y O 1 O\'L
i
Eene bijdrage tot liet mechanisme der
snbcntane Nierverwondingen.
EKNE BIJDRAGE TOT HET MECHANISME DER
SUHCUTANE- NIERVERWONDINGEN.
• A \'V
-ocr page 4-Eene l)ijilrage tot het mechanivSme der
siil)ciitaiie Niervenvoiuliiigen.
TKI{ VKUKKUOINCt VAN ItK.N OHAAl) VAX
AAN DE I^IJKS-jJNI VERSITEIT TE JJtRECHT,
NA MAIilTKilXd VAN- IIKN ltK(TUIt-MAIlMni:tlS
IIii-ocr page 5-
yè ips--ocr page 6-
c alan tnijfk\'. ( /tn\'cr.k Cv\' - ,-ocr page 8-
Gaarne maak il-ocr page 9-
-ocr page 10-
-ocr page 11-
m\'M- IM ........-ocr page 13-
De leer der verwondingen vormt, den grondslag der chi- Er zijn wel is waar veiycheidene theorief\'ii, voor het ont- Dit V(Mschil van inzichten wekte ni\\i tot verdere onderzoe- Vóór ik echt(!r o|) grond van eigen experimenten de be- In het eerste belangrijke werk over nierziekten, «loor bespreking der symptomen en eene mededeeling van eenige Bij de ziektegeschiedenis van Bazile\') deelt hij mede hoe ■■Mi geven. Vooral Le Denta^) is een warm voorvechter voor ■■Mi sa lésion, il faut invoquer trois facteurs: la puissance, le 1° La puissance, représentée par l\'agent vulnérant, est Au point de vue de leur mode d\'action les agents vuhié- La résistance est l\'cprésentée i)ar la paroi de l\'abdomen, rupture du rein s\'il n\'était préalablement fixé. Bien que 8® Ce point d\'appui peut être : a) urtificiel; h) on nntnrel. (t) Si le corps vnlnérant comprime la glamle sur la région /-ocr page 18-
■■Mi Na bespreking van eenige gevallen maakt Herzoq\') eene Tot de diï\'ecte worden gerekend de laesies ontstaan door Hkh/og meent, dat bij trauma de nieren aan den liilus Na IlEiizoo is gedurende eenige jaren op dit gebied niets Hij behandelt de verschillende verklaringen over dit thema, tot het bekken reikende scheuren, gewoonhjk vrij nauw- Ook op \'tcadaver nam Küster eenige proeven. Bij een Wat nog steeds mislukt wjis zag men nu gebeuren: de Hierop is do „hydraulische Pres-sinng-ocr page 20-
8 Eenige maanden later komt Güterbock^) in zijne „Bei- ■■Mi adiposa eene massa vaten. Ruptureeren nu deze op de eene Duidelijker zichtbaar is \'t wanneer zich bloed tusschen de 2. OpiH\'rvluh\'huin ninrschcumi. In hot nierparenchyin ■■Mi ren voor. De diepere sclieni-en worden soms in grooter Wij vinden hierbij meestal groote vloelstofuitstortingen 4o. Verhrijzeliny. De verbrijzeling van de nier kan totaal 5o. Pofjllaesies. De gevallen dio ik onder deze groej) liet zijn dio, waar stukken nier zijn afgescheurd zomlor f)0. Hilmlacsk. Hij eeno laesie aan don hilns kunnen Hierbij kan de nier nu geheel intact zijn of ook geruptureerd. ■■Mi Bij al deze groepen komt vetkapsellaesie herhaaldelijk voor. Deze groepen behooren alle tot de eenvoudige nierlaesies. Wij zien dus, dat de nierverwondingen, die bij den niensch ■■Mi Proef I. Eene nier, geheel volgens Küster behandeld, werd op do Deze proefneming werd l)lj verschillende nieren herhaald, ■■Mi Fig. 1 De scheur begon aan de convexe zijde en reiivte tot Proef III. Eene nier werd op (lezelfdo wijze gehouden als bij proef Ei«- 2 De scheur was on(«laan op de plaats, waar do hamer Proef IV. Rechter nier, behandeld volgens Küster. Op eene tafel Fig- 3 De nier ligt niet den liilus naar beneden, den convexen Proef V. Linker nier, volgens Küster behandeld. De nieren van dezo en ■■Mi dezelfde wijze als bij proef IV geëxperimenteej-d. Men vond Zij waren gelegen aan den hllus van de nier, drongen Op gelijke wijze werden nog eenige nieren behandeld, die Proef VI. liinker nier. Arterie met water geinjicieerd, de vena af- Met eonMiouten stok trof ik nu do nier dwars op don ■■Mi voorvlakte, dicht aan den hilus. drong door tot het bekken, Op doorsnede (Fig. 7.) Fig. -7 zag men dat de scheur aan den convexen ranil zich ver- Proef Vn. Hechter nier. Van hetzelfde cadaver, waaruit do nier Oj) den naar boven gerichten convexen nierrand werd ■■Mi Fig. 8-ocr page 30-
■■Mi convexen lateralen rand, terwijl de dorsale\'zijde in\'t geheel Fig. 11 liep ongeveer dwars, was ruim 3 cM. lang en drong niet Proef IX. Hechter nier, behandeld, g(!pla:vtst en vastgehouden als ■■Mi bij proef VIII. Ilet houtje, waarop de slag gegeven werd, De scheuren bevonden zich slechts op de tegenover- Proef X. Rechter nier, arterie sterk niet water geinjicieerd, vena ■■Mi Op de dorsale nieroppervlakte (Fig. 14) vond ik twee circa Proef XI. Rechter nier, liehandeld en opgehangen als bij proef X. Fig. 15 Op de dorsale zijde vertoonden zich twee di(ï|)ere en eenige ■■Mi Fig. 10 Legde iiioii de nier met de sectiosneile open (Fig. 17) Fig. 17 zoo kon men op iedere .snedevlakte eene van buiten niet ■■Mi -ocr page 35-
■■Mi Fig. 19 -ocr page 36-
■■Mi Proef XrV. Rechter nier, wier vaten en bekken met water waren ge- Fig. 21 Beiden waren 3.5 cM. lang. Zo lagen in het radiale vlak Fig. 22 De eoiitf) aciieur was luuir den hilus gericht, do andore ■■Mi naar ilen convexen rand. Op de dorsale zijde van de nier (Fig. 28) ■■Mi Fig. 24 Proef XVI. Rechter nier, bekken en arterie sterk met water geinji- Fig. 25 Zij had slechts oon lengte van 1.5 cM. en verliep radiuir, ■■Mi vinden en daar vlalc tegenover soortgelijke schenrt,jes aan Fig. 20 Op de doorsnede ontdekt men bovendien nog tweesoiien- De grootste drong tot in het bekken door, beide waren ■■Mi vena afgebonden. De nier was opgehangen aan de boven- Daarvan geïsoleerd bestonden nog twee zeer kleine Proef XVm. Rechter nier. Arterie en bekken met water geinjicieerd. ■■Mi die reclits en links oppervlakkig verliep, in \'Unidden even- Proef XIX. Rechter nier. Behandeld en bevestigd als bij proef XVlIl. Fig. 31 Fig. 30 bevond zich aan den hilusrand eene oppervlakkige scheur, ■■Mi zag men een groote radiaire schenr, die aan den iiilus 1.50 cM. Proef XX. Linker nier. Behandeld en bevestigd als bij proef XVIII en Fig 32 eene radiair naar den hilus toe verloopende scheur, die aan Proef XXI. Hechter nier. Arterie en nierbekken met water gciinji- ■■Mi Kig. Er was op de plaats, waar de stok do nier getrollenliad eene Fig. \'M naar de bovenste pool liep, terwijl zy op do ventrale nier- ■■Mi Proef XXn. Linker nier, die buitengewoon week is. Arterie met water Fig. 35 eene 2 cM. lange scheur nagenoeg overlangs verloopend. Proef XXIIT. Hechter nier. Arterie met water geinjicieerd, vona afge- ■■Mi Fig. 3(1 011 op veel plaatsen onderbroken door «hvarso weefselbrng Proef XXIV. Linker nier. Arterie en hekken sterk met water gevuld, Fig. 37 lOr ontstond juui ilen hilus eeno radiaire scheur, diü3cM. ■■Mi Proef XXV. Rechter nier met drie anaemische infarcten, en zeer dni- Als resultaat kreeg men een groot aantal kloino opper- 35 Proef XXVI.-ocr page 48-
■■Mi en eene (ook radiair) aan den convexen lateralen rand (fig. Proef XXVn. Rechter nier. Arterie, vena en bekken met gelatine ge- Fig. 41 De scheur drong niet tot het bekkr-n door. Daaina word ■■Mi Fig. 42 Proef XXVIII. Linker nier (van \'tzeKclc cadaver afkomstig als de vorige ■■Mi een wijd gapende dwarse spleet, die bijna het gelieele bovenste Proef XXIX. Rechter nier. Arterie, vena en bekken met dikke warme l®. Twee kleine radiaire scheurtjes op de dorsale vlakte 2-ocr page 51-
