Q)
tf
ν
'4
-ocr page 2-en ^orte tefiTiryvrngs τλπ- in/iellttt^e
der G-ecstelyii Orders. ·
NETTE AFBEELDINGEN 1
Der
Van alle
^^evens
Ε en korte Aantekening van haar
begin, inftelders, en beveiliging.
In'tkp^ergebracht äoor
ADRIAAN SCHOONEBEEK.
Tot Amsterdam;
By den Auteur, in de Kalverftraat;
M. DC. LXXXViiL
-ocr page 4-Beminde LEZER;
Erfcheyde redenen zijnder,,
die my tot hec maken en
uytgeven van ditWerk aen-
geport hebben , waar van
wel de grootOe mijn eyge
luil is geweeft die ik rot het maken
had, en dan, Jat ik in veei deftige en
brave fchilderyen en printen, niet al-
leen van ilegte, maer zelf van de be-
roemde Meeilers, en die tot op dit deel
haar werken gelukkig en met groote
agting van konft uytvoerden , alleen-
lijk haar beelden met de behoorlijke
klederen niet ilofferende: 'tvyelk haar
genoegfaam te vergeven is, doordien
dat't een zeer fware zaak is, en van
een onmogelijk opletten , om, wan-
neer men in't teykenen is, al dekley-
nigheden vvaer te nemen, waer in de
Orders dikwils van nialkanderen ver-
fchilien , dat zomtijts een kraag, wye
ofnaauwe mouwen, hoet, kap, muts,
^f iedis diergelijks , dit zómtijdts
* % niec
VOOR-REDEN.
niet veel te agten is , eti evenwel
een heel ander Geeftelijk lijkt als
men wil verbeelden : dies volgens
dagt het my zeer nodig tewefen, als
mede om veel byfondere liefhebbers
te voldoen , dit Werkje in 't ligt te
geven , waar in ik vercrou dat aan de
kleding geen fout of althans van zeer
weynig belang is , en wil verhoopen
dat het aan de liefhebbers zoo aange-
naam zal zijn, als ik't met y ver (om
een hoope zoekens en moeyte voor
re komen) gemaakt heb. De kleur van
de klederen zijn aangemerkt op het 73
plaatjes, die 'k in 't arzeeren en opfcha-
d uwen der beelden, foo veel my doen-?
lijk was, waargenomen heb. Ook is
by yder haar merk of teyken byge-
voegt, waar van fy haer bedienen in
't verfegelen, en fchilderen tot zieraat
als anders , voor zoo veel ik ze heK
können bekomen.
Ik nicen ook dat 'er geen of zeer
weynig andere Dragten zullen gevon-
den worden, hoewel 'ernog wel veei
zijn die van een andere naam zijn,
VOOR-REDEN,
als juyil in dir Werkje gevonden
worden 5 maer dat komt meeil: dat
ze haer naem van eenigh byzondec
Kloofter, Kerk of plaats daar ze vvco-
nen, aannemen >" maar als men haar be-
gin cf de vergadering daer ze uyt ge-
zonden zijn, wil opzoeken , foo fai
men zekerlijk haar Dragt hierin vin-
den want al de Orders van byzon-
dere Namen te willen verbeelden, waar
een oneyndig werk, en zou de zelve
Dragt menigmaal moeten vertoonen,
nergens in ais alleen in de Naam ver-
fchelende.
Ook is tot meerder verligting der
afbeeldfels en voldoening der liefheb-
bers , tot yder printje een korte be-
fchrijving gevoegt , behelzende haar
inftelling , beveiliging en voortgang^
mede de landen , plaetzen en iteden
daer ze meeft zijn, voor zoo veel als
onze voorgenome kortheyt heeft wil-
len toelaten.
DEswereltsfchatten, kroon, engoet»
Gemakken, en vermaaklijkheden,
Verfmaan zy, die vol vuur en moet
Dees Heyrbaan rüiftig op gaan treden.
Men fchroomt geen vuur,geen ftropof finartj
Daar 't alles wort met v^inft verloren.
Op Kriftus voorgaan v^el gehart.
Wie zou zoo 'n woeker niet bekoren?
A; S.
-ocr page 8-; 't begin wierden alk pligten van
le Godsdienil door Kerkelijke
iperfoonen bedient; die byde H.
[erke Klerksn (of Kjrkelij^) na'c
/at.jns woort Clerici genoemt
.^ierden. De Moniken bevlytigdc
Uar enkelijk tot ftille bedenkingc,
cn hadden haar woningen verre van de ftad , en
't gewoel, in eenzame plaatzen, nietyverende als
voor haareygen Zaligheyt> zondereenig deel q£
agt te nemen op dat van een ander, zoo datze met
regt de naam van Moniken (alleenlcvers) verdien-
de. Maar na dat den H» Bafilius, en denH.Be-
nedidtus, met meer andere H, Vaders, haar re-
gels voorfchreven, en datze met Godvrugtigheyt
engeleertheyt begoften te pronken, hebbenze zig
beginnen te bemoeijcn ract de gewiflèn der ge-
meente : ondertuirchen regte deze Kerkelijke per-
zooncn fchoolen op tot voortfetting en waarne-
ming der letteren en geleertheyt, en die een wey-
nig voorde eeuw van Karei deGroote zig Camniktn
begonnen te noemen, na 't woort Canonici^ ter oor-
faake datze begoften te leven volgens de regels van
de H. Kerk, gelijk haar de zelve van de H, Outva-
ders waren voor gefchreven.
4
-ocr page 9-DEfe is een van de öudfte gemeenfchappen die
der ïijn, men meent datze ingeftelt is door
den H. Apoftel Jacobus en den H. Evangeliil Mar-
cus : zy leven volgens den Regel vandenH. Au-
guftinus I en zeggen dat den H. Gelafius, Leerling
van defen grooten Leeraar die naderhand Paus ge-
weeft is > defelve heeft hervormt, binnen Romen
in't jaar 440. in de Kerk van St Jan van Lateranen;
en gelijk als in 't gemeen alles tot verval komt 3
fo heeftAlexander de tweede haarGodsdienft weer
herftelt, in't jaar ïoSo j maar Bonifacius de agtile,
onder voorwendfel van vericheide ingeflopene on-
order ^ heeft 'er uytgejaagt en andere in haar
plaats geftelt, die 'er hondert vyftig jaren inge-
weelt zijn, tot dat Paus Eugenias de vierde haer der
weer in geftelt heeft, in 't jaar 1445· bevelende met
eendatze zouden genoemt worden Kämmten des
Zaligmakers van Lateranen. Haar kleding beftaat
uyt een witte linne rok, die ze over andere klede-
ren dragen die fwart zijn, nevens een fwarte man -
tel; willende-als navolgen dc oude Leviten, en
Priefters van de wetMofis^ 't welk haar outheyt
genoeg beveftigt.
i
Canoiiicus 83ΐιοΐί/οΚ3ΐιίιΐ5 Lateranemis Ronue
IL
-ocr page 10-DEfcïijnvan outshcraltijt Bezitters van'tH.
Graf geweeft, en bezaten veel defchoonfte
Kerken van 't H. lant, gelijk men ziet by een Bulle
van Celeftyn de tweede aan den Frior Peter, cn aan
de J^anmken\iLVih H. Graf te Jerufalemgefonden.
Deze Order heeft aigh gantfch wijt uytgeflrekt al
tot in Italien cn Napels toe; zelfs vint men ook
tegenwoordig in Sicilien een rijke Prioty even buy-
ten de muren der ftad Piazza, 'tis waarichijnlijk
datzehaarmeeftegroey, en't kon wefen haar ge-
boorte gekregen heeft onder de Koning Godefroy,
alhoewel de meefte meenen datze geftigt is van
den H. Apoilel Jakobus de Minder. Is Onderho-
rig den regel van den H. Auguftinus. Sy dragen
over een fwarte onderrok een wit linne rokje , en
ccnfwartemantel, op welkers flinker zy vijf roo
kruyzen ftaan j hebben de baart lang, eneenbonet
op't hooft, na'slantswijs: fy hadden niet als ho-
len en wilderniiTè yoor haar woning, en tot ver-
f Oeding van die ongemakken cnfehadendieze van
e Ongeloovige geleden hadden, gaf Godefroy de
Bouillon, fna dat hy zig meefter van Jeruiklem
gemaakt haddein 't jaar 1099, het H. Gräfte be-
waren , waar van haar naam herkomen is. Haar
•wapen begrijpt vijf Jerufalemfe kruyzen, met dit
opiqhr ift, (in hoe Signo vinccs) in dit Hk{n ^'dtgy win-
Ψ
ί.
Ψ
mn.
m;
4
-ocr page 11-Μ En twijfFelt niet of een Montpelliers Edel-
man genaamt Guy, van een rijk en door-
lugtig geilagt, heeft d'Order van den Heyligen
Geeft ingeftelt > alhoewel veel fe veel ouder ag-
ten , en verfekerendat de H.Martha haarPatro-
neriïc ook de ftigfter is: 'tw^asin'tjaar 1198. dat
Innoeentius de derde deesOrder voor goet keurde>
en agte het raatzaam, dat deie felfdc Guy, die
alreedc een vermaart Gafthuys tot Montpellier
geftigt had voor de arme kranken , en regels gege-
ven aan de geregelde Kerkelijke, omxe te bellier
ren, ook de welfde zorg op zig nam voor die van
de H. Maria in tc Romen, enrigtchierde
ïelfde Order op de ïelfde manier van beftieringe,
gelijk hy gedaan had m de andere.Deze Godsdienft
heeft lig wijt en breet uytgeftrektdoor Vrankrijk
en Italien, en by gevolge door de gantfche Chri-
ften werelt. Daar is een grootebetwilHng om het
Generaalfchap j vs^ant de Groot-Bevelhebber van
Montpelliers laat niet aan de Gemrad van Romen,
als Italien en Hongarien, meynende dat de reft
van hem behoort af te hangen. Zy gaan gekleet op
de manier van de Priefters, in een fwart kleet,
met een wit kruys op het midden der borft, en een
gelijk kruys op de linker tijde haers mantels.Dees'
Order is aan den Regel van den H. Auguftinus on-
ierhoorig gemaakt door Eugenius de vierde. Haer
wapen vertoont den H. Geeft doorzijn Goddelij-
ke üralen dc aarde verligtendc en vervullende.
IV. 31
-ocr page 12-KANONIKEN
•van den H. Markus tot Mantua.
DEze gemeenfchap is zeer out, en een Bulle
van Innocent den derde van 't jaar i2oy. geeft
haar den H. Markus voor inftelder, 't zy zo 't zy,
haar Kerk tot Mantua noemenze des H. Markus,
aanhemgewijt, cnbuyrende welke fy geen kloo-
fters hebben als een te Nezo, in't Padoüansgebier,
geftigt in 't jaar iryo. door een Mantuaans Bif-
ichop, genaamt Henrik. Gaan heel en al in't wir-
gekleet ·, en dragen een wit bont vel over den
armj vertoonen in haer wapen denH. Evange-
lift Markus , met het omfchrift , (pax tibi Mar-
cs EvangeUßa mens) ντφ ^ u Markus mijn Evangeliß:.
1·ν
^er
Ν
. f .
Canonicits SfGeorgn in Alg-a Venetiis_
OMtrcnt het jaar 1596. een RomeynsPrieftcr
met namen Bartholomeus, van 't huys der
Colonnen , geraakt door een ongemeenen yver
tot Godvrugtigheyt , gong prediken en leren tot
Padoüa 1 en de omleggende fteden , trekkende
leer veel luyden tot een godvrugtig en verbonden
ftilleven, onder dewelke waren Gabriel, Con-
dolmarius en Antonius Corrarius, Venetiaanfe
Edellieden , (waar van den eenen Cardinaal en
d'ander Paus geweeft is) die t'zamen ftigte de Or-
der der Blauwe ^anonikfnvan St. Joris d'Alga, tot
Venetien in 't jaar 1404. die beveftigt wiert van
PausGregorius de twaalfde, oom van Antonius
Corrarius , en naderhant door Gabriel Condol-
niarius zelf, toen hy Paus was onder den naam van
Eugenius de vierde.Defe Order is feer ^ngegroeyt
door den H. Laurentius Juftiniancus, die door
Godlijk ingeven in defe Order is gegaan. 'tZijn
wereltlijke Kjinmiken, en 't Kloofter tot Venetien
is 't voornaamfte van d'Order. Zy dragen een
witte knoppige rok, een blaauw kleet met wye
mouwen daar over, een lange ftool over de fchou-
der, en een bonnet op't hooft , alles van de zelfde
kleur. Het teken haers Order is een St. Joris, een
Draak doodende te paart, met het byfchrift: {fuper
^fpidem ^ Baßlifcum amluUU},) Ottr dm Ajpisen
Ba:(iliskiis :(ultgy wandekn.
VL
-ocr page 14-De Blaauwe Kanoniken van Sicilien, beleven
met meerder geftrengheyt hare regels,'t welk
genoegfaam haar buyteufte gewaat te kennen
geeft , dat voor 't meerendeel op de Hcrew/w^/ii
wijs trekt; want fy verfchelen veel in dragt met
de voorgaande, dragen in de hant een dikke ftok »
en een lompe Fater-noflcr, de kapblaauw van flegt
grof laken, een ivitte rok zeer flegtenkort, en
een blauwe muts op 't hooft, met houte klompen
onder de voeten·
β
f
VIL
i
λ
-ocr page 15-pAusGregonusde twaalfde gaande naSavonne,om daar
een Concilie te houden, iag Siena ν erby trekkende een
eerwaardige Heremyt, genaamt Steven , die met ver-
fcheyde andere een zeer Godvrugtig leven leyde in een
groeneyke Bos, digtby deftadtin een eenfarae plaats,
'twelk oorzaak is dat een kleyn Meertje daar niet wijt
van daar fijn naam gekregen heeft van5ite<i/iic«i. Hy
had daar een gebedeplaats aan den Saligmaker der werelt
toegeëygenr. De Paus fig vvillende bedienen van defe Ste-
ven j om der l/^noniken order te hervormen, beval dat
dit Kloofter van /ictij fouAvefen d'eerfte Pr/ory van
defe nieuwe hervorming, endatdeGeeftelijkendie der
in waren, zig zouden noemen i^jittoniken des H. Zalig-
makers. Dit gefchiede foo omtrent 't jaar i4o8^maaL·
om eenige fwarigheden die 'er voorkwamen , trok fe
de Paus van daar, en gaffe een plaats digte by Eugubium,
in 't Hartogdom van LJrbinen, genaamt des H. Ambro-
fius. In gevolge de Kloofters des H. Saligmakers tot Bo-
lonien, en der H.Maria van den Rijn, die te zamen in-
felij ft waren, vereenigde haar met dat vanden H.Am-
rofius, geliik mede verfcheyde andere deden, fo dat
deze gemeenfchap tegenwoordig in Italien onder zig
heeft twee-en-veertig Kloofters, die alle de regels van
den H.Auguftinus volgen. Haar kleding is alles wit, ibo
w el't gegorde kleet als deVatience, en tu flehen't kleet
en de Patience dragenfe een feer witte overrok , een
hemt, en een mantel van fwarte wolle Sars je, met een
hoet op alfle uyt gaan ; maar in huys dra genfe een witte
wolle bonnet j hebben ook voor haar merkteken een
Salvator Mmdi, oi'siverelt Zaligmaker-
XIX. 31
-ocr page 16-Η Et Kloofter van Groenendal» gelegen in een
BosdigtebyBruffel, van d'OrderdesH. Au-
guftijn, was foo rijk en foo vermaart, dat het was
hooft van een feer aanmerkelijke vergadering, en
had nog fes andere Klooftcrs in Nederlanc van zig
afhangende. In 't jaar 1412.. wiert geheel en d'al
Vereent'aan de vergadering vanWindefim, gc-
ßigtin'tjaar 1380, door Florens, die eenMerge-
ièl en leerling was van Gerard de Groote. Sy heb-
ben't hooft gefchooren met een kieyn kruyntjs,
eengrootekapruyndie'c hooft en de fchouders dekt,
fwart gelijk de kap j maer d'overrok is witenen-
kelijk van linnen; fy dragen ook geen ander lin-
den over 't blote lijf, fyzijn tegenwoordig uytge.
roeyt» en leven niet als door Italien, onder ver-
icheyde beveelen die fy daar vinden. Sylvefter
Maurolicus die gefchreven heeft de Hiftorie van al
de Godsdienften , maakt gewag van verfcheydc
Klooftcrs inSicilien , foo wel van mannen als
van vrouwen, die van oulsher van dOrder van
Groenendal waren.
