Compluribus, iisc| nouis, & non minus
utilibus quamneceflariis iiguris
exornats.

AR.CHITECTVS magno fit animo, non ar^
rogans, fed facilk, cr £quu4 er fidelvs^fìne audru
tia.'^efìtcupidmyn€f,in muneribus accipiendishat:
bedt animum occupatum, fed cum grauitate fuam te^
neatur dignitatem, bonamfamam habendo. Kogatm
non rogms fufdpUt curam.

"Ego^nihil homink ndtuT£ decentm, magk'ueproa
priumexifiimdndumputo^quimunicuique prò uirU
bm officio ac pietate fatisfacere. Hoc uerò leneficetu:
ti£ mmui^tuncOeo^zy hominibmgratìm contingit,
cum ad beneficia conferendo natura noilra propenfl
uidemur, non autem ut inde ad nos premium uel
tnerces uUa perueniat ; bona enim ac pia opera, hoe
mines ipfi ,nobk etiam renitentibus mritislaudibws
^prcemijs profequuntur, Ucecigiturcummihifea
pe inmentem ueni|fent,βmulq·^ cum confìderarejquÀnt
elegans,q iucundti,^ doélum^quantaqj fcientiarumua
rietateplenu opufculum eβet,quod Guilielmm VhiU
der GaUiif, inYitruuij de Architeóluralibros multìA
laboribiii cr Yigilijs comentatui effet,no dubitauijjis
fcelicibui principifs ( nuUos.n.adhuc libros impenfis
meis excufos uobis propofui)me uobis gratificaturum.
Ei quMìs optìme cognofcÙ^Vitruuiu ipfwn a paucìs le
gi,cupropter fcientiam qua pertraéìauìt, qua multi,
nomine ipfo nix andito^ tanqua ad animi cultu fcictid.
Tumq· cognitioncparumnecejfarià flatim aufugiunt
atq^ auerfantur-,tum et propter iiyli obfcuritatem,quo
artcm iUà fua profequutm eii^tamenacutiminj^icies,
animaduerti bum doélifiimu uirum fexcentds in hifce
Mnotaticnibus res fcitu dign^βimas ajl·erfiffe.Vr£tea
rea nefciui non erara.quanquam Yitruuim Architeéiu
Τ£ pater proprio uocabulo appellandus ef[et:,multk ta
mcn undiq-, fdmiiiopm iUuà fcaturire. Cum mim

ipfe inprimo libro dffirmet per fedii Architc^urie ma
giiirum oés fcienti<^ cctUerc oportere, non ab re de ijs
fcientiii CT mentionéfecit,z^ prtecepta nonnulla proa
tulituìs igiturcaufis omimri uideor, uos tanta ex Us
fi.motationibm utilitate accepturos,ut ad me quoque^
(quamuis ad hoc cu eas torcularibus fubmifì:>mens no
inhiajjet mea)non mediocre lucrZ ex laboribus nteis
peruenturum exiÌiimem.Nem:nem.n.bonarum artium
fludiofum inueniri pojje arbitror,qui,ex huius dodif
fimi uiri hortulk fruótus capere auidiβime non de fide
ret.L£to igituranimo lo.Andre£ uefiriprimitias acci
pite^^àc benigno fauore,me quieM uobis excufds
d(Kpropofm,ac ipfum VhilandrUiqui lucubrationibus
fuisutproponereροβεeffecit^pYojequamini.Quod β
(utjpero)euenerit:>uobis paucos pofl menfes Yitruuii
opusuniuerfmme imprejjurii poUiceor,priflino can
dori ab ecdè Philandro reìhitutum, ac infiniti^ menda
quibus une titubare uidctur,caB:igatu, uariìs infuper
ac nouisfiguris exorndtu, quale mlL· adhuc officina
tdiderunt,nec ea quidcm^qu£ opm iUud hoc anno Βαβ
letC excufum propofuit,qu(e impreβio,non folti doiìo^
rum iudicio cafligatior non uidetur/ed dcterior certo
tìliquanto,Qr corruptior.Afl ego id tantum curans ut
in hac re bene uobifcum agatur,uoluntdtique ac utili"
tati ueilrce fatisfiatjd non enitar ut quàm cclerrimct
fed utq diligetifi^ac cafiigatiβ.imprimatur.Quodmi
hi ad uotum euenturumfi)ero, opera cr iudicio Gui^
ìielmi huius Pbilandri ji-etus,qui totis mie uiribus in.
id incumbit^ut uobis ofìendatfe non parum fludii cr
diligenti£ in his librisprimum declarandHjeindc cor
rigendii^adhibuijfe, Yaktc foelices.

Vomitm Calderim^
Oiocles.
Oionyflodorws.
Oiogenes Laertm »
Donatiti,
Buflratiiif, '
BgefippiK,
Bmim.) Εηβ4ίΒια.
Tc.ufebm,) Tiudoxm.
Euripides.) Euphorion,
ntymologui.
Budides,) Egmtm.
Eutropiui,
ZrafmiK,
Uratoflhenes,
nutocm.) laZcchieL·
Emmanuel Bryennm,
Tranchinm Gaffum*
Vulgenm,

Galenm.) Gorgm*
Guido Metinws,
Georg.VaUa.
Germanim Ctefar.
Georg.Alexdndrinus*
Gregorim Giraldus,
Georgius Agricola,
Gregorius Tiferms,
Heron,

Au^or libJemir,ciuct.
Aelius Promotus,
Ariftophanes.
Ari^opUn.lnterpres,
krcbim.) Atabdti.
ApoUodorus Arithmet.
Alj^er.

Cornelius nepos.,
Qhudicims.
Columella,
Campdms,
Coiidnt. Imperdtor,
€φΗ5 Bmind.
CdfeUius lurifcon*
Cleonides.
CaUmms,
Caβiodorus.
CateUkms CQtt4,
Cicero.

Cornel.Celfus,
Cenforims.
Conrhadus Celtis,
Cornei. Tacitm*
Catuttus,
Cdlimachus.
Cdius Apitiuf,
Caius iur.conf,
CmpmusOQkdTchus.

lodn.Cdtitumenfls,
luPànìàn.lmperator,
lulim PoUux,
ìulianus lurifcon,
Joan. Pontifey xxii, '
jodn.Tiniioris,
ifldom.

Neratm lurifcon^
^icoluonicem,
Niccphorui,
I^onim Marccìlm, .
J^icoLLiranus,
ì^kander.
Mlm fcholafiicai,
Orphm,

VISSE TE.MPVS, Cum ilt
montibus acfyluis dijperfl άίβίρΛΛ
tiq· homines beihiarum moreuagdtt.
rentur, cr fìbi uidu ferino uitam
propdgarent,Rex miólifi, legimus,
itondum ij prudentium confilijs, aut
difertorum omione deliniti, u fera dgrefli'que uU
ta,adhumamm hmic duilenique, cultum deiuóli,
feoppidis mccnibufque fepferant .Bt principio qui*
dm, cum id tantum agerent, ut fe fmque db aduera
fìs tempeflatibus tuerentnr, ut cantra Solis ardores
tuta diffugia haberent, coeperunt aliqui e frondibus
te{ldfdcere,J^eluncd4alijfodere, quiingenio prte»
fidbant,furci ereàliSy^^ intertextk uirgultis luto pa<
rietes inducerc, ea fuerunt <edifcdtorÌ£ rei incunaa
Buia. Froxime qui fequuti funt, ijs initijs non conti
tenti, non modo qu£ ad falutem ejfent neceffaria cu*
raucruntyfed eorumqu£ ad expeditds quafque prò
innata tamen frugalitate commoditdtes ajjequend<a
conferrent, mhil ufqudm prίetermiβum uólebant,
Itaque eam frugalitatem cr parfìmoniam in cedijìti
cifs,pofieritM publice er priuatim fequuta eib^quodà
per bonos mores licuit.lnde,rerum affluentia cr odo
abundantes^opportumtateadmonitidtque <iU((ii, ώ

deucnere.lit etUm qu£ dd uolupUtes expUndas fuce^
ret,fcéidrcntur^qtiicquid ad Uutitiem uenufldtcmquc
ulpidm excogituri pofJ'et,udiungercnt, neceβitdti fea
cijjc fdtis, lene qiiidem effe exifcimdntes, commoditaa
tiproJJyexilJe ingrdtum,ubi offenderei operis inelegan
tiu.uincpyrdmidummiracela, mpUtedtrorum mon
lesJnfdìwpdUtiorum fubflruéliones^ tmplorum ihun
pendi formccsjiinc drcus^porticus, mdufolcci, & in
raodimprouincìam extruUx therms. magna iUi tedi
ficdbdnt,ut poB:CTk magni cjfc micrcntur.operis uerò
pidchritudincm,facile addiicebdntm· Ut crederei ab in

feitii hoflìbiis impetratura ut ìtm temperdrent,atque
inuiolatà fe effe paterenturMrgò prtekam^mi uetea
reSyUt .effet (cdifìcandi aliqua certa conitans ratio,
qu£ de huiufmodi rebus ab dlijs trddita:,^ a fe excoa
git^ta erant,mandarunt literis^ex Grceck Agatarchui,
Oemocritus,Anaxagora^^ <Zte{ìphon,Metagcnes, liiià
Jtus,Carpion:,?hiloMermogenes,Argelius,Satyrus,et
dlif quidamiex noitris FuffitìuSyVarro^ F.Scptimius,
Cor.Celfus.ìrÌorum pr£clarifima monumenta (prò do
lor)teporum iniquitate,aut hominum ncgUgentia ina
tenerunt. Re^abat uniusex tanto ucluti naufragio
M.Vitruuif Pollionis opus uix fatis ex merito laudane
du,fed adeo affed-um^maculofum ζτ ulcerofum^ut ne^
que db auéiore fi reuiuifcat,fatii agnofcatur, id effe<
cit ut Yitrmùj prcter nomen, iam multa retro fecuL·
nihil auditìÌ fìtAccedebat difficultdi,nam ut omittam
uocabulorum ex artis propria necefitate conceptorm
infolentiam,qt?£ obfcuritatemadferebat, ^rerum ip
farum qu£ tradcbanturjnfcitia^a legenda rctardabat.

pr^fldntìj%ndrum enm firuéfururum, mk qudfiuid
fcernatur,tantum non cddaucra cumadmiratione &
Ucrymis conj^icimus dc uencrmur.ltdqj ni diffìcuU
tute deterriti qui libros Vitnmii habehant, nolcbmt
lcgere,quQrum fc cogr.itionem dffequi pojfe diffide'^
hant.ExiUo flucr-c^cr retro fublap/k re ferri drchitc^
Clonice^ut,qm £dificdrunt,nouÌs imptiarum delirdmc
tis dppdredt dcleélatos^nif: fòrte hoc incptire non efi,
podhctbitis probatiβί>(m Ιαηάάίίβίίηοηύη opem ratio
nibHìJnepta atq, ociofx ornmenUMe dicdm d rerum
mturd dbhonentid.fruflrd er ambitiofe comminifd,
cr ìm ojfuciis dc priCpdgiis d prohk abdiiccre, CT
cii fdcere.Ncq^Jt.dudiendi fiint,qm prò cuiufq,
dine udridm cr mutdbilem effe ccdificiorum forma di
cmt.Commum hoc(inquit iUe)ignorantÌ£ uitium cjì,
qu£ nefciiis,nequicciuam effe profteri li£c cu itd ef
fent,nonpoterdmfdcerc,quin de emendando Yitru^
uiojdq, Komce,ubi dntiquitdtk ucPtigìa c{dbuc nonnd
Id reliqud erdnt,^f ftcpe er diu cqgitdre.Udqi ià ter^
tius dàus eÌi dnnus,cum per afidtem fuccifiiais operis
fummopere contendi,ut ed refiituerera, qui mihi ì/c·^
praudtdjuxdtd (^mutila uidebdntur.vducismenfbus
tot mendis purgaui ,nt dufim omnidifcuerdtionc ddfir
mdre,pr£ter unum atque alterum locum, quos ncque
ipfe Apollo fdnauerit,paruìn dbeffc, quorninus hic dU,
àor qum emendatifiimus in mmus homimm ucnidt.
Inter emcnddndum,muhd fefe offcrebant difficilia cr
ofcura, qu£ β fchoUo iUu'^rarcm,uidebdr faccurus
cper<e precium. ìd d noUs prò uiribus efi fdéiiim. lU
lud qmdcmqCfàéUt Uhom, cmn imdligcrem

Max.prohatUyO' tne dliqmt ^'m facrofanélipurpUts
ratorumputrm coUegij principes Viri, ceu à tota pe
ne Italici duos umos incredibili cum dcfideriò expe·*
élatum,ut (ederem hortarentur^fi fdcerem^ gratificit^
turum me in primis Komanis, qui literdrum cr uìtk
tutis ergOynihil minus j^ermtemuut expeàldntem,ciui
tate donauiffent,fub cuim nomine (β quam fortafje ea.
re Militate fiudiofis adferre pojjem ) finercin uulgti
prodireJubitabam.Tu urna omnium occurrebas Re*,
regum(quod de hlexandro fcribit Arrianm) ^ασίλΐ
κα'τϊχ.'η,Κ^ά r^oLViyóv oclio^^otinyoToc il·, nifiuerz
rerer,ne quid tu£ Maiefiati decederci. Scripflt libros
fuos Vitrmiui Auguflo ltalm,Kegi(criherm GaUm,
fcripfìt lmperatori,quiurbemlatericiamcum imenif
fet,marmoream reliquit-.Kegi ego, cuim auj}>icijs cr
liberalitate, nobilijUma in tota orbe terrarum temi
ρΐα,ραΐαίία,α-propugnaculuextrava funt,qui uia
prieiuitjut qu£ fuerat pulcherrima in regno GaUise
domwsjcentefimunon obtineat locum.Oum animi pena
derem,uicit auÌlorìtas MecoenatH mei Geor. Armenia
ci Kuthenorum Bpifcopi, tUce Maieflatk apud Max,
Vont.?aulum,prudentiβimiβigiUtiβimi cr integer^
rimi Legati.obtendebat regiam iUam toties iam muU
tis cognitam,z^ ab omnibus pr^dicatam humanitatem
principemfìcut fortunarum, ita o'fruàus fu£ ditioa
nis ingeniorum partcmfìbi iure uendicare, officiuma
que cius,et animum qui dat,magk j^eélare^quam quoà
offeratur, quìcquid a me ea parte peccatum ejjet, id
mi fìbi aβίgnari licere. Htcc funi Rei Max.qu£ me
cò inclinarmti à quo pudor remcabati impUtUrmt^

ut Mdieiiatì,tu£ Caitigatìones Imdtf., knnotationcs
in duéiorem longe difficìÌUmim, o'cum latinorum
primi proccHofum auium fulcauimm mure^mncuc:
pamdicatdsq·,uellem. QudsβinteUexerononufqucc
quaq-, fuijje ingratds,cdufa erit quamobrem quos fec
rijs lucubrationibws libros inchodui de feilione ZS" po
lituris marmorum^de pidurd cr certd colorum coma
pofìtione, de infeilorid cr fuUonicd, de figulina, de
futrim, de Vitraria, de textrina qu<eq; radio, qu^eq^
Im idefi pondufculPs perficitur^tadem dliquando uba
foluam, Ydkdt tua M.dieM. Roma CaLAuguBy
M. D. XLII II.

u.YitruuijVóUionisquiefueritpdtridyUideo in dua
biumreuocdri,quibufdam RomdnumnuUo argwnkoy
alìjs Yeronenfcm exiiiimantibm,quod Verotue in Ve^.
terk firuilura drcu ad hunc modum legdtur:

L.VITRVVIVS. L. L.CERDO
ARCHITECTVS.
Ed infcriptio fecit, ut uir doóliβimm AitdrCM klcidn
m,decem librorum de Architeilurd duólórem L, V/<ì
trmium ?eUionem appellare fe mihi dixerit, CT poe
ited £diderÌt,quod FelUo^aiebatJd quod credo fignix:
ficdret. incuimfententiam ne tranfearn,multa memo
uent.VrÌmum,quod inomnibws cxcmplaribus, M.nón,
L-cr PoUionemnon VeUionem legerim . Deinde^quod
ccrdonem, pace tanti uiri dixerim, non ej[e continuo

qiiod pclUonem, facile inteUigit,cui utrìufq-, uocahut
il originK uenit in mentcm^dlterum enim a lucrojdefi
cÌtsotS Κίο^'^ς, d pellibus alterum daiimt efi. Et
β idemfìt,quid Architeiìo ctim pdlibm t Cerdo enim
in iUd infcriptionc, hominis non ^hudij φ index. Vt
β idem credi par fuit-yfuerit tamen Cerdonis non Vel
lionis appeUdtioreiì:ituendd.(::xnini^ quod vitruiui
nofler reprchcndit, Architefms iUe /uh mutilis denti
eidos coUocduit, itaque uulgatain codicum fcriptioa
nem retinentes,diuerfos ejfe drbitrdmur. Ei noftrum
quidem dppdret parentum curu liberdlihus difdpli·:
m db ineunte mte fuiffe inflitutum, encychpiediaq;
abfoluii[e,quQd ipfc fdtetur in l ibris fexti procamio.
Statura uero fe fuiffe humilijndicdt in pr£fattone li.
z.luiio Ccefari fuit non ignotus,pofi cuùis obitumjn
grduefccnte iam £tdte,dut dffe<fta potius.ut ex memo^
rato libri fecundi loco conijcimus, db Oélauia fratri
Augufio commendcitus,appardtioni bdlifldrum ,fcor^
pionum, ceterorumque tormentorum,cum M.Aurelio,
V.Niinidio,quem alij ^iumidicum uocant, & Oi.Cor
nello pr^feélus e^l^annuo ei redi tu quoad uiueret con
flituto. Qua munificenti a excitdtus,ut indicai in pr<&
fattone operis.omnem (cdificandi rationem AuguPco
fcripfit, quam decem librìs complexumfeeffe,fubfi'^
nem operis teflatur,ns quisfigurai qtm in fuis fUigulis
libris extremi uolmninis nomne deformabatjn priua
tum libnm, hoc ciì undecimum aliquem reieéias fai
fo exisìimetAngenuifoelicisque fuiffe ingeniijibrife
ptimus,nonus,^ decirnus argumento effe qUeantMdm
iimui quod dfirum poffumm, . ^

RAPHIDOS SCIEN»
TI AM Η ABERE» Gra^hif
ejì Imtms deformanoJiue defigriiU
tw^KoMdefuntmpi eam qux ai
h-nhìtictm prtinetfyfoinjx i κ»*
quitfi lineationem àiCAS , \ocent,
Γ^αίζ^κίω vfro, eir Λ<ί SiripforffM, sr aà¥iRoretn
^culporem ue refirant, cum ad lìlm defmftmem, cum
ad hos defìgnatione transfirentés, er quidem

ad vtt^ffertinere^JSgyptiorum ratio docet, quos eraf-
necejje pngere, autfculpere, quadftgnificare^ vel tnoni=
mentis mandare volehant, quod genus fleraf Rom<s
vifuntur j er extra Vrhem ma affia, haud froM
à fepuìchro €mli<eUeteÌl(e vxons Crajft, ϊη Ήΐρρο^
dromo qui é Antonino Baffmo extruiìusfutjfe credtm

Ktr^obeli^ci^artescum fiotis Mgyftiis^mam Vetp»
Im leÌiione etim- ad fiàwm χφη, Rneiii fi, his ver»
hi!, frotims omem ferlegerent oculis, E V a
THY GRAMMI E Τ C iR CI NI Τ R A,
ΡI Τ VSVMr PerEuthygramuminteUigoregulS^
quafi àreìliUnem dicas. tim ad regulamexpeduntur
JitjetÌ refiie^ Vi armiti f^naf eiw fertemelifiam rea
firmi Ai dramm » fipificctjfe mihi vifui eji^
<um irtfiriusde Ichnogrgfhta loquens^dràni^regulcs
vjàm continere iixit ♦ PracUre ernditionis eximif
ìuàicitbomo^ Vrmci^cus PriJàati^i,mmttfieripotMif
[e, vtfrocircim^cnpmfmritcjdtcis, vt legatur^eu,
thygrammis xs cycluis tradii vfum,tdefi retfaarcu^
hrisfitneaAd vero exiHmmt, ^itoi m (Xtens dia
Jdplinis quce a Vitruuio ^ercenfentur numerando,qui·*
hi ormtHtn vult Architefium , mmtduertit non fi
vmjjf, vf ηίΛΧίίηβ necejfaria, «t^ adeo vulgaria com
^leàeretur » Né>« debai amici & ioiii viri conieÌfth
ram negligere. Vocem vero Hurbigrammi qua in
tiquis aliquot exemflaribus inuenitur, ceujfpuriam &
iegenerm, omnino tegitimarum numero exmmus &
rmcimus . Lineis autcm mnem Graphidos Jdentim
ferfid exifìimmus ^ ϊυφ ex Heronis fintentia, reiiis
«ut non reRis, ReRarum vna efl r^tio. New ex aqu»
intraβία conduduntur punÌia. No« reHarum ( vtin*
quit tUe) alix eirculares, alice ohli^Uie, alite inpexx,
Mathematicus Apollonius diuift fimplidui,in reRai^
arcuiarts^CT obliqms, VtPamemdes dixeritfigus
rmomnemejfe aut refìam^aut eireuncurrentem^aut
taixtmtGeminus^lineaf in^lmas etfoUiaf^prtitus efi,

et tierationvm» ^Uefl likmentì,
fioà ^erfidturliheUainilrumenti genere, quo aJreiu=
Im vniuerfa qu<e in flano kcent coxquantur* ρ e r
opticen regte dvcvntvr
a q.vavis regione lvmina»
OpticeperfleRmatransfertur, de qua GeÌlm ttoiìium
atticarum Uh.xm. Cap.xiiiùHuc verorefirripotefi l(k
cus Librifexti in quo docet quofatlo commium

farietum (tltitudini, aut angufiice loci, immittendo lumine
occurratur» Q^uod fi(ui credìbile erit spiiajfe Vitrum
ad dijfofitmem, vi noxius aer vitetur, aut vt ad cceli
regiottem direiiionesfiant ,νίνβί et filuhritati adifii:
€ia idoneaejfepjfint^ quod tradii LibM* CafMi* Id
verofciat Fhyficorm atque Afirologorum plaatìi Jì/=
tisueprtefaibi. difficilesq,ve sym
metriarvm q.vìestiones
geometricis rationibvset
methodis, invenivntvr>
Sunt(inqmt) quxdà Symmetria^qua nifi per Arithmes
ticen facile ^robarinon fcjfwt * iiam-plurima quce de
viagmtudinibus per rationem geometricm traduntur,
arithmetìdsfitpputationihus apertius explicàtur,aut cer
te multofacilius ♦ Sicut ^junt qua nuUis numens e^icert
fojfu^fed grSmicis ratiombus^ vt in quadrati parium la^
ferii duplicationefieriJcribit Lib^iX . q_ v ie c a=
ryatides dicvntvr. Caryatidutn
ideH Ììatumm muliebrium in columnis, meminit p/i»
Tué, xxxvu Cap^v* designavervnt
EARVM imagines oneri fe,
p^vndo^ collocatasi Eiufmoii

fiataamfcernineam \idmus Viomae, in Macello Coruo»
rum^Sed hoc loco nejcio ridemtnaffi, an desyderm
ineis iudtcium ^ qm ex quibujcmp antiquis jammeif
fiatUìS quas tuhjp oms cognouerint ,exùlmant Vù
trmìanarm, ideii Gracamm Caryatidumfiguram poji
fc comici, Q_Uiift vero\na & fmilexJuerit mulie,
brium in columnts sìatuarum ratio^ ac non potius^ ad
Griscorm mitattonem^ licuerit Romam, ccetens
gentibus , re.prefentare eurum rerum imagim, quas
vellentfofieru memorice tradì. Certi ei quam vidifm
fe retuimus, captulum eratDoricum^vt capite tanm
mmfufmeret* Athenceus autelib. DipnofophiHon^vù
exhyficeo Samw refirt Eucratem Corydon bibentem
n^ud quendam mus domus ejpt marcida^ dixiffi, ibi
(oertantemoportereftniiiram manum fiipponere inHar
Curyatìdum. Ceu Cariattdes ftn:Hra manu fufim'ere
teÌÌHm jiue epiìylxvhtfingerentur, dextra autem aliuà
^4ipipÌjmrefirre,Eiusvcrbafunt^ Evii/}0L7»f ó Ko-
f ud^^ mvcùv τηίξοηίνι σοί,-^ά? ouffH? TH? ot"
xicW, αίττίο/^ φ«σί t^einvéiv <Ρβ r^ca^SHQcM--
TU -TÌui ccejLSTÌ^-zv ^^oi ωςτΓ/ί^ cà lotf uotTJ^j".
SeideQaryatiàihUi z:; tHudnonprcetermittendum j Lifa
tadum a^ud Statiumfcribere a nuce diRas^quod ibi Vira
gtnum cìiorus^metu ruinie confcendijjetnms arborem^
rum Athenceuf, Paufaniai, & cteteri à Carya hacotiix
mas velini. PAVSANIA ELEOM*
BRONTI FILIO DVCE. Thucydidef
Cleombroti duitfilium^Suidas matrem addit Anchitheà,
K^uidamcodices hicfto Cleombroti habent Agajtpolim
ios nefcio quo <tit£iore^ PORTICVM PER·

SICA Μ, Oeea fortku legito PaufamminLafOx
nìiìs, \hi de iis ^ux Sfartce mforofpeRittu digm vife^
hmtur. CAPTIVORVM SIMVLA»
CHRA BARBARICO VESTIS OR^
NA ΤV. Wtfitnturfenesduocaftim iiliufmoM Rì>ì
tnte m aedihus Columnenfium , Suntet Tyburti imenei
duo, alti fedes dmdecim , quos aliqu^ndo antepagmen*
forum ftijjè locofmt qm existimet^ormtu capitis
ftio : Videas ZJ Rcmx Satyros dm, etiàtìuc oneri
rudo coBocatoj m adibus Barpol.à Valle, Ita Homam^
quod hacones in Perfirum ignomimampcerant imitati^
vmarum rerum magmes in columnas tranÌìuUrunt »
CANONICAM RATJONEM ET
MATHEMATICAM* Mentio eiì
(apiii, Sunt ο quxdam qua hucfertitent apud GeUium
Cap.xmi. apud Boettum muftcti Lib^U
CapM.etUb.v.Cap,i,et.ii. BALISTARVM,
CATAPVLTARVM , SCORPIO»
NViM, TEMPERA Τ VRAS. Dehishh*
x,cap-xv,xvi,xm^Zr,xviii Sedfimel dithm velim,
me fecutum ejfein citando Vitrumo^ dijlnhutionem ca^
fitum ex codice flcrentice mpreffa, non tam ^ucd pros
harem (nam tnultis mlocis tneptijfjma eH ^ & V?fr«a
uiusperpetua oraticnefcripfit ) qumvt qmrentium
legentmconfulerem labori, PER Q.V iS TEN«
DVNTVR SVCVLIS ET VECTI«
Β V S. In aUqmhus ceduibus ante vocahulum fuculis^
éddmtur duce hce diÌfmei, crgatis aut^nec^ ahsre, N(tm
lìhro decimo,cap* XV/. Baliftarm aliqnas juculis, non·*
nuUasplyjpiifiis^ (ilìàsergatisf^uajdametim tyw^a^

codiim»s. OyS. SI NON Η Ο MOT 0=
ΝΑ FVERINT, Idefimn (eqmlitertenfa
munihui tafìi fimes ^ {squalem in vtroi^fonitus habeunt
reflon^m, quod ex cap xviii. libri'dedmi didutmus,
Nrfw capite eius libri decimqmto^ mcttma d'citjt c<tx
fituU altiorafacìafuerint quam latitudo yficut cat^toz
nafiminusdta. IN THEATRIS VASA
ìE R E A, Uh* V, vuforum rationem ad ati^

gendaminTl>eatris\ocemex Mnjicorum concentuim
partitwnibus fmptm tradii diUgcnùjfme ^ Q_uidum
codiceshichiihentecheticftjidejl, H^^HKsc ideH fino^
rrf,[ed qmd Uh. v» fieri ivrea vufi Jcrih^t, nihil
muto. HYDRAVLICAS Q.VOQ_VE
MACHINA S. Hydruulic^ machinx prtmfi'dt
ad aquitrum exfrejjiones^ partim ad excitanias irt ars
ganu muficisharrrwnias^ mitandos auium cantus
uendafiglila^itdhorologiormverfitionem,^ fi quid
huiufmodi * DequibudibJx.capàx. O* multisUk x,
taptibusmaxime.xiii. INCLINATIONES
COELI Q,ViE GR^CI CLIMATA»
Clima appellant flagan duobus interieSiam fardelhs^
averho Λλ/νω hoc efl inclino, quod certojpatto incltm
tietur ad plum ^fiue declinet é (equatore * S ΤI La
LICIDIORVM ET CLOACARVM
ET LVMINVM» Q_uis non y/idetfare contr&^
uerfias locatori^ fi Archtecìus neficiat quantum liceat i«
vicmi re,ius nefit cloacce immittendx, an aperto f ariete
còmmi liceat immittere fineflras, liceat ne \icmorum
Iminibus o^icere ^prietem commmrn hceat alterutn

imolìrì et reβcere * Atqui ΐβα omniafmt ex iurìsfdeH
tia petenda, vi mhilfu mirm β Vitruuius dtjciplim
omnibus tin&um velit ArchiteÙum ♦ Porrò de femtUs
tum omni genere, confulendus liber Pandeihrum cfht^
«W, LOCATORI ET CONDVCTO,
RI» Q^K/ dat domum (edi^tandam, isdicitur locator,
ψϊ recipit conduffor vocatur. Idem cr redemptcr ab
Mphenozj· laboleno lurijconjultìi dicitur Vandeffa*
rum. UkxìxJocttti & cctidufi , Arrhitefn eff
^difiduinfiituere^ arbitrarh A D SVMMV M
TEMPLVM ARCHITECTVRiE .
Templumpro culmine dixit elfaiìigio, qmnim tempia
in tetiis fupra canteries ponmtur^ vi léciti* «ip* 1-
RATIONIS PLASTiGiE NON
Ϊ G Ν A R V S» Cmatmum enìm Ucmarìa, ©· ra;»
merarum imam cairn aliquandopaulò ornatm erit dit
ÌÌin^Hindum («Ijndum ue ♦ Sigilla etiam imaguncuÌtef
reliitif mpmetihus (ediculis (Italianichios appellai ere
io quodimbruatis cotichis fileat earum fuperior pars
ternari ^ (onchasenimethrurei nichios nominant ) coBo*
(mdx autfrHigiorum acroteriii *ldfet no» nifi ρΐφπ
tes lenendo, cuiusfint fingere ex argilla fimiluùdinef,
'?,ypfi reddere hominum imaginem^ rubrica item & cre^
U, \ux cap,xjìM.xxxv. Plinit didicimus. Νο&Λ
atatìs mifices qmd hm'ói in antiqmru ruinis repenmt,
Stucàum appellant ^ ίΙΙο;φ imitati, marntoreas mnnuUi
affuUspihs^rreii (ontupscnhrts excernuntjùbtilijx
jtma^icohe^ admixta puri(fma calce, in lacu macera^
t* vtuntur, e^mgmtf podlìbet, Lcngè politius fùerit
jipro marmare Jtltce flmìatili candide p·.
' " Δ iiii

, feUucido, vf vnafars ad duas caldi refpondeat^ ytaris
.(eafaxoVenetx Mtirattx officina, e Titmjìuuh c6=
fortato quanquum er ex uliispetipotefi^vitrum cnfiaU
limmprfiamt ) (^uodβfibtilijfitne pfium mamos
rete ih fcobi admpHeris, nonfarum fflendoris "s nìt.o:»
ris uccejjìjfe rxpmem, Ν Ο Ν A ISi ΓΑ Τ R Ο,
L Ο GIC V S » Aliàf aniatrolo^etui^ideH no» yjque^
qua^ meduinx ex^ers, DE VENARVM
R Y Τ Η Μ O. Q_uifYeÌraturpu!ffiunifuh!aiiJ^
nis & deprejponis relentate^ remijjtone^ (Squalitatejtt
lequalitate* Rythmus auitore Kgineta, iih.xxnii.ca^^
xtu aut ejl euryétnus^idefi boni rythwi, aut anythmus
idefi inconcini rythmi, 4Ut pararythms non admodum
àbono abhorrens^ autheterorythmui lotigius à bonoab:
Jcedens* Errythmus dutemomnemcominitatcm corrm^
pit. IN Q.VADRATIS ET TRIG0=
NIS DIATESSARON ET DIAPEN
Te, Cumfiguris vtantur tribus AÌÌrohgi, Τ rigano,
■ Te trtìgono & Έxagono ,βηίφ afud muficcs diaiìema^
tri, ideii intermllaβτηρίίάα j'ymphoniarum m.ixima ,
diatejjàronfrofortionis fejquitertice, diapente βfi^uiaL
tene ^ diapafon dupla, husproportiones tnfigurarHÌlia^
rum angulisjtgnis^ & gradihuireperiri,aufior efi mi,
qmsGrecusVtolemcei interpreslibJ^ cCgpTlAtcJjuqc-
TOv quodQ_uadripartitum appellant,Trigonus ϋαφ
(onflat angulo vrto reÌto O· Mente * Tetragonus vno rez
ÌJofilm,Bxagonusvnii<fremii cPlfjuolgcà ideflbcffi^
li angulo, Anguluf Trigoni ad angulum Tetragoni fif*
quitertiae eiì proportionii cum eum fitperet triente, cr
ft diate^mn ♦ Angulm Tetragoni ad hejjalem exago^

»i,fefq»ìdter(e i continet enim ipfm Ό femijjèm, &
jit diaf ente t Trìgoni angulus ad ex agoni angulum dttr. ,
firn eft froprtioms, hahet enim \num o· trientem^iàejl
trmtes quutuor, fitte hejfis duos, he bejfalis eìi, ìdeH
dmrum trientum ♦ ftigitur diapafin « Ίnβgni{^ eadem
ralìó,. Trìgomis quatmr hahetfigna ♦ Tetragonus tria,
^xuionus duo.^.ad.ì ψογοΠίο ejìjej^mtertiit,y,jtJ
3i*fejquiitltcra^.ad*x .dupla·. Supereil vf de gradihm
. dicawus, Trigonusgradus habeU ilo» Tetragonu/^
-noMaginta.Bxagonusfexdiinta,i io*ad.90,proportjo
fefjUUertia, 9 0 ♦«li. 6 oJefqHiiilteM. r i O^ad. 6 oJa
fia.En Symjiathu concentm etfiguratftex mdtisVerbis
et dijjidllims iìlius Interfretis^cuius mihi copmfidt lU
Mìrijfmus jtuthenoru lE-p^cops, Qecrgius hmenift»
cus tuus F R A Ν CI S G E Rfx maxime & Chrh
Jiianiffmelegatus adfimmumPótificem Pnulum tefa
tium, ÌAecmas meus, Sed a fUnetarum ttfpeiìus prp^
fortionibusharmonuif^erfidutur, quoà & refirtloa»^
nes Frojchius Mujìcce* Uejpe&ui em*n fextilii
ft fecundofigno, qu0 dijìantia adreliquà Zodiaci-par^
tem eiì quintupla, adipfum vero totum fextupla ., Sei
reliqua illafarì in fej'qmqidnta efl proportione. Afpe<»
iìus quartus tertiofitjìgno /qux difìantia ad rehqm^
"^^diacipartem eft tripla^ ad ipfum totm Zfc;,
diacum quadrupla Jed lUa relìqiiapm fe^K ■:. λ
fdtertia, rrims ajpeifuf quurto, . ..
fitflgno. Difiantia ad totum

C Η Ν Ο G R A Ρ ΗI A. Vefligim ψ*
i rts, qu4tn fUnatn formam mei GaB^ itdi
Grece aliudeKtef vod, ^Untam nminent^
CRTHOGRAPHIA AVTEM EST
IRECTA FRONTIS IMAGO. Siut
(Λ βί cferisfreni exterm ^fiue interior ♦ ^m non Anm
te qualeftiturum ftt o^m intetìexeris, quàm fnptlarum
fartium (fedem dejormanerif^ vt videatur interna etum
0ptriS defcriftio * SCIOGRAPHIA» Q^wìI
ie Orthcgrafhia àiBum eiì, id etiam ν ehm de Sciogra^
φίΛdìRim Jtui Sceno^rifhim affellems^vt Her»
moUusfmlmdyimi^vXiiìvniuerfi
teÌii φΐοά Grssd Seenm \ocant, deformano, tmjronm
tisvt Orthogràfhi(t ,ηοη areit vt Ichncgraphia^ Safe
vero dièit^tum eH nm mhiteiius Ugno JormamJUi:
turi oferiJ (tnodulwn iffeUant) firueret, & nos, ficift
fe exifiimmus^ Ita emm futura dqrehenduntur errKt
ta,&mimm impndio^mllof imemmodopFtufquam
fant^(aHigantur* Siifculpor cerafrotjfumjicfla^st
creta frafltijQieenfingtt * Inde Archefilai frollaiticm
flmivenirefilitam ab arttfdbax ipfts^ qum alterum
cferatradifPlimuflth, xxxv, Capxii, (^um O*. Vis
irmius Ub.x,adfù}iem,exefar helepoleosmachinte, fr0
mdeno(\tvocant)nominauit. AVT EMBA,
TE IN BALISTA FORAMINE
CLVOD GRÌ5CI PEPÌ'tphtoN VQ,
C A Ν T, Seribtint quidarfi Etnbatere, qunfiingre^e
rem diati^^uod Bmiatem libAiii,veriat modulu, Sed

fmr ìL· ηοβνα leHio dijfhcetfi mièta wcuU aut, ita
difiingumm^ ΐτ ftimuminteàbusfacris vt è coimnna^
rm crajjmàmhus^ aut ètriglypho emb(ite,\t inteu
fretitur Trigly^hum embatem idefi nwdiÙH ex ^iofcilh
(et in gmere Oonco jpartes omnes metiemìe, vi m άηί
genmhus ex columnarm a abitudine, dcirttÌefiquam,
inhdisy,formine qmdGrxa TittiTf^ioy vodtk*
Oe eoforamtne Jcnhit lìb.x, cap. x^ii * HYPiSa
τ η r a q_ v econstitvvnt v r,
Ideftjuhduiu fmejifoàiualìct^nm αιβξ>Η aerem
■griijiciit. Fieri vero ir hyp^thria ante templomm 'Jefli^
huU conjiiemj'fe ^ ve! mus Zenoiotui in faroemiis (ìKs
fior ej]e pcteritjed de hoc alibi. ΆΏΕ8 DORI=:
ca.. ^desficrishccloiotrì^hd tantum differenti^
ionfideruntur^ Oorico genere ^Ionico Corynthio*
de Ti^Jcamas lth4in,ca^, vii^ Ooricarum efi nH
gletìior O" tncultior jlruÌìura^\nde er feuerior , Corytis.
thia quod plurahahent ornmenta ^deliccttiores junt*
Medil·? junt lomcx inter harm teneritatem , er lUarum
feuerttatem. SI INTERIORA PERFÈs
CTVS habverint elegan=
τ e s> Aliqtit codiceshabent^erfpefius ^ vcrbisfi di=
«irjh^eodem certe fpetìanÌiibuS .Nm qm ahfolut*
ferpiaffunt opera, non pjmtnon oculis, arridere,
ttUbUndm, it e μ si do ri gis epi.
STYLIIS in coronis denti.
C V LI S C a L Ρ e n t v r, CL «i Theatrum
*rchitetiatus eiì, quod Auguftns fuh nomine hiaralU
ne^oùsex βrore ORauia extruxn^ dentiailos in dori;,

ricaf trMsfirerts ,AVT IN PVLVINA»
TIS COLVMNIS, ET lONiCiS
IPISTYLIIS EXPRIMENTVR.
TRIGLYPHI, Ionieammcolmmrmcaptul*
/untpuluinatJ, vnde O· fulmnatce (olummue \ocari pox
tuerunt *Atnon inearum Zo^horis ( qufffreggta vulgo
vocunturvocc vt exifiimoa fhrygwmbus jui acujih
cimi duRa^ vi enim lUorum opra acu ^ifìafguris quu
huslihet injìgniuntur^ita Zofhororum fire raiio,^CiiU
fturam dejtderat)ttigìifhiJcalfmtur^quorum guttee des
penderti in Έριβ)1ία vi libjiiit cap, iiu docet, βd funt
Doricarum, Ùarumautem Zophorifintfulmati/deH
Juhtumentes in cinulum^ideìl delumbuta cirànatione
rotmdi* ln qmhufdam exernplmkii prò puluincitis con
lumnis jfcriptum eÌìpuluinatiS capitulis^ vt lih.iìi. <Λρ*
ultimo. SICVBICVLIS ETBIBLIO,
THECIS AB ORIENTE LVMINA
C A Ρ IE Ν Τ V R. e7f. Oe bdneis lib.v, cap. x.
De reliquis quas coeli regiones Cpeiìire debeant^ idem
CcrihithbM.(ap.vù. ET AD PECVNiiE
COPIAM, ET AD ELEGANTliS
riGN ITATEM ÌEDIFICIA AL TE
DISPONENTVR. fmeratonhusù·publica,
mstsdificia commodtora o* fpacioficra ©· ab injidiistu^
taejfefaciendaf(ribitlib,vucap,viiit \thoc loco jcri*
hndmftt^aliter^nonéte*

CAP, TERTIVM,
DI FIC A Τ IO. Bac librisoitopìmìr
Λ nbfiluìtur* GNOMONICE. Der/rfa
utur libro nono, ea autem eSì qm ex gnomo^

vis, Ueiìflyh vmhrajiorologiorum defiripìones C rtu
tiones docet ♦ MAGHINATIO. Bm ìiber
^erìmus exflicat. MOENIVM ET CO Ma
MVNIVM OPERVM IN PVBLIr
CIS LOCIS COLLOCATIO, CL««
ndpublkaisdifidiifertinentjtotii ψιηφ primis iibris
tradmtur, PRIVATORVM iSDIFI,
CIORVM EXPLICATIO* Oehifliber
fextustraffaU DEFENS IONI S EST MV
RORVM Τ VRRI VMQ,VE- Definfto

exUb.primo &fecudofetenda. RELIGIONI S
IMMORTALIVM DEORVM Liher
tertius & qrnms ad religionetnffeRant, Ο Ρ Ρ Ο R^;
Τ V Ν IΤ A Τ IS, Lib.quinto hcec docetur, CLui^
fiam ad opfortunitatem refirri pojfmt quce libro ο^λ
uo de aqua Qr aqmdufìtbus dimtw. FiRMiTAe
TIS ERIT HABITA RATIO, Df
jirmiutefcribiturcapxiMh.v ,VTILITATIS
A VTEM. Batic docet libri fexti cafut fefimum,
t^iPter^Ualoca, VENVSTATIS VERO*
Une refirripoJJuKt quie de politionibus & fiÌlura trae,
àuntur librofeptmo , Q^uanquam ad Symmetrias fpe^
^emt Vitrmim^qm mtecedetibus Itbrii pri^fcnbiitur»

LECTIO LOCI SALVBER»
jc RIMI» Ua^na profifiò loci aerisf tH
héenda ratio, quòd if à nohts fepsirari tionpof„
Jιt^pr^etuóφ ^ eluti mmW adbareat^ ambiai^, y

ìceht ve! i^md culidof immodice, vel ^iodfrigidos^nuf
fucoi,uut hmiios noi ejjicut^quoà tradii Galemtf
ìiKiJefanitatetuenda^ iN CELLIS ENiM
VINARII S TECTIS L VMIN A NE=
MO CAPIT A MERIDIE^ EtPlinMb,
xiiiucai^^xxujcnhitktusceUe vinaria ,aut certe jè^
neHras ohuerti in Aquilonem oportere^vel vff inexor^
tum cequinoRialem^ Nì^ ihsre vUeatw celiai vinariuf
teÌias dixtjfe * Scribit enim Plinius diffo loco ali s
getitesvinis (oelmifrii'bere . Alibi vero impofis
iis teéìis arcere · Έί CmpanicE nobilijfima vino, expo-
fitafub diuo incaàis verberari Sole, Luna,imhre ac
ventis aptijfinju videri, Sed et Confitmtinus lilude agri::
<ulti(ra*vii^capM.,Jortiusvinum fubdia^leums vero
fuh iiFto ad ferum ^raecifit. GRANARIA
Q__VE AD SOLIS CVRSVM SPEa
CTANT, BONITATEM CITO
Μ V Τ A Ν T. Granaria Jpeflareoportere Septen-
trìonem doret lib*vì.cap*ix·^ ir nós diquid ibi dicemus,
OBSONIAQ.VE ET POMA. Oe
misfer-uandis Plinius Uh* xv* cap. χή* hmc in modum
frcecipit, Vomaria in loro frigido ac ficco contabulari*
Septentriondibusfinejlrisfereno die patere, tufirosfpe^
cularibus arcere, Aquitoms quoipa^icctu poma deturs
fante rugis, NAM SEMPliR CALOR
CVM EXC0Q_.VIT, AER TE VSFIR
MITATEM ERIPIT. Forte à rebuf, aut
forponbus, vt paulo poft^ omnia corpora cdorefiant im=
heciU. NAM Q_VIA EX PRINCl =
PTi S CLV R GR it C I Σ Τ 0 i X E Γα
APPELLANT '

svnt composita, Blmentu ejfe qitKe
tuor^ omniàip horum mixtione confiftre^^rxter dios Gito
lemifcrihitMethod.hLuautptiustotislibris de elem
unetttifAtmUippoc.eiusargumétiUb, IN Q.VI*
bvs corporibvs cvm exvpe
RAT E PRINCIPirS calor. Si
validi,frigi di, humidi&ficci temftries fanitaseil^cerm
te huius contrarim necejjè efl morbum ejfe, vel auiìof
re Galeno lib.Ue morhorum differentiis, ρ L v r ir

NI SVNT COMPOSITiS. Alifui codU
sisfcrihmt, ex aere ©· tenemf,ego,ex aere et terreno,
ex Vitruuiofaulo ante, Q_md autem hic traditpijcium

tiaturfrStemperatKfeJJèacalidOjidvidetur ex tinpe^
iodisfentenfia diÌìum^quem re^rehendit liriHoteles
libro de rejpiratme, quod dìcst animalta caÌidifftma^&
fummamigms vim héentià, aquatilu effe generis^ qm
(aloris exuperantim quam in [efentiunt, virente C A.
STRA STATIVA CONSTITVE-
B A Ν Τ V R, Cafirafnnt aut temporaria^ideH mom
ìnentis mutahilia ^ Aut fintarla quihushojìem dumfe in
munito loco continuerit occupareinfiituas, A ut fuHentoti
ria quibus vrgentemzr lacejfentem hofiem fuHmeaf »
Di quibuj Leo Βαρίιβα hbro quinto , iap, x, XU

ilA^ Ex animalim iocmonhus illèfis, maioref,
loci filuhritatem ranocinahantur * Sin autem vitioin*
β^α apparuerant jVitandam loci infaluhritatem argu$m
kntit^vetere ιηβΜα & vj^e i Demetri» duÌì»,

s v ν τ s ρ l e ν e τ i c a, ΐη aliu coiidÌius
Ugitur jfflemmhabent ^'Nefenim àicit ejjè Itenofi,
idefl quorum Lienes intumejcuntjed habere u^prentes^
verumnon a^etìos. Lienojosautem fieri jcrihìt ArifioU
Uh,iiiJe fartibus animdium, <imties plus excrementi,
inlienem diuertit^quam excoquerepojftt, Coerceri Lies
ne tti aqua in qua candesfirrum fnbtnde tw^umfit^Au,
fior efi Ceifus hbJiiucap.ix^ctrpimento ejfe, quod anu
waduerfumjit ammalia apud fitbros firrarios educata
exiguoslienes hahere « Sedhcecalterws funt inHitutu
ita eam herbam. colligen,

τ a nt. Herham Aj'plenium ^vulgus Cetrac vì>=
cat, eiìqs Scolopendra Vermi, idejl Centtpedi tam ft=
niilis j vi qm alterum viderit^ vtrunf nojfe iuduari pof-
fit . Ναηφ qux Scolopendria eredita eji ed Diofcori4es
Phylitim appeiliit*Errorfìl!é tnultis rationibus explo::
fusej'ì^Riduula efi Uarcelli Vtrgilii notatio^qui Ajple.
non diBum stit quòd longitudine iàtUudiné^ fua fiifcw=:
Ix&emplaflelliformamhaberet.Q^Uii»^ wterfpU:
mum emplaììrum hoc tantum ejfe dijcrminis ex me=
dicorum lihris animaduerto^ qUod td demum empksirum
ajplemum vocatur^quod in longitudinem tnagis quàtn la-
titudine extefum ej?, qm ji^ra efi fplenis, e x e ms
plar HvivsREi, gallic/e;
palvdes possvnt esse,q_v.ie
c 1 r g v μ a l τ i n v μ, r a ve n, ^
ν a m» Altimm ζτ Kitucnnamjcribit Strabo Lib.v*·

ri inuduretur. A CLV IL E CI A M* Ahi Aqid-
leìam vocant t SALEPIA VETVS, SaU=
fimPlimuslih,} ^capii.oppdumm Apuluponìt^An=
mhalis meretricio amore inclytum , Ef Plutarchus in vi=
ta Marcelli Sdapianoru memìnit. V A Τ V Ο R
MILLIBVSPASSIBVSPROGRJES
SI. '^rofajj'mmdixit^ajjihm*

ALVBRITATIS IN MOE«
I NIVM COLLOCANDO=
R V Μ. Scribendurìij & manium, muata
frcEpofìtioneincmunfìioneWjautptìUS vacare εχιβι,^
tnmhm eH vtratif, (jmd ^ aliqui codices agnofcmt,
ITINERA NONSINT DIRE =
CTa^SED ΣΚΑΙα\ Aliqiti codices prò
^ycecst dicìione j eiufdemfignificationis hahent Utinam
f'xua^ hoc eH obli qua Jìmilra, la uà, μ n de cognotnen
'Sca'uotie Mutìo inditum, & porta Troiai.! vocetafc^a,
^'^dìnfimìlra vrhis parte fjpt, quanquam nomulìi ad
artificemrcfimnt ^ alti quoi rroianisparmfuerit for^

OPPIDA SVNT NON aVADRA=
Τ A » Muros η on direCros ,fedj%ucfis anfrafiibnsfi:,
djjè antiqmsJmhit "^egetius libro quarto. τ v μ
iNCRASSiTVDiNEPERPETViS
TaLeìe OLEAGINEìE VSTVLAa

TiE, Q_VAM CREBERRIME i N«
S Τ R V A Ν Τ V R. Per muri craffitudmem gras
iiliores trahes, qtMtumfatti erit exugendo humon νβα
(ita enìmjìccéjcendo femment età diuturmtgtem ) Wr:
tajèji reuirìcuHtur pccìtfiatimferratimue^ autcanceU
Utim j eam coìligitwnm connexionem^,fibuUtam qui=
ààfutxrunt ejje ♦ No; verbinter^retamurquas injiru=.
iiiira vocmt cLtues, afibulds, traieRa veluti tranHils
U fer trahium camita ^nofiri firreisfubjcudihus armìU
lata trahiH capta traiiciiit^itàq} retinent. ET I Τ 1=
NERA SINT INTERIORIBVS
Ρ A R ΤIΒ V S. Meliitf dii codices^ vi itinera ♦
IN ROTVNDATIONIBVS AV.
Τ E M. Cm rotmice turres veluti multorum cuneo=
rum ώμίΐιοηε conpnt, alteri<^ dterora colluterarium
epe confirmentur, mnpterat \Uitsfede occupataprotrU::
ài. ItJf omniuvidebàtureJfefirmiffmiS^ Ρ E C Τ1=
NATIM DISPOSITA Q.VEMAD=
MODVM SERRjEDENTES S0 =
L E Ν Τ Ε S S E. abftmile eH quodlib ♦
(ap.vltmoaitfàefùnditmentis loquens. Pristerea in=
trorfuscontraterrenìm,\ti dentei conimeli muro fer=i
ratm fìnmtur ♦ Sed hoc adda amplius, quoi in extre=
nis angulis cum receffttmfuent ab interiore angulofpti::^
tio altmdinis fMrufiionis, lùvlrmfprtemfignetur,
ab hisftgms dìagonios Hru&ura cdocetur ,Orabea
media, aiterà comunità cum angulo muri * Libet σ hoc
ìoco dmonerc quod Ouidms hb.^* Uetmorfh, dicit
digitai Inter fe peilme lunifoi, id Vlinim de eudem re
io^uentem uLz 8 · ^ii^re di^tospeiìin>ttim in·

IN IIB> I.
terfefe mflexos^ Sed & AfuUius lih.} Je hjino, àk
cit^almulasinalternasdìgitorum viajfitudines conm=.
xaf/unde gefìumexfrmens, NE(Ì.VE VN I=
VERSA FONDERE PREMENS,
POTERIT VLLA RATlONE E X=
TRVDERE MVRI SVBSTRV =
C Τ I Ο Ν E S» Scrihendum pìmtitie^ mnpteriU
VBISAXA S V ίίΤ. Q_VADRATA,
Hoc nomine non tam figiificanturfixa farlhus latenbus

ίφ, qmm, piami jff^etficiehm, (squalibui angttlis.
SI V E CiE Μ E Ν Τ V M. Uf is mdis, non
faSj vulgaris^ Mnde clementinafiru&ura, & c<^mntU
tii ^arietes lib,fecmdo, cap feptimo z; decim*^
PRO CALCE E Τ ARENA, ET C0=
CTO LATERE, Scnbo, γνο calce p arena,
eo ^ coiloUtere* TradiienimliLs^diP'J ' bitumine
elatere tefìaceo^ilruHo muro^Semiramin dnxijfe
^ahylonenit

"D AVTEM VERVM ESSE
i EX icOLIPILlSiERElSLI=
C E Τ A S Ρ IC E R E * Koli^jlx (ita

t^oh forte, qitafguru qua ue materiafiant, non in ma=
gnodij'cnm:nepcfficro, dwv cauisfmt^ exigmm^ ha^
leantforamen fer i^uod i^fa αψα dum ad igne-m ccUo;:
caieejièruere cw^erint, tamtfperflatum e^ìciant, poad
^itiquid intuì hahent hmorisjùpwre exhauìmm^ci

IO GVLi PHIL. ANNOT;
tnfmumrefolutujfit-èffiatum, SANGVINl'S
EIE G Τ IO. A'ifxÓTiftdV, idefl fanguiniiex^uis
tio*PaìladiHi lih,J /cap} i ♦ reiefimem fanguinis νο=

(cit, MA XIME'cL Vt DEM ANDROa
NICV5 CYRRHESTES. VtrraUh.^»
iereruHica(af,f.nomirie Cypresiti hoc refirt.
VTI VEIÌ'fO CIRC VMAGERE,
TVR,ET SEMPER CONTERÀ FLA
TVM CONSrSTERET. ìnfummis tems
fìorumfyrjtnidibus ζ licei -cr metas ap^eUare ) tn nohis
lium itcm .ir priUittam cediumf^eculis, collocatnus bras
ffeai^fuefetala^ à'vertendo gyroilloi vòcantes^ prò «rr,
bitrìo ctim vanis ventorum mdicibus vtimur Jed qm
ventò auerfa, ipfum tamen quis fu, indkent* C Ο La
LOCETVR AD LI BIELLA Μ MAR
MORE VΜ AMVSIVM. Oeformata ta^
luUj ami adregidam, & lihellàjfummum libramentum
fit leuigatuj·^ depolttUjexafrisβ libet ad rìormà angus
hs. COLLOG^TVR JENEVSGNO,
Μ Ο Ν. Gnomo»ftgmjicat censumflylum Jiue vfri*
culum^quoi Hans in medio amufio ccUocatw, ad vmbras
indagandai, Vnde tr a Qracis iicitur Σκιχ-^ξ ujif^
quòd ,^ηξ «ί indaginemfignificet. Έβ Z7 iffa tota mi-
ehinula^qua vtmurin deβ^(!ndìi, & metandis vrhium
viis, ad anertendm ab eis vim ventorum moleilam, vi
jnfinehuiusiap^Afiud Sext, Pomp^rep'erw gnomam
iid à noβrisMuιu|modi(niβìlor)defcrίbitur maihna à
Plinio hy* 1 8« 4. A'iialiter(omfonunt ♦ Afui
Plutarchum in vita Marcelli, σκ t c α fini qunedam
mathematica wfirumenta, HVIVS ANTE·
MJERIDIANAM

MBUIDIANAM CIRCITER Η Ó,
RAM Q_VINTAM. Ison admcclmrefirt^id
β fiat alia antemeridiana hot a, àum fiat propius mrù
die (quifemprefi ideinquitPlinmlib^ i 4·}

Vtru}i§ vero non «i/f cómoditatis gratta difrum velim,
^uod ante horm quintam,^rolixm fit vmbra^ qitam vi
tirculo continerr fi tti comode fcjj.t^ D E C V S S A=
TIM DESCRIBENDVM. Oe(u£areefi
in decujpm formare, ίdeβ injfeciem, grt^ee lite^
rce,ftve em mtce^ijua nos denarnm mmerutnfignmus^
ut cu diagcniiÉ lincee dua^fe in centro fccant. CI.V Μ
.TAKGIT CIRCINATIONEM. Sm
hendmqiia^admbuw^ ET PLATEARVM
ET AINGI PORTORV Μ V1DEN=
TVR DEBERE D IRI GI D E SC RI,
Ρ Τ I Ο Ν E S» pye(e,,fiintyie Utiores.Angiforti,
ftrÌìiores & angufiiores » Vias nute quéixitum non fcti^
knfjO· fcrui^t nofmt ^findulas dici reprio afud Var^
ronem de lingua Latina libro quarto^ Oicuntur Gr «ngi-
^ortus Terentio^a· Iloratioji credmus Acrcni. A D
ANGVLOS INSVLARVM- Infnlcedi^
■ tmtur domus ab aliisfeiuniice, ideÌT^Aiiff* Sext. Póf.
qux non iunguntur cotnmmihus ^metii us cum wiyns^
fedcircuitHf)ublico,autfmato cmgutur. In vrbiiw mc^

Undispjulas urripmus^ quuqmd quatuor flatcis, aut
Angiporti^, aut alteriscum altensmixtis, cinFiurn eH*
CLVI MVLTA VENTORVM NO,
mina NOVERVNT» Inventorum^arti^
itone, nonfetis Inter AuBores conuenit. hcbetius aliis^
diiirationenimufukìli ir <oncifi,\tentihui. Veteref^

qumor omninoferuauere fertotUem mundi parteS* Soe
Imum^AujlmmjYawnium^Zi Sepentrionem ♦ A/zi οίϊο
ejfe iiicunU Sola»um,Έumm^Auβrum^AJrmm^ l'auos
nium,Corum,Sepentrmem^Aquilonem + Sum zr mR*
Plin* lik Z*cap* 47* f^ìhus vifum efi ejjè duodecim*
Subfilartum^Vulturnum^Auitrum, Afmum^Yauonm^
C orm, Septetrionem^ A quilonem, Thrafckm, Cmm^
Vhxmciam, & Léanotum, Alii addiderunt Mefen &
ΈΗηηοίπηι, vf ejfent quntuordeàm^ Necdumfims^ Vis
trùuìusviginti qmtuor refirt. SoUnwrTjOrnithias^Cce^

cmn,Euruni, Mùtwmm, Leuconotum^Aufirm^Alta,
nm^Lihanotm^Africum^Suhuefperon^ArgefienjÌauo::
nium, Bthefias^ Circium,Caurun}^ Corum^ Ì'hrafdm^
Septentrionem^Qallicm^Supernalem^ Apilonem ►
rem & Carha^yidefiUhet ΑήβοίΜό*! ^MeteororiÌt.
^j· lib* de mundot Gediurn, Vegetium^ Senecamlib^ f ♦
Q_ucejl,nimraliiim,qiiomm inter auiìores nonfatis in
ventorum appetìationihus, aut flatibKS comenin I Na
VENTAM D VCENTORVM Q_VIN
CLVAGINTA DVVM MILLIVM
S Τ A DI Ο R V M. Hoc ftc Vlìnius Hb, 2. cap^
1 menfura terree loquens, Vmuerfum autem Me
circmtum, Erato'ithenes in omnium quidem literitrufuh^
tilitate, Ο in hac vti^prxter ci^terosfolers^ quem cm^
fiisprobari video^ dmntorum quinquaginta dmru miU
lium iladiim prddidit* Q__ucs menfura,Romana compu^
tatione e^icìt trecenties quindecies centena millia pajf^
Magna vero eiì mter auÙores in terree ambitu cótrowrs
fia^quibufdam fingulitCoeli gradibui ^ terra fpatium
^noddm iìatHentìbuf ^ aliis mms minus ue rejpondere:

txiWmantihus. No/ quid (ήφ vifum efl,exfmemm,
[ed ita vi quoiì UH fiudìis dtxemt, mlliuribus }titerpre=
temur. Bratofihenes miìliariaflatuit Jufra trigint^ &
^nummiìlia, ducenta e? quinquaginta Jiquidem reBe
quis eum intelliget(nam Yìtruuius, Vhnius^ MartiomfS,
Cr MacrokusfifputSt triginta milliti et qumgétà) Hif=
fitnhus vuìtejfc rmlliarim mgmta quir^ miliium Jcx^
centoruni & vigmti quir^ ,T>cjJ;doniu: autem tngintit
tmtummiMim jVtolewms •'■■ψηίι àuorm mììliumzy
quinpentorum. Ai^hr^gcttiv· q· Tebnms viginti wilìnm
(y quadrigentorum. Csetera qu(S ud terra: mmitudmem
Attinent, peti pcjjhnt al· Arificirch Smio hh. de ma^
gnitudine Sohs & terree ♦ SVNT AVTEM
NONNVLLI,Q,VI NEGANTERA
TOST.HENEM VERAM MENSV =
RAM OREIS TERRiE, POTVIS=
SFCOLLIGERE, Ad Bratofihems menfu^
rm, Hipparchus adiiàt fìadiorum pauio mitìus* if*
millia, auftore Viinio^iìc firfu i c 8 · VIS V Μ
EST MIHI IN EXTREMO VOLV
Mine FORMAM* Saìhendmjormas^rìàct
^uce fmt.etfofieafequìturjtue vti Grced Σ^μαηχ.
dicunt.Amotam uliquotaiiis locis^adfinem hhrorum
pt^CitifOiemmfxgmncar-eextremum volumen iridio

ferierut,magna iaftura lefiorum^u>ca hxc funt^lih^ j
(ap^i.deaìteftmeinmediiscolumnist Oefcamilltsin
^tylohata^z? voluta capituli Ionici cap.tertio àus libri^
T^eharmonia vaforuin Theatroìib,quinto/af* quinto^
Oe(horobatehh^S^capt Ct Di duplicatione quadrati

24 GVU PHIL* ANNOT^
Citp^ τ ♦©·/calarm collocatione cjp.z · h'k s>. dì cochU^
hauHorto organo hb. i o. cap, li. Poter ut vero Plimi
Ciucila uufioritaSjJ'crupulum imicere ,ψι de aumcult
hbrisjcrihefjincjuit^ tres libri,fint in [ex volutni=.
napro^ter miniliudinem dimft . Ct«fitlibcr^-pars ape::
ris, volumen autem^lihrorìtiniiSjpro commeditute dejcn^^
ptumsfaterai^inqui^ difficultatem lidfirre, nifi ipfe Vis
tmuiuf iib^} ^perpetuo,iibrm eytrernum vocaret, quoi
hic extremum volumen^ Non iuerim tamen inficias^ vo^
lumina dich e ffe ahinuolutione, quce etiam λ pugno pu^
pllures, Gfcec'^quod manu gcfìaretur,iy)(^,eji<iìx vo,
cauerk IN RO Τ V Ν D A Τ I Ο Ν I S, ET
SEPT ENTRIONAL l LINEA.
liuiinuliis ccdicibuf vacai partuuU et, R E L 1=:
CL-ViE PARTES DEXTRA TRES
JD ί VI D E Ν D ίϊφ Dejmt Ice tres ditliones,ac
niftra tres^ ì<lm[ubiungit, qux funt ad Qriente^in quir=,
busJ.&^m^'iT ab Occidkem qiSusfunt Uterce^n*et,Ot.
ET ITA DIRIGANTVR PLA,
TE7C, ETANGIPORTORVM Dl=
VISIONES DVODECIM» St Inter an,
gulos oftogom, platearnm,zy angiportorùm àiflribulio^
nes funt dirigsnd<e^ necejfe efl non plures effe otìa. Ih=
genui (inquit ille) ejlpudorufatmper quos profcerii»
tìmc mehercule locum cum ante annos aliquot emendafi
fem, errorii occaftonem non fatis videram, eam filiater
atti^tt Ptolomceus nofier (iihenter enim eius mentio::
né fido, quoi a viro multis nomimbus darò proficìa, nS
foffunonfimmopere ab omnibus commendari ) qm dos.
cueritJcriptmfitiJpdl^*jprooÌto^^uaf demptis duo*

tusex iecemjicut. IX. ideft nouem fcrihmu!, aUata
jdlicet vno ex decem. Inàicem mamoreum oiìeniiehat
in regione TranHyberwct, haud procul a Vonte S> Mi»
niifaRum^ hac ϊψι-ψϊοηε,

d μ mellvtlie
romani? vixi
ann, xxvi mes iix
nvmitia benedicta
lec sorori benemere.

"Bmfententìm eo lìhntmfecfuor, quoi in antiijuo alio
tnmmre^quod in CaptolmaCoferuatoriiprtuu/olunss
froflybbata fubeH, eamfcripticnem repperi. Q_um
νφηι efl addere ^ quo plus^amicijjwii hominìs animads
uerfto^ haberet^ondms. Ed vero eiÌ huiujmodi,

imp, cissari
vespasiano a v g,
pont, max, TR, pot. ili»
ixm p, 11x, ρp,c οs, 111, des» ii11.

et iti ρε^είπβο Varronìs codice bhJe re ηιβ. I.
IS * fcribitur, x l 11 χ ^ prò quadraginU
f>^oJtcutp4ulo (tntCj x x c ix, yro oRogintit nouem,
4(m^tu bis decerti,eXiC^ centetìitm vota.

CAP* SEPTIMVM,
XTRA MVRVM, VENERI?,
e VVLCANI, MARTIS, FA»
Ν A» Venerem, Vulcanum & Martem^ves
teres, Eetrufcomm dij'nflinii moniti, intra traniumfis
pfrf^ coìlocandos nonfutmrunt, qmd libidini, volupta^
tihus, incendiis ^iurgiis, Utibus^raejfent, Eo; in vrhe
coluerunt, quifrugi eJfent,ideβJ qui en rehusfrceejfent^
\nde ad adolejcentiam Cr matronas ,mali nihil
àeriUAripJfet, ETDE AREA.
RVM SYMMETRIIS.
ì^ihil muto Jed tantm mo=
tteo,meliuseffiftfcrùt
batur eurum^

e τ ille din0cra =
TES, Staficratem-Plutarchusin
vita Aiexmiri ,ΐτ hh*devirtute
& fortuna eiujdim, vocat Archn
Cl^A w; , ^^ monte Atho^

AlexadrifiiRurum fe ejfigiemfoU
■hcebaiurj m cmusmam duitas lijfideret, cupux decem
wiUiurnhominum. vt si q_vis edvxe,
rit eo loco colòniam. Omnu
nofcrihendum^deduxent eò Ica Coionim. vi huius Uh.
cap, 8 ^Colonim (ommem eò loci deduxermt* iv s=

stitvere, Strahó^ er Ahanus, Alexmdnce
- ''Archite{Ìum^Chnocratm J^if(\t ώψή[cribunt a^ui

Strabonem Chiromocratem^aln Qherpcratem^ Plimui ti
Soltnus Oim.ratem cum Vìtrmìcjcrìhunt, luFiinus aus
tem lìb. 13 , EpUotrte 'Trogi Pcmp^ ti adtt Qlemenem^
iilexandrimfEdifiaJfe*

i A R Β Ο R E S., Bcttonienfis mam Jcru
pus codex habet denfis^ crebntatis » ρ ο »
S tea re clvieta, Alias ^ροβ e« requie^
ta^vihuiuslibri(ίΐγ. habentes ab
natvra primvm, ΑΐψίcodicesIMt^
framiu, materia eo.s ivgvmens
τ a ν τ e s. lugmentare, efl cutnfubftratisfingUm
lis hiììc «ίφ bini trahibus direHis ^fupra^trutifuerfiria
alia hitic indefingulie in anguhs/udius, idesì vi mter*
valiumfìt^zr non altaindfirajìue crena/ommittuntur^
vi quaft binss f er dmrfum contignationes, quatuor an»
gulispanU ìugumcnta aliter accept- M,Cato de re ru,
Ìiica cap, l ^.yùl<r(wqmt)Jundanietaex axmentis^
(alce fttfra terram, fede, cceteros farietes,ex latere, {»«
gumenta & antepagmenta o^us ermt^ ex lapide itti
dito.lugumenta^yideturintelltgerefr{perliminare,& fum
fercìlium portarum,zr fine'sharum.Oiita autem hae
exipmaucrim^ aiugis^quee tìrreRariis tranjuerfr fuperm
^onuntur ^inde militare iugum^ quodfebat, duabus dcfi,
xis haf'iis tertiufiferligata, ©· iuga in vttibus^quis ^pea
dmentis^qmbus reitàJtat mea ,tranjuerfi iugantur^
vnde&iugmmexdicmtw. scandvlis

in lib. ii»
ROBVSTeis* Ueii, rohore φΜηι fitlo*
Sunt autemfcanduL·,tabella vkem teguÌarum pri^jìattz
tes^ quibus cóte^ani^ijfe Romam amis^jo. AuHor
φ Cornelius ì^eps apud Plinium, bb, l 6O*
Ijtdorusputat tiómeejfefortitaf,àfandendo, S C η le
dlis et l ντο obstrvvnt .
Schtdi^hic& lib,7' ca^^'^ofuntlignifragmenta^quce
in marrnore dumtur . μ e τ a s

IFFICIVNT. Meta, grxce fyramis, eil ima
fitrte Utajuperiore angufladtaHrum M.Catoappeh
hUaprf f Jt' li^no condendo loquens, Ef Columelia lU
Irò*!.cup.i <>JeJ(£m. In metas(m(imt)extm conuez
niet^ easf ipfis in anguiliffmos ν eruca exacui * M.eta
tnmja eideiib,^^ca^· 15"» f/ϊ cuiujmodi Q_ualus ψα
vimmiiquatur* maximos grvmos e
Terra* Cógeftitios gbbos^timulos ,Alioqm gru
miis coìlecìio e/? teme, Columelia lib^t^ca^, i o» Gru=
mosqi quos ad verfurafleruc^ traRcefiicik crates^d^^
■^abimiis, Vnde exgnminare dicHurVarreni lib. 3 *cap*
14. nonnvlli ex vlva pa,
l v s τ ri. duod alga efl mari, id paludi ejjè vL
«ivifumejl Seruio^Mneid^é- ROMVLI G A,

Afpice de emù, Urminibuff domum ♦ Tiequiret alu
quis fernet yninerfimfire tegendcrum 'eftorum ratione^
5«te aut juerit, aut nmc m νβί efi, exfhcari. Q_uare
mttabrehic vijmeìi ffubm^ereteiìa tegt animsiL

vertmus ex Vitruuiohurundinibus & fronde, fronde et
luto, harmitnihus&firmentiSjfubaRa mfalenter.=
ra,flramentis. Scaniulu vero, idefi hgneis affulis vfoi
Jiomanos^udhr ejì FimtL' ΙιΙκ I ^^cttp* i ο ♦ Idem li=
In em cap.) j^triidit^muurosmralf^ fttufcirpif te,
gere^Pams Oiaconus refirtpantheona ardi teguhs te=
ìlum, quarumnoiitt fummo fornice fnx'grandes aìiquot
viditnus. laholenusiunfconjfiltuspnde^aruwUh.SO*
de vcrb.fgnific.f.imho tegi indìcat, quod receptum et
mnc efii- Mei vtmtur lat'xjìris lapideis, aut teguUs^iif^
\elplanisyel hamutis cum mbridbus^fed ita coUocatis^
Vi ίή diubushumatisfin^uii imhnces inuehantur, Vtm-
tur et cerulei lapidisfeÌfilihus laminis/rufiis ue^s lapis
ferra dentata, vtlignumferatur ,αβίιίαίιηιφ frangitur,
φοη vt ((eteri in c(ementa., ardofam vocamus, Eo etiam
Viufici & Algorùìa prò ahacis vtuntur, idejl tMis
in quibus Uh notas vocumfonituum^, idefi H^oc, ifii
mmerosfubinde deletiles ducut. TVNC VERO
£T FABRIC ATIO NIBVS, Muto&
cóiunciione,inepr(Spofttione* MATERIA QVe
ET TEGVLA TECTA. Aliqui codicef
fcribmt teSias, vt referatur ad iomos ♦ Ν E Q_ V E

Bxhiser^congruentibus cm re>· omnes
coire naf :ιφ videantur, vt fortajfe
non ab; re hoc loco coitu prò
coetujÌegdtm

IN LIB* II^
CAP. SECVNDVM.
HALESQ^VIDEM PRIMVM
t A q_v AMPVTAViTOMNIs
VM RERVM ESSE PRiNCIs
ΡIV M, , Hi?f Procemio lib^ 8 ♦ O* «fi

ihinonnéilfcribemus. Q.VOD E A CVM
SINT DISIVNCTANECLEGVN=
Τ V R, Hoc dicit,Cl_uod infecabilia ilk & indiuidua
cor^ufcula (quos atomos Oemoiritus et eufecutus, Έρϊ-
(urus vocabant) ente^um concurrant & coeant^ intera
necionem non redpiunt^ nec IxàmtmJimuUti^ in cor=
coiermt mo ohnoxiafiunt ^ C V Μ R E S Os
MNES COIRE NASCIC^VE VI«
D E A Ν Τ V R, No» coeunt res, [tà ex atomorm
coitufunt ♦

aciendi avtem svnt
f ex terra aleida gre-.
tosa. J?Ìmius lib. 3 f. caf* 14, Sim
tate. avt etiam mascvlo sa=
β v l ο ν e. s cihulum eiì album, ruhrum^itemc^ ni=
grum^auil, ninìo Ìib.i 7.capA . ρ r ο ρ τ e r

Τ A Τ e M» PrimafyUct prohctumtellig^um efi,
Jiuevta^mJcribuHt ieuitatem ^^ienquod pr:guis σ
tenaci; materia,jlt nutura, Q^ua infigntficatione P/m.
yp'rpauitlememHh,} ^ ,cap6^de faretonw loqticns^
Ϊ candid is (in^uit) colonbus ^iniuiffimm p tetloriis

tenaajfmumjpro^terleuorem, Aìxoquin Jeuitas corta
trarla eiì itfpentati t^fcabntiei^Plmo lib^p^cap, ζ
tAartiMìoillude Aiìroiogiaj Apuleio Uhde dmonio Sos
craùs. PliniU) eiiUff! leuorem vocat memorati libri cap·
3 S*Seiià· Gu^^quam Theophrajhs λΏοττ/τκ dtcit
leuitatemtranffirU DVCE^DI AVTEM
SVNT PER VERNVM TEMPVS
ET AVTVMNALE. PaMius Uh, C* cap*
1 ijateres vy.ltfieri rnenfe Maw,feri autem terra cres
ta diligenter er omni ajperitate purgata, mixta cumpdTi
leu, dm macerata , er intraformam Interiftmtlem, Λ,
ipi-ej^ longitudinepedum duorm, latitudine vnius^ alti-
mdwe qmtuor vmarm* Smel admonendmjateres ad
Solemftrcm^teflangrìipercoiiui^ vtinfra cap,8.Ha
mdeficTi^ & exficcatiT rurf»s, ad miraci Im dure[cuU
ì^ojlrictiamteHas vitro illinunt, vocantc^ \itreatas,
FIVNT AVTEM LATERVM GEs
Nera TRIA* Animadmtt JLomx in veterS
mommentis^ tribus hslaterum generibus nonfuijfe fàa
tentosjed prò commoditate^aut grafia,tnaioribus^minoz
nhiisueejjèvfci, LONGVM Ρ E DE, LA,
TVM semipede. vlinjih,^ f.cap.
Oyodoron/ógum fef f.ap de iatum pcdejicit^ quaft à lo=
gitudim nomen acceperit ^ hoc ejì duorum maiorùm paU
tnorum^quifefqutpedem ejficìmt,Cluamfcripturam
iieni Vi quodam Vitrmii codice, jed prò àjodoron, erat
f cripta, lichurn, mmiofe^Uchas quide, vi ex Polluce di^
dicimus^ ejl,quantumJpatii ejì inter poHicem & ìndieem
extenfis, Georgi Hi Valla dichada Ìegitjed quod dmi
^almos (iithaherej hoc Verum ejjè non exij'ìimotSed quii

ad remi "Noflrumvero toàuem,([ui emenidtum h<({par=
te credet. Yitruuiumfortajjè.ad lo»gttudinem & UtitU^
dtnemptabit reffextjfe. Vero tctmen fmiliuseii, àe
f^lm miwre tntelìexijfe, & laiitudinemfpefiajp.narn
^uopalmi efficimt femi^edt Sed de γαίιηο ltb*3^cap*i'
IX HIS VNVM PENTADORON,
ALTERVM TETRADORON DI =
CITVR. DORON AVTEM GRiS=
CI APPELLANT PALMVM,CLVOD
MVNERVM DATIO GRiiCE ΔΩ- '
FON APPELLATVR. ID AVTEM
SEMPER GERITVR PER MA =
NVSPALMVM, ID Q^VOD EST
CLV Ο Q.V Ο V E R S V s, H««f locum ita
legendum exiflimo* Ex hsvm Pe»iadoron^alterum'Te=
tradoron'dicitur, (Ooron aut Qritd appeìlant-fialtnii, eo
que mmerum datio grcvce ap^ellittur, quodfetfjs

latenhus loquens. Genera eorti tria * Byodoron quo vti^
wurlongumfefquifede, latuwpede. Alterum tetrado^
roti, lertium Petadoron.Grced emtti antiqnì doro» pal=
■*num vofahmt. Ef ideo dora mmera, quìa manu darsnn
tur. Ergo « quntuor & quin<p^almis , WOUt funt nomi-,
mntur. Eaden, eflUtitudo, rntrtore infrimtis operihus,
mwre in publicis vtuntur m Qrcecia, A L Τ E R=
NIS CORIIS PARIET'ES ALLI=;
GANTVR» ldeH(urftbus<crordtmbus, EST
AVTEM IN HISPANIA VLTE,
^lORB CAtENTVM, ET IN GALa,

34 GVL. PHIL* ANKOT.
LIIS MASSILIA, ET IN ASIA
PiTANiE, VBILATERES CVM
SVNT DVCTI ET AREFACTI,
PROIECTI NATANT. PlinJib,} f,
£ap*i 4' addit Mafftm Hifpania,fiue vtin aliquibus
(odicibusfmftù efl, Uajjlhm. Yt fortajfe aj^ud Via
trmium^ Maffilia, aut Maffta, aut certeMaxilua, re=
lifiis duabus diRiombus ( in Qulliis ) p ψο verbo ì/?,
βΐΐί iifipofito^fcnbendumfit ad hmc modum. Sunt aut
in HifjJitnid viteriore Calentum zr majjia^aut maffilia,
ftue maxiluit* Sic enim inqrnt Ptiniuf, Imitarne in Αβα^
0· in vlterioris ΐΟβαηκε ciuitatibus, Maffia ir Caknz
tofimt Utertipc^ Uaxiittm ideo mmmaui,quod em
Jftolonueus in Hij^ama Bcstica nomnat^ Maffim vero
Theofompuf apud Stephanum in eadem pomt. Laterm
ÉUtem Pitana memimt Strabo lib* 13*

i Arence genera triafmt * ΈoJfttί<εe quaru
farscalcif addi debet ,flmiatili,aut marina^
tertìa,aufforel?liniolib.i ^Z^Vitruuiocap*

fequenti.Sedfi vtineceffefttmaris arena, erit commo=
dum, vtfcribit PaUadius Itb.t. cap. 1 o.prm eam lactu
mhumorisdulcisimmergi, vt vitium falis, aquisfutuis
hus Iota deponat, vt tnirum videri non debeat, quod Vi,
trmius Uh, i uap^ i marinam Iota dixerit* GENE.
HA ARENiC FOSSITIÌE SVNT
HiEC. NIGRA, CANA, RVBRA,
^ CARBVN.

CARBVNC VLVS. Omnium,rufafiue ru,
hra optimit^ tneriiifequentis efi carta, Tertium locum nu
grafojjìdet^ytfcrihit^aUtàuslib.ùcap*IO. VΤ I
SIGIS IΝ V Μ. Signinum opusfit ex teHis tufit
addita calce,auiìMnio Uh,} f Ζ ♦ Aliter etim
feri iffi Yitrmm iocet ai fine libri oilaui. No/ GalH
timentm vocamus, nam cxmentum quià ejjèt àiximus*

1 calce diligentia
i EST ADHIBENDA, VTI
DE ALBO SAXO, AVT SI.
tic E COQ.VATVR4 CatoCenforiascaf,
3 8 ♦ Lapidem quam duriffimum , ϋ· qum minime va*
riuminfornacemindenium Jcribit,Legereliqua «fui
Plimum lih.% PaSadiumlib, l .frff. I O.

