UOQLXXXV.

e \(rpçdl"qhap 5 gehoord het.advys van haare
' Gecpnimuteerdçn , pp de.Requefte van de
piercjragers, heeft verftaan , dat de Brou-
wers, in gevolge van de.Refplutie van den
27 September 1641, ende ijuny 1668, aan de bier-
dragers zullen betalen van yder vat biers, wordende
gebragt uyt hare brouwers kelders in buyten·kelders,
twee ftuyvers ende een half, uytgefondert dat de
brouwers van het achtite vat fullen yry>yn.

■y;i|içer.en di^.S.i;{idhouder , Schout , Bor-
germeefteren ende Schepenen .der Srad
Utrecht, doen te weten, vanKonïnklyke
Maiefteyts wegen , onlen alregenadi^ften
dat de'Raad dpfer Sta'd , pm te\vervaÏlen die
penningen , van noode tot noodlycke fortificatie van
^e $c^ds Wfil achter Sin,te G.eertruyden Kerk, .ftrec-
liende na giQ^tenburg toe,geraamt ende ingeiteltheeft
ècnimppii.pp alle hoor/ibeeJften, voorts kal veren,fcha-
pen, vcrckens ende diergelykb, die binnen defeStad,
ende Srads Vfyheyd , in den tyd van drie naaftvpl-
geiide maanden, .beginnende terftónd na de Publicatie
van dcfen, geflagen ende gefteecken zullen worden j

ende inge;fçi,enep voorfz ,, fpo geeftelyck als weeièld
lyk, gccja vley^ouwers zynd.e» geflagen zullenwor-
den» e.pcje onder de twinng gulden gelden of waer-
dig' zyn , tien ftuyvers, geldende twiptig gulden en
daar over, tot dertig gulden toe, twintig ftuyvers;
geldende dertig gulden ende daar over, tot veertig
gulden toe,dçr1ig ftüyvers}' geldende veertig gulden,
ende daar over, tot vyhig gulden toe, twee guldenj
peldende yyft.ig gulden , en^e d.a^r pyer, rpt ^ftig

fuiden t()e, t^ee gulden tje;) ^uyyers , endè op allé
pprnbeeften 5 geldende of waerdig zyndp feftig gui-
ten , e^dp dagr pyer, dr^ç gulden i cndé ^ang^ndc
de heeften , die in het vleeshuys gefleeten lullen wor-
den, daarvan fullen de vleeshouwers boven den tx-
chys , daar toe ftaande, noch den impoft betalen vaa
elcken os ofte ftier , drie jaren ende daar boven oud
zyndè,' vyf en twmtig ftuyvers , ende van een koey
ofte veerfe twaalf ftuyvers j van eiken ram, hamelof
fchaapjdie by den ingefetenen of vleeshouwers geile-
ken zuilen worden, twee ftuyvers 5 van elck kalf,
waerdig zynde boven de tien gulden , vier ftuyvers,
en van de geene die tien gulden, ende daar onder,
tot fes gulden toe, waerdig zyn, twee ftuyvers, en
diiar onder, eene ftuyver. Van elck vet vereken of
beer, dat gefteeken zal worden , het zy by den in-

VYFDE TYTEL.

Betreffende den impoft op het Beeftiaal, ibo van
Geflacht, als van het uytgaande Beeftiaal;
mitsgaders den Hondertften penning
op de vette heeften.

EERSTE DEEL.

Va» d.en icopoft .op het .Geflacht, en de verkogtePaerden.

J)e Lçfer dknt hy defen'ÎyUl te voegen de Placaten op het Vleeshuys^ met den aankleven van,dien , vervat in hà

i.i i. boeji.xx^'.tyt.

Placaat , ivaar by verfcheyds middelen .worden ingefieït en verhoogt, den 5 Februar. 1578. Sief den iv. Tyt.
i.Deel. Num. i.

J. ,ORDONlSi ANTIE qpden imp.ofl van bet Beefiiaal, den z; Septemk MOLXXVIl

Jieere,

de tien gulden, ende daar onder, twee ftuyvers, en
daarboven, vier ftuyvers: van welcke impoften nie-
mand eenige vryheyd zal mogen prœtendeeren, dan
alleen de gafthuyfen ende biddende orden , die van den
aalmoeflen levende zyn. Ende defen impoft voornoemt
wil men verpachten te namiddage ten drie uren, op
alfulke Ordonnantie, als men voor de vcrpachtingc
voorder opleefen ende verklaaren zal, indien yemand
is, die daar gadinge inne heeft, die komc ten dage
ende uure als boven, op defer Stads Raadhoyic, ende
pachte goed kopp.

II. ORé

fiC ^j?tçn , op 9|ijle ^9p;,n}3eçften , by ^de borgers woonders ofte vette wariers, geldende of waerdig zyn-

-ocr page 1007-

Β Ε Ε s τ I A Ε L, ^JF: BOEK. F, ΤΙΤ looj

lî. ORDONNANTIE op het 'voorfz. fiibje6iy den 6 OM. MOLXXFlll

'yn Heeren die Schout ,Borgermecileren en in h:mden van den impoilmeefter, op pœhe van driç
Schepenen der Stad Utrecht, van Konink- Curnli gu!den.

Jyke Müjefteyts wegen , verbieden en in.j Voorts foo laten myn Heeren voorfz weten, dat
terdiceeren by dcefen alle vleeshouwers,'oock geenc brouwers bier in het chyshuys uyifchry-
ilagers, en allen anderen, geen oiTen, koeyen, veer- ven zullen, fy en zullen eerft onifangen een cedulle

fen, vereken, beeren , kalveren , fchapen , lamme-
ren, en andere beeften te ilaan , en te ileecken, ten
zy fy eerft en alvoorens een teycken van den impoll-
meeiler onifangen hebben,daar by hem hetfelvetoc-

van den impoltmeetter, dat die generale middelenbe·.
taalt zyn.

Item, dat niemand eenig bier , ofedick, uytbren-
gen, ofte laten uytbrengen zal , die met heele ron-
gelaren, en geconfenteert word, op't verbeuren t'el- nen, halve vierer^deelen , ofte by de mate uytgelle-
ker reyie van tien Caroli gulden , ende een jaar ge- ten zullen worden, hy en hebbe eerft ontfangen van
bannen te worden uyt dele Stad en Stads Vryheyd ,ί den impoftmeeiler een teycken, dat die generale mid-
t'applicecren de voorfz boete in fuicker maniere, als delen van dien betaalt zyn.

in de Ordonnantie van de verpachtinge opgeleefen Ende foo wie in gebreckc van alle het geen vooifz

ftaat bevonden word, zal een half )aar zyn neeringc
moeten verlaten , en die boeien in voorgaande ür-·

verklaart ftaat.

Weick voorfz teycken fy gehouden fullen zyn alle

fondags morgens voor tien uuren wederom te leveren donnantien terftond moeten betalen.

Jll. ORDONNANTIE tegen de fraudes van het Beeftiaal ; en dat de Slagers geen beeflen βίΐ-

len (laan, ten zy de impofl voldaan zy ^den 16 Septemh. MDLXX ' X·
gerenoveert den i-j O^iob M'DLXXX ; den %OBob, MDLXXXIl ;
3 O Bah. mjLXXXllli geamplieert den 6 OCfob, MDLXXXFli
gerenoveert den 26 Septemb. MDC.

yn Heeren die Stadhouder , Schout, Bor-
gemeefteren ende Schepenen der StadU-
irecht, doen te weten(i)een ygelykenial-
foo diverfe faulten ende abuylèn gedaan
ende gepleegt worden in den impoftvan het Beeftiaal,
toe behoef van de gemeene faacke ingewilligt, waar
door de pachters in haren pacht grootelycx bedrogen
worden i for) is 't, dat myn Heeren voorfz, ora daar
inne te voorfien , by defen vernieuwen de Ordonnan-
tie, op het Beeftiaal gemaackt, ordonneerende eenen

der leveren fullen^ omme jegens fyn hoeck te doencollatio*
meren,) op 't verbeuren van vyf en twintig Camlus
gulden, tot behoef van de (?) Hooge Overigheyd,
defe Stad ende den aanbrenger, clcx een darde ideel »
ende daar en boven noch arbitralyck geftraft te wor··
den, tot difcretie van den Gerechte , naar gelegenc-
heyd van der zake.

(4) Alfoo de pachter van denverckens-chys hem doleert
over het groot bedrog van devoorkeopcrs ^ verkens flaande
en verkoopende , fonder hen den exchys te betalen ; foo is
Ί, dat myne Heeren die Stadhouder , Schout , Borger-
mee fier en en Schepenen der Stad Utrecht^ ivel fcherpelyck
en ernflelyck gebieden endebeveelen allevetkoopers en voor*
kopers, hen geneer ende met ver ekens te flaan ^en die te ver·'
koopen, dat fy geene verekens flaan , fonder den exchys*
mee fier fynen exchys, alfe twee fluyvers van y der verken
betaalt, of hem daar van vermegt en gecontenteert te
hebben, op *i^erbeuren van fes gulden t'eiken reyfe , tot
behoef van den Officier , die de executie, doen fal 3 den
exchysmeefler en den armen , ekk een derdendeel.

jegelycken hen daar na te reguleeren , op de boeten
daar inne .begrepen, ende infonderheyd ioo gebied
ipen by deefen wel ernftelyck , dat geene flagers, fy
iyn van binnen ofte van buyten in defe Stad,of Stads
Vryheyd, cn zullen mojgen flaan ecnige beeften, het,
xyoflen, koeyen, verkens,fchapen ende diergelyke,
ten zy dat fy eerft ende alvooren gefien hebben een
teecken van den impoftmeefter, daar by blyckt, dat
den impoft van dien betaalt zy, (z) welcke teeksnsfy
ontfangen, bewaren^mde des fonnendaags den impoflmee-
i^i) De Publicatie 'uan ifjp heeft hier mgy van Koningl. Majeft. wegen,
(2) Ύgeen alhier curjyf is y is in het Placaat van ifSo ingekomen,
C^) De Publicatie van 15-79 heeft^ van de Koningl. Majeft,
(4) Jl het geen hier curfyf is ^ is in het Placaat vm 1586 ingekomen.

IV. A M P L1A τ I E op de Ordonnantie van den impofl op het Beeftiaal, den 30 Septemb,

MOLXXXlf^ ; gerenoveert den 30 Septemb. IVJDLXXXI^ ; en de
twee laatfle artyk. gerenoveert den 8 OBob.MDXCllL

'yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
germeefteren ende Schepenen der Stad U-
trecht, doen te weeten eenen jegelycken,
ende dat ten verfoeke van de pachters van
de generale middelen op het 'Beeftiaal, daar van men
te geven plag; foo veel die paerden aangaat, den 25
penning, ende foo veel den oflcn, koeyen, &c. aan-
gaat, den 30 penning, alfoo dat den impoft ofte ge-
nerale middelen op het Beftiaal op den i f Septembris
verpacht zyn op conditiën, dat men foo wel van alle
paerden, als van oflen , koeyen, kalveren, fchapen,
lammeren, verekens, jonk ende oud, betalen fal den

den verkooper de andere helft dragen fal, uyrgefon
dert dat in het vleeshuys gefleeten fal worden, waar
van betaalt Jal worden als^men tot noch toegedaan
heeft, ende dit op alfulke wydere Ordonnantie, als
voormaals op het voornoemde Beeftiaal gemaackt is,
die by deefe gerenoveert ende vernieuwt word, or-
^oQlieererïde eenen jegelyck hem na defen tc regulee.

///. Dee/,

ren, op de boete in de voorlz Ordonnantie begreep
pen.

Voorts is by defelve Ordonnantie geaddeerr ende
geconditioneertjdat die koopluyden van nu voortaan
gehouden zullen wefen aan den pachter ofte collec-
teur pertinente aanbrengingc tc doen van hare oÎTen
ofte andere hoornbeeften , foo haaft fy daar mede op
de marckt gekomen fullcn zyn , ende zullen daar be«
nefFens alle avond aan den voorfz pachter ofte collcc··
teur aanbrengen, hoe veel oifcn fy verkogt hebben ,
aan wie, ende voor wat prys, op pcene van vyf en
twintig guldïn t'elcken reyfe te verbeuren, te appli-

20 penning , daar van de kooper d'eene helft, ende ceeren als in de Ordonnantie, ende evenwel tc bet^·

len den behoorlyken impoft,

Ende op dat de vooriz pachters te min inhaarpag-
te bedrogen fullen mogen werden , foo gebied men
inzonderheyd by deefen wel ernftelyck , dat geene
flagers, fy fijn van binnen ofte van buyten, in deze
Stad, ofte Stads Vryheyd,gullen mogen flaan eenige
'beeften, het zy oflen , kocyen, verckens, fchapen
UI ill 4

-ocr page 1008-

ïoi4 VAN DEN IMPOST OP HET

cnde diergeïycke, ten zy dat fy cerft etide alvoorens
gefien hebben een teecken van den impoftmeefter,
daar by blyckc, dat den impoil van dien betaalt zy,
wclckteecken iy ontfangen, bewaren, ende des Ion-
nendaags den impoilmcefter leveren zullen,ommeje-
gens fijn boeck te doen collatipneeren, op het ver-
beuren van vyf cn twintig Carolus gulden, tot behoef
van de Hooge Overigheyd, defe §cad ende den aan-
brenger , elcx een derdendeel , ende daar en boven
noch arbitralyk gecorrigecrt te worden, na geiegenc-
heyd van der zake.

'en doet te weteneenen ygelyk, dat die Sta-
ten 'sLands van Utrecht die generalemid-
delen op het BeeÎtiaal verpacht hebben, op
conditie, dat, om te voorkomen alle be-
drog , van nu voortaan die verkooper gehouden zal
welen den geheelen impoil te betalen van depaerden,
die hy verkogt zal hebben, in plaatfe dat den voorfz
impoil tot noch toeby den verkooper cn kboper half
cn half betaalt is gcweeft, en dat foo wel den koper

VI. PLACAAT, dat geen beefienfullen worden gefla^ht ^ten zy alvoorens behoorlyke aanbrenging

gedaan zy, den 24 Augufi. MOXC^Il; gerenQveert den 8 OBob. MDCJI,
yn Hoeren die Stadhouder, Schout, Bor- niemand vervordere eenige beeilen te ilachten , of
germeefteren ende Schepenen der Stad U- doen ilachten, voor en al eer fy eerft behoorlyke aan-
trecht, doen te weten j alfoo die pachters,brenging aan den pachter ofte colleéleur gedaan zul-
van den twintigften penning op het Bee- 'len hebben, hoe fy die gekogt hebben, of voor hoe
lïiaal hen beklagende zyn , dat veelé hen daaglycks veei dat haar die beeften ftaan, of hoe zy defelve ge-
onderftaan beeften (i) te ilachten , fonder alvoorens tweyd hebben, die rechte waarde der zeiver 5 ende
in het minfte daaraf eenige aanbrenging van den koop,'van gelycken, dat die il.igers hen niet fullen onder-
of waerde der zeiver aan den pachter of colleéleur tef winden eenige beeilen te ilaan, ten zy fyluyden eerft
doen, ende van henluyden een briefje te balen, waar gefien hebben een briefje van de hand des pachters,
door de pachters in hare pachtgrootelycx verkort wor-ofte colleébeurs, daar by blycke de aanbrenginge ge-
dcnï ioo is 'c, dar myn Heercn voorfz, begeerende,daan tc zyn, alles op pœne, als in de Ordonnantie,
daar inne te voorfien, ordonneeren by defen, dat hem

Çi) De Publicatie van 1597 heeft hier iets meer ^ ter bancke te ilachten, en aan de Kraan , Ganfemarclct»
en elders te venten , en verkoopen

VuTIpjL AC A A Τ op het morfz. fitbjeêf . den Ofîob. MOCF ; gerenoveert den 4 οΒώ,

M'DCXJ ; 5 OM. MDCXlk'; 8 OM. MDQXXV ; en 8 OM.
MDCXXXL

PL AG A AT. rakendfi jie?i impofi op de verkogïe paerden, den 7 Februar. MDLXXXFI; ge-
renoveeft den 17 May MDXCL

als verkooper gehouden zal wefen den koop en prys
van de verkogte paerden den pachter, ofte fijnen col-
lefteur aan te brengen , ende daar van een billet te
halen,al eer fy die paarden van de plaatfe,daar die gekogt
zyn, zullen mogen verbrengen, op de verbeurte van
vyf en twintig gulden, te appHceeren, als in de Or-
donnantie» waar na een ygelyck dies aangaande hem
zal hebben te reguleeren, op pœne als boven.

Alfoo de pachters op her Beeftiaal hen bekla- 'hebben, hoe iy die gekogt hebben ofce voor hoe
gende zyn, dat veele hen daaglycx onder- veel dat haar die beeften ilaan , ofte foo fy die zelfif
ftaan beeften te ilachten , ende te verkoo- Igewtyd hebben, die rechte waarde der felver. Ende
pen , fonder alvoorens in het minile ee- fullen die geene , die hun geneeren met beeften te
nige aanbrenging te doen van den koop , of waarde ilaan , ge houden wefen eed te doen , in handen van

der felver, aan den pachter, ofte colledeur , en van
henluyden een briefje te halen , waar door de pach-

teyken van den pachter, of colled:eur, dat hy van
de gerechtigheyd daar toe ftaande, is gecontenteert,
op de boete van 2f gulden, te appliceeren, als inde
Ordonnantie, ( i) Ende om henluyden den Jelven eed af
te nemen y worden gemthorifeert den pachter en collsSleut

len pachter, ofte colledeur, dat iy van nu voortaan
geen beeften zullen flaan , ofte fteecken , ten zy dat

ters in hare pacht grootelycx verkort worden j foo henluyden eerft gebleeken fal zyn , by een billet, of

IS 't, dat myn Heeren die Schout, Borgermeefteren
cn Schepenen der Stad Utrecht, begeerende daar in
IC vooriten, ordonneeren by deièn, dat hem niemand
vervordere eenige beeften te flachten , of doen flach-
ten, voor en al eer fy eerft behoorlycke aanbrenging
aan den pachter, of coHcfteur daar van gedaan fullen voornoemt,
^ï) Defe iaatfie woorden met curfyf gedruckt^ zyn in de Ιααίββ Publicatie mn 15^1 ingehomen.'

germeefteren ende Schepenen der Stad U-
trecht, ordonneeren by deefen wel icher-
pelyck allen den geenen, die hen erneeren
met bee^ften te ilachten, of te fteecken , eed te doen,
in handen van Mr. Cornelis Splinter, ende Aart van
Eek, Schepenen , daar toe ipecialyck by myn Ed.
Heeren van den Gereciite gecommitteert, dat fylie·
den geene beeften binnen defe Stad , en de Vryheyd
van dien, füllen flaan^ende fteecken, ten zy dathen-
refpeélive, ofte hare colleéleurs, als dat vanhetfelvc
beeft is betaalt den feftienden penning, en het Sout-
geld j ende voorts hare namen in de Secretarye defer
Stad doen aanteekenen , op pœne, van by yder ge«
breeckige , of contraventcur , te verbeuren vyf ea
twintig gulden, te appliceeren, als in de Ordon-
nantie.

VIII. PLACAAT ten firn voorfz., den 19 Septemb. MDCXFL

Myn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor- lieden eerft gebleeken fal zyn, by een billet, of tey
germeefteren ende Schepenen der Stad U- ken vm de pachters van het Beeftiaal ende Soutgeld

ÎX. publicatie ten fine voorfz , den 7 OBob. MDCXXXIIl; mermakngermovmti

foo als aan het eynde dejes is uytgedruckt^

-ocr page 1009-

Borgermceileren cndc Vroedfchap der Stad U-
trecht, interdiceeren hier mede alle de gee-
nen, die hun erneeren met heeften te flach-
ten, datfy hun niet onderwinden eenigebee·
ften te ilaan, voor en al eer dat fylayden binnen drie
dagen na de publicatie defes, voor Schepenen in de
Secretarye deièr Stad eed hébben gedaan, geenebec-

Ώφ Publicatie is vernieuwt den^OSlob. i(5?4j yOSiob. 161^6-, 10 O£loè. iCijj} 24 Septemh, 1641 j 10 Au'
gufl.iófi', 1668} loOëïob. 1670j enioOSlob. 167^

X. ORDONNANTIE tot weering van de àefrauàatkn van het Zout- ende Hoormeld* den

IvMay MOCXLiy,

Β Ε Ε s τ I A Ε L. &c. IK BOEK, Κ Ί1%

1005·

ften te zullen flaan, ofte fteecken, ten fy dat henlie-
den alvQorens by een billet of teccken gebleeckcn fal
zyn, dat van het felve beeft den behoorlyken impoft
is betaalt , op pœne van vyf en twintig gulden , te
nppliceeren als in de Ordonnantie jende iuUen de mee-
fters voor hare knechts moeten refpondeeren.

De Vroedfchap der Stad Utrecht, heeft ten
verfoecke van de Pachters van het Sout- en
Hoorngeld binnen defeStad, endeVryheyd
van dien , tot weeringe van frauden gefta-
tuecrt het geene volgt.

ï·

Eerilelyk, dat niemand fal vermogen cenigvleefch
ofte fpeck, geroockt ofte ongeroockt , gefôuten of
cngelouten, van buyten innekomende uyt eenigeiche-
pen ofte fchuyten , ofte van wagens te loflên, voor
ende al eer het felve den pachter ofte zynen collec-
teur fal zyn aangebragt, een billet daar van verkree-
gen, de gerechtigheyd van dien betaalt, op gelycke
poene als naar luyd het i articul van de Ampliatie van
de Ordonnantie van de Gedeputeerden van de Ed.Mog.
Heeren Staten.

I r.

Item, dat de vleeshouwers of vleeshouwfters geen
geflachte fchapen , lammeren ofte kalveren in haren
huyfen zullen mogen verkoopen , ofte aan ftucken
houwen, maar die geheelyk moeten brengen in defer
Stads vleeshuyfen, om aldaar aan vierendeclen of ftuc-
ken gehouwen ende verkogc te worden , op poene
van boven het verkogte ofte in ftucken gehouwen
vleefch te verbeuren vyf en twintig gulden , ende fes
weecken hunne neeringe. _

XL .....

AMPLIATIE van de Ordonnantie op het Geflacht en HoorngeU^ den 2 OM. MOCLIF;
gecomgeert den 1$ Augufi. MOlLXFL

e Vroedfchap der Stad Utrecht, heett op 't van dien, of 't felve in eenige huyfen, of erven leve-
ren , brengen, in-of op-fetten.

AuthoriTerende den Pachter ende zynen Collec-
teur, geaffifteert meteen Letterdienaar, ofte Stads
bode, om foodanige fchepen, fchuyten ende wagens,
van welckers wegen d'aanbrenginge als vooren , fal
zyn gedaan , te mogen vifiteren , of ook oprechte
aanbrenginge gedaan zy van 't vleefch ofte fpeck,
daar in ofte op zynde, met interdi£tietegens de voer-
ders, ofte oppaflèrs van dien, van haar daar inne ee-
nig belet met woorden of wercken, ofte ook quadc
aanwyfinge te doen, op de verbeurte van 25 gulden
ende arbitrale correöie, naar gelegentheyd van faac-
ken.

Gelyk daar en boven den Pachter ende zyne Col.
leéteur geaffifteert als vooren , geauthorifeert word
op merkclyke prasfumtien, tot het vifiteren der fchuy-
ten ende wagens , na dat die van de plaatfe, daarfc
cerft aanleggen ofte ftil houden, afgevaren , ofte
gereden zuficn zyn, niet tegenftaande daar van geen
aanbreng zal zyn gedaan, met interdiélie ende poene
als boven. Aldus gearrefteert by de Vroedfchap
voorfz, den 15 Auguft. i665, endegepubliceert van
den Stadhuyfe den j i der felver maand. My Secrc-
larispriefent, J. Quint.

verfoeck van de refpeilive Pachters, gere-
noveert en doen publiceren d'Ordonnantie
van den a Oftober 1654(1) naar weynige
correö:ic, ende vergrootingc van de pœnen, in voe
gen als volcht.

In den eerftcn, dat alle ende een ygelyk, vanbuy
ten in defe Stad, ofte Vryheyd van dien, met eenig
vleefch of fpeck, gefouten of gerookt» in fchepen
fi^uyten, ofte op wagens aankomende, het zy in de
Voorfteden ofte Stad, daar zyluyden eerft fullen ko
men aan te leggen of ftil te houden , gehouden zul
len zyn den Pachter, of zynen Colledeur aan te bren-
gen , henluyden in- ofte ophebbende vleefch ende
Ipeck, ende den impoft daar van te betalen, mitsga-
ders van de voorf plaatfe niet fullen mogen afvaren, of
afryden, of loffen, op de verbeurte van *t vleefch of
ff eek, ende zj gulden in den xii penning , ende fo
gulden in \ fout- ende hoorngeld, ten behoeve als
in de Ordonnantie, waar voor de fchuyten, fchepen,
of wagens, in fulcken gevalle fullen mogen worden
aangehouden ende executabel wefen.

Statuerende gelyke poene, tegens den geenen die
een quaden aanbreng doet» of doet doen.

Als mede tegens alle buytenluyden, die het vleefch
by de huyfen gaan veylen, of in de Stad, of Vryheyd
(«) fFaM' in defe cürreme hefiaan hehhe , kmnen wy niet opgeven , alfoo wy âe Ordonnantie van niet
machtig geweeft zyn: dog daar zal zoo veel niet aan gelegen zyn y nadien de laatfle Ordonnantie maar een vjey·
nig verandert is. _____ ______

ïS. l^ ADERE Ampliatie op de voorfz Ordonnantie van het Zont- en Hoorngeld ^ dm 10 OM»

MpCLXXs germveert dm %o OM. MDCLXXK

* LU lil 5 Öe

I I i.

Ende worden de voorfz pachters geauthorifeert y-
mand te mogen ftellen, die fal firten in het huysken
in het vleeshuys, en aldaar perfede annotitie doen van
het vleefch, dat in het vleeshuys zal worden gebragt,
ende wörd de vleeshouwers, hare vrouwen, knechts,
ende allen anderen bevolen, den felven pertinentever·
klaringe te doen by naam ende toenaam, wiefodanig
vleefch toekomt, fonder hem daar over te injuriee-
ren, miflèggen of misdoen, met woorden of met wer-
ken, direöelyck of indireöelyck, op pœne als in dc
Ampliatie op de Ordonnantie op het Soutgeld.

1 V.

De Borgermeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, interdiceeren hier mede allen den geenen, die
hen erneeren met heeften te flachten, dat fy hun niet
onderwinden eenige beeften te ilaan, voor ende al eer
dat fylieden binnen drie dagen na de publicatie defes voor
Schepenen in de Secretarye defer Stad eed hebben ge-
daan , geene beeften te fullen flaan of ftcecken , ten
zy dat henlieden alvoorens by een billet of teeken ge-
bleken fal zyn, dat van het felve beeft den behoorly-
ken impoft is betaalt, op pœne van zf gulden te ver-
beuren, te appliceeren als in de Ordonnantie , en lul-
len de meefters voor hare knechts moeten refpondee-
ren.

-ocr page 1010-

VAN DEN IMPOST OP HET

ioo6

e Vroedfchap der Stad Utrecht gehoort het
ndvys van haare Gecommitiecrden , op de
Requeile van de Pachters van het Zout- en-
de Hoorngeld , mitsgaders van den Twaalf-
den penning, heeft by ampliaiie van de Ordonnan-
tie provifioneclyk geftatueert als volgt.

Dat het fpeck, oftevleefch, fooverfch alsgefou-
ten, van huyten de Vryhcyt en Provincie inkomen-
de, en tot ten burger wordende gebracht, volgens
de Ordonnantie Gilrnoeten worden aangebracht, dog
indien dat felvc fpeck, ofte vleefch wierde verman-
gelt, ofte verkogt aan een ipeckverkooper , of vlees
houwer, d.it dan de fpeckverkooper, ofte vleeshou-
«wer gehouden zal zyn het felve aan den Pachicr be-
kent te maacken, ende met eenen vcrtooncn, dat dea'
impoft daar van betaalt is, op pœne als in de Ordon-
nantie.

I I.

Dat geen fauzyfen , ofte metworften , foo gefou-i
ten als verfch, van buyten zullen mogen ingebracht
worden, ten zy van yder fes ponden aan den Pachter
worde betaalt drie lluyvers , op pcenc.als in de Or-
donnantie.

I I I.

Dat de fchuyt, ofte wagen, daar het fpeck, ofte
vlecfch fooverlch , als gefouten, fonder aangebracht te
zyn , mede gevoert is, ende daar op gevonden wortj
mede verbeurt zal zyn boven de boete.

V Y l· D Ε Τ Y Τ Ε L.

TWEEDE DEEI^

Van den inmpofl: op den uytvoer van het Beeftiaal.

PL AC A AT tegen de fraudes van denimpofivan het uytgaande Beejiaah den 12 February
MT>XCIX,

ϊ.

Alfoo'den Rade gcdoleert is, by den Pachter
van den impoli van het uyrgaande beeiliael,
dat hy in zyncn impoft grootelyksword ge-
deiraudeerc , mitsdien hy den koopers en
uytvoerders dcsfelven beeftiaals, met foo wel op zyn
Comtoir daielyk, als op het Comtoir van de Genera-
le Middelen 't felve werd aangebracht, ende de ge-
rechtighcyd daar toe ftaande betaalt , daar inne die
van den Rade begeercn behoorlyck tevoorfien. Soo
is't , dat myne Heeren Schout, Borgemeefteren,en
Schepenen der Stad Utrecht, wel expreflelyk by de-
fen beveelcn , allen den gernen die voortaan eenig
/paerd, beeft, of vee, fal hebben gek ogt, ende daar
; van voor de uytvoering uyt der Stad ende Stads Vry«
I heyd aanbrenginge , ende betaalinge op de Generale
■ Middelen zal hebben gedaan ,terftont en ftaandevoets
van het zelve Comtoir , op den impoft fal moeten
gaan ('t welck in het naafte huysdaar by fal worden
gehouden) ende aldaar mede aanbrenginge doen, en-
de den impoft daar van betalen; op pœne zoo ymand
bevonden word ter contrarie gedaan te hebben, na
dat hem op het Comtoir van de Middelen fulks zal
wefen aangefegt, van vervallen te wefên in de boete
by de Ordonnantie daar op geftelt.

II. ELUCIDATIE van de Ordonnantie op den voorjz impofi^ den ^May ΜΊ)€ΧΧΧΙΙΙ

Zuylen, Bunnick, Vechten, Houten ende Jutphaas,
item, de Meern , Vleuten, &c. zynde driftig hier
ter marckt, ende dooi defe Stad , ofte de Vryheyd
van dien pàiTerende, fullen hebben te betalen denim-
poft op *t uytgaande beeftiael, gelyckof defelvc bin-'
nen defe Stad, ofte dè Vryheyd van dien gekoft, of,
verkoft waren. Adum den 4May löjg. ''

, dm 10 Decemb. MDCXXXFIIL

de de qualiteyt ende quantiteyt van de beeften, mits-
gaders de plaatfe, waar zy die ter weyde willen bren-
gen, op pœne van eene gulden op yder ofch, en fes
ftuyvers op elcke fchaap ende vereken, yder'reyfctc
verbeuren: beheltelyk dat de verckehs, die langs de
cingelen, of wegen in de Vryheyd defer Stad gedre-
ven worden, hieronder niet verftaanVorden: welk
voorfz billet den Pachter gratis, ofte om niet fal moe-
ten geven, ende daar toe hebben een Comtoir terbc-
quamer'plaatfe, met een uythangende bord, en de Pag·
ter niet ten Comtoire zynde, ende fulks met twee ge-
buuren bewefen wordende , fal genoeg tyn aan den
poortier daar van aanbreng ende notificatie te doen,
Aftum den 10 Decemb. lÖjS.

ANDERE JmpUatie, als vooren, den i8 Maân~MDCXXXiX; menoveert dm iS jiu^
guli.MDCXUL ^ ....

e Vroedfchap heeft ten verfoecke van de Pag- hare knechts, hare fchepenen fcbuyten,daar inne zy
ters van den nnpoft op 't uytgaande bee- eenige beeften, fchapen, ofte verckens geladen heb-^
ftiaaljgeftatueert ende geordonneert, ftatueert ben, ten verfoske van de voorfz Pachters'; oTre haar
cude ordonneert by defen,dat de fchippersen Opfigters, fullen moeten aan de wal, ofte wcrfaan-

Ïeg-

e Vroedfchap der Stad Utrecht, illuciderende
de Ordonnantie Van 't uytgaande Beeftiaal
over defe Stad ende de Vryheyt van dien,
heeft verklaart ende verklaart by defen,dat
alleoflen, koeyen, kalveren, fchapen ende verkens,
buyten dcfe Stad ende dc Vryheyd van dien , gekoft
ofte verkoft, te weeten aan deiezyde den Amersfoort-
fen berg , de Bild , Blaeuw-capel, MaertensJyck,

ÏTl ÂMFLIÀT1E van de voorfz Ordonnantie

e Vroedfchap der Stad Utrecht , in ervarin-
ge gekomen zynde, dat verfcheyden oflen-
vvt yders, vleeshouwers ende verkcndryvers,
hare vei kolte beeften, onder prsetext van die
te brengen in de weyde, als ot die niet vdrkoft wa-
ren, uytvotren buyten dele Stad ende de Vryheyt
van dien, frauderende alfulcx den Pachter van 'tuyt-
gaande beeftiaal van zyn gertchtigheyt, heeft gefta·
meert ende geordonneert, "ftatueert ende, ordonneert
by defen , dat alle oiTewcyders , vleeshouwers ende
verckendryvers , foo dickwÜs zy eenige ' fchapen ,
beeften oite verekens, buyten deefe Stad ter weyde
willen brengen ofte dry ven, gehouden zullen wefen
alvorens byden Pachter te halen een billet, inhouden-

IV.

-ocr page 1011-

îcggenomme gevifiteeft, oftegcrcjt te worden, ge·
)yck ook de voerluyden ende andere op hare wagens
cenige fchapen, ofte verekens geladen hebbende, de·
felve vifitatiefullen moeten toelaten, ende tot dien
cynde hare wagens (des verfogtzynde) ftaandehou-
den, fonder de voorfz Pachters, ofte Opfigcers.daar
over te mifleggen ofte,te misdoen , alles op de ver-
beurte van fes guldens, ten behoeve van de vooriz
Pachters, Officier ende armen elcx een derqendeel,
boven arbitrale correctie, als mede op gelyke correc-

ÏOO^

tia ende verbejyrte van drie gulden , ten behoeve als
vorèn verboden wort , de omibanders, Ichippers,
voerlonen , ofie anderen over 't gene vooriz, dc
voorfz E^chters , ofte Opiigters mede te injurieeren
als boven, verfta.ande dat de ouders voor hare kinde-
ren zullen hebben te verantwoorden. Aâumden 18.
Maart 1639 Gepublicctrt van den Stadhuyfe t' U-
trecllt, naar voorgaande klockluydinge , op den zo
Maart 1639. In kennifle van my, C. de Ridder.

Β Ε ^ s !Γ I Λ E L, &c. IF, iBOEK. F. TIT.

V. NADER Ordonnantie op het vooriz fubjeB, den 3 Oâob. MOCLHL

ende den verkooper niet ) de boeten ende koften by
hem daar over geleden, rweder zal verhalen aanzynen
verkooper.

X 1 V.

iBehelrelyk nogtans, dat den verkooper, die zyne
beeften buyten defe Stad ende Vryheyd van dien, ter
plaatlp voorfz yerkoft hadde, ( vermits ongelegent-
beydj vry.z^il zyn om defelve aan te brengen, waar
van den aanbreng alleen by den kooper, ofte dengenen,
die defelve door de Stad , ofte Vryheyd van dien,
dry ft ofte voert, fal worden gedaan, op gelyke pœnc
als voren.

X V.

Item, dat geenoflenweyders, vleeshouwers,verc-
kendryvers, ofte ymand anders eenige beeften uyidc
Stad, ofte Vryheyd van dien fullen mogen dry ven,
voeren om in de weyde te flaan, ofte in andere Steden,
ofte plaatfen te murckten : ten zy tyluyden defelve
gan den Pachter, ofte zynen Coileöeur fullen heb·
ben aangebracht, ende daar vaneen billet ontfangen,
inhoudende de qualiteyt ende quantiteyt van delelve
beeften , mitsgaders de plaatfe, waarzy defelve inde
Kweyie daan, ofte ter marckt willen brengen, opge-
.lyke poene als vooren : voor welcke voorfz billet, aao
den Pach.ter fal worden betaalt acht penningen, van
welke beeften zyluyden geen impoft en fullen betalen,
ten Ware zyluyden de(elve ter plaatfen voorfz, te we-
ten , in de Stnd ofte Vryheyd van dien, ofte aan de*
i(2 zyde den Amersfoortfen berg gekogt, ende daar
van geen impoft betaalt hadden , in wekken gevalle
Zyluy.den den vollen impoft fullen betalen j endedaar
van impoft betaalt word, fal de cedullc vry gegeveri
worden.

XVI.

Dat de fchippers ende hare knechts, hare fchcpeii
pn (chuyten, daar inne zy eenige beeften geladen heb·
beii} ten verfoecke van de Pachters, ofte hare op-
iigters zullen moeten aan de wal, ofte werf aanleg-
gen, omme geviiiteert en getelt te worden, gelyck
Dat niet alleen den kooper, maar ook den verko-! ook de voerluyden ende anderen, die op hare wagens
per gehouden zullen zyn, den Pachter, ofte zynen eenige fchapt-n, ofte v^rckensgelai^en hebben, defel-
Colleófceur aan te brengen, de quantiteyt ende quali« ve viiîtatie lallen -moeten toelaten, ende tot dien eyn·
teyt van de beeften, die zyluyden aan, ende van den de hare wagens (des yerfocht zynde) ftille houden,
anderen hebben verkoft ende gekolt , -op poene zoo ^p de verbeurte van tien Karoli guldens, ren behoe
ymand van beyde , ofte beyde , te weten, denkoo- van den .Officier, Puchters ende armen, eick een

per ende verkooper daar van in gebreke bleven, te
verbeuren by yder voor elcke faeeft, het zy groot, of
kleyn fes guldens, boven het vierdepart van de pen-
ningen, daar voor defelye jaillen zyn yerkoft, tenbe-
^hoeve vari de Stad, Pachter, cn aanbrpnger elcjf een
derde part.

X I ï 1.

Ende ten eynde 4en kooper , zyne beeften uyt de
Stad zal mogen dryyen, ende door nalatentheyd van
't aanbrenger? van den verkooper niet verhindert zal
Worden, tal den kooper aan den verkooper geen pen-
ningen weerloos worden, voor en aleer den verkoo-
per foo wel als den kooper den aanbreng fal hebben
gedaan, alfoo den Pachter de boeten aan de beeften
zal mogen verhalen : voorbehoudens nogtans, d it den
l«)opcr (indien den fclvcn aanbreng hadJc gedaan,

derdendeel, hoven arbitrale corredie, tot arbitrage
van den Gerfchte.

X V 11:

Dat de Pachters ende poortiers, alle fchepen ende
fchuyten uytvarende, daar zy twyfèlcn eenige beeften
inne te zyn, zullen mogen vifiteren ende onderiocck
doen, of daar eenige beeften innc zyn, ofte niet.
XVIII.

Sonder dat de fchippers, voerluyden, hare knegrs^
omftanders, ende allen anderen , fullen vermogen de
voornoemde Pachters, hare opfigters, ofte poortiers
over geene voorfz is, ende 't waarnemen van hare
pachte injurieren, miÎTeggen ofte misdoen, op pœnc
van drie Caroli guldens, ten behoeve als voren by y-
der te verbeuren, boven arbitrale correö"ie als boven }
ende fullen de ouders voor hare kinderen, ende de

voer4

Ι.

ÏO den eerften, dat den Pachter van defen import
ial ontfangen van yder beeft , ,die binnen deele
Stad, ofte Vryheydvan dienverkoft, en voorts
fuytterÇtads ,Vr,yhcyd gebracht zullen worden,
zoo veel tot nog-toe daar van betaalt is.

I I.

Daar onder mede begrepen zullen zyn de beeften,
die buyten defe Stad ende tMryheyd van dien vei koft
worden, te weten , aan defe zyde den Amersfoort-
fen berg, de.Bild.,Blauw-C3pel, Martensdyck,Zuy.
len j Bunnick , Vechten , Houten , Jutpha.as, de
Meern, Vleuten, zynde.driftig hier ter marckt, of
door defe Stad.ofte iVryheyd van dien paffcrende , te
weten.

I I I.

Van yder oiîê, koeye of veerfe vet zynde 6 ftuyv.

X »V.

ppde yan.dc.mngere $ üuyv.

'V ·

^Van .yder .vet ^If ζ ftuyy.

V I.

Van yder naager kalf i ftuyy.

VJI.

.Van-yder v^et fchaap, ofte lam

VIII.

^Van yder mager fchaap, ofte lam

Van ^yder.vet.v^rcken, keu, ofte baggel z&uyv,

Dog van de magere verekens,, keu, ofte baggel,
van yder jt ftuyv.

X I.

Den voorfz impoft fal betaald worden, by allen en
cenen >ïgelyk ( fonder ymand uyt te iluyten ) die eeni-
ge ibeefi;en ter plaatfe voorfz verkogt zullen hebben,
al eer zy defelve uyt de Stad , ofte de Vryheyd van
dien, iüllen mogen dry ven, ofte vervoeren.

X I I.

Ζ Jduyy·
I ftuyy.

-ocr page 1012-

VAN DE Ν I'M Ρ O S Τ O Ρ HET

i©o8

vocrluyden cnde fchippers voor hare knechts, ende
dienaers moeten inftaan.

XIX.

Dat ook, indien by ymand eenige heeften, die al-
hier gemarkt worden ofte zyn, uyrgevoert wierden,
öls of die niet verkoft en waren, endehy defelvevoor
Sonnen ondergank in , ofte buyten de Vryheyd van
de Stad verkochte, gehouden zal zyn den voorfz im-
poft aan den Pachter des anderen daags te betalen en-
de aan te brengen , fonder dat hy 'c lelve den koper
weder fal mogen afeyiTchen, op pœne en ten behoe-
ve alsvooren, te weten, van den Officier, Pachters
cnde aanbrenger.

X X.

Dat de oiTenweyders, vleeshouwers, ende verc-
kendryvers, tot vermaninge van den Pachter by den
aanvang van defelve pacht, gehouden zullen zyn, by
eede te beloven, den Pachter in zyn pacht niet te zul-
len frurtreren, ende van vierendeel jaars, tot vieren-
deelt janrs by eede te verklaren ( foo lulcx by den
Pachter verfocht wort) dat zy fulcx in 't voorgaande
faifoen niet gedaan hebben , op puene, van foo verre
ymand vandefelve weygerig is den voorfz eed te doen,
des daags te verbeuren fes Karoli guldens, ten behoe-
ve van den Officier , Pachter ende armen elcx een
derdendeel, welcke boeten lopen Tullen mogen tot
twaalf dagen.

XXI.

' Dog zoo ymand ontboden zynde, om den voorfz
eed te doen, op den gepra;figecrden dag uyt de Stad,
fieck, ofte beddevait ware, iulcx dathy niet komen
en konde, fiJ/ulcx den Deurweerder, ofte Bode, die
de verdach vaerdinge doet, te kennen gegeven wor-
den , in wekken gevalle hy t' huys gekomen , ofte
gefond geworden zynde , hem ial praefenteren voor
de Heeren Gecommitteerden van den Gerechte, om
den voorfz eed te doen, op pœne als voren.
XXII.

Den Pachter fal hebben een bequaam Comtoir, ter
bequamer plaatie met een uythangende bord, en den
Pachter , ofte zynen Colleóleur niet ten Comtoire
zynde, fal 'tfelveaan den huysheere, ofte vrouw van
't felve huys aanbrengen , ende den impoft betalen,
ende van defelve een billet ontfangen: ende defelve
niet t'huys zynde, fal den aanbreng mogen doen ten
huyfe van den Pachter, ofte zyne vennoitten.
X X I I 1.

Dat geen poortiers zullen vermogen eenige heeften,
'c zy die met wagens, ofte fchuytengevoert, ofuyt-
gedreven werden, te laten pafleren, voor cnde al eer
zy een billet van den Pachter fullen hebben ontfan·
gen, inhoudende de qualiteyt, ende qu-antiteyt vaa
defelve heeften : ende indien zy bevonden,dat meer«
der becften uytgedreven worden, als het billet is me-
debrengende , dat zy defelve beeften fullen aanhou-
den, ende aanftonts den Pachter daar van doen ver-
wittigen, ten eynde den Pachter daar na mag komen
uytiien , in welcken gevalle de boeten gcappliceert
zullen worden ten behoeve van den Officier, Pagter
'ende poortier, die defelve aangehouden zal hebben,
elcx een derdendeel.

XXIV.

De poortiers zullen de billettcn na hen nemen , ca
aan een liaflTe apart rygen ende bewaren , ende alle
vierendeel jaars, ofte ioo dickwils den Pachter zulcx
begeert , aan den Pachter overgeven , daar voor
zyluyden jaarlycks fullen genieten van de Pachters,
fulcx zy gewent zyn.

XXV.

Dat de fchepen ende fchuyten, daar mede eenige
beeften uyrgevoert ende den impoft gefruftreert wort,
fullen zyn verbeurt ten behoeve van den Officier,
Pachter ende aanbrenger.

XXVI.

■ Den Pachter fal aan den Uytmaander dcfer Stads
goederen, jaarlycx betalen achtienguldens, daar vo-
ren hy de reftanten fal innen.

XXVII.

Den Pachter zal van zyne beloofde pachtpennin-
gen , over yder jaar, jaarlycx op yder gulden, tot
rantfoen betalen eene ftuyver j midsgaders van zyn
beloofde pachtpenningen, alle maanden betalen, een
dertiende part van een jaar pachts 5 mitsgaders voor
de voldoeninge van dien ftellen twee goede fuffifante
borgen, tot genoegen van de Heeren van de Vroed-
fchappe, welke borgen henluyden , benefFens den
aannemer in 't gene voorlz is, fullen laten condemneren,
ende haire perfonen ende goederen fubmitteren,allen
Heeren Hoven ende Gerechten , ende renuncierende
de exceptien van excuffie ende divifie, cnde allenex·.
ceptien defen contrarierende.

XXVIII.

Dog foo eenige duyfterheyd indelen bevonden wor-
de , behouden de Heeren van de Vroedlchap , dc
interpretatie aan haar felven. Aldus gedaan en gear-
refteert by de Vroedfchap der Stad Utrecht, den J
0(5tob. i6f3. Ter ordonnantie van defelve, J. van
der Nypoort.

V Y F D Ε TYTEL.

DERDE DEEL.

Aangaande den impoft van den Hondertften penning,
op de OiTen en andere vette Beeften.

i. OCTROY op de ereâ^ie 'uanfeekere tafel van den Bondertfien penning, op de vette'verkogte
OJfeHj en andere vette Beeflen, den 20 Jtmy MOXCyiL

ie Staten van den Lande van Utrecht , allen tyd geleden geërigeert en verpacht, mitsgaders au-
den geenen die delen zullen fich, oftehoo- thorilatie op den Uytmaander van den Pachter van de
ren leefen , falut. Doen te weeten , alfoo voorfz tafel, omme alomme in de Steden en ten plat-
by zeekere Gecommitteerden der Stad U- ten lande van Utrecht by parate executie, te mogen
trecht,ter Vergadering van onfe Ordinaris Gedepu- doen executeeren alledegeene, die op de voorfz ta-
teerden van wegen de voorizStad Utrecht, verfogtis fele fchuldigen onwillig zyn om te betalen, gelykin
gewceftaOélroye op die ereélie van feekere tafel van de Stad en Vryheyd van dien gefchiet, luydende de
den Hondertften penning , op die vette verkogte os- Ordonnantie op de vooriz eredie der tafele· binnen

fen by de Magiftraat der voorfz Stad feckeren{Utrecht opgerecht, van woordete woorde als volgt.

Ordott',

-ocr page 1013-

Β Ε Ε s τ I A Ε L, m BOER. Tïf.

bende om boek te houden, voor de getrouwigheyd van
dewelke zy vaft enfeeker fullen moeten ftaenj en ful-
len de voorfz tafelaers en fchry vers , voor de Magi-
ilraat behoorlyk eed doen, dat zy tuflchen den koo-
per en verkooper, en ook voor hen felven rechtveer-
diglyk alle ding fchryven en regiftreeren fullen.

Item, dat alle kooplieden, die alhier met beeften
ter marckt koomen, fullen gehouden zyn , foo gauw
aangekoomen zyn , ofte ten minften by de aanbren-
ginge van de eerfte verkogte beeften verklaaringe te
doen, hoe veele oflen, koeyen , ofte andere dierge-
lyke beeften zy aan de marckt gebracht hebben j' en-
de foo verre ymand in gebreecke bleeve zyne beeften
aan te brengen in het aankoomcn , of ten minften by
het verkoopen van het eerftie beeft, fal verbeuren op
clcke beeft, dat niet aangebracht is, drie gulden, en
evenwel gehouden zyn aan den tafelaar zyn recht te
betalen.

Item, alfoo geringe eenige olTen, koeyen , of an-
dere gelyke beeften binnen defer Stad verkogt zyn,
dat dan den verkooper ende kooper hen vinden zullen
by den tafeiaer, of een van zyn gel wooren Ichryvers,
en doen famentlyk reekeninge en verklaaringe van de
oflen, koeyen, of andere gelycke beeften , die ver-
kogt en gekogt zyn, en hoe veel, en tot wat pryfe,
om dat by piacièntie en tegenwoordigheyd van den
kooperen verkooper te regift:reeren , en by geichrif-
te te fl:cllen, op de poene van elcke beeft een pond
Vlaamfch, dewelke by den kooper en verkooper te
famen betaalt fal worden , t' appliceeren een derde-
part tot profytvan den Heere, eenderdepart tot pro·
fyt van de Stad, en het derde derdepart toe profyt
van den aanbrenger.

V I.

kem, wanneer de koop van de oflen, koeyen, of
andere gelyke beeften geregiftreert is, foo fal den ta-
felaar gehouden wefen tot zyn felfs laft, anxte, en
avonture, den verkooper te lecvercn,en te doen heb-
ben de penningen van zyne verkogte bcefl:en, iooveel
als die Moopen mogen , en dat binnen drie dagen,
na dat de aangebrachte beeften te famcn verkogt, of
de onverkogte weder uytgedreven iullen zyn.

V^ I I.

Item, dat die tafelaar voor aoxt. forge, mocytc,
IILDicL

arbeyd, en onlede > die hert van defen bfficîé en bô*
winde opkoömen fal mogen > hebben en ontfangert
fal Van denverkooper den honden ften penning j Ion*
der meer , die hy by zyn felfs handen inhouden fal
van de penningen,gekoomen van de beeften*

VIII.

Item ) indien den tafeiaer in gcbreecke ware deü
koopman zyn beiaalinge te doen hebben van de ver-*
kogte beeften , na dat die drie dagen omgekoorneil
zulien welen, en dat den koopman de Heeren vandért
Gerechte daar over klagte dedë , foo fal die lafclaatf
gehouden weien, den verkooper te betaalen allekos·
ten, fchaden, en intereften, die hy daar door heb*
ben en lyden fal mogen, totdifcretic vanden Oereg*
te, en daar en boven vervallen wefen, in een pciend
van fes gulden *s daags tot behoef van den Heere de·
1er Stad ende den koopman, elck een derden deeU

I X.

wwiMi,»·, wi-âj V/1 ujuti gcc|u«iuii.cciuw Irem I ingevalle dat by den koopluyden van dö
perioonen, tot tafdaers, die regifters houden zullen beeften, hyzy burger, of vreemd, eenige klagte vart
van alle die oflèn, koeyen, of andere gelyke beeften, quade betaalinge gedaan werdc,foo zullen die van den
die binnen defe Stad verkogt fullen worden in den Gerechte gehouden wefen , terftont en fonder ver*
vooriz tyd, ende fal gcnaamt worden de tafelaar van treek, den tsfelaar en zyne borgen te txccuteerenby
de Stad. verkonpingc van haue goederen, fonder folemnitty*

I 1 I» ten van keickgeboden , oF anders, alfoo wel om die

Dat den voorfz tafeiaer, of tafelaers fullen moeten ! boete , als om het prmcipaal van de fchuld*
houden, drie of vier klerken, of fchry vers, verftant heb- X.

Ordonnantie hy de I^agiflraat der Stad Utrecht
gemaakt, op de tafel bmnm Utrecht opge^
recht op de verkoopinge van ojjen, koe-
yen , en dtergelyke vette beeflen.

In den eerflen, is te weeten, dat alle oflen, ende
koeyen, die federt Jacobi in elcke jaar beginnende,
én geduurende tot St. Catharyne dag toe daar aan vol-
gende , ende dien dag al, alhier gemarckt en verkogt
fullen worden, ofte in de Vryheyd defer Stad geko-
men , en op den drift na defe marckt tydendezyn,
om aldaar verkogt te worden , deie tafel en Ordon-
nantie onderworpen en fubjeâ: zullen zyn, ende fal
de marckt van dien, gehouden werden op de Neude, !
ende op de Kruysftraat daar ontrent.

I 1.

Item, dat van defer Stads wegen geordineert en
geilelt fullen worden , een of meer gequalificeerde

Item, wat oflen, koeyen , of andere beeften dat
binnen dele Stad verkogt zullen worden, dief»! men
betalen aan handen van den tafelaar, te weeten die
vreemd zyn binnen 's daags fonnenfchyn , en die bor*
eers, of onderfaten, binnen drie daags fonnenfchyn·

XI.

Item , of ymand in gebreecke Ware te betalen als
voorfz is, enden tafelaar daaraf klagten dede, foo fal
den Schout, of zynen Subftituyt met twee Scheepe-
nen tot vernoegen van den tafelaar terftont gaan doen
die executie by verkoopinge van hare goederen en
hare borgen, mdien zy eenige geftelt hadden j daar
af die Schout en Gerechte &c. hebl.en fullen , zulcks
als by de Ordonnantie der Stad op deexecutien gella-
tueert is.

X I I.

Item, ingevalle dat den kooper geen goed en had-
de, zoo fal die kooper tot vei rtianinge van den tafelaar
ïaan, of gebracht Worden op de gyfelkamer, tot dat
ly den tafelaar betaalt lal hebben 5 des foo fal den ta-
felaar den cipier vaft; ftaan voor anderhalve ftuyver
daaesvoor water en brood.

X 1 I I.

Item, indien die tafelaarfufpiciehadde, dat hyaâll
den kooper geen verhaal hadde , of dat den kooper
hem met goede borgtogten, of anders niet te vree-
den ftelde, 200 zal hy die mogen wraaken ende we-
derleggen, en als dan 200 en zal die koopmanfchap
van geener waarde wefen, ende die koopman zal hem
mogen voorfien om anderen j maar indien den verko-
per zeiver daar mede te vreeden w.ire, Zoo zal hy dat
regifl:reeren, en die penningen innen tot des verkoo·
pers laft, en daar af foude gefchien ook fulkc execu-
tie, als voorfz is.

X I V.

Item, omme te verhoeden alle quœftie, xooveeîaîs
mogelyk is, zoo zal den tafelaar en den verkooper alle
avond haare verkoopinge vereffenen tegen tien regis-
ter, en gelchiede daar inne eenige diftord, 200 fullen
zy des anderendaags koomen by den Gerechte , om-
me daar inne gedaan te worden, als na recht ^cncft
en behooren zal.

X V.

Item , dat die verkooper, mits ontfangendc zyne
penningen, gehouden welen zal den tafelaaric geve·
CD te doen hebben behoorlyke quitancie.

Mmm mmm XVI. Item,

<fp

i'! |ï

ifil

Λ'

lil

-ocr page 1014-

îoiS VAN DEN IMPOST OP HET ZOUT>

XVI.

'Item, endeof bevonden worde, dat centge heeften
binnen defe Stad , ofte m het dryven na delei· Stads
marcki verkogt worden, cnniet gcregiibeert en wa-
ren, foo zal nogians die verkooper gehouden welen
den tafelaar te vernoegen van den hondertiten penning,
in aller nrvanieren, of die tafeiaar het geld felvtr ont-
fangen badde, co den verkooper zal genieten die
voorfz execufic, alfoo die tafelaar geen kenniiTe van
de fchulden heeft,

X V I Γ.

Item, dateenygelyk,diediar huyfenftaandeheeft,
of woonachtig is rondfomme die Neude , en op de
kruysftraren van dtcn, fal moeten gedoogen ter plaat-
fe voorfz die oflen voor heure huyien g bonden te
worden om te verko^pen, fonder eenigfints daar te-
gen te wtfen , met woorden, of met wer ken, op
die correâiie van der Stad, ende goeddunken van den
Gerechte, des foo zal hy hebben van den veikoopcr
van cïcken os, koey, ot andere gelyke be<.fl:en , dat
voorzyn huy«;gebonden fal worden, desdaugseen h ίΙ·
ve ikiyver, ende fal mitsdien den verkooper goed-
vordernifle doen, endegunflig wezen van zulks als hy
behoeven z^il.

X V 1 1 L

Item, dat vanall·- oflen, kot yen, &:c. die denee-
nen burger (jen anderen verkoopt in de weyde in de
Vryheyd dtfer Stad , en mixrs nog vorder niet, en
aldaar gcflagi, en geconiumeert zullen w )rden, den
hoiulertllen pennirg bydcnvcrko per betaalt lal moe-
ten worden. X '

Dat den Pachter, ofColleâreur, gehouden ζ Izv"

li. A M F LIA ΤIΕ op de voorfz. Ordonnantie,

ΑΙίοο by de Ordonnantie op de lal·:! van de
vetre ofTcn gemaackt , en naderhand geam-
plieert, verklaart en gcilarueert is , dat het
recht van den hondertiten penning van oflen,
koeyen,&c, die den eenen borger den an leren ver-
koopt in de weyde, foo wel ten plitten Unde buy·
ten üe Vryheyd deefer Stal , als binnen de Vryheyd
der felve, ende voorts bv defe Stad, ofte Stads Vry
borge fufBfant te ilellen voorden Gerechte defcr Stad
tot verfeekering vanaile koopliedenler lommevanvyf
en twintig duylent gul ien> ende daar af te paffeeren
aófcevan condemnatie, elks en vöoral, ommebyge-
breeke van beranlinge de reiteerende penningen aan
hun by executie te verhalen. Onder itont, aldus ge-
arrefteert in den Rade, den lôjuny ifpj.

Ende want de voor iz onfe Gedc pureerden goed ed
geraadfaam hadden gevonden op het geen vooriz is,
re doen maken een poinft van befchryvingej ico is't,
dat wy de voorfz zake in deliberatie geleyd htbi ende
op de volle befchryvinge, de Regeerders der vo ^rlc hre-
ve Stad van Utrecht, 't verfogte Oólroy geaccor-
deert hebben, als wy dat dtn (elven accordeeren mits
deien, en approbeeren de voorfz Ordonnantie, au-
rhorifeerende den uyrmaander van den Pachter van de
vooriz rafele in der tyd, omme alotnme in dc vier Sle-
den , en ten platten lande van Utrcf h( by parare exe-
cutie re mogen doen executeeren allen den gecnen,
die npde vooriz tafel tchuldig, en oriWilÜg zyn om
re betal n, gelyk in de Stad Utrechr en Vr) heyd van
dien gdchicd , mits dat die geene, die hem by de
executie beiwaart vind, zyn recours zal hebben aanden
Hove Provmciaal van Utrecht, omme by htt zelve
Hof op zyne rcedenen van bdwaarniile gedii«pont ert
te worden na behooren. Gegeven te Uirrcht onder
or fen zegele op den 7 Auguit. ifP9. Onder ilont,
ter ordonnantie van niyne voorn. Heeren die Staten,
ende was onderteeckent, G. de Ledenberch. Ende
bc iegelt met een uythangende zegel in dubbelen Îleer-
le tn rooden waffc.

dm 10 OM.MOXCFIIL

heyd geflacht, ende gei oniumcert wordrn, mede be-
taalt lal worden. Soo word eenen ygclytk by delen
belaft, ν η alfulke verkogte en gtkogiebeeliermede
denunriatie, aanbrenging,en betaling le doen, binnen
den behoorlyken tyd daar toe gtileit , cp pcene van
f(s gulden, telken reyfe ymand daar van ïn gebreec·
ken gebleven fal zyn.

III. AN DEKE Ordonnantie op het voorfz. fubje6i, den xijuly MOCLXL

Dat van alle oflen, koeven , en ie diergclvcke
vette beeften, die zedert Jacobi, in eltken
jare beginnende , ende geduurende tor in
laarften November daar aan volgende,alhier
ter marckt verkogt zullen worden , by den ee;lt<.n
verkooper den hondtrillen pennir g bt-taalt zal wor-
den.

Dat mede by den eerftcn verkooper den hondert
ilen pennmg b raak fal worden van f()danige beeften,
die den eenen burger ende inwoonJer aan den ande
ren, foo wel in de Vryheyd als da.ir b lyten , in de
weyde verkoopt, omme alhier geconfumceit te woi.
den.

Item, fal den eerften verkooper betalen den hon-
dertften penning van foodanigebeeften, dieinolbuy-
ten de Vryheyd driftig ter m.uckt verkogt zulkn
werden, omme alhier geconfumeert te werden , nis
worden, ende na buytcn gaan.

Dat foodanigen verkooper ten felven dage voorfoif-
nen ondeiganck , zyn verkogte beeft of beeften gehou"
den fal zyn aan te brengen aan den colle£leur ter plaat-
Ie het bordeken hangt , op pœne van ies gulden op
elcke beeft te verbeuren, ten behoeve van den Pach-
ter , Officier ende armen , elcx een derdendeel,

Gelycke pœne zal mede verbeurt worden vanelck
beelt, dat minder als de rechte kooppenningen worc
.langebragt.

D it den verkooper voor de betalinge van det^ hon-
den iten penning zal hebben parare executie, dewelke
hem verleent zal worden , mits blykende van de be-
talinge van den hondertften penning , by extraû van
den pachter'geteeckent.

Waar mede vooigaande Ordonnantie by provifie
gederogeert, ende deele in plaatfe van dien gearre-

mede van de b eften, die binnen de Vryheyd verkogt ' (teen woi.d. Aétum den 22 July 1661.

IV. NADERE Ordonnantie op het voorfz fubjeB, den 10 O^iob.MTiCXC,

Borgermeefteren ende Vroeufchap der Stad U-
trecht, hebben by renovatie ende amphatie
van de Ordonnantie van den hondert 11 en pen-
ning op de oflen , koeyen , en diergelycke
vette beeften , goedgevonden , ende geftatueert, als
volgt.

Dat van alle ofll'n, koeyen , en diergelycke verte
beeften, die zedert Jacobi in eiken jare beginnende ,
ende gedurende tot den lauifteo INovember daar aan

volgende, alhier ter marckt verkogt zullen worden,"
by den eerftcn verkooper den hondertften penning
betaalt fal worden.

Dat mede by den eerften verkooper den hondert-
ften penning betaalt fal worden, van fodanige beeften,
die den eenen borger en inwoonder aan den ander,
foo wtl in de Vryheyd , als daar buy ten, in de weyde
vei koopt, om alhier geconfumeert te worden,
Ittnj, lal dtn eerftcn verkooper betalen den hon-
derd-

-ocr page 1015-

Β Ε Ε s τ I A Ε L, IK BOEK/ F. 717. ion

dcrdilen penning van foodanige heeften, die in ende
buyten de Vryhcyd driftig ter marckc verkogc Tullen
worden, om alhier geconfumeerc te worden,als me-
de van beeft en, die binnen de Vryheyd verkogc wor-
den , en na buyten gaan,

. Dat foodanige vcrkoopet zyn verkogte beeft ofte
heeften met cxpreflie van de kooppenningen van yder
heeft , mitsgaders van de naam van den kooper ge-
houden fal zyn aan den pachter of zyn collecteur, ter
plaatfe daar het bordetje hangt, aan te brengen, en
daarvan den honderdften penning te betalen, voor ende
ai eer defelve beeft ofte heeften van de marckc zullen
mogen werden vervoerd j ende ten opfigte van de
geen die in de weyde, ofte in de drift worden ver-
iogc, voordat defelve zullen mogen werden t'huys
gebragt, op de verbeurte van 'c beeft , ofte heeften,
ende een boete van vyf en twintig gulden op yeder
der felve by den verkooper te incurreeren ,tcn behoeve
van den Pachter, Officier, ende den armen, elk een
derdendeel.

Sullende mede gelycke pœne ende boete verbeurt
worden van elk beeft , dat minder als de rechte koop-
penningen zal worden aangebragc.

Ende fal den verkooper voor de betaling van den
hondertften penning hebben parate executie, dewel-
ke hem fal worden verleent by vertoon van extrafb
uyt het^boeck van den pachter, dat den honderdften
penning, in conformité deefer Ordonnantie, be-
taalt is.

Behoudende de Heeren Borgermeeftei cn en Vroed·
fchap aan haar de ampliatie en interpretatie van defc
Ordonnantie. Aldus provifioneelyck gearrefteert by
de Ed. Heeren Borgermeefteren ende Vroedlchap der
Stad Utrecht, op den loOdtober löpo. Onder ftond,
in kenniflê van my, G. van der Schuer.

V. M IE Ü WE Ordonnantie op het voorfz fubje^t ; mitsgaders op den Ver ekens- en Vleefchex^

chys, deni-jJulyMDCCXVL

Dat van alle oflen, koeyen,en diergelyke Vette
• beeften, die alhier ter marckc verkogc zul-
len worden, by den eerften verkooper zal
betaalt worden den honderdften penning.

I I·

Dat mede by den eerften verkooper betaalt zal wor-
den den honderdften penning, van fodanige vette hee-
ften , die den eenen borger èn inwoonder aan den an-
deren, foo wel in de Vryheyd , als daar buyten, in
de weyde verkoopt, om alhier geconfumecrc te wor-
den.

I I I.

Datinfgelycx deiihonderdften penningfullenmoe-
ten betalén die geenè, welke buyten de Stad en Vry-
heyd woonachtig zyn, en binnen defelve eenig vet
beell, 'c zy in de weyde , of in den drift , aan een
borger of inwoonder verkoopen, om alhier geconfu-
inccrc te worden.

IV.

Ende voorts van alle vette beeften, die ymand bin-
nen de Stad of Vryheyd komt te verkoopen, fonder
onderfcheyd of defelve wederom na buyten gaan.

Dat foodanigen verkooper zyn verkogte beeft of
beeften met expreilie van de kooppenningen van yder
beeft, het foo genoemde zeel- of halftergeldvierfchel-
lingen excedeerende, daar onder gereekent, mitsga-
ders van den naam van den kooper , gehouden fal
zyn aan den pachter of zyn colleóteur , ter plaatfe
daar het bordetje hangt, aan te brengen, en daarVan
den honderdften penning te betalen, voor ende aleer
*t felve beeft of beeften van de marckc , foofe aldaar

mogen worden t'huys gebragt, of buyten de Vryheyd
gedreven, op de verbeurte van *t beeft ofte beeften,
ende eene boete van vyf en twintig gulden op yeder
der felven by den verkooper te incurreeren,

V I.

Sullende mede gelycke boete verbeurt worden van
clck beeft, dat minder als de regte kooppenningen, in
voegen als boven uytgedruckt, zal worden aange-
bracht.

V I I.

Ende fal de verkooper, hebbende den honderdften
penning voldaan, daar voor hebben parate executie,
deweicke hem zal worden verleent by vertoon van
het cxtrad uyt het boeck van den pachter , dat den
honderdften penning, in conformité dcfer Ordonnai!·
(ie, betaalt is.

///. De^/,

Belangende den Fer ekens- en Vlees excbyns.
V 1 1 1.

Dat alle de fpeckverkoopers van yder verken, uyt-
gefonderd een braatvercken , dat iy flian, voor ex-
chyns aan den pachter zullen betalen twee ftuyvers,
en het felve aan den pachter moeten aanbrengen cn
voldoen, eer het bloed gelaten word, by de verbeur-
te van fes gulden. *

I X.

Dat alle de geene, welke Gg geneeren met de nee-
ringe van vleeshouwen, ende geilagc viees van offen,
koeyen, qucenen , veeriên , kalveren , oyen , ram-
men ende lammeren, in conformité der Ordonnantie
op 't Vleeshuys , 'van dato den 4 July ló'^z , gehou-
den zyn voortaan van yder ftuck dat fy flaan, aan den
pachter te betalen den vleej-exchyns, volgens deefe
lyfte. Als:

Van een os, tien ftuyvers.

Van een koey, acht ftuyvers.

Van een kalf, drie ftuy vers,

Van een fchaap of lam, twee ftuyvers.

Doch dat dien exchyns aan den pachter dubbelt fal
moeten voldaan worden by den geenen , die na luyd
der vooriz Ordonnantie art. j.tuifchen Jacobicn Vic-
toris op de Ganfemarckt deslaturdags fal willen mark-
ten, uyiflyten ende verkoopen, of doen verkoopen,
het vleefch van de beeften , by hem felfs geweyd.

X f.

Dat van de voorfz heeften geen bloed zal mogen
geftort, en deièlve geflagt worden, ten zy bevorens
den aanbreng daar van aan den pachter gedaan, cndc
den voorfz vlees-exchyns daar van betaalt zy , op de

verkogt zyn, fullen mogen worden vervoert. En ten verbeurte van 'c vleefch of beeften , groot of kleyn ,
opGgte van de geen, die in de weyde, ofindei^drift en vyf en twintig gulden van yder ftuck, waar mede
als vooren worden verkogt, voor dat defelve zullen defen contrarie mogte gehandelt zyn.

X 1 I.

Ende op dat een ygelyk te beter tot zynen plicht
konne gehouden , en den pachter daar van ver (eken
werden, foo iullen de vleeshouwers ter vermaning van
den pachter gehouden zyn, voor den felven behoor-
lyk geadiifteert, hunne flachthuyfen en woonfteden,
daar fufpicie op vallen mogte, te openen, cn pcylin-
ge te laten nemen, op pccne van twaalf gulden voor
elcke weygering.

X I I ï.

Sullen de meefters en vrouwen voor hunne dienft·
boden moeten in ft aan.

X I V.

Ende voorts fig exaö:elyck na de voorfz Ordon-
nantie op *t Vleeshuys gedragen.

Mmtn mnim z^

-ocr page 1016-

VAN DEN IMPOST OP DE

pretaiie daar van aan haar felven.

Op dat niemand hier van onkundig Sty , fal deefe
worden gedruckt, gepubliceert ende geaffigeert, foo
het behoord. Aldus in de Vroedichap by provifie
gearrefteert, op den 13 July I7r6, en van den Stad-
huyfe der Stad Utrecht gepubliceert den

17 July 1716. In kennifle van my, E. V. Hars·
camp.

AMPLIATIE op de νοοτβ:,. Ordonnantie^ den z/^Angufi.WDCCXVI.

01 germeefteren ende Vroedfchap der Stad U-
trecht, willende, foo veel doenlyck, voor-
fien tegen de fraudes, die'er mogten geprac-
tifecrt worden ontrent de Stads tafel of hon-
derdften penning op de vette beeften, mitsgaders den
verkens-en ylees-exchyns, op den 11 deferpublykelyk
verpacht,ordonneeren by defen,dat van alle beeiten,kal-
veren en fchapen , als mede de vette verekens daar
onder begrepen, die ter Stad worden ingedreven of
ingebragt ( uytgefondcrt de magere beeiten, die in 't
voorjaar op de marcktdagen komen) onder de poort,
van den opfiendcr by den pachter daar toegelteld, een
briefje zal moeten worden genomen , mits dat voor
yder briefje, wegens elcke koppel of party niet meer

zal worden betaald als acht penningen , om het felve
den pachter by den te doenen aanbreng vertoond, en
voor foo verre deielve niet binnen de Stad verblyven,
by het uytdryven wederom aan de poort overgeleverC
te worden j op pœne dat by nalatigheyd van dien fal
moeten worden betaald eene fomme van drie gulden,
;ian handen en ten behoeve van den pachter.

En ten eynde niemand hier van eenige ignorantie
te prictendeeren hebben , ful deefen worden gepubli-
ceert, gedruckt en geaffigeert na behooren. Aldus
by de Vroedfchap goedgevonden en gearrefteert o^
den 17 Aug. 1716. , en more fohto van den Stadhuyfe
der Stad Utrecht gepubliceerd , op den a4{Augufti
171Ó. In kenniÎTe van my 5 E. V. Harscamp.

SESDE TYTEI,.

Nopens den impoft op de Vifch.

Ό& Lefer vergeïycke met defen Tyiel het iii. Boek. xxiv,· Tyt. alwaar de Pïacaten gehracbt dk de
Vifchmarckt met zyn aankleven betreffen^ en tot defen impofl veel hetrekkïng hebben.

I. CON DlTIEN mn Verpachting van den 'Vifch-mhyns, den το July MDCXXX.

Ier na rapporteerden de Heeren Gecommit-
teerden, lot refumptie van de Ordonnantie
op de Vifch-exchyns, 't geene by haar Ed.
de.len aangaande wns gebelpjgneert, doende
daar van lefen de navolgende lyfte van 'tgenedevifch-
koopers in defen exchyns betalen. ^

De vifchkoopers betalen aan den chynsmeefter van
een ben vifch, geldende onder de if ftuyvers, i ftuy-

En geldende 15 ftuyvers, en daarboven, i ftuy
vers.

Van yder koop ben-vifch , wordende met bennen
afgeilagen, geldende boven de 15 ftuyvers, tot 2p
^uyvers inclMys, 2 ftuyvers.

Onder de i J ftuyvers, i ftuyver.'

Boven de 29ftuyvers, 4ftuyvers.

Van yder koop kabbeljauwi, a ftuyvers.

Waaneer honütrd kabbeljauwen , en daar boven,
zyn aangekomen , word afgeflagen met 4, en onder
de honderd, met 3.

Van yder zalm, groot of kleyn , geroockc bf on·
gerpockt, en yarfch, i ftuy ver. 8 penningen.

Van den elfF, weynig of veel, yder ftuck 2 pen-
ningen.

haring ,

Drogen fc hollenvan de gulden i ftuy ver.
Van den onvifch , dat is, aal, fpiering, levendige
vifch , krabben, &c. word betaalt by den vifchkoo-
per, boven'de 15 penningen, die den pachter den vent-
jager kort, den 30 penning, in de plaats van den ex·
chyns, pn de viichkooper geniet hier niet gf.
Van yder fteur 6 ftuyvers.

De vifchkoopers korten den exchynsmeefter den
50 penning van alle ongeloute vifch, uytgefonderd aal,
drooge vifch, en alle andere onvifch.

Ende na verf heyde deliberatien en communicatien
hier over gevallen, is gerefoÏveert en gearrefteert dc
vifch-cxchyns te verpachten , op de conditiën hier
na volgende.

Eeritelyk,dat de vifchkoopers voortaan geene kor-
tingen zullen mogen doen aan haar beloofde koop-
penningenjfoo van den dertigften penning,die fy tot nog
toegenóoten hebben, als ook van alle andere kortinge,'
die'fy tot noch toe in eeniger maniere hebben gedaan,
onder wat pretext het felve zoude mogen wezen jf
maar dat alle defelve kortingen zullen bly ven en komen
ten profyte van den jegenwoordigen pachter, en daC
de vifchkoopers foo veel voor yder koop vifch fullen
! moeten betalen , als fy in den afflag daar voor belo-
gefouten aal en ab-|ven, en daar fy den flag op,nemén, zonder ten caafe
van *t woord yetwes te mogen genieten 5 raaardatfy

Van een ton haring , oefters ,
berdi^an, 4 ftuyvers.

Wanneer de abberdaan by de hoop verkogt word, 'c volle geld zullen moeten beta&n.
foo word van yder hoop, zynde een vierendeel van ~
een ton, betaalt i ftuy ver.

Van de korf haring by de ton, 4ftuyvers.

By de tal, van yder tal, zynde twee honderd, lo
penningen.

Bucking, van 't honderd 4penningen.' ^

Sprot, van 't ftroytje i ftuy ver 8 penningen.
Stockvifch, van 't honderd pond 1 ftuy ver.

Dat voorts defe pachter van de vifchkoopers ont·
fangen zal van yder koop kabbeljauwen , zynde drie
en vïer'ftucks, in de plaats van twee ftuyvers, die dus
lang daar van betaalt zyn, nu 6 ftuyvers.

En van een en twee kabbeljauwen, van *t ftuck
2 ftuyvers.

Item, (i) van yder zalm, gerookt of ongcrookt,'
in de plaats yan 1 ftuyver 8 penniogeD, fal den pachter

X V.

Te appliceeren de boetcns in defe gerenoveerde en
geamplieerde Ordonnanrie geftarueert, een derde
voor den Heer Hoofd-Officier, een derde voor den
Pachter, en een derde voor de AalinoeiTenierskanaer.

XVI.

Doch foo eenige duyfterheyd in deefen bevonden
mogte worden , behouden haar Ed. Achtb. d'inter-

-ocr page 1017-

VI s CH. m BOEK, VITIT.

toi)

ontfangen van een zalm, geldende ögulden, en daar
onder, den twintïgften penning, en boven de ögul-
den, (Sftuyvers.

Van yder ton haring, gefouten aal en abberdaan,
in pïaats van vier, nu 8 ftuyvers.

Wanneer den abberdaan by den hoop, wefende een
vierendeel van een ton, worâ afgeflagen , van yeder
hoop, in plaats van een ftuy ver, nu ζ ftuy vers.

Van 'c honderd bucking, in plaats van vier pennin-
gen, 8 penningen.

Van yder ton oefters, in plaats van vier ftuy vers,
als nu 12 ftuy vers.

Van yeder honder pond ftockvifch, in de plaats
van een fcuyver, als nu 6 ftuy vers.

En van yder fteur, geldende fes gulden , en daar
onder, den twintïgften penning, en boven de fç
gulden, 6 ftuy vers.

Alles zonder eenige kortinge als vooren. Onder
ftondï accordeert, in kenniiTe van my \ en was on·
derteeckent, C. de Ridder.

Op den 30 -^ugufi. 16^0 is verfiaan, dat de hof'gers mn yder faïm^ gerookt of ongerookt ^ fuïïen helalen fis
fiuyvers^ Noordfe of Oofierfe half geïd.

tot weering vm fraudes van den Ftfih-exchyns, den Janmr

VIII.

Item, dat geene grommers over 't arbey den door
de Stad aan de gemeene borgers of ingeferenen defer
Stad, en Vryheyd van dien , haar zullen onderwin*
den eenig arbeydsloon te ontifangen, als defelve toe·
geleyd is, op pœne van privatie harer dienft,

I X.

Item, dat van nu voortaan geen vifchgrommersden
exchysmecfter, ofte zynen colleéteur , of ymand by
hem gecommitteert, en zullen mogen qualyck toe-
fpreeken ofte injurieeren, met woorden of met wer·
ken, op pœne, van haren dienft te verliefen, en ar·
bitrale corredie.

Item, word de pachters verboden eenige vifch vati
de marckt weg te nemen, ofte doen verbrengen, diç
op den afflag niet en is geweeft.

X I.

Dat mede die van den gilde , vermeynende eenig
abuys gepleegt te zyn in de cedulle van de pachters,
defen exchys aangaande» defelve pachters gehouden
zullen wefen , des verfogr zynde , haar boecken te
openen, en de cedulle daar mede te confcreeren.

X I I.

Item, dat die van den gilde vooriz voortaan fulleti
ontlaft wefen van 't onderhoud van den aaltob ende
pamer, ende dat den pachter van de voorla excHyns
deielve zal moeten beibrgen.

XIII.

Welvcrftaande voorts, dat men gedurende die
genwoordige pachtinge van een tal flabbuckinge be-
talen zal voor exchyns, in plaats van tien penningen,
nu twintig peoniogen, wefende een braspenning.

XIV.

Item, dat van een ton haring by de flag, in plaatj
van vier ftuyvers, als nu acht ftuy vers voor exchyns
betaalt moet worden.

X V.

Ende by wederverkoopinge aan dc borgers en Ïn«
woonders noch vier ftuyvers daar en boven.

XVI.

By uytflag of verfendii^e uyt dc ftad 1 ftuy ver.'

Ende zulleo de voorfz pecunieele boeten geappli-
ceert worden, de helfte ten behoeve van den pachter
van de vooriz exchyns, de ander helfte ten profyte
van den Officier, die de executie doen zal.

XVIII.

Eyndelyck behoud de Vroedfchap voorfz aan haar
de raagt omme dele te vermeerderen , verminderen ,
altereeren, ook fodanige moderatten re gebruycken,
als haar Ed. in biliyckheyd zullen bevinden re behoo-
ren. Aldus gearrefteert by myn Ed. Heeren van dc
Vroedichap voornoemt, den 10 Januar, 1i.

11. ORDONNANTIE

e Vroedfçhap der Stad Utrecht, heeft, tot
voorkominge van de fraudenjdie gepleegt fou-
den mogen worden in de vifch-exchyns,en
op dat den zeiven cbys te beter, en met
bequamer ordre gecolligeert zoude worden, goedge-
vonden te ftatueeren en te ordonneeren, ilacueert en
çrdonneert by defen.

f ·

In den cerften , dat voortaan geen fchippers ofte
voerluyden eenige droge· gefouten ot ongefoutenvifch,
die exchyns fchuldig is, en zullen mogen loflen, of
ontladen, voor en al eer dat iyluyden pertinentelyck
aangebragt zullen hebben die qualiteyt en quantiteyt
van dien , op poene , van t'elcker reyie te verbeuren
vierdubbelden impoft van 'c geene verfweegen zal

I r.

' Item,dat de fchippers en voerluyden fodanigevifch
niet zullen mogen doen ontladen, als alleen door een
ofte meer van de gefwoore grommers, op pœne als

I I I.

Item ^ dat geen grommers en zullen mogen arbey·
den, voor en al eer fy hebben dat zelve werck op de
marckt gewonnen met werpen , en daar by verkree-
geji een biljet van den pachter, ofte zynen colledeur,
op poene van privatie of fufpenfic van haardienft, na
gelegentheyd van zaken.

I V.

Pesfal den pachter moeten beforgen, dat de goede
luyden datelyck gedient worden, zonder na de grom-
mers te wachten, en foo'er geen grommers by de hand
zyn, zal den pachter andere arbeyders moeten be
Hellen.

Item, dat geen gUdebroçders ofte gildefufters van
den vifchkoopers gilde, en zullen vermogen de ring
te breecken, en alfoo de koopluyden ofte fchippers
haar goed inftallig te makeo, op pœne van 3 gulden
by yder contraventeur te verbeuren.

^ ^ VI.

Item, dat ten tyde van den afflag een yder falnioe-
ten fwygen, tot dat de ringmeefter de vifch gelevert
zal hebben aan de grommers, op pœne vaneenegul-
den, half ten behoeve van den gilde, enhalfvanden
afflager te betalen , alvoorens zy weder eenige vifcb
zullen mogen mynen.

^ Vit.'

Dat mede sieisand van de g^ldebroeders ofte gilde»
Zufters àeÀ pachter, ofte zyn eolleffccur, over'ton-
derfoeken van hare geregtigheyd van de vifcb· exchys
zullen mogen qualyck toefpreken s of op eenigerhande
maniere qualyck bejegenen | op pœne als vooren, en
arbitrale çorre^ie.

i!
< I

lll. RESOLUTIE , dat de Fifchkoopers binnen twee dagen dm immfi m di Ftfch moetm kta^

Un.denjOM.MDCLXm.

Mmm mmm

-ocr page 1018-

îèî4 VAN DEN IMPOST OP DE

Ordonnantie op de Vifch-exchyns, blyvende
defelve in alle andere pqinftenin zyn geheel.

Eerftelyk , dit ds ventjagers en alle anderen , die
hier met verfche zeevifch , mitsgaders zalm en aal,
1er marckt komen , gehouden lullen zyn defelve te
brengen in den afflag, om aldaar afgeilagen', en by
den collcéleur den behoorlyken imi oit, da ir toe ftaan-
de, getrockcn te worden , op de verbeurt^e van den
vifch, ten behoeve van de:. Wceshuyic; wiensvolgens
geen vifchverkoopers ofte verkooplterszuilen vermo-
gen eenige zodanige vifch in de Stid, oitc Vryheyd
van dien, buyten den afil.ig te koopen, op pœ le van
drie gulden t'ekken reyfe boven den impoii le ver>
beuren.

e Vroedfchap, gehoord het rapport van hare ^ dat den pachter, by nalatigheyd van dien, dc gebre-
\ Gecommitteerden, verftaat provifioneelyk , !kige door den exploiteur van de Stads-cxchyns,ofie
'dat de refpeftive vifchkoopers en vifchkoop- een bode, ofte een lerterdienaar, op de ovcrleveringe
fters binnen de Stad , de cxchyns met de'van dien, onder zyn hand met behoorlyke fommaiie
vifch, die lyluyderj komen te koopen, aanftonds ten zal mogen doen executeren, verleenende hem ten felven
langfren binnen tweemaal vier en twintig uren aan de fine ook op de airede uytgecrediteerde vifch , en im-
waard, ofte de pachter van de vifch-exchyns zullen |poft van dien, rechr van parate executie. Aéum den
hebben te betalen, in gangbare fpecie van gelde, of, 7 Oâ:ob.i667} ende was onderteeckent, J.Quint.

AMPLlATlWnüm^e Ordonnantie op dm Vifch exchynsiden 21 Septemk MOCLXXllI.

Item, dat van deftokviich, abberdaan, bucking.

Commiflariflen, provifioneel gèampliecrt de haring, &c. die alhier in de Stad, ofte Vryheyd van

dien, verkogt word, by den koper betaalt zal moe-
ten worden den 30 penningtigelyk die daar van voor
defen tol noch toe altyd is betaalt geweeft , interdi-
ceerende den verkooper en kooper van dien vryheyd
te bedingen ofte te betalen ,op pœne van drie gulden
by yder te verbeuren. Lager ftond 5 accordeert, in
kennifle van my j ende was onderteeckent, J. Nieu-
Itad. Onder ftond j defe infinuatie is door den on·
derfz exploiteur op heden den 28 Otob. 1673. ge-
daan aan de refpecbive vifchverkoopers en verkoop-
fters aan de vifchrmg vergadert, ten fine in defe, rela·^
teerende, &c. i ende was onderteeckent, D.V.PqoI-
fum.

RESOLUTIE, dat van yder mandje vifch van Leyden , of den Haag , twee fiuyvers moei
w^den betaalt, den 1 Augufi MOCLXXXVl,

df, zal üe voorfz vifch alleenlyck door de refpeftive
!chippers knechts, ende nog een beftelfter , met fe-
clufie van alle andere, mogen beflelt worden. Onder
ftond ; accordeert,m kennifle van my Subftituyt Secret
urisj en was onderteeckent, C. Steenwinckel.

Op het geprasfenteerde delen «ang .andc, heen
de Vroedfchap verifaan, d it van ydci mnnd
jc of bennetje , met vifch komende van den
Haa^ of Leyden, van nu voort;ian voor im-
port ζ 1 betaalt worden ζ iluyvers ; ende op dat den
aanbreng daar van in toekomende ρ rtinenter eefchie-

VI. RESOLUTIE , rakende den exchyns op de Oefters, Bucking en Sprot, den 10 Atteufi,

M^.CCK

fters, en na proportie van dequantiteytvande bucking»
door den pachrer worden gerelritueert, raits dat daar
van alvorens een behoorlycke billet van uytflag , aan
wien , en w lar na toe, by den pachter zal wezen
gehaald , ende de te verfendene oefters of bucking
mede door de gemelde Stads grommers worden bear-
beyd, en anders niet j van welk billet van uytflag aan
den pachter betaald zal worden eene ftuyver,düg van
een lootje bucking of fprot een halve ftuyver 5 ende
Γ00 defe ter contrarie yetwes word in- of uytgeflagen,
of eene fraude bevonden word, zullen dc voorfz ver-
koopers ende handelaars verbeuren een boete van 10
gulden voor de ecrfte reyfe , en 2f gulden voor de
tweede reys, ten behoeve als by de Ordonnantie op
den Vilch-exchynsj en dat^defeop de naafte verpag-
tmg van de vilch zal worden opgelefen. Accordeert,
in kennifll· van my, E. V.Harscamp.

Gehoord her rapport van de Heeren Heycop, en
verdere delen aangaande Gecommitteerdens,
die ingevolge van de Relolutie Commiflo-
riaal van den 20 July ijof , geexamineert
hadden de Ordonnantie opue Vifch-exchyns, heeft de
Vroedfchap, na deliberatie ende omvrage , tot am-
pliatie ende beneficeeringe van defelve , by provifie
eenparig goedgevonden ende verftaan, dat de verko-
pers en handelaars in oefters , buckmg en fprot, de
felve niet Ziillen mogen inflaan en laten bewercken,
als door de geftelde Stads grommers , rja dat den be
hüorlyken aanbreng daar van is gefchied , en zal den
vollen inipoft daar van ook ten eerften aan den pachter '
moeien worden betaalt, dog lan de'elve verkooptrs
zal den impoft wegens den uy ilag van 't geene I uy-
ten de Stad , en Vryheyd van dien, word verfondco,
ra grootte van 't vaatwerck , in reguard van de oe-

S E V E Ν D E Τ Y Τ E L.

. i '

Rakende den Exchys, Impoft en PaflTagegeld
op het Zout ; de Zoutmeters, Makelaars
en Dragers van het' Zout.

'Aden kan hy defen Tyt. voegen het 111. Bneck. xxi 11. Tyt 111. Deel.

De Ordonnantie , waar by verfcheyde middelen 'worden op^efielt en ver hoogt ^ den 3 Fehruar» ifyS. Siei den iv-

Tyr. Γ. Deel. Num. i, ^ , » ^

Refolutie, dat de Pachters van Zeep en Zout, in die waren geen koopmanfcbap fuüen mogen doen 9 dm 14 M^^
1666. Siet het lil, Bocck. xvj i. Tyt. Num. xi.

-ocr page 1019-

VISCM EN ^T ZÖUT. W. BÖËK. VIL TÏt
ORDONNANTIE op den Impofi van het Zout, den ijüny MDLXXXIF,

yn Heertn die Stadhouder, Schout, Bur-
gemcdteren ende Sch-^penen der S'ad
Uiiethc doen te wcicn tenen jegelyc-
ken, dat dc Raad decfer Stad ^ oin te re
meüieeren ( ρ 'e klachten gedaan by de Chysitieefter
endc Impoiluieeiler van het Zout, ende voorfi.n je-
gens het t)ediog dat duar inne gepleegt Wort, gcor-
donneert ende geftatueert heeft de poinóten hier naar
volgende, ordonneerende eenenjegelyk hen daarna
te reguleeren.

In den eerften, dit eenen jegelyk gehouden zal zyn,
dieaihier met zout binnen komt, het zyhy het zelve
doorvoeren, o'te alhierverkoopen wil, den Exchys-
meciler ende Impoftmeeiter, binnen 24 uuren na zyn
aankom ft re kennen te geven die mtenigte van hti
zout, dat hy van nieei/inge is door te voeren , of te
veikoopcn , ende tot dien eynde hem te veirtoonen
zyn zourbri-jvcn, ende voorts by vrotlligheyt te ver-
kiaaren, hoe veel hy mede brengt , ende geen an-
dere 7.oütbl'ieven van het felve zout meer ontfangen
te h bbi n, dan hy vertoont , endc dat die meenigte
des zouts conform is die veitoanJe Zuuibrieven, op
her veibeuren van ies gulden, t'eiker revlc dat ye-
mands hier op bekeurt ial w -rden, tot behuef van den
Officier, ücl< Stad, den Ghysmcciler endc den aen-
brengereicx een vierendeel.

J I.

Voorts wort een ygelyk geirirerditeert, feenigzout
te reppen, ofte roerer , anders f^aii η et gefwoorens,
ende dit niet ter voor cat zylieden den ChysmeeUer,
ofte Impoftmteilpr( als boven vei haalt is ; devertoo-
hinge ende verkl r.nge geda an zuiltn hebben , op het
verbeuren als boven.

I I Γ.

Als vangelycken den gelwonren belaft wort geen
zout te reppen,voor d.itden Exthysmeefler, ot Im-

11. INSTKÜCTIE voor den OlleBeur van den veorjz impofi ^ den

MDCXXm

mers ende uvtllyters, dieeenig lout in hare huyferij
wmckelen ot kelders opfluan willen, om het ielve te
conlumeeren^ of voorts te verkoopen.

Niemand cn zal mogen ecnig zout in zynhuys op-
doen j ofte ontf .ngen, ten zy dat dcefen Colleéleuf
daar van kenniilc hebbcj ende hy van deefen cxchys
tnde impolt betaalt^ oite daar van gecontenteert is^
op pane van het zout, dat contrarie opgedaan wort
ende daar cn boven nog vyhig gulden te verbeuren ^
te appliceeren als boven.

V i.

De voorfz kromers ende uytilyttrs iyn gelioti-
den deefen Colleileur (des vei maant zymU.) by eede
te verklaren , d:.t zy tot defiaudatie van den ColJec-
leur geen zout verlleeken, of verdonckert hebben.

VII.

Ende foo ymand een halve fnck zouts, ofte daarcö
boven uyt eenig fchip, ofte Van eenig kiamer , ofte
uyiflyter koopt, om uyt deefer Stad te voeren , die
fal aan dcelen Colleöeur moeten leveren een ceduilc-
km van den fchipper, koopman ofte kramer, inne-

! !

! 1

i··'

η den eevften, zal deefe Collefteur ontfangen van
den eXi-hys van elcke loop zouts, loo wel kling
als Ichoon zout , dat binnen deefe S ad , tnde
Srads Vryheyt verbi ficht ende ter lleetc verkoft
fal worden, twce ftuyvers, ende van den impoliles-
tien iluyvers.

I I.

Item, van elke loop zouts, komende van buyten,
ende hier door paiTcerende , van de loop eene Ituy-
ver,

III.

Item, dar alle die ge ne, die hier met zout in defe
Stad met fcheepen wilk η komen , gehouden zyn, ter-
flond, als fy aan de werf aanlege,tn , den colkélcur
aan te brengen de quantiteyt van het zout, dat iy al
hier gebragt hebben , ende te vertoonen h larhedtr
zout-bnet ofte brieven , mnehouden e de quantiteyt
van her zout dat iy innegeladen hibben , ende daar
toe (des by den colledeui veifog: zynde) by eede te
vei klaren, geen ander of meer zouts , als den zeiven
brief ofte brieven inm houden, ende by htnluyden
aangebragt is, inre te hebben , op pceifc van vyf en houdende den naam van de perfoon ^ die het zout
twintig guldens, rnt behoeve van defe Stad voord*een u^tvoeren wil, ofte daar het aan gefonden falwordenj

helfte, endc den Officier, die de executie doen zal,
met den aanbrenger voor de ander helfte, ende even
verre hy zonder yeiwes te verkfopen, of een party e
verkogt hebbende , met de relie begeert door te va-
ren 5 zal daar van halen by den colUdt ur et η pas of
vry-cedulle, londer yetwes daar van te betaleii.

1 V.

Defen exchys ende impoft fal betaalt worden by al-
len borgers ccie ingefetenen deler Stad, ook by kra·

f Î
'ïi:

mitsgiders de plaatle zyner rcfidentie ende de quanti-
teyt van het zout, dat men i^^yi voeren, ofte uyt lén-
den wil, omme by den Collefteür, den fchipjper^
koopman of lemmer afgetchrt^tn te worden, waar
t p hem by dcrColUftcurlulitngelevcrt woidentwec
ctdul!ekens, het eene voorden veikooper , om hem
dïiar mede jfgens den Collcöeur te verantwoordtfi,
en het ander by hci uyivorren van het zout, om aan
den poonier gtkveii le lyoïütn, die de onifangenc

ceduU

ï.

j oiimeelitr dic veriooningej ofte'verklaringc ( bói
VI η verhaalt) gejaan Zai zyn, op pœne van privatie
v..n haar officie.

Beveelende den feiven gcfwöorens ^ op pœrie all
b(»ven, niet jegenllaande het zout, dat hier binneii
verkott zal worden, eeril by den burger j oke koo^·
man in het generaal aangebragt is, dat zyluydeh,na·
dien zy het felve gcarbeyt hebben ^ van dage te dage
aaf'brmgen zullen, wat zy gearbeyt hebben, en wife
het zelve gearbeyt, ende wie het zout ontfangenhecflj
>mme daar mede jegens alle frauden gepiiecavecit tó
wordeni

V. .

Voorts ordohneerên myn Heeren vborfz alle groS^
fiers ende kramers, dat zy geen ur uyt cn ferden^
daar van zy atf.hryvihgehcg<'eren, ten zydat zyet rit
daarvan een billet aun den iit^oltmeefter gebratht
hebben , inhoudende den naam van der piaatü. daar
het felve gevoert l1 worden, ende nominecrende dils
ptrloon tot wiensprofyt het felve gelbnden wart jen
dat aleer het zelve zout by den gefwooiens gerept iul
mogen worden op het verbeuren als boven.

V I.

Ordonneerende voorts alle fchippérs, vocrluydenj
ofte andere, die lulck zout , omme uyt te brengen^
ontfangen zullen , dat zy gehouden zullen weleii^
naar dienzy her zelve, het zyin fcheepen, ichuyicn
oruflingen, ofte anders by den gefwoorens aldaar gé-
brac hl js . te komen by den Exchysmeefter ende itrli-
j oflmeeller, ende aldaar te verklarende meenigtè des
zouts, by hen ontf.mgen, ende waai· zy het Zelvë
Willen brengen omme als dan een billet te ontfangenj
ende in de poorten te vertoonen, omtne daar medé
te mogen pafleeren, op het verbeuren van drie guU
den tot betioet als boven.

i^fl

-ocr page 1020-

ïoi6 VAN DEN IMPOST OP HET

cedullekens bewaren ende aan den Colledeur weder
overleveren zal, en zal het felve billet, of cedulleken
vertoont worden aan den gefwooren zoutdragers, die
daar op het voorlz zout dragen fullen.

V I i 1.

Den Collcfteur fal oock genieten ende ontfangen
deefen exchys ende impoft op alle het zout, dat bo-
ven een loop in een yders kramers , of veikoopers
huys, kelder, kas, folder of anderfints zal gevonden

ïlï, ^KDEKÖrdonnantie Op het voorfz fubje^, dén loJanuar. MVCXXXL

worden, daar toe hem een yder acces fal moerenver-
leenen , omme daar van de opfchryvinge le mogen

doen.

I X.

Eyndelyk zal deefe Colleéteur de penningen , die
hy van deefen exchys ende impoft fal ontfangen, alle
maand brengen ten Comtoire van den eeiften Came-
raar deefer Stad.

"n den eerften, fal defen Pachter ontfangen van alle
borgers ende ingefetenen van defe Stad ende de
Vryheyt van dien , foo kramers ende uytflyters
als andere, die in hare huyfer», winckels, oï kel-
ders eenig zout willen inil .an, om 't felve te confu-
meren of voort te verknopen, voor exchys van elcke
loop zouts, foo wel kling alsfchoon zoul, twee ftuy-
vcrs,ende voor impoft feftien ftuyvers»

I I.

Item, van elcke loop zouts komende van buyten,
ende hier door paflercnde eene ftuyver.

I 1 1.

Defe Pachter zal ook genieten de refpedive acht,
ende vier Üuyvers van dc ronde maet: item,den hal-
ven ftuyver die de Stad van yder loop van *i meten

een, ende dvfen Pachter alle dage over te leveren.

1 V.

Item ,alle die geene die alhier zout brengen, zullen
gehouden wefen , ioo haaft zy in de Vryheyt defer
Stad aankoomen fonder eenig laft te breeken, met
hare ichcpen ende fchuyten terftont te Ichieten bin-
nen defe Stad , fonder ywers ftilie te mogen blyven
leggen, ende binnen een uur datr naar ende alvorens
eenig zout te loiren,den Pachter ofte Colltdeur aan
te brengen de quantiteyt van dien, ende tc vertoo-
nen haren zoutbrief,ofte brieven, inhoudendede quan-
titeyt van 't zout dat zy geladen hebben, ende daar
toe (des verfocht zynde) by eede re verklaren geenj
ander, ofte meer zout als den felven brief, ofte brie-
ven inhouden,ende byhenluyden aangebracht is,inne
te hebben , of binnen defe Srad ende Vryheyt van
dien innegebracht te hebben , op poene van te ver-
beuren vyttig guldens tot behoef van den Pachter voor
d'een helfie, ende den Officier die de executie doen fal,
met den aanbrenger, voor de ander helfte.

ofte een partye verkoft hebbende met de refte begeert
door tc varen, zal daar van by den Pachter, of Col-
tócur halen een pas , ofte vrycedulle, ionder daar
voor yetwes anders als 't vooriz recht van deurvaarte
te betalen.

V I.

Item, alle borgers ende ingefetenen van defe Stad,
endeVryheyd van dien, die eenig zout willen opdoen,
zullen aan den Pachter, ofte Colleâ:eur,alvoren moe-
ten leveren een billet inhoudende de quantiteyt van 't
zout welck zy willeninilaan,'met den naam van den
fchipper, uyt wiens fchip 't zelve ontladen fal worden,
om diensvolgens den exchyns ende impoft betaalt te
worden, ende zullen als dan van den pachter of col-
Icdeur wederom ontfangen een contra-cedulleken ,
>pvaar op het zout, by de gefworen meters (endenie-
mand anders) gemeten zynde, by de dragers gedra-
gen fal werden, alles op de verbeurte van 't zout, en
vyftig gulden daar en boven.

V I I.

Van gelyken fal gedaan worden van *t zout dat uyt
de ichepen gelevert word, om uyt de Stad, ende Vry
heyd van dien , vervoert te worden, ende lal als dan
daar en boven in 't billet geëxprimeert mneten wor-
den de naem ende woonplaatle van den geenen , aan
den welcken het zout gefonden word, mitsgaders de
naam van den fchipper ofte voerman, die'cielve voe-
ren fal, op pœne als voren.

V J I I.

Als mede van gelyken, ende op gelyke poene, ful-
len hebben te doen de kramers , die uyt hare kaflen',
kelders ofte huyfen, eenig zout buyten de Stad ver-
fenden willen.

I X.

Ende fal als dan den pachier ofte colicóteur van de
aangegeven quantiteyt zouts, affchryvinge doen, ende
twee cedullekens leveren, 'teene voor den verkoper,
om hem daar mede jegens den pachter ofte colledeur
te verantwoorden , ende 't ander , omme by 't uyt·

heeft, die de meters gehouden zullen welen te ontfan- voeren van 't zout den portier gelevert te worden.

die de ontfangen cedullekens bewaren, ende aan den
pachter ofte colledeur weder overleveren fal.

Welverftaande dat niet minder afgefchreven fal wor-
den , dan vyf loop in eene koop verkoot.

XI.

Gelyk ook geen affchryvirge van zout gedaan zal
worden, anders als op beflotenSteden,ende aan kra-
mers ten platten lande haar met het verkopen van 'c
fout geneerende.

X I I.

De geiworen meters ende dragers en fullen geen zout
mogen meten ofte bearbeyden , voor ende al eer de
cedullekens henluyden vertoont zyn, ende oock niet
meer noch min dan defelve cedullen inhouden, op
poene van privatie van haren dienft , ende arbitrale
correólie, na gelegentheyd van faken.

X 1 11.

Sullen ook gehouden wefen alle dagen metdenpag*
ter te collationeeren van alle 't zout, dat fy dien dag
gedragen ende gemeten hebben, op pœne van fufpen-

Ende by foo verre hy fonder yetwes te verkoopen, ofte privatie van haren dienft.

X I V.

Den pachter ofte colleöeur zal ook genieten ende
ontfangen den voorfz exchyns ende impoft op alle het
zout, dat boven een loop in yder kramers ofte verko-
pers huys , kelder , kafle , folder, &c. zal gevonden
worden, daar toe men hem acces zal moeten verlee«
nen, omme daar van opfchryvinge te doen, mits dat
hy aan den navolgenden pachter ofte colleéleur gely-
ke affchryvinge doen ende laten genieten zal.

X V.

Ende zullen de voorfz kramers ende uytflyters ge<«
houden zyn, deefen pachter ofte colleöeur t'allen ty-
den, des vermaant zynde, by eede te verklaren,geen
zout verfteeken, verdonckert, ofte den pachter an-
derfints verkort ofte gefraudeert te hebben.

Ende dit alles by provifie, behoudende myn.Hee-
ren de Regeerders der Stad Utrecht aan haar de inter-
pretatie , moderatie ende alteratie defer Ordonnantie.
Aldus gearrefteert by myne Heeren de Borgermeefte··
ren ende Vroedfchappe defer Stad Utrecht, met bevel
om van den Stadhuyle verkondigt te worden, op den
lojanuary 1631. Ter ordonnantie van myne Ed. Hee-
ren voornoemt, J. vanderNypoort.

IV. RE·

-ocr page 1021-

ZOUT, EN DE ZOUTMAET, IK BOEK. P'ÏL TlT. mf

IV. RESOLUTIE » dmt de Zoutkm alhier mt fal befwàart wwàen met tèn keur, of prmu^

het gerafineer de zout, den 21 Tiecemb. MUCLXVIL

Op de Requcfte van Simon Abbinga» Soutiïe-
der, verfoeckende niec te mogen worden
befwaart met ecnige keur ofte proeve over
het gerafineerde zout , het welck alhier in
fijne keeten word gemaackt, maar dat hy 2oude mo-
gen volftaan met den eed, die dien aangaande in an-
dere Steeden word gebruyckt, heeft de Vroedfchap
gelet op de Notarieele atteftatien, als mede op het
authentycq extraéfc uyt het eed^boeck der Stad Am.
ilerdam , alhier geëxhibeert ende geleefen, den Sup-
pliant zyn voorfz verfoeck geaccordeert, ende dien-

y. PUBLICATIE, rakende het uytfiaan van zout na buyten door degeene > dit het felvt b^ dê

volgens goedgevonden ehde Vérftaan , dàt dé______

meefter ende Panneluyden, werkende in des Suppliahti
voorfz Soutkeet, alle fes ttiaartden tullen hebbeïi tü
doen ende te vernieuwen den volgenden eedi

Dat fweere ick^ dat ick geen zout^-brieven en Éat
laten maken ofte halen, dan van wit braat*Koiit^ ge·
loden van goeden groven zoute , zout van zout, en
van geen andere màterie, het welck fijn behooriy keft
tyd van acht dagen op de denne heeft gelegen | aoo
Waarlyk moet my God Almachtig helpen I

kleyne maat verkoopen, den 9 Oefob. MDCLXXL

leen uyt een aparte koopmans kelder, ofte keer > ïeg*
gende ten minften tien kelders van haar huys af, op
pcene van vyftig gulden, en dat door gefworen mee·*
ters en dragers, op een behoorlyck billet, Volgeni
het XII en.xï 11 artyk., op pœne als in defclvc |cndc
dit alles by provifie»

Myn tteeren Borgermeefteren en Vroedfchap
maken by defen bekent, dat tot voorko-
minge van frauden, allen en een yder,die
het zout uyt harehuyfen by de kleyne maat
flyten, ofte verkoopen, geen zout zullen vermogen
ilyt tc flaan na buyten ( van welck zout volgens de
Ordonnantie, affchryving word toegeftaan) dan al-

VI. INSTRUCTIE voor de Zoutmeters, den 10 Januar, MDCXXXL

η den eerften, fullen by myneHeeren de Regeer-
ders defer Stad geftelt worden twee geëede per-
foonen, die binnen defe Stad, ende de Vryheyd
van dien, meten fullen alle het zout, fonder dat

op poene van vier gulden

Welke perfoonen gelevert fullen werden twee fout·
maten, die fy altyd zullen moeten by der hand heb-
ben , omme daar mede den koopluyden te dienen na
behooren.

Welke maten fyluyden gehouden fulleij zyn tot haar-
licder kotten te onderhouden, buyten lafre defer Stad,
ende alle jaar weder te doen ycken.

III.

Defc meters zullen nier mogen tappen, 'tzy eenig
bier ofbrandewyn, ot diergelycke, nog ook taback
verkoopen, of ook part ofte deel aan defe pachtinge
hebben, direólelyk of indiredelyck, maar alleenlyck
daar op letten , dat de koopluyden wel worden ge-
rieft , op pœne van fufpenfie ofte privatie van haren
dienft, naar gelegentheyd.

J[ m

Defe meters fullen meten alle zout, dat van buyten
alhier komt, dat men verkoopen fal, *t zy dat men 't
in de kaflen ofte kelders inflaat, ofte hier houd leg-
gen , ende haar loon daar van hebben, alile van elck
loop zouts, wefendc twee maten , voor meten een
halve ftuyver, ook waar *t dat fy dat zout maten ofte
niet, uytgefondert haring.zout, *twelk men fal mo-
yen ontfangen ende opflaan zonder meergeld te beta·
en, maar indien men 't gemeten wil hebben, fooful-
len dit defe gefwooren meters meten, ende niemand
anders, ende daar afhebben haren gefetten loon, als
voorfz is.

Item, foo wie zout uyt kaflen ofte kelders binnen
defe Stad, ofte Stads Vryheyd verkogte , die en fal
zeiver geen zout uytmeten , dan met kleyne maten ,
als fchepelen, en daar onder, op dc verbeurte van vier
Carolus guldens.

V Î.

Voor de maat zullen dele meters ontfangen tot Stads
behoef van yder fchip,kleyn of groot, acht ftuy vers,
als van ouds, die fy zullen oyerlcvcrcn aan dcnPach-

///. Dtth

ter ofte Goltóeur van de chys ende impoft op het
zout*

VII.

Voorts, indien ymand door quade praf^yken defé
meters haar gelétte loon qu.ime t'ouirecken, fal daatf

hem ymand anders het meten fal mogen onderwinden, over verbeuren dubbelt meergeld, ende nog 25 gul-

d'een helfte ten profyrc van de
helftc ten behoeve van dc me·

den daar en boven
Stad, ende d'ander
ters.

VIII.

Sullen ook de gefwooren dragers geen ander xouc
mogen dragen, dan dat by defe meters alvorens ge*
meeten fal zyn , op pœne van privatie van hare»
dien ft.

I X.

Deefc meeters zullen gehouden wefen alle jaar op
maendag naar Remigii dag, als de wet deeferStad Is
verandert, neffens alle d*andere officianten deler Stad,
mede tc compareercn in de Vroedfchappc, cn aldaat
haren dienft neder te leggen.

Ende word defe meters wel fcherpelyk belaft, dó
koopluyden ende alle andere, daar toe verlogt zynde,
in alle nèerftigheyd, zedigheyd ende vriendclykheyd
te dienen, fonder ymand qualyck tc bejegenen , op
pœne van caifatie, ofte fuipenfie van haren dienft.

X L

Defe meters zullen gehouden we^n , alvorens dat
fy hun eenig meten onderwinden, by eedc te verkla-
ren, dat fy in 't bedienen van dit ampt, geene party-
fchap zullen dragen tuflchen de koopers of verkopers,
maar dat fy elck het fyne fullen geven, na haren beö·
te vermogen , ende dat fy haar met het gefette loon
fullen laten contenteeren , fonder van yemand meer,
direâelyk of indireftelyk, yets af tc eyflchcn ofte tc
vorderen, in eeniger manieren , op pœne van ande-
ren ten exempcle arbitralyck daar over gecorrigccrc
te worden.

Ende dit alles by provific » behoudende de Vroed·
fchap defer Stad aan haar dc macht ommc dcfcn te in·
terpreteeren , veranderen , vermeerderen of vermin·
ren t'haarder Ed. difcretie. Aldus gcarrcftcert bymy-
ne Heeren van de Vroedfchappc voornoemt, op dea
lojanuary 1Ö51. Ter ordonnantie van mync Ëd. Hoe-
ren voornoemt, J. van der Nypoort»

Vn. ORi

Kon nna

-ocr page 1022-

îoiS VAN DEN IMPOST OP HET ZOUT>

VII. ORDONNANTIE op de Maackelaars

'n den eerften^ fullen welen twee gefworen Make-
laars van den Soute van der Stads wegen, ende
niet meer, ende waar yemand , die hem van de
makelaardye van den foute anders onderwonde,
die foude verbeuren, lbo dicke en meenigwerven dat
eefchiede, twee Carolus gulden.

II.

- Item, en zullen die geene, die zout plegen tever-
koopen , geen zout koopen tu0chen hier ende ter
Goude , noch tuflchen hier ende Schoonhoven, noch
binnen defe Stad , ofte Stads Vryheyd , dan tuiTchen
der Borchbrugge, der Vifchbrugge , der Gaarde-
brugge ende der Borgbrugge voorfz, dan by den ge-
fworen maakelaien, ende ymand, die dat verbrake ,
die foude verbeuren vier Carolus gulden , ende noch
daar en boven arbitralyk gecorrigeert te worden, tot
dilcretie van- den Gerechte.

1 I Γ.

Item, en. fullen die zoutmeters geen zout raeeten,
dat gekogt fal worden, als voorfz Itaat, fy en fullen
weten van den gefworen makeliars, wat dat zout ge-
golden heeft by den keur voorfz.

Item, waar eenig perfoon,die eenigc voorwaarden
maackte met eenig koopman , anders dan voorfz is,
buyten den vooriz makelaren, ofte eenige van hem,
die fal verbeuren als voren.

Item, alle koopluyden , zyn fy van binnen of van
buyten der Stad, die zout in ichepen te brengen ple·
ç^cn, die zullen eenerleye zout, te weten Baays zout,
Sail zour, of ander zout, elcx alleen, in een fcheepe
brengen, by ecnen keur van twee C.irolus gulden en
acht ftuy vers, ende haar zout fal onder en boven even
goet wefen, by den felven keur, ende dit fal geproeft
zyn van den gefworen makelaren, eer fy dat zout op·
ilaan of verkoopen fullen mogen, maar die makelaars
fullen die koopluyden daar voor waarnemen , eer fy
haar zout verkopen willen.

V I.^

Item, foo wie zout uyt fcheepen verkogt, ende die
mate ee.rft heeft, die zal die mate houden , ten ware
dat een ander den loop zouts eenen halven ftuy ver min
geven woude, even goet by beyden gefworen make-
laars , die zal dan die mate over hebben , maar waar
het dat die geene, die de mate eerit gehad hadde,iijn
zout gely tk den anderen aifloege, ende geven woude
by den geiworen makelaars voorfz, foo zoude hy die
maie behouden , ende ymand , die hier tegens dede,
foude verbeuren twee Carolus gulden , foo dicke dat
geichiede.

van het Zout, den 27 Jpril MDLIL

VII.

Item, en^zullen die gefworen makelaars geen zout
verkopen, η och daar aan winnen , noch verliefen by
haren eede.

VIII.

Item, zullen die voorfz makelaars boven haar breu-
ken voorfz voor haren loon hebben , elcx van elckea
fchip zouts, dat binnen deefe Stad , ofte Stads Vry-
heyd , gebragt, ende verkogt zal worden, in manie-
ren vooriz, eenen ftuy ver, ende een fchup vol zouts,
daar die gefworen meters dat zout mede meien.

IX.

Item , en fal niemand zout met fchepen binnen de-
fe Stad, ofte Stads Vryheden , kopen , by een keur
van twee Carolus gulden j buyten den gefworen ma-
kelaren voorfz. ·

X. ^ ■ -4 ■ -Λ .

Item, alle die breucken, die verfchynen zullen als
voorfz is, zullen gaan die een helfte lot der Keyfer^
lyke Majefleyts, ende defer Siads behoef, ende die
ander helfte totter makelaars behoef, ende diefalmen
inmanen, gelyck men defer Stads goeden behoort in
te manen.

Item, en zal men binnen defe Stad, ofte Stads Vry-
heden, geen zout met fchepen vérkopen, die gefwo-
ren makelaars , of ten minften een van hun beyden,
ofte die geene, die ran harent wegen dat ampt ofte
dienft bewaren zal, en zyn daar by, ende die geene,
die dan daar by zyn van den makelaars, zullen haren
kóft vry hebben, het zy datter koope werde of nier,
ende op den koope van elcke quartier zouts, en zal
men niet meer mogen verteeren dan fes ftuy vers, en
deeze voorfz koft ende loon zal die verkooper alleen
gelden ende betalen. · ' i » ,

Welcke punéten ende articulen,ende elcxbyfonder
in defen brief gefchreven , wy Schout y Borgermee-
fteren , Schepenen ende Rade voorfz voor'ons ende
onfe nakomelingen, deezer Stads borgeren en onder*
faten, gelooft hebben, ende geloven mits defen on-
zen brieve Jan AndrieiTe Crap , Elifabeth fyn'huys-
vrouw, Herman Vrancke zoon, ehde Jannichje,Ger-
rit van Rynevelts dochter voorfz, of die het van hare
wegen bewaren zal, volkomentlyck te houden, ende
hem daar inne te fty ven ende te ftercken, zonder ee-
nig indracht , ferpel ofte argelifl: , ende hebben des
t'oirconde defer Stads groote zeegel aan deêzeii brief
doen hangen. Gegeven 'ftï het jaar ons Heeren duy-
fent vyf hondert twee en vyftig , den feven en twin·
tigften dag in April ·, ende was aldus onderteeckenr,
J. van der Voort.

η den eerilcn , de Chysmeefters van den Sout-ex-
chys zullen alle jaar,na dat ly den zeiven cxchys
gepacht hebben, gehouden zyn te praefenteeren
voor den Rade acht perfonen,bequaamtotzout-
dragers 1 daar af de Raad dan vier perfonen aarrnemen
2al, ende,die dan aangenomen worden,'zullengehou-
den zyn den chysmeefters, ende voorts eenen jegely-
ken trouwelyken te dienen , ende voorts de Ordon-
nantie op den Zoute ende Zoutluyden gemaakt, zoo
veel als henluyJen aangaat, te onderhouden,ende ha-
ren eed daar toe te doen , mits genietende het geene
hier na volgt.

' In den eerften, van alle kramers, woonendeopde
Oude Gragt , van elcke halve loap drie penningen
Hollands, ende van kram'ers, wooneiide in de Lynt-
mârckt, en in het Wyftraac, ende ook in ftraten ot
ilegen, uyrgaande op de Oude Gragt, van elke halve
loop een oort ftuy vers, ende van alle andere kramers
een half blanck , ende van de geene , die heel vee
woonen van de gragt, een halve ftuy ν er ten alder-
hoogften, ende van allen borgeren ende ingefetenen.
deezer Stad, geen kramers wezende, na ouderge-
woonte , te weten van elcken halven loop een halve
ftuy ver, " -

VIII. URDONNANIIE voor de Zoutdragers, den j^July MDLXXIK

■ ■ - ' --'I'l·.· ·■ ,-ϊί

Item,als defelvezoutdragêrs van eenigeh koopman
ofte borgeren ende ingezetenen dezer Stad^verzocht
worden, om haar te dienen, foo zullen dezelve ge-
houden zyn , van ftönden aan haren dienft te doen,
ende in het v/erck te blyyen·^, zoo lange haar werck
geproefenteert word , zonder defelve kooplieden oft»
borgeren in eeniger manieren te mogen e*a6tioneeren
ofte meer af te nemen, dan voorfz Itaat, öp.hec ver-
beuren van haren dienft.' V

IcemV

-ocr page 1023-

EN DE ZOUTMAET, &c. IV, BOEK. Fïl Tlf. ioi^

I I I.

ïtetn, fullen mede niemands zout, dat een voor
dut ander, den luyden aanpiyzen mogen, maar zullen
cenen ygelyck laten kopen ende halen, daar het hem
genoegt, endc oeck geen zout mogen kopen, noch
verkopen , noch daar aan winnen , noch verliefen,
noch part noch deel aan hebben, by haren cede, en
op het verbeuren van haren dienit.

I V.

Item, de maters fullen gehouden zyn de maten vol
te maken met de fchuppe, al eer fy die ftryken zul-
len mogen, op het verbeuren van haren dienft.

Item , alle de kramers, die by de koop van eenig
zout zyn, ende die helpen maken hebben, zullen ge-
houden zyn ten alderminften drie loop zouts daar af te
moeten nemen, indien het daar is, ende dezelve zul-
len de meters ende dragers gehouden zyn te gerieven
voor andere kramers, die by den koop niet geweeft
en zyn, of die helpen maken hebben rbeheltelyk, dat
die borgers altyd preferentie hebben zullen voor an-
deren , om haar nootdrufc ende provifie daar af te ne·
men op de gefette koop.

M germeefteren ende Schepenen deezer Stad
Utrecht, doen te weten eenenjegelykenj
alfoo de pachtenaars van de generale mid-
delen , exchys ende impoft van het Gemaal, den Ra-
de defer Stad klagtelyck te kennen gegeven hebben,
hoe dat dagelycx verfcheyden perfoonen , foo mole-
naars, als ook die ter molen dragen, hen vervorde-
ren verfcheyden koorn dickwils met grooten hoopcn
ende meenigre, foo met wagens, als ook met karren
rer molen te brengen, ende die teeckens daar van met
grooter haaft van den impoftmeefter te halen, zonder
nochtans de waarheyd te kennen te geven , hoe veel
koorns dat fy op haar wagens of karren geladen heb-
ben, zulcx dat fy dickwils aan hec comptoir van den
impoftmeefter komen , ende aldaar maar halen teec-
kens voor een , twee of derdehalf mud , hoewel fy
tien of twaalf mudden op hare wagens ofte karren
geladen , ende daar van den impoft van den borgers
ontfangen hebben , om den impoftmeefter te hand-
reyken ,al contrarie de Ordonnantie daar op gemaakt 5
ende alfoo door deezen den impoftmeefter van zynen
impoft gefruftreert ende verkort word, ende den
voorfz, begeerende daar inne te voorfien , geinterdi·
ceert ende verboden hebben, Interdiceeren ende ver-
bieden by deefen alle molenaars, molenaars knechts,
ofte den geenen , die om geld koorn ter molen dra-
gen , eenige teeckens van den impoftmeefter te ha-
len, maar zullen defelve den borgers ende inwoondcrs
defer Stad, het zy by haar zeiven, haarlieder familie,
dienftboden, ofte door ymand anders laten halen, en-
de indien eenig molenaar, molenaars knecht,ofte den
geenen , die koorn om geld ter molen dragen, be-
vonden worden contrarie gedaan te hebben , zullen
verbeuren drie Carolus gulden van elck mud, tot be-
hoef van den Officier , impoftmeefter ende aanbren-
ger, elcx een derdendeel, ende daar en boven noch
arbitralyck gecorrigeert te worden , tot difcretie van
den Gerechte, (i) Interdiceerende daar benefens alle
molenaars, voortaan eenige ontfange cedullekens, of iey*
kens , daar van fy het koorn ter molen gehragt hebben ^
meer by haar te dragen ^ of te houden in haarlieder taffen^
of anderfmts, maar fullen dejelve laten op de molens by
het gehragte koorn ^ op pœne als boven.

ACHTSTE TYTEL.

BetreiFende den impoft op het Gemaal.

Mei àefen Tyt. moet men vergelyken het 111. Boek. Tyt. xix, xxx, en xxi i, rakende de Backers^ Molenaars

. en Koornkoopers.

kejoïutie nopens het aanbrengen van bifcuyt^ die van buyten ingebragt ivord, den ixjanuar, \66q, S iet het iii.
Boek. XIX. Tyt. Num. ix.

'Jrticulen, rakende den impofi 6p het Gemaal en Bieren^ den ii Juny i6jz. Siet boven den ιγ, Tyt. i. DeeU
Num.XVII.

I. PL AC A AT, dat de briefjens van het koom niet door de Molenaars , maar door de particU"
lieren felp van den pachter moeten worden gehaalt ^ den No vemb. MDLXXX;
gerenoveert den ijmy M'DLXXXll;geampUeert den ^ Maart MOLXXXF.

y η Heeren die Stadhouder , Schout, Bor- voorfz impoft tot minderen pryfe ter oorfake als bo«

ven gepacht zal worden ·, foo is 't, dat myn Heeren

iti

PLACAAT, dat defen impofl ook moet betaalt worden van het koorn , dat bupen de Stads
Vryheydgemalen word, den 26 Augufi, MOLXXXl,

(l) Met defe periode in curfyf gedruckt ^ is het Placaat van lySf vermeerdert.
11."