Α
IX.
i
-ocr page 17-^Ntrent't Jaar 1374. Gerard, bygenaamtdeGroote^
na fijn leerfugt volbragt te hebben in de Sorbonne
tot Parys, keerde weer na Deventer, een ftadt in Ne-
derlant, en zijn geboorte plaats, vernoegde zig alleen
methetOuderlingfchap , fonderoyt na de Priefterlijke
waerdigheyt te tragten. Door fijn gedurige Predikatie
fteldehy eengeméenfchap van Kerkelijke perfonen in,
die de jonkheyt fouden onderwijfen in de letteren, eii
haar leeren wel te leven. En yder van haer beftont
door't werk haerder handen, befonderlijk uyt'tvoor-
deel datze trokken door'tnaibhrijven van fraye boeken.
(Thomas van Kempen is ook een van haer leergenoten
feweeft.) Horens die voor een gedeelte de lorg van
efe vergadering had , feydeop een tydt tegen Gerard,
dat het^niet kwalijk ibu flagen indienfe een gemeene
beurs maakte en leven foo t'famen in't gemeen. Defe
voorftel behaagde byzon4ei· aan Gerard, en daer was
niemant dieze tegen de borft was. Defe t'famen-wo-
ning der Geeftelijke of Broeders van 't gemeen leven
begon foo eerft tot Deventer, enftrekte zig in weynig
tijdtuytdoor geheel Nederlant, en wiert door verfchei-
de Pauzen beveiligt. Gerard ftierf in'ejaer 1384. enFlo-
rens in't Jaer 1400. Defe geeftelijke zijn wereltlijk ,
en doen geen belofte , niet anders als de Vaders van
't Oratorie, endeLeekenvan den H. Ambrofius, dooE
denH.Carel Borromeus ingeftelt. Sy zijn gekieet ge-
heel en alop de manier der fw arte Moniken, vericfaee-
len alleenlijk aan de Kap, die wat wyderis , ende
Mouwen, die een v/eynig naauwer zijn.
Fl-ater vit» Communis.
X. 31
-ocr page 18-dir
Joannes Petms CarafFa, geboren in't Jaar 147^, van
een zeer edel geilagt, gongopfijn 18 JaernaRomen;
Paus Alexander de fefde maaktehem fijn geheymeKa-
merling. Op fijnzS Jaar gafPausJulius de tweede, hem
het Eisdom van CAie«, van outs gefegt Tiwie, en wiert
gewijtin'tjaar ij-o6. Wiert voor PauiTelijke Gefant ge-
ionden na Ferdinand van Arragon , die bezit nam van
't Koninkrijk Napels, 'tjaardaarna vertroknazijn Bis-
dom, doende daar de Kerkelijke tugtherleven. 'tjaar
15-13 kwam hy tot Romen in 't Concilie van Lateraan;
weynig daär na fond hy hem voor gefant ( Nuntius) na.
England by Koning Hendrik de achtfte, vertrok van
daar na den Koning Ferdinand, die hy weynig voor fiju
doot nogh kwam vertrooften, en bewoog het Koninkrijk
van Napels aan fijnneefFerrandin van Arragon die'er
meer regt toe had , te herftellen : befchikte vorders nog
verfchey de dingen tot dienft van 't Spaanfe Hof, en ver-
trok met veel teykens van grootagting , befonder van
Kaïc! de vyfde, diehemnoemdetot't Aertsbifdom van
Brundefi by dat ν an Chieti, 't welk hy egter niet lang be-
fat j maar ftelde 't een en 't ander in handen van de
Paus, in't jaar 15-24: begafziggeheel totGodvrugtig-
heyt, en maakte foo 't begin van de geregelde Kerke-
lijke, die ter oorfaak van hem Theatinengenaamt wier-
den : endefe inilelling wiert goedt gekernt 't felve jaar
door Clemens de fevende: na de brand tot P. omen, ging
CarafFa na Venetien , daerhymet kragt ninGodsdienft
«pregtein't Jaer ι Paus Paulus de derde maakte hem
Kardinaal; en in dit felfde jaar kwam 't Bifdom vaa
Cbieti weer open , dat hem weerom gegeven 'wiert.
"tjaer nadedoot van Marcellus de tweede, wiert
hy Paus gekoren, en wilde zig noemen Paulus de vierde,
ter gedagtenis van Paus Paulus de derde, die hem de
Kardinaals hoet gegeven had. Sy dragen geheel een fwart
kleet, gelykdePriefters, foHltyts met en fomtyts fon-
der Mantel gaande, XL
i
-ocr page 19-Ν
Hieronymus jEmilianiis,Venetiaans Edelmans
begon door Godlijk ingeven in't jaar 15^1.
eerrt de arme Weeskinderen van klederen, eten
en drinken te beforgen,enonderwees haar in de kt-
teren , prekende voorts dagelijks voor defe , als
mede voor andere ftedelingen en priefters, haar
vermanende tot fuik een barmhertig en deugdelijk
werk: was niet te vreden dit alleenlijk tot Vene^
tien fijn Vadcrlant te verrigten, maar trok na Ber-
gamo en Milan» daar hy totSoinaska > een Dorp
tuflchen defe twee fleden gelegen, de grondt ley
van een vergadering van geregelde Kerkelijke Per-
lbonen,die haar naamna ditdorp behouden hebben»
'tjaer ij4ö· vereenigde de Kardinaal KarafFa
haar metdeThatinen,daer hy de infteldervan was;
maar naderhant Paus geworden, fcheydefe weer-
De volgende Pauken droegen byzonder zorg voor
deze nieuwe groeijende Godsdienfl: Pius de vijfde
gaf haar 't Kloofter Van S. Majol van Pavia, en
bragt haar onder den Regel van den H. Auguftinus.
Eenige tijt daarna 1 in 't jaar 1 y68. verfcheyde va-
ders van de Kriilelijke Lering , door C^far de Bus,
eerft tot Avignon opgeregt, veribgten vercenigt
te werden met die van Somaska, 't welk haar ver-
gunt is door Paulus de vijfde,in't jaar 1616. Hooft
van deze Order noemt zig Gtnerad van de geregel ·
de vergadering van Somaska, en van de Chriile-
lijke leere in Vrankrijk. Sy zijngekleet in'cfwart
laken gelijk de Priefters met een hoed op 't hooft.
Haar beekje is een Kriftus, dragende zijn kruys,
aiet deze woorden, {Qms mtm ImijMijnlafi
DEze Godsdienfl: (die men gemeenlijk Jefui-
ten noemt) heeft ïijn begin gehad in een tijt
dat de H. Kerk yver en geleertheyt van noden had,
en alle groote deugden, om zig te ftellen tegen de
ketteryen die haar van alle kanten beftreden, en
om het ligt van 't ware Geloof onder de ongelo-
vige en Heydenen te brengen, ïelfs tot de alder-
afgelegcnfte landen. Zy heeft ook eenoneyndelijk
getal van doorlugtige mannen voortgebragt, die
geftaag geitreden hebben tegen de vyanden van de
ware Godsdienfl, en die altijt onfchcydelijkge-
hegt zijn geweeit aan't voerdeel van de H. Kerk.
Den initelder van deze groote Order is gevreeft
den H. Ignatius de Lojola > geboren in Biscajen,
in 't jaar 149z, zijnde gekvrets in de belegering van
Pampelone, door een Kanon-fchoot aan 't been,
befloot by zigde wereltte verlaten, en zig geheel
totGodtte begeven. Hy kvsram dan tot Parijs in
'tjaar ijzS.daar hy zijn eerfteleerfaamheydt vol·
bragt hebbende , met negen van zijn gefellen na
Romen trok, in 'tjaar 15^7. daar zijn Maatichap-
py van dag tot dag geweldig groeyde , onder de
regel die hy haar gaf, en wiert eyndelyk beveiligt
door Paus Paulus de derde in 'tjaar 1J40. Gaan
gants en geheel in'tfwatt laken gekleet; en'c wa-
pen haers Order is den naame Jefus met eenkruys
daer op,
XIII. 31
-ocr page 21-Priefters van 't Oratone van den
H. Philippus Nerius.
DEfe t'famenleving van Wereltlijke Kerke-
lijke , is eerit geftigt tot Romen, door den
H. Philippus Nerius, een Florentijn en Werelts-
prieilcr. Zy begonnen haar oeiFeningenin'tjaar
I f j-o, maar is niet beveiligt ais vijf-en-twintigjaar
daerna, door Paus Gregorius de dertiende, iu
't jaar 1^76. die haar de Parochi Kerk van de H.
Mariaró ValUcella, tegenwoordig genaamt/^Cè/Vy^
Ήηονα vergunde,om al haar dienfte viraar te nemen.
Den H, Philippus Nerius, bragt zijn gantfche leven
tot Romen door, fonder daar ooyt uyt te komen,
als eens, om de zeven Kerken te gaan befoeken.
Hy ftierf in 't jaar 159?· in een ouderdom van tag-
tentig jaren. Op zijn voorbeeltftigtePieter de Be-
rulle tot Parijs dc vergaderinge der Priefters van
't Oratorie , die uytgeftrekt is byna over gantich
Vrankrijk, zijnde beveftigt door Paus Paulus de
vijfde, in't jaar 1613. Sy hebben onder haar veel
mannen van een goet "voorbeeld engroote kennis.
Gaan gekleet als Wereltlijke Priefters , fonder
cenige verandering , doen ook geen beloften,
ftiaar leren enkelijk na 't goet agten des Paus, on-
der een overfte die ze moeten gehoorzamen. Haar
ieyken vertoont een MaagtMaria, methecKin-
deken Jefus op de mane ïitiende.
KIYi
-ocr page 22-^goni^amen ^ of vergadering der
geregelde Kerkelijke , dienende
de Kranken.
DEzc Godsdienft is gefchikt om de Kranken
die bereyts leggen ïieltoogen, by te ftaan,
CU haar te bereyden tot die moeijelijke weg die
wy alle heen moeten. Defe , waar uyt d'Ordef
beitaat, zijn Geregelde Kerkelijke. Haer inftel-
der is Gamillus de Lelys geweetl: hy was geboor-
tig uyt een lantfchap vanAbruzzo, in't Bifdom
Chieta» genaamt Buccianico, en hebbende zijn eer-
fte jaren inde krijg verfleten» befloot by zig zijn
laatfte te hefteden tot den Geeftelijken Oorlog,
en begaf zig tot de Gafthuyzen, om de arme kran-
sen en ftervende te verkwikken en te verfterken-
Hy had vier goede vrienden of medgefellen» met
welke hy zijn nieuwe Godsdienft begon op te reg-
ten, die door Sixtus de vijfde wel voorgoet ge-
keurt wiert, in't jaar i J84. maar onder voorv^aar-
den dat ze haar zou moeten eenige oude regels on-
derwerpen; dat haar egter niet al te wel behaag-
de ; lieten evenwel niet na, overal haar werken
van Barmhertigheyt te oeffenen. OndertuiTchen
Sixtus de vijfde komende te verhuyzen uyt dit na
'tander leven, en Gregorius de veertiende, die
hem volgde, beveftigde deze vergadering in't jaer
lypi. enmaakteze vry en onafhankelijk. De regte ·
naam is, de vergadering der Geregelde Kerkeli jk
kelijke , dienende de Kranken. Haar dragt is
Kerkelijk, metecngeelkruysop deborft, en een
diergelijk op de flinker zijde haers mantels,'t welk
ook merk haers Order is. ^ -
XV. 31
-ocr page 23-50 XV. Van d'ORDER ^
Jer
KERKELYKE
des Minderen Orders.
De Geregelde Kerkelijke des Minderen Or»
ders bekennen haar inftelling aan eenEde-
Ie Genoüees, genaamt Joan Auguftijn : hy maak-
te de eerfte vergadering tot Napels, in't jaar iyj8.
met twee andere Edellieden, uyt geflagt derKa-
racciolen, Auguftijn en Fran^ois. De inftellingc
Van haer order wierden goet gekeurt van Paus Pau-
lus de vijfde, in'tjaer ifioy. Sy hebben een huys
tot Romen, te St. Laurensgeïegt/wLwc/w^, daar
haar Overfte woont, en een t'iamenkomft te St.
Agnes, op de plaats Navona. Sy zijn Priefters ge-
wijs gekleet; maar met flegt grot laken, in 't fwart.
Onder de gmgtUe Ksrl^elyl^perfoomn, daar vanho-
-ven aer^eroert is , ^jn nog die van den H. Paulus, an-
ders genoemt Bamabiten , ter oor'^dak.van de Kerk^ dei
H. BamSas tot Milaan, dicdeeerßeii die^ele^enheb-
len-, dievandegoeje^s ingeflelttotB^avenne, dooreen
Dogtert genaamt Margarita; de JCffkf η des H. Amhe^
^tus, gefii^ tot Milaan, door den H. Cardtts Borromeus>
De geregelde ]Qrkelfj\e van de maagt Maria tot Lucca^
die menin Italienmemt della Scuole pie > ende van de
Jisrißel^ks Ufring tot I^omtn'
XYi-
-ocr page 24-Ν
β
^^ Α de vergaderinge der Kerkelijke perfoonen»
laten wy de Kloofterlijke volgen; een van
de alderoutfte is die van den H. Pachomius j die in
de Woeßyne, en in de Klooftcrs meer alsnege
duyfentJV4o»iA.mhad , die onder hem behoorden,
aende Avclke hy zekere regels belafte waar te ne-
men, die men zegt dat hem door een Engel ge-
noemt zoude zijn. Maar ik weet niet of in Euro'
pa Kloofters zijn die tegenwoordig deze oude ma-
nier van leven volgen, en of de Pauzen deze re^
gelsbeveftigthebben; den H. Hieronymus heeft
2e overgezet in't Latijn, en men zietze aen 't eyn-
dc der werken van den H. Kaflianus, en Palladius
verhaaltze in'c kort in zijn Hißoria Laufaica,Oea
Pachomius leefde ontrent het jaar 540· en ftierf in't
iaer4oj. in't begin van de vijfde eeuw. Haerkle-
dinge beftaat uit een Roken KapjeopdeGrickiè
wijs, altemaal fwart. Haar merk vertoont een
Engel, houdende in de eenc hand dc Wet, en in
de andere een Jeru^lems veder ; met een om-
ichrift, (AngeVts fuis Mandavit äe te) hy beeft u aart
^ïjn Engelen hvoïen.