Ο,ΐίαη'φ οία pene haufermt e Vitruuio/ed iìlud ex PrfÌs
hdw addere \i[um ejl, Calcem ψίοφ (inquit) ex albo
faxoduro, velTyburtino,autcolitmhino flmiattli (09
guemuf, autrttbro^ autfpongia, aut memore ,foHrem9
qut^ ent exfpijfo p· durofaxo iìruflutis comenit^ ex
piulofo vero,aut mollion lapide,teflortis adhibetur vft=
lius. <^uod autem ad Silicem attmet, trìa vidimus gem
nera, album, nigrum, ^ rubrum, Έΐ ex eo quidemfieri
calcem, [ed eatenusjiftatim qum ex lapidicina exem*
ptus eii coquatur, SI Q^VIS Τ E STA Μ
TVSAM, et SVCCReTAM. Ueii
<rihratm, Hm jucternere ir incernere & excemert
yUrmio dUrnm^rQ (rihrarejìic ^

ST ΈΤΙΑΜ GENVS.PVLe
e V E RIS * Pi</wV hie, puteoUnus diatur
qmàinpteolanu coUibus najcmr,merfus<^
frotinusfitlafis \nus mexfugmhiiis vrtiis ^ζτ fortior
ψοηάίί',νΰφμ Cumano tnijceàtur «emento^ auci* Mix
ι} *¥uteoÌani mentw efi apud Sene=
Cam Ìib.3 ^quceHiom naturdium * q. v ο d s v β
HIS MONTIBVS, ET TERRÌE
FERVENTES SVNT, ET FONTES
CREBRI, Meltus α\ι\ιά codices^ quòdfub his mi,
tihuKZT terra ^firuentes funi fontes crebri * Τ Ο ,
PHVS EX V GENS EST. Tophuseiìlaps
notusjriabilis^minimmpnderiiin firuiìuns habens.
Έβ amem colorii digerentia triptéx^ ruber,mger, ir aU
hm,vtcap*'^roximo. ERGO CVM TRES
RFS CONSIMILI RATIONE,
uerm futeolanum, calcem, o* tofhum intelligit,
SPONGIA SIVE PVMEX POMPE,
Ϊ A Ν V S, Plinto lih.5 , capS . Vompeiio^pdm
eiì Cmpmee, vnde Pumicem Pompemurn vofrfii fxj,
Sìtmmus, C OLLIB VS MY SIiE,CLVIA
GRÌ5CIS ΚΑΤΑΚΕΚΑΤΜΕ'ΝΟΙ NOMI»
Κ A Τ V R. Scribendum, qui λ Greecis i^^'m.Yk·'
nominantur, autptius, qua a Grcecis Hgt-
IUXilH^V^^WH ηοηιίηα^ΛΗ6ηίϊηΛρρείΐΛΐίΜ'^βαΐη
iocems Uh* - cm de vino catacecaumenite /e.

loquìmur. TRANS apenninvm ve»
ro qjv & pars estadadria=
ticvm nvlla inven1vn =
τ vr, BfPhnML} (j. cap-z3 ^ ab Agemine ad
Padum non inueniri arenmfojjitiam auÌìor eii.CLwi
frlfnm e/jè, vjk corn^rcbamn efi * ρ r ο c r e a=
tvr id gen vy are q^vod

dicitvr carbvncylvs»
hmculus etim eìi territj Plinio lib, 17uafA*T>e ge^
ma Carhunculoj ignorat nemo^ Hoc autetn aretus gems
βerιmUεtrurii ex ipateria^ c^uce ìgnihus natura intra
montes inclufisperuàa^ita reddita j J,vt Tophojtt mcL
lior^ZJ foltdior quàm terra non coÌfa , ex Yitrmw tra^
<iii Leo Baptiiìa.At Ole non td dicìtjèd ex materu
àam moìliorì topho^^ terrafolidiori^ qua igiim natura
feruritur,fieri Carbmculnrfu

/ cidinis explicare,q.ì<5,
do hoc capite de laptdìhusfertno e/i, quibus in
"'^^^u^^Mtendum^fecerenonpojJiim, quin àeeo refi^
ram, qui eii à me multisÌocn vifus, iuodpneftàt
iommodrnem, tr Miquorum(quodCcim) ncmo memi.
tilL li grumofus eiì, m credas multos coduiffi, colore
fuluo. Μίφ Imitate tadit Topho^ ita duritiejnctle fupe,
ftt ^VeÌutiJpongìa aqum bibit^fQ· reàdit ^ttatim^
Ι'Λφ vtuntur himjmódipendentihus adfafiu Tyhurtis
f^^Ìmcisgle'^f imaginemjì^em p rofcidi antri ars

te reddeniitm » Occultis enim plumbeis tubulis erogat*
fuferne αψα^ txtruHi eo lapidu genere JontiUrr fornU
ees^ ferinde atf fi Tophts Uqueati (jjènt^et Pumre vis
«0, Hillas exudant, magnofpeSfantium Hupore 2r cbÌe=
Ìfmento* Sfronim vulnus novìinat ,fort<tJJè ψόά inde
itilìiSiiqUiS tatiquut» exfrmantur^ ve/ ah ijperitate fo-
tius^ quafi •tjfromum,jìue ajferoniuni^ Ejì cr.im proyter
grumos, ì> Upsfcaber *Mirm autem vìden non dehet^
^{od hoc loco ΰ· dlihi Upicidinas dicat, nm ir Upcacdiz
nas hilimUSfandeSi* Ιώ.ζο* de verbor.figmfic, duit,
\'terφ melius qum qui lapidkinas mila ratione, aut no
fcelia necejfiria ue metathefi vocant, (u ύ lapdibm f(p-
dendis a^pllattefint^ quas im vfur^ato Latinis vocrfs
hulo, Grm,latomias,&latomos^ qui lapdes ad cedtficia
eximut^nominanu invmbria,et pia
ceno, et venetia al,
bvs q.vi etiam serra dens
τατα,ντί lignvm secatvr.
Vlìn* II·*} é^cap^iz . In Liguria quof Vmbria^ &
Venetia albus lapis dentatafinaficatur, Oentatam ve,
ro dixerunt qua moìlior's lapides exfecuntw* Nm αΙΐΛ
non dentatafecantur martnora * Id quod exprejjit Plin,
memorato*! z* cap* Serra (ait) inprxtenm linea pre,
mente ctrenas verfando traRuf ipfe ficante^ Adhoc,adx
modum refirt qua arena vtaris^ crajior enim laxioribuf
fegmentis terit,& plus erodit marmoris, maiusf opus^
i^fcahriaajpoUtunerelwquit^mollior autem leuius
Htterit, & veluti lingit,eòf politura accommodatierpron
ximiorcpt Illud quof enimaduerti^interfecandum afper^
gifilere aqua mnm*De ^m rejufius in libro defiftiom

tiemamorumxsf plituns exflicémuf fPem librum
non inchoatumjed ahfolutuntfire, huhemus, in qw de
lapdumerigine qùantumin^enioyaria multip iàf
eufrorumvtrirjf lingua legione confequt fàui, altius
tepetem exfhcui, ex aquae ne ac term mixume in li::
tnumfmnpatllafrius, ac deivde miapdem dumerint^
quod quihujdm vìfiw efijngons ne m eahru v/^ Soa
lìjc^ denfita radiis ccncreuermt^ quxfententtanon fros
letaHos obfcuros ue habet auÌtores, m fotm, vf rerum
eliarumjìc & kpdumfint a rerum natura imita fmi=
H(i,quod ahi ixifiimauerunt* Praterea de eorm coicri»
bus, ex rata corpufculorm terrenorm cUliquentiaqUit
confujtone inftnt, quce fententia fuos mndicei im€:i
Kit, an ex innatafeminis ipfius vi,vf aliisplacet, anfOs
tius ex concerta radii impresone adfint, ncn cjdtanter
Ό perjm^orie (mft me tr cceterosfrUo ) dijputaui »

TACTA BIS SILIVNT ET DISSI-
PA Ν Τ V R. Hof etiam Plinius diÌìo cap, Tyhur,
tini (inqujt)ad reliquafortes^vapcre di£ilwt, CI Re
CA LACVM VVLSINIENSEM,
ITEM PRiEFEC TVRA STATO,
ΝIE Ν S I, p/j„ii le^io ^aulum Mac diuerfi. Li,
gediaumcajut,x±^ NECLVE AB IGNIS
VEHEMeNTIA NOCENTVR. Pro
non eis nocetur^c infra L«rix ab earte, aut tu

neanonnoceiur. CVM ìSDIFicaNDVM
fVERiT, ANTE EIENNIVM EA
SAXA, NON HYEME SED i£STA=.
^^ EXIIMANTVR* Plinius lib. 3 ^ ^
I C ilii

2 ^Umedium eH in lapide Mio,(efiate eim exu
mere, nec ante biennium eu inferere teào domitum tem^
fefiatibus,CLm ex eo lxfafuemt,infubterraneaftru^
filtra aptantur vtilius* reHiterint^ tutum efi ^ vel
calo committere*

Utum opus dicitur cum cementa non Ucentia^
[ed in Utus Hantia fonmtur, ea emm ^ìmFtura rete
\iietvr refirre » Q_uattqiim multo melius^fi ccefis fiat
Ufidibus, di noti potius rudihus fj wlgmhus. Aut ω=
Ìfilihus lutenulisjiimdratis Jed in angulum fiantibuf^
cmujmdi E otnce videtur in multis ruinis exTopho^pari
te tantum qux extaretfipccicfa tj quadrata,qUiS aatem
in mteriorem HruRuram inderetur, temere & vulgari^
ter duiia* Reticulatim opus Grxd difiyotheton yocatit^
vttradifPlinJii} é^cap* ti'Seda itti ΰΊκΊυωτίΙ
dicuntretisin modimfintfra er quafi cancellata, \it iti
Augufii Maufileo, & veHigiis Palatii Pimi, (juod eìÌ
non itaprocifl apcrta'Pindana^cui olimfuitnotnen CcL·
latice,viderelicei, σ alti' locis. INTER SE

ctve IMBRICATa. ldeHytmum,duo^
tumccementorum angulis,atf adeo ccementis ipfis fnue^
hatur ,fideatfimbncum tegu'arummodo ^ Smt autem
Imhrices tegula aduolutce, & canali! in modum

Orthoflatx aneHaria qmcm^fint matmx. Ugneorutn
^fmisprocumbentiurn mento efi lib.iO*cap^ I
^npdeorum autem, r^tio mtelìigi pteii^ ex Tyburtini
^ψάΐί Jpondis fontium Aàriìni ,Iahritii & Cejlii'
Q_uamis^lusfemidirutis, lmiduntur in hiscctnalésin
qmsMeluiiJcemims^ aliud quidfià ceumafculum ineat
(òmmittaturf/uwjynùdi fmt quas regnata norm^idejf^
fer-petuus mortefias^quiifi mordeftas a nioriendo vocat^
comwiJpÌrafaiicetgenus'^Hocautem loco interfreta^
murfro ereihs conis^fecundum qucc exatandi'oipediiles
fiìhetes, Reuinamtur vero Inter [e ewfdem fiafii

gneisfecuruiu ( ηοβη hjrmdmis caudas vocar.t ) c<^rct
ZT amwcA ^erjìifis \eteres in dligationihusvfos, ΐρβ
opera docenh ìnfiriores autem ìafides currijiiferronhus
configuntur clams & conneBmtur. QYOO c
^ il ia ft C Ο a G μ e ν τ a e ο r v μ
^iihiliajuntfedeslitpdm^iiutlaterm* sev de
i^APIDE dvro ordì ν ari a m.
OrdinariafiruÌìura media eβ inter em, qi'.'X'fit e qm^
^rato iqiide, & qux ex informi ccemenlo, temere com
g^.vbi lap-ides_&β ad normm non rejfcndeni, afe
imicem non abhorrent, Ζΐ ordine coa^mentàtur * e x
his vnvm isodomvm, a l t-e.
r v μ Ρ s e V d i s o d ο μ v μ. Vinnu> ub.

3 6,caf*licitaexp-effnQrcecorujìruBuram. Grce-^
ci(mquif) e lapide duro^acfiliceR'quo/onV.ntun· velu^
ti Uteritios parietes* Cum itafecerint, ifidcwon vocàt
j^enus ìhuthrg * Ai cum ΐΜψώ c/-<ijjmdr>ie ftrufra.

funt, Pfeudifodomon^ TertweflimpleÌión, UntufUo
modofrcntibus^olìfis^ 'Rrliqua fortuito collocàt.Q^uoi
Itut o· ad rem attinet eodé locojcrihit alterna/ coagmettx
tartoriejferi dchere, vi commijJura< antecedentium^mes
in kpdes ohtineant^ in mdio (jucff ariete,β rei fatta,
twjinmimsvtif alaterihusmediif fitrtetibus jkr&if
fraliscitm'àis. cvm omnia cori a
jeq_va crassitvdine fveo
rintstrvcta. Corta,ide^ ordine s, tf
(Ur(ns* SBD conservant ea in
svo hvmore» Scriba eam, quia refirtur ai
waterim. sed e s vi s fr on τ a τ is
PERPETVVM* Yrontatum la f idem, qui fers
iendit ad vtran^jrontemfarietis, Graci Oiatonon vo»
(unt, quafi extentum dicas, alias Oiatoron, ideii, ffHfs
trmtem, Sunt enim aliqui \na tantum farte 'frontati
de quihus hic agitur^fcut de vtra^-^artejrontatisi^au*
ίοροβ, quos in muris refirunt talece vti ex cap-quinto*
liL· I. hquett Maior enim efi crajfitudofuhlicorù vrbis
murorumjqumpiuatorufarietum, in ve τ vi,
state non rvinosie, Scnbendm
invetuβιιtem,vtβpral·oc^pfi cap. Sed in vetuHatem
farietes efficiunt ruinofis. Hoc etiam animaduertendum
(H,tresnegationesvimduaruhabere^ de latea
riciis vero dvmmojjo ad
perpendic vl v2^ sintstan=
τ e Totos \igintifiquentes \erfitulos mutuatus efi
fltn.caf*i4-j!b.}f, in italia ares
tio vetvstvm egregie fa»
ctvm mvrvm, Plinm Meuaniam addiU

in lib. ii* ^f
ITEM halicarnassi potens
tissimi regis mavsoli do»
mvs cvm proco nnesio mar»
^ore omnia haberet ors
^ a τ a, l^rceter locum l^perm citatum,Vlitiii{S hoc
CVM ESSETENIM
Ν a Τ V S Μ Y L a S i S. Mylafa ofpidum
riep^Plimo 9* IN CLVA ME»

dia mavsolevm ita egre»
giis ορε ribvs est, factvm.
OeMaafolo Sepkhro ah Arthemifia vxore ·, Maufilo
C^rìcp Re^ulofifto^^t Artifdbuf,f(rihitPlinJih.3
(ap.S.Miwinita· Stratolib. i4* martis

c ο L ο S S L Co/ojfoi vocM molesflatuarum tur^
rthusfaris^duHore Vlinio lik^ Amotatum

efl ΛPÓponio Gaurìcolibro He f(ulptura,fìutuas eas^quiS
intra humani habitus Haturam^erent, \oc(irifigna, &
figìlU^cubitales,palmares ue^&fiquceejfentharuquo^
ti^^artes, Oid autem pariles, cum eius qui exfrimitur
^aturm vridi^prt^fentabimus, άανίφ henemeritis, ac
fipientibuivins, Ma^as vero ejfe,cum infrafefoMiaU
teramflature continebuntur, dicarix R.e^ìbus,& Im^e^
ratonbusjicut tnaiorei^j^eH^qua ad alteram excreue^
mtJohsHeroibus. Maxima autm hoc eff quando ter
humani corforisjlatwa contìmhnur^ite(p \ur[usac rur*
ψΗίί easfihi 'B^omam et Barbari reges vedkauerint,
f^oprice tamenJmt Veorum ,βηΐφ Coloffi nomimtffj
Vel ab auSìore ifjó, vW ah noxia radiorum e0ìor,e,qua
fierifilet eiujmodi moles intuendo, vel (-vi ilìe ofinmr)

g f^ecuhuf ναίίαφ intus tnamtate^ id enim ejjc
yoccov* Sed ^uid frohbet^ne non omnia, communi demuf
stilitati^ Ο* illità adiungere^atuas quce dhsfiunt^vocari
<]Uie Her Gibus ξοΜ'χ, qua Regibus ou/djoi-
αντΝ fimcntibus, ^memeritis vi,

risjò^ir^oi. nobili MANV telo^
charis facta. Alias Leocharis, vi in
froosmio lih.j. ti apdwniumbh^y ó'cip* s"* i s
avtem falsa opinione ρ vs
tat vr venereo morbo im,

β e riν t. Salmacidis fontis Cariie ^ pater vuU
gifententimfohulofim^natuum explic^t Yitrmiuu
Stfitho autem lih.i 4. dum eos rejutat qui hominum moU
ìitiem em ab aere^ aut aquafien exifiurmt, noti in e*
ftidem^fed in diuitiastJ vifiusimontinentim/iiufim
ra/rii. epibatis comparatis,
ΈρΙαίχϊϋΐαοΙώή! debello Africano Zr Alexàdri^
no,dicuntur ehJJiarii milites ♦ ne dieam Oemofihenem^
Uerodotum, Xenophontem^Hurpoerationem^i^ellucetn^
"Porfbymm in qmftionihus hcmerici/^ Afpamm^Sui:^
dm,ì7alios^ leges pvbllcie non
pativntvr maiores cras,
sitvdinis q_vam sesq_v1pe»
dalesconstitvilococom,
μ v νi. Plinias/it.j 5·♦cajJa 4·.de lateritio mur&
loquens. Rmts nonfmt talia aedificia ♦ Q_«/ììfefqui^es
dalisfuriesnoni^lus qum vnmcontipationemtoììeraU
Cautm^ eìt ne cmmmis crajjwrfstt^necìn tergerinom

mmratiopatitur^ lateritii vero
(nisi diplinthii, avt tri»
S'LINThiI FVERINT, Ueflduorum^
trium ordinum Uterm, qui pUnthi grace dkantuu
ìRgo cvm recipere non
3?0SSET area plana TANs
Ταμ MVLTITVDINEM, Aduerte
jLomanaisdifim-^rincipò fuijfe vnius contignatìonif^
pofimultanm. ΈΎ COENACVLORVM
ADSVMMASVTlLlTATESPERc
BICIVNT^ ET DESPECTIONES,
Alterv.tra tollenda eil vocula, pre>pfttio d, autfofie^
riortomunliw. ergo MENIANIS et
contignationibvsvariis

TAeniam erMpodia^fergulce ue/mffmdt fitit ea^qm
hodie ita fmicere affiteumus^ vi mutulis ( Comes dk
tmus,ItultModiglwncs)fimijfmi>· qmjcar.t & nù
tantur* Romt^m vocahulo eo ehm hodie vtmtur,Gr^ci
Orthctsap^eìlar.t, ytfcrihmt'Theodcfius a Ronorm
hfipfi .CodJik δ Je adfdis priuatis. SVMMIS
Parietibvs STRVCTVRATE
stacea SVB tegvla svbii»
CIATVRALTITVDINE circi.
TER SESCLVipedaLI. Hocetiammo=
net Paili'jm Ιώ, ι. cap. π, η Α E E A Τ CL V E

PROIECTVRAS coronarvm.
Coroni? hic dlcunturfroteit4,fiue froU^g, meis Calili
■ 'firmerà mMur^Itor.mienjibui Grmdis,idef},promip
ty velutiftìpercilicipitrietum artetidisfliUicidiis
menta. Q^uod etim admomit Bttdms.'Em^rdecluv,

LROl laterem. Uejl.teflaceaHruFtu^
Uydih lorica efi teRorium^vt libJj-ca^* l » c r ae
ticii vero velim ne ina
venti q_videm essent. Craticii
f metef appellatifuntah arreci<irìurum,trajuerfarum^
camamm HruHura in cratis moaum « Sej locus hic ai^
fnortet,Mtfemel compkÌìmurpeirenfiumusip parictum
genera^ Sunt aute marmorei, alii quadratofaxo confiate
fiunt ζτ lem'éttdi ex informibusjèd imbricm modo hxs
rentibuslapidibusjfunt tejhcei ex iatere igne perca fio,
•Latericii \ero crudis kterihus,iitU,$ole tantum co^is,
fmt, Cr atleti ligneis cratihus^aut cmnìs in modum ex a»
tis infertis, cofiaKt* Formacei y/eroparietes fiunt ex terx
ritJiCli, auÌìore Plwio f. eap, 14» quoniamfors
marum modo circmdati vtrinf duabus tabulis, infitrcius
turveriusquàminfirmntur *Locumhunc Plinti emens
dauìmus ex iftdoro libati ,etymoL· cap, 9 ♦ qui forma,
tmjiueformatium vocat,idgenuspanetìs* Vtuntur &
fepiendisJundis,velhortis^macenis^ideH^ ex furìsccen
mentisJine arenato parietibus^vt tacea quodjaibit P//,
ntus lib,f .cap*i Mammanientes domosfde e montibus
fms excifo,ceu lapide cóHruere.^ quod idem refirt lib*
cafasfuas luto pennisc^ zr ouorum
^utamimbus conilruere^&β fiid huiujmodi afcriptori^s
busmemoratur. rimas in his fa:,
ci vnt arrect ariorvm et
transversariorvm dispo»
sit4 ο ν e» De bis Ub*7 *(ψί *YitrmiHs ♦

ATERIES CiEDENDA ES*
W A PRIMO AVTVMNO AD
ID TEMPVS CLVOD ERIT
ANTEQ.VAM FLARE INGIPIAT
ÌAVONIVS. Q,«i> tempore materiem cadi
Qporteat,fr(vtereit qua a Catone jcrihmtur idf» 17*
VliniusUhi ca^t3 $.huncinmodumét^Cxdi tU
feiiiuum qux decorticentur, vi teretes^ad temfU catea
ταφ vJusrotmài,cHm ^emimn^ aliàfiorticfinextricas
carie fubnafcente ή, materni nigref cente· Ti«
gna zx qitihus aufirt fecuris (orticem, à bruma adpuos
nium, autfi prxuemre iogamur^ Atifuri occafu σ ante
eum Vidiculte. Νοκϊβ/ηα ratione SolfUtio. Certe Con*
fiantinuf Imperatore qui ex vtriuff lingua auÌloribuf
jdefi, de re r^cagrfece likos vigin*
tijcripfit.tj Beron qui ante iìlum totidem^vterf lib.i*
^'^tdtt^ {{edendammaterimmaxime menfibus Oecem*
i>ri Ό lanuario, iif Luna iamfenefcente fith terra
Mita, Vegetiui autem léJe re militari 3 ί"
Soimtiowfltuali ad cdtndaslanuarias. ΛΧν.

xxuu cxiifracipu ColumeOa vero lihM^cap.Z* è
sx^huna ad xxx.cadi» Liber Theophrafli qmntus de
flatarum hi^oria, qmquii hoc ca^M materie traditur,
ahfoluit exailijjime * A ν τ e q_V A M F L A=
re INCIPIAT FAVONivS. Έαϋο.
niut incipitflare.c*Uus Vebrmrii,'PUnMb*x

Is A^ Aliter Yiftmus lunjcon, Pandeftjih^. zi. de
Udii tio ediÌio^i mulier (inquit) l^wgnàs venierit,
ter omnes conuenit famnt ejfe eam » Maximum emm ac
frcecifuutn mumsjaminarm, (onapere^ ac umtcorin
cceptum, Suhjcnbit luflimmus coàtcu ΙιΙ>^6 de indifla
viduiUte. Mulieres (uit ) udhc natura progenuit^ vi
^artus eierent^ ηίΛΧΪηΐΛ eif cupiditas, in hoc cottjìk
tuta ejì* Sed hoc volebat Vitruuius^imbecitlem eJJèprXs
gnantem, O" ad munertt obeunda minus apam, qmd erth.
br-jo detrabat infe dmentum, y lpanus autem^intelle-
xit non mprbofam^ idejl mnredhibendm* Nam cum εβ
βte!iifiumad^ltum curultunijVt venditoref certioresfiis
cerent empiores quid morbi, aut vitii tnejjèt, cantra
quificijfet^ re improbatacogi pojfet habere id quod ante
hibusrat^ Certe qui ^rcegnMem vendtdijfet, nec emptoz;
ri dixijpt tamcn, cedifto cogt non poterai mancipium re=

Séd quid hùHis vdetudmi cum concoeptione i Yt enim itt
■ id nata; jìntfccmim? gignant^grauis non ejfe non po^
tefi in operis^nonvalidayne.dicii^ alendumejjè quod
Hjfdpotcjl, rndtos innos antequm vpit ejfe ρφί ^ «y
nosfi tantmpiirtu capitnur, ijuismetuerenonpoffu aL·
ortum^iiutifi nixu mortemi Meaprofefiofententia^ne^
mopra'gnantemprofcìnA acce peri t^ aUt me auBore^comz:
parauent. CKDI avtemitaopor
τετ, vt incida τ vr arbo=
ris cpv.assltv.uo admediam
medvllam, iHmm iih* i (tt cap.} 9* eade

\e mlmcmoiutn traHu Circuncìfas ^ιίοφ àìmeMm
ulti non inutiliter relmmmt, vi omnis humr Mantibuf
dejluaU U^ Jf^JltdiuMult ΙίΚϋ.Μρ* If. pro.
^vndvnì eime'b^c llis q„vem
iìa3ent in se svperantem
ϊτ vitiosvm per forami»
Κ a li CLV ΟreM, Circunfojp)Ìiipite, &
eh imi parte,vff ad meduUam foratis arhorihus, detrstt
hiturmutUufuccoemijJhjfit\eluti detraffio
fartguirtiSjΰ· dejlues^uaf pituitaéjlrahitar* pro·
pter nodationis dvritiem
ϊ>ΐαΐτν resse fvs terna* PU=
f'uslib.t p.Ahietisquaparsàterrafuìym

φ, hacf qum AiximusratìcM,jlumta decortica^
^"fi tt^itgSapinus vocatur Jupenorpars nodofa dH=
ibi tn fuTiermjcnptu eft^mendofe iflui
quìdh ima avtem cvm circvn,
q_vadri?lvv1is dispa»
^ a τ v r. ideji quadripartito vemrum curfu, (vt
CL«z irJlmiutamob ià kbietem vo=
(Ut. Theophrafius hbJepiantarli hiftoria*S* tradii rfr»
ioruynn'^fΆξ^oouf,l·oc efi qudripartitus dici, qui,
htts in vtranφ partem meduM, bini venarum curfu s m^
mxmtrariiE^perteniunt, cDlóouf^idefi^ bipartita/,
iurfum venarm vmm tàtUm in manqì partem meduU
Ite gerere, eojdemf inuicemcontr ariosi abere, /«evo-
fim^lices appellari, qua vmm duntaxaive»
'^"'""'nhabentiurfum* Theodorus Ca^ (fi creàmus
HermoUo ) yertit ^aadrmmS i bmuiuas^ p· muiuaì^

ψοί τε'ϊ^^^ωοίΛ',Λ^ωου!', tr ίωνοξωοιο", legìf*
[α,Μαηφβοεηοτε. PÌwmJtgmficantius trariffirt,
qUiShàbednt qmiripartiips vÉ*faruMmfos^ bifido/^ aut
mnim fimplkes. ·£ ie c τ ο το r yl ο»
InteUigoprtetmeMce froximiom, quat Architeli
(mHore Theophrafio lib^f^ de plàtarwn hiflork^) au^
j^endasprceàpimt^ vt ^uodj'ptjfiffmum moUiffimum^
matemijtjtantiìrdwquatur^ ad intesti»
na opera comp ar a τ vr» ο/'ίίχ
JtntMinitmyàicitìir qmquid materia^ idefi Ugno conflat*
torcl:vetvr et efficit in

CLVIBVS: EST; OPERIBVS, EA
3ί.νΐΝ0$Λ* Bthhy^cdf i.faihit aps quer·^
msfimd humorem psmpmntje torquentes rimas β^
.iminpammentii* VJT.EX, AlmLutinis voca^
tur Amermfiilix^ Gracisuyvos, quufi cafim dicaf^
ahinfitafciltii^t vi- Vulgo^ nomenclatura grxu adieiìa
latim interpretetme, appeUant Agmm caihm ♦
IGNIS ET AERIS SATIATiE,AT^
Q_VE HVMORIS TEMPERATiS^
Ρ A R V Μ TER RENI Η A Β Ε Ν Τ E S»
"Enmtimd*fmt aduerhiditer^ fatiate tj temperatK
IH PALVSTRIBVS LOCIS IN»
FRAFVNDAMENTA ìEDIFICIOs
RVM CREBRE FIXA» Mm palationi^
hs vtilem indicat Itb.}.up,ì « cup^ vltimo,
SEC CELERITER PANDANT»
yàadare, contram efljornumMnM-16 capAl,
Populus cantra omnia infinora pmiatur, Valma econ*
imìi^rnicrnr* A VΤ IΝ AC R'0 PER*
......... ...... SEQTM.

F E C τ ÌE. fkcUis lapfkS ryf(^rafhi, froprfefiai
ITEM CARPI]>ivs* CarpinmGrcedZys
gimvocm^quoà ex eolugaji(tnt,fnHt qui^utant Ace»
ris ejfegenus^ ruhens^ fidili Ugno, cortìce limdo & fea:i
irò* Aliipoprit ejfe generis malunU auÌfor* Plin. Uh».
tC*c<tpiS. SlC Έ.Χ CEDRO OLEVM
Q.VOD CEDREVM DIGIT VR,NA
s CIΤ V R» PlinJicitur CedraleumMKt
j 7» Cedria etìS ahu^Oe eo liquore caput ejl, hiofcor^,
SoAthi. Q.VO RELlQ^ViS RES VN
CT/E CVTI ETIAM LIBRi; a Tl =
KEIS ET A C ARIE NON LiE =
d v ν τ v R» Cedri oleoferunfia maeries ,nec Ha
tiem, nec carìemfentit,inquttPlinius lib* i p*

Idem Uh13♦ cap*i}.exfintentia Cajfn Hemìna,
fmbit, Ubrosiiuwie tineas non tetigi£è^ quoàcedrati
fwijfent. arbore s avtem eivs
svnt slmiles cvprfis se^ fo,
lia τ v r Sirìbendm arboris:toìi4(inqm)
Cedri funt cuprefftnis fmilia. e Ρ Η E SI IN
-ffide simvlachrvm diani5,
Templi Ephefix Diante teftumjuijp ex cedrinis trabiw
bus, comemreinteromnesaufioresfcribitFlittdib^i
cap. 4o» Oefimulachroipfius Oex mhigi^ cxteris ex
(benotrudentibus, vnoMutiano vitiliginemβϊβ trai
dente, WrmiusCedrinuexiflitnauiu ν as c v n.
tvravtemhie arbores μα=
xlmie cretie, et ap.hricìs,
et nonnvlus syriie regio,
Ni Β V HocitimFlinm Ub*J ^.cap, 3

im in Creta, Africa, Syria, lauiatijfma ♦ NEC
TAMEN TVNC FLAMMAM RE-
CIPIT, NEC CARBONEM RE.
ΜIΤ ΤIT. Laricem nec ardere, nec carbonem faa
(ere,nec alia modo igtis vi confumi, auRores funt l?lix
nìtts lib,i 10.0· ρ alladius lib.tiua^. l ? » em/
rei cumpericulumfacere vellem VeneUis, monitus Vi,
truuiile&ioiie^f^eRaitteltlufiriJJimo Meaemte meo·.
Legato tìm ai Veneto! Rf^io, mnc ad Paulum Tera
tim Pont.Max, truenjà arjit, itàtamen ,vtvideretur
jìammaf dedignari, tj valle k fe discutere. C V Μ
AVTEM EA PER SE EXTINCTA
ESSET ET REQ_VIETA* Sichmuflib.
ta^^i^vfusefi.pjlearequieta. IN SVBGRVN
BUS* SubgrundiafuniteÌìipartes ^rominentiores^
Ita apj^eUat laboienus fandeH.lib. io*de y/erb*fi^ijic^
Varròfuhgrmdas, Greci yiiixu. & v-mySim^
HABETCLVE RESINAN LIQ_VI=
DAM MELLIS ATTICI COLORE.
Pliriiuj hb* i^^cap, I o^Viufculum huie erum^it liquori
rif, tneOeo colore, atque lentiore, nunquam durejcentis^
Refina autem (vt obiter dicam)e vmentibus pianti f dezx
fluit,tisda,pcea, abiete,terehyntho, larice, pinu* Matea
ria vero vbi coniburmr,puitpix, principio liquida, pon
flea,decortafitficca. ET SI NON iNOs
MNpVS, CERTiE TABVLiS. Seri,
ha certe citra diphthongum, prò faltem, quoi etiam Λ,
àturatcerte,idefi, άΜ'ϊν yc. * Q_ViE IN
VRBE SVPERNAS DICITVR A,
d£ter10il ist, Q^VAM
' SLViS

^VJS INFERNAS, Abiéf didìwrfifemdr
er infirm^ a jk^eriori infiromari,νt (^pqUm

ontis apennini primje
m radices, ab tyrrhè,
no mari. Tynhenmtmtrejinfirurn
mutw* Airìatìcum \erofiferum. Q^uxAhietes ex
Apinnini ea parte ^ua aJ ^ynhemm mare froteditur,
mduehmtmj àitmturinfirnates.Q^m autem ah ea
\erpt età mare Adnatimm^ ece jupermtes nminantur,
avgentvr amplissimis ma,
gnitvdinib vi VaUaiius likiucap^j f»
firibit quxcufjf ex fatte meridiana cisiuntur, vttliou
mejfe, qm vero ex ^epentrionah^frocerioresjed^n
ale vimru ideo infermate s
q_v & ex apricis locis ap<
portantvr meli gres svnt,
clvam Q_VB ab opacis desv,
pernatibvs advehvntvr*
AuÌfor eH PiiniusUh. ι é.cap^^ 9· 1«arborihusrohuv
fìiores Aquilomas partes ^ intotum deterioref
tx humidis opmsfjpiffiores ex ψΐά/^
diuturnas, lieo iLoma infima^
tem Abietemfi^ernati
^rfpfirri *

ePORTVISSE HOMIa
nvm pectora fe=
nestrata et aper
τ a esse« Bmfententià Lu,
(ittms in Uemotimo^ Mom repre^
' henàenti in hoc Vulcanum trihuit,

Vuicamm,contmerfi<t, quis ttrtificii ^rcefÌMia antera
alleret, TSleptums taurm, Minema hmm, Vulca^
nushominem componiti Qjuiflatuat vnus àebgitur mo»
tnUK If cum in reltqms operibus multa dmna^èt, hoc itt
Vulcanihotninetjonprobauit, quodfinefiella inpeiìore
aààitn non ejfent, vi videri pojfet quii io^taret, verum
mfolfvmdiceret^ SI non pecvnia
SIΝ Τ COPIOSI» OimtiXf Ό officince vetu=»

pas, aifirunt artificihus auÌforìtatm', ν a mq_ ve
vti civitatibvs magnis,
avt regibvs, avt civibvs
noeilibvs opera FECERVNT»

Vi/ hinc difce wnfarxm refirre ad cómendatìcnm^
t^us tuum dicefj nut quo aufiore frciendum nàpitts*
NOBILIEVS ET hvmili FOR,
Τ V Ν A CIVIBVS. Fori,'ffè tnelius olii (odi=
(es^ignohihbus, vt hellas A the,
niensis, chion corintivs,
myagrvs phocevs, pharax
e phesivs, bedas bizanflvs*
Myagri ©· Bedie jiatmrwrum mentio efi apà Vìimum

quodfcimnon mmìnit*
ijeformationib vs grammi
CIS^ Idefì, defcriftimhui, & def^iaticmbui fum
enimlineadkitur*

Symr.etria, non hahet nomn latinum, stuBoz^
reVl^tιM,3q.^cap.8^Vitrίwhsl·oc fap.viàtur co=
tnenfom tranfiuhffi. Zantprimus vjùrpauit Buphrawr,
VtJ'crihitPltrtm Itb.^ f.cap.tu ΈΗ mtem,partium aà
fartes, et fartium ni vniuerfum corpus rejpotifus, con^
-, ίίαίφ numero ι erto partim^Mt in corpore^quasfi mìnues
ris,m auxeris, penhit eondmitaf, Q^mntitate, ideii
fro^ortioneló^itHiimiSfUtHudmpdm^^ (oL

iocatiotif, »<tnifitolocopofitxpartes ,venHfiatm αίβ^
rmt, alieno non decenti, mirti qum offertimi^ Adeo
cprtet omnia refpondere,fimma imif, dextrafinifirif^
ne quidfit informe* Ardua frofiffò res, tam varias^tam
difp<iresfartes,ita collocare tamen, vt in organo nonfit
gratior concentus discordi a iìla fidium concordi ^ pam
cbleRatinHruffura, gratapartim,Ζΐ muerfx molli
commodulatio* vti os capitis a
mento ad fronteμ svm,
mam, et radices imas caa
PILLI esset decimie partis^
Pomponius Gaurìcus lihjef :ulptura, Hominis iuβά ait
altitudinem, nouem ejfe capitum, idejl, nouies quantum
fit a mento imo ad vnum capillum^ldc^ in adultis dunta^
xat^futorum autem infrntium longitudinem ,mfi qua,
tm conÌiarefifciehuiMon defuerunt qui in nouem pars
tes & vnius tertim, hominis corpus partietes( mas rei
laudani auHorem Varronem) conflituant fartem vnatn
Λ mento ad radices imas capillorm,duas a fiimmo pefÌo^
re advmbilicum, ab hoc ad genitalia vnam, ab ifiisper
femora ad genuduas, infra genu pertihiai ad maìlec,
losduas^Viurfusvniustertim,a radicihuf capiUorum
(idvetticem^atuunt, tantundem amento ad fmma pe<t
(ius, Bpi^natidifiue myk, quae iun^uramfimoris &
tibie operiti tantundem trihmnt, à malleolis adplantam
fedii tantundem, vtfit à mento ad verticem feptima io,
tius corporis, afitmmopeRore ad mas radices capiUorU^
tantundem,adfummum verticempaululumfuprafixtà^
Q_tfod auteapud eumfcriptum legmui,quart(e ejfepar^
tis a fummo feiìoN ad verticem, id juidem fi agnofch

mus(quodficeruntLvcas a Burgo Sacerdoi lik de ^i*.
ftptaproporime^ & Μαπκί Aquicola de motis mtura
lib. 1immemor Yitrmius tuntum fi atuet ad verticem
β radìcihui, quantum à mento ad has ipfits, Cum tmen
òHenderimus non ejfe eius interualh,vel tertiamfortern*
£β ίίαφ non quarta, fed puflìum infra quintam ^ Sed ζΤ
iubitum (um didtejp quarta partis, acnptnon vi itpa
terifire auiìores, a itinHura hrachiiad carpu fìi<e bra^
chiah^fed adftimmm longìffmmi àifìtum .aus.
tem ψΰτηο,ίο quartce ejfepojfit, tm video, Nm β ad
(Ha vjf metmurjoreuius erit quarta,β ad pudendajons
gius ern qmn juperior pars,qua diximus ejfe infra quin^
tm, CLuod vero ad iatitudinem corporh attinet, itafs
rèfla'ui video, vifitpeRuifextcs, Brachiorum vnm-t
quodf tantundem, (uhitì duo duarumfeptimmm,i7 ea
amplius pufiUum , amba manus duarum decitnarum, jì=
t^uidem Ìorporisfit decima pars a mto adβ mmnjronj,
tem* Animduerti enim in nohiliffmis ìiatuis^Laocoon*
tis,Apoilinis, Generisp Cleopatrae, qua in Vaticano
'Pmtificum horto adferuantur, αίφ adeo in omnibus quaf
fukherrimas in vrbe vidimus,longiores ejfe manus a me»
tmarpio ad extremum longijfmutn digitum, qum fit à
mento adfimmamfrontem. Vuìebant prce^antiffmi arm
gracilitate & acceffmeea, adfirri venuiìatem*
Bt mirum quam^pHerì, imo antiqui Sculptores, gracH
liorihusβηΐ moduUs deleEiati.Adeo,virginalìstenerìtaa
tis^ ΰτ JuhtilitatìS memhrorum imitatìo ^ effeffus reeipit
ornata venufliores, Q. uowodccunf idfiet^ curadmn eff^
vi expajfce manus, ίφη corporis longitudwm «quent,
Cfeternpi muerfisietìènArtm mmm hmnufyir^

metrìiii coìlAtione!^ ai wuumcopofm domit Alhirà
tus Vureruspiffor infignisjcripto defymmetrta corpose
rishumanivolutnitte,BtnosfortajJl· reliqua dlquanio
trademf. CIRCINIQ.VE COLL OCA,
TVM CENTRVM. Centrum,froalteradr<s
(ini aure iiffm eft^ pedem in drmo mobikm ^ imtnom
lilemapfellamus, Q_uodexpreffitOuidius Metumor^
fhoM* 8 Ms verhìs^deTalo Ofeddifiroriffilio loquef*
Etex vno duofirreabrachianodff iHxit^vtaqualifpa*
tto diHάtil·usίpβf Alterafarsfiaretjparsalteraduccs
tet orbetn * Hoc vero loco non mittendum duco^ ex veUs
ri marmore,quod Romce in horto Angeli Colotii νΐβΐκκ^
iidicijfe noi, duo etia antiquisfuijfe cirànorum genera^
vnm,eorm qui reUis O* rigentibus cruribus conjìarent^,
Alterum^eoru qui Valgi Vatii ut (\t ita die ani} ejfent^
he eilj qui crurtbus e^ent extrorfum incuruii Jtue in*
trorfim flexis Allorum vfusquis ftt^nemonon nouit,
horum autem^fili artifices^ Ytunturitaf in dimetiendif
fiantiu coUnarum crajfitudine, in circinàdisfpiraruparm
tilus quw fihfugiunt ,vti funtJcoti(x et earu quadra^atip
gdeoquicquidhuiujmodi eβ,Vtrorumφfiguraifibtitxi.

nam si a pedibvs imis ad
svmmvm capvt mensvm
erit» btplmjib.7.cap.l7*&solinuscafs^
Aufìoresfunt^quodfi t hommfpatium a vefiigio ad vets
ticemjideJfefpjrfismambus inter longijjìmos digito ( ^
Έί nos άϊψΛηάο expertifiimus^ ^mnquam non continua
ià verum credi ofortet , quandoqmdm nort omnium
corprmijyncerus & frobus eH membrorum ad vniiier^
firn (ompfitionem commenfus sr cmmodulatio*

r ad normam svnt q,va-
- d r a τ Ikjì quatuor (Equalnm latemm & iin=
gulorum^ ηά exigumr ad nomm anguli» ρ e r f e=
' ctvm avtem anticlvi cons
stitvervnt nvmervmclvi
Ώ £ c e μ di ci τ v r ♦ PerfiUionis numero::
rum varia eFt ccnfideratio apud Martianum Cafellà lib*
" 7*u efi de Arìthmeticajunt etiam qutsàm apd Bapt^
Alber umMaaòbìum infomniurn Sci^
" ponis. Q_tiod autem ad demrium numerwn attinet^lege
Arijiotelm froUematum feBione decima quinta ♦

et decvssi facto, bes al =
: ' τ e r v Bejpm Varroni placet d0m a demp<f
iriente^ quod, vi ajfim eguiat triens defit. Sexi.Vm=.
}^eiusmauult,qmd, histnensfit.ita^ dcnariim nume^
rum afpeUuhant hesalterum, quòd exfenario, quem fer=
pRum & Veluti ajfèm exijìmabant,& quaternario, qui
heffts habebatur/omfomretur. Nam & Vompeiitsaho
, locoligìum besalterum dici ait, fedem & hejjém ìatitu^
énU habens, Creào^^uoijuemadmodm in fcjlmiofig

co gvl. PHIL. annot,
mìt erat tertius, ita in eiufmodi numero, hes ejfet atter^
heeeilfecunhf. ex eo Q.VOD perfie
citvr pedvm nvmero, Scrihetu
dumquo^ et in denario, DenOS
ìereos asses constitve.
R V Ν Τ. Ante Vyrrhum Regem deuiÌium^\t memi,
mìegereafudPlimumliL} 3 .ίψ) Mhrdis difendili
ttfpendehaturafftf^Ppfieaflamtdenarius fro decem
libris cereiSy ^uinams^ro ψίίηφ Jeìiertim fro difotts
Ho & Vano et Sext.Vomp.feflertium di^

ffumpOdunt, quòdfems tertìusβί, hoc e fi ftoi valeat
iuos ajfès tf femtjjèm) Oeinieajfes vncides faiìi, ^
titnamsfedecimaffihus femutatus JeÌiertim autem
^uaternis, q.v a dr ante sctve ο β ο
lorvm, clvie alii dichal,
ca, nonnvlli trichalca
dic v ν t» ScrihitluliusVahx Uh, 9*dmhmm
thólos fex habere, dichaUon autem oboli ejfe quadrante^
fieβpartemφiίtrtamΛdemoholumoίίo hahere chalcos
vultjVlimus autem lib.2 I ^cap.\ltitno,di(it decm.
PALMVS AVTEM HABET Q.VA.
TVORDIGITOS, Palmus duplex ejfe tré»
iitw, minor digitorum pKtuor, qui grcsce ττκ λ ott S»
iicitur^tif mmr duodecimdigitorum^àQnerìs (sn-*
^t^H \o(atus*Pliniuslih*7^cap. 1. dodruntemtranjw
frt, idefi quantum eiìJpatii inter exfanfisfitmmupoU
ticem & minimum digttum » Sed er libti I. (af*7* de
*Tripoho loquens, palmum altoc^iule oit^ qued Οίοβοτ»
dicitì{^v?èvωη^μ^άίον, ideHdodrantaUm.Et
de AnthyMe Ub*x I « (φίΡ* D* Hieronymuj

ì^'^chelisAOtfcrihit amdtc^m dici falmm, Trat*
veroplmum^ et totidem A Su
SES jerevs denarivs» q_uod dfx.
rsiirmfuerìt aureus, aut argenteus^vt ex Vlinii libri tri*
(efimi tertìi cttp^J *dtdidmuf,fro (sreus^crihocerees^Mt
refiratur a^ ajfes , isdivm avtem
principia svnt e clvibvs
constat figvrarvm aspe»
C Τ V S» Septuplex templorum ratio hicfcriUtur, w
farafiiidihus, idefi in antis^proHylos ,mphiproftylos,
feripteroi^pfeudodipteros, diptemty hy pathos,
nomina fropter appendices acceperunt, Namifie, aut in
mitico filo, ideTtfronte ,jiìie pronao cellce, adiicimtur^
ÉUt in fronte pariterapoHico, aut ipfa tota cella ohfe^
fitur ♦ Id antìs ^ aut colmnis perficitur , hai
Gr4(ci,antciS murum^modo iìfi^òi^

(umloquitur deperuetnHo tempio quod erat Heliopoli^
reperiOj pteromuta dici muros (eque altos^ex vtraip prò»
miparte ad templorum altitudinemfirgenttf^ Sed iUam
ψοφ qui&fit columnis (sdium circunuuUationem/tpotifi
Jimii in ceìltE laterihus,pteromatos nomine inteUexit VU
truum, quùd alarumfpede^ quafi protegant ^Vnde pes
ripteron xdem vocat^mius cella vno tantum columnarum
ordine cingitur, Dipteren, qux duplicihus ^ Pfeudodipte.
ron, in qua fublato dipteri generis interiore columnarum
ardine, relinquitw amhulationis circa cellam laxamen,
tum,1^am monopteron ltbA*cap,7'dicit rotundam,ceU
la colmnis prò mm ohfeptm ♦ 'Srofìylon

eutem,nomnat in fronte folum cdumnatm, Amphìproz
ftylon vffo, vfriw^·, idei Ìinfronte fo (oiutnnas

habentem. Qenus tedium in antisfieri exiitmamt Hfr^
moUuf, antisfer ambitum tempi} extra pmetes udhibU
tiSjVitrmm certe, non mfi ex fronte ita appelìauit^
B-ypiEthri vocahulum^tisinàicat cuiufmodi ades ejfet^
nempe[uh diuofine vUo teiio^ c v μ η a'b e ,
bit in fronte antas V Ah
rie τ v m* Kntas hocloco interpretar lapideas p/a
Usinpatietiiextremispartìbus. hvivs extm
plar. erit ad tres fortva
^as, ex tribvs q_vod est
proxime portam collia^
NAM* ifiorumtempìórum,ne ruìnx quidem fun·
f erfmtj& upud alium auÌìorem ψ/iod meminerm, non
kgi^IOrtdauteCollina^ inhodternumdiem Salaria vos-
(atur, ab antiqua proxima via* in v e r s va
r iVer fura hicfignificat flexum angulorum inpa^
rietibus exteriorem, namaltudfcnUmuslib.i^cap^ ζ,
hvivs exemplarest inln=
svla tyberina in je d e io,
vis et favnl· lomsquidemtemplumlio^
mcefuitiuxta t^dem E.fculapii, Vanni autem, in initi»
ìnfulcs Tyberinx. Ouiiius YaHorm Uh, i »
Q^uod tamenex illis limi mihi dicerefaìlis,

Sacrmerefatreihcec duo tempia die*
A ccepit Phceho ì^ymphaf Coronide natum,
., Infida diuidua quam premit atnnis aqua
luppiter in parte f/?, (oepitlo(Ui mus vtrunf^
ImÌìàffiintma^notm^anepotismo*

aie vhi dif:retas inftila rumpit aqms*
l^eutrius eorum quorum mminithocloco Vnruum,ctpm
'fiirentvllavefiigia,f£fculapiautemeffè qu<s videntm
in hortis^O,Bitr^tolomei,ommm cófetij» receftum efi»
ET ad mariana honoris,et
virtvtis, sine postico a
mvtio facta, CMutium,«dmhono.
ris p Virtutis Mman<c celk^fiàJJèjVitr* repetit in
fromio Ub*7, & nos ihi de Mariana ceUa fmbemus.

dia ν a s» ArchiteÌìmico vocahulo vfus, medili^
nascolmas dixit^aii differentiam angularim^quaru tnem
tninit cip^froximof Eadem ratione vocat mediana acromi
teria^epflyUa^capta leomnii^tr reliqm. e τ μ a»
gnesiie, dianì5 hermogenis
alaeandi, eihuiusmemimtin diffo froocm
mio* ephesiie dianie ionica
a ctesiphonte constitv.
τ a , df hic etim teflatur memorato loco « η ye
p^thros vero endecasty·
los est in pronao et po.
s τic o. idefifuhdiale templm vndecim habet ìos
tumms in fronte, ^ totiiemin forucu quceà ter^ (ii*
Sed omninofcribendm decafiylos, nef enim medianum
interiolumnium^atitum hishàs mparem coìumnarum
mmerum coìhcari, quod oporteatvtm^ ad emdem mo^
àumtolumnashèere. ad circvitio.
^ £ μ (v τ ρ ο il τic v per j s1 ifa

li ο r v m* Perifìylia locafunt columnis daufi ^
νηϋφ/ψα. hvivs avtem exem«
plar romì5 non-est, sed a =
thenis octatylos, ε·γιν tem
plo lovls olympil· Ioni templum
tonflitui deherefub diuo, Uefi hyfxthrum^momrn
<ap*i*Pantheona autem, ir ^Muni templum,quod efi in
Cae'io monte hodie dm Stephano dicatitm, quanuis βίο
Jorminefuperne lumen admitìunt, Vitruuìus hy^xérct
mon iixerit^. no«funt lUaquidefui» diuo^fidhemi{^e=
^ns idefì Circulatis cameris tetìa^ quanquamfumm<tta„
imfurte fingulh foraminibus circulariifgura^lucem
■redpmt* sed athenis octasty
los, et in templo lovis oh
Y Μ Ρ11» Έχρη^ priitulm et.

PECIE5 AVTEM iEDIVM
f SVNT CLVINQ_VE, Q.VA=
E.VM EA SVNT VOCABY^
LA> A f^iitiointercolumm,nS(e[nnt«des appda
ìatmes.'Nm, euiusintercolumnium non amplius qum
vniui a· dimidiatce columncE erit,àfrequenti(t,fycnofly3t
los vocatur, cum duce craffitudines dabiiturfyfiyloi ^fl
ìntegrx tres^ diuHyloi ji fuperahtt interuallu tres ααβ
(itudmes^ (iri;eofiylos wcaturxdes ♦ CLuie maxime μ
^fi!Uhm probuturfpedes, nominutur eufiylos^qmfi dicas
^ecentcr ijf probe columnatam, habet(^fpatia duaru cos
ìtimnarum gr ^unm^mif mas cra^itudìnu*leo AU

i>ertus Iih^7'Cap,S'* po a me ordine ex^ììcdafint, vo=
iauitlatine^ Confirtam, Subconfirtam, Suhàjpanf^m,
Oif-panfam^^ elegmtem. q_vemadmo.

e stdi vi IVLII, et in
ciss aris; jforo veneris. Oims
Ctffir pofeforum fuum templum hahuit, in eodemfo^
rofmjfetemplum Veneris Genitricis placet Appiano
hifìorico. et spirarvm plinthi=
x> e s, Uefl Plwthi hafiu Έίί aute Vlinthus imapars'
inpj ita dììfa^quoijormafiiare^rat l(ttereni,Q_mnzi
pmincolumnaTufcmca^Plinthufmn fit qudrata,
Jéd ad cirdmm^ vtJmhitlibA.cap.T·· Nfgrfi autem[e
ΒαρΗβα Albertusid genus hafis vjqmm in operihui ve-
terum inuenìjfe^ ei nos, cmβί Romce antiquorUm cpe=
rum mhil quod non viferimus^ vifi quid pojfèmusperdi-
fceremus^ nihil eiufimodi repperimus. Sed mirum videri
non debet^ cum qux rerum exempla refìabant, ex qui=
bus, tanquam ex optimis» magìÙris ^ multa difcerentur^
non fine lacrymis etia hodie vidmus in caltem excoqui^
aut in dia cedìfiàa,muUtfi%!j ùìminuta trajfirri.Qjnn^
& qui multis retrofeculis extruxerSt^apparet nouis inez:
ftiarum deliramentis^ potius quam probatijfimis laudai
tiffmommoperumratwnibus, delethtcs, Sed quid (obz
fecro) hoc e^ìji non efi infinire ifi non efipoHeris ίη-,
mderef Wud quo^ admonebo ^ in ρ eruetuHo tempio Ty-
lurtìpinfiornice Arimini, hctjès cormthias T?linthos
non héere. ifiud vero quam reiìe^ videnvt, qinbus in^
uentisfrugibus placet glande vejci^at^ adeo qui Ji quid
φ in antiquorum monìmentis ahfurdum, eo maxime ca»
q.vemadmodymest f OR

TVNiE EQ_VÌESTRIS AD THEA.
TRVM LAPIDEVM. Theatrum(nififaU
hr) inteìligit Pompeii^ quod manfumm primus omnium
extruxit^ auSlore Cornelio Tacito lib. 14 ♦ Ciìrn antea
temporaria iìruerent* Capiehat autem locUjVtfcnbit P»
Vithrfiuepotm Sext.Ruffuf, oSiogmta millia. Bius
vesitgiafirufìturejfe qm in capo YÌorx in Stabulo Vr»
finorum vìfmtur ♦ Porphyrio certe Ode Horatii *ίθ4
lih.j »car/mnum traiit^non longefuijp amante Vaticas
ao^inq^ofcimus ^D.Petri bafilicam ejjèfitam*
MA TRE S ENIM FA MI LIA E. VM
CVM AD SVPPLICATIONEM
GRADIBVS ASGENDVNT. Nonpa^
rumadmitieitatemZT digmtitemtempìifrcit,,fi a cce,
fero vrhisfilo extet^ vi gradihus afcendus* IΡ S A,
RVM i?DIVM SPECIES SVNT
BARYCJE, Β ARYCEPHALiE, HV.
MILES, LATiE» Cm in porticibus rame, o·
^lujculumdiitantesilatumtur columne ^ob interuaUos
rum laxitudinm, crajftorei depre^iores^ coUocandat
funt,oh tpfas «desminm attoUi necejjè ♦ Eam

J'peciemwcat Barycum, Barycephalamf ♦ Verbis his
quidfigm^cari veìlet, videturmihi exprejfijfe ^ cum
quit (hmiles latxc^J ìimquod ρ^ηφ omnes ai
(olumnarumformamretulerunt, quas BaluHrias ,quafi
BaluuHias vocant (credo àfimtlitudine florismali piin
mcOnonfitisMidiJJèexifimo^veiipfi auiiore Vitru,
qui ait, in Krceofiylis, cediumfpecies ejfe Barycas^Ba*
rycephalasci^^ Vjòs autem ejjè antiquo; his quas hodie
vocant Balufirias in eandelabrormfcapis^ didicimus ex

lis qu(S marmorea Unge fulcherrima vìàimm in cede*
V^Af^netUjfecmdofireabVrbe lapide, in JùwUno
vice Nomentanceftnijìra, ctsterum, orienta iL· verho^
rum quce in diqmtexemfluribusfuni, Barici, Varicce^
Vhàce, humiles, vrniles, ktis, hisfe^tis arcemus.
POMPEIANI ITEM CAPITOLI!.
X)e Pompeiano Cafitolio non fficcurrit quicquamapui
alium aufioremlegijfe. Eritfortajp (jui ita diflinguat,
Uerculis Vompeiani, item Cafitolii^ Sed cum nec memi-
fierimlegereextrufiamBerculi (Sdem à Pom^ieio, nihil
iiatuo^ atf iti eispno de quihus non liquet ♦ louis certe
Pópeiani meminìt Sextus E ugus in nona regione vrbi/*
PRiETER CREPIDINES ETPRO=
lEGTVRAS SPI'RARVM. Suntmargi=
nes bifium, ideH l?linthorum, αίφ adeofartium omnium
qmjcai^um columncefuperant, froiecfurce* Sedhoc loco
anguUres tantum poieiìurx inteUigenàcs, cceterce enim,
inintercolumniisannumeraiur^· SED IN ASIA
THEOCTASTYLON LIBERI PA=
Τ RIS^ Theofiaflylon hic quidfibi velit ^ non video,·
Legendum autem, Teo oH:afiylon^fe^aratis difiionibus.
Ndm Teos ΙηβΙα eii cum Oppido, auiì* Plinio Uh* i".

1 ,vt infra capa lih.'^^Eodem errore in'Proamio
Uh,7-fcriptum efl, Teomonopteron, prò Teo monoptes
ron. QRaUylos autemnominatur a columnarum nume^
ro, cuius quidem medianum intercolumnium, ftcut Te =
trafiyh et Uexafiyli, vult Yitruuius tribus quartis era/-,
fitudtnù colummrum aliis ejfe maius. In qua re erra^
\idetur ofiaHyli pronai Panthei ,idefl porticus.M*
Agrippx praHanttffmus uUoqui arèite^us, Μ potim

ίη\ϊίΜν(ίίοτ,ψιιηΐεΐζοΐΗϊηηϊϋϊη meàianum^n^lo ^mì
((eteruficeritfiftentm* Ώίβηηύαηάο tmen errore β f
enim fuit o^cre in tantofomnii obre'pere. 'Eodem vitio k=
horantfcalptie in marmore iedmmfrontei tres^TetraJiy-
los^ Hexajlylos^ ^ OiìaHylos, m horto Andrea Card^
a Valle, '^wunqum jortajje ent,qui eam/yrnmetriam,
adeufiyU tantum^ertinere exifiimahit, Sed sjiàendum
erst ne vmmm^ idejl hoHii apertura, latiuS ejfet media*
nointercolummo. Εχ DIPTERI ENIM
iEDiS SYMMETRIA, SVSTVLIT
interiores ordines co =
LVMNARVM. XXXVIIL'
xxxiiii, Smt enim exteriores quadraginta duce* V Τ
ASPECTVS PROPTER ASPERI=
TA TEMINTERCOLVMNIORVM
HABERET AVCTORITATEM.
Simili dicendi genere vtitur lib* 7» cap* S* Itaf (um
ajpciìui eius fcence vropter afperitate eblandiretur ohm
vifus. PRiETEREASIEXIMBRIVM
A CLViE VIS OCCVPAVERIT. Seri*
hendum,ft et imhrium * Eandem autem oh caufam dicit
^jHfcenamporticuf e£è confittuendas lib^S' cap* 9,
ETIAMQ_VE ANGVLARES C O^
LVMNiS CRASSIORESFACIEN,
ON. EX SVA DIAMETRO CLVIN,
Q.VAGESIMA PARTE, Cuiujmodifirè

1]>ί II Β, ηΐ>
1IIS ITA FACIENDiE VIDEN«
Τ V R* Hypctracheln nomne/am intelH^ofcafi ^ars
ttm, qui^Juh aHragalo efi, Apthefis fiue Ap^hygis
tonflexum ( nam \ttoqi nomine affellantur cum limbis
Conjlexus quifiuntin Jummis, zy imis Jcapis ) vhi (Ctts
traÌìuraffeRandci, er diwevfione colmnaruw ^ dia^
metros mtelHgenda- Vitrmiui iib^.cafat Bafmfca^
fi a^feVah έΗ autem dtmetcrmt canjlextis, breuior
dimetro flama^fepmafctrte, (Zuod vero adfupne^
ris contraÌìurce rationem attinet^ hu deffgnahofguriitri^h
fro fententia Yiimmpetifcjfit*

♦ ir.
vff^io*		i". femii.
vff.J O,
		C'fif^y»
vf^. fo»	Z*	7.

Tiatenus Yitruum contraRuras pcejcripftt fufmoris
fctip , Tuerunt & (oiumx centum vi^nti feptemjn tc^
fio Ώϊαηα Ephefice, afingulis Regibuf^Ìfce. CO. pe^

éum aUmdine^auèìoreilinwlih*^ ! 4, rNew

E Hi

frogrejfaivltr(t^nonlegu)qu(trumJcapus infirior dtz
hetfuijfcprtium ocìo etfemis,contraÌìurafumma,pr=
tiumfepemzxfemis, vtl si colvmna
sit a minimo adpedes q_vi,
nosdenos» CLwi depede hicJlmitur^ de
φώηο^ foìlicejigito, αΐίύφ méorihus mìnoribus ue mé^
funs cenfendum* Nmprofcaporum magnitudine,vmis
vtemur modulisjutn refirantur omnia ad iHatn rationé,
et earvm septem insvmmo
scapi hypotrachelio c ο ns
trahantvr. Aduerte in columnarum c5=i
tracìura, quo altiores funt ^ minus contrahi ♦ Νλ>« qué
flits ab ocub ahfmt^ gracilwra a^farent. Et quemads
modum crejcmt altitudines, pm^ortione adaugendx jca^
forum crajjitudines* 0_Η0φ in fede denfioresβίηίγοβ::
tee coÌumnx, eò craffmesmdetur, auRorePlinJib,} c*
cap.Z3* vf plus minuendce veniantpntfcripta ratione^
Idem de Hriatis^duendum^quod vifusfiiUatur, circuitios
no crebraperuagandOjVti.ifralib*4;cap.4·, lUudvero
j'citu dignii^piltf adpufias ZJ adfixas/ontnèi etià opor=
fere* Έarum autem nomine etim atticurges ^fìue attica!
columnas acdpi quod genusfuntinfummo amphi^
theatro Romce, de adiectione
qvm adiicitvr in mediis
colvmnis» Scapicolumntedeformata altitu^
dine^defcriptisin ipfaquatuor diametri!, duabus in
fmma, Aiìragali, autfi libetipftus tantum limbi apchz
^hygtSjZX inflex(e ad cotrafiurx caput linea, ζίία enim
apophygim accipimiispr<^terfuumlimbum ,quce appeU
ìatur zs hoc loco a VitruUio Hypotrachelium ) duobus in

/ IN LIB* III.
ima, caìàscolumnee (qui efi limbus altus ìffìus diames
triparte^m·,) 55 np^ygu^Ueflconflexusqui^oxh
rne Imhumfucceiit, cuius àiameter efi breuicr diametro
^Untie ^fepimafarte^ficut Afiragdi àiameter mdor
efi contraRurce lirnhi diametro^ farteipfiusnona sar am=
flius dimidia.Iffam autem contrafÌuram qmmodo fieri
oporteretpauloanteex Vitrmiifententìa. tndicauimus*
nis ίΐαφ dejmpis ,ftgna in media colma ^ dimetrum
faretti calcijiaei^lmx imifcap ^ duc^ line^jreiias à
captìhui diametri afofhygum, ad capta ifjìus medine
eoìumna diametri, videbis fitBam adie&tonem^ t^ui et
vetìter dicitur ,quod ili \ideatur columtìa fukurgere*
'R.eSìas auterti litìeas nias ^moUiter indorfrm injleftes^
vffint columna teretes, ceu tornatiles ♦ 'R.omx ohferua=
uimus, diuifo f cap in farteis tres ^ imam ad perpend}cu^
lum tornatam, duahus reliquis fenfim retraÙis 0· dimi^
mtis, Q^uod cotitraÌfurcegenus multo gratijfmum*
Superioris aute generis exeplar efl inBafilica· D.Pìs
tri* Infiìe huius libri Vitru* docet crajfitudincs firiax
rum ejfejacienàas^ quantum adìeHioin media columna
inuenititr^ Atqui camper tum efi columnarumflrìges ejjè
viginti quatuor^fingularum autemflrias, ejp nihilplui
quam ex teriiaipfirum parte,nihilminus quam ex quar^
ta, vi iamfacileJit coniicere ratiocinari^quantum ex
Vitruuilfententia itt media columnafit adiìciendm,ni,
hi ccntratfo imofcapoXiuJmodi columna nulla tniìn v/=
fa ejl^&haudjcio anftt oculo refponfura ^ cuius ratio^
nem habendamaximumfemper duximus * Seder Uh*ir*

mumfaβtgi<(ntur,vt aàeÌìio ea ^uum in medio
cipity cantra naturam videri fojjìt, nifi ptius humamm
(orfusimiuri velimus^ quod in wentrerà crejdt*

v ο νia μ 1« rii (edificiitori^ ornmenm
j tis,prim(ii f^rtes coUmnis^ ζτ (^m fn^er
afirmntur,trihueYit velmediocriterin eaver=
jktm^^jT de earmnratione hoc capite agìtur ^foffurum
me preciit operse futaui^fì tjuce ροβ Vitruuium hac γ arte
animaduerfi funt ab alhs, aut ijuantum ex veterum mos
numeniis ipfe iudicio con/equi potui, breuiter exponere*
SubflrufiiPmbus igiturjirmijfme quam fohdiffime
iafhfj&finttis columnarumtnteruallti, exatandi fmi
mmdi qui coluninas fuHineant .Idnon ante reiie ροβ
fisfrcere^ qum quo genere extruere velis, conHituenSt
Nw reliquos imitati^ vniuerfam colmmationum, truz
bcatwnis^ rationem, in generaquinqidtfiribuems^Yt
fttpnmum maxivtéf fmplex genusTuJcaìium^Secm^
dum Ooricam * Unicum tertium * Q^uartum locum da^
himus Corinthio ♦ 'Nouiffmum Italicum ftue mixtum
©· compofitum appellabimus, Oe quo quanquii apud Vi®
truuium prxfcrihitur mhil^conahimur quce legermus aut
viderimus^pauciiexplicare * Dì Tufcanoprimum, de
aliisdewdedicemus. AB IPSO Statimfolo^mu^
rulusiìle, ideH Stylohata, extruendus. Yiet autemhoc
tnodo*Q_uam lata futura €β fpine plmthus^ tm ma:^
gnum quoquo verfnm, confiituatur quadratum, additi^
fofieafmnma sr im teniìs^altis^uarUipftusparte^

p· aliquantumpmcRiy^ vi h<scfit vice hafis, ilk (oro^
tficis, Iigurasfingulis memhrts ^uia adikere Vijìm eÌìy
hinc imipiemuf ♦

- j Stylohatanj fequitw bufj,
I qmeritaìta qu<intum craf^
fus efi medius imus columnce
fcstpus ^ ea altitudo in
teis diuidetur duas,infirior^
mt pHntho ai circìnumjii^
(Ice àìcata^ Klterms in tar^
teis tres dkiijie,di{<^ tnhum^
tur toroj tertia erit am
■fbygilmhus^qucelicét ve^
ms pars erant fccipi ^ hoc in

Scifpus jìdefiipfa colmst,
fuper hajìm· aìperpendi's
cuhm fiatuemU, dtafe^
xies quàtum eU ima par-
te σαβά, hahet^ infmn^
m ajlragalum et afophy
gintjed vifit aHragalus
duplo maior qtiàm apophygis, vtraf} non mpliusqum

meàapars UypotrachelU capituli * Columncs ìmponens
dm capitulm, dtm, quantum dimenfa erajjmditìis
imi^capipAn mediaΛά àiuiietur in pmeis tres, In=
fma donabitur Bypotrachelio ,rt]edi(e diuijce inparteis
quatuor ^ tres partes ermt Έώίηΐ , quarta Annuii^
' fipresì Capitult, erit Blinthm

] Trabsfequitur^ E^ifiylium vocata*
Erii ea altcs quantum capitulum^ fei
prò tenia aMeturfixta i^fi^s pars*
ΈρβγΙίο mprìitur pari craffitU::
dineZophorus, &fitnmatntrabea^
tmm fxhì vendicai Coronix ^ ea
mnino craffittirne qm trabs Jed cumfefia erìt in par^
teis quatuor, ima e2r futnma ermi prò cimtits, è medita
duahusfiet corona, in cuius mento tres incidantur cuna*
luuli* Corona in hoc genere, zr aliis, vi minimum
froiieietur quantum alta eiì*

Ncwrf&ire erit, dis
meftspartihus, mmL
m ir feriem ftngulis
ingenerihuspercenfis
re j&fiiuras,quanx
tum Molumims angU:z
iìia patietur^ inte s
^^^^ dejcrtbere ( qux
vero deeruntpartes, ex adieÌìistpfis memhrìs formif^
peti dehebuntM ea vfurajruatm leHor, dm mea ope,
rainVitruuium graphicoterce & emendatiores edantur
deformationes.Suntigitur partium ordinis Tufcaniei
nomina etferies (ita in cwterisfofluri fumus) Τ E.
BEATIONIS, Cimatim,Corona,Cymatium,
Zophorus, renia, Έpψylwm, C A ΡIΤ V L I,
Vlìnthus, Bchinui, Annulus, Hyptrachelium, C O.
L V Μ Ν ìE fìue Seapi, hfiragalus, Apophygisfua
ferior, nam infiriore Apophygim inBaJì nominammus,
s ρir je ji»f Bafts, Ltmhusfiue hpophygis, To*

m, VÌitìths. stylobatis, Tenia fro
Coronice.Q^mdratum^erfiRum * Ύεπια-^νοΒαβ*

in extruenàoferuarifoLet, vi wdu
iure qmpafto a filo forgerei oms
& ferfdrtes crefceret. Nw^jf
tata ferie ^ quoà fir/am verjàs itt
Tujcanico dixi/in reliquis ijua^
tucr ofierJ.am deorfum verfus,
exorfus aβτηη-,α tràeatione^iiefl
Coronice(itaenimvoiakmiis àì^
pAnguenài gratia, quandoquidem
Corona, quo nomine vtitur YitrUs
uius^ Qoronicisfarseft·) Coronix
itacf) Oorira confiat Corona & Sis
ma, alta media cr&ffiiuàìne Scap
(de imo femper inteìligi volo) adie^
fta ©· cBar>a fftrte, quis fu Simce
regiiia * Iffi Sima tnediam altitUs
àimm hahet, reliqimtn a; àiuifum
erit in ivrtei/ quitj^Jahmur tret
Corone, dMttnim fMrefiant, vna
Cytnatiofifermì, dtera infirio:^
ri eedet^rriglyphi qui Zcfhori lo-
cum ohtitìent, alti erunt quantum
media crajjìtudo Scapi xs toùus
quarta,lati medim crajfìtudinem*
hatitudo ea inparteif duodeam dimietur, qmi extre=
m dm (runtfmimalicuU, reli^mrum ^mj^x da^

hunturfin^Meii plam (cogimur hic^vt aprtius ikete
muSjStrice abuti mmìhe) Vitruuinsfimora· voc,it,Q_uc(s
tmr quaefuperjiitìt duabus mediifjingibus ^ idefl cam^
liculis ad nomee angulum cauatis.trihuentun Ahhis ca^
nuliculis^ Trigly^hi dtffiβίηΙ.Οοηβαηί enim veluti trU ,
busfalds ^fcalpturi/^ èuobustnediisintegris,^ femU
camliculis hinc atf hwc αφί » Fwwi autem hoc modo*
ϊη medio defomatur femurktm fxrtesduas, dextra
αίφfinifira excauÓtur ad mrmce angulum camhculi fa^
ri cmfimore crajjìtudine, deinde, hinc atf hinc aliafis
mora néilo tìngujitora frimo ,femiamali(uli duo
extremas dmsprtes occupatjt* Inter Triglyfhps relìn^s
quendmintermUmtmìatm, qumfuntaltiifjt^ ita
enimfiet quadmtu prfiÌtm, id Mocant Metopatr>,qmi
fit inter opas duas^ ita enim dicmt tigmum ,fiue affe^
rum cubili^, idejl wi quiejcmt er fedent, Metopa aut
fintfura, autjcalpunturiandhus Taurorum capi*
tibns^ reuwfìis vittis cornibus ^ fenduUs etiam Jloribus
fronhbus zx fruRihsts, autbaccis, Aliiiui aliter oina^
veruni. Supra rriglyphos efi Tenia, quce qumws eis «ìÌ
^erpendiculmrefpcndeatj aliquantum exerìtur^^ipjis
eapitulorumvicemprwffiit, ItiierTriglyphos &Έρίη
fiylium, efi rema altafeptim parte medice crajjitudi*
nis Scapi. Ipfum autem Bpùiylium totam mediam craf,
fttudmem altm efl *Eiuspartemfextam occupant re,
Jpcndentesfingulis Triglyphis l uttit fex turbinii tB«er=
fiji^ra,quarumregulavndependetìt,ipffrum pars εβ
quarta. De Coroni cu -^roiefiura diÌiumjitfemel quod iw
Tujcanico diximns, ne tono' eadem rés repeteniafiU

Par eritahitudoOorici cafituli ^uce zx Tufcam^
farf άίβήό^ιο, in '^linthm, Bchinum, Bypotra»
chelmm, Sedfuhtilior jfMprewa enim intres pofnda^
^mrum duce FJmho relinquemur, Tertw w tri-f dmu
Jaedueprtese^uiuntCymutkm^ quce refiat, regula
mt Cymatii, media pars Echfft> aj"cmitur* Bum vbt in
tmparteis Huiferii, ipfe duas retinet, reliffam trespas
■ ees annuii cupunt.Hypotraéelium diximus totius ejfe
fartem tertim*
COLVMNA Hahet
Afiragalum ζτ Afophygm
fuperiorem vtin Tujcana eir
infèriorenij aita β pus quans
tmn crajjiis eÌÌ mus Scapus,
Bafis alta qiiantu media craf
fltudo j diuidetar in farteli
tresitquas^ Imam VÌinthus
habehit, duce reliquie in quatuorpartìemìw, Barum vna
fetfuperior Torus, qucereflant, in aquas diwpartet
V/ diuija emt, vn^ dabitur Toro infirmi,dtera Troc

y duts quibus cUuditur*
STYLOBATA erit
froprtìoms àiagonice iieji
altus quantum esì ab angu*
lo ΐ^Ιιηώι b(tfis,qu(s panum
eii laterum, ad aduerfum
angulum, latus ad peqendu

titudìnifro CoroniceZT Έ>φ adduntur quintce partes,
fed Coronix diuidetur inpartes tres ^ duce dahuntur Cy,
matto cu reguU qux ìpjius efi pars tertia, altera Αβκα^
gaio σ regults, qux etiam ipfitis tertia parte confiate
Bajt in duas diuifapaYteis^ vnaVlmhotnhuetur, alte::
ra in dms dimdetur^ Torui vnm acdpiet, partito quoii

PARTIVM^
'Dmci generis nomi
na et feries huiufmo
difunt^ TRAa
Β E A Τ I Ο =
NIS, Regula.Si,
ma,Cyinatim β~

tfìjljlio vnie fendetti guttcefex, C A ΡIΤ V L Γ,
:Regula.CmΛtiMm^■BlίntL·s,Echims,^muli tres , Hy=

fotrachelium * C Ο =
LVMNiE. Aflra^
galus, Apophygisβγβ^
rior,& Apophygis {ψ,
rior. Β A SIS, Tì>«
rus fipemr, Hegula^
Scctia. Regala, Toruf
infimr^PlinthuSr STY
LOBAT Coro:
nicis* Regala ,Cym<t^
tium * Aiìfagaluf, Rfs
gula,Q_uadratu diagos:
nium» Bafis* Regtthj,
Afiragalus^Tom, ^ϊιη
thm^

SEQ_VITVR^e
mstertium* lonicum, in
pTexflicmdo, non Itcet
quod in fuferiorìbus^inri
(ipereàfumma trahea=
tìone^efi Coronicefei
quodimatrahSjidefl Efi
ίίγΐΜηι,€β veluH modu=
lus quo t dimetiedis aliis
Rambus vfuri fumus,
inde initium capere ne»
(ρβίίϊ,ΕρϊίίγΙϋ Io=
mcinoneHfmj^lex Ma

tìojed ex mugnitudine Columnce etenda iHius altifu^
do. Xd quo modo fiat Jcnhit hoc ca^. ^'xtrmm, vt mu
nus nnhifit lahorundim, Conjlituta quam oportet ex au»
iìons^rc^ffripto ΈγίΒγΙιι altitudine, dtuidenda eritea
inparteis fepteni^ qmrum vmfiet Cymattum^ qu<sfupes
rabuntfix fartcs,in tmfxjaas ita diflrihuenturima
(cuius cr^[jìtudtnem rejfondere oportetfummo columnce
jcapo) treshuheatpartes, media quattior Jìmma^ tam
crajji qnitm crajjuf efl trnus Scapus^quinf·. Itafi^tEpi
Hjln prceter Cyrnutium, partes àuodecìm. Media trabs
ZophorUf dida,fipiiraBatuetur, minor ΕρίβγΙίο quar=
ta parte eritfnaenia, Sinfcalpetur^ ilio eritparte quars
tamaior, aidmr Cymatium altumipfiuspartefeptima*
Supra Cymatium coUocatidui denticulus^ ita emm appek
laturfrfciiifeci a ad dentiuimaginem. Oentium aiit (ita
vocemus) aititudo duplo maior Utitudine* Q_uod jpaqii
inter duos rehnqmtur cauum,altius ent quam latti tertia
fKrte,ad!U4getur Cymatium altuipfiusfixtaparte, Co:;
ronicis(quttftimma eft trabs)corona^quanta media Bpi^
Pytiipicia/ìahebit Cymatium,altitudinis ipfxus quarta
parte,Sima altior erit corona parte oflaua/Hi addita re^
gula/ius eritfextaparf.

lonlcvm =
fitu'um altum erit^quam
{rajja ejl p,irs tertia diaz
tnetrt imce colimce* Abaz
ci frons printer Cyma =
tium latitiuìine refpon =
dekttoti -iiametrojfed
ei Latitudini in decem ^ oÌìo partes diuijce, \trinφ aL·

ieturMnìusfitrsmeàk^ro Cymatii froìeffura, vtftnt
in vniίιerβm ^artes decem & nouem, ihi cum recejfens
in interiorem partem^ parti/ vnms & dimidiee latitudu
fie,àemìÈenà(idperpeniuìÀmlinea (Vitruuius Ca=
tbeton vocat) aftapartes nouem <ΰτ dimiMam^hmm fu^
^rema erit Ahacì, dimidia vero illafet ei Cjmatiu ♦
^ereil voluta in qua circinanda & rotund<itida,foflqum
VitruuiìferUtdeformatio, multi laborauerunt, Baptù
fii Albertus (quodjcim) pr'mus cum heJiia (onjlikar^
tus eH liberei cedificatorix^j,. Q_mnqum locus men^
àìsnon met* Alhertui Ourerusfecuduscertmen inni,
sgregmvtertpfu^ator^isouiffmus omnium cmmi^^
fits Sehafiiitnus Serlm (quo egofirn primis initiis huiuf
ftrtis vfusprxceptore) videbaturfiram confifturus^
rum pofl multa vulnera, rejpirantem adhuc ,^· memz^
hra,licet agre tollentem reliquit, \t.β ita dimittaturjpes
falutisfuperejfe viderì queut ♦ Noi dum languet \ perie
ditahimur ecquidpojfmus, vi β confidumus, vel hinc
' aliquidgratin àfpeUatoribus eXpeHemus, β non fucce^
iet j hoc certe me nomine folabor, quòdfortes UH & egre
gii citracontrouerfiampugnatores, etimreitififia ecsa
fliSìu redierunt, ei in magnis ahunde efl, voluijjè » Vos

circinum inuoluetur hoc
modo.Diuifo quodrejlahat linete ferpendicakris ροΐΐ
deformatum abacum^inparteis oBo, in pinta quàm ma^
pà efi, defcribetur Ciclus qui oculus iìdtur, vtfintj».
f^raocdmpùrtes quatuor jinfratres ,lUe ipfe diuide^i
vw inpartes (sqms oHo, àuFtis totidem lineis, Oefcrim
heturjdein alia (karti jèBus linea perpendiculariquin,
^epnium^^ plana linea^iirtium trim,duR(ttirg

ύ* linea * fimmj perfendicularì ai extrmm j/a
mm* Collocato Cirdmpedeflahilì in punilo extrem»
f Ionie, iucito ai aliuà ipjtus funitm poi in centro octts
li eii^ feiem mobilem^ & circuagito dum lineam attinf^
fue àtBa ίβ afumma perfeniieulari ai extrmam ftas.
tianu li cminationis diuiiito in parteis [ex tequas^ er à
ptnffo pUni^ ,aifefpeniicidaremiucita lineai teRas
ferfèx iUaipartes. Qjtoi interuailm erit interfin^
laf^f(trtierinnquatuor,ducens item lineas k plana ai
ferpediiularem, vi infex abisficeras* Oufiiihii lineit,
«otapmfiA vbi attigemtperpendicularem, o- iifdem di»
ίϋϊψί angtéiarnchartamé Hanc vhi ai veram iìlà per»
fendicularem traniideris/f in oculi centro jcicula <rfl?»
armi, vtàrm§pojJit^yhiiUn(§ ea pmRa in drcuamo*
ne rejptmderint ad extremum v/^, ti ermt termini Va»
ìtitce^Qt cra^itudo corniceJeu Baltheum dicere mauif,
^njminjinetnmtninvitx quantuoportet. Reliqumerit
in o&ottttbus Cic/i, idefi Imeis quibus prmum adrnonuìm.
wasaRofecandumoculum^ reperire^ vnde duRus Circia
pi mchilispes ab oÌiante in oBantem , re&as circinatio»
nes e0iàet ^ ìiam locum prafcribere, non ita licet^cum
inmuttiseiupem linea hciSjplerun^ idfieri pojfit,
Uocpoffmmnere^initimcapi ah intrinfeco affante
flano, deiniefurfm verjus per reliqm oHantesfieri
iirànationem* Inter pendentesMtrin:^ Volutasjcalpim
tur^chinus omcviis vjcp adlibramentm fummt ochU^
smfcalptoBacciJ Afiraialoi^tm terti* parte»

q_V A Ν Τ V Μ l?otui^nm obfcutam oratione ita
explicare contendi, vi qui ìegeritit, meejjè facilem di'
(iridomduijp inteUgant^qumvideri difertum*. CLuòd
fi i4 demum ajfecutifttms, vi é his inteìligmur,qui i»
ho( dijcipnce genìre^nt-vèrfati, Ai cene egecimus,
vtquifenatlifionficemt.cumrem iffim cognofcent^

doflituint ♦
CO Ii VMN A
Afiragalli habet &
Apophyges ,vt in
Tufcank diximus ^
[ed ίφ alta efl qm^
tum crajjttm habet
imm ScupH, oiiies*
Βαβί altitudine no
fitprat mediam Cos,
lumnet craffitudinem, quu^ctrtita in tres ^artes, imam
relinquemus Plintho, dms reliquas in tres ficabi mus ,
Q^itaruminfimamcum infex diuiferimus dahin

medietates qufS erlitRegulie^
(laudani Scotiam comfleHatin
tem idquod reSìahatfex^ar»
tim * Media pars diuidetur
etià infeXjVnà habebit Afira,
galus Jùferior * Scotta fufe*
rior,clauditur duabus regulis,
quarum quet^^erior efi,vnius
inβrior èmdiie^ sum tetti» prte jit Torm

dmiiiatiE fartis^
[ed vtnn^ ^iim^
gcnm fextis farn
tespro CoYoniceet
Βφζ ϊρβ/η qua*
dratum in hoc gSs
nereetaliisptìtwt

thiBafis*) Coro»
Mix diuideturinpartes iecm ^duce dabuntur Cymatio^
νηα eius 'Kegulx^tres Corona^ dm Simce^O· vna viriw^
Bajis diuidetur tnfartes quinf * Vna da,:
■ bitur Aiìragalo, & Regulte qua eius medietatern hahes
hityfecunda daktur Sim(e imetf<s, addetur Ό quantum
em tertia pars^pro ipfi us reguÌa, Tertim acdpiet To»
rulus, Q^uartam O· quintam PlwtH-f ampleffetur,
ϊίΟΜΙΝ A Btferiem partium generis Ionici ita
tmmeraumm, TRAREATIONIS, Rigifa
ia^Siwa, Cymatium, Corona, Denticulus, Cymatiutìiy
7.ophr^,CyrKattum^Fafaaprima,VafaaJscunda,Va^
^ciatertia* CAPITVL·!^ Cymatium,Ahacus^
• Voluta, ΈώιηΜ5, A Uragdus, GOL V Μ Ν R,
■AHragalus ^.Apophyges ,fmnma ar ima, Β A SIS,
*Torui,ReguU,Scotiit fuperior*iiegula,Asìragaluspri^

ffe«i,STYLOBATie,Co.
romcis,Cym<itiutn,Corona,Sima,
Q^uadratumproportionisfefqtàaU
ter(e.Bafis,Regula, Afìragduf,
Simaimerfa, Toruluf^minthus*

tìtionìsmemhru ψοά Comthium
vocauimus, explicandmefl^Bius
traheatìo tà^n efl ionica fimilif,
vt qui viéerit, excuUm fotiux,
•qmm diuerfam fit iudicaturust
Eadempartes ^idem commenpts^
hochabet difcrimen, ^uòd iniUa,
inter Coronam & denticulum, (oU
locatur tam altus qum εβ primi
Epiiìyliifrfcia Bchims, fcalptuf
ouiculis aliquitido integrìs^aliquatim
doβ perite decacumìnatì/, cum ittm
terfertis νΜ»φ hamatif fpiculìs »
Prieterea fuh ΕρϊβγΙϋfrfciafimm
ma & media, adduntur Afìragali
fingt(li,craffi fmfifàceparte offa
uaje4quifiib fimmaefl,refirt
Baccaffilecfi Verticillis in/utaf,
qui autem eslffih media, ì/? vf/w»
ti refiicula,

C A ΡIΤ V L VM Certnthìum
eU veluti vas ah anguilla in latitu,
éinem paulatimββ kxtns, effigie
CMathifCui Abmtfit p-0 operctu
lo»

U*l^usvitjislehru aquat amplitudine craffitudinm
colùtix ittfmà^jùndi autem latitudo efi quanta infumm
ioJumnaefl^praeterfmeflurai^ ideiì quantum eiì^m*

p Bypo^
trachelifi^
βΐΙ€ cott i,
traBura *
Vefìitum
ifftmK^
cantkifos
liis Vas^
altitudine

rm Khato xquabìt itntp Columm amplitudinem (hàt
partefiptmur Vitruuium, quìdiffi cenfiams^ indicai
himus ΙώΛΟ Airfii crajfitudo eritfeptima totius dtitu
àittisfartejfedeiusdiu^t in prtes tres dua démm
Abaco, tenta relinquetur Cym
matìo cum Regula * Q_uod ah
titudinisβίϊσ A baco reflat ^ ii
dimenfum infortes tres^ trifUs
eietiamfolimtm differetiavi»
fiitur, ì^amfitntima oBoJùnt
qute ttà dms ν^φ parte/firgant
οίίο ♦ Nafcuntur & tertia ex
caulibtts qui οίΐο funt^ mno=
fafedecim, ad Ahacumperttnent. Bxhis nata ci*,
làculte bipartito difpdrantur, vt earum parte fcraffmef
in Abaci angulosJingulosprotedàtur^efficiàt^ Volutaf^
iieβ malore f Uelkes in wiuerfHm omfedenim bm in

angulis conueniant. Allertipartei ^bflores frocunant
(qui infrontim Abaci mediofcdpti^ totam dui crttffi=i
tuditiemoccupant) reààantftninores Uelices, iiefi. mitk
nores Volutas totiiem * Singulti fiontes ima duo jolia
ofiendut^vmm iuntum ex mediis adfloris fer^endimlu^
diisfui) (tngulìs exifientihus. Inter h^c & iUudfurgunt
f^ng^li cdules, floresfuni ^atuorβψΐί tfingùìs Aba
djinuatisJrontìhHs deformati ♦ Έοϋα omnia refupinis
funtper ambitumlabris* Abacum autem quomodofmuas
ri oporteat,fcribemuflib*4*

COL VMNA Ahaeflqità^
t^m in ima^arte ejl crajfa nouus^
haheti^ Ajlragalum a apofhy^ '
ges,vt in diis diximus^Bafisfiet
alta media f arte crajfttudinis co^
Imce^qucs diuidetur in fartes qua=i
' tuor^inde vnius Plinthus erit. Rfts
Uqu(V tres diuidend^ fmtin quitif^ts ma-parsfiM Toa
rusfuferior* Infirior erit vtia quarta maior-, Q_mà rem.
Itet^dmiiatur (squaliter,vmfeirsfiitcum Aβragaloet
Regulij iuabus^ Trochilus infirior^fed ita dejìrihuetur^
vi jit Ajlragalusfextafars Trochtli, CLucs me regv^
k iHum tangit ^βί eius medietas ^ Nam ψχ eHfiper
rorum Aììragali habehit tantum duas tertiay * Altera
fars diuidetur pari dimenfione in Trochlum, reguUs
duas,zj AÌìragalum.