■■Mi De sciieiiren (Iroiigcn niet door tot in het nierbekken, zë Proef XXX. Linker nier (van hetzelfde cadaver als de nier van jtroe Fig. -k; De slag werd met een houten hamer (5 cM. broed) togen ■■Mi Slechts de tweede liet in het midden van den convexen Proef XXXI. Rechter nier met vetkapsel. Injectie van arterie en vena Fig. 47 De scheur^, vertoonde verschillende onderbrekingen door ■■Mi kleine weefsel bruggetjes, bleef echter zuiver corticaal. Bekken Proef XXXII. Linker nier van \'t zelfde cadaver, (als bij proef No. XXXL) Fig. 48 De elastische vaste nier werd met de ventrale zijde tamelijk Proef XXXIII. Hechter nier zonder vetkapsel. Injectie van arterie, vena ■■Mi Deze vertoonde geen beleediging, daarentegen ontstonden Proef XXXIV. Linker nier van hetzelfde cadaver als dc nier van proef No. ■■Mi zoo in de hand gehouden, dat de ventrale vlakte vrij naar Met een 5 cM. breeden houten hamer kreeg de ventrale De dorsale vlakte had twee radiaire scheuren, (Fi;;. 51.) Fig. 51 1 waarvan de bovenste, slechts 1 cM. lang, zich in het miilden Proef XXXV. Een groote, tamelijk vaste linker nier. Geen injectie. Do ■■Mi Fig. 52 2-ocr page 57-
■■Mi slechts weinig met water opgespoten. Terwijl het cadaver Fig. 54 Deze was f-ocr page 58-
■■Mi en een 4 cM. lange op (Je dorsale zijde van de nier (üg. 56). Fig. 5() Beide scheuren zaten ongeveer in het niidilen dor nieren K\' Om het verloop eii het ontstaan der schenren nauwkenrig ■■Mi wil zeggen: liet is uiterst moeilijk door inwerking van ge- 1-ocr page 61-
49 4-ocr page 62-
■■Mi van dit voorwerp zelden gebruik gemaakt, en de meeste In slechts enkele gevallen heb ik gebruik gemaakt van Dat natuurlijk de kracht, waarmede de nier getroffen Bij mijne proeven heb ik me ten doel gesteld, -ocr page 63-
■■Mi Het aantal scheuren is zeer ongelijk; gewoonlijk tot enkele De randen der scheuren waren alles behalve glad, het Do richting der scheuren was bijna altijd radiair, bij uit- De aard van het voorwerp was in zooverre van invloed, Ook was er zeer goeil verschil to constateoren, wanneer ■■Mi Hoe ontstaan in vivo subcutane nierscheuren? Om deze vraag te kunnen beslissen moeten wij, naar ik 1. Hoe het trauma in het menscheli/jk lichaam de nier Eenvoudig nadenken, doch nog veel meer de studie van a.-ocr page 65-
■■Mi voorste zijde der nier of liaren liilus. Hoe slapper de buik- In de ileo-costale ruimte kunnen slechts kleine of smalle ■■Mi weer bij vallen naar achteren en op zij in aanmerking moe- Een ander mechanisme schijnt evenwel te werken, wan- Plet lichaam kan met de dorsale, ventiale of laterale Ad d. Er i)estaat eeno ri\'eks van nierverwondingen, Worden tegelijkertijd diaphragma en buikspieren hevig sa- Of dit eeije verwonding der nier tengevolge heefl, dunkt mi] twijfelaclitig. Anders zon liet gesteld zijn, wanneer Volgens Küster zouden daarbij de beide onderste ribben Wij zien dus, dat op zeer vej-schillende wijze het trauma Eeno niet onbelangrijke rol speelt in vele gevallen do Wal w, in de eerste ])laats^ de topographisch anatomisrlu\' Hieromtrent looi)en do meeningon nog al uiteen. Do lengte van do r2do rib is zeer ongelijk, soms is zo liovendien wa.s er in de posit ie van do rib vei-schil; do Wat de verhouding van -ocr page 68-
■■Mi en heb slechts die nieren op het oog, die een vrij normale Verschillende cadavers heb ik hierop onderzocht, hoofd- Algemeen aangenomen is, dat de nier tusschen den boven- Voorts bestaat er verschil tusschen de hoogte der rechter- Niettegenstaande uitgebreide statistieken geloof ik toch JJoe verhoudt zidi de nier hij druhkintj tegen de onderste ribben ? Volgens Klister hebben de llile en do 12de rib eeno zoo ■■Mi Ik kan deze opvatting van Küster niet zonder bedenking Terwijl het cadaver op den rug was gelegen, werd door ■■Mi tureert de nier, maar ook de ribben worden gebroken. De Door mijne bevindingen kom ik tot de conclusie dat bij Volgens denzelfden schrijver moet ook een heftige ailduc- Ik bepioefde herhaaldelijk bij krachtige mannen zulk eene Was de proefneming goed en duidelijk uitgevallen, zoo Dl\' bt\'wci/nHjk/icid der iikr. De bewegelijkheid van de nier s])eelt bij dc verklaring ■■Mi AIIg sclirijvera (met uiizondering van Güterbock), die Ware het bekend, waardoor de nier in hare ligging Nog steeds trachten nieuwe onderzoekers deze (piaestio Zoo heeft in \'95 CSerota oen warm i^leidooi gehouden om, Zoo wonion hot peritoneum, aan do linkerzijde do dikke Dij een zoo groot aantal fixatie-ai)paraton zou men on- liet zijn Tullier en lrsa(-ocr page 72-
■■Mi Wordt de nier by operatie blootgelegd, dan kan men dit Bijna altijd is \'t me in vivo gelukt, (\'oor het ballottement ■■Mi aangetoond: »L\'nretère,-ocr page 74-
■■Mi veiitro-mediaal wordt verschoven. Hier zijn liet slechts de 2. Volgens welke natuurkundige wetten ontstaan de nier- De oude verklaring dat de nierscheuren zouden ontstaan ■■Mi (le randen der scheuren door, naar buiten geiirongen was.-ocr page 76-
■■Mi Slechts bij aanwending van zoo zwak mogelijke krachten In den regel verschijnen zij tegenover de trefplaats en Zeer zelden werd het bekken geopend. Deze bevindingen ■■Mi Daarbij speelt de structuur van liet nierweefsel eene groote In het door ons aangehaalde voorbeeld zullen (his de (Bij onze afljoeldingon bevindt zich eene reeks, welke zulke Treft nu het zich bewegende voorwerp niet den conve.x\'on Een tweede gevolg van den uitgeoefenden stoot zal zijn, Wij hel)l)en tot nu toe aangenomen, dat do nier zich vrij Wat wij boven als eoi-sto uitwerking van den stoot hebben ■■Mi Zijn ze niet resistent (bijv. bij stoot van achteren), zoo Ten slotte zou ik nog met enkele woorden op de theorie Deze legt het grootste gewicht op de ruimtebeperking U\'KSÜLTATEN VAN m.m ONDERZOEK. 1.-ocr page 80-
■■Mi 9. Nierverwondingen, ontstaan na spiercontractie, zijn 10.-ocr page 81-
stellingen. Islf^lv.:..:,, m: \'\'\',-ocr page 83-
L Bij carcinoma linguae verwijdere men beiderzijds de glan- II. De inblazingen met boorzuur by acute middeloorontsteking III. Do zoogenaamde „primaire vetnekrose-ocr page 84-
■■Mi VI. Bij sterk regelmatig astigmatisme grijpe men operatief in. VII. Na iedere coïtus extra matrimonium verrichte men een VIIL Bij hardnekkige capillaire bloedingen geve men per os Kleine inguinaal hernien, die geschikt zijn voor Kocher\'s X. Bij exstirpatio bulbi behandele men de stomp volgens de XI. Bij sterk progressief huidemphyseem, berustende op XII. ■ k Het slapen met open ramen dient niet slechts tijdens 73 XIV. Bij Carcinoma uteri met graviditeit gepaard gaande, is Dat liij matig gebruik alcoiiol een nadeelig genotmiddel 13ij vrees voor een perineaal ruptuur van eenige uitge- Do fundaalsnede van Fritscli verdient bij sectio cae.sarea I)i])htlierie serum geve men niet i^roiihylactisch, doch Dat do iinenmonio bij drenkelingen zou ontstaan door ■ a*\'.\'«. •. .. .-M ......Cr m ■ mi - \'V-. ■ -ocr page 87-
-ocr page 88-
■■Mi .fc-\' » T ; m ■■ ■ ..ÄV^ \\ : m. \'V.\'fï ■■■ ü .. ... .