DEzen Heylig die leerling was van den Η. An-
tonius , heeft in een verfchrikkelijke wil·»
dernifle van Thebais, in Egypten heteerfte Kloo-
ilergeftigt, cn heeit fo regels voor
laten, die na zijn leering leefde; maardefe Gods-
dienft is noyt buyten Egypten gekomen, daar de-
ze goede Heremytm\ tot den haidigen dag haar
dienften nog in haar taal doen» die menKoptize
noemt, dat 200 veel zeggen wil als Egyptife, Haar
kledinge waren trekkende na't Purper, met een
fwarte JP^i««^«, ïy hadden op't hooft een fwarte
groote en lange Bonnet j die haar de ooren kan
bedekken, inet een klcyn kapje daar onder. Dca
H. Makarius leefde omtrent'tjaar ijo. Haar te-
ken is een Poort, met het byfchrift) {jup intrahmë
m im) Dt ηξ(ίνατΑ%φΙΙ(η ΛαξΤ ingasn·
XYllh 17
-ocr page 26-VOor den H. Bafilius leefden dc Griekfe Mo-
nikeny die in een feer groot getal waren, fon-
der eenige gefchreve regels, nog hadden eenige
inftellinge, fy bedienden haer flegts van wat kleet
datzy wilden, fonder fugt van tot eenige Ker-
kelijke Order te komen. Den H. Bafilius was de
eerfte die haar voorfchreef wat manier van leven
fy behoorden te houden, en verbondfe aan zekere
wetten, en liet haar een ordentelijke belofte doen
van het alleenleven, onder fckere voorwaarden.
Defe Heylige Inftellinge gingen door tot in
't Weftcn, cn wierden goet gekeurt door de Pau=
zen; en de Kardinaal BeiTarion, van geboorte een
Griek, en verbondene van deiè Order, heeftze
in een kort begrijp gebragt, en in z} declen onder-
fchcyden. Zy dragen een fwart kleet, gantfch een-
voudig, fonder pragt of verzierfel, beftaat alleen
uyt een rok met wye mouwen, die digt op de hant
komen , en een andere gantfch fwarte rok daar
onder. Sy hebben op't hooft en over de fchouders
een kappe die 't hooit dekt, en neerwaarts ook op
de fchouderen hangt. Sy dragen noyt een hemd,
en ilapen fonder dekens op'tftroo; fy eeten noyc
vlcefch, houden zeer geftxenge vaftens, bewer-
ken de aarde met haar handen, cn können gaen
voor opregte deugdelijke Geeftelijken , en voor-
beelden van dealderbefte Godsdienftige.
MonacJius S'^üasilii.
XIX. 31
-ocr page 27-Μ En heeft in Sicilien en Calabrien verfcheyde
Klooftcrs van den H. Bafilius, dat van den
H. verlofler van MeiTma is het Hooft, en is gcftigt
in'tjaar 1057. door Rogier Guiscardus van Nor-
mandie , en heeft het voorregt over dc andere, cn
ly leefen haar getijde in 't Grieks; Daarzijnder
ook eenige in Spanje die haar getijden op deRoom·
fc manier lefcn. Den H. Bafilius ftierf in 't jaar
378; of gelijk andere ichrijven379. Sijn regels zijn
gedrukt met zijn andere vs^erken» Men Ziet ook
een overfetting door Ruffirus, Priefter vanAqui-
Icia, gemaakt, die t'zijnen tijde leefde. Haar kle-
deren vcrfchille η een weynig van de iGrickfc.Dra-
gcn de rok, dc Patience cndekappc, die ömdc
hals digt geplooyt is, altemaal fvparti Hebben
voor teyken een BiiTchop fittende , met dc woor-
den , (fi Deus eßpro noUt, ßjffj ςοηίΤΛ ms) Sq Ced wtf
erts is ί tpie k^n tegm oni.
Monackus S'fBasilii A|)iul IStessinenses,
XX. 31
-ocr page 28-DEfe Geeftelijke volgende ïelvcregel van den
H. Bafilius en verfcheelen van de andere in
kleur, en buy ten kleding, en niet in de Godsdienft,
nog oeffèningdes deugts. Sy hebben een lange
Rok, een , een Kappe, en een Muts, dié
wel een oorlogs muts lijkt j fy woonen in zeer
groote gebouwen by dc Duytfcrs, en vyordert
by haar voor volmaakte en vsrcllevende Geeftelijke
gehouden. Haer Order heeft voor een algemeen
merk , enbeeltje, dc wysheyt verbeeldende met
het rad des geluks agtcrhaar, waer by men leeft
defe woorden, Sapiemia vindt mditim ι} t>t wïjiz
heyt overipint dc boosam>
MonacliusS^Basilii in Gerimiiia
XXi.
-ocr page 29-l·
DEn H. Sabba geboren in Kappadocicn inde
lantltreekevanCefarëen, ten tijde desKey-
fers Thcodofius den tweeden» hy begaf iig ge-
heel tot het Klooftcr leven, en vertrok ïig eyn-
delyk in hetKlooftervan de H. Laura in 't Hey-
lige Lant, Waar van hy Abt wiert na de doot
van Geraiimus : hy boude tig zelfs vcrfcheydc
Klooiters, onder anderen een tot Jericho, en een
in de Woeftya digt by de Rivier Jordaan , ver-
keerde ook het huys daar hy gebooren was in
een Kloofter, en veripildedaer al fijn Middelen
saan , en een goed getal demrim die de Keyzer
Anaftafius hem gegeven had. Befchermde ook
tegen de vyanden van de Katholyke Godsdienft
het Kalcedonenfer Spods, Hy llierf ter ouder-
dom van jaren , in 't i^at^gj onder Keyzer
Juflinus; fijn Lighaem is gebragt van Jerufalem
tot Venetien > en is tegenwoordig nog in dc
Kerk van deH. Antonius. Gaan gekleet meteen
Rok op 't Grieks : maer met een Kap en Patience
op 't Latyns, ran kleur by kans graau als een
Leeuw.
XXIL
zt
Moiiaclius S^
ONtrent 't jaar 575» leydeden H.Honoratius
dc Grond des Klooiters VanLerins, in dit
ey lant van Provence, dat naderhand van fijn naam
Is genoemt gew^ecft 't Eyland van den H. Hono-
ratius, anders 't Eyland der H»» Margareta. Hf
wiert daar na in 't jaar 426. Biflchop van Arles
gemaakt , hy gaf regels aan de Moniksn die hy
ingeftelt had , daar 't derde Concilie van Arles»
en Sidonius aan gedenken: maer 'k geloof niec
datze tot nog gevonden zijn. Den H. Caffianus
een Schythe van geboorte, cii Ouderling gemaakt
van den H. Chryfoftomus, kwam tot Marfeille,
en verheerlykte deze vergadering merkelyk: wy
hebben nog dat hy gefchreven heeft aan den H.
Honoratius van d'inftcllinge der Kloofters, in
h vervolg des tyts fien wy dat de vergadering
van Lerins vereenigt is met die van den H. Bcne-
diétust; en de vergadering van de H. Juftina
bezit tegenwoordig dit Kloofter. 't Kleet defer
tioniken was gelyk aan dc Griekfe Kaloyers j maer
met een Kap op 't Latyns geheel fvirart.
Monaclius Liriaensis.
xxiir.
-ocr page 31-
En Η. Benediiäus is fondef twi jffel de grpotfté Aarts·» armen gegeven, vertrok zich in eenfaamheyt. Hoe dat |
Η Et Kloofter van de H. Jaftina te Padua was
veel van lijn eerfte luyfter ontfchooten:en om
de faker^ weer in een goede ftaat te herftellen
had men aan 't Roomfe Hof befloten om'cr dc
Olivetanen inteftellen; maer de Republyk van
Vcnetien bragt door haer betoninge foo veel
te weeg in'tjaar 1408, dat Gregonus de twaelfde
goed dagt datLodowyk Barbo Venetiaans Edel-
man , om dees tyt P«W van dc Order van den
H. Georgius d'Alga j overging van de JQi7ionik&
tot de Kloofterlyke Order , en wiert Abt van"
de H. Juftina: hy werkte met fuik een gevolg
aan 't hervormen van de Order van den H. Bene-
diélus, dat veel Kloofters van Italien haar toe-
vlugt tot hern namen > en hem verfogten van
fyn leerlingen te hebben» om haar ce komen on-
dcrwyfen , en herftelling in de myverheyt van
de Regel. Soo dat de vergadering van de H.
Juftina van Padua in een zeer korten tyt haar
Meeftres van een groot getal zeer ryke Kloofters
bevond. Haar kleeris wat enger als de andere Kaf-
iinenfers , maar ook fwart j defe Mmiken ge-
bruyken om haa'ichijtje defe woorden (Noticoii-
jundettir inampim , j in der miwigheyt^d't niet: ver-
ßoort worden.
V·,..·.
XXV.
-ocr page 33-Vergadering van den Berg I^aJJyn.
Μ En gat ook aan de zelfde Loüys Barbo in
't jaar 15 04. 't Klooftcr van den Berg Galiin,
en Eufebius van Modena, ging ook met hondert
van zijn Geeftelijken over» om daar zijn hervor-
ming tc ftigten; en dit was dereden dat Paus Ju-
lius de tweede, beval ter eeren van de twee na-
men, dat die in't toekomende fouden genoemt
wordende Vergadering van den BergCaffin, of
der H. fuftina. Men heeft de andere vergaderinge
hier voorgeftelt als Ouder , ter oorfaak dat dit
een hervorming is van d'Order van Cluny, Haar
Icleet is een wytfe rok, een groot kap-kleet, en
cenfeer wydekap, en een Kerkelijke bonnet j al
ie zamen fwart.
^XVI,
-ocr page 34-De tweede hervormer van d'Order van den
H. Benediäus, vyas denH. Romualdus, ge-
boren tot Ravenne. Van een zeer doorlugtig huys.
Hebbende in d'Apennynfe bergen, digt by d'AreiTe
een plaats gevonden volgens 2ijn aart, te weten
eenfchooneeenfaamheyt, die men noemt Campo
Maldoli, na de naam van hem die de plaats toe
kwam. Hy begon hier ontrent't jaar 1009» te ftig-
tendat vermaarde Kloofter, dat den naam gege-
ven heeft aan de gantfche Order. DenH.Romu-
aldus leefde tot een ouderdom van hondert en
twintig jaren, en ftierf in't jaar 1027, in't Kloo-
fter van't dal van Caftro , op de markt van An-
cona. Sy zijn gekleet met een rok eiiecnfcapulw
daarom, en een witte kap daar boven.
IS .
xxyii;
-ocr page 35-Ν
Ν was niet genoeg voor den H.Romualdus
JtS te hervormen 9 cn de Mmiktn tot vol-
maaktheyt tc brengen, hy wilde ook op'teinde
van lijn dagen nog nieuwe Htrmittn ftellen, en
haar meerder vaften en veragting des gemaks op
leggen. Zy hebben 't hooft gefchooren. Zijnge-
kleetin'twit, en dragen een korte rok met een
fcapuUer daar aanvaft, neven een kap, alles van
de felfde kleur. Onderhouden 't fwijgenbyfon-
der, iijn altijt vertrokken uyt 'tgevoel > om altiit
metGodtezyn.
Λ7
-ocr page 36-der
Van den H· Tlomualdus of Van
den Berg Monte Corona.
DEes Order is een tak van die van Camalduli,
Paulus Juftianus, Venetiaans Edelman, be-
gon de opregting daar van ontrent'tjaar ijzo.cn
ftigte 't voornaamfte Kloofter tien mijlen van dc
Stad Peruik, in't midden van d'Apenninen» in
een plaats genaamt Montt Corona j en dit was in
'tjaar ly jy. dat hy de Kefk toeëygende aan de Sa-
ligmakerdesWerelts. Sy verfcheelen in weynig
faken met d'andere Order van Camalduli. In "t
jaar ijzj was een 2oort van verceniging opgeregt
in deze twee Godsdienften. Haar kleet is een kor-
te rok met een , en een mantel om't lijf,
die een weynig over de knien komt, van enkelde
witte wol. Sy hebben 't hooft gefchooren, en le-
ven als de andere Gceftelijkcn van CamddulL
Haar wapen is gekroont gebergte.
Er€mit£LCamaldulenfis Montis Coronee,
Λβ
tji
É
ij'
XXIX. 31
-ocr page 37-DEn R Joannes Gualbertus, was eerft Geefte-
li;k van de vergadering van Gluny,in 't Kloo-
fter van den H. Miniatiusj maar hy had zulk een af-
keer van deSimom,die dezer tijt byna ganfch Italien
befmet had, dat hy verlangende een volmaakter Ie-
veu teleyden, ging in't jaar 1008. na Camalduli,
daar den H. Romualdus was, en was eenigetijt
lang zijn Leerling: fcheydc zig daar na van hem,
cn vertrok inde eénfaamheyt vand'Apennynen,
in een plaats, bekwaam voor 't Godvrugtig en
overdenkend leven, eerft genaamt ^c^M^reW^, en
daarna Valk Ordrojat gelegen van Florcncen on-
trent agtien mijlen: ley onder de regels van den
H. BenediSus, in 't jaar 1040. de gronden van een
Order, die zijn naam van defe plaats trok. Deic
Outvader ftierf in 't jaar tof}·, in 'tKloofter van
Paffigmn^ daar zijn lichaam nog ruft ten huydigen
dage. Hy kleede zijn Broeders in'c blaauw , fon-
der evenwel eenigfins 't kleet van Camaldule te
verfchikken : de kleur is te met wat komen te
veranderen , en is tegenwoordig omtrent bruyn
purper. Haar wapen vertoont een hant, hou-
dende een Swaert, waar boven op eenßjflchops
Mijter is.
