tCtoee Journalen /

Gehouden by feven

TROOSEN,

Op het

CpïanDt ^anritiusi in <5iom!auöC/

^^ den Jare Anno 1633. en 1634. in haer O verwinteren, doch

fijn al t\' famen geftorven : Mitfgaders \'t Journael van de feven

Ma TROSEN die op Spitsberglien

Egn<2^ltertomtertvniaföaet? geflogen/in öen Sare 1634,

^i^nalendede Wonderheden van de Beeren, WalviiTchen, onlijdelijckc

Koude, Storm-winden en lange Nachten, die zy hebben geleden.

t\'Amsterdam, Gedruckt

G1LL15 Joosten Saeghman, tn öe i^t>Utöe-Örart/
ö^jbinari^ \'l^jucftetöanöe loumaïmbet^ee-en Eaniit-ïirpfcn.

Aen den goet\'gunpigen

E E S E R.

Lfoo Godt Almachtigh, die een Schepper van Henieï

ende van Aerde is, die oock is die gene die ons voetfel geeft, ende op
wicn wy moeten onfe hoop ende trooftftellen, gelijck wy dagelijcks
door ervarentheyt fien ende bevinden, dathy is dien Godt, in wiens
bewaringhe wy allegader leven en fweven,even als Godt den Menfche is ftueren-
de, tot veele en verlcheyde dinghen, gelijck ons dan voorgekomen is, een fondet"-
linge ondervindinge, door verióek van de Bewint-hebbersder Groenlands-vaer-
dersj alfo de Groenlantlche vaert nu een langhe wyle bezeylt en bevaren is, ende
nochtans een Rouw, D^r, Kout onbewoont Land^t is, ja dat ftrydende is teghen
vele conditie en naturen van menfchen,eenfdeels door de groote onlydelicke kou-
de,en ander-deels door het Rouwe dompige Weder, en de gebreecken yan dien >
foo is voorgeüaghen by de Bewint-hebberen der felve, dat men eens curieufl\'elic-
ken foude onderfoecken, hoe hem dit Landt toe-droegh, den geheelenWinter, of
het waer was, dat men van dit Landt fuftineerde of oordeelde, (eenighe gaven
voor, dat daer den geheelen winter geen dagh en was, andere fèy den,weynigh of
niet,foo dat de Aftren omiften tegen malkanderen daer in dififereerden,) goet fou-
de wefen,dat men feven vrywillige Maets uyt de geheele Vloot foude verkiefèn,
om aldaer te overwinteren,by aldien fy daer luft en couragie toe fouden hebben »■
fb fijn te voorfchijn gekomen defe onaerftaende leven Matroofen met namen:

Outgert lacobfz,. \'van-Groolen^hroech, ah Commandeur.

Adriaen Maertenfz,. Carreman van Schiedam-, als Boeck-houder.

Theunis Theunifz^. als Kack x>an Schermerhorn.

Dirck Pieterfz,. \'van Veen-huyfe,

TieterFmerfz..\'vanHaerkm.

Bafiiaen Gyfe^van Delfs-hai\'en.

Geraert Bautjn -van Brug^he.

_ \' " \' FoL 5

^ly ^ ^^ 26 titttv i0

oe ©loot Jsfötpen ban öet CplanDt «aurin^ knffinöf tn

€r! z<?1ugufïo sincft
onfe ©Ï0Ot na \'tBa-
betlmbt t\'EepH met
(S.3ï^mbt/enï)oï
J^atet nacöt# ï)«
feïföetoeet. ^emy,
--ömtomötcï®, top

toaten öiiu ftiotn öacö toeï 4. a f, terj?
feu op ben SÖecgö / fiebben niet bctno?
Wen/bien feïbennacïjt boncïiet toebet.
pen x8. be toint B. met beeï fueeu/
wn-fHben bacö beeïöen ton een liaïfpont
®abacïi boo? on^ febenen/ bit toa^ boo?
een söeöeeïc iBeecïi/be^ abonbt^ toa?
ten met maïftanöecen fien of top
niet b?eemt^ en ïtonbe becnemen / maec
Öebben niet gebonben. ^en 15». öabben
top ^onne-fcöö«/ met ïtïaec toeöec/na-
ïtiiöbagö singen top op ben 25ecgÖ / bie
biet beer ban onfe€ent fionbt/toan?
ncec öet ïiïaec tocec toa^/ foo feonben top
beqitameïöcfe ben SSieecen-becgö fien
ïeggen. i©en 30. öe 3©int J©efï/na-
öe- mibbagö foo öabben top toat 3acöt-
fneeuto/ ben tWben nacöt öabben top
oicfe toeer/ ben toint i^ofl. ^en 3
Öabben top mop toeber met ïiïare^on?
be-fcöljn / top fasöm boen ben SBee-
ten-öergö perfect ïeagen/ öet ïtoeïben
wpt ben B. (poften öe^ nacöt^ ^tac-\'
«cöt metmoptoeec.

^en I. September ben toint 3©.
Jttet goet toeer/ be^ abonbt^ bieïöec toat
tneeiito/ top öabben boen een fïeccfee
KOeïte upt ben at toacen ttoee
ofte öjïe tepfen opben^ecgö/ öeö&en
niet becnomen. ^en a. be totnbt aï^,
boojen gemengeït met fneeu/be^ nacöt^

öaöoen top bupflec toeec, ^en 3. öe
toinbt boo? befen / met mop toeöer/
öaer na toat fneeuto/ enbcöieïbenben
feïfben ®inbt. ^en 4. öe J©inbt aï#
boo?en. ^euf. öe toinöt nocö aï^ boo-
cen / gemengeït met fneeuto toeöec / be|
abonbt# feïaec toebec met ^tacce-ïicöt.
^en 6. boo?-mibbagö mop toeber/enbe
na-be-mibbagö fneeuto/ abonbt^
Öabben top nocö cegïjen/ betombtaï^
boo?en. ^en 7. be toinöt aï^ bo?en/met
goet toeer / be^ nacöt^ Öabbentopb?p
toat Kegen/ ben toinbt feep g. E.
^en8. be toinbt E.(©,boo?-miböasö
Öabben top iSegen/ be^ na-mibbagöl
Öabben top toeberom fcöoon toeer / be^
nacöt^ Öeeï mop ^tac-ïicöt / in öet eer^
fte gnartiec öoogen top eengöecucöt/
geïgcfe of baec pet gebaïïen öabbe / toaec
ban top feec becfcö?icfete / niet toetenbe
toat öat öet mocöte toefen/ ben toinbt
toa^ öoen E. <©ofï, ^en 9, be toinbt
met mop ^onnefcöön/ foo bat
top onfe ï^embben upttcocfeen / fittenöe
tegöen öet<©ebecgöteaen/enfeoefïerbe
en bermaefeenbe on| foo toat /.be toinbt
toa^ op bat pa^ feonben top öen
Zeereu bergö ften ïeggöen öeeï feïaec/
\'^nacöt^ Öabben topilegen, ^en 10.
Öabben top een öarbe fïo?m upt öen
i«^. nacöt^ fecegöen top ii5egen.
II. öabben top mifïacötigö enbebocö^
tigö toeber / ben toinbt na?

miböagö ïiep öe toinbt S.3©.topgin:^
gen op bitmaeï toat faïaet öaïen/ om be
beranberingö ban öe feofl: öenfeïföen
nacöt toa^ \'tbetogöen Hucöt/ enbe ben
toinöt B\' ^en i a. toa| een öacben
toinbt met feïaec toebec / namib?
bagööen toinbt4l.<ï^. be^ nacöté een
% z toep^

»fütern^lnepmsö^mcubj/ öen tomötaï^booj
öefen» ^en n.toa^\'t goet toeec/öe
toinöt met ^onn^eïjijn/ öaet na
gfterocötet toat aen\'t ^neeutoen / öe
toinöt ïiep öoen öe^ nacïjt^

lietooflïjen 3tucöt/ öe toinöt i^.aBeft.

14. öe toinöt 3©efï/met goet toeet/
met toat fneeuto / top gingïjen na öen
ÏJ^etgD/ maecbetnamen gantfeftniet/
aboiïöt^ gingen top öe ^onne pepïen
toaer öatfe onöet gingö/ öe toinöt J©.
3©. \'^nacöt^goettoeöer/öetoinöt
W, ^en 15. öaööen top een öaröen
toinöt/foo öat \'et öier öart aenb?an-
be / top fagen be ^on in \'t lupöen / tot
bat öie in \'t Supb Supö-toeflen quam/
boen beteoeb be aïueö\'t/\'^nacöt^ ^tar-
ïicöt/be toinöt 3©efl. ^emtj. be toint
5. bj. met mop ^onnefcöön/ top gingen
toeber toat berbatjfcöingöe ban .^ïaet
Öaïen / aïfoo bat boo? on^ feec aengöe^
naem toa^/ \'^naeöt^ fasöen top beeï
.ïl^eeutoen / öet toa^ Öeeï fcöoon ^tac=
ïicöt en .ï^anefcöijn. ^en 17. be toinbt
5. to. en begon feec feï te toaepen/foo bat
öet öaet aenï>?anbe/fbt öe ^pecït-fïoe^
pen toe / met mope^onnefcöön/ öen
feïfïien nacöt betogen Encöt / enöe öen
toinöt aï^ bocen. ^en 18. öe toinbt
5.3.bj. met ïSegenacötigö toebec / top
beeïöen aï^ öoen boo? öe eecfïemaeï/ on^
ïiantfoen: of i)o?tie ban öe 25?anÖetoö^
nen upt/ te toeten/ eïcben .lIDan een
J^anne/ öit toa^ fijn po?tie boo? eïf öa=
gen. ^en iöaööen ton öen toint 3©.
met bïaec toeec/ en \'^nacïjt^„^tacre=
ïicöt öen toinöt 5. v0o|c. ^en ao, öe
bJinbt 5.3. <0. met fonnefcöó\'n / top na^
men öoen öet ïtcunt ban onfetïucben/
aïfoo top öoo? <000^ genaöc ban öit jaec
boo? öe S^ifcapec^ beb?ijbt 5!jn / ben feïf^
ben nacöt toa^ öet flacïicöt / öebjinöt
5. to. ^en z I. be toinbt 3. to. met mot=
tig toebec/ met ïlegen/\'^ nacöt^ mottig
toebec. ^en zz. cen öacben 5. toinöt
metbicöteïïegöen. ^ena^. be toinbt
#a|l/met betcocben aiucbt/boeu fagen
top een 3©aïbi^ aen be ftcanbt/ bacc

bat top öem mocöten bangen / toacen
aï boeiibe om een floep ban ïanbt af te
gepen /^oc^öp 5^m toe^ öoo? ö^en

Mifl/ nacöt^ Öabben ton öacben ïie^
gen/ be toinbt toa^ 5. <!^ofl.

^en öe toint <B. boo? mitj
Ö^Ö Öaööen bjp cegöen/ naemibbagp
gingöen top «a ben iSooben-becgÖ/ä^nöe
meenben baec ^ïae te öaïen/ maec baer
bomenbe/ en öebben topniet meec
bonben / be^ fnacöt# be toint E.

©en zf. be toint E. boo?
bagö öabben top aï b?p toat ï5egen/enö^
na be miööagö een öacben 31^. toint Oe?
fnacÏ3t^ bfieïöeti öet öaet aen. ©en i» *
een toinbt / boen öaööen ton öaer
©o?fï bp; fo battet feï bout toiect.
zj. be toint v©. met goet toeec / toS
gingen aen besnptfp / om te becnemen
of top öaec nietboriben fien / maec en
becnamen baec niet / aïfoo be cegen öie
te niet gemaecbt öabbe / bien feïf bert
nacöt öabben top quaet toeec en bert
to int ïiep toefï. ©en z8. öabben top een
flo?muptben noo?benmet fneeu/ \'enöe
Öet toeec becöief öem feec öaet / maeC
bienfeïföennacïjt öabben top nocö goet
toeec be toinbt g, ©en 29. fo öaö^
beu top öacben toint/ upt ben ge^
mengöt raet fneeuto / öet toaepbenfeer
fcï/op bit maeï gingen top be 5upec ^on
pepïen / ontcent een 31^ijn-boom boben
Öet gebecgöte^öen feïf öèn nacöt öaööert
top goet toeec met toint.