Alfoo die Pachters van die generale middelen
op het Gemaal, den Staten 'sLands vanU-
trecht, ende de Magiftraac defer Stad te ken-
nen gegeven endc gedoleert hebben, dat fy
grootelycx gefraudeert worden aan hare pacht, door
dien dat diverfe ingefetenen, foo binnen alsbuyten in
de Vryheyd defer Stad gefeeten, haar koorn doen ma-
len ten platten lande buyten de Vryheyd defer Stad ,
alwaar geen generale middelen gegeven worden, ende
het zelve alfoo binnen brengen ende verbacken, zon-
der eenige middelen te betalen, al contrarie de inten-
tie van der Ordonnantie , daar op gemaakt, die ver-
meldende is, dat men van tonnc-meel betalen moet
foo veel , als van het meel dat hier gemaelen word,
verfoeckende daaromme interpretatie ende remedie op
///. Deel
het zelve poinö: ; foo is 't, dat de voornoemde Sta«
ten daar op gerefolveert hebben , dat raen Publicatie
doen zal, dat men van al|e koorn, foo waar het fel-
ve, het zy buyten ofte binnen defe Stad van Utrcchc
gemalen, ende binnen Utrecht geconfumeert word,
alhier binnen defe Stad ook de generale middelen be·»
talen zal. Waaromme dan myn Heeren die Schout,
Burgermeefteren ende Schepenen defer Stad het felve
eenen jegelyken by defen infinueeren , ten eynde fy
hen daar na reguleeren, ende de generale middelen
betalen van het koorn,dat fy buyten laten malen heb-
ben, foo wel als van datgcene, dat binnen defeStad^
ofie Stads Vryheyd gemalen word, op de poenen t^;
dc voorfz Ordonnantie begreepen.

III. oa.

Nno nnn £

-ocr page 1024-

avonds tóe dat defdve kloeke opgehouden fal zyn
van luyden, op pœne, dat die geene , die voor ofte

Item, dat niemand eenig konrn ofte graan,import ^^ het luyden der voorfz kloeke eenig koorn termo-
fchuldig zynde, en zal mogen ter molen fenden ofte len met karren, wagens ofte anderfints gevoert, ge-
brengen, binnen ofte buyten in de Vryheyd van doen voeren ofte brengen zal hebben, verbeu-

trecht, ten zy de middelen ende impnft van dien eerft ' ^^n zal op elck mud een pond groot, tot behoef als
betaalt, ende een briefjen van de relpeÖ-ive pachters'boven den behoorlycken impoil endemidde·
daar af verkregen zul hebben, inhoudende de quanti- '
teyt ende qualiteyt van het koorn ofte graan dat ver-
import is, op de verbeurte van het koorn, ende daar
toe noch fes gulden van elcken pdcht, te appliceeren
als boven,welke cedullen ook gehouden zullen fynte
halen alle vryhuyfcn, op de verbeurte van hare vry-
dommen, fonder nochtans daar van yets tc betalen.

I I I.

Welcke briefjens de molenaars gehouden fullen we
ièn te ontfangen, ende alle de ontfangencedullekens,
daar mede fy eenig koorn ter molen gebragt hebben,
terrtont by het brengen van het koorn op de molen
te laten, ende te leggen in een doofe , daar toe ge-
deftineert op de refpeâive molens, teneyndcdep g-
ters daar toe , ende tot collatie van dien, altyt haven
vryer» tocgmck ende acces hebben, ende hemen mo-
gen i fullen ook defelve molerïaars tot allen tyden en
itondcn , by de pachters daar toe verfogt worden-
de, gehouden zyn te verklaren, wie het koorn ofte
meel toekomt s het wel ck de pachters op demolens,
of hun karren ende wagens bevinden fullen, ook hoe
lange heç felve op de molens geweeft is.

I V.' , . ■■

Item, dat alle molenaars ende hare knechtsgehou·
dtn fullen zyn eed te doen in handen van den Offi-
cier, ende die van den Gerechte deefer Si ad, dac fy
gein koorn en ontfangen fullen', fonder briefjen ofte
leycken van de refpeötive pachters ofte haren collec-
teurs, ende dat fy oock hçt boven verhaalde pomd
tibfcrveeren ende onderhouden fullen, ende indien fy
1 η weygeringe blyven van den voorfz eed te.doen,
daar toe geladen zynde, foo en fullen fy niçt mogen
malen, op het verbeuren van tien gulden, te appli-
ceeren ab boven, ende dat foo dick endemeenigmaal

V A Ν D Ε Ν Î Μ P O S T Ο Ρ ΗΈ Τ 1

ORDONNANTIE *ναη den impofl op het Gemaal y den loSeptemk MDXCJF; gerê^

noveert den 2 7 'May tMDClL

Item s dat geen molenaars of anderen den pachter
ofte colledeur, of haren gecommitteerden en fullen
mogen""doen eenig beletfel in bet onderfoecken van
de bulten ende bedrog,die zullen mogen gecommit-
teert worden in de voorl'z middelen ofte impoil, nog
defelve eenigfints qualyck toefpreecken, ofmet\voor*

yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
germeefteren en Schepenen der Stad U''
trecht,, doen te weten eenen jegelycken,,
dat de Raad deèfer Stad , omme te reme-
dieeren de quade inbreucken ende infraôien, die ge-
pleegt worden tot achterdeel van de pachters, van den
impoil van de generale middelen op het Gemaal, de

Ofdertnantien op defelve impoften ende generale mid- den ofte wercken'te injurieeren in eeniger wys, op
delen eertyds gemaackt,ende additien daar op gevolgt| de verbeurte van twintig gulden , te appliceeren als
by defen renoveerende ende vernieuwende zyn,beve.| boven , ende daar benevens arbitralyck gecorrigeerc
lende eencn jegelyck defelve te onderhouden , ende te worden, naar gelegentheyd der zaken.

V 1.

Item, dat ook de voorfz molenaars ofte haar die-
naars geen koorn op haar knrren of wagens en fullen

In den eerden, dat niemand eenig koorn binnen mogen laden, dan alleene het gunt fy ter molen wil-
fynen huyfe, Klooftcren ofte Collégien en filmogen len brengen om gemalen te worden, op pœne dat fy
malen , ofte doen malen , ten zy het felve eerft den boven den impoft ende middelen, die fy evenwel ful-
pachter ofte fynen colledeur, ioo van den importais len moeien betalen, op elck mud verbeuren zullen fes
middelen zy aangegeven, ende van denfelveneenbil- guiden, zonder nochtans dat men henluyden fal mo-
tet verkregen van de quantiteyt e;nde qualiteyt, des gen achterhalen, foo lange fy met haar karre of wa·
hy zal begeeren te malen , op de verbeurte van hon- gen binnen de limitpn van de marckt fullen zyn. .
dert gulden, te appliceeren eén derdendeel totprofyt VII.

van den Officier, die de executie doen zal, een der- Item, defelve molenaars en zullen geen koorn ter
dendeel tot profyt van den aanbrenger , en het derde molen mogen voeren, dan van des morgens na dat die
derdendeel tot profyt van de Staten ende den armen, waagklocke begoft zal hebben te luyden , tot dés

I I.

len.

VIII.

Iteml zullen alle Conventen, brouwers, brouw-
rters, backers ende backfters, ende alle andere , die
haar felfs koorn maler? met haar eygen molens, ge-
houden wefen alle weecke den pachter van de midde·.
len ende impoften, of haren colledeurs aan te geven,*
ende by eede (des verfogt zynde) verklaren, hoe veel
ende wat koorn ofte graan fy die weecke gemalen ful-
len hebben, ende den import ende middelen daarvan
betalen, op pœne van fes gulden op elck mud te ver
beuren, te appliceeren als boven.

IX.

Item, foo wie eenig tonne-meel innedoet, omrae
te verbacken, ofte in het kleyn gefleeten te worden,
zal gehouden weien dat den pachters ofte hare collec-
teurs aan te brengen, ende deo impoft ende middelen
van dien te betalen, al eer men dat opdoen fal mo-t
gen, op de verbeurte van het meel, ende noch tien
gulden van elcke tonne, die contrarie van deien inne·
gedaan fal worden, te appliceeren als boven.

. , . X. > . '

Item, dat niemand eenige molens ofte queernen,
kleyn of groot, daar men eenig koorn , het zy hard
ofte weeck, mede malen ofte breec^en mag, in fy-
nen huyfe en zal mogen hebben , ten zy fy het felve
den pachters ofte lynen colledeurs aangegeven rullen
hebben, omrae by^hem opgetceckent te worden, op
de verbeurte van fes gulden van yder mud,'dat met
alfulcke molen ofte queernen , fonder aangevinge als
voren, gemalen fal zyn, te appliceeren als boven.

X I.

Voorts foo word by defen wel expreiTelyck geïn-
terdiceert ende verboden alle molenaars . oock alle

als ymand bevonden fal worden gemalen ic hçbW, j knechts, kirideren ofte dienftboden van de molenaars,
zonder dèn voorfz eed gedaan, ofte zonder briefjen mitsgaders alle die geene,' die om geld koorn te mo-

dtc'zondcr teecken oriifangen te hebben,,

len dragen, eenige teeckenen van den exchysmeefter,
impoaaieete^of$cmiddelmeefter te halen, maar fol^

-ocr page 1025-

GEMAAL, IF. BOEK. ^lil ΤΙΖ

toti

Jen de burgeren ende inwoondcrs deefcr Stad, ende
Stads Vryheyd, het zy by haar fclver, haarlieder fk
railie, dienftboden, oi door y mand anders^fulcx niet
verboden zynde, de teeckens laten halen, ende indien
cenig molenaar , ofte yemand van fyne familie, ofte
ymand van den geenen, die koorn om geld te rooien
ck-agen , bevonden worden contrarie gedaan te heb-
ben, zullen verbeuren drie Carolus gulden van elck
mud, tot; behoef van den Officier, exchys-«middel-
ende impoftmeefter , ende den aanbrenger, elcx een
derdendeel, ende daar en boven noch arbitralyck ge-
corrigeert: te worden 9 tot difcretie van den Ge-
rechte.

X I ï.

Verbieden voorts allen den geenen t die iïg genee-
ren met koorn rer molen te dragen , voortaan eenig
koorn of graan meer ter molen te dragen of brengen
in eeniger wys, ten 2y dal die geene,die fülcx bege^
rentedôeW, àlvôrèhs voôV dén Gefëciite deeiêr Stad
eed gedaan fullen hebben van defe Ordonnantie wel,
te obferveeren, ende den pachters in haren pacht niet
te verkorten, ende daar van ade hebben, op pœne
dat die geene, die hen dragcns onderwonde, zonder
eed gedaan ende aöre te hebben , arbitralyk gecorri·»
geert zullen worden, toe difçreçie van den Ge-t
rechte.

X I I I,

Verbiedende voorts alle molenaars, voortaan eenige
ontfangen cedullekens ofte teeckens, daar van iy hec
koorn ter molen gebragt hebben , meer by haar te
dragen of te houden in haarlieder taiTen.ofanderfints,
maar iiilleii alle defelve laten op de molens by het ge-
bragte koorn, ende in de geordonneerde doofe, op
het verbeuren van drie gulden van elck teecken, dac
fy contrarie van defen, ende tot defraudatie van de
pachters by hun behouden fullen hebben, te appli-
ceeren als boven,

Ende dit alles onvermindert de poinden der voor·
gaande refpedive Ordonnantiën, in defen niet ver-
vat, verandert nóch begrepen , in haar volle krach?
ende van wâerde te blyven.

AMPLIATIE van de voorjz Ordonnantie rakende de gefworen Mohndragers\ den 28
prilMDCXXlK

De Heeren Borgemeefteren ende Vroedfchap
der Stad Utrecht, bericht zynde van nieu-
wepraélycqueh ,5ode defraudaiien , die hoe
langer hoe meer toenertien, in 't doen ma-
len van *t koorn ende graenen , ende willende zoo
veel doenlyk ende mogelyck is daar jegens voorfien,
lOt ftyvinge van de impofitien daar op geftelt, ende
âfcn ^Wichttrs der itlver, heeft gerefoiveert en geor-^
donnecrt de Ordonnantie op het Gemaal, zoo veel de-
ze Stad ende Vryheyt van dien aangaat te amplieren,
ende augtnenteeren , met de navolgende poinâen.

Eerilelyck , dat van nu Vooitaan, niemant fig zal
mogen onderwinden, eenig koorn ofgraen, ter mo-
len te brengen, als alleen die gene, die dâartoe byde
Vroedfchap alvoorens by fchriftelycke a£le zullen
wezen geadmitteert en toegelaten , daar toe men ver·
meynt vooreerft genoeg te wezen acht perfonen,daar
van de namen ende hare woonplaatfen, voor denStad»·
huyfc zullen worden uytgehangen, op dat een yder
die defelve vâti doen hebben, mag weten waar die vin-
den.

Die gehouden iullen wezen, by eede te verklaren
ende beloven, geen koorn, nogte granen ter molen te
zullen beftellen , nog dragen , ten zy zy alvoorens
van den pachter, ofte zyne coltóeur ontfangen heb-
ben i een billet of meer, accorderende met het zel-
ve koorn ende granen, dat hy ook terilont zo haaft
hy aan de molen zal hebben gebragt, het billet, of
Öilletten van dien, aan den molenaïtr, of die zyne
plaatfe bewaart, datelyck vertonen, ende zonder vcr-
treck voorts fteeckeft zal in de buflche , op ptene
als in *t eerfte arr. vandeOrdonnantiei op, 't Gemaal
geëmaneert, ende voorts arbitrale correéikieé

Deze gefwooremolendragers, alvorensinde bedie·
ninge te treden , zullen gehoudenzyn, voorden Ge-
rechte dezer Stad te ftellen cautie fuffifant, elcx voor
de zomme van hondert guldens , omme daar aan te
verhalen die boeten ende breucken, daar inne zy elcx
van hun door contraventie van defe , ende de voorfz
Ordonnantie van 'c Gemaal, zouden mogen komen te
vervaïien.

Voorts zullen deie molendragers niet alleen , maar
ook alleborgeri, in- en opgefetenen defer Stad, en
de Vryheyt van dien, mede gehouden wezen, her koorn
ende de granen, dat zy den pa-chters hebben aange-·
bracht, en daar op billetten ontfangen, ren zeiven da-
ge tydelyk ter molen tebeftellen, ende indien ymand
van hun dien dag te kort viele, om zulks te doen, die
zal zyn ontfangen billet» of billetten ten zclven dage
weder moeten brengen , op het Comtoir van 'c Ge-
maal j ten langften des avonts, voor het ophouden
der poortklocke, in welken gevalle daar voor des an^
deren daags, een nieuw billet by den pachters, ofte
colle^eurs j om liiet gelevert zal worden , maar die
Vèrfuymig is hët zelve des avonts tydelyck weder
te brengen, zal des anderen daags, het nieuwe weder
moeten betalen , als hy het voorgaande gedaan heefté

Eyntelyki won ook belaft ende geordonneert,al-
len brouwers, backers, grofliers, die meel vei koo-
pen, geen koorn ter molen te fenden , nog brengen
dan in facken, daar buyten op, in 't midden iders naam,
of merck in*c groot, mer fwarte ofrode couleur per-
feâ-elyk éftde kennelyk getekent ftaat, op pœne van
voor yder alzoo ongetekende, of ongemercktc fack,
t'elke reyfe te verbeuren eenc gulden.

V ORDRE> waar het meel en hifciiyt van buyten inkooménde, aangebracht moet 'Worden, den

irAngufi. Μτ>€χχχι

De Vtoedfchap der Stad Utrecht bericht zym
de, dat in het aanbrengen van tweeback,
oftebifcuyt, tonrienmeeli gebacken brood
ende ander meel, het welck binnen deefe
Stad en Vryheyt van dien gebracht, ende btiy ten de-
felve Stad ende Vryheyt gebacken ende geffjalen is^
de impofitien op het Gemaal grofïelyk worden gede-
fraudeert tot groote prejudicie van de pachters van
dien, ende confcquentelyk van delclve pachting, die
veel meer foudegelden, indien alles inoprechngheyt
ende naar behooren volgens de Ordonnantie worde
aangebracht ende betaalt, ordonneert hier mede wel
fcherpelyk alle die geece , die cenig tweeback, ofte
bifcuyt, tonnenmeel, gebacken brood , ofte ander
meel, buyten deefe Stad ende Vryheyt van dien, ge-
backen ende gemalen, in defelve Stad ende Vryheyt
van dien willen brengen, het felve den pachters van
dien, ofte haaren colleileors aan te brengen in naar-
volgende manieren^ ende plaatfen , te weeten die gee-
ne^ die met haare wagens, karren, fcheepen, fchuy-
ten, 6cc. de Tollefteeg poort, ende Wittevrouwen
poort inkomen, in defelve poorten, alwaar de pach-
ters perfoonen fullen ftellen , de defelve aaubrengin-
ge waarneemen zullen j item, die met fcheepen,
(chuyten, êcc. de Weert inkomen, aan deLauwen-
rechife poort aan het huysken tot dien eyndc aldaar

nnn | {Q

MêêM

-ocr page 1026-

tùll ;VAN DEN IMPOST OP

te maaken , ende die met wagens , karren, &c. de
Lauwenrechife poort door komen, mede aldaar 5 en
die mec fcheepen, of fchuyten lulcx buyren de Ca-
tharyne poort inbrengen, als ook de wagens komen-
de door de Doofpoorc, in delelve Doofpoort, mede
in het huysken daar toe aldaar te itellen , ende die
langes den Daaifendyck innekomen , iri de Cathary-
ne poorte , fonder dat ymand ,mec zyne fcheepen,
fchuyten , wagens , karren ,, &c. voorby de voorfz
plaatfen zal mogen paiTeeren fonder alvoorens perfec-
te aanbrenginge te htbben gedaan , ende dat de pag-
lers (is het noot ) gevifitcert fullen hebben , ot het
geene zyluyden ingeladen hebben, ook accordeert
met de aanbrenginge , op poene van te verbeuren
fchip, wagen, fchuyc, de tonnen met tweeback,
ofte biicuyt, ende de facken met meel, die niet aan-
gebracht zyn, of die wnarde van dien, ende daar en
boven op yder tonne, ofte fack in den exchystwaalf
gulden, in de middelen ende andere ftoelen naar ad-
venand , in conformité van het xxxi articul van de
Ordonnantie op het Gemaal.

Ende omme ( foo veermogelyk ) te voorkomen,
dat niemand met wagens, karren, fcheepen , fchuy-
ten eenige der vooriz fpecien doorbrenge, fonder de-
'zelve aan te geven, foo worden hier mede de Pagters,
jende der felver Colledeurs ende vennoten geaurhori-
jfeert, omme alle innekomende fcheepen, Ichuyten,
karren, wagens , ôcc. daar op fulpicie valt, te on-
'derfoecken, fonder dat eenige huysluyden, fchippers,
voerluyden, der feiver knechts , ofte ymand anders
henluyden zulks zullen mogen beletten, of ter cau-
fe van dien injurieeren , miffeggen ofte misdoen , di-
redelyk, ofte indircdelyk, met woorden , of mee
wercken, op pœne van arbitrale correftie.

Vi. PUBLlCATit, /éaf de Pachters des voormiddags haar Comtoir zullen fitten^ den jl

Septemb. MOCXXXIV,

e Vroedfchap deefer S'ad.Utrecht, heeft op
het verfoeck van de puchiers van het Ge-
maal binnen deefe Stad ende de Vryhcyt van
dien goetgevonden , dat zyluyden ν.ίΠ ηυ
voortaan op het zelve Comtoir niet langer zullen iit-
ten omme brielkens te geven, als des voornoens , te

willen halen, vermaant ende geordonneert wort,de-
fel ve te halen des voornoens gcduurende den voorfz
tyt} dog fal evenwel des naarnoens , op het zelve
Comtoir wefen een knecht, omme te ontfangen die
briefkens, die gehaalt zyn , waar van het koorn op
den felven dage niet ter moolen gebracht, ofte ge-
haalt is, waar naar een jegelyk hem zal hebben te re-
guleeren ; ende dit alles by provilïe, ende tot dat an«
ders geordonrteerc zy.

weten van des morgens ten feven uuren tot des mid-
daags ten twaalf uuren, ende dat men des naarnoens
geen briefkens van eenig koorn geven fa), waar om-
me allen ende eenen jegelycken, die eenige briefkens

PLAÇA AT jegens het koopen van brood bujten de Kryhep deefer Stad , den i< December
MDCUL

e Vroedfchap der Stad Utrecht, in ervarin- dienj interdiceert ende verbiet by deefen allen bur-
ge gekomen zynde , dat verfchcyden bur- gcis ende inwoonders van deeze Stad ende Vryheyd
gersende inwoonders hun onderftaan, haarj van dien , eenig brood te koopen buyiendeielve Vry-
brood te gaan koopen buyten de Vryheytiheyd, ende van daar te brengen', om bmnen deeic

Yll.

• · I 1 Jll ^ ^ - .. 1· /·

Stad ende Vryheyt van dien geconfumeert te werden,
op de verbeurte van het zelve brood, mitsgaders zes
gulden in de chys, ende andere ftoelen na ad venand,
beheltelyk dat hier onder niet en verftaan wort be-
grepen te zyn, koek, kleynrogge· ofte wittebrood,

deefer Stad, infonderheyt by een backer,diefigmet-
ter woon begeven heeft aan de Steenitraat, omtrent
het Melatenhuys, ft reikende het felve tot nadeel, zo
van de neering van de backers binnen deeiè Stad en
Vryheyt van dien woonende , als van de pachtinge

van het Gemaal over defelve Stad ende Vryheyt van het welck men van buyten plag mede te brengen.

RESOLUTIE, dat de Brouwers alvoorens teflorten, op yder gebrouwte de quantiteyt
van graan zullen moeten aanbrengen, den Augufl, MOLLXXXf/lL

Utrecht gehouden zullen wcfen , op yder gebrouw-
te, alvorens zy beginnen te ftorien, aan te brengen, de
quantiteyt van 'i graen, 't welck zy van meyninge
zyn te ftorten , conienterende dat het... articul van
de Ordonnantie, daar mede zal worden geamplieert.

VUL

I ehoort het Rapport van de Heeren Gecommit-
teerden , hebbende gecxamineert de Rcquefte
en het verfnek van de pachters van 't Gemaal,
heeft de Vroedfchap by provifie goedge-
vonden ende verftaan , dat de brouwers alhier binnen

PUBLICATIE^ dat de Bakkers geen meel zullen verbuylen ^ of bakken , 't welck uyt boték
van Amba^adenrs^komt, den May MDLCXIL

Dcwyl aan de Heeren Plenipotentiarifen, en impoftis betaalt, ten haren huyfe te verbakken, of
publicque Minifters, haar ter zake van de verbuylen, op pœne van coiififcatie van 'c meel, en
Vredehandeling in deze Stad bevindende, een boete van hondcrten vyftig gulden te verbeuren;
word gelaten de volkomen vryheyd van de leen derde voor d'Aalmofeniers kamer, een derdevoor
jrnpofitien op Gemaal en brood, mits dat het meel· den Hooft-Officier, en *t overige derde voor den aan-
ten haren huyfe worde gebuylt, gebakken en gecon- brenger, alles ingaande agt dagen na de publicatiede-

fes. En op dat niemand hier van onkundig zy, zaldeie
worden gedrukt,en gepublictertdaar *tbehoort. Al-
dus gerefolveert in de Vrocdfch ip op den 17 Mcy,
en more folitQszxi denSradhuyfe der Stad Utrecht ge-
publiceerd , op den 18 May 1711. In kenniflèvaa
my, E. V. Harscamp.

IX.

fdmeert} heeft de Vroedfchap na deliberatie tot main
tien van 'sLands en Stads middelen op 't Gemaal,en
omme te voorkomen alle fraudes onder de borgers en
ingeletenen, goedgevonden te interdiceren, als gefchied
by dezen, aan alle bakkers en andere , ovens of buy-
len ten haren huyfen hebbende, om eenig meel ko-
mende uyt vrye hotels, ende waar van alzulcx geen

NEGENDE Τ Y Τ E L.

Betreffende den impoft op het Ooft.

I. PLA.

-ocr page 1027-

1011

H Ε τ ο ο F τ, ΙΚ BOEK. IX. 717.

I. PL ACAAT nopens het aanbrengen van het Ooft y den ii July MDLXXFllL

yn Hcercn die Stadhouder , Schout, Bor-
gemceiteren, en Schepenen der Stad U-
Eiechr , doen te weien van Koninglycke
Majefleyts wegen , onfen Ahegenadigilen
Ht-erc, en gebieden alle fackedragers , en houtlchil-
den defer Stad , mitsgaders ichippcrs , voerluyden,
cn bogaardluyden, die met ooft alhier ter marckt ko-
men , d-it zy hen niet en oiiderwinden eenige appe-
Ten, peeren, kerflen, poelen, ofte pruymen, alhier
metlchcpen, fchuyten, ofte op wagens geladen koo-
mendc, aan te tallen, te reppen, of roeren, uyt de
fchepcn, of van de wagens te dragen, of te doen dra-
gen, fonder eerit daar toe oirlof en confent te heb-
ben van den Impoftmeefter van het ooft, ofte zynen
colledcur, op dat defelve in zynen impoft niet ge-
fruftreert, nog bedrogen en wcrde, alles op het ver-
beuren, foo vci ledelakkedragersen houtfchilden aan-
gaat, van haren dienft en arbitrale correftie j ende van
de bogaariiuyden, fchippers, ofte voerluyden, van fes
gulJen t'elcken reyfe tot behoef van de Koninglycke
Majeil. defe Stad , den Impoilmeeilcr en aanbren-
ger, elck een vierendeel , en daar en boven nng-ar·
bitralyck gecorrigeert te worden, tot dilcretie vaq
den Gcrechre.

II. ORDONNANTIE van den impofi op het Ooft y den 28 Auguft, MOhXXVÏlh

■yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor-
gemeeiteren , en Schepenen der Stad U-
trecht , doen te weten van Koninglycke
Mijerteyts wegen, onfen. Alregenadigften
Hcere, dat men nu te nadcmiddag openbaarlyk op
fctten en verpachten zal den impoft, ter Fortificatie
behoef, ingeftelt op het Ooft, dat binnen defe Stad
cn Stads Vryheyd gevoert zal worden, welcken im-
poli: ingaan zal op faturdag den ^o Auguft. toekoo-
mende met der fonnen opgang , cn geduurende, tot
iten 50 Januar. toekoomende, en dien dag al, in ma-
niéré hier na volgende.

Te weten dat den pachter ontfangen zal geduuren-
de zyn pacht, van clcke tonne peeren , of appelen 2 r
penningen Hollands, ende van elcke fack 7 penningen
Hollands.

'Vaneen mantge met peeren een duyt.

Sal nog orufangen van elcke hondert ponden cas-
tffnien, of hondert pond druyven , van het hondert
2 ftuyters, endcvan meerder, of minder gewicht na

advenant.

Item, van een groot hondert noten ftuyvers,
meerder en minder na advenant.

Van het hondert pond hafenoten met den bolfter,
ζ ftuyvers, meerder en minder na advenart.

Van de groene noten in de lack, de fack 8 pen·
ningen.

Van een mantge mispelen een duyr.

Van hondert queen, 8penn. , mmder en meerder
na advenant.

Van een ton hafenoten koomende van Ooften, 4
ftuvvers.

Van ren tonne, of mudde knollen, 8 penn.

Van een hilve, 4 penningeni 't fchepel een duytj
en minder nier.

Alle welken impoft betaalt znl worden by den gee-
ne, die eenige der vooriz waren alhier verkoopen,
ende ook by den geenen , die eenige dericlver waten
door defe Stad voeren zullen willen 5 des dat censge-
geven heeft, en zal andermaal niet betafen.

IÎI. AMPLiATiÏ van de Ordonnantie op'den impofi van het Ooft, den τ July MDXÇIIL

foo y mand hier en boven arbeyde , fonder lulcx ge-
daan te hebben , als voorfz ftaat , fal arbitralyckca
geftraft worden tot difcretie van den Gerechte.

Item, als aKulcke opgeteeckenüe houtfchilden ce-
nig werck met dobbelen gewor.nen hebben , zoo cn
zullen zy daar niet inne mogen gaan, voor en 'e aleer
zy h«ar naame op de lye hebben laten tecckenen, cn
van den pachter, ofte zynen collcdcur veiimmenlul-
Byfonder vernieuwende, en gebiedende alle fchip- len hebben , of den fchipper, ot wagemun, zyngoet,
persende wagenluyden, dat zy gecne houtfchiiden, dat hy gearbeyt wil hebben, ook aangebracht heeft^
nog andere arbeyders, ophaare icheepen , ofte wagens, op pœne als boven.

zullen laten koomen om te arbeyden of re loflen,ten Item, als zy dat werck afgedaan hebben, zo ful-
zy dar zy zei ver , ofte y mand van den haaren, den len zy in geen ander werck ireeden mogen, voor cn
pachter ofte colledeur aangebracht hebben de menig- ; aleer zy den pachter, ofte zynen colieâ:eur aangebragc
te, en geftalteniflcvanheLOoft, dat zy geladen hc fa- zullen hebben, wat, goet ende hoe veel zy uytgedra·
bencnwien het toekomt, om den impoft daar na te gen hebben, op pœne als boven,
mogen omfangen» op de poene , in de Ordonnantie Item, alfoo men tot den onti^anck van dceicn im·
breder/uvigedruckt, ende te appliceeren tot behoef poft op het Ooft, verfcheyden colleébeurs ende loe^

van den V^eeshuyle.

fienders behoeft, foo wort wel icherpclyk belaft,

Gebiedende voorts, dat niemand in het Ooft en fa! dat niemand hem en vervordere allulke ctjlkftcurs,
mogen wercken voor houtfchild, ten zy dat hy al-;ofte toefienderste injurieeren, ofte fcheldenvoorver-
voorens geweeft is by den pachter ofte zynen collec· klickers, ofte anders, of defelve dreygcn otnteflaan,
icur, ende den felven zvnen naam op doen teeckenen'op de pœne als boven.

bfeft, op dit den colltfteur hem kennen rrag ? ende ___

■yn Heeren die Stadhouder , Schout, Bur-
gcmeefteeren ende Schepenen der Stad U-
trecht, doen te weeten ende bevelen ee-
ncn jegelyken, dat zy als nog onderhou-
den ende achtervolgen de Ordonnantiën op den im-
poil van het'Ooft gemaakt , ende voor de verpach-
tinge opgeleeien den i6Juny ende den jSeptembris
anno i f79 voorleeden.

IV. Ν A D Ε ü Ordonnantie op den mpofi van Ί

erftelyk , zal den pachter van nu voortaan, van
den impoft ende verhooginge ontfangen, van
, elcke tonne peren ofte appelen , die bintien
defe Stad, ofte Stads Vryheyt gefletcn, ofte
daar door gevoert fal worden, eeneftuyv. acht penn.
t .Van clcke iack peren, ofte appelen acht penn.
Van elcke fack poelen acht penn.
Van elcke ton knollen eene ftuyv. acht penn.
1 De halve tonne twaalf pena.

Ooft, den 14 Jugufi. MOCXLlll.

Het fchepel fes penn, *

Maar minder niet.

Van eltke groot hondert noten dertig ftuyv;
Meerder of minder na advenant.
Van elcke hondert pond kci flen drie ftuyv.
Meerder ende minder na advenant.
De groote noten yder fack acht penn.
Van clckc hondert pond lommerlc haienoteD|twce
ftuyv.

Meerder ende minder na advenant.

Vaii

-ocr page 1028-

îèî1914 VAN DEN IMPOST OP DE

Van elckc tonne Oofterfche hafenotenyieriluyv.

Van dckc manije pruymen , ofte mispelen vier
penn.

Van eick hondert pond caftanien drie iluyv.

Van de mantjens peren, van eick hondert twaalf
ftuyv.

j Meerder, of minder na advenant.

Van elcke hondert druyven twee ftuyv·

Meerder , of minder na advenant.
. Van clcke hondert queen eene ftuyv,
, Meerder, of minder na advenant.

I I.

Alle welke impoft betaalt fal worden, by den ge-
nen die eenige der voorfz waaren alhier verkoopen,
cnde ook by den genen die eenige der felver waaren
door defe Stad fullen willen voeren j welverftuande,
dat eens betaalt heeft, andermaal niet en fal behoeven
te geven: wefende niemand hier van exempt, anders
dan die bngaartlieden, diedagelycks aan de markt ko-
mende met hondertgens, of mantgen met appelen,
peren, &c.

ITI.

Ende word alfulcx by defen gederogueert ende op-
gefeytde Vryheyd,aan die borgers deler Stad,midsga-
ders dc poorters van Amfterdam anno ifSi, ifSi,
ende ook da.ir na verleent, op 't vry doorvoeren van
*t Ooft, dat zy ter felver tyd te haarder groote kos-
ten cnde pericule, het welk niiccfleert, lot Huys-
fen ende elders buyren de Provincie haulden, mids-
dien doenmaals de naaft-omleggende plaatfen by den
yyant wierden eeoccuneerr.

I V.

Item, om te verhoeden alle frauden ende bedrog,
^ie men in defen impoft foude mogen plegen , foo
word bevoKn allen den geenen , die eenige van de
voorfz parcelen van ooft binnen defe Stad, ofte Stads
Vryheyt brengen fuDen om te verkoopen, of voorts
door te voeren, dat zy binnen vwee uren na dat ,zy
alhier gearriveert zullen zyn, komen by den pachter
of zynen colleâeur , cnde brengen aldaar by goede
fpecificaiie aan die quaniiré ende qualité van ooft,
dat zy hier gebracht zullen hebben om te verkopen,
ot door te voeren, ende daar van betalen den impolt,
op *c verbeuren van fes Carolus guldens t'elken reyte,
dat ymand daar op bekeurt Dl worden, ende daar en
boven noch te betalen dubbelden impoft, t'appliceren
ds boete als nabefchreven.

Defgelycx zullen gehouden wefen te doen alle die
gcene, die in der Stad, ofte Stads V^ryheyd wonnen,
van 't voorfz ooft , dat fy dagelycx aan de marckt
brengen zullen om te verkopen.

V I.

Ttem , geene fackedragers ofte houtfchilden, nog
fchippers, voerluyden, nog bogaardluyden, die met
poft alhier ter marckt komen, en zullen mogen ee·
nige appelen , peeren , pfte ander ooft, alhier met

V. AMPLIATIE û/f de voorjz. Ordonnantie

I. .

Eerftelyck, dat van nu voortaan het ooft by de
geiworen maters, ende by niemand anders,
gemeten zal mogen worden , ' op poene van
arbitrale corredic, ten ware fy luyden vermits
de menigte van 't ooft, de goede luyden nieten kon-
den gerieven, in welcken gevalle t^e pachters henluy-
den zullen adjungeeren een ofte twee perfonen, die
fy alvorens gehouden zullen wefen by de Magiftraat
te doen approbeeren ende eeden. ,

I 1.

' - Ttem, dat de meters gehouden zullen wefen , alle
dagen met de pachters te coliaiioneeren van alle het

Ifchepen, fchuyten, ofte op wagens geladen komen-
aantaften, reppen, ofte roeren, uyt de Ichepen
lofte van de wagens dragen, ofre doen drsgcn, fonder
' eerft ende alvorens daar toe confent te hebben van den
impoftmeefter ofte fynen collcdeur , alles op 't ver-
beuren , foo veel de fackedragers tnde houtfchilden
aangaat, van haren dienft , ende arbitrale corredie,
ende de bogaardluyden, fchippers, ende voerluyden,
van ies guldens t'elcken reyfe , ten behoeve van den
Officier deefer Stad, den impoftmeefter , ende aan-
brenger , elcx een derdepart.

VII.

Item, gebied men oockalle fchippers ende wagen-
luyden, dat fy geene fackedragers, houtfchilden, of
andere arbeyders, op hare fchepen ofte wagens laten
Ikomen, om t'arbeyden ofteloflèn, ten zy dat fyluy-
den felfs, ofte ymand van den haren , den colledeur
aangebragt hebben de mecriigte ende geftalteniiïe
van 't ooft voorfz , dat fy in hebben , met oock wie
*t zelve toekomt, op poene , ende t'appliceeren al*
voren.

V I 1 I.

Niemand zal mogen voor het openen, noch oock
na het fluyten van deefer Stads poorten , arbeyden
met ooft in ofte uyt te flaan, op 'c verbeuren, ende
t'appliceeren als voren.

I X.

Item, alle koopluyden cnde fchippers, komende
alhier met appelen, peeren, of ander ooft, fullen moe-
ten gedogen, datdeien impoftmeefter ofte (ynen col-
leéleur, doet tellen de mecnigte van m.inden of fac-
ken in hare fcheepen ofte fchuyten wefende , hem
voorts daar van betalende den behoorlycken impoft j
foo verre fy met hem dies aangaande in andere manie;
ren niet en accordeeren, of hem contenteeren.

Item, waar *t dat ymand defen impoftmeefter ïa
fyn geregtigheyd verkorte , ofte eenige dingen ver-·
duyfterde, verftake, ofte ontvoerde, fonder te beta-
len de geregtigheyd daar toe ftaande, als voorfz, die
fal verbeuren een boete van twaalf Carolus guldens
t'elcken reyfe, ende daar en boven gehouden zyn tc
betalen defen impoftmeefter dubbelden impoft van 'ï
geene daar inne hy verkort is.

XI.

Item, die deefen impoftmeefter ofte fynen collec-
teur ter caufe van deelen injurieerde ofte mifdeede ,
met woorden ofte wercken,die fal verbeuren t'elken I
reyfe twaalf gulden, om geappliceert te worden aan
drien als voren , ende daar tn boven noch arbitra-
lyk gecorrigcert worden tot difcretie van den Gerech-
te, na gelegentheyd van de fake.

X I I.

Item, wat uyt defe Stad , ofte Stads Vryheyd ge-
voert ial worden, cnde niet verimpoft is, zal mede
den voorfz impoft moeten betalen , op pœne als bo-
ven.

, den i^Septemb,MOCXLIlL

oott, dat ly dien dag hebben gemeeten, ende perti*
nente aanbrenginge te doen , door wien, ende hoe
veel fy dien dag gemeten hebben, op poene van iiif-
penfie ofte privai ie van haren dienft.

1 1 I.

Welcke voorfz aanbrenginge defelve maters, tot
vermanirge van de pachters, gehouden zullen wefen
by eede te Îicrcken , op poene als voren. Geextra-
heert uyt het Publicatie-boeck der Stad Utrecht, be-
ruftende ter iSecretarye der voorfz Stad, en is daaf
mede bevonden i'accordeeren, ïn kenniÎTc van my,
J.Quint. . _

VI. Püi

-ocr page 1029-

M Ε τ ο ο F T. m ÈÔËË. ÎJt. Tit,

àm 2i

VL PUBLICATIE > rakende dt Marâîfchippers mtrïnt het ààribrei^H vm

Novemb. MDCLVilL

De Vroedfchap der Stad Utrecht, interdiceert îyk zyn aangcbragt, doch zulleh de Schîètfchûyt-
endc verbied by defen provifionelyk de re- fchippers van Amiterdam komende^ dèn zelven aan-
fpedive marcktfchippers, varende op ende breng hebben te doen aan Corftiaan Jacobfz. vart
van de naburige Steden, éenige caiflanien ^ ^ '·'··■ ' " " ·

noten, appelen> peeren, knollen, ende diergelyckcj
alhier t'ôntladcn ofte loflen , ten zy die alvorens aan

------------------—, i^j WV aivuiv^tja «M.J wiiuv, , iioi» «,«j

den pachter van 't ooft, of fynen colleéteur, behoor- vember 1658. Ondertekent, J.Quint.

Griethuyfen, haarluyder opfigrer i alles op dc ver-
beurte van fes guldens, ten behoeven van den Offi-
dcr ende Pachter, half en half. Aöiim den liNo»

VII.

RESOLUTIE, dat het Ooft uyt eygen,
van impoft is, den 10

De Vroedfchap, gehooid het rapport ende ad-
vys van hare Gecommitteerden , verftaar,
dat hare borgers ende inwoóndefs Van deie
Stad, ende V ryheyd Van dien, het ooft van
hare boomgaarden ofte hoven, 'c zy eygen ofte ge-
huurt, t'huys krygende, om tót hare proviiiè ofte

Of gehuurde bôomgaarden, tot eygm gebruytk^vry
Septemb.MDCLX.

menage te gebruyckcn, fynde bovfen vier fakken, gc^
houden zullen wefen , den pachter ofte fynen collec-
teur aan te brengen, op pcene van 90 ftuyvers by den
nalatigen, ten behoeve van den pachter te verbeuren,
ende zullen fy met den voorfz aanbreng volftaan, ion*
der eenigen import daar van te betalen.

Op de Rcquefte van de jcgenwoordige pach-
ter op't Ooft, heeft de Vroedfchap, con-
form 't advys van de Heeren Gecommit-
teerden ter direélic van Stads finantie, Ver-
ftaan , dat het ooft, *t Welck alhier om op te fctten
word gebragt, volgens 't vierde articul van de Or-
donnantie mede zal worden aangegeven, op pœne als
by 't felve is geftatueert. Ende is goedgevonden by
ampliatie van 't % articul, dat de geenc , die in de
Stad, ofte Vryheyd van dien woonen , niet alleen
van 't ooft, dat fy dagelycx ter marckt brengen, maar
oock van dat by haar gefoldert of gekeldert word,
aanbreng gehouden fullen zyn te doen, met authori
falie op den piichter , om tot dien fine hare zolders
en kelders te mogen vifiteeren. Ordonneerende by
defen j dat dc Üaketfclcn ofte fchuttingen aan de zy-
de van de v^erven, ten tyde van de appelmarckt ge-
ilek , Worden geamoveert, ende de lucken met ooft
Voortaan geiet ten Wederfyden van de gragt tuflchcn
de Backcr- ende Beyer-bruggen , tegens de muerert
van de kelders, ren eynde een vryenoverganck blyvd
tot gerief van de koopluyden , op de verbeurte vart
de voorfz ftaketfels, ende 't 00't daar tegens geftelt·
Onder Hond j accordeert > iu kenniÎTe van my } J*
Quint.

VUL AMPLIATIE van de bovengem. Ordonnantie, den isjuly MDCLXÜL

IX. NIEU WE Ordonnantie op den morfz Impofl, den 17 May MÎ)CXCK

erftelyck fal den pachter van den impoft ende
vcrhooginge ontfangen » van elke tonne pee-
. ren ofte appelen, fynde los- of ftortgoed, dut
niet in lacken komt, maar met de ton geme-
ten word, die binnen dele Stad, ofte Stads Vryheyd
gefleten, of daar door ge voert lal worden, ecneftuy-
ver acht penningen.

Van elcke fack peeren ofte appelen , fynde fmalle
facken, acht penningen.

Van elcke iack poelen, acht penningen.

Van elcke ton ofte mud knollen, eene ftuy ver acht
penningen.

De halve tonne, twaalf penningen.

Het fchepel, fes penningen.
Maar minder, niet.

ten ende pericule, het Welck nu ceiTeert, tot Huyf-
fen ende elders buyten de Provincie haalden,mitsdiea
doenmaals de naaft omleggende Plaatfen by den vy·
and wierden geoccupeert.

I V.

Item, om te verhoeden alle frauden ende bedrog ^
die men in den impoft foude mogen plegen,foo word
bevolen allen den geenen · die eenige van de voorfz
pareden van ooft binnen deie Stad , ofte Stads Vry-
heyd brengen, ende in hare huyfen, folders,kelders,
&c. opleggen fullen om te verkoopen,of voorts door
re voeren, dat fy binnen iwee uren, na dat fy alhier
igearriveert fullen zyn, komen by den pachter of fy-
Danloo de mifpelen mede in fmalle facken werden nen collcöeur, ende brengen âldaar by gcede fpeci-
ter marckt gebragt, van yder fack, eene ftuyver. ficatie aan die quantitcyt rnde qualitcyt van 't coft,
Van elck honderd pond caftanicn , cn van yeder dat iy hier gebiMgt tullen hebben om te vcrkoopen,
böffue, drie ftuyvers. of dopt te voeren, ende daar van betalen den impoft,

Ilf, Deel, Qoo 009

Van elcke groot honderd noten , zynde Cm. no-
ten, 30 ftuy vers, dan alfoo eenigen tyd herwaarts met _ _
een tonnetje worden gemeten, of wel in bofluen of'gaders de poorters van Amftcrdam anno if8i, 1 582,
koorn-facken te markt komen, fal van yder tonnetje ende oock daar na verleent,op 't vry doorvoeren vaa
betaalt worden , eene ituyver acht penningen j als 't ooft, dat fy ter zelvcr tyd tot ha^rder groote kof·
bereyds in ufantie zynde.

Meerder of minder na advenant.

Van elcke honderd pond kerflen, drie ftuyvers.

Meerder ende minder na advenant.

De groote ongebolfterde noten yeder fmal-fack
acht penningen.

Van elke honderd pond Lommerfe hafenoten, twee
ftuyvers.

Meerder ende minder na advenant.

Van elcke tonne ofte boftue Ooftcrfc hafenoten,
vier ftuyvers.

Van elcke mandje pruynien ofte mifpelen, vier
penningen

En wegende boven de 100 pond, na advenant.

Van elcke honderd pojid druyven , twee iluyvcis»

Meerder en minder na advenant.

Van elcke honderd quecn, eenc ftiiyvei".

Meerder of minder na advenant.

I L

Alle welcke impoft betaalt zal Worden bydengcé-
nen, die eCnigé der voorfz waren alhier verkoopen,
ende ook by de geerten, die eenige der felver waereii
door defe Stad zullen willen voeren ·, welverftainde,
dat eens betaalt heeft,andermaal niet en fal behoeven
te geven: wefende niemand hier van exempt, anders
dan die bogaardliedcn,die dagclycks aan de markt ko-
men met de hondertgens of mantgens met appelen,
peeren, 6cc.

I I i.

Ende Word alfulcx by deefen gederoguecrt en op·
geièyt de vryheyd, aen de borgers defer St.nd, mirs««

-ocr page 1030-

VAN DEN IMPOST OF

op 'c yerbeqrçn vat) if ftpyverp pp yder frnglîe föck
oFteton, t'elcken reyfe datymand daar op bekeurt "zal
wordçn, ei)de daar çn boveq noch te betalen dubbel-
den impoft, t'appliceeren de boete als nabefehreven,
En fuHen van tyd tot tyd gehouden zyn van haren
uytilag aan den pachter of fynen coltóeurbehoorlyk
aanbreng te doen, op pœne alsivprenj,,fonder noch-
tans daar van jet? meer te

Defgelycx zullen gehouden •wjéfe^ijti? doen alle die
geene, pÏit^^É^^Ö'heyé r J^o^^

Item, geene fackedragers ofre houcfchilden ^ nog
fchippers, voçr.liiyden, noch bog&arxliuydeni.dipmet
ooft alhiçr ter m^r.ckc komebf, en zullen.naogeqiee-
nige appelen, pçeren,ofte ander opft alhiermà
pen, fchuyten oiftc,w3gens geladen komçnde'itgan-
taften, reppen iviPfte iroçfen> yyt^Ç^.fehjepen
de wagens, dragfsn j ofte doen diagçn » fonder eçrft
ende alvorens daar toe confent ce hebben van den itn^
poftmeefter ofte iynen collefteur, alles op ^E veipb^u-
ren, foo veçl^dôif^kedragers ende houtfchildew aan·'
gaat, van b^jgp dienft , çn^p arbitrale co'rteâie ν-en
üe bogaardiuy%a,^fchippç^Si4>îè^ . ν^ή

ij- ftuyyers op ^r^fpaf lp {aaks,bfteJtbD,| t-eiköhïöy
fe, ten t{ihoe^e v^n^den Officlëlideièr Stad|lden irii
poilraeeher,' ende aanbrenger, elcx een derdepart,

V 1 I.

Item, gebied men ook alle ichippers endewagen-
luyden, datfy geene zackedra^ers, houtrchilden, of
andere arbèydêrs ζ bp hare fchepen ofte wagens laten
komen, om t'arbeyden ofte loflen| teïifzy 'φι lylyy-
den felfs, ofte ymand van den harén, dén cpllcdéur
aangebragt hebben de meenigte çnde geftaltcnjfle van
't ooft voorfz, d^t fy wip^^

toekomt, op pœne van zj-fttiyv.^p yderfm'al|e iack
ofte ton , ende ç'appliceeren als yoreii,

Niemand zal mdgën voor het openen, nog oock
na het Iluyten χ^η de^fer Slçafc.ppprtep * ,^rbcy4cD
met ooft in ofte uyt te (laan. Pp 't verbçuren als vo-
ren, ende t'applipçeren φ vprëo, i ^ j , ^^

Item, alle^koopluyden ende fchippers, komende
alhier mçt appelenpeeren pf a^j.der qpft, zuilen
moeten gedogé^^Aat d,çfen Impoi^mcefter of fynenlcoU'
lefleur, dôçt. tellçnde^menigte, vaù manden ofte fac·
ken, in'harc.,fchcepcn/ofLe ichuyten wefende ,^,hem
voorts daar van betalende den^behporlyken irnpott, fp
verre fy met hem dies aargaandie in andere manieren
niet en accordeerçn, of hem cpntenteeren. % »

4tem, waar 't dat ymahd deefen impoftmeeilcr in
zyn gei;egtigSeyd verkorte , ofte ^enige dingen ver-
duyilcide, verftake, ofte ontvoerde , zonder te be-
talen de geregtigheyd daar toe ftaande,als voorfz,die
zal verbeuren een boete van i j ftuyvers op yderfmal
zuek ofte ton t'elkén reyfe , ende daar en boven ge-
houden zyn te betalen deefen impoftmeefter dubbel-
den impolt van 't geene daar inneihy yexkorc,is.

X I· -

Item 5 die defèn impoftmeefteç' ofte zynen coUcc-
teurter caufé van deezen injurieerde, ofte misdeede,
met woorden ofte werken, die zal verbeuren t'elken
reyfe twaalf guldens, om geappliceért te worden als
voren, ende daar en. boven nog arbitralyck gecorri-
geert worden, tot difcretie van den Gerechte , naar
gelegentheyd van de zake. '
^ X f I.

Item, wat uyt deze Stad, ofre Stads Vryhcydge-
voerd zal worden, ende niet verimpoft is, zsil medç,
den vporfz injpoft moeten betalen , op pœne als bo-
ven.

XIII.

Het poft zal by gefwooren maters, ende by nie-
mand anders, gemeeten mogen worden , op pœne
van arbitrale corredie , ten ware fyluydeni vermits
de meenigte van *t poft^'de goede luyden niet en kon-
den gerieven i 'in welken gevalle de pachters henluy-
den zullen adjungeerçn eeniofce twee perfonen, dieiy
aivörens göhpudentullen zyn' by de Magiftraat te doen
approbeei^aî^de^fiedeni i '

Itenii^ de maters'|ehpuden nullen wezen alle
tifigen flieÉ'de pachtérs çé coHationeeren van alle het
ooft i dat: fy clien dag hebben gemeten , ende perti-
nente aahbreïipinge te doen, voor wien, én hoeveel
fy dien dâ^ gemeten hebben)^ op pœne van fufpenfie
ofte privatic vka harfen'dieiift, ,

•V' Welekc vooirfz aanbrengingcidezelve maters, tot
vermanihgé'vpn de pachter?, ^gehouden zullen wefen
by çede^b ftérckén,^ op pœne als*^voren.,

»-' De rc(ÏpcÖ:i|id'Ïi^fëktfdrippërs,, vare^ en van
denabunj^ï&èden ,'^eehi^'caftanien[ noten, appe*·

wérd gein-

terdiççeifti'èn Verboden .albjer tè otiiladep ofte loflen,
zy alvorens aan den pachter\ari'*t ooft of (y^
nenkkjlieSrc^f behoorlyck zyifi]aa dog ful-

len de Sthlëtfçhuyt-fchippers , van Amiterdam ko-
mende , den zeiyen aanbreng hebben te doen aan haar-
luyder opfigter j alles op de verbeurte van fes gulden,
ren behoeve van den Officier, ende Pachter, half en
half: -UWl W'l ,

Het ooft 9 't welck alhier om op te zetten word
geivagty |vier4| iftfeu) fan de Ordonnan-

tie, zal ' medé worden iàangegevei), óp pœne als by
't zelve is geftatueert. Ende is goedgevonden , by
ampliatie vanHtf articul jî^âÇ de geene, die in de
Stad , ofte Viyheyd van dien, woonen, niet alleen
van 't ooft, K,dat fy dagelycx ter markt brengen, maar
oock van dat by haar gefoldert ofte gekeldert word,
aanbreng gehouden fullen zyn te doen , met authori-
fatie op den pachtéi·, om tot dien fine hare zolders
en kelders te mogen vifiteèren. Ende zal den gee-
nen, die den pachter ofte colleóteur, behoorlykge-
adfifleert zynde, weygert ofte refilieert de voorfz vi·
fitatie te doerr; .verbeuren de fomme van ay guldeni
boven arbitrale correctie. Ordonneercnde by defen,
dat de ftaketfelen ofte fchuttingen aan de zydevande
werven, ten tyde van de appelmarckt geilelt, wor-
den geampveert, ende de facken met poft voortaan
gefet ten wederzyden van de gragt tuiichen de Bac-
ker- en Beyer-bruggen , tegens de mueren van de
kelders, ten eynde een vryen overganck blyve tot ge-
rief van de koopluyden,op de verbeurte van de voorfz-
ftaketfels, ende 't ooft daar tegensgeftelt.
^ XVI IL

De borgers ende inwoonders defer Stad, ende Vry·
heyd van dien, bet poft van hare boomgaarden ottc
hoven, 't zy eygen ofte gehuurt, t'huys krygende,
om tot haar provifie ofte menage te gebruyken, fyn-
de boven i ο facken, fullen gehouden zyn, het zelve
den pachter ofte cdleôeur aan te brengen, op pœne
van 2f ftuyvers op yder fmal zack, by den nalatigen,
ten behoeve van den pachter te verbeuren, en zullen
fy met den voorfz aanbreng volftaan, zonder een/gen
impoft daar van te betalen. ^ .

Welverftaande, dat de voornoemde borgers en in-
woonders,van haerir)geflagen ooft yets komende re ver·
kopen, gehpuden fullen zyn aan den pachter, ofieiyn
colleóteur den Ijchporlyken impoft tevoldocojoppœ.

-ocr page 1031-

HET OOFT. tv. BOEK. IX. ΠΤ.

ioif

Ordonnantiën, Refolutien, 6cc. op het ôofr gcai-i-ei

iae als rorcn?

Wordende hier mede gederogeert aÎIe voorgaande 1 fteert. In kcnniÎTe van my, Cor. de Rucver.

àangaanàe het doorvaren van Joheetm met ooft aan de Faart, dm κ 'Jitni
MDCCXl^lL

Borgermeefteren ende Vrocdfchap der Srad Ü-
trechc, berigt zynde „ dat ecnigc fchippers
met kerlTen of ander ooft op Amfterdam , en
andçre Steden en Plaatfen van Holland varen-
de, wanneer de Vaert inkomen, by den Deürflag in
en achter om varen , waer mede de fcheepvaerc en 'aen de refpeétive pachters tc voldoen, en dler enho^
koopmanfchap, tot merkelyk nadeel van dceze Stad ven verbeuren hunne fchepen offchuyten, bovenarm
en het gemeen werd gediverteerd , en den impoft op bitrale correâiie , na bevind en éxigentie van zacc-
'c oütt in ciFeéte gefraudeerd , hebben , om foo veel ken.

in haer is , daer jegens te voorfien, na ferieufe deli- Ten welcken eynde den Heer Cafteleyh eh ί>ΓοΠ·
beratie, goedgevonden by dezen, den Sluyswachter faerd, mitsgaders den Sluyswachter aen de Vaert, als
aen dc Vaert te ordonneeren, geene fchepen of fchuy- mede de Pachters van den impoil op't ooft geauthoi
ten met ooft geladen door te fchutten, mitsgaders rifeerd worden, om in zulcken gevalle de fchepen of
den Commiffaris op't Veer aldaer geen treckpaerden fchuy ten aen tc houden , zullende het provenu van
voor dezelve te laten volgen , op pœne van caiîatie de verbeurde fchepen offchuyten by den Heer Cafte-
van hare refpedive dienften , ten ware de fchippers leyn, den Sluyswachter en de Pachters ydereendei'*
refpedivelyck verklaerdcn en verzeekerden van mee- ' '
ninge te zyn, met hare fchepen en ingeladen ooft na
deze Stad te varen, in welcken gevalle de fchippers
zullen vermogen door te varen, doch gehouden zyn
by hare wederkom lie aen de Vaert , voor het door-
fchutten,aen den Sluyswachter aldaer re vertoneneen
ichriftelyck biljet, daer by blyke , dat fy haer ooft^
alhier geloft hebben , ofte dat fy met het zelve de'

dcpart worden gcnoicn.

Ende op dat niemand hier van ecnige ignörantie té
Iprœcendeeren hebbe, zal defe gepubliceerd, gedrukt
'en geaffigeevd woiden na behoren. Aldus mortJhHto
van den Stadhuyfc der Stad Utrecht gepubliceerd,op
den 5 Juny 1717. In kcnuiife van my, E. V. Hars*
camp.

TIENDE TYTEL.

Rakende den impoft op de Zeep.

Men kan hier voor af laten gaan het Placaat, waar by 'uerfchcyde middelen worden ingeflelt eH verhoogf, den

iFebruar.ï^j'è, S iet bovenden iv Tyt. i. Deel. Num.i.
Refolutie, dat de Pachters,van Zeep en Zout geen koopmanfchap in die waeren mogen doen , den 14 Maj
i666. Siet het ÎH. Bock, xvii.Tyt. Num.xi.

I. PLACAAT, "jvaar hy twaalf fiuivers op ydèir tonne 'Zeep ten la/Ie van de Zeepfieders opgefleU

worden, den Oötob. M'OCXXUL

X. PLACAAT

fluys in de \Veerd zyn gepaÓccrdi op pœne^ dàr hy-
nalatigheyd van hec vertonen vanibdaoigen biljet, de-
zelve Ichippers gehouden lullen zyn alhier de gereg-
tigheyd van hare ingeladen fruyten of ooft^ het wéllcé
fy alhier niet zullen hebben geloil, oftedoorgevóeidj

Alfoo de Vroedfchap deezer Stad zeer groote
koften in weynige jaren herwaarts gehad en
gedaen heeft aen nootwendige deezer Stads
wercken , van muuren , wallen , gragten,
ende zonderlinge aen de nieuwe begonnen Cathary·
ne poorte , zonder cenige befwaringe van de goede
burgeren ende ingezetenen, ende daeromme genoot-
zaeckt is geweeft daer toe zeer veele duyzenden van
guldens op het corpus'deezer Stad te ligren j gelyck
mede nog in deezen jarc gedaen is, om de gemeente
ïe verfchoonen van den opheve van den vyf honderd-
iien pennink, daar van de groote intereiTen en renten

ïT

'///. Deil.

Mieden , in reguard van den impoft op de
Zeep, heeft verftaan, ende word dienyol-
gende geordonneert, dat die geene , die zeep inflaan
der Stads comptoiren zulcx hebben gefwakt ^ dat die
nootzakelyk weder wat moeten worden verlïyft ende
geholpen.. Soo heeft de Vroedfchap, naar overleg-
ginge , wat de goede gemeente minll zoude mogen
queifen, goedgevonden ende gcrefolvecrt by provifie
ende voor deze tyd inne le willigen ende tc ftcllengc-
lycke twaalf ftuyvers op yeder tonne Zceps tot lafte
van de Zeeplîedcrs , a!s die Ed. Mog. Heeren Staten
daar op hebben ende genieten in de generale midde-
len, hec welke de Vroeafchap vooifz ailen ende ee-
nen yder by dezen wel heeft willen kennclyck maec-
ken.

PUBLICATIE , dat die zeep imïlen ίηβααη j fukx alvorens den pachter aan moêtênTêven

den iijuly MDCXLVll ^ '

en doet te weren, dat de Vroedfchap defer willen, 't zelve alvorens den Pachter zullen aanbren-
Stad, by Refolutie van den 21 Juny voor- gen , ende daar van den impoft betalen , op de ver-

l-J__ :_________I____ , :__^n. A^ Uo.i^r^ „.«IJ__ __-.-J______ '

ELFDE TYTEL.

Van den impoft op den Tur£

I. OR·

Ooo 000 ζ

beurte van twaalf gulden , op yeder v«t, groot ef
kleyn.

-ocr page 1032-

M y η Hccren hebben noodig geacht tot voor-
kominge van alle quarilien, cnde difputen
luiTchen den pachter van den Sjaten im-
poft op den Turf, endc deperfoWn, die
den feiven impoft fchuldig zys, mitsgaders ten eyn-
dc een yder foude weeten, waar naar fig te regulee-
rctï, by publicatie, na voorgaande klockluyclinge, tc
verkondigen die nabcfchreven prdonn^ntio op den
voorfz impoft. ^ /

In den eerilen, foo moet van hondert facken hecrt-
brand in deefen impoft betaalt worden acht eh twin-
ligftuyv. , . ; ^^

Van panturf veertiep ftuyy. , . j . :h , -
Van grauw feven Üuyv.

Van hondert facken Loosdrechtfca. oi"ariâéieHol-
landfe turf acht en twintig ftuyvers. « : |

Vaq Kortehoefle ,.. cnde andere Siichtifç, turf een en
twintig ftuyvers en een oorrgen.

Van yder hondert gangen kooien, die de brouwers
of andere föuden mogen verftoocken, volgended'or-?
dre (ia;\r vap zynde,4rie.guj4erï..,;

Van yider fcbouwe ,t,Uirfs , houdende ,twaalf facken,
of daar ppder, twee ftuy vers , rnaar v^t^ 4^'/pbouwcn,
die meer,als twaalf f^cHen iurfe howden den im-
poft betaal^ worden naar advei)^nd yan, dei .quantiteyt
van dfi weicken eynde dénjfeiyi^ii turfge-

meeten fal moeten worden. ^
féhepen, of fchuyten binnen deefe Stad brengen,al·
hier niet mogen vernachten, veelmin eenige turflos-
fen, fonder naareti naam aan den pachter aangebragc
te hebben , op poene van by die geene, die fonder
voorgaande aanbrengingealhier vernachten, overelc-
ke nacht verbeurt te worden dartig ftuyvers, ende
die haar lurf loflen, vyf en twintig gulden.

pc f^moreus-fchippers, fuUen daar en boven ge-
houden wefen perfèételyk aan te brengen , hoe veel
manden , of tonnen turfs zylieden in het veen hebben
ingeladen, op de verbeurte van twaalf gulden.

Sullen voorts alle turflchippers gehouden wefen,
zoo haaft zy haarcn turf geloft hebben , tc gaan by
den pachterjj ofte coUeóleur Van den voorfz impoft,
i^de be|n de gereehtighçyç van dien te betalen, en
een billet te ontfangcaj daar by blyckt, dat denim·
pqft^vpldaan is, alvoorëns ü de Stad te mogen va-
ren,, op de verbeurte van dubbelden impoft, ende fes
guldÉ^s daar en bpycru

Indien y mand hevopden wort jipecr turft geloft tc
he|)ben).ais daar y an hy den pacljter, ofte collecteur
dé gcreçhtighcyt bet|alç heeft,^ fal verbeuren de
waerde van den turf,: die hy meer geloft heeft, endc
twaalf gulden 4aar en boven.
Item,, foo ymand quara Hollandfche turf aan tc
brengen voor Stichtfe, die zal verbeuren den turf,
die hjf foo qualykaapgebragt heeft, of de regte waer-

ν A Ν 'D Ε Ν IMPOST OP

ORDONNANTIE op den impoft vandmTurj, dm iSeptetié. CMOCXXX.

Ende Tullen voprtaan^alle de geene, die turf met Jde van dien.

11. ORDONN-ANTJE va» den Konings-chys , andersgenaamf Stads exchys , en impofl af
t'.^h 'denTurf , den 2% Oecemb, MDCXCF, '

orgemeéfteren'en Vroedfchap der Stöd Utrecht
hebben tot voorkominge vari alle frauiies, in
het betalen van de Konings-chys, anders ge·
'^'ria^nit Stads exchys, als ook den impoft op
den turf, tot renovatie en ampliatie van der felverOr-
donnantie en refol ut ie defcn-^angaande genomen, goet

fevpnden te ftatueren en ofdonneren, gelyck Haar
^d. '^chtb. ftàtueren en^e ordonneren, by defe, als

volgt " "··"■■ '■'','^-·;·'.· ■.Mi;.-·-! ,'' -

Eerftelyk zal den pa'cfeèr van defe ^ Kon1hgs-ch
«ftezyn coltóeur, van yder f^c^ tuif pptfangen. zoo
veel als van óuts tót nogtoe daat van betaalt is ge-
weeft, te weten. ^

Van Stichtfenëïidèuytheemienhèertbrand-turf,als
mede v^n grauwe Vriefchén, ende Rrauwe Stichtfen
turf, die^in defe Stad, ofte des felfs Vryheyt fal wor-
den gebracht, om aldaar te worden geconfunieert,
ofte alleenlyk dporgevoért, yder fack n penningen,
alfulcx van loo facken twaalf ftuyv. acht penn.

Van yder fack Scichtfen ende witte Vriefche turf
een penning, dat is van loo facken les ftuyvers vier
penningen.

Van yder fchouwe , ofte wagen, geladen met 12
facken, ende daar onder, fonder onderfchey t van wat
foorte van turf het zy , twee ftuyvers, en de fchou·
"wen die meer als. iz facken houden , fal den impoft
betaalt vi^orden naar advenant de quantitéyr van iac-
Jken, ten welcken eyndedeielve fullen moeten geme-
ten worden.

Den pachter, ofte collefteur van denStadsinvpoft,
2al op gelycke manier als van ouds ontfangen , als
volgt.

Van yderfak uytheemfen heertbrand-turf, foo Vrie-
fche als anderen, tes penningen, makende over de hon-
dert facken ^ I 17 8

Van yder fack Stichtfen heerbrand-turf
vier penningen, zynde van«iQo facken 1 50

Van yder fack fwarten Vriei<:he'n turf,
anders genaamt, Pantuif drie pcaoingen,
cndc van 100 facken σ 18 12

Van defen Konings-chys, ende impoft, fal niemand,
van wüt çonditie ofte qualitcyt hy ook zj^f vry ofte
exeint zya, dan alleen, dewelcke van oütsstynvry
gekent, op posne van 2f gulden , Cbo in de een als
andçrcjjpachtingetç verbeuren, foo wel b^ den pach·
ter als die den vry dom geniet, ende dat ten behouve
van den Heer Hooft· O&ier, ^rmen, endeaanbren»
ger yder een darden deel,

II.

Ende om den voorfz Konings-chys,en impoft, be-
quamelyk te mogen ontfangen, endc alle frauden foo
veel doenlyck is, voor te komen, zullen de fchip-
pers, fchuytevoerders , wagen-ofte karreluyden, en
alle andere perfoonen, die eenige turf met fchepen,
fchuyten , fchouwen, wagens, karren, fleden ofte
anderfints in de Stad, ofte Vryheyd brengen, ommc
aldaar te loflen, te verkopen ofte door te voeren, ge·'
houden zynterftond op hare aankomfte aanderefpec*
tive pachters, ofte haarlieden colleéfceurs aan te ge-
ven de qualiteyt, (en in reguardvande peribnen,de.
welke door de Stad , ofte Vryheyd turf willen voe-
ren ) ook de quantiteyt van den turf, die zy mogten
geladen hebben , en een billet van aanbreng te otit-
angen ,voor ende al eer zylieden daar- mede door, of
voorby de Stad pafTeren, op poene van 2 f gulden in
den exchys, maar voor diegene, dewélke in deSöd,
of Vryheyd willen loflèn, voor en al eer zy daarme-
de komen te vernagtcn,op de verbeurte vaii gelycke
fomftie in den exchys, ende dartig gulden in den im-
poft yder nagt, ende indien y mand eenigen turfqua-
me te loflen fonder foodanigênvPorgaànden aanbreng
gedaan te hebben, zal verbeuren dubbelde boeten in
beyde de impofïtien boven den turf, die hy alfookomt
te loflen, ofte de waardye van dien,mitsgaders,fchip,
fchuyt, fchouw, wagen, kar ofte fleden ende paer^
den, waar mede den zeiven turfgevoert is, het eene
* ° vier-

-ocr page 1033-

DEN TURF. ly.BOEK, M fl7.

•vierdepart tco behoeve van den Heere HoofcOffider,
het tweede voor den armen, het derde voor den png-
ter, en het vierde voor den aanbrenger.

1 I I.

Ook zullen de voorfz periönen haren turf, πλ zo-
danigen aanbreng en billet geloft hebbende, gehou-
den zyn het felve aan handen van de pachters, ofte
haarlieden colkdleurs wederom te behandigen, ende
daar by pertinent aan te brengen, hoe veel turf zy in 't
geheel geloft hebben , mitsgaders daar van den Ko-
nings-chys , ende Stads impoft refpeélive te betalen,
conform de lyfte hier voor geilek, en een ander bil-
let van betalinge te omf-tngen, ofte op 't voorfz bil-
let betalingete doen teyckenen , als mede het gefchre-
ve billet over te leveren aan den poortier, ofteopfig-
ter in de poorte, alwaar T^y nytryden» foo zy vin wa-
gen , karre ofte fleden geloft hebben, anders aan den
Sluyswagter buyren de Weerd-poorte , ofte yraand
anders by den pachter, ofte pachters te doen ftellen,
op poene van tien gulden,in yder der voor!?; pagtin-
gc by nalarigheyd van d'cen, ofte dander der voor-
fchreve ordres te verbeuren, op yder fchip, fchuyt,
fchouwe praam, v/Agc , karre, flede ten bc-
houve als in 'c voorgsmelce articui·

i V,

Alle fchtppers, die de iluyfen aan de Vaart mctfam
mereus-fchepen , ofte ander vaartuyg, als mede aan
den Deurilag V. ofte elders paiferen, iUllen gehouden
zyn, als van outs, aan te brengen ,.hoc veel tonnen, of
manden turf ly in 'c Veen geladen hebben, cn daar
van met behoorlyke atteftatje blyck ende betalingete
doen aan den pachter van de Konings-chy?, oftczy-
nen collcdeur, voor dat zy fullen mogen de Stad pas-
ieren, als bovengefcyt is, ende haar billet te laten in
handen van den brugman in jutphaas, ofte denfluys-
wachter aan den Stads Dam} alles op de verbeurte als
in't 11 articuU

Item ν alfoo fommige quaedaardige menfchcn, haar
niet ontfien merckelyk minder aan te brengen,;als zy
ingeladen hebben, in reguard van die, dewelcke met
hun ingeladen turf voorder pafieren, en zo den pach-
ter» of coliedteur van den Konings-chys daar op fus-
picie haddc, ζλΙ den fel ven pachter, colle6leur ofte
zyn geraagtigde, den ingeladen turf mogen doen her-
meten , ende foo verrede nombre der facken, ofte
manden bevonden word te accorderen met de hermc-
tinge, fullen de koften van dien gedragen worden by
den pachter, colledeur ofte gemagtigde , ende daar
en boven vyf gulden daags betalen aan den fchipper
voor verfuym ^^ ίοο lang men met hermeten en'her
laden befig is j maar indien ymand hier inne gebree-
kig is> ofte by hermetinge bevonden word , dat den
voorfz turf qualyck was aangebracht, ende het ver-
fchil meer was dan acht op 't hondert» foo fullen de
koften van hermetingc komen tot laftevan den fchip·
)er of fchuy tcvoerder, ende hy gehouden zyn den vol-
cn exchys van het bevondene te betalen, ende den
voorfz turf, of de rechte waarde van dien, mitsga-
ders fchip, fchuyt, of anders daar inne die geladen is
geweeft» verbeurt zyn,ende daar en boven nochhon·
den gulden, ten behouve als in 'c ii ariicul,

V i,

Ende voor foo veel aangaat de fchippers, die al-
hier in de Stad^ ofte Vryheyd fuÜen komen te loifen
word wel expreflelyk verftaan , dat geen turf en zul-
len mogen loÎFen als doorgefwooren dragers, en ook
niet dotn meten als door ordinaris vulfters, op poene
van izgulden ekke reyfe by yder contraventeuf,foo
wel dragers, vulfters, meters, aie fchippers, boven den
turf, ofte waardye van dien, ende daar mede die ge-
voert is, dewelke anders fal gedragen, of gemeten
Worden, te verbeuren ten bchoçve ajs boven»

ip»9

VII.

Gelyk mede geen dragers, meters ofte vulftersee*
nigen turf zullen mogen dragen , meten ofte vullen,
ten zy zyÜeden alvorens hebben gefien het billet van
aanbreng , op pcene van yder reyfe by elcken drager,
meter otte vulfter te verbeuren fes gulden , ten Îjç*
hoeve van den armen alleen , boven caifatie, of ius-
penGe van hacrlieder bedicninge , ter arbitrage van
haar Ed. Achtb.

VIII.

Dat ook de voorfz dragers, alle avonden de pach-
ter van de Konings-chys, als mede die van de Stads
impoft, ofte hunne colleileurs gehouden smullen zyn
oprechtclyk aan te brengen de qualiteyt ende quanti-
reyt van den turf, die zy dien dag uyt eenige fchepcn,
fchuyten, pramen &c, gullen heblxn gedragen, wie
dien turf geloft heeft, en by wie dcfelve gebracht is,
op pccne als Voren.

1 X.

Ende om te weten, of de aanbreng behoorlyk ge·
fchiet, ende geen van defc twee pachters verkort eit
word, zal den pachter van de Konings-chys gehou-
den zyn, vifie te geven van zyn boek, aan die van den
Stads impoft, ende tiVe v^rfat fonder eenige contra-^
diûie ofteuytftel, dircâielyk of indirc|£tclyk , op poe-
ne van 15 gulden, ten behoeve van den Heer Hooit-
Officier, geweygerde , of verhinderde pachters, cn
den armen, yder een darden deel»

X·

item, indien ymand bevonden wierd meer turfge-
loft te hebben, als daar van hy aan de refpc0:ivc^lagters
de gerechtigheyt betaalt heeft, ofte andere tUrfvoor
Stichtfcn aangebracht hééft, die z4>verbeuren dc
waardye van den turf, die alfop meer geloft als aange-
bracht , ofie qualyck aangebracht is, boven fchip,
fchuyt, wagen, paerden &g. nog^^ g«]den Jn den
exchys, ende guicJen in den iropoif, ten behoeve
als in 't ii articule., ende vpor Γορ veel die dragers
aancaar, gepriv4:ert '» ,oftegefuÎpendecrt te worden van
haaHuyden bedieningen , ter ditotie van Haar Ed,
Achtb.

XI.

Dat daarorame ook de fchippers ι voerders of ver·»
kopers van turf, als mede facKcdragers gehouden fuN
len zyn , tot vermaninge van de refpective pachters

t ^

van de chys ende impoft met eede te fterckcn, dat
zylieden yder in haar reguard, niet meerder geloft,
ofte gedragen hebben, als daar van den aanbreng is ge-
daan, ende den pachter, ofte pachters van dele chys
ende impoft in geenderley manieren vèrkort hebben,
op pcene van lo gulden ,tön behoeve als in 't 11 arti·
cul, in yder pachtinge by den fchipper , voerder of
verkoper over yder dag te verbeuren, die fylicden irj
gebreke blyven den voorfz eed te doen · ende voor
loo veel de dragers belangt ,fufpcifiïc, ofiecaiîâtic van
haren dien ft, ter arbitrage van haar £d. Achtb.

XM.

Ende zullen de pachters, hare collecteurs cndege··
machtigden geauthorifeert zyn, alomme in de Stad,
ende.Vryheyt te vifiteren alle fchepen , fchuyten,
fchouwen &c., ende onderfoecken de fchippers,
voerders ofte verkopers, of zylieden behoorlyke aan-
breng hebben gedaan , ende daar van haar billet te
doen tonen, fonder dat ymand den pachter, of den
zynen zulcx fal mogen wegeren of beletten , veel
min daarover injurieren, miileggcnofte misdoen, met
woorden, ofte met wercken , op poene van f θ guU
den, ten behoeve als Toorcn , ende aibitralc cprrpc·»
tie·

X I lï.

Voorts zullen de pachters gehouden %yn hare refn
pedive Comtoiren te houden binnen defer Stadsmuu·
rco, ende dcfelve openen ter gefcttpr ure, dat is, te

Qoo 000 I

wçm

-ocr page 1034-

ren ende Vroedfchappe aan haar de iilterpretaiie» al-
teratie ende ampliatie van defe Oidonnaniie.

.Ten eyndq niemand van 't voorfz ignorantie pr£c-
tenderc, fal defe worden gcpubliccert en geaffigecrt

ten vt-are den pachter zelfs des niörgcns Vroeger ,$cn na.behoren. ' Aldus provilionelyk gearrefteert, by de
des avonds later dienftig vonde."' '^^^in-iii^iJ Heerp Borgemeefteren e.ndc^Vroedichap der Stad'

Derogeerende hier mede, alle'voorgaaivde Ordon- UtrechtrOp^denzj Dccenrib. löpfi en gepubliceert,
nantien ende Refolutien delen aangaande*^genoineh, den'i8 dito daar aan volgende.. Onder'ftond: in ken-
ende reierveren de Ed. Achtb. Heereö Borfiermeefte- nifle van my, ,Cór. de Rue ν er.

ty^ --im îTii ·· ''-'■no -

■ _______ _......----^ /n^^^ .....-

τ W ÎA Ε L F D Ε" T'Y "i EL.

Aangaande den impoft«op de Wolle
en Zyde Laackenen. . ,

JMenvergeïyke hiermede de PUciten en Refoluiien op het Laeckenkoopers Gild^ in het iii. Boek. xiii. Tyt.
II. Deel. , ' _ ■. : \|·^ ' . f-

I. PLACAAT ttgm hetfluyken van den impofl op de JFolle Laeckenen , den 7 September

MDLX^Ij gerenoveert den 1 MbrumMDLXXXL

VAN DE N JMPOST OP DE

fteren en Schepenen volgens de belieftenifle des Raads
decfer Stad, begcerende daar inncie voorfienendcre-
medïeerch, mitsdcefen doen vernieuwen die voorfz
oude Ordonnantie , gebiedende dat niemants hem
voortaan en onderwinde cenige packen laackens opte
d^ocn, ofte eenige wolle laackenen in te flaan, danby
weeien ende confent van den (4) pachtennars van den
çxchyjen^ ' mpo^m ende G eneraah middelen Dan de Wolk
Littekenen \ ά·Λΐ ook niemand vreemderseenige parken
(?p en doe , nog ^laackenen en verkoope , dan in hec
Wanrhuys 5 dat^ook niemants eenige onverchysde ende
Önverimpofte wolle laakenen by der flraate veyle en
■drage, nog en verkoope, dan in het Wanthuys, al op
het verbeuren van drie Carolus gulden van elcke ha-
ken, tot behoef van de Konincklyke Majefteyt, de-
fe Scadjk^nde den (5) pachtenaars vooifz in der tyt,'
elcx een dardendeel.

IJoo pachtenaars van den exchyfen , impos-
ten^ en Generaalemiddelen van de IVoJle Laa-
kenen , den Raad te kennen gegeven en ge
doleert hebben van vcr.'ch-'yde?] burgeren,
ende ingefeetenen deefer Stad, foo wanifnyders, ver-
wers, la3kenbereyders,als ahdï're, d'iehem vervorde-
ren wolle laackenen in haren huylcn op te flaan ,biiy;
ten weeten ende cnnfent van den (z ) pachtenaérs van
denexchyfen^ impo^en^ ende Generaaïe mtddeïenvoorj:?^,.,
dat ook vericheyden vreemde ende uytheernfche per-
foonen hem vervorderen binnen deie Sta 1 heymelyc
ken eenige wolle laackenen te brengen , te verkoo-
pen ende te flyten, fonder defelve in het Wanihuys te
brengen, ende daar te verkopen, als zy volgens de
oude Ordonnantie ichuldi^ zyn te doen , waar door
de voorfz ( 3 ) pachienaers jn haare pacht grootelycx
verkort ende gefruftreert worden, écc. foo is'r, dit
myn Heeren die Stadhouder , Sçhouc, Burgemee-

(1) Het begin van het Placaat van i'57'i luyd aldus, ' Myn Heeren die Stadhouder , Schout, Borgemeefte-
ren, en Schepenen der Stad van Utrecht doen te weten van Koringl. Majeft. wegen , onlen Alregena-
digften Heere. Alfoo de Exchysmeeilers van de oude wantchys den Raad &c.
{i) In het voorfz Placaat y'E.^chysmGQÎkcxs.^ ^ _
(?) In het voorfz Piacaat, Exchysrneeiters, i» exchyfen. =

In het voorfz Placaat ^ Excbysraeefters van de oude wantchys, '
ij) Ah opnum.'x, s»:; ' \ ' ' t

II. ORDONN ANTIE op denϊηί[οβ van de Z)irLÖ^ckmen7dë^^ MDXCL ^

y η Heeren die Schout, Burger meellerén en ^ zeegel aan dezelve goederen Avezendej cnvandegoe

deren, daar men geen zeegel aan en gebiuy kt, zal een
jegelyck mogen volilaan, mits het zelve btwyzende
by der koopmans hand , daar fyluyden het goed af
gekogt hebben; te weren, dat dezelve waren of goe-
deren binnen de Geünieerde Provinciën gemaekt zyn.
Ende om allequseftien ende bedrog te fchouwen,lul-
len alle groifiers, of die hen geneeren met caffa, ba-
ratsten, paiTamenten, ofte diergelyke manufaöuuren te
Diaken, da^ir zyde inne verwertkt word , gehouden
zyn van dezelve zyde, het zy rouwe ofte andere, al
fop veel te betalen, als by de Zyde-lakcnkopers ende
anderen van naey· ende fiikzyde in den iropoftbetaalt
word, té weten vyf ftuyvers vanhetpak,inaanfchouw
dezelve zyde uyt Italien ende andere vreemde Provin-
ciën herwaarts overkomt,ende cverfulcx niet exempt
en isj ende zal den pachter van deze generale midde-
len bètalen'alle vierendeel jaars het geregte vierendeel
van fyn beloofde pachtpenningen.

Schepenen der Srad Utrecht, laten eenen
jegelycken weten , dat de Staten van den
Lande van Utrecht, overmits cenige duy-
Iterheden , bevonden in de Ordonnantie van de gene-
rale middelen op de Zyde Lakenen, dezelve Ordonnan-
tie ook verandert en geamplieert heeft; te weten, dat
de Pachter ofte Collefteur van dezelve middelen oht-
fangen zal van eenen jegelyken ( uytgczondert myn
Heere die Stadhouder in der tyd) van alle goude,fil-
vere ende zyde lakenen, foo veel als die Srattn im-
poüen, op de zyde lakenen gemaakt, medebrengen,
ende zal hem voorts reguleeren volgende defelve Or-
donnantie , en voorts opalzulkepoiïi£ten,articulen en
boeten,als de Publicatie daarvan,den 5 Jariuaiy voor-
leden gedaan, mede brengt} mits dat de zyden-laken-
kopers ende allen anderen van deze generale middelen
vry ende exempt zullen zynvan de goederen, die bin-
nen deze Geünieerde Provinciën gemaekt zyn , mits
by henluyden het zelve bewyzende by het loot ofte

III. Pü-

-ocr page 1035-

ft'! ^

WOLLE EN 2YDE LAECKËNËN. BOËK, ίί'Π. fit.

lïî. PUBLICATIE op het aanbrengen mn 4en impofl &p de Zyde Làackenenj ièn t% Mal

MDCXXXVIL

De Vroedfcbap der Stad Utrecht j interdiceert
hier mede ^wel, ieherpelyk i alleen burgers,
kleermakers en Jngeretencn defer Stad, van
wat qualiii, o^ççnditiczy^ya, eentge zy-
de waren of ftoiFei) j imppft .fubj^ zyridef binnen
defe Stad, of Vryheyd jajn dien'ïe^'brcn^ln^^
ontpakken» direftelyk 'nog iridiredelyk , fonder al·^
voorens den pachters daarvan behoorlyk aanbreng ge-
daan, en de gerechtigheyd daar^ioe itaâride"b€teak ie
hebben, op poene van te vabcuren defelfe, waiep en
ftoffen^ en vyf Cn twintig guldèn daar én boVcni
volgens de Ordonnantie} lattende mede Wel expreflei
lyk alle'tt btfteldcrs, en beftelfteiSvân pakken enbrie^
ven| ,dcs verfocht zynde j de pachters van de impo-
fitien op de goiide 'en zyde laackenen haare pakken
tc laten léÏén / henlieden in eenïger wyfe td
milîcggën'^ öfte misdoen op pœne van drie guldert
te verbeuren , de eene helfte ten behoeven van het
GtM^ «n de'andêf helft ten behoeven van den Offii
cier,^die dc executie doen fal.

ï) El.lflEN0E ^T Y T E L.

AangaandeIdéri impöil óp de Waag,
en het Waai

ife

Myn Heeren die Schout^Borgermeefteren en
Schepenen der Stad van Utrecht, doen'te
• weren^ van JConingiyfckei^Majeft. ^egen^
, onzen .'Alregenadigi^rî Heere liat'raen ,
tot gerief van allen bi^rgereh ende itiwoonders dezer
Stad, mitsgaders allè kooplqyden , nçg een Waêge
itelien zal ontrent de Waçge nu ii>acr tyd w^ç^çttde^
waar in men alle fwaèr |efchut, oók'^klocken, woirac-
len, hópsbacken, en andere diergelyken| öok boter en
kaas by de wagens komHndc wegén zal mogen,'tot
gerief en vorderniiTe'Vari een ygèlyck, op de óude
behoorlyke gert'gtighecicn der Waege. , ^^

Voorts'laten myn Heeren mede wétertY*dàVdie

\ 1

PLAÇA AT . dat mnln de Waag op de honderd fond%WpOnd hegeven tal, den zi ^uh

Raed dezer Stad ov-crkpmen is,omme die negotiatien
dezer Stad te augmenteeren, en te vermeerderen, dat
men Voortaan alle botefs en kaas, ook alle fruyt ci|
rentgoed van eetbare waren niet uytgefondert
ven dip twintig ponden', in eene koop en gewichte^
tuflchen koper en verkoper Jn 'c. uytle^eren en onc-
farigeri, in der Svage uytwegen zal, alle honderd ert
vyfpondetf voor honderd ponden , endc alle een et)
twintig ponden voor t"vvintig ponden,endefoo voorti
Itiaar advenant, al,tyd toegevende op de twintig pon-
den^èen pond, en ondei·, niet j cndc die al g^durent
de tot des Raads Wederzeggen. '

' V. - · ■ -.· ^

M'yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bor·
, germçefteren endé Schepenen der Srad U-
trecht, doen te weten van Konincklycke
• Maj. wegen, onzen AlregenadigftenHee-
re, dat die Raad dezer Stad overkomen is , aanmer
kende het bedrog en bedriegelykheyd, dat in het ver-
kopen en leveren van wolle, binnen in de wolle ge-
vuk en gedaan word, alle fchorftheyd, fand, dreck,
peck, teer, en anders, daar door die kopers, en dra-
penierders, groote lackagie hebben en krygen, dit

ORD'ONNANrTlli, ten fine voorfz. ten regarde van de Hennip ^ die gelevert word, den

i^ Jmy M'DLXXIL '

II. PLACAATi, fen firn morfz.^ten'regardt van de fVelk, die gékvert ^jvord, den q Jugm-
MOLXK ' - ^

nien voortaan alle wolle boven die twintig ponden irt
eene kope en gewigte tuflchen koper en verkoper, irt
het uyileveren en ontfangen, in der wage uytwegen
zal alle honderd en vyf ponden voor honderd pon-
den , ende alle een cn twintig ponden Voor twintig
ponden, en foo voorts na advenant,altyd toegevende
op de twintig ponden .een pond , en onder, niet j
endc dit al geduurende tot des Raads wederzeggen,
waar na een ygelyk in *c kopen en verkopen hem zal
regiilecren.

•t
.-4-

•k-S:

Myn Heeren dieSudhouder, Schout, Bor-
germeefteren ende Schepenen der StadU-
trecht, doen te weten, van Konincklycke
Maj. wegen, onzen alregenadigften Hee-
re, dat die Raad dezer Stad, onderregt zynde van het
bedrog, het welk gedaan ende bevonden is in het ver-
kopen ende leveren van den hennip, door ftof, vul-
nifle ende diergelyke , dat daar onder gémengt word,
Avaar door die kopers ende lyndrayers zeer geinteref-
feert ende befchadigt worden , cndc groote lackagie
hebben ende krygen, overkomen is, dat mén voort-
aan alle hennip, die alhier ter markt komt, ende in
de wage van deze Stad gewogen zal worden, wegen
Zal met fware wichte, te weten alle honderd en vyf
ponden voor honderd ponden, cndc alle eenentwin-
tig ponden voor twintig ponden , ende foo voorts na
advenant altyts toegevende op de twintig ponden een
pond , ende dit al geduurende tot des Raads weder?
zeggen, waar naar ecnen jegelyken in het koopen ca
verkoopen hem zal mogen weten te reguleeren.

Voorts foo laten myn Heeren voorfz weten* dat
de Raad voornoemt mede overkomen, geordonneert
ende belieft heeft, dat de lyndraye^ , deezer Stads ^
burgeren ende onderfaten de voorkoop hebben zullea
van allen hennip,die by eenige vreemde uytheemfchc
alhier gekogt zal mogen worden , als iy daar mede
byilaan ende van de verkopinge weten, mits betalen·,
de den verkoper dezelve penningen , die de vreemde
en uytheemfchc ter wetlyker waarheyd daar voor ge-
looft ende betaalt zoude hebben. ,

Γ ί,

■s

IV. PUBLICATIE , dat niemand in Jyn hujs boven dc ^o pond fivaarte, en niet anders als

met

"•■•■i-i^-·

-ocr page 1036-

îoiS VAN DEN IMPOST OP HET ZOUT>

mît gebekte gewichtèn zal mogen wegen , den 7 Septemb. MOLKP";
' " meermalengerenoveert, zoo ds hier naisuytgedruckt.

yn Heeren die Stadhouder , Schouc, Bur- zyne wage niet verkort, nog de koper of verkoper

in den gewÎgte bedrogen worden , loo word mits de-
zen bevolen, dat niemand in- nog uytwegen zal,dan
met geyckten gewigte. Ende voorts en zal ook nie-
mand wegen boven ^de toegelaten gewigte, op bet
verbeuren van twee Caroli gulden , tot behoef van
de Koniiiglycke Majeft?'en deezeSiad,de een helficj
die Waàgmeefter, en 'den aanbrenger de ander helft.

M germeeileren ende Schepenen der Stad ü-
trecht,^doen te weten , van Koninglycke
Majefteyts wegen, onfen Alregenadigften
Heere, door overkomen desRaads, endewaarfchou-
Wen een ygelyk, dat men voorraan in de wage defer'

germeeileren ende Schepenen der Stad U-
trecht, doen te weten van'KoninckiyGke
Majelteyts wegen, onfen Alregenadigften
Heere. ΑΙΓ00 den burgereti en inwoonders van deze
Stad toegelaten is, binnen haren huyfen te mogen
wcgeu vyftig pond fwaarte in het koopen en verkoo-
pen tot eenen reylej en op dat die WaagmcefterMn

Defe Publicatie is vernieuwt dên^y OM': if66 20 Septmb. 15675^3 OStoblh^e^', 23 Sepiemkifjc-,xS.
Septemb, i f/i ; loOM. τ,·, eniO^tob.i s^o. " _ , ^_ _

Vr~ÏÜBLÏCATlE , rakende hefbêulen van het iVaaggeld, den 9 jipril MOLXXV.

Myn Heeren die Stadhouder , Schour, Bur- eenen man van buyten , dat als dan den buyten-man
germeeileren ende Schepenen der StadU- dat waaggeld betalen zal j ende als den eenen burger
trecht, doen le weten van Koninglycke !tegen den anderen burger koopt , foo fullen fy dat
Majefteyts wegen,onzen Alregenadigften waaggeld half en half betalen 5 ende als den eenen
Heere, dat die Raad dezer Stad dele nabefchreveOr- buytenman tegen de ander koopt,foo fullen zy ook dac
donnantie etr verklaringe gemaakt en gedaan heeft op waaggeld half en half betalen : waar na hem een yge-
de Wagp; re weren, dat als een burger koopt tegen lyk voortaan zal hebben te reguleeren.___

vi i^bLlCA i IE, dat men tn de Waag maar eenerley^ dat is lichte wichte, gebruycken zal»

den ii july MT>LXXVL
y η Heeren die Stadhouder, Schout, Bor- |Stad maar eenerley gewigte, te weten, lichte wigte

gebruyken zal, op alle waren en koopmanfchappen,
die alhier verkogt, en ter wage gebragt zullen wor-
den . waar na een ygelyck hem fal mogen weten tc
reguleeren*

•yn Heeren die Stadhouder , Schout, Bor-
germeefteren ende Schepenen der Stad U-
trecht, doen te weten, van Koninglycke
Majefteyts wegen, onfen Alregenadigften
Heere, dat de Raad defèr Stad , tot vermcerdcrmg
van de negotiatie en koopmanfchap defer Stad gere-,
folveert en overkomen is, dat men van nu voortaan
alle koopmanfchapp-n van boter, kaas, enallefrfiyt,

y\nΓ^kΌΈ.^Pîiblicatie op het Waaggeld,

Myn Heeren die Schout, Borgermeeiteren en
Schepenen der Stad Utrecht, doen te we-
ten, van Koninglycke Majellcyis wegen,
onfen Alregenadigften Heere,dat dc Raad
defer Stad defe nabelchreve verandering en verklaring
gedaan en gemaakt heeft op de Wage defer Stad, daar
op men deielve te nademiddag verpachten zal.
' Te weten , dat men van nu voortaan geven ial den
Waagmcefter voor fyn waaggeld van elcke hondert
ponden ccnen halven ftuyver, ende van vyftig pon-
den een oort ftuyvers, tc betalen volgende de ürdon-

demi July MOLXXFUl

nantie daar op gemaackt, den 9 April 1575* voorlee-
den.

Item, dat men voortaan van alle kerflen, die bin-
nen defe Stad, of Stads Vryheyd verkogt, of verfta-
pelt zullen worden, gehouden fal zyn het volle waag-'
geld, als vooren, te betalen.

VÏÎ pLaCAAT , dat men in de Waag weder fware wicht gebruycken zal, en op het honderd

pond vyf pond toe zal ge ven, den 19 Aprtl" MOLXXl^llL

en ventgocd van eetbare waren, mitsgaders van wolic
en hennip, in de wage uytwegen en uytleveren zal,
elcke honderd en vyf ponden voor honderd ponden ,
en elcke een en twintig ponden voor twintig ponden,
en foo voorts na advenant altyds toegevende op dc
twintig pond een pond, en onder de twintig ponden,
niet 5 waar na hem een ygelyck zal mogen weten te
richten.

Item, van alle andere kerflen, komende van bo-
ven , ende door deze Stad paifeerende , daar van fal
men gehouden zyn te betalen den Waagmeetter voor
zyn geregtigheyd half waaggeld.

ίΛ-,Ι

IX, A MP LIA TI Ε van de Ordonnantie

. MOLXXVllL

•yn Heeren die Stadhouder, Schout, Bur-
germcefteten ende Schepenen der Stad U-
trecht, doen te weten , van Koninglycke
Majefteyts wegen, onzen Alregenadigften
Heere} alfoo den burgeren ende inwoonders deezer
Stad toegelaten is, binnen haren huyfen te mogen
wegen vyftig ponden fwaarte, in het koopen ende
verkoopen tot eenen reyfe $ ende op dat die Waag-
meefter in fyn wage niet verkort, noch den koper oite
verkooper in den gewigte bedrogen worden , foo
ΛVord mits dezen bevolen, dat niémand in-noch uyt-
wegen en zal dan met geyckte wigte , ende niet
"wegen boven defe toegelaten gewigte. Ende waar
het, dat ymand koopmanfehap dcede dac boven vyf·

il-

op den impofl van de Waag, den 25 Septemb*

tig pond wegens droege , en het felve binnen zynén
huyfe met twee ofte meer reyfen woege, om dat
hy het niet in der wage brengen en foude, die fal ver-
beuren twaalf Carolus gulden tot eiker reyfe , tot be-
hoef van de Konincklyke Majefteyt, defe Sted, den
Waagmeefl:er ende aanbrenger, elcx een vi#jEnde<iJ.

Voorts foo en zullen gecne kramers ecnige^lonöèq,
baelen, ofte goederen van gewichte, in andere Steden
by haerlieden ontfangen., alhier binnen Utrecht by
deielve nombre over mogen fetten, fonder het felve
alvoorens te laten wegen, of den Waagmeeftcr daar
van gecontentcert le hebben, op het verbeuren als
vooren.

X. NA<·

-ocr page 1037-

EN HET WAAGGÈLÜ. - BOE Ά 3Γ/Τ. mi

X. NADER Ampliatie (ψ de voorfz Ordomanïk , den 2 Ti'ecmh, MOLXXVilTt gmmimf
den 26 Septemb. MDLXXlXi 21 Septemb. MOLXXXVh ^ijuïy MOLXXXm
m 6 Novemb. MDXC,

In den eerften (i) alfoo den burgers cncJe inwoon-
ders deefer Stad, ende Stads Vryheyt toegelaten
is, binnen hare huyfen te mogen wcegen , on-
der de vyftig jpohd fwaarte, in het verkoopen
tót éenen reyfe, voorts op dat de Waagmeefter in fyη
waage niet verkort, nog den kooper, ofte verkoo-
pcr in de gewichte niet bedrogen worden ^ foo wort
mids deefen bevolen , dat niemands eenige goederen
van gewichte ontfangen en fal mogen ^ dan defelve
te brengen in der Stads Waage om aldaar gewoogen
te Worden , endc foo daer eenige waaren , die met
confent desWaagmeefters in zynen huyfe yetwes woeg,
Zal het felve gehóuden wefen tc weegen met geyckte
"Wichte, ehde en fal niemams niet hooger mogen we-
gen, dan blyven onder dc vyftig ponden, ende waar
het dat ymand koopmanfchap deede, dat boven vyf-
tig ponden wegens dro'ege, ende het zelve binnen zy-
nen huyfe met twee, of meer reyfen woege, omdat
hy het niet in der Waage brengen en foude , die zal
verbeuren twaalf Karolus gulden elcke reyfe, tot be-
hoef (ï) van den Officierdefer Stad, denWaagraees-
ter, ende den aanbrenger elcx een dardendeeK

I 1.

Voorts en zullen geene kraamers, koopluyden, of

il) De voorgaande Publicatien^ uytgefondert deîàatfie^ hebben defe volgendevootteien. Kfyn tteeréndieSrac!·»
houder. Schout, Borgemeefteren, ende Schepenen , der Stad van Utrecht, {inde PUcaten van
en I J79ï van Koningl. Majeft. wegen, onfen Allergenadigften Heere) doen te weten. AHoo de Raad
defer Stad defe nabefchreve poinöen geaddeert ende georUonneert heeft op de Waag defer Stad, gebied
cenen ygelyken diens aangaande hem daar naar tc reguleeren, op de keuren cnde breucken daar innc be*
grepen.

(2) In de Pïacaten van 1^78, en 1579, van de Koningl. Majeft. ^ defe Stad , den Waagmeeftct·, fti aan*
brenger elck een vierendeel

'XI. ANDERE Ampliatie^ op het voorfz fubjeEi9 den Septemb. MOXCIL "

andere ingefetenen, ofte burgeren, eenigè tobnéii^
baaien j oTte goederen van gewichte, in andere Slee-
den by haarlieden ontfangen > alhier binnen Utrechfc
by defelve nombre over mogen iètienj fonder alvoo*
rens het felve te laten' weegen in der waagié, ofte deA
Waagraeefter daar van geconlenteert te hebben > oj^
het verbeuren aie boven.

ï ï i.

ïtero j dat ook niemand, het ^y binnen· of οην»
tenluyden, geen goet ^ het zy boter, kaas of anderö
diergelyke waaren, die met gewigte behooren gewo-
gen te worden, zullen mogen ftapelen^ fonder alvotJ-
rens daar van gevende den Waagmeefter zyn vollê
waaggeld, ende zooymante contrarie in defen bevon-
den wort, (al den kooper ende verkoopcr elcx ver*
beuren fes Karolus gulden tot behoef als vcoreu.

I V.

Item, insgelycx wort verboodeó, allen burgei-iptl
ende inwoonders defer Stad, eenige verkofte waienj
binnen- ofte buytenluyden toekomende , op haarcfl
fchaalen te wcegen , het zy om geld, ofte fondet
geld^ ende indien ymands daar óp bevonden wort»
foo zal den feiven , die de fchaale toebehoort, vet*
beuren twaalf gulden, tot behoef als boven»

Myn tïeeren die Stadhouder, Schout, Bur-
gemeefteren ende Schepenen der Stad U-
trecht, doen te v^eeten eenenjegclycken,
dat men de Ordonnantie gemaackt, op
den 6 Novemb. 1590 op de Wage vernieuwt, ende
eensdeels verandert ende gearopheert heeft, in manie-
ren hier naar volgende.

Item, alfoo' iommige perfoonen, d*een den ande-
ren leverende zyn, by ftapelinge, feckereyfere fteer-
ten, daarafliarhaifchen gemaakt worden, fonder den
Waagmeefter zyn leges daar af te betalen, foo is 't,
dat men by deefen ordonneert allen den geene η j die
de voorfz fteerten by ftapelinge zullen willen leveren,
dat zy den "Waagmeefter ende JVliddclmeefter daar af
leges betalen, alsof die in 'de waage gewoegen waren,
cnde men van andere goederen, onder de Waage be
een groote meenigte van werk, daarafgetnànkt Wor*
den, lonten, en andere touwen, fonder dat den pagtcï
ter caufe van den inflag, ofte uytflag eenige leges be-
taalt worden j foo wort by delen mede geordonncertj
dat men van dc lonten ofte touwen , die alhiei· van
zulk Werck gemaakt ende voorts gélevert lullen wer-
den , mede waaggelt fchuldig fal wefen te betalen ,al6
van andere goederen, onder de waage behoorende,
het zy defelve by gewigte, ofte by ftapelinge wedef
overgelevert worden, op péene als boven*

Voorts ordonneereri myn Heeren voorfz, alle vet*
tewariers ofte kramers, woonende binnen defe Stad^
ofte Stads Vryheyt, die eenige kaaien, boter of an-
dere waren, onder de waage behoorende , ten plat-
ten lande gekoft hebben, ende alhier brengen Zullen,
dat iy gehouden zullen zyn aah den Waagmeefter '

horende , doen moet , op het verbeuren van tWaalf oftè Împoftmeeftér alhier, Van alfuicke gekofte waa-
gulden, ende evenwel het waaggeld te betalen. ren te brengen een cedulle van den collecteur van de
ΑΙΓ0 mede bevonden wort, dat eenige perfoonen in plaatfe, daar die waaren gehaalt zyn, dat den împoÛ:
'de Weerde dagelycx ontfangende zyn by ftapelinge aldaar danr van betaalt is, op het verbeuren als boven,

Xlir^mËO^^ Ordonnantie op het voorfz fubje£f, den Maart MDCLPl "

^e Vroedfchap der Stad Utrecht, gerefumeert
hebbende voorgaande ordres op de Wage,
zoo nu ende dan verfcheydentlykbyden ou-
den der felver Stad gegeven, heeft daar uyt
geftatueert endc gemaakt, denaarvolgende Ordon-
nantie.

Eerftelyk, op dat den Waagmeefter niet worde
verkort, nogte den kooper, ofte verkooper in ge-
wigte bedrogen, wort als nog eenen ygelyck verbo-
den, eenige goederen van gewigte t* ontfangen, al-
yoorens die in de wagc zyn geweeft » welveiftaande
ƒ/ƒ. Beei:
dat allen borgeren ende inwoonders deiêr Stad, ende
Vryheyd van dien , toegelaten wort als van ouds tc
mogen wegen in hare huyfen, onder, endeniet over
dc vyftig pond fwaar, in 't verkopen tot een reyfe,
fonder dat zy luyden tot illufie van 't geene Voorfz,
zullen vermogen de koopmanfchap, wegende boven
de voorfz vyftig pond t* haren huyfen, in twee ofte
meer reyfen te wegen, oppœnevan 11 guldens t'elc-
kens te veibeuren , ten behoeve van den Officier,
Waagmeefter en aanbrenger elcx een derdendeeJ.

1 I.

ycrbiedènde wel cxprcflelyk, alle borgcrsendein.

Ppp PPP woon-

-ocr page 1038-

1054 VAN HET SLUYS- PASS AGE- S ANDPAD-

"Vv^oonders voorfz, ccnige verkoftè waren, binnen-of
buytenluyden toekomende , op hare fchalen te we-
gen , 'c zy om geld ofte fonder geld , op pœne van
2 ƒ gulden, te betalen by die geene die de fchalen zyn
loebehoorende.

I I I.

Sullen mede geene kremers, koopluyden, borgers,
ofte andere ingefetenen, eenige tonnen, balen, bos-
fuen caftanien, ofte goederen van gewigte uyt ande-
re Steden by haarluyden ontfangen, alhier by defelve
nombre over mogen fetten,fonder alvoorens de zelve
te laten wegen inde wage , ofte den Waagmeetler
daar van te hebben geconfenteert, op dc verbeurte
van li guldens, ten profyte als voorens.

1 V·

Voorts wort allevettewariers, ófte kramers binnen
defeStad, ofteVryheyd van dien, geordonneert, van
boter, kaes, ofie andere waren de waag fubjed, en
ten platten lande by haarluydengekoft,aan deWaag-
meefter alhier een cedulle van dencollefteurter plaat-
ie daar de waren gehaalt zyn, te brengen, Van dat den
impoit aldaar daar van betaalt is, op pœne ende ten
behoeve als voren.

Item, fal ook niemand , het zy binnen- ot buyten-
luyden geen goed , het zy boter , kaas, ofte andere
diergelyke weegbare waren mogen ftapelen, fonder
alvoorens den Waagmeefter zyn volle waaggeld te
hebben voldaan, gelyk ook het felve betaalt fal worden
van lonten en touwen; wordende alhier infonderheyd
buyten de Weert gemaakt van werck , dat in groote
quantireyt (fonder dat ^nogtans iets daarvan by den
Waagmeefter wort genoten ) by haarluyden wort
ontfangen, als mede van yfere fteerten, daar men har-
naflen van maakc , 'c zy defelve by gewigte , ofte
ftapelinge weder worden overgelevert, alles op poe-
ne van 12 guldens te verbeuren by den kooper ende
verkooper half en half, ten profyte als vooren, endac
boven het waaggeld daar toe ftaande.

V i.

Van kerÎTen binnen defe Stad , ofte Vryheyd van
dien, verkoft ofte verftapelt wordende, fal men beta-
len *t volle waaggeld , ende van boven komende, en
hier door paiferende, half'geld. '

V 1 I.

Den Waagmeefter fal gehouden zyn , alle koop-
manfchappen, van boter, kaes, ende alle fruyt ende
ventgoed van eetbare waren , midsgaders van wolle
ende hennip in de wage uyt te leveren , ende uyt te
wegen, elcke hondert ende vyf ponden voor honderc
pond , ende elcke een ende twintig ponden, voor
twintig ponden, ende foo voorts na advenand, altyts
toegevende op de twintig ponden een pond, ende
onder de twintig ponden nier.

VIII.

En zal hy voor zyn waaggeld hebben van elcke
hondert ponden een halve ftuyver , ende van vyftig
ponden een oortgen, te betalen in naarvolgende ma-
nieren, als een borger koopt tegen een buytenman,
fal den borger niet betalen, maar den buytenman hec
geheel, als den eenen borger koopt tegen den ande-
ren borger half en half, en van gelyken , als den ee-
nen buytenman jegens den anderen koopt, mede half
en half. Aldus gedaan ende proviiîoneelyk gearres-
teert, by de Vroedfchap der Stad Utrecht, op den
24 Maart i6f6. In kenniffe van my, J. Quint.

XIII. INTERPRETATIE op de voorfz Ordonmntie, den ^ojuly MOCXCIK

De Vroedfchap gehoort het rapport van de Hee-
ren Gecommitteerden , heeft by ampliatie
ende interpretatie van de Ordonnantie op de
Waag, goetgevondenen verftaan, dat voor-
taan inplaatfe van acht penningen,eene ftuyver, van
yder hondert pond tot waaggelt lal worden betaalt,
gelyk het felve by continuatie van eenige 'jaren be-
reyts in treyn is gebracht.

Ende dat vervolgens van minder fwaarte, dan 100
of f O pond het waaggeld , naar advenant fal moeten
worden betaelt. Accordeert, in kennilTe van my, C,
van Steenwinckel.

VEERTIENDE TYTEL.

Rakende het Sluys- Paflage- Sandpad-

en Weggeld.

Men kan hier vêor af laten gaan, de Ordonnantie voor den Cafleleyn van de Vaart, nopens het openen mn Λ
jlnyfen aldaar^ den 30 July ij-30. Siet het 1 Boek. i. Tyr. 11. Deel. Nam. x.

I. ORDONNANTIE, waar by zeeker Pajjagegeïd wortgefielt op de fchepen en fchuyten, iU

de haven aan de Vaart dm varen, den u Februar, MDXXVllL

^X Gods, gekooren Room- (de Lecke, bedwongen zyn haren koopmanfchappen,

ende andere goeden over die voorfz vaart ende fpuyc
te doen dragen, of voeren met wagens ende anders,
zoo zy beft konnen , tot grooten arbeyt, koft ende
laft , ende daar van haren reyfen feer verachtert zyn,

-------------, ----------, ende dat onfe voorfz Stad ende Landen van Utrecht,

ons tegenwoordelyck doen vertoonen, ende te ken· onfe onderfaten, ende die geene, die aldaar verkeeren,
„.nrp^.n ho^ Hor Hi^ u.r ^jj^n Qvcrmits groote ongerieffchappe ende koften

geleden hebben , ende foo langs meer lyden, foo in
den dierheyt van viétalien, proviande ende des alsfy
behoeven, als anders, het welck ons metter tyt kec-
ren ende komen foude tot groote fchade ende intereft,
ende diminutie van onfe hoogheyt , beerlyckheyt,
renten, domeynen ende dienften, ende anders, ten
zy dat die voorfz havene gediept ende gefuyvert wor-
de, cndc het fteenwcrck aan dc muuiea van den zei-
ven

fche Keyferjaltyt vermeerder des Rycx&c.
allen den geenen , die deefen onfen brief
zullen fien falut. Van wegen van onfen wel-
beminden, die Wethoudersende Regeerders van on-
fe Stad, Steeden en Landen van Utrecht, hebbende

nen gegeven , hoe dat die haven, het verlaat, fpuye
ende hoofden op die Vaart van onfen ftroom van der
Lecke, met allen datter aankleeft, by gebreecke van
de reparatie in tyde van de voorleden oorlogen zeer
vergaan, gebioken ende fulcx vernielt zyn , dat die
koopluyden ende anderen, varende met fcheepen, boe-
ken of (chuyten, geladen ofte ongeladen , van Hol-
land, ofte andere Landen, door die voorfz haven na
Utrecht toe, ende van Utrecht na die riviere van

-ocr page 1039-

EN WEGGELD. IF, BOEK. XIK ΤΙΤ, to3f

ven haven met pok derayercnaan de fpuye ende hoof-
den 4 met al dat daar aankleeft gereparecrt ende ge-
maakt worde j ende om daar toe te remedieeren de
voorfz toonders na diveriche convocatien daar op ge-
houden , weccn geen ander middel of raad , dan mits
opilcllende eengracelyke, gebuerlyke ende redelycke
impofitie op alie fcheepen , fchuyten ende boeken ,
die voortaan door die voorfz Vaart pafleeren ende va-
ren zullen, te weten, op een geladen fchip, of bock
fes ftuyvers, opeen geladen fchuyte twee ftuyvers,
van een leeg fchip ofte bock , twee ftuyvers, ende
op een leege fchuyt een halve ftuyver, Hollantfche
munte, boven die joude impofitie, of geregtigheyt,
die men van ®uds die Cafteleyn op de Vaart gewoo·
nelyk is te geven. Ma^r die voorfö toonders bedugte
hem, dat men die voorfz impofitie niet en foude mo-
gen opftellen fonder onfc brieven van oftroye, ons
omme die felve zeer ootmoedelyk biddende. Doen tc
weten, dat wy des voorfz gemerckt, geneegen we-
fende tei: beede ende verfoeck van de voorfz toonders,
willende tot het gerief van onien Landen, ende on-
derfaten, endè van allen koopluyden, in defelven ver-
keerende , voorfien, ende ook tot confcrvatie van on-
fe hoogheyt, heerlykheyt » renten, demeynen ende
dientten, ende hier op gehad het advys van fommi-
gen van onfen Raade , ende van onfc Reeckenka-
mer in Holland, hebben by deliberatie van onfe feer
lieve , ende feer beminde Vrouwe ende Moeye, die
Eertshartoginne van Oftenryck, Hartoginne en Gra-
vinne van Bourgongnen, Regente van onfen wegen,
van deeië onzen Linden van herwaartsovere, ende
by advyfe van de Hoofden, Pricfident ende Luy-
den van onfen Secreeten Raade endeFmancie,nefFens
haar wefende geftatueert endegeordonncert, ftatuee-
nen ende ordonneeren mits deefen onzen brieve , dat
omme te vervallen die nootlyke koften tot der die-
pinge, zuyveringe , ende reparatie van de haven,
hoofden, fpuyen, verlaat ende muuren , ten beyden
zyden van de voorfz haven, met datter aankleeft, en
van nooden is, te repareerea, men, duurende den
tyt van drie jaaren, beginnende ende ingaande op den
•erften dag van Maart naailkomende,en van doen voort-
aan, den voorfz tyt van drie jaren geduurende, of tot
onfen wederfeggen , of by ons anders geordonncert
wort, neemen ende ontfangen fal van allen geladen

II.

REGLEMENT ende ordre , waar na de Schippers de Vaartfche fluyfen pajferende, hun in

het doorfcïmtten, als mede de opgefetenen van de Faart, hun aangaande de
voorfz fluyfen fullen hebben te reguleren, den lo Novemb. MOCLXX,

fchepen ende boeken , die van nu voortaan door die
voorfz Vaart, leyden en pafleeren fullen , ende van
elck van dien fes ftuyvers, van elcken geladen fchuy-
te twee ftuyvers , van elcke fchip, ofte bock twee
ftuyvers, ende van elcke leege fchuyte een halve ftuy-
ver, van twee grooten Vlaamfche elcken ftuyver, hec
felve over ende boven die gerechtigheyt, die mendie
Cafteleyn op die voorfz Vaart van ouds gewoonlyck
is te betalen, ende dat by handen van een goet op-
recht man, diewy daar toe commttteeren en ordon-
neeren zullen , en die de penningen komende van dp
voorfz impofitie , overleveren fal in handen van den
geenen, die wy tot reparatie ende refcârie van de
voorfchreve fpuye, muuren, ende des daar tocbc«
Ihoort, ordonneeren ende committeeren zullen, ende
!welcke gecommitteerden foo tot den ontfanck van
de voorfchreve impofitie, als tot reparatie van de
Vaart, gehouden fullen wefen reeckeninge, be-
wys ende reliquate doene van haaren ontfanck, ende
adminiftratie tot allen tyden , als zy des van onfenc
wegen gemaant zullen wezen. Ontbieden daaromme
ende beveelen onfen lieven ende getrouwen Stadhou-
der, den Eerften ende andere Luyden van onfen Raa-
de, ende Reeckeninge in Holland, Stadhouder, Gou-
verneur , Capiteyn , Schouten ende Maarfchalcken
onzer Stad, Steden ende Landen van Utrecht, eftc
haaren Stadhoudcren, Scholten ende Gerichtcn on·
ferSteeden van Dordrecht, Delt, Leyden, Amfter-
dam, Haarlem ende ter Goude, Amersfoort, Rhee-
nen, Wyck, onic Capiteynen van de Vaart, ende
allen anderen oniên Regreren, Officieren, Bcveels·
luyden ende onderfaten, ende elcken van hem byfon·
der, dat zy deefe onfe jegenswoordige Ordonnantie
ende Statuyt, als zy des verfocht zullen wefen, ver-
kondigen ende publiceeren , ende doen verkondigen
ende publiceeren, daar men gewoonelyken isuytroc-
pinge ende publicatie te doene, ende defelve Ordon·
nantie onyerbreeckelyk onderhouden,ende doen on-
derhouden, zonder y ets daar tegens te doene, oftela*
ten geichieden in eeniger manieren, want ons alzoo
gelieft. Des t*oirconde hebben wy onzen zegel hier
aan doen hangen. Gegeven in onfer Stad van Mec-
chelen, den 11 dag van Februar., in het jaar onfes
Heeren ifi8,en van onfen Ryke , te weten van den
Roomfche ôcc. den lo, en van Cafttllien Sec. den ι z.

Eerftelyk, als met de voorfz fluyien gefchut wort,
enten wedereyndebuyten defelve fchepen leg-
gen om door tefchieten, zullen de geenedie in
den binnen- Rhyn leggen ,'eerft in de kolk in-
komen , en dan eerft uyt worden gelaten, ende daar
na fullen de buytenfchepen weder binnen de kolck
varen en vervolgens doorpafl'eren.

Geene fchepen en fullen vermogen voor den ingang,
ofte mond van eenig der deuren ftille 'te blyven leg-
gen , maar fullen de fchippers gehouden zyn hare
ichepen te leggen aan d*een, ofte d'andere zyde,
fulks dat d'andere vry en onverhindert uyt en in mo-
cen pafleeren en doorvaren. /

^ I 1 L

De fchippers zullen gehouden zyn , hec fchut-en
paiTagie-geld , volgens de refpeftive lyften daar van
achter deiê Ordonnantie gefpecificeert, te betalen
voor ende al eer zy uyt de fluys fchieten , op pœne
van drie guldens.

IV.

De fchipper, die de fluysdeuren opgekocht heeft,
fal voor anderen gepraefereert zyn , om cerft doorde
fluys te varen, ende wie hem daar inne ecnig hinderi
of letfcl doet, verbeurt gel^ke poenen.

Ider fchip ofte fchuyt, 't welckgeen rolck ge·
Boeg opheeft, om geregeert te worden, fal ft il moe-
ten blyven leggen, ter tyd toe daar meer op komen,
ofte fal den Drofiaart genoegfaem volck daar op mo-
gen ftellen, tot koften van den geenen die het fchip,
ofte fchuyt toebehoort.

V L

Soo wie met zyn fchip , ofte fchuyt, in 't doorva-
ren tegens de deuren van de fluys aanftoot, fal yder
verbeuren twintig fl:uyvers, welcke boeten men aan
het fchip, ofte des feifs gereedfchap, in cas vanwan-
voldoenmge by arrefte met alle de koften fal verha·
len.

V ï Î.

Ingevalle ymand doorde fluyfen varende, zy ne boo·
men, of kloeten onder met y fer beflagen, tegens de deu·
ren, ofte tegens de grond van defelve aanfet, die zal
yder reyfe verbeuren tien ftuyvers, te verhalen als vo-
ren.

V U I.

Niemand cnzal vermogen met de neus, ofte voor·*
Ppppppi ~ ftcvcn

-ocr page 1040-

1054 VAN HET SLUYS- PASS AGE- S ANDPAD-

ileven v.in zyn fchip ,f fchuyt ofte aack, groot ofte
kleyn, ftooten aan eenige der fluysdcuren , veel min
daar op varen, op verbeurte ( boven alle fchade , die
daar door zoude mogen gefchkden) van driegulden,
le betalen tot difcretie van den Gerechte.

I X./

Voorts en zal niemand vermogen zyn,goed over
die deuren te fcheepen, ofte over ie ilaan , /t zy by
hoog ofte leeg water, zonder expres confent van de
Heeren Borgermeefteren defer Stad, op.verbeurtevan
negen gulden^ te verhalen.als voren· , il

Soo wie ipct zyn fchip ,»dat fes ofte meer laften
voert, in den ingang^van de iluys komt, zonder zyn
zéyl geilreeciçen te hebben , die fal t'elkea reyfe ver*
beureft twintig lltiyvers» r jj^-r.. ^

i X, I. ' / i.vÏf-· 'vr ' -
Geene fchippers en zullen vermogen met bare fche-
pen ofte fchuyten te komen leggen, binften de hand-
paal oftcitecken, geördonneert ontrent de Iluysdeu*
rtnj op pœne vati twintig ftuyvefè. A 7'. , f ^ u/v

X I ij

. ïnsgelycx en zullen geene leege fchepeny fchuyten
ofte lichierSj &c. mogen vetnachtoï of blyvert leggen
in eenige der kokken , zonder ipcciaal confent i van
den^Droiraarts op de Verbeurte van vier ftuyveis,voor
yder nacht. ^-r'· ■ 'v. ^«ï/m:-ii i-

■ .. ΐ·Χ^·Ι.ΐ!·Ι., »;r· xi .ν/αί »

. Niemand en zal vei mogen in de kolken té blyveo
leggen , om eenige goederen (te laden ofte te ioHeo,
ofte ook over te zetten, anders als foodanigc die op
de Vaart verkogc zyn,^ daar toe haar» drie etmalen fal
worden vergunt, en meer niet, op verbeurte van tien
fluyvers» , η,·; ^· - sm^. iv-.iLn--

Voorts en zal niemand vermogen>(3e deuren ofte de
verlaten van de iluys, buyten confent van den Drof-.
faart oftö den Sluyswachter te openen, op pœnc van
arbitrale correftie.,· ^i^r^i^i-'-U r ·« ■

· .« -'J. , ilftill Xm V. ; ' ! (.uii - fi
Voorts alle fchepen, groot ofte kleyn, mitsgaders
balken ende ander hout^ die bevonden zullen worden
gefonken te zyn,.ofte in de grond te leggent van de
kolken, ofte ook voor in de diepte, foo wel der Lek-
ke als Rhyn , foo verre deefet Stads, geregtigheyd
ilrektj^ fal den DroiTaart als verbeurt, na hem nemen,
ende uy t de diepte doen ruymen : ten ware de re-
geerders van fqdanig gefonken fchip, fchuyt,balken
ofte hout, by hem quaraen en beloofden , ja oock
metter daat defelve binnen eenietmaaliopruymden,en
weg haalden, in welken gevalle die niet enÎMllenzyn
verbeurd. Doch waar't dit die varende fchepen be-
ktfel daar- by hadden, Zil 't zelve gefoncken fchip,
fchuyt, hout, &c. zonder vertrekj.datelykfworden
geruymt ) tot kotten van den eygenaar* t , :, τ
/ I X V I. - f i I ■ -, I ' ' ; 1 ;, ,
Item, wat fchepen, fchuyten, balken.ofte hout,
zonder bewaarder los dry vende,j bevonden worden, ial
den DroiTaart doen aanhalen; ende voor de onkoften
en boeten; fóo diktnaal ,'t zelve gebeurde | s genieten
twintig ftuyversé, · ι i^ï . i» .. ^f ^ii
- n. X, Vrl léi , 7.3- iit
Niemand ert zal vermogen als men fchut, meer dan
drie, ofte ten hoogftçn vier koppelen met hout, tef-
fens door te fchutten, ende dan gehouden zyn, met
't zelve , zonder ftil te legert , door te varen, ende
delelve vlotteen op fodanigen breiedte y.abfy doerge-
fchut zyn » te leggen aan de oottzyde vandenbinnen-
Rhyn, beneden de handpaal aldaar geilek ,;foo na aan
de landen ooftwaarts, dat ,de varende en paiTeerende
fchepen in de diepte der riviere niet belet tn worden,
op poene van twintig ftuyvcrs»;

XVIII.

-Ιί^,ί·

Ende zal yder fyn hout, alfoo fmal aan de fchuyt
ofte aack hebben te fchorten , dat hy in 't paifeeren
van de kolken, zonder raken vandeiluysdeurenendc
mueren bequamelyk kan doorvaren, op pœne van twee
guldens by den contraventeur te verbeuren.
, il. X ^ X· · Ui Î4.