STYLOBATA Erìtproportiomβ^ρerbipιίrtien
tis tertias^idefi quadrati perfiÌìi duarum tertiarum,
[ed eius proportionis addeturfeptima pars^ prò Coronice^
ET tantundem j^ro Bafi* Bttitu Coronix digerì ab lonim

CORifiTHII Geherit
fhtw nomim etfiries, Τ R A=
BEATIONIS, T^eguU,
Sima^ Cymatiuni, Corona, Echu
mSjOenticulus^Cymatium, Zo=
fÌorus*Cym«itium, Vafdafrmtt,
Λβrψlus\ΈaJciajecunda. A=
jirugalus ] fajda tertk. C A =
ΡIΤ V LI, Cytnutmm, khé^
ius^ flos inAbmJcd^m, Cm

gulum,'^òlutiS maloref,Volutie minorei, Yoliaminm,
CauU^, > ^olit C Ο L V Μ Ν ÌE

Aiir(tialui,Afophyges qua in Tufca»a,B ASI S,To
rus[uferm^KeguU, Scotittfufertor,'Re^la,Anragam
ìusfrmus,AiìragÀffiit{duf, Regula, Scotio i^rior,
iLegula, Tom infirior, Plwthus > STYLOBa,
Τ jPè., Coronicif,Cyniatium^Corona,Zofhom,AÌÌriU
galus,quadratmpropùrtionìsfiperbipartientis tertiai*^
BaftSjAflragaluf^Smainuer^^TorulfifjVlmthus*

fttum ahi vocauerunt. UfoH Vitruuifcriptit exrìutii
€ΪΙ aicitis ex genere Ionico ornametis^et Corinthio aix,
ìmSitf, rréeatmisfummetpmnon fiperabit eraffi^
tuiinemfitfrema columtti^* Ea altituio cum diutfipgm
ritinprtesfix iahuntur Corone ,\ni Cym^ti»
inferiori, quoifiper Zofhorum hfienàitur faiiuriimìt^
tulis€(tptulum,cmiUisaà perpendmlum rejponderit
diqmntumproiecìm. SupraCorommnon Sima eeilos
eatur vi in diti generibus Jeà Cymatium alttm partef
ihs tres reliquus, Zophontf in quo mutili fcdpuntur^rtim
hil erit altior Coronice^tantundem ipfi mutili, fed altiom
tiores quortaparte qum latiores, inter mutìlos rehttque»
^ turinteruaìlum^autumduobufffftjsfttfUutìlos r^ofiri,

Coruos,Itali ModiÌionesaffenant^ refrafintant autem
finmtam Canteriorum froieRurm ♦ Bpjìylim eaiefn·
éltituàxne altera traheationum Jeihm infafeiaf
tres haud aliter φ lonicutn*
^CAPITVLVM non
vnofitmodo, Q_uoiì maxi»
tnefrobktur, Abacum, Έΐοχ
rem et Folla habet, vt Corin
thium,[eclfro Heliàbus ant:
gulorm^ etfnnt VolutteriQ
admodm ahhorrentes ab los
nicis^inter Khacm iS Om
eulatum Echinum emrgen*
tes * ΈώιπΗί altusejl quantum Ahacus^ AHragalusfith
Έώίηοipftus tertiafartejcalftus i^tisBacàs cti Ver
ticiUis* Vtdimus in Bajìlua.OtLaurentii vìa Tyburtis
na^é imocaftulo ad Abaci angulosjcalpafiglila, ìfifi
fronte trofhais militanbus ornata ,i7fojl trophaa* €<,
Marti iuxta iedem.O.Eufebii ^ adaiimf arieti cafitus
Ittm a fronte ad angulos frotenfa habens cobite cornua*
Miahabentjcalftam froYolutafarté equi anterierem
datar». Sed quid moror ί No« totus liberfu^ecerit ad^
notandacaptuloru varìetate qua
Rotnce (ottjpexmui*

IP SA Colma alta efi quatum
eii tra^ui imus fcafus decief (ti
Aβragalo & Afofhjgtbus, vtin
alns * Bafis fetitur a Corinthi*
^ cmmenfif

. SΤYLOSA-
TA T?rop&rtmifft
Capite, additur viriti,
que ^ars oUam ff^
Coronice^yBafiJei

Olafmìtur ah lomc4
autCorinthia, hitca
Comthia* Comfofttì
fiue Italici generis
partium ttomim tS
firies*

TRABEA,
TIONIS, Re.
gultì^Cymatium, Ces
rom^Mutili in Zo·
fhorc^ fefdctBpifiyB
la prima, 'Ìa.jcia ftB
Λ (mia . Vdjcia tertia^
CAPITVLI, Cymatìum, Abacus,¥losi» Abit^
tojcalpus * Yoìutx Inter Ahacum Cr Bchinum emergem
US, Bchinus^CauUs, Toliafumma iieii minora, ΈϋίΐΛ
meha, ΈοΙϊα ima. COLVUN R, AHragalus^
Afophygcsfwferior Cr infirìor^ Β A SIS, Toruf
f»femr,Regula,Scotiafoperior, Regula, AÌfragaluf
^rimus, Afìragabsfecunìiis, 'Regula, Scctia tnfirior*
Regula, Toriii infirior, Wnthus, S Τ YL OB A»
Τ ìE , Comids, Cymatium,Corona, Sima, aut Cjm
matium,Corona, Zophcrus, AHragalus^
tumpoportionisduplce, Bafif, Aitragalus, Simn in%'
uerfa^ rorui, Vlinévi, Ρ ΐ R F E CI quanta fon

tuiMigentkjVt quenb aliìs
de his quinf generibus tradis
ta ejjènt, ipjè excolerem, Μ
fmtemiffh,ex Kommisruin
frisfetita adiicerem, Ncf vfs
lim qu(t à mef cripta βηί,βη
iìa ejfe,vt non liceat vel Utn
vnguem difcedere^NoUm e»
(ontrario miU ohiidat φφ
ψαη},αΙ) mtipis Afchitemi
nonfem^er héitam ejfe ha::
rum omnium fartum, atit dis
mnfionu rationem ♦ Hae ità
tradita [unt ame^ ctsterif^
vi qui imitetur,perbeìte genus
} generefecemat*Έum autem
ArchiteRum oprtet vj» ejfe
feritum p folertem , qm des
mere aut iiiicet;e ^rxjcri^tis
velitj Idcp demum^pno ìm<s
probe fiet,\t admonet Vitru^
uiuslih,s 7-ty
cap.é^ (SI CLVEANT
iNVENIRi; AB
SOLIDO,. ET IN
SOLIDVM. Smhen^
dum (β^ueat itiueniri) adfoa
lidum, ζτ infolidojìc Uh. i.

fundamentitficflint fiiàeàa,ytfoiutwrfi tjueat inuenU
ri adfilidum & infoltào. SVPRAQ^VE
TERRAM PARIETES EXTRVAN
TVR SVB COLVMNIS,DIMIDIO
CRASSIORES CLVAM COL VMN iS
SVNT FVTVRie* Hiprietes^moioflereo*
late, fofieaflylohata voeantur, (Vulnus Pedefiala iim
fit)Jùpra quos, Bafis coUocantur* Q_uod autem ait dù
mtdh crajjioresfacienias quattifintipfa colmttafutu*
rtSj ita accipendutfi efl^ Spra maxima latitudine tióβί^
ferat columnam tufi dimtdia ctajfituditte, iiefi hine αίφ
httc quartaparte, id^in Oorica^namfroieÌìuraBafis
Jomcdfit oiìaua & decima fextaparte crajfitudims co^
luna^idcfl in vniuerfutn ma quarta & ofiaua,ficut Co,
rinthiafifupra alias coìlocatur, ab Ionica mutuanda,^
in plano a Dorica* Ad Spira ^lintUperpendiculum(vH
Jumma latitudo jpeÌÌatur, )fit Stylobata trmeusfiue
quadratutn,(adiiciutur enim er quota partes vtfcripfis
muspro Corottiee&Bafi )Atf id,eH quoi Yitru^
vius alt fpirarum proiecluras non procedere oportere
extrafolidum,idefi non oportere 'Plinthidi Bafis proce.
Aere zj latiorem ejfe quam fit Stylohata quadratum »
SoUdum enim non erit, vt id ftmel moneamufjt perpetis
itculm apedefupenmpofiti Upidis cadetis Juh fe ae^
rem et φ vacuum inuenent. Alias non negauerim jlereom
hatam pojfe ν acari aditeti yeluti Bafim , quod Baffàz.
mntttm vulgo dicuntjicut Stylobatam proprie Colhti*
rumfulcimentum* Bafis cedificiifigurmffthiutixi,
AVT SOLIDANDA FlSTVCAe
ΤI Ο Ν XB V S, U^^aktiombHf, plis e réore ^

émm in faluflrihus locis infra junimenta «eàifciorum
fglattombus erebrefixam,permanere immortale aìater*
nitatem. svbllcisclve maghi.
nis adigantvr» Uefl ^ali, SuUica,
lingua Voljca trées longas figmfieat , vnde ©■ fons
SMicim vocatus, eius ^acfirè Mtmtw in fdas

TmdamentavocatVìtrmmipffis fojjàs vbi fuhHmU
tur(ait)ltK 9 'CafMtimo*lnterfiptionesjundamétafos
iiamur, ipfim Mtm HruÌiuram &fiihncam, affellat
fubHru^ionevthb.S , ITem in svm
mo templo primvs erit po,
Ν e ν d v S. In codice nomine Sulptii imprejfo,
iteeiì diftio fummo^&merito^ nmnon infummiute th
ψΐί, fed iti pMÌmento id jien certum efi* v τ ν e a
clve crassiores dextan,
te, neclve tenviores do =
drante sint collocatie^
Aliq»i codicespre iexmte,hAhnt fextantejenfu^la:^
ne ahfurdo^idejl vi cra^tudmes gradm itafintfimeda,
vt necp [uperent vncias duas^idejl duos pollices^ ηεφ fini
tenuiores vnciis noue,ideTl rwuepoUicibu>*Q_uisnon vh
detfi italegatur^ crajfiorem tenuiUteprce^crihere^^am
ipfim altm crajfituditiemfiniat i No/ prò fextante des.
xtantemjcrihimus, tdefl vtneffìnt cruffiores iecepoU
licibus,nec^ tenuiores nouem* Mirar emdem errorem ejx
fe in Baptifìa Alberto lib^ i .fjj)^ I} *Q_uod autem rfdf
gi-uimtn crajfitudinem uttinet/x Meterutn adificiif
fiotaui,fatis commodm eosputajfe, ^uce ita e^et duRa,
queadmodum à Vitruuio definitur * Èofiri vera, quoai
eiusfieripotmtjCaJligationbus & prejjioribìis ^tdeil in=
trafemipedem^vticonfiiere ,interiekis etiam areis ζτ
refraihomhus ^ quibus matrona & grandmi fefe lento
firant gradu, ut φ inter confcendendti quiejcant^li quod
Pauluf UI.Pont.Mdx.folet dicere, Princeps^ cuipra^
ter dignitutis ornmentum accedit antiquitatis Zjf linguax
rm,atf (ideò rerum^ene omnium cognitio non vulgaris^

fnemorìamaxma^& inbonos αίφ dc^es frofenfi£ì»ia
volmtits. er vi aijcelicìtatis cumuìum mhil de{jjct,vi=
wmdenti^ ej\ Nepos Alexander Yarnejius Cardimlis,
quantum (etasfutisur/ofìiffimus^ ide liberabjfmus, ne
dummodesìijjmum ^ in .ts^quw adRemp.-pertwent,
Vi^ilwtiffimum, Ycelix auusfaÌice negete,Sed Iccushic
admonet (quando iam^rimum Mtimur co raUccwu)\tjf=
mei dicamis, quare in interpretaticne dodranlii^dcxtans
tu,fextantis^bejjis^ Zrhumfmodi merfirarum
mus vncice vocabuìo^ & fcriidijiipcrhìticjishmimlui
ahUtun caìummmdi occafionemSciemhmitaf^fedem
frinapio in paìms quatmr^idefi digitos fedecm^dmfutn
fuijfe (quodfiitentur prcfter Vitruum Columella^ Iron=.
tinus^lfidoms/jr ahi.) ratio quum ^aulò diffid:
lior aut mimis expedita videretur^ qmffcutifunt,pdem
ψΐο ajfe hahentes, eum quemadmodum & omne ahud in=
tegrum (quod aJJ'em nominauerunt ) in duodecim eequus
■ ^artei dmfere, Vnmfortionem vnaam dixcrut^Buas
fextantem^Tres ^iaàMntem,Q_uatuor triente^ Q_m;«x
que quineuncem, Sexfem Jfem, Sepmfeptuncem^OBo
bejfem, Nouem dodrantem ,Oecetn dextantem ^ Yndex
dm deuncem, Ouodedm djfemfiuefedem ♦ Έα! vnciaf
mfln cum vìderentpoUtcìbus quadrare, non ampUus vw=
(laijedpoUices nominarmi^ Et certefi comfonaS, tres
polìices quatiior digitos effidant. (Hu nan ago de ohfer^
uatione HÌit^qua apud irontinUm ìib,de aquccduÌìibus di^
gitus aliai \/ocatur rotundus^ahus quadratus^'ix rotundus
tribus vndecmisjuis, quadrato minor traditur, Q^uae
dratus autem trtbus quartìsdecimis Juisrctundo maior)
Vermtamen q^uomam non iUtìm ex cmujcmffoìluibut

mt dtgitis, qmsfuerit apud mtiqms Romanospei^fcm
^oteHfiiinrum meJiudwfis rem gratam putaui Ji ai
rnariinm libri (quòdintegrum non caperei ) femipedem
(tpfonerem, petitù ex antiquo marmore quod efl m Bor=
tu kngeli Coloni Rom<^,cuius etiam, mfi mefallit me=
moria ^ meminit Leonctrdus Voraus libro de fciìertio..
ΈΗίη αΗΐβϊπ nos cceterii, qui circunfèrmtur prcetulimus^
fiod'cohueniret cum eo^quéfcuiptum inuemmus in mar^
moreoEpitaphio ^T, StatiHh Voi Apri^
menfori ceitficiorum^qaodopera lacohi Mfa
lesini,Sumrrn Ppr.t,ArchireÌft ex Irnienti
lo non itapridem refòjfum ^ in Vatuanum
hortum translatumefi. Q uanquam lacen^
tem in Β afille a Apofìolorum columnam ex
l?orphynte cum bis ^cccis in calce literif^.
|[| F ϋ δ', θ. Idefl pedum nouem, nos.
cum'dmenfi ejjèmus/eprehendmus no res
fpondere noitro j€um quo vfusfuerat eiuf.
columnce artifix ,fed nojlro ejjè maiorem
daobus jcrupulisty bejfe, tdefi vncix parte
nona ♦ Semipedis autem palmum vnum digia
tis diHinxmus ^ alterum vndis* R E a
tractiones avtem
gradvvmnec minvs
q, vam s e s CL v iρ e d a l es,
nec plvs q„vam bipe«
η dales faciendi? vi =
x dent vr. Retra^ones vocat vbi
gradus calcantur, quos ìmparesìn ^emplis
^robauermtjen aiunt oportere^ vi dextro pede afcen^

fus in Temphm ìnchoetur, er eodem opcrten vf (ieβ?
nat^Coìlocarianimstiuerti non flures continms ^uam
fepem aut nouem, quodfiplmbus conj'cendendumerat,
pTieu mmerum^jìehat retraBio ampliar Z3· ν eluti areoz:
refprare er quiefcen pojjènt. V Τ I
Q^VADRÌS, SPIRÌE, TRVNCI,
CORONiS, LYSlS,&c. Q_uadrasproPlin.,

this interpretar, fpiras prò reliquo Β djì f, vf pania max,
truncospra excequatu mediu^ Corona quidfitintelligi^
tur,idefi Coronix^habet lyfm iieH gulum inuerfim^ vi
vulgo dtcmtf Azi ίίαφ oportm podii hafm^medium, &
coromcem^rejpondereiìjdern Stylobatx refilientis par^
tibus * De Lyfi quid cenfemjjcrihm UbS *cap,7·,
VTI HABEAT PER MEDIVM.
ADIECTIONEM PER SCAMIL = ,
LOS IMPARES. ScamUlihic & Β^ς
videntur^diÌìi quaft gradilli^ Cl md autem fignificentin
Stylobatarum adieÌlione^non liquet.^ dejcriptioné poL
licebatur Vitruuius deft^aturumfe extremo hoc tertio
hbro^fedpenitjVtillade adieBionein mediis columnis^
froximo cap.promiJJa,& alice wultx quas recenfnimui.
hh.-i uap.c^ Si quidpojìea ludiaum aut anm a^erenf,
mn inuidehimui Hudiofis eam vtilitutem, Me profiilo
m quicquampocmtebit meiji huic AuBori inHrufii£u
moJedUcero ^ obfcuro, ahquidopis attulero, namìods
omnihui lucem adferre, prorfuieiìfrcultatis er
tioniimaioris,quminmeprofiteftr^ exorìeturjpero ali^
quisqui meo exemfo exatutus^id praflabit, autfiet vt
iPias ventura demit eis tenebrasi- VTI CRASa
WTVDO CVM PLINTHO SIT.

100 gvl. phil, annot,
colvmnii ex dimidia craì*
s i τ v d 1ν e, Crajfitudo intelligitur wfpira^qute
Cr altitUiia dtatur, contrà, craffitudo in columna^pro Us
tituàine fcapi acafienda f/?. · a l τi τ v d ο
EIVS SI atticvrges erit,
Extfiim ejfe (olumnmm mm quns Vltnius Hb.j ύ*
3 ♦ Attìuf ap^ellat, ijUAternlfctngulu ^ fari Ute^
ruminteruallo* K^mrgei eJfe cenfentur, juntJumv
no in Titi Vefpajiant Amphiiheatro, quod vulgo CoU
lojpnmappeliant ^ quamisnot» fint paritilaterum,fe<i
aiipafice, σ quota tantum parte extantes, Alioquin if»
tuurges eai habet partes quas quce hodie dorica vocatun
Nef Rajis vlk Dorica dejcrihititr a Vitrmio^ficut nec
Cormhiajed Architefit^ Vttrmtance lonkce addidertit
infiriorem 'Torum, vi ham efficerent, Q^uin ir iìia^
prò Ionica νβfi-^t^mmo vero lonicis ir Corinthiis Co^
immsBaJinij quatriiximus Ooricam^fippofuermt*
fiatclve svperior torvs
CLV ART Fc, CumfintBafts partes , Tori dm,
Jupenor & infinor, obtulit fe nobis Roma: videndam^ji
iontra prxfcnptum^ ut certe non ineleganti ne^ in venux
βα forma Bujis^quixprceterfcalpturas quas hubebatfin»,
guiis partihus vurias, pròfiperiore Taro habebat aduer·
j'ds dms Stmus^ìdejl vi nmc loquuntur gulas reùfas duai
oppojitasjèd difcretasvna regida, huiujmodt licentiam
malofemei admonerefugiits, quam permittere imiteris,
Βφί antiquorum marmorumfi vniuerfis completi cum
fperem ζ Idem de Capitults & Coronicibus ìntelleHum
volo) graphtde vtendum ejjet potius^f jcriptis,Qjia»m
^m mihi^erfaafm eiì poJβ certure cum ^iilore au»

Sealptore, quìspojjit refrcefentare magìS rem^ tlii ne^m
^mjpm verbìs ^ U nos aiiquando tenUu'mus, «fφ non
cejJiU DIVIDATVR IN PARTES

tivm torvs q.vi est in svmr
μ ο. Omnino Tom hic dejcriptus mior e^ quam
decet,cumfinthflragali (β conprasjad moium exigu<&
crajfitudims* AiiamEaJis lomispirtitmeni^ & vf,
mjlicreni, pauiò ante tndkauimui, vi libemmfit βψά
Vitruuii uucloritutem^aiit qum diximus, 'Nuj^Mtn iif=
mm in ruinis Romanii mihi contigit \iiere Imium Spia
ram ^ideH fine Tcrcfih inferiori ^ccùa * vna
pars fiat cvm svis astra»
galis et svpercilio svpe =
rior trochilvs. Supenilitmprofi^
fertore Scctice ftue Trochili Q_uadrufue Rcpdahic
ài&um efi, new lib.^.* cap. <i. Supercùium appéatur
quoiflatìm jHperhcfiìonm antepagmentaponitur^ non
ipfim quidem ìiyperthyrum ,ideR fuperltnuture^fid
quoifuhipfoeiì^vtru^verò^ μ^ΊΌίφοζκκως dìilS*
spi ris perfect is et collo,
c a τ i s, Suhit hoc loco tnirari, luliutti FoUme lib,
7-ctìp*xV'Scribere, Stylohntàejfe OoricaruUicùliinar:
rum Bafim, Spiram autem lomcarum, cutnfint res du
UerJce,ZT Stylohata Bafim cxàpiaL e x τ e r10=
res a v tem partes, v ti DU
cant se earvm contra,
c τ v r a. Scriho^ vti di&um de earum lontrafhra^
ita (wquit ) fmt tormnd<e colvmnx anguUres, & qua
f»ntè regione^vt^artihuf dceUmJpeitant J^mhil

mmwmntur,fedperpetuafint crajjituiine ^ extermei
memprtei contréantur vti^r(efcriptum eiì proximo
cdf. Ù,&fi mfpeciem éfiràm videri pojfìt^exfene^

frobauimus, ΰ* nojim céìi^iitiom vindice! νίΓπφ Sm=i
gallm mbUesnoHra: atatis ArchiteRos^inuemmus.
capit vlorvm ra tio si pvl,
vinata èrvnt. Vuluinata ^Ionica in^
telligityà Pu uino^qMempartem ìnterpretmur qu^ inter
Abaam Cr 'Echinum efi, vnde Volutce propendent,
his symmetriis confirmaa
β v ν τ v r» Scribendm conjormuhuntur^vocahu:,
lo Yitmuio familiari, vnde con formatto Theittrilib^
lineie demittendie q^v μ
catheti dicvntvr, Unesefunt
tìdperpendiculum demijjie, Nm qux diA linea in inte^
riorempartem recedens demittitur/am non aliam oh cau^
fam addì iudicaui, ^^am vi ejfet xquidifìans, i7 prior
vere Cathetos haberetur. in singvlis
tetrantorvm a c τ i ο ν 1 =
β v s^ Tetrantorumpro Tetrantumflexum eH. Sunt
autem Tetrantesrei diwfi^ in parte s quatuorfingul<s
nece,fìue potius itermlla iffi,fed de hs It. ι o.cap. 11 ^
Vtfaefìhafìenusres ardua, Veruntamen fiqms exa=
frius ammaduerterit,non ita diffuilem compenet. Eam
noshoc modo acceptam volumuu Coniiituta Abaci lati-
tudine,diuifa φ tn partes decem ij· nouem, cum in interior

ne,demittendaperpendicularislinea ex Abaci mediala^
titudine^ Ea crajjitudo m^artesnouem er dimidiam dh

wàetur,qMmmvnafars & femis, Ahaco relinquutur^
ex reliqms οίϊο, voluta coniìituanturjed ita vi in quin^
ta,qudm magna efljucdtur circulus ^ qui oculus àìcitur,
eo modo cum ent defcriptus j ab eius centro adAbacum.
imwn^emtfartes qmtuor fst dimidia, ab eodem deorfim
vcrfus^partes tres & dmidia, Per centrum deinde
fendenti lìnece refiondens linea tranfuerfa agatur. Eas
lineas vocat Tetrantes. qwd ejjìciant quatuor lineas pa^
ribus interudhs difiiniÌAS, Collocato igitur fede circini
immobili in ocuh centro^ ducfedem mobilem a Τ e frante
quifub Abacoefl^mfroximum Tetrantem extrinfecu,
ψχοχ linen longa ent partes quatuor & dimidiam,feqi<es
eritlongit quatuor, à qua agetur linea in tertium Tetran=
tem cmus lineanon amplius demittitur^quam Jyntpartes
tres Ϊ7 femiSjhqUit in quartum Tetrantem cmmcia %
nea non longior erit quàm funi partes tres ^ Rurfis agi^
tur linea inpnmum Tetrantem^ vht ab Abaco mo difiat
fartes duas* Deinde infecmdum Tetrantem, vbi a cett=
tro ocuh diHat^partes duas, poH in tertium Tetrantem,
\hi interualìum esì partim vmus &femis, inde in qucir=
tum Ύetrantem^v Ji difiat a cetropartem vnam ^ pofire^i
mo in primum Tetrantem ^ vbi conumit cu ocuh circm-
currente linea. Vides de Tetrante in Tetrantem minui
quantmefi medn^oculiJpacium,idesìquanta efime^
dia pars vmus earSin quas diwfa efi perpendens linea*
iM aKtemfcitu dlgnum ejjè duximus^inpenfijhìs^aut
lociseisquiferamhtumparietibusadpaRas hahent co:r.
Imas^non ejje eanditn angularium, qui^ cxterorum me-
dianorum cupitmnm rationm, Alioquin, nonnuluv m
<anm xdmm latus haberent ohuerfum/um omes.Jrortx

tihus ad intemrem partem o· exhrioremfpeÌTare opofv
teat, Bum rei exemplar etiatn nunc efì Romts in ade
fortunx Yirilis^ejl.TiMdrw Agyptiacii',e[Tyhi4r^

ti in (sde* D»
Petri» Noi/a
fhus I chnogra
fhiafubieci 3
tnus, (quiit in
ilio tempio ca-
lunce nonfunt
expedi tip ^fed
adbarent ir
parte tantum
ijKota premi =
nent, ) vt tnm
telltgutur ^uo,
modo in expeditis o-perihus vtendum jit.

Τ R Λ Ν Τ E M. Aduer'mm anttquum prò donec^
\t libS -.capMtimo^ZJ· libtf cap.^, Catode reruH^
(ap* i Viri boni arhiitaturefoluetur^donumpecu::
tiiàjàtisficcrit. CYMATIO ADEMPTO,
ABACO ET CANALI RELIQ.VA
SIΤ PARS. Immo Cymatii efì dimidia iUa furi
fttpru nouem^Mtfit toUenda ditìio admpto, autfortajjè
mslocoJurrogandi,addito* VTI CIRCINI
CENTRVM VNVM CVMSIT PO,
SITVM IN TETRANTE. Centru Gir
tini aus altenm fiuepedem vocat, vf huius liKcap. i ♦
èxmus, Q„YiE SVPRA ERVNTRE.

IICLVA HAEEBVNT AD EYNDEM!
KODVM SYMMETRI A S. Velirnfro
relipafcri^tum rehqHce^\tjitfinfns.Columa' ψχ βη
^^rduntpedei quitidecim ,habebunt cafituloruiv Sym=
fnetrks demfoAbaiOjeafroportwne. AVT E =
TlAM IPSA COLOSSI C ii Τ E R A
HABEEVNT MAGNITVDINVM
CATIONE M. ScribetiJUni iffa colcfficotera ha-
lebunt.,&c* Sunt autm onerafiue cfcra, cjm excedmt
iuflm magmtιàiw(mJmflιtι<dìψn ue^ideH magni fons
deris/xcelfi, de ^iihus ìw, i ο.ίαρΛ, Ca-térm Her^
moLm^proipfi iolcjf.coterayhyyocolcjjìcoteralegendum
«rhitratur ^fidncn video ecquid induci fmtemjcriftUs
yamo^orteat* Uve tri adtr.Ofiendiiesìj euijui exjcnpjìt ^
^il cclojficotera, rj pofìea, ((rUm, vocxhulu reperjJJèt^
prò colcfficotcra^ ColcJJi eie ter a ^imperite^tj certÌ.^ alw^
qumnecejfaria d'.éficne^ veliifjfubjtiltar.tefummomjje^
■ Poteft & hoc «dmoneri Colojfiim ^dieRiue dici a Lam-t
fruìwwAlexàdro^àPlwJtb.} f ^Ccicjjèim,
à Vitrmo colofficum^ RELIQ.,VA PARS
PRiETER CYMATI VM DI VIDEN
DA EST in PARTES, XXII. ET

EST FA CIÌNDA,SECVNDA Q_VA
TVOR, SVMMA Q_VINQ_VE.
lim imitens eu Architectum^qui extruxit Vornicem Ve*
rena qui eH em fortsm qm à Leombus appeUatur^
In B^ifiylioenim,frcepofierumjrJciarum vidmus crdU
tìem,inufalHetfjcu crijjìjjmit^mcdiit^fecundis craf»

femaui in Yomìce qui Spoletii Όηβ Qr Gemanicì no^
mine extruÌlus dì. Hoc dixi, ne ejfes nejcius etiam in
vetenbus monmentis ejjè, qm· niji cum vitio imitari nS
ψοβί. VT FRONS CORONiE AB
EXTREMIS CYMATIIS, TOTA
DiMETIATVR IN PARTES NO,
VEM, ET EX EIS VNA PARS IN
MEDIO CACVMINIS TYMPANI
CONSTIT V A Τ VR, Si cut prce£ior viiehitwhmc
Ty^pani altitudo (vt certe eiì)ita emedarepoterit^Se»
fio in pfirtesceqms duas Cymatio ^ in medio demitta,

Cathetus ,
idefiperpe=
duulans li^
ne a, in quA
ima colÌGce^
tur pars cir
Cini immohi
lis, ItUZy^
tnatio \erò
extremo ρ
mohilis cos
iìituatur y
ducaturc^ t
aliud extre
mum drcia
mìp^ ad cu
ius medium
a Cymatii

vtrcφ Utere reRce àucanturlineis, Ea erit ν^ηφα tym=
pam triangulit Jpecies , %mt etiam qui ea arrìnit-
tioneadfi^igia vtantur^ vf effidant non tmm ungUx
loruYti ^ fed arcuUta, vocant^) vulgo rememtu, rationem
fotes videre mfubiefia figura »

IΜ Ρ Ο Ν V Ν Τ V R laFtigh veluti arulce fre.f^
^as Acroteria a^pUat^ tnedim oprtet an^uUi^^^Jni

farte otl^ua exceàere, tantum^ altam ejjè^ quantum ίβ
medium tymfanum ♦ Scribit Plimus Uh, 3 s * cap* Ti*
-Dibutademfrmumperfinasjeguiarum imhricibus eXi^

CONTRA EPISTYLIA, COLVM,
NARVMCLVE Η Y PO Τ RAG Η ELI A
AD PERPENDIC VL VM RESPON»
D E A Ν T. Scrìhenàun^.rejfódeat^vtinteìligasmm
ΈρβγΙϋ ¥afdam,<id cuius ferfendiculii refpondet etìam
Zofhorus -,Ήαηι Έψίχ jiimmcs latitudo efi ^ quantus
imus Columnce Scapus♦ COLVMNARVM
CLVE HYPOTRACHELIA* Uu prò
Jumm Sidp Afophygis conjìexu ^ βmma Columna
iStraiiurupnitur (quo modo interp-etatì fjìmusca-p*l^
hmusììhrì^ nam Hypotrechelim in captulis fonitur
Dcrico et Tujcam^m in aliis, INSVPER CO.
RONAS SIMiE* Sim<^ηιβ in futnmis coronii
non fomntur, in imis non item * Sunt autem^ partes iM

fiasvocant Itali ^vt Cymatium imierfm gulm*
RESVPINATAM FACIT ElVf
S Ρ E CIE M* Ιάεβ retrorfiispandm^ in murum inn
dinatm* CYU A V Τ EM V Τ I S VPR A
SCRIPTVM EST, IN FRONTE
inclinata FVERINT. Ideflalti^
tudmisfrontisfnceparteduodeama TVNG IN
ASPECTV VIDEBVNTVR ESSE
AD PERPENDIC VL VM. Quminfron^
tm inclimniur^ ocubfiuntfra^iora ^ limce<p yifits brcq

moref, it^ enirn aliquidperit, vt inf^ecìem fumm^ CT
ima (equa videantur. COLVMNARVM
STRiGES FAClENDiS SVNT.
Striatarum Columnarm iffum cauum Hrix iicìtur^
fKrs antem emtmlafiueprotubermsvocatur Hria, vnie
iìmtamfrontem dixtt A^deìus lib, ι ο, Afim aurei^
fro rugala ^ ¥ieri autem Hri^s, in veterum openbus eòa
ferìas, nthl plus quam ex tertia parte^ tiihil mmus qum
exqujrtaaperùomscaniliculi* VTI NORMA
IN CA VO STRIGIS C VM FVE.
RIT CONIECTA, CIRCVNA.
CTA, ITA ANCONIE V AkìOe

«es appellantur coitflextis lìli qui retìos atigulos faciunt
Vii vtdemus in norma, hicautemproJìrguhi normce rfa
gulisjed eapotijjmimparte \btiunB(t rethm angu^
lum effuiunt. Q_mi mtem excauandas ita iìrigefprXs
pribit^vti comeÌìit norma angulo tangat camliculi imum,
laterihits verò^firiiimm angulos, vult hemycidi excauax
riUnemento, Namquinort εβ geometrics piane impes
ritu/& rudiy, tiouit ex quovelis in femicirculi ambita

ionfiituto pmcfo, dii*
itis lincif ad capita dia
metri, idei! mdiis li»
nes, effici orthogonion
trianguÌum, idefi men^
datamnormam*

àdtj^vt refiratur id ilM vis aqux, autfcribmdum pe rs
fundatitur. Extant adhanc dtemfculptiiinfima, ζαρΐ4
leonina w reliquiìs templi. (Nitm quidam quod archite:^
fiuram ncfarent, pontis eiusejjè ^uèm Cahgu'ia-perfoz.
mmRomanum a colle VaUtino ad Captolmu duxerat^.
exìfitmantis^joedekpfl fmt) extmt imjuam m reUquiis
tmpli,amÌin.fi>ro Romano cum trihusex lateralihus
columnis, efi Zophor', a Cororneportio^vm

ex captihus Leommsrejpndentihusftikefìis mutilis et
Ciiunmis, aitens autem^ ipfis intercolumniiStSunt
O" in Tempio Fortutìx Virilis^ (quodPu:^
diattee ejp Raphael Volaterranuf
& Fuluìus exifiimauermtj )
hodie*S.Mance K^y-.
ptiiiice dicato,
haudpro

niiqalli civis ro.inq_var=
tum Lib* M. VitruLìii Pol-
lionis de Archite-
dura,Anno-
tadones»

VOD IONICI CAPI =
TVLI ALTITVDO T^E R
TIA PARS EST C R A S=
SI Τ VDINIS COLVM.
NiE, CORINTHII Τ O,
TA CRASSITVDO
s C API^ Hocexfrejjìt ^UniusAib,} 6, cap.ij ,
in hmc modum. Et differentia, quoniatn capitulù Coi,
rmthiarum eaàem eiì altituio, qux colUgitur craQmàu

ne ίΐΚΛ, ideof graciÌwresvidentur ^Ionici enim aititu^
dotertHprseka<tj]ìtudinis, s έ ό a v r E
triglyphorvm rationi.

tìàmodm (ìnqmt) in Oonco genere fileni Tri^yphi itt
Zophons Scalfì yita ad eorum im.tationem deformati
fp.nt in Connihio genere in Coronts mutiii^et quod Tris
giyphtsfupponereriiur guttt^^ quia non ita viderentur ab
tllis abhorrere mutìb^fibiecerunt ty bis guttas. No/ ve=
TÒ in antiqmnim qm extent mnument s,nufquam vi:
dimusfuppojìtas mutiluguttuf, quod certe Ji rem fpe^
Ìtamui, m,igis ràtioni confeiitaneum videbutur/um
runt canterionm capita \nde Hilìicidiuni Jieri cerium
φ, Tr>glyphi nutem tignorum, Id ex recentmibus BaL
th^ifirem Setieiifem βclJfe anitnaducrto ,fed eatenusfi
Trigiyphorum ejìentloco^Vrieteremium & iUttdno»
eiì, Bramjntem in amhuiatione Vatumd^hiejiproduùtit
il!a Pmtificurn Maxmcrmponicu,fuper Tnglyphos
collocajje mutilos. DORVS HELLENIS
ET OPTICOS NYMPHit FILIVS^
Dorim ex Jjidoro & Rabanofcribit Boecatiuf Uh. Gè»
ttealogice Oeorim. 10,cap, i ^fmjfe Heptuni xy ilopir
^uum,ài]uo IDores nomen cr origmem duxermt » I Os
NI XVTHI ET CREVS^ FILIO,
li Straho lih. 8 - Xuthum lonis tradiiJuiJJè fatre^ Ste»
fhanus autem iibJc Vrbihus^Apollmis ir Creujce Έή,
(thcijinmifcrikt* ET Q^VA CRASSI*
TVDINE FECERVNT BASIM SCA=
ΡI. Βφιη hic c pau opoH non tam prò pianta & infit
fna Scapi parte, quampro conjlexufue Afophygi^ vnds
irajfitudo columna iudicanda efi,itcapit * Alioquin _/ì=
gnijicat ipfam Spirm quce Scapofupponitur ♦ ITA
DORICA COLVMNA VIRILIS
CORPORIS PROPORTIONÈM.

Columtiitrutn hk refirunturgenera tria* Ocrìcmm qm
fex craffitudmesfmt altee ^ accenta àmenfiomì pàe
viri cjuifexta eH pars altitudinis corporii * SecunL· à
rnulubi Jpede duÌìaefini, quibus nomen ejl Jonids,
qux funtaltx (raffituiìnes/meprtis muem ,*Tern
tium genus ejl Cmnthurum,quibus eadem altitudo qua
lomas^ AuÌÌore'Plinio diiio cap^l3 , E Τ E N=
CARPISPRO CRINIBVS DISFO
SITIS FRONTES ORNAVEÌ
RVNT. Bncarfus drms jruBmjum ftgnificat^
hocbcoornamentum eH,hoceiìporm frondiumc^ er
fomoramitnflexits atf contextuf^ cmnmoluxu joliis
foresti Jtuilus intercurjèntihusJmuJmodιβnt qua
fertif & coroUas triumphdesnoHrivocant, Itali φΐΗ
landus^&fiflones à ^fìiuitate, appellante E Ο R»
TVITO SVPRA ACANTHI RA=
DlCEivi F VE RAT COLLOCA Τ VS.
Q_ux hcantho Scriptorcs trihmnt, tam quadrarti herx
hce vulgo-, quoà refirat pedes vrjì anteriores, bramha vrx
fina appelUtie^ vtmhil amplms dubitàdumfit eamipfim
ejje, Diojcorides etHt Uerpacantbam alt vocari lib,^ ·
f np^ 17 .r c/zj habet multò qum Lafiuca latiora, /o«»
giortf^^ emcis modoincifurii dtmfa ♦ Batenus Archite:^
iìi t^rdiqm artificei in Cmnthm capitulisfunt natu^
rum miiati. ì^am cum caulefit duorum cuhtorum alti»
tudmejCrabitudine digiti,per interuaUafub ipfum
verticem foliolis qmhufdam oblonps \/eÌuti mcamentu
vesìito, ex quìhus candìdusproditYlos,[emine oblongo
ty luteo, capitulo thyrfifigura, iìli quod magis ad rem
fifmpceret^bi^4rtimtur^\tin4eirocurrantin Abaci

0ngulm maiores helkes, in eìujiem medium mwores, vf
jcripfthhiandisrejione, tvnc calli»
machvs Q_VI propter ele.
gantiam et svbtilitAtem
i^rtls marmoreie ab AThe·
niensibvs catatechnos
F Ver a Τ Ν OUlti AT V S^ Scrihitmw,
hKi^.caf^S^Callmachm ap^eìlatu Cacizoteehnoit
^uodfim^er ejfet cdumni^torfut ^ necfinem haheret du
ligentta .B-eperio & diÌim ejfè τίίξΐη^ζνον ,quhd
artemfubtilm expoliijpt ,fm vt Paufinias lib, i
ef ■ηξώτοςΙτξν'ίεΗΰί tdvì Avvici, Q_mnquam
in imfrejfoformif codicefiriptueìl^ ίΛ^τα^οτιχνα^,

Widi nonfemel Roma capituU quanquam ne^genterfa^
da^non ita abhorrentia ab hac inuetione. In mòte Q_uit
rinali eiì Calathus vario veluti viminum implexu conte*
xtuf^AbacHmprò teguUhabens, zr il Satyri qms Re-
mteinnedibusBarptoU Véeejjè oneri fitundo etim
nmc coUocdtosretulmuspro capitulis hahent Calathos
fendentihusracemisfruCÌibus(pplenos,fed nuUo Abaco
opertof. VTI CLVANTA FVERIT
CRASSITVDO IMiE COLVMNiS,
TANTA SIT ALTITVDO CAPI.
TVLI CVM ABACO, VenitiUor^ gra.
tiorfutura efl capuli altitudoji tantaftt dempto Aham
t^^cuiufmodiféreβηί, Rornx & diti \rhibus antim

pnvìfuntur. A Β AC I L ATITVDO ITA
HABEAT RATIO NEM. Siimàcolmx
fraffttudinem quadrato cUufam^circulo einxeris, eunup
ipfum alio sjuaàrAtoinduàas ^ quce aà angulos iucentur
ìinete,duplo maiores erunt^ imi Scafi diametro^ euf erit
JuH(t Abaci latituio, qui ftmatur nomuUis hoc modo*
Cottocant eum 0Ì Regulam explitum latum quàtum dim
xìmus zs qum magna eHfrontis eius linea ^ iejc rìhunt
^amm laterum triangulum * Q_ko autemJpaciofupera=
tur e a latitudine crajfitudo Scapi imi, id (iiuidentes in
farteis quatuor ,tum (ircini crurein atigulo infim cont
ihtute^alterum mobile ad ΐεΠίατην^φ earum quaβ^peκ
rant eraffmdinem Scapi àeduHam, perfrontis angulos
ita circuagmt,vt abUtis tribm/etema vna,finuetur dem
ΙνίώβίΗτφ zrfomcetur nona firèfuce Utitudinis parte,
atq) vbi linea àrcinationis latera trianguli tanget, eum
putant ejfe comuum Abaci terminum ♦ CLuidam frffo
triangulo que diximus,ah angulif extremis Abaci in in-t
teriorempartemrccedenteshinc atfhinc parte decima
cÌìaua/oUocatif circini centro \no in angulo trigoni imo,
alteroper eas rec^ones duRo/ircinant^ eumip ejfe cori,
mum termini} aiunt, Nonmllifrontem Abaci ab extre»
mif angulti totam dìmetietes in partes nouem,ex eispar·»
tem vnam iti medio collocante reliquis οίϊο propendenti*
bus,in quarum ima drcmum confiituut^diiucmtc^ ad noz
tim illm,hìnc αίφ bine agentes ad lineam/rontis,termiz
nantc^ cernua wk cminus tangit lineiJrontis . Omnium
finuandi ratio non dupHcctJedvìdenturmihi in cornun
finitione errare,& qui extra quadratum petunt,zx qui in
^uadratofecant^tieutroenim modo Abaci latitudo habim

Il^ GVU Ρ Η ΓΙ. ANNO Τ.
tura efi eamratwnem qudtn prafcnbit Vittmius, iàeJl
vi qmnta fuerit aitimio^his txnta fu diagonios tinea, jU
lo enm additur aiiquiijjh dem-tur. Ego \ero mhtl fra»
terfinuationem fieri ο foriere exijiimo^cornmf iti angu»
ìmdefinere^quanmsinveterummomrnenùs mM pojjè
oHendi eiufmdiput'é^adeo qmpperfunt ^ diuerfaβηί
Λ pxceftiSj quce tamen ud hm diem extunt captuUj^
torma hahent ex priorufent'étta terminata * Kos quomi
^ mtelligamusjubiiiìafigura ofiedemus*

THESIM, Mih
dicitur Apophygis ^ren
βηφ TrochUi fiue Scck,
tue parte dimiiiiatiP fu*
penorerninβ rumo Scan
po, w tmo tnfirwrem «
Hoc autem loco prò litncf
ho Apophygis inteHigh
dum ) mus origo o· pru
mordtu fuit humfmodit,
VeteresArcbitecficum
fareni colmnas initia
hgncas ij rotmdas^ vi
natura tderat^hoc eil
ex arbonbus perpetuis
a non doUtisJftUinttH
difitfii^i teÌìorm grtu
tUmuenUs(quod et Vitruuius ìnnuit bum likeap.z
Midiffent!^ capitibuifirreos additQS anndos ^ ne ad ponm
iuffinderentur.Pofieit mmoreamm in alte, lati arn

HiAumfixerUTit, quem hoc Iqeo Apophygm nomimi, in
eitpitevero^Aflrag<ilum,ideiì,ToruÌm ν eluti torquem
gmlo KÌdidermt,quihi<i adiumentisligneam columam
viderant commmitm, aàeo in hoc vf in c^teris mtwram
imitatiprudentes artificey, quce adificahant,esterna ejp
déorarunt. E α VIΒ V S F Ο L I a , Ν A=
SCVNTVR PROIECTA, vfl A,
BAOVM EXCrPIANT, CLViS EX
CAVLICVLORVM FOLTIS NAs
ΎΆ PROCVRRVNT AD EXTRB»
MOS ANGVLOS VOLVTiS, MI«
NORESQ_VE HELICES INTRA
SVVM MEDIVM, CLVI SVNT IN
ABACO FLORIBVS, SVBIECTI
SCALPANTVR» Luxiitum & deprauatmn lofi
<um curo hoc fn&o ♦ E ^mhusjclia nafcuntur froieBa
vti Ahacum (χάρΪΜί,Έχ (aulicdorumfoliis nutaprom
rurrant ad extremos cnguìe! Voluta ^ mincresf heticer
florìbus(qui intra tnediutnfronVum Abaci funt) fubie<*
ftijcalfmur. Cuntafcrihiirn facile mtelhget qui nos
firam cupituli dejcriptmem le^ent. Vo'o mm, vetertÌ
tnonumentcrum euBoritate, ejfe Voluta!, idefì maioref
helicesjub angulis^ volo mmoreshel'ce.ffcalpifuhieRof
foribus, qui in rontium Abaci medw funt (cliccati.
MINORESCLVE HELICES- YolutU.
la^ diffieìifirmlitudtnecaidiculorum annuUtorum vt=
tii^idejìcafreolorum qui helicei nomtimtur cc^'tÌ
ÌMiWe^, idejl à circuagetido & imohiendo , Clae
0£ula Minio dicmtur lihl 3 'Proemio.

VPRA COLVMNAS BTPA·
f RASTATAS* Ve Parajhtix di=,
camliki.citf,!. TIGNA ET A=
XES* AxesftueAjfes,wàcoaxiitio zr coajjàtio^
fùntfecliles tabula lìgnea^ ajpres autemfmt trmtales
fire,tdefi lati fin quatuorpllices ^fei crajftores ^
Ìii ab ajfidendoprietibus αίφ tigms, Au:ioreSexto
Pompeio ♦ HemolausBarharus ait ejfe crajjiorem ^ e?
idtgiàìà in moduρarui^ trabis^mateneni, TRA Ν
TRA ET CAPREOLI. Tramfiimen^
tesCapreoiosdicunturTranHra^vfirpat ZJ trunjtilk
fro tigillisjih*s*cap* 12 « Caf reoli autm qmJintpaux
lomox dicami VNDE ET COLVMNiS
DICVNTVR. Nampropriecolumnx[mtanes
iimtt^quee colnmen, idefìfummum fofligii permrrens
tigtìumfuHinent^imitutur vero tranftris, idefi tranjuer,
β$ trabibus, habent er cjpreolos ^ hoc efi proclmata.
bine at(p bine Ugna ause (anteriosβ(ίϊìnentt. Culmen au,
tm dicit Seruìus Kglogaprima cjfe teRum^ ^uòd ν (tea
resceàìjuia culmis tegerent, idejìpaleis e mejfibus.
CANTERII PROMINENTES AD
EXTREMAM S VB GR V Ν D A Τ IQ-
NEM, Cantera dicmtur Ugna teÌli oUonga àcolum
mine adextremum teRm duffa, qux vbi longius pro%
minent/fficiunt fuggrundam jideflteiit partem porre*
iiionem vbift fiillicidium. A lix funt Canterii vocabux
lifignificationes,nm ita appellai e'quum Portius Gato^
tum cm exfeilifmt tefies^^ apdPlin* p QoiumeUam

fro fimfUdvine<e iugo. \nde CMteriatas voccmtvites,
nd differentim uru quce w lonptudinem ^ latitudinem
iugatctfunt^qua campimiìtce dicutur. Canteriohs etti
Columeìla aitofortere adhhere capitibus ci^farurn ϋτ
iiruttdmbus,hoc efi, adminìcula quibusfukiàtur, S V»
PRA C ANTERIOS TEMPXA» Tfi»,
fla tranfuerfa fomntur vtfcrihemus cap.7* £ Τ A
MATERIATVRA FABRILI. Mrtfe,
riàtura à mteriajdeii liffio^ea eìifrhrilis ars, ψ<ά mt '
mmtiariamdicmus, CVM ITA AB IN·
TERIORIBVS PARIETIBVS, AD
EXTREMAS PARTES, TIGNA
PROMINENTIA HABVISSENT
COLLOCATA, Q^wdjhfiigia in frate mtpn
fiicofiant jfufpicarilicet, afud veteres ίψα dire&a
eollocari falere, mntranjuerfa ^idefi non per latitudi^
netraieRa. VΤI Ν VΝ C FIVΝ Τ TRI,
G L L Υ Ρ ΗI, Tnglyphorum mentio eiì apui Ari,
βotAib■^Έ.th^corH,■ιo,ΐlusInterpres Gri^cus Buftra„
tius di cu a nonnuUis ν oc ari juei/TÀot, voletibus vi «ίβ
fiimofgtfificare muti'os/esfigura zx loco diuerfas/um
mutiUirumloius ft in coroms ^Trìglyphorum fedes ìh
Zophoris,vti m fnhiefra figura \idm luet. ìieque
enim Untum vehn: tnhui ArchjteRo Kmphitheam Όο*

«mnthus licere arlmretmr, poterai enm xs atra repre*
henfotiem^inopiiie^f.fcm loci altirudo adfirebat occurrcm
idefi, qaod in extrema <edi^cii partepofttus Zopho^
rus,humiiiorvidcreturJi cofuetam ts vjìtatamZophom
vormferuajfet altitudmm ^ ψοηΪΑΥη (ί\ιβ noHro loiu

ge ejfet-^ojitut, faterai inqum ci impix, cr vi ita dh
€(tm humilitati, occunere^ (rajjituàims interuallofcatiig
ientis eculifrUensJfeciem ♦ d ui latine verterunt Arim
ftotelem ,frieter \nutn mtiquum Interprete,a ψή tri:,
Jculptos vertis, Uquemit tranfiulerunt ^Hurtc vi ν erba
verbo reddidijfe inficius ire non pojjumu!, ita rem tpfim
intellexijp^non audemus ajprere, certe lUos cmtendi»
mus lóge aliter φ res haberet^expnffijfe* E Τ E A S
CEBA C ÌE R V L E A DEPINXE,
R V Ν T» Ceruscoìorihuspingt adeas piiìuras quee
imruntur, AuÌìor efi ?Ìinius Ub.^f^cap.J* vi mirum
yideri non debeat Ji Itdius Pollux iltb.j, cap i 8. O*
MArtianuslurifcon*'PandeÌlMb,ii,deJmdo infiru*

taf in piSforis infirmento fomnt , Cerìi fingere, ap
fiBurm inurere, qmsfrmus ex rogitanetit, non con»
ÌiareprodnViìmusUk} j*. cap.ii, Eius fmerea dm
fuijjè annquitus genera,cera,& in ebore ceflrojdifl v/«
ricmo^dnnec άφ^ρψ cwfere, tu* arcejjijfe tertiH^
rφίutis igni certi ^venicilh vtenii ,ΐά genus pÌfur0
CaUixenus Rho^ius apud Aéeneeum Uh, quinto^ vocat
jt.Hf dn erccufitcen iiifunt. Suntenim^

fiiupHorihus cauterid, amum fmter c^teros mernia
flit Vuttimis ImJccnfilUH PamìefÌ-lih^} } * defufh,
do.Ì!^ruIìo,m etjm in loco, conchi/s .^pellrit vd/a/h
fue teiìas vhi pìiìoresβα fchres reponmt, (jucd muz
rmf (onchs aiem rem pcicres vii fire iokmU
ITA DTVISIONES TIGNORVM»
i^eft.tra:aftffìes. mvtilorvm svb
■ C O R O"Ν I. S R A Τ IO. Zophcro quoi
Umcn in AtnfrAéeKÌro.T^Veffapm foflm videtuF

»IS DEFDRMANTVR. ÌSiufpam tam$
vidi in fronte itìdinatos ,Ìedrefros& (nquilibres*
CON TRACI VE' TETRANTB»
COLVMNARVM. Cap.froximo expUcah»
©IS SOLVVNT VR ENIM ANGV,
LORVM IN Ì?DIFIGIIS IVNs
-C Τ V.R JS . Tenefiras in (t^dìfidorum angulismfif^
Ut toileradas, quo vitio Venetiisféiherrme aisf lab»
rmt. VTI NOSTRI EA CAVA CO»
l-VMBÀRIA» AUoquitì Colmburia Uh. i o,
(•iP' 9 *fmtJormina,fiUi' cemesfceuniufingiilci axis
OR/tntes^^er^uffg^uamTymfmo hmHorie orgm^

Cmicepta,effiuit.Prtfcianus ìib,f,ex Plauti rudente,Co»,
lumbar interpretatur vinculi gcnus. ijìdoru/libfi P*
eap^ t ,ptat φ colnham infummis nauium laterihus
ΙοίΛ concaua, per ψχ eminm retri, difra qucd fintfim
mihalattbulii cclumbarm in ^ibus nidificant. Vetro.
ni enim b* ColumeL·fmt locukmentd in quibus ftngu,
hpariajoetif cant^ fum PaUadiusipJum ffiÌ'èifE^oJo-
<péÌoVjidefÌlocunialendis Columbis deiìmatum^ita apm
pellet. ITACLVE IN GRiECiS ΟΡΕ.
RIBVS NEMO SVB MVTlLO
DENTICVLOS CONSTITVIT. Id
vita *ntìquorunì,\ti fieteraomnia vJ<padeo ρΊηφ oés
Architeli autper manustraditm acceperunt, <ΰ imbin
lerunt^aut non ioBi νιβηι mplexifunt, vi qui Vitru^
viumfuntfecuti, nuUius in operibus Mitiijugaiam Me*
Siatos appareat,(piam he quxfmjfe, Nimium cÓtra no*
turm videas fuh mutulii denticulos Roma in Tiri Vem
Jpafitni <Cr Ccniiantini^atf "Nerute fornίcibusJinφ eìujm
iem Heruaeporticu^o Thermis OiodetianiAieronce m
The atro & duobus veterisfirucfurd Έ orni cibus, Arimi,
ni vwo, tota denif Italia,& vbi non i VerecundiM qtà
extruxitFantheon Templum Romie^ ^ ¥ormcem Bì.
fieuenti,vhβ Teniafuh tmtihs efl^at certe nonfeffa m
denticuìof, vt coUigerehtncpo^s, non continuo cuplaum
β excipienda effe qucecunφ,quam wultis magno ante tem
fare (onHruÌìa* ludicimfané adhibendum, & ea demi
in operibus imitanda,qu(t à natura rerum non vjjuequa^
ftnt abhorrentia, id quod^ optst,Z7 queritur non fieri
Vitruuiu!lib,7*cap,T* NEÌ^VE INSTI.
TVERVNT IN FASTIGIIS DEN.

TICVLOS FIERI. Luxatusefl locus hk,
tnihi autem \idetur pojjè in artus redire hoc modo^ Nf^
inftituerunt ίηββψα mutilos aut denticulosfieri ^ftth=
iiingit emm *Ideo qucd nec canternnec ajjères
Mutilos vero infafiìgiorumfr'f'f' jus vtdere esì Romie,
in Pronao V.anthet & Turrifemefa monti< Q^Uirinalif,
quam l.londusfrifo Meccenatu credidu, cxtenfirè Tea
fli Sohspartemfmjp extiiimant,Verona etim in Fora
nictbtis àuohus^Anmim item in vetuih vno^

X EADEM COPIA EAM IO,
e NICAM LIBERO PATRI
F E ,G I T* Eiuf adiimeminitlth3 -.cap^z»,
et in Procemio lib^J^ Ceterum cur lonicam Libero pam
trificent Hermogenei^ dubiu videripoterai, ηφ lib.ié
(ap, 2 Jradidijfet Imoni, D/rfHff, Libero patri ita cotin
ihuiopertere, Namciì Oeorumtriplexratio habitaejk
fit,Jortiunt,deìicatorù^& medwrum. lortibusvtMartì^
i^enuH,Mineru(!e,cedes Boricafeuenoris flruÌlurce fOs
ftitutafimt.Oelicatioribui^vt Yenert^ Froferpin(V,Flos
m,Corintbto genere propter tenentate opsjnfiie funt.
Medtis^vt Junoni^TiiatKS^Baccho confìruiìtefmt Ioni=
t(e,quoà id genUf^dcs temperata^fmt, idefl nec vjque:^
quitip gracili [ΜαφfintflruÌìura, nec rurfus[mera*
ET lacvnariorvm distri»
Β V ΤIΟ Ν E. Lacmaria ψχ & laqueario & la^
ius dicmtur aurore Seruio^ fmt ccntignationum coelum^
vnie la^mtfe cmationes a^^eHantur* LmiHiui api

'ti4 GVL. PHIL* ANNOT*
Iji^oJiKl 9^T^efultant (εdesφ laeustp * CLuod autm
ad lacmarmm dijìnhutionem attinet Jciendm lacus
ttma dici tignaipfi ©· intertigma.ìtai^ cum Trìgly»
fhirefirant exteriorem iiffwrvwfartem ^Zjr quae inter
duoffint intermlh, iffe meto^ie,fi dkrm erat impedu
U diftributw,& interiorum Umcirìcmneufft efljmù,
fe imfeditm. ihd addm duiimi loco^ twtiquoru fu:^
xwimverfaulitf (cenutionm laquearkfidjfe itk
(Odgmcntajfe vifuhinde dia facies atf alta fuccederet^
t? totiesteiia, CjmtiesfirtuU mutarentur. AuÌtcr eius
rei Seneca ΈρίίίϋΙ Jikl sed oblon.

GIORES TRIGLYPHISDIMIDIA
ALTITVDINE. ScrìkfidS, oblongiores Tri,
glyfhi dimidia latitudine, vtf.tfenfusjmt lógiores qua
decertifetnimoddo [me \no Tfiraff ,Νλ»; oprtehat efs
fepmhus latenhus qujdratas,ZT occuparefilum primum
(oWtjarum lìetrantem^medios duosfirum extremohinc
gpp hinc Trigljpho^ Si vero Triglyphi fuper duos exs
tremos Tetrmtes ccSocentur^necefp eÌì mefoptuprodUtt
ci in duos pnorcs. Q_ noi autem dimiita latitudine hic et
ψακίοροβ refihuetidmfit^facile iudicahit, qui fciuerit
Triglyphcrumtnedian: aititudmem ejfe femitnoduli &
quurtapmisvrnitsmoèà, cum ipjce mtppff, quadratii
foìofemmodulofuptrct. FROMS iEDIS DOe
RlCiE IN LOCO Q.VO COLV*
MNi5 CONSTiTV VNTVR, Di,
VIDATVR SI TETRASTYLOS
ERIT IN PARTElS, XXVJII. SI
HEXASTYLOS. XLIIIL EX HIS
VNA PARS ERiT MODVLVS»

Scrikndmjfi Tetraiìylos entin^artes^xxvii.fiHia
χαβ-j/los.xiii, N(jw fijuprafingularum colunmm Tfa
trmtes collocantur jtngult Trtglypht/tin fingulis inter*
iolumniis angulmbus tnglyphi duo, cr metopce tres ,
meàm meto^e qmtuor ti tnglyfh tres, metopce auti
£rajpe fint moduium vnum & fimijfem^ipji vero triglyx
φι σφ mduiU vmni^adieÌìisfingulìs in extremis aria
gulisjèmtmetopts ("vi yo(at)β reiiefiffutahis , repes
rtes modulos omnim non ^e ^lures vigìnti fe^temfi Te,
trafiyloserit, CLmd β ferii Hexaflylos,fieni moduli
^uadraginta duo^addmtur enm νίηηφ tnglyphi tres, er
tnetopa tres, ideiì moduli quindecm «EX Η I S
VNA PARS ERIT I.-ODVL VS, Mo»
dulumuccìpt ^romenfitra qmfartesmnes dimetien^
dee funi^ea,in aiiis k crajjitudwe mijcapi (olmte, in do^
TUO genere à triglyfho, ptitur. ALTERA E c
CHINVS CVM ANNVLIS. Suhmdi
tnhs^num tot mimaimti addi velutiregulasfttb Echi»
no in miijuorm ofcribus Ooricjs^in Tuβιίmc^s autem^
vmcum amulum. TERTIA HYPOTRAe
CHELION GONTRAHATVR C Ob
L V Μ Ν ìE. cL«/ ita mendauit^dece^ius eβ, quòd
fadopoHhy^otrachelionfiimmee colmnae mminet,^
cap.lMb.;^ ,de ccmtraaura hypctrachelioru, idefi fum·
nurum columnmm tradident ^ Sane aduertendum eiì
Uùruorim Cr T^amcor^ captulorum fanem imam,
etiam hyfotraàeiió did^vt liquet ex cap^7*huius libri*
Leo Albertus coUum vocat* Vthoc loco^ribendimfue::
rit,teriu hypotraihdion,deinde.CótraMtur (dma^etc*
l^nd mncn uandmmn ίβ,αη^ά^ίίίΐ'βίηιηιηΗ)· cp^

iitf GVL* PHIL» ANNOT,
frahi dorkascolumnasquatti Ionica!* Kàhcec^ hypotras
thelia Dorica, aliosfura reliquijfe,alte! ro[as,autachà^
ti folta [calfftjfe, ALTI VNIVS ET DI=
DIATI MODVLI, LATI IN FRON
Te VNIVS* Synceriorfcrìhendiratio nópatitur

dulum,ipfe vero Vitruuiu! fecuru! ifìmfmodi rerum Jt^
milt dicùi genere vtitur likio^cap,l4-*ì
Q^uin et ColumeU lib-de arbor^cap^T* β modo vitto nS
(aret locu! eo dicendi genere vfuseH hunc vero in modi
fcrihit* Sulcum autem terrenumpedum duorum altum &
longumfeptmginta, vna operae^odit.Sed & Varronem
Annotaui apuiPlìmhh.i C^cap. l5*non Morruijjè^
tum Porfennafepulchrum defcriheret^ C Ο Ν Τ R A
TETRANTES MEDIOS SI NT
COLLOCATI* Idefl diuifafcapi craffitudine
in parte! quatuor^ita triglyphi fipra colmai coHocentur,
vtparte! mediai dm! occupent, reliRt! vtrinf fingulis^
in extremii tantum deefi, quantSptperatttr fummu!Jca^s
pts ah imojhii autem traffw! eH duo! modulo!^ tri^yphi
vnumfolumodoj contrahitur vero^mmusfcapus vtjcrìs
ftti efl Uh. 3. cap-^i Xocatu! itaf triglyphuifiper duot
medios tetrantes^necejfe efi occupetpauxiUumplu! quam
dextra at(^ jtmiìra relinquatur* Brmantes vi id ohiter
dicam in amhidatione Vaticana non triglyphoi/ed meto^
ψα! Mdperpendiculu colunarum collocai, non imttanda li^
(entiitj quanquà&fuo!inuenitimitatore!, IN I Ns
TERCOLVMNIIS ,R E L I Q_VI S ΒI*
ΝI ♦ Intercolumniu hoc loco accipiendmf quantu Epis
fiylii ejìa tri^lyphopifiper colmnm efi^ià altum qui

fuferfroximam eiì coUocatus. IN E X Τ R E.
WIS ANGVLIS SEMIMETOPIA
SINT IMPRESSA» Semimetopa iicmtur,
^uei dimidurum metoprum fint loco,quan(juam non eam.
fum àmiàiaUrum [edfimimoduHfirè habent crajjitudi»
nm^ldip pfopterfcapifummicontraifurm ai cuius rem
Cpondentperpendiculam* CORONA EST
collocanda IN PROIECTV.
RA DIMIDIA» Ideiì corona proieSim^àe^
da φ ex dimidiii parte modu'ij^uantmfcilicet alta f/?,
vffithiungit* In ^uo non ροβίΐη non vaìde mìrari, quii
' yenerit m mentém Aréiteffo TheatriM,Marcelli,qiH
eoronamproìecerit duplofirè magis qua par erat. id ΧΛλ
tnen video non difplicutjfe Sangdo^qui in extruedalcarm
nefiorumdomo^eademjitvfiiSiorona, ITA VTI
GVTTiE SEX IN LONGITVDX.
NEM, TRES IN LATITVDINEM
Ρ A Τ E A Ν T, Sut omnino guM quce in corona ima
fcalpuntur ad perpendiculum ftngulorum triglyphrum^
decem oRo ^ figura diuerfce ώ eis qucefub triglyphif
fropevdent tHamhce comfiue mette figura deformane
tur^ilh veri) ad ctrammfiunt, vi in Theatro Marcelli

Ili GVL. PHIL. ANNOT.
intercolumnia trium columnarum crujjitudinem htòélit
interpjìtm* Italib.ì , Wìtruum expfmt, fed in tri::
^lyphorum&metofarumdifiributmejliarauo héen,
da efl, nam fmter tnum colunaram interuaUum, addu
turmtercolmnmum Epftyliìs ( vt iixtmus ) femmw=t
dulus, SI VERO SYSTYLO.N ET
MONOTRIGLYPHON OPVS
SRI Τ FAC IENDVM» lieH,cuminten
€olutf}mum tantumpatet quantum crajpe funi colurmiP
dutSjHec habetfiures trigiyfhos quam vnm,quem cinus
Ìtent duce metopa « SyTijlon vero, hoc loco non proprie
dtatur^quUà coluna ad coiumnamfoium eH tnum γηϋ=
iulorum mteruahm^cum Syjlylonfu qmtuor^fiquidem
àmrum colummrum* Sed qumidmodum
mita multu ante,infercokìmiH interpretati fumus quL·
ium i triglyplo ad triglyfkm φ fpacii, non quantum k
(olurma ad coimam, ita fi hoc loco accipimus^ non dubii
fint^turì moduli qitaiut}r,idefi,iuie metefcB gy
ftriglyphusvfjus. FRONS iedis si TE,
TRAiTYLOS ERIT, DIVIDA,
TVR IN PARTES» XXIIL· SI HE,
ÌCASTYLOS ERIT, DIVIDATVR
IN PARTES. XXXV, EX HIS
PARS VNA ERIT MODVL VS. Lo^
(US hic mendofuuH . Scribendii autem ♦ Si tetraiiylos
trit,diuidaturinpirtes.xix„S.Sihexafiyloserit,diiiU

àaturinparte!,xxtxS,iditaoi}endo, hoc digerì opus
Syfiylon monotri^^yphon à diaflylo^quòd in huius angus
htribus mtercolummisfuni metopxtres et tnglyphi duo^
e^iciunttnoduio^x cum dimidio^m mediano veri

metopce quatuorjtrigly^i tresjdefi moduli noiiem, m
lius mtem intercplumnns angulanhusfnnt metopx
am trigly^o Wo,idefl moduli quatuor, in mediano vero
tnetopce tres^trìglyfhi duo^ideftmodulifix etfemis.(ìsó
(nim efl necejfe admonerefufra tetrantes columrum tne^
diosjtngulos ejfe triglyfhos, ide^i totidem modulos)β=
^era'ur^igitur SyHylÓ e^us νίήηφfngulis modulis duo^
bus femifft ^ in medio totidem ( de tetrafiylo enim
me mihi efl. res) iàeji in vniuersufept'é modulis fmij^
fe^Atqui oFtedimus tetmfiyli dyajìyli^modulosejfe^lj*
àqmbusfi aujèresfe^tnosmodulos &femijjem quibus
ftiperatSyHylon,videbisfapere£è.i * Q^uòd β
erit hexailylon ,fuprahitur duodecim modulis ζχ Jh
mijjè^qiiìhus aUatis/eflahunt*ζ 9* ITA S V=
PRA SINGVLA EPISTYLIA. Supra
ftrtgulasBfiHyliiprtes^nonfoÌuquaintenolummis
ffondent^fèd qucefunt a triglypho ad triglyphim. E Τ
METOPiS DViE ET TRIGLYPHI
BINI ERVNT COLLOCANDL· Int=
ftiofingulitriglyphi^nonhirà^vnde^s· monotriglyphi noz
men naÌìum eH id operis gems ^ quurepobini,finguli
jcrihendum. Nìt enimpojjhit ejìe mintercolummo fm
glyp^i duo^vhifunt metof ce folti (iuee. IN ANGV=
LARIBVS HOC AMPLIVS DIMI=
DIATVM Q.VANTVM EST SPA--
CIVM HEMITRIGLYPHL·
^a diiìio dimidiatum, nm quantiimhmitriglyphus m^
ψΐίί! esl^tantu in angulis (quuntumfcapi contra&urafa=
titur^eu enim prudenti ArchiteUo moderahitur ) reltn,
^"^'^^^^t^^^^fmimodulus vim^fi^m dixinm [emi^

metoporm nomine auìpi * β animaduerterefis
uemsp cdFligare mihipermittatiir^ vel redmantìbus
emmbu.! exemplmbus^ifbjcripturx mtm inurm, <&
in dcponutce tocm hancββίααιη. 1« anguUnbus non
amfuus qu.m qmntii ejìffmum ^emitrìglyphi.Triplu
cem enim héiiiùm tjjè in trigJyphis diFiribuendis Ept»
iìyliorifn rtUmem cenfet, an^ularium medium^^r eorum
ψιζ ι ίηηφ .nt:r hoc ir iUitfunt, iH^ uit in Syfiylo ir
nmotri^ypho gemre,hahere metopas dm Ό triglyphii
vmm^ Angu um autemfemitn^iyphifir'ejpmumjtìe^
mpliui quicquam, Mejiam verò^trtglyphos tres er mem
(opus quutuor^ ita enim nos cmendmus, IN Μ E s
DIANO CONTRA FASTIGIVM
TRIVM TRIGLYPHORVM ET
TRIVM METOPARVM SPA»
CI V M. Icieri nonpoteft vtcohcatisjupra columnaf
tngìyphis^in mediano intercolumnìo trigÌyphi tres confiti
tUitntar/^ nonpiures qum tres metopie^ Q^uareβ eam
Jcriptionem reapimus^exi^enda loco^diRio tmm, ir prò
eajcribenlu quatuor,vtfit^irium trigiyphorU ζτ quatuor
metoparum, Statim enim pcfl colhcatvs jupra columnas
triglyphosjequiturmetop a,deinde tnglyphus^pcfl^ metom
fa,inde triglypbus^poH metopa tertia^deinde tertius triz
glypIm^fiqMur quarta metopiijndejnpra colunamiru
glyphus, Yides m mtercolmio ejfe metopas qmtuorj(um
βηί trì^yphi tresjèd qmd vel nofira emendutione ten^
fuenmui άΐαβγίί ijrfyflyU dimfa eJfe mediana interco:z
lmnia,j'cribendH exifiimmus^duorum triglyphorum zj
triummetoparum* VXARVM DIREPTIO.
NES ♦ Alias htc (j pub unte legiturdireRiones,

IN LIB. IIÌI. t3f
Cuìufmodi mernfcuÌpturufuerit non conuenit ♦ Ρ V.
RA RELINQ.VA NT VR , AVT
FVLMINA SCALPANTVR, NÌÌJI
antiquorum monumetis vidi in ima coronajcalfta luU
^^na j β cui vero ex Yitruuiipn^cepio placehit Jcalpe^
jformas duas appoffii^fimplidorem petitam ex Jcr^
nice antiquo AriminijCuiufmod: fi re vifttur etiam in nus
mfmatibus Attgujl'patris zr^eroms^alterà ex cochli^
Ude colma Tmani^^ice eβ Rom ìneiusfrincipujoro,

Q,ViE
SI PLA
NiE E=
RVNT,
ANGV=
LOS HA
BEANT
XX. Cfe
lm(e Di)=
ritce, aut
mgulis inm
fignimtw
Mginti aut
tonde fXa
cauantur
iìrigibuf,
fedfno quo
dàz/pros
^rio wodo^
vt hicpr<e
fcribitur ♦

ì^me^dìuàfiriàs
di genus lonicis oa
ptum^ dequoiffedL·
xit caf^vltimo lib,
3 » Q_uce iìriantur
autreffislineis^aut
inclaumUrum mo*
dum furfum versus
obuolutis Hriantur,
vtmmhleis toniia

Urium Mìàere licei. Corinthit^ ah Jonicifiims mutuane
tur/ed aut totw à fummo ad imum excamntur ^ autpar^
tium triu inftm.i^veluti baculo ivferto oppletuu SuntRos
in Bafìlica. O,Pemfiriis alterno crdme^ cUmcula^
tim^pratimc^ obuolutisJiriata^&frondihusJìgiUis^auis
idis,^dmiUbus/acemii,4ier<s. V ΤI i ν Τ E
Tio VOLVMINE DE lONiCiS
EST PER SCRIPT A, Cap.l, prJcri^fiU

LVTEIS MARMOREIS Sia
p VE EX INTESTINO OPE =
RE FACTIS» 'Plutei,hoc loco dicuntw
■ feptamamorea^aut ex latenhusaliaue materia, quibus
mercolumnia ohfepin^interdudiuefileni, Opus gutem
intefamen^uodlìgno conflati CIRCA STRI=
GIVM CAVA. NamStrixeHcaMUculuiiih,
xo^cap^ I f, Strigie autem^auBore Sexto Potnpeiofuni
or dine s rerum interfe continuatarunijqm infionificatioK
ne νβυ ejì Colmnella lih. i ,cap* ι defoem ioquens^
VtrutKp (inqmt)ficcatum coartabmus injìrigam,at<iue
tta manifulcs vinciemus, Q__uanquamin Aldino mm.
fkri eftjaiptumflriam. Striges etiaw,Pompeiofintiti^
aufpicatx mes^vnde et malefiàis tnulierihus mdttum no^
men. SIN AVTEM Q.VADRATO
S A X O. Lapik (φ pmhui anguìis^ licet non fari=z
i>nslateribus, EMINENTES EXPRES =
s I 9 Ν E s» Ih afperitatem exdfa^ promitietites,&^
^oiwl^odicmus^rclmmt QluqJ genus vifintur in

^ferbiffmìpontisrdiqutisqui ad Narniam eKtruBup
eraU ο tem^us edax^tmidiofam^ vetuìlatm^autfotìus
0 iwmanenifirmf Barbariem, Q^uenqmmfuiJfe^rXx
cordiis adeo admantìnis, adeof hofiem Rcmam mmU
ms^vtplchenimce in foto crhejlmffurx mams adfirret
Violentasi Scd pid hoc tantum queror f ac non ptius vr^
bis caUmitalem deploro i cuius refodi vaihjfix

mas ColumnaSjCaptulajCoromces (loiuplejujjmiosins
exhsuÌiiB volmtatis tejles ) fed m calcem, aut nana, fi
(um antiquis (onfiras^oi^cra,nos cuotidìe cernimus ♦ Pa»
rum erat externum hoflemJteuiJje^ttijì et inteHino velu=:
tiodioCiues,atf adeoTì^nnciifses \jm inreliquicts maiox
rumjlagrarent .O ter crudeli ffimos egregiorum exceU
forump animorm ttepctes » graphicote=
ram efficient in aspectv
delectationem. Vehementius oble.
fiabunt^metafhoricos diftm,magis ex^ejfm, maioris
energia e^uient,

TI ìedis signvm Q.vod
v erit in cella collo,
catvmspectet ad ve=.
spertinam coeli regionem,
Tempia itafttnt confiituenda, vi eorumfrontesin occi,
dentem vergant^ita cnimpturum efi^vt aitana^^fimus
ladra,eafini parte quapnmum terra illumìnatur^vt W:z
de velutijnrgentia cum Sole h(Si, conjpiciamus. Vetus
enimjmt (t^ud gentesomnes inadorandis Oiis rchgio^

vi ad Orìentem muerterentur,zr nosrecepmus * Mer^t
curiuf autem Tr,j'm''giflus infine Afclefii, tradii, Sole
Occidente cm qm Dem orare voluerjt tn Auftrum ίητ
tendere debcre, Sole autem oriente, in eum quijìibfiU^
ms dicitur* Sed illud f riferire non debui, quod Sextus
Vom^eius refirt antiquos Diisfitferis in (edifcus a terra
txaltatis fiera ficijfe pus terrepihus in terra^ Oiis ina
prnalibus in ejpjjà terr<^ *Bt amarre qui dem Mitras
murfi ììatune, in Ύempiii forrti^ir^ vt im\-erìtorum unis
mi retineanturjumfe diuosipfos adire creimi,fimul,\t
dti videmus eos qui bene de hcminm genere mariti funt^
aut vitce integritate cceteris prceiìitermtjn diiios refirri,
ad virtutis imitationem ìncédmur.ìd vero turn maxime
fieripoterit^fi & hahitu & gePat^ quoadper artificepof,
fit,vita& mores exprimantur^fi graiiam & ìndeHati
Oims dignatnprtefefirant,fifiipplicanHhus gratifica,
ri,vitro velie videantur* Ita auiem extruRa ejfe tempia
oportet, vt externosa^e vifenda alliciant, prafentes re::
tineantjocum vhifinifutura,maxima venerattonis, prox
cui ah omni re^quct accedetesfiupplicatu c^enderepojfit»

τ eorvm antepagmen,
e torvm. Antepagmenta funt lapides
VtrurìC^hoHn latus munientes^qui et Antce di::
cmtur, TTOi^OiSW-ii^? a Crucisfiue srx-ύμΰί nominan-
tur, namparafiat^s aliudejfe dicemuslib.r .cap*j .fei
Oparaiìas ex nonnuliorU fententia pars eH Grcccorum
€Ìificìormvtfcribit Vitruuius lih.C* (tp, decimo.

genera ENIM thyromaton
η ^ c. Ueflhofiiort},port!irum a τ τi c v ra
g e s* Pro Corinthio hoc loco ìntellìgenium^exjine hu^
iuscaptis* Q_uc{nqum AttkurgenBaftm lìh,% ^ϊχίβ
fe videturpro e a qnce cH hoàie Oorìca ♦ a e Q_ ν e
librata sit capitvlis svm,
mis colvmnarvm q^vk in
pronao fverit. miujrnoàicoromfua
altitudine erit deformisi lvmen avtem
hypothyri constit va τ vr*
Hypothyrum oà/r> V \χσμο(. της
htantemimmtcitem<^ vacmmipftushojlii àìxìt. lulius
Pollux lilu I OtcapA^ tdc? idv§ oW, nifi metiJofus ejl
CedexjMocat j Hemolau! enim t/lÒ ^^dk legit ^zy
"πίς ^ejLÌag prò ϊρβsfonbus & vakis ^ dih hypo::
thyri nomine limen injèrius fignificatur *ϊlludfortajβ
nonfuerit ne^gendù,\idms dici qua intus upenrentur,
Jores antemJorÌJ,atf ifluà a Qrammatìcis, (jnos tamen
negligere in bis ^mv Architecfurie funt^ fuerit aliquanda
tiecejfe* vti Q_V & altitvdq is,
disa pavimento ad lacv^
ν a ria fverit. Ucumm (nifivcdde
fr!lor)refpoiident libramento corona promi, alusmagis
placebitBpifiylio^qmdmhinòprobatKr* ad per=,
pendicvlvm vjdentvr o,
portere collocari. Ideii fine
contraciione, collocandvm est
hyperthyrvm» Superliminare dicitur à
Vlmolib.lp.capA^Qmd βνξοζ^ imum vocant^

quoà^océulum Germani retimermt, tìm appellanteSj
ficut ντηξΟυξον vberéuu ASTRAGALVftì;
Ì-^SBIVM SIMA SCALPTVRA,
^omi ahqucmdo SehaHiamm Ser'.ium, lonmhmc cor=
fuptumnofj ejfe,jvo finefc al fair a, dii^hum enimfim^
fidptun? ejfe Asìragdum quijieretfarum eminentihus
exfreffionihus (id vulgiis vocathumiliter releuatum) β=.
ne qm rejmas Ciipraru naresfudfcdfmra, idefi linea=
mento imitaretur,& non toruhrn vf cetcn ,[eà Echìnu^
lmì/iàCjmatìmtl.efhmmmushocloco mcminìt Yu
trums ab dio non abhorrere ohfermm (f modo Lejbium
tsì qitod hodie videmus ) nifi Ό" quis fcalpttirce orna-
mmtmn dejcritriims beo additumvelit exùluMrit*

Nob'i mutati iuàdì defrmhre sludkfosphoc^nepù^
sieri errar etit^& ali a qm'ium a fe mde tradita S Bak
thafarem Senenjèm audit^ ροβ veteref facile principem
(femper vnrm Bramantem exàpio.) correxit annotittit
ànobis cm eiu-s qiurtum commentmum βmd legitnuf ^
ÌLeiìabattertius qui eìì de mtiqmrum memmentis\età
iurnnoHrm operumprieJinrenonfotuinms^mndHm vi=>

β vrbeperagrataf Itdk^ Venit in mmm hominumn
fatis meniatus/ICàìcmmenditcem y Atf ytinam non
ff^'Jpt ccaftus miìor ^ditioncm prmpitare^a-ut ea tan^
tum^cripfijjkt^^uf^ yUcritt^dcnonpiWfi^ èdiu dh

Ì38 GVL. PHIjL. ANNOT*
mnfi acceperat, non arripuijfent occafionem acerhiui
in eum inuehendi, grafhydos αίφ ctàeo architefìurce oÌs
ignari^rorfushmines* Laudandi erant eius conatus,
fuodfrodejfe volueritp β dìjjimlandi errores nofuer^
runt,at certe aperitisindicari oportmt,& moderami
<um viro hono agendum * VTi CREPIdi,
NES EXCVRRANT. IdeH margìnes.
LVMEN ALTVM AD EVNDEM
MODVM Q.VEMADMODVM IN
PORICIS FIERI VIDEMVS. Cum
gracilioresfint er altiores Colma lonicee Ooricis^ dea
huerat certe lonicorum hofiiorum lumen, non idem ^ fed
altius effe^id qucdβ ncnfiet^crejcet in ι*τ,ηιεηβΐίη coroz
m,fi et φ ex deformi ^mplius non tcUranda, LATI»
TVDO CONSTI TVATVR, VT
ALTITVDO DIVIDATVR IN
PARTES OVAS ET DIMIDIAM,
EIVSQ_VE PARTIS VNIVS SE=i
MIS IMA LVMINIS FIAT» Hoc fi
\erumfit/atìor.cmc^haheasJymmetria intercolummo,
ru,n quam anteaprajcripfn ^fiet vi lumen in itnapsrte
lιιtiusβt ϊφ medio mtercolumnio j ijuod certe ir vitio=:
fi{m& deforme efi* HARVM TRIVM
PRIMA CORSA F I A Τ C V Μ A=
STRAGALO, Idefiprimafafciaantepagmenton
rum, Q_VEMADMODVM INDORI·
GIS HYPOTHYRIDIB VS, Scribendum
hyperthyridilw* ANCONESSIVE PRO.
THYRIDES VOCENTVR, Swiwjfw.
βΐ^ φα cftptibusfmsin volutarum at^taÌfus implicà=»

tur ad S mmjculifommet^rofendent ah macoronit
fetundum antefagmentd cfdÌihrmentum imi fufercMf
vt itifubieRafigura vides j qmn'cfj. tantum νaluh errar^
^tfn^flante^jir'e tìo^nfciculi architeli, \mm exeni:·
f^m^cjuod^rmefle in Vortm^ tempio vifttur^m quo
frafupercilium fendent^imitarirnaiuerint, Sufercilium

nius ftifra, probe JcaU
pas\iàimus ^ fedfemé^
fasìnvetuiloteflofioà
timc· D. Comordw di-
iutuifi,(idSfoletiù Vm=
hncs \rbcm, \hi frceter
alla antiquitatis monUs
menta, hoFiia tria sjìJu «s
tur* v τ i s c a «
pi cardina=
les sintex
altltvdine
lvminis totivs dvodeci,
ma parte. Cmiimlesfro cardinatìs dìxit^
Opcrtet inquit jcctfos eoj quorum cardinibus, idefl cufps
dtbus inuertunturfores^ejfe aduerfis ex duodecimci pur^
te luminis longiores* Έα vero logitudo addttur^quod cara
dines in ccefi cauti infirioris&Jtiperions Imims veluti
infyminas immittantur* impaci e vs di=
stribvtiones ita tlant.
Impagesfunt regulne quce circmdant tympunu valuarL
tympamm mernmfirijhbrimaterimi panneìlum vo,

ϋιμιϋια et sexta parti,
lieplum dici coromcem imfag s arbitrmur ^ qua: omurt
menti caufi impgi adf ingeretur^frteterCymatiu, ψοά
fartemeffimpiigis (tnimaduertimus .Vfnrpatur cr frf
vox hki 17/edaliafigwficatwne,Cheloni(inm
qmt) Ref lum,quoi eÌì oferimentumfecuriculce,incluili,
tur^ Yulms quidem antiquas xreas vidmusmultas Ras
ni(e^T?unthei,ad iimina/defi infroMoBajUicX^ Dt Pf»
tri, in cedibus SanRomm Uadriani^at^ Cofma & Oaa
miani (quarum illa ohm Saturni, tHa Romuli ac Remi
fuijfe creditiir) fedfito quaff modoperfifias, Zj diuer^
fis ah his quas Vitruuius confìituit^ S 1 Q_V Aa
trifori s evtvraest. tìo£
ejì/etiiitjprtesqmtuor conduplicahiles, vi vtar verbo
ah yidoro vfurpatOj& remexprim'ète* iρ s a qve
forivm ο r ν a μ e ν τ a non
fivnt cerostrata. Lego cerCH
Ììrata,\tmtelHgìitur cerofirotiiopus/uiui nietninitViirti,
lib,it,cap*i 7^tdeH ramentisZT tejfeUis pìitorum cor*
ttuum cornpojmm^ vt Ìitojkotumjapidibus^ eademjigu^
rafortajje uppellare pojjmus hyaloflrotumopus ^ quoi
Venetiis conjpiciturvitreis teJJelUs verficoloribus inft^
gmtù&pitlum, xyloflrotuligneovermicuktumemm
hlematefegmento ue^quod Bononi^ in xde^O* Oominici
fulcherrimum vjdmus^opus Damim monachi* TÈ.aop€·,
rainterpiRurae genera nominantur*

CAP. SEPTIMVM,
Ì5(XVE SINT IMA CRAS»
e SIT VDINE ALTIT VDINIS
PARTE S£PriMA,Miratusfira

• fionjemel, cum Tujcamcolmnafit omniumfm^licijji-
w<(,winus^prtìhHSornutA^ ecquidfeftmumfartemaU
titudmis in ima crujjìtudine haberetjDoricu uutemjextà
tantum^cumpro gradlitate & teneriute^partes tempera
ri fileunt,idefl augeri aut minui. ALTiTyDO
TERTIA parte LATiTVDIn
NlS TEMPLI»

tiqua ratio erat columnarum dtitudims^ tertiapars latu
tuàinum delubri. torvm insvper
cvm apophygl Apophygii refirt Sco=
ticepartem medici infinorem^fi quidem in imojcapo ho»
minatur nut Βαβ vi hot loco, cum vero in fnperiori fca-
ψο dicitur^Scotia re^rtfipenorempartem^vtpiiulopoi}^
vocaturip & apothefts· Uuius libri cap.i: ♦ prò ipfo tm:i
tum conflexuitccepirr.us^nm ex conjlexìhus, còlumna^.
rum craffitudinem intelìtgendum arhtrmur^non ex C4U
ce autfummo ΑΓηα^αΙο^ Εί in aliarum columnarum di:
tnenftone cumfit cu limbo pars fcàpijn Ύ ψ ma fit pars
Bajis. plintho qlv ie est in a.
β a c ο ♦ Scribendum ejfe ^pro Abaco^ aut, qua eH
Alacus, qui rem inteUiget,fiicile iudicahit » a l τ e=
RA echino. Subaudi cum annulo vno*
tertia hypotrachelio
cvm apophygi. Scribendum cumA^rUn
gaio O· (tpophygi^quanpam ifìa erantpotiuspartesfca^
fi^uamcapituii* svpra colvmnas,