©en 30. be toint m, metbicft
motticö toebec/ öen feïf öen nacöt Ö^ïö^
öen top beeï cegen oocb fneeuto/ öe toint
toaepöeöact.

©en I. #ctobec betoint top
Öabben bat maeï goet toeec maec öaec
nae becöief öem be toinbt öaet / be^
fnacöt^ öaööen ton betogöen ïucöt / bc^
ïjieïöenöe toinbt aï^boocen/ be^ fnio?^
rren^ tcfoïbeecöentop om naec öesunt-
fp ban \'t €pïanbt te gaen / ört bmo^ op
ï^\'et ïanöt. ©en z. be toint aï^ bocen/oi?

bat

Jatniacïloacmtop aen be juptfp ban
Ört €pïant getoeefï / top ïiepen ober ïjet
Xaut-p^\'t toeïcïi ontcent een bupm bicït
Äocen ïjabbe / fo hattet eenbecniaecït
«00? on^ toa^ / enbe ïtceg^cn oocït foo be
toacmte met gaen/ top bonben aïbaec
^Jfcfcö toatec/fnacï)t^ toaffet goet toeec/
Jbet eenen ^ofleïijcHen toint. ^en 5. be
toint (©.bit toa# boo? be mibbagb/ enbe
oe^ namibbngï) ïiejp ben toint 3^efieïi)\'cfe
jnet fneeu/ maec meefl fliïte/ ïjet Eanbt
iacïj ïjeeï bebeïtt ban be fneeu/,fnacïjt^
\'t goet toebec. ^en 4. be toint E.
tnet goet b?iefent toebec/fmo?gen# fagen
top bequameïijcït ben 25eecen-becgï)/na
bc mibbagï) öabben ton betogöen ïucöt /
\'^nacöt^ öabben ton bicït mottigö toe=
bec/ met een öacben toint. ^en
5". be toint W. bien feïf be bacö bebet
biet aï^cegenen ban fmo?göen# tot fa^
bont^/fo bat top bien öceïen bag genoot^
faecfet toacen oni in onfe iCenten te bïi)-
ben/ fnacöt^ be toint sbpben. ^en <>. be
toint S. met ïtout b?iefent bseec / top fa=
Ben be ^on in \'t supben öntcent ten öaï#
bm pa^ boben ben Söécgö/ ban onfe
^ent af te fien / top ïtonbeit ooefe ben
25eecen becgö fien / fnacïjt^ Öabben top
«^en öacben Z. Z. W. toint/met öoï toa-
tec enbe een boncfeeceïucöt.\'^en 7. Öab=
oen top een öacbe W. E. toint / top
gingen toeba* op ben 25ecgö / om of top
pet foube becnemen / maec bonben niet/
fnacöt^ Öabben top cegöen. 8. be
toint aï^bocen/ ben öceïen bagö bebet
niet aï^ fneeutoen / niet een bicfee ïocöt/
beë namibbagö^ ïiep be toint B. 3B
fnar öt^ Öabben top öacbe fio?m bat onfe
Centflontenfcönbbe/ fobattet on^aï
tc famen toacfeecmaecfete/ bat on^öct
Papen becgincfe / toant be flojm öoe ïan-
aecöoemeecbec becöief/ia tot aen ben
abont toe / be toint toa^ éecfin.o. bate

ben / battec ^cöepen op beïïee foube .©rt®6cr.
feonnen ïeggen/öet b?anbe obec öet iFo?t
Öeen / be toinbt toa^ .?öoc?beïrïcfe met
fneeuto enbe bo?fl/ Öet toa| öccïfeonbt
toeec/ men feonbe quaïijcfe op\'t ficant
bïgbenfïaen/ boojöctfeï toebec / boen
begonben top eecfl onfe ^tobe ofteï^ï^^
geï te fïoocfeen/ boo? be gcoote feoube/bie
on^ baec toe btoongö/fnacöt^ Öabben
top nocö ccn öacben jé. jf^. toint.
^en 10. beöieïben top nocö Öet feoubc
toebec boen begon on|be ongöetooonte
toat te naïten/ aïfoo top on^ boen toat
bicöïbp Ö«P^ öieïben enbe onfe fïoben
begonben te bieten / öet toeïcfe on^ foo
eenige becanbecingöe gaf aïfoo öet onfe
getooonte niet en toacen fommigöe een
bupfeïinge in \'t öooft maecfete/ben toint
toa^ nocl) aï^ bocen. ^en 11. be toint
met jacöt-fneeuto / enbe b?iefent
toeec/ton öabben onfe #embben bupten
onfefCetiten geöangen om tebecïucöten
oftebïepcfeen/ maec mofïerife boenin*
Öaïen/ enbe top maeeïtten in benöoecft
ban ben öaect een pïaet^ om baec te
Öangen/toant geïefeen betet ban öacbigs
öept een ^ïancfe/aï^ een öembt/top gin=
gen op bât maeï ïangö^ be ficant tot aen
be^upt-feïippentoe/ maec top becna-
men geen oncaet / nocö fagen geen göe=^
biecte. «E&en i a. toacen top toebec op ben
25ecgö/ maec fa^en niet / en öabben
nocö öaet b?iefent toeec/ ja b?oo^ fo öaet
bat onfe ^iec-tonne beb?oo^ be toeïcfee
maec een babem ban \'t biec en ïagö/ em
be Öabben baecbp öacben toinbt/ met
Dicgtfneeutoenttoeec/ enbe ben toinbt
^en x3, öabben ton nocö aï feout
bjiefent toeec / top toacen toebecom tïae
ben gecgö gegaen / aïfoo bat onfe o?be=
naciffe getooonte toa^ om een ïtijcfejen /
maec top öebben niet becnomê/ fabontiS
fagen top be^on/ enbegincfe feïaccon--

Jöurnaci van deieven\'Marrorert,\' \'

bomt / fabont^ fagöetrtop ht dornte hp
©rtaficr.öcn onöer0anc!i in öen to. 3, to. fna^tl
fagïien top fomtfjfït^ flatren. ^en
I f. jino^gcn 3 öcööen tou öiee aen onj»
fïrant becnomen ttoee ï©albifTcï)en / öe
toeïcfte ö^ooaö op öet fïcant ïagöcn / tot
ïrn öet ouäe iFojnan^ ban IJlmfïecöam /
top namen met öaeft on^^acpoenen/
Senfen 7\'enöe onfe ^np-mef^en / en=
?se top fïaecïten fo öaet op öao: Cojpu^ /
bat top on^ geceetfcööp feoöt enöe ïtcom
fiieten / öocö öoo? ïancïtöept ban tijt foo
gecaecMen fp toeöecom in öe 2ee / enöe
lieten oné nae ïtijcBen: top öaööen öoen
ceöeïgi\'ït toeec / enöe toaren öoen toeöec-
om op öen gö^toeefl / Öocö niet
becnomen/ öe toint toa# alf boten, ^en
ï(). öe toint en toeöec afê boo? öefen te
toeten beeï ïiouöe en fneenacïjtigö toeaV
Öet toeïït ibp on^ aï b?p toat beranbeting
raufeecöe/top öeööen oocït op öen S3ec0
getoeefï / maec niet becnomen.
xy. öaööcli top noL\'ö aï ïtout b?iefent
toeec / öeïncöt betoogden öe toint toa^
noojöen / top öebfeen toeöecom op öen
23ecgï) getocefl / Ö0CÖ niet^ gefien / öen
boo? -nacöt fagöen top öe Jïaccen / enöe

^on en ïtonbe ober ben^agö niet fcöö
nen/een#öeeï^om bat ben Söergö b?p
iyat ïjoogö i^/en be ^onne te ïeegï) fion^
öe / foo öatfe in be ^^ap öp onfe fCenten
niet fcöönen en motöt / öèn feïben nacöt
ÖabbeubJpÖeïöer mane-fcöö" enfïer-
ce-ïicöt. ^en 20. öe bjint n. 0. met gort

luvt toaren aen öefïranöt en fagöen öet
f ^ een goet flucït iu ^ee öjijben öeeï

Öicït / öet b?oo^ öeeï fïeccït/fnacöt?\'Ö®^
öen ton 0. toint. ^enai. öe toint ö^^;
n.o,met öeeï ïtont b?tefent toeec/fnacrit?
toaepöe be toint nocö Öart/ enöe öabbe«
Öeeï bieöte jacöt-fneen. ^en 2% be tomt
aï^ boren bicöte fneen / fnacöt^ betoSli*
ïneöt. ^en^3.be tointn. 0. met bicïte
öetogöen ïncöt/ top öebben toeöecom o|i
ben S3ecgö getoeefï / maer niet berno==\'
men/fnaröt^ goet toeec. 14* ^^
toint n. o.öabben goet ïtlaec öeïöec toeet
met bo?fi/ top toaren op öen tooben
25ecgö maec en baiiamenmet^/ ban
aïïeenïöcïibattoii fagöen beeï boctfiap\'
pen ban S^eecen / fo bat top becmoeöc»
batter aï b?n toat beeï mofïen getoeefï
«Ön / fnacï)!^ Öabben top ïtont Öeïöe^^
toeer/ ïjtt b?oo^ fïercït aen. ©en af. be
toint 3. to. met ïtouöe bo?fi / atbe niope
^onne-feöön/ maa fit en ïtan niet meeï
ober öen 23ergö Homen / ben feïfbe»
nacöt öabben top ïiïaa fïarre-ïicöt/ oa^
bectoonbe on^ eenen 2$eec / enbe guatn
öiröt aen onfe (Cent/ maec top en ïton^
öen öem nirt ïtcggen/öe toint aïé booi«^
^en zé, be toint aï^ booren/top toaren
obec ben ^ecgö / maec öebben nirt

fnee«/ enbe öet toeec aiöetomt aMbo==
cen.^en 30, öe toint nocö al^ boo?/met
fei Hout b?iefent toeec / top en ifjonbe ban
onfe (Cent geen toatec fien / fo öicft iacö
Ört f # in Eee/ fnacötjJ Öaöben top toeec
en toint al^ boo?en.^en ? i. öe toi\'nt
met fneeaacötigö toeec en tn öe^ap
bat top geen toata en j^onbrn beJtenn^ /
Ört b?i\'ef! nu öart bp öet bier/ja öat meeC
i^ / öaec b?ofen fommigöe baten onfinc^
Iten öoo? öebo?fl/ maec on^ S^iecen&e

anöc-

Gehouden op\'t Eylandt Mauritius, in Groenlant,

IJöectnflctcfeen b?anch/ ïagöen in be
^ptteïïetp/bat en fjeeft noc|) geen noot/

tointaï^boren.