WyderSjWord alle en een yder verboden, in de kol-
ken, ofte ook in den binnen-Rhyn van de Vaart, tot
den Deurflag toe , met eenige fchuyten , kleyn ofte
groot, tevUfchen, anders als alleen metwerpnetten,
ende dat van 't zandpad of van 't land af,, op de ver-
beurte van het net of netten , met de gevangen vif·
fchenj en daar en boven noch twaalf gulden. »

- Gelyk ook zulcx niemand en fel mogen doen van,
ofte aan eenige vlotten houts, in den Rhyn leggen*
de, op geiyke poene* . ^fï r . r '

Niemand en fal vermogen de vlotten, in den Rhyn
leggende , los te -maken , ofte die in ceniger wys te
belchadigen, onder wat praetext het ook zoude mo-
gen wefen j op arbitraleicorrcdie,»ende pecunieele
boete van twaalf gulden, als voorcn. ' ,, < «i it. 4 ^ -

. Gelyk mede alle ende een yder verboden word,ee-
nige fchepen, fchuyten , ofte anders, aan œnig ftil
leggende vlot hout» tcmeeren ofte vaft te maken,op
verbeurte van twintig fluyvers. - ■

iU^^Jix XfX I

Item, zullen de fchippers van Wyk, Cuylenborg,
Vianen, endcjvan andere Steden ende Plaatfen, ver-'
der gelegen zynde j gehouden zyn, de trappen, ftey-i
ger en opflagen, ,νοοτ aan 5't hooft ivan Giltenborgi
en ook beneden de Vaart, om aldaar bequamclyck te
fchepe le gaan,. en af te varen,ruym , .onbefcommerc
ende onbeilagen te laten,} op dat dc gaande enjfco-i
mende koopluyden en andere perfoonen, met fchepen
ofte fchuyten, af en aan mogen komen en varen, dp
verbeurte yder ^eyfe van twintig ftuyvers. f

»i;:·· ' α. .if,. XiX I V.J Ψ>1·!Ηί)> lUfffp '

- i Vorders cn zullen , geene=t fchippers ^ in harc.fchei
pen, groot ofte kleyn, œnigwuurbernende of lich-
tende hebben, des foraers *s avonds.na negen uren,eii
des .winters na half acht uren, op verbeurte van twin-
tig ftuyvers. » ί ί .

; ,;"^·;: χ χ ν." ^ ■· Γ

Noch word een yder verboden , den DroiTaart of
den Sluyswachter , in het doen en volbrengen hares
ampts ende dienfts, met quade woorden, dreygemen-
ten,-ofte werken te mifleggen, veel min te'oiiicbeni
op verbeurte van tien guldens. ^ J

^ ·)}, XXVI. ^ '

- Ende foo yraand zig onderftond ,,h€m, ofte den
iluyswachter, ofte fynen dienaar te ilaan, ftooten of
werpen met eenigerhande inftrumenten,of materien,
fal arbitralyck gettraft worden , ende daar,en boven
verbeuren de boete by den Placate geftatueert.

■ .. ' .V XXV hhr

Voorts word alle en een yder verboden,ende fpc-
cialyck die ten wederzyden langs de kolken woopen ,
eenige aarde, zand, puyn, fteenwerck, afch, afval
van aarde, gewafch, moeskruyden, ofte van beeilen,
ofte eenige andere materialen en νuylniflen,hoedanig
die zouden mogen Avefenï, in de kokken , havenen,
ofte voorrende omtrent de fluysdeuren , in te ftorten
ofte te werpen , ofte te doen in ftorten ofte werpen,
direótelyck ofte indiredelyck, op,pœne van drie gul-
dens 5 boven arbitrale correâie » en zullen de ouders
voor hare kinderen , ende de meefters ei^vrouwea
voor hare dienftboden móeten inftaan. '

X X V I 1 I.

•ï;

Soo wie ecDige goederen ende koopmaDfchappen,
- ofiïc

-ocr page 1041-

EN WEGGELD. IV. BQEK. lilV. ΤΙΤ. 1037

oftemeflîe, vuylnis^ ende andere onreynigheyd, fta·
pejde en leggen liet ten wcderzyden van de bene·
dehrie kolck, fonder fpeciaal cónfenc van den Drof.
faart, 'die fal yder reyfe verbeuren drie guldens, ende
eyen.wel gehouden zyn,'c feive aanftondswegtedoén
brengen, en opruymen, op dubbelde boeten,
XXI X,

Gelyfç ook niemand en fal ver mógen op den Ban-
dyck*, nôch^e'Stadâ-dyck oferveil ,eenige mes vaalten,
groot of kleyn', te leggdrt , oftd oók Vart defelve dy-
ken ende erven ^ de aarde daar van weg te voeren, of
hàlcn. op öoerie van drie guldens»

, .XX X·

-Allebreucken , araénden ende keuren, die vallen
zullen mogen op eèriig pbinâ: van d'eie Ordónnanfie,
beloopende drie guldens, ende daar onder, fullen by
dën' Dfóffaart gcëxccat^erc worden tot zynen pro·

^ X X X Γ.

Endè die keuren, breukeii cn amefiden, die zullen
ko'itien té exefedefereti die Voorfz drie guldens, zal
derf Droflaart nrtede execaréefen , döch geappHceert
ertde gedeélt worden in drie partyen, als voor den
DioÎTaart, dén aanbrertgcr, ' ende den afïnen. ^
X X X 1 f.
Niemand en fal nlogen in oppofitie ontfengen wor-
den , ten fy dat dc^brékige ccrft fyn boete heeft

gedamptifcert.^ ■ · '

X I I J«

' Enâe bf t'eenigér tyd bévönden itlogtö worden, dat
détl Droflaaft verfuymig Ware, die gevallen boeten
ende breuken, hier vorens gementioneert, teexecu-
tceren of'te doen executeeren j of defelve te accordeer
ren", fonder expreïTe kenniffe en confent vah deHee-
ren Borgermeefteren ίη der tyd , fal verbeuren dub-
belde èoetcn, ten behoeve van de Stad*

X X X I V. ^ '
Ende op dat niemand -Mèi vâd igtiôfàùtîé én kotöe
te praétendeeren , fal defe Ordoftrtantiè téft huyfé vàn
den Droflaart, en voor dé deöre Van déû Sluiswachter
worden opgehangen." Λ · , ^

·' ' " ' L^fle Όα» Ί Schütgeld, *
iEen béyteî-aéck die gcwooft îs ftièt drie óf meer
paerdèni^ de Öroom öpgeCöogên t^wofdëe , ï guld.
lyftuyv.

' Bey teî-àeck'etîvffö Wirtdèr paerdeii, ff ftüy v. '
Een beyer , vaiitwed óf meer paefderi, liftuy^r.
Eenkleyndèr beyer, Sftuyv. -
AHe jachtfchuyten, *t zy groot of kleyn, 19 ftuyv.
Een ktomfteveo, famoureüs, ioftuyv.
Een famoureus of maasfchip, yder loiluyv.
'Een RhynfcheVeeii-faiiiouretis tflet tùrf geladen,
iiluyy. ·

- Een lichter ί drobber, loürdenne, cn diergelycke,

S ftoyv.

Een blockzielder of wytfchip, 8 ftuyv;

Een fmalfchip , ende VrielTchc turfpont, yder 8
ftuyv.

Alle fmalfcheepen op Veeren varende, yder ια
ftuyv.

Alle fchietfchuyten, mitsgaders de marcktfçhepen
van Delft, Bofch, en Breda, yder (5ftuyv.

Alle fnepfchuytjens, roeyfchuyijens ende diergeïy-
ke, yder 5 ftuyv.

Yder koppel bakken, foo breed als de doorvaart
Van de iluyfen,ende van eene balde lengte, 2,ftuyv,

XXXV.

Weîverftâânde dat alle fchepen en fchuyten, ftaan·
de op acht ftuj'vers ende daar onder, die aanftonds of
voôr het boven geKmiceerde half uur zullen willça
doorfchutten, dubbeld geld zailen betalen.
X XXV I.

Als het Water boven de tweede plaat ftaat, fal van
yder fchip ofte fchuyc een derdepart meer van fchut-
geld worden betaah, alfe in pïaatfe van fes, negen
ftuyvers , ende foo voorts na advenant, ende als hec
watér ftaat boven het oude koîkiîag, fal niecgefchut
mogen worden dan by vallend water v, ende dat màar
tweentiöal des daags i ende fal als dan van ydçr fchip
tof fchutgeld betaalt worden dobbelt eeld,
X X X V I ï.
Als het water ftaat aan het nieuwe kolckflag, zal
gefchüt mogen worden, daö met expres confent
I de Heercrt Borgermeefteren, ende dat voor foo·
danigen fomme, als haar Ed. dan fullen arbitreeren,
X X X V I I J,

Ende zal óok van alle fcheperi,die een uur voor fon-
nen opgang, ènde een uur na fonrten otidergangΛ'^ί-
jen doorfchutten , bstaalt worden dubbelt fchufgeW,
uytgefondert dat alle ordinariy Veerfchepen, varende
van defe Stad op andere Steden en Plaatfén, v^r-
pfj de welcke des morgens ende des avonde een uur
meer dóorfchutten gegurttword, niet œçer aU enkel
fchutgeld zullen verfchuldigen.

X X X I X.

De màrcktfchepefii des faturdags de Leek willende
afvaren,zullen met eene fchutdrigedOorgelaten woi'^
den.

XL.

Y Jer van de doorvarende fchepen fal aan de iluys-
wachtery die by defe tot het ophàlcn van devalbrug,
ende openen van de draeybrug is geauthorifçert, ge-
houden zyn daar voor yder reyfe te betalen eene ftuy-

, . . 1 /l , . .. , . ^ ^ . - - -

4'.

nief
van

' : doch zullen dé fnepfchuytj
diergelycke volftaan met half

ver
en

jcns, roeyfchu

ens

ly de

^ , __ ................-f geld. Aldus by

Heerért Borgermeefteren ende Vroedfchap der Stad
Ütietht gearrefteert, den 10 November ï6jq, In
Jkenniflè van my, J.Nieuftiad.

■ ' - ■ ..........................................." ' ■ ■ ■ ' . .1. . ■ .1, - ■ ■ ■ I ,

IJ^ TER DICTIE van op het fandpad tuffchen defe Stad en dé Vaart mt geen wazem te
, ^ ryden, den i^Oecené.MUCKLVllL

c ôecommîtteerdien tot het maken van her deeene helfte ten behoeven van den bekeurder, ofte
trekpadtulTchendeStadUrrèchtenfdeVaarr, opfigters der Rhynfchuyten, des de voorfz opfieters
, , t , . φ jg geene,die met karoflen oftó

wagens aldaar ryden , voor de eerfte reyfe defe inter-
diélrie zullen hebben te notificeeren, Aâ:um den if
Decemb. 1648.

UI.

t als daar toe by de Vroedichap der fêlver Stad
fpeciliyk geauthorifpert, inierdiceeren hier
mcdc'iallen ende «en ygelyfc , fiiematid uytgefondert,
met karoflen of wagens te ryden op 't zelve zandpad,
op poene van drie guldens t*elken reyfe te verbeuren.

IV. J Ν T.ER DICTIE vm geen beeflen o{ het voorfz fandpad te dryven , den 19 Jpril
Γ Ï; . MÙULVUL

t Vroedfchap der Stad Utrecht, gehoord heb-'
bende het mondeling advys van hare Gecom-
mitteerden op de klagten deefen aangaan-
de van die van 't Rhynfchuyten Veer,
authorifeert hier medö de refpedive Deekens ende
iwec oudftc van defcn gilde ,foo hier als aan de Vaart,
te beboeten den geene, die contrarie de Ordonnantie
eert of meer hoornbecften, fchapen ofte verckens op
ofte langs het zandpad dryven. Welke boete als dar»
zal komen de een$? helfte ten profyte van den aanne-
mer, en de andere van den armenbuflèn rcfpe^ive.;
A^um den ï ρ April 16 j 8. ' ^,

Ppp ppp $ V. PÜ5

-ocr page 1042-

1058

e Vroedfchap der Stad Utrecht , maakt een
ygelyk kennelyk by delen, dat haar Ed. by
Gontinuaiie vergoft hebben Baftiajn Dirkfz,
'het weggeld van't zandpad langs den Rhyn-
dyk, op conditiën dat alle voetgangers tot den lellen
May i6f9, yder van dien fullen gehouden zyn te be-
talen een Ituyver, 't zy die op den dyck of het zant-

.—j - 9 j t ^ - _ - -,

pad gaan, uytgefondert perfoonen die landen opdees cordeert, m kennifle van,my, J.Quint.
zyde Jurphaas gelegen % nevens den Rhyndyck ge- -J

υΓΤΫ^

Voor een paerd, treckende een Ichip, vracht-
fchuyt, ofte houtvlot, fal betaalt worden
van de reys gins ende weder, alwaar't ook
dat de paerden ledig wederom quamen, twee
iluyvers, {i)mits dat de6 ende itpenningen zullencef-
feeren.

Ende van twee der voorfz treckpaerden dubbelt.

Van de voorlZutrckpaerden, tofof van Jutphaas ko-
mende, fal menWalen half geld, (i)wefende,i fiuyv.

De fchippers die hare fchepen .felfs trecken',het zy
fyluyden op 'tzampad,of op den dyck, (9) of aan de
andere zyde van 't water gaan ^ fullen betalen het vier-
depart van 't geene fy anders voor treckloon, volgens
de lyile op 't trecken gemaackt,(4) zyndezzfiuyvers.
fouden moeten betalen.

De fchuyten de Schalckwycker en Houtenfe We«
teringe , mitsgaders den Deurflag in varende, of van
daar komende, ende met een paard getrocken wor
dende, fullen yder .eys betalen i iluyv.4penn.

Item, van de Vaart komende, ende de voorfz "We-
teringen en Deurflag in varende , iijllen betalen van
een reys gins ende weder i iluyv.
t .JVVelverflaande, dat de zeylende fchepen van defen
tol exempt zullen wefen.

Ten ware fy door ililte ofte contrarie wind ge-
noodfaakt waren te trecken, in welken gevalle fy op
yder plaats den vcrfchuldigden tol fullen moeten be-
talen. ' '

De roeyfchuyten die met 't lyf worden getrocken,
fullen betalen 1 iluyv.

Yder turflchouw, die met het lyf getrocken word,
fal betalen 4penn.

Niemand zal met ftaande maften aan *t zantpad
mogen aanleggen , op de verbeurte van ^o ftuyvers:
ten ware fyluyden in 't laden of loiTen waren, ende
langer niet j ende loflênde of ladende, fullen fy ymand
op 't Ichip moeten hebben , die de lynden over het
fchip beurt, op pœne van 12 iluyv.

'uan het weggeld tnjjchen Utrecht ^ Jutfaas^ ende de Vaart, ten refpeSfe van het
gemaakte fandpad , gearrefteert den 4 Jmy MOCLX; geampUêert den 20 OBob.
Ni'T^CLXXlV ; gerenoveert den 14 July MDQLXXIK ; en nader geamplieert
den lóAugufl.MOCLXXX.

Van paerden ende hoornbeeilen, jong of oud, die^
geleyd worden over 't zantpad , fal men betalen van
yderSpenn. "

Ende zullen geene onbereede paarden ende hoorn-
beeften , die niet geleyd worden ,-noch fchapen of
verckens op('t^yooriz zantpad mogen komen, op de ,
verbeurte van fes iluyvers op yder hoornbeeilen vere-
ken, endeeene iluyver op yder fchaap, veel min op
of langs 't zelve pad, of inde gruppels gaan weyden,
op pcene van dubbelt refpeâive , (6) ende foo lang tot
den Schout Baack in<'t fcbutheck te 'wordengebragt, tot
dat de boete htaelt, ofte anders by den nabefcbreve»
Gerechte fal nvefen ^egiordeelt.' -

De fchippcrs ofte jagers fullen hare paarden alleen
te water ryden/ door de wedden op de Veeren daar
toe gemaakt, fonder die elders van*t pad af te leyden,
op poene van ρ ftuyvers. >

(7) SaJ yoortaen van yder karos met 4 paerden he·
taelt worden van yder reys i f fiuyv.

Van een karmet 2 paerden , ofte hoïderwagen^ iz .
fituyv, - '·

Van een koetswagen 10 fiuyvli , ·^ '
Van een open'wagen%fiuyv, >,. -

Fan een chefe of flede $ fiuyv.
Fan een paerd onder de man 2 fiuyv^.
Doch half geld by befloten water door de vorfiy fuU
lende ten reguard vnn de Heeren van de Leckendyck ^
ende tyde van dyckleger worden gebleven by *i oude jji-.
bruyck,

Ende foo ymand defen tol quame te defraudeeren,
diredelyk of indireilelyk, zal verbeuren drie gulden;
(8) ende foo wie onwillig of weygerig zy te betalen ^ ter
plaatfe daer V worde ge'éyfcht, /#/ voor den Ed. Gerechte
der Stad Utrecht geftelt worden , om aldaer de plano te
werden ajgedaen.

T'appliceeren alle depœne ten behoeven vandegc-
ne, die defen tol in pacht heeft. (9) ,

Eyndelyck behouden de Heeren aan haar d'intcr-

Alle paflanten, 't zantpad gebruykende , in 't ge- pretatie van de duyfterheden ende misverftanden, die
heel ofte ten deeie, te voet ofte paard, van Utrecht uyt defen zouden mogen ontftaan. Aldus provifionce-
tot de Vaart of Jutphaas, zullen betalen half foo veelei lyck geamplieert ende gearrefteert by de Vroedfchap
als fy met de-Rhynfchuycen vervaren fouden, (5) t$ àtx Stad Utrecht, den löAugufti i<J8o. In kennifle
weten 1 fiuyv, 8penn. ' van my, J. Quint,

(1,2) Oefe woorden met curfyf gedruckt, zyn in de lyfi van 1074 uytgelaten geweefi ^ dog daar na weder,
ingekomen.

(3) Deeje woorden zyn in de lyfi van 167^ bygevoegt \ in die van 1679 uytgelaten y en in die van l6%0

weder ingekomen, . . , ' -

(4) Met defe woorden is de lyfle van 1680 vermeerdert. j
(5 6) Ύ geen hier curfyf is, is in de lyfte van 1679 ingekomen,

(7) 'Tt geen alhier in curfyf volgt, is in de lyfie van i<S8o ingekomen. Maar in plaatfe van dien vind men m
de voorgaande lyfien dit artyk. Word oock defelve, mitsgaders de voerluyden ende allen anderen, wel
Ichcrpelyk geinterdiceert, des winters {dit laatje woord (laat niet in de lyfie van met wagens,
of.e fleden, 't voorfz fandpad ecnigfints te gebruyken, op pcene van drie gulden.

(8) D^re periode met curfyf gedruckt, is in de lyfie van 1679 ingekomen , uytgejondert ,de woorden 9 tebcta·
len ter plaarfe daar't worde gc^ylcht. ^ ,

(i) de lyfie van 167^ word hier nog bygevoegt, H geen in die van 167^ is uytgelaten. -Zynde nu
.... die neffcns de Opfichtcrs ende Deekens van Rhynfchuyten Veer worden gcauthorifeert om de'

. , VOQtfT

VAN HET SLUYS- PASSAGE- ZANDPAD-

PUBLICATIE n&pens het Sandpad-geld langs den Rhyndyck j den 14 Maart MDCLIX,

bruyken j mitsgaders de melckfters aldaar, ende ni«t
over 't water gaande mekken , dewclcke hier van in
't geheel worden gecximeert : wordende onder dc
voetgangers niet begrepen, die met de lynt fchuyten
voorttreciken, dewelke 't voorfz weggeld doorgaans
gehouden zyn te betalen , *t'zy den dyk ofte 't zant·
pad gebruykende, Adum den 14 Maart 165p. Ac-

-ocr page 1043-

tOJf

EN WEGGELD. IK BOEK, XIKTlt.

voorfz beboeting, dewelke mede naeuw regard fullen nemen , dat den aannemer niet meer nemen zal,

ais in defe iyfte, op de verbeurte van drie gulden.

VII. LYSTE, waar na het weggeld van *t [ant- of treckpad langs den Krommen-Rhyn van dt
Stad Utrecht af^ tot Gysbert PbiUpfes-brug toe, leggende in de Langbroeker We^
teringe, Jal wor den betaalt aan den geenen^ die van wegen de gemelde Stad, het
zyby verpachtinge of anderβnts, fal werdengeflelt.

an ydcr Vccrichuyt op de twee Steeden ü- ben 8 penn.

Dan zullen geen fchapen of verekens'op *t voorfz

zantpad mogen komen, op de verbeurte van fes ftuy·
vers op yder verckcn,en een ftuy ver op yder fchaep.

Niemand zal defen tol, diredelyk of indireftelyk ,
mogen defraudeeren, op pœne van drie guldens} de-
fe ende alle andere voorgaande boecens le verbeuren
ten behoeve van die de oekeuringe doet , waar toe
geauthorifeert worden den pachter ofte collecteur, en
maker van *t pad : ende zullen de Heeren Regeerders
der Stad Utrecht haar authoriteyt interponeeren ( als
*t nood zy ) tot handhoudinge van *c voorfz weg-
geld.

Ytrecht ende Wyk , een dorpfchuyt, of die
met fruyt, of andere waeren geladen zyn,
varende van Utrecht tot, of voorby de
Broekbrugge by Neerlangbroeck, of van daar her-
waarts, ende met een paerd getrokken wordende, fal
hy genieten ζ ftuyν.

Van fchuyten die op de dorpen of plaatfen, tuf-
fchen Utrecht ende de voorfz Broeckbrugge aauko-
men, of van daar afvaren , ende met een paerd ge-
trokken worden, fal hy ontfangen i ftuyv.

Die met het lyf getrokken worden half geld.

Van alle fchuytgens, particuliere huysluyden toe-
behorende, ende met haar eygen fuyvel, fruyt, &c.
van wat plaatfe die komen, fal men als voren vaneen
paerd betalen, i ftuyv.

Ende met het lyt trekkende, 8 pcnn.
Item, van yder paerd ende hoornbeefl:, jong of

Dan fal den pachter hem in 't colledeeren van 'C
voorfz weggeld praicife reguleeren na de bovenftaan·
de lyfte, zonder meer te mogen genieten, op pœnè
van voor yder ftuyver, die hy meer zouJe onderftaan
te nemen, te verbeuren fes gulden, ende van meer of

oud, die geleyd worden over *t zantpad, fal hy heb- Iminder na advenant.

vïïT

LYSTE, waar na het weg^geld van't fantpad langs den Krommen-Rhyn tujfchenVtrecht
ende Wyck fal worden betaalt, aan de geene die by verpachtinge of anderfints»
daar toe fal worden geflelt,.

Y an yder Veerfchuytop de twee Steden, dorp-
fchuyt, of die met fruyt of andere waaren
geladen zyn , varende van Utrecht tot, of
voorby de Odykfe brugge, of van daar her-
waarts, ende met een paerd getrocken wordende, fal
men betalen gints ende weder yeder reyfe, op elcke
fchuyt, al waar 't dat twee of meer aan malkandercn
vaft waren, 2 ftuyv.

Van fchuyten die van Utrecht tot op Weyen va-
ren , ofte van daar afvaren na Utrecht, ende met een
paerd getrocken worden, i ftuy v.

Die met het lyf getrocken worden, of de rivier op-
en afvaren, half geld.

Item, van ydcr fchouw, 4penn:
Van alle fchuytgens, particuliere huysluyden toe.
behoorende, ende met haar eygen fuyvel, fruyt,&c.
ter markt komende, van wat plaatfen die komen, ful-

Alfoo eenige jaren herwaarts, foo by de Ed.
Heeren Staten'sLands van Utrecht, als de
Magiftraat deefer Stad Utrecht met groote
befwaarniiTe ende exceffive koften, die rivie-
ren van den Vaartfchen Rhyn, boven, ook binnen, en
om de Stad, ende van de Vechte, beneden zyn ver-
breet ende merkelyken verdiept, daar door niet alleen
bequamer vaarte, af. ende toeganck tot deefe Stad is
gemaakt, maar felfs ook paffagie en doorvaarte voor
alle koopluyden eivie fchipperen , die van boven en
beneden der Lecke tot Anafterdamme.ende voorders
met hare fchepen ende fchuyten nederwaarts, en ook
van daar hier door de Lecke voorfz op ende af bege·
ren te wefen, ende dat daar na ( de verdiepinge ge-
daan zynde) de experientie heeft geleert, dat op een
drooge fomertyt het water weg lopende , de geladen
fchepen en fchuyten evenwel niet, immers feer qua-
lyk konnen pafleren , waaromme men noch tot vor-
dere ende meerdere koften heeft doen leggen een
fteene iluyfe buytcn defer Stad in de Weerde, omme
by fodanige drooge fomers ende la^ water,daardoor
foo veel waters tuflchen de Vaart ende hier op te hou
jen als voren van een paerd betalen, i ftuyv.

Ende met het lyf trekkende, 8 penn.

Item, van yder paerd ende hoornbeeft , jong ofte
oud, die geleyt worden over 't zantpad, zal men be-
talen 8penn.

Dan zullen geen fchapen ofte verkens op 't voorfz
zantpad mogen komen, op de verbeurte van fes ftuy-
vers op ydcr vercken, ende cene ftuyver op yeder
fchaap.

Niemand zal defen tol, direÛclyk of indireftelyk,
mogen defrauderen, op pœne van drie gulden, te ver-
beuren defe ende alle voorgaande boeten ten behoeve
van den pachter, ofte colleaeur van den tol.

De opgefetenen van Abftede, ende van defe Stad ,
zullen van deien tol exempt zyn , ingcvalle fy .blyven
in de Vryheyd.

iii
I

ordonnantie op het maacken van Sluyfen in de ÏVeerd, en het Sluysgeld, denij

July OÜDCIX : gerenoveert den 8 July MDCXLIK

den, dat de voorfz fchepen ende fchuyten bequamc-
lyk aankomen , pafleeren ende repaflèeren mogen,
nochtans met zulken verftande ende difcretie, dat door
het ophouden van het zelve water geene boven ge-
legen landeryen en worden gèintereïTeert j foo is 't,
dat de Raad deefer Stad, hier op gehoord hebbende
verfcheyde perfoonen, hun des verftaande, oock ge-
had het advys van hare Raadsvrienden gecommitteerc
tot toeverfigt van de ereólie der voorfz iluyfe, die hun
mede op alles (foo veel doenlyck was) hadden gein-
formeert , beraamt ende goedgevonden hebben by
provifie, ende tot dat de experientie anders leert, te
ftatueeren ende ordonneeren het gunt hier na volgt.

Eerftelyk , door dien (eelyck gefeyt is) de lluyiê
voorfchreve alleenlycfc enS nootzakelyck is gelcyt ,
om by drooge fomers ende laeg water het water
op te houden tot gerief, af- ende toeganck als voo·
ren, want, waters genoeg zynde, de intentie is,
dat de voorfchreve ftuy zen altyt zullen open ft aan )
foo word provifioneelyck de peyl op het «uyten der
fluyfe genomen om redenen voorfchreve, foo haaft be-
ven-

-ocr page 1044-

vonden word, dat op den dorpel van het oude fchut in
de Weerde maar en zyn vyf Wclclfe voeten waters,
çnde dat men aan de Vaart, in Jutphaas, inheiTol-
ienileeg, ende op andere bequame plaatzen, ookde-
zeUe peyl zal doen flaan , op dat een yder daar van
kenniffe mag krygen,

Τ Γ·

Eode omme op dusdanigen lagen waterallen koop·
luyden ende fchipperen met hare Ichepen, "endeinhec
doorlaten der iluyfe te accommodeeren, ende op het
fpoedelyklte te gerieven, zoo zullen foo weldefluys-
bewaarJers, ende alle die gcene, die daar zullen pal-
feeren, hun clcx moeten reguleereo in manieren na-
volgende.

I I 1.

Dj fluyshewaarder zal goede toeverfigt nemen, dat
noch het hout, noch ilecn, noch gr on ι werk van de-
2e fluyfe by ymand woid befchadigt , of henluyden
af te nemen de boeten daar toe itaande.

I V.

Welke boeten, mitsgaders de geregtigheyd op alle
prifleerende fchepen ende fchuyten, hy reerftig ont-
fangen ende coHefteeren zal, makende daarvan goet
ende perfe£t regifter, ende alle het zelve alle weecke
op zynen eed getrouwelyk ten cornpioirebrengen van
den eerften Kameraar in eicker tyd , tot onde^houd
van de voorlz fluyle, des zal men hem indifcretie daar
Voor loonen.

Voorts zal de voorfz fluysbewaarder niet vermo-
gen de fluyiên te openen des morgens, voordat het hek
onder dé Weertbrugge, ende den boom aldaar zullen
zyn geopent.

V I.

Ende die geene, die met groote fchepen enfchuy-
ten begeercn de groote fluyiè te paffeeren, énde de
deuren van dien geopent of gtiloten^te hebben, die
zuilen zulcx den fluysbewaarder te kennen moeten ge-
ven , waar na hy die vervolgens , allé d'een na d'an-
dcr, zul doorlaten, des dezelve fcheepen in het ope-
nen ende iluyten , ook d'een na d*ander, een uure of
daar ontrent"zullen moeten vertoeven , prxfereeren-
de niet te min den geenen , die dit eer ft hebben ver-
zocht.

VII.

Ende die geene, die van boven of beneden met
grote fchepcn komen, ende begeeren ecnureoftwee
by dage de voorfz fluyfe gefloten te hebben, die zul-
len 2ulcx den fluysbewaarder oock verwittigen, doch
hem opregtelyck zeggen , hoe diep zyn Ichip gaat,
ende door den fluysbewaarder verllaan hebbende, hoe
veel waters hy met fluyten gewonnen heeft, loo zal
hy by fig zeiven gifljnge maeken , of hy daar mede
geholpen zy, want zoo hy middelertyd onder brug-
gen ofte op andere enge plaatzen blyft fitten,en daar
door anderen de pafliige belet, die zal vei beuren yder
reyfe vyftien ftuyvers.^

Ende op dat zodanige, ende alle anderen, te beter
gerieft mogen zyn, zal deze Stads Havemeefter, hier
op aangefproken zynde, de fchepen, binnen de Stad
kggende, 'zulcx op- ende nederwaarts doen ruyinen,
datter een open en cnverhinderlyke vaarte zyenblyve,
conform zyn inftruélie.

IX.

Des zullen alle groote fcheepen endefamoureuzen,
carbecls, kromfteven, potten ende'alle andere fchee-
pen , twintig lallen en meer groot zynde, roor het
paiTceren dei fluyle t'elken male, het zy die geladen
of leeg zyn, de deuren op of toe, betalen drie Itóy-
vers, tot behoef als boven.

Item, alle mindere fchepen en fchuyten, van twin-
tig tot twaalf laften, hier onder^ mede begrepen die
Schietfchuyten, elk twee ftuyvers.

, X I·

Ende voorts alle andere kleyndere en mindere fche-
pen ende fchuyten, onder die twaalf lallen , eene
Ituyver.

^ XII.

Item, elke koppel vlot houts, dat een baick lang
is,'eene ftuy ver. ^ '

X J I I. -

Welverftaande, dat in deze doorvaarte pafleren en
repafleeren, vry en exempt zullen fijn, zonder ietwes
te betalen, de kleynevrachtfchuytenjtuifchen Utrecht
en Amfterdam varende.

XIV.

Ook alle vrachtfchuyten van de dorpen dezer Pro-
vincie, mitsgaders alle andere fchuyten van de huys-
lieden ende opgezetenen van dien, die hier termarckc
komen.

' > X V. -

Mitsgaders alle turffchouwen, foo wel die buyten
deze Provincie, als daar bmnen geladen fijn.

X VI. /

Alle welke de fluysbewaarders voorgenoemt t'allen
tyden zullen moeten dienen en gerieven in het openen
en fluyteti der kleyne fluyfe, zonder daarvooren iet-
wes te mogen eyflchen of ontfangen.

XVII.

Ende op dat in het innekomen ende doorvaren der
voorlz groote en klej^ne fluyfe piemand eikanderen en
belet, maar een yder met ordre pafleert 5 foo zullen
alle fcheepen, fchuyten ende fchouwen,van beneden
in de kolk komende,^ hun van den anderen fcheyden,
eride achtef'den anderen leggen, alfle die kleyne Iche-
pen , fchuyten ende fchouwen , die de kleine fluyiè
pafleeren, langs de werven aan 'de ooftfijdê , en die
groote fcheepen in gelijke ordre aan de weftfijde, in
voegen zy elcx eerft fijn innegekomen^, op pœne,
zoo ymand contrarie deede, van te verbeuren twintig
ftuy vers. ^

X y 111.

Als oock geene fcheepen of fchuyten, leeg fijnde^
in de kolck zullen mogen aan het land leggen, meet
als een dick, ende of y mant middelertyt haddetelof-
fen of te laden, zoo zal die eygenaar van zulcke leeg
en ftil leggende fcheepen of fchuyten (des vermaant)
die terftont afleggen, en plaatfemaken voor het voorfz
loffen en laden, ende of ymant hier van evenwel in
gebreeken bleve, zal de fluysbewaarder zodanige zulcx
doen doen, op een boete van drie gulden.^

X I X. .

Item, geene fchepen, fchuyten of fchouwen, en
zullen mogen ftille blyven leggen voor de deuren^maar
ten minften moeten blyven twee roeden van de vleu-
gels der fluyfe voornoemt, zoo wel aan d'een als d'an-
dere zyde van de kolck, op dar een yder onverhin-
dert in ende uyt mag varen , op een boete van tien
ftuy vers. '

. ^ y^ .^-J^-ytir liB'·'

Voorts en zal niemand in het innekomen nog uyt-
varen van deze fluyfe, d'een d'anderjn weerwil vóór-
by varen, maar met zulcke ordre doorvâren^tàls^zy
zyn innegckomen, op poene van twintig ftuy verst

XXI.

Welverftaande^ dat vrachtfchuyten en vif^hiêhuy-

VAN HET SLUYS- PASSAGE- ZAKDPAD-

ten, die innehebben. bederiFelyke waren Ï^'en leggen
op maalichade, vobr alle andere zullen werden geac-
commodeert. '

XXII.

^m Λ Λ9

■ Item, niemand, wie hy zy, en zal na ogen, in het
paiTeeren dér voorfz fluyfe gebruykcn cenigeboomen,
kloeten , haacken ofte ietwes anders", die van ftaal,
yzer, of andcrfints gefcherpt zyn

, veel min daar me-
de

-ocr page 1045-

Ë Ν W Ε G G Ε L D. ÏF, ÉOÉÏC. Z/K fïf. 1041

ftceken ïn het hout j fteerij of grondwertfc > op
pœne van dartig ftuyvcrs.

XXIII.

Gelyk ook niemand in het doorvaren, imet de neufe
^an het fchip, of fchuyt zal mogen ftóoten, of raac-
ken de deuren van de voorfz ïluyle, nog ook niet be-
ftaen, om door tie varen, voor dat de deuren in de klïnc-
ken, of îlot zyn, op pœne Van dartig iluyversj ende
daer en-boven, alle aengedane ichade ende interefle te
repareeren ende te betalen.

XXIV.

Niemand en 2ial Îîg ook mogen vcrftouten^ eenïg
der voorfz deuren van de groote , of kleyne fluyzen
te lichten , nog openen by hem zeiven, anders dan
met confent ende by wezen Van den iÏuyswagter > op
poene van zes guldenö. «

XXV.

Men verftaat ook, dat die gcênc, die met het win-
den ende anders begeeren van den fluyswachter
gerieft te zyn, zy den zeiven helpen zullen moeten in
het openen.

X X V I.

Gelyck men mede verftaet ende ordonneert, dat
geen fcheepen , fchuyten,hog fchouwen zuilen mo
gen leggen op h'ét vrachtveer, daar de fchuyten het
volk ende goet inneemen, om naar Amiterdam te va-
ren, terwylen zy wachten na de fchuttinge van de
iluyze, maer zullen hun voegen, boven , of beneden
het veer , ofte aan dé weftzyde des borgwals , tot
dat zy doorpaiTeeren, op pœne van tien iluyvers.
X XVII.

Des avonts, nóg des nachts , en zullen geen fchee-
pen, fchuyten, nog fchouwen,kleynriog gnoot,mo-
gen blyven leggen, tuflchen de iïuyfé,ende waterhek^
van de Weertpoort, volgens de oude Ordonnantie, 1
maar zullen tydelyk met het luyden der poortklocke
binnen, ofbuyten fchietenj, op pœne van dartig ftuy-
vers» .

XXVIII.

Ende wantmirs het fchielyk opwinden van dedeu·
rendes ouden fchuts, dedeuren van de nieuwe fluys,
eer dezelve wel befet ende vail: gemaakt zyn, zeer
haailelyken ende fchielykcn toevallen, waardoor,
ende door denflagvan dien, niet alleen dezelve deuren

X. LYSTE van 't Sluysgeld buytende fVeerd.

De Vroedfchap der Siad Utrecht, maakt hier
mede kcnntiyckeenen ygelyk, dat haar Ed.
door der felver Gecommitteerden op
dag den defer maand des

naarnoens ten twee uüren , op defer Stads Raadhuys
zullen verpachten voorden tyd van jaJ^en, in-
gaande den July ouden ftyl, her iluysgeld
van de fluys in de Weerd, 't welck by de fchippers
cndc andere met hare fchepen ende fchuyten dezelve
iluyfen paflerende, word betaalt volgens de nabefchre-
ve lyft, tot verval van de onkoften over't maaken
ende onderhouden van dien.

Van de beytelfchepen, ofaecken, mitsgaders van
alle andere fchepen van twintig ende meer laften , zal
voor het paflercn der Iluyfe t'elcken male , 't Zy die
geladen of ledig, de deüren op ofte toe zyn , betaalt
worden 6 ftuyv.

Van alle mindere fchepenendefchuyten van twaalf,
tot twintig latten , zal gegeven worden ^ ftuyv.

Van de fchietfchuytcn , die met vracht na eenige
plaatfen varen , of daar van daen komen , 't zy die
op haar beurte tuflchen Amfterdam en hier varen of
niet, ζ ftuyv.

Van de kleyne vrachtfchuyten, tuifchen Utrecht
en Amfterdam, als dezelve met vracht afvaren, oite

zeer gcfwackt, maâr ook deh dorpel ^ bfte,
groot gewelt lyd , zoo zal de fluysbewacrder met
die geene, die het oude fchut opent, met onderlin-
ge correspondentie daar op liette'n ehdie verforgeh, dal
zulks niet en gefchiet, op poene van fes gulden;
XXIX.

t)e iluyswachter zal ook goet reguard ne'émeh,
de kleyne buytenfchutten, aireede geleyt, öf ii'ogt'é
leggen, dat dezelve niet en worden gèopent hög gcA
flooten , dan by zyn kenniflè, ten eynde dat o]p eert
hoog water, het water afTchieteó , ehdie op een leeg
waiergebojuden mag worden.

^ X X.

Voorts, wort allen ende een yd'er, hîehiah<Î uyt^
gefondert, fcherpelyk verboden den voorfz fluysbei
waerdcrin het exerceerèn fijns dicnfts, ende hetdöcrt
obferveeren deezer Ordonnantie te injuriecren , veel
min hém, of den izynen inhei; raïnftc té ittisdoeii tiiet
Haan, ftooten, of ergens mede te wçrpen, inwattiia*
nieren dat hetzy, op de pœne Vah drie gulden > cndé
voorts op arbitrale corrcöie.

X X X i.

Ëynddyk zal deei&e fluysbswaerder, byêéiJe ïseÏdi
ven cndc fwecren , den Hecren van den Magiilraat
te refpeftecren ende g« hootfamen ,dccze Ofdonnarti
tib, of foo men die nog zal willen veranderen, irt al*
Ie zyne poinften vulkomentlyk naar te komen^ ecti
yder gerieffelyk en bchulpfaam te wezen naer zyti
befte vermogen,niemand boven deze Ordonnantie yec
afteéyflchen, veel min af te dwingen , en voorts «lleS
te doen, wat eien goet ende getrouw ilüysbewaerdci:
fchuldig is en behoort te doen*

: '

Ende behout den Raad aan haér , âeèic OrcióBi
nantie te interpreteeren, op alle voorvallende dispu-»
ten ende duyfterheeden, ook om die te niogen veraq-
ren, vermeerderen ende verminderen naar haar goet*
duncken»

Aldus gedaen endè gearrcfteert, ïh dch Raad op
den Stadhuyfe, den 17 July lio^i ende was onder-
tecckent, J. de Leerdam. Lager ftont, naarcollatiö
is deeze met zyn prinéipâal te accordeeren bevondeni
in kennifle van my, ende was onderteeckent, j. van
der Nypoort.

aankomen, t ftuyv;.

Van alle lurfponten , iial mede betaalt Worden %
ftuyv.

Van alle andere fchepen ende fchuyten j onder de
twaalf laften tot fes toe mede 2 ituyv.
Vooits van alle mindere t ftuyv*
Van alle vrachtfchuyten vanDorpeti dezer Î*rovîn-
cie, zal ook des fatcrdaags, gelyk op alle andere da-
gen, betaalt worden eerte ftuyver, Zullende alleen op
de voorfz marcktdag exempt zvh de fchuyten van par-
ticuliere huysluyden i ftuyv.

Van yder turf· of andere fchouWen t*elckéns vier
penningen, zullende alleen exempt zyn , de fchou-
wen van de vuylnisiapers in de Vryhcyt , als mede
die om bagger, fant, of pu^n uytgaan, of daar me·

de doorvaren, ledig of geladen, mitsgaders de ichou-
weh van de tichelaars alleónïyk alfe leeg zyn 4 pcnti.

Item, van clcke koppel vlothout, dat een balcfc
lang is. Van boven konatnde 3ftuyv*
Van vuyren, of gre^nc balken t ftuyv.
Ymand hier inne gadinge hebbende, kome ten
voorfz dage ende pachte na genoegen : die ondertus-
fchen de inftruftie voor de fluys wagter begeert tefleo,
kan die vinden in deÔecretarye.

dqq qqq

XI. NA<

///. Dfd

-ocr page 1046-

1054 VAN HET SLUYS- PASS AGE- S ANDPAD-

gen becaaU worden 3 ftuyv.

Sullende alleen de fchuyten van particuliere huys4
luydcn betalen i ftuyv. 8 penn.

Van yder turf- of andere enkele fcliouwc zal t'cl·
kens betaalt worden 12 penn.

En van groote, of dubbelde fchouwen i ftuyv. S
penn.

(10) Dog de refpeSlivevrachiers van Achtienhovenen
Weftbroek^ die met enkele fchoimen varen , Julien kon^
nen νοίβααη met van yder fchouws te betalen f eiken reyjs
8 penn.

Insgclycx de fchouwen ί die om bagger a zand,
melie of puyn uytgaan, of daarmede doorvaren, ful-
len betalen 8 penn.

Schouwen van de tichelaars, 't zy vol of ledig i
ftuyv. 8 penn.

Dog zullen exempt zyn de fchouwen van de vul-
nisrapers in dc Vryhcyd.

Jtem , fal van alle fpeeljagten betaalt worden tf
ftuyv.

Ende van roeyjachtcn 3 ftuyv.
Item, van elcke koppel vlothout, dat een balck
lang is, van boven komende 4 ftuyv. 8 penn.
Van vuuren, of greyne balken 1 ftuyv. 8. pennJ
Dit alles boven bet bruggeld, foo van de brug aan
de lluys,alsdic aan 't Martini Gafthuys, en Tullen, die
dezelve begeercn opgehaelt te hebben , voor yder
brug moctci) betalen eene ftuyv,

Referverende Haar Ed. Achtb. aan haar de nader
ampliatie en interpretatie defes. In kenniftevan my,
E. v. Harscamp.

(i) De Ordonnantiën van 1704 en 1705 btgifinen aldus. Borgemeefteren en Regeerders der Stad Utrecht rak-
ken by dezen bekent dat Haar Éd. Aciitbare op woensdag den 30 April 1704 {en de Ordonnantie vm
I70Ç, op dinsjsdag den z8 Apni 1705) door haarc Gecommitteerden zullen verpachten voor dm tydvan
drie jaren ingaande den 1 May lyof, en te expireeren den 30 jdpril 1708 ( dit laatfle heeft de Ord^cnnantie van
1705·) het Üuysgeldbuyten ue Wcerd, conform de navolgende lyfte, op den a8 April, en i6May 1704
idit laat fie heeft de Ordonnantie van i^of ) by de Ed. Achtbare Heeren Borgemeefteren en Vroedichap
gearrefteert en vailgeftclt.
^2) In de Ordonnantie van \ 704, van zo en meer laften.

(3) In de voorfz lyfle ^ negen lluyvers.

(4) Het geen alhier curfyfis, is in de lyfl van 1705 hygekomen.

(5) In de Ordonnantie van 1704, vyf ituyvers.

(6) Aiet Ί geen alhier in curfyf is ^ is de laatfle lyfie vermeerdert.
(7, 8) Oe lyfien van 1704, en 1705*, hebben^ 12 laften.

(9) In byde de voorfz lyfien ftaat^ 12 laiten^

(10) Als op nuT/H. âf.

1042-
XL

NADERE Ordonnantie op het voorfz fubjeû, àen A^rd MDCCIF; gmmgem àm
28 Α^ήΙ MT>CCK en i^May MT>QCVL·

crgemeefleren (i) en Froedfchap der Stad Utrecht
hebben by nadere refumptte van de lyfte van
ftuysgeld buyten de Weertpoort, op heden den 3
Mey lyoCgoedgevonden te arrefteren en vafl te
fiellen^ Ί voorfz ftuysgeld ^ invoegen als volgt ^ laftende
dm ftuysivagteri cmiformde navolgende lyfte ^Ί fehe tevor*
deren.

Van bytelfchepen of aken , mitsgaders van aller-
hande fchepen van zo (i) tot 30 laften, zal •voor het
pafTercn der fluyfen, t'elkenrnaie, 'c zy die geladen,
of icdig, de deuren open of toe zyn, betaalt worden
(3) 12 ftuyv.

(4) Van 30 tot 40 laften ι y ftuyv.

Van 40 tot yo laften 18 ftuyv.

En dus van lo tot lolaften 3 ftuyv. meerder.

Dat vervolgens van alle mindere fchepen van 11
tot 20 laften, zal worden betaalt (f) ρ ftuyv.

Van (6) fès tot i ζ laften 6 ftuyv,

Vandefchietlchuyten,die met vragt naeenigeplaat-
fen vuren, of daar van daen komen, 't zy die op haar
beiirrcn tufichen Amfterdam en hiervaren, oi niet,
5 ftuyv.

V m de kïeyne vragtfchuytcn, tufichen Utrecht en
Amfterdam , als deielve met vragt afvaren, of aan-
komen, 3 ftuyv.

Van lurfponten groot boven C7) de ^Jaftenf ï\uyv.

Van turfponten iileyndcr dan (8) laften:^ ftuyv.

Voorrs van alle andere Söhepcn cn fchuyten onder
de f9) 6 laften 3 ftuyv.

Van alle vr-gtichepen van de Dorpen defer Pro-
vincie, fal ookdeslaturdags, gelyk op aiJc andere da-

INSTRUCTIE 'üoor den Coïleêfeur van het Pagagegeld^ aan de Faarh

voor dc coUeéte van dien ycts te mogen prïEtendee-
ren, ofte genieten.

Gelyk hy ook gehouden zal wefen , de voorfz bil-
letten tc liafl^eren, ende in gcede bevvaiinge te hou-
den, omme defclve t'elcken vierendeel jnsrs aan den
Theiaurier der Stad Utrecht tc verhandryken.

Niemand zal den Colleéleur , in zyne bedieningc
mogen injurieeren, miftcggen of misdoen, op de ver-
beurte van eene gulden , onvermindert den Ofiicicr
zyn a£tic.

Ende zal den Collefteur by eede beloven en fwee-
ren, deeze zyne provifionecle inftruâie volkoment·
lyk raar te komen, yder fchipper geriefFelyk en be-
hulpfaem te zyn na zyn befte vermogen, niemandbo-
ven de geftclde lyfte af te eyiTchen, veel aiin af tc
dringen, ende voorts alles tc doen, dat een goet cndc
getrouw Collecteur fchuldig is en behoort te doen.

en gemeken Collecteur zal goet regiftcr hou-
den van de naemen derfchippers, ende fche-
pen, de Vaenfe iluyièn paiïcerende , ende
hare waeren binnen de Stad van Utrecht
lofllnde, zonder de Wceilfe fluyfen door te varen,
met pertinente aantccckeninge , wat yder fchipper
volgens degearrcfteerdciyile voor paflagegcld betaalt
zal hebben > ende die de Vaart doorvareode raogten
zeggen, r.'Utrecht niet te zullen loiTen, maar verder
door dc Wcerdfc fluyfen te willen paflecren , zal den
Collcdeur goede acht neemen, datfoodanigen fchip-
per, wederom aen de Vaart komende, toone eesj
billet van den Collefteur in de Wcerd, waer by bly-
ke, dat hy de geregiigheyt aldaar betaalt heeft.

Jtem , zal gehouden wefen het ontfangen pafla-
giegeld alle vierendeel jaers aen handen van den Hee-
re Thefaurier der Stad Utrecht over te tellen, fonder

XIII. ORDOJ^NANTIE van het Pafage-geïd aan de Vaart, en bmten de Weerdpmt fU·

• trecht, den 7.^July MTiCLFU ^juh MDQLXXVh gemplieert
den 10 Maart MDCQXFL

Bor#

-ocr page 1047-

Î04I

Ε Ν W Ε G GELD. ROEK. XIF TiT.

ftuyv.

Van een beycr van 10 laft én daar boven χ guld. r
ftuyv.

Vaa een beyer van oiinder laft i ζ ftuyv.
Van een fpeeljagt, 't zy groot of kleyn i ||uld.
Van een kromfteven famereus i guld.
Van eenfamerêUSi öf maasfthip lö ftuyv.
Van een ligter^ drcAïbcr, lourdenne en diergelyc·
kei ydei· lö ftuyv.
Van een blofc:wldef, of wytfchip 12 ftuyv.
,yan een fmalÎchî^ , en Vricfle turfporit, yder iz
ftuyv.

» Van een Ébhiefcfehu^^^^^ ftuyv.

Van èen ventjàgéi'^ damloper én van diergelycke
grootte, yder 8 ftuyv.
Van alle fnepfchüytjens j eri diergelyke 4 ftuyvi
Van yder koppel balken foo breed , ais de door-
vaard van dè flU|fctt j eride van eene balks lengte ê
ftuyv. ,

Welverftaande dat aHe fcliepen, die van boven ko·
men , en aan defe zydc van de Roöde brugge haare
genéëfe ladiHg IdJfth , fdndef vördér "door te varen ,
van dit làatftè iïaflïgiëgèld vry zullen ïyη.

Voor het opKIlèti vah de valWüg , en het openèa.
van de draeyhrug a^n de Vaart te zaraen , ζ il den pag-
ter 'aldj^ te gentótéri hebben van yder roarktichip, h#
zy dé brtïg bpgèhaaldi'Word öf öiet,*icett ftuyver.

En van andere fchepenmet ftaande rtiaften door-
varcaSéi ingeïyks een ftüi^ver , dog de inimit geftreken
hébb)B»aeiT«»lf geld. ^ ■

Giilyk hwde ma^rei^ fealve ftdyi^r SBtl mogen ey^
fdben yan Îoebichuyten, roeyfchùftpn, en diergel^·
ke. ' ■

Ten tweeden, ZtHtèri die gene, dewelke de Weerd-
fe flayf inkomeftjen de Stad met de Viyheyd van dien
vorder doorvaren , aan de Weerdfe fluys moeten be-
taalen hec felve jwflagiegeld , als hiei voren van dc
Vaart ftaet u;^tgedrakr^ alfe van «en beyielaak van
veertig laften en daer boven ; guld.
En foo voortSi
Dog zullen die geene, welke de Weerdfe ïldyâ in·
komen, en hare geheele lading binnen.dcfc Stad, oi
de Vryheyd van dien lofleri, zonder opwaerds te va·
ren j van'c féorfai paftàgiegeld iosgelyksrtryênexemc
zyn.

Wotdendd den pagter ook in deifcn geaiwhorifeerr,
al» hier voren ien opfigtc van dien aan de Vaert ftaec
trecht , zooder de "Weerdfe fluyfen te pafleren, ge-'uytgedruckt, en de Gerechts·perfönen in « e Weefd
houden zyn anderntaal aan de Vaert te betalen, al- gelaft, hem , des benodigd, de behulpfamé hand te
wacr'cdat zy VertöQndeöby biljet,it'tJirechc te heb- bieden, , ^

ben voldaan. En zal den pagtèV aan de Vaèrt , geétt fcliïppers die

Alle fchippérs den deurflag invarende , zullen aan de Weerdfe fluyi incekomen zyn,uytlaten i als dic«cn
de Vaert ten ecrftcn dubbeld paflagiegeld betalen, i brrefjen van den pi^^cf van 4 pa^giegeïd , pan dé

Weerdfe ftuys heefe vertoond, ^yk ftilks^ mecÂl deff
fen ten opfigte van de pagter aan de Vaart gehouden
zal zyn waar te nemen.

Eenrchipper,dieagterhaald zal worden minder aan-
gebracht te hebben ^ of fonder p^gie^îd te beta-
len , doorgevaren te zyn, Îâl t*eiken reyfe verbeuren
eene boete vao 2f gtrtden , te appticereh voor dea
Qffitier van der phatfd, de pagter en den» armen, elk
een derde part.

Borgeoiècftercnèn Vroedfcbip der Stad Utrecht^
maken by defen bekend, dat Haar Ed. Agtb.
op dag den Mey ιψ fullen ver-
pa^ten, J^ec p^iTsglegeld, <ïat aan de Va^rt
TelpeàWiilyk én aan dè' Wcèrdfé fluyien ^ tot aog toe
gecolle'deerc is , van ΓςΗς|ίερ. en fchuyten aldaar pas-
ferendé, miisgaders dë^ gercçhtlgljeyd voor'C op
len van de valbrug e^j dcacyb|;ug aan dc Vaart^ in te
gaeö mét den May' 17' ' Wor den tyd Van
jaar, conform de navolgende ïyfte by d^ Vroedfchàp
opden Jaly 16 f6 gearféfteert, den j July 1676
gGfimfiliéërd , cn op ôieuws gçàrrefteerc, dei |o
MaertiyKÏ. „

Eerftelyk, vanfchepeaen fchuyten door de flüys
aan de Vaan paflèröode , het zy die nq of van de*
Stad Utrecïilkomcri^ de Weerdié fluys niét doorva
rende, zal aan de Vaart moeten betaald worden t*el·
kefts.

Van een beytel-aak groot 40lail en daar boven i
guld. 10 ftbyv. '

Van een dito V^ jo lafl:.,tot Jp ïncluys i guld. s
ftuyv.

Van een dito van 20 laft , tot ip incluys if ftuyv.

Van een cromfteven ftmereüèii ftuyv ;

Vflin een.famereusi ofniaasfchip id ftuyv.

Van eèh beyer, Ilgterjdroblkr^ iQurdcönépdier·
gclykc) yder δ ftt^v. ' ' J^^ V

Van een jàfit 8 ituyv.

Vap màrcktfchèpen van tkfi löft ^ daiéi'boVén,
alfi^van Antwerpéh, ZeclaiïdJ DórdrècHt, Gorcum,
B^tterdani, yder 6 ftuyv.
' Wan öiindér mkjrcktfchepcn komende van bemuur*
4ö Steden* waaiOnder fpecialyk begrepen worden j
iie van Delft, Bofchen Breda, yder 4 ftuyv.

Van ttwrktfchiipen komende vatt dó Dorpen j A-
mcyde, Ravcfwaey, Maurik, Ingen ^ Beteren, 't
Oude Veer, insgelyks yder 4 ftuyv.
V Gclyk van alle föhieïfchuyten, yder 4 ftuyv.

Van vcntjagefs^ damlopers^ kagen, groot tieà laftcn
CQ daiM-boven ^ yder <9 ftuyv.,

Van dezelve van minder grootte, yder 4 ftuyv.

Van open ligters, vifchaken, yder 4 ftuyv.

Van fnepfcbuytjens, roeyfchüytjens en dicrgely·
ken, yder 5 ftuyv.

Van een koppel balken , van yder balk lengte 2
ftuyv.

Ende zullen de kbippers wederkomende van U

des datfe by bet wedei· deuffctóefen , aea de Vaorc
zullen vry 2^».

Eb «aV den pagter geauthorifeerd zyrt tn cas van
weygcringi om dé tcbepen en fchuyteo aan tc hoà*
den , tot dat het paiTagiegcÎé zy betaefki, met twee
gulden aan böcte voor den âfmen, gebruykende daar
loe biilpe vae den Dfoflaari en Slüyswa^er die dafar
toe worden gelaft^ ^

Die gcene welke de Vaertfe fluys inkofeeó, ende
S^iad Utrecht, raksgaders^^ de Vryheyd van dién vor-
def doorviiree willen, zuikn aen dc Vaeft voor pas-
fagicgeW möeten bötalei>.

Van een beytel-aak van 40 lafiea^endaa? boveti'g
guld.

Van een dito van jo laftj toe inclùys » giiîd.

Van een dito van 20, tot laft ihcluys t guldi lo

Des faleen pagter gehouden zyn f-de (chippersbe-
vorens' te doen waaïfthouweni φ m aan dcfclve geen
beletfel, of hinder io hunne réyfen te maken , maar
defelve ten eerften voort te helpen, ende boven het
voorfis refpefi-ive pafiagie-gield van de fchipperi voor
*tbriefjen, oé biljet niet» mogen ncemen, qog ybtf
I vorder eyichen»

h liî

XIV. imtKVCtltwor dmBrfi^waikir mdeMfiOikkHg., dmi% M(kn MDCKLFIL·

lil ï>(si\.

-ocr page 1048-

■ι

VAN HET SLUYS- ΡASSAGE- SANDPAD-

s#44

In den ecrften , zal den voorfz brugman goct ge-
rief hebben te doen met het ophalen van de brug-
ge voor de doorvarende fcheepen , ende daar
voor genieten y der reyfe een halve ftuyver.
II.

Item, zal ten wcderzyden van de voorfz brugge
geftelt worden een paal met een hand, tot een teec-
Jken dat de fchippers, alvoorens defelve te paÎTeeren,
zullen moeten roepen om dè brug op te hebben, en
heer zeyl ftrycken , immers de fpriet uyt het zeyl
laten fchieten, op poene, dat die, zonder geroepen
te hebben, aan de voorfz brugge vaft raeckt met te
hoog geladen vracht , maft , fpriec of ander fcheeps
gewant.t'elken reyfe verbeuren zal twintigftuyvers.

Ende foo wie eenige fchade komt te doen, het zy
acn de muuren, bancken of kettens van de voorfchre-
ve brugge, ofce aan de brugge zelfs, met hettegen-
vaaren van de fcheepen, fchuyten, fchouwen, ofte an-
ders , zal gehouden zyn dezelve fchade datelyk te re·
pareeren ende te vergoeden, ende daar en boven ver-
beuren een boete van tien ftuy vers, ende iullen de
fchippers ende andere, voor haar kinderen ende dienfl;·"·
boden moeten relpondeeren.

1 V.

Item, niemand zal den brugwachter in zynebedie*
ninge mogen injurieeren, miifcggenofte misdoen,op
de verbeurte van twintig ftuyvers, onvermindcrt den
Officier zyn aótie.

Te appliceeren alle de voorfz boeten , de helft tot
onderhoud van de voorfz brugge, het een vierdepart
tot behoc^f van den brugwagter, ende het ander vier-
de part ten profyte van den Schout van hecH oog-
land , des hy daar voor zal moeten adiïfteeren in de
executie. . .

Aldus gedaan ende provifioneelyk gearrefteert by.
de Vroetfchapder Stad Utrecht, den 22 Maart 1647.

XV. IJSSTKUCTIË mor den Slupwachter aan de Nieuwer Sluys, demo September

mjQCXVLL

Op *f voorftelvan de Heeren Borgemeefteren,
heeft de Vroedfchap by provifie vaftgeftelt,
en gearrefteert de navolgende inftruétie voor
den iluyswagter aan de Nieuwer iluys.
. Reglement of ordre , by provifie beraemt en gear-
refteert voor den iluyswagter aan de Nieuwer fluys,
waer na de zelve fluyswagter in der tyd fig in het
waernemen van de fclve iluys , mitsgaders het 'door-
fchutten van alle fchuyten , defelve. paflerende zal
hebben te reguleren.

I. ·

Dat den fluyswagter , en delTelfsbediende, goed re-
gard zullen hebben te nemen, op de wel-waarnemin-
ge van de voorfz fluys, en dat daer ontrent geen mis-
bruyck ofte fchade, door ymand werde begaan , het
zy, met het niet tydelyk ophouden van't jagen,of
laten vallen van 't zeyl, of op eenigerley andere wy-
ie, 'tzy door onvoorfigiig fturen, of varen, ofande·
re quade opfet.

I I.

. Den fluyswagter, zal doorgaans op het aenkomen
Vande ordinaris vragtfchuyten,zo wel die van Utrecht
na Amfterdam, als van Amfterdam na Utrecht pas-
feren, zorge hebben te dragen, dat de fluys ofte kolk,
als dan ledig, of onbelemmert van ander vaertuyg
2y, opdat de voorfz ordinaris vragtfchuytenendepas-
iagicrs, in hare reyfe niet werden verkort,

III.·

Gedurende den legtyd van dc voorfchreve ordina-
ris vragtfchuyten in de voorfz fluys, fal buyten ex-
pres confent, of toelatingevanden fluyswagter, nie-
mand mogen in dc fluys halen om te fchutten, maer
daer mede moeten wagten, tot dat de voorfz ordinai-
re vragifchuyt eerft geëxpedieert, haar legtydgehad,
cn haer gabelle, tol en fluysgeld voldaan hebbe.

I V.

. Van gelyken zullen alle beurtichuyten, varende op
haer ordinaire beurt , met pakgoederen op Amfter-
dam en Utrecht ,ophaeraankomft voor andere fchuy-
ten, welke ten zeiven tyd van hare aankomft, aldaer
mede fouden willen fchutten, of doorvaren , moeten
worden doorgelaten, ofte in hetdoorfchuttengeprie-
fereert werden.

Item, zullen in het zelve doorfchutten, na de or-'
naire vragtfchuyten mede geprsefereert werden, alle
vaertuygenbevragt, ofte geladen metfruyten ofbyen,
dc vordere fchuyten, foo Stad- Land- alsDorpfchuy-
ten, die mede ordinair gewoon zyn op haer tyd of
beurt, na of van Utrecht na Amfterdam, de voorfz
fluys te pafl'eren , zullen in het doorfchutten van de
voorfz fluys , by haer aankomfte aldaer prieferentie
hebben, omme eerft door de voorfz fluyfe te fchutten,
voor alle andere particuliere vaertuygen, die met haer,
aldaar tegelyk fouden mogen aankomen, ofte op haer
aankomft buyten de fluys nog zouden mogen leggen.

. "V J ·

Dat geen fchipper, offchippers knegt, van eenige
vaertuygen , buyten confent van den fluyswagter,de
voorfz fluys zal vermogen open te maken, om daer in
te fchieten, zoolange de vragtfchuyten , die op haar
aankomfte 'in de fluys leggen , eerft en alvorens uyc
de fluys zullen gevaren wezen.

^ VII.

Dat niemand wien hy zy , den fluyswagter en zyn
bedienden in 't waernemen van de voorfz fluys, zul-
len vermogen te misfeggen ofte misdoen, met woor-
den qfte wercken, direft of indirect.

VIII.

Statuerende jegens de overtreders van de voorf. articu-
len, en een yder van dien t'elkens te verbeuren , eien
boete van drie gulden, de eene helfte ten behoe-
ven van den fluyswagter, en de andere helfte ten bc-^
hóeven van den armen te verbeuren, waer ontrent de
fchippers voor haer knechts, of jongens zullen moeten
inftaan en voldoen, alles onvermindert de aélievande
Heeren van de Magiftraat der Stad Utrecht, in cas eeni-
ge fchade aan de fluyfe mogte komen te gefchic-
den.

I X.

Ook en zullen geen fchippers inde fluys, ofte kolk
eenige goederen mogen loflên, ofte laden zonder con-
fent van den fluyswagter, om een ander te verkorten
inhaerreys, maer daer aan ilontsuythalen, als haer de
fluyswagter zulks verfoeckt.

• X.

Wordende den fluyswagter in kragte dezes mede ge-
authorifeert, in cas van eenige contraventie den con-
traventeurs de faUo aan te houden, en niet eerder te la-
ten paflèeren, voor en al eer dezelve verbeurde boete
van drie gulden zal wezen betaalt, en zal den fluyswag-
ter van de gedane fch ide aen Haar Ed. Agtb. gehouden
zyn aanftonts kenniflê te geven.

X I.

Ten eynde geen fchade gefchiede aan den boom of
de fluys, zoo worden by dele gelaft alle fchippers, om
by de twee teftellen handpalen tydelyk hare zeylen te
ftryken, op poene als by'tviii artikel ftaet vermeld,
ende van ^i/</i?oaengehouden te worden , volgeiishét
tiende artikel i wordendeden fluyswagter gelaft mede

agc

-ocr page 1049-

'EN WEGGELD. IV, BOEK. XIV, ΤΙΊ. io4f

agt te geven, op de infolentie van de jagers, en der
zeiver knegcs, die nu tot meermalen de voorfz ftryk-
palen hebben verbroken, gefchonden, of om verge-
Ibneten, ren eynde de voorfz quaetdoenders door de ju-
liitie na behoren mogen worden geftraft en gecorri-
geert.

XII.

Referverende Haer Ed. Agtb. aan haer de amplia··
lie, en interpretatie, in cas zulks na defe bevonden
mochte worden te behooren. Accordeerd, in ken-
nifle van my, E. v. Harscamp.

Y ofte oud, dat geleyt wort , komendie aan
den Hinderdam, zal aldaar betaalt worden
vier penningen, ende paflerende de Nieu-
wer fluys, gelyke vier penningen.

Dan onder de voorfz paerden, en zullen niet be-
grepen zyn de jagers met hare paerden.

Ende zullen geen paerden, ofhoornbeeften dieniet
geleyt en worden, als mede geen fchapen of verkens,
alwaar 't dat die gedreven worden, op 't voorfz zand-
pad mogen komen, veel min daar op gaen weyden,
op pœne van op yder paerd ende hoornbeeft , te ver-
beuren tien iluyv^rs, op yder vereken acht ftuyvers,
ende op yder fchaep twee ftuyvers, ten profyte van
de gene die de bcboetinge zal doen, ende zullen de
beeften daar voor reëlyken aangehouden, ende na de
expiratie van aclit dagen fonder betalinge der boeten re
gefchieden, ende zonder borg te ftellen yoor de ge-
leden fchade, verkoft mo^en worden. ^

Een beytel-aak bóven die vieren twintig laft, pas-
ferende beyde de voorfz plaatfen, zal op yder plaatié
bec alen eene gulden tien ftuyvers, geladen of ongc·
lad'^n.

Een beytel-aak boven feftien laft, tot vier en twin-
tig laft, zal op yder plaetfe betalen eene gulden, ge-
laden , ofte ongeladen.

Een beytel-aek van minder laften, tot acht lallen
incluys, op yder plaatfe twaalf ftuyvers, geladen ofte
ongeladen.

Alle ka-fchuyten van twaalf laften ende daar bo-
ven , op yder der voorfz plaatfen tien ftuyvers, gela-
den ofte ongeladen.

Alle andere ka-fchuyten van onder de twaelflaften,
tot fes laften toe , geladen ofte ongeladen, op yder
plaatfe fes ftuyvers, ende van minder laften drie ftuy-
vers, mede geladen of ongeladen.

Alle fammoreufen , barckemey^rs, kromfteven en
Maasfchepen, op yder plaatfe twaalf ftuyvers, gela-
den ofte ongeladen.

Een beyer boven de twintig laft, op yder plaats
twadf ftuyvers, geladen ofte ongeladen.

Een beyer.van twaelf laft , tot twintig laft acht
ftuyvers, ende daar onder lès ftuyvers, geladen ofte
ongeladen.

Alle fchepen gelyk karveels, damlopers ende dier-
gelyke, van feftien laften ende daar boven, op yder
plaeife acht ftuyvers , beneden de feftien laften, tot
twaelf incluys fes ftuyvers, beneden de twaelf laften
vier ftuyvers, onder de fes laften twee ftüyvers,ende
dit alles geladen ofte ongeladen.

Een boeyer, geladen ofte ongeladen, acht ftuyvers.

'(i ) Een koorn-fchuyt fes ftujvçrs.

Alle fchepen die water laden , zullen voor hetpas-
fecren en repafleeren, betalen acht ftuyvers

(2) JUe kleyne jachten vier fiupers, die overdeckt
zyn.

Vrieflche potten ende groote turf-punten acht ftuy
vers, geladen ofte ongeladen.

Alle kleyne Vriesfche turf fchepen , ofte pramen,
pafleerende door den Hinderdam, op yder plaetfe vier
(j) jïlle opene kleyne fpeeljachten twee fiuyvers.
Alle turfpontjes, komende uyt de Loosdrecht of
Cortehoef, ende van diergelycke groote, paflèerende
den Hinderdam ofte Nieuwerfluys, zullen aldaar be-
talen vier ftuyvers yeder reys, geladen ofte ongela-
den.

Elke fchouwe turf, fal aan de Nieuwerfluys betalen
'es penningen, geladen of ongeladen.

Andere fchouwen of pramen , geladen of ongela-
den , op yder plaatfe eene ftuy ver.

De fchietfchuyten op yder der voorfz plaatfen, ge-
laden of ongeladen, fes ftuyvers.

De vrachtfchuyten op yder plaatfe betalen eene ftuy-
ver acht penningen, geladen of ongeladen.
Alle andere kleyne fchuyrjens acht penningen.
Alle vifchfchuytjens, knol- ende moesfchuytjens^
ende diergelyke, zullen op yder plaatfe betalen eene
ftuyver, geladen of ongeladen.

Een vlot houts van een balck lengte, op y der plaat·}
fe twee ftuyvers, en langer na advenant.

Dan en zullen de voorfz fchepen of fchuyten niet
gehouden wefen eenig bruggelt, of voor het optrek-
ken van de bruggen yec cc octalen, in de groote of
kleyne doorfnydinge.

Ende indien y mand weygerig is, de voorfz gereg-
tigheyd te betalen, ofbuyten confent van den pach-
ter of colleéleur pafleert, zonder te betalen, fal ver-
beuren twee gulden, foo dikwils'tzelve gefchiet,die
den pachter ofcollefteur by aanhoudinge van haarper-
foon, fchepen of fchuyten, tot fijnen profijt ieçlyc-
ken zal mogen innen.

Welverftaande,dat alle fchepen of jachten van oor-
loge , mitsgaders andere fcheepen , die van 's Landt
wegen foldaten of ammunitie voeren, in ditweggelcÏ
fulien vry zyn.

Niemand en zal roet ftaandemaft aan't voorfz fant·
pad met fyn fchuyt ofte fchip mogen leggen, onder
wat prxtext 't felve zoude mogen wefen, ofte andere
beletlelen doen, op popne van eene guldep tien ftuy-
vers yeder reyfe te verbeuren , ten profyte als voo-
rens.

Gelyk ook geen groote fchepen , of hooge fchuy-
ten , ook zonder opftaande maft , die niet loflên otto
laden, aan het voorfz zantpad zullen mogen leggen,
ende loiFende of ladende, zonder y mand daar by te
hebben, die de lynd over leyt, op poene als voo·
ren.

De bekeuringe hier van zal by den pachter ofcol-
ledeur, ofte oock by den geenen , dien de beletfelen
gefchitdcD, gedaan > en de fcheepen voor de boete
ende kolten daar over te doen , aangehouden mogen
werden.

Een yder zal vry ftaan, met zyn paerd te jagen voor
fodanigen prys, als hy met de paifagiers en defchip-
pers zal konnen verdragen , dan en zullen hare paer-
den op het zantpad niet mogen laten weyden, ofye·
manden aan haar weyde, koorn, hooy,ftakettingen,
tuynen ofte anderfints befchadigen, óp de verbeurte
van haar paerden , die de pachter ofte colledeur, of
QSH S^q 3 ool^

XVI. LYSTE, waar naerhet weggeld tujfchen de Nieuwer-^uys ^ ende den Hinderdam, ten refi
peûe van *t gemaakte Sand pad, ende deurjnydinge met haren appendentien, zal
worden betaalt aan den genen, dit van wegen de Stad van Vtrecht j het zy by
verpachtinge ofte anderfints , daar toe zullen worden geflelt , in den jaare
MOCXXXi MOCL; MDCLXXVh engeamplieert den ι ^July MDCXCVIL

an yder paerd, of hoorn-beeft, het zy jonck ftuyvers, geladen ofte ongeladen.

.·; ρ

1
rïi

-ocr page 1050-

VAN ΡΕ ΤΟί.Ι.ΕΝ Qf ΟΕ ΙΝίζΟΜΕΝΏΕ

ook den gccnen, die dç fcha4c word aangedaan, daar reftcerc op huyden den IPj.kemûiTc

vçipr zfll pftogep qjiDÎipuclcn. ΑΙ^μκ «Ρ |»icuws gcar- van my, Coi.deJ^uever. . | t^ij
fr,2,3) geen eurfyf is, is in dé laatfltAyftt ingekooimn, i

XVil.

ehoord het rappert j van de Heeren Gecom-
mittcer^en,, ter dirjeétie vfart Fi^antie,
heeft de VroedfcHap by provifie goedgevon"
dgn ίηφ verftaan » den oôllç^eur van Stads
gabçl aan dgn Hinderdiro by decfcm te.^rdpiîo^ren,,
dat,jiy v^ïj dg . L^df^cbç^eiiÇ^

PlÎBllCA

XVlli.

Λ. -

'dm

'zyn. .f vv .- ■■3' ^ .

Welcke twee ftuyvers by den voornoemde^ J^
Winshand en Gysbert van der Haar afgevordert wor«
dende,'aanftoms zullen moeten worden betaak,, o.p
pcene van drie gulden i by den weygerigep, ofte den
geenen, die zonder te hebben voldaan § zajl aigcfe»·
den zyn, te verbeuren ten behoeve van deezer Sta^
Kinderhuys} laftende «den Schout van^^e wageos ,
Marcus van Bekutri , de voornoemde Geauthorifcer-è
dens in alles de behulpfame hand ie^|>ieden ^^e^ dc^

htt: -v mi

ïLIdATMy èei^^PM van de^ iwêé fiujvers tot onderhond vaïïdeBilt

Λ; ^ β Stemjiraat, ify de wa^etu V
" . ' / ^ féy M^CCFIIÎ, " ^ ^

prgermeçftçren enUegeerfîéradsr S.tadljtreeht»^
hebben, in cpnibri^itc van de ^qfoludeende
Q^r.oy van haar Ed. Mog. ^ in .dgtó den
Maart i<i8(5, ende ingevolge van des Vrocd-
fchi)ps i^efolutie van den 9 Jy^y 1708 > vpw lyd
van een jaar » Jngaande den^* Augufti 1708, en te
e^tpiKgren den 11 Augufti 170^, g^ijthorifiçert., ge-
lyk haar Ed. Achtb. authoriiwo by dëzeï;i, Jan Wins-
hand çn Qysbw van der H^r oö^top ^ót p^oderhoud

vanide Biltfe Sieenftraat, tç^vQrderçn epde le qntfan- . . .
gen van vd^r vracbt oftc vdermani wagen, en karrê^, onwilHgény;? Mo z^n te/houdenj %;<?e\^oprfz.t^ee
buyten deip tSc^^ , al? mede vvan alle rnémmgm ft^yvers, met de verfchuldigdçaboptç« eh onkqftea
en karren,'fiwyten ciçze'Prçvipciç/t'huys hpprende,de daar over gevallen, zullen zynvoldaan.^„Ajauni dcQ
Biltfe Steenilw paflcerenipf y^ér r^fe^ tfce i^üy* 9 Jul^ 1708^In kenniiTe van my, E. V.Harspapipj.w
^r^t waaryogr in'r ^ . ^ ..... ' , ' '

XIX, den 7.

tehoef komende, en den MinderdainrpalTeerendc^kl^
k€f) reyfç, geSaden of ongda4ci3,nje£.ineçr,nogo:iin«·
der zal h^bbei) le nemen

oikicyu, en in ai hçt^ûrdcrf Jbem ftriétclyk'ïe.^regu· ,
le^wa Qapdô gediuçktf vafl^ 16

■I.-Û1·

hebbçii.^tot hirç^^paçÎiter of cpjle^e^r oyèr
het jaarj, ingegaan deq 'ii AuguÀi 17 , aan-
gefteld en gçauthorifeçrt, ttdlén aàn en au-
thorifeeren by defen den perfoon van
om me van wegen haar Ed. Ac^tb. de twee ftuyvers
io| onderhond van de Biltfe Sceeiiftraat te vorderen,
cn ontfangén yan ydér vöérmans wagen, vrachtwa-
gen of karre, buytçn dcfe Stad t'huys hoorendie'^ als
mede y^n a|le re^^/ageh^J^^kîirriçn eq voertuygen j
buyten defe Î'rovinèH tlîùys hoiende^àéBîltfé Steen·
Itraai paiîeereude , i; vóör yed# reyfe 'jWeé iftOyvérs i
waar ν oor d^iel\^in het VeÛçtkccrcn^ vry zyn^

prgermeefièrep enV rp^fabap dei* Stad JP trechf.

■ï'/p, iv -rnjf-r -4- 'rt

Laftende alle en een ygelyk, den voàrÎzÀi.f^^l, ..
ofte fijn bediende, in die qualité te erkènneo gouÏ
der den ïelven in *c vorderen van haarliedcr.geregtig-
heyd te injurieeren, mifleggen, of misdoen, op poe-
ne van drie'gulden, en arbitrale correétie^cna bevinii
vanftken. ' ■, ^^ ,, : , ,
Ende worden by deefen gelaft, den portier en aÏIè
andere Stads bèdiendens, buytcn de^Witievrbuwtó
pöcifr,' deni voornoemden pachter of collecteur in *c
vordereq yan fijn geregtigheyd behulpfaam^te zwp,
eh'adfifteefen, zelfs inct arren en detentig v# de
geH?bf voertuygen der onwilligen. A4tttm d^ 7JÎeDi
lembi'iyM· In kennifle van my., E. V.HarlcaiÉp/

■Ί

—rr

, -I - -, ,·;;| jfpfi",.. ? jljf

Vaille Tcfllen op de ipkoomende. en

inml t
■no '"ι. ι i' y Λ u'

'V· Ρ

T^f ^β» metçn^ûùk gtyftgp wçvdet^ alfitkkf .J^iriviîegieii^.tçê^r hyiVryheyd^yqn<eenfge toîkn àtH'^éV'
.. trfcbifi hrgm 'mord'tçigijî^m^ U wW^f? Hifï;ç»i,î ^Itraj. Hh fin Ançon, Matthiœus liblf^

1, 3RIEF vant^ûlem*. Grave van Hen^mwtk'^l^à^

j'fiUen vmen voorby de BoÙamfe m ^eàwû I^He^s ^ ώ Mark Maedakae dag
MCQQXL, ^ V V.. . ^.. .vï^

pillami^r^vè yan Henfgou^en ,^^η en ^van Zeeland, mit haren goede ff apeïrvry lelr^ri
Holland » van Zeeland , en Heeçf v^n Ίη^en manierenM^^ var"" .^«ArKwânfrai-
Vrieflland , tn^çn kpnt allen Iwd^» leri voVfzjdit zal dueren tat onfe
φί wi gçpefjaft helden, en
Qnfen goed^, rriçn/ciçn.|4cn gemeeOiin W vâiî der Magdalenen dag, m 't jaar ons '
Stad van Urrccht · voor aÎ|e οπμ tollen van HoUapd 1 ' /c ' ; ^ , ^tw;

-- ------' - ■ ·■ " -------' n. 'V.:· U^-

IL ^C^W^ vm-de J^onù^inm van'BonAken B6^emU &^ daar by p-mii^mm^^^U^f^
' , ' i fy vanVîrecht in Holtmd en'Zeeland tege^mfr!^^^^^^^

] ' dm ^Q Jmufi.MOXXKiX, ' ■ ■ · · ^^^ ,.^ίπφ^,^^ί^

-ocr page 1051-

ÉN ÛYTGÀANDE GOEÎDÉRiEN. ÏKBÖÉk, ïr. Tlt. lo+J

voorik Gamet heeft mogen vinden, doôriîen 'eiigevi·
fiteert, en van alles haariuyden râppôrt gedaan heb-
ben. Soó heeft h.ire Koninglyke Maj. by advyfe vaft
den Hoofden en Luydcn van den Rade van Staten j ncfi
fens haar wefende, ende Van den voorfz van den Réi
keningeh by maniere van proVifie., ende tot Wederfeg-
gen van deKeyferlykeMaj.geordonneertenverklaarq,
ordonneert eh verklaart by dcefen , dat die poorters
van Utrecht van nu voortaan geven 'ende betalen tul-
len voor eiken fchellihg Höllants, in haren privilegie
geroertj twee ftuyvers,ende een oorr Brabants, voor
een penning Hollants negen myten Vlaams \ en vodr
eenen penning Engels eenen grooten ende fes myterii
VlaamsÎ ende als van den pelteryen, want men voot
den loopenden lyd geen packen en ufeert, ende dac
de jegenwoordige Ordonnantie van töllen in Hollattd
en Zeelandi de pelteryen aangaande gemaakt is, bji
pypen, packen ^ manheven , meerder eri minder nd
advenant^ heeft hare Maj. voorts geordonneerti ende
verklaart, dat die poorters vooriz voortaan van eeià
pype pelteryen , pelferyen , manden ofte packen nà
advenant, ten tolle betalen zullen feven fchellingen fes
penningen Hollants ten pryfe voorfz. Ende in plaaité
van een manheve merceryen,die nu ook niet geufeett
en Avorden, le voU\aan, mits betalende voor ceri vafc
merceryen, krameryen, ofte ander droog goed» uyt^
gefondert alleen fpeceryen van fes aamen var^ mani
den en laften na advenant^ twaalf ftuyvejrs^ vantWee
grootén Vlaams eiken Iluyver, en van allen andericd
goeden den hondertiten penning j conform 't voorfz
privilegie, 't weik niet tegen (taande dccfen in allert
andere poiniSten blyven fal in lyn geheel en vigeur;
Aldus gcördonneert by der Coninginne in den H ige^
deii naiilleibn dag van Augufto m 't jaar if 59 j eri
was ondert. Marie > ende wat lager, my jegenwoor·
dig, ondertk VerreykcHi

Ifôô die Borgérmeefteren,Schepenen en Raad
der Stad Utrecht, uyc den naam van den
gemeen poirters der zeiver Stede, aan de Ko-
ninginne Douariere van Hongarycn,van Bo·
hemen, &c. Regente en Gouvernante in den Landen
van herwaarts over, by requellefciagiig geWecftzyn»
dat hare poirters by den tollenaars van Holland ende
Zeeland, boven ende niec tegen ttaande zekere privi·
legie en exemtie van tollen, henluydenby den Graven
van Holland in den jare 13 i6gcgevcn,en ^415 gccon-
firmeerc j veel meer geëylcht en afgenomeD word
voor tolrecht, dan anderen niet gepriviicgeerde en
onvrye perfoonen , zonder aanlchouw te nemen op
den taux van fchellingen ende penningen Hollands,
ende penningen Engels, nog op den packen, peiïe-
ryen ende manheven merceryen in den lelven privi-
legiën uytgedruckc, fulcx datj als een onvry fchuldig
is, en betaalt eenen Ituyver , den poorters van ü-
trecht in veele parthyen geëyfcht en afgenomen wort
vierj fes, feven ftuyvers , en meer, hem , van een
pack pelieryenj by heured privilegien getauxeert op
zeven fchellingen, zes penningen HollantSi ende een
manheven mercerien i op twee Iluvers , twee paar
hantfchoert, en twee fchellingen Hollants, henluyden
geëyfchc en afgenomen wort den hondertllen pen-
ning , al jegens recht en reden j zoo iy zeggen j bid-
dende dat 'c zelve haarlieder privilegie overfien wer-
dcj en regard genomen op ten achrhonderc tien Ca-
rolus gulden i die zy den Keyfer jaarlycx relponJee^
ten irt recognitie van den zeiven privilegie, dievoorfz
munte ^ mitsgaders die pakken, pelteryen ende man-
heven merceryen voorfz geliquideert mogten werden
na redenen. Ende naar defelve requefte geftelt is ge-
weeft in handen van den lüydcn der Camere van den
Rekeninge in Holland , die daar op ecnige tollenaars
gehoortj ende die oude regirteren ^ rekeningen, ende
andere pampieren , die men dien aangaande in der
De lyfle van de Graeffdyckheyds tollen is tê vinden by Cau Groor Placaefcb. iv. ftuk.

ΙΙΓ

ren, op dat defe Stad voortaan door die weerhoorigë
en onverrtandige in hare tolrechten niet vermindert ^
of eenigfints gepraejudiceert word.

Voorts foo waarfchouwen myn Heereh vooriz. al·
len borgeren voorfz., datfe voortaan voor niemand
anders en vertollen, dan alleen voor hen felvcn , ofté
voor borgeren goederen van defe Stad Utrecht, ende
foo wie eenig der vreemder luydcn góederen vertol-
len, ende dat ter Waarheyd bevonden worde* fal daar
van gecorrigcert en geiiraft worden ^ als boven i niec
tegcnllaande, dat hy van defelve zake van de tollc»
naars, ofte andere Officiers gecorrigcert ware. Ende
oock foo en zal niemand uytreyfen , hy én hefcft by
hem zyn burger tölbricf van dèiè Stad, omme die te
vertoonen op allen tollen^ op dat by dé tollenaars geen
zake vah onwetenheyd geallegeert j en door dien haar
perfoonen ofte goederen verhindert en vertoeft mo-
gen worden.

i l·

PUBLICATIE, dat de horgm van Utrecht » daar zy tolvry zyn^ geentol fullen betaïmi
&c. op Paafch-avond MOXLK

M y η Heeren die Stadhouder , Schout, Bur-
germeeiteren ende Schepenen der Stad U-
irechr,doen te weten, van Roomfch Keyl.
Majefteyts wegen, onzen AlregenadigMen
Heere, ende beveelen allen borigeren van deze Stad,
die voortaan buyren defè Stad van Utrecht reyfen wil
len, omme haar koopmanfchap t^iianteeren ^ ende
te doen, datfe tot geene tollen vertollen, daar deezc
Stad en defer Stads borgeren privilegie van tolvryheyd
hebben, en daar geen tol-vryheyd van deelè Stad is,
datfe daar niet hooger vertollen en betalen, dan die
gewoonlyke en behoorlyke tolj ende zoo geringe fy
gebreck en Wederftant vinden , datie het zelve die
Regeerders van deefe Stad te kennen geven op ter
daad j ende wie hier inne verfuymig ende weerhoorig
bevonden word, die zal daar van geftraft ende gecor-
rigeert werden, tot alzulke amende en corredie, als
men na gelegentheyd der zake bevinden zal te beho-

Iv. ACTE

vm de Staten van Holland, nopens de vrydom van de Tolten, voor de inwoon-
der s van Vtrecht, ter faake van de goederen in de oude Ijfle niet gefpecificeert ^ in
dato den 16 Jpril MDCilI.

De Staten van Holland ende Weit-Vriefland ^ ftuyvers het ftuk aan de Graefïelykheydalleenlyk voor
gefien ende verftaan hebbende de remon- eenigevrydömmen van hare borgeren cn inwöonderc·
ftrantie en vertoogen, haar Ed. verfcheydent- betalen, wefende defelve befwaarniflèn veroorfacckt,
lyck gedaan van wegen de Heeren Schout, om dat in de oude lyften van de betalingen van de tol-
Borgermeefteren, Schepenen en Regeerders der Stad rechten veel goederen en waeren, die jegenwoordig

verhandelt en vertiert worden, niet bekent j noch op
taxatie, als anderen in die tyden bekent, waren ge-
ftelt j ende om alle goede vriend-nabuurfchap ende
eenigheyd met defelve Stad Ütrecht te onderhouden,
jende henluyden op bare doleantien te doen alle goed

Utrecht, over de befwaarnifle die haret Stads in-
woonders hadden in 't colledeeren van de tolrechten
van de tollen van Holland, felfs boven de onvrye per-
foonen, niet tegenftaande defelve Stad jaarlycx foo
ichoone recognitie van acht bondert tien gulden toe 20

-ocr page 1052-

J04S

VAN DE TOLLEN OP DE INKOMENDE

cnredelyk contentement, na dat alvorens het advysvan
die van de Kamere van de Rekening , en den Fifcaai
van Holland daar op was genomen , hebben verilaan
en verklaart, verftaan en verklaren by delen, dat de
borgeren en inwoonderen van de Siad Utrecht ge-
houden zullen welen de tolrechten van de goederen
en waren in de oude lyiten gefpecificeert en getau-
xeert, naar luyd en conform defelve lyiien te betalen;
en van de waeren oite goederen in de oude lyften van
Utrecht niet gefpdcificeerr, ofte getauxeert weiende,
maar gefpecificeert in de lylle van de onvrye perfoo-
nen, gehouden zyn te moeten betalen een gerechte
derdepart van 'c gcene defelve onvrye perfoonen be-
talen moeten} ende dit alles boven endeonvermindert

y. ACTE van de Gecommitteerde Staten van Zeeland , daar by fy beloven by hare frincipaJcn
aan te houden dat die van Utrecht m hare privüegien van Jollen aldaar worden
gemaintineert i &c. in dato den iijuly M'DLXXXlX.

p het verfoeck van de cerfame Adri^an van trouwen en toefeggen alhier, dat dievoorii Gedepu-

Rheenen , Raad der Srad Utrecht, mits- teerden by haaren principalen de goede hand zullen
gaders Peter van SypcnelTe enFredrikCor- houden, ende alle uyterltedevoir doen, alfoo dcDo-
nelifle van BeeckjGediputeerdtndervoorlz n^eynen van de Graefelykheyd van Zeeland, jegen-

Stad 5 uyt krngte van hare credentie , in dato den tC ^ woordig ftaan tot kenniffe en adminilhatie van die

Juny laatftleden , aan de Gecommitteerde Raden van van Zeeland, dat'defelve domeynenin hare geregtig·

Staten van Zeeland gedaan, ten eynde de borgeren heyd van de recognitie by die van Utrecht jaarlyks ter

cn ingefetenen der voorfz Steden op Zeeland trafic- ioorfaake van defe aen de Rekenkamer in Hollant al-

queerende, mogten in hare priviiegien, die hun in 't leen, en ten vollen tot nog toe betaelt , niet langer

ituck van tolle'over de hondert twee en tachtig ja. ' -
ren by den Grave Aelbrechi van Beyeren , Grave
van Holland en Zeeland, vergunt zyn, gemaintmeert
worden} ende voorts foo van de Franfe en Spaanfche

verkort en zullen worden, nemaer bevorderen dat de-
zelve recognitie voortaen alhier aen flen Rentmeeiter
der voorfz domeynen betaelt Λverde) voorgoet inge-
fienen bewilligt, om te betoonen,dat de goede gene-
gentheyd en afFcétie, die de Staten van Zeeland haren
bondgenooten, eninfonderhyd de Stad en Landen van

ftaen, rnits betaelende voor alle Franfche en Spaenfe
wynen, en voorts van alle andere koopmanlchappen
in't voorfz privilegie niet gefpecificeert, gelyck en
infulker voegen , als andere vreemden en onvrye per*
foonen alhier ten tolle van haere waren, en koopman-
fchappen moeten en gehouden zyn te betalen. Al-
dus gedaen in 't Hof van Zeeland tot Middelburg,
ten bureele van de Gecommitteerde Raden van Sta-

nantie van de Gecommitteerde Raedevooin., bymy,

onderteeckent, Roels.

wynen , alsmede van andere koopmanfchappen, in
hare priviiegien niet gefpecificeert, niet meer als an-

dere önvrye"en ongeprivilegeerde koopiuyden belail | Utrecht t'allen tyden hebben toegedragen , nog in
nogte bcfwaart en mogten worden, maar te mogen .geenen deele vermindert en is, dat de goede burgers
volilaan, mits betalende d lar van den taux, daar op en ingeletenen van de voorfz Stad Utrecht zullen mo-
de refpeàive waeren ende koopmanfchappen van de gen genieten , als van ouds , de vrugten van haer
onvrye koopiuyden in de lyfte van den tol geftelt en ^ voorfz privilegie, en daer beneiFens by provifie , en
getauxeert Itaan: alfoo'er geen redenen en waren, dat tot dat anders fal wefen geordonneejt mogen vol

men de bondgenooten iet meer, dan andere vreemde
uytlandfche kooplieden foude pr^tcndeeren af te nee-
men } dat ook het privilegie in haer faveur gegunt,
t'haren agterdeele niet behoort getrokken te worden.
Ende hoewel men uyt het zelve privilegie, in rech-
ten verftande opgenomen, men henluyden behoorde
te laten volftaen met het vyfde part van den taux , die
op den vreemden en onvryen geltclt is, zoo en waren
2y dog anders niet vcrfoekcnde, dan dat zy beneffens ! ten 'sLands voorn., den iijuly 1589. Geparapheert,
andere onvrye, in de voorfz Wellerfe wynen, en an- (Fe. Efteman vj. Onder ftont gefchreven, ter ordon·
dere koopmanfchappen in haer privilegie niet vermeit,
mogten betalen ende geinfteert worden} hebben die
van den voorfz Raade van Zeeland (op het vaft be-

VL ACCOORD tujfchen de Stad van Vtrecht, en de Staten van Zeeland^ tiopem de vrjdom

van de 'lollen, in dato den 1 ^Jtmy MDQXll.

de voorgerocrde recognitie van acht hondert'tien gul-
den van de 20 ftuyvers het ftuk jaarlycx. Blyvtnde
voorts hare Stads priviiegien van op dVene tol beta··
lende, op de andere vry te wefen in fyn geheel en
ongepraejudiceert. Belaften en ordonneeren voorts
die van de Kamere van Rekeninge van Holland, alle
ontfangers of colledeurs van tollen binnen den voorfz
Lande, en allen anderen defen aangaande, hen hier
na te reguleeren. Gedaan in den Hage onder 't zegel
van de Heeren Staten , hier op gcdruckt , den 16
April 1605. Onder ftont, ter ordonnantie van de Sta-
ten j en was onderreeckent, Duyck. Ende befegelt
met een opgedruckt cachet in roden waiTche, beuckc
met een wit pampierke.

ie Staten van den Lande van Zeeland, mits-
gaders Schout, Borgemeefteren, Scheepe-
nen , en Raden der Srad Utrecht, doen kond,
dat wy om vordere quaeftien en gefchillen voor
té koomen, ter oorfake van den vrydom en priviie-
gien , die de burgers en ingefetenen der Stad en Vry-
heyd van Utrecht behooren te genieten opdeTollen,
foo wel van Zeeland, als van Holland en Vriesland,

traftcert zullen worden, zulksdat zy van de koopman-j van het eerfte jaer "zal verlchyncn , dén 14 Juny
fchappen ofte waaren, gefpecificeert in de oude lyfte, ; raeftkomerde , zonder dat oe Regcerdersder Stird U-
cninde brieven van Gracf Willem van Henegouwen trec ht, ofte haere burgers en ingeieteren inimcrmccr
Hoogl. Mem. verleent, in denjare opSt.Tho- eenige quseftie gemoveert, ofte moleftie , het zy in
mas dag, niet meer en zullen betaelen, als't gene defel-1 rechten, of daer buyten acngedaen zal mogen wor-
vc lyften en brieven medebrengen5 en van de waren ' den, nopende de ryfinge van twee honden oudefchil-

_ i , den.

de voorfz burgers en ingefeetenen op de tollen van Zee-
ïand niet als onvryen , maer als geprivilegrerden ge
in de voorfz brieven en lyfte niet gefpecificeert,, in de
plaats van den hoiidertiten penning, den vyfdcn taux
van 'tgeene by andere onvrye perfoonen, van defelve
waren word betaeld : bly vende de vordere priviiegien
de voorfz Stad van Utrecht vanouds verleent, vanop
d'een tol betaelende, op d'ander vry te zyn,'enbok
anderfints van weerde. Des zal de Stad van Uirechc
voortaen aen den Rentmeefter van de Domeynen van

geaccordeert ,getranfigeert, en overkoomen zyn,dat | Zeeland bewefter Scheld jaerlyks betaelen, deiomme

r-t \ Jl η 11. . --

van twee honderten fcftienCaroIusguldcn, tottwin-
tig gevalueerde ftuyvers het ftuck lopens geld, daer

-ocr page 1053-

EN ÜYTGAENDE GOEDEREN. IK BOEK. XV. TIT. 1049

den , en twee hondert Vrankrykfe kroonen , by de
voorfz Stad ütrechc voor de voorfz vrydom der tol-
len belooft by hare brieven van den jare 1415 op Sc.
Viffcoris dag, als met defe overkompfte geaflopieert j
ook ten aenfien dat federt hondert jaeren herwaerts,
cnde langer, daer voor zonder eenige ryfinge niet meer
betaêlt en zyn geweeft, als achthonderc en tien Ca-
rolus gulden loopens gelds. Ende want onfe meening
is, dat defe overkomlte ende tranfaébie ten eeuwigen
dage voor bundig , vaft , ende van weerden zullen
gehouden worden, zoo hebben wy defe by onfe Se-

vil '
cretariflen doen onderteykenen, en met onfe uythan-
gende zegelen beveiligt, opdenSjuny i6iz. Voor
op de plycque (lont gefchreven aldus, ter ordonnan-
tie van de Staten van Zeeland , onderteekent, J. de
Jonge. Ende op 'c ander eynde van de plycque al-
dus , ter ordonnantie van myne Heeren de Regier-·
ders der Stad Utrecht, onderieekent, J.deLeerdamj
en was tuflchen beyden befeegelt, met twee groote
zegelen in rooden waflbhe, en dubbelde lleertenuyc-
hangende.

'li

PUBLICATIE, waar by de burgers der Stad Vtrechtvry verklaart worden van de Hol-
landfe, Zeeuwje en JmerongfenTollen, den ιτMaart MDCIII,

Alfoo eenigen tyt geleeden , den Raad deezer
Stad voorgekomen was , dat de burgers,
koopluyden ende ingefetenen van Utrecht,
op te tollen van Holland, Zeelanden Weft-
vriesland , ongelyk , ja dickwils wel acht, ofte tien
jnaelen meer afgeëyfcht worden, als allen anderen on-
geprivilegeerde koopluyden, niet jegenftaende de re-
cognitie van acht hondert en tien gulden, die den
Raad van allen ouden tyden betaalt heeft, omme op
de voorfz tollen te genieten, de gratiën ende privile-
giën in haerluyder brieven gefpecificeert, ende dato-
vermitsde lyfte van de onvryen over eenige jaren in.veel
fpecien vandewaeren, vanpondgeld op ftuckgeldge-
redigeert zynde, die van Utrecht op haer oude lyfte
Varen gelaten, te weeten op den honderften penning
in reguard van de koopraanfchap ende waren in haer
lyfte niet gefpecificeert, dewelcke door de ryfinge
der waeren, toteenmerckelyke penningen tot groo-
te befwaerniiTe van de voorfz koopluyden , ende in-
woondersdeeferStad monteerden > dat hier beneiFens
nog tot kennifle van den Raed gekoomen waren, de
klachten over de colleéte van den tol van Amerongen,
ofte in de Grebbe , zoo dat de Raed tot voorftant,
gerief ende ontlaftinge van haer gemeente, ende ten
cynde de koopmanfchap alhier te meer zoude aanne-
men ende floreeren, door haar Gecommitteerden zo
enae Weft-Vriesland , dat de koopluyden , burgers
ende inwoonders defer Stad, op de tollen van Holland,
ende Weft-Vriesland ,voortaan van de waren , in de
lyfte van Utrecht niet gefpecificeert, ende gelpccifi·»
ceert in de lyfte van de onvryen, ende waer van van
ouds , by de koopluyden van Utrecht, den hondert-
ften penning betaalt is geweeft, niet meer en zullen be-
talen , als het dardendeel van het gcene by de on-
vrye koopluyden betaalt wort, mits dat zy ook be-
talende op eenen tol, op de andere vry zullen zyn j
dat ook t' federt den laetften April eerftkoomende,op
den tol van Araerongen geduurende, des Raads pach-
tinge, alfe voor den tyt van fes jaren , voortaen van
yder vrachtwagen , die van ende op Utrecht komt,
het zy of zy eenige waeren op hebben of niet , niet
meer betaalt en zal worden, als elcke reyfe een ftuy-
ver, by den voerman buyten laft van den kooplieden
ende paflagiers, die tot alfuicke plaetie zal worden
gecolledeert, als den Raed daar toe fal ordonneeren.
Ende ten eynde een yder daar van kennifie foude mo-
gen hebben, zoo heeft den Raed goet gevonden,hec
zelve van den Stadhuyfe te doen publiceeren , mits-
gaders ook, dat een yder (des begeerende ) het dubbeld
van de lyfte van den onvryen neffens deadevandeRe-
folutie der Meeren Staten van Holland, tot allen ty-
den zullen vinden in de Secretarye defer,Stad, op
datfe hun daer na mogen reguleeren.

vcelgevordertwas ,aan de Heeren Staten van Holland,

Vnr.'"ÖRDÖlTNANTIE op'den Amerongfen Tol, den Jpril tMDCir^

Alfoo deefe Stad in pachte genomen hebbende
van den Heere van Amerongen, den tol al-
daar , op alle waren , die met wagens op
Arnhem, ofte van andere Steden op Utrecht,
ofte elders gevoert worden door Amerongen voorfz,
den felven tol, geduurende haare pagtinge, hebben
gemodereert tot groot gerief ende buyten laften van
de reysbaare koopluyden ende paflagiers, cnde dat zy
maar geftelt hebben eens ftuyver op yder vrachtwa-
gen, het zy dat die met waren geladen zyn of niet,
fe betalen by den wagenaar ,of voerman,eer hy van
Utrecht afryd , ende terftont naar dat hy weder is
aangekomen, ende dat nu verftaan wort, dat veele
onwillig zyn ende blyven , den zelven tol te betalen,
die ook aireede den DeuTwaerder zyn overgelevert,
om naer voorgaande fommatie daar vooren geëxecu-
teert te worden , daar inne naarder ende promptely·
ker van nu voortaen dient geremcdieert 5 foo is 't 9
dat myne Heeren Schout, Burgemeefteren en Sche-
penen, door laft des Raads by deefen laten weten, al-
len dengeenen, die met vrachtwagens ryden, of doen
ryden , dat zy na de publicatie van deefen niet en
zullen mogen vandeefer Stad afryden , voor ende al-
eer zy gereet den tol voorfz hebben betaalt, aan den
collc^eurs daer toe geftelt, ende ook len langUen
binnen vier en twintig uuren, naer dat zy fullen zyn
alhier aengekomen, op poene van te verbeuren elckc
reyfe, dat ymand dit te buyten gink, drie gulden tot
behoef van den armen, ende daer en boven nog infcg
weecken niet te mogen eenige vracht aannemen, ry-
den , nog doen ryden.

•til
w

ACCOÜRD tujfchen de Steden Utrecht en Amfterdam gemaakt, van d'een des anders goe^
deren met geen nieuwe laflen te befwaaren, den 25 Aprtl MDLXXXUL

'y Burgemeefteren en Raaden der Steden
Utrecht en Amfterdam , verklaren,
dat nadien feekere quseftie en gefchil-
len gerefen zyn geweeft, tuflchen ons
Jieden uyt den naam van onfe burgeren, uyt faake van
fekere nieuwigheden , laften, en befwaerniflen in en
federt den jare 15 78 by ons Burgemeefteren der Stad
Utrecht, foo op die dcurvaerende fruyten den bur-
geren van Amfterdam toekomende ,tot fortificatie der-
felveronfer Stad en anderfints ingeftelt, als ook op
eenige uytgaende goederen, mitsgaders het koopen
ÀJI, Dish
van defelfde, ende dieimpofitie by ons Burgemee-
fteren der Stad Amfterdam ter contrarie op die goe-
deren van onfer Stad op der Stad van Utrecht gaande,
ende anderfints geftelt, alles contrarie feekeraccoord
en verdrach den 11 Maart 1461 tuflchen onfe Steden
gemaakt ; foo is dat na lange communicatien en ver-
fcheyde byeenkomften op dele faken gehouden tot vor-
dering van den koophandel,vreede,liefde, eendragr,
en goede nabuurfchap van de voorfz Steden, en bur-
geren en inwoonderen derfelver, wy binc inde sppro-
beereo cndc ratificecren, als wy 'ook approbeercn en

Rrr rrr ratU

-ocr page 1054-

v--- ' ■

ten^ finen, en ardcukn ; ende allede voorfz^ difFc·
renren ên verfchillcn by pröville eë^rft' tenvc^^
na âfgêdaen zynd'éV'ciliàndefèri Vâifi'nieu'#s èrniteiyjc
cnde vaiïelyk op alle trouwe , eer, en pligt beiodft
hebben , als wy ook onwederfoeptlyk belotiven by
dèfen, vöor o'ns erf'ônic nakéiiTleljhgbfl vâri'ήα vo^o^
taan geen nieuwe lailény'oftc befearniflen, hoe die
ook'genaamt foudèrn mogen tot wat refpéde

fulks dim fonde ïtiögen^vvördeö' l'èdtó, direélëlyi^k
nô|; 'ittdiróilel^ie ^op dferi^edëith· doof of üyt di^
voorCz StFdbï ójp'd'andiêfeTcfpeétirè gactfdè tç iMàiy
of ons vei ftjogens gedbgen geilelt tc worden , öp pcc-
ne van \^ier dubbdt fout al het felfde gerefticueert te
Zullen worden , na die ecrflc^vermaaning en bewy-
iing tot behoef van de geloedecrde p&rtyc. Ende tot
onderhoud ende volvoering varr aliè het felve fubjec-
tcéren wy voorfz Regenten ten wedcrzyden die per·^
loonen en goederen, van ons en onfen^borgeren, den

arrcilen tot alten plaetfen ende Steden ^ by foo verre

- - · · - : /- - j .. ^ ,

ioudfc weiden Îtîgevôert, of opgeiteltv en na diefeëf·
lie bchoorlyke vtruïanihg mtt fcftitutievart viér dub-
belt als voorèft, als gefeytf niét àf én wâre gedaen }
mncr willen,' dat önfeburgeren eft inw'oendferen alle
alfüike vryhedenj foö4n dOttrvoeren'cn uytvberen vAn
alle goedereïi, Viiêfch, ende kóo|7manfchappen zul-
len-bly ven behouden , genieren j'ende gebraycken,
als tot defer ure werd ged^aânV' gehouden , ende gè-
brtiykr ende^öp alfuicke oren, tyden, ende in gely-
ke'vryheyd , allés'aen wedeffyden mogen koopen ,aIs
van óuds'g'ebrnykeiyk i'?g;^eweeft. * Beloovende ook tea'
wedèrzy^dcn öhfen OiBcianten en dienaeren , tot alle

- ' ' J____

10 50

ràtificeeren hy defen 'c vooriz accoord tfn'iVii'difagv ^enniilë endé v^rfclaafïnge rti geé-^

fóo wei· op 't poinâVvan den atreiten vanv^ertoonc»
eiide goederen ten vvcderfydcn ,als ira alle andere poinc-

ne, die de Hoge QvcfigKyd van bcyde de Proi'ïnciea
hebbcn^Zfii i -otii^er geeney.;ij4ie by denfelfden tot fulks
zullen we^en ge^fnèaiice^^
wy dan eyntièlyk ons z;ùITcn ticbbçn Jc^vQçeen^ Tot
beveftiging vâô'allfe lÊc -

- ee

kent, 'èrt by^dé zëegekn tââ à^MV ftéyûëi'' â'rcèden
Icgelt. Ge'gevert dcn'i5: A]3H1 15*8^? w4Wi
dei ceekeiit, G. vati der Vtfè/tJ^ W; Εη^ ι.

befcgelt Ïïiet3 twee uythanieri^^e^kïi
roode, ènf d*andere in gj-öehe' 'WaiÏe.'' Lager 'ft'oh't . éér '

is van wbórde re wöorde^ i' accôfdeéfcnbèVbndçD, by, ,'

my, ondetfètto. Corti.

Nogfeekere"jï^e[def&:^ aangaande^^in datoahmüGxeruim.

\·'Λ c^ . V aa/iJv·..'Uiv ipbaabtbE

Alfoo op die afhandelrnge en veraccç>rflfcr,io^e -ς
ièekere difFerenieï), ende

VAN DE TOLLEN ΟΦ^ΒΕ INKtfÖM Ê ΐΦΐΙΙ^ MI

iaaren heniv^aans ruiTcheh die van.ütréchï eno^Anïftr.

eenige nieuwigheyd , als vooren 'geféyt, by iïnand ί fterdarfime

het fdfde te hoücien ^ eti^ vóór denfelfden te gelden, biy^^éh, ettditforider înfraaieorpÎWiudide
en-by proviRetc^ftaert', behóudciS heur regresaenden- ' cdórd turchcn die Voorfz Steden öpgeréf ht'^ eiidet^è'
felven ren priffcfpàle Êntyfoom in toekómen- dat met gemeëh cönfcfot hier inne aöderk zaÏzVö vU
de rydert eemg onlu il ,of e^isverftanii layc oFtegtn defen, drögeiï en gëaëcôrdedrr. Oirtt)«de vaii d^ir L·^ hiet
ofóók anderfintsiuflGhendenRegeerd'ersonfer vöorfz af twee gelyke aften gèmaekt, by dié voória: Stedeö
Steden fouden mogen ontftaanVfubïnïCteereB wy voor Secrétariflen refpeàivêiyk óiidèhécként op den
als dan ten Wedérfyden vry willig,'éffeytitelyk fonder April ifSj. Eû was ortdróekéöt: G. van der Voort
eenig agterholt, of'vórdef véfiöék geheel éh aï diej W. Pieterfe.

onder anderen méde.nlentiè ii^Jf-nj

tûà^kt yan^ékéfè 'fesftuyvers, dieby die-yant
boveft imppfiti'è' vati de Staten , van yder.^paerd;«jf
darer vérkóft öft'è <?errtiylt j item, van twee Îluyy^rsi,
op yder mager beeft^tynöeemendé, aÏs pófc,va
kere drie bràspenhin'^én , \velcke by die'yan^AQî^çf;!-^
dam , boven gclyke drie braspenningen
van oüds plagte^eefén van yg,elyÎieIait greyns^miin^^g
dennaer àdvèfiârtt, t' welkaldaaf'ter Stede by de yi-e^tó*
den ten déël werd gebVagt éü Verkögt', yerdeïi geno-
'metf, dog allés ten ^ed^erf^d'eri" van ^ kieynderf,\yj?^f.f,
dën 5 föÖ is gëaccördeért en aah ^^ederÏydeh geconferi- f:-
téért, dat het zëlvë als nóg xtl treyn cii gebruy)^ zM^

órgéöié'efterèr ende'Vróédfehap^ der Stad U-
^trëcht'',' îàngen Vyt hérvv'àarts mét groot mis-
nöégèfi gëhöórt hèbbèndé'^^'dè'tneémgvuldige
ddlearitiert ende klacÎiren , fób vaii koopluy-
den-, ertdo iJégótiaïiten alhier'Mnendè ënde haiide-

Icitóé op dë riabefchrëve Stèedëh eiide plaatfen ; als

verfcheydé Sted"én ende pïaetfëó van Holland , Zee-
land , érabartd ende Viaendèren, Over de vexatien,
moeyehiflen etide belet, de welcke henlieden op haa-
i c feyfë aehgédaen Wórden onder het prastext vanhet
prtctcnfe Stapelrecht van Dordreclic^ ënde geler, dat
ongeacht de retnonilrantien daar over van wegen dee-
le Stad, foo by miifiven, als vrjöndelyMe beiçndin^n
v^n tyt rot tyd gediaen öft'e yan >^egen didyan
Dorirccht daWiri v^*erd gecöntj'hüeê^
Heerën voóVnöëfn't,^ genpotdruckt ge·

vofiden, tót hâar Iéêtv^eëjifn''t#9^ op andere

middelen éndé cXpèdientëri ,^Qt^' voorrganck van
het voorfz quaad rë^ftöytcn ^/ërldë het felve^ (,foo veel
in haeris) teWeerën, tot Voorftantvahhaare burgers
cnde onderfatën , éndé h^beri» dienVoFgendé By,.pro'·

» ji- ·ΐ t :A. ». ■ .....I

vifie noodig geacht, ^niet teijlken. komen binnendeé·
fe Stad ofte Vryheyt' vaia dien vi flPgtej^^ door te
laten pafleeren eenige fchepen (,i) niet eenigc wafeó
ofte goederén , daar van tot Dordrecht Stapclrcchc
wort gepnetCndeert, voor en al eer by Gereehtelyke
certiâcatie bewefen zy,defelvs goederen elders.als tot

1 · · ' ' · —

(i) Het "TlacMt van den 10 Jpril heeft hier mg^ van beneden.de voQrfzjriviere van de Leok öfikÖbiÏféödé.^
(1) Het mofJz Placàat Îuy4 een wéynig anderSi -^qyy^^^ meer ,perfö0n€n

zullen zyn om de voorfz fchepen te viûtëiercn,âlvoôrcns defelve te laicn laft breeken j öf roörÊte
tcapphcceren ^c. ■ -ίίΐ^π^ν^-^ω .ia^bsiabaayiii^^g-spij-^^v

' " XI. SEN-

na toe gefcheept te zyn, ftatueerende tegens ^e con*
traveriteürs^^, tot^eene pcene de verbeurte van defelve
wareil, ofte goederen, ende daar en boven i hoqdcrc

földen, by den fchipper te verbeuren j (2) totiwekï-
en éynde de voorfz fchepen gevifiteert zullen wor·-
den àlvoorenSf.lâft te brecken < oft€ivoorti:^ievmïift·^
ende wprtby deefen tot defelve v^fitatiej «niie déeïie-'-'^
cutie de^r pUblieaiie^ geauthorifeert den DfoiTaarC'^^
op de X^^aJCi ende injZyn abfeotie des IfelisiSluysbc^i'^
waerdef» mitsgaders den oplGgter yande Rhyinfcfeuytett^oi

item , de Mayenmeefter deefcr Stad ende d^^Öèy^^
wachter in de Weerd^ tCi appliceeren dét voorl2>p^*
nen ten behoeve van den armen twee deelcö^ éiide
tot profyc van dcn,aanhaalder een dardendeel.e ^iu'iOi^"

Jfi.baüob stes^siftSu,.

X.' PLACAAT UQînhît Stapelrecht man Oordrecht y den^io JprirMl>ÇIjlF; Ménovim,
órgeöié'0erèïi:;endé'Vróédfehap Stad U- ,vifie noodig geacht, ^niet tÊiIaten. komen binnen dee·

^ w VtVr hiirtónarrs' rnpr &rnnr mis- fp RraH nfrp Vrvhpvr' wan Ηΐί>η ■ ,.

van de iëhippërS deëfeirScadi varende de Leek af na Dordrecht ingeladen, cnde van Dordrecht niet-daaf

-ocr page 1055-

ÉN UYTGAANDE GOEDERElSr. IK BOEK. -XV, TÏT. 105 i

XI. SENTENTIE van dtn Grooten Raad van Mecchelen , waar by de borg(n^ van üifécü

verklaart worden vry te zyn van den Maand- of fwygenden Tol te Jmyde,
den April ΜΌΧΧΧίν.

Men kan hier hydoen het Inflnment van Overdragt, waar by de Hooge Heerlykhcyd van ^meyde aan den Βψώο^
van Utrecht ^ afgefiaan word, den^ Novemb. MCCCC. Anton. Matihicusde NobiiiLat. lib. 3. piicfar.
lit. d. en een fiuck daar van in lib. 2. cap. xi. pag. 24<5.

Kaarle, &c. allen den geencn, die dcefc lette-f doene, ofre te laten gefchicden , den fclvcn Heerc
ren van fententien lullen iien, ofte horen Ie- van Brederode ende andere (des noot wefende) daar
zen, faluyc. Alfoo van in den jaarc if 18, toe bedwingende realyk, ende metter daad by arrelt-
op den 17 dag van April na Paaflchen, on- neminge ende ftellinge in onfe handen die goeden i
fe beminde Burgemeelteren, Schepenen ende Raade roerende ende onroerende des zelfs Heeren ν«η Bre-
derode by goeden deugdely ken inventaris, ende inge-
valle van oppoGcien, weygeringe ofte vertreckc, in-
dien bleeke als vooren, de voorfz bevelen op pctnei
arreften endebedwinge ftad houdende, ende die voor-
fchreve Heerc van Brederode, ende anderen wcyge-
rende, daar toe bedwongen in der manieren vóorert
verhaak, fulcker wys datons de overhand daaraf ble-
ve, niet tegenftaande de oppofitie , ofte appellatiè
gedaan, ofte te doen, ende fonder prasjudicie van dien^
rot partyen gehoort, anders daar op geordonheeri foui
de zyn, dat hy dagvaarde den opponenten weygerin-
ge, of vertreck makende, te compareeren totlcekereri
dage voor onien lieven ende getrouwen Prsefident,
ende Luyden van önfcn voornoemden Grooten Raade^
den wclcken wy in deefen , achtervolgende de fub-
miflïe voorfz, gecommittcert hadden, om te feggent
die reedenen vah haarlieder oppofitie, weygeHngeof
vertrecke, ende voorts in deefen te prccedecren endé
iien ordonneeren foo behoren foude. Welke onfe ope-
ne brieven fecckere onfen Deurwaarder ter cxecut/eii
gcftelt hadde. Ende want hem den voorfz Hcerc vart
Brederode geoppolccrt hadde tegens den voor/z bei
velen, foo hadde de voorfz onfen Deurwaerdere ge-
arreftccrt, genomen, ende geftelt in onfe handen endé
by inventaris, feekeren goeden, toebehoorendedenfel-
ven Heere Van Brederode, ende bcvölen allen zyneri
pachters, debiteurs, ende Rent meefters, genoemt in
den voorfz inventaris, hem, nog ymant van zyncnt
wegen eenige penningen te leveren , noch te geven,
op pœne van andermaal defdvc te beràlen, ehde teiï
dage daar op dienende in onfen voornoemden Groo-
ten Raade, of anderen daar van onderhouden, compa-
reerende aldaar de voojfz partyen, of Procureurs voof
henlieden naame, dien van wegens der vooriz Burge·
meefters, Schepenen ende Raade der Steede van U-
trecht, ende ons Procureurs Generaals met henlieden
gevoegt, impctranten , iverhaalt hadde gewceil deii
inhouden van zulke onfe öpthc brieven als boven, eri
dat partyen daar op d'een tegens d'andere al in het
lange gehoort hadden geweeft : 't Hof hadde daer op
geappoindeerr, dat de voorn. Heere Walraven, Hee-
re van Brederode, Gedaagden, namprifeeren zoude in
de Griffie van den zei ven Hove , die pryfe van den
goeden van zyncn wegen afgenomen feekercn burge-
ren ende inwoonderen van Utrecht, volgende die
œilimatie daar af by henlieden gedaan, ende mitsdien
zoude het arreft op de goeden des voörfz Heeren van
Brederode gedaan , tot verfoekc van de voornoemde
impetrnnten, iiyt krachte van haarlieder impetraticé
gelicht ende afgedaan worden, mitsgaders allen an-
deren arreften hinc inde gedaan tot dien dage toe j
indien daar eenige meergefchiet waren, ende zouden
de vooriz party en procedeeren, ende voortgaan ten
principale van de faake binnen den voorfz Hove, fbö

der Stad van Utrecht, ende onfen Procureur Gene-
raal met hem gevoegt, ons by feekere haare fupplica-
tie, geprsefenteert in onfen privaten Raade, vertoont
énde te kennen gegeven hadden, hoe fsekere Gede-
puteerden van den voorfz Raade van Utrecht ter eenre
zyde, ende feekere Gedeputeerden v^in Heeren Wal-
raven, Heere tot Brederode ter andere zyde, op den
achtienden dag van Februar. anno if i(5, comparee-
rende voor die van onfen voorfz privaten Raade, hen-
lieden gekeert ende gefubmitteert waren, aan die van
onfen Grooten Raade, of aan die van onfen Raade
in Holland, den geenen dien ons believen foude daar
toe re committeeren, van feeckere quacilien endege-
fchillen , die zy hadden, ter caufe van feekere tolle,
die de voorfz Heere van Brederode prictendecrde te
hebben ter Ameyde, op feekeren tyde van den jaare,
ende van den Hoofden gemaakt, in der riviere van
der Leckeby dien van Utrecht, ende anderen van den
Sticht, metten fchaden en intereflen, die zy ren beyden
zydenzeyden lange geleden te hebben, en dagelycx ly-
dende waren e!k inhetzyneby occafienvan den voorf.
C]ua:ftien cngefchillcn, welke fubmisfiede voorf Ge-
deputeerden geloofden te doen raiifif ceren en appro-
beeren by de voorfz partyen haaren meefters binnen
feekeren tyde, ende mits deefen foudcn alle arreften,
ter caufe van den voorfz diÎFerenten gedaen en voort
gekeert, gelicht ende afgedaan worden, ende die af-
genomen goeden in wederlydegereftitueertj tot wel-
ker fubmiifie van wegen der vooiiz Stad van Utrecht,
volkomen ende voldaan hadde geweeft} ende al was
het dat die Heere van Brederode van gelyken behoor-
de gedaan te hebben, des te meer ftonden by diver·
fchen onfen brieven gefommeert ende vermaant zyn-
de, ende ten laatftendes expres bevele van onfen we-
gen gehad hebbende , uyt krachte van feeckeren on-
ien openen executoriale brieven, geëxpedieert op de
voorfe fubmiflie j defen nochtans niet tegenftaende hy
hadde des geweeft, ende gebleven in gebreecke:
waaromme wy tot verfoecke van den voorlchrevevan
Utrecht fupplianten, ende onlen Procureur Generaal
met henlieden gevoegt, gedecerneert hadden andere
onfe openen executoriale brieven , by den welcken
wy bevolen hadden den ecrftcn onfen Deurwaerdcr,
Sergeant van Wapenen, of anderen onlen Officier, die
daar op verfocht zoude worden, dat indien hem blee-
ke van der vooriz fubmiifie, executoriaele brieven daar
óp dienende , ende van der weygeringe ende onge-
hoorfaamheyt, boven geroert, in fulcken gevalle hy
tot verfoecke van den voorfz fupplianten, fteldeende
fette, of ftellenende fettendede, de voorfz fubmiifie,
ende executoriale brieven tot behoürlyke, ende vol-
komen executie na haare forme ende inhouden 5 be-
velende van onfen wegen den voorn^mdcn Heere van
Brederode op feekere groote pœne jegens ons te ver-

beuren , dat hy defelve iubmiffie , loo verre hem die wel op die exemptie van den tolle van der Ameyde i

^ ___* J. f — ^ m^.^ AM Jm Λλ^λ. ^ λμ ·» a·· ·· ^^ 1 JBO··» η «t yH AM «« M J ^^ —______ t *

geprœtendcert by den voornoemden van Utrecht, im-
petranten, als ook van den Tolrechte , dat de voorn.
Heere van Brederode gedaagden zeyde te hebben,
mitsgaders van der corfiicatie, ende ook van allen
koften, fchaden ende intereflen , gepiactendeert by
partyen vanbeyden zyden, endcvoons vandcnhoot-
Rir rrr i dcöi

aangink, terftont ende fonder voorder vertrek vol-
quame ende achtervolgde, ende dat doende lichte,
ende dede lichten ende afdoen alle arreften ende kom-
meringen, gefchiet ter caufe van den voorfz differen-
ten, daar de voorfz fubmiffie uytgefprotenendenage-
volgt was, ende hem verdroege meer dergelycke te
///. Defi.