rurgie; derhalve hebben ook len allen tijde de uit«tekendste
vertegenwoordigeiy onzei\' wetenschap zich bij voorkeur met
dit onderwerp bezig gehouden. Bewonderenswaardig veel
is er op dit gebied, in den loop der eeuwen tot, .stand
gebracht en toch zijn wij nog steeds van het einde van ons
streven verwijderd. Yoornanielijk met betrekking tot de
subcutane verwondingen der inwendige organen is nog veel
in een raadselachtig duister gehuld. Dit geldt vooral van
d(j subcutane nierverwondingen.
staan der subcutane nierlaesies opgesteld, zij voldoen echter
in veel opzichten niet. Ze steunen gedeiiltelijk op enkele
waargenomen gevallijn van nierverwomling, gedeeltelijk op
proefnemingen.
kingen op, en in do volgende bladzijden hoop ik eene
kleine bijdrage te leveren tot deze belangrijke kwestie.
staande theorieën aan een nauwkeurig onderzoek onderwerj»,
acht, ik het gewenscht eerst van do literatuur, voor zoover
het voor ons van belang is, een historisch overzicht te geven.
Havhk\') geschreven, is een hool\'ilstuk aan de „eoininotion,
Constitution et décliirurc des reins-ocr page 14-
gevallen, vinden we bij dezen schrijver opgeteekend, dat
Galeni het eerste geval heeft waargenomen van commotion ;
B, Houllier eene liaeniaturie na paardrijden, Ambroise Paré
eene nierbloeding na \'t rijden in eene postkar zag ontstaan.
deze zich de commotion voorstelde. „Men kan de nier beschou-
wen als een der organen, die het meest blootgesteld zijn
aan de commotion.-ocr page 15-
dit nieuwe idée. Hoe hij zich dat voorstelt, kunnen we
uit dezen zin begrijpen: „sous l\'influence de la chute le
rein tend à se précipiter par en bas, vient butter contre le
squelette du bassin, et le choc peut être assez violent pour
déterminer l\'attrition do 1\' organe-ocr page 16-
jmyit d\'appui et la résistance.
très variable. Ainsi, Thouvenel vit, dans une chute,
le coude même du malade s\'enfoncer (Jans le flanc. Ce sont,
en général: des coups de pied de chevaux, des chutes sur
une vergue ou une barre de fer, sur l\'angle d\'un meuble.
p]nfin et surtout le passage d\'une roue de voiture et les
coups de tampon de chemin de fer. Les Anglais insistent
sur ces derniers accidents.
rants doivent être divisés, comme ceux qui provoquent une
rupture de l\'urèthre, en deux groupes, suivant qu\'ils sont
étroits ou larges. Les premiers peuvent seuls pénéti-er (huis
1 echancrure iléo-costaie sans léser les organes voisins pour
comprimer la glande, et ce sont eux (jui provoquent les lé-
sions i.sol6es du rein. Les seconds, au contraire, ne peu-
vent atteindre le même but qu\'en fracturant les côtes et
en contondant les organes situés superficiellement, connue
le foie ou la rate. Le mode d\'attaque de la puissance vul-
nùrante doit être rapide, il faut quo la paroi abdominale
soit surprise, l\'échancrure iléo-coslale est. ouverte alor.s ù
son maximum. Les muscles alKlominaux llaccides et élas-
tiques défendent mal les parties profondes et permettent la
compre.ssion du rein.
les viscères sou.s-jacenfs et- le |)arenchymo rénal. La paroi
abdominale itr^-sente une élasticité remaniuable, elle permet
l\'écra-sement «le l\'organe satis être rompue elle-même. »Sa
Kîsion est exceptionnelle. Nous avons Irès rarement relevé
le fait d\'une ecchymose de la région. Dans un cas seule-
ment la paroi fut romj)ue. Le parenchyme rénal serait peu
ré.sistant sans sa capsule bien mince en apparence, (it qui
ce])endant diminue beaucoup sa friabilité. Mais ce qui per-
met .surtout d\'éviter les oflets du traumatisme, c\'est.«a mo-
bilité. Dans toutes nos exiiériences sur les chiens, nous
avons constaté (pi\'il nous était impo.ssii)lo île déterminer la
chez l\'homme la mobilité de la glande soit moins étendue
que chez cet animal, il est certain qu\'il peut fuir dans une
certaine mesure sous la pression, et c\'est un moyen de
défense i)r6cieux dont il faut tenir compte. Nous l\'avons
plusieure fois vérifié sur le cadavre. Pour que l\'action de
la puissance soit efficace, le rein doit être cale. Ceci nous
conduit à l\'étude du point d\'oppuL
ombaire appuyée elle-même contre un plan rfeistant, un
tronc d\'arbre, une roue do voiture, un tampon de chemin
de fer, la puissance et la résistaiice tendent à se joindre,
le rein éclate.
nieuwe verdeeling in directe en indirecte nierlaesies.
trauma van voren en op zijde, tot de indirecte de laesies
bij ti-auma van achteren.
getrokken worden en daardoor scheuren aan de achtervlakte
zouden ontstaan. Bij de laesies van voren en op zijde
komen de scheuren direct op de plaats, waar het voorwerp
de nier treft.
belangrijks geiiubliceerd, totdat Küstkk-) met eene geheel
nieuwe theorie te voorschijn trad.
en acht de eene om deze, de andere om die roden onvol-
doende, Alle hebben volgens Küster bovendion ditééne groote
gebrek, dat ze niet oj) alle gevallen van toepassing zijn,
„Suchen wir,-ocr page 19-
keurig in de diagonaal van de tredingsplaats. Hier is ten
minste de voornaamste scheur, over het geheele orgaan
verloopen kleinere radiaire scheurtjes. Wordt precies de
convexe rand getroflen dan vertoonen de scheuren meer een
overlangsch verloop.
cadaver waaruit de djirmen verwijderd waren, werden de
onderste ribben tegen de nier aangedrukt, wat rechtss door
do lever niet gemakkelijk gelukte. De nier werd opgespoten,
zooals boven is be.schreven en nu tegen do ribben een Hinken
slag gegeven.
nioi- had zoowel voor als achter ééne tot in het bekken rei-
kende scheur, en was achter op een klein plekje ge-
schaafd.
träge zur Lehre von den Nierenverletzungen-ocr page 21-
of andere wijze dan krijgt men locale bloeduitstortingen.
Daar deze voor \'tbloote oog slechts als roede bloedpuntjes
zichtbaar zijn, worden ze zeer dikwijls over het hoofd gezien.
Capsula lil)rosa en nier, of Capsula fibrosa en adiposa heeft
verzamelil. De vetkapsel is dan iets opgelicht. Deze bloed-
ingen ontstaan door het verscheuren der kleine vaatjes, die
tusschen vetkajisel en nier verloopen. Zijn er vele of eenige groo-
tere van deze vaten getroffen, dan zal de kapsel (his over
pene grootere uitgestrektheid van de nier los zijn. Het
gevormde haeniatoom kan soms van dien omvang zijn, dat
de nier geheel vrij in een grooten zak niet bloed is gelegen.