^en I. jlobemöet/ be iuint n. o. met
^utb?tefent ineet/ top toaten op ben
•^etgl)/ eu fagen baet fo beeï aen be
boo?t5p ban \'t toater/ bat top öet toater
yet en ïtonben beïtennen / om bee^ tgbt
öebben top nocï) lo. uren bagö / top fien
be ^on öeeïbjepnieö/ïtonnen bte oocft
Jiet fien / of top moeten bp supben &et
4anbtfön / baer nu boo? be feïïe ïtoube
Jiet toeï mogeïrjcït i^ te ïtomen/ ben feïf?
ben bagö teöïjen ben abont bernamen
top een ^eer/ maer toanneer öp on^ ge?
toaer too?be/ bat top nae öem toe qua?
inen / fo ïiep öp in See / enbe begaf öem

Öet f ^ / 30« öeeï fcöou boo? on^ / op
bato b?ief bent foo öaet/ bat top genoot-
faecïtt fijn öet biec bp togïen in onfeSaot^
teïecp aen te ïeggöen / om öet 23ier upt
öet b?iefen te öoubcn / ton fiaen in gcoot
beröcïteï/ om bp abont of bp nacöt / unt
onfe Cent te gaen / boo? oo?faecft bat be
heeren on# foo ïto?top öet ïöfsö\'n/be
toint aï^ boo?n.^en z.beöieïben nocö aï
|outb?iefenttoeec/bernamentop 5. ad.
JSeeren inbe ^ap/ fcöooten baec een
ban bie Öoop/ bie top biïbeuen öet bet
b?anben/be anbere ïiepen tec ^ee-toaert
m op öet /foo batfe on^ontïiepen/

fnacöt^ Öabben top goet toeec. ^en ^ b?ie\'fent toeec/fiiacöt^ ïtïacelBanefcï)ön
3.betointn.o,metcebeïö\'cït toeec / top top ïtcegöen óp bato be 23ap toeberom
pernamen bier 23eecen/ baer top eenen iboïf^/ maer en bernamen geen

cen/be toint 3©efl. ^en ifbetointn.o.
met fneeu / top becnamen toebecom
3 34» 23eecen / \'t toeïcït bp on^ foo toat
töb-betts?öf maeïtte / top focöten finan=^
tie om öaec te mogen fcöieten / maec fp
quamen op öet Sanbt niet / oocït en
quamen fpfo bicötniet bat onfe ïïoec^
bie berepcïten ïtonöe / foo öat top aïïeen-
ïycït maer \'t geficöt öaer ban öaböen/
be toint nocö aï#boo? befen. ^en ló.ör
toint aï^ booren enbe öaöbeneen ^eec
boo?/en ïcpbe op öem aen/ maer raecïtte
niet/fo ïiep öp op \'t f ^ en begaf hem in
Zzzl fnacöt^ be toint aï^boo? befe.^en

i/.be

S Jonrnaet Var) dcfeven Matroofen

17.be bjïnt gemengïjtltiet fneeu en ïeggen feïjooten bateïgch nae Ijem
boncbere betogïjen ïucï)t / öottröabbent tmfe iSfrnt / heit hti am \'t ïiïoeben töa? /
boen ïjeeï ït|i)tfaem ban be ïton / be toint
aïf boeen. ©en 18, be toint n. 0. met
bjiefent toeet/top en betnamen tot bato
niet / top ïepben fomtopïen een bifcoec^^
jen in \'t lonbett/ enbe eïcït betttoeft baft
5Ön abontnet / bat ïip foo te ïanbe aï# te
toatcr/toeï ban sgn ïeben geöabt Öabbe/
cfte öem bejegent toa^ / fo b?ocötcn top
fomtopïen onfen tijt toe / fnacïjtl toaffet
flat-ïieöt met mop toeec. ©en 19. be
toint n. top öebben obec ben ^ecgöen
bnöetHanbt getoeeft ^cömet gcoote
moepten/ toant top moeten fomtoijïen
tot obecbeïmien boo?öet fneeu gaen/
top fagen ben SSeecen-becgö bïaec ïeg^
gen/oocb fo fagen top boen be ^on nocö
paé boben Öet toatec / top öebben nocö
möp bagö öat top nocö bunnen fien te
ïefen in een boecb bupten be iCent/maec
in be Cent bonnen tóp niet ïangöec fien
teïefenoftefcöjij^en/ foo öat on^ öen
öagöïjeeïontbaït enöe fitten meefi met
toeöeucm/\'t toeïcb een toepnigö onfe
coucagie beneemt / fnacöt# be toint aï^
boo?n.©en 20. öe toint aï^ booceu / met
öoncbece betogöen ïucöt enöe fneeuacö-
tig toeaV fnacöt^ öe toint to. ©en ai.be
toint to. top toacen op öen ^öecgögöe-
toeefl/ en fagen öen Beecen-becgö / top
fagen nae öe noojt 5p toe / aïbaec top foo
fcö?icïteïijcbbeeï ||^ fagöen bat top öet
toatec baec boo? niet bebennen bonben /

öe toint toat toefleïgcbec. ©en xz. be te mogen bebomen / maec aïfo öp
toint aïébocen/en bout b?iefent toeec/J bec in\'t boo?ïoopen toa^/ aï# top in\'t
bc^nacöt^ïiepbetoint toefl. ©en 23. ;na-ïoopen/fotoafïon^onmogïijcbÖ^"?
be toint aSefï .ï^oo?bt-toefï/ met goet \' te bonnen bcijgen / toant top bit maeï
toeec / top öebben obec ben ^ecgöge^ cocagieu^ genoegö toacen etóe öabö«t
toeefl tot öen cooben23ecgötoe/bocö en on0 becmaecb öem te acötecboïgÖW
Öebben niet fonöecïingö becnomen/ öan toant öet öeeï facöt toeec toa^/ja öat top
aïïeen bat top baec Ifé genoecö bonben/ on^ bectoonbecbe/ban öet toeec\'t toeïcb
ja fo bacce aï^ top ficii bonöe / ton fagen ^ toeï 5 a . öagen nu geöabt ö^eï\'ï\'^n /
z a 3.25eecen op öet f é ïoopai/nkf c en ja geïooben battet cecbteboozt boubec in
foeöten on# niet/in be boo?nacöt öabben ï^oïïant i#/ aïffet öiec nu tegmtoooïbigïj
top bïaec flacce-ïicöt en fliï toeec in be ii/öabbe be toint aï^bocen. ©«129.0e
na-nacöttoa^ betoint 5. top becnamen toint aï^ bocen / top öebben obec öeit
ren S3cet / onfe ^mi öie aïtijt beecöigö 2$ecgö setoeefi / aen öe 3Upt 5P ban ^et

Gehouden op\'cEy lant Mauritius, in Groenknt.

Jîpïant setoeefï/üonben baer fo beeï p^/
oat iöp çecn Voater feefeennen en feonbe /
®en be ji^oo?ber-5p toaren top boen-
«îaeï^ ooefe/ maer baer toa€ ïjct f # nae
pragï) een öaïf mijï banbê iHalafge^
b?ei)en/ benfeïfbennairöttoa^öet öeeï
Jiop ftar-ïicöt. ^en 30. be ïiint aï|
000? befen / op befe rep^ öabben top nie=
giSÖte ban Speeren / enbe beben groote
nnamie om eenige te tnogöen ferijsôeu/
maec öoe top öet aenïepben/ top en feon^
oen öaer ingeenbecïep-toö^ öefeomen/
oe 3©mt aï^ boo? bet^n / met öacben

gj^êtn. ^en i.^ecembec be toint 5.met mot-
regen / enbe boopent toeec / fabont^ ïiep
be toint 5.0. ^en 2. be îî^int aï^ bocf n /
met cegenacötigö toeec/ öet f ^ toa^ nu
beere bettoojben \'t ïant toegö gebjeben /
bat men\'tutet fïen feonbe/ öet boopbe
bocö Öaet / fnacöt^ öabben top facöt
to;ec. beîl^intg. metboncïtec
niottigö toebec/ f nacöt^ toaepbent nocö
Öaet. ^en 4. öe l©mt aï^ bocen / met
betogen ïucöt / fnacöt^ ban geïgcfeen/
Öet toeec aï^ boo? befen 5 top öoo?ben ge=
toacö ban 25eecen/ enbe top bie bat boo?
becmaecfe öieïben feeecïien bateïijcfe upt/
enbein\'tuptfïen fo bebonben top batfe
bicöt bp otïfe iCent toacen / baec toalfec
a.ofeV toanneec 5pon^ öoo?ben coe^
ren/ foo gaen fp bene / fnacöt^ öet toeec
cn toint aï^ bocen,^en f. be toint smiet
facöt toeec/ enbe fTecöt toatec/ j\'a fo goet
toeec nae ou^ oo?beeï/ aï^ Öet ombee^
tijbtïS aaec^ ïn ^oïïanbt fean toefen /
fnacöt^ Öabben to» een 5.0 toint / enbe
ijet toaé mop fïacce-ïïcöt/ ooefe fcïjooten
top eenen 23eec boo? fgn Öupbt/ bat top
Öein fagen bïoeben/bocö Ö£> toa^ nocö fo
feïoecfe / bat ÖP ebentoeï in ^ee ïiep / foo
bat top öem met m feonbe fecngen. ^en
<ï. be toint 5.0. met betogöen Hucöt/top

baec nae fetten öem öet toeec tot bo?ff^
l^en 8. be toint n. 0. met een boncfeére
fetcÖti,netïtoubtb?iefent toeec / fnacötp
ïiep be toint to. ^en 9 toeec en toint aï^
bocen/ met öeeï feïaec öelbec toeec/ maec
feï feout/ top fagöen foo beeï / aï^ top
obec ften feonben/ fnacöt^ flac-ïieöt met
b?iefent toeec. ^enio. be toint aï^bo=:
ren/ met feïaec öeïbec toeec/ baec toä^ fo
beeï®^/ battoiï geen toatec befeennen
feoflen/ fnacötïS toafTet öeïbec ftac-ïicöt/
enbe.ï^aen fcöeen öeeï ïtïaec/ becna=i
men a a 3. ^eecen / en top fcöooten een
baec ban ttoee maeï itt fijn ifupt / battei;
Öet ^ïoetbnneec ïiep / bocö caecfeteop
öet toeg!j/top toacen op ben 20ecgö/
baec ïagö foo beeï / bat öet toatec
niet mogeïp toa^ te befeennen/ fnacöt^
Öabben top to. toint. 11. öet toeec
en toint aï^ boocen / top en öebben ban
baegö geen beeren becnomen / toant fp
beginnen te bemecïten bat topfe tcefen /
fo batfe öaa* nu buiten fcöoot^ öonben/
enbe ou| foo nae niet meec bucben feo^
meti/oföet en toaec battetbiegenetoa=
cen/bieniet onbec on^ öanben getoeeft
3i)n: toeec en toint aï# boo? befen/ met
feout b?tefent toeec. ^en x i. fmo?gen^
b?oegö/fcöooten top een 35eec in 3tj«
üopbatöpöact-fïeeïien boot bïeef ïeg^
gen / bte tóp bateïgcfe biïben / en b?aben
De 25out/ bte on^ niet quaïijcfe bequam/
aïfo öet een ionge 25eec toa^/en top ïatt^
geoubenfeo^geöabt öabben / fo battet
eenbecbacfïngöboo?on#toa0/ en öab*
ben baec goeben fmaecfe in / be toint to.
met feout b?tefent toeec/fnacöt^ fiiï toeec
foin-toöïen Jl^^anefcöijn. ^m 13. be
toint 3. to. met boncfeece betogen ïucöt /
top öebben obec ben 2$ecgö getoeefi / en
gmgöen nae ben ïlooben-becgö toe/
bocö top en becnamen gantfcö niet/
maecbe^ee naebe .fSoo?t-5P/ fagöen