Ν A Ν τ V R» Tignis cóiunfiis copofttis quas euerz
ganeas ( vi interpretar ) vocat ΙίΚί » cap.J » IΤ A
SVNT COMPACTiE SVBSCVDL·

Β V S, Subfcudesfunt tabella lignece quibus inter β
trahei compnguntur, dicitur zrfineafttbjcus lib, IO*
(ap*lO*[edfroeaqucemolartiJfffltnet, ET SE =
c v ri c li s. NoHri ià genw fnhjcuàis temneS

concalefacivntvr et ρ v,
trefivnt. ProconculefiuntdiRum*ln hu,
iujmodi vitiìs Vnruuio indulgcndum cennmndumφ esh
Petiit enim a Ccefire,ZT hit qui ipfius volumina lefim
erantjVtβ quidparum ad artis Grammaticceregulam ejs
fet explicatumjgnofcereturfld autemficit Uh, i, capjt
traiectvrie mvtllorvm,
hoc loco fu nt froieRurx tignorii * iν e ο r v μ
frontibvs antepagmenta
fig a ν τ v r» Improprie vfus efi voiahulo an=
tepagmentorum^ prò ormmentis quibus^ tignorumfrontef
fmtoperiendx. svpraclve e a tym,
panvm fastigii strvctv=
ra sev DE materia collo =
C E τ V R. lieii opere ccementario aut laterculis^ ià
enim ftrudurce nomine figni^catur,vel Ugno, quod mate=
rinefiue materiei vocakilofirè inteUigitur, s v ρ r a
aveid fa stigi vm colvmen,
Columenefl tignum quodfummum totius culmmisfajlt»
gium occupata vi fupra cap. l, Τ E Μ Ρ L A, Tem^
ψΐα hoc loco funt ajjàmenta quie tranfuerfa fupra cante^
rios pomntur^fupraquos coUecantur ajpres ^ qui viden-z
tur ejfe oportere crajfiores qiùm lattores^ quod eoru prò»
iecruraSjdetjticulorlirefirre imaginem dixerit* Saibat^
^denticulucjportere^itudmi'sjm dimidimpur:*

tetti balere in fronte. Inffqer ajjeres pnmtur teguk vf
excap-z.hmuslibridocemur. VT STILLI»
CIDIVM tecti A Β S Ο L V Τ I,
TERTIARIO RESPONDEAT,
'Meritarli vocahulo^inteìligmitscumtranflrisligm qua
à tefii culmine ància in vtrmf ktus ^ a ca^reoiis o· cos
luminari columnafuftinentur »

FIVNT AVTExM iS D E S ROTVN»
Γ Temploram q.ixnqudm aliafiunt quadrata, dm
cxagm^^alia multorii angulorum * Coeli naturm imitas
ti veteres^mpr.mis rotmiisfuni Mefiati* 'Eorum, qm
fine cella funt [ed columnìs tantum circumdlata, mono»
pera iicuntur^qux ceìlam habent^periptera vocantur »
INSVPER STYLOBATA COLV«
MNiE CONSTITV ANT VR» Scrihen-^
hndum inftiper Stylobatas. ΌΥ Ο GRADVS

ET STYLOEATìE ab imo con,
STITVANTVR. Atquijthro tertio dixit
portere jierigraks impari numero^ [ed fortaffe, ibi quod
feri oportuit^oc loco quod eius generis (sdif erat proe
frium^docuit, DIMIDIA ALTiTVDO
?ΧΛΤ TholI» Tholui fj? dias tefìudmii

vmhiluui jiieH \eìuti fcutuminmedio teffo^quotrahei:
cmnes conumìunt^ vbi donafujfenàehmtttr^auttore Ser^t
tiio Rneid^O^-Yarra Uh Je re rufitca, 3 y ♦ de Orx
tiithone loquens, Tholum dixit (edifiaum rotmdum cos
lumatm,duplici colummrum ordine^ inter quas retibuf
fro farietihusohieiiis^mes omne gcnm, ftiaximeqj can^
Utrices nutnehiintm. De Tholo multa Ymvml^haua^
rinus,& nos àxhu Q.y anta habve =
ri τ in svmmo capìtvlvm, Sem
leniH quanti^Su-pra T!heium(mei Interna appeìlant^ltitz
li tribmamjfiebatpyramisfifprafyrmidèj'os addehus
tur^quod qiMdantenus imhatus efi Bramantes Remis^ in
isdicuìa -perifterct in mente Aurelio. D.Petro dicuta
σ τ inter dvos lvcos veio:,
vis, Hoc Ouidtus FaiìUih.J. Sacrata quod lUis^
Templa^utant lucos- Veroitis ante dues*
Έrat id templum prof è afylu tnter Capitolimi & arcem
tarpimi. argvtivs, nemori
dia ν Locum hanc tripliciter intelligtmust. Aut
enimTemfium jmtin luco qui mfuburlano agri Tu^
Jculani colle·, qui Cerne appellatur^ Otancefdcratuifuit
vtfmktPimus'lib.ì c.capMtmo^ Aut qmd multi^
crnumentìs mji^nein Aucv.ttno monte (qtiéjjlms omnii
generis plenumfuijfe coniht ) Anciii Marttus coUatis
ab vrbtbufpecmns extruxk commune l^onmìts<is· La^
finis auft.B'wnyJ, HaliCimu lib*} ♦ Vuit & Tempium
Oiim ?« luccpropè Ariciam^de quo'Vìrg,S.neid,7^
TriuiiS tempiejiicisipfacratis^ athenis in
ARCE Μ ί Ν E R V jS* Uennmt in Vrooemia
hhj' ΐΜίί: Aiitemid Tmplm ad Acropolm ^^curante

Pericle cmflruiìmi ah lÌtim Archite&o, auB, Strahch:
neMbìto tiono. ΈΤ i-n attica s vnio
ρ a l l a d i s* Sumum ^romontorium Attica *
AufÌ.cl_:Curtiolib, io, & ScholiaHeCallmachi in
^ymaOéU^.firieter alios mm Homerus^€r Anfìofha^^
nes in nuhihus ^ψ^ο]! iicmt.Smiaès aiu

ltitvdines a vtem ea^
<ί rvm sic svnt expli»
c a ν d Altaria^ro lì^omm natura,
mSìontitefJmtexcelfi /luthumiUa conìlituenda^J'pet
Bare vero omnia ad orientem oprtere O"J":nhit hoc ca^.

onstitvervnt
q_ve c vb vm, ccxvi.
vers.vvm, Cuhushic,ex
fenariofit^ qui fe multifltcans^ effidt
fu]^erficiem qmdratamCubi ^ ideil
triginta [ex ^ Barn autem Senmui
β multiflicauerit^cietcuhum.i i c*Cubus dicitura
Tejfera aMartiam lih^Arìthmeticx * EumJcribit Tir
rniEUs Locrenjis lihje mima mundi (vt refirt Reuchlia
nus de Cahdifliu lib* i.) ex Tetragono ngfd,fohdif=
ftmum & fiahiie omnino corpus/ex quidem latera, otio
\erò (tngulùs habens, Eius ν erbafunt* e'jt TO τί-
'TfccmVci) r»!/ κΰ£>ον lcfjoALQ-m-uiv

rieci in clvadrato,
• AMPLISSIMIS et DVPLI,
cibvs p0rti.cibvs foi
ra constitvvnt. gricci quadmió
Joro yji junU Itali ohlongo, vtifori Utitudo duaslongi=
tudmis tcrtias haheret. ^go vero non mprchauerofi du^:
p/cf erit longitudims ad Utitudinem* g l A di As
toria mvnera in foro
Ri» V eteri injlìtuto ,mmera gladiatoria inforo cedi
fiutae^Uè^excap^ì Aihj 9*'Plin*^f<^oniol?ediano,^
smonto in c> Cfffare, didicimus μ e νia ν a
Q_ve svperioribvs coaxa*
tionibvs gollocentvr. mi,"
niana funt frotecìce proieffx ue fergulce,diiìé à Mmo,
quicumdomum quam habuerat ad forum ffeRantem^
excepta vna columna vhidijfet, tigna froiecit^atf tahux-
latti c6fìruxtt,vnde ipfi & γoβéri^glaàatores ffeflariti
■^u^^AfeoniPedtanus^Sext^Pomp*^ Perphyrio.Coà'::-
xatiónes aut dixit frotabulatis,ab axibus,ìdefi tabulis.
colvmn^flc svperiores clvar
tà parte minore s q_.vam
in feri gres svnt consti-
t v e ν d i5 ♦ Rie de cràjfitudine loquitur, quan^
er eaniem mionem in altitudine fe':jm oportet ♦ v τ
in arbori β v s teretibvs^

148 gvu.phil. annot»
λ-β ι ε τ Ε,. G v-f» r e s.s<0, ρi ν v, co»=
, trailau columnuYum duÌìa efl λ, mj^centihus ctrbofibus^
qux iàrniices o'cJfiS^finfimfefi contrahentesfrfligìans
tur. β a si ìm e a:r y μ loca a d=
ivncta foris» Regie domus Kafilica
inkr^retcìntur, vi màeituffuiffemiiòloiif^quò conue«.
nkertt Prmdpes iiiì ius^dkétfMm, pfte^ ai viMitum e/=
fetXήhwril,etìΰ'Bφ<icaίhegociatoribuscejfijfc, Tri«
bifidi magjirAtihiis relicio, vt mx i^Yitrumus rei
firL Si itbet legito de hae re EaptiHam Aiberium de.re
^Jificatoria Uh.7* cap^i sin avtem
locvs erit .amplior in lon^

5 x τ r e μi s · c ο ν s τi τ v a ν v r, ·
ΈxiHì:tloώdcidi<ίίfuiJJe amhulationesfecmduTrihui:
nalp'crifHerfiSj vbi ìlh^totesCaufidici etim ver*
firentur, diuerfisj'cilicetaporticihus^.'EaraàmhHlatios
tìm yocat Leo Albertus Qaufidtcamj vtfortajfe m mas
Ul·^locolegipojftt, cjujidka inextremif confìitmrt::
tur, Mtfubaudiatur^ambulationes ♦ Di chalcidids nihil
apud diumJcnptorm legére memitii ♦ η a β e na
tes post se parastatas.hoc
loco foflpmntw * Sunt alias γαηβαίχ plee qmdratx
aut lapdcs pilarum modo ad colmmrum ktera Jpp^t.
ti^vul^pilaHrat^ dtffie^fromiiientibus ipfis colmmit;
fartibusdmbus^mt fecundumalhs parte jblmmoioβϊ
medm v η e mi cy gl i s cη ε ιίι,-α t i s
ilinore g-vrvatvra - por»
M a τ v Μ. Beriphrafts eH arcus circuii, eum no»
φ. integer femidradHs, fedflexa eo minor lineai,

TRAEES E verga NE Comp&U
Uffipems vocauit, ìdeHtignis ìunitis compaÌìaf, nifi
cui magisfUcebit ajfabrefaffai, quoà Gr(vcis

fitaccuratefahrìeatum. et plvteorvm
col vmnarvmq.ve svperio»
R VM DISTRIB VTIO, Vluteifuntfupe^
riorm ah mfirioribus (olumnìsinterfiptii,viratilo ante*

rarivm; carcer, cv=
« ria, foro svnt con =
i v ν g e ν d a, Canerim qmd ad no =
firum tempuspertinety dm funt genera. Vmm quo cere
Alieno ohnoxii tantìfper detìnentur, àmperfiluerint^
aut parum excuitis mortbus & petulantes^vt ah inita vis
t(e ìafcima^O· fetulantta éTterremtur^àetmcntur, AL·
terum quojlagitioft & fcelerdti ccercentur ♦ I/ qmmodo
extmi deheat, docet Leo Albertus lìb,^. ♦

coronis ex intestino ope=
jr-e avt albario. Coronai prò coronu
àhus integris dixitJdefipreciniÌiombus& veluti traf^
uerfis cinguìis quihusprceànguturfarietes^ne vox priufi
quam ìntetteÌìafit dijjipetur. Badetn raùottepalpita ir
JÙggeHaconcmmtum ohtegimus ,&hemicyclas feàes
doriinTmplis. Itìtf pracinÌìtombus ilhsfiehat ve
vox non elahereturjed veluti repulfi cogeretw, σ ple^
»ior confirmtiorfjieret * Alias corona ornamsntum e fi
camerx^vtlih^j^citp*} ♦ vndecoronarium opuseiujdem

vdorvm spictationibvs
i eligendvs est locvs thea=
τ r o, SpeÌfaculorum loca triplicifuerunt
ùpà vetcres di^erentia.. Erat enim Theatmm veluti
^ars circuii dimidi(t,Zjr eo mfius dimetri quarta pars^
β modo hemicycli cornm reiìis er cotequabilibu.; lineis
froducerentur^ nm cumfUxispofi femicirculum Itneis
vterentur^ex integro circuii ambita quartampartm adis
mentes^quod reliquum erat, Theatro dabant » Theatrum
autem non conHitiJfe filo hemicyclo, zj forma ipfa mi::
mf arriderliAmphitheatrorum, quee extant ouata
Romi^,Otriculi^Verotìa^Nemaufi,Areiatii,zj· aliislo^
cis ^f^uneprobantjn eofiebantfire ludi Scenici. Ouox
bus 'Tbeatris iuncìis captum eFt ceiifican Amphithea^
trum^ad ludos magis gladiatorioszs" conclufarifirarum
xenationes, Q_uomodo cantra beìluas decertaretur,j'cri=
hit Cajfiodorus Variarumlib.S'.qui auRor quia non
omnium teritur manibus, tr ab alio quem viderm^ ratio
concertandinontraditur^noneritab wHituto almum^
eius verba adjcribere, Primus (inquit)fragili Ugno con-=.
ffus currit ad ora belluarum^Zj· iUud qmd cupit euadere,
magno mpetu videtur oppetere^ parif fi curjii fifiinat
^rxd^tor,^ prceda^nec aliter tutus ejfi poteiì, nifi huie
quam vitare cupit occurrerit. Tunc in aere,faltu corpoa
ris eleuato^quaji veHesleuiffimx^fitptnata. membra
ciuntur^O' quidam arcus corporeusfipra belluam lihra=
W, dum moras difcedendifrcit Jkb ipfi velocitaifiri,
m dijcedit * Sic midit^Mt Ole magis p<ffn mitwr vidert,

ψΜ probatur illudi* Alter angulis in qmàrìf^ria mundi
di^ributione compofitis, rotabili velocitate prae^menf,
non dijcedettdo fugit^non fe lon^ius frciendo difcedit, jè=
^uiturinfequentemj foplitthusjè reddens proximum, vt
ora Mìtit Vrforum. ìlle in tenuem regulatn venire ftifpes
fus^tnuitat exitiéilemfiram,^ nifi ferichtatus fuerit^
nthlvndeviuerepojjìtÌtajuirit, Alterfe gefTéili mu·^
ro cannmm/ontra jcÌUìJjimum animai, ericii exemplo
receftatus^includitjquìfi:bito in tergusfuum reftigrens,
Ultra fe collecf US ahjcomììtv.r β cum nujqmm dlJ'ccβ:rit,
eiui corpufculum non videtur, New β cut ìlle, venietìte
contrarioreuolutus inffhxram^naturahbus definfitur
aculeisjic ifie confutili crateprxcintus, muniticrreddi^
turjragilitate cantiarum. Alt tnhus^vtitadixerim^diz
fpojìtishofiolisyparataminferabiem prouocare frcefus.
munt, inpateti area cancellof.sfefofiihuf occukntes,mo=
do facies,modo terga monfrantes, vt mirm ft euadere,
quositarefpicisper Leonum vvgues denteff volitare*
Alter lahenti rotafiris offertur, eadem alter erigi tur vi
fericulis aufiratur * Sic hcec machina ad infidi mudifors
mata qualitatem^ifìosfcepe refouet, illos timore difenili
tiat^omnilus tamen vicjffim, vt deciperepojfit arridet,
UaElenus Cafftodorus amphitheatrales ludos exflicuit.
Amphitheatrumpofiquam in oblongamformam traÌìum
efl,Circuì ccepit vocari a circuitu diÌìus ad ludcs cmru-.
les,curfns,& mumachias. De arci vero raticne qui vo=
iet intelltgere^velim confulat CaffioiMbrum tertium vas
riarum, IN Q^V A S INSIDVNT AV,
K-ARvm FLATVS* Q_mef(entìum v attU
torm corprm facilw^erfiantw vitiofis^'ij infdukiz

bus vetitis fatétef ven^, D E F VN D A Τ I Ο Ν Γ^
BVS itDIVM SACRARVM IN
TERTIO LIB, EST SCRIPTVM»
CAP. IIL PRiiGINCTlONES AD
ALTITVDINES THEATRORVM
PRO RATA PARTE FACIEND^
VIDENTVR> VrcEcìnFuones hoc loco gradmn
fi^eriorum ah inpnorihus diwfiones* Tote enim gradai
tione in partes tres diuifa ,ftngults dimjìombusjiehat gra
dus duplo ccsteris ìatior, Altitudinem ohfcunusfignifit
cmt Vitruuius cum ait^ PrcscinHiones non ejjè ahiorei
qaam quantaftt itineris frcecinfìionis ÌatUudo^ ideH in^
teriefras veluti graduum rejru^iones ir areolas, altios
res ejjè non dehere quamfint Utce,Latitudini! nonfinit
rationemfedfmjfeem qua àixi animaduerfam eft vfs
temmonumentisi VTl LINEA, CVMAD
IMVM GRADVM ET AD SVM:s
MVM EXTENTA FVERIT, Hic li^
neaprojuniculo accipitur vi lib. 6 ^cap- 9 Mjih. 3. cap^
<} f Vtitur Plirtius lih^i 1 Columeìla alicubi*

DIRECTOS ET SINE INVERSV,
il IS F A C ί E Ν D Ο S^ Sineflexu, ne in angu^
lis dm iiuertenium&jleFtendim f/?, quando èfpeRif,:
culis defcenditpopulus^conJÌuentesfe cSprmant, E A
MOVETVR CIRCVLORVM ROc
Τ VNDATIONIBVS INFINITIS,
Confirt vocem cum orhihus xy circuiif, quos vnda iaRo
lapide reddit, Vhilofophue ìfìud quidem * DIESI
AD CHORDARVM SONITVVM
CLARITATEM PERFICIVN»

TVR. Oiefts^intelìigiturfhtm qum fontìs
ψ€ϊαγι hoc loco frofonitunm quoim dijcrimine^
Kaptefroxmotnhumonico prò ^urtatom parti, Bt
Oiejim qatiem Fhilolaus ufui Boethiu hb,Mufices^ f »
altfpaaS quo duobus tanis rnator efififquiàl
ter a profortio^efi hemtonium mìms^cmus àmidiu voa
futur Diachyjma (Cyuc^nf in «quas iuas fartes diuk
■dinonfotefireìffci ccntìneittOiefisJfipra tru co»
matafire hnidium-)Hetmtoiiiim aut mam^quce Apo*
tome duitur/jì hernìtomum m (omnate^ inJufeqarUen
tep-o^ortione objèrutttum ♦

C A P, Q.V A R Τ V M,
Τ EIVS DIAGRAMMA SVB
e S C R IΒ A Μ ♦ Oiagrmma iefìgnatios
neni,iejormatiom^ dejcriptii'mmqj jì^nijkat.
yim aut eoi Uiagrmmms vf aiiarum ommu fuus Vie
truums follieetiir^iiiaurmpimuSjnm qmdìt locanda
Vtronéìi ndditiì eH (β modo eius ejì qmd exiufim cer^
tiitur) vaio non cmt, vi reiiqmfirè cmnia. Q^uin O·
Vitnmus iffi (ibi aduerfabitur ji quidem mlgatm &
recieptam rmnemusp:rifairam^ vt fine c0ntrouerβ<iJβt
hot &feqHenti cafite aliquit mutare necejjàriu^ V Ο X

enim mvtationibvs CVM
flectitvr, alias FIT acv.
τ a, alias G r a v i s. Som quidem gra^
uUatmferi cum ex intimo quidam fpmm trahtur^
Aiumen yerò^exfiperf.aeoris ermtti, auHor eH Mar,
tWCapellalib.p. E q_.vievs vinvs
habet effect vs continvas
tos^ alter DISTANTES. Mm

tianuy iàm Ith.eodem^ideil de Muftcajriplice voiurets
tionem ejfe fcribit, Continum^velut coUoijuiu, Tsimfim
βαε ViitHematìcm^quàm modulationeferumuSjQ· tnU
xtà^qua caminaredtàtun Vide tn Boethiu HhMufia
I «fiip»! l.nà lib*S*fAfA^€t,i*tr((ditde vodbus vntz
finis & no vnifonis. IΤ A Q_VE INTERVAL»
LIS EA CVM VERSATVR. Internila,dicun.:
tur dìafìemata^dejì vocisjfadaqmhus acuta & grauis
includitur. q. uemadmodU aut ex eisfìuntj'yfiemtajitit
hxc ex fh'hotigis,qui elementcru vice in muficafun^tur
auÌÌ-.Adraflo Verifatetico*Q_uod vero tm tantn modUs
lationu generum memmit VitruJ^amonix Chromtis et
Viatoni^idfidt^lurimorufententìà fecutus, Ne Vapps
er Cìeonides m:xtu addiderunt vel comune,hoc quideex
infiikntihusphthongis,ilIud vero in quo duo aut tria ges
nerainejfent^ DISSIMILES SVNT TETRA»
CHORDORVM DISPOSITIONES » Έχγοηιί
Cdpella Tetrachordu quutuorfonorU in ordmepfitorum
congruentetyfJumcomordìam. diatoni, dvo
svnt continvati toni, tertivm
hbmitonivm. Hoc demii veruefijt ah Bemito,
moimipes,duostonosfuh^ituas* sonltvs q. vi
griece πθο'γγοι dicvntvr in vno
q_voq.ve genere svnt decem et
oc τ o, vkthongus quid ejfet,varii tradiderunt* pio.
lerriixus volumine de mftcafcnù effe ait vnU sir eundem
tenentem tenorm, Interpres Porphyrìuf tradii ejjè
Jhnumfer vnuedufìiitencrem.Bacchiusintemalloruniis
mmum, Kriflides Q^uìntilianus minitnu vocisfer fe elcm
AriHoxLms cajum vocis moddatilìs ad toni vnii^

tuìfifragantur Pappus & BmmumelBryemws^ nam
Thrajylo & "Hheoni eflfenftbilis infìrumeii vocìi enlau
mniff St Antiqui-phihongos fepem fìatuerunt^Ueptachors
dm Lyram cópnentes,\t refirret Lmamhypate^Merx
curiump{trhypate,Yetierem hyferfarhyfisteqii(szj Li,
chams^Solernmefe, Martemfaramefej lcuem parane^
if, S^turnumnete, 'Ntcomachus inharmonices Έηάίή-
àio contr ano ordine emmerat ^ O· fìanetis àìHnhuitMt
βιfummsthy fate Saturno^ & ima nete Imcs duata.
Ahi qmniecm vcluermtjdiiphthongorujdesìfonorum
qui apteZJ (uratÌone modulationem cofonerent ijjè de^
cem & offo tropos tradiderunt^ijuarii hic Grtrcai appeU
lationes Vitrmius poniti Nos^uomdo latine dici quek^
O" adfrala mufices nofln teporis refirri valeat^ex Mar=
tianijGaphurii^Petri Aronis & diorù Muficorum quos
vidimus lihrisindieAhimus ^fi prm monuenmus exfen^
tentia'Frandini Qaphuni claues ejje νι^ηή duas/u lo»
(innes'Pontifix,xxn^& Guido Aretinus ( qui vi refirt
Andreas Qmthoparchuipritnus ex hymno^O* Joannis
Baptiìla [ex illaijyllah^s, Mt.re^mi.fa.JcLla* Muficis
cofonàtiis cóuenire perfendit) viginti tuntu velint^Certe
loan,VroJch!Usfideshisliteris^r.bM,0pÌ ^ccM.et
ee* inftgmtas antiquis ignotasfcriUt, Ne^ libet recefere
dia qu« dehis tradùt Berna Clunincen AbkO,Berrtar
dus khh.ClareuiiìIefis/iuis meus^^uis dii lontenaium
futetj loan, TinÌìorMhris oh de MuβcaJcriptis. Ante
Ola dicimus nóejfe cw cÓ^rrepojJimus noHrarufimmà
imà,idefi, ΈΧΑ^&^Ο^νΊ. deinde nóejp eundem
crdwem, C^uid cut» quo conueniat^ deβriptisnoftrorurn
nmeris wteUiges, Itaque indpiemus à ProsUmhanoa
meno Tro^orm ^rmus p· infmus ίβ*

1X Oecem zs feptem ^héongis ( Vroslmlmomenos
enim in Tetrachordis nonrecifitur)cóiiituuntur Tetri»
{borda (jum(pJìy^aton^mefonJynemmencnj Oie'^ugmex
non^^ hyperboleon ♦ Q_uce cum in trìhus modulationum
generìms^ hamonico, ehromatico, & diatonico, duolm
tonis ζτ hemitonio perficiantur ^ dijfimiles tamen habent.
ìnteruaìlorum dijpofitiones * 'Primum quidem ab hypate
hypatori,adhypaten mefon deβgnatur^ Secmdum ah hyx,
fate mefon ad mefen^TertìUm amefe ainetenfjnmmez,
nonfQ^mrtù àparmefe ai neten iie'^ugmenon^Q^uins
tum à ncte d-e^ugmmon ai nete hyperboleon* Ea autem
omnia in haìmoniafimi duabus diefibm& dttono^ln
cbromate duohushetmtoniu ti trahemitonio ^in diaton
tiojiemitonio er duohus tonis ^ Ita magnitudine quidem
feraquanturfed intermllorum iiHantia/unt diffimiha*
in pi a tono vero tonvm. In
manufcripto exemplari quod Bononice in* D* Sduatoris
Bihlwibeca vidmds^ defunthcs quatmr dtfiiones^& ree.
fiepidem* Barnjcriptnrmfe^mtur quidam coiices^ipt.
" ftimprejfi*

e ρ A S ο Nt IdeH itafiibricatafint vafa^vt
collocata cum taÌlafuennt, r^ddant fympho^
rtiarum differentias omnes^idefl,OiateJJàron^ Oiapcnte,
V'^pafin/Diapafin O* Oiatejfaron ,Oiapafon& Ώια::
Disdta:pafon,iàesìratione interualli fcfquiter:^
tififfef^mltera^duj^U^duplafej^mtertia^ dupla fefijmaU

ttrUjliioàru^U, Hi/ feptis clauferunt Pythagorici vocum
(oncentum,'Q^uicqHid fnpa ejJet,piUuerunt jlriiorem
ejfeveriusqum condnnamvocem. Vide Boethiumlib*
de Muftca. I. et Vlutarchum, nmi recentiores haud in*
fette difùiapafon cu diapente addiàrunt^ideiì nonctm de^
cimam, (Okteffaron enim ψαηαηι \ocant, Diapente
^utntam^ Oiapafon ocfamm, Oiapafon cum Diapente
duodedmarn, Oijdiapafon qimtmdedmam. Q_mn fum
natura comparatumβΐ,νίνοχ hominuhaudfirè ad diSa
diapafon mtendatur (fiquìdeminterfe 'uantuaut interim
di aut deprimi pojjunt^expendatur )fiàtbus adieRts ad
vi^ejmufn vocis gradum progrejjòs^tttf adeo ad trifiia
fìfin vif^fimumfecmàum gradum^fenfu nec quicquà-
eatems redmante,tradii Έrcfcl·ius. Addamus & hoc ·
auctarii vice,OiateJJciron,reafere fonos quatuor^ fpaci^
tria^tonos duos 'Cr femiffenì* Otapet -fonos quincfi^j^acii
^uutuor^tonos tres &]'6ί?ίψ'έ·. Oiapafon, finos o&v^fpa-
dafeptem,tonosfex, Oiapafon & diateffaron,fonos vh=
decm^fpada decem^tonos oìlo & fentifse * Diapafon &
diapente,fonos dupdecim,spada yndecm^tonos muem&
femiffem. Oifdiapafon,fonos qmdicimfpma quatuor*
decm,foms decem. SVPPOSITOS CV"=
NE OS. Hoc loco cuneisfirreisaltis fempede fusii^
nentw ^rea vafa, proxmocap.cundfmt Theatd gra^
duum vhi fedent fpeÌlatores ordines qui diriguniur in in^
termllis diinrulinearuma centro ad drcunfirentiam cu-
nei modo dutJarm ( centrum hic prò OrchePira putiffe
medio acdpimus.) SpeBantur autem a fumma gradatiox
ne ad mi. Inter cmeosfiebant itinere^ id nos ex Thea=
triMMarceUi .chnographia animaduertimus ^ ttamVis

trmìus tradii à pmnBionihus itinerihus alternù cuneot
iefcribi oprrere^ vt quemadmodum funi frescinihenes
treSjfint & cmeorum genera tria^cr eas^alterna & non
dìretìa. vtlea echea, IdeH Sonimrn
& Troporu diCcrimma Ola decem & oÌìo. q_ v a rs
Ta diatessaron, ad NETEN
synemmenon, Hocfrlfimefi^quitreeic*
fmgendadiffiodiatejfaron* vt ab cen.
tro profvsa se circvma.
g e ν st Uuc^ertinet quodfcribiU^ de motione
vocis ai drcim. tactvclve feriens
singvlorvm vasorvm c a.
V A* Exifhmauit AriβoUProblematonSeRme^ιu
non parum ad vocis confirre confonantiam ν afa vacua et
futeos ^Vitruuius ingraduumpracinihonibui quas dia
ximus ejfe tres^ (Siquidem magnafunt Theatra) toiim
dem cellarum regiones conHttuit vbt collocentur vafi in*
uerfa quoruprcujjìone adfpeRatorum auresvox vege=
tior/larioratfjuauiorferuemret. Basregiones intrcs
decim ceUas diuidit eequaiihusinteruallisjex hinc atque
UnCj^ vnm mediam*lnimaprcecinffionefonunturvaw
fa qmrationem habentharmoni^Jhec modo* Incornmm
ceHis collocantur qucefonitum habetit Netes hyperboleont
Subfeqnmtur vtrinq} quce funt ad 'Neten die^ugmenon
intermUo confonantite Oiatejfaron, Intertiis ceìlisfunt
quce ad Neten faramefett ,mteruallo item OiateJJàron^
Q_ucefmtin quartis^tonofoimodo difiantzxJtintNts
tesfynemmenon, In qmtìs celìis funt ad mefen intera
vàio Oiatejfaron. Infextis cellis ad hypaten mefon,itcm
Oiatejcfronfpacio. In media (ellafunt adhypaten hy.

potori interuaìlo Oiatejjaron, In mediapreemiìioneβηΐ
' ναβ chromatos* Collocantur autem in areibus v<tfa φ<α
βηί aiiparuMttenhyferbclecn. Infecundis celli: ad pa^
ranetendìe'^ugmenon fyucio diatejjàron , ί« tertiuaà
faraadenjyttemmenonjfacio dta'pente. Im quartu ai
ìuiÒAnon mefon ,mteruallo Diatejp.mi. 1« qmntis ai
Lichamnhypatonj item diatejjàmi ♦ Jnfextis aàf^^ra^
tne[en,quoidpYaneten hyperh.ùeoiì diiìat diapente^ZT
f(iranetetifyriemmencn,àicite£ciron * In chrmatis media
cella milaβηί vafi, quod à Ltchmohypaton ad proslài
hanomenon,aut ai aham ommno decerti ér oBo vocìi nuL
lafitconfinmùa^Suntenimhemitoma tantum duo α
tonus. Intertiaprarintrwne coUec anturi φ diatonLIn
(ormbus quidmcaquttfunt adparaneteti hypetholeon»
In ficundìs celhs ad purmeten die'^ugmenon, ffacio
OiateJJàron ♦ 1« tertiis ad paranetenjynemcnoti^diaf'éte*
la quartii ad Lichamn tnefin,diateffàron. In quintis ad.
hichanonhypaton^diattjjaron·. Infixtis quce ad prcsia^
hanomenon, diafίJβron . In media, quxfuttt ad tnefen»
Q^nadea adproslambduomenonhabet conjonantù diHs
fajònp ad Lichanonhypaton diapente Etsc e^n jcnf^
vi locus apud Vitrmium tnendofus emendaripojjit ^ cus:
ius ms reifihmonmt^ne quem laudefua defraudcm^Lu^
douicus LucemuijSnr liherdihiis.dìlciphnij prffter medis
(iriie perit:m eruditus,cmq) tantunifimper tnbui,quandi
tum homifjì nemmijeo erat morwn Cadore, ea ingentiJoei:
licitate eo mdicìo vt acerrimi cu^ aquari poffèt, ami^
iìtiaquidem nejcioanhabuer-ini parem neminem^quoà
tamen nolo teUmoma hac in re eleuct nmm ^ S.emci aut
iìntaendm eft^eos tro^orum qui LUhm etparaneti^ dU

'cuntur,in chromate dici etim chomaticas, er in Oiato^
no,di(itonos^ d uod traditBoethius UhMaficae* I
ZZ^ IN TERTIIS DIATESSARON
AD CHROMATICEN SYNEMME=
Ν Ο N+ diatejjàron/eddiapente efì confonantia»
ET AD CHROMATICEN MESON,
D IΛ Τ E S S A RO N. Pro mfonJmbendimJy=
tìemmenon*Alioquin Vitru,twn fatìs mderit* Τ E R=
TIIS DIATESSARON, AD DIA=
Τ OMO Ν SYNEMMENON. Imm dia^
ferite, non diatejjàmt, MVLTA THEA,
TRA ROMi£ CLVOT ANNIS FA=
C Τ A* 'Theatr4 ex vetere more^lignea ac temprstria
frimutnfiehantj-pofì etim verfatilia^ cuiujmodu C* Ck=
rionem in funebri -patris mmere fiajjèj'cribit P/w» Ub^
3 ^.ea-p^i itVoileaUpdeccifo & marmore extruÌia
funt^non femporariit mora verm cstermtatis deTtinati&^
ne,vtdicmcumPlimo* '

Vie DISIVNGAT PROSCE,
q NII PVLPTTVM, Vrojcenium,au,
tiare Oiomed^eHlocus ante Scena* Q^VOD
OMNES ARTIFICES IN SCEN AM
DA Ν Τ OPERA Μ. Secus apudarcEcos,apuÌ
^tfosjcum γήίψϊ artificesfer Orchefiram peragantβα,
foli Tragici & Comici fous in ScÌniiprxiÌAnt aiiiones^
•Ei? autem Scena vi Caffiodoropkcet variurum ΙύίΛ ♦
jrons Theatri^ideβ ea Theatri prs pae ah vwo eius con

NUad alterum cum coo^ertura ducebatur ^ quòd feret
Theatri, in hemicydifireformum. Erf aut verftÌufuit,
quumfubitò tota machims quibujiam verteretur Q· alia
^itlura fadem oflenderet^ aut duthlts, quum traiìis ta=
hulΛtishίίCίttφίL·cf]^Mes pSlurX nudaretur interior
Auffor Semus lib^} .Georg.fed lihet Ca^wdon verba
de origine Theatri adfine ^juntautem ex Epiìola ad
Symmachum^ Cum agricultores (inquit ) firiatis diebus
[aera diuerjts numtmbus per lucos vicojφ celebrarent^
Athemenjèipnmum agrejle principium in vrbanii fpn
itaculum collegermtj Theatrum grceco vecabdo, vijòriiì
nomiriMteSjquod eminus aflantibu! turba conuemens fine
eliquo impedimento videatur* Freni autem TheatriJcex
fja dmtur^ab vmbra luci denjiffma, wbi apajioribus
òoame verno,diuerfiifoms carmina cantabanturJiaÌìez
msCaJfiodorus. EX Τ RE MI DvO SPEì
CTABVNT ITI ΝERA VERSV.
ϋ A R V M. Verfunefintvbi vno latere abfoluto in
aliud dejieffi necejjè esì. Sic ColumeUa hb.t,cap*iJe
luuencis arantibus loquens* Sed nec in media parte ver»
furie confifiatjO· paulopofl* Cum ventum erit ad verfu^
r.am m priorem partem lugum propdkt^idefl cum ventum
erit adextremumjulcum ts refletìendumerit^vt alium
'projdndaf. Hoc vero loco funt porticus a Scena ad Thea
tri cornua duclce non quidempertinente!, vti in Theatro
Marcelli obferuatum vidimus^quàquam in eo quod Polir,
quxvrhseiì Oalmatix, cernitur^adipfa cornua ita prò*.
currunt,vt liceat ipfum Theatrum plano pede ex eis Ws
gredi, NE MINVSALTISINTPAL.
Μ Ο Ρ £ D Ideiì viginti digitisjiuepalmu quine

RCHESTRA NOMEN A SAL
e TANDONACTA. Orcheflram^ab
[alto fiue geilkulor di,
ffam, hcunt ejjè in medio Theatro, \ibi funt iefognata
Senatorumlocajfroxinio caf.voluit » Id quide afud Rì>s
tnams.Nmlulm'PolI libA^cap.^.chori àuit effe
fro^riam^vtScenaatiorum^ ET CLV iE
CISIO FVERIT. Saihemkm ,quk. P0=
DII ALTITVDO. Podium^ menìanorum hax
hetfpeciem/uiuspars qace magis prouehitur^pulfitu esi,
xelutipergulacjuadum. CVM CORONA ET
L Y S Lyfim & pulopHvndm, prò eodem àiiìa
exifiimauerìm, nempe prò [ma reti a aut imer[<, ideU^
gula ree!li aut inuerfa,(vt Itali vocant) quce corotix ìm^
^oni[olent^zj vndam imitantur, hocefl^vndx iniiar,fu
mojce funt, Sed in coronis quxppra Zophorum conjìi^
tuuntur^nmqùà nifi rcHcefimt, Inflylobatarum autem
toroms^imerjce aut etiam réfìce. In Stereohatis,qu(E baf^:
famenta vocant, animaduerti nifi imerfas coUocari ♦ Fu
gurasfubimxi^ re^a, inuerfa.

ϊΥί GVL^ PHTL. ANNOT,
PLVTEVM INSVPER CVM V
d a. Pluteum monui ejfe quo ìnjèriores colmnce afu=
ferioribus fim^untur.Uoc autem loca vti lihA^ca^A*
^ro podio difium fi?, vtvel bine Vitruuiusnofìer qunn^
uis άοίϊιβηιο leRorì negoàum^cerepjjit, quòà eodem
mcc&ulo dimfis in rebus viatur * DIAZOMa.
Τ A^ PriScinÌtiones esr ν eluti tranjuerfi ànguU, idejl
ìnterieÌÌas gradibuf areoUs, ITA V Τ I Μ E=
Dli£ VALViS ORNATVS^HABEANT
A V L -ffi E. E GI ^ . Trium valuarum, media
J^xmK^iov, aut oi K9f cv!Ìb|of à Polluce dicitur*
SBV DEORVM ADVENTVS CVM
TONITRIBVS REPENTINIS,
Q_uce ad hocpertinentfunt triavocéuU apudpollucem
lik4-*cap,i s>* Ho\9ySoVy vnde Dii efublmifnpr
Scemm apparebant, νχξοωνύσν.ο'ΤΓ^ον, alta verfa,
tilis machina inHarj'peculie^ ex qua fulmina lupitereion
CHUhatWjB^oymoVy locuspojl Scenam^inquovtribuf
(alculis confirtis σ per cera verfrtis, tonitrusfmilitu^
dinemimitabantur. secvndvm EA LO.
CA VERSVRiE SVNT PROCVR,
R E Ν Τ E S» meloiHTOi a Polluce vocantur*

ENERA AVTEM SVNT SCE«
g NARVM TRIA» CLux fequuntur de
trihus Scenarum generihus^yeUmfiperiori can
fiti addifVtfit initium oiiaui capAbi^ In Qrcecis Thea·
tris^ Nrfw ψίχ yjfie iUuc itcentur, dà ^omanos pertin

nent, At ihi de confomatione Theatri Gracoruttì incL·
^ittraÌìare^ argutnentofi non diuerfi/ertè getìtim vrfs
riarvm, Nf^ tmen velim queriquam exijìimre à Vie
truuiofeilcs in capta Uhm^quin ptm,quod alibi tefids
tì fumuSjferptm Ό continua φτη dizione* Bius reifi
nonfit aliud argumentum, certe tria libri mm prima cas
ptafidemfacerepcjjp.nt qua conSÌatpattern ejfe procp^
mii* in topiarii operis spe=
ciem deformatisi Ve Topi arti s li^
hro.j.ciip.i* àicm, paralellosli,:
νεα designatvr, k^idijicms^coxr.
quabilis^fmtHo cum glia correfpondens, e τ q^ v Ν
secat circin a tionis li«
ne a s. Scnhendum quà* i τ a q.ve ex eo .
scenici et thymelici grem
ce separa tim nomina ν s
tvr. Scenici comph'ÌiunturCowicos ir Tragicos^
T.hymelìconm mtnine inteìligimus Cytharcsdos^Cythns
rtÌìas^LyrìHas^'& TUhicines^atf id gem> Symphor.ia-s
corum^ eivs loci altitvdo,
ì^on defunt exemplaria vbìpro loci fcriptumefì logei^
ne^foriate ahs re, mtn logeutn,idesi Xs^é'ov, f «Ipra
iumJigìificarepauloantedixit,& afud lulium Pollucem
legimusbbA.cap^\ svnt enim non

impedientes vocis motvs.
C«wfifjtlod aut àìjfonantes/ut circunfinantes, aut re^
fonmtes^autccnfonantesjjorum maxima eft hahenda ad
vocis in rheatns egeÌTum ratio ^ rdi^uce difcrentisp^
mojafunt^

RVM PARANDVM. Chragit
fignificant cr eos qui ludorum inflrumentumfu^piitàt^
& locum vnde toUminHrmenUm^rom\tur ♦ Oevefiu
busqmdem ^ragids & Comicisjcrihit fieritcpluliuf
Poto BtOeChoragii vero Lihmus m

indumentct a Choragiis afjumi, qm cediles ^r(ebenda los
cabuntjVt efl apud VUutum in Perfa^verha eiusfunt^Sa,
furiofdraSj τδΌύαν ornamentaiToxiUui^abschqragoβ,
mito, dare debet^frcsbenda cediles locauere* ET EX=
EVNTIBVS E THEATRO SINI,
STRA PARTE ODEVM. Oieum etum
Romamhabueruntvtmemimtfircetcr alia Ammanuf
lib^ 1 A TP THf ? inqmt Suidas, idefl· a cantu
difium* Erat autem gradatim^veluti HocTficPìov, idefl
tnin.ijculu Theatrum ^flru&uslocus, vnde muftca certa-s
minaf^efiabantur^ Scrihit enim TranquiUus^Neronem^
Muftcum certame mflituijjè^ Domitiamm Uetn^vhi ρ ce,
, ter Cjtharxdos certaret Chonsh & VfalìocythariHiS,
atcp ctiam Odem εχάίφ,Έΐ Fiutarchusin vita Pm=
clis autìor eH retulijfe regii taberndculiformam^nam et
Suidasaitineo ^ξ^ντος juijjè*

REX ARIOBARZANES RESTI.
TVIT SMYRNJt STRATAGEVM»
$trateg€um,armamentarium dicifotuit vbi reponerentur
hoUìim^plia^ ant^reetorium^ fiò milites conuenirent*.

roton acum videtur legijp^de quo nos infra mmuìla ♦
QViE VIDENTVR ITAOPORTEs
RE COLLOCARI, VTI DVPLI*
CES SIΝ T, Vorticus duplices^ appellati^ fmt à
duplici coluwnarutn ordine, Nem & Gabenus Imperai:
tor,porticum Ylaminiam vff ad Pontem Miluiunt paras
uerat ducere vt Tetraftuhefieretj iut etiam Piwirtfì/s
che (inquit lulius Capitolinus in eius \itu) idefi quatmr
m quinfordinumcolumnarum. VTI IN TER»
TIO LIBRO EST DEMONSRA-
TVM. Cap.^ .eo certe loci & ex fententia nofìra
indicauimus quowodo dejcriberetur ad ctrcinutn lonicum
capitulm^idefì reft^ coluta imoluerentur ^'Nam que
fiunt ex Vitruuii prccfcnpto^ nifi artificis mmu adiuuen
tur, haudfcio an Jùperh iudiciofini foRurce fatis . er
quaiiqumhafienus ìslocushabitus eH vt OéHo (quoi
dwtur) haheretopus natatore, ir Oedipo conieBore, ni
fiillor qucefcrirfimus^itafcripfmuSjVtqux tradideritpa
ru eulta ©r difficilia,pro viribus no ne^^enter,t^ dilttcìs
de traRauermus. Ì V E Μ A D Μ Ο D V Μ IN
Q.VARTO LIBRO EST SCRIPTVM.
Cap^l.Hostamenvtfemeltotam columnationis ratio=
nemtraderemusjih.^ AnOigreJfione noFÌra Corinthti
capituUration'émaluimusindicare. STYLOBA»
TIS ADIECTIO Q_VJE FIT PER
SCAMILLOS IMPARES. Ampliami
rntts libro tertio/umdiceret ita exi^quarì oportere Stjs
lobatas^vtihaherentper medium adteftwnemperfcmml--
los mpres, Qjtii mòimtuncfufpicmmrhbethoc
- ' L ilii

loto exponere-(nmfortajp rtdnfallet a diumatione
fitm auxiUum^ Q^uui enim huiufmodi in rebus aliudfii
òasi ) Eandemplimehéuijp in Stylcbatis rAtione VL·
trm'mm qum in colwnnis-putabamustAtqm ex eius fertm
tentia (prierat enim^roiwjfa defom<itio)iemonj{rauem
rmus columnisvelutivcntrem adiici, vf intumejcerent
in medio/ctpitibusfummo αίφ imo (ontraftis & àminu:,
tif* Ιίαφ cum inteUigeremus Athenii wrhe Grcvacs vetu·:
iìijjma/tiam hodte oflendi Stylobfttas ad Βαβί 'PÌinthi
Utitudinem non refpondentes^ (qux alioquin forma efi et
pulchemmii& Romanis perpetuo vfurpata) fed contrae
iioij Exiflimibmuf Grcecorum conjuetudineper /crf»
mìllos imparei,ideH ceu grudihus quihufdm^ fieri adie=
Ìiiotiem in mediisflylobatii, hoc eìì,fieri,vtgradatim à
Jupremis αίφ infimis partihus quadratorum, quiS coroni:^
(ihusfuis'^sl!)>ìfikis clnudmturjmedium verfiisfiwturs
gerent e:? adaugerentur^. Id cum non fatijfitceret, capis
m'AS & iHudexpendere-, Inìtio Stylobatιίmfu^jβ iiatim
Λfundmentorum fuhftruÌìioneveluti perpetuumparie^
tem qui columnarum hafes exciperet^BiusJùpenorepar:,
tem coronicejn^riorem bctfi/elinpo medio fpAcio ad li^
heìlam ex<tquato ormnfolitm, Έο modo cum ejfet ^ aU
ueolcttum vifumfuijjè^pariJciluetprieter circuncurren^
tespartesperpendiculo^ id qmfequuti[unteti vitareveL
lent, adfpirarm perpendiculum qmcquid repertehatur^
fpicioquod cum intercolumnio conueniebatfiia relifia
jpecie/jfiiàehant vf refdiretjed nufquam magis aut mì^
nu ,quam vi ad amplitudinem Plinthi bafis prieterfuas
^roieHuras refponderet, O· interfeptifiueplutei partes
(ita enim voco quod exftylobata non rejìlit ) cumproie*
hipartibus,ideJlcoromx (firn coromce^mediumex<£f{Un

tm cum exa^uata medio,& bafis cum Ιφ \onfentìref,
'tìuiujmodi resiliente} Hylobatas (qucs nififrllorfcmiU
los "Jitrumusvocdtftuefcéellos ^Aut^cmnulcivt alu
ψ'ι codiceshahent^mfares aiitem ^ quod hiterfiylohutm^
IdeH ìnterfe^tis ^erpendiculo non reffondcrent) cum tn*
gis adraiionespodiorum vtide fpeÌìari fikat ^ pertinere
iirhitrArentur, avt quando fine apertknihus ^ideiifinepos
diofrorìtes vei luterei cedijìciorumfiunt, coiutnna ita
f (trieti adh(srent,\t tantum pars quotai proinineet ( juo^
diximus huius lib.cap. i. cum de 'ParafÌ4tis loqueremur)
vhi itionei habere veiìer.t expeditiores,tàtuni ex iUo per^
fetuoparidefiihhafibiisrehquerunt amotis interfepttSj
ψίαηΐ^ίρβ5excipiendisfcitiseJpt. Vt fintomnino ge
nerafiylohatarum duo, fcrpetuum, & expeditum , llìu^
mt \no eodemf duHupercurrit, ant refilit aiifpirarum
ferpendiculm* D? expedito.dixi lib,^ . vhifinguhrum
genenm trado raticnes* ^ofierioris noHrx fententia itix
uemvitìdrei Antomumty Baptiflam Sangdhsmhn
i^fks Hnftgnes, vi mims me iomeRim ^miteat *

Q.. uod aà remfitciat, ex antit^uorum monumentii diui
coniiceretìonptui* Q_ViSSVPRASCRr«
PTA EST IN LIBRO TERTIO,
Oiximseruf librirap, 3 ♦ Scamillorm deformattonem
promittì ifuidetn à Yitruuio ^fedwfào tjuo malo fato, jÌ
nosnonferuemjfe* SVB DIVO HYPiE,
THRISQ_VE. limienim& hypogea mbuU:,
tiorteSjVtloefUdr cumΈgefiγf 0 tir Petronio arbitro, idefi
fubterratie<e, cjuibuinonjùnt ahftmilts CryptoportiiUf,
\tìdif fciltcet farieiihus teBcP .ET DEXTRA
ATQ.VE SINISTRA STRVCTI,
LES CLOACiE FIANT» Cloacam lotum
ejp concduumper quem coUuuies (fUfdam fluat ^ eius^
appellatione tuhos^ffÌulascontineri, AuÌìor efì YU
pìatius Vand, libA3 Je clcacis PRiETEREA
IN HISOPERIBVS THESAVRI SVNT
CIVITATIBVS IN NECESSARIIS
REEVS AMAIORIBVS CONSTI,
Τ V Τ I. Thefaurtm cuiufcmf rei ejfe copiam, qui
Sexii Pompei legeritjragmenta ignorare minime poteiì*
IN CONCL VSIONIB VS. Ionominein=
teHi^itVrbimohfidiones^ VNAM IN PACE
SAL VBRITATIS, ALTERAM IN
BELLOSALVTIS. Saluhritatis, quia mbu=
lattone O" motiinecorporis^humorumplenitudinesmole^
Ììioresexuguntur,Salutu, quiaexhypceihris(in
qwbus arbcresfuerant confi taO in conche
ficmbus ccsduntur ligna,quorum
(ifjTzn/w erat apparitio «

RIMVM ELIGENDVS LO,
P CVS EST Q_VAM CALIDISs
S I Μ V S. Pene ^utcquidhu de balnetsfcrì
ftum eitfPalIudius in libri futfrimi caput,^ojransIu^
lit. Di eius nominis denuationeji qws requirà^videndus
Mtymotogus^ Zx Suidas, SediOudprmtereundum non efl
quod tradit Spirtianusin Adriano^ nemtmm mfi egrum
lauari irifubluopiijfum ante horam oifauam, MartiaUs
certe hb.Bj'igrammatonA,pa!eftr(e nomine,horm oiìa^
um lotioni udfcripjir^ Bpgramma quomam e^pàcherz.
rmum vifum e sijubiungere/Ji vero ad Euphcrttumt
PrimaJalutuntes^atf} altera detinethorat

Imperai extruÌìcifrangere nona toros*
■Ho'ra litellorum decima eft Eujèeme meorum^
■ Temperai ambrofias cum tua cura dapest
-Ei bonus «therio laxatur netìare Ccefdrt
■ Ingentv^tenetfoculaparcamanU.
Τ une admitte iocos· grejfu timet ire licenti .

A à matutinum noHra thalia \ouem.
IPSA AVTEM CALDARIA TEPI,
DARIA Q_V£. Hif, prò <eìlis accipiuntur ,mox
^rovafu. EX HYPOCAVSTO, Ρακίοροβ
i^ypocaufmyocat^defi^ornaculcim inqvAìgmi Juccen-
Jitur^vnie αψ^ cdejit, Papmsjyiuarm libro primo*

t emetti vohmthypocauilavaprem,
Cicero ad Q. uitjt.Jratrent,vapor,trium appeÌlat, ììjffOm
tauiii mentmemficit Vlpanus PandeciM* 17* mrtm
dutifornacatorerninVapmsmVandeiiAiKi 3 Jefun·
àoinjir, interpretorferm ^mtnhdneo cura habet β e*
cendcndiignis, EX COMMVNI HYPO·
CAVSI CALEFACIENT VR» Ργογλ.
lefimt àiftu,\t lih.<i.,cap7^ioncdejiicÌHtur^ R V Ha
SVS REDEAT AD PR iE JF V R NI V M.
Vrcefurnium os eH hypocauHi, quo nomine vtitur Crfio,
χαγ.ίΖ^ LATERCVLIS BESSALI =
Β V ORo vncmm,iiejì poìiicum^'Pes enim in duchi
decim vncias^Uefl pUìces àimditw ♦ Ei vifemel dtcam,
fes diuiditur in palmi quatuor ♦ Valtnus confìat qumor _
àigitisjiue phcihus tnhus « Tìigitus tm latus ejl quàm
funi Ut a qmiucr Ordei grana * Mendofe citatur ifidom
rus a glo^ematicìs lurij'conJ.vÉdicat pedetriconflare dis
gitis*xv* Scnhendum enim.xvì* Ammaduertendum efl
antìqucspedemproctjjèfiuepondohahuijfe^ quodinduom
Aecìmxciuasfarteshuidereìur, vndeColutnellalib* c*
cap* I SJupondiutn dixitpro ducbtispedibui*Zr Uh. de
arboribuscap.i (?*Abipfi (intuii) arhonscrurepediu
lejpacium intermittito ^ deindefiilcum m quatuor pedts
longumjn tre5 altm,in dùpondium ©· femijjèm cumfi:^
eeris^&c. DEINDE OPERE ALBARIO,
Hocfit pura calce. SIVE TECTORIO.Tf,
tìoriumcóplethturarenatum^ideflmortarium, er marm
moratum. PR^iETER SG Η OLA Μ LA,
BRI^ Schola ,tìermoliiOpars efìlabri^ffiefilii mt
dueì,idefifcJj(elapde(S bdnemm^ \bipofieriores, cc·

eupato a priorìbus Ubro, prceHoluhuntur, & jpÌlantef
Jiahstnt^aìm ma^ì placet porticum ejfe cirmm labrum^
jlaconicvm svdationes
cl v" e. Laconidsfudorem ex calore ficco elici auÌhr
6βCorneliusCelf»sliki.cap,!6^'Vnde lUuà Colu*
tnellce in Ϋτοοίηιιο lib,i, Qjuotiiianà cruàitatem UcOt^
tìicis excoquimus exutlo fudore fìtim qucerimns,
"Brant autem veluti Tuniculce cmeratec in hemijpheit
rim, Clux locafignificat/um ait^fuiatmes^ea Sene»
ca in epiMiiβ dateria Mocat ♦ Cornelius Celfus Uh,} *
£aptl7.,dicit'itJ](fsfudattones,ad differentim earum
quxfimtbalneis, Apud Oionemlihro.s} Aegimus Lrf» '
conicum cltct, quòd hacceiemonii huiujmodi fudatoriis
cruditatemcoquerent* medivmq_ve lv.
μεν in hemisphierlo relin.
q_ v a τ v r, Hemifphcerium à tefiudine differt, φ
hxc ex duobtis arcubus m crucetnfe in centro fecantibui
conflare videtur, lUui autem pianeJphcericum cr orhicum
iatum eii,

•ONSTITVVNTVR AVTEM
IN TRIBVS PORTICIBVS
Η E X E D R , Hexedra à fedium ]rh
^uentia dif^a eìh Eiusfi^ram refirmt ψχ m Cmobiis
vocamur capituL·, Q_VOD GRiECI VO.
CANT Δι'αΥΛΟΝ. Oiaulondicunt cur^
riculumfiuefpacim ita conJìruRutn vi cum curfires ad
βΛίΐί metarnperuenijfent, flexo curfu per wrfuram re^i

(lirent vtide ejfent digreffi» Alioqui Oiaulos Heroni ha^
hetinlon'^itmnem^eiesmille ducentos^ Stadtum \erh
fexcetos. Certe hoc loco Vitruuiu> dIxuAsv dtcit quod
dtìorum fladwrum mbuiatioms habeat arcuitionem^,
EPHOEBEVMIN MEDIO. ItaappeUa,
tur locus vhi fuheres exercebantur, quos Cenforims lib^
^e die natali vultejfc decimofexto aetatis anno, S V Β
DEXTRO CORTICEVM, LegoautCo,
riceum prò loco vbtpuellte exercebantur^aut Courueum^
DEIN DE PROXIME CON =
NISTEKIVM. Scriba Conifleriuma K5V»i, vÈi
fiilmefoH vniìionem luRaturi afpergebantur ^ vtpriSm
henf.ones ejfentfirmiores & non lubricce. i^uokns tax
tnen Verotui vtr alioquin de lingua latina non male meri,
iusproApodyterio accepit idefl cella in balneis vbi lotm
veiies deponebunt,parUprcJpiciens. Hoc vtuntur Varrò
Uh. 2.. de re ruHica, Cicero & Plwius in ΐρίβοΐίί,
AD SINISTRAM E Ρ Η OE Β E I ELEO,
THESIVM, Locus vbi ceromata, ideiì cerato oleo
ferfmdehantii'j quanquam eleodeufium^^otius dicendum
videiur. Aija entm rigo fignificat ,Ceroma apudPli^
nìumlih,} ί* cap.i,pro conijlerio & eleoéefiointera
fretantiiT^aliìpro loco vbi Athletce exercebantur ♦ Vìi'*
bantur dee & in balneis, item fingilibus ad diflringen^
àum detergendu ue fndoren.. Artemidorushb^ de Sonioi
rum interpretaiionet 1 ,cap, 6 6 * (vbi de balneis multa)
Lecythumtt aditvocari in quo oleum ^Xyjtrophylacem
in quo ϊϊϊί^ι^ί aiferuiiretur. Strigmenta autem fmtfor«
des gjmnafiorumJhoc eH qua ex vntìorum Athletarum

(orporihtis mduntur. Grceci r\9!ouf,
pr vocant. N<imfirdem inpalcsHrisaccentarti

τπΚτΊΰ)! dici tradii lib^fmpliciu medicamento^ 8 ^Gaz
ifms,Strigmentorurngjtnnafiorum menilo eflafud p/à
WiMw {ih. 1 S De eis & balnearufcnbit Dio/Vor,
lih.ucaf.l Z'h iHmAib.i 8 ^vtid quof adda^
diatur Apoxyomenos et Perixyomcnos qui fe ώβητι^ΰ^
PROPNIGEVM IN VER»
SVRAPORTICVS, IdeHfuffocatormnani
fr<Efmmm> DViS DEXTRA ATCLVE
SINISTRA STADIATiE, Portuusfla^
dmce difla fmt, quòà in ns ceu teiìis Hadiis per hye*
tnm ccelo nonfereno Aélette exercerentur autfpeÌìanx
tihus hominum cofus certarent* A V Τ Ρ L A Τ A*
Ν Ο Nf S* Loci platams confiti, Refirt Plimuf HK
I iMaianos Athmsjmjfe coelebratas in mbulatione.
Academice, Nos multus non fine voluptate vidimus Roi
wjfP in mea Cardin*Sal((iuti,& diis locis, Q_V Ο D
ATHLETiS PER HYBERNA TEM
PQRA IN TECTIS STADIIS E.
XERCENTVR, Stadiumprceter vulgatamJù
gnificationem vfitypmt auÌìores prò curriculo, idefi loco
vbi curfores aut Athletce exercentm, in quafignificatio»
ne (qmntum iuduo) accipitur ab Aphthonio in deferi»
filone Arcis Aiexmdrix-. Bws Séoliafies prò Thea<^
trointerpretatur. NOSTRI XISTA AP=
Ρ E L A Ν Τ» XiHus & Xifim km apud Grxcos ide,
ftgnificent^ apud Latinof nonnihil habent dijcrminis ^ na
^Liftos vocantportuus tefias vbi Athletx perhyemem.

(Xercebantur ^Χίβα autemfubdides ambidationes vii
Jkdo cislofuiS exercebant-^atefiras Tertìdlhnus Uh*
admartyres, XjJlarchen votat eum qui XyHo

E OPORTVNITATE POR»
i TVVM NO^N EST PRiSTER,
ΜI Τ Τ E Ν D V M» Portu/ eiì locus ώ»
(Ιίφ{! quoprtantur mercemie exportantur^ ctuRi^=
re Vlpane PandeÌìAibtS'o^Oe verk ©· rerumfignif^.
Coéam neutrditer, ζ? Coihmes majcdim genere etici
artificidef portus, auiìor eii Serms RneiàM^mù*
C-IRCVM ENIM PORTiCVS SIVE
NAVALIASVNT FACIENDA»
ì^audia inteiligit loca vk cotiHrumtur mues, mtjuhm
du^ce quajjàte ue inflmrantur & adferuantur* Q_uor»
rationem tradii infine huiuscapitis* SIVE EX PORc
TICIBVS, ADITVS AD EMPORIA·
dam codices pròporticibufhd'ent-portuhui, Bnfporiit ve»
rò,frntlocii vbimerces vendmtur, Vndejcribit ad fine
libri firmi,Mercuri» vti Jjidi ΰ" Serapi^ in emporio tede
ionstituendum, SED ERIT EXVNA PAR
TE STATIO. StationemVlpianuslPandeCÌMb^
43 -deJlumimbusJnterpretaturlocHvbi tutònauesfla-m
repojjwt. EXPEDIANTVR PROGRES.
SYSt Progrejfns appcìlut agerum iflam ccntinuatam/fe
riem, qmm ms ab elata terra lemtm dicimus. VTI
l?ORTET VR PVLVIS A REGIO = -
NIBVS CLVA· SVNT A CVMIS CON=

tinvatie ad pr 0·μ0ν τ ori-
VM MiNERVie. tìUvocaturputeolanus,de
^uoliKi Solidatur autem aquis veltefie Stdon

DeANT» Mcrtarium hic nanfgmficat arenatumjei
locim vhi rutrofuhigimus calcem Cr huiujmodi, Ita aue
tm m^eehunturpuluis & «/x,vi Ole ad hanc ^τορηίο:^
mduplarefpdeaU ARCJg STIPITIBVS
ROBVSTIS ET CATENIS INCLV,
SfÌ IN ACLVAM; DEMiTTENDiE D-Ic
STlNENDiEQ,VE FIR.MITER» li
^enus aquariifipti y/ulgus vocat caUraffas 4 Yigutur exc
<auata p· fuUata a fummo ad imutn tigna, fari inter β
fpado. Vbi οΙφΓ*?ίαίαβΜί,ίαη longe quam magnm eil
interualUm cr aliqmnto-plus, federo ratione caui crajjx
tomf arate tabula indutur infumtnis (anahbui, vi ad tn=
fmai vffpartes defcendant ^induntur alia fuperaliat
\ti bene cohareant dum ad eam altitudinem feptum ere-a
fcum βί qua erit necejfaria^pofi haufioriis machinis, in»
dufafipto aquaexinanitur. DE INDE INTER
EAS EX TRANSTILLIS. TigiUis,aJeo
Fibuf. DONICVM COMPLEATVR
STRVCT VRi£ SPACIVM. Vrodonec,
TVNC AB IPSATER
RA SIVE CREPIDINE. IdeHàJìimmo
litore quodfkiithi eliditur & alluitur ♦ Ρ VI- V l,
Vs Q_VAM FIRMISSIME STRVAr
TVR. VundamentmftrÌium camentis aut arena*

ri duriorem arenam qua rmeantibuifluÌiéus& emti,
lui denjàtur^o in modumjàxi durefat, Beroaldo fUs
ietmolhorem ejfe arenami Tit^ulmnos fcrìhit ifidorus
Uh, 1ejfe machims quibus mues m fortum deducurus
tur autfitbducmtur, Vnde iìlud Plauti in C^ffim, vi
fibducam nauim in pdutnamm, quod tmen non defunt
viri doRi qui a puluino areni dicìum ^utent * M'A R^
GINES STRVANTVR &Q_VILU
BRES EIPLANITIjS. Pm Itbramenta,
ad regulm cocequatce. RELATIS TABVa
LIS. CommtJfìS vi zh Orthofiatis fieri diximus lib*l^
MERONIBVS EX VLVA PALV·
STRI FACTIS. Alias feronihus, ideβ facch
vi apudPlimm Uh,3 cep* 14. Τ VN C C O»
CHLEIS, ROTIS, TYMPANIS COL.
LOCATIS* Raujiorice funi rotaede quihuslih^o*
CLVEMADMODVM IN THEA=
TRORVM ETMVRI FVNDATlO,
NIBVS EST SCRIPTVM, Oe murif
dixii Ub.i*cap,f,De TheatroUbMius cap.i
quatti eorumfundationesvultfeti ex lib»} * uf. tertio,
RVDERATIONE SIVESTRVCTV,
RA COMPLEATVR. Oeruderationeinte,
grumejlcapi*hh.7* HIS PERFECTIS
NAVALIORVM EA E RI Τ RATIO,
Pro naualium mutata declinatione ♦ ΤIΝ E A M,
TEREDINES» Separamitineam à Teredine
vt^limuslih*i6,capAi*<luiJcnhit Teredinetn iit
mari[entiri^terreHres ejfe Tineas.ld ante eutn dixerat
Theo^hrafitìs lih

ejjè Teredinem corpore farum, capite ma^o tx
tibtts,lineai vew fimiles vemiculu^ quihus spaulatim
materies prforatur. Librofecundo, cep.nonoAemitem
yocmt.Eil a Thrips lignarìus vermiculus ] hoc ίβ qui
Ugna roditjficut Ipcornua e? vitef,Cisfrumtts
ta, Miàas fhham, Ix \itrum, Sis veiìcs
Auffore Phocione Cramtnatìco in
Lexico. minimi
svnt mate
rian,

DA»
Li^o extmn»
ia non funt, immo
fmnino à Ciuium domibus
poper incendia funt
naualia femos

NCYCLIOCLVE DOCTRI·
NARVM OMNIVM Dia
SCIPLINA. Encydiondìfci,
I flinamfiue Encyclo^isdià vocat cifm
j cuiaremorìfiatlatm<^ itfciplinurum
omnium jcientiam^ quasvtnemo tne^
iiocriter do^us eommiiionem commmkationem^ inter
fe hbere iuerit inficiai^na hb, i .cap i ^vult in omnibus
ArchteÌlmβ no exieìlere, ut certe tinitum ir non im*
^eritumejfe : PtìlLOLOGlS ET PHI-
LOTECHNIS RBBVS. liU tributi rebus
ψ(ίεfunthominum,Namphilólogus,ifdidturqui vehem
menti difa^linarum tenetur amore, quif dtfceniijiudio
inhiat,ineo^ commntatur,& totusinmbit.Philotschnus
g^ artium opfimrumf ihdiofai^ p i^tificìoru cultoté

cap. primvm.
amq.ve al iter isgypto,
β aliter η ispani a· Bahent
enim dmerfos horizontes. Είϊ autem hortzon
fUihemìffhi^mm mamfiHum ah occulto tertninat, tìb
©είξω, ideilfiniommimtus, Macnhiui fiperfianfis
iceli termìmm, lAaniams CapeUafimtorerfjjPtolemmf
©r Alfhdgrmus hemifìhffrii cinuìum \ocant. s v β
septentrionibvsnvtrivn
TVR gentes immanib VS cor.
poribvs, candidis colorx-
bvs, directo CAPILLO et
r v f f o- Hoc etìm mrrat Galemalikl .de tems
fermentisi Btfcrihit Tucitus lib.de Gemmis , eerum
(omas ejjè rutilai,&procera corpora. VidePiw./iLi »
Mp.jS*"timfljuos cjfe,fììemm legm- apihì luuenKm
lemf<ityr(i,j .hucanum Uh. 1 ,&Λ* StrabotìmUKj^)
ììerodianum lib^^-CUudiamm^^^j Chonrudum Cdtem
ineUgiis, animo svstinentes.
Ueiì^n^teszrmagtnàtes^ vi wlgus loquitur, V Τ t
organi, aVAM Σ A Μ Β τ'κ Η Ν
GRÌ5CI DICVNT, Sambuca,muficum or»
gmm triquetrum, impanbus longitudinefidilms cr fon
ttis, SPIRITVS VCCIS HABENTES
HVMORE repletos,ad HYPA«
TOS ET PROSLAMBANOMENOS,
Vocum varietds ex cUmntum dimfìtate nafcitur. Nìjwì
^e»tes^ttobreuicremhahetìt Pih eleuarionem^eojunP.
^utionfvocis^quo liMimiorm ^ eofmtfomtéus

moribuf, àlietefcilicet ( tranfiudo^er Mefen) ad Hy.
faten& ProslmbMomenonfertingendo vi in Mufica
Theatri defìgnatione ^^eriore libro ♦ id vero fieri Mt
fropter breuitatem altituhms ^ aut iiiìantiam admunr:
dum,vtiin organo Sambuca ^ (hordaquaeii angulo pres
ximia,(Ita enim Vitrudoquitur) idejì ^u^ efi breujffìs
ma tcnuem & acutijjimu. habet vocisfimtum, ab e a qute
ab angulo maxime abejl idefl a longijfma grauior exi;
frimiturfonitus * Sed animaduerfione dtgnum futamus
quod ex Capello. & Aufonto refirt lanus Parrhafws in
arbmbus mufica rationem diuerfam ejjè^ Nam vi quce^
frocerior arbor efl ZJ in dtU tendit, eo mi^s acutu red-^
Utfimm. Q_uxcunf \>ero qum minimum ahjunt ah
radice, grauius & rauco murmurc quatiuntur. Scribo au:*
tem hoc loco ad hypatas & Proslmbanomenon* HOC
AVTEM ITA ESSE, A SERPEN,
TIEVS LIGET ASPICERE, Tradit
Gaknus ex tremofecundo libro de affefiis locis, calorem
motum excitarejrigus vero ocio^m^ & admotìonespi-
grum elicere animai- Inde ammalia Jrigidwris natura
^er hyememfalere latere^ ipfisf adeo Viperaifi cótra^
Hentur defirantwf non mordere, contrà peraflatem
at^tumpoti^mum cum Canicuk ardore excefiuant^ .
Jteuire &furorempr(efefirre, EòrefpexiJJè mihi videt
tur Ouidmfecundo Metmorpkcum ait,

polopofita efi glacialiproximu ferpens
Έ rigore pig-a prius necformidabilu vili,
Incaluitjumpfitf neuasfiruoribus iras.
CVM SINT AVTEM MERlDIAs
NiE NATIONES ANIMJS AGV-

IN LIB» VL·
TCISSIMIS. Nationespceaàmeriiìetn verf«n(,
tum animi^erfpicuitate & ωηβΙιο fkrimurn vdeant^
\mhusminimumfojjint, Sepentrionemincclentis viri=
ius innixa^t? confiliis deHttutce^franguntur, vtverujìf
<os!i qucthrate ingeniif alifuìà Accedere aut adimi^ ITA

pvli romani egr egi a tem.
perataq_ve regione col =
l ο c a vit» Oecebatjdìicet tm vrhe erat
Juturammii capt^quietotpplorum difcordeyfiraf^
linguai femori}} commertio (ontraheret ad colloquia,qua
vna (unilamm gentwin tato orbe fjjèi utura ^rince^i^
& f oliere confliis^tr mnhus vdere,

TI CVM DE SYMMETRIA
V SIT DETRAGTVM AVT
ADIECTVM. Ofortet omnino Ar.
(Uteìfum ingemo ejp folerti, multa doRrina, rnaxinto
νβ, atque im-primis acerrimo ejjè iudicio ^ cui prò loci
fommoditate,Μ decere,artis interdum pracepta ne^a
genda, Nef enm in omnibus locis omnes jjmmetrice efx
fiRus rejponderepoffmt. Tum animaduertendum qui^
bus ratiombus ad ha natura aut magnitudine,opus debeat
teferariJbi erit Ìgtnio opus & acumine vf defymmetriis
^dteRiones MtdetrstRionesjiàt,ingemovtinutniat, νβ
vt cognofcat,iudicio Vifeligat/onfilio vi cóponat, arte vt
ferfiàat quod conflituerit* ìn re autem ceàificatcria hus
ίβ omnium ψίτηα iudicare ^uii deceat, SIG Ν Ο *

Ϊ84 GVU PHTL, ANNOT.
1R.VM FIGVRÌE PROMINENTE^
CVM S IT TABVLA SINE DVBIO
AD REGVLAM PLANA. Pifìores pro^
fnincntìasex tabula,vnibrif^lmeif^ & cómnutìs angithf
monfìrare elahorant, Vmbris φίονιθίίοβι?ΐ(ίο(βί Plmiuf
hb'^ i" iCKp.iu Omes mmt ψύ volmt eminentia vide,
ri/andicantiafrcimt (oloremip conJimt ntgn , Magna
ρτοΓβχ arfjftt ceauo extantio. cfìendere, ζ; in confrccìo
filida ommis^Sed de ea re tios libro depì-Ffurr fcnp'^ do--
iehmuSjVhi fntter quam quod indicabmu· quicavàp'h
fiifitrm caditjd regulte tr circini bemfido [ieri rc 'ife^
νΐαίπφ fiRorcs negh Etnprid ©· a9 <7 ^ ^^φ ο ι,
ideiiverbiitenuspi&ores ^ita mmlihet appellurepes
mculi duÌioresìndigms mn quipingani cuiuj'mcdi nullo;
viàemuSjfed φύ nec terat colores (egregio/ enim piÌìoref
Mutpotius toìerandos cstas noHra v«« at^ (dterum tulit)
fraterinqum quod docebimuf cirdnozj re«uUvmerfì
fìnieniirationemperfici oportere, ofiendemu! etiam quit
j^ymmetriapartes ad vniuerfnm corpus refirantur,quotu^
flicesfintflatus ZTjlexta corportm cr rerum pin^enda^
rum,qua(p ratime omem colorem non temere Jed certo
iudido compcnas mif'eas w. Smt de vmbris nòmilUjcru
pta àLeoneBaptifln libello de piftura non in^lidur
qmdem illa^fed qu(e meos conatus nihilfitit tdfiatura ♦
NON ENIM VEROS VIDETVR
HABERE VISVS EFFECTVS. Ocu,
lorum profifiofenfus acerrimus^ veruntamen qui non rum
rofaUitur* Remi enim (quod & ipfe cr mnesfntentur)
cumfintfitb aqua reiii, oculis tmenjràRi viientur *
Qivfm Mei ex loMne Cdtumenft Archiefifcopo,p«irm

tsferfpeRiuetertifi^ hartc ejp li^iet, Cjuoà farsqui^in.
aijua efl,fropmr afp^ret quatn fttràffi, pars qucs ex»
tra (tqum eììfuow loco (tppmet ^ ϊίαψ cum partes hit
diretecùniimce appurerem» pojfwt^ appurent contU
VMdtshiireBe^ Reliqua quiapsucis exfìicarivcnpcjs
Jà«f, preHat ad opticce fcnptores reiicere. V Τ Ϊ
NON C Ο Ν S I DE R A Ν Τ I Β V S ASPE,
CTVS EVRYTHMliE DVBI VS. Εκ.
rythmia eH venuìh fpedrs commdusf in fompo/lftcwi»
buf mehs-onm ^eRus^auFicre Vitruuio Uh. ϊ , cap* 1 *
ej ronànnitis nujaturex Syìnmetriis pruFj'mptis^aut iìt
ψχ à filerti er e(Uto Archtetlo prò οκφοτ,β quizs.
runtur*

Ν Q_VIBVS TRABES IM
i ATRII LATITVDINE TUA*
lECTA: HABEANT INT ER
ì· E Ν SI V A. Interpenjlua Hermlm eit ejfe tim
|ii?rf aut ajferes ah angubs pmetum ad an^los tignorum
interelufis ad imhres in cotliquias denuMos» V.go eo etié
limine Uà crediderim li^na (jucei^m, fulerii iìilliddio»
r«m,*ut quorumfarstYaìeHas & alioqmn veiuti fenfim
les trcibes βφιηίί^ altera pmett infxa. ET COL®
LI Q, V IA S. UeH camcles qui ieflmtem exβ^L
heidits aquam redpnmt. DI S Ρ L V VI A Τ A
A V Τ E Μ S V Ν T» OiJplmìaU teif4fimt, tre^
hm iunRis upitibus, mutuo ϊηηιΧΗρ^ήΙκίψ contrgfi
fjtonierihiis^ peiihus imìs dmmtìf, JWì? (niftfrior J

Sext.VotnftfeÌfimU apfeilat^ficut tefiudinaU infar»
tes qnatm deuèxa * aliter fefiwatim dijfofitum
didtur à Vitruuioliki .c^p^f Mefl quemadmodumfera
radentesfileniejfe* DELIC^ViiE arcAM
SVSTINENTES. Oeliquìas \/idetur inteHU
gere quss Sext*Votnp*dicìt delicw/ifna px à culmine
ad teguUs arigulurei infimas verfusfrHigatum (oUoc^n^
tur,\nde tecìum deliaatum, ©· deluiares tegulx, NrfWf
eoUicias tegulas idem auHor aitpr qmsaqua in vas dem
f.uerefotefi, ET OPVS INTESTINVM,
Profittefins hoc loco accìfiendum. Alias omm opus mete
teria eoniianffignificatur inteHini operis appellatione*

TRIORVM VERO LONG!,
< Τ V DIΝ E S, Statim ah interiori ianua
introemtibus occurrit atrium, cedijicium cotHk
nens arem in quam coUeBa ( inquìt Sextus Pomp^ ) ex
cmni teifopluuia àe^cendiu OiBum vi Varrò exiiiimat
ah atridtibus Hetrmapopulis^ vnde exemplumfitfvm,
ftum^ Seruius^ Eneide l ^ah atro, quòd in eo culina ejjet
iidmmlt, llludverònonfueritnegligendum^ quoàfi»
tri Buangelii jcrìptores mhm vocant,idtnterpretes
vertijjè atrium^ qmnqum atrio Graci non vtuntur^\t
fcrihitur huius libri cap. i ο♦ Geìlm certe lib*i cap^
C-refirtncmullos exifiimajfe primorernpartem iomui
quts atrium valgo dueretur, veiìibulum ejfe, nm quoà
ad vocabnlum grcecumattinet, Atheneus tr/tdit χυλην
appellariperflahlem locum, zx Λαολωvi ν àxd lem

eufhvtmf ventum excipentem^ vfurfarì (tutem ^«t
(State(ctuemadmoduw Mcmnier zr Oifhiìus yfi erdnt)
prorègiif^quod antefe habcat amfUfubdialia'loca,qUia
ihi, prcEtomni milìtes ohdomiant, Uomerum vero, pern
f (tuo aulce nomine f»bdialii( locaintelUgere ,\hi herceì
louis erat ara * Verba eius libitum efl aff onere, ea ve»
rò-ffihtex Uh. quinto, o' ^ cOoi-

'τηίψ'^Όζ ΊΌ'Ζΰύς odìhp X^yi.'Ttu·, «Ι Sìm}^"
νΐζξΐν φιΧ/υΆί·' ν ^^iK^Ti^OV ΤΙΤέ?-"

/iioc ^aoiov.faulopoiK Ννν ét τϋί βΰίΰΐλ&χ
λί}ύ'\Α)ν δαιλας ύίςτΐ^^ MCSOM-'C^O? Κβώ ΔιίδΛ-
, ΗΊΌΙ ύίί). 'Ρ pS-xlAsiP* t ΤΛί οΤ-'
Άων vr,mèuo\D fo-sroic", Tm^oLKsifjiASm
cfó ό):'ξυφοξο-κήΊ9ΐίς JèciiaiAeioig ^ο'^ηςος Jt
tBÌ' sdì AÙv àfì ùBi ντηαχ^Ζίύ^ν ΤΏ-
m'v ; ìiy Q <7^ ΕξΚ^ονξύπνος ^ώ/AOj· «

LACVNARIORVM et ARCiE*
ÌùH tamifjòr'ù laquearìum. .ALIS DEXTRA
E t SINISTRA. Ah dimturhcioco^vtrìnf
ψοά cÓtir.uò ab impiumo itruitur. TABLINVM

si latìtvdo atrii erit pe=
dvm vi Gì Ν ti» Pro Pinaeothecarablimm
jpoβit*l·iamin'Tahl^nocodices C monumenti rerum
in magifiratu le^urum aàferuantur, In Pin^cothecis
àkpiRa tahuk &flatua, vi ex . cap^i^

coniicere licei. Vide que[untapud Alexàdrum é A/e»
■yandrolth^TJierum iemliucap*!^* SI ENIM
MINORvm SYMMETRIIS VtE =
UYR IN maioribvs. Smhendm^fi

fS8 GVL* PHit, ANNOT»
tnitn tnaiorm fymmetnis vtemar in minorihus. Itetg
ψα^οροβ* Sin aufm maiorum in minorihus vtmur ^rt»
ptwnàm,fin autm mmorum in mtàmhus, me

locushii, nyt conniuentimihi tranjxUentic^fummó^raf:
fet acri vir ingenio L ucenius meui. I Μ Ρ L ν V11
LVMEN LATVM ATRII NE MI»
NVS Q.VARTA. DeorfutJ qm imfimt,impli»
vium à}citurjurfumqi<{i comfluitjcompluuium, vtrun^
ì fluuia^ A utìor Varrò de lingua latina

elinium à trihus leÌiis dufum, à Cicerone Xt
ie Orat, concUue transfirtur* Seruius Kneid. i Jcnhit
tmtiquof itratij trihus leiìis epularifolitos, errare^ eos
^ui 'Triclirnum dtcut ipfam Baftlicam aut caenationem,
"Vel hic vnus locuifacit cantra Semifenientiem, ne laìU
iem CLuintilianum er ValeriumMaximum (juiquoi
CiCtl 4de Oratore^ de Scopa lo(]luens conclaue dixerat^
7riclwium intcrpretantur, Ql uu autemfuerit apud ve·
teres accumbendi mos^quisfttum efi, tiec ab vile cuius ai
hanc diem (editaβΐ ( quodfciam )fintentia expofitum»
Nw Virò quod leRiine ΰτ marmoribus antiquis itnmadm
tterterimus^nonpigebit adfine^vt ad cceteros aliqua quof
Ììincvtilitaiperueniat^Itjfprinfuri aut canaturi lUi
(prandiorutn enim ne cui Scruti auffontai mponat, me*
tio eβ apud Htppocrate lib, i, de viÌius ra ione in im·
bis acutis , aptud Plautm, Tereniium^ Valerium Max*

Plinìm Cxcilium^'Z: ahof^Q^uanpumQdemsìih*^*
ie meniti valetudwe, refirtfe nifi tardius laMret/ihm
1^oιfβmffiJJ'e^& lìlumquidmcm fumerei,filo fané
, Q_uefdà virò olims^melle^at^ id genus^
cumptu,vt videri pffit cihus quem interdiufumé»
f^ent^leuis ^jacilisjui^, c«na capiofior, vtcun^ grax
Hì^imus auÌior Arijioteles Problematon Jèfime. s, ait
prendere Urge,ceendre farce pradp ) lìli irtquam frarim
jitri aut ccenaturijfolebant leRos nonnunqmm tresfier*
nere accnhitorios^diuerfis fcilicet ah eis ut quibm dormU
rentt (Nam tìeliogaballum trudit Lamfrtdw foltdo ars
^entohabuijjè leÌìos tridinarei Zr cubmlares ) vnde
y/ocatum Trtclmum,aliqmndo dvos, indeVlautus ^iarx
tOgRtfBitcéidm^bidwiMmformmt. Sedi ©· Yitru*
«ius hmus lib^caf^ 10*vt in Oeco quatuor Tridmiaflet
mfofflrtt,fr(efcribit. Etlduis Follux lib^ i ♦ caf. 8·
tradii0ÌK9V dia 7|>/χλ»νον,7Γεν7κ.;ςλινον, ^Kst-
Λλίνον, ex ìefiorum numero, AniifhMes& Anuxatts
dridei T^lx^iVoy hxermt, Vhrynichu) t^fύύίλίνοι;
® <^vtKK\ivoy vfirpaitit vtefiafud Athenaumiib,
^"Et (tfudeudem lih.S-jmbit Caìlixems ad prora na%
vis Philopatorii fHiJJc oÌhsv Tti
Vi conieffurxfit locuf, plures ahquàdofiratos leiìos prò
muiuarm numero - àiumns fere g^atiarum nurnere
tjfedeleiiatos Mufarum defiijfe animaduerfum
ft. Notumeiiemmilludex lulto Capitolino in Vero,
jèptem comimm,nouem vero conuitium . Nam Ar»
òeiìratus Poeta Syracufius cottmuits ejfe aut tres^auP
fiatHor^aut no plures qmnf aliasfuturum tmem

^ipo GVU Ρ HIL. ANNOT,
tutn manifulariuZT rapo vwetium^ È^^ (inijiih)
tf'^H T^a j Η π^οίξώ· o( ξυυοχτΓΐί,νης ♦ H'
TCtvTtj^/jtw-arAeiouf, νΛ yi^ ed ÌÌH ^MK^-
φόξ(ύν ^ζτπίξιβΊ^ν c>iHvH<^oL'nc!iTQv,(Smt

autemhiverfus ex libro qui fecundm Chryfippum in-
Jcribitury<3L<^ovoμiΰt^fecundum L Jflceum & QallU

machum «Λτηχθ^α, vi Clesrchus vult (/^«τπόΛ^-
>ί(Χ,νί ahi Ò4.o-z^6ilxAdquodlib, i.Oipnofophu
Hon Athenceus amotautt)etiamβ Platonù S^wpi^wwi
vigmti celebrttuermt^ vt idem -prodit, Toties vero merts
fas,quotiesprcuU ν óbfonu mutari, & cnuTtas a duos
bus fini/οηιύμί[φ accubantibus apponifolere/x Alexi
Poeta jpud Athenwum lib.^^^jr Plutarcho in vita Pelos
pdce conìecimm* Confieuijp autem in leÌtis dijcumbe»
rejprxter dialoca^indicat VirgiU Rneid.i^
Tu djs epdis acamhere Diuum* zi JEneid. 1 *
Inde toro pater Mneasfic orfus ab alto, Et alibi*
lorisiujfi dìj'cumberepifìts, Adhcec Horatiuslib^Xt.
Sermonum, Satyra quarta* Safe tribus leiìis videas cosk
tiare quaternos, & carminum lib, cubu

to retnaneteprejfì, Item OmhAmorit lib, i ,Elegia.4·.
CumpremetiUe torum,vultu comesipfe modero ibu vÉ
accumhau Suetonius in AuptJ. Nf^ cmawt\n(t, nifi
vtinmoleÌìoajjìderent* Etpoìi^Solebat ^ ineequa^
liJ[marmrerufirtes/jr Merfii tabularum piRuraf^ m
conuimo venditare, incertof caffi fpem mercatiii veljru=
ilari,vel explere^ita vt perfingulos letìos iicitatio fie=
rei, Terentm in tìeauton* Accurruntferui ^foccos
trjhmt^video aliojfifiiMreJefios Cernere, cmama^

in ειβ* vi, ΐρϊ
fatare* ColumelU librineaf. ì, ViUkusfit frugditatis
gxentflii ,nec nijifè rus diebus ac cubani ccetiet, vrf/fs
rius ili), X Je iniìitutisantiquif* Yoemince cu vìris cubSm
tibus^fiiietites caenitabant*Et ne mihi necejjèfit omitt
omnium loca laudare,Romce vidimus in eede*T>,BuJlha·
aliis locis^ Mutin(E etiawfcilptm in mamoribuf
flngdinacenteminleÌìo hominemfnhieRo ^uluiUo cu*
bito^affofitaailefiumtri^eiemenfr j αΗψΐ0ηάο rnonom
fodio. oHendit tt Venetiis huiujrnodi duo marmora los
annes irandfm Valerius Venetui, Rmanm \mm,
fufillum illud quidem, Alterum à Peloponnefo ν/φ adue=
Ìtunit. Vr eeterea 'R.omee in adibus Bieronymi Maffei &
Matthceì S(ij]ii,vifuntur mamera non admodum alfimis
lia^vhifunt ìeÌli duo decubitorii cum menfa vna. in mo
fedet virfeminudusβγροβίο hmerispuluino, ad eiusge
ma efi & alter feminudus pronus innixus cubito ♦ luxta
Secundi leÌìunatpromijJà barba véntrofisfenex ( Sis
Unum φ crediderim) cuifileas nudus iuuenis^\t iacU
turo demit^ ( Sole as enim demere fili tos ejjè puluinifcp
imiti coenantes, frceter marmora, multis Martialis &
ahorumfcriptorum locis probari potefl ) pone vero alius
nuàusinchnéunduJuSiinetdudetrahuntur * Q_mn &
ftpudvetercs RomanosnonfuiJJè vfim accubendi ,fe<i
^oiìea \JÌros dijtumhere coepijjè, & mulieresfedere quoi
turpis vifus eft in mutiere accuhitus, auHor eH ifidoruf
libro Utymoiogiaru^i O*ex Varronede vitapopuli E-Oa
inani, ΈΙCatonem Wticenfem nun'f iacuijfe nifi dormii^,
tur'ù^feifedijfi ρρβ coepta ciwUit bella O" auditam Vhar^
falicamclademJcrihitPlutarchus in ipfius vita *Ne<p
tamm velim exìiìmm mdos cum e^ermt iacuijfe ^quàt

liiìititjculpores expejferint * Ijì certe ej^ecermt vfi
grtUflus a^fiderctjtbi mujcuios^ venus ,fiexus elucere
mt necejfe, panno autem ορετίηψοίΐ ejfmgere non fOx
iuijfe credibilejit, eius vero vei fifpiaonem a [e alieni
0foriere exiflimabant * De hii rebus tu ad ^aulum
Jouium Nouocemenfem mum & d]fertij}miì&β quem
Ttofirum feculum tulit -ZDoAuVfO^ot retuUjJèm (foleo
tnm non r^ro mei amantijfmmm inmfere ^ & ροβ leÌìai
fulòerrimae o* omnibus numeris ahfolutce HtÌioria qua
jfcrìbit alfijuot pagin^s^ plerìjc^ de rebus fintentim rogas
re) dixit non defu^e qui exijhmarent tricÌtma veterum
non tìdmoditfuijjè diuerfa a monaclmm noihorti Τ ria
■^liniis (quss rejèÌÌoria vocant)vk Hernum tnenjce tres^
«ìli Off ut ma^^ ad Intera due, tantum hoc mterejjè, φ
illi m leÌitsfederent ( quod eumjacere menfa humiliore
vidiy^ Germanos in hypocauβis morem dicebatpruafs
β) hi autetn noflri fedUibus vtantur, Hotart autem Hos
ruttano diBo verfo conuiuatoris auaritum, qifi tnbm
le^s idefi(vt interpretantur lìh) firatisfiMibuf ^ volem
i>at cenare dmdecini,potius quam quartum lefiiizr men-a
fmfiemere, ceunon amplior ejje deberet le&us ^ qum
ψί tres caperei nifi angufie* Ei certe m^ipeciem vtderi
ψοβί eafinteniia plaufibtìisjed cu neqj cuiufqumfcrù
ftoris^necp veteris marmons aUÌìoritati mmtatur, haui
jcio an temere ampleftendii fit, Animaherto enim^ ία»
'ααββ aut non fedij]è vtnosfolemus ,ideH vtfpinacum
fimore reifm angulum elicerci, & itemfimur cH tibia
(nam id ejjè federe docuit Galenus lib. devftt partili cor
poris*}.) fid dtfientis aitqmndo crurihus, nonnmquam
Jextropoplite Iceuum prementes genu, interdum compita
φύ irurf' 4} in dtgrnaf νιάβίκώ^^ f oUquanio itUQ^

Xatttesfiu codini inftdentes (liceat enìm mìhiβ veteri^
At certefi unificanti a Pomponii ν erba renouure & moUu
re)qiiogeHu fidere filenifartcres, & Turcas edere
(oijjpexi Yemiis* ì?lures etia trihs in leÌìo itccuhitorio
iacuijjè indicai Martialit Έρψαιη^ lib^^Jn Mamurfa^
ϊί tèjludineum menfus quaterhexadinon,
Ingentiitcitrononjatisejfefuo.
Q^verehatur Mamurra qmd leilus ^ue comparare velk
videri optabatjtniniis quadrar et ^(umfex tantum cape%
retjipfius autem menfa amplior ejfet atf capacor ♦ lìlis
tmen fuccerfiendum non arbitror antiquorum morem
nofiro tempori quo ad eiusfieri potuit accommodare fiu^
^uerint ^Potuit autem eoi aliquidmouijfe, quod diutms
& diligentiuiperfcrutantìhus atf reÌìiut confulentibuf
fatisfaiìurum non erat* Df mchoc certeprcfiteor, mul*
ta incidijfefixpius in mentemfententias, quas tum quin
dm maiorem in modum probauerm, de eis verò cumfi»
ueriuso exaÌìius anquirerem^errores inueni,in e a parte
ipfa quapoti£mtideleiiaffet^& valde cafiigandosMu,
tinenfium quod fulcherrima vidtbàtur figwas fubiunxi.