-ocr page 1056-

lo^i VAN DE TOLLËN OP DE INKOMENDE

den, gcilclt hy den voornoemden van Utrecht inden
riviere van den Lecke, waar aF en Van als de vôorfz
pariyen hinc inde goede en fuffifante cautie ileilenfou·
den in de griffie van den voorfz Hove. En om inden
yoorfz mareriè te procedeeren en voort te gaan,'t zelve
Hof hadden denpartyen daartoe betekent en beichey-
den den eerften regtdag na die Vacantien van Augu-
fto doen naaftkomende, hangende welken tyt en tot
dat anders daar inne geordonneerc zoude zyn , 'tHof
hadde geinterdiceert en verboden alle arreikn ende
wegen van feyten , zoo wel ler eenre zyde, als ter
andere, als die al blycken mag by den vooriz Ap-
poinftementc, gegeven op den 13 dag -van Julio
anno 1518.

' Achrervolgende welken Appoindementc procedée·
rende by den voorfz partyen hinc inde ten principale,
daar inne Burgermceilers, Schepenen ende Rade van
Utrecht cyiTchers waren by conventie, ende ver-
weerders by reconventie , ware van wegen der zelve
Burgcrmeeiteren, Schepenen ende Rade foo voor hen-
lieden, als over ende in den name van henlieden bur-
gers, ingefetcnen ende inwoonderen der voorfz Stede
onder anderen geproponeert ende gefegt gevveeil,dat
om te hebben het verftant van de mai ene , ware te
praemiitecren , dat in het jaar ons Heeren 975 in de
maand van Junlo Otto, Keyfer van Romen, by fy-
nen openen brieven hadde gegeven den BiiTchop Ge-
rioni ende der kercke van Utrecht in eygendom tot
eeuwigen dage, de Stede of' Plecke van den Ameyde ,
alfoo verre als die defelve kercke niet roe en behoor-
de , met allen den rechten daar toe dienende , huy-
fen, hoven ende by vangen, of territoire , beemden,
weyen, boiTchen ende wateringen, viflcherycn, vo-
gelryen, ende alrehande goeden, daar gelegen, met
aliulcken tol, als men daar toe te voren ter dier plec-
ke plag te hciïen ende teontfangen, gevende den fel-
venen BiiTchop ende der kercke van Utrecht voorfz
volkomen macht ende authoriteyt den vooriz tol te
mogen eyflchen ende heffen ter felyer plecke van den
Ameyde in al of in deele, of iri den voorfz Stede van
Utrecht in al of in deele , ofte foo ook in de Steede
yan Utrecht, ende foo in den plecke van den Amey-
de, foo hem ende den Capittel van der felver kercke
believen fouden. Ware noch te priemitteercn, dat
lbo t'anderen tyden de hofilede ende huys ter Amey-
de te leene gegeven hadde geweefl, ende dat een Die-
rik van H irlare gedifFereert hadde het felve leen te
vcrhefifen ende te ontfangen, was jegens hem in ful-
ker manieren met recht gcprocedeert, dat hy beken-
nende fyn abuys ende erreur, in het jaar duyfent drie
hondert cn twaalve, fondaags voor St.Jan BaptiitjCom-
pareercnde voor den BiiTchop Guido van Utrechc doen
Avefende. den zeiven genade gebeden hadde van dien,
dat hy daar inne mifdaan mochre hebben, in prœien-
tie van vcele ende diverfche Heeren , Ridderen ende
andtre Leenmannen van den Geftichte } dat daar ter
ielver tyt die Biflchop Guido hadde den felven Die-
rii-k ter bede van den vooiiz Heeren ende mannen in
genade genomen , en Je hem op een nieuws defelve
hoflkede ende huys met haren toebehoorten te Jeene
gegeven, ende defelve Dierick hadde dat te leene on t-
tangen , ende den behoorlyken eed daar van gedaan ,
ook in prsefentic van defelve Heeren ende Leenman,
nen, ende hadde den voorfz Dierick den zeiven Hee-
ren ende Leenmannen gebeden , met hem over hem
te veriegelen, het welke fy oock tot fynen ernftigen
verfoeke gedaan hadden. Insgelycx in het jaar duylent
vier hondert , den achtftcn dag ïn Novembri, Heer
I^enrick van Vyanen , Riddere ^ ende vrouwe Hey-
lèwich fyne hiiysvrouwe, vrouwe van Vyanen , uyt
henlieden eygen wetenhcyt vry ende onbedwongen,
met rype delib cfatie van rade geiàmenderhand, ende
dc vuorfzvrouwe Heylewich,by Gonfcace cn auhori-
teyt van den voorfz Heere Henrik, haren mün en momî
boir, den welken fy, om dit te doene, daar toe ver-
koren hadde, in prasJentie van den Eerweerdigen Vader
in Gode, Heer Frederik van Blankenera, ende veele
diverfche Praelaten van der Kerke ende Geflichte van
Utrecht, in prsefentie van veele ende diverfche Leen-
mannen van den Geflichte , alle vergadert wefendc
in het generaal Capittel van Utrecht, hadden gere-
figneert ende opgedragen in handen van den voorfz
BiiTchop tot fynen behoeve, ende tot behoef van den
kerke van Utrecht, met behoorlycke voorgaandeili-
pulatie, de hooge jurifdiâie ende alle het recht met
fynen toebehoren, dat hy of fyne hoirs ende nakome-
lingen, ende hunne hoirs ende nakomelingen tot eeu-
wigen dagen hadden gehad , of namaals verkrygen
mochten, by allen wegen van rechten ofte anderfints,
vertyënde in de voorfz Hooge Jurifdidie van den voorfz
Steede, Sloote ende Territoire van der Ameyde, te
watere ende te lande, met allen haren toebehoorten ,
hoedanig die wr.ren , of waar die gelegen waren, en
hadden daar bekent expreffelyken voor henlieden,heu-
ren erven ende nakomelingen , dat die voorfz Hooge
Jurifdiólie van den Steede , Plecke ende Territoire
van den Ameyde, metten alingen flroom van der ri-
viere van den Lecke toebehoorden pJenojure den voorfz
BiiTchop ende fynen nakomelingen ende fucceffeurs
BifTchoppen, ende der Kercke van Utrecht. Hadden
ook bekent, dat het Slot van den Ameyde met allen
den œdificien, ftruéluuren endefterckten, daarjegen-
woordig gemaackt ilaande , ende die hier naarmaals
daar gemaakt mochten worden, was ende foude toe
eeuwigen dagen blyven een open huys des BiÎTchops
voorfz, ende fynen fucceiTeuren BifTchoppen van U·
trecht ende der Kerke van Utrecht, ende dat die Bif-
fchop ende fynen fucceireurs,Biirchoppen van Utrecht
by tyde wefende,van doen voortaan in de Steede ende
in het Land van der Ameyde, fouden te lande ende te
water mogen ende behooren exerceeren alle Hooge
Jurifdiftie met den klockflag , doende daar ook cxe«
cuteeren alle des Oificiaals van Utrecht brieven, ende
allen andere dingen der Hooge Jurifdiélie aangaande.
Hadden boven defen de voorfz Henrick ende vrouwe
Heylewig belooft exprefÏelyck voor henlieden ende
haren nakomelingen, van doen voortaan henlieden niet
meer te onderwinden in de Hooge Jurifdidie van der
voorfz Steede, Sloten ende Landen van der Ameyde,
noch in eeniger manieren te komen jegen de voorfz
hunnen geloften, behoudelyk dat fyluyden voor hen-
lieden ende hunnen nakomelingen behouden fouden
te leene, de Lage Jurifdiö;ie,gemcenelyk geheeten het
Dagclycx Gerechte, metten erven, tienden ende vif·
fcheryen in de voorfz Steede van den Ameyden ende
binnen het Land gelegen, fonder arg ende lift. En-
de boven delen was noch te praïmitteeren, datnafor-
me van rechten een vaffal, die maar en hadde doml·
nium utile infeudo, en mocht niet meer jurifdiótie heb-
ben in fyn leen , dan hem die Leenheere , qui efi
Dominus dïre£ius^gùgewtn en hadde by der inveftituu-
re} dat de riviere van den Lecke toebehoorde by ti·
tul als boven in proprieteyte ende in allen rechten den
BiiTchop ende der Kerke van Utrecht, van den Stede
vanRhenen of Heymenberg af,totterStcde vanSchcon-
hoven , ende dat by fonder t^ens het Land endeju-
rifdidie van den Ameyden. Dat oock na forme niet
alleen van gelchreven rechte , maar oock na alle na-
tuurlyke redenen eenen jcgelycken toegelaten was in
het fyne te doene,[dat hem oorbaarlyck wasj al was
het ook, dat eenen anderen lette, foo verretnenn<^-
tans dat dede met geenen opfetten te letten. Deeien
gepraemitteert ende gepra;fupponeert zynde, was
waar, dat hoewel die hoffleede , huys ofte poprte
ende het land metten tienden van den Ameyden was
een Teen, gehouden by den Heere vsuj Bredenrode,

iikiji

van

-ocr page 1057-

EN UYTGAANDE GOEDEREN. IV. BOEK. XV, T2T. 1053

van defi BiÎTchop eiide van der kercke van Utrecht,
endc dat by den inveftituure , die de Heerc van Bre-
derode daar van ontfangen hadde, bevonden fou wor-
den, dat hy alleenlyk hadde die L-ige Jurildiâ:ie,die
men heet Dagelycx Gerechte, ende dat niet bevon-
den en foudc worden, dat hyeenige macht hadde tol
te heffen in de riviere van den Lecke, het welk con-
cerneerende die Hooge Jurifdiótie, maar dat die fclve
riviere van den Lecke naaktelyken toebehoorde in ey-
gendom den BiiTchop ende der kercke van Utrecht,
die d iar inne hadden alle juriidiftie, ende felfs den tol
van der Stede van Rheenen of Heymenberg af totter
Stede van Schoonhoven} ende dat mits defen den ièl-
vdn Heere van Brederodc niet geoorloft en was eeni·
gen tol te nemen, nogtc begeeren in den voorfz ri-
viere van den Leckc boven Schoonhoven van den bur-
geren ende inwoonderen van den Stede van Utrecht,
defen nochtans niet tegenftaande , het was gefchiet,
dat foo fommige burgeren der Stede van Utrecht,
komende uytter vryer jaarmarckt van Antwerpen, die
men hielt kort na Pincxteren in den jare Ifi6, ende
meer dan veertien dagen voorSt.Jans dag, hebbende
betaalt alle onfe behoorlyke tollen in onlenLandevan
Holland naar vermogen den traftaten, privilegiën en
tolrechten , die de Stad van Utrecht van de Graaf-
felykheyt van Holland over hondert ofte twee hon-
dert jaren gehad hadde, en nog dagelycx gebruykte,
ende pafleerende voorby der Stede van den Ameyde
met hunne goeden ende koopmanfchappen door de
riviere van der Lecke, ende den limiten van der ju-
rifdidie van den Ameyde , endc wcfende in den wa-
tere ofte riviere des BiiTchopsende der kerke van U-
trecht, ende aldaar by quader avontuuren het fchip
op een zand blyven leggende, waren by den Officiers
ofte andere Gedeputeerden van den Heere van Brede·
rode aanveert, endc het fchip ende goct eearreftcert
geweeit, overmits dat iy voorby gevaren nadden fon-
der tol te betalen, ende foo doen ter tyt grootc mec-
nigte van lüydcn van wapenen ende knechten daar
ontrent lagen, cenige burgeren der voorfz Stede van
Utrechtende andere kooployden, die haarlieden goet
hadden in het voorfz fchip, waren gekomen aan den
gecnen, die het felve fchip gearrefteert hadden, be-
geerende daar af lichïinge, ende wantfy dat weyger-
den, begeerden cautie tc hebben van henlieden, in-
dien defelve burgeren daar eenig verlies by hadden,
dat fy het henlieden oprechten fouden met allen kos-
ten, fchaden ende intereifen, het welke fy oock ge-
weygert hadden te doen , waaromme de voorfz bur-
geren , in prafentie van Notaris en getuygen gcpro-
tefteert endc gepr^fenteert hadden te rechte te Itaan
voor die van onien Rade van Holland, ende het ge-
wyfde te voldoen van fuiken tolrechten, als de Heere
van Brederode henlieden foude mogen eyirciien,cnde
onder fulke protcilatie ende prœfeniatie hadden het
voorfz fchip ende haarliedcr goet doen wegvoeren na
ende in der Stad van Utrecht ·, endc fekeren tyt daar
na, lange buyten den tyt dat de voorfz Heere van
Brederode tol ler Ameyden prastendeerde te hefïen,
te wetene omtrent Bamiffe in het voorfz jaar feflien,
defelve Heere fvn Tollenaar ofte Gecommitteer-
de hadde geanvecrt ende doen arreftecren tweefchuy-
ten ter Ameyde, komende door den ilroom van der
Leckc uytter vryer jaarmerckt van Antwerpen, ge-
laden met aiderhande goet, toebehorende zeeckeren
particulieren perfoonen ende koopïuyden, burgeren
van Utrecht, die hem niet fchuldig en waren , ende
hadde het vooifz goet uyt die fchuyten doen nemen,
ende het zelve behouden, fonder daar af reftitutie te
willen doen den voorfz burgeren,dien dat toebehoor-
de} waaromme defelve burgeren klachtig gekomen
^aren aan onfe Stad van Antwerpen, om hem tebe-
dwingen ter vooriz reftiiuiie, uyt krachtc van hunne
privilegiën ende vryheyc van hunne jaarmtrkten j en
want hy niet obedieeren en wilde, foo waren die
poorteren van onlen Steden van Dordrecht,Schoon-
hoven en Gornichem , als fyn gebuuren , tot Ant-
werpen gearrefteert, om hem naar dier markten vry-
heyt te bedwingen tot reiUtutie, maar defelve Heere
van Brederode hier op niet achtende, hadde by den
Wet van der Ameyde tegens den voorfz burgeren van
Utrecht doen procedeeren, in fulcker voegen, dat
defelve Wet den achtften dag van Januario anno fe·
ventien, den voornoemden van Utrecht ongehoort,
verklaart hadden by haarliedcr fententie het voorfz
goet verbeurt en geconfïfqueert te zyn tot profyte
van den voorfz Heere van Brederode. Ende mits den
klachten , die ons gêdaan waren van wegen onzer
voorfz Steden van Dordrecht, Schoonhoven en Gor-
nichem, ter caufe van den voorfz arrellen, foo hadden
wy, om daar neder te leggen , alle twiit en diife-
renten, die daar uyt hadden mogen fpruyten, ont-
boden by onfen beilotene miffive den voorfz Heere
van Brederode, ende dien van Utrecht, of haarlie-
dcr Gedeputeerden, om die faacke te appoinófceeren
metter minne ofte metten rechte, ende hemlieden
compareerende ende gehoort zynde aan beyden zy-
den , hadden hemlieden alfoo gelubmitteert, endc
voorts fuiken gelofte ende accoord gedaan als boven
verhaalt ftaat. Ende want de vooriz Heere van Bre-
derode in gebreke was te verilaan ter voorfz fubmif·
iie, foo hadden die van Utrecht ende onfen Pro-
cureur Generaal met hemlieden gevoegt, tegens hem
verworven fulke onfeopene brievcn,als boven jen daar
op hadden fulke appoindementen, partj^en al in hec
lange gehoort, gegeven geweeft by die van onfen
Grooten Rade, als hel daar verhaalt ende verklaart
ilaatjfeyden ende proponeerden yoorts de voornoem-
de van Utrecht , dat om de redenen ende middelen
vooren verhaalt, fy waren ende altyts geweeft had-
den over tien , twintig , dartig , veertig, feftig
jaren ende meer, ende van foo lange tyden,dat geen
memorie en was van raenfchen ter contrarien, vry en
exempt van te betalen eenige.tolrecht in het land en
in de limiten van den Lande van Utrecht ende Ge-
ftichte, ende dat fy van dier exemptie ende vryheyt
waren geweeft den voorfz tyt in goede poifciRe ende
faifine, by fonder in het land en limiten van) der Heer-
lykheyt van den Ameyden , mits dat het ielve Land
ende Heerlykheyt van Ameyden was een leen,gehou'·
den by den Heere van Brederode , van den BiiTchop
ende der kercke van Utrecht, ende dat het eenen
Stichtfen grond was, ende boven defen, alwaar het
foo , fonder eenigfints te confelTeercn , dat hy tol-
recht hadde (des neen) foo was nogtans de arreft op
het fchip ende koopmanfchepen, boven geroert,qua-
lyk gedaan, want het fclve fchip was gepaflèert met-
ten voorfz goeden ende koopmanfchappen voorby der
Heerlykhcyc van den Ameyde, endc gekomen op de
riviere ende jurifdidie, toebehorende den voorfz Bif-
fchop ende kercke van Utrecht, eenen dag voor
ende eer iynen geprastendeerden tol innegink, ende
doen aldaar by quader avoniuuren op een zand bly ven
leggen in de Lecke, waaromme hy niet en mogtehec
fe ve te arrefleeren in andere jurifdiftie. Als aangaan-
de den hoofden, die de voorfz van Utrecht in den
ftroom van der Lecke gemaakt hadden, ende dewel-
ke den voorfz Heere van Brederode begeerde afge-
broockcn te hebben, tnet feeckeren koften, fchaden
ende interefïen, by hem ter dier caufe gepraetcndeerf,
delclve Heere en was daar toe niet omSnkclyk, wanc
die reparatie ende onderhoudenilTe van de dyckcn en
het maacken van den hoofden, competeerde den Bif-
fchop van Utrecht, den Grave van Holland,denGe-
ftichte, der kercke van Utrecht, der Stede van U-
trecht, ende den Heerc γ«η Montfoori f ?an Yflel-
Rrr rrr j ' Ücyn,

-ocr page 1058-

icH VAN DE TOLLEN OP DE INKOMENDE

fteyn, van Jaarsvelt, en meer andere , waar by den'gecondemncert zouden wezen ter
vooriz Heere van Brederode niet ontfankelyk en was jgoeden en koopmanlchepen , die

veertien dagen voor Sr. JaniTe incluys, en veertien
dagen na Sr. Janife cock incluys , voorby den voorfa
tol hem, zynen erfgenamen ende nakomelingen ton
eeuwigen dagen te betalen het recht van de voorfz
tolle, ende dat de confifcatie, hier boven geroert,
verklaart zoude worden wel cn deugdelyk gefchiec
te zyn , ende te behoren forteeren haren eftVâ:, en
dat doende, dat zulke penningen, als de vooriz Heere
van Brederode genamptifeert hadde,procederende van
de weerde en ^itimatie van de goeden en koopman-
fchappen, die waren in den fchuyien, boven geroerr,
hem zouden gereilitueert worden , als hem toebeho-
rende, en indien de voorfz confiicatie niet forteeren
en zoude, dat ja, in zulken gevalle zouden de voorfz
van Utrecht in de qualiteyt als boven gecondemneert:
worden hem te betalen het voorfz rolrecht met kos-
ten, die hy gehad hadde ter caufe van den avrelte ge-
daan op de voorfz goeden en koopmanfchappcn, en
boven dien zouden dezelve van Utrecht gecondem-
neert worden, hem te betalen voor de koiten die hy
gehad hadde, zoo wel om in perfoone ge weeft en
ook zyne Gedeputeerde gezonden te hebben aan ons
en in onzen privaten Rade tot diverfche üonden ter
caufe van zynen voorfz tol, als ook in andere kollen
ter dier caufe gehad te hebben, de fomme van twee
hondert ponden grooten Vlaams, en nog voor zyn
kollen, fchaden en inrereflen , die hy gehad hadde
ter caufe van den arreftc op zyne goeden gedaan, als
vooren verhaalt is , de zomme van hondert ponden
grooten Vlaams, ofte alzoo veele als 'tHof voordefe
twee partyen bevinden zoude ter materie dienende.
Ende als aangaande den voorfz hoofden , zouden de
vooriz van Utrecht in der qualiteyt als vooren ge-
condemneert worden af te breken en ftellen dezelve
hoofden rot haarlieder kollen, en hemlieden te verdra-
gen meer diergelyke te doene,«betaïende voor die fcha-
den en intereflen, die hy en zyne onderzaten ter dier
caufe gehad hadden, de zomme van fes duyfent gul-
dens, ofte alzoo veele als men bevinden zoude ter ma-
tericn dienende j en boven dien zouden de voorfz van
Utrecht nog gecondemneert wezen, hem te betalen
die fchade en interelTen , die hy en zyne onderzaten
zouden hebben en lyden, ter caufe van de voorfz hoof-
den hangende den procefle. Ende als aangaande den
eyflchen, die de voorfz van Utrecht tegens hem
gedaan hadden als vooren , dat hy daar af geabfol-
vccrt zoude worden, makende voorts ook eyfch van
kollen, Ichaden en intereflen. Ende zeggende cn pro-
poneerende, ©m te obtineeren in de voorfz conclufie,
dat waar was, dat tuflchen de Steden en Landen
van Vianen en Ameyde over d'een zyde, ende die
Stad van Utrecht over d'andere zyde, was een rivie·^
e ofte waterfchap, genaamt de Lecke, leggende het
voorfz waterfchap noortwaarts aan de dyken, llaande
aan der Stichtfchen zyde van Utrecht, en zuytwaarts
aan de Steden en Landen van Vianen ende Ameyde, „
welke waterfchap al lancx den voorfz Steden en Lan·
den van Vianen en Ameyde hem competeerde en toe-
behoorde met die viflcherye en vogelrye, in welke
waterlichap hy hadde alle hoogheyt en jurifdiélie, en
boven dien drie voeten op de dycken ilaande noort-
waarts van den zelvcn waterfchappe op de Stichtfe
zyde} op welken dyk waren veel huyfen, en daar
op ende op den inwóonders van dien, hy hadde alle
hnogheyt en jurifdiftie. Boven dien was op den voorfz
dyk een krane, hem toebehorende, daar mede men was
ladende ende ontladende alle manieren van koopman-
fchappcn , van den welcken hy zyn recht hadde.
Kn in het voorfz waterfchap waseenenfwygendentoï,
hem toebehorende , die men ontfinck van allen den
goeden en koopraanfchappen, pafleerende en keeren-

■ ' dc

caufe van haren
pafieeren zouden

te contendeeren alleen tegens den Bargermecilcrcn,
Schepenen cn Rade der Stede van Utrecht, ora af-
gebrooken te hebben de vooi fz hoofden, fonder daar
toe te roepen die andere , die daar by oock intereft
zouden mogen hebben, en den welcken dit aanginck
metten voorfz van Utrecht te zamen en conjundim,
en behalven den fine van niet ontfankelyk, en daar
op eeril regt gehad en by ordene , foo en hadde hy
daar inne reden nog a£lic, gemerkt zulken gifte van
Keyfer Otto, en zulke recognitie van den Heere en
van de Vrouwe van den Ameyden, als boven ver-
haalt Ihar, want daar by bleek, dal den ftroom toe-
behoorde den BiiTchop cn der kercke van Utrecht,
cn den voornoemden anderen Heeren daar omtrenr
gcleg n, wuaromme hemlieden, haren Dykgraven en
Heemraden wel geoorloft was hoofden te maken in
der voorfz riviere van der Lecke, tot confervatie van
,de dyken, en om te bew ^ren het Sticht en het Land
van Holland van inunJaiien. Ende alfoo den voorfz
Heere van Btcderode ter caufe van den voorfz geprje-
tendeerden tolle en interefle van de νοοιίζ hoof.ien,
hadde d 'en anefleeren fekere erfFwilyke goeden, toe-
behorenue eenigeburgeren eningefetenen van Utrecht
gelegen ter Ameyde en teMeerkerke, en ook fekere
.andere goeden en koopmanfchepen, gekomen uytde
vrye'jaarmarkten van Antwerpen, cn dat defclvebur-
geren en ingefetenen, en de vooriz Stad van Utrecht
jom ligcinge en reilitutie te hebben van den vourfz
goeden, veel reyfen, voyagien en vervolgen in divcr-
iche plaatfen, aan ons en andere perfoonen en Ste-
den gedaan hadden, ende diar by gehad en geleden
groote kollen, fchadenen intereflcn, foo haduen fv,
om daar van condemnatie en betalinge te hebben,de-
;felve overgegeven in gefchnfte , ende in het paiticu-
lier verklaart en gefpecificeert,gedragende ende belo-
pende ^i η het geheel tot twee diiy

"ent drie hondert

acht eh tachtig gulden feventien iluyvers , of daar
iomrrçnt, den gulden tot 40 grooten Vlaams gereec-
,kent, behalven juile calculaue, conduJeeren ie, mits
allen den redenen en middelen vooren verhaalt, ende
fineer anderen, de voorfz van Utrecht in der qualiteyt
als boven, en in de voorfz twee inftantitn van con-
.ventien en reconventien , dat den voorfz Heere van
Brederode gecondemneert zoude zyn, hemheden we-
der te geven en te reftitueeren alzulken koiten, fcha
den en intercflen , als zy gehad en geleden hadden ,
uyt zake van den voorfz arreften , belopende en ge-
dragende ter zomme voorfz, immers tor zulkenœlti
matic als 't Hof bevinden^ zoude ter zaken dienende:
dat zy voorts verklaart zouden worden vry, exempi
en ongehouden re betalen eenig regt van tolle , Ccn
vooriz Heere van Brederode of zynen Officiels, pail'e-
rende door die riviere van de Lecke in de meien en
limiten van den Lande en Heerlyckheyt van den A
meyde. Ende aangaande den hoofden geftelt by den
voorfz van Utrecht.in den riviere van der Lecke, dat
den voorfz Heere van Brederode verklaart zoude wor-
den niet ontfankelyk , en daar op eeril recht gehad,
cn by ordere dat'hy des caufe nog a6lic en hadde,
en verklarende hem nietgcfundeert te zyn, aangaande
den voorfz hoofden, tolle, confiicatie, en alle het ge-
ne dat daar nagevolgr, gearrelleert en genomen was,
iouden dezelve van Utrcçht daar afgeabfolveert wor-
den, makende voorts by henlieden eyfch van koilen,
ichaden en intercflen. ^ ,

Daar tegens van wegen den voorfz Heere van Bre-
derode, Zoo in zyncn name , als over en in den na-
me van zynen onderzaten in de Steden en Landen van
,Vianen en Ameyden,ware geantwoorc en gefuilineert
geweeft ter contrarien,concludeerende, dat de vooriz
van Utrecht in den qualiteyt zoo zy procedeerden.

-ocr page 1059-

EN ÎJYTGAANDE GOEDEREN. IV, BOEK. XF, ΊΠ. ló^S

dein den zelven wâterfchappe voorby den voorfztol
veertien d^geh >vooti>Sç.»/anlîe in de zomere incluys,
cniTVeeKien dagers laa 5tt i|kniFe ook inciuys, en het
yoàrfz wdterfcÎiap' meçiallen rechten^ zulke als böi
ven /rgekóoaien aan? zynen voorzaten, Hèereii
vin V'iarieft f /dââraaf3hy géköömen en^gedefcendeert
wasivati WillempiGravöva'ii' HenegouVvctt, Hoilâild
en f^Zècknd{jjépiÎ^c6re ifan Vriefland^'^nyt welkén ti-
lul hy 'cni zynev'oorz^Teniliadden ovef tien ,
darti'^, -veertig,iryftigqi'ïeftig jsren eu tnéét'i en van
zoo Idngen tyde ^t αώ geèh mêtnörie vati merifcHen ter
contrarie en was j' ôiltfâkrt bet recht "Van den voorfz
lol van allen goedéfi en kcföpmanfchappen , pafferèn-
de én keérende in den voorizwatèrlch iprpe Voorby den
zelven cól,geduiirendë den tyt νοοτΓζ,δίζοό ^vel toebe-
horende iborgers of inwööiïdèrs Van der Stad, Landen
én S lichte van ütreehci als van aridere Steden ende
Plaatzefli die niet gëprivilegeert en waren, en inden
iare.ïfiö hahgende den voórfz tyt, een Claas Tys
&c. fchipper ^ hebberide geladen in zyn fchip zekere
goeden en koOpmanfchappen , toebehorende eenige
burgers ofte poorcers eö iniwbonders van Utrecht, en
ookizekerén bürgers , ofte poorters ende inwoonders
van Guylenbürgi Afriersfoort én ^yck, énde oock
ccnigeOnderfateü vèi Gelderland , dié niet geprivi-
legÉsri en'warén van deniVóórfZ töl, hadden gepaf-
ieert 'hcc vööi^fz iwatérfcha^ Vóorby dtin lelven tol ,
zonder re-cjCaUfd vaïï 'den vóóffö gcteden en kóöp-
irtanfdHiip^eö bètaök te hebben het vöoffe tolrecht,
daar £ït'den tàÎlefMâf deri yöórfz Glaâs Thys, &c.
gerfdverteeï^t hadde,' otft te betalen ddn vdorfz tól,
ai waar het dat hy niet fehtildig en tx^as het voorfz
adverciiTéftïetie té· döen i niits dât éenéïi fwygendcn
tol ti'aiv tüaar défel^é Clà^s Thys &€. hâdde
gert tc betâleri den idvtn tol, w'aaroöiüie den iroorfi
toUemâr hâddè hét Vóoriz fchip, góedett ciridèkööp-
lïlahfehappên döért ildléti iö arrëtt bf den Officiers
van der Stad Van dét Amtyd'e, en iii dè jurifdiétiè al-
daar, tottèr tyt toé men den vôotfz tol betaalt foüde
hebben. En hoewèl riiemfafid geoorloften was teVio-
leeten het voorfz arrèft , eft wég te voeren het voorfz
fchip,' goedén cïï koopmâtifchâppën, zonder tebeta-
leii dert voórfz tol, ófte hem ittet réehtè daar vante
doen abfolveerert, niet te min dé bürgèrS, of pooi-
lers en inwoondereïi Utrecht, geàdvértèertzyn-
dö van dén Voórfz airéfle, gedaan téf catife VoOrfz t
Witrén gé^omeff ih ^étdle van twee of drie hondert
rrtartfierr^ verfïen vatt èllc mafiieren Van (lókken ende
wàpenefi, Vo^ótby der Stâd Van dér Afiüéyde , in dé
jurifdiatéi^ètiïélVérSt^d, en ctiét krâchtêébgeweldè
uyi hareri eygen authoriteyt, en hadden genomen en
weg geVbèït fta Utrecht hét voorfsi fchip , goeden
ertîKooip'ittanfdhâppdfi , foo hemlieden als aÉfdéren,die
riiet göpfifilégéertefr^àren , gclycfc boVert, toébe.
hotÉ^V èiî-dât föhdér eènigéh tol bétaâlt: tehebben.
Wâ^diÀme dén VÖörfïi Heere Van Br'edei'ode, of fyrlè
Offieteri^^Mcrhand ^earréftéert hâddeïî^ birinéfï der
itififdïftié VàÉ dei· Atoèydej tv^ee fchüyteri füètten goe-
VkftRérf fedüf^'iififfchaji^^^ inné tVéfc^de. toebe*
Ii^ridë féftfe'rèiiïBüï-géf?,· of poortiers èri it^WÖottdértn
vói^iUtrééht^jTli^l ^vèfèii ^érhàalt ftaat, óm dâàr

èft betàiingfe Van f^nen
, héiö dââr té v'öféh af-
Wt (iorifïfcstiè

vifi-diéW. tBfiÖti'gcfcerén burgers en rriWoÓndéren van
Ue/échtb/hièf af geaav'efféWt Ifndéy feggehde de
vé^Vfë gééStê kóë^m^nfch'appën hètóltédén toe te
béhtfrëH^ Wafrêri by deh V'óbri^ Hêéfb vâh Bredérode
gekomen i Om défelve Hêmllédéf göédön öntflagen té
heljbcn , deft welkeia hy fér atiiWöbidègegeven had'
de j dat fy teiiitié fötSdcA iïclfert , ofh bMAeè fes We-
ken té bèWyfèn, dat dé Voörfi Van Utrecht eft hùrii
ne goéden' Vf y Wâren varf deö· vöö^bémdtn tói, éli
dat Ty met goeder fe^k'éri hàddéh mogen met gewa-
fiénder hàtid Violeerenhét Voorfz arreft, cndenvoojfz
fól'ötttvöerén Vain àlleii den Voórfz goéden, en na die
fés HiC'èkeii, bygebièké Vaii diefl mogte prócedeeren
KünHëfi bórgén àîs béhbrén foiide, fiy zoude doen
iithtén het VoOrfi arréft. Welke prcèTentatie fy niet en
tiàdden willen act:éptéëi"én, maar hadden fob veeï ge-
dâari , 'dat dé Voorfz góéden etikoöpaianfchappehniec
en^-hliddcn óhtpafet'geWeéft , mils der èftimaiie en
appféciatiè, die fy. dahV dedèn van dén zelVen goeden
tn kööpmanicKüjïpèrï ί Vèrföckcpde ^ag te hiïbben om
géhoói'É te zytt in" jüilitife tegehs den voorfz tolle-
«tàrs ëti het arréft ii^ooffis i dat lièml'iéden geaccor-
déért haddë gèwêèft, Maar ten d,igë i^iénénde en wa-
rèrt niét gékomeri nóg gccómpireért' voor de voorfz
\Vét Vàn dén Anf^ydé, nóg Produreür voor hemlie-
den, Wàaromrrie'tégehs hem , tot verfoeck vaii den
i^oórfz iollënaar détault gegeven hadde géwecft, en
géófdonnéért, dat mèh hemlieden een wete doen zou-
de , om hémilcdcn té komen verantwoorden, met in-
timatie, het welk gédaâri hadde geweefl met iekerc
beflótënè brieven. Maar fy én waren ten dage, hem-
iifcden daar οj? bcfchcydéri,ook met gccompareért,waar
ötóme den Voórfi tollenaar verfogt hadde het twede
defaült, éri voor het 'profyt van den zeïven, dat de
voorfz göédingefi'verklaart worden geconfifqueert en
verbeüi t te zyn, tot pfofyte van den voorfz Heere van
Bréderode : het weÎck alfoó mét vonniife van der
vóoifz Wet gedaan hadde geweefl, en was het felve
vonniffé gepaÓeert in kragie van gewyfde, fonder ap·
péllatie óf réfórmatie.Ais aangaande den hoofden, diç
warén geflcltopdié Heerlykheyt enjuriftiiöiie vândeii
VöórfïHdérè Vaii" Brcdefóde by die Van Utrecht, iifï
den jare vyftién hondeit en vyf of feV,daar by hadde de-
felve Héérè ende fyri onderfatén in hare vifÎcÎie'ryé
ett dyken jaarlycx gehad , d'eén jaar dóór d'andèréj
kóflen, fcfiadéh, en intereflên, \VéT vyf, of ieshonde^c
güldèn désjaars, eftdé föo was den voórfz iHcerC' VVcl
gefündeerÉ daar vodrén gcëyfcht te hebben fulckeh
lommc als voóren , in zyn conclufie. Ende aÏS aan-
gaande dén andérértkoflen, fchadèn ende interefTen^
daar toé hy óók comeridccrde , want de voórfz 'van
Utrecht verfwygénde dié 'violatie van den eerflen ar-
refle, ende het vohnlfTe van confïfcatie dat daar uyc
géfproten was, klabhtig gevallen wâreh aan die vaii
Antwerpen van den tweeden arrefte ij'en dat daar uyc
éfide fia geVóÏgt wàren zekere arrèilenÇ ende contra-
arfeiliértjtufrchén die Stéden van Dordrecht, Schóón-
hóvétï éndé Gornichem ter eènré zyde, ende dié vati
Utïécht ter andere zyd'e, foo was tèii caufb van den
zélvért àrrefleri ende cohtra-arreflen, ende óm alle
iwiflénendédifFerentendaér neder te leggen, devoór-
fchreve Heere van Bréderode ontboden , ende hadde
geióïïdcn zyne Gedeputeerden, ende ivas ook geko-
men in pérlooné tot diverfche flonden, als ook waren
dié Gedeputeerden van Utrecht, voor ons, of dien
van orifén privaten Raade, ende daër was fuikenfub-
miffié geaccépteert, als boven verhaalt ftaet. Maar de
vóóf-fz vàtî Utrecht , te kennen gevende tegens de
waarfeeyt, dat deii voorfz Heere^van Bréderode niec
cn haidde wiÎlen achtervolgen de voorf.fubraiffie, had-
den Verkregen zulke ópéhe brieven, ende uyt krach-
te Vah dén zélven zyn goeden doen flellen in arreflc,
âls Vóoren , daar op ten laatflen partyen , alle in hec
ïang^ehoort, gegeven hadde gewceft zulcken Ap·
poinitement dis voren. Achtervolgende welken Ap-
poinftemente hy hadde genamptifeert die penningen,
die hy riaer den zelven Appoindemente behoorde te
nampttfeérén, ende mits dien waren geligt alle arres-
réh, eride voorts hadden ten principalen geprocedeert,
Veiióriendéhet geene, ende ncemende concluiîe, foo,
ebde in der forme ende manieren als voorfz Îlaat,fub-
iiinccrcndé dcfcïVe zync tcmclufie, mits den rcecfcnen

ende

-ocr page 1060-

endc iniddelen, aldaar verhaalt, ende verklaart. En-
de endede niet ter contrarien die geprietendeerde gifce
vanKcyfcr Otto, aangefiendat defelve gifte, Γ00 ver-
re daer af deugdelyken bleeke, in deeien impertinen-
te was, mits dat die alleenlyk fprack van den huyze
ende ilote van den Ameyden, endeniet van den Stad,
Hecrlykheyt ende Landen van den Ameyden, welke
Stad, Land ende Heerlykheyd , foo wei te lande als
te water een vrye Heerlykheyt was , van nicmande
gehouden, daar inne den voorfz Heere van Brcdero-
de ende zyne voorfaten alle régalien ende Jurisdiftien
hadden gehad. Ende genomen dat uyt krachte van
zulken geprartendeerde gifte, de Biflchopendçkerke
van üireci^f hadden hier voortyds recht mogen prœ-
tendeeren in den tol·^ daar quarftie af was , nochtans
gefien die pofleflie, die den voorfz Heere van Bre^
derode ende zyne voorfaten gehad hadden van den
zelven tol, ende van foo ouden ende langen tyde,dat
geen memorie van menfchen ter contrarie en was,
200 hndde hy daar af verkregen het recht, foo wel ten
petitoire als ten poÎTefToire , genomen dat hy geenen
anderen titul en hadde. Ende deefe reedenen gaven
ook foluiie tot den verheffen, die Dierick van Hcrla-
le in voorledenen tyden gedaan foude hebben van het
flot ende huys van den Ameyden metter Hofftad en
boomgaerden aldaer, alfoo dat ook impertinent indc-
fcn waSj mits den redenen voorfz. ter refignatie ende
opdracht van wylen HeerenHendrik van Vianen,en
zynder Huysvrouwe, die ontkende den voorfz Hee-
re van Brederode. Ende genomen, dat daar af deug-
delyken bleeke, des niet en foude, zoo behoorde men
roi-htans re letten op fulcke zyne oude , ende immé-
moriale pofleiîîe van den tolle in quieftien als boven.
Dar het waterfchap ende riviere vanderLecke, toe-
behoren foude den Biilchopende Kerken van Utrecht
in de limiien voorfz, dac ontkent ook den voorfz
Heere van Brederodej maar ter contrarien foudebly
ken, d it het voorfz waterfchap ende riviere , alfoo
verre als de Srecden, Heerlykheeden ende Landen van
Tienhoven, Ameyde , Lexmonde ende Vianen, hem
ilreckende waten , toebehoorden , ende toebehoort
hadden, van allen ouden tyden den voornoemde Hee-
re van Brederode , ende zyne voorfaten, ende dat zy
daar inne gehad hadden , ende hadden alle Regalien,
Hooghcyt, jurisdidie, Viflcheryen , Vogeiryen en
andere rechten. Daar de voorfz van Utrecht zeyden,
dat de burgers endeinwoonderen der felver Stad, van
200 langen tyde, dat geen memorie ter contrarien en
Was, vry ende e2<empt geweeil hadden te betalenee-
nigen tol , in den Landen ende limiten van Utrecht
ende Gellichte, ende by fonder in het Lind en Heer-
lykheyt van den Ameyden, daarafen zoudenietbly-
kcn, maar ter contrarien, ende dat zy van allen ou-
den tyden, gelyk boven, tol betaak hadden van hun-
ne goederen ende koopmanfchappen , ten tyden als
dien ingegaan endc geduurt hadde, of ten minften
waren met den Heere of zyncn Officiers daar af o-
verkomen. Ende genomen , fonder te kennen, dat
cenige burgers ende inwoonders van Utrecht gepas-
feert hadden voorby den voorfz tol, fonder dien te
betalen, dat foude ge wee ft hebben by gewelde, of
fecreetelyken buyten den weete ende confente van
den voorfz Heere van Brederode, of zynen Officiers.
Dat het ichip van Klaas Thys,des daags te vooren,
eer den ïol ingegaan was, gepafleert hadde ende ge-
koomen was op een zand, buyten der Jurisdictie van
der Ameyden , het rnochte wel wefen, dat des daags
te vooren gepafleert was voor by den Dorpe en Heer-
lykheyt van Tienhovcn, maar hadde nog te paflee-
jen die Heerlykheeden van Lexmonde ende Vianen,
alle toebehorende den voorfz Heere van Brederode,
gelyk vooren, ende was gebleven ende gevonden op
een zind des anderen daags, doen den tol ingegaan
was, voor der Stad van der Ameyde i aldaar men den
zelven tol ontfangt. Ende foo dien ichipper het rechc
van den tol niet betalen en wilde, foo hadde hetvoor-i
fchreve fchip mettengoeden, ende koopmanfchappen
gearrefteert geweeft als boven , ende in dc Jurisdic-
tie ende limiten van den voorfz Heere van Brederode.
Als aangaande de koften, fchaden ende intereflen, ge-
praetendeert by den voorfz van Utrecht, die waren
toegekomen by haarlieder fchult, en niet by toedoe-
ne van den voornoemden Heere van Brederode, mits
dat zy hei; voorfz eerfte arreft gevioleert , ende het
fchip by wegen van feyten ontvoert hadden , als voo-
ren. Aangaande den Hoofden, ende dat hy daar inne
niet ontfanckelyk en was, caufe nog sâie hebbenen
zoude, feyde daar tegens ook als vooren j ende fufti-
neerende voorts den zelven Heere van Brederode, by
allen den reedenen ende middelen van zynen wegen
hier boven verhaalt, ende meer anderen zynen iinen,
endeconclufien by hem genomen, op de voorfz quas-
ftie van tolle , hoofden, fchadcn ende intereiïen, als
vooren. ^^ ,

1056

Waar op van wegen den voorfz van Utrecht, m
den naame ende qualiteyt als boven, waren als eys-
fcher in conventie ende verweerders in reconventie
refpeélivelyk gerepliceert ende geantwoort geweeft,
peififteerende ende fuftineerende ook by allen denree-
denen , ende middelen van haarer zyden hier boven
verhaalt, ende'meer andere hunne ,voorfziinen ende
concluiïen genomen op den voornoemden tol , fcha-
den, intereflen ende hoofden, ende ontkennende voorts
die feyten, reedenen ende middelen, henlieden con-
trarie ende praejudiciabel weiênde.

Ende van wegen den voorfz Heere van Brederode,
verweerder in de voorfz conventie ende eyiTcher in
de reconventie, waar ook refpedivelyk gedupliceert
ende gerepliceert geweeft ter contrarien, perfiftee-.
rende by allen fulcke zyne reedenen, ende middelen
als vooren, ende meer anderen insgelyχ in zynen voor-
fchreven middelen ende conclufien, ende ontkennen-
de ook die feyten, reedenen ende middelen, hemier
contrarie ende pricjudiciabel wefende.

Welke partyen alioogehoort, in onfen voornoem-
de Grooten Raade ware geappoinóleert geweeft , dat
zy tot haaren voorfz finen, ende conclufien fchryven
zouden by feyten contrarien, en daarop proeve en eiï-
queften doen, endeVoorts dienen van titulen, contra-
diétien , reprochen ende falvatien, om dat gedaan ea^
het proces in rechten gefloten, endegeinftrueert zyn-
de, daar op partyen recht uytgefproken te worden,
oite andere alfulke Appoinftementcn, als behoren fou-
de.

EnJe het voorfz proces wezende in deefen ftatc',
want by den Appoinótemente van den i4july, anno
if 18 hier boven geroert, den voorfchreven Heere
van Brederode gecondemneert hadde geweeft te namp-
tifeefen, in de Griffie van onfen voornoemden Groo-
ten Raade die pryfe van den goeden , by hem geno-
men , toebehorende den vooriz burgeren ende inwoon-
derenvan Utrecht, volgendede lEtiimatie daer afbf
henlieden gedaan , ende dat de voorfz van Utrecht
bevonden hadden, dat den fel ven Heere maar genamp-
tifeert en hadde de fommevan vier honderteen en tach-
tig ponden tien fchellingen, van xl grooten Vlaams
het pond, dair hy nogtans behoort hadde geweeft te
namptifeeren de lomme van negen hondert drie en
dartig ponden vyf fchellingen, ten voorfz pryfe, nadie
œftimatie daar van met eedegedaan, voor de Vl^et van
Antwerpen,by den burgeren van Utrecht, denwel-
ken toehoorden de voorfz afgenomen goeden j zoo
hadden de voorfz van Utrecht verfocht ende gecon-
cludeert, dat den voornoemden Heere van Brederode
gecondemneert zoude zyn , nog te namptifeeren de
refte van de voorfz geheeldcr fommc, van negen

höflf

VAN DE TOLLEN OP DE INKOMENDE

-ocr page 1061-

EN UITGAANDE GOEDEREN. ÏV, BOEK, XV, TIT,

nuncieert hadde, afginck ende renuncieerde ter in-
ftantie by hem gcintcnteert tegens den voornoemden
van,Utrecht , aangaande deti hoofden bovengeroert,
pracfenteerende te refundeeren, koften, beha!ven zyn
i.ótie, uyt faaken van den zeiven hoofuen, legens den
voornoemden vanUtrecht , ende anderen hunnen con-
foorten daar inne te zamen cndc conjun£i:im wefen^
de. Welke verklaringe van wegen der voorlz vaii
Utrecht ware geaccepteertgeweeft tot hunnen voor-
deele, verfoekende den voornoemden Heere van Bie-
derode daar inne gecondenjneert te zyn, protcitee-.
rende nogians daar by niet te prcejudicieeren tot beu-
ren principalen conclufien , begrepen in heurÎicder
fchriftuuren ï zoo dat achtervolgende deezeti, den voori
fchrcven Heere van Brederode, by den Hove gecon-
demneert hadde gewccft in zyne voorfz verklaringe
ende prsefentatie,zulke als boven, mitsgaders in de kos-
ten van de inftantic van de voorfz hoofden. .

Ei;ide voorts de voorfz partyen hadden gé-

concludeert op principale feyten, gedient daamavaii
veel titulenende munimenten, van contradiûien, re·
prochen ende falvatien , ende ten laatften geconclu-
deert in 'rechten, verfoekende ende bcgeerende rt gé
ende juilitie henlieden gedaan te zyn, t'famenteiyk
op beyden den voorfz procefl'en ende materiën , ende
om daar toe te komen van wegen der voorfchreve vart
Utrecht, waren van ons verkregen , ende voorts dert
Hqve gcprxienteert geweeft, diverfcheonfebeflorene
brieven, enda mits dien ook diligentelyk vervolgt;
ende gcfollicitcert by hunne Procureurs, ende Solli-
citeurs , de decific 'ende judicatuurc der 2elver pro-
ceiTtn, compareerende tot dien eynde, te meer ende
diverfchè Üoïidert in onfen voornoemden Grooten
Raade.

Doen te wetene, dat overfien cndé gcviKtecrt iri
den zelven onfen Grooten Raade, het proces van deti
voorfz partyen, ende alle het geehc des by dien ge-
bleeckenis, endc^geponfidereert ende overgewegen;
dat in deefen behoorde geconfidercert ende overge-
wegen te zyn, énde dat heeft köhnen ende mogert
movfecfen. Wy met rype deliberatie van Raade by
deefer onfer fententie deliniiive énde voor recht heb-
ben verklaart, ende vfcvklaren by deefen; denbuigei
ren van der vöorfz Stad van Utrecht énde hUnnegoe-
den; quyr^Vryd en.dé ortgéhoudeti te betakn het recht
vati toile in den Hecrlykbceden van den, Ameyde op
het watcrfchap ende fiviere vah der Lecke, endege-
condemneert, ende cotidemneeren den voojfii Heerë
van Brederode TC laten paflecrèn den Voorlz burgers;
ende hunnen goeden in het zelve waterfchap ende ri-
vicre voor zyne Voorfz Heerlykfiey t van den Ameyde;
quyt, vry ende frank, fonder henlieden te hioleftee-
ren , ofte beletten in éeniger manieren ter caüfe vah
den voorfz rechte van tolle. Voorts hebben verklaart
ende verklaren het arreft, gedaan by den Officiers van
den voorfx Hécre van Brederode in het jaar vyftien
hohdert feftien; op dé goeden van den voorfz Bur-
gers qua lyk gedaan te zyn, ende voör zulk hebben
wy dat gerevocéertende te nietten geftclt,ende con-
demneeren deh vbôï'noetndeh Heere van Brederodei
weder te geven , ende te reftituéeren der voorfivari
Utrecht, voor die weerde ende seftimatie van dert
goeden , by hem of zynen Officiers in het voorfchre-
ve jaar vyftien hondert feftien genomen ende ont-
houden, de fomme van negen hondert drie en dartig
ponden vyf fchellingen, van xl grooten Vlaams hec
pond, afgeflagen daar op de fomme van vier hondert,
een en tachtig pondeii tien fchellingen , ten pryle
voorlz I voor tyden genamptifeert in de Griffie van
onfen voornoemden Grooten Raade, ende gcligt by
den voorlz van Utrecht op cautie , ontlaftende daar
af defelve cautie, condemncerende noch den voorfz
Heere Brederode, te betalen den voornoemden
Sst sss vaa

hondert drie en danig ponden vyf fchellingen , ma-
kende ook in deefen eyich van koften, fchaden* ende
intereiTen. Daar tegens van wegen den voorfchreven
Heere van Brederode waar geantwoort geweeft en
geconcludeert, ten fyne van niet ontfanckelyk tot
quadeeaufe, tot abfolutien ende koften, feggende,
dat ter tyt doen de voorfz goeden ende koopmanfchap-
pen gearrefteert hadden geweeft ter Ameyde , zoo
waren te Vianen by hem gekomen de burgeren van
Utrecht, den welken defelve goeden toebehoorden,
ende hadden geapprecieert by eede defelve goeden,en
koopmanfchappen, nog gepackt leggende, tot zul-
ken zomme als hy genamptifeert hadde ; waaromme
dan te verfoécken by den voorfz vah .Utrecht, dat
men meer behoorde te namptifeeren als boven ; ettde
zulke zomme van negen hondert drie en danig pon-
den vyf fchellingen , aïzoo eenige burgeren dezelve
goeden geaeftimeert hadden by eede, voor de Wet
van Antwerpen , zy eii waren daar toe niet ontfanc-
kelyk nog gefündeert, mits dat men contrarie eedén
gedaan hadden, ende dat den Heere van Brederode
ter laatfter aeftimatié,te Antwerpen gedaan, nietge-
roepen, nog daar by aangeweeft: hadde. Daar op van
wegen der voorfz van Utrecht gerepliceert hadde
geweeft, zeggende $ dat men niet bevinden en zou-
de, dat alle de particuliere burgeren van den voorfz
afgenomen goeden, geweeft hadden by den voorfz
Heere van Brederode, of hungoetgc^ftimeert,maar
mogt wel wefen,datter zommige van henlieden by hem
geweeft hadden, dieder abfentengoet nieten hadden
konnen aeftHiièeren, ende indien zy het geseftimèert
hadden, en mocht der abfenten niet .pr^judiceerenj
want die seftimatie, le Antwerpen gedaan, was gc
weeft by eede folemneelyk daer toe geftaaft, en by
allen den voorfz burgeren , den welken het voor/z
goet toebehoorde , daar op men meer behoorde te
letten, idajn op de acftimaiic te Vianen gedaan, die
gefchiet was als vooren, ende by flechte woorden,
zonder te declareeren ^ dat het zelve goet niet beter
en was, perfifteerende daaromme de'voorfz van U-
trechtsende meer anderen reedenen , ende middelen
in hunne voorfz fynen,, ende conclufien ook in deeie
z'aake genomen als boven. Daar op van 'wégen des
Vöorfz Heere van Brederode , waar gedupliceert gt-
weeft^ter contrarien, perfitterende ookiri deezenzaa-
ke , by den reedenen ende middelen vooreri verhaalt,
ènde meer anderen in zyncn voorfz fynen ende con-
clufien.

AVelke partyen alzoo gehoort, hadde geappoinc-
teert geweeft te fchryveh, eerft by memorien, ende
daar na by fëytcn contratien , bm daar op ook proe-
ve en enqueften te doen , als op de faake ten j^rinci-
paal. Ende fichtent van wegen der voorfz van U·
irecht, ware den Hove geprjefenteert geweeft, zee-
kere requefte by gefchrifte, aangaande zulker zomme
by den Heere van Brederode genamptifeert als boveh,
ende den zelven Heere daarop gehoort, hadde geap-
poinóteert geweeft , de voorfz van Utrecht zouden
mogen lichten op cautie de zomme van vier hondert
een en tachtig ponden tien fchellingen, genamptifeert
by den voornoemden Heere als boven , het welcke
dezelve van Utrecht gedaan hadden. Ende zeekeren
tyt daar na, furneerende ende voldoende de voorfz
partyen hinc inde ten voorfz dispofitivcn Appoinöe-
menten in den twee zaacken νοοιΊζ gegeeven, had-
den daar inne gedient van fchriftuuren, additien ende
fuperadditien, ende daarop aan beyden zyden gedaan
doen proeven, ende enqueften by zeekere Commiira-
riifen van den Hove, Ende die voldaan ende overge-
bracht zynde, ende de zaake wezende in ftateom by
den voorfz partyen te concludeeren , op principale
ieyten, van wegen des voorfz Heere van Brederode
ware verklaart geweeft j dat by afgegaan ende gcre^
///. Deei.

-ocr page 1062-

,1058 VAN DE VOGELARYE, VISSCHERYE.

van Utrecht voor keften, fchaden ende intcreflen by
hunlieden, of hunne burgers gehad ende geleden, ter
cauie van den voorfz arrefte , ter zomme van twee
hondert ponden ten pryfe voorfz, mitsgaders de kos·
ten van deezen procefle, den tax daar van gerefer·

inde van den anderen eyflchen, finenende conclufien,
d'een tegens de ander genomen. Des t'oirconden heb-
ben wy onfen zeegel hier aan doen hangen. Gege-
ven in onfe Stecde van Mecchelen , op den 24 dag
van April in^en jaare ons Heeren duyfenc vyf hon-

ΧΐϊΓ
dert ende vier en dartigna Paaflchen, van onfenKey-
ferrykehet vyfde , en van onfen Rycke van Spaeng-
nen, beyden Sicilien ende anderen het negentiende.
Onder ftbnt. Gccollationeert tegens het regifter van
de originele minuten, berullende ter Griffie venzyne

veert, den Luyden van, onlen voornoemden Grooten · Majeiteyts Grooten Raade, is defe fententie daar me-
Raade, abfolveerende voorts den voolfz partyen hinc' ét bevonden te accordeereo , by my onderfehrevco

RESOLUTIE *van aan niemand tolbrieven te geven, om vryte varen, als aan bmers,
den 23 OBok MDCXXJiyilL

Secretaris ordinaris van den Koninck , ende Griffier
in zynen Grooten Raade , erde was geteekent, A.
van Volders ; hebbende in margine gedrukt, het wa-
pen van den Grooten Raed in rooden waflche, over-
deckt met een papieren ruyte

's gelefen een miiïïve der Heeren Gedeputeerden
van de Staten , in date den 17 deler gefchreven,
aan de Regeerders defer Stad, tenderende ten fi-
ne aan niemant tolbrieven, om daar mede vry te
varen verleent worden, ten zy dezelve geboren bor-
gers alhier zyη, of metter daat, jaar en dag borgers
geweeitzyn, borgers eed gedaan , vafte huyshoudin·

ge hier gehad , ende met, ende nefFens andere bor-·
gers lot ende fchot gedragen hebben , ende dat zy
by folemnelen eede hebben verklaert, dat zydevoor-
fchreve tolbrieven niet misbruyken fulien met onvryc
jerfonen, ofte goederen, onder dekfel van dien vry te
louden, ofte te doen pafleren, &c. Ende is geim-
woord, dat daar op alhier curieufelyk gelet word.

SESTIENDE T^TEL.

^angaende de Vogelarye 5 Viflcherye

en Swanendrift.

het jaar van I3p5 , des manendages na Sintc Agnic-
ten dag.

EERSTE DEEL.

Tegen het fchieten van Nachtegaaldens, of an-
der Gevogelte.

L OVERDRACHT tegen het varken van een anders duyven, des woendags na St. Martyns^

dag in de Winter ^ MLCLL XX XI l^i gerenoveert des maandags na St,
Agnieten, MLQQXQVL

verdroegen die Scepene, Raed en Ouder· zei bloets hoefts ter kloeken , en bidden den Rade
mans dit punt> dat hiernabefchrcvenftaat, vergifFemiTe, en geven der Stad te betering twee du-
en hout aldus. jfeni fteens. En dit voerf. punt in 't jaar van 1^84 ter

Die Scepene, Raat , en Oudermans zyn ' kloeke gekundigt, wert vernieuwt ter kloeken, in
overdragen,waar 't dat van dezer ty t voert ymant na du- " "
ven lage te vangen, ofte der luden duven vinge, in
wat manieren dat hy 't toebrochte , dat hi komen

Schepenen der Stad Utrecht, doen te we-
ten en gebieden, allen burgers en onder·
faten defer Stad, en Stads Vryheyd , dar
ty hen niet onderwinden binnen defe Stad, en Stad
Vryheyd, nog ten platten lande van Utrecht, te van-
gen , of met buflchen of bogen te fchieten eenige
hoef van den Officier, defe Stad, en den aanbrenger
elck een derJendeel > ende dat boven die boete in dc
Ordonnantie van de Houtfefterye begreepen. Gebie-
iden voorts alle de genen, dieeenig gaarn hebben,daar
Jmen duyven mede vangt, dat zy hetzelve brengen
'aanbanden van den Houtfefter,op poene als vooren.

IÎ. PUBLICATIE tegen het vón^n en fchieten van duyven, den iSjuly MULXXXllI.

yn Heeren Schout, Borgemeefteren, ende duyven op het verbeuren van drie gulden tot be-

PL AC A AT tegen het fchieten na eenig gevogelte, in en ontrent dehoffleden van particulieren,

en tegen het vijfchen in der felver wateren, den 8 Novemb, MOQLVL

e Vroedfchap der Stad Utrecht in ervaringe door de eygenaars endebruykers,niet alleenlyfcmcrke·
gekomen zynde , dat veele perfoonen hun lyk worden befchiidigr 5 nemear ook door het fchie-
onderftaan diaglyks in boomgaarden, hof- ten na eenig gevogelte, groot perikel van brand,
fteeden, ende elders, foo binnen defe Stad doodinge, quetfinge en anders te verwanten ftaat.

Soo is 't, dat de Vroedfchap willende daar innc voor-
fien, interdiceert allen en een ygelyk binnen defe Stad
en Vryheyd' van dien , met hagel, of eenig andct
feherp, na gevogclteaan cenige hoféeedcn enboom-

gms*

liL

* · — -----

cn Vryheyd van dien, te fchieten na wilt en gevogel-
te; dat mede eenige perfoonen , foo by nagt als by
dage koomen te viffen in wateren , weeteringeni en
floten van dcfeke hoffteeden en boomgaerden, waar

-ocr page 1063-

gaarden te fchieten, ofte haare roers te loflen , (uyt-
gcfondert dac de eygenaars, of bewoonders der hof-
lieden in de Vryheyd gelegen fulks zal vryftaan) op
de verbeurte van het roer , en twaalf gulden daar en
boven. Interdiceert en verbied mede wel icherpelyk,
dac nienfiant van de in- en opgefetenen hem zal ver-
vorderen te viiTchen in eenige van de voorfz wateren,
"weetcringen, ofte flooten van defelve hoffteden en
boomgaarden, het zy met wat vifchgewand het fou-
de mogen wefen , op de verbeurte van het vilchge-

ivT

10^9

wand, en een boete van tien guldens, en by nacht
dubbelt. Aurhorireerende tot de beboeting van't geen
voorfz, den Hr.Officier enzynen Subftituyt, die voor
de pœnen in defen verhaalt, de contravenieurs fulleu
mogen aanhouden, ter tyd toe zy cautie fullen he1>·
ben geilek. Aldus gearrefteert by dc Vroedfchap
voorfz, den 8 Novemb. en gepubliceert van
den Stadhuylc den ii derfelver maand, by my, J.
Quint.

en swanendrift. IF. BOEK. XVL TIT.

PUBLICATIE tegen het fchieten van Nachtegaaltjem . ofeenig andet' Gevogelte, den ις
May MOCLVni; gerenoveert den 11 jS^ril MOCLXIL

Alfoo niet tegenftaande voorgaande Publica-
tien, en fonderling die van den 11 Novemb.
165(5, ( i) en 2y May löfS veele jonge en
oude perfoonen, nog niet nalaten op kerk-
hoven en elders binnen defe Stad ende Vryheyd van
dien te fchieten nagtegaaltjens, ende ander gevogelr,
waar door het felve gevogelt verjaagt word, behal-
ven de ichade en perykel daar uyt te beduchten , en
te vreefen zynde ; foo word by dcfen nogmaal wel
fcherpelyk ende ernftelyk geinterdiceert , ende ver-

(i) Oefe ivoor den zyn van de laatfte Publicatie,
boden,met hagel, ofte eenig ander fcherp na gevo-
gelte binnen defe Stad ende Vryheyd van dien te fchie-
ten, ofte haare roers te loflen , op de veibeurte van
het roer , en twaalf gulden daar cn boven. Gelyck
ook verboden word, met bogen, oftefpuytcntefchie-
ten, ofte met flingers te werpen, als mede ipuyïcn
te hebben, te maken , of vcrkoopen, op pœne van
driegulden, telken reyfe te verbeuren; tot debeboe-·
ting authorifeerende als in de voorfz Publicatie.

fU'^LlCM:!^ ophefüoorJzfubjeBy den 21 Jpril MOCLXXXVIL

orgemeefters en Regeerders dqr Stad Utrecht, fchieten, ofte het voorfz gevogelte eenigQnts tever-
inhœreerende haare voorgaande Publicatien, I jagen, op pcenevan vyfen twintig gulden, yderrey-
interdiceeren en verbieden by defen welfcher- ! fe te verbeuren, de eene helfte ten behoeven van den

* " Λ ' ^ . Λ./r· · 111../. _

Heere Officier, ende de andere helfte ten profytevaa
den aanbrenger*

pelyk allen en een yder, jong of oud, eenige
nachtegaaltjens in de Vryheyd van deie Stad te van-
gen , met wat inftrumenten het foude mogen zyn,te

h^rerende hare voorgaande Publicatien, in-
lerdiceren cn verbieden by defen-wel fcher-
pelyk alle ende een yder, jonk ofte oud, ee-
nige nagtegaeltjens , of ander gevogelte in de Vry-
heyd defer Stad te vangen, met wat inilrumentenhet
foude mogen zyn, ook na defelve (i) met roers ofte
fpuyten te fchieten, ofte te verjagen, (z) ht zy door
trommen^ of ander geraes, (3) mitsgaders hare nesjens te
fiooreuy op pœne van (4) hondert gulden yàcï xcyk te

VI.

Officier , ende andere helfte ten profyte van den aan-
brenger, boven arbitrale correftie. (5) En worden
nevens den Heere Hooft-Offickr, en zyn E, Subfiituyt^
fpedalyk tot de beboetingegeauthorïfeert defer Stads Deur"
waar der s , Letter-Dienaars en Booden , mitsgaders de
Dienaars van Jufiitie. Aldus gepubliceert van den
Stadhuyfe t'Utrecht, op den 8 April i/o/. Jokcn-
niilè van my, E. Harskamp.

NADERE Publicatie op het voorfz fubje6i ^ den 28 Jpril MDCXC; eeamplieert den 28
Jprtl MDCXCmis en den 8 April MDQCF.

orgemeefteren en Regeerders defer Stad, in- verbeuren, d'eene helfte ten behouve van den Heere

« ________J^ L^.^ · Ιλλ- ·»».!/- ί-

(1} In de Publicatie van lópo word hier nog tujfchen gevoegt^ of eenig ander gevogelte.'
(z) Dit word alleen in de laat fie Publicatie van 1705 gevonden,

(3) Τ geen alhier in curfyf is ^ is in de Publicatie van i6p8 ingehmem s

(4) In voorgaande Publicatien y vyftig gulden.
Jls op num.

, V

nu Ticel.

Sss sss %

SESTIENDE TYTEL.

TWEEDE DEEL·

Aangaande de Viffcherye.

Me» voege hy dit Deelde Publicatie tegen het fchieten van gevogelte, en het vijfchen tn de Wilt er en van particulier

ren^ den % Novemb. 1656. Siet het voorgaande Deel. Num. iii.
JRefolutie, aangaande het vijfchen in de Hooge en Laage JVeyde^ den zoFebruar, 1671. Siet het i Bock. i TyC,·
II. Deel. Num. XXXVIII. ·

I. PLACAAT tegen het vijfchen met netten in deefer "Stadsgrachten, &c. den if Septemk

MT>CXLVI;geampUeertdm 1 Maert MDCLX; xö Oecernb.MDCLXmi
m 11 July MDCCXr.

-ocr page 1064-

io6o

VAN DE VOGEL A RTE, V ISS CHER Y Ε;

c Vroedfchap der Srad Utrecht, in ervarin-
ge komende , dac veele en verfcheyde per-
zonen hun onderftaan mec zegens, fchakels,
hoepnetten ,fchrobnetten ,bpshamenvftryl?:-
hamen, {i) tutehelltn^ jet-angels ^^eeprn^^ eUçgers^ cn
ander gereetfchapby dage en by nagtc.,te.,yiirGhcn
in de gragten, en rivieren ,, zoo binnen dceze Srad,
als buyien, in,de Stads Vryheyt, ^ erïde Zonderlinge
mede in dezer Stadscingejgragten ofbjprgwallen,w^^r,
door de Stads viiTcherye t'eçriemgal:vyort bedorven, en
grjiiötc (i) fchadç aan de 'aifck^n-./wanen gedaan
nodi^ achtende tegenSihet^ypoifz Qntehoorlyck vifii,
fchen te voorfîeiîj^interdicçerti erj verbied «by, φζςΐ?,
alicin xn, een ygelyck, van >vat qualitcyp. of conditie
hy zy, met cenige dervoorrzrnetten,jOÇander>(5)\gii,

(4·) AÎS op mm. li·^κ ^-i*."^.wMi^·;^ ^

(ff Het gèen'Witer^'mrfyf Wi-h i)è Publicatie van 16^6 heeft alleen^

bchekelyk dat het viiTchén «lee^üe^arigölioedö v^^ ais Vari'büd«^,'ïys ^fe .met werpneiten van ge-

rneene wegen, · ·'

11. PU ««^/ii^^^^è^pà^ \ dm

met eeniger-
met de angel-

______________, .. . , Γ . I Λ eken reyze by

viiTchen io'aeriffeuwe'griftehla^«|riàïrde'tATOi· dàge'te'vefbeuren tietf gulden

zyde Van de Stad 'H^^ dübbèld'è'ba^^^^ vTin den

. - /ênde déh Pachter , yder half

[en· half, bpve^ ^de' verbeurte van het vifchwarif-

grooteyrxjLidîcie^Vàn Be'iîàrTiiè^'èrs yàn d^tîflcWy'^
aldaar, hebben goed^vonden

ίίι.""

trecht, als van haar Ed.Mog.de Heeren ^ri.
ten 's Lands yan Ut;-€Gh^|?iekomen hetibcînd^
het regt tot de ^ropftdp;^St. alhierar^^

W '^.-ι'Χίύ· c :r· ^U r 'ùl'iC■ ; ' νΟΐ

tegen^hetklhhm^ de Froofldje *υαη St. Jan , dm

orgemeeftcren ende Vroedlchap dcr Sà f'Ü'^ iingény^füyckeny of a^^ viswant, op eenigerhande
1 17j ΛΛ i-n Cl. mânjére te befchadigen , óp pœne van drie honderc

gulden by:ydei[ contraventeur te verbeuren , teappli-
jÇjçercp jeen^Ciffl^ ten^ behoeve van den Heer Baillicu

gemeltc Prooit tegenwoordig repr^fentppr^n^e,|.. en,y vm derdepart ten behoeve

deszelfs recht exercerendè , met beVièrtidingé iiyn'de van'de tegenwoordige pachters voornoemt, ofdenaan-

voorgekomen, dat de tegenwoordige pachters van de
viflcherye in de Prooftdye nu zedeit?tenig^pt^dd<3or
quaadaardige menfchen by^nachtiembyr ontydcn ttiëp
kelyke indragt en belet inie voöriïiViiT^heryfe yfôtâ^k
daan, hare.ftallingen- of fchuttmgeniibjBfcMdigr^
fuyken geligt,· enibénevens haal «^dere.i^iswaöq öp!
een zeer quaataardiges wyzc'^^etbhétiVt* ^ VferbVökeilV
hebben ten eynde de vöorfi' quadQ praÊty^tón en' V
aardigheden mogen worden ontdekt'en^Weifd'^'éii^
de voorfz viiTers in haar recht mogen blyVen gemâin^'
tineert, goedgevonden , gelyk haarEd, AçhtbigQçU,
vinden by deze, alle"en'een y^çlyçjfc wél ernftig te
interdieeerett en te verbiedentmét.,eénig vaartuyg^ii
de itallingen, in de voorfz vilTchéVy^h-gèiteÏd, ^te kg-
gcn,dc fuyken op te halen, veel minderde vooffz ila!

brenger 'en 'htt overige derdepart ten behoeve van
defenStads^Aalraocfeniers-kamer. 'En voor de on-i
vet mogende v^bp poene» van· arbitrale corredtie , zelfs
!aàWdén lyvc, àà' bevind vatT'zaken.
; "^«liiaiïeri^votdcrè haaf EdKAchtb. de Heeren Baillieu
|eïïfy«rd€rê Officieren'vart de gemelte Prooftdye, alle
dfeVoireri ■€n-"'y]yt'aan te wenden , ten eynde de con-
rravënfeürs ih deze mogen worden ontdekt, cncoii-
förl^rdéïic'^^tè re|t geftelt en geilrait. · ?

Έίΐ teS^ej^ndc iîiémant hier' van eenige ignorantie
raogte.,priet,endeeren , zal deze worden gedruckt,
çn alojQÏme iiii de Prooftdye op de gewoonlyke plaat-
tért ^èpuWiceert én geaffigeert. Aldus gearrefteert
den 4' Juny' 1708. |n kennifle van my, E, V. Hars-
-.iCamp. , .

reedfchap ^ by dage ofte by nachte , in de voorfeyde
gragten te viiTchen,op de veibeurtevan (4) fyn fchuy'
teni^iiGUcn^' gereedfehap ^ en vyf en twintig guldens
daar en boven j Cf) beheltelyk dat het vijfchen met de
^ngelrosden ,en met werpnetten vry blyft alleen van de
werven t in de Stad, en van gemeene wegen of cingels^
en niet met, fchuytjens fonder dat voortaan '^mand fal
vermogen ten .fine voorfz vifchjens aan de angels te doen^
of ook eenigfntSr.met werpnetten te vijfchen in de nteu"
we, gegri^^en grifte»^, aan de weflzyde de fer Stad ^ nog
op^ de- barmen-jonder φ wal y of aan de bolwerken^ al"
le^ op.gelykç: pœne als voren-^^ Aldus,in de VrogdPchap
gearreiteert ,4en 8 Jttly, ""m (mor0 folito ) van den Stad-
huyfe gepubliceerc den ί dito 171 f. In kenhifle van

hebbeii/

PUBLICATIE, mpe^s de^heryè^Mn 1

orgemeefteren cnde^ Vroedfchapi'.der. Stad U^
trecht, in ervaringê komei>4ej,{ fiat ee.nige'
quaataardige V cn diefachtige m,en(chen ïi,fig
niet ontfierïj^by mgt »/n,pptydc|teft9pien
viiTchen, ook fuyken,,,of ander.visiuyg te leggcn;in
de twee fluyskolclfen ,aan de dep V^ajrtfen

m \oOecemb\MOCCXXy.

ren ji fcorvenen fuyken vaii den Heer DrolÏiiart van de
Vaart 5 hebben om de voörfz geweldenaryen cn die-
^veryen op de^Vaart te ftuyten , goedgevonden aan
alle en een yder, wie^hymogte zyn, buyten den Heer
Droflaart aan de Vaart, of die door den Heer Drof·
faard daar toe zyn gefield, .te, verbieden en interdice-
ren I om op eenigerhande manieren te viiTchen, fuy-
ken , of eenig. ander vifchtuyg te leggen in het Vul-
molen Water, de twee fluyskolcken, en den Rhyn
aan .de Vaart veel min des Heer DroiTaards vifch-
jc^renj fuyken pf kor ven a aldaar leggende,,^fcbero-

Rhyn, en het.water,' genaamt het Viilraolens ,0a|i,
van welke de viiTcheryc privatiyelyk ^compeieert, agn ■
de Heeren der Stad Utrecht, als Heeren vapjde'H00·
g e Heerly khey d. van Vrees wyck $ anders gezey t
Vaarten welke viflcheryc door haar EiÏi Achtb.

niomant anders is gegeven, of vergunijid^n aan den ven,of te befteêlen, alles op pœne ,dai Je, voorfz quaar
Heer Droflaart aldaar j dat ook door de voorfz quadej doenders daar over zullen worden by de kop gevat,
mcnfchen tot meermalen vifch is geftolen uyt de liaa- te regt gcfteld, en als dieven en geweldenaars daar

over

-ocr page 1065-

èn svvanenfiriî^lr. iP'.ËÔEk. ΤίτΙ

över arbiiralyk zullen wordçn geftraft^ na bevind van
zaken. ^ ' . , . .

Blyvende alle voorgaande rigoureufe Placaten te-
gens het beklimmen, en befteelen Van befloten erven,
by nagte, in hare volle kragt en^vigeur.

Wörd nog aan alle cn een yder by deze, verboden,
zonder confent van den Heer Droflaard'van de Vaart,
eenige vifcbkaaren , korven , fchuytjens , of cenige
andere belemmeringe, te leggen in h'et Vulmolen Wa-
ter ^ of in de mond van 'tvoorfzlxvater in den Rhyn,

ö"p verbeurte van dexclve. - ^

Op dac nremanc hier .van .onkundig iy, ial deczé
worden gedrukt, en in de HoogejHeerlykheyd vart
Vreeswyck ; anders gezeyt de'Vaart .' vvdrden ge-
publicecrt, en geaffigeert jCdaar en f09 ftvbehoord.
Aldus gearreiteert en gereiolveert by de Ed. Achtb;
Heeren Bürgemeéfteren'en;Vróedidïap dcïStad iJ*
trecht, den loDecember^ i jif . in keiiniiîè'van niyi
E. V. Harscamp. ■

l. -

' ii .ne

/ V liUi i'r.ii-·

■ r ·
ί. ifciij-

11 .ίί ^Vi ΓΓι ι.

S Ε s τ Ι Ε ,Ni D Ε ΤΥΧΕ L.

■.. 1
• (

(

D Ε R D Ε D Ε Ε

Tegen het verftooren van deerer StadsTSwanendrift.

PUBLICATIE· - t(^ns het flo&rm ende bederven van defer Stads Swamttdrift » den λ Maf

Ifob men , niéi: tegenftaande verfcheyde Pu- de dienvi^lgens een ygelyk-, de fwanen met ίίΛη of
blicatien en waarlchöuViringen tegens het ttó--werpen , toèhttzén van horideri ^ olFin eehigerhande
ren en benadeelen van dezer Stads'f^anen- y/yzete verftooren, verjagen, of bértigëmoè'jeniifeaaïi
•' drift'·gedaan, nu ëÇjÎak eenf^e moetwillig-· ie'ciôett^^]^ pp^^ p^ àan detj I^ve, "of anders arbi^
lieden bein'erkt; en beducht is voor diergelycké^ endè'^tfàlyk gec^ , Y , ί . j

iir

ί.

meerdere quaat, byzonderlyck in het broeyen eïide Liften ook db'èîandeaiaÈçrs cti andere , dic eenig
voortfetten vari jönge'fwahen j foo,hebben de Heefren gebruyck van barmen onder aatt «deézer Stads wallen
■ Burgermeefteren én Vroedfchap defer Srad^' hétfèlve gegoft i;s,\<|^oortâan hare teenen ende materialen te ful-
wel ernftelyk ter harten nemende^' nodig en dienftig len jmoeteni leggen en houden ten minften yierjroe-
geacht, te re'noveeren, gelyk gedaan wort by dezen j den van de broeynellen der voorfzTwanert('o^ jptené
de Publicatie ,van den 17 September i6f8 * verbieden- van tien gulden t'elkens te-VërbeurèiÎ.

,άίήρΐΐψΐ den IJ \i Maart MOCQXXil ; en'ï^ Maf

Ifôo naen'in^ervarib|;e^^ , dàt" (jt) niet te-
, "! gefiflaanâe^'^erfch^de gere'îîere^^^ PabMcatien
daar tegens 'gtdaan^ door de moedwilligheyd
van zommige peribonen , de fwaandrift de-
zer Stad verftoorti'"de 1 wanen (2) mishandelt^ jaibm-
mige van die doot gefmétëh Worden, tot rherlcelyke
fchade van defeïve fwàandrifcj* foo is'c , dac Borger-
meefteren en Regeerders defer Sia'd,, daar inne wil-
ïentieiyoorfien , ,verboden hebben , gelyck haar Ed.
Achtb. verbieden by delen, dat niemantj'van wat ja-
ren , qualitey t of conditie hy zy , fig verVordere de
voorfz fwanen met flaan ofte werpentóehitfetf Van
hondeh^; of ih ecnigerley andere w te verftoreni
verjagen , (3) hare eyeren te beroven, defelve^te
hreeken y of eenige moe'yenis aan te doen,'op pcene
van aan den lyvc, of anders arbitral^k [^T^eflrap
te worden.' ° " '' _ ^ ^^

En indien ymartd' konde aanbrengen,"den geenén,
die eenige fwaan ofte fwanen, invoegen voorfz vér-
ftoortjgequetft, of dootgeflagenmogte hebben,fulks
dat hy in handen van Juflitie quame te geraken, de-
feïve zal tot een vereeringe genieten de fomme van
vyftig gulden , ende zynen naam fecrtet gehoiiden
worden.0·,. '
Gelyk mede verboden word , dat geen vogelkooi-
pers , bontwerkerf, ofte andere , eenige dezer Stads
fwanen, *t zy doot ofte levendig, ofte ook dec vellen
van dien fullen mogen inkopen , direételyck ofindi-
redelyk, op poene van tien gulden t^elken reyfe te
veibcurei.

■ ■ ' i*· ■ ■ ■ .
- Wordende by deefen defelve vogelkopers, bbnt-
werkers'enanderen,Wel cxprtirelyk geïaft ly dé
pcrfoonen, die haar ^nige fwanen t)ffwaansV.e|Îcnko-
men tç yeylcn, aan de Heeren Bqfgernieçiieren iul-
len h^bbW bekent.te maken, op^poene van.jcien gul-
den, zoq^ikwils als jzy bevonden zullen worden in
dezen nalatige.gewcuft te zyn. -

Dat Wk dc' mandemakcrs, en ànderd^dîéëcnlg gc-
bruyk van de barmen onder aan dezer"Siâs wallen
gegoft is , vpor^an haar tefenen en andere mafej ialen
'zuilen moetéfi^ leggeii en houdài te^miciicnpyier
roèdei) broeyiieftén der vpprfz iwaanen^ jDp

pœnè Van^ geiyke tien gulden telckens*by dcxiontra-
venteiïrs te verbeuren. *

Alle déeze boétens té^apphcèeren, d^è^* hëlfr Voor
den Officier?'cnde d'ander helfte'vöoriïtin aahbrën-
gcr..

(f ) Ende Op dat het oogmerck deefcr Publicatie ^te
beter worde bereyckt % ende de overtreders achtWhaalt ^
foo worden by deefen geanthorijeert den Heer Hoofd-
officier m fyn' Ed. Sulflituyi, defer Stads Dearwaar»
derï, JLettèrâienaàrs en Boden y den opfiender van Stads
fwaneddrift dienaar s van JuJiitie, en alk die verders
in eenigen dienfi ^an de Stad zyn^ om'de contrqventéurs
te beboeten.

ten epde hier van niefnant eenige ignorantie préS»
'tendèm ψ fat defe worden gedruckt, gepubSteiert en geaffi-
geert daar U behoort, Gerenoveert den 1, envandeu
Stadhuyfe more folit^' gepubliceert op den α 3 May
1724. In kennifle van my , E.V. Harscamp.
I Sss SS s 5 (i)

'il

'mXi··

ef-'i-

I > . ƒ ' '

je^t^'^ I

-ocr page 1066-

1062, VAN DE VOGELARYE, VISSCHERYE, EN SWANENDRIFT.

(i) Defe woorden met curfyf gedruckt, zyn in het Placaat van 171 ο ingekomen,
(2.) De Publicatien voor;die van ijio hebben^ qualyck gctradeerc.

(3) Ah op num. i.

(4) De Publicatien.voor die van 1710 hebben, gecorrigeerr.

(5) Defe twee perioden met cur/yf-gedruckt^ zyn in de Publicatie van 1710 ingekomen.

111. INSTRUCTIE mor linO^igter opStads Swanendrifi, den^Februar. MTiCLXL

1. I V.

Eerftelyk, zal hy de Heeren Burgermeefteren,
als hebbende de diredie van de voorfz fwaan-
drifte, gehoorzamen , en hem na der zei ver
bcveelen prascifelyck reguleeren , mitsgaders
alle het genot van dien getrouwelyk haar Ed. laten
toekomen.

I I.

Voorts zal hy een naeuw toeverfigt hebben op de
bewaringc van alle Stads iwanen, ten dien eynde ver-
zorgende, dat yder van dien hebbe en houde tot een
teken het Stads wapen om den hals , welke fwanen
hy by beiloten water zal hebben op te halen , ende
te voederen omtrent de Stad , h )udenJe pertinent
regifter van dezelve, mitsgaders van die daarjaarlycx
zullen aankomen, en zal hy van de vermiftc of ge-
ilorvene hebben te verantwoorden.

I 1 I.

Sal oock alle jaren , als het bequaame tyt is, met
ItenniiTe van Burgermeefteren , de fwanen plucken,
cn de veeren getrouwelyck bewaren, ende haar Ed.
t'huys brengen, als mede van de fwanen, die mogten
komen te fterven, of verongelucken, op poene van
caflàtie van zyn asapu

Sal nog byzonderlyck alledevoiren aanwenden,ten
eynde de Publicatie, den i7September lösSgedaan,
of die naderhantnog zouden mogen gedaan worden,
ftriólelyck worden geobferveert en achtervolgt ·, alle
contraventien de Heeren Burgermeefteren aanftonds
bekent maken, en vervolgens naeuwonderzoek doen
Qa de handdadigen.

Ende op dat de contraventien te beter worden ge·
weert, wort den voornoemden opfigter geauthori-
ieert, de honden van bleykers en andere, des nachts
of by ontyden, in donkeren los vindende buy ten haar
erf, de Iwanen eenige moeyenifle aandoende, terne-
der te fchieten, ende den eygenaar van dien te beboe-
ten met fes gulden op yder hond.

I ·

Het welcke naar te komen hy aan handen van de
Heeren Burgermeefteren zal beloven, waar voor hy
jaarlycx tot een traélement genieten ζΛ vyf en twin-
tig gulden , ende gehouden zyn nevens de andere
officianten den eerften maandag in Oétober zyndienft
neder te leggen. Aldus provifioneelyck gedaan en
igearrefteert by de Heeren Burgermeefteren in de
•voorfz qualité op den ^February 1Ö61.

AAN^

-ocr page 1067-

1063

AANHANGSEL,

Behelfende eentge Ψ lac at en van de Ed. Groot Acht^
hare Heeren Borgemeefieren en Vroedfchap der
Stad Utrecht \ die na het afdrukken van defe
en ge enefloffe, waartoe zy behoorden ^ ^yn in
"t licht gekomen^ ofmyterhandgefielt; he--
neffens de veranderingen, die ze dert dien
tydtothet ejndedes jaars 1 γinde
Regeering de fer Stad zyn voorge-^
vallen : alles met aanwyfing van
di Boeken^ Tytels, en^eelen^
yjaar defelve moeten fhuys
gebracht voorden.

EERSTE BOEK

II.

I. ORDONNANTIE op der Stads fluyfen aan de Vaart, of Vreeswyck, deswoendags na Re·

mmcere; MCCCCXXXF, te j^laatfm in het u üoek. i. Tyt.
Deel. achter Num, vii.

Dit is die overdrachtc's Raeds oud en nywe van
onzer Stad,van onfer Stads flufcn op die Vaert
tc bewaren.

Inden yerftcn, dat men vanSinte Peters dag ad Ca·
thedram tot onfer Vrouwen dage toe Nativitatis, daern
binnen die voirfchreve flufen niet meer wyndencn fel,
dan in eiker weke twee werve, dat is te verftaen des
manendages ende des vrydages , elcx als die kloeke
twee flaet namiddage.

11.

Voert van onfer Vroowen dage Nativitatis voer-
fchreven tot Sinte Peters dage toe voerfchreven,daèrn
binnen fal men die voerfchreven flufen niet meer wyn·
den dan in eiker weke drie werve, ende dat istever-
ftaea , des fonnendag , des woensdag ende des vry-
dag, elcx als die kloeke twee flaet te middage.

1 I L

Ende tot geenre tyd en fel men wynden, dat wa·
ter is beneden den nagel, nochte niet meer dan voet-
fchreven ftaet, ten zy by goetduncken ende oerlofs
onfer nywer Overfler in der tyd.

1 V.

Voert foe wat.fcip yerften coempt acn den flufen,
dat zy binnen of buten, die feilen yerfte doervaren.

Ende waar ymant, die ÏKm mit enigen Γεερβη,οί
anders daer hinderlicken aan waer, foe wie hem den
hinder daar aan dede, die verboerde tien ÛuvcrsSud
|>ay, alfoo menig als dyer waer.

V I.

Ende die van buten komen,fullenaltocs yerfte docr
vaeren.

VII.

Voert foo wie mit fynen fcepe eenige vanden doc-
renvan den fluien, binnen, of buten rakede, of docr
voer, eer die fluie-doeren in derklincken waren,die
verboerde tot elcker tyt een pont , alfo menigwerve
als het gefchiede.

VIII.

Voert foe wie eenige vulniiTe dede in den kolk, of
in der haven, of eenigerhande dinge ieyde, of lêtte-
de op 'c Stad boeme, binnen , of buytcn , of eenige
fcepe merrede aan der Stad bocme voerfcreven , ioc
wie enig vandefendede, die verboerde tot elcker tyc
tien ftuvers alfoe menigwerve als het gefchiede. .

I X.

Voert foe wie mit zynen fcepe, dat fes lafl, ofte
meer voert, binnen den boem, die buten aan der ha-
ven leyt, quame, fyn zeel en waer geitreken , die
verboerde een pont, alfoe menigwerve als het gefchie-
de.

Ende waaneer die CaÎleleyn doet wynden, foewac
fcepe daer dan doervaren , daar of fal die Caftelleyn
hebben van elcken fceep eyn vierendeel van eynen ou-
den boddrager, of die weerde , ende daar óp fel die
Caftelleyn voerfchreven doen wynden, op allen wyn-
dagen op fynen cofl, ende niemantandeis.

X I.

^ Soe wat koeren vanden voerfcreve koeren verfchy*

' nen

-ocr page 1068-

10^4 AANHANGSEL.

nen van den genen , die onfe borgers , ofte ondcfrfa··
ten niet en zyn, die iel hebben die Caftelleyn voer-
fcreven, ende foe waf koeren hyr of verfchinen van
onfen borgcren ende onderiaren , die feilen hebben
die Callelieyn voorfz d'een helfte, ende der Stad Köer-
meyfters van der Stad vcchikoeren in der tytdie ander
helfte. . ·,:. Γ .-> -

'χ-^ίΐ. . ν.

, Voert is overdragen by den Raide yooffz, dat men
doer den flufen niet ilekéh^éh fel, mit fcerpen^bcfle-
gén kloeten^ of boemen,. riiej mit onbeflegen |)omen,
elc by qyrieri^lcóer'van^tlèn fcillineen, alfoe dickc
als het ymant verbrake. , ^^ . .χ < i

■ ■-, ■■ ■ 4

Dit is die vede^ 'diè die "Caftelleyn op Gildenborg
ende bewaerre^e^fluyfen op Vaert gedaan heeft

IL .......

LYSTE der'Drpffaerden aan de Vam]iaande Whet i.Boek..^i.Tyr iilDeeï. Num. xv.

t te vermeerderen op bX^àZf 21. col, 1. ' :Ψ ,,> . ... r
r. FRANÇOIS .VAN VELDHÜYSEN, 1718. Den iz Oaob. voor driejaren ingaende den
Raed in de V4:pedfchap. j ;> ^ i iiO£fcob. iii-u.ii^

LYS Τ Ε van^ de Raden in de Vroedfchap ^ flaande in het i. Boek. 11. Ty t. Ν urn. lxxv ui.

III.

in defen woerden, dnt fweer ik ten Heiligen , dat ifc
dat huis voerfz, ende die flufen ,pp die nywe Vaert
trouwelic verwaeren fel totterStatoirbér, endegeen-
rehande genot vanniemant nemen en fel, nogie nie-
mant(Van mynre wegen, gefondert dat vvyndegelc
my daar toe gefet ende geloift is by den Raidë,' out
ende nywe, le weten van eiken fccpe, Is het groiti is
het kleync, een vierendeel van eynen ouden boddria-
ger, of die. weerde, als het invaert, ende niet meer,
ende desgelyçx„als elc fcip uytyaert, den borgere^ en
onderfaten behulplic^c wcfen fel, mitten huile, ofiys
begereii, ende hoer lyf ende hoer guet befchermen ial
na mynre macht. Tonder argelift. Ende dat ik^nog-
te niemant van mynrCjwegen, vynoit wefcn en fel aan
der tollen op die Vaerc voerfchevcn. ' ^

ISITONY GOD^i^, ^ En is den 10 Oc-
tob.iyzS overlecieri.i ίΐΐΐΐ , <îî . i
Mr. ANTON Y VAN WYCÎC &c. En is

den Hjuny I7i8;p^erleden.,i,
Defelve Num. op bJa^z. ipi.jcol.i&ij'i -,
MDCCXXVni, .uifîs»

JUSTÜS VAN DEN BOGAERD , is, als voo-
rren, |cot ,Raed in-de.Vroedfchap verkooren j.den
50 Juny.

Mi . FRANÇOIS VAN VELDHUYSEN, is,
als voeren, tot Raed in deVroedfchap verkooren,
den 2(SO(5l*ob.

IV LYSTE van de Boreermefimn der Stad tïîr.echt, flaende in het i. Boek. ii. Tyt. Num.
1727. ..obfî^î îbfcVji

Mr. Jan Pieter van Manpeld. , jbctsbî'H

» i .y1728. den 1% OM*
Mp. Jacob; Martens. , t ..
Mr. Lucas van Voorft.

.Λ :

Mr. Jacob Martcns. "

-iOl

f y-

LYSTE van de Schepenen der Stad Utrecht^ ftaande in,het i. Boek. ii.Tyt. Num. lxxx;
. ι έ te vermeerderen op^bhdz, 199.'col. achter de Schepenen van den 12 C^ober

r.JanDavid vandén'Enden.den 6Mayi727, inplaatfe raliteyt in Zeeland. . ^ ,, .

vanMr.JacobMeyen tot Gecömmitteerdea van de Mr, Albert de Ruever'.detf 21 Apriri7î8,înplaatrevah Mr.^Antony
pofterye verkooren. * · van ^yck,.tot Gecommitteerden van deipofterye verkooren.

~ " " ' Hendrick van Socftdyck, den i6 April 17x8', in plaatfe van Mr.

juftusOrmea, tot Gecommitteerden van de poflcrye verlajçrcn.

Mr. Johan van Nellefteyn. ''

Hendrick van Soeftdyck;' - . t ^

Mr; Johan Carel van der Muelen. t ï >if
Weyer Hendrick van O vermeer. « « ν
Jan Willem Leufden.
Mr. Roèland'Aelbert Roelans.

■7l·

tyzj den iz OÔîoh^

Iftac Ubingh:
Hendrick Gérard van Hengft.;..^^^^., ^^

• ·; · ί- w - f'TIÖ»

Mr. Johan Breyer. -
Hendrick Gérard van Hengft.

' li

Mr. jan Pieter van Mansveld.'
Mr. Jan David van den Enden,
Mri Cornelis van Gleef. ^
Mr., Chriftiaen Bongaert. \
Mr. "Arnout Albert de Ruever.
Mr. Ahtphy de'Leeuw. : · "

ni^

,LYSTE. de Ihefanriers en Cameraers, flaande in het i. làotk. ii.,Tyt.Num. lxxxi.
te vermeerderen 0^ bladz. 201. col. 3. i r

1728 den iz OM?·

f ,

- H

U'.

® Den 12 06tob,
• Mr. Johan van Nellefteyn.
Ifaac Ubingh. " '
Mr. Lucas van Voorft. · .; ■ ..

Mr. Juttus Ormea.

Weyer Hendrick van Overmeet. · , . î

Antôny Godin. - a .· '

Mr. Jan David van den Ënden. , , '

Mr. Cornelis van Cleef. t ! " ■ :^ .

Mr. Bartholomaeus de Gruyter. ; ; .

Mr. Antony van Wyck. ' -i■

Willem de Ridder. > : '

Johan Cyprianus van Ev/yck.

Mr. johan Carel van der Muelen., den 2t April 1728, in plaatfe

van Johan Cyprianus van Ewyck, Gecommitteerden ter Admi-

---------------._!_------------■ ■

yi-

i/z/.

r'M-

i'-y-

M , W Ε Ε D Ε BOEK.,,. ,

resolutie, aangaande de boeten op het ryden ten trouwen , den May MTCCJV* U
plaatfen in het 11. hotki ^'si. achter l^nm, \iu ^

^n is voorts eenparig gocdgèvonden cnvcrflaan, Açlmoeirçnièrs-arircn ï'als van oiids , zuïlen betalen
dat,ingevolge de oudeRefolutien en coftuymen, | d<? boete van ! waelf gulden, met een koerswagen, als
alle perlbonen ten trouwen rydende met cen^ vooren, fes gulden,* zonder órderfcbeyd, of de voorfK
Jioets of kales, geleent of gebuurt , acn de' pcrioonen van liuys tot acn de .Kerk > oi'tStadhuys

' zyn

Ά-

,ίΛ

-ocr page 1069-

AANHANGSEL, 1065·

zyn gereedcn, dan of onderwegen zyo afgctreeden , ,νοοίΓζ boeren weï nccrftelyck tc innen , by vcrwcy-
wordende den Deurwaerder Verftraten gelaft , de gering ook met executie,

II. NADER Ordonnantie wegens de boete van V ryden om te trouwen , gepubUceert dett 21
Ödob. MDCCXXVUl. te plaatfen in het lu Bock. ix. 'l yt. achter Muro.
VII ; eh de hier vooren ftaande Mum. i.

Borgemeefteren en Vroedlbhap der Siad Utrechc,
ondervinderide , dat dc tauxen van ix gulden
en <»gulden refpcdive^ die volgens onje Re-
folutie van den 4January löf j, en 27 M^y
ijif. doordie ten trouwen rydcn, ten behoeven van
onfe Stads Aelmoefleniers armen moeten worden be-
taàlt, gans liegt worden gccxecutccrt, endoor ver-
fcheyde praélycqucn worden gcfraudeert i hebben,
om daar jegens te voorfien., by renovatie en Ara-
pliatie van de Refolutie voorgemelt, goedgevonden
te arrcileeren en ftatuèeren als vplgt.

Dat de geene , die met geleende of gehuurde ka-
roflen of wagens gevoert werden na het Stadhuys, of
ha Kerfckeri, 't zy binnen of büyten.de Stad, otn al-
daar inden houwelyckcn ftaat beveiligt tc worden,
i;ullen ten behoeven van den armen moeten geven
over yder karofle of caleiTe twaalf guldens, cndc van
een andere overdekte wagen fes guldens.

Sullende de geenen, die (ig met een karofle ^ ca-
lefle, ofwagensvoornojemtjter beveftigingcals Voorfz
willen laren voeren, gehouden zyn met het felve ry-
tuyg te komen voor het StadHuys of Kerken, en geen-
lints vermogen in .fraude van dcfe Refolutie het felvc
rytuyg onderwegen te laten ftaan,en aftreden,op pœ-
ne, dat de geene die bevonden zal worden contrarie
defe Refolutie gedaante hebben, betalen zal voor een
karofle of calcfTe de fomme van vier en twintig gul·
dens, en voor ecne overdecktc wagen twaalf gul-
dens. , -, X

Ende op d it defe naar Ed. Achib. Refolutie des te
beter werde geëxecuteerr, werd den Deurwaarder
van de Aalmoedenierskamer alhier» geordonneert des
faturdags naJemiddags op hei gewoone uur van trou-
wen üg te laren vinden aan den StadhuyÎè, om al-

JÏL
daar te fien ende fig te informeeren, wat perfooncn
met de bovengenoemde rytuygen fig rer beveftigingc
laten voeren , ende ten opfigte van de pcrfoonen, die
op een buytengewoonc dag cn uure trouwen , werd
de concherge van het Stadhuys geordonneert ,, aan
den Deurwaarder voornoemt, binnen 14 uuren aan te
brengen, watperfoonen fig met een rytuyg als voorfz
is, hebben laten voeren j voor welcke aanbrenginge
aan haar door den voornoemde Deurwaarder betaald
zal werden van elcx paar fes ftuyvers.

Gelyk mede ten opiîgte van dc kerken binnen defe
Stad, de koftcrs der zclvcr ,, mitsgaders dc dienaers
van de juftitie geordonneert werden, aan den deur-
waarder voorfz mede binnen den tyd van 44 uren aan
te brengen, welke pcrfoonen dat met karoflen, ca-
leiTen of wagens vooifz ten trouwen gereden zyn, op
pœne van fes guldens, voor welke aanbrenginge de
^Jienaars yan dc juftitie inlgelycx als boven genieten
zullen van elk paar fes ftuyvers.

Wcrdcndc den deurwaarder vaq de Aalmoeflcnier»-
kamer gelaft, idc voorfz boetens wel naerftelyk te in*
nen,. by verweygeringe ook met executie. Ook Îal
defclve weekelycx gehouden zyn aan den Heer Boek-
houder van de Aalmoeflenierskamer op tc geven een
lyft van de pcrfoonen, die ten tróuwen hebben ge-
reden. . , . ' V,

Op dat niémand hier van onkundig zy, fàl deeÎe
worden gcdruckt, gepubliceert cngeaffigccrt daarcn
foo als 't behoord. Aldus ,by de Vroedfchap soed-
gevonden en gearrefteert den 18 Oélober 1748,.en
van den Stadhuyfe der Stad Utrecht mn foUto gepu*
bliceert den dito. In kcnnifle van my , Ë. V".
Harscamp.

RESOLUTIE mn de Ed, Mog, Heeren Ordinaris Gedeputeerden y .mn geene perfoonen
^ in het tuchthiuys gèmfineert, in het ztecke gafihuys . te nemén , den 6

Septemb. MDCÇXXK te plaatfen m het 11. Boek. x. Tyt. 11. DccI.
achter Num. iv.

Ter vcrgaderinge zynde voorgedragen, dat men
zeeker mansperfoon in het Tuchthuys defer
Provincie geconfineert ,en aldaar ziek gcwor-
dcn,vaii voornemens was te transporteren naar
het Katharyne Gafthuys, om aldaar te wei;den gene-
fenj is eenpaerig goedgevonden ende verftaen, den
Hospitaelmeefter, en alien anderen, die fulcks aan-
gaen mag, te verbieden ende te interdiccren, geene
pcrfoonen, die om eenige delidenin het voorfz Tucht-
huys iyn geconfineert, onder wat prxtext het ook
zoude mogen weien, in het voorfz Gafthuys tc ad-
mitteren of in IC nemen, an(icrs als met fpeciaal con-
fent ende authorifatie,,, daar toe alvorens by de Hee·
ren Hacr Ed. Moe. Gedeputeerden tc verleenen. En
zal hier van extra^ aan den Hospitaelmeefter Wach-
endoriF, zonder refuraticdoor een van Haar Ed. Mog.
Kamcrboodens worden ter hand gcftclt, om zigdaar
na te reguleren.

ΐ II. Deel.

's gehoort het rapport van de Heeren Gecommit-
teerden tot het Chirurgyns gild, op dcRequefte
van Dekens, en Overluyden van 't voorfz Gild,
dolerende over den inbraek van menigvuldige on-
vryc mcefters, en bcunhafen buyten der ielver Gild,
die egter op allerley clandeftine en indircâc wyfe
fig het Gild vermeten , en exerceren j heeft dc
Vroedfchap na deliberatie goedgevonden en verftaen
tc interdiceren aan alle ende een ygelyk buyten het
Chirurgyns gild,van op generley wyfe haar *t voorijs
Gild te vermeten, ofte het felve te exerceren, opeen
boete van vyf en twintig gulden tegen de overtreders,
cn arbitrale corrc£lie voor de envermogcndc. Word
J//, Ostl ~
f

mede nog aan de Dekens, en Overluyden van den voorH
Gilde by defe wel crnftig verboden, cn geinterdiccere
aan geen on vryc mcefters, of bcunhafen vrybricQcns
tc geven , of met defclve te accorderen , mede op
poene van vyf cn twintig guldens : alle dc voorfz boeten
te appliffcren conform haerlieder Gilde-ordonnantie.

Op datniemant hiervan onkundig zy, fal defe wor-
den gedruckt, gepubliceert, en geaffigeert als heC
behoort. Aldus by dc Heeren Borgemeefteren, en
Vroedfchap der Stad Utrecht gearicftecrt, op den
23 Augufty 1718, en van den Stadhuyfe der StadU-
trccht ( more folito) gepubliceert op den 14 Augufti
1718, In kenmife van my, E. V. Harscamp.

Tu tn - y, AM-

IV. RESOLUTIE van de Ed. Achtbare Heeren Borgemee/ieren en Vroedfchap , tegenhetexer-

ceeren van het Cbirurgyns gild , alvoarens het felve gewmnen te hebben ^
'den li jiugufi. MDQCXXVllL te plaatfen in htt ii. Bock, xi. lyt.

-ocr page 1070-

AANHANGSEL.

V. AMFLÎATlE van de Ordonnantie ep dm Brandy den 20 Septemk. diïDQCXXVlll, 'n

flaatfen achter Ν um. χ 111.

"s gehoo'rt het Rapport van de Heeren Collonel en
Hooftmannen, van de Schutterye en Tynmees-
ters, die volgens de VroedfchapsRefoluticcom-
miiToriael van den z^/Oilob. 1727 haddengeëxa-
mineert eenige defeöen in de Ordonnantie op'c ftuck
vandenBrandjgearreÜeert den ip April 1718, raken-
de het adfiitercn der borgers in cas van brand in de

I V.

Sullen de adiïftcnten gehoudeti wefen de touwen
en lynen tot haarlieden fpuyt behoorende, weltebe-
waeren, en deielve tot geen ander gebruyk mogen
employeren, of zullen, wanneer die zyn weggeraakt,
of door verfuym zyn t'onbruyk geworden, defeive
weder nieuw moeten bekoftigen.

Den Opfigter Cocq, fal des anderen daags na den
brand alle de fpuyten nauwkeurig moeten vifiteren^
de defeélen daar aan bevindende * opteekenen , en een
memorie daar van aan den Heer Collonel aanftonts
rer handen ftellen.

Pp dat niemand hier van onkundig zy , fal defc
_^thpliaticwordeti gedrukt, gepubliceert, en geaffi-
^ieert, dâer en foo fulcx behoort. Aldus gearrefteerc
den 20 September 17^8, en gepubliceert van den
Stadhuyfe tVÜtreeht, den 30 dito. In kenniiTe van
my, E. V. Harscamp.

dienden en boutfchilden aanftonds aan de eerft aange-
bragte brandfpuyt hand aan *t werk moeten flaan, eri
delelve ten fpocdigften gangbaar maaken, fonder te
wagten na de fpuyt, waer toe zylieden zyn geaffec-
teerd } dog wanneer 't werkvolk tot de voorfz ipuyt be-
hoorende, 7.al zy η aangekomen, zullen zy aan dèfelve
de fpuyt overgeven , en by haer eygen fpuyt gaen

Voorfteden > by de voorfz Ordonnantie geomitteerd, werken, alles fónder disordre, of confufie tc mac
mitsgaders nog eenige articulentot beter ordre by den ken, op pcene van caiîaiie.
brand hadden opgeiteld: waar op gedelibereert zyn-'
de,heeft de Vroedfchap goedgevonden by ampliatie
van de voorfz Ordonnantie op den Brand tearreftereti,
(cn vait te fteilen als volgt.

Üat ingevaile in eenc van defèr Stads Voorfteden,
bf binnen de Stads Vryheyd brand komt te ontilaan,
de Compagnie van de Schutterye, het kortfte aan de
naeile poort zyndc, by den voorlz brand fal moeten
adfifteren, op pœne als in 't xlvI articul van deOr*
don nantie op 'c ftuck van den Brand is geftatueerr. "

I ï

Is goedgevonden tot meerder aentiioediging van
de bedienden, dat die geene ,*wclke de fes éerftctön-
nen met water by de twee fpuyten»die eerfliaan de
gang zyn geweeft, hebben aangekagt» fullen genie-
ten een prœmie van 30 ftuyvcrs voor yder topy» het
zy zylieden tot defeive fpuyt zyn geaffcfteerc bfnieti

X ί x«

In cas van brand fullen alle de praeiênt zyndc bc-

TWEEDE

VI. PLACAAT tegen het borgen aan RuyteYeh en Soldaten, njernieuwt den lo September

MlDCCXXVill; te plaat/en in het 11. Boek. xx. Tyt. op Ν urn. xviii.

Dewyl dit Placaat van woord tot wêord het fiifde is met dat van den May 171a, zoo gedraagt men zich alhier
daar tos,,

ïo6(5

-ocr page 1071-

» ■

■ ■ · ^ ' ' ■■
, » ι ,

/ f

-."i· ΜίΓIOÎ:'* % .;·:,- " ■ '■■■■· ^ '

nc.r,; ΥΛ'-isîifji ^..'^ί · ovl ■ ■ ^'-tfj-i-

î c-j i-mv·».' 1 -M -.-.j } .',1·)^ 'A-t- y

Λ -fi ,

' ' ' . ■ f
• . ÎÎLJ'-.V itriU^ " .v;:

ΪΓ;*'-'· φ·'· ats ΓΓ,.'Γ',Ϊ·· " "

ftriui.·; Î in^A

> · --ih ifîji, ι ' .

'l Γ. -π· ^^ .ί,' ν ' ..... . . Ι/κ.. , ·.

•-■■ν/ , -Vil

Ε Ε

zooivan de Politie, als

wy CK,

'■M £

ipi»'^......

sSTv

-ocr page 1072-


■ " i	4 *
... .'
/ à

Γ·
■φ #

ç· >

: I " ' ί f ί
..i ,-], -s, i I

«, ;». jr

Jl)

^j· . J J

r ς

Γ -- /L· V/

' ^ ' f f / ■ ^

■itsm

ϋβ

-ocr page 1073-

TWEEDE AENHANGSEL,

'Behelfende de Generale Ordonnantiën op de adml·
niflratie zoo van de ToUtie > als de juflitie^
mn de Steden Amersfoort i Rhenen, fVyck^

1. ordonnantie i op dé adminijiratié

Stad, Amersfoort ,

MDIAV,

KA Ε RL ε · fey der gratie Gödsi Rooinfch
Keyier, altyd vermeerder des Rycks , Koninck
van Germanien, vâit Gaftilien, vân Léon, van
Grenade, vati Arragön, vati Navarre, van Na-
pels , van Sïöilien, van Maïllörcque, vdn Sar-
dame, vander Eylanderi Indien, ende vafter Landen; van-
der Zee Oceane , &c. Erèf-Hertoge vân Ooftenryck,
Hertoge van Borgongien i vati Lothryck , Van Biaband,
van Limbarg ; van Luxenbürg , ende van Gelre^ Grave
van Vlaanderen , van Artoyi , van Boürgongicn , Pais-
Grave, ende van Henegouwe, Van Hölland, van Zeeland,
van Ferette, van Hagenault, van Namen ende van Zut-
phen, Prince van Z\<rave, Marck-grave Heylig Rycks,
Heere van Vriefland , van Salinii, van Meccnelen , van
der Stad i Steden ende Lande vati Utrecht, Overyflèl en-
de Groeriiügen, ende Dpihinateur ίίί Afie efldein Afritjue,
allen deii genen, die defcri jegenwoordigen fullen fien,
laluyt. Airp onfe Stad vah Amersfooi-t over lange jaren
feer fobèrlikken geregiert, ende de Jüftitie eride Politie al-
daar niet gedaan noch onderhouden en is gew^eeft , als
taamlikken ende noodlilcken ivaS , endè vari rechtswegen
tehoorde te geichieden i" fö6 dat eensdeels by gebreke van
dien önft voorfz. Stad iri ongehoórfaamheyd, foo jegens
bns heüren Erfland-Furrt , als ook jegens önfe Stadhou-
ders gevalleii is, in iulker voegen, dat die iel ve onfe Stad
*t voorleden jaair by den vyandeh innegenonien ende ge-
öccupeert is ge\^eert. Enqe want wy federt by der httlpe
Gods, die voörfz. Stad in önfe onderdanlgheyd weder ge-
bragt eiïde gereduceett hebben , doen te weten , dat wy
fcegeereh in toekomende tyderi gelyke inconvenienten te
verhoeden , régule ende otdre te ftellen , dat onie voorfz.
Stad beter geregeert ende onderhouden worde, töt gemee-
iie ruft , welvaren ende verfeeckertheyd vanden burgeren
énde innegefetenen van dien ^ fonderlinge ter eeren Gods
Almagtig, ende op dat die Juftitie, ionder die welke geen
Steden en konnert voorfpoet hebben , eenen yegel^en
rechtveerdelyken gedaan ende geadminiftreert worde, heb-
ben uyt onler rechter wetenheyd » iuthoriteyt ende volle
macht gemaakt, geotdonneert ende geconftittieerc» ma-
ken, ordonneren ende conftitueren by forme van nleowe
wet endè conceffie, die piinften ende articulenhiernavol-

fende, die welke wy willen ten eeuwigen dagenonverbre-
elikken onderhouden ende geobferveert ce worden φ bin-
nen oufe voörft. Stad van Amersfoort.

In den eerden ^ dat wy committeren ibHen binnen dei fei-
ver onfer Stad, een Schout, de welcke macht lal hebben
le vangen ende teapprehendefen alle delinquanten , mits
Âebbende voorgaande informatie praecedent, ot kenniflè heb-
bende van misdaat, ten ware faacke hy den misdadigen
op *t feyt metter daad bevonden had ι die Welke hy foo ge-
vangen ende geapprehendeeri zynde , gehoóden ial w^en
metten eerften fonder vertreck voor Schepenen te recht te
ftelfen, endé récht laten vredervaren.

Kem lal dïe felve Séhóut by àdvys van onfen Stadhoû-
der j ende in zyn ablentie van onfén Rade t'lTcfecht, mo-
gen hebben ende ordôhnefen eenLüytenant, ofSubftitùyt,
dewelke in zyn abfentie alles doen fal^ wés die Schout pre-
fent zynde telfs foüde mogen doen , die gehouden fal we.
fen eed te doen in handen vanden Schoot, in ^efentlevan
den Burgermeefleren en Schepenen, en fa! Sci lepenen van
oafen '{.wegen mogeiTlrermantn om recht ti doent en Ju·

i^i vdH de Tb Ut ie , als van de Juflitie^ der
gegeven bj Keyfer Karei 9 den 20 Ma'i

ftitie te adminirtfereh , in alle roahiertn of die Schout ièlf»
egenwöordig waar , en in weygeringe van beyde , fullen
Bui^erraeefteren en Schepenen daar öf onfen Stadhouder,
ende Raade adverteren, om daar in te verfien na gelegent·
heyt vander fiiacken. .....

Item die Schout ert fal nlemant ter tbrtuère leggen ofte
doeii leggen, dan by voorgaande vonnifle van Sci lepenen,
eiide in prefentie ten minften van twee Schepenen, die by
Biirgerineeftèren ende Schepenen i daar toe geórdonneert
fullen wördèn.

Item die Schout fal alle dingsda^ eiide woensdage recht
houden , alft géeh vierdath en is, ende alft vierdach is^
des daagè daar na, foó Wel in crimlnelè faaclcen als civiel,
ende alJe donderdage alft geen vier-dach en is J ende ift
vierdach, daagi daar na, fullen Schout, Burgerrpeefteren»
Schepenen , ende Rade vergaderen op *t Stadhuys , ende
aldaar traceren faaclcen, policlen, neednge j ende 't wel-
varen der Stad aangaande.

Geen vergaderinge ie inaetken hupen confiM van deti-

Schout,

Item dat die Burgermeefteren , Schepenen ende Rade
geen vergaderlnge en fullen mogen maecken buyten cori-
lènt, wille , ende bywefen vanden Schout, of zynen On-
detfchout in zyn abfentiei op pœne van geftraft te worderi
naa gelegentheyt vander iaacken.

Fan vergaderinge vâtiGildenj Ambachten^ fSe»

Sullen insgelycks geen vergaderinge mogen wefen , van
Gilden , Ambachten, of Brocderfchappen , fonder oorlof
of confent vanden Schout, of zynen fubfthuyt, die hem in
fulke vergaderinge felver in perfoon vinden lal, ofyemands
van die Wet daar toe te committeren > ende en fel aldaar
anders niet getraileert mogen worden, dan alleen van faai-
ken heüren Ambacht aangaande. Ende men fal maar een
Gilde confent geven op eenen dach vergaderinge te maken.

Vm Ordonnantie op de Ambachten te maecketi.
Die gene die van eenige Ambachten ^n binnen Amers-
foort , en. fullen geen willekeur ofte Ordonnantie haarè

Ambacbte aangaande mogen maken buyten advys, wille,
ende coniènt vanden Schout, Burgermeefteren, Schepe-
nen, ende Raad aldaar, opeen boete, indien hy contrarie
van defen dede, van twee Carolüs gulden tot onfen prö^
fijte , ende hierenbóven fullen fulcke Ordonnantiën van
geenre weerden zyn.

Van Gilden tndè dmbachem
Item in den voorfz. Gilden, Ambachten, ofte vergaderin-
ge van dieni en fal niemand mogen wefen,die vanden Am-
bachte of neeringe niet en is, noch geweeft èn is , ende
die inden Gilde öfte Ambachten niet en zyn ,· en ftillen in
die Ver^deringe nieé mbeen kolneD;oppscne vanarbltralio-
ken gecorrigeert te worden, ende hief fal die.Schomt neer-
ftig ûpfîgt nemen.

Bewarin^e der fieuteÏen,
Item fal die zelve Schout, of zyn Sebfliiteyt bewaren en-
de houden, de fleutelen Vander Stads poorten, heckèn en-
de ameyden, ende en fal daar niemand by nachte ofte oe-
tyden uyt of inne mogen , fonder eenige merckelicke faa·
ken, tot difcrèöe vanden Schout, of zynen Subftituyt en-
de een van den Burgermeeftcrs,

Ontfank vén heft,
Ικβ fi^ die toorii. Schout omfanck hebben van allen
Ttictsg bocre«

-ocr page 1074-

génerale ordonnantie

ordohn^tt word , den weicken Schout, Burgèóneeflereie
-endeSchepenen aiïïrtentic daar toe doen fullen. · ' ^

Rekeninge van den Gaflhuys-Meejer te onifan^n.
Dar die Schout van nu voortaan fal doen alle jaar ceke-
ninge,-bewys ende reliqua'den genen die d'adminiilraoe^
ende ontfanck gehad hebben van Gaft-huyfen „ Fabrijcken
van Kerckén, ende andere weeriycken Gods-huyfen ; en-
de alsmen dié rekeninge doen fal', prefertt welen , ende
neeritelyck verfïaan.wat renten" ende inkomen elck vanden
fel ven Gsft hoyfen ende Gods-h^uyferi hébben/fende helpeii
dat die goederen ende erven" van dién ten' hoogften pryie-
verhuurt ende verpacht werden ,"ende geen uytgevenpai-
(eren dan by qüitantien , ten waar dattet ordinaris ende
Kleyne fommekens ware, dien welcke hy met alle die re-
kenfchap den GaOhuys-meedcrs oft Fabrijck meefters by
eede ial doen verifieercn, ddar van hy hebben iklvanelcke
rekeninge een taecke Wijns.

P^an Bargerrneeflereny Schepenen endeanderenO§emim
ende van heure offitien·
ïVie alle ampten geven fah
Alle ampten binnen die Stad van Amersfoort fullen van *
onien't wegen gegeven worden, fonder dat die van Amers-
foort hem dier onderwinden iullen. * . , ' '
Jaarlych tivee Burgermeefters te fielkn.
Item daar fullen, van nui voortaan geftelc worden faar-
lijcks by ons ofte "onfen Stad-houder ende zynen Gecom-
mitteerden twee Burgermeefters; die laft Tollen hebben neer-
ftelycken tot die Stads goederen te fien , ende met deni
Schepenen recht ende julthié te helpen adminiilreren, tn^
de a les doen dat goede ende getrouwe Burgermeefterfi
Ichüldig zyn, ende behoren tc doen, tot onfer ceren, een»
drachtighcyd ende wèl varen vander Stad»
Fa» Burgeren te gebieden.
Item een Burgermeefter en fal alleen över die Büfget^
ge^ gebod hebben , maar indien hy ]^emand yet gebiedeit
M, ial 'c ftlte doen met Schout endeSchepeneh, ofte ten
mihften deur heor ordonnantie. Ende foo wie alnilck
bod dan niétobedieerde, ial vervalleh in een boete van £ïè
Carölus guldens c' onfen profijte. .

Schepenen te fielïen Op Nieuw· jaar s'dag. .
Sullen oock daar toe geftelc ende gecommitteert wordè»
by ons, ofte onfen Stad^oudet, faarlycks op niéuwe jaâh-
dag acht Schepenen, die welc&e mette voorÎ5S,'twee ■
germeefteren kenniflè hebben fullen van alle Criminele en-
de Civile faacken, vallènde binnen heure bëd^f, uyt'ge·
fondmLafaMajeflatis, Kttieryt ende Rfheilioms, weldce
faken ftaan fullen tot kenniflè van onfen Rakdé^s Hoofs van
Utrecht. Ende fullen een yegelycken rechïrénde jüftitie ad-
mini ftreren , ùytgefbndert dat zy in CrliÖinele laken gécn
kenniife en iullen nemen over fuppooften vanden HoVe
Frövïnciaal,df orifen Officiers, de welcke die Schout, indieiiv
die geapprehendeert worden', gehouden, fal wefert tebren^!

fen in handen vanden R'aade Froviiiciaàl onfes Hoofe.van
Jtrecht voorfz. . '

Die faecken van den Keyfir ti ^órderem voor andere

7 partyen, . ■ , «i,-:-'»:· -

Sullen oock gehouden wefen ©hé iaacken te vorderen efti
de termineren voor allen anderen faacken'Van îàrtyen^ en-^^
de in alle faacken, daar die Schout gevoecht isfullen die
Schepenen die faacke vander partyen ende des Schoutert
Îàacke met een fententie termineren; / . χ

Die de hennife eompeteeri vàn Stads faacken, 'χ '
. In faken aangaande die Stads Vryheyd vatt AmersfoOiti
ofte die.goeden ende inkomen van dien,'fal die keüniffe,
daaraf toekomen ende toebehórên ohien Raad Piovinciaal'
van Utrecht.

-^m^'^-t'Recht vandeÈ Ràade afis., " Γ';'' '..... -

Itèrn fbffêiï'die voprfz.,Buréfermeeftei-en ende Schepfehen
haar cpmmijiïïe beldiéheny reent ende juftiöeadmïniftreren,^
ter tycrtöehetrechtvernieuweÉfatzyn, daar mede" oock céP»
feren fôl afte kennifte van fakeir, d£e Welcke die vanden fUie
voof iyds plegen te nemen. _ ; . . „ .

FandenKmeraari
item ial éock van bnien ^t wégen gefteit eHöe geordon·
neert woorden binnen Amersfoórt een Kameraar, dieito
ontfanck lal hérten van «Hen dién Încompften van der voorla
Stad, liïÉji u^tgefoóderc , tnèè doende bctalinge van den
RentÜÈfi, géén dàç men behoeven fal van Timme- ■■

ragie , Repiâiape , Bode-Îoon, "Waackeri, Poortiers ende
andere , .,by ordonnantie van Schout , · Bürgermeefte-'
ren , Schepenen ende Raad. Ende (al van alles laarlycM
doen e«Q rekçninge met ^^œrîvcke ordónsaouen ende

* icquTï

boeten , breuckïft , ende çonfîscatten ·,' vallende Wnnen
die voorfii Stad Van, Ameisfoort i cndi die Vryhfeydt van
dien. ^ » .

Vonnije te mékeH, ...

liém Tal dît Schout of zyn Subftituyt in V{n tbrenne al-
leen maânre wëfcrti van aliert vonniflTen, \ zy Crimiheel of
Civiel, alfo wel ooriproock nemende uyc faacke van Po-
ticien ende fra'oden, gecon^mitteerc inden accys als anders,
geen uy^-gefondert, vrel-verftaande datdieBurgcrmeefters
m faken, daâr jsy^pretenderen wiUea die Stad by geintçref-.
Teert te zyïi, iullen raog^iiageteh ende cönclttderenefdoen
concluderen tot intereft.

Fan Ί wmd h wmn» - f . r- λ-
ttém dat die Schout in allen faacken 't woofd voeren faisais
die vanden Gerechte vergadert fuUen wefen, ten ware dat
die vanden Gerechte of den Raade vergadert zynde , daar
e€nige faacken viêlen ofte te doen «raren, concernerende
die policieii, neringe ofte incomen van die Stad, «iie geo-
pent fuUea mogen Worden by den Burgermeefteren in pre-
tentie van den bchout, of tynen fubilituyt.

. . .1-1 * f^wede U UggeH.^
Dat die Sthout h^ de Stads bocjen den inwpönderS Van
Amersfoort, ende anders binnen die vryheyd komende, fal
mogen doen vrede Icggefi , ende verbieden matkanderen
niet te misdoen met woorden noch met wercken, op cor-
rectie van den Schepenen tot onfen behoef.

Fan Ί Gerecht op Ί SiaJhuys tt comn.
Dat die Burgermeefteren ende Schepenen geladen zynde
deur bevel vanden Schoot vah Ortfen *c wegen óm , recht
ende Juftitie t'adminiftrereh * gehouden fuUen wefén'op't
Siadhuys te vetfchynenten ware'dat xy inerckelycke te
doen hadden'in de Stads laacken of anderen nöotfaackenj
in welcke gevallen zy gehoiidèh fulienwcfenhaaronfchout
den Sehout te kennen te geren. ' '

Dié Schout βΐ opimm m^iin horénl
item dat dieSchöuC In 't delibereren van faken firerehcfal
wogen blyvcn, en de opinieh hooren in allenfâken, daar hy
niet en contêndeert tot Tyneri profijte,^ ende en fal der tel-
ter Schepenen bpinien verftücrert , iioéh daar Jegens dr-
giieren , terwylën 7y hcur opinien Tegeen'follen. Ende
daar die Schout contciideert tot ïyns 'ze'.ft profijte', fal hy
vertreckçn, ter tyd toe dié faaeke geconcludeertis»
Fan fwarg faacken.
Dat in tllen zwaren iàacken dié^Schoat niec doen en fal
fóiidef advYS.Vandçn Stadhouders^ende Raden oniciHoofs
Provinciââl. ,j . '

Geen geJeyde U mgtn gevea.
Dat Schout, Burgermeefteren^ende Schepenen geenge-
leyde voortaanden iullen mogen geven in geenreley faken,
civile of criminele, noch^ niemand die i>tad of Vryheyd
verbieden,, fonder expres bevel van. den Stadhouder oft
Rade, ten waar.dac alfulcke verbod ofte uytbanninge Ge-
iechielyck gefchiedeby fententiecndeoordcie. i, ^
Fan Alt Stad grafien te fcbounuen»
Öat die Sehoat ende die vanden Gerechte oft eenige Ge-
committéçrdçii y fwllen bewaren ende befchouwen die Stad
graften ende jbQrchwalfitiende.i andere diepten binnen die
Vryheyd >an^die vooriz. Stad ι οίή die te doen ladycken
ende iüyvefen ik Ikhoren j ende als dat van node wefen fal
m oudergewoonten., .