Is nu de wond van zoo\'n zak nog weder ingescheurd dan
heefl men liehalve dit liaematoom nog weder buiten de
kapsel l)loeduitstortingen.
vindt men scheuren, die cchtcr niet do cnlicea renis mogen
openen. Zo gaan altijd vorgozelil van kai)sell)loe{lingen. De
kapsels behoeven hierbij niet verscheurd te zijn, al is dit
met tle capsula Hbio.sa meestal wel het geval. Deze haenia-
tomen zijn evenals die van de vorige groep nu^ostal van
niet grooten omvang, liet kost vaak moeite om deze scheu-
ren te vinden, -ocr page 22-
aantal aangetroffen. De stnkken nier vindt men herhaal-
delijk ver uit elkaar liggende, soms door een parenchymstuk
met elkaar in verbinding. Meestal is door de vaten of het
bekken nog onderling contact der nierstukken behouden.
De vetkapsel kan hierbij intact zijn, wat echter gewoonlijk
niet het geval is.
uit urine en bloed bestaande. Is de kapsel niet verscheurd,
dan ziet men naast dien bloed-urine-zak nog een extra-kap-
sulair haematoom.
of gedeeltelijk zijn. Daar ter i)l{i;itse is do nier dan in ver-
schillende stukkon uit elkaar gevallen of we hebben eene
groote holte voor ons, waarin van het nierweefsel zoo goeil
als niets meer te herkennen is. lliojbij juist is van IxOang,
wat ik omtrent de vetkapsels bij do vorige groep heb mede-
gedeeld.
brengen wil, worden door de meeste schrijvers ftnder een
der voorgaande gerangschikt.
opening van het bekken. Deze bepalen zich alleen lot ih;
i)eide polen, toch komt het ook voor, «lat aan den convoxen
rand çen stuk wordt afg(isnoden. Dezo stukkon kunnen nu
nog weder intact of verbi ijzeld zijn. Ze hobbon gewoonlijk
geen contact mot do rest van de nier, tenzij door \'teen of
andere bloedvat. Ze liggen meestal eenige^ c.M. van do nier
verwijderd in eeno vrij groote bloedmassa. De laesie van
de ondori)0ol gaat soms samen mot uretcrruptunr.
zich vei-schillende cond)inafies voonloen. liet bekken, de
arteria ronalis, de vena renalis, do ureter kunnenieilej-voor
zich verwond worden, doch ook eenige van deze tegelijk.
*
Gaan ze echter samen met laesies van andere organen, dan
heeten ze gecompliceerd. Deze complicaties worden in groote
verscheidenheid aangetroffen, wat niet te verwonderen is,
wanneer men slechts bedenkt, door welke traumata de ver-
schillende nierlaesies kuiuien worden veroorzaakt.
worden waargenomen, van zeer verschillenden aard kunnen
zijn. Het is- niet mijne bedoeling, al deze soorten van
nierverwondingen nader to l)esprokC\'n, ik wil mij slechts tot
de subcutane nierscheuren bepalen. Teneinde hot mechanisme
dezer nierverwondingen verder to bestudeeren, nsm ik eene
reeks van proeven die in het volgende zijn weèrgegeven.
sectietafel gelegd waarna haar niet een houten hamer één
slag werd toegebracht.
terwijl nu eens met dit, dan weder met -ocr page 25-
in het bekleen.
II. De slag werd met een houten hamer tegen den con-
vexen lateralen rand dei* nier gericht. Er ontstond eene
overlangs verloopende scheur 4.5 cM. lang, 3 cM. diep, juist
op \'t midden van den conve.xen rand.
do nier had getrolVon en reikte niet lot het bokken. An-
dere, zelfs kleine scheuren, kon ik niet vindon.
werden eenige doeken gelegd, waarop eene long, en eerst
hierop de nier.
rand naar boven. De slag werd met een houten hamer togen
het midden van den convexen lateralen i-and gericht. Er ont-
stonden aan de ventrale vlakte der nier twee nagenoeg evenwij-
dige oppervlakkige scheuren (de caudale 1.5, de cranieeloO.5
cM. lang). De dorsale vlakte van de nier was volkomen intact.
de vorige proef waren van hetzeltdcj cadavei\'. Er word op
zoowel op de voor- als achtervlakte kleine scheuren. Deze
waren (ongeveer 1.5 c.M. lang) zeer oppervlakkig.
niet tot in het nierbekken door. Hare randen waren on-
regelmatig en vertoonden aan ile mediale zijde eene wijdere
gaping dan aan de laterale zijde.
slechts oppervlakkige scheuren vertoonden.
gebonden. Het nierbekken werd niet gevuld, de ureter
niet afgebonden. Do nier werd met haren hilus zoo in een
doos watten gelegil, dat de convexe laterale rand naar
boven was gericht. Deze doos werd door iemand, mot
gestrekten arm, in de hand gehouden.
convexen ran-ocr page 28-
opende dit echter niet. Bovendien waren eenige oppervlak-
kige kleine scheurtjes te vinden, zooals fig. 5 doet zien.
Ook op de dorsale nieroppervlakte verliep eene oppervlak-
kige scheur radiair naar den hilus toe. (Fig. 6).
der in de diepte uitstrekte tot in het nierbekken. In de
corticalis werd do scheur herhiialdelijk onderbroken door
weefselbruggen, dan strekte zij zich met een glad vlak iloor
eene i)yrami(le tot dicht bij Inuir toppunt uit, en verdeelde
zich ten slotte in tweeën, zoodat de papil zelve intact bleef.
De scheur maakte door deze verdeeling den indruk, ahsof ze
niet in het bekken wiu^ ontstaan, doch daar was geOindigd.
voor proef No. VI genomen werd. Voorbehandeling cn
positie der nier als bij proef No. VI.
in dwarse richting op «lo i)laats, waar ik do nier tretren
wilde, een 8 cM. breed houtje bevestigil. Do nier kceeg aan
haar voor- en achtervlakte een groot aantal kleine oj»per-
geen verwondingen vertoonde. De grootste ruptuur aan den
convexen rand, (Fig. 10 en 11.)
dieper door dan tot den cortex. Aan de ventrale nieroj)-
pervlakte (Fig. 10) constateerde ik een groot aantal scheu-
ren, deels dwars, deels in de lengte verloopende. Allo
waren oppervlakkig, de dwarse eciiter iets dieper dan de
overlangsverloopende. Nierbekken en pyramiilen waren intact.
was dwars op de vrije dorsale vlakte der nier gelegd. Ook
hier bleef de getroffen doi-sale zijde van de nier vrij van be-
leedigingen.
liggende ventrale zijde, (Fig. 12) verliepen alle dwars en
drongen niet door de i)yramiden heen.
afgebonden, nierbekken slechts weinig mot water gevuUl.
Do nier werd bij de bovenpool aan de vetkapsel opgehangen.
Terwijl zo vrij hing, werd met een 4 cM. breede lat een
slag toegelu\'acht, dicht bij do pool, aan haren convexen
rand. Na wegnamo dor kapsels constateerde ik op dezelfde
plaats, waar het trauma do nier had getroffen, een groot
aantal »licht bij elkaai gelogen kleine scheurtjes, van ver-
schillende richting. De scheurtjes weder onderbroken door
de weefselbruggotjos, zetten zich convergcerend in do tliepto
voort tusschen twee iiyramidon, bereikten echter niet het
niorbekken. Hot door do kleine scheurtjes getroffen nier-
weefsel had don vorm van oen kogel, wiens ba.sis naar do
nieroiipervlakto gekeerd was.
0.5 cM. lange radiair verloopende oppervlakkige scheuren.
Op de ventrale zijde (Fig. 13) zag ik een iets diepere 2.5
cM. lange scheur, met kleine zijuitloopers. Deze begon aan
den hilus en verliep in hetzelfde radiaire vlak als de beide
kleine scheurtjes aan de dorsale zijde.