XXJC,
-ocr page 38-1Λ En H. Bruno, een Duytfcr tot Keulen , geboren in
't jaar loii. wiert Kanonik en Godgeleerde in de
Kerk tot Rheims. Maarhy had zulk een afgekeertheydt
voor de Aartsbiflchop Manafle, die een zeer onwaardig
leven vooreen Kerkelijkperfoonleyde, dat hy befloot
de iladt te verlaten, én geheel end' aide wereltte ver-
lochenen. Sijn eerfte wijk was in 't gebergte van 't
Dauphinéj in een plaats die men noemt Chartres, door
Hugo, de Chaileau Neuf, EiiTchop van Grenoble geftigt
in 't jaar 1084, met eenige gefellen die hem hadden ge-
volgt. Hebbende hier ontrent fes jaargeweeft, wilde
ÏJrbaandetweede, zijnLeerling, hem by zighebben:
maar den H. Bruno , zijn gemoet met de foetheyt der
ceniaamheyt vervult zijnde, kon zig niet fchikken na
't gewoel en de ongeregeltheden van't Hof. Nadathy
dan verlof van den Paus gekregen had Ä fogt aan de uy-
terfte palen van Italien een woeftijne^ fob afgefondert
als de eerfte, in een plaats genaamt Torfe^ dat een ge-
deelte van de lantilreke van Squillaciin Caiabriais. Hy
bragt daar de reft van zijn leven door, enftierf in 'tjaar
HOI. ter ouderdom van SojarensLeo de tiende heeft hem
GtlannnifeeYt in't jaar ifio.Sijn regel ist'famengeftcltuit
tJie van den H. Hieronymus, van den Η. Caffianus, en
van den H. Eenedidus; maar hy heeft niet ter werelt by
gefchriit nagelaten : eyndelijk zijn onder Alexander
derde haar regels in 't fchrift geftelt, die ook be-
veftigt 7V,!\ in de jaren ti74 en 1391 , zijn fchatvry
gemaakt door Bonifacius de negende. Deze Geeftelijk©
yaan »ekleet heel in t wit, uytgenomen de kap die fwart
is. Dragen een hayre Icleet over't lijf, en eten noyt vlees.
Oeffenen 't iVygen magtig, en vaften alle \?rydagen,
al!eenli]kte waterenbrcot. Haar wapen beftaatineen
driedubbeltki'uys, met de letteren GÄR daaronder.
XXXÏ.
-ocr page 39-Robbert, Abt vanMolefino, wefendegefchcy-
de met eenentwintig van iijn Geeftelijke uyt
aijn Abdye, ter oorzaak van de flauwe yverdic
hy vernam in de andere Geeftelijke , in't nako-
men der regels van den H. Benediäus, vertrok
zig inde eenfaamheyt van Cifteaux, vijf mijlen
van Dyon, daar hy een Kloofter gronde j 't welk
Odo, Hartog van Bourgondien vereerde met
verichcyde aanmerkelijke inkomften j en dewel-
ke Hugo, Aartsbiffchop van Lyons, enGualthe-
rus, BijQchop van Chalons, goet keurde in't jaar
1098 Hier was't dat de Klooiterlijke geleertheyt
haar oude kragt herkreeg, en verfcheyde andere
Geeftelijken,defe naarvolgende,de misbruyken ge-
weldig verbeterde > die onder haar waren te mets
ingeilopen , erkennende den Abt van Cifteaux
voor hooft van haar Godsdienft, die onder den
naam van haar geboorte plaats, zig uy tftrekte oyer
ganfch Europa, en wiert niet weynig vermaart cn
roemrugtig door de geleertheyt en deugden van
den H. Barnardus, die dees order in haar begin.
veel eer en roem by gezet heeft. Haar kleet was
ganfch fwart, maar wiert in gevolge van den H*
Jarnardus hervormt, gelijk zc nu gaan, te wee-
ten met een witte rok, met de Patience eng over dc
borft, cn een fwarte kaprok daar over heen; maar
alszy'erdienftenindeKerk waarnemen, dragen
ïyzewit. Haar wapen pronkt met cenBiiïchops
Myterenftaf.
Moilachas Cistei-cienfis.
XXXII. 31
-ocr page 40-I^EnAbt Joachim, geboren in 't Koninkrijk Napels
'-'teCelicü, digt by Cofence, zijnde nog zeer jong,
befogtdeHeyligepIaatfeninPaleftina, Opzijn weder-
komil trok door Sicilien , daar hy eenige tijt een feef
ilreng leven leyde. Daar van daan gongh hy na Cala-
brien, enwiert Monikin'tKloofter vanCorazzo, van
d'Order dev Ciilerdenfen: waar yan hy weynigtijt daar
na Abt wiert, maar om fig beter tot eenfame gedagten
te können begeven, kreeg verlof'van den Paus Lucas ,
om deze Abdye te verlaten. Hy kwam dantotVene-
t'en , ten tijde als men bezig was aan'tcieraat van't Mo-
fa ïs-werk, in de Kerk van den H.Markus, tearbeyden,
Hy liet daar verfcheyde beelden aan maken, die'ttoe-
komendebeduyde j vsfaarom men geloofde dat hy een
voorfeggende geeft had, en dat hy de komfl: van den H.
Dominicus, en van den H. Francifcus voorzien had j
want hy hadze laten fchilderen in de Kerk van den H.
\larkus, met de zelve klederen diefe lang daar na droe-
gen. Hy woonde op verfch^de plaatfen in Calabrien j
uiaar kwam eyndelijk tot Coience, in't midden van dc
ftad, op een plaats die men noemde Fiore, en gaf be-
gin ontrent het jaar 1196, aan dit vermaarde Kloofter
van St. Jan de ïiore, dat verfcheide andere onder zig
heeft, en is geweeft het hooft van de gantfche Order van
Fleury,die lang daar na vereenigt is met de Giftercienfen,
daar ze een tak ai zijn, en welke regels zy ook volgde.
5y zijngekleet met zeer grofia^it laken, tot haliwegen
de kuyten: gaan met blootebeenen, en hebben voet-
zolen aan als de Apoftels. Inhaar wapen fietmeneeni-
ge bloemen.
D
Feuljamen of hervormdeCiftercien-
fen van den H. Maria der bladen.
DEn welfaligen Joan de la Barriere, geboren
inQuercy, nam bezit in'tjaarvan dc
Abdy der Feuljanten, in de lantftreke van Rieux,
't geen eenKloofter was van d'Ordcr derCiitercien-
fen. Hy begaf iig geheel om deKloofterlijke tugt
te herftellen in zijn eerik kragt en oüdeftrengheyt
des Regels van denH. Benedidus, en desH. Ber-
nardus te doen herleeven. Sijn hervorming wiert
goet gekeurt van Sixtus de vijfde j in't jaar ijyji
cn zijn Order die de naam kreeg van de plaats der
lligting, ftrekte zig in zeer korten tijt ayt doot
gantfch Vrankrijk, en de Buurlanden. Hy ftierf
tot Romen in't jaar 1600, en wiert begraven tot
S. Bernard. Defe Geeftelijkeneten nog vlees, nog
eyeren, nog drinken wijn , dan in een üyterfte
krankheyt. Sy leven by kruyden» graan én vrug-
ten. Nemen fecr ftrerigelijk 't iwijgen enj dc
gehoorfaamheyt waar, en zijn feer barmhertig tè-
gens de armen. Sy zijn gckleet met feer grove wit-
te floffe: gaan bloots voets, en *t hooft met eeii
lange kap gedekt. Haar merkteken is een Maget
IVlaria > fittende op bladen, waar van de naam
Ttiiljamen fchijnt te herkomen.
XXXIV. 31
-ocr page 42-68 XXXiV. Van dORDER
der Κ Ε R Κ li. L Y Κ Ε van Gramont.
J^En Η Steven fclie ter oovfaak van de plaats tot fijft
vertrek uytgekoren ontrent vier mijltjes van Limo-
ges genoemt wiert van Muret) was een Soon van Ste-
ven, Ondergraaf van Tiers in Auvergne, hywiertge-
bragt by Milo Aartsbiflchop van Benevente^ na v?ienS
doot hy befloot een eenfaam en afgefondert leven te
leyden: en hebbende hier toe de eën'aamheyt van Mu-
ret uytgekeurtin't Jaar 107Ó. leefde daar ontrent vijftig
Jaar in grootegeftrenghcyt. Hy droeg altytop fijn Hoott
de bcloftein een papier gefchreven die hy aan Godhad-
de gedaan^ om altijt voor geheel fijn eygete zijn en een
ring aan fijn diiym, dat alles was't geen't geluk hem
overgelatenliad van fijntydlijke goederen, om 'tver-
bond dat hy met Jefus Chriftus had opgeregt. Daar
waren nog verfcheyde perfonen die op fijn voorbeelt dè
Werelt verlieten, en hem volgden, aan de welke hy zyn
regels voorfchreef, en die ook beveiligt wierden van ver-
fcneyde Pauzen. Maar wlèrdeh wat veriagttot oorfaak
van al re groote ftrengheyt, door Innocentius de vierde
in't Jaar 1247. en door Cleknens de vijfde in't Jaar
1309. Pen H, Steven ftierf in .ïijrt %%nfaamlieyt van
Muret, in 't Jaar 1114 , ter,ouderdom van 80 Jaren:
heeft nooyt meerder willen als Öuderlingzijn ; hy wiert
in 't getal'der Heyligen geftelti in 't Jaar 1189. door
Paus Clemens de 'derde. Ni fijn doot wierden deffe
Kerkelyke die hy tot Muret gelaten had, ontruft door die
van d'Orcler van den H.iAuguftyn, fodanig datze in't
Jaar uz4. 'tLighaam van haar Aarts-vader met haac
nampn, en fy gongen haar ter nederjfétten tot Gramont
inde zelfde Provincie, daar Hendrik den eerften Ko-
ning van Fngeland haar een Kerk dede bouwen tef
eeren van de H. Maagt. En van de naam defer plaats
heeft de gantfchc Order daer na van Gramont gehee-
ten. 't Is een tak van d'Order van den H* Benediaus>
die niet buyten de Palm van Vrankryk komt. Sy droe-
gen eerft een yferen fchakelrok, maar is nu een ruwe
fteekelige , en boven die een grgye gefchoore wolk
mantel. XXXy.
Migioliis Crari^^imontenßs.
Vergaderinge van de Humtliate ^
of vernederde.
De Keyzer Frederik Barbaroflä, hebbende de
ftadt Milan ontrent 't jaar ii6ä. geheel en d'al
vcrwoeft > cn de gantfchen Adel gebannen; ee-
nige Edellieden die zig in Duy tilant bevonden, nä
dat ze 'er hadden in 't wit gekleet, vernederde
haar voor hem» en vermurwde hem zodanig tot
medelijden, dat hy haar verlof gaf weder in haar
landen te keeren: toen zy daar waren« bleven fy
evenwel dit kleet, daar zy haar vryheyt mede ver-
worven hadden j dragen, en noemden haar zei-
ven vernederde('H«»2//wi/, ) begonnen ontrent het
jaar loSo» vergadering op tc regten, die alle dagen
kwam aan te groeijen : een Edelman die haar
hooft wasgenaamt Joan de Meda, gebood haar te
fchikken na den regel van den H. Benediäus. Sy
hebben in 't gebiet van Milaan veel rijke Kloofters
gehad van dees Order. Den H- Carolus Borro«
mens is de laalte bcfchermergéweeft; maar een
Monika hebbende de ftoutheyt gehad van hem een
fchoot toe te brengen , waar over Paus jPius de
vijfde ten hoogfte vergrämt was , heeftze om die
moedwil -te wreeken, in 't jaar 1^70. t'eenemaal
uytgerocyt. Sy zijn geheel in 't wit gekleet, en
gebruyken voor een merk, een koeftend hontje,
uytwiens muyleen bandetje gaat» daar öp ftaat,
(l'mfidi) Miftg^mfik bstmwm,
é
I ■
-ocr page 44-De vergadering der Silveitrinen begon fig op te
rigten in'tjaar 1290. tot Motitefanoj digtbv
Eabriano, door Silveiter Gozolini^delman van
Οίΐφο, in de markt van Ancojïa , en Kanonik'
van dc voornaamfle Kerk deicr (lad, "Hy zig bevin-
dende by geval by 't openen van een graf, cn iicn»
de de wormen afen op 't (tinkende ligh^ajn van een'
iijner befte vrienden ■> die hy een weynig tijt tevo-
ren had hel pen begraven, kreeg fuik een veragting
voor dit leven} dat hy alles verliet, en vertrok"
zig in eenfaamheyt, en gaf geen plaats aan andere,
gedagfen als op God. IDaar waren verfcheyde
perfoonen die zijn voorbcelt volgden. De regel
die hy haar gaf, was die van den H. Benedictus.
Sijn vergadering wiert goet gekeurt van de Hey-
lige ftoel, terwijl hy nog in 't leven was, en na
iijn doot, datin'Cjaar 1280, was , wiertzcdooE
verfcheyde Pausen beveiligt: en langen tijt daar
na hervormde Sixtus de vyfde verfcheyde misbruy-
ken, dk in d'Order waren geilopen. Sy gaan ge-
heel gekleet op de wijs der fwarte Moniken; maar
van xcer grof laken. Zy hebben voor haar wapen
o£ teken drie bergen , op welker middelftc ecrV
ilif Haat , en op de twee endelfte bloejjcn twee
bloemen.
χχχνπ.
MonacWs Silveitri,
En Η. Petrus Celeftinus, geboren in 't jaar i ζ i te
Ifernie, een ftadt in'tKoninkryk Napels, vertrok
Pp zyn ieftiende jaar uyt zyn huys na de eeniaamheyt. ,
Gong na eenige jaren na Romen, en wiert Priefter en
Mmik in een Kloofter van den H. Benedidlus; daar van
ijaan vertrok zig in een grotte aan den berg Morron,
ontrent 't jaar lajp. blyvende daer verfcheyde jaren,
waar van hy den naam kreeg van Petrus de Morron ;
gong vervolgens in't jaar 1244. na den bergMajella, in
ïAbruzzo, daar hyeen zeer a^ezondert leven leyde:
daar kwamen veel perfoonen van alle kanten, die zyn
voorbeeltvolgden. Hy ftigte'tKlooftervandenH.Geeil
teMajella; 't voornaamfte van de Order onder den re-
gel van den H.Benedidus, die hy daarnaftigte, deed
*t zelfs beveiligen , in 't Concilie van Lyons , in 't jaar
1273. door Gregorius de tiende. Na de doot van Nico-
laas de vierde, wiert hy tot Paus gekoren in't jaar 1194,
out 79 jaar, wiert gekroont in de Kerk van de H.Maria
deColiumagio, digt by deftad Aquila, in'tAbruzzo,
noemde zig Celeftinus devyfde. Maar hy konfig kwa-
lyk na 't gewoel en dePauflelyke grootsheyt fchikken,foo
cfat hy altyt fugte na zyn aangenaame eenfaamheyt,
jfeeerde ook eyndelyk weer μ zynkluys. Bonifadus den
agtften die zig beter nadiePauilelykewaardigheytwift
te voegen, vreefde de Heylioheyt van defen man gewel-
dig , die door zyn bevel vervotgt wiert, en in een flegte en
flinkendegevankenisgelegt, digte by Anagni, daarhy
ftierf in 't jaar 1296, Bonifadus vierde egter zyn lyk-
pligtenmet wondere grootsheyt en pragt, en verkeerde
toe veel faken, die de overledene had gerigt, tot groot-
:ri:'king van zyn Order, en ontnamie 't Kloofter van
denBergCaffin.Clemens de vyfde fette hem onder 't getai
der heyligen in'tjaar 13 1Daar zynder die ftellen dat den
H. Petrus Damianus defe order lang voor Paus Celeileyxi
opgeregtheeft, ontrent't jaar 1078. endatderGeeftely-
ke kleederen hemelsblauw waren, en datze daarvande,
mam van Caleßini hadden. Gaan tegenwoordig gekleet
met een witte rok, dt Patience, d^Sdzjfulier, endeover-
Monachiis Celestinus.
rqk fwart. Haarwapen iseenkriiys »eteen S
57
-ocr page 46-iOan Ptolomssus, Edelman uyt de iladt Siena
wel doorleert in de kennis der regten, en die'
felfs binnen Sicna openbaar leerde , begeerig fig
geheel tot de Gpdsdienit te begeven, vertrok zig
opeen lant dat hem toebehoordé, genaamtAcco-
na, gelegea vijftien mijlen vandcftad, hebben-
de nog twee ändere perfoorien tot zig getrokken ,
ook zeer aanzienlijk om haar Adeldom, die heni
volgde in dit Heylig ontrekken , in't jaar 131;/
Haar vergadering vermeerderde zig in weynig tyti
en gelijkfy geengefchreVC régel hadden» volgde
i n^ar enkelijk haar drift voor Jefus Chriftus.