Geen Brieven van vreemde Héeren te ontfangen.
Dat ilie Burgernicefteren ófte die vanden Gerechte vaii
Amersfoort ,j gecn miffive van vreemde Princen^ Fuiftsfi',
Heeren, ofte Gemeenten ons niet fubjeft zynde, opbicken
en iullen ^ maar die beilooten leveren in handcn^vanden
Schout. Ende en fullen ooj:k geen miffiven mogen fchry-
ven ofte fenden aan eenige Princen, Furften, ofte vreemde
Gemeenten, fonder content ofte wille vanden Schout. In-
dien oock eenige milliven van alfulcken Heerén, Princen
ofte Gemeenten komen aan eenige- burgers oftéinwoon^ers
der Stad van 'Amersfoort, fiilieh die voorfz. toiimèn den
Schout ende Burgermeeftercn ," noch daar op eènige ant-
xvoord fchryven , ten'zy die fclfdé'Üntwóórd cèrft gctoont
jfeibben den Schout ende üurgermééfterenvoórizt. '
Die Stad'èhck te h)den, ' *
£)ac van-nu vbortaaii die' Stâd-îclocfc niet eeluyt enr'fal
Werden, dan by beveer van dèn Sàhbut / eft^ih zyw af-
wefen van zyn· Subflitüyc."' Ende indien die Wé^ van À-
inersfoort eenige Publicatie 'ofte "üytróepinge willen latcii
d^n, fullen die felve geleien worden by den Secréttris der
vooriz. Stad. Indien oock eenige Publicatie ofte^wytroe^
piuge van nood wefen âl van onfèn'c wegen aldaar te doe·
nt, fal die felvc /çefchiedçn by dtn genen dit d«M roe

fiv ^

-ocr page 1075-

1071

onen zyn, die fulcke overgiften, plechten ofte vertichten
doen, cloefteren, ofte gemeenten, fal die gene die de brie-
ven begeert, betalen dubbelt geld.

Item fo wie eenige copye begeert of verfoeckt uyt eeni-
ïe brieven oft munimenten, fullen die felve copyen by den
Secretaris geautentifeert en gecollationeert worden, partyen
daar over geroepen , en ikl hebben van autentotiferen ten
halve ftus'ver , en als hy de copien felve fchrijft, of doec
fchrijven by zynen Kierck, van 't blad i. ftuyv.

Item die Secretaris houdende die Rolle, lal hebben vooi'
elcke prefentatie een oort ftuyvers, ende van elcke extrad
oock fo veel , ende van ex tenderen van eert Sententie uyC
dingtalen gemaackt , in welcke Sententie hy verhalen fal
die ireefte ende principaalfte middelen in die dingtalen be-
grepen , daar van hy hebben fal voor onderteykenen drie
ftuyvers.

Die Secretaris fal die felve Rolle op den Rechtdach
oplefen by al fulke ordonne als die gefchreven is, fondet
yemand over te flaen, oft den eenen voor den anderen te
vorderen.

Sal oock die Secretaris zyn Rolle volmaackt hebben
's daachs te vooren , ;eer den Rechtdach dienen lal , ofte
ren minften foo lange te voren, dat't Gerecht daar by niet
veradhtert en is.

Dat Schepenen , Secretaris, niet meer van heuren fala-
ris nemen en fullen van buyteiiluyden , dan van binneti
luyden.

Item van een miflive te fchrijven tot verfoecke van par-
tyen , ial die Secretaris hebben twee ftuyvers.

Item van Boel-cedullen ende inventaris te maacken , fal
die Secretaris hebben van elck blad een ftuyver.

Als die Secretaris yet afleeft ende publiceert mett?r
clocke tot verfoecke van eenige finguUtre perfonen, lal
daar af hebben twee ftuyvers.

Item van allen plechten ende beloften âan te teyckenen,
fal die Secretaris hebben een ftuyver; indien daar van ade
begeert word onder die Secretaris hand, fal daar van heb-
ben oock een ftuyver.

XXXI. Fan opinlen te colligeren·

item dat die Burgermeefteren ende Schepenen vanden
Schout rechts vermaant zyiide, heur opinien fullen (eg-
gen, te weèen dat die overfte Burgermeeftcr , ofte in zyii
abfentie die outfte Schepenen een ommevraage fullen doéii
by ordine, ende eenen yegelicker opinie enoe redenen ver-
ftaan, ende 't gene by dié meefte ftemmen geopinieert HU
worden, fal die Burgermeeftcr concluderen, ende 't von-
niiïè by gefchrifte laten ftellen , ende den Secretaris alfo
doen pronuncieren , uytgefondert kleyne faacken, onder
die fes Carolus guldens, die de Burgermeeftcr by monde
fal mogen pronuncieren, ende gehouden wefen den Secre-
taris te boecke laten ftellen.

xxx11. Fan vonniffe te concluderen.
Item en fal voortaan geen vonnifie geconcludeert, ge-
floten of gewefen worden , dan by dat mecftedeel vendea
Schepenen, dat nochtans partyen heure faacken fullen mo-
gen dingen, en pleyten voor Schout of zyn Sübilituyt,
ende drie vanden Schepenen , die den anderen vanden IcL-
ven dingtalen rapport doen fullen.
XXXI11. Van die Deur-weer der s ofte Dienaars,
Dat die Deurweerders of Dienaars en fullen niet pre-
lènt wefen , daar by den Schepenen ofte Raed van eenige
faken gedelibereert word , dan fullen buyten die Kamer
blijven ftaan, ende niet innekomen , dan als zy geroepen
worden,

xxxiv. Fan Kerkmeeflers ende Heylige-Geefimeefiers»
Dat Schout , Burgermeefteren ende Schepenen van nu
voortaan fullen ftellen Kerkmeefters , Heylige-Geeftmee-
fters ende Gafthuys - meefters, ende andere Officieren ind<?r
Kercke , ende Gafthuyfen behorende , ten ware by futi-
datien anders gedifponeert ware.

xxxv. Ms yemand ^an den Schepenen oft Ra·

den gefthickt worden.
Item als yemant vandtn Scliepenen ofte Raden hy den
Schout of Burgermeefteren gefchickt worden tot eenige ia-
ken , die Stad ofte Juftitie roerende , fo en fullen iulcke
gefchickten geen onfchult mogen nemen, of weygeringe
doen, op arbitrale corredie, ten zy dat zy merckclicke re-
denen hebben van weygeringe ofte onfchuld.
xxxvi. Geen penfie van vreemde Heer en t''ontfaiigen.

Item die Schout, Burgermeefteren, Schepenen, Ruden;,
Canaeraar, ofte Secretani, ofte yemand van hemluydeu
en fullen inden dienft van eenige andere FurflenofHeêren,
hoedanich die zyn, mogen welen, noch eenige penfie van
hem hebben, ofte ontfangeti, noch oock gcdogcii iemanc

vandi-a

acquyten, in prefentie van een CommiiTaris daar toe by ons
geordonneerc, en van Schout, Burgermeefleren, Schepe-
nen ende Raad der Stad voorfz. daar voor hy hebben fal
voor zijnen falaris veertig Carolus guldens, daar voor hy
gehouden fal wefen te leveren twee reiceniogen, een voor
die Stad , ende een voor die voorfi. CommilBris. Ende
indien hy eenige extraordinaris arbeyd doet^ fal daar van
geloont worden tot taxatie vanden l'clven onfen Commif-
ÎÎiris.

xxv11. Van verpachtingt. à er Stads goederen.
De inkomen vander Stad Amersfoort, a.s accyfen van
Wijn , Biere, ende andere, fullen van nu voortaan elcks
byfonder ende in fpecie openbaarlyck verpacht worden,
tot fulcken termijnen als hem dat oorbaariycx te bedun-
ken IM, den meeften daar voor biedende, in prefentie van
den Schout ofte zynen Subftituyt, beyde de Burgermeefters,
twee Schepenen, twee Raden, den Cameraar ende Secre-
taris , van welcke percelen ende den inkomen van dien,
die Cameraar elcx ende in fpecie ende byfonder zyn ont
fanck maken fal, ende daar mede ikl geabrogeert wefen,
die maniere van doen by die van Amersfoort dus lange ge-
obferveert , by de welcke die Stads goederen en inkomen
in een mailà fonder diilindie plegen verpacht te worden,
ende den pachter overgegeven die namen vanden genen
die lijf-of andere renten vander Stad hadden, ende daar
van dat men compenfatie plachte maken, ende't furplus al-
leen in ontfanck te ftellen.

XXVUI. Fan V falaris voor die gene die over

die Verpachtmge fitten.
Ende fullen die perfonen voorliz;. hebben voor heuren fa-
laris van over 't verpachten te fitten, t'elcken termyne die
Schout ende twee Burgermeefters elck β. ftuyvers, ende die
ander elck 3. ftuyvers.

xxix. Van feflien Raden»
Item noch fullen van onfent wegen geftatueert en geor-
doniieert worden feftien perlbnen ofte Raden, die metten
voorfz. Schout, Burgermeefteren, Schepenen, ende Ca-
meraar reprefenteren fullen 't lichaam vander ftad , die
welcke geroepen Tullen worden b^ den Schout ende Bur-
germeefteren in allen faacken, policien, neringe ende wel-
vaart der ftad aangaande, ende daarinne helpen raden en
fluyten,dat tot die meefte eere, prouffijt,en welvare van
ons ende onle ftad Amersfoort beft dienen fal, wel verftaan-
de , indien daar groote merckclycke ende fware faacken
voorvallen ende anders niet , dat in fuiken gevalle die
Schout, ende Burgermeefteren, noch feiiien van den tref-
felyckften burgeren, ende inwoonders by hem fullen mo-
gen roepen in die communicade, die welcke die faacken
fullen helpen beleyden tot^eere ende welvaren van ons,
ende derfelver onie Stad Amersfoort.
xxK. Fan V officie van den Secretaris ende xynen falaris.

Item die Secretaris fal gehouden wefen regifter te hou-
den van allen Ordonnantiën ende Placaten,die van onfent
wegen gemaackt ende gepubliceert fullen worden, ende die
in 't lange van woorde te woorde"te boek ftellen , ende op
ende by wien die gepubliceert zy»

Item hy fal oock goet regifter houden van allen plech-
ten, overdrachten, ende tranfporten, ftel lende die namen,
wat dagby wien ende voor wien die gefchiet zyn.

Sal oock bewaren allen mifllven , die aan die Stad van
Amersfoort komen fullen, ende die minute ofte copie van
den antwoord die daar op gefchreven fullen worden, mits
daar op ftellende die date, wanneer die ontfengen, ende wan -
neer die antwoord daar op gefchreven fullen zyn.

Sal oock goed regifter houden van allen Sententien,
Schepenen Vonnlifen, Appoindementen ende Decreten,
ende van allen aden judicialen , fulcx als die by 4en Ge-
rechte gegeven ende gewefen fullen worden.

Sal oock bewaren alle dingtalen bewijs ende munimen-
ten, dienende tot recht van partyen , daar eenige Senten-
tien uyt gewefen zyn , ende die felve befloten overfen-
den den Hove , indien van fulcke Sententie geappel leert
word , als hem fulcx by compulforiaal van den Hove be-
volen worde , ende fal hebben voor zyn bewaarnifle van
elcke partye drie ftuyvers.

ïtem foo wie eenige overgiften ofte vertichte doet voor
*t Gerecht, die de Secretaris inden Schepenen boeckfchrij
\en fal, daar lal die verleider ofte overgifter fo lange
by blijven , dattet die Secretaris inden boeke gefchreven
heeft, en dat fal hém dan die Secretaris hebbende teboec-
ke oplefen , en fal die Secretaris hebben van elcke over-
gifte , plechte ofte vertichte drie groot van den brieven te
Ichrijven, ten ware dat zy feer groot waren, dat fal ftaan
tol uxatie van den Gerechte· £ode indien daac me&r pee·

der stad amersfoort.

-ocr page 1076-

τ 07 2 GENERALE ORDONNANNTIE

vandeii Burgers , of Inwoonders, hy zy Geeilelick oft
xveöreltl'idc , penfie t'ontfangen , op ρεηβ van geftraft te
worden aan lijve ende aan goeden, na gelegentheyc vander
faackéi.

xxxvit. 'Aangàande die P^oorfpraacken.
, Item dat die Séhöut, Burgermeefteren ende Schepeiien
fullen aannernèn ende toelaten tot voorfpraacken ». die
hem nüt ende beqüaam i ende tot fuiken getale als hem
goet dunckeh iàl , ten ware dat yeniant zyn ejrgen wobrd
nouden wilde , die gehouden fullen Wefen ίη handen van-
den Schout ééd te doen ons getrouwe te wefen, den Schout,
Jöu^ernreeftereïi ende Schepenen eer ende reverentie 'te be-
wijien, ende dat zy iri genen faackeli pahye dienen fullen,
tiaar zy vveieh bnrech'tvcerdicheyt irinc te zyn.

Dat nïemant Vaiidéli voorfpraacken part ofc deel hebben
en fal in iaacken, daar zy partyen inne dienen, opcbrredlie
Van Schepenerl.

Dat nlemaiit ovet· öoriJeei dfnifeh eh la!, pp dieverbeur-
tte vaii thien iiluyv'ebis, lbo die ce ny by die Schout .daar van
in boeten geflagen, en by Schepenen daar inne gekent wa-
te, tot behoef varideh Schbut. . ^

Sulleïi öock die vooi-fz. voorfpraacken hebben yeorcoji-
fultatie , eer mert proces aanleggen fal , van elcke-fake
cleyiie ofte groote vier ftuyvers,

Ende Ibllen die voorfpraacken hebben van elcke termijn,
Iteweteri, e^fch, ahtwoord, replicke, ende düplicke twee
iluyvers , ende indien zy van fchrifturen dienen deiir or-
idonnantie van Schout en Schepenen , van elck blad j. ftuy-
ver ; inlgelijcx obek van reprocen ende falvatieh, ende in-
dien zy eenich veirfoefck doeh, fullen zy hebben van eicke
verfoeck een ftiiyver.

Item indieh eenith voorfpraacke verfuymde 't recht van
zyn part^^e , rnits dat hy zyn termijn niet waer en name na
behoren, die felve fal gehouden wefen zyii partye te beta-
len fchade ende intereft, tot taxatie vanden Burgermeefte-
ren ende Schepenen,

Iterii indien yemanè geen voöfipraacke krijgen en kon.
de, fal die Schout hem van eenen behoorlicke vobffpraac-
ke verfien om hem te dienen, om zyn behoorlicke loon, of
indien hy arm ware, om Godts wille.

XXXVlil. Hóe men vöor Schout ende SchepitèH
procederen fal van rechts te plegen.
Tfém (b vvie den anderen met recht aanipreecken wil,
fal dèri felVen by den Gerechts-^ooden doen bieden of ver-
dachvaarden voor Schout ende Schepenen tecomen,opten
raaften Recht-dach alimen recht hout,maar optenRecht dach
cn falmen niemand verdachvaarden mogen, omme op dien
Kecht-dach te rechte te komen. Ende of men opdien dach
daar hy jegens gedaacht ware geen recht en hielde » fo fal
die citatie blijven open ftaan totten naeften Recht-dach
daar na.

xsxix. Fm Ciîaîten.
lîèm als yemind by defi gelwQren Bode te recht geroe-
pen qftè gcciteèrt is « fal die felvè Bode gehouden wefen
alfuIcKe citatie met namen ende toenamen van partyen,
ende den beteyckenden Recht-dach den Secretaris aen re
brengen, die welcke Secretaris daar af gehouden fal wefen
jegens den voorfz. Recht-dach een RolleofRegifter te
inaacken, ende uyt de felve Rolle die partyen op te roepen,
ende die eonclulie by partyen gedaan, miifgaders appoüicte-
inent ófte uytfprake van 't Gerecht aldaar aan te teyke-
nen , en φΊε felve Rollc alfo bewaren, van Regt-dage
'tot Re^-dagêi

xl. knepen.
Item of eenigé Burgers ofte Inwoondefs van Amersfoort
ecnige vreemde buyten' haar Vryheytwobnende, deden ar-
refteren, 't welcke zy aandén vooriz. perfonen ftjllen mo-
gen doen, fal defelve gearréfteerde terftont te rechtgeftelt
worden, te weten des felven daachs of ten langften daachs,'
daar na, of by gebreckvan dien,ial de gearrerteerde van 't
arreft ontflagen wefen, ten ware dat des daachs daarna Hey-
iig dach ware, in dien gevalle daachs daar aan.
' item een Man van buyten willende fpreken met recht
op eenige Burger oft Inwoonder van Amersfoort» falmen
den felven kort ende onvertogen recht doen, 't weick men
heet over dwersnacht recht.

Item wanneer binnen Amersfoort yemant befet wort by
den Schout of zyn Dienaars met eenige plechten, ende be-
looft te recht te komen oft te betalen op fekere boeten, fo
cn fal die Schout, indien hy niet te recht en komt noch en
betaalt, zyn boeten niet innewinnen, of die klager fal vol-
daan zyn.

Item indien yemand gearrefteert wefende ende te recht
ftaande, begeeit dach ofte termijn om 'c antwoorden, fal
deti Schout g^ehouden wefen borg te ftelle'ri j bm hem 'ten
benoemdert dage te recht té kbmen, ende indien die gear-
refteerde alsdan niet en quame , foo falmen jegens deri
burge protederen , gelijck alçmen jegens den principaale
gedaan foude hebben, fonder dat die burge namaals, mits
leverende den principaal , fal mogen vo liaan. Ende oftê
die SchqUt yemant onriloeg vanden arreft fonder confent
van partyeh , ende ten dagé dienende niet te recht en qua-
nie, fal die Schout voor die Ichult moeten refponderen.

Item, indien die Schout eenige Befeke perfonen levert ia
gevanckenlÎIe , fo fal fuickeh gevaiigen pei-foon daar we-
len tot iperikel ende larte vandeh aanklager, die alsdam
zyn recht vet-volgen mach jegens den gevangen als recht
is, ende fal die Schout daar af bntlaft \refeh , behoudelic-
ken dat die Schout tot allèn Recht-dageni als die gevan-
gen perfoon voor recht te doen heeft, den ièlven gevan-
gen vcrfekert aan 'c rccht leveren fal om rechts te plegen,
ende wederom in gevangeilHfe te leverisil, tot dat 't recht
geeynd fâi wefen tot zyiien lafte.

item indien yemant veribcht aandeh Schbut of zyn die-
naars yemand befet te hebben, fal die gene die de befettin-
ge begeert, metten Schbut bf 5;ynen Knecht ga'ïn tot deri
gene die hy befet wil hebben, ende ^aar 't dat die vooriz^
gearreii eerden geen borgen fetten en woude ofte en kon-i
(ie , ende dat die gene die befettinge begeert hem rechts
verfochte aanden Schout of zyhen dienaar , en die Schöiit
of zynen dienaar niet machtig en waren alleen die gearré-
fteerde te appreheDderen,,ofte houden, of in gevangeniiTe
te bt-engen, fo fal die Ipeferter mede zyn hand daaraan mo-
gen ilaan , ende mogeii voorts te hulpe nemen die genéa
die ty krijgen konnen, en ontloopt die befettér d^ar-en-
boven, ió fal die Schout, of zynen dienaar daar vry afwè-
feri ; èiide die befette peribon die foo ontkomt, fal verbeu-
ren tot onièn profyt fts Carolus gulden , ende fal die be-
fetter zyn recht jegens den ontlopen gearrefteerde peribon
mogen vervolgen.

Item datmen den Burgeren noch Ondéffaten goederen bini
nen der ftadt niet en fal mogen arieiteren dan van huys-
huere , of datmen den huysraed geladen vbnde op wa-
gen, of in fchepen, dry vende of dravende.

item die Burgers vah Amersfoort en fullèn malkandereri
voor genen vreemde rechten buyten de ftad in perfoneel
aâien in rechte mógen betrecken of aanfprekert, noch ar-
refteren, ende wie fulcx dede, fal arbitrallcken gecorrigcerc
worden.

XLi. Defaulten in Crimnelè faacken.

Γη Criminele faacken fob wanneer die Schout zyn ïnfbfr
matie precedent nemen wii, endè.dé getuygen by eenStad-
bode voor hem geroepen nïet en komen, fal die Schout"die
felve getuyge andermaal voor hem doen roepen , op ee^fi
pjene van een Carblus gulden voor die een reyfe,die andere
reyfe van twee Carolus guldens. Ende indien hy alsdan
niet en komt, fal den ièlven alsdan mogen apprehenderen
ende houden ter tijd toè hy getuycht fal hebben, ten wa-
re dat die getuygen fulcke nootlicke faacken te doèii
hadden , dat zi niet komen en mochten , 't welck zy den
Bode te keimen geven fullen, die 't felve den Schout rela-
teren ende te kennen geven fal.

Als die Schout zyn informatie precedent genomen heeft,
fal, indien die informatie fuffifant dtjucltt, procederen tiót
apprehenfie van misdadigen , ende hem veiTeeckeren van
zyne perfoon indien hy kan.

Ende indien die Schout den dfelinquantf niét bekomcrt'en
konde, fal hy 'tgoed van denfelven délinquant doen arreftéreii
ende befetten , ten ware hy caUtie fuflvfant wifte te ftellen
om 't gewijfde te voldoen , voor foo veel alft aangaat die
pecuniele boeten.

Dit gedaan zynde fal den Schout den délinquant of ihif-
dadigen mettcr clocké doen roepen om héiri in perfone te
komen verantwoorden op 't geen dàt die Schout hem op-
leggen oft aanfeggeir wil, die gehoort fal worden, indien hy
compareert, en lal die quxftie van zyn apprehenfie, óf die
Schout zynder verfeeckert fal zyn , dan niet, terftont by
die vanden Gerechte getermineert worden, ende fullen yootts
procederen'van Rechtdage tot rechtdage, totter diifinitijftoe.

Ende indien hy niet en komt noch en verfchijnc alfoo
geroepen zynde, fal noch twee reyfen metter kloeke als vo-
ren geroepen worden van veertien dagen tot veertien da-
^en , ende indien hy als dan nobh niet én komt, fal die
Schout toegelaten'worden zyn intertdit over te leggen e^e
te verifieren , ende fal die délinquant ofte misdadige vier-
maal geroepen worden , omme 't felve te fien doen ende
Sententie té hoofen : die vanden Gerechte ontfangen heb-
bende 't intendit vanden Schout, ende die verificatien van
dien, fullen na gelegentheyc vander ûke ende raisdaat den

-ocr page 1077-

DER STAD AMERSFOORT. '3233

^fL·v,. ff'an,d^fmîtJnmΛteriev!tnontwari11ge.
. ïtem indien quieftie vau ruyminge oft ontwaringe van
erven ofte huyfen viele , énde die gedaagde niet en com-
pareerde geciteert zynde, fal terttont gecondêmneert wor-
den zyn handen te treckm vanden lande ofï crV'cn, ende
vanden huyfe ruymingc te doen , Indicii hy oock achter-
ftallige pachten fchuldig ware , lal om bétâîinge van dien
tweemaal geroepen worden , énde indien hy ar^iafi niet en
komt, lal die aanklager toegelaten worden zyn nieeninge
ende éyfch over te leggen , ende bewyfen als hier boven
verklaart is.

' XLvi. Vanden àefault na litis-contsfiath.
: Item indien dat na partyen dingplichtig metten àtîde-
ren geworden , ende eyfch ende antwoort over gegeven
zyn , eenigh vsn hem uytbleef fal 't recht mogen voort-
varen na 't gene dat voor hem iniiegebrocht fal wefen, na
zy bevinden fullen te behoren.

xtvii. Van te Recht te kornen» "
Item die gene die verdagvaart is, fal felyer ofby zynen
gemachtig[den verfchynen voor recht, àls hy by den Secre-
taris opgeroepen werd , ende ial die aanklager oft zynen
volmachrige vngen > of die gedaachde of yemand van zy-
nen Avegen daar is , ende indien hy dan daar is, feil die eyC·
fcher zijn aanfpraak by monde ofte gefchrifte doen , ende
indien hy aan die aaiifprâak lyd in 't geheel of deel, fal
hy gecondemneert worden die aanlpraake te voldoen, ach-
tervolgende zyn belydin|^ê , binnen 14. dagen , ten ware
hem by den Gerechte ó'm redëlicke faacken langer termijn
gegunt ware , ende dat felve te teyckenen p|> die RoUe,
ende indien hy binnen den geprxfigeerden tyd niet en volde-
de , fal die ichuld by executie van zyn goed uytgehaalc
worden , ende in gevalle hy daar niet aan kende noch en
lyd , dan rechtelicken verantwoord, fullen partyen toege-
laten worden ten beyden zydén, te weten elckx in *t zyne
zijn vermeten te bewyfen. Waar't ook dat die (gedaagde
gehoort hebbende des aanklagers eyfch , herii begeerde te
beraden, fal hem by den Gerechte daar toefden tyd van8.
dagen gegoft worden, ofte langer tyd, na gelegentneyd vin-
der faacken.. '
XLVI 11. Van eedt te doene»
Item en fal voortaan niemand toegelaten worden om by zyn
eed yet te houden, daar af dat Gerecht by tuygen ofte an-
der fints ial mogen blycken. Indien oock die aanklager of-
te verweerder zynen eyfch met eenen genoechiamen ende
oprechten getuyge wifte te bewyfen, ende die wederpartye
ter contrarie niet en dede blycken , fal hy toegelaten wor-
den zynen getuyge met zynen eed te mogen ilercken, na
difpofitie van gefchreven rechten.

Wanneer yemand den anderen die fake op zyn eed ftelt,
fal fchuldig wefen te zweeren , oft den eed te refereren ^
ofte indien hy geen van beyden doen en wil, falgecondem-
neert worden, die Ichuld te betalen, behoudelick ende wel-
verftaande dat die eyifcher eeril ende vooral gehouden fal
zyn , des van den verweerder verfocht zynde den eed van
niet te calumnicren te doen, te weten dat hy anders niet
en gelooft noch^eii weet , hy heeft een rechtvaardige
faacke.

Item foo wanneer yemand van partyen by den Gerechte
of zyn wederpartye den eed gedefereert wort, fal. hy mo-
gen begeren ende nemen dén tyd van acht dagen om hem
te beraaen , oft in wat forme ende manière hy den eed fal
willen doen , ende indien hy ionder merckelicke oorfake
ten dage dienende niet en compareerde , ial die fchuld ge-
houden worden voor bekent, ende by Schepenen νοηηιίΓ·
gecondemneert worden.

XL IX, Van dingtalen over te leggen.

Item als partyen bevolen werd heuren dingtalen by ge-
fchrifte over te leggen,ial die eyflcher zynen eyich by articulen
in 't gefchrifte ia 't Gerechto^ die Rol Ie binnen acht dagen o-
verleveren, indien die$çhoutdan recht houd, ofte opten naa·
ften rechtdach , welcke eyfch de gedabde ontfangen fal
«yt handen vanden Secretaris, daar hy weder bp fchrifte-
lycke antwoorden fal .b'ywjïn gelyclcéacht dagen (jaar na,
ende d'eyifcher die naafle jacht diagen daer op repliceren,
ende voorts die naan:ç-vôÎgcnde aclw dagen te dupliceren,
en t'elcke termijne diefchrÎfturen te wiflelen, als vanden
eyfch gefeyt is, ibndër meer te fchryven, ten ware dat zy
merckdycke redenen,hi^dden ter contrarie, dat ftaanfaltot
ktnninge vanden Gereclite* i .

L. ^Is daarfejien zyn produUiz te doen.
Item indien die faacke volfchreven zynde, bevonden
wort in feyten ende bewys gelegen te zyn, fal 't Gerechc
partyen toelaten , om heuren vermeten ende Àëyninge te
Vvv νvv btwy-

misdaggen corrigeren oock quijc ende.,los ^vijfen,
hem niet-te-min condemnèren inde koiten,als zy heipquyc
wyien, welverftaande, dac zy den délinquant en défaillant
niet hoogec en Tullen condemneren, dan tot banntilèment
uytter Stad van Amersfoort ende die Vryheyt van dién , fe-
kere jaren of ten eeuwigen dagen ,naa gelegentheyt vander
iaackèn.

XLii. Defaulten in Civile faachn.

: Item a!s yemand te redht geroepen is, ende hy zyn recht-
dag waarneemt , indien die aanklager nieten compàrper-
de ," of den geciteerdén niet en eyfchede, ende die gedaag-
de beweie dat den dag diende , iaï die .felfde gedaagde ge-
abiblveert wórden vander tnOantie, ende niet gehouden we
fen weder te recht te komen, ten waar hy van nieuwesge-
rechtelycken geroepen Avare , ende fal d'eyifcher inde io
ften gecondémheert worden. Ende indien hy niet en dede
blycken darden dag dieqde, fal mogen lat^naantcyckenen,
dat hy gecdmpareert is geweeft , ende vèrfoecken van 't
Gerecht citatie , om den aanklager te doen verdagvaarden,
cm hem te iien abfolveren vander inftantie , welcke ciiatie
ïal hebben die claufiile van intimatie, tVn^.hy kome, dan
niet i YGerecht hem abfolveren fal vander ihftantiç. , , .

Item indien die gedaagde niet en compareerde teti daage
als hy verdaacht is, (al die eyfchër hem mogem befchuldi-
gcn van zyh defaült : te weten dat hy niet gecomen en is,
en fal wederom verdachvaart worden,, ende die koflen be-
taiefi , ende te betalen tot ónfenprofijte ftuyver. ^In-
dien hy andei-maal geroepen zynde niet çn compareerde,
lal als voren default jegëns hem gegeven worden ende be-
talen tot behoef als voren twee (luyvers î endè derdemaal
geroepen worden^ende indien hy oockalfonietenerfchynt,
lal dardemaal jegens hem default gegeven worden, ende
voor 'c proufyre van dien fal die aanciager toegelaten wor-
den vjnéi eyfch fchriftelycken over'te leggen ende die te
bewyfen, ende fal die défaillant betalen tot onfen behoef 3.
ftuyvers, ende voorts recht te iien doen j ende fal die ge-
daagde om 't (elfde te fieri doen vierdemaal verdachvaart
worden : wel verftaande nochtans » indien hy den ander-
maal of derdemaal verdachvaart zynde compareert, fal in
irechte ontfangen worden , mits betalende alle voorgaande
koften vanden defaulten ende boete voorfz., ten ware dat
hy t'elke rcyfe nootlycken ontfchult hadde, daar van hy den
Gerechte génoegfaam fal doen blyken.

xLixi. Fan defaulten. in materie van fchiftinge
ende fcheydinge,
, Item foo wie een ander roept om te hebben fchiftinge of
fçheydinge vanden gemehen boedel, fal den genen, daar
jegens hy fuicke fcheydinge verfoekt, laten roepen ende
citeren voor Schout ende Schepenen , ende indien hy niet
en quame derde werf geciteert zynde , fal vierdemaal geci-
teert ende geroepen worden, om te fien by den Schout en Ge-
rechte geprocedeert te worden tot die verfochte fchiftinge en-
de fcheydinge, die welck Schout ende Schepenen, den geci-
teerde jniet comparerende\ fullen van onfen't wegen metten
eyifcher al fuicke fchiftinge ende fcheydinge doen a ft behoort.

In Ikacken aangaande verkopinge van goederen by exe-
cutie, indien die gecondemneerde, wiens goederen men by
cxecatie verkopen wil, daar jegens roet recht yet wilde
leggen, fal hem byden Gerechte eenen bequamen dag ge-
gunt worden omme zynen rédenen te verklaren, ommeden
winder daar op gehoort, by die vanden Gerechte daar op
geordonneert te worden naa behoren, ende indien die ge-
condemneerde ten beteyckenden dage niet en quame , fal
hy vervallen weien van zyn redenen van oppofitieende we-
ren , ende fal die vercopinge voortganck hebben, maar in ·
dien die winder niet en quame ten felven dage ^ maar al-
leenlycken die gecondemneerde, fal die felve winder beta-
len die koften van dien dage , fonder te vervallen van zyn
execiitie , dan indien hy van nieuwes executie doen wil,
fal gehoudén wefen den gecondemneerde van nieuwes daar
toeterpepen.

jiLiY.- Fandm genen die hem vermeten aSlie jegens
yemand ie hebben.

Indien yetnand hem vermeet eenig recht of ai^ie jegens
yemant te'hèbbèn.ende 't felvë met recht niet.en vervolg,
de , fal dié j^een jegens wien fulck recht gepretendeert
wort, met recht mogen bedwingen zyn aûie te imenderen,
ende ial als dan t'Gerecht hém een behoorlycke termyn
prœfigéren ende ftellen om zyn aÖie te inftitueren, binnen
den welcken hy fulcken recht inrtitueren fal » of by gebre-
ken van dien , den geprœfigeerden tyd overftreken zynde,
'fal van zyn recht verfteecken weftn. '

-ocr page 1078-

GENERALE O R Ö O Ν Ν A 1 Ε

Ϊ074

bewyCeii bimien Jiîagen , tetj ware 't Gsrechç i>çvonde ,
hem van langer tjd van node te zyn , om welcke bewys j
van getuygen te boren ende te ontfangen, iâl die Schout i
een vanden Schepenen metten Secretaris ûiogen comraitte- j
ren, welcke çomnîiifie ^eSecretaris gehouden fal wefctiop
die Rolle te tcyckenen.

tl. Fm îHàfmeH 'vm rechten\
Indïeh bock die iaaci^e in rechte gelegen is, ende da'ttcr
geen feyxen ea zyn te bewyfen iottcr faacke dienende, fui- ^
ien aile heuren befchejt voegen by heuren ichrifturetu I
LI I. ΡΊί» bewys by den dingtalen over te Ifggea.
Item als partyen geordouneert is by den Gereciice haar
dingtalen by gefchrifte over te leggen, fulleti zy hetren
fchriftueren overleggen , ende voegen aiJe alfulcke brieven
ende muninjenten copye autentycken van dien, daarme-
de zy iMïur vermeten in die felvelchriftueren geallegeert,
nemen te verïfieren ende te bewylên«

LUI. Fan certificatien.
Sullen bock geen certificatien in 't Gerecht ontfangen
worden p.ra daar recht na te doene, ten waar faackedatdie
iuygen daar ime genoemt ^ wederorome van iiieuwes by
Commiflaris vanden Gerechte gehoort waren, op alfulcken
afticulen vanden fchriftueren, ais den Commiiïaris by par-
tyen overleyd fullen worden, daar op nochtans dieweder-
panyen by Commiflaris verdachvaart zynde, zyn ihterro-
gatorieji tien felven Commiflaris over te geven, ende die
getuygen te fien zweren, indien'themgoetdunckt.

Liv, Fan te renuntieren van produBie,
Itehi als partyen heuren getuygen beleyt hebben, ende den
Jyd hem by den Gerechte gepr$figccrt, overllreecken is,
lullen als dan rcnuntiercn van wyder produdie ofte meer
tuygen te beJeggen , ende publicatie der tuygenifle te be-
geeren, 'twelck hem 't Gerecht gunnen ial , ende daar na
ial partyen jegens die tuygcn ende heuren tuygeniile mo-
gen feggen dat hem goet duncken fal, ende daar na binnen
pcht dagen hasr tuygen ende haar depofuie befchermen en-
<le Talveren , ende voorts inde faacke concluderen, ende
recht ende juilitie begeren,

LV. Fan mondelinge dingtalen op die rolle te teyc
kenen»

Item in faacken van kleynen importantie, daar die Sche-
|)enen partyen niet en ordonneren van fchrifturen te dienen,
fal die Secretaris die mondelinge dingtalen in 't korte op
die rolle aanteykenen, endedaar Oock't vonnilïè, appoinde-
ment, of vlucht oordeel daar op te geven by voegen ^ daar
van die Secretaris hebben fal i. ftuyver.

Lvi. Fan partyen te eondemneren oft abjolverem
Item Schepenen fullen voortaan haar Sententie pronun-
• eieren by condemnatie ofte abfolutie , ende fal die Secre-
taris daar achter aan fetten die date van dien , fonder dat
ly rechte of onrechte aanfpraacke, inleydinge ofte uytley-
dinge oft diergelijke woorden meer bruycken fullen.

LV II. Van ko fien te betalen.
Item in alle rechtvorderinge, die voor Schout ende Sche-
penen gehouden fallen worden, foo wie van partyen inden
"onrechten vallet, fal alle die onCoften betalen vander we-
derpartyen , ten ware uyt merckelijcke redenen by Von-
nilïè van Schepenen die koften gecompenièert waren.
LV 111. Op geen copyen te wijfen.
Item en fullen Schepenen niet >vijfen dan op originale
brieven of copyen, geauthentifeert by Secretaris, partyeu daar
4pver geroepen.

Lix. Fan appelleren.
Item van alle VonniiTen, gewefen by Schoi^t ende Sche-
penen van Amersfoort, fullen partyen die hem laten dunc-
ken beiwaart te zyne , daar van binnen tien dagen mogen
appelleren aan den Hove .Provinciaal, ende haar appel al-
daar verheffen binnen een maand, ende binnen een maand
daar na introduceren ende vervolgden, op die gewoonlicke
boete, of by gcbreck van dien, fal 't beroep by hem ge.
daan defert ende «fonder cracht wefen, ende dat geweien
Vonnilfe ter executie gelecht, ende die boete tot onfen
' keheef geexecuteert worden fonder eenige firaulatie.

LX. Fan pandinge ende eaeciitie»
Item dat van nu voortaan niemant geexecuteert oft ge-
pant ial worden , ten zy hy by voorpandc Vonniife ofte
plechte gecondemneert zy, ende fal tlie ielve executie eerft
gefchieden aan de tilbaar have vande gecondemneerde, ende
indien daar geen tilbaar have en ware, of dat daar niet ge-
noeg en ware, ialmen voorts executeren aan die eygelicke
ütiroerende goederen , ^ ende ander vorderlicke goederen,
indien daar eenige zyn, indien niet of niet genoeg, voorts
exeeuteren aan die vruchten vanden Thijnsgoederen, Lcen-

pederen , ende alle vorderliclce goederen t>y vercopingei
behoudelick altijd den O verheer zyn recht ,· of bygebreec-
ke van al 't geen.vooriz. is, lal die gecondemneerde geap-
prehendeert worden, indien 't die winre begeert, ende ge-
vanckelicke gehoudeii worden tot zynen cofte.

Item als yemant in eenige pedbnele adie gecondemneert
is, ftl des Schouten dienaar na behoorlicke ibmmatie die
havelicke goederen by hehi aangietaft, in prefentie van
Schout ehde eenige vanden Gerechte by goede inventaris
ftellen in verfeeckerder hand , ende aldaar houden fes da-
gen , ende alsdan , indien daar binnen niiddelretijd geen
betalinge 'en gefchiede , ül hy fulcke goederen openbaer-
iicken vertopen aaji gerede penningen , daar mede al vo-
ren bi talen den Vvinre zyn toegewefen penningen, ende
jdaar na aftrecken zyn behooHijcke falaris metten oncofteu
ivan die vercopingc, eii dat overlchot den gecondenmeer-
den weder geven.

Die Schötit Avanneer hy pand, ial hebben voor zyn falt-
I ris I. ftuyver, ende wanneer hy leveringedoet, ialliebbea

ft uy vers;

Item fo wanheer yemand gecondemneert wort zyn we-
derpïïttye te betalen, daar eenige boeten ofpenenop ftaan,
lal die Schout zyn boeten oft penen niet mogen execute-
ren , teti Ζ3Γ partye eerft ende voor al voldaan is.

item indien yemand aajigefproken word met Schepenen
brieven ^ inhoudende condemhatie , oft met eenige plech-
ten niet verjaart zynde , fulleii by proviCe ende op cautie
geexeaiteert worden, ten waar dat die gecondemneerde in
drie dagen konde doceten van betalinge , oft van eenige
ander rechtelicke \lreer ende peremptoir middel ter con-
trarie , daarom hy niet gehouden en foüde zyn fulcx de
doene.

Item als yemand hem met recht oppofeert j^ens pan-
dinge en executie, fal gehoort worden in zynallegatife,ende
men fal die redenen van zyn oppofitie fommierlick ende in
't cort verftaan , ende fal nochtans die begonfte executie
heuren voortganck hebben, ten ware dat uyt merckélicke
redenen die felve by den Gerechte opgehouden, ende ge·
furcheert worden.

Item of yemand t'onreGht geexecuteert worde, oft bo-
ven die fomme dan hy fchuldich is, lal die gene tot wiens
verfoecke alfulcke executie gedaan'word, gecondemneert
worden partye geinterefteert te betalen allecoften, fcha-
den ende intereften hy ter caüfe van dien geleden heeft,
ende daar toe den felven geinterefleerden betalen twee Ca-
rölus guldéns, ende daarenboven tot onfen profyteeen Ca-
rölus gulden, welverftaande dat d'executïe evenwel voorts
gaan lal totter iömme ongeexecuteert zynde, in 't Vonnifle
ofte plecht begrepen.

Item indien yemand hietter daat executie belette, tewe-
teh den Schout, Schepenen oft Dienaars buyten den huyfe
te iluyten,ofte daar uyt te keeren',ofdepandenuytter hand
te nemen , ofte die gene panden genomen woude liebben,
die foude verbeuren tien CarOlUs guldens tot onfen behoef,
ende fo wie dat eenich vanden Schout, Schepenen oft heu-
ren Dienaars uytten huyfe ftieten ofte lthoven,die ibude
verbeuren twintig Carolus guldens tot onièn behoef, ende
fo wie dat met ftocken, fteenen oft wapenen iloege offtaac-
ke, dat ft)ude men rechten metten fweerde aan zyn lijf.

Item als yemant by Sententie ende Vonniile van Schepe-
nen gecondemneert is, ende van 't felve Vonnifle niet ge-
appelleert en ware, ialmen nae die tien dagen hem doen
lommeren oft vermanen, dat hy binnen 14. dagen *t Von-
nifle voldoe, ende indien hy des niet en dede, fal hy als-
dan geexecuteert worden aan zyn goederen in maniere als
boven gefeyt is.

LX I. In faacken van uytheemfchen ende Borgeren
jegens uytheemfchen.

Wanneer een uytheemfche eenen Borger voor recht aen^
fpreecken wil , fal hy den borger voor recht doen bieden
ten naeften rechtdach, ende die wete aan zyn peribondoen
doen, ofte tot zynen huyfe oft woonfiad, welcke dach die
Burger gehouden werd waar te nemen, ende op die ftaan-
de voet op te aanfpraack vandea uytheemfchen t'antwoor-
den, of by gebreecke van dien fal clie uytheemfche toege-
laten worden zyn vermeten te bewij fen , om dat gedaan
zynde , hem alsdan by Schepenen recht gedaan te worden
naa behoren, ende indien die uytheemfche winre der faac-
ke is, lal die Sententie tot zynen vordeel gegeven ibnder
eenich vertreck geexecuteert worden, eerft op de havelic-
ke goederen vanden gecondemneerden Burger, endeindiea
daar geen havelicke goederen en waren, of niet genoeg en
waren , op zyn ander goederen, ibnder dievercopingevan
dien te vertrecken oft uyt te ftellen , oft eenige Kerckge-
boden tc docni dan fullen die ten naeften RechtdageoTCn-

bnarlickwi

-ocr page 1079-

DER STAD AMERSFOORT. '3235

LXV 111.. Schepenen recht,
f^an Cloofieren geen eygen te mogen kopen.
Item geen Geeftelycke georde Perfonen, Collégien, Gaft-
huyferen, Kercken, Cluyfen, Capellen, oft eenige geefte-
lycke vergaderingc 1, hoe die 2yn mogen, by hen oft een>
ge anderen voor hen tot heuren profyte, en fullen mogen
Kopen oft verkrygen eenige erve , eygen óft eenigerhande
immobel goederen, op pœne dat alfulcke contract oft koop
van onweerden fal wefen, ende dat die vercoper daar-en-
boven arbitralicken gecorrigeert fal worden. Ende waar
't oock faacke dat die felve religiofe plaatfen eenige onroe-
rende goet gegeven, of by teftamente gemaackt wotd, ful-
len 't ièlve mogen ontfangen , dan fullen gehouden wefen
binnen 's jaars 't felve uyt hare handen te ftellen ende alie-
neren in weerlicker hand, op 't verbeuren, indienzyfalct
niet en deden, vanden fel ven goeden tot onfen profyte, ende
die iulcx aanbrocht ende te kennen gaf, lal van 't felve goed
genieten den tfenften penninck.

LX IX. Geen ernien te mogen ontfangen.
Item en fullen geen Geeftelijcke gWde perfonen, noch
geen Geeftelijcke plaatfen eenige erven mogen ontfangen
by fucceflie , ten ware by teftament oft gemaacken , dan
als dat in't voorgaande artijkel verklaart is. Waart oock
dat eenig perfoon , man of wijf, hem met zijn goet in een
Cloofter begave, fuïlen die naafte vrienden ende maagen
't felve pet mogen loflèn , ende wederom inkopen binnen
jaar ende dag, den penninck achtienei ende indien zy fulcx
niet en deden , fal 't felve Cloofter 't voorfz. goet binnen
't naeft 't volgende jaar weerloos werden als voorfz. is.

Lxx. f^an tranfporten»
Soo wie eenig land, huyfe, erf, oft eenige onroerlijcke
goederen binnen der Stad ofte Stads vryheyd gelegen , fal
willen tranfporteren , oft oock met eenige tenten of pen-'
ningen belaften , fal fulcx gehouden wefen te doen voor
Schout of zijnen iubftituyt, ende die vanden Gerechte van
Amersftjort, of ten minftcn voor twee Schepenen in jegen-
woordigheyt vanden Secretaris, ende fal 't ièlve mogen doen
by hen felven, of by zyn gemachtigde, fpecialyckdaartoe
onder eenig autentyck iègel gedeputeeit.

lxx4. f^an o'üerdrachten van Tijns-goedtnn ge^

houden van Godshuyferen,
item Tins-goederen die gehouden worden van eenige
Godshuyferen oft van die Stad , die fullen overgaan voor
Schout ende Schepenen fonder prarjudicie van den Tins-
heere , als dat zynen Tyns -aangaat, uyt-genomen onfe
Tyns-goederen , die overgaan fullen voor onfe Land-Rent-
meefter.

Wanneet yemaind zyn goed voof Schout ende Schepenen
overdraagt, ibnder zyn eygendoms brieven aldaar te tonen,
fo fal des niet jegenftaande die overdracht by die vanden
Gerechte gepaiféert ende beiegeit worden , des fal in die
Schepenen brief geftelt worden defe claufule: behouden
een yegelycken zyns rechts»
LXX 11. i^an Salaris om over tranfporten te ftaen. '
Item die Schout fal hebben van een overgift drie ftuy-
vers , indien daar maar een overgevef en is , ende indieit
twee of meer is, die famentlycken heur gemeen recht o-
vergeven willen, foo fal hy hebben dubbelt geld , te we-
ten fes ftuyvers , ende die Schepenen fullen hebben van
een overgifte elcx drie groot, ende indien daar meer over-
gevers zyn, fal elcx vande twee Schepenen daar van hebben
dubbelt, ende omme den felven brief te befegelen , 't zy
ofter veel overgeevers zyn dan niet, fal die Schout hebben
voor zyn fegel twee Carolus guldens twee ftuyvers, endts
die Schepenen elcx drie groot, ten ware datter meer over-
gevers waren, dan ialt dubbelt wefen als voorfz. is» '
lxx 111. Die Secretaris regifler te houden.
Item die Secretaris fal gehouden wefen regiftór te houden
van allen overgifte , die voor Schout ende Schepenen ge-
fchien , daar voor hy hebben fal van elcke overgifte dne
groot, ten waare datter meer overgcvers vrarea 1 «^n fal
hy hebben dubbelt geld.

lxx iv. Wancertificatïm.
Item van alle certificatien die voor Schout ende Schepe-
nen gepaflèert worden, ial die Schout van 't overilaan heb-
ben twee ftuyvers, ende die Schepenen elcx een ftuyver, die
Secretaris inigelycx een ftuyver.

Lxxv. Van plechten ende renten aan te hingen

binnen een maand.
Ende ten eynde dat yemand die eenige tranfport fal wil-
len onifangen, oft eenige renten uytten voorft. onroerlyc-
ke goederen copen, fal men nu binnen Amersfoord mettef
clocke afluyden ende vercondigen, indien ycrawid eenige
Vvv VVV % plfch<;

baariicken gerocpeit ende vcrcoft, den meeften daar voor
biedende, ende laatfte verhoger, den welcken coper daar
af behoorlicken brieven by die vanden Gerechte gegeven
lullen worden indien hy fulcx aan hem veribeckc, mits
opleggende die penningen vanden coop, van den welcken
die winre der faacken betaalt fal worden , ende die colien
vander executie afgetogen zynde, fal *c overfchót den ge*
condemneèrde gegeven worden.

Lx ïi. Van Ofirecbte executie.
Indien yemand met onrecht een anders goet by executie
oft anderfints doet vercopen, ende dat gerechtelicken we-
derftaan word , fa! die vercoper verbeuren tot onfen prof-
fijte fes Garolüs guldens j ende indien yemant te onrecht
executie belet, die fal gecondemneert worden in coften,
fchaden, ende intereften den vercoper te betalen.
Lxi 11. Fan hrch te feilen die goet ly executie koopt.
Item yemand die eenig goed koopt dat by executie ver-
kocht word , fal die felve terftont wishej^ doen ende bor-
ge Hellen, om te betalen op ,fulcken termijn als in't verco-
pen bevoorwaart ial zyn, by confent vanden Crediteurs,
ende indien hy fulcx niet en dede , fo falmen dan 't ver-
kochte goet weder verkopen tot z^n perikele ende koften.

LX IV. Vhn executie op Sententie. ^
So wanneer eenig goet by exçcutie, oft andefiintsby die
vanden Gerechte verkocht werd , ial die Schout voor zyn
iàlaris daar af hebben t'eicke reyfe 4. ftuyv. die twee Sche-
penen elcx twee ftuyvers, ende die Secretaris, die vin als
pertinent regifter houden fal, oock twee ftuyvers.

lxv. f^an goet om reet geld te verkopen. ,
So wie voor retht verwilkeurt ende confenteert, dat by
gebreck van betalinge zyn goét om reet geld verkocht ial
mogen werden , diens goet falmen by gebreck der felver
betalinge met een Sonnendaags gebod inder Kercken roe-
pen , ende des Manendags daar na oni gereed geld te ver-
kopen , fonder meer geboden daar omme te docne.

Lxvi. f^an confignatie *oan penningen.
Soo wanneei· eenige penningen deur ordonnantie van die
Vanden Gerechte, oft anderfints by eenig van partyen on-
<fcr *t Gerecht gebrocht worden , fullen alfulcke pennin-

Sen geleyert worden in handen van een vanden Schepenen,
ie 't Gerecht daar toe ordonneren fal, omme by hem be-
waart te yirorden tot behoef vanden genen die in "t uyteyn-
de van de faacken bevonden fullen worden daar toe ge-
rechtigt te weien. Ende en fal die vooriz. Schepen alfulc-
ke penningen niemant mo^en overgeven , fonder ordon·
nanrie van Schout ende Schepenen , op pœne van daar
voren inne te ftaan j ende fal hebben van zyn bewaarniiTe
den hondertile pennink, ende die Secretaris fal in zyn re-
jrifter ftellen die penningen in fpecie, die den Schepen on-
dergegeven fullen worden, daar van hygeloont fal wor-
den tot taxatie van Schout, tlurgermeefteren ende Sche-
penen.

LXV 11. Van f referentie iufchen veel Crediteurs.
So wanneer goet by executie verkocht is, ende daar veel
Crediteurs zyn, fullen die penningen vande verkochte goe-
deren komende,orider een vanden Schepenen, daar toe by
den Gerechte geordonneert , gebrocht worden , omme by
hem die te bewaren , ter tyd toe, dat op die prxferenüe
geordonneert fal zyn. Ende ten eynde dat niemant vanden
Crediteuren hier inne verkort en zy, fullen alle die credi-
teuren die drie Sonnendags geboden aan een komende, o-
penbaarlicken in die Parochie·Kerck geroepen worden,
omme op eenen fekeren betaamelicken Rechtdage voor 't
Gerecht te komen , en van heuren recht te tonen, 't zy
Yan priEferentie oft concurrentie, dat is te weten, 't zydat
sy willen feggen voor die andere Crediteurs behoren betaalt
te worden , oft dat zy gelyckelicken allegader naa ad-
venant van heuren fchulden vanden voorfz. penningen be-
taalt behoren te werden. Ende die materie van praferentie
getermineert zynde, fal die Schepen, onder wien die voorfz.
penningen leggen , eenen yegelicken vanden Crediteuren
leveren, achtervolgende 't vonnifle by Schepenen daar op
gewefen. Ende dit al op cautie, dieelckeen va'ndenvoorfz.
Crediteuren fal flellen van te reftitueren, van 't geen hy
onifangen fal hebben , indien yemand binnen jaars ende
lès weecken naa date van 't voorfz. vonnifle quame , die
van beter recht dede blycken, ofte met hem deelen na ad-
venant als boven , indien hy van gelycke recht konde be-
wyfen ; ende en fal die Schepen , onder wlen de pennin-
. gen ruften, die ièlve onder die Crediteurs niet anders mo-
gen deylen, dan voor gefeyt is,, op pœne dat hy gehouden
fal zyn die Craiitcuren daar vooren terefponderenterfom-
tne vanden penningen toe, by hem anders danvoorfis.ftaat
gedeyl^

-ocr page 1080-

1076 GENERALE O R D O Ν Ν A Ν .Τ > Ε

na 't fcheyden vanden bedde of huwelijcice. - ^

Man ende Wijf hebbende geboorte Ijy malcanderen of
niet, en fullen geert huyfinge , hoffteden, erven , of ren-
ten mogen overgeven , Aveerioos werden, iinch befwaren
ih eeniger manieren i ten zy 't famenderhant, of by gemeen
Gonfent. .

Item alle fchuÏdén die Man óf Wijf t'famen oft elcxby-
fonder , voor , oft ftaande hoüwelick , gemaackt haddeh
ende fchuldicji waren, fal mei. m&t recht aan haar beyder
goederen mogen verhalen. ; .

Item (lat ftaande huwelick geen Wijf buytenconfentvart
haar Man eenige fchulden fal mogen maacken, zy en waai*
een openbaar coopwijf, jn welke gevalle zy fchulden fal
mogen indacken , ende lieur gemeen gosderen verbinden
in iaaciceri heur cooprnanfchap aangaande.

item aile Leengoederen , Thijnsgoedereri , Erfpachten,
oft andei*en heerlicke ehdè vprderlicke goederen, die eenich
Man of Wijf ontfaii^en heeft, óf hém aangeerft zyn vah
heuren ouders, fullen fuccederen op die zyde daar zy vaa
gecömeti zyn*

Lxxxiit. Fan Lijftochten,
Item dat Man noch Wijf malkanderen geen- goet geven
noch maacken en fullen ftaande huwelick, dan lijftochten
alleen, weicke lijftocht zymallcanderenfullenm®genmaac-
iceni. fonder daar by te prcejudiceren die Kinderen vanden
voorbedde, in weicke gevalle zy hem reguleren fullen na
befchréven rechten, ■

LXXX IV. Fan goet in lijftochten te befitten.
Soo wie eenich goet in lijftochte befit, fal 't felve ge-
bruycken alfmen fulck goet gewoonlicken is ende behoort
te gebruycketi, endè 't Telve in rake ende dake houden,
ende indien hy fulcx niet eh dede , ial hy den eygenaar
van zynen ichaden ende interefteh ter caufe van dien gele-
den, tot taxatie van die .vanden Gerechte opleggen ende be-
taièrt, ionder dat hy van zynen lijftochte vervallen fal. 4
Lxxxv. Van Boedelrecht, .
Item Man of Wijf, die boedelharder gebleven is,fal den
erfgenamen, daar hy Ichuldich is jegens te deyjen , rechte
bewijfinge doen van allen goederen , die de perioon , die
daar doot gebleven is, int laatfte van zynen leven beièten
hadde , het zy dat die goederen zyn inden Sterf-huyfe of
daar buyten, binnen der Stad of die vryheyd, ende indien
eenich goet by den Gerechte inden Sterf-huyfe bevonden
wert, alfoo verre als die er%enamen begeren , ib ial dat
Gerechte des goets feecker. wefen, dattet den erfgenamen
niet öntvoert en werde » ende men hem daar aan rechten
mach alft recht wijft. ·

LXXXV I. Fan Boedelcedulkn.
Item als yemand Boedelcedullen overleveren fal , dat fal
hy doen tot fuleken dage als hem by den Recht geftélc
word , ende als die Boedelcedulle óvergelevert fal wefert
den erfgenamen, foo fullen die felve erfgetiamen heur be-
raat daar op hebben 14. dagen lanck ende indien-dan
Rechtdach is, ofte ten naafteii openen Rechtdagedaar naa;
foo fullen die erfgenamen die felve Boedelcedullen int heel
ofte deel mogen wederfpreecken , eude heur gebreecken,
die zy daar op weten , in 't fchrift dien dach den Boedel-
hardér overleveren , daar die Boedelharder dan oock zyn
beraat op hebben fal totten naaften Rechtdage over 14. da-
gen daar na, waar op zy dan dingplichtich fullen worden,
ende die Schepenen fullen recht wijfen, .

Item foo wanneer die Boedelcedulle geclaart is » 'te we-
^ j ten by middelen oft wijllnge der Schepenen,of by toelatin·
■ ge der partyen , dat zy niet gewraackt en wert, fo fal die
Boedelharder daar dan mede volftaan , jbehoudelicken dat
die Boedelharder zyn eed daar dan op doen fal als rechtisi
fonder bedroch , indien den felven boedel binnen 's ja^s
ende daachs met recht aangefproken werd. r

LXXXV 11. Van goet toe te bezegelen. ι
Item wanneer die Schout ende Schepenen eenich goet
toe bezegelen, daar af fal die Schout hebben i3.ftuyvers,
elck vanden twee Schepenen, die daar toe geftelt worden,
4. ftuyvers. Ende waart dac eenich Boedelharder, hy zy
Man of Wijf, eenige flote , die metten Schout, Schepe-
nen ende des Gerechts zegel bezegelt ware, ontzegeldeoft
bràkë, oft dede ontzegelen ofte breecken, heyme ickenof
openbaar,|by hem felven buyten den Gerechte> dat foude
men re'chteh tot arbitrage van den Schepenen,naa gelegent-
heyc vander faacke. Ende alsmen dat goet weder ontze-
gelen fal, daar af fal elck'vanden twee Schepenen die 'C
bevolen werd , hebben twee ftuyvers. . .1

, Fan Brieven in gemeen hoedeU '
Item als twee of meer in eenige gQeden beftofven zyn,"
die brieven die inden boedei zyn, fullen geleyt worden ondff

- ' dï»

fjlechten , rèntefj, oft eenige penningen ftaande hadde op
eenige onroerende goederen binnen Amersfoort of dievry-
heyt gelegen > binnen een maant haalVcomende gehouden
fal wefei.i by den Seçretarîs in 't fegifter te laten aanceyckenen^
of by gebreecke van dien , en fiillen alfulcke plechten in
fnatérie van prxferentie deii génen die jö'nafer plechten heb-
ben niet prxjudiceren, daat âf die Secretaris van 't aan-
teyckenén fal hebben vati elók een halvö ftuyver, ende iàl
èie felve Secretaris des vah yerhant verfocht zijnde, gehoü-
den Avefen te deurfien ende té vifitereil alle zijn regifteren,
ende partye fekerlicken onderrichten, of alfulcke goet ais
belaft in 't regiftcr aahgeteyckeht is öf niet, daar af dat hy
hebben, fal voor zijn moeyte ende arbeyt van te deûrfiçn
h regifter van elcke jare^ daar hy iöeckt, een halve iiuy-'
ver. ^ . \ , ,

Lxxvi. ^oet ie helaflen met ks-ren'ten.

item foo wie zijn huylen , erven , oft goet fal willen
fcelaften met eenige lof-renten , fal dat cotnen belyen ende
verplegen yoor Schout ende Schepenen als voorfz. is, fon-
der den eygen over te geven , ende wederom in erfpacht
èe ontfangèn op alfulcke lof-renten als daar uyt verkocht
xyn , niet jegenftaande > datmen van öucs fulcx plach te
doene.

Lxxvi li Van yemAnt te beletfen zyn goed over ié
geven.

Soo wanneer yemànd belet wort zyn goet over te geven
of te tranfporteren , fal 't traiifport opftaan, ter tyd ende
wijlen toe Schepenen kenniife genomen hebben , wie van
hen beyden recht of onrecht heeft, ende den genen die in
onrechte bevonden word j fal tot behoef van zyn partye
gecondemneert worden in alle koften , fchaden, ende in-
cereifen*

Lxxvi 11. Van renten op Buyfen.

Datmen van nu voortaan binnen Amersfoort geen huy-
iinge, erven ^ ofte hofifeden befwaren noch belaften en
fal mogen met eenige jaariycxe ohlosbeir 7 ynfen of Erf-
renten , maar die zyn huylen ofte erven binnen Amers-
ioort fal Avillen belatten, fal 't felve mogen doen, mits die
hypotequerende, die penninck xx. ende niet hooger , of die
penninck i6. ende niet daar onder, weicke renten die ver-
kopers ofte heuren erfgenamen altyd tot heuren geliefte
lullen mogen loflen, mits betalende die verlopen ende ver-
Ichenen renten ende pachten met die hooftfomme.
Lxxix, Fan Stads fchulden.

Dat aile brieven hypoteque houdende , fullen voor de
Stads fchulden gaan, indien die ouder zyn van date dan der
Stad fchult.

Lxxx. te mogen difponeren hy Teftamente.

Item foo wie van.zynen goederen fal willen difponeren
by teftamente, codicille of by uytterfte wille , foo wel van
mobile als immobile goederen binnen Amersfoort oft die
vryheyd gelegen, fal fulcx mogen doen voor Schout, twee
Schepenen ende Secretaris, ofte voor Notaris geapprobeert
by den Furft van den Lande, oft by den Hove provinciaal
van Utrecht, ende drie getuygen , mansperfonen , ten
minften i8, jaren out zyndc , weicke Notaris ende tuygen
in prefentie vanden teftateur 't felve inftrument fullen on-
derfchrijven. Indien oock dic| teftateur zyn teftamente by
monde maackt , fonder te begeren eemge fchrift daar of
gemaackt te werden , ial die Notaris gehouden zyn binnen
drie dagen alfulcke Teftament oft uytterfte wille by ge-
fchrifte te ftellen , ende een openbaar inftrument daar af

maacken ende t'onderfchrijven, ende't felve by drie tuy
"gen , die aldaar prefent geweeft zyn , mede doen onder-
teyckenen.

Lx^cx I. Van Hylkken t Hylixvoorwaarden, Lijf-
tochten j i^c, . ί
f ■ ! Van Kinderen die hem felven hyïicken.

Item een Weduwe, Jonckvrou, oft jongelfnck, die hem
felven voor ïj". jaren heylickt buyten zyn vader oft vader-
.li'jcke ouders » den felven fullen diç vader oft moeder niet
gehouden zyn eenige goeden tot vorderinge vanden huwe-
lijcken te geven , noch by teftamente ofte uyterfte wille
,gehouden wefen yet achter te laten. ,

LXXx 11. Fan Man ende ÏFijf,

Item die goederen van Man ende Wijf gelegen inden
Landen van Utrecht en ibllen niet gemeen wefen « ten zy
dat eerft haar.geboden inder Kercke gehad, icndemalcan-
deréh voor de Kerckcn getrouwet ende innegeleyt hebben
by conlent van vrienden ende magen , aan beyden fyden,
ende daar naa tot eenre tafel geweeft , ende malcanderçn
beilapen hebben , ende dat gedaan zynde , foo fal heurer
lieyder goet eerft gemeen zyn , cndc fullen gelijck deylen

-ocr page 1081-

"ÖER STAD AMERSFOORT. 1077

«Ïen outfle, prefererende altyc een mansperfoon, voor een
vröuperibon, die bewaarder der felfder brieven wefen fal,
ende die ander mogen dan vUimus iiKt fulcke brieven ne-
men op beuren ko(t,niaar waar dat fake dacheurdereenich
te vooren deel in dien goeden hadde, foodat hy by die be-
lierfte het meer deel in die goeden hadde, die fal bewaar-
der der brieven worden, behoudelycken dat die andere alle
vidimtu daar uyt nemen mógen als voorfz. is.

JLXXX1X. F%n Weduwèn voor die haar uyt te gaan.

Item een Weduwe fittende in gemeen boedel met haar
man, die voor die baar uytgaan wil, fal met haar dagelixe
cledereh uytten boedel gaan, fonder yet anders met haar te
dragen ofte verlleeckén te hebben , ende dat gedaan heb-
bende fal zy vander fchulden ende laden des bt)edels onge-
houden zyn , waart oock dat narhaals bevonden worde dat
xy yet van den boedel verfteecken ende wechgedragen liad-
de, fal zy des boedels plechirich Zyn.

'•^c. Fan Man ende Wijf.

Een gehylickc man die eenige gronden vari erveri, ren-
ten ofte huerweer van eenige goeden gelegen binnen der
Stad oft der vryheyd van dien oiitfanget Üaande huwelick ,
toopt oft vercrycht met penningen uytten gemeen boedel
comeode, fal dat ontfangen tot zyns huysvrouwenbehoef,
half ende half Ende aangaande van Leengoederen, Thyns-
goederen , erfpachten , oft andere vorderlyclce goederen ,
die de man ftaande houweiick ontfangen fal als boven, daar
af ial hy zyn wyf oft heuren erfgenaam begrooten, ofte ver-
ftooren vande een helft yande weerde vanden Vodrfz. goe-
deren.

xci. Fan V voordeel van een man.

Item een man ial ten overlijden van zynen wy ve t'zynen
Vordelehebben ende nemen voor uytten boedel, dat beite
harnafch tot zVnen lyve behorende, met alle kleederen,
riemen, taifche'n t'zyne lyve behorende, voort drie die belle
peerden die dan daar zyn, die men ryden ende daar hy zyn
Heere mede dienen mag , ten minften oud wefende twee
jaren, uytgenomen wagen peerden, die dagelicx in die wa-
gen gaan om loon dienende ; noch ial hy hebben een fil-
veren fchaal, een paar vleiTchen, een dweele, een bedde,
een hooftpeluwe , een oorkuiïèn , een deken , een paar
slaaplakens, van elcke dat befte, foo verre alft daar is als
zyn wyf fterft.

xc 11. Van 7 vordeel van een vrouive.

Een vrou fal tot heuren vord^e nemen ten overlijden va h
beuren man uyten gemeen boedeH alle kleedeten alsdan tot
heuren lyve behorende , voortaan dat befte koffere, met
alle hooftklederen, een becken, een watervat, eendweel,
een tafel met een tafellaken, een tinne kan, een ftoel met
een kuflen, een bedde, een deecken, een paar flaaplakens,
een pot, een ketel , uytgenomen br'ouketelen , daar men
hoppenbier mede brotiwet, een kandelaar, een haal, een
tange, een byl met een block, van elcke dat befte, alfoo
verre alft: daar is, als haar man fterft, maar waar't fake dat
van eicken dinge maar een ware, dat fclve fal diervroutot
heuren vordele nemen.

XCi 11. Fan V vordeel van den outflen foon.

Die oudfte foon fal tot zynen vordele nemen voor zyn
moeder ofte ftiefmoeder uyt zyn vaderlijcke goederen, foo
veel ais een man neemt voor zyn vordele na zyn wyfs dood
ayten gemeen boedel.

X c I v. Van gemeen goed.

Wanneer eenige borgeren oft anderen, gemeen goed t'famen
hebben binnen die vryheyd van Amersfoort, ende wanneet'
zy niet en konnen verdragen, omme die t'famen tegebruyc-
ken of die ^e verhuren, fo fal mogen die gene die vanden
anderen gefcheyden wil wefen , 't felve gemeen goet ftel-
len op een feecKer huys te geven ofte te nemen , ende fal
die wederpartye gehouden wefen 't felve fo t'accepteren ,
of daar voren te verlaten , ten ware dat zy van den pro-
prietyt ende d*eygendomme fcheydinge begeerden , dat zy
in iulcken gevalle doen fullen alft behoort.

xcv. Fan nieuwe wercken te verbieden.

Item indien dat yemands den anderen te na of te hoge
timmerde , fal die gene die 't hinderlick is of te na gaat,
tnet recht mogen verbieden , ende dat ter plaaifen daar 't
werck gemaackt wrerd , ende wat naderhand op of aan 't
begonnen werck getimmert word, fal by provifieendefon
der ander kenniftë van faken gedemolieert ende afgcbrooc-
ken worden , tot kofte vanden genen die jegens fulcx ver-
bod gedaan heeft : wel verftaande nochtans dat die felve die
alfulck werck begonnen heeft, mits ftellende fuffifante eau
tie om 't werck af te breken , indien dat bevonden word
aifo te behoren, voorts fal mogen tin)meren.

xcvi. Vantimmeragté,

Item indien't gebeurde dat yemand van nu vooftaan fou-
de willen nieuwe fundamenten leggen omme te timmeren,
ial gehouden wefen dat lyn naafte gebuer gerechtelicken
te laten weten acht dagen te voren eer dat liy dat funda-
ment fal willen leggen , hoe, waar ende in wat manieren,
ende die geiworen daar by nem^n, ende als hy dan begon-
nen heeft alfulcke fundament te leggen, ial voorts mogen
timmeren, ten ware zyn naaile gebuere hem dat verbode, eer
't werck vier voet hoog boven die aarde ware, endeindic»
hern niet verboden en worde voorts re timmeren, eer't werck
vier voet hoog ware boven der aarde, fal mogen voortva-
ren fonder verbciii-en, ende zyn begonnen werck volmaac-
ken, ten waar fake die nabucr abicnt ware, die welcke in
Iulcken gevalle fulcx in acht dagen na zyn wederkomfte
die timnicringe lal mogen vcrbie^eii. Waar 't oock foo
dat 't huys ott getimmer volmaacit waar, eer die nabure
Weder t'huys quame , ful zyn fchaden ende intereften mo-
gen eyiFchen, ende 't huys oit getimmer fal mogen blyveu
ftaan.

M'aart oock fo dat yemant eenich werck of huyfinge
timmerde, fonder die Wcte te lateti doen aanden genen die
iulckx hinderlick (oude mogen zyn , ende dat felve Ktin>·
mer janr ende dagh in kalck gelegen ende geftaan neeft,
fo fal dat getimmer mogen blijven ftaan , maar men faj
den genen , die alfulcke getimmer te na gebouwet is, ver-
ftonnge daar van doen tot kennilïè van 't Gerechte.

Als een den anderen zyn timmeringe verbiet, wie inden
onrechte bevonden werdc, fal zyn wederpartye zyn kofteoi
ehde fchaden opleggen tot taxatie van Schout ende Sche-
^ penen, enda fal die gene die 't werck verboden heeft, tot
' behoef des Gerechts verbeuren een Garolus gulden.

xcv u. Fan huy/en ofte fchiieren^ daar renten u)'t
gaan y niit af te breecken.

Item huyfen ofc fchueren , daar yemand eenige renten
uyt of op heeft, en fullen in ^eenre manieren in 't geheel
oft deel afgebroocken mogen werden, of oock daar uyt te
nemen , 't geen dat aartvaft of nagelvaft is , dan by advys
ende oorlof vanden Raadt van Amersfoort , ten ware hy
ftelde cautie van dar felve huys wedet te vertimmeren, op
een boete van 2f. Garolus guldens.

xcv 111. Fan borger te -wcrden,

So wie van buyten binnen Amersfooftcomtwoonen ende
burger van Amersfoort begeert te wefen, lal comcn voor
Schout, Burgermeèfteren ende Schepenen, ende laten hem
iiifchrijven eed te doen, ende betalen die gerechtigheden
daar toe ftaaiide, te weten iz, ftuyvers tot profite vander
Stad , daar van die Secretaris gehouden fal welen regiiicr
te houden, ende teyckenen den dach ende date wanneer 't
gefchiet , daar van hy hebben lal van een yegclijck drie
ftuyvers· Ende wie jaar en dach woonde fonder vuyr ende
licht te houden, fj| zyn liorgerfchap verliefen.

xcix. k'an grasborgers.

Dat van nu voortann die van Amersfoort; geen grasbor-
gers meer aannemen en fullen, ende die gene die daar na
zyn lullen ontborgert zyn , ende niet genieten de burger-
l'chap vander Stad î ende. tndien hy hem onderwonde ter
contrarie te doen , füllen die gene die daar over ftaan ful?
len, 't zy Schout, Hurgermecfter, Schepenen etide Secre-
taris verbeuren t'e.lcke rt^yfe 10. Garolus guldens, ende bo-
ven dien by den Hove Provinciaal van utrecht arbitralic-
ken geftraii tvorden.

c. Fan keuren ende breuken.

Indien yemand den anderen injurieert in woorden of in
wercken , fa! die felve geinjurieerdc gehouden wefen zyn
aöie te inftituercn binnen 's jaars* oft fal daar van verval-
len zyn. .

Indien yemand den anderen fulcke injurien aangefeyt
hadde, daar bannillcment behoren ibude te volgen, fal de
injuriant gccondemncert worden tot onfen profyte in een
boete van 10. Garolus guldens , ende tot behoef van par-
tye dubbelt, en foo verre yemand den Officier oft andere
in gelijcken ftate injurieerde, fal die boete verdubbelt wor-
den , ten waare datcet feyt fulcx gequalificeert waar, dat-
ter meerder'correctie foude idiijncn te vallen, ial die in-
juriant gecondemneert worden ti.c diicretie vanden Ge-
rechte.

Alle injurien lullen oock eerlicken gcrepareert endç ge-
betert worden , tot diicretie van den Gerechte, wel-ver-
fta.mde, dat infame ende oneerlicken perfonen, of andere
van kleync xlHmatie geen honorabile amende gefchien en
fal j waar 't occk dat die felve perfbncn yemand geinju-
rieert hadden , ende geen goet en hadden om die injurien
profytelickcn te repareren, lullen die felve geeohdimneert
X x x x x ;x wordeu

-ocr page 1082-

s 3238 GENERALE ORDONNANTIE

uorden den fteeti te dragen , op <jie Icaack te Haan, oft
met anderen penen geliraft te worden tot difcretie vanden
Gerechte. -

Soo vvanneer yemand over den ahde'reh clïget in civije
fake, daar 's Heeren breucken oft boeien toe ftaan, indien
die aaniélager zyn vermeten niet bewijfen en kan, fal ver-
beiiret) alle die boeten ende breucken die de verweerder
verbeuren foude, indien 't hem overwefen waare.

Indieh die een deii anderen injurieert, oft te coridoetop
"eewvile plaatfen , daar deur die felve plaatfe beflagen ofte
fn iiiterdia geleyt worde j fai die gene die daar oorfaacke
öf ware, op zyii coft dat doen repateren ende reconcilieren,
ende qF hy aliülcx met goet geen inacht en hadde te doen,
fal die felve gecondemneert worden gegeeiTelt, oft anders
gecorrigeert te worden na geiegenthey t vander faacke.

Die gene die een mes treckt, oft yemand beanxte met
Verboden uapenen fonder queifen, fal tot onfen profyte
verbeuren 5·. Carolus guldens, ende indien hy oock ge-
quetft word, fal gecondemneert worden in eeq bcete tot
bnl'en prof^'te na gelegentheyt vander faacke^

So wie den aiideren ilaat öf Üoot metter hand ófte vuy-
'fle, fal verbeuren twee Catolus guldens tot onfen profyte,
worde oock yemand geilagen met onverboden wapenen,
daar af die ilagen nergens blöedich noch blauwe en waren,
fal verbeuren 5·. Carolus guldens , ende indien daar bloet
na volgde , fal verbeuren lö- Camlus guldens. Ende in-
dien, obek d'een den anderen cleederen fcheürde , die fal
■ve.rbeuFen twee Carolus guldens.

Indien yemand den anderen Wapen dreticte, ende onder
drukte ftjnder te drencken, fal verbeuren 10. Carolüs gul-
dens.

Wie dÈft ahdet-en begiet met wijn, bier, water, oft an-
der onreinigheyd in quade moede , die fal verbeuren tWee
Cargius guldens.

So wie jegens yemands wille in iyne htiyfen ginck, oft
met fortfe ende gewelt eenige deuren ofte veynftcren op-
floecb pfc fikte, fal die by den Schout criminelick gecau-
feert ende aangefproken worden , ende naa gelegentheyt
van zynder misdaat gecorrigeert ende geftraft worden, ende
wes fchaden hy aldaar gedaan n)ach hebben, foo fal hy ge-
houden wefen civilick te beteren, cm!e de injurien den an-
deren aangaande fchuldich wefen te repareren tot kenniiTe
vanden Gerechte.

Indien yemaiid vechtede op gewijde plaatfen, oft tncs
trccki, die fal verbeuren dubbelde keuren.

Die gene die yemand vanden Schouten Dienaars, als hy
yemant apprehenderen fal , wout oft floech, datter bloed
11a volchde, fal geftraft vvorden aan zyn lyf, ten ware dat
na gelegentheyt vander faacke ende feyten, fulckepcne by
die van den Gerechte gemodereert oft vermindert worde.

item oft yemand in 't exerceren van zyn officie gefloten
oft geflagen worde , fal die gene die fulcx doet, naa gele-
gentheyt vander iaacke ende qualiteyt vanden perlbnen van
den Officier , aan zyn lyf of anders tot arbitrage vanden
Gerechte gecorrigeert worden.

Item indien yemant na den anderen fchote met een buf-
fche oft armborft, ende hem niet en raackt, fal verbeuren
55. Carolus guldens, ende indien hy hem raackte, fal ver-
beuren zyn lyf, ende die gene die met wapenen opter lira-
te liepe om eenige vergaderinge of oploop te maacken, fal
infgelijcx verbeuren zyn lyf.

' Item indien yemand gewont worde daar hy aan rterfc,
't feyt fal gecorrigeert worden aande lyve, ibnder datd'erf-
genamen vanden gecxecuteerde gehouden fullen zyn yet
daar van te betalen, ende daar mede fal geaboleertworden
die oude quade gewoonte ende corruptele van drie dagen
luytten lande te gaan, ende mits dat doende ons voldaan te
hebben.

Indien yemant den anderen verleemt, teweter^ een lam-
me hand, arm oft been maackte , fal verbeuren jegens ons
15-, Carolus goldens, ende een lamme vinger 12. Carolus
guldens , behouden partye die geleemt is zyn aöie van in-
jurien, fchaden ende intereft, die getaxeerc fal worden naa
qualiteyt van die lempte ende des perfoons.

Item wie eenen anderen dood ilaat, diq ial verbeuren zyn
lyf, ende indien hy voorvluchtich werd, ial verbeuren80,
Carolus guldens'uyt zyn goet , ende fal uytter Stad ende
Lande blijven, ten ware hy remiiïie van onsvercrege,fon-
der onderfcheyt te maacken tuflciienuytheemfchenoftbor-
geren. Die yemand uyteyfte van gewijde plaatfe, oft uyt
zyn huys, om hem te misdoen , die fal verbeuren 2. Caro-
lüs guldens, die uytgeeyile come uyt dan niet.

Indien yemand den anderen lage leyde of infidieerde in
heymelicke plaatfen, ftegen of ftraten , die fal verbeuren
αϊ. Carolus guldens, fo dicke als hy dac doet, ende datier
anders niet na en vöïchde.

Indien die börgers van Amersfoorti yet delinquelerden
ofte misdeden buyten die jurifdiitie vah Amersfoort, ful-
len nochtans die breucken ichuldich zyn, gelijck of 't f^c
binnen de jurifdiöie gefchiet ware, ten ware zy van te vu-
reu by den Officier vander plecke, daar 'c feyt gefchiet is,
gecorrigeert waren, of anders ter caufe van dien voor hem
in rechte ftonden.

Indieh yemand hy zy burger of uythéems, by nachte na
dat die kloeke gcluyt fal zyn , met wapenen opter ftrateri
gevonden worde fonder licht, fal verbeuren twee Carolus
guldens. '

item die geen die Cruynbrieven oft Accolitus brieven had-
den , fullen keuren ende breucken verbeuren , als andere
weerlicke perlbnen.

c I. fan gevangens te bewaren.
Iteip indien die HockmeeAer, oft die gene die de gevan··
genillè bewaart, den gevangen liet uytbreecken, fal na ge-
legentheyd der faacken ende negligentie by hem gecom-
mitteert geftraft werden.

Cl 1. 's Heeren gevangeniffen ende floten op te
breecken»

Wie Stadts poorten, mueren, floten oftonfegevangeniiTe
braacke of opfloech met gewelt, die fal verbeuren zyn lyf,
ende indien ny ontquame, lal tot onfen profyte verbette en
uyt zyn goet «o, Carolus gUldens , ende daarenbove» zya
leven lanck uyttei" Stadt ende vryheyd vati dien vcrbanne»
Worden, fonder daar weder innc te komen, op die verbeur-
te zyns lyfs.

eiii. Ftede te ïéggen.
j Als vrede tüiTchen partyen by 't Gerechte geleyt is, ful-
jlen daar mede gevredet zyn, alle onfchuldige vrieiidün ende
' magen, welcke vrede verkondigt fal worden by.den Schout
metter kloeke, die altijd dueren fal, fonderdacmengehou-
den fal zyn die felve te vernieuwen, ende fal die felve ipu-
blicatie van vrede verbinden , fo wel den genen ilie abiënc
zyn , als die jegenwoordig zyn.

c 1V. /^an Vredehreeckers.
So wie vrede , die by die Schout ende Gerechte geleyt
is , breeCkt ende infringecrc metter daat, die lal verbeuren
zyn lyf , ten Avare by merckelicke oorlaacke die pene by
den Schout ende Schepenen gemodereert worde,
cv. Fan huyfen te ofenen bj den Gerechte*
Item tot allen tijden als die vanden Gerechteeenigehuys
oft huyfen begeeren geopent te worden , ial die gene "die
daar in ne woont 't felve gehouden wefen hemluydó». te
openen fonder wederièggen, op een boete, indien hy geen
openinge en dede , van 5. Carolus guldens tot onleii be-'
hoef, ende die hem boven àe weygeringe van't huys hem-
luyden te openen gedaao eeoige refiftentie met wooi'deii
dede, fal verbeuren 10. Carolus geldens, ende fo wi^dèn·
felven beancxte ofc bevrcefde met verboden wapeu; «ft®fal
verbeuren zj. Carolus guldens , ende hieccnbovenfal hytee
caufe van dien by den Schout aaugeiftroocken wer^n,
omme hier af gecorrigeerc te wordea na eylch enete geie-
genthey t van den feyce. -
cv 1. Fau^emandts kindt tà ontveereni
So wie yemands kind. buyten< eonfenc van zya Ou^irs,
of by gebreecke van dien. va» ^yit naafl« vrieadisn, fiy waa
's vaders als moeders zijfle beroofde: of ontvoerde, die* M
verbeuren zyn lyf. Ende aangaande 't geroofüe küad,'c fel-
ve en fal daaromme niet verbeurm, iedien't in ontvoe-
'ren geen confent en geeft, maar indien *t daarinneeenfefi-
teerde ende daar af bleke, fal by zyn ouders omdier iàk'efl
wille onterft ende geexheredeect mogen werden.

cv 1,1. l^an inboel weg te vmatu
Dat niemant eenige inboedel wechvoeren , nochs han-
gen , noch doen brengen en tal, dan by klaren dagff endis
Sonnefchijn, ende anders niet , ten ware by confenc vâftdWl^
genen, dien 'r aar^aan mach,, op d«r pene van driee»o-
lus guldens by den genen die contrarie dedc te veitaöWflk
cv 111. Fan nachtkeme%. * · ♦

Alle keuren ende boeten die by nacht, na daC dk kloek
geluyt is , op dè ftraten vallen oft verbeurt worden-,, föl-
len dubbelt worden. ,

cix. Fan hrandt»
In wiens huyfe ofte op wiens erve- by ongeval brand ge-
viele ende op©nck , fulcx dat die kloek daar ovec gefla-
gen worde , Tal die inwoonre des huyfes verbeuren fi.Ca- '
rolus guldens tot onfen behoef.

' cx. Fan veèhtelick oft rmfdaat of der Su^s

rnueren ende poorten.
Alle vechtelicken oft mifdaden die gefchieden og det
Stadis mueren ende inder Stadts poorten biojien der amey-'

den,

-ocr page 1083-

^DER. STAD AMERSFOORT. lOff

den , fuüeh met dubbelde boeten gecorrigêert worden,
ende daarenboven noch arbitralicken tot kennifle van Sche-
penen,

TolidH der ^taât Amersfoort,
CXi. Eedt van den vinders»

Die vinders oft keurmeefters van den vifch fiillen fwe-

ren in *t aannemen van heuren officien, dat zy genen
vifch of en fullen laten flaan, zy en iüllen daar lelfs eerft
by wefen , endè den vifch befien, of men den ièl ven verko-
pen fal mogen dan niet , ende waar 't faacke datter eenig
van hem by den afflag niet komen en mochte om eenige
merckdicke redenen, dat fal hy gehouden wefen den Bpr-
germeeftef inder tijd te kennen te geven , die welcke aif-
dan daar by gaan , of een üytten Raad daar by (chicken
faU

Cxii. P'an gardatigvkyfch,

Soo wie gardatig, ongans, oft ongaaf vl^feh verkopen
wil, die fal dat nietlnogen doen, dan mits daar by leg-
gende openbaarlicken fout, tot eenen teycken van ongan-
licheyd.i ende indien yemand contrarie dede, fal verbeuren
een Carolus gulden t'eicker reyfe als dat gebetirde t'onfen
profyte. £nde hierenboven fal hem verboden werden een
jaar lanck geen vleyfch te vercopen,

Cxi II. y an vogelen^ hoender^ of $ dier·

ge lij eken te kopen.

Niemand en fal eenige vogelen, ganfen * eyeren oft bot-
ter kopen binnen der mijlen, ommegaande van die Stad van
Amersfoort, om weder te verkopen, op een boete t'eicker
reyfe dat yemand contrarie dede van i.Carolas gulden»

Cxiv. Fan vifch U kopen.

Niemiinden fal vifch kopen binnen der Stad vryheydof bini
nendiè mijle omgaandéOmdiewederteverkopen.eldersdan
binnen Amersfoort aande ^ifchmarckt, op een boete die
contrarie dede, van α· Carolus gulden tnt onfen profj'te.

Alle vifch die binnen Amersfoort knmt üyt of deur dió
Eem, die Talmen die eerftmaal aldaar ter merckt brengen,
eermen daar medé elders varen fal mogen , op een boete
die contrarie dede^ elcke reyfe te verbeuren i'onfen profy-
le twee Carolus gulden.

cxv. Fan fiinkende vifch,

Soo wie haarinck of andere vuyle ftinckende vifch byde
Keurmeefters van Amersfoort die markt verboden, ter marckt
brengt om die te verkopen, die fal verbeuren een boete van
wee Carolus guldens i'ötifen profyte, t'èlcke reyfe hy fulcx
dede, ende hier en boven fal alfulcke vifch die marckt ver-
boden w^^rden.

cxv t. Fan koorn te kopen.

Yemand die koorn kochte oft vercochte van desmanen-
daags datmen vefper luyt tot des din»iaag$ na der fchelle,
die verbeurt een Karolus gulden t'onfen profyte, ende def.
gelijcx des dondredaags na datmen vefper luyt tot desvry-
daags na der fchelle , ende foo wie eens anders koorn op
dede houden, of ophielde onrden prijs als die marckt uyt
•wijfen fal, oft foo hy zyn ander dat hy meer heeft verko-
pen laU Item foo wie den fack ontbondeofteftal van koorn
dro^e, daar hy coorn by verkopen wilde, oft wie eenigh
coorn veylde eer men fchelde, die verbeurde i. Carolus
gulden.

Item 3femand die weyt , coorn , oft haver ter marckt
brochte omme te verkopen of veylde, die en fal fel ver geen
"weyt, haver , of coorn mogen koopen op die boete t'elc-
ke reyfe hy contrarie dede van i. Carolus gulden t'onfen
profyte.

Item fo wie coorn koopt met luyfteren ofmetheyme-
lijcke teyckenen , die verbeurt t'onfen profyte i. Carolus
gulden.

Niemand en fal coorn re koop brengen of houden met
fchottelen of buydelen met eenige ftal, dan alleen met fac-
ken ofirt kuypen opteri hof voor 't Stàdhuys, daar een half
mudde koorns in is of meer, op die boete van Carolus
guldens t'onfen profyte, uytgenomen coorn d^men op een
ander dach leveren fal , ende oock uytgeoomen uytheem-
fchen', die vander ze® komende geen coorn alsdan binnen
Amersfoort en hebben.

Soo ^ie koorn verkoopt in facken, en niec fo goet en
levert als dat vertoont endé verkocht heeft·, die verbeun
* I, Carolus gulden.

cxv II, Fm goed- d&tmm op ttn tMrcktdag ver-
koopt*

Man oft wyf die op een merckid^ eentgerhande waar
keept» ibn4er.d»§F.vin beoriinge te beich«^èa, die fal ge·
houden wefen teriloht met geréde gelde të Öétalen, of by
gebreke van betalinge ial terllont dàar vdren by dievancfcn
Gerechte geexecuteert worden.

cxvi 11. Fan geen waar op V kêrtkhof te vér"
(Open,

Niemand en fal op 't kerckhof eenige veeren, boecken,
oft eenigerhande waar vercopen , op een boete t'onfen pro ^
fyte van een Carolus guldens.

cxix. Fan graten fonderhouJên,
Ecti yegelyck fal oiile ftraten, fo verre zyn huys oft er-
ve ilreckende is , t'zynen coft onderhouden, ende als die
gebroocken is verniaacken , ende indien hy fulcks niet en
dede,, fal der Stad Cameraar fulcks mogen doen op des on-
willigen qoften j ^velverftaande , dàt indien fuicke hiiyfert
oft erve in erfpacht gehouden worden , foo fal die erfpach-
ter fulcx gehouden wefen te doen ende te betalen, of fal
van zynen erfpacht vervallen tót behoef vanden genen daar
hy 't af houdende is, die welcke indien gevalle die voorfjt.
laden dragen fal. Ende indien hy mede in gebreecke waa-
re , énde uyt 't felve huys oft erve aut-eygen ginck,, fil
insgelycxs vervallen van z;^n recht tot btehoef vanden oud-
eygenaar.die alfdan't voorfz. huys ofteygénaanhemneniien
fal, mits onderhoudende ende betalende als boven,
cxx. y an beefien te fchutten,
Soo wiens beeilen by den gefworen fchutier in eens art*
ders goet bevonden werden , die fal den genen die 't goeé
toebehoord , ende ichaden daar deur geïedef» hfeeft, zyn
fchaden beteren tot feggen van die vanden Gerechte, ende
alle coften fóo van fchutcen als anders betalen.

cxx I. Van verekens te kopen,
item eenich burger of inwoonder die hem geneert meC
verekens te copen ende weder te vercopen , en fal geen
vereken copen inder Stad of vryheyd van dien, omme we^
der te vercopen bmnen Amersfoort, op die peen van een
Carolus gulden t'onfen profyte.

cxxi I. Fan g^eyekte maten.
Item füo wie eenich goet. als koorn , wijn , oft ander$
uvtmeet met eenige ongeeyckee maate , die fal verbeuren
een Carolus gulden , tot behoef als boven, foo dioke hy
fulcx dede.

cxxiii. Fan Dienftboden,
Item fo wie, 't zy knecht oft maachtherti verhuürtheeft
te dienen , fal gehouden welen in zyn dienft te gaan e/ide
uyt te dienen , of by gebreeke van dien én fal niémant ge-
duurende dien tyt inder Stad Amersfoort yemand mogen
dienen.

cxx iv. Fan tïmmeringe huyier der poorten.
Dat voortaan geen getimmer buytcn aan dje poort oft
veilen van die Stad of daar ontrent, gefet noch opgerecht
fal wordet), die fterckte van die Stad eenkhüns hinderlyk
zynde, ende dat op arbitrale correâie, ende opzynenkod
'tgeftelde getimmer weder af te breken , uytgélondert die
molens ter plaatfcn daar die nu ftaan, die eick den huys
daar by hebben fullen mogen.

cxxv. Fan erf oft land tot fortificatie van die

Stad dienende.
So wanneer die Stad van Amersfoort tot fortificatie offc
reparatie der felver eenige erve oft land van doen hebben
fal, fullen zy dat mogen na hem nemen, mits daar vooB
betalende als die landen ten beyden zyden leggende foud«
mogen gelden , ter fchattinge ende arftimaiie van goede
luyden hem des verftaande.

cxxvi. Fan dack op die huyfen.
En fal binnen Amersfoort geen ander dack op die hu^
fen, fchueren, Kercken,oft andere getimmer geleyt wojr·
den dan met tegelen, leyen, oft pannen, op een penö van
10. Carolus guldens , eftde 't felve dack terftont op «yneit
coften weder af te breedten, ende wederofiimé met hardet
dacke te decken. Ende fullen oock niet mogen floppen
eenige gaten inden dàke met weeckxiack, widerzyndedAn
een roede, op^een pene van vyf Carolus guldens.

cxxvi i. Fan V groote zepl van der Stad,
't Zegel vander Stad fal voortaan bewaart woorden in eert
kift ofte fiot op 't Stadhuys, daar ten minfteii twee (loten
aan fullen wefen van verfcheyden ilëutelen , daar of diè
een ileutel bewaart fal worden by den''J5chout, end« dert
anderen by den outften Burgermeefïer,·; welcke zegel men
niet gebruycken en fal dan by ordonnantie van Schouç
ende Schepenen ende R'^îad , welverftaande nochtans, dat
zy van heuren renten ende inkomen vand^ Stad niet eri
fullen mogen becommeren , alieriereti, of der Stadt zegd
in fulcken faacken gebruycken, dan by onièn Oilroye.

Xxxxxxa cxxviu. ^

-ocr page 1084-

s 3240 GENERALE ORDONNANTIE

Cxxviti. Fan οηνηπϋ ckderen.
Niemand en iàl onreyne clederen , caarn , ofte leder,
hoch geenderhande onreynicheyd, dnar dat wjrer dearon
reyn of bedorven word , fpoelen inder Stad grafceiï binnen
ketelers brugge , op eeii boéte t'elcker reyfe te verbèüiren
i^cnfeti profite van 6. lluyvers.

cxxixi f^àn de verwcrs,
Soo wie verwen wil·, die ial alfoo woonen hyadvijisvan
die vanden Raadt , dat zyn water nieniandts Water en ial
mogeti hinderen ofte bederven.

cxxx. ί^ιΛη die ivateringe v&ndeV Stad,
Alle wateringen binnen der Stad fullen een voet wijdt
wcfen, ende een voet diep , ende fal een yegelijcken zyn
watergangen ruym houden ende niet ftoppen, op een boe-
te die contrarie dede vah anderhalvfe Carolus gulden,
cxxxi. Vàn gravên op U kerckhof.
Soo wie eenige graven op 't kerckhof openen , en daar
yemand iilne gt-avcn lullen, die fullen die fel ve weder doen
floppen ende maacken, omme daar over te mogen gaan als
te voren, op die boete van een halve Carolus gulden.

CXXX 11. Vcin graven inder Kercke.
Soo wanneer by yemandt eelli^e graven binnen der Kerc
ken geopent worden , lullen, die Kerckmeeilers inder tijd
weiende, diejielve graven weder doen doppen met alfulc-
ke fteen als daar van te voren lach. op die korten van den
genen die de graven toebehoren ende geopent hebben,
cxxxili· Fan eenigs, on fer Liever Fr ouwen teye-

kenen te verkopen»
Kiemant en fal eenige tcyckenen van onfer Liever Vrou-
wen binnen Amersfoort verkopen, dan by oorlof ende con-
fenc van die Kercktneefters der felver Kercktn, op een boe-
te t'elcker reyfe van i. Carolus gulden, die een helfce tot
profyte vanden ÖiBcier ende die ander helft tot profyte
vander felver Kercken.

exxxiv. f^an 'watergangen ende floten binnen der
vryheyd.

Alle watergangen ende Üoten binnen der Stadtendevry-
heyd van dien gelegen, falmen Ichouwen op iïnt jnnsdagh,
çnde lbo wie zyn waterganck ende iloten niet openn)aack-
te na d'oude toon oft fchouwen binnen acht dagen, fal die
Schout die doen maken, en voor'tverleggen vanzynen pen-
ningen , dubbele geld weder nemeiï.
cxxxv, Fan βε6η van out getimmer af ie breecken.
Niemand en fal mogen voortaan eenige fteen van'out
getimmer of gemaackt werck mogen sf breken, ende voe-
ren van die buyten Stad in die binnen-Stad, ofvandiebin-
ï?en-Stad in die buyten-Srad, om aldaar te vertimmeren, by
een-peen van 5. Carolus guldens, ende op die verbeurte
Van die fteen.

Gxxxvi Camere vanden PFeefmee§erS.
Stfllen binnen Amersfoort geordonneert worden drie
Weesmeefters vanden treifelijcklien , rijckften , ende be
quaamften , die v/elcke ópficht fullen nemen op allen der
Weeskinderen goederen binnen Amersfoort, om die te
doen regieren en bewaren tot profyt vanden wcfcn , in alle
manieren als hier na volcht , ten zy dat by vader ende
moeder t'famenderhandt ter contrarie gedifpoiieert worde,
ende tot dien eynde heuren behoorlijcken eedt doen in han-
den vandin Gerechte, om heur officie vol ende gecrouïve-
Ifjclcen te bedienen , ende den ftaat vanden Weeskinderen
goederen niemant te reveleren.

Dat den voorfz. Weesmeeflers geordonneert fal worden
by Schout, UuT-gernieélleren eiide Schepenen een gelworen
Clerck ofte Secretaris, die regifter fal houden van allen den
goederen ende inçomften ,der felver weeskinderen cude
die regiileren tot zyneti lafte bewaren inden weescumcr,
fonder die lelve daar uyt te mogen dragen , oft oöck eeni-
ge e»baden iolt CGp.:^en daaiiUyt.tfr.mogen geven fonder
confent vanden Weesfneefters. ·;<ί . ν > ·: ι. .,,.,.

Item als een fterfhuys binnen Amersfoort gevallen is
daar Weeskinderen aan gercchtigt zyn, foo en fal niemant
geoorloft zyn eenige goederen te mogen aantallen , ten zy
in bywefen vanden Weesmeellers ende heuren Secretaris.

Die'Weesmeefters ten llerfhuyfe gekomen zynde, lullen
terftont alle die iloten in 't fterfhuys weiende toezegelen
met heuren zegele^ ter wijlen dat men die goederen inpre-
fentie van die andere erfgenamen fal inventariferen.

Item fullen die Weesmeefters metten naaften vrienden
van die weeskinderen, binnen acht dagen na dat fterfhuys
gevallen fal zyn, verfoecken aanden Gerechte,totten Wees-
Kindcren ende heuren goederen eenige mombaars geordon-
neert te worden. ",

Ende fal 't Gerecht terftonteenof meel-vanden bequâahi-
ften daar toe ordonneren, die welcke geheuden (uilen Wé-
len fulcken laft aan te nemen, ten zy dat zy onfchuit heb-
ben ende allegeren die in rechte gefuiideert is.

Ende fullen terftont die felve geordonneerde mombaars ,
na zy die laft aangenomen hebben , voar den Gerechte heu-
ren behoorlijcken eea doen, die goederen vanden weesldn-
deren getrouwelijck te revieren t'nde t'adminiftrei-eii.

Ende op dat die vVeesliinderen des te bat geprovideei^t
ende heuren goederen verfeeckcrt zyn , fullen gehouden
welen goede Ibufifanie borgen te ftelien, tot kennillè van
Schout ende Schepenen.

Ende lullen die Voorlz. Weesmeefters met den geordon-
neerde mombaars wcderomme inden fterf-huys gaan, ende
by heureii Secretaris liaar ovcr geroepen die behoren geroe-
pen re zyn , als te weten die medi-erfgenamen , doen in-
ventarilén alie die goederen inden fterf-huyié vs^efcndeende
totten fterfhuyie behorende , roerende ende onroerende,
brieven ende regifteren, niet uytgefonûert.

't Welck gedaan zynde, füilen vcort procederen tor paf-
taige ende divifte van heuren goederen metten anderen erf-
genamen indien daar eenjge zyn^ ende 't gttn der vooi*fx.
kinderen ter deylinge gekomen is , lal by nieuwe inventa-
ris geregiftreert worden , waar of die Clerck twee auten-
tijcquen copyen maken fal , ende d'ecn daar van leveren
onder Weesmeefters , ende d'ander den geconftitueerden
voóchden.

Ende lullen dien navolgende diegeftelde mombaars d'ad-
miniftratie vande weeskinderen goederen aanveerden, en
die regieren tot ineeften oorbaar ende profyt vanden fdveh
weeskinderen ; ende indien daar eenige verderffelicke goede-
ren waren, of oock andere mobile die oirbaarlick lauden wC-
fen verkort te werden, lullen diefelve verkopen tenmeeften
pryfe , ende die penningen daar van komende met oock
alle gerede penningen indai fterfhuyfe bevonden, bren-
gen in handen vanden Weesmeefters , die die onder hem
hebber) en bewaren fullcii in een kifte ofte koifere, die daar
toe geordonneert fal.worden.

Sullen voorts die lèlve mombaars alle jaar den voorfz.
Weesmeefters rckenfchap doen van allen opgeheven vruch-
ten ende inkomften der goederen den weeskinderen toebe-
horende , ende rehqua leveren in handen vanden Wees-
meefters.

Die Weesmeefters ontfangen hebbende die penningen
vanden voorlz. rekeningen , fullen by advys vanden tuteurs
neerftighcyd ende diligentie doen om die felve pennin^en
wel ende lekerlijck te beleggen tot behoef vanden weeslcin-
deren.

Die Weesmeefters die nu eèrft geordonneert fullen wor'-
den, lullen 't felve officie bedienen den tyd van drie jarerj',
ende t'cynden vanden lelven jaren fal die jongfte van dien
afgaan , ende fal in zyn plaatie comen die liurgermecfter
die dan verlaten fal zyn van Burgermeefterfchap, ende fullen
dan in gelijcke voegen die Kamer bewaren , als zy te vo-
ren gedaan hebben, ende voorts fal alle jaar een afgaan',
in wiens plaatfe die afgaande L'urgermceftcr gefurrogeert
fal worden,

J)ie weeskinderen tot heuren mlindigcn dagen gécomen
zynde, fullen mogen eyifchen fekeriinge bewys ende relim
qua^ lbo wel vanden Weesmeefters als van diemombaars,
die dat fonder fwaticheyt gehouden fullen wefen te,doen,
■ende volcomen reftitutie doen van allen den goederen in
heuren handen wefende, achtervolgende den inventaris. ;

Een mansperloon iïil mundich wefen tot zyn 14 jaren,
ende een meysken tot la jaren , ende niemant en ial des
anders mombaars wefen,' ten zy dat hy iç. jaren out zy.

Die jongelingen, knapen, of meyïkens lullen onder die
voochdye blyven van heuren mombaars tor heuren α/,, ja-
ren toe,.fonder dat zy eenige adminiftratie vanheureffgW
deren hebben fullen , ten waare zy gehylickt waren, in
we leken'ge va Hé" zy^ adminiftratie van heuren goederen fullen
mogen hebbetü; by advys ende goetdunclcen van heuren
Curateurs. - "

Die \Veesmeeft;ers ende Secretaris fullen hebben voor 't
maacken vanden inventaris des gehelen boedels, van eicke
100. guldens, die de mobile goederen van den boedel weer*
dich fullen wefen, iztftüy vers, ende varï die immobile goe-
deren van 100. guldeps incomende jaarlicxe renten infgë-
lijcx ri. ftuyvers. Van welcke la. ftuyvers fal die Secreta-
ris hebben 4., ftuyvers » ende die Weesmeefters onder hetn
drien 8. ftuyvers. . „ , ^ ' *

Sullen oock hebben voor 't' Kóofen vanden jaarlicxe re-
keningen van elcke 100. guldens des ontfancks 8. ftuyvers,
ende die Secretaris 4.· ftuyvers. 4 - ,,

Sullen die jonjjelingeii, die Qndei veochdye'ilaan, »5·. ji-

rer»

-ocr page 1085-

DER STAD AMERSFOORT. '3241

ren haar ouderdoïns vervult hebbende, mogen verfoecken
aan die voorfz.Weesmeefters van die weeskamer uyc die mom-
baarfchap oiitflagen te zyn , omme heur goet ielf t'admi-
niftreren, welcke verfoeck die Weesmeeilers den Gerech
te dat iuUen aandragen, die welcke daar op gehoort heb-
bende die Weesmeelters ende mombaars , regard nemende
op 't .voorgaande leven ende converfatie des jongelindcs,
den felven uytcer voochdyen Tullen ilellen.

Die Regierders der Stad Amersfoort fullen ordonneren
een weeskamer op alfulcke plaatle binnen 't Stadhuys of
elders , daar zy bevinden fullen die felve alderifekcrlle te
zyn , daar niemant die ileutel af hebben en fal , dàn die
Weesmeeilers ende Secretaris.

In welcke kanier oóck geordohneert fal worden ecnkaiTe
of kifte met laden , omnie 'die Weeskinderen penningen,
inventaris ende rekeningen wel ende ièkerlick te bewaren,
tot welcke kille of kalle lullen welen drie floten endefleu-
telen, van welcke een yegelijcken van die drie Weesmeefters
elcke een hebben fal.

Hier na volgen die Ε eden vànden Schoia ^
Burger mee fiers, Schepenen, Cameraar ^ Ra"
den, fV€esmeeflers,ende Secretaris der
Stad Amersfoort.

cxxxvi I. Eed van den Schout van Amersfoort^

Iriat fweer ick't Schout ambachjt van digStad van Amers-
^ foort, van wegen ende inden name van deKeyferlijckeMa-
jeileyt, als Erf-heere vanden Lande van Utrecht» mijn alder-
ge;iadigfte Heere, wel ende trouwelijck te bedienen, 7yn-
der Majefleyt ende zynder Erven hoocheyt ende heerlick-
heyt te bewaren , rechtveerdige aanfprake van allen faac-
Icen ende deliften te doen , eenen yegelijcke,n recht ende
iuftitie t'adminiftrerçn , fonder· eenige faveiir , gunft oft
eénige fimuliiHè, die boeten eride breucken in 't ielve of-
ficie vallende tot oes Keyferlicke Majefteytsprofytetedoen
invorderen , ende daar van goede rekeninge, bewijs ende
reliquk te doen tót allen tyden a's ick vin zynder Maje-
lïeyt wegen verfocht fal werden, den Stadhouder ende Ra-
den der Keyferlijcke Majefteyt tot allen tyden eer eiidere-
vérentie te bewijlen ende obedieeren, ende diè ordonnantie
van zynder Keyferlijcke Maiefteyt t'onderhoüden ende doen
onderhouden, ende voorts alles tc doene dat een goet ende
getrouwe Schout fchuldich is ende behoort te doen, dat
en fal ick niet laten om lief, om leet, om maachfcliap,
fwagerfchap, om giften, noch om geenderhande faacken ·■,
alibo moet my God helpen ende alle zyn Heyligen.'
^ * . » '

cxxxvi 11. Eed mnden Burgermeeflers.

Dat fweer ick als Burgermeefter der Stad van Amersfoort,
dat ick der Keyferlijke Majefteyt als Erf-heere vanden lan-
den van Utrecht, mijn aldergenadichften Heere, recht,
hoocheyt ende heerlijcheyt bewaren fal > ende van zynder
JMajefteyt wegen goede toeficht hebben totten regimente,
incomen, ende Policien der fel ver zynder Majelleyts Stad
Amersfoort, ende metten anderen vande Wet goede ende
rechtveerdige juflitie eenen yegelijcken fal helpen doen
ende adminiilreren, na die ftatuyten ende ordonnantiën ge-
ordonneert, oft van zynder Majefteyt oft zynen erven we-
gen t'ordonjieren, fonder eenigeiimulatie,ende voorts alles
te doene I dat een goede ende getrouwe Burgermeefter, tot
eereo vander Keyferlijcke Majefteyt, profyt ende welvaren
van zynre Stad ende den burgeren ende inwoondereii van
à'en, fchuldich is ende behoort te doene, dat en fal ick
niet laten om lief, om leet, om maachfchap , fwager-
fchap , om giften , gaven , noch om geenderhande faac-
ken; fo waarlijcken moet my God helpen ende alle zyne
Heyligen.'

cxx*ix. Eed mnden Schepenen.

Dat fweer ick als Schepen der Stad Amersfoort, dat ick
der Keyferlijcke Majefteyt, als Erf-heere vanden lende van
Utrecht, mijn aldergenadichften Heere, recht ende hoog-
heyd bewaren fal, ende uytzyne Majefteyts name eenen
yegelijck recht ende juftitie helpen adminiftreren , na die
llatuyten ofte ordonnantiën geordonneert, ofte van wegen
aynder Majefte^'t ofte zynen erven te ordonneren, recht-
veerdige vonniife taifchen allen partyen wijfen fal, na mijn-
der befte wetenfchap, fonder eenige gunft ofte fimulatie,
in allen faacken vanden Kevfer , ende der Stàd, eiide in-
woonders van dien getrouwêlijcken te raden, ende t gunt
ia den Raad getrafteert fal werden onder die Wet, met
te reveleren, maar 't felve fecreet houden,ende voorts ge-
neralijcken alles te doene dit een goet ende getrouw Schepen
der Stad Amersfoort fchuldigh is ende behoort te doen,
dat en ftl ick niet laten om lief, om leet, om maachfchap,
fwagerfchap , om giften, gaven, om geenderhande i^iac-
ken 5 fo waarlijcken moet my God helpen, en alle zyn
Heyligen!

CXL, Eed vanden Cameraar,

Dat fweer ick als Cameraar der Keyferlijcke Majefteyt,
als Erf-heere vanden lande van Utrecht mijn aldergena-
dichften Heere , ende zynre Stad Amersfoort goet ende
getrouw te welen, dat ick de Stad goeden ende incomen
r-çchtveerdclijcken ende nccrftelijcken fal opbeuren ende
ontfaugen, ende die felve verhueren , ofte helpen ten mee-
flen profyte, dat ick den Schout, Burgemeelleren en de
Wet gehijorfaam fal wefen , ende niet uytgeven dan by
goede ordonnantie alft behoort, ende van miinen ontfancK
ende adminiftratie, alle jaar oft fodicke als ick des verfocht
fal welen,goede, getrouwe ende rechtveerdigereeckeninge
doen fal, ende voort al doen dat een goet ende getrouw Ca-
meraar fchuldich is ende behoord te doen , dat en fal ick
niet laten om lief, om leet, om maachichaρ,fwagerfchap,
oni giften, gaven , noch pm geenrehande faken; Ib waat-
lijcken moet my God helpen ende alle zyn Heyligen!

c X L1. Eed vanden Raad»

Pat fweer ick dat ick als Raad der Stad van Amersfoort,
der Keyferlijcke Majefteyt als Erf-heere vande landen van
Utrecht, mijns aldergenadichden Heere, recht,ihoocheyd
ende heerlijcheyd bewaren fal, in allen laacken, zyne Maje-
fteyt ende profyt zynder Stad Amersfoort en die burgers
cn inwoonders van dien aangaande, trouwelijcken raden
ende vorderen fal na mijnder befte weten , ende die faac-
ken inden Rade getradeert fecreet houden ende niet reve-
leren en fal, ende voorts alles te doene dat een goet ende
geiroiiwe Raadt van die Stadt Amersfoort fchuldich is en-
de beHoorc te doene, dat en fal ick niet laten om lief, om
leet, om maachfchap,fwagerfchap, om giften, gaven,noch
om geenderhande iaacken ; ib waarlijcken moet my God
helpen ende allen zyn Heyligen!

c X L11, Eed vanden Wecsmeefiert.

Dat fweer ick Weesmeefter biimen der Stad van Amers-
foort te wefcn , der weefen goederen wel cn getrouwelij-
ken by den mombaars doen regeren fal, fcherp opficht
daar op te hebben, ende de penningen vanden (elven goe-
deren comende, ende boven der felver weefen onderhoud
overlopende te beleggen tot heuren meeften oorbaar ende
profyte , alle jaar goede pertinente rekeninge te doen den
genen die fulcx behoren lal, ende die ordonnantie daar op
gemaackt te achtervolgen, ende voorts alles te doene dat
een goet getrouwe Weesmeefter fchuldich is ende behoort
te doen ; foo moet my God helpen ende alle zyn Hey-
ligen!

cxl111. Eed vanden Stads Secretaris,

Dat fweer ick dat ick 't Secretarisfchap der Stad Amers-
foort wel ende getrouwelijcken bedienen, den Schout ende
die vanden Gerechte eer ende reverentie bewijfen fal, alle
befloten ende openen brieven, contraâen, plechten, obli-
gatien, procuratien, aden, fententien , ende anderen ap-
poindementen, en alle 't gene my by Schout, Burgcrmee-
fteren ende Schepenen bevolen ial worden, getrouwelijcken
expedieren ende teyckenen , ende van alles goet regifter
houden , ende my in alles regieren fal na ordonnantie der
Stadt Amersfoort by de K. M. eegeven, ende dat ick al
gene dat inden Kamere getraüeert wort, dat fecreet be-
hoort gehouden tc worden , fecreet houden ende niet re-
veleren en fal , ende voorts al te doen dat een goet ende
getrouw Secretaris fchuldigh is ende behoort te doen j fö
moet myGod helpen, ende allen zyn Heyligen!

ntbieden daaromme, ende bevelen onfen Schout ende
Burgcrmeefteren , Raadtsmannen , burgeren, innege-
fetenen, inwoonders, ambachts-luyden , ende allen aóHe-
ren onfen Rechteren. Officieren en onderlaten van Amers-
foort, jegenwoordig ende toekomende, dat zy alle defe
puncïen ende articulen in defen onfen Ordonnantie ende con-
ftitutie verklaart ende begrepen, voortaan onderhouden ende
obferveren, ende doen onderhouden ende obfcrvercn, fon-
der daar jegens te doene noch gedogen gedaan te worden,
in wat manieren dat het zy, op die poene te vallen in on-
y y y y y y fer

-ocr page 1086-

fer indignatîe, te verbeuren die pöcne daer toe geftelt^ en -
de geacht re worden als ongehoorfaam : referverehde aan
ons ende onfen erven endc nakomelingen , Erf-heereh oft
Erf-vrouwen ons Landes van Utrecht, die declaratie, be-
duydeniiFe van die donckerheden j vermeerderinge, ver-
minderinge, oft veranderinge van die voorfz, punaen, ar-
ticulen ott eenige van dieti, foo wy oFt zy luyden na gele··
pcntheyd vanden tyde, tot nut ende wel varen onfer voorfz.
Stad Amersfoort bevinden fullen behorende. Des t'oircon-
de, fo hebben wy onfen zegel hier aan doen hahgeti.

Gegeven in onfen Stad van BruiTelden 20. Mey in 'C jaair
ons Heeren van otifen Keyfeirrycke 15. ende van on-
fen Rycke van Cafltilien ende anderen 29. Onderfchreven
by den Keyfer. Nodh onderteyckent, Verreyken.

Gecollationeert jegens zyn originaal letteren. Onder-
tekent , ende gezegelt metten zegele des Keyfers in roden
walfche. Ende accordeert, By my, L. Botter.

GE Ν Ε R A L Ε ORDONNANTIE

Tafel van defe Ordonnantie.

Van

Λ hfolteref} eentje pariye-, ^rt,

^ A die vf rechts jegens yemandis te hehb'en of te pre-
tenderen,

Aen-gekochte goederen Jiaende Houwelicx half ende half
te fijn. Ende Leeti-goederen aengekocht ^ midfgaders
andere vorderlicke goederen te competeren den Man ^
met die Hnys-vrouwe j ende keuren erven daer van
verjlorin^e te gefchien,
/ils yemant vanden Schepenen eft Raden gefchiekt Viordem
Àrrefien , of van perfoon of goet te bejettem

Bé Van

Beeβcn te fchutten,
Bewaringe der fleuteien.
Bewijs hy den dingtalen over te leggt».
Boel-cedullen, t. Articnlen
Boedel-recht.
Burger te werden.

Borg te Jlellen die goet by executie ktopt.
Brieven in gemeen boedel.

Brieven van vreemde Heeren geen te ontjlwgen.
BrΛndt.

Breucken ende Fleuren, Zl* Aniculem
Burgeren te gebieden.

V)Urgermeejieren) Schepenen ende anderen Ojficleren/en'

de van beuren Officien.
Burgermeejhrs jaerlux twee te flellen.

C. Van

Cameraer.

Camere vanden ^^''ees ' meeflers ende heuren officii
ZZ. Articulen,
Certificatien.
Citatien.

Clooβere^^ geen eygen goed te moge» copen^

Cloefleren geen erven te mogen ontfangen,

Conjignatte van penningen.

Coorn te copen 5·. Articulen,

Coflen te betalen.

Copyen niet op te wijfen.

D. Van

ack op die huyfen.

Defaulten in Criminele faecken 5·. Articulen,
Defaulten in Civile faecken z. Articulen.
Defaulten in materie van fchiftinge ende fcheydinge, z.

Articulen.
Defaulten in materie van ontwaringe,
Defaulten n* litijcontejlatie of na dat die Ver weerder den

Ey^'cher geantwoort heeft.
Dingtalen ever te legden.

Dinxdaegs ende Ifoenfdaegs altyt recht te houden ^ αΐβ

geen vierdach en is, ■

Dienftboden.

D'Jjoneren byTeflamente,
Deurvjeerders ofte Stad Dienaers
E. Van .
ed te doen in rechte Articulen.
Eed te defereren , ofte van keur-ede, '

*Eed toegelaten fij^de macbdtfelve btraed nemend, dagen.
Eed vanden vinders. '

Eed van den Schout van ^Amersfoort'
'Eed vanden Burgermeefiers,
Eed vanden Schepenen,
Eed vanden Cameraer,
Eed vanden Raed. ' ^

Eed van IVeef-meefters,
Eed vanden fiads Secretaris, ~
ErfofLant tot fortificatie vd» die Stad dienende^
Executie ende pandwgt 9, Articulen.
Executie tUnrtcht,

( Executie op Sententie, ende falarts vonr dien,

^^ G. VaH

Ç^ardatich vleyfch.
44· VJ Qeeyckte m'aten.

Geen ge ley de te mogen geven. r

Gemeen goed.

Geen waer opHKerckhofte ver kópen.
Gevangens te bewaren,
; Gerechte op Stad-huys te comett,

5 ) 1 Gilden endo Ambachten.
j Goet te belafien met Lof-rentem

Goet dat men op een merct'dach vtrcoopt, fonder dach'it be\

fchcyden werd , verfiaan voor gereet geld,
I Goet toe te befegeien.
Goet om gereet geit te ver copen,

06 Goederen der ft ad te verpachten,
S 5 Graften der ftad te fchouwen,
90 Grafburgers.

Graven op ''t Kerckhof,
ö O Graven in der Kercken,
Groote zegel vander Stad.

Gehylitkte mans of wijfs geederén, eer β tnalkanderen veoi·

die Kerke getrouwt hebben i niet gemeen te fijn.
Gehylickte luyden te weten man ende wijf f f*menderhani

geet of erf over te geven,
Gehylicte luyden fchulden atn haer heyden goeden te ver»
halené.

H- Van

V LJ eeren geténgenijfè ende floten op te breecken,

^ Hyïici[efi, hylicx-veorwaerden ^ lyf-tochten, ^e.
Huyfen te openen by den Gerechte,
Huyfen oft Schueren daer renten uyt gaen, nietaftehr/ec'
ke»,

Hou welickftÀenâe geen wyf te mogen fchulden makefifot/der

heuren mans confient.
Heer licke goederen te erven man oft ivyf levende'^

1. Van ' ■ · '

Temandte beletten fijn goet over te géven,
■·· lemants kint te ontvoeren.
Inboedel niet wech te brengen dan by claren dage.
Informatie pracedent ende vangen dtn delinquanten tf mifi-

dadigen. ' '

Injurie te beteren daer banniffement voor valt*
Injurie eerlickte repareren ende beteren,
Injurie op gewyde plaetfengecommitteert te beteren.
Injurie te repareren voort fortfelicke intreden in temans
I huys. * '

Injurie te beteren voor een lamme vinger,

^ K, Van '

ΓΖ eyfiersfiaeckente vorderen voor étndereparijen.
^ Kennifije van fiads faken te competeren den Raet Prov,
t'Utrecht,

Kenniffe der Raden toi (Amersfoort af te fijn,
Kjrckmeefters ende Heylige Geeft-meefiers*
Kinderen die hen felve hylicken. ' '' '

Keuren by nacht vallende,

L.*^ Va»

Γ yf-tochten.

^ In lyftochte goet te hefitten,

M. Van
jV/T an ende Wyf gefamenderhand goet of erf ever te

geven, î*

Man ende iVijf die goederen aent^open fittende houwelicx- 9®
Mans voordeel. '

Materie van rechten tnde alstnnedie fiaken geen feyten,*»

fij"' . ·,
Membaerfihap en jonge kindertnl

Mtndelinge dingtalen op die rolle te teykenenV xr r/^
1 IS» r

112
122
'4
94
iiS
ICI
II

JIO

U
99

131

132
127

82
82

I0Î
8i
loy

109
ioo
21

5i
39
68
69
66
Ji6

I2Ö

43
45Γ

46
49

12?
8o
33

106

107

• I

100

- à

η
lî
H

4S
48

'48

III
1J7

138

139

140

141

142

143

J25·
60
62

-ocr page 1087-

DER STAD AMERSFOORT, ibSi

_ Fan
Nieuwe VJ er eken te verbieden.

O. Fan

Offiete van den Secretaris tot ι ζ, xArticnlen, '
Ontfàmk van boeten,
Onreyne klederen.

Onfer Liever Frouvjen teychnen ie verkopen,
Opinien die Schout te mogen horen.
Opinien te colligeren.

Op mueren oft Stads poorten gevecht ie Mâknl
Qppofitie jegens die executie»
Oudfle Soons voordeel.

Overdrachten van Tijns-goederett gehouden van Gois-hü^'
feren,

P. Fan

"P andinge ende executie 9. artic,

·*· Pettjie và» vreemde Heeren geen te ontfangen.

Plechten en renten aen te brengen btnnen eefi màend.

Folicien der Stad Amersfoort.

Preferentie tu£chen veel crediteurs),

Procederen voor Schout y Schepenen,

Prodûâie te doen daer feyten fijn.

Produólie te rinunderen.

R. Fan

Tl aden feftien te kiefeH^ die nietten Schoudt, ^urgery/ice"
fleren , Schepenen, Cameraer fullen reprejinteren
'*tlichaem vande (tad,
^t lachte te komen.
Rechts te plegen.

Rekeninge van Gafl-hüyS'meefler* t^otitfangefi.
Renten op Huyfen.

S. Fan

Salaris van certificatie ie paJJ'eren,
Salaris over tran/porie ie flaen. . . ,,

Salaris voor die. over de verpachtinge der flads goeden
fitten.

Secretaris regifler te hóuden.

128

133
12

110
61

93
7»

60
Z6

7f
Ui
Ó7
38
50
54

7+
70

iS
73

Schepenen flelleK op niettw j*erfdagi
Schepenen recht.
Stadts kloek te lüyden,
Stadts fchulden.