Zij wenl met eene 4 cM. breede lat geslagen, dicht bij de
bovenpool. Na wegname der kai)sels kon men op de plaats,
waar het trauma had ingegrepen, geen beleediging consta-
teeren. Daarentegen bevonden zich scheuren aan de ven-
trale en dorsale nieroppervlakte, dus daar, waar het trauma
niet rechtstreeks had aangegrepen. Men zag op de ven-
trale vlakte van de nier een 3 cM. lange scheur, die aan
den hilus begon en zich radiair naur den convexen rand toe
uitstrekte; bovendien waren daar eenige kleine oppervlak-
kige, onregelmatig verloopende scheurljes zichtbaar (Fig. 15).
o])pervlakkige khïine scheurtj(!s. De diepere waren -ocr page 33-
zichtbare scheur vinden. Do scheur begon in \'tnierbekken,
-ocr page 34-
vuld, werd opgehangen aan de bovenpool. Tegen den con-
vexen rand werd dicht bij de onderste pool een slag ge-
richt met een rond, 2.5 cM. breed stuk hout. Er ontston-
den verscheidene scheuren, waarvan twee zich aan de
ventrale zijde van de nier bevonden (Fig. 21.)
van do plaats, waar de nier aan haar convoxen rand df)or
den stok was getroffen.
constateerde men eveneens eene 2.5 cM. lange scheur van
den hilus uitgaande en-ocr page 38-
cieerd. Opgehangen aan de bovenpool. Do slag werd met
een hamer gericht togen een rond stuk hout, dat tegen den
convexen lateralen rand dor nier werd gehouden. Eene groote
scheur bevond zich aan de dorsale zijde van de nier (Fig. 25.)
aan den hihisrand der nier beginnende. Dicht bij deze schónr,
kon men nog eenige zeer oi)pervhikkigo kleine .sdunntjes
de ventrale zijde (Fig. 26.)
ren, die diebt bij elkaar lagen cn jiarallcl verliepen.
radiair gericht naar do plaats van den niorrand, dio het
trauma direct had gotrotlbn, beri-ikten evenwel do oj^per-
vlakte niet.. Oppervlakkige en diepere scheuren hadden -ocr page 40-
pool. De slag werd met een houten stok(proefXlVenXV,)
tegen den medialen rand der nier gericht dicht bij de boven-
pool. Op de plaats waar het trauma had aangegrepen,
wds het nierweefsel gekwetsten vertoonde ettelijke scheuren.
scheurtjes boven en onder aan den hilusrand der nier. Na
de nier te hebben opengesneden, kon men zich overtuigen,
dat, van de oppervlakkig gekwetste plaats uit, een groote
scheur tot in het bekken doordrong en in radiaire richting
verliep. Het lateraal van de scheur gelegen nierweefsel
vertoonde nog talrijke kwetsingen.
Vena afgebonden. De nier werd aan de vaten en het hilus
vetweefsel z(3ó bevestigd oj) do linker zijde van con pas
uit \'tcadaver genomen stuk worvélkolom, dat de dorsale
vlakte van de nier naar voren was gekeerd. Do slag werd
latero-dorsal dicht bij de bovenpool toegebracht met een
dunne ijzeren stïuif. De plaats, waar de staafde nier t.rof,
bleef intact. Op de ventrale vlakte der nier bevond zich
een radiair verloopende scheur
wel tot in \'t bekken doordrong. De genoemde diepe scheur
reikte naar achteren tot in de corticaallaag, liet evenwel
de dorsale vlakte van de nier vrij.
De slag volgde met een circa 3 cM. breed stukje hout tegen
de dor.sale vlakte van de nier. Daar, waar de nier getrof-
fen was
(Fig. 30).\' Aan (hj ventnile nieroppervlakte (Fig. 31.)
wijd gaapte, naar den convoxen ]-and toe, evenwel smaller
werd. Geen der scheuren opende het nierbekken.
XIX. Dwars tegen den convexen lateralen nierrand werd
eene rib gelegd en daarop geslagen. De ventrale vlakte van
de nier bleek intact te zijn, daarentegen vond men op de
dorsale vlakte (Fig. 32)
haar laterale einde in eene sterk ingedrukte plaat« eindigde.
Hier was naar alle waarscliijnlijklioiil het uiteinde van »Ie
ril) in do nier gedrongen. Er bestond getiii communicatio
mot het nierhekken.
cieerd. Vena afgebonden. Aan do wervelkolom bevestigd
als bij proef No. XX. Do nier word met oen 1 cM. broeden
stok g(!s]agen in de richting van ondor bulten naar boven
binnen. D(; slag trof den convexen lateralen raml dicht bij
de bovenste nierpool.
kwetsing. Deze deed zich voor als een O.öcM. breede, 2cM.
diepe onregelmatig gescheurde wonde (met naar liiimen
gedrukte randen,) welke schuins over de doi-sale zijdo
oppervlakte (Fig. in twee kleine scheurtjes eindig-ocr page 44-
geinjicieerd, vena \'afgebonden, ureter open. De nier werd
met liaar onderste pool op een vast voorwerp (een houten
bak) geplaatst en in deze positie met de hand vastgehouden.
De slag werd met een houten hamer tegen de bovenpool
gericht in de richting van de lengte-as der nier. Er ontstond
op de dorsale vlakte van de nier (Fig. 35)
Van deze scheur uit liej) scherphoekig eene tweede kleine
scheur^ 1.5 cM. lang, zeer oppervlakkig. Do scheuren dron-
gen niet tot in het bekken door, hot was geheel intact.
bonden.. bekken ledig, ureter geligeerd. Positie van do nier
als bij proef No. XXII. Slag met cen houten hamer als bij
l)roef No. XXII. De nier kroeg aan don hilus (moor naar do
voorvlakte toe) twoo schouron. Dozo verlioi)en (in Fig. 3()
is de nier met gezicht op den hilus weorgogevon) riuliair,
waren 1.5 on 2.5 cM. lang en parallel mot do longtoiui van
de nier. Dc onderste scheur Wixs ccnigszins hoekig geknikt
getjes. Geen der scheuren communiceerde met het liekken
vena afgebonden. Positie van de nier en wijze van trauma
evenals bij proef No. XXI1 cn XXlil.
lang naar do ondeiulo pool ging, in de richting van de leng-
teas van do nier. Zij drong niet tol. in hot bokken door, dat
overal intact wjia.
delijlv uitgesproken renculi. Arterie en vena werden met
dikkj warme gelatine (in water opgelost) en onder tamelijk
sterken druk opgespoten. Nierhekken en ureter blijven ledig.
Hierna werd de nier eenigen tijd in koud stroomend water
gelegd, totdat de gelatine volkomen vast was. Het orgaan
had nu een vaste, elastische consistentie en was sterk ge-
s|)annen. In dezen toestand werd de nier met den hilusop
een samengevouwen doek gelegd, en beide nam een assistent
in de uitgestrekte rechtcr\'hand, zoodat de convexe laterale
nierrand naar boven wjis gekeerd. -Daarna werd dieji
rand met een 5,5 cM. broeden hamer: een tamelijk sterke
slag toegebracht (lig, 38 a —b).
vlakkige, gedeeltelijk dwars, gedeeltelijk overlangs verloo-
pende scheurLJes uan de dorsale vlakte der nier. Do con-
vexe raiid zelf had ééne gekwetste plaats, ztïor oi)pervlakkig,
afkomsitig van den rand vali\'deii hamer.- Nierbekken vol-
komen\' intact, evenzoo de ventrale zijde van do nier.
40). De scheuren aan den hilus toonden de grootste diepte
(tot 4 mM.), de overige liepen zeer oppervlakkig. Geen
scheur drong door tot in \'tnierbekken dat volkomen intact
was.
injicieerd. Na het afkoelen en vast worden van de massa
werd de nier aan haar bovenste pool aan resten van de
vetkapsel opgehangen en met een ongeveer 1.5 cM. breed
spaansch rietje dwars tegen den convexen lateralen rand
geslagen. Daardoor ontstond eene kleine radiaire scheur aan
de dorsale vlakte dicht bij den hilus van de nier. (Fig. 42)
dezelfde nier zoo geplaatst en met don liamer geslagen als
in proef No. XXV en XXVI. De vroeger ontstane scheur wtis
nu dieper en langer geworden, U.\'rwijl op do ventrale vlakte
oen nieuwe zich had gevormd. (Fig. 41) Deze vorlioj) eveneens
radiair en ging van den hilus uit. Dc beide scheuren ^dron-
gen niot tot het bekken door, dat, evenals het verdere
nierweefsel\' op doorsnede intact w;w.
van proef XXVII.) Arterie en vena werden met dikke warme
gelatineoplo.s.sing geinjicieerd, het hekken bleef ledig. Na
\'thard worden der mas.sa, werd de nier aan do boveni)ool
oi)gchangen en met een 1,5 cM. breed spaansch riet geslagen.