ALTITVDINES OMNIVM CON.
C L A VIΟ R V M» Pro eondauim diffum efi^
variaUftexme, SIN AVTEM EXHE^
D R , Bxhedra enim & ceHam ftgni^C4t ai colloqui
ium^aut meridkndum, idefl meridie dormìenium, Cic*
J Orai, de Cotta loquèns , Cum dedita opera quitm
pentibus aliti,in ern Exhedram venij^t, in qua Crafs
JksléRulofoftiorecuhuiJfet. AVf OECI Q_VA
DRATI PV e R I N T, In Oecù fehnt comi,
maviriliavtinfracap* io* ait,vnde Afiroton oecon
vocat Pltrtiuilib, J (f» cap,lf. ^καβdicAs non fcopis
mundatum/ton \er^m^quodOMce jòlent conuerri, è teff»
lis tinfìinnpauimento erant eléoratft, & \eluti purgai
menta ccena in eo relifίa,repr(pfentataφ * Statius "Papim
tttus Sylunrum liK i * Suheuntc^ nouis ajàrotafigurif*
Sei O* matres fitmiliarum cum lanificis in cecis hahere
fejjiones illaeodem capite decimo Jcripfirat, vt eorunt

mmnonomine intelligamufjquas Salasflehek voce vo,
tamits,a[alUnàOj}itptat Βαρϋβα Albertus ^ quoà in
eisnuptiaruZT cùnmmomdacntas ceìebretiir* C V R=
VA tACVNARIA AD CIRCI»
KVM DELVMBATA. làeÌicumaquidem
fednon adperfiffm rotmdationem, hmiliter confornu
cata, imponenda contigna.
TIO^ SVPRA eam COAXATIO.»
taÌìatignomntextura^fefitles tabula(^qux axts &
ajjès dicuntur)fupra iiatuendae, ϋ clauis (mfgenda,
Q. ua autemfit materia ad coaxationem vtendm^ dotez
hit capteprimo libri fef timi*

CICLVOS GRiECI KYZH-
a ΤίΙ^ΟΎΣ* K.vliKHvovi,ideflCy,
zicenos^aCyzicooppdoMilefioruminVrO:^
fontide^auRore Plinio capMtimo ItKs > 'Buit autem nos
bile, Arce^manibus portu, tumbusf marmoreis, vi tra*
àit Ilorus . Y Ί l VIRIDIA DE TE«
CTIS PER SPACIA FENESTRA.
RVM PERSPICI ANT VR, EaaiiiVi^
ridarla appeUant φηί mtem loca virentihus arboribus
ionflta. Viridiarwi Ylpiunus Pattd^ lib*3 3 « de fund»
itùìruBo^Mocatpnx^Ììos curandis wiiariis* Sei corri^
genduseH (vt opinor) hiclocuipro^ teitii legendu le*
^tsjciluetprù accubitoriis, è quibus cmantesfpefiare
fy^»>is,flatanones^pomaria, authortos prrfinefìrarum

VT INGENIO ET ACVMINE DI
SYMMETRIIS DETRACTIONEÌ
AVT ADIECTIONES FIANT. Lf·
ge huc prtinentfn^ra (ap. i ♦o· Ιώ,τ ^(tipj^

YBERNA TRICLINIA ET
6 BALNEARIA, OCCIDEN-
TEM HYBERNVM SPE.
C Τ E Ν T. Trich ma^ vi non eadèm jùnt omm* ,fei
ψτσ anni temporibus mutantur, ita variai caeli regionet
jfeilare àehent* liiìiua itaobaerti dehcnt vt excipiót
feptentnonem, VematfAutmnalia,orientem,lijyerm
ms occidentemhybcrnwn davi vult Vttruuins^aliu tna^s
flacet meriiiamm Solem* ET PLV MARIO·
RVM TEXTRiNiS* Plumarios J»nt qm à
flumif acudichsputant, Alit à plumeis culatrtf
exiihmamtts eorurn nomine intelltgi qui tomento qmdcHn
ψί gcnws veitis aut fìraguU eonjnrcìum, inculcatum ue
(icu fingunt. Eofmfiriapunthspunfiores vacatiteliam
folymtariof diuerfos e£è cefemusàp.mariis, vtcunqm
fiumani vuriisfilis vtantur^fint lUi quidem, vi exiilh
mamm^textores qui in texendo liciis^ ideiìfilis diuerfim
rum cdoruvtuntur. CertètD,lìieronymuifHimolauf^
et Egnatius^ plmnarios polymitarios prò «Jiem
Mtelltgunt^à luiorum multiplia varietate^
μίτος, emmfilum ftuelicim
β^nφcat^

cap» octavvm.
vod hi aliis officia
f priestant ambivndo
civje ab aliis ambi v nt.
Mfiiitìcrii fortume homjties, quce ab humìhoribusc^aia
tX-feRant^vt falutaiwnes^ea mawribuffnffìant, tie qua
re extat Ιψάίffimu Marti al.Έρψά,ιη Maxmu.lib,i*
Capto iuanì(f>udet heu)fcd capo lAnxme tmam.

^ex eÌl^Regm Maxime non habetU
IN .ffiDiBVS CRYPTiE» Cryptceàimt*
turJcJpE teihdwatiFfubtenaneee^ aut concamloca^ tJ
Jaobes vbi trmcum conditur. Nam vrjcnbit Vano Ith*
I S 7"de re rufiica, utdam habetit granariafih
terris vtifpeluncns quts \ocant Siros « Ahi vtuntur ai
id,putets^ APOTHECiE. Sunt cella; vmari<s^
ideiì vht vmu Cr jhuatur Gr veditur. R V RI V
KO PSEV DO VRE ANIS STATIM
PERISTYLIA. VìUa.anaoreCalumilalikx*
eup.iijn treisdiuìditurparteìs^ yrbmam^ruBcam,^
fruÌluaruM.PfiidoMrbanafw wbma,ea viHw ejtpars,
quamfibipatirfnmiÌiaiteferuat^ Pratcnm vccatur a
Palladio Ub* 1 ìseretio luri^ion·, Bandefì»

Ub,Z-deftruit.rufiu,pr<sdioru, Rufiicapars,villici eii
frfumile^ ibifunt&ubiliitf Ε^ιΙιλ, Ottilia, ΟψϊΗα^

omne deni<f rufiicuminfirumentum .Vrufluaria prt^
contmet (eVamolearim^tonularia, cellam vinarim,dem
frutarim^fmilia, Paiemaf,Z7 apthecas^ ρ horrea*

VNC RVSTICARVM EX.
li PEDITIONVM VT SINT
AD VSVM COMMOD it.O-f»
DICAM, Autaliquid deefì, {fut mafiififiiffmuf
eflfolccdjmusi Tortajp f riptm erat. Nuc ruHicorutn
expedittom^vtfuhintelhgereturj^difidorum, mt rme
rujìicai ex^edttiones* Όιχη enim prxjcrifftjjè vrhitnus
rutmes xdifiàorum, nift potius refiratur ad vocMum
rationeSyquod nos exiHimmus^yitjtt capiti; initw, P^js
mu de filubritate. Ythinc intelligatur^ineptam ne quii
grmiui dicm/apitu feÌÌionem* ITEM AGRI»
COLiE REGIONVM IMPERITI*
Aliqui eodices habetit periti ♦ HAEEATQ_VE
CONIVNCTAM VINARIAMCEL
LAM, HABENTEM AD SEPTEN,
TRIONEM LVMINA FENESTJRA«
R V" M, Cellam vimriam^Septentrionefpefrure oporm
tere^cribiitPlimsUh^x^tcap*! i MVÀadimlih^i^
tap*I 8 ^frigidam illm quidetnjottgè a bulneifjflabuliSj^
JumOfSterquihniis, QolmeUa tamé lib. | >cap. ^.ApOm
thecas refiefuperpcni ait his locis,vndeplerm<^ halntu*
rum fumus exoriatnr^ quontatn vtm celems vetujie-i
Jcuttt, qiixjumì qnodm tenoreprcecoquem maturitatem
trémt^ ET NVMERVM, ET DO.

Voprior mimHioahundat* CL V Λ: CVM
sint cvllearia, Culle are vas, vigin*
ti amphoras conùnet,an!fhora autem quadragintafextOs
rios, D? alleo ita jcnhit iamius,Bjl ir bis decies quem
ionficit if*}iphori noitris Culeus, hai mdla eii mmr me*
fura Uquons. Sed freejlat hoc ÌocofaucismenftimH ra^
tionem com^leiìi. Cuim amphoras viginti cafit, ideil
libraimenfurales miUefexcftitus^ Amphora vrnjsdua/,
idefì librai oitogintst, Vinu Congios quituor^idefì libras
^uadragwta^ Congiusfextariosjèx, idefi lihras iecem^
Sexunui hmìmsduis^ìdeil lihram ZJ bejjèm^idefl Vfix
ms viiinti^Uemim qu« O* cotyla quartariosdms^iiefi
\nciasdecem, CLUjrtarius acetabula duo, ideiì vnàas
quinf, A cetabulufefjmcyithu^ ν miai duxs cu dimidia*
Cyathus ligulasftue cochlearia quatmr, ideìì fejcmrìà^
irachmam & |:rufulum ♦ ipsvm avtem
τ or c v l a r. Q_tioihi( dejcnkturdiuerfum
ifi à nojirx tempejiatis torcularibus. lllud etiamfcun^
ium eìt Torculu, Torcular, ^ TorcuUnum dici à Cov
ìutneUa,]?lmo^^ Catone, SI NON COCLHEIS
TORQ.VETVR, Cochlecefunt per qm cla^
Viiulatmfirutas, fcratufrc^lutn & ipfumjpratim, at,
tollitur & demitiitur in torculari,MeRiariisfiicuUm vfr,
Jantihmfeupotius ergdtm^ Sed de hs hb. ι ο» Sunt Mm
tem vefìes traie^iper eas machimis bacidi, vnde vocatt
veiìimi. SED VECTIBVS ET
LO PRìEMITVR. ScribitSeruiuiGeorg.!*
?rda ejfe trahes quihus vua im calcata premitur »

loo GVL, PHIL. ANNOT,
AD SEPTENTRIONEM AVT A,
Q.VILONEM SPECTANTIA» Scrh
hit Varrò rei rujlM* i ♦ ca^, s 74riticutn condì opcrte*
re in granaria jùblitniit, queperflentur yeto ah exortu,
AC Septentrionti repone filli nulla Jurn humida èfro^
fint^uislocisafpirfU Lege Colmellam lih,i*c<tf^ c*
PliniumUh.i g.fipj 8* Valkàimuh.i *caf>. 19*
ΕΟ,νηίΑ Q_VAM MAXIME IN
VILLA VBI LOCA CALIDISSL·
MA FVERINT, CON.STlTVAN =
Τ V" R» EquorUflahula vult Palludtus Lih. i ir»
iumeridiitnas ■piagai rejpicere, vtnontamenegeant Sez
ftentrìonìs luminibus, qua per byemem claufi no noceàt,
fer afiatempatefiifìarefrigerent, Vlancas hahere rohos
reasβρροβίΛί cu Hr aminey^t iacentìbus molleβί,βαη^
tihusdurum. HORREA, FOENILIA,
FARRARIA, PISTRINA, EXTRA
VILLAM HACIENDA VIDENs
TVR, VT AB IGNIS PERICVLO
SINT VILLÌ5 TVTIORES. Uocetia
Valladmlib* i 1 JeJmÙì,palemOj & lignmo
edmonet, LINEA TENDATVR AB
ALTITVDINE PARJETIS» Ideii
fumculus^reflicuia, qua infignificatione vtitur non femeL
SINAVTEM OFFICIENT TRA,
BES SEV LIMINIA. Scribendum limina,
pròfitperlimirimbus vt capMtimo huius libri ♦ Ei apud
Plinium lib*} S-cap* 14.. Oifficillime hoc contigli in Ha
mineiffo,quodfoùhusimponebat. Vnde VarròcapA*
dererujlicft. vocat limen injèrius^\t difcerne*
' ' ret

Uh· I Jradit lanitorislocu dici -ro^xs^etoy,
fuhfeqw, ^ ΐϊ^Ιοωλ9ν^iwhnv veròitt:.

terioremefpp,;rtern ^ qum cUf3tv(pv ét ahHetnero
vaciiri. Bnurrtitor autemlìomeri
P.rattt Sokpirtiiii wterpretatiir, Emhxcfnnt verba-

{J^ γύ^ ΰ Isiù OÌ K5? ri ς οωλης , ^
(il Τί^ Xjj'ii T^^JJoouoq , octrt^DucrDi dt TnotSl/-
Xsv, του τ 151 τι^ς nhiov η'τ^χ^ψοί η^ΰοί,
φλΙγί^βΓΟ., CONs
STITVVNTVR COECI MAGNI»
Saihcmm Oeà de quihusfupra, tr max , CL V 0=
ILVM VNVM THALAMVS, Viri O·
vxoris cuhiculum.Thalamits auffore Artemìdoro Uh
iefimmorum mttrpretatimefecmdo/αγ, i o. φοά ai
fommorum rationem attinet^vxorem ftgnificiit^ Mtβ non
eFijdomimimdomus^ficutandronesin quibus viri vffa
fintur ^ cognstcs zr feruos, Gyniecmm vero feruns ♦
ALTERVM AMPHITHALAMVS»
Vbi ttnciL·^ neqì enm longins ahejjè oportet, (juam vi
vocata extem^lo tudire foffint ^&fraHoadiubentis
imperia ejfe. RemoUus antithalamus legit, qmd Pii»,
in EpiHolispmationidefi antefuhiaMyociit, Ή &C

iuas diftrihuehatit. nam in qua parte viri fine fceminan
rum interpellatiombu} \erfibanm, eam andromttda af^
^ellabant autemcon^ruerentmulieres, gynecomtia
di vocabant, Gynacim video eamfuijfifartem in qua
mulierespriecifuè lunifido& textrinx dabmt o^eram*
Vnde iegitnus apd Vaulum Omonu lib. 8 *vbi de Ner,
fete loquitur, ei AugtMam ^uòd Ennuchus ejjèt mandajK
β vi cumftuellis in Gyncecio lanurumfenfi fiaceret diuis
dere^lndeVitletimanus& Valenslmferatores lih.ii*
CodJe tnuricilegulis & gynxc*eoj intelligmt gyncts
iiarios quijceminis mixti en ofera exenent^ η aa

lia. Oixiperìilylium lecum ejfe feptum cclumnis*
a ddit lulius PoHux lib. i ♦ cap, 8* dici & zs^^Movoc.
quod s'fXpf ir κιων proeodem Gricci vfurpent^Mociim
ri memfectidum Atticos me/i-^oVy quia ^οά,ζτλΑ/-
ςoίMldeHlatusβgnificet* pares svnt
q_vat vor portigisaltitvb
dinibvs. Scribendumporticus* vtl fa·
ciliter in eis, tricliniis
clvatvor stratis. Tricmiumpro
leilo difcubitonofine accubitorio dixit^vt Vano lib* de
re ruiìica.} ,ίαρ,χ j ♦ Eraf locus celfiis vbi Triclini»
fofito ccenabamus* Et lib.τ *cap. Τ in quo quidam etià
"TncUmumfternerefileni cmandi caufi ♦ Alihsfignifim
cat conciaue]\jtJùpracap*T.Legi alicuhi, necfuccurrit
locus^apudantiquostresmenfasfuiJfe vndezj Triclini^
vocatum ejfet, Prmm domini,vxoris liberorumf, fu
midam hojpitum^ tertiamferuorum ©· domefiicorum^

IN LIB. VI* 20?
NOSTRI AVTEM EAS ANDRO»
NAS APPELLANT» Andronas(ìnquit)
affellut itinere ìnter miai idefi atria, cum aniron QrXm
(is ìocus fit domicilii longitudine anguHior in quo viri
plurimi mcrahantur, A ufìore Sexto l'ornfeio.Secundum
*utem Vttruuium Oeà \bi \irilia comiuiafiunt, Vide
Quidam O· PoUucem Uh. i .caf, g, mm zr virilia comdz
uia dici mdronas ait Eermoiaus* Q_V E. g r jfe a
gè d r c v ν τ v r δι α'θ υ ρ λ» Smt
repaguìalionett juihus menturequi aut mrus ώ (fditi
vefàbuUu Andrecfs A'uiatus hh·. de verb.Ji^>iifc. eo Wa
mne inteVeXìt quce ex tabuìis conficiuntur ad mends
dum valuiv uferimturirrttmpntia frigorà, aut tabula»
rum vice appofitos tapetasfiueaulea , "nostri
Τ ELAMONES APPEL LANT, C V.
iv s RAT IONE s, avid ιτα,αυτ,
avare, ex historiìs non
INVENIVNTVR, IdSeruiusFEneiL t*
ex Bmio expìicat* Ait enim Telamonem latine, grxce
Atlanta dici « Mirum efl VnruuiumidlatuiJJè* f l a.

ν a ν t» -Omdtus Vaììorum quarto »
Vìeìaies incìpent humeros releuare patermf,

q.«<p feptem dici/ex tmen ejp folent,
Virfe Aulum Gelìium lih. noÌìim attuarum^ 11. Vi.
truuius Uh.Cip,S ' Micare videtnr^ easejfe m caum
da Tum^qstodimtafur h^lìnm lih,i ^capAi .cm ta^
men Omim inYaÌixs/s esteri tradk^-pojlmowfàrM

Parspror apparet,foperiora latent.
Sfu tamen efi Taumjm hoc eiìfacmmafigio^
lunone imiU muntts amorts héet,

DIFICIA Q.ViE PLANO PI.
Λ DE INSTITVVNTVR. lU
'fiplitnofede eritruderandum^KT
eapA^eiufdem lih.cóclmbus qmplano pedejuerint^ai
ii^trentim contigmtiomm, SIN AVTEM
HYPOGEA GONG AMERATIO-
NESQVE INSTIT VENT VR. S«MÌ
Juhterraneifxdtjicia arcuato opere extruRa^vt cella vi·
nuria^olearw/s eiufmodi* MEDIO S Ρ A G IΟ
Ρ A Ν D A Ν Τ E S. Uefi incwuatte ^ ponderi ctm
dentei* Et contrarìum efljormcari, idefl reniti, pondui
(uHinere ^ in diuerfutn curum . FRANGVNT
SVB LYSI STRVCTVRAS. U^oaut
jua lyftfideflfolutione, anifubiifce^ aut wcabdu efl arm
(hiteÙonicum, deqmbusin l^roamio lib. f ♦ Vitruuius
verbaficjt, SIKEMOLITIONE FVL·
Τ V R A R V Μ. No» nece[fe erit admome tibicim
Mes Kyjulcimentaβ quid mmutandm erit. Q_V Μ
PILATIM AGVNTVR EDIFI-
CI A« UiHferplus, Smt antepilx quadrata, quai
GraciZhAuxf hocefiiìelaivocant^quo nomine \titur
JPlmudibt6*(a^* l^t Qjtan^uam proprie duuntwt
Γ" iìanttt

Ìftofìtei i» commenti < colmnx. Q. ««f tutemβηί rótUs
é(e,vocàntur κίοης^ s^iToi. λ plafommt Cicero
1 toppilarc prò cbfirmare & obdudere,(i ^uo fOn
ί recentiores Medici opplatmem «ppeUarunt loiitìo»
TU fri£dufi,atf adeo aliorum vifcerum vitium* PER
COAGMENTA AD CENTRVMSE
PREMENTES EXTRVDERINT
INCVMBAS» Appellare mdeturimubentes tu*
mosiàeH reliquos prteter medium,qui vnus reRus^idefÌ
ttdferfendiiuhim ad (entrufirtur^ aut,^mà omninoferi*
timtts^eampihpartem vbi arcus imituntur. Itali impo»
fÌHS ab imponendo vocant^quo nomine etiam inteìligmtur
teiìudinum, fornicum, & ìumlati generis cmer«,julm
frurte et Veluti mutult^formam wam fùhiunximus ^

Bxtruderint autm pr§
extruferint diiìum eβ,
Admonebo ohiter po^
antìqws Architeffos ^
mnesfirè in periflym
bis, templis ,fineiìris^
arcus non pilis ,fed ro«
tundis colurrmis adpom
nerejulciré ue, magno
y/itìo, rum deheantJu m».
wi/ truiKU refponderi,atf in huiujmodi operibus nò pcfm
fntjiis rotundis,iIlis autm angulis cèflantibus, quos «f,
(ejp eflperpendiculumjcaporm rotmdorum juperare^
(ontra quam res expetit * VTIOMNES
STRVCTVRie PERPENDICVLO
jSl£SPONDEANT. Pfr^endicvlifrt^^

ter ià de quo Uh. 7» demonfiréimus, ββ
^ aliuii genus quo exploratur vìi a ne βί in
flruÌlura prodinatio^et autetn hoc modo^
Sit reguUper cum medium^qum long*
efiy deformatafit reHn linea^opndeAt
. è filo flumhum,i{tf vtcommdm fiat in
extrema ma regulafit fior me in quod in»
tretre fojfit ,tìutaìind quìppim eiujmon
di. Bit regula cum udmouebiturflruÌTUr<S,
fiquidm refi a ent^filum e qmpndetflu-
bum^tanget totam defcripta lineamji dis
^ quaindinatiofuerit,&ipfftmfilumve»
^ cejfeefi à linea difcedere, eiusfiguram
ad margmem adiecmm. A Ν Τ E.R ID E S SU
VE E R I S Μ ie S I ΝT* No/ contrafortu <&
arcus ohmtentes dicimus, Italifperonos/eufint ealcaria^
idefìchnitetesmurispilas^vocant. IN EXTRE=
MIS ANGVLIS CVM RECESSVM
rVERlT AB EXTREMO ANGV«
L O, Locum ht(c indtcammus lib. i . I D E Ο
Q_VOD IN OMNIBVS LOCIS O,
MNIA GENERA COPIARVM Ν A»
S C V Ν Τ V R» Legendum negatiue ^ hoc efi, non in
omnibus locis. Namlib^x* cap.i.dixit non omnibus
locis arenartifojfiticim nafci^ aut cementoru^ ahietis,fap,i
finorum^marmoris^copiumejfe. Et in finefiperiorisltM
bri depuluere puteolano hocipjum trìopuit, Ο F F Is
CINATORIS EXAC TIO. Ogicinator
ipfefaber eU qui extruit^ Architeli autem eH arbitrari
p deformar e^idefidefignart*

philan.dri castilio-'
NIIGALLI CIVIS RO.INLI-B,
feptimum M* Vitrumì Poi- '
lionis de Archite-
d:ura,Anno-
tadones»

VM EGREGIAM BI»
BLIOTHECAM PER.
GAMI AD COMM Ve
NEM DELECTATIO,
NEM INSTITVISSE T,
In qua erant Ubmum ducenta miìlia
AuRortPlutarchoittvitiiM.Antomi,· NON MIs
NORIBVS INDVSTRIIS AD EVN=
DEM =5M0DVM CONTENDERAT
ALEXANDRIA COMPARARE,
In ea Bibliotheci ad milliafimè vólumimmfeptingetts
tafuijjèfcrihit Gellius lib, C ^capMtmo ♦ Meminermt
tius ^ufebiuslib.Β-de frceparatmeBuanf;elica,et Aru
fieas lib, rfefiptuaginta interfretibus ♦ IONICA

tedemViferonfKiJpfcnbitlihs.c^p.l ♦ ITEM
DE ÌEDE MÌNERVÌE DORlCiS
Q_ViS EST ATHENlS IN ARCE*
Scribendu Oorica/efirtur.nM ade, tuiusfpeaes erat
TDmifg^Oixi aute de eaca^^jJtkqmrtt^ ET LI-
BERI PATRIS TEOMONOPTE.
R Ο S. A imomi ItL·} , non marti effe diBojiem fei
duaf, idefi in TeoinfuUJuit ades mom^teroi dicata.
Biccho de ψαfcripftt Hemogenes ^ autm ejjèt

ftdesmorto^teros^Jeififftmitslìb^^C(tp*7* CE MAV
SOLEO SATYB.YS ET PHITEVS»
Meminit Vythii veteris cmuj^ià Architeli ca^^u lib,it
ψύ (idem ìAinerucefit Vrience urchitcÌìatus, Ef lib, 4.
ΐαρ^,ί ♦ Pytheumàat, vtpoffttidem ejfc Anhiteiìuf,
iantHmmoneo^nihiÌfiatuo* NANCLVE SIN=^
GVLIS FRONTIBVS, SlNGVLl'
ARTIFICES SVMPSERVNT CER
TATIM PARTES AD ORNAN-
KVM ET PROBAND VM, LEO.
CHARES, BRIAXES, SCOPAS^
PRAXITELE5* Di Muufoleo, Piin. lib.3 C '
(apS jiì h'unc moium* Patet (kijuit) ab Auβrί> ir Set
ptentrioneJèxagenos ternas^edes. Brewiw k frontibuf
tmiirmw fedes qujdrigeHtoi^xi.Attollitur tn altitu*
dinem^xxv,(ubitu,mgitur columnis.xxxvu ab Orien*
te cculauit Scopjs^à Septetriane Bryaxes^à meridie Tim
motheus, ab occafn Leochares,&c* C Ο E GI Τ AD
SEPTEM SPECTACVLORVM E»
IVS OPERIS PERVENIRE FOR«
Μ A M, Orbi/fe^tem miracuU.frfeter cetem recen^

fetCufftodorus^vanurumlikj^eius verha funi hi^c,
¥eruntjrijal'acuii narratore!^bricarum/epcm tàtum
terris ntìnbuta mracula, Bphejt Oiants templum, Κ,ί^
gisMaufolipulchernmm monumentum^a quo ey Μαίί=
folca diàafmt, Rhodifilis ceneum ftgnum^quod
Jusvocatur, louu Olympiafmtdachrum, quodPhidias
frimus ctnijicim,fummif deganùa, ehore aurofforrna^
uit, Cyri Medorum Re^is domus^quà Memnon arte pro=
digajlhgdtis auro lapidibusjnbricauitjBahyloniis mtri,
^uos Setnirmis ReginaJ.utere cofio^fulfhure^firtcip c5=
Jlruxit, Pyramìdes in Rgypo, quarum w juo sìatufe
vmhraconjumens^vltra coniìruiìwmsjfaaa, nuUafar-
tcrefpatur, EVPRANOR* Scnbomphranor
vtapudPliniumlih^3 S^capii, IN DEORVM
S E S S IΜ Ο ΝI O» Pro temflis, quod non memim
legereapudaliumAuÌìoretìu SED ETIAMA
C.MVTIO, Q_VI MAGNA SCIEN=
TIA CONFISVS, i£ D E S HONO =
RIS ET VIRTVTIS MARIANA·
CELL ìE, Bius(sdisméttoejllih^^ .capti ,etapud
aiutarchum UbideJortunaRomanorum * Marmorea taz.
buia ìnueta in \/ia l'iaminia indicai de manubiis Cimbri^
€ÌS Teutonicis extruRam. Έmt autem m ea Bfquilini
montisparte qm hodie Merulana^ro Mariana
vocatur * lUud vero prmermitti non debet^
^UDd.O.AuguHinusintelkxit^nemi
nem honoris templum ingredi
poffe , qui non ftt
prm mr
Μΐίΐη^φα*

CAP. PRIMVM.
Τ INDVCATVR CVM S Τ A,
e TVMINE RVDVS. Statumen dh
citur qmquidpro fulcmentajlermrur ^ iàesÌ
imhcììonìs cormn imum « Vieri jialKmen debere non mi=
nore[axoqiùmqiiod^cjfitriianùim^lere^aulofoiì tra,
diL FIST VCATIONIBV S GVM MA
GNA CVRA SOLIDETVR, IdeH^a^
latiombus^faiis iiut^biias vflilatis confixis mucku
nisadams. PANDATIONE SIDEN,
Τ I β V S. Hocipfi capte paulomox . Contignatioz:
nei humcre crejcentes^aiitjtcdtate deaejcentesjeu ^an^
datiortéusftderitesrnouendofefidmt v.tw pauimentif»
ITEM DANDA EST OPERA NE
COMMISCEANTVR ASSES ESCV.
LINI aVERNiS. Valkdmlih.i > .
Oemdeyt axes quernee cum wjculeis non mijceantur^
nam quercus humore concento, cum fe caperit Jiccare
torquektur/'j rmas in-painmentofiiaet lifculus au-x
tem fine μ tuo durat, Sed β quercu fuppetente cejculus
dejitjuhtiliterquercus ftccetur,Zx tranjuerfus atqs du
recius duplex ponatur ardo téulmim dauu frequenti^
buffixus, NAMQ_VE DE CERRO AVT
PAGO SEV FARNO NVLLVS AD
VETVSTATEM POTEST PER,
Μ A Ν E R E. Pjlladms didt dehis arboribus^diutij^
fme e Iti durare^ Hratispaleis \elfilice . Varnum autem
etim hodie vocat Itdu de genere quercmm arhorerrit
COASSATIONIB VS FACTIS, SI

EHIT ρίχελ, SI nonpalea
svbsternatvr* In Plinio Ub,3 c^c^f;
a <mendofeJmpum eflJilicefrofiUce, & in meo exh
firn hoc locojtlex ^rofdex , quan^uum dicss diaturfiz,
lix,cuius duofint genera apud Vlmìum hb. 17,ΐ? ♦
Me minore saxo q_vam qvi

POS si τ manvm lUPLERE.Tadleefi
vel indofiiffimo iudicare ^Jcrtbendum effe , ciuam qiwd.
rvdvs si novvm e^r iτ, ad
tres partes vna calcismi =
s c e a τ v r. Palladius lib, i 9
hs rudu^^deflfaxi contufi duaspartes, cum vna cak
(istemferatce coéutues^ si r e d i v i v v μ
ρ v e r i t^ IdeH e MCterì renouatk v tuntur cnm
adfmmenta duplici rudere, nouo quodfit è iapde tunc
prmu contufo,uut teflis^addita vna parte calcis ad duas,
Vtuntur & vetereftue rcdiuiuo^ex fuuimentis aut cedi^.
.ficus dirutis^m ψ<ο mtjcendo mnius opus eji calcisfed ad
qmn.ffufftciuntpartes duce. de cvriis in.
β v c τ i s» Idefl induiìa hominu decuriaftue muL
titudine qui hgneis vefiibuspinfint O* fuhigant materitì^
xtmox^caf.^. crassitvdine sit
dodrantis, IdeH nouem pollicum . Ham
^ollex mài!e^ideftparspedis duodecima. insvfer
ex testa nvclevs indvca =
τ vr« ìsucieurnvocat maximereffientem crufam,
fiue coriUjided interiusfmnÌCtu,vuÌgus ItcÀum animam
vocaK A 6 regvlam et libel =
lam exacta pavimenta
strvanTVR SIVE sectilis

EVS, SEV TESSERIS» VauimentafrincU
pò pftajmmt, pfieaβ&αfunt hthofirota, uiejt tifr
fellatis liipiilnflriita^ quorumfitmentip apud Vmonem
libbraruihcce.^^cap, i -er Vhmmlib,·} <j, caf.iS*
'PerfiÌTiliaintelìigofeÌlcts fanus tnamoreas crufiasin
vmos um-dtim colores^idefi opus mitjjèatm,jìue mnK
fmtm vi Spartiiinuf in Vejccr.io^nos tnofàicum vocamus^
Per teJÌe',-(ts,qu:idr0U grandia.Opus mufuum exprejfit
^■iilufjchoiajticuj Bpignmmtm libA^ ηώί ofcA;-
/Sov cIMOBo-v cìMK? ΣυιJ.φ^ξ'iΌς^'}Zvcf{J.Hv ^'^oi-
Τί'.νϋζ. σοί τι/^©^. AlcicttusvertU, Q^ita arte ex dm
aìnjqi iapilhs Tum cito cotnpoju'ù trxnfierim tn fatyru^
Anijicei dìcwitur muftum a Theodcj\ & Valemma^
no Codias hb, ι ο,de excufatiombus artifidu Ν V L=
LI GRADVS IN SCVTJLIS. Falla=
dius Itb^ I ,{itf.i)t.tejferas irJcutttUs in pmimento dì=
xit prò frujìis quadratis ar rotmdis a fcutt figura, a qua
etiarn faituiatii equum dicun', qui vulgo fomulatus v<j=
ccttitr. EtJcutuUtum^aranearumrete nommtur Plinio
Uh, 11 13 » N(itw JcmUs idem auffor hi. 17»
cup. Ϊ c*intelììgitcùrtues qui in emplaiìratiom ex arbo^
nhm j'ciitipgura exmmtur ^ & qui eadmforma impo=
mntur. SEV FA VIS E X TEN T. Nwf«ffi
quierermus quii hoc nominefignificaretur, incidimus in
apum alueana/ontempUti fumm ceìksfe χ ungula s^ tum
intelkximiis Vitrmmmfauos iixijje profruitis exagoa
nis, Niimfauus^vtfcnhtt Vano lib. 3 *reirujlic,cap*
I quemfingunt apes multicauatum e cera^cumfin
gulacauafcnalaterxhabeintj^uot finguUs pedesdedif
' natura*

in lib. vii. 113'
natura. Q^tiifmp non fernper mfdeji^nrii' r^erìd^iu^*
φ Cohmàahb^9/cap^ 15". jcd & quadrattico· rotun=
ώί,&ιοίψ^ et svpra lorici^ ex

^ vr. Idejl tetTorium,<mÌT^/onum, vnde ioricare
^metes barrerà ItbJe re ruff, ϊ * cap. 5" 7» Fiinio
lib,S 'Cap. i4--,de Ichnamone limofe me^gente jìccaiu
ίεφ Sole & hmufmodi contife lorkante, Loricd dixmus
Ub*i.ej]e tefificemiirtillmm, ìdeH velutt coronues
proiettasjìuefemfrffigia quafuUiddium a muris arce^:
reni, AfudVegiihimhbAJorkulafigmjicut id mu
nimenium qmd vrbium obfjjcres yltra iaciurn teli ffdijis
tant^foj]à.,vai}o,j%dibui,0' turriculis véìrutl{i,vt eruvu
fentiousècmtateobjìfierefq^ifint ,Et lorìcuiiimin
ilo tì 'monymus cantra Pelagimws lib, ϊ ^ex Oeuterono^
mìi cap. 12 iVertitpro rnuriilo qui in cmMitu tedoriifit^
ne quis in pntcep Uhdur, Q^md Ifìterj.iretesfeptU(!gm
ta ζΐφΰίΜΗν dLxerunt [,n4m qwdB'^ihielis C[ip,4o*
TTi&Jèo/KSV Synnnifchus & illi verhrunt·, (Sj modo eoa
rum efl veìfto^de quo videoplerojf dubitare,ncφ idfor-
tajfè ahs re,nat)ii,O.Hieronymiis non vm tatum locofei
& loJèfihuimfrifptwneludMcmm antiqnitatum ira=
dutìt fiptiiaginta illos duos legem tantum idefi quinque
Mofi! hbros inGr^camlinguam franfiuUIJè .) Aquu
UaiitemO Theodotiomurum ,vt Jcrjbit Rieronymus,
Id Vfrò loricuUm dici oportuijp contendimus, s v 3
"DIO vero maxime idonea

Proportio efi-dupufeJquialtcra,Aducrte autem he wor=
tarnm àici^non prò ipfo lacu vbi rutrofibigitur^vtfupra
lib.S'*cap*vltimo fedfroiffi ruderefiue materiale in
jhie lih,S*vfurp(itimrefer:es. PlmiushunclocUtràftUx
Ut memorato loco^ 'NeceJJàrim (inquiOruderi nono ter-
tiam partemteiìatujceaddt ^dewderuiui in quo duis
quintcs calcis m^emiur ♦ Τ V Ν C A V Τ E Μ
Ν VCL E Ο INDVC TO. Graffo fex digitos
inqm VlmiUi diÌioFASTIGIVM
HABENS IN PEDES DENOS, DI=
G 1Τ Ο S ΒI Ν Ο S. J'Ìin-fefquncem,ideH vmum
cum dìmìdii fiuc pollicem cu femijfe, qui funi digiti duo^
Siine vndct continet digitum 'Jnum ^ tertiam digitipar·:,
tern^ Sextans duos duas tertias, Q_ u^dr^n quatmr^
qui efipdmus minor^ideji iruhou^. Triemφύηφ &
vnam tertim* CL'uincunx fix ϊτ duas tertiaj. Semis ft =
uefempes otto. Seft'dx muem & vnam tertiam. Bes dcza
ceni cr duas tertias « Dodrans duodecim . Έ-ϊΐ^, Grcens
cnn^tÀ^^n ^metidofus enìm efi etymologus vii fra οω-
^ Ks^ fcripum efl Sì Kg'-^ Oextuns trededm ir vnam
tenim. Deunx quatuordeam & duas tertias. Pei qui as
&pondohabetur^ (vnde dupondiumColumellce liL j"»
cap.j^ZT lib*i l.cap^zjfedecimcontnet, ìiocratiox
cmiiper digitos genus^dixmus effe rìiinus expeditumjei
illud adnotntione digmmfuc(urnt,qu0d Colutneìla libro
11 ^^ decoquere adpalmu vfirpat, prò ad quar^z
tas. FRACIB VS Q_V OT ANNIS ANa
TE HYJEMEM SATVRETVR» Olei

ffihus,amma/etrimet!ioo!eiJrir}t eninifracei clearum
(arneSyt7 ìndeficesauft. Flimohh. ι S'*cap,6* Τ E=
gvljs éipedales inter se
coagmentatie,©-i-. Bmc locum ita (β
imitatus 'PalUdius hh. ^ ♦ cap.n* Τ me antequam rudus
ficcetur^bìpedtìS (tntelìige tegdas ) qux fer cmnia lutei:,
ra Canaluulos habeàt digìtaìei^iungmus^ ita vi calce vi=
m ex oleo temperata^bipedarum candes^ qui inter[e cS,
neHendifunt^ itnfleantur, ir eamn coniunfiione rudus
cmne coù^emtur^namjicciitacmnbmatmi vnum ccr^
pus eliaci,& nullu tràjmittet himoretn* ET VI
GIS credendo sveigatve.
Trequenter hadlìis rudtbus ne verherado denfetur» S 1=
ve ex tessera g r a ν s i v e
exspica testacea strvan=
τ v R, Spcatorum teHaceorum meminit Phnm Uh*
3 ^iCtfp» iS.fit aiitem fauu
mentwn jficatum teHaceum,
^ laterculis cofììhhus lunttis &
wliitui froc'.imtis uijpcerum
mitationem, vulgus vocat pis
^ jcùJpinam » Ror.a tri co paui*
\ i menti antiqui genere ^ vifuntur

laterctdi craffi digita \inum, lati
" tres,longiJèx, Sunt longi du
gitos qmtmr, crajji \num, lati
duos. Millefunt dix inBafili^
Ν ds, paumentoruj'pecies ex mar
mortsomm genere,Ipfpidc^Vor
f!^yrite quorum materiem longo intemalloβρκαί opus^

E ALBARIIS OPERIEVS
d EST EXPLICANDVM. Te^
Boriit aut gypfofiunt^Mtpra calce, hoc \oca
tur dharium opuf, aut calce ©· arena,ίτ dicitiir arenatti,
aut mumore & calce & mamoratum nominatur, Q^H
fctrietes teiloriis inducunt Grcecis Ksviocrau. dicuntur
of ca^ -ητίξοί^^ΐοντίς , Thecdof, er Vas

letìùti- AA*CcdMb,JO^ de excufùtionihus artificum*
Mocant albino!fiue fotius albams. SI G L E E iB
CALCIS OPTiMif, ANTE MVLTO
TEMPORE Q^VAM OPVS FVESIT
Μ A C E R A Β V Ν Τ V R. Calce non vno modo
ad teRoria vtuntur,nìni eil qiw fiatim à gleba ad opui
i'o>ìfirtur,viiiorihus albarhs.dic^ta* Intritam autem νοπ
CAnt qUiE tempore macerata & jèrmentata, noklibus re,
Unqmtur albanis. Tradii Vlinms lib.3 ^.cap.i 3 Jo,
tritam quo vetufliorfit, eo meliorcm, Inueninq^ in anti^
tìquarum xdiutn legibus^ne recentiore trma vtcretur rez
demptor quij'quatn^Tertia quof partepÓderis quamfiius
pierat lapis,leuicrfit calx oportet ea,quampenti probet^
y/thocnonprcetermittam* SVMATVR ASCIA
. IT Q.VEMADMODVM MATERIA
DOLATVR, SIC CALXINLACV
MACERATA A S Ci E Τ VR. vi

\tikm ad alharium opusprobes ,pcjl Vitruuium etiam
docet Faìladius lib, l *cap* 14. AJcia ( in^mt ) calcetn

ραβ Hgnum doluhis, Si nufqtim stiìes em o^enierit,
ζ2·β quod αβί(^ adhisretjmit molle α(φ νίβ^οβηι colla
SÌat albarhs operibus conuenire* Hof & Pliniusfcribit^
SVMATV.R ASCIA*
^^olubra, mtumfahrorum materkriorum inflrumentum^
quo ajferitas dolatur & perpohtur, SIC C A L X
IN LACV MACERATA ASCIE^
Τ VR* Laam .iffellat comeptaculum vhì cdx mace=
raiur^vtβ qua gleba pmmigmhuf excùÌìa fuerit/nacez
rattone filmi ur, IN DI CASI Τ EAM E^
V A Ν I D A M^ Rarm^iniwem^ cm oporteat lenta
ejp et ghiiìnofdtTì quam ^d teRoriafrcbes. C A Μ E=
R A R V M' I) I S P O S I T I O N E S IN
CO NCLA VIBVS DISPONANTVR
.KI'SI LACVNARIBVS EA fve-
RIΝ Τ ORNATA, Lacunaria contigmtio,
mmjur4 . Camera· vero amMiir^dWinfornues^dice
in teìluàmi, dm m hetmf^ham,dix complu^culis ara
(uhus ίοηΓί ani^diiS ùìorum quotafitii par/*

VM ERGO CAMERARVM
f POSTVLABIT RATIO,
Cmera diÌìaβαηί a Camuro^idefi curuo^m^
ilare Seruio Giorg. 3. B^rumβηΐ genera, teHudo, ^(τ
hemifphxriumjde qmhus dixi lib.SCiif.iO.&formx
oblon^^ct & m mum curm efì, qm genere in hyp,
g^is & cryptoportiahus vtmiir. Έβ & gmis apui
Itdos non inuenéìm, nec inutile^ gwoi άβίΒα lunvié^

CATENIS DISPOSITIS, Idefi ligneis
vinculii qmhus interfe compngmtw & eoàem tenore re=
tinenturajjèm^itae/fvf^iliìs.capMtim. GRE»
BRITER CLAVIS FERREIS FIs
XI* Vfu cSfrohatum etìfirreos clauos in intefiim ofe^
reflmmuvAÌere^cereos in ceeterisatf humido locofrxs
ilare O" fette (Eterna ejfe * Animaduertimus marmerà
clauisfirreis mamlm^léefatlciri ts corrutnpi,Ruhiou
nem qui verebunturjCerujJa^ gjpfi, ^ liquida inms
gant. BVXO, IVNIPERO, OLEA,
ROBORE, CVPRESSO. me materiafie^
rìoportere catenas fcrihit Pdadius Iw. i * cap 13 ♦
TVM TOMICES EX SPARTO BU
S Ρ A ΝIC O* Saibendù tomice, aut tomica vi pìtia
Ìopft aufirendicafu, Sunt autem Tomices^fiue tomis
mlemter iOrfiS reiìesexj'^arto^aut ex harmdinihus^ex
canéi etìa imf olito Zj lino^iunco, αίφ folma, vt ex Plia
nio lib* 17* C(ip*i O* Columella Uh, i 2 » 2-PaU
ladio lib, 1 ^ίαρ,τ J aliis depreheditur, ET Μ A»
TAXM, TOMICiS, AD IVSTAM

LONGITVDINEM VNA CRAS =
SITVDINE ALLIGATIONIBVS
TEMPERENTVR» Lego&mutaxe Cr io.

βί matctxa rejìisftue funi culifpedey ^ ifidoruf
li^ <■ 1 5> ^caj) 2 9 * diRam exiHimat a ctrcunufilorimi ^ a
f^etit^yel quòd transftratur ^ quaft metuxam. Aquìtani
^aiaijjam, Betrures, Romam, ^ene vmuerfa Italia
matajjim vount, τα' Sx GrcvàJ àiàtuyfeyicum^qua
in figrìificatione ofitior vjiirfatum ah Arcadia & Bono=
riolib^T τ ,CodJe murialegulu^Vtidetnet^xariiJuHim
nunolih iZ*CodÀe fì^ìo,ethy^othecis*meminit et me!:
Uxcs Martianus limfcsnMb,} $ .¥andetl,eodetitulo*
Aetius er AfÌuarius medici, bomhicutn vemnm vclhs
antequitm cortmum exferiatur,idefì \-t vulgo dicutfefu
(um crudm^CtitaXam dicunt ^ luxata & mducenda dis.
Hione fro mataxufi ne metaxa^ vtcmf Cataxm agm^
wi Ruellms libJe jìirp,!. AdeoperttHiiX in ilUs Auz
fiorihus mendum inejferdt* ìAattis avlm dicuntur Stat
rets^qm vtiturOwdms Vaftorum libro fexto,.
Ai dminus dijcedite éi,fiMjlro^ moruntes

SuHuUt^in ^Uufirojcirfea nKtUctJuit^
ET Hi5 AD-ASSERES (VTl SV,
PRASCRIPTVM EST; TOMIC^
RELIQENTVR, Nufquam Ugi tcmicm pix
ma mflexicne quei meminerim^nifi his loai^et afud Vlix
niumlih.r7>(fp*lO* CVLTELLIQ„VE
LIGNEI IN EAS CONFIGANT VR.
Suntvericula quibui imnifiguntur tomicesveluti ffg^
tMce, imvM COELVM EARVM
τ R V L LI S S E Τ V R. Idefl gypfi ttiducatur*

Aliheii tmUiJJcitio trullct cuiufcunqi tefìoni indugio*
Sed quodpiiiùcpH gj/pji mmimt cea nò itdmijcendi cos
rcms/rehdtmusciiwerarumipfirum frimam tndu&ios
tiem gyffifieri ,αίφ nittmilijfaiioneminterf retati β:^
rììHs, Ηϋίτ (mjifallo)·) Incus occajionem dedit Budino v/=
ro dicquin mdiao acerrimo^ & twfirci· Gaìltx ornamento
fjij'pcmdi trdlijjàtwnemfierigypfo, ccu eafimpereiuf=:
modi cjjètjedfotmt eum (idruomujjè locus ex froximo
capite, Pro arenato ( inquit ) tefta truìlijjètur ♦ iν
hisclv e minime gypsvm de»
bet admisceri. Vlimustamenbb,^ 6*
Clip-, Ζ 4. gyfftim ait coronis ejfe gratijjmum *l^roxU
ma calci res eHgyijum,fit ex colio lapide^ZJ e terra fox
ditur vt in Cyf ro. l'rxter id quod denfum efi, vidi ro=
tncE duus non dìjjtmtles dabajirttx,jqumeolani νί^ηφ
vocant^qiiodveiiitijqmmii conHent,[ed vnamaiorihuf,
altera minoribus-hacmn mji adgypfum vlutur, lUa etia
feffa in crujias ύd teùìvria ♦ adregvlam
et lilsieam, ExigendareHitudmfoÌentfirè
artìficesvtiregi'iU(ea Griscis dicitur)f&hri aus

tem niateriariiJnie carpentarn etiàmujji vtuntur^ideH
funicido qucm rubrica aut alio colore oblinmt, Grceci
dicunt^ Gclliui libro vltimo capMtimolweam
MocAtj AngelusPclitimusin Charmtde PiatonisreguUm
transfert* Ammonius in Categorìas AriFiotclis jiue
Archita'jcribitjnbnmi miufji \u mflrumentc ad exi^=
darn muteruv recinnAmem m curuitatem^non aiiter αίφ
domoriMi ìkutlor Càtketo,ide:t Perpendiculoexigitpa^
netesretìi jint an cotra cvì y)^ ο ηκτα>ν τί; svctjf^^

Ι^^Η TOiovTOuf n^/ ΊΟΐ)^]/^ Vtunturetim lihra
quit & liheila diatur^ad diretiiones exigenias,^ longu
tudines^vtex Vitrutiiodidiamus&'Phniolih,} é^caf*
2 Ζ .Cr. 25". Confiat autem gmmotie^idefi re^ults d'M»
lusitaiunfiu capUibus duobus^O diurneatis alteris^ vi
reiìim angulum etmani, ab angulo pendente èfiloflus
lo^quod vbi tranjuerfce compaftce tertins regulce deferii
ptam Iti medio adferfenduuium lineam tetigentj miictt^
hitlibratamlongituàinem* ItìftrtimentmnnoHn NiueL·
lum ^ Itali ^(trtm Uuellum, i^artm arcifenduium mmu

η arti t Jìi
cut qued
gdpsrpe=
dimiU e'é
dicimus ^
idejjè a=
imi fr X
ftum ad
^pUibum *

ANGVLI AD NORMA M. liomdmfa,
hri afpellantjcfnadra . Reguk capiti coagmentunt dum
prpminentem,vt refiràt duce angulum reRutn. Yitrumus
lib.0aap^ I ,veram nomam ita derformat viftt triatt:
gulus difparibus lateribus, vno tmen re&o angulo t Su-
mantur (inquit) regulce tres^ e quihus vtiiSjìtpedestres,
tìlterapedes quatuor, tenia fedes quinf * Ho'f reguli^
inter β compofitce tmgant alia alim fms cacuminibut

22.4 GVL, PHIL, ANNOT»
extremis Schmahabentes trigoni deformabmtnomm
emeniatam . CVM AB ARENA

MIN V S TRIBVS GORIIS F V E «
RI Τ DEFORMA Τ VM. madiusiih.
cap. ι f^hunc locum ita mìtatur ^ Parietum teRura fu
Hctfortii & nitiàci^ ^rimo trulìisfre^ientetur iniucìio*
Cumjìccari caeperit iterum inducatur^aciertio, pofi htec
tua coria/x marmoreo grano coofenatur ad trulli,
inducilo ante tandtuf^htgenda eH, vt rutrum quo calx
fubioitur^mundum leuenms. Utec qm<^ marmorei gran
m indulto, cumficcari eoeferit ^ aliud corium fubtiliuf
opcrtet imponi Jic ir foltditatem cufiodiet zr nitorem*
TRIBVS CORIIS FVERIT DE»
FORMATVM. Corium etiam prò duÌtu & di=
retìioneteRoniati^pauimentìdixitM., Catocap*! 8*
dereruflica. VTI CVM SVBIGITVR
NON HiSREAT AD RVTRVM.
Contraiti albarioopere cenfcndum docet Pim* lih^;^ ^^
capali, SED ETIAM MORTARlO
COLLOCA TO' Pro loco rnortariu dixtt vbi adniféie
tertatim hommu multitudine ^materia pinjitur ^ fiihigi»
tur. ITAa VE PARIETIBVS VETERIBVS
NONNVLLI C R V S Τ A S EXCI =
D E Ν Τ E S, TeÌìoriu tantafuit apud antiquo: craf^
fitudo^vt exeftis bgijh idejl algonìice. in fuppiiìationt-
bus fmsprs menfiiìis & tahulis deformatoriis vterentur*
Porrò lUtid admonendum puto ^ ν lose£è antiquos gd pa^
rietu teÌÌQrìafeiìuin quadrata,"tabuias^ feXitnguUj tri=
petnf^miimcnhus^aliibajìrite^^ id genns lapidibus,

<yìtr^,i>ut induÌiiscru}hspuris^ velpiWs, autidatis^
'ideti alhario ofiere^vel mmorato^nó wfìgrMs^nec φί
nSidHt iontre^ injìgnkoitlbario, metmorato ue^ nos ηίβ
βίΐΐοκ antiiijphmm οf US. àcere foffutrius cutn exùn.
\ kitjicut di<iglyfhmm quando introrfus fiet imprejfto*
Admifcuerunt et incrufiatiombus comhas^pottjjimjon^
' ttumformabus,qucdgemii videtur in villa Ctceroms ad
tormtas Campaniaopfiduni,mterJfarfisfur^uns^^eloT

.ndibus is aliis conchs, Έί Roma aliquot locis, W quod
[recentioresìmiUtifuni nonitifihciten IP SA q_vé
TÈCTORIA ABACORVM ET SFE^
c VLORVM DIVISIONIB vs, aU.
€us auitore Capella Uh.Geometria, res eU depn^mdii
àefiimndisf opportuna formi{. ET S Ρ E C Vi
3LORVM DIVISIONIBVS* Nf^mw
vUaJpecula redd'it certiores imagmes ^ qum hmfmdi
expolita tenoria^aut ieui^ut<e mamorefs (ruslcs^ad qua
remMiiiìmfYenetiìi 'Korrns Sminilo ©· Tripolea
vtijMt WS docems libro depclituris ♦ Specula aut feri
folere exβαηηο, 55· pofiea argentea, tradii Plmius Uh*
SIN A VTEM IN CRATIx
CIIS TECTORIA ERVNT FA.
C I E Ν D A» . Craticn parietes fiunt ex dire&lsZT
tranfuerfts Ugnis,aut camispotius intextis in cratis mo=
àum vt lihl,'ciip'.d* A PapiKÌatio likPandeft, 17»
grò focio/xMela^diatuKparies concratìms, idejì,cras
ticius Inter dpsjctnmunis, idefi qui inter duos cotifms
Jlrmtur (j quafi ìntergeritur, vnde mtergerinUm appeU
iant, FlihiUslik} ί,άρ. 1 j". er Sextus Pompeius.
ΐ LAVI S, ΜV S C A RI IS Ρ È R Ρ E ·
■ ..........Ρ

Τ V ìE FIG A Ν Τ V R, CìaUos mufcams'inteU
f retar qui βηί vmhellati, iàeH capitihuf iatioribm ,p·
f^ptjfif in of^iin cacmmibus^ quomodo vrnbeliatosjwm
nicHltfmhuch^jtmft dicmusflores^mnm qux Όίάτ·
jcoriies iicit (ΓΛi xJix, cornai p- ymbelUf^PÌinm

fcariispendente. Smt & dii daut mmtt, idefi »5 cirm
iulatis cap:tibusjfed qui prò vmbeL· mcii héent, Vn »
sinos Vitruu, Uh, Γ .cap^r O^appellaU 1Τ E R V Μ
LVTO INDVTO. ScrihenduminiHÌfo^EH
0Uteminhcere,te&oriί^addereΛniucHtur<c(lx^gyp^um^
grenatm^marmoratum ts ftmiliatrulU, colore! & cera
^ feniciUo. Ouuntur etiarn decreta tjfcripta atip huiujmot.
ii^induÌla^pro abolitis p obliterans^^uod atrmentom
diklo deleantur^

ABENS NARES AtìLOCVM
i PATENTEM, NdriiinteUiptextre»
mam perjiruRi candispartem yma egeritttr
^tàiquidhumorts conceptm eii^ ide^ìipfascmaii faus
BESSALIB VS LATÉRCVLIS
PiLiE S VBSTRVANT V R,. IdeÌl οΠο
poB/fKW. DEINDE INSVPER ERJB·
,CTiE HA MATiE TEGVEiE. Hmatx
éd differentiam e arti quas Itb^ S *cap* t p* dixit fine mar
ginim, Smt enim te^uUrum altqttx plana, fmt & w
smalicdi modum ditàx^ Aba habent mar^ines virinìf
ifxttmtef,((etera piante^toi hoc loto vocat hamatas. Τλ

guiafrat^f^^yitruuio [unt tefite Utìom quihus no»
tamtdÌìruciuramvtiTmir, qmm ad Rammenta Ό dia
cpera,in quihus tegendi vfum freehent. Q,VARVM
INTERIORES partes cvrio.
SIVS PICENTVR. Ρίί-ί·Itqmu inmgmw
Oblwàtur ue, NEC μ e g a l ο g R Ai» ηi a.
Megalographiuminterpretar pifìwam magni ^mptus,
Zj· magmrumperfonarum aut reru dejormatricem αίφ
fguratricem^vtt Oeomm^pu^arumffabularum^ vtproxi
mo cap.fequeti^ Έο modo àixit Plinius Itk} IO.
RhyparographonforMarii αίφ humilium rerum piÌfom
rem* NEC C a MERARV Μ CORO ,
nario OPERE svbtilis ore
ν a τ v Hoc iam monmtproximo tertio capitulo,
et solo FISTVCATO indvci,
τ v r» Ideβ filo palato,alias figmficabitpauitojiHuK
(aautvecìihs. deinde CONGESTis
ET spisse calca TIS CARBOa
ΝIΒ V S« Uocjmhunt Plvnius Uh*} C *cap* i ί ♦ or
Vaìladiushb, l,cap*9* ET S V Μ Μ Ο LI.
BRAMENTO COTE DESPVMA.
Τ Ο. Ideiì leuigato^ahflerfi. Flinius diifo capite, dim
cit dejpumare,^ paulopofì. Cote depolitum, intetpre*
tansiUudiejpumare, et ?CLVOD pocv*»
LIS ET spvtismatis EFFVN·
DI Τ V R» Ideflfputis & cxcreationihus,quee à Gra
«/■nJùcjUotTUiir TnivcjuotTit dicmtur, luuemlis
^ftyra,ii.posieriorevfiisita vilegatur placet
magis,quàm vi 4iis \nfumeiì,p<xdemte♦ Ctui taca*
imonim(in^uit) pityfmate léricat orbem,pro anmil$^

t Idefltriclmiide^tbuslib^^^ctip.feptiniff*
ΝΑΝα,ΥΕ PICTVRA, IMAe
GO FIT EIVS <I,VOD ÉST, SEV
Ρ Ο Τ E S Τ ESSE. Vulgo talari folet Horatiom
mmilludex arte Poetica, l?iRoribHS ut φ petis quidlU
het audenàfemperfuit è^quafote^as * ht nonfine ή[κ
j'fetlìtnfa^ initioeittslièn aitftiiorequihumana ca^
γΐίί velit iutìgereeqainam ceruicem/& variai inducne
Jormaf. Ba demumpingenda exùìimabatquce anatth.
ra non ahhorrerent, Ner mihi ohiicias antiquorum huiuj^
modi opera etiam nuc ofiedi^ù^, quod piRuragenm mx
-ripit-dbwiiifjlig/wtii/ìrfi grotejcas^non pojjùiit vera
édpi{fiffx,qu<effint a ventate ahencs, eiiamfi auHiH
res naRafini egrtgios, Sed depitìuraj'irihenius aliquà*
io ΰτ colorm compofitione proprio dicalo ei rei libro,
quod nsdttii tentami, & pifìonbus ipfa vje magis quànt
rationecogtàtu.Q_tiod autem ai reliqu&rum colornm ra*
tionem attmet, (quandoipùdem vitrariis^guUs, /h^ìFo,
rihusβα eiÌ & eolorum ratio) id nos in Hyalurgia^ pla^
,iìice,^^Baphice, lihristrademus* ET SILA.
CEORVM MINIA*CEOR VMQ.VE
CVNEORVM INTER SE VARIA S
•D I S T R I Β V ΤI Ο Ν E S. Uaceos a Silepro
furpureishoc loco interpretor ex capÀhm* i ^Mius lU
bri, OLuan^fuijJèfti Utei eolorisfùcileex cap,7^fumi
fotefL Cum enim dixijjh Ochram Atticam nonhaheri
^biungit^taf antiqui egregia copia filis ad politionene
sgermjunt vft^vt libmmjìt vtrum voks àcere cmeoi

comico, sev satyrico DESr=
gnarent. erf fant tria Scenam genere 4e <jitu
hsfcriffit hkf.cap g^varietatibvs
T.opiorvm orna re nt» TcparU
grbuj'culis,fruBuib»i^Zy herhis \ariarm rerum egigkf

r£fr«fentant^ a Topiif, idffi fumàlis * Tcfurii βμίΐηι
iumtw anìfitesfomatidarum arborum, aut herUrm
in vamifomas^quo nomine vtiitur hjrìcàms Vanàeti*
lib^i ijelegatis tertio, a Vlptanui mnfimldt fun^

10 iniìruBo > Vanietì. Uh, 3 3* f l v μi ìì a^
f ο ν τ e s, e v r iρi. fmripi^aurori qicero't
ne Uh. ι Je ìe^us Junt duftus aquumm^qui à Ki/iift«
iem loco dicuntur^ ita tamen vi exifìitnem mlos ejfèβ
tnaioresfint, VtunturEuriphitc ^gnificatwne PiiMUf
lib,S^caj>,lCMb.} aliù locù, Omdmf
lil>. 1 .dePonto, Suetonm wC(ffire OiÌìatore, Sema
Bpiflolitrum Uh, 14. eir Lampridius in Helicgabah ♦

i s τ ri A τ i. Ornameti gems quod qualeJue
vitinefifpicari quidenipotuù IN Μ1 Ν V S C V"·
LO THEATRO Q.VOD E'K'K Λ
ΧΙΑΣΤΗ'ΡΙ UN APVD E OS VO·
C I Τ A Τ V Rt Locuf quo fpeiìatum conuement^
•liimftulum (tutem Theatrum àGrffds ^SictTfiiiioi
idiatur,\t apud Vancnem Uh.3 Je re rtifììCit,«tf*S *
pr^eterea SVPRA EAM NIHILO

^.pJcenofvtlib^iT, caf,7*diàtur quod fifra Scetim
extruitùt,idéfl columnatiomfiue comignatiomm ordU
fies, IN Q: V A Τ Η Ο L Τ. Tholos^quom men,
tio^Ìli eUiih Α^ΐαρ^Ύ' (β^ omiferamus quod fros
friumerateius loci) inteÌUgmu. ureHiores teiìudinef
temflis addifohtas,juas Itali tribuna! vocanu ΈαβΗηί
àutreRmgula,ùUtadberniiydi ducmtur mhitum,

x av Chryfic&llii wtuntur Aurifias adglutinando firx
rminandof euroj^oracem vocarttes^ e^mVenetiii vie
iimus quadruplici colorìs dtfferenùa^alhatn, iuteamjvi»
ridem^Zr nigricante * Cl^uanquamJcnhitPhn. I b,} 3 ♦
colorem ejfe berbcefigetis late virentu, effe φ
humorem in futeoruwj"rrohibus per venm mi dejiuettx
tem^crajjèfcentelimo rigorihushybernisνΙ'φ in duritia
fumìcu* Laudatiorem in cerariis metdlis ^proximum in
argentariisfieri* Inueniri tJ in plumbmis, viliffmctm
aurarim, pingi ettaw antequm fingat^ lege reiiqua^
OSTRVM. Purfuramvtinfracap 13. AR,
Μ E ΝI V M. Krmenius lapis DicJcoridilib^T^cap,
$ 64ceruleicolorisefi,ΐΙίη,Ιώ,}^^tap.c, viridis coni
mnicato colore cu ceruleo. V T A DOMINO,
MON A REDEMPTORE REPRiix
SENTENTVR» Uejlqui recipit extruendum
inducendam domum, cogi nonpotesì lege, inpingmde
vti chryjòcoUa,ojlro ir armento^ qumdoquidemidgenus
foloresprceciofiore<fmt ^quamyt inter reliquos haberi
iebeant nifi idpaRusfis. PlwMh,y Γ ,cap. é * floridof
folores dicit ejjè quos dominuspingenti prafiat,
Ametiiutn^Cir}mbarirn^Chryfocollm,indtcum,&Varm

R/E S,T A Ν Τ Τ E C Τ Ο R I I S
ψ ET CORÒNARIÌ'S OPERI,
Β V S V τ ILI Τ A Τ E Μ Corona,
tìm opus duplex eβ. Interim, & dhàrìm^yt cap, 2»
ex materia & ex calce,fid fro coronif^quìhus
fr(Scwgmturfarictes,iÌ!ólocoaccipit^ hocaufem cap,&·
quarto,prò ornamento cafnerarum intelligendu opus coron
nmurn,deqùibùsioronisfcrtpfithmslib,cap*} * S U
VE ASSVLE DICVNTVR, AJJuIiìs
vocat quas Qr^dcmv^oxjÌidicunt^ ideìifragmentafiue
Jrufiula quxfcalpendo marniere excidunt, eafirreispu
iìillis tmdwitur ts fetacets incernkulis triplici di^eren*
tia cribrantùr ad teiìoria,qmd crajjìjfimumfmit^fuh,
aiìum inducitur primo,yhi aruerit tnediocrifitfecundum
(oriujfubtiliffmo tertm corium difigitur ♦ Q_ V E Me

OLORES, ALII svnt q,vi
t PER SE CERTISLOCIS
Ρ R Ο C R E A Ν Τ V R , Colorum, ahi
tiaftuijunt^ idefi^^tytiigusvocatminerales,quifodiuttn
tur,quosmmeri>tL4mmliht^ S,cap.CfSmopm^ rubru
(«m^par^tonim^eretrim, A urìpìffnentufn^ ΛΪϋβηίβ,,
mixtura Q· artefinguntur * Oeksqui mfcm^
tur,hoc capite O" proximis duobus loquitur ♦ Oe diis qui

G U C E if X Ρ A DI C I Τ V R . Ochré
lutea efi,am vnturft rubra ; Scrén Piinm'difio (ap^
6*0:brm etk^fieri ex^a rdrica m oUij muis ìuto
arcmÌitis.NàM & in Τ Orazio, Infula rubri mms na^
fci,idm ex àufiòritate léterefirt. Vide Oiofccridem,: .

/ ITA α V E A Ν T I Q. VI
EGREGIA COPIA SILIS AD PO,j
LI Τ IO Ν E Μ OPER.yM S^NT VSI,;^
Silis trufint genera apud PÌ}ki(m ìih,} } : cap.x i!,'/
A'mc^{^yi<irmorofum,Pri^jpimJÌue Scyncum^froprie^
Imum ejp dic;t> Paubunte indtcammus ex hoc loco èxix
fiìmùre nos Siliutei ejfe coÌòris. Cum emm Ochra Afx l
ticd ((irerent,vfi fmtSile, T^ÓHìUoquidem Attuo Jed
^iodproxime ad colore accederei Ochra · NrfW Sii Ai= '
tmimexifimdmuscolms ejjè purpurei violacei (qui ir'
iinthinus dicitm) Scrihit emm Vìtruuius.caf > vltitno hua
sus iibri ad batic fintentiam, Aitici Siiti colotem e^ui
trita creta perfujà tr acerata iti àqua ^ in qua ^ιβκ^
huerintMià'ice ©· exprej^^ jtnt * SarjèGeorgtus Agricom
UJtbJe metéis,ροβ HermOÌam extHiwat idLatwit
ejfe Sii,(^mdGrmsà^^oL^ Bt.lìermoUurfatetur fi
diquando deceptimquiputmt ceriileum & Stl, idem efi
[e* ITEM RVERÌCiS GOPIOS/e,
Μ V t ΤI S lOCiS E XIΜ V Ν Τ V RjO-a
liibil neceβè efÌ admùnere rubricatn terramejfè riika
^uapiRores cr fohri tnateriarii vtutitur . Q^uce autem
he de rubricafcrthutitur, ea de fytiopide ait Plinius lib*
} f.cap.,6 *Synopts(inquit) muetìtae^prmumin Poh·
to,itidet}omenàSyttopevrbe^ì<<afcitur tn^gypto,
Balembus^Africiiffeiì opima in Lemtto^ C in Ca^adot

ti^j^p'effelumìs, Ctuòd autemaMtCaf^adocim
ψίτ£ε^ίηίΙ]^ιη ά Vitrumo^zr Strabo hb^ i Ζ ♦ Smbit rus
briàrhjy^ptcaM ηψι ìn Capi'adoàa^ G*' Oiofcoridet
,caplioi Ltmiiafirt^ qiMfit ruhore^

tninìopùTcima* NON MI Ν V S ET I A Μ '
L E'M N Ò; Wnìus dìÌio *ey:ifimauit rubricò
tèràìiàm-ήοη nififignatam vemni^rivndea [f^fagit
itppèllarVtur, Deieftui qui fUtmteiindem e£è mbricam
LfWinirfWjtr Leniniam]ìgdlcitm/umh(CC, tmafitdin
uerfi a rubrìcayel nuftort Qalem lip^, inititodon, I ♦ ia»
i^ètfiPììi'ffS jKgineta eandenì àcit, lf»)«irf/f=
t^tri tns.df£ei'ennif} fecenìebuti}r'^ Nìiw quodfurnmuttf
Cr vrìum éràt ìeluti aquòfufnW terremrn: reitiiébatur^
fiod iutùrn mèdium erat, sxjutaiu d'éinde, imaginejis
gnabatur,Vtmdènpojjìt qm Boiu ÀfnìenmfalJòhitB.
ihnus ìrt o^uinfs treduui ijì^Una eJfe Limnia', curh n$
ehc Amema iHéJed Lemno-Λegei rnuhs Infula duehaà
àrp ìttèrra^ \^m etimnum Lemo àduefia jigiìlatd
^tirnur^iunidi^h-aijqsiod videntur admixtafmjp fia
huknis grafìa vr tcmmodm jìgiìlo mfigniretur^ Id quoti
momit hntomus MuJit-^eX nosMenetns frobsuimns^quan
quam Alàyfio.MmàiMditer\ifumejl in meduinaliK
huf Efifl^Lege Diojcondetti hb.f .càp. i o^. & Gale»
βrnpltc^ummediζcίrìιerιtorulib,Sf^ mn^inter eosmn coa
uemt* A fudWca/ìdrum reperio miltort Lemnim ρω
rubrmlemnia. ^P ARfè TONI.VM VERO
£ X I P S IvS -L'O C I S V Ν D E F Ο DI ,
Τ Β ET- NÓME Ν / Pari^tomum λ

iidis colorihus finguijfmum, & tefforiis temnffmum
fropterte»orem,quod& dixent lib.} j .cap^f* E A·
DEM RATIONE meli MVM. Melim
mm & ipfum candii^eH, optimum in Melatala auif»
Plinio lih.ì colorem Utinì^mm auii.

SemaGeoriiconM.^.appeVantjinjlorihus prò Iute»
iìiiammaduertoOioJcoridi& cceteriiMemimt'Paulut
ImfconfPa»deÌf.lih.3 ije legatis^3, «iW?»/ colorii.
Bt Gdems liK iJe compojitionefecundif genera docet
diiantur melina emplaftra* greta Vis
ridis item plvribvs locis
nascitvr. Baefi qu.mtum conitcere fojfum,'.
^umvelutiterrmvirideappellant. HANC AV»
tem gri£ci θεο Δο'τ i on vo»
CANT, q.yod theodotvs noa
mine fverat, cvivs infvn.
doi.d genvs cretie primvm
est inventvm. Videtur ^nius lik^ Ì
iap*6.idcerujpe trtbwjjè, Έ.Η Q· colos (inquit) tertius
i {andidis cerujfne, cuiusrtttionem inmetaìlis diximuf,
Tcuit^terraperfi inTheodotijmdoinuenU imjrnce^.
paveteresadnauìumpiRuras vtebantur, Urne mnit
expluho o- acetofit, avripigmentv-m
clvod α>ςε'νγκον, GRìECE

dicitvr foditvr ponto,
a unpigmentumf:ribit Plinius Uh, 3 5, (ap* 4·* iti Syri^
Jodi piRoribus in fummg teHuri^auri colore ,fidjragili^
lapidumfpecularim modo* Non tam dij^ert re a fandom
racha^quàm colore ^tiamjtrxteream quafit cerujjàm
fornace coffa ^ de qua ca^* i ζ, infitius, Eiì aliafoffim

in lib. vii. 13f
ih afuà Oiofcoridem Hb^S. - ccp-1 i J · Repmfwr "tt*
tem cum auro Ζτ argerìtoinjodims colore flammeo^ vula
^us arfc mcon rubrù vocàt, qmd Mem mixtum lutei (fi
tolons^diatur mripgmentwn^Uejl crocei! ar[emcon*Efl
tertium arfenki gems album^etiatnfojffitium,

urente coccinei coloriimtx ìotm.fRrinm^quod^hfedev
rititerum lamri,iéeJJè^ifimnomulhs Mwi«f» óptia
mum^ aliis quòd f rima loturafierett Explodendus eorttm
erroreiijCp Qinnaharim^ 'Mmumidem eJJè credide,
runt/um Cimabarimfcributit DioporidfS lib^f^ cap*
I OO^ex quorufidmfentcntid^ ZT Plinm dt^o cap^fit
niem effe Dracoms eh fi Blephatttorum monentiufonde^
re^fermixto vtriujcpmmalisftinguirie ^ ηεφ alium ej^
(olorem qui inpicturisproprie reddatfenguinern^AmaK
ms vero inperiplo tradii Cinnabari quod indicu appellatt
tur,ejfi ex arboribus quìhufdà veluti lachrjmas. ID
AVTEM AGRIS EPHESIORVM
CLIVIANIS PRIMVM MEMORA,
tVR INVENTVM ESSE. isP/imifo,
iice diifo cap.Jcriptum efi Cylbiams^&lilu'? .cap, 2
tum de Ephtfo loqueretur^dicit dui Cayftro in Cylbiam
nis iugis or/o*Ef iw^Hf (Hpìtis^ Cylhigmrum populorm
mminiu CREBRAS EMITTIT LA.