Steen van mt getimmer te brekeit.
Straten te onderhouden.
'Stinckende t ffçh te verkopen^
Sware faken,

T; Fan

er torture of banke te leggen,
■■· Timmeragie ':^.articuUn.
Timmeringe buyten der poorten,
Tranfporten ende overgiften,

V. Fan

W an vergadering van gilden, ambachten ^c.
' Firgaderinge niet te m*ecken buyten confent van de»
Schout,.
Fer ekens te kopen,
Fervjers,
Vtjfche te kopen.

Vogelen, hoenderen, eyei'en ofte diergelyken te kopen.

Fonnifje te manen,

Fonntje te concluderen,

f^oorfpraken aengaende 7. art,

l^ordele van een Frou we.{

l^rede te leggen in duodflagen.

Vrede te leggen. ,

Frede-breeckers,

W. Fan

Vy atergangen en floten binnen der vryheyt,
* ^ IVeduiue voor de baar uyt te gaen,
If'^ie alle ampten geven fal,
iVojrd te voeren.

Uytheemfchea en Burgeren faken jegens upheemfchen^

FINIS.

11%
6i
η

7?
61
119
115
13

95
1Z4
7o

lat

SZ9

114

11?
S

32·

9i
lOj

10
104

ï34
89
19

9
61

COSTUYMEN van Amersfoort door laft van den Hartogh van Alba by een ver*,

gadert, den 9. Januar, MT)LXX,

II.

IN den eerfteii is een generale Coilüymetot Amersfoorf,
als dat alle die landen, huyfen, ende hoven gelegen
binnen den Gerechte van Amersfoort, daar van die
oude brieven fpreeken , van thins ofte erfpacht, als
heerlyke ofte vorderlyke fttccederen ende erven, niet
tegeniïaaride defelve geen thins of erfpacht en betalen.

Item dat alle renten die op de heerlyke goederen gehy-
potheecqueert zyn , erven mede als heerlyke ende vorder-
lyke, gelyk die gronden daar zy op gehypotheecqueerc zyn ;
ende dit tot aflofllnge toe»

ΙΙΓ.

Item is nog geobierveert, dat tot wat tyden eenig flerf-
liuys viele binnen de voorfz. Stad Amersfoort, ofte vry-
tieyd van dien, ende dat daar uyt reefe eenige twift of dif-
lidie , beroerende de pofleflie der goederen tot den fel ven
fterfhuyfe behorende , dat defelve pofleiïïe by vonnis van
den Gerechte verklaard woM j ende dat zoo wel van
de goederen , erven ende landen buyten de vryheyd
'van dien gelegen , als de geene die daar bipnen gelegen
zyn. · '

^ IV.

Ttem word van gelyken geobferveert, dat zooeenig man
ofte wyf t'famen geboorte hebbende, dezer wereld overle-
den , dat zoo lange den langftlevenden biyft fitten zonder
van zyn kinderen te fcheyden, alle de deyIbaaregoederen,
landen jiérven^ huyfen renten, die de boedel harder ofte
jboedelharfter, ofte kinderen van eenige van beyden aan-
«juame , dat defelve goederen ende alle Avinrt ftreckt ofte
|(omt tot profyte van den gemeenen boedel, of man en
vyf nogh beyde in levenden lyve warej ten ware dat an-
ders gedifponeert ofte gema^ct waar.

item word mede geobCerveert» dat zno wanneer yemand
JHerf fonder geboorte na te laten , en dezelve heeft tot
zyne naafte erfgenamen , broeders ende fufters van een
'vader ende moeder , ende van geïyks eenige broeders
- of fufters van vader ofte moeder alleen, dat alle broe-
ders en fufters zoo wel halve als heele gelykelyk in ca-
pita deylen i alle die deylbare goederen by den ielven
haren overleden broeder nagelaten, zonder reguard te ne-
men, van wat Zyde defelve goederen gekomen zyn, tenwa-
re by den overleden anders gedifponeert ware.

Item' dat alle maag-gefcheyden van deylbare goederen
tuiTchen broeders en fufters , ofte vrienden ende magen
behoorlyk gefchied , voltogen, befegelt ende gemaaictg
daar uyt elk zyn ροίΓοίΠε aangevaart ende aangetall heeft „
werden in fuiken kr.igt ende weerden gehouden, of de-
felve gerechtelyk> daar de çoederen gelegen zyn> gefcliïed,
en een ygelyk de zyne getranlportceti waren.

Item dat alle de houwelykfe voorwaarden by vrienden ett
magen behoorlyk gededingt en gemaakt, waar op trouwen
na gewoonte der heylige Kerke gecelebreert ende gevolgd
is, aangaande de deylbare goederen, die de echte perio-
nen in defelve brieven in medegaven medegegeven zyn,
van fulke weerde gehouden wordeii, als of die echte ^>er-
fonen die deylbare goederen alzoo voor den Gerechte, daar
die goederen gelegen zyn, overgegeven ende getranfpor-
teert waren, ioo verre partyen achtervolgende die houwe-
lykfe voorwaarden , in goede deugdelyke poifeifie waren,
en dat voorts alle conditiën daarinne begrepen van weerde
gehouden worden.

Vlif.

Item word een Coftuyme gebruykt, dat tot wat tyden
ymand eenige huyfen , land ofte grond verkoft ende ^e-
trafifporteert hadde , dat defelve die zoodanige percelen
van goederen gekoft hadde, aanftonds aanveerd ende aan-
taft de polTeiîîe en hetgebruyk van dien , nicttegenftaan-
de of den bruyker van dien aan fulke verkofte goederen
van dien verkoper nog hnurjarcn hadde, ten ware in de
koop anders bevoorwaart ware.

fX.

Nog is brnnen Amersfoort een Coftuyme, dat die geene
die eenige renten gerechtelyk geveftigc zyn, generalyk op
alle die goederen, die den comparant haüde in den Gerech-
te van Amersfoort , dat die geene die de renten toekomt,
by faute van betalinge procederen magh op een ftuklands,
yyyyyyx huys

-ocr page 1088-

■ 1

ΐοδ^ GENERALE ORDONNANTIE

heêfc ten tyde als die renten belecien zyn geweeft, eh dat
zulk parceel begrepen onder het generaal hypoteecq vöor

Aldus gedaan t'Amersfbort, den 9. January 1573. flyfe
Trajeöenii,

huysende ΗοΓ, dat dengeenen,die de renten beleden heeft,' die renten verklaard word executabel.

1 1 ____li^i-i___ ___________t

ÜI. FORME van frocederen,„ die men voortaan fal houdβn voor den Gerechte der Stad

JlmersfoOrt , bj de Regeerders dier Stad gearrefieert den η. February.
MDQLIV.

Ifoö dagelicx diverfe klachten aan de Heeren Re-
geerders der Stadt Amersfoort voorkomen over
de disordre , ende trainiircmencen v^an de Procc-
, dueren , tot groot nadeel ende be(\vaariiiire van
den genen, die aan den Gerechte te doen hebben,
foo is 't, dat "de gemelde Regeerders, daar inne, voor foü
veel doenlicic is, willende vooriieri, ende ten dien eynde ge-
hoort hebbende die van den Gerechte, die alles wel rype-
lick geexamineert , ende doen examineren hadden, geor-
donneert ende geftatueert hebben , gelyck zy ordonneren
ende ftatueren by defen, dat voortsaan llridelyck fal wor-
den geobferveert de Forme van procederen, iulcks défel-
ve hier na völght, als te weten.

ï.

lat van nu voortsaan de ordinaris rolle fal worden ge-
houden van PaaiTchen tot Viéloris,'s morgens ten acht
uren , ende 's \vinters ten negen uren, Γ00 wel in faacken
van borgers ende inwoonders' der Stadt Amersfoort tegens
den anderen , als van buytenluyden tegens de voorfz. bor-
ders ende inwoonders,

II. ,

Dat alle Citatien op de voorfz. ordinaris rolle fullen moe-
ten gedaan worden ten minllen 24. uren te voren, op poe-
ne van nullité , tot welcken eynde de Procureurs aan de
refpedive deurwaarders twee dagen te voren fullen moeten
leveren de bilfcttcn yan te doene Citatien, ende daar by
nc/Fens de namen van de eyflchers ende gedaagdens, oock
exprimeren hare reipeélive qualiteyten , in de welcke zy
procederen willen, of gecïteèrt werden, mitsgaders de oor-
faacke, ende fchult, waar voor, 't en ware de citatie g^-
fchiede, om te hooren fchriftelick eyich doen.

III.

Dat die deurwaarders op die billetten fullen annoteren,
Avanneeiy eride a'an wïen zy die refpçdive Citatien hebljen
gedaan, ehde defelve liacheren.ende Wel bewaren,ten eyn-
de meh daàr toe altydi, is 't noot, acces maghhebben.

Dat de deurwaarders uyt die billetten daaghs te voren
aan den Secretaris, of zyn Klerck, fullen leveren een lyfte
van hare gedane Citatien , om ter rolle geprœfenteert te
worden , betalende daar by de Ui^es van de prxicntatie,
die niet gerellituecrt fullen werden, alwaar't defelve of eeni-
ge van dien naderhand! wierden doorgehaalt.

Dat behaiven de voorfz. rolle noch gehouden fal wor-
den een extraordinaris rolle,daar op alle dagen, als fulcks
verfocht wert , op de voorfz. uren voor af dienen fullen
alle faacken, in materie van arrerten , ontwaringe, bode-
Joon, gereet ora gereet, ende maalfchade, ende fullen de
termynen van dagh tot dagh peremptoirlick gehouden wer-
den , 't en ware het Gerecht door de wichtigheyc van de
faacke , of andere redenen , bevonde anders te behooren j
Jbehoudelick dat foodanige faacken ten principaal op de or-
dinaris rolle lullen woi-dcn gerenvoyeert, als oock alle
diÂerenten op Requerte in cas van timmeringe , üf anders
g.emoveert, foo wanneer op de provifie is gedifponeert, of
dat in niaterïe van arreften by ontflaginge vertogen zyn de
partyen die gearrefteert, ,of om hare ikacke te vorderen
binnen Amersfoort gekomen waren.

VI.

! Dat die Citatien op de voorfz.'extraordinaris rolle ful-
Jen moeten gedaan worden daaghs te voren.

Vil.

Dat ten dage dienende yan.eyfch , 't zy den gedaaghde
compareert, of niet, de Procureurs naar exhibitie van be-
iioorlickê prociiratie , hare eylfchen by monde op de rolle
fullen (iiftercn, of fchriftelicK overleveren, oock doen ver-
,f(ieck van provifie ,· in een ende defelve notule van eyfch,
in plaatfe daar provifie plaats heeft.

V I i l.

Ende indien den gedaaghde , of zya Procureur compa-
rerende , ^verfpeckt te hebben vifie van eenige inftrumeo-
ten, daar op den eyiTcher hem fundeert, ende daar van
hy by zyn eyfch mentioneeri, ende copye der felven t'zy-
■ nen kollen, of exhibitie van fchultboecken, of kerfiloc-
i ken , ende fpecificatien uyt defelve fchultboecken » ende
fulcks binnen 24. uren onder de notule doen aanteyckenen,
fld den eyllcher , of Procureur gehouden zyn die exhibi-
tie binnen drie dagen te doen , ende copye, of fpecificatie
te leveren: op poene van royeringe van de notule, ende dat
den gedaaghde ( indien hy fulcks verfoeckt ) voor die reylë
comparuit fal verleeiit werderi met de koften op de rolle te
begrooten,

J X·

Indien oock den gedaaghde , of zyn Procureur compa-
rerende vermeynt guarand tegen een derde te hebben î of
dat den felvem hem moet indemneren , ofre voor hem ia
Rechten treden, fal den gedaaghde verleent werden ryt om
te antwoorden , na dat zyn autheur in guarand geroepen
zynde ^ fal hebben geantwoorti mits het felve terftont By
den eyfch of binnen drie dagen daar na werde geallegeerc,
ende tydt verfocht, ende dat van de inftitutie van 't guarand
gedoceert werde op de tweede naailvolgende rolle.

Dat de voorfz. ordinaris rolle fal gehouden worden van
acht dagen tot acht dagen, ende op defelve vooraan ge-
prsfenteert de notulen van de eyfth-rolle, die voor af fdl-
len dienen, ende vervolgens de notule van degrooterolie.

X I.

Dat geen Procureurs fullen mogen abfenteren van de rol-
le , 't en ware by fieckte , ofte by confent van de Heeren
Schout ende Borgermeefteren : op poene van royeringe
van hare notulen, ende een ftuyver op yeder der lêlve te
verbeuren, diefe fullen moeten betalen, al voren eenige no-
tulen te mogen houden.

X I I.

Dat irt Îàacken van penningh-fchult niet excederende de
fomme van vyftigh guldens , den gedaaghde gehouden fal
wefen c'acht dagen, ende Op de eerfte rolle t'antwoorden,
foo ten principaal met, kennen, ofte ontkennen vandehaht,
of hantmerck , ftaande onder het gefchrifte daar uyt géa-
geert wert : op pœne dat het felve gehouden fal worden
voor bekent, als oock op de verfochte provifie, ende daar
by reftituéren' den eyfch , indien die fchriftelick is overge-
levert. £nde in faacken excederende de voorfz. fomme, of
die infaâo beftaan^ fal den gedaaghden ten principaal, en-
de op 't verfoeck antwoorden met kennen, ofte ontkennen
als voren , ende den eyfch reftitueren op de tweede naaft-
volgende rolle, alfe te veertien dagen.

- XIII.

Ende indien den gedaaghde eenige exceptien wil propo-
neren, ial iulcks t'eenemaal t'feffens moeten doen t'acht da-
gen , ende dien onvennindert ten principaal conclufie ne-
men , met kennen , ofte ontkennen als voren ; 't en ware
hy proponeerde d'exceptien declinatoir, ende van tiüs-fep'
dentie, ofte rei'judic*(^, daar by hy ial mogen perfifteren.

XIV.

Ende ingevalle den gedaaghde op de voorfz. refpe£liye
tyden niet en antwoort, fal den cyifcher, of zyn Procu-
reur faterdaaghs daar aan ter rolle verfoecken adjudicatie
van de verfochte provifie, vermits verfteck van antwooit,
daar op het Gerecht datelick fal difponeren. Ende indien
de provifie ontfeyt wert, fal hy den gedaaghde tegens den
volgende recht-dagh mogen doen citeren, om vermits ver-
fteclc van antwoort te fien dienen van intendit, fonder eenigh
declaratoir op 't verfteck, of anderfins te wachten.

XV.

Dat provifie verleent fal worden op publycque inftni-
menten , ende privé onderteeckende bekende gefchriften,
daar by yemant toe betalinge van penningh-fchult is ver-
obligeert, ende mede op fchultboecken, ende kerfftocken
van geloofweerdige perfoonen, die defelve promptelick by
eede willen ilercken ten refpe£le van gehaalde waaren,
drinkfchulden, oock van falaris, ende bodeloon, 't en wi-
re het Gerecht uyt eenige confideratien-bevonde anders te
behooren.

XVI.

Dat by het decerneren van pro?iÇc, in reguard van fchult-
boecken.

-ocr page 1089-

DER STAD AMERSFOORT. '3245

menten difpofityf, fal gefteit werden den dagh als die wor-
den verleent ; beheltelyck dat in materie vajj boedelichey-»
dinge, of reeckeninge, de lerniynen lullen loopcn veer-
tien dagen,

XXV.

Gelyck oock by Schepenen van de maant, veeftien da-»
gen of langer tydt verleent lal mogen worden in faiickcn,
daar inne van groote fchriftueren gedient,of partyebuyteu
de Stadt of Provincie is , indien luicks aan de Schepenen
verfocht , de overgeleverde ichrifture vertoont, ende de
abfentie geallegeert wort , des laterdaaghs in de wcecke,
als van de ,ichrifture daar tegetjs ten naaüen gefchrcvea
fouden moeten worden, is gedient»

XXVI. , '

Loopende de refpeftive vacantien fullen geen termynen

op de ordinaris rolle dienen , lbo dat den eerden Recht-»
dagh naar de refpedive vacantien ^^ehouden fal worden voor
den Recht-dagh , die celierende de vacantie foude hebbea
gedient.

XXVII.

B\' het overleveren van eenige fchriftueren, fal partye
wederom moeten werden gereftitueert zyn fchriftuere, daar
van hy led gedient heeft, 't en ware de gene, die de relli-^
tutie incunibeert, wilde verklaren partyen Ichriftuere ver-
miil: te zyn, of die niet te weten te belcomen, ende voorts
confenteeede delclve herfchreven te worden t'zvnen ko-
rten > in welken gevalle hy van zyne fchriftuere ial mogen
dienen, ende anders niet.

XXV ΙΠ.

Die zyn tydt loopt om te antwoorden , of te dienen, dF
te feegen op 't gene daar van zyn wederpartye den voor-
, gaande Recht-dagh gedient heeft, fal felfs de notule moe-
ten prefcuteren,

XXIX.

Sonder dat van noode ikl weien te veribeckenverfteck op
eenige rermynen.'t zy van antwoort, replycq, duplycq, bewys,
rcprochen, falvatien, ende diergelycken, ofte oock coni-
pel om te furneren , dan fal voor verlleck gehouden woi"-
den het verloop van de tyat, binnen den welcken een ye-
der van zyne Ichriftueecn,ofte andere termynen na inhoudt
van defe ordre, hadde behooren te dienen, ende zyn iack
ende ftucken te furneren , fonder dat hy op de navolgende
rolle tot het overleveren fal worden geadmitteert andets.

ken van de citatien.

XIX.

Als den gedaaghde gecompareert weiênde zyn defauiten
purgeert, fal de koften van purge alvoren moeten betalen,
ende gehouden zyn op de naaftvolgende rolle peremptoir-
lick te antwoorden , met kennen , ofte ontlœnnen van de
hanc, op pene als voren.

XX.

Doch als na voorgaande verlkck van antwoort, gedient
wort van intendit, fal den gedaaghde purgerende, by de i als met refufie van koilen.

purge zyn antwoort met kennen , ofte ontkennen van de
hant, datelick overleveren , op pene vooriz,

XXI.

Dat gedient zynde van in tendit, daar op niet fal worden
gedifponeert, 't en zy den felven intendit; met alleverifica-
tien» citatien ende inthimatien daar toe dienende, overge
levert ende gefurneert is, fonder dat genoegh fal zyn, dat
den eyilcher alleen prefenteert zyn achterweièn by eede
te ftercken, maar fullen de feytsnvan den intendit met per-
ibnele reiponfiven,' of anderfins daar benevens moeten be-
wefen worden.

ΧΧΠ.

Dat de Procureurs gehouden fullen wefen alle faacken,
daar inne zy ten dage dienende willen verlbeckenappoinde-
ment op het veribeck van provifie, of op eenige exceptien,
of incidentale differenten, ter rolle te doen ftellen , achter

XXX.

Waaromme alle noodelooiè termynen » ende fonderlin-
ge mede de termynen van Ichrifcutren te wiifelen, prolon-
ifatie te hebben, ende van compel by delen worden gepro-
libeert, meternllelyck bevel aan den Secretaris defelve ter
rolle komende door te halen , als mede alle notulen van
ftateringe , of daar de termynen tiiet eiieitive gehouden,
ende de fchriftueren gelevert worden.

XXXI.

Gelyck den felven oock belail: wort te royeren alle notulen
van eyfch ende antwoort, ingevalle de Procureurs van den
eyücher of gedaagde daar by geen behoorlicke procuratie ex-
hiberen.

XXXII.

Soo by duplycque nieuwe feyten zyn gepofeert, daar je-
gens den ey ficher wil Ichryven by triplycque, fal op deel-

veder rolle ter voorfz, ure overleveren hare reijpedvie ftuc-
ken, fchultboecken , kerfftockken , ende munimenten,om
ten felven dage by het collegie van den Gerechte gedifpo-
aoeert te worden : op pene dat op de ftucken by een alleen
over te leggen, recht fal worden gedaan ; ende foo zy bey-
de in 't overleveren haarder ftucken gebreeckigh blyven,
fal de notule werden doorgehaalt , ende de Procureurs in
gebreecke blyvende, yeder verbeuren vier ftuyvers.

X X111,

Dat onder de voorfz. faacken mede begrepen fal zyn'de no-
tule, daar inne yemant, naar dat ten principaal, ende op
de provifie geantwoort is, ter rolle prefenteert, omme te re-
pliceren nopende het verfoeck van provifie by eyfch ais
voorfchreven gedaan , alfoo den eyilcher ende requirant
diensgaande voor replycque by zyn verfoeck perfifterende,
den gedaaghden van gelycken voor duplycque fulcks fal
moeten doen, ende de ftucken hi^c inde in voegen voorfz.
werden overgelevert, op pene voorfchreven.

XXIV.

Dat alle termynen op de ordinaris rolle tot den termyn,
om van bewijs te dienen incluys toe, fullen wefen peremp-
toir van acht dagen tot acht dagen, ende fal in yeder weeck
de geheele rolle gefteit worden op eenen datum, te weten
op den dagh als die begint te dienen, dan by deappoiaéic'

den anderen gefepareert van alle andere notulen jendeful- He rolle na dat van duplycque is gedient, daar toeadmiihe
len partyen ten wederzyden op den eerften faterdagh naar 1 verfoecken , ende defelve triplycque op de rolle daar aan

moeten leveren,

XXXI fi.

Dat van geen fchriftueren op de rolle fal mogen worden
gedient, 't en zy die cfteduelick werden gelevert, endeby
den Secretaris voort geapoftilleert, of dat anders de notuk
ÛI worden geroyeert,

XXXIV.

Dat geen fchriftueren of requeften ter rolle , ofte in 'c
Gerecht fullen mogen worden geadmitteert, veel mindaac
op gedifponeert, 't en zy die by een van de Procureurs,
of by partye de requefte of fchriftuere felfs gemaackt heb-
bende, zyn onderteeckent.

XXXV.

Wanneer van prodiiûie wort gerenuncieert i fal men de
inventaris met alle de ftuckeiï, tnde verificatien by inven-
taris vervat, fonder eenige defëOen , ( uytgefonderr alleen
de ordinaris informatie van getuygen ) mœeten overleveren}
op pene dat de notule fal worden geroyeert, endeiüllende
iacken ende ftukken voorts in de Secretarye moeten biy-
ven ten uyteynde van de laacke.

XXXVI.

Infgelycks fal gefchieden, wanneer gfdient wort van a£lcti
ende niunimenten, op pene van royeringe der hosuIc, ende
Zzz ziz dat

boecken, fnti[e kerffiocken, den gecoiidemneerde medefal
werden verleent terminus juris ter difcretie van den Gerech-
te, naar de grootheyt der fomme, ende qualificatie van de
perfoonen , mits niet excederende den tyt van vier maan-
den ; doch ikl den gecondemneerde foodanigen uytilel niet
mogen genieten, ^t en ware hy iuffiiànte cautie iteldevoor
de yoldoeninge der provifionele condemnatie, fonder pri-
judicia van zyn recht ten principaal binnen acht dagen ;
tnde den gecondemneerde eens ier»j/««wj«ni genoten heb-
bende , en Ihl daar na geen andere mogen genieten , al-
waar 't dat hy de ichult ten principaal quame te bekennen,
'c welck de Procureurs niet , als met exhibitie Van Ipccikle
procuratie fullen mogen doen.

XVIL .....

Dat by de provifionele condemnatie begroot fullen wor-
den de koften van den proceiïe tot die tyt toe gevallen, ende
defelve fommierlick getauxeert, ende in de cöndemnatiege-
üelt, welcke koflcn , neirens de principale lonime, onder
fuffifante cautie , voor de ibmmatie te ftellen, ende te in-
iinueren , lullen werden geexecuteert, mits dat daar van,
ende van de principale lomme reftituiie fal gefchieden, met
den intereife tegen s den ptnningh achtien, ingevalle den
eyflcher zyn eylch ten principaal wert ontfeyc.

XV lil.

Dat op geen provifie lal worden gedifponeert, ctan na
dat den gedaagde die compareert, ten principaal, ende op
't verfoeck van provifie fal hebben geantwoort, of daarvan
verftèec.ken , of tegens de mn comparante» het tweede
fault verleent lalzyn, indien een van de twee citatien aan zyn
perloon is gedaan, of dat uyt een publycq,of privé beteec-
Icent gefchrift geageert wort, of om nieuwe letteren van
executie op een condemnatoire acte te hebben , of dat die
tegens de erfgenamen, ende andere executabel verklaart fal
worden , anders op het derde default, mits doende blijc-

-ocr page 1090-

generale ordonnantie

dat den genen, die gecompelleert worc mede van aclen te
dienen, fai blyven verfteecken, fulcks dat recht gedaan fal
mogen worden, indien hy op de tweede naartvolgenderol-
le, of te veerden dagen , fulcks effeûuelyck niet en doet,
alwaar 't dat hy luftineerde ae faacke by aden niet te kun-
nen worden afgedaan, naar dat partyen in feyten moeiten
werden gereguleert, foohy in lulcken gevalle fulcks even-
Wel fal moeten doen, tot pericule van zyn partye,
XXX Vil.

Dat geen interrogatorien , of cernficaden van getüygen
( in 't leven zynde ) voor bewys aangenomen fullen Avorden,
't en zy deielVe of voor Commillariifen van den Gerechte,
of ter plaatie van dergetuygens refidcndc, of in eenigefte-
den gerechtelick zyn gerecoleert, partye advers al voren ty-
delick ( met nominatie van getüygen , de ure, ende plaat-
&) geinthinieert wefende, om deielve te fien produceren.
XXXVIII.

Ende indien de getüygen buyten de Stadt zyn te hooren,
flillen daar toe verfocht, ende verleent worden letteren re-
quifitoir aan de Magiftraten van de plaatfe,daar de getüy-
gen wonnen , ende partye (tegen wien die werden gepro-
duceert) tydeück geinchimeert, om de rcquifitoiren tefien
iluyten, ende ioo hy goct vindt tnterrogatuna jmis te voe-
gen.

XXXIX.

Den tydt, cm te renuncieren van produ2tie> fal partyen
ioepen drie weecken , na dat een van beyden van productie
fal hebben gercnuncieert, fonder dat deielve fal worden
geprolongeert, dan uyt merckelycke redenen, voor eene
reyfe, voor acht dagen, ter dilcretie van de Heeren Schc-
ptnen van de maant.

XL.

Dat om de produdien te iaciliteren , van nu voortsaan
twee Schepenen ter eiiquelle lullen worden gecomniitceert,
voor een van de welcke , die daar toe beft fal konnen va-
ceren, de rcfponfive paioneel, ende productie der getüy-
gen ikl mogen werden gedaan.

XLi.

Dat yemant voor den Heere Commiffaris, om in perfoon
te reipunderen, werdende geinthimeert, den felven by de
inthiniaiie door den deurwaarder gelevert ial worden copye
van de iuthimatie , ende articuien , daar op de refponfien
verlbcht weruen, ende indien hy, het felve gedaan zynde,
niet en compareert, ial de Heere Commiifaristerenquefte,
gebleeckcn zynde van de inthimade, met leveringe van co-
pye der articuien, datelick op het billet , of op de ordina-
ris informatie verleenen default, ende een ander inthima-
de , om als noch in perfoon , conform voorgaande inthi-
made, te refponderens op pene dat de articuien gehouden
iullen worden voor bekent : ende by aldien den geinthi-
meerde op het doen van de tweede inthimatie niet en com-
pareert , fal by den Commillaris verleent worden het twee-
de default, ende indien by de relatie van den deurwaerder
blyckt een van beyde de inthimaiien perfoonelick gedaan
te zyn, fullen de aniculea, ionder vorder declaratoir, ge-
houden werden voorbekcnt : maar ingevalle geen van bey-
de de inihimatien aan de perfoon van de geinthimeerde is
gedaan, lal bentftens het tweede default, by Commiiliiris
verleent werden een derde inthimatie , op pene als voren:
ende lbo den geinthimeerde als dan noch niet encompa
reett , fal verleent werden het derde default, ende voor
het prolyt van dien de articuien als voren gehouden voor
bekent.

-iV

"^Lil.

Indien yemant verdaghvaart is voor Commi(raris,omge-
tuygeiiis der waarheyt te geven , 'c zy op interrogatorien,
articuien van fchriftueren , of anders , met leveringe van
copye der articuien, ende ten geprefigeerden dage niet en
compareert , fal by den Commillaris jegens hem verleent
worden het eerlle default, ende een tweede inthimatie,op
pene van een gulden; ende andermaal geinthimeerczynde,
ende niet comparerende, fal boven bet decretememeutvan
de voorlz. pene van eene gulden, verleent werden het twee-
de default,ende een derde inthimatie , op pene van twee
gulden, ende apprehenile corporeel ; ende die ten derde-
maal geinthimeert zynde niet en compareert, i'al op rapport
van Commillaïis by den Gerechte verleent worden het der-
de defluilt , micfgaders decretement van de pene van twee
guiden, ende apprehenfie corporeel : 't en ware de ge-
tüygen iüfliiante redenen hadden van hare non-comparitie,
die zy den Commillaris ielfs , of door anderen fullen be-
licnt maacken , om daar op behoorlick reguard genomen
te worden : tot welcken eynde daar van notitie op de in-
fornsatie ordiiiaris ^of ter roHe, als de notulfi buyten or-

dinaris produilie ter rolle dient, fel werden gedaan;

XLIIL

Dat den termyn om te [reprocheren beyde partyen loo»
pen veerden dagen, na dat zy ten wederzyden van bewys
Kdient, of dat den tyd om van bewys te dienen verfteec-
ken fal zyn, als waar naar d'een des anders bewys fal mo-
gen-üen , ende daar van copye lichten»

XLIV.

De reprochen fullen gelyckelick overgelevert, ofgeem-
ployeert werden , ende default verleent in reguard van de
gene , die in gebreecke blyit te reprocheren , ende fal ten
naaften rechtdage gefalveert, ende in rechten geconclu-
dcert werden , mitigaders daar by de reprochen gererti-
tueert, ende fal voorts op die felve notule geconfenteert,
of anders by 't Gerecht beyde partyen geordonneert wer-
den , te furneren binnen drie weecken, op pene van recht
gedaan te worden op die ftucken alleen van de gene, die
; zyn iack fal hebben gefurneert : ende foo beyde partyen
i den voorfchreven tyt laten vcrftrycken, ibnder te furne-
) ren, fal den eerften furnerende , zyn furnillèment partye
felve, of in zyn abfenne, aan zyn huyfinge, ende aan zyn
Procureur doen infinueren, naar welcke iniïnuade den voor-
fchreven tydt van dtie weecken als dan eerft ial löopen,
Ibnder vorder compel.

XLV.

Dat in quxftie van timmeringe by requefte met behoor-
lyck verfoeck , of conclufie gemoveert, na dat by party©
VÂ zyn geantwoort, of indien daar by contra-verioeck ge-
daan wort, op het felve mede geantwoort fal zyn, gecom-
mittcert fullen worden de Schepenen van de maant, die
nefiens den Secretaris, ende een timmerman , ende metfe-
laar (is't noot) teaiFumeren, hun (naar voorgaande in-
thimade aan partye ce doen) fullen vervoegen ter plaatie
contentieux, om infpe£tie oculair te nemen, oock byhaar
ièlveti door den Secretaris ( des noot zpde ) ecHige poin-
den fecretelyck, of by partyen voor hareinftruélie doen aan-
teyckenen , partye mondelingh verhooren , ende accorde-
ren is 't doenlick , lbo niet, hare ftucken , ende verifica-
tien ontfangen, ende met overleveringe der ièlver rapport
doen, om op de quaeftie, 't zy proviiionelidc, of ten prin-
cipaal by den Gerechte gedifponeert te worden, 't en wa-
re het Gerecht bevondt, dat vorder diende geichreven, of
de verificatien gecommuniceert, om te reprocheren, iti
welcken gevalle daar toe competenten tydt ial worden ver-
leent.

XLVL

Die iïch oppqferen wil tegen een fommatie ende execui
ne, ial zyne befwaarniiTen by requefte te kennentegeven»
ende verlbecken om in oppofitie ontfangen te worden, en-
de fal daar op geen furcheantie werden "verleent, 't en zy
den Gerechte van de befwaarniftfen blycke, endefurchean-
de verleent zynde, fal den requirant defelve , met overle-
veringe van copye autentycq van zyn requefte ende appoin*
dement , gehouden weien zyn partye te doen infinueren,
ten langhften binnen twee dagen, ende binnen twee dagen
daar na defelve requefte ende verificatien weder leveren in
handen van den Secretaris, cm den antwoort ende ftucken
van partyen geilen, fonder vorder te fchryven, op't ont-
fangen in oppofitie, ende condnutaie van de furcheantie,
ofte afdoeninge van dien te worden gedifponeert, op pene
van te careren de verleende ibrcheande , ende dat den
triumphant ibnder vorder declaratoir met zyn executie ial
mogen voortgaan.

XLVII.

Dat den requirant in oppofide ontfangen wefende, fal
binnen acht dagen op de ordinaris rolle eyfch doen, in cas
van oppofide , ende het proces aldaar voort geinftrueerc
worden , als andere proceflèn van acht dagen tot acht da-
gen peremptoirlick, toe het furniiTement incluys.

XLVIII.

Dat alle fententien ende condemnatien , naar verworven
executoriaal , ter executie fullen mogen worden geftelt,
naar laps van den tydt van tien dagen , naar dat die ge-
pronuncieert ende verleent fullen zyn.

XLIX.

Dat in reguard van fententien of condemnatien, daar by
yeinant tot penningh-ichult is gecondemneert, den deur-
waarder al voren den gecondemneerde fal fommeren, omme
binnen 14. uren de ientenne of condemnatie te voldoen,
ende fulcks niet parerende, zyn executie ten overftaanvan
den Schout, of zyn Lieutenant ,doen aan de meubile goe-
deren van de gecondemneerde, indien die tot voldoeninge van
de fentende ende condemnatie genoegh zyn, ende defelve
meubiien 1 naar voorgaande inventarifaoe, ten overftaan

als

-ocr page 1091-

DER STAD AMERSFOORT. '1087

als voren , nemen in bewaarder hant, ende houden den
tydc van achc dagen, ende indien den gecondemneerde bin-
nen de voorfz. acht dagen niet en betaalde, fal men de ge-
executeerde goederen naar voorgaande proclamatie publyc-
kelick voor gereet geit door den Erf-huysmeefterdoen ver-
koopen , gevende daar van den triumphant zyn roegewe-
fen penningen ende koften, ende het overfchot aan de ge-
condemneerde. £nde dit alles ingevalle de condemnatiebe-
draaght over de vyftigh gulden j foo in reguard van min-
der fomme de deurwaarders de executie, inventariiktle, en-
de verkoopinge by haar felven fullen mogen doen î wel-
verftaande dat men foodanige goederen in executie fal moe-
ten nemen, die den gecondemneerde minft hiiiderlickzyn,
ende ter bedraginge van de Ichult ende kollen, iijo na, als
doeniick is.

Ende indien den deurwaarder geert meublle goederen ge-
noegh vindt, fai zyn executie dirigeren aan de onroerende
eygen goederen van de gecondemneerde, ende by gebreec-
ke van die, of dat die niet genoegh zyn, aan de thins- en-
de erfpacht-goederen , ende foo verre daar geen thins- of
erfpacht-goederen genoegh zyn , aan de vruchten van de
leenen * ende die vruchten oock niet genoegh zynde, aan
de leenen felfs, behouden het recht van den leenheer, ende
defelve goederen ftellen in 's Heeren handen, met verbodt
aan de gecondemneerde van die te alieneren of befwaren,
inlïnuerende het felve mede ter Secretarye van den Ge-
rechte , ende aan den thins- erfpacht- of leenheer , ten
eynde defelve niet en ftaan over eenige aden tot prejudi-
cie van de hantftellinge ende executie. Ende het ielve al-
ibo gedaan zynde, fal den deurwaarder op den eerften merckt-
dagh, ende voorts op twee naarvolgende mercktdagen ter
preiènüe van den Sciout ende de Schepenen van de maant,
by publicatie ende affixie van billetten het lèlve verkondi-
gen , ende daar by dat men de vooriz. goederen binnen
drie weecken na de lefte publicatie op feeckeren dagh, by
de refpedive billetten uit te drucken, by openbaren op-
ilagh , ten overlïaan van de gemelte Heeren Schout ende
Schepenen, fal verkoopen , met bevel aan allen ende een
yeder, die eenige actie op defelve goederen , of kooppen-
ningen van dien vermeynen te hebben, defelve binnen drie
weecken naar de publicatie aan den Secretaris aan te bren-
gen , op pene dat zy van haar recht ende adie verfteecken
lullen zyn: ende fal men de voorfz. goederen ten geprefi-
geerden dage voorts , ten overftaan als voren, publycke-
lick verkoopen , ende de kooppennnigen worden gecon-
iïgneert onder den Secretaris , ten behoeve van de gene,
die bevonden fullen worden daar toe gerechtight te zyn.

L I.

Indien den gecondemneerde geen eygen- thins- erfpacht,
noch leengoed en heeft, fal den deurwaarder zyneexecutie
dirigeren aan de adien ende fchulden, die den gecondem-
neerde op andere heeft, ende men hem fchuldigh is, ende
dien aangaande achtervolgen de inftrudie van den Ed:
Hove van Utrecht Rubr. van Executie, ende Gyfelinge,
Art. 21, & fequentibus,

LTI.

Ende word voorts de Deurwaarders wel fcherpelïck,
ende op pxne van privatie of fufpenfie van hare ofticien,
naar gelegentheyd van faacken, belaft, de condemnatie op
't fpoedigfte ter executie te fteilen, ende de penningen be-
komen hebbende , datelick aan de triumphanten over te
tellen , ook forge te dragen, dat het overfchot aan de ge-
condemneerde Λverde gereftitueerc, ende de geexecuteerde
goederen ten meellen profyte verkocht.

Ende indien de Deurwaarders in gebreecke blyven de
executien te doen , ende den Gerechte^blykt, dat defelve
daar toe genoegfamen tyd ende occafie hebben gehad, fal
het Gerecht de Deurwaarders by parate executie doen af-
halen de fomme ende koften, waar voor zy de executien,
in krachte van de condemnatien, hun.ter handen geftelt,
hadden behooren te doen, 't zy of de gecondemneerdens
fuiBianc zyn, of niet.

L IV.

Verbiedende by defen den Luytenant Schout fich voorts-
aan de executie in krachte van eenige condemnatien tebe-
moeyen , of die aan te matigen, vorder, als foo verre Iw
conform de vooriz. ardculen by de Deurwaarders tot afti-
ftentie werd verfocht.

L V.

Dat in materie van gyfelinge, te weten als de condem-
natie leyt ad faâum , of dat geen goederen of infchulden
te vinden zyn, den Deurwaarder naar voorgaande fomma-
tic, ende naardien den triumphant de gyfellioften heb-
ben afgefproocken, den gecondemneerde perfoonlick, in-
dien hy te bekomen is , anders tot twee reyfen t'zyner
v/oonplaatfe, foo mondelingh, ais met een fchriftelicke
memorie t'zynen huyfe fal gyièlinge beteyckenen, ende be-
velen in gyfelinge te gaan, ter plaatfe daar toe gedefHncett,
binnen tweemaal uuren , ende indien hy in gyfelinge
niet en komt, fal den Deurwaarder daar van maackenzyn
relatie » ende den gecondemneerde andermaal, 't zy aan
zyn perfoon , of woonplaatfe , met fchriftelicke memorie
als voren infiriueren, als noch in gyfelinge te komen in 2.4.
uuren , ende als dan niet komende, fal den Deurwaarder
van alles relatie leveren aan den Procureur van den trium-
phant , die daags daar aan op de extraordinaris rolle fal
verfoeken default van gyfelinge, ende in krachte van dien
apprehenfie corporeel, dewelcke hem fal worden verleent,
ende daarenboven tegen den gecondemneerde gedecreteerc
een pasne van drie gulden.

L V I.

Van welcke gédecerneerde apprehenfie , den gecondem-
neerde willende fich oppoferen , niet fal worden gehoorts
voor dat hy de gyfelinge fal hebben gepareert.

L V I I.

Dat den triumphant de eerfte acht dagen tot de vertee-
ringen van den gecondemneerde in gyfelinge betalen lal
daags eene gulden , de tweede acht ^gen 's daags feftieii
ftuyvers, ende foo den gecondemneerde als dan niet vol-
doet, yder dagh fes ftuyvers.

L VIII.

Ende indien den gegyfelde in gyfelinge fittende, binneti
veerthien dagen naar dat hy gegyfelt is, h faâum daartoe
hy is gecondernneert, niet cn pra:fteert, fal den triumphant:
op de extraordinaris Rolle den gegylelde, daar toe geci-
teert, overleveren dedudie van fchade ende interellè^ om
by den Gerechte ( naar fommier verhoor vande gegyfel-
de , of zyn Procureur) getauxeert, ende ioo tot penning-
fchult ift doeniick geredigeert, ende aan des gecondern-
neerdens goederen, gelyck andefe penningfchuli geexecu-
teert, of anderfinrs daar uyt verfeekert te werden, foo veel
het doeniick is, indien de gyfelinge is gedaan oui te heb-
ben borge voor 't gewyfde

L I X.

Van gelj-cken fal gefehicden , indien yemandt gecnn-
demneert ad faéium na ghedane gyfelinge, ende gedecer·
neerde apprehenfie, hem veernen dagen 'abiènteert.

L X.

indien na de voorfe» fauxatie de goederen, daar san de
executie gedirii^eert, of de verfeeckeringhe ghedaan fal^
worden , notoïrlick voor des triumphants achterwelen of
pr^tenfien lufllfant zyn , ofte dat yemandt voor de luffi-
iantie wil caveren, ibo fal den gegyfelden by provifie uyt-
te gyfelinge worden oniilagen , mits betalende de coiten
van executie ende gyfelinge, tot di'E tydt toe gevallen.

Lj X I.

Alle gyfelcoften fullen vati acht dagen tot acht daçeti
aan des gegyfeldes goederen, indien by in gyfelinge blyfi:
fitten, geexecuteert mogen worden,

L X II.

Dat eenigh uyiheemfch perfoon binnen defe Stadt geai^-
refteert ende gedetineert zynde, den arreftant totte vertee-
ringen vande gedetineerde op de gyfelcamer niet meer ial
hebben te betalen , als des daaghs twintich ftuyvers, ter
tydt toe den arreftant condemnatie tegen den gedetineerde,
't zy om cautie pro Judtcato te ftellen, of anderftnts heefc
geobcineert , ende den gedetineerde tot voldoeninge van
dien gefommeert , in welcken gevalle de verteeringen ful-
len worden vermindert, ghelyck hier voor Articulo ƒ7.
in reguard van andere gegyfelden is geièyt, ende voorts
geprocedeert in voegen inde vordcre articulen in materies
van gyfelinge is geftatueert.

L< X I li.

Ende in gevalle den gedetineerde verfoeckt t'zynen ko-
ften in een herberge te moghen blyven in detentie , fal
fulcx mogen ghefchieden , in cas den arreftant daar inne
confenteert, ende anders niet, in welcken gevallen alle de
koften van verteeringen leges van dienaars, ende anders,
tot bewaringe noodich, fullen komen tot lafte vanden gede-
tineerde , uytgefondert alleen de voorfz. twintich ftuyvers
's daaghs, die by den arreftant fullen moeten worden ghe-
debourfeert i welverftaande dat den Weerdt, tot wiens
huyfe den gedetineerde fa! bewaart worden, ten lafte van
den gedetineerde niet meer fal mogen brengen, als 't gene
den felven , ende die hv by hem verfoeckt, fal komen te
verteeren , ende voor yeder vande dienaars, boven vuur
ende licht, des daaghs tien ftuyvers, fonder dat de dienaars
eenighe vordcre verteeringen ten lafte vande gedetineerde
Zzi izz ζ zullt'i.

'wm

-ocr page 1092-

GENERALE ORDONNANTIE

fullert mogen doèn , maar die felfs betalen, 't wclck aan
haar falaris fal worden afgetogen. Ênde in cas over de ver-
teeringen tuflchen den gedetineerde ende den weerde dif
puyteii voorvielen , lal ibdanigen weerdt zyne verteerde
onkoften by pertinence fpecificarie Hellen, ende overleve-
ren aan de Schepejien van de maandt inder tydt, die de-
i'elve viricercn> den gedetineerde ende de dienaars daar op
hoeren , ende del'elve verteeringen tauxeren lullen, alles
fiinin)ierlick ende ionder eenich diiay, ende fullen Γοο wel
den gedetineerde als den weerdt, fich na de feive tauxatie,
fonder vorder beroep, moeten regulercii.

Troccduren in kleyne faacken te hottdeH.

In alle kleyne iliacken niet excederende de fomme van
twaalf guldens , lullen geen Fiocuretirs worden ge-
bruyckt, maar !al de geene, die aan ycmand ten achteren
is, zyn debiteur door een Deurwaarder doen citeren, om
daaghs daar na t'eenen feeckeren ure precifelyck in per-
Γοοη te Comj5arei:en voor 't Gerecht, of de Schepenen van
de maandt, om mondeling te antwoorden op den eyfch
van 't voorfz. achterwefen , by de citatie te expreireren,
op pœnc dat hy anders op dé affirmatie ende eedt van den
eyiïcher daar inne fal worden gecondemnèerc.

'l'en welcken dage ende ure , indien deti debiteur com-
pareert, iil den eyiïcher zyn achterwefen, ende de oor-
liiacke daar die uytïpruyt , 'kortclick en by monde verlia-
kn, en met eenen exhiberen fodanich bewys, als hy daar
van heeft, ende daar op verfoecken condemnatie.

Indien de geckeerdc tydt verfoeckt om fich te bedenc-
ken , fal hem tydt gegeven Avorden van tweemaal vieren-
twintich uren , welcke omgekomen zynde , den eyiïcher
infiltercn fal op zyn verfoecc van condemnatie .-ende in cas
de gedaaghde de fchult bekent, fal defelve condemnatie
worden verleent, onder feeckere korten uytrtel, indien de
gedaaghde die verfoeckt, tot difcretie van den Gerechte, of
Commi/farifen, onder behoorlycke cautie.

indien hy de fchult ontkent , fal geexamineert worden
't bewys van den eyiïcher , 't welck indien beflaat in een
Iclmltboeck, of diergelycke, of in eenich indrument byde
gedaaghde onderteeckcnt ende bekent, fal datelick verleent
woidei) condemnatie, niids dat d'eyifcher zyn fchukbueck
ial ilcrcken by eede.

Indien d'eyifcher fodanich bewys niet en heeft, maar zyn
achterweien verifiecren kan met twee getuygen, fal hy de-
lèlve adduceren , ende na dat by CommiOarifen defelve
getuygen fullen zyn gehoort, ende betiedicht, indiende
(chult by defelve met goede redenen van wetenfchap wordt
fcevefticht , ende dat tegen haare perfonen geen mercke^
lycke redenen van reprochen en zyn, fal daaf óp al mede
verleent worden condemnatie. ^

Gelyck oock gefchieden fal, indien d'eyiTcher nictmeer
als een getuyge en produceert , mids dat den eyffcher zyn
aclittrwefen voort ial beveiligen met zyn eedt.

Indien d'eyiïcher geen ander bewys en heeft, als zyne
affirmatie , fullen de Commiiïaiifen partyen foecken te ac-
corderen , of anders 't gelchil befliiïèn met een keur-eedt,
inditn d'eyiïcher of gedaaghde geilnt zyn de faake le bc
ilellen tot'keur-eede van zyn partye, ofte anders fullen den
eyiïcher zyn eyieh ontfeggen.
indien de gedaaghde niet en compareert, aan zyn per-

Ψνοεβduren in de faacken van den Schout over

betalinge van civile vechtboeten, te houden.

at den Schout een of meer willende convenieren tot be-
talingevan civile vechtboeten , die hy luftineert by de
feive verbeurt te zyn, 't gevecht by requefle aan den Ge-
rechte .lal te kennen geven , ende daar by doen pertinent
veribeck tot decretement van de vechtboeten , diehy iulli-
neert by defelve perfonen verbeurt te zyn, ibo ten princi-
paal , als oock by provifie: waar op 't Gerecht by appoin-
cternent fal belailen de beichuldighde partyen op leeckeren
dagh ende ure, by appoinctemente uyt te drucken, te com-
pareren voor den Gerechte , met de bewyfen t'haarluyder
defenfie dienende, ten eynde partyen iümmierlickgehoort,
ende de bewyfen h'wc tnde geexamineert, by 't Gerecht
't zy ten principaal, Ofby proviiie gedilponeertmagh wor-
den na.ir behooren, ende fal 't ielveappoinciement'met le-
veringe van copie van dien, ende van derequerte,tenmin-
ilen drie dagen te voren aan de befchuldighde worden f^e-
inlinueert, ten eynde defelve gereet konnen komen: ende
indien defelve compareren , ende 't gevecht bekennen, of
dat van't gevecht blyckt by twee geloofweerdigegetuygen,
fullen de geeyfchte vechtboeten by provifie worden gede-
creteert ; welverftaande indien een van hun by een getuyi.
ge bewyfl: , by den anderen eerit geaggrelleert of geilagen
te zyn , ende daar by fulcks by eede pr^iènteert te iïerc-
ken, fal tegen foodanigen aggreifeur de boete in 't geheel
provilionelick werden gedecreteert , behoudens hem zya
regres tegen den anderen ten principaal : in welcken ge-
valle oock als 'c gevecht in cor/fejfh is, den Schout voorts
ten principaal fal blyven buyten proces , ende de befchul-
digde mede gecondemneert in de kollen aan de zyde van
den Schout gevallen.

Dat indien partyen in conformité van 'έ gene voorfchre-
ven is , verdach vaart zynde, compareren , ende al Je , of
een van hun tydt verfoeckt, om bewys t'zyner innocentie
ende defenfie re mogen recouvreren, ial hem daar toeeeni
den tydt van acht dagen werden verkent.

Ingevalle oock delelve, of een van hun niet en compa-
reren , fullen defelve noch eens by appointlemente belail
werden te compareren, ende 't feive ten minilen drie dagen
te voren , mee leveringe van copyeï van den apppincle-
mente werden geinfinueert, op welcken dagh, 't zy defel-
ve compareren , of niet , op de provifie, in voegen ver-
haalt, fal werden gedifponeert.

Van alle welcke verfoecken, ib van den Schout, als par-
tyen 5 midsgaders appoindement refpeâivelyck daar op te
verleenen, den Secretaris wordt belail een notule op de rol,-
le van den Schout te flellen , voor ende aleer defelve ful-
len v/orden uytgegeven ende gelicht,

Aldus gedaan by de Heeren Regeerders der StadtArïierS-
foort, die aan haar behouden de interpretatie, veranderiri-
ge, vermeerderinge ende verminderinf^e van dien. Adlum
in den Raadt, op den 7. Febmary 165·3. En was onder-
teeckent, van Helfdingen.

Ende gepronuncieert in 't Gerecht, ter Audieutie van
de rolle, op den Marty 1653.

foon geciteert zynde , fal op de cerfte citatie verleent wor-
den condemnatie, anders op de tweede in voegen voorfz.

IV ORDRE, a/s voren, aangaande de Curatelen over de defolate Boedels, den η. Augufi.

AWCLIK

e Regeerders der Stadt Amersfoort in ervaringe
komende, dat verfcheyden perfonen tot curateurs
over defolate boedels by den Gerechte der ielver
Stad op de nominatie der crediteuren gecommit-
teert zynde, geen genoechfame endebeliobrlïcke
devöiren doen , ten eynde de goederen van ibdanige boe-
dels ten meellen voordeel der crediteuren, ende met ordre
werden vercofc, de penningen geint, ende onder den Se-
cretaris van den gemelten Gerechte ad ufum jus habentUim,
tnde ten evnde daar op in prxferentie ende concurrentie
bv de cred'iteuren geprocedeert magh worden, geconfig-
liêert, maar ibdanige curateuren de penningen onderhou-
den , fonder eenige reeckeninge van hare adminiftrarie te
doen , tiite immers niet lbo fpoedich als behoort, hebben
niet advis ende goedtvinden van den Gerechte geilatueert
ende geordonneert, gelyck haar £d: flatueren ende ordon-
neren by delen; dat alle de genen, die voor defen tot cu-
rateurs over cenige defolate boedels binnen An>ersfoort zyn
gecommitteert , gehouden fullen zyn binnen den tydt van
( fes weecken, ten overilaan van Commiifariifen vanden Ge-
rechte , de bekende crediteuren daar toe geroepen, van
hare refpedive adminiilratien te doen behoorlycke reecke-
ninge , bewys ende reliquci , op poene dat defelve ionder
eenige vordere fommatie of waarfchoüwinge t'haren coften
in gyfelinge fullen worden gehaalc ende gehouden, ter tydc
toe hare reeckeningen refpedive fullen zyn gedaan j ten waJ
re yemandt van hun eenige Avettige redenen meynde te heb-
ben , v/aaromme hy langer tydt van noode hadde, ende
voot· als noch geen reeckeninge konde doen , welcke rede-
nen hy den Géreóhte fal te kennen geven , om by defelve
daar op gedifponeert te worden naar behoren. Ordonne-
rende mede de voorfz. curateurs alle de penningen, die zy
by flot van hare refpeftive reeckeningen fullen ichuldich
blyven , binnen een maandt daar na onder den Secretaris
te configneren , op poene dat zyluyden daar voor realyck
ende metter daadi, fonder eenige vordere fommatie fullen
' . - wijrdea

-ocr page 1093-

DER. STAD RHENEN. 109 r

worden geexecuteert, indien goederen of eiïeücngenoegh
te beconien zyn , anders in gyfelinge gehaalt ende gehou-
den totte eiïecluelc voldoeninge toe. hnde de penningen
alib geconfigneert zynde, ordonneren dat door een van de
deurweerders by publicatie ende affixie van bil letten, alle cre-
diteuren nochmaal lullen worden verdaghvaart, om haar
refpeöive aChterwefen op de voorfz. penningen aan te bren-
gen , ende in preferentie ende concurrentie te procederen
binnen den tydt van drie weecken, ende te dien fine een
peremptoiren dag op de rolle by expiratie van dien tydt,
om van eylTchen van praeferentie ende concurrentie te die-
nen , by de citatie geexprimeerc. Ordonneren van gelyc-
ken , dat voortaan niemandt tot curateur over eenige de-
folate boedels fal worden gecommitteert of geadmitteert,
als mits voor den Gerechte ftellende cautie luffifant voor
zyne adminiftratie , dat ibdanigen geftelden curateur ter-
ftont by requefte aanden Gerechte fal verfoecken Commif-
farifien, om ten overilaan van defelve de meubile ende roe-
rende goederen, adlien ende credi'ten des boedels geinven-
tarifeerc , ende daar voorts datelyck verkocht, mitsgaders
de aftien ende fnfchulden , indien eenige zyn, foo haaft
doenlyck geint te Avorden, op pene dat ingevalle door ver-
fuym van den curateur eenige debiteuren infolvent moch-
ten worden, den curateur de fchade daar uyt refulterende,
lal moeten refunderen. Dat den curateur oock met advis
van defelve CommilfariiTen, ende anders niet, fal moeren
beraamen de conditiën ende dagh van verkopinge, der on-
roerende goederen, rentebrieven, of andere aQien, in welc-
ke conditiën de Heeren Regeerders voorfz. verdaan, dat
voortsaan fpecialyck ial worden geftipuleert » dat de re-
fpedive koopers haare kooppenningen boven de lalkn niet
fullen betalen aan den curateur , nemaar binnen den tydt
by de conditiën geprœfigeert (die men niet langer fal mo-
gen ftellen, als van een maandt of fes weecken ) die con-
ligneren onder den Secretaris ad ufum jus heàentium, uyt-
gefondert alleen 't rantfoen , 'c weick toe verval van de
onkofien van de verkopinge, aan den cufateur gereet fal
worden bc^aalt, welcken ciirateur niet-te-min ial moctea
vervorderen, dat die confignatie ter behoorlycker tydt wer-
de gedaan , interdlcerende in ander voegen eeniee verko-
pinge te doen, op pene van nüiliiè, ende vangdycken de
curateut-s eenige proces of pioceüèn te iniVitueren, anders
als met goetvindeii van de principaalfte crediteuren, daar
toe geconvoceert, öp pœne van nullité, ende dat de koften
ende fchade fullen komen t'haren particulieteti lafte. Dat
alle de goederen in voegen voorfz. verkoft zynde, de re-
fpeitive curateurs binnen een maandt daar na fullen moe-
ten doen hâare reeckeninge , ende confignet-en 't gene zy
by îlot van defelve fchuldigh blyven , in voegen ende op
de poene hier Vöreh Ver'haalt, ende diit daar na in voorver-
haalde forme fal gedaan worden noch een publicatie ende
edidale citatie der crediteuren.om haar achtervveièn aan te
brengen, ende in cas van pra:fereniie ende concurrentie te
procederen, ende dat op de notule, daar by van eyfch van
preferentie ende concurrentie fal worden gedient, aan de
crediteuren fal worden g'epraeiigeert een tyd om te furne-
ren binnen veertien dagen daar na, op pxne van recht ge-
daan te fullen worden op't gene als dan onder den Gerechte
ial worden bevonden. Ende eyiidelyck dat niemandt eenige
provifionele lichtinge fal worden toegellaan , ten zy deh
felven alvorens zyn eyfch van preferentie ende verificatien
behoörlyck hééft gefurneert, ten eynde in 't difponeren op
de preferentie daar op mede kan regard genomen worden.
De proviile ofte falaris v?n den curateurs , lal ter difcretie
en atbitragie vanCommilîàriiren, ofte anders by den Gerech -
te in reeckeninge gepafleert worden. Aldus gedaan, ge-
refolveert , geordonneert ende geflatueert by de voorge-
melde Heeren Regeerders der Stadt Amersfoort, die.aan
haar behouden de interpretatie, verandeiinge, vermeerde-
ringe ende verminderinge van dien.

Adum inden Raadt op den 7. Auguili i<$Ç4» Ende was
onderteeckent, P. v. Hel fdingen.

ORDONNANTIE

DER STAD

R H Ε Ν Ε Ν.

ordonnantie, op de admintflraùey zoo van de Tolitie als Juflitie der Stad

Rh enen , ç^eordonneert ende geβatueert by de Keffer L Ma-
jeftejt, inOeiob.M'DXLVL

Kaarle, by der gratie Gods, Roomfch Keyfer, al
tyc vermeerder des Rycks, Coninck van Germa-
nien , van Caftilien , van Leon, van Grenade,
van Arragon , van Navarre » van Napels, van
Sicilien, van Mail lorcque, van Sardaine, van
den Eylanden van Indien, ende vafter Eerden van der Zee
Oceane, &c. Eerts-Hanoge van Ooftenryck, Hertoge van
Boumongien, van Lothric, van Braband, van Limburgh,
van Luxemburgh , ende van Geire, Grave van Vlaande-
ren , van Artoys , van Bourgongien , Palts-Grave , ende
«ran Henegouwe, van Holland, van Zeeland, van Ferret-
te, van Hagenault, van Namen ende van Zutphen, Prin-
ce van Zwaven, Marckgrave des Heyligh Rycks , Heere
van Vricfland, van Salins, van Mechelen, van der Stad,
Steden ende Landen van Utrecht, Overyflèl ende Groe-
ningen , ende Dominateur in Afie ende Africque. Doen te
weten, allen jegenwoordige ende toekomende,dat alfotot!
onfer kcnnifle gekomen is , hoe binnen onfer Stadt vanj
Rhenen die Juftitie ende Policie diverfchelyck ende fon-|
der ordene geadminirtreert is geweeft tot noch toe, totj
grooten achterdeele ende prejudicie van ons , onfer hoog- j
heydt, ende onfen gemeenen poorters ende onderfaten al-
^ar,ommc 't weickete remedieren, wy hebben by fekere
onfe gecommitteerden de Rechten, Privilegien, Ufantien,
ende Politien van der felver Stede , doen vifiteren , ende
daar uyt doen maacken fekere concept by forme van Or
donnantie, naar den welcken die van onfer Stadt van Rhe-_
ïien voorfe. fchuldigh fouden wefen hemlieden van nuj
voortaan te reguleren,ende defelve te achtervolgen, welck,
concept oock geilen ende gevifiteert is geweeft by onfen
lieven ende getrouwen den Hooft-Prefident ende luyden van
onfen Secreten Rade, dewelcke't felve concept gemodereert
ende gelimiteert hebben, foo dat behoort j ibois't, datwy
defe faken overgemerckt, ende by deliberatie van onie
feer lieve ende beminde Suftere die Koninginne Douagiere
van Hongrie , ende van Bohème, &c voor ons Regentc
ende Gouvernante in defe onfen Nederlanden , hebben ge-
ordonneert ende geftatueert > ordonneren ende ftatueren by
delen onfen brieve voor edid ende eeuwige Ordonnantie,
dewelcke wy willen onderhouden endegeobferveer! te wor-
den , in de voorfz. onfe Stadt van Rhenen ende JuriP.
ditlie van dien , onverbrekelyck in der maniere foo hier
naar volght,

Τ η den eerften, dat wy committeren fullen binnen der fel-
■*· ver onfer Stadt Rhenen , een Schout, die weicke macht
fal hebben te vangen ende te apprehenderenalledelinquan-
ten, mits hebbende voorgaande informatie precederit, ofte
kenniiTe hebbende van 't misdaat, ten ware faacke hy den
misdadigen op 't feyt metter daadt bevonden hadt,die weic-
ke hy fo gevangen ende geapprehendeert zynde, gehou-
den fal wefen metten eerften fonder vertreck voor Schepe-
nen te recht te ftellen, ende recht te laten wedervaren,

i I.

Item fal die felve Schout by advys van onfe Stadhouder»
ende in zyn abfentie van oniën Rade t'Utrecht, mogen heb-
ende ordonneren een Luytenant ofte Subftituyt, die weicke
in zyn abicntie alles doen fal, wes die Schowt prefent zynde
Aaaa aaa fcl^

-ocr page 1094-

teENÈRALE ORDONNANTIE

wefen te 'reftitueeren in handen vanden Camernar van dien,
te weten dat de Schout van allen keuren ende breucken
binnen der Stad van Rhenens muuren vallende, fal heb-
ben 't derdendeel tot oi^fen profyte, ende de Stad de twee
deele.n, ende van allen keuren ende breucken vallendfe buy-
ten der Stad , de Schout de twee deelen, ende de Stad
't derdendeel.

XI. Vonnijfé te manen.
Item fal die Schout, of zyue Subllituyt in zyn abfentie,
alleen maànre wefen vàn alle vonniiren,'t zy crimiiieei ofcfe
civile , alioo wel oorfpronck nemende uyt iaacke van Po-
litïen, ende frauden giécommitteert in den accyfen, als an-
ders geen uytgefondert : Welverftaande dat die Börgcr-
meefter in faacken daar zy pretenderen willen, die Stad by
geintereflèert te zyt'i, fullen mogen ageren en concluderen
oite doen concludeten tot intereft.

XII. FanU woordt te voeren.
item dat die Schout in allen faacken 't woord voeren fal,
als die vanden Gerechte vergadert fullen wefen, ten ware
dat die van den Gerechte ofte den Raad vergadert zynde,
daar eenige faacken vielen ofte te doen waaren , concerne-
rende die Politieh', neringe, ofte inkommen vander Stad,
die geopent fullen mogen werden by d«n Borgermeeftereti
in prefentie van den Schout, ofte zynen Subftituyt.

X1 i I. Freede te leggen.
Dat die Schout by de Stadsboden, ende inwoonders van
Rhenen , ende andere binnen die vryheyd komende, fal
mcigen doen vrede leggen, ende verbieden malkanderen
niet te misdoen , met woorden noch met wercken, op ar-
bitrale corredie, tot arbitragie van Schepenen.

XIV. Van V Gerecht op 't Stadthuys te komen.
Dat die Borgermeefieren ende Schepenen geladen zynde,
door bevel vanden Schout van onfen t'viregen, om recht en
Jullitie t'adminiltreren, gehouden fullen wefèn op 't Stad-
huys te erfchynen , ten ware dat zy merckelicken te doen
hadden in de Stads föacken, ofte andere nootfaacken, in
welcken gevalle zy gehouden fuUeh wefen heur onfchouc
den Schout te kennen te geven.

XV. Die Schout fal opitiien mogen horen.
Item dat die Schout in 't delibereren van faacken prefent
fal mogen blyven , ende die op'inien hooren in allen iaac-
keh, daar hy niet en contendeert tot zyn profyte, ende en
fal der felver Schepenen opinien verftueren, noch daar je-'
gens arguerén, terwyien zy haar opinein feggen fullen^
ende daar die Schout contendeert tot zyns felfs profyt, faï
hy vertrecken, ter tyd toö die faacke geconciudeert is.
:ivi. i^an fwaare faacken.
Dat in alle fware faacken, die Schout niet doen en fal,
fonder advys van Stadhouder eride Raaden onfes Hooft
Provinciaal.

XVII. Geengeïeyde te mgengéven'. '

Dat Schout, Borgermeeiieren ende Schepe^nen , geen

Item in de voorfz gilden, ambachten, ofte vergaderin-, . - ^^ , .

gen van dien , en fal niemandt mogen wefen die vanden ' geleyde voortaan en fullen mogen geven in eenigerley fa-
ambachte ofte neeringe niet en is, noch geweeft en is, en- ' cnmuieel , noch niemand die Stad ofie

de die inden gilde ofte ambachte niet en zyn, en fullen in | vryheyd verbieden, fonder expres bevel vanden Stadhou-
de vergaderinge niet mogen komen. op poene van arbitra- i Raaden, ten ware dat alfulcké Verbot ofte uytbÉi-

licken gecorrigeert te zyn , ende hier toe fal die Schout i ""^Se gefchiede, gereehtelyck by fénténtié ende oordéeïi

XVIIï. Fan dieStadi^aften^ te fchouwen.

Dat die Schout, ende die yande Gerechte, ofte ééiifgS
vander Gecommitteerden fullen bewaren , ende befëhoù-
wen der Stad graften ende andere v^atereil ende.grafteff,
daar zy van ouds zyn gewoonlyck fchouwe te hebben.

XIX. Geen brieven van vreèmde He er en te mt»
fangené

Dat die Borgermeefteren, ofte die vah den'Gerechte vâ^
Rhenen , geen miifiven van vremde Princeh , Fui'fteri,
Heeren , ofte gemeenten ons niet fubjêdt zynde, niet opr
breecken en fuïlen , maar die beiloten levereii in hanüëli
vanden Schout, ende en fullen oock geeri mifliveri mögétt
fchryven,, ofte fenden aan eenigen Pfihteri, Furften, oftü
vreemde gemeenten , fonder confenc ofte wille van deii
Schout , indien ook eenige mifliven van aliulcke Heereti,
Princen , ofte gemeenten komen aan eenige borgeri, oftè
inwoonders onfer Stad van Rhenen, fullei] die voorfz. to-
nen den Schout ende Borgêrmeefleren, noöh daar op eeni-
ge antwoordt fchryven , ten zy dat zy die felve antwoor-
de eerft getoonc hebben den Schout, ende Borgermeeft^·
ren voorlz.

XX. Die Stadt'kUck te luiden.

Dat van nu voortaan die Stad-klock niet geliijrt en zal
worden , dan by beveel vanden Schout, ende in zyn ao·
fentic van zyn Subilituyt, ende indien de Wet ?an Rhenen,

eenl·

neerftig'opfichï nemen

IX. Bewaringe der fleatelen.

ïtem üï die felve Schout, ofte zyn Subftituyt, bewaren
énde houden die iïeutèlen van den Stacfpoorten, hecken,|
ende Ameyden , met den Borgermeefters» in drie deelen
(als men van ouds gewoonlyck is te doene) op datmen geen
poürte en foude mogen opdoen , ten waare de felfde drie
perfoonen waaren by den anderen , ende en fal daar nie-
mands by nachte ofte ontyden uyt ofte inne mogen, fon-
der eenige merckelicke faacken, tot diicretie vanden Schout,
ofte zynen Subftituyt, eride de voorfz. Borgermeeüeren :
ende yemandt die niet en waackte, als die Heere, die Raad,
ofte die Hooftman, ofte der Stad-waacker, hem ter waac-
ken deden bieden , ofte daar inne en dede datmen hem
hiete doen, die verbeurde een Carolus gulden, ende noch
arbitralyck gecorrigeert te worden , na gelegentheyt van
den tyd.

X. Ontfanck van hoeten.

Item fal de voorfz. Schout ontfanck hebben van alle boe-
ten , breucken , ende confifcatien vallende binnen die
voorfz. Stad van Rhenen , ende die vryheyd van dieit :
welverftaande dat die Schout na drie dagen, nadien hy de
voorfz. boeten fal ontfangen hebben, der Stad van Rhenen
haar portie , ende aandeel da«r aan, volgende heure oude
c<3ftunieu , en geconfirmeerde privilegiën , fal gehouden

lelfs foude mógen doen j die gehouden fal Avefen eedc te
doene in handen van den Schout, in prefcntie van Borger-
meerteren ëhde Schepenen: énde fal Schepenen van onfen
'twegen mogen vermanen óm recht jte doen ehde Juflitie
te admihirtreren , in alle manieren 'of die Schout ielfs je-
genwoordich ware-, ende in weygeringe van beyde, Tullen
Borgermeefteren ende Schepenen daar af onfen Stadhouder
■ende Ra.ide adverteeren, omme daar iiine te veriien 'na ge·
legentheyd vander iliacke.

i r I.

Item die Schout en ia! niemand Wr torture 'leggen ofte
'doen leggen » dan by voorgaande vonnifle van Schepenen,
ende in prefentie ten minften van twee Schepenen, die by
jBorgermeeOereJi eiide Schepenen döar toe geordonneert
fiilien wordeii*

Item die Schóüt fàî alle màandàge iecht houden; alll:
geen vierdach en is , ende alft vierdach is, des daags daar
'na, ioo wel in criminele faacken , als civile, endç alle
"dingsdage alfl: geeii vierdag en is, endéïilvierdach,'sdaags
daar naar , fullen Schout , Borgermeefteren,, Schepenen
ende Kaiden vergaderen op 't Stadhuys , ende aldaar tra-
ceren faken de pülicien, nec'ritjge, ende't welvaren der Stad
sangaande.

Vi Gfi?» vergaderings te ma&cken huytcn confmt
van den 'Schout.

Item dat die Börgermeefteren, Schepenen, ende Ra-
den , geen vergaderinge en fullen mogen maken buyten
confent, wille ende bywefen vanden Schout, ofte zynen
onderfchout in zyn abfeniie, op pœne van gertraft te wor-
den , na gclegeniheyd vander fake.

VI. f^anvergaderwge van Gilden^ Jmbachten^ ^c.

Sullen insgelycx geen vergaderingen mogen welen van
gilden , ambachten , ofte broederfchappen, (onder oorlof
öfte confent vaiiden Schout, ofte zynen iubOituyt, die hem
in fulcke vergaderinge felver in perfooiie vinden fal , ofte
yemandt vande Wet daar toe committeren , endé en fal
aldaar anders niet getradeert mogen worden, dan alleen van
Inkxm heure ambacht aangaande , ende men fal maar een
gilde conlent geven , op eenen dach vergaderinge te ma-
Ken.

VI i. Van Ordonnantie op de Ambachten te maken.

Die geene die van eenige ambachte zyn binnen Rhenen,
en fullen geen willekeur, ofte ordonnantie heur ambacht
aangaande, mogen maken buyten adv;^s, wille, ende con-
fent vanden Schout , Borgermeeiïeren, Schepenen, ende
Raad aldaar, op een boete (indien hy contrarie van defcn
dede ) van twee Carolus gulden t'onfen profyte , ende
hierenboven fullen fulcke ordonnantiën van geenre weer-
den zyn.

VII i. Fan Gilden ende Ambachten.

-ocr page 1095-

DER. STAD RHENEN. 109 r

eenige Publicatie ofte uytroepinge willen laten doen, Tul-
len die felve gelefen worden by den Secretaris der voorfz.
Stad , indien ook eenige Publicatie ofte uytroepinge van
noden wefen fal van onfen 'c wegen aldaar, te doen, fal
die felve gefchien by den geeiien die daar toe geordonneert
werde, den welckeii Schout, Borgermeefteren, ende Sche-
penen alïiikntie doen Tullen.
XXI. Reéckeninge vanden KerchMeeflers ende Gaj}·
huysmecfiers, ends andere miferahile plaatfen.
Dat de Kerckmeeilers van 6inteCuneraKerck, dieGaft-
huysmeeilers,ende iMeçfters vanden Leprofeii, van nu voor-
taan fullen gehoudet) wefen, goede ende pertinente reke-
kenipge te doene, van haren ontfanck, uytgeven, ende ad-
miniftratie , fonder in den felfden eenige reftanten te mo-
gen brengen ; ofte toonen van haare dïligentie in rechte
gedaan> jegens den debiteurs van den voor z.plaatièn, en-
de dat aile jaars, in de maand van September, voor fulc-
ke_ Commiiraris als byons, ofte onfen. Stadhouder, ende
Raiden i'Utrecht, daar toe geordonneert ende gecommit-
teerc fal worden.

Van Burgermeefléren, ScUepenen ende andere Οβeie-
ren y ende van beuren officien.

XX11. ïVie alk Ampten geven fal.
Alle ampten binnen der Stad Rhenen, Tullen van onfer
wegen gegeven worden , fonder dat die van Rhenen hen
dier onderwinden fullen.

XX r 11.

Item waar 't faacke dat yemand in den Raide gekoo-
ren \vorde , of in andere ampten , ende hem des weren
woude , ende niet bedienen dat ampt daar toe hy gekoren
worde , die fal drie reyfen daar toe geboden worden, en-
de voor de eerfte reyiè verbeuren twintig Caroli guldens,
ende d'andere reyfe op dubbelde boete, ende voor die le-
fte teyte op arbitrale corredtie, ten ware die gekorene ee-
nige wettelycke onTchult hadde.

XXIV. Jaarlycks twee Burgermeeflen te flellen.
Item daar fiillen van nu voortaan geftelt worden jaar-
lycks by ons ofte onfèn Stadhouder, ende zyne Gecom-
mitteerde , twee Borgermeefters , die Ia il zullen hebben,
neerftelyck tot die Stad goederen te Gen, ende mitten Sche-
penen recht ende Juiïitie te helpen adminiflrreren, ende
alles doene dàt goede ende getrouwe Borgermeefters fchul-
dig zyn, ende behoórén te doen tot onfer eeren, &c. een-
drachtigheyd ende welvaren vander Stad.

XXV. Fan Burgeren te gebieden.
Item een Uorgermeefter en fal alleen over die Borgeren
geen gebot hebben, maar indien hy yemand yet gebieden wil,
iàl 't ielve doen met den Schout ende Schepenen, ofte ten
minften door hare ordonnantiën, ende ibo wie alfuick gé-
bod dan niet en obedieerde, fal vervallen in een boete van
drie Carclus guldens.

XXVI. Schepenen te flellen op,».*
Suilen oock daar toe geflelt ende gecommitteert worden,
by ons ofte onfen Stadhouder, jaarlycks op den eerden dag
Augufti feven Schepenen , dewelcke mette voorfz. twee
Borgermeefteren kenniiTe hebben fullen van alle criminele
ende civile iaacken, vallende binnen haaren bedryf, uyt-

fefondert Laf<e Majeflatis ^ Ketterj^e ende/ie^W/io«/V, welc-
e faacken ftaan fullen tot kenniiTe van onièn Raide 's
Hoofs van Utrecht, ende Tullen een yegelycken recht en-|
de juftitie adminiftreren, uytgefondert dat zy in criminele j
iaacken geen kenniiTe en fullen nemen , over Suppooflen;
van den Hove Provinciaal, ofte onfen OfHciers, die welc-
ke die 'Schout, indien die geapprehendeert worden, ge-
houden fal weien te brengen , in handen vanden Raade
Provinciaal ons 's Hoofs van Utrecht voorfz.

XXVII. Die faacken vanden Keyfir te vorderen

voor andere parthyen.
Sollen oock gehouden wefen, onfe faacken te vorderen,
ende termineren voor alle andere faacken van parthyen ;
ende in alle faacken daar die Schout gevoeght is, Tullen
die Schepenen die Taackevan den parthyen, ende des Schou-
ten Taacke met een fententie termineren.

XXVIII. Pi^ie die kennijfe competeert van Stadts

faacken,

In faacken aangaande die Stadt ende vryheydt van Rhe-
nen , ofte die goeden ende inkommen van dien, fal die ken-
niflè daar af toekomen ende toebehooren onfen Raadt Pro-
vinciaal van Utrecht.

XXIX. Recht vanden Raade af is.
^ kem fullen die voorfz. Borgermeefteren ende Schepenen

haar Commiifie bedienen, recht ende juftitieadminiftreren,
ter tydt toe het recht vernieuwt fal zyn , daar tnede uock
ceiTeren ftl alle kenniiTe van faacken , die welcke die van
den Rade voortydts plagen te nemen.

xxx, taanden Cameraar.

Item Tal oock van on Ten 't wegen geilelt ende geordon-
neert werden, binnen Rhenen een Cameraar, die den ont-
fanck fal hebben van alle den inkomflenvande voorfz Stadt,
niet uytgefondert. Ende doende betalinge van den rentiers,
ende 't geen dat men behoeven fal van timmeragie, repa-
ratie , bodeloon , waackers , portiers ende anileren , ende
dat by ordonnantie van Schout, Burgermeeileren, Schc-
lenen ende Raadt. . Ende ial van als j.urlicx doen een re-
ceninge met behoorlicke ordonnantiën ende acquyten in
prefentiè van een CommiHhris daar toe by ons geordon-
neert, ende van Schout, Burgermeefteren,Schepenen ende
Raadt der Stadt voorfz, daar toe hy hebben fal voor zynen
falaris twaalf Carolus guldens, daarvoor hy gehouden fal
wefen te leveren twee rekeningen, een voor die Stadt, ende
d'ander voor onTe vooriz. Commiiïaris. Ende indien hy
eenige extraordinaris arbeydt doet, fal daar van geloonc
worden tot taxatie vanden feïven onTen CommiiTaris.

xxxi. Fan verpachtihge der Stadt goederen,

d'inkomen vander Stadt Rhenen , als accyTen van wyn,
bier ende andere, fullen van nu voortaan elcx byfoiidec
ende in fpecie openbaarlick verpacht worden, tot Tulcketi
termynen als hem dat oorbaarlicklT: bedunckenTal,denmee-
den daar voor biedende, in preieutie van den Schout oft zy-
nen Tubilituyt, beyde de Burgermeefters , twee Schepenen,
twee Raden « den Cameraar ende Secretaris , van welcke
percelen ende den inkomen van dien, die Cameraar clcx
ende in Tpecie ende byfonder zyn ontianck maacken Tal,
niet tegenilaande eènige andere uTantie te deTer tydt toe
contrarie geuTeert.

XXX11. Fan falaris voor die geen die over de ver'
pachtinge fitten,

Ende Tullen die perTonen voorTz, hebben voor heuren fi-
laris van over 't verpachten te fitten, t'oicken tennyne die
Schout ende twee Burgermeefters elcx 6. ftuyvers , enJe
die ander elcx j. ftuyvers»

XXXIII. Fan acht Raden.

Item noch fullen van onfent wegen geftatucert ende ge-
ordonneert worden acht peribnen ofte Raden , die metrea
voorfz. Schout, Burgermeefteren , Schepenen, ende Ca-
meraar reprefenteren fullen 't lichaam vander Stadt, tlie
welcke geroepen iüllen worden by den Schout ende Bur-
germeefteren in allen faacken, Policien, neringe ende wel-
vaart der Stadt aangaande, ende daar inne helpen raden
ende fluyten dat tot de meefte eere prouiFyt, ende welva-
ren van ons ende onfe Stadt Rhenen beft dienen Tal, wcl-
verftaande , indien daar groote merckelycke ende Tware
Taacken voorvallen ende anders niet, dat in Tulckengevalle
die Schout, ende Burgermeefteren , noch ièftien vanden
treftelyckften burgeren , ende inwoonders by hen iùllen
mogen roepen in die communicatie , die welcke die Taac-
ken Tullen helpen belcyden tot eere ende welvaren van ons,
ende der Tel ver onTe Stadt Rhenen.

xxxiv. Fan Ί oβcie vanden Secretaris ende zy*
nen falaris.

Item die Secretaris Tal gehouden wefen regifter te hou-
den van allen Ordonnantiën ende Piacaten, die vanonienc
wegen gemaackt ende gcpubliceert zullen worden, ende die
in 't lange van woorae te woorde te boek ftelleni ende
op wat dagh , ende by wien die gcpubliceert zyn.

XXXV.

Item hy Tal oock goet regifter houden van allen plech-
ten, overdrachten, ende tranTporten, ftellende die namen,
by wien ende voor wien die geTchiet zyn.

XXXVI.

Sal oock bewaren allen miifiven , die aan die Stadt vati
Rhenen komen Tullen, ende die minute ofte copie vander
antwoorde die daar op gefchreven fullen worden , mids
daar op ftellende die date wanneer die otufangen, ende
wanneer die antwoorde daar op gefchreven fullen zyn,

X X XV I I.

Sal oock goedt regifter houden van allf η fententien, Sche-
penen vonniiTen , appoinâementen ende decreten , ende
van allen aften judicialen , fulcx als die by den Gerechte
gegeven ende gewefen Tullen worden,

XX XV I I I,

Sal oock bewaren alle dingtalen bewys ende munimen-
ten» dienende tot recht van partyen , daar eenige feiuen-
tien uytgewefen zyn , ende die felve bcfloten övctfcnilei
Aaaa aaa 1 den

-ocr page 1096-

lo^i GENERALE ORDONKANTIE

den Hove, indien van fuicke fententie geappelleert wordt,
als hem fulcx by compulforiaal van den Hove bevolen wor-
de, ende fal hebben voor zyn bewaarniflèvanelcx van par-
tye-drie ftuyvers.

XXXIX.

Item Γο wie eenige overgiften ofte verlichte doet voor't
Gerecht Üie de Secretaris in der Schepenen boeck fchryven
fal , daar ial die verleyder ofte overgifter fo lange by bly-
ven , dattet die Secretaris inden boecke gefchreven heeft,
ende dat fal hem dan die Secretaris uytten boecke oplefen ,
etide fal die Secretaris hebben vanelckcovergiftevangront
ende erve fes ftuyvers, endeplechteofte vertichtedrie ftuy-
vers, vanden brieven te fchryven, ten ware dat zy feer
groot v/aren , dat fal ftaan tot tauxatie van den Gerechte.
Ende indien daar meer perfonen zyn , die fuicke overgif-
ten, plechten ofte vertichten doen kloefleren ofte gemeen-
ten , fal die gene die de brieven begeert betalen dubbelt
geldt.

XL.

Ttem Van overftaan van een certificatie» fal die Schout
hebben drie ftuyvers , eiide twee Schepenen , elcx ander-
halve ftuyver, ende die Secretaris drie ftuyverSé

X L I.

Item foo Wie eenige copie verlbeckt uyt eenige brieven
ofte munimenten, fulleil die felve copien by den Secreta-
ris geauteiitifeert ende gecollationeert worden, partyen daar
over geroepen, ende fal hebben van autentiferen een hal-
ve ftuyver , ende als hy de copien felve fchryft of doet
fchryven by zynen lilerck, van 't blad i. ftuyver.

XL ι 1.

Ttem die Secretaris houdende die rolle, fal hebben voor
elcke prefentatie een duyt, ende van elke extrad oock foo
veel , ende van'textenderen van een fententie op dinghta-
Icn gemaackt, iii weicke fententie hy verhalen faldiemee-
ile ende principaalfte middelen in die dinghtalen begrepen,
daar van hy hebben fal voor zyn onderteyckenen drie ftuy-
vers.

XL ï t r.

Item die Secretaris fal hebben van een citatie-brief die
men fendt aan uytheemfchen , vier ftuyvers, des fal daar
van houden ende bewaren de minuten.

XLI V.

Die Secretaris fal die felve rolle op den Recht-dagh op-
lefen by alfulcke ordonne als die gefchreven is, fonder
yemand over te ilaan, ofte den eenen voor den anderen te
vorderen,

ILV.

Sal oock de Secretaris zyn rolle volmaackt hebben 's daaghs
te voren, eer den Rechtdach dienen fal, ofte ten roinftenfoo
lange te voren, dat't Gerecht daar by niet verachtert en is.

XLVI.

Dat Schepenen , Secretaris niet meer van heuren falaris
nemen en fullen van buyten-luyden , dan van binnen-luy-
dcn.

XLV I I.

Item van een miiîîve te fchryven tot verfoecke van par-
thyen, fal die Secretaris hebben twee ftuyvers.

X L V I I I.

Item van boedelcedullen ende inventaris te rnaacken,fal
die Secretaris hebben van elcke bladt eenen ftuyver,

X L· X I X.

Als die Secretaris yet afleeft ende publiceert metter kloe-
ke , tot verfoecke van eenige finguliere perfooncn, ial daar
af hebben twee ftuyvers.

Item van r.lle plechten ende beloften aan te teyckenen,
ihl die Secretaris hebben eenen halven ftuyver, ende indien
daar van adc begeert wordt onder Secretaris handt, falhy
daar van hebben eenen halve ftuyver.

LI, f^an opmen U colligeren.

]tem dat die Borgermeefteren ende Schepenen vanden
Schout rechts vermaant zynde. haar opinien fulleiïfeggen,
te weterr dac die overfte Borgermeefter, ofte in siyn abfen-
tie die oudfte Schepen een omvrage fullen doen by ordine,
ende eenen yegelycker opinie en redenen verftaan, ende't
gene by die mcefte ftcmmen geopinieert fal worden, fal die
liorgermeefter concluderen , ende 't vonniife by gefchrifie
laten ftellen , ende den Secretaris alfoo doen pronunciercn,
uytgefondert kleyne faacken, onder die fes Carolus gul.
dens , die de Borgermeefter by monde fal mogen pronun-
cieren , ende gehouden wefen den Secretaris te boecke la-
ten ftellen.

LI f. Van vonnïjfe te concluderen.

Item en fal voortaan geen vonniife geconcludeerc, geflo-
ten ofte gewefen worden , dan by dat meeftendeel van dca
Schepenen, dat nochtans parthyen hare faacken fullen mo-
gen dingen » en pleyten voor Schout ofte zynen Subftituyt
ende drie van den Schepenen , die den anderen van den
felven dinghtalen rapport doen fullen.

L I I l.

Item als yemandt van den Schepenen eenich oordeel on-
der heeft, lal 't felfde tot vermaninge van deii Schout, ge-
houden wefen wederom in te brengen, op arbitrale cor-
redtie.

L I V.

Item als'er eenige Schepenen verlaten worden , fullen
infgclyck die felve gehouden zyn tot vermaninge van den
Schout, op arbitrale correftie, die ftucken ende munimen-
ten onder hen ruftende , weder te leveren in handen van
den Schout, om een ander ondergegeven te worden.

Lv. P'an den Deurweerders φβ Dienaars.

Dat die Deurweerders ofte Dienaars en fullen niet pre-
fent wefen, daar by Schepenen ofte Raad van eenige iaac-
ken gedelibereert wordt, dan fullen buyten die Camerbly-
ven ftaan , ende niet innekomen , dan als zy geroepen
worden.

Lvi. Vanden Kerckmeefters ende Hejlige-Geefi-
meekers.

Dat die Commîftàris, die jaarlicks van onfen 't wegen,
ofte by onfen Hove Provinciaal van Utrecht, gefondenial
worden , omme te hooren ende pailèren die reeckeningen
metten Schout, Borgermeeftefs ende Schepenen, van nu
voortaan fullen ftellen Kefckmeefters , Heyligh-Geeftmee-
fters ende Gafthuys-meefters , ende andere officien in der
Kercken ende Godshuyferen behoorende, ten ware by fun-
datie anders gedifponeert ware.

Lvi I. Als yemandt van den Schepenen ofte Ra"
den gefchickt werden.

Item als yemandt van den Schepenen ofte Raden by den
Schout ofte Borgermeefteren gefchickt worden tot eenige
faacken , de Stade ofte juftitie roerende, foo en fal fuic-
ke gefchickte geen onfchult mogen nemen of weygeringe
doen, op arbitrale correâie, ten zy dat zy merckelickere*
denen hebben van weygennge ofte onfchult.

LV 111. Geen pnfte van vreemde Heeren font·
fangen.

Item Schout. Borgermeefteren, Schepenen, Raden, Ca-
melaar , ofte Secretaris , ofte yemand van hemluyden, en
fullen in den dienft van eenige andere vremdenFurften ofte
Heeren , buyten defen Nederlanden wonende, hoedanigh
die zy mogen wefen, noch eenige penfien van hem hebben
ofte ontfangen, noch oock gedoogen yemand van den bor-
gers ofte inwoonders, hy zy Geeftelick ofte wereldlick,
penfie te ontfangen, op peyne van geftraft te worden aan
lyf ende goede, na gelegentheyd van der fake.

LIX. jïangaande die voorfpraacken.

Item dat die Schout, Borgermeefteren, ende Schepenen
fullen aannemen ende toelaten tot voorfpraacken, die hem
nut ende bequaam , ende tot iulcken getale als hem goec
duncken fal, ten ware dat yemands 7^n eygen woordt hou-
den wilde , die gehouden fullen weien in handen van den
Schout eedt te doen ons getrouw te wefen , den Scheut,
l3orgermeefteren, ende Schepenen , eer ende reverentie te
bewyfen , ende dat zy in geen faacken dienen en fullen,
daar zy weten onrechtveerdigheyd inne te zyn.

LX.

Dat niemand van den voorfpraacken part ofte deel heb-
ben en fal , in faacken daar zy parthyen inne dienen, op
corredie van Schepenen.

LXr.

Dat niemand over oordeel dingen en Îàl, noch onma-
nierlicke ofte oneerlicke woorden gebruycken fal , op de
verbeurte van tien ftuyvers » foo dicke hy by den Schout
daar van in boete geflagen , ende by Schepenen daar inne
gekent ware. *

l xi i.

Sullen oock de voorfz. voorfpraacken hebben voor cofi*
fultatie, eer men 't proces aanleggen fal, van elckeüackc
kleyn ofte groot vier ftuyvers;

LXI J I.

Ende fullen die voorfpraacken hebben van elcke ter-
myn , le weten y eyfch > antwoorde, replyck, endedu-
plyck , twee ftuyvers , ende indien zy van fchrifturen die-
nen , deur ordonnantiën van Schout ende Schepenen, van
elcke bladt eenen ftuyver : insgelyks oock van reprochenj
ende falvatien , ende indien zy eenich verfoeck doen, ful-
len ?y hebben van elck verfoeck eenen ftuyver.

. IX tv, ItCIB

-ocr page 1097-

DER. STAD RHENEN. 109 r

L X I V.

Ïtem indien eenich voorlpraacke verfuymde 't,recht van
zyn parthye i mids dat hy zyn termyn niet waar en naame
«a behooren, die felve fal gehouden wefen zyn parthye te
betalen fchaden ende interell, tot tauxatie van den Borger-
meefteren ende Schepenen.

LX V.

Item indien yemand geen voorfpraacke krygen en kende,
fal die Schout hem van cenen behooriycken voorlpraack
voorfien , om hem te dienen om zyn behoorlycke loon,
ofte indien hy arm waare, om Gods wille.

Hos men voor Schout ende Sehepencnprocederen faU

LXVI. Fan rechts te plegen.

Item Γ00 wie den anderen met recht aanfpreecken wil,
fal den felven by den Gerechtsbode doen bieden ofce ver-
dachvaarden voor Schout ende Schepenen te komen, op
den naaften rechtdach alsmen recht houd , maar op den
rechtdag en falmen niemand verdachvaarden mogen, om
op dien rechtdag te rechte te komen : ende of men op dien
dach daar hy jegens gedaacht ware, geen recht en hielde,
Γ00 fal die citatie blyven open ftaan, totten naaften recht-
dach daar na.

Lxvii. Van Citatien.

Item als yemand by den geiworen Bode te recht geroe-
pen ofte geciteert is, fal die felve bode gehouden wefen,
alfulcke citatie met namen ende toenamen van parthyen,
ende den beteyckende rechtdag den Secretaris aan te brengen,
dewelcke Secretaris daar af gehouden fal wefen, jegens den
voorfz. rechtdag een rolle ofte regiftre te maaclcen, ende
uyt defelve rolle parthyen op te roepen, ende die conclufien
by parthyen gedaan, midsgaders 't appoinüement ofte uyt-
fpraacke van 't Gerecht aldaar aan te teyckenen, ende die
felve rolle alfoo bewaaren, van rechtdage tot rechtdage.

LXVII I. Arre^en.

Item oft eenige borgers, ofte inwoonders van Rhenen, eeni-
ge vreemde buyten heure vryheydt woonende, deden arre-
lleren , 'c welcke zy aan den voorfz. perfonen fullen mo-
gen doen , fal den lèlven gearrelleerde terftondt te recht
geftelt worden, te weten des felven dages, ofte tenlangh-
ften 's daaghs daar na , ofte by gebreke van dien, fal die
gearrefteerde van 't arreft ontilagen wefen, ten ware dat
daaghs daar na heyligh dach ware , ende in dien gevalle
's daaghs daar aan.

LX IX.

Item een man van buyten willende fpreken met rechtop
eenigen borger ofte inwoonder van Rhenen , fü men den
felven kort ende onvertogen recht doen, 't welck men heet
over-dwers-naeht-rechti

irx.

Item foo wie binnen Rhenen van yemand befet wordt by
den Schout ofte zyn dienaars met eenige plechten, ende
belooft te recht te Icomen ofte te betalen op feeckere boe-
ten, ibo en fal die Schout,indien hy niette rechten komt,
noch en betaalt zyn boeten, niet inne winnen, ofte die kla-
ger en ial voldaan zyn.

Lxx r.

Item indien yemand gearrefteert wefende ende te recht
flaaride, begeert dach ofte termyn om t' antwoorden , fal
den Schout gehouden wefen borg te ftellen , omme hem
ten benoemden dage te recht te komen ^ ende indien die
gearrefteerde alsdan niet en quame, foo fal men jegens den
borgen procederen, gelyck als men jegens den principalen
gedaan foude hebben; ende of die Schout yemand ontflóegh
vanden arreft fonder confent van parthye ι ende ten dane
dienende niet te recht en quame, fal die Schout voor die
fchuldt moeten refponderen.

LX X I I.

Item indien die Schout eenige befette perfonen levert in
gevangeniilè, foo Jal fulcke gevangen perfoon daar wefen
tot lafte van den aanklager, die alsdan zyn recht vervolgen
mach jegens den gevangens, als recht is, ende fal die Schout
daar af ondaft wefen j behoudelyck dat die Schout tot al-
Jen rechtdagen, als die gevangen perfoon voor't recht te doen
heeft, den"felven gevangen verfeeckert aan 't recht leve
ren fal, om rechts te plegen , ende wederom in gevange-
niife re leveren, tot dat't recht geeyndt fal wefen tot zy-
ncn lafte.

LXX I I I.

Item indien yemand verfocht aan den Schout oft zyn die-
naars , yemand befet te hebben , fal die gene die de befet-
tinge begeert, metten Schout of zynen knecht gaan, tot den
genen die hy befet wil hebben, ende waart dat die voorfz.
gearrefteerde geen borge ietten en woude of en'konde, en
dat die gene die befettinge begeert, hem reclus verfochtc
aan den Schout ofte zynen dienaar, ende die Sèhout oft zy-
nen dienaar niet machtigh eri waare , alleen den gearre-
fteerde te apprehenderen ofte te houden , ofte in gevange-
niife te brengen , foo fal die beletter mede zyn hand daar
aan tnogen flaan , ende mogen voorts te halpe nemen den
genen die zy krygen konnen.ende ontloöpt die befette daar*
en-boven, ibo fat die Schout ofte zynen dienaare daar vry
of wefen , ende die befette perfoon die foo ontkomt, fal
verbeuren fes Carolus gulden , ende ial die befetter zyn
recht jegens den öntloopen gearrefteerden perfoon mogen
vervolgen.

L X X I V.

Item dat men den borger noch onderfaten goederen, bin-
nen der Stad niet en ftl mogen arrefteren van den huys-
huyr , ofte dat men den huysraadt geladen vonde, op wa·*
gen ofte in ichepen, dryvende ofte dravende.

LXX v.

Item die borgers van Rhenen , en fullen malkanderen
voor geenen vreemden rechten buyten der Stadt , in per-
fonele adien in rechte mogen betrecken ofte aanfpreecken
floch arrefteren , ende Wie fulcx dede , fal arbitralick ge-
cörrigeert worden.

LX XVI,

Item indien yemand zyn fchuldenaarbefetten woude bin-
nen den Gerechte van Rhenen, ende geen Schout ofte die-
naar gekrygcn en konde , lal felfs fulcke arreft mogen
doen, mids daar over roepende twee borgeren ofte onder·
faten.

Lxxvii. Defaulten in crtm'meïe faacken.

In criminele faacken » foo wanneer die Schout zyn in-
formatie precedent nemen wil, ende die getuygen by een
Stadtbode voor hem geroepen niet en komen, lal die Schout
die felve getuygen andermaal vöor hem döen roepen, op
een poene va u een en Carolus gulden voor die reyfe, die
anderde reyfe van twee Carolus guldens. Ende indien hy
alsdan niet en komt , foo fal hy den felven mogen appre-
henderen ende houden , ter tyut toe hy getuygnt fal leb-
ben , ten ware dat die getuygen fulcx nootelicke fiiacken
te doen hadden , dat zy niet komen en mochten, 'c welck
zy den bode te kennen geven fullen, die't felve den Schout
relateren ende te kennen geven fal.

LX XV I I I.

Als die Schout zyn informatie precedent genomen heeft*
fal , indien die informatie fuffïfant dunckt , procederen
tot apprehenfie vanden misdadigen , ende hem verfceclie-
ren van zyn perfoon, indien hy kan.

Lxbc ÏX.

Ende indien die Scliout den délinquant niet bekomen en
konde , fal h^ 't goed van den felven délinquant doen ar-»
t-'efteren ende befetten, ten ware hy cautie fuffifant wiftete
ftellen om 't gewyfde te voldoen^ voor zoo veel als 'caan-
gaat die pecuniele boeten.

L X XI,

Dit gedaan zynde fal die Schout den délinquant ofte mif-
dadigen metter kloeke doen roepen om hem in perfone te
komen verantwoorden op 't geen, dat die Schout hem op-
leggen ofte aanfeggen wil, die gehoort fal worden, indien
hy compareert, ende fal die quxftle van zyn apprehenfie,
ofte die Schout zynder verfeeckert ial zyn , dan niet, ter-
ftondt by die vanden Gerechte getermineert worden, ende
fullen voorts procederen van recht-dage tot recht-,dage,
totccr diflinitive toe.

LXXXt.

Ende indien hy niet en kornt noch en verfchynt al foo ge-
roepen zynde, ial noch twee reyfen metter kloeke als vo-
ren geroepen worden van veertien dagen tot veertien da-
j^en , ende indien hy als dan noch niet en komt, fal die
Schout toegelaten worden zyn intendît over te leggen ende
te verifiëren, ende fil die délinquant ofte misdadige vicrde-
niaal geroepen worden , omme 't felve te fien doen ende
fententie te hooren.

Lxxx I r.

Die vanden Gerechte ontfangen hebbende 't intendit van
den Schout, ende die verificatien van dien, fullen na ge-
legentheydt vander fake ende misdaat den misdadigen cor-
rigeren, ofte oock quyt ende los wyfen. Weiverftaande,
dat zy den délinquant ende diifaillant niet hoger en fullen
condemneren dan lot bannilïcment uytter Stadt van Rhenen
ende die vryheydt van dien, fckere jaren ofte ten eeuwi-
gen dagen, na gelegentheyt vander faacken.

L X X X111. Defaulten in civile faacken.

Item als yemandt te recht geroepen is, ende hy zyn recht-
dagh waarneemt, indien die aanleg^^ niet en compareer-
de, of den seciteerden niet en eyfchte, ende die gedaachde
Bbbbbbb bcwefe

-ocr page 1098-

s 3254 GENERALE ORDONNANTIE

bewefen, dàt den dach diende, fal die felfde gedaachde ge-
abfolveert worden vander inftantie , ende niet gehouden
wefcn wedet te recht te komen , ten waar hy van nieuws
gerechtelicken geroepen ware, ende fal d'eyffcher in de
koften gecondemneert worden. Ende indien hy niet endede
blyclcen, dat den dach diende, fal mogen laten aanteycke-
ncn, dat hy gecompareert is geweeft , ende verfoecken van
't Gerecht citatie , omme den aanlegger te doen verdach-
vaarden, υηι hem te fien abfolveren vander inftaiitie, welc-
ke citatie fal hebben die claufule van intimatie, ten zy hy
icomci dan piet, 't Gerecht hem abfelveren (al vanderin-
ftantiCé

, LXXXiVi '

Item ihdieti dié gëtlaachde niet én fcohipai-eerde teh dage
als hy verdaacht is, ial die eyfchet hem mogen befchuldi.
digen van zyn default : te weten dat hy niet gekomen en
is, ende ikl wederom verdachvaart worden ende diekofien
betalen, ende te betalen i. ftuyv. Indien hy andermaal
geroepen zynde niet en compareerde , fal ais voren de-
fault jegens hem gegeven worden, ende betalen als voren
twee liuyvers. Ende derdemaal geroepen wordende, ende
indien hy alfo oock niet en erfchynt, fal derdemaal jegens
hem default gegeven worden , ende voor 'c prouffyte van
dien fal die aanlegger toegelaten worden zyneneyfch fchrif-
telicken over te leggen ende die te bewyfen, ende fal die
défaillant betalen 3. l^uyvers, ende voorts recht iien doen,
ende fal die gedaachde om 't felfde te fien doen vierdemaal
verdachvaart worden; welverftaande nochtans, indien hy
ten anderdemaal ofte derdemaal verdachvaart zynde com'-
pareert , lal in rechte ontfangen worden , mids betalen-
de alle voorgaande koften vanden defaulten ende boeten
Voorlz.

Lxxxv. P^afi defaulten in materie van fcbiftinge
^nde fcheydinge.

Item foo wie een ander roept om te hebben fchiftinge
of fcheydinge vanden gemenen boedel, fal den genen, daar
jegens hy liilcke Icheydinge verfoeckt, laten roepen ende
citeren voor Schout ende Schepenen , ende indien hy niet
en quame derde werf gecitcert zjnde , fal vierdemaal geci-
teert ende geroepen worden, omme te fien by den Schout
eude Gerechte geprocedeert te worden , tot die verfochte
fchiftinge ende icheydinge , die welck Schout ende Sche-
penen, den geciteerde niet compa^'crende, Tullen vartonfen
't wegen metten eyilcher alfulcke fchiftinge ende icheydin-
ge doen, alft behoort^

Lxxx V r.

In faacken aangaande verkopinge van goederen by exe-
cutie , indien die gecondemneerde , wiens goederen men
verkopen wil, by executie daar jegens met recht yet wil.
de feggen, fal hem by den Gerechte eenen bequamendach
gegUDt worden omme zynen redenen te verklaren , omme
den winder daar op gehoort, by die vanden Gerechte daar
op gcordonnecrt te worden na behoren, ende indien die
gecondemneerde ten beteyckenden dage niet en quame, fal
hy vervallen wefen van zyn redenen van oppofitie ende we-
ren, ende fal die veikopinge voorrganck hebben, maar in-
dien die winder niet en quame ten felven dage, maar al-
leenlicken die gecondemneerde, fal die felve winder beta-
len die koften van dien dage,_ fonder te vervallen van zyn
executie, danjndien hy van nieuwes ex;ecutie doen wil, lal
gehouden welen den gecondemneerden van nieuws daar toe
te roepen.

Lxxxv 11. Fanden genen die hem vermeten aSïie
jegens jemandt te hebben,

■indien yemand hem vermeet eenich recht oft ailie jcs
gens yemand te hebben , ende 't felve met recht niet en
vervolgde , ial die geen jegens wien fulck recht gepre-
tendeert wort, met recht mogen bedwingen zyn aiïie te
intenteren, ende fal alsdan 't Gerecht hem een behoorlicke
-termyn prxfigeren ende ftellen om zyn aftie te inftitueren,
binnen den welcken hy fulcken recht inftitueren fal, of
by gebreecke van dien , den geprccfigeerden tydt overftre-
zynde, fal van zyn recht verlteecken zyn.

Lxxxvi 11. yan default in materie van ontwa··
ringe.

Item' indien quicftie van ontwaringe ofte ruyminge van
erven ofte huyfen viel , ende die gedaachde niet en com-
^pareerde geciceert zynde, fal terftont gecondemneert wor-
den zyn handen te trecken vandenlande ofte erve, ende
vanden huyfe ruyminge te doen ; indien hy oock achter-
.ftallige pachten fchuldich ware , ikl om betalinge van dien
tweemaal geroepen worden, ende indien hy alsdan niet en
komt, fal die aanlegger toegelaten worden zyn meeninge
ende eyfch ova· te leggen , ende bewyfen als hier boven
verklaart is.

Lxxxix. Vahden default m litisconiefiatie.

Item indien dat na partyen dingplichtich metten anderen
geworden , ende eyfch ende antwoort overgegeven zyn,
eenich van hem uytbleef, fal 't recht mogen voortvaren
na 't gene dat voor hem ingebracht HU wefen , na zy be-
vinden fullen te behoren. Welverftaande dat zy aanmetc-
ken fullen, ende coiifideratie nemen ofte den aanlegger by
continuatie hem abfenterende is , ofte den verweerdere,
ende ofte die principale faacken klaàr ende liquide is, ofte
niet, omme dien achtervolgende in de materie by hemlie-
deh geprocedeert te worden, achtervolgende die diipoil-
tie vanden gemeeneti gefchreven rechte daar af meotionee-
rende.

XG. Fan te recht te komen.

Item die gene die verdachvaart is, fal felver ofte by tzy-
ne volmachtigen verfchynen voor recht, als hy by deiiSe-
cretaris opgeroepen Avordt, ende fal die aanklager ofte zy-
ne volmachtige vragen, of die gedaachde oftè yemand van
zynen 't wegen daar is, ende indien hy dan daar is, ial
d'eyfcher zyn aanfpraacke by mbnde ofte gefchrrfte
doen, ende indien hy aan de aanfpraacke lyd in 't geheel
ofte deel, fal hy gecondemneert Avorden, die aanfpra^ke,
te voldoen, achtervolgende zyn belydinge, binnenveertien
dagen, ten ware hem by den Gerechte om redelicke faac-
ken langer termyn gegunt ware, ènde dat felve te reeke-
nen op die rolle , ende indien hy binnen den geprachgeer-
den tydt niet en voldede , fal die fchuldt by executie van
zyn goedt uytgehaalt worden, ende ingevalle hy daar niet
aan eli kende noch en lydt, dan rechtelick verantwobrd,
fuïi^i partyen toegelaten worden ten beyden zyden, te
weten ëlcks in 'c zyne zyn vermeten te bewyien.' Waar
't ooçik dat die gedaaghde gehoort hebbende des aankla-
gers eyfch , hem begeerde te beraden, fal hem by den Ge-
rechte daar toe den tydt van acht dagen gegoft werden,
ofte langer tydt, na gelegentheydt van der faacken.
xc I. Fan eedt te doene.

Item en fal voortaan niemand toegelaten worden om by
zyn eedt yet te houden, daar af dat Gerecht by tuygen of-
te anderfints fal mogen blycken. Indien oock die aanleg-
ger ofte verweerder zynen eyfch met eenen genoechfamen
ende oprechten getuyge wifte te bewyfen, ende diewedet-
parthye ter contrarie niet en dede blycken, fal hy toegela-
ten worden zynen getuyge met zynen eedt te mogen fterc-
ken, na diipofitie van de genieene rechten.

xci i.

Wanneer yemandt den anderen die faacke op zyn eedt
ftelt, fal fchuldig wefen te fweeren, oft den eedt te refe-
reren , ofte indien hy geen van beyden doen en wil, fal
gecondemneert worden die fchuld te betalen , behoudelyck
ende welverftaande, dat die eyfcher eerft ende vooral ge-
houden fal zyn , des van den verweerder verfocht zynde,
den eedt van niet te calumnieren te doen, te weten dat hy
anders niet en gelooft noch en weet, hy heeft een recht-
vaardige iaacke«

xcili.

Item foo wanneer yemandt van parthyen byden Gerech-
te of zyn wederparthye den eedt gedefereert wordt, fal
hy mogen begeeren ende nemen den tydt van acht dagen
om hem te beraden, ofte in wat forme ende manieren hy
den eedt fal willen doen , ende indien'hy fonder mercke-
lycke oorfaacke ten dage dienende niet en compareerde,
ial die fchuld gehouden worden voor bekent, ende by
Schepenen vonniilè gecondemneert worden.

xciv. Fan ding^ialen over te kggen.

item als parthyen bevolen werd heuren dingtalen by ge-
fchrifte over te leggen, fal die eyfcher zynen eyfch by ar-
ticulen in 't geichrifte in Gerecht op die Rolle binnen
acht dagen overleveren, indien die Schout dan rechthoud,
ofte op den naaften rechtdag , welcke eyfch de gedaagde
ontfangen fal uyt handen van den Secretaris, daar hy we-
der op fchriftelycke antwoorden fal, binnen gelycke achc
dagen daar op na , ende d'eyilcher die naafte acht dagen
daar op repliceren, ende voorts die naaftvolgende acht da-
gen te dupliceren , ende t'elcke termijne die fchrifturen te
wiiTelen als van den eyfch gefeyt is, fonder meer tefchry-
ven, ten ware dat zy merckelycke redenen hadden ter con-
trarie, dat ftaaa fal tot kenninge van den Gerechte,
xcv. jïls daar fejten zyn froduBie te doen.

Item indien die faacke volfchreven zynde , blonden
word in feyten ende bewys gelegen te zyn , fal 'c Gerecht
panyen toelaien, om heuren vermeten ende mcyningen te

bcnï

» ;
» - '"l ■

-ocr page 1099-

DER. STAD RHENEN. 109 r

bewyièn binnen 14. dagen , bn ware 't Gerecht bevonde eygentlycke onroerende goederen » indien daar cenige zyn·

nâi v·^ M I ^ M ««M»^ .w- ^ ■■ ... ^ t^^.oJ.^k ^ ^ü* · . _____________ ____ iZ —

indien niet of niet genoech , voorts executeren aan die
vruchten van den thinsgoederen, leengoederen, ende alle
vorderlycke goederen by verkoopinge j behoudens altydr
den over-heer zyn recht : of by gebreecke van al 't geen
voorfz. is, fal die gecondemneerde geapprehendecrt wor-
den, indien 't die winre begeert, ende gevanckelycke ge-
hoüden worden tot zynen kofte.
, , cvi.

ften[) als yemandt in eenige perionele aÖie gecondem-
neert is , fal des Schouten dienaar na behoorlycke fomma-
tiè die havelicke goederen by heni aàngetaft, in prefentie
van Schout ende eenige vanden Gerechte by goede inven-
taris ftellen In verfeeckerder handt, ende aldaar houden fes
dagen, ende alsdan, indien daar binnen middelreiydt geen
betalinge en gefchiede , fal hy fuicke goederen operibaar-
licken verkopen aan gerede penningen, ende daar na af-
trecken zyn behoorlycTce falaris metten koften van de ver-
kopinge, en dat overfchot den gecondemneerde weder
geven.

c ν I r.

Die Schout, wanneer hy pandt, ial hebben voor zyn fa-
laris I. ftuyver , ende wanneer hy Icveringe doet, fal hy
hebben 8. Iluyvers,

cv I I I.

Item Γ00 wanneer yemandt gecondemneert wort zyn we-
derparthye te betalen , daar eenige boeten of poenen op
ftaan , lal die Schout zyn boeten ofte poenen niet mogen
executeren, ten zy parthye eerft ende vooral voldaan is.

c 1 X.

Item indien yemandt aangel|>roken word met Schepenen
brieven, inhoudende condemnatie, ofte met eenige plech-
ten niet verjaart zynde, fullen by provifie ende op cautie
geexecuteert worden, ten waar dat die gecondemneerde in
drie dagen konde doceren van betalinge, ofte van eenige
ander rechtelicke weer ende peremptoir middel ter contra-
rie , daarom hy niet gehouden en fuude wefen fulcks te
doene.

ex.

Item alle penningen die men binnen *t Gerecht van Rhe-
nen fal bevinden, dat de Kercke, de Garthuyfen, hetLc-
proiènhnys, ende oock die Stade aan yemandt ten achteren
is, ofte iljllen bevonden worden darmen eenich van hem
fchuldich is, die felfde fullen van nu voortaan geexecuteert
worden als onfe penningen, ei^dé alle proceduren daar aan-
klevende , fullen getermineerc worden by dwersnacht
recht.

CXI.

Item als yemandt hem met recht oppofeert jegens pan-
dinge ende executie, fal gehoorc worden in zyn allegatic,
ende men fal die redenen van zyn oppofitiefommierlicken-
de in 't kort verftaan, ende fal nochtans die begonlle exe-
cutie heuren voortganck hebben, ten ware dat uyt merc-
kelycke redenen die felve byden Gerechte opgehouden,
ende gefurcheerc worden.

C χ Î I.

Item of yemandt t'onrecht geexecuteert worde, oft bo-
ven die fomme dan die hy fchuldich is, fal die gene tot
wiens verfoecke alfulcke executie gedaan word, gecondem-
neert Avorden partye geintereiTeert te betalen alle kollen ,
fchaden ende intereften hy ter caufe van dien geleden heeft,
ende daar toe den fel ven geintereifeerden betalen twee Ca-
rolus guldens, ende daarenboven voor een boete betalen,
een Carolus gulden, Welverftaande dat d'executie even-
wel voortgaan ial rotter fomme ongeexecuteert zynde, in 'c
vonniife ofte plecht begrepen.

cx I I I.

Item indien yemandt metter daadt executie belette, te
weten den Schout, Schepenen ofte Dienaars buyten den
huyfe te fluyten, ofte daar uyt te keeren , ofte die panden
uytter handt te nemen , ofte die gene panden genomen
woude hebben, die foude verbeuren tien Carolus guldens,
ende foo wie ^t eenich vanden Schout, Schepenen ofte
heuren Dienaats uytten huy(e ftieten ofte fchoven, die fou-
de verbeuren twintich Carolus guldens , ende foo wie dat
met Üockcn , liecnen oft wapenen iit)cge of ilaacke, dat
foude men rcchten metten fweerde aan zyn lyf, of anders
arbitralyck na gelegentheydt vander 1'aacke, ende misdaat,

cx I v.

Item als yemandt by fententie ende vonniiTe van Schepe-
nen gecondemneert is, ende van 't felve vonnilïè niet ge-
appcUcert en ware , fal men na die tien dagen hem doen
fommcren ofte vermanen, dat hy binnen 14.. dagen 't von-
niife voldoe , ende indien hy des niet en dede, ial hy als
Bbbbbbb2 dan

hem van langer lyd van node te zyn, om weicke bewys
van getuygen te horert ende te onifangen, fal die Schoüt
een vanden Schepenen metten Secretaris mogen committe-
ren , weicke commiflie die Secretaris gehouden fal wefen
op de rolle te teyckenen»

xcvi. Fàfi materiS van rcchten.
Indien óock die faacke in rechte gelegen is, ende datter
geen feyten en zyn te bewyfen totter faacke dienende, ful-
len alle heüren befcheyt voegen by heuren fchriftueren.
XCVI I. Van hetoys by den dingtalen ova te leggen.
Item als parth^en geordonneèrt is by den Gerechte haar
dingtalen by gefchrifte over te leggen, fullen zy heuren
fchrifturen overleggen, ende voegen alle aiiiilcke brieven
ende rnunimenten ofte çopye auterityck van ûien , daar
mede zy heur vermeten iii die felve ichrifciiren geallegéert,
menen te verifieren ende te bewyfen

yicviii. Van'certificatien.
Zullen oock geen certificatieri in 't Gerecht ontfiingen
worden, om daar recht na tedden, ten waar faacke dat
dat die getuygen daar inne genbemt , wederomme van
nieuws by Commiflaris, vanden Gerechte gehonrt ware,
op alfulcken articulen van den fchriftureti, als den Com-
miiTaris by parthyen overgelevert fullen worden, daarop
nochtans die wederpartyen by Cominiffaris verdachvaart
7ynde , zyn interrogatorien den fêlven CommiiTaris over te
geven , ende die getuygen te fien fweren, indien hem dat
goet dunckt.

xcix. Fan te renuntïeren van produüie.
Item als parthyen heuren getuygen beleyt hebben, ende
die tyd hem by den Gerechte geprxiigeert,; overilreecken
is, fullen alsdan renunderen van wyder produdie ofte meer
tuygen te belejden , ende publicatie der tuygeniilè te be-
geeren,'twelck hem 't Gerechte gunnen fal, ende daarna
fal parthyen jegens die tuygen ende heuren tuygeniifp
mogen feggen dat hem goet duncken fal, ende dat binnen
acht dagen , ende daar na binnen acht dagen haar tuygen
énde haar difpofitie befchermen ende falveren, ende voorts
in de faacke concluderen , ende recht ende JuÛitie bege-
ien.

c. Van mondelinge dingtalen op die rolle te teyc'

kenen.

Item ïri faacken van kleynderimportantie, daar dieSéhe-
penen parthyen niet en ordonneren van fchrifturen te die-
nen, (al die Secretaris die mondelinge dingtalen in 't korte
op die Rolle aanteyckenen, ende daar oock 't Vonniiïe,ap-
poinftement, ofte vlucht oordeel daar op gegeven by voe-
gen, daar van die Secretaris hebben ial eene nuyver.
Cl. Van parthyen te condemneren ofte abjolwren.
Item Schepenen fullen voortaan haar ièntentie pronun-
tieren by condemnarie ofte abfolutie , ende fal die Secre-
taris daar achter aa'nftellen die dato van dien, fonder dat
zy rechte of onrechte aanipraacke, inleydinge ofte uytley-
dinge, ofte diergelycke woorden meer bruycken fullen.

CU, Van ko^en te betalen.
Item in alle rechtvorderingen, die voor Schout en Schepe-
nen gehouden fullen worden, foo wie van parthyen inden
onrechten vallet, fal alle die onkoften betalen vander we-
derparthyen , ten ware uyt merckelycke redenen by von-
nillè van Schepenen die korten gecooipenfeert waren,
cm. Op geen copyen te wyfen.
Item en fullen Schepenen niet wyfen dan op originale
brieven ofte copyen, geaudentiieerc byden Secretaris, par-
thyen daar over geroepen.

civ. Van Appellatten.
Item van alle vonniiTen, gewefen by Schout ende Sche-
penen van Rhenen , fullen parthyen die hem laten dunc-
ken befwaarc te zyn , daar van binnen tien dagen mogen
appelleren aan den Hove Provinciaal » ende hoar appel al-
daar verheften binnen een maant, ende binnen een maant
daar na introduceren ende vervolgen, op diegewoonlycke
boete, of by gebreck van dien , ial 't beroep by hem ge-
daan defert ende fonder kracht wefen, ende dat geweien
vonniiTe ter executie gelecht, ende die boete tot onfen
behoef geexecuteerc worden fonder eenige ilmulatie,
cv. Véin pandinge ende executie.
Item dat van nu voortaan nicmandt gecxecuteert oft ge-
pant Tal worden , ten zy hy by voorgaande vonnilfe of
plechte gecondemneert zy, ende fal die felveeïccurieeerft
gefchieden aan den tilbaar have van de gecondemneerde,
ende indien daar geen tilbaar have en ware, of dac daar
niet geooech en ware, fal men voorts executeren aan die

-ocr page 1100-

s 3256 GENERALE ORDONNANTIE

dan geexecutéei't worden aan zyn goederen in manieren als
fcoven gefeyt is.

cxv. dn faacken mn üytheemfchen ende Borgeren

jegens UytheemfcheHt
Wann'eer een uytheemfche eenen borger vonr recht aan-
fpreken wil, fal hy den borger veor reent doen bieden ten
haaflén rechtdach ^ ende die wete 'aan zyn petroon doen
(ioen, ofte tot zynen huyfe oft woonftede , welckcn dagh
die burger gehouden werdt waar te nemen, ende op die
flaande voet op te aanfpraack vatiden uytheienifbhen i'ant-
woorden , of by gebrefecken van dien ial die uytheemfche
toegelaten worden zyn verineten te bewyfen, om dat ge-
daan zynde, hem alsdan by Schepenen recht gedaan te wor-
den na behoreii : ehde indien die uytheemiche winre der
laacke is, lal die fententie» tot zynen vordelgegeven,fon-
der eenich vei-ti-etk geexecuteert worden, eerlt op de ha ve-
iicke goedefetl vanden gecondemneerde burger, ende in

^erfoeckt , mits opkggende die penningen vanden koop,
van
ende

overfthot den geCondemneerde gegeven worden
cxvi· Fan onrechte ei(icutïe.
Indien yemand met onrecht een anders goet by executie
oft andeflins doet verkopen , ende dat gerechtclicken we-
derflaan wort, fal die verkoper verbeuren voor een boete,
fes Carolus güldens, ende indien yemandt te onrechte exe-1
cutie belette , die lal gecondemneert worden inde lioften,
ichaderi, ende intereften die verkopei te betalen.,
cxvii. f^aB borg te flellen die goet by executie
koopt.

Item yemand die eenigh goed koopt dat by executie ver-
kocht wordt, lal die felve terliont wisheyd doen endebor-
ge ftellen , om te betalen op fulcken termyn als in 't ver-
kopert bevoorwàart fal zyn, by confent vanden crediteurs,
ende indien hy fulcx niet en dede , foo falmea dan 't ver-
kochte goet weder verkopen tot zyn pcrikcle ende kaften,
exv 111. f^an executie van Sententie.
Soo wanneer eenich goet by executie, oft anderfins by
die van den Gerechte verkocht werdt, fal die Schout voor
zyn falaris daar af hebben t'elcke reyfe vier ftuyv. die twee
Schepenen elcx twee ftuyvers, ende die Secretaris, die van
als pertinent regifter lal houden, oock twee ftuyvers;

Gxix. Van goet om reet geld te verkopen,
Soö wie voor recht verwilkeurc ende confenteert, dat
by gebrecfc van betalinge zyn goet om reet geld verkocht
lal mogen wérden, diens goet fal men by gebreck der fel-
ver betalinge met een Ibthlendaachs gebod iiider kercken
foepen, ende des maandaachs daar na ofn gereet geld ver-
koopen y fonder meer geboden daar omme te doen.

cxx. Fan conjignatie van penningen,
Soo wannetT eenige penningen deur ordonnantiën van
den Gerechte . ofte anderllns by eenich van partyen onder
't Gerecht gebracht worden, fullen tülcke penningen ge-
levert worden in handen van een vanden Schepenen, die
'£ Gerecht daar toe ordonneren fal> omme by hem bewaart
te worden tot behoef vanden genen , die in 't uyteyndevan
der fake bevonden iullen worden , daar toe gerechticht te
ïvefen : ende en lal die voorfz. Schepen alfulcke pennin-
gen niemand mogen overgeven , fonder ordonnantie van
Schout ende Schepenen , op poene van daar voren inne te
fta?n j ende fal hebben voor zyn bewaarnilFe den honJer-
ften penningh , ende die Secretaris fal in zyn regifter ftel -
len die penningen in fpecie, die den Schepenen ondirge-
geven fuUen worden , daar van hy getoont fal worden,
tot tauxatie van Schout, liorgermeefteren , ende Sche-
penen.

cxx f. f^an prefereren tujfchen veel crediteurs.
Soo wanneer goet by executie verkocht is, ende daar
veel cred'teurs zyn, fullcn die penningen vanden verkoch-
ten goederen komende onder een vanden Schepenen, daar
toe by den Gerechte geordonneert , gebracht worden,
omme by hem die te bewaren , ter tyd toe dat op pre-
ferentie geordonneert fal zyn ; ende ten eynde dat
nicmandt vanden crediteuren hier inne verkort en
7,y , fullen alle die crediteuren die drie ionnendaachs-ge-
hande immobele goederen , op poene dat 'aTfulcke contrat
ofte koop van oiiweerden fal wefen, ende dat die verko-
per daarenboverï arbitralycken gecorrigeert lal worden.
Ende waar 't oock faacke dat die felve voorfz. religieufe
plaatfen eenige onroerende goed gegeven ofte by teftamen-
te gemaackt wordt, fuller 't felve mogen ontfangen , dan
fullen gehouden werden binnen 's jaars 't felve uyt hare
handen te ftellen ende alieneren in weerlycker hand , op't
verbeuren (indien zy fulcks niet en deden ) vandenfelven
goeden tot onfen profyte, ende die fulcks aanbrocht den
tienften penninck,

cxxi 11. Geen erven te mogen ontfangen.
Waart oock dat eenich peribon man ofte wyf met tfn
goet in het Cloofter hem begave, fai ten dage van zynde·
profeflie die proprieteyt, ende eygendom vanden felven
goederen komen, ende fuccederen op zyne naafte vrinden
in levende lyve wefende, beheltelycken dat felve Cloofter
'tgebruvck vande felve goéderen behouden fal, 't leven ge-,
duyrende vanden religieus geprofeflyt wefende.

cxx IV. Fan trmfporten.
Sop wie eenich landt, huyfen, erf, ofte eenige onroer-
lyck goedt binnen der Stads vryheydt gelegen, fal willen
tranfporteren , ofte met eenige renten of penningen bela:-
ften , fal fulcks gehouden welen te doen voor den Schout
of zynen fubftituyt, ende die vanden Gerechte van Rhe-
nen , of ten minilen voor twee Schepenen, in tègenwoor-
digheyd vanden Secretaris , ende fal 't felve mogen doeti
by hen felven, of by zyn gemachtigde, fpecialyck daar toe
onder eenich autentyck zegel gedeputeert.

cxxv. Fan overdracht van Ï'hijnsgoederen gehou-

den van Godshuyferen,
Item thijnsgoederen die gehouden worden van eenige
Godshuyfen inde Stadt van' Rhenen , ende inde vryheydt
van dien gelegen , die fullen overgaan voor Schout ende
Schepenen, fonder prejudicie vanden Thijnsheere, als dat
zynen thijns aangaat, uytgenomen onle thijnsgoederen^ die
overgaan fullen voor onie Landt Rentifteefter.

cxx ν I.