De slag trof de nier dwars in de nabijheid van de bovenste
pool, nauwkeurig kon de trefiilaats niet waargenomen
worden, tiaar het preparaat meteen op den grond viel.
De nier vertoonde op de ventrale vlakte dicht bij de
bovenpool (Fig. 43)
niergedeelte van het overige scheidde. Het bekken stond
wijd open. Op deze groote spleet stonden bijna loodrecht
een tweetal kleinere scheurtjes. Verder was de nier intact.
gelatineoplossing geinjicieerd. Het preparaat werd in ijswater
afgekoeld, waardoor het eene zeer vaste elastische consisten-
tie kreeg. Een assistent hiehl de nier op een samengevuu-
wen doek zóó in de uitgesti\'ekte rechterhand, dat de convexe
laterale rand naar boven was gekeerd. Nu werd hiero]) een
dun sigarenplankje gelegd en eerst daaro]j een Ziichte slag
met een houten hamer gegeven. Geen verscheuring. Het
plankje werd weggenomen en de hamer kwam direct tegen
den convexen nierrand. Twee van dergelijke zeer zachte
slagen hadden geen effect, eerst een vierde krachtige slag
i)racht eene verscheuring tot stand. Bij nauwkeurige
inspectie kon men vinden:
van de nier naast den hilus. (Fig. 44)
waren slechts enkele ni.M. diep.
No. XXIX.) Injectie van arterie, vena en bokken mot dikke
wanne gelatineoi)lossing. Afkoeling in IJswater gednrende
eonigen tijd. Do bnitongowoon vaste nioi- werd op een dook
in do uitgestrekte hand zoo gehouden, dat do convexe rand
vrij naar boven was gekeerd.
den convexen rand gegovOn. Drio slagen wai\'on licht.
rand een spoor achter, daar de hamer niet met het platte
vlak doch met den kant op de nier was terecht gekomen.
Eerst bij een vierden krachtiger slag ontstonden zware kwet-
singen. Men kon constateeren(Fig. 46): twee kleine dwars-
schenrtjes aan den convexen rand, ongeveer 5 cM. van el-
kaar verwijderd, afkomstig van het indrukken van de hamer-
kanten. 2® twee radiaire scheuren op de dorsale niervlakte.
De bovenste scheur bevond zich precies aan den hilus, de
onderste was iets daarvan verwijderd en op verschillende
punten door weefselbruggetjes onderbroken. Aan de ven-
trale vlakte, aan het nierbekken en binnen de nier konden
geen beleedigingen worden geconstateerd.
met heet rundervet. Bekken ledig. Afkoeling in ijswater.
De sterk gespannen nier werd met niet te groote kracht
tegen den grond geworpen en kwam met de ventrale zijde
dicht bij de bovenpool daarop neer. Er vormde zich een 4
cM. lange, overlangs verloopende scheur o]) do dorsale zijde
der nier, dicht bij don convexen lateralen rand. (Fig. 47)
en verdere nierdeelen geheel intact.
kapsel geheel aanwezig. Arterie en vena goed opgevuld
met heet rundervet. Afkoeling in ijswater.
sterk tegen den grond geworpen. Op de nier zag men (Fig. 42
een viertal ongeveer even lange, dicht bij elkaar slaande
paralelle en radiair vcïrloopende scheuren aan de ventrale
vlakte. De eer.ste bevond zich aan don hilus, iedere volgende
naderde iets meer den convexen rand. Oeen der .scheuren
drong tot het bekken door. (leen andere laesies.
en bekken met heet rundorvot. Afkoeling in ijswater. De
nier werd op een samengevouwen doek zóó in do uitge-
strekte rechterhand gehouden, dat de convexe rand naar
boven, do hilus naar beneilen was gekoerd. Met een 5 cM.
broeden houten hamer werd tamelijk krachtig tegen den
lateralen convexen rand geslagen.
aan den liilus (Fig. 49) drie ongeveer 1 cM. lange radiaire
scheuren, twee aan de ventrale, een aan de dorsale nier-
oppervlakte. De scheuren drongen niet tot in het bokken door.
XXXlll. Zonder vetkapsel. Injectie van arterie, vena en l)ek-
ken met heet rundervet. Afkoeling in ijswater. De nioi- werd
gelegd op een verscheiden koeren samengevouwen doek en
boven, de dorsale naar beneden was gekeerd.
vlakte van de nier van boven een lichten slag, doch zonder
uitwerking. Eerst bij den tweeden krachtigen slag ontston-
den er laesies. De ventrale vlakte -vertoonde eene l)ijna
halfcirkelvormige indeuking, die door den eenigszins scheef
trettenden liamer was tot stand gekomen. (Fig. 50)
der vlakte bevond; ondei-ste, 3 cM. lang, iiegon tamelijk
wijd gapend aan den hilus. De .scheurcn waren nergens
dieper dan •! niM., cn bereikten geen van allen het bekken.
nier werd met do ventrale zijde togen den grond geworpen.
Do volgende ver.scheuringen kondon worden waargenomen:
1-ocr page 56-
op den rug lag, werd met een houten hamer een slag ge-
geven tegen de achteizijde der 11de en 12de rib zoowel
links als rechts. Links was geen effect. Rechts fractureerden
op een afstand van 1.5 cM. van de wervelkolom de beide
ribben. De rechter nier vertoonde op haar ventrale zijde
(Fig 54) een radiaire scheur, overeenkomstig de gefractureerde
ribben.
aan den hihis, haddon een radiair verloop en drongen niet
tot hec bekken door. Be nier vertoonde parenciiynuitouse-
degeneratie. De linker nier was bij dezo proef intact gebleven.
te kumien bestudeeren, heb ik ook een aantal experimenten
op dieren genomen. In het begin betiröefde ik bij lévende
konijnen subcntane nierschenren tot stand\'to brengen,-op
de wijze door Ilerzog aangegeven.\'-ocr page 60-
ring geweid bij de slappe cadavernieren nierscheuren tot
stand te brengen. Dit Wcis ook door vroegere proefnemers
ondervonden en werd vooral door Küster in \'t licht gesteld.
De laatste behandelde daarom de nieren op eene bijzondere
manier: hij spoot ze met water op van uit de arterie, de
vena en den ureter. Ook ik heb later bijna altijd de nieren
opgespoten, vóór ik ze voor de proeven gebruikte. Voor
de injectie werd gebruik gemaakt van water, gelatine en talk.
proeven genomen met een latje, of houten hamer. Deze
troffen de nier direct of indirect door tusschenkomst van
een houtje of eene rib, die tegen de nier was aangelegd.
de wijze van Küster, om de nieren tegen den grond te
werpen, daar \'tzeer moeielijk is, nauwkeurig de plaats te
bepalen, waar de nier dan getrofTen wordt.
werd, zeer verschillend was, en soms meerdere slagen
moesten worden toegebracht, vóór eenige afwijking kon
worden geconstateerd, zal uit de proeven voldoende blijken.
heperkt. Do kracht, waarmede de slag wordt toegebracht,
heeft, zoover ik heb kunnen nagaan, geen invloed op het
aantal der scheuren, wèl daarentegen op hare diepte. De
scheuren drongen gewoonlijk niet verder door dan de schors-
zelfstandigheid; de pyramiden bleken hoogst zelden getroffen,
nog veel zeldzamer het bokken.
verloop der scheuren was dikwijls eenigszins goslingeixl.
Niet altijd verliepen zij in tién lijn, doch waren onderbroken.