Journael van de feven Matroofen

10

t\'f, öe toint 5. met öonefeete lucï)t / boen
mecUten be ^ap toebecom Dol
Inacöt^ïiep betoint 5. to.enïjeeï buppt
toeec. 55en ló. be toint aï^ bocen / top
Öebben op ben 25ecgö getoeefï / maec en
Öebben niet becnomen/benfeïfben nacöt
toaffet öeïbecJiBanefcöÖn/toeec en toint
aM boo? befen. ^en 17. be toint 5. met
boncïteceatucöt/ top öebben toebecom
op ben S3ecgö aetoeefï/ maec ïjonben
gantfeö nietbecnemen / be ^eecen öeb=
ben top in een topï niet gefien / öet ïncht
öatfe on^ mpben/fnacöt^fneeubentöact
met een 5.toint/ en öabben boen boopent
toeec/en met menigöte jSïèeeutoen/ bit
feomtmetben E. toinöt beeï toe/ toan=
nea öet toeec ontïatenié/ ban maecïit
öat goet öiec fuïcïten gecae^ battet on^
uptfp?eïieïöcït i^ / eben aï^ öet gebogeïte
mtoïïanbtïian boenbe^ jfl^ep-tpbt^/
maecfabont^bïiegöenfn toebecom nae
öetgebecgöte/ baccfp Öaec meefïont?
Öonben. #en 18 .öe toint 5. met öoncïiec
toeec en öicöte mot-ceqen. 19. öe
toint 0. met öicïte ïncöt en bo?fl/ fnacöt^
fïiï toeec/ met betogen ïncöt/öe toint aï^
bocen. 5&en 20, be toint 0. en öaööen
fiiï toeec/met een öonïtece ïucöt/ öe toint
aï^ bocen. ïï^en a i. öe toint 0, met een
ïmncïteceïucöt/öe^neeUto ïeptfo öiefe
bat top gnaïicfe fonöec ateecfen mogöen
upt gaen/ toant top baec tc bi^ in fcöie^
ten/enmaecfet feouöe boeten / fnacöt^
Öaböeh top flgtie feouöe uptöen.ï^oo?=:
ten/ met betogen ïncöt en fneeuacötigö
toeec, 22. fmo?gen# toa^ öe 25ap
toeöecom boï p^/öat top geen toatec fien
cn mocöten/öaööen öeïöec feont b?iefent
toeec / öe toint J©efi/en öaööen öefen
Öacö fonöecïing ïtïaec toeec/top öoubent
nu op Öet feo?tfiebanbe bagöentoeï te
5ijn/en top öebben tegentooo?btgö nocö
4. ucen öacö/baec top feïf^ ban bectoon^
beet 5Dn/ be^ fnacöt^ biaffet ^tacïicïit/
tn fïiïtoeec. ^en 23. ïjabben ton feïaec
b?iefent toeec/met een oofreïpcfeeri toint/
fnacïjt^ toaepbent öaet / öaec bieïbeeï
fneeufoo bat top qnaïicfe upt onfe (Cent

feofïeït gaen/ fmo?gen^ ïtonben

meec fïen/be toint al^ bocen.
24.be toint aï,^ bocen met bicfe mottgï
tocec/in be na-nacöt toaffet flacce-ïicï)^
enbe öabbe boen een öacbe 5.0, toint m»
feout b?iefent toeec.^en 25:.^.toint met
feïaec toeec / fnacöt# ïiep öP toebecom
.f^oo?beïöcfe / enbe Öabben boen feïaec
ftac-ïicöt.^en 2d. öe toint €i.met feïaec
feout b?iefent toeec / fnacöté be toint n.
to. ^en 27. be toint en toeec aï^ boo?/1«
be boo?nacöt öabben top beeï fïiï toeec/iw
öe na-nacöt öaööe top ö. toint / en öone\'
feece ïucöt. 28. öe toint (^ofïeïijcï^/
met boncïtec toeec en fneen/ fnacöt^ een
Öacbe to. toint / öet bebe anbec^ niet aï?
fneeutoen/ öet ïept tegöentooo?bigöft"\'
bicöt ban fneen bat top aïöeeï niet npt
feonnengaen/ toeec en toint aï^ boten-
den 29.be toint to.met goet feïaec toeec/
maec bo?fï enbeb?p fïeccfee feonbe / tn be
boo?-nacöt toa^ öet feïaec fïac-ïicöt met
fïiï toeec/ in be na nacöt bcgonbet fïeccfe
te toaepen enbe tooep öactaen / iiPt ben
5.0. becmengöt met fneeu/fmo?geh^ be^
bonben top öet f ^ een gcoot fïncfe in
^ee geb?eben te 5ön. 30, öabben
top een öacben 5. to. toint / met betogen
ïncöt / öen feïföen nacöt toaffet banger
ïijcfeen/ top en becnamen geen SSieecen /
nocö üiffcöen/ i^ tegentooozöig öeeï fïiï.
^en 31. öaööen top goet fïü toeec / ma^
teïpefee feouöe en betogen ïucöt / fnacöt#
Öabben top ben toint 5. to. maec b?paï
^atfneeu/ öet toa^ goet tointectoeèc/
ïtonben\'tto^ÖatÖen.

Anno 1(^34. beu eecfïen:5^uaciu^ /
naec top fmo?göen^op gecefén jpn ge^if .
toeefï / fo öebben top maïfeanbecen een n«®"\'
geïucfefaïigj[^ieutoe-iaec toe getoenfcöt/
enbe toenfcöte maïfeanbecen battet on#
tot een goebe untïtomfïc geïufeen mocö=
te/\'t tortcfe on# öacteïijfe begeecen toa^/
enbe öebben ^eïöcïteïöcfe ent Gebebt
geöaen / om dfooon^göemoettoatte
becïicöten / top öabben bien feïfben
öagö een öoncfeece ïncöt/ met ftonöt
b?icfent toeec öe tointaï^ boo? befen/top

Öaööeti

onmogeïöcife omtetsoen toa^.
^en 2, öetointn. o. met tebeïtjcït ïiïaet
«>eet/ï5et toa^ boen een fïucït toebet-
om ijanbetoai gebleben/ boeö met upt
on^ gefïeöt/in be boo? nacöt teaffet fïac -
"Cöt/ in be na-nacöt Öabben top 0. tohit
met betogen ïucöt. ^en be toint 5.0.
ïnet.ï©ot-cegöen/ fnacöt^een öacben
to. toint/ met beeï tegöen. ^en 4»«een
öacbe toefteïöben toint/met ïtout toeec /
boen quam be ^ap toebecom boï
bat top geen toatec fien ïtonben/ fnacöt^
toalTet een betogen ïucöt / met een #0=^
fïeïö\'cïte toint.^en f. be toint aï^ boten/
niet bicït mifïicöb^iefent toeec / be boo?-
nacöt öabben top betogen ïucöt/be toint
to. ben feïfben nacöt öabben top nocö
feïaec ftacte-ïicöt.®en d.be toint n. met
Öeïöec b^iefent toeec / fnacöt^ öacben
toinbt met jacöt-fncru. ïï^en 7. nocö
toeec en toint aï^ boo? befen / maec bieï
boen beeï fneeu/ ja bat top nocö nopt foo
beeï fneeu en öebïjen gefien / fo ïange top
Öiec getoeefï ö^bben/op bato öabben top
oocfe fleccïtebo?fl/ öet b?iefi foo toeï bp
bagö aï^ bp nacöt/ tegentooo?bigö gaen
top toepnigö upt/eenfbeeï^ boo? be gcoo^
te fneeu / anbecfin^ om bat top öiec enbe I

berre aen feomt / toant top fomtoöïen
ooijen upt onfe öutte ofte Cente ïagen
en fpecuïeeröe / Öoe Öem \'t m fom-
toijlen aenfïeïbe / be feïföe nacöt öaböen
bei\'söte en fean fecijgen / foo bat top ban
toegen öet gebagljte öie niet eecDccen
mogen fïcn / toint en toeec aï| boo? öefe.
^en io.be tointj^.#.Öabbett Öeïöec en--
öc feïaec fliï toeec/ feec becmaecïieïjjffe /
öocö toa^ feï ïtout be ïtou feomt on# flecfe
bp/ be 25aep ïagö fo boï |f ^ öat top geen
toatec fien feonben / öen\' feïfben nacöt
Öabben top meefi fiacce iicöt/ maec aï
ïtout toeec enbe Öieït öem aïmeefïaen
ï)et b?tefi\'n. ^en 11. bö0?miöbagö öaö^
"ben top feïaec öeïbec fliï toeec /.enöe nae=
mibbaegl)^ ïtcegöen top eenen 5upbeïic=
feen toiiiDt/ met een betoogöen ïucöt/
maec aï feoiibt toeec/ bat on^ niet en
begaf/ben feïfben nacöt fec^en top nocö
een öacben 3.0. toint/top fecegen op befe
cep^ beeï fneeu. ^en 12 be toint aii bor^
ceii/ maec toeberom beeï fueeu bat top
quaïöcfe upt onfe €cwt feonben gaen/

toeefl/ be feonbe toa^ toat geminöat/
fnacöt^toa^ Öet toeer en toint nocöaï#
bocen / fmo?gen^" toa^ öet ffl toebei\'om
fo beer upt on^ geficöt geö?eben/ öat top
\'t niet fien ïtonben. \'#en 13. öe toint3.0.
met beeï fneeu / öefe maeï ïtcegöen ton

#ofïeïöcfee toint / met ceöeïöcfe feïaeir
toeec / top gingen ober ben bergö/tot bp
ben ïïoobenbergö/ maer top en öebben
niet betuomen/ fnacö^ toaffet moop
a toeer/

I2 Journael van de feven Matroofen,

9!ait«flïs)cam 1 öe ^tartenberfeïjenen on^ fom-
ionïen / betoint aï^ boo? öefen. ©m i f.
flgbe #ofïeïpcfeen toinöt met fneeu /
enöe bet ontrent een mgl ban\'t
ïanötgeöjeben / fnac&t^ öaööen top Öe
toint n.o. en feïaete iBane-fcöijn. ©en
ló.öe toint 5.ï|et toa^ goet tointer-toeer/
toanneet top öen 3Upöen toint öebben/fo
öebben top in \'t gemeen öet facötfïe
toeer/enöe bonnen öat toeer toeï berö^a-
gen / toant öeeï groote boube en öebben
top öan niet/fnacöt^ bep öe toint o.enbe
toa^ öoneber betogen ïucöt/maer b?oo^
toeöerom fteteb aen. öen 17. toa^ be
toint aï# boren / met bout miflieö toeer/
fnaeöt^ een Boo?ben toint/ met fo flerc^
ltebo# batbe bap aïte maeï met nieu
bebeebt toa^ / enbe öet oube ïacö
fmo?gen^ fo beer in jee / bat top öet toa==
ter niet en bonben bebenne. ben 18. öab-
ben top mifligö toeer maer öeeï ïiout/
maer na be mibbagö btegöen top eenen
31^efleïijcben toint/öoeb fnacöt^ Öebben
top öem nocö beftouben/ baer na begon
Öet toeöetom top öatt te fneeutoe/ toeet

ïiep öe toint #ofieïöcb met fneeu. ©en
2,1.Öaööen top öacben €)often toint met
giacöt-fneeu/ fnacötj^ïiep be toint toefï.
^m 22. nocö öacbe JBefïeïöcbe toint /
ntet betogen ïucöt en beeï fneeu / öet en
toifïban geen opbonben aïïeen^ of öet
nimmecmeec en bacöte op te öouben/
fnacöt^ öabben top fieccbe bo?fï/enbe
bet toeec in boegen nocöaïé boo? befen.
©«123 .fmo?gcn| öabben top gok ïtïaec
b?iefent toeec / top gingen boen met ben
anbeceit upt met gcoote moepten/ na be
5unt-fpijanöet Cpïantomnaebe^on

tefïen / maerbeïueïjtbetrocbfoba«

geen ïiïaer befeöept baer ban f*^^
en bonnen / toant bonben geen befcö^
fien/ maec öaer bomenöe becnamen top
beeï f é/ be fneeu ïept öiec in öe 2^ap ot^
tcent een man0 ïengöte öoogö / fnaeög
ïjabbentop öacben aofïen toint / enoe
fagen fomtöt^ be ^taccen enbe fomttjt?
toebecom niet / toeec en toint aï^ bocen.
©en 24. toa^ \'t W een gcoot fïucït
See geb?eben/ en ïtcegen een mope boeï^
teuptbeniH^eflenmet bïaec toeec/top
öabben fneeu/ fnaeöt^ toa^ öet ^tacce-
ïicöt / maec in be na - nacöt öabben top
be toint öaet supben/ enöe toa^ betoge«
ïucöt. ©en 2f-öaööen top öacbe sibben
toint/ enbe betogen ïucöt: maec öaböf
boen eenen boube nacöt / be toint aï?
bacen.©mz^.be toint to.maec aï fneeu^
toent toeec / fabont^ fagöen ton öet f #
toebecom ontcent be 25ap/ fnac|jt^ baö=^
ben top 5upben toint / met een boricbece
ïucöt.©en 27.be toint to.met goet facöt
i^intec-toeec en betogöen ïucöt/ en ïice^^
gen be Bap toebecom boï ^^/fnacöt#

bebennen en mocöten/ toeec eu toint aïé
bocen. ©en 30. bïaec fïiï bout b?iefeitf
toeec / top öebbeitmet gcoote moepten
op ben Becgö getoeefï / enbe fègen baec
be ^onne ontcent in \'t 3upben/ maec na
onfe maet^ giffïnge maecbte bie baec ge^
toeefl toacen/bat be ^on ontcent anbec?
Öaïf uuc öoog flont/ fnacöt^ öabben top
eenvf^often toint maec öabben boen goet
toeec / fomtopïen bectoonbe oné be
eenen ban gnigöen fp toebecom toegö
bat tonfe niet mecc en ïtonben ften/ toeec
en toiiit aï^ boccn.©en 3 i.Jï^cfïeïijcben

toint/

Jbmt met beeï fneeu / fnacï)t# ïieu öe
toint ||oo?öeïncfe/met Maer fïarre -ïicöt
^f^nii. ®*ï^ïioutb?iefent toeer.