GVL. PHIL, ANNOT.
fuor ejp argenti viui genera animaduerto, E^lprimum^
Vomica liqmrìs «terni ex eo lapide fluenUs φα in ar^^
tivenisreperìtur* AuRMiniolih,} i ,caf.€*Se(undi
generismeminit quodfdum^vnus hic Vitruuiuu CoUigi·
tur autem ex Anthrace fubruffi colorisgleha^ qua (oniem
(ìainfornacem^quifumiti tx eaJufcitatur, vbiinfilum
refederìt^esì argentum vim, ipfi arefoBa, contufa filis
firreis^zr molita lotaffit mimum, Term genia tx mi»
niofingi & t^mmodo idfiat docet Oiojcorides hb^f.taf*
5 1 .q_«<j m loco ct quartum genusreperto, quoctinter
metiiUa fiajcitur. VlinAiLì 3. cap, 8. Hydrargyri no»
minetertitUBudappeUmU id a v τ £ μ cvm
SINT aVATVOR 5EXTARIO·
RVM MÉNSVRiE. Scriho^eaeumfint,refirm
tur enim ad guttas^ SI IBI AVRI SCRV,
PVLVM IMPONATVR,
trfcripulus dicitur à Tronfino lih^ de Acpui^duBu ^eit
àrachmce tertiapars^vt docet Vrifcìanus lìL de ponderiti
l·us,βue'RhemnimΈannius^vt creditur . Volufius Mcm
tianuifcriptulum fcribitj ceu fita Grteco Ο^ίψ-Οί»
tiam idemfi^ificare Tanmus indicai, Gromma vocant^
mfìrì^crupludixerepriores^ NEQ.VE F.NIM
ARGENTVM, NEQ_VE .ffiS, SI NE
EOPOTEST RECTE INAVRAÌ
RI. VlinM*i } .cap*c*de argento vtuo loquens^erge
tx ciiesra inaurantur^fiiblitiibraÌteis pertinacijfmere»
iinetJ ID AVTEM OMNES MICaS
AVRI CORRIPIT, ET COGITiN
5 E COIRE* Plm.eodem cap- Omnia ei imiatant
frater aurm^id vnu adfe trahit. Nota nutem ex hocto^

eo ρΛ ratìone ex detrita aurata veiie mu· colligipojjit^
Ex inauratis metallis quomodo idfieri queat tradii Verim

ι OO.fcribit ex quoJam lapide argentea aren(e
mixto temf erari. In eJquiliis,\ineahoiielosnnis Cadi,
e? et proxima,funt reliquia^vtβ Cfiàntur aurett domuf
Ì!ìeroms^ega vero PalaUi TiM e£e,fotiHS dixerim^in hii
tlegantiffma cernitur piRura, qum cu admirarer edaci
tempori non ceffijfé,[ed ita ohluàatam ejfe^ vi recens in·
άπίϊί videantur colores^ eorupreter aliosdici vix queat
quantu nobii arrifermt duo ηοβκοβείκΙα non tmitahiles^
luculente ir temperanterrubens vms, alter Ixte virentis
fegetismodct lUm nifi Minìum ejjè,h'uncnifi Chryfi^
toBm,addaci nonpojfnm vi credam* Τ V Ν C C E=
RAM PVNICAM IGNI LIQ_VE.
F A C Τ A M» uìejl candidam cerarti *Q_uo autem
fiat medi fcnbitPlmMb,tj, cap. 14, Ventilatur (in»
quit )fub diof<spii4j cera fulua, deinde firuet in aqun
marini ex altopetita addito mtro^inde ligulif eligtìtflos
retn^ejl canduì'jfitm qu<εφ,trάsfunduntφ in vas^quoi
fxigm marirn hèeat frigide,& ruifus materim deco*
(^p^tfeparatim^d hincvasipfimrejrigerant, & cum
hac terficÉje^ iuncea crate jfib DiuoficcoSole^Lunac^^
he enim cmdoremfiàtji fuftccatur^O· ne li^ue^ciàt^

protegunf tenui Ijnteo^Candtdijf/Jma veroβί γο^ίηβίοα
twnemetiamnùrecoiìa. SETA INDVCAT.
Idefipemailofetiscópoftto, I T A OBSTANS
C£RiE PVNiCiE LORICA, NON
PATITVR NECLVNiE SPLEN.
DOREM, NEC SOLIS RADIOS,
LAMBENDO ERIPÉRE EX HIS
Ρ OL I Τ IΟ N I Β V S C Ο L Ο R E Μ ♦ H«c
locu cumfupenore ita tranfiulit PUnius lih*'i
de Mimo loquens^Solis αίφ Luna contaÌìus mfnicpis,res
tnediH,vtfanetificcatocerapmua cum eleo liquefaRd
Citndensfetismdufatur^ ίία/ψ admotis gallce carbombus
adur^ur adfudorem ν^φ candeìisfuhigatur^ ac
demde linteis furiificut O" mrmoya nitejcmt* F E Rs
REA LAMNA SVIvlATV.R, INEA
ΜIΝ i V Μ I Μ Ρ Ο Ν A Τ V R. Lamnapro
Jjamina^eafigura qua mna, Q- minsi^ \iieri potefi di^d,
vi apud tìoratium iib, i « Qarminum^ Ode,ζ. Sed enm
nrnam Grcecum ts integrum \erbu,mnam autem Latim
ejfe exifiimm debet ex 9ίιηϊο lib,Z f. ,cap, i o> SSt qui
gradatm putant dici lamm^laminm^^ Imellm^Cers
te SextVompeiui lamm aitejfe iacuna, ideji aqux coL
lecìionem quam ahi luiirm appeìlent * Q^uod autem ai
rem attinet^PÌimus diRo,)^ Aibri loco, dicit am modo
Mimum probaru Auro candentefucatùnigrejcit^ Jynces
rumretinetcoiorem, ET SI REFRIGERA®
TVM RESTIT VAT, IN Ρ R I S Τ L·
NVM COLO.REM* Scrìbendm refiituatur»
CHRYSOCOLLA APPORTATVR
4 MACEDONIA»

fcriht ChyjòcoUm ΙαπάΛίφηίΛηι Armetiìacm, Et
Tlinius /it, 3 3 rtjj. 5· Aauifitijjmm in Armenia,fec^
iam in Macedoniii, largìffmm in Bijpma. ΜI «
NIVM ET INDICVM NQMINIs
BVSIPSIS IΝ D IC A Τ V R, CL VI,
BVS IN LOCrS PR OCREANTVR,
Minium, Minio ìiijf aniceflmionomen dedit, vt tradit
ϊuΠinufUb,4:'l·»Scribit Pliniuslib,} 3 .cap*7*nonfis
realimde inuéhtai Romanos^iium ex Bifpaniit^Celc*
herrimum ex Sifafonenfi regione in Bettca, miniam
metallo Vffiigalihu; Pop^Romanijnullius rei dtligentiore
tuflodia* Indiai autem idem auiìor eil lih.% S ^caf*^,
tx India apportari^inexploratie adhuc inuentioniu vf«
tieti endigo vocant ^ noslri qnihuf chirothecurum candar
ingratus eH^eas Indico inficimi & colorant, Indi Appels
lantes. Ceruleus eH ìB color, veruni nigriorjed de
eomox,

« LACONICVM. Oixirnuilih.fJam
conicum ejjè veluti cameratam in HemJp'jXt
rìum turriculm in Balneis^ad eiusformam iuhet cxtrui^
in qiiod ex ^dharentefornacula dejèraturjumus refince,
habens in LACONICVM NA,
res. ìdeβitìter^oreφuces. et eivs pri5=

fvrnivm magna diligentia
comprimitir^ hof loco prò exteriore
erefornaculKinterprem fvliginem» F«b

ti^o efl denfatus fumuspariétibus inheerens + .1 ν d-b
C b L L E C Τ A PARTI M G p Uf O NÌ,
τ vr ex gvmmi s vb AC TÒ λ d
vsvil AT R A μεν TI l I^ÌÌARIJ,

BVS VTVNTVR. ^rater atr mentii Ubru
rium^ideÌì qmdfenhimus de quo Diojcondes lib^ f tcap^
vltmojiic tnpìex ratio^ciendi atramenii teùom pra^
Jcrihitur* iHinwsMbt^ iT , hunc Ιοά ef^miùtus^
tum enim dixijjèt (ttramentum tutiuum, aut Ιαίβί^ίηίί
modo emamre^aut Urrm ipfam fidphitreì colohs ad hoc
frobm^ ht (mfuit) irfuligine pluribuf tnoiìs^ ^φ'}^,
S/elficc exufùs,propter ^uod o^tcinai ettm ^difc(t,ues
rejumu eum noti emttentes. Luudatijfimum eodem mos.
do e tcedis^Adulterdtiirfornacium^haÌnearum^ fdigmé^
quo ai volumincsjcribenda vtmtur , Smt qui
temficcatam excoquant,a^ìrmunt(pj β ex bono νιηοβχ
^uerit,Indici fpetiem id airan,entumprcebere^ S A R=
MENTA, A VΤ TiS Dii, SCHIDI/E
C Ο Μ Β ν SLA Ν Τ R» Tohfith^niiionem^
^f^cnh* T&^jchidiiÌ'jidejlfrugmeutaù veluti ajju:»

ì«:Z?Jecmentu tc^k arbom^ de.qua ejl apud ?iin, lik
3 ύ'ίΐρ 1 Ο·0_«ίίftgnìùainone\fum admonumusItb^
Z.cap.i, Sht) ET lAU INDICI CO,
l,OREM DABIT IMITARI. Indicum
fratcrid quad tanqum jpma m indi^s harmdinibus
mfcitur^efl Zjfpuma purpurea inmtàs- m^iloriis córtU
nis^ Optimum dutemquod ceruìeum eji^ auftore Oiojco=
ttidelib^S8 ItilinM^i i^cn^^^'Boc genttt

pomodofiat tradidit Rueìlms UL· ζ Je natura fiirpiam,
^vtfrteamur \/ndep-oJèanms)lfatm fatiuam^quce GaU
lis,(tutionhus Cxfare primo de bello Gallico, er Plinio
Glajlm dìcebatur,nun< Guadm^diis'Pa^ieìlùvocatur^
^erbam β tnfigmhus virare cauliculis notatam, fucco
tmen infcientem ccenileo,trujJktìlìhus rnolup-emunt vi
herbaceamfaniem excludant, deittde exuftam digcrunt
ϊηρφίΙΙΰί& tabulatis futrejcere finmt^pjl^ cortinis
infiàoriis coquuntytT ροβ tinfìospamos^ ceruleam lUam
imatantm^ruentibus cortmis exemptmβ,ααηίρΗο:.
rm vfibuJf Indum vocuntes,

JÌRVLEI TEMPERATIO.
r NES ALEXANDRIiS PRI =
MVM SVNT INVENTiE .
Cceruleum Gru ci Cyatìon, etiamfi m recentiqrum^com,
meni ani shazurion inuenitur, Arabes lapdem lazuli
Mocant^ eius meminerunt OiofcoridMh' ί * cup* 97·>Ζ3·
Gaknus iib^medicaìnentorufimplicium. $ Minio er Yi*
trmio efi arena > Ccerulei etim nomine inteìligi -poteii
gemma quam Hermolaui TurcUcam ait appellar! ab ofm
fcinis^ ARENA ENIM CVM NIT RI
FLORE C Ο Ν τ E RI Τ V R. Cierulei are.
m tria antiqumsfuijfe genera refirt Plinius. iih,^ j ,
fef ^ vltimo^ ^ ante eum Theophmflus lib» degemmis*
■^gyptium quod maximeprobatur^ Scythicum^ qmd cU
teritur m qnatuor cclores miitatwyaniiore,nigriorem ue
ir^orem^tetmiorrn ue^ ^nefirturhuic Cyprium. Acm

teJJèrmtponeaVuteoUnum & Wf-pmiienfe^ Vide reÌfm
qua. CVM NITRI FLORE CONTE.
RIΤ V R. Nitri florem intelligo non Aréum Baif=
ml·, iieji A^romtm nitrijjp umuntt Di jho Oiojcorid»
Li.&Pliniuslib.^ i*cap,io.fedfau]L
Im nitri,ί4€β qitod eji in Nitro lemjjimum zr candidi^x
βηικηι, vtinfdejhmllm interpretatur Plimushb^ì ι,
cap.J. ET ÌERI CYPRIO LIMIS
CRASSIS, VT SCOBIS, FACTO
IMMIXTA CONSPERGITVR»
Jdejl delimati^ t^ris Cyprii fcobijlueramento trita aree
tu mixtu cmfvergitur.Yui^e ctutempnmm (erisinuen^L
tmem in Cjpro^ auHor efi ?Unm Ub,}^, C(tp,fecùdo*
VSTA VERO Q_V β. .SATIS HA.
BETVTILITATIS IN OPERI,
BVS TECTORJIS, Ysla^ vtfcnbit Vlimus
lib*} S tcup.^.cafu reperti efi incedio Virceei, CeruJJk
in orcis cremata ♦ Opima Afiatica qux purpurea aps
feUaturtiit or cremato Silemarmorofi & reiìiacio ace*
t& ♦ Sine ξ a vmbrx nonfiunt^

E CERVSSA. Pftmmythiumfidefl
(I CeruJJamkudatiJfimminRhodo'Bliri^rejèrt
libti ^.apMtimo ♦ Yuri autem ramettipliix
hi tenuijfmisfiper vas aceti ajperrimi imp^itis^ atque
ita diHiUantibus. Q_uod ex eo cecidit w ipfim acctm,
erefifRum molitura cribratur,iterm^ aceto mixto in
^αβιΙΙίΚ diuidm, iy in Seleftccatw «Hate* Vide relu

pa apud Biofcoridetn lib, S * tap^^. tr Seraponem
qui omnium quos legì^diligentiffime de ea refcripfit cap*
3^8. EADEM RATIONE LAMEU
LAS iEREAS COLLOCANTES EF«
FICIVNT Ì5RVGINEM. Siarislminas
aut majjksin dolioβ per [amenta aceto acerrimo afpers
β compofueriSjVt mllufitJpiramentum, decimo die \bi
doltm aperueris cetuginem inueniesJEittf laminis aràs
fupra ifcetumfujpenjisiti cadisene dttingdnt^pofi totidem
àiesrajìu Αίίί delimtmceris fcobem aceto fpargmt^
verj'antf fpathisj(epius die, donec ahfumatur, eandem
jcobem ahi in mortariis meis ex aceto termi. Reliquos
modos quibusjìt (Xrugojcrihmt Oiofcmdes lih.S, cap,
CERVSSA CVM
IN FORNACE C0Q_VITVR, Μ V=
TATO COLORE AD IGNIS I N=
CENDIVM EfFlCiTVR SANDA.
RACK A, Sunditracha efì duplex * Έοβΐία colore
Qiméaris^àiximus id ejfe quod a vulgo arfemco/i mhrif
vocaretur. Alia eiìfiifìitia, cerujjà in fornace cremata*
"Errant Arabes Serapion^Alhugerig, Bedigoras, Mefis
rugie,Aben mefeai, Ahix Atabaii, Rajis, ijitac eben
amram ^ <ζτ cmeri, awt fortajfi eorum interpretes, qui
futant Sàndarachm ejje nostra Mernicem/it hicftt lum
niperi gummi ♦

CAP. XIII,
D AVTEM EXCIPITVR
i EX CONCHYLIO MARINO,
E <XVO PVRPVRA INFI»
CIΤ Y Comhylium vi interpreterfmpUàter di»

Bump-oprfur^^ifcèfocit quod feqmtur^'e quo^Urpura
inf.citur. Rurfum àait Oiìntm e conchylio murino exs
àpjtumnejcioqutdfcrufuli fuboritur 4^ì<}ani Conchy=
liumpFimm/j Mmeem idem ejfe^f mqì omnes fateti
tur, ΌιΠιη^Ηΐ autem à purpura, no» ihit wfiàas m
fin enfPhnii lib,9.(à\>>i 6 'y^i^rmiusqmdruplidefi
β fohm differenti a prò regiom vnde exciptur varietà^
tcjcribitjv'tjttSepteiitriomiie,atrurn, quodpetUurinter
Septentmnem a· Occidentemjlmdumjquoi ad Occiàex
tem Onetitemi-p iequinothdem, violaceum^ quoi ad me=.
riiiem lefflur^ ruhrum* iHin^antem nomimto cap^ Corts
chylit dicit colòrem mìem in glauco zj/ i rajcenti fimi»
lem man^ Et lib,i i 8 » "it Concnyiii coiorem vnu
intelligi in Ueliotropio, atium in matuu ad purpuram /«a
dinxntem, dmm in viola Ihotina vegetijjimum . Nì?ì
itaf Cofichylimhupropurpm, zr Opumpropmpus.
rxfame aecìpimus^quomodo apud Vir^iLìAunce^itglogt
OHmm Georgt& &neid.4-*Venetiis qmdo age»
hamus/twt SteUiivifce aitulit purpurcts aliquot Philtppus
Stroz-'zmf¥lorentinus, folebit enim vir lUe bene do»
itits,non nro imifere ìAecmitm meli tum Regmm le^
gitum^ dijprendi caufa de rerii natura^ fotijfmupijcii^
ex illisin.]ip.t)n contuJifpurpuriSj excepmusfaniem vioa
laceantgratiffimum, Pa/rò iilad prceteremdum non e/Ì,
ò Cicerone h.cadcmic,4:Jici mat-e purpurea* à Virgilio
Georg, i .purpureum capiOum Nifi^quod irnitatus Ttbul
hs Ub* ι ♦ vocatpurpuream Nifi comarn, ah

eodem Mneid^i ^purpweumlumen iuuenta:, ab Horatio
in principio jlatim ltb,4-*Carminum^purpureoi olores^ah
ÀÌhmoMno apud Thylejim^pur^urem niuem(esì aum

tem ex Biegia quce nunc imerto auitore legitur ù morti
AuguÌìu) a Propertio hb* ι ,αά Géum^furyureapp^
J^^ra/mCatuL·sir} EfMίilamioluίìίS & Mulhidicat
ititeumpip4uer ^feJpirpureim auÌìore Vorphyrme &
Aeraneufuà 'Poetaiaccipturfrofulchro, ideft vt intera
pretor/m ineUnaturdisfulchrmio zr fymerus color.
E CLVIBVS PLAGIS PVRPVREA
S A ΝIE S, Conchjliorum idefi purpuritrm cruore^
nignntis rofa colorejuhlucente vtuntur fxrtim tingentiii
o^umx^fartim pifìom colore excetienujjmo & βακϊβ
βηιο, Q_uomodo ad lanas apparm dekeat, dorent Ρ/ί«*
lib, 9.cap,} luliusPoilux αίρΛ> lih, i ♦ ViHores
autern ίρβ purpurep vtuntur cruore trito in mortario fis
cuti ìndìcat Vitruuìm^aut creta armentaria in eim Uijuots
remferuenti aheno additi/^ inehnata (khìt enim eum
idorem celermsidnn) purpurijjumMocat ^lindib,^ S*
cap^C '-^rgentma autem creta, nìtorem argmte'ùreddit
eodem aUiìorelih.} ί ♦ cap. 17, Memimt sr lib, 17·»
Q_VOD EX CONCHARVM
MARINARVÌvr Τ E S Τ I S E X I ΜI
TVR, IDEO OSTRVM EST V Ο C 1=
Τ A Τ V Μ. No igitur ab OFireix pìfcibus quod exi^
SÌimnuit ChriHophorufLandinuf, vir alioqui dotìus^fei
TU òyf 0ÌK5V, idefìteflct, quod ex conchyliufiue
purpurislegaturJefhsteHapifcibui « Q^uanquampur:x
furam ojlreorum (limdm e^i fpeciem amotatum eiì^
Ndm o^ax genasejfedomnìa teHacea^ o^tocak
fine ^iphthongofpeàem ex Arifiotele admonuit Grf/e»
Wis libfim^liciifm medicmentorum, 11-

CAP. XIIII.
IVNT ETIAM PVRPVREl
/ COLORES INfECTA CRE=
TA RVBIiE RADICE ET
Η Y S GIΝ Ο, Plinius Uhi S* cap,^* laudari ait
VuteoUmm purpmjjiim potius qum Tyrium, aut Gè»
ttdicm,velLacomdi/aufarnejpquod lijfgj"^ ^axU
me inficeretur,Rubiamo (ogereturforhere RVEIiE
RADICE. Rubim Oìojcoriéf libro.3 ^cap, 1 (J 2 ♦
Erythrodiinu voceit^ Aliqui Ereuthodanum. Radix eH
rubra qua tingutur Unt^peUesc^ perficititur^vnde & vuL·
go dìdtttr Rubiti tìnRorum^ ea radice, pueri liberalihus
tingebamus oua* Lege 'Plmium libro decimo nono, capite
tertio,& librovigefimo quarto,ccιpiteΛ 1* ET HY»
SCINO» Hyf^inum id ejfe ^uod vacinium hyas
cinthum exiflimat Hermolaus, cui vi fuhjcribam fncit
, quod mox[equìtur^eadem ratione vacimii temperante! iy
lacmifcentespurpuràfaciunt elegantcm. Sed& quijcri^
pftt opus T?anàeÌÌarum medicarum^Mattheum Siluaticu
video fuijfe in ea [enteriti a vk de vacinio ♦ Q.mììÌ βφ^
rit Plinius iudicari fatis rjorjpote{l\ cum Uyfgini tnemix
nerit Uh ro vigefmoprimo/ap^vigefmofexto, libro
nono,capite Al ^Q^uodautem ad Vacinium&Hyas
ànthum attinet,loannes Ruellius eademputat afiipulatus
Seruio.Nicolaus Leonicenus credidit vacinium ejfe ligus
iìri acinos^ideU eius arhoris quam nofìri Troenam vuU
go dicunt*¥rancijcus MaJJàrius agrejlia ejjè mora ma^
mlt. ITACLVE TINCTORES CVM
VOLVNT SIT ATTICVM IMI-
TARI, Scribendum Sii Atticu^^uod trium generum

φ ofimu AuR.tHlHinMh.i 3-caf. il» VIΟ *
lam as.idam coniicientes
in v a s^ Phniusìih.j j MpMtimo.^cK Silisfed
cerulei emfraudem refert, Iraus ιηψύί (de ctcruleo lox
ψens) viola arida decoéìa tn αψα ^jiicco^er linteu ex^
freffo incretmlE.retrì<tm. et e ο cretam
infvndentes» InteUige Bretm qux ttr^
reeβ«habetnomeι1ÌnqmtPlirtJtb^} S
^lexefia^udOiofcoridemhb, f * cap t,6l*Alha&
Cmerea^qHod&PhnJmbitlih,} item

q_vi non possvnt chrysocolla
propter caritatem vti,herba
q^va: lvtevm appellatve.citr'irc
levm inficivnt. di Chryfocolla mtiua di:,
ximus^eam mentitur Cteruleu luteaherha iafiBii.i^uox
modo aule & h^ciffa tìngatur lutea,dciet 3 * ^

^αρζ ^d quceherha ejpt tjmfjuifl^ms apud Oiojcor»
lih.iÀegimusluteamherbamRmutniieJJè, qua Gmci
Ifitim dicutβ modofatis emendatiJunt codices^ Q^uii
mtm ejjèt ìfatis dixiβψΓαΐκρ,τ o*vhi de IndiceJcri^
ffi^^meniiindiis hUereaéH Apileius libJe herhml me=
dicaminibuSjybipro luteafcripu e ruta\ ITEM PROi
PTER INOPIAM COLORIS INDICI, GRE
ΤΑΜ SELINVSIAM AVT ANNVLARI.
am. uoi & l?linàib^3 addttrsnt(ir}::

quit)lndidJlercora cclùhìm^mt cntm Selìnufiam v^t
mnulmm Mitroinfuimt* CRETAM SELINV^
SIA'M. EaISea euufiMnM.S ΫI CMaxu
fnelaudm aitOioJmidàkT .cap. i ^C^em qux vf«
IfsmmerreJ^l^^i^ a^mdikt cf,

248 gvl. phil» annot.
lerrmam* annvlariam vitrvmclve,
AmidarefcribitPlinMkj f candidiìeffe quo
mniiebrespiRurx illmmtur^fieri ex creta aàmxtìs vi»
tnis gmis ex valgi (tmdiSjVmìe et amdare dicatur.là
existmo mteUigi,ex ^uopope imìtm Indicu VitmaiU

halesmileslvi o^
mnivm r e r v μ prine
cipivm aq,vam est
professvs Mileftothit,
leti vìjum eH\m aquce elementum^
tiefl rem omnium frincipum ^ quei
a Plutcìrcho traditur libjeplaatisphilofiphoru.x * enf^
3 *vndepetenda deprinaptis relitta* Item AriHotJih».
i^Metaphyfiuatf Froho ^.glog*VirgiUfexta» μ A*
gorvm sacerdotes ac^val^

et ignem» Magi apd]?erf((s(vtpra;ter (dios
tritditSuidas)erant¥hilof0fh y^à cgΛλί^^ioί, quom
frtncefsZorcaflres^ einjmodì^Grceci vocahunt Phiiofia
fhos^Latini fapentes,Kgjftìì Prophetcis,AJJyrii Chd
«^ifw, Indi Gymncfo^tfias^Céi Oruydai. e v r la
pidesavditor anaxagorie,
q.vem philosophvm athe,
nienses s ce νicvm appella,
vervnt, aera et terram.
Scribit Oiodorus Sicultts lib i ♦ exiflmcijfe Eunpdem
Phyjtci Amxagor<s nuditorem in Men(ilipj>a,Coelum et
tsnm rnìxtx aliqmndo ^ cum dìfiunffa fwjjènt, frodu^
xijje arhores^aues^rus,(it(p itdeo quicquià videtur^idcfl
\t interfretorjadidatiim lymbrihus terram^ omnia ^roa
eresfjJejVt id ejjet aer quod wiis^pimna qmifemen^terra
qmdffxmìnal néq.ve crescere,
ν ec τ v e r l Tueorpajfiue vfurfmt, quem^
admodu imeni in mtiquu ex hij'fania injcr'ptione/mus
mbificit cofiam Thomas Cadmuffis Landenfs Pauli
I I I♦ Peni, Mrfx» medicUJ ^fed aufrore lacobo Cornez,
liano^imene ingenio doilmii, & morti elegantiu infignì^
€οφ nomine mèi char:j}mo, Edw hic appojùi «.

PALLADI VICTRICI
SACRVM
hic HOSTIVM RELia vIAS PROFLI
GAVIT CATO.VBISACELLVMMIRO
ARTIFICIO CONDITVM ET iEREAM
PALLADIS EFFIGIEM RELIQ,VIT
PAREANT ERGO ET NOSCANT O-

IGITVR DIVINA MENS Q.VÌS
PROPRIE NECESSARIA ESSENT
GENTIBVS, NON CONSTITVIT
DIFFICILI A, ET CLARA» SmbenM
& cara* ΈΗ autemfen^s^. Natura, tninus vité homm
tieceffiria,mn}ari, vi margàritas, aut terree vifceribui,
vi A urum & Argentum,abdiditsfitte quibus vero conHas
re vitafitis nonpterat, eaquaji ad mavumpjuit ^nee
mgnopràL·. hQJVA VERO NON SO«
LVM POTVS, SED INFINITAS
PRicBENDO NECESSIT A TES ,
GRATAS (Ό,νΟΒ EST GRATVIa
TAj) PRiESTAT VTILITATES.
"De apx frcsflàtia,^ Mtilitatihusjìunc in ttwdum à Flim
nìo eìi tradtium ItLi i ^cap-, l ♦ Hoc elementu (ìnquit)
€ceteris omnibus imperai, ferrat» deuorant aquee ,flamm
matti necant Jcandunt in fiblme, & ccelu qmc^ fibi vh
' dicant^ acnubiuobtetuvitalemfpintumftrangulant^quie
(aufafulmina eliditipfifecum difcordante muào,Q_uii
tjfe Kirabiliuspotefl aquisin cceioflantibus f At iU« ce*
farumJìt in tantam feruenire altitudinem/apiunt ehfi^
cum pifdum examinajape etiam lapdesjùbuehuntfors
tantes aliena pondera. Ecedem cadentes ommu terra nazt
jcentium caujafitmt, Prorfus mirabili natura,fiquis ve=
Ut reputare,vtfrugesgignatur^arboresfriiflices^ viuat^
incoslummigrarea^Ms^animmf etiamherUs vitalem

ìnieàefirre, mHa conββone, otnm terra MÌref
aqmrum effe benefica. ITAQ_VE CVM Η Ya
DrRIAM TEGVNT Q_ViE AD TEM=
PLVM iSDEMCtVE CASTA RELI
Gì ONE REFERTVR.Iii ccermonUru
ms^fiictle addticor^ vi creiamaà &gyptios tnue&um
po^quam de Oeorum •frieflantL· irtter gentes efl certa s
tHm,nm vi efiJcri^tum a^uà Suidm^ cu ChaUcei ignem
haberentOeum, circmjèrentes^ ipòd ommaferuinceret,
MnumOéum exisÌimari volebant^ cxterarmenim gen^
tiumOiì^quiaeere, argento^ ligno^ Upàe, authuìujmodi
«liqust muterict connctrent^eos éebant igne conimi ♦ là
cum ad C,mcpi fecerdotem adlatum ejfct, vi erat inge^
nìo ad aUutiamcompofito ^hydrics fertuf^ aqua flencs
foramina cera ohduxit^zj tctam variispinxit coloribm,
Smuliichro (quod gtéernatorisMenelai effefirehas
tur)^rius éjcifo capite,αρίαμίί.'Νοηita multopofi tetti*
fore cum Cha'dat vemjpnt^ignemf Simulachro adma
^^iJβntβίϊuri ipfi -periculum m foJfet& Rgypiorum
iDeumJùperare, liquata cerafenfm ejjluens ritnis aqua
ignem extinxit^vt iE gyptiorum Campus ^ficerdctis ae
iìutia,Chddieoruni Oei vìRor cceperit ab aliis io/i^Rfe
ptur et a Ruffno hyfiorìce eccleftafi. lib*ii^cap*z

vierenda svb terra
? svnt capita. Capmaquxeil
vnde naf dtur, auÌfore Vlpiano Pandefi. Uh*
4-3 ♦df a^ua nUm* q, v i£ sic e·

iS-t GVU PHIL. ANN οτ;
K?VNT EXPERIVNDA, VTI PRÒ,
CVMBATVRIN DENTES, ANTE
CLVAM SOL EXORTVS FVERlT.
Q_uishutruduntur in ^ucerenda aquarum Jaturigine^
ejfe aqmle^Ui animaduertenda, vnmerfa Vlimus iranfs
tulitincap,3 i. EirefirtVaìladiusli.i».cap.2*
Ante ortum Solis ( ίηψιΐ hic ) iìslocìs qmhus aqun quee^
renda efl, xquctliter-pronus mento adfolum de^rejfc ias
(ensinterra matte inJpeRéiί in quolecocnpum
Juhtili nebula aeremfirgere videbis^ ζτ velut η remffat
gerejtgno diquo Mima iìirps aut arboriinotabis*TSÌ(tm
(onlhtficcìslcàs vbi hocfiet^aqua Utere. η v μ 0=
RES SE GONCRISPANTES. Vapo^
res vndatim è terra furgetes^mdatm criffcs- IΤ E Μ

rentibvs aq_vam ο,ν ο gene,
re sint loca. Et terrarum genus ίοηβ,
àerandum vtfojjìsvelde'tenuitatevel abundatia erjtfs
fare iudicare, qux hic docentur,Zr Plinius cr Palladius
difiisloasreptiit. gl a rea vero me,
diο c r e s, Idefi terra ψί<χ fdulofo erit fleni$
Updihusmmutts^cuitìjmédi qui adjlmicrum ripsfuntj
^ui glarea etim vul^ Italorum duutur^ficutafud Coa
lumcUamlib*!*caf^i*nonfemd* sabvlone
μ a s c v l o* Idefl afferòJcabro^minusfiauojuhz
Jujco, Q^mnqum de hoc vìdeoetim^lurimH addubita^
n^quod cap.3,lib, 2 ^Sabulonem majcultm iriter ea ter»
rie genera recenfeat vnde ducendifirn lateres^atf idfros
fter leuitatem, vt ejjè pojfitfabule majculus terree genus
p mnce^eH materiaJòlidiorisψατηfit terra. Certi

ftìdoitnte dixit[ahnlonmfolutum, ad di^erentim (vt
a^paret) maj'iuli, arena q. ve ' £ τ c ar»
β y ν c v l ο Plmius dicit arena carhmculojh*
Έ.Ηautemcarbimlusarense gemsvtlih^iuapc.alias
ìemnmjih.37,otp.7* si'gna avtem

Β v s s v β e r v Ν τ a Q. V J£. Signafex,
pater.fupemsfepmii^qimendx apcerefèrt^ fi iunm
tenuts rtufcaturJiilixJjiHdicà, Alnus^ Vitex, a rundo^
Htsdera,(juik< tmn credendumquit ^dladius diHo cap*
β ηεφ lama eiì/,ecji aliquis iii ex confuetuditie humor
injldet. Plinadiit tujJtlaginewj'ylueÌìrem ΙώΛ<ί*(αρ*
zyranm multumalicuilcco-petioreincubantemlib*
J i ^Sut etiam pleraf ah.Imperatore Confiantim
tradita libro de agrkidturu^l .capt'^* ♦ Libet vero
hoc loco verbo, ex Theodoricifrmi OftrogothQrum ÌLe^
gis epHolaad Afronknum comitempriuaturu m Aquis
' iegis Africam comerMtionem adjcrihcre , Sunt autem
a^ud Cajjiedorff varianm lib·,} *Sigms Qnquit) y/tren*
tim herbarm er proceritate arborei vicinitatem coUigit
diligeter^Terrìs enim quibus ddcìs hutnor no lÓge jiibeji^
vbertas.quorìiiiam germinùfemper arridete vi eiì imcus
aquatilis/ana ieuis^vmen lxt%validus ruhusjalix l'èta,
■^opulusvirens^zj relìqua arhoru genera qm per terre=
mm humidìtatem foeltci proj'peritate luxuriant^ Sunt zx
dia huius urtii indick/um nofie veniente, Una ficca in
terram ponitur lam pronifim/t rudi caccubo teHa reltttx
^uitur line fi aquisproximtas arriferit^mane humida res
peritur ., Sole etiam decUratointétur rnagiflri locafòlìh
iitiget vbifu^ra terrm volitaref^iJfitudinem mmtijju

mi(run> cmj^exerint omnìno mufcmt, tunc fromìititur,
quod qumturfacile inuemi. Addiit etim incolumnx
ffecieconjpijciqueniim tenuijfimmfumm, qm quarta
Ufuerit altitudine ^orretìus adfummum^tuntu in mum
Ut'xesUtere cognojcunt^faulopH ait^ Oicìit aquas
ad Orientem Aufirumf fromm^unt, dulcesαίψ ferjpiz
cuus ejfc, a· pofua leuitate faluhenimas inuemri. in
Septentrionem vero αίφ Occidentm qu&cm^ manmt,
^robiri quidem nimisfrigidas^ & crajjitudwe fute graui
tatis incomodasi HaHemsTheodorieus, IN Q_VIs
EVSLOCISEiE NON SIGNIFI,
CABVNTVR INVENTIONES. Si
deermt ea fiina fex quibus aJβrιntβgmficafί
aqaam^aliis quinf rationìbus indicai tentandam, Q^ux
tradmtur à VÌinio ^ Palladio vbi figmficaui ♦ F Os
DIATVR CLVOCLVOVERS VS LO.
CVS LATVS NE MÌNVS Q.VINx
QVE PEDES, Έxverhιs9aL·dtι,qucmdixihac
farti-, vtpleriff aliis, ejjè Yitrmii imitatòfcripta αίφ
^rxcepta^fubodoran Hat locu hmc menda non carere^vt
fcribeiidumJueriU Yodiùturquoquouerfuilocus latuspe^
des tres^altus ne minus pedes ψιηψ* Vlin* difio cap, 3.
nif loco tn altitudinem pedi quinf dejojjò ♦ SI Η A=
E VER IT RELICLVI AS OLEI ET
ELLYCHNII* EUychniumfigmficatfmicuÌHm
qui ex papyro/anabe^iìuppaj gojjipio aha ue huiuftno::
di materia tortus m lucernis vritur^ nam lychnos lucerna
fignificat^ Vocatur^ Thryallis & Vhiomos auR*PoUus
ceUb.^,cap, ì Ζ ^meafententia quodhcefmt herbis lu=
<emm^vel apud Diojcor^ UbA*cap*^ i)» De lychnif»

in lib, viti, tff
àìSfidefllucernusgeHantibusvideBgnatìm in Sueto*
nium. Pro lucerna etià mterpretatur A thenceus Uh, 1 jT ♦
ideHvltimo. et per specvs in v.
nvm locvm omnes condva
c e ν d1+ Per meatus zr àeriuaculafuhterrmea >
hìec a vtem maxime inmon»
Ti β v s» Exdpiunt enim monte t^vt efi apud Ariji*
Meteott, pluuice magnam coptm, & fukn

tmtem vaporem rejrigermt, rurfisf in aquitm concert
mnt^Mnie^mAXimosjimios ex maximisfluere mon%
tibusconj'phere licei*

taclve clv fc ex imbrla
t β vs aclva colligit vr,
salvbriores η ab et
virtvtes. Piumaaqmà PauloMginetalik
* tcap^SO* ex fenténtia BippocratU (eH dUteex Ub*
de capkis mhmhus) commendatur^ qtiààfu lem^a-s
Kis,limpida,& tenuis,Q_ucidf cìtiusputrefcat^indicium
ejjè mrtutispotiusqmm vitii, Eifint'étifejùb^cribit Co=
hmeUa Uh, ι tcap.S* Scrihit enitn af^uaw pluwalemJtìs
lubritati corporu ejp accommodatijfmam^^ Id etia Auix
cerna voluit^puteorit u^mm improbas lib.x φη^ι,Ρϋη*
3 t.cap.}»mltif verbi/, eorumfentetttiamrefillit qui
(iiìernctru a^mm maxime probante In primis quòd leuìsi
tas deprehendi aliter qumfenfu vix potesi, nullo pene
momento ponderi^ aquis Interfe difìantibus, qwd cn-
àsns infciatur halitu terrx, ^uofit vtpluuice a^uxfirn

iium flurimumfentiatur, dtiffime^ uko Citlefiat
aquufiuma^ Mtilwresquff ^rojlumt exijhrnxri ^ curfu
enim pmurfuf ipfo extenuari αίφ frofcere, Hagtiatei
at^ figras merito dammri. De aqm lege β hbet Aue,
roimfimpUciiica^*^B.&i» eiujdem argumenti Rafm
cd^A' autem λ Seneca trduntur lib, ttaturahm
quieHiomu3 ^eam^gis ad caput froximufertinent^ ita^
eò cu veneris adiundm tibi eu aufforem indico, Cfuod vas
riariiaquarHmnaturmJcribati AER AVTEM
GVM RVIT TRVDENS Q_VO»
CVNQ_VE HVMOREM PR/EViVM,
SPIRITVS ET IMPETVS ET VN.
DAS CRESCENTES FACIT VEN=
Τ Ο R V M. Iffe dixit lik ι ,cap.(^.sientim ejfe aex
ris fiuentis vndam cum incerta motus redmdmtia. Aria
fiot.autem MeteorM, i ^ventii ait ejfe terreni halitus
ccpam qaw circa terram agitatur* Et ItbJe Mundo^ ex
ficco halitujcum àfrigorefic impelhtur vt dtffiuat ^ ven=
tmi effici Vuh,qui nihil aliud ejfe videatur^ nifi qudflu=
rimus.conjertusc^ aer, VAPOREM AVTEM
ET NEBVLAS ET HVMORES E
ΤI R .R Α NASCI* Ah hoc orbe in aerem qui
fufra.nos esì^ duplexhalitusejjertur auRore AriTtotel,
lib.de Mmdo . Q_uorum alterficcus eTtZj fumidus qui
ri ter-a euaporatur,alter humidwr zr vaporojior qui ex=
halatur ab humorihus^ Ex his nebulte/orei, fruiuce^ nu=
bes,imhres,niues^grandines^gì^nkur* Ex illisventi^cos
rujcationei^tointrua^frefieres,fulmina huiujmodi »
Ν V L Ϊ, iS E Ν Γ Μ C A E R iS Q_ V iS
SVNT C Ah D ARI OR V M. Idesi ceUa:>

rum vhi Uuabantur^vt fu^ra likS* eap* decimo ♦ Galé^
ftusltb,methodi decimo^balneipartes enumerai quàtuor,
frimm in ψα itigredientes^ in aere verfttrentur ealido,
em ìnter-^retatiβ mus laconiciJecmdam quo ex tìia in
Λψαηι (didam defcenditur, id-^ro^rie aita^=

^eUari^ ith hacegrejfi moxin tertiamfrtgidm ibant ^
ta quarta fudcrem àetergehant ♦ Videtotfi locum^ nimi^
rum quid quie^ fars Mtrtutis habeat exflicantem^Ct uod
β Pltnium Ctecilium libro quinto epHoU ad kpUinare
, legeris,ptofieeritoj^erafredum♦ et primo

erevitatem» Idefiexìguitatemfiillarum,
fiue^duàtatemjic lib^yuap^ S.exemftisdebis, gutta
tee qua refidUtjpoper breuitatem non fojjunteoUegi*
vt corpvs hominis ex ca =
lore emittit svdores^ Vnde
& nos edoRifudoremficco calore elicirnus lacomcis * ei
([Uia defidorefermo efl, quanquam noti admodm jacit
adrem^addaex Ariftot* lib, dehtjloria animdim*^ *
f<(ngmnemfi immodicehumejcat, injpciemfaniei diluì
<7 adeo[crescere^ytnonnuìiifii dorè cruento exudarint*
& orbe terrarvm cho.
rggraphiis pict a, Chorogra^him
<i Geografia differre fcribit 'PtoiomMb*i. Geografa
Q^uod chorografhiu fer prteslocorufingula ac etim
minutijfiima quoque dijcnhit^ vtportus^vicos^p^ulos^
Ceógra^m Mitem-^rofriii continuam terram

oUendere Oeinde, Chorographia quce bcis accidunt mtk
^is confiderai qmm dilìgentemfroprtionis dùhnturu.

fha hcorumfiÌtura eget^Geographìa per lineas tenuef
(te àenotationes tantum^pfitionex & vniuerfi figuratiom
nesofienderepotefi. Oe hts multa funt apud Eufiathim
enanatomn Dionyfti Afri ♦ MAVRVSIA
CLVAM NOSTRI MAVRITANIAM
A Ρ Ρ E L l A Ν T^ Struho libro vltimo dicit, qui ti
Gradi Maurufit appelhntur^Romms & indigenas vo*
careUiturof* EX MONTE ATLANTE
D Y RIS, Strabo diÌÌo lib.fcribit montem effe in Ly*
hit (juem Grteci Atlantem vocant,Barbari Oyrim, Idi
fintimiPlinMb,S^*cap.l $olinufcap, j 7, Witrtk.
uiusnon montmquiiem, fedNilmex monte Atlante
ortù duit Mouri Djnm, ψι poiìea mutato nomine^ Ni»
gir^pofiremo vbi in ^gyprum pernemt, Hilus dicutm
Tcìeripotuit^t Mauri quo nomine ipfum montem mdt
frofluat, appellet eodem ζτ tpfmJÌuuim, αίφ idfpes
Ìiajfi Vitruuiif,credibile efl, 'Himgn^ca diiìio efi^aUm
fiore Seruio Georg A'CUm MeUo latine vocetur, Horu$
apollo Niliacus^feupotiusPhihppus quigrtec'eex Mgyz
pia lingua eum vertityt:adit quem N.gyptiace vov y va«
cant^interpretatumyioy^ ideHnouufignificare* PER
JFLVMÌNA ASTASOBAM ET A,
^ Τ A,B Ο R A M. Αβψ & AfiaboramPlin. liK
'Idm SolinuscapAf,o Pompon^Melalib»
;l ^£Ap*9*ipJum Nilii d:cunt, qui his duobus veluti hra*
thns infulam Meroen daudat ♦ Stréo autem libMrimtf^
ISr?tolem,GeogritpA-cap.U*flmin4 dimfd faciunt,
Oiodorui SicuLus Iti». 1 · dicit é bif qui infulam Meroen
hstbitant vacari A Hapum,iieH (tqum e tenebrit venierts
μ Solimi diiìii loàs circa Uemn diuifnr»

Hilum ajjèrmt letto Afiahoren,iextro Aflufa^enttottiu
naruQjiod mfhkVitru^AHafibmfro A^apo
ne Aiìapde (lixerit,mm ejfe non àebet.nm ρ Straho
^^ofibitmà nonnuUisfcnbit apfeìlarU 'Porrò
fibam afud Vitrmim,an apud Strabonem AHafobam
fcribendum fit, non mèi liquet. Ρ E R V E ΝIΤ
PERMONTES AD CATARA»
C Τ E N» CdtaraÌien tradii Strabolib*v!timo,ejfe ai
mediufirefiumenfetrofimquoddamfu^ercilium in
feriorefarteflanu viflumen redperepjftt^deftnem vì»
ròinpradptium^lnNiloefihuiufmodi quidam locus
vbi frcecìpitansruitpotiUs qumfiutL Ammtanus Mars
iéU* lib*z ζ * frxruptos fcopulos interpretatur ♦, EX
MAVRITANIA AVTEM CAPVT
NILI PROFL VE RE* Ariftot Uh. i.Me^
teorum auÌiùr efi prima Nihjluenta ex Argyro monte
decurrere, Herodotus lib* i tignorari ait \nde oriatur ♦
IBICLVE NA se VNT VR ICHNEV»
Μ Ο Ν E S» Ichnemott in fcgypo nafcitur, an imal
filis magnitudinejfed^gur a non admodum a mure abhor»
rens, Ηabet interneanum cti angue heìlm, nec priusho*.
jlem aggreditur, quam focios \ocet ©· Imo chduiìo con»
traiRus morfisf fefe lorieet* In dimicatione cauàam at»
toìlens^ iÌìusirntos auerjùsexdpit^ donec obliquo cupi»
tejpeculatu} imadat inpuces* Oebellat& Crocodilum,
Aufiores funi ArifiotJe naturali hiiioria *(ap*6*
Ό·* CROCODIs
LI, Crocodili mturam defcribit his veìrks Ammianm
'M^rceìlinusliht2 2 de figyptoloquem, Inter aquatiles
Crocodilufvhifper eo; traHuf abUat
R Η

txitule quadrufes malum ajfuetm elementis ambohut,
lingua caretis, maxtUamfuferiorem cornmouens folam,
ordine dentiwnpeiìmato,perniciofis morfibus quiquii
tetigerit, fertmaciter tenerti,oua edens anferinisfimilta,
νίφ ^matiis efl m^ihusjt haberetpoUues^ ad euerten*
dasquof muesfu^icereimihusmagnis -ad cuhitorum
mm LongitHdinem.xvnUfiterdii extentufjno&ibuf quie^
fcensfer mdus, diebushumi vejdtur ^confidentia cutif^
qumitaviilidm geritavi eius tergo cataphrafta vix
tormentaruiiléus]^erforetw « VideHerodotumlib* 2»
lìiodorum Skulumhb^i .PlinimULStcap^x jf, Soli»
numcapAS Melam Ub^cup 9* Meminit HorusApok
loiibJeliterishierogiyphicisfiue &gyptiif^etymologus
dif^putatqmd emù timeat,nani c/^eiAs? timeremfii
gnificat*Mgyptii enim qui mei conficiUnt mfciant Crom
iodilum eo deleRari/roco af^ergmt^quod Hm horreaU
Crom autem exfententiaféoliafÌ<e CallinMchi in Hya
mno ApoUtnis, dìcitur τηίζΰί'Ρ ci Jj^vef
idefl quod frigor efioreat. PR/ETERHIPPO,
F Ο Τ A Μ Ο S, Hipfopotamum, ideiì flmiatilem
equum,(iucior*Arijlot» dehiHoriuammaltumlib^t, gU
gnit kgyftuSjei luba eiiequi^yngula qudis Bubus^ ron
Jlrum rejmiijtdus etiam ineH bifulcorum modo, dentef
exertiJedlsmter/Andctitfri,vox equi^ magnitudoαβηί^
tergoris tanta irajfitudo^vt ex eo vendutajitciant^intes
tenera omnia ^qui & afini Anter arundines (elfi s&
jqualentes nimia denjitate, hcec belua vt tradii Ammia*
ms ÌikdiRo^còilihus pofitis, oauperuigilifludio circiim
jp^iìat ^ ίαχιΐφ copia adfegetes depajcendas egreditur,
€umf ìm COIferit ridire d^enta^mrfif vefiigiit dijiin^

in lib, viil lisi
gwttrmtfesmlfosjtiemìuspìtìni itinerÌ!Utieai tnfiv
4tatoresficuti^repertmfine df^'icultate Γθΐιβ4ΜίΛίεΐη
(U nimiti (tuiditate extuherutc vcntrefi^efat ^ferca»
Imo recens exeHo,^mcra cmuoìmt & crura, vtpedihs
^Jilneratis^truor egeHus madejcenttrr. fraatleuem^ fy
Barnesfdudascoenoohhmt ,ηκαάηί w acatrices ccmes
nìant ylaga, Cluos de Croccdilo dtxifcriffijjè, iijdem
loci/ de Hifpofiotanjo etim dixermt ♦ Bormβgmβc^tv
turi Rgy^tnjlmiatilem eqmmpiigebunt,vt traiit Ho»
rus Apollo ÌHilkcus lib, de literis hieroglyfhds [ecmdo,

ÌESSET CALIDA, NON REFRI.
GERARETVR GAL OR EIVS*A^{f«,
rum qua crediitur calidce ejjè ^uòd id natura (omparatu
nonfit^calor diu permanere rtópoteH ♦ Q__mcqmd autem
tontraxerint fiporis^odoris aut colortsex locoruper quof
fercmunt natwa^idfuafponte non tol'itur, Variorum
Mtemfiporum in mnibus & fontibus rationem ad ìgnis
^ui ineiì aut ìngigniturfacuhate refirt Arifìct^ Meteor*
terra ve magts^rnmm ue comhufia eflyaùasprm
tnasfpeciesffirtitur^mpfe aiumtne/alee Ό· cceteris id
genus focultatibus repletur, quas dU aquce dulces inflmt^
(ΟίηηίΜ,ίηίϋτ^βϋηίφηοκηΐ'ΙΙΐρ acida!^ alta amarai^ alix
glios fipores o* odores mduunt,

• Μ OE Ν ί l-Dn'it.ialis veì fontindis aqua
β fontibus ka cammarum, qui efi extre ptm
R iti

tam Capenam,atte^ante Afconio l?ediano,vnde afpVttr
ta Camcenafortitjpopa Carena,eadem àfonttbusjon^
tinslisj& Latina quoi in latium duceret^nifi credat quif
Vitrmium ad aquxdufiumrejpexijfer quod non exiHim
mmus. Liuitfsetiam Oecità,frm(sUh,pìmo^auHorejl
hcu eum Numam Mufìs ficrajfe, quem medium
€U opaco fotts perenni rìgabat aqua * NEC MAR,
TIA SALIENS DESIDERETVR.
Aquce Martice duRus^perportamEfquilmam tranfih
Mi Themas Oiocìetiam deducehatur, prius h Traiano
in Auentinum montem^via Valeria duRuf, vi traditur à
luiio Έ ronfino libje aquceduCÌ^Commendatur e a aqua a
Flinio lib,5 1 . V ΤI IΝ Τ Y Β V R Τ L·
l^A VIA FLVMEN ALBVLA. Ty^
herimprtus ejjè diff^ Albulam, auiìoresfuni Varrò de
linguaLatina^tVir^hlineid^S^Sext*Pomp.& alit,
feà ad Vitruuii locu hmc nihil, Dì iis aut alhulis aquis
inteEigendumqute fngidce in agroTyhurtìno advarios
morbosfalubresfunt^vtfcribut Strabo lib^S * & Plinius
lih*i 1 cap* 1 Memimt Suetonius in vita Ccefaris Aum
gufìt, Martialis lib, i .vocut aquasfulphureas ♦
Itur ad Uerculei gelidai qua Tyhuris vndas

HicvbifulphureisAlbulafumataquif^.
Έί libro quarto vocat crudas Albulas*
Crudarum nebula quod Albularm, Dì- eh puto fen^
fit Qalenuslii.^MethoHmedendicm aU^Q_min alus
minofis aquis (qux xhBov^ vocant) laverai* E Τ
IN ARDEATINO FONTES FRI,
GID1« Ardea (inquit Strabo) lib.T^Rntulomca^
hnkdiβmsàmmβaìiifflxxrévrbe autem viginti

ìmtthufpjjitm, Condita efl a Oame Verfeì matre^ vt
tradUtVlinmtiKj lu ius Solinuscap.offauo*

Vnde Virgdn ììlud Mneid.feftìm. Q^ua diàtur vM
Acrificneis Danae fundajp colonif^
^rcecipiti delata notojocui Ardea quondam
"DìÌÌus auii^O nunc niagmm tetiet A rdea mmen*
Jn agro Ardeatino erant frigidifontes^ odore
fostidi, qtiod etiam refirt Bocatius de jontihm « V Τ
venti COACTI, Vi concepì fpirituf»

Μ V L ο S* Librofecudo indicauìmus grutm ejfe colm
leUionemterra,hicprò tnontìbus acapimis* Oocetita^
non continuo librandos ejjèfontes vade emergere videns
tur,feriplerm^ vt quorii fontium videntur ejjè capita
in jummts montihiisfi quislatus aperiat ,experiatur eo
altitudims extcUi er veluti extrudt Mehmentia concepii
Jpintus^du aqud [axis aut dia viretinetur, quo minus lis
braméti fui propnetate exeat, et per angufias venas ex^
frimitur^qmsfifojjunspatentioribus aperueris, refidit
*qua,vt multi deapiantur in Uhrandu jhntiu capitihus*
Q_VOD IN PRiE VHS REE Vs PER.
c ο C Τ a » Ideiìper qnas permeat priufquéf in aper*
tiprodeat. VTI. PINNii VESTìNìE.
Yeflinosvltra Picem eJβ tradit Straholik S*Vinnaf
memappmtoppidueffe Vinnenfmmqms in Vefìinif
€onflitUlt ìlh.i ^cup. 11. quarta ltali(e Regione*
C V ΤI L 11 Straba lib S*n6 Cutìlius vocat, fcà
Coti^colmAn CotiJ':c'lMf(W'^mt) ΑίύΙΐ(ΓΛ(ύλ\(ης
frigidx aqu<p funt ^ qmupotus & infiffiomorbos curk*
fUH*lll>,} I i^Cutiliasium Vitruuio dixit^Cnti»

lice^inquit, in Sabinis geliiiffmcefuÌÌu quodam corpora
tnuadunt^vtfrofemorfusvideripoffit, aptiffmx ίΐοζ>
macho^ttems^vmuerfo corprì^ STRVMARVM
MINVIT TVMORES. Strumce auH.Rgu
mt(t 3 4funt gianduia obduratce quihus ccU

cmtur. mjlri etim fcrofdas vulgo A^eUnt forujfe
^uod hiijcrofiejidefl fonte tentmtur & Itthorant ♦ Stru=
ma Cornelio Celfo^hh,Sμ^^ιΖ'Φ tumorin quofuhn
terconcretie quisdam ex fure er fanguine quafi glandu*:
la orimtur,Apfyrtus libJe veterinaria dìcit in lumetif
appellari άΛνοω*, iàe^ glandulauVlinius in hmine ìÓt
fìilas^infne glandulas vocat,fiflura cUpslegito Qden'ù
lib.methodi. ι j.AVr NEVRICOS. Nwia ftue
Heruici funi qui neruoriilabores patiufitar * ET IN
A S Τ ¥♦ Αβ}fiue Ajiuvt Latini pronuciant^cpàuis
oppd'ù quodcmfjignificet vt apud Homerwn non rarò^
eius tamen afpeìlatione etiamfi nmien non adiiceretur^
Athenas accipi receptum efl. Vtuntur Terentius in Εκ,
nucho^ZJ ibi Oonatus. CicerJe legihus, 2. Rtnilius
ProbAn Alcibiade,& alii. Wide etiam Stephanumlib^
devrbihiuBrAO PORTVM PIRif.EVM,
Viraeus^portus Έτηρτΐπηι Athenarum ait Straho
D/fiicr P/wJii'.'i.. cap ϊ Τ R OE Ζ E,
NI NON POTEST ID VITARI·
De hac re Plinius Uh, 5.1 ^cap^l ^aquari culpa in Troe^
^ne omnium pedes vitiafintiunt *Ββ autem Troe'^ne
cppidmAchaia, ClLICliE VERO, CI,
VITATE TARSO, FLVMEN EST
NOMINE CYDNOS. Cydnustradente Vi*

IN LIB, Vili» t^r
Uo Se^wHroper meiiam vrbem Tarfin Cìiicia decufs
tit.Simile If^ittir Apà^linmrn lih.S^c^ 17*ex TsWs
τϋ monte oritur β credimus Animo de getì*AleXandtÌ
lib*l.Q_umtusCurtiushK^^fcrihitdeeo inhmcmo^
àum, Qyims imlytus umnis^nonfftadù aparum^fed Ih
quoremmorahilis, quip^eleui traBu e fonttbuslabens^
purofilo exàpitur, nec torrentes ìHCurrmt, qm placide ■
manantem dueum turhent*It,tf incorru^tìlis iiemfjru
gidiffimm-.quiffemdta ripirm arr.oonitde imhratus,
vhifjontihus jms βίηήϊ! in mare euadit. AjferitSoli*
nus cap^i s .genfililmguaSyrosquicq'jideficandidum^
CydnÌi vocctrcjvftde buie awni datum nome», Voiiigricìf
tnederi auRores fmfPlinÀih.^ I ^cap^z.ty Strabolib*
VTI IN SICILIA FLVMEN
EST HIMERA. Hoc jlumen Stefièorus <tfui
Vibìm SequeHrtì ait in òiasfindi parte/, vna in Τjira
rhetìum mure^dteru in Lyhicum decurrere. Solims His
tnereum vocat^traditf (oelefiihm mutavi plagis^amarum
ejjè dfiin Apilonemfiuit, dukem vbi admridiem fles
fìitur, VNCTI OLEO ERVMPVNT,
VTI SOLIS fQ_VOD OPPIDVM,
EST CILIGIÌE; FLVMEN NOMI-'
NE LIΡ A R I S. HocPlin.lib.} t
clytus ( im^uit ) a£èrit explerì oleivicem ima Sobs
CHìcììC fontem. Theophrafius hoc idem fieri in Rthio^
fia eiufdenj virtutiffotite^Lym, in Indite terris fontem
tjfe cuius aqaa Imrncs ardeam, iìé Bcbatanij traditur^
Solinus cap,^.^ Jn fithiopia non hnge ah lielintrafe^j^.
Jcribit eJJè Uch qHopcrfufa corpcra velut oleo nìte^cmt,
Audio etiam nììc Degern[e« Bamrix loco ^fontem ìJÌ

ex quofummo,oUum qmtiàie laheatur, ODORE
VTI SCOBE CITREO. Fortefcribedum,
odore vtìfcobis citreie,aut citreorum, idefi odore ramerix
torumjtuejcohiscitreorum, qaibus odor acerrimus, aun
Bore Plinio lib, l l S^im autemfontis memi,
tilt A uff or libelli de mirabilibus auditu, rtm Arifiotelis
non ej[e,mmis conieiìurupjfmus demóilrm * BA,
BYLONE LACVS AMPLISSIMA
MAGNITVDINE, Q_VI ΛΙΜΝΗ
Α'Σ Φ ΑΛ Tl'ZAPPELLATVR, HA
Β ET SVPRA NATANS LICLVIs
DVM BITVMEN, Vrteter em Ucu qui in lu,
dea à bitumine quodgignit, AJphaltites voutur(òc*
ΰτροίλτΰν tnim bitmen Grisci dicmtnm afpaUthon
ìignum ejì odorisnon infuauis quodfepUfiariorum o^icìm
ria finditlos vocant^ vtcun^ Auicenna diuerfis capitibus
tradit de eis^ceu diuerjefint res(Bum quidem certe ria
ìiqHi Arabes imitatijant) efi & lacus in BabyloniaA^
jphaltis nomine, e cuius bitumine & Ut ere teflaceo con»
firufio muro Baby'cnem Semiramis cinxiJJèjfrtur.Ba^s
lylonemfcnbut Dionyftus Afir defituorbis^Strabo liL·
1 ^.Oioderus Siculuslib^J AuHinuslib^x ^OuidJAe»
Umorph*4*Soltnus caf,} O.à Semiramideprimum cons
firuffam^at Berofis Qhald&us tradit BelumJecudlAjt
fyriorm Regen^undamenta Babyloniis ofpidi mafff
quhnvrbisfiajje,pofleaSemiramidem Mrbem fici^*
TDe bitumine ζτ muris Rabylonis menilo efl apud Dione
i» Vlpio Traiano. LICLVIDVM ΒΙTV»
M£N* Bitumenvocant^uic^uidefìlentum p· molli*

ite glutwofa quodjponte aut montihus ieuohìtur, avt^
unaf ratuhtj lacuhusjoìitibus ve innati, Q_ «od λ Brf»
'bylone Zacyntho aut Apllonia mehìtur Ikuidum efi,
'^^fi'aeflinSyria dna Sidonetn ^ìimuf in ludea Um
ewff.PÌm.Zii»» 3 5". caf* IT» Galenu! tmen lih* pmplis
'ciu,Bitmen m Syriaè fìagno[elfo habmprodiuQ^uocl
dehitumineIude<Etiarratur,adeofequax ejfe & lenta
natura vi ai omnem contaflum aàhareat, nequeat<p àβ
fepararijed β fartm ahrmpre velis^vniuexjìtai [equa
tur,vbi tìutem admotafuerint m^ruispllm^u[fonte
difcerpatur^qmdaJprmtlPlinAib.T. cap^i sSoli-i
nus caf^.Cornelm vero Tacitus lih.l τ, frlf^m ejfe
ψοάίίj gnaros enimlocorumtradere \ndantes bitumine
molles felli,ΫηαπΗψ ir ah ad litus^ mox vh vapore ternS
vi Soli! inuruermtfecurihus, αίηΰίιφ vf trahes mfixct
difciridi. ITEM ZOPPE. Ιο^ψ inquit Solinus
ofpdum itntiqmffmum orhetoto vtfote ante
inudationem terrarti ronditm^ ibi efl lacus hituminofus»
ETIAMQ_VE EST IN CAPPADOa
CIA IN ITINERE CLVOD EST IN
Ter MAZACA et TVANA» Seri,
hendu ìnter Ma^cam O* Tuanam^accufendi cafu*
^cam ap-pelim Cì^Ii rem ab A u^uflo, jìtamf) ejjè fu h
Argeo monte au^or efl Sext^RuJus^. Memnit P/jij, bh^,
4'Tuanam autevocat Tjanam eode loco*
AD EVNDEM MODVM HI5RA.
POLI» De ea aqtu hue in rnodu tradii StrahlAi 3 ·
Geographi(e,ContraLitodieem Hierapchs^vhi aqm cas
lidafcaturìmt^& vhi Plutonium vtraf no pare
umadmirationemi^ri^ant t N*»»» afta facile f9

tofhum duratur, vi qui ieduck φξοί'^ους /ttoyoAi-
>10·,ideiìfolliafeftacófidanu FONTESEX»
EVNTES VEHEMENTER A MA·
RI ♦ Scrihendm mari, \ηα diirtone. ν Τ IN
PONTOEST FLVMEN HYPANIS·
Dehoc Solmus caff.l^.Hypmf (in^iit) mnisorìtur
inter Auòetas,Scythicorm mninm-pmcefs, prus &
hauHufduherrimus^vff CaUipdum terris infir>itur,vhi
Bxam^em fons infami s efl amarajcaturigine^qui Exams
jpens liquido adrmQusfluori,amnem vitioβο vertit^adeo
vt diffimilisfibi in maria condatur * Refirt & hoc Pow»
fomsMelaliba^caf.i* VKDE SANDA»
RACHA FODITVR» Oixitfu^raliLy^ca^t.
y^Sftndarachtì flurtbus locisfodtjfid opima Vonto prom
ψ?βumen Hypnim hahere metal!um . S E D A Ν la
MADVERTIMVS INSVLAMLESe
BON VINVM PROTROPON.
'Deeslprxfoftio apud aut air qua hmufmodi, Q^uod avkt
tm adVrotroponfpeRat fcribmt Ρ/ζίκΙζέ»!
er Vollux lib,C.cap.i jtaaffellari vimquodfpotiteefm
jluit antequm cdcentm Tortimenim diciturtorm
culariexpreJfumpofipriTnamprejfuram vinaceem «>·
<mcìfi fede, Έβ & Hxiuum vinu^aliud vt videtur a Pro»
tropo^quod diiMmt antequam nmium calcetur sudore
Columellalib^i i.cap^xj^ì^^ ."NmpraUgam
neum dicìum exifiimmus a M. Catone cap^} . de re ru*
flica^quodprxiegitur itivjum operariorum, A d bum ve»
ròlocumagisatttnet quad tradnAthenausUK ΐ,Μί*
iylenxos vim^uod a{ud eos dulce najcitur "n^Jjoo /*oir

«if^eU(tre,<tlios etkm Ίΐ^τξοτΰΰν* EH autemMitylea
Ite vtbs Ufht mfulà in Egeo man^EtPlin. lib. 14»
gnidium mter trajmarirtA vinarecen*
fii* MALONIAM KATAKEKEr-
Μ E Ν i't Η Ν. CataceceumenitesPlmiolib, 14·
tA^*7Mni gems eiì à Cittacecemene regione iuxU
Laodicem,de qua Straho lib,i J ,l?ofi hcec (mquit) re.
gio qm CataceceHmene,(ideft exuHa ) àdtur quingertm
forumfladiorum longitudine, iaUtudine quairingentorum
fiue ea Myjì ffiue Maonia nominandafit ,nm νίγοφ
nomine dicitura Ea ma nrhonbus caret, prwcer vite qute
tataceceumeniten'prt j vinum qitod riuUt eleganti* cedit*
Summa e ammorti fitàes dnerulenta e/?, montana fetrofi
& nigratanqititm exaMìione qiudam . Q^uidàm crea
imtex crebro fulmimo^ fdgmm iiìu contingere^ ve*
ru cenfifidmptiuf premier ig>ίemβbterfaném, cuius
ortus nmc de^ceriit, Sunt & apud StephaniilibJe wbim
hf de hac regione aliqua* Ex verbis his Strabonis atque
itcmfinehk 11 .frale efì emendare Vitrumum ♦ Ita<p
f ro Malcmmjcnbendum Mi^onim ♦ L Y DIA Μ
Μ E LI Τ Ο Nt Oeeo vino nmquam quicquam a me
leiiumefl*Miletimquidem conHat ■vrbem ejjè loniw^
qux proxmif ejl Lyjite. Subdubitaui num pojjèt hic me,
dofus ejje locus/3 prò Mehton Τ moliti magi s quadrerei
«ut vt CitUcuceumcniten ita Tmohte dixi^t^ vfirpato
etiitm vccéào a Q.deno lih. ι, untUoton,^ libro de ck,
<Ι}γψ!Λ & cacochynuu. & ììj. l* de compùjttione tnedi=
tmhtt .vmi Hat /w j^va & alibi » Tmolm emm mona
tem ìjyiia^fii (tr,ie Ty^nclus appellà'atur, ( Hum

Ste^hatitti qui de vrhibus Qfnecejcri^jit Tmolti Ty^
moiumfimmm agnojcit erniem ejfe* Vftdé ettam "ìheo^
fbrétushb* àelqiàihuspemfis feti folitumlapidem
ψι lyàm vocatur tradita eutn autemflmiuiu nomina^
tm àmontefacik aedo) Tmoluminquam Lydia motìt
tem^aufìor eJì PUhdib.S 9*vtttbuf ejfe confitu^
Ei lib,x^.cap*7*Ttnolii vmi mmimt^vti Oiofco.lih*
J· & Gdenus Uh. 11, methdi medendi ems dm
genèrap-odit^vnumadmodum dulce, dterum auFterum
β cuiiìo conjèras^Melita autem infulainfreto Siculoβ»
ta eH Afrtcam verfus, nmc Malta vacata » SI CI s
LIA Μ A Mi R ΤI Ν V M» Uammirn, natio
Càpani(S^(iutf*Stréonelib*^Jnwhem Sialia MeJJà=

nmhabitatoresmduxermt^tantuf TAmertini in M^
jitnisimaluere^vtineommammitas conJìHeret,foc
tiusf Mamertwos eoi Mocarent omnes^qum Mejjhnos^
cumfpracijjtmus vini ager ejjèt^vinu quidem ipjum ne
MejfmumjèdMamertinft mncuparent^quod centra Ita,
lica omnia ^ quidem praHantiffitna certat ,Memimt
Pliniiis hb, ì 4.ί·Λρ, tf .tSr Martial libJecimotertio*
Amphora neitorea tibi Mamertina feneiia
St detur^quodms nome» habérepotefi,
CAMPANIA FALERNVM» Talemuf
ager in Campania efl « Incipit autem a Ponte Campano
leuapetentibus vrhanam coleniam SyUanam^mde vinum
cuifecuda nobilitai dabatur^\t tntdit PlinAib ,14. cap*
Ct,uod tamen nec in nouitate, nec in nimia \etuj{ate
torporifalubre j media autem etas k quintodecimo anrt9
incipit, eodem AU&ore , TERRACINA eT
FVNDIS CRCV&VM* Vitmius

ht Ctecuhi vini nomine quodin Terracina Volfcomolim
metropoli^ iundis Cmpamce s/rbe, ìdeH earum ψϋ
najàtur/umtmeneorum ynmquodc^propriam habeat
^Pf^lUtionemJitf Cacuhus ager vnde Ccecubum vmrfi'
ficut à Vmiis Imdanum appelletun Stréolib^S* Cce,
cuhum quidem licetpaludihus adiaceat, vinetatamen vU
mfiraciffimapriedpuiienutntarboribHS*Etpofi eode
lihtSinm vero Caietano contigm efì CnÉcuhum^cui adiun
cetvrhs fmdi in Appia via * Tota hiec oraprxapuit
aieo vini generat^vem Ceecuhum zr Vundmu & Seti*
mmjicuti Idernum Ο Albanum & Stagan'ii Inter mbis
ha numeruntur. Et Martialis lib,xj ♦ Vundani & CìCc
cubi diuerfis OiHichis memimt^ Oe Ctecubo lege P/w»
Ub.i^.cap.6^ NON TANT VM IN SY=
RIA ET ARABIA IN ARVNDI.
NIBVS ET I VNCIS HERBISQ_VE
OMNIBVS ESSENT OOORES.
Q_uodarmìÌinemdixit, lid l »

fid & idem alias cdmu odoratum vi Uh, i ζ ♦ cup, ii,
O" lib, I 5 .Ciip. ?. I Solims cap,6S Min,memora=
to Ciip, t ζ .proda communem ejje Arabia,Indicelo' Sya
nce.Oiofcorid.lib^l *cap*decimonono4n India nafd,
^racipuxf effe bonitatu fulmm^geniculisfrequentibus
& qui ajjìiiofe frangitHr,plena araneorumfiHiila, albis
imtem,ìentum in mun'^ndo o* ajlrmgentem. Officinte
vocant Cditmum mmdticmuÓL^SerenuslihJe medi»
cina^Calmumjhnpiiat£i'nominiit,Hippocrktei[J.v§i·'
φ-'όί' dicit,ideHvnguent(intifmAromatmm, Me·
mimtXeno^honlih*i*oàxMci^* ET IVNe

CI S . Inlelligit imàoioratum qui à Qrxcis ^Τκΰ?
UeH mcwpY excellentiam iiatur^é officims Squimn^
ium.Tradtt PitnJib.i ζ fCitp^z zùnter Lib^num mon^
tem & dium igmbilem in comdk modica iuxta lacu cu·
m^niuHru cejhtefucantur,tncems uh eo iUdiis im,
tum & cdamii odoratos gignu Mgendii ejjè ruffum res
eentem^ ^lorihus refirtum, temm mhentibmjragmentis
& qui in (Otarieandò τοβν odorem emittet Jcnbit Ώιο^
jcond,ìib*i B*VidePÌmAib,izg.Cor»
ttilius Celfis.Ì ^muUif eap^vocatiHcum rotti,
dum,&I1US Promotus in Oymmero^ca^Je cordis
riks 5(01 yov, ideHiuncumfim^liciter diàt^ quonotnu
ne ytitur ScnhoniusLargus.Scnbit autem Qaiettuf tib*
de Uifpcratis vacéidis iffum appellare ^'ivoy n-
«hjcùcjuov, ideììfuaue okntm * Emendandus eH PaU
litdii locus lib»i 1 ,up*i4*fiJquinàtoivncÌ4s quatuor^
fcnbendumenimjchminthus,aut ptius αί-

fd^vg, idefl odorati tmtifLoris ♦ SepUfiani bis ad em-s.
dem lapidem (vt dmtw) ojfendunt^ »am ζχj'quinantum
jcribfit,^ cumjlofem non bubeunt, prò eo herbam ipfam
vendmt^ Ne^ emm vereor vi quis mihi Uudet Abohania
frm^lfiacehmamr^m,Ahicem, Serapionem 27 ccsteros
Arabes^ vitiu. eJJè interpretts potius φ fcriptorii exiiìi^
i»o,.NEQ„V£ ARBÓilJBS TH VRIFE,
S. . Tbms arborem tradu Theophaitus Uh, de
hììoriapiantitrum qmnisfirè mbitis αίίοΙΙί,βΙαηι Ara*
ham^nec tumcn miutrfam, Thusmittere^ m^oresβηί
PlinM. I & SohmtscapAó* Diofcondes

Afoìlottii Tyam^et in Caucafo nnja tradii,
A diilteratum autem piai refina ζτ gummi^defrehedttur^
fiquiiiem ^mmiflammmnoneiuciiUtur ^reftm in fu^
euanejdu Mafcula thura dumtur lachrymaj^on^.
rotiidx O" iadida. Magna efÌ iontrouerjìa inter Scri^
^ons quxfit arhoris facies, vtfcribit Plin, dicio loco^
Aliqui enimfolio effe pri aimt,minore duntaxat^dii Ih
tifcofimilem,quidam Terehintho nonnulli lauri folio,
NEQ.VE PIPERIS DARENTBACc
CAS. CaucafiisInditemons,\tJcriptiimandauitSo«
ìinus (af^C f fronte qua Soli efl obuerfus, arboreffipem
ris osìentat^quis ad luniperi fimilituhnemfruRus ede=
re ajfeuerant. ^orum qui primui erumpit^veluti Corj'/os
rumfimbria autfitfiolorumftbqua,didtur piperlongum.
Ai quod ex tpfa arboreÌìringtur dehifcentibuspaulatim
fer maturitatéftliquispifer efi albu * Cuiuscutem rugòm
fam zr torridm Solts {dorficerit, id nigrumpiper appel
iatur^ Μίίιζ Venetiis osìenfa efi arbujcula non abfmilÌM
bus Eryomxfohispro pipens arbore,fruRum non limt
'Ridere. Et Platina lib.3 .de ohfiniisfcribit in Italia na*
Sa ,Admonendum ho< loco duxtmus quodfcrihit Oiofcos
rides lib.2uap.17(i repetitur aPlmo lib* l i.cap,
7*Gingiber jiue Zimpiberi aut Singiberinon ejfe radici
huìus arbonsjed fui generis effe plantam, Baccas aute
VUruuius appellat grana, NEC MYRRHiE
GLEBVLAS, Myrrhamfcrtbit Diojcorideslii,
I uap^77J.achymm effe arhoru qm in Arabia gi»
gnitur non dijjimìiis Spnie Egyptia * Inciduntur enitn
arboresA radice ad ramos vfp ex quibus plagis emanai id
lummi^nmquodfp'ote[uimt a/itequm inddan^i

turflaffenejfeaitVlinMb.ii.cap* i j·» CLuanqu,am
• OiofcorJiÌlt Uibri ca^J ^-JhRen a^rit ejfe pnguU
tudinemrecentisMyrrha cumexiguiaquiitujce & ex*
frejpe^tie mynha arbore legc Theofhraìiumlib* de hu

solmcap^^c* nec
cyrenis in fervlis laser
nasceretvr, Laferpmm{^ioi Qraci
vi tefiatur ApHiu/ lib.de re culimrm l * cnl^A <· ^ ii^*

I ♦ Sil^ion vocant) auÌiorePlirtJtb*i
'3,w Cyrenaicaproutnditre^ertm efl^ vnde a CutiMp
iaferj-iiti^rce Cyrence dumtur,eius jitccus lafer nomina^
tiir*ColumeUiilibJe(trbonbui/iip. lafer

Cjremi(um^fiuevtindiis (0diàbuslegitur Uc Cyren
naicuntt Et?alliidmhK$ Cyrenaicum*

A solino capAo* Sjr^ezr lacfjr^icHdicitur^r Έο vfet
eJJèantiiiHosindiCiftrnUitùlocis Aptmiib, de rectàU
mria*^ VndepHÌlKSlaferatusapudeundetnlib,C'^''f^<i^·
iicitur & in Apuleiolih*i oJe afino aureo, carnes la»
fere ιηβίΐ<ε · Q_uin laferptio iffi vfoi eofdem^fcribunt
Theophrafius Uh, c Je hifioria pÌantarum, ζτ P/in. mex
morato caf*^ JTradit Dioforiddib,} ♦ - caule
ali^m Stl^hton/adicemmjgudarimjfoliamafpeton, vo*
eare^Laferpttimentio eft apud Strabonemlib»vltima,
'PlautuminPfeudolo^tritem in Rudente vbi Sirpena:
Magudaris etiamnominantur * Silphii mentio eilapui
AriHophanemin equitibm . Interpresfcrihitjrtiiiicetf
effe maini odoris ex nónutloriifententia,aUof dicere efjè
odoris inmoeni, Memineruntetiam Antiphanes & Ales
xis apud Athenxumlib.^* svnt ENiM
jboeotiìe FLVMINAcephisvs

ET Μ E L A S· Oehis Flindikl* (ψ 103 » Γ«
^oeotia mnif MeUscues nìgris^cefhipis ex eodmUs
(Ufrojlués^alhas, LVCANIS CRATHlSi»
<^4limachifcholiaiìeiJcrihitCrathidemflmiuejfe Ai^
tadw^tradìtStraho lib.GeQgraphix.6.in Craéide l»
ios homines ccefarie candidos o-flauos efftcu Yibius
queHer didt aurei coloris.Vlin, aute è TheofhrafÌo trtk
dit cundonmfacere bohus ac fecorihus ^ quin Xs homitiet
qui ex eo bibant candidos^moUioreJf^acfomffa ejfe co=
w. PROCREANT ALIIS LOCIS
LEVCOPHiEA, IdeH cineracei colori s, & vi
nojlrì loqmntur grifea/olore mixto ex albo &fuJco^ex
nominis notatione^vnde^anms leuce^ms dicitur Plinio
lib,^ ì,(ap* I ο ,ΈχιίΙϊηιο nongrauiter laturu (β beni
hominis ingenium. aliquot coUoqmis noui ) noflrce tempe^
iìatis ìwij':onfulUjs, A Iciatum monuerim lapfitm efx:
fc^qui in prergispripferit leucophxum colorem ejp giU
mm quadmtemsin rubruvergentem ^ quodexJtnopde
pontica^qua: rubramelino giluo^ Plinio cóficiatur*^
enm apudPliniumleucophaum legitur jed leucoma
pborm,^β leucophceumfcribatur, no docet colorem efs
fidj [ed glutinum. Eius htec funi ν erba ex lih*% S* cup*
C*jtnopidispotìticcefelibra^^lis lucidi libris decem, ^
meliniGrxcienfis duabus mixtìs ^tritis^ vnà fer dies
XiiJeucophormfit^ hoceìl glutinuauri cum inducitur
Ugno. ALIIS CORACINO COLO =
R E. Strabo hbJuoiecimo de Laedi^enfium pecoribuf
loqueni^ σίω ΗΒξοί^ιν ')^oqìJI/ vocat,cu\ujmodiJcilicet
in corutf confpcitur^idejl nigerrimum , Bm locu Geor^
gm 'T^ifirnasnS reiìeinterpreMus

ΐίΐΐων enarrator^ dtcit jo^òvftgnificarenigrm, ^nie
iicuntur K9f «I, ideii corms,tr ioramus,hic eiìpjci$
Oppiano^Athen{e0,-Pìimocxtetis, Q^uarìqum Athe^

fillif difìum prodttJinHdfdo qitm re^e Concinm
€em non inerte vocatP4ladius,& fi q^ià mteìltgojerirì
vtUoft (qmd villutm vulgo dmtur)CorMftus eil color,
IDEO ID FLVMEN ILIENSES
XANTH^M APPELLAVISSE DI·
C V Ν Τ V R . Scrihit iHimus lih.l. cap. i OJ.
B.u^asouesiHXtaIlim^ Xanthum elicer e,vnde & nom
min mni, mm ^ocv^; * Ariihteles

UKì *àehifloriaammitiium auchàt Scamandriiamnem
fiauafreddereomcredi,vt Xanthum fro Scantinir»
nuncufittuebHomeroextflimMujlt. VTI FVIS»
SE DIGIT VRTERRAClNi£ FONS
CLVI VOCAB ATVR NEPTVNIVS
l&&ccams lib,. defontihusfrodit Anxurem fcntem ejjè
Voljeorumhaud longè àTerraana ^ Anxur ante λ hm
ffii, qui eo qmd Ignaris lethdem haujlum praberet^ab
incolti tnieàu lapidibui& terra oppletus
tat poHeaetiàNeptuniudici^ ET CYCHROS
IN THRACÌA LACVS» l?ltnMb.}t*
f(rf)»3 , necareaquas Theopompus 13 in Thracia <φκ4
Cychroi dicit. Hoc autem loco Vitruuii, deefipriEpofin
tio apudvtfitj & apud Cychros, nmhi fnnt Thracia
populi, ne qms nominandi cafu acdput prò ipfiuj lacus
nomine· Arifiotelet (ji modo eius eÌì liber qui editus eft
de mréiUbus anditit, ^uod mn extfiimamus ) nm Cy

IN IIB. VIIL· i77
ώ^,βΛ Pfittoi (nift codex menda non t^ret ) ηεφ U^
sm ffidfontkulum vocat, libro tamen de hiihrta anU
malm tmio^Pfychron vocatu ah afri^iditate. IΤ E Ai
IN THESSALIA FONS EST PRO.
Ϊ L V E Ν S. Df hoc fonte lom iUi Plinn inteUi^enr,
duslik} ♦ AUter ( inquit ) circa ThejJàlic*

*Temfejqmniam vifusomnibus terrori cfl, traduncf etti
acfirrii erodi dì a aquA pcjlmthreiijji^atto^mirunii^
ftijquafyluefÌrisampleRiraaicihifs Jonteni eum dicitur
femfefjiormsprpurit* IdeHquod Jìgnificmt Vitru^
uiui tìi àxit arboremforme colore pKrpreo^^ NON
MINVS IN MACEDONIA, CLVO
LOCI SEPVLTVS EST EVRIPI,
VES. Et huftc locum mutuatus eiì Blin. diRo cap. 3 »
*it enim^ln Macedoma^ timprocul ab Euripidts Poette
fepukhro^duo rim confmunt^alter filuherrimi potus, aL·
ter morti^ri * Yitruumm bic in cuniìis manufcrìptis im^
^rejfiif coiiàhus mancurn àecwtatumf imeni* Nrf qua
farte ejfet rmus ad quem viatores homtdte aqux cafti
franderefilerentnonlegitur, Q^uin cr Plinius a qua
tmendundi auxiliufotuitfperari^t^cmt^ O' reliqm Geoa
frughi non metnmermt,Athenis inane Eurtpidis móflra^
rifi^ulcbrum,apud Paufaniam in Atticis memini lecere*
HiEC AVTEM AQ^VA, ΣΤΥΓο'χ
ν^ΔΩ Ρ NCMIKATVR. TìeUc U^t
IPlittMkl'tap^ 103 Λκχία Nonitcrm Krcaiice^ Styx^
Kif odore di^fra me colsre^epota Uno necat.Bt Itb, 5 i ;

ArcadiaadVhenemaquit profluit è faxif^
Styx appetìata^quailìco necat ^ nam alia eH Styx palur
^J^udlnjèroi cuius meminerunt Umen(s Iltados^

Virgil' S-neìi^j^Hefiodus in Theogonia* Oidytnuf
Uomerìinterpreslliad*! 9^VihmsScquefler Λΐη*
CONSERVARE AVTEM EAMET
CONTINERE NIHIL ALIVDPO,
TEST,NISI MVLINA VNGVLA. lire^
βη PliniuiUh. 5 ο ,capMtimo. Vngulas tantum mula^
rum re^ertas^nef aliam yllm materìm (^im ηοηγέηο,
éereturàveneno Stygis aquie^ cumiddanàn Alexittidra
magno A nti^ater mitteret, memoria dìgnum efi, magna
AriHùtelts infamia exccgitatum * Q_uod autem VìtrUt
uius tr eufiquutus Vlin. dicut Stygis aqua nifi no in mus
Ite vHgulafini pjfi, lufiìuuj lìk 17*Trogusjcrix
hit equi* Curtius autem Ιιί)*Λ oJum mmenti ait, in wfa
diurelwquit. ìtEM SV NT NONNVL=
LiSACIDiE VENiS FONTIVM
VTI LYNCESTO, VlinioliKl^ca^. 105»
vocatur Lyncefiis* Lyncefiis (inquit) aqua qux vocatur
acidula vini modo temulentosfiicit.Vihius Sequefier Lia
tefium nominai dicitcp ejfi 'ThraciceβuuiumtΈaiem vif
traditur é Ortbafto ex Rujb cy λιγυ^

nifi codex menda no caret, CAMPANIA
TEANO» Teanum Sidicinum cognomine in camp:*
ma efi,ihi aquam acidulam calculofis mederi auiìor eii
T?lin.lib,jJ.cap,3 , EFFICIETVR VTI
PLVMBVM DISSOLVATVR, ET
FIAT CERVSSA, t)e Cerujfa & qux fia=
timfequitur arugine dixi lib,7* cap* 1 2 * IΤ E Μ
MARGARITA NON MINVS SA»
XA SILICEA» Scribitì?linJib.9,cap.3S:*
àceti afperitate & yji^mdrgarituiin Uhemrefi)li(i*Etlihi

.Clipe i *fcxa xmpere injufum acetum quce non tu»
feritignis antecedens 4, Vorronotius efl^margaritas O*
p· vnicna eadem, ejfe, ψαηι vi /dn-meri deheat »
Q.VEMADMODVM EST,VNVS

SINE VINO P.OTANTES fivnt
*r E Μ V L E Ν Τ i Hoc in Vaphlagonist .itgr»
Caleno f eri tradii VlwMb.i .fap. 103,. ' CI V A Μ
q_VI BIBERINT FiVNT ABSTEa
MlL· TùehocjontehutinmoduOuidJihMetamMu
Clitorioquìawfftmdefonteleumt,
Vinajugit^gauditif meris ahstemm vndUt
Seu vis efimaqua/alidó contraria vim^
Siue, (jUod indigencE memratìtj hmitììmnenutus
Pràtidas attcnititspofìqumfer Carmen ^rherh^Ì
Erìpuìtfurìis^furgaminA mentii in iVas
Mi]ita([uas^oiium^merìprmanfitinvndis^
MeminitzrPlin, lih*^ , ^ YihiusSequeJler*

^udoxus apud Stephanum Jontem qtmdm iti A^nia
Arcadi/ememorat^mus aqum gufiantibuj vini ventai
tediurn tantum,νt ne odor quidem ejusfiratur^quod in ed
aquamMelampis ahedjfecredatur pimentaiU^, quiz
husWi^tifiljai^renfeilufireuerat, Q_VOD A·
PVD EVM FONTEM MELAMPVS
S A C R I F I C II S PVRGAVIS.
SET RABIEM PROETI FILZA.
R V M, RìiitnusHekgener Ccslenennominai Prcp»
tifiliaf^HiCvtefi fcriptm apud Seruim jlSglog* C*
βlunomΊnfulchritudinepr(etuίiJβntβa iratajhurx etm
t^tm^muimmifit mentihus^vtfivaccasputareiìt^ ade^

^tfUrunf gemerent timerent aratrit, hasUelmfm
fofiea pr^auijfe ^erhibetur, Vide Laffjntim lik 3 *
Thehédot Statii^fiue Lutatium vt ahi volmt, E Ρ1«
GRAMMA AVTEM EST ID Q_VOD
EST SVBSCRIPTVM aYPO'TA
Σ y' Ν Ρ Ο i'm Ν,Λ ί Σ. Cmde\/ertendishif
& qui fequuntur Griedfverfibus co§tarem, cmmdum
fuferueniuntfirtgulares mtd^ loànes Norfiiw, Β arpta,
lomceus ?ratiftus,tj Guilielmus Gijcaprius, viri in eaol
uenàis lingua auRoribus non mediocriier exevs

cititti^ii igitur dutiobii meiituntibus ìnteruenijfent. Tii
(inquiunt) relitiUit^^enes nos eflo vertenti lahouCum t*
Bpigritmmatjfirte accepta, latfiaex temprefiojjènt^
AC me<t quidemfentetia »0 itifiliciterjihuit hs meis Atim
nótationibus inferere^argurnentum notIr(e necejfitudimi^
& futura haud quaquam ingrata leiìori m omni ex f «r*
tefaFÌidiofi - Itaf primum hoc vertit Prate^tβus*
Si te,ft(ppecui,mediofitisorbe diei

A dfontis(p!tiior) Clitorii antra premat,
Inde tuam repwguefitim^quin Ό prope Nymphat

ì^aiadas^ omne tmm tu quo(^βίϊε pecus*
Uienéra lauanda tamert caueas cmmtttere lymphie^

Sunt gelidi fentulatuesiuUesi^hibentt^
SitxeusiittmenhinitVkofenffismt.
ET HVIVS EPIGRAMMATOS
SVNT VERSVS GRiECE, ΎΑΑ'-
T A Τ A Υ"Τ A Β Λ ε'π E I Σ. Vltimus ver*

tendilabor ceffi fNoreiio^cUm ego firn confuetudine,
qumUuper ιηίίιΜα le§imfiudia vnè agere licHit^famu
liarijfime vfns,tT ingemo vftp eo ohlefiatui, vi multa
Vnt dumf.mul Rommms minsi yijìmus^ crediderim qu(S
ad rem (edìfcatoriam attinennt, adeo mihi videbatujr aà
^uffuis natu!^ & dignus cui di^ìciUima quaf committe*
r^Sj fedpr(efidt eius audire Bpigranmii,
aojpei (tquam cerni stnetuendm,innoxia memhtis

Sumeremortaìesvridelauacraqueunt
Sin imum in ventrem nitidam deieceris vndam ^ ■

Ad morii tantum labra ^fretna (icet^
Vrotinusinterrmlahentur ah oremolares^
Etjèdes Imquent mjmdihuìa yacuast.