Veelal vertoonden zij kleine zijscheuren, samengesteld uit
eene aaneenschakeling van si)leetjes, min of meer loodrecht
op de richting der groote scheur.
zondering overlangs vorlooj)end; — terwijl van scheuren vol-
gens den i-enculairen bouw van do nier, niets bleek. Do
voorbehandeling der nieren deed, wat \'teffect, verloop en
do uitgestrektheid der scheuren betreft, weinig ter zake,
mits een zekere spanning in de nier aanwezig was. Vulling
van \'t bokken maakte geen ver.schil.
dat, door smalle vooi\'worpen do scheuren eerder oj) dotref-
plaats ontstonden, en dan ook dieper waren, dan wanneer
do nier dóór l)reodere voorwerpen getroffen word. Bij aan-
wending van zoor smalle instrumenten ontbraken do scheuren
aan do tegenovergestelde zijdo van de trefplaats geheel.
do nier op een vast voorwerp was neergelegd, of op een,
dat .slocht^s zoor geringon wedei-stand bood. Hoe kleiner
dezo weerstand, des to oppervlakkiger waren do scheuren
0]) de getroffen plaats. Nailat we nu gezien hebben, welke
niervorwondingen bij men.schen voorkomen en hoo ze aan
ca-ocr page 64-
meen, vooral letten op twee punten en deze nauwkeuriger
bestudeeren. Allereerst dienen wij uit te maken hoe het
trauma dat het lichaam treft, de nier bereikt en voorts
volgens welke physicalische Avetten de verwonding van het
parenchym bij de getroffen nier plaats grijpt.
bereikt!
de op deze gevallen betrekking hebbende literatuur leidt
tot de conclusie dat het trauma op zeer verscliillende wijze
werken kan en dat het mechanisme der verwonding dikwijls
van hoogst gecompliceerden aard is. Het trauma kan op
vier verschillende wijzen op de nier inwerken, en wel:
wand, hoe geringer het volume der viscera en hoe kleiner
het zich bewegende voorwerp, des te gemakkelijker is de
nier van voren te bereiken. Komt het voorwaarts dringende
object van terzijde of van achteren (of latero-doi-saal) zoo
dringt het door in de ruimte tusschen de ribben en de crista
ossis ilei, of wel het treft het eerst de onderste ril)ben en
doet deze naar de nier toe bewegen.
voorwerpen met gemak indringen (stafvormige of hoekige
voorwerpen). Komt het tref-object van terzijde, zoo wordt hel.
lichtst getroffen de convexe rand of het voorvlak van de
nier; komt do knecht van achteren, dan wordt liet achter-
ste vlak of -ocr page 66-
ten nemen de meewerking der laatste ribben, die door de
kracht van het tref-object tegen de nier worden gedreven.
Zijn de voorwerpen, op welke het lichaam komt te vallen,
breeder, zoo zal in de eerste plaats het skelet getroffen
worden, en eerst in de tweede plaats de nier. Ook deze
gevallen zijn analoog met gevallen onzer eerste groep.
neer het lichaam tegen een breed vlak slaat, bijv. tegen den
grond. Daarljij wordt de nier door de werking dei\' kracht
niet direct getroffen.
zijde tegen het vlak slaan, maar ook is het mogelijk, dat
het eerst de voeten, het bekken of de schouders den grond
bereiken. Wij zien dus, dat het mechanisme der verwon-
dingen zeer verschillend van aard kan zijn, dat evenwel al
deze gevallen dit gemeen hebben,, dat de nier niet direct
aan het verwondende object is blootgesteld, üe nier zal
volgens de wet der traagheid in de richting van den val
worden voortgedreven, totdat zij oj) een hindernis stuit,
dat of in de fixatiemiddelen van de nier bestaat of in voor-
liggende vastei\'e deelen (l)ijv. wervelkolom). In het eei^ste
geval zullen hilus, vetkapsel enz. getroflcn worden; in het
laatste geval doen zich gelijksoortige verhoudingen voor als
bij de proefneming van Küster. (De nier wordt tegen den
grond geworpen).
wier ontstaan aan sterke plotselinge spiercontractie wordt
toegeschreven.
mengetrokken, dan stnan de buikorganen onder een plol^se
ling verhoogden druk. De nier wordt dan waarschijnlijk
van alle kanten tamelijk gelijkmatig samengedrukt (ruimte
beperking volgens Güterbock).
hoofdzakelijk de spieren der eene zijde zich samen-
trokken.
zoo sterk geadduceerd worden, dat een krachtige drukking
naar den kant der nier toe, wordt uitgeoefend.
op de nier inwerkt. De kracht werkt of zoodanig dat zij
de nier van een of twee zijden drukt, dat zi) de nier tegen
een vasten omlergrond .slingert, dat zij aan den hilus, de
vetkapsel of andere lixatiemiddelen trekt, of ten slotte
wellicht zoo, dat zij de nier van alle kanten samendrukt.
veiandering van plaats welke de onderste ribben ondergaan,
en waarop Küster voor het eerst nadrukkelijk heeft ge-
wezen. Deze kwestie is van zoo groote beteekenis dat wij
haar uitvoeriger moeten behandelen.
verhouding van de Jiier tot de llde en de 12de rib?
ruim een d.M. lang, dan weer zóó kort, dat men moeite
heeft haur to vinden. In enkele gevallen is \'t mij in \'t ge-
heel niet gelukt oen 12(lo rib t(i ontdekken.
eeno was\' als eeno iH-ominontie, van de buikholte uit te
voelen; do andei-e lag in hetzelfde niveau als de overige,
bij enkoio weer kreeg ik den indruk, alsof zo om haar as
waren gedraaid. Dezo draaiing Wius dan zóó, dat do onder-
kant méor naar voren wa.s gelogen dan do bovenzijde.
besveging toelaten.
zakelijk cadavers van oudere personen en voor \'t meerendeel
mannelijke hiervoor in aanmerking laten komen.
rand van de 11de rib en den Sden lumbaal wervel is gelegen.
Bij onderzoek bemerkt men echter, dat dit bij ieder individu
verschilt. Nu eens kan de nier zóó hoog staan, dat zij of
in \'t geheel niet, of slechts met haar onderpool onder de
12de rib uitsteekt, — dan weer zóó laag, dat genoemde rib
de bovenpool niet eens bereikt, of deze nog juist even
aanraakt.
en linkernier; nu eens is de linker, dan weder do rechter
het hoogst gelegen.
te moeten aannemen, dat do ril)l)én, ten opzichte der nie-
ren, zóó groote individuoole venschillon aanbieden, dat het
moeielijk is hier van een vorm te spreken. Hoogstens zou
ik durven beweren, dat in vele gevallen do boyfn])ool der
nier tegen de ribbon aanligt.
groote bewegelijkheid, dat zij in het cadavei- bij een allengs
verhoogden druk van achteren of van tor zijdo zonder
moeite tot dichtbij de nier kunnen worden gebracht. Het
gelukt intus.schon niet, de nier in den hoek, waarin zij go-
legen is, zoo to beklonnnen, dat men jiaar zou kuimon
ineendrukken. Eerst als Küster de nier met water injicioei\'do,
en een i)lotsolingen stoot tegen de ribbon voerde, kwam
verwonding van het orgaan tot stand. Küster stolt het
zich zoo voor, „dat do in haar ondoi-sto gedeelte samen-
geponste borstkas (Ie nier zoo tegen do wervelkolom aan-
drukt, dat zij l)arst,-ocr page 69-
deelen, hetgeen nit mijne experimenten op het cadaver
blijkt, welke ik op de volgende wijze heb uitgevoerd:
eene laparotomiesnede de buik geopend. Mijn ééne liand
braclit ik door deze opening in abdomine, schoof de darmen
ter zijde en plaatste mijn hand zóó los op do nier, dat ze
zich vrij in alle richtingen kon bewegen. ]\\Iet de andei-e
hand word nu afwisselend tegen de 11de en 12de rib aan
do achterzijde, dus zooveel mogelijk van het perifeere uit-
eiiido der ribben verwijderd — een druk uitgeoefend. Dik-
wijls drukte een ander, of controleerde de verplaat^^ing van
de nier; hierdoor kon do druk krachtiger zijn, en tevens
won de waarneming aan nauwkem\'igheid. Mochten wij al
een enkelen keer eene neiging om do wervelkolom te
naderen constateeren, toch werd in geen van onze ])roe-
ven de wei\'velkolom door de nier gerankt. Do nier ver-
plaatst zich naar voren in de richting van den hilus. (Dat
dezo veri-ocr page 70-
proef leidt steeds tot hetzelfde resultaat.
adductie der ribben zonder fractuur het niet licht gelukken
zal de nier tusschen wervelkolom en ribben samen te per-
sen. Ik wil evenwel niet betwisten dat eene samenpei\'sing
der nier onder gunstige omstandigheden (lange ribben, gun-
stige po.sitie van den nier, handig gevoerde slag) mogelijk
is, doch ben ik van meening dat men niet het recht heeft,
dit verwondings-mechanisme in zóó algemeenen zin tot ver-
klaring der nierruptuur aan te halen, als Küster doet.