^en I. febmariuéöaböenïtïaerfïiï
toeer / öet ïueöien upt öen 3©eflen / top
fiiugen öoen na öen SSergö toe / enöe fa^
Ben öe Eonne norö ïtïaer fcïjijnen / enöe
Jfpt nocö aen be.i^oo|t5P ban öet Eant/
foo beer aï^ top öet bonöen 5ien met p^/
fo bat top geen toater beïiennen en ïion=
beii/fnacöt^ Öeeï fnï toeer en ^tarïicöt.
^en z. öe b3inbt B. met ïtïaer b?ie^
fent toeer/fnacöt^ ïiïaerH^anefcöijnMi
mop tïatiicöt/ ü bequaem toeer boo?
on^/ bjp betnemenoocïigeen 23eeten
bieer/ öebben toeeé boo? on^ foo mp be=
merïten ïtonnen / nocö toeer en toint aï^
boren. ï^en 3. be toint <©ofïeïijcfJ/enbe
bet toea* aïé boo? befen/ fnacöt^ öabben
top toint met een betogen ïucöt /
mateïijcft fagt toeer enbe niet aï te ïtout.
^en 4.bao? öe mibbagö öabben top ben
toint nocö aï^é boten öet p^ toaé boen
een goet fïucïi inbe \'Btt geö?eben / enbe
be^ na-mibbaeg^ fo ïtregen top een 3.to.
toint / met fneeutoent toeer / met befe
toint en iffet fo ïtout niet / aï^ öet toeï be
^o?gaenbe bagen göetoeefl / fnacöt^
öupben toint met goet ^tarïrcöt toeet
en niet öeeï ïtout. ^tn be toint
«iet een boncbere ïucöt/ be^ fnacöt^ ïiep
ben toint (©ofïeïi)cït met fneeu / maer
toaé boen fo feï ïtout niet aï^ \'t toeï boo?
befen getoeefi i^/ïtonnen\'t tegentooo?big
toeï öaröen. ^.be toint aï^ boo? be^
fen/ met goet facöt toeec en betogöen
mcöt/ fnacöt^ ïiep be toint 5. to. öet toa^
op batmaeï ïtïaec Mane-fcïjijn toeec/
^nbe öeeï ïiïaec flacce-ïicöt. ^en 7. ïtce^
^ top öacben 0. toint met betogöen
uicöt. 8. be toint 5upben/ met öeeï
Boct facöt toeec/öet f^ toa^ foo beec
«an \'t l.anbt geb?eben / bat ton öet niet
l^eec ïtonnen fien / fnacöt^ toaffet ïtïaec
^^ane-fcöijn/ enbe öeïbec fïacce ïicöt.

öe tornt .f^oo?Öeï5jcït/ enbe ïjet
fneeuben öien bagö beeï / fo bat toP qua-
iDH ecgen^ öonben gaen/ toant fcöooten

aïbec-toegen biep in be fneeu / fnacöt^
toa^\'t 3. toint met beeï fneeu.^en io.be
toint n, maec öeeï mop facöt bonent
toeec/geen fïcenge ïioube/op ben feïf ben
nacöt ïiep be toint 5.to.maec bcegöen
een öacben flo?m/enbe boncïtece ïucï)t.
"^tn ii.toa^\'teen ^unbeïijcïten toint
met een betogöen ïucöt en goet toeet /
fnacïjt^ ïiep be toint (0ofteïijcït meteen
boncïtece ïucöt. ^en i x. be toint nocö
aï^ boo? befen / met toat fneeu/öet toa^
nocö aï goet facöt JBintec toeec/fnacöt^
een boncfeece ïucöt. ^en 13. öabben top
nocö #ofleïijcïte toint met fneeutoent
toeec / cebeïycfe facöt toeec / in be na-
nacöt öabben top ïtïaec ,fBane-fcöijn*
^en i4>. öabben ton boo?-mibbagö goet
ïtïaec toeec en <0ofï"eïijcïte toint/fnacötp
toaepben Öet öeeï öact/en bcopent toeer.
<Deri if. öabben top öet toeec aï^ boo?
befen / Öet ïacö foo bicfe ban be fneeu bat
topfom-toijïen toton^ ntibbeï baec toe
infacfeten/ battoa^be oo?faecfe barton
toepnigö upt gingen, \'^en i^. be toint
0. met betogen ïucöt en facöt toeec / op
befen bagö becnamen top z. ©ogeïé/
bie naec on^ gifflnge foo gcoot niocöten
5ÖU aï^ <©anfen / maec aïfoo topfe geen
ban aïïen meec gefien en öabben/en feon==
ben topfe geen naem geben/oocfe en feon^
ben topfe foo nae niet ïtomen/ bat toijfe
mocöten fcöieten toant fp öeeï fcöou
boo? on^ toacen / ooefe öebben top öiec
eenen ©aïcfe geften/maec top en ïtónben
Öem niet fectjgen. ^en 17. be toint no :ö
aï# boo? befen/ met boncfeec toeec en beeï
fneeu/fnacöt^ fagen top fomtijt^ be fïac^
cen enfomtijt^ niet / toeec en toint aï^
bocen. ^en 18, öabben top een (©ofle-
ïjjcïte toim met betogen ïucöt / maec
goet toeec / fnacöt# öabben top toeec en
toint aï^ bocen. ^en zp. be toint aï^ bo-
cen maec mop toeec/ en öebben obec öet
gebecgöte getoeefï tot ben Kooben-becg
toe / maec ton en öebben niet fonbec^
becnomen feoiiben ooefe geen f«n/
Öet toeec aï^ boo? befen. ^en ao. toep^
nigöberanöecingö ban toeec en toint/
^ 3 öabben

Jourmei van defeven Matroofen ,

ï4

Öaöbenfaoaï Iptfacnj taeer. <©en zi.
ise toint .inet^ecSketen fcöaeu

moepte/öocö öaet Jioraenbe §e6ïienniet
bernDmen/ fnacljt^ mop flH toeöec met
en öaec nae fnecn.^en zz. öe toint
üS.#.toeöecom fneen/öet toeïcft iientec^
^e ©ogeï^ toaren öie top fagen / enöe
i^aecnae öaööen ton toat ijojfï/ enöe
fnacöt^toafctfeïöupflec. t^. öe
toint öie nu aï een poo^le oUec öien ïjoeg
gÖetoaent öeeft/ ié féï ïiouöt/ met öefe
toint quam toiJ öeeïp^ aen be toaï/maec
in^eeïtonmèn geen W fïen/fnacöt#
ban geïöcïien toeec en toint aï^ bocen.
^en z4.#ofïeïöcïie toint/met öeeï ïtont
bïicfent toeec en betogen ïucöt / fnacötl
^tac-ïicöt en .ï^oojbeïpcïte toinbt. #en
zf öe tointn. met een betoge ïucöt/ öien
abont in \'t toefien op ïtïarenöe/fagen
topboojöeeerfïe replöe^on ban onfe
/Cent ban öaen/en ginït onbec Ï13.ten to.
5upben/ fnacöt^ öabben top eenn.to.
toint met een öoncïtae ïucöt. ^en z<}.be
toint to. tnet fneeu/ öe 2^ap bja^ toeöec-
om fo boï H^/öat top geen toatec fïen en
ïtonöen/ fnacöté toaffet bcnicïtece ïucöt.
den 27. goet f^öt fliï toeec/ enbe bonc^
feece ïucöt/ fnacöt^ öabben toii 5«Pöeïics
ïten toint met boncfeece feicöt.
a8. öacbe snpben toint / maec bopent
toeer/ öet ^^ toa^ toeöecom een fïncfe in
^ee gebjeben/maec niet öeeï upt on^ ge^
ficöt/ fnacöt^ öabben topbetoints.bj.
maec toa^ geöeeï bupfïec toeec.

den 1.5!fèaect Öabben top toeec enbe
toint nocö aï^ boof befen / maec öabben
feïace ^onne-fcöön/ be^ namibbagö^
begon öet toeec fïcö Öeeï anöa\'^aente
fïeïïen / boen fecegen top bicfe motticö
toea/ enbe öaböen be ^on in\'t 5. toefien
ban onfe Cent gefïen/ fnacöt^ öabben
top eenen öarben j.to. toint ntet boncfee=
ce ïncöt. den 2. öabben top eenen öac=
öen3©efleïijrfeentoint; met feïaecïtout
toeec/fnacöt^ een öacöen n.o. toint/met
een öoncfeae feicöt/macr toa^ öefe maeï
feout toea. ïPeu 3. Öet toeec en toint

nocl) meef op be boojg^be toï^/ W
ntgö baanöecingö / fnacöt^ Öabben top
eenen öacben Jdooiben toint met bonc\'
feaeïucöt/top ïtcegen be ^apfmo?ge«#
toeöecom boï : maec öet toa^ al te
maeïfeïepn/ toepnigö becanbecingö
öe toint. den 4. öe toint n. 0. enbe beto^
gen ïncöt / oocfe foo öabben ton
goet fliïtoea/ geen gcoote onï||öeïi)e^
feouöe.den 5. be toint n. 0. met betome»
ïucöt/fnacöt^ toalTet ban gcïö\'cïien.2|ert
6. toeec en toint aï^ boo? befen / fna\'^S^
Öabben top öeeï fliï beqnaem toea/ toP
en feonnen tegentooo?bigö toetmigÖ /
gaen / bïijben meefl aï bicöt "bp ö«??;
öoo?oo?faecfe ban be fneeu bieon^
b?p tuat queït. den 7. toaffet mop fl\'^
toeec maec boitcfeece ïucöt/ fnacöt^
ben top een öacben n. 0. toint. ^eii

8. nocö Öabben top öe toint aïé boo?öe#
fm/m\'aa toa# een ï etoge ïucöt/ fnac
Öaöben top nocö feïaec flacce-ïicöt. ©en

9. be toint aï^ bocen met betogen ïncöt\'
fnacöt^ toa^\'t toebecom öet feïföe/öe
u int aï^ boo? befen / nocö aï ïtout e«
bojfl. den 10. öe toint n.o. öetbjoc?
öefe maeï öaet en toa^ feï feout / fnacöt?
toaffet feïaec öeïöa toeec met fleccïte
bo^ft. den 11. toaffet toeec aï^ omge^
feeert/ öet toa^ mop fliï toeer met een
fonöerïinge aengenatne ^onne-fcöfn/
fnacöt^ Öabben top gttpbeïgcfee ïticpw
met öeeï fliï bequaem toeer / öat bof?
on^ feer aettgenaem toa^ öet feïföe te
genieten.den i z.be 3©int toeöaom aï?
boo? öefen / öet p^ toa^ öoen fbo beec in
^ee geb?eben Dat top Öet niet en feonben
5ien / bel nacöt^ öabben top een
toinc/ eitbe boncfeece ïucöt/ maa goet
bequaem toeec öeeï ïgtfaem banbe feou-
öe. den i3.De33&inbt.?^.meteen
betogen ïucöt/ ben feïfben nacöt öabben
top meejl toea at toint aï^ bocen / .met
öupflec toeec mateïpcfee feouöe.den 14.
be toint .ï^.<^,toaepbe toat fneïba aïft
öaegö^ te bocen geöaen Ö^bbe/ öet toae
öoen b?paï ïtout toea / be^nacöt^ öab^
öen toP toeec en toint meefl aï eenöegp«

. ^en I f. bc toint met foeteïucïit/
\' eu aengenaem toeec / top becnamen on^
^entbe Cent een ^eer/ bie top in een
toüï tgbt# niet g^efien eit öabben/top
toacen feec begeecigö/om öem te mogen
KÖieten / aïfoo top ïange ben ouben ïiotl
fieöabt öabben / enbe baec boo? feec met
Öet ^cöeuc-bnpcït gequeïttoacen / epn=
ï»eïijcït in öet fcöieten fo tceften top öem
fo teïicc bat ÖP f oobt tec aecben toeï/ top
oie niet beeï en ïtonbe tetoegeb?engöeti
aï^ onfe tgbt foo toat te becgeten / met
öet een ofte anbece öanbt gebaer / tegen
pateïgcft aen \'t biïïen / enbe öingen öet.
beï ia öe ïucöt enbe ïieten \'t b?oogen / öet;
Wepfcö baer tont\'famen feec begeecigö
ba toacen/öebben top toat getoaepfout/
enbe oocït een beeï gelïooht/1 toeïch boo?