Sy wierden aangeklaagt voor den Paus Johannes
de twce-en-twintigft.e, die toen ter tijt zijn zetei
hielt tot Avignon ; maar defe goede Vader heb-
bende haar onnofdheyt gckcnt, fondfe na den
BiiTchop van AreiTe, diese beval den regel van
den Bcnediöus te volgen, (dit was in 't jaat,
ï,?ï9.)datzein'twitzoudengekleet gaan, dragen
de rok en de Scapulier van deze kleur, èn be val nog
daarenboveij^ dat haar vergadering zig zou noe-
men van den Olijf-berg, ^n dat de Kerk van haar
voornaamft Kloofter t'Accon^enoemt wiert de
H.Maria van den Ólijfrberg. Om deze tijt ftierf
JoannestPtolomieus, die d^n H.Bernardus zijn
voorbeeldt genomen had, van de Peft in 'tj'aar
«548 j men heeft ook geen de minfle gedagtenis^
van dé plaats waar zijn lighaam ruft. In haer wa-
pen zijn drie Olijf-bergen met een kruys daar op,
XXXIX. 31
-ocr page 47-Moniken van 'tDal van Jofaphat.
D Eïc Möniken nemen den regel van den H.
Benediäus waar, fonder de minfte ftip met
de Moniken van 't Weften te vericheelen ^ maar fy
hebben wat onderfeheyt in de buytenfte kleeren»
die beftaan üyt een kap, en een groote en wijtfe
rok, akemaalroot; en zy dragen volgens de ge-
woonte van'tlant, een lange baart.
Monaclms Vallis loiaphat.
XL-
-ocr page 48-DEzeÖri3e'r.bioeyt^er oog en brengt vrugten
voort vaneenbyzonderehcyligheyt. 'k Heb
niet wel können nafpeuren de tijt van haar over*
gang in deiè gewefteh ; irtaar 'k heb haar dragt
tt'el gevonden, die beftaat in eenfwart kicet met
een witte fcapulier , en een wit manteltje daar
over» dat een weynigje tot over de knien komt.
Sy dragen ook een kap met een Kerkelijk kruyn.
in Indiis.
LXi.
-ocr page 49-Sa
D En H. Antonius, geboren in'tjaar z^^. waè
nog zeer jong als hy zig vertrok indeecn-
xaamheytjcn ook vericheydeGodvruchtige perfoo-
nen , die op zyn voorbecit de werelt verlieten,
totzig trok. Hybragtdaar84jaarendoor, en was
meer als hondert wanneer hy ftierf. Syn lighaam
ïs wonderlijkerwys gevonden in de woeftyne die
hy bewoont had j en wiert overgebragt na Alexan-
dria, in't jaar 529» en daar van daan na Konftan-
tinopolen j daar van daan weer na Vrankryk, digt
by Viënne, dat gelegentheyt gaf aan een Edelman
genaamt Gaito , met verfcheyde andere God-
vruchtige perfoonen, om ontrent het jaar io9j. de
aan Regels νerbonde Godsdienft van denH. An-
tonius in te ftellen, en een zeer voornaam kloo-
fter op 't bergje digt by Vicnne te ftigten, daar deii
Generaal en hooft van defe Order zig onthout. Is
onderhoorig den regel van den H. Auguftinus.
'tKlect van deze Geeftelijke, beftaat uyteen Rok
ontrent Leeus kleur, dePatien^f de kappe ende
kaprok fwart, met een Τ Leeus kleur, gemerkt
op de flinke zijde der kaprok. Die zelfde Τ ver-
toont zich in haar wapen i in de eene hand van
een flegtarm man, die met de andere hand zegent:
en deHant in deWolk betekent datze wederom ge-
iegent is van God; methetomfchrift, (Tandem in
eo invtnta efl Salm) Mindeïij\is''(r^lfghey(ingevon-
im*
XU. Van d'ORD ER
van
XLIt.
-ocr page 50-D En Hi Norbertus , geboren van een zeer
doorlugtig geflagt in 't lant van Kleef, zyn
vader Vi^as Graaf van Gennep. Begon 't op-
regten van ïijn Order ontrent 'tjaariizo. ineen
plaats die men Premonftry t noemde, in 't Bisdom
van Laon; makende een mengeling van 'cKloo-
Herleven, en dat v^n de Geregelde Kanoniken.
Hy volgde de regels Van den H. Auguftinus, wel-
ke Honorius de tweede, en Innoeentiüs de derde
beveiligde. Hy wiert gemaakt Biilchop van Maag.
denborg, enftierfdaarin'tjaar 1154. DeGeefte-
lijke van defe Order dragen een witte rok, en eert
feerdunenfijnlinne Rokje daar boven, meteen
open mantel > ontrent als de Karmelyten, medé
wit.
KlXlh
-ocr page 51-des
of der Heytigßg Drievuldighcyt,
jQEfe Order draagt zijn naam van de inftelder Johan-
nes de Matha, geboren in Provence in 't Jaer ii/4
bevlytigde zijn leerfaamheyt eerft te Aix, daer na to£
ïarys ^ daer hy voor léeraaar aangenomen viert, en
ingevolge Priefter: ten was nietfondér wonderwerken
dat defe geheyligde Order hem opgedragen iert, want
gis de Biilchop zey, ^ccipe fpiritm fanUum, vertoonde
een Kalomme van vier boven zijn Hooit : nog daar
Ma zagmen als hy de H. Hoftie ophief, een Engel in
't wit gekleet, dragende een Kruys op de borft , half
blaaw en half root, 't welk het voorbeduytzel was
van de Order die hy moft inftellen. Hebbende dan
't eenzaam leven gekozen, vervoegde zig digt by Meaux
by een goede Heremyt, genaantit Foelix. Men fchryft'
dat zy op een dag t' zanien zijnde , zagen een hart
fijn dorft leilende in een heldere Fonteyn, 't welk tui«·
fenzijn hoornen een Kruys droeg, evengelvk dat den
H. Joannes geüen had als hem den Engel openbaerde,
toen hy zyn eerite Miilè las en 't was ook op deze
plaats daar het eerile huys geiligt wiert van de Order
van den H. Joannes de Mat&a Korts daar na genoemt
Cerfroid Zijnde, na Romen gegaan met Eoelix , ver-
toonde aan Innocentius de derde, dat zy in 't zin had-
den , God te dienen, en haer y ver te befteden tot ver-
loiïlng der gevangenen : die beguniligde haar heylige
gedagten , en beveiligde haar nieiivve regel in 't jaar
'i 107. en noemde haar Order van de H. Drievuldigheytj,
ter verloifinge der gevangens. Den H. Johannes de
Matha iligte tot Romen bet Konvent van den H. Tho»
ïiiasdeFormis: alwaar hyilieri in'tjaar 1114. Zy zyn
gekleet in 't wit, met een kruys, half blaauw en half
root, opdebbril, 'twelkzyookin haar wapen en ze-
gel voeren, metditbyfchrift, {Defidemm Vaupmm cap-
UvommexaudivitOominus.) Όξ Heere heeft het vsrlaniender
ixme gevangenen verhmt. X LIV-
IEn H. Pominilius , d'inftelder van dees Order, is
geboren tot Kalahorra , een ftadt in Arragon iia
'^tjaer 1170. de Biflchop van Ofmo maakte hem Ka-
nonik en Aarts-diafeen in fijn Kerk, daer hy begon te
Preeken: tot Parys wiert hy gekent van de Koninginne
Blanche, die weynig daer na moeder wiert van denH-
Lodewyk ; vertrok van daer na Romen , en weynig
daer na ih Languedok, alwaer hy verfcheyde Jaaren
arbeyde tot uytroeying der Kettery van de Albigen-
fen, en ley in deze lantftreek de eerfte gronden van iiji^
Godsdienft, om de Ketters te bevegten, entebekeerc»
door fijne Predikatien. Hy kwam om dit dan te Ro-
men , alwaer Innocentius de derde hem 't verlof gaf
dathy verfogt; en vervolgens beveiligde Honoriusde
tweede zijnRegel in't Jaar izié. en in't volgende jaav
beraatflaagde hy met fijn mede Broeders op Hemelvaarts
dagwathaertedoenftont, tot vermeerdering en groot-
making van zijn Order, die hy den Regel van denH.
Auguftinus deed gehoorzamen. Hy ftierf tot Bolonge,
in 'tjaar 1221. en wiert6eAe«eMi/ëeriin't jaar lajf dooc
Gregorius de negende De Geeftelijke van deze Order
dragen een Rok , en daar een Patience over , en over
deze FatieuT^e een Kappe geheel.witj en wanneer zy uyt
gaandragenze nog eenfwarte mantel en Kappe, daar
overheen, haarteyken verheelt de droom die de Moe-
der van den H. Dominikus droom^le van hem fwan-
ger zijnde , als dat zy voortbragt een hond die met
zijn muyl een brandende fakkel draagt, diedegantfche
wcrelt in bram zet en verligt.
/li^
ϋοιηιηιοαημ.3.
XLT.
-ocr page 53-De Geeftelijkevandcïe Order, aijndeuytde
gebergte vaa Armenien gejaagi, vertrokken
aig langen tijt in ItalieB,en bouwden daer verfchey-
<}eKlooßers , waar van't hooft is dat van den Η»
Bartholomeus tot Genua, Sy volgden in 't begin
hasj ouide regel van den HaBazilius; maar om haar
beter na't lant te ïchikken daer sy waren , veran-
derde van kleet en regel, en namen de inftèllin-
ge van den H. Dominikus , tot haar rightfaoes
aanj tijn ook ontrent op deielvewijs gekleeij
aytgenomeade Eatkncs. ρ die ay fwart dragen.
Armenus Monaehits.
f-s
-ocr page 54-B^rmhertigheyt tot de Gevange-
nen.
De flaverny ende onderdrukking die de Ong'e^
loovige de Kriftenen aan doen , heeft ver-
fcheyde barmhertige perfoonen opgewekt , om
orders op te regten, die haar wat mogten in haar
elende te gemoet komen» om haar te rukken en te
fcheuren uytde handen der Mahometanen. Defe
die men noemt van Onfe Lieve Vrouw der Barm»
hertigheyt tot de Gevangens, is opgeregt ontrent
't jaar izij. door Jakob, Koning van Arragon,
hier toe aangeport door den H. Raimondus de
Pennafort, en Petrus Kolafcus, die het kleet de-
fes Orders 'c aldereerft ontfangen heeft, ter tegen-
woordigheyt des Konings j uyt handen des Eif-
fchops van Barcelone, en was ^e eetile Generaal
Den Paus Gregorius beveltigde dees Order onder
den regel van den H- Auguftinus, in 'tjaar lajo;
't Kleet dat defe Geeftelyke dragen, is een rok ,
een Scapulier , en een kappe, alles wit; hebben
het wapen des Konings van Arragon voor't tey-
kcn van haer Order, met een byfchrift, (B^emif
ßonem mißt Dominus populo fuo,) De Heere heeft aan ^n
%idk^verloffwge ge fanden.
XLVIL
-ocr page 55-of Dienaers der H. Maagt Maria.
JN't jaar laij. gavenfevenFloreniynerKoopIuy
't begin aau de Order der Servitm , gcnaanii
Servi di Maria of Dienaars van Maria j maar 't geen
dat veel hierp tot oprigting, was'de wonderlijke
ïchildery van de Bootfchap, welke de Florentijners
in zeer iiooge agting hebben > engelooven dachet
door de handender Engelen gefchildert is, en men
ieyt dat de fchilderjhebbende 'tgeheel gelukkig uyt-
gevoert, en fchier wanhopende om 't aanfchijii
na zijn zin te krijgen, en om aan Maria, dedef-
tigheyt haar paffende, te geven: bad God dat hy
hem geliefde geeft en veritant in te biafen , en we-
fende in flaap gevallen , gebeurde 't dat hy ont-
waakte, en het aanfchijn van Maria zag gefchil-
dert zoo volmaakt als hy 't zou wenfchen ; de
plaats daär dit wonder-tekengefchiede, was toeii
nogniet meer als eenkleynegebede-plaats, wierC
daar na verandért in een Kerk en Kjmvent, ge-
naamt de Bootfchap te Fl Grenzen, 't geen 't voor-
naamfteKioofter is van deezeOrder Zy wiert inge·
fteltdoor defe eerile ftigters.Innocentius de tweede
wilde 't nier voor goct keuren j maar verfcheyde
volgende Pauzéh hebben 't met zoo veel voorreg-
ten vooriien, als eenige andere Order. Ons lieve
Vrouw de BilUms tot Parys , is ook een I^onvmP
Van deeze Order. Zy dragen een fwart kleet met
een rok. Scapulier, en mantel van de zelve kleur.
Haar merk véricont twee letters in een gevlogten,
als een S M. betekenende Servi Maria ^ met drie
uytfpruytendc Leiyen der zuyverheyt.
XLVIH«
-ocr page 56-De Geeflelykc vari deie Order ^ijn genaemt
Heremytcn van den H. Augüftinusi cn ge-
lijk men van outs veel zoorten hadde, volgens
de verfcheyde hervorminge , (gelyk daer zijn de
Wilhelmiten die haar naam hebben van de H.
Wilhelmus Hartog van Guienne, en de Jeanbon-
niten van den H. Jean Bon van Mantua ; eti
andere ) Paus Alexander de vierde voegde al
dexe Orders t'zamen in 't Jaar τζ$6 , en veilde
niet datter meer als een wasi haar gebiedende
een naam en eenderhande dragt te dragen, dat is
een Rok met V^ydc Mouwen , en een vveytze
lakekap, altemaal fwart, en daer onder zynze in 't
wit gekleet, en hebben een leere riemom'tlyf,
dieze met een grove gefp hegten. Haer wapen
vertoont de biüchoppelyke vercierzelen van dea
H, Auguftyn.
XLIX.