Wanneer yemandt zyn goedt voor Schout ende Schepe-
nen overdraacht fonder zyn eygendoros brieven aldaar te
tonen , foo fal des niet jegenftaande die overdracht by die
vanden Gerechte gepafleert ende bezegelt worden, des Cil
in den Schepenen brief geftelt worden defe claufule ; be-
houdelicken een yegelycken zyns rechts.

cxxvi f. Fan Salaris om over tranfporten te β aan.
Item die Schout fal hebben van een overgifte drie ftuy-
vers , indien daar maar een overgever en is, ende indien
twee of meer is, die famentelickenheur gemeen recht over-
geven willen , foo fal Iw hebben dubbelt geldt, te weten
fes ftuyvers , ende die Schepenen fullen van een overgifte
hebben elcx drie groot, ende indien daar meer overgevers
zyn, fal elcx vande twee Schepenen daar van hebben dub-
belt, ende opme den felven brief te bezegelen, 'c zy of-

ter

boden aan een komniende openbaarlickeninderParochie-
kerck geroepen worden, omme op eenen feeckeren becü-
meliclcen recht-dagh voor 't Gerecht te komen, ende van
haar recht te toonen, 't zy van preferentie ofte concur-
rentie, dat is te weten, 't zy dat zy willen feggen voor die
andere crediteurs behooren betaalt te worden, ofte dat zy
gelycicelicken allegader na advenant van heuren fchulden
vanden voorfz. penningen betaalt behooren te werden.
Ende die materie van pra:ferentie getcrmineert zynde, ül
die Schepen, onder wien die vooriz. penningen leggen,
eenen yegelicken vanden crediteuren leveren^ achtervol-
gende 't vonniife by Schepenen daar op gewefen. Ende
dit al op cauiie, die eicx vanden voorfz. crediteuren Îàl
Hellen van te rellitueren, van'tgeen hy ontiangen fal heb-
ben, indien yemandt binnen's jaars ende fes weecken na date
_ van 't vooriz. vonniflè quame , die van beter recht dede
jblycken

ofte met hem te deylen na advenant als boven,
dTerdta77een havëlickefo^^^^^^^ gênocch Seivcke recht konde bewyfen Ende en fal

en waren, op zyn ander goederen , fonder die verlcopinge ! 'penningen rullen die felve

van dien te vertÎccken ofiuyt te ftellen , of eenige kL^ct !ff crediteurs rnet anders mogen deylen, danvooren
geboden te doen , dan lullen die ten naaften rlcht-dage j gf^^^f^ op pene dat hy gehouden fal zyn die crediteu-
öpenbaarlick geroepen ende verkoft Worden deh meeften ; ^^^^^ ^oren te refponderen ter iomme vanden penhm-
dkr voor biedende, ende laatfte verhoger, den weldcen. anders dan vooriz. ftaat gedeylc.

koper daar af behoorlicken brieven by die vanden Ge-
rechte gegeven iüllen worden , indien hy fulcx aan hem

Schepenen Recht,

CKx 11. /''α/β Cloofieren geen eygen te mogen kopen.

1 den wekken "die^ winre der faken betaalt fal worden, , [temgee^
ie die koften vander executie afgetogen zyiide , fal 'ί i jJ.Uuyien,Capellen, ofte eenige Geeile-

erlthöt den ffeCondemneerde iie<reven worden. ^Γη?'?'vS I ^^^ ^^

nige anderen voor hem tot heuren profyte, en iullen mo-
gen kopen ofte verkrygen eenige erve, eygen oft eeniger-

-ocr page 1101-

DER. STAD RHENEN. 109 r

ter veel overgevers zyn clan niet, fal die Schout hebben
voor zyn zegel een derdendeei van een oudrchilc, cnde
den Schepenen elx twee rtuyvers : ende van dubbele, vier
gelycke ftuyvers.

CxxTi 11. ΏΙε Secretaris regifler te houden.
Item die Secretaris fal gehouden wefen regifter te hou-
den van allen overgiften, die voor Schout ende Schepenen
geichien, daar voor hy hebben fal vanelckeovergifte eene
ftuyver.

C XXIX.

Ten ware datter meer overgevers waren,dan fai hy heb-
ben dubbelt geldt.

C X X X.

Alle die gene die ee«iige huyièn, hoflieden, ofte gron
den van erven gelegen inden Gerechte van Rhenen, verkry-
gcn fullen by koope , mangelinge , ofte andere onerofe ti-
tule, indien hen 't felve gelieft, fal fulcke verkregen goe-
den mogen doen gebieden ter kercke, ten fine dat alle die
gene die tot die felve eenich recht, hypoteecke, ofte ander
toefeggen daar toe pretenderen , 't felve den kooper ofte
ander iuick goed verkregen hebbende te kennen geven,
ende doceren vandien alfoo 't behoort, ende dit al Binnen
den tyd van een jaar ende fes weecken, op pœne van dat
dien tyd oyerftreken wefende , iülcke die heur recht ver-
fuymt hebben te verklaren, cnde daar van te doceren,ful-
len daar van vervallen wefen, ende gefruilrcert ten eeuwi-

i[en dagen : beheltelick dat hier inne niet begrepen en fut-
en zyn onfe rechten, Geeftelicke plaatfen,onmondige kin-
deren, uytheemlche, ofte andere buyten lands zynde, ofte
die in voochdye ftaan.

c X XXI. Fan certificat ten.
Item van alle certificatien die voor Schout ende Schepe-
nen gepalfeert worden, fal die Schout van't overftaanheb-
ben twee ftuyvers, die Schepenen eicx eenen ftuyver, die
Secretaris van 't fchryven inigelycx eehen ftuyver.
cxxxii· J^an plechten ende renten aan te brengen

binnen een maandt.
Ende teh eynde dat niemandt, die eenich tranfport fal wil
len ontfangcn , ofte eenige renten uytten voorfz. onroer-
licke goederen kopen , fal men nu binnen Rlicnen mettcr
kloeke ofluyden ende verkundigen ; indien yemandt eenige
plechten , renten , ofte eenige penningen ftaande hadde,
op eenige onroerlicke goederen binnen Rhenen, ofte die
vryheyd gelegen , binnen eenre maandt naaftkomende ge-
houden ial wefen by den Secretaris in 'tregifter te laten aan-
teyckentn» ofte by gebreecke van dien, en fullen al fulcke
plechten in materie van prœferentie den genen die jonger
plechten hebben, niet prcjudicieren, daar af die Secretaris
van 't aanteyckenen fal hebben van eIcx eenen halven ftuy-
ver: ende fal die felve Secretaris des van yemandt verfocht
zynde , gehouden welen te deurfien ende te villtcren alle
zyn regifteren , ende partye fekerlicken onderrichten, of
alfulcke goet als belaft in 't regifter aangeteyckent is of
niet, daar of dat hy hebben fal van zyn mot y te ende ar-
beyt van te deurfien 't regiftreren van elcke jare » daar hy
foeckt een halve ftuyver: bchoudelyck dat van den voorfz.
laps van tyden als van eender maandt geexcipieert fullen
wefen de kercke, onfe penningen ofte renten > mindere
van jaren, uytlandigen, ende die gene die abfent zyn:wil-
lende dat den voorfz. laps van eender maandt hemluyden
niet en fal prcejudicieren.

cxxx n I. Goet te belafien met Losrenten.

Item fo wie zyn huys, erve, ofte goet fal willen belaften
met eenige losrenten , ial dat konnen belyen ende verple-
gen voor Schout ende Schepenen , als voorfz, is , fonder
den eygen over te geven > ende wederomme in erfpacht te
ontfangen op alfulcke losrenten als daar uyt verkocht zyn,
niet jegenftaande datmen van ouds fulcx plach te doen.
cxxx IV. Fan jemandt te beletten zyn goet over
te geven,

Soo wanneer yemandt belet wordt zyn goet over tege·
ven ofte te tranfporteren, ial tranfport opftaan, ter tydt en-
de wylen toe Schepenen kenniiTè genomen hebben, wie
van hem beyden recht ofte onrecht heeft. Ende die gene
die inden onrechten bevonden wordt, lal tot behoef van
zyn partye gecondemneert worden in alle koften, fchaden
ende intereften.

cxxxv. Fan renten »p Huyfen.

Datmen van nu voortaan binnen Rhenen geen huyfin-
ge, erven , ofte hoffteden , befwaren noch belaften en fa'1
mogen met eenige jaarlicxfe onlosbaar thynfen, ofte erf-
rentcn , maar die zyn huyfen ofte erven binnen Rhenen
fal willen belaften, ial't felve mogen dotn, raids die hypo-

thequeerende den penï twintich, ende niet hoger » ofte den
pen; feftien , ende η et daar onder. Welcke renten die
verkopers ofte heuren er^enamen altyt tot heure geriefte
fullen mo^en loflen, mids betalende die verlopen ende ver-
ichenen renten ende pachten, mette hooftfomme.

cxxxVI. Fan Stadt fchulden»
Dat alle brieven hypotheecke houdende, fullen voor die
Stad fchulden gepraefereert worden , indien die ouder zya
van date, dan der Stad fchult.

cxxxv11. Te mogen di/poneren by Tefiamente.
Item foo wie van zyne goéden fal willen difponerenby
teftamente, codicille ofte uyterfte wille, foo wel van mobi-
le als immobile goederen binnen Rhenen ofte dievryheydc
gelegen, fal fulcx mogen doen voor Schout, twee Schepe-
nen ende Secretaris , ofte voor Notaris geapprobeert by
den Furft vanden lande , of by den Hove Provinciaal vaa
Utrecht, ende drie getuygen mansperfoonen, ten minften
achtien jaren oudt zynde. Welcke Notaris ende getuygea
in prefentie vanden teftatoir 't felve inftrument fullen ση-
derfchryven. Indien oock die teftatoir zyn teftament by
monde maackt > fonder te begeeren eenige fchriften daar
of gemaackt te worden, fal die Notaris gehouden zyn bin-
nen drie dagen alfulcke teflament ofte uyterfte wille by ge-
fchrifte te ifellen, ende een openbaar inftrument daar ofte
maacken, ende te onderlchryven, ende 't felve by drie ge·
tuygen die aldaar prelënt geweeft zyn mede doen onder-
teyckenen.

Fan bylicken, hylicksvoorivaarden ^ ïjftochten, (^c,

cxxxv III. Fan kinderen die hem felven hylicken.

Item een weduwe , jonckvrouw , ofte jongelinck die
hem felven voor vyfentwintig laren hylickt buyten zyns va-
ders ofte vaderlycke ouders. die felve en fullen vader ofte
moeder niet gehouden zyn, eenige goederen tot vordcrin-
ge van huwelycke te geven.

cxxx IX. Fan man ende wyf.
Item die goederen van man ende wyf gelegen inden lan-
de van Utrecht, en fullen niet gemeen wefen: ten zy dnt
zy cerft haar geboden inder Kercke gehadt ende malkan-
der voorder Kercken getrouwt ende innegeleydt hebbent
ende daar na tot eene tafcle geweeft, ende malkander be-
ilapen hebben. Ende dat gedaan zynde , loo fal heure
beyder goet eerft gemeen zyn: ende fullen gelyck dey len a
na 't iciïeyden vanden bedde ofte huwelicke.

c X L.

Man ende wyf, zy hebben geboorte by malkanderen,
ofte niet, en fullen geen huyfingen, hoffteden, erven ^f-
te renten mogen overgeven, weerloos worden, noch be-
fwaren in eenige manieren i ten zy geiaamderhand endeby
gemeen confent.

ex L I.

Item alle fchulden die man ofte wyf t'ûmen ofte elck
byfonder voor ofte ftaande huwelycke gemaackt hadden
ende ichuldig waren , falmen met recht aan heure beyder
goederen mogen verhalen.

ex L 11.

Item dat ftaande huwelycke geen wyf buyten confent van
haren man , eenige fchulden fal mogen maacken, zy en
ware een openbaar koopwyf, in welcken gevalle zy fchul-
den fal mogen maacken, ende heure gemeen goederen ver-
binden, in faacken haar koopmanlchappe aîîigaande.

C XL I I I.

Item «lie leengoederen, thijnstioedercn , erfpachten ofte
andere heerlycke ende vorderlycke goederen, die ccnich
man ofte wyf ontfangen heeft, ofte hem aangeerft zyn van
heuren ouders , fullen fuccederen op de zyde daar van xy
gekomen zyn.

cXLIV. Fan lyftochten.
Item dat man noch wyf malkanderen geen goet gevsn·,
noch maken en fullen ftaande huwelycke, dan lyftocht alleen»
Welcke lyftocht, zy malkanderen fullen mogen maken,
fonder daar by te prejudiceren die kinderen vanden voor-
bedde , in welcken gevalle zy hem reguleren fullen na bc-
fchreven rechten.

CXLV. Fan goed in lyftochten te hefitten.
Soo wie eenich goet in lyftochte beiît, fal 't felve ge-
bruycken alsmen fulck goedi gewoonlicken is ende behoort
te gebruycken , ende 't felve ïn rake ende dake houden.
Ende indien hy fulks niet en dede , fal hy den eygenaar
van zyne fchaden ende intereften ter caufe van dien gele-
den tot tauxatie van die van den Qerechte opleggçrt
ende betalen , zonder dat hy van zyn lyftocht vervafleii
zul.

Cccc ccc Item

-ocr page 1102-

s 3258 GENERALE ORDONNANTIE

Recht wyft.

CXLV I I.

Item t'dilay vati die doode handt fâl weien Van fes we- ^ _______________^

ken, ofte anders, tot difcretie vanden Gerechte^ naar gele- ; 't daar is, als'zyn wyf fterft.

geniheyd vander faacke,

P^an B&edel'CeduUeH.

CXLV I I I.

dan tot heure lyve behorende , voortaan dat befte kofïere
met alle hooftkledereh , een becken, dat watervat, een
dwaal, een tafel met een tafellaken, een tinne kan, een
ftoel met een kuflen, een bedde, een deecken, een paar
flaaplakens, een pot, een ketel (uytgenomen brouwkete-
len, daar men hoppenbier mede brouwet) een liandelaar,
een haal, een tange, een byl, met een block, van elcken
dat befte na deii befte, alfoo verre als 't daar is , als haar
man fterft, maar waart fake dat van elcken dinge maar
een ware , dat felvè fal die vrouwe tot haar voordeelô
nemen.

CLvl. Van't voordeel vanden oudflen Soon.

Die oudtfte foon fal tot zynen voordele nemen voor zyn
moeder ofte ftiefmoeder uyt zyn vaderlycke goederen, ibo
veel als een man neemt voor zyn voordele na zyn wyfs
doodt uytten gemeenen boedel.

CLvii. Van gemeen goedt.

Wanneer eenige borgeren oft andere gemeen goedt t'fa-
men hebben binnen die vryheydt van Rhenen, ende wan-
neer zy niet cn konnen verdragen omine die t'famentege-
bruycken, of die te verhueren, foo fal mogen die gene, die
vanden anderen gefcheyden wirwefen , 't felve gemeeti

CLv. Van''t voordeel van 'een vrouwe.
Een vrouwe fal tot haar voordeel nemen ten overlyden

Item als yemandt boedelcedullen overleveren fal, dat fal 1 van hare man uytten gemeenen boedel, alle klederen als,-

hy doen tot fulckeh dage als hem by den Recht gefteldt
wordf , ende als die bocdelcedulle overgelevert iid wefen
den erfgenamen , foo-fullen die zelve erfgenamen haar be-
raat daar op hebben veertien dagen lanck, ende indien 't
dan rechtdag is , ofte ten naafteli openen rechtdage dââr
na , foo Tullen die erfgenamen die felve boedelcedulle in't
heel ofte deel mogen wederfpreecken, ende haar geireéc-
kcn,die zy daar opweten^in't fchrift dien dach den boedel-
harder overleveren , dear die boedelharder dan oock zyn
beraat op hebben fal totten naaften rechtdage over veertien
dagen daar na , waar op zy dan dingplechtigfullen worden,
ende die Schepenen fullen recht wyfen.

C X L I X.

Item hoe wanneer die boedelcedülIe geklàart is, te we-
tene by middele ofte wyfinge der Schepenen , ofte by toe-
latinge der partyen , dat Zy niet gewraackt en wordt, ibo
lal die boedelharder daar dan mede volftaan , behoudelyc-
ken dat die bocdclh.irdei· zynen eed daar dan op doen (al
als recht is , ionder bedroch , indien den felven boedel
binnen 's jaars ende daachs mit recht aangefproken werd.

CL. Van goed toe te bezegelen.
Item foo v/auneer die Schout ende Schepenen eenich

werden vier ftuyvers. Ende waart dat eenich boedelharder,
hy zy man ofte wyf > eenige flooten die metten Schout,
Schepenen ende des Gerechts zegel befegelt waren, ontfe-
gelden ófte brake, ofte dede ontfegelen ofte breken, hey-
melyck oft openbaar by hem felven buyten den Gerechte ,
dat foude men rechten toe arbitragie vanden Schepenen,
na gelegentheydt vander faacke j ende alsmen dat goedt
Aveder ontfegelen fal, daar af fal elck vanden tween Sche-
penen die 't bevolen wordt hebben iwee ftuyvers,

cLi. Van brieven in genjeen boedel.
Item als twee ofte meer in eenige goederen bedorven zyn,
die brieven die inden boedel zyn , fullen geleyt worden
onder den oudften , pracfererende altyds een mansperlbon
voor een vrousperfoon , die bewaarder d.cr felver brieven
Avefen lal. Ende die ander mogen dan vidimus uyt fulcke
brieven nemen op beuren kofte, maar waar dat fake dat
beurder eenich te voeren deel in dien goede hadde, foo
dat hy by die befterfte het meerdendeel in die goeden
hadden , die ial bewaarder dier brieven werden, behoude-
ïyck , dat alle die ander alle vidimus daar uyt nemen mo
gen, als voorfz. is.

CL l i. Van tvediriüen voor d'ie haar uytte gaan.
Item een v.'eduwe iittende in gemeen boedel met haar
man , die voor die baar uytgaan wil, fal met heure dage-
Jycxfe kleder uytien boedel gaan , fonder yet anders met
haar te dragen, ofte vetfteken te hebben, ende dat gedaan
hebbende, fal zy vanden fchulden ende laften des boedels
ongehouden zyn. Waart oock dat namaals bevonde worde,
dat zy yet vanden boedel verfteken ende ewech gedragen
hadde, fal zy des boedels plechtig zyn.

CL 111, Van man ende wyf.
Een gehylickt man, die eenige gronden van erven, ren-
ten , ofte huyrwere van eenige goeden gelegen binnen der
Stadt ofte vryheydt van dien, ontfanget, ftaande huwdycke
koopt ofte verkryget , met penningen uytten gemeenen
boedel komende, lal dat ontfangen tot zyn ende zynshuys-
vrouwen behoef half ende half. Ende aangaande van leen-
goederen , thijnsgnederen, erfpachten ofte andere vorde-
iycke goederen , die de man ftaande huwelycke ontfangen
iil ais boven, daar »f fal hy zyn wyf ofte heuren erfgena^

cjocd toebefegelen, daar af fal die Schout hebben acht ftuy- goedt ftellen op een feeckere huure te geven ofte te nemen,
vers , elck vanden tween Schepenen die daar toe geftelt ende fal die wederpartye gehouden wefen 't felve alfoo te

accepteren , of daar voren te verlaten , ten ware dat zy
vanden proprieteyt ende d'eygendomme fcheydinge be-
geerden , dat zy in fulcken ghevalle doen fullen alft be-
hoort.

CLV 111, Van nieuwe voer eken te verbieden.
Item indien dat yemandt den anderen te na ofte te hoo^
timmerde, fal die gene die 't hinderlyck is ofte te nagaat,
met recht mogen verbieden, ende dat ter plaatien daar 'jc
werck gemaackt werd, ende wes naderhandt op of aan 'c
begonnen werck getimmert worde , fal by provifie ende
fonder ander kenniiTe van iaacken gedemolieert ende afgç-
brooeken worden, tot kofte vanden genen die jegens lülc^
verbodt gedaan heeft , welverftaande nochtans dat die fel-
ve die alfulck werk begonnen heeft, mids ftellende ibuj^-
fante cautie om 't werck af te bteecken , indien dat be-
vonden wordt alfoo te behooren, voorts fal mogen tim-
meren.

CL IX. Van timmeragie.
Item indien 't gebeurde dat yemandt van nu voortaan
foude willen nieuAve fondamenten leggen om te timmeren ,
fal gehouden wefen dat zyn naafte gebuur gerechtelicke^
te laten weten acht dagen te vooren, eer dathy dat fonda·
ment fal willen leggen , hoe, waar ende in wat manieren,
ende die gefwooren daar by nemen, ende als hy dan be-
gonnen heeft fulck fondament te leggen, fal voorts mogen
timmeren , ten ware zyn'naafte gebuur hem dat verbode,
eer 't werck vier voeten hoog boven der eerden ware j en-
de indien hem niet verboden worde voorts te timmeren, eer
't werck vier voeten hoog ware boven der eerden, ial mo-
gen voorts varen fonder verbeuren, ende zyn begonnen werk
volmaken , ten ware faacke die nabuur abfent ware. Die
welcke in fulcken gevalle fulcks in acht dagen na zyn we-
der komfte die timmeringe fal mogen verbieden , waarde
oock foo dat 't huys ofte getimmer volmaackt ware, eer die
nabuur weder t'huys quame , fal zyn fchaden ende inte-
reften mogen eyflchen, ende 't huys ofte getimmer ίαΐ mo-
gen blyven ftaan.

clx.

Waar 't oock faacke dat yemandt eenich werck ofte huy-
iinge timmerde, fonder die weet te laten doen aanden ge-
nen, die fulcx Ivnderlyck foude mogen zyn, eade dat't felve

getioi:

men begrooten, ofte verftooren van d' een helft vander
weerde vandeh voorfz, goederen.

CL IV. Fan voordeil van een man.
Item een man fal ten overlyden jvan zynen wyvc *t zyne
voordeel hebben ende nemen voor uyten boedel dat befte
harnafch tot zyne lyve beboerende, mee alle klederen,rie-
men, taiïchen, i'zyne lyve behoorehde, voort die drie be-
fte peerden die dan daar zyn, die men ryden ende daar hy
zynen Heere mede dienen mach , ten mlnften oudt wefende
twee jaaren , uytgenomen wageh - peerden, die dagelycJks

cxlvi. Van Boîàelncht^
îlrerti rtiân ofte wyf die boedelharder gebleven is, fiil den
erfgenaam daar hy fchuldicli is tegens te deylen,rechte bewy-
fjnge.doen van allen.goederen die de petfoön die daar dood
gebleven ,is, in 'c laatrte van iyn leven befeten hadde, het
ïzy dat die goederen zyii inden ftetf huyfe ofte daar buyten,
binnen der Stadt ofte daar buyten. Ende indien eenich
goed by den Gerechte inden fterfhuyfe bevohdei> word, ai-
Ibo verre al ft die erfgenamen begeren, foo fal dat Gerecht
des goeds fekef Weien, dattet den örfgenaani niet onferret

f^wi-uj ivji.'-t .. ----------—.....................jtuucu , uy ijjciiuuicii wagtij - pctiutij , uic udgciyt«.s

en worde, ende men hem daar aan·rechten mach, aiit iiude wagen gaan, om loon dienende; noch fal hy hebben

een filveren fchaal , een paar fleiFehen, eendwaal, een
bedde , een hooftpeuluwe , een oorkuiièn, een deecken,
! een paar flaaplakens, van elcken dat befte > foo verre als

-ocr page 1103-

Î099

der stad rhenen.

getimmer Jaar ende dach in calçk gelegen endegeftaan heeft,
100 fal diegetimmec mogen biyven ftaan, maar men falden
genen die alfulcice getimmer te na gebouwec is, verftoo·
ringe daar van doen tot kenniiïè van het Gerecht.

CLXÏ.

Als een den anderen zyn timmeringe verbiet, wieinderi
ènrechten beVonden wert, fal zyn wederpartye zyn koften
ende fchadcn opleggen, tot tauxatie van Schout ende Sche-
penen , ende iai die gene die 't werck verboden heeft, tot
behoef des Gerechts verbeuren eenen Carolus gulden..

CLXi I. Van Huyfen ofte Schmren daar renten
uytgaa» niet af te breecken.

Item huyfen otte fchucren daar yemand eenige renten
uyt ofte op heeft, en fullen in geenre manieren in 't ge-
heel , ofte deel, afgebroken mogen werden, ofte ook daar
uyt nemen 't geen dat eertvaft ofte negelvait is, dan byad-
vyfe ende oorlof vande Raad van Rhenen, ten waare dat
hy ftelde cautie van dat felve huys weder te vertimmeren,
op een boete van vyf-en-twintigh Carolus gulden,
c LX 111. Borger te worden.

Soo wie van buyten binnen Rhenen komt wonen, ende bor-
ger van Rhenen begeert te wefen, ial komen voor Schout,
Borgermeefteren ende Schepenen, ende laten hem infchry-
ven eedt tc doen , ende betalen die gerechtigheden daar
toe ftaande , te weten , twaalf ituyvers tot profyt vander
Stadt, daar van die Secretaris gehouden fal wefen regifter
te houden, ende teyckenen den dagh ende date wanneer
't gefchiet, daar van hy hebben fal van eenen yegelicken
drie ftuyvers, ende wie een jaar ende dach woonde , fon-
der vuer ende licht te houden, fal zyn borgerfchap ver-
liefen*

CLXiv. Fan Borgerfchap op te feggen.

Item wie verklaar: zyn borgerfchap af te willen gaan
met dreygementen ofte hoochmoedige moede woorden ,
om zyn medeborgeren ofte yemandt te graveren, fal ver-
beuren fes Carolus gulden , ende indien.hy dien achter-
volgende doet eenige ade, alleer hem fulcx by de wet van
Rhenen geoorloft is , lal noch verbeuren andere twaalf
Carolus gultjen.

CLXV. Van Grasborgers.

Dat van nu voortaan die van Rhenen egeen grasbor-
gers meer aannemen en fullen , ende indien zy hem on-
derwonden ter contrarie te doen , fullen die gene die daar
overftaan fullen, 't zy Schout, Borgermeefteren, Schepe-
nen ende Secretaris, verbeuren t'elcker reyfe tien Carolus
gulden, ende boven dien byden Hove Provinciaal van ü-
trecht arbitralicken geftraft worden.

CLXvi. Fan keuren ende hreucken.

Indien yemands den anderen injurieert in woorden pf in
wercken, fal die felve geinjurieerde gehouden wefen, zyn
a^tie te inftitueren binnen 's jaars, ofte fal daar van ver-
vallen wefen.

CLXVI I.

Item ware yemands die voor den Schout, ende Gerech-
te geboden worde van vechten of van kyven, ende dan
met roepende ofte icheldende woorden vanden Gerechte
ginge, die verbeurde een Carolus gulden.

clxviii.

Item indien yemandt den anderen fulckc iniurÏGn aange-
feyt hadde, daar banniflement behooren foude te volgen,
fal die injuriant gecondemneert worden in een boete van
tien Carolus gulden, ende tot behouf van partye dubbelt.
Ende foo verre ymand den den Officier of anderen in ge-
lycke ftaat injurieerde , fal die boete verdubbelt worden ;
ten ware dattet feyt fulcx gequaliiïceert ware, datter meer-
der corredie foude fchynen te vallen > ial die injuriant ge-
condemneert worden tot difcretie vanden Gerechte.

c L x i x.

Alle injurien fullen oock eerlicken gerepareert ende ge-
betert worden . tot difcretie vanden Gerechte. Welver-
ftaande dat infame ende andere oneerlicke perfoonen en-
de van kleyn eftimatie , geen honnorable amende geichien
en fal. Waar 't oock dat die ièlve perfonen yemandt ge-
ïMjurieert hadden , ende geen goedt en hadden omme die
injurien profytelicken te repareren, fullen die felvegecon-
dcmneert worden den fteen te dragen, opdekaacktcftaan,
ofte met andere poenen gellraft worden, tot difcretie van·
den Gerechte.

c L X X.

Soo wanneer yemandt over den anderen klaacht in civi-
le faacken daar 's Heecen ibreucken ofte boeten toe ftaan ,
indien die aanlegger zyn vernieten niet bewyfen en kan,
fal verbeuren allé die boeten ende breucken die de verweer-
der verbeuren fyude, indien 't hem overwefea ware.

C L X X Î.

Indien d'een den anderen injur.eert ofte te kort doet opi
gewyde plaatièn, daar deur die ièlve plaatfen bellaren ofte
in interdicT: geleyt worden, fal die gene die daar oörfiacke'
of ware, dat op' zyne korten doen repareren ende reconci-
lieren , ende of hy al fulcx met goet geen macht en haddü
te doen, fal die felve gecondemneert werden gegeelfelt^
ofte anders gecorrigeert, na gelegentheyd vander iaacke.

C L X X 1 I.

Die geene die een mes treckt, ofte yemandt beancxtniec
verboden wapenen , fonder quetlen, ial verbeuren vyf Ca-
rolus gulden, ende foohy oock gequetft wordt, fal gecon-
demneert worden in een boete na gelegentheydt vander
faacke.

C LXX I I I.

Soo wie den anderen ilaat ofte ftoot metter hand ofte rij^-
fte, fal verbeuren twee Carolus gulden, worde oock yemand
geflagen met onverboden wapenen , daar of die gdlagen
nergens bloedich noch blauwe en ware, fil verbeuren vyf
Carolus guldens. Bnde indien daar bloet na voichde,
verbeuren tien Carolus guldens. Ende indien ooclc d'een
den anderen kleederen icheurden, die fal verbeuren twee
Carolus guldens.

C L X X I V.

indien yemand den aiideren Avapen drenckte, en onder-
druckte fonder te drencken , fal verbeuren tien CaroJus
guldens.

C L X X V.

Wie den anderen begiet met win, bier, water, ofte an-»
dere onreynigheyt in quaden moede, die ial verbeuren iwee
Carolus gulden. ■

clxxvï.

Soo wie jegens yemands wille in zyn huys ginck, oft^
met fortfe ende gewelt eenige deuren ofte veynfteren opj
ibech oft ftiete, ial by den Schout criminelick gecaulcerc
ende aangefproken worden, ende na gelegentheydt vandec
fake ende grootheyt van zyn misdaat gecorrigeert ende ge-
ftraft worden, ende wes föhaden hy aldaar Œedâan tmcn
hebben , foo fal hy gehouden wefen civilicK te beteren,
ende die injurien den anderen aangedaan fchuldich Wc'lën
te repareren tot kenniife vanden Gerechte.

CL XX V I I.

Indien yemandt bevonden worde in een ander manshuys,^
hof, fchuer, coorn,ofte erve jegens zyne wille, ende daar
over geflagen ende geftoten worde, luimen daaraan geen
breucKcn ofte keuren verbeuren , ten waar iaacke olt hy
dootgeflagen ofte geleempt worde, in welcken gevalle 'c
feyt na gelegentheyt der iaacke gettraft fal worden. Endi
indien yemands den fel ven woude befchermen ende defen-
deren, fullen aan zyn peribon geen keuren verbeurt wor-
den, anders dan vooreii verklaart is.

cLXXV 1 ί I,

Indien yemands willens ende wetens dieven, diefTclijcke
ofte geroofde goederen in zynen huys ontfinck, tal voor
alfulcx geacht ende geftraft worden.

C L X X 1 X.

Indien yemand vechtede op gewijde plaatfe, ofte rae$
trecke, die fal verbeuren dubbelde keuren.

C L X X X.

Die gene die yemant vanden Schouten dienaars, als hy
yemant apprehenderen fal, wont ofte iloech.daiter't bloed
na voichde , fal geftraft worden aan zyti lyf. Ten ware
dat na gelegentheydt der faacke ende feyte, fulcke pœne
by die vanden Gerechtegemodcrcert oftegemindert words.

CLXXX I»

Item wie niet en quame by den Schout ende Gerecht,
ende gefont ende machtich waare te komen, als hy ontbo-
den of geboden waare, M daar van arbitralicken gecorri-
geert worden.

CLXXX 1 I.

Item waart dat die Schout ende Gerechte eenich bode
dede lefen ofte bieden inder kercken by lieuren Sccrcwris
ofte bode, yemand die daar wcderfeyde op die tydt indet*
kercken ofte anders ergens, dan dat hy quame voor Schouc
ende Gerechte, ende fcyrie zyn goetduncken daar af. ende
wyfde een ander na zyn goetduncken, foude daar van ar-
bitralicken gecorrigeert worden.

CLxxxiri.

Item waare dat yemandt des Heeren ende der Sradt bo-
de ofte dienaar wedervoer tot eeniger tydt, als hy zyn bo-
de dede die hem bevolen worden, ende den Telven dienaar
injurieerde, die fal verbeuren dubbelde boeten,

CLXXX I V.

Item ofte yemandt in 't exerceren van zyn ofiTjcîe geflo-
ten ofte geflagen worde , fal die gene die iulcx d^et, na

Cccc ccc ζ legcnt-

-ocr page 1104-

s 3260 GENERALE ORDONNANTIE

legentheyt vânder fake , ende qualiteyt vande perfone van
den officier, aan zyn lyf, ofte anders lotarbitragievanden
Gerechte, gecorrigeert worden.

CL XX XV.

Item indien yemandt na den anderen fchoteiiieteeHbuiTe
ofte aoDborft, ende hem niet en raackt,fal verbeuren vyt-
cn-twintigh Carolus guldens, ende indien hy hem raackte,
fal verbeuren zyn lyf. Ende diegeenedie met wapenen op
ter ilraten liepe om eenige vergaderinge ofte oploop te ma-
ken , lal infgelycx verbeuren zyn lyf.

CL XXXV i.

Item indien yemant gewont worde daar hy aan ilerft,
*t feyt fal gecorn'gecrc worden aanden lyve, Tonder dat d'erf-
genamen van den geexecuceerde gehouden fullen zyn yet
daar van te betalen. Ende daaf mede fal gcabolecrt wor-
den die oude quade gewoonte ende corruptcle van drien
dagen uytten lande te gaan, ende liiids dac doende ons vol-
daan te hebben.

CLXXXVI 1.

Indien yemandt den anderen verleemt, te weten een lam-
me hand, arm^ ofte been maackte, ial verbeuren vyf-en-
twintich Carolus guldens , ende een lamme vinger, twaalf
Carolus guldens, behouden de pariye die geleemt is zyn actie
van injurien , fchaden ende interell, diegetauxeert ial wor-
den na qualiteyt vander leempte ende des peribons.

CLXXXVI If.

Item wie eenen anderen doot ilaat, die fal verbeuren
zyn lyf.

C L X X X I X.

Ende indien hy voorvluchtigh wordt, fal verbeuren tot
onfen proufyte tachentich Carolus guldens, uyt zyn goet,
ende fal uytter Stadt ende lande blyven , te^i waare hy re-
niiHie van ons verkrege, londer onderfcheydt te maacken
lullchen uytheemfche ofte borgeren.

cxc.

Die yemandt uj'teyfchte van de gewijde plaatfe ofte uyt
zyn huys om henï te misdoen, die lal verbeuren twee Ca-
rolus guldens, die uytgeeyichte kome uyt dan niet:

c X c I.

Indien yemandt den anderen lagen leyde ofte infidieert
in heymeücke plaatfen, ileegen ofte ftraten, die fal ver-
beuren vyf-en-twindch Carolus guldens, foo dicke als hy
dat doet, ende d.itter anders niet na en volcht.

CXCII.

Indien die borgers van Rhenen yet delinqueerden ofte
misdeden buyten die Jurisdidie van Rhenen , fullen noch-
tans die breucken fchuldigh zyn, gelijck ofte't feyrbinnen
die Jurisdièie gefchiet waare. Ten waare zy van te vooren
by den Officier vander plecken daar 't feyt gefchiec is, ge-
corrigeert waaren, ofte anders ter caufe van dien voor hem
in rechte ftonden,

cxc 11 r.

Indien yemandt hy zy borger ofteuytheemfch, by nach-
tCy na dac die kloeke geluyt lal zyn , niet wapeiicn op ter
ûrate bevonuen wurde, funder lichte, lal verbeuren twee
Carolus guldens.

cxc IV. f^an ^euangens te beivaren.

Item indien die ftockmcelter , ofte die gene die de ge-
vangeniire bewaart, den gevangen liet uytbreken, lal na
gelegentheydt der faacken ende negligentie by hemgecom-
mittcert, geA ra ft worden.

cxcv. Ί Heeren gevangenijfen enâc Jlooten op te

breecken,

\Vie ftadtpoorten , muyren, flooteii, ofte onfe gevanc-
keniile opfloech reiet gewelt, die fal verbeuren zyn lyf, en-
de indien hy ontquame, fal verbeuren uyt zyn goet tach-
entich Carolus guldens. Ende daarenboven zyn leven lanck
uytter Stadt ende vryheydt van dien gebannen worden,
fonder daar weder inne te komen op de verbeurte zyns
lyfs.

cxcv I, Fr ede te leggen.

Als vrede tullchen partyen by 'c Gerecht geleyc is. ful-
len daar mede bevryt zyn alle onfchuldige vrinden ende ma-
gen welke vrede verkundight fal worden by den Schout
mittèr kloeken, die altijd dueren fal, fonder dat men ge-
houden 1'al zyn die felve te vernieuwen , ende fal die felve
publicatie van vrede verbinden, foo wel den genen die ab·
fcnt zyn, als die jcgenwoordigh zyn.

cxcv 11. Fan 'vredebreïckers.

Soo wie vrede, die by den Schout ende Gerechtegeleyt
is, breeckt ende infringeert mitter daat , die fal verbeuren
zyn lijf, ten ware by merckelicke oorfaacke die pene by
éicn ^chüut ende Schepenen gemodcreert worde.

CXCVI I I.

Die gene die in overfpel leven, ofte openbaarlick fitten,
ofte een kintin overfpel by een lopend perfoonprocreeerden,
fullen verbeuren voor de eerlte reyfetwintigh Carolus gul-
dens , voor de tweede reyfc veertigh Carolus gulden, ende
lullen alsdan uytter Stad gewefen worden, ende die gene
die alfullte perionen wetens huysden ende herberghden, ftil-
len verbeuren halve boeten.

c X c I X.

Dat niemands dobbelen en fal binnen der Stad Rhenen
ofte vryheyd van dien , op te verbeurte t'elcke reyle va«
een Carolus gulden , ende die weert ende weerdinne, die
I fulcx toelieten, oock een Carolus gulden.
I cc. Van Huyfen te spenen by '/ Gerecht.
I Item tot allen tijde als die^an den Gerechte eenige huys
; ofte huyfen begeren geopent te worden , fal die gene die
, daar inne woont 't felve gehouden wefen hemluyden te
j openen, fonder wederleggen, op een boete indien hy geen
jopeninge en dede van vyf Carolus guldens, ende indien
( hem boven die weygeringe van 't huys hemluyden te ope-
'iien Ktdaan, eenige refiftentie mit woorden dede, fal ver-
beuren tien Carolus guldens, ende foo \vie den felve be-
anxclle ofte bevreelde mit verboden wapen, die fal verbeu-
I ren vyf-en-twintigh Carolus guldens, ende hier-en boven
fal hy ter caufe van delen by den Schout aangefproocken
mogen werden, omme hier of gecorrigeert te worden ne.
eylch ende gelegentheydt vanden feyte,

cc I. Fan yemandt s kindt te ontvoeren.

Soo wie yemands kindt buyten confent van zyn ouders,
ofte by gebreke van dien van zyne naafte vrunden, foo
van 's vaders, als moeders zyde , roofde ofte onvuerde »
die fal verbeuren zyn lyf. Ende aangaande't geroofde kindt,
't zelve en fal daarom niet verbeuren , indient in't ontvue-
ren geen confent en geeft, maar indien'tdaar inneconfen-
teerde , ende daar of bleecke, fal by zyn ouders om dier
fake wille onterft ende geexheredeert mogen werden,
cc 11. Fan imboel ewech te voeren.

Dat niemandt eenige imboedel ewech vueren, noch bren-
gen, noch doen brengen en fal, dan by klaren dage ende
lonnelchyn , ende anders niet, ten ware by confent van-
den genen die 'c aangaan mach , op een pœne van drie
Carolus guldens by den genen die contrarie dede te ver-
beuren

CCI 11. Van nachtkeuren.

Alle keuren ende boete die by nacht, na dat die kloeke
geluyt is opcer ftraten,, vallen ofte verbeurt worden, fullen
gedubbelc worden.

CC 17. Van Brandt,

In wiens huys, ofte op wiens erve by ongevalle brandt
geviele ende opginck, fulcx dat die kloeke daar over geüa-
gen worde, lal die inwoonre des huyfes verbeuren vyf Ca-
rolus gulden.

cc ν.

Ircm yemandt die zyn huys ontilake mit brande, ende
die dat verhueden, ofte verhueden dede, ende des zyn na-
buren mit gerufte niet te weten endede, hy ofte zyn dienft#
boden fullen verbeuren fes Carolus guldens.

cc ν 1 I.

Item waart iake dat daar eenigh brandt gevïele , foo
fullen die karreluyden water halen ten brande, opte ver-
beurte van een Carolus gulden.

cc V I I.

Item yemandt die de buurmeefter verbode vuur of keer-
fen te barnen in zyn huys > of zonderlinge te brouwen of te
backen mit looveriegen ryfen, ende defgelycx alibo dicke
alsmen dat dede , fal verbeuren een Carolus gulden, en-
de nochtans foude hy dat beteren tot feggen vanden Rade,

ccv 111. Van vechtelick oft mifdaat op der Stadt"
mmren ende Poorten.

Alle vechtelicken ofte misdaden, die gefchien opter Stad-
mueren ende inder Stadpoorten binnen den ameyde fullen
mit dubbelde boeten gecorrigeert \vorden , ende daaren-
boven noch arbitralyck tot kenniife van Schepenen. '

cc 1 X.

Item waart iàacke dat yemand eenige ccmyn fchote ofte
dede vangen op Heymenberch , of eenich hout daar dede
houden , of felver dede houden , buyten onfen oorlof, die
fal verbeuren vier Carolus gulden, ende noch arbitraüclcen
gecorrigeert worden, na gelegentheyd vander faacke.

ΨοΙίάβη der Stadt Rhenen.
ccx. Eed vanden vinders.

Die vinders oftcKeurmeefters vanden vifch, fuiicnfwee-

ren

-ocr page 1105-

DER. STAD RHENEN. 109 r

ten, jegens onfen borgeren eenicfh goet kofte of loefde, of
fchult maackte, daar en foude hy op ten merckdagen geeu
geley voor hebben.

ccxxiii.

Man of wijf die op een mercktdach eenigerhande ware
koopt, fonder dach van betalinge te befcheyden, die fal
gehouden wefen terftont met gereeden gelde dat te betalen,
of by gebreke van betalinge , fal terftont daar vooren by
dien vanden Gerechte geexecuteert worden.

CCXX IV. Fan geen waare op '/ kenkbof te wr-
koopen.

Niemand en ial op 't kerckhof eenige veeren, boecken
ofte eenigerhande waare verkopen, op een boete van eenen
Carolus gulden,

ccx XV.

Niemandt en fal voortaan binnen Rhenen xyn kindereti
ter fchole mo^en fetten, anders dan inder gemeen fchole
onder den (cnoolmeefter aldaar geordonnecrt , öp pœne
die contrarie dede van bekeurt te worden, tVlcker reyfe
tot tien fiuyvers, d'een helft daar vankomniende totprou-
fyt vanden fchoolmeeiler.

C C X χ ν Γ.

, Item foo en fal men des fonnendaags geen koorn te
merckte brengen , noch verkoopen, noch geen goet van
ganlfen, hoender, botter, eyer,ende defgelijcx dat men rech-
tevoort ten eerften eeten mach, yemandt die anders dede,
verbeurde dat goet dat hy daar brocht of verkocht, ende
daarenboven een Carolus gulden , foo wel voor den koo-
per, als voor den verkooper.

C C XX ν I I.

Item en fal niemand geen fpul fpeelen ofte kaatfen op
ten kerckhof, dan die fchoolkinder, op de verbeurten van
twintich grooten vlaams.

c cx X V11 r. Fan flraten te onderhoudèn.
Een yegelijck fal onfe ftraten foo verre zyn huysofte er-
ve Ureckende is, t'zynen kofte onderhouden, ende als diö
gebroken is vermaacken, ende indien hy fulcx niet en de-
de, fil der Sradt Cameraar fuicks mogen doen doen op des
onwilligen koften, welverftaande, dat indien fulcke huy-
fen ofte erven in erfpacht gehouden worden, foo fal die erf-
pachter fulcx gehouden wefen te doen ende te bâalen, of
fal van zynen erfpacht vervallen tot behoef variden ge-
nen daar hy 't af loudende is, die weicke in dien gevalle
die voorfz. laften dragen fal. Ende indien hy mede in ge-
breecke waare, ende uyt 't felve huys ofte erve outeygen
ginck, fal infgelijcx vervallen van zyn recht tot behoef van
den outeygenaar, die alsdan 't voorfz. huys oft eygen aan
hem nemen fal, mids onderhoudende ende betalende, als
boven.

CCXXi X.

Niemand en fal eenigen hacken opter Stad mueren han-"
gen , yemand die 't daarenboven dede, die fal verbeuren
tot elcker reyfe een Carolus gulden, ibo wie dat dcnBor-
germeefteren aanbrochte, die fal hebben den vierden pen-
ninck , desgelijcx en fal niemand fteen noch hout vander
mueren breken byder fel ver keure tot elcker reyfe, ende
voorts tot arbitrale correâie, ende die keurjnogen die Bor-
germeefters terftont halen mitten boden, fonder weere.
ccxxx. fan beeflen te fchut ten.
Soo wiens heeften byden gefworen fchutter in eens an-
ders goed bevonden worden, die fal den genen die't goet
toebehoort, ende fchade daar door geleden heeft, zyti
fcliade beteren, tot ièggen van dien vande Gerechte, ende
voorts alle koften ibo van ichutten , als anders betalen,
ende fal men daar af dwers nacht-recht houden.

ccxxxi.

Item foo en fal niemand des fomers geen vereken laten
heuden, dan by die Stadharder, by verbeuren van een Ca-
rolus gulden, alfoo dicke als hy dat dede.

ccxxx I 1,

Item voort, waart faacke dat yemant zyn vereken opter
ftraat liet gaan, die mocht men fchutten alle dage op drie
ftuyv. ende nochtans fouden zy den verckenherder mede
loonen gelijck den anderen.

ccx X X f ï I.

Item foo en fal niemand geen duyvenfchieten, noch van-
gen, by 't verbeuren van tien ftuyvers.

ccxxx ί v.

Item foo en fal niemand inden bantuyn, oF inder Stadt-
graft beefteti flaan, op 't verbeuren van tien ftuyvers.
ccxxxv.

Item dat niemand tot Laar meer fchapen houden en fnl, dan
op drie mergen berghlands twee oude fchapen,fondererg·-
lift, wie daarenboven dede,die verbeurde een Carolusguf-
Ddddddd den.

ren in 't aannemen van heuren officien, dat zy genen vifch
of en fullen laten flaan, zy en fullen daar felfs eerft by we-
ien i ende den vifch befien, of men den felven verkopen fal
tnogen, dan niet, ende waart fake dat eenich van hem by
den afllach niet kommen en mochte om eenige merckelic-
ke redenen, dat fal hy gehouden wefen den Borgermeefteren
inder tijd te kennen te geven, die weicke alsdan daar by
gaan, ofte eenen uytten Raad daar by fchicken fal.
ccx I · Γαη gairdatich vleefch,
Soo wie gardatich, ongans ofte ongaaf vleyfch verkopen
wil, die en fal dat niet mogen doen, dan mids daar by leg-
gende fout, tot een teyckenvan ongansheydt. Ende indien
yemand contrarie dede , fal verbeuren eenen Carolus gul-
den t'elcke reyfe als dat gebeurde. Ende hier-en-boven
ikl hem verboden worden een jaar lanck geen vleyfch te
verkopen.

ccxii. Vm vogelen^ hoenderen^ eieren et:de
diergelijcken te kopen,
Niemant en fal eenige vogelen, ganfen, eyeren, ofte bot-
ter kopen binnen den mij Ie omgaande vander Stadt van
Rhenen , omme weder te verkopen , op een boete t'elc-
ker reyfe dac yemandt contrarie dede, van eenen Carolus
gulden»

ccxi 11. Fan vïfch te kopen.
Niemandt en fal vifch koopen binnen derStadt vryheydt
ofte binnen die mijle omgaande, omnje die weder te ver-1
kopen elders dan binnen Rhenen aan de vifchmerckt, op
een boete die contrarie dede, van twee Carolus gulden,
ccx IV. Van flincksnde vifch.
Soo wie herinck ofte andere vuyle ftinckende vifch by
de keurmeefters van Rhenen, die merckt verboden, ter
merckt brengt om te verkopen, die iàl verbeuren een boe-
te van twee Carolus gulden, t'elcken reyfe Hy fulcx detie.
Ende hier-en-boven fal alfulcke vifch de merckt verboden
werden, ,

ccxv. Fan koorn te kopen,
Yemandt die koorn kochte ofte verkochte van des woens-
dages dat men vefper luyt , tot des donredages tot dat die
kloeke tien flaat, die verbeurt een Carolus gulden, ende
desgelijcx des vrydages na dat men vefper luyt, tot desfa-
terdages ten tien ueren. Ende foo wie eens ander koorn
op dede houden ofte ophielde , als om den prijs als die
merckt uytwijfen fal, ofte foo hy zyn ander koorn dat hy
meer heeft, verkopen ial, zal verbeuren twee Caroli gulden,
ende foo wie den fack ontbonde ofte Hal van koorn droe-
ge, daar hy koorn by verkopen wil, ofte wie eenich koorn
:veylde, al eer die kloeke tien uren floege op de voorfz. da-
ge, die verbeurde eenen Carolus guldeti t'elcken reyfe.

CCXVI.

Item yemand die weyt, koorn , oft haver ter marckt
trochte omme te verkopen of veylde,die en fal fel ver geen
weyt, haver , of koorn mogen ΐω(φεη op die boete t'elc-
Ite reyfe hy contrarie dede van een Caroli gulden.

ccxv I I.

' Item foo wie koorn koopt met luyfteren of met heyme-
lijcke teyckenen,die verbeurt een Caroli gulden,

CCXVIII.

' Niemant en ûl koorn te koop brengen of houden met
fchottelen of buydelen met eenige ftal, dan alleen met fac-
Icen of in kuypen op gewoonlicke plaatfe, daar een half
mudde koorns in is of meer , op die boete van drie Caro-
lus guldens , uytgenomen koorn dat men op een ander
dach leveren fal, ende oock uytgenomen uytheemfchen,
die vander zee komende geen koorn alsdan binnen Rhenen
hebben.

ccx I X,

Soo wie koorn verkoopt in facken , ende niet foo goed
en levert als dat vertoont ende verkocht heeft, die verbeurt
een Carolus gulden,

ccxx.

Niemand en fal koopen eenigerhande waar, dkï tot Rhe-
nen ter merckt komt, die dat veyl wil houden op heuren
veynfteren , des fomers van Sinte Geertruyden dage, tot
Sint Lamberts toe, voor feven uren, ende van Sint Lam-
berts, ^ot Sinte Geertruyden dage, voor negen uren

CCïX 1.

Item des donredages ioo ift een merckdach, ende foo
hebben alle die uytheemfche luyden ende gaften, een feec-
ker geïeyde vrylicken te varen ende te komen , van allen
faacken, uytgefcheyden die vyand of vredeloos des landts
zyn, of ons ofte der Stadt breuckachtigh, ofte die van fcha-
de ofte van fchult uytgeboden zyn.

c c X χ I I,

, leem waart dat eenich gaft op eenen donredagh, of mcrck-

-ocr page 1106-

s 3262 GENERALE ORDONNANTIE

den , endô en fal die een des anderen fchapen niet verant-
wooalen , voort die gene die fchapen aldaar iiout, die
ùl lelve dit lande liebben , ofte in huer weren, fonder ar-
gciilh

CCX X X V I.

liem dat nîcmandt geen fchapen houden en fal tuiTchen
Gheelrefteege ende der Grebben tot anden Rhijn toe, aan
beyde zyden des berghs, tot ande runderwech, ende foo
wicfc daarenboven hielde, die verbeurde alle dage eenCa-
rolus gulden , behoudelyck of yemandt eenig fchaap ande
zyde des runderwech dreef, of heude, of Hete gaan, die
verbeurde twee Carolus gulden, foo menigwerf als zy daar
over gingen.

CCX XX V r t.

Item foo wie fchutter wefen fal, fal genieten defe boe-
ten , dan fal hebben voor een duyCent fteens ende twintigh
grooten drie Carolus gulden , ende voor elcke boddrager
drie grooten»

cc X XX V 11 r.

Item die Weymeefters, die jaarlycx gefet werden , enful-
len geenderhande beeften mogen aannemen om te weyen
opte^neente, dan die daar toe geprivilegieert zyn, tenwa-
re by conient van Schout, liurgermeefters , Schepenen
ende Raadt , ende fullen die felve weymeefters gehouden
zyn by heuren eede van haarder adminiftratie jaarlycx pcr-
rinente rekeninge te doene voor den ielven Schout, Bor-
germeelkrs. Schepenen ende Raad, ende fullen voorts den
felven weymeefters alle vreemde beeften mogen ichutten,
ende van clcke fchoot nemen vierentwintigftuyvers, ende
voor foo veele het aangaat het hoeden van koeyen in den
wintere , foo en fal niemandt geoorloft zyn alsdan eenige
gelycke beeften te doen hoeden ofte weyen opten meente,
dan byden herder geftelt ende gedeputeert vander Stadt-
wegen , ende indien ter contrarie gedaan werde, feo fal
foo wel d'aannemer, als oock die befteder van eenige bee-
ften , t' elcken reyie eicx gehouden wefen te betalen tien
lluyvers, fonder eenige fimulatie.

CCX XX I X.

Item foo wes geld dat jaarlycx vander meenten komt bo-
ven den loon vanden herder, dat fal men vergraven ander
meente vooriz* by goedduncken des Raads.

CCXL.

Ttem yemandt die eenige voorkoop dcdc van eenigen
goedt, dat totRhenen ter merkt neygende waar^ ende dat
kofte,eer dat ter merckt quame, die ioude daaromme gel-
den twee Carolus gulden, ende nochtans foo moft hy dat
goet ter merckt brengen rechte voort, ende geven dat over
alfoo als hy 't gekoft hadde.

ccxLi. J^an Ver ekens te kopen.

Item eenich burger of inwoonder die hem geneert met
verkens te kopen ende weder te verkopen, en fal geen vere-
ken kopen inder Stadt ofte vryheydt van dien, omme we-
der te verkopen binnen Rhenen, op die pœne van een Ca-
rolus gulden.

CCXLII. Van geyckte maten.

Item waart faacke dat yemandt eenich maten, fchepel,
fpynde, ende desgelycx hadde binnen zynen huyfe daar hy
mede mate, of dede meten , dat niet geteyckenc en waare
initter Stad teycken , die verbeurde iès Carolus guldens,
ende desgelycx van ellen, poiten , kannen, wijn, ende
diergelycke.

cc X L I I I.

Ïtem defgelycx fal het oock wefen van bottermaat, van
alrehande gewichten, pond ende loot, ende desgelycx.

c c X L I V»

Item die wijn ofte bier tapt, daar die mingelen niet ge-
tej'ckent en zyn, noch ander maten mitter Stad teycken,
«iie fal verbeuren als voren.

c c X L V.

Item yemandt die eenige botter ter merckt brocht, die
niet gemeten en ware metter Stadt mate, die verbeurde die
botter, ende daar toe tien ftuy vers.

cc X L V I.

Item voortaan fal elcke mate botteren, die binnen Rhe-
nen ter merckt komt, wegen twee pont, ende die halve
mate een pont, op 't verbeuren vande botter, ende eencn
iialve Carolus gulden.

CCX Lv 11. Fm Dienflhden.

Item yemandt die den anderen zyn bode onderliuyrde
wetens of willens, ende dat voor den tydt daar zydeneer-
ilen in verbonden waren, foo zullen die felve boden, 'czy
knecht of maagt verbeuren die helft van alfulcken loon,
als zy die tweede reyfe om gehuyrt zyn j ende daarenbo-
νβίΐ binnen Rhenen , voor die tydc geen dienft en fullen
mogen aannemen, ten ware faacke dat ïydeneerftendieaft
fouden willen houden ofte voldoen.
ccxLviii. ï^an timmerwge buyten der Poorten,
Dat voortaan geen getimmer buyten aan die Poorten oft
Veften van die Stadt, oft daar ontrent, gefet noch opge-
recht fal worden, die fterckte van die Stadt eenichfins hin-
dcrlyck zynde , ende dat op arbitrale correctie, ende op
zynen kofte 't gefielde getimmer weder af te breken , uyt-
gefondert die molens ter plaatfen daar die nu ftaan, die
elck een huys daar by hebben fullen mogen.

CCXL 1X. Van erf oft landt tot fortificatie uan die

Stadt dienende.
Soo wanneer die Stadt van Rhenen tot fortificatie ofcre-
paratie der felver eenige erve oft landt van doen hebben
fal , fullen zy dat mogen na hem nemen , mids daar voor
betalende als die landen ten beyden zyden leggende foude
mogen gelden, ter fchettinge ende eftimatie van goede luy-
den hen), des verftaande.

CCL. Van dack op die huyfen.
En fal binnen Rhenen geen ander dack op die huyfen,
fchucren , kerckea, oft andere getimmer geleyt worden,
in die principale Heerftraate , ende dit ielfde ial in andere
ftraten geobferveert worden tot difcretie vanden Gerechte»
dan met tegelen , leyen ofte pannen, op een poene vaa
tien Carolus gulden , ende 't felve dack terftont op zynen
kofte weder af te breecken ende wederomme mei harder
dacke te decken. Ende fullen oock niet mogen floppen
eetiige gaten inde dacke met weeck dack,wyder zynde daa
een roede, op een poene van vyfCarolus guldens.
CCL I. Van '/ g^roote zegel vander Stadt,
't Zegel vander Stadt lal voortaan bewaart worden in een
kift ofte îlot op *t Stadchuys, daar ten minften twee ilotai
voor fullen wefen van verfcheyden ileutelen > daar of die
een fleutel bewaart fal worden by die Schout, ende den an-
deren by den oudften Burgermeefter , welcke 2egel mea
niet gebruycken en fal dan by ordonnantie van Schouten-
de Schepenen ende Raadt, welverftaande nochtans, datzy
van heuren renten ende inkomen vander Stadt niet en iiU-
len mogen bekommeren , alieneren , of der Stadt zegel iii
fulcken faacken gebruycken, dan by onfen odroye.
ccLi I. Van die wateringen 'vander Stadt,
Alle wateringe vander Stad, fullen een voet wyc weien.'
ende een voet diep, ende fal een yegelyck zyn watergank
ruym houden , ende niet ftoppen , op een boete die con-
trarie dede, van anderhalve Carolus gulden.

CCL I I I.

Zoo wie opten putte waiTchet. die fal gelden tot eickoa
reyfe den groote vlaams.

CCL IV. Van graven op V Kerekhof,
Soo wie eenige graven op't Kerekhof openen, endedaar
yemandt inne graven fullen , die fullen die felve weder
doen ftoppen ende maacken , omme daar over te mogen
gaan ajs te voren , op die boete van een halve Carolus
gulden.

CCLV. Van eenige van Sinte Cunera teyckenen te .
verkopen.

Niemand en fal eenige teyckenen van Sinte Cunera bin-
nen Rhenen verkopen , dan by oorlof ende confent van
den Kerckmeefter der felver Kercke, op een boete t'elck^
reyfe van een Carolus gijlden , die een helfte tot profyte
vanden Officier ende Stadt, ende die ander helft tot profyw
vander felver Kerck.

ccLVi. Van watergangen ende fioten hinnen der
vrybeydt.

Alle watergangen ende iloten binnen der Stadt ende vry-
heydt van dien gelegen, falmen fchouwen op ten 4. May,
ende den 17. Septembris, ende foo wie zyn waterganck
ende floten niet op en maackte na d'oude toon oft fchoa-
we binnen acht dagen , fal die Schout die doen maacken,
ende voor 't verleggen van zynen penningen, dubbeltgeWc
weder nemen.

ccLV 11. Aangaande ie weyden ofte niet te
weyden.

Item alfoo die van onfer Stad Rhenen, plagen jaarlycx
die fchapen verbieden vanden bergh te blyven, op geen zy-
de der runderwech after S. Peters dach ad cathedrmi by
twintigh grooten, alfoo dick ende menighwerf, als zy daar
over gingen , tot des Heeren ende Raads wederfeggen en-
de oorlof geven , foo ordonneren wy dat die geen die zy
heuden ende bewaren , fullen verbeuren een Carolus gul-
den , tot des Gerechts feggen.

Item

-ocr page 1107-

DER STAD RHENEN, 1105

CCLV11 r.

Item desgelijcx die peerden , koeyen, vercken, heeften
cnde fchaapen uyter neude als voorlz. is, uytgefcheyden in
beüoten campen , of als men die fomervage eercn fal als
redelick is, die wijle plegen die peerden daar op te gaan ;
waart dat eenigh beeft of goec anders inden neude daaren-
boven quame, daar foude men i'elcken af gelden een Ca-
rolus gulden } ende of yemand fchaap grefen woude inde
neude , die falfe eens door den boom in befloten camp dry-
ven ende daarinne houden , cnde eens uyt te dry ven, ende
niet meer, byde keur voorfz, tot elcker reyfe.

CCL IX.

Item Γ00 fal men uytter mate blijven, achteriintePeters
dach, desgelijcx cicke reyfe, op een Caroius gulden.

cc LX.

Item dat men op der Stade herfpe, geen fteen graven en
fal, op 't verbeuren van vier Caroius gulden. Anders lul-
len die borgers heuren orbaar daarop ifoen, rijftn houwen ,
ende desgelijcx : behoudelicken dat zaat-landc zyn orber,
dat niet te verderven.

CCLXT.

Item foo wie vletquaat droech buyrcn der poorten, ende
binnen den palen nedergoot ofte ftorce, die verbeurde tot
eicke reyfe vijf iluyvers.

CCLXII.

Desgelijck fal 't oock weefen , van eerde die men met
wagenen ofte met karren, ewech voert.

cc lx 111» Policie op den Axcys.
Dat alle perfoonen hem generende met tappen, ofte ily-
ten van bieren binnen ofte buyten heure huyfe, fullen aleer
zy bier inne iullen doen uyt die brouwerye binnen denfel-
ven heuren huyfen, gehouden wefen 't ielve te kennen te
geven den Cameraar, ofte Excijsmeéfter der voorfz Stede
van Rhenen , hemluyden oock verklarende waar't felve
bier gebrouwen is, op pene dat by gebreke vandien den
overtreders, elcke reyfe dies verkeurt zynde , iüllen beta-
len drie Caroius gulden.

c C L X I v»

Item alle brouwers hem generende, mit bier den borge-
ren te leveren om heurluyder geit, 't zy den tappers, ta-
verniers, ofte anderen, terilont na dat zyluyden heur ge-
brouwen bier getont lullen hebben, 't getal vanden vaten
gevult wefende, fullen voortaan gehouden weftn te vcr-
klaaren anden Cameraar, ofte Excysmeefter der voorfz Ste-
de, welcke Excylfenaar alsdan, indien 't hem gelieft, fal
den brouwers voorfz, een eed af mogen nemen van die dat
hy rechtveerdige verklaringe gedaan heeft, ionder fraude
voorfz, ende loo wat brouwer hierinne gebreeckelick be-
vonden worde, fal elcke reyfe dies bekeurt zynde betalen
die boete van fes Caroius gulden, fonder verdragh of fi-
mulatie.

CCL XV.

Item dat van nu voortaan niemand hem generende met
brouwen , voor eenigo taverniers ofte voor andere borge·
ren om heur geldt,fal mogen bedienen het officie van Came-
raar, ofte excijsmeefter, op dat Stads excijs geenfins ver-
kort en werde.

cclxvi.

Item dat die Cameraar , ofte excijsmeefter, fal van nu
voortaan vermeugen t'elcke reyfe, als hem dies oirbaar en-
de uytduncken fal, te doen peylen ofte eeden mogen alle
gebrouten ende brouwers, ende werdt den felven brou-
wers fcherpelick bevolen, egeen weygeringe ofte belet den
felven hierinne te doen, opte verbeurte t'elcke reyfe van
lés gelycke Caroius gulden.

CCLXV I f«

Item die brouwer, die eenich bier den tappers ofte taver-
nier gelevert heeft, fal gehouden ende verbonden ftaan,
voorden excijs vandien te ftaane , ende die goet te doene
in aider manieren als hy gehouden is te doene, voor't bier
by hem t* zynen huyfe den borgers ofte anderen by den
potte uytgetapt ende gefleeten.

CCLXVI II.

Item wanneer eenich bier gebracht wert van buyten Rhe-
nen, binnen der felfder Stede, fullen den geenendiefulck
bier inflaan willen , daar van den Cameraar ofte excijs-
meefter goeds tijds te vooren , gehouden wefen den weet
te doene, ende te betaleti den ouden gewoonlicken excijs,
ende dit op verbeurte van elck heel vat biers van fes Ca-
roius gulden, ende vanden halven ende vierendelen al ad-
\-cnant, ende fal d'excijsmeefter onderfoeck mogen doen,
ende een yegelick eeden alft voorlz. ftaat.

CCL X I X.

Îîcm dat van nu voortaan geen bier , ly binnen ofte
buyten Rhenen, gebrouwen, en fal gebracht ofte gedra-
gen mogen werden , dan by de Stadr^ gefwoeren dragers.
Ende wie ter contrarie bevonden worde gedaan re hebben,
ofte behulp daar toe gegeven » die fal voor elcke reyte
keurbaar zyn» van tien Caroius gulden, fonder eenich ver-
drach,

CCL XX.

Item dat onfe Schout van Rhenen, van defen boeten
niet en fal mogen compoferen, ofte beding maken buyten
confent vanden Cameraar ofte excysmeefter , met aavyfe
niet min vanden tween Borgermeefters der voorfz. Stede.

c C L X XI.

Irem dat indien eenich gebreeck viele, in 't betalen van
den excijfe, by eenige brouwer ofte andere, het waare by
fortfe, pantweeiing^ ofte andere rebelligheyt, ial 'c felve
Iden Schout voorfz. te kennen gegeven worden, ommefulc-
ke rebellige cnde gewelders daar van te ftrafFen arbitralick,
ende die penningen metrer daadt te doen betalen, gelijck
men oock penningen ende domeynen gewoontlick is te exe-
cuteren.

i : )

lAiitfiii

ccLxx r r.

Item ende gelijck hier vooren den biere aangaande ge-
difponetrt is geweelT:, fal oock het indoen ende vertieren
vanden wyn aangaande, onderhouden ende gepieecht wor-
den , op (iubbeide boete, ende noch oock d^ar coç arbitra-
le corredtie, na gelcgentheyt vander laacke.

CCLXXI I I.

Item dat van nu voortaan , alle de huyièn daar 't bier
inne gebrouwen ofte gedifpenfeert fal worden, ende de
wyn getapt ofte gcilectcn by den ptjt, 't zygehuyrde huy-
len ofte andere, fullen by den excysmeefter by laulte van
betalinge vaii excyfe mogen gccxecuteert ende geeygent
worden , fonder cenige contradiclie van yemant ter cou-
trarie,

C C L X X ί V.

Item dat voortaan, die brouwers geen bier by dc vaten
den borgers ofte tappers leveren en fullen, dan in gceyck-
te ende gebarrende vaten , op poenen vander verbeurte
vanden vaten , cnde van eenen Caroius gulden daar toe.
Ende hier af fal die Cameiaar opficht fpecialyck van heb-
ben,

CCLXXV.

Item voorts en fal geen brouwer zyn bier mogen verko-
pen by den vaat, halfvaat ofte vierendeel, tot hoger pryfe
dan men gewoonelyck isgeweeft, maar fal alle opièttingç
gebeuren by ordonnantie van Schout, Hurgermeeders, Raad
ende Gerechte , naa die pryfe vanden koorn* ende andere
gelegentheyt.

CCLXXV J.

Ende insgelycx fal geobferveert worden by den backcrs,
in die verkoopinge van heurbroodt.

CCLXXV 11. Schouwinge,

Inden eerften > foo fullen die Heeren , metten Heemra-
den, jaarlycx fchouwen die watergangen des eerllen woens-
dages na St. Lamberts dagh , al foo verre als die Heerc»
mitten Heemraden, dat nu dunckt te wefen , foo mogen
die Heeren mitten Heemraden die fchouwe doen verleggen
op eenen anderen dagh, tot heuren goetduncken ende des
lands oorbaar.

CCLXXVI I r.

Item foo cn fal nierrand dammen in tochigraven , noch
op des anderen lande maken , maar foo wie des behoeft,
die fal die graven bruggen mit bomen cnde met horden by
veertigh grooten tot elcker reyfe , ende dit fal hebben diiï
Heere mitte Stad die twee deelen, gelyck andere geldkou-
ren, ende die dat land toebehoort dat derdendeel.

c c L X X 1 X.

Item foo fal men den Horftbranc grave, jaarlycx fchou-
wen , gelycke andere watergangen van Freyfz flege, tot
Sinte Cunera fteege, tot al langes die male rtege, ende die
grave fal boven wyt wefen tien voet.

cc LX XX.

Item foo fullen geen Heemraden inder tydt jaarlicx tip
ten lande, noch opter Grebbe vorder kommer maken,dan
die renten die men jaarlycx vanden Grebbe heeft, cnde en
fullen oock geen pande aander Grebbe wylcn, het cnzy
byder gemeen erfgenoten.

ccLxxri.

Item foo en fal men geen fchotte dryven, dan elck inden
banne ende Gerechte daar dat ingefchut werdt, by veertigh
grooten ter keuren te hebben als vooriz. is, behoudclick
den Heere in alle punten zyns rechts tot aider tydt opter
fchouwen, fonder argelift.

Dddddddï. cclïxxu,

-ocr page 1108-

s 104 GENERALE ORDONNANTIE

cc LX ΐί χ 11. Fande Weefkamer.

Soo Fullen van iiu voortaan twee perfonen binnen Rhe-
tien gedrdonneert Averden tot Weesmeefters, te weeten,
die eene Borgermeelter die afgegaan is, mit de oudfte Sche-
pen die oock verlaten is , omme mitten Secretaris vander
Stad te inveiitariferen alle goederen,in eenige rterfhuyfen be-
vonden, daar weeskinderen inne geerft ende geluccedeert
zyn , midsgaders van allen brieven ende regifleren hoeda-
iiich die zyn, ende dat bintien den tydt van drie dagen, na
dat d'overlcdene begraven ende den uytvaart gedaan lal
zyn.

CCLÎSX I I I.

In 't welck doende , zy eerft ende alvoren Tullen afne-
men den behoorlicken boedel-eedt vanden genen, die nader
doot vanden overleden in 't goet gefeten , of daar bcwint
af gehadt heeft.

CCLXXXIV.

Welcke Inventaris gemaackt zynde, fa) van 't felve een
dubbelt gefciirevcn werden , beyde mit handen vanden
Vüorfz, WeesnieelkTs ende die Secretaris onderteyckent.

G C L X X X V.

Daar af d'een fa! geftelt worden, in handen vanden mom
bers der weeskinderen , ende d'ander fal geleyt worden in
een kift, die daar toe gemaackt ende geordonneert fal wor-
den op 't Stadthuys , daar aan twee llooten met verichcy-
den fleucelen gemaackt iu len werden , daaraf elckvande
Weesnieefters een lullen hebben.

CCLXXX V I.

Ënde indien deielve weeskinderen vader ofte moeder le-
vende hadden , lüllen die Weesmeefters den felvcn laten
d'adminiftratie ende onderwindt vanden goeden der wees-
kinderen, fonder eenige andere cautie van hem te nemen,
dan jaratoire , omme die goeden trouwelick te regieren,
ende die niet te verminderen, buyten weten, willen ende
coniènt \anden Weesmeefters ; behoudelick dat zy van
de dilapidatie van goede niet en zyn fufpedl :die welcke
Weesmeefters die voorfz. weeskindef vader ofce moeder,
higevalle eenige aliénatie der onroerlicke goederen, huys
üf°e erve, nootlakelick waare , 't felve die Schout ende Ge-
rechte te kennen geven fullen, on^me naar informatie daar
op genomen , die felve alienatie te decreteren : daar af
naar d'expiratie van haar mombaarfchap zy, des by beu-
ren kinderen verfocht zynde, gehouden fullen wefen,goe-
de ende legaale rekenfchap te doene , by den eedc boven
vetklaarc.

ecLxxxvir.

Welcke adminidratie gedueren fal, foo lange als die kin-
deren tot heuren mondigen dagen gekomen fullen zyn.
Ten waare vader ofte moeder naderhandt wederomme tra-
den in ander hylick, ende fich veranderfaten. In wekken
gevalle zy cautie ftellen ende rekenfchap doen fullen, als
andere vreemde mombairs, foo hier na verklaart fal wor-
den.

CCLXXX VI I I.

ïndiefi die w'eeskinderen vader noch moeder hadden, ful-
len hçn by 't Gerechte tot verfoeck van die boven gefchre-
ven Wees'meeilers , mombers geordonneert werden , die
iiaafte vrunden van vader ende moeder, indien die daar
toe bequaam ende gequalificeert zyn, ofte by gebreke van
dien , andere mombaars, zynde louffifant van goeden en-
de have, ende van goeder name ende fame.

CCLXXX 1 X.

Die welcke die goeden niet en fullen mogen aantiften,
ofte hem dies onderwinden , fonder alvooren den behoor-
licken eedt daar toe ftaande gedaan, ende cautie fouffifant,
om na vermogen der ielver eedt, die goeden t'adminiftre-
ren, geftelt te hebben,

ccxc.

't Welck gedaan zynde , fullen voorts procederen' tot
partagie ende divifie van heuren goederen, metten andé-
ren erfgenamen, indien daar eenige zyn, ende 't geen den
voorfz. kinderen ter dey linge gekomen is fal by nieuwe
Inventaris geregiftreert worden : waar af die clerck twee
autentycken copien maken , ende d'een daar van leveren
onder Weesmeefters , ende d'ander den gecoQÜituccrden
voochden.

i.; ccxci.

Ende iullcn die felve mombaars, alle jaren eens reke-
ïiinge doen voorden Weesmeefters voorfz. die welcke ge-
houden zullen wefen die t'ontfangen, daar af copie auten-
cyck onder de Secretaris handt inder Stad wceskilte te leg-
gen. <

ccxcii

Ende na dat dis weeskinderen tot heuren mondige dagen ge-
komen fullen zyn, foo fullen die felve mondige jongelincx
die voorgaande rekeninge mogen recoleren, deur vifiteren,
ende debatteren, na heuren goeden raadt gedragen fal.

CCXCIII.

Ende fulïen al dan die voorfz. mombaars den weeskin-
deren voorfz. gelioudcn zyn van als bewys ende reliqua xg
doen na behooren.

C c X C I V.

Die Weesmeefters die nu eerft geordonneert fullen wor-
den , fullen 't felve oiRcie bedienen den tydt van drie ja-
ren, ende t'eynden vanden ielven jaren fal die jongftevan
dien afgaan , ende lal in zyn plaatfe komen die Burgermee-
fter die dan verlaten fal zyn vander Burgermeefterfchap»
ende lullen dan in gelycke voegen die camer bewaren, als
zy te voren gedaan hebben , ende voorts fal alle jaar een
afgaan, in wiens plaatfe die afgaande Burgermeeftergefur-
rogeert fal worden,

C C X c V.

Een mansperfoon fal mundich wefen tot zyn 14. jaren »
ende een meysken tot ii. jaren, ende niemanten lal des
inders mombaars wefen , ten zy dat hy zj. jaar out zy.

ccxcvi.

Die jongelingen, knapen j of meyskens fullen onder die
voochdye blyven van heuren mombaars tot heuren 25:. ja-
ren toe, fonder dat zy eenige adminiftratie van heuren goe-
deren hebben fullen.

ccxc V I I.

Ten waare zy gehylïckt waren , in welcken gevalle zy
adminiftratie van heuren goederen fullen mogen hebben,
by advys ende goetduncken van heuren curateurs.

CCXCVIIf.

Die Weesmeefters ende Secretaris fullen hebben voor
niaacken vanden inventaris des gehelen boedels, van elcke
hondert guldens, die de mobile goederen van den boedei
weerdich fullen wefen, ja. ftuyvers,ende van die immobi-
le goederen, van hondert guldens incommende jaarlicxe
renten, infgelycx iz. ftuyvers, van welcke la.ftuyversfal
die Secretaris hebben 4. ftuyvers, ende die Weesmeefters
onder hem drien 8. ftuyvers,

CCXCIX.

Sullen oock hebben voor 't hooren vande jaarlycxe re^
keningen, van elcke hondert gulden des ontfancks acht ftuy-
vers , ende die Secretaris vier ftuyvers.

ccc.

^ Sullen die jongelingen , die onder voochdye ftaan, ifj
jaren haars ouderdoms vervult hebbende, mogen verfoec-
ken aan die voorfz. Weesmeefters van die weeskamer die
mombaarfchap ontflagen te zyn , omme heur goet t'admi-
niftreren, welcke verfoeck die Weesmeefters den Gerech-
te dat fullen aandragen, die welcke daar op gehoort heb-
bende die Weesmeefters ende mombaars, reguardt nemende
op't voorgaande leven ende converfatie des jongelincx, den
ièlven uytter voochdyen fullen ftellen.

ccc I.

Welcke voorfz. ordonnantie plaats hebben, ende ef-
fed forteren fal , ten waare anders by teftamente van den
overledene in 't geheel ofte deel geordonneert waare, irt
welcke gevalle die mombaars hem fullen reguleren na 't
jene aldaar belieft, ende gedifponeert fal zyn, foo verre
)y den felven teftamente die voorfz. ordonnantie gedero-
geert waare ; welverftaande nochtans dat in alle gevalle
d'inventaris behoorlick gemaackt fal werden als boven, het
waare die confedie van inventaris geremitteerc waare by
teftamente, oft niet.

ccc II,

H/er ma volghen die Ε eden ν an den Schout
Burgermee^ er s , Schepenen^ Camer aar ^ Raade^y
fyeefineeflers ^ ende Secretaris der Stadt ,
Rhenen,

Eedt mnden Schout van Rhenen·

ΓΛ at fweer ick 't Schout ambocht van de Stadt van Rhe-
^ oen , van Avegen ende inden name van Keyferlycke
Majefteyt, als Erf-heere vanden lande van Utrecht, myn
aldergenadichfte Heere , wel ende getrouwelyck te bedie-
nen , zynder Majefteyt ende zynder Erven , hoocheydt
ende heerlyckheydt te bewaren , rechtveerdige aanfprake
van allen faacken ende deliéten te doen, eenenyegelycken
recht ende juftitie t'adminiftreren , fonder eenige faveur,
gunft , ofte eenige fimulatie, die boeten ende breuclcen in
't fel ver officie vallende lot des Keyferlycke Mijefteytspro-

fyte

-ocr page 1109-

der stad rhenen.

ende reverentie te l)ewyi"en, ende obedieren , ende die or-
doiinantieh van zynder Keyferlycke Majefleyt i'onderhou-
den ende doen onderhouden, ende voorts alles te doene dat
een goet getrouwe Schout fchuldigh is ende behoort te
doen, dat en fal ick niet laten om lief, om leet, om maach-
fchap, ertde fwagerfchap , om giften, noch om geender-
hande faacken, alfóo moet m^ Godt helpen ende alle zyn
Heyligen.'

Eedt van den Burgermeeflers.

T^at fweer ick als Burgernieefter der Stadt van Rhenen,
^dat ick der Keyferlycke Majelleyt als Erf heere vanden
landen van Utrecht, myn aldergenadichften Heereh,recht,
huogheyt ende heerlyckheydt bewaren fal, ende van zyn-
der Majefteyts wegen goede toeficht hebben totten regi-
iïiente, inkomen, ende Policien der lelver zyner Majelleyt (
Stadt Rhenen., ende metten anderen vande Wet goedeen- te belegffen tot heuren meeften oorbaar ende profyte. alle
de rechtveerdïge juftitie eenen yegelycken fal hefpen doen jaar goede pertinente rekeninge te doen den genen die fulcx
ende adminiitreren,na die ftatuyten ofte ordonnantiën geor- (behooren ial , ende die ordonnantie daar op gemaackt te
donneert, ofte van zynder iVIajeiïeyt ofte zynen erven we- achtervolgen , ende voorrs alles tc doene dat een goet ge-
gen t'ordonneren foiider eenige fimulatie, ende vonrts alle trouwe Weesmeeftcr fchuldich is ende behoort te doen, foo
te doene dat een goede ende getrouwe Burgermecller tot ι moet my Godt helpen ende allen zyn Heyligen!
eeren vander Keyferlycke Majefteyt, proufyte ende welva-/

ren vander Stadt ende den burgeren éndeinwoonderenvan ; Eedt van 4cn Stadt Secretaris.

dien, fchuldich is ende behoort te doene , dat en fal ick '

niet laten om lief, om leet,, om maachfchap , fwâger-i i'weer ick 't Secretariifchap der Stad Rhenen welen-
Idiap , om giften, gaven , noch om geenrehande faac-. de getrouwelyck te bedienen, den Schout ende die van
ken, foo waarlycke moet my Godt helpen ende alle zyn den Gerechte eer ende rcvcrende bewyfcn ftl, alle bello-
Heyligen I Iten ende openen brieven, contradcii, plechten, obiiga-

^ , tien, procuratien , aden, fententien^ ende anderen ap-

hedt van den Schepenen, Ipoinclementen , ende alie't gene my by Schout, Burger-

Dat fweet ick als Schepen der Stadt Rhenen. dat ick der 'mêerteren ende Schepenen bevolen fal worden, getrouwe-
Keyferlycke Majeileyt, als Erf-heere vanden lande van expcdieren ende teyckcnen, ende van als petreg-i-

Utrecht, mijn aldergenadichften Heere, recht en hoochcydc houda, ende my in als reguleren ÙI na de ordonnantie
bewaren fal , ende uyt zyne Majefteyts name eenen yege^ ^^^ Rhenen by de K. M. gegeven , ende dat ick al 'c
lyck recht ende jufiitie helpen ad^miniftreren, na die ilatïy- '^f getra^eert wort. dat fecreet behoort

ten ofte ordonnantiën geordonneert, ofte van wegen zynder .gehouden te worden , lecrect houden ende met revelerp
Majefteyt ofte zynen erven te ordinneren, rcchtveerdige ^ , doen dat een goet ende getrou Se-

vonnilfe tuflchen allen partyen wyfen fal, na myne befte Jcjeta ris ichuld.ch ι s ende behoort te doen , ioo moet my
wetenfchap, ionder eenige gunft, ofte limulatie, in alien '^^IP"» » allen zyn Uey.igen!
faacken vanden Keyfer , ende der Stadt, ende inwoonders

Willende , ende ordonnerende dat defe onfe ordonnan-
tie in eicken ende yegelicken heuren poinden ende
aniculen , fal van nu voortaan onderhouden ende onver-
brekelyck geobièrveert worden binnen onfe voorfz. Stadt
van Rhenen, ende Jurisdidie van dien, Referverende noch-
tans aan ons ende onfe nakomelingen ende lücceifeuren
Heeren ende vrouwen vander Stad, Steden ende lande van
Utrecht, die declaratie , interpretatie ende alteratie, am-
pliatie ofte reftridlie van defe onfe ordonnantie , ingevalle
dat van noode waare , ende foo wy in toekomenden tyde
fullen fien, behoorende ter welvaart, tranquilliteyt ende
proyfyte van onfer voorfz. Stadt van Rhenen. Ende ten
eynde dat al 't geene des voorfz. is, zy vafte ende eeuwe-
lick geduerende, hebben wy onfen grooten zegel, hier aan
doen hangen : behoudelick in anderen faacken ons recht
ende een yegelick 't zyne in allen.

Gegeven in onG;r Stadt van BruiTel, in de maant van
Oâobre , in 't Jaar ons Heeren duyiènt vyf hondert ende
fes-ende-veertich, van onfen Keyferrycke net ay, ende van
onfen Rycken van Caftilie ende andere het gi. Lager
ftondt : Üy den Keyfer in zyiien Rade. Ende was onder-
teeckent : L. de Zoete,

GecoUationeert jegens zyn principaale op francyn ge-
fchreven , bezegelt met den zegele des Keyfers in rooden
waiTche , befloten in een blecke buifche, daar onder aan
met dubbelde zyde ftarten hangende. In kennifle van my
als eerfte Borgemeefter der voorfe. Stadt Rhenen , onder-
tceckenï binnen Utreclita den ii. Mey lóSo.

Garj van ücrcheyck.

[ i

i·!

van dien, gefrouwelycken te raden,ende 't gunt dat inden
Raadt getradeert fal worden, onder die Wet niette revele-
ren, maar 't felve fecrèet houden, ende voorts generalyc-
ken alles te doene dat een goet ende getrouw Schepen der
Stadt Rhenen fchuldich is ende behoort te doen, dat en
fal ick niet laten om lief, om leet, om maachfchap, fwa-
gerfchap, om giften» gaven, noch om geenrehande faac-
ken , foo waarlycken moet my Godt helpen, ende alle zyn
Heyligen Î

Eedt van den Cameraar.

at fweer ik als Cameraar der Keyferlycke Majefteyt,
als Erf-heere vanden lande van Utrecht myn alderge-
nadichfte Heere, ende zynre Stadt Rhenen, goet'ende ge-
trouw te wefen , dat ick de Stadt goeden ende inkomen
rechtveerdelycken ende neerftelycken fal opbeuren en-
de ontfangen , ende die felve verhueren , ofte helpen ten
inecften profyte, dat ick den Schout, Burgermeefterenen
de Wet gehoorfaam fal zyn, ende niet uy tgeven dan by goe-
de ordonnantie alft behoort, ende van mijnen ontfanck en-
de adminiftratie, alle jaar ofte foo dicke als ick des verfocht
ial wefen, goede getrouwe ende rcchtveerdige reeckenfchap
doen fal, ende voort al doen dat een goet ende getrou Ca-
meraar fchuldich is ende behoordt te doen , dat" en fal ick
niet laten om lief, om leet, om maachfchap , fwager-
fchap , om giften, gaven, noch om geenrehande faacken,
loo waarlycken moet my God helpen ende alle zyn Hey-
ligen.'

Eedt vanden Raadt,

irof

fyte te 'doe'n invorderen , ende daar vnn goede rekeninge van Utrecht, mijns aldergenadichften fieere, recht, hooc-
bewys ende reliqua te doen tot allen fyden,als ickvanzyn- heydt ende heerlycheydr Bewaren lal, in allen faacken zy-
der JVlajefteyt wegen verfochc fal werden; denStadthouder ne Majefteyc ende profyt zynder Stade Rhenen ende die
ende Raden der KeyferlyckeMajefteyc tot allen tydeu eere |burgers ende inwoonders van dien aangaande, trouwelyc-

ken raden ende vorderen faK na mijnder befte weten, en-
de die faacken inden Rade gctraâeerc fecreet houden ende
niet reveleren en fal, ende voorts alles te doene dat een
goet ende getrouwe Raadt van die Stadt Rhenen fchaldich
is ende behoort te doene, dat en iiil ick niet laten om lief,
om leec, om maachfchap, Iwagerfchap, om giften, gaven,
noch bm geenderhande faacken, foo waarlycken moet iiiy
Güdc helpen ende allen zyn Heyligen!

Eedt van den Wcesmecfiers.

Dat fweer ick Weesmeefter der Stadt van Rhenen te wc.
fen, der weefen goederen wel endegetrouwelyckenby
den mombaars doen regeren fal, fcherp opficht daar op te
hebben, ende de penningen vanden fel ven goederen komeii·
de, ende boven der fel ver wefen onderhoudt overlopende.

at fweer ick, dat ick als Raadt der Stadt van Rhenen,
des Keyferlycke Majefteyt, als Erf-h§ere vanden landen

Blad^

Eeee cee

-ocr page 1110-

^rnimmmm

II06

GENERALE ORDONNANTIE

Bladtwyfer , waar in het getal van 't cyfer beteeckent de artieulen van ,deze

Ordonnantie,

A. Fm

Ahfoheren. 101

jÎStie L./iquilU, ' 186 ί
die AÜie vermeet. 87

uimptsn wie die geeft,

- moeten aangenomenworden. 2g

jdppel^ ende appelleren, 158, 104
uirrefiant ende arrefi. 86. ende
volg.

uirrejt op mifdadigers geed. 79

B. Fan

Backers. 267

Beefienie fchttitsn, 230. ende
volg.

Begieten met nat. 175"

Befegelen het goet. 15*0

Bewys by de Schrift mm. 79

Uier dragers. 269

Boedels brieven^ 1 f i

- Eedi., 14P, 283.

-— Recht, 148

-- Scheyding^ 146

Boeten^ %viefe ontfangt, 10

—— iJyt t' arresi lopende, 7 3

Booden, niet te mifdoen, 180

-- Niet te mifieggen, 183

Borgemeefiers jaarhcx twee, 24
Borgermeefer voert bet ivoor t, 15" 1
Borger af te gaan^ j 64

—— te gebieden, 25·

— Te worden, 163

Bêrgers den anderen niet te arrc

fteren, 74,75

Borgh te β ellen, 71 ? 117

Borghtocbt der Momberen^ 283,287
289.

Botter, 112, 243, 245·, 246

Brandt, 204, m volg.

Brieven te bewaren, gé

—— van geen vreemde Heer en te

ontfangen, 19

Bromvers, 263, 264, 26/, 267,
274, 275·.

C. Van

Cameraar en zyn reeckeninge, 30,

Citatie, 66> 67

Clock der Stad te luyden^ 20

Condemnatie op de coβen, 102

Conynen niet te fchieten, 209

Confgnatie van penningen^ 120

Coorn copen, 2 ly, ende volg,

Copyen te authentiferen, 41

(»p Copyen niet te wyfen^ 103
De refi op K.

D. Fan

Daecken der Huyfen, zfo

Default Crimineel^ 77, ende
volg.

Default Civiel, 83, ende volg.

Deurwaarders, fj

Dieven ts bergen-i i7g

Injurïen, i <56- ende vóïgl

Inventaris der wefen, 284,285',
290, 301.

K. Fan

Op V Kerckhofniet te fpàen\ 227
——. niet te verkopen, 224

Keurmeefiers, 210

Kinderroof) zoi

Kinderen fonder confient hjlickende 138

tn t . «

Dienflboden,

Dingtalen over te Uggen^
op de Rolle,

94
100

Difpofityf te nemen, 95.9<S

Dobbelen, 199

Donderdagb, 221, ende volg.

Doode handt^ 147

Doodflagh, 186, 188, 189

Drencken.^ 174

Duyven niet te fchieten, 233

Dwarsnacht, 69, iio, 230

E. Fan

Echteluyden ffamen goet te ver-
kopen, 130
— malkandcren geen goed te

maacken, 143

Eedt te doen, 91, ende volg. ende 148
Eedt van Keurmeefiers, 21 ο

- Mombers, 289

—— Procureurs, 59, ende volg.
Regenten, "^oz, ende volg

Klacht onrecht gedaan,
L. Fan

Lagen leggen.
Land tot fortificatie.
Leden te verlemmen.
Licht 'x nachts op firaten^
Lyftocht^

M. Fan

Man ende jFyf f famen goed
te vervreemden, 140

Man of JVyf den anderen geen

goed te maacken, 144

Maat y Elle,IFicht, ζende volg.
Maten Hoyland, 2|i>, 279

Mes tree ken, - 172

Mifdadigen te vangen, ij 7^·

--te aondemneren, - 82

Mifdadigers goed te arrefieren, 79
Mombers, 283, 286, 288, 289
Mondigh zyn, 29S, 296, z^ji ^OQ
N. Fan

Nachthoeten,
Nat begieten^
Neude, Η

O. Fart

ajiciers niet te mifdcep^
Onderfchout,
Onrechte executie^
— klacht,
Oordeelwyfersy
Opirnen colligeren.
Opkopers, 212,'213, 220,240,241;
Oppofitie, ' 11 r

OverfpeU . ' 1S>S

P. Van

Peylen '/ gehrouwt% 9.66

Penfie niet U irecken va» f
vreemden, ,
Placaten te regifirerett, 37

Plechten aan te brengen, 132

Pleyten voor Schout, en^ drie

Schepenen, 52

PoUtie-daghy 4

Pretentie, I2i, igf

Praventiei 192

Preces by appel over te fendenj - 38
Procureurs, f9. ende volg*

170
191

24P

i85
193
144, 145"

Elle y maat, wicht, τ^/^ζ, ende volg,
op V Erf van niemandt te ko'

men, \ηη

Excys. βα ΐΜροβ,
Executie, 10^, endevolg.

G. Fan

GeefieUcke geen eygen te kopen
noch erven, 122} 12^

Geley te geven, 17

Gemeen goet, 1 ƒ7

Gemeenfchap, wanneer139
V Gerecht op V Stadthuys te ko'

ment 14

Foor V Gerecht te komen^ 181

Getuygen te hooren,^ 79

Gevangens te bewaren ^ 194

Gevangenis te breecken, 195

Geweit te doen, τη6

Gilden, en h»ar vergadenuge^ 6. en-
de volg.
Goet aangekoft gemeen y
Goet te belafien,
Befegelen,

205

J7S
258

,184'
- %

116
170

m
m

IJO

252
ιδ, 234
165
2^4

28ο

Gooten,

Grachten der Stad,
Grafborgers, ,
Graven opU Kerckhof,
Grebbey

H. Fan

Heemraden fchouw, 277, ende
volg.

Herfpe van de.Stad, 260

Hout niet te houwen, 209

Houwelick fonder confent^ 13

Huyre van gemeen goet, 1 f6

Huyfen niet af te breecken^ 162
te openen, 200

—— voor den lmρofiverbonden^^·Jl

I. Van

Teken, 242. ende volg. item 274
Imboedel hy nacht nietteverbren-

gen, 202

Impofi ende Impofimeeflers, 16 3 j 264

267, 268, 270, en volg.
Informatie pr a cedent^ 77

\s·

Productie te renuntiereny
Publicatie te doen,

I ■ niet tegen te feggen^
Op Putten niet te wajfien^
R Fan

Raden der Stadt,
Raden recht is af^
Rechtdagh,
Recht houden,
\Reehtsvorderingh^

99
20
182
252

29
4

90
Reeckt*

-ocr page 1111-

DER STAD WYCK.

mmmm

Reeckemnge mn Godshuyfeti^ 11
vanwefen, 288, 291, 291
Megifler te houden^ 35"» 129
Renten hoe hoogh^ 1^5·

Renuntieren van produ5lie^ 5)9
Refi^entie van executie^ 115

— niet te doeftt 180» 184, 200
Rys met bladeren niet te bran-
den^ 207
Roïle hoemen die houden faly 42. en-
de volg.

Roof van Kinders, 109

S. Fan

Saacken des Lands^
— der Stad vryheydt^
—— die fwaar zyn^
Salaris van Certificatien, 40, 131

28
16

118
39

127, 128

26, ^4, 57

225

executie^
overgiftent
tranjportt
verpachtinge.

Schapen te houden.^
Schepenen^
Schieten o^ymand^
School,

Schout^ -Λ» ende volg. Item 270
Foor Schout cnde drie Schepenen

tg pleyten,
Schomven^ 18, ιχζ, 277. ende volg.
Schulden aan een vander Echteluy'

den goet te verhalen^ 141

Schulden der Stad, en haar pra^

ferentie, 110, 136

Schutten, 229, 255, 237

Schutter^ ^ 37» ^ende volg. 2 81
Secretaris^ 34. ende volg,

Segel der Stadtt 25Ί.

Sleutelen der Stadt te bewaren, 9
Sleutelen op de baar leggen, 151
S ondaags niet te verkopen, 226
Sommeren^ 114

Stadsmueren niet te behangen, of

te breeckeny 229

Stads kloek te lujden, 20

Stadts fchult bi dwarfnacht te

innen^

110

228

230, Z51
240

Straten te onderhouden,
T. Fan

Tejckenen van Cunera, 2y jr
tefiamenten. 137

Timmeringh, 159« ende volg.

Ïimmeringb buyten de poort, 248
lorf graven, 239

T'orture te leggen^ 3

Tranfport van goederen, 124. ende
volg.

Tranfport niet te beletten, 134
V. Fan

Vechten^ 173, i'79
Fccbis^ inde Poorten,
FcrcU'iiS ΐΰ hoeden,
- te kopen,

Ferkopingh op ^pilHgc condemm-

119

190
115

tie.

Fergadcringb te maach-n,
Ferpachtitvh van Impdjl,

Uytdageih

Uytheerûfe tegen s lor geren.

1107

213

214
211

37
Sz

Foordeel van hlau, ^c* ends
volg.

Freede'breeckers, 197

- legden, 12, 196

Frye merckt^ ende volg*

Fuylni£e in poorten^ 161, z6z
W. Fan

Waacken, 9

Wapen drencken, 174.

TFaren ter merckt weygeren, 239
fVateringe der Stad, 25-2, 256
Weduwe voor de baar ujtgaan-

dct 15-2

Wcefnnefcrs^ 282. ende volg.
Ft 'eydsHi 2 5 7. volg.

Wfymeefler, 238

IFerckcf! te verbieden, 1 yS

Wicht, elle t^c. -242. ende volg.
Wyf geen fihulden te maackcn, 142
Wyf, ende Man. Siet, Man»
fJ illig decreett 130

PFilligê condcmnatte, 119

Winckeliers waren op haar uur

ie kopent 220

Woordvoeren^ 12946.

FINIS,

Vifch te koopent

- te verkopen^

P'leefch dat onganfch iSt
Vonnis te manen,

- regiflreren,

— wyien,

Voorfpraken, Sief, Procureurs,
Forderlick goet niet gemeen.

(jifi
nï

ORDONNANTIE

DER STAD

W Y c K.

yi. ORDONNANTIE op de forme en manier van Trocederen , voortaan te honden

voor den Gerechte der Stadt Wyck, gearrejieert by de Heeren
Regeerders dier Stad, den 29. Januar, M1)CLVI,

. I
' i

ii
1 1

'i ί

De Borgemeefteren ende Regeerders, ouden ende
nieuwen Raadt der Stadt Wyck, dagelycks voor-
komende verfcheyde doleantien over de trainif-
fementen ende disordres van de Proceduren , tot
merckelycke verachteringe ende prejudicie van
partyen,als die daar door ooek metgrooteendeexceffiveko-
Λεη worden faefwaart, Γ00 hebben voorgemelte Heeren Re-
geerders, tot weeringe van devoorfz. onbehoorlyckheden,
en met advys van die van den Gerechte. die alJes na be-
hooren geèxamineert, ende döen onderroecken hadden,
geordonneert ende ©ïftafueert , d'at de navolgende forme
van Procederen lltiirciyck geobferveerc fal worden. Alflè,

^erftelyek , dat voortaan » als voor defen, fullen wor-
den gehouden twee ordinïiris Horger-rollen, d'cene van
«yichen , endfe d'andere van alle opvolgende termynen;
welcke rollen alle weke des dingsdaags dienen Tullen in de
fomer des morgens ten acht, ende des winters ten negen

Dat neifens deièlve rollen noch M worden gehouden
een extraordinaris roHe, tot kollen van partyen , waar op
dienen lullen alle faken in materie van nrreft, ontwaringe,
bodeloon , gereet om gereet, endfe raaalichade, midsga-
ders van buyten-luyden tegen de ingefetenen ende borge-
ren defer Stadt ende vryheyt van dien, indien ende ibo
wanneer defelve tot vervorderiïige harer faken fpecialyck
fullen blyven leggen; alles indien partyen de vooriz.faken
op de voornoemde roIle aanleggen fullen willen, ende an-
ders niet. Ende fullen alle dagen op defelve extraordinaris
rolle de termynen percmptoirlick gehouden worden, ten
ware het Gerecht door de wichticheyd van de faacke oor-
deelde anders-te behooren, ende dat ter tyt toe op de pro ·
vifie fal zyn gedifponecrt, of partyen van buyten vertogen
fullen zyn, als wanneer de vooriz. faken ftillen worden ge-
bracht ende gerenvoyeert op de ordinaris rolle , alwaar
oock gerenvoyeert fullen worden alle difterenten op rc-
quefte, foo wanneer op de provifie in defelve oock gedi-
fponecrt fal worden.

ΙΠ.

Dat alle citatien op de voorfz, rollen ten minden vïer-
ende-twintigh uren te voren gedaan lullen worden , ende
in faken tegen yemant der opgefetenen in defe vryheyt, toti
minften tweemaal vier·ende-tv/intigh uren , voor dat de fa-
ke dienen làl : ende fullen de reipeüive üeurwtcrders op
de rolle haar biljet van de citatien gereet hebben endö
prefenteren, met aanteeckcniiige van dagh, ure ende tydt,
aan wien dc citatie gedaan zy, alles op pene van indliré.

Eeec eec 2 IV. Dat

-ocr page 1112-

ÎII4 GENERALE ORDONNANTIE

IV.

Dat geene fequeftcn ofte ichriftueren overgelevert ofte
Otitfungen fullen worden , dan die by een van de Procu-
reurs, of partye'n felfs (foo Avanneer zy hare requelle of-
te fchriftuere lelfs fullen hebben gemaackt; zyn onder-
teeckenc.

Dat de Procureurs gehouden fullen wefen alle faken >
daar inne zy willen verfóecken provifie, ofte appoinde-
hient decifoir op eenige exceptien , ofte incfdentale diffe-
renten, aehter ende gefepareert van hare andere gepreien-
teerde notulen te ftellen , om by de Gecommirteerden van
de weeck daar op voorts na behoorcn gedifponecrt te
worden.

VI.

Dàt de Procureurs haar notulen bp de rolle fullen moe-
ten ikllen 's daaghè voor't dienen van dqfelve, op pe^è
dat dcfelve notulen niet aangenomen, nemaar doorgehaalt
lullen worden.

Vii.

Énde foo herft yemànt by het appoin6temcnt van de Ge-
committeerden op de rolie befwaarc bevint , fal daai: van
reauditie mogen verfóecken , om alle ftucken overgele-
vert te worden aan 't Collegie des Gerechts , binnen acht
dagen na de verfochte reauditie, op pene van recht, mids
corifignerende de boete van twmtigh üuyvers, in iake niet
excederende dd ibmme van vyftign guldens, ende in meer-
der faken dertigh ifuyvers , ende dat hy zyn verfoeck vafi
reauditie ter rolle onder het appoindement bv den Secre-
laris doet aanteeckenen , ende de boete confignere binnen
den tyt van vier dagen t'federc dato des appointements, op
pene van defettie, londér dat den requirant zyn boete Ave-
derom fnl mogen lichten , ten ware bevonden worde het
appoinctemenc qualyck gegeveii te zyn.

Alle termyncn op de groote rolle, totten termyn van
bewys te diepen exclus , lullen wefen peremptoir van acht
dagen tot acht dagen; welverftaandézoo partye ongereetis,
óriime als dan te dienen, hem fal loopen den tydt van acht
dagen daar na , ende de voorfz. gehoudene termyn als dan
dienen voor compcl : beheltelyck dat in materie van boe-
dellcheydingh, ofte rceckeninge de termynen fullen loopen
vief weecken,

IX.

Gelyck oock by dë Schepenen ter rolle gecommitteert,
vier weken vérgoft fullen worden in faken daar inne van
groote fchriftueren gedient, ofte partye buyten deProvin-
éie is , indien fulcx aan de Gecommitteerden verfocht, de
overgeleverde fchriftuere vertoont, ende d'abfentie gealle-
i^eert worc^

Loopentie devacantie, diélngaan ftl den eerflenAugu-
fti , ende eyndigcn den eerflen Septembris incluys,en ful-
len geen termynen op de eyllchen nochte groote rolle die-
nen, foo dat den eerlkn dinghsdagh na de vacantiegehou-
den fal worden Vijor den rechtJagh, die ceiTerende de va-
cantie foude hebben gedient , 't welck oock in alle andere
vacantien van Paaflchen , Pinxteren ende Kersmiife plaats
hebben ikl. . ,

X r.

'Ïeri dage dienende van eyfch , of den gedaaghde com-
pareert , ofte niet , fuiien de Procureurs , op pene van
nullité ende de boete van twee guldens by haar te verbeu-
ren , exhiberen behoorlicke procuratie , ende haar eyichen
by monde op de rolle dicteren , ofte fchriftelick overleve-
ren, oock op een ende deielve notule van eyfch doen verfoeck
van provilïe, daar provifie plaats heeft.

XII. ,

De gedaaghde, ofte zyn Procureur met behoorlicke pro-
curatie op pene als voren als dan comparerende, mach ver-
fóecken viiie van eenige inftrumenten ende bewyfen , daar
van den eyfcher mentioneert, endecopye t'zynen koften,
doende fulcks by den Secretaris binnen vier-ende-twintig
uren onder de notule teeckenen j 't welck gedaan zynde,
jal den eyfcher door hem ofte zynen Procureur bimien drie
dagen daar na het verfoeck voldoen , op pene dat de no-
tu e geroyeert, ende dat den gedaaghde des verfoekende,
voor die reyfe cemparHtt, met begrootinge van korten ver-
leent fal worden.

XIII.

Ende foo den gedaaghde vermeynt tegen een derden te
hebben garand, die hem moet indemneren, ofte voor hem
intervenieren, fal den gedaaghde by de notule van eyich »
ofte biwnen twceraaal vier-ende-twintigh uren daar na
fulcks mogen allegeren, ende tyt veribecken, ende van de
inititutie van 't garand moeten doceren op de tweede naaft-
volgende rolle.

ΧΙΛ^

Geene van de Procureurs fullen mogeh abfentereh van de
rol» tenzy by expresconl'ent van de Heeren Schout ende Bor-
germeefteren,oppenedat hare notulen zullen geroyeert, hare
meefters interelfe repareren, ende daar-en-boven ter difcre-
tie van de Schepenen van de rolle getpulfleert worden,
welcke mutöe zy fullen betalen voor datie tot de rolle ge-
admitteert fullen worden j uytgefondcrt datfe by keiinelic-
ke fieckte excufabel fullen zyn.

XV.

Dat provifie verleent fal worden , gelyck tot noch toe
I gefchiet is , op publicque inftrumenten , en prive onder-
; ceeckende bekende geichriften , daar by yemandi tot be-
ualingh van penningh-fchald is verobligeert, ende van nü
voortaan op fchuldboecken ende kerfftocken van loofweer-
dige perfoneh, die defelve promtelick by ecdewillen fterc-
kcn, ten refpc£le van gehaalde waren, arbeytsloon,drinck-
fchulden , ialaris , ende bodeloön , ten ware den Rechter
UTt eenige confideratien bevonde anders te behooren.

XVI.

Des fullen de Schepenen ter rolle gecommitteert, in re-
gard van de provifien gedecerneert op de fchuldboecken
ende kerfftocken, &c. den gecondemneerde mogen verlee-
nen termimm Juris, te haarder difcretie , naar de groot-
heyt der fommen, ende qualificatie van de perfönen, mids
niet excederende den tyt van drie maanden, ende den ge-
condemneerde willende fulcken uytftel genieten , fal ge-
houden wefen Voor den voorfz. Gerechte te ftellen fu5ï-
ümte cautie tot voldoeninge vah de provifionele condem-
natie, Ibnder prejudicie van zyn recht ten principaal, ende
d'ade van borghtochte den triumphant doen infinueren bin-
nen drie dagen ., na dat hem de provifionele condemnarie
fal wefen geinfinueert, ende eens termimm Jurit genoten
hebbende , en ial daar na geen ander mogen genieten, al
waar't dat hy de fchult ten principaal quarne te bekennen
welck beken de Procureurs niet dan doof hare Meefters
felfs, of anders op fpeciale procuratie fullen mógen doen.

XVII.

Dat by een provifionele condemnatie fullen begroot wor-
den de koftcn van den proceiTe tot die tyt toe gevallen,
neffens de principale fomme onder fuffifante cautie voor
de fommatie te ftellen ende infinueren, iüllen worden ge-
executeert j mids dat daar van ende de principale fomme
reftitutie fal gefchieden metten intefeflè tegen den penninck
i'eftien , voor foo veel den eyfcher ten principale zynen
eyfch ontfeyt ofte gealtereert worc.

-XVlIl.

De provifionele condemnatie alfoo gegaan, ende den ge-
condemneerde geinfinueert wefendé, en fal den eyfcher iu
ihken niet excederende de fomme van vyftigh guldens, ten
principaal niet voort procederen , ten ware den gedaaghde
fulcks dede, die het vry fiil ftaan te doen, ende fulcks niec
doende binnen drie maanden, ial deièlve ftrecken tenpriif-
cipaal, ende gehouden worden vóór gegaan in krachie
van gewyfdey mids dat den eyfcher (indien iulcks begeert
wort) zyn fchultboeck ofte kerfdock , ende achterwefen,
daar op provifie gedecerneert is, by eede ftercke»

XIX. ' . -

Dat op geen provifie fal worden gedifponeert, daar na

dat den gedaaghde , die compareert, ten principaal ende
op 't vcrlbeck geantwoort, ofte daar van verfteecken, ofte
tegen de noncomparanten het tweede default verleent lal
weien , indien een van de twee citatien aan zyn perfooa
gedaan is, anders op 't derde default^ mids by relatie doen-
de blycken van de citatien, >

XX.

Dat ten dage dienende om op de provifie te difponeren,
partyen ten >vederzyden hare ftucken, mette aöen daar toe
noodigh, aan de Gecommitteerden ter rolle fullen leveren,
op pene dat op de ftucken by een alleen over te leggen,
recht ial worden gedaan ; ende foo zy beyde in 't overle-
veren van hare ftucken gebreeckigh blyven, fal die notule
worden doorgehaalt, ende de Procureurs in faulte blyven-
de, yeder verbeuren vier ftuyvers.

XXI.

Dat in faken van penningfchult, niet excederende de
fomme van vyftigh guldens, den gedaagde gehouden fiil
wefen op den eerften rechtdagh na den gedaenen eyfch
t'antwoorden, foo ten principaal met kennen ofte ontken-
nen van de hant, ftaande onder het gefchrift, daar uyt
geageert worc, op pene van defelve gehouden te worden
voor bekent, als op de provifie, ende daer by reftitueren

den

-ocr page 1113-

DER. STAD WYCK. tïO^

den eyfch, indien die fchriftelick is overgelevert : ende in
faken eicederende de voorfz. ibmme, ofte in fado confi-
fterende, zal den gedaaghde ten principaal, ende op ^tver-
ibeck antwoorden, met kennen ofte ontkennen als voren,
ende den eyfch relïitueren op de tweede rolle, op pene
van verftcck j ende zal den eyfcher voort mogen verioec-
ken difpofitif op de provifie , ende fo de provifie ontfeyc |
wort, voorts ten principale den gedaaghde doen citeren, '
om te dienen van intendit.

ΧΧΠ.

Als den gedaaghde niet gecompareert wefcnde, zyn de-
faulten daar na wil purgeren , zal alvorens de koften Van
de purge moeten betalen, ende gehouden zyn op denaaft-
volgende roUe te antwoorden peremtoirlick met kennen
ofte ontkennen van de handt, op pene als voren.

XXIU.

wort van intendit, zal den gedaaghde purgerende, by de
purge zyn antwoort met kennen ofte offtkennen van de
handt datelick overleveren, op petie vooriz. ende dat op't
intendit niet zal worden gedifponeert, ten zy het lelve be-
hoorlick is geverilïeen , met by voegingh van de gedaagh-
dens procuratie.

XXIV.

By het overleveren van ecnigë fchriftueren, paftye
wederom g^erellitueert moeten worden zyn fchrifiure, daar
van hy lell gedienc heeft , op pene van twee guldens te
verbeuren» ten Λναιε de gene , die fulcks aanginge, wilde

^v^». jfullen daar toe verfocht endegegoil worden letteren requn

Ende als na voorgaande verfteck van antwoört gedieht 'fitoir aan den Gerechte van de wooiiplaatfe van de gcriiy-
' ' " ' ' j . -i-I . .1- ^ ende dat partye, tegen wien die fullen worden ge;·

produceert, tydelyck worden geinthimeert,om de requill-
toiren te lïen Iluyten j die daar by kan voegen Intcrruga-
toria Juris.

XXXIH.

Yemarit geinthimeert woi dende vdor de Heeren Com-
milfarifen , om le refponderen in perfoon, fal door ded
Deurwaarder worden gelevertcopyevandeinthimatie.ende
van de articulen, daar op hy reiponderen Îlil,'twelck ge-
daan zynde, foo den geinihimeerde niet eu dompareerr, (lil-
len de Heeren Commilfarifen na dat haar lal zyn gebleec-

pye, datelyck verleencndcfault, ende een tweede inthima-
lie, om als noch volgens voorgaande inthimatie te refpon-
deren , op pene dat d'aangetrockene articulen fullen wor-
den gehouden voor bekent ; ende by zoo verre den gein-
thimeerde op de tweede gedane inthimatie niet en cumpa^
reert, fullen Comniiliariilèn verlcenen het tweede defoulc,
etide zo by de relatie van den Deurwaarder blyckt, dat
een van beyde de inthimaricn perfonelick zyrt gedaan, ful-
len de atticulen gehouden worden voor bekent : maar by
zoo verre geen van beyde de inthimatien aan de perfoon
van de geimhimeerde gedaan is, zal verleent worden by
het tweede default een derde inthimatie , op petie als vo-
ren : ende zoo den geinthimeerde als dan noch niet cn
compareert , zal verleent worden het derde default, ende
voor *t profyt van dien d'articulen gehouden worden vooi*
bekent.

xxxrv.

Den geifithifneerde zal moeten refponderen uyt zyn hooft,
ende niet uyt een gefchrifte, ten zy hy by eede wilde ver-
klaren I dat hy zyne reipönfiven felfs geconcipieert, ende
op het pampicr geftelt hadde, ende dat hy iulcks alleen-
lick tot verfterckingh van zyn memorie hadde gedaan, iii
welcken gevalle hy daar toe fal worden geadmitteert, enJe
anders niet^

XXXV.

Soo yemant gcciteert is voor CommiiTarifen tot het ge·*
ven van getuygenis der waarheyt op articulen van fchrif*
tueren ofte Interro^atoria, ende hem by de citatie gelevert
zyn copye van de articulen, ende ten geprefigeerdcn dage
niet en compareert, zal jegens hem verleent worden'teer-
fte default, ende een tweede inthimatie , op pene van eert
gulden ; ende andermaal verdaghvaart zynde, ende niet
comparerende , zal verleent worden decretemerït van de
voorfz. boete van een gulden , ende het tweede defiiult,
met een derde inthimatie, op pene van twee guldens ende
apprehenfie corporeel ; ende ten derde male geinthimeerÉ
zynde, niet comparerende, zal na voorgaande rapport van
Commilfarifen by het Gerecht worden verleent het derde
default, mitfgaders decretement van de pene van twee gul-
den , ende apprehenfie corporeel : 't en ware de getuygeti
van hare noncomparitie aan de Commilfarifen mffilante·^
lyck hadden gedoceert, daar op na behooren zal worden
gelet, waar toe op d'informatie ordinaris, ofte op de rolk'i
als aldaar buyten ordinaris produtlie de notule dient,

XXXVI.

Den tydt om te dienen van bewys, ende partye in per-
loon te hooren , fal partyen loopen vier weecken, na tlic
een van beyden van bewys zal hebben gedient, fonder dac
defelve zal worden geprolijngeert , dan uyt merckclycke
redenen, voor een reyfe tot veertien dagen , daar op de
Heeren Schepenen van de weeck dilcretelick fullen hebben
te letten.

XXXVII.

Den termyn om te reprochcren zal beyde de partj'eri
loopen drie wctcken, na tkit zy ten wcderzyden van bewys

F fff fff gedient.

(

s ;

r ί

}! t ·

Λ ,

Vf
I,;

( .

verklaren partye fchrifture Verniift te zyn, ofte niet te we-1 ken van de voorlz^ inthimatie , met leveriuge van de co-
ten te bekomen , ende voorts confenteerde defelve her-
ichreven te worden tot zyne koften, in welcken gevalle
hy van zyne Ichrifture zal mogen dienen , ende anders
iiiet.

XXV.

Die zyn tyt loopt om te dienen of te feggen, op 't gene
«iaar van zyn wederpartye den voorgaanden rcchtdagh ge-
dient heeft, zaï ièlver de notule moeten prefenteren, op pene
Van twee guldens te verbeuren.

XXV I.

Sonder dat van nooden zal wefen te verfoecken verftcck
óp eenige termynen, 't zy van antwoort, replicq,duplici),
bewys, reprochen , falvatien ende diergelycke , ofte oock
compel om te furneren ; dan zal voor verfteck gehouden
werden het verloop van den tyt, binnen den we eken een
yeder van zyn fchrifturen ofte andere termynen , na in-
hoüt van defe ordonnantie, hadde behooren te dienen, en-
de zyne fack ende ftucken te furneren, fonder dat hy op
de naaftvolgende rolle tot het overleveren zal worden ge-
admitteert, anders als met refufie van koften.

XXVIL

Waaromme alle noodeloole termynen * ende fonderlin-
ge mede den termyn van tc dienen van refponfiven, fchrif-
turen te vsriiTelen, prolongatie om te dienen van bewys,
publicatie van bewys ^ te dienen van inventaris, ende com-
pel om te furneren by deièn worden geprohiheert, ende
foo die ter rolle komen, by den Secretaris doorgehaalt ful-
len worden, als mede alle notulen van ftateringh, of daar
de termynen niet cfFeöive gehouden , ende de fchrifturen
ofte ftucken gelevert en worden, fonder dat de Procureurs
deii anderen daar in conniveren , of yet ter contrarie con-
fenteren fullen mogen.

XXVΙΠ.

Soo yemant op nieuwe feyten by duplicq gepoièert, by
additien wil fchryven, fal op de naaftvolgende rolle, na
dat gedupliceert is, moeten veribecken daar toe geadmit-
teert te worden , ende geadmitteert wefende, iàl daar van
moeten dienen op de naarvolgende groote rolle, 't welcke
niet fal mogen doen, foo maar fimpelick gedebattcert ofte
gepeififteert is, ten zy oiet refufie van koften.

XXIX.

Wanneer van bewys gedient wcfft, fal men den inventa-
ris met alle de ftucken ende verificatien in defelve gemelt,
fonder eenig defeât ( uytgenomen alleen d'ordinaris infor-
matien) moeten overleveren , om by partyen viile van elcks
ftucken genomen, ende copye van dien uyt handen vanden
Secretaris gelight te worden , ,op pene dat de notule fal
worden geroyeert ; ende fullen de facken ende ftucken
voorts in de Secretarye moeten bly ven, ten uyteynde van

XXX.

Ingelycks fal gefchieden, wanneer gedient wort van adlen
ende munimenten, op pene dat de notule geroyeert, en
die gene die gecompelleert wort mede van aaen te dienen,
verueecken lal wefen, indien hy op de naaftvolgende rolle

fulcks effeâuelick niet en doet, a! waar't IcHqon dat paf-
tyen in 't nemen van't di.fpofitif difcordeerdcn, alloo ΙιΫ
tot pericule van party fulcks évenwei iâl moeren docn^

XXXI.

Dat vooi-t aan geen interrogatoiren ofte certifïcatien vafi
jetuygen ( in 't leven zynde ) voor bewys aangenomen ful-*
en worden , ten zy delelve of voor Commiiiarifen vart
Wyck, of ter plaatie van der getuygens refidentie, ofte iii
eenige Steden gerechtelick zyn gerecoleert, partye advers
alvorens tydelyck ( met nomiiiatie van de getuygen, de ur<ï
ende plaatfe ) geinthimeert Wefertde § ani delelve te fiea
producerefi.

XXX IL

Ende indien de getuygen , à\e geHoort moeten worden,
zyn woonachtigh buyten het territorium van defe Sradr,

-ocr page 1114-

ÎII4 GENERALE ORDONNANTIE

veri.

gedient, ofte dat dén tydt om van bewys te dienen,
rtreeckenzalwefe.,.

De reprochen fullen gelyck overgelevert, ende op d'eer-
fte aanüaande groote rolle ten wederzyden gereitirueert,
als dan van falvatien gedient , in rechten geconcludeert,

ende geconfeiiteert worden te furneren binnen drie wecc- . , - ^

ï'pn OD Dene van recht eedaan te worden op de iïncken \ erfpachc-goederen genoeg en zyn, aan de vruchten vande
alleen van den genen , die zyn fack fal hebben gefarneert: j leenen , ende die oock niet genoeg wefende , aan de lee-
ende 7oo bevde de partyen den voorfz. tydt laten verltryc- j nen felfs, behoudens den Leenheer zyn recht, ende defel-
ken Vonder te furneren, zal den eerden furnerende zyn ; ve goederen Hellen in 's Heeren handen, met interdidie
furniiTement partye felver , ofte in zyn abfencie aan zyn aan de gecondemneerde, yan die te befv/aren ofteveralie-
Irivfintre ende aan zyn Procureur doen iniinueren, na neren , 't ieive infinuercnde ter Secretarye defes Gerechts.

^ ' - . · ^ ^ . .· ......1......·- ende aan denïhins-eripacht-ofte Leenheer, ten eynde de-

felvc niet en Iban over ecnige aden, dehandllellingeende
executie prœjudiciabei j ende dat alfoo gedaan zynde, fat
den Deurwaarder op den eerflen mercktdag, ende voorts
op twee navolgende mercktdagen, ten overflaan Van Schout
endeSchepenen vande weeck, by publicatie ende aflixie van
'in tegen- ! hilletten fuicks verkondigen , ende daar by notificeren, dat

len gecommitteert worden drie uyt den Gerecb.ce ,
feng de Secretaris en de Gefworens deier Ssede, i

woordigheyt van beyde de partyen haar fullen vervoegen
ter plaatfe conrcntieux , om infpedie oculair te maack'en,
oock hy haar fel ven door haren Secretaris (des noot z^ni-
de·^ eenige poinden fecretelick, ofte by partyen voor hare
inflruilie doen aanteeckenen , partyen mondelingh te ver-
hooren , ende accorderen is 'r doenÜck , zoo niet, hare
üucken ende veriiicatien te ontfangen , on) daar na aan 't
volle Collegie van den Gerechte , met overleveringe der
iiucken ende vcrificatieii , rapport gedaan , ende op de
quiEÎlie gedifj oneert te worden , het zy provifionelick, of
ten principaal, na gelegentheyt der faacke, 't en ware het
Gerecht nootlick bevondt , dat vorder diende gefchreven ,
of de verificacien gecommuniceerc , om te reprocheren,
in welckcn gevalle daar toe competentcn tydt zal worden
verleent.