een gcoote becbacfingöe toa# / boo?
bien topaïï^aber met öetfcöencbupcfe
pequrit toacen / enbe öoopten baec
000? toebecom aen onfe göefontöepbtte
\'^aïten / op ben yeïfben nacöt öabben top
gu 5. toeflen toint/ met boncïteceïucöt.
^en id.beöieïben topnodjben M-\'B.
«mt/ en feoeïben toacïtec op/ Öoe ïanger
öoe meec/top fteïben boen een ©o|fe-baï
se / fnacöt^ ïiep ben Jï^inbtiioo?ben.
J^en 17.be toint j[^oo?öen/met een btcfee
h^SH^Öt / top ïtregenbe 23ap toe^
eetomboïp^/ f„acöt^ be toint aï^ boo? j

béfen. ^en i8.betoint.?^. met betogen
ïucöt enbe ïtoubt bjiefent toeer/ in be na-
nacöt öabben top fcöoon fïacïicöt. ^en
19. öabben top ïtout b?iefent toeer/ enbe
be^nacïït^aï^boo?befen. ao.öab«=
ben top fliï Maec Eonne-fcöijn toeec/en^
be top öebïtenop bens^ecgögöetoeeji/
maer en öebben niet gefien ban p^ / foo
beer aï^ top fïen ïtonben / top en feonben
geen toater fïen/ fnacöt^ öabben top een
^upbeïgcfeen toint/met boncfeece ïucöt.
^en ai.bè toint aï^ boren/met boncfeec
mottigö bjeec/ öet p^ toa^ toebecom een
groot flucfe in Èee geb?eben / fnacöt^
Öabben topeen ^upben toint met bicfee
betogen ïucöt. #ert ax.be toint 3.0. en
Öabbe boen betogen ïucöt / top en beenen
men tegen-tooo?bigö niet fonber^/ oocfe
fo i^ onfe coitr^ie toatfeïepn / aïfoo top
top toatfïecft ban \'t ^xöeucbupcfe jgn/
top öebben toepnigö berberfingöe/ ora
on^een toepnigö op be been te öeïpen/
fnacöt^ Öaböen top betogen ïucöt/enbe
be bJint nocö aï^ boren, ^en 25. öaö^
ben top beeï fneeutoent toeer/foo bat öet
öan quaetboo? on^ upt te gaen i$7
fnacöt^ Öaböen top (liï öonöter toeer.
5Pen 14\' öoo? öe mibbagö öaööen top
mope ^onne-fcöön / enöe fliï bermaec^
feeïgcfe toeer/na öe mibbagö ïiep be toint
5.0. öet toaepöe öatt a-^n/enöe öet fïeïbe

öem

fnacöt^ Öabben top een boncïtece ïucöt
©en boo? raibbag öabben top mope

met betogen ïucöt / fnacöt^ bïaer fliï
toeer. ©ena*^. bcegen trip be23aptoe==
Derom boï f ^ met ïiiace ^onne-fc|jön /
top öabbeti be toint 5. 0. enbe fnacöt^
jnpben / met bïaec öeïbec toeec. ©en
27. be toint aï^ bocen / met fcïjoon bïaec
toeec/ fnacöt^ban geïijcben. ©en ï8*be
toint 3.0. met een betogen ïitcöt/ öet ^^
toa^ fc beec in See geb?eben/ bat top öet
niet boflen fien / op bato fagen een Waï^
bi^/ enbe toa^ eenen gcoot beefl /öp
Quam in be BaP/ maec enbonbeuiet
toeï bp öem ïtomen / fo bat ÖP ten ïeflen
toebecom becbtoeneni^/ top toacen op
befe maeï toebecom obec ben Becgö Se=
toeefl totbp ben toben-Becgö/baa\'
bomenbe fo fagen top bijf Jl^aïbifcn/eu-
fee toacen bicöte bp \'t 3lanbt/ enbe tegen
be?i abonbt fagen top bec nocö bier on
tcent beS3ap bat toa^ 10. bie top ban
bien bagö gefmi öabben / öabben top

maec toacen te ftoacb ban boïcb/ oocb
foen öabben top geen commobitept om
Öaec te bangen/maec toanneec top boïcr
genoeg öabben/ en top te begen becfojgt
toacen ban aïïe^/fouben fo beeï ©i^ bcg\'s
gen/ bat toanneec be fcöepen aenqua=
men niet ïange en beöoefben te toacöten
na be ïabinge/ ben feïf ben nacöt öabben
top öet toeec en toint aï^ boo? befe. ©en
29. snpbebcbe toint / met een betogen
ïucöt/ maec öabben goet facöt toeec/top
öebben ban baegö fo beeï 3©aïbiffen ge?
fien batfe onteïbaec toacen / foo een me?
nicïjte aï^ top\'cc fagen/fo bat top fonbec^
iinge boo?beeï gebaen fouben öebbett/
toanneec top boïcb enbe gcceetfcöapge^
öabt öabben / maec met on^ feben en
ïjonben top niet uptcecöten/oocb fo öab^
ben top beeï ftecïte /foo bat b^i toepnigö

be toint aïâ boo? befen. ©en ÇS
en toint aï^ boo? befen / ban baegö
ben top toeDecombeeï ©i# becnomen/
Öiec in be Bap/fo bat bit aïïe baeg mee\';
continueect/fnacöt# öabben top be totni-
nocö aï^ bocen maec boncbece ïucïF*
©en 31. öabben ton cen öacben n.»\'
toint met fneeu/öiec fijn toebec toeï 4
3Baïbiffen getoeefl boo? be Bap /
top en bonbefeuiet beogen/toa? ons w
ïegentöept oocb niet of ten öabbe faec»J
getoeefï battec boo? geïucbeen gefb-^*^
Öabbe/bat top öem öoo? bie oo?faecb fo"^
ben bonnen bcijgen / oocb öebben ^
becnomen een Beec / öe toeïcbebp Ö^®"
ïiabbe ?. jonge Beecben^ toeïcbe}on0J
Beecben^ ontcent toaceïvbau mrocte
aï^ bïepne^cöaepben^/top öebe fonbec^
ïïnge naecfrigöept om öem te mogen
fcöieten / ofte bcijgen/enbe ban öe bïep^
ne/ maec aïfo mtfe eecfle fcïjoot faeïgeec^
be / fo gincb ÖP beur en be bïepne boïgöe
Öem iia/fo öat topfe guijt te jecöeivmaer
top öaööen fonbecïinge becmaecb in Oe
jongen te fien/fnacöti öaööen top meefl
toeec en toint aï# bocen.

©en i. IfpJiï/be toinöt oofleïijcb met ïïP\'
betogen ïucöt/top öebben öiec toeöecom
boo? öe Bap toeï 4 of f. Jl^aïbiffcö^n
gefien/ maec bonben anbec^ niet öa«
toe boen aï^ ö^t gefïcöt/ top bonbenfe
niet bcijgen / fnacöt^ öabbe top een
ben toint met bïaec flacceïicöt.©cn 2.0e
toint 3.o.met fneeu/öefe maeï en öaööen
top geen ertcao?öinaci^ boube / maec
toa^ ïijbtfaem toeec/fnacöt^ öabben top
toeec en toint aï# bocen maec bupflec.
©en 3. be toint 3©e|leïijcb met betogen
ïucöt / top öebben onfe ttoee ïefle ï|oem
beten geboot / aïfoo top maer met onp
ttoegefonbe pecfoonen tegentooojbigö
3ijn/ be anbece biec toacen öeeïO ctten
f tcacb/toacen ïjeeï bcetflpeï ban\'t fcöeuc-
bupcb/fo toa^ öaec begeecen b^ men be
t oenbecen booben fouöen / \'t toeïcb top
bebeu boïgen^ öaec begeecte. ©ebiec

^oenberen gegeten/ ïjopenbe öatfe öaer
toeï ïseïioinen fbnben/ ooeïi fo toenfcöten
top noeï) toeï een bofijn teïjebben/ enbe
bat om onfe fieeïien te mogen ïjeïpen/
Riacr bat en ïiofl niet 5ijn / enbe moeten
Joo? befe maeï jpatientie ïiebben/fnacï)t#
öabben top meefl bjeer en toint aï# boo^
ten. ^eh 4. öabben top be toint meefl
boo? befen / fnacöt^ ban geïijcïien.
^en 5-. öabben ton nocö toefleïgïie toint
tnetfcöoone^onne-feöön/ top öebben
ban baegö öier boo?be Soap ttoee ®aï\'
biffcöen gefien/toacen aïb?p groot/maec
5ijn toebecom upt be ^an geïïomen upt
on^ gefïcöt/ fnacöt^ Ôabb>n top be toint
3.0. met boncïteceïucöt. ^en 6, be toint
Supb-toefl met ïïïaec toeec/fnacöt^ Öab^
" bai top betogen ïucöt met boncfter toeec
^en 7. be toint n. 0. en \'t fneeuben bicöt
aen / op bato fo fagen top toebecom öiec
in be f^ IBaïbifTc^en / maec

öet en bebe boen anbei\'l niet aï^ fneeu=
toen enöe öieït niet op/ toeec en toint aï^
bocen. SenS öabben top be toint n. o.
bocö toa^ toat feout toeec\'/ top öabben
niope ^onne-fcöD\'n / top öebben ban
bien bagö fo beeï ® albiffcöen gefien / fo
in be ^ap aïjs in be gee/ batfe onteïbaec
toacen / inet fnïcfeen meenicliteïagenfe
becfp?ept / fnacöt^ Öabben top toeec en
toint aï^ boo? befen.Sen 9. be toint u. 0.
met betogen ïucöt / top fagen toebecom
feec beeï ï^aïbiffcöen/ maec sö\'n toebec?
om foo b\'een boo? b\' anbec na/upton^
geficïit gegaen / fnacöt^ Öabben top ecn
n. toint met feout b?iefcnt toeer.
to. öe toint nocö aié boocen / maec öaö=
ben boen feïaec toeec / be 2$ap toa^ toen
toebecom boïf^ gefeomen/ top fagen
met feïaec feout b?iefent toeec / top öebbê
op bato niet fonöec# becnomen/ ftiacöt^
toeec en toint aï^ bocen.^en 15 .be toint
nocö in boegen aï^ boo? befen / Öet ïept
tegentooo?bigö Öiec boï j fnacöt^
feout b?iefent toeec met boncfeece obec-
togenïncöt. 14. öabben top öet
toeec en toint aï^ boocen met ^onne-
fcöïjn/fnacöté eenen ^upöeïijcfeen toint/.
öet f ^ i^ een goet flucfe ban be Waï af-
geb?eben, ®en if. fo öabben top goet
bequaem fliï toebec/ ton fagen befe maeï
toebecom biec 3©aibiffcöen inbe 25ap/
maec aïfb onfe 2Öoecfe-öouber mrtegeii-
tooo?bigö feec fecanfe ïept / fo öebben top
toeptogö ïuflom tegaen fïen toatbup^
ten gefcöiet / fnacöt? öabben meefl
toeec en toint aï^ bocen. !©en 16. fo
onfe 2Soecfe-öoubec gecuü / enbe befe
3®eceïtobec-ï^en / te toeten op^aefs
bagö / be leec toü 50« SieïgenabiöÖ
5i)n / en geben on| toat on^ faïicö i^/
toant top meefl ooefe aï flecfe 3ön/Öoe
Öet€>obtmet on^ becfïen öeeft i^ Öem
befeent / top öabben een to, toint met
feïaec toeec / fnacöt^ boncfeec toecc.^en
17. fo öabben ton to. toint met betogen
ïucöt/öet ïagö toebecom aen be IBaï
foo bat top geen toatec fïen en feonben/
[fnacöt^meefl toeec ai toint aï^ bocen.
^en 18. fo ïjabben top aï meefl ört toeec
aï^ bocen met een bonfeae ïucöt/ fnagt^
be toint n. n. 0. ^en 19. befen bagö Öab-
ben top meefl toea en toint aïé boo?be^
fen / top too?Den öoe ïangec öoe meecbec
fïccfe/ toant ton nu geen becbacfïnge
mea en öebben / fo bat ton bunCen öoop
enbe tcoofl 3!jn/ en bie öiec ^iafe caefet/
baec i^ toennigï) öoop ban betecen/ eenf=