-ocr page 57-DEn Η. Paulus de Heremyt , kan men me£
regt noemen'f hooit van het afgexondert le-
ven', hebbende een voorbeelt verllrekt aan ver-
fcheyde perfonen, bm xigde TSrerclt af té ïondererj
en te vertrekken in de naerfte ceniaamhcitjom daer
een ilreng leven te leyden. De Heremyten van dc
Order die lijn naam draagt, zijn opgeregtin Hon-
garyenin't jaariaij.ontrent de ïijt dät menxyn
lichaam bragt in een Kerk die hem opgedragen is %
digtbyBuda. Urbanus de vierde weygerde haar
den Regel van den H. Auguflinus, diety verfog-
ten; maar 't wicrt haar kort daar lia vergunt door
Clemens de vijfde in't jaari^o§. Daar war en ver-
fcheydc Kjimenmi'm Hongaryeii, die door de Tur»
ken t'eenernaalverwoeft zijn. D_e^e Order is oolc
fneeH: aan de Hongaren eygen. Deze Geefte-"
lijken zyn gekleet met Wit grof laken 3 dragen
éen groqte en ronde Scapulier j en een kór te wit-'
re rnantef van defelve ftpfdaar over; gaan bloots
voets, met voet-zolen ^gelijk de Apoflelen. Haaf
merk verheelt den H. Hieronymus, met dit om-'
fchrift, (EcczelptigavifugienS i &manfi in foUtudine)
Sm hri xlugiindt afgtwii^pi ^ en gibkvm mde eeri^
^futmkp.
m
-ocr page 58-VJ^ Υ weten wel dat dea H. Hieronymus langen tijt-
't voorname Kloofter dat den Godvrugtigen Pau-
lus in Betlehem geftigt had , beftierde ; maar dit was al-
leenlijk door'tvoorBeeltv^n zijn leven, fonder yets ty
gefchrift na te laten, dat na zij η doo t kon dienen; Ib dat
die geen die na zijn doot hem hebben willen volgen ^ en
vergaderinge aan te ftellen van zijn naam, fooveel re-
gels aan haar onderhoorige gegeven hebben, als fy ver-
fchey de wegen namen om «tot de volmaakth ey t van- h et
eenfaam leven te komen. Men vertelt van een man van
een zeerheyjigleven, genaamt Thomas, die onder zig
hebbende een groot getal leerlingen, haar door voor-
wetenfchap ofanders oekentmaak^te, dat het wel te pas
foukomen, dat eenige van haar ο vertogen uyt Italien
in Spanje ; zij η raat wiert gevolgt, en die geen die heeu
togen, trokken verfcheyde heylige perfoonen tot zig,
zoo dat haar vergadering magtig vermeerderde 5 hybe-
Hoot veel faken, dienende tot haar opregting, enkofen
den H. Hieronymus voor haar leytsman en befchermer.
Gregorius de elfde beveiligde haar , en gaffe de Regel
van'den H. Auguftinus om zig na te fchikken, en vond
goet datze genoemt wieiKlcn de Vergadering der Here-
miten van den H. Hieronymus. De Generaal houd zijn
verbli jf in 't Kloofter van Lupiana, in de landftreek van
Toledo. Deze Momken bezitten tegenwoordig de kofte-
lijke Kerk en 't Kloofter van den H. Laurentius, in't
Escuriaal , hebben de fchoonfte boekery des werelts,
en worden befonderlyk befchermt van de Koningen van
Spanjen. 't Kleetdat zy dragen, beftaat uyt een rok,
een ScapHlier en een kap 1 altemaal leeuwe graauw; en
voor de reft op de zelfde wijs, met die van de andere
HeremytenvandenH. Auguftijn, Haar beek vfrtopnt
<ien H. Hieronymus. W.
Eremita iSi^ Hi e r ο n^mi,
TC En Spaans Geeftclijk vaa den H.Hieronymus, gë-
^ naamt Lupus d'plmedo, overdenkende de misbruy-
kea ï'c 'exiR zi-jfl OMer geilopen war«^ > nam voor zig
die te fiervormen's ën omfe iiog meer glams te doen
hebben, iade plaats dat zls: onderworpen was de Regels
van dea H- Auguftijn , - trok Veel kloofteriijke leer-
ftukkcn uyt de khriften van den H. Hieronymus, foo
dai hy een heel ontwerp van t'zamenftellinge inftelde ,
die hy aan Paus Martinus de vijfde voordroeg :de wel^
ke ze keurde en goet vont dat de onderregtingevanden
' H· Hieronymus diende om een order te beftieren die reet»
zija naam droeg , en waar van hy de Patroon was j
Kïiaar hy vont fuik een tegenftant aan de kant van zijn
Order, dat om de zaken niet ten uyterfte te brengen,
jncji aan'tRoomfe hof goet vont de zelve in haar oude
ftaat te laten beruften ; *t weflc zoodanig aan Lupus
d'Oiiïiedo misliaagde , dat hy. zig .vertrok by de Kart-
iiuvzers ·, en weynig daer aa, .zijndè daer weer uytge-
gaän, ftelde zig te Vreden mct'aileenlijk een Godsdienft
te ftigten, volgens de Regelis.die hy uy t den H. Hierony-
snusictiOkkenliad , die genaemt -men de vergadering
van den H, Ifidorus, Hy ftierf tot Roèien ia 't jaar 143 3.
Philippus de tweede dé al de KioofterS;van defe nieuwe
iiervoiming met de oude vereeaigeil,, Sy zijn gekleedt
gelijk de andereGeeftelijken, endragen een witterok,
«en. Scapdm cn een Vaiience van gemengde of Leeuws
Meur j maar hebben heeleadealeeixMfffliAekap vanag-
vaisj de zelve kleur.
Hieroii^inita ;ße&)rmatus
der J Ε S υ Α Τ Ε Ν
•r^Eze vergadering is ingeftek door een Edelmaiivän
Sena , genaamt Johannes Colombinus. Hy was
getrouwt, en zijn vrouw alzo Godvrugtig als hy, wekte
nem aan om barmhertigheyt te oefFenen tegens de arme,
en zig nog meer (als hy d^eed) aan den dienft Gods te ver-
binden. En gelijk hy op eendaglashetlevenvandeH.
Maria uyt Egypten, gevoelde zig zodanig geraakt, dat
hy begon van manieren te veranderen, en allegezel-
ichap te fchuwen ; hy dé ook beloften van zuyverlijk
ïTiet zijn vrouw televen, die daer in met hem ook zeer
wel over een kwam. S yn voorbeelt diende aan een groot
fetal perfoonen om haar te bekeeren, en veel waren'er
ie zyn leerlingen verlangde tewefen. Eyndelijk heb-
bende een aanmerkelijke vergadering gekregen, wiert
van Paus Urbanus de vijfde met eygener handen't Gee-
jielijkekleetgegeven, nadathyhemgezegenthad. Dit
was in 't jaar 13 Ó7. en de volgende Pauzen lieten niet nä
deze Order te beveiligen, en met vei-icheyde voorregteil
te voorzien. De Geeftelijke die na defe Regel leven,
maken die gelijk aan die vandenH. Auguftijn. Sy on-
derhouden een Regel die haar is nagelaten , door den
welzaligen JoannesTaiïïgnan, verbondene van dezel-
ve Order , en waren niet gehouden aan de KanoHtketle
uren, lafenmaeralleenlijkhondert ent'zeftig maal het
Vaderons, en'tWeefl: gegroet daags; maarnunemen
zy ook haar dienftenw^ar, en lezen Mis gelijk de ande-
re Geeftelijke. Haar bedeplaatzeh en Kerken zijn by-
11a alle aan den H. Hieronymus , befchermer van haai'
vergadering,gewyt,'twelk maakte dat Alexander de fes-
de beval dat men haar noemen zou Geeftelijke Jefuaten
van den H. Hieronymus. Den welzaligen Johannes Ko-
iombinusftierfweynignadat hy 't kleetvan zyn Order
had ontfangen. Dat beftaat uyt een witte rok, waarover
zv een gemengde of Leeuwskleure mantel dragen,de kap
wit, en een grove leere neerhangende riem om't lijf,
hebbende de kruyn op't hooft als dei priefters. Baac
• beek vertoont den H, Hieronymus.
LUI,
-ocr page 61-to6 LilL Van dORDER
van den
DEfc order is opgeregt door een Sweedfe Ko=
nitiginj genaamt Brigitta, die beval dat^de
Abdiffeiialfoo wel't beveUouden hebben als de
Moniken over de Geeftelyke, vs'ant de Kloofters
van deze Order zijn half verdeelt, de mannen in
't een, en de Vrouwen in "t ander deel van 't Kloo -
Her. 't Klooftcr te St. Evrauld in Vrankrijk is Van
de zelve geftigt: de H. Brigitta trók uyt haar
land ontrent 'tjaar 134;» en gong met.haar dogter
na Jerufalem, en na Romen om de H. Plaatzen tè
bezoeken , en ook om haer nieuwe Godsdienft
ie doenbeveftigen. Sy bleef daar ontrent drie-en-
twintig Jaren, eri fchreef daar haar boeken van
de Openbaringe die Wy hebben! 'c Was in 'tjaac
J373. datze fturf: haar Lighaam wiert uyt Romen
na Sweeden overgebragt. Üaar iijn in Nederlant
vcrfcheide Kloofters vandees Order,gelijk *s Her-
togenboich in Brabant i en te Dendermonde in
Vlaanderen. Zy zijn altemaal onder den Regel
van den H.Auguftijn. DePriefters van deze Or-
der dragen een mantel ? die een root kruys op de
flinker zyde heeft, fnet de gedaante van een Hoftie
van wit laken in 't midden. De Diakens dragen
een vvittekring, met vier kleyne van root laken
daaronder: en de bekeerde broeders hebben eeri
witkruvs.
LIV,
-ocr page 62-2o8 li ν. Van dO R D ER
van den
H. HIERONYMUS
van Montibello.
h ^ Eluk was groot voor deze Bandyten, die Petrus
Gambacorta Pifaaris Edelman namen op, de om-
wegen van Montibello; wrant wefende onder haar, nam
iiiec alleen een befluyt om zig zeiven te bekeeren, en dé
wereltte verlaten ; maar bragt ook foo veel door zyrt
opwekkinge en Kriftelyke vertoogen te weeg, dat hy
ze van de zonden aftrok, en dé ze tot boete komen, ert
ter navolging van den grooten H. HieronymMS; doot
welk doen zy ook genade verworven by den Hartog
"vanürbinen. Deze Heylige vergadering zijnde magtig
vermeerdert , bouwde zelf tot Montibello haar eerfte
Kloofter, onder 't Pausdom van Urbanus defesde, in
'tjaar 1380, en de Order wiert genoemt de Heremyten
van den H.Hieronymus van Montibello: enPiusdevyp.
de verbond haar aan de Kloofterlyke belofte, onderden
Regel van den H. Auguftinusj want te voren dédenfe
niet met alle , en fonderde häervafi de vergadering äf
alsfe wilde. Sy hebben een Kont/ent tot Romen van den
H. Onophrius, digt by de poort van den H. Geeft. Sy
gaan gekieet met een Rok en Tatience leeuws kleur,
een i>capi<lier die haer agter afhangt, en een onder-
broek die fy onder de Mantel hebben van de zelve
kleur. Sy gaan met blote becnen, hebben klompen of
hoMta voetzolen aan de voeten, en dragen een dikke
ftckinde hand.
LV-
-ocr page 63-MEn fchFijft dat ontrent het jaar i4oö,een E-
delman, genaamt Karei, Grave van Gra-
nello, hebbende ïig geheel tot het eenzaam leven
begeven ï trok verfcheyde perioonen tot zig, en
fligte zijn woning op de puinhoopen vand'oude
iiadt FicfoIé , 'digt. b}r Florencen. Deze vergade-
ring wiertgoetgekèur't van Gregorius de twaalf-
de, en Eugenius de vierde j haar noemende He-
lemyten van d'Order van den H. Hieronymus van
Fiefolé, onder den Regel vaa den H. Auguftyn ,
door de andere yergaderinge van de zelve naam
ook. onderhouden werdende. Deze Geeftelykc
dtagen 't kleet vaii. de derde Order van dea H^
Francifces 5 grij$ van kleur , en gorden haar
kleet met een leere riem j en een mantel daar
over, van voren open, met een ftok in de band 3
houte klompen aan de voeten.
of van den H. Amhrozius in 't Bos.
De Gecftclyke van dete Order noemde haar
van outsherBarnabiten,na de naam van den
H, Barnabas haer eerfte inftelder. Maar gelyk alle
dingen gemcenlyk tot verval komenjfoo was 't ook
dat defe vergadering lang napijn begin herftelders
van noden had. In 't Jaar i4ji, drie Milanefe cdel-
mans, Alexander Kruvelli, Albert ßefozzi, en
Anthonius Pietra Sanéta herftigte defe Order in
een eenfame plaats, daer voor defe den H. Am-
brofius zig gewoon was tot eenzame bedenkingen
te begeven, en tot 't famen ftellen van fijn boeken=
Daar was ook yoortijts een bos ,'t geen een tweede
naam gegeven heeft aan deze Godsdienft» dewelke
den H. Ambrozius voor haar Patroon aangenomen
hebbenrnemen haar dienften ook waar volgens zyn
oude plegtelykheden van den H. Ambrozius. Den
H, Karolus Borromeus in zijn laatfte tijt , heeft
niet vcrzuymt den y ver dezer Geeftelyken die ee-
nigfints verkout was weer te doen ontibnken. Zy
volgen den Regel van den H. Auguftinus>cn dragen
de klederen als de Hermyten Iccns kleur met een
Patience en een Kappc.' Haar teyken is den H.
Ambrozius, zittende in zijn Biilchopelyk ge waat,
den zegen verleenende,met deze woorden,(Ffc/i/jo-
fent CS dedomoDmtni) hy hetft magtigt van't Huys des
Heeren gemaakt.
É
DAar xijnderdièiegeen, dat den Apoftel Bar-
nabas, als hy het Milanees bekeerde, deze
Godsdienft ontwierp, die daar na van den H- Am-
brofius volmaakt en verheerlijkt v^ierd, 200 ficn
wy nu dat de Moniken van deze Order genaamt
2ijn Geeftelijken van den H.Barnabas en van den
H. Ambrozius. In dc Markt van Ankona, en in
't Genaees gebiet, noemt men it Apoftolinen, en
ISamarelli in Lombardie. Zyzijn vercenigt gcweeft
met die van den H. Ambrozius in 'tbos; by onze
tijde zijnze byna vernietigt door een Bulle van
ürbanus den agtften. Haar kleet is een Ραρΐιηά
cn Scapulkry t'zaam gehegt met een leere riem, van
femengde of leeus kleur j fy dragen geen andere
appe, ten zy in de winter,cn een enge mantel vaU
ëe zelfde kleur.
t-yiiUi
-ocr page 66-dtr BROEDERS van ΒARMHARTIGHEYT^
anders genacmt van den H. Jan Gods, ofd'on-
noos'le Broertjes.
|^EfeGeeftelijkenzijnHerbergers,en dienen de kranke.