TI A MQ_VE ZAMA EST CI»
« VITAS AFRORVM, CVIVS
MOENIA REX IVBA BVn
PLICI MVRO SEPSIT. Scrihit Strab&
Uh, vltim, Zmm regiam luhte perffia tepore à Ro,
manudeflrttiìam^a VlmM^S ,ίαρ A> Ofpnhm
tnenfefonitm Africa interhbm^ ΙΏ GENVS

DiCITVR esse» BalearisterraSerfetes ne*
frffjVf fi?appiP/iwfiwlik} i.ta^Mtimo, Smtautem
Baleires infulce dm ìnmari mediterraneo quashodie
vocamusMaioricmZjMifiorkam. EXPOSVIT
ESSE IN EA TERRA EIVSMODI
FONTES, VT Q_VI IBI PROCRE,
ARENTVR VOCES AD CANTAN
PVM EGREGIAS HABERENT.
Iradit & 'Plin.Ìib,} i, cap. 5, ex Marrone, Xm^ in
Jijricafontem ejjè quo canoree vocesfiant. ID E Ο β
Q_VE SEMPER TRANSMA RINOS
CATASTOS EMERE FORMOSOS*
Locus mhigms efljfidptìor mihivideturfinfis vt uck
(ipamus Zutntnfes et Ifmuc oppidi cìues atf adeo totiut
agri tncoìasfilitos eJJè comparare allude, ideit trattjtnas
rinosfiruosformcfos^zr rnhiles puellas^ vt qui ex conium
ilis his matrimonio apud fe nafcerentur,& voces ad earis
tmdum haberent egregìas^zr venufla eJpntfpecie^Oicit
tnim huiufmodi e£è, qui in eorU agroprocreentur, ne ins
teìligmus aiiotranjuei^os ^ eìujdem \isliheros procrea:,
re,nam ajontihus id accidit, Sunt autem Catafit ferui, à
tatafìncompede Martiali,Perfio^Tihullo,PÌin,liki i*
cap. I 8* Scio Uermolaumhocltìcolegijfe Calajlros^ cr
apudBeroald&libti l ^ApuleiideαβηοaureoJcrtptum
Catafìlos^apud alioi Calafββros ^ prò his quifunt canoc
ra voce^quafi iìli & hi woluerint ex Z^ama tt trafmarim
redimì iuuenes egregia voce zrpuellas ex quihus qui gi^
gnerentur eadem ejjènt vi prxditi^ac nonpdtius exterof
idefi trajmarinos ab iìlif iffisZmenJibusJormcfos ai

Ucmpnrm, quod Vitruum a-pert0me figtiificmh
^arrtinm dixijpf eiujmoii in ea terraejjefontesvt ^Ui
ìhijrótrearentur^voces ad cantandumhakerentegregùf,
JiÙiftìfibiungit/deotp^ qumhaherent hmujmodi fùntes^
emere^ ergoferuos,quos reffe CataHi» vocat^tranfmtiru
nos quidem ipfos^neffine deleFfu,fedfirma prceiiates^
IQud vero vocabulorit gns Qdajlri/ZaUfaiìri zx Cata^
fili nujqum memini legere^ PER (ί.V A R V Μ
VENASAQ_ViE VIS PERCVR=
1ÌEN5 Τ INC Τ A» Bxiflmauk rbeophr^iìuf
Ubro de caufis^lantarumfexto, ΰ· ex veterù fenténtia,
(t(ju(i»j terree fer quam fercurrit faporihus ittici,mn αΐϊψ
ter quamfruiius vUis^atcp arborum qui res radi-cibusius
ihsfafiunt. Q_uod Plitt, imitatus lib*.^ i ^
1 a. e ί β nt aque^qualis terra per quam fiumi, quale ψ
herbarum quadauantfucci^vtiidem amnes ^erte eliqui
reperimturinfduhres*

XPERTIONES AVTEM ÌET
e PROBATIONES EORVM
SIC SVNTPROVlDENDii,
'À^am ncuamJicprohaks, aucìorePalladiohk9.eap^
10*I« vafe meo nitidofp^rgas^^ β maculm non ficea
rit, probabilismdicetur, Item decocia meo νafculo,fi
«renam vel limum non relinquit in fundo,vtiliS erit, Ite
fi leguminacito vdekt excoquere,\/el fi colore pellucido
(ttrens mufio & omm lahepoMionif aliena, ìlefirmtur
ff ifinà?ltnAib,i i.cap.^* ET IN VAS CO,

RIΝ Τ ΗIV M* UeH ceris Corinéti quoi mxU
m femf fniìtt efi ah at}tiqu!s,Biuj: tm gentre tradii Pli*
1 Xandidum,argento,nitore quhnfroximt
medens^alterm in quo auri fttluanatura^tertium in qu·
nqualii omnium tempriesfuit*

VIVS RATIO EST PRIMA
t PERLlBKATiO* Librareaquam^,
non idiud efl qum confèrre altitudinem ha v»
di mrìpitur aqua, tum locff quo àeducenL· efi, id
fat refiii lineis Jtue ohliquiu LIBRATVR
AVTEM DIOPTRIS. Oioftra frteferqua
quod eH infÌrumentum quo^awHore Swda, Geometrie ex
mtermUo ex fioroni altitudinem turrìum cr profugnacUc
lorum,at§ vniuerfam ifìiuftnoii dimenfionem, eft & ittw
fimmentum hlrandis aquìt accommodHtum fks^ Hi
thoTÌf, ideH abir.^pidendo explorandof iiifm»
lUius mentio efi apud Ptolommm^ Theonem, Vredum,
E A HABET ANCO.
NES IN CAPITIBVS EXTRE.
ΜIS, Q. «r Propendentes cum adteifa reRa re^U nor
malem angul«faaant,idefi reffum ^ ceufiexusefi cubiti
ψή Grcecis otntQV àicitur, qua in fignififatione νβί efi
Uhi ,adfinem,norma'Jciluet vtramf regulam eo ttmis
tìe intelligem. Hefychius ftribit etim murorum fiexuf
vocari ouf H^vdixs'^nam loca effe cjjihuiplendetjmolo*
lus atiffor efì * Et ipfe Witruuius.

nesvoeateasvelutintenfilasquiew hoHìorum ante^is
gmentis dextra αίφfimj}nt ad imi fiferalii libramene
tumfr<sterfolÌHmfro^édent*Sunt & artconesvafaPits
fi»i0fandeilMkj 3 JefundainfiruRòJe quAusCa,
teìlumscoua, sed sphieroides ha,

Έατη ejfe αψιεfigurarti indiciofant flmw, gutt« rorìs*
Cmitareshabeatvtin eorporibui qm homogenea ve»
iantfurtesftbi eatnfigurm vendicet qum totumiffum*
Vr(eterea qui namgantj froper aquce tumorem qux emi%
ms non vident^vhi propius accejferk confpicerepojfunU
Sed vide Arifìotelem lib» l ♦ de Calo, loannem a [acro
hofco i»ltb.fph(Erie.,Strabonemlibro vltimo, & alias »
ESEMPLAR AVTEM CHOROBAc
TIS ERIT IN EXTREMO VOLVa
MINE DESCRIPTVM, Penìf Vis
truuiidefignatio* ET SI ERIT FASTI»
GI V Μ Μ A G Ν V Μ. Idefi β altuf locus eii
vnde mdptur longius erit ieducenda *

VCTVS AVTEM ACtVJE
à fi!vkt gbneribvs» Vallai.
lihf'Ju^p, f I .aliti q-{pirtim gcnus ^canàes

GVL. PHIL. ANNOT,
tìus ^eminot 'Procopiusprimo hb Jcribit Romse quatuora
iecim uqmàìi&usjuijfe ex coÌìo Ìatere,ea latitudine ac
^rojmiitatè vi equejier vix ipfo cm equo per eos euade
repojfet,. SOLVUCLVE Rivi LIBRA^

ΪΑ", ]SE MINVS IN CENTENOS
Ρ E D E S S E Μ ί Ρ E D E. Sefquipedefcriptum
inPahdio di&oloco. Siperplanum veniet, interfixaK
genos^vel ccntenos pedeffenfimreclinetur firuclura in
fijquipedemvt vimpojfithaberecurrendi *Longe aÌiter
noflrcE cetatis libratores^nam in fexcentospedes vnutaru
tmpoUicemdeprimunt * Scrìbunt autem Vlm, tó 3 i ♦
(itp^Ctctqumfubiredtitudinemexortusβι,ζτβ lons
giaretraiìuvenimU CVMCLVE VENERIT
AD MOENIA EFFICIATVR CA=
S Τ E L L y M» Cajìeìlum receptaculm eii quod λ*
qum publicàfujcipìt auÌìore Vlpiano Paride fi, ΙώΛ^ ♦
de aquii quoiid*(i ceiiiua*Sunt etiammnc RomiC cafleL
la in aquceduSiibus qttanuis femidiruta. Senatusconjùltii
eiì apud lulium FrowfiwS quod aquam non nifi ex cafiek
lo duci permittebat ne aut riui, aut Ìiflutee publuce iace^
rarentur, Cdix ideH: modulus ceneus caHello, mt riuo
induehatur^is erat modulus erogatorius^ huicfiiìula appli
cabaturnó qualtfcunip^fid eii^dem luminìs quo calix jis
gnatuseiì, longitudinis non minusdigitos*xii, Luminis
idefi capadtatis quanta impetrata fuerit yjs ejl moduluf.
acceptonus, Suntautemmodulorum.xxvJiprentia*
Ci_uanuis in vfu.xvJantùmfrequentesftnt^quos reiens
fetidemFrÓtmushb.tt TRIPLEX IMMiSs"
S A JR, X V M, Receptacnia sndepojiea erogetur aqua*,

in lib. Vili* 287
divisie in omnes lacvs» ef
kcuum frequens esì mentio apud Srontinm, erant enim
fubltca conceptaculavbi abluebant lintea &fimilia, et
saliente S* Cufita fnnt fiMurum, qui cr
SiphutjcuU dicuntur,quorum orafiperenmterfluunt, rnam
Siis iieìì mmmis teguntur. Varrò cap* 14 Mb,} * de re
rufiUa^vofaipapiUits, Caffiodorusvbera quoUntera
diipro mafìisfcdfeturkommcapita/a Sidonius ApoL·
linaris hb<· iJuìt leones.Si cum libet ohturcmtm ζτ /rfs
xantur,id^tepiiiomiis^ quorum mamhrid dm torquenm
tur^pattfacιmtmres^atφ ita maniftaqua,contraria verm
fationeeafdemobturàt* EX q.vibvs ter^
tjo in pomos priva τ a s. ScrU
ht Vrontims lib^x Je aquxhfi^ apudantiquos omnem
aquaminpublicos yfuserogarifolitam, legef cautum ne
quispriuatus aliamducereiquam quie ex lacuhumit aca ,
(ejJiJJèt^ixhancipfammninaUmvfum qmm balneia
rum aut fuìlonicorti dari ejfcfo lìtm^^eiìtgalisc^ Hatuta
fiercedem^quainpublicumpetidereiur^ aliquìd & in dos
msPmcipumdari^Videreliqua» vectigas
libvs tveantvr perpvblie
c a ν ο s, Publicarti dicuntur qui quid afifco cottdux
funt^ytpuhlica vefri^al^portus venalium rerum, Salina^
rum^metaiiorum, aufiore Vlpiano PandeÌì. lib.} p^ de
public,et vecrigaUzr idc ^ Caìuslib^so, de rerum &
^erborlftgmficat. sin avtem medii

1Ϊ «Sz quismonsinterieBus occurrerìt ^ Μ per Uteré
eius aquftm ducewus obliqum , aut ad aquxcaputfpelf(=

a88 GVL» PHIL. ANNOT,
specvs fodiantvrsvb terét
ΪΪ. A » Sfecum fubterraneum ejfe mentii per quem αψέ
ducatur tradii Vlpan^PaìiiietìJib,^·} . de nuis. IΝ
svo sibi canalis excida·
τ v r« Parifigura dicìum qud Plantum in Amphu
mone,telo fuojibu Et api Terenttum in Κάάφΐί^Μ
féi gladio. Et Apuletum lib.yJe aflno aureo Juofibi
jmiculo, ei eodmfiiisfibi gladus, tr Columellm lib,
3 x ,iafA t .infuofibiiure decoqui.^ sin a v.
TEM fi stvlis pl vmbeis dv=
c e τ v r» ^rceter Plin.¥rontim^ PaSadium, l?au:
ìuiÌurtf(on,Pande£ÌM*ì 9*deaqua ^Imix arcenda,
Jmbit aqitamperfifiulas duci mj'uetum fuijfe ^vnie
Statius libjyluarum primo»
Tefper oÙiquum pemtus qua laberis amnem,
MartiUjpi audaci tranfcmisfiminaplumboi
ìeit & nientio IthAMetamorpho.Ouid, fis τ v -
1/e ne minvs longis pedvit
denvm fvndantvr. p/wjiìj.j i ^
€ap.6,fiflulas denitpedum longitudini} ejfe legitimii eil·*
clvie si centenariii· ervnt.
Ideflβ Imina antequam in rotandationemJÌecìatur,Um
. ta erit digitos centum αίφ ita in aliisformuiis inteUigen*
li». pondvs habeant in sin.
g v l ο s, Scnhefingulas re^rtur enim ad fifiulas»,
oc τον v μ pondo. xcvi, p//«.
mndofe pondo centena * Valladius Vitruuium efl itmtxa
tusltb^9.(ap,ll* ex latitvdine
avtem lamnarvm, clv ο τ
^ìgitos HABVERINT anté.

IN LIB. νΠΐΓ >
Q^VAM IN ROTVNDATIONEM
fLECTANTVR. Hoc nott fatti frobam Ìw=
lio frontimlih,i*Cl_uodlamina, cu dnumagituYjalù
Vitrmimfiqmtus eH, SIN
•AVTEM VALLES ERVNT PER=
PET V it. Paìladmlib.d^cap,! i .Sifevallism=
terfirut^ereBas pilas^vel arm ν/φ ad uquce iufla veflu
già cortàruemus^autplumbeisfiiMis daufim deità fa^
tiemur,& exflicata -valle cófurgere* Τ V Ν C E X^
PRIMATVE. IN ALTITVDINEM
SVMMl CLIVI» Έ.Χfrimere aquam\Jur^a=
tur prò in altum ducere ZJ cogere, vtfit cum à mente de%
jcenderit in vaìlm^ft in aduerfum montem cogatUr con
jcendere, SEB GENICVLVS ERIT. Si
itaflexuofii & nodofis erit canalii, vi cum in imu vai*
Hi defcenderit perpetuo libramento nonpocedat ,fed in
aduerfum cliuU ad angulii non normalem fed acutm diri=
gatur, E TI A Μ IN VENTRE G0=
LVMNARIA SVNT FACIENDA.
IdeH(eHuariafiuef^iramenta^Berouldus itf Stietomi
Auguilc legiffe vide tur coUuuiaria, fer qute ccìlumes ©·
immifdicia eieftantur^ Longeà Vitruuiifententia* e τ
CIRC VNDVCTIONES. Ctuandofer lu:z
fera moniis ohliquam ducimus aquam, nec fpectibus viis
tnurlih.i^capi.vocamt circuitiones» INTER
ACTVS DVCENTOS, Kiìus longitudinif
feieshahet>cxx^auH. CoUimellalih.S I ^& Plin»
Ub^i Ju^licatus in longitudine lugiru faciebat»

vtjrtfimrfi&ilis tubulus intret fu^morem * Palladm
hii^verbisexpreffiL Bx vnamqi^n farte.rf ddantur attn

vtpdmiipdovnusindterum pjfit intrare »
CALCE VIVA EX OLEQ SVBACTA
SVNT ILLINEN D A* Crf/x e fornace ί cejlis vwj^
riisreflinguitur,deinde oleo mitcerata etfubaÌìa vngutur
tubuli. AVT FONDERE SABVRRA C ON=
ΤIΝ E A Τ V R» Saburr>t id genus arena eji po
mues merari fileni vi iafiante JiuPuftahilmei fint,
Virgilius Georgi^ Scepe iapllos,
YtcymhiBinflabileiflHÌìuiaihnte fabumm toUunt*
Capitar & prò pctcmc^ pondere nmhlhiufmodi catta
fi mponifilito^rnetaphoricosf ad rjs aliai tranffirtu.r*
ITEM CVM PRIMQ ,AQ.yA A C A«
PI Τ E IMMITTITVR, ANTE FA-
VILLA IΜ ΜIΤ Τ E Τ V R^ Palladiu! Uh*
^^cttp* ι i tSeàantequaminiis aqux curfus admittatur
filuilla^per eos tniHo exiguoUquore decurtai, vtglutinas
rcpfi^itfi.qua funt viiia tuborm, efl. aut'éfiiuiUa cinis^
Q,VIN,IP&VM Q.VOQ.VE NON SI Τ
INS AL.VB.RE. Autémdatparticulanegatiua^
autfcnbendum efl Jaluhre. EXTRVCTAS
CVM HABEANT VASORVM AR«
GENTEOR VM M^NSAS. Uenfa prò
Abacoditìihoclaco/defl menfa vafispotoriis. autejca*
riiscontinedisaccommodata, ET IBI HOMI»
NES OFFENDVNT FODIENT'ES»
Libet de hac ré PaUadii verba adfcribere ex lib.P* cap»
S>*lnfodienàisputeiscauendumefijojfòìumpermlumt

ψοηίαιη plerumf terra, fulphur, (dumeti, hìtmen edu^
cit^ quorumffintus miHi,arihditum pésìù exhalant, &
occupatis iìatitn naribus,extorquent αηϊηιαί^ηιβ quisfd^
g^fibi velocitatefuccurrat* Prius ergo qum dejcerìdtr^
tur ad intima,in eis locis lucernmponis accet^m, ^ucefi
extinSix nonfuerit^periculu non tìrnehis ♦ Si vero extiti:.
guetur,caue»dus eàlom quemfpiriturmortifiroccupa^z
Ut ; CL«òiifi alio loco aqua non poteiì inueniri, àextra
Uua<p futeos foàiemus, vjque ad aquce ipfiu/ libra=
mentum^ZT ah hit. fioramma hinc inde patefii^a^ ve^
ht nares intus agemus, 'ψα nocens fpititus euaporet,
quo fiiSio, lateraputeorumiìruBurafufcipiat* tr p/iw»
Uh, il, cap* tertio, hoc tradii. D E F Ο D 1 E N.
TVR ìSSTVARIA / Spirameta & veluti na^
resper quas grauisfpiritus rekxetur^ Τ V Ν C S Γ=
GNINIS OPERIBVS. -DiximusSìgninum
fieri ex teHifcontufis addita calce ^ TVNC SU
GNINIS OPERIBVS E X T E S T I S,
AVT A SVPERIORIBVS LOCIS.
Pro tefiufcribendm tefii$, [ed caufa erroris fuit, quoi
figninum opus teiìis tufisfiat, NE GRAVIVS
CLVAM LIBRARIVM. IdeH ponderis
vniuf libr^^fic lih^j^cap, 8 .voi at cetenarium lapidem,
MORTARIO MISCEATVR» Hicpro
loco vht arenatum rutrofibigitur, quod antea rnonuimus^
fid pod Hatimfiquitur, prò arenato interpretamur cum
itit, mortario cmentum addatur-, SI NON, SA»
ΧΈΜ ADDI NECESSE ERIT ET
EXTenvaRL· Scrihit ?aMius memorato lo»
io,aqumfi limofafueritjalii admixtione corrici ·

OBILIBVS ATHLEs
TIS Q.VI OLYMPIA,
{PYTHIA, ISTHMIA,
iN.eMEA VICISSENT,
ImitutHi eiì hac :farte Vitruuius
Ifocratem in ^rocemio Panegyrici^
CceterumquatuoriHci certminacelebratafuntin Gr<r«
ciainlmorem louis^lipolimis^Palemanis^ ϋ" Archimoa
ri* CertantiuempYxmia Oleasìer^Poma, Pwm/,A|?w,
vi aucior esì Archiaslib. i .Eptgrammaton Grxcorum,
Oe his funt Ode i?indan ^i^otiffmum hymnus pìntus,
ytebantur autem luiisφιιηφ vnde pentathlon, Latittif
quiniiuertium^&fentathÌiquinqiiertionesdiRi qui his
Udii viciJfent,f(iltH,curfu^difcp^i(tcHlo & luÌìa^^uoi Si·
monldes menjètlib* l^E^j^iirmm^ton^

^efirmtur & à lurìjconffdto Fetulo, de A lep tufi Patt^
^eiidih, I 1 Λn gymnicιs mtminìhiis^moionviùjjè,
^id^qui Vythia,lHhmia,Hemeaj Olymfiaviàjfet, «Ka
fior efl Sext« 'Pom^eius^ à circuitu eoru f^eHaculcrum^
Sunt de iìlis certmimhus nonulla afud lo umem Baftix
firn Più in hb.Amctaìicmrfi * Q_V I ì) E ΝIΜ
MILO CROTONIATES V Ο D
FVIT INVICT V S, Ρ RODEST HO
μiνir v s « BumfcriUt lutiui Solinus cafA*
■ctnnia egijfefupra qua homo valet^VlinMKyUap^lO*
tìitjCum cottjìitijjèt neminem veiìi^io eduxijp yinalum
tenenti neminm dtgitim comxijfe* Sei mi twn efl em
Kotafortitudoi

VADRATVS LOCVS Ο,ΛίΙΙ
q ERIT LONGVS ET" LA Τ VS
PEDES DENOS, EFEICIT
AREJE PEDES CENT VM. ■'O.Krtiireii
menfura facUlima ciì vel mEi. ColumeU liKS. cap.z^
Hm imifit νηάιφ pedum totidem^ miflHfhùnturim^
dwUtera/s ifuafmm^ ex niultiplicjtionee^eiid^^
tm dicemus ejje quadratomfedu* V tβί ìoms ψοψοί^
uerfusdecempedum^ducemus décies d'ems^quijìunt cetk
tumjicetnusigituriócuhéerefedes qi^dratoj temm^
tiem egli ere mmerìs in dwfliutione padmiotmm
^nlicet nmvtmtsrasmmmcéneinon huenisu qiii

trtfè rnidtiplicatus ducentorum fedufocìat aream,
emmidfieri^ojfe maxime videtur numero^quetuordi^
cm,fi mfe multiflicaueris^vtfit quaterdedes quatuorde
jcìm,fiant centm nonagintafex,vt defm ad r\umem dus
- centorum quatmu Cl_uod ft libet progredì & tentare aU
iimpr quindecim, vi dicas quindecies quindecimfiat dUm
centi viginti quinip-pedes^ Ιίαφ effuienium grmmìds^
tdefi linearibus dejcriptionibus ♦ Ìdquomodo.refle fojjit
■ fieri,docet hoc loco Vitrum^i. Η AC R A ΤI 0=
NE DVPLICATIO GRAMMICIS
RATIONIBVS A PLATONE VTI
EST SCHEMA SVΒSCR IPT VM
F VIΤ E X Ρ LIC A Τ A » Votuit & alia ratio,
ne quam. a Platone oflenfum efi quadratum duf.icari,
Nam datum quadratum fi circulo cinxeris vi tangatis
lUius qmtuor angulos, rurfiisc^ ipfum circulum alio qiia=.
irato claudas, ^τβ'^' hoc quadrata duflomaius efi prios
ri,qua ratione vfi fitmus ΙίίίΛ'ΐη defcribendo Abaco ca,
fitulicorinthii*

' TEM PYTHAGORAS NOR,
i ; Μ A M» Norma efi ad quam exiguntur ans
:. guli,ficutadregulamlottgitndines,adf>erpena
diculu altitudines^quce Cicero Uh, Academic,Q_uafiion^
i4ria complexus efi^Atqui fi crederemus (inquit) noit
tgeremus ferpendici{lis,tfon normis, nonregulis* Νο»·=
ma GnomonGracisvocatur, vtapudLucianu inlìars
monide* ID PYTHAGORAS C ν,Μ
I Ν V E Ν I S S E Τ, NO Ν D V E 1;«
TANS A MVSIS SE IN EA IN-

V E Ν T I Q Ν E Μ ο ΝΙΤ y Μ,. . Μ Α Χ Ι»
^ Α S G R Α Τ I À S Α G E N ^ HOStlAS
b I CI Τ ν R ΓI S IΜ M'OL Α VI SÌ Ε>
'TraàtCuerohb, de natura- DeorMm, i ..
€um in Geometriaquiààm mui inuemffèt^Mufis bouem^
immolarefolitum, Q_uòii autm airernnojirm eìtinet*
jcrihitloannes Reuchlims bh* 1 *4e arte cahdliTtica.iaut
^otius Owgenes Laertius lib^ 8 . nm a^ud eum Ù etjam
legitms, item apiiAthnceum Uh* i.o, e? ati&orUate
ApoUoiori ArìthmeiKijiìlurn houes centm immoU^,
(umreperij^t οτί τ^'γωνον οξ^ο^^ηου H.qittf
ό^θην jyvioiv v'^udniv.ovcic àìivocnu.. -tbìzì tte—
ett^ùjtiu?, idefl^quòdtrìiinguÌiortkogom reBo an^
lo jubieclm latus tmttm valer et \ quantiim qua: contU
nerentjfiue trianguli rcRangidi quod reHo angulo fub^
tenditurlatus^ apefòjjè atflatera eunàem angulucoriù
tinentia* Eapropofitio^quanquam diis verbis ^ ei?" apui
Budidemlib,! tfenultmitj quampròbant'Theotj& Ctf»
prfWKi. A SVMMA CO A SS A Τ IO NE,
liei? αβmmis contigmtionis tabuli^ ♦ S G A Ρ Ο «
RVM IVXTA LONGIT VDINE INe
CLINATIO, ScapusJcdurUme^ trUficUs a furti
ma contabulatione ad recezione, Irifuhbme aUte vt ohi:»
ter dicam conjcenditàr aUtréfÌaitione]^fid quaèfipluri::
hus gradikis afcendendm ejpt ^ iièrteretw udmmam^
interieÌìisrefranmtbuf^aréotis(tii gehui antiqui β,
lebmtfrcéré impari grudmm nurnero ) 'aut ccéhlidibuf
fidisjdefi quibusper gyrm βrβmitur* Rurfìsfcda
ionilant aut graiihuf mt acclfHl·^Vmr{s-^mβnt

RtìfWiE cochliàes columnce Traiani Antonini, in iffa
a^ftigm fmtres al·eo geHxfculata,in^rmis heU
làm Oàdcum., intus ajcenditur graiihtis centum oÌfogih
ta ^Uìnque ^fiiiéffellds hshet mkàraginta quìnque, ik
altitudine vuriàt Eutrcpus & V.ViRor qmm malumus
ejfe Sextuifi ìiuffmn^ lUe àicitfeàum ββ centum quas
àrugtntft, hic centum vìginti oiìo . linwnini columna inx
άηύίο deformata, [ed dtior, feimijahcet centufcftuaz
gintafe^j graduum centumfex ^finefieUarum qmnqm^
gintàfèx^ Haht tsfimulachrarerum ge^ìarum àrcun-i
Cielsta. ♦ lUud autem admiratione non caret, quòd
e'urmxolumnurm crajfitudo ^noprfetuo^lapdeconr»
βαΙίίΡψίο ύκίβ gradui, ir cu ad jummum gyrHtn cda
fafint variarum rerurn sr f erfonarumjtmulachra, necef
fc(pfitaliqi4ando particulm tnfecundum lapidem feruas
à^it'a commijft fiint tamen, €r ad vtiguem ccniunguntur
Q· cpnuamtjVttie oculatijftmus quidem^nijì meditato e?,
confiltoiif rempr^feiitm veniat,anmaiuertere fojjit*
'Etjcdx pihus mfurHinumVaniheHm conjcenditur, tri,
q,ietro ajcenfufafitgiantu^,hahentc^ pjTfeptenos qucf^
gradus/.ejra^iomfiue areolas^ wcuumipfiim, eadem
ίΐΐα eji ab imo ad fummum^qua lumen immitìitur, figura»
^ofieriorìsverò genepishocefl acclìuis heìlij}ime mhi^
jormm retulit di flenta trifohifili qua* CLuarefortaJfi
aimonitus Brmanxes A rchitetìorum post antiquos iUos
diìigentiSimuSjpuUherrimam acclium cochhdem extruà
xitin Vaticano Pontificum maximorii (edificio, cuiàfo»
fittone Beluedere eri nomeninditum, ipfo accliui ah imo
adJìtmrnum innixo quatUor^olumnarum continuatis ora
dine gentr&UifMtfcafus nuìlus ejfet,idefi vi Itali Icqu^

tur ejfet mma,ftuefltlus aut untemi. N<?«ì hit^
vocaìulis eamremfigmficant* ITA ERVWT

.TEMPERATÌÌ GRADVVM ET
.IPSARVM SCALARVM GOLLOa
CATlONES» Di graàum retmcltene zr (rufs
[ituàine,le^e lik} φ^α W ficras fertineàt,
nm retrakionm ifim, quam cmfUt ex perpertdiculo
^ recejfìùtiehabere debere ad crsffttuimm, rat'mem
frQportiomsfeffdtertm/ahii ejfe diihimn ofortet
mt/rum (e dramjcdaspnmere*

VRVM AD SAGOMA APa
Λ PENDIT REDEMPTORI»
ZfiKgsjttoc Q-fiXàs ejì a^iipdiii, idefl (equa*
lepondus vt hoc loco^tJ hmus Itb^cap y/ltim^ssquo fon^
ierefhlli^picoma jaburrde^mt e quoi Iki ìYUtmxjitrs.
furti ktce adimgitur^vt graKwrifiittfqualù,vi efì api
ìulimPo!lucemlibA> capaAnfiaele/inMechati
niàs dicit σα<£ύμ^ -sroiey po (equiUhmmfrcere»
IN ID COR ONARVM OPVS, Alias
legitur Coronarium^^aàm^lme ftgfiijicatime, idf tr.e^
IwSjCum de vna tantum corona iicat, C V Μ IH
S OLIV Μ D E S C E Ν D E R E Τ . iWeJ] /rfa
hrum vt Catoni de re ruiiica cap, I O^WnMh.j ϊ \cap*
t^Cornelio Celfo & aliis^mde cellafilearìsjtue vt kg»
jfoUarisdicitur ah Rlio Sparttano^yht foUa ideft ναβ
^uihusinhalneisvtehanturjolehetadfermri -, Donntm
Cdderinus apd MartiaUm lih.x * didt Solmm # vìi

in Thertnis quo lauabantur qui fndctre nolehant ♦ Solium
autemprofederegiaVerriodiRumplacet, quaftfiitdunt
quoi ex integro lignoconilaret* AJper Granmatkusà
fede IM magìf prohat. ε'''τ Ρ Η Κ A eV Ρ li-
Κ Α. Idefl inuenymeiìu S E Χ Τ A R I Ο Μ E N=
SVS EST, Yerbumefìviicat, MANIFE.:
STVM FVRTVM REDEMPTO,
RIS, Wi{faurificis qui receperat frciendam corona*
CLVOD DELO IMPERAVERAT
RESPONSIS APOLLO, VTI ARA
EIVS CLVANT VM HABERET PE.
DVM CLVADRATORVM ID DV,
PLICARETVR» lieratcuhumduplicare/em
multò difficillimam,arguehat eos Apollo quod Geometria
Hegligerent. Q_ ux resjufijfme truÌìatur ab irathoHex
ne ad'Ptolemceum, λloanne Grammatico in Analytic*
Vojieriora Ariflotjibro (Quantum memini)primo, natn
tius codicts mihi nunc copia nen efì, Refirtur etia à Vlum
tarcho libje Socratis Oemonio^Zr Bejfarione definfio^
m Platonislib, i ^cap, 8 ^Q_nidamferiptisprodidit cux
hi duplicationem,inuetum ejjè Platonis duabus lims res
ilis, diis mediis duabus proportionalibus repertis depres
hendi* EratoHhenes tmen difia Epiflola ad Pio/ew»
'Regem,tribuitHippocratiChiovt legmus apud Geor»
gium Yallam Ub^Geometr*^* hoc efi Uh* expet*&Jus
giendorum, 13 4nhancfirèfententiam , Tragicus quì^
iam introduxit Minoa Glauco fepulchru excitare volent
tem interrogatum quanamìdfiguraextrui maìlet,reJpon=
dijjè cubica,fid ita vt bis tantum caperei, quantum cubut
pi ^m^uouerfns ejfet pdm cenim * Q^uidm vi ii

feretputmt Utus ynumquo^ dufìum eJfefacieiium^haL·
ΐΗαηαίΜ^Έίεηίηιlatenbusduflicatis,flanum quodlia
het, qUitdruplum ejjìciehatur, tpfm vero folidum^ ofloa
flum , Q^ucefit'ù (oncertatumcp efì^quonammodo-propos
fitumfiirdum in eafomctpemanens ^ duplicavi pojjèu
'R.esadgeometrasrelata ejl, KmhgèùhìAs cxterii^Hip,
focrates Chiui indicami firn idfoffe^fi consìitutis dm»
bus lineis^ quarti maior minorii ejjèt dupla ^ duce mdice
in cStinua proportme imenirenturt A liquanto ροβ Oe*
la cum oritculo Apcllinisiuberentur (trmipjtus duplica^
re^nec^qiuid^etipojfetraìione fatis viderent ^obiur*
gante Platone^qui in academia erant^geometras^Archi,
tas Tarentinus per hemicylindros^udoxusper injlexas
lineAS demonVnauerunt j fed parum ad vi caeteri
omnes,premier Menechmu qui hreue quiddam tifub ofcUa
rum rcUnquit.Pùfieii ΈrΛtoMenes inftrumentumjorm^x
uit* Idem Valla ratmeminueniendarum mediarumpro^
forfienalium ex fententia Archimedis, Ewfoi», Platoms
Heronis^ Vhilonis^ Bizantiì^ ApoUomi^ Oioclis, Pappfj
Pori, Menechmi, Architcs, Bratofihenis, Philoponi,ty
Hionjfiodori eodem loco tradere conatus efi . HìSc ega
Jcripferam cum beneficio Rodolphipii Carporum Cardi*
.nalis^ frfìa efl nohis copia videtidi exJcrthendiφ. (cur^x
te id Meccenate meo ) Archimedis de fphcsra' & Cylins
dro cum enarratiotie ButocH volume ornamentòfuturum
illi& injirucii^m<z Bibliotheca^qun tu tox
to orbe terrarum maximisfumptibus conquifitis omnium
àifciplinarum tT lingum libris FRANGI SGE
^.ex Regumpotentifftme ir (hripcmijfime ad^ontem
Bleeim ιη^ίφφ, U \olmm Ceorgti V aL· f»erat^

in quo printer lingUisOoriccE^roprietatem ζτ omijjìone
jlfiritmm αίφ «ccentmm, qwe in legenda nonnihl exhù
buermtii^mlUtìSjOccurrmtffthndejyUaharum σ dis
(rmumnota, quixneaGrxcis qiftdemtpfis hoc tmpo^
refitis agnofcuntur ,Uaf eo deprehendtmus qute à
ViiL· tradita φηΐ, é modo Afcalomtafcripa ejp
inArchimedis Bri KS^ κυλίο^ο»

ficundi^ theorema-prirnum, qmd in ee ioceretur frofor^
tìondesmediaslineasinuenire,Q_ifod eute ad Anhitm
ET 'Eratofìheneni^^orumhicmeminit Yitruuius^attinet^
^(orrìmabvtrcfbremuf tradita ratio videhatur qtiam
vtàmultisÌKtelìi^poJfet^Ludoui(usLuceniHs quem m
fitnel in ho( opere nominaui qmd eiui iuduium ej ingea
nium quo junt 'S.omxfamiliaritervfui, ma^operemM
flacuit ξτ vnm ex omnibus niecrm fcriptorii cenforem
elegi^m au&ore ex^licuit, quodβ ajcriffero vìdebcrm
farmtn afiudiofis iniijfegratiam* Itafprius dicam qua
ratisne iììe Architam duo media proportienalia per he^
wkylindros inuenijjè exifiìmet/ju^ eadem efl àiplicans
dì cubi ratio* Oeinde oTiendm quitfit ratio conficiendi
ÌAifoléiiinfìrumenti ad mediaprofortiondta vnu^duo^
autplura deprehetidenda, (uhi(um<^ corpus,feruatafgiù,
ra ,quantùiihet augendumex Bratofihenis inuentime »
'Ergo quod ad Archita inuentm aUinet, Sint data due
reÌìx mterquas duasmedi4spr0*

prtionalesinuenireoporteat, defcribatur circuluf.BX^
Ώ* cuius dimetiensfit. E, C, O" sfigno* C,per* f- ^
quarti £uclid,ducatur linea aqualis.C^U.qua mgru^t
iti ίIrcuL·B.C^O,¥,&fiatrefialinea circunfirentia*
C.O.&hac eadem linea extra tìnùum j^roiuiia & li*

infigm,B4angatamlu.'B* c. d.rf»»
ennant injigno, G. (concumnt enìmpr. i ^«.er» 17*
tertii eiujiiem ZT*0-commm€m[ententìm^acìs «
irfiKiw» D«Hiie inteìligatur Hemicylmdrus ere&us infes
ffii(irculo^BtC,D.zxineoiemfemidrculo alius fimilis
fmicindus dd angdos reÌtos ereRtts, tìtque in farakUo
grammohmicylindrtfofitus^fratereainteìligatur hik
emiemfmicirculm ereiiu circuàm verfu sfignunu D.
iius dmentienteS^C^ah eoàem ^^uilibrio n^qmm du
tnotoiQ-,C,figno manenteJecureqifuaarcuprentiahes
tnicyliniri fn^erjiciem conuexam,<^ dej'mhere in ect
quandam linem cylindricam, ίηβΛκ νΐίφ earm quibus
in hormocyhndro hoyamfpaàa diflinguutur^ Inteìliga^
turf rurfus trimgulum^C,'R,Ci,manent( altero eins lam

dimetienuH, in ofx
fofmmprtetn, qmm motmjuìt femicirculus^ circmer*
ίί,ίχ defcriberealterol(!iere.C.G,fer^t c*dipmtwne
mdeami/omcam fiiferfidem, qMobmans linece cjlinm
dricee comurretìn exterioricèuexa hemicyìindrijif^er*
fide fin aliquofipio ex iis ^uce erut in eaàm linea^C.G*
inter*O.^hocfignumquo ad fknum fen
mdrculu*B,C,O,exciteturfer,i l^vndeàmiperpe»»
dlcukrisΙίηεα^ίΝ,ψ(είηίρίάίηάά€ΐ({:ηιι^(Ηΐι drcU
^rentià^in qua hemicyìindri fiperfici£s,vhi ejifipu k*
fuit er£ftUj&imeÌiàtur jìgnuC n,ei itelligatur hnea*
C K. ea t'ùrócrit.C^B^ad, C K,qua,C K^ad.C N,ei
qm, C.N„iiX D-quod vi ofiedatur itahabere,exate:.
iarper^ì I .prài^/ifjmGB H. àftgmO.fardcUL·
K.F.^Kit; cSgruatin c^rίuL·B,C.Ό.Έ.βatφ refia^cirn
éfmntKR. D.f ,ρ· mtiigmrfi^nm, Ό. defcnben m

GVU phil. annot^
toni[ul^er^àefemicinulum^^imf. (uius dimentiensjìt
4 fOeJcnbanturf ifla omnia,quantum res ίφ ■^utietur
inftihieHof.ano^in quohabeatpofitionem momsqmdem
femiarculus vi ΰβ ί figurafuhietìa femicircuÌusJ> c K«.
Tmnguiu vero^φ aifmpfiuifermctrcuh^ m exterio^
ri hemicylindn (u^erficie commmem feiìionm cinunz
dufiumi^ vi eHthlc.ftgmm huius commmu fiÌìionis
Jit K, zj· femicirculus quem defmbit, d* ftt*dmf* &
^erpendicularis aftgnoJLAn flaniì femicircdum mcidh
ju linea.K η, quce quoniamefi m fuperfiae femicirctili*
cbK^fignurti' min qmdincidet^erit in quo eiufdem
femiarculi dimentten}, qui eH, c b.fecut in ea pjitura
circunfirentiam Jèmicirculi*b c d* Oeinde conneHantut
figna^n c,linea reRa^quce, c b, dimentientts femidrcdi,
hed* inhac qummododicebmus pofitura,fars erit,
eademcpfecitbit ÌmeamJ*f. zrfecetitifigno^p ΛίΙίηεΛ*
c*gÀmmo \/erò,c,L latus triangdi ad iocù'communisfé»
Ììwms cum femiarcuh deduiìum,vt expfitumfuit ^fe*
cetfemiarculumj m*f, in,m* id eììfignum quod in iha
triangdipofitura dejcrihit, d*jit<, m. conneÌìanturc^ re*
fili lineisquibusfìc dijpofit
tis, qmntm vterf fimicirculorum.bcK^O'^dmf^
ad angulos retìos in eod'éfubieÌìo plano ereSluf eii, erit
line Λ mutuxfcRwnis communi ί 4» v«s

decimi^incidens ad angulos reRos inplamtiem circuii,Β *
c dj, perpenduulariscp dimntientitdj,zr per* j 3 ♦/èi
Xti, media proportwnaiislinearH*p,j* &*pJjìtautem
ea^m.p.cuius quadratumper* Ujexti, xquum eritpas
rallelo grammo ex.&per* 3 S iterili
erit eadm^m, f» media {ro^ortioMltf Inter lineasse, pt

froportionalia la*
i^'Ti^erunt per, C φχϋ anguU equales, & j^cr eaniem^
*fHgulus,Tìi.c. f^angulo,ti,m*p* etiam lequalìs, 6ήίφ per
3 Imprimi er x^comtnmemfententimjangtilus.nM^c*
reÌtHs,& trianguld^n-,m*c*O ,m,up*<ti imu

cem fimilia* Et rurfus ψοηίά ittiguluSi, reflui eH
^er hypothefm^itf ita !ingulo.m*p*c*(eqMlis^et mgulu/
TjfCtK,C0mmunis trianguhs ^ ermi

etiam eatrimgulapereafiem(equiangula, acommmfix
milia^necnofì & triangidum,cJi*b,eiJidemfimile^ qmm
βίangulus^,}i'C^per,i i .tertìi^etim reffus, Erii igi,
turfiaU.c.b^ad*c»KJateratrianguli.b.c.K*drcf{ angux
perA>fextuc,K*ad*c.ntqm art a fimi»
lem immo anguìum trianguluc^K^n^pos

fitafunt & aquis mgdis infirnih triagulo fimiliterfubm
tendmtm^<iy pereanàem eodmf modoficuU»K.,ad*c*
n*fic*ctn>ad.c^m. ktera trimgulì^nu^ tn* circum angu^
lum.n,c,mt. Sed mmipflumefl*c. m. ejfe aqualm* c*
à*qmmnecejfe fitMzs'tm^gna a,c*coni^Tùgioa:quas
liter diflure eo qmd in drculo ah vno & eodem figno in
ioni βperficie arciifcriptopofitafint ^inter igitur
&tcJ*iauenta erut duo mediaproportionalia*CtKtZr.i,
ti.quodfuerat oiiendend»» CiSterumquonim problema
nontheoremAÌfÌudejl^nondienueritexplicare quo pam
ifiiujmodi medi λ per hanc ipfm ratiodnationem non
taminteUigiquamreipfaimeniri quciint^at^ imentis
^uomoio vtì poffmus^ ^ β hoc Bratofihenes neget^ ^er

gvu phil, annot»
hanc Archytce traàitionempojfefieri.Statum igitur ai
libeUAm^lanitiem^dejm^tisc^inea^circulo,h,cJ.f,fu*
fer centri{,q,trwigulo,b/,gJinea,c,d.ac dimettente, b,
οία propfui in Telano defmbi oportere ♦ Infu^er^
ajigno/^iinea/J),quiefttcequdisyh^q/s congruat femi
(irculoJ}/,dJ}is inquartific difpojitii^ confìruam hernU
cylindrm,cum ifxisnonjit minor,h^g.Bajts vero fu

fermarcms,h,cjd,&huicfemiarcdo hemUjlmàrit irriz
afignoJb,quod erit in circufirentia fernicir»
(ulij fer hemuyltndri conuexi erigam linea φχ aifih^
ieiìumi^litnu,^erfendicularisfit/j aqudis^cj},hocefì^
h,q,&jit ea)},S4tum abj^fgno adfigna^b^zr^c, extre=
ma dmetietiscircuii aàmoti ^rhemicylmin cÓuexuwe
luti lej'bia diqua regula, velcro eajinea^hoc ejilo tenui^
òduiÌAjdejmham^eriàconuexU, cylindricam linearti
qucefitj},s,c.rurfusc^ in eo latere praìlebgrammi he*
tnicylindrtjCmusalteruextremuminfdetfgno, b, ab eos
àemfigno ad altUudtnemJj^gJìgnabofigtto, g, & ab hoc
adjdfigrtum inalano "pofit'ii fer conuexam fu^erficiem
hemicylwdrt,ducamiipiamcylindncxfimilem, qux cy*
ìindnctimjb,s,cfesabit m aliquofigno, 3· fecet in figno
K,a quo Μ circfifirentiam fcmictrculib,c,d * line^ \ero
hji^deducamparaMiiquisfttK^nj er connefìam

c,reÌta,c,n,iT fonani,n,K, w piatto comunifam, c,
n,ad angulos reÌlos & perficiam triangulu^c, K^ dufia
linea/,ii,& ajjèramperpreecedetem Archytte ratiociti
mttione ejfeficutjj,c,ad ςΚ. ita e,KM irfic/^n»
ad Cj d^ quod opì tebut menirc.·

S E CL VIΤ VjR Vi àe MefoUhio àicm. Confìim
tuatur Tabella lignea ohlonga αίφ quadrilatera ni regu,
lam ηοκηιαιηφ bene νηϋφ leutgata ,fupraf éam ,β duo
tantum media ferquìruntur conànnentur tabeUulce tres
ex cere aut alia qnams materia ad hoc opus idonea, qm
βηί quitm tenuijjmce^ ad reguUm nòrmam<p fohrejnilx
qudratx^autalterafartelongiores^^uarum ma in tabek
Ix lighece medio immobilis locetur, alite vero dux ad déz
Xtram altera ^altera adfiniflram ita confiitifantur, vi
^xrentesmedtx taheM(e,altera quae a dextrìs eiìfupra
altera quahfinìfiris fubeadem inplanitièjuUex,

5««« iixero^aà ipfm Mefoléi non ad artificis fofitUn
rm refiro) in earum autem tahellarum fingulit fingdt
fariac^omninofaraìleli^rammareSlittigula quatuor km
teribus comfrehe»fi & iimetiente adextris aiftniiìri
ièduRo^tenmJfimis lineis graphiceaffofiii^(p defcrihark
tur, fu vfji frìmcefuperioris dexteriorij^ tabellula rem
(iatigHluhifbuerit dextrumlatusinterifupems^O· tβ»
gnu ^pβrmcσmprehet^fimJimetientemψbβ latusβ~
mHràm d /, hac ίγβηι d f,fit f boximi reiianguli Utus
dextrum, cumfi dimetiensfuerit d b ,βηϊίίηιηφ la»
tui g^Jboc ipjùm gj},fit eómmefipentipar£elogram
m, cuiusβ erit dimetiens g m, in, »>,fig»ii infirius dex
finetfintfirum eius latus, erunt^ hxc triapanàelogrmm
ma^ qm maxime extremce tabeUdafiduRte Mtrìn^Juem.
mt^ in hmc tnodum d^pofita, quii vero maximiEinfifi
HduÌlae^ fftpemri adperpendiculuβρροβία,αίφίίαΙί(ί
νίβπί alteramfiue vtranipirt hant^vel iìlm partm du*
xeris reduxerif ue, perpetuò tamen parallela tam later*
ψιαχη dimettentes reSÌangdormin quouis β tu perrnom
neant. Sia autem plura mediaperquiruntur^nam vnieuiH.
hinis dmtaxat tabeUuLis inuenire perquam focile tft ^
quotquotjuerintitiueiìigandapluraduohs ^ totidem
Multejmiiesfimiliterip difpofitx adfiniìlrampartem
tdiiàantur,vnica earumfiue ea mediajitftue alta que^
uis immobili manente, non enim quod nulla earum imrnom
hilisfit inueniri duo media aut quotquot oportuerit, non
foteruntjVerumquumfitfuperuacaneum omnes rnMet
tjjè commodius erit medium flabilem «mjlituere ^erunt
MUem vi qucei^ eritdexterior ita gy fuperiorjuperiorem
emfm^ier ap^eUo^ qwe, dum in vmtoguntur^fuperitje

iuàtur, ìnfirioriquce ftibducitur^maioravetommoraiig
^araììelogrmmiifmt^mn aliui interefi, qUm quod rnum
ierapritfertimfoblongiora, exaiìiorem euidentioren^
vfum exhibent, at taheMe matores quamfuturafmt in
^ifdraUelogrmmafruflra αίφ inutiliter fieni ^fneter
tnargnes tmen mfiriusfupriusf, quiobtegmtur (atut:,
Imlispr qws mobiles tabeUee difcunut, αίφ hos margU
nei in immobili tabella tnaiu^culos ejfe oportet, vi intra
eaimarginumfitrtes^tibuseidnfims jiiferìusf confi,
gitur, mobilef dice tabeL· ab omni impedimento libera
froeurrant * NamfwiHrorfum alia, pneter vltimi qua
ad dextrcm locata eji, marginem extràfaraMogrammi
latuf nHBuhaberefoJfunt, St tamenvltima ftmfìrorfim
β eademc^ αίφ altà omnes dextrorfum mingine no omnim
no caruerint conmtodiorem vfitm frafiabunt^ tii vt qum
maxmefeduRaefint, habeant tamen[ιηξαία eos margU
nesftngulisproximis tabeìlisβρροβοί, quos dm mouU
turprieemtef confequantur, tum vi in extremis tabeìlum
lis^eaparte mar^ms extra reiìttiìguli aream^aliquis Vfc
luti vmbilicus eminens adhtberi foffit, quo tabella in
vtnnvfparteinaftius impelli queant, quanquamhot non
rnimts aptefiet exìguisforamimbus in paraUelogrmmom
rum areii extra dimetientem terebratis, in quce fedu «>■
Cini aut alterìus rei acumen, quo vtrinf dueantur^admite
terepoffintJirunt igtturparando tabella adimice «qua*
lef prater immobilem quam dixi alìquanto longiorem ejm
fe opertere at<^ iuxta rationem fuperiorem quoquot ea
fuerint collocando* Et Mefolabo ad hunc modum conilU
tuto^ms vfm iam exponam,Sint reiìa linea inter pas
»portet duo autplun media coniìitHere^f^ntitior^tminor

fiatarmi dextenorhfi/periori^^ai^aMogràm dextri
■iattis^quoà^ofitum eiìtnter b cjtgna cÓtineri, tediale Uè
ite(S,h<pidnumh(Scjuitmim expefitarum,deinde ex
infimi vltmif ttdfimilrm paràUdogrammifinifiro leu.
tere^ ψΰάίη mft^um datmjmt mprius iefxnere, ah*
fcindam aheaparte^a mfignumpfttm efì,figmcmm
aquakttjmete mtneriexpojitarHj quodfttmn.tmci^
tur taheileimkem co^antur mohiìihus \terfusflahilem^
p(tfit,mfeipfas mutuodeduÌiis/done< Uter*
ornmreiiatìguldrùm adfinifiram e&rùpojita jècent βη*
^uloifroximrum dimetientes, id<p ittjìgnif qm cum b,
p ttifub ectdm reRa linei dirìi<mtw,fignahof ea ohm
fifliomim figna^eruntqi inhuiufmoii ^ofitura [esenta
Ìaterm fuhhisfignisfita, mediacontinu» proportiotutB
ìiititkerfa t, ddtas line^s (juoderatinueniettdu<.CLuoi
β ktus h c. prima taheìlulx tequum non futrit ,βά alte»
riitf ratimiis ad,s,fì eande etià rationembahueritfegmh
titm^mn.udt. eaademhabebmtmedta figmenta aliaad
media qmferquirUtur^^i verofiluìnpertenueà h ftgna
inpUnitìemparallelogrmmorum dednihm per jcr amen
ψοίβί m n.dimittatiir lihratm plBo quemadmodum itt
ferpèffdiculofieri vidmus^ Mfitmregulce in Mefiléo^ai
explórandm m éa omniafignafuh eadem lineafint cóa
modme exhihebit.ì^eip yidebimfortajjis d hac re alte
mm^ ldtusvltimiparallelogrammi verβ^sβniίìram,ex
^mfegmenta. ad tnagnitudinem minora lineamm expofi,
tàrum abfcmdi habentin fexagintapartes veluti in mintu
iàphyfiiàforamimhuidifiinguere ^pufiBs aquditer^
irtuieem difìatibus^ quorii fmmi mediumfit inipfi angu^
hj^òréiloffammt^ in «g^wJft^eriHf

mfloficUtìfrepofuimuspro regala adhihito ,faàliusfii
in quacm^ ratione, qum mmmtsfexitgen^rm ad fnh
noremhitberepotefi, mediaproporùmalittimernrc * Sei
non ent tue tabella illfi cotinua tn'monbm taheìiuUsfihiim
€iendà,qnie nonfinetfilm irifìrmdimitti^fedregulisjì»
ue lì^ecejiue mete, fine ex alia ad eam rem accommh:
data materia, in quadrilateri cuiuJdamreÌfan^li drcus
βrenti(efγeciem difpotìendie ermi j area 'perm medi*
-fitque inani remanente, quaferpendiculumper quacmcp
iai^risparaMogrammipartemJùhmiJfm libere perua:i
pri pojfit, ϊηφ bìms harum regvlaru, que refirmt qm»
trilateri lortpora latera, eanaltcuhsixcanattsuhéldiZ
ad emàem modum quo fuperius cmcinnmdx* Ad htec^
mlfiih medioMefilahohafis altitudinis firequanta Μ
tAefolabì lotigUudo^ vel fithfinguUieius angulis\ftn^l«
mfderrtaltituànis adhihtndde <elmeL· quibus imixa
-MefoUbo αΐφ inJtihlitni fofito perpedicuiolotusfìt^ qt(»
"frcepenàeat^ Nf^· loru quicquampréibebit,fiein eodém
'Mefolaho^^ regala qmopusfuent vti nonpjfmus » Ejè
(fiutem qux ajferm media proportionalia ficoflendam*
IDefmbitm m fiperfide plana hafce lineas, qiiemadmodx
• Mefiiabo ad hanc paraUelogrmmornmformum redacfo
deliniatipfint^zj fi quidem trihus tmtummoào Mefilahi
■tabelhsvfi fimus, quce ad duo media inuejhgmda fi^ì'^
'■{ere àixmm (ncque enmfi pluresfini diuerfitn exiget
■iémonflrandi rationem ) Erunt in ea defcnpttone tria
^i[paria paralMogramrha reBangula^ quorumprimn màs.
-ximuniip ad dexterampojium, eritbcd f idem qui in
fritnaMefiiéi(cnÌiitutionejueratetiambxdp «/fé,
ffimtnin^seritd f gh tertiuminimum g^hnm^n con»

•neiìm h & ti. linea reRa bnjn quafer hypcthet
βτη frmtfi^afeRmm, quorum quod ejl in latere df*
4pjielietw f quod in g h. afpelletur r. froducà<p lineaf
t h vltra m ij nJonec concurrant infigno p. ri.
atrrentemmfer^f' pofiuktum,fiqmdéangulus tbu
mnor eji anguh c h *communenifintentià^

ÌTongulusbcp re^iusejlfer hypotheftm» Btquomam
itiprimma Mefilabi confiitutionepms qum taUìlx lom
(0 mouererttur,ttiartgula bcf,&dfh,zrgh m, habuea
tmtfingulafingulotreHos angulos^zr latera cinureÌìii
itngulum in vno trimgulorum, laterìbus alterius άηί,β.
milem angulumfuermt (squalia, Brunt etìmper,
χίί, anguh cfht^fh d.Zrhmg.ad inuìcem eequale/^
er per* 18aprimi,linea bf.& g h*& r ttiAn hoeparai,
lelogrammorufitu mutuo etiam paraUelx infiper^ quo*
ttiamtriànguUqfp. &rhp,& ηmp. baleni
omniaattgulumbpc.cmmnem,zrfingulafingulos re*
(iosper bypothefim^ajjèram per,i « communemfintentii
&*X*partem*3 l,prìmi,eplequiangula,
xti^autβ mauisper^i.eiujdetnjiabere latera proportio,
Italia,ejfeipficutboad qf*ficbp, ad qp^&ficut qf»
adrhificqp4.adrp.jtcut(prh ^(tdntn,ficr p. adnp*
£Γ deinde quoniam adalterum latus trianguli bpf* aììé
fuitparallelus qh.ejfidìuifm,per*2♦ ^xti^fuutbq*
édq p.ficfk adhp>& compofiteperi. i 8 'quintiftcut
hp,adqp*fic ejfèfp* <tdhp*& quoniam' ad latus qf,
trianguli q pf* aita effparaMut rb*ejjè per eafdeβ*
(utfp» adh ptficqp* adrp*&per* ι i .quintijìc bp^
ad q p^zr rurβsper eafdemfic ejp q p.ad rp,& rp^ai
nf* juatmr^haf lineai ejfeproj^ortionalef

^f rp.er npSedoile^m εβ ficut bp^aiqf^fichahere
h (M 0, erjìfi/f qf^adr h,fic q pad τρ»βωίφ r h »
tànm^ jic rf^adnp. Ipturp^n i hx

ftiam linetefroprtionaUs bcttj qf^ tr r Ι,&ηηι. α(φ
Inter h c* & η m^ dm media frofcrtiondiainuentacquài
fuerat dmonfirandum. Efl etiam igitxtr & ratio ίφ lu
«fabuadnm^ lìnem^in tresfimiles er aquales ratio*
ttes dijjè^<t,qu(efiuefucrit duplafiue dìaqumisratio^
ium η nijvd latusfit dati (diper (oroìlarìum. 3 3 - v».
decimi^ vel rifirat vniM^er b mmtrum (uhi eiujdem
rationisaiìdittùiuhHper.SAihrifiom^Or.i 17*
fexti,erit vtrouis modo demoniìratim t h* latus ejje (u*
hi ad datum cubum eandetnratiónem hahentis, cr ttd ii
inuefiigandum ratio perpetuo in vniuerfm^ tradita^Cus
iuspemde a( geometnccedijciflinis ignoruntiam^A'pL·
lo yifus eiì oraiulo exprohrAjfe*

ITAQiVE ARCHITAS CYLIN,
DRORVM DESCRIPTIONIB VS,
ERATOSTHENES ORGANICA
MESOLABI RATIONEIDEM EXa
PLICAVERVNT. Bratofihenes epiflola <ti
Vtolem(Eum ait Architam Tarentini per hemicyliridraf
àemonHrahilìter piàem àe^cn^ftjfe ,yerum vt iàJùh
manum (tmeretur j invfum^caderet neutiqum ajjequt
fotuijjè ♦ Q_uareinfirumentuàiffefommt^ quod nifi
frUor hoc loco Mefolabium Vitrmius ctpfellat, vi hoc loa
cofcnbendumfit,hemicylittdrorum, ex EratoFìhene &
ίφ Archita^ re^rcnte^.utocio Ajcdonitaloco a nobit

X E Ρ Ο Τ σ' Ν Η Κ Τ Ο Ν» ScrMdii
' TCVHTDV, ideH[eief^arùmrerum tommentariust PlinmP
chtrocinetavocat, Diogenef tuertm
' bhro notto,m eius vìta/hernica fiue frohlanàU » S f*
GNANS CER A EX MILTO. Uefl·
tnitiiatula cera, vi loquitur Cicero ad AHuumliK tt*
Μίλτΰν enim Gfied vocmtmitnujefieVlmiolikj 1 ♦
cap.7*ytιdeEon}erρlliaL·ί*dicutlturvuiς μχΚτΌ^
ΤΐΊ^ξΗϋΐ naueshuhenhsp&as rrimo autrubrìcafrorii/*
ì^osìri emm dtquando ruhrkà interfreMÌJmt , Mini»
iulatorVlpatio VandeCtJib·,^ Β* de operiflibertortm,
'.dìàtur qui minio niaìufculaiiìterits aut eiuj'modi aìiquì^

- non minvs. etiam;
r e s ρ η i l ο l g gig v μ» Leuis mUa fra
■fhìlohgi mn diJÌMBis dÌÌìmjhs, Q_«i autem ejj^
fhiiohgidixtiriBroccmioiiL·;^, ^ " ν

A AVTEM SVNT ϋΐνΐίϊ'λ
t MENTE COMPARATA,QLW
. . fuprmafunttria capita ,\iievtur
Procetnii* Hoc autem libri initium, CL V G D V M»
Β il A GNOMONI 5 JcQ.VINOCTV^
LXS ALIA MAGNIT VDINE. EST
A t Η E ΝI S> Spedai ifluà ad horolc^iorm ratii^
nem Mtinjraap% ♦ Μ Y Ν D V S A VT EÌI
i S Τ Ò Μ ΝI V Μ Ν Α T V KM RSRV^
CONCBPΤIΟ , IVM.MΜψ·0ίψ

- J|4 GVt. ΡΗΪΙ. ANNOT,
(ìnuTifUxtt tegtmtur cuniia,àperfiÌfa abfoluta^ ehgnn
ti4 ita adpellatuf vf GracifM3cφίOi^ alio nmm cabth
éicitur^à calando,defmpto circuloquifignifir vocatur in
iHeietmanitnaliumegigieSf AuB.eÌi Plinjikfecundo*
(apA*alm flacet àmcatàtate di&um^tiam Κ9ίλ9ϊ
id e fi qmd concaut U Laertius Oiogenes ait effe Sfhx
Tarn volubile & immenfum teBum* Memrius Trifrnem
giiiuiin Vintandro, Alcinous hh-, de dottrina Platonis,
JamUichuslibJe myfìeriis, & Synefiuslib^ difomniis
tradmtUmduejfeanimaL IDVOLVJTVR
CONTINENTE^ CIRCVM TER.
RAM* Vnde O* aéer vocutus esi ah eterno & ine*
pìeto mbitu quaft età hav» tdefifender mrens, ^m
tn^enteHtiavìdeofwjfeArìfiotelem. Alti oi^ tS
tSlguv Η TDJ Af/mgJvev, idefiafemfercalefaciendo*
PER AXIS CARDINES EXTRE.
Μ Ο S» K'^cùv Η3<ψ.ου inquìtVroclus tSJV Η Λα-
fiiTfof meÀUv '^ίφίτΰα, Axis munii <·/? dimt^
t'tens tircum ^imverfauir* Luc<tnusUb*x»
Ictherìi ìmmenfifartemffrejpris vnam^
Sentiet axis Et Frudentius*

ϊ<fòjfus axis tardinm mundi ruentisfiluerit, &e .
ALTERVM TRANS CONTRA
5VB TERRA. Ouriufculum lo^uendi gtnuu
IBIQ_VE CIRCVM EORVMCAR.
DINVM ORBICVLOS. Scriborìrcumeo*
iordim^Q^uod Sulfitianus codex agnofcit,vtfufenfus*
Perfidi (irtm axis cardines^idefì extremas parte f
yelutì(noda(ef^erbi(idot,piaCraàs m?<st vocatf

tur^ ψαβ (ticas vertices^ quoHn eis «xflm ferpetuh ver»
tatur,quefnaitmo(lum tornus in artmllis» Ahi auHorcs Mm
iunt coelum circum axem volui^cuius ex trema duo ptiiìif
vo(entur foli ^ ^ψ fententia recefta frcbataf eil*
q-vi gr^ce ρ ο'λ ο i nomin a ν·
tviì. per CLVOS pervolitat
Sempiterno coelvm» laum verm
tices dixerut vi Virgihl ♦rep. i f.

& ahi Cxf'^cos imitati ,ψί zréXsio· ìt -ZosAtci^idefì
verto.Pdi duo fuìit^arRicui^ty antarfiuus[tue auHra^
hs. omnia avtem visitata
et invisitata. vi dentar'^ non
videntun Apuleius ΙώΛ* de afino dicit noffem vifitas
tamaro conffeRa' Cic^autem in Orationede Arufpcum
refponfis^ inuifa prò non vifa ♦ fu'gentius tib* Mytholom
giarm de Cupidine Icquens aduentante ad Pfychen, in*
mfe aduerhiovfus eHfro tnmfihiliter,yt inuife (inquH)
vejpertinui aduenerat. ab occidente
ad ORIENTEM in MVNDO PERa
vagantvr. Omnium errantium fyderum^
iieflflanetarttm meatus^ contrarium mmdo (Ur^im agCt
rejdefi huumfimper ilio in dexteramprcerìpH, tradit
VlinJih^lnotéislfemmaffellari orientafè
mundi fartem, dexttum occidentew^Centra quem G^o·
irafhorumfitpUcitis traditum, ipfisfahcet (entrarla
rettonevtentihus, lvna die octavo
et vigesimo et amplivs
circiter hora» mm.2

*ÌMtvicemf diebusfeptenis^^t tertia diei farti > Μλγ·
^ms Qa^tllalihro,Z*vigmti[eptem diebus tshjfe*

Ca(fto<loruiÌih,varìarum. ι j ^ri^ntu diebu^ ,fedfrée
fìat deflanetam mjit ν erba refirrc^Saturnus ( m^uit)
antiistriginta cóHitutafibi «xUjfada^eruagatur* Stelm
la ìoutsduòdedm annis attrìbutàfibìtegionem iUufifat*
■Mattis fycluf igneaceleritgteraftatuifì, decerti & cfte
mettfibus deputatafibi diftprìt* Sol ami fpado zodiaci
iirculifìgtiaprateruoUt. AfirùVemrts^menfbus quitu
iecimffaciaconcejjh tranjieniit, Hmurius^ \elocitate
"ficrìntus^tredecm mefibuspropofitafihi interuaUa pran
ieruehit^Lunafeculiari nobn viànitateproxitnicr^trigin
ta diebus feragit, fiod amiffarì» Sol aureus drciiaiius
impleuerif,Vff huc Cajfwdorus ♦ Q_ui ratìodnio tnagis
φΜΐ vtmtur,ex Ptolimieo, Αίβη/ιφ tabuli/, Saiurnp
tribmt diei dedes millefeptin^tos ftadragintafex,iiefi
imnos viginti nouetn dies centu tjuinquaginta quatuor, Or
Jhoraifirè quìn^* loui dies qugter miìle trecentos trigìnm
ia & vnum^idejl annos vtidedm^diei tircentu or trede*
iimjtrh&rasfirequatuordedm . Marti dies fixcentof
ecfoginta feftem & horam vtyt*», idefi anmm vnum ditt
trecentos viginti vniijhoras decem er nouem,&minu*
tafire decem. Soli dies trecentos fexaginta quinf, horai
ψηηψε & minuta jtre ^tadragintanouem. Veneri totL·
iem^Mercurio totidem « l^um dies viginti fipem, horaf
feptem 27 minutafirè quadraginta * 'Neφ tamen exifiia
wandum eflplanetamβ enti hominem aut Jomicam f^r
fe mcueri^ ita enim quaf nuis aerem^autpfds aquam fe»
petràdo ramperete qucd ab mcormptihtli φ torpore alìfi.
mmjed mouetur ab orbe quodam diβwίìo ^ & ad id de*
Jìinatojn orientem^alwqui» mpetuprmi motus mouetur
Jsd occidentm * P£JR.FICIT SPACIVM

IN LIB, TX* 3ΐΤ
VeRTENTIS ΑΝΝ,Ι» Solisftmrelique·.
fum^anetammeatus duplex efì. Altero ^loties ah ort9
i» eccafii m CH tmnào corrifiuntur^ Altero ipfiβ um «i>
£f(lum cantra muniuferjicimU ^οίΗαφ^ίαΙχν* diehtti
&padran!efir€,ideiì annuofpadocurfim fmm^erau
SolemOrpheus inhymnis, κόσμον HeH

mundi oculum vocat* Ambrofiiisfraterid,munditatem
die}, & «xli^uUhrituiimmlihA* raf, i ♦ Hexameron
éppeUat. IN MVNDO MERCVRII
STELLA ITA PERVOLITAT, VT
TRECENTESIMO ET SEXAGl*
SIΜ ο DIE» Proximm Vèneri, Merctìrii fydut

hniSfinfiriore cìrculofirturnouemdiehus ocyore ambitit,
modo ante Solis exortum^ mdo ^ofi occafmjplendens,
mn^mm ié eo viginti partibus remotior * ERGO
T OT A Μ GIRCVITIONEM IN
eOELO Q.VADRINGENTESIMO,
£T OCTOGESIMO ET Q_VlNTO
DiePERMENSA, ScrihitIflmmemoratolom
tOjYeneremfignifiri amUttiperagire tricenis & dm de
qmnquagmf dkbus,ah Sole nmfahfifiente partihusfex
titf quctdra^intff lcngiu/, lOVlS AVTEM
PL ACIDIORIB VS GRADIBVS
S€A NDENS COLOR MVNDI VER,
S A Τ I O NE M^ Ύypψ{ίphintgligentiaprocontrΛ
fcriptumefl color * Twitìf oHtem Flirt, iiÌÌoloco louii
firculum àrcmap duodeni/ annii ♦ S A Τ V R ΝI
Vero, Saturms que Qrxd Vhtenona yocantju nu
unum ejjèIjdns ^mximo mbtre mule ic trìgeftm

gmo d hreuij^ma fedisβαρήηάρία regredì certum ej»
fe,traditPlin^ MAXIME CVM IN TRiGOe
HO FVERINT Q.VOD IS InIERIT,
mnino quatuor ^eBm genera,pod dik tefiatifftmus
pigonus^tetragoms^hexagomf aduerff(( fexjignii,
Q_ui pianeta difiat ab alto^mteruah^ignoru quatuor^ et*
dicemus alteri trigono refpicere, triàguliffigura mtari
folet, Si dijiabit trmfignomfpuào, tetragonu dicemus^ ■
quadratica forma e^mgitur. Si ahentftgnotuimtiinter
vaUoJiexagonu votabimus afienjco qnfde notatila ορροβ*
tumfèx fìgnii,fiue diametralem^mtamusftgno offonarii
nmerùltaif trigonusfitinteruallo Interduos planetas^
ll0.fartium,tetragonus*9ù*hexagonus,CO* Ορροβ
tio, I Bo^namtotus circùjcriptionis arrihitui eflfartiii*
Saturnus, iupiter, Mars, & Lunaà Solefigurit
dtfiare pojfmt mmbus^ Venus er Mercurius nulla,
lAerturius quidem <erte cuplurimum abefi, partibut firn
reqmquaginta difiat. Figuram afpeÌium fobiecimu/,

ad, afpeftus tri»
gonus^ a c « ajpe»
liui tetragpnus ,
Λ b,afpe^us he*
xagpnuf* a i. afpe
ffus diametrali^,
DONJC VM
I DEM SOL»
VocabulumPlau*
tinm et C atonia»
nm, vtfupralibt
tertio^af» tertio»

IN tlB* ÌX. 3Ì9
AQ.ViS VAPORES A FONTlBVf
AD NVB^S PER ARCVS EXCIs
Τ A R Arcui quem Irim vocant cau^mcjpfcrihit
PlinMki ^ceps 9 ^radium Solif immiffm «tux nubi,
replfa ade in Solemrejrafii,(clorum^ varietatem mi,
Xtun nubium^aeris^ignium^fieri*Nifi Sole aduerjò nS
fieri,ttec mqmmnift Aimiiiacir(ùìjorma,nec »oRu,nec
vnpam plure/fimul qmm imf* Di Iri multa apàM*
cephormBlmidem lib,Mete0r*O· ArifÌctelem lih»
3*eiufdemgrgmenti* SignmeJlMemflHm. Vale»
rius Vlaccus A rgonauticon UK quarto*
Q^uid mcmorem quai Iris aquaf quas torqueat aneon,
SOLIS IMPETVS VEHJEMENS, R A
DIIS TRIGONI FORMA PORRE.
C Τ V 5» Scrihendum ejfeforre£lisfexto cafu, *rgum
mento e^ quodfoHeafequitur > Inquit enìm, Eiw raàii
in mundo vii trigoni faribuflitteribusjorma, lineatiom*
husextendmtur. Κ a'i EI Τ Λ' Π o' P* P* Ο

Idefl yrit longinqua, propinqua vero temferat » E X
E Ο lOVlS CVM INTER VTRTVS.
QLVE CIRCVITIÓNES HABEAT
C V R S V M, Hoc dixithl·»^. (αρτ, Ipuif inqmt
ftehinter Mtfrliffiruentijjimm, & Saturni frigi
mmmiiiafurrensteperatur, DE Ζ DNA* XII,
iSiGNORVM, Zod'acum fiue fignifiril xmm
«ppeìlat HaniliusBiiltheum fiijàm,eìKsfnnt verha^
Sed nitet ingenti iìeUatuf Baltheus orbe
Infignetnipjncit calato lumine mundum,
Mt ter vicenasfartef^atet aif trectntaf

3ìo gvt; ρηϊί* annot»
lAlcmgUm,hisfexUtefàtfafdapartes*
non enim l a τ e τ l'v ν a m»

h a β e r e l v μ ε ν* Prxter alm omm,Vli»
musiih.x,caf,%<ijjènt hmm in tatum mutuata àSea'
ìelueefulgere^tantumip ex[eterrisofìendere^quantii ex
Soleipfa conapiat.Hinc illud Cueron^rnfomnio Sape^
MS, Vltma calo, citìma terris luce lucehat aliena, Seà
gmdfrchibet & ifìud ex Gracorum Ιαΐιηοκίίηίφ coms
mentami addere, Lunam in coituejjèfiueftkre^ dui qti
inèadem parte erit in qua Sol^ Vano intermenjìruum^'
Έtmiicuj Maternusfynodicam^alii interlunium vócant-
<ienituram veroLun(e intétgt, cm a Sole aheflpartef-
1S Ortucum abefipartissi o* fJ-HvoaJ^Hjiue fumii
•^tuUtamaut curUatmin cornua cutn ahejl partes. <iO»
fexangul^ciì jcat mundi ad Solem fguramj<Pi(X.'iOfji/:>v
fiue οί^τΰμ^ίΐ, ideii diuiduam^fuetequaportione di»
wfàm/ù aherit ^urtes-So.quadrangulami^ effidt cu SOs
ìefiguraifij òc^^iiv^TOvfiuedtmidio erbe maiorern^
■φηΛ iO*partesài>ole abfuerit er triangulam fràt
mmii aiipfmfgmam^ mvoiAHvov, ideiìfinuatam.
in orhém^ fiue flenà, cu eH in diametro cum Sole, abeflf
1 '$0.partes, SOL SIGNA ρ e r s v a «
d e ν s, f acile eficuims emendarepermdms prò per»

VA'GATVR, PERFICIT iECtVIr
KOCTIVM VERNVM. CLmtior infu
gnes temporu mutationes hoc capite dejcrihuntur, cequu
fio^icrm^SoUhtii & Brunite, Basfieri in oÌrauisftgno
fumprtihusaàfirmat^cuifujfragatur PlinJib, | B-cap,
2 ÌtO liKl.cap* \ 9Ms verbis. Sol auteipfe quatiwr
à^erentiashahet^ bis (equità noÌfedjei, s/erez^ aututio^
in centtum incidens terra, oRam in partibus arietis^
aclihrxj hispermutatis^pàis ìnauÌìm iiei^hrima
iiilaua in purte Capricorni, noiìu vero, foliìitio totidem
ìhpiirtihus Càcri, locus aàmonet vt dica errare eos
ψϊ humam hyhernmfoWitium vocàt, qua in fititentia
folus veterumfuit Columellti & ροβεα Seruius * Optimi
mim anflores-jfoiTxli hrumam^t^OTmf

folflitium appeVant * Q_V E S V Ν Τ
BEXTRA, AC SINISTRA ZO.
A Μ SIG Ν Ο R V M. Έο dicendi genere vfis
dextra acfwìfìra canalmfi,

ΟΎ W S Uic locus dtfyderihus, qui (api fu
••Ì busdtwbuiproximÌJabJòtuitur,adeoluxati{s
tnetidiif deformiseiìjVt nifi Uberiore,aut au^
Cadore.potw, caììigAndiratme, emendan fitistiopofK
fit. Loca Untum aliquotattigi,quMdo imi amplini mibi^^
tioniumpermifi-, reltquam \erò Iciìwnem perturbutm^:
loieram^p tnaculofrmpwgarevolenti AratiVhmme^
m, O- Hipni libri àesìeUis, opem aifirrefcterant^^

tisvifumefiindicarequorumbenefiào veriorem,jttm
mtiuamfcnptionem dare integrum erat, mm DmocrU
tum fhyjìcmβ cutum ejfefehac parte, jiobii cmmofira
»it* lUuitprorepofjùmtniicureab Htpparcho^9toiemiS9
(T Klphonfo notatas ele UeUs [upra mille duas acvU
giritiJeptupltci magnitudine àipncitis^prmx magnitudi
nifejfe. i f. SecmdceAi. TertifC, io8» 0-««««.
'^J-^^CLUintee^i ι 2» Sexta,6 S*imagmeseffefwe-
iraginta oiìo, qmdpTjces & geminifintfigrnt duplicitt^
mtfi hxfigurx prò fimplidbus habeantur^Ophiuchuf
fro homim <ΰτferpente^Zr equi duoiuxta PtolemmJè«a
tentiameruntftatuenii*B quonim hucfermonis vens
tùmeiì^mn erit eorutn qux Grxd άττζρίΛοννσκ
vocant & iìludaddtdero (juod ex Alfagrani fcriptis
coniecmus & adcalcdum reuocauimusjlellarmprima
m^griitudinu ambitum ejjè quanta terra tenties er quin*
decies (de terra drcuitu dixi libri primi cap.fixtoj fia
tundce magnitudmis^quinquies <& oiiua^ef, tertia ma*
gniiudimsj)is zs· feptuagtes, quarta magnitudinis, qum»
iqhagics^quinta magmtudims triaes tj [exìes^ βχΐχ
magmtudims viaes * Rurfim luna ambitum minorem
ejjè terra amhitu^fepties & trictes^ Mercuriiter miìlitt
(enties tj terJùpra quadrugies, Venerts fepties & iris
cies, Bcontranò Solts maior,m eJJè ambita centies ir βκ
xagiesfixies^M.artisfirebis,louiifimel & rtonagies^
Saturni quinquies& nonagies, Praterea à terra ad L«.
ftam interualli miUiaria eje centum β χ aginta millia&
vipntifiptemfitpra qiiadringeta,ad Uercurium trecen*
tafideam miìlta ty viginti otìo cum quingentif, ad Ve,
»eàmoiiin^entatri^inia& ynum nélia^ φ cum ο firn*

gentìf digititi féx^ aà Solertifexies millies mille quinqUan
gieioHiesmiile^ ducentaofiogintit muem^ad Marte
fixies miìlies mille centiesofltes mille quadringenta ir
nouem^ ad louem qmter & quadragies milliesmiìle quas
^ringenties bis^fe^tuagies mille,& cufextentis vigmti
quin^^ad Saturnum bis &feptmgies millies mille centies
jèftuagfes oiJies mille,ZT qnttdringenta quadraginta quax
tuor, adoffaumffharm centies millies rnillefeftingenm
tiesfixagiesjexies mille,ζχ cum centum nouem cr nona^
ginta, ad nonamfpharam[mei tt ducenties millies miL·
leψιngenùes trictes Ό fepiesmiUe, & fufra quadringi
ta nouem-, Oecimmjfh^ram tJ \ndecimam non neuit
Alfagranus nec eo quifquam unti quior,nonam emm futam
lant ejfe frimum mobile, qui fmtfeqmti aiirologitL
lam ah hoc difìmxermt* Vndecimam vero immobile qui»
demìUm, Grxcorumprimus hafilius,Latinorum autem
Strabus & Beda pfiijfefiruntur, quam ab immenfo
fplendore & ardentijfma charitate, ìy-W^tov quafi
ignitU dicas vocauerunt* Ibi Dei optimi maxmi^o· bea*
torumf piritmm ordinum, atqifanRorumfemfer venera^
iorumfedeli,theologi exiSìimàt ejfe* NANQ„VE
SEPTENTRIO Q_VEM GRi£Cl NO.
MINANT A''PKTON SI VE Ε'ΛΙ'-
KHN HABET POST SE COLLO.
CATVM CVS Τ Ο DEM* Cuminccelo fint
Aihafiue Sydera, ideiìfigna qm ammalia res ue diaf-
ref ree feniani multii ccttiìantiafiellts (hoc emm hiìrum
tìiìeUa digerì) eoruaUa funt Μίίήηα,αΙία Aquiloma^
vmerfa,xxxvù„(f„tiaiiartianiCa]^ettM*Z*ri^

liquìifUctt ejjè trigìntafex^ hs enìm zoiiaci figna non
annumeranti Sunt qui Septentriondianumerant^is AUm
Jinii verfibui decem & nouem (nam iehis |ii<r ai meru
àiemfunt/ap.proximoentfimo,). ^ ,
Ad&oreapartes ArÌiivertmtur^& angidt^
Ροβ bos ArÌìofhyUx,fiinter^ ioma,genu^
Prolitpfus j iyra^mis^Cephei(s^& Cajfiopeia i

Έ Q.VIBVS FACIENTES SVNl*
STELLiE TRIGONVM PARIBVS
LATERIBVS. Δ E Λ Τ Ω Τ O'N vomkì
ifimilitudine qustrtie literie Grecie,idetl Δ» Cium
AratOi Oeltoton dicere Graiu
f^uodβΐιή,,βιηαί qutafomit Mera clareU Q_moì aUn
Um auparibus Uterihus, intelligendiì duobus^ex Arato»
MAIORES, G Rie CI I» Ρ Ο Τ Ρ Υ'-
ΓΕΤΟΝ VOCANT» Proclo diciturTT^^
idefi anteuindemia ,ΙΤΕΜ ALIA
CONTRA EST STELLA MEDIA
GENVORVM CVSTODIS ARCTI
Q.VÌARCTVRVS DIGIT VR» Ce«=
uenitProclocmvitruuio, Atlii^nmeamiieilmqu<e
ArHurus dicitmin zona nóin genubus aut cruribusArx
iiophjlacis conflituit^ytcmfhabeat, genuorumpro ge^
mu diiium, nifi mauisfiqui codicem eum,in quo ita jcfis
ftum mueni^ media cufiohs gemni ariii, vbtβ gerràna
legaf/um Higìniofintiei, Eum .mihi cQdicem \tendum
Μϋψϋΐί cr elegantis ingem iumit Thomas Sficé

Wiomams. TENET SERPENTEM LEi
VO PEDI CAL CANS Μ E D I A Μ
FRONTEM SCORPIONIS PAR«
TEM OPHIVCI CAPITIS* Lego^km
fedeiaUansfrontemScorpems, median.fartc Ophiud
taf Itti, idefi Cfhiucus leitb (juidem yede calati Sccr^
ftonu frontcm, at is (erfens quei» tcmt Ophwm capt
àngit medimfartcm tffiHS Ofhtuà, Q_nià0n ccnimm
guntfepentem dmfuUmhoi tncdolegenfes. Adpartem
O^iuci (aptis, non ionge pofitu eiì caput &c, Oicitur
mtem Ofhium ah Arato Cr msinterprete Theorte,atm
^ue Proclo ^quafi cigxct^? gued ferpentcm teneat »
ìiion dejuerunt enim qui Ophiulcum quafi Serpenfitram
hum^cnherent, [ed potm mihipricrfentcntiawfa efl,
IN GENIBVS AVTEM EORVM
FACILIORES SVNT CAPITVM
VERTICES A D COGNOSCENa
D V M» Muli ìnterpmÌìa ejl clauftiUhoc emtn^ in gcs
(tihusjtgendum cu ^neβperiΰris^ fedfro nejjusfcrihen*
dum nifis aut nixus^in hum modu, f qui dicttur nU
xus tn genibus, Oeinde fequatur^ eorum autem faciliOM
res^&c·. Griffi C9}<>vxcn appellante Latini in geniculU^
Vtfcribit lulius limuiis hb. 6 .OuidJih.^, Metamor,,
nixum gem, Mamlmslih,i ^ nixam genufpeae dixit»
i«fB Hi^nius tr»dit ejje Berculem qui genu dextro nfs
xusjimjtropede capirti Oraconisdextrampartemoppri

mere conatur* Semel mneo ex Higintopete/tda quee ai
^'fiorimiautfrhulatrjyderunipertmearìti. AD ID

JIS GVL, PHIL, ANNOT»
rvm clvi septentriones dii
cvntvr IMPLICA τ vs. Locus hic
non vacat menàa. Eufic reptuipjjè exifìimo, qui eÌl
inter Arfioi ( qui Septentnones dmntur) implicarne.
ntf ingemiulatus fingitur imiti capiti Oraconis^qui in»
ter ArÌìos, idefl Vrfam maiore O" minorm implicar*
Virgiliui GeorgMk l »
Maximushicflexufintiofì elahiiur anguis,
Circmperf hasin moremfluminis arÌios*
E Q_VIBVS minor KYNo'zor-
ρ A, μ a i ο r ε'λ i'k η A g r ie CiS
a ρ ρ e l l a τ v r. De hi/ Qemanicus Ccefar
in Arato.