i8 N A - R E

«w«. togen ïucïît / ïjet î^ aen be ^oo|t-
èoecïî een groot fïncfe Uan be îBaï gcb?e^
toen / fnacï)t# ïjabben ton ^ofîeïîcfeen
toint met fneeuttient tneer.den a i. ïjab^
ten toP öeeï fliï toeer/met mope ^onne-
feôîjn/ en toernamen boen niet / om tooo?
onö te ï)efcïî?Dôeny toant top ïîonben niet
toeêï uptgaen/ boo? oo?faecfee bat on| Öet
fcöenr-bnpcïï öoeïangöer öoe meerber
oijer-ijieï/ fnacöt^ Öabben top n. o. toint
met öetoge ïncöt. den öet toeer en
toint nocö meefiaï^ booren/maer top
Öeböen öet toeberom fo bicöt aen be
3®aïbat top öet ïl^ater niet öeïiennen
feonnen/ fnacöt^ öabben top 5. toint/öet
ll^i^opbato fo beer in Eee geb?eöen/
bat top öet niet meer en Bonnen fïen.
den 23.be toint aï# boren metfïof-res
gen / top ïeggen öier feer eïïenbigö/ baec
niemant aï^ icïï aïïeen / bie fijn feïben
beöeïpenïïan / en icBbienfe met groote
ppne aïïegaer/foo ïange aï^ öet <0ûb be^
ïieft / icïï ïjebbe ban baegö onfen Com=
manbenr ïn een anbere ïtop göeöoïpen/
aïfoo öptoatongemacïïïöcïï ïepbefoöp
fepbe/ en bocöt bie pïaet^ ofte Kop beter
boo? öem foube 5ïjn / aïfoo öp \'t op mpn
begeecben/ enbe toiïbe baec parfo?^ 5ön/
tnaer ÖP too?fleït aï met be boobt / nae
mpn bmtcBen/be^ fnacöt^ ben ïBint aï^
boren/met boncïter toeec. den 24. foo
Öabben top eenen 5. to. toint/en betogen
ïucöt fnacöté öabben top meefï öet toeec
enbe toint aï^ bocen. den 25. fo öabben
top aï een s.to. toint/met^nne-fcöön/
enbe öetp^ ïepbt bn .ïloo?benbe25ap/
ontcent een öaïf mijï ban \'t ïanbt / enbe
befupben be 25ap en ïtonnen top geen
fien/top fagen ooft beeï 3©aïbiffcöeit/
fnacöt^ Öabben top een öacben j^oo2b-
toefïen toinbt / met betogen ïucöt / öet
i^ toebecom aen be toaï / maec i^ on==
tcent een öaïf mtjï ban \'t ïanbt aï toa-
tec / toeec en tornt aïö bocen. den
ïjabbentop öeeï fliï toeec / met betoom
gen ïncöt/ fnacöt^ tooep öet ïucöfen upt
öen ïBeflen/ en öeeï mop toeec.den 27.
j^aöben top fliï boopent toeec/ en öeb-

EDEN. .

ben onfen #onbt geboot / om te tat^
tot onfe becbecfïnge/ftiacöt^ eenaofï«»
toint/met betogen ïucöt öeeï goet toe^^
den 28. foo öaööen top öe toint aï# ^
cen/ met betogen ïucöt/ öetP^i^ïS;
baegö foo beec ban betoaï af-gebjebeti
bat top öet gnaïijcB meec (ien ïtonben/
fnagt^öabben top eenen fleccBen Moor
ben toint met betógöen ïucöt. denaF-
nocö Öet toeec enbe be toinbt aï^ boten/
öie nacöt ïtcegen top öacbe toittf/
enbe ton öebben öet pp toeöec aen ö|
toaï geBcegen. den 30. &e toinöt aj?
boccn/Bïace ^onne-fcötjn toeec/ (

NA-REEDEN.

D!It tooo?tjen (D r E,) öati^ nocö
upt be penne geBomen/maec befert
bag en öeeft fïjn beöoo?öcBe befcö^gbin^
ge niet Bonnen Bctjgen / niet toetenbe of
ïjp nocö öeeft toiïïen fleïïen( d1 E) nagt
Öabben top öet toeec enbe be toint aï^
boo? befen / göeïgcB öp meecmaïen boo?
befen toeï geoïjfecbeect öeeft / of toat Ö?
baec mebe upt öeeft toiïïen b?ucBen i#
ben goeben <©ob beBent/tocö top ïatent
m boegen geïijcït top öet gebonben öeb*
ben/maec öiec ii öaec fcözpbené op ^e^
öonben / nameïicBben 30. 1^34,
€nbe foo be mannen fuflineceU bie baet
feïf^ getoeefï öebben / enbe öanbt boo?
Öanbt féïfp gëfïen öebben/foo iffec eenen
bp göetoeeflöie banbe anbece fep feïfi^
fijn fcö?Dbéenïefen meefl öeeft geïeect/
befe lp toeï be ïaetfle getoeefï öiegeïeeft
Öeeft/ oocB öie gefcö?eben foube öebben/
na opinien ban be .IBatcoofen bocö Öet
ïaet öem aenften/öoen ön öe ïeflen 1Cp?iï
gefleït öeeft/öat ÖP öoo? ^autoigöept of^^
te öoo?5toacBöepöt öeeft öe penne tec
neöec geïept / enbe ip gaen ïeggen ïn fïjn
ütop oftec\'ufl-pïaetfe / enbe öeeft aïfoo
a5ob bien aïïe bincB beBent ü / ïjet feïföe
opgegeben / enbe ip foo in be cufl ontfïa«=
pen / geïö\'cB öen goetgunfltgen aiefec
faï ïtonnen bebinöen / öie bit feïfben fuï^
ïen Bomen te ïefem

N A - R E E D

\\ ï 7 Mmttt ï)ct ©oïcfe en be ^cöepen
VV toeberom sereettoaren/ om öet
aenflaenbe ^aec na öet €pïanbtsöe^
naemt .K^auritiu^/ in (J3?oenïanbt/te
ton / foo fön be^eentoen toeï be eer-
tïe getoeefï bie baer geïant fIjn/en aïfo be
^atroofVn feer nieufgierïgö toaren om
eïcït be eerfïe te fijn / bie aen be ^ut/ ofte
€ent/ mocöte ïtomen/om te fien öoe öet
ïuet be.ïEaet^ gegaen toa#: bocö fagen
^ïreebté toeï batfe öaec in\'t aenftomen
toanbe ^cöeepennieten Uecnamen/en
baerom Uermoebenfe batfe aïïe boot toa=
£en/baer om eenige na beCent 5ön seïo-
pen: in ïiomenbe ijebben gefien ben befo^
^aten fiaet ban be 7, .Jilattoofen / bie fp
aüe boobt gebonöen öebben / eïcft ^art
^n 5ön $t0ope/ toaer ban fp feec ber=
fÖ?icftten / enöe betöaefi upt ttaöen eu
Öebben\'tgö^bootfcöi^t aen beu Com^
juaubmc/ geïöefe göP Öier in öet ber-
boigcnbetMtöcoren.

i^afc eerfte boobe toa^ ge|ïo?beu op
öen 16, banöe.ïiBaent ban^p|il2(lnno
1634, öefe öaööen fi; nodj feïf^ een ïtiji
Semaecïit / enbe öebben öem in een an^
oer Cent gcb?acöt. ^e anbere fe^ fijn
in \'t eerfie ban .ïl^ep öem na-geboïgöty
Ja on^ bermoeben/enbe öet gemeen ge=
boeïen/ maer fn en öebben baer ban niet
Befcöjeben / foo bat top Öiec niet anber^
banftounenoo?beeïen,

Jf^a bat be ^cöepen ben 4. Smp in
t feïföe jaec aï^ boben beröaeït / aïbaec
tec iSeebe geacribeect fïjn getoeefï / öeb=
ben fi)fe feer öefoïaet pber een in öaa-
mop boot binöen ïcggen/ben eenen öab-
be nocö Öet ïllafen-tïjoobt bpöem möe
ïion fïaen/beu becben met een,tsa!föo0|
öp öem fïaenbe/toaec upt öpeenige^aï^
pe öabbe gebjupcïit / om fijn Caubt-
bïeefcö meöe te fmeeren/ aïfo ÖP nocö öe
Öanbt na be monöt toe gebogen öabbe/
öet ?öoecft nocö bp öem ïeggen/aïfoo ï)p
"oeö ïeggen ïefen öabbe/ booit^ öe refïe-
cenöe fgn foo meöe in öaer liopen boobt
gebonben/ aïfo öebben öe 7. léatcoofen

20 N A - R E E D E N.

boo?t berflöft / toant aïfo top in öace beeï boeneïgcfe toa^/öet feïfOe foo toat»

23efcö?öömgïjc bebmben/ foo enfijnfC ibecïJïacen/oftebecïïcöten/aïfooicïtDoo?

ban geen bojjl aïïeen geflojben/ oocb foo, eenïgïje goebe ©?ienben baec toe bm ge^
m öebben fp foo obecbïoebigö fneeu niet; beben getoeefl / baticböetfeïfbefouw
geö^abt of öebben een bacö / of ttoee nae; in ©?ucb boen uptgaen / mbe aïfoo
batum toebecom upt bonnen gaen /jmgn Umpt enbejiegotie toa^/ foo^
aïïeenÏDcb bat öaec meefl göqjac^i öebbe icb öet feïfbe niet bonnen toepgyf
beeft/bat i$ öet ^cöeuc-bupcb getoeefl/1 cen / te meec om be gcoote Hffectie/ biß
toanneec nu be fcöepen göeaccïbeect icb baec toe bjagöenbe ben.
5gngetoeefl/aï^ boben becöaeït i^/foi^ om bat öet oocb boojben^Jöt"
bpben Commanbeucgöebooben/ bat mocöte bont gebaen toojben/geïgcft ff*,
men be fe^ .iBatcoofen / met bm febem\' |ibec öiec faï bonnen fieu; nocö tomfeöt^

icb toeï bat icb <B, nocö meecbec ton^
tentement ö^be bonnen bom / toaitf
baec men gem matecp en öeeft/ en ban^
men tinaïtjcb pettoe^mabm / of me«

öe/betoeïcbe banbe anbece fe^ nocö feïf^

te ^e^ obecïeben / oocb fouben biflen en

fleïïenfe ban onbcc\'t fneeu / en toanneec mofïe mettoiïïen^ ïmgöenen ofte bec;»
Öet ^ectcö\'cb onïaten foube sö» / om "

ban aïïe feben eecïïjb te boenBegcabm/ ge
Ijet toeïcb aïfoo i^ gefcöiet / enbe öat op 1 öiec in mijn upttecfle becinogengebaert
^an^ bagö/enbe bat foo eecïyeb aïfl; faï öebbm/ te meec toanneec gp ^ït fieii
bomeïijcbi^gÖetoeefl / toanneec fp tec ibegefcö? eben Coppebiefpfeïf^ gefcö?e^
aecbm fijngöefteït foo öeeft ben€oms:ben öebbm / m bie öiec en baecinbec^»
manbeuc geboben/ batmen be ^tucbm fcöepbeï^anben fijnbecuflmbe/fo i^ mp

Öet ^inc^aeï baec ban/tec üanb gebo^^
men / toaec nae bit !îoucnaeï feïf^ <0e=»
b?ucbti#. ©oojt^ foobjiïbeicb

3©o?bec^ foo faï bm goetgimfligöm toeï gebebm öebben/aïfo bec beeïeBuï-
Eefec bit ^oucnaeï / ofte Befcöïijbinge j ïe ofte B?iefben^ ïjiec ban/boo? be Itca-
toat geïiebm te becfcöoonm/ toânt göe# mec# en aianbtïoopec^ / 5ijn uptgegae»
löcbectoö^ bmBoecïï-öoubecfeïf^becs mgecoepm/enmaïïenbe Hupbengco^
feïaect / bat ön öan fijn ïeben in göeen \' te enöe gcobe ïeugenen toij^ / \'t toeïcfe
Boecb-öoubec^-limpt / göetcebm i^ maec göecaeptefabuïen enbe becciecfe^

ïen 3ijn/ bibbenbeli<6. baec aen gem
geïoof te toiïïen geben/geïijcb U €.feïf#
oocb toeï beb?oeben ban/ bat mm in een
bïepn 23?iefben of Buïïeben gem ^ac«
ticiiïacitepten en ban befcö?ijben.