Men vint onder haar geen leerfugt, en zoo'er by
geval een Priefter onder haar is, komt egter tot geen de
minfte waardigheyt in zijn Order j den H. Jan Gods, een
Portugees, geboren te Montema jor, ixi de landftreek νaix
Evora, is de grondlegger; zijn eerfte jaren beftéde hy
om de fchapen te hoeden , op zijnt\yee-en-twintigfte.
jaar , trok met de Soidateipna Eontarabie , kwam in
Duytslant, van daar weer m Spanjen, toog over na
Afrika, enkwamweynigdaar natot Granade, alviraar,
hy door een Predikatie van de Vader Avila zoodanig ge-
raakt wiert, dat hy 't hair uyt 't hooft trok , en iloeg
yoor deborft, lopende door de ftraten , en riep met
luyderftemme, de naakte volge Krißus, die mede naakt is j
't volk dat hem onwijs agte, bragt hem na'tGekken-
huys, daar hy bewaart en vaft gehouden wiert j maar
raakten 'erna eenige tijt weer uyt, en song in Bede-,
vaart na Oiize Lieve Vrouwe van Guadalupe , keerde
weer naGranade,alwaar hy de arme ontfing,en befchikte
haarteeeten, te drinken en te flapen, gaande alle daag
wat verfamelen voor haar , en roepende met luyder
ftemme, doet gaet mijn Broeders, om de liefde Gods : hy
kreeg veel Aalmoeflèn, waar uyt hy een zeer voornaam
Gafthuys timmerde binnen Granade; maar den yver
drukte hem zoo, dat hy eyndelijk fticrf in 't jaar i f j-o.
out vijf-en-vijftig jaar. Hy liet een groot getal perfoo>
nen die'tzelve deden naj en eenige Broeders, zijnde,
na Romen gegaan, om eenige zaken die zy hadden te
effenen inet de Hieronymitanen , ftigte daer een Gaft-
huys , met toelating van Pius de vijfde, die haar een
Bu'lle gaf, totbeveftiging van haar nieuwe Order, en
fteldeze onder den Regel van den H. Auguftijn. Deze
Broeders zijn gekieet meteen rok, een Vatience en eeu„
kleyn kapje op 'thooft, en dragen de bedelzak over de
fchouder, om aan te wijzen dat haar pligt is garen te,
bedelen voor de arme kranke en gevangens, Haer merk-
^eelt is dat van dea H. Ja« Cods zelf. ,' Ll^·
De Order der Ontfchocyde Auguftinen, begon
niet eerder als in 't Jaar 1594. als wanneer
Andreas Diaï een Spanjaart» die om zijn Hey-
ligheyt in zeer groote hoogagting was , by den
Regel van denH. Auguflinus nog veelftrengheyt
byvoegde > op dat hyze nog volmaakter ïou ma-
ken. Deze dragen een kort kleet, cn altemaal
fwart, van grof lakjen , een armelyke Kap cn een
onnozele dragt; zy hebben ook een kort Mauteltje;
sregt Kluyzenaars gewijs, een broers kruyn, de baart
gefchooren,cn bloots voets,en gorden haar met een
leere riem dieze met een fwart been hegten , ge-
ïyk de andere Kluyzenaars.
DEfc van dees Order, die men van outs Kluy-
zenaars van den Berg Karmel noemde >feg-
gen,dat den Propheet Elias den eeriten Karmelyt ge-
weeilis, en de ftigter van haar vergadering, al-
hoewrel hy haar geen de minfte Regel by gefchrift
heeft nagelaten i ly hebben 'er ook geen gehad»
als in't jaar 1122, van Albert» Aartsvader van Jei.
ruialem, dieze gaf aan den H. Brocardus, Prior
des Kloofters van den Berg Karmel, indeonor-
der van't Heilige Lant, als de Sarazijnen de Kri^
iten Prinfi.cn verjaagt hadden. Dees Order, die
magtig vermeerdert was, om de vervolginge der
ongelovige te mijden» toog byna door gants Eu-
ropa met haar Regel eli Inftellinge, ontrent't jaar
1238. en floegen haar in verfcheyde geweften ter
neder. De Paus Honorius de derde heeft aan dc
Geeftelijken van deez' Order de naam die 7y ver-
fogtcn beveßigt, te weeten, Broeders Van de Ma~
get Maria, des Bergs Karmel, want haar fchrij-
versverièkeren, dat ontrent't jaar 55. iyde eer*
fte waren die een Kapel ßigte ter eeren Van dc H,
Maagt op den Berg Karmel, digt by de Fonteyn
van Elias. Zy dragen de rok, dc Scapulier, ende
Patience bruynrosagtiggrijs, de kap wit, en eciï
fwartehoet op 't hooft.
LXi.' Óo
-ocr page 69-ALhier heeft een Dogtertjen dc Wetten aan
mannen geftelt, en de flaptfte Sex heeft de
kragt weerom gegeven aan een Order die aireets
aan'tglijen was, doende aan yder^ien door haar
voorbeeit dat de ilrengheyt de regte weg is, om
ίοί de Kloofterlijke volmaaktheyt te komen, 't Is
de H. Thereiia waar van wy fpreken; 7,y is gebo-
ren tot Avila, eenSpaanfchelladt, in't jaar i^if.
van edele ouders; ter ouderdom van twintig jaar
ging zy in een Karmelyte Kloofter. Langen tijt
daar na iiigte xy binnen Avila een Ksnvem van den
H. Joieph ί daer fy de hervorming van haer Order
begon, met zulk een gevolg , dat onder feventien
andere Kloofters van Dogters die zy ftigte, en be-
ßierdc verfcheyde Konvents van mannen die haer
aannamen voor haarheylige moederen meeftres
waren. Pius de vierde beveiligde en keurde haar re-
gel , in 't jaar 2jöa. Zy ftierfin 'tjaar 15:82. en wiert
Gekanoni^cert door Gregorius den agtfte, in't jaar
1622. Vader Jan Dela Croix was de geen daar zy
haar van bediende» in't hervormen van dc Kpn-
trairadermans. Deze dragen'ε zelve kleet van de
vorige Karmelyten ; maar van zeer grof laken;
haar mantel is ook korter als der voorgaande, eu
gaanontfchoeyt, waarvan ly Omfchofyde hictsn.
hXll
-ocr page 70-124 LXILj Van d'ORDER
der
Monikf.n van't H. Kruys , gezeyt
Kruysdragers in Italien.
"tl S 't algemeyn gevoelen dat Paus Cletus, detwed^
na den H. Petrus, de Godsdienft der Kruysdragei'® ·
opgeregtheeft: alhoéwelZyriakus, Biffchop van JerU'
falem, na dat hy't regte kruys gevonden had, tentijil®
dat Helena, de moeder van Konftantiin de Groote, de
plaatzen van'tH. Lant bezogt. Maar't is veel vafter e''
zekerder, dat den Paus Alexander de derde deze Ordet
onderbefcherminghebbende genoomen, in't jaar 1
aan haar een Regel gaf, én maakte inftellinge däar ■
haar na fchikte, en Clemens de vierde, zijnnavolg^i' ■
beval dat het eerftc en't voornaamfte kloofter zou vf^'
ien 't geert men tot Bolonje noemt Santa Maria di V"'
Vello. Deze Order verfwakte magtig na 't jaar 14®"'
men gaf daärom haarKloofters in't gebiet van verfcheyti® ;
Edelluy en Prelaten , gelijk äan den Kardinaal Bei" ■
ikrion, die Prior was in 't Konvent tot Verietien , oH' ;
trent'tjaar ijr68. De zaken wierden egter van Pius d®
vijfde weer in een goede ftaat geftelt. Daar zijnder di® '
•willen dat de Kruysdragers onder den Regel van den H· :
Auguftijii waren ; maar zy en hebben nooyt van dat ■·
gevoelen geweeft 5 ^y hebtjen Alexander de derde al' |
tijt voor haar grontlegger geagt naar den Paus KletuS»
maar of wel van outs een Alexander haar heeft opgeregt^
een andere Alexander de fevende^ heeft in 't jaar
haar Godsdienft te niet gedaan, en al de Kloofterlïjk®
goederen die in't gebiet van Verietien waren , de B-S'
publijk gegeven, om te dienert tot den Turkfen oorlog·
Zy dragen een rok en een Tatience , een kleet en een
mantel, en een kap , op de manier van een Bonneti
altemaal Hemels-blaauw; 't pleeg te voren wit te we-
zen ; maar is zoo van Pius de tweede verandert , eH
dragen altijt een kruysjein de hand. Haar wapen zi]ri
drie goude kruyzen op drie groene bergen in een AzufC
gront, mecditbyfchriit.·, (Suferomm·) Boven alles.
LXIi'·
Sj.
-ocr page 71-izs LXIII. Van d^ORDER
Jer
kr uysb roede r s
in Nederland
DEze Geeftelyke gaan op vèrfchcyde maniec
gekleet, na de ouderfcheyde landen daarxe
opgeregt ïijn ; in Nederlant gaanie geklcct in
'twir, meteen fwarte ic^ïfi«/«»·, met een half root
en half wit Kruys daar op.-de Centraal van de Ordef
hout zijn woning te Huy in Viaanderen» en heeft
onder zig de Kloofters van Luyk , Maaftrigt»
Namen,s^ertogenbos,Brugge, Doornich, c^
verfcheyde andere; hKjmvtnt van 't H. Kruys?
daimen noemt, dt U Brjtmnmi tot Parys, behooi^
daer mede onder
Geeßelyke van de felfde naam bevin-
jLJ'den haar ook in Portugal j alwacrzy een ryk
Kloofter hebben teEVora. Zy dragen een Man-
tel cn een Monike Kap in plaats van de bonnet,
Sy hebben onder haar verfcheyde brave en geleerde'
Mannen gehad;, cn, van een voorbceldelyk leven^
Η
LXV.
-ocr page 73-Eïc Vaders hebben ook een groot getal ge-
_ meenfchappen in Syrien > die in de togt n^
't H. Lant mede overgetogen zijn om aldaer Gaft-
huyzen op te regten ; maer hebben veel van de
vyanden des Kriftelyken naams moeten lijden,
met verlies van haaf en leven. Sy dragen 't kruys
in de hand, engaanHi'tfwartgckket, dragende
kap op de wijs der Móniken, en een rok met nau-
we mouwen ; maer zijii tegenwoordig door de
Turken byna uytgcroeyt^^
D
ss
ohferyanten "Van den H. Franafcus.
De Order van den H.Franciscus, wiert eeril
van Innocentius de derde beveiligt, Dexe-
groote Aartsvader heeft drie verfcheyde Orders iii-
geftelt, de eerfte warendeMinder-Broeders,in
jaer 120$. (die hy tot drie beloften verbond) die gc-
deelt zijn in J^rrxntuaUn^ Ohßrvamij'nen, en J^apudj'
mn·, die weder in andere takken verdeelt zijn. Hét
tweede beftaat uyt beiloote vrouwen » in't jaar
laiÄ, die ook verdeelt zijn mOhfervamnent Con-
ventüdm en Kabu^inerjfe. Het derde in 't jaar izai
is gemeen aaii d'eeii en d'andere Sex, nog verbont
haer juift tot hetbefloteleven, yder een toelaten-
de gelijk ze wüde televen, en in haer eyge afgc-
fondertheyt, van welke derde Order daar na een
andere Order is gefpro'ten, die tot deze Regels nog
by gevoegt heett het Kloofler-leven der KsnventuA-
hn. Den H. Barnardinus van Senen bragt deze Or-
der tot de regte Kloofler tugt engeflrenghey t; on-
trent't aar 140P. tot grootc eer en voordeel van de
H. Kerk, Een groot Boek was niet bekwaam om
te begrijpen al de hervormingen , icheydingen,
verecniginge, twiften en veranderinge van dragt en
Regel, die defe grootc Order over gekomen is.
Vc Obfcrvanun dragen tegenwoordig een rok van
grof laken, en een nauwe kap, een blauwe koort
cm't lijf, enhoute klompen. Haar merk is een
^rmvanChriftus, en een arm van St. Franciskns,
by den ander Kruyslings over malkander, met dc
tskenender vijfwonden.voor eenKruys. LXVlZ»
O Ν Τ S C Η OEYDE MINDERBROEDERS
in Spanjen,
DEzc Geeftclijke dragen'tkleet geheel gei ijk
als dat van de hervormde Minder-Broeders,
met dit eenig onderfcheyt dat zc voet-zolen dra-
gen , op de wijs der Apoftelen, daarom ftaanze
ook onder die zelfde Overfte, en zijn van de zel-
ve Ordre, beleven ook de zelfde Regel, zijn maar
alleenlijk in Spanjen, en worden van daer veel
geibndcn na de Indien, alwaer ze zeer veel vrug-
ten doen met de Kriftelijke Godsdienft te leren 3.
CU Prediken acn die ν olker en.
LXVIil.
I
-ocr page 76-Jer
De Order der Minder-Broeders JQmventudlen^
heeft zijn begin van den H. Franciskus van
Affifien, een ftad in Ombrien · zijn regel wiert
goet gekeurt door Innocentiusde derde, in't jaar
szii, cn onder Honorius de derde namen zy dc
naam van Minder-Broeders aan. Zy hebben aeer
veel en groote Kloofters: deze is de vierde Order
van die haar onderhóut gaan bidden. Haer dragt
beftaetuyteenlake rok en een groote gryzc kapj
diedefchoadersendcBorftdektj zy gorden haar
met een koort met drie knopen; zy dragen ook
een hooftdekzel of hoet, en prekende een vier^.
•kante Bonec» Haer merk is dc letter T.
DEze hervorminge van dOrder van den H.
Franciskus) begon in 'c jaar 1525. door Va-
der Mattheus Bafci, die een Geeftelijke was in
een ftad > gelegen in de markt van Ancona, gé-
naamt Montefalkone ; maar dit gefchiede niet
zonder verfcheydé openbaringe, gezigte en inge-
vinge. Hy veranderde zijn klect, en geloofde-dac
hy 't gevonden.: had, op de zelve manier als den
H. Franciskus te voren gedragen had, en had ver-
lof te Romen van Paus Klemens de fevcnde, om
't zelve even zate-dragén j zijn goet leven en Pre-
dikatiën trokken veel .perzoonen tot hem. In
'tjaer lyzS. had by een Bulle die deze Order toe
liet, zigdeheelewcreltdoorteverfpreijen. Haer
eerfte itowwwt wiéVt tot Kamerinogeftigtdoor de
HartoginneKatharinaCibo. De vader Mattheus
Bafciitierf tot Venetien in'tjaerijyz. Zy hebben
haar naam van de kap.die zy dragen, de welke met
een groote fpitze piantis, Zy zijn gekleèt met zeer
grof laken, vankléurleeuwegraaü, en zetten in
haar mantel (fchoon gants nieu) altijt een oude
lap, en gorden haar met een gedraaydckoort, en
dragen voetzolen als d'Apoftelen, 't Merkbeeltje
van haar Order is denH. Franciscus devijtwon-
den ontfangende door 't gezigt van den gekruyften
Zeraphijn.
LXX.
-ocr page 78-BROEDERS van den H. JOHANNES
der BOETVEERDIGHEYT.