Hic louif altricei Uelice Cynofuraip fulgente
Oat Graiif Uelice curβs^ maioribui afìris
Fhaenicas Cynofnra regit ♦

rimvm svb capricor,
^ no svbiectvs ρ i s c i s
avstrinvs, Aufirinaftgnafirè
(ompleRmtur hi y/erfus Aufinii ♦
Orion,procyon,lepus^ardensfyriufjargo^
tìydrus^Chiron^Thuribuiumpo^jpifcif, & ingeni
Hmcfequitur piflris,fimul Eridaniq^fluenta.^
AdiunxerutaliiCormo-Craterem, Q_V Ά v q»
catvr e'pmh δο'νη, CLutfidicas

βββίΰατηηι eji in dextraaquarii manu^de quainhunc
modi Aratus in Phctnomenis. Oi'h τις τοΑιγκ χν~

ifudìsquiediim^iiruafufto aquce httc αίφ illuc jfarja*
Memmit etim Higinius Uh,}. HVIVS AV»
ΤΈΜ REI INDEX EST STELLA
CANOPI. Proclo Canobus dicitur in bh,defph(Era,
ò étc^ XW}CÌÌ τψ ΤΓΗ^όίλιφτΗί χ^^νςκ&^^ί-
vo? ^^^'ΐΐ^ζ όί,^ξ , ΐΛο/,νώβος ΙνομΑζίτνα.,
ide^ qmjleUa in fummo Argus nms guberuaiulù juU
get^Canobusnomtnatur^ Canohum ait ^qffidonius m
Grceàa non videri, inde foSfum, vi eius Aratus non w»
minertt. Vide Strabonem Uh. 3, DE MVNDi
CIRCA TERRAM PER VOLIT AN
Τ Ϊ A. liJi/Ì ver fattone,àrcuUtione. Ahi legmtpr^
uolitMtisvtrefiraturaddinwnemmudi. AD Η Vs
MANi£ ViTie RATIONEM CHAL,
DiEORVM RA TIOCINATIONI,
BVS EST CONCEDENDVM. Df
Chaldceii CicJib* i *de Dminationej hit verbis ^ChaU
àtei qui ex diuturna obfiruattonefyderufdentiam putaa
tur effeajfe^ vi f raditi pojjèt quid cuiip venturfi^o· quo
quij'^^tonatus ejjèt, Auius Gellm vulgum reprehenm
dit^qui mathematicos dicit^quos Chaldceoi gentilitio vo,
cahdo dicereoportet* Vide etl lib, i ,cap. 9,0· lib. 14*
((tp»t, Suetonmtmenin Augujlo^lmendis^Cmieliui
TacituSjluhus Sirmicus^etim mathematicos appellante.
Augufì. ΙώΛ. confiffion planetariof vocat. Annotauit
ÌÌuJtathimnprimm Ifbrum llt^dos Homen horum (u^

riofitatem nilil reliquijfe, qmdpUnetis nonfubiecerit^
gene thlialogiis ratio. gf=i
nethlidogia Jimnatio ej{ qua ex natiuitate fuccefìiSfrOs
mmuitur^vndeQenetUiolo^ er Qenethlii;cidiBiJìint
Mathematui. non e NASCentiA.
Suetoniiis^S^artimiS, firtììku^ MaternUf, gemtura àu
cmt. lituemìis ^enefim,AnibrofiuslibA,Hexameroti^
natiuitatem cum vulgo ♦ parapegmato=
rvm disciplinas» Parapegmataftint^
vt exifìimmus^aiironomicainjlrumenta^ ^uèd è muith
variif^ condmittaejprjti Tniif Α^ζ^χ^-ννω, iMt ad^

pngo jìue affigo* T^egmata ante in 7heatrorum jfeÌìaaf
lisvidenturfmjfetMatu per [e ffirgentia^ tacite^m
fublime crefcentUf MartialUlib, ι tEpigraWi^
Et crefcmt media pegmata ceìfa via*
Q^uod quidam ad Amphitheatrum referunt, Oomitiu^
eerte Calderims dicitpegma compaRm ejfe adificimj^
quod ornatum ilatuis vel aiiquo alio ludìcro interdupue*
ris eonfidentibus in Scenam producebatur*

obisavtemab his se^
» parandit svnt horos
logiorvm rationes*
Scribit Martianus Capella lib*Qeometrict^vafa quce ho^
rofcopa velhorohgìca dictltur ditterftiatihus immutati»
(ompeni, a lio(p gnomone vltraquingentajladia dtjcer^
m,vmbrisproloconmelatiombuf, ielfi^, autindinantu
bus in^m!itis,Uoc ctim ante emmonuerat PlinAih^x»

•tapiri lih*i$^cafMtmo, \hì de vmhrarum dì^e^
rentiisabude, ΠΡο'ς ο'ΡΘΑ'ς ERIGA
Τ V R. ldeβ ad reiìos Mguloi eam hnem vocat gno*
' tnom^ qu(e dicfio quanquam mmmfgnificat^ vt anten
éxmiii^eòtiimwnpnt refirenda Vitrmii, verbahgc
Vtfit ad nomm ^ eH enirnhc loco idem adangulos re*
ftos erigi,ad normam ejfe^ CIRCINATIO*
NIS TOTIVS SV MENDA PARS
BSr Q_VINT ADECIMA. Trecerttorum
fex.igintit^artìum ( g^'adus u^pellant ) in qusti diuiditur
mcuìhS^ fars quintadecima eiì vi^nti quatuor, Ptoles
m'Xiis tmerì dicit maximm Solis declmaticnem ejjè vi»
gintitriuO quinqucigintai:^^ mius mimtoru, Ιίαφ Vt
dccitmqnintajit^ars deknt muem minutàtSiquidem
vniitjU!^(B fctrsfine graduifexagìma (οηββί mimtùs ^
LINcA aViE EST TRAIECTA
per centrvm, Έαefiquamhrizcntadù
xit appellun^quie in (ξ^αα duo hemicydia meridianu cirK
<ulumdiuidtt, TVNC PERDVCENDiS
DIAMETRI» TSÌonditmfunt diametri ,fed hfe^
*rcm,futurce diametri femicirculorum xiliui & hyhertif*
HitC AVTEM PARALLELOS VOe
CITATVR LACGTOMVS, Lacoto^
tnus hoc loco quidfìt intel!ig:t{^r.Έβ enim hnea reità axi
faral}elos,a radio <sfHuo quo loci fecat weridiamm, ai
radiumhyhemumvbiififeeundm mendianti interfecat^
duRa.Sedmitajffelkturnonmunu Q_VI MA^
KACOS nClTVR, A-^d'Σμήνος,

tdeflàmenfejormatmmrnen circuii men^rù manaco?^
efl enim circulus quo vmhrae^reter «qmnoUiMm

nm & hyberrtà de quibus tradìdit, de^rehUmtWj cuiuf
dtameter efi L acotomus .ET CENTRO Μ ,
CLVINOCTIALI INTERVALLO
jfE S Τ IV O. Gems dicendigeometnsfamiliare,quu
fi^nificare voliit,altero circini fede in datofigno manen*
te^aiterumadconfiitutam mgmtudinem deducenduvt
àrculumferiidmu NE GAL IENA PRO
MEIS PRiSDICANDA VIDEN.
Τ V R. Benignum & plenum ingenui ejjéfudoriifcrì
hit Plin.in Prafatione naturaLhifio^ten per quospro*
ficeris^ Ohnoxii cantra animi injèliciscp ingenii, deprtm
hendi in furtp malie,q^àm mutm reddere « lìlud egoj?»
eutusfumnmisjorta^e anxie^ne dicamfiperflitiofe.

CHAPHEN SlVEHEMISPii
S RIVM ARISTARCHVS» Gf=
nera hcrologiorumficftt & rehqua qute fiquiim
tur diÌfa afigura,Scaphia,tradit Martianus Capella lih*
Geometria,Vafa effe rotunda xrea in qutbus jlyli in mtK
iiojundofiiproieritatehorarum duàus difcriminanU
a CTESIBIO ALEXANDRINO,
CLVI ETIAM SPJRITVS NATV»
RALES PNEVMATICASQ_VE RES
I Ν V E ΝI T« Hocdicit etiam Vlin.lib^7*tap^i 7*
Pneumatica autem organa quafi dtcasJpiritdiaJùnt m*
chinx, quibus\i aens conceptiffpirittif,aquaextollitur*
Qjtcecun^ jgitur nulla manijrjia caufa ,fed aeris vi aut
funt^aut mouentur/a certe^neumaticisorgamsfieri ios

teìltgimusjiiut cfuce aquamm exprejfionihs fimi ,- Εγ»
' draulicis^ ^uafijiflulis contenta αψα^ Έχίαηΐ Fnémdii
- ttcaUeromsAlexandrim. PER CANALEM
LINEAM IN ANGVLVM DEDV=
XI Τ. Idefi fmiculu vi alibi interpretatifums. Vtim
tur a· ΙίΐΛ. cap,^* C V Μ A ΝI Μ A t) V E R
TISSET EX TR ACT V C OE L I» Scnhe,
dumextSu, HYDRAVLICAS MA,
CHINAS PRIMVS INSTiTViT,
Hoc 'Plin^trtìditdiRo loco A thenceus , 4. OiptiOa
fifhìficn, De Bydraulicis dixi modo & cap, i. liL· i ♦
AQ.VARVM EXPRESSIONES A'Y-
T Ο Μ A'T Ο Y Σ» Yltroneasjfontaneai .Tiunt
etitemmachmisfponteRiaverfatihhmzx per femetis*
"mei οωτΌμοί'Τΰΐ!ΰΌΐΗΊίίΐΗς. HeTcriishberlegendu!
efi^lJiemimt etiam Angelus Politianui Mifcellaneotum
fp-97- QLViE VNA MONITIONE
C Ο A C Τ A. faàlìus efl quam vi admoneri debeat,
*nendumfubejfe^jcribendutnf moticnenon monitione*
CARDINIBVS Ελ TORNO MA,
SCVLO ET FOEMINA INTER SE
COARTATIS, Wtfit mafculus qui in alium
meat,intretvej«min4 aule quce maJcHlum recipiat. Sum
fra (uneos,& metmfilida & cauà appeìlauit. V ΤI
MINVS TYMPANVM aVEMAD.
MODVM EPISTOMIVM, ΈρίβοηίίΟ
Junt quorum manuhrìorum (Qrms vocantur oC^y-
yerfatiortepatefiunt aut ohturùntur eorum canna»
ndiummres in quihus coUocAta Jmt* ììmujmedivth,

iJl GVL. PHIL» ANNOT.
iB«r iti citpiiihni non ferenniutnfiphenum, tr per Cit ex
mallumo^ tur enim non ita affellem ì in truReum fiu»
fcyfhmem Vlutarchonominahis^dummanufin àmer»
βήύ lauantHr, aijuii mt wfltàt^m fofi éltitionem
^xckàmt. Georg* Alexandmus in libro tertio Vofa
rofits àe re rufiicatcìtf. S * ^i^it ^Jp /«"'^wm f^r
piod αψία effiifit, eo tamen in loco Varrò»
mi,reaius moindiciolegas
toniis verfis^quamepifiomtii^
y- ^ ìS hoc epitonium quàm epfiomium^
^HÒd epitoniafint etìi
mtihutaepùh

lELORVMCLVE TNDV·
C Τ I O Ν E S ♦ Ef Siparium vi«
ilm mimùum^(it(t emm j'cribendm
Oonatum ^ non minimum) <ptod
^o^ulo obfisiìt dumfihuUrum uiìtìs
■ mutantur, hicaccìperefojfumus^ O*
vela quihusflagrantijfimo Sole, theatrumjorum etìam^
quando gladiatoria cedebantur fgettami a, integiintem
a^udPlinium, Mι^rtialern,Suetomumφlegimus^
CAP. PRIMVM.
LEXIS COLLIGATIONI.
f Β V S. Plexaf coUigttiones iicit mplicitas^
ionnexas Junibus mio ftsrfum, modo icore,
^im, modo in tranfmfum^tradutlts vario comflexu ,
ET ERISMATVM FVLCTVRI.S·

Vàfiurits fiiìjmatumfacile inteUìget cuf noti fit incogmà
tumfcdarum td genus quo noHri vtmtur legerìàs ah «rr»
horèfruftibus.futandis etiam mgdtis <cr còflmiatis vi»
tibus qmm non eji cui altems generisfcalce appluentur,
heeremt ut* (Oe his enim mihifirmo etì qute huc atque
illuc tràfjèm poffmt, geflatoriasfi videtur a^peUems,)
Ut autem tdjcalce genus hoc pafio, Tigillà'ftue fufiet
arredi arti duo quodibet terettbus baculu txaiuiuntur,
(lortajfe nunc non inefte voccnturfcanddce^ quòd iffis
ab infirwnhus adfuperiora ajcendatur, Ciceroni vero
gradus dicuntur) tertiusjufitsψοάfibula coniunBtts /la
heramhabetverfiitione,vtéxpticàrì eli Ubet^tj compii^
cari poffit, iiuaricatuspr^fiat vicem erijmtis,ideH ob,
nitetUfulcri, ORGANA VNIVS ΟΡΕ,
R fè, Oixtt machina! fluribus operibus habere effes
ilus, quare hoc loco^:ribo opere tertia injlexione. Q_«f
fipercefcripferunt ah opera ,frlfi funt qmd pofiea fi qui*
tur prudenti taiiu. CONNEXVS STAMI,
NISAD SVBTEGMEN* Stamen idefl·
fÌantia in iongumfila, radio cumfubtegmine, idefi tra^
tnapercurritur, infilim alternafifblationezx depre^iff-
ne^pendentiif pethriis pernii one denfiatur in telam aut
ψαηηΗΐη·. Id organicis adminiHrationihusfit^ podin tes
xtrina libro docebimus cum ccetéris eiusgenens, S Α^ϋ»
R A.c ο r v m, Sarracum plaustri ejfi genus dis
fcas ex luÌioCapitolmiom Aiitoninophilofipho,Tanta^
tnquit^peftiiéntiafuit, vt vehtculis cadauera exportata
fmJmactscp\ FOLLES fABRORVM,
Vabrorumfiotles quibus infornacihus ts caminis vtuntur
excit4hd0igniexpreJfiitYirg.Ìineid*Z*

Ala ventojtifiUibus auras Accìj^ìuntreddunt(p\
Q^m in locojunt ^uipro ventofis^ taurinù legant/rfdo,
quòd eafrbnlia organa,qmhus acciptur redditur^fprin
tus, taurorm cono ionHent, Λίφ ita fcriftum (H Uh»
georgi, c isia ♦ Cifium vih(uh biroti genus
Nomo MmeHo * Vtitur Cicero fro Rojcio Kmerino,
Heceminquithorisnoffurnisfex tT quinquaginUtnillia
fajjitum cijlisferuolamU

Τ A CAPITE A FIBVLA
i CONIVNCTA» Pofieriorfriepofttio
à^ abmdat·, lc.H autemfibulaquam Grfeci τη»
govny vocmt, veluti axiculusfiuefib^udicuU, ftut cista
uiculus^ quo traiicìuntur tignorum capta,\t duci pojfwt
^uo ima^artes dmruentur, bibula etiam m cingulisint
teììigitur ,traieÌìa enim ferannuiumfars, fibula m
tinetur * Dmtitr <& fibula vminffUus quo fceminfe pojìtm
riorem vefiemfubnetlunt.fìhU item y/fuifuit adrepìa
mendum coitum - Vndefcribit Cornelius Celfushb, 7.

SMolejcetulos mfibdarifilitoj, interdum vocis,
interdum vdetudims caufa, Biushamfuijfe rationem,
cuti! qm β per gUndm efi, extendfbatur, notémr^
Mtrinc^ intenbus atramento^dettide remittebaturji glant '
Λ notts Ubera erat,qua notte erant, cutts acu^umduceitm
te tranfuebatur, eiusffiii capta inter fe deligabantur,
quotidiec^ id mouebatur^doneccirfiifprdminadcàtriculai
jierent,hx vbi. confirmatce erant, ex empo filo fibula ad<t
dehatnr, Eiufmodi fibula metitio eiì a^ud Imenalem ^

Cum refibtilauit turgidumfitherpenem*
TIGNA TRIA AD ONERVMMA.
GNITVDINEM. Ba machina hodie vtuntur
nauta capram \ocatites* ALLIGATvr in
SVMMO TROCHLEA, CLV A Μ ETiAM/^
NONNVLLI RECHAMVM Di,
C V Ν Τ ♦ Trochleafiue Ttochdia aut rechmiim dis
MAS traRorii generis efl machina cum ateo aut ligneo ots
hculo qui per axuulum verfatur traieilofme duRario*
Vtimw etim haurienda èputeis aqua, ^umqum &
ni id toUenone vtmur^dteram partem pragrauante pone
àere, vt efi apud Sextum Pomp « Iiunt \ero trochlea^
Aufiorelfidoroltb.t p.iap.l^adfimilitudwem.eM'»
tene Grxcx ofiaua, dumtur^ a mchis idej^ rotulis*
FIGVNTVR CHELONIA, Chelonia
funi veluti \mklici aut anfx ^ux eipitìgmtur\ ìdeH afx
fffintur arreBuriis^inquai cett in armillcis^cenieRifttcii=
larum cardines verfintvr atf adeoipja totx, diRafmt
Chelonia hfmilitudine teimtù tefiudmis mmalis qute
l^^^yH dicitur^^ulgo tortìicaetipfa ΐφα'^λύ^ιον^ ,
Έβ autemfucuUtraRonamachina ,idefì axistraieRus
vtrinf proxime cardinnsfecìihus ducbui^quibus du cirs
fumagitur vi manubrns^du&mo traduco fune per tro^
chlecEβ ibet orbiculos (fit enim srfine trochleu) obuoL
iittw^ at<p Ita fablìUAntur aut deprimmtur onera, Celos
ma aliti vt id φιοφ obitet àidum^apud hnfìotelm Mie
ihamcorm quie^mé* 1S *fitt!t tmchwis iuxtapttteof
ndhmkndmfoalm ijrnm^ dtérmpmm pregre»

Kante fonàere* ToHenones mfijitììor,mauìt ^linius Uh
il g.frtf»,! ,0· SexUVÓf. ADRFCHAMVM
AVTEM IMVM FERREI FORFI»
CES RELIGANTVR. TerreosforpUesle^
gerim léentm qumforfices, nm ifìis inàdirms aut tè*
àemus, Cdfumus Stgiog* S*nefit acuta Worfice Ιφ
<utiij iìlis adfocutn vtimur,aut cdtdum ferrum injornat
dbus & ttnemus ts verfi mus, tenatitlas à tenendo voce*
W* Adifìorum ftmilitudinemfubkuandts oneril·usfùrm
ficihus νβJftnt.Tcemasregulas àMSproelmo iwjì^f»
bavX Siculo vtla^i^ojpnt^idefi adfnshenftones tx mor
fum coire & Uxan^tms eafitihus vminatts^pibuspnt^
dusmorduusfrcehenderetur. Suma capta umiliata fu^
tteMUno traiiciebantur vmiebantur^ qui ad fucuUm
vel ergatam religatus, duw verfatione ad eas inuoluitur^
forcipem aiìmgit ψ ca^ta onera attoUit. Rowjif alia eil
fublemdi fonderti ratio* Bxcauitur in medio laps quam
tamaro \jajlitate fatis efijed ita vtfomx excijce es an»
gASÌufit ^fundum latius ^ tn lat^ra indmtur cmeolifirm
ei dm\ quafarte latioresfunt, qttibus Ola compleantur,
rquod atit ìnter vtrun^ vacuiβpereH, tcrtio graàliore
itnfletur, deinde armillata cuneotoru capta anfa ad C.
inuerfiJmilitudinem, & iffii armillata frceheniuntur,
per armiUas traiicitur axicuius, ζτ fubfcitdiculafirrea,
fue (lauiculo ohfirmxtur ne eff uat, rechami vnco αηβ
prithenditifr, autfi trocUea vncum non hahet, aUigatur
Junisdu^arw,^ ngata fuhlmturomf » figuramfult/k
iecimus*

CAP. TERTIVM.
RISPASTOS APPELLA.
t TV R-'Trifpafhjàntffrseroorbicutorum
nomenaccepit,<iuod quanto pluref aSìihentut
erhiculi, ^ondus <jmfi in pàrtes concifum iiUrihutmcf
iommoiius trjhitur^ enim,traho fignificat*

Èademfigura iicit pauloppit pentjfpaflon a qum<^ orhi*
culis, Q" j)olyff>4Ìion cap.caf, i ^,hmus librii
wultmdine, AN-TARII FVNES AN«
TELAX.I COLLOCENTR. Aliquico»
dicefhabentanfani,fartefaibendum dtiÌiarii,βηί aum^
tem qui^er trochlece orbiculos traiimtur* MAGHI
Ki£ LONGiE PISPONANTVR.

^meniolongeaàuerhum, ET CIRCVM FIs
ST VCA TIGNE SOLlDENTVR*Fi=
iiu(arefifluca adigere^figere* E/? autemfiflucaligneum
«nfmm & capUhusfirratum infirumintum quo ^ali
hlicaf tn terrmj^angmturt

LTER FVNIS REFERTVR
i» ADERGATAM* Ergatamchina
traRorìa vd hoc ^ Sutula differì qmiaxe εβ
reRo, Nrfwj itim vtiìtbnsfimi SueuU verfitur, nott td
quidem hrathwrum duÌfu ,fid obnitentibus ^ mbkntu
hus veÌìiariis^ Itali argamm vocant t

^ppeMant^ eji rata amhituf magli gmus^ cuius circm»^
Ìix ^cdcintihushomìmhus adfixas fro gradibuf regum
Jaf , axifjune obuoluitur^ atf ita onera extoiluntur auf
^ibktitde^rmmtm

iblea in machims tertia. a Latinis artmo, à Grxds
■>1 t
^pW^-iSPi/ vocatur^Nicolaus Liranus in ULAiìork Af o«

^rtmonm yelm effè dirigendip potiUf nauis caufi ««
fnendat^m^ qmm meritatis » hitis vero ejp vdim
iet aiiitìimm^iieSlyelumfirmm quód maiorifus appeit
a ZT ajfnifiletta verbo iocjuodlabolenmltirif^
fonfillé. To^VandéBJje verhor.jìgmf.mdgis adiitas
tnentum ejp, quàmpartm nauìs/xijìimauit. Erafmm
C Aliistusita apud Lucm truerfretaritm·. Ab .lUi fm
miUttidwe trochÌeì, artemotìe,difiam effe, klmtus cre^
àidit* krtemi vero, ìdefi a^-τίΐμΛ^νί fcrihnt Efy*
mlogus & Varims I^hamrmui, efi lorum a i^m depenn
iettrumena, Q.VOD MVLTIS OHB-I.
CVLORVM CIRC VITIONIBVS
ET ¥A CILI Τ ATEM SVMMAM
PRiESTAT, ET CELERITATEM*
Orhiculorum multitudiìie pondera facilius truiiari prea
hat LeoUaptfla rei (eùìficutorìcs lib,^^c<ip>7*Uge ctù
AriHotelis JAechm.qmefliont ì$. V Ν A A V»
TEM STA Τ VTIO TIGNI, HANC
HABET 'VTILI TATEM, Q.y OD
ANTE CLVANT VM VELIT. Q_mi
attinet ad vtilitatem huius machince, vìdtmas Roma m
ledificanda Bujilica.D^V'etriJùbleuandis tngentihus rca
Imnis,magna mole {omvaRammultistignìs<cx affenbm
trahem ergatajurrigi, VI eufummaaUigatx ermi tro^
(hUie dUiPjfinguliefinguHsfumbus trdefi<t, qui adpr9K
xima qmtuor alta loca relìgati, quadrìjnrìam ipfam di^
fiinebant, tantifpcr duni fuììliitumpolyjpaffoonusdepo^
«endum ejjèt^tum prò ìaxatoretinifuhnm dter0j,finjim
e- letiiter imli^éatur compacftlis dia tréf fr cdunam
iefonebat, AHiS PLANiE IN CAR,
/ Ϊ ìli

l oc A τ ìE. Machinas in verfatilibus carchefis
(oUocjri^idemfcnhit huius lib.ca^Mtimot ■

i IdeH crulJitudms quatuor^oìlum* COM«
PLECTIT, ET COMPEGIT»
Si no» vaciit menda ^ vfurfamt verhum cotti*
fleffo diquiverò codices habent cotti:*

plexuseiì. ET FERREOS CHODACES*
Chodaces, aliiCmdaces^ tneafenteritiit meliui,jcribut^
fmifinex rotmdce parte exteriore [ubfcudiculce in
tremis^capomm vel axium captibus, imflutnbatce adax
iicE ue^ fer quas in emillis (eo nomine accipmusjèrreo!
annuloi & yeluti vmbtlicos in meBanis, aut trcinjuers.
fanis ) β api aut axes^ etiam torni \erfantur » C V Μ
TRIENTESA BVBVS DVCEREN
Τ VR* T^ro trientalihuy fcapis^dixit trientes .
Q.VEMADMODVM IN PALESTRIS
CYLINDRI EXiEQ_VANT AMB V
LATIONES. Cylindrus Japii teres in modutn
colmce^ quo arex aut ambulationesfolidatur^Qr eo (cquam
tur, Λ volubilitate diRus,nm Κυλινί^ω, voluo ftgnis.
jicat* Metaphoricos vfusefì Pythagorasin verfibusaum
reisjtquidem eiusfuntacnonpotius alterius cuwfpim^
rum dictt mortales cylindris ex aliis in aliafirri, tnduàf
mquamconfifìere * FVSOS SEXTANTA»
i E S» Έφί Mocat de materiafextantdes^ ideii crafm

IN LIB, X.
pi duosfoVices reguìaSj à rota ad rotm ffr miutrfitn
todltH , vf (pjKÓ Interfe [facic dìfiarerit,duiìas zx adfi^i
φ<όά ,Μt e ^ufo rriuliebri rum trahitur inmlutum
filu t^itndixiietWypytriiturj'vfuSyitainmlutus ar*
tum has regula>jmjs. cum traheretur ^ exfluahatur^exm

eo γαίΐο verfibatur
machim. V Τ A D S Ο L V e Ν D V Μ ' NON
Β S S E T. V r Iti fetficcre non pcjpt ^odf'fiffurum
rexi'^eraUÌsamìsj'oÌM^èduiturp^Mìà^nt quod fra,
miftt^auÌÌcre Vlfìanolandcil, lib,S o.de verho^V re»
ftimβ^ηφ^&βϊηίϊΰηίί \erhomnmfati<fiÌìione au
tìpendain ibidemjcrìhit. ei Vaulus lurifccm Sòltiticms
verbUtn ait ad omnem hheratiòrie fertìnerc quoquctrodo
piiam^VanieÌi HbA^ ^epluiiml-us, Farro ad fiU
iièndumnon e_ffèt dixit ^jro foluendo non ejfet vi olà
ìo^mntur^ ,

' h BV S* Profinguhsmenfibuf,ea figura qua
nos cjuotamu dicmus, Veterei emm ita loque»
ìantur, eo dicendi genere vftts efl C'ato

Ubtde re rujiua ca^· 43 .er ah quo in loco Yarro.Sed Qp
Vomfoniustr Vipiamsìnr^crjidti PandeBarmn lib^
3 ^.quando dies legati veìjideuomuedat, fr'i^ter
•husvfiirfant quot diehux,Afii ':eJUi vero de aftno aureo^
Uh, X I ,dixit quot dies^ β cut Plautuf in Stìchoquot ca^
Itniis^Memimfìti (wquit) ψοί (ulendis f etere demetb,
jumabum^

VORVM MOTVS ET VIR«
I Τ V Τ E S« Scribendum quarum, iieH rn,
tionum. CLVEM GRiECi Ef-
θ l'A Ν V Ο CIΤ A Ν Τ, Sirihehm iOSacev,
ita appetìat re&umfiue ponefrum mtum* CL V Ο Ο
GRiECI Υ'ΡΟΛΙΟ'ΧΛ I ON APPEL
L A Ν Ti YeBihus ideHlinguUtisJeurojlratti falis
βrreis aut ligneif mouendii oneniuf vtimur ^esi Grced
μοχ^λίχ vocàt^vfiiie ^ucd \erufuiiin

eitur* lUms enim lingua oneri fubdda fiue roflro ( vnde
roilratumveÌlemVliniusintelligitlibt i 8*)

&Jf/ppofito hypomochlto, prejjo capite^ non parum nL·
pn extoUendo oneri'frcukatemfenties ♦ AriFtot, Me*
chmict^ixjiione 3 ,hocprobat,ex quo libro videtur Vis
truuiusqm hoc capitefcribunturhaufijjè ^ perpetuis lUe
ftatuor vocahulis in demonjlratione vtitur, veàìs^ hypos
móchiii,ponderis,Q· motoris Jmel autemfittimi^ ima
fdalius & plus ponderis mctorem mouere, quinto é hy-m
^omochliodifiahitmagif. ID AVTEM EX
TRVTINIS CLViE STATERiE OI^
CVNTVR, LICET CONSIDERA..
R E. Yide-fieefiionem^ χ oMechanic. A rifiot, Trifa
tinarum autem duo juM genera, Vnum quodJrapo Jxut
mgo in medio Ungulato ea lingua, grxce v^v^v, lati·
ne èXitmen dici.ur appenfis in capitibus lancibus, aut
quce earu vicefint, in anfa verfitur ( Vhocjlides m ad*
monitorio Voemate sw-èy^v nominai ^ ArtiìottU^

^^yov, Lrttitji ìibram,) examtt <vm {ummo meàio atm
f(è fmEìo rej'pniet^ nec in hanc aut ttm fartem indù
iiftur^ftiSfiilìbnum ,fiue (equmentu ìUìas cum SexU

vocut,
Vitrmius Staterà ^uoà
voct^almMomm rem
tinerunt·, Vuljfa n<fm
irrm atf Bihmm
romana a^feS(it.Prom
xme ea^utfcgfi \nde Unx 3ependet aut vncHij mfa ejl
ium exmine^ ^iodùap [uftreiì, pniUsaut
ue dentkulis ejl éjmeumjtnguìis {erti fcndnis itidkim
htisamferjcitpmvagiins^qnpnàum iUis infiderìft
^orrò quanto Imjgmab ^^mlihrato ixmine recfjpfìt^
■■Untùmaiorts'ijm fonderù nanàj'atur ^ Affendunlnn^
:4Ùtem.iiuodpfrfeafum vagatur^Yitrmìus yetnt
fondwm* Artfhf. iti Meémt » Φφα.ίξίύμό'.^'όίβ^ίίί
βί veiìis,pn&4Ìnf{afoejp^ΐφίγρί,ηιοώΐίο,βηί
interfretantur^nos Vito exicuiu ^mhianfa verjaiurfcgn^
fui yMteìiigmits fondiiS eft poi in lance ίηψώ^ίΐίβ
•pì^oìfdim nutem vum mouentis ckwiit

ν ε ν s» Be géerrtiiculo quceritur apud AriileU in
lAechmc.,quailtone. f « Quhernaculm^ viem veÌiisgem
rit^mre^oneris/ardines vbi vertitur guhermculurnjbym
fotnochìii ^ gubermtor,mtoris * Q_ VI OI^AS
A GRiECIS APPELLA Τ VR^GKèfi-»
nacuiifimmafari^quamamfam Vitruuiusnrninat^Aum
fiore lul,Polluce OnomaHjib, i οΐχ-ξ diàtur,

quttnquam & iffirni ettam totum gubernaculum eo nornim
neintelligifojjit, weltefie Thomu ma^flri Uh, de ϋψ

"zro^pfux. vtìcatur^extrma parsTTii^ìjyioVj quoi.
telHjUiieH'iù^v apfellatun E1VS'Q_VE VE.
% A C VM i V Ν Τ P.E R A L Τ I Τ V D I=i
>IEM MEDIAM'MALI PENDEN,
ΤI A Ν Ο Ν Ρ Ο Τ E S Τ Η Α Β Ε R Ε Ν JV
VIS G Ε L Ε R Ε Μ C V R S V Μ, Lege ψα·^
fiionm*6^Mechami.AriJtotMaiUs[it vetlis,mdiβ»
deSj idffl ίίΡωλίον Anjiotelieiihjpmochiion^ Vìtrua.
mo Η'βu.< mah inix^ nmigium fonàus ^ fpintui vela
tenda eiì rnòtor. eloru genera tradiiijidorns Itb, etym
mdopiirmt* i 9^tsf^-i ijtAejfejacation^epdromon^dom
4one^ artcmonetri,li t <im,& mji mUofus eβ codex^ meus
dumi/hm pod jìt noti ex^iìcat. hcatton, velum cjjè
^it nuxhnum^ ϊτ tn media nani constitutum^ EpdrcmS^
Jecfidie ejje mìgmtuàinìsjeà (tdfu^fm^Oolonem^minit
mum^tj adfmmd£jixum^hrtemon€m,vt dixi dim
gendx muisfotius caiifa ccmmendutum, quetn celeritam
tis^fiparum vmm feam habens, quo muuri vamgietjòa
leni tn nàuigatione^quottes vu venti lariguefat, CVM
•AVTEM IN SVMMO CACVMINI
A Ν Τ E ν in jii s V β D V C Τ A S V ν T ,
Non dubiutn efi qnmβΐ legtmiumfhhùnfìcs^\t refiutar
ad i n emeeJ^Wi »ψιί wjumm mah oummejìibdfi,
^cefmt antennx, non vela βΜαίία m cacumine mten^
·««. Έβ enim antenna itgnum in Um^nerfrim mah fofitii
^nie fendei velum^Grm KkfsUoiS dumi * Artewìdo^
rus lib, I interfrtMme[cmicrum viàetw « fT?»,^
ξαΐοΐΜ a^pUajfe. ValimsM^mshLi .«^χρη^κί*»

t «frfwKi lih 8 . 10.voce grteca Ceruchof votai qmM
cornuahaheant, cuoi, autemfunt eiusextrtm

mefartes, A TertuHiano Uh. %. aàuerfus Mmienem
iornuavocantuifj etVirgiU&neid*} .Maliatiteni^vtii
gàdm ex Maaohio SaturmL'S. prs infirior '^term^
parsmediaTrachelon,parsfffmma (archefien itàtur^
qmnquameaiem frcrftis afui Athenmm jitifU^nt
hk 11 .ex Afdefiade Myrleam . ET REMI
CIRCA ,SCALMOS STROPHIS ΚΕ-
Ι I G A Τ I» Scalmus dicitur in nani vh Ioni retnm
illigatur* Iffum ante lorum auiìore Vofluce Uh* i « rep»
^^vocatut^oTmTn^^Yitrii. firofhas apfeìlat, L<fe
tini tejle ìβdorolih* i (ap^i^.firuppos, Afcalmo
interf 'aìtniu lib* i *vocauit jpuciu interfcalmos. 1X·
TREMIS PROGREDIENTIBVS
A CENTRO VARMlS.Smbendumfémif
autpdmuìis^ AppeUantur enimpdmulce remi, vtjmhtt
Sext.Pomp.adJìmilitudinem manushumante, Centrum
vero hoc loco acdpimuspro[calmo aufioritate Artfìotem
li! Mechmc^quiPÌìioneA, New cumfintremìgum tret
èfferentix tradente lulio Polluce lih.i, cap, $. torm
qui inproranatìigitnt pi A^/iuoi dicuntur/oMeeam
torm in medio qui {S^ytoi nominantur, A risoteli /ut-·
OTVi.01, tertìonm qui inpuppiexiflentes è^ccfìrOU-
vocantur^ ipfetìle Arifìot* demcnfìratrmigeseos i[tti
in media nauiβηί (oUocati, maxime eam propellere^ ihi
enim maxime nauempelli vbi maris plmmum ficatur,
plurimm autem fecart vhiplurimm remt β centro^ idefl
fcdmo intus efi^maximam gutem remi {artem if cairn*

in medio muis intus cum ipfa in medio mplierfih
liem veÌìenì,^calmum hyfomochlion,marefondus, rem
migem eum qui vefìem mouet/efirre \ult* Tanto autem
^ciim motoremfondus mouere, ^mto ab hypomochlio
veBis magis dijlahit qumfremit,& unte monuerat
ψκβοηε*} hitc repetit, vi iam frale petcipiatur^
quxfit huiufmoà rerum cdufa, Remi partes ha tradun*
tttrβ Ulio^UuceUh, i ,Ommafi^idefi
munubrim^ ου^οοοςpars,media^ ^tf à iwf-
«DJ mTOùvvltimapars qua veluti mpalmamdeftmU
PONDERA CVM FERVNTVR A
PHALANGARIIS. Phalangariifuntbaiuli^
iphdanps teretihusfufltbus^qiàhus onera ponderaipfis
runttranfuehuntue^qmβfenifuntJiexaphori,fi quater»
ni^tetraphori appellantur * Phalangesfiue Phalangioe lua
ÌioVoUmilib.j.funtfuUesqmbus fippofitis mm'ai
felagus attrahuntur,M ad Ittus fuhduciitur, Nonio Mar
<ello dicmtur paìangce, ynde ti paUngarios ait vocari^
quoshicVitrmioe^phalangarios àphalanga interprem
tamur, Plato idhaiubriihgnum ΣκΑ/οφοζλον vocat^
auff' Polluce diSio libro* PREMVNT EIVS
COLLVM AD CLVEM PROPIVS
A C C E S S E R V Ν T» ArifiotJn Mechamc, hoc
tradii, quxfiione^ip.Vhalanga,idefiArifioteli
Meflis vice obtinet^onusprohypomochlio eft, fropinquict
oneri ,fit id quod mouetur, rmotior prò motore habetur,
SVBivGIORVM LORIS» Κ Catone
ffthiugia lora dicuntw cap» 13 fAib.de reruiiica, quL
kusiurriétoriicoìla adiuga adligàtur^Ialiff Fém ÌiÌ/*l*·

^υctSί(ψ■ccfunt lora quihus iugum temcni conimgitur,
ipfe autem dams cui imolmntur ϊ^Ζύξ àcitur^nam quo
rotarum axes offimàtur, jSo duiiur ΕΓαίοβίίίκ
ni, & ίτή^ολ9ς Gor^Ke Jt credmuf PoUud lib, t r
ia^Jecmo ♦

τ PRIMVM DICAM DE ty'm
e PANO. Tympanumhoc leco hauiiorium
eff organati, nm de tympano machina traffom
ria dixififra cap, 4. A V Τ C IR CI 3N V Μ
FABRICATVR» Xìeejìprxpofttio d^autfcri
betiduntfabricatus, Circimm autem Craci cfìx^nnv,
iicunt, AniìopKintiubibui Kst^^oco* ο^Ιλιστίον,
GTOL (fÌxSìTilv , ideflcum obelijcum <ur*

mjfet, mox cimmm capiem* I Ν F V Ν D E Ν Τ
in CA5TELLVM. CaiMÌf hic interpretor
immijfmum fìtte conceptaculum aqux tympano organo
f}aufìie,ex qiiodenmripoffitjpercitnala^4ut tubos i»
iftxuislocaf

L ìE. Hydraulasvocatmachims qua vi ««
^ux non homimm calcutura Merfantur ♦ collo»
CATVM IN CVLTRVM» KliisincuU

Iro.vtìnfracaf.r^* HABENS IN SVM^
MO CAPITE SVBSCVDEM FER»
R E A M, Intelligit quod vulgo ap^éllmuifinum mom"
iendinu IMPENDENS iNFVNDIBV.^^
IVM SVBMINISTRAT MOLIS
fRVMENTVM. Infutidibnlum^fmerquam
poiapudM'Catonemcap^ I o*©"* 11 < accipitur fró
«oquoin vafa ÌiquoresinJmdmuf,& l?lin.liKi4*cap4
Μ S ,fer quod radicis mpjìtà carbonihtif nidor ■. mbibu
tur^eH^rinmoletrina Jiue mlendirio inilrumentum,
jMo machinx a^penfo, moklis & tremule^ lignea lingm
fercuffione ^mimÌìratutniolis frumentum v)jde farina
Hfit* Molte infirwr pars TtKtaJiiferior cattUus dicitura
nélore VauLo Iimjconfilto, Vandetìdib, 33.de fund^
injiruÌi, lHud vero non nhsre diÌìwr.fuerit^ mola! antim
qwsfuijjè lumentarw Mt manmrìASj quas QeUius trtt^
]àtilejlib*3 ^voiatvtrciJfCafceiiusot Trehatm
làbolenum^fandeit^dttlo ca^ite/jfe infirmai futtmt^
Offilio eJJèfipd'eFlilif non reÌfe exifimante , fuerunt:
fojka etUm aquance >noles qu<trùhic mcminii Vitrmiui
Cr Valladius hh, 1 - c^p, 4· 2 ♦ quifcrihit risìrìKa Jàefi
fnoletrinasJi uqias αψα eflita dehere ccnjìrui, vt ihfar
niatis aqmrns molu'jìne mmaliu, vel hommum laborf
frumentafrunguntur*

ST AVTEM ETIAM CO,
* C Η L E ffi RATIO» HauHomm or,
giinmhocloco eochlea (Hf'EihJmodiorgmen

'^ ft GVL. PHIL. ANNOT.
vìàimuf adfpecu lacui Trafmeni ^qmnmc Verufinofi
imt»r,ftcceptx pr flmittium Conplem ab Hitnnibale
ilndis mmomnotifftms, Ilio vero concejferat Méce*
mas meus eUetìus record ^tione tentce rei ,Juit autem e λ
(ladesmfUnitieinterU.euiummontem 53· Gietumia,
tente, quam Sanguinei mus ex Meuio monte mmuns^
interfeciit,et in TrufitnenU (ódmr^e hahet ah ortu yth
Im^miiar oppidt, "Tuorum diffam^é οαφfauces pik
huscUufusfuerat VUmmius ^ à meridie Trtjimemm^
mn tta^rocul locuieiìvbi cafirameUtuJÙ.erat Hitn»
ffibd, qua vaiis Romanit imtur^efl tr Ojjàna \icus ak
fijm diiìa multitudine ,verffis Cortonm k Trafimes
mmbuipajfummiUibus diHdru .Uhuit ίβκά noHrif
lucvbratmibus appndtcu me addefe^yt \el bine lurtm
diqiiod & [pledor hiftoriis adfirretur* div id v n;
TVR CIRCINATIONES EORYM
Τ E Τ R A Ν ΤIΒ V" S. Ι» tetrantes cr ociaatef
^iemtuf diuidi circinationes fitte rotmdationes cutn itt
fartes eequales fAituor^aut oRn diulduntur duÌiis à cen»
tra ti ardinfirefitum lineis^vt àqualii relin juàturfpa^
AVT DE VITICE SECTARE.,
GVLA. Ideit Amennctfàlice quce vulgo agnus cas
Jluidieitur* J^yvù^ autem tdeil cnHumà Grxxis Wi
iiitmejjè apudGiofcoridemlibi(api zo refferi
fuod in 7hi^mophoriiif(icrh Cereris, caftitatem cuìla^
dientes mulwes ^foliis eiusJtbi cuhùus fìernehant ♦ Et
fios cumin MonU luco Sfoletinorum tnuenijjtmus, eiui
mferiiulumj[Bmri nabifcu detulimus, I V S Τ A Μ
COCHLEiS NA Τ VRALE MCL-VE
J Τ A Τ iO Ν E M* liejì tortili ^ damùm

Jpmtif^ HruÌìura cochlea refirmt teflam ♦ De torcuÌ<t=
ris cochlea dixi lik É.cap, 9 ^ transver =
saria confixa» tigna ne L:ben=
tur ((Ut vadlient^ retineant + Q^Ud infgnificaiione ν fui
^βcardinibus ccnipatìa tranfierfiria,
€itràines emm tnteUtgii imas anconuprtes. ci v e m,
admodvm pythagoricvm
trigonvm orthogonivm
d e s c r i βiτ v r. Oehoc Uh,$miL
taVnmuusfcribit. in ex tre μ ο li^
ero EIV sforma de S cripta

EST* Ei hcEc defcripto cochlece cum aliispemt·.
CtVA D£ MATERIA flVNT GR=
G A Ν A<· Smhendum qux^nm machine quafiquHri=
tur^non Ugnofclmn, federe etim conflant. Ρ R A; a
STENT VERSATIONIBVS AD
INFINITAS VTILITATES. Ad
ψτίερβύΰ videtur vacctre^quiqm cuipmfcrtajje \ide^
hiturpjltum prò vfq) ad, qmjì diceret vuliiates advjf
injmtaj-^fed id non placet*

RESSIONIBVS COACTii»
^ Lego (οαίϊο, vi rejèratur ad fequentem diFtio=
nem.Jpiritu. V Τ I Μ E R V L A R V Μ
Q.V Ά Μ Ó Τ V VOCES ÌE D V Ν Τ A Tr
Q-VE ENGIBATA. M.enil(e & engibata de
generefunthjiraularum^ quorUilhs quidem reddebàtw
^ocej hmmarum mxtatncei, xs cantus mum e^itiri^

tes, his autem mouehmtur icmcule ( libenter enim vtor
verbo Suetonii) tanquamviuerent ♦ Noflro tempore non
fìiritu vi ΐΟίΗψο,νΐ lUaJèdfidiculis et neruis oc,
iultisfigiìla mdmus ambulare^ & hum^tna omnia frater
fimonem reprcefentare * Eas imaguncuUs Green \ocAnt
neurofpaiìa, IN PRIORE VOLVMINE
DE HOROLOGIIS» Llh,9*Jlùhmc^r«ce*
Jit ,fuit de hisfermo*

d Huic organi generi non aimoàti abjtmile erat
id,quod generis vocabulo organum vocamus^
tnft folofpiritu abfc^aqua vteremur * Ccsterum cwnβηί
organa aut oi· tw- tot quce intentme perficiutur^ aut t/λ-
iryiUsTJC qU(S fpiritu tnflantur, in qua hydranHj refiro
ή debeat quxrit hriihcles apud Athenteum^ lih. ^^fed
in eamfententìjmimcBit, vifitt^xin/Oo^Ov quod eius
fiflulcefìatum ab aquaaccipimt,

àaiv oi oÙ}7K9Ì ^ς ν ucibf, Kstl a^otoo^^t-
ναυ^ζ ί/'c/òiTD? vT^ÌLvogviocvlcmQV

χξινών iS^ τ^ Ιξγανου Ι^τπ/ίον
lUtoiacuAoì Ksd k^v <Ùj{>nAQvai ττ^οσΗνί .
Έίβ^αε inquit ima parte in aqm ver fa fant, qua cornata
uh adolefcentuh, axinisper organum motis ir percurrenm
tibus Jpiritu inJlanturfiHulie & jìtauem fonum reddut,
INFVNDIBVLVM INVERSVM»
Infmiibulo tn ναβ oris anguiìi li^uores infunduntur»

SINGVLIS AVTEM CANALIBVS,
SINGVLA EPISTOMIA SVNT
INCLVSA MANVBRIIS FER«
R EIS, Q_uetnadmdumfdmtiutnftuefifhuttculoii
rm orai.epiflomio coercentur^ manubriolorum cum iibet
verfatione aqua ejfiuit, ita in mufico organo efiHotniis
contwetur, aut laxaturf^irituf ex arca in canales, vi
etim infne hmus captis* Q_m loco qui comare [fus dis
citur epiftomiorum, & in \etujio codice eptcniccrum^
em ex alio codice lihentius dixerìm com^rejjitm epitos
morii,fromanubriisepfimiorum* ALTERIVS
OBTVRANT FORAMINA. Sequitur
alterius apriundo, quarefcrihendum ohturando* Aliqui
codiceshahentalternis^ideH vicijjim^ nef eafcri^tura
(aret auRoritate zi elegantia*

INT LATit PER MEDIAMv
s DIAMETRON^ Diumetros quam
Latini dimetientem dicmt, eU refta linea^fi*
^uram qmlongijfime fatet exxquofecans, vndev^-
"TU. òìxiJ.i'Tfov apud Baftlium ad Athanafium,et apud
Athanajium libJe Nicena Synodopo longiffime* A D
CAPSVM RHEDiE. Capfumà capendo din
fia Rhedce pars vhi qui veiìantur [edent. IN C V L,
TRO COLLOCATVM. Supra&hocloco
fii»ificat ^in cultro coUocari tympMum, quandoeHin
iatus^fiue adperpendiculum,vt loquimp nonplanum^
gemsretinetltdii. ITA ET SO.

Τ IΟ ΝIS, Νϋβή[ecult mutic lon^fitdlmf curfits
fuos dingunty ipantm nctiàgationu -^eratìumfit tn^
telìigunt^em beneficioqm non Ita rnultis retro feculis in
Cmpmxt oppido Amaiphispxiiiculm cumcdybe et
magnete phnus fahricatus tnditur, cuius indicic cid -pcfs
hsnautce dirigerentur* Q^uan^umnon defunt qui apud
Plautum in Trimmmo vcrforiamfro no abfimili ittJlrUm
mento interpretaniur. lllud ante nos monmt Qregorìut
Gyrddus , Ό é-d pnor Blondus Tclauius , hoc etiam

IC Yitrmio rurfus citrox vulnus inpixit in»
h iurintmroTìs^ autpotius homnum negligenm
tia^ vtrm enim magis accufem, pendeo animi^
"Nonfatif erat prceflmtijjimi autìorisW.ìiQmiirnopus
loco deflelHf turpiter dimlfrm ejfe.a^Joedatm, nifi zr
eaparte f^a de m^ehmsbellicii traditur fxdi£me de,
jormatm ejjèt^vtmhil dicm de vitiif qmbtii totumfcas
téut. Έί prriquidem poterai illius bei laiìura^ quoi
multo tnelm coeii ratio ex aliis ctuéìorihus cognofci ροβ
fit, eori vero qucs de machinis traduntur grams non ejfi
no potefi^ quoi nulla veterU extent monimentit, vnde quafi
via iìernatur^^ hic noiter auÌior ideo maculofusfit ZT
Vt ita dicam, carànomatihus deformis, vt nef Mfculi(=
pus medicus quumhbet a veterihuspoetis egregie laudaci
W^ curarepojfit. Hxc rej me multum toìjit, ac dmfo=,

ìkitum hahuit, cmmhus ingemt MÌrihus contimi ex atìs
ψοί exemflarium yefìigìis emendare, r.cc quìcfim
menprofiif, Sag^àcres ingenii alti quoditàifìjà non fs=
tui conjeqimtur * Ytcìmf ftt, ne qididfmiiof ; ψο ai
eiusfieri fo^et^deejfem ,q ucedm annotaui » ρ ri «
μ v μ ώέ c a τ ap vl τ i s et scor
pionibvs. Hoccapte Zsr fequentihus àiohm ^ne^
tr.omn viiet etit^pdtis & Scorpcnibus mitiijàgitìas^
Balifiù mtem ìad lapiis ♦ Vegetius de re tmhtm té*
4,fcnh(t haliitis hmfilm lapàes,fii a muU mitth
Afud lulium Ca;firem Uh. de hello άιήΐϊ, i „ Ugo r^iiis
piltisfaxa ìacijìcut gpud Yalerium Maximum Uh, I,
Jìlices haUflis^zs CicerdihtX* TuJcuLqm'Pu & αΐίϋί
quos refirt Isomui.Ammimus Marcellinus jiótpmibm
qmdem lavides, hali^s autem misi figittas tmdu, eim
\erbaex lih.l} *mfìgchit itdftrikre. ytpojjìtvtmjf
def:riftio confini cmi Yitruuims, Frms igitiir de ha^
liHa^dmde deJcorpìcne ^ Verrum ( inquit di bdiHa /0=
peM)inter axiculosdmscompcpmiMr & ν èhm in
tnodam regJa nmioris ex tentum, cuius ex volunme te-s
reti^ quod in medio ars polita compomt, qmdrùtus mis
netfiylus extenfius reÈo canalir angtéli mcatu ca-uatus^
tr hctc multipìici chorda nernorU tortorum ill;giitus\ ίΐφ
cochlea dua lignea coniunguntm apuffime^ fMrmpre=
^è vnm dffiHit urtifix contmpkUlis^ txJukìUter ap^
fcmit in temonis cauammefiigmam Itgneaìnfpiculcmés^
re conglutimtam hecf foBo line inde Validi imenes ver,
fititagiliterrotahilerfiflexum* Cutn ad extremitatem
f^eruorum scumH-cmrii fimmum^ percita interno pitlfit
*^aliHa ex ocuUs auolat, interàmi mmo^rdore^^itiU

lans, Sequitur j'corpiom forma ^OoUntur axes duo^
querneì vel ilicei, curuanturc^ medioaiter, vi ^romne=
re viieantur in gihbas, Ηφ in moàuferratori^ machincs
(onm'-Huntur, ex vtrcf latere ptentiusferforati, quas
inter (uuernasJmef colliguntur rohufii, compagem ne
(iijjiliat continentes * Ab hu medietate repm^hgneus
fijlus exurgens obliquus & in modn iugdis tmonis ere^
ifuscita nnuorm modulisim^licatur,vtaltius folli ροβ
fit er indinari, fnmmitati^ eius mei finei capuUntur^
è quibus fendei Hupea, velfirreafunda cui Ugno -profier
nitur ingens cilicium paleis confirtum minutis ^ validis
tiexihui illigatum & locatum fuper congeflos ceffitef^
vellateritios aggeres,n<tm muro fdxeohuiujmodimos
les importa, difie&at quicquid inuenerit fiper, concufn
βοηε vioientanonpondere. Cum i§tur ad concertatione
\entumfueritRapide rotmdofundcE impojitoj quaterni
altrinfecusiuuenesrepagula quibus incorporati funt fu^
nesexplicantes retrorfftsftylumpene vncinii inclinante
ϊίαφ demum fublimis aftans magifìer, claufìrum quoi
totius operi! continetvincula ^ rejerat malico Jorti per::
(laufum^ vnde obfolutusiRu volucris siylus^ xj tnollitUs
dine o^enjfis cilicii^faxum contorquet quicquid occurre=
vii coUifurum *F.ttormentum qwdem appelìatur ex eo
quod omnis explicatio torquetur^Scorpio mtcm quoà acu^
leum defuper habet ereifum ^ cui etiam Onagri vocabu^
lum indidit <etas nouella, ea re quod afinifin cum venas
tibui agitantur, ita eminuslapidespofl terga calcitrane
do emittunt, vi perforent peàora fequentium, aut pers
fra^is ojfjbus capita ipfa dijplodant * HaHenus Mars
ceUmusmcemendiitusfatis^nec futis bonus aufior Un»

gux htìnce^jQà lihuit ojlendere temporum in ieJcrihenK
dìs& (ompowndis rebus difcrìmett ^ Smt apud Ctef^
hum & Philonem lihris de machinis^de hu & aliis mU
ta^fedquceademendmonem conaptiffmi hac pof0=
^nm parte noiiri Yitrmii non admodwn iuuerint, ipfis
non fitti integris tj macdatis aufioribus^. s e c v «
riclatis gardinibvs, ide^
qmrumpurtes extrmce reprmt fecurim falds vmtO:z
ria, noflri vocanthirmdinis caudam. BRACHI!:
brevitas faciat plagam
vehementiorem»^ Bruhioru in cata^
fxdttsjcorpionihus ^ er haliiìis hreuitate mjfiones mu^
Utionesf multo fiunt vehementiores, centra kngitud^
mltm adjrrt i&ui moUitiem αίψ remi^onem^vtwiIiU
longitudine jvhlemndi^ firma accedit fodhtas^
jmt hremores, incommodius toUiturpondus ♦

lli enim vectibvs et
0 svcvlis, nonnvllie
polyspastis, ALI& er=
gatis, clvisbam etiamtym,
panorvm torclventvr ra=
τiο νiβ v s* di ficula 3· tréenis ( quibus via
hti manuhriisverfitur) ν elibus, dixi fupra cap, i.
de polyfpasìo Ciip*3 Je ergaia cr tympmo cap. parto»

3<JO GVL. PHIL. A NNOT^
TVR. CAPILLO J^AXIME MVx
LIBERI^ VEL NERVO FVNES*
Forminum in capitulis hJijlce magnitudo, per cju<e ten^
duKturnemi torti quibrachueius continere dehent^ex
fondere lapidis cjuem rmttere debet^fumenda εβ ♦ In ca»
t^pltis autem ex netta fagittiT parte*

VJ£ BALISTA DVA PON·
^ DO S AXVM MITTERE DEa
Β E Ν Tf Bua & tre pondo nifi iun^iintur
vitìofa eβèfcrihit Q^umttlianus Uh λ φάβηε reprehen
βοηε dia lunfra^ idem ex MeJJàla docet* Scnbonium t4s
men Urgum pondo dna dixi£è non femel ^ ohfemm *
CLVA: GRiECE Ρ E Ρ ΐ'τ Ρ Η Τ ϋ Σ
APPELLA Τ VR« znieATfHidvhb.l^cap.l*
jh-iplleJfeinbaliiÌaforamenquodtT embater dicatur^
ita emm principio legebamusfauentes lo^ lucmii leÌìio»
nijfeà poflea non dif plicuit ^uod in aliqmhus codidhus re»
ferieharnus^emhate^pro modulo^ mutata interpunÌimct.
Accejfit& aufioritas Clutdii Ptolemi^i noHn, cuius
egofimper iiidimmma^mfici, & fumirtgenio minmin=s
modum obleftatuu CAPILLOQ.VE Τ OR,
TIS RVDENTIBVS* Capillo maxime mu^
liehri^vt cap*proximo .'Non quodex alta materia fieri
nonpJfint,nmlegimus apud Vegetium^luliumCapitoa
Unum invita Maximinorum, Piutarchtmlib* de josnon
re/umneruorum&frnium copia deficeret^vfosfuijjè
(apillo maliehru

ά ν e ν tt ne» ante prceduduntur in capis
tulisformiMfcrquietenduntur è neruo cus
f ùìoc^tertifmes y qu 'am tmnitus reddidcrint χqudes*
'Brachiorurn enim i^qiuìt tevjione, fieri & dextra &fim
mHruf>!irtejmiHm fcmtus^necejfe efì ,ΓείΙαηιφ tdon
rummiffionem ^ίΐΐαβ homotonu, idefi (cquditer ίωβ
noti fiierint^ & fU^m ipfim, idefr mifftonem non ceqm^
tjjmesnon eeqmlitcrfonare certum eÌt- Q^uod O" irda
didit iih^ Ϊ ^ca^^ Ϊ ♦

y gnatoriis ree vs. •mrfffeic
nanimdìp? [nnt qppugnutorifS qwhus hosìet
impetimus, de quihushoc c.tpte, fequentibus.dmbiis.
AUe Junt repugnatGrix, qu(S & à deludendo profu^
gnatorix dicipojjtint ^his coniYtt itduerfiriorum machts
mtioìies Mtinmrjs quibus capite vltimo * a r i e s
sic inventvs memoratvr
e s s e+ 'Plin,lih^7tC0-S 6*Arietij in murctUhus ma^
chinis tnuentionem tnbuit Epeo cJ Trciam, Q_ udis jjì»
temfuerit intelligi potefl ex lofepholib,^* de ludéco
^dlo ♦ Immenfo ( inquit ) eH matem mdo nauis ^(Jìa
^iiis, cuius fumma grani firro filidatm ejl^ Anetis
^JÌ'fff fabricdo vnde nomen accepit. Oependet nutm
Jmihiis medius ex trabe dia velut ex trutim-^.ilu νη^ίφ

fulta* 'Retrorfum Mtm magna virorm multituditierea
in fronte fromitientefino mmìa percutit .Vide
etum apuJ Ammìutim libMgefimo tertio^tx Yegetium
Ιϊ\)Λ* A netis eiìfigura Row?® in 'arcu Ludi Seftimii
Seueri in raàìdhus Captolii^ & cochlide columna Trax
iani^EiufimodifcaÌptam gemtfjihi do/jo dedit Caietas
napuel/a & (orprisjpedofa hahitudwe,^7 virginali
pudore infignis^ifrbcUa Bortamatiayfdtula& vcnufiu^
lapieilajbeilulaatquekpduU-^uellaJuamffma & mela
litijJmapueUa ^fuhjujculct ^fedfermofulazr delicauda
fuella, eius fermane <& confuetudine difpeream β quii
■ efififiiuiuf^ mellitius atqueficcaratius^Oe ArieteJcrim
hit R ohert, Valturius Uh. de re militari dedmo* S V>
PRAaVE G Ο Μ Ρ F. G I Τ ARRE,
CTARIIS ET IVGIS VARAS.
Varce qmntmexiilimo fiehant filo, idesl bafi axthus
firmjfimiscompaRo, arrefrisabvtroqìlatere afplicas
tis trakihus ^ tr iugis^ ideH tranfuerfis ρ porre&is, ti^
giìlis ^autajjèrihus fu^ra ccllocatis ^fuf^enfi ad hcec
ariete .ft^ffofitis tamen rotis^machina tota cratibus cres
herrme textis (ο^οφ crudo & recenti tegebatur^ quo eja
fent tutiores, qui ex ea mros fulfiarent ♦ Varce tamen
apud Lucanum dicuntur furca quibus retia β,
Hinentur. Bifpofitts (mquit) attoUat retia varis.
ID A VTEM Q_VOD TARDOSCO=
NATVS HABVERAT TESTVDI-
NEM ARIETARIAM APPELLA=
RE C OE ΡI T* Vegetms iib. de re militari quarz
to^ca-p^decimo quarto ^ adfmilitudwem verce teβudims
vocaklSffimpJipJcrihit^qmafcut illttmodo redudt^

WiOi?o ρι-οβκί caputj ita machinmentuw ìnteràum reàu»
f^i trahem, ìnteràum exerit^ vtfortius cadati τ v r«
res αμε vl a Τ ori as » Tunes am»
^^latoYwfiuemohlescomi^onehicntw trahhusZT tabUs
adifidispm qux non rnuros folum offugnatis vra
^isfedipfis turres altitudinefit^erurent^ de quibusfcrì^
Ut Vegetius Ub. mp, I S». X o.x i i, ET
ascendentem machinam»
Moxvocahituraccejftis^grceceiTiiSoLrfx* Sujpicor
fuijjè machinm quce occulto quodm artificio & expedi
tis miichinatiombì's infablime crefceret, O" in em alti,:
tudinem educeretur ^ quce opus erat, tum retinuculisβ»
flebatur, Voterant tr tabulata excitari cochleis quo pgs
in torculari prcelum toÌIimus αίφ àepnmimus^ nifi in=
ferpretari velims diffum di machina quam Tolìenonem
Vegetius appellai lìhA*cap,i 3 ,Έαβ.ί ιηβχαfolo altif=
fitna trabe, in cuiusfimmitate alia duplo maicr trar^^
f'erfi confiituebatur flater^ medo, vi capite\no fublato^
filterum deprimeretur. In vtrcqi capite addebatur cra^
titia machina^ aut ex afftbus quce milites aliquot caperete
ita wihtes alterna capitum fubìatione deprejfione in
muro! vrbis mmittehantur ^ etiam cor»
wm demolitorem clvem
Monnvlli grvem appel,

La Ν T. Q,uod dtcat Coruum a nonnullis gruem vo»
fari j venire qms poffit infufpicionenij eo vfos cjβ ca^
pendii aduerfirwrum machnis tramβrendlsφ in muro!,
^"iujfnodi machina vfnmjuijp jcribit cap* vltimo CaL
litin archìteiium Rhodi/um accedentm ad mmia Btz
if^olim correptm traniìdit in muros ^hoc\t credat

GVL. PHIL, ANNOT*
eìet ψοά apà lulium Vollucem legatur UbA^yi-^ocVOV
iàefl gnemintheatromctchinmfuijfe qnce exfiblmi
firebaturidrqìenda corpora, en vjhm Aurorm cutn
yie'mcnis ra^uìt corpus^ [ed quod detnolitorem adiedj'=
fet^ uliudejfefufpuatusfum, interea cogitantife offerì
mihi Volybii locus ex Uh. i » quem ad hmc modum vers
tit NzfoitfMi Perotus (cui nos ex codice Grceco Ystticus
n« Bibliothecse cum Aldimiìn mutilum referijjèms^
verfus amplius tra nddidimus ) Ugnea ( inqmt cormm
dejcnbens) cohmmfroris incrat longitudmis quatuor
\lmrum,l(ttìtudiàisfalmorumtrium,in etut apice ros
tatn ccnflitmant, huic prtiterea takla' inharentesjciiai
Us (onficiehant, qumm Utitudo eratpedes quuiuorjons
gitudo [ex νΙηΰΒ, for amen aatem tabuliti erat oblongim
er circumamhbat columnam poH primus Hatim jcdce
duas vlnitsjiiibehdt autem veliitifipem ad vtrunf oblon^
gum latui gem tenus dtm, in Ugni extremofirru erat
infliir mdìei feriicutum,pra'terea amulus fune alligatus^
ita Mthcsc machina^machinisfrumentariis fìmilHma vis
deretur ♦ Jgiturfimul ac ttauis hoHiutn aduentabut, Us
x^tojuftefcalie demiUebmtur, fèrrum pendere ac vi U^,
gnipferhofinmnmm delapfim figebntur^ft aduerm
β prora erat bini mi'ntes perJcalas àejcendebant ,duo
primipriÌp-entesfcutu^reliqui luterà jcutisproteHi ^ft
vero obliqua erat hofiiu tiauis^ in em ex tota parit^r na»
ui dejUtebatur ♦ lìaRems Polybiui » Q^ ucs verba mire
faciunt ad rem nojlram. Coruoru tnentio eiì apud Q_ uin»
tum Curtimi lib, qucaio^ CIRCVITìONeM
CVBITORVM TERNVM. Hoc eii
'muJ^o'kBV yloricdam ffiptm in circuitu ♦ Q^ V iS

KP i ο Δ ο'κΗ DIGIT VR,
ìrf^ arietiiria trabs, AoHsg enim trahemfiinifcat*

f livm conclvsi, ciriwwfeic
funi extremcE capreoiorum partes quse in ca^
■kum inàuntw ^fic cm-dimtum tignum àuitur capiteprom
ximoi Idem inpo^ihus^ tréihus, tranfuerfarns,jcapis^
ψΛναΗι·αίΐ5ϊηί(Ηί^€ΐιάΐ4ΐιιΛρβΐη aittem cauum^mftri
ffiortejtm^cardinem nutem tenonem dìcunt*

vìe avtem testvdia
q nes ad fodiendvm
COMPAPvantvr d'py-
γεσ gra-ce DICVNTVR* su0^
furi turres,<tut moemawbis ( Cafar agcre cumcdo:>
àtat^^osminas vocmus ) \tebantur tefiudine fronte
triquetra, vi miffiì. tela dum in angulo confiFtere non pof
Jwfjf, per Utera léerentur & reiìcerentur, in ea mschis
tiit comparati ermi ad fodiendum homìnes vnde nmen
ti^cepit^Nam fodio ftgnìficat* e x c 1 =

i*iat plaga st Multitudims numero enm^
^^indumefìexdpmt. sine pericvlo
Codiente s. Mdo comunfiionem, vtfcriba'.

STRVM, ITA VTI NAVES L Ο N-
GiE SOLENT HABERE* Rofiranauibuf
addidit ?ifeus^ auRore 'Plinio lìb.fepimo^. cap^i'C^Ea
iiiipngHtur prorcefirreu aut ex cere* Virg. Rneià* IO»
ΙΛφωί (erata princeps ficat aquora tign*
Ei poi?. Ei cmpos fdis<srefecahanU Ynie ro*
Ìlratce naues quce Grcecis du

cuntur,roHra emmmuium \qlKvs>μαίτΐί zx t^w-
βολ91 tiominàtur. HABENTES INTER
SE PALMIPEDALIA SPACJA^
Vdmi^edaliadixìtpofiin^ falmorum à palmo pede
quo vtitur UK ς ^cap.C *wdepaltnipediilis maUeolus Co
lumeUislih,^ ip.lndiuófis vbi terra decurrit
foteHpalmipedalis deponi. Varrò Uh* de re ruftica* i*
<αρΛ* Limen infiriuf altumpalmipedale, ne porci ex
hara cm materprodit^tranfilirepojjìnt,

Veroratìo erutpotms verftculo λ fine quintoβί^ Ci.uaf
potui,&c*fed mduimus leRori indulgentes receptam Vis
truuii feiìionem retinere*

riρ vi t, Helepolis ηιαώιηα ah euerteti
Λν yrUhus άίίΐα, enim euerto fignificut. Inter
Ai/v'O^oAsUJ' à Oiodoro Siculo Uh* io* recenfetut*

^àijicatur autemhocmodOfVt tradii Ammiams Uh*
2-3 ♦ Tefludocomfagimtw mmams^axihus roborata
iongijjtmisfirreifip dauis contegitur corìis

^uhulis^ virgarumf recentitextura, atf limoaf^ergutJs
^ar eiusjupema, \tflmmeos àetruBet er rmjjiles ca*
Jus^ Conferuntur autem eiusjrontalibus trìfulcce αβϊ=
desfraacutce^ondertbusfirreis graues ^ qudiit nobispis
ffores ofìendmtfulmina^ vdfiffores^ vt quiquid ^etie:*
ritaculeisexertisahrum^attRancita \diim molem
mis a funihus regens nmeroftts intrinfecus miles^ latis
guidiori muromm parti \iribus admouet concitu, ^ nifi
defuferfro^ugnmtium valuerintviref^ coUifis fjrietix
i>us additus^atefacit ingente! * interea
rex demetrivs Q_V l pro =
PTeR animi pertinaciam
poliorcetes est appella=
v s* Vrhiumexpugnator, ^xce 'ZotAio^rhth?
dicifur α'Σ^λις & ò^KjtO^ idefidefiruoquo (ogncmcs
to eiì appellatui Demetrius Antigom Regisfilius^nfcri
hunt ^iutarchus in eius vita, ^ Ammianus lib, 13 *
cvivs altitvdo fverat
pedvm»cxxv, latitvdo pe =
I) V M» L Xt Hafic ììelepolim in vita Oemetrii j'cri
iit PlutmhsJmjfe pribus lateribus quaintam, gra^
^atimadverticem contracfam,eius altitudinem fuijfe
'»bitorum,lxvi<· latitudtnem,xlviii^ Oiodorus autem bh
Btblictheccelib^io^(quo libronondum quodjcim
in lucem cedito vft fumus ex Bibliotheca Vaticana) aìtix
^"^inem alt cubitorum.xc* latitudinemalv. vniuerfam
fwtabulatormnouemfibrotatam^ ita eam

3ίδ GVt. PHIL. ANNOT»
CILICIIS ET CORIIS CRVDIS
CONFIRMAVIT* Vrceter aliosfmbit Ser=
vm Georg,^ .dltciis tegi tabulata tunìum, ne luRisfa^
cibus i^nis pffit adhcerere, Et Afconm Pediams libra
3.in afciones Ciceronis in Verrem tradit, Cilicia ejjè
texta de filis in caftrorum vjhn « Ρ A L Μ A R .g
F a'^C e R e. Palmare Joramn d palmo, iieVt ha^
bens diametri fulmum \nunu Terebra autcmfimtforcts
minarotunda, quoi mtellexit h rnobius lib^ aduer=:
βί! gentes cum altfimulachra terebrarum excauata ver*
tlgme. S e Μ I Ϊ e D A L E A V Τ e M, Μ A=
I V S NE C Ο G I Τ A Ν D V Μ Q_V I,
d e m^ Oeefìvocuia ue, s/tfaihatur ad hmc mo=
dum^ Mdus ue^ ne cogitandtm quidem * S A Μ Β Vi
C ,A R V Μ Μ A C ΗI Ν A S. Smhucdm machia
nam ejfe qua vrbes expugnenfur, qiwd vi in organo Satfi=
buca chordiejic in machina intenduntiir janes, auRor
eH Sext.Fompeius^ Meminit Yegettus οφ» ì 3 ^
er apud AthencEum Oipnofophtiton lib* decimo quarto^
fro mufico inHrumento Euphorion, fra m<ichina autem
Biton, ArÀreas PanormitAnus^ Polyi'iuslib, g^ & Mo=
fchus qm ait Fieruclidem Tureniinu inuemjfe . s e d
IBI MAL LE OLI S CONFI XiE IN.
ce Ν DIO SVNT CONFLAGRA^
Τ Malìeoli^ vi fcrdnt Nomus Marceìlusfuiitma-
nipultjparteipcecontdli, qui inccnjt^ aut m muros^aut
in tefluiines iaciuntur ♦ Ammimis autem lib, 23* tra»
àithiicj'peciefigurari, Sigittaefl cunnea inter Jpiculum
Cr arundmem midtifidofirro corigmentata^ qua in muiu-
hris colijonnm,quo nentur lintea iìamina^ concauatuf

venter^kiliter zrflurifariamfatens αίφ in dueo ipfa
ignem cum aliquo fufctpit alimento, & fi emijfa lentius
«rcu inudiio ( ìRu enim rapdiore exttnguitur ) haferit
^fquam tenmter cremai quce^ cenfferfa^ acnor excitc.t
«jhs mendiorUm^nec rcmedio vllo^quàmftiferuFiofiiL
nere confopìturjcit ecrum mentio apud Vegetmm ìzìì.4»
cappio* ìiaHénus his noRris ceiìiuis lucuhrjtionihus
hcem adfirre tenchricofi auftori Ììudumus, ad cecte^
ros autemfi hinc diijuaperueniat wtilitas^non ttos ιηψη^
f<e operce^ coUocatarmqì horarum'poemiebit.Multa qui^
dem confiliopr<etermifimusnon tamignorata ncki^qum
contempo, itut dilata. Nec^ enim hoc temporefititen!ia
fuìt omniaperfequi ,fedin aliui, quo libenore otio per=
fruemur/eiectmus, Ahoquw^vtin magnafylua hcrn ve»
natoris efl mda^unterfiras (sit inquit CoiumeL· ) quam
plunmas capere, nec cuiqum culp(S fuit non otmej fc»
fijfe, Ita nobii fitis abunde(^ eH tam operofi munens
quodiatmorumprimifitjccpmuSj magnmpsrtemuadH
dijfe^ adeo^ non reformidmus arguì, vtnohis rem gra^
t^Jfìmam lemurinofìra, (fiquis tamen leget)fintfcchu
rijìqua mnus accurate interpretata reprehenderint^vel
non inuenta monHrauerint. iics quce potuimus prafintx
mus, at tam multa cashgauimus,vtfi quii tantundem fia
teritjpauca admodm de futura videantur ,quQ mima
in ffiumnitoremrefiituatur hic auticr . Ahifortajc λ
nobis éxcltati in id mcumhent^ & naRi quam nos cxemz.
V^iria cafiigitiora (nmirum qux vidmus omnia peruer«
fionibuszx errorihus ad vnum jcaUnt) maculai deter,
^^^K^uoifint vitia qux auxiho veterum lihrorum jm

temgi ^ojjitit^aut maiore 'wgemofr(g(liti^ eitishenejiàò^
^uoJiegenJnfnfiiit,re^onmi Hoctamen tejlmm voÌit=
mns Jdùori^shos msìm ^ maiores fuijje qum iiiffm
%n j^eremus4 ■ y

t'ji,!,,·*·^.· . ■ . '
- HiTc WiUnier eommentah<itur ΙΙΡ»«ίΡ.ΐΙΙ* Cttlen,
Aiigujtt, M^' D, XLJ, SmiienteimiieL
■■ ■ ίΐίΜψ & adiuHMte Mé(-<xnate^jko
G£ O RCIO A RMEÌ
■iliaco Ruthe^^- '
tìorumEfu ■ .
■fcovo,' .
Wn regto ad Ρ A V=ì
lv.m* 1 il· pont.

appia^rp Affla
. Nam, pro nam
ExJ|o«o prò hexagono
tngliphi prò trigiyphi , .j, ,·.,

ajpietiWfi prò fplemm
A'tntìjium pro Amufjium
tegi prò , tegi
tonefuhdiHinHtonem poH vocat
ad vnUm prò ad itmm
htc prohac _ ■

3(Γ3
3ίθ

3ίθ
14^
3 44

34g
3 So
3 4r
3 4^

345"
3o
io

1 ce ^

8 ii/Oaa
284 Ζ

3 20 Zèlyioi
5<5f ^urcfftojuoe
3 3 {uj^ii
Ινλ3ν
24 Η

3 49

44 ΙχΙτίν^

si7 Θ

3 SO

fjk BaciCorinthìquanta i^diumquinffpecìes: s 4.
J\latituào Ili £ègyptiipÌìura etfcUlfU
Ahacus 2 2s. froliteris\tebàtur τ

Aceumhendi mos 188 R.rvgo quo fiat ^ 4 j ♦ 2 7 β
Acetabuhim i s> 9 Mj'culapi temflm e ζ

Aàorantes ad orientem (6s Agnus caHus j 0 ♦ j j a
tierti 13 f Aibammopus 23»

Rdes extra muros edifica Alexandriae architeli 2 7
bantur Veneri Vulcano AlexàiMhliothca zar

CaUtbipocuptulis 1Ϊ A Capiii^lm Comthiu sa
Calcemajckdoiari zio Capitulumcópofttm pi
Cakhus ύ 0 Captiuomnifinumjìmuli::

Calormottiexcitat 182 Carrhejium 5 4 4 3
Crfix quce prohctur 2 1 6 Cardinatm tignum &β=
Camene vnde diÌtie 217 miia , ^ j-

Camerarum genera 2 1 7 Cardine! 13 p.j 5· ,
Camerarum cosìum 7 C ar dines qui tenone s 3^4
Camera camantur 21 7 Cardo msjiulus ο jkmiz
Canobus 327 nx 331

Canopifmulachrum .■> s 1 Curyatid-Ì^mafigurx 4,
Cantern 118 Caryatides adonerafufiis

Cantinate vites 1 ì s> Caryatides vnde di^ce 4
CapiUusmuliebrù 3 ^.0 Caiìeiliia^uar'ù 2 sas^

Cifcim duo genertt j Cceiu » emfyreum Od ζτ
Circirn cenirum $ 8 beatomn jèdes j 2 f

^•*Odojyu)jtur 13 3 Contraftura colmmnn & 9
^olunxDoricceminus^con Contrafortia . 20.1Ì
trahunturip Ionica' i a 8 ComimrUm mmcvus vat
Col'dniS^U'Jijro-^riiS 116 rius 189

C^olmnie eo minw contfa= Connthiì gnu ^^rtes ζ 9
hendis quo dtioì es 7 ο Corinthiiim ^s 264

ematica ν οχ ι f 4 fìatem^artìftàau^orjmt
"^iéìylos csdes 14 fr(^here s f

6 Θ
24 »

Jép

33«
17 2
J2

ars
Ϊ i· »

Έ^αη^ίκΐ
TjKydìos
T-nc-yclopcedm,
Engibatii
Ephixhcum
Ephefie Viance templnm Exhednz

cedmis trabihus teHu 5 i
''E.pihc.tce 4 4

EpUromof 3 4 7

HpifÌews

F.piìicmia ? i

BpiHylhimfiue trahs 7 4
'E.ptfìylwntufcanm 74
Epifiylmn Ooncum 7 &
Epiftyliumlomcum 79 ÌAUcniiortus
Bpiflylnm Corinthum s s l-emom
ùiiiylumcojnpofiù pi

TencHm in angulis
2 ì 2 (ioru non toUtunàce 12 2
200 Venti ne rtihigo vitict 22α

INDEX

4 2 'Eurjùmu$
17S Έην^^Ιηιία
ί I ì EuHylos
I ? I EMhygrammus
I 80 . EXiiW/;
I s 0 Exmveusfom
j j-} Excernere
1 7 4 Exgrminare

li f
Ζ

ÌA4

ff
7 9
Ii>4
ίί"

muliebri fieri 3 s ο Graw^ duos fierìpero a^e
ΐίίβ ?42 Tufciitiamhahcre 14. ì

^^'^tescefshith-re acuticre Gradus fcaUnm geÌuto^
φ{(ζ breuiorem ha^x riamn dici f :àduìaf ? 3 λ

Gulainuerft ρ δ 3 Hcmwes finejlrata feiioa
Guttarmi duo genera χ 2 7 ra habere oportmjjè ì 4
Gjmnofophiìlie 249 Homimsiuùartatura si
Gyn^conitis 202 E omini s magnitudo s 9

Indiam fonteshahere.quos
ύ aquavt oleii ardet 2 é j?,
Induum 235^240
Iniucere 22 s

Ìiypcsihìrum templum Jo-c Infontium putorum sìatu
ui 6 2 ra sé

Uypffihria ante vePiMit lufirisdiis in effofi terra

templcnm 11 jacnftcari i} f'

8 Infundibulm 3 n·.? s-4

i ì 4
2 t

I 8 J!

3 4 8

1 e i»

2 ? I
21 ί

machnce ai

quid ί

^y ir avite ifs primus w/?/=
tuit Cieftbius ìì I
iiypunif 2 5 ε

Menfas toties mutari quo^ Mok xumentarix 3 y i
tiesβra^U 1 s 8 MoLv niimuam ì r i

O^usarenatum zìi
^ Itts T^rimo Oyris/poft Nj Opuf aiharium 2 16
i^^idemum muf a ì fi Oj^ui ad ha naiurm teme

O^as coronmum 1453 fcrtis& tiilida 22.4
OpufÌtffiim 5" 0*i ? 5 δ £ I^miesHutUie 4 ?

Orchsiira
Oràinctna Hruiturtt
Orgmm
OrWiZ

Orthogrufhiit
Orihas'taW

hUngiS
taUimrii
Valmare
'PdmHresfiatuce

17 2

ì 2 »
2 9 ζ

2 92

j 8 Pcnt'r/^AÌioS 3 ? s

17 2 l\r,t4<hche forikiis 1 (, f
ί oy ì^ri-jtó-T;; tiìbiiotbfca 2 0 τ

3 Ο P^rijlylia i

2 8 7 Vmxyomenos 17 f

2 ì 5 Pirodis 17 I

3 2 s Pér'fcndicdum 2 0 ί, 2 2 7

ί yirdis,/èx/6 dt Jiid'"'
msii^qompri iJ?

1 s 4 Pmimtk.i organa ì ì 0
204 Podtum is ί
127 Poli duo } I f

2 7} Poliercetes demÌtrìus 3 fi t

2 7} Pjilex , 97
264 FOÌymitmi i s>i

1 i PoÌyjpaPtOf 3 j s

) s I Pomarm vbi mìtahukn =
S2 àa 14

ì 0 Pomlaiujequuf ziz

3 2 7 Porta CamcÌna ^ueet
«^pei?»; 313 pena <

- -··"'·' 3 li Porta collina 6 a

cTt\/de(]s fatesi 22Z Pimh tefì^ cperta
'iithrariun ^rom'mcn = ^Ìutei 133^1 4
iiif
Pj/ic

INDEX

317 tU j 2 a

3 4'i> Planetitmmagmtudo ìzz

3 4 ρ Pianta ι ο

j 4 ρ Plaiìes proficfsliceit erra

34 9 . IO

18 0 Plfljiue γ

1 s ο iHutanones. t 7 ρ

2 S 4 ^ktaniiS
12 Piatis

Ϊ Γ4 Pieiides

Vorùctisduplices i i 7 PuIìiisputeoUms7/
Portkusperjìca s l?uoiex Pompeiumf ■ 36

' PJtudvdipterosizdef Q^udratidupiicatio 2 9 4
^jeudijodomort 42 Q^uctdratujÌocus 2^3.,
Pfeudowban* χ 97 Q_uadrijiuma 49
Pjimmytùim 242 Q^uartimus 109

Sepie orksffsÌiacula 209
Septentriondes j'ortiores,
fid mpritdmtiores j· s )
Serra dentata 3 s

Sol mundi ocMÌus } 17
Sole occidente ador,itHri ai
aiirtrmtfpetlabant i ) f
SMeas coen^tm depone»

^tyiohata Tufcanni 7 1
StyÌobatd Ooruus 7 3
Sty'chata Un cai g f
Stylohata Cmnthiui ε 3
Styhbata censfcftui 92
SirfiKtc in templis fonen, StyxapuJTsmacrim27 7
dee j y j. ShbàìJ^itnfa (edes ' i f

Tem^lfl ctjjamenta τ 4 ζ
Templorumjrontes iti occi
dentemvergant iì4
Tempiorum feptuplex ra^

Sui^erisfeb^intficra.in lo=
. cis a terra exaltans 13 r
Superliminure i j .
rSupra thùlum fyrmis^ [tu 'Tcmtculi^
fntfyramiàemjks ha- Tenebra
%fnmetm .. y y 7 eredo

■ flanetarum
Sympis
Synopis lemnia
Syrpe

Syflylos. (^def
Syiìylon opus
Τ

^Ahlinum
—Teanufidicim
TeBa deliciata
TeR(t difpluuiata
Tefiorium

■ Suhf ujef
SubHrufìio

■ ^tibtegmen
Succernere

.·. Smda
; Ììn^^rundit
' Suniis-^dlas
■ Smium
Swjihi
■■Superctlimv

I4 y r

oi
? 5 4
3 y
3 ? ρ

I I 8

14 r
I 4 5
280
I 0 I

Turrium wachinarum tahu Vemiculus Ugnmuf 1 7 s»
lata (iiicirstegi^ad reiiae Wermic^eiìes roi'h ι ? <»
dosigtììsiÌTus 368 Vertniculusvitesrodestτ 9
TufcMid gnispgftes -4 VemiiMtrùroims 179
Tyburtimlupides 3 ρ Verfiru m

V φ cuHearia 199 Vimmcampanuin 14
Vbera 2 a 7 Yimm Catacecaumm a
Yberthur iì7 ies 2 δ »
\efTtartì iP9 VmmCecuhum a 71
VeffisroHraius 3 <11 Vinm l'alernum 270
Velorum genera ? 4 7 Winm lixiuum ì 4 s

V elorii induRiones in thectx V inwn mmertinm 270
tris zx foro jjj Vinumprceligatteum 26 i

Solim,	Thyleejtml
Stefichorut^	Theodotus,
Seruim.	rheodgricm Ofirogot,m,
Sebafi.Serliui.	Theòpompm
Suetonim.	Terentim.
SuidM.	Theodorm Gaza.
Syrnmachiis.	ThontÌis Magifiri.
stutiwi Papiniui.	Theodofìm imperator.
SeptMgintJnterpret,	Vano,
Sext.Kufm.	Volufm mtianui.
Stephan.de urbibm.	Vegetim,
Simonides Poeta,	Vannocm 'Biringucius,
Sineflm,	Yirgilm,
StrahiM.	VarinmTdUormM.*
Sidonim ApoUinaris.	Valeriui max.
Serapion,	Valentinianus Impera,
Thcophraflm,	valens imperator.
Thrafylm.	Vibius se^ueiier.
Trebatìus lurifcon>	Valerm Έΐαο.
Theon.	Vlpiatm,
TimceiK Locrenfìs*	Verrìm.
remttianus.	"Kenophon,
Tibuttus.	Zenodotui,
Téitiws,

Cothones	I 7fi	Cymxtium	t)T
Couriceum	I 74	D
Cra^ttudo collima CraJJhudofpir(e	^ 0 0 1^0	T\Bcafìylos Decuria	i ì 2 1 I
Crathif ·	2 7 f	OecuJJkre	2 τ
Craticnptfrktes 4 i	♦ 2 2 f	Degerufece Bauaria fonte
Crepidine/	I? 8	oiem hahert	2i il
Creta felim^a	247	Delicite	18«
Crocodili natura	^ ί 9	Oeluiitrei teguìce	I
Crùcumhorret Crocodt-		Oeltctatum teilum	I Zi
	2i 0	Oeliquiie	1 8i
Cro(Uf	260	OeiumbataUcunma	t I 9 ί
Cryptce	197	Oenmm aureum autarge
Cryptoprticus	170	teumjutjje	i I
Cubtlta	4 I	Demrtits mmtrus	S 9
Cubus	4S	Dentei	80
Cuhm duplicare	2 ShS	Oeiìticuli in corona	dori a
Cuileare yas	1 V 9	Cd	1 I
Cudeus	19 9	Oentiiuli non coniiituendi
CulrHitt	I I S	fuh mutilis	12 2
Cmiculi	y	Denticulus	.Se
Cutilite αφχ	2^4	Oefignatio	I
Cymos	241	Oej'pumifre cote	2 2 jf
Cyathus	199	Pextraccelipars	3 I f
Cyclicui	2	Oiachyjma	I y j
Cyclus	8 I	Oiaglyphtcum o^us	22 f
Cydnus	26 f.	Oichcts	3 »
Cydnuf podagris mede =		Oiagramma	I S3
tur	zi S	Oiametros	fSf
Qylinàrus	ÌAZ	jDiafiematt	$

	Lìn*
X	2 8
3	3 4
s	I 5
I 2	IO
16	i·
2 Ο
2 S
45
y 5	I 4
6 3
7 3	I δ
74.
8 I
I 0 S	7
ibid.	, 8
1 I ;	ì 1
1 17	I
m.	2 5 '
130	2 2
ί 3 7	I 3
	I S

1 s- g
1 s- g	7
Λ 6 6