B E s L U Y T.

S Iet dus is\'t Ejnd\' -geweeft van defe feven Lieden,
Die haer voor d\'eerfte Reys, foo fielden hier ter neer.
Om alles pertinent, van dat daer mocht gefchieden,

Te brengen aen den Dagh , van Beeften, Vifch, en Weer.
Godt gunn\' haer voor altoos, nu d\'Eeuw\'ge Zalicheyt,
Ën meer als d\' Aerdtfche Menfch daer by kan fpreecken

UYT,

Fol: u

KORT

JOURNAEL,

Van de feven Perfoonen die op S PIT S B E RG E N,
in het Overwinteren, geftorven ziju, Anno 16^4.

^eöatm\'tSlaec

Spitsberghen , aïp OOCÏi
aen \'t Cpïant Mauritius,
i onite obeetomteren t»a=
\' ten gelaten op nber feüen
_ \' J0an / foo baböen be

^cgcpen \'t naeijoïgenbe 3aet öan
54. iuebetom ïatï ban be €b: beeren
Jan öe <i5?oenïantfcöe (STompagnte / om
njeöerom öe onbe af-geïofl ïjeböenbe/
% ipan op pbet te ïaten / te toeten

/ toaec toe ïjaec getoiïïigï) bec:=
P^Pben^^ecfoonen pjefenteecbe,
«e oat öe7, op Spicsberghen toacen m

22 Journael van de feven Matroofen,

ïje&öen ban aï ïiaer toeöcr-baceu^agï}- i maer ïionïsen nitt op öom/tot fiaer
cegifler seïïouörn / \'t toeïcft tcït om beeï; te b?oef ïjept/ öan fp tcooflen ïiaer
onnoobige reöen te bermpöen ban toeer | maïtsanöe\'r / öatoèoöt öaer groente e»
en toinöen / niet m \'t geïjeeï toiï boïgen / berberfiiige toefen fou / en öat t bti
maer aSeen\'tbOGinaemfïe baer upt ne- fïen fou, .

men/ tot bie tijt toe bat fp öebben óp ^en ^.^ecem&er nam Claes Fio^)\'^
Öouben te fcölpen of öaä ober ïijbén. een bjöncïi in tegen öe ^eïjenrbupcK/ e»

^en 11. September 1(534. gingen be fp fetten een baï om Boffen te bange«»
^eïjepen ban baer nae Pama, öie fp ge^ | " ï^en 11. öito / nam leroen Carcosn
ïucïtopbe35ep^ toenfeöten. <©aer bïi>| ooefe een.öjancfe in boo? be^^cöeurbupw
Uenbe/fagen berfcïjepöe Jl^aïbiffcöen /1 cn begonnen eïcfe apart te eten enöe te
toacen ooefe bicfetoiïl boenbe om bie te
fcöieten/maec ïtonben niet bangen^focïjs
ten ooefe bïötigï) na gcoente/ ßeen/Bof
fen of SSeecen / maec feonben niet beïto-
men.

^en 20. of z I. (J^ctobec / becïiet öaec
öe^on.

^en 24.j!^obembecbegofï be^cöeuc

m-i\'p

!?3en 24. bito becnamen 5P toebecom
een 2$eec/ öaec 5p met öaec ö?ien na toe
«epen / bie öem bateïijcfe tegöen öaec
t cö?ap fïeïbe/op/ïjn acötecfte pooten/ en
töoonben öein feec b?eef ïtjcfe/bocö toiect
met een lï^uffeet-ttogeï boo? fijn ïijf
gefcöooten/ baec op öp begofï te bïoeben
enteïicijten/ beet met fïjn i^anbeneen
ban öaecteïïebaecben aenfïucften/ m
fïeïben öet boen op\'t ïoopen/fp boïgööen
öem nae met ttoee Eantaecnen/maec
feonben öem niet fecijgen/öoefeec fp öem
toeï ban nooben öabben/ om ban be fïec^
feen / ja ban öaer aïïe gegeten te too?ben

tot

Öaööen/naetl<ï5oöt / boo? toeïcfee b?ie
obetïebenen maecïtten fp nocö feifïen/
baec fp öaec in ïepben / öoe toeï fp tiua^
iö\'cfebemacötöabben/ en toiecben aïïe
öagen nocö ecgec.

^en z8. bito fagen fp be eecfle ©0^ /
öocö feonben öem niet ïtcö\'gen.

%em9, bito / booben fnöaet coobe
Viiffingcr f ont/öaec ban fp fabont^ até.

7, f eb?uacp bingen fp öe eecfie
ï^o^/öaec in fp feet becbïgt toacen/maec
mocöt toepnigö Öeïpen / toacen aï te feec
bectoo?ben. t>agen boe oofe beeïSÖieeceu/
la fomtgt^ toeï 3.4.^.31 x. teffen#/maec
fp öabben be macïjt niet om een ï5oec af
te fcöieten/en of fp aï getceft öabben/om
Öaec nae te ïoopen/toaut feonben be eene
boet boo? ben anbec niet fette/nocö geen

lin

flimmetib\' een fpoog bïoet/b\'anbec ïofïe
bïoet boo? be fïoeïgang / leroen Carcoen
toa^ be ^eccfetlenocö/bieöaeïbenaïte
met nocö feoïen om bpo: aen te ïeggen.
^ ^en 23. bito/ïagen fp meefl pïatte
^op/ gaben öet op in OPob^ öanbt.

^en 24. fagen fp be ^on toebec/ baec
Obec fn eob ïoof ben / toant fp öem t\'fe^
öect ben ao.of ai. #ctobec bei boo?ïe-
oen !jaec^ niet gefien öabben.

^en 2<s.5önbe be ïaetfle bag bat fp ge^
fcöïeben fiebben/toaet na fp/na oogmecfe
toe gemaeïtt/om boo? Sdeecen of anbec^
beb?öt te fijn/en aïfo\'t be Cent ban Mid-
delburgh toa^/ fo b?afeeu fp/ öie boo? on^
aen Hant guamen öe acötecbeuc/en een
S^acfeec feïom öaec in/en ïiep obec öe foï^
öec/öaec nocö eenige fïucfeê ban öe boo?^
noembe ï^onbt te b?oogen öingen/ en
feïom bjc tcap in\'t bictuaïi-beitcecfe toeec
neec: €n aïfo \'t boncfeec toa^ tcat ÖP op
een boobe ^onbt (toant fp öabbenttoee
Öonben geöat) bie bate boo? be tcap ïeg=!
genbe/geflo?bentoa^. ^oebebeöpbe
binne-beuc op en fe^ bp bupflec nae be
boo?-beuc toe om bie op te boen/maec
onbec toegen ïiep öp tegen be boobe aen.
^e bene geopent toefenbe/fagen fp öaec
baec ïeggen/b?ie flonben in feiflen / Giaes
Fiorifz.en nocö een/ïagen eïfe in een feceö
boot/en be anbece ttoee ïagen miööen op
öe bïoec op eenige jepïen en anöec goet /
Öabben be ftnien bp nae tegen öe Hin ges
tcocften/ fo fecom toacen fp geflo?ben/ fp
maeftten ftiflen tot öe biec/en begcoeben
öaec ueben^ öe anöece ö?ie in\'t fneeu j
maecnaöeröant öoen\'t fneeu begon te
fmeïten/en\'taiaut begofl bïoot te feomé/
begcoeben fpfe met ICecbe\'t befl batfp
feonben/aïïefeben aeit maïfeanbec^ fgbe/
ïepben fleenen op öaec feiflen / om bat fp
ban\'t Jl^iïtniet becfcöeuct fonben too?^
ben/nabecöant iffec geen meec boïcfe op
Spitsbergen gebïeben.

Op«

oprecht en kort Verhael, van twee-en-veertigh Perfoonen die

ontrent Spitiberghen, met haer Schip, gebleven zijn.

\'t 3aer 164.6, lan Comelifz. om Öe toinbt m \'t toater/ ftettr «
vanMunnicky,meteen<6ai[Tootgc= ontfcönpïen/ op bie mamere ïjabbenfP
baren nae Spitsbergen, en biegetoe? öaer in \'bie ftnpï bp maïbans;eren onc
tien/ om ïBaïbifeöen te bangöen: öouben. fepben bat Öet bcettöien ö«^
mt <J5aöoot ii ben 6. jffliap upt ®ef]eï göen söefeben toa^/ öaer ^cöip\'Öaöb^u
Bebacen/en quam ben 3. Slunp bp öet becïocen/ en toacen met öaec ttoee-en-
aiant ban Spitsbergen,meenben be Bap beectigö .ï^^annen op be feöo^ getoeef^t /
tn te ïoopen / maec\'t||^ b?eef fo getoeï^ öabben eenige bietuab bp öaec upt ge^
bigö af en aen/ bat öp gcnootfaeebt toa^ ^eöip gebecgöt / met een ^ïoep / en ee-
^eete öouben/ epnbeïijcb nae bat öP nigeanbecgeceetfcöap/öaecCanimart^
beectöien bagen boo? \'t |f # af en aen ge- bene fienbe bat \'t baec op\'t boo? Ö^^^^
ftoucben öabben / öebbenbe onbectuf niet te öacben en toa^/cefoïbeecbe/om
fcöen ttoee ©iffcöen gebangen/quamen toaec \'t mogeïijcb/ op \'t ïant te bomen /
fpinbeBap/ bocöbe gebangen©iffen boccmet 17. JBan met be ^ïoep nae.
ïagen nocö bunten be Bap in Eee/en ïanbt/enbe ban foube 0« Öaec oocb W
aïfo fp b?eef ben beS^iffcöen te fuïïen bec^; ïen / maec aïfo \'t öaet toaepbe en tfebecf
ïiefen boo? ben fcöieïijcïteu gangïj/bie! be ^ïoep geen meec becnamen / fo be^
fpgetoaectoiecben/ fonbeu fpbe^ïoep moeben fp bat öp met boïcb enaï gebïe^

na bupten / om met aïïe mcgeïpcfte bïijt
be ©iffcöen te becgen/ en tecaJÖie fp öiec
mebe beficö toacen enbafïö^wentóeec
roepben/ fo fien fp becce ban öaec in ^ee
op een fcöo^ eenige toittigöept biin^
ben en betoegöen / maecbtenbec onbec
maïbanbec eeu Beec af (bie baec meefï
toitsijn) eenen üacponiec Ellert imfz..
ban spofïec-bïocïiec / mebe in be ^ïoep
toefenbeflemt baec nae toe te coepm/
\'t toeïcb geboïgöt toiect/ maec naöecen^
beffen fp bat bie toittigöepbt een toitte
Bïocb-bangcc toa^/baec een lïiMn me=
te fïont en toepf be/een teeben ban öuïp=
foecbingö / coenbeu baec op na be boo?^
noembe fcïjot^ toaec op fp tot öaec
aïbec-bectoonbecinge / biec ïebenbigöe
menfcöen bonben/ en een boobe/ toacen
€ngeïfe / bieïen boo? be ©oïïanbec^ upt
öe fïoep op öaec bnien neec/niet toetenöe

Iniecbeninbe ^ïoep genomen ennabe
Bapgeb?acöt. ^p öabben met een brjï
een gcoote bupïin \'t geöoutoen / en
te lïucben enbe fp?ancbeïen/bie fn upt
Öieutoen/ fïapèïben fpcontombe\'knt
ban De bupï vaï^ \'t boo?t ban een fcöupt/

E Y N