DEfe Order bloeyt in het Koningrijk van Na-
vorre, digt by Pompelona, en heeft langcii
tijt afgehangen van 't Bisdom dezer ftad; maer de
Prior zijnde eens tot Romen gekomen, bragtzod
veel te weeg, dat Gregorius de dertiende de ge-
hoorzaamheyt des ßiflchops ontrok, en hebbendé
haar verfcheyde t'iamenftellinge gegeven, maak-
te het ondér horig aan een Provinciaal. Deze Broe-
ders gaan barrevoets , en zijn gekleet met zeer
grof laken, leeuws kleur ^ en hebben de Scapulier
en de Mantel van de zelve ftof, niet een leere
gordel; zy dragen ook altijt, 't zy zy waken of fla-
pen, een gróót hout krüys voor deborft gebon-
den. Daerzijn vandefe Order niet rtieer dan vijf
Kloofters, en niet meer als agt Broeders by mal- j
kander j haer leven is zeer ftreng» want fl apen op
deblootegront, en haar hooft ruft op eenfteen?
en fpreeken zeer zelden tegen malkander ; etert
ook niet als dor gevi-as, en drinken geen of wey-
aig wijn.
LXXi,
iie)· MINIMEN of ALDERMINSTE.
T>Eze Order is ingeftelt door den H. Frandskus, ge-
bynaemt de Paula, eenftadtinKalabrie, alvvaerhy
geboren was in 't jaar 1416 Zijn Vader Jakobus MartO'
]illa , en zijn Moeder , verkregen deze zoon door ds
tulTchenfpraek van den H. Prancisku?, en wilden dat hy
dezer oorzaak de zelve naam zou dragen. Omtrent het
j3ari44B; zijnde nog geen twaalf jaren, nam 'tkleet
van den H. Frandskus van Affifienaan , in de ftad vao
den H. Markus ; maer vertrok zig een jaer daer na in
dewoeftijne, en begaf zig geheel tot het eenzaam 1®'
ven; hy kwam eeritna ies jareh verblijf weder, en troK
verfcheyde perzoonen to| zig, en maakte een Regel, di^
door Sixtus de vierdeiii^ jaar 1473. beveiligt wiert,
mede door verfcheyde volgende Pauzen, en wilde enkel
' liytnederigheytdatde Opiglelijken van zij η Order Λί/«'"
m (alderminile) zoude g'éhoemt worden, Loüis de elfd^
hebbende zoo veel van zijn Heyligheyt hooren iprec' i
ken, wenfte hem te zien, zoo dat Paus Sixtiis de vief'ί
de hem geboot nit.Vi'ähkri)k te gaan, alwaar hem de K"'
ning met groote ,tek^ van blijtfchap en genegentheyt 1
ontfong , hemaltijt-èoe man noemende, welke naafli j
ook tot zijn Geeftehjke oyer gegaan is. Hy liet hefli;
een kloofter timmeren op de hoek van het park va''
Pleffis, digtbyToure, daarhy in't jaar rj-oy ftierf, te''
ouderdom van een-eihtnegentig jaer, enwiert vanLe''
de tiende in "t jaer i^ig Gekanoni^eert, welke onkoftei'
de Koning Francois de'eerfte droeg, Zy dragen een kle^*^
gants leeus kleur, zijnde een rok, eenkapeneenrond^
Tdtience, die vandekapaf hangttothalfweeg dedijeo»
hebben ook een leere riem, waermede zy haer gorden-
Zy onderhouden een gedurige vaften, doendienft zoP'
der eenig gezang, met een zeer zagte en nederige fteifl':
leezen de Mis, Prediken en hooren Biegt ; hebben oij'
trent 18»/ieuï^ecie« van haar Order, die ook de vijfdei^
van de bedelende, Haer merk beftaet uyt deze wooi'
de (C Η Α R I τ Λ s) liefde, zijnderontomgeftraalt, oi^
de He mclfcheeygenfdiap van deze deugt te yerbeeldei''
LXXU'
-ocr page 80-Ν
m
■pX Ezeii Heyligizijnde om het geloof onder den
JU/;Ke^ier Aurelianus vervolgt, vsriert door den
Keizer Tacitus wederom in vry heyt geftelt | hy-
ging een reis na*iH.Lant doen, alwaer hy eenig gek
wonderlijker wijs vont, waer voor by een Kloofter
fligte,welkersGeeftelijkenin 2eer grootebetrag-
tinge der Godsdienft leefde, cn in zeer groote ont-
houdinge^Zy leyenna haar eyge inftellinge,volgens
de Grickfe manier j dragen een leeus kleurt kleec,
met een fwarte kap op de Griekse wijs, die haar
ver over de ichouderskomt.Haar merkteken is de
Gevel van haarKloofter, metditbyfchrift, (Non
Writvatthmt.) X^tn^lïen'ir niei Immksmm. Hier is
omtrent al wat men aanmerkens waardig in "c kort /
van al de Geeftelijke Orders ïoude können aeg-
Ε Y Ν D E:
-ocr page 81-TOt meerder gemak en eygenfchap , iijn de
kleuren» zoo veel het mogelijk geweeft is,
inde arzeringè waergenomen > gelijk de Wapen-
kenders de kleuren weten aan te wijzen, als by
voorbe?lt, gout of ge el met ftippels, zilver of wit
Blijft wit, fwart wort aangeweièn , met een dub-
belde arzering, dwcrs over den ander, keel of
root door eenarxering die fteyl op en neer is, Azu?
of blaau door een dwarflé j en groen door eea
fchuyniïe.
Zoo zijn ook de fwarte Klederen door een dub-
belde > de roo door een op en neergaande, en
blaauw door een dwarffe arzering aangewefen,
die uyt twee kleuren t'zamen gemengt worden ,
al leeuwe graauw, is met een op en neergaende ar-
zering met ftippels tuflchen beyde aengewefen r
't grijs door een kruys-arzering, met grootevier- '
kante flippen , daer egter de dag wit en zuyvef
blijft, enwicis witgèbleven, enkelijk maer op'
gefchaduwt, gelijk dit nevenftaande printje aan-
wijft. En hier uyt können de liefhebbers met hei
eerite gefigt zien hoe de kleuren der Dragten zijn ?
ïonder ze juyft te moeten opzoeken en na lezen.
ores
73
-ocr page 82-TAFEL van de Befchrijving der Geeßelijhe
Orders.
Geregelde Geeftelijken. (mn.
I. ^ d order der Kanoniken van St. jan van Lätt'·
Π. · Van d'Order der Kanonikenvau't H.Graf.
Iii. Van d'Ordé der Herbergels van den H.Geeß. {taa.
IV. Van d'Order der Kanoniken van den H. Markus tot Man^
V. Van d'Order der Kanoniken van St. Joris tot Venetien.
VI. Van d'Order der geregelde Kanoniken van St. Joris itt
Steilten.
VII. Vau dOrderdergeregeldeKaneniken des H.SaligmihrS.
VIII. Van d'Order der Kanoniken van Groenendal.
IX. Van d' Order der Broeders van *t genieen leven.
X. Van d'Order der Theatinen.
XI. ' Van d'Order der Geeßelijken van Sontajka.
XII. Tan d'Order der Prießers van Je\HS Uaatfchappf.
XIII. Van d'Order der Frießers van 't Oratorie van denH,
Vhilil>m i^erius.
XIV. Van d'Order der .Agonii^anttn, ofvergadering dir gere-
gelde Kerkelijke, dienende de kranken.
XV. Van d'Order der Kerkelijken des minderen Orders.
KlooiterlijkeOfdei-s van'tOüften.
XVI. Van d'Order der Moniken van den H. Pachomius.
XVII. Van d'Order van den H. Makarius.
XVIII. Van d'Order van denH. Baßlius.
XIX. Van d'Order van den H. Baßius in Mejftnä.
XX. Van d'Order des Η. Baßius in Ouytslant.
XXI. Van d'Order der Sabbatten.
XXII. Vand'Order der Lerinenfer moniken.
Orders die de Regel van den H. Benediilus volgeu,.
XXIII. Van d'Order der Benediäiner-monikenvan Cluny.
XXIV. Van d'Order der vergadering van de H. Juflina.
XXV. Vun d'Order der vergadering van den Berg Kaßyn^
XXVI. Van d'Order der Moniken van Cantalduli.
XXVII. Van d'Order der Heremyten van Camalduli.
XXVIII.Van d'Order dér Heremyten van den H. Romualdus, oj
van den Berg Monte Corona.
XXIX. Van d'Order der Moniken van Valomhrofe.
XXX. Van d'Order der Kanhuyy^ers.
XXXI. Vun d'Order der Cißercienfen, XXXm
-ocr page 83-SfXXII. VάniΌrd«rder^J^ΛomkfnvanVleHry.
ΧΧΧΙΙΙ. Vand'OrderVeuljanten , ef hervormde Cißercjeiifen Varl
de Η. Maria der Bladen.
XXXIV. Vand'Order derKjerkelrkevartGramont. (derdn.
XXXV, Van d'Order der vergadering van äe Humiiiattn ofverne-
XXXV r., Van d'Order der Siheßrinen.
XXXVII. Van d'Order der Ceicßinm.
XXXVUI Van d'Order der Oliveunen.
XXXIX. Van d'Order der CMonil^en vak 't dal van Jnfaphat.
XL. Van d'O der van de» H. Hsnediens tn Indien.
Orders die de Regels van den H. Aiiguftinus waat nemen.
XLI. Van d'Order van den H^rttoniu^.
XLII. Va» d'Order der Kanoniken vart de Tramonßrtyt. {heyt,
XLII. Van d'Order der Matharinen ofder Hcyligße Drievaldig-
XLIV. Van d'Order der Preekjjeeren , anders ^enaemt Ja\obinen,
XLV. Van d'Order der ^rmener Monil^en.
XLVI. Van d'Order der Barmhertigheyt tot de Gevangenen.
XLVi t. Van d'Order der Servilen (^Dienaars van Maria.
XLV III. Van d'Order der ^»gußhen.
XLIX. Van d'Order der Ueremyten van den H. Paulus.
L. Van d'Order der Hieranymitanen in ilifpanjen. (^d'Olmeda.
LI. Van d'Order der Hieranymitanen , hervormt door Lupiu
lir. Van d'Order der Jefuaten.
L! 11. Van d'Order van de H. Brigitta.
LIV, Van d'Order vänden Η Hieronymus vm Mont 'ihello.
LV. Van d'Order van den Ά. BieronymasvanFiefolc ('i Τίίί.
LVI- Pan d'Order c'erBarnahitent ofvan den H.^tmbroßui in
lvir. Vand'Order der Apofiolinen ofMmbroßaver 'Barnabiten.
LVIII. Vand'Order de' Broeders van'Barmhcrtigheyt, andersgê-
vaemt van den H. Jan Gods, of d'Onnoos'le :-roert]ei,
I-IX. Van dOrdey de" ünt! hoeyde ^agnßnen,
ix. Vand'Qrde'derK^.rmelitea.
Verfcheyd indcre Orders.
LXI. Van d'Order der Otitjchoeyde J^armeUten.
LXII. Van d'Order der Momk$n van 't H, Krnys,genoemt K^uji'
dragers in Italien^
LXII!. Vand'Order der Kruys.^retiers in Nederlant.
LX [V. Van d'Order der Kjttys-'Brieders in Portagael.
LX V· T'an d'Order van 't H, Kruys in Syrien. ■
LX VI- Van d'Order dir Minder broeders Ohfervanten van den iL·
Franiiskp^.
LX VII. Van d'Order der Ontfchoeydi iMinderiroeAers i» Spanjen,
LXVI II. Van d'Order der Minderbroeders KomtntUflen.
LXIX. Van d'Order der Kapitz.ynen. (veerdighfp.
LXX. Van d'Order der Broeders van den H. Johannes der Boet-
LXXI. d'Order der Mintmi ofalderminße.
Lxkll. Vand'Order der Geeliel^l^n van den H.Ksriton.
IN-
-ocr page 84-Clerici Reguläres.
1 AnonicusSanél-i JoannisLateranenfisRomse.
2 Canonicus RegularisS. iSepulchri
5 Clericus Hofpitalaris Spiritus Sanéti Roms.
4 Canonicus MantuanusS. Marei.
ƒ Canonicus S. Georgii in Alga Venetiis.
ó Canonicus Regularis S. Georgii in Siciiia,
7 Canonicus S.Salvatoris.
8 Canonicus Reguiaris Vallis viridis.
9 Frater Vitx Communis.
10 ReligioiusTheatinus.
11 ReligioiiisSomafcus.
iz SacerdosSocietaiisJefu»
15 S'icerdos Oratorii S. Pbilippi Nerii.
14 ReligiofusÓrdinis Agonizantium»
]ƒ■ Clericus Ordinis Μinorum.
OrdineSiJM^onafiici Orientis.
jó MonachusS. Pachomii»
17 MonachusS.Macarii,
18 MonachusS.Bafilii.
19 MonachusS.Baiiliiapud Mcffincnfes.
20 MonachusS. Bafilii in Germania.
zi MonachusS. Sabbse.
aa MonachusLirinenfis.
Ordtnes (ecHndum Regulam S. Befied'Fii,
2.3 Monachus S. Benedidii Monafterii Cluniaceniis..
i4 Monachus Congregationis St«. Juftinie.
MonachusCaflTinenfis.
16 Monachus Camaldulenfis.
27 EremitaCamalduIcnfis.
28 Eremita Camaldulenfis Montis Cosonie.
29 Monachus VallisUmbrofse.
50 Carthuiianus.
3 I Monachus Ciftercienfis.
Monachus Floriacenfis.
3 ? Monachus Folienfis.
54 ReligiofusGrandimontenfis.
5ƒ Monachus CoDgregatiojais Humiliatdmm.
3ö
-ocr page 85-INDEX FIGURARUM.
MonachusSti. Silveftri.
37 MonachusCtieilinus.
38 Monachus Olivetanus.
39 Monachus Vallis Joiäpliat.
40 Monachus Sti Benedifti in Indiis.
Ordtnesijni rèqunniw Regulas S- A;gßß'ini.
41 Monachus S Antonii.
41 Canonicus Prxmonilratcniis.
43 Trinitarius.
4+ Dorainicanus.
4j· Armenus Monachus.
46 Monachus MercedisCaptivorum,
49 EremitaS Pauli.
fo Eremita S. Hieronymi,
ƒ! HieronymitaReformatus.
fz Religiofus Ordinis Jeiuatorum.
ƒ3 Ordinis S, Brij/idae.
MonachusBellinniontanus.
Eremita 5. Hieronymi Fefulanus.
ƒ0 Barnabita.
ƒ7 Barnabita Ambroiianus.
ƒ8 Hofpitalarius Joennis Dei.
ƒ9 Auguftinianus Difcalceatus.
Ordmes dtverß.
60 Carmelita.
6t CarmelitaDifcalceatus.
éz Monachus Ordinis Crucigcrorum.
63 Monachus Crucigerorum inBelgio.
^4 Monachus Crucigerorum in Lulitania,
6f Monachus Crucigerorum in Syria.
66 MinoritaObfervantise.
67 MinoritaDifcalceatusin Hiipania.
68 MinoritaConventualis.
€p Capucinus.
[o Frater Sti Joannis dePenitentia.
Minimus Sti Francifci de Paula,
lonachus Sti Caritonii.