tie-beweging van de onderste ribben dooi- plotselinge en
krachtige spiercontractie kunnen ontstaan.
sterke spiercontractie uit te lokktin, teneinde over den graad
der adductie van de onderste ribben een oordeel te kumien
vellen.
kon men dc punt van de IL\'de rib een weinig naar buiten
voelen en zien ])ewcgen. Kr werd dus geen aililuctie, doch
iiitegentlecl eene geringe a])(luctie waargenomen. Ook (loor
middel van electriciteit trachtte ik eene contractie van do
buiksi)ieren uit te lokken. Bij aanwending van sterke
electrische stioomen kon men nu wel een geringen graad
van adductie-beweging constateeron. Na deze i)roefnomin-
gen in vivo kan ik mij niet goed voorstellen, dat door
spiercontractie de onderste ribben met zoo\'n geweld tegen
de nier kunnen worden juingedrukt, dat deze rupturecrt. liet
komt mij voor, dat do mechaniek der nierverwondingen bij
eenvoudige spiercontnictio nog in \'t duister is gehuld.
van het mechanisme der nierverwondingen eveneens pene
niet onbelangrijke rol.
tlieorieën over liet mechanisme in \'t licht hebben gegeven,
zijn uitgegaan van de veronderstelling, dat de nier bewege-
lijk is. De een moet voor zijn verklaring een belangrijker
verplaatsing van de nier aannemen dan do ander; Tullier
en Küster meenen, dat de nier tot aan do wervelkolom
uitwijkt; Le Dentu noemt zelfs eeno verschuiving tot het
bekken aan.
gefixeerd wordt, dan zou \'t evenals l)ij de gewrichten ge-
makkelijk zijn, (ie richting en graad van hare beweegbaar-
heid te bepalen.
op te helderen, doch hoe overtuigd zij ook zijn van hun
goed inzicht, hoe groot het vertrouwen, dat ieder van hen
stelt in do beteekenis van het door hom gevonden lixatio-
iniddel, toch blijkt duidelijk uit hunne geschriften, dat zij
do oude, bekende lixatiemiddelen nog in aanmerking nemen.
ovenals Sappey on andoren, als voornaamste fixatie-ai)paraat,
het achterste blad van do fascia ronalis aan te nomen, doch
de andere fiu\'.toren worden geen.szins door hem verworpen.
darm, bij kinderen de bijnienMi als fixatici apparaten genoemd,
terwijl verdei\' de druk in do buikholte en het groote ge-
wicht (lor vaten door hou evenmin wonlen tor zijde gesteld.
willekeurig V(ironderstellen, dat do nier onbewogeiyk is.
Lang heeft men dan ook aan do normale nier volkomen
onbowegolijkhoid toogeschroven, doch, hot nauwkeurig on-
derzoek der laatste jaren heeft, liet anders beslist en aan-
goloond, dat wdeve nier b(nveg(4ijk is.
duidelijk waarnemen. Dit is echter niet de éenige beweging,
ook andere laat zij toe. Drukt men met een vinger tegen
de nier, dan wijkt zij wel degelijk voor dezen uit. De
palpatie der nieren heeft aangetoond, dat dit orgaan niet
voortdurend dezelfde plaats inneemt.
rénal van Guyon, door het palpeeren in zijligging naar
Israël, en door de respiratie, een bewegelijkheid van de
nier te constateeren ; — gewoonlijk l»ij de mannen eerst
dan, wanneer door narkose de spanning der buiksjHeren
was opgeheven. Dat bij staan de nier zou dalen, heb ik
niet kunnen waarnemen; de spanning der Iniikspieren ver-
hinderde dit. Bij eeno enkele i)atiente, waar in narkose
bij iiggen geen nier te vinden was, kwam zo bij zitten
dadelijk voor den dag. Dat er bij obductie zooveel minder
beweegbaarheid van do nier gevonden wordt, dan in vivo,
geloof ik dàaraan te moeten wijten, dat er minder op gelet
wordt; en verder, dat in vivo de vetkapsel meer bewegingen
toelaat dan post mortem. Mijne onderzoekingen oj) hot
cadaver over deze kwestie hebben me geleerd: 1°. dat er
steeds eenigci bewoging kon worden waargenomen; 2-ocr page 73-
weekdeelen van den huik en de fixatiemiddelen van de
nier, welke tegenstand bieden. Volgens de bestaande theo-
rieën zou hier de verivonding van het nierparenchym nau-
welijks te verklaren zijn.
scheuren ?
door commotie of door contrecoup (LeDentu) verviel, zoodra
men zich aangaande de physiologische verplaatsbaarheid van
het orgaan een juister inzicht had weten te verscliaflen.
Ook de meening der Kngelsche schrijvers, als zoude do Hier-
door sterk achterover of zijwaarts buigen zoo zeer gespan-
nen worden dat zij barst, is onhoudbaar en werd reeds
door Küster als eene anatomische en natuurkundige onmo-
gelijkheid weerlegd. Dat het ontstaan der scheuren aan den
renculairen bouw (Grawitz) der nier zou te wijten zijn,kan
ik met zekerheid op grond mijner pi\'oefnemingen bestrijden.
De gereedelijkste instemming vond Küster\'s theorie, dat
tengevolge van eene „hydrauli.sche Pressung-ocr page 75-
kan men zich zekerheid versciiaff\'en omtrent de vj\'aag, waar
de scheuren het eerst ontstaan.
zijn oppervlakkig.
laten zich onmogelijk verklaren door „Sprengwirkung von
hydraulischer Pressung-ocr page 77-
rol. Vanwege het radiair verloop iler urinebuisjes en vaten
kan zich de nier radiair splitsen. Als nu door te sterke
spanning het weefsel scheurt, dan zal dit geschieden in de
i\'ichtiiig van de splitsbaarheid, en de scheuren zullen dus
radiair veiloopeii. De scheuren ontstaan het oei-st aan de
oppervlakte en zetten zich achterwiuirts en naar binnen
voort, in tegenovergestelde richting als de kracht.
scheuren niet in de pyramidenlaag ontstaan, doch in die
deelen der nier, welke Iii)vorniig over het nierbekken uit-
steken.
instructieve scheuren weorgoefl).
nierrand, doch het midden van het achtervlak der nier
zoo zal het tegenover gelegen voorvlak sterk naar voren
gedreven worden. De periphoro deelen barsten, en er ont-
staan al weder radiaire scheuren. Hetzelfde i)roces heelt
l)laats als het voorvlak gctroH\'en wordt. Woi\'kt do kracht
dicht l)ij eene pool, zoo kan het gedeelte om do pool wonlen
afgeslagen.
dat do nier zich in de ruimte voortbeweegt.
in de lucht bevindt. Laat ons nu rekening houden met do
natuurlijke ligging en bevestiging van het orgaan.
genoemd, zal ook bij do natuurlijke jiositio van do nier
gemakkelijk kunnen geschitiden. Anders is het met do
tweede uitwerking van den stoot gesteld. Dc nier zal in
haar stroven zich voort te bewegen, op hindernissen stuiten,
welko gevormd worden door do naburige organen. Zijn
dezo van viusto consistentie (been), zoo moeten wij nog do
vei-schijnselen van compressie der nier verkrijgen.
zullen (Ie natuurlijke llxatie-middelen van de nier (hilus,
vetkapsel enz.) mede van den stoot hebben te lijden, en
kunnen alsdan verwondingen vertoonen.
van Güterbock willen terugkomen.
(„Kaumbeschränkung-ocr page 79-
tot nu toe nog niet met zekerlieid verklaard.
dulae lymphaticae submaxillaris en glandulae cervicales
profundae.
verdienen slechts afkeuring.
injectie met protargol.
sulf. natricus in kleine hoeveelheden.
radicaal-operatie, behandele men met alcoholinjecties.
methode van Priestly Smith.
longlaesie, doe men thoracotomie.
enkele ziekten, doch voortdui-end bij oud en jong te worden
aanbevolen.-ocr page 85-
exstirpatio uteri per vaginam noodig.
is, moet nog steeds bewezen worden.
breidheid, legge men prophylactisch eene naad dwars door
\'t Perineum.
de voorkeur.
zoodra de geringste verschijnselen van diphtherie zich ver-
toond hebben.
aspiratie van uit ilo mondholte, is zeer onwaiu-schijnlijk.
Ecï\'«--\'
A ■