X L.

Tegen een fommatie ende gecommineerde executie en
ical i^een furchcantie worden verleent, 'ten zyhetGerecht
blykt van de befu'aarnilie, daar opd'oppofitieoftefurchean-
tie wort gefundeert, en wefendè verleent furcheantie, zal
den requirant deïelve mer overleveringe van copye auren-
ticq van zyne re luefte ende appoinótemente , gehóuden
Avefen te doen infiiiueren aan zyn partye,ten langhflenbin-
nen twee dagen , ende binnen twee dagen daar na defelve
zyn requefte met zyn verificatien leveren in handen van den
Secretaris des Gerechts, om d'antwoord en deilukkenvan
partyen gefien , op 't ontfangen in oppolïtie , ende conti-
nuatie van de furcheantie , ofte afdoeningh van dien ge-
difponeert te worden, op pene van te careren de verleen-
de furcheantie, ende dat den triumphant fonder vorder de-
claratoir zyn executie zal mogen vervolgen.

En wefetide den requirant ontfangen in oppoiitïe, fal op
de eerfte volgende ordinaris Rolle moeten eyfch doen , in
cas van oppofitie , ende het different aldaar worden ver-
volgt van acht dagen tot acht dagen peremtoir, gelyck in
andere proceilèn gefchiet^t^t het furniilèment incluys.

Sententien ende condemnatien zynde verleent, fullen de-
felve na verworvene executoriaal, ter executie Avordenge-
ftelt, na verloop van tien dagen na depronunciaticvandien.

XLIIf.

Yemand tot betaling van penningfchuld zynde gecnn-
demneert, fal den Deurwaarder den gecondemneerde fom-

uren de fententie ofte
en gecondemneerde niet

binnen vierentwinti
te voldoen , ende c

ineren , om
condcmnaiie

parerende , fal den Deurwaarder zyn executie doen aan de
mobile goederen van de gecondemneerde, foo die genoeg
zyn tot voldoening der condemnatien , ende defelve mo-
bilen , na voorgaaiide gerechtelycke inventarifatie, nemen
in verfeeckerder hand, ende houden den tyd van acht da-
gen , na expiratie van welcken tyd, ende,de betaling van
de fententie ofte condemnatie niet zynde gedaan, foo fal
men de geëxecuteerde goederen, na voorgaande Publicatie,
om gereet geldt door den Deurwaarder doen verkoopen,
uyt welcke penningen men den triumphant zyn geadjudi-
ceerde penningen ende koften fal betalen , ende't over
fchot aan den gecondemneerde behandigen ; ende die alles
in foo verre de condemnatie bedraagt over de felligh gul-
dens , foo in regard van mindere fomme de Deurwaarders
de executie, inventarifatie ende verkopinge by haarfelven
lullen mogen doen. Des dat den Deurweerder wel fal heb-
ben te letten , foodanige goederen te executeren, die den

iêcondcmaeerde minft fchadelyck zyn, ende foo na doea- triiimphanc, ofte zynen Procureur , die des d«iaghs daar

aan

men de voorfz. goederen biwnen drie weecken na de lefte
publicatie, ten dage by de biljetten refpeöive uyt te druc-
ken , by openbaren opilig , ten overilaan van de gemeltc
Heeren Schout ende Schepenen iid verkopen, daar by al-
le ende een yegelyck, die eenige a£ïie op deièlvegoederen
ofte de cooppenningen van dien vermeyneh te'htbben,
het felve binnen drie AVeecken na de publicatie aan den Se-
cretaris hebben aan te brengen, op pœne van haar recht ende
actie te iullen zyn verileecken; ende fal men ten overftaart
ais vooren > ten geprsefigeerden dage de voorfz. goederen
publiquelyck verkopen^ ende de cooppenningen onderden
Gerechte conllgneren , ten behoeve van den geenen, die
daar toe gerechtist fal worden bevonden»
^ XLV.

Ende foo den gecondemneerde geen eygen, thins- erf-
pacht- of leengoed en heeft, fal den Deurwaarder zyn
executie dirigeren aan de aflien ende (chulderi , die den
gecondemneerde op anderen is hebbende, ende men hem
fchuldich is, ende des obferveren d'inftruilie van denHo-
ve van Utrecht Rub. van executie ende gyfeling, articulo
11. & fequentibus.

XL VI. ·

Laftendc by defen de Deurwaardefs, op pœne van fu-
fpenfie vàn hare officien, de condemnatien ipoediglyck ter
executie te leggen , ende foo haaft de penningen bekomen
hebben, die den triumphant over te tellen, ende hetover-
fchot aan de gecondemneerde te reftitueren.

XLV II. '

Ende indien de Deurwaarders cömpetenten tyd ende ge-
legentheyd hebben gehadt, om d'execiïtie te doen, ende
des onaangefien in gebreke gebleven zyn te executeren, foo
fal 't Gerecht den Deurwaarder paratelyck doen execute-
ren voor de fomme en de koften > waar voor hy d'execu-
tien uyt krachte van de condemnatien hem ter handen ge-
ftelt, hadde beboeren te doen , 't zy of de gecondemneer-
dens zyn fuffifant, ofte niet. , '

XLVHfi,

Dat de Deurwaarders fonder affiftentie van den Schout
fullen mogen reelick executeren aan de mobile goederen
viin de gecondeinneerderi tot hondert guldens toe, ende
daar boven met ailiftentie van den Schout, daar voot den
Schout zal hebben een oudfchild tor twee-ende-veertigh
ftuyvers.

XLfX. '

D^n in materie van gyfelinge , als de condemnatie is
verleent ad ilidum, ofte dat by den gecondemneerde geen
goederen ofte infchulden zyn te vinden , zal na voorgaan-
de iommatie ende renovatie der felver, ende na dat byden
triumphant de gyfelkoften , met ftel linge van borge is'c
noot, tot genoegen van den gyfelmeerter, fullen wefen af-
gefproken , den Deurwaarder den gecondemneerde per-
foonelick, indien hy te bekomen is, anders tot twee rey-
fen t'zynder woonplaatfe , zoo mondeiingh , als met een
ichriftelicke memorie t'zynen huvfe te laten, gyfelinge be-
ceeckenen, ende bevelen in gyfeÎinge te gaan , ter plaatfe
daar toe gedeilineertl binnen tweemaal vler-ende-twjntigh
uren·: ende indienfhy in de gyfelinge niet en compareert,
fal den Deur\mrder daar van maken relatie, ende deoge-
condemneerde andermaal , het zy aan zyn perfoon 'ofte
woonplaatfe , met fchriftelycke memorie als voren infinue··
ren, als noch in gyfelinge te komen binnen viér-ende-twin-
tigh uren: ende als dan niet comparerende, zal den Deur-
waarder van alles leveren zyn relatie in handen van den

lyk overeenkomen met de fchuld ende kofteni

XLIV.

Maar Γοο den Deurwaarder geen mobilen [genoegh en
vindt, lal hy d'executie moeten dirigeren aan de onroe-
rende goederen van de gecondemneerde, ende by gebreec-
ke van dien, of iöo die te weynich zyn , aan de thins- en-
de erfpacht-goederen , ende in geval daar geen thins- ofte

we'lcke' infinuatie den vooriz lydt van drie weccken als
dan eerll: zal loopcn, fonder vorder con^pel»

XXXIX.

In quicrtie van timrneringe, by requefle met behoorlyc-
iie conchific gemoveert, na'dat geantwoort zal wcfeu , iül-

■ ' d:e net-

-ocr page 1115-

IIII

der stad wyck.

veren dedudie van Ichade ende incereiTe', om by den Ge-
rechte , na Ibmmier verhoor van de gegyielde , ofte des
felfs Procureur , gctaxeert , ende zoo tót penningh-fchült
(is 't doenlick) geredigeèrt, ende aan des gecondemneer-
dens goederen , gelyck ander penningh-fchult, geexecu-
teert, ofte anderfins daaruytverfeeckertte worden, zooveel
het doenlick is, zoo verre de gyfelinge is gedaan, om te
hebben borge voor het gewyfde,

Li 11, ,

Van gelycken zal gefchieden , indien yemand gecon-
idemneert ad fadum , na gedane gyfelinge, ende gedecer-
neerde apprehenfie , hem abfenteert de voorfz, tweemaal
acht dagen.

LIV.

Indieii na de voorfz. taxatie de goederen ,daar aan d'exe-
cutie gedirigeert, ofte de verfeeckeringe gedaan fal wor-
den, notoirjick voor des triumphantsachterwefenoftepric-
tenfien fuffifant zyn, ofte dat yemandt voor de fuflifantie
wil caveren, zoo zal den gegyfeiden by provifie uytte gy-
felinge worden ontilagen , mids betalende de koikn van
executie, ende de gyfelinge tot die tyd toe gevallen.

LV.

Een uytheemfch perfoon binnen defcr Stadt ofte jurifdi-
öie gearreiieert of gedetineert zynde, zal den arreitant tot
de verteeringe van de gearrefteerde op de Gyiellvamer niet
meer betalen dan twmtig ftuyvers daags , geduerende
ter tydt toe den arreftant condemnatie tegen dfli gedeti-
neerde, het zy om te ftellen cautie pro judicato , ofte an-
derfints, heeft geobtineert, ende den gedetineerden tot vol-
doeninge van dien gefommeert, in welcken cas de vertee-
ringen vermindert fullen worden j gelyck hier voor artic.
II. ten aanfien van andere gegyfelde perfoonen is gefeyc,
ende voorts gcprocedeert na den inhouden van de articu-
len in materie van gyfeling geftatueert.
• Ende in zoo verre den gedetineerde verfoeckt in deten-
tie in een herberge te mogen blyven fitten op zyn eygen
koften, zal falcks mogen gefchieden, doch niet anders dan
byconfent van den arreftant, in welcken cas allede koften,
200 van verteeringen, ieges van de boden , als anders no-
dig geemployeert , komen fullen ten lafte van de gedeti-
neerden, uytgeibndert de voorfz. twintig ftuyvers's daags,
die den arreftant zal moeten debourferen: doch dat den her-
bergier , tot wiens huyfe den gederineerde zal worden be-
waart , ten lafte van de gedetineerde niet meer zal mogen
brengen, als dat hy, ende die hy by hem verfoeckt, (ui-
len komen te verteren, ende voor y^er van de boden des
daags tien ftuyvers, behalven vuer en licht, fonderdat delclve
eenigevordere verteringen ten laftevandegedetineerdeful-
len mogen doan, maar felfs betalen, *t welck aön haar fa-
laris gekort fal worden. En in geval over de verteringen
tuüchen den getineerde ende den weerd difpucen voorvie-
len ^ zal defelve weetd de verteerde onkoften by pertinen-
te fpecificatie ftellen , ende overleveren aan de Schepenen
van de weeck in der tyt, die deieive vifitcren, den gede-
tineerde ende boden daar op hooien , en defelve verterin-
gen taxeren foüen, alles furamierlick ende fonder eenig di-
lay ; ende fullen zo wel den gedetineerde , als de weert,
haar na defelve fâxacie, fonder Vorder beroep, moeten re-
guleren.

aan op de rolle vande arrefteo zil verfoecken default van
gyfelinge, ende in krachte van dien apprehenfiecorporeel,
dewelcfe hem zal worden verleent, heifens het decrete-
menc vande boete van twee guldens.

Na weicke gedecerneerde apprehenfie den gecondemneer- ^
de niet en zal worden gehoort, willende tegen de Ibnima-
ïie ende de gyfelinge in oppofitie komen, voor dat hy gy-
felinge zal hebben gepareert.

LI.

De gegyfelde zil d'eerrte acht dàgen fitten op feftien
iluyvers des daaghs, daar voor hem goede koft ende dranck,
als twee guldens bier, voorts vier, licht ende ilapenbydeii
gyfeimeeiier geleverc zal worden , ende acht dagen daar
aan fiittn op twaalf ftuyvers des daaghs, ende na advenant
worden getradeert : ende zoo hy daar na niet en voldoet,
zal geftelt Avorden op iès ftuyvers 's daaghs, daar voor hem
boven ilapen , vier , licht, niet meer gelevert zal worden
dan bier en broot.

LIL

Ende indien den gegyfelde, littcndein de gyfelinge, niet
en pracfteeri het facïuni, daar vocjr hy gegyil-lt is, "Ijinneri

IV,

Ende in gevalle den gedaagiie de fchult bekent, fal con-
demnatie verleent worden , 'endc dat onder korten uytlK'l
van tyd, foo den gedaagde lulcx verfoeckt, daar in Com-
milTariffen vande wecck na haar difctetie lullen difponereu,
onder behoorlycke cautie.

Indien den gedaagde de ichult ontkent, foo fal het be-
wys vanden eylcher worden geexamineert,'t welck beftaan-
de in een fchuldbocck of diergelycke, of in eenig inihu-
ment by den gedaagde onderteeckent ende bekent, liil daar
op condemnatie verleent worden , mids dat den eyicher
zyn fchuldboeck by eede ftl ftercken,

Doch by foo verre den eyifcher zyn fchuld als voren
niet en kan verifiëren, maar dat hy fulcks weet tebewyfcii
met twee irreprochabcle geiuygcn, ial hy die adduccren,
om by Cominiflarillen gehoort ende beeedigt te worden *
ende in cas deieive fchuld by haar met goede redenen van
wetcnfchap wordt beveiligt , ibl daar op condemnatie ver-
leent worden.

vn.

Gelyck oock gefchieden (al, foo den cyfcher met eenc
bequamegetuyge, ende voort met zyn eed zyn achterweien
wil beveiligen.

VUL

Maar foo den eyfcher geen bewys kan produceren , als
alleen zyne aftirmatie, fal men pariyen ibecken tc accor-
deren, ofte anders een van partyen des bcgeerende, dela-
ke ftellen ten keureede , ofte anders iullen Commiliarif-
fen den eyfcher zyn eyfch ontfeggen.

I X.

Ende indien den gedaagde niet en compareert, de cita-
tie aan den perfoon welende gedaan, ioo fal op d'eerfte
citatie condemnatie verleent worden, anders op de tweede,
in voegen vooriz.

Ordre nodende de Curateuren der defolate
boedels.

Ccn boedel in defe Stad, ofte vryheyd van dien zynde ge-
vallen defolaat, fullen de crediteuren vandc'n fel ven
boedel den anderen doen convoceren, onj op het nonjine-
ren van een curateur te reibiveren.

li.

Ende een perfoon voor het mcerendeel van haar daar
toe beraamt zynde, lullen zy aanftonts daar op requefteby
haar geteeckent aan de Heercn van den Gerechte preien-
teren, ende vcffoeckeu, dat de perfoon by haar genonu-
neert tot de curatelen gecommittccrt mach vporden.

UI.

Ende daar toe appoineement verleent zynde, fal den ge-
committeerden cutateur , voor dat hy eenige aéie van cu-
ratele ia! plegen , voor den Gerechte IteiJcn behoorlycke
cautie voor zyn adminiftratie.

IV.

Dat den curateur daielyctc daar aan, aan den Gcreclite
fal prcieotcercn requefte , ende daar by verfocken Gom·
miüüriikn, om de mobile iiocdercn, aflien ende crediten,
I^ fff lïf 4 fharen

Ψνο€6άυ6ν€η in kleyne faacken te houaen,

r\at in alle geringe faken , die niet en monteren boven
^de twaalf guldens, geen Procureurs fullcn mogen wor-
den gebruyckt, maar zal die gene, die aan yemand ten ach-
teren is, zyn debiteur door een Deurwaarder doen citeren,
met expreme van den eyfch , om binnen 24. uren daar na
op een donderdag te compareren voor Commiirarifen van
de wecck, om als dan mondelitig op den eyfch t'antwoor-
den , op pene dat by noncomparitie , of gebreck van ant-
woordt , op de aiîîrniatie ende eedt van den eylchcr, den
gedaagde daar inne zal worden gecondemneert.

i 1.

Ende indien den debiteur ten geprscfigeerden dage ende
ure compareert, ial den eyfcher zyn achterwefeti met de
oorfaack van dien , kortelyck by monde verhalen, ende
daar by exhiberen het bewys dat hy daar van is hebbenue>
ende daar op vtribeken condemnatie.

111.

Doch foo den gedaagde alvorens te antwoorden, ficii
wil bedencken , eÏide daar toe tyd verfocht, iàl hem gc-
de voorfz. twee acht dagen , zoo zal den'triumDhant, of worden drie dagen, ende na verloop van datdilayniec
die de gyfelinge heeft laren doen, op de roUc vaii arrelicn ί promtelyck antwoordende , fal den cylcher op condannu-
bfte maaiichade , de gegyfelde daar toe geciteert , overle-j mogen aanhouden.

I «i

f »

-ocr page 1116-

ÎII4 GENERALE ORDONNANTIE

ben , de defaulten mede gereeckent^ voor fubftantïele ter,
mynen. 3. ftuyv.

. Op cxtraordinaris rechtdagen , oock daar reconvehfie
is , midsgaders daar zy Collégien ofte buerfchappen die·
nen ) lullen de voorfz. termynen dubbelt weien , fonder
dat eenig ander falaris zal worden verdubbelt.

Dat geantwoort zynde , niet by de principale antwoort.
maar op de provifie by notule apart, party onder defelve
notule voor replicq, ende den gerequireerde voor dqplicq
lullen moeten perfiiieren, ende appoindement verfoecken,
londer daar voor meer te genieten, boven het voldingen,
rentebrieven, ofte ande- als een termyn.

' ^'üor het voldingen van de provifie fullen hebben in faac-
ken bedragende onder de ao. gulden, 6. iluyv.
Ende daar boven, 8. liuyv.

turjiteur de koppenningen fullen betalen, maar die ten eer- j Dat geen termynen fullen mogen worden gereecicenc van
ften brengen ende configneren onder den Gerechte ad ulum , differenten op requefle , noch dat zy meer fullen hebben
jus habentium, i voor 't nemen van conclufie in reauditie, dan een termyn.

VIII. I Voor een pleydoye in pleno Collcgio, in materie van

Dat by de conditiën geen langer tydt dan van twee ί pachtinge of anderfints, 18. ftuyv.
maanden 'tot de betalinge der kooppinningen geltelt -zal Voor een limpel termyn, daar by van falvatien gedienr,
worden. jende in rechten geconcludeert wort , die mede zal die-

IX.

Dat den curateur zal ontfangen hetrantfoen,omtotver-
Vfil van de oiikoilcn geemployecrt, ende het ovcrlchotge-
configneert te worden.

Dat den curateur geen proces zal inilitueren , dan na
voorgaande convocatie ende advis de crediteuren , ende
«laar in volgen 't goetvinden van de principaalfte van de-
feive. ^

Dit alles flriflelyck te oorveren, op pene van voor nul
té zullen worden gehoiroen 't gene contrarie dele articu-
len geplecgt foude mo^^en zyn ,'"ende behoudens de credi-
teuren tegen den curateur haar aflie van fchade ende inte-
reile.

Xll.

Alle de goederen verkocht zynde in manieren als voren,
zal den curateur binnen een maant daar na op den Stadt-
huyfe doen convoceren alle de crediteuren, ende aan haar
ten overlbian van de Heeren Gecommitteerden van den Ge-
rechte doen bchoorlicke reeckeninge , bewys ende reliqua
van zyn adminirtratie.

Xtll.

Dat na de confignatie der kooppenningen, door een van
dc Deurwaarders defer Stadt by publicatie , na voorgaan-
de klockgeflag ende afHxie van biljetten alle de crediteu-
ren fullen worden verdagvaart, om haar refpedive achter-
wefen op de voorfz. geconfigneerde penningen aan den
Secretaris aan te brengen , ende in preferentie ende con-
currentie te procederen binnen den tyd van drie weecken,
daar by inde citatie exprimerende een peremtoiren dag na
verloop van den voorfz. tyd , om van eyfchen van prœfe-
rcntie ende concurrentie te dienen.

XIV.

Dat op de notulen , daar by van eyfchen van prasferen.
tie ende concurrentie zal worden gedient, defelve credi-
teuren zal worden gepraefcribeert den tyd om binnen veer-
tien dagen daar na te furneren, op pene dat recht gedaan
zal worden op 't geene als dan onder het Gerecht bevon-
den zal worden.

XV.

Ende zal den crediteur , die maar twintig guldens ten
achteren is, mogen volllaan , mids zyn ichuld ter behoor-
licker tyd aanbrengende > ende furnerende daar van d'aéle
ncffens het bewys, dat tot verificade van zyn ichuld dient,
Ibndcr eenige andere termynen te houden , ofte a£ten te
lichten » ten ware d'andere crediteuren zyn achterwefen
wilden debatteren,dat hemluyden vry ïal ttaan , ende den
anderen daar tegen zyn defenlie.

Salaris van de Trocureurs.

Van haar partye te adduceren tot het pafleren van een Pro-
curatie , ende defelve te concipicren ende lichten , of
op te foccken, 1. üuyv. 8. pen.

Voor 't recht van retenu van ao tot 50. gulden, ftuyv.
Van hondert tot twee hondert gulden, 8. ftuyv.
Ende boveti de twee hondert guldens, 10. ftuyv.
Dat in criminele fa a eken , ofte die aangaan Collégien,
het retenu zal wefen dubbelt.

Item van alle fubftantiele termynen , van eens anders
faack te belevden , by monde ofte gefchrifte , feilen heb-

i nen voor compel, fes iluyv.

j Voor een reauditie lullen hebben na advenant van dc
grootheyt van de faack gelyck falaris, als voor het voldin-
gen.

Voor het maken van een requefte een blad groot, 8.
ftuyv.

Ende meer dan een zynde , fullen van yeder blad heb*
ben, ó. üuyv.

Van requeften ende andere ichrifturen buyten de rolle
over te geven, te lichten, exploiéten, ende relatie van de
infinuatie te lichten, 3.ftuyv.

Van het hooren pronuncieren van een appoinólementop
de Rolle, α. ftuyv.

Voor 't concipieren van een adle van catltie, ende defel-
ve te laten paiïëren ende infinueren, drie ftuyv.

Voor 't maken van een fcHrifture, van yeder blad com*
pres , ende houdende aan yeder zyde boven de twintig rer
gulen, met het gros van dien, fes ftuyv.
Ende onder de twintig regule/j, vier ftuyv.
Voor het copieren van de fchriftureii van yeder blad,
groot als voren, twee ftuyv.

Voor het maken van een fchriftuur articülatim, in Îà-
ken boven de twintig guldens, inventaris , declaratie van
koften , met het grolferen van dien, van yeder blad vier
ftuyvers, en onder de twintig gulden drie ftuyv. mids dat
yeder zyde van 't blad ten minften houd vyftien regulen.

Van fpecificatien ende extraden uyt fchuldboeken tc
fchryven, yeder blad, drie ftuyv.

Voor het quoteren van een Ichrifture» niet excederende
vier bladen, iullen hebben drie ftuyv. ende daar boven
fes ftuyv.

Voor 't diminueren van koften , vap yeder blad, een
ftuyv.

Voor 't maken van 't calendrier ia faken daar vanfchrif-
turen gedient is, en daar de fchrifturen in alles niet kon-
nen uytbrengen het getal van fes bladen, feven ftuyv.

Etide in faken daar de fchrifturen meerder zyn, veer-
den ftuyv.

Voor yeder getyge of parthye in perfoon te adducereo;
Commlifariffen ende Secretaris te fpreken , fullen hebbed
fes ftuyvers, mits vorderende relatie.

Voor 't maken van een billet, ende onder den Secreta-
ris te leveren, iullen hebben vier ftuyv.

Van een comparitie te houden voor Commiiîà-
riften , ünij partyen te hooren ende accorderen , acht
ftuyv. %

Voor een comparitie van boedelfcheyding ofte reee-
kening, daar inne de befoignes lang vallen, ende van par-
tyen te doen intimeren, en de CommiflTariilen ende Secre-
taris te fpreken, achrien ftuyv.

Anders als de befoignes gering ende in korten tydt ge-
eyndigt zyn, ofte de fake uytgeftelt wort, tien ftuyv.

Gelyck mede de Procureurs befoignerertdetn eenige fterf-
huyfen in *t maken van boedelcedullen als anders, voor,
yeder vacatie fullen hebben» achtien ftuyv.

Voor een comparitie in loco, ende aldaar verbaal te
houden , ende van Commiftariilèn ende Secretaris te fpre-
ken , ende partyen te doen intimeren, tien ftuyv.

Ende foo de comparitie valt buyten de Stadt, fal wefea
dubbelt geldt.

Ende foo eenig verbaal wordt geftelt by gefchrifte, fal
deiï Procercur van yeder blad hebben, gelyck vandefchrif-

turô»

t'haren Et overilaali te invencariferen , ende vervolgens
deièlve na gedane publicatie publiecquelyk te verkopen,

Dat den 'clirateur de a£lien ende infchulden des boedels
(Γοο haail: doenlyck is) fal innen» op pcËne ioo by verCuym
eetiige debiteuren mochten worden bevonden infoivent,
dat hy fal moeten refunderen de fchade daar door veroor-
fiackt.

VI.

Dat den curateur met advis van de Heeren CommifTari-
fen zal beramen ende ftellen de condiiien ftiet den vei koop-
dag van de onroerende goederen,
re adien.

V II.

Dat de refpedive koopers niet meer aan handen van den i

-ocr page 1117-

DER STAD MONTfÖORT.

ti!j

tùren hier voren is gefeyt. ,

Van alle niunimenten te verfamelen , bm te dienen van
bewys, in faken excederende twintig gulden , Jbilen heb-
ben vier ftuyvers , endc daar onder drie ftuyvers.

Van facken ende ftucken te vifiteren om te reprocheren,
ΐή faken boven de twintig gulden,ende "niet excederend'evyftig
gulden, fes ftuyvers, ende in andere faackentienftuyvers.

Waar voor den Procureur mede gehouden zal zyn co-
pyen van het noodig be\Uys,te lichten.

Van ftucken te furneren, zal hebben voor'tfurniiTement'
in faken excederende de femme van twintiggulden, ih fadb
confifterende, ende diergelycke, vier iluyv.

Ende in mindere fomme, drie ftuyv.

Van een inventaris te teeckenen, drie iluyv.

Van 'c iblliciteren van de lententie, naar dat dejaack
ten principaal zal \>/efen gefuineert, 'acht ftuyV. uytgelon-
dert van faken onder de 20. gulden half geit.

Van een fenieiitie te hooren pronuncitren, vier ftuyv.

Van een appel te doen aanteeckenen , d'aâe te lichten,
ende doen infinueren, fes iluyv.

Voor 't afiprekeh vart korten van gyfeling , vier ftuyv.

Van de lèntentie ofte aile van eondcmnatie te laten ma-
ken ende lichten , den Deurwaarder ofte partye te behaii-
digen, vier ftuyv.

Vari een fack te lichtenί ende partye recipiflfe te geven,
5, ftuyv.

Van een declaratie van koftien, met extraâ: uyt derolle
ende andere ftucken behoorlyck te verifieren, vier ftuyv.

Ende van mindere koften , drie ftuyv.

liera fullen de Procureurs hebben voor Vacatie ende dag-
geldt , als zy reyfen in de Stadt ofte Steden defel: Provin-
cie , drie gulden.

Ende als zy voor partyen reyfen ten platten lande bin-
nen de myle, dertig ftuyv.

Ende daar buyten , twee gulden.

Ende als zy ver reyfen buyten de Provincie , voor haar
daggeldt, vier gulden.

Mtds hare Meefters eximerende van de koften van de
verteering ende vracht.

Salaris voor del^eurwaarders ende Boden,

Voor het doen vàn een citatie , ende geven van de rela-
tie binnen de Stadt, twee ftuyv.

Buytèn de Stadt, fes ftuyv.

Van inthimatien ende inlinuatien, ut fupra.

Voor een fimpel arreft met relaas van dien, vier rtuyv.

Λ^ουΓ een gearrefteerde te detineren , ende daar by te
blyvetï , fulleii hebben yeder diè gebruyckc wort, over
dag ende nacht, 24. ftuyv.

Voor 't arrefteren van ceii fchip, ende fluyten van dien,
10. ftuyv.

Van Commiflarifeii ende Secretaris te laden Op alle ge-
rechtelycke aâen, twee ftuyv.

B'uyten^uyden dubbelt. ■ ν , ν

. ' Voor een fommatie, ende defelve eens te renoveren, In
faken boven de feftien gulden, binnen de Stadt, drie ftuyv.

Bbyten de ^tadt dubbelt geldt.

Voor d'executie van mobile goederen binnen de ftadr,
iB. ftuyv.

13uyten de Stadt, dertig ftuyv. . .

Behalven de wagenvracht in de Stadt, tien ftüyv,

Buyten de Stadt des fomers, dertig ftuyv.

Des winters , driegulden. ,

Voor 't bewaren van gepande goederen fullen wbrdeh
geloont ter difcretie van den .Gerechte,

Voorde verkoopihg van dien, en inmaning van de koop-
penningen , op yeder gulden, een ftuyv.

Voor het betccckcncn van gyfeling met het relaas, fes
ftuyv. . ^

Van in gyfeling te foeckeh, drie ftUyv.

VaII de gegyfclde , tegen vvien apprehenfie is verleent,
tè halen, 14. ftuyv.

Ende vaneen Affilient, 1«). ftuyv.

Ende van den Officier, twee guld., twee ftuyv.

Van fubhaflaiie te laren a;uiteeckencn, drie ftuyv.

Defelve te lichten eude infinueren met het relaas, vief

ftuYV. . · < , .

Publicatie van decreet, fes ftuyv.

Afligeren ende fchryven van biljetten tot drie in 'tgetal,
24. ftu^^ v.

Infinuatie van dien met relaas, Vier ftuyv.

V^an een relaas te concipieren ende grolleren van de ge-
dane decreten, achtien ftuyv.

Van een buyten-reys over dag ende nacht op haar felfs
koften, 3Ó. ftuyv. . . · . j Γ

Verbiedende de Deurwaarders wel expres eenige decla-
ratie van haar verdient falaris te maken, maar daar van te
ftellen een fommiere ende korte fpecificatie , daar vour ial
hebben twaalf ftuyvers.

Ende worden de Procureurs ende Deurwaarders rcfpe-
âive geprohibeert, eenig ander ialaris ordinaris ofte extra-
ordinaris^ 'tzy jüdicieel ofte extra-jjudicieel , van partyeti
te eylFchen, vorderen ofte ontfan^en, op pene van priva-
tie ofte fufpenfie van hare refpeÖive ampten » na gelcgenc-
heyt van faken.

Waar op nettelyck te letten de CommiiTarifen ende Se-
cretaris by defen word aanbevolen , ende van hare btvin-
ding aanftonts aan de Heereii van den Gerechte te rappor-
teren.

Aldus gedaan , geordonneert ende geftatuecrt by de
voorgemelte Heeren Regeerders , die aan haar behouden
de interpretatie ende veranderinge van dien. Aclum den
Raadt, den i?. January lófó. B. Schagen.

Ende gepronuncieert in 't Gerecht, ter audiëntie van de
rolle, op den Marty ló^ó, B. Schagen,

■

ORDONNANTIE

DER STAD

ΜΟΝΤ FOOR T.

VIL RESOLUTIE van de Ed. Mog. Heeren Staten V Lands van Utrecht, waar ùy

de Heeren Gedeputeerden worden geauthorifeert, om de Magijiraat
en Regeer ing van Montfoor t aen te β ellen, in dato den 1 x.T)ecemh,
MT>CXLIX.

Aangamde de Heerlykheyd van Montfoort, en hoe defelve aan ds Ed, Mog. Heeren Staten defer Provincie isover^
gegaan, met meer andere wetensiOaardige dingén defen aangaandekan de Lefer nafien Anton. Matthxus dc
Jure glad. cap. xi. & Ub. 3. de Nobilitat. cap. 1. p. 809.

Die Staten van den Lande van Utrecht, authorife-
ren by defen de Heeren Haar Ed. Mog. ordina-
ris Gedeputeerden, omme voorden aanftaanden
jaare te procederen tot het ftellen van de Magi-
ftraat ende Regeeringe van de Stede Montfoort,
yermogens het recht door den gedaanen koop van I Jaar

Ed. Mog. dienaangaande geacquircert, volgens de hande-
linge met den Heere Marquis van Wefterloo » Grave van
Olen, gepleegt in Auguft 1^48? zoo en als defelve Wel-

fjemelte Heeren Gedeputeerden ten mecften dienfte van
-laar Ed, Mog. ende welftant der Stede Montfoort fullen
bevinden te benooren.

. Gggg ggg Vill, ORDON.

-ocr page 1118-

ÎII4 GENERALE ORDONNANTIE

e Staten van den Lande van Utrecht, in ervarïnge
komende, dat in reguard van de Folicie endeJuOitie
binnen de Stede Montfoort , met 't geene daar
aan dependeert^ noyt eenige Ordonnantie of or-
dre is gemaackt of gearrcfteert, waar door veel
ciisordres ende difputen aldaar van tyd tot tyd zyn voorge-
vallen , ende by langer verloop noch meer te verwachten
flaan , hebben goed ende nodig gevonden (alvorens daar
op gehad hebbende her advis van den Prœfiderende ende
andere Raden vanden Hové Provinciaal van Utrecht ) te
arreileren de navolgende articulen , ende met eenen een
Lylle van'tSalaris, waar na een yeder iulcx rakende , ten
rcipede vande Policie , adminiflratie vande Juftitie, ende
àlleiî gevolge van dien , inidsgaders het eyllchen van lala-
ris, fich voortsaan fal hebben te reguleren.

I. Rubrycke,

Van Tolicie,
1.

η deîl eerflen , füllen by de Heeren Gedeputeerden Sta-
ten 's Lands van Utrecht jaarlycks binnen de Ste-
de Montfoort geftelc >vorden twee Borgemeefteren en-
de feven Schepenen , die neffens die gene die oyt te
vooren Borgermeefteren ende Schepenen zyn geweeft,
lullen maacken een Collegie , ende reprefenttren het lic-
haam van de Stede Montfoort, ende fainentelyck vergade-
ren op den eerften maandag in yeder maant, desvoornoens
ten negen uren , om te delibereren, ende te refolveren op
*t gene dePolicie ende welvaren der Stede raackt, ende daar
van zylieden kenniilè mogen neraen.

ί 1 ·

Doch dat yetwes voor val lende, 't welck geen uytftel kan
lyden , de Borgermeerteren 't felve Collegie t'allen tyden
extraordinaire fullen vermogen te doen convoceren.

1Π.

Dat 't felve Collegie alle jaar op den 24. January ( daar
van den 24. January 1666. eerükomende het eerfte fal zyn)
nomineren ial een dubbelt getal van achtien perfoonen,
om daar uyt de voorfchreve twee Borgermeefteren, ende
leven Schepenen geè'ligeert te worden , om voor den tyd
van een jaar in dier qualité te dienen.

IV.

Dat in 't voorfchreve Collegie niet fullen mogen wefen
leader ende Soon, noch fchoonibon, noch twee broeders,
of aangehoude broeders, dat by de nominatie fal worden
uytgedruckt, indien eenige der genomineerde perfoonen
den anderen foo naar in maagfchap bellonden, dattefamen
als Borgermeefteren ofte Schepenen op den lel ven tyd niet
en vermochten te fitten.

Dat den tweeden Borgermeefler fal hebben de admini-
flratie vander Staten ende Stede goederen ende inkomen,
ende daar van binnen vier maanden naar expiratie van ye-
der )aar doen behoorlycke reeckeninge, bewysendereliqua
ann 't voorfchreve Collegie: tot 't hooren van welcke reec-
keninge mede geroepen'fullen worden den Maarfchaick en-
de Schout van Montfoort.

Dat fonder goetvinden van 't voorfchreve Collegie, den
tweeden Borgermeefter geen nieuwe wercken ial doen ma-
ken of aanbeiladen, oock niet verpachten of verkopen ee-
nige Stads middelen of goederen,

"V II·

Dat het voornoemde Collegie van nieuwe ende oude
Borgermeefteren ende Schepenen ten voorlchreven dage
mede fullen nomineren een dubbelt getal vande gequalifi-
ceerfte ende fuffifantfte borgerenof inwoonderentotKerck-
meefters , V rouwen - huysnieefters , Man - huysmeefters,
Geeftmeefters , ende Gafthuysmeefters , om daar uyt by
Avelgewelte Heeren Gedeputeerden, niet continuatie vande
jonckfte in dienil zynde, mede in perfoontot dcvQorfz.re-
ipedive ampten geëligeert^e^wordeii.

Dat de felve geëligeerde perfoonen, ende die met haar
in dienfte vande voorfchreven huyfen zyn, geduerende den
tyd van haar bedieninge , niét fullen mogen hebben ee-
nige leverantie tot behoeve van de Ivercke ende andere

Godshuyfen , in welckers bedieninge zylieden refpeélive-
lyck zyn.

IX.

Dat oock by defelve geen goederen of inkomen fullett
mogen werden verpacht, geen penningen op intereiTe uyt-
gefet , ende geen nieuwe wercken gemaackt , anders als
m,et confent ende goetvinden vande Borgermeefteren inder
tyd , op poene dac al 'c felve fal komen t'haren particuliere
lafte.

Dat de voorfz. Kerckmeefters » Vrouwen-huysmeefters,
Man-huysmeefters, Geeftmeefters ende Gafthuysmeefters,
binnen vier maanden naar expiratie van yeders dienft, van
hare refpedive adminiftratie, fullen doen behoorlycke ree-
keninge , bewys ende reliqua, ten overftaan ende in voe-
gen hier vooren in regard vanden tweeden Borgermeefter
is geftatueert 1 fonder dac zylieden voor haar dienften, of
voor 't doen of hooren ende iluyten vande reeckeninge 4
zylieden, of de auditeurs, eenige leges of verteeringe fullea
mogen genieten, of in reeckeninge werden gebracht.

11. Rubrycke.

, Van Stijl ende manier e van Trocederen^
mitsgaders van Executien ende Gy-
felingen^

i^Jat den Schout, mitsgaders Borgermeefteren ende Sche»
^ penen inder tyd der Stede Montfoort, fullen reprefen-
teren het Collegie van Juftitie ( in weick Collegie mede
niet fal mogen wefen een oom ende neef) ende fullen van
veertien dagen tot veertien dagen op dingsdag fmorgens ten
negen uren des voornoen? ordinaris rechtdag houden, uyc-
gelbndert inde vacantien, die gehouden fullen worden als in
andere ^den defer Provincie, doende recht in alle faken
t'harer kennilfe behoorende , uytgefondert die refulteren
uyt wedden ende fpelen> daar op geen recht fal worden ge-
daan»

ir.

Dat niettemin t'allen tyden op 't verfoeck van partyen ,
extraordiftaris rechtdag fal gehouden worden, oock voor-
noens in faacken van arreften, ontwaringe ende andere la-
ken in maalfchade beftaande, ende daar peryckel inuytftcl
is, fonder aanfien van vacantie.

II f.

Dat Schout, Borgermeefteren ende Schepenen niet ful-
len mogen prefent zyn, als eenige faacken dienen die haac
aangaan , of daar uyt zy eenich voordeel direilelyck of in-
direilelyck konnen genieten.

IV.

Dat alle citatien fullen moeten gedaan worden inordina-
ris faacken, ten minften vierentwintig uren te vooren, en-
de inde voorfchreve extraordinaris faacken, 'sdaachs te vo-
ren voor Sonnen onderganck, op poene van nullité.

Dat een yegelyck voor den Gerechte zyn eygen faac-
ken fal mogen beleyden en defenderen, 't zy by monde of
gefchrifte,'"of daar toe gebruycken een Procureur, ofte ge-
machtigde.

VI.

Dat partyen ende haren Procureur, of gemachtigde, hare
faken voor den Gerechte bloots hoofts ende reverentelyck
fullen bedingen 1 fonder hare partyen te rnjurieren, drey-
gen of miifeggen , op pœne van drie gulden t'eicken rey-
fe te verbeuren.

VIL

Dat ten dage dienende van eyfch, het zy den gedaacUde
compareert of niet» den eyfcher of zynen Procureur, met
exhibitie van zyn procuratie zynen eyfch op de Rolle fal
dideren , of fchriftelyck overleveren, oock doen verfgccJc.
van provifie in een ende den feiven eyfch, in faacken daar
provifie plaats heeft,

VUL

Ende indien den gedaachde of zynen Procureur compa-
rerende, verfoeckt te hebben vifie van eenich inftrument of
inftrumenien > daar op den eyflcher hem fundeert, of daar

vaR

Vlll. ORDONNANTIE o^ de adminiflratïe zoo van de Tolitïe^ als Juflïtie der Ste-
de Montfoort, gearrefieert by de Ed: Mog: Heeren Staten
Lands van 'Ό tr echt y den 24. Oöfob. MT>CLXV.

-ocr page 1119-

DER STAD MONTFOORT. ITlt

Van hy by zyn eyfch mentioncert, ofte oock exhibitie van
fchukboecken, of kerfftacke/i, midsgaderscopyeofextrad
uyt deCelve t'zynen kofte , cnde fulcks datelyck of binnen
vierentwintig uren onder de notule van eyich doetaanteec-
kenen , falden eyflcher gehouden zyn die vifie ende exhi-
bitie, met leveringe van copye of extradt, binnen drie da-
gen te doen , op pœne van royeringe vande notule, ende
dat den gedaachde ( indien hy liilcks verfoeckt) voor die
reyfe comparuit fal worden verleent, mee de kollen op de
RoUe te begrooten.

Indien oock den gedaachde of zynen l'rocufeür compa-
rerende , furtineert guarant tegen een derde te hebben , of
dat den felven hem moet indemneren ende voor hem in j
rechten treden , zal den gedaagden verleent worden tyd |
om te antwoorden, na dat zyn autheur in guarant geroepen '
zynde zal hebben geantwoord , mids vande inftitucie van 't
garant ter rolle gedoceert werde op den eerilen navolgen-
de rechtdach.

Dat den gedaachde gehouden zal wefen op den eerften
naaltvolgenden rechtdach , naar dat eyich gedaan of daar
van gedient is, ten principaal ende op 't verlbeck van prt)-
Vifie in eene fchriftüre of notule t'antwoorden , met cen-
nen of ontkennen vande hand of handmerck ftaande onder
het inftrument daar uyt geageert word , op pacne dat die
hand of handmerck gehouden zal worden voor bekent, en-
de by provifie namptilièment gedecerneert, in iaken daar
fulcx plaats heeft.

XI.

Ende indien den gedaachde eenige exütptien wil propo-
neren , zal fulcx t'eenemaal t'feftèns moeten doen, ende
dien onvermindert ten principaal foo tegens den eyfch als
provifioneel verfoeck conclufie nemen met kennen of ont-
kennen als vooren , ten ware hy proponeerde de exceptie
declinatoir, ende van litispendentie , of rei judicatccv

XII.

Als yemand van partyen wil vei foecken cautie om het
gewyfde te voldoen, zal 't felve moeten doen voor en aleer
inde faacke is gelitisconterteert, ten ware de conditie van
partyen, hangende den procelïè, verargerde , in welcken
gevalle oock na de litisconteftatie borge voor 't gewyfde
zal mogen Λverden verfocht, ende fullen zoo wel den eyf
fcher als verweerder foodanige borge moeten ftellen, ende
zoo zy geen borge weten te bekomen , hun daar van by
eede purgeren , ende onder 't Gerecht leveren inventaris |
van hare goederen , ende beloven die in prejudicie van't
gewyfde niet te fullen verminderen.

XIII.

Ende ingeval Ie een vande partyen buyten de Jurisdiilie
vanden Gerechte woont, zal des verfocht zynde, moeten
eligeren een woonplaatfe onder den Gerechte, alwaar men
alle exploiden , die aan haar te doen vallen , zal mogen
doen.

XIV.

Dat provifie zal worden verleent oppublyckeinftrumen-
ten, ende privé ondefteeckende bekende gefchnftcn, daar
by yemand tot betalinge van penninckfchult is verobligeert,
als mede op fchukboecken ende kerfitocken van geloof-
Avaardige perfoonen, die defelve promptelyck by eede wil-
len ftercken, ten refpeöe van arbeydsloon, geleverde wa-
ren , falaris ende boodeloon , ende van gelycken oock
drinckfchulden, die binnen't halfjaar verfchuldichtzyn,ende
niet excederen de fomme van tien gulderi, ten ware het
Gerecht uyc eenige confideratien bevonden anders te bc-
hooren,

XV.

Dat by 'c decerneren van provifie, in regard van fchukboec-
ken ende kerfftocken den gecondemneerde mede zal worden
verleent terminus juris ter difcretie van den Gerechte, naar
de grootte van de fomme, ende qualifïcatie vanden gecon-
demneerde , mids in groote fomme niet excederende den
tyd van vier maanden , ende dat by den gecondemneerde
daar voor ( edoch foifder prejudicie van zyn recht ten princi-
paal ) binnen den tyd van veertien dagen behoorlyck cau-
tie werde geftelt.

XVI.

Dat oock by 't verleenen van provifie mede zal vallen
provifionele condemnatie van de koflen tot die tyd toe ge-
vallen , ende deielve fummierlyck getaxeert , ende inde
condemnatie geftelt, om gelyckelyck onder cautie geint te
worden.

XVÏI.

Dat op geen provifie zal worden gcdifponeert, dan naar
dat den gedaachde d e compareert, ten principaal ende op 'c
verfoeck vah provifie zal hebben geantwoorc, of daar varj
verfteken is , of dat tegens de noncomparanten twee de-
faulten zyn verleent, indien een vande twee citatien aan
zyn perioon is gedaan , of dat uyt een publyck of privi
beteeckciit gcichrift geageert wort, of om nieuwe letteren
van executie op een verjaarde condemnatie te hebben, of
dat die jegens de erfgenamen of andere executabel verklaart
zal worden, anders op het derdedeffaulc»

X Vin.

Yemand geciteert zynde om de arrementen van den pro·»
ceiiè aan te nemen , lullen by 't verleenen van 't iweedc
default de arrementen gehouden worden voor aangeno-
meii , cnde partyen geordoiincert met eene citatie cc pro^
cederen na de Itfte retroaden.

XIX.

Als den gedaachde geconiparecfi weferide , voorgaande
deftauittn wil purgeren , zal de koften van purge alvoren
moeten betalen , ende gehouden zyn op den na'^aftvolgcn-
den rechtdach pcrempioirlyck re antwoorden in voegen en·*
de op )eyne hier vooren geftatueert, blyvende niet te nun
de geobtineerde provifie van waarden.

XX.

Doch den gedaachde comparerende op de notule, als ge-
dient wort van intcndic , zal tot purge niet worden geaJ-
raitteert , ten zy hy met eenen in voegen als voren ant-
woorr,

XXI.

Dat gedient zynde van intendit, daar op tiiet zal worden
gedilponeert, ten zy den felven intendit met alle verifica-
tien daar toe dienende gefurnecft is , fonder dat genoech
zal zyn, dat den eyiicher prefenteert zyn achterwefen by
eede te ftercken , maar fullen de feyten van den intetidic
behoorlyck moeten worden bewefen, uytgefondertinkley-
ne faken bedragende tien gulden ende daar onder , waar
inne op affirn)atie by eede vanden eyflcher condemnatie
zal vallen , oock inde kollen : welcke condemnatie inde
koften oock plaats zal hebben, alwaar't dat den ey/lcher
zynen intendit behoorlyckgefurneerthebbende, zyueneyich
ontfeyt wierde.

XX li.

Dat niet van node ϊύ weien te veribecken verfteck op
eenige termynen, 't zy van antwoort , replycq, duplycq,
bewys, reprochen, falvatien of dlergelycke, dan zal voor
verfteck gehouden worden het verloop vat» den tyd, bin-
nen den welcken een yeder van zyne ichriliuren hadde be-
hooren te dienen, welcken tyd zal lopen van veertien da-
gen tot veertien dagen , uytgcfondert dat den tcrniyn van
produüie voor eene reyfe ( indieu'c Gerecht op't vtrfocck
van partyen fulcx goet vint) zal niogcu worden gepro-
longeert,

XXIII.

Ingevalle by duplycq nieuwe feyten zyn gepofeert, zal
den eyiicher daar jegens mogen fchryven by triplycq ofte
additien , mits daar daar toe verfocht ende naar iómmier
verhoor, van 't Gerecht admiflie hebbende geobiinetrt,

XXIV.

Dat de faacke volfchreven zynde, ende een van party-
en willende nemen difpofityf by aâen, ende de andere fu-
ftinerende, dat partyen in feyten contrarie behooren te wor-
den gercguleert, lal den requirant van foodanige fuftenue
mede difpofityf by aden moeten nemen, tot pericule van
de gene die lulcks verfoeckt, den geleken inde kofteii ö-
ver 't nemen van difpofityf by atlen fal werden gecondem-
neert , indien 't Gerecht verftaat, dat difpofityf in feyten
moet werden genomen.

XXV.

Dat geen depofitien van getuygen ïn *c leven zynde t
voor bewys fullei) worden aangenotnen , ten zy de felve
voor Commiffaris van 't Gerecht, of ter plaatfe vande ra ·
fidentie vande getuygen gerechtelyck zyn gerecoleert, par-
tyen alvoorens met nominatie vande getuygen, tydt endi
plaatfe , om de produâie der felver te fien doen, geinthi-
meert zynde,

XXVI.

Ende indien de getuygen woonen buyten de jurisdictie
vanden Gerechte , fullen veribcht ende verleent worde»
letteren requifitoir aan den Rcchter vande plaatfe, daar de
getuygen woonen , ende partye geinthimeert om de requi-
fitoiren te fien fluyten , ende de getuygen te fien produ-
ceren.

XXVIi.

Die geinthimeert word om te refponderen in perfoon,
zs\ gelevcrt werden copye vande articulen, daar on de
Gggggggx refpoii-

:jï ,
ίί t

'' 't

-ocr page 1120-

ϊϊΐβ ^ GENERALE O R D O Ν Ν A Ν Τ i Ε

—^

rcfponfiveii worden verfocht , ende indien, hy niet compa-
reert , znl tegen 'hem verleent worden deiïlmlt ende een
ander inthimacie om als noch in perfoon te rciponde'ren,
ende iirgevalle hy voor de tweedemaal geinthïmeert zynde
niet en comjlireert , ihllen de artiéulen ende inftrumcnt,
'daar op de refponfiven werden verfocht, gehouden wei-den
voor bekent , fonder eenig vorder declaratoir, eiide dit
voor zoo veel de articülen deS geinthimeerdens fadüm coa-
cer neren.

XXVIIT.

Indïcn yemand verdachvaart wörd om te geven getuy-
geniiïè der waarhe'yt met levei-inge van copye vande ar-
ticülen , *t zy van interrôgâtorien of fchrifturen daar op
die depofitie werd verfocht , ende ten geprefigeerdcii tyde
ïiiet comparerende, zal tegen hem verleent worden het ecr-
fte default, met een ander inthimatie, op de p3cnev:;ntiin
iluyvers, ende atidermaal geinthimeert zynde ende niet com-
parerende i zal boven decretement Vande voorfchi-eVe pœ-
rie van tien ituyvers verleent worden een derde inthimatie,
op pœne van twintich iluyvers , eride apprehenfie corpo
reel, ende in gevalle den lelven voor de derde reyfc gein-
thimeert zynde, niet en compareert , zal de voorlchreven
pœne van tAvintich ftüyvers ende apprehenfie corporeel
gedecerneert werden , ten ware de getuygen fuffifante re-
denen haddeh vati haaf noncomparitie, die iy felfs of door
anderen deii Gerechte fullen bekent maackèn,

XXIX.

Dat partyen op cene notule te gelyck fullen dienen van
reprochen , of reprochen Vati rechten employeren, ende
default verleent in reguard van de geehe die in gebreecke
blyft om te reprocheren, ende zaldennaaftvolgenderecht-
dach werden gefalveert ende in rechten geconcludeert, en-
de by 't Gerecht voorts partyen hinc inde werden geor-1
donneert hare ftucken te furneren , binnen den tyd van
veertien dagen , op poene dat op een compel van drie da
gen na infinuatie recht zal worden gedaan, alleen op de
iUicken van de gene die aan zyn zyde behoorlyk zal heb-
ben gefufneeft, Tonder dat van rióode zal zyn eenich ver-
der compel te doen of verfoecken.

XXX,

Dat in faacken, daar inne de Schepenen haar bevinden be~
fwaart, het Gerecht yder van partyen zal ordonneren, inne
te leggen een redelycke ende behoorlyckè ibmrné van pen-
ningen , om alvoorens te fententieren , te halen het advis
van gepradifeerde Rechtsgeleerden , ende indien yemand
vande partyen in gebreecke blyfc zyn penningen in te leg-
gen, zal den Schout die verfchieten op zyn ^ewin van den
derden penninck meer, ende daar voor parate executie
doen.

, . XXX r.

Dat alle fententien ende condemnatien fullen verjaren in
den tyd van twee jaren, ende daar na niet ter executie ful-
len mogen werden gellelt, ten zy daar op nieuwe letteren
van executie zyn verleent.

XXXfl.

Dat in reguard van fententien of condemnatien daat' by
yemand tot penninckfchuld is gecondemneert, den Ge-
rechtsboode alvoorens zal fommeren , ornme binnen 24.
uren de fententie of condemnatic te voldoen , ende fulcks
niet parerende, zyn executie ten overftaan vanden Schout
doen aande meubile goederen vanden gecondemneerde, in-
dien die tot voldoeninge vande fententre ofcondemnatiege-
ïioech zyn , ende defelve meubilen naar voorgaande inven-
tariiarie nemen iu bewaarder hand, ende houden den tyd
van acht dagen,ende indien den gecondemneerden binnen
den tyd van acht dagen de fententie of condcmnatie niet
voldoet , defelve meubile goederen voor gereecf geld pu-
b'iquelyck verkoopen , gevende daar van aan den trium-
phïint zyn toegewefen penningen ende koften, ende het
overfchot aan den gecondemneerde, welverftaande dat men
ibodanige goederen in executie zal nemen, die den gecon-
demneerden minft hinderlyck zyn , ende maar ter^bedra··

f;inge van 't achterwefen, ende de koften iöo naa als doen-
}ck is.

ΧΧΧΙΠ.

Ende indien den Gerechtsboode geen meubile goederen
genoeeh vint, zal zyn executie dirigeren aan de onroeren-
de eygèn goedefen vanden gecondemneerde, ende by ge-
breecke van dien, of dat die nietgenoech zyn , aan thins-
of erfpacht goederen , ende fo0 verre daar geen thins-of
erfpacht-goederen genoec^ zyn, aande vruchten vande leen-
goederen", ende die vruchten oock niet genoech zynde, aan
de leengoederen felfs , behoudem het recht van den leen-
heer, ende defelve goederen ftellen in 's Heeren handen,
met verbot aanden gecondemneerde van die tè alieneren
oir bezwaren, infinuerende't felve mede ter Secretarye van
't Gerecht, ende aanden thins-erfpacht-ofte leeiiheer, ten
eynde deieïve niet en liaan over eenige aâe tot prjcjudicie
vande handftellinge ende execune , ende 't ielve alioq ge-
idaan zynde, ial den Gerechtsboode op den eerften merciït-
dag , ende voorts op twee navolgende mercktdagen ter
prefcntie vanden Schout ende Schepsenen by publicatie van
den Stadhuyfe , ende affixie van billetten 't felve verkon-
digen , ende daar by dat men de voorfz, goederen binnen
drie weecken na de lefte publicatie , op feeckeren dag by
de rcfpettive billetten uyt te drucken > by openbaren op-
flag tèn over (laan van den gemelten Schout ende Schepe-
nen 7λΙ verkopen, met bevel aan allen ende een yeder die
eenige actie op defelve goederen of kooppenningen van
dien verri.eynen te hebben , dat zy defelve binnen drie
weecken naar de lefte publicatie aanden Secretaris aanbren-
gen, op pxne dat zy van haar recht ende aótie veriteecken
lullen zyn, ende fal liien de voorfz. goederen ten gepreii-
gecrden dage , voorts ten overftaan als vooren publicque-
lyck voor geregt geld verkopen , ende de kooppenningen
iv-erdcii geconfigneert onder den Secretaris , ten behoeve
van die geene die bevonden fullen worden daar toe gerecli-
dgt te zyn,

XXXIV.

Dat gelycke Pilblicatien lullen worden gedaan, ende de-
felve fulemnitéyten geobierveert in willig decreet.

XXX V.

Indien den gecondemneerden geen eygen, thins-, erf-
pacht- noch leengoederen en heeft, lal den Gerechtsboode
zyne executie dirigeren , aande adlien ende ichulden, die
den gecondemneerde op andere heeft ï ende men hem
fchuldig is , ende daar inne procederen, fulcks by de in-
iiruüie van den Hove i^rovinciaal dien aangaande is ge-
ftatueert.

xxxvi.

Dat in materie van gyfelinge , te weten als de condem-
natie leyt ad fadum, of dat geen goederen of infchulden te
vinden zyn, den Gerechtsbode naar voorgaande fommatie
den gecondemneerde perfoonelyck, indien hy te vinden is,
anders tot twee reyfen t'zyner woonplaatfe, foo mondeling
als met een fchriftelycke memorie ^ gyfelinge fal beteecke-
neii, ende bevelen in gyfelinge te gaan ter plaatfe daar toe
gedellineert, binnen tweemaal 24. uren , ende indien hy
in gyfelinge niet en komt, fal den Gerechtsbode daar vaii
maacken zyn relatie, ende den gecondemneerde andermaal
't zy aan zyn perfoon , of aan zyn woonplaatfe met fchrif-
telycke memorie als vooren, infinueren als noch in gyfe-
linge te komen in 24. uren , ende als dan niet komende,
fal den Gerechtsboode van alles relatie leveren aan den
triumphant of zynen Procureur, die ten eerften rechtdach
fal verfoecken default van gyfelinge , ende in krachte van
dien apprehenfie corporeel, neilens decretement van de
pœne van twee gulden , alle 't welcke aanftonts fal wer-
den verleent.

xxxvn.

Tegen V/elke gedecerneerde apprehenfie, indien deng;^
condemneerde wil oppoferen, hy niet fal worden verhoorc,
voor dat hy de gyfelinge heeft gepareert.

:XXXVIIL

Dat den triumphant de eerftc acht dagen tot de veftee-
ringe vande gecondemneerde betalen fal 's daags eene gul-
den, de.tweede acht dagen 'sdaachs feftien liuy vers, ende
ioo den gecondemneerde alsdan niet en voldoet, yeder dag
acht ftuyvers.

XXXIX. _

Ende indien den gecondemneerde inde Gyfelinge fitten-
de , binnen veertien dagen naar dien hy is gegyielt, 't fa-
dum daar toe hy gecondemneert as niet erf prœfteertfal
den triumphant { den gegyfelde daar toe geciteert zynde )
op een rechtdach overleveren dedudie van fchade ende in-
trefte, om by den Gerechte, naar fummier verhoor vanden
gegyfelden of zyn Procureur, getaxeert, ende 't fadum tot
penninckfehult is 't doenlyck geredïgeert, ende aande ge-
condemneerdens goederen gelyck andere penninckfchuldc
geexecuteert , of anderfints daar uyt verfeeckert te wor-
den , foo veel het doenlyck is , indien de gyfelinge is ge-
daan om te hebben borge voor'tgewysde.

XL.

Van gelycke faf gefchieden , indien yemand ad fa<5l âm
gecondemneert zynde,na gedane gyfelinge endegedecer-
neerde apprehenfie hem 14 dagen abfenteert. /

XLl.

Indien nadevoorfchreve tai'x^atie de goederen, daar aan de

execu-

-ocr page 1121-

DER STAD MONTFOORT. Î117

executie gedirigeert t of de verfekeringe gedaan fal wor-
iien , notoirlyck voor des triumphanfs achterivefen of pre-
tenfien fuiHiânc zyn , of dac yemàiid voor de fuffiraiitie
wil caveren , zoo fal den gegyfelden by provifie uyt de
gyfelinge, wordçn qntHagen, niids bewlende de koften van
de executie endegflelinge, toe die tydc toegevallen,

XLIJ.

Alle gyfclkoilen fullen yin acht dagen tot acht dagen
aan de gegyfeldens góederen, indien hy in gyfelinge blyft
fitten » mogen werden geexecutèert,

XL lij.

Soo wanneer eenige goederen by executie, of byinrolven-
tïe, of aufugie vanden eygenaar , door ordre vanden Ge-
rechte zyn verkogt, fullen de penningei? vande verkqfte
gdbdei-eri komende, onder den Secrerans werclen geconllg-
lieèit , ter tyd toe óp de preferentie ende concurrentie fal
tyo gedifponeert, ende teil dien fine fullen alle de credi-
teuren op een mercktdach by piiblicatie yanden Stadhüyfe,
chde affixie van bllletteri worden verdachvaai-t, om bin-
nen den tyd vdn een ttjaand haar recht óp de kooppennin-
gen of achterwefen dan tó brengen, ende voorts hare èyf-
ichen van praeferentie ende concdrrcntie, met de bewyièn
daar toe dienende over te leveren, op pceiie dat de fqlve
l\iUen zyn terileken , ende fal 't Gerécht alsdan voorts in
prjEferentie ende concurrentie recht doen op deftucken,
eie alsdah oiider haar iüllen worden bevonden, ende de ge-
ne die by pricferentie of in concurrentie eeriige penningeii
worden toegewcfen , fal de felve terilont mogen lichten
onder fuffifante cautie de reftituèndó, indien namaals be-
tröndtn word fulcks te behooren.

XLIV.

Dat genefalyck alle confignaéien van penningen , óock
die gemand by refuys van zyn crediteur, of anderfins wil
conllgneren, gedaan fal ivorden onder den Secretaris, mids
Vöor alles ftellende fuflBfancc cautie , ende fa! den Secreta-
ris van die confignatien ende lichtinge pertinent regilter
' ende 't dubbelt van dien öndeè den Ge-

moeten houden
réchte latcii.

lil. Rubrych^

Van Arreflen.

l- ........

Dat men t'allen tyden peribnen ende goederen van uyt-
heemfche iripcrfoónele aftie, binnen de Stede Mont-
foort fal mogen doen arrefteren, uytgefondert inde gepri-
vilegieerde vrye jaarmerckten, ten ware de fchult of adie,
da'ar voor 't arreit gédâan werd, geÜuèrende de vryemerckt
uigare gemaackc. ^ ^

Dat yemands perfoon eearrefteert zynde , φη arreftant
âeh gearrefteeide ten lankften des anderen daags des voor-
tóehs ten negen uren te recht zal ftellen, ende tegen hem
bèhoorlyck évfch ende conclufie overleveren^ of ter rolle
doen aanteeclcenen , op pene dat het arreft zal wefen de-
feΓt^ ende den gearrefteerden vandep arrefte ende inftantie
kofteloos en fchadelóos geabfolveert.

II i.

Als eenige goederen van uytheemfche zyn geafreileert,
«1 den arreftant, binnen den tyd van 14. dagen na date van
den arrefte, vanden Gerechte verfoecken brieven vaji infi-
nuatie, addreflerende aanden eygenaar der goederen, om
t'eenen tamelycken dagé ênde ure voor den Gerechte te
compareren , ende zyne gearrefteerde goederen te verant-
woorden , ende voorts te hooren foodanigen eyfch ende
conclufie, als men tegen hem zal willen doen ende nemen,
op pœne dat het arreft zal gehouden Averden als niet ge-
daan , ende indien den eygenaar ten dage dienende compa-
reert, ofte niet, zal tegen hem werden geprocedecrt, als
in alle andere faacken,

IV, -,

Die eenige verderiïelycke goederen doet arrefteren, zal
aan den Gerechte verfoecken, dat defelve ten meéften oir-
baar publycquelyck werden verkoft, ende dé penningen
ender den Secretaris geconfigneert, ende by gebreke van
dien zal de fchade, die döoi"t bederf der gearrefteerde goe-
deren mochte komen te vallen ï by den arreftant werden
gelaft»

^ V.

Indien yemand den Schout of Gerechtsbode niet konde
tekomen, om arreft op uytheemfche perfoonen ofeoedc'
ren te doen , zal 't arreft ten bywefen ende met aiïïftentie
van twee borgers of inwoonders felfs mogen doen, ende
4en perfoon of goederen in arreft houden, ter tyd toe hy

die den Schout of Gei-echtsbode zal kennen overleveren,
weicken Schout ende Gerechtsbode in 't doen van arreften,
ende tot bewaring vande gearrelteerdensfoodanige perfoo-
nen tot haar afliftentie fullen mógen gebruycken , als zf
goet vindèii fülleiii

.. V. V Vr. ·....,■ ......

De gene die gearrcfteert zyhde 't arreft violeert, zal ver-
beuren de fommè ,vari vyfentwindg gulden , ende zal oi
fullen gelycke boeten verbeuren , de gene die eenige ge*
arrefteerde perfoonen of goederen helpen ontkomen ofte
,wech brengen, boven dat defelve gehouden fullen zyn te
betalen dè. fchult, daar voor het arreft is gedaan, indie»
vande deugdelyckheyt blyckt, midts den arreftant hem by
de betalinge zal geven cellie vân adie tegen den originelen
dcbitéur.

. . „...,Λ ............. tll. ,, > . ,

Alle arreften öp perfoon of góederen gedaan in onge-
wefene faacken, fullen ontfla^en ende afgedaan worden on«
der fuffiiante borgen , inde Stede of vryheyd van Mont-
foort gegoet zynde, vande gearrefteçrdç p^xioonen of goe*
deren t'allen tyde wedei: in arrefte te lullen fifteren, of 'c
gewyfde te voldoen.

. Vlli.

,De Ïngeiètèneri dér Stede ende jurîsdiâievanMonifoort
fullen malkanders perfoonen of goederen niet mogen ar-
refteren, ten waar defejve voorvluchtig waren, oock den
anderen niet voor een ander rechter, als den Gerechte van
Montfoort, in eenige perfoneele aftien in rechten betrecken,
ten ware voor de Gedeputeerden,ofte Hove vati Utrecht,
in faacken tot hare relpedive kenniflè behoorende , op
pœne van nullité ende vyfcntwihtig gulden te verbeuren.
. ,. IX.

Die gearrefteert is om getuygeniiTe der waarheyd te ge-
ven , ial niet ontflagen worden als mids hy zyne depofitie
alvorens doet, ende die beilootcn onder den Gerechte late,
qm deielv.e aan hem befloten te worden gereftitueert, in-
dien naderhand verftnan wordt, daç hy rot het doen vart
die depofitie ongehouden was, de weicke anderfints geo-
pent éndé aan deh arreftant fal wórden gelevert.

Die yemands perfoon of goederen t'onrecht arrefteert,
£al gecondemneert worden in alle koften , fchadc ende in-fc
tcreiie door den lel ven arrefte geleden,

xi;

Dat eenich uytheemfch perfoon gearrefteert ende gede-,
tineert zynde, den arreftant totte vcrteeringe van den gede-
tineerde niet meer Π1Ι hebben te betalen, als desdaachs
vyfeniwintig ftuyvers, ter tyd toe den arreftant cóndcm»
natie tegen den gec^tincerde, 't zy om cautie pro judicato
te ftellen , of andefiïnts heeft geobtineert, cndfe den gede-
tineerde tot voldoeninge van dien fal zyn gelómmeert, in
weicken gevalle de. vçrtecringen fullen worden vermindert,
ende yoorts geprocedeert, als io regard van andere gegy-
felden is geftatueert.

IV. Rubrycke.

Van Huere van huyfen , erven^ ende dienfi-^

boàen*

A lle huerenvanhuyfingen fullen uvtgaanvan half jaar tot
half jaar, alfe den iO. April en den lo. Odober,
Π. .

Dat de gene *t zy verhuerder of huwder, die de huere
niet langer houden wil, gehouden fal zyn de huere op te
feggen, ende ontwaring€ te <Îoen drie maanden voor expi-
ratie van de huer.

Hl.

Dat alle hueren na date defes te maacken fullen moeten
worden uytgehouden , alwaar 't dat de verhuerde goede-
ren wierden gealieneert of getranfporteert, ende datalfulks
huere fal gaan voor koop, ten ware anders by huercedul-
le ware geltipuleert, of dat de verhuerde goederen byexe-
cutie ende decreet wierden verkoft, in weicken gevalle
foodanige goederen fullen moeten werden ontruymt, op
den eerften naaftvolgende termyn , indien 't den kooper
belieft, ende hy fulcks den huerder op tyde hier vooren
geftatueert, doet denuntieren, on vermintiert den huerder
zyn recht van verftooringe tegen den verhuerder ende zy-
ne goederen.

® IV.

Indien yemand eenich gehuert goet by continuatie Uïyfc
Hhhh hhh ge.

j "

i > ï
I Î

? f

-ocr page 1122-

generale ordonnantie

ni3

gebruyckert , zal moeten voldotn die pachtpennïngen ende
tonditien, voor ende op dewelcke voorgasiide huere is ge-
inaackt , ende niet gehouden ïyn ruyminge te doen, ten
zy de ontwaringe invoegen voorfchreven, daar na tyde-
lyck voor expiratie vande refpedive termynen word ge-
daan»

V»

Alle vefKuefingen by een.lyftochtenaar gedaan, expire-
ten met de dood van den lyftochtenaar , fulcks dat den
huerder by den eygenaar tydelyke ontwaringe t;edaan zyn-
de, hy 't gehuerde goot zal moeten verlaten , al waar't dat
hem 't gehuerde góed by den lyftochtenaar voor langer
tyd ware verhuert.
^ VI.

Als yemand eenich part in 't gehuerde goet heeft, zal
Voor anderen inde huere werden gepricfereert, oin 't felvc
voor ibdanige huere te gebruycken, als Schout ende Sche-
penen Tullen taxeren. De igelycks zal die'tmeefte deel heeft,
voor zyn mede-eygenaars werden geprefereert, ende in-
dien twee of meer gelyck part aan't gehuerde goet haddeti,
iliilen daarom looten, wie van hun , ende voor wat tyd 't
goed zai gebruycken tot ta^tie als vooren¹

Soo AVie van zyn hilyshuere ofte pacht niet veffeeckert
of betaalt is, zal alle de goederen inde huyfinge, als mede
de vruchten ende beeften op haar grond zynde, voor bin-
nenjarige huyshuer of landpacht mogen befetten ende in-
cluderen, ende Tullen in fulcken gevalle hebben recht van
preferentie op de kooppenningen vande gearrefteerde goe-
deren voor a le anderen*

VIII*

Die hem voor knecht of maagt verhuert om te dienen,
zal gehouden welen in zyn dienft op den bedongen tyd te
gaan , ende uyt te dienen , al Avaar 't dat hy of zy in zyn
voorgaanden dienft by andere wilde blyven , ende zai den
dicnlt ten wederzyden moeten opgefeyc worden fes wcec-
ken voor de ver vaar tyd.

IX.

Ende indien yemand binnen den tyd uyt zyn dienfl: gaat,
fonder behoorlycke reden of oorfaack daar toe te hebben,
zal van zyn loon niet hebben , ende van gelycken, indien
yemand zyn knecht of maacht binnen tyds oorlof geeft
fonder redenen , zal gehouden wefen hem zyn volle loon
te geven, van '£ half jaar daar in hy getreden is»

V, Rïibrycke,

VanOvergifteHi Hypoteecquen, lojfmgè van
rent m, thinfen ende oudeygens,

Die eenige onroerende goederen i of oock geveftichde
renten, oudeygen«, of thins aan een ander wil overge-
ven , fal ililcx m'oeten doen voor Schout ende tvs^ee Sche-
penen , mitfgaders den Secretaris, of by abfentie van den
Schout voor drie Schepenen, ende wat anders gefchiet, zal
van onwaarde gehouden werden.

Π.

Dat mede niemand zyn onroerende goederen , geveflig-
de renten, oudeygens of thinfen zal befwaren, dan invoe-
gen voorTz. op pene van nullité.

III.

Die aan een ander eenige los-of lyfrenten, thinfen, oud-
eygens , of eenige andere aclie wil tranTporteren of over-

feven , zal gehouden zyn neffens den koper of ceiïïonaris
y eede te verklaren , wat voor die koop inde waarheyd
is gegeven, ende als dan defelve koop ende verklaringe aan
den debiteur gerechtelyck prefenteren, die binnen den tyd
van fes weecken na de prefentatie zal moeten verklaren,
of hy de koop wil aannemen, ende indien ja , de beloofde
kooppenningen binnen 24. uren na de gedane verklaringe
promptelyck ende ten vollen betalen , op pœne dat hy van
zyn recht van naaftinge zal zyn verfteecken.

IV.

Ende ïngevalle den debiteur de koope niet aanneemt,
7a\ evenwel aande getranfporteerde renten, of aQie mogen
korten 't gene hem inde waarheyt van zyn eerften crediteur
competeert, mids daar van promptelyck doende blycken.

V·

Alle losrenten , daar die brieven niet mede brengen,
waar mede defelve losbaar zyn , Tullen gelofl: mogen wor-
den tegen den penninck twintich , in aliülcken geldt ende
tot Toodanigen prys, als in elcken tydt het geld by placcaat
is geftelt.

VI.

Dat alle hliwelyckfe voorwaarden ende maachgefchep
den wettelyck gemaackt ende geteeckent, kracht ende ef-
feft Tullen hebben van realiTatie, mids dat defelve aan tweë
Schepenen, midsgaders Secretaris fullen moeten wefenaan^
gebracht^ ende behoorlyckgeregiftreert»

VI. Rubrjckê,

Van Huweljckfe Voorwaarden ende Lyfi
tochten»
I.

at alle allodialé ende eygen goeciei-en van min endö
vrouw, mitfgaders de vruchten van alle leen-ende an-
dere vorderlycke goederen tuiïchen hemluyden gemeeri
Tullen zyn, Too haait zy, in conformité van de Ordonnantie
op den Echten iïaat, inde kercke of voor 't Gerecht getrouc,
ende t'eener tafel ende bedde geweell fullen zyn, ten wa-
re by huwelyckie voorwaarden foodanigegemeenfchap wa-
re gefecludeert of anders geconditionecrt,

11.

Dat in regard van perfonen, 't zy man of vrouw voor-»'
kinderen hebl^ende , ende haar ten tweeden huwelyck be-
gevende , gedifponeert is by het tiende ende elfde articu-
Icn vande Ordonnantie Decifoir.

III.

Ende in regard van *t laften vande ichulden voor date
des huwelycks gemaackt, belofte van toekomende fucceP
fie , renverfalen ende verftooringe van lyfrenten , by het
fefte, fevende, achtfte ende negende articulen vande felve
Ordonnantie.

IV.

Dat man ende wyf ftaande huwelyck, den anderen geen
goederen fullen maacken noch geven, direftelycknoch in-
diredelyck, als alleen de reciproce lyftocht, fonder pre-
judicie vander kinderen légitimé portie , ende^al voor dic
lyftocht fuffifante cautie moeten werden geftelc.

V·

Dat yemand gelyftocht zynde in meubile goederen die
ilytbaar zyn, defelve (de erfgenamen daar toe geroepen )
fal doen eftimeren of publycquelyck verkopen t'zyner op-
tie, ende cautie ftellen om die kooppenningen, of die pen-
ningen daar op die eftimatie is gedaan , ter expiratie vande
lyftocht te voldoen.

VI.

Ende foo veel belangt de lyftochte in fîdeicômmiilairé
goederen^ dien aangaande is gedifponeert by 't vyfde arti-
cule van de Ordonnantie Decifoir.

VII.

En ten refpede van giften of maaclien aan de kinderen
of magen van de man of vroaw of anders gedaan, by het
tweede , derde ende vierde articulen vande opgcmelte Or^
donnantie Decifeir.

VIII.

Dat een vrouw buyten confent van haar man ftaande
huwelyck geen fchulden fal mogen maacken, ten waar zy
ware een openbare koopvrouw, in welcken gevalle zy buy-
ten confent van haar man fchulden fal mogen maacken,
alleen in faacken haar koopmanfchap aangaande, ende an-
ders niet, ende indien zy andere fchulden maackt, fullea
die by de crediteuren, na dat het huwelyck is gefcheyden,
aande goederen vande vrouw mogen verhaalt worden.

IX.

Dat by man ende wyf, geen kinderen by den anderen
hebbende, geen onroerende goederen, geveftichde renten,
of capitalen, op eenige Communiceyten, Steden of Coni>p-
toiren beleyt , fullen mogen werden getranfporteert of be-
fwaartjdan met beyder confent,

Wel ver ftaande dat een man ftaande huwelyck, contra-
heren , negotieren , ende fchulden maaclien mach fonder
confent van zyn huysvrouw.

VII· Ruhrjcke.
Van Voordeel^ '

|"\at een man overlevende zyn wyf, of *t wyf haren msa,
^ ende ïnsgelycks den oudften foon tegen zyn broeders
ende fufters genieten fullen het voordeel, volgens de Ordon-
nantie der Stad Utrecht, 't zy of gemeenfchap van goede-r
ren is geintroduceept ofte niet»

II Docö

i }

1 / \

-ocr page 1123-

t)ER STAD MONTFOORT, ïit$

Öoch dat geen voordeel iàl worden getogen by ma h of
vrouw, die by haar leven van den anderen zyn gaan woo-
nen, üf gei'cheyden, endealfoo tot haar overlyden geble-
ven zyn.

VIII. Rubr^ckè.

Van Onmu7idige\ en MombeVi^

F\at Γοο wel mansperfoonen, als oock een vrouwsperfoórt,
^ tot haren vyfentwintig jaren incluys onder voochdye
fullen blyven , ende t'eyndert defelve jaren eerft mundich
fullen zyn.

Doch dat zy nietbmin, hebbende de jaren by de Ordon-
nantie DeciPoir daar roe gerequireerc, teftameriten endë an-
dere uyterile wilien fullen mugen maacken.

Ui.

Dat indien geen teftamentaire momboirs zyn gefleit, en-
de de onmundige vader of moeder in 't leven hebben, de
felve momboir of momboirfche over de felve fullen zyn,
ten ware de moeder lanckftlevenfte zynde, haar gaf tot een
tweede huwelyck, in welcken gevalle haar momboirfchap
tiyt fal zyn,

IV.

Dat vader ende moeder ontbreeckende j of tot de mom-
boirfchap onbequaam zynde , den Schout, Borgcrmeeite-
ren , ende Schepenen tot momboiren fullen con)mitteereh
de naafte bloedvrienden vande onmundigen, daar toe be-
bequaam zynde j ende de iHve in cas van weygeringe tót
het aannemen ende bedienen vande momboirfchap conlïrin-
geren.

Dat de momboirs, alvoorens haar de adminiftratie te on-
derwinden , gehouden iüllen zyn behoorlycken ftaat ende
inventaris vande goederen der onmundigen te maacken, en-
de fuffifante cautie voor haar adminiftratie te Üellen.

Vi.

Dat men ftommen , dwafen, onnofele ende andere, die
haar rechten in curatele werden geltelc , mede curateurs
geven fal, ende daar inne obferveren · 't geen hier vOorens
fn regard van momboirs is geftatueert.

Vil.

Dat der onmundigen goederen niet anders fullen mogen
werden vercqft dan naar uytwyfen, ende onder de tequiii-
ten vande befchreven rechten.

Vill.

Dat alle momboirs ende curateuren rekeninge bewys en-
de reliqua van hare adminiftratie fullen moeten doen, foo
jhaaft die onmundige ofte yeder van hun tot haar mundi-
ge dagen fullen zyn gekomen, of de curatele gefinieert fal

IX.

Dat des niettemin de felve momboirs ende curateurs, ge-
duerende hare adminiftratie, t'allen tyde by den rechter
belaft fal mogen worden % rekeninge bewys ende reliqua te
doen.

Ende indien alsdan, of oock anderfints bevonden werd.
dat zylieden qualyck regeeren ί ofgeregeert hebben, dat dé
zelve fullen worden geremoveert, ende anderen in haar
plaats geftelt.

IX. Rubrycké.

Van Scbeydinge ende Boedelrecht^
h

S00 wanneer man of wyf komt te flerven, fal den lankft-
levende gehouden zyn , binnen den tyd van fes weec-
ken naar het affterven van den eerft overleden, te maacken
peninenten ftaat of inventaris van de goederen, a^ien, in-
ende uytfchulden des boedels, geftelt by pertinente capit-
tulen naar ftijl in defe landen gebruyckelyck, ende hetdub-
belt van dién leveren aan de kinderen ofte andere erfgena-
men vande eerftoverledene, indien die mundig ofte nieer-
jderjarig zyn, of anders aander felver momboirs, om voprts
tot behosrlycke fcheydinge ende deylinge te worden ge-
procedeert , of anders by forme van uytkoop, doch onver-
mindert de lyftocht van de lanckftlevendè, indien die fa-
jmentelycke echteluyden den anderen de lyftocht wettelyck
hebben bcfproken ende gemaackt ι des indien de kinderen
bf andere erfgenamen, ofeenige der felver onmiindig zyn,
du foodanige fcheydinge ende deylinge, of contrad van
iiytkoop by den Hove van Utrecht , naat* voorgaande ge-
nomen iiiformatie , fal moeten werden geajjprobeert, op
poene van nullité van defelve.

'i- . . .

Dat de lanffftlevehde vànde echteluydèn, t'alleh tyde des
verfocht zynde ; fal moeten dóen den behoorlycken boe-
deleed , naar dat den inventaris des boedels ende de qux-
ftien daar over ontftaan , ihllen wefen gefuyvert ende af-
gedaan , ten welcken fine de meerderjarige erfgenamen of
de momboib der ohmundige, meynende den inventaris niet
na behooren gemaackt, of eenige goederen öf andere ef-
feden verfwegen te zyn , binnen den tyd van veertien d?-
gen, naar dat hun den inventaris ter handen is geftelt, ful-
len moeten verfoecken dat defelve met dubbelt van dien
gerechtelyck zal worden overgelevert , ende binnen veer-
tien dagen na de leveringe , " daar jegens fchryven by de-
bat , ende voorts dienaangaande procederen van veer·»
tien dagen te veertien dàgen peremptoirlyck,
, , _ UI.

Ende In gevalle de miindige kinderen of ahdere erfgena-
men , of momboirs van de onmundige in gebreke blyven,
daar jegens by debat te fchryven , zal defelve op 't vcr-
foeck van de langftlevende by het Gerecht geordonneert
worden fuicks te doen binnen 14. dagen, op^pœnedatden
inventaris gehouden zal \vorden voor gelaudecrt, ende dat
zy naderhand niet fullen mogen worden gehoort, behou-
dende de onmundige haar recht tegens hare momboirs, in-
dien de Onmundigen doornegligeniie harer momboirs, ofan·
deriints beVondeïi worden verhadeeelt te zyn.

Dat alle goederen, a<i>ien, ende crediten die naar'tpre-
fteren vanden boedeleed bevonden fullen worden doleuiè-
lyck uyt den invenraris verfwegen te zyn , fullen komen
tot profyt Vande erfgenamen ^leen.

Dat de goederen die als vordelyck fuccederen,'tzy leen-
erfpacht-goederen , of diergelycke, in geen deylinge ful-
len komen , maar blyven aan de gene, daar pp defelve naar
rechten ofcoftumen vande plaatfe, ofte conform den teneur
vande brieven behooren te komen.

V l.

Behoudens dat de gène, op den welckeh de vorderlycke
goederen, liiande huwelyck aangekoft, fullen komen, gei
houden zal zyn aande iangftlevende verilooringe te doen
vande helfte der penningen , daar voor die goederen zyii
aangekoft, ende't zy met timmeringe , plantagie, of an-
derfints vebeteit, ten ware hy defelve inden boedel wilde
laten.

VII.

Indien de vrouwe langfllevende is, ende haren boedel
b^vint fulks befwaart te zyn met Ichulden, dut zy ongera-
den vind haar die te bemoeyen , zal binnen twee dagen na
doode haars mans, of naar dat zy van des ielfs overlyden
kenniftè heeft, compareren voor den Schout ende twree
Schepenen) of in abl'entic vanden Schout voor drie Schepe-
nen, alleen gekleet met haar dagelyckfe klederen, ende ver-
klaren, dat zy haar met den boedel niet wil bemoeyen, maar
die laten ten behoeve van haar en haar mans crediteuren,
purgerende haar by folemiïele eede, dat zy geen goederen
of efïèden des boedels , boven haar dagelyckfe klec'ercn
verbracht , genoten, of aan yemand benandigt heeft, di-
redelyck of indireótelyck , waar mede zy vry zal zyn'van
des boedels fchulden , blyvende nietteniin daar voor ver-
bonden ende vefplicht, indien naderhand bevonden word »
dat zy boven haar dagelyckfe klederen yetwes uyt den
boedel verbracht, genoten , of aan yemand behandigt
heeft.

Vin.

Ende zal na 't verlaten des boedels by den Gerechte daar
over een curateur werden geftelt, die ten overftaan vande
Schout ende twee Schepenen, de goederen des boedels zal
doen inventariferen , ende openbaarlyck verkopen, mide-
gaders de infchulden innen, alles ten voordeel endeprofy-
te der crediteuren.

IX.

ίί;
5 1

Indien yemand fterft, geen erfgenaam nalatende, zal den
Maarichalck van 's Heeren wegen die crfteniire aanva.ir-
den by behoorlycke invenraris , ende defelve in voegen
voorfchreven doen verkopen, ftellende de penningen daar
van procederende , in bewaarder hand, ten protyfe vande
gene, die namaals hem mochte opcnbarefi ende verroonen
de rechte erfgenaam van den overleden te wefen , mits

voor

Hhhh hhh χ

-ocr page 1124-

χηΦ GENERALE ORDONNANTIÉ

Voor 4yh ftioeyte genietende den lo penninck , foo wel
rande kooppenningen als het jaarlycks inkomen derfelver.

X·

Dat in t-egard vande fucceilien ab inteftato, fulien wor-
tïen gevolchc de'Ordonnantie der Stad Utrecht, ende den
Placate op de fucceflie van broeders ende fufters kinderen
geemaneert'.

X. Rubrycke,
Vuil Tmmeringé.

SCO wanneer yemand nieuwe fundarnenteii wil legf^endib

te timmeren , is geliouden het felve zyn naaile gebue-
ren gerechtelyck ende by geichrifte te laten weten, veer-
tien dagen te voorenj eer dat hy het fondament leyt, met
pertinente defignatie van plaatfe, ende in wat voegen hy 't
felve zai doeii , ende indien zyn naafte gebuer ofgeinfi-
nueerde binnen de voorfz. 14. dagen hem daar jegens niet
gerechtelyck oppofeerc, zal met zyn timmeringe voort mo-
gen gaan , behoudens zyn parrye haar adie van fchade en-
de intereflTe, indien hy namaaisquamece vertoonen detim-
irieringe hem te na geftelt te zyn , ende in cas van óppo-
iïtie lullen twee Schepenen ende den Secretaris ter inftan-
tie van partyeii gecommitteert worden, om infpedlie ocu-
lair te nemen j eiide de quœftie op der felver rapport fum-
mierlycik werden afgedaan.

l.T·.

Ende indien yemand foodanige iniïnuatie niet en dede,
ende zyn naafte gebuer hem tegen het getimmer oppofecr-
de , foo fal met het nieuwe getimmer niet mogen Averden
Voortgegaan , voor ende aleer naar genomen infpedie al-
voren fulcks by den Gercehte word toegelaten.

III·

Ènde ingevailc yemandt fich te onrecht tegen de nieuwe
timmeringe heeft geoppofeert, fal verbeuren een boete van
fes gulden , ende daarenboven aan partyen vergoeden zyn
fchade ende intreffe.

ί V'*

Dat niemand in eeh gemeene muer fal ligt mogeri fchep-
ïen , fonder confent vanden gene die de mure mede toe-
iomt » ende die in zyn eygen muer op een anders erve
icht fal willen fehcppen, fal defelve moeten ftellen feven
voeten hoog üyt iSyn deel of vloer , ende de lichten befet-
ten met yfere φγίεπ , daar men niet door cn mach, oock
ie lichten over des anders erve niet mogen laten opgaan.

Dat niemand zyn drop of anckers-iioofden mag hebben
buyten zyn erve. ^ ^

Dat niemand aari een gemeyne muer zal mogen ftellen
ovens, privaten, of verckenskotten, of oock een mesvaalt
daar tegen leggen , maar zoo hy 'c felve doen wil, is ge-
houden een muere tuffchen beyden te leggen, ten miniten
een halve fteen dick in fement geleyt.

VIL

Die een huys fetten wil op een gemeene muer , daar te
voorens geen geftaan heeft, zal de gemeene muer in't ge-
heel mogen betimmeren, des wo^d de muer, die hy daar
op] timmert, mede gemeen , fulcks dat ayn naafte gebuer
fiaderhand mede foo hoog willende timmeren, in defelve lal
mogen varenr ende daar aan timmeren, en fal alsdan een
gèuie geleyt ende onderhouden worden op de gemeene
muer, ende tot gemeene koften, ende indien yemand van
de gebueren met zyn timmen'nge hoger wil vafen, fal 't fel-
ve op de voorfchreve muere in 't geheel mogen doen, en-
de t'zynen koften opnemen de voorfchreve gemeene geu-
te , ende defelve bequamelyck leggen aande gemeene mue-
re in zyn buermans dack, ende daarenboven mede t'zynen
koften boven in zyn dack op de gemeene muere daar me-
de hy hooger gevaren is, leggen een loye geut, ten min-
ften een rol lood breed , fulcks dat zyn buermans huyfin-
ge door 't ftorten van 't water van zyn dack niet werd
fchadicht.

VIII.

Dat een muer uyt zyn loot hangende, vyf duym of meer
over erve van zyn gebuer , fal ten verfoecke van zyn ge-
feuer't moeten werden gerecht ende in't loot gefet, tot ko-
ften vanden eygeiiaar vandè müere ,Of tot gemeene keften,
indien de muere gemeen is.

iX.

Als d'een d'ander confenteert met balcken of anckers
in zyn mucr te varen, foo word vao die lyd if de mue-
ten ware van contrarie overkómfte fchrïfte-

X· ,, , .

Dat yeder in een gemeene muer met balken, ankers ett
ribben ial mogen varen, ende defelve betimmeren t mide
dat men de balcken en ribben niet ial mogen bfengen door
de muer, ter plaatfe daar zyn gebuer een fchoorfteen heeft,
ende dat men aande geriieene muere niet fal mogen breec-
ken, of defelve fche len , daar door defelve verfwackt of
verargert würd.

Dat een yeder het water vallende van zyn hüyfïtige ^ fal
moeten leyden op zyn felfs erve, ter fttatewaarts uytjfon-
der letfel van zyn gebuer.

XiL

Die zyn waterloop heeft over een anders erve, is ge-
houden tot zyn koften te ftellen een yfere tralie , in *t gat
daar door het water loopt, bm te beletten dat daar door
geen vuylicheyd fchiet, gelfck hy mede daar door niet fal
mogen lolfen eenich ftincTcend water,

xm.

Dat niemand zyn erve boven deil ouden grönd foo ver-
hogen of verlecgen mach, dat zyn gebueren daat door ver-
hindert ende befchadigt werden, prelyck oock niemand op
zyn erve eenige ftanck of vuylicheyd fal mogen hebben,
of eenige laft of fwaarte fetten, kuylen of putten graven
daar door zyn gebueren hinder of fchade leden, dan fal ge-
houden wefen ter ordonnantie van den Rechter fulcks te
beteren, ende te remediefen.

XIV,

Twee of meer toeganck hebbendé tot een fecreet, zyri
gehouden, de felve te onderhouden ende te reynlgen tot
gemeene koften , ende gereynigt wefende, fal d^efelve tem
verfoecke van de een ot de ander van partyen gefcheyden
mogen worden, ift doenlyck, of indien yemand alsdan het
fecreet wil verlaten , om vande koften van 't onderhouc
ende reynigen ontflageh te zyn , fal 't felvé mogen dderï,
mids t'zynen koften wel vaft toe metfelende ïn kalck hec
gat, daar door hy acces op 't fecreet gehad heeft.

XV.

Als yemands boomen over een anders erve hangen, is
gehouden defelve ten verfoecke van zyri gebuer te korten,
ende middelertyd zyn gebuer te laten volgen alle de vruch^
ten, die aande overhangende tackenwaflèn;

XVL

Die een huys naaft zyn gebueren erf doet afbreecken ^
is gehouden tot zynen koften een heynmuer hoog achthal-
ve voet in plaats te fetten , welcke muere hem alleein fal
toekomen , indien die in 't geheel op zyn grondt geleydt
word, doch foo verre die op 't gefcheyt van haar gemeen
erf geleyt word, ( 't welck den af breecker vart 't huys vry
fal ftaan ) ial defelve heynmuere gemeyn zyn.
« XVIL

Die in plaats van een gemeen glint, thuyn, of heyningè
een muere wil doen maken, mach fulcks doen op zyn ko-
llen , welcke muer eygen of gemeen fal zyn, in gevalle die
gefet wort in conformité van 't voorgaande articule,

Fû/gf nu de Lyfïe van V Salaris , ende eerfi
van den Schout, Schepenen ends Se·
Cretarisi

't ftaan over een tranfport van yeder huys;of cr^e',
' fal den Schout hebben, iz. ftuyv.

De twee Schepenen, ii. ftuyv.

Va-n conftitutien van plechten, hypötheccquen of dier-
gelycke, den Schout 8. ftuyv.

De twee Schepenen, 8. ftuyv.

Den Secretaris van yeder tranfport of plechte, S. ftuyv:

Daar voor hy gehouden word de namen vande Heere4
die daar over geweeft: zyn , met den dag ende ure op de
minuoe te ftellen , ende defelve pertinentelyck te regiftfé··
ren.

Voor 't fchryven van een tranfport of plechte ende di
felve met *t fegel vande Stad te befegelen, hetfrandiVneri-
de wafch daar inne gerekent, fal den Secretaris hebben,
ftuyv.

Doch in gevalle het huys ofte erve, dat get'rartfporteerc
werd, of de fomme inde plechte vervat, meer als iès hön-
dert guldens bedraacht, fal den Secretaris; hebben eender-
de part meer.

Van 't overftaan van een willige condemnatle, aöe vaB
borgtochte, of diergelycke, twee Schepenen ftuyv.

Den Secretaris, 3. ftuyv.

Vnt

re gemeen
lyck bleke.

-ocr page 1125-

t> Ε R stad montfoort.

IIII

Daar voor hy mo«t annoteren cnde regiflreren als vooren.

Indien daac meer als een comparant is, lullen de leges

dubbelt zyn. . ^ . , η j,

Voor een comparitie voor Commiüans op 't Stadhuys
oin te accorderen of anders de twee Schepenen 8. ftuyv.

Den Secretaris 6. ftuyv.

Daar voor hy het befoigne fal moeten aantekenen.

pDch in materie van rekeninge, boedelfcheydinge, of
diergelycke, fullen de leges dubbelt zyn.

VcKjr een comparitie in loco fullen de Scheperien heb-
ben 12. ftuyv.

Den Secretaris 8, ftuyv.

Voor het overftaan vande inventarifatie ende verkoopin-
ge van meubile goederen, fal den Schout hebben 15·. ftuyv.

De twee Schepenen, 15·. fiuyv.

Den Secretaris, ao. fiuyv.

Ende indien defelve by verkopinge meer afbrengen als
hondert gulden, fullen de leges dubbelt zyn.

Van tfexecutie te affifteren , fal den Schout hebben,
21. ftuyv.

Voor de aiïïftentie in 'c doen van de apprehenfie, of gy-
felinge, a.guld. α.ftuyv.

Voor de afliftentie in 't verkopen van een huys, of ande-
re onroerende goederen, den Schout 16, ftuyv.

De twee Schepenen yeder 8. Ituyv.

Van yeder getuyge of yemand in perfoon te hooren ful-
len de twee Schepenen daar toe verfocht ofgecommitteert,
hebben 8. ftuyv.

Den Secretaris 6- ftuyv.

Doch foo de articulen excederen't getal van twintig,
fullen de leges dubbelt zyn.

Sonder aac den Schout dien aangaande eenige leges fal
hebben.

Van een default in perfoon te verleencn,dc Schepenen,
6. fluy V.

Den Secretaris 4. ftuyv.

Voor de penningen die onder den Secretaris geconiig-
nfert worden, ènde vande felve naai* gehouden praïferentic
ende concurrentie weder uyt te geven, fal hebben den fef-
tigften penninck.

Voor het aantekenen van een propuratie, aanbrenginge
van ichul^, piroteftatie van appel, of anders, faldcnSccrc-
tans hebben 5. ftuyv.

Van yeder prefentatie op deRolle, i. ftuyv.

Van een a£te of extraél uyt dieRolle, α, ftuyv.

Voor een a£le met appoindement, 4. ftuyv.

Voor apoftillen van requeften of fchrifturen, t. ftuyv.

Voor het grofl!èren of copieren van informatien, verba-
len, of andere gefchriften, niet onbehoorlyck geextendeert,
yder blad z. ftuyv.

Van copyen te collationeren ende autentiferen, t. ftuyv.

Ende als die meer als fes bladeren groot zyn, 4. ftuyv.

Van de ftucken op te foeken om gevifiteert te worden,
4*fiuyv.

Van yeder ièntentié interlocutoir, 6. ftuyv.

Voor een definitive fententie voor den triumphant, 15.
ftuyv,

Üytgefondert in materie van rekeninçe, boedel fcheydin-
ge , praeferentie ende concurrentie, of in conventie en re-
conventie, daar voor den Secretaris fal hebben, 30. ftuyv.

Λ^οοΓ een copye of eitraft van een fententie, 4. ftuyv.

Voor 't aantekenen van een interdiiïie of handftellinge,
ende 't felve met eea billet in de Sccretarye ce affigeren,
3, ftuyv.

Voor't lichten van een fick, a. ftuyv.

Van de facken en ftucken té Hdof te brengen, als geap-
pelleertis, g.guld.

Sonder eenige vracht ofte verteeringe in rekeninge te mo-
gen brengen.

Van een brief van iniluuatïe, 4. ftuyv.

Voor'tfchryven van brieven requifitoir, <ï. ftuyv.

Voor 'c taxeren vande koften, met de afte van taxarie,

ftuyv, ,

Salaris van Trocureurs, als die gebruyckt
worden,

Van procuratie, cautie, of andere tÖen te doen paffcren
ende in le ftellen, 2. ftuyv.

Voor 't recht van retenue , in faacken onder de vyftig
gulden, 4.ftuyv.

Boven de vyftig gulden tot twee hondert gulden, 8. ftuy.

Ende daar boven, la. ftuyv.

Daar voor lyinftruftie fullen moeten nemen tot den eyfch,

ende de citatie vervorderen, ende vanden gedaagde inftru·^
ftie aantekenen om te antwoorden.
Van yeder termyn of notule fullen hebben, 3» ftuyv.
In conventie ende reconventie, 6. ftuyv.
Van een notule van provifie of anders mondeling te vol-
dingen, 8, ftuyv.
Voor 't maken van een requefte, 6. ftuyv.
Ende indien defelve is boven cfb twee blàderen behoor'^
lyck gefchreven, 12. ftuyv

Vande requeften of andere fchriften buyten de Rolle te
prefenteren ende te lichten , 2. ftuyv.

Van't maken van ichrifi uren of verbalen, van yeder blad
behoorlyck gefchreven, ó. iluyν

Voor groiièren of copicrea yeder blad, 2. ftuyv.
Van yeder blad van inventarifen, of koflen, 3. ftuyv»
Voor't quotiferen van fchrifturen, 3, ftuyv.
Voor't maken van een calendrier, g.Ouyv.
Van yemand te adduceren om in perfoon, of als getuyge
gehoort te worden , cnde daar toe de Schepenen ende Se-
cretaris te fpreken, ende iuthimatie te laten doen, <5. fiuyv.

Vooreen romparirie voorCommiilarisop'tStadhuys om
te accorderen of anders, 6. ftuyv.
Dog in materie van rekeninge ofboedelfcheydinge, ii.ftuy.
Voor een comparitie in loco ende verbaal te houden, 8.
fiuyv,

Voor partyen fack te vifiteren om te rcprocheren , 6. ftuyv.
Van de aden tot furnilfement nodich te doen maken en-
de lichten, cnde alles in ordre te brengen, 6. ftuyv,
V oor *t furniflement, 3. ftuyv.
Voor'tfolUciteren omîententie, 6, ftuyv,
Vande fententien te hooren pronuntieren, 3. ftuyv.
Van appel te doen aantekenen, de ade te lichten ende te
doen infinueren, 3. ftuyv.

Voor 't affpreken vande koften van gyfeling, 3. ftuyv.
Van een fententie ofcondcmnatie te doen maken ende Ijch»
ten, 3. ftuyv.
Vande ftucken naar de fententie tc lichten, 3. ftuyv.
Van 't verifieren van hare kofien , 3. lluyv.

Salaris vafideii Gerechtsboode,

■yoor yeder citatie of inilnuatiefal betaalt worden voor ye-
' der perfoon, 3.ftuyv.

Voor een fomniatie cnde renovatie van yeder, 4. ftuyv.
Van executie te doen , 8. ftuyv.
Ende indièn de executie gedaan werd voor een fomme, die
meer als hondert gulden bedraagt, fal hebben 12. ftuyv.

Waar voor hy mede fal moeten maken inventaris vande
geexecuteerde goederen.

Vande goederen te doen verkopen , die verkopinge te
aflïfteren, ende de penningen over te tellen aan den trium-
phant, of onder den Secretaris te bretigen, in laken niet
excederende hondert gulden, 12. ftuy vers» ende daar boven,
18. ftuyvers.
Voor een relatie groot een blad, z. ftuyv.
Ende daar boven dubbelt.

Vanden gecondemneeiden gyfeling te betekenen, 4. ftuyv.
Van hem in gyfelinge te foecken, 3. ftuyv.
Voor 'tdoen vande «yfelinge, 11. ftuyv.
Van 't doen van een handftellinge, <S. ftuyv,
Voor't billet om te publiceren ende affigeren, i. ftuyv."
Van een publicatie te doen, ó. fiuyv.
Voor 't concipieren vande conditiën van verkoopinge, en"
de die op te leien, 15-. ftuyv.

Vande Schout, Schepenen ende Secretaris te fpreken om op
de verkopinge te paften, 6. ftuyv.
Voor't doen vande verkopinge, 12. ftuyv.
Van een fimpel arreft, 4. ftuyv.
Voor een recel arreft, ende den gearrefteerdc in verfelce-
ringe te brengen, 10. ftuyv.

Vanden gearrcfteerden te detineren, ende daarby tebly-
ven, fal hebben tuftchen dach ende nacht fonder eenige ver-
teeringe te mogen genieten, tweegulden, ende zyn aififtent
eene guldenfeftien iluyvers.

Voor een buytenreyfe tuftchen dag en nacht, opzynfelfs
reys-endeteerkofien, 2. gulden.

Welke voorfchreve Ordonnantie foo in reguard vande Po-
litie als Juftitie, met't gene dien aankleeft, midsgadersin's
eyftchen van't falarisdaarbyg;eftarueert, wy willen ende be
geren dat in alles , by jeder liilcks aangaande , fal worden
naargekomen ende achtervolgt, fonder daar t^ens te docti
ofdoendoen, direftelyckofindireaelyck, endedatnopcn-
de de poin£len,wien aangaande bydefè Ordonnantie niet en is
gedifponeert , geobferveert fullen werden de generale Or-
donnantie vande Provincie, ende de befchreve rechten. En-
deten eyndeniemant eenige ignorantie prüctendere, bevelen,
liüiii dat

i ,

-ocr page 1126-

ïïlt GÉNÉRALE ORDONNANTIE

tîat defc Or^onnaii'tie binnen der Stede Montfoöfi by pu-
blicatie fal worden verkondigt, referverende aan ons cnde
onfe Gedeputeerden de interpretatie , atnpliatie ende cor-
redie van defe onfe Ordonnantie. Gedaan tot Utrecht,
den 24» Odober lóóS- Ende was geparapheerc, A. C.

Parmentier , vt. Onder ftond , ter ordonnantie van my^
ne Heeren de Statcfi 's Lands van Utrecht. Ende was ge-
teeckent, Ant. van Hilten. Hebbende ter zyden op 't fpa-
tium gedrückt het cachet van de welgemclte Heefeft Statert
in rooden waflche.

ÏX^ APFOINGTEMENT yan de Heeren Gedeputeerden der Ed: Mog: Hèeren Staten

*s Lands van 'Ό tree ht, tot interpretatie van het iv. artjk»
der voorfz.^ Ordonnantie, dèn Jamt ar. MTiQLXVL

p de Reqnefle van Willem van Wynber^^en ,
Hecre van Oucoop , Schout der Stede Mont-
foort » is geappoinaeert. De Gedeputeerden
van dc Staten 's Lands van Utrecht , gelet op
den inhoude defer , verftaan en veiklaaren het
iv. artik. van de Ordonnantie hier inne geroeh , de
Borgemeefteren en Schepenen niet aan te gaan j ende dat
inen in de toekomende nominatien fal by voegen en uyt-
drukkcfi, welke en hoe na eenige van fulke perronen,met
malkanderen zyn bemaagdfchapt i en hoe na den anderen
zy heitaan , ten eynde by het doen van Haar Edï Mogï
eleclie , daar op luiks gelet, eh gedifponeert rnoge wer-
den, als men fal bevinden te behooren. Gedaan t'utrechc
den 12. Januar. Onder ftoht, ter ordonhantic ais

boven, gcteekent, z\nt.vanHiltcn.

AMPLÏATIE der Ed. Mog. Heeren Staten 's Lands -ύαη Vtrechty op de voorfzi.Or^
donnant ie ^ den 19. Januar. M'DQQVIIL

Ε Staten van den Lande van Utrecht, gerefu-
' meéit hebbende de Ordonnantie i den 24. Odo-
bcr op 't ftuck van de Politie , Juftitie,

ende andere faiacken, binnen de Stede Montfoort
occurrerende , gearrefteert, hebben.om goede
redenen ende conlïderatien, na ingenomen advis van onfe
Gecommitteerdeiis , op 't verfoeck van üorgerraeefleren
ende Regeerders der voorfz. Stede , aan ons by Requefte
gedaan , gocd!ievontien, belieft cnde gearrefteert de navol-
gende arriculen, tot dreiicment ende ampliaiic van de voorfz.
'OrdonJiantie.

I. Rubrica.
Van Tolitie.
I.

Dat de jegenwoordige Magiftraat, of Vroedfchappe der
Stede Montfoort fal verfterven tot op *t getal van twaalf
perfonen , waar van inder tyd twee fullen zyn regerende
Borgermeefteren, ende de reit , beneffens defelve Borger-
meelleren te famen Raden , of Vroedichappen der voorfz.
Stede > die te iamcn fullen reprefenteren het lichaam van
defelve Stede , midsgaders famentlyck fullen vergaderen
op den eerften maandag in yder maand, des voornoens ten
tien uren, omme met den anderen te delibereren ende re-
folveren op 't geene de Policie ende welvaren der Stede
raackt, ende daar vaa zylieden kenniife mogen nemen,

Π.

Dat na defen in 't voorfz. Collegie niet fullen mogen we-
fen vader ende foon » noch aangehoude foon , noch tweo
broeders, het weleke altoos by het doen van de nominatie
fal moeten werden uytgedruckt, foo wanneer de genomi-
neerde ymand van de Magiftraat den anderen foo na in
maaglch'ap quam te bellaan.

i 11*

Het vonrichreve Collegie fal alle jaar op den «r.Februa-
ry doen of maackcn een nominatie , of dubbeld getal van
Horgermecfteren , ende feven Schepenen, omme daar uyt
voor den tyd van een jaar by de Heeren onfe ordinaris Ge-
deputeerden geëligeert te werden twee Borgermeefteren
ende feven Schcpenen.

I V*

Dat by het afülerven , of andere vacature van eene van
de twaalf leden vandeMagiftraat,of Vroedfchappe, de ver-
dere leden, of Vroedfchappe , mede fullen maacken een
dubbelt getal vande gequalificeerfte en bequaamfte Borge-
ren, omme daar uyt by onfe ordinaris Gedeputeerden een
ander tot Magiftraat , of Vroedfchap der voorfz. Stede
geëligéeri te werden. ^

Weleke nominatie in gevalle voorfz. te gelyck fal moe-
ten worden gedaan, op den tyd, als de nominatie van Bor-
germeefteren énde Schepenen jaaflycx gedaan word.

Dat Borgermeefteren inder tyd het Collegie vande Ma-
giftraat, of Vroedfchappe , ten allen tyden op alle voor-i

vallende faacken , die geen uytftel kennen lyden , fullea
vermogen te doen fameri komen»

VII.

Dat den jongften, of tweeden Borgermeefter in der tyd
fal hebben de adminiftratie van der Stede goederen ende in-
komen , waar van den felven ten langften binnen een jaar
na de expiratie van 't jaar zyner adminiftratie, ial moetcrt
doen behoorlycke reeckeninge , bewys ende reliqua aan
het Collegie van Borgermeefteren ende Magiftraat of Vroed-
fchappe der voorfz. Stede, waar over , of tot hec iieo
doen of hooren van weleke reeckeninge, mede geroepen fal
moeten worden den Maarfchalck cnde Schout vaudc voorfr.
Stede Montfoort,

Vin.

Den felven jongften, of tweeden Borgermeefter βΐ fon-
der goedvinden van'c Collegie vande Magiftraat, geen nieu-
we wercken mogen maacken 1 doen maacken,ofaanbefte-
den , oock geene Stads middelen, of goederen mogen ver-
pachten, orverlcoopen.

1X»

Dat in 't toekomende, buyten die geene, die tegenwoor-
dig in pofleiïïe zyn , niemand tot Borgermeefter , Vróed-
fchap, of Schepen fal mogen worden genomineert, als die
geene, dewclclceeiFeitivc binnen de Stede Montfoort woon-
achtig is.

Dat alle de geene , dewelcke in qualiteyt, het zy va»
Borgemeefter, of Schepen, twee jaren na den anderen heeft
gediend , wederom een geheel jaar fal moeten ftil ftaan»
fonder dat hy inmiddels wederom inde felfde qualiteyt, daaç
in laatft gediend heeft, eligibel wefen fal, doch dat niet
te min een afgegaane Borgemeefter wel weder fal mogea
aankomen , of eligibel wefen tot Schepen, ende Schepe-
nen oock mogen worden genomineert, ende eligibel wefen
tot Borgemeefteren, alles, ten ware wy , of onfe ordina-
ris Gedeputeerden fulcx inder tyd anders mochten of qu*-
men goed te vinden.

II. Rubrica.
Van Styl ende maniere van procederen^

r\at Schout, Borgermeefteren ende Schepenen der Stede
^ Montfoort inder tyd, fullen reprefenteren het Collegie
van juftitie , omme aan allen ende eenen yder, die aan \
felve Coll^ie iets te doen heeft, in alle faacken , t'haar-
der lœjnniife behoorende ( uy'tgefondert die refulteren uyt
wedden ende fpeelen ) te doen of adminiftreren recht ende
expeditie van juftitie , mids by den aanvang van hare be-
dieninge in handen van den Maarfchalck, als Schout van
Montfoort, doende den eed, daar toe van outs geftaan heb-
bende , ende dat irt het felve Collegie, boven de voorens
gemelte maag of fwagerfchap , mede niet fal mogen wefea
een oom ende neef, ende fullen als van outs vergaderen;
of ordinaris rechtdag houden van veertien dagen te veei>
tiendagen, op dingsdag voornoens ten tien uren, uytfe-

üi^ndWc

-ocr page 1127-

lUJ

der stad móntfoort.

iondert inde vacantien, die gehouden fullen worden als in
dc andere Steden defer Provincie.

Blyvende de verdere aniculen van de Ordonnantie der
Stede Montfoort Rubrica t. van ftyl ende manier van
procederen, in zyn geheel. ,

Als oöck alle de volgende 5. 4. 5. 6, 7. 8. 9, ende 10,
Rubrica vande voorfe. Ordonnantie.

Dan in reguarde van het falaris foo van Schout, Sche
penen, Secretaris, Procureurs, als Gerechis-bode, willen
ende begeeren wy, dat daar ontrent voor· het toekomende
fal worden gevolgt, of geobfervecrt de navolgende lyile,
iende eerft ten reguarde van 't

Salaris van Schout, Schepncn enàe Se-
cretaris^

^ . I Voor een a£le met appoinclement, 8. Iluyv'.

'^oor't ftaan over een tranfport van yder huys, of er-j Voor apoftiilen van rtquei}en of fchrifturen. 2,iluyv.
/ vc, als mede van coniVituuen van plechten , hypo- ! Voor het groileren of copieeren van inforniatien, verba*
teecquen of diergelyckc, ial den Schout hebben iz ftuyv., jen , of andere gefchriftcn , niet onbehooriyck geexten-

Vüor't zegelen van yder tranfport of plecht, Iζ lluy V, Ijeert^

De twee Schepenen voor 't over ftaan, ii ftuyv.

Den Secretaris ter faacke vooriz. mede iz ftuyv.

Daar voor hy oock gehouden is de namen van de Hee-
ren, die daar over geweeft ïyn, met den dag ende ure op
de minute te ftellen , ende defelve pertinentelyck te regi
Üreren,

Voor 't ichryven van een tranfport of plechte op fran-
cyn, ende defelve met het zegel van de Stad te bezegelen ,
het fi-ancyn etide wafch daar inne gereeckent , fal den Se-
cretaris hebben iguld. 8.ftuyv.

Dog ingevalle hec huys ofte erve, dat getranfporteeri
word , of de fomme , in de plechte vervat, meer als fes
honden guldens bedraagt, lal den Secretaris hebben een
derde part meer.

Voor 't royei-en ende cafleren van yeder plechte, i8. ftuyv.

Daar van den Schout, Schepenen ende Secretaris yder
een derdepart fullen hebben.

Salaris van Trocureurs^ als die gebruyckt
worden.

Van procuratie, cautie, of andere aâen te doen paiTeren
ende in te ftellen, 3, ftuyv.
Voor 't recht van retenue in faacken onder de vyftigh
guldens, 6,ftuyv.

Boven de vyftig guldens tot twee hondert guldens, iz.
ftuyv.

Ende daar boven , 16. ftuyv.

In cas van reeckeninge, leveren van ftaat ende inventa-
ris , boedelfcheydinge, item in materie van trouw, of dat
de faacke een Collegie concerneert, dubbelt.

Daar voor zy inftruöie fullen moeten nemen tot tien eyfch
ende citatie vervorderen, ende van den gedaagde inftruüie
aanteeckenen, om te antwoorden.
Van yeder tcrmiin of notule» 4. ftuyv,
In convenue ende reconventie, 8. ituyv.
Van dilatoire of incidenteele termynen, 5. ftuyv.
Van een notule van provifie , of anders mondeling tc
voldingen, 10. ftuyv.

Voor 't maacken van een requeft , met prefentcren end«
lichten, ii, ftuyv.

Van andere ichriftueren buyten de Rolle te prefenteren,
endetelichten, 4. ftuy.

Van 't maacken van fchriftueren of verbalen van yedef
blad, behooriyck gefchreven, 6.ftuy.

Voor 't grofleren of copieeren van yeder blad, 1. ftuyv.
8. pen.

Van yder blad van inventariiïen of koften, ftuyv,
Voor't quoteren van fchriftueren tot vier Waden, 2 ftuy.
Daar boven tot twaalf bladen, 8. ftuy,
Voor't maacken van een calendrier, iχ.ftuy.
Van yemand te adduceren, om in peribon, of als getuy-
ge gehoort te worden , ende daar toe de Schepenen en Se-
cretaris te fpreecken, etjde inthimatie te laten doen, 6. ftuy.

Voor een comparitie voor Commiftariflen op 't Stadhuys,
om te accorderen, of anders, ftuy.

liii iii % Dog

penen en Secretaris te zamen fullen hebben iffuld.8. ftuyv.

Ende boven de zooo. gulden belopende, yder i guld.4.
iluyv.

Dat voor een extraordinaris rechtdag fal moeten wor-
den betaalt, 4guld. 16. ftuyv.

Waar van de Schouc fais hebben, 16, ftuyv.

Borgermeeftercn ende Schepenen te Îàmen, a guld 10.
ftuyv.

Den S^ecretaris, 16.ftuyv. \

Den Bode, 14. ftuyv* f

Dat voor 't overftaan van een willige condeir.üatie, aöe
van borgtochte, of diergeJycke y twee Schepenen fullen
hebben, 6.ftuyv.

Den Secretaris, <i. ftuyv.

Daar voor hy lal moeten annoteren ende regiftreren als
voren.

Dat, indien daar meer als een comparant is , de leges
dubbeld fullen zyn.

Dat voor een comparitie voor Commiflariflèn op't Stad-
huys, om te accordeeren, of anders, de cwce Schepenen
fullen hebben, 8. ftuyv.

Den Secretaris, 8,ftuyv.

Daar voor hy het befoigne mede fal moeten aanteecïce-
nen.

Dog dat in materie van reeckeningen, boedelfcheydin-
gen of diergelycke, de leges fullen dubbelt zyn.

Dat voor een comparitie in loco de Schepenen fullen
hebben, 12. ftuyv.

Den Secretaris, 8,ftuyv»

£nde voor de a£le te maacken en regiftreren, 6, ftuyv.

Voor 't overftaan van een inventarilatie fal den Schout
hebben, i.guld.

De twee Schepenen > 1. guld.

Den Secretaris, i. guld. 4. ftuyv.

Dat, van de executie te aliïfteren , den Schout fal heb-
ben, i.guld. 1. ftuyv.

Voor de afliftentie in'tdoen van de apprehenfie oftegy-
feling, 2. guld. 2. ftuyv.

Voor territorium te verlenen, ii.ftuyv.

De Bode, die de weet doet, 6. ftuyv.

Dat van yeder getuyge, of yemand in perfoon te horen,
de twee Schepenen daar toe verfocht of gecommitteert, ful-
len hebben, 8. ftuyv.

Den Secretaris, 8. ftuyv.

Dog Γοο de Arciculen excederen hec getal van 20* fuU
len de'leges dubbelt zyn.

Sonder dat den Schout dien aangaande eenige leges fal
hebben,

Dac, van een default in perfoon te verleenen j de Sche-»
penen Tullen hebben , 6. lluy v.

Den Secretaris. 4. ftuyv.

Dat voor de penningen, die onder den Secretarisgecon^
figneert worden , ende van defelve , na gehoudene pracfe-
rentie ende concurrentie wederom worden uyrgegevent
den voornoemden Secretaris fal hebben den 60. penning-

Dat voor het aantecckenen van een procuratie, aanbreng
van fcliuld, protedatie van appel, ofte anders, den Secre-,
taris fal hebben, 4. ftuyv.

Van yeder preientatie op deRolle, i.ftuyv.

Van een adle of cxtra£l uyt deRolle, ftuyv*

. yder blad , 2. Iluyv.
Van copyen te collationeren endeauthentiferen,^. ftuyv;

Ende als die meer als les bladeren groot zyn, 4 iluyv.

Van ftucken op te foecken om geviliteert te worden,
4. iluyv.

Van yder fcntentie interlocutoir, 6. ftuyv.

Van een définitive fcntentie voor den triumphant f lï*
ftuyv.

Uytgefondert in materie van reeckeninge , boedelfchey-
dinge, prœferentie en concurrentie, en in conventie en re-
conveniie , daar voor den Secretaris fal hebben, i.guld.
10 ftuyv.

Voor een copie of extrait van een fententie, 6. ftuyv.

Voor't aanteeckenen van een interdidlieof handftellinge,
ende 't felve met een billet in de Secretarye te affigeercn,
3. ftuyv.

Voor't lichten van een fack, 2.ftuyv,

Voor de facken en ftucken te Hoof te brengen, als ge-
appelleert is, 4. guld.

Sonder dat hy eenige vracht of verteeringe inreeckening
fal mogen brengen.

Van een brief van infinuatie» 4. ftuyv.

Voor't Ichryven van brieven requilltoir, lo.ftuyv.

Voor't taxcreu vande koftcn met de aâe van taxade,
!ƒ, ftuyv.

-ocr page 1128-

Ι'»?-'-·-» i. f - ' < ^ .

i l- .1

G E N Ε R A L Ε ο R D ο Ν Ν A Ν τ I te &c.

Dog îrt malerie van rekeninge, of boedelfcheyding
ftuyv. , .

Voor een compatitie Ïh Ibcó, en verbaal te hoüdcn, i6.
ftuyv.

Voor partyen fackte viiitereti.om teirepröcheren, 8. ftuyv.

Vande atle tot furniiTement nodig te doen nvaackeliende
lichten, ende a/les in ordre te brengen, 6. ftuyv.

Voor 't furniflètnent, 4. ftüyv.

Voor't rd liciteren om fententie, 8. ftüyv.

Vande fententie té horen pronuntieren, 4. ftuyv.

Vatj appel te doen aanteeckenen, de ade te lichtenden-
de te doen infinueren, 4. fluyv.

Voor'taf'fpreecken van dc koften van gyfelinge, 4. ftuy.

Van een fententie of condemnatie te doen maackcn en-
de lichten, 4, ftuyv.

Vande iluckeh na de fententie te h'chten, 4. rtüyv.

y an 't verifieret) van haar koften , oiider de 8. bladen,
4, niiyv.

, Ende dant boven, ö. ftuyv.

Dat een Procureur voor vacatie ende dag-geld, boven
het voorfz. taiaris , als zy van buyten komeii , vobr eens
Avord roegeftaan, i.guld.

Dat ten hoogden in eene faacke niet meer dan drie foo-
danige dag gelden ten lafte van pariyen , die inde koften
Avord gecondcmneert , fal mogen worden gebracht, ende
de reft of verdere fal moeten worden gclaft by die geene,
die een Procureur van büyten komt te ontbieden.

Salaris voor den Gerechtsbode^

"^oor yder citatie of iniïnuatie » fal betaalt worden voor
^ yder perfoön, g. ftuyv.

Voor een fonimatie ende renovatie van yder, 4.nuyy.

Van executie te doen, i8. ftuyv. ,

Waar voor hy mede fal moeten maacken invehtaiis Van
de geëxecuteerde goederen.

Van goederen te doen verkoopen » die verkooping te
adfifteren, ende de penningen over tie tellen aan den trium-
phant, öf onder den Secretaris te brengen, in faackea, çiec
excederende hondert guldens, 18. ftuyv,
Ende daar boven. 1 guld.4. ftuyv.
Voor een relatie grOot een blad, 2. ftuyv,
Ende diar boven dübbeld.

Van dengecondemheerdengyfcling tebeteekeneh,4. ftuyv.
Van hem in gyfeling te foecken, ftuyv.
Voor '£ doen vande gyfeling, 18. ftuyv.
Vöór 'f doen van een handftelling , 6. ftuyv.
Voor 't billet,om te publiceren,ende affigeren, i. ftuyv.
Van een publicatie te doen, 6. ftuyv.
Van Schout, Schepenen , ende Secretaris te ipreecken
om over verkoopingen te ftaan, 6. ftuyv.
Van een fim^l arreft, 4.ftuyv.
Voor een reéel arreft, endeden gearrefteerde in verfeec-
keringe te brengen, 18. ftuyv.

Van den gearrefteerden te detineren ende daar by tebly-
vcn, fal hebben luiTchen dag en nacht, fonder eenige verte-
ringe te mogen genieten, z. guld.
Ende zyn aftlftent, iguld. 16. ftuyv.
Voor een buyten-reyiè tuifchen dag ende nacht, op zyn
felfs reys- ende teerkolten, x. guld.

Aldus gedaan ende gearrefteert tot Utrecht defen 19.
January 1708. Was gcparapheert, A: van RoiTem, vt.
Onder ftond : Ter ordonnantie van royne voornoemde
Heeren die Staten. Ende was onderteeckent, P, Voet van
Winilèh. Hebbende op 't fpatium gedruckt *t cachet veil
Hoog-gemelte Heereri btaten in rooden \vairche.

F I N I S.

■tl
\

